date
stringdate 2015-03-26 00:49:58
2025-04-03 17:58:57
| link
stringlengths 33
35
| title
stringlengths 7
2.75k
| content
stringlengths 10
27.3k
| categories
stringlengths 9
93
|
|---|---|---|---|---|
2025-03-06T18:27:55 | https://shannews.org/archives/63290 | ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ | ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈလွႆၵဵင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းထုၵ်ႇၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းဝႃႇ ဢႃယု 45 ပီ ။ ၼႂ်ဝၼ်းတီႈ 28/2/2025 ၼၼ်ႉ ၶႃၽူဝ်မေး လုၵ်ႉဝၢၼ်ႈလွႆၵဵင်ႈ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽႃမူ။ ၽွင်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတီႈ ႁွင်ႈႁိူၼ်းၶဝ် လိုဝ်ႈသဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၸွမ်းတၢင်း ။ ပီႈၼၢင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၶႃၽူဝ်မေး ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၽႃႇမူသေ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ပွတ်းတၢင်းၵေႃႈၺႃးယိုဝ်း။ မေးမၼ်းတၢႆထင်တီႈ။ ၽူဝ်မၼ်း တႄႉဢမ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ပဵၼ်ၽႂ်ငွႆးယိုဝ်း ယွၼ်ႉသင်လႄႈယိုဝ်းတႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ၾၢႆႇတၢင်းထုင်ႉၼၼ်ႉ လိူဝ်သေပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းသိုၵ်းသင်”- ဝႃႈၼႆ ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုင်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃး ႁႃၵၼ်။ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၵိၼ်ယူႇသဝ်းဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထုင်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ် လိုဝ်ႈဝႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၊ လႆႈၾၢင်ႉသေ ယူႇဝႆႉတႃႇသေ ၊ လႆႈၵူဝ် ယူႇၵူႈဝၼ်း ၊ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၾၢႆႇၸုမ်းလႂ် ယွၼ်ႉဢီးလူ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၽေးသိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၺ်း ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း – ၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸုမ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း လၢတ်ႈ ၼင်ၼႆ ။ “လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ ၊ တလဵဝ်ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း ဢွၵ်ႇတႃႈဢွၵ်ႇတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင်ယဝ်ႉ ၊ ယွၼ်ႉငဝ်ႈလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၶႃႈ ၶႅၼ်းလီမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ24/2/2025 Burmese War Crime investigation (BWCI) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပျီတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNA/PNO ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလူႉတၢႆ 27 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-06T17:59:54 | https://shannews.org/archives/63285 | ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁႄႉၵင်ႈၽေးလူမ်းၽေးၾႆး | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႄးႁိူၼ်း မႄးယေး တွၼ်ႈတႃႇတေႁႄႉၵင်ႈလႆႈၽေးလူမ်း လႄႈၽေးၾႆး ။ တင်ႈတႄႇထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇလီလႄႈ တေႃႇ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းမႄးပူၵ်းပွင် ႁိူၼ်းယေးသုမ်ႉသွင်း ဢၼ်လႆႈလူႉသွမ်းၸွမ်းၼမ်ႉ။ ၵႃႈလႆႈယိူၼ်ႉၸႂ်သေ ယူႇသဝ်းၵႂႃႇတီႈတွၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၵွႆ ဢမ်ႇပင်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း – ၼႆ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 20 ပီ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ ႁၢင်ႈ – ၵုမ်းၵမ်ႉတိၼ်သဝ်ႁိူၼ်းဝႆႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ “တႄႇလိူၼ်ၼႆႉၵႂႃႇ လူမ်းတေမႃးယဝ်ႉ ၊ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈႁိုင်လႄႈ သဝ်ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၽင်ႉႁႅင်း ၊ ၸွမ်ႁိူၼ်း လင်ၶႃးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလူဝ်ႇမုင်းလူဝ်ႇမႄး၊ သဝ်ႁိူၼ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁိုင်ဝႆႉလႄႈ မၢင်လႅမ်ႈ ပေႃးၶႂ်ႈဢူႉ ၶႂ်ႈၽင်ႉယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶိုၼ်းၵုမ်း ၊ ၶိုၼ်းၵမ်ႉဝႆႉၵွၼ်ႇ ။ ပေႃးလူမ်းႁႅင်း ၵူဝ်ႁိူၼ်းပင်းဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ။”- ဝႃႈၼႆ ။ ပီၼႆႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တွၼ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၵိၼ်းၸႂ် ။ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶွင် ပုင်ႈ ၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်း၊ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉဢၼ်ယၢမ်ႈလႆႈၶၢႆၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင် သမ်ႉဢမ်ႇဢွၵ်ႇ၊ ဢၼ်ဢွၵ်ႇ မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆႈၶၢႆၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃး ၊ မၢင်သႅၼ်းၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၶၢႆ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇလႆႈၶိုၼ်း ၵေးလၢင်းလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇၼဝ်ႈပႅတ်ႈ ထွၵ်ႇပႅတ်ႈၵေႃႈမီး။ ၵွပ်ႈၼႆပႆႇဝႃႈမႄးပူၵ်းပွင်လုမ်းလႃးႁိူၼ်းၶိုၼ်း- တႃႇၵုမ်းတႃႇၵမ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းၵိၼ်းၸႂ် – ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းသႅၼ်းပၢၼ်ၶၢဝ်ႉ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးပဵၼ် ႁိူၼ်းမႆႉပႅၼ်ႈ မႆႈသၵ်းတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၵူဝ် ၊ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းမႆႉပူၵ်ႇ ၵင်ႈၽႃသၢၼ် မုင်းၶႃးတႄႉ လႆႈမႆႈ ၸႂ် ၊ ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီလႄႈပီၼႆႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးႁိူၼ်း မိူၼ်ၵူႈပီ။ လႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ တႃႇၵိၼ်ဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးလင်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈလႆႈပႂ်ႉတူၺ်း ပႂ်ႉထွမ်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇယူႇၵူႈၶၢဝ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈမီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ တေမီးလူမ်းလႅင်ႉၶၢဝ်းမႆႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းယူႇ ႁိူၼ်းယေးဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမၼ်ႈၵိုမ်းၶႅင်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉၸွမ်းႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉ တီႈဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းၶႅင်ႁႅင်းၼၼ်ႉ- ၼႆၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ဢၼ်မီးၼိူဝ်ၵုင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 19/2/2025 ၼၼ်ႉ ၵၢင်ႉၵႄၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ် ၵူၼ်းမိူင်းသေ ၸိသင်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၽေးၾႆး ။ ႁၢင်ႈ – ၶိူင်ႈၶႄၾႆးၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း တီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ( crd to owner ) ၼၢင်းယိင်းဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈမႃးယဝ်ႉ လူမ်းၵေႃႈ တေႁႅင်းၼႆလႄႈ ပိူၼ်ႈၸႂ်ႉႁဵတ်း မႆႉၽႅင်ၶႄၾႆး ၊ မႆႉၶေႃလဵၵ်းတႃႇၶႄၾႆး ဝႆႉၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း။ သင်ဝႃႈ ၶဝ်လူင်း ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းလႂ်ဢမ်ႇႁဵတ်းဝႆႉၶိူင်ႈၶႄၾႆးၼႆ တေပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ငိုၼ်း 25,000 ပျႃးၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈႁဵတ်းဝႆႉဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၽေးၾႆးၼႆႉလီၾၢင်ႉဝႆႉယူႇၼႆသေတႃႉ ၽိူဝ်ႇၸႂ်ႉႁဵတ်းၶေႃ ႁဵတ်းၽႅင်လဵၵ်းၼၼ်ႉ တႃႇသိုဝ်ႉတဝ်ႈ ယႃႈၶႄၾႆး ဝႆႉတေလီလိူဝ်လူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉပိုတ်ႇဢူၵ်းပိုတ်ႇၸႂ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၽေးၾႆး 1,700 ၵမ်း။ လွင်ႈလူႉသုမ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်း 35000 လၢၼ်ႉပၢႆ၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၸွမ်းၾႆး 77 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 193 ၵေႃႉၼႆ ၾၢႆႇၶႄၾႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-06T17:30:40 | https://shannews.org/archives/63275 | ၵူၼ်းၵူတ်ႉၶၢႆသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ 6 ၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် လွင်ႈၼႆႉဝႆးဝႆး | ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၼႆႉမႃးသေ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ယုင်ႈယၢင်ႈမႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ မီးပၼ်ႁႃၵၼ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ယၢပ်ႇၵိၼ်ၸွမ်း ၼႂ်းၵႄႈမၼ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶုတ်းၶမ်းလူၺ်ႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်း ၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်း လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼမ်။ ၵမ်ႈၼမ် ထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၼႂ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ပႃးသိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ ၸင်ႇမီးပၼ်ႁႃယႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆမႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ဝႆးဝႆး ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမႃးထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ပၼ်ႁႃဢၼ်လႆႈထူပ်းလႆႈၺႃးၵေႃႈ ၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၊ ၵႃႈၶၼ်ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈသုင်။ ပၼ်ႁႃဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသုတ်းသမ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်ႈမႃးသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း။ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ဢမ်ႇယွမ်း 20 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပွႆႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 05/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ သိုၵ်းၶၢင် KIA ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇသၢၼ်ၶတ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်း ဢိူင်ႇမိူင်းၸီးၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉ။ ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်းၼႆႉ လုၵ်ႉမိူင်းၸီးၵႂႃႇ ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 45 မိၼိတ်ႉ။ တီႈဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇသဵင်သၢၼ်ၶတ်းမႃးၸဵမ်လႂ်။ ဢၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA မီးမႃးယဝ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်မႃး ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းမိူင်းၸီး ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလၢတ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၶဝ်သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇထွမ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် ဢမ်ႇဝႆႉၼၵ်း။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ပဵၼ်သူပ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းၵၼ် ထိုင်တီႈပႃးတိၼ် ပႃးမိုဝ်း ထုပ်ႉတွႆႇၵၼ်။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၽိတ်းၵၼ် မင်ၵၼ်ၼႆၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသမ်ႉ ယုၵ်ႉၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈၵူၼ်းၽိတ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၸင်ႇမီးလွင်ႈလူႉလွင်ႈတၢႆၼမ်” – ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ၵႂႃႇႁၢမ်ႈ လွင်ႈဢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းၵၼ်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းၶႄႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၶၢင်ၶဝ် ၵႂၢမ်းၼမ်ၵၼ်။ ၶဝ်ၽိတ်းၵၼ်လႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်း ၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶႃႁၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ တိူဝ်ႉတီႈၶႃသေ ၶႃႁၵ်းၼႆၶႃႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၼ်းသိုပ်ႇၾူၼ်းလၢတ်ႈပိူၼ်ႈ ၵႂႃႇတူၺ်း။ ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇတူၺ်း သမ်ႉပေႃးၺႃးယိုဝ်းယဝ်ႉ 6 ၵေႃႉၼႆၼႃႇ။ ထႅင်ႈ 6 ၵေႃႉ ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃ။ မိူဝ်ႈဢဝ် ၵႂႃႇႁူင်းယႃၼၼ်ႉ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်း။ ပႃးလုၵ်ႈသိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ ပၼ်ႁႃမၼ်း ၸင်ႇယႂ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇယဵၼ်ဝႆႉ။ ႁႂ်ႈၽူႈမီးၸၼ်ႉတင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် လွင်ႈၼႆႉၵႂႃႇၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ဢၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်တႄႉ ၶဝ်ၵေႃႈ တႆႈတဵၼ်း ႁွင်ႉပၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပြည်သူကိုသတ်တဲ့ MNDAA အလိုမရှိလို့ MNDAA ဢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇ ၼႆၵူၺ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA ၶဝ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇယူႇၵူၺ်း ၶဝ်တေၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းသေ ၵႂႃႇဢေႃႈ။ ထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ တိုၵ်ႉယဵၼ်ဝႆႉယူႇ ၶဝ်တေႁွင်ႉၵူၼ်းလူင်ၶဝ် မႃးဢုပ်ႇၵၼ်ၼႆ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းၸဝ်ႉၼၼ်ႉ သၢၼ်ၶတ်းယူႇၵေႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းယူႇလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်း ထႅင်ႈဝၢႆးဝၼ်း။ ၸင်ႇမီးလွင်ႈၽိတ်းပေႃႉမေႃးၵၼ်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸင်ႇပိုတ်း ယိုဝ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸင်ႇဢဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ တၢင်ႇရူတ်ႉၵႃးသေ ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၾၢႆႇၼႃႈလုမ်း MNDAA ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၸီးၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဝႆႉၵႃႈ ၶၼ်တီႈလိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈ တီႈယူႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေတႃႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၺႃးတဵၵ်းၺႃးငႅၼ်းၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးၸႂ် ၵူဝ်ၸႂ်ႁႄမႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ပွတ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တူင်ႉၼိုင် ယူႇဝႆႉၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းၶၢင် KIA ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းတႆး SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ၵဵပ်း ၶွၼ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း။ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ် လႆႈတႅတ်ႈတေႃးဝႃႈ သိုၵ်းၸုမ်းလႂ်ၵုမ်းဝႆႉတႄႉတႄႉၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယူႇတီႈ ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းသိုၵ်း တူင်ႉၼိုင်ၼမ်ၼႆႉ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၵေႃႈၼမ်။ ယႃႇဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း တေႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉထၢင်ႇႁၢင်ႈ။ တႃႇၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈၸႅင်ႈၸူးလၢႆတီႈလၢႆၸုမ်း လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇယၢပ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႄႉ တိုၼ်းဝႃႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵိုတ်းဝႆႉၵူၼ်းၶၢဝ်ႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိူင်ႇမိူင်းၸီးၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 21 ဝၢၼ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈတႆးမီး 8 ဝၢၼ်ႈ။ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၼႂ်းၵႄႈၵူတ်ႉၶၢႆ – လဝ်ႇၵၢႆး။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-06T16:41:29 | https://shannews.org/archives/63269 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် – ၻရူၼ်ႊ လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် | တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶိုၼ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 05/03/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊသေ ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႈသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်းမတီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈသူၼ်ဢွႆႈတင်း ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်း မိူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ႁူမ်ႈတင်း PDF သေ ယိုဝ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဢေႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်းမတီး ၺႃးၾႆးမႆႈၵႂႃႇလင်ၼိုင်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 06/03/2025 ယၢမ်းၶၢဝ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (ၵျႅတ်ႊၾၢႆႊတိူဝ်ႊ) မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်းမတီးထႅင်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆထႅင်ႈတင်းၼမ် ၼႆယဝ်။ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ မီးၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 20 လၵ်း ယူႇတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းထုင်းၼၼ်ႉမႃး ႁိုင် ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူး ထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ လေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႆႈထွႆပၼ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်မႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼၼ်ႉသေတႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တင်းသဵင်ႈ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-06T15:18:06 | https://shannews.org/archives/63258 | ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၵေႃးလိယ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေဝႆႉႁိုင် 7 ဝၼ်း | ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၵေႃးလိယ ၽူႈၵွၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ ၽွင်းဢႃယုၸဝ်ႈ 62 ပီ ဝႃႇသႃ 42 ဝႃႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ – ယဵဝ်ႈဝၢၼ်။ ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 (ပီတႆး 2119 ၼီႈ လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 6 ၶမ်ႈ) ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3:39 မူင်း ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ၵေႃးလိယ ၽူႈၵွၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း လႆႈၶဝ်ႈ သူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ တီႈထုင်ႉမိူင်းယေႃ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶူး တူၼ်ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄပိူင်ပဵၼ် လွင်ႈၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢၼ်လႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉလွၼ်ႇၵႂႃႇဝႃႈ -“ ၸဝ်ႈ သြႃႇႁဝ်း မၼ်းဢၢင်ႈၵႂႃႇႁေႃးတြႃး တီႈမၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၵႄႈၵၢင် မိူင်းယေႃ လွႆၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းႁိူဝ်ႉၼႃႇသေ ၸူးလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၵမ်ႉၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈၸၢင်းဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ။ ၽိူဝ်ႇၸဝ်ႈၸၢင်းၼၼ်ႉ ယၵ်ႉတူၺ်းၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်း ၵေႃႈ ႁိူဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းၶႂ်ႈတူင်ႉၶႂ်ႈၼိုင်သင်ယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇပူၵ်း ၸဝ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇႁဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸူးႁွင်ႉၵႂႃႇတီႈ ႁွင်ႈယႃ (သေး ၶၢၼ်း) တီႈလွႆၸၢၵ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းယေႃတင်း မၢၼ်ႈမၢၵ်ႈ လႆႈလွၼ်ႇၵႂႃႇတီႈႁွင်ႈယႃၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ၵေႃးလိယ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၶဝ် လႆႈၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼပၼ် တေဢမ်ႇဝႆႉၶၢပ်ႈတူဝ်ႁိုင် ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸတ်းပွႆးယႂ်ႇလၢမ်းလူင်။ တေပၢင်း/ မွၵ်ႇထိုင် သြႃႇတၵ်ႉၵႃႇ ၸိူဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵႂႃႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၵေႃးလိယၼႆႉ လႆႈမႃးၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼဝႆႉတီႈဝတ်ႉလူင် ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ တေဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် 7 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဝတ်ႉၵၢင်မိူင်းၼႆႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇသၢင်းၵျူဝ်ႇ တီႈၵျႃႇၵၢၼ်ႇသေ လုပ်ႇၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်တႄႉ တေထႃႇပၼႃႇ ႁဵတ်းၶုမ်ၵုတ်းဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-06T14:27:54 | https://shannews.org/archives/63240 | ပၢင်ၵုမ်လူင်မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 59 တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ | တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02-06/03/2025 သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် ၵုမ်လူင်မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ (ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ) ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး ပွၵ်ႈၵမ်း 59 လႄႈ မၢႆတွင်း တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၶွပ်ႈတဵမ် 50 ပီ (ပီၵွၼ်းၶမ်း) တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၸဝ်ႈၶူး ဝိၸႃရတ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းပၢင်လူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပၢင်ၵုမ် ၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း။ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၽူႈတၢင်တူဝ်တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတၢင်ႇလဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄၵၼ် လွင်ႈငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ငၢၼ်း တီႈတိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၽႂ်မၼ်းလႄႈ လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ၶၸဝ်ႈ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢမ်ႇယွမ်း 500 ပၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆး/ ပၢင်ၵုမ်လူင်မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ပွၵ်ႈၵမ်း 59 လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႄတြႃး မႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းတႅတ်းတတ်း လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်တေ ၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းပီ တေမႃး တေပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဝဵင်းလႂ်ႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ တႃႇပၢင်ၵုမ်လူင်လႄႈ ပၢင်တြႃးၶၢဝ်းမႆႈ ၼႆႉ တေသိုပ်ႇပိုတ်ႇၵႂႃႇတီႈလႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းသေ ၽွင်းပၢင်ပွႆး ၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်းၼႆႉ မီးသြႃႇၸဝ်ႈလူင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတူၼ် မႃးမဵတ်ႉတႃႇတြႃးပွၼ်ႈထမ်းပၼ် ၵူႈၶမ်ႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်းထႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆး တီႈ ၸမ်ၵႆ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢမ်ႇယွမ်းမိုၼ်ႇ။ Photo by – ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆး/ ပၢင်ၵုမ်လူင်မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ပွၵ်ႈၵမ်း 59 ဝၼ်းတီႈ 06 မိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ပိုတ်ႇလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႄတြႃး ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆးသေ ၸဝ်ႈ တူၼ်ၶူးလူင် ဝိၸိတ်တသႃရ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႄတြႃး ၵမ်မထၢၼ်းၸိုင်ႈတႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁုပ်ႈၼႄ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းပၢင်ၵုမ်လူင်သေ ပီၼႃႈမႃး တေလႆႈႁပ်ႉၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်လူင် မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 60 ၼၼ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၼမ်ႉသၢႆး ထုင်ႉဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ ဝဵင်းလၢင်း ၶိူဝ်း။ ပၢင်တြႃးသင်ၶၸဝ်ႈ ၵွၼ်ႇၶဝ်ႈဝႃသႃၼၼ်ႉသမ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ တိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်း ဝတ်ႉသုၶိ တႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းသမ်ႉ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် တွၵ်ႇတိူဝ်ႇ ထမ်မသႃမိ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ် ပုတ်ႉထမိူင်းတႆး မဵတ်ႉတႃႇပွၼ်ႈထမ်းတြႃးသေ ၸဝ်ႈသြႃႇတွၵ်ႇတိူဝ်ႇ ပၺႃၼၼ်တ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ၶၸိုင်ႈတႆး တေဢွၼ်ၼမ်လူႇတၢၼ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆး/ ၸဝ်ႈသြႃႇတွၵ်ႇတိူဝ်ႇ ပၺႃၼၼ်တ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ၶၸိုင်ႈတႆး ပိုတ်ႇလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႄတြႃး ပၢင်ၵုမ်လူင်မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 59 ၼႆႉ ၽူႈတၢင်တူဝ် တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်း ပိုၼ်ႉ ဢၼ်မီးဝႆႉ 37 တိူၵ်ႈၼၼ်ႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း 35 တိူၵ်ႈ။ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် 2 တိူၵ်ႈ တိုဝ်ႉၸၢႆးၶႃးလႄႈ ၵွင်းမူးၶမ်း၊ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း မိူင်းမွၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်တီႈဝဵင်းသထူင်ႇ တိူၵ်ႈၼိုင်ႈသေ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၸေႊလၢၼ်ႉလႄႈ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆး/ ပၢင်တြႃး တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ဢွင်ႈတီႈ တိုဝ်းၵမ်တြႃး တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း မူႇလမိၼ်းၵုၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ မီး 37 ဢွင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၼ်တိူၵ်ႈငဝ်ႈ၊ တီႈတႄႇပၢင်တိုဝ်းၵမ် – ၵမ်မထၢၼ်း ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တင်ႈတႄႇပီၶရိတ်ႉ 1947 (ပီၵေႃးၸႃႇ 1309 ၼီႈ) မႃး တေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ဢွင်ႈတီႈ ဢမ်ႇလႆႈပိုတ်ႇပၢင်တြႃးမႃး မီးယူႇ သွင်သၢမ်ဝဵင်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ဝဵင်းၸေႊလၢၼ်ႉလႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-06T13:28:10 | https://shannews.org/archives/63228 | ၾိင်ႈဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ပီၼႆႉ တေၸတ်းၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထုင်း | ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ထုင်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ပီၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 တႄႇဢဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်လႆႈလိူၵ်ႈဝၼ်း တႃႇတေၸတ်းဝၼ်း ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉ လႆႈတူၺ်းဢဝ် ပၵ်းပီယဵမ်ႈဝၼ်း တႆးလိုဝ်ႉတႆးၶိုၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းလိူၼ်ႁႃႈ လွင်ႈ တေလႆႈပဵၼ်ဝၼ်းၵိၵ်ႈ တေဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ဝၼ်းၵူပ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၼႆႉ တေလႆႈတူၵ်း မႅၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းၸၼ်၊ ဢၢင်းၵၢၼ်း၊ ဝၼ်းၽတ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဝၼ်းသဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တေ လႆႈတူၵ်းမႅၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းၵၢတ်ႇတဝ်ႇ (ၵၢတ်ႇလီး) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းတုင် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 758 ပီသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးၶၢဝ်း တၢင်း 628 ပီယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵိုၵ်းပိုၼ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်ၽၵ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းၶိင်ႇၸွမ်းၶၢဝ်း ၸဵမ်တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတၢင်းတိုဝ်းမႃးၶၢႆ ၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၶိုၼ်ႈၵူႈပီ ၼႆ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉပိုၼ်းၵဵင်းတုင် ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ – ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းတုင် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ၸွမ်းၼင်ႇ တၢင်းယုမ်ႇယမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးတႄႉ သင်ဝႃႈ လႆႈမႃးၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင် တေယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တေၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်း သႃႇ၊ သင်လႆႈၵိၼ်ၽၵ်းၵုမ်ႇသမ်ႉ ၼႃႈႁိူၼ်းတေမီးၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇတင်းပီ သင် လႆႈၵိၼ်ၼေႃႇသမ်ႉ ငိုၼ်းၶမ်းတေၼေႃႇမၢၵ်ႈပူင်ႇၵိုၼ်းတႃႇတင်းပီ ၸဵမ်ၵူၼ်းသိုဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၶၢႆ။ – ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းတုင် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢတ်ႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ တႄႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1936 ယဝ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ထုင်းတေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၵၢတ်ႇႁၢင်ႉလႄႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈၵူၼ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇဢၼ်မႃးတၢင်းလင်ၶဝ် လိုမ်းလွင်ႈမၼ်းသေ ႁႂ်တွင်းဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵၢတ်ႇတီႈသိုဝ်ႉတီႈၶၢႆ၊ တီႈၵူၼ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၶဝ် ယၢမ်ႈဢဝ် ပဵၼ်တီႈသိုဝ်ႉၶၢႆ တႃႇၵၢၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ လဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း ၽိူၼ်တၢင်ႇမႃး ၼပ်ႉပဵၼ်လၢႆပၢၵ်ႇပီမိူင်း။ ႁဵတ်းၼႆသေ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ် ၾိင်ႈထုင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၵႂႃႇၼႆ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ မႁႃႉမုင်ႉ မိူင်းၸႄႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉတီႈဝႅပ်ႉသၢႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-06T12:39:17 | https://shannews.org/archives/63223 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း မူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 | ယၢမ်းလဵဝ် ၶွမ်ႊမတီႊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ (NSPNC) လႄႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလၢႆလၢႆၸုမ်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇထတ်းသၢင်မူၼ်းမႄးၶိုၼ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 တႃႇၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်သၽႃ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်တေၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးမႂ်ႇၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇၵျီး ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇၵူၼ်းမိူင်း (PP) လၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ CNI ဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႆႉ လွင်ႈတႃႇၸတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းထတ်းသၢင်ၶိုၼ်း မၢႆမီႈမတ်ႉတႃ ဢၼ်ပႃးဝႆႉ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ လူဝ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၵမ်းၸၼ်ႉၸၼ်ႉ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶွမ်ႊမတီႊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ NSPNC တင်း ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၼႂ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလၢႆလၢႆၸုမ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႆႉ ၶေႃႈမၢႆမီႈ ဢၼ်တေလႆႈမူၼ်ႉမႄး ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉမီးယူႇ 43 ၶေႃႈ။ ၶေႃႈမၢႆမီႈ ဢၼ်တေလႆႈသိုပ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉယူႇ တႃႇ 7 ၶေႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ တေမူၼ်ႉမႄး ပိၼ်ႇတႅမ်ႈၶိုၼ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် လွင်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ တုၵ်းယွၼ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်သေတႃႉ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းမႃးသေပွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႆႉဝႃႈ – “တႃႇတေၸတ်းၵၢၼ် ၶိုင်ပွင်ပဵၼ်လႆႈ ပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ မီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းဢေႇတႄႉတႄႉ။ သင်ဝႃႈ တင်ႈၶိုၼ်ႈ မႃးလႆႈသၽႃးမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တွၼ်ႈတႃႇ တေဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၶိုၼ်းပၵ်းပိူင်လၵ်း မိူင်း 2008 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼႆႉသေ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/02/2021 မႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီယဝ်ႉ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ၊ ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ၊ တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2025 ၼႆႉသေ တေမွပ်ႈဢၢပ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၸတ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပၼ်ၶိုၼ်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-06T11:49:58 | https://shannews.org/archives/63216 | သိုၵ်းထႆးတီႉလႆႈယႃႈမႃႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆးၵူႈဝၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်းၵူၺ်း လႆႈ 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉပၢႆ | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ဝၼ်း ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉၵူၺ်း ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး မိူင်းထႆးပွတ်းၼိူဝ် တီႉလႆႈယႃႈမႃႉ 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1:45 မူင်း သိုၵ်းထႆးႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ၸုမ်းတေႃႉယႃႈ မႃႉ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တီႈလွႆႁူဝ်ၼူၵ်ႉ ဝၢၼ်ႈၶွပ်ႇလင် ဢိူင်ႇမွၼ်ႉပိၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၾၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ။ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ႁိုင်မွၵ်ႈ 15 မိၼိတ်ႉ။ ထိုင်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်း ပလိၵ်ႈထႆး ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၊ ထူပ်းႁၼ်ထူင်ၸၢၼ်ႈဢၼ်သႂ်ႇယႃႈမႃႉဝႆႉ 4 ထူင်။ တင်းမူတ်းယႃႈမႃႉ မီး 4 သႅၼ်မဵတ်ႉ။ ၵူၼ်းတေႃႉယႃႈ မႃးတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်သေၵေႃႉယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းလၢဝ် ႁႄႉၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸေးထူင်ၸၢၼ်ႈမႃး တီႈဝၢၼ်ႈဢၼုရူဝ်းထႆး ဢိူင်ႇမိူင်းၼ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းလၢဝ်။ မၼ်းၸၢႆးပွႆႇထူင်ၸၢၼ်ႈပိူဝ်ႉမၼ်းသေ လႅၼ်ႈပၢႆႈ။ ၽိူဝ်ႇသိုၵ်းထႆးၵႂႃႇတူၺ်း လႆႈႁၼ်ယႃႈမႃႉၼႂ်းထူင်ၼၼ်ႉ 2 သႅၼ်မဵတ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/03/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ႁႄႉၵူၼ်းၸုမ်း ၼိုင်ႈ တီႈဢိူင်ႇဝဵင်းၵႅၼ်ႇ။ လႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မွၵ်ႈ 5 မိၼိတ်ႉ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းထႆးတီႉလႆႈယႃႈမႃႉ ၼႂ်း ထူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ မီး 2 သႅၼ်မဵတ်ႉ။ တီႈဢိူင်ႇပူင်ႇၽႃ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႉလႆႈယႃႈမႃႉ ထႅင်ႈ 2 တီႈ၊ ႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈယႃႈမႃႉတင်းမူတ်း 1,370,000 မဵတ်ႉ(ၼိုင်ႈလၢၼ်ႉပၢႆ)။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ပလိၵ်ႈထႆးသိုၵ်းထႆး ႁႄႉၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလမ်းၼိုင်ႈ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈဢယုတ်ႉထယႃး။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးယႃႈမႃႉ 5 သႅၼ်မဵတ်ႉ မူၵ်းမႃးၼႂ်းရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၵူၼ်း ၶပ်းရူတ်ႉၵႃး ပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇၸႄႈဝဵင်းမႄႈတႅင် ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ ယႃႈမႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်တၢင်းၵဵင်းမႂ်ႇ လူင်းၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ ၸုမ်းတေႃႉယႃႈ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး တၢင်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၾၢင်လႄႈ ၸႄႈ ဝဵင်းမႄႈသၢႆ၊ ၵဵင်းႁၢႆး ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈဝၼ်း။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ၾၢႆႇ ႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး တီႉလႆႈယႃႈမႃႉၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉပၢႆယဝ်ႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Maesaipress | ['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-06T11:02:04 | https://shannews.org/archives/63204 | ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တတ်းၶၢတ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ | ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉတင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၸီႊလႅၼ်ႊၸၵီး (Zealand ski) ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ လၢႆဝၼ်းၵူၺ်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉၼႆႉ တိုၼ်း လၢတ်ႈဝႆႉ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်ၵေႃႈ လူဝ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ် လွင်ႈယိူင်းဢၢၼ်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် လွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈဢၼ်မိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊပၼ်ၵႂႃႇ တေပဵၼ်လွင်ႈၵမ်ႉယွင်တႄႉတႄႉ ၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉၶိုၼ်းမႄးထတ်းသၢင်တူၺ်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တတ်းၶၢတ်ႇ လွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉသေ ၾၢႆႇမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊတႄႉ ပႆႇတုမ်ႉတွပ်ႇသင်ဝႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈသွင်မိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လွင်ႈတေပၼ်ၶႂၢင်ႉဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶုတ်းဢဝ်ႁႄႈလိၼ် ၼႂ်းမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်မိူဝ်းၼႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မီးလွင်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊ လႆႈလုၵ်ႉတီႈ ႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ်သေ ပွၵ်းမိူဝ်းၵႂႃႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ မီးၵၢင်ၸႂ်ဝႆႉဝႃႈ သင်လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ ယဝ်ႉၸိုင် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်းပၼ်ပႃး တႃႇတေႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈရတ်ႉသျႃး ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႃႈလိၼ် မိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈရတ်ႉသျႃး ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်း ယူႊၶရဵၼ်ႊမႃး ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပၼ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၾၢႆႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းယူႊရဵၼ်ႊၵႂႃႇ ၵိုင်ႇငိုၼ်းယူႊရူဝ်ႊ 64 ပီႊလီႊယၼ်ႊ။ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႊရူပ်ႊ ပႃးၸဵမ်မိူင်းပရိတ်ႊထဵင်ႊ (ဗြိတိန်) ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵိုင်ႇငိုၼ်းယူႊရူဝ်ႊ 62 ပီႊလီႊယၼ်ႊ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-06T10:00:00 | https://shannews.org/archives/63198 | ၾိင်ႈၾႃႉလၢမ်းၶၢတ်ႈ လူမ်းလႅင်ႉၶၢဝ်းမႆႈ တေၶဝ်ႈမိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ် | ၾၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မိူင်းထႆး လၢမ်းၶၢတ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 6 ထိုင် 8 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႆႉ တေမီးလူမ်းလႅင်ႉၶၢဝ်းမႆႈ ၽတ်ႉၶဝ်ႈမိူင်းထႆးပွတ်းၼိူဝ် တေမီးလူမ်းႁႅင်း ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇ မၢင်တီႈ တေ မီးပႃးမၢၵ်ႇႁဵပ်းတူၵ်း။ ဝၼ်းတီႈ 6/3/2025 ၼႆႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ တေတူၵ်းတီႈၽိသၼုလူၵ်ႊ၊ ၽိၵျိတ်ႊလႄႈ ၽဵတ်ႉၶျ်ပုၼ်ႊ။ ဝၼ်းတီႈ 7 ထိုင် 8/3/2025 တႄႉ တေတူၵ်းတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ၊ လမ်းပုၼ်း၊ လမ်းပၢင်း၊ ၽရႄႉ၊ ၼၢၼ်ႉ၊ ဢုတ်ႇတ ရတိတ်ႇ၊ သုၶူဝ်ႊထႆႊ၊ တၢၵ်ႇ၊ ၵမ်ႇၽႅင်ႊၽဵတ်း၊ ၽိသၼုလူၵ်ႊ၊ ၽိၵျိတ်ႊလႄႈ ၽဵတ်ႉၶျ်ပုၼ်ႊ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူၺ်းလူ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈ တဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈၽႂ်မၼ်း ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ တႃႇႁႂ်ႈမၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ် ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈ လႆႈလူႉၵွႆဢေႇထီႉသုတ်း။ ထုၵ်ႇလီၵမ်ႉတူၼ်ႈမႆႉတူၼ်ႈမၢၵ်ႇ၊ ထုၵ်ႇ လီၵဵပ်းလီဢဝ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁဵတ်းဝႆႉလီငၢမ်း ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သုမ်ႉတၢင်းၶၢႆ တီႈပၢင်ႇတီႈၸႅင်ႈ၊ ဢၼ်မီးတႂ်ႈပၢႆႉၶူဝ်းသၼႃး၊ ဢၼ်မီးတီႈတူၼ်ႈမႆႉယႂ်ႇ၊ ဢၼ် မီးတီႈႁူင်းႁိူၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉယူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈငိူင်ႉလႆႈၾၢင်ႉ တႃႇႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေး – เชียงใหม่ CM 108 ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-05T23:01:40 | https://shannews.org/archives/63188 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 05/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ သိုၵ်းၶၢင် KIA ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇသၢၼ်ၶတ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“ၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလၢတ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၶဝ်သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းဝႃႈၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉပၢႆဢမ်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈၸႂ်ၶဝ်ႈၶေႃးၼႆၶႃႈယူဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၶဝ်ၸူးၽိတ်းၵၼ် ပႃးတိၼ် ပႃးမိုဝ်း ထုပ်ႉတွႆႇၵၼ်။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၽိတ်းၵၼ် မင်ၵၼ်ၼႆၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသမ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းႁၢတ်ႇလူင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉ သိုၵ်းၶၢင် 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃး မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း 6 ၵေႃႉ သိုၵ်းၶၢင် 1 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေႁူႉလွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ႁူဝ်ယွႆႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လီႇၵျႃးဝိၼ်း ပႆႇလႆႈလႄႈ တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ်ၸွပ်းတူၺ်းထႅင်ႈယူႇ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T18:07:35 | https://shannews.org/archives/63185 | ဢွၼ်ႇယိင်းဢႃယု 15 ပီ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတီႉၵႂႃႇၸမ်ထိုင်လိူၼ်ယဝ်ႉပႆႇပွႆႇၶိုၼ်း | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 15 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းယေႃ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉMNDAA တီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းၸမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ ပႆႇပွႆႇမႃးၶိုၼ်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်းမႆႈၸႂ်။ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတီႉၺွပ်းမၼ်းၼၢင်း ၵႂႃႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 07/02/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း တီႈပွႆးသၢင်ႇလွင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပႅၼ်း ထုင်ႉမိူင်းယေႃ ၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 4/3/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉပၼ်ထူပ်းၵၼ်တင်းပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၵမ်းၼိုင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵေႃႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ပႆႇပွႆႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း မၼ်းၼၢင်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်ဝႆႉဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဢၼ်ပေႃႈမႄႈၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ 1 – ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ် တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်း ၊ 2- ယႃႇႁႂ်ႈၶၢႆႉတူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ ၊ 3- ယိင်းဢွၼ်ႇဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း ဝႆႉၼၼ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးတူဝ် ပၢႆးၸႂ်လႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်လွင်ႈပၢႆႈယူႇလီမၼ်းၼၢင်းလႄႈ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ် ဝႆးဝႆး ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၽွင်းပေႃႈမႄႈ ၵႂႃႇထူပ်းၼၢင်းယိင်းႁွမ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢမ်ႇပၼ်ဢဝ်ၾူၼ်း မိုဝ်းထိုဝ်ၵႂႃႇပႃး။ လႆႈလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်မူၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ။ ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼင်ႇၵၼ် ၽိတ်းမေႃးထဵင်ၵၼ်ယွၼ်ႉၶႂ်ႈဢုပ်ႇၶႂ်ႈၵဝ်းမၼ်းၼၢင်း။ လိုၼ်းသုတ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼင်ႇၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၶိုၼ်း။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်းတီႈမိူင်းယေႃၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းမီးတၢင်းၽိတ်းၼႆသေ မႃးတီႉဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ။ မႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူပ်ႉမၼ်းၼၢင်းတီႈပၢင်သဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႈမိူင်းယေႃၼၼ်ႉသေ မႃးလူးလၢႆးပွင်ႉထႃႉ ႁႆႈလႃႇဝႃႈႁင်းၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼၼ်ႉ – ၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ မႃးထိုင်တီႈႁွင်ႈၵုမ်းၶင်ၼၢင်းယိင်းႁွမ် သေလႄႈ မႃးလႃႇဝႃႈ – သိုၵ်းၵေႃႉဢၼ်ယိုဝ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်းႁွမ် တေလႆႈတၢႆ ၸွမ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း – မၼ်းတေတွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်း – ဝႃႈၼႆလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉပႆႇႁတ်း ပွႆႇၼၢင်းယိင်းႁွမ်ႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈလီ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထုၵ်ႇလီႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းၼၢင်းတေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ဢမ်ႇမီးၽေး လႄႈ တႃႇႁႂ်ႈလႆႈယူႇသဝ်းလွတ်ႈလႅဝ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉပွႆႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းဝႆးဝႆး – ၼႆပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းလႄႈ ၸုမ်းပေႃႈၾႃႉမႄႈမိူင်း ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA မိူင်းယေႃ သေ တုၵ်းယွၼ်း။ ၵူၼ်းၵုမ်းၶွၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉပွႆႇလႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈပွႆႇပၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 22/2/2025 ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်းႁွမ် လႄႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်လုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝႃႉ UWSA သေယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တႃႇသူင်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၸူး လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း MNDAA တီႈဝဵင်းလၢဝ်ၵၢႆး- တႃႇႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းလုၵ်ႈယိင်းၶဝ်ဢၼ်ဢႃယုပႆႇတဵမ် 18 ၼၼ်ႉဝႆးဝႆး ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလၢတ်ႈႁင်းပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈလူတ်းမွတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ၶၢဝ်ႇဢၼ်တၢင်ႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႆသေတႃႉ တႃႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႄႉၶဝ်ဢမ်ႇႁပ်ႉပၢၵ်ႇသင်။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇသူင်ႇလိၵ်ႈၸူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ သေတႃႉ ဢမ်ႇတွပ်ႇမႃးၶိုၼ်းသင် ။ ဝၼ်းတီႈ 1/3/2025 ၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇထိုင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၊ ဢႃႊသီႊယၢၼ်ႊ ၊ ၶႄႇ ၊ ထႆး လၢတ်ႈၼေလွင်ႈတၢင်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်၊ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸွႆႈလၢတ်ႈ- ပၼ်ႁႅင်းဢီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ဝႆးဝႆး။ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်း online campaign “Free Nang Ying Hom” လႄႈ ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပွႆႇပၼ်တူဝ်ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ၊ “Civilian is not Hostage” ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈတူဝ်ယိူဝ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တေဢမ်ႇလႆႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ လႃးလႃး- ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ- ၶႂၢၼ်မိူင်း – ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-05T18:00:00 | https://shannews.org/archives/63182 | ဝဵင်းၵုၼ်လူင် လႆႈၾႆးၾႃႉၶိုၼ်းယဝ်ႉ | ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၵုၼ်လူင် လႆႈၾႆးၾႃႉၸႂ်ႉၶိုၼ်းယဝ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶပ်းၶိုင်ပၼ် ဢဝ်ၾႆးၾႃႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇမႃးၸႂ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 02/03/2025 ၼႆႉမႃး တီႈဝဵင်းၵုၼ်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉလႆႈၾႆးၾႃႉၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈထႅမ်ငိုၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႉသ်သေ ၸၢႆႇၵႃႈၾႆး ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တေဢမ်ႇမႃးၵဵပ်း ထိုင်တီႈႁိူၼ်း မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵုၼ်လူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ငိၼ်းၶဝ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၾႆးၾႃႉ တၢင်းမိူင်းၶႄႇၼႆဢေႃႈ။ ၶဝ်ႁဵတ်းပၼ် ႁႂ်ႈႁဝ်းလႆႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉၶိုၼ်းၵေႃႈ ၶႅမ်ႉယူႇ။ ၵႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇၼပ်ႉဢဝ်ၸွမ်းယူႊၼိတ်ႉမၼ်း လႆႈထႅမ်ငိုၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႉသ်သေ ၸၢႆႇၵႃႈၾႆး။ တေလႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇထႅမ်ၼႂ်းၵၢတ်ႉသ်။ တေၵႃႈသေ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ငိုၼ်းၵေႃႈႁႃယၢပ်ႇ။ ႁဝ်းတႄႉ တေဢမ်ႇပေႃးႁတ်းၸႂ်ႉၼမ် မိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ တေထႅမ်ငိုၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႉသ်ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈၵႂႃႇထႅမ် တီႈလုမ်းၾၢႆႇၾႆးၾႃႉၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉလႆႈၾႆးၾႃႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း ပိုတ်ႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီပၢႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဝဵင်းၸိူဝ်းယူႇတႂ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ (လၢဝ်ႇၵၢႆး)၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ)၊ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ယင်း ပႆႇၸတ်းပၼ်လႆႈႁႂ်ႈၾႆးၾႃႉ လႅင်းၶိုၼ်းလႆႈ ၵူႈႁိူၼ်း၊ ၵူႈပွၵ်ႉ၊ ၵူႈယွမ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း TNLA ၊ MNDAA ၊ AA ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 12/11/2024 ၼၼ်ႉသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉပႃး ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တႃႇ 8 ၸႄႈဝဵင်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T17:12:01 | https://shannews.org/archives/63178 | ၽေးၾႆးၼႆႉ ဢမ်ႇဝႆႉၽႂ် တၵ်းလူဝ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၾၢင်ႉႁႅင်း | ယဵပ်ႇၶဝ်ႈၶၢဝ်းႁႅင်ႈ ၶၢဝ်းႁွင်ႈ မႃးၵမ်းလွႆးလွႆးယဝ်ႉလႄႈ တႃႇၵူႈပွၵ်ႉၵူႈဢိူင်ႇ ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း ပေႃးတေ လွတ်ႈၽေးၾႆးၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ။ လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်ဢၼ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင် ဝႃႈၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး တႃႇလွတ်ႈၽေးၾႆးမႆႈၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈ။ တၵ်းလူဝ်မီးသတိ ၾၢင်ႉဝႆႉယူႇၵူႈမိူဝ်ႈ။ တႃႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၽေးၾႆးၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး သၢင်ႈတိုၵ်းသုင် သၢင်ႈႁူင်းႁေႃ ႁူင်း ၸၢၵ်ႈ ဢၼ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ – တၵ်းလႆႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇပႃး၊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉပႃး လၢႆးႁႄႉၵင်ႈၽေးၾႆးၵမ်း လဵဝ်။ ၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆလႄႈသင် ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉၽႃႁိူၼ်း သဝ်ႁိူၼ်း ၽၵ်းတူ ဢၼ်မုင်း တီႈႁေႃၼႂ်းႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်းဢၼ်ၸၢင်ႈမႆႈ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉ ၾႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းလူဝ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃးတင်းသဵင်ႈ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉယဝ်ႉ သင်ဝႃႈ ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် တိုၵ်းသုင် ဢၼ်ၸႂ်ႉတႃႇႁူင်းၵၢၼ် ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ဝႃႈ မၼ်းသုင်လႄႈ လင်ယႂ်ႇၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵူၼ်းႁူမ်ႈယူႇၸွမ်းၵၼ် ဝႆႉ လွင်ႈတႃႇဢဝ်သၢႆၸႂ် လွတ်ႈၼႂ်းၽေးၾႆးမႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ လွင်ႈၽေးၾႆးမႆႈၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈဝႆႉ။ တႃႇလွတ်ႈၽေးၾႆးမႆႈၼႆ သေ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉပၵ်းပိူင် တႃႇဝႄႈလႄႈ တႃႇႁဵတ်းသၢင်ၸွမ်းဝႆႉယူႇ။ ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇလႄႈသင် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းလႄႈသင် ၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ႁူင်း ယႃလႄႈ လၢႆလၢႆတီႈ ဢၼ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ်ၼမ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တေဢဝ်ပိူင် ၾၢင် မဵတ်ႇမၢႆ ဢၼ်ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉ တႃႇႁႄႉၵင်ႈၽေးၾႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ပၵ်းဝႆႉပႃႉဝႆႉ ႁႂ်ႈႁၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵႆႉႁၼ်ၼမ်ၵေႃႈ ဢွင်ႈတီႈၸမ်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢမ်ႇၼၼ် ႁွင်ႈၸႅၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်း ၼႆႉ တေမီးပၢႆႉၾၢင်ႉၽေးၾႆး။ ၽေးၾႆးမႆႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ထူပ်းၼႂ်းၶၢဝ်းမႆႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ၾၢင်ႉ ၼႃႈၶၢဝ်းမႆႈၼႆႉၵူၺ်း။ ပိူင်ပဵၼ် တႄႉ မၼ်းဢမ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းၵတ်းၶၢဝ်းမႆႈ ၶၢဝ်းၾူၼ် ၽေးၾႆးၸၢင်ႈမီးၵူႈမိူဝ်ႈ။ သင်ဝႃႈ သိုင်ႇၾႆး ႁွင်ႈႁုင် မိုဝ်ႉ မီးတိတ်းၸပ်းႁိူၼ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈၸိုင် ႁႂ်ႈဝႆႉၽႃ ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႆႈငၢႆႈ။ တဝ်ႈယႃႈယႃၶႄၾႆး (မီးသတ်ဆေးဘူး) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႆႉၵိုၵ်းၵူႈႁွင်ႈၵူႈဢွင်ႈတီႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မႆႉ ပေႃႉၾႆး ၶေႃလဵၵ်း ပုင်းၼမ်ႉပုင်းသၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅင်းဝႆႉတႃႇသေႇ။ သၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မွၼ် ဢၼ်မီးႁၢင်ႈၾၢင်ဢမ်ႇတမ်းၸႂ်လႆႈ ပေႃးမၼ်းလႅပ်ႈ တေပွင်ႇတေယွၵ်းၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈ ႁွင်ႉၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်ၵမ်းလဵဝ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈဢၼ်ဝၢင်းဝႆႉ တဝ်ႈၵႅတ်ႉသ် ဢုမ်ၵႅတ်ႉသ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးလူမ်းလူင်ႉလႅင်းလီလီ ၊ ယႃႇႁႂ်ႈဝႆႉဢိုတ်းတၼ်ၼႃႇၽႅဝ် ၵႅတ်ႉသ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇပဵၼ်ၾႆး။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၸၢင်ႈ ၾၢင်ႉၵၼ်လႆႈၵူႈၵေႃႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈယၢပ်ႇသင်။ ဢၼ်ၸၢင်ႈထူပ်းၽေးမႆႈငၢႆႈသုတ်းၵေႃႈ ႁိူၼ်းဢၼ်ဝႆႉမဝ်ႈမၢင် လွင်ႈၽိုၼ်းၾႆး ႁုင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၾႆးၶဵင်ႇ ၽြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႃႇႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေးၾႆးၼႆႉ ဝၢႆးႁုင်ႉမိုဝ်ႉယဝ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇထတ်း လွင်ႈထၢၼ်ႇၽိုၼ်း ထၢၼ်ႇၾႆးလီလီ။ သင်ဝႃႈ တိုၵ်ႉၸပ်းၾႆးယူႇ ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉႁူတ်း ယႃႇႁႂ်ႈလၢမ်းထႅင်ႈ။ ယၢမ်းမိူဝ်ႈ ႁုင်မိုဝ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယႃႇဝႆႉမဝ်မၢင် ယႃႇပွႆႇဝႆႉသေ ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇတၢင်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼႂ်းဝဵင်းတႄႉၵေႃႈ ၾႆးတေမႆႈယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျႂတ်ႉလႄႈ ၾႆးၵႅတ်ႉသ်တႅၵ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇတႄႉ ၾႆးၵႆႉမႆႈယွၼ်ႉ ၾႆးၽိုၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၽဝ်မႆႉၽဝ်ပႃႇၸမ်ႁိူၼ်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇၶႅင်ႁႅင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းၾႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်ၼႆႉ။ ဢၼ်ၵူၼ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ ဝႆႉမဝ်မၢင်သေ ၾႆးၸၢင်ႈလၢမ်းမႆႈၵေႃႈ မီးထႅင်ႈလၢႆလွင်ႈ – မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵူၼ်းလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ဢဝ်ပွတ်းမၼ်းပႅတ်ႈၼႂ်းၵွင်ယုၵ်းယၢၵ်းသေ ၾႆးလၢမ်းမႆႈ၊ ၾႆး တဵၼ်းၽြႃး လၢမ်းမႆႈၶဵင်ႇၽြႃး၊ တႆႈငွႆးၾႆး တႆႈၾႆးတဵၼ်း ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ၵူၼ်းလပ်းပႅတ်ႈ ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းသႂၢင်းႁႅင်းၾူၼ်းဝႆႉတင်းၶိုၼ်းသေ တႅၵ်ႇပဵၼ်ၾႆး ၊ တႆႈတဵၼ်းယုင်းသေ လၢမ်းမႆႈ ၊ ပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၼ်ႈၾႆးၶိတ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈထႅင်ႈၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ၾႆးၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႆႈၸိုင် ယႃႇၼႅတ်ႈပၢႆႈၵမ်းလဵဝ် ၊ ယႃႇၵႂင်မိုင် ၊ ယႃႇပေ ၶတ်းၸႂ်ႁူတ်းၾႆးမွတ်ႇၾႆးၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း လူဝ်ႇႁွင်ႉသႅၼ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်မႃးၸွႆႈ။ ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈဢဝ် တဝ်ႈၼမ်ႉယႃႈမွတ်ႇၾႆးၼၼ်ႉမႃး ၽူႇသိတ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ ၼႅတ်ႈသိုပ်ႇၾူၼ်းၸူး ၸုမ်းၶႄၾႆး ၼႂ်းဢွင်ႈ တီႈႁဝ်းယူႇသဝ်း။ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးဝႆႉ မၢႆၾူၼ်းၸုမ်းၶႄၾႆးဝႆႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇၵူၼ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႆႉ။ ႁႂ်ႈတႅမ်ႈပႃႉဝႆႉ ၸွမ်းႁေႃၸွမ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉႁၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ ဢမ်ႇ ၼၼ် မၢႆဝႆႉၼႂ်းၾူၼ်းႁႂ်ႈတွင်းငၢႆႈ။ သင်ဝႃႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ထူပ်းၽေးၾႆးမႆႈၸိုင် ႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢၵ်ႈတၢင်းဝႆႉႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးၶႄၾႆး ၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်ၸုမ်းၶႄၾႆးလႆႈဝႆးဝႆး ၸိုင် ၸၢင်ႈၶႄၾႆးလႆႈၶိုတ်းတၼ်း။ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ဝႆႉတႄႉ တပ်ႉၸုမ်းၶႄၾႆးၶဝ် တိုၼ်းမီးၵူၼ်း ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉဝႆႉ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၾႆးမႃးယၢမ်းလႂ်ၵေႃႈ လႅၼ်ႈၽႂ်းထိုင်တီႈ တၼ်းၶိုတ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉတႃႇသေႇ။ လုၵ်ႈၸုမ်းၼႂ်းတပ်ႉၶႄၾႆးၵေႃႈ ၶဝ်တိုၼ်း ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ တိုၼ်ႇလႅတ်းလူင်ႉလႅၼ်ႇၵတ်ႉၵႃႈဝႆႉၵူႈမိူဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတႄႉ ယွၼ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇလႄႈ ပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼင်ႇလၢတ်ႈမႃး။ ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၽေးၾႆးမႆႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မီး 1,700 ၸမ်ၸမ်။ ဢၼ်လူႉ သုမ်းၵႂႃႇၸွမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်း 35 ပီႊလီႊယၼ်ႊပၢႆ၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၸွမ်း 77 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 193 ၵေႃႉၼႆ ၾၢႆႇၶႄၾႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႆႈႁၼ်ၶိူဝ်းယႂ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉၽဝ်ပႃႇ ၽဝ်ယုၵ်း ယၢၵ်းသေ ၾႆးလၢမ်းမႆႈမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃး ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆးၵေႃႈမီး။ ပဵၼ် ဢၼ်ၵိုင်ႇလီၾၢင်ႉယႂ်ႇၼမ်။ ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မီးလွင်ႈၾႆးမႆႈပႃႇမႃးၵူႈပီပီ ပႃႇမႆႉၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊပဵၼ်ၽဝ်ႇမူၺ်ႉသဵင်ႈ။ တူဝ်သတ်းတတ်းမႅင်း တူဝ်မီးၸႂ်တင်းၼမ် မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတုၵ်ႉၶၸွမ်း ဢမ်ႇၼပ်ႉထူၼ်ႈလႆႈ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်းဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းထႅင်ႈ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၺ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မိူၼ်မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶၼေႊတႃႊလႄႈ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊ လျႃႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉထူပ်းၽေးၾႆးမႆႈပႃႇၼမ်။ ယွၼ်ႉပႃႇထိူၼ်ႇလူႉၼမ်လႄႈ ၾိင်ႈ ၾႃႉၵေႃႈ ႁၢႆႉႁႅင်းမႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ သင်ၵတ်းၵေႃႈ ၵတ်းႁႅင်း မႆႈၵေႃႈမႆႈႁႅင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈၸုမ်းလူလွမ်လုမ်းလႃးပႃႇမႆႉတင်း လုမ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉ ၾႆးမႆႈပႃႇတႄႉ တႄႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ၸိူဝ်းယူႇတိတ်းပႃႇမႆႉၵေႃႈ တၵ်းႁႂ်ႈၾၢင်ႉယူႇၵိၼ်၊ တၵ်းလူဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႅတ်ႇၾႆး။ လူဝ်ႇပၵ်းဝႆႉ ပၢႆႉပၼ်ၾၢင်ႉၾႆးမႆႈ ၵူႈတီႈ။ ႁၢမ်ႈၸုတ်ႇၽဝ်ပႃႇ၊ ႁႂ်ႈမီးပိူင် ဢဝ် လိူင်ႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်တႅတ်ႈၼႅတ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈမႃး သမ်ႉၶႅၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႃႇ ပေႃးမီးလူမ်းၾႆးၵေႃႈ ၸၢင်ႈလၢမ်းမႆႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ပုတ်ႉထ ၵေႃႈသင်ႇသွၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၽေးၾႆးၼႆႉ ၶဝ်ႈၼႂ်းၶဵၼ်လူင် 5 ပိူင်ၼၼ်ႉလႄႈ သင်ထူပ်းမႃးၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ် လီၵူဝ်လႄႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဝ်းႁႃးၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလူဝ်ႇၾၢင်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈၾႆးမႆႈ ႁိူၼ်းယေး ရူတ်ႉၵႃး တူၼ်ႈမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ ၸုမ်းၶႄၾႆးၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ၵႆႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ် ၾၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်းမႃးတႃႇသေႇ။ ဢၢင်ႈဢိင် – my.wikipedia.org / ကြေးမုံ / news – eleven | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-05T16:55:05 | https://shannews.org/archives/63173 | ၸဝ်ႈသြႃႇ လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ် တီႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် | ဝၼ်းတီႈ 4/3/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်း ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼင်ႈၵျွင်းဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇလူင် မၼ်းၸဝ်ႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ ၼိူဝ်ဝတ်ႉၵျွင်းဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႇတိုင်း ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၸဝ်ႈသြႃႇဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီး 2-3 ပီ ယဝ်ႉ။ ပၢႆႈယူႇသွၼ်ႈဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ၊ ႁူဝ်ၶမ်ႈမႃးၸဝ်ႈသြႃႇဝႃႈ တေၵႂႃႇဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႇတိုင်းၵမ်းၼိုင်ႈၼႆ ၊ ၽွင်းႁွတ်ႈထိုင်တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်း။ တၵ်ႉၵႃႇလူင်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁေႃႈၵႃး သူင်ႇပၼ်ၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ ထင်တီႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၼင်ႈၵျွင်းဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇယိုဝ်းသေလူႉလွၼ်ႇထင်တီႈၼႆႉၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁိုဝ်) ၸဝ်ႈယွမ်( တၵ်ႉၵႃႇဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ ဢူးပဵင်ႇ) ဢႃယု 47 ပီ ဝႃႇၸဝ်ႈ 27 ဝႃႇ ၺႃးယိုဝ်းတီႈတူဝ် 8 ၵမ်း ၊ တၵ်ႉၵႃႇမၼ်းၸဝ်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸၢႆးပီး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၺႃးယိုဝ်း 2 ၵမ်း ။ လူႉလွၼ်ႇတၢႆထင်တီႈ ၵျွင်းဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ ။ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႉယိုဝ်း၊ ယွၼ်ႉသင် ၺႃးယိုဝ်းၼႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ် ယိုၼ်ယၼ် ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ပဵၼ်ၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ ။ ၵၢင်ဝၼ်းလူင် ၵေႃႈယိုဝ်းၵၼ်။ သမ်ႉပဵၼ်ၼိူဝ်ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈထႅင်ႈ။ ၸုမ်းလႂ်ယိုဝ်းတႄႉတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ၊တၢင်းၼၼ်ႉ တႄႉ ဢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆ သိုၵ်းယၢင်းလႅင်ၵေႃႈမီး သိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၵေႃႈမီး ၊ တီႈတူဝ် မၼ်း ၸဝ်ႈ တိုဝ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႈၼမ် ထိုင်တီႈတၢႆထင်တီႈ ၊ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉ ၸဝ်ႈသြႃႇ ဢမ်ႇယၢမ်ႈ မီးပၼ်ႁႃ တင်းၽႂ်သေပွၵ်ႈ ။ ဢၼ်ငွႆးယိုဝ်းၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတင်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆ ၊ ပေႃးႁၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇတႃႇၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉ ၶဝ်ယိုဝ်းတၢႆလူင်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်။ မုၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ၸၢင်း ၵေႃႈၶဝ်ဢမ်ႇဝႆႉ ”- ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း PDF ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႄႉ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ဢၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်း လွႆပဝ်း ထုၵ်ႇယိုဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼမ်ႉမိုဝ်းၶဝ်။ ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇတၢင်းၶဝ်။ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈႁူႉသင်ၸွမ်း- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးပဵင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ် ပူၵ်းပွင်သႃႇသၼႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၊ ၸုင်ၸၼ်ပႃး မေႃသွၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ ၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ။ တၵ်ႉၵႃႇ ၸၢႆးပီးၼၼ်ႉပဵၼ်ပေႃႈဢွၵ်ႇ လူႇတၢၼ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇတႃႇမၼ်းၸဝ်ႈ။ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင် လူလွမ်တူၺ်း ထိုင်ၵၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ပူၵ်းပွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈသႃႇသၼႃႇ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၸဝ်ႈသြႃႇပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇတႃႇတႆးၵမ်ႈၼမ် ၊ ၽွင်းမိူင်းလီတႄႉ လုၵ်ႈဢွၼ်တႆးဢၼ်မီးတင်းၼႆႉ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၊ ၽိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ် မေႃသွၼ် တႃႇသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈတႆးၶိုၼ်းၵူႈပီ ၊ ပဵၼ်တီႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းၶႃႈ၊ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လီတႃႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈတၢင်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးလႄႈ ၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တိတ်းၸပ်းၵၼ် တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း၊ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးထႅင်ႈတင်းၼမ်လႄႈ ၵႆႉမီးလွင်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် သႂ်ႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢွၼ် ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈမႃးၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T16:30:37 | https://shannews.org/archives/63169 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တီႈၵဵတ်ႉတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ တီႈဢေးသျႃး ဝေႃး တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တႄႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၸဝ်ႈၵႃးၸိူဝ်းတေႃႉၼမ်ႉ မၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ထၢတ်ႈသီႇ/တီႇၸေႇ) တႃႇဢဝ်မိူဝ်းၶၢႆတၢင်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၊ ၵုၼ်လူင်လႄႈ ႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်း ၸွမ်းၵဵတ်ႉဢေးသျႃးဝေႃး တီႈပၢင်ႇလေႃႉလႄႈ ၵဵတ်ႉဢေးသျႃးဝေႃး တၢင်းၵႂႃႇၵူတ်ႉၶၢႆၼၼ်ႉ။ ႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ယွၼ်းၼမ်မႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇၼႆၵူၺ်း။ လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇၼိုင်ႈလမ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်မၼ်းၼႆတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လႆႈငိၼ်းတႄႉ ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်မၼ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇတင်ႈလၢၼ်ႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၸဝ်ႈၵႃးတေႃႉတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢၼ်သူင်ႇၶၢႆၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၵႃးတေႃႉတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇၶၢႆတၢင်း တၢင်ႇဝဵင်းၼၼ်ႉ လႆႈၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းပၢင်ႇၼႃးတူႈ ႁိမ်းၶူဝ်လူင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ၵႂႃႇတေႃႉဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်ႉၾႆး တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မႃးၶၢႆတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “သိုၵ်းဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ၼႃႇ။ ၵဵတ်ႉၵေႃႈၼမ်ၼႃႇ။ ၼိုင်ႈတီႈၼႆႉ လႆႈပၼ်ၶဝ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ သွင်ပုင်းလိူင်ၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၶဝ် လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်လိူဝ်ႁႅင်းလႄႈ ၶၼ်ၼမ်ႉ မၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သုင်ၶိုၼ်ႈၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵပ်ႉၵိၼ်းၸႂ် ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ တင်ႈတႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T15:41:33 | https://shannews.org/archives/63164 | ၾႆးမႆႈပႃႇ ၾၢႆႇတႂ်ႈၵွင်းမူးသႃသၼႃ 2500 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၾႆးမႆႈပႃႇထိူၼ်ႇ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၾၢႆႇတႂ်ႈၵွင်းမူး သႃသၼႃ 2500 တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“ပဵၼ်ၾႆးမႆႈထိူၼ်ႇႁႄ လၢမ်းၵႂႃႇၸူး ၵျွင်း။ မၼ်းတႄႇမႆႈၸွမ်းၵၢင်လွႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ။ ပိူၼ်ႈၸူးဢဝ်ၵႃးၶႄၾႆး မႃးၼႅတ်ႈႁူတ်းၼမ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇတၼ်းလၢမ်းထိုင်ၵွင်းမူး၊ ဢမ်ႇထိုင်ၵျွင်း။ ဢမ်ႇတၼ်းမီး လွင်ႈလူႉသုမ်းသင်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉ သင်ႇၶၶဝ် လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ တီႈ ၼိူဝ်လွႆၵွင်းမူးသႃသၼႃၵေႃႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ် ယၢမ်းလဵဝ် မီးၸဝ်ႈသင်ႇၶၶဝ် မႃးယူႇသဝ်းဝႆႉၶိုၼ်း ၵမ်ႈ ၽွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶိုင်ပၢင်းဢဝ်ၸဝ်ႈသြႃႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁဵတ်းၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ (ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်း) သႃသၼႃ 2500 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵဝ်ႇၵႄႇ ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉ လွင်ႈပိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၾၢႆႇႁွင်ႇ လွႆၵွင်းမူး။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်းၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ တီႈၼိူဝ်လွႆၵွင်းမူးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယူႇ။ ဝၢႆးမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးၵုမ်းၵမ် ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆၼႆႉ ၶဝ်သမ်ႉ ဢဝ်မုၼ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႈ မဘထ မႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ၶဝ်သမ်ႉလိူၵ်ႈ ဢဝ်မုၼ်ၸဝ်ႈလွႆမႃးၼင်ႈ လႆႈယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ယူႇဝႆႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လွႆၽြႃးၵွင်းမူး သႃသၼႃ 2500 ၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉသေ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်း သႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႇတင်ႈမႃး ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T14:08:19 | https://shannews.org/archives/63158 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ | ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶဝ် ဢွၼ်တႄႇပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉမႃး တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ပိုတ်ႇပၢင် တေႃႇလွင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းသႃႇ၊ ၼွင်ဢၢင်ႇလႄႈ ပၢင်ၼိဝ်ႉ တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇ ပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ၵေႃႉဢႅဝ်ႇႁႃတီႈ ၶၢတ်ႈႁိူၼ်းသေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းဢေႃႈ။ တၢင်းဢိူင်ႇၵုင်းသႃႇၼၼ်ႉ တႄႉ တႄႇပိုတ်ႇမႃးယဝ်ႉ တေႃႇပေႃးထိုင် ဢိူင်ႇပၢင်ၼိဝ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈပၢင်လွင်းၼႆႉ မီးၵူႈဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 147 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်မႃး ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တႄႇပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ပီမႂ်ႇၶႄႇၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈသေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး တီႈၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းသႃႇ၊ ၼွင်ဢၢင်ႇ၊ ပၢင်ၼိဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပိၵ်ႉဢိုတ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တိုၵ်ႉႁႃဢွင်ႈတီႈမၼ်း တႃႇတေပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းယူႇ ဝႃႈၼႆ။ “ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ ပႆႇႁိုင်ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပေႃးတႄႇပၢင်တေႃႇလွင်းယဝ်ႉ။ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵွတ်းၽၢၼ်မူတ်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈတႅင်ႇမၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၶဝ် ဝၢႆးမႃး ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢဝ်ႁိူၼ်း သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵမ်ႉၶဝ်သေ တေႃႇလွင်းၼၼ်ႉ တေထုၵ်ႇၶဝ်ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်လၢႆမူတ်းယဝ်ႉ။ သင်မီးပၢင်လွင်းၵေႃႈ လွင်ႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ လွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းယေးတႅၵ်ႇယၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းတေမီးယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉလၢတ်ႈ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈပွႆးလိူၼ်သီႇ ဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 07-13/03/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 7 ဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးၶႂၼ်မိူင်း ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸၢႆးယွတ်ႈၶမ်း | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-09T08:00:00 | https://shannews.org/archives/63150 | သိုၵ်းတဢၢင်း ႁဵတ်းႁိုဝ်ၸတ်းၵၢၼ် လွင်ႈၶုတ်းဢွၵ်ႇၶူဝ်းႁႄႈတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈ | တင်ႈတႄႇၵၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈမႃး ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇသႅင်လီသီလႅင် သႅင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၵိုၵ်းပိုၼ်းဢွၵ်ႇၼမ်။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်မႃး ၸုမ်းၽွင်းငမ်း မိူင်းၵုတ်ႈၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ မႃး ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ် ၵၼ်ထတ်းသၢင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵၢၼ် ၶုတ်းဢွၵ်ႇ သႅင်လီသီလႅင်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းမေႃႇငိုၼ်း၊ မေႃႇတွင်း တွၼ်ႈတႃႇ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (ၶရူဝ်ႇၼီႇ) ၸိူဝ်းမီးလွင်ႈၵပ်းသၢၼ် ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉ ဝၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီမၼ်းသေ ယိုဝ်းတိုၵ်းၵုမ်း ၵမ်လႆႈၵႂႃႇ။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းတဢၢင်း တိုၵ်းလႆႈဝဵင်းသေ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း သၢမ်လိူၼ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ် ၽွတ်ႈႁႅၼ်းၵေႃႇမတီႇ ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် – ၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈမႃး။ တႄႇပိုတ်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်ၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶုၼ်မိူင်းဢၼ်ၵုမ်းၵမ် ၸႄႈဝဵင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇသေတႃႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယင်းတိုၵ်ႉဢမ်ႇမီး သုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင် တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊလူင် ၸိူဝ်းၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သေ မီးသုၼ်ႇလႆႈၶုတ်းသႅင်လႅင် တီႈမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ မီးယူႇ 10 ဢွင်ႈတီႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းတဢၢင်း မႃးၵုမ်းၵမ် ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်လႅင် ပတ်ႉတမျႃးၼၵႃး (ပတ္တမြားနဂါး) ဢၼ်ဢူးၼေႇဝိၼ်းထုၼ်း ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း (PNO) လႄႈ ၽူႈႁပ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ ၶွမ်ႊပၼီႊ ရတၼႃႇသျိၼ်ႇ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊလီႇမိတႅတ်ႉ ၸပိဝ်ႇၵျေႃႇဢွင်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၶွမ်ႊပၼီႊ တၵ်ႉၼၢႆႇဢွင်ႇလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊလၢႆလၢႆဢၼ်ၼႆႉ ၺႃးဢိုတ်းပႅတ်ႈ။ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈ သိုပ်ႇၶုတ်းဢဝ်သႅင်လႅင်ဢွၵ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းဢၼ် သိုၵ်းတဢၢင်းႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶုတ်းသႅင်ဢွၵ်ႇထႅင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈလွင်ႈၸတ်းၵၢၼ် တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သေ တႄႇၶၵ်ႉ ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်လႅင် မႃးၶိုၼ်းၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၶုတ်း ဢဝ်သႅင်လႅင် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႆႉပဵၼ်တီႈဢွင်ႈႁၵ်ႉသႃ သၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ မႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“ၶဝ်ၵႂႃႇၶုတ်းဢဝ်သႅင် ဢွင်ႈတီႈၵွၵ်ႉၵုၼ်း (ပတ္တမြားမြေ ဂေါက်ကလပ်နေရာ) ၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၵျိုၵ်ႈ။ ၶဝ်ၵႂႃႇၶုတ်းဢဝ်သႅင်တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပေႃးယွၵ်းယွႆလူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵူၺ်းဢွၵ်ႇပိူင်ဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၶုတ်းဢဝ်ၼမ်လူၼ်ႉၼမ်လိူဝ် (အကြီးစားတူးဖော်ခွင့်) ၼႆသေ ၶဝ်သမ်ႉႁဵတ်းၶိုၼ်း” – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၶုတ်းဢဝ်သႅင်လႅင်ယူႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း ၵမ်ႈၼမ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသမ်ႉ ၵူၺ်းလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၵိၼ်ငိုၼ်းလိူၼ်သေ ၶုတ်းသႅင်ပၼ် ၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေႁဵတ်းၵၢၼ် ၶုတ်းသႅင်လႆႈဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈ ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇဢွၼ်တၢင်းသေ တေလႆႈမီးပႃး ဝႂ်သႂၢင်း ၶွၼ်ႇ။ ဝႂ်သႂၢင်းၶွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီသေ မီးသုၼ်ႇလႆႈၶုတ်းဢဝ်သႅင် တႃႇၼိုင်ႈလွၵ်းၵူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးၵႂႃႇတၢင်ႇဝႂ် ယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၶုတ်းသႅင်ၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇလႃႈလီပၼ်။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပၼ်ႁဝ်းၶုတ်း ၵႃႈၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼႆၵူၺ်း။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်သႅင်လႅင်ဢွၵ်ႇၶႅမ်ႉၼႆႉ ၶဝ်ပေႃးသိမ်းဢဝ်ဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ”– ဝႃႈၼႆ။ လွၵ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင် ၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၶုတ်းၼႆႉ ဢေႇႁႅင်းတႄႉတႄႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၶုတ်းသႅင် ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း လူၺ်းယေႇဢူး တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ၸိူဝ်းၶႂ်ႈၶုတ်းဢဝ်သႅင် ၸွမ်းၼင်ႇႁႅင်းပွင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီး ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင် တီႈၵေႃႇမတီႇ ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်ၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။ ပေႃးသႂၢင်းပၼ်ၶွၼ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇမုၵ်ႉၸုမ်း မၵ်းတတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေပၼ်ၶုတ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်”- ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမႄႈၶူင် (မဲခေါင်သတင်း) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃႇမတီႇ ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႉဢူၵ်ႉတမွင်း (တားအုပ်တမောင်း) ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်း ပွႆႇၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 11/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ မိူဝ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းၶုတ်းသႅင်လႅင်ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လၢႆလၢႆပွၵ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၸွမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းလင်မၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-05T10:30:00 | https://shannews.org/archives/63142 | ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတင်း ထၢႆႊဝၼ်ႊ သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊၼမ်ႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး | ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈတင်း ထၢႆႊဝၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႆ – ၶၢဝ်ႇထႆး The Nation ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ဢၢင်ႈၶေႃႈမုလ်း တီႈသုၼ်ၵႃႉၶၢႆလွၵ်းလိၼ်မိူင်းထႆး(REIC) သေ ႁႅင်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ယွမ်းလူင်းၼမ်လိူဝ် မိူဝ်ႈသွင်ပီပူၼ်ႉမႃးသေတႃႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတင်း မိူင်းထၢႆႊဝၼ်ႊ ၶဝ်ႈသိုဝ်ႉၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈသိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊၼႂ်းမိူင်းထႆး ႁိမ်းၸမ် 14,572 ႁွင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် 4.7 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈသိုဝ်ႉႁူမ်ႈသဵင်ႈ 1,388 ႁွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁႅင်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉ တီႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇတင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး ဢၼ်ယၢမ်ႈသိုဝ်ႉၼမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတႄႉ လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ လွၵ်ႈၵၢတ်ႇသိုဝ်ႉၶၢႆ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊၼႂ်းမိူင်းထႆး တေၼိမ် ဢမ်ႇၼၼ် တေၶိုၼ်ႈသုင်မႃးဢိတ်ႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃးတင်း ထၢႆႊဝၼ်ႊ တိုၵ်ႉတေသိုပ်ႇသိုဝ်ႉၼမ်ဝႆႉမိူၼ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းတႄႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၵုင်းထဵပ်ႈ (မိူင်းၵွၵ်ႇ) လႄႈ ထီႉသွင်ပဵၼ် ၼႂ်းၶျုၼ်ႊပူႊရီႊၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ယၢမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10/01/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး'] |
2025-03-05T10:05:21 | https://shannews.org/archives/63137 | ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ 120 ပၢႆ | ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ 122 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၼၢင်းယိင်း 14 ၵေႃႉၼႆ – ၸုမ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း IFJ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပီၵၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ပီၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ လူႉတၢႆႁၢႆၼမ်သုတ်း၊ မိူင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း သမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ၊ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း တုၵ်းယွၼ်း လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းသေ တႃႉ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ၊ လႅတ်ႊပၼုၼ်ႊလႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သီႊရီႊယိူဝ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆၼမ်ၼႆ – ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်း IFJ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ တီႈမိူင်းဢႃႊရႅပ်ႉ ပွတ်းၵၢင်ပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆထိုင် 77 ၵေႃႉသေ ပဵၼ်ဢၼ်ၼမ် သုတ်း၊ ၵမ်ႈၼမ် လူႉတၢႆ ၵႄႈပၢင်တိုၵ်းၵႃႊသႃႊလႄႈ လႅတ်ႊပၼုၼ်ႊ။ ၼႂ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ 122 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵူဝ်ႇမျႅတ်ႉတူႇထုၼ်း (ႁွင်ႉ) ၽူဝ်းတီႇႁ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ၵေႃႈ ၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၶႃႈ တၢႆ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမီး 5 ၵေႃႉယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-05T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63130 | တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်သႃသၼႃ ႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼမ်မႃး | တႃႇႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ပေႃးတေၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်းၼႆႉ လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၽႃသႃ ၊ သႃသၼႃၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၼႆႉ ပေႃးၸႂ်ႉမႅၼ်ႈတီႈမၼ်းတႄႉ ၶိုၵ်ႉတွၼ်းယူႇ။ ပေႃးၸႂ်ႉဢမ်ႇမႅၼ်ႈတီႈမၼ်းၵေႃႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢင်ႈလူႉၵွပ်ႈမၼ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼုင်ႈႁူမ်ႇသၢင်ႇၵၢၼ်း ၽႃႈၶၢဝ် ၽႃႈၶွင်ႇသေ ဢွၵ်ႇႁႃတုင်းသွမ်းဝိၵႃႇလ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၶိင်ႇမႅၼ်ႈၶၢဝ်းလိူင်ႇၼမ်မႃး။ ဢဝ်သွမ်းသၢၼ် လိပ်းလႄႈတင်းသုၵ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးသေ ၵၢၼ်ပၢၼ်ႇပွင်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇ ၶဝ်ႈတီႈၶဝ်ႈတၢင်း။ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပၼ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်တီႈလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မၢင်ႁွင်ႈၵၢၼ် ယင်းပၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တီႈၵူၼ်း မိူင်းလူးၵွၼ်ႇ။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းမိူင်းထႆးလႄႈ ၸဵမ်ပၢၼ်လႂ်မႃး လႂ် ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃးတႃႇသေႇ။ ၽႂ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်ႁင်းၽႂ် မၼ်း။ ဝၢႆးၼႆႉၵေႃႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႄႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မီးၵၢၼ်ၽိတ်း ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼမ်မႃး ၊ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်မႃး။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉဢမ်ႇထိုင်တီႈ။ ဢမ်ႇမူၺ်ႉႁၢႆလႆႈ။ ၵူၼ်းၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လိူင်ႇၼမ်ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ မီးၸေးမႃး။ – ႁၢင်ႈ ၼၢႆးၶၢဝ် ဢႅဝ်ႇတုင်းသွမ်း တီႈၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်း မၢႆ 1 ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢႆးၶၢဝ် ၸိူဝ်းလႄႇႁႃတုင်းသွမ်း ၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလိူင်ႇၼမ် မႃး။ မၢင်ပႃး ၶဝ်ႈတုင်းသွမ်းၽႅဝ်ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈ ႁၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်း။ ဢၼ်သူႇလႅၼ်းယႃ ၼႂ်းၵႄႈ ၵူၼ်းၼမ် ထိုင်တီႈဢမ်ႇလီလွမ်လီတူၺ်းၵေႃႈမီးၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မၼ်းမီးမႃးၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉၶႃႈ ၵႃႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ၸၢင်း ၼၢႆးၶၢဝ် ပႃးၸဵမ်သႅၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပုၼ်ႉဢေႃႈ။ ပေႃးၵႂႃႇၼင်ႈလၢၼ်ႉၵႃႇၾီႇ လၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးတုင်းၽႅဝ်တီႈၼင်ႈ ၵမ်း လဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈတူဝ်ၶဝ် ၼင်ႈပႂ်ႉတင်းဝၼ်းၵေႃႈမီး ယူႇၶႃႈ။ မၢင်ပႃးၼင်ႈသူႇလႅၼ်းယႃႈဝႆႉယူႇ ၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႉ ႁေႃႈၵႃးၵေႃႈမီး။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢင်ဝၼ်းၵူၺ်း ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ယင်း ႁၼ်။ ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်ဢၼ်တႄႉ ဢၼ်ပွမ်ၶႃႈ၊ မၼ်းမီးၼမ်မႃးႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉလုၵ်ႉတီႈတၢင်းလႂ် မႃး”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢႆးၶၢဝ် လိူင်ႇၼမ်သေ တုင်းသွမ်းပူၼ်ႉတီႈပူၼ်ႉယၢမ်းၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇသႃသၼႃ ဢိၵ်ႇလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ် ၵူတ်ႇထတ်းသေဢိတ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႃႈတႃ သႃသၼႃတႄႉတႄႉၼႆ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႉပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ၶဝ်ၸဝ်ႈယူႇဝတ်ႉလႂ်ၵျွင်းလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ဢၼ်ပႅၵ်ႇၼႃႈပႅၵ်ႇတႃ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈလုၵ်ႉဝတ်ႉလႂ်ၵျွင်းလႂ်မႃး၊ သမ်ႉမႃးတုင်းသွမ်းယူႇ ၵူႈဝၼ်းၼႆႉမီး 10 ပၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမႃးမိူဝ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇမႃးၸွမ်းၵၼ်။ မႃးၵမ်းတူၼ်ၵမ်းပႃး။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းၵေႃႈမႃး ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈမႃး။ သင်ၸိူဝ်ႉႁဵတ်းၸွမ်း ဝိၼႆးပိူင်သႃသၼႃတႄႉတႄႉၸိုင် တေဢမ်ႇႁၢင်ႈႁၢႆႉ တႃ – ၵူၼ်းၸၢႆးတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “မၢင်ပႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ တမ်ႉပႆႇမေႃဝႆသၢင်ႇၵၢၼ်းလီလီ။ ပေႃးမီးသပိတ်ႈသေဢၼ်ၼိုင်ႈ သၢင်ႇ ၵၢၼ်းသေ ၽိုၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ လႄႇႁႃတုင်းသွမ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈ။ ပိူၼ်ႈမႃးၵိုတ်းရူတ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်းတုင်း ယဝ်ႉ။ ပိူၼ်ႈၼင်ႈယူႇ ၼိူဝ်ရူတ်ႉၼိူဝ်ၵႃးၵေႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းတုင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆ မၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉႁႅင်းၼႃႇ။ မိူၼ်ၵူၼ်းယွၼ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းယွၼ်းႁႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလူႇၶၢမ်ႇႁႃႉၼႆ ပေႃးၸႅၵ်ႇယၢပ်ႇၵႂႃႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိမ်းၶူဝ်တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾင်ႇမိူင်းတႆးၼႆႉ မီးမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢႆးၶဝ် ပႃးလဵၵ်ႉ ပႃးယႂ်ႇ ပႂ်ႉလူႇၶၢမ်ႇ တုင်းသွမ်းယူႇၵူႈၶိင်ႇၵူႈၶၢဝ်း။ သင်ပဵၼ်တၢင်ႇ ၽႃသႃ ၊ သႃသၼႃ မႃးႁၼ်မႅၼ်ႈ ပိူၼ်ႈတေထၢင်ႇလဵၵ်ႉ ပုတ်ႉထၽႃသႃလႆႈလႄႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း လီဢုပ်ႇဢူဝ်းမူၼ်ႉမႄး ႁႂ်ႈသႃသၼႃၸိုၼ်ႈသႂ်ၶိုၼ်းယူႇၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇသူႈမီးပိူင်ဢၼ်တႅတ်ႈၼႅတ်ႈ။ မိူၼ် ၼင်ႇ လွင်ႈယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင် သင်ႇၶၵေႃႈလႆႈႁၼ်ယူပ်ႈယွမ်းဝႆႉ။ ယွၼ်ႉမီးၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် သႃသၼႃတႄႉတႄႉသေ ၼုင်ႈၽႃႈသၢင်ႇၵၢၼ်း ၽၢမ်းႁၢင်ႈမိူၼ်သင်ႇၶရႁၢၼ်းဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈ သဵင်ပုတ်ႉထသႃသၼႃလူႉၼဝ်ႈမႃးလွႆးလွႆးယဝ်ႉၼႆ သင်ႇၶ ဢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူႊလႃႊလူင်ႊၵွၼ်ႊ တူၼ် ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T19:30:00 | https://shannews.org/archives/63120 | ၵူၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်း လွင်ႈၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ | တင်ႈတႄႇႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ဝၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၼမ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်း/ ပေႃႈလဵင်ႉၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢမ်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းတႄႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵၢၼ် တႃႇ ႁဵတ်းၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၵိၼ်းတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢႃႇယု 40 ပၢႆ ဢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇသေ ပွၵ်ႈမႃးယူႇသဝ်းၶိုၼ်းတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃး ႁဝ်း တေသိုပ်ႇယူႇဝဵင်းပိူၼ်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်ႈၸိုင် ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၼမ်ၼႃႇ ဢမ်ႇတႃႈၼိုင်ႇၵၼ်လႆႈယဝ်ႉလူး။ ၼင်ႇႁိုဝ် တီႈဝဵင်းႁဝ်း ပႆႇပဵၼ်ႁင်းၽႂ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းထႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵတ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၵိၼ်းယူႇၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ တႄႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵႃႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၼႂ်းဝဵင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸၢႆႇပၼ်ၵႃႈယုၵ်းယၢၵ်း ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉ တႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးမိူင်း ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႃႈ ယုၵ်း ယၢၵ်း။ ႁူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်တတ်းလဵၵ်း (ဝွပ်ႉသျွပ်ႉ) ႁိမ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ လႆႈပၼ်ၼိုင်ႈလိူၼ် ႁႃႈမိုၼ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ ႁိူၼ်းလင်လဵၵ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လႆႈပၼ်ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ႁဝ်းၵူၺ်းလႆႈပၼ်သွင်ႁဵင်ၵူၺ်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈတီႈသုတ်းတႄႉ ပဵၼ်ႁူင်းမိပ်ႇၼူတ်ႈလႄႈ ႁူင်းမႄႈမွၵ်ႇယႃႈ ဢိၵ်ႇပႃးပၢင် တေႃႇလွင်းတင်း KTV ။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၵိၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢိၵ်ႇ ၼၢင်းယိင်း ၼုမ်ႇဢွၼ်ႇၶဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းမိပ်ႇၼူတ်ႈတင်း ႁူင်းမႄႈမွၵ်ႇယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈ ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလီလႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလီ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႇပိုတ်ႇမႃး ဝၢႆးလင် လႆႈၶေႃႈတူၵ်း လူင်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၶုၼ်ႊမိင်ႊၼၼ်ႉ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈသေတႃႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်တေႃႇ ၵႆႇတႄႉ ယင်းသိုပ်ႇပိုတ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉသေ ၸၢင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉပႃး မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းတႅၵ်ႇလႅဝ်ထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵူၼ်းပႂ်ႉပၢင်တေႃႇလွင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇယိပ်းၵွင်ႈသေ ဢဝ်ပၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၢင်လွင်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်ၵူၼ်း သိုၵ်းသေ ပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝဵင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လုင်းၸၢႆး ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလတ်းၵဵတ်ႉ ဢေးသျႃးဝေႃးၵႂႃႇ ႁၼ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉသေ ယိပ်းၵွင်ႈ ပႂ်ႉတီႈၵဵတ်ႉဝႆႉ။ လုင်းၸူးထၢမ် ဢၢႆႈၼွင်ႉဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ သူလႆႈငိုၼ်းလိူၼ်ၵႃႈႁိုဝ်လႃႇ မၼ်းတွပ်ႇလုင်းဝႃႈ ဢႃႉ.လုင်း မၼ်းဢမ်ႇလႆႈတဵမ်ယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ယွမ်းလူင်းတိၵ်းတိၵ်းဢိူဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈတႄႇတႄႉ ၶဝ်ပၼ်ႁဝ်း 4 သႅၼ် 3 သႅၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းတင်းၼမ်ႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆသေတႃႉ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉတႄႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ PDF ဢၼ် သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းၾၢႆႇၵၢၼ်လုမ်း ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ (ထူၺ်ႇဢူၵ်ႉ)၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇယူႇလီ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ (ၸီႇပိၼ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ PDF ဢၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသေ ႁဵတ်း ၵၢၼ်ဝႆႉတင်းသဵင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ်ႈယိုတ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးၶင်ဝႆႉ တၢင်းၽိတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း (နိုင်/ကျဉ်း) တီႈၶွၵ်ႈလူင်ၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢွင်ႈတီႈ၊ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းဝဵင်းၶိုၼ်းတင်းမူတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/02/2025 ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဢဝ်ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်းသဵင်ႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈတေမၵ်းမၼ်ႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၾႆးၾႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾႆးၾႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ သိုပ်ႇဢဝ်တီႈ ႁူင်းၾႆးၾႃႉ မၢၼ်ႈသၢင်ႈယေႇၵျႃႉ (မန်ဆန်းရေကျ) မႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယင်းပႆႇၸႂ်ႉလႆႈၾႆးၾႃႉ ၸွတ်ႇၸေးၵူႈပွၵ်ႉၵူႈယွမ်ႇ တဵမ် 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇပဵၼ် သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇၶိုၼ်း ၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ၼႆသေတႃႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမိူဝ်းယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ယင်းတိုၵ်ႉ လႆႈၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်၊ ဝႆႉသတိယူႇသဝ်းၵႂႃႇ မိူၼ် “သူပ်းၵိၼ်မၢၵ်ႇ ႁူထွမ်ႇၵၢင်ႇ” သေ ဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်း ၼႃႈၵၢၼ်ထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇၵႂႃႇမႃးပႆ လွတ်ႈလႅဝ်းတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T18:00:00 | https://shannews.org/archives/63116 | ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လမ်းတႅင်းၵူၼ်းထႆးတၢႆ တီႈၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 4 မူင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႅင်းၵူၼ်း 7-8 ၵေႃႉ လမ်းတႅင်းထုပ်ႉပေႃႉ ၵူၼ်းထႆးထိုင်တၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၵၢတ်ႇၽၵ်းတူၵဵင်းမႂ်ႇ ဢိူင်ႇၽြႃႉသိင် ၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ VDO ဢၼ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းထၢႆႇသေ တၢင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် – “ၸုမ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇ မွၵ်ႈ 7-8 ၵေႃႉ သႂ်ႇသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသီလမ် ယိပ်းမိတ်ႈ/ မႆႉ လႅၼ်ႈလမ်းၵၼ်ၶဝ်ႈမႃးတၢင်းလင်ၵၢတ်ႇၽၵ်းတူၵဵင်းမႂ်ႇသေ လႅၼ်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတီႈၸၼ်ႉ 2 ။ လႆႈငိၼ်းသဵင် ၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇ သူင်ႇသဵင်ႁၢမ်ႈလႄႈ ဢုပ်ႇၾူၼ်းၸႅင်ႈပလိၵ်ႈ။ ယူႇၵမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 20 မိၼိတ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸုမ်း ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႅၼ်ႈလူင်းမႃး တီႈၸၼ်ႉ 2 ၼၼ်ႉသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႇၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းလႄႈ တီႈၵူၼ်းလၵ်ႉထၢႆႇ VDO ၶဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမွတ်ႇပႅတ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် တေပွၵ်ႈမႃးဢဝ်လိူင်ႈ ၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇထႆး ဢၼ်ၺႃးတႅင်းၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢႆးၼတ်းထၽုမ်း ဢႃယု 18 ပီ ၊ မၼ်းၸၢႆး ၺႃးတႅင်း တီႈလုပ်ႇၶီႈၶင်ႈၾၢႆႇၶႂႃသေ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၽွင်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃသူၼ်တွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇ တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်ႁႅင်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်ၵၢင်ၵၢတ်ႇ တီႈၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၼမ်။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၼ်ႁႃ တႅင်းၵၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉတူၺ်းၼႃႈၵၼ် ၽွင်းၵႂႃႇလဵၼ်ႈသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၼၼ်ႉ တီႈၸႄႈဝဵင်းသၼ်သၢႆး – သရႃးၾီး တင်းမူတ်း 6 ၵေႃႉ တႃႇ 2 ၵေႃႉတႄႉ ပၢႆႈလွတ်ႈဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Chiang Mai News ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-04T19:05:00 | https://shannews.org/archives/63110 | ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵဵပ်းမၢၵ်ႇမႅင်းၶၢႆ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ | ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵဵပ်းမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၵႂႃႇၶၢႆ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း ၊ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပၢင်တိုၵ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ပဵၼ်ၽေးၼႆႁူႉၵၼ်ယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁႃၵဵပ်းမႃးၶၢႆ ပိူဝ်ႈတႃႇလႆႈငိုၼ်းမႃးလဵင်ႉၵၼ် ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသင်ယဝ်ႉ ၊ လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ၊ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽေးတေႃႇ သၢႆၸႂ်သေတႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵႂႃႇႁႃသေ ၶၢႆပၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၊ လႆႈၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ မၢၵ်ႇမႅင်းဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇၼႆႉ လႆႈၵႃႈၶၼ်တီႈဢေႇသုတ်း 15 သႅၼ်ပျႃး ၊ ယူႇတီႈသႅၼ်းမၢၵ်ႇသေ လႆႈၵႃႈမၼ်း ။ မၢၵ်ႇမႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇၶၢႆလႆႈတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သိုၵ်းတဢၢင်းTNLA လႄႈ သိုၵ်း SSPP ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ႁၢင်ႈၵဝ်ႇ- ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် မႃးဢဝ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မၢၵ်ႇမ်င်းတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇတၢႆ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵဵပ်းမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းသေ လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းမီးတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ ။ “ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႁူႉဝႃႈပဵၼ်ၽေးၵေႃႈ ၶႆႈလႆႈငိုၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ ၊ မၢၵ်ႇမႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇသၢင်ႇတေႃႇ ၵႆႉတႅၵ်ႇ ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၵဵပ်းသေ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႈ မီးၼမ်ၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼင်ၼႆ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၵဵပ်းမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်သေ ၶၢႆ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“တီႈသႅၼ်ဝီၵေႃႈ ပေႃးပဵၼ်မၢၵ်ႇမႅင်းဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သိုဝ်ႉၶိုၼ်း ၊ မၼ်းယူႇတီႈသႅၼ်းမၼ်းသေ ၶဝ်ပၼ်ၵႃႈၶၼ်မၼ်း ၊ ၵူၼ်းႁႃမၢၵ်ႇမႃးၶၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ် ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 6/2/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇတီႈ ပွၵ်ႉရူတ်ႉၾႆး (မီးရထားရပ်ကွက်) ႁိမ်းၶၢင်ႈဝတ်ႉမျႃႉသူၺ်ႇၵူႇ (မြရွှေဂူ)၊ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ မိုဝ်းပုတ်းၵႂႃႇတင်းသွင်ၶွၼ် တၢႆထင်တီႈ။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းဝၼ်ႈတီႈ 13/10/2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉမႃး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇမႅင်း ဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵိုတ်း ၶၢင်ႉဝႆႉတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T18:30:00 | https://shannews.org/archives/63105 | ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ 3 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၸူၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႇၶီႈလဵၵ်း | ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉယိပ်းၵွင်ႈ ၶဝ်ႈၸူၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ3/3/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ 3 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၸူၼ် ႁၢၼ်ႉၵုၼ်ႇ ၸိုဝ်ႈႁၢၼ်ႉႁွင်ႉၵေးသီး ( ကျေးသီး ကုန်စုံဆိုင် ) တီႈဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇတၢင်းၵႂႃႇဝၢၼ်ႈယၢင်းၶၢဝ် ဢဝ်ၵႂႃႇငိုၼ်း 7000 ဝၢတ်ႇလႄႈ ၵႃးၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ တင်းၵႂႃႇဝၢၼ်ႈယၢင်းၶၢဝ် ၼၼ်ႉ ၵူၼ်း 3 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈ ဢွၵ်ႇငႃ လွၵ်ႇၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉသေဢဝ် ငိုၼ်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵႂႃႇ 7000 ဝၢတ်ႇလႄႈ ၵႃးၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉလမ်းၼိုင်ႈၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵေးသီး – တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈၸူၼ်။ ( Crd to owner ) ၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃးလမ် ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းႁၢၼ်ႉသေဢဝ်ၵွင်ႈလွၵ်ႈငိူတ်ႈငႃၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်းလႄႈၵႃးၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ ။ “ၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉၵႆႉၶဝ်ႈၸူၼ်ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶမ်း ၊ ႁၢၼ်ႉၽူၼ်း ၊ ပေႃးပဵၼ်ပၼ်ႁႃမႃး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ႁဵတ်းၵႅင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး။ ၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ ယဵၼ်ၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်းမီးမႃးထႅင်ႈ။ ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ ႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ်တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ် ၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႆႉႁၢႆ ၊ ပေႃးဢွၵ်ႇၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈလႆႈၾၢင်ႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ်ႁႅင်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵေးသီး – တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈၸူၼ်။ ( Crd to owner ) “ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈ 8-9 မူင်း ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈဢွၵ်ႇ ၊ လႆႈဢဝ်ၵႃးသေၵႂႃႇၵူၺ်းဢေႃႈ လႆႈၾၢင်ႉၼႃႇ ၊ပေႃးဢမ်ႇၾၢင်ႉၵူၺ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵေႃႉလႂ်မႃးဢဝ်ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ် ၊ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵႆႉလၵ်ႉ ၵႆႉ ၸူၼ်ၵၼ်ၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇလႅၼ် မႃးယူႇသဝ်းၼမ်လိူင်ႇ မၢင်ၸိူဝ်း ယွၼ်ႉႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းမူႇႁဵတ်းၸုမ်း ၸၵ်ႉၶုတ်ႈႁိမ်ၸူၼ်၊ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၼ်ငိုၼ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝတ်ႉၼႂ်း ၵျွင်းၵေႃႈဢမ်ႇဝႆႉ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ဢွၼ်ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ဢူၼ်ဢၢၼ်မေႃးပၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T18:00:00 | https://shannews.org/archives/63100 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇထပ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းလိူၼ်လဵဝ်ၵူၼ်းတၢႆ 13 မၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉ | ၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပၢင်တိုၵ်းတင်းဢုမ်ႇတီးၼႆႉတႄႉ ယဵၼ်ဝႆႉ 2-3 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းတူၺ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၊ တင်းတွင်းၶမ်းၼႆႉ တႄႉ ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇယဵၼ် ၊ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၵႆႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၸွႆႈ။ ၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 28/2/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇမူၵ်ႉၻေႃး ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 3 လုၵ်ႈ။ ၸဝ်ႈၶၢဝ်ပႃးၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလူႉၵွႆ 5 လင် ဝတ်ႉၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈလူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်း။ ႁၢင်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လူႉၵွႆ ( Crd to PSLF/ TNLA ) ဝၼ်းတီႈ 23/2/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ႇၶျေႇ မၢၼ်ႈမေႃႇ လႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်း TNLA မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆ TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 22/2/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇမူၵ်ႉၻေႃး လႄႈ ဝၢၼ်ႈတွင်ႇၶျေႇ လႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ ယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸိူင်ႉၼႆ ၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ “ယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ်ၶၢဝ်းတႅပ်းဢွႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်မိူဝ်းဢဝ်ဢွႆႈ ၊ ပၢင်တိုၵ်းတေပဵၼ်ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ ၊ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းပၢႆႈၵႂႃႇၵႆလႄႈ ပၢႆႈ ယူႇၼႂ်းႁူၺ်ႈ ၼႂ်းလွႆ ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝူၼ်ႉတႃႇ ပၢႆးမၢၵ်ႇမီးသင် ၊ လႆႈပႂ်ႉထွမ်ႇသဵင်မၢၵ်ႇၵူႈဝၼ်း ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 20/2/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈလွၵ်းၽၢၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းတၢႆ 1 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ လႄႈ ႁိူၼ်းၵွႆ 6 လင် ။ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈဝႄးပွင်း 2 လုၵ်ႈ ၵူၼ်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းၵွႆ 5 လင် ။ ႁၢင်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လူႉၵွႆ ( Crd to PSLF/ TNLA ) ဝၼ်းတီႈ 10/2/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ 20 လုၵ်ႈတီႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း 19 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းၵွႆ 5 လင် ။ ဝၼ်းတီႈ 6/2/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈသပ်ႉပေႇ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 1ၵေႃႉ ၊ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆႇ 5 လင် ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T17:30:00 | https://shannews.org/archives/63091 | မိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး သူင်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၵုမ်းၵမ် | ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုတ်ႇ ပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးလႄႈ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းလႃး NDAA လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သေတႃႉ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉတႄႉ ႁၢၼ်ႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ တဝ်ႈၼမ်ႉမၼ်းထၢတ်ႈသီႇ တီႈဝဵင်းပၢင်သၢင်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၸိူဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ထၢတ်ႈသီႇ၊ တီႇၸေႇ) ၶၢတ်ႇၵႂႃႇႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈယဝ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း ဢၼ်တေတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၸူး ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းဝႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးႁၢမ်ႈဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်သၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶၼ်ထၢတ်ႈသီႇ၊ တီႇၸေႇၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇ။ ၼိုင်ႈတီႈလႄႈ ၼိုင်ႈတီႈၵေႃႈ ၶၼ်မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်။ တီႈပၢင်သၢင်းၼႆႉ ၼိုင်ႈလီႇတႃႇ တူၵ်းမႅၼ်ႈယူႇငိုၼ်းၶႄႇ 8 ယႂၼ်ႊ တေႃႇထိုင် 12 ယႂၼ်ႊ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇသိုပ်ႇဢဝ် ၼမ်ႉမၼ်းမႃး တမ်းၶၢႆၸွမ်းတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ တဝ်ႈၼမ်ႉၼိုင်ႈလီႇတႃႇၼႆႉ ၶဝ်ၶၢႆယူႇ 30 ယႂၼ်ႊ။ တီႇၸေႇတႄႉ လိူင်ႇယူႇ။ ဢၼ်ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ထၢတ်ႈသီႇ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တီႈဝဵင်းပၢင်သၢင်း ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ထၢတ်ႈသီႇ) တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းဝႃႉၼႆႉ တေႃႉဢဝ်တၢင်းၼႃႈတီႈ ၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵႂႃႇလႆႈယူႇသေတႃႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၶၼ်သုင်ႁႅင်းသေ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၵုမ်းၵမ် ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးမႃးတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇမိူဝ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းၶဵဝ်ယူႇၵၢင် ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသေ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်မႃး တႄႇဝၼ်းတီႈ 20/01/2025 တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ပၼ်ၶႂၢင်ႉတႄႇတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၵႂႃႇမႃး လႆႈထိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T16:30:00 | https://shannews.org/archives/63081 | ပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ပိုတ်ႇပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း | ပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပီၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ပိုတ်ႇပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ပွႆးလိူၼ်သီႇၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 07-13/03/2025 တီႈဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ (မၢၼ်ႈ) ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 – 5 ၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တေၸတ်းၵၢၼ် ပၼ်ဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – ပၢႆႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈပၼ်ဢွင်ႈတီႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇတင်း ပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ တႃႇပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးၾိင်ႈထုင်း ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ႁၼ်လီၸွမ်းယူႇ၊ ပဵၼ်လွင်ႈထိင်းသိမ်း ၾိင်းငႄႈၾိင်ႈထုင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမီးပႃးပၢင်တေႃႇပၢင်လွင်း၊ လိူဝ်သေယႃႉ ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းယဝ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လူႉပႃးၵွၼ်ႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉ ၽွင်းပီမႂ်ႇၶႄႇၼၼ်ႉ မီးပၢင်တေႃႇပၢင်လွင်း ၼႂ်းသူၼ်မွၵ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ပၢင်တေႃႇလွင်းၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်လိူၼ် တိုၵ်ႉပိၵ်ႉဢိုတ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈလိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ သဵင်ႈၼႆႉၵူၺ်း။ ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းထိင်းလႆႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉမႃး ပၢင်တေႃႇလွင်းၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃး ႁႅင်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တေႃႇပၢင်လွင်းၼမ်သေ ၽွၼ်းယွၼ်ႈဢၼ်မႃးၸွမ်းတင်းလင်တႄႉ – ပဵၼ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃး။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ် ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-04T15:48:35 | https://shannews.org/archives/63071 | ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ သွၼ်ပၼ်ပႃးလၢႆးၶဵၼ်းႁူဝ်တႆး – တၢင်းၵႃႈတႆး | ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈ တီႈၵျွင်းတႆးၵဝ်ႈလၵ်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် ၼိုင်ႈလိူၼ်ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၼႆႉ တႄႇပိုတ်ႇဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 တေႃႇ 05/04/2025 သေ ၼိုင်ႈဝူင်ႈၼႆႉ တေပိုတ်ႇပၼ်သွင်ဝၼ်း။ ပဵၼ်ဝၼ်းသဝ်လႄႈ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းပၢင်သွၼ်ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း တေႃႇထိုင် 3 မူင်း တေသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈတႆး၊ ၶၢဝ်း ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းတေႃႇထိုင် 4 မူင်းသမ်ႉ တေလႅၵ်ႈလၢႆႈပိုၼ်ႉႁူႉၵၼ်လႄႈ ၼႄပၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်တၢင်း ၵႃႈတႆး ဢိၵ်ႇပႃး လွင်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ ပႃးၸဵမ်လၢႆးၶဵၼ်းႁူဝ်တႆး ၸၢႆး/ယိင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တႃႈၵုင်ႈ/ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၸၢႆးၶိူဝ်းလႅင်း ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈသႂ်ႇပႃး ၶၵ်ႉၵၢၼ်သွၼ်ပၼ် လၢႆးၶဵၼ်းႁူဝ်တႆးလႄႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ ပေႃးမီးပွႆး ၵိၼ်ပွႆးလူႇ တႆးႁဝ်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈမေႃၶဵၼ်းႁင်းၵူၺ်းသေ ပေႃးမီးပွႆးတႆးႁဝ်းၵေႃႈ မီးၵွင်မွင်းသိူင်း ၽွမ်ႉ ၵၼ် ႁႂ်ႈမေႃၵႃႈပၼ်ႇၵွင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈ တီႈၵျွင်းတႆးၵဝ်ႈလၵ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ လႆႈဢိုတ်းၵႂႃႇၶိုၼ်း ဝၢႆးလင် တၢင်းပဵၼ်ၶူတ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈၶိုၼ်းတႄႇပိုတ်ႇမႃး ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တႃႈၵုင်ႈ/ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၸၢႆးၶိူဝ်းလႅင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလိုဝ်ႈ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈမႃး မီးႁႃႈပီယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်သွၼ် လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းပီၼႆႉ မီးၵူၼ်းမႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ သၢမ်ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်း။ မိူဝ်ႈတႄႇဝူင်ႈၼႆႉတႄႉ ႁဝ်း သွၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်မူတ်းဢေႃႈ။ ပႂ်ႉတူၺ်းၸိူဝ်းဢၼ် လမ်းၶိုတ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းၸႅၵ်ႇသွၼ်ပၼ် Class A ၊ Class B ၊ Class C” – ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းပၢင်သွၼ်ၼၼ်ႉ မီးပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈလႄႈ တႆးလုၵ်ႈ ၶိုင်ႈ တႆးၶမ်းတီႈ ၶဝ်ၵေႃႈ မႃးႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်ၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-04T14:43:31 | https://shannews.org/archives/63066 | ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းရတ်ႉသျႃး | ဝၼ်းတီႈ 03/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လုၵ်ႉတီႈဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် ၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၸွမ်းၼင်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး မွၵ်ႇထိုင်မႃး လူၺ်ႈပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ် ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ဝၢႆးၺႃးလုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ် လူၺ်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် Global News Light of Myanmar ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 ၼႆႉဝႃႈ – ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ တေႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ပလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊလႄႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး တေဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်လွင်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင် သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်းယႂ်ႇ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းရၢတ်ႉသျႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ရတ်ႉသျႃး လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇတေလူင်းတိုၼ်း လၢင်း ၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႈဝၢႆ (ထားဝယ်)၊ တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်လႄႈ တႃႈႁိူဝ်းၼမ်ႉလိုၵ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢႆးလင်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၸင်ႇမွၵ်ႇထိုင် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢူးတၢၼ်းၸူဝ်းၼႅင်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – မိူဝ်ႈၽွင်းလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်မိူင်းၶႄႇ တူၵ်းလူင်း ယူႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇၶတ်းၸႂ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းရတ်ႉသျႃး – ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇမိူင်းရတ်ႉသျႃးပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 4 ။ ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2022 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ။ တႄႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် ဢူးၼေႇဝိၼ်း ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ထႅင်ႈၵမ်းၼႆႉ လွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ယိင်ႈၶႅၼ်းတိူဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ် မႃးလိူဝ်သေၵဝ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-04T10:47:48 | https://shannews.org/archives/63058 | မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းၵွတ်းၽၢၼ်သုတ်းထီႉ 3 ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃး | ၸုမ်းၾၢႆႇၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ (World Population Review) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းၵွတ်းၽၢၼ်သုတ်းထီႉ 3 တီႈၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃး ထီႉ 2 ပဵၼ်မိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊထီႉ 1 သမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းၼီႊပေႃႊ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ 4 ပီပၢႆမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ၸတ်းၵၢၼ်ၺၢမ်ႉၶုၺ်ႈ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းတႅမ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၼႂ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းသမ်ႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼွၵ်ႈမိူင်း လႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵွတ်းၽၢၼ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ် ၊ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈသုင် ၊ ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵၢၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈလီလီ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းသေ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းယွမ်းလူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢၼ်တေ ၵမ်ႉၸွႆႈလႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း။ သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး မိူင်းၵွတ်းၽၢၼ်လိူဝ် ပိူၼ်ႈ။ တႃႇတေႁႂ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လီၶိုၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵၢၼ်မိူင်း တေလႆႈၼိမ်သဝ်းၼႆ – ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆး မၢၵ်ႈမီးၶဝ် ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈသေ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈ ယွၼ်ႉလႆႈယူႇၸမ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝႆႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-03T19:00:00 | https://shannews.org/archives/63046 | ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 10 | တွၼ်ႈတႃႇ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈၼႆသေ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ပွၵ်ႈၵမ်း 10 ပီၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းမႃးၶိုၼ်ႈပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ 150 ပၢႆ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် ပွၵ်ႈၵမ်း 10 တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02-06/03/2025 (လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 4 ၶမ်ႈတေႃႇထိုင် လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 8 ၶမ်ႈ) ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း ယူႇတီႈ ၸုမ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ပိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ CBY ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် ပွၵ်ႈၵမ်း 10 တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ ၽူႈမၢႆၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ လၵ်းသုတ်ႇဢၼ်ပူင်သွၼ်ပၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လၵ်းသုတ်ႇမႂ်ႇ။ ဢၼ်လီၸႂ်လဵၵ်ႉတႄႉ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းယွမ်း ၼမ် ယွၼ်ႉဝႃႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ဝၢၼ်ႈၸမ်ႁၢမ်း ၵူႈပီလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းမီး 200 ပၢႆ မၢင်ပီမီးထိုင် 400 ၵေႃႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် ပွၵ်ႈၵမ်း 10 တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 10 ၼႆႉ မီးၶူးပူင်သွၼ်ပၼ် 10 တူၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ မီး 150 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေမီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸဝ်ႈသၢင်ႇ/ ၸဝ်ႈၶၢဝ်လႄႈ ၸၢႆး/ယိင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ် ပွၵ်ႈၵမ်း 10 တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ မိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉ ပၢင်သွၼ်ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ မီး လုၵ်ႈႁဵၼ်း တင်းမူတ်း 3,790 ပၢႆ ၊ ပၢင်သွၼ်မီး 73 ပၢင်လႄႈ ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ်မီး 220 တူၼ်/ ၵေႃႉ ၼႆ ယဝ်ႉ။ | ['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-03T17:28:15 | https://shannews.org/archives/63040 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 03/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉၵွင် 501- 502 (၂ မိုင်ကုန်းရပ်ကွက်) ၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတ ဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁူင်းသဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈၵၢင်တပ်ႉၵွင် 501 တင်း 502 ၼၼ်ႉ လႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇသေတႃႉ လွင်ႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢမ်ႇမီး ဝႃႈၼႆ။ – မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးပွႆႇ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းသဝ်း ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉၵွင် 501-502 ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-03T18:00:00 | https://shannews.org/archives/63033 | ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး သၢႆသိုပ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉလွႆလူင်ပၢင်လွင်း မေႃတႅမ်ႈႁၢင်ႈမိူၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ လူႉသဵင်ႈ | ဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 9 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢွင်ႇမျၢတ်ႉဢူး (ႁိုဝ်) ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး ၵေႃႉ ပဵၼ်လၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလွႆလူင် ပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇ တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ ၽွင်းဢႃယုထူၼ်ႈ 61 ပီ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမေႃႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ သင်ဝႃႈ တႃႇၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းတႆးၼႆ ပေႉတွၼ်ႈ လႂ်ၵေႃႈ ၸွႆႈပဵၼ်မႃႇပဵၼ်ႁႅင်းမႃးတႃႇသေႇ။ ၾၢႆႇတႅမ်ႈႁၢင်ႈမိူၼ်ၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ၵတ်ႉ၊ ယၢမ်ႈတႅမ်ႈ ႁၢင်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းဢႃႇသမ်ႇ တွၼ်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢႃႇသမ်ႇ တီႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးဢႃႇသမ်ႇ တိုၵ်ႉဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ယူႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။ ဝၼ်းတီႈ 03/03/2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းလႄႈ ၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆးတႃႈၵုင်ႈ မူႇပီႈၸုမ်းၼွင်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ႁူမ်ႈၵၼ် သူင်ႇတူဝ် လုမ်းလႃးသၢင်းၵျူဝ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈယေႇဝေး။ ဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ၸင်ႇတေႁႅၼ်းသွမ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်လၢၼ်ၸၢႆးၸဝ်ႈၾႃႉလူင် လွႆလူင်ပၢင်လွင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶမ်းၶျူၵ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈ သူၺ်ႇလေး လႄႈၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတရႃႉ) ၸဝ်ႈၶုၼ်ၸုၼ်ႇၺဵဝ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶိၼ်ႇၼု၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈဢုင်းၵျိၼ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶိၼ်ႇၽိဝ်ႇ။ မေးၼၢင်းၸဝ်ႈပဵၼ် ၼၢင်းမျိၼ်ႉမျိၼ်ႉၵျီႇ (Shan Fashion House) ပဵၼ်တႆး ယူႇဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး သၢႆသိုပ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉလွႆလူင်ပၢင်လွင်း ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းတႆးသေဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ မေႃၸၼ်ႁၢင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တူင်ႉၼိုင်ႈမႃး ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး တႃႈၵုင်ႈမႃး ပီယၢဝ်း ၶၢဝ်းႁိုင်သေ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃ ဢၼ်မေႃႁူၺ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆးမႃး။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး တႃႈၵုင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးႁဝ်း လူဝ်ႇႁဵတ်းပၢႆႉႁၢင်ႈလီ တႃႇပွႆးၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ မၼ်းဢွၵ်ႇပၢႆးဝူၼ်ႉပၼ် ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် တႅမ်ႈႁၢင်ႈ ပၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတႅမ်ႈႁၢင်ႈပၼ်ၼႂ်းပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး ၸၼ်ႉ1 -2 -3 ဢၼ်ဢဝ် သွၼ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတႅမ်ႈႁၢင်ႈပၼ်ဢေႃႈ။ ပေႃးဝႃႈ လူဝ်ႇႁၢင်ႈသင်ၼႆၵေႃႈ မၼ်းတႅမ်ႈပၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဝႃႇသၼႃႇသူင်တႅမ်ႈႁၢင်ႈ မၼ်းၸဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ မၼ်းၸၢႆးတူဝ်ႈတၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇသူႈ ယူႇလၢႆ။ တေတႅမ်ႈႁၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းဝူၼ်ႉထိုင်လႆႈၼၼ်ႉယူႇတႃႇသေႇ။ ႁႂ်ႈတႅမ်ႈသေ ၶၢႆ ဢွၵ်ႇဢဝ်ငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈမီး။ ပေႃးၸုမ်းလႂ် တူင်ႇတၢင်ႇလႂ် လူဝ်ႇႁၢင်ႈသင်ၼႆၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆး တေတႅမ်ႈတွၼ်ႈပၼ် လူႇပၼ်ၵမ်ႈၼမ်။ တီႈၸၼ်ႉ ၸွမ်ပုတ်ႉထမိူင်းတႆး တူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်း ၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈၵႂႃႇတႅမ်ႈႁၢင်ႈပၼ်ၼႆ ၽူႈၸမ်ၸႂ် ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ တႅမ်ႈႁၢင်ႈသေ လိုဝ်းလင်တူဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇတႆးၵႂႃႇတႄႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ ပဵၼ်ၶုၼ်ဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢႃႇသမ်ႇၶဝ် ၼပ်ႉယမ်ဢဝ်ၵုင်မုၼ်မႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ထိုင်ႁၢၼ်ႉယၢမ်းလဵဝ်။ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းၶဝ်လၢႆၸဝ်ႈ မၢႆတွင်းဝႆႉတႄႉ တႆးၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢဝ်း (မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ယၢမ်းလဵဝ်) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ႁွတ်ႈ ထိုင် မိူင်းဢႃႇသမ်ႇ မိူဝ်ႈပီ AD 1228 ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ မိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ မိူင်းတူၼ်ႈ သူၼ်ၶမ်း။ လိၵ်ႈမွၵ်ႇထိုင် ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး သၢႆသိုပ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉလွႆလူင်ပၢင်လွင်း ႁၢင်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လိုဝ်းထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆး မိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊသေ ပီႈၼွင်ႉတႆးမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်သူင်ၵျိူၵ်ႈ ထုၵ်ႇၸႂ်သေ ၸင်ႇဢွၼ် ၵၼ်ထုတ်ႇဢွၵ်ႇ ဢဝ်ပႃႉၽႃႁိူၼ်းဝႆႉ ပေႃးၶႂ်ႈၸေးၵူႈႁိူၼ်း။ ႁၢင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးတႅမ်ႈဝႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် တေမီးပႃးလၢႆးမိုဝ်းၸိုဝ်ႈပၢႆၵမ်ဝႆႉဝႃႈ “ၶမ်း” ၼႆၶေႃႈလဵဝ်။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး တႃႈၵုင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သြႃႇၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း သြႃႇၸၢႆးသၢင်ႇဢၢႆႈၶဝ်ၵႂႃႇ မိူင်းဢႃႇသမ်ႇသေ ယၢမ်ႈ ၵႂႃႇၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် ၵူၼ်းတႆး ဢႃႇႁူမ်ႇၶဝ် ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သမ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈႁၢင်ႈၾၢင်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းသေ မႃးဢုပ်ႇၵၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးၼႆႉသမ်ႉ ဝူၼ်ႉသေ တႅမ်ႈႁၢင်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉမႃး။ မိူဝ်ႈၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၼႄၵူၼ်းမိူင်းဢႃသမ်ႇၼၼ်ႉ တႆးတီႈၼၼ်ႈသမ်ႉ ၶဝ်ၸပ်းၸႂ်ၼႃႇ ၶဝ်ႈလႆႈၸႂ်ၼႃႇၼႆသေ ၶဝ်ၵႂႃႇၵေႃႊပီႊ ဝႂ်မိူၼ်မၼ်းသေ ဢဝ်ပႃႉၸွမ်းၽႃႁိူၼ်း ၶဝ်ပေႃးၶႂ်ႈၸေးႁိူၼ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးဢႃႇႁူမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆးတႅမ်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်မိူဝ်ႈပီ 2010 – 2011 ၼႆႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းတႆးၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ တိုၵ်ႉဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်သေ ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ဢွၵ်ႇဝၢင်းၼႄ ၽွင်းၶၢဝ်းပွႆးလႄႈသင် ၼႂ်းႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး (ႁိုဝ်) လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇမျၢတ်ႉဢူးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႂ်ယဵၼ် ဢမ်ႇႁိပ်ႈဢမ်ႇၼႅတ်ႈ တေ လၢတ်ႈတေႁဵတ်း ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ဝူၼ်ႉလီလီၸင်ႇႁဵတ်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁၵ်ႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမီး မၢၵ်ႇတႃပၢႆးမွၼ်းၼႆ ၽူႈၸမ်ၸႂ်မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၵႂႃႇလႆႈပႆလႆႈ မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ မၼ်းၸဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈၸွမ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ႁွတ်ႈထိုင် ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းတႆးယူႇသဝ်းလၢႆတီႈ ၵမ်ႈၼမ် တေၵႂႃႇဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉလႂ် လုၵ်ႈၸဝ်ႈၶုၼ်လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးႁဵတ်းလီၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေႁၼ်လီ တူဝ်ႁၢႆၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈ တေဢမ်ႇတၢႆ။ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉဝႆႉတႄႉ ၵႃႈၶႂ်ႈဢဝ်လွင်ႈလီမႃးႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်း ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈ တေပဵၼ်တီႈၼႄးၵူၼ်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး (ႁိုဝ်) လုင်းၸၢႆးဢွင်ႇ မျၢတ်ႉဢူးၼႆႉတႄႉ ယၢမ်ႈသၢင်ႈပိုၼ်းႁၢင်ႈလီ တႃႇၸိူဝ်ႉတႃႇၶိူဝ်းဝႆႉၽွင်ႈယဝ်ႉလႄႈ တၢႆၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈ တေဢမ်ႇတၢႆၼႆ ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉယူႇ။ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးၸၢႆး ၵေႃႉပဵၼ်လၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလွႆလူင် ၸႄႈဝဵင်းပၢင် လွင်း ႁွတ်ႈသုၵတိတီႈၵတ်းယဵၼ်သေၵမ်း။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-03T16:55:10 | https://shannews.org/archives/63030 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸပ်းတင်းပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ယႃႈယႃ | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးမီးတီႈ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး ၸဵပ်း ယဵၼ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ယႃႈယႃ ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 500 ပၢႆ ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူမ်းၵၢႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇလူင်းတႂ်ႈလႄႈ မႄႈပုမ်လူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၵူၼ်းဢၼ်ၸပ်းတင်းပဵၼ် ၶူမ်းၵၢႆးၼႆႉ မီးမွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႈပႃး ၊ ယႃႈယႃဢၼ်မီးဝႆႉၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း တၢင်းပဵၼ် ၊ ဢမ်ႇမီးယႃႈယႃၶူမ်းၵၢႆး ၊ လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ယႃႈယႃ ၊ ယႃဢၼ်မီးဝႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈ၊ သမ်ႉဢမ်ႇမီးယႃႈယႃ လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆးသေတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈမီး မၼ်းၼၢင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ၼႆ ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ့်ၸွႆႈလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆ့တႃႇ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်ၵိၼ်လဵင့်တွင့်လႄႈ ၶႆႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် တူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ် ဝႃႈၼႆ ။ “ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင် ဝၢၼ်ႈမိၼ်းပလွင်ႇ ၼႆႉပႃး ၊ လူဝ်တင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်၊ လူဝ်ႇယႃႈၶႃႈ မူင်ႈမႅင်း ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၼမ်ႉ ၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈပီႈႁိူၼ်းၼွင်ႉ ၊ ၵမ်ႈၼမ်လႆႈယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇၵူၺ်း ”– ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ်တၢင်းဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ( မင်းပလောင် ) ၼႆႉ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၾူၼ်း ၊ ဢိၼ်ႊတႃႊၼႅတ်ႊ ဢမ်ႇလႆႈ ၊ ပေႃးၶႂ်ႈသိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးၵၼ်ၸိုင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၵႂႃႇႁႃတီႈဢၼ်မီးသၼ်ယႃး တီႈၼိူဝ်လွႆသေ သိုပ်ႇၸူးၵၼ် ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 22-23/12/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢဝ်းထၼု (DSNDA) ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝၢၼ်ႈ ယၼႄး ( ရနဲ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုတ်ႇဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ( မင်းပလောင် ) လူ့ၵွႆ ၊ ၽွင်းၼၼ့် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇၸွမ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆၼၢင်းယိင်း ၊ ၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် လႄႈ ယႃႈယႃ လိူဝ်ႁႅင်းဝႃႈၼႆ ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပၢႆးယူႇလီ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-03T16:06:53 | https://shannews.org/archives/63018 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ် | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈတေႃႇဢႃယု ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 27/02/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း၊ ႁူင်းႁႅမ်းဢိၵ်ႇပႃး ႁၢၼ်ႉၶႃႇရႃႇဢူဝ်ႇၶေႇ KTV ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ပေႃး ထိုင် 01/06/2025 တေလႆႈၶိုၼ်း တႄႇပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈႁၢၼ်ႉ ၶၢႆၵုၼ်ႇ။ ဢႃယုလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ/ ႁွင်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႆႈ ၼိုင်ႈပီတေႃႇသၢမ်ပီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇၽႃႇသႃႇၶႄႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ သင်ပဵၼ်ႁၢၼ်ႉႁၢင်ႈၶိူင်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉ KTV လႄႈ ႁူင်းႁႅမ်း (ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် တေလႆႈသႂ်ႇပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈ(ၶွၼ်ႇ) ၼပ်ႉပဵၼ်လိူၼ်မၼ်းၵႂႃႇ။ သင်ပဵၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆၸိုင် တေၼပ်ႉဢဝ်ၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ/ ႁွင်ႈ ၼိုင်ႈပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ တႃႇၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼၢင်းလဵၵ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ ဢူၺ်း ၵေႃႉၶႃႈ ၵႂႃႇထၢမ်ၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ တႃႇပိုတ်ႇၵႃးၵဵတ်ႉ တီႈပွၵ်ႉ 7 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယွၼ်းၵႃႈၶၢတ်ႈမၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 9 သႅၼ်ပျႃး။ ၵႃႈၶၢတ်ႈမၼ်း ၵႃႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ၶၢတ်ႈ” – ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈၶွၼ်ႇ တႃႇၵူၼ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉ မႃးလၢတ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉႁဝ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ဝူင်ႈတီႈသွင်ၼၼ်ႉ။ ဝႃႈတေလႆႈၵႂႃႇသႂၢင်းၶွၼ်ႇတီႈၶဝ် ၼိုင်ႈလိူၼ်ဢေႇသုတ်း ႁႃႈသႅၼ်ၼႆဝႃႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၵႂႃႇသႂၢင်းယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပႆႇလႆႈၵႂႃႇသႂၢင်း” –ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ/ ႁွင်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ၼိုင်ႈလိူၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ၼိုင်ႈပီ ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းယႂ်ႇ၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈႁွင်ႈသေ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ် တေတႅပ်းတတ်းၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပၼ်ဝႆႉၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ/ ႁွင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းဢွၼ်တၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၸိုင် တေလႆႈပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တႅပ်းတတ်းဝႆႉၶၼ်မႂ်ႇ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၶွၼ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵဵပ်းဢဝ်တီႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈယဝ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် မုၵ်ႉၸုမ်းၼႆသေ လူင်းၵဵပ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းယူႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉပိုတ်ႇႁွင်ႈယႃ ဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပဵၼ်သႅင်ႇၶၢႆ တၢင်းၶၢႆ သျေးၶၢၼ်း(ဆေးခန်း) ၼႆ ႁဝ်းလႆႈပၼ် ၶွၼ်ႇၶဝ်ၼိုင်ႈလိူၼ်သိပ်းသႅၼ်၊ ၵႃႈပႅတ်ႈယုၵ်းယၵ်းၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၼိုင်ႈလိူၼ်သၢမ်မိုၼ်ႇ။ ဢမ်ႇယွမ်းပၼ်ႁႄပႅၵ်ႉႁႄပျႃး။ ယွၼ်းသဵတ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ပႆႇလႆႈတေႃႇဢႃယု ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈၶၢႆၵုၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးထိုင် ဝၼ်းတီႈ 01/06/2025 ႁႂ်ႈၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇၵၼ်ၶိုၼ်း။ သင်လုတ်ႈႁၢမ်းၵၢၼ်တေႃႇဢႃယု လိၵ်ႈ ၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၼႆၸိုင် တေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈၶၢႆၵုၼ်ႇ တီႈႁွင်ႈၶၢတ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-03T13:51:57 | https://shannews.org/archives/63013 | လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ဢၼ်ၵိူတ်ႇၵိုၵ်းတင်းသိုၵ်းၵၢင်မိူင်း ၾိင်ႈၸႂ်လိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ်ၵူၼ်းမိူၼ်ၵၼ် | လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ဢၼ်ႁူမ်ႈၸွမ်း ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသေ ၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉ မီးမႃး 77 ပီ ယဝ်ႉလႄႈ သိုၵ်းၵၢင်မိူင်းၼႆၵေႃႈ တေႃႈသမ်ႉၶွပ်ႈတဵမ် 77 ပီယဝ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပီ1948 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ထိုင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 28 ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇ ၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ တႄႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ သုမ်သိုၵ်းၵၢင်မိူင်းမႃး။ ၸိူဝ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ဢွၼ်မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးယူၼ်ႈယူၼ်ႈယၢၼ်ႈယၢၼ်ႈ ၸုမ်းမွၼ်း(MNDO) တႄႇႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ၊ ယၢင်းလႅင် ဢၼ်တေပဵၼ်မႃး KNPP သမ်ႉ တႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ႁဵတ်းၼႆမႃးၼႆႉ ၼႂ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၵွႆး ယင်းတႅၵ်ႇပဵၼ်လၢႆလၢႆၵိူင်း လၢႆလၢႆၸုမ်းၵွၼ်ႇ။ ထိုင်တီႈ ပေႃးမီးၵႂၢမ်းမၢႆဝႃႈ လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သၼ်ႇထေႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ၊ တိုၼ်းလုမႃး ၸဵမ်ၼႂ်းၵူင်တွင်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းပိုၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆ မွၵ်ႈတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ဝႃႇ၊ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႄႈ တင်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ဝႃႇၼႆ ဢမ်ႇၶိုတ်းပဵင်း ဢၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၵၼ် တႅၵ်ႇ ယႅၵ်ႈၶႃၽီၵၼ်ၼၼ်ႉသႄႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵေႃႈ ၼမ်လိူဝ်၊ ၸႂ်ႁူႉၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ပၵ်းလိုၵ်ႉႁႅင်းလိူဝ်လႄႈ ၶဝ်လႆႈပဵၼ်ၽူႈ ၵွၼ်းမိူင်းမႃးသေတႃႉ ၾိင်ႈၸႂ်လိူင်း ဢၼ်တူၺ်းၵူၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်မိူၼ်ၵူၼ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ယင်ႇႁၢၵ်ႈ ၸပ်းပႅၼ်းမႃး ၸဵမ်ပၢၼ်မိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၶၼ်ႈထၢၼ်ႈၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းႁပ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ ယင်းၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇပႆႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း တေႃႇထိုင်ပၢၼ် ဖဆပလ၊ မဆလ၊ နဝတ/ နအဖ၊ ပၢၼ်တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ပၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းၼႂ်းပၢၼ် SAC ၼႆႉမႃးၵေႃႈ တႅၵ်ႇၵၼ်တိုၵ်းၵၼ် ပႆႇယဝ်ႉပႆႇဝၢႆး။ ယိင်ႈၶႅၼ်းတေတႅၵ်ႇၽူင်ႉၽၢတ်ႇၽႄ လိူဝ်ၵဝ်ႇၵွၼ်ႇ။ သိုၵ်းၵၢင်မိူင်းလူင်ၼႆႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇယဝ်ႉလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးမႃးႁေႈႁူထွမ်ႇတူၺ်းၼႆ SAC ဢၼ်ဝႃႈ တေတွမ်းမိူင်းၵႂႃႇ ဢမ်ႇဢၢၼ်းလိူဝ်သွင်ပီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇဝႃႈတေၾႃႈ ယင်းႁွင်ႉသဵင်လင်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ “ပိူဝ်ႈပဵၼ်သိုၵ်းၸွမ်းတြႃးလႄႈ တၵ်းတေတိုၵ်း” ၼႆ ယဝ်ႉလူး။ တူႇဝႃႇလသျီးလႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ NUG ၵေႃႈသမ်ႉဝႃႈ “တီႈၽူႈၶဵၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈယွမ်ႈလႆႈ ယွၼ်ႇသေတိုၵ်း၊ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း တေလႆႈသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ မၢၼ်းဝိၼ်းၶႅင်ႇတၢၼ်း ၵေႃႈဝႃႈ တေၶိုၼ်ႈသိမ်းယၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တီႈလုမ်းမၼ်းသမ်ႉဝႃႈ တေ လူမ်ႇတိုၵ်းမၢၼ်းတလေးၼႆ ငိၼ်းထိုင်ၵၼ်ယူႇၶႃႈၼႃႇ။ TNLA ဢၼ်ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသမ်ႉဝႃႈ SAC ၼႆႉ တိူၵ်ႈတီႈမၼ်းႁပ်ႉဢုပ်ႇလွင်ႈတေ ပၼ်ၸႄႈမိူင်းပလွင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇဢုပ်ႇၸွမ်းၵွၼ်ႇ ၼႆဝႃႇ။ ႁၼ်မၢၵ်ႇသူမ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉလၢႆးဢမ်ႇ ပုၼ်းၼႆတႄႉ မိူၼ်ယိုၼ်တူဝ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်း ၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၼႆႉ သိုၵ်းပလွင်ႈလႄႈ သိုၵ်းၶၢင် ၽိတ်းမေႃးပေႃႉထုပ်ႉၵၼ် လူၺ်ႈႁိမ်ၼႃႈတီႈၵၼ်ၵေႃႈ ငိၼ်းယဝ်ႉငိၼ်းထႅင်ႈ။ သိုၵ်းပလွင်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ သိုၵ်းၶၢင် ၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ်ဝႃႇ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼင်ႇၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ယွၼ်ႉၶႅၼ်သၢဝ်ၵၼ်ယဝ်ႉ သမ်ႉတီႉၺွပ်းဢွၼ်ႇ ယိင်းတႆးဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶႃလၵ်ႉလွမ်လႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉဝႃႇ၊ ၵူၼ်းယူႇၵိၼ်ၼိူဝ်လိၼ်မိူင်းတႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶိူဝ်းတႆး လႆႈယုင်ႈလႆႈယၢပ်ႇယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးတႆးၸုမ်းလႂ် တေႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵွပ်ႇၵူႈၵေႈသၢႆႇပၼ်ဝႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉငဝ်းလၢႆးပၵတိ ၼႂ်းထူပ်းမိုဝ်းယူႇယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉၼႆႈသေ တေဢမ်ႇလၢမ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ထႅင်ႈၼႆ ၽႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယိူၼ်ႉယဵၼ်ဝႆႉ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇလူင် ႁိပ်ႇႁၢမ်ႈၵွႆးၵေႃႈ ၵႃႈၸူဝ်ႈပႆႇမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်း ၶိူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ တၵ်းမီးသဵၼ်ႈမီးၼၢမ်တေႃႇၵၼ် ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ KIA လႄႈ AA ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမေႃးၼမ်မိူၼ် NUG လႄႈ ၸိူဝ်းၸုမ်းတၢင်းၸၢၼ်းသေ တိုၵ်းသိမ်းဝဵင်းယဝ်ႉဝဵင်း ပေႃးပူၼ်ႉဢွၵ်ႇၶွပ်ႇလႅၼ် ၸႄႈမိူင်းၶဝ်ယဝ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၸုမ်းၶျၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၶွၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၶိုၼ်း။ မွၼ်းသၢမ်သီႇၸုမ်းၵေႃႈ ႁိပ်ႈၶိုင်ႁူမ်ႈတိုၵ်းယူႇ။ ၸိူဝ်း PDF ဢၼ်ၶိုၼ်ႈမႃးၸွႆႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း ပလွင်ႈၼႆၵေႃႈ ပွၵ်ႈလူင်းမိူဝ်းပွတ်းၵၢင်သေ ၽေႃႇသၢင်ႈ ပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းမုတ်းယူႇယႂ်းယႂ်း။ ၵမ်းၼႆႉမႃး ၾၢႆႇ SAC ၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းၸႂ်ႈၾၢႆႇၸွမ်းတြႃးတဵင်ႈထမ်းၼႆသေ ႁွမ်ႁႅင်းႁၢင်ႈၵၢင်ယူႇၵူၺ်း မၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉ တၢမ်တူဝ်မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ တေၵႂႃႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃး၊ တေ ဢုပ်ႇပႃး ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆထႅင်ႈလႄႈ မိူၼ်ၼႄသၼ်ယႃး တေႁဵတ်းၵႂၢႆးၵမ်ႉမႃႇတေႃႇၵၼ် ႁၢဝ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ သီသႅဝ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝဵၼ်ႉဢမ်ႇဝႆႉတွၼ်ႈလႂ်ငွၼ်ႈလႂ်သေ လႅပ်ႈတေၸိုမ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်း လူင်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်တီႈၼႂ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တေၶိုင်ႁႅၼ်းသင်ထႃႈၼႆတႄႉ ယၼ်ၼိူဝ်ဢွၵ်းၶိတ်း ပၢႆးဝူၼ်ႉၽႂ်မၼ်း ၶႆႈၸႂ်တႅပ်းတတ်းယဝ်ႉ။ တေႁဵတ်းငူးလိူမ်ပႂ်ႉထႃႈၶွၼ်ႉႁိုဝ် တေၽုတ်းလုၵ်ႉႁုၵ်ႉၸိုၼ်ႇၼႄႇ မီးတီႈၸႂ်ႁူႉၽႂ်မၼ်းၵွႆး။ ၸိူဝ်းတိုၵ်း လႆႈဝႆႉၽႅၼ်ႇလိၼ်တႄႉ ထိုင်ၵမ်းလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်မႃးၵေႃႈ တေၸၢင်ႈယူႇၼိူဝ်လၢင်းတႅင်းၸၢင်ႉဢမ်ႇ ႁၢင်ႉသႄႈ။ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸဵမ်ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်၊ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ လႆႈၵေႃႇ သၢင်ႈမႃႇႁႅင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႆႉပဵၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ဝႃႈၼႆၵေႃႈယႃႇ ပေႃးႁႅင်ႉၸိူင်ႉၸိူဝ်ႈၼႃႇတႄႉၵေႃႈ တူၵ်းလိုၼ်း ယူဝ်လႆႈၵိၼ်ယႂ်ႇ သႂ်ႇသႂ်ႇဢမ်ႇၺႃးသင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈၸႂ် ဢၼ်တူၺ်းၵူၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈၸိုမ်းၽႄႈထိုင်မႃး ၼႂ်းႁိမ်း ႁွမ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉထိုင်ၵၼ်ယူႇၼႆ ယွၼ်းတူၵ်ႇတၵ်ႉမွၵ်ႈ ၼႆႈသေ တေၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းၵွၼ်ႇ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-03-03T12:37:02 | https://shannews.org/archives/63010 | ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ | ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ပႅတ်ႈဝႆႉႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉ မိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁဵတ်းတႄႉ ပႆႇႁူႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ပႅတ်ႈဝႆႉၾၢႆႇတူၵ်းဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 25 ယူႇတီႈ ၵၢင်ႉၵႄႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် လႆႈပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် (ၽဝ်ၾႆး) ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ဢႃယုတေမီးမွၵ်ႈ 14 – 18 ပီၼႆႉၵူၺ်း ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆသေ ပႅတ်ႈဝႆႉၾၢႆႇတူၵ်းဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ တၢင်းလူင်းၵႂႃႇ တႃႇလူင်ၼၼ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်း 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၺႃးပွႆႇပူၺ် သႂ်ႇၵူၼ်ပွတ်း၊ သိူဝ်ႈပိတ်းသေ ပႅတ်ႈဝႆႉႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်း ၸိူင်ႉၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈတူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးႁွႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁဵတ်းတႄႉ ယင်းပႆႇႁူႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈ လၢင်းၽႂ် ယူႇတီႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇႁူႉ ဝႃႈၼႆ။ “လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ထၢမ်ၵၼ်ယူႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽႂ်ႁၢႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁၢႆၼႆၶႃႈ။ ပေႃးၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇသေ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၶဝ် ၶၢႆတူဝ်ပၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းၶဝ်။ သိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၼွၼ်းၸွမ်းၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလဵၼ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် K ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၶႃႈတၢႆပႅတ်ႈၼႆႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆပႅတ်ႈဝႆႉဝၼ်းလႂ် ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၺႃး ၶႃႈတၢႆ ပႅတ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ပႆႇႁူႉငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလွင်းတၢင်းမၼ်းလီလီ ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃတင်း ဝၢၼ်ႈၵွင်းႁၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းတႆး SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ မိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-02T15:05:25 | https://shannews.org/archives/63008 | ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ သုၼ်ႇလႆႈ လႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ | ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်မၢတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး၊ ဝၼ်းတီႈ 2 မိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၶွပ်ႈတဵမ် 63 ပီ။ မိူင်းၸိုင်ႈတႆးတေႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈၵူၼ်းထဝ်ႈ တိုၵ်ႉယဝ်ႈၵၼ်ဝူင်သၢႆႉပိဝ်ၶႂႃ ႁႃတၢင်းဢွၵ်ႇ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းယင်းပႆႇႁၼ်။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသဝ်ႈယဝ်ႉ မွင်ထႅင်ႈ သၢပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၸိုင်ႈတႆး တၢင်ႇၶိူဝ်း ဢဝ်ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တိုၵ်းဢဝ် ၾၼ်းဢဝ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ် ၵႂင်ယဝ်ႉ ၵႂင်ထႅင်ႈ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းလူင် ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢမ်ႇၶတ်းၸႂ် ဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်တီႈယူႇ ဢမ်ႇဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉပိုၼ်း မိူဝ်းၼႃႈ တွၼ်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ၼၵ်းၸႂ်တေႉဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈသမ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းလူင် သူင်မၵ်ႉဢႃႇၼႃႇ ဢဝ်မေးၼမ် ၽႄႉမႄႈယိင်း ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၵင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း မၵ်ႉငိုၼ်း ၵႂၢတ်ႇၶဝ်ႈထွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတိၵ်းတိၵ်း ဢမ်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တီႈယူႇ ဢမ်ႇပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂင် တေပႆတၢင်းသဵၼ်ႈလႂ်ဢမ်ႇႁူႉ – ဝႃႈၼႆ ။ ၵုမ်ႇႁဵတ်း ၵဝ်ႉၼႄးၵႃ ၵႃၼႄးၵဝ်ႉ – ၾၢႆႇႁွင်ႇ ၼႄးတၢင်းၸၢၼ်းၽိတ်းပိူင်ႈ ၾၢႆႇၸၢၼ်းၼႄး တၢင်းႁွင်ႇဢမ်ႇလႆႈၶႆ ႁူဝ်ၼႄးႁၢင် ႁၢင်ၼႄးႁူဝ် ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇဢဝ်တူဝ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူင် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလႆႈ။ ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈဢမ်ႇယူႇႁိုင်လႆႈထႅင်ႈ ႁႃႈသိပ်းပီ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇယူႇႁိုင်လႆႈထႅင်ႈ 100 ပီသႄႈ။ ၵွႆးၵႃႈ – – ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ႁူႉမိူၼ်ၵၼ်ဝႆႉတေႉ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတၢႆဢမ်ႇလႆႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁၢႆ ဢမ်ႇလႆႈ တၵ်းတေလႆႈ ၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇၼႆၼၼ်ႉ .. ၽႂ်ႈဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။ ပုတ်ႉထ ၸဝ်ႈ ပိူင်းၼႄဝႆႉဝႃႈ – ပေႃးႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇ 4 ပိူင် သေ ပႆ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း မၢၵ်ႇ ၵၢင် 8 သဵၼ်ႈ ၸိုင် တိုၼ်းႁွတ်ႈ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ သုၼ်ႇၼႆႉ ပၼ်ဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၶူင်းၵၢင် ၵူႈၵေႃႉၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်သေတႃႉ ၽႂ်ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ် ပႆၸွမ်းလႄႈ တႃႇဢွၵ်ႇပူၼ်ႉသေ ႁွတ်ႈၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈမိူၼ်ၼၼ် ႁၼ်ယူႇ ပိူၼ်ႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ ႁိမ်ဢဝ် တိုၵ်းဢဝ် ႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇႁဵတ်းသင် ၵုမ်ႇၽိတ်းၵၼ် ၶတ်းၶႃၵၼ် လၼ်ႇၼွင်ႈၵၼ် ယဵပ်ႇသူၼ်ႈၵၼ် ယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းတေႉ ၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်မီးဝႆႉ ယင်းတေတႅၵ်ႇၵွႆ လူႉႁၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မီးပၢၵ်ႇၵေႃႈ ၸႂ်ႉတႃႇလၢတ်ႈၸႃ ၵႅတ်ႇၵင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ မီးမိုဝ်းၵေႃႈ မေႃယုၵ်ႉၶတ်းၶႂၢင် လွင်ႈဢမ်ႇတြႃး၊ ႁူႉလိၵ်ႈႁူႉလၢႆးၵေႃႈ မေႃတႅမ်ႈမၢႆ ပိုၼ်ၽႄႈ လွင်ႈဢၼ် ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ၊ မီးၵွင်ႈမီးၵၢင်ႇၵေႃႈ ဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၸႂ်ႉ ၵႅတ်ႇၶႄ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵႂႃႇၸိုင် ဢမ်ႇႁိုင်သင် တၢင်းမုင်ႈမွင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တေထိုင်မႃးယူႇ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ SSPP/SSA ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တၢင်းထုင်ႉမိူင်းႁႅတ်ႈ လူင်မူၼ်း မိူင်းယေႃ မိူင်းၵႅတ်ႈ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ၽွင်း ငမ်းၸႄႈဝဵင်း 28-29 ဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ် သိုၵ်းၶႄႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉMNDAA တီႉဢဝ် သိၵ်းႁိၵ်းဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈမႄႈတႆး ဢႃႇယု 15 ၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်လၢတ်ႈသင် ဢမ်ႇတူၵ်ႇသင်ဢွၵ်ႇမႃးသေၶေႃႈ။ ၶွၼ်ႇသမ်ႉၶဝ်ႈၵဵပ်းယူႇ သိုၵ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇလူင်းၵႅတ်ႈၵင်ႈ သင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လီထတ်းထွင်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ ။ RCSS/SSA ၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် တိုၵ်းၸုမ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ ယင်းလႆႈထွႆပၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ် တိုၵ်းၸုမ်းယႂ်ႇ ၸုမ်းလူင် ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် 3-4 ၸုမ်းဝႆႉ ။ ပေႃးသွင်ၸုမ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ဢမ်ႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ဢမ်ႇၸွႆႈၵၼ်ႁႃတၢင်းၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ် လႄႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵႂႃႇၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းတေၵပ်ႉၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ၵႂႃႇထႅင်ႈဝၼ်း ယဝ်ႉဝၼ်းၵူၺ်း။ ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵူၼ်းလူင်တႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး သင်ၶတႆးၼုမ်ႇ ပႃးၸဵမ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ သိုၵ်းတႆး တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ၵုမ်ႇၵႂင်မိုင်ယူႇဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ၵုမ်ႇၼင်ႈပႂ်ႉမွင်းယူႇ မိူၼ်ၼုၵ်ႉၶုမ်ႈမွင်းႁၢင် ပၢင်တၢႆးမွင်းၼွၵ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ထုၵ်ႇလီသႂ်ႇႁႅင်း ၶတ်းၸႂ်ၽႂ်းၽႂ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်းၼႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပၢၵ်ႇပီ ႁဵင်ပီ တေပဵၼ်ႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ မီးတီႈၵူႈၵေႃႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မေႃသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈၵႃႇဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇလႆႈ ပူၵ်းတိုၼ်ႇတွႆႇႁွၵ်ႈ မႃးၼင်ႇၼႆ။ သဵင်ၶဝ်ႇႁွၵ်ႈ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၽူႈထတ်းလိၵ်ႈ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-02T13:00:00 | https://shannews.org/archives/63000 | ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် | ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် (ႁိုဝ်) လွင်ႈၶႆမၼ်းလိူတ်ႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းပိူင်တိုၼ်းပဵၼ် (dyslipidemia) ၼႆႉ ပဵၼ် ယွၼ်ႉၶႆမၼ်းဢမ်ႇလီ (LDL- low-density lipoprotein) လႄႈ တရႆႊၵလိတ်ႉသိူဝ်ႊရႆႊ (Triglyceride) ၼႂ်း လိူတ်ႈသုင် ပူၼ်ႉတီႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႆမၼ်းလီ (HDL- high-density lipoprotein) သမ်ႉတႅမ်ႇ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးယူႇလီႁူဝ်ၸႂ် လႄႈ လွတ်ႇလိူတ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႈလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃ တိပ်ႇတၼ်လႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်။ တၢင်းပဵၼ်ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႆႉလႆႈထူပ်းႁၼ်တီႈ ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းပၢၼ် ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၵုမ်း တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵိၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၵိၼ် ဢၼ်ထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇၼၼ် ဝူၼ်ႉၼမ် ၊ ၼွၼ်းဢေႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်? ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉလၢႆလွင်ႈလၢႆတၢင်း။ မီးသႅၼ်းဢၼ်ၸၢင်ႈၵုမ်းလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ ၵုမ်းလႆႈ။ ငဝ်ႈငႃႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈၵုမ်းလႆႈ လွင်ႈၵိၼ်တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ထၢတ်ႈၶႆမၼ်းလႄႈ ၶႆမၼ်းထရၢၼ်းသုင်၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၶူဝ်ႈ၊ Fast Food ၊ တၢင်းၵိၼ်ယွႆႈ၊ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ် ႁိုဝ် ထၢတ်ႈပႅင်ႈၼမ်ပူၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ တရႆႊၵလိတ်ႉသိူဝ်ႊရႆႊ ၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်။ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်း လွင်ႈလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈလႄႈ ၵိၼ်ဢၼ်မဝ်းမိင်း ၼမ်ပူၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢင်ႈပဵၼ် ၶႆမၼ်းသုင် မိူၼ်ၵၼ်။ ငဝ်ႈငႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵုမ်းထိင်းလႆႈ ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် ၵျိၼ်ႊသ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇၵိုၵ်းပႃးမႃးၸွမ်း ၼႂ်းၼိူဝ်ႉၼႂ်းလိူတ်ႈ။ ၵျိၼ်ႊသ် ၸွမ်းၶိူဝ်း – ပေႃႈမႄႈ ဢၼ်မီးတၢင်း ပဵၼ်လိူတ်ႈလိူဝ်၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – တၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႈပႃးမႃးၸွမ်း ၼႂ်းလိူတ်ႈလုၵ်ႈလၢင်းၵမ်း လဵဝ်။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၸၢင်ႈယႃယၢပ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး တၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈမႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈယဵၼ်း ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် တီႈလုၵ်ႈလၢင်း။ Phot Credit – ႁၢင်ႈၶႆမၼ်း ၼႂ်းမဵတ်ႉလိူတ်ႈ ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇတူၺ်းထႅင်ႈ ယိင်းလႄႈၸၢႆးၸိုင် ၸၢႆးတေမီးတိုဝ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶႆမၼ်းသုင် ၼမ်လိူဝ်ယိင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေႁူဝ်လိူၼ်လိူတ်ႈသုတ်းၸိုင် ၼၢင်းယိင်း ၸၢင်ႈပဵၼ်ၶႆမၼ်းသုင် ငၢႆႈမိူၼ်ၵၼ်။ ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ မီးၾၢင်ႁၢင်ႈ (လၵ်ႉၶၼႃႇ) ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽေးတဵတ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ်ယဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၼႄၾၢင်ႈႁၢင်ႈသင်မႃးၵွၼ်ႇ။ ပေႃးမီးတၢင်းပဵၼ် တၢင်ႇမဵဝ်းမႃးၸိမ် – မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ တၢင်းပဵၼ်သဵၼ်ႈလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃ တိပ်ႇ ၊ လွတ်ႇလိူတ်ႈလႅင်တုင် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၸိုင် – ၽူႈမီးတၢင်းပဵၼ်ၶႆမၼ်း ၼႂ်းလိူတ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၾၢင်ႁၢင်ႈ ဢူၵ်းၸဵပ်း ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉ ထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇ ႁူဝ်မဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵႂႃႇၵူတ်ႇ ထတ်းလိူတ်ႈ ထတ်းတၢင်းပဵၼ်တူၺ်းၸိုင် ၸၢင်ႈထိုင်တီႈသဵင်ႈသၢႆၸႂ်လႆႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇႁူႉတူဝ်။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီႁူဝ်ပီလႄႈ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇယူႇလီလွတ်ႈၽေးၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ။ လၢႆးႁႄႉၵင်ႈလႄႈ လၢႆးယူတ်းယႃ တၢင်းပဵၼ်ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် လၢႆးႁႄႉၵင်ႈ ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ ထုၵ်ႇလီတႄႇတီႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈယူႇၾိင်ႈၵိၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးၶႆမၼ်းသုင်။ ပိူင်လူင် ၶႆမၼ်းထရၢၼ်းသ် (Trans Fat ၼႆႉ ပဵၼ်ၶႆ မၼ်း ဢၼ်မီးၽွၼ်းၸႃႉတေႃႇပၢႆးယူႇလီ။ မၼ်းတေၵႂႃႇထႅင်ႈ ၶႆမၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇလီ ၼႂ်းလိူတ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႆမၼ်းလီ ၼႂ်းလိူတ်ႈလူတ်းယွမ်း။ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်လႄႈ လွတ်ႇလိူတ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁႂ်ႈၵိၼ်ပၼ်ၽၵ်းၶဵဝ်၊ မၢၵ်ႇမႆႉလႄႈ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်။ ၶဝ်ႈၵေႃႈတၵ်းလႆႈၵိၼ် ၶဝ်ႈႁႆႈ (ဢၼ် ထႆးဝႃႈ ၶဝ်ႈၵွင်ႈ) ၊ ၶဝ်ႈဢူတ်ႉ Oat ဢၼ်မိူၼ်ၶဝ်ႈၵျုင်ႇ – ဢၼ်မီးၾႆႊပိူဝ်ႊ သုင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ တေ ၸၢင်ႈၸွႆႈလူတ်းၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈလႆႈ။ လိူဝ်သေၼႆႉ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးၵိူဝ်ဝၢၼ်လႄႈၵိူဝ်ၸဵမ်း။ ယွၼ်ႉတေၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်းၼမ် ၶႆမၼ်း ၼႂ်းလိူတ်ႈလႄႈ လိူတ်ႈသုင်လႆႈ။ လိူၵ်ႈၵိၼ် ပရူဝ်ႊတိၼ်ႊ သၽႃႇဝ – ဢၼ်မီးၼႂ်းပႃ ၊ ထူဝ်ႇလႄႈ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ဢဝ်ထူဝ်ႇၼဝ်ႈႁဵတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေၸွႆႈယွမ်းၶႆမၼ်း ဢမ်ႇလီၼႂ်းလိူတ်ႈလႆႈ။ လဵၼ်ႈႁႅင်းတႃႇသေႇ တီႈဢေႇသုတ်းၼိုင်ႈဝၼ်း 30 ထိုင် 50 မိၼိတ်ႉ၊ ၼိုင်ႈဝူင်ႈ 3 ပွၵ်ႈထိုင် 5 ပွၵ်ႈၼႆႉ ၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸွႆႈႁႂ်ႈပၢႆးယူႇလီ ႁူဝ်ၸႂ်ၶႅမ်ႉလႄႈ ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈယွမ်းလူင်း။ မေႃလိူၵ်ႈဢွၵ်ႇႁႅင်း လဵၼ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပႆဝႆး၊ လႅၼ်ႈယွၵ်းယွၵ်း၊ ၶီႇရူတ်ႉထိပ်ႇ ႁိုဝ် လုၺ်းၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလူတ်း ယွမ်းၶႆမၼ်းသေဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸွႆႈၵုမ်းပၼ်ပႃး ၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ပေႃးၵုမ်းလႆႈၼမ်ႉၼၵ်း တူဝ်ၶိင်းၵေႃႈ တေၸၢင်ႈၵုမ်းလႆႈပႃး ၶႆမၼ်းၼႂ်းသဵၼ်ႈလိူတ်ႈ။ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈၵၢၼ်လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈလႄႈ ၵိၼ်လဝ်ႈ/ ထၢတ်ႈဢႄလ်ႊၵူဝ်ႊႁေႃႊ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ လဝ်ႈလႄႈ လႅၼ်းယႃႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႆမၼ်းဢမ်ႇလီ (LDL) သုင်လႄႈ လူတ်းၶႆမၼ်းလီ (HDL) ၼႂ်းလိူတ်ႈ။ လိူဝ် သေၼႆႉ လွင်ႈလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၼႆႉ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈလွတ်ႇလိူတ်ႈတုင်၊ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႇလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ်တိပ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၵီႈ။ လွင်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉမိင်းမဝ်းၼမ်ပူၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵိၼ်မႅၼ်ႈထၢတ်ႈၶႆမၼ်းလူၼ်ႉလိူဝ် ဢၼ်တူဝ်ၶိင်း ႁဝ်းလူဝ်ႇၸိုင် မၼ်းတေၵႂႃႇယဵၼ်းပဵၼ် တရႆႊၵလိတ်ႉသိူဝ်ႊရႆႊ ၶႆမၼ်းဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၼမ်လူတ်ႉသေ လၢမ်းၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းတပ်း၊ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တပ်းထႅင်ႈ ၊ တရႆႊၵလိတ်ႉသိူဝ်ႊရႆႊၼႆႉ လုၵ်ႉမႃးတီႈ ၵိၼ် တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၶႆမၼ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မူသၢမ်ၸၼ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းထေႃးပၢတ်ႈ ႁိုဝ် ၶႆမၼ်း တၢင်ႇမဵဝ်း။ မၢင်ပွၵ်ႈမႃး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈၵူၺ်း တေဢမ်ႇပဵင်းပေႃး မေႃယႃၸၢင်ႈတေၼႄႉၼမ်း ႁႂ်ႈၵိၼ် ယႃလူတ်းၶႆမၼ်းပႃး။ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇမေႃယႃ ၸီႉၸမ်ႉၼႄႉၼမ်းယူတ်းယႃပၼ်။ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီလႄႈ လုမ်းလႃးတူၺ်းၶိုၼ်းတူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇတႃႇသေႇ ၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီ တူၺ်းၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီထတ်းတီႈဢေႇသုတ်း 1 ပီ 1 ပွၵ်ႈ။ ၶိုၼ်းထတ်း သၢင်တူၺ်းတူဝ်ၵဝ်ႇသေ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသႅၼ်း ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးတၢင်းၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆၸိုင် တႃႇ တေပဵၼ်လႆမၼ်းသုင်ၼႆႉ မီးႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်းၼမ်လႄႈ ထုၵ်ႇလႆႈထူပ်းမေႃယႃ 6 လိူၼ် 1 ပွၵ်ႈ။ ထတ်းၶႆ မၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈတင်းမူတ်း (Total Cholesterol) တရႆႊၵလိတ်ႉသိူဝ်ႊရႆႊ (Triglycerides) LDL လႄႈ HDL ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းတၢင်းမေႃယႃ ဝၢင်းၽႅၼ်ယူတ်းယႃ ဢမ်ႇၼၼ် ႁႄႉၵင်ႈၵႂႃႇၼႆႉ လီတီႈသုတ်း။ လွင်ႈၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင်ၼႆႉ ထုၵ်ႇလီသႂ်ႇၸႂ် ႁႄႉၵင်ႈၵႂႃႇ ထုၵ်ႇလီထတ်းတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉလႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်။ တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်း၊ လႆႈဝႃႈ ဝၢင်းၽႅၼ်ပႃးတႃႇၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈလႆႈယူႇလီၶႅင်ႁႅင်းၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈ ၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ပၢႆၵမ်- ၼၢင်းယိင်း ဢၢင်ႈဢိင် – praram9.com | ['ပၢႆးယူႇလီ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-03-02T08:00:00 | https://shannews.org/archives/62998 | ပႆႇတူၵ်းလိုၼ်း | ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ ၵေႃႈလီ၊ ၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈ ၵေႃႈလီ၊ ၸဝ်ႈသင်ႇၶ ၵေႃႈလီ၊ ၸဝ်ႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႂ် ၵေႃႈလီ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇလီၼႆႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈသူၸဝ်ႈဝူၼ်ႉၸွမ်းႁပ်ႉႁွင်းပွင်ႇၸႂ်သေၵမ်း။ ယုၵ်ႉႁႂ်ႈတွၼ်းၵႄး မႄးႁႂ်ႈလီ၊ သီႁႂ်ႈၵဵင်ႈ၊ ၶဵင်ႈႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈ၊ ယိုၼ်ႈႁႂ်ႈထိုင်၊ ၶိုင်ႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈ၊ သိုဝ်ႈႁႂ်ႈလတ်း၊ တႅပ်းတတ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇပႂ်ႉဝၼ်းလိူၼ်ပီ၊ တိုၼ်းတၼ်းၶိုတ်းၵွၼ်းၶေႃ ၵမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵႃႇၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ပိူၼ်ႈဝႃႈထႅင်ႈ 5-10 ပီၵူၺ်း မိူင်းတေလႅင်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ထႅင်ႈ 2-3 ပီ မိူင်းၸင်ႇတေလႅင်းၼႄႇ? ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ၊ ပဵၼ်ၵူမ်ႇၶီႈမႃႇၵေႃႈတိူင်း။ “တၢင်းၶတ်းၸႂ်ယူႇတီႈၵူၼ်း၊ တၢင်းဢွင်ႇပေႉ ယူႇတီႈၾႃႉၽီတႅပ်းတတ်း” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယိူင်းမၢႆသုင်သုတ်းႁဝ်း ထိုင်တီႈယွတ်ႈႁွတ်ႈတီႈပၢႆၵေႃႈလီ ဢမ်ႇထိုင်ၵေႃႈယႃႇ၊ ဢိင်ၼိူဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပိုၼ်းပၼ်မီးမႃးၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁဝ်းမီးၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁူႉတေလႆႈႁဵတ်း “မႁႃႇၸၼၵလုၺ်း ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ” သေ သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၸဝ်ႈၶမ်း 02/01/1996 (ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-01T15:56:11 | https://shannews.org/archives/62992 | ၶုၼ်လိင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၸုၼ်ႉတၢႆ | ပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းႁိုင်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ မီးၽုင်လိင်းလႅင် ႁႃႈပၢၵ်ႇၽုင် ႞ ယူႇသဝ်းၼႂ်းလွႆလူင် ႁူဝ်ၼမ်ႉ ၵၢင်းၵႃႇ ဢၼ်လႆလူင်းမႃးၼႂ်းမိူင်းပႃႇရၢၼ်း ထိုင်ၶၢဝ်းႁူဝ်ၾူၼ် လိူၼ်ႁူၵ်း မၢၵ်ႇမူင်ႈသုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၵိၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈသုၵ်းတီႈၾင်ႇၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ဢၼ်ပဵၼ် “မႁႃႇမၵ်ႉၵတ” လိင်းဢုပ်ႉ – ၽုင်ၼၼ်ႉဝႃႈ “ၵိၼ်လီလီ ၵႂႃႇလီလီဢၢႆႈၶဝ်ဢူၺ်ႉ။ မၼ်းၸမ်ၾင်ႇၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇလႄႈ ပေႃးမၢၵ်ႇမူင်ႈ ႁူင်ႈတူၵ်းလႆလွင်ႈၼမ်ႉၵႂႃႇၽႅဝ်မိူင်းၵူၼ်းၸမ်ႉ၊ ၵူဝ် ၵူၼ်းၶဝ်မႃးႁိမ်ၵိၼ်ႁဝ်း ႁဵတ်းၽူႈၶဵၼ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ” – ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် မီးလိင်းၸႂ်ၵူတ်ႉၸႂ်မိူၵ်ႈတူဝ် ႞ တင်ႈၸႂ်တိုပ်ႈယွပ်ႇႁႂ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈႁူင်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇမူင်ႈၵေႃႈ ႁူင်ႈ လႆလွင်ႈၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇၵႂႃႇတႄႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ၺႃးမိူဝ်ႈပူႇရသေႉလူင် လူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉသေ ၸင်ႇၵဵပ်းၵိၼ်တူၺ်းလႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ဝၢၼ်လူင်လႄႈ ပေႃးမိူင်းလႅင်းမႃးပူႇရသေႉ ၸင်ႇပႃးမိူဝ်းတွၼ်ႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် “ပရမႁတၢတ်ႈ” ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း လႆႈၵိၼ်တူၺ်း ႁူႉဝႃႈပဵၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈဝၢၼ်လူင်လႄႈ ဝႆႈလဝ်ႈထၢမ်ၸဝ်ႈရသေႉလူင်ဝႃႈ – “မၢၵ်ႇမူင်ႈၼႆႉ ၸွင်ႇၸဝ်ႈႁဝ်းႁၼ်တူၼ်ႈမၼ်းၶႃႈ?”၊ ရသေႉလူင်ၵေႃႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇႁၼ်ၵေႃႈ မိူၼ်တင်း ႁၼ်ယဝ်ႉ၊ သုတ်းတီႈမၼ်းလွင်ႈၼမ်ႉမႃး၊ လိူဝ်သေမီးႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈမီးတီႈလႂ်ၵွၼ်ႇ။ ပေႃးၶိုၼ်ႈၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉၵေႃႈ ႁူႉမၼ်းၺႃးယဝ်ႉ”။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃႈဝႃႈ – “ပေႃးၼၼ် ၸဝ်ႈႁဝ်းဢွၼ် ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇ ႁူဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉၶႃႈလူး”။ ရသေႉၵေႃႈဝႃႈ – “ဢိူဝ်ႈ – ဢိူဝ်ႈ”။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၸင်ႇလၢတ်ႈၽွင်းမိူင်းၸွမ်သိုၵ်းၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၶိူင်ႈၵိၼ်ယမ်ႉသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈ ၸွမ်းၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇယဝ်ႉ။ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မိူဝ်းတီႈငဝ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈ ၺႃးယၢမ်းၽွင်းၽုင်လိင်းႁႃႈပၢၵ်ႇ ၶဝ်တိုၵ်ႉမႃး ထင်ၵိၼ်ယူႇလႄႈ သိုၵ်းၶဝ်ၸင်ႇဝႃႈ – “ပႂ်ႉလီလီ လွမ်ၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉ ပေႃးမိူင်းလႅင်းမႃးမၢၵ်ႇမူင်ႈၵေႃႈလႆႈ ၼိူဝ်ႉ လိင်းၵေႃႈလႆႈ” ဝႃႈၼႆသေ လွမ်ဝႅတ်ႉပႂ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ဢၼ်ပဵၼ်လိင်းတင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ၵူဝ်တၢႆႁႆႈႁႆႈႁွင်ႉႁွင်ႉၵႂႃႇသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ လိင်းဢုပ်ႉ ၽုင်လူင်ၸင်ႇဝႃႈ – “ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵဝ်တင်းသဵင်ႈယႃႇၶီ၊ ယႃႇႁႆႈ၊ ၵဝ်ယင်းမီးယူႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ၸင်ႇၶိုၼ်ႈယူႇၼိူဝ် ပၢႆတူၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈသေ ၶုၼ်ႇၵျွၵ်းဝႅၼ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇလႆႈၶိူဝ်းဝၢႆ သဵၼ်ႈ ႞ သေ မႃးမတ်ႉၵိင်ႇမၢၵ်ႇမူင်ႈ ၾၢႆႇ ႞ ဢဝ်မတ်ႉၸပ်းဢႅဝ်မၼ်းၸဝ်ႈသေ ဝႅၼ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇ ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉၼင်ႇဝႃႈ – မႆႉသၢဝ်းဝႃးလုတ်ႈၶိုပ်ႈ ႞ လႄႈ ဢမ်ႇထိုင်ၵိင်ႇမႆႉၽၢႆႇပုၼ်ႉၼမ်ႉလီလႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈ ဢဝ်မိုဝ်းၵွတ်ႇၵိင်ႇမႆႉဝႆႉသေ ႁွင်ႈဝႃႈ – “ၶၢမ်ႈမႃးတႃႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵဝ်တင်းသဵင်ႈဢူၺ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လိင်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးတႆႇၸိူၵ်ႈၶၢမ်ႈၼမ်ႉ မီးလိင်းၸႂ်ၵူတ်ႉၸႂ်မိူၵ်ႈလူင်တူဝ် ႞ ၶၢမ်ႈတၢင်းလင် သုတ်းပိူၼ်ႈ၊ ပေႃးၸမ်တေပူၼ်ႉၵေႃႈ ၶုၼ်ႇဝႅၼ်တိုပ်ႈၶိူဝ်းဝၢႆလႄႈ ဢဝ်မိုဝ်း “မႁႃႇမၵ်ႉၵတ” လုတ်ႈတူၵ်း တၢႆၸူမ်ၼမ်ႉ ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၾႃႉပၢင်ႇမိူင်းလႅင်းမႃး လွမ်ႁႃၽုင်လိင်းဢမ်ႇၵိုတ်းသေတူဝ်လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းႁေႃၶမ်းၶဝ် လႆႈႁၼ်ၶိူဝ်းဝၢႆ လူင် ၸင်ႇၸၼ်တူၺ်းလႆႈႁၼ်လိင်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈတူဝ် ႞ တၢႆၶမ်ၸိူၵ်ႈၸႄႈၼမ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇလႆႈႁၼ်လိင်းတူဝ် ႞ တၢႆၸႄႈၼမ်ႉဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ၸင်ႇယွင်ႈဢၢမ်း ဢဝ်မုၼ်ၶုၼ်လိင်း ႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉသေ ၸတ်းသိုၵ်းႁၢၼ်ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ၵဵပ်းမႃးၶႄႈၽိုၼ်းၵေႃႇလူဝ်ၽဝ်ၾႆး၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် မႃးၵေႃႇႁဵတ်းၶုမ်ပၼ်သေ တႄႇတင်ႈၸေႇတီႇဝႆႉယူႇ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၸေႇတီႇ “မႁႃႇမၵ်ႉၵတ” လိင်းၸူမ်ၼမ်ႉလူင်ၼၼ်ႉ ယင်းမီးယူႇၼႂ်းလွႆႁူဝ်ၼမ်ႉ ၵၢင်းၵႃႇ မိူင်းၵလႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၶႂၢၼ်ဝရေႃး 02/02/1996 (ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-03-01T12:14:13 | https://shannews.org/archives/62986 | ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼိူဝ်သၼ်လွႆၵဵင်းတုင် ထူပ်းၽေးၼူယႃႉ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ | ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼိူဝ်သၼ်လွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ထူပ်းၽေးၼူယႃႉ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူႉသုမ်ႉၼမ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼိူဝ်သၼ်လွႆၼၼ်ႉ မီးဝႆႉႁိူၼ်းယေး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် မွၵ်ႈ 30 ဝၢၼ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2024 ယွၼ်ႉထူပ်းၽေး ၼမ်ႉထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼူလိူင်ႇၽႄႈၼမ်ႁႅင်း ယႃႉတူၼ်ႈၶဝ်ႈ တူၼ်ႈမွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ် လူႉၵွႆတင်းၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ်ႁႅင်း တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ – လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼိူဝ်သၼ်လွႆ ၵဵင်းတုင် မေႃယႃ ၼၢင်းမႃႇလႃႇဝၼ်း ဢၼ်ၵႆႉၵႂႃႇလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီပၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ – “ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉၼူလိူင်ႇၼမ် ၶူပ်းၵိၼ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉလူႉသုမ်းၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈၶိုၼ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၵေႃႈ ပေႃးၵိၼ်ယႅမ်ႉမွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၵိၼ်မၢၵ်ႇပၵ်ႉ၊ ႁူဝ်ၽိူၵ်ႇ တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ လႆႈႁႃၵူႈယိမ် တၢင်ႇႁိူၼ်း ၸိူဝ်းမီးဝႆႉၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ဢဝ်ႁႅင်းၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သေ လႅၵ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼိူဝ်သၼ်လွႆ မိူၼ်ၼႆ တီႈထုင်ႉသၼ်လွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၵေႃႈ ၼူလိူင်ႇၽႄႈၼမ်မႃး ၶူပ်းယႃႉတူၼ်ႈၶဝ်ႈ လူႉၵွႆ တင်းၼမ်။ ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၼူလိူင်ႇသေ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 25 လၵ်း၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ၊ ၾႆးၾႃႉ လႅင်းၾူၼ်း လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈသေတီႈ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ လႆႈႁူႉမႃးတီႈ မေႃယႃ ၼၢင်းမႃႇလႃႇ ဝၼ်း ၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈၸၢႆးသႅင်ဢၢႆႈ – ၸၢႆးသုၼ်ႁၵ်ႉ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-28T16:59:00 | https://shannews.org/archives/62984 | ႁၢၼ်ႉမူၼ်ႈၵျေႃႇ KTV ၼမ်လိူင်ႇမႃးႁႅင်း တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် | ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ လၢၼ်ႉၵိၼ်ၵျေႃႇ KTV လိူင်ႇ ၼမ် မႃး တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ် ပိုတ်ႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီ မီးၸမ် 30 ႁၢၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ပေႃးၼပ်ႉတႄႉတႄႉ ဢမ်ႇၵႃး 30 ၵွၼ်ႇ ယူဝ်ႉ ၊ ၾၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်း တီႈပႃႇမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ၶႆႈမီးၸမ် 20 ယဝ်ႉ ၊ ၼႆႉတင်း ပႆႇပႃးၼႂ်း ၵိဝ်ႇဢွၼ်ႇ ၵိဝ်ႇဢိတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ၊ ပေႃးဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးၶပ်ႉယႆၵၼ်ၵႂႃႇ ၸွမ်းတၢင်းလူင် ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ”-ဝႃႈၼႆ ။ ၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီလႄႈ ပေႃးႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၼႂ်းဝဵင်းဢမ်ႇမီးၵူၼ်း။ ထၢင်ႇဝႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႁႄမႆႈၸႂ်ငဝ်းလၢႆး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼွၵ်ႈဝဵင်းၸွမ်းထႅဝ် KTV ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈ ပဵၼ်တီႈဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသႅၼ်းဢႃယုလဵၵ်ႉၵႂႃႇမူၼ်ႈသိူဝ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ၼႂ်း ပီ- သွင်ပီၼႆႉ ၵူၺ်း ႁၢၼ်ႉKTV ၼမ်မႃးႁႅင်းၼႃႇၼႆႉ ၊ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီ ၊ ႁၢၼ်ႉတေႃႇလွင်ႈ ႁၢၼ်ႉမူၼ်ႈၵျေႃႇတႄႉ ၼမ်မႃးၼႃႇ ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇလွင်း KTV ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ် ၵူၼ်းယိင်းဢွၼ်ႇလၢႆလၢႆ ၊ လီသေးလၢႆၼႃႇ ၊ ပဵၼ်ၽွင်းတိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢၼ်ႉ KTV တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၼိုင်ႈႁွင်ႈ ၼိုင်ႈၶိုၼ်းလႆႈပၼ် 8 သႅၼ် ထိုင် 16 သႅၼ်ပျႃး ။ ယႃႈမႃႉ ၊ ယႃႈၽိူၵ်ႇ၊ Happy Water ၊ ယႃႈ K ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆလီ ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ ႁၢၼ်ႉ KTV ၼမ် ၊ ၸူဝ်ႈႁၢၼ်ႉ KTV ၼမ်မႃးၼႆႉ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၵၼ်မႃးၵေႃႈမီးၼမ်။ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်တႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမိူဝ်းၼႃႈ တႄႉတႄႉၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ “လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢမ်ႇလီၵေႃႈပႃး ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီၵေႃႈပႃး ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ ၊ ပေႃႈမႄႈၵေႃႈ ၵုမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၺ်း တႃႇတေၵမ်ႉၸွႆႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်တဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈထူၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပႃးၸႂ်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းၵႂႃႇတင်းၼမ်။ လီမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶဝ်ပႆတၢင်းၽိတ်း။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယႃႈမဝ်းၵမ် K ၼႆႉ ပဵၼ်ယႃႈယႃသမ်းပၼ်တူဝ်သတ်း ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိင်း၊ မိုၼ် ၊ လိုမ်းတူဝ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း မိူဝ်ႈၽွင်းၽႃႇတတ်း။ ယႃႈယႃၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ႁူမ်ႈတင်းလဝ်ႈၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်၊ ဢွၵ်းဢေႃ၊ ႁူဝ်တေမဝ်းႁႅင်း၊ ႁၢၵ်ႈ၊ လိုမ်းတူဝ် ၊ ထိုင်လူႉသုမ်းသၢႆၸႂ် ။ | ['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-28T16:04:28 | https://shannews.org/archives/62979 | လုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ် ၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း | လုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ် ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လႄႈတင်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်း 23 ၵေႃႉ လူၺ်ႈၶေႃႈ မၢပ်ႇမႂ် ၶႃႈႁႅမ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ – ဝႃႈၼႆ ။ ၶေႃႈမၢပ်ႇမႂ် လႄႈတႃႇဢဝ်လိူင်ႈဢမူႉၶတီးဢၼ်ၼႆႉတႄႇပိုတ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 2019 ။ ဝၢႆးလင်ႁိုင်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ (ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2025) ၼႆႉ ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ် ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၊ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ၸူဝ်းဝိၼ်း လႄႈ ၽူႈမီး ၸၼ်ႉသုင်/ဢွၼ်ႇ ၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈထႅင်ႈ 21 ၵေႃႉ ။ တီႈၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လုမ်းတြႃးမိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ တႃႇဢဝ်လိူင်ႈ ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ပႃးၸိုဝ်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ (ၵဝ်ႇ) ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်းၽွင်းပီ 2017 လႄႈတင်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လုမ်းတြႃးမိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊၼႆႉ တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉ ယွၼ်ႈၼိူဝ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ် ? ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်း ပႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ? Photo Wikipedia- လုမ်းတြႃး ၾႅတ်းတရႄႊ မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ လုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ် လုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊၼႆႉ ပဵၼ်လုမ်းတြႃး ဢၼ်မီးပၵ်းပိူင်ပိုၼ်ႉထၢၼ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ ၵၢၼ်တႅပ်းတတ်းတြႃး ၵူႈမိူင်းမိူင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ရႃႇၸဝတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ယွၼ်ႉၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၼိူဝ် ၵၢၼ်တႅပ်းတတ်းတြႃး ၵူႈမိူင်းမိူင်းဝႆႉလႄႈ မိူဝ်ႈပီ 2019 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းရူဝ်ႊ ႁိၼ်ႊၵျႃႊမိူင်းမၢၼ်ႈ (BROUK) ဢၼ်ပၵ်းလုမ်း ဝႆႉတီႈမိူင်း UK ၸင်ႇပိုတ်ႇလိူင်ႈ တိူင်ႇၸႅင်ႈၵႂၢမ်း တီႈ လုမ်းတြႃးၾႅတ်ႊတရႄႊ မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းတဵင် ပေႉၵိၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ မိူဝ်ႈပီ 2017 ။ လုမ်းတြႃး ၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈဝဵင်း ပိဝ်ႊၼူဝ်ႊဢေႊရိတ်ႊ (Buenos Aires) မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊ တီႊၼႃႊ။ လွင်ႈဢၼ်ၸုမ်း BROUK ၶဝ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈဝႆႉ ၶေႃႈမၢပ်ႇမႂ်ၼိူဝ် ၸုမ်းႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈလုမ်းတြႃး လႆႈတႄႇၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းပီ 2021 ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2022 ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၾၢႆႇၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေလုမ်းတြႃး ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊ ၼႃႊ ယဝ်ႉလႆႈမွပ်ႈပၼ်ပႃးတီႈ လုမ်းၽူႈတၢင်ၼႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႅင်ႈ ။ သင်ဝႃႈလုမ်းတြႃးဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇၸိုင် ယူႇတီႈလုမ်းၽူႈတၢင်ၼႃႈ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် ၶေႃႈမုၼ်းလ် သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၸုမ်းၾၢႆႇ ၵူတ်ႇထတ်း လွတ်ႈလႅဝ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ (IIMM) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ ၸုမ်း IIMM ပဵၼ်ၸုမ်း ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်း လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ ယူႇတီႈ ၶွင်ႊသီႊသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်းၾႃႉသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ဝႆႉ ။ Photo Getty Image- ႁိူဝ်းၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ လမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ မလေႊသျႃႊ မိူဝ်ႈပီ 2018 လိူင်ႈဢၼ် ၸုမ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊမိူင်းမၢၼ်ႈ (BROUK) တိူင်ႈၸႅင်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ လုမ်း ၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ လႆႈဢဝ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈထွမ်ႇငိၼ်း (ကြားနာ) ၵႂႃႇၼႂ်း လုမ်းတြႃး ၼႂ်း လိူၼ် June ပီ 2023 ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမီး ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ 6 ၵေႃႉ ဢွၵ်ႇလၢတ်ႈပဵၼ် သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ် June ပီ 2024 ၽူႈတၢင်ၼႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ လႆႈတၢင်ႇထိုင် တီႈလုမ်း တြႃးၾႅတ်ႊတရႄႊ တႃႇတေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈတီႉၺွပ်း 25 ဢၼ် လူၺ်ႈရႃႇၸဝတ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ – ၸုမ်း IIMM ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပဵၼ်မိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း “ မီးသုၼ်ႇ/ဢႃႇၼႃႇတႅပ်းတတ်းတြႃး ၵူႈတီႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ (ကမ္ဘာ့နေရာတိုင်းတွင်တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်) ” သေ တႄႇၵူတ်ႇထတ်း လိူင်ႈ ရႃႇၸဝတ်ႈ ၼၵ်းၼႃ ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ။ ၸုမ်း IIMM လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈၼၼ်ႉသေ မိူင်းထႅင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈၼႆႉ မီးသုၼ်ႇပၼ် ၶေႃႈပူင် ၸွႆႈ လႆႈ ။ သုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းတြႃး တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (Universal Jurisdiction) ၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီး လွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တၢင်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈၵူတ်ႇထတ်း ဢမူႉၶတီးၼၼ်ႉဝႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈ ပၵ်းပိူင် ၵူႈမိူင်းမိူင်းသေ မီးသုၼ်ႇ/ဢႃႇၼႃႇၸွႆးတြႃးလႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်း IIMM ႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႊသီႊသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပီ 2024 ဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊသေ ယူႇတီႈၸုမ်းၶဝ် လႆႈဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းလ်ၶၢဝ်ႇ လႄႈ ၶေႃႈထတ်းသၢင် (အမှုတွဲ) 80 ပၢႆ ပိုၼ်ၽႄႈပၼ်တီႈ လုမ်းတႅပ်းတတ်း တြႃးၵူႈမိူင်းမိူင်း (ICC) လႄႈ လုမ်းတြႃးၵူႈမိူင်းမိူင်း ICJ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်း BROUK လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈဢၼ်လုမ်းတြႃး ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလီ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ပႃးၸဵမ် ၵူၼ်း ၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် – ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ ပႃးတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ လႄႈ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်း ပိုတ်ႇလိူင်ႈၸႅင်ႈၵႂၢမ်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၽွင်းပီ 2019 ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးဝိၼ်းမိၼ်ႉ လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း ၶဝ် ၽွင်းငမ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ လႄႈ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်း ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၶဝ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်သမ်ႉ မႅၼ်ႈၽွင်းပီ 2017 ပၢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တီႈၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇပႃး ၸိုဝ်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်း BROUK ၵမ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈ မိူင်းသေ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီဢဝ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း 2 ၵေႃႉသႂ်ႇတီႈၼႂ်း ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်း ၼႆသေတႃႉ ယူႇတီႈလုမ်းတြႃး ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉသေ ဢဝ်သႂ်ႇပႃးၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ ။ လိူင်ႈရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း NLD ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ယူႇတီႈၸုမ်း ဢၼ်ၽူႈတႅပ်းတတ်းတြႃး ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇတေၵူတ်ႇထတ်းဝႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၸင်ႇမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း / ဢမ်ႇမီး ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈသႂ်ႇၵႂႃႇပႃး တီႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ – တေႃႊမၢတ်ႉသ် ၶႅၼ်ႊတႃႊၼႃႊ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉၸွမ်း လိူင်ႈဢမူႉၶတီးၼႆႉ လၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ VOA ၼင်ႇၼႆ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈၼႄ သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ်လႆႈ တႅတ်ႈတေႃးဝႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇမီး ဝႃႈၼႆ။ တေႃႊမၢတ်ႉသ်ၶႅၼ်ႊတႃႊၼႃႊ ၼႆႉ ယၢမ်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ (တႄႇဢဝ်ပီ 2008 – 2024 )။ ၸုမ်း BROUK လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ် June ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ဢၼ်ယိပ်းၵမ်လိူင်ႈၼႆႉ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇတီႈလုမ်းတြႃး ႁႂ်ႈဢဝ် တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ သႂ်ႇၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ တီႉၺွပ်း – ဝႃႈၼႆ။ ဢူးထူးဢွင်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇပၵ်းပိူင် မၢႆမီႈၵူႈမိူင်းမိူင်း လႄႈ ပဵၼ်ပႃးၽူႈတၢင်ၼႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ပႃးၵႂႃႇၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ တီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ မီးငဝ်းလၢႆး ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈၵႄႈတူဝ်လႆႈယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၺႃးၵုမ်းၶင်တူဝ် ဝႆႉယူႇလႄႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးသေတေႃႇသူႈၶိုၼ်း ဢမူႉၶတီး ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽွင်းၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇပႆႇၵိုင်ႇလီ ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်း – ၼႆယဝ်ႉ ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လုမ်းတြႃးမိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇတုမ်ႉတွပ်ႇ လၢတ်ႈဝႆႉသင် ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၾၢႆႇလင် လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်း ဢူးထုၼ်းၶိၼ်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်း BROUK လၢတ်ႈဝႃႈ – လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်လုမ်းတြႃး ဢႃႊၵျိၼ်ႊ တီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႃႇတီႉၺွပ်းၼႆႉ တေဢဝ်သူင်ႇပၼ်ၵႂႃႇတီႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း လႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တေဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇပၼ်တီႈ မိူင်းမလေႊသျႃႊ ဢၼ်ပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေသူင်ႇပၼ်တီႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူးရူပ်ႇ(EU) ၊ ၸုမ်းႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ဢိတ်ႊသလမ်ႊမိတ်ႉသ် (OIC) ၊ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႄႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UN) ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉၺွပ်းတူဝ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ထိုင်မိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈတီႉၺွပ်း တီႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း 196 မိူင်း ဢၼ်ၵွင်ႉသၢၼ်ဝႆႉတင်း ၸုမ်းပလိၵ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉ ပႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ – တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၵ်ႈ ဝႅပ်ႉသၢႆႉ ၸုမ်းပလိၵ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း(ဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊပူဝ်ႊ) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တီႈ တီႈၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေလႆႈ လွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ် တီႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူးရူပ်ႇ (EU) ၊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၊ ပရဵတ်ႊတဵင်ႊ လႄႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ တေလႆႈ ၶတ်းၸႂ် ။ သင်ဝႃႈ ၸုမ်း ဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊပူဝ်ႊ လႆႈလိၵ်ႈယိုၼ်ယၼ်ယဝ်ႉၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ပလိၵ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈဢဝ်လိူင်ႈလႆႈ ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇလႆႈ ၶေႃႈပၼ်ၾၢင်ႉၸၼ်ႉသီလႅင် Red Notice တီႈမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းၶဝ်ႈၸုမ်းသေ ၸၢင်ႈတီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းဢၼ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇတီႉၺွပ်း၊ ယွၼ်ႉၼၼ် တေၺွပ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၺွပ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၵွင်ႉသၢၼ် ၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း မိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵွင်ႉ ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ဢူးဢွင်ႇထူး ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်ၵူႈမိူင်းမိူင်း တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ BBC ၼင်ႇၼႆ။ မိူင်းမလေႊသျႃႊ ဢၼ်ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊ ပီ 2025 ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ တင်းမိူင်း ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ယၢမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၾၢႆႇသူင်ႇပွၵ်ႈ Extraditions Treaty ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉတႃႇတီႉၺွပ်း ၼၼ်ႉသေ သူင်ႇပၼ်ၶိုၼ်း တီႈမိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၽိတ်းလိူင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈမိူင်းမလေႊသျႃႊ တေတီႉၺွပ်းႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ သူင်ႇပၼ်ၼႆႉ တႃႇတေပဵၼ်မႃး မီးတိုဝ်ႉတၢင်းဢႄႇႁႅင်းၼႃႇၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းငဝ်ႈဝႆႉတီႈမိူင်း သိင်ႊၵပူဝ်ႊထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆသေ ၼႂ်းလိူၼ်ထူၼ်ႈသွင် ပီ 2025 ၼႆႉ ၽွင်းတၢင်မိူင်းမလေႊသျႃႊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG ၊ ၸုမ်း K2C (KNU/KNPP/CNF) ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃး ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ICC ၸင်ႇၸၢင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ တႃႇတီႉၺွပ်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ဢၼ်ပၵ်းငဝ်ႈဝႆႉတီႈ မိူင်းယူႊၶေႊ UK (BROUK) ဢူးထုၼ်းၶိၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ တႃႇတီႉၺွပ်းႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇထႅမ်ႁႅင်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၸုမ်းၾၢႆႇတတ်းသိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ICC လႄႈ လုမ်းတတ်းသိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ICJ ၶဝ် တေတိူဝ်းဢဝ်လိူင်ႈလႆႈ လွင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လိူင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၼိူဝ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊၵူၺ်း ပဵၼ်တႃႇ လိူင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇယႅၵ်ႈၸၢႆးယိင်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးၽဵင်ႇပဵင်း ပဵၼ်ထမ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ 2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈၼႆသေ ႁဵတ်းႁၢႆႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၾၢႆႇတတ်းသိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ICC ၵူတ်ႇထတ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ၊ မိူဝ်ႈလိူၼ်ထူၼ်ႈသိပ်းဢဵတ်း (Nov – 2024) လုမ်းတြႃးတႅပ်းတတ်းဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးတၢင်းၽိတ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ICC လႆႈတၢင်ႇလဝ်ႈတီႈလုမ်း တတ်းသိၼ်တြႃး ICC ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတႃႇတီႉၺွပ်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈလုမ်း ICC တိုၵ်ႉဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉထႅင်ႈယူႇၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လုမ်းတြႃး မိူင်းဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ တႃႇတီႉၺွပ်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်လိူင်ႈ ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ မိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ၸၢင်ႈဝူၼ်ႉၵဵဝ်ႇၵွင်ႉၵႂႃႇၸွမ်းယူႇၼႆ ဢူးဢွင်ႇထူး ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်ၵူႈမိူင်းမိူင်း လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ သင်ဝႃႈ လုမ်း ICC ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈမႃး တႃႇတီႉၺွပ်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆတႄႉ ၸၢင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ Ref; BBC | ['Featured', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-02-28T15:27:03 | https://shannews.org/archives/62975 | ပီၼႆႉ ၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ႁႅင်း | ၵူၼ်းမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် ၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈယုင်း ၽႄႈလၢမ်းမႃး ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ တေႃႇထိုင် ၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် မီး 43,000 ပၢႆယဝ်ႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ရၢႆႊထိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၊ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈလုမ်ႈၾႃႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈယုင်း ၽႄႈၸိူဝ်ႉၽၼ်းငၢႆႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွၵ်ႈၵပ်ႉၵိၼ်းဢၼ်မိူင်း ၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃယႂ်ႇယူႇၼႂ်းပီၼႆႉ ။ တၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း ဝၢႆႊရၢတ်ႉသ် ဢၼ်တိတ်းၸပ်းမႃးတီႈ ယုင်းၶူပ်း။ ၵမ်ႈၼမ် တေလၢမ်းၽႄႈပဵၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇႁွၼ်ႉမႆႈ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်သမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇ ၶူပ်းၶိုၼ်ႈ ၊ ဢေႃႉႁၢၵ်ႈ၊ ဢွၵ်ႇတုမ်ႇ ၸွမ်းတူဝ်ၶိင်း။ သင်ငဝ်းလၢႆး ႁၢႆႉႁႅင်းၸိုင် တေမီးပၼ်ႁႃ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ၊ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇ ၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇတူဝ်ၶိင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် ၼမ်ၶိုၼ်ႈသေတႃႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းလူႉတၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇမီး။ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၼမ်သုတ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် တိုၵ်းသူၼ်းဝႆႉဝႃႈ – သင်ထူပ်းႁၼ် ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၸိုင် ႁႂ်ႈၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ၵမ်းလဵဝ် – ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၸိုင်ႈမိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်လၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၶၢတ်ႈလၢမ်းဢမ်ႇလႆႈလႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼႆႉ လိူဝ်သေပဵၼ်ၸွမ်းၶၢဝ်းယဝ်ႉ တေႇၸၢင်ႈပဵၼ်ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Ref;Reuters, CNN | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-02-28T15:02:43 | https://shannews.org/archives/62971 | ၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 5 ႁဵင်ၵေႃႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢႆမီႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတႆး ပၢႆႈယၢၼ် ႁိူၼ်းယေး ၵႂႃႇယူႇသဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းထႆး မိူင်းၶႄႇ ၊ မိူင်းထႆးသမ်ႉ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႆသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းပႃးႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၊ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊ ၼႆႉ ဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 4800 ပၢႆ ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 18 ထိုင် 24/2/2025 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် လႄႈသင် ၊ ၵူၼ်းမီးဝတ်းဝႂ်ယူႇသေတႃႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈတီႈ လႄႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈပၵ်းပိူင်၊ ယိပ်းဝတ်းဝႂ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ/ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈသေ သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်ယူႇသဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး- ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးတီႉၺွပ်းလႆႈ 9532 ၵေႃႉၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ပိုၼ်ၽဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁၢင်ႈ – ပလိၵ်ႈထႆးၵူတ်းထတ်းတီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ( crd to owner ) ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇတူၺ်းၶိုၼ်းၼႆ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းပၢၵ်းပိူင်သေပၢႆႈဝႆႉ 207 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် 6239 ၵေႃႉ ၊ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းလိူဝ် (Over Stay) 875 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇယိုတ်းၶိုၼ်းဝတ်းဝႂ်ထႆး- 12 ၵေႃႉ၊ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁဵတ်း 463 ၵေႃႉ၊ ၸိူဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈတၢင်ႇဢၼ် 1628 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းထႆး 564 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 4879 ၵေႃႉ ၊ မိူင်းလၢဝ်း 1699 ၵေႃႉ ၊ မိူင်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ 1376 ၵေႃႉ ၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼမ်း 103 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း 911 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ တလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းပၼ် ဝတ်းဝႂ်လႄႈ လႆႈၵူဝ် ၊ Name List သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈတူၵ်းမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ၺွပ်းယူႇ ။ ပေႃးထုၵ်ႇၶဝ် ( ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ) တီႉၺွပ်းတႄႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ။ ဢဝ်ၵၼ်ၶိုၼ်းယၢပ်ႇယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ႁႂ်ႈမေႃၾၢင်ႉယူႇၵိၼ်ၵႂႃႇမႃး၊ ႁႂ်ႈဝႆႉႁူဝႆးတႃဝႆး၊ ႁႂ်ႈမေႃတူၺ်းပိူၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇသဝ်း – ၼႆ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၵ်းလွၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵူၺ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူၼ်ပၢႆႈမီၺႃးသိူဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ – ၼႆမၼ်းၸၢႆးသိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-01T08:00:00 | https://shannews.org/archives/62962 | ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸွင်ႇတေပဵၼ်လႆႈ ၵူၼ်းလူင်ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈတႄႉႁိုဝ် | ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵူၼ်းလူင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႃႈ” ၼႆသေ ၵႆႉလႆႈငိၼ်း တီႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ယၢမ်ႈလၢတ်ႈမႃး တႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁႃးပွင်ႇၸႂ်ၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ? တေႁဵတ်းႁိုဝ်သေ မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်တွၼ်ႈတႃႇ ႁဝ်းႁႃးၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် မၢင်ၸိူဝ်း တေပွင်ႇ ၸႂ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ တေလႆႈတူၺ်းႁၢင်ႈၾၢင်တူဝ်ၶိင်းၶဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၼႃႈတႃၼုမ်ႇထဝ်ႈ ယွမ်ပီးသုင် တႅမ်ႇ ၸိူင်ႉၼၼ်သေ မၵ်းမၼ်ႈဢဝ်။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈယႅၵ်ႈၸၢႆးယိင်းသေ မၵ်းမၼ်ႈဢဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ် လုမ်ႈၾႃႉဝႃႈၸိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ တေလႆႈတႅၵ်ႈဢဝ်တီႈဢႃယုၵူၼ်း သင်ဝႃႈ ဢႃယု 18 ပီ ထိုင် 35 ပီၸိုင် ဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ပၢၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇယႅၵ်ႈၸၢႆး ယိင်း၊ ဢမ်ႇယႅၵ်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇ၊ ၸဝ်ႈၸၢင်း၊ ၸဝ်ႈၶၢဝ်သင်။ သင်ဢႃယု တိုၵ်ႉမီးၼႂ်းၵႄႈ 18 – 35 ပီယူႇတႄႉ ၸိုင် တိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ “ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵူၼ်းလူင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႃႈ” ၼႆၼၼ်ႉ – ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ် ယဵၼ် ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇယဝ်ႉ – ဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈ ၶွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉသမ်ႉ မီးတီႈၵူၼ်းထဝ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈၶဝ် လူဝ်ႇမေႃၼႄႉၼမ်း ပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႃႈမႃး တေလႆႈဝၢင်းၸႂ်ယဝ်ႉ။ သင် ဝႃႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢမ်ႇမေႃၼႄႉၼမ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တေႁႃဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢပ်ႇဢိူဝ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၼွင်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵူၼ်း လူင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႃႈၼႆၼၼ်ႉ ပေႃးၼႆ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈပူၵ်းပွင်ပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ထုၵ်ႇလီပၼ်တီႈယူႇ ထုၵ်ႇလီပၼ်ၵၢၼ် ပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ်။ လၢတ်ႈဢဝ်လၢႆလၢႆၵူၺ်း မၼ်း ဢမ်ႇယဝ်ႉ ၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်းၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး။ သင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း ဢမ်ႇပၼ်ၵၢၼ် လၢတ်ႈဢဝ်ၵူၺ်းတႄႉ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်တေမႃးႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆႉ မၼ်း တေမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢမ်ႇယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင်မႃး ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးၸိုင် မၼ်းတေမီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတင်းၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁဝ်း လီပူၵ်းပွင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ သင်ၽူႈ ယႂ်ႇ ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်း မီးပၢႆးဝူၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႄႉယူႇၸိုင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆး၊ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ပၼ်ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၶိုင်ပွင်ၸတ်းၵၢၼ်ပႃးၼမ်ၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ယိင်းမူၺ်လႅင်း ၵေႃႇမတီႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူၼ်ၼင်ႇ တပ်ႉ သိုၵ်း၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်း မိူင်း ဢမ်ႇပႃးတင်းလင်ႁဝ်း ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ဢၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးမၼ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈတႄႉယူႇၸိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းတေမီးၾၢႆႇလင် ၶဝ်ၸဝ်ႈယူႇ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်ၼိုင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၶဝ်ယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ၸဝ်ႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢၼ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ မၼ်းမီးၼမ်ၼႃႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်း ဢမ်ႇမေႃႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းဢဝ်ၸႂ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁႂ်ႈမေႃပၼ် တီႈယူႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ်လႄႈ ႁႂ်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ – ၵူၼ်းမိူင်းပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး ပေႃးတေၵွင်ႉသၢၼ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸမ်ၸႂ်ၵၼ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေပူၵ်းပွင်လႆႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၼ်ႉ ၵူႈၾၢႆႇထုၵ်ႇလီ ၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇႁႃၵၼ်ယဝ်ႉ။ ယိင်းဢွၼ်လႅင်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လၢတ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆး၊ ပႃႇတီႇတႆး၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ တူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းၽႂ်ႁဵတ်းမၼ်းဝႆႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၵႄႈမၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ဝႃႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈ ပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ ဢိတ်းဢီႈလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်လႆႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းမႃးပိၼ်ႇပၢႆႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ တၢင်းႁူႉၵၼ် ႁဝ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁဝ်းၶႂ်ႈႁၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၼ်ဝႃႈ တေမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈ လိူဝ်သေၼႆႉယူႇ တႃႇတိုဝ်ႉတၢင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈဝႆး ပဵၼ်ပၢၼ်ၸႂ်ႉဢၢႆႊထီႊၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ သင်ဢမ်ႇပႃးၵူၼ်းၼုမ်ႇ တူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၸိုင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၵႅၼ်ႇ ၶႅင်လႆႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်းၵူၼ်းလူင် ထုၵ်ႇလီၶူၼ်းၶဝ်ႈၵၼ် ၶိုင်ႈတေႃႇၶိုင်ႈသေ ၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၼႆ ယိင်ႈၶႅၼ်းလီ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၢႆႈၽၢၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၵဵင်းမႂ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇဝႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းလူင်ၼႆႉ မၼ်းမီးတူဝ်ထူပ်းဝႆႉၼမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသမ်ႉ ပႆလႆႈၵႆ ယၢမ်းလဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႂ်ႉဢၢႆႊ ထီႊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းလႅတ်းၽၢႆး မီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁဵၼ်းလႆႈၵႆသေဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈဝၵ်ႉတဝ်းလႆႈ ၶေႃႈမုလ်းတၢင်း ၼွၵ်ႈ တႃႇမႃးပူၵ်းပွင် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၶိုၼ်းယႂ်ႇ”- ဝႃႈ ၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈ လူဝ်ႇထွမ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၽွင်ႈ ၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ လီဢမ်ႇလီ ၶဝ်ၸဝ်ႈ လူဝ်ႇလႆႈ မေႃထတ်းသၢင်ဢဝ် ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်း ၵူၼ်းလူင်ၼႆႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး ၶိုင်ႈတေႃႇ ၶိုင်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် သင်ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၶဝ်ၸဝ်ႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းတေဢွၼ်မႃးၼႆႉ ပေႃးႁႅင်းဢေႇၼႆ ၸွင်ႇၶဝ်တေ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ဢွၼ်လႆႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ ထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မႆႈၸႂ်ႁႅင်းသမ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၺ်း ၼႆၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်း တႄႇဢႃယု 18 ပီ ထိုင် 35 ပီ (ၵူၼ်းၸၢႆး)။ သင်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းသမ်ႉ ဢႃယု 18 ပီ ထိုင် 27 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၼမ်။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပၢႆႈ ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်း ၸွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်းၵႂႃႇ။ ၼႆႉလူး တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၶိုင်ပွင်တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ ပေႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သင်သိုပ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼႆ ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၼၼ်ႉ ႁႃတၢင်းမၼ်းပႆႇႁၼ်။ ယူဝ်ၶႄး တေလပ်းသိင်ႇမိုတ်ႈတၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 70-80 ပီထႅင်ႈ ယဝ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ။ ၼၢင်းယိင်းၼွင်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးဝႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ တိၵ်းတိၵ်းၼႆ ႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ် ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်တႄႉတႄႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈမၼ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းလီမႃးၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ လူဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆ တိုၼ်းလၢင်း ၵူၼ်းႁဝ်း တေၵႂႃႇဢဝ်တီႈလႂ် ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းတႄႉတႄႉ။ သင် ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းၸုမ်းလၢႆၵဵပ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇယူႇၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵဵပ်းသိုၵ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းသိုၵ်းယူႇၶိူဝ်းယႂ်း ႁင်းၽႂ်မၼ်း တႃႇတေၶဵင်ႇတႃႉၵၼ် လွင်ႈႁႅင်းသိုၵ်းၽႂ်ၼမ်ၵေႃႈ မၼ်းပေႇပုၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၸႂ်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢႆႈမိူင်းၼမ် ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၶိူဝ်းယႂ်းတႄႉ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း တိုၼ်းတူၵ်းသုမ်း ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယိင်းမူၺ်လႅင်း ၵေႃႇမတီႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇပူၵ်းပွင်မိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉလွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃး ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် တူၵ်းသုမ်းလူင်သုမ်းလၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃး ၸိူင်ႉၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၸဵမ်ဢဝ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းတေဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတီႈလႂ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၶေႃႈလီဝူၼ်ႉဝႆႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း မိူင်းပိူၼ်ႈဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းယိပ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢဝ်သဵင်ၵူၼ်းတင်းၼမ်တႅပ်းတတ်းဝႃႈလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ဝၢၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၸဵမ်ဢဝ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိူၼ်ႈသႂ်ႇၸႂ် တူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉထီႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း မိူင်းတႆးသမ်ႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယူႇၶိူဝ်းယႂ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇဝၢႆးပႆႇႁၢႆ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၢႆႈၽၢၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၵဵင်းမႂ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ လႆႈပၢႆႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃသူၼ် ၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဝႃႈၸိုင် ပေႃးႁႅင်းၵူၼ်း ႁဝ်းဢေႇၵေႃႈ ႁဝ်းသုမ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢၼ်ပၢႆႈမႃးယူႇ ၼႂ်းမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆႉ သင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵတ်းယဵၼ်မႃး ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယႃႇယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် သွၼ်ႈယူႇၼႆႉမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ လိူဝ်သေဝႃႈ ၸႂ်ယႂ်ႇၶိုၼ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈၵႂႃႇဝၼ်းလႂ်ဝၼ်း ၼၼ်ႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း ၵဵဝ်ႇ လူၺ်ႈ လွင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၼႆႉ ႁၢမ်ႈၵၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း လၢႆၾၢႆႇလၢႆတၢင်းႁိပ်ႇၶဝ်ႈၸူး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယိင်းဢွၼ်လႅင်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၵႂႃႇ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလူႉသုမ်းတွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း တႄႉတႄႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး သင်ႁဵတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸိုင် ၵူၼ်းတီႈတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေယွမ်းႁႅင်းၵႂႃႇ မၼ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵႂႃႇ ၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈဝႆႉ ယူႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး တၢင်းႁူႉတီႈလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်မႃးပူၵ်းပွင်ပၼ်ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈသေၵမ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိမ်တဵင်ႈ ၵတ်းယဵၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းလူင်ၶဝ် လူဝ်ႇမေႃ ၼႄႉၼမ်း ပွၼ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉဝႆႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႃႈမႃး ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းပေႃး တေဢမ်ႇလႆႈတူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇႁႅင်းၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ပေႃးတေဢမ်ႇတူၵ်း ဝၢင်ႈဝိူဝ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၾၢၵ်ႇၵႂၢမ်းထိုင်ဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၼ်းမိူင်းလဵဝ်ၼႆႉ ယႃႇပေႁႅင်းၸႂ်တူၵ်း ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈ ႁဝ်းႁၢႆ ယဝ်ႉတီႈသုတ်းၵေႃႈ ဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈ ၶွင်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈမီးတီႈတူဝ်ႁဝ်း ၶိုင်ပွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈပွႆႇၵႂႃႇၸွမ်း သၢႆၼမ်ႉၽဝႁဝ်းၼၼ်ႉ။ သင်ႁဝ်း ဢမ်ႇပွႆႇတူဝ် ပွႆႇၸႂ် ၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းတူဝ်၊ ၶိုၼ်းမႄးႁႃတၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃ ၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇၼႆ တႃႇတူဝ်ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၵတ်းၸႂ်မိူဝ်းၼႃႈ၊ တႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း မိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ တေလႆႈၵတ်းၸႂ်ၸွမ်း၊ တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ တေလႆႈၵတ်းၸႂ်ၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ မီးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ လၢႆမူႇၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵေႃႁူမ်ႈ သၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO လႄႈ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ မိူင်းတႆးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇမိူၼ် တပ်ႉသိုၵ်းသွင် တပ်ႉသိုၵ်း ပႃႇတီႇသွင်ပႃႇတီႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ မိူၼ် ၼင်ႇၼၼ် ယွၼ်ႉလႆႈဝႆႉတွၼ်ႈသွၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸမ်ၸႂ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်လႄႈ ပေႃးတေ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် တေၶတ်းၸႂ် ၵွင်ႈသၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်း တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Tai Youth Day ၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ၵၼ် တီႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၶွၼ်ႊၾရႅၼ်ႊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပႃႇၵိူဝ် မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2017 ။ ယင်းပိုၼ် ၽၢဝ်ႇပႃး ဢဝ်ဝၼ်းၵိူတ်ႇၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊပႃႉၺၢၼ်ႇ (ၽူႈႁၵ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇတႆး၊ ၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈ ၽဵင်းတၢင်ႇတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈ ၶိူဝ်းတႆးၶိူဝ်းရႃႇၸႃႇ) ၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၵူႈပီ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-27T17:00:00 | https://shannews.org/archives/62957 | လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈထိုင်မိူင်းၼၢႆး 400 ပၢႆၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး | ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉလီငၢမ်း ၊ တၢင်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇ မိူင်းၼွၼ်းၵေႃႈ ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ ႁၢင်ပီ ပီၵၢႆ 2024 ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းထိုင်ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၊ ထိုင်ဝဵင်း ၼမ်ႉလၼ်ႈ ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢွၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပၢႆႇဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ to ၸူင်လၢႆး – ဝၼ်းတီႈ 27/02/2025 ႁၢင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈမေႃသွၼ် ၵၢပ်ႈသွမ်းလႄႈလဵင်ႉလူ ၶွပ်ႈၵုၼ်းမုၼ်တၢင်ႇထိုင် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ဢၼ်လႆႈတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ၽွင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် တီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ သူၼ်မၢၵ်ႇယၢၼ်း ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈ တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉယႃႇလီငၢမ်း၊ တၢင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈၵေႃႈ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ ၸဵမ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈမေႃသွၼ် ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး 400 ပၢႆဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးယဝ်ႉၼႆ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပီႈၼွင်ႉၼမ်ႉလၼ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁွတ်ႈထိုင်မႃးမိူင်းၼၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8/12/2024။ ၸိူဝ်းၶဝ်မီး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းလႄႈမေႃသွၼ်တင်းမူတ်း 432 ၵေႃႉ။ ၸၼ်ႉငဝ်ႈထိုင် ၸၼ်ႉသုင် ၵူႈသႅၼ်းပၢၼ်ယဝ်ႉ။ လႆႈၸွႆႈၸတ်းပၼ်တႃႇႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး 4 တီႈ။ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၶဝ်တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ယဝ်ႉ။ ၵိုတ်းယူႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် 160 ပၢႆ။ ပႆႇလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈလႄႈပႆႇၸၢင်ႈမိူဝ်း” လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈမေႃသွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ၸွႆႈၸတ်းတီႈယူႇ ႁွင်ႈႁဵၼ်းပၼ် တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး 4 တီႈ။ တီႈဝတ်ႉၵမ်ႇမထၢၼ်း ၼႃးၶၢၼ် မီးမေႃသွၼ် 9 ၵေႃႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 97 ၵေႃႉ။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဝိၸ်ႉၸႃႇရိယ(ၽႄ)တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း မီးမေႃသွၼ် 11 ၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 154 ၵေႃႉ။ တီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ သူၼ်မၢၵ်ႇယၢၼ်း သမ်ႉမီးမေႃသွၼ် 3 ၵေႃႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 71 ၵေႃႉ။ တီႈဝတ်ႉ ဝိၸ်ႉၸႃႇရိယ ပွၵ်ႉလွႆဝႄႈ မီးမေႃသွၼ် 7 ၵေႃႉလႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း 80 ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ 270 ပၢႆ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈလႄႈၸၼ်ႉၵၢင်။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢၼ်ပႆႇလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈတႄႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉ 160 ပၢႆ။ ပေႃးတွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၸင်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း – ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ to ၸူင်လၢႆး – ဝၼ်းတီႈ 27/02/2025 ႁၢင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈမေႃသွၼ် ၵၢပ်ႈသွမ်းလႄႈလဵင်ႉလူ ၶွပ်ႈၵုၼ်းမုၼ်တၢင်ႇထိုင် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ဢၼ်လႆႈတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ၽွင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် တီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ သူၼ်မၢၵ်ႇယၢၼ်း “ပီႈၼွင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃး သမ်ႉပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းမႃးၸွမ်းလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႅတ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ဢုပ်ႇၵၼ်သေၸတ်းပၼ်တီႈယူႇ တီႈႁဵၼ်း တီႈၼွၼ်း ႁွင်ႈၽၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ ။ တႃႇယူႇ ၵိၼ် သွၼ်ႁဵၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 လိူၼ်ၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၼၢႆးယဝ်ႉ မီး ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁဝ်း တီႈၸမ်တီႈၵႆ မိူၼ်ၼင်ႇ TYO, ၸုမ်းလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းတႆး,ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းပရႁိတ လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇမီးတီႈ မိူင်းၶူဝ်ႊရီႊယႃႊၸၢၼ်း၊ မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႉထႅမ်လူႇတၢၼ်းၸွႆႈမႃးၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းၶွင်ႉၶမ်သင် ၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ။ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် ၸဵမ်ပၢႆးယူႇလီ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ် ငၢႆႈလူမ်ၸႂ်ယူႇ။”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်း ၵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉယိုတ်းလႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆလၢႆဢၼ် ၼႂ်းထုင်ႉ ၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်း ပွၵ်ႉပၢင်ႁႆႈ၊ ၵွင်းလၢင်း၊ ပွၵ်ႉၸၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်း MNDAA သမ်ႉယူႇၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼမ်ႉလၼ်ႈ – မိူင်းလိူၼ်း တၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉလၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်း လူင်းမႃးယူႇ သဝ်းၸွမ်း ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ ၊ ပၢင်လူင် ထိုင်မႃး မိူင်းၼၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-02-27T15:50:00 | https://shannews.org/archives/62945 | ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ ၺႃးၸၵ်ႉၶုတ်ႈႁိမ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်း ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ | ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၸွမ်းၵၼ်မႃး ၺႃးၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၸွမ်းလင်သေ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈႁိမ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်းပၢႆႈ တီႈၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်မူႇၸေႊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ၾၢႆႇၼႃႈႁူင်းႁႅမ်း သူၺ်ႇယႃႇၸု (ရွှေရာစု) ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မီးၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ်သေ ၺႃးၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸွမ်းလင်မႃး ၸၵ်ႉႁိမ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်းၵႂႃႇ ထိုင်တီႈရူတ်ႉၶိူင်ႈၶႃ ပိၼ်ႈၵႂႃႇၵၢင်တၢင်း ထူင်ငိုၼ်းၵေႃႈ သုမ်းပႃးၸွမ်း။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝၢႆးၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈႁိမ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်း တီႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼႂ်းၵွင်ႈထၢႆႇ CCTV တႄႉ ပိုၼ်ၽႄႈဢွၵ်ႇဝႆႉ – ႁၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၸွမ်းလင် ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉသွၼ်ႉတင်းလင်ၼၼ်ႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈႁိမ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်း တီႈၼၢင်းယိင်းၵေႃႉသွၼ်ႉတင်းလင်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉသေ ႁေႃႈပၢႆႈ။ ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈလူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၵၢင်တၢင်း – ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၸၵ်ႉႁိမ်ဢဝ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵႆႉပဵၼ်ၼႃႇ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းသမ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈယိပ်းလႅဝ်း ၶဝ်ႈၸူၼ်ထိုင် ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး၊ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းပၼ်တၢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းလႆႈၾၢင်ႉၵၼ် ယူႇသဝ်းၵႂႃႇမႃး – တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇပျီႇမျေႇတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 07/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9:05 မူင်း မီးၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉ သႂ်ႇၶူဝ်းမိူၼ်ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်း ၶဝ်ႈၸူၼ်ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်း ႁၢၼ်ႉၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၶႄႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵႃႉၶၢႆၵေႃႈၸႂ်ႈလႄႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတူင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးၼမ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ပၢင်တေႃႇလွင်း လိူင်ႇၼမ်၊ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၽဵဝ်ႈယိုတ်းပႅတ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈမႆႈၸႂ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-02-27T14:00:00 | https://shannews.org/archives/62941 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇယူတ်းယႃ ပၢႆးယူႇလီ | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 500 ပၢႆ တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ တႃႇယူတ်းယႃပၢႆးယူႇလီ ဝႃႈၼႆ။ လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈ လႅၼ်လိၼ် ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ – ပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ လၢႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ မႃး သွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းလိူၼ်ထူၼ်ႈ သွင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢွၼ်ၵၼ် ပဵၼ်ၼၢဝ် ၊ တွင်ႉႁေႈတွင်ႉၵႂႃႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇတေယူတ်းယႃတူဝ်၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢင်ၵေႃႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပႃး တႃႇတေသႂၢင်းလိူတ်ႈ (ထႅင်ႈလိူတ်ႈ) ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃးၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ် လႄႈ သိုင်ႇတီႈဝႆႉၶူဝ်းၶွင် ဢိၵ်ႇပႃး တီႈဝတ်ႉတီႈၵျွင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပႃး တႃႇတီႈယူႇလႄႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈမေႃႇပီႇၵေႃႈ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၵဵတ်ႉသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁၢမ်ႈတေႃႉတၢင်ႇ ၶဝ်ႈသၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်လႄႈ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး တင်ႈတႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃးသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 05/02/2025 ၼႆႉ မီးၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ ၸၢႆးသႅင်ဢၢႆႈ – ၸၢႆးသုၼ်ႁၵ်ႉ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-27T13:39:21 | https://shannews.org/archives/62933 | မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ 354 တီႈတွင်းၶမ်း ၾႆးမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း | မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 354 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လင်မေႃးလၢႆလၢႆၵမ်းသေ ထုၵ်ႇၾႆးလုၵ်ႉမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁၢင်းႁႅၼ်း လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် မၢႆ 902 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းတဢၢင်း တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 354 ၼၼ်ႉသေ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈၼႂ်းတပ်ႉၼၼ်ႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သဵင်ၵွင်ႈၼႆႉ တႄႇတႅၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မႃးယဝ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉပဵၼ်ႁႅင်း ၶႂ်ႈဝႃႈတင်းဝၼ်းယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းတႅၵ်ႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 354 ၼၼ်ႉသေ ၾႆးမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သင်ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇတႄႉၸိုင် တၢင်းၾၢႆႇၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈထုင်ႉတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်မၢႆ 902 ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမီးထႅင်ႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင် 354 ၊ 206 လႄႈ 406 ဢၼ်မီးၾၢႆႇတႂ်ႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် 902 ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင်သေ သုတ်းယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇမႃး ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇ ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵေႃႈ လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈထုင်ႉတွင်းၶမ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် – လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶိုၼ်း။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈတၢင်းၽႄဝၢၼ်ႈတီး (ဢုမ်ႇမတီး) တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆထႅင်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း TNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉၸႂ်ႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23 ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ မၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူႉတၢႆ 8 ၵေႃႉ၊ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း မဝ်းႁၢၵ်ႈသေ လႆႈႁၢမ်သူင်ႇ ယူဝ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ မီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈထုင်ႉတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉသေတႃႉ ပၢင်တိုၵ်းပႆႇယဵၼ်၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ တႅမ်ႈၸၢႆးၶႂၼ်မိူင်း – ၸၢႆးသုၼ်ႁၵ်ႉ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-02-27T12:00:00 | https://shannews.org/archives/62926 | ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၺႃးတီႉၺွပ်း လူၺ်ႈၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ | ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸၢႆးယိင်း 2 ၵေႃႉ ၶၢႆၶူဝ်းႁၢင်ႈၶိူင်ႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇ ထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈရၼွင်း မိူင်းထႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတိူင်ႇၸႅင်ႈလႄႈ ပလိၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈလူင်းၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်း။ ထူပ်းႁၼ် ၶူဝ်းႁၢင်ႈၶိူင်ႈလႄႈ ယႃႈယႃ 5,000 သႅၼ်းပၢႆ ၼႂ်းၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ ၾၢႆႇၼႃႈႁိူၼ်း။ ၶူဝ်းႁၢင်ႈၶိူင်ႈမၢင်သႅၼ်း ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်မိူင်းထႆးႁၢမ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉသိုဝ်ႉၶၢႆ။ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈတင်းသဵင်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်းထႆး 12 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈၼႆႉ မီးဢႃယု 21 ပီတင်း 24 ပီ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈထႆး ယိုတ်းၵႂႃႇပႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇထတ်းႁၼ်ပႃး ၼႂ်းပပ်ႉယေးငိုၼ်းၶဝ်သွင်ၵေႃႉ 1 ဝၼ်းလႂ်မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ 3 မိုၼ်ႇထိုင် 4 မိုၼ်ႇ ဝၢတ်ႇ။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼႆႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈတီႈ ပလိၵ်ႈဝႃႈ – ၶူဝ်းၶွင်ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈတေႃႉဢဝ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမႃး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်သေ သိုပ်ႇၶၢႆတီႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်မၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉၼႆႉ ၺႃးဢဝ်လိူင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းၽိတ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီး သုၼ်ႇႁဵတ်းလႄႈ ၵႃႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Dawei Watch ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-02-27T11:00:00 | https://shannews.org/archives/62923 | ၶူဝ်ၽႅၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉသၢင်ႈ တီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ႁၵ်းတူၵ်း ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 9 ၵေႃႉ | ၶူဝ်ၽႅၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်မီးတီႈ ၶျူဝ်ႊၼၼ်ႊ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်း Seoul 40 လၵ်း ၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ႁၵ်းတူၵ်းလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မိူင်းၶူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇလႆႈသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 2 ၵေႃႉ။ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶူင်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈၶူဝ်ၽႅၼ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃးဢၼ်ၼႆႉ မီးၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈ ၵူၺ်းလႄႈ ပႆႇပၼ်ရူတ်ႉၵႃး လတ်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃး တႂ်ႈၶူဝ်။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶူဝ်ၽႅၼ် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁၵ်းတူၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယူႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ CNN ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-02-27T10:10:00 | https://shannews.org/archives/62920 | ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆးဢေႊသျႃႊ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉ လူၺ်ႈပၼ်ႁႃပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ | Subrahmanyam Jaishankar ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး (IMTT) မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ – မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းၵူႇဝႃႇႁႃႇတီႇ ၸႄႈ တွၼ်ႈဢႃႊတၼ်ႊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ NDTV ၶွင်မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢႆးဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်း တီႈ 25/02/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – ၶူင်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး IMTT ၼႆႉ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ။ တေလႆႈႁႃၶေႃႈတွပ်ႇ တႃႇတေၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် သိုပ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလႆႈတၢင်းၼႃႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး IMTT ၼႆႉ တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃး ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ တႃႇ 70% ယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆးၼႆႉ တၢင်းယၢဝ်းမီး 1,400 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇသေ ၵပ်းသိုပ်ႇဝႆႉ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ။ သင်ၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၸိုင် တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၵပ်းသိုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆ ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ – မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႁုၼ်ႈမုၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး – ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး IMTT ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၵပ်းသိုပ်ႇဝႆႉပၼ် ဝဵင်းမူဝ်းယေး ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ လႄႈတင်း ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ မိူင်းထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေဢၢၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၵွၼ်ႇလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2019 ၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-27T09:25:42 | https://shannews.org/archives/62916 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း | ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈလႆႈတၢႆ ၊ ၾၢႆႇၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီၸွမ်းၶဝ် လႄႈထိုဝ်ဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈပၢင်ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တီႈဝဵင်းပႃႉထူး ၸႄႉဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/02/2025 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁူမ်ၸူမ်းၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ထမ်းၼႆႉ တေသိုပ်ႇၸတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈတေႃႇပေႃးလႆႈၶိုၼ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo CINCDS- ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶဝ်ႈပၢင်လူင်းပၢင်သွၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉတီႈတပ်ႉပႃႉထူး ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း- လူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇထွမ်ႇ ဢမ်ႇႁပ်ႉသေ ၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸုမ်းၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ် ။ ဢဝ်လၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉပိုတ်းယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်တၢႆ။ ထိုင်တီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်းၼႂ်းဝဵင်း၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်း တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ၊ ယဵၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းလၢမ်းတူဝ်ႈၸွတ်ႇၸိုင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသုမ်းသိုၵ်းၼမ် ၊ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၊ ပိူင်လူင်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 6300 ယဝ်ႉ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း မီး 28620 ၵေႃႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်တိုၵ်ႉမီးမွၵ်ႈ 7000 ၵေႃႉၵူၺ်း။ 21000 ၵေႃႉတႄႉ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉယူႇ – ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ၊ ၾၢႆးၼႂ်းမိူင်းလၢမ်းတူဝ်ႈၸိုင်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈတၢႆ ၊ လူႉႁၢႆ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းဢိုပ်းယၢၵ်ႇၽၢၼ်ၵိၼ်းယူႇၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်၊ တူဝ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢွၵ်ႇမႃးလၢတ်ႈယူႇၵူႈဝၼ်းဝၼ်းတႄႉ တႃႇႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ မႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ တႃႇႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းၼႆၵူၺ်း။ တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵူၺ်းဢမ်ႇပႃး ယင်းပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းထမ်းလႄႈ တေသိုပ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵႂႃႇထႅင်ႈ – ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸဵမ်ယိင်းလေႃးၸၢႆး ၸိူဝ်းမီးဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၊ ဢဝ်မႃးၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶၢဝ်းပွတ်း ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပီလဵဝ် ၸတ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ 9 ပၢင်ယဝ်ႉ။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း 4 မိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉ -ဝႃႈၼႆ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-26T18:00:00 | https://shannews.org/archives/62901 | ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး ၸတ်းတီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ တႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “တႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ” | ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 3 မူင်းထိုင် 6 မူင်းၶိုင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၾိင်ႈငႄႈ ၾိင်ႈထုင်း သၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင် တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ၸိုင်ႈထႆး ၸတ်းပၢင် တႆး – ထႆးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လူၺ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈ “รู้จักเพื่อนบ้านและเครือญาติของเรา” ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ ႁူႉ ၸၵ်းလွင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ၼႆၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉ တႆးလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၶိုၼ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလွင်ႈတႆး ၼႂ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၵႂႃႇပႃးဝႃႈ တႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ်တင်း ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ။ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းထႆးလႄႈတင်း လုမ်ႈၾႃႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၸႅင်ႈလႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတႆး – ထႆး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင်ၼၼ်ႉ တူဝ်တႅၼ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၵေႃႈ ဝၵ်ႉဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းထႆးလႄႈ လုမ်ႈၾႃႉ ႁပ်ႉ ႁူႉဝႃႈ တႆးလႄႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသၢႆၸိူဝ်ႉလဵဝ်ၵၼ်။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ တႆးလႄႈထႆးၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸူဝ်ႈပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၶႆႈၵၼ်မႃးဝႃႈ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးႁႅင်းလႄႈ ဢဝ်လွင်ႈ ၼႆႉ ၸၢင်ႁၢႆမႃးလွႆးလွႆး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ထႆးသမ်ႉမီးၸိုင်ႈမိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃႁင်းၵူၺ်း တႆးသမ်ႉ တူၵ်းယူႇတႂ်ႈမိုဝ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၢင်ႇႁိူၼ်သေ ယဵၼ်းပဵၼ်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵေႃႈ တႆးလႄႈထႆးၼႆႉ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ဢၼ် ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး ၼႂ်းမိူင်းထႆးလႄႈ မိူင်းတႆးပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်မႃးၵေႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလိၼ် ႁိၼ်ၽႃပိူင်ႈၵၼ်။ ထႆးသမ်ႉ ယူႇဢိူမ်ႈၸမ်ၸၢဝ်းၶမဵၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၶမဵၼ်မႃးလေႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶေႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းပႃႇလိလႄႈ သၼ်သၵရိတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢဝ်မႃး လေႃးၼမ်။ တႆးသမ်ႉ လႆႈယူႇထုၵ်းထူၵၼ်တင်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈမႃးလႄႈ ဢဝ်ၾိင်ႈမၢၼ်ႈ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈမၢၼ်ႈ မႃးၸိမ်သႂ်ႇၸႂ်ႉလေႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၸႅၵ်ႇလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ထွႆႈၵႂၢမ်းတႆးႁႃႉမၢၼ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၽႃႇသႃႇတႆး – ထႆး ပိူင်ႈႁွႆႈၵၼ်မႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ထိုင်ႁၢၼ်ႉယၢမ်းလဵဝ်။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပေႃးတေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်လႆႈၶိုၼ်းသေ တေၸမ်ၵၼ်လႆႈၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီးပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတႆး – ထႆး ဢၼ်သႂ်ႇႁူဝ်ၶေႃႈဝႆႉဝႃႈ “รู้จักเพื่อนบ้านและ เครือญาติของเรา” ဢၼ်မီးတီႈ ပွင်ႇဝႃႈ ႁူႉၸၵ်းလွင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ၼႆႉမႃးယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၼမ်လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁိူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းထႆးၼႆႉ လူဝ်ႇႁူႉၸၵ်းၶဝ်လီလီ။ ပေႃးႁဝ်းႁူႉၸၵ်းလီလီၵေႃႈ ၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်း ၸၢင်ႈဢီးလူ တေၸၢင်ႈမေႃႁၼ်ၸႂ်ၵၼ် ႁဝ်းၸၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈမၼ်းလီလီၵေႃႈ ထႆးၶဝ်တေဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ မိူင်းထႆးၵေႃႈ ပေႃးတုၵ်ႉၶၼႃႇယဝ်ႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆးတိၵ်း တိၵ်း တေဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇၸတ်းပၢင်ဢၼ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ဢဝ်တႆးမႃးဢုပ်ႇဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈလႃႇၼႆၸိုင် ယွၼ်ႉဝႃႈတႆးၼႆႉ ၸမ်ထႆးသေပိူၼ်ႈ သုတ်းၼၼ်ႉၵႂႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸူးၸႂ်တႄႉ တႆးႁဝ်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းမိူၼ် မိူင်းလၢဝ်းလႄႈ မိူင်းထႆး လၢတ်ႈတေႃႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်လႆႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇၵူၼ်းယူႇၵၢင်(လၢမ်ႈ)သေ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် သေတႃႉ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႄႉ လူဝ်ႇယုၵ်ႉမုၼ်းႁႂ်ႈပွင်ႇၸႂ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်ငၢႆႈၼႆ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် တႄႇၶဝ်ႈမႃးတတ်းလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ တႆးလႄႈထႆး တိုၵ်ႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ မႃးၸူးၵၼ် ငၢႆႈငၢႆႈ မိူၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ပၢတ်ႉသၽွတ်ႇ မိူၼ်ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ်။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆးလႄႈ မိူင်းထႆး ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် မိူၼ်ပီႈၼွင်ႉၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉတင်းသွင်ၾၢႆႇ ယင်းဢဝ်လုၵ်ႈလၢၼ်လိၼ်ၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်ႁိူၼ်းၵၼ်လူးၵွၼ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈ ၾႃႉၵဵင်းတုင်လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလမ်းပၢင်း၊ ၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းမႆႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈသေ ယႃႇဝႃႈတေၸမ်ၸႂ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် ယိင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႇၵႆ ၵၼ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင်ၼႆႉ လႆႈတူင်ႉၼိုင်မႃး ၶၢဝ်း တၢင်း 27 ပီ။ တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင် ၽိုၼ်ႉၽူး ၶိုၼ်းၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ႁႂ်ႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁတ်းၼႄဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၶိူဝ်းသင် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈသေ ၸိူဝ်းၶဝ်ႁၢမ်းသုၼ်ႇ ႁၢမ်းၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉလႄႈ လူဝ်ႇပၼ်ႁႅင်းပူၵ်းပွင်ပၼ် ၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ထႆးၼႆႉ ပေႃးႁၼ်တႆးၵေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽမႃႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႈၼႆ တိၵ်းတိၵ်း။ တီႈတႄႉမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ႁဝ်းလူဝ်ႇပၼ်တၢင်းႁူႉလွင်ႈၼႆႉ ၼမ်ၼမ်။ တႆးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ မႃး ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ ယူႇႁူမ်ႈပိူၼ်ႈ ယႃႇႁၵ်းၽိူဝ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် တႆးႁဝ်းတေမီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇမေႃဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်သွၼ်ပွၼ်ႈၵၼ်။ ယႃႇပေၼႄးၵၼ်။ ယႃႇပေႁႂ်ႈပိူၼ်ႈဝႃႈ မႃးယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈ သေ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈပိူၼ်ႈလူႉ။ တႆးတင်းထႆးၼႆႉ ႁႂ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉလေႃးၼူမ်းၼၼ်ႉ။ ၼမ်ႉတင်းၼူမ်းၼႆႉ ပေႃးလေႃးၵၼ် ယႅၵ်ႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇသေဢိတ်းယဝ်ႉလူး။ ယႃႇပေႁႂ်ႈမိူၼ် ၼမ်ႉတင်းၼမ်ႉမၼ်းလေႃး ၵၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈပႃး လွင်ႈတူဝ်ထူပ်းမၼ်းၸဝ်ႈလႄႈ လၢတ်ႈပႃးလွင်ႈတႆး – ထႆး။ လၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ၵႃႈၼမ်ႉၶူင်းဢမ်ႇႁႅင်ႈ တႆး လႄႈထႆး တိုၵ်ႉပဵၼ်သၢႆၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတင်းသွင်ၾၢႆႇ တေယူႇ လွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉ မီးၶူးပူင်သွၼ်လူင် တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၽူၼ်ႊလ်ဝတ်ႉ ပရၽတ်ႊထွင်ႊ ၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် ၾၢႆႇပၢႆးမွၼ်း ผู้อำนวยการสำนักวิชาศิลปศาสตร์ လႄႈ ၸၢႆးၶိူဝ်းလိူၼ် တုင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆးတႆး – ႁိၼ်တႅၵ်ႇ ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢႆႊသိုပ်ႇသၵုၼ်ႊ ၵိတ်ႇၼုၵွၼ်ႊ ၶူးပူင်သွၼ်လူင် ၾၢႆႇယုၵ်ႉမုၼ်းတူင်ႇၵူၼ်း ၸၼ်ႉၸွမ် မႄႈၾႃႉလူင်လႄႈ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်၊ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ သီရတႃႊ ၶေမႃႊၼိတ်ႊထႃထႆႊ ၶူးပူင်သွၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း Political Science ၊ ၸၢႆးယွတ်ႈမိူင်း ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၾၢႆႇၸၼ်ႁၢင်ႈ ဝၢၼ်ႈပူင်ႇၼွႆႉ လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉၸွမ်ရတ်ႉၶျၽတ်း ဢိၵ်ႈတင်းၸုမ်းၸၢဝ်းတႆး ၸိူဝ်းယူႇ ၵဵင်းႁၢႆး ၵဵင်းမႆႇ မႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုဝ်ႈယႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လၢႆၸုမ်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းသေ ပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုလ်း လွင်ႈတႆးဝႆႉ လၢႆဢၼ်။ ၸၢႆးၶိူဝ်းလိူၼ် တုင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁိၼ်တႅၵ်ႇ (ႁိုဝ်) ဝၢၼ်ႈထိူတ်ႉထႆး လၢတ်ႈၼႂ်း ပၢင်ၼႆႉဝႃႈ – တႆးလႄႈထႆးၼႆႉ ယၢမ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၵၼ်မႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်လႄႈ တႆးၵေႃႈ ၼပ်ႉယမ်ၸဝ်ႈ ၾႃႉထႆးၵူႈၸဝ်ႈၵူႈတူၼ်။ ၼမ်ႉၸႂ်တႆးၼႆႉ ယူႇမိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ၸွႆႈထႅမ်မိူင်းၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸၢဝ်းထႆးႁူႉပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ။ တႆးယၢမ်ႈမီးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၽွင်း ငမ်းမႃးႁင်းၶေႃယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ သီရတႃႊ ၶေမႃႊၼိတ်ႊထႃထႆႊ Political Science လၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉဝႃႈ – ဝၢႆးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈတၢင်ႇၸႄႈမိူင်း မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ်။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵမ်ၵိၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ပေႃႇလသီႇ ဢၼ် ၼိုင်ႈယဝ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵႄႈယၢပ်ႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်း တႆး ယိင်ႈၶႅၼ်းယုင်ႈယၢင်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢၵ်ႇလၢႆ ဢၼ်ၾိင်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် တိုၵ်ႉၸႅၵ်ႇၵၼ်ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်း ၸၢၼ်းယူႇ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၼႆႉ တေႃႇသူႈတႃႇပဵၼ်မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇမိူင်းတႆးတႄႉတႄႉ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၼ်းလူဝ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ။ သင်ဝႃႈ တိုၵ်ႉတေ လေႃႇတိုၵ်းၵၼ်ယူႇၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူၵ်းသုမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ႁူႉၸၵ်းမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇတႆးၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇဢၼ် ၸၢဝ်းယၢင်းလႅင်၊ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးမႃးပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ထႅင်ႈ။ ဢၼ်ၸတ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇၸၢဝ်း တႆးလႄႈထႆး ပဵၼ်တွၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ပေႃးတွၼ်ႈသွင်မႃး တေၸၢင်ႈပဵၼ်ထႅင်ႈ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁူပ်ႉထူပ်း ၵၼ်။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ပွၵ်ႈၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 100 ပၢႆ ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် မိူင်းထႆး ဝၼ်းတီႈ 25/02/2025 ၼႆႉ ၼႂ်းၶပ်းမၢႆပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး လႆႈသုၼ်ႇလီ လႆႈၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈၼူၵ်ႉ ၵႃႈလၢႆးလႅဝ်း တၢင်းၵႃႈတႆးၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းလႄႈ လဵၼ်ႈၸိူင်းၼႄလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တုၵ်ႉၸွမ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ လႆႈပၢႆႈလႆႈၼီၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၶပ်းမၢႆလဵင်ႉပႃးၶဝ်ႈၽၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈ တၢင်းၵိၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းၸိုင်ႈထႆး တွၼ်ႈၼိူဝ်။ ၼႆႉၵေႃႈၼႄလႆႈဝႃႈ တၢင်းၵိၼ်တႆးလႄႈထႆး ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈသင်ၵၼ်။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-26T20:01:32 | https://shannews.org/archives/62900 | ႁူင်းႁေႃ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းတီႈ ႁိူၼ်းႁေႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် – ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ဝႆႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် FYO တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇလၢႆလၢႆတီႈဝႃႈ – လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉသွႆလႄႈ လွင်ႈၵိၼ်ယမ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ယူႇတီႈ FYO သေ လႆႈပိုတ်ႇႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တွၼ်ႈတႃႇႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ 6 လင် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယူႇ ”- ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈႁိူၼ်းႁေႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈလူဝ်ႇႁႅင်းယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉတႃႇလဵင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇၵူႈဝၼ်းဝၼ်း – ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆသေတႃႉ တၢင်းၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၽွင်းငမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈဝႆႉယူႇယၢမ်းလဵဝ် တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – တၢင်းႁူင်းႁဵၼ်း ဢမ်ႇတၢင်ႇလၢတ်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မႃးလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ သင်ဝႃႈတၢင်ႇၶိုၼ်ႈမႃးတႄႉ တေၸၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉသေ ဢၢၼ်းတေပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇသူင်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆးငၢၼ်းၸူးတီႈ လုမ်းၽွင်းငမ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇၽႂ်မၼ်း – ၵွၼ်ႇၶဝ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ – ၼႆ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼႂ်းပွၵ်ႉၽႂ်မၼ်းၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-26T17:00:00 | https://shannews.org/archives/62898 | ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး | ဝၢႆးလင်ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼမ်ႉၼွင်းၽွင်းႁၢင်ပီ 2024 ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလၢႆလွင်ႈ၊ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူႉသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆ ၊ ဢၼ်လႆႈမႃးၵေႃႈ ၶၢႆဢမ်ႇလႆႈ၊ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉဢမ်ႇမူတ်းသႂ်သေ ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၼွင် ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး။ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉမႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ လုမ်းလႃး မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၼႂ်းသူၼ် ၊ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉ ၼမ်ႉဢူၼ် ၼမ်ႉၼဝ်ႈ ၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး ဝႃႈၼႆ ။ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ၼႃႇ ၊ ငိုၼ်းတိုၼ်းသမ်ႉလႆႈၵူႈယိုမ်တီႈပိူၼ်ႈသေမႃးၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတႃႇတႅၼ်းၶိုၼ်း ၊ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်းၼမ်ၼႃႇလႄႈ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ၊ ပဵၼ်ၶူမ်းပဵၼ်ၵၢႆး ။ ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ၵေႃႈဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊ တႃႇၵိၼ်တႃႇၸႂ်ႉၼႆႉ လႆႈတၵ်းၼမ်ႉမေႃႇမႃးၸႂ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမေႃႇတႄႉပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ငူးလိူင်ႇၼမ် မိူဝ်ႈၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တူင်းလႄႇ၊ တွင်ႇပူဝ်ႉၵျီး၊ မိူင်းပဵဝ်း၊ ၵျေးပေႃးၶူင်ႇ (တုံးလည် ၊ တောင်ပို့ကြီး ၊ မိုင်းပျိုး ၊ ကျေးပေါခုံ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉ ထိုင် 7 ၵေႃႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၶၼ်ၵုၼ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈပုင်ႈၶိုၼ်ႈသူင်ႁႅင်း မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽုၵ်ႇသမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶၢႆမိူၼ် မိူဝ်ႈဢွၼ်တင်း ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ မိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢၼ်လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ် ၵူႈပွၵ်ႈ3 မိုၼ်ႇၼႆႉလႆႈၵိၼ် ၶဝ်ႈၶႅမ်ႉ ယဝ်ႉ တလဵဝ် 8မိုၼ်ႇတင်းလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈပဵမ် ၵူၺ်း ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈၵေႃႈ တလဵဝ် ၼိုင်ႈၸွႆႉလႆႈၶၢႆ 500 ပျႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၼႆႉယင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶႂ်ႈသိုဝ်ႉယဝ်ႉလူးၵွၼ်ႇ ”-ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈပီၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇ မၢၵ်ႇၽိတ်ႉလူင်၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ၊ မၢၵ်ႇပၵ်ႉ၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇ။ ၶၼ်ၵုၼ်ႇသမ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၸဝ်ႈသူၼ်လႆႈႁႃလိူၵ်ႈသိုဝ်ႉ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢၼ်ၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃး။ ၸင်ႇဝႃႈမွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်။ မိူၼ်ၼင် ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်လႄႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၽုၵ်ႇယႃႈမႃးၵေႃႈ မီးတင်းၼမ် ၊ တေမီးယူႇမွၵ်ႈ 300 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ဝႃႈၼႆ ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-26T15:12:20 | https://shannews.org/archives/62895 | ရူတ်ႉၵႃးပၢတ်ႉသ်တၢင်ႇၵူၼ်းပိၼ်ႈတီႈၸႄႈတွၼ်ႈပရႃႊၵျိၼ်ႊပူႊရီႊ တၢႆ 17 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 30 ပၢႆ | ရူတ်ႉၵႃးပၢတ်ႉသ် တၢင်ႇၵူၼ်းပိၼ်ႈတီႈၸႄႈတွၼ်ႈ ပရႃႊၵျိၼ်ႊပူႊရီႊ မိူင်းထႆး ၵူၼ်းၶီႇမႃးၸွမ်းတၢႆ 17 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 30 ပၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 26/02/2025 မိူဝ်ႈၼႆႉယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 3 မူင်းပၢႆ ရူတ်ႉၵႃးဢႄႊပၢတ်ႉသ်(ရူတ်ႉတၢင်ႇၵူၼ်း) ပိၼ်ႈၶွမ်ႈတူၵ်းတၢင်းၽွင်းလူင်းလွႆ ၼႂ်းဢိူင်ႇပူႊၽရၢမ်ႊ ၸႄႈဝဵင်းၼႃးၻီႊ ၸႄႈတွၼ်ႈပရႃႊၵျိၼ်ႊပူႊရီႊ မိူင်းထႆး ။ ရူတ်ႉၵႃးဢၼ်မႃးပိၼ်ႈၶွမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးဢၼ်တၢင်ႇ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ၸႄႈတွၼ်ႈပိုင်ႊၵၢၼ်ႊ မႃး ဢၢၼ်းတေၵႂႃႇပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈရယွင်ႊ ။ ၽွင်းဢွၵ်ႇတီႈ ပိုင်ႊၵၢၼ်ႊမႃးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်းၵၼ် 3လမ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 120 ၵေႃႉ။ ဢၼ်ပိၼ်ႈၼႆႉပဵၼ်ရူတ်ႉၵၼ်းထိ 3 ။ ၽွင်းလူင်းလွႆမႃးၼၼ်ႉ သၢႆပရိၵ်ႊ (ပရဵၵ်ႊ) မၼ်းၶၢတ်ႇ၊ ၵိုတ်းဢမ်ႇလႆႈ ၵုမ်းဢမ်ႇလႆႈသေ လေႃႈလူင်း မႃးလေႃႇသႂ်ႇၽႃလွႆယဝ်ႉ ပိၼ်ႈၶွမ်ႈတူၵ်းတၢင်း ၊ တၢႆထင်တီႈ 16 ၵေႃႉ ၵႂႃႇတၢႆတီႈႁူင်းယႃ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ။ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသမ်ႉ 32 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃၸႄႈဝဵင်း ၼႃႊၻီႊ မူတ်းယဝ်ႉ- ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းတၢႆ 17 ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း 16 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈတၢင်းလူင်းလွႆၼႆႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၸၼ်း။ ရူတ်ႉၵမ်းၵမ်းပိၼ်ႈၶွမ်ႈယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းတၢႆ 10 ပၢႆ – လႆႈဝႃႈတၢႆၼမ်သုတ်းၼႂ်းပိုၼ်း ယွၼ်ႉၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉရူတ်ႉပိၼ်ႈၶွမ်ႈၼႆႉ -ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ၼင်ႇၼႆ။ Ref; MGR Online | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-02-26T09:00:00 | https://shannews.org/archives/62891 | မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶူင်သၢင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼႄ ၵႃးမိၼ် | ၶွမ်ႊပၼီႊ ၾၢႆႇသၢႆၵၢၼ်မိၼ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ Alef Aeronautics (American flying car company) ဢဝ်ၵႃးမိၼ် ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ မႃးမိၼ် ၼႄ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ၶွမ်ႊ ပၼီႊလၢတ်ႈဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းသင်ႇသိုဝ်ႉၵႃးမိၼ်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈၼႆႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီ တေဢၢၼ်းၶပ်းၶိုင် ၶၢႆဢွၵ်ႇပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တေပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2025 ဢမ်ႇၼၼ် 2026 ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ရူတ်ႉၵႃးတိတ်းၶမ်ၸွမ်းတၢင်းၼႆသေ ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၵႃးၶဝ် ၸင်ႇၶတ်းၸႂ်ၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၵႃးမိၼ်။ Jim Dukhovny ၽူးၸတ်းၵၢၼ်လူင် (CEO) ၶွမ်ႊပၼီႊ Alef Aeronautics လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵႃးမိၼ်ၼႆႉ ႁၢင်ႈ ၾၢင်လႄႈ လွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မၼ်း မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵႃးထမ်ႇမတႃႇ (ၵႃးယူဝ်းယူဝ်း) ၵူၺ်း ပေႃးၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵႃး ယဝ်ႉ ႁေႃႈၵႂႃႇလႆႈၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်တီႈၼိူဝ်ၵႃး သမ်ႉဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးတိတ်းၶမ်လႂ် ၊ မီးမႄႈၼမ်ႉႁႄႉဝႆႉ၊ မီးသေဢၼ်ဢၼ်ႁႄႉဝႆႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇလႆႈပႂ်ႉသေ ႁေႃႈၵႂႃႇလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် သင် တေၶႂ်ႈႁေႃႈမိၼ်ၵႂႃႇ ၼင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးလိူၵ်ႈဢဝ်ၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ သင်တူၺ်းတီႈ ၼႂ်းၶလိပ်ႉငဝ်ႈတူင်ႉ ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ပိုၼ်ၽႄႈဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ တေလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၼႂ်းၵႃး မီးၵူၼ်းႁေႃႈႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးၼႆၼၼ်ႉ တေယၢပ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊတႄႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တီႈၼိူဝ်ၵႃးၼၼ်ႉ မီးပႃးၵူၼ်းႁေႃႈ (Pilot) ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵႃးမိၼ်ၼႆႉ မီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေး တႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းတေသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈပွင်ႇၸႂ်ဝႆႉ ပၵ်း ပိူင်မၢႆမီႈ ၾၢႆႇသၢႆၵၢၼ်မိၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ် မီးမၢႆမီႈၼၼ်ႉ ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၼႂ်းလူမ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၸွမ်းမၢႆမီႈမိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ တႃႇႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႆသေ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ ပႆႇပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ ၶေႃႈမုလ်းၼမ်။ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၵႃးမိၼ်မီးတင်းၼမ်။ တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈၵုမ်းထိင်း ႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉ ၾၢႆႇသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ သင်တေၶႂ်ႈႁေႃႈၵႃးမိၼ်ၼႆၸိုင် တေမီးဝႂ်ႁေႃႈၶီႇရူတ်ႉၵႃးထမ်ႇမတႃႇ (ယူဝ်းယူဝ်း) ၵူၺ်းတႄႉ တေဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-02-26T11:30:00 | https://shannews.org/archives/62886 | ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းမီးၼမ်မႃး ယႃႈလမ်ၼိုင်ႈၸွႆႉ 13 သႅၼ်ပျႃး | ၵၢၼ်ၽုၵ်ႈယႃႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ပၢင်လွင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လိူင်ႇၼမ်မႃးလိူဝ်တၢင်ႇပီ ပီၼႆႉၵႃႈၶၼ်ယႃႈလမ် ၼိုင်ႈၸွႆႉ ၶိုၼ်ႈထိုင် 13 သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ်ၶၢဝ်းတႄႇၶုတ်ႇယႃႈလမ်။ ၶၼ်ယႃႈလမ်ပီၼႆႉ မီးယူႇတီႈ 13 သႅၼ် တေႃႇထိုင် 15 သႅၼ်ပျႃး- ဝႃႈၼႆ။ Photo- SHAN- ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆယႃႈလမ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈသီႇသႅင်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ တိုၵ်ႉပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ယူႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသမ်ႉဢမ်ႇလီလႄႈ တူၼ်းႁၢဝ်းသၼ်လွႆ ဢၼ်မီးၾၢႆႇတူၵ်းၼမ်ႉမႄႈၽီလူးၼၼ်ႉ ပဵၼ်သူၼ်ယႃႈၾိၼ်ႇၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ -ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တီႈဢၼ်ပဵၼ်သူၼ်ယႃႈယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၵုမ်းၵမ်။ ၵုမ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇၵူၺ်းလႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ လွင်ႈၽုၵ်ႇယႃႈၵေႃႈၼမ် လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆယႃႈၵေႃႈမီးၼမ်။ လႅပ်ႈတေယဵတ်ႈမွၼ်ငိုၼ်းတီႈတီႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉဢဝ်။ ” -ဝႃႈၼႆ။ ထုင်ႉသီႇသႅင်ႇ ပၢင်လွင်း ႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးသေ မၵ်းမၼ်ႈပၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇပဢူဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းလႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းပဢူဝ်း ၵုမ်ႇမိုင်ႉလႆႈယိုဝ်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ၸွမ်းၼင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလဵၼ်ႈၸိူင်းဝႆႉလႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 3 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် လိူင်ႇၼမ်မႃး ပီယဝ်ႉပီ။ Photo – SHAN-ၶၢဝ်းၶုတ်ႇယႃႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈရႃႇၸဝၢတ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UNODC ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/12/2024 ဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မီးထိုင် 45200 ႁႅၵ်ႊတိူဝ်ႊ။ၼႂ်းၼၼ်ႉ 88 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ၼႆႉ ပဵၼ်သူၼ်ယႃႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်'] |
2025-02-26T11:00:00 | https://shannews.org/archives/62881 | မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းတတ်းၶၢတ်ႇ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ | ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လွင်ႈတတ်းၶၢတ်ႇ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢေးသျုး – ပၸိၾိၵ်ႊ ပဵၼ်ဢၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းၼႆ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈတီႊ ၵျိတ်ႊတႄႊ (Access Now) ဢၼ်ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ (New York City) ၼၼ်ႉ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပီၵၢႆၼႆႉ လွင်ႈတတ်းၶၢတ်ႇ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမီး 85 ၵမ်း၊ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ထီႉသွင်သမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊမီး 84 ၵမ်း။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/02/2025 ၼႆႉ – ၸိုင်ႈမိူင်း 54 မိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ဢမ်ႇယွမ်း 196 ၵမ်း။ ပိူင်လူင် ပဵၼ်ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈလႄႈ လွင်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၸုမ်း Access Now လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵၢၼ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ 85 ၵမ်း တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႃႇ 31 ၵမ်း ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းသေ တႃႇ 17 ၵမ်းသမ်ႉ မီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-02-26T10:37:00 | https://shannews.org/archives/62877 | မိူင်းထႆး သူင်ႇတူဝ်ႁႅင်းၵၢၼ် 200 ပၢႆ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ | ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 200 ပၢႆ ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းယဝ်ႉ ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် သူင်ႇတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ဢွၵ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/02/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးသူင်ႇတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢႆး 198 ၵေႃႉ ၊ ယိင်း 2 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႉတီႈတႃႈႁိူဝ်း ၾၢႆႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇရၼွင်းသေ သူင်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လူၺ်ႈႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈ 14 လမ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၺႃးသူင်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်း သၢင်ႈဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/10/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး 405 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ် ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈပႂ်ႉႁပ်ႉဢဝ်ၶိုၼ်း တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ် ယၢမ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ပႃးၸဵမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-02-25T17:57:30 | https://shannews.org/archives/62874 | ယူႇမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈလႆႈၵူဝ် ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈသွၼ်ႈတူဝ်ပၢႆႈမႅပ်း ၵပ်ႉၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ် | ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢမ်ႇတွၼ်ႉလႆႈ ယူႇသႃႇ လူမ်ၸႂ်မႃးသေပွၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ် ၵၼ်ၽူင်ႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ဢၼ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၸူးမိူင်းထႆး။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢႆးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁဵတ်း ပၼ်ဝတ်းဝႂ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးမႃးၼႆႉ သမ်ႉဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပေႃႇလသီႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႆသေ ၵူတ်ႇသွၵ်ႈလိုပ်ႈလမ်း တီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်း ၸိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းပိူင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဵင်ႈၶႅင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၶၢၼ် ၸႂ်ၵပ်ႉ ၵိၼ်းဝႆႉ။ တေသိုပ်ႇယူႇၵေႃႈ ၶၢၼ်ၸႂ် တေပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉႁူဝ်သႅၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတီႈယူႇတီႈသဝ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈလၢႆ ၸူဝ်ႈၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈပၢႆႈလွင်ႈၼီၼႆႉ သမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈပဵၼ်ၾိင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးဝႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပၢႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ ပႆႇယဝ်ႉ တိုၵ်ႉလႆႈတုၵ်ႉလႆႈယၢၵ်ႈ ပႆႇၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈတၢင်းတုၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈ။ ၸိူဝ်းဢၼ် ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လႆႈလီလႆႈပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ၵမ်ႈဢေႇၵူၺ်း။ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇ ပိူၼ်ႈပေႉၵိၼ်လူလၢႆ ဢၼ်ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈဢွၵ်ႇသဵင် ၸိူဝ်းၼႆႉမီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ် ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၺႃးတီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇၵူႈ လွၵ်းၵူႈလၢႆး။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈႁႃလၢႆးတၢင်း ႁဵတ်းဝတ်းႁဵတ်းဝႂ် တၢင်ႇဢၼ်တၢင်ႇသႅၼ်းသဵင်ႈ ငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ႁူဝ်သႅၼ် ငိုၼ်းထႆး။ သဵင်ႈငိုၼ်းႁဵတ်းဝတ်းယဝ်ႉသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိူင်ၼႂ်းဝတ်းၼၼ်ႉ လီလီလႄႈ ထိုင်တီႈၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈ သုမ်းငိုၼ်းသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸွမ်းၵေႃႈ မီးၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢင်ၸိူဝ်း ယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ၽတ်ႉသပွတ်ႇ (Passport) ၶဝ်ႈမႃးသေ ႁူႉဝႃႈ ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၵူၺ်း ။ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈဢမ်ႇလႆႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၸႂ်ႉဝီႊသႃႊ တႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇၵူၺ်း သမ်ႉမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် – ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၽိတ်း ပၵ်းပိူင် ဢၼ်ထႆးတမ်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိပ်းၽတ်ႉသပွတ်ႇ ပပ်ႉသီလႅင်လႄႈ သီႊဢၢႆႊ (CI) ပပ်ႉသီၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် လႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်ထႆးတတ်းမၵ်းဝႆႉပၼ် ႁဵတ်းလႆႈၵၢၼ် 4 သႅၼ်းၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ် တမ်ႇငႃႈ ၊ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ (ၵေႃႇၵၢႆႇ)၊ ၵၢၼ်မႄႈဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၸွမ်းႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈ မူတ်းသႂ် ၸွမ်းႁူင်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးလိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၶႂၢင်ႉတႃႇတေၵႂႃႇႁႃ ႁဵတ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႂ်းဝတ်းဝႂ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃး သမ်ႉၵႂႃႇပႂ်ႉႁၢၼ်ႉပႂ်ႉသႅင်ႇၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တၢမ်ႇလႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP Foundation လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶၢႆၶူဝ်းၶၢႆၶွင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉသတိၵၼ် ယႃႇပေႃးဢွၵ်ႇၼႃႈဢွၵ်ႇတႃႁႅင်းၼႃႇ။ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉလႆႈဝႃႈ ပိူၼ်ႈတေမႃးၵူတ်ႇထတ်းႁဝ်းမိူဝ်ႈလႂ်။ ဢၼ်ႁဝ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉပိုတ်ႇသႅင်ႇၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းႁၵ်ႉႁဝ်းၵေႃႈ တေမီးၵူၼ်းၸင်းႁဝ်းၵေႃႈ တေမီး။ ပေႃးမီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ႁဝ်း ၵူဝ်ပိူၼ်ႈ ၵႂႃႇၸႅင်ႈသေ ပိူၼ်ႈမႃးႁႃႁဝ်း။ ပေႃးသႅင်ႇႁဝ်းၵႃႉၶၢႆလီၼႃႇၵေႃႈ ၵူဝ်ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵူဝ်ၵူၼ်းထႆးၶဝ် ဢမ်ႇၼႃႇလူဝ်ႇသေ ၵူဝ်ၶဝ်ၸႅင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ႈမႃး ႁႂ်ႈၾၢင်ႉဝႆႉၼမ်ၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 11/02/2025 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတေၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိပ်းဝႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ MOU လႄႈ Visa ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢႃယုမူတ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/02/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုပ်ႈလိုၼ်းသုတ်း ယဝ်ႉလႄႈ – တႄႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇၼႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ဢၼ်တေႃႇဝတ်းဝႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်။ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သွၵ်ႈႁၼ်ၺႃး ၵေႃႈ တေၸၢင်ႈၺႃးတီႉၺွပ်း သူင်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇတေႃႇဝတ်းဝႂ်တႄႉ မီးၶႂၢင်ႉယူႇလႆႈၼႂ်းမိူင်းထႆး တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ( 14/02/2025- 13/08/2025) ။ သင်ဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇဢဝ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ Name List ဢၼ်တေႃႇဢႃယုဝတ်းလႄႈပပ်ႉၵဝ်ႇ ၽတ်ႉသပွတ်ႇ ပႃး တင်းဝတ်းသီၶွင်ႇၼၼ်ႉသေ ၵႂႃႇယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ (သထၢၼ်ထုတ်ႉ) ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းလႆႈ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်းၸႂ်းလႆႈ 15 ဝၼ်း ဢွၵ်ႇမိူင်းတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ တၵ်း တေလႆႈၶဝ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိပ်းဝႆႉ ဝတ်းပိုၼ်ႉတီႈသုင် (ဝတ်းသိပ်းပီ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ် ပၵ်းပိူင်လႄႈ သုၼ်ႇလႆႈ လွင်ႈဝတ်းဝႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉတႄႉ။ သုၼ်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပၼ်ဝႆႉၵၢၼ် 29 သႅၼ်းၵူၺ်း။ ႁႂ်ႈမၼ်းလီတႄႉ လူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းတူၺ်း ဝႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ထတ်းတူၺ်းၶေႃႈမုလ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီလီ ဝႃႈမီးသုၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သင် တီႈလႂ် ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းတီႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈၺႃး ပလိၵ်ႈ တီႉ ၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈလႆႈ မိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႆႉ ၸိုဝ်ႈပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းဝႂ်သမ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉၸိုဝ်ႈပေႃႈ လဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ ၾၢႆႇၼွၵ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆတႄႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈမိူၼ်ၵၼ်ၼႆ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းတုၵ်ႉၵိၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ သင်ဝႃႈ တိုၵ်ႉယိူၼ်ႉယူႇလႆႈ ယူႇဝႆႉသေၵွၼ်ႇ ယႃႇၽုမ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ – ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP Foundation လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “သင်ဝႃႈ မိူင်းႁဝ်းတိုၵ်ႉႁႃၵိၼ်လႆႈယူႇ။ ဝၢၼ်ႈႁဝ်းမိူင်းႁဝ်း ပေႃးတိုၵ်ႉမီးႁိူၼ်းမီးယေးယူႇတႄႉၵေႃႈ ႁႃၵိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉဝႆႉၵွၼ်ႇ။ ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈၵေႃႈ ယိူၼ်ႉယူႇဝႆႉၵွၼ်ႇ။ တေၶၢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းသဵင်ႈတွင်း သေ ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆးၵေႃႈ မႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းမီးဝႂ်သေၶဝ်ႈမႃး ယိင်ႈ ၶႅၼ်းႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ။ မႃးယူႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈမိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း။ သမ်ႉပၢႆလႆႈသဵင်ႈ ပႃးၵႃႈၵိၼ်ၵႃႈယူႇ ၵႃႈၼမ်ႉၵႃႈၾႆး ၵႃႈဝတ်းၵႃႈဝႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉသဵင်ႈသဵင်ႈ ဢမ်ႇမီးသင်လိူဝ်ၶႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇ ၸမ်ပဵၼ် ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၼႃႇ ယႃႇပေၶႂ်ႈၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆး။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ ယိူၼ်ႉယူႇဝႆႉၵွၼ်ႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ထူၼ်ႈ 2 ပီ 2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈမိူင်းလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈထႆး လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လႄႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၼမ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လၢႆၾၢႆႇႁူမ်ႈၵၼ်သေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်း ၸွမ်းဢွင်ႈတီႈႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢတ်ႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်သၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တီႉ ၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် (ၽိတ်းမၢႆမီႈ) 8 ၵေႃႉ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 18/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵရႃႊဢူဝ်ႊၶႄႊ (Karaoke) တီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်ၵမ်း ၽႅင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၽိတ်းမၢႆမီႈ 6 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၼၢႆး ၸၢင်ႈ (ပေႃႈလဵင်ႉ/ မႄႈလဵင်ႉ) ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Chiangmai News ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ – ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 6 ၵေႃႉ ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် 5 ၵေႃႉ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် လၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်း ၽိတ်းမၢႆမီႈ 1 ၵေႃႉ။ တႃႇၼၢႆးၸၢင်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၺႃးတီႉၺွပ်းလူၺ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ် ႁဵတ်း ၵၢၼ် တီႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁဵတ်း။ ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၺႃးတီႉ 6 ၵေႃႉၼႆႉ လႆႈႁပ်ႉၵႃႈၸၢင်ႈ တေႃႇဝၼ်း 200 – 300 ဝၢတ်ႇ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်မီးမွၵ်ႈ 2 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၵဵင်းမႂ်ႇယဝ်ႉ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တိုၼ်းလူင်းၵူတ်ႇ ထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ၶၢဝ်းၽွင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၵူႈၵေႃႉ မေႃၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် သင်ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၼႃႇဢႃးလႃး ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ် တေတိူဝ်းလီ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ် ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ်သေ ပႆႇမီးဝတ်းဝႂ်သင်ဝႆႉ ၼႂ်းမိုဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ သင်လူဝ်ႇၵႂႃႇမႃးတႄႉတႄႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၼႄလႆႈဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းသေဢၼ်ဢၼ်။ သင်ဝႃႈ တေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႆႉ ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈယွၼ်းဝႆႉပႃးဝႂ် Name List ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ႁဝ်းၵႂႃႇတေႃႇဝတ်းဝႂ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-02-25T16:44:47 | https://shannews.org/archives/62869 | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ် သိုၵ်းထႆးယိုတ်းလႆႈယႃႈမႃႉ 67 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး- မၢၼ်ႈ | ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆႉ တီႉလႆႈၵူၼ်းတေႃႉယႃႈ 100 ၵမ်းပၢႆ ၵႃႈၶၼ်ယႃႈ ဢၼ်တီႉလႆႈမီး မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈသုၵ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းယူႇယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ မီးၵူၼ်းတေႃႉယႃႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈဝၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊၼႆႉသိုၵ်းထႆး ယိုတ်းလႆႈယႃႈမႃႉ 3 လၢၼ်ႉ 7 သႅၼ်မဵတ်ႉလႄႈ ယႃႈၽိူၵ်ႇ ႁီႊရူဝ်ႊဢိၼ်ႊ 3 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ Photo – Maesaipress- သိုၵ်းထႆးတီႉလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် တီႈဢိူင်ႇမွၼ်ႉပိၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၾၢင် ၶၢဝ်ႇမႄႈသၢႆ တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းၵႃႉယႃႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းမႄႈၾႃႉလူင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး။ ထိုင်မႃးယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၾၢႆႇသိုၵ်းထႆး ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းႁၼ် ထူင်သႂ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်ဝႆႉ 15 လုၵ်ႈ။ ၼိုင်ႈလုၵ်ႈမီးယႃႈမႃႉ 2 သႅၼ်မဵတ်ႉ-ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်းၵေႃႈ သိုၵ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈထႆး ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်း ၵူၼ်းတေႃႉယႃႈတီႈဢိူင်ႇမွၼ်ႉပိၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၾၢင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းထႆး တီႉလႆႈယႃႈမႃႉ 7 သႅၼ်မဵတ်ႉ လႄႈ ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ 3 ၵီႊလူဝ်ႊ- သိုၵ်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ Photo – Maesaipress- သိုၵ်းထႆးတီႉလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် တီႈဢိူင်ႇမွၼ်ႉပိၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၾၢင် ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တင်ႈတႄႇ လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၵူၺ်း ပလိၵ်ႈထႆး တီႉလႆႈ ၵူၼ်းၵႃႉယႃႈ 159 ၵမ်း တီႉလႆႈၵူၼ်းတေႃႉယႃႈ 170 ၵေႃႉ။ ယႃႈမႃႉ 67 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉ၊ ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ 143 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ လႄႈ ယႃႈဢၢႆႉသ် 5300 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ၊ ယႃႈလိပ်း 1 ၵီႊလူဝ်ႊ၊ ယႃႈၶေႇတမိၼ်ႊ 235 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ သိုၵ်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆႉ လႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းတေႃႉယႃႈ 23 ၵမ်းသေၾၢႆႇၵူၼ်းၵႃႉယႃႈ တၢႆ 8 ၵေႃႉ ။ ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်တီႉလႆႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆႉ တေမီးၵႃႈၶၼ် 15796 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ ၼႆ သိုၵ်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်း- Maesaipress | ['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-02-25T16:00:00 | https://shannews.org/archives/62864 | မႃၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈလၢႆး | ၽဝႁဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မႃၼင်ႈပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းၵူၺ်း။ ပေႃးဝူဝ်းၵႂၢႆးငႃမႃးၵိၼ်ၽိူင်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈႁဝ်ႇ။ ပိူၼ်ႈဢဝ်ၽိူင်းလဵင်ႉ ႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၵိၼ်လႆႈ။ လုပ်ႇပုတ်းလုပ်ႇပွတ်းဢၼ်မႃမၵ်ႉ မႃၶႂ်ႈၵိၼ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇထိုမ်ႈပၼ်ဝိုတ်ႉပၼ်သေပွၵ်ႈ။ လႆႈပႂ်ႉၵိၼ်ၵွင်ၽိူင်းယူႇသေတႃႉ ၼႂ်းၵွင်ၽိူင်းၼၼ်ႉမီးသင်ယင်းပႆႇႁူႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေမီး သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်ယူႇ။ မႃမၢင်တူဝ်ၼႆႉ ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇလႆႈၼွၼ်းပႂ်ႉယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵွင်ၽိူင်းႁႃႉ၊ ပဵၼ်ပုမ်ႇ ၶဝ်ႈႁႃႉ၊ ပဵၼ်ၵွင်ယိူဝ်ႈႁႅင်ႈႁႃႉ ဢၼ်ပႆႇႁူႉၼၼ်ႉၵေႃႈယင်းမီး။ မႃဢၼ်ႁူႉတူဝ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵွင်ၽိူင်းၸႅတ်ႈၸၢင်ႇယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ လွမ်ဝူၼ်ႉၸႂ်ယႂ်ႇဢိုၵ်းၼိုၵ်းမႃးဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးသေ သမ်ႇသေပိူင်တႂ်ႈၵွင်ၽိူင်း ဢၼ်တေလႆႈၸၢမ်ႇလႆႈၵိၼ်လႆႈဢဝ်ၵူၺ်းၼႆသေပႂ်ႉမႃးၵူၺ်း။ ဝႆႉၸႂ်ယိူၼ်ႉ ၵၼ်ႈမႃးဝႃႈ – မႃသွၼ်ႈတႂ်ႈမႃ၊ ၵူၼ်းသွၼ်ႈတႂ်ႈၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမေႃတူႇမေႃၼဝ်ႈၼႆမႃးလႄႈ ယွမ်းပဵၼ်မႃ ပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းမႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈၶမ်ၸႂ်ၵႂၢမ်းၶၢင်းပွင်ႉ မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းလႄႈ မႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တီႈမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈမီး၊ တီႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈမီး။ မႃၵၢၼ် မိူင်းမၢင်တူဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ်သေပဵၼ်မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းၵေႃႈမီး။ ၵႃႈပဵၼ်မႃ ၵၢၼ်မိူင်း ၵႃႈပဵၼ်မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ထၢင်ႇဝႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇပဵၼ်မႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၶၢမ်ႇယွမ်း ပဵၼ်မႃပႂ်ႉၵွင်ၽိူင်းၵေႃႈမီး။ မၼ်းမီးၵမ်ႈမႃတူဝ် ႞ လႄႈ တူဝ် ႞ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈမႃၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ဝႆႉၸႂ်ၸႅၵ်ႇၽႄၼိူဝ်မႃပိူၼ်ႈ မႃၵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မႃ တုတ်ႈမႃႁဝ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ႁူႉမၼ်းတၵ်းႁၵ်ႉႁွမ် တၵ်းလူလိူဝ်သေ မႃ ဢုၺ်ႉမႃယုၺ်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၶူမ်းမိတ်ႈမိူင်းၽၢႆး 29/12/1995 (ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-02-25T15:00:00 | https://shannews.org/archives/62860 | UWSA တီႉလႆႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ 100 ပၢႆ | ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်း လႆႈၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 100 ပၢႆ တီႈပွၵ်ႉမိူင်းပၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ သိုၵ်းဝႃႉၶဝ် ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈပွၵ်ႉမိူင်းပၢင်း ပွၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးယူႇဢေႃႈ။ ပဵၼ်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်း ဢၼ်ၶဝ် ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇဢေႃႈ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တေသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း 100 ပၢႆၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ တပ်ႉသိုၵ်း ဝႃႉ ၵုမ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/12/2024 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတင်း တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တီႉ ၺွပ်းလႆႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ႁီး ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႉၺွပ်းလႆႈမွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈသေ လႆႈသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵိုတ်းထႅင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ယွၼ်းငိုၼ်းသေ လႆႈထုၵ်ႇပွႆႇတူဝ်ၶိုၼ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈ။ “ၵျႃးၽႅၼ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉတေသိုပ်ႇမီးထႅင်ႈယူႇ ယွၼ်ႉၶဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းလႄႈ ၶဝ်တိုၼ်းတေသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ ယဝ်ႉ ယွၼ်းငိုၼ်းသေ ပွႆႇတူဝ်ၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ပွႆႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တေၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈပႅတ်ႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်း ႁဝ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 တင်း 9 လိူၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈထုင်ႉမိူင်းႁႃႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵုမ်းၵမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႉၺွပ်းလႆႈၵႂႃႇ 100 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃး ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇတင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း လွင်ႈႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိုတ်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼမ်မႃး ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းၶႄႇ 1 မိုၼ်ႇယႂၼ်ႊ (တူၵ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 90 သႅၼ်ပျႃး) ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းသႅင်ၶမ်းတႅမ်ႈ ၸၢႆးယွတ်ႈၶမ်း ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-25T14:21:00 | https://shannews.org/archives/62856 | ၵၢၼ်ယူႇလွတ်ႈ ဢမ်ႇလီဢၢႆပဵင်းၵၢၼ်တၢႆ ႁၵ်ႉသႃဝႆႉသၢႆၸႂ်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် | တူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ႁိုဝ် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသင်သေဢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵေႃႇတင်ႈသၢင်ႈၶိုၼ်ႈ မႃးလူၺ်ႈငၢႆႈငႅမ်ႈလူမ်ၸႂ် ႁိုဝ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသေလႆႈမႃးၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်ယူႇလွတ်ႈလႆႈယိုၼ်းယၢဝ်း ႁႂ်ႈထိုင်ႁွတ်ႈယွတ်ႈၸိၵ်းပၢႆယိူင်းမၢႆဢဵၼ်းဢၢၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇ ငၢႆႈမိုၼ်ႈမိူၼ်ၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ႁူႉတၵ်းမီးၵၢၼ်ၵိတ်ႇၶႂၢင် ၵၢၼ်ၶွင်ႈၶမ် ပၺ်ႁႃၵူႈလွင်ႈၶဝ်ႈမႃးသႅၵ်ႈၸိမ်ၸိုမ်းသွၼ်ႉ ၾင်မူမ်ႇမူၵ်းလႆႈၵူႈမိူဝ်ႈ ၵူႈယၢမ်း။ ယိင်ႈၵူၼ်းၼမ် ယိင်ႈပၺ်ႁႃယႂ်ႇ ယိင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ယိင်ႈထုၵ်ႇလူမ်းႁႅင်း ယိင်ႈတၵ်းလႆႈၸႂ်ႉၵူတ်းပိူင် ၾိင်ႈၵၢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် လၢႆးၽဵင်ႇပဵင်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၽူႈၵုမ်းၵၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႃႈ လႆႈၾၢင်ႉယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ ။ ႁူမ်ႈတင်းပၢႆးဝူၼ်ႉ ၵၢၼ်တၼ်း လူၵ်ႈလႄႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်လၢႆးၶိုၼ်းၵၢပ်ႈ ၵၢၼ်ၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢူင်ႊၵွၼ်ႊ(မူႇၸုမ်း) ဢမ်ႇၼၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၢၼ်လွင်ႈမၢၵ်ႈမီး ႁိုဝ် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသေဢၼ်ဢၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူႈတူင်ႇဝူင်း တၵ်းမီးၵၢၼ်တေႃႇသူႈတင်း ပၢႆးၼွၵ်ႈလႄႈပၢႆးၼႂ်းလၢႆၾၢႆႇ။ ပၢႆးၼႂ်းၵေႃႈၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵၢၼ်ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉပဵင်းၵၼ် ၵၢၼ်ထုၵ်ႇမေႃပေႃးၵႂၢမ်းၵၼ် ၵၢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းသုၼ်ႇလႆႈၸွမ်းၼင်ႇၶၵ်ႉတွၼ်ႈ တၼ်းႁဵင်းဢၼ်ၵိုင်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၽွၼ်းၵၢၼ်လႆႈႁပ်ႉပူၺ်ႈလႄႈသင်၊ တၵ်းမီးၵၢၼ် ၸတ်ႉၸႅင်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းၸွမ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပူင်ႇသႂ် တဵင်ႈထမ်းဢၼ်လီငၢမ်းတေႃႇၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၶွင်တူင်ႇဝူင်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပၺ်ႁႃပၢႆးၼွၵ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူႈၶႅင်ႇတႃႉ ႁိုဝ် ၶဵၼ်ဢၼ်ၶႂ်ႈယႃႉၵဝ်း လူၺ်ႈလူမ်းသူပ်းလူမ်းပၢၵ်ႇ ၵၢၼ်သူၼ်းဢီး ၵၢၼ်ယွၵ်ႈမွၼ်ႇ ၶွၵ်းၶႄႇသႄႇတမ်ယႃႉယူင်း ပူင်းႁၢႆႉလႄႈသင်၊ ၸွမ်ႇၸိမ်သွၼ်ႉမူၵ်းမူမ်ႇၶဝ်ႈမႃး သၢင်ႈၵၢၼ်ပဝ်ႇယူင်းသူၼ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ပၼ်ႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်း ၽိတ်းမေႃးၸတ်ႉတႅၵ်ႇယၢႆႈၵူၼ်ႇပင်းလူမ်ႉလႅဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵၢၼ်တေႃႇသူႇတၢင်းၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်း ဢၼ်တေၵၢဝ်ႉယၢင်ႈၶိုပ်ႈ ၼႃႈၵႂႃႇၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုတ်ႈတိုဝ်ႉတၢင်းၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ- ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူင်တႄႉတႄႉ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉႁဝ်းမီးႁႅင်းၵူၼ်းႁႅင်းသၢင်ႈပိူင်လဵဝ်ၵွႆး ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ႁႅင်းမၢၵ်ႇဢွၵ်းဢေႃဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅၼ်ႇလႅၼ်ႇဝႆးလႅတ်းသႅဝ်းလႄႈ ထဵၵ်ႉၼူဝ်ႊ လူဝ်ႊၵျီႊၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူင်ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ဢေႊဢၢႆႊ AI ၼႆႉလႄႈ ႁဝ်းတၵ်းထုၵ်ႇလႆႈႁဵၼ်းႁူႉ လႅၼ်ႈဝႆးၶိုတ်းၸွမ်း ႁႂ်ႈတၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈပေႃႈဢၢႆႈမႄႈဢီႇ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႇသမ်မၼေႇ (ၼဵရ်း) သေ ၸင်ႇလႆႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈႁဵၼ်းထမ်းၼႂ်းဝတ်ႉၼႂ်းဝႃး(ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ) လုၵ်ႈၸဝ်ႈလုၵ်ႈၶုၼ် ႁိုဝ် ၵူၼ်းမီးၼႃႈမီးတႃမီးၸၼ်ႉမီးထၢၼ်ႈ သူင်ႇၶဝ်ႈႁဵၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၼၢႆးၶၢဝ် (ၵျွင်းၼၢႆးၶၢဝ်)။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇတေသိုပ်ႇႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ပေႃႈမႄႈမီးငိုၼ်းမီးတွင်းသေ ပေႃႈမႄႈ သူင်ႇၵႂႃႇႁဵၼ်းလႆႈမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႃးၵွႆး။ သိုပ်ႇသေပၢၼ်ၼၼ်ႉမႃး ပဵၵ်ႉသမ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးမီးသူၼ်ႇလႆႈသွပ်ႇၸၼ်ႉသိပ်း ပိူဝ်ႈၶဝ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်သေတႃႉ တႃႇတေၵႂႃႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈႁဵၼ်းလႆႈတီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၼႂ်းဝဵင်းလူင် ႁိုဝ် မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပီ ၵူၼ်းသွပ်ႇၽၢၼ်ႇ ပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း မီးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းမၼ်းၵွႆး။ မၢင်ၵေႃႉသွပ်ႇပဵၼ် 3 ပီယဝ်ႉ ယင်းဢမ်ႇၽၢၼ်ႇၸၼ်ႉသိပ်းလႆႈ ။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်မၢၼ်ႈၵိတ်ႇၵၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ၊ ဢမ်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈႁဵၼ်းသုင်။ ၵွႆးၵႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ႁူမ်ႈဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၊ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးသၢင်ႈပၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်ၼႂ်းႁူဝ်ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆဝဵင်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉယမ် quality မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ် ၵူႈပွၵ်ႈ ။ တေႃႉတႄႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၽၢၼ်ႇၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၸၼ်ႉၸွမ်သေလႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးယဝ်ႉၼႆၵွႆး။ မူႇၸုမ်း ယၢမ်းလဵဝ် လူၺ်ႈႁဵတ်ႇၽူလ်(ႁေတုၽလ) လၢႆလၢႆလွင်ႈသေ ၵၢၼ်ဢၼ်တႆးပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႈမိူင်းမႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸိူဝ်း ၼႆႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်တၢင်ႇၻၢဝ်ႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဝႅၵ်ႇႁၢမ် ၵၢၼ်ၼၵ်းၵၢၼ်ၼႃ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႄႈဝၢၼ်ႈ ၵႃႈၼၼ်ႉၵွႆး။ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးလူၺ်ႈၵၢၼ်ပၢႆႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်မေႃးၼႂ်းမိူင်း ယွၼ်ႉထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်း သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းထႆးၵမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမႃးပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်တၢင်ႇၻၢဝ်ႈမိူၼ်ၵူၼ်းတႆး လႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမႃးၵွၼ်ႇဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ႁွပ်ႇငိုၼ်းႁွပ်ႇၶမ်းၶဝ်ႈမႃး ပဵၼ်မိူၼ်တၢင်ႇၸၢတ်ႈ ၼႃႈၽိူၵ်ႇ (ၾရင်ႇ) ၸိူဝ်းမႃးလူင်းတိုၼ်း မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၶဝ်ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈႁဝ်းပိူင်ႈၵၼ် ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၵၢၼ်တွင်း ၵၢၼ်ပၺ်ႇၺႃႇတၢင်းႁူႉ တၢင်းမေႃ ၼမ်ႉၵတ်ႉ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ဝၢႆးသေလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵၼ်ႊလိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၽူႈၼမ်းတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းပၢႆပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ် ထရၢမ်ႊပ် ၶွင်ပႃႊတီႊရီႊၽပ်ႉလိၵၼ်ႊၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵႃႊယဝ်ႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တူဝ်ထရၢမ်ႊပ် ပဵၼ်ၼၵ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ပဵၼ်ၸၢတ်ႈၼိယူမ်း(သူင်မၵ်ႉမိုတ်ႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၸၢတ်ႈယႂ်ႇ) ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းဢဝ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶွင်ဢမေႊရိၵၼ်ႊပဵၼ်ယႂ်ႇယူႇယဝ်ႉ လူၺ်ႈၵၢၼ်သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း သူၼ်ႇလႆႈလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ထရၢမ်ႊပ် ဢမ်ႇလႆႈသူၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်း ပဵင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး လႄႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလူင်ၶွင်လူၵ်ႈ ႁိုဝ် ၵၢၼ်ယူႇလီၵိၼ်လီ ႁိုဝ် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆတေႃႇၵူႈမိူင်းမိူင်းလႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမိူဝ်ႈ ၸူဝ်ႊ ၿႆႊၻဵၼ်ႊ ပႃႊတီႊၻေႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႉ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ယင်းဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်မၼ်ႈၼိူဝ်ၼႅဝ်းတၢင်းၵၢၼ်သူၼ်ႇလႆႈ ထၢင်ႇႁၢင်ႈ သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇယူႇၽွင်ႈလႄႈ ၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၼီၽႆး(ၽယ်ႊ) လွင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ ၽၢၼ်ႇ တူင်ႇဝူင်း (NGO) တူဝ်ႈလူၵ်ႈမႃးယူႇၵေႃႈ မိူဝ်ႈထိုင်ႈမႃးၸုပ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထရၢမ်ႊပ် ၼႆႉ တၵ်းႁူႉတေထုၵ်ႇလူတ်းၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ် တၢင်းသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယွမ်းလူင်းၵွႆးပႆႇပေႃး ၾၢႆႇတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽႃးသီ(ၶွၼ်ႇ)ၶူဝ်းၶွင်ၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ဢမေႊရီႊၵႃႊၼၼ်ႉၵေႃႈတေၶဵင်ႈၶႅင်လိူဝ်တိူဝ်းမႃး ယၢမ်းၼႆႉလၢႆလၢႆမိူင်းၵေႃႈဝၢင်ႇဝိူဝ်ႈၶွၼ်းသၼ်ႇဝႆ မႆႈၸႂ်လွင်ႈၽႃးသီ ဢၼ်တၵ်းလႆႈၸၢႆႇ သုင်ၶိုၼ်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တူဝ် ထရၢမ်ႊပ် ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေထတ်းတူၺ်းၵႂႃႇပဵၼ်မိူင်းမိူင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽႃးသီ ၵၢၼ်သူင်ႇၶဝ်ႈ ဢမေႊရီႊၵႃႊ ဢၼ်ဢမေႊရီႊၵႃႊၶၢတ်ႇၸုတ်ႈယွမ်းလူမ်လၢမ်မႃး။ မိူဝ်ႈပေႃႈၵႃႉလၢႆမိူင်းဢၼ်ၵႃႉၶၢႆတေႃႇဢမေႊရီႊၵႃႊလိူတ်ႇႁွၼ်ႉမႆႈၸႂ် ၸုမ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လၢႆလၢႆၶိူဝ်းၶၢႆၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉ တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈတီႈၸဝ်ႈတႃႇၼၵမ်ႈၼမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢမေႊရီႊၵႃႊသူၼ်ႇယႂ်ႇလႄႈတၵ်းတေထုၵ်ႇတတ်း ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁူႉတၵ်းတေဢမ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လၢႆလၢႆဢူင်ႊၵွၼ်ႊ(ၸုမ်း) တၵ်းလႆႈမီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်မႂ်ႇတင်ႈလၵ်းႁွင်းႁပ်ႉႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ယူႇတီႈဝႃႈ ၽႂ်မီး ၽႅၼ်ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ ယူႇတီႈၽူႈၼမ်းဢူင်ႊၵွၼ်ႊ(ၸုမ်း) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးၶိုၼ်းထတ်းတူၺ်းမိူဝ်ႈၵိူတ်ႇပၺ်ႁႃ တၢင်းပဵၼ်ရူၶ်ႈ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 ၼၼ်ႉ လၢႆလၢႆၶွမ်ႊပၼီႊ လၢႆလၢႆတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးတူဝ်ႈလူၵ်ႈ လူမ်ႉၵူၼ်ႇပင်းယုပ်းၵိၸ်ႇၸၵၢၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းယင်းပႆႇၾိုၼ်ႉတူဝ်လႆႈ မၢင်းၸိူဝ်းၵေႃႈၵိုတ်းယုတ်း ပႅတ်ႈၵိၸ်ႇၸၵၢၼ်ၵဝ်ႇသေလႅၵ်ႈလၢႆႈပိၼ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ဢၼ်တေယူႇလွတ်ႈလႆႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈလၢႆးလႆႈဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ် ၵေႃႈယဝ်ႉ။ ၵွႆးၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၼႂ်းမိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ ႁူႉတၵ်းၵႃႈတေလႆႈႁႃလၢႆးၽိုတ်ႉႁိမ်တေႃႇသူႈ ပိူဝ်ႈယူႇလွတ်ႈ လႄႈ ႁႂ်ႈၵၢဝ်ႉယၢင်ႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၽၢၼ်ႇၵႂႃႇလႆႈၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆ။ 1. လူတ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႂ်ႈဢေႇယွမ်းလူင်း မိူဝ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈထွၼ်ၽႂ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ယၢမ်ႈပိုင်ႈပႃးၵၼ်မႃးၵေႃႈ 2. ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ်တီႈႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈၶွၼ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼမ်ၼမ် မီးၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇသုင် လိူၵ်ႈလၢႆးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁွင်ႈၽႂ် ႁိူၼ်းမၼ်း(မိူၼ်မိူဝ်ႈရူၶ်ႈ ၶူဝ်ႊဝိၻ်ႉ -19) တေၸၢင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇလႆႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵႃႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ (လုမ်း) ႁဵတ်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈတေမႅတ်ႇပႅင်းလႆႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵႂႃႇမႃးလႄႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃး။ တွၼ်ႈတႃႇႁွင်ႈၵၢၼ်(လုမ်း) ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁႃၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးၵႃႈယႂ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်တီႈတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇလႄႈတီႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ႁူမ်ႈတင်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်(လုမ်း) ဢမ်ႇလၢႆၵေႃႉ ဢၼ်တေသဵင်ႈၵႃႈၶၢတ်ႈဢေႇလူင်း။ 3. ယွမ်းလူတ်းငိုၼ်းလိူၼ်လူင်း ၵေႃႉဢိတ်းဢိတ်း ႁႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်လႆႈၶၢဝ်းယၢဝ်း။ လၢႆးၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်လၢႆးၼိုင်ႈပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင်ဢူင်ႊၵွၼ်ႊ(ၸုမ်း)ယႂ်ႇၶဝ်။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-02-25T13:01:00 | https://shannews.org/archives/62853 | ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် | ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 17/2/2025 ၼႆႉမႃး ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လွႆဢူၼ်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတင်ႈတႄႇ ၸၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼမ်ႉမၼ်း ပႃးၸဵမ် ၶွၼ်ႇႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်း တေႃႇထိုင်ႁူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵဵပ်းပႃး ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈတႃႇၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆၵူႈလိူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ ၽူႈၸၢႆးဢႃယုသႅၼ်းပၢၼ် 40 ပီ ဢၼ်လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁဝ်းလႆႈပၼ်တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 5 မိုၼ်ႇ ၵူႈလိူၼ် ၊ လႆႈပၼ် ၵူႈႁိူၼ်း ၊ ယဝ်ႉလႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇ ထႅင်ႈ ၊ ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမၼ်းၶဝ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ 5 မိုၼ်ႇပျႃး လႆႈပၼ်ၼမ်ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးဢၼ်ၸႂ်ႉၵိုၵ်းႁိူၼ်း 5 မိုၼ်ႇ ၊ ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆလဝ်ႈ ၶၢႆပီႊယႃႊ 5 သႅၼ်ပျႃး ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း လႆႈပၼ် 10 သႅၼ် ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်ႊ 3 သႅၼ် လႆႈပၼ်ၵူႈလိူၼ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းသေတႃႉ ၵပ်းသိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ ။ ဢၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ ပဢူဝ်းယူႇသဝ်းၵူၺ်း ၊ ပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈတႆးၵေႃႈလႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇပႃး ၊ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၶွၼ်ႇၼႆႉ ၸိူဝ်းၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ တေတတ်းသဵၼ်ႈမၢႆဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ (တေဢမ်ႇပၼ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ) ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢမ်ႇမိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၊ ပိူင်ဢွၵ်ႇမႃးၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈၵႃႈလႆႈပၼ် ၊ လႆႈပၼ်တင်းဝၢၼ်ႈၶႃႈ ၊ လႆႈၵူဝ်ၼႃႇ ဢေႃႈ ၊ ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈၸၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ ပေႃးၶဝ်ယွၼ်းၵႃႈလႆႈပၼ် ၊ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သေမႃးပၼ်ၶဝ်”-ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း တင်းမူတ်း ။ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လႆႈပၼ်ပႃးၶွၼ်ႇတင်းၼမ် ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်မီးၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တေယိုတ်းဢဝ်ႁိူၼ်းယေးၼႆ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉပႃးၼင်ႇၼႆ ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-25T10:45:42 | https://shannews.org/archives/62846 | ရတ်ႉသျႃး တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ တႃႇလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ | ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃး တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ တႃႇတေလူင်းတိုၼ်းလၢင်းယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – ၽွင်းလူင် H.E Maxim RESHETNIKOV ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းရတ်ႉ သျႃး လၢတ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းႁူပ်ႉၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ တႃႇတေလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၵၢၼ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ၊ ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ (မျေႇဢေႃးၸႃႇ) လႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း (မိူင်းရတ်ႉသျႃး – မိူင်းမၢၼ်ႈ) ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်သုၼ်ႇတူဝ် (သုၼ်ႇလဵဝ်) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေတိူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃး တေမႃးလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႆႉသေ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းရတ်ႉသျႃးတင်း မိူင်း မၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းဝႆႉယူႇႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လိူဝ်သေ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယဝ်ႉ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တေဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၊ ၵၢၼ်သိုၵ်းပဵၼ်ယႂ်ႇသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ရတ်ႉသျႃးတင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း (MoC) တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ်ပီ 2024 တေႃႇထိုင် ပီ 2027 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၽူႈငူပ်ႉငီႉ တႃႇလွင်ႈၵပ်းသၢၼ် ၼႂ်းၵႄႈဢႃႊသီႊယၼ်ႊ – ရတ်ႉသျႃးၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-25T10:14:34 | https://shannews.org/archives/62840 | တီႉလႆႈထႅင်ႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ 100 ပၢႆ တီႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ | ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ၼႆႉ ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈထႅင်ႈ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း 109 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ဢိၵ်ႇပႃးမိူင်းထႆး ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်သေ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းယၢမ်ႈၽိတ်းမၢႆမီႈ လိူင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၼိူဝ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈမႃးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်၊ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေသူင်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း မိူင်းၽႂ်မၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 30/01/2025 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ၼႆႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း 2,200 ပၢႆ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 670 ပၢႆ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းထႆးသေ သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်း၊ ၵိုတ်းဝႆႉ 1,500 ပၢႆ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေသူင်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႆ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 22 ၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇလႄႈ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉ တေႁူမ်ႈႁွမ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းသေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉတီႉၺွပ်း ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၵႂႃႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-02-25T11:30:00 | https://shannews.org/archives/62838 | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆႉ ၵၢင်ႉၵႄႇလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် | တႄႇႁၢင်လိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ၼႆႉမႃး ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူင်းၵဵပ်း သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉထႅင်ႈပဵၼ် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် ဝႃႈတႃႇႁူႉသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်း တႃႇၸတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႆသေတႃႉ မႅၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် မႆႈၸႂ်ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ 24 /2/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်း လႄႈတင်း ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်းလႄႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း ။ ၼၢင်းယိင်းသႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူင်းမႃးၵူတ်ႇထတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ၊ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈတႄႉ ၶႆႈႁူႉသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼႆၵူၺ်း ၊ လွင်ႈတၢင်းသင်တႄႉတႄႉၼႆ ဢမ်ႇႁူႉလီလီ ၊ တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တႃႇၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်းႁႃႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ၊ မႃးထၢမ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းမီးလၢႆၵေႃႉ ၊ ၵႂႃႇလႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်သင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၵူၺ်း ၶဝ်မႃးၵဵပ်း သွင်ပွၵ်ႈပႃးၼႆႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပီၵၢႆ 2024 ၵေႃႈ ဝၼ်းတီႈ 10 ထိုင် 15 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်လၢတ်ႈတႅတ်ႈတေႃးဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆသေ ဝၢႆးလင်ၵဵပ်း သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းယဝ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်သတိၵ်ႊၵႃႊ ဢၼ်ပႃး မိၵ်ႈမၢႆ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉ တိတ်းပႃႉဝႆႉၼႃႈႁိူၼ်းပၼ်ၵမ်းလဵဝ်။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်မႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၵမ်းသွင်ၼႆႉ ပဵၼ် ၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 ၊ ပွၵ်ႉ 2 ၊ ပွၵ်ႉ 3 ၊ ပွၵ်ႉ 4 ။ တႄႇလူင်းၵဵပ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 21/02/2025 ၼႆႉမႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ – လွင်ႈၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်း ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇ လူင်းၵဵပ်းၵူၼ်းလႄႈ ငိုၼ်းတွင်း တီႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ ၶဝ်တီႉဢဝ် ၶီႈယႃႈၶီႈၾိၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ။ တီႉၵႂႃႇလိူၼ်ဢိတ်းဢိတ်း တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ငိၼ်းဝႃႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်ယူႇ ၸုပ်ႈထိ 9 ယဝ်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းယွမ်ႇ တႄႉ ၶဝ်ပႆႇလူင်းၵဵပ်းၵူၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ငိုၼ်းတွင်းၼႆၵေႃႈ ပႆႇမႃးၵဵပ်းၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈ တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးမႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် မႆႈၸႂ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမႃး ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႆတႄႉ ၶဝ်မႃးၵဵပ်း 2-3 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ၼိုင်ႈၵမ်း မိုၼ်ႇ သွင်မိုၼ်ႇ သၢမ်မိုၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ – တေလႆႈပီယဝ်ႉ။ ပၢႆလိူဝ် ငိုၼ်းတွင်း ႁႃယၢပ်ႇ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈၶိုၼ်ႈၵူႈမဵဝ်းႁေ ” ဝႃႈၼႆ ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်လႅၼ်ႈၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပၢင်ႇလႅင်းသႂ် ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းထႆး မိူင်းၶႄႇ မိူင်းလႃး ပၢင်သၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းယဝ်ႉ။ ၵိုတ်းၼုမ်ႇယိင်းၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု ၼႂ်းၵႄႈ 18 ထိုင် 35 ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 18 ထိုင် 27 ပီ ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈမႃးၸၼ်ႉသုင်ၸိုင် ပေႃးပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး တေႃႇထိုင်ဢႃယု 45 ပီ၊ ပေႃးပဵၼ် ၼၢင်းယိင်း 35 ပီ တၵ်းတေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ သင်ၸိူဝ်ႉပၢႆႈတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိုင် သင်ဝႃႈတီႉလႆႈ တေလႆႈႁပ်ႉတူတ်ႈၶွၵ်ႈ 3 ပီထိုင် 5 ပီ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၵဵပ်းဝႆႉၼႂ်းပီ 2019 ၼၼ်ႉတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း မီး 6 လၢၼ်ႉပၢႆ (6.3 လၢၼ်ႉ) လႄႈၼၢင်းယိင်းမီး 7 လၢၼ်ႉပၢႆ (7.7 လၢၼ်ႉ) ။ တင်းမူတ်းမီးမွၵ်ႈ 14 လၢၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်း ၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-24T18:29:16 | https://shannews.org/archives/62830 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉသင်ႇၶၸဝ်ႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တူၼ်ၼိုင်ႈ ပၼ်တူတ်ႈၶွၵ်ႈ 3 ပီ | ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼႆႉ မိူင်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထတ်းသၢင်တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ၽႂ်ထတ်းသၢင် ၵေႃႈ ၺႃးလိုပ်ႈလမ်း တီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ တိၵ်းတိၵ်း။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းတွၼ်း။ သူပ်းတႄႉဝႃႈ ၶႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းၼႆသေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထတ်းသၢင် လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၶဝ်ၸိုင် မုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တိုၼ်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉ – တီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်။ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼႄးဝႃႈ သင်ႇၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ်ၼႆသေ တီႉၺွပ်းယဵတ်ႈၶွၵ်ႈယဝ်ႉ တႅပ်းတတ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၶွၵ်ႈ 3 ပီ။ ၽွင်းဢႃႇၼႃႇမီးၼႂ်းမိုဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယူႇၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်း။ ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းတႃႇပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ႇၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တႅမ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉၶ် သုၼ်ႇတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ – ထတ်းသၢင်လွင်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸတ်း ၵၢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၼႆလႄႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းယဵတ်ႈၶွၵ်ႈ။ ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ပၢႆ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်း တြႃး ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 ပီ။ သင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးသုမၼ ဢႃယု 46 ပီ ဝႃႇသႃ 27 ဝႃႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈ ဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၵုသိင်ႇၼႃႇယူင်ႇ (ကုသိန္နာရုံကျောင်းတိုက်) ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွႆတေႃႇၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/12/2024 မၼ်းၸဝ်ႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်ၼႃႈၾဵတ်ႉသ်မၼ်းၸဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ႁွင်ႈ ၵၢၼ် ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၶၢႆႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈ ၼႄ ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇပူၼ်ႉလွတ်ႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပိုတ်ႇဝႆႉႁၢၼ်ႉယႂ်ႇလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း ႁူင်းၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်ၵႂႃႇသင်ႇႁႂ်ႈၶၢႆႉ။ လွင်ၼႆႉ ၼႄဝႃႈ ပၵ်းပိူင်ၼႆႉ ၵုမ်းၵမ်လႆႈၵူၼ်းၽၢၼ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈၵူဝ်ပၵ်းပိူင်သင် – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးမၼ်း ၸဝ်ႈတႅမ်ႈတၢင်ႇဢမ်ႇႁိုင်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်း – ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 13/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 10 မူင်းပၢႆ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶဝ်ႈမႃးတီႉၺွပ်း ဢဝ်မၼ်းၸဝ်ႈသေ ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ယဝ်ႉ ၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်။ ၼႂ်းဝူင်ႈထီႉသွင် လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉ ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈတႃႇ 3 ပီ (လူၺ်ႈတၢင်းၽိတ်း မတ်ႉတႃ – ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅ – က လႄႈ ၂၉၅- က) – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃးသေ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၺႃးပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းလူၺ်ႈ မတ်ႉတႃ ပုဒ်မ ၅၀၅ – က မီးၼမ်မႃး။ ၽူႈလၵ်ႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉလိူင်ႇၼမ်ၽႄႈမႃးသေတႃႉ ဢမ်ႇသူႈတီႉၺွပ်း ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈ တၢမ်ႇသင်လႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၺႃးတီႉၺႃးၺွပ်း တႃႇသေႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇထတ်းသၢင် ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းသင်သေဢိတ်း ဝႃႈၼႆ။ “ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်သင်ၵေႃႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇဢမ်ႇလႆႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢႃႇၼႃႇမီးၼႂ်းမိုဝ်း ၶဝ်ၶႃႈလူးၼေႃႈ။ မီးသင်ၵေႃႈ ၵဵပ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ပေႃးလၢတ်ႈၵေႃႈ တေမိူၼ်ၼႆ ၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ တီႈတႄႉမၼ်း မုၼ်ၸဝ်ႈပႃးၼႆႉ ၵႂႃႇတၵ်ႉပႃးလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် တေလႆႈၶၢႆႉႁိူၼ်းယေးၼႆသေ သမ်ႉၵႂႃႇလၢတ်ႈတိူဝ်ႉပႃး ၸဝ်ႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း။ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမီးဢၢမ်းၼၢတ်ႈ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ မုၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇၺႃးၺွပ်း ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ႉၶႃႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႃႈယူႇတီႈပဵၼ်ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ႁဝ်းမီး တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇသဵင်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈတႄႉမၼ်း လွင်ႈထတ်းသၢင်ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဢမ်ႇလီၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈမီး သင်ႇၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ၸႂ်ႉၾဵတ်ႉသ်ပွမ်သေ တႅမ်ႈတၢင်ႇလႃႇဝႆႉ ဝႃႈဝႆႉမီးတင်းၼမ်တင်း လၢႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈ ဢမ်ႇၵုမ်းၵမ်သင်လႆႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်တၢင်း ၽိတ်းၽႂ်။ သင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢူးသုမၼ ဢၼ်ၺႃးၺွပ်းၼႆႉ မၼ်း ၸဝ်ႈမီးၸႂ်ဢီးလူး ၼိူဝ်တၵ်ႉၵႃႇၵူၼ်း မိူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ တႅမ်ႈတၢင်ႇၸီႉၸမ်ႈၼႄဝႆႉၵူၺ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇ ထတ်းသၢင်သင်သေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးႁဵတ်းတေႃႇသင်ႇၶၸဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်သေဢိတ်း – ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ်ႁၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ သုတ်ႉၶၢႆႉလၢႆႈ တီႈယူႇ တၼ်းႁဵင်းၵၢၼ်ငၢၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လုၵ်ႉၵဵင်းတုင်မႃး မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မႃး ၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵေႃႈမီး။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇယၢပ်ႇၸွမ်းၼႂ်းၵႄႈမၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃး ယူႇၵူႈဝၼ်းၵေႃႈ ၺႃးတွင်ႈထၢမ်တႂ်ႈတႂ်ႈၼိူဝ်ၼိူဝ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵပ်ႉၵိၼ်း ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆ ၵူၼ်းၸၢႆး ယူႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးမႃးတူၺ်း ပွတ်းတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းတၢင်းၼႆႉ ႁႅင်းတႄႉယဝ်ႉ ၵမ်းၼႆႉ။ ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၶၢႆတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႁိပ်ႇမႃးၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၶဝ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉ တူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ၶႂ်ႈၶတ်းၶဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၸွမ်းၼႆ တေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်လူႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸွပ်ႇသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ လမ်းႁႃဢဝ် လိုပ်ႈဢဝ်လိူင်ႈ မၼ်းတိၵ်း တိၵ်းၼေႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸႃႇတိ တႃႈၶီႈလဵၵ်းတႄႉ ယူႇယၢပ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်းမႃးၵူႈဝၼ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး သေ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်မႃးယူႇထင်သဝ်းၼမ်။ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းလီၵူၼ်းႁၢႆႉ။ ဢၼ်လၵ်ႉဢၼ်ၸူၼ် ၵၼ်ၵေႃႈ မီးၵူႈလိူၼ် ၊ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ် ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈသုၵ်ႉၸႂ်ယူႇၵူႈဝၼ်း၊ လိုၼ်းသုတ်းၼႆႉသမ်ႉ ၺႃးတတ်းၾႆးၾႃႉ ၺႃးတတ်းၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်ႉၾႆးလႄႈ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉထႅင်ႈ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ မုင်ႈမွင်း ဝၼ်းတေပူၼ်ႉလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉလူင်ၼႆႉၼႃႇယဝ်ႉ၊ ၶႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်မီးငဝ်းလၢႆး ယူႇသႃႇလူမ်ၸႂ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉငၢႆႈလူမ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-24T18:17:43 | https://shannews.org/archives/62827 | ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ မိူင်းယေႃ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈတီႉၵႂႃႇႁိုင် 10 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉ ပႆႇပွႆႇတူဝ် | ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 15 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ၼင်ႇၵၼ် ၽိတ်းမေႃးယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉၶႅၼ်မၼ်းၼၢင်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 07/02/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ဢႃယု 15 ပီ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇ တီႈပွႆးသၢင်ႇလွင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပႅၼ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းယေႃ ၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ် 20 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇပွႆႇတူဝ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ပေႃႈမႄႈ ၼၢင်းယိင်းႁွမ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈတင်းမၼ်းပဵၼ်ၼႆ ဝၼ်းတီႈ 7 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉဝၢၼ်ႈလူင်မူၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ်သေ ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပၼ်ႁႃမၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ၼႄးဝႃႈ ယွၼ်ႉၶႅၼ်ၵၼ်ၸွမ်း ဢေးၼွင်ႉၼႆႉၼႆဝႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သိုၵ်းၶဝ် ၸင်ႇ ၵႂႃႇတီႉၺွပ်းဢဝ် ဢေးၼွင်ႉၼႆႉ တီႈပွႆးသၢင်ႇလွင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပႅၼ်ႈၼၼ်ႉ မႃးၶင်ဝႆႉတီႈၼႂ်းတပ်ႉၶဝ် ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပွႆႇတူဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ဢႃယု 15 ပီၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်မူၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းတင်း ပေႃႈလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပွႆးသၢင်ႇလွင်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးပႅၼ်ႈသေ ယင်းပႆႇတၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း ထိုင်မႃးယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႃးသေ ၵႂႃႇတီႉၺွပ်းဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်း တီႈပွႆး ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမႃးတီႈတပ်ႉၶဝ် ဝၢၼ်ႈလူင်မူၼ်း။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ယွၼ်းမႃးၸွမ်း ၵေႃႈ သိုၵ်းၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ဢေးၼွင်ႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉ တီႈၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉလူင် မူၼ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၵႂႃႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇယွၼ်း ပွႆႇပၼ်။ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ဢေးၼွင်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပႂ်ႉသႅင်ႈၾူၼ်း တီႈမိူင်းယေႃၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ၸူႉၵၼ်တင်းၵူၼ်းသိုၵ်းသေၵေႃႉ”- ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်းႁွမ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ ယွၼ်ႉမၼ်းၼၢင်း တိုၵ်ႉဢႃယုလဵၵ်ႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ လွင်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈႁႂ်ႈပွႆႇပၼ် တူဝ်မၼ်း ၼၢင်းသေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 3 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးလုၵ်ႈ ၸုမ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်သေ ထိုင်မႃး ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် လႆႈပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးယူႇဝႆႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-24T16:00:00 | https://shannews.org/archives/62825 | သိုၵ်းမႂ်ႇသၢမ်သီႇမိုၼ်ႇ ပၵ်းပိူင်လိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုၼ်ႇလဵဝ်လႄႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉၵႂင်ၵႃး ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ | ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၵၢပ်ႇလဵၵ်းလၵ်းမိူင်း 2008 သေၵဝ်းယႃႉမိူင်းယူႇၼႆႉ လေႃးၽ ဢမ်ႇ တိူၵ်ႈ လမ်ႇမၢၵ်ႈဢမ်ႇသုတ်းသေ ၶိုင်ၶၢမ်ႈလႅၼ်ႁူဝ်ႉလၵ်းမိူင်းယဝ်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၵွႆးပႆႇႁၢၼ်ႉၸႂ် မိူဝ်ႈ လဵဝ်ၼႆႉ ၽႅဝ်ထိုင်ၶၵ်ႉဢၼ်တေႁၵ်းႁိဝ်ႈပႅတ်ႈ လၵ်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉ ပႃးယဝ်ႉ။ သွၼ်ႈပႃႈတႂ်ႈ လၵ်းမိူင်း 2008 သေ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆငႅၼ်းၶေႃး ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ပႆႇဢႃးလႃး ထိုင်မႃး ၸၼ်ႉတေၶၢႆၵိၼ်ဢႃႇၼႃႇ ပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း Sovereignty ယဝ်ႉယူဝ်ႉၼႆ ၸိူဝ်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ဢွၼ်ထတ်းသၢင်ပွင်ႉၶင်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလၵ်းမိူင်း 2008 တီႈ မတ်ႉတႃ 42 (ၶ) ၼၼ်ႉ ပူင်ပၢႆးဝႆႉဝႃႈ “ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ တေဢမ်ႇပၼ်တပ်ႉ သိုၵ်း မိူင်းၼွၵ်ႈဢၼ်လႂ် တင်ႈတမ်း” ၼႆၵေႃႈယႃႇ SAC တႄႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး ပၵ်းပိူင်ၵၢၼ်သၢင်ႈလိူင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈသုၼ်ႇလဵဝ်သေ တေၶိုင်ႁပ်ႉတင်ႈတပ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈပႃးလႆႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ”။ ပၵ်းပိူင် လိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုၼ်ႇလဵဝ်ၼႆႉ ပူင်ဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 18 ၼၼ်ႉသေ ၸိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼွၵ်ႈၼႆၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးလိူင်ႈလၢဝ်းၽိတ်းၾိင်ႈၶုၼ်မိူင်းတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵေႃႉႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်တပ်ႉဝႆႉၸိုင် ၶဝ်ႈပႃးပဵၼ်လႆႈလုၵ်ႈၸုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈယူႇ။ ၼႂ်းၸုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼိုင်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးလႆႈထိုင် 25% ၵွႆး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈၶွင်ၸုမ်းမၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈလႆႈယူႇ။ ၸုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးလူဝ်ႇမႃးတၵ်း တေလႆႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႃႈၼႆပႃးလႄႈ မၢႆထိုင်ဝႃႈ တေလႆႈ ႁဵတ်းပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်ဝႆႉၶေႃႈထၢမ်ယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ လႆႈႁၢပ်ႇပႃးၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆပႄႇ ပၵ်းပိူင်လိူင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈသုၼ်ႇလဵဝ်ၼႆႉ ၶတ်းၶႂၢင်ၵၼ်ဝႆႉတင်း လၵ်းမိူင်း 2008 တီႈမတ်ႉတႃ 42 (ၶ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉလေႃႇ။ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈ ၶတ်းၶႂၢင်ႁိူင်ႈႁၢင်ႇၵၼ်တင်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ် SAC ၵေႃႈ ႁူႉထိုင်ယူႇ၊ ၵူၺ်း ၼၼ်သေတႃႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈၸႂ်လမ်ႇမၢၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ဢမ်ႇၸူးသေ လႅပ်ႈတေလိင်ႉ လွၵ်းၶွၵ်းၶေႇ ႁဵတ်းႁွတ်းလူင်ၵႂႃႇယူႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉ သုၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိုၼ်းယၢမ်း ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈပူင်ဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/01/2023 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတူၺ်းထိုင် လိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၽႃးၵႃႇသေ ႁဵတ်းပၼ်၊ ပိူင်ယႂ်ႇ ၵွႆး ပဵၼ်တႃႇပွႆႇႁႂ်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵႅတ်ႇၶႄပၼ် ၽွၼ်းပၢင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပိဝ်ႇၸေႃးထီးလႂ်၊ ၸုမ်းပႂ်ႉပႃးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႃႇသႃႇ သႃႇသ ၼႃႇလႂ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၽႃးၵႃႇတႄႉ ႁူမ်ႈဝႃႈယိုၼ်ႈလဝ်ႈလၢႆႊသိၼ်ႊယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တႃႇၶႄတူဝ်ယူႇၵေႃႈ ပႆႇႁၼ်တမ်းပၼ်။ တႃႇတေပွႆႇပၼ်သုၼ်ႇလဵဝ် ၵူၼ်းလဵဝ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈ SAC ၼႆႉ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းတင်းႁိုင်သေ ၼပ်ႉၸင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ တုၵ်းယွၼ်းမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် တင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၶူင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၶဝ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆတႄႉ SAC ၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းၽွင်းလိူဝ် လႄႈ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး ပၵ်းပိူင် လိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုၼ်ႇလဵဝ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတင်းၸဝ်ႉလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ SAC ၼႆႉ ထိုင်တီႈၶၢႆၵိၼ်ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉ ယၼ်ၼိူဝ်ပိူင်ပဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႈယဝ်ႉ။ SAC ၼႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈမၼ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢၼ်ၵွႆးမီးလွင်ႈလမ်ႇမၢၵ်ႈၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းသေ မုင်ႈႁၼ် လႆႈတေႃႇႁူဝ်မႄႈတိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵွႆးလႄႈ ဢမ်ႇၵွႆးဝႃႈ ပူၼ်ႉလူၼ်ႉၶၢမ်ႈၶီႇၼိူဝ်ပၵ်းပိူင်၊ တႃႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလွင်ႈလႂ်၊ ဢၼ်ဢမ်ႇငၢမ်ႇတင်း ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ သၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆး မၢၼ်ႈမိူင်းလႂ်ၵေႃႈ တိုၼ်းႁတ်းလပ်းတႃႁဵတ်း ဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2010 ၼႂ်းပၢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင် တၢၼ်းသူၺ်ႇၼၼ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်ပိူင်လိပ်း ၶီးမီးၸႂ်မႃး။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ပၢၼ် ၸွမ် သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ၸင်ႇမႃးၼႅတ်ႈမၵ်းမၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁဵတ်းလိပ်းႁဵတ်းလႅင်။ ဢမ်ႇမီးၽူႈၶဵၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ပူၼ်ႉပႅၼ်တိုၵ်းယႃႉသေ လႆႈၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇသႂ်ႇၵွင်ႈ ၸႂ်ႉယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်းတင်း ၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႇပိုၼ်းလိူင်းမႃႇလၢႆၵွႆး ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁိုဝ်။ လုၵ်ႉတီႈပီၵၢႆ 2024 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ တႄႇၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇမႃး ယေႈၸုပ်ႈလႂ် 5,000 ၵေႃႉလႄႈ ဢၼ် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉၼႆႉ ပေႃးမီးၵႂႃႇ သၢမ်မိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်တိုၵ်ႉၾိုၵ်း ယူႇယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းမိုၼ်ႇ၊ ဢၼ်လူင်းၵဵပ်းလူင်းၶၢၼ်း တဵၵ်းတီႉလွမ် သႅဝ်ႈၵေႃႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇယူႇၵူႈဝၼ်း။ တေႃႈၼင်ႇ ၼၢင်းယိင်း ပေႃးတႄႇၵဵပ်း တႄႇၾိုၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ တၢမ်ၼင်ႇ SAC ၼပ်ႉသွၼ်ႇႁဵတ်းသဵၼ်ႈဝႆႉၸိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးလႆႈ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵိုင်ႇလီ ႁဵတ်းသိုၵ်းၼႆႉ မီးယူႇ 13 လၢၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၵႃႈၸူဝ်ႈမိူင်းပႆႇမူၺ်ႉ ၶိူဝ်းပႆႇႁၢႆ တေတဵၵ်းၸႂ်ႉတိုၵ်း ၵၼ် ၶႃႈၵၼ်တၢႆၵွႆးယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီထၢမ်ထိုင်ၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် ၶုၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ဝူၼ်ႉယွင်ႇၵႂင်ၵႃးမိူၼ်ၼႆ ၽူႈႁၵ်ႉသႃ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၶဝ် တေဢဝ်တြႃးသွၼ်လီယၢင်ႇလႂ် သႂ်ႇၸႂ်ၶီးၸိုၼ်ႈၵႂႃႇ၊ တေယူႇလၢႆးဢႃႈၶႃငိပ်ႈႁွင်ႈ ပွႆႇလွင်ႈလႆၸွမ်း ငဝ်းလၢႆး ဢီးသူင်ႇႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တေဝၵ်ႉငမ်ၵမ်တိုဝ်း လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၸွမ်းထမ်းပဵၼ်လၵ်းသေ လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၸိုၼ်ႇၽိုတ်ႉၼႄႇ ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇလိူဝ်တီႈၸိူဝ်းၽူႈႁပ်ႉပဵၼ် ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၶဝ် ဢွၼ်တႅပ်းတတ်းၶိုင်သၢင်ႈယဝ်ႉ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-02-24T13:42:51 | https://shannews.org/archives/62817 | ဝၢၼ်ႈတႆး ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇသႂ်ႇ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၸႂ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိမ်းမၢၼ်ႈဝဵင်းလူင် ယၢၼ်ၼမ်ႉၶမ်းမွၵ်ႈ 13 လၵ်း တင်းမူတ်း 2 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11:20 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵွင်းမူး (ဝၢၼ်ႈတႆး) ယၢၼ်မၢၼ်ႈဝဵင်းလူင် မွၵ်ႈ 6 လၵ်း ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းသၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆးႁဝ်းမူတ်းဢေႃႈ။ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵွင်းမူးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆးဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ႁၢမ်းဝႆႉယဝ်ႉ ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တေယၢၼ်မၢၼ်ႈဝဵင်းလူင်မွၵ်ႈ 6 လၵ်း၊ ယၢၼ်ၼမ်ႉၶမ်းမွၵ်ႈ 13 လၵ်း။ မၢၵ်ႇဢၼ်ၶဝ်မႃးပွႆႇ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ယွၼ်ႈထိုင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁႅင်းတႄႉႁႅင်းဝႃႈ လိၼ်ပေႃးသၼ်ႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈၸွမ်းၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇပွႆႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵွင်းမူး ႁိမ်းမၢၼ်ႈဝဵင်းလူင်ၼၼ်ႉ တၢင်းပွတ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးသိုၵ်းၶၢင် KIA တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ “လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵွင်းမူးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းၶၢင်ၶဝ် ၾိုၵ်းသိုၵ်းဝႆႉ ပႆႇႁိုင်သင်။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ ယွၼ်ႉဝႃႈၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်သမ်ႉ ၼွၼ်းဝႆႉတီႈၼိုင်ႈ။ မၢၵ်ႇဢၼ်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇသမ်ႉ ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ဢၼ်လႆႈႁူႉမႃးတႄႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵွင်းမူးၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆး ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းဝႆႉ ႁိမ်းၼၼ်ႉ တေမီးဝၢၼ်ႈတႆးထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – မၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ မၢၼ်ႈမွၼ်း၊ မၢၼ်ႈႁူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၶၢင် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈယူႇ ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈထွႆယဝ်ႉ သိုၵ်းၶၢင်ၶဝ်ႈယူႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈမိူၼ်ၵၼ် ႁၢၼ်ႉတေႃႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-24T12:29:21 | https://shannews.org/archives/62811 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ ယိုဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈယိုဝ်းၸွႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 23/02/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်ႇၶျေႇ (တောင်ရှည်ရွာ) လႄႈ မၢၼ်ႈမေႃႇ (မန်မော်) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၾၢႆႇၵူၼ်းသိုၵ်းတဢၢင်း 10 ၵေႃႉ ၺႃးဢၢႆၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇ လႆႈပဵၼ်မဝ်း ဢေႃႉ ႁၢၵ်ႈၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ၵူၼ်းသိုၵ်းတဢၢင်း 10 ၵေႃႉ ၺႃး ဢၢႆၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇသႂ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 4 ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁႅင်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းဢၼ်ၺႃး ဢၢႆၵွင်ႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – မဝ်း၊ ဢေႃႉ၊ ႁၢၵ်ႈ၊ ႁိူဝ်ႉ၊ ထူၺ်ႈၸႂ်ဝႆး၊ ႁႅင်းဢွၵ်ႊသီႊၵျိၼ်ႊ လူတ်းယွမ်း၊ ၸႂ်ၵပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်တိုၵ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း (ရႃႇၸဝတ်ႈသိုၵ်း) ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်းႁၢမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 7 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 15 ၵေႃႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းယႃ ၊ ဝတ်းဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ၶဵဝ် လူႉၵွႆ 11 လင် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-02-23T14:45:07 | https://shannews.org/archives/62808 | ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပဵၼ်သင် – ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်? | ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၵျႃးၽႅၼ်ႉ” ၼႆႉ ႁူင်လိုဝ်းၵၼ်မႃး တေႉတေႉ ဝႃႈဝႃႈ။ ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈလူႈမိူင်းပင်း ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉၵူၺ်း လႆႈငိုၼ်းလိူၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း။ ၸင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ၼမ်တေႉတေႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်မိူင်း ယူႇႁိမ်းၵိၼ်ၸမ်ၵၼ်တင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ။ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်သင်? ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်? ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် သူၼ်ၸႂ်ၵႂႃႇႁဵတ်း? ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်? မီးၽေးၶဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆ? တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ငိူင်ႉဝႄႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် မူၺ်ၶမ်း တႅမ်ႈဝႆႉ ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်သင် ၶေႃႈၵႂၢမ်း “ၵျႃးၽႅၼ်ႉ” ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းၶႄႇ၊ လိၵ်ႈၶႄႇ 诈骗 (Zhàpiàn) ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်း ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃးတႄႉ ပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ။ ပေႃးတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေလႆႈမေႃလိၵ်ႈၶႄႇ၊ ၵႂၢမ်းၶႄႇ၊ လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ တေလႆႈမေႃၸႂ်ႉ ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ(ၸၢၵ်ႈပေႃႉလိၵ်ႈ ) လီလီ။ သင်ဝႃႈ ၵေႃႉလႂ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၼင်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် တေလႆႈငိုၼ်းလိူၼ်ၼမ်/သုင် ။ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႉတႄႇၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉမႃး ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တႄႇဢွၵ်ႇမႃးတီႈ လိၵ်ႈၶႄႇ၊ ၵႂၢမ်းၶႄႇလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၼႆႉ ၶႄႇၵေႃႉပဵၼ် ၵူၼ်းၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၼႆၽႂ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။ ၽူႈတႄႇၵဝ်ႉတႄႇငဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ၽႂ်တႄႉဢမ်ႇႁူႉသေတႃႉ – ၽွင်းပီ 2023 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉတႄႉ လုမ်းတြႃး ဝဵင်းတႃႉလျႅၼ်ႊ ၸႄႈမိူင်း လဵဝ်ႊၼိင်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ၽူႈၼမ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉ ။ ၸိၼႄးတၢင်းၽိတ်းလူၺ်ႈ ၽိတ်းပၵ်းပိူင် သၢႆႊပိူဝ်ႊလႄႈ လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၵၼ် လၢႆလၢႆဢၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပဵၼ် ပၢႆႊသဝ်ႊၶျိူၼ်ႊ (ၽူႈၼမ်းၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႂ်ႈတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ လႄႈပဵၼ်ပႃးၽွင်းတႅၼ်းသၽႃး ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ) ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ပၢႆႊယုၼ်ႊၶျိူင်ႊ၊ လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း ပၢႆႊယုၼ်ႊလၢၼ်ႊ၊ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉပဵၼ် ဝိႁၢႆႊရိူၼ်ႊ၊ လၢၼ်ယိင်းမၼ်း ဝိယူင်၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ဝိၶျိင်ရိူၼ်ႊ၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ် လဵဝ်ၵျဵမ်ႉသျၢၼ်ႊ၊ ဢိၵ်ႇလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း လဵဝ်ၵျီႊၵႂၢင်ႊ၊ လဵဝ်ၵျဵမ်ႉမၢဝ်ႉ၊ လႄႈ သုၺ်ႊလၢဝ်ႇၽႃ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢၼ်ပၢႆႊသဝ်ႊၶျိူၼ်ႊ ၵုမ်းၵမ် လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ဝၢႆးလင် ပၢၼ်ဢၢႆႊထီႇ IT ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ၸၼ်ႉသုင်မႃး ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ ၸွတ်ႇၽေႈလၢမ်းတူဝ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵမ်းလဵဝ် ။ တူဝ်ယိူဝ်ႇ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႂ်ၽွင်ႈ ပေႃးမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းတေႉတေႉၸိုင် တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပဝ်ႉမၢႆ) ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်သထေးပေႃႇမႂ်ႇ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းသူၼ်ၸႂ် ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်းသိုဝ်ႈ ။ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ ယိူင်းၸူးတႃႇလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တင်း ၵူၼ်းမိူင်းယူႊရူပ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၼႂ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊ လၢႆးၼႆႉ မီးပၵ်းပိူင် ၶေႃႈတတ်းမၵ်း ၽွင်ႈယူႇ ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်တေၺႃးလႅၼ်) ၼႆႉ တေလႆႈမီး ဢႃႇယု 40 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်၊ တေလႆႈပဵၼ် ၵူၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၵိၼ်ပိၼ်ႇ ၸိၼ်ႇ၊ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ တေလႆႈပဵၼ် မႁႃႇသထေးလူင် ဢမ်ႇၼၼ် မီးငိုၼ်းၼမ် – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈမၵ်းတတ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၼႃႈၵၢၼ် လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽႂ်မၼ်းသေ ၶေႃႈမၵ်းတတ်းၼႆႉ တေပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႆႉ ပဵၼ်သင်လၢႆလၢႆ? ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆး ၼႆဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ။ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ် ၽိတ်း ပၵ်းပိူင်လုမ်ႈၾႃႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း၊ ၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်၊ လွၵ်ႇလႅၼ်ႁွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်သေ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ၽိတ်းပၵ်းပိူင်သေ ဢဝ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉမႃးလႅၵ်ႈၶိုၼ်း ႁႂ်ႈထုၵ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင် (ငွေကြေးခဝါချလုပ်ငန်း)၊ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ မီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းလႂ်လၢႆလၢႆၽွင်ႈ? ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေလႆႈႁၼ် မီးဝႆႉၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်းမီးၼႂ်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ။ ပေႃးလၢတ်ႈငၢႆႈငၢႆႈၵေႃႈ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ၶဝ်မေႃၵႂႃႇယူႇၸွမ်း ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းတူၵ်းၽၢၼ်၊ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းပႆႇႁုၼ်ႈ မုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆးယဝ်ႉ။ Photo by – DVB/ ႁူင်းႁေႃ တီႈယူႇၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၵႂႃႇပၵ်းသဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ ၾိလိပ်ႉပိၼ်ႊ၊ ဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ၊ ၵမ်ႊပေႃးတီႊယႃးလႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ လုၵ်ႉတီႈၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁႃၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ။ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁႃၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေမီးယူႇသွင်တွၼ်ႈ။ တွၼ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ တေပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ်လူၼ်ႉလိူဝ်သေ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ။ ထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းသေ ႁႃၵူၼ်းတႃႇမႃးႁဵတ်းပဵၼ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ။ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တေႁႃသိုဝ်ႉတီႈလိၼ် ၸွမ်းသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်တိပ်းၸပ်းၵၼ်ယူႇ မိူင်းထႆး၊ လၢဝ်း၊ ၶႄႇ၊ ဢိၼ်းတီးယႃး ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁိူၼ်းယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင် တင်ႈမိူၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊသေ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈၼႆႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၽႄႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈလူင်ၵႂႃႇပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ ။ ၽူႈၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်းထိင်းလႆႈ ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်းထိင်းလႆႈ မိူၼ်ၵၼ် ။ ယႃႇဝႃႈတေ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉလႃႈ – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸုမ်းၵျႃႊၽႅၼ်ႉ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉပၢႆၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁဵတ်းဢမ်ႇႁူႉဢမ်ႇႁၼ် ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ တိုဝ်ႉတၢင်း သၢင်ႈႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇ တႃႇၶိုင်ပွင်ၼႃႈၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ။ ပေႃးတေမႃးတူၺ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၶႄႇ-မၢၼ်ႈ ၼႆႉ ဝဵင်းၸိူဝ်းဢၼ်တိတ်းၸပ်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ် မီးယူႇ 7 ၸေႊဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸေႊဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸိုဝ်ႈတႆး- ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ( ၶႄႇႁွင်ႉ လၢဝ်ႇၵၢႆး – ဢၼ်ၵမ်ႈၼမ်ႁွင်ႉၸွမ်းသဵင်ဢွၵ်ႇမၢၼ်ႈဝႃႈ လဝ်ႉၵႆႇ) ၊ ပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းပွၵ်ႉ၊ မိူင်းလႃး လႄႈ ၵဵင်းတုင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ မီးမွၵ်ႈ 35 ဢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ (ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ) ။ ၸိူဝ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ သူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ၊ မျႃႉဝတီႇ၊ ၽလူး (ဖလူး)၊ ၵျွၵ်ႉၶႅတ်ႉ(ကျောက်ခက်)၊ သူင်ႇသီးမျႅင်ႇ (ဆုံဆည်းမြိုင်)၊ ဝေႃးလေႇ (ဝေါလေ)၊ ၸေးတီးသၢမ်ဢူင်း (ဘုရားသုံးဆူ)၊ ထီးၶီး(ထီးခီး)၊ ၵေႃႇသွင် (ကော့သောင်း) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇဢၢၼ်ႇလႆ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶွမ်ႇပၼီႇၵျႃးၽႅၼ်ႉဢၼ်ယႂ်ႇ မီးယူႇမွၵ်ႈ ႁိမ်းႁွမ်း 50 ဢၼ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆးၵေႃႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်တီႈသူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ ၼႂ်းၸေႊဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ ဢၼ်တိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီႊ 2024 ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ သင်ႇႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႆမႃး။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၶႄႇတေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈၽဵဝ်ႈၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉဢိတ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းႁၢင်ပီႊ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်လွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉပဵၼ်ႁူဝ်ၶေႃႈယႂ်ႇသေ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ယဵၼ်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း လၢမ်းတူဝ်ႈၸွတ်ႇၸိုင်ႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်ပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ။ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁၢႆ ယင်းပၢႆၼမ်မႃးလူးၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်းတႄႉ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢိုပ်းတုၵ်ႉဢိုပ်းယၢၵ်ႈ ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈသူၼ်လႅဝ်ၽႅဝ်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းသင်၊ တႃႇပူၵ်းပွင်ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် လွၵ်ႇလႅၼ်ႇ? လွင်ႈၼႆႉ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈႁူႉ ။ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၸိူဝ်းဢမ်ႇယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ၵူၺ်းလႆႈယိၼ်း ၸိုဝ်ႈသဵင် ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႆလၢႆလၢႆၵွၺ်း။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈ ၊ လွၵ်ႇလႅၼ်လၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆ ထိုင်တီႈလွၵ်ႇလႅၼ်လႆႈငိုၼ်းၼမ်ပေႃးပဵၼ်ထၢၼ်ႇၼႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈလပ်ႉယႂ်ႇလူင် တွၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ်ၸိုင် ႁဝ်းမႃး လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇ လႆႈတွင်ႈထၢမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းတူဝ်ထူပ်းထုၵ်ႇလႅၼ်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတူဝ်ထူပ်းယၢမ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး သေ ၼင်ႇၵႃႈတိုတ်ႉတၢမ်းမႃးလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉႁဵတ်းယူႇၼႆႉ မီးယူႇလၢႆၶၵ်ႉတွၼ်ႈ မိူၼ်ၵၼ်။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ႁႃဢွင်ႈတီႈတႃႇၵေႃႇတင်ႈလုမ်း/ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ် ၶေႃႈမုလ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၽွတ်ႈႁႅၼ်းၸုမ်း တႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ၽွမ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵမ်းၶၵ်ႉၵမ်းတွၼ်ႈၵွၼ်ႇ သမ်ႉ- ႁႃဢွင်ႈတီႈတႃႇၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ၼႆႉတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းဢုပ်ႇၶႆႈၼႄမႃး တၢင်းၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇပႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႄႈ တၢင်းႁူႉၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈဢေႇ။ လၢတ်ႈငၢႆႈငၢႆႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်မိူင်းၸိူဝ်းပႆႇတိုဝ်းၵမ်လႆႈ ပိူင်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေၶဝ်ႈႁႃ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸုမ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ တေပၼ်ၶႂၢင်ႉ လႄႈ ႁၼ်လီၸွမ်း ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၶေႃႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ် တင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈ သုတ်းတႄႉ တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇ ဢၼ်တေႁဵတ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တေလႆႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ်ၼၼ်ႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီႊ တေႃႇ 50 ပီႊ ။ ပေႃးၶၢတ်ႈတီႈလိၼ်လႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ လွမ်ႉႁူဝ်ႉၼႅၼ်ႈၼႃ ။ ယဝ်ႉၼင်ႇႁိုဝ် တေတႄႇၶိုင်ပွင်လႆႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁဵတ်းႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ငိုၼ်းယဵတ်ႈပၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း (ႁိုဝ်) ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈဢဝ် ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၶဝ်။ တူဝ်ယၢင်ႇ တီႈမျႃႉဝတီႇ သူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ- ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပၼ်ငိုၼ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉမႃး သမ်ႉပေႃးႁိူဝ်ႈႁိူင်းယႂ်ႇလူင် လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ။ သမ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁူႉၸွမ်း ဢမ်ႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလႆႈ ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ – ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် “ၵျႃးၽႅၼ်ႉ” လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ တေလႆႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ။ ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် လွင်ႈယႂ်ႇတႃႇၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉတေႉတေႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸႂ်ႉတိုဝ်း ၾႆးၾႃႉ လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၶႅမ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ် ငူပ်ႉငီႉၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇ- ပေႃးပဵၼ်ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႆၵေႃႈ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၾႃႉ လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ မိူင်းထႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း။ ၾႆးၾႃႉ လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၼႆႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ယူႇၸမ်မိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ႁင်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၵ်ႉၵၢၼ်ဢၼ် ႁဝ်း ႁပ်ႉႁူႉႁၼ်လႆႈ ၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် “ၵျႃးၽႅၼ်ႉ” လႆႈၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တေၸတ်းႁႃဢွင်ႈတီႈလိၼ်သေ ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၾႆးၾႃႉ လႄႈ သၼ်ယႃးလႅင်းၾူၼ်း ဢိၵ်ႇပႃး ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ ႁႂ်ႈၽွမ်ႉ ဢွၼ်တၢင်း ။ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ် ၶေႃႈမုလ်း ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၶဝ်ၵွႆး ၵႂႃႇႁဵတ်းၼႆတႄႉ ၽိတ်းၵမ်းယႂ်ႇၵမ်း လူင် ယဝ်ႉ ။ တႃႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸၼ်ႉတႅမ်ႇသုတ်း တေႃႇထိုင် ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢေႇသုတ်း တေလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၾူၼ်း လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ လႆႈလီတေႉတေႉသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media) ၶႅၼ်ႇတေႉတေႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵေႃႈ တီႈဢေႇသုတ်း တေလႆႈမေႃယူႇ သွင်ၽႃႇသႃႇ။ ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ လႄႈ ၽႃႇသႃႇၶႄႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉ ပၢၼ်ၵၢင် ၼႂ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉပၢႆးႁၼ် လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶေႃႈမုလ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ဢိၵ်ႇပႃး ၶေႃႈမုလ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်တေလႅၼ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တေလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇ လႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ၵမ်းလဵဝ် ။ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶေႃႈမုလ်းဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းဝႆႉ တင်းသဵင်ႈ တေဢမ်ႇလုတ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၽႄႈတိူၼ်းလႆႈၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆး၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ Cyber Police ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း တေဢမ်ႇဢဝ်လႆႈၶေႃႈမုလ်းၶဝ်သေ တီႉၺွပ်းၶဝ်လႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈဝႆႉၼႆၼၼ်ႉ တေလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ ၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊၶဝ်ၼႆႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႅပ်ႉသၢႆႉ တႃႇလွၵ်ႇလႅၼ်၊ လွၵ်းလၢႆး တေလႆႈသူင်ႇငိုၼ်း၊ လွၵ်းၵၢတ်ႇႁုၼ်ႈ(Stock Share) ဢၼ်ပွမ်၊ မၢႆယေးငိုၼ်း၊ ဢႅပ်ႊပလီႊၶေႊသျိၼ်ႊ (App) လႄႈ ငိုၼ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ Crypto ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈသၢင်ႈၶိုၼ်ႈ မႃးၵွၼ်ႇပႆႇတႄႇၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးတႅတ်ႈၼႅတ်ႈလီငၢမ်းၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတေႉတေႉသေ ၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၼႆႉ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈလီငၢမ်း ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶေႃႈမုလ်းၼႆႉတႄႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တေမၢႆႁူဝ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႄႈ မိူဝ်းယူႊရူပ်ႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈ။ တေၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်၊ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း မီးလၢႆၵေႃႉ၊ မၢႆၾူၼ်းဝႃႈႁိုဝ်၊ တီႈယူႇ ၊ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၵိၼ် ပိၼ်ႇၸိၼ်ႇ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁဵတ်းၵၢၼ်သင်၊ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးငိုၼ်းၶမ်း မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈၵဵပ်းဝႆႉ ၶေႃႈမုလ်း ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတင်းသဵင်ႈ။ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပေႃးတေတႄႇၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ယဝ်ႉၸင်ႇ တေႁႃၶေႃႈမုလ်းမၼ်းၵမ်းၵေႃႉၵေႃႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်း Database သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ၵႂႃႇ ႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈလူင်ႈၼႃႈဝႆႉၸဵမ်လႂ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၶဝ် ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢဝ်လၵ်ႉဢဝ်မႃး၊ သိုဝ်ႉဢဝ်ႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ပၢႆး ဢၢႆႊထီႊ သေ တတ်းယႃႉၶွၵ်းဢဝ် Hacking ဢဝ်မႃးႁႃႉ – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢႆးတၢင်းမီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တႃႇတေဢဝ်ၶေႃႈမုလ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈသေဢိတ်း။ ပေႃးထွမ်ႇတူၺ်း သၢႆၵႂၢမ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄတႄႉၵေႃႈ ၶေႃႈမုလ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပၼ်ငိုၼ်းသိုဝ်ႉဢဝ်မႃးတီႈ လုမ်းၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ တီႈလုမ်းၶေႃႈမုလ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်း။ သင်ဝႃႈ လူဝ်ႇၸႂ်ႉၶေႃႈမုလ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၵေႃႉပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉပၼ်တီႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး ChatGPT ။ မီးထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းၵူၼ်းၼႆႉ။ ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်လၢႆးတၢင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် Chatting Dialogue ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆးတၢင်းဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တေၵပ်းသိုပ်ႇ လၢတ်ႈတေႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၶဝ်တေလႅၼ်ၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ တုမ်ႉတွပ်ႇမႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လၢတ်ႈသင်လၢႆလၢႆ။ ၾၢႆႇၶဝ်သမ်ႉတေလႆႈၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ပိူၼ်ႈတေယုမ်ႇ လႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸွမ်း သၽႃႇဝ ယႃႇႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉလႆႈဝႃႈ ၶဝ်တေလွၵ်ႇလႅၼ်ၼၼ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းတႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း တေႃႇၵူၼ်းၵေႃႉၶဝ်တေလွၵ်ႇလႅၼ်ၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းၾၢႆႇ ဢၢႆႊထီႊၶဝ် ၸွႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၼ် Chatting Dialogue Manual ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈတူၺ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉသေ တုမ်ႉတွပ်ႇၵႂႃႇပၼ်ၶိုၼ်း ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ယူႇဝႆႉႁိမ်းၸမ် ၾၢႆႇလင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ၸွႆႈၸီႉၸမ်ႈၸွႆႈလၢတ်ႈၼႄပၼ်ဝႃႈ တွပ်ႇၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူင်ႉၼႆယႃႇပေတွပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈ ၺွပ်းလႆႈဝႃႈ ႁဝ်းတေလွၵ်ႇလႅၼ်ၼႆၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လၢႆးတၢင်းလွၵ်ႇလႅၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈလီလႄႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇဝူၼ်ႉထိုင်လႆႈ တေႉတေႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပၼ်ငိုၼ်းသေ ၸၢင်ႈဝႆႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ မီးပိုၼ်ႉႁူႉၾၢႆႇပၢႆးၸႂ် ဢၼ်ႁူႉလႆႈလွင်ႈၸႂ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ထိုင်ၸၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တင်းလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉလႄႈ ငိုၼ်းၵေႃႈလႆႈၼမ်တေႉတေႉသေ ၵႃႈၸၢင်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ တေလႆႈပၼ်သုင်တေႉတေႉယူႇ။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းသေ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ မိူင်းၸိူဝ်းၵွတ်းၽၢၼ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႃႈႁႅင်း ဝၼ်းဢေႇ၊ ပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ်ၼမ်ၼမ်သေ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊၶဝ် မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းၶႄႇ၊ ႁွင်ႊၶွင်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ၊ မလေႊသျႃႊ၊ ၼီႊပေႃႊလ်၊ ၾိလိပ်ႉပိၼ်ႊ၊ ထၢႆႊဝၼ်ႊ ၊ ထႆး၊ ဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ၊ လၢဝ်ႊလႄႈ ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ ၸိူဝ်းပဵၼ်မိူင်းၼႂ်း ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ လၢႆလၢႆမိူင်း ။ မိူဝ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းတႃႇတေမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပဵၼ်ဝႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ ႁူၺ်းႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမႂ်ႇ ၼႂ်းထႄႊလီႊၵရမ်ႊ (Telegram)၊ ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ (Facebook)၊ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းတေမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ လႆႈႁၼ်လိၵ်ႈပွတ်း ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၽႄႈယူႇ ၼႂ်းၶျွင်ႉ ထႄႊလီႊၵရမ်ႊ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 500 ႁူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈႁွင်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼၼ်ႉၸိုင် ငိုၼ်းလိူၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇတႄႉ လႆႈဝႃႈ ၼမ်တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ငိုၼ်းလိူၼ်ဢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ သင်ပဵၼ်ၸွမ်းဢၼ်တိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး- မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၼပ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းထႆးသေပၼ်။ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ တႅမ်ႇသုတ်း တေလႆႈယူႇ 15000 ဝၢတ်ႇ တေႃႇ 40000 ဝၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ပေႃးမႃးၼပ်ႉၶိုၼ်း ငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိုင်ႈ တေမႅၼ်ႈယူႇ ၼိုင်ႈလိူၼ် 20 သႅၼ် တေႃႇ 40 သႅၼ်ပျႃး။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶၵ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇလီသေ ငိုၼ်းလိူၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်လုမ်းယူႇ ၼႂ်းမိူင်းသမ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ၼိုင်ႈလိူၼ် လႆႈမွၵ်ႈ သၢမ်သႅၼ်ပျႃး တေႃႇ ႁႃႈသႅၼ်ပျႃးၵွႆးလႄႈ ငိုၼ်းလိူၼ် ဢၼ်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉပၼ်ၼၼ်ႉၸမ်ႉ လႆႈဝႃႈၼမ်ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ၊ ၸင်ႇဝႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်း တႃႁၼ်ၼိူဝ်ငိုၼ်းၵွၼ်ႈလူင်ၼၼ်ႉ သေ ဢမ်ႇတၼ်းဝူၼ်ႉၽိတ်းထုၵ်ႇ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ႁူႉဝႃႈဢမ်ႇလီ ယူႇၵေႃႈ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈငိူင်ႉဝႄႈသေၵႃႈလႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ပဵင်းပေႃးၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်ငိုၼ်းတွင်း တႃႇမုင်ႉ ႁေႃႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ၸင်ႇလႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ။ ပေႃးမႃးၶုတ်းတူၺ်းငဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်းပဵၼ်တၢင်းၽိတ်း ၶုၼ်မိူင်းဢၼ်ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇယၢမ်းလဵဝ် – ပႆႇဝႃႈတႃႇပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းမိူင်း – ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ငဝ်းလၢႆး ဢဝ်တူဝ်ဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈယူႇ-ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ 4. ၽွတ်ႈႁႅၼ်းၸုမ်း တႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ဢုပ်ႇၶႆႈလွင်ႈၵျႃးၽႅၼ်ႉမႃးတင်းၼမ် ယၢမ်းၼႆႉတႄႉ ထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ တႃႇႁူႉလႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ တေယွၼ်းလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်း။ ၼႂ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေမီးယူႇသၢမ်ၸုမ်း။ ပဵၼ်ၸုမ်းၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ၊ ၾၢႆႇၸတ်းႁႃ တူဝ်ယိူဝ်ႇ (Finding) လႄႈ ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလၢတ်ႈတေႃႇ (Chatting) ၼႆယူႇ။ ၼႂ်းၸုမ်းၼိုင်ႈၸုမ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ယူႇမွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉသေ ဝႆႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ပၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉ။ ၸုမ်းၸိူဝ်း ၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆၼႆ တေယွၼ်းပၢႆးၼႄၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇ တိုတ်ႉတၢမ်းၶေႃႈမုလ်းလႆႈၼၼ်ႉ ယူႇ။ ၸုမ်းၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ ၸုမ်းၼႆႉတႄႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၼ် ၶေႃႈမုလ်း လႄႈ ၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢၼ်လူဝ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တႃႇ လွၵ်ႇလႅၼ် ၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ Linkedin,Whatsapp,Instagram,Skype လႄႈ ဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)ဢၼ်ၸုမ်းၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ ပိုတ်ႇပၼ်တင်းသဵင်ႈၼႆႉ တေဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈသၢဝ်ဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၼၢင်းငၢမ်း ႁၢင်ႈလီလီၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈယုမ်ႇယမ်။ ၼႂ်းဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ) ဢၼ်ၶဝ်တေၸႂ်ႉတႃႇၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ တေသႂ်ႇ ၶေႃႈမုလ်း ဝႆႉဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးပိုၼ်ႉႁူႉပၢႆးႁၼ်၊ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ၊ မီးပၺ်ႇၺႃႇသေ လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးဝႆႉလၢႆလၢႆတီႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈလၢင်းၽူႈမၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ မၢၵ်ႈမီးမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိူၼ်ႈတေယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ တေၸႂ်ႉလၢႆးတၢင်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ သေ ႁဵတ်းဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)ပွမ်သေ လွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၸတ်းႁႃ တူဝ်ယိူဝ်ႇ (Finding) ၸုမ်းမိူဝ်ႈၵႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် တေလႆႈသၢင်ႈပၼ်ဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)ပွမ် တႃႇဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ဢဝ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ။ ၸုမ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်တေလႆႈဢဝ် ဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)ပွမ် ဢၼ်ၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ပၼ်ၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 20 ဢၼ်သေ ႁႃၵပ်းသိုပ်ႇမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ ၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media)။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢဝ်လၢႆးႁဵတ်းၵႅင်ႈတၵ်ႉၵူၼ်းၽိတ်းသေ ၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ဢဝ်လၢႆးဢၼ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉ ၶႂ်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၼႆသေ ၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်းတူဝ်ယိူဝ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢဝ်လၢႆးတၢင်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ၵပ်းသိုပ်ႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလၢတ်ႈတေႃႇ တူဝ်ယိူဝ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၵဵပ်းမၢႆတွင်းဝႆႉ ဢီးမေလ်း၊ မၢႆၾူၼ်း၊ ဢွင်ႈတီႈယူႇ လႄႈ ၶေႃႈမုလ်း သုၼ်ႇတူဝ်ပိူၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈလႆႈမႃး ၶေႃႈမုလ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈလႄႈငၢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ပိူင်ၸုမ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉၶဝ် မၵ်းတတ်းဝႆႉၼၼ်ႉၼႆၸိုင် လႆႈဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ သူင်ႇပၼ်ၵႂႃႇတီႈ ၸုမ်း Chatting ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလၢတ်ႈတေႃႇ Chatting ၸုမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၵ်ႇသေႃးလမ်ႇလွင်ႈလူင် တွၼ်ႈတႃႇၵျႃးၽႅၼ်ႉ တွၼ်ႈၼိုင်ႈယူႇ။ ၸုမ်းၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်းဢဝ်ဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ) ဢၼ်ၾၢႆႇၸတ်းႁႃတူဝ်ယိူဝ်ႇ ပၼ်မႃးၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်း သူၼ်းႁူၺ်းႁႂ်ႈတူဝ်ယိူဝ်ႇ ပေႃးမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼိူဝ်ၶဝ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေလႆႈသိုပ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတွင်ႈထၢမ် တူဝ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇဝႃႈ ၸွင်ႇၸႂ်ႉ ထႄႊလီႊၵရမ်ႊ (Telegram) သင်ဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈသူၼ်းႁူၺ်း ႁႂ်ႈတူဝ်ယိူဝ်ႇပေႃးမီးၸႂ် ၶႂ်ႈၸႂ်ႉမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်း လၢတ်ႈတေႃႇတူဝ် ယိူဝ်ႇၼႆႉတႄႉ တေလႆႈၸႂ်ယဵၼ် ဝႆႉၸႂ်ယႂ်ႇယၢဝ်းသေ လွၵ်ႇလႅၼ်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇ တေႃႇထိုင် တူဝ်ယိူဝ်ႇပေႃးၶႂ်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်း ၵွၼ်ႈယႂ်ႇၵွၼ်ႈလူင် မႃးလူင်းတိုၼ်းၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 5.ၽွမ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ် သင်ဝႃႈ ပိူၼ်ႈသူၼ်ၸႂ် ၶႂ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၸွမ်းယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ တေသူင်ႇပၼ် လိင်ႉၶ်ဝႅပ်ႉသၢႆႉ (Website Link) တီႈၽူႈမၢၵ်ႈမီးၵေႃႉၼၼ်ႉ။ ဝႅပ်ႉသၢႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ပွမ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉဢၼ်ၶဝ်သူင်ႇ ပၼ်ၼၼ်ႉ တေမီးတူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်း ဢၼ်ၶဝ်သၢင်ႈဝႆႉ ဢၼ်ပွမ်လၢႆလၢႆၵွႆး။ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸႂ်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇယုမ်ႇမႅၼ်ႈ လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ် သူၼ်းႁူၺ်း သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈၼႄ ၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈသေ တူၵ်းလူင်းၽွမ်ႉၸႂ် ၸၢႆႇငိုၼ်းတႃႇလူင်းတိုၼ်းၸွမ်းၶဝ်ၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၵမ်းလဵဝ် ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေပႆႇႁူႉဝႃႈ ၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ႁုၼ်ႈ(သျႄႇယႃႇ) ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶၢမ်ႇ သဵင်ႈငိုၼ်းတင်းၼမ်သေ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးႁိုင်မႃးထႅင်ႈမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈၼႆႉၸိုင် တူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်း မၼ်း တေသုင်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းတင်းၼမ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈတေမီးၸႂ် တိူဝ်းၶႂ်ႈသိုဝ်ႉႁုၼ်ႈ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၸွမ်းၶဝ် ထႅင်ႈၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸုမ်းၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊၶဝ်ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်းၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၼၼ်ႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတိၵ်း တိၵ်း ။ သင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ သိုပ်ႇၵႂႃႇသိုဝ်ႉႁုၼ်ႈ(သျႄႇယႃႇ) ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇလူင်းတိုၼ်းၸွမ်းထႅင်ႈၸိုင် ၸၢင်ႈၺႃး လွၵ်ႇလႅၼ် ထိုင်တီႈပေႃးမူတ်းတူဝ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေပၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ တင်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ႁိုင်သုတ်းမွၵ်ႈ 3 လိူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵွၺ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းယင်းဢမ်ႇတၼ်းထိုင် သၢမ်လိူၼ်၊ ၼိုင်ႈလိူၼ် ၵွႆးၵေႃႈ ၺႃးဢိုတ်းပႅတ်ႈဢႅၵ်ႉၶၢဝ်ႉ (ACCOUNT/ ဢၵွင်ႉ)တင်းသဵင်ႈသေ ဢမ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ တိတ်းတေႃႇၶဝ်လႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။ သင်ထိုင်ၸၼ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉၸင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁူႉလႆႈဝႃႈ ၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁေႉၵင်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလူင် ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းမီးပၺ်ႇၺႃႇလႅတ်းၽၢႆၶဝ် ဢဝ်လၢႆးၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶပ်းၶိုင် ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ် တွၼ်ႈသေ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵၼ်ယူႇၵူႈမိုဝ်ႉဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေဢမ်ႇ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၺႃးလွၵ်ႇ လႅၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈၼမ်ၼမ်သေ လဵပ်ႈႁဵၼ်းႁႂ်ႈႁူႉ ပွင်ႇလႅင်း လွင်ႈလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၢႆႊထီႊ လႄႈ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႆႈလီလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇတေၸွႆႈၵႅတ်ႇၵင်ႈ ပၼ် ယႃႇႁႂ်ႈၽေးၶဵၼ်လူင် ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၼႆႉ မႃးထိုင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်းတႄႉ “ယႃႇယုမ်ႇပိူၼ်ႈငၢႆႈ”၊ ယႃႇဝႆႉၸႂ်လေႃးၽ လမ်ႇမၢၵ်ႈ ၼမ်လူၼ်ႉ၊ ယႃႇၸႂ်ၼႅတ်ႈၸႂ်ဝႆး၊ လွင်ႈသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ တေလႆႈဝႆႉၸႂ်ၼိမ်ၼိမ်သေ ယူႇႁႂ်ႈမီးသတိ ဢဝ်တၢင်းႁူႉၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးၼၼ်ႉသေ တႅပ်းတတ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးၵႃႈၶၼ်သေၵမ်း။ တႅမ်ႈ- မူၺ်ၶမ်း | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'Featured'] |
2025-02-23T14:28:18 | https://shannews.org/archives/62805 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼၢင်းယိင်း တၢႆထင်တီႈ | ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 21/02/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ -မၢၼ်ႈသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ ဢၼ်မီးတီႈလႅၼ်လိၼ် တႆး-ၶၢင်၊ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၢင်းယိင်းတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ-“သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်း Y12 ပိုတ်းယိုဝ်း မၢၵ်ႇလူင် 12 လုၵ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၵွႆ 3 လင် ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း 8 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ 20 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆထင်တီႈ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉလႄႈၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သင် ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈသႃႇၼႆႉ မီးၵူၼ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈမေႃႈလႄႈ မၢၼ်ႈၸေႊ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႇယူႇသဝ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉယူႇဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉသိုၵ်းၶၢင် KIA သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈယိုဝ်းပၢင်သဝ်းလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဝၢၼ်ႈမေႃႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်းၵမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပေႉမေႃႈပေႃႉၵၢၵ်ႇ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆလၢႆလၢႆ။ ပဵၼ်ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတႄႉတႄႉ -ၼႆ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ တၵ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶၢင်တႄႉတႅမ်ႈတၢင်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 7 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ၊ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉလႄႈဝဵင်းတၢတ်ႇၼၢႆး ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 30 ပၢႆဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-02-23T14:08:24 | https://shannews.org/archives/62802 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 10 ပၢႆ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် သႅၼ်း ၵျႅတ်ႉၾၢႆႊတိူဝ်ႊ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၼ်မၢၵ်ႇလူင်သႅၼ်း 500 ပွၼ်ႊသ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ ။ ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ တီႈဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ ဝႄးပွင်း ။ သိုၵ်းတဢၢင်းTNLA ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 22/02/2025 ဝႃႈ-“ၼႂ်းဢၼ်တၢႆထင်တီႈ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းဢႃယု 8 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ဢႃယု 23 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 30 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈ ” -ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မီးပွႆးၽြႃးလႄႈ သဵင်သေႃႇလၢတ်ႈၼႂ်းၶိူင်ႈသဵင်လင်ႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင်ၶိူင်ႈမိၼ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/07/2024 ပီၵၢႆ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်းၵမ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ။ တူၵ်းတိူဝ်ႉ သႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ တင်းၼမ်တင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းတူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 -17/02/2025 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႄႈဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်။ မိူင်းၶႄႇသင်ႇႁႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း၊ ႁႂ်ႈႁႃႁူဝ်ၶေႃႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းသေၶိုၼ်းမႃးဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ တေမႃးၼႆႉ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 22/02/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ။ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 15 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼၢင်းယိင်း – TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-02-22T14:14:15 | https://shannews.org/archives/62790 | မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းမီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၼမ်သုတ်း လူၺ်ႈမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် | မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းမီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းၸၢင်ႈ တႅၵ်ႇ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆ – UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းၸၢင်ႈ တႅၵ်ႇ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ မီး 1,003 ၵေႃႉ ပဵၼ်ဢၼ် ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ဢၼ်တၢမ်းမႃးထႅင်ႈသမ်ႉ မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ပဵၼ်ထီႉ 2 မီး 933 ၵေႃႉလႄႈ မိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊ ၼိတ်ႊသတၢၼ်ႊ ပဵၼ်ထီႉ 3 မီး 651 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ မီးပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉဝႃႈၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ ၽၢတ်ႇ ယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးမီး 3.5 လၢၼ်ႉ၊ တႃႇ 15 လၢၼ်ႉသမ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးပၼ်ႁႃ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိုတ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် တႃႇၸွႆႈထႅမ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈသေတႃႉ လႆႈၸွႆႈထႅမ်တႃႇႁူဝ် ၼပ်ႉၵူၼ်း 4.2 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉသမ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတေၸွႆႈထႅမ် တႃႇႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 5.5 လၢၼ်ႉၵေႃႉလႄႈ လူဝ်ႇဝႆႉ ငိုၼ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ 1.1 ပီႊလီယၼ်ႊပၢႆၼႆ – ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ UNOCHA ပႃးဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-22T11:25:41 | https://shannews.org/archives/62782 | မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၼႆႉ လီတႃႇသင်ၽွင်ႈ ? | ပေႃးဝႃႈ မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၼႆ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ သၢမ်ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ တိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်မၵ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇမၵ်ႉမၢၵ်ႇၸွၵ်း တေမီးၵမ်ႈပႃႈဢေႇၵူၺ်း။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇတီႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးၾိင်ႈၾႃႉၵတ်းယဵၼ်။ တီႈလွႆသုင် ။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ မၢၵ်ႇၸွၵ်း ဢွၵ်ႇၼမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းၶၢင် မိူင်းၶျၢင်း တီႈမီးသၼ်လွႆသုင်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ပေႃးထိုင်မႃးၶၢဝ်းလိူၼ်သၢမ် လိူၼ်သီႇ ထိုင် လိူၼ်ႁႃႈ လိူၼ်ႁူၵ်းၼႆ ပဵၼ်ၶၢဝ်း မၢၵ်ႇၸွၵ်း ဢွၵ်ႇလိူင်ႇၼမ်။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းႁၢႆးပႃ ၊မၢၵ်ႇၸွၵ်း ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၊ လၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈ သဵင်ယႂ်ႇ၊ လုၵ်ႈယႂ်ႇ ၸဵမ်းဝၢၼ်။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမဵဝ်းဢၼ် မီးၼမ်ႉလႅမ်ႉသူမ်ႈၸဵမ်းဝၢၼ်။ ပွၵ်ႇပိူၵ်ႇၵိၼ်ၵိပ်ႇမၼ်းၵေႃႈလႆႈ၊ ဢမ်ႇၼၼ် မိပ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းမႃးႁဵတ်းၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉဝၢၼ်သေၵိၼ်ၵေႃႈၶႅမ်ႉ ၼမ်ႉလႅမ်ႉယိင်ႈၶႅၼ်းတွၼ်း။ ဝဵင်းတီႈ ဢၼ်မီး မၢၵ်ႇၸွၵ်းလိူင်ႇသူင်ႇၶၢႆဢမ်ႇမူတ်းဢမ်ႇသဵင်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၵွၵ်းဢဝ်ၼိူဝ်ႉမၼ်းမႃး ဢွင်ႇမႃးယႅၼ်ႈႁႂ်ႈမၼ်း ၼဵဝ်ၼွၵ်းၼွၵ်းသေ ၵိၼ်ၵပ်းၶဝ်ႈမုၼ်းၵေႃႈလႅပ်ႈ၊ သႂ်ႇၼႂ်းတၢင်းၵိၼ်ဝၢၼ်ၵတ်း ၾႃႊလူႊတႃႊ၊ ၶဝ်ႈတႃပႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၶႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်းတုင် ၵျႄႊလီႊ/ၵျွၵ်ႉၵျေႃးၸိူဝ်းၼႆႉသေ သူင်ႇၶၢႆ ဝၢၼ်ႈတႂ်ႈ မိူင်းၼိူဝ် လူးၵွၼ်ႇ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် သူင်ၵိၼ်လဵၼ်ႈ သိုဝ်ႉတွၼ်ႈသိုဝ်ႉၾၢၵ်ႇၵၼ်။ ဢၼ်ဢဝ်ႁဵတ်းမၢၵ်ႇဢူမ် သူမ်ႈၸဵမ်းၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းမၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မီးထၢတ်ႈသူမ်ႈ Vitamin C လႄႈ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၽိဝ်ၼင်ႁၢင်ႈလီသေဢမ်ႇၵႃး ၸွႆႈထႅမ်ပႃး ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၼင်ႇႁိုဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်ဝတ်းပဵၼ်ဢၢၼ်ငၢႆႈ။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉ ယင်းမီးၽွၼ်းလီထႅင်ႈလၢႆလွင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ − ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊသႆႈလူင်၊ ၸွႆႈႁႂ်ႈသဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ်ၶႅင်ႁႅင်း လမ်ၼႃလႄႈဢမ်ႇႁူင်ႈငၢႆႈ၊ ၸွႆႈထိင်းပၼ်ႁႅင်းလိူတ်ႈသုင်၊ ၸွႆႈၵႄႈပၼ်ပႃး ဢၼ်ၶူပ်းၶူပ်းၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းလုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇ၊ ၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းတွၼ်ႈၵၢၼ်ယွႆႈတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၸွႆႈႁႂ်ႈလူတ်းယွမ်းၼမ်ႉၼၵ်းၸိူဝ်း ပႃးၼႆ တီႈဝႅပ်ႉသၢႆႉ Hello Sayarwon ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉပေႃးဝႃႈ ၵိၼ်လႆႈတင်းပိူၵ်ႇ တင်းၼိူဝ်ႉ မၼ်းဢိူဝ်ႈၼႆ – မၢင်ၵေႃႉတေၶႂ်ႈၶူဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းမီးၽွၼ်းလီတေႃႇပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းႁဝ်းတႄႉတႄႉၼႆ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆ ၵမ်ႈၼမ်တေဢဝ်ၵိၼ်ၵိပ်ႇ ဢၼ်မီးၼိူဝ်ႉသီလိူင်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆၵွၵ်းပႅတ်ႈ မၢင်ထႅပ်ႉယႅပ်ႇဢၼ်ႁေႃႇၼိူဝ်ႉမၢၵ်ႇၸွၵ်းၼၼ်ႉပႅတ်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၵိၼ်လႆႈတင်းၼင်ႁေႃႇ တင်းၼိူဝ်ႉလႄႈ တင်းၵႅၼ်ႇမၼ်း တင်းယႆးမၼ်းတင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ မဵတ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉတေမီးၼမ်ႉလႅမ်ႉ ၶူမ်ဢိတ်းဢိတ်း။ မဵတ်ႉမၼ်းၵႅၼ်ႇလႄႈ တႃႇတေၶူပ်းၵိၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇငၢႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ်မႃး တၢၵ်ႇႁႅင်ႈ တမ်ၽွင်သေၵိၼ်ၼႆ ယွၼ်ႉမၼ်းပႃးထၢတ်ႈ Vitamin B လႄႈ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ သဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽိဝ်ၼင်ဢမ်ႇၶူမ်းၵၢႆးငၢႆႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်” ။ မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆႉ လိူဝ်သေၵိၼ်ၵိပ်ႇမၼ်းလႄႈ မဵတ်ႉၼႂ်းမၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူၵ်ႇမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းၵိၼ်လႆႈပႃးထႅင်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ တေဢဝ်ပိူၵ်ႇမၼ်းတၢၵ်ႇႁႂ်ႈဢူၼ်ႈ ၶူၼ်းလေႃးၵိူဝ်ဝၢၼ်သေၵိၼ်ၵေႃႈမီး၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ပိူၵ်ႇမၼ်းတၢၵ်ႇႁႅင်ႈသေ ၸုၼ်းယုင်းၵေႃႈလႆႈ ။ ပေႃးတၢၵ်ႇႁႅင်ႈဝႆႉၸိုင် ၸၢင်ႈဝႆႉလႆႈပဵၼ်ပီ။ ၵူၼ်းထဝ်ႈမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢဝ်မႃးတူမ်ႈလေႃးၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁၼ်သေ သၢႆႇႁူဝ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢၢႆႁွမ် ၸႂ်ႈၸိုၼ်ႈ လူတ်းယွၼ်ႇသဵၼ်ႈဢဵၼ်ဢႃႇရူင်ႇဢူၼ်ႈ၊ ႁူဝ်တေဢမ်ႇၶိုၼ်ႈဢမ်ႇၶႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်ႁဝ်းၶႃႈၵိၼ်ပၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆၸိုင် လိူဝ်သေမီးၼမ်ႉလႅမ်ႉၸဵမ်းသူမ်ႈ ဝၢၼ်လီယဝ်ႉ၊ ယင်းၸွႆႈထႅမ် ႁႂ်ႈပၢႆးယူႇလီၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ၶႅမ်ႉမႃးထႅင်ႈ။ ၼႂ်းၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ သင်ႁဝ်းၵိၼ်ပၼ်မွၵ်ႈ 3 လုၵ်ႈၼႆၸိုင် တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ထၢတ်ႈသူမ်ႈ Vitamin C ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းႁဝ်းမီးႁႅင်း။ တေဢမ်ႇပဵၼ်ဝတ်းပဵၼ်ဢၢၼ်ငၢႆႈ။ မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ၵိၼ်ၼမ်လူၼ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းၼႆၸိုင် တေၸၢင်ႈမီးၽွၼ်းႁၢႆႉပႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်သူပ်းၸဵပ်း လူမ်းမႆႈဢွၵ်ႇၼႂ်းသူပ်း၊ တေၸၢင်ႈပဵၼ်လီႉ၊ ပဵၼ်ႁိၼ်ၼႂ်းႁူင်းယဵဝ်ႈ၊ ၸၢင်ႈပဵၼ်ႁိၼ်ၸွမ်းတႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းမဵဝ်းလႂ် သႅၼ်းလႂ်သမ်ႉ ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်းၼႆၸိုင် – မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ပၢႆးယူႇလီၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽိဝ်ၼင်ဢူၼ်ႈၼူၼ်းလီ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်၊ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ် ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်တွင်ႉၸဵပ်း ယွၼ်ႉယိူဝ်ႇယွႆႈယၢပ်ႇ(အစာမကြေသူ) လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းပဵၼ် ႁူဝ်ၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။ Ref; Health Care , Hello Sayarwon | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-02-21T17:07:37 | https://shannews.org/archives/62770 | ပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 59 တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် | ပၢင်ပွႆးမႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၵမ်ႈထူၼ်ႈ 59 တေ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 02-06/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး တေႁူမ်ႈ ၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လူႇတၢၼ်းမၢႆတွင်း တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ၶွပ်ႈတဵမ် 50 ပီ (ပီၵွၼ်းၶမ်း) လႄႈ ပၢင်ၵုမ် လူင် မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸႃရတ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းပၢင်လူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တႄႉ သြႃႇတၵ်ႉၵႃႇတူင်ႇဝဵင်းပၢင်လူင် တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇ ၵူႈ လွင်ႈလွင်ႈ။ ပၢင်ၵုမ်လူင် ပွႆးတြႃးပီၼႆႉတႄႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတႃႇႁႃႈဝၼ်း ပဵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းလိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 4 ၶမ်ႈ တေႃႇထိုင် 8 ၶမ်ႈ။ ပေႃးယဝ်ႉ တေမီးပႃးႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း။ ပိုၼ်းၼႆႉတႄႉ တေမီးပိုၼ်းၽူႈၼၢမ်းပၢႆး လူင် သြႃႇၸဝ်ႈလူင် မိူင်းၼွင် ၵမ်ႈၼမ်သေ တေမီးပႃးၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆသြႃႇၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႄဝႆႉပႃးထႅင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ်လူင် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 59 တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် တီႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ သင်ၶၸဝ်ႈ မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း တိူၵ်ႈ ၵမ်မထၢၼ်းၵူႈတီႈ တေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ – လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်တႃႇငၢၼ်း ဢၼ်လႆႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီလႄႈ ၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်မိူဝ်းၼႃႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “တီႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈမၼ်းတႄႉ တေမႃးဢုပ်ႇၵၼ်ဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီ တီႈပၢင်တြႃး ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၽႂ်မၼ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆႉ မႃးလၢႆးငၢၼ်းၼႄၵၼ်ၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈၽွင်းပိုတ်ႇပၢင်တြႃးယူႇၼႆႉ ၵူႈ လွင်ႈ ၸွင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ၸွင်ႇမီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉ သြႃႇလႄႈတၵ်ႉၵႃႇ ၸွင်ႇမီးလွင်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇ ၵၼ်။ ပေႃးယဝ်ႉ ဢၼ်ယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇ မီးဢီႈသင် ဢၼ်တိူဝ်းတွၼ်းမႃးလူးမီးသင် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ”- ၸဝ်ႈ သြႃႇဝိၸႃရတ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ယဝ်ႉ တေမီးပႃးပၢင်ပိုတ်ႇလုမ်းပွင်ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်း ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႄတြႃး မႁႃသ တိပထၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆး။ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇသင်ၶၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးမႃးၼင်ႈလုမ်းသေ ႁဵတ်း ၵၢၼ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ “ဢၼ်ပဵၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး တွၼ်ႈတႃႇပီၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းၸဝ်ႈၶဝ် တေလႆႈပိုတ်ႇပႃး လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းၸဝ်ႈ ၼႄ တြႃး မႁႃသတိပထၢၼ်ႇ မူလမင်းၵုၼ်း ၵမ်မထၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပၢင်လူင်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢင် တွင်ႉႁွင်ႈမိူင်းလႄႈ သင်ႇၶၸဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ တေၸၢင်ႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ငၢႆႈ။ ပေႃးယဝ်ႉ ၸဝ်ႈ ဢၼ်တေမဵတ်ႉတႃႇတြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးပႃးၸဝ်ႈၶူးလူင် ထမ်ႇမသႃမိ မႃးမဵတ်ႉတႃႇတြႃးပၼ် လႄႈ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၵႂႃႇ”- ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸႃရတ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၵိၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈႁႃလၢႆးတၢင်းဢွၵ်ႇ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ပေႃးတေပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီ ၾၢႆႇပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ်သေ မီးတၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးမႃးၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ်တြႃးၵေႃႈၼမ် ဝႃႈၼႆ။ “ဢိင်ၼိူဝ်လွၵ်းလၢႆး မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵမ်မထၢၼ်းတြႃး ဝိပတ်သၼႃ ဢၼ်လႆႈတိုဝ်းၵမ်တြႃး ၸိူင်ႉၼႆ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ယႃႈယႃလီ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁဝ်း တေမေႃဝႆႉဝၢင်းၸႂ် ႁႂ်ႈမေႃၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ ၸွမ်းတြႃး ဝိပတ်သၼႃၼႆႉ မီးယူႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လွင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ်ႁဝ်း လႆႈၵတ်းလႆႈယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ၸဝ်ႈသြႃႇဝိၸႃရတ လၢတ်ႈ။ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းပၢင်လူင်ၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး ၵျွင်းယေႃးၵီႇ 43 လင်။ ယေႃးၵီႇ 1 ၸဝ်ႈၶဝ်ႈ တိုဝ်း ၵမ်တြႃး တီႈဢေႇသုတ်း 10 ဝၼ်း။ ဢၼ်မီးသတ်ႉထႃႇလႄႈ ၶႂ်ႈတိုဝ်းၵမ်လိူဝ် 10 ဝၼ်းၵေႃႈလႆႈ။ 1 ပီ လႂ် မီးယေႃးၵီႇၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ်တြႃး ဢမ်ႇယွမ်း 400 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 58 ၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ပွၵ်ႈ ၵမ်း 57 သမ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ ပွၵ်ႈၵမ်း 56 သမ်ႉ ၸတ်းတီႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈတိုဝ်းၵမ်တြႃး တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း မူႇလမိၼ်းၵုၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ မီး 37 ဢွင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၼ်တိူၵ်ႈငဝ်ႈ၊ တီႈတႄႇပၢင်တိုဝ်းၵမ် – ၵမ်မထၢၼ်း ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တင်ႈတႄႇပီၶရိတ်ႉ 1947 (ပီၵေႃးၸႃႇ 1309 ၼီႈ) မႃး တေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ဢွင်ႈတီႈ ဢမ်ႇလႆႈပိုတ်ႇပၢင်တြႃးမႃး မီးယူႇသွင် သၢမ်ဝဵင်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ဝဵင်းၸေႊလၢၼ်ႉလႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-02-21T14:41:06 | https://shannews.org/archives/62762 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 1 မၢတ်ႇ 4 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet Fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇ မၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလွၵ်းၽၢၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆသေဢမ်ႇၵႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးထဝ်ႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆထင်တီႈလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 4 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈလွၵ်းၽၢၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးပွႆႇ မၢၵ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ။ မႃးပွႆႇတီႈဝၢၼ်ႈလွၵ်းၽၢၼ်းဢေႃႈ။ တီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸမ်တၢင်းဝဵင်းဝႆႉ တေမီးပႃးႁူင်း ၸၢၵ်ႈလိၼ်ပုၼ် (ၽိလမျေႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉ တူၵ်းသႂ်ႇတီႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၺ်း။ ဢၼ်တၢႆၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ပေႃးယဝ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပေႃးၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႆႉ မီးၵူႈလၢႆးယဝ်ႉ ဢမ်ႇတၢႆၵေႃႈ မၢတ်ႇၼၼ်ႉ ၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 8 မူင်းပၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင် သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet Fighter ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈပွၵ်ႉပူႇတႃႇလႄႈ တီႈႁူင်းယႃလူင် ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇသွင်လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢၼ်မိူင်းၶႄႇယူႇၵၢင်သေ ၸတ်း ႁဵတ်းပၼ်တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16-17 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇဢွင်ႇမၢင်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ မီးသွင်ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-21T15:00:00 | https://shannews.org/archives/62757 | ၸုမ်း AAC ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး သင်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈ | ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ AAC ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းသေ သင်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈ လုမ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ AAC ၼႆႉ ပိုတ်ႇလုမ်းဝႆႉတီႈ ဝဵင်းမႁႃၶျႆး ၸႄႈတွၼ်ႈသမုတ်ႊသႃၶွၼ်ႊ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ မွၵ်ႈ 30 လၵ်း မိူင်းထႆး။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး မႃးပႃႉလိၵ်ႈဝႆႉဝႃႈ – တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈပိုတ်ႇလုမ်းၼႆႉ၊ သင်ဝႃႈ သိုပ်ႇပိုတ်ႇလုမ်းၵႂႃႇ တေ ၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇငိုၼ်း 6 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇၶွၵ်ႈတင်းတၢမ်ႇငိုၼ်း ႁူမ်ႈ ၵၼ်တင်းသွင်ပိူင် – ဝႃႈၼႆ။ တီႈလုမ်း AAC ၼႆႉ ႁပ်ႉၸွႆႈလွင်ႈပၼ်ႁႃ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းသေဢမ်ႇၵႃး မီးဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈယူႇတီႈ ၵိၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း တႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ပဵၼ် ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ပဵၼ်တုၵ်ႉၶိတ ၶႅၼ်ၶႃႁၵ်း ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ဢမ်ႇလႆႈၵႃႈၸၢင်ႈလႂ်၊ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇ လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ MOU သေတႃႉ ဝၢႆးထိုင်မိူင်းထႆး ဢမ်ႇလႆႈၵၢၼ်သေ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢိၵ်ႇ ပႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်း AAC တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆလၢႆတီႈဝႃႈ – ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလႄႈ ပလိၵ်ႈ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းဝတ်းဝႂ်၊ ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းမၢပ်ႇမႂ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈႁႅင်းၵၢၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၼႆလႄႈ တေဢမ်ႇလႆႈပိုတ်ႇလုမ်း – ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ သင်ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၸိုင် ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၶွၼ်ႈတုမ်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်း AAC ၼႆႉ ၵေႃႇတင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2015 ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 9 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-21T13:30:01 | https://shannews.org/archives/62749 | ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 10 ပၢႆ ၺႃးတီႉလူၺ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် | ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် တီႉၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 14 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 2 ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵႃႉၶၢႆသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ယူႇတီႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လၢႆၾၢႆႇႁူမ်ႈၵၼ်သေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်း ၸွမ်းဢွင်ႈတီႈႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢတ်ႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်သၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် (ၽိတ်းမၢႆမီႈ) 8 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ Chiangmai Immigration တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ – ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ် 8 ၵေႃႉၼႆႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 6 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵႃႉၶၢႆသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ယႃႈၾိၼ်ႇလႄႈ ယႃႈမႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇသေၼႆႉ ၼႂ်းႁႅင်းၵၢၼ် 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ လႆႈလၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်းမႃး တႃႇမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၸႄႈ တွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉ။ တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် လႆႈႁပ်ႉသၢႆၶၢဝ်ႇဝႆႉ လွင်ႈ ၶဝ်ၵႃႉၶၢႆသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈဝၢင်းၽႅၼ် ၸွမ်းသွၵ်ႈႁႃၶဝ်ဝႆႉ ထိုင်တီႈတီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ် လႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် လႆႈသူင်ႇတူဝ်ၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသၼ်သၢႆးဝႆႉ ယဝ်ႉ တႃႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမီးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 18/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် လူင်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵရႃႊဢူဝ်ႊၶႄႊ (Karaoke) တီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်ၵမ်း ၽႅင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈတုမ် ၽိတ်းမၢႆမီႈ 6 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၼၢႆးၸၢင်ႈ (ပေႃႈလဵင်ႉ/ မႄႈလဵင်ႉ) ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Chiangmai News/ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ် ၽိတ်းမၢႆႈမီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်ၵမ်ၽႅင်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Chiangmai News ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ – ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 6 ၵေႃႉ ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် 5 ၵေႃႉ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် လၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်း ၽိတ်းမၢႆမီႈ 1 ၵေႃႉ။ တႃႇၼၢႆးၸၢင်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၺႃးတီႉၺွပ်းလူၺ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁဵတ်း။ ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၺႃးတီႉ 6 ၵေႃႉၼႆႉ လႆႈႁပ်ႉၵႃႈၸၢင်ႈ တေႃႇဝၼ်း 200 – 300 ဝၢတ်ႇ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်မီးမွၵ်ႈ 2 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် လႆႈသူင်ႇၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသၼ် ၵမ်ၽႅင်းဝႆႉယဝ်ႉ တႃႇဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမီးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-21T16:00:00 | https://shannews.org/archives/62746 | ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈၵႅပ်ႈ | တႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈမိူင်းၵိုင် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေလႆႈၶၢႆၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တႃႇငိုၼ်းၶဝ်ႈလဵင်ႉလူ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၵႂႃႇၼႆသေ ပွႆးလိူၼ်သီႇ ပီၼႆႉ တေၸတ်း ႁဵတ်းတီႈၵႅပ်းဢဝ် – လုင်းၸၢႆးလူင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ တီႈထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇလူင် မိူင်းၵိုင်လၢတ်ႈ။ “မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ် မႃးထတ်းသၢင်တူၺ်း လၢႆၾၢႆႇလၢႆတၢင်းသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈမႃးယူႇဝႆႉတီႈမိူင်းၵိုင် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈထၢမ်ယူႇယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈ ပွႆးလိူၼ်သီႇ ပီၼႆႉ ၸွင်ႇတေပဵၼ် တေပဵၼ်မိူဝ်ႈလႂ်ၼႆ တိၵ်းတိၵ်း ပဵၼ်တၢင်းမုင်ႈမွင်းၶဝ် ဢၼ်ၼိုင်ႈ တႃႇတေလႆႈၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၶဝ် ႁႂ်ႈပေႃးမီးငိုၼ်း ၶဝ်ႈတႃႇလဵင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်လႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇဢုပ်ႇၵၼ်ဝႃႈ ပွႆးလိူၼ်သီႇပီၼႆႉ ႁဝ်းတေဢမ်ႇၸတ်း ယႂ်ႇယဝ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈၵႅပ်ႈမၼ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇ တေယူႇလွတ်ႈလႆႈၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းတၢင်းၶၢႆ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉသေ ဝၢင်းၶၢႆ ၸွမ်း ၵိဝ်ႇဝဵင်းမိူင်းၵိုင် သွင်ၾၢၵ်ႇၶၢင်ႈတၢင်းၼႆႉ ပေႃးၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၵူႈၼႂ်ဝၼ်းၶမ်ႈယဝ်ႉ – ၵူၼ်းမိူင်းၵိုင်လၢတ်ႈ။ Photo SHAN – ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇပွႆးလိူၼ်သီႇမိူင်းၵိုင် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈၵႅပ်ႈမၼ်းၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း၊ ၸၢတ်ႈသႅင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တေဢမ်ႇမီး မိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပီယဝ်ႉ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဢၼ်တေမီးတႄႉ တၢင်ႇသွမ်း တေႃႇ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႈၼမ်ႉ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ “ႁဝ်းၶႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ယူႇ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵၼ်သေ ပဵၼ်ၼမ်ႉႁူၼမ်ႉတႃယူႇလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ပွႆးလိူၼ်သီႇ ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေဢမ်ႇမီးပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ပၢၼ်မႂ်ႇ၊ ပၢၼ်ၵဝ်ႇ (ၸၢတ်ႈသႅင်း) သင်၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁႂ်ႈမီး။ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်း လႆႈလူႇလႆႈတၢၼ်းၵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်း”- လုင်းၸၢႆးလူင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 09/03/2025 (လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 11 ၶမ်ႈ) ပဵၼ်ဝၼ်းသင်ၶႃ ႁွတ်ႈထိုင် (ၸုၼ်ႇ) ၵၼ်၊ ဝၼ်းတီႈ 10 -11 (လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 12-13 ၶမ်ႈ) တေတၢင်ႇသွမ်းတေႃႇလူင် လွတ်ႈ ဝၼ်းပရိတ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 12 – 13 (လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 14 ၶမ်ႈ – လိူၼ်သီႇမူၼ်း) တႄႉ တေလူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ထၢတ်ႈမဵတ်ႈ ဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်းမႃး ၵူႈပီၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇ မိူင်းၵိုင်၊ သီႇပေႃႉ၊ ႁူဝ်လိုင်း၊ ထမ်ႈပၢင်းတရႃႉ၊ ၵွင်းမူးၵၢတ်ႇၵူႇ၊ ၵဵင်းလိူၼ် ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-20T16:38:51 | https://shannews.org/archives/62720 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 မၢတ်ႇ 4 | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းပၢႆ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (Jet Fighter) မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈပွၵ်ႉပူႇတႃႇလႄႈ တီႈႁူင်းယႃလူင် ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ တီႈပွၵ်ႉပူႇတႃႇၼႆႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈႁူင်းယႃလူင်ထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉ ၺႃး ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 ၵေႃႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢႆးၶဝ်ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16-17 ၼႆႉ ယူႇတီႈ မိူင်းၶႄႇပဵၼ်ၵၢင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ။ ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် တုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ် ၶဝ် တိုၵ်းပေႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸႄႈမိူင်းတဢၢင်း ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈဝႃႈ ၸၢင်ႈဢဝ်ဝဵင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈတင်း ဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်းၵႂႃႇၼႆသေ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယၢပ်ႇလႄႈ ပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈၼႆႉ ယဝ်ႉၵႂႃႇလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈ တူၵ်းလူင်သင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း တုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈ 3 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းသေ သိုပ်ႇၵုမ်းၵမ် ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းၶဝ်တိုၵ်းပေႉလႆႈဝႆႉ၊ ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၸႂ်ႉ Drone ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလႄႈ လွင်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶေႃႈလိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင်လႄႈ ယူႇတီႈ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊ (Deng Xijun) မွၵ်ႇလၢတ်ႈတီႈၼႂ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼၼ်ႉဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်း တႃႉၵျူၵ်ႉၵျႃး။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်း ၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇဢူး ၽူႈၵွၼ်းၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ (1) ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-20T14:30:00 | https://shannews.org/archives/62707 | ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ ပီၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇ 13,500 ပၢႆ | ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ ပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2024 – 2025 တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်တိသၻ်ꩪမ်မပႃလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵမ်ႈထူၼ်ႈ 4 ၸတ်းႁဵတ်းတႃႇ 9 ဝၼ်း။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 13-21/02/2025 (လိူၼ်သၢမ်လွင်ႈ 1 ၶမ်ႈ ထိုင် 9 ၶမ်ႈ) ယူႇတီႈ ၸုမ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပရိယတ်တိသၻ်ꩪမ်မပႃလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇ ၸိုင်ႈတႆး ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈသင်ၶႃၸဝ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပတ်းပိုၼ်ႉလႄႈ တင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်းမူတ်း 41 တူင်ႇဝဵင်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ မီး 13,514 တူၼ်/ ၵေႃႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉ – လႆႈဢဝ်ၸွမ်းပိူင်ၵၢၼ်ႁဵၼ်း လၵ်းသုတ်ႇမႂ်ႇသေ ၸတ်းႁဵတ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 9 ဝၼ်း။ ၸၼ်ႉလိၵ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈတွပ်ႇမီး 7 ၸၼ်ႉ၊ ဝိၶျႃး (ၽႃႇသႃႇ) ဢၼ်ဢဝ်ၶဝ်ႈတွပ်ႇမီး 10 ဝိၶျႃး။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇမီး 13,541 တူၼ် / ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇ ၸၼ်ႉဢွၼ် (KG) မီး 2,477 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ပီၼိုင်ႈ (P1) မီး 4,146 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ပီသွင် (P2) မီး 2,944 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ပီသၢမ် (P3) မီး 2,727 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉၵၢင် ပီၼိုင်ႈ (M1) မီး 1,135 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉၵၢင် ပီသွင် (M2) မီး 83 တူၼ်/ ၵေႃႉ၊ ၸၼ်ႉၵၢင် ပီသၢမ် (M3) မီး 3 တူၼ် ဝႃႈၼႆ။ တူင်ႇဝဵင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ပီၼႆႉ မီး 41 ဝဵင်း။ ၸႄႈမိူင်းလႄႈ တိူင်း ဢၼ်မီးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ပီၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းမွၼ်း၊ တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ တိူင်းပၵိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – Shan State Sangha Council Education Committee/ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ ပီ 2025 ၼႆႉ ဝၢႆးႁဵတ်းဢွၵ်ႇ လၵ်းသုတ်ႇမႂ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီမႃးၼႆႉ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈသင်ၶႃၸဝ်ႈၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းပဵၼ်ပိူင်လဵဝ်ၵၼ်မႃး တင်းမူတ်း။ ၸဵမ်ဝၼ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈလႄႈ ဝၼ်းဢွၵ်ႇၶေႃႈထၢမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးသင်ၶႃၸဝ်ႈၵူၺ်း ႁူမ်ႈပႃးၸဝ်ႈၶၢဝ်လႄႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵၼ်းၼမ်။ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီး သင်ၶႃၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ မီး 12,195 တူၼ်/ ၵေႃႉ။ ပီ 2023 မီး 12,000 တူၼ်/ ၵေႃႉ။ ပီ 2022 မီးမွၵ်ႈ 9,000 တူၼ်/ၵေႃႉ။ ပီၼႆႉ မီး 13,541 တူၼ်/ ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – Shan State Sangha Council Education Committee/ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ ပီ 2025 ၼႆႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ ပီၼႆႉမီး 1,218 တူၼ်/ ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2024 မီး 1,141 တူၼ်/ ၵေႃႉ။ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈပီၼႆႉ ၸတ်းတီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းတေႃႇႁူဝ်ဝဵင်း – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ လူလွမ်ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၵေႃႈ သင်ၶႃၸဝ်ႈ မႃးၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ပီၼႆႉ တီႈဝတ်ႉမင်ႇၵလႃႇမူၺ်ႇတေႃႇ မီး 800 ပၢႆ သင်ၶႃၸဝ်ႈ တီႈထုင်ႉသၼ်လွႆၵုၼ်ပွၼ်မီး 200 ပၢႆ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း သင်ၶႃၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈမီးႁဵင်ပၢႆ – ၸဝ်ႈၶူး ၸၼ်တိမႃႇဝရ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇ ၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-02-20T12:00:00 | https://shannews.org/archives/62696 | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉ လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇသေ တႅၵ်ႇသႂ်ႇ တၢႆ 1 မၢတ်ႇ 1 | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 12 ၶူပ်ႇ 2 ၵေႃႉ ၵဵပ်းလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇသေ တႅၵ်ႇသႂ်ႇ လူႉတၢႆထင်တီႈ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 1 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မၢႆးၺီႇလိၼ်းထႅၵ်ႉ ဢႃယု 12 ၶူပ်ႇတင်း မၢႆးဢၢႆႈၵႄႇ ဢႃယု 12 ၶူပ်ႇ ၼင်ႇၵၼ် ၵဵပ်းလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသေ တႅၵ်ႇသႂ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 ၵေႃႉ တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် ဢိူင်ႇမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵဵပ်းမၢၵ်ႇလဵၼ်ႈ တႅၵ်ႇသႂ်ႇလူႉတၢႆ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆတီႈတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – မီးၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၵဵပ်းဢဝ်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ မႃးဝႆႉၸွမ်းတႂ်ႈႁၢၼ်ႉတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉဢမ်ႇႁူႉလႄႈ လႆႈၵႂႃႇဢဝ်မႃး ၽႃႇလဵၼ်ႈတူၺ်း။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ် 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵဵပ်းမၢၵ်ႇလဵၼ်ႈ တႅၵ်ႇသႂ်ႇ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢႆးၺီႇလိၼ်းထႅၵ်ႉ၊ ၵေႃႉလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသမ်ႉ ပဵၼ်မၢႆးဢၢႆႈၵႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ် ဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ်ႁွႆးပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉမီးမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်မႃးၵဵပ်း ၽဵဝ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉတႄႉတႄႉ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵႆႉၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇသေ လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/02/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 4 ၵေႃႉ ၵႂႃႇႁႃပႃ ၼႂ်းၼမ်ႉႁွင်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉသႂ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႇၶၢႆ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တႅၵ်ႇသႂ်ႇ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ၽွင်းၼႆႉ ဢၼ်လီၾၢင်ႉၵၼ် ႁႅင်းႁႅင်းတႄႉ ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းလူင် သင်ဝႃႈ တေၵႂႃႇၸွမ်းၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းၼႃး ၼႂ်းႁူၺ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ၼႆ သင်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႅင်းၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီတိူဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယိပ်းဢဝ်မႃးလဵၼ်ႈ။ လီႁဵတ်းမဵတ်ႇမၢႆဝႆႉသေ ၸႅင်ႈပၼ်တီႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမႃးၸတ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈပၼ် ဝႃႈ ၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-20T11:00:00 | https://shannews.org/archives/62692 | ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် G – 20 | ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 – 21/02/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ မိူင်းဢႅပ်ႊၾရိၵႃႊၸၢၼ်း တေႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် ၵုမ် မိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယႂ်ႇ 20 မိူင်း (G-20) ႁူဝ်ၼႃႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊဝႃႈ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ် G 20 ၼႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းၵျွၼ်ႊၼိသ်ႉပၢတ်ႉ Johannesburg ၊ မိူင်းဢႅပ်ႊၾရိၵႃႊ ၸၢၼ်း။ ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၼ်တင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၼႆ – ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ Marco Rubio တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉတီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်း X မၼ်းၸၢႆး ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – မိူင်းဢႅပ်ႊၾရိၵႃႊၸၢၼ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းပၢင်ၵုမ် G 20 သေ လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇယုၵ်ႉ မုၼ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်း တေမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၼႆသေတႃႉ တီႈတႄႉမၼ်း ၶႂ်ႈယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇၵၢၼ်ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း DEI ၊ လွင်ႈဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်၊ သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ ပၢင်ၵုမ် G 20 သေ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉၼၵ်းၼႃၼိူဝ်လွင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီပၵ်းၸႂ် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၼႂ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈႁႅင်းထၢတ်ႈ ၊ ၵၢၼ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈ၊ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း လႆႈႁူပ်ႉဝႆႉယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ – ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ တီႈၼႃႈလိၵ်ႈသိုဝ်ႇ X မၼ်းၸၢႆးၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း မိူင်းဢႅပ်ႊၾရိၵႃႊၸၢၼ်းတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – G 20 ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ် လွင်ႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း။ လႆႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇၸိုင်ႈ မိူင်း ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ႁႂ်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်လႄႈ ၶတ်းၸႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်ပိူင်လုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း တႃႇတင်းသဵင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-02-20T10:42:43 | https://shannews.org/archives/62687 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉၼွၵ်ႈမိူင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်း | ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ သင်ဢႃယုၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းသႅၼ်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိုင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၺႃးႁႄႉႁၢမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု ၼႂ်းၵႄႈ 18 – 35 ပီ။ ၸိူဝ်းယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း PJ (Passport for Job) သေ ဢွၵ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ၸိူဝ်းယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းဢႅဝ်ႇလႄႇ PV (Passport for Visit) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇ တီႈၸုမ်းႁႃပၼ် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆ – ၸုမ်းႁႃပၼ်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇ RFA ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 17/02/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း (နည်းဥပဒေ) ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ တီႈၼႂ်း (ၼီးဢုပတေႇ) မတ်ႉတႃ – 51 ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉလိၵ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉ တႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ သင်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉၸိုင် တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမတ်ႉတႃ – 50 ၵေႃႈ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီဝႆႉ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၼၼ်ႉ သင်တၢင်ႇၶႂၢင်ႉဝႆႉ ႁႂ်ႈလူတ်းယွၼ်ႇပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၶႂ်ႈသုတ်ႉၶၢႆႉၶၢဝ်းယၢမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသေ တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-02-19T20:01:00 | https://shannews.org/archives/62683 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈႁူဝ်ႁိူၼ်း ဝႃႈတေပၼ်ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၼႆသေ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်း | ဝၼ်းတီႈ 18/2/2025 ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေပၼ်ငိုၼ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်း 2 မိုၼ်ႇပျႃး ႁႂ်ႈမႃးဢဝ်တီႈ ႁူင်းႁေႃးၵၢင်ဝဵင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇပႆႇမီးၽႂ်လႆႈငိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“မိူဝ်ႈၶဝ်မႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ 2 မိုၼ်ႇၼႆ ၊ တီႈတႄႉ ၶဝ်ပၼ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပၼ် 2 မိုၼ်ႇ ၊ ငိုၼ်းဢၼ်ၶဝ်ပၼ်ၼႆႉ ပဵင်းၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းတႃႇ ၵႂႃႇတီႈႁူင်းႁေႃး တီႈၶဝ်ႁွင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း ၊ ဢဝ်ၵႂႃႇ လၢႆးမိုဝ်းလႄႈ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၊ ငိုၼ်းတႄႉဢမ်ႇလႆႈ ၊ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶဝ်”- ဝႃႈၼႆ ။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊၼႆႉမႃးၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်းတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းၼႆသေ ၵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ သူင်ႇပၼ် တီႈၾၢႆႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်း CDM သေ သမ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵၢင်ႉၵႄႇ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူၼ်တၢင်းၶဝ်ႁူၺ်းသေ ၶႂ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵူၺ်း ၊ ငိုၼ်းတႄႉဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၶဝ်ပၼ် ၵူၼ်းၶဝ် တႃႇထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၵူၺ်း ၊ ဢၼ်ၶဝ်ၸႂ်ႉၵဵပ်းၼႆႉၵေႃႈ ငိၼ်းဝႃႈပဵၼ်တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လုၵ်ႉတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ယၢင်းလႅင်မႃး မီးမွၵ်ႈ 500 ။ ပီႈၼွင်ႉပွတ်းႁွင်ႇတႄႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵိုတ်းယူႇဝႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်း တင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး- ယၢင်းလႅင် ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးယူႇဝႆႉတီႈ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈ လႆႈပၼ်ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင်။ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇလိူင်ႇ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈတႃႇၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၼိုင်ႈလိူၼ် 3 မိုၼ်ႇပျႃး။ ဝၼ်းတီႈ 11/2/2025 ၸွမ်သိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇ ၽွင်းလူင် ၸႄႈမိူင်းလႄႈ တိူင်း တီႈၼႄႇပျီႇတေႃႇ ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆးၽေးသိုၵ်း ဢၼ်လႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 17/2/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈဝႃႈတႃႇပၼ်ငိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ 2 မိုၼ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယူႇထုင်ႉၸၢမ်ၵႃးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈဝႃး လႆႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉ 2 မိုၼ် ၊ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ ပၼ်ၵမ်းလဵဝ် ၊ ပေႃးတေမိူဝ်းယၢင်းလႅင် ႁႂ်ႈပၼ်ဝႆႉ သဵၼ်ႈမၢႆ ၊ ပေႃးႁွတ်ႈတင်းပုၼ်ႉ တေပၼ်ထႅင်ႈ ငိုၼ်း ၵမ်ႉၸွႆႈ ၊ ထၢမ်တူၺ်း ၵူၼ်းတင်း ယၢင်းလႅင်ၵေႃႈ ၶဝ်လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈယူႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တႄႇလိူၼ် January ထိုင် December တေဢဝ်ငိုၼ်း ၵွင်ၵၢင်တႃႇၸွႆႈထႅမ် ၽေးသၽႃႇဝ သေ ၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇ ၵူႈလိူၼ် ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးတႄႉ ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းၸွႆႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇမီးသေၵေႃႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-02-19T19:00:00 | https://shannews.org/archives/62678 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ 300 ပၢႆ လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ် | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ 300 ပၢႆ လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉ တင်းၵိၼ် ။ ႁၢင်ႈ- ႁၢင်ႈၵဝ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယွင်ႁူၺ်ႈ (Crd to owner ) ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ယွင်ႁူၺ်ႈ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 300 ပၢႆ မီးတီႈဝတ်းဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လူဝ်တင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ် ၊ ဢၼ်မီးဝႆႉၼႆႉ တေႃႇထိုင် လိူၼ် မၢတ်ႉၶျ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ယဝ်ႉ ၊ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလဵင်ႉၶဝ်လႆႈ ဝၼ်း 2 တႃႇၵူၺ်း ။ ၽၵ်းၵေႃႈ သွင်မီႇၵူၺ်းယဝ်ႉ ၊ ၵမ်ႈၼမ် တေလဵင်ႉလႆႈ ၽၵ်းၶဵဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2024 ၼႆႉ ၾၢႆႇလုမ်းၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵၢင်ႉၵႄႇ သေမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်၊ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈလၢတ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ပႃးၸဵမ်ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉလႄႈ တီႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈယူႇႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်းတင်းမူတ်း ႁႂ်ႈၶၢႆႉယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2025 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၸၢႆး ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် သိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇထႅင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ ။ ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၸွႆႈထႅမ်ၵေႃႈဢမ်ႇမီး ။ ၶဝ်ႈဢၼ်မီးဝႆႉၵေႃႈ လဵင်ႉၵၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇ ယဝ်ႉ။ တေပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းပႆႇယဵၼ်။ ႁိူၼ်းမၢင်လင် ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ ၸွမ်းပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ။ တေသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇထႅင်ႈၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ် ယူႇသဝ်း ၸွမ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးမီးယူႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၵျွင်း သူၺ်ႇၶျၢၼ်းတႃႇ (ရွှေချမ်းသာ ) ၊ သူၺ်ႇယေႇၵျႃႉ(ရွှေရေကျ ) ၊ ဝတ်ႉၽြႃးၵိင်း ( ဘုရားကျိန်း ) ၊ ဝတ်ႉယၢၼ်ႇၵုင်ႇ ( ရန်ကုန်ကျောင်း ) ၊ ၽြႃးလႅင် (ဘုရားနီ) ၊ ၼမ်ႉသၢႆး ( နန်းသဲ ) ၼိုင်ႈၵျွင်းၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးၸမ် 100ထိုင် 200 ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လူဝ်တင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၊ ဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ် တႃႇတေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ၵႃႈၵႃးတင်းဢမ်ႇမီးၼႆ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- ႁၢင်ႈၵဝ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယွင်ႁူၺ်ႈ (Crd to owner ) “ႁဝ်းမႃးယူႇၼႆႉ မီးၸမ်ပီယဝ်ႉ ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ တႃႇတေႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႈ ယၢပ်ႇ ၊ တလဵဝ် ၵၢင်ႉၵႄသမ်ႉၸႂ်ႉမိူဝ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၽွင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႁဵၼ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၼႆႉ ၊ တႃႇတေယူႇၵႂႃႇၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ တႃႇမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ၵႃႈၵႃးတင်းဢမ်ႇမီး ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႅၼ်လိၼ် တႆး- ယၢင်းလႅင် ပၢႆႈမႃးယူႇတီႈတင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ၸၢမ်ႇၵႃး ၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ ဝၢၼ်ႈတွင်ႇတေ( တောင်သေရွာ ) ၼၼ်ႉမီးၸမ် 2 မိုၼ် ။ယၢမ်းလဵဝ် တႄႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီး ၸမ် 8 ႁဵင်ပၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉ – ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈ ။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼႆႉ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ထိုင်တီႈလူႉလႅဝ်ႁၢမ်းၵႂႃႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း။ ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈဝဵင်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေး။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-19T18:00:00 | https://shannews.org/archives/62668 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်မႂ်ႇ ၽႂ်မီးငိုၼ်း ၽႂ်မီးၶွမ်ႊပၼီႊ ယိပ်းၵွင်ႈၶႄတူဝ်ၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ | ဝၼ်းတီႈ 18/02/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင်မႂ်ႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတင်ႈၸုမ်းၾၢႆႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ သုၼ်ႇလဵဝ် ဢၼ် ၾၢႆႇမၢၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ “ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေး ဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ ”။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းပိူင်ၼၼ်ႉတႄႉ ၽႂ်မီးဢႃႇၼႃႇ ၽႂ်မီးငိုၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈတင်ႈၸုမ်းသေ ယိပ်းၵွင်ႈလႆႈ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇသုၵ်းဢမ်ႇလိပ်း မိူၼ်ၼႆတႄႉ ယွၼ်ႉပိူင်ၼႆႉသေ ၽွၼ်းၸႃႉၸၢင်ႈၼမ်သေ ၽွၼ်းလီ။ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ၸႂ်ႉႁႅင်းငိုၼ်း တင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢွၵ်ႇမႃးလႆႈထႅင်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇ ၼႆ။ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းၾိင်ႈမိူင်း ၼိုင်ႈလုၵ်ႈဝႃႈၸိုင် တႃႇတေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ၼိုင်ႈဢၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးသၽႃးဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်လုမ်ႈၾႃႉမၵ်းမၼ်ႈ။ လူဝ်ႇလႆႈမီးသဵင်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇ ၸင်ႇတေဢွၵ်ႇလႆႈပၵ်းပိူင်သေဢၼ်ဢၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းသေ ဢွၵ်ႇပိူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇထႅင်ႈပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆထႅင်ႈ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 31 ၼႃႈလိၵ်ႈ ၊ မီး 13 တွၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇပဵၼ်မႃးပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း 5 ၶေႃႈ – တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်၊ တႃႇႁႂ်ႈၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်ႈလႄႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶွတ်ႇၽၼ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ်လႆႈ၊ တႃႇႁႂ်ႈမီးမႃးၸုမ်းဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ၊ တေဢမ်ႇ ႁႂ်ႈမီးၸုမ်းဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်လႄႈ တေ ႁႂ်ႈၾၢႆႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၸၼ်ႉပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း မီးလွင်ႈၵူမ်ၵဵဝ်ၵၼ်လႆႈၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၵ်းပိူင်ၼႆႉသေ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးမီးဢဵၼ်ႁႅင်း တႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၸုမ်းဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်ႈၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁင်းၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးမိူင်းတႆးလၢႆၸႄႈဝဵင်းတႄႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊလၢႆဢၼ် တိုၼ်းၶၢတ်ႈ ၵူၼ်းပႂ်ႉဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၵၢၼ်ငၢၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးၸဵမ်လႂ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢွၵ်ႇၼႃႈ ဢွၵ်ႇတႃ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈ 7 ၶေႃႈ 21 ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊလႂ် ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ၶႂ်ႈတင်ႈၸုမ်းဢဝ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈၵူၼ်းလႆႈဢၼ်ဢမ်ႇပူၼ်ႉ 10 ၵေႃႉ။ သင်ဝႃႈ တင်ႈၸုမ်းၵေႃႈ တၵ်းလႆႈႁဵတ်းဝႂ်ၶွၼ်ႇ လၢႆႊသိၼ်ႊ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၸုမ်းလႂ်တၢင်ႇဝႂ်ၶႂၢင်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်ႇယွၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇပႃးၵေႃႈလႆႈ။ သင်ဝႃႈ လႆႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းသင်မႃးၵေႃႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းႁႂ်ႈသူင်ႇၶေႃႈမုလ်းပၼ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ တေႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ (ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ) ၵွင်ႉ ၵၼ်တၢင်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶႂ်ႈဢဝ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း ၶဝ်ၵူၺ်း ႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူင်ႉ ၼိုင်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးၶွတ်ႈၸုမ်း ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေၶႂ်ႈငၢႆးမိူၼ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼၼ်ႉၼႃႇ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပေႃႈလဵင်ႉလၢဝ်းပၢၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ တင်ႈၸုမ်း security လႆႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆတႄႉ ၽႂ်မီးငိုၼ်းၵေႃႈ တေၵမ်ၵွင်ႈလႆႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပိူင်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ဝႃႈ ၶၢတ်ႈဝႆႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇ ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈယဝ်ႉၼႆၸိုင် တၵ်းတေလႆႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇဢဝ်ဝၼ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင်ၼႆႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ႁႂ်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပိူင်ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈလူပ်းလင်ဝႆႉပႃးဝႃႈ ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းၶွပ်ႇပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 မတ်ႉတႃ 419 ၼႆသေ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ။ မၢႆထိုင်ဝႃႈ ပိူင်ၵူႈဢၼ် ယူႇၼႂ်းမိုဝ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶွင်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႆၸိုင် ၼႂ်းၵူၼ်းဢၼ်ၶၢတ်ႈမႃးႁဵတ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးပႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 75 % ၼႂ်းပိူင်ၼၼ်ႉ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ပေႃးပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း လၢဝ်းပၢၼ်းၸိူဝ်းယူႇတႃႈၵုင်ႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လႅပ်ႈတေၶၢတ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမႃး ၼမ်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢၼ်ၶရူဝ်ႊၼီႊ ၸိူဝ်းၼႆႉမီးၼမ်လႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင်ၼင်ႇတမ်းဝႆႉၸိုင် တၵ်းၺႃးၶွၵ်ႇ ဢမ်ႇပူၼ်ႉ 2 ပီလႄႈ ငိုၼ်း 500 သႅၼ်ပျႃး။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်း ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၽွတ်ႈၸုမ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ပူၼ်ႉပႅၼ်သေပိူင်ပိူင်ၸိုင် တၵ်းၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈလႄႈ တၢမ်ႇငိုၼ်း 500 သႅၼ်ထိုင် 1,000 ပႃးဝႆႉ ၼႂ်းပိူင်ၼၼ်ႉၼင်ႇ ၼၼ်။ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း ဢၼ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးပၢင် ဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢၼ်တင်ႈႁူဝ်ၶေႃႈဝႆႉဝႃႈ Private Security Services in Myanmar ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၶွင် ၶွမ်ႊပၼီႊ Professional Security Service (Myanmar) ဢၼ်ၾိုၵ်းပၼ်ၵူၼ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ Security ၼၼ်ႉ မႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ပႃးဝႃႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇ လူမ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်း တင်ႈႁႂ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းတၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ တႃႇႁႂ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းသေဢၼ်ဢၼ် တႃႇႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊသေဢၼ်ဢၼ် တေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇၶၢတ်ႈဢဝ်လုၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉ မႃးၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႆႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈသေတႃႉ တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပႆႇၵိုင်ႇလႅပ်ႈတၢင်းပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ Professional Security Service (Myanmar) လၢတ်ႈၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-02-19T17:00:00 | https://shannews.org/archives/62656 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႇတင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး တီႈႁိမ်းႁူဝ်ၶူဝ်ၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵႃးၸိူဝ်းၺႃးၵူတ်ႇထတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးၸိူဝ်းတေၵႂႃႇ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ လဝ်ႉၵႆႇ (လၢဝ်ႇ ၵၢႆး)လႄႈ ၼႂ်းၼႃႈတီႈပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ သင်ရူတ်ႉၵႃးလမ်းလႂ် ပႆႇလႆႈႁဵတ်း၊ ပႆႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ – ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ ၸဝ်ႈၵႃး ဢၼ်လႅၼ်ႈ လႃႈသဵဝ်ႈ – လဝ်ႉၵႆႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ဝႂ်ႁေႃႈရူတ်ႉၼႆႉ ၶဝ်တေႁဵတ်းပၼ်သွင်ၽိုၼ်။ တႃႇၽိုၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆႊသိၼ်ႊတႃႇႁေႃႈရူတ်ႉ၊ ထႅင်ႈဝႂ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်လၢႆႊသိၼ်ႊတႃႇတေႃႉတၢင်ႇၵုၼ်ႇဢေႃႈ။ ပေႃးၶဝ်ထတ်းၺႃးဝႃႈ ၵႃးလမ်းလႂ် ပႆႇမီးဝႂ်ၼႆ ၶဝ်ၸႂ်ႉၵႂႃႇ ႁဵတ်းၶိုၼ်း တီႈလုမ်းၶဝ်”- ဝႃႈ ၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ လၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃးၼႆႉ တေတင်ႈဝႆႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းလႂ်တႄႉၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁူႉဝၼ်းမၼ်း တႅတ်ႈတေႃး ၼႆယဝ်ႉ။ – ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝႂ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ တႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢႃယုဝႂ်ၶွၼ်ႇႁေႃႈရူတ်ႉ ၵႃးၼႆႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းသေႁဵတ်း။ ၼိုင်ႈဝႂ်ၼႆႉ လႆႈပၼ်ဢေႇသုတ်း 80,000 ပျႃး တေႃႇၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃးသေ ၸႂ်ႉလႆႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ထိုင် 6 လိူၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ “တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႃႈလႃႇၼေႃႈ၊ ႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၶႃႈလူး။ ၶဝ်ယွၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁူႉၵႃႈလႆႈပၼ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းဝႂ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႅၼ်ႈၵိၼ်ၵႃးယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၵူႈ လႆႈႁိမ်ပိူၼ်ႈႁႄ ၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၵေႃႈ ႁမ်ႉဢေႇ၊ တေဝႃႈတၢင်ႇၵုၼ်ႇၵိၼ်ၼႆၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉသမ်ႉၵႃႈ၊ ၵႃႈတၢင်ႇၵုၼ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ၸဝ်ႈၵႃး လႃႈသဵဝ်ႈ – လဝ်ႉၵႆႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ။ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆလၢႆၸုမ်းသေ တိုၵ်းသိမ်းဢဝ် ၸႄႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ လဝ်ႉၵႆႇ (လၢဝ်ႇၵၢႆး) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တင်ႈတႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ၶဝ် ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင်ဝႃႈ ၸိူဝ်းမီးရူတ်ႉၵႃး တေလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းဝႂ်ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မူၺ်ၶမ်း | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-02-19T16:00:00 | https://shannews.org/archives/62651 | ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉလႆႈထႅင်ႈ လူၺ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵၢၼ် | ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 18/02/2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းထႆးတီႉၺွပ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵၼ်ႊၶျၼပူႊရီႊ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီး 116 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၼၢင်းယိင်း 44 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – လႆႈပၼ် ၵႃႈၸၢင်ႈ ၼၢႆးၼႃႈ (ပွႆးၸႃး) – 1 ၵေႃႉ 2 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇငိုၼ်းထႆး (ႁိမ်းၸမ် 26 သႅၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ) ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢၢၼ်းတေလုၵ်ႉတီႈမိူင်းထႆး သိုပ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းမလေးသျႃး – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်းၸမ် 170 ၵေႃႉ တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတၢၵ်ႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ လူၺ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် မႅၼ်ႈၽွင်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး ၶဵင်ႈၶႅင်ၵူတ်ႇထတ်း ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.