date
stringdate 2015-03-26 00:49:58
2025-04-03 17:58:57
| link
stringlengths 33
35
| title
stringlengths 7
2.75k
| content
stringlengths 10
27.3k
| categories
stringlengths 9
93
|
|---|---|---|---|---|
2025-01-31T14:09:13 | https://shannews.org/archives/62062 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇထပ်းၵၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် ဢွၼ် ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးတင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 7 ပွၵ်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ပွႆႇသႂ်ႇၸွမ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶၢႆ ၽၵ်းၶဵဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶႃႈတႄႉ ၶၢႆၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း၊ ဢႃႇလူး၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ဝႆႉႁိုင်ဢမ်ႇလႆႈ ပေႃးဢမ်ႇၶၢႆၵေႃႈသုမ်း။ တီႈၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၵူၼ်းတေၵိုတ်းမွၵ်ႈ 30 % ၵူၺ်း 70 % ၼႆႉ ပိူၼ်ႈပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသေ မၼ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈယူႇသဝ်းႁႃၵိၼ် ႁဝ်း ၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉ တေႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ။ မိူဝ်ႈၶဝ် ပႆႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး ႁဝ်း ပေႃးၵူဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ ယိင်ႈၶႅၼ်း ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇၶၢႆ ၼႂ်းၵၢတ်ႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တီႈဢၼ်ၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇယူႇသဝ်းဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်သေတႃႉ။ သမ်ႉမီးၸုမ်းသိုၵ်းလွႆၶဝ် ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းႁူင်းႁေႃးၵၢင်ဝဵင်းဝႆႉ ၶဝ်သမ်ႉ ဢဝ်တီႈၼၼ်ႈ ႁဵတ်းပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပဵၼ်တီႈၵၢတ်ႇလူင်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁဵတ်းၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆႈမၢၵ်ႈ မီးၸိူဝ်းၼႆႉ ပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၶိုၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထပ်းၵၼ်ထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယိင်ႈၶႅၼ်းယၢပ်ႇၸႂ် တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼႆ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၵေႃႈ ၵူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈ ၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၼိုင်ႈတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ၵူဝ်ၵူႈၶိင်ႇၵူႈယၢမ်းယဝ်ႉ ၶဝ်တေမႃး ပွႆႇမၢၵ်ႇၶၢဝ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈ ပေႃးၵၢင်ၶိုၼ်းမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်းလီလီ။ ပေႃးၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶွင်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇႁိုင် ၵၢတ်ႇၵေႃႈ လႆႈၶၢႆႉတီႈသေ ၶၢႆၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူဝ်ႈၼႆႉ ၶၢႆတီႈၵိဝ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃး ၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆၵိဝ်ႇပုၼ်ႉ ႁဵတ်း ၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးတွမ်ၵၼ် 2-3 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ၼႆ ၵူဝ်ၶဝ်မႃးပွႆႇသႂ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉမႃး ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးတင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆမီး 14 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ပၢႆ။ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ မီးၵူၼ်းပၼ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတေႁႄႉၵၢင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉသၼ်ယၢၼ်း (လႅင်း) ၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိၵ်ႉသၼ်ယၢၼ်း တႃႇတေၵပ်းသိုပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် တႃႇတေၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ၽွင်းမီးလွင်ႈၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉလမ်ႇလွင်ႈမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-31T12:29:02 | https://shannews.org/archives/62049 | သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တတ်းသၼ်ယၢၼ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး | သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၵူၼ်းပွင်ႇၶၢဝ်ႇၼႆသေ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တတ်းသၢႆသၼ်ယၢၼ်း ၾူၼ်းလႄႈဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်။ ႁၢင်ႈ – ႁၢင်ႈၵဝ်ႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတီႈဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး ( Crd to owner ) ဢၼ်တတ်းသၢႆၾူၼ်ႊၼႆႉ တႄႇဝၼ်းတီႈ 28/1/2025 မႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တိတ်းတေႃႇပႆႇလႆႈ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ဝႃႈ ယွၼ့်မီးၵူၼ်းပၼ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းဝႃႈၼႆ ။ မၼ်းၵေႃႈမႅၼ်ႈတႄႉ – ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိၼ်းၶၢဝ်ႇ ဝႃႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉမီးတီႈၼၼ်ႈ တီႈၼႆႈၼႆတႄ့ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵမ်းလဵဝ် ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ဢိုတ်းပႅတ်ႈၶိုၼ်း ၊ တလဵဝ် Star Link လႄႈ CDMA ဢမ်ႇလႆႈသေမဵဝ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တတ်းသၢႆသၼ်ယႃႊၾူၼ်ႊလႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၽေးမႃး တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်လႆႈၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်း။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈဝဵင်းၵျွၵ့်မႄးၼႆ့ ငဝ်းလၢႆးတိုၵ်ႉလႆႈၵူဝ်ဝႆႉယူႇ။ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ တိုၵ်ႉပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းၵေႃႈ တႃႇတေၶိုၼ်းပၢႆႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈတေဢမ်ႇငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆ့မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၸိူင့်ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉတၢင်းဝဵင်းၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းမႃး တၢင်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းမႃး၊ ၶႂ်ႈႁၢမ်းၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးငိၼ်းသဵင်ၶိူင်ႈမိၼ် သမ်ႉပေႃးဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ဝႆႉယူႇၼၼ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 27/01/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2:18 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Jet Fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/1/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Jet fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇတီႈႁူင်းယႃႇလူင် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ မေႃယႃ CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မႃးယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢႆထင်တီႈတင်း 2 ၵေႃႉ။လိူဝ်ၼၼ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းထႅင်ႈ 20 ပၢႆ – ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း တႄႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပီ 2024 မႃး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဢိူင်ႇၼွင်ပိင်လႄႈ တၢင်ႇၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ပၢင်ႇဢူႈလႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-31T12:00:00 | https://shannews.org/archives/62042 | ပလိၵ်ႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉလႆႈ မေႃသွၼ် 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသွၼ်လိၵ်ႈပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် | ပလိၵ်ႈထႆးတီႉၺွပ်း မေႃသွၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသေ သွၼ်လိၵ်ႈပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈ ၵျွင်းၽြႃး လင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈၵုၼ်ၽငၼ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသူႊရတ်ႊထႃႊၼီႊ မိူင်းထႆး။ ဝၼ်းတီႈ 29/01/2025 ၼႆႉ Khaosod English ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ – ပလိၵ်ႈထႆး ယိုတ်းသိမ်းလႆႈ ပပ်ႉလိၵ်ႈလၵ်းသုတ်ႇ ၵၢၼ်ႁဵၼ်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ တင်းၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 31 ပပ်ႉ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 190 ပၢႆ လႄႈတင်း မေႃသွၼ်ၸၢႆး/ ယိင်း 4 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ် 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၺႃးပိုတ်ႇလိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသေပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတႃႇ 2 ၵေႃႉသမ်ႉ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ၸိူဝ်းၶဝ် ယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈၵျွင်းၽြႃးသေ ပိုတ်ႇသွၼ်လိၵ်ႈပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဝႆႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇၾၢၵ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈဝႆႉသေ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 1 ၵေႃႉ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း 300 – 500 ဝၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်း ႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈ ႁူင်း ႁဵၼ်း သွၼ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 6 လင် ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသူႊရၢတ်ႊထႃႊၼီႊ မိူင်းထႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပလိၵ်ႈထႆးၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁူင်းႁဵၼ်းႁပ်ႉလုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသူႊရတ်ႊထႃႊၼီႊ။ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းပိုတ်ႇဝႆႉႁူင်းႁဵၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ 5 ၵေႃႉ ၊ ယူႊၶရဵၼ်ႊ 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 1 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ဢၼ်ၵိုတ်း လိူဝ်ထႅင်ႈ 5 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-31T11:21:54 | https://shannews.org/archives/62036 | ပရေႃႇၼီႇၵႃႇ တူၵ်းလူင်း တေတွႆႇမူၺ်းၸွမ်း ONE Championship | ၼၢင်းယိင်း ၽူႈတွႆႇမူၺ်း ၸၢဝ်းၵယၢၼ်း – ပရေႃႇၼီႇၵႃႇ တူၵ်းလူင်းၵၼ်တင်း ONE Championship တႃႇတေႁူမ်ႈမိုဝ်း တွႆႇမူၺ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ONE Championship ၵေႃႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ တီႈၼႃႈလိၵ်ႈသိုဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ႁပ်ႉတွၼ်ႈၽူႈတွႆႇမူၺ်း ပရေႃႇၼီႇၵႃႇ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ မီးဢႃယု 28 ပီ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၵယၢၼ်းသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၾိုၵ်းဝႆႉတီႈႁူင်းလဵၼ်ႈႁႅင်း Tiger Muay Thai တီႈဝဵင်းၽူႈၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပီ 2022 ပၢင်ၶႅင်ႇတွႆႇမူၺ်းႁိမ်ၵွၵ်းသူး ၶျႅၼ်ႊပီႊယႅၼ်ႊ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး (Thai Fight Royal Cup Champion) ၼၼ်ႉ ပရေႃႇၼီႇၵႃႇ ဢွင်ႇပေႉ ၽူႈၶႅင်ႇတွႆႇမူၺ်းသေ ယၢမ်ႈၸူပ်းလႆႈသူးၶျႅၼ်ႊပီႊယႅၼ်ႊ။ ၶပ့်မၢႆပၢင်တွႆႇမူၺ်း တႃႇမၼ်းၼၢင်းမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉ ONE Championship ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kantarawaddy Times ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/2/2025 ၼႆႉ ၽူႈတွႆႇမူၺ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸၢဝ်းၶၢင် ဢွင်ႇလႃႉ ဢၼ်ႇသၼ်းတင်း သျှမေး ဢႃႇတူဝ်ႇၵႅၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း တူႇရၵီႇ တေၶႅင်ႇတွႆႇမူၺ်းၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈမိူင်းၵႃႇတႃႇ။ မိူဝ်ႈပၢင်ၶႅင်ႇတွႆႇမူၺ်း ပီၵၢႆၼၼ်ႉတႄႉ ဢွင်ႇလႃႉ ဢၼ်ႇသၼ်း ယၢမ်ႈသုမ်းၵၢၼ်ႉ သျှမေး ဢႃႇတူဝ်ႇၵႅၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် ၵမ်းၼႆႉ ဢွင်ႇလႃႉဢၼ်ႇသၼ်း ၸွင်ႇတေထုပ်ႉပေႉလႆႈႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေလႆႈပႂ်ႉ တူၺ်းၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဢွင်ႇလႃႉ ဢၼ်ႇသၼ်းၼႆႉ မီးဢႃယု 39 ပီ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶၢင်သေ ယၢမ်ႈၶဝ်ႈပၢင်ၶႅင်ႇတွႆႇမူၺ်း MMA 49 ပၢင်၊ ပေႉ 30 ပၢင်၊ သုမ်း 19 ပၢင်။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး လႆႈလူင်းလၢႆး မိုဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်တင်း ONE Championship ၊ ပဵၼ်ၽူႈတွႆႇမူၺ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kachin News Group ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်လဵၼ်ႈႁႅင်း'] |
2025-01-31T10:35:19 | https://shannews.org/archives/62029 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၵ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် | ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ဢဝ်ၵိၼ်ဢဝ်ၸႂ်ႉၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းလူႉသုမ်းတင်းၼမ်။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊမႃး SSPP တင်း RCSS ၶဵင်ႈၶႅင် ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ဢိူင်ႇၼွင်ႁီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇယွမ်း 200 လင်ၶႃး ႁိူၼ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵိၼ်ဢဝ်ၸႂ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉမူဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၶဝ် (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ) သမ်ႉ လၵ်ႉႁႅင်းၼႃႇ၊ ႁူႉတႄႉႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်မၢၼ်ႈယဝ်ႉဝႃႈ ဢွၼ်တၢင်း ဢမ်ႇမီးၽႂ် ၶဝ်ႈမိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လၵ်ႉလူး၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈမႃးယူႇ ၽွင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၼႆႉၵူၺ်း ပႆႇမီးလိူၼ်၊ လၵ်ႉၵိၼ်ၵႆႇ၊ လၵ်ႉလဝ်ႈ ၊ လၵ်ႉတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယဝ်ႉၶဝ်ႈသွၵ်ႈႁိူၼ်း ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇယူႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်း RCSS ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ဢွၵ်ႇပိူင်ႁၢမ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းထိုင် ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း ၽူႈလႂ်ၽႂ် တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ပေႃးဢွၵ်ႇတေယိုဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ -“ႁၢႆတႄႉႁၢႆယူႇ သိုၵ်းသမ်ႉၼမ် မီးပႃးပျီႇတူႉၸိတ်ႉ SSS သေ ၽႂ် ၶဝ်ႈလၵ်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဝႃႈလႆႈတႄႉတႄႉ တေႃႈလဵဝ် ၾၢႆႇၶူဝ်းလၢႆးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆး 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း ၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ပေႃးၽႂ်ဢွၵ်ႇမီး ၶႂၢင်ႉသုၼ်ႇယိုဝ်းလႄႈ ဝႃႈၼႆဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်း ဢွၵ်ႇတင်းၼွၵ်ႈ၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၢႆယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇႁႃၶဝ်ႈမႃးယူႇသဝ်း တိုၵ်ႉမီးမွၵ်ႈလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း။ ၶဝ်မႃးၸွမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ SSS ။ SSS တႄႉ ၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈမီးမွၵ်ႈ 2 ပီယဝ်ႉ။ ၸဵမ်ႈမိူဝ်ႈ SSPP တႄႇလူင်းမႃးပုၼ်ႉၼေႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇယဵၼ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ဢၼ်ပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၵၢင်ဝၼ်းမိူဝ်းဢဝ်ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ၵၢင်ၶိုၼ်းတႄႉ ပၢႆႈၵႂႃႇၼွၼ်း ၶိုၼ်းတီႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈ တီႈ ဢၼ်ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈပီႈၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်း။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ပိူၼ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ် SSPP ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ပႆႇၶဝ်ႈမႃးလႆႈ၊ ၵမ်းပူၼ်ႉၶဝ်ၵႆႉဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊမႃးယိုဝ်း။ သိုၵ်းၶူဝ်းလၢႆး ယိုဝ်းၵွႆပႅတ်ႈယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်း တေပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈလႂ် မၢၵ်ႇတေတူၵ်းတီႈလႂ် ၵူဝ်မႃးတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇႁတ်း ၼွၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ပေႃး ၵၢင်ဝၼ်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် မိူဝ်းတူၺ်းထူဝ်ႇႁႄႉၽႂ်မၼ်းယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 15/01/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ႁွင်ႈယူတ်းယႃတူဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉမူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး ၸမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်၊ ၵုၼ်သၢႆး၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ၼမ်ႉဢုတ်ႇ ဢၼ်လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ သဵင်မၢၵ်ႇၸမ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈသွၼ်ႈယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-30T17:00:00 | https://shannews.org/archives/62022 | မိူင်းၶႄႇၸီႉသင်ႇ ဝၢႆးလင်ပီမႂ်ႇၶႄႇယဝ်ႉ ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆထွၼ်ဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | မိူင်းၶႄႇဝႃႈ ဝၢႆးလင်ပွႆးပီမႂ်ႇၶႄႇယဝ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တၵ်းလႆႈထွႆထွၼ်ဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးတူင်ႉတိုၼ်ႇသင်၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေၸတ်းပၢင်ပွႆးလႄႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢၼ် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇၶႄႇ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/01/2025 ။ ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်ၼၼ်ႉ ၸတ်းပၢင်ပွႆးယႂ်ႇလူင်၊ မီးတၢင်းၵႃႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ပွႆးပီမႂ်ႇၶႄႇ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉပၼ်ႇယူႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵႂႃႇမႃး မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတေႃႉၵူၼ်း တေႃႉၶူဝ်းသင်။ ၶဝ်ၵေႃႈလၢတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉဝႃႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၵူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈယဝ်ႉၼႆလႄႈ – ပွႆးၶဝ်ၵေႃႈ ၸင်ႇမီးၵူၼ်းဢိတ်းဢေႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈတႄႉ ပိူၼ်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇလေႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ ဝၼ်းတီႈ 16 လႄႈ 17 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊယဝ်ႉဢမ်ႇႁိုင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉ မိူင်းၶႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်သွင်ၸုမ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈၶႄႇ ၸႂ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထွႆထွၼ်ဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇၶႄႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း လူၺ်ႈတင်း ၵႂၢမ်းၶႄႇဝႃႈ – ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵၼ်သေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလႆႈထွႆထွၼ် ဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2025 ၼႆႉ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ Photo by – The Kokang/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၵွၼ်ႇထိုင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2025 ၼႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇမီးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇ မိူင်းၼွၼ်း၊ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၵႂႃႇ ယူႇၼႂ်းလုမ်းတိူင်းသိုၵ်း တႅၼ်းမၢၼ်ႈ။ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းလုမ်းတိူင်းသိုၵ်း ပဵၼ်ၸုမ်း PDF ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-30T16:10:00 | https://shannews.org/archives/62016 | ၶိူင်ႈမိၼ် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ 2 လမ်း ၽႃႇၺႃးၵၼ် ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် ၾႆးမႆႈယၢတ်ႇတူၵ်း | ဝၼ်းတီႈ 29/01/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ် တေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်း American Eagle လႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်း U.S Army Black Hawk helicopter ၽႃႇၺႃးၵၼ် ႁိမ်းဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် Ronald Reagan Washington National Airport မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶိူင်ႈမိၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ ပူဝ်ႊတူဝ်ႊမႅၵ်ႊ Potomac River ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ American Airlines ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၶိူင်ႈမိၼ် တေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်း American Eagle ၼႆႉ ပဵၼ်သႅၼ်းၶိူင်ႈမိၼ် CRJ-700။ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းဝဵၵ်ႊၶျီႊတိူဝ်ႊ (Wichita) ၸႄႈတွၼ်ႈၵၼ်ႊၸႅၵ်ႊ (Kansas) သေ မိၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ။ တီႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပႃးၵႂႃႇၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 60 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် 4 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ ငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်း ပၼ်ႊတႃႊၵုၼ်ႊ (Pentagon) ၵေႃႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း U.S Army Black Hawk helicopter ၼၼ်ႉ ပႃးၵႂႃႇၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း (3) ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၽွင်းတိုၵ်ႉ ၾိုၵ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ပလိၵ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ CBS ဝႃႈ – ၸုမ်းၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် လႆႈၸွႆႈဢဝ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်း 18 ၵေႃႉ ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလွတ်ႈသၢႆၸႂ်တႄႉ ပႆႇထူပ်းႁၼ်သေၵေႃႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၸွမ်းႁႃဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉ ၵတ်းႁႅင်းလႄႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈတင်း ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ၵေႃႈ သႂ်ႇႁႅင်းၶတ်းၸႂ်သွၵ်ႈႁႃ ၵူၼ်းၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ တီႈၶိူင်ႈမိၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈမိၼ်တေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်းၼႆႉ ႁၵ်းပုတ်းယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ ၼိုင်ႈၶိုင်ႈ။ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ ယၢတ်ႇတူင်းလူင်းၵႂႃႇ ႁိမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်း ပၼ်ႊတႃႊၵုၼ်ႊ (Pentagon) တင်း ဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် Ronald Reagan Washington National Airport ၼႆႉ မီးဝႆႉႁိမ်းၸမ်ၵူၺ်း။ ဢွင်ႈတီႈ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်မီးၶိူင်ႈမိၼ် ၶိုၼ်ႈလူင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽႃႇၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇသူႈမီး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-30T15:47:21 | https://shannews.org/archives/62009 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 20 လုၵ်ႈ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 20 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 29/01/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ တီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ တၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ 22 လုၵ်ႈ။ လွင်ႈၵူၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈလူႉၵွႆၸွမ်းလင်ၼိုင်ႈ။ မၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယိုဝ်းမႃးတၢင်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် တီႈႁိမ်းၼၢင်းတွင်း၊ ဝၢၼ်ႈမူဝ်းဢူး ဢၼ်မီးၾၢႆႇတူၵ်းၾၢႆၶုၼ်ၼၼ်ႉသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်မႃး တၢင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈၼႆႉ ဢေႃႈ။ ဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 20 လုၵ်ႈၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈ တီႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈၼႆႉ တေၵိုတ်းဝႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႉလႂ် 1 ပုၼ်ႈ မွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈၼႆႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/1/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇလႄႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 2 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈတင်း ဝၢၼ်ႈၽြႃးလွႆ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14 ၵေႃႉ – ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးၶႂၢၼ်ၸဵင် | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-31T08:00:00 | https://shannews.org/archives/62001 | လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ Vape (E-cigarette) မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ တေႃႇပၢႆးယူႇလီၸိူင်ႉႁိုဝ်? | ၵၢပ်ႈလႂ်ပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဝ်း ႁႃလၢႆးယႃႁိူဝ်ႉယႃၸႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ လၢႆးယႃႁိူဝ်ႉ ယႃၸႂ်ၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၼုမ်ႇထဝ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ယႃမဝ်းၵမ် ၶဝ်ႈမႃးၶူၼ်းလေႃး။ ယႃႈမဝ်ႈၵမ် မၢင်သႅၼ်းၵေႃႈႁႃ ယၢပ်ႇမၢင်သႅၼ်းၵေႃႈလႆႈငၢႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်းယႃႈၼႆႉတႄႉ ၸွတ်ႈတူဝ်ႈဝႆႉၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်သူင်လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ဢၼ်ဢဝ်ဝႂ်တွင်ၵဵၼ်ယႃႈလႅင်သေ လုတ်ႇၵူၺ်း။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉယဝ်ႉ လဝ်း – လီတူၺ်း – ၶိုတ်းၵၢပ်ႈၶိုတ်းပၢၼ်။ တီႈတႄႉမၼ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၽႂ်ဢမ်ႇၾၢင်ႉ မႅၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းလေႃးၵလူင်ၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၵၢၼ်မၢင် ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶႅၼ်း ၸႂ် ၵၢၼ်မၢင်သႅၼ်းၵေႃႈ ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈၼူၼ်းၸႂ်ၼႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် လႄႇႁႃလၢႆးယႃႁိူဝ်ႉယႃၸႂ်ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ မိူဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈႁဵတ်း မိူဝ်ႈလိုဝ်ႈၵေႃႈလိုဝ်ႈၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်တေႃႇသူႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၽႂ်မၼ်းမႃးတႃႇသေႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ပႆႇမီးရူတ်ႉမီးၵႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းၵႃႉ တိုၵ်ႉပႆလိၼ်ၶီႇလေႃႉၼၼ်ႉ လၢႆးယႃႁိူဝ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ တေဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းလၢႆးလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ ယႃၸႂ်ၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းဢဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိမ်ၶဝ်ႈမႃး သမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈပဵၼ်ၾိင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ယႃႇပူႉ လႅၼ်းယႃႈ တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်သူင်ၵိၼ်ပဵၼ်တႃႇ ယႃႁိူဝ်ႉယႃၸႂ် ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းသူင်ၵိၼ် ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၵေႃႈ တိတ်းၸပ်းယိၼ်ႉမၼ်းၵႂႃႇ ထိုင်တီႈၽၢတ်ႇ ဢမ်ႇ လႆႈ။ ဢၼ်ႁႃၵိၼ်ငၢႆႈသေ ပိူၼ်ႈ ၵေႃႈ ပဵၼ်လႅၼ်းယႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶႂ်ႈမီးလူင်ၵႂႃႇၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၼမ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ပွတ်ႇတေဢမ်ႇလီ လွတ်ႇလူမ်းဢမ်ႇလီသေ ပဵၼ်ၽေး တေႃႇသၢႆၸႂ်။ ၸိူဝ်းယူတ်းယႃ တၼ်းၶိုတ်းၵေႃႈ လွတ်ႈတၢႆ ၸိူဝ်းတၢင်းပဵၼ် ပဵၼ်ႁႅင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတၢႆၵေႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူၼ်မွင်ၶေႃႈၸႂ်ၵပ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႇၵႂႃႇ။ ယွၼ်ႉၵူၼ်းတိတ်းလႅၼ်းယႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးဢႃးလႃးလႄႈ မိူဝ်ႈပီ 2003 ၼၼ်ႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇယႃႈ ယႃၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ Hon Lik ၶူင်ဢွၵ်ႇမႃး ၼမ်ႉယႃဢၼ်တေၸၢင်ႈတတ်းလႆႈယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၼႆယူႇ။ သင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးယႃႈယႃ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႇယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၸိုင် တေဢမ်ႇ ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းလႅၼ်းယႃႈလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ၼမ်ႉယႃ တတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၼၼ်ႉ သႂ်ႇလွတ်ႇဢွၼ်ႇသေ ႁဵတ်းငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်းယႃႈဢၼ်တႄႉမၼ်းသေသူႇ။ တႃႇတေဢွၵ်ႇၵႂၼ်းမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်းယႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉထၢတ်ႈႁႅင်းၾႆးၾႃႉ (Electric) လႄႈ လၢႆးဢၢဝ်ႊထရႃႊသွင်ႊ Ultrasound သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းမႃး။ ထိုင်မႃး ပီ 2004 ၼၼ်ႉ ယႃတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈသႅၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈဝၢင်းၶၢႆၼႂ်း လွၵ်းၵၢတ်ႇမႃး။ ယွၼ်ႉလႆႈလုတ်ႇဢဝ်ဢၢႆၵႂၼ်း Vapor လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ Vaping ။ ဝၢႆးၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃး ထႅင်ႈလၢႆသႅၼ်းသေ ၸင်ႇဢွၼ် ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဢီႊသီႊၵရႅတ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ ၼႆထႅင်ႈ။ ဝၢႆးသေ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လိုဝ်းၵၼ်လၢႆလၢႆၸိုဝ်ႈ “e – cigs,” “e -hookahs,” “mods,” “vape pens,” “vapes,” “tank systems,” and “electronic nicotine delivery systems.” ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းႁူႉလၢႆးမၼ်း ၵေႃႈ ၶူင်ဢွၵ်ႇထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉသႅၼ်းၼိုင်ႈ။ သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉယႃၼႂ်းလွတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉ သဵင်ႈၸိုင် လႅၵ်ႈလၢႆႈလွတ်ႇၼမ်ႉယႃမၼ်းလႆႈ။ လွတ်ႇၼမ်ႉယႃ ၼႆႉ တေမီးသွင်သႅၼ်း သႅၼ်းၼိုင်ႈပဵၼ်ဢၼ်ပိုတ်ႇ Open သႅၼ်းၼိုင်ႈပဵၼ်ဢၼ်ပိၵ်ႉ Close ။ ၼမ်ႉယႃၼႆႉ ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉ ဢၼ်မီး သႅဝ်ဢၢႆႁွမ် မွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း။ တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉတႄႉၵေႃႈ တႃႇတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈ ဢၼ်တႄႉဝႃႈ ၼႆသေတႃႉ ဝၢႆးသေၽႄႈဢွၵ်ႇၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇၼမ်လၢႆ မီးၵူၼ်းသူၼ်ၸႂ်ၼမ်ယဝ်ႉသမ်ႉ ၸဝ်ႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵမ်ႈၼမ်သမ်ႉ ဢွၼ် ၵၼ်ၶူင်ပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်လဵၼ်ႈမႃး။ ငၢႆးမိူၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းမႂ်ႇထႅင်ႈ။ – လႅၼ်းယႃႈ ၾႆးၾႃႉ (E-cigarette) ၼႂ်းၼမ်ႉယႃလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ သႂ်ႇပႃးထၢတ်ႈၼီႊၵူဝ်ႊတိၼ်ႊ ပႃးထႅင်ႈ။ ပေႃးမႃး သွၼ်ႇတူၺ်း ဢၢႆၵႂၼ်းလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽေး။ ထၢတ်ႈဢၼ် ၽူႈၶူင်လႅၼ်းယႃႈ ၾႆးၾႃႉ ၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ပႃးၸေးမႃးတႄႉတႄႉ။ ပႃးထၢတ်ႈၼီႊၵူဝ်ႊတိၼ်ႊ ထၢတ်ႈလဵၵ်း (ၼီႊၵႄလ်ႊ) ထၢတ်ႈႁဵၵ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်သႅၼ်း ဢၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊငၢႆႈ။ တႃႇတေဢွၵ်ႇ ဢၢႆသႅဝ်မႃးလႆႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈသႂ်ႇပႃးထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ထႅင်ႈလၢႆသႅၼ်း ၼႆႉၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပွတ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းသႂ်ႇပႃးထႅင်ႈ ၵၼ်ႊၶျႃႊလႄႈ ထၢတ်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈမဝ်းမိင်းထႅင်ႈ ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ပေႃးလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ၾႆးၾႃႉၶၢဝ်းႁိုင် တေၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၸိူင်ႉႁိုဝ်? လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီလိူဝ်ယဝ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် ၶိူင်ႈဢၼ် ၸွႆႈႁႂ်ႈတတ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈဝႃႈ တိတ်းၸပ်းထိုင် တီႈဢမ်ႇၽၢတ်ႇသူပ်းလႆႈၵေႃႈ မီးမႃး။ သင်ဝႃႈ လုတ်ႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၸိုင် တိတ်းၸွႆးထိုင်တီႈဝၢင်းၽႃႈ ဢမ်ႇလႆႈမိူၼ်ၵၼ် တင်းလႅၼ်းယႃႈ ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပုမ်လူင် လုတ်ႇၵေႃႈ ၸၢင်ႈတိူဝ်ႉႁူင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ သင်ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈ တေၸၢင်ႈတိူဝ်ႉ ဢွၵ်းဢေႃသေ တေထိုင်ႉတေၼိုၵ်း။ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ သင်တႅၵ်ႈၵၼ်တၢင်း လႅၼ်းယႃႈ ဢၼ်ဢဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ႈ ႁဵတ်းဝႆႉၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ တေ ၶႅၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈၽေးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ မီး 7 လၢၼ်ႉ။ ထိုင်မႃး 2016 ၼႆႉ ၼမ်ထိုင် 35 လၢၼ်ႉ။ ပီ 2021 ၼႆႉ မီးထိုင် 55 လၢၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ၾႆးၾႃႉသေ ၸပ်းယိၼ်ႉမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်းယႃႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း၊ ႁူၺ်ႇတႃသႅပ်ႇ၊ သၢႆတႃမူဝ်း၊ သီႇသူပ်းၵမ်ႇလမ် ဢၢႆပၢၵ်ႇမဵၼ်။ ၼိူဝ်ႉၼင်ႁဵဝ်ႇႁႅင်ႈ။ သင်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈပၢၵ်ႇလႄႈ လူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ၵေႃႈ လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် တေဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ တေဢႆ၊ လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် တေၵပ်ႉ။ ၸႂ်သၼ်ႇၸႂ်ဝႆ၊ ဢူၵ်းၵႅၼ်း၊ လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁူင်းၶဝ်ႈလူႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေၶႂ်ႈဢေႃႉၸၢင်ႈႁၢၵ်ႈ၊ တွင်ႉၵႅၼ်းလႄႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတၢႆငၢႆႈ။ ဢမ်ႇသၢင်ႇတေႃႇ မၢၵ်ႇထၢတ်ႈ(Battery) လႅၼ်းယႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတႅၵ်ႇၵေႃႈ ၸၢင်ႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းထိုင် တၢႆလႆႈမိူၼ် ၵၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႆႉတႅမ်ႇ ဝႆႉၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယိုၼ်းထိုင်လႆႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢင်ႈဢဝ် ၵႂႃႇသႂ်ႇသူပ်း ၵိၼ်မႅၼ်ႈသေ မီးၽေးတေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇထႅင်ႈ။ ပေႃးတိတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ ၸွင်ႇတတ်းငၢႆႈယူႇႁႃႉ? ၸုမ်းလူလွမ်ပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ WHO ၶဝ် ဝႃႈဝႆႉတႄႉ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ ဢဝ်ယူတ်းယႃၸႂ် တႃႇတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ပေႃးတူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၸိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ၵႂႃႇတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ယူတ်းယႃ လူၺ်ႈလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ။ ဢၼ်တတ်းယိၼ်ႉမၼ်းလႆႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉပၢႆးၸႂ်ၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈ UK တႄႉ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၸႂ်ႉလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းသေ ၸင်ႇတတ်းလႆႈၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တႃႇတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၸႅတ်ႈၸႅတ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉတႅၼ်း ၵူၺ်းၵႃႈ လိုၼ်းသုတ်းတိတ်းယိၼ်ႉမၼ်း တင်းသွင်ဢၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်မႄးတူဝ်မႄးၸႂ်ၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈ တႃႇတေတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ၵုမ်းလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၸိူင်ႉႁိုဝ်? မိူဝ်ႈ 2014 ၼၼ်ႉ WHO ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇပိူင် ဢၼ်တေၵုမ်းယႃႈလႅင် (ဆေးရွက်ကြီး) ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်လူၼ်ႉ ထိုင်တီႈတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပိူင် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလႅၼ်းယႃႈမႃး တင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈ 2018 ၼၼ်ႉတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းသိင်ႊၵႃႊပူဝ်ႊ၊ ထႆး၊ တူႊပၢႆႊ၊ တူႊရၵီႊ၊ ဢီႊၵျိပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ဢွၵ်ႇပိူင်ႁႄႉႁၢမ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆတေႃႇၵၼ်။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းထႆးၼႆႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢဝ်လႅၼ်းယႃႈ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်း ၸၢင်ႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼႂ်းပိူင်မီးဝႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ – လႅၼ်းယႃႈ ၾႆးၾႃႉ (E-cigarette) ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်တိုၼ်းဢွၵ်ႇပိူင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ် ပႃးထၢတ်ႈၼီႊ ၵူဝ်ႊတိၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃးလႅၼ်း ယႃႈၾႆးၾႃႉယဝ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇပၼ်လုတ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင်ၵေႃႈ တၢမ်ႇငိုၼ်းတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈၺႃး။ မၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈဝႆႉသေတႃႉ သင်ဝႃႈ ဢဝ်မႃးသိုဝ်ႉၶၢႆၼႂ်းမိူင်းၸိုင် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တေ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇသုင်ႁႅင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ဝႃႈ တေၶႂ်ႈဢဝ်လႅၼ်းယႃႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ၸွမ်းၼႆ တၵ်းလႆႈၶူၼ်ႉႁႃလဵပ်ႈ ႁဵၼ်း ပၵ်းပိူင်မိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလွတ်ႈတၢင်းၽိတ်း။ သင်ဝႃႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈလႅၼ်းယႃႈဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈလႅင်သေ ႁဵတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၼ်းႁႄႉႁၢမ်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ သင်ဝႃႈ ႁုပ်ႈသေလၢတ်ႈၶိုၼ်းၸိုင် လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈသႅၼ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ မီးၽေးမိူၼ်ၵၼ်။ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇတတ်းယိၼ်ႉလႅၼ်းယႃႈၼႆသေ ၸႂ်ႉလႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉ E-Cigarette မႃး တႅၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင်တဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၵူၼ်းပုမ်လူင်လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢၼ်သိၵ်းႁိၵ်း လီဝႄႈ ၵႆၵႆ။ ပိူင်လူင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်း ဢွၵ်းဢေႃ တိုၵ်ႉမုၼ်းမႂ်ႇယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ သုတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်း လႅၼ်းယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးၺၢၼ်ႇလႅတ်းၽၢႆၶဝ်။ ပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ လႅၼ်းယႃႈၾႆးၾႃႉၼႆႉ သႂ်ႇမႃးပႃး ဢၢႆႁွမ်ဢၢႆႁိုၼ်း ဢၼ်ဢဝ်ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ ႁဵတ်းမႃးလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း လႅၼ်းယႃႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၼႆႉ လီတီႈသုတ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – share-knwge.blogspot / samitivehospitals/ hellosyarwon | ['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-01-30T12:28:40 | https://shannews.org/archives/61993 | ၵူၼ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ယွၼ်းၽိူမ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ | ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ (1) လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ႁႂ်ႈ ၽိူမ်ႉ(တိူဝ်း) ၶၢဝ်းယၢမ်းပၼ်ထႅင်ႈ တႃႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး ဝႃႈၼႆ။ တီႈၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ (1) ဢၼ်ၵၢႆႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး – မိူင်းထႆး (တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ) ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼမ် ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈဝၼ်းလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယွၼ်းႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တင်းသွင် ၾၢႆႇ ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းပၼ် ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၶၢမ်ႈၶူဝ်ၵႂႃႇမႃး ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ − “ၵူႈပွၵ်ႈ ၵွၼ်ႇတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပႆႇမႃး ထိုင်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတင်းသွင်ၾၢႆႇပိုတ်ႇပၼ် တႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်းလႄႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ တႃႇတေလတ်းၶၢမ်ႈၶူဝ်ၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ပိုတ်ႇပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်း ၵႂႃႇမႃးသမ်ႉ ၼမ်လႄႈ တႃႇတေလႆႈဝႂ်ၶၢမ်ႈၶူဝ်ၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း တီႈဢေႇသုတ်း ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းထိုင် 2 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်လႄႈ တႃႇတေႁႃသိုဝ်ႉၶူဝ်းၶွင်မႃးၵႃႉၶၢႆ၊ တႃႇၵႂႃႇမႃးၸွမ်းဝဵင်းမႄႈ သၢႆ – တႃႈၶီလဵၵ်းၼႆႉ လႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵႂႃႇမႃးၵူႈဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ – ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈထႅဝ် ပႂ်ႉၶၢမ်ႈၶူဝ်မၢႆ 1 တီႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း လွင်ႈၼႆႉ သင်ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တင်းသွင်ၾၢႆႇ ပိုတ်ႇပၼ်ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈထႅင်ႈၸိုင် တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ တေမီးလွင်ႈငၢႆႈလူမ်ၸႂ်မႃးသေ လွင်ႈၵႂႃႇမႃးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ။ ဢၼ်ႁိမ်ၵၼ်ၶဝ်ႈထႅဝ် တႃႇၶၢမ်ႈၶူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းမႃး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၶူဝ်မၢႆ (1) ဢၼ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇပိုတ်ႇပၼ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းတေႃႇထိုင် ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း။ ပူၼ်ႉမႃးၽွင်းပီ 2015 တေႃႇထိုင် ပီ 2020 ၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၸၢင်ႈ ၵႂႃႇမႃးလႆႈယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းတေႃႇ ႁူဝ်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၶိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽွင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လႄႈ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉသေ ၸင်ႇမႃးပိုတ်ႇပၼ် ၶိုၼ်း မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼႆႉၵူၺ်း။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သွင်ဢၼ်။ ၶူဝ်မၢႆ (2) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး။ ၶူဝ်မၢႆ (1) ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်းလတ်းၶၢမ်ႈ ၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးၶႂၢၼ်ၸဵင် | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-30T11:46:48 | https://shannews.org/archives/61989 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းမူႇၸေႊ တီႈ 105 လၵ်း | ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်း တီႈ 105 လၵ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊယဝ်ႉသေတႃႉ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ် ယွၼ်းငိုၼ်းၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 28/01/2025 မႃးၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူမ် သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၵၢႆႇၸူး တီႈပၢင်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ 105 လၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈၶိုၼ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ၶူမ် ဢၼ်ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၸူး 105 လၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇပၼ်တေႃႉတၢင်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ် လတ်းၽၢၼ်ႇ ၵႂႃႇမႃးၵူႈၵေႃႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထဵတ်ႈထၢမ်ယဝ်ႉ ယင်းလႆႈၼႄပႃး မၢႆၾၢင်ထႅင်ႈဢေႃႈ”-ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၵဵတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလွင်ႈပွင်ႇၸႂ်ၽွင်းပီမႂ်ႇၶႄႉလႄႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ပေႃးပဵၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၼိုင်ႈလမ်းၼႆႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 5 ႁဵင်၊ ရူတ်ႉၵႃးဢွၼ်ႇသမ်ႉ 1 မိုၼ်ႇ 2 မိုၼ်ႇ။ ရူတ်ႉၵႃးလူင်လႄႈ ရူတ်ႉဢၼ်ၵႂႃႇမႃးၸွမ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ယင်းပႆႇၸၢင်ႈလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး – ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈ 105 လၵ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃးသေ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ မိူၼ်ၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ၸွမ်းဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ လႆႈဝႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မႃးသေပွၵ်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးၶွၼ်ႈယူႇၼမ်ဝႆႉ ဝဵင်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးၶႂၢၼ်ၸဵင် | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-30T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61985 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်းပႃး တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း | တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ – ဝႃႈတႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ႁႃလၢႆးတၢင်း တႃႇဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇငိူင်ႉဝႄႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၼႆႉ မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ လၢတ်ႈဝႃႈ တေပဵၼ်လွင်ႈၾိုၵ်းသိုၵ်းပၼ် ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၶဝ်ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၽႃမူၼ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၸိူဝ်းမီးဢႃယုၼႂ်းၵႄႈ 18 ထိုင် 35 ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ် ၵၼ်မႃးလၢႆးငၢၼ်းတူဝ် တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဝႃႈၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ဝူၼ်ႉၵႂင်သေ ႁႃတၢင်းဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ တၢင်ႇတၢင်းၵၼ်ယူႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တင်ႈတႄႇပီ 2024 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၵႂႃႇတၢႆၼႃႈသိုၵ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈလၢင်း ဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈပၼ် ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေဢိတ်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 20 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးလႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇပႃးမႃးၼႆၵေႃႈ ၸႂ်တၢႆပေႃးၶႂ်ႈဢွၵ်ႇဢေႃႈ။ တေလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၸွမ်း တဵၼ်ႈၵႃႈၸွမ်း ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ 5 ပီၼႆလႄႈ – ၸူဝ်ႈပၢၼ်လူဝ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈႁဵၼ်းလၢႆးသင်ယဝ်ႉ။ လီသဵင်ႈၸႂ် ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇပႃးၼၢင်းယိင်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၼုမ်ႇ ယွမ်းၵႂႃႇၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၵဵပ်းပႃးၼၢင်းယိင်း – ၼႆ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်း သေ ၶဝ်ႈတဝ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝဵင်း၊ တီႉဢဝ်ၼုမ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 27 ပီ – တီႈထႅဝ်ၶၢႆထၢၼ်ႇမီႈ ဢၼ်မီးတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းလဵပ်ႈဝဵင်းတၢင်းတူၵ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇပေႃႈမႄႈ ၵႂႃႇယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ သမ်ႉဝႃႈ – တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း 20 သႅၼ်ၵွၼ်ႇၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇယိင်းလႄႈၸၢႆး ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉလွင်ႈၵႂႃႇမႃး၊ ယၢမ်းၵၢင် ၶမ်ႈၵၢင် ၶိုၼ်း ဢမ်ႇလီဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၵေႃႉလဵဝ်၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၵႆလႃးလႃးၼႆ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းသေ လဵပ်ႈယၢမ်း ပႂ်ႉတူၺ်းၼႂ်း ပွၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ သၢင်ႇထုၵ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ တီႉၺွပ်းၶျေႃးတီႈၼၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဢွၼ်ၵၼ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-29T17:00:00 | https://shannews.org/archives/61973 | ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉ Podcast ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းတႃႇၵူၼ်းႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်? | ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉ (Podcast) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းမီးမႃးလၢႆပီယဝ်ႉသေတႃႉ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉ ပႆႇပေႃးႁူႉၸၵ်းၵၼ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၵႃႈႁိုဝ်။ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းဢၼ်လဵၼ်ႈ Social Network ယူႇတႃႇသေႇ ယင်းတေဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်သင်၊ ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လမ်ႇလွင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸွမ်းၼင်ႇ တီႈလႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈဝႆႉသေ တေႁၢႆးငၢၼ်းၼႄပၼ် ၼင်ႇၼႆ။ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉ တႄႇမီးမႃး မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 2000 ပဵၼ် Tristan Lewis လႄႈ Dave Weiner တႄႇႁဵတ်း မႃး။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း – ဢတ်းသဵင်တႃႇသႂ်ႇၸွမ်းငဝ်းတူင်ႉၵူၺ်း။ ဝၢႆးမႃး ၶိုၼ်းဢတ်းသဵင် ၶေႃႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈ ပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းတၢင်ႇဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝႅပ်ႉသၢႆႉ၊ RSS (Really Simple Syndication) feeds ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ RSS ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းမၼ်းငၢႆးမိူၼ် ဝႅပ်ႉသၢႆႉ တႃႇပိုၼ်ၽႄႈၶၢဝ်ႇသႅၼ်းၼိုင်ႈ။ ၽူႈၵုမ်းၵမ် ၶပ်းၶိုင်မၼ်း တေပေႃႉလိၵ်ႈဢၼ်ပဵၼ်လွင်ႈႁူဝ်ႁုပ်ႈၶၢဝ်ႇဝႆႉသေ ႁဵတ်းပဵၼ်ၾၢႆႇလ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေဢတ်းသဵင် သႂ်ႇဝႆႉပႃး။ ဝၢႆးၼႆႉ ၸင်ႇယုၵ်ႉမုၼ်းမႃးႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉၶိုတ်းပၢၼ်။ ပဵၼ်မႃး RSS Version 0.92 ။ Podcast ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိုတ်းၸၼ်ႉမႃး ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ IT Talks ဢၼ်တူဝ်ႊၶေႊ Dough Kaye ၵေႃႉဢတ်းသဵင်သေ တၢင်ႇဝႆႉၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ မိူဝ်ႈပီ 2003 ။ Podcast ႁူဝ်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈထွမ်ႇၼမ် တေႃႇထိုင် ပီ 2012 ၵေႃႈ တိုၵ်ႉႁိူင်းယူႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် ၼင်ႇႁိုဝ် Podcast ၼႆႉ ပေႃးတေၶဝ်ႈထိုင်ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းထၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇသႂ်ႇ ပႃးမႃးၸွမ်း ဢႅပ်ႊပလီႊၶေႊသျိၼ်း iTunes ဢၼ်မီးၼႂ်းဢၢႆႊၾူၼ်ႊ I Phone ယၢမ်းလဵဝ်။ တႄႇၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်း ႁုၼ်ႈမႂ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉမႃးၼမ်။ မိူဝ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်း တႃႇတေလႆႈၸၼ်ထွမ်ႇ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီး ဢႅပ်ႊပလီႊၶေႊသျိၼ်ႊ ဢၼ် မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ Podcatcher ၼႆၼၼ်ႉ။ မီးဢႅပ်ႊဢၼ်ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢႅပ်ႊပလီႊၶေႊ သျိၼ်း iTunes ပၼ်ႇၵၢၼ်ငၢႆႈ။ ၾူၼ်းဢၼ်ထွမ်ႇလႆႈ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၢႆႊၾူၼ်းဢၢႆႊၽႅတ်ႊ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ သူင်ထွမ်ႇၵၼ်မႃးၵမ်ႈၼမ်။ ၽွတ်ႉၵၢတ်ႉ (Podcast) Podcast ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသႅၼ်းဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးၵႃႈႁိုဝ်။ မၼ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈ RSS feeds သေ ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉမႃးၵူၺ်း။ တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်လႆႈထွမ်ႇလႆႈငိၼ်း တၢင်းႁူႉၼမ်တၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈ ၵူႈသႅၼ်း သႅၼ်းၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈ။ Podcast ၼႆႉ မၼ်းငၢႆးမိူၼ် ၶပ်းမၢႆဢွမ်လူမ်း ရေႇတီႇယူဝ်ႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ မၼ်းဢမ်ႇမေႃပူၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းပႅတ်ႈ။ ၵဵပ်းထွမ်ႇမိူဝ်ႈလႂ်ၶၢဝ်းလႂ် တီႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၶႂ်ႈထွမ်ႇၼႂ်းၾူၼ်း ၼႂ်း ၶွမ်းၵေႃႈငၢႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်သႅၼ်းၶၢဝ်ႇရေႇတီႇယူဝ်ႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈၸိုင် ၶၢဝ်ႇၵူႈႁူဝ်ၼၼ်ႉ ထွမ်ႇပွၵ်ႈလဵဝ် ၵူၺ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈမေႃပူၼ်ႉၶိင်ႇၶၢဝ်းမၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်ႇႁွပ်ႈဝၼ်းလႄႈသင် ႁွပ်ႈလိူၼ် လႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုပ်ႇထွမ်ႇထႅင်ႈၵေႃႈ တေတူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်း။ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼၼ် ၊ ထွမ်ႇမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈ၊ ဢမ်ႇမီးတူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်း ဢမ်ႇမီးၼဝ်ႈမီးၵႄႉ။ ပဵၼ်သဵင်ဢၼ် ပၼ်ၾၢင်ႉလႄႈ ပၼ်တၢင်းႁူႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိုၼ်ႇတူဝ်ၸိုၼ်ႇၸႂ် လႆႈယူႇတႃႇသေႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇသူႈမီးၽႂ် ၶႂ်ႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸွမ်း ၵၢၼ်ပႂ်ႉထွမ်ႇရေႇတီႇယူဝ်ႇ။ ဢမ်ႇမီးၽႂ် ၶႂ်ႈပႂ်ႉတူၺ်းလၢႆးၵၢၼ် ၼႂ်းၶျွင်ႉထီးဝီးTV ယဝ်ႉ။ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈတူင်ႉၼိုင်ယူႇၵူႈဝၼ်းၵူႈၶိုၼ်းလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၸင်ႇဝၢႆႇၸူးၽွတ်ႉၶၢတ်ႉမႃး။ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉ လိူဝ်သေ ၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈၼႂ်းဢၢႆႊၾူၼ်ႊယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဢႅပ်ႊ Spotify ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ၾူၼ်းဢႅၼ်ႊတရွႆႊ (android) သႅၼ်းလႂ်ၵေႃႈ လူတ်ႊဢဝ်ထွမ်ႇလႆႈ။ တင်းထွမ်ႇတင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလႆႈပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းႁင်းၶေႃၶေႃ။ သင်ပဵၼ်ဝီးတီးဢူဝ်းၸိုင် Size File မၼ်းတေၼၵ်းသေ သင်ဝႃႈ Internet ဢမ်ႇႁႅင်း တေဢမ်ႇၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈမုလ်း ဢၼ်ဢတ်းသဵင် ၼႂ်းၽွတ်ႉၶၢတ်ႉတႄႉ တေၸၢင်ႈၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈငၢႆႈလိူဝ်။ တေဢမ်ႇလူဝ်ႇ Internet ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈထွမ်ႇလႆႈ။ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼႆႉ – ၸၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈၸေးသႅၼ်း – ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈလဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်၊ လွင်ႈပၢႆးသၢႆႊ၊ လွင်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးတူင်ႇၵူၼ်း၊ ပၢႆးပိုၼ်းလႄႈ ပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ် ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 1980 ၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃး Audio-blogging ၼႆသႅၼ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထွမ်ႇသဵင် မိူၼ်ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးႁူႉၸၵ်းၼမ် ။ လႆႈဝႃႈ Podcast ပႆႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ပဵင်း မိူဝ်ႈပၢၼ် ၶိူင်ႈ iPod ၸိူဝ်း ၼႆႉဢွၵ်ႇမႃး။ Podcast ဢၼ်ဝႃႈၼႆ လၢတ်ႈငၢႆႈငၢႆႈၵေႃႈ တႃႇထွမ်ႇလႆႈသဵင် ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇၵၢၼ် မိူဝ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်း မိူဝ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်သေတီႈတီႈလႄႈ မိူဝ်ႈၾိုၵ်းသၢၼ်းဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပိုတ်ႇထွမ်ႇ ဝႆႉသေ လွင်ႈလွင်ႈၵေႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းတေဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၵႂႃႇလၢႆလၢႆ တေလႆႈပႃးတၢင်းႁူႉၵႂႃႇၸွမ်း။ တႃႇထွမ်ႇလႆႈ Podcast ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၾူၼ်းလႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၵူၺ်း။ ထွမ်ႇလႆႈၼႂ်းဢႅပ်ႊ Apple Podcasts၊ Google Podcasts၊ Spotify ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ Soundcloud ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉၵေႃႈ မီးဝႆႉၼႂ်းၾူၼ်းၵူႈသႅၼ်းလႄႈ တေၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၸိုင် ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးၸမ်ယူႇၵေႃႈ မိူၼ်ၵႆဝႆႉ။ မီးဝႆႉ ၼႂ်းၾူၼ်းယူႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တေလႆႈထွမ်ႇမၼ်း။ တီႈတႄႉမၼ်း ပဵၼ်သႅၼ်းဢၼ်လီၶဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်ႈထွမ်ႇတၢင်းႁူႉတၢင်း ႁၼ်။ သင်ၶဝ်ႈထွမ်ႇ လွင်ႈဢၼ်ပိူၼ်ႈတွင်ႈထၢမ်ၵၼ် Interview လွင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသေဢၼ်ဢၼ် ၊ လၢႆးၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၶႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈဢၼ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တေမီးသဵင်ၶိုၼ်ႈသဵင်လူင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ သဵင်သိူဝ်းမူၼ်ႈၼူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႃးလႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈၸၼ်ၸႂ်တႄႉ။ ၽွတ်ႉၵၢတ်ႉ (Podcast) ပပ်ႉလိၵ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတၼ်းလူၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇ ၵႂႃႇသိုဝ်ႉပပ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးလူ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 2 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈပၢႆးႁူႉပၢႆးႁၼ် ၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ SHAN NEWS ဢၼ်ဢွၵ်ႇပၼ်ၶၢဝ်ႇမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထွမ်ႇငိၼ်း လႆႈလူလႆႈတူၺ်း ယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၸတ်းဝႆႉပၼ် ၽွတ်ႉၵၢတ်ႉမိူၼ်ၵၼ်။ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈထွမ်ႇသဵင်ၶၢဝ်ႇတႆး ငဝ်းလၢႆးမိူင်းတႆး လၢႆလၢႆလွင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈၵူႈယၢမ်း။ တႃႇထွမ်ႇလႆႈ ၽွတ်ႉၶၢတ်ႉဢၼ်ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၸတ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးဝႆႉ ဢႅပ်ႊ Spotify ။ ႁႂ်ႈႁႃလူတ်ႊဢဝ်ၼႂ်း Play Store သေ ပိုတ်ႇ account ဝႆႉၸိုင် ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ဢမ်ႇႁႅင်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈထွမ်ႇလႆႈ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပိုတ်ႇထွမ်ႇလႆႈ ၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈသင် တၢင်းႁူႉၼမ် တၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈ ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်းၼႃႈမႃးၵေႃႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ တေၸတ်းဢွၵ်ႇမႃး ႁူဝ် ၶေႃႈဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်ထႅင်ႈ တင်းၼမ်ယူႇ။ သင်ဝႃႈလူတ်ႊ Spotify မႃးဝႆႉယဝ်ႉၸိုင် ႁႂ်ႈပိုတ်ႇဢႅၵ်ႉၶွင်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တႅမ်ႈႁႃဝႃႈ Shan Herald Agency for News (SHAN) ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ႈလိူၵ်ႈထွမ်ႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈထွမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈ ယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ယႃႇပၼ်ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်းၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ဢၢႆႊ ထီႊလူင်ၼႆႉ။ ဢၢင်ႈဢိင်မႃးတီႈ – Mekan0.com/ BBC လႄႈ my.eyewated.com | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-01-29T16:00:00 | https://shannews.org/archives/61967 | သိုၵ်း MNDAA ပၼ်တူတ်ႈၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈ တီႈၽူႈမီးၸၼ်ႉၶဝ် ဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ | တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ၽူႈၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ဢူးသျႅဝ်ႉၶျိ ပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း MNDAA ။ မၼ်းၸၢႆး ၵၼ်ႉၸၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယုၸင်ႇႁႃမီး 3 ၶူပ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/12/2024 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်း တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်တူဝ်သေ လုမ်းတြႃးဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸင်ႇတႅပ်းတတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/01/2025 ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မႃးဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼႄ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလႄႈ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းၶဝ်ဝႃႈ – ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈယဝ်ႉ – ၼႆၵူၺ်း။ ဢမ်ႇဢဝ် ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၵႂႃႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူင်တၢမ်ႇတေႃႇၼႃႈၵူၼ်းမိူင်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶဝ်တေပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတႄႉ မွၵ်ႈႁိုဝ်ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ မႄႈလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုမ်းတြႃးပူင်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆပၼ်ၼႆလူးၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ – ႁဵတ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိူၼ်ႈပေႃးထၢၼ်ႇၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈယဝ်ႉ တေလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ပႃး ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ငိုၼ်းၶႄႇ 3 မိုၼ်ႇယႂၼ်ႊ ဝႃႈၼႆပႃး။ ၾၢႆႇတၢင်းပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႃႈ – ဢမ်ႇပေႃးၸႂ် ၼိူဝ်ဢၼ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းလုမ်းတြႃး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းၼႃ ၼိူဝ်ၽူႈႁဵတ်းၽိတ်းသေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၽူႈႁဵတ်းၽိတ်း ထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ် ဝႃႈ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလုမ်းတြႃးဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ တေဢဝ်လၢတ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းတၢင်းၼိူဝ်ၵွၼ်ႇ ဝႃႈ ၼႆ။ ဢူးသျႅဝ်ႉၶျိ ဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဢႃယု (ဢသၢၵ်ႈ) တေမီးမွၵ်ႈ 50 ပီ။ ထုၵ်ႇသိုၵ်း MNDAA တီႉၺွပ်းတူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸင်ႇႁႃမီး 2 ၶူပ်ႇၶိုင်ႈ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2024 ၽွင်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ ၶူးသွၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶူးသွၼ်ၼၼ်ႉ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 20 ပၢႆ တီႈဝဵင်းမိူင်းၵူဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၶႂၼ်မိူင်း | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-01-29T15:00:00 | https://shannews.org/archives/61956 | ထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေၵိုတ်းယင်ႉ ၵၢၼ်ၶၢႆပၼ်ၾႆးၾႃႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ | Provincial Electricity Authority (PAE) ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၶၢႆၾႆးၾႃႉ ပၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26/1/2025 ၼႆႉဝႃႈ – တႃႇတေႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈဢဝ်ၾႆးၾႃႉ မိူင်းထႆး ၵႂႃႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ရႃႇၸဝတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇမိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ တေႁူမ်ႈ ၵၼ်တင်း PEA သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းထႆး ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသွင်ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၶၢႆၾႆးၾႃႉပၼ် တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ။ သင်ၵူတ်ႇထတ်းထူပ်း ႁၼ်ဝႃႈ မီးလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၾႆးၾႃႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈမၢႆမီႈၸိုင် တေၵိုတ်း လိုဝ်ႈၵၢၼ်ၶၢႆၾႆးၾႃႉၵႂႃႇ – PEA လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Prasit Junprasit ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်း PEA ယိုၼ်ႈယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၶၢႆၾႆးၾႃႉပၼ်တီႈ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ 2 တီႈ၊ ၽြႃးသၢမ်သူႇ 1 တီႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း 2 တီႈ – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းထႆး တုၵ်းယွၼ်းလႄႈ လႆႈတတ်းလွင်ႈၶၢႆၾႆးၾႃႉပၼ် တီႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ 2 တီႈ။ ၼႂ်းပီ 2024 သမ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢႆႇပၼ် ၵႃႈၾႆးၾႃႉလႄႈ လႆႈတတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၾႆးၾႃႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း – PEA လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ်သေ တတ်းၶၢတ်ႇၾႆးၾႃႉ ဢၼ်မိူင်းထႆး ၶၢႆပၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင်တေႃႇၵူၼ်းထႆး ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-29T14:35:43 | https://shannews.org/archives/61946 | ဝၼ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇၶႄႇ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ | ၽွင်းၶၢဝ်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇၶႄႇ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢုၼ်ႇၸႂ် ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆၸႂ်လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ဝၼ်းတီႈ 27-29/1/2025 ၼႆႉ သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇၶႄႇလႄႈ လၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇ/ လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ယိုဝ်းၵွင်ႈႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ၊ ပွၵ်ႉႁွင်ႇ၊ ပွၵ်ႉၼိူဝ်၊ ပွၵ်ႉၸၢၼ်း၊ ပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတူၵ်းလင်ၶႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇၶႄႇၼႆႉ မၢၵ်ႇမၼ်းတူၵ်းသႂ်ႇ လင်ၶႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ၶႂ်ႈဝႃႈ ၵူႈပွၵ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ် မႃးတူၵ်း သႂ်ႇႁိူၼ်းလင်လဵဝ်ၵူၺ်း 3 လုၵ်ႈ။ ထႅင်ႈလင်ၼိုင်ႈသမ်ႉ သွင်ၽူဝ်မႄး တိုၵ်ႉၼွၼ်းယူႇၼၼ်ႉ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၶဝ်တိုၵ်ႉ ၼွၼ်းလပ်း ၵတ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၶဝ်ၵွၼ်ႇၶႃႈဢေႃႈၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇမၢၼ်ႇၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇမၢၼ်ႇၵႃး တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း တႅၵ်ႇၸတ်ႉလူႉၵွႆ လမ်းၼိုင်ႈ။ ၵႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႃးသႅၼ်း (Mark II) လူႉသုမ်းၶၼ်ငိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 10 သႅၼ်ပျႃး ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းပီမႂ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယိုဝ်းၵွင်ႈႁပ်ႉတွၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၽေးတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼမ်လႄႈ သင်ပဵၼ်လႆႈ ၸႂ်ႉ ၸုတ်ႇမူၵ်ႇၾႆးသေ ႁပ်ႉတွၼ်ႈၼႆ ယိုင်ႈၶႅၼ်းလီ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၽေးတႃႇၵူၼ်းသင် ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊလၢတ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2022 ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇၵွင်ႁပ်ႉပီမႂ်ႈၶႄႇၶဝ်တူၵ်းသႂ်ႇ ႁူဝ်မႃႇၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ ၵွင်းမူးတူင်ႈ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်ပွႆးၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ဢၼ်ၶဝ်ၸတ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းသႂ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်း ၼႃလႄႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉၶဝ်ႈလိုၵ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းတိူဝ်ႉထိုင်တူဝ်ၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မူႇၸေႊလၢတ်ႈ။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၶႄႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵႃႉၶၢႆၵေႃႈၸႂ်ႈလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်းၼမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢဝ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇသေ ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼွၵ်ႈ မၢႆမီႈ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ်။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-01-29T12:31:33 | https://shannews.org/archives/61941 | 4 ၸိုင်ႈမိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ပႂ်ႉယၢမ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ မႄႈ ၼမ်ႉၶူင် | မိူင်းၶႄႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းလၢဝ်းတင်း မိူင်းထႆး တေႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပႂ်ႉယၢမ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင် ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – ဢၼ်သီႇၸိုင်ႈမိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ပႂ်ႉယၢမ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတိုၵ်းတေႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵၢၼ်လၵ်ႉလွမ်ႉၶဝ်ႈမိူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇ ၽွင်းၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် သီႇၸိုင်ႈမိူင်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေပိၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၶေႃႈမုလ်း ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းပၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်တေႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင် ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵမ်းထူၼ်ႈ 149 ။ တေတႄႇၵႂႃႇ ဝၼ်းလႂ်ၼႆ ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉတႅတ်ႈတေႃး။ လွင်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵမ်းထူၼ်ႈ 148 တႄႉ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မီးဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 200 ၵေႃႉ၊ ႁိူဝ်းသိုၵ်း 9 လမ်း လုၵ်ႉတီႈၸႄႈတွၼ်ႈယူႊၼၢၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ တႄႇပၼ်ႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ မႃးၸွမ်း သၢႆၼမ်ႉမႄႈၶူင် တေႃႇထိုင်မိူင်းလၢဝ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-28T16:34:24 | https://shannews.org/archives/61936 | ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ငိၼ်းၸူမ်းထိုင်မိူင်းၶႄႇ လွင်ႈၶဝ်ႈၸွႆႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ | ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈပၢင်ပွႆး ဝၼ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇၶႄႇ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/1/2025 ၼႆႉဝႃႈ – ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင်မိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် လွင်ႈၼိမ်သဝ်းလႄႈ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – တေဝႆႉ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်တင်းမိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇသေ တိူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၶူင်း ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ။ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ သိုပ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈ ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈထတ်းသၢင် ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – မိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းႁဵတ်း။ တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်တီႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊၵေႃႈ တေလႆႈပႃး မိူင်းၶႄႇၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ ႁႂ်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း မိူင်းၶႄႇ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈတႄႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ ဢဝ်လွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ၼမ်လိူဝ်မိူင်းၶႄႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၵိုတ်းတိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းဝူင်ႈတီႈ 3 လိူၼ်ၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (MNDAA) တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်။ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီးလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လႅပ်ႈတေၸၢင်ႈၵိုတ်း တိုၵ်းမႃးထႅင်ႈ ယူႇၼႆ – ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းတၢင်မိူင်းၶႄႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ Mrs. Ma Jia ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ လႆႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃသေ တေတိူဝ်းၶူင်သၢင်ႈတိုဝ်းတၢင်း လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-01-28T13:55:34 | https://shannews.org/archives/61920 | လုၵ်ႈၶူၺ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဝ်ႇ တၢၼ်းသူၺ်ႇ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ပူင်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 ပီ | တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၼေႇၸူဝ်းမွင်ႇ (နေစိုးမောင်) လုၵ်ႈၶူၺ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ပူင်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 ပီ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ၸႂ်ႉသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းဢူၼ်ဢၢၼ်မေႃးမႄးၼႆသေ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင် မတ်ႉတႃ 505 (ၵ) ၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်း တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၼေႇၸူဝ်းမွင်ႇသေ ပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ NP News ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈတွၵ်ႊတိူဝ်ႊ သေႃႇမျိၼ်ႉမွင်ႇ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း၊ ၸွမ်ၽွင်းလူင် တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၶၢဝ်းႁိုင်သေ လူႉသဵင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး တႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇတီႈ Facebook သုၼ်ႇတူဝ်ဝႃႈ – “သင်ဝႃႈ ၸၢတ်ႈၼႃႈ ၵိူတ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမႃး ႁႂ်ႈၵႂႃႇၵိူတ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးၸႂ်ၵူၼ်းသေ မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းလွတ်ႈလႅဝ်း၊ ႁႂ်ႈလႆႈၸွႆႈပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်ၵူၼ်း ၼမ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ” – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Myanmar Now ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈတွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၼေႇၸူဝ်းမွင်ႇ တႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇ တီႈ Facebook သုၼ်ႇတူဝ် မၼ်းၸၢႆး ၸိူင်ႉၼၼ်သေ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/10/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၺႃးပလိၵ်ႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တီႉၺွပ်းဢဝ်တူဝ်မၼ်း ၸၢႆးၵႂႃႇ တီႈဝဵင်ႇလိူဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၼေႇၸူဝ်းမွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၶူၺ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢၼ်းသူၺ်ႇလႄႈ တေႃႇၵျၢႆႇၵျၢႆႇ၊ ပဵၼ်ၽူဝ် လုၵ်ႈယိင်းလူင်ၶဝ် တေႃႇၵျီႇၵျီႇသူၺ်ႇ၊ တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ဢူးတိၼ်ႇၸဵင်ႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၵေႃႉၵဝ်ႇ (ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢၼ်းသူၺ်ႇ ၽွင်းငမ်းမိူင်း)၊ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ပေႃႈ မွင်ႇၼေႇသူၺ်ႇတူၺ်းဢွင်ႇ (လၢၼ် ၸၢႆးႁၵ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢၼ်းသူၺ်ႇ)။ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၼေႇၸူဝ်းမွင်ႇၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ် မေႃယႃ ၼႂ်းႁူင်းယႃ တပ်ႉသိုၵ်း ယၢမ်ႈမီးၸၼ်ႉတႃၶုၼ် ၸၼ်ႉၸဝ်ႈသိုၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ လိုဝ်ႈၵၢၼ်တီႈႁူင်းယႃတပ်ႉသိုၵ်းသေ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၼ်ဝႆႉပဵၼ် ၶူးပူင်သွၼ်လူင် ပႃႇမွၵ်ႉၶၶျူၵ်ႉ ဝႆႉတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-28T11:53:12 | https://shannews.org/archives/61917 | ၵၢၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၵျႃးၽႅၼ်ႉ လုၵ်ႉပွတ်းႁွင်ႇပွင်ႇထိုင်ၸဵမ်ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ်ႁႃႉ ၽႅၼ်ယွၼ်ႉ ၽႅၼ် | ၸိုင်ႈမိူင်းဢွၼ်ႇဢိတ်းမိူင်းၼိုင်ႈၼႆႉ ပၢႆသေလိူဝ်ဢိူမ်ႈၸပ်းဝႆႉတင်းၸိုင်ႈမိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလူင်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမေႃၵၼ်ပေႃးၼႆတႄႉ ႁႃတၢင်းတၢႆဝႆႉထႃႈၵူၺ်းလႃႈ ၼႆဝႃႇ။ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝၢၼ်ႁူၵၼ်သေတႃႉ ပဵၼ်ဝႆႉႀီႊဢူဝ်ႊရီႊၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ဢၼ်ယၼ်ၼိူဝ်ၵၢၼ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉၸွမ်းပိုၼ်းဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃးလႄႈ ၵႃႈလႆႈယွမ်းထွမ်ႇယဝ်ႉ။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးလင်ပီ 2021 မႃး ၵွႆႈယူႇၵွႆႈယၢႆႈ ၵွႆႈႁိုင်ၵွႆႈယူပ်ႈ ယွၼ်ႉႁူဝ်ၼႃႈ ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁိမ် ၵၼ်ၵိၼ်မိူင်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်မႃး လွၼ်ႉၵႅၼ်လွင်ႈႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸၢႆႇႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈသေ တေႃႉတႄႉၵိုတ်းၸိုဝ်ႈမၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းမုင်ႈမွင်း တႃႇၶွၼ်ႈတုမ်လႆႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၸိူဝ်ႉဢမ်ႇၸႅတ်ႈၾၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႆႉ ၶၢမ်ႇလႆႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 70 ပီမိူင်း လိူဝ်ၼႆ ယင်းလႆႈဝႃႈ ၸိူဝ်းယွမ်းႁူမ်ႈၸွမ်း ၼၢၼ်းပဵၼ်တူဝ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ ယၢင်းလႅင်၊ ရၶႅင်ႇ၊ ပလွင်ႈ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ဝႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇတင်ႈတူဝ်ႁင်းၶေႃယူႇယဝ်ႉလူး။ ၶႂၼ်ငဝ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇၸွမ်းတၢင်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၶွင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ယဝ်ႉယိုင်။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၸင်ႇ SAC သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ NUG ၼႅတ်ႈၽႅတ်းတိုၼ်ႇႁူႉတူဝ်ဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸွမ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၶိုတ်းၶၼ်ယဝ်ႉႁႃႉၼႆ ပဵၼ်ဝႆႉၶေႃႈထၢမ် ယူႇယဝ်ႉ။ လၢတ်ႈၽႃႇမႆႉဢမ်ႇဝႄႈတႃၸိုင် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်မၼ်းတႃႇ ဝၵ်ႉလႆႈဢႃႇၼႃႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၺ်း NUG ဢၼ်ယၼ်ႇမႃးတီႈ NLD ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူမ်ႈၼႃႈႁဵတ်းတႃႇႁိမ်လႆႈဢႃႇ ၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်မိူင်း ၼင်ႇပိူင်ၵၢၼ်မၼ်းမီးၵွႆး။ တင်းသွင်ၸုမ်းၼႆႉ ၽႂ်ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇတေႃႇတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း တႃႇတေလႆႈမီးသုၼ်ႇပွင်မိူင်းပဵင်းၶဝ်သႄႈ။ သၢၼ်ၶတ်းတင်းၶႃသွင်ၸုမ်းသေ မိူင်းလူင်ႁိမ်းႁွမ်းတႄႉ ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်လဵၼ်ႈ ၵဵမ်းၵၢၼ်မိူင်း လိမ်ႇသေႈသႂ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇတိတ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မၢႆးၵၼ်သေ ပႂ်ႉမိူဝ်ႈတေၵိၼ်လႆႈတင်းလုမ်ႈ ယူႇမိူၼ်ၼၼ်ၵေႃႈမီးမီးယဝ်ႉ။ မိူင်းၶႄႇလူင် ဢၼ်မီးၸပ်းႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ် Super Power တီႈသွင်ဢၼ် ဢၢၼ်းဢုပ်ႉၵမ်ႇၾႃႇတင်းလူၵ်ႈၼႆ ႁဵတ်းၵႅင်ႈ ဢမ်ႇႁူႉသေ ယူႇမဝ်သၢင်းၽႅပ်ႉမႃးၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႃႈတႅၵ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇတေႁႃႁိပ်ႈယႃတႅၼ်းၶိုၼ်း ၸွင်ႇတေတၼ်းၶိုတ်းၶၼ်ယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီငမ်းငဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၵရေႊၸီႊ ယႂ်ႇလူင်သုတ်းထီႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၼမ်လၢႆသုတ်းထီႉသွင်သေ တေႃႉတႄႉလမ်းလွႆးၵၼ်တင်း မိူင်းၶႄႇၵူၺ်း။ ယူႇၼႂ်းၵႄႈသွင်မိူင်းလူင်ၼႆႉသေ သမ်ႉဢမ်ႇမီးဢွၵ်းဢေႃႁူဝ်ၸႂ်တႃႈမုင်ႈ ဢၼ်သုမ်ႇငုမ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈ မိူင်းလႆႈတႄႉ မိူင်းပႆႇႁၢႆၵေႃႈ ၶိူဝ်းၸၢင်ႈတၢႆယူႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 1947, 1948, 1949 မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းၶႄႇ လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈမႃး ဢမ်ႇပၢႆႈပိူင်ႈသင်ၵၼ်သေတႃႉ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းၼႆႉ ပိူင်ႈၵၼ်ၾႃႉလႄႈ လိၼ်ယဝ်ႉ။ တေၼႄးဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ်လၢႆၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇၶိုတ်းၶီႈတိၼ် မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ။ တေဢၢင်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းထိူၼ်ႇလိူင်ႇၵေႃႈ တေႃႈသမ်ႉ ၵိူတ်ႇယႂ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းၶႄႇမႃး ၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၵူၺ်း။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ တၢမ်တူဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၶိုင်ႁႃလီလႆႈတင်း မိူင်းၶႄႇလူင်၊ ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇယိူင်ႈဢဝ် လၢႆးတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ။ ယွၼ်ႉဢတ်ႉတ မႃႇၼပႅၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇ၊ ယွၼ်ႉႁူဝ်ၸႂ် ၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈ ဢမ်ႇၵိူတ်ႇမႂ်ႇပဵၼ်တူဝ်လႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း 77 ပီမိူင်း ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ် လႆႈပွင်မိူင်းမႃး၊ ဢၼ်ၵဝ်းမိူင်းယုင်ႈပဵၼ်လၢႆပွၵ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၵူၺ်း။ ဢၼ်ၶၢႆၵိၼ် ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃလႄႈ ႁိၼ်ႁႄႈၶူဝ်းပူၺ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်ၵူၺ်း။ လင်ပီ 2000 လိူဝ်မႃးၼႆႉ မီးမႃးလၢႆးၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း တႃႇၸႂ်ႉမိူၼ်ၶႃႈလိပ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢႆးသိုဝ်ႈၵေႃႈ တင်းလၢႆးဢွမ်ႈသေ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵွင်ႉပႃးၸွမ်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇပႆႇတိူဝ်ႉပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိူၺ်ၵျိင်း ဢမ်ႇတၵ်းသဵင်၊ ထိုင်ၵမ်းယူၼ်ႈသၢင်ႊ လိုၵ်ႉၼႂ်းမႃး ၶဝ်ႈၺွပ်းထိုင်ပႃးၼေႇပျီႇတေႃႇသေယဝ်ႉယိုင်။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၼ်းၵူၺ်း မိူင်းၵေႃႈလႆႈလူႉ မၢင်ႈပႃးၸွမ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉလူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၸွင်ႇၸႂ်ႈ ၵၢၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်လဵဝ်တိင်ႇတိဝ်းႁိုဝ်ၼႆ ၸိူဝ်းၾၢင်ႉတိူၼ်းၵၼ်ၵေႃႈ မီးယူႇယဝ်ႉ။ ၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ်ႁႃႉ ၽႅၼ်ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၼႆ ၸွင်ႇဢမ်ႇလီထတ်းထွင်ထၢမ်ႁိုဝ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းၶႄႇ ႁွင်ႉဢဝ်မၢၼ်ႈ၊ ထႆး၊ လၢဝ်း၊ ၵမ်ႊပူႊသျႃႊ ၊ ဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ဢုပ်ႇဢီးတူၵ်းလူင်းဝႃႈ တေတႄႇၶိုၼ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၵျိင်းယၢဝ်ႉ လွပ်ႈသွင်သေ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉထႅင်ႈၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆ ၸင်ႇလၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇ ဢွၼ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၶၢၼ်သဵင်ဝႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လိူင်ႈၵျႃးၽႅၼ်ႉ၊ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၽဵဝ်ႈၸွႆႈလိူင်ႈၵျႃး ၽႅၼ်ႉၼႆမႃး။ 20/1/2025 ၼႆႉ NUG လႄႈ KNU ႁူမ်ႈတင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းတီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉၶဝ်သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ၊ ဝၼ်းတီႈ 22 BGF ၸေႃးၶျိတ်ႉႀူႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ ၼႅတ်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ဝႃႈ ၶဝ်ယင်းၸွႆႈ ၺွပ်းသူင်ႇပၼ် ၵူၼ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉ ဢၢၼ်ႇမိုၼ်ႇမၼ်းၼႆၵွၼ်ႇ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႈ ၼႅတ်ႈႁူမ်ႇၼႅတ်ႈတူမ်းဝႃႈ ၵၢၼ်ထွင်ႈတဵဝ်းၶဝ် တၵ်းႁႂ်ႈလႆႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈမႆႈၸႂ် ၸွမ်းလိူင်ႈၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်လဵဝ်လႅဝ်းယူႇတႄႉႁိုဝ်။ ဝႃႈလႃး ၵူဝ်လႆႈလူႉလႆႈသုမ်း ၸဵမ်မိူင်းၸဵမ်ၵူၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ တေႃႇထိုင်သႅၼ်ဝီ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉယူဝ်ႉၼႆ လီလႆႈၶႆႈၸႂ်ပႃးယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယူဝ်ၼပ်ႉဝႃႈ တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇၼိမ်ယဝ်ႉလႄႈ ၶိုင်ၸိမ်မႃးတၢင်းၸၢၼ်းႁိုဝ်ၼႆ လီလႆႈ ယူဝ်းယဵင်းယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် ပႃႇတီႇ ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉႁိူင်း တေႃႇထိုင်ပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းၵူဝ်း ပေႃးတႅၵ်ႇ ၸွင်ႇမၼ်းဢမ်ႇယိပ်းယႅဝ်သွင်ၾၢႆႇ လေႃႇႁူဝ်ၵၼ်မႃးႁိုဝ်။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉလႄႈ ဢွၼ်ဢဝ်ငမ်းယဵၼ်သေ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ႁူးၽႂ်တၢင်းမၼ်းယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈႁူမ်ႈငဝ်းၶႄႇ၊ တေႃႇထိုင် ၸူဝ်းၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ပၢၼ်တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ပၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ပဵၼ်ၶႄႇႁဵတ်းၵႄႇမၼ်းမႃး ၼင်ႇၽီသွင်ၼႃႈ ၽႃႉသွင်ၶူမ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇ တိူၵ်ႈသိူၵ်ႈတႃႈလူတ်ႉႁၢႆႇၵိၼ်ႇလႄႈ ၽႅၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႉထုၵ်ႇလဵၼ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ်ၵေႃႈ ၵေႃႉငမ်လဵၼ်ႈတႄႉ ယၼ်ၼိူဝ်ၽွၼ်းပၢင်ႈ ၽႅၼ်မၢၵ်ႈမီးၵွတ်ႇ လူၵ်ႈၼၼ်ႉ ဝိုၼ်းတိုင်ႈတိုင်ႈမၼ်ႈတႅင်ႈတႅင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ် ယူႇဢိူမ်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းဢဵၼ် ႁႅင်းယႂ်ႇသေ ပေႃးဢမ်ႇမေႃသႂ်ႇၸႂ်ဝူၼ်ႉထိုင်ပႃး ၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃယဝ်ႉ ႁႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇပဵၼ် လီၵၼ်ၵေႃႈ မိူင်းၸၢင်ႈယၢႆႈၶိူဝ်းၸၢင်ႈႁၢႆၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-01-28T10:44:06 | https://shannews.org/archives/61912 | ပၢင်သိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ၶဵဝ်ၵွႆ 20 လင် | သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ် ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတီး ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ လူ့ၵွႆ 20 လင်။ ႁၢင်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ( crd to PSLF/TNLA ) ၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်းၸမ် 30 ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ 3 ပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ် တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 29 ၼၼ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼႆႉသမ်ႉမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 19 ၼၼ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 26 သမ်ႉထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ 20 လင်ၼႆ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼင်ၼႆ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/1/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတီး၊ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတင်းဝၼ်း ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၊ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ တင်းဝၼ်း တေႃႇပေႃး ၵၢင်ၶမ်ႈ ယဝ့် ၊ ၶမ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/1/2025 ၵေႃႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် 4-5 လုၵ်ႈ ၊ ၼႂ်ဝၼ်းတီႈ 27/1/2025 မွၵ်ႈ 5 မူင်းၵေႃႈ ပွႆႇထႅင်ႈ 2 လုၵ်ႈ ၊ သဵင်မၼ်းႁႅင်းၼႃႇ ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းဢုမ်ႇတီးၼႆ့ လႆႈပၢႆႈမူတ်းလႄႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆတႄ့ ဢမ်ႇမီး ၊ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းမႆႈယေး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢေႃႈ ။ လႆႈၵူဝ်ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်း လၢမ်းမႃးထိုင်တီႈၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈပၢႆႈဝႆ့ၼႆ့ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မၢင်ၸိူဝ်း ဢၼ်မႃးမီးႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းပၢၼ်ႉပူၺ်းၼႆႉ မီး 7 လိူၼ်ယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်း ယွၼ့်ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆ့ – ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ( crd to PSLF/TNLA ) ၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆ့ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတီးၼႆ့လင်ႁိူၼ်းမီး 300ပၢႆ ၵူႈပွၵ်ႈၵေႃႈၶဝ် (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ) ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်သေ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမႆႈၵႂႃႇ ၼမ်ၼႃႇ ယဝ့် ၊ တေၵိုတ်း ဢိတ်းဢွတ်း ၵူၺ်း ၊ လုၵ့်တီႈ ဝၢၼ်ႈၶူၵ့်ၼမ့် မုင်ႈႁၼ်ၵႂၼ်းၾႆးယူႇ။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈယူႇၸွမ်း ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈၵေႃႈ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ယိၼ်းလီၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ဝႃႈ ၵုမ်းလႆႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ့်သေတႃႉယင်းပႆႇ ၵုမ်းၵမ်လႆႈသဵင်ႈ ၊ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယူႇယူႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၊ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၶိုၼ်းၸူဝ်ႈၵႅပ့် ၊ မၢင်ပွၵ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတင်းဝၼ်းၵေႃႈမီး – ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တင်ႈတႄႇ ႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးၼပ်ႉတူၺ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆႉ မီးၸမ် 20 ဝၢၼ်ႈ- ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:15 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်း လႄႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉၼဵင်ႈဝၢၼ် “ပႃႇရမီႇ 2 ” ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ လူ့တၢႆ 8 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၢၼ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် Jet fighter ပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈ တီႈႁူင်းယႃႇလူင် ဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး။ တူၵ်းတိုဝ့် မေႃယႃ CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးယူတ်းယႃတူဝ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆထင်တီႈ။ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ၵေႃႉၼႆ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ ၼင်ၼႆ ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် ) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-28T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61905 | ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တူၵ်းတႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂ်ႈၶိုင်လၢႆးဢဝ်ၶိုၼ်း | ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵွၼ်ႇၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပႆႇယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ် ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်း ၶွၼ်ႈ ၵႃႉငၢႆႈၶၢႆထုၵ်ႇ။ ဝၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇၵူၼ်ႇပင်းလူႉလႅဝ် တူၵ်းယူႇတႂ်ႈမိုဝ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်မႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုင်ၵူႈလၢႆး တႃႇတေလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေလႆႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈ။ ၵွၼ်ႇၼႃႇ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပႆႇတႄႇၼၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉထၢင်ႇႁၢင်ႈၽွင်းငမ်းဝႆႉ ပႆႇမီးလွင်ႈၵိတ်ႇၶွင်ႈသင်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾၢႆႇၼႃႈႁူင်းႁေႃး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ (လားရှိုးမြို့တော်ခန်းမ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းလႆႈႁၼ် ပၢႆႉလိၵ်ႈဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းသည် အင်အား” ၽွမ်ႉၵၼ်ၸင်ႇပဵၼ် ႁႅင်းယႂ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈယဝ်ႉတႄႉ ႁၢင်ႈၾၢင်ဢၼ်ယၢမ်ႈႁၼ်မႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး။ သင်ဝႃႈ ႁွတ်ႈထိုင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် တၢင်းၼႃႈႁူင်းႁေႃးလူင် (လားရှိုး မြို့တော်ခန်းမ) ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ်တုင်းသီသွမ်ႇလႄႈ သီႇလႅင် ဢၼ်ၼႂ်းၵၢင်မၼ်းမီး ႁူၺ်ႇလၢဝ်သီ ၶၢဝ်ဝႆႉ 3 လုၵ်ႈ။ ဢၼ်ပၵ်းတုင်းဝႆႉၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈယဝ်ႉ။ တႃႇၼႄၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၵ်းတုင်းသိုၵ်းၶဝ် ပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်တႄႇႁဵတ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 2024 မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ပၢႆ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ႁၼ်ပၢႆႉဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၵ်းတင်ႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပူၵ်းပၢႆႉသီလႅင်သေ တႅမ်ႈလိၵ်ႈၾၢႆႇၶႄႇလႄႈ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်း ဢၼ်ပႃးမိၵ်ႈသိုၵ်း MNDAA ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႅၵ်ႇၵွင်ႈသေ ပႂ်ႉဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မႃးၽွင်းငမ်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီးဝႆႉ တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ယုမ်ႇဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၶဝ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ။ ယွၼ်ႉလႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇလႄႈ ပဵၼ်ပိုၼ်းဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉၼႆ ဢူးတၢၼ်းၸူဝ်းၼၢႆႇ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈၶဝ်တူၵ်းသုမ်းတီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ပိုၼ်းႁၢႆႉ တႃႇၶဝ်ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ။ တႃႇတေလႆႈ ၶိုၼ်းဝဵင်း ဢၼ်ၶဝ်သုမ်းၵႂႃႇၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၶဝ်ႈႁႃမိူင်းၶႄႇ။ ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ငူပ်ႉငီႉပၼ်ၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႁႃလွၵ်းလၢႆးယွၼ်း ၶိုၼ်းယူႇ တႃႇလႆႈလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇၵုမ်းလႆႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၶိုင်ပွင်တႃႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းမႃးတႃႇသေႇ။ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇသေ ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ – သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူင်းယႃႈလူင် (ကုတင် – ၅၀၀) ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉႁူၺ်းဢဝ် မေႃယႃ ၸိူဝ်းႁဵတ်းဝႆႉ CDM ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႃးဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ ပိုတ်ႇၶိုၼ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇတေၸႂ်ႉလႆႈ ၾႆးၾႃႉၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶိုင်ပွင်။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ပေႃးတေဢမ်ႇမီး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပႂ်ႉလူလွမ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဝႆႉၼႅၼ်ႈၼႃ – ၼႆ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ၼင်ႇႁိုဝ် ၵၢၼ်ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပေႃးတေ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းလႆႈပုတ်ႈၵၼ်ပႂ်ႉၵူႈယၢမ်းဢေႃႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်း တႃႇၵူၼ်း မိူင်းတေ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တႃႇၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် တေဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ လႆႈပႂ်ႉလူလွမ် ပၼ်ၵူႈဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ တီႉလႆႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇလႄႈသင် တီႉလႆႈပႃးၵူၼ်းသူင်ႇၶၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ မွပ်ႈပၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼင်ႇပိူင်မီးဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဝၢင်းၶၢႆပၼ်သိမ်ႊၾူၼ်းဝႆႉၶေႃၶေႃ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽွင်းၺႃးတတ်းလႅင်း ၾူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵႅမ်ဝႆႉပႃးၶိူင်ႈ Star Link ဝႆႉၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ယွၼ်ႉတူၵ်းၵိၼ်းလၢႆလွင်ႈလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ ႁႃလၢႆးတၢင်းပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်းမိူဝ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ ႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸႅၵ်ႇပၼ်ၾႆးၾႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ပွၵ်ႉပဵၼ်ယွမ်ႇ ယဝ်ႉသေတႃႉ လွင်ႈလူင်း ၵဵပ်းၵႃႈမီႊတိူဝ်ႊၾႆးတႄႉ ပႆႇမီး။ တႃႇၸတ်းပွင် လွင်ႈမူတ်း သႂ်ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉ။ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် လႆႈပၼ်ၵႃႈၵဵပ်းယုၵ်းယၢၵ်း တႅမ်ႇသုတ်း 3,000 ပျႃး။ ဢိင်ၼိူဝ် သႅၼ်းယုၵ်းယၢၵ်းၼၼ်ႉသေ ၵႃႈမၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၵႃးတၢင်ႇယုၵ်းယၢၵ်းၼႆႉ 2 ဝၼ်း 3 ဝၼ်းလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေၵဵပ်း။ သင်ပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ ၼိုင်ႈႁၢၼ်ႉလႂ် လႆႈပၼ် 6,000 ပျႃး။ သင်ပဵၼ်ႁိူၼ်း ၼိုင်ႈလင်လႂ် လႆႈပၼ် 3,000 ပျႃး။ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶိုၼ်းၸၢင်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸတ်းပွင်ၵႂႃႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် 1,000 ပျႃး။ သင်ပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇ ၵုၼ်ႇၸိုင် တူၺ်းသႅၼ်းၵုၼ်ႇမၼ်းသေ ၵဵပ်းဢဝ်ၶွၼ်ႇ ၼိုင်ႈပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ၶွင်ၵႃႈၶၼ်ၵုၼ်ႇ။ ပေႃးမီးၵႃး ရူတ်ႉၶိူင်ႈဢမ်ႇမီးဝႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလတ်းၵႂႃႇမႃးၼႆၸိုင် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇပၼ်ဝႂ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ၸိူဝ်းပႆႇမႃးလူင်းသဵၼ်ႈမၢႆ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်းၵဵပ်း ထိုင်ႁိူၼ်းယေးၼႆ ၸဝ်ႈၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႃႇတေဢွၵ်ႇပၼ်ဝႂ်ရူတ်ႉၵႃးၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၵ်းလုမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 3 ၊ 8 ၊ 12 လႄႈ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပိုၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉ။ ရူတ်ႉၼိုင်ႈလမ်းလႂ် လႆႈၸၢႆႇၵႃႈဝႂ် 15,000 ပျႃၼႆ ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4/1/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းပၼ်ဝႂ်ရူတ်ႉတႄႉ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃး တေၸၢင်ႈဢဝ်လႆႈ လၵ်း ထၢၼ်မၼ်းငၢႆႈသေ တေၵူတ်ႇထတ်းငၢႆႈ။ ၽွၼ်းၸႃႉတႄႉၵေႃႈ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇ ဢွၵ်ႇတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်း မိူင်းယႆ – တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ သင်ၵႂႃႇတၢင်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၸၢင်ႈၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်တီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်မိူင်းၶႄႇယူႇၵၢင်သေ ၶႂ်ႈႁိမ်ဢဝ်ၶိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈ တၢင်းၵတ်းယဵၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇတႄႉ ပႆႇမီး။ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇႁႂ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တေၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈ၊ တႃႇလူတ်းယွမ်းလႆႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၼႆသေ ၶႂ်ႈဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇၼႆ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3/12/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢမ်ႇႁိုင် ၸတ်းပၢင်ၵုမ် ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ ၵၢင်လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇပၼ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉသမ်ႉ ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းတေႃႇၶဝ်။ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉသၢႆမိၼ်သေ မႃးလေႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ တင်းသွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ယၢႆႈၵႂႃႇ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16-17/1/2025 ၼၼ်ႉ ၶႄႇယူႇၵၢင်သေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊထႅင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ။ တင်းသွင်ၾၢႆႇ လႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵၼ် တေၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 18/1/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်မႃးယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ မၢဝ်ႊၼိင်ႊ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်သပ်း ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ၼႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ လွင်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇ ပႆႇမီးလွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ယူႇတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Myanmar Now ႁၢႆးငၢႆးဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ၼၼ်ႉဝႃႈ -“သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေထွႆဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၾၢႆႇပူၵ်းပွင်လႃႈသဵဝ်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ဢမ်ႇယိုၼ် ယၼ်သင်ပၼ်သေဢမ်ႇၵႃး လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇၽၢမ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈထတ်းသၢင် ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီးသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေထွႆဢွၵ်ႇၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၶေႃႈလီဝူၼ်ႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထွႆၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းပလွင်ႈတဢၢင်း TNLA ဢၼ်ၵုမ်းဝႆႉ တီႈၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈတေလႆႈထွႆဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပႆႇၸၢင်ႈလၢမ်းလႆႈသင်။ ငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတေပႆႇၸၢင်ႈတမ်းၸႂ်သေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယူႇႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းလႆႈ။ ၵၢၼ်သိုၵ်း တေပဵၼ်သင်မႃး ထႅင်ႈ လူဝ်ႇလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးၸူးၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဵဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈသေ ၶႂ်ႈၸတ်းပွင်ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉထၢင်ႇ ႁၢင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ ဢိမ်ႇမိူဝ်ႇပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ လိူတ်ႈတူၵ်းယၢင်ဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၢႆႈၶႂ်ႈ ၼီထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၵႂႃႇလူၺ်ႈတၢင်းၵတ်းယဵၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-27T19:03:30 | https://shannews.org/archives/61898 | မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄး တၢႆ 1 မၢတ်ႇ 2 | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 27/01/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2:18 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet Fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ မႃးတူၵ်းတီႈၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ ႁိမ်းလုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆတင်းၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆထင်တီႈ၊ တိူဝ်ႉၺႃး ထႅင်ႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မိူဝ်ႈၼႆႉ 27/01/2025 မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉပႃးႁူင်းသဝ်းမျႃႉမႃႇလႃႇ (မြမာလာ) မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉၵႂႃႇပိုတ်ႇၵၢတ်ႇလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်လႅၼ်ႈပၢႆႈ တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/1/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Jet fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈ တီႈႁူင်းယႃႇလူင် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ မေႃယႃ CDM 1 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မႃးယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ 1 ၵေႃႉ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းထႅင်ႈ 20 ၵေႃႉ – ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မိူဝ်ႈၼႆႉ 27/01/2025 တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း တႄႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဢိူင်ႇၼွင်ပိင်လႄႈ တၢင်ႇၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ပၢင်ႇဢူႈလႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-27T16:26:38 | https://shannews.org/archives/61889 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၵျွၵ်ႉၵူႇ ၶဝ်ႈလၵ်ႉၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တေႃႇဢဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းတပ်ႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉၼႂ်းထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်လၵ်ႉ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈတၢင်ႇၸိုဝ်ႈပၼ်ဝႃႈ “သၢႆသိုၵ်းၽူႈလၵ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်ႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းထၼု (DPLF) ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ၼႂ်းထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ် ယိုဝ်းတိုၵ်းၸွႆႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ တင်းၼမ်လၢႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 18 မႃးၼႆႉ သၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းသေ တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢိၵ်ႇပႃးၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ တင်းၼမ်ဢေႃႈ။ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇယုၵ်ႉၵႂႃႇလႆႈသမ်ႉ ထုပ်ႉပေႃႉယႃႉၵွႆႈပႅတ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ် ဢေႃႈ၊ ပဵၼ်သၢႆသိုၵ်းၽူႈလၵ်ႉၶဝ် တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းတပ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ဢမတ 349 ၼၼ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းထၼု (DPLF) တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 16/1/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 56 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ဝႆႉယူႇ ၵွပ်ႈ ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်း ဝႃႈ ၼႆ။ ထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းႁွင်ႇ တိတ်းၸပ်းၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ မီးဝႆႉသိုၵ်းတႆး RCSS တင်း SSPP တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးပႃး ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် တပ်ႉသိုၵ်းထၼု (DPLF) ၵေႃႈ မႃးတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-27T15:25:04 | https://shannews.org/archives/61886 | ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ပဵၼ်ဝဵင်းမီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈသုတ်း ၸၼ်ႉထီႉ 8 ၼႂ်းလုမ်းၾႃႉ | ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းၾၢႆႇတႅၵ်ႇႁႅင်းလူမ်း (IQAir) ၶဝ် ထတ်းတူၺ်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26/1/2025 ၼႆႉဝႃႈ တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈသုတ်း ၸၼ်ႉထီႉ 8 ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢူးဝိၼ်းၼၢႆႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾိင်ႈၾႃႉၾူၼ်လူမ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ငဝ်းလၢႆးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25 ၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်သေ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ(ၵုင်းထဵပ်ႈ) မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်ၶၢဝ်ႇ လွင်ႈလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၸိူင်ႉၼႆသေပွၵ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၸၢၵ်ႈၾႆး ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼမ်ႁႅင်းမႃး” – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 ၼၼ်ႉ လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ တီႈဝဵင်းၵုင်းထဵပ်ႈ မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ မီးတီႈၸၼ်ႉမၢႆထီႉ 5 ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်း 300 လင်ပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႆႉဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ထူပ်းပၼ်ႁႃ လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် – ၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်း IQAir ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်တႅၵ်ႈႁႅင်းလူမ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉသေ ႁၢႆးငၢၼ်းပၼ် ၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ IQAir ဢဝ်ၶေႃႈမုလ်း တီႈၸၢၵ်ႈၵူတ်ႇထတ်းလူမ်း 5 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင် ဢမေႊရိ ၵၼ်ႊလႄႈ လုမ်းၽွင်းတၢင်ၵျႃႊမၼီႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပိူင်လူင် ၵူတ်ႇထတ်း PM 2.5 (ၽွင်ၾုၼ်ႇၵႂၼ်း ဢၼ်ပႃးၼႂ်းလူမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ) ၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-27T14:02:04 | https://shannews.org/archives/61881 | ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ ယိပ်းၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ | ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ 2 ၵေႃႉ ယိပ်းၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ဢၼ်ၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ လႆႈလူႉတၢႆထင်တီႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်တီႈ 25/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 9 မူင်း ၽူႈၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 30 ပီ 2 ၵေႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယိပ်းၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းဢၼ်ၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉသေ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ လႆႈလူႉတၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 30 ပီ တင်း 2 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင်။ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉမႃး မၢၵ်ႇမႅင်းဢၼ်ၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉၼႆႉ မီးၼမ် ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် မႃးဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵဵပ်းသိမ်းပၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ – ၵူၼ်းမိူင်း ၵႆႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/11/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင် ၽူႈၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇႁႃႁဵပ်းသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ထိုင်တီႈၶႃပုတ်းၵႂႃႇၶွၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းဝၼ်ႈတီႈ 13/10/2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉမႃးသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈမၢၵ်ႇမႅင်း ဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵိုတ်း ၶၢင်ႉဝႆႉတင်းၼမ်လႄႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် တီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမႃးၽဵဝ်ႈသိမ်းပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽိူၵ်ႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ၽွင်း တိုၵ်ႉၽဵဝ်ႈသူၼ် ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ထိုင်တီႈၶႃၾၢႆႇသၢႆႉလႆႈပုတ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တိုၵ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ် ၽွင်းတေၵႂႃႇသူၼ် ႁႆႈၼႃးၵၼ် ယွၼ်ႉၵူဝ်ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၸိူဝ်းၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-27T12:30:23 | https://shannews.org/archives/61877 | ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈၵႃႈၾႆးၾႃႉႁႅင်း | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းႁႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပၢႆၶိုၼ်ႈၵႃႈၾႆး ၾႃႉထႅင်ႈ ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈၵႃႈၾႆးၾႃႉ ႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်း ထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈပၼ်ၵႃႈၾႆးၾႃႉ ၼိုင်ႈယူႊၼိတ်ႉလႂ် 50 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ဝႃႈ ၼမ်ႉဢေႇႁႅင်းၼႃႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈဢၼ် ၾႆးၾႃႉၶဝ် တႆႈလႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးဝႆႉၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၾႆးၾႃႉၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်လႆႈမၢၼ်ႇ ၼႆဝႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဢေႃႈ ၽိူဝ်လိူဝ်ၶၼ် ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈၵူႈမဵဝ်းယဝ်ႉ ၶၼ်ၾႆးၾႃႉသမ်ႉ မႃးၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ ၸိူင်ႉၼႆ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၶဝ်ပၼ်မႃး လၢႆၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း။ ဢၼ်ၶဝ်ပၼ်မႃးၼႆႉၵေႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢမ်ႇမၢၼ်ႇ ၶႂ်ႈပၼ်ၶၢဝ်းလႂ်ပၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈ ႁုင်ၶဝ်ႈႁုင်ၽၵ်း ယင်းပႆႇယဝ်ႉ ၾႆးပေႃးမွတ်ႇယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၽၵ်းၵႆႉလူႉၼႃႇ၊ တုမ်ႈႁုင် ဢမ်ႇတၼ်းသုၵ်းၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတႆႈၾႆးၾႃႉ ၼႂ်းၵႄႈ 6 ၸူဝ်ႈမူင်းထိုင် 10 ၸူဝ်ႈမူင်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉၶဝ် ပၼ်မႃးသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပၼ်မႃး ၽွင်းၶၢဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇ လူဝ်ႇၸႂ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶၢဝ်းၵၢင်ဝၼ်း၊ ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶၼ်ၾႆးၾႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ လႆႈၸၢႆႇပၼ်သမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – တႄႇဢဝ် 1 ယူႊၼိတ်ႉ – 50 ယူႊၼိတ်ႉသမ်ႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 50 ပျႃး။ တႄႇဢဝ် 51 ယူႊၼိတ်ႉ – 100 ယူႊၼိတ်ႉ သမ်ႉ လႆႈပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉ 100 ပျႃး။ 101 – 200 ယူႊၼိတ်ႉသမ်ႉ 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ်လႆႈပၼ် 150 ပျႃး။ သင် 201 ယူႊၼိတ်ႉၶိုၼ်ႈၼိူဝ်သမ်ႉ လႆႈပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 300 ပျႃး။ မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉသမ်ႉ တႄႇဢဝ် 1 ယူႊၼိတ်ႉ – 30 ယူႊၼိတ်ႉသမ်ႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 35 ပျႃး။ 31 – 50 ယူႊၼိတ်ႉၸိုင် လႆႈပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 50 ပျႃး။ 51 ယူႊၼိတ်ႉ – 75 ယူႊၼိတ်ႉ လႆႈ ပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 70 ပျႃး။ 76 – 100 ယူႊၼိတ်ႉ လႆႈပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 90 ပျႃး။ 101 – 150 ယူႊ ၼိတ်ႉ လႆႈပၼ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် 110 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ “ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈၶဝ်ပၼ်ၾႆးၾႃႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းမၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတေၸၢင်ႈ ၸတ်းၵၢၼ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ သင်မႃးဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸိုင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းတုၵ်ႉၶဢေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တေၸတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလူတ်းယွမ်ႇပၼ် ၵႃႈၾႆးၾႃႉ ႁႂ်ႈၶၼ်မၼ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈယဝ်ႉ လိူဝ်သေ တၢင်ႇၸႄႈမိူင်းလႄႈ တိူင်းၵေႃႈ ၵႃႈၾႆးၾႃႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈမိူၼ်ၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ (ပၢၼ်ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢၢင်ႈၶိုၼ်ႈ ယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၵူၺ်း ၵႃႈ ပႆႇပဵၼ်ၶိုၼ်ႈ။ ထိုင်မႃး ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉမႃး ၸင်ႇမႃးၶိုၼ်ႈၵႃႈ ၾႆးၾႃႉၼႆႉ – ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၶဝ်ပၼ်ၾႆးၾႃႉၼႆႉ မၼ်းသုမ်းၵူႈပီ ၶဝ်လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၼႂ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ ၸႅၵ်ႇသႂ်ႇပၼ်တိၵ်းတိၵ်း။ ၵွပ်ႈ ၼႆလႄႈ လူဝ်ႇၶိုၼ်ႈၵႃႈမၼ်းဢိူဝ်ႈၼႆ တင်ႈတႄႇပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၶဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်ၵူၺ်း ပႆႇပဵၼ် ၶိုၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ လၢႆးႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ်သုမ်းသေ ၸင်ႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ တိုၵ်ႉမႃးၶိုၼ်ႈတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၵေႃႈ ၵႃႈၾႆးၾႃႉ ၶိုၼ်ႈႁႅင်းမိူၼ်ၵၼ် မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 200 ပျႃး ထိုင် 600 ပျႃး။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် 1 ယူႊၼိတ်ႉလႂ် လႆႈပၼ် 800 ပျႃး။ ၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပ ၼီႊၶႄႇ (ကန်လုံရေအားလျှပ်စစ်) သေ ၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်ႇၾႆးၾႃႉပၼ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-26T22:40:42 | https://shannews.org/archives/61873 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတဵဝ်း တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၵဵတ့်လၢၼ်ႇ တင်းၶဝ်ႈတင်းဢွၵ်ႇ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်း ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ဢႄႇယွမ်းၵႂႃႇၼမ် ၊ ယၢမ်းလဵဝ်ထိုင်မႃး ပီ 2025 ၸင်ႇ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃးၶိုၼ်း ။ ၽွင်းၵူၼ်းဢႅဝ်ႇ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၵဵတ့်လၢၼ်ႇသေ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းထုၵ်ႇၺႃးထႆၵိၼ်ငိုၼ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးလၢႆလၢႆၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႅၼ်းၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်း ၊ထၢမ်ဝႃႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်း PDF ႁႃႉၼႆသေ ထၢမ်တႂ်ႈထၢမ်ၼိူဝ် ။ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇ ၊ ၶႃႈ လႆႈပၼ်ပဵၼ် 5 မိုၼ်ႇ ၊ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈလႄႈတင်း ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းၶီႇမႃးၸွမ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈပၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈပၼ်ပဵၼ် သႅၼ်ၵေႃႈမီး ”- ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ့် ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃး ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း လွင်ႈ တႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ။ ပေႃးပဵၼ် ရူတ်ႉၵႃး ၸႂ်ႉ ၵိုၵ်းႁိူၼ်း (အိမ်စီးကား) ၶႅၼ်း ထတ်းႁႅင်း။ ၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ်ပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈပီၵၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶၢႆသင် ၊ လႆႈၶၢႆ မၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅင်တႅင် ဢၼ်ၽုၵ်ႇၸွမ်းႁိူၼ်းၸွမ်းယေးၵိၼ် ၊ လႆႈၶၢႆၵေႃႈ ၽွင်းမီးၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ၼႆ့ မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢွင်ႇပၢၼ်း-ၵျွၵ်ႉသႄႇ၊ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီးၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃၶႅမ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ဢၼ်မီးတူၼ်ႈမႆႉလဝ်းသုင်သွင်ၾင်ႇၶၢင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ သူၼ်ႁႆႈၼႃးၸေးသီ ၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽုၵ်ႇ မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၊ ၼဵင်ႈ သေႁဵတ်းၵိၼ် ၵၢၼ်ႁႆႈၵၢၼ်သူင်ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ – တႃႈၵုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် ) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-26T15:10:23 | https://shannews.org/archives/61867 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸမ်မိုၼ်ႇ ထုၵ်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ | ဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ၼႆႉ ၶၢဝ်ႇ CNN ႁၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး မွၵ်ႈ 1 မိုၼ်ႇ ၸိူဝ်းသိုဝ်ႉဝႆႉ ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ်သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵႂႃႇယူႇသဝ်းတီႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၼၼ်ႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈၶိုၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ၵႂႃႇ ဝၢႆးသေ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇတေႁပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း တႃႇတေၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊယဝ်ႉသေ လႆႈ သိုဝ်ႉဝႆႉပႃး ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ်သေတႃႉ ထုၵ်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸုပ်ႈမႂ်ႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇ ႁပ်ႉထႅင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းထုၵ်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႂ်လၢႆလၢႆၼႆတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊ၊ ၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ ၊ ဝႅတ်ႊၼီႊသွႆႊလႃႊလႄႈ သီႊရီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵျူဝ်ႊပၢႆႊတၼ်ႊတႄႉ 1 ပီလႂ် ႁပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 125,000 ၵေႃႉ (သႅၼ်ပၢႆ) ၵႂႃႇယူႇ သဝ်းတီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-26T08:30:00 | https://shannews.org/archives/61862 | ၽွၼ်းယွၼ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈပီယဝ်ႉမႃးၼႆႉ ၽၼ်းၶဝ်ႈသၢၼ်ၶၢတ်ႇ တီႈထုင်ႉပူင်း | 25 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၼႃးလူႉၵွႆမူတ်းထိုင်တီႈၽၼ်းၶဝ်ႈတႃႇၽုၵ်ႇမႂ်ႇထႅင်ႈပေႃးဢမ်ႇမီး။ ထုင်ႉပူင်း ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းၽွင်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးထုင်ႉပူင်းလူႉသူမ်း လူႉၵွႆ 2 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃးလိၼ်ၼႃးၶိုၼ်းလႄႈ မႆႈၸႂ်တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈပီ 2025 ၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ့်ၽၼ်းတႃႇတေၽုၵ်ႇၶိုၼ်းလႄႈ တႅမ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈၸူး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်ပွင်ႇၶၢဝ်ႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ ။ ၸၢႆးၼုမ်ႇၵူၼ်းထုင်ႉပူင်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႆ့ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ့် ။ တလဵဝ်ၼႆ့ တေပဵၼ်ၶၢဝ်းမႆႈယဝ့်လႄႈ တေလႆႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၶိုၼ်းယဝ့် ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢဝ် ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈသေ ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့်လႄႈပေႃးဢမ်ႇၽုၵ်ႇၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ။ယၢမ်းလဵဝ်တၢင်ႇလိၵ်ႈဝႆ့တီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽုၵ်ႈသွမ်ႈ ၵေႃႈ ၶဝ်တိုၵ့်ၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ်ယူႇယူဝ့် ၊ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇမႃးၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ၶဝ်ႈတင်းထုင့်ပူင်းၼႆ့ ပဵၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပိုင်ႇဢိင်ၵူၺ်းသေဢမ်ႇၵႃး ၊ ပဵၼ်တီႈပိုင်ႇဢိင်တႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပႃးတင်းသဵင်ႈ ။ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈၼႂ်းထုင့်ပူင်း ၽုၵ်ႇ ၽၵ်းမီႇၶၢဝ်ႇ ၊ ၽၵ်းယွတ်ႈၽၵ်းၶဵဝ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့်ဝႆ့ၸိူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ့်တီႈထုင့်ပူင်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တလဵဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇၵိၼ် ၽၵ်းမီၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆ့ ၊ ၵူဝ်ၸိူဝ့်ၽၼ်းမၼ်းႁၢႆ ၊ တႃႇၸိူဝ့်မၼ်းတေဢမ်ႇႁၢႆၵူၺ်း ၊ ၶဝ်ႈၵေႃႈၽုၵ်ႇဢမ်ႇလႆႈယဝ့် ။ လႆႈႁႃၵိၼ်ပႃ ၼႂ်းၼႃး ၊ ပႃၵေႃႈတေသဵင်ႈမူတ်းယဝ့် ။ ပႃမၢင်မဵဝ်းတင်းဢမ်ႇပေႃးၶႆႈမီးယဝ့် ၊ ၵိုတ်းပႃ သလႃးပီးယႃး (ဆလားဗီးယား) ၸိူဝ်းၼၼ့်ၵူၺ်း ။ တလဵဝ် လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇၼမ့်ထူမ်ႈဝႆ့ၼၼ့်ဢဝ်မႃး တၢၵ်ႇလႅတ်ႇ ၶိုၼ်းသေလႆႈၵိၼ်ဝႆ့ဢၼ်ၼၼ့် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၊ မဵၼ်ဢၢႆၵူမ်ႇၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈယဵၼ့် သေးလၢႆပိူၼ်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးလင်ၼမ့်ထူမ်ႈၼမ့်ၼွင်းယဝ့် ယွၼ့်ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ့်တီႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းမႃးတင်းၼမ်ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈ ။ တီႈဢၼ်ၶဝ်ႈႁွမ်ၶဝ်ႈၶႅမ်ႉ ဢွၵ်ႇၼမ်သုတ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ် ၵၢၼ်ၼႃး ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ၶဝ်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆပႃးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းပၢင်လူင်၊ ဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလႄႈ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်လၢႆ။ ၵမ်ႈၼမ် တေႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၼွင်မွၼ်။ တႅမ်ႈ-ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် ) | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-25T19:43:17 | https://shannews.org/archives/61855 | ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ တီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ပုင်ႈသုင်မႃးၶိုၼ်း | ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၶိုၼ်ႈသုင်ၼမ်သုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 9 ပီ။ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ပဵၼ်မိူင်းၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၊ 1 ပီ မီး 0.72 %။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႄႇဢဝ်ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉတႄႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး 3 %။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုလ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၸွမ်းလိူၼ်လႂ်လိူၼ်ၼၼ်ႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး 2 သႅၼ်ပၢႆ (220,094) ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ 7.7% သေ ယွမ်းလူင်းမႃးထပ်းၵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း 8 ပီ။ ဝၢႆးလင် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ယွမ်းႁၢႆၵႂႃႇ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တႄႇ ၼႃႈႁိူၼ်း ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၼမ်သုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 12 ပီ။ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းဢေႊ သျူႊၼႆႉ ၵၢၼ်တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းတင်း ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ ၵဵဝ်ႇၵွင်ႉၵၼ်ဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၵဵပ်းဝႆႉသေ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း မီး 62.8% – ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မီးလွင်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းသေ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉ လုၵ်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တေတိူဝ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းဝႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၶဝ် ႁႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်းတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းသေ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ ၼႂ်းပီ 2024 တေႃႇထိုင် ပီ 2026 ၼႆႉ မီးသုၼ်ႇလူတ်းယွမ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႇ 5 သႅၼ်ဝမ်ႊ(won) – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-25T19:06:38 | https://shannews.org/archives/61852 | ထႆးပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ႁႂ်ႈတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ် ၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း | မိူင်းထႆး ပၼ်ၾၢင်ႉ ထိုင်ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃးႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ် ၵၼ်ၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းထႆး ပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢႃယုဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တေမူတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်ၼႃႈၼႆႉ ႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတေႃႇ ၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း တေႃႇပၼ်ဢႃယုဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ တေတိူဝ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵႂႃႇထႅင်ႈ 6 လိူၼ် တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 13/2/2025 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 13/8/2025 ၼႆ – လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ဢၼ်တေလႆႈသဵင်ႈ ၽွင်းယၢမ်းသႂ်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇတေႃႇဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ် (ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်) တင်း ၸဝ်ႈၵၢၼ် တေလႆႈၸၢႆႇ ၵေႃႉၶိုင်ႈ။ ႁႅင်းၵၢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် တေလႆႈသဵင်ႈ 7,000 ဝၢတ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းၸၢင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းဝႆႉသေ ဢမ်ႇတေႃႇဢႃယုဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႂ်ႈၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸိုင် တေယဵၼ်းပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇၼႆ ပၼ်ၾၢင်ႉပႃးဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုလ်းတီႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၶဝ်သေ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်ႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးမီး 7 လၢၼ်ႉပၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-01-26T12:00:00 | https://shannews.org/archives/61844 | MTA ၵွႆၵေႃႈ သၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ပႆႇၶၢတ်ႇ | ၼႂ်းၵႃႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၸုမ်း ႞ ၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ် MTA ယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇ 1989 မႃးတေႃႇထိုင် 95 ၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸုမ်း ႞ ယဝ်ႉ ၸုမ်း ႞ ၵႂႃႇလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇသေတႃႉ MTA ၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ပဵၼ်တီႈသင်ႇၶႃႇရႁၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇမႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးၼႂ်းၵၢင်ပီ 95 ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸုမ်းၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈၶဝ် ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇဢွၵ်ႇၽၢတ်ႇ ယၢၼ်ၵႂႃႇလႄႈ လွင်ႈပၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃ ၼႂ်း MTA ၵေႃႈ သၼ်ႇၶွၼ်းယုင်ႈယၢႆႈမႃးယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈငိူၼ်ႈ ၼဵၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 96 ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ တင်းလိူၼ်ၼႆႉ MTA လႆႈမွပ်ႈတူဝ်ဝၢင်းဢၢပ်ႈၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇပၼ် ၼဝတၵႂႃႇ ၸုပ်ႈ႞ယဝ်ႉ ၸုပ်ႈ႞- တီႈ ႞ယဝ်ႉ တီႈ႞ – ၸုမ်း႞ယဝ်ႉ ၸုမ်း႞ – ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ၵႃႈတီႈၼႃႈလိၼ်ပူတ်းပွႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း တင်ႈ တႄႇတၢင်းလွႆလၢင်း မိူင်းယွၼ်း၊ ႁူဝ်မိူင်း၊ မိူင်းမႂ်ႇ၊ မိူင်းထႃး၊ မိူင်းတေႃႉ တေႃႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး (ဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁွတ်ႈထိုင် ၶၢဝ်းတၢင်းႁူဝ်သိပ်းပီ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လႆၶဝ်ႈမႃး ပဵၼ်ယိုတ်ႈ ပဵၼ်သၢႆ ထိုင်တီႈပေႃးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်မၼ်းၵႂႃႇ။ “ပၢင်မႂ်ႇသုင်” ဢၼ်ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး 2-3 ပၢၵ်ႇပီ ယၢမ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ “ပၢင်မၢၼ်ႈ” ဢၼ်မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈမႃးယဵပ်ႇၶိုၼ်းသေပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ် ပၢင်သဝ်း တီႈယူႇ ၵူၼ်းလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းတီႈယူႇ “ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း” ၵေႃႈ ဢဝ်ပဵၼ်တီႈယူႇ (ၸွမ်ႁၢၼ်) “ပူဝ်ႇၶျုၵ်ႈ” မၢၼ်ႈ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းလူင် MTA ဢၼ်ယၢမ်ႈမီး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်မိုၼ်ႇမႃးၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ဢမ်ႇထိုင်လိူၼ်ၵူၺ်း ဢဝ်ၵူၼ်ႇပင်းဝွပ်ႈဝႅပ်ႈ ၸိူမ်ႈႁၢႆတူၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းမိုဝ်း ၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းပႅတ်ႈသဵင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း သင်ႇၶႃႇ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ တင်းၼမ် တေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂင်ၸႂ်ၼႅင်ၸႂ် လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉလမ်ႇလမ်ႇ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်?။ ပိူင်ၶိုၵ်ႉ မၼ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢွၼ်ၵၼ် သေးလၢႆဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ယႂ်ႇၼမ်လူင်လၢင်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်လႆႈဝၢင်းၸူး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈႁူဝ်မိူင်း မိူဝ်ႈပီ 1996 ပေႃးတေဝႃႈ လွင်ႈလီၼႅင်ၸႂ် ၸဵပ်းၸႂ် သေးလၢႆ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼၼ်ႉၸိုင် ၽႂ်တေဢမ်ႇပိူင်ႈၽႂ်။ ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼဵပ်ႉငႃးၵွင်ႉႁႅၼ်ႇလုပ်ႇၵၢင်ႈလူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈလႅမ်ၽၢႆၵတ်ႉယမ်မႃးၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်ၽူႈၶဵၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ပေႃးလႆႈ လိူဝ်ႈၶၢတ်ႇတွႆႇႁၵ်း ဢဝ်လႅဝ်ပႅတ်ႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼႆ တေဝူၼ်ႉ တၼ်ၵႂင်ၸႂ်ၵၼ်ယူႇ။ “ဢမ်ႇလီလႆႈပဵၼ်ၼႆသေဢိတ်း၊ ပုတ်းတိုၼ်းပိုၼ်းၵၢၼ်ႉၵွႆၽီသုတ်းသဵင်ႈယဝ်ႉ၊ ပေႉလီသေးလၢႆလူင်လၢင်” ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈၼႆ လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ဢၼ်ဝႃႈလီသေးလၢႆဢဵၼ်ႁႅင်းၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးယူႇတီႈလွၵ်းလီၼႂ်းလွၵ်းၸႃႉ။ ယူႇတီႈ လွၵ်းတွၼ်းၼႂ်း လွၵ်းၵၢၼ်ႉဝႃႈၸိုင်၊ ဢဵၼ်ႁႅင်း ႞ ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ဢၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈမူၼ်ႉမႄးၵႄႈလိတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ႁႂ်ႈယိူင်းၸူးတီႈဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပုၼ်ႈ ပၢင်ႈ ၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၼႆတႄႉ တေဢမ်ႇပွင်ႇလွင်ႈသင်၊ တေဢမ်ႇၵိုင်ႇတင်းသေးလၢႆသင်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တူၼ်ႈမႆႉ တူၼ်ႈ႞ၼႆႉ တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇယွတ်ႈၽိူဝ်ၵိင်ႇၵၢၼ်ႈမၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈၶဝ်ႈတၢင်း တိုဝ်းယူႇ။ ပၼ်ၽွၼ်းလီ ၽွင်ႈယူႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမူၼ်ႉမႄးၵႄႈလိတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ တီႈတူၼ်ႈလမ်း ႁၢၵ်ႈငဝ်ႈမၼ်းလႆႈၸိုင် ပုၼ်ႈတႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ တေၵႂႃႇၵပ်းၵွပ်ႈသိုပ်ႇၵိင်ႇမၼ်း တႅပ်းထွၼ်ၵိင်ႇၵၢၼ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တၵ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ။ ႁူႉတေၸၢင်ႈ ႁဵဝ်ႇၸွပ်ႈႁူင်ႈလူၼ်ႇႁႅင်းတၢႆၵႂႃႇ တင်းတူၼ်ႈဝၼ်း႞ၸဝ်ႉၸဝ်ႉၵူၺ်းယူႇ။ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဝူၼ်ႉလၢတ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းမႃး 37 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇ႞ တၢင်း႞ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်း ဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵူၼ်းၵၢၼ် မိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်မႃးလႄႈ ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းတႄႉတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းလႆႈ ၸိမ်လႆႈ ၸွမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈပႃး။ ၵွပ်ႈၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းတႄႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်သေ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ် တူင်ႉၼိုင်ၶတ်းၸႂ်ၶိုင်ပွင်လွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢီးသင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ ဢဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်းၵႂႃႇတိူၵ်ႈတၼ်ပႅတ်ႈတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်ၶိုၵ်ႉလူင်ဢၼ်႞။ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈ ပဵၼ်မႃး ငဝ်းလၢႆးႁၢႆႉၸႃႉလူင် ဢၼ်ဝၢင်းၶိူင်ႈပႅတ်ႈမူတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈမိူၼ်ၵၼ်တင်းၸၼ်ဢဝ် ၵူၼ်း ယိပ်းၵွင်ႈလူင်ယူႇပႅတ်ႈၸၼ်ႉ 2 သေ ပၢၵ်ႈပၼ်တၢင်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတီႈၸၼ်ႉ 1 ပႃႈၼႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်ယူႇ။ တင်ႈဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ် လူဝ်ႇလႆႈထွမ်ႇၵႂၢမ်း ၸွမ်းလင်ၵူၼ်းၵၢၼ် မိူင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၵႃႈၶႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ၵႃႈၶႂ်ႈမီးငိုၼ်းၼမ်၊ ပေႃးဢမ်ႇၶၢမ်ႇမူၼ်ႉမႄးၵႄႈလိတ်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလူင်းပၼ်၊ ဢမ်ႇလူင်းပၼ်ၵေႃႈယႃႉပႅတ်ႈမူႇၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶၢမ်ႇပူင်ဝၢင်းၼိုဝ်ႉၼႃႉပၼ်ပိူၼ်ႈ ဢဝ်လူႉလႅဝ်ပႅတ်ႈၼႆႉ ယင်းလီလိူဝ်လူးၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင် ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉမူၼ်ႉမႄး ၵႄႈလိတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၸဵမ်ပိုင်းတႄႉ ႁူႉတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉ ၼႆ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇ ႞ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁႅင်းၾၢႆႇမၢၵ်ႈမီး သုၼ်ႇတူဝ်ၶဝ်ၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေၸူမ်းသိူဝ်းၸွမ်း ငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ႁူးဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇပုၼ်ႈတႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈပွင်ႇႁၼ်တွၼ်ႈတႃႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးသုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်ၶဝ်ႈတြႃးၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပေႃးတေသိုပ်ႇယူႇ ၼႂ်းငဝ်း လၢႆးဢၼ်ႁူၵ်ႉတၼ်ဢမ်ႇတႅတ်ႈတေႃးၼႄႉၼွၼ်းၼၼ်ႉၸိုင် ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ် တူဝ်၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ မၢင်ၽဝ်ႇ ၸၢင်ႈလူႉႁၢႆလၢႆၸွမ်းၵႄႈမၼ်းလူးၵွၼ်ႇ။ လွင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ ဢၼ်တေဢမ်ႇႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၼၼ်ႉ ႁူႉမီးၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ။ ပိူင်ၶိုၵ်ႉမၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသေးလၢႆ ဢဵၼ်ႁႅင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်တေဢမ်ႇပၼ်ၽွၼ်းလီ ဢၼ်လႅပ်ႈ တေပဵၼ်ၽေး ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ တေၵႂႃႇသေးလၢႆႁဵတ်းသင်။ ႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းၵွင်ႈ ဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ၼႆႉ ပေႃးမီးၼမ်ႉ ၵတ်ႉႁတ်းႁၢၼ်၊ ပေႃးဢမ်ႇငိူဝ်ႈငဝ်ၵူင်းလူဝ်း၊ ပေႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈ ၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်တႄႉ ႁႃႁွမ်တႄႇတင်ႈပူၵ်းပွင်လႆႈၶိုၼ်းယူႇ။ ၵွင်ႈၵၢင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း 4-5 ႁဵင်ၼႆႉ ၸွင်ႇမၼ်း တေမီးၵႃႈၶၼ်ပဵင်းဢဵၼ်ႁႅင်းမႂ်ႇ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းမႂ်ႇ ဢၼ်တေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၽုတ်းမႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉႁိုဝ်။ ပုၼ်ႈတႃႇၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵဝ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ယၢမ်ႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင်လီ၊ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉၵုင်ႇမုၼ်၊ မီးပိုၼ်းတူဝ် မူတ်းသႂ် ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈသေပႃးၸေႇတၼႃႇ ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇယူႇ၊ ၶၢမ်ႇမူၼ်ႉမႄးၵႄႈလိတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈ ယူပ်ႈယွမ်းၽိတ်းပိူင်ႈမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇၼႆၸိုင် – ႁူႉတေ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈ မႂ်ႇႁႅင်းမႂ်ႇ ထႅင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉၼႆႉ ဢႃယုလွင်ႈယူႇလီ တိုဝ်ႉတၢင်းငဝ်းလၢႆးလႄႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉၶိုတ်း တၼ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် MTA ႁိူဝ်ႈႁိူင်း ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ယူႇမႃးၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵူႈၵေႃႉၼႆႉ တူဝ်ထူပ်းတႃႁၼ် မီးမႃးယႂ်ႇ ၼမ်ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ တီႈလႂ်မိူဝ်ႈလႂ်ၽႂ်ယူပ်းယွမ်းၽိတ်းပိူင်ႈဢီႈသင် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ထတ်း သၢင်ႁူႉႁၼ်လႆႈယူႇ၊ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈမူၼ်ႉမႄးၵႄႈလိတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵေႃႈ ႁဝ်းၺၢမ်ႉၶုၺ်ႈႁၢင်ႈမႄႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆၵူႈၵေႃႉ ၵူႈၸုမ်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း လူဝ်ႇလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းၶဝ်ႈႁႃၵၼ်ပဵၼ်ႇပႆႇၸွႆႈထႅမ် ၵၼ်သေ ဝူၼ်ႉၶိုင်ႁႃလၢႆးတႃႇမႄး တႄႇတင်ႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းမႂ်ႇထႅင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးထတ်းသၢင်တူၺ်းငဝ်းလၢႆးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် (ဢၼ်ယင်ႉၵိုတ်းလိူဝ်မၢၵ်ႇမိူဝ်ဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼၼ်ႉ) ၸိုင် တႃႇႁႂ်ႈမီးဢဵၼ်ႁႅင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ႞ဢၼ်ၼႆႉ (တွၼ်ႈၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉ) တိုၵ်ႉယၢပ်ႇယူႇ။ ယႃႇဝႃႈမူႇၸုမ်းႁႅင်းၵူၼ်းတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႃႈ၊ တေႃႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁပ်ႉတုင်းလႄႈ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းယိူင်းမၢႆယင်းပႆႇပႃႈမိူၼ်ၽွမ်ႉၵၼ်လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈတႄႇတီႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ယုမ်ႇယမ်ႁပ်ႉတုင်းပေႃးမိူၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်မႃးၼၼ်ႉဢွၼ်တၢင်းယူႇ။ တႃႇႁႂ်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင် ၶေႃႈယုမ်ႇယမ် ၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ လူဝ်ႇပၢၵ်ႈလွင်ႈၼႄတၢင်း ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်ႁႂ်ႈပၢႆးပိုၼ်းႁူႉ တၢင်း မေႃ ပၢႆးဝူၼ်ႉပၢႆးႁၼ် ပေႃးယႂ်ႇၵႂၢင်ႈသုင် ၶိုၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်းယူႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၽႂ်ဢမ်ႇၽႂ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉဝူၼ်ႉတိုၼ်ႈတူၺ်းပွတ်းႁၼ်ၵႅပ်ႈဝႆႉယူႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လုၵ်ႈၵမ်ႇၽႃပၼ်ႇယူႇ ၼႆႉ ဢမ်ႇယုမ်ႇၵေႃႈ ယင်း မီး၊ ဢၼ်ဝႃႈပေႃးမေႃႁိုဝ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈတမ်းၶႅၵ်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉ ၼႆၵေႃႈမီး။ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းလူင်ၵဝ်ႇ ဢၼ်တၢင်းႁူႉယႂ်ႇၵႂၢင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁႄႈဝႃႈဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႃႇႁႂ်ႈၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ပဵၼ်ဢၼ်႞ ဢၼ်လဵဝ်ၼႆသေ တၢင်းလၢတ်ႈလႄႈ လၢႆးႁဵတ်းမၢင်ပွၵ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇၶူပ်းမႅၼ်ႈၵၼ်။ ပိူၼ်ႈတေ ႁူႉပွင်ႇယိုၼ်းၶိုတ်း ႁပ်ႉလႆႈဢမ်ႇႁပ်ႉလႆႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမေႃလၢမ်းဝူၼ်ႉၼပ်ႉသွၼ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉပၢႆးႁၼ် ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉ ဢၼ်ႁူဝ်ၶႅင်တိုဝ်တၼ်မႃႇၼယႂ်ႇသမ်ႉ မီး ဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ် ဢမ်ႇမေႃၽွမ်ႉၸႂ် ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵူၼ်းႁူႉၼင်ႇၵၼ် တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၶေႃႈယုမ်ႇယမ် ယိူင်းမၢႆလၢႆးႁဵတ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်သေ ဢမ်ႇမေႃ ၽွမ်ႉၸႂ်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းပဵၼ် လွင်ႈယၢပ်ႇလူင်ယၢပ်ႇလၢင်ယၢပ်ႇတႄႉယၢပ်ႇဝႃႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈတင်းလၢႆ ထုၵ်ႇလီၵႆႉဢုပ်ႇၵုမ်လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ၵၼ် ၼမ်ၼမ် ယူႇ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ၊ ပဵၼ်ႁူဝ်ၶႃႇၵေႃႈလၢႆး၊ ပဵၼ်ၵႂၢႆးသေတႃႉ ပေႃးလႆႈၵိၼ်ၽိူင်းယူႇတႄႉ ပႆႇပေႃးႁၢင်ႈႁၢႆႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇမုင်ႈမွင်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပူၼ်ႉၵေႃႈ ပူၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇတေၵုမ်ႇၸဵပ်းၸႂ်သေးလၢႆယူႇၼၼ်ႉ တႃႉႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ် ၶိုၼ်းတူင်ႉတိုၼ်ႇသူၼ်းဢီး ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်မႄးတႄႇတင်ႈသိုပ်ႇသၢႆ ၸႂ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၶိုၼ်းလႃႈ။ တိုၼ်းႁတ်းဝႃႈ ယင်းပႆႇတူၵ်း လိုၼ်း။ MTA ဝၢင်းၶိူင်ႈၵႂႃႇလုမ်းလုမ်း သုမ်းၵွႆယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ၵွႆယဝ်ႉႁႃႉ၊ မိူင်းတႆးၵွႆယဝ်ႉႁႃႉ။ ပႆႇၵွႆ၊ တိုၼ်းပႆႇၵွႆၼႆ ဝႃႈလႆႈယူႇ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢၼ်ႁွင်ႉပၢဝ်ႇ သႅၼ်ႇသဵင် ၵၢၼ်မိူင်းမႃး ၸုမ်း႞ၼၼ်ႉ ဢဝ်သဵင်ယဵၼ်တဵတ်ႇသီႇၵႂႃႇပႅတ်ႈၵူၺ်း။ တေႃႈဢမ်ႇသင် ယင်းလူဝ်ႇၸွႆႈၵၼ် ႁၢမ်ႈဢိုတ်းသူပ်းၵူၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈလၢတ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းလူးၵွၼ်ႇ။ သင်ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈပဵၼ်လႆႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈ ယၢင်ႈ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၼႃႈလႆႈယဝ်ႉၸိုင် တေၸၢင်ႈၵႂႃႇ ၵိတ်ႇၶႂၢင် သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းတႄႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းလူဝ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄ သဵၼ်ႈတၢင်းပၼ်ၵၼ် ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸင်ႇၵူၼ်းပၢႆႈမိူင်းတႄႉတႄႉ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈ လၢတ်ႈၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းထၢင်ႇႁၢင်ႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ MTA ႁဵတ်းၵႂႃႇပဵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ မိူၼ်တင်းၶၢမ်ႇၸိုဝ်ႈသဵင် သရေႇၼႃႈတႃ လူႉၶၢမ်ႇလွင်ႈလႆ ၼႂ်း ၵႄႈၼမ်ႉလၢႆးပိူၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူမ်ၸႂ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸီႉဝိတ်ႉတ ၵူၼ်းသိုၵ်းလွတ်ႈတၢင်း လူမ်ႉတၢႆၸဵပ်းသႅပ်ႇပႅတ်ႈႁဵင်ႁဵင် ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၶၢမ်ႇယွမ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းလူမ်ႉတၢႆ၊ တုၵ်ႉၶ ၶၢၼ်ၸႂ်ႁူႉတၵ်းမီးၼမ် ဢမ်ႇၵႃးတႃႇမႃးၵႄႈလိတ်ႈမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ၊ သၢႆငၢႆ ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇ တႃႇဢဝ်မိူင်းလႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼႂ်းမိုဝ်း၊ သိုပ်ႇယိပ်းတိုဝ်းလၢႆးၵျၢမ်းၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇ လႆႈ။ ဝူၼ်ႉၶႆႈၸႂ်ဢမ်ႇမီး တၢင်းလိူၵ်ႈတၢင်ႇဢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ MTA ၸင်ႇလႆႈလိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၼႆၵေႃႈ သၢင်ႇထုၵ်ႇတႃႇၶဝ်ယူႇ – တေလႆႈဝႃႈၼင်ႇၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ 1956 ၶတ်ႉတရူဝ် (Fedel Castro) ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်း 82 ၵေႃႉ လုၵ်ႉတီႈၵုၼ်ယွၼ်ႇဢမေႇရိၵ ဢဝ်ႁိူဝ်း လတ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၵႂႃႇၸွတ်ႇၶဝ်ႈၾင်ႇမိူင်းၶိဝ်းပႃး၊ တႃႇၶိုၼ်ႈတိုၵ်းမင်ပႅတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်း။ ၽိူဝ်ႇၶိုၼ်ႈၾင်ႇၵေႃႈ ၺႃးၵိၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇပႂ်ႉႁပ်ႉတိုၵ်း ယိုဝ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းမၼ်းလႆႈလူမ်ႉတၢႆၸဵပ်းမၢတ်ႇ ပၢႆႈႁၢႆတီႉၺွပ်းလႆႈတင်းၼမ် ၵိုတ်း 12 ၵေႃႉၵူၺ်း ပႆႇတၢႆ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈလႆႈ။ တေႃႈၼၼ် Castro ယင်းႁွင်ႉသႅၼ်ႇႁတ်းတႃႉဝႃႈ မိူင်း CUBA တၵ်းလႆႈပူတ်း ပွႆႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈဢွၼ် ၵၼ်ဝႃႈ Castro ယွင်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် တိုၵ်းပေႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းသေ ပူတ်းပွႆႇလႆႈမိူင်း CUBA ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးဢၼ်ယၢမ်ႈတၵ်ႉၼၢႆတမ်းပွင်ႇလွင်ႈလီလွင်ႈၸႃႉ လွင်ႈလိပ်းလွင်ႈတၢႆ ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈလီ။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းတႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈလၢၵ်ႈလၢႆးပႅၵ်ႇပိူင်ႈမႃးၼင်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ။ သၢႆၸႂ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ယင်းပႆႇၶၢတ်ႇႁၢႆသဵင်ႈတၢႆဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ယိပ်းၵမ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ၶွၼ်ႈႁႅင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် သိုပ်ႇၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်းတေႃႇသူႈၵႂႃႇသေၵမ်း။ ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ (မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-24T18:28:40 | https://shannews.org/archives/61838 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွတ်းၸၢၼ်း လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ် မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် | ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ယွင်ႁူၺ်ႈ ၼွင်တယႃး သီႇသႅင်ႇလႄႈ ပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢွင်ႈတီႈဢၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး မႃးသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၢင်တီႈၵေႃႈ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇလႆႈ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၵိၼ်းၸႂ်ဝႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တီႈၼွင်တယႃးၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမီး 3,000 ပၢႆ။ ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ လႆႈတၵ်းၵိၼ်ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈၵၼ်သေ ၸႂ်ႉၵိၼ်။ ၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ် ဢွၼ်ၵၼ် မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ သိုဝ်ႉၼမ်ႉၵိၼ်လႆႈယူႇသေတႃႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးလၢႆးလႆႈငိုၼ်းတႄႉ ၵႃႈလႆႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈၵူၺ်း။ မေႃယႃယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵိၼ်ၼမ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်ၸိုင် ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်လႆႈ တွင်ႉႁႄႈတွင်ႉၵႂႃႇ၊ တၢင်းပဵၼ်တပ်းၵႂ်ႈ၊ ၶႆႈၼၢဝ်၊ ပူဝ်ႊလီႊယူဝ်ႊလႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၽိဝ်ၼင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဢမ်ႇယူတ်းယႃတၼ်းၶိုတ်း ၸၢင်ႈလူႉသုမ်းသၢႆၸႂ်ၸွမ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႂ်ႈၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆလၢႆၸုမ်း ႁႃလၢႆးတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သေၵမ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းပၢင်လွင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမီး 65,000 ပၢႆၼႆ – ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း PYO လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/1/2025 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ တီႈတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၢႆလိူဝ်လႆႈမႆႈၸႂ် တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ်ယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၸင်ႈၸႂ်လႄႇႁႃတီႉၺွပ်း သႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ၸိူဝ်းမႃးၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် မႆႈၸႂ်လွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-24T18:01:16 | https://shannews.org/archives/61832 | ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင်ႉယိူင်း ၵေႃႇသၢင်ႈမႂ်ႇ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်း | ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင်ႉယိူင်း လင်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ဢွင်ႈတီႈ ၵၢၼ်သွၼ် ႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႅပ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇၶၢႆႉမႃးၵေႃႇသၢင်ႈတီႈမႂ်ႇသေ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉလွင်ႈငိုၼ်းတွင်း။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင်ႉယိူင်း လင်မႂ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၵၢင်တူင်ႈ ဢိူင်ႇထုင်ႉယိူင်း ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မေႃသွၼ် ၼၢင်းတိုၼ်းဢွမ်လိူၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ငဝ်းလၢႆး မိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈ ၸိုင် ႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႆၵၼ်တင်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼမ်လၢႆလႄႈ သမ်ႉလူဝ်ႇမီးပႃးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ တီႈလဵၼ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈလူဝ်ႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတေမႃးႁူင်းႁဵၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးတၢင်းသိူဝ်းသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ။ ပဵၼ်လွင်ႈပၢႆးၸႂ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ႁွင်ႈႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ မၼ်းၸမ် ၵၼ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ပေႃးၾၢႆႇၼိုင်ႈသွၼ်ၼႆ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ လႆႈယဵၼ်ပၼ်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ဝႆႉၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင်ႉယိူင်း လင်မႂ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်တႄႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၸႂ်ယႂ်ႇတႃႇပူၵ်းပွင်ၽဝ ၸူဝ်ႈပၢၼ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလႄႈ တႃႇၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇထုင်ႉယိူင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ လင်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၵႅပ်ႈမၼ်းၵိတ်ႇသေ တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် တေလႆႈလဵၼ်ႈလႆႈသိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇ ပေႃးမီး။ တီႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵေႃႈ ၵႅပ်ႈၵိၼ်း လွင်ႈယူႇသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ ၵႅပ်ႈၵိၼ်းဝႆႉၵူႈဢၼ်ၵူႈလွင်ႈ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶၢႆႉႁူင်းႁဵၼ်း မႃးသၢင်ႈတီႈမႂ်ႇ ၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းတိုၵ်ႉလူဝ်ႇထႅင်ႈ တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈတင်းၼမ်တၢင်းလၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၵ်ႇဢုတ်ႇ၊ လိၼ်ပုၼ်၊ ဝႂ်ၽၵ်းတူ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်လူဝ်ႇႁႅင်း။ တႃႇႁဵတ်းတႃႇသၢင်ႈ ဢၼ်ယၢပ်ႇတႄႉ တေၵိုတ်းထႅင်ႈ ႁွင်ႈသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း။ ႁွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁဵၼ်းလင်မႂ်ႇ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢင်တူင်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း တေမီးႁွင်ႈႁဵၼ်း 5 ႁွင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁွင်ႈသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ ႁွင်ႈႁုင်မိုဝ်ႉ သိုင်ႇၾႆး ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ထုင်ႉယိူင်းၼႆႉ ၽႃႇသႃႇ ဢၼ်ပူင်သွၼ်ပၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လိၵ်ႈတႆး၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ပၢႆးၼပ်ႉ၊ ပၢႆးသၢႆႈလႄႈ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထုင်ႉယိူင်းၼႆႉ ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢိူင်ႇထုင်ႉယိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵေႃႇတင်ႈမႃး ၽွင်းပီ 2017 မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ထိုင် ၸၼ်ႉသီႇ ႁိမ်းၸမ် 50 ၵေႃႉ မေႃသွၼ်ဢၼ်မႃးပူင်သွၼ်ပၼ်မီး 4 ၵေႃႉသေ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသီႇသေ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လွႆတႆးလီ ဝဵင်းၵႃလီႉၵေႃႈ မီးႁိမ်းၸမ် 30 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-24T16:42:55 | https://shannews.org/archives/61824 | တႆးၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ မွၵ်ႇႁွင်ႉတႆးၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁူပ်ႉၵၼ် ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈၸမ်ၸႂ် | ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ တီႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊယိူဝ်ႊ တွၼ်ႈၼိူဝ် ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈတႆး International Workshop on Tai Culture လႄႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး 1st International Tai Youth Festival ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉ တႆးၵူႈတီႈတီႈ လႆႈပိုၼ်ၽႄ လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉ ၵၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေမီးလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်မႃးထႅင်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ တႄႇဝၼ်းတီႈ 21-27/1/2025 ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဝၼ်းတီႈ 21-22 တႃႇသွင်ဝၼ်းၼႆႉတႄႉ မီးၶပ်းမၢႆ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈႁၵ်ႉသႃၶူဝ်းပူၺ်ႈၵိုၵ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး Preservation of Tai Heritage and Language။ – ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈတႆးလႄႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တီႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႆႉ မီးၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇပၢႆးပိုၼ်းလႄႈ ၶူးပူင်သွၼ်လူင် ၼႂ်းၸၼ်ႉၸွမ်တီႊပရူႊၵႃႊ (Dibrugarh) မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ ပႃးတင်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးပိုၼ်း မိူင်းတႆး (မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်) တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးသၢင်ႇဢၢႆႈ၊ ၽူႈၶူၼ်ႉ ၶႂႃႉၾိင်ႈထုင်းတႆးဢႃႇႁူမ်ႇ၊ ၶူးပူင်သွၼ်လူင် ၾၢႆႇၾိင်ႈထုင်းတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးလႄႈ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸဝ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ်။ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းယုၵ်ႉမုၼ်း ၾိင်ႈထုင်းၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ယူႇတီႈၽူႈပွင်ၵၢၼ် ပၢင်ပွႆး လႆႈမွၵ်ႇထိုင်ဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႄႉ မီးယူႇလၢႆမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းသေ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈမီး 24 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးပိုၼ်း တွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးသၢင်ႇဢၢႆႈ၊ ၽူႈတႅမ်ႈၵႂၢမ်း ၸၢႆးယီႈသႅင်၊ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၸၢႆးဢွင်ႇထီးၶမ်းလႄႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၾိင်ႈငႄႈတႆး မွၵ်ႇပဝ်းႁွမ်။ ၸၢႆးၶိူဝ်းလဵဝ် ၸုမ်းယုၵ်ႉယွင်ႈၾိင်ႈငႄႈတႆးလႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO တူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸၢဝ်းတႆး မီးၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တၢင်းၸၢဝ်းတႆး တၢင်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူႈတီႈတီႈ။ ႁႂ်ႈမေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် လူဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုတ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်။ ၾိင်ႈတႆး ဢၼ် ၶဝ်ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ လႆႈပိုၼ်ၽႄႈသွၼ်ပၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၼ် တႃႇႁၵ်ႉသႃယုၵ်ႉမုၼ်းၾိင်ႈတႆးၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸတ်းပၢင်ၼႆႉမႃး”- ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေပဵၼ်မႃး ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း ပွၵ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းဢႃႇသမ်ႇပၼ် ၶႂၢင်ႉသေ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊႁေႊမႃႊတႃႊ ႁူဝ်ပဝ်ႈၾၢႆႇၾိင်ႈငႄႈ တႆးဢႃႇႁူမ်ႇ ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်း။ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၸႅၵ်ႇၼႃႈတီႈ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ်သေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး။ ယိူင်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်းတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတႆးၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်လႆႈသေဢမ်ႇၵႃး ႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁူႉႁၼ်ပႃးၾိင်ႈငႄႈတႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းလဵဝ် SYO သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းပဵၼ်သိူဝ်ယူႇၵူၺ်းလႄႈ လီမႆႈၸႂ် တႃႇၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းတႄႉတႄႉ။ ယႃႇဝႃႈ တေႁၵ်ႉသႃၾိင်ႈထုင်းလႆႈလႃႈ တေႃႈၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁဝ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၵုမ်းလႆႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၺႃးပိူၼ်ႈလူလၢႆ ပေႉၵိၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းဢမ်ႇႁၢမ်ႈ သီးသင်လႆႈ။ ၾိင်ႈထုင်းၵေႃႈ ၶႅၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈၸတ်းပွင်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁၼ်ထိုင် ဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးဝၢၼ်ႇၸိူဝ်ႉၾၼ်း ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးဝႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇႁၢႆၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈဢေႃႈ။ ၾိင်ႈထုင်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မီးဝႆႉပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇၵေႃႉလဵဝ် ၸုမ်းလဵဝ် မၼ်းပဵၼ်တႃႇတႆးႁဝ်း ၵူႈတီႈၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း တင်းလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တႆးမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ ၶဝ်လၢတ်ႈသဵင်တႆး ပႅၵ်ႇပိူင်ႈဝႆႉဢိတ်းဢီႈသေတႃႉ ပေႃးၶဝ်လၢတ်ႈပဵၼ်ၶေႃႈ ထွမ်ႇပဵၼ်ၶေႃႈၼႆ မၼ်းတိုၼ်းပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်ငၢႆႈယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၵႆႉဢိူမ်ႈ ၸမ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇႁၼ်ပိူင်ႈႁွႆႈသင်ၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။ – ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈတႆးလႄႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တီႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ပေႃးထိုင်မႃးႁူဝ်ပီ ၵူႈပီပီၸိုင် တီႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ မီးၾိင်ႈပွႆးၸုတ်ႇလူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ မီးသုၼ်ႇလီ လႆႈၶဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၾိင်ႈၸုတ်ႇလူဝ်ပႃး။ ပၢင်ပွႆးၾိင်ႈတႆး ၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ တႆးပိုၼ်ႉတီႈၸတ်းမႃး ၵူႈပီပီသေတႃႉ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်း 1st International Tai Youth Festival ၼႆႉတႄႉ တိုၵ်ႉၸတ်းပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ မီးၸၢဝ်းတႆးယူႇသဝ်းဝႆႉ 6 ၶိူဝ်း – တႆးဢႃႇႁူမ်ႇ၊ တႆးတူးရုင်း၊ တႆးၶမ်းယၢင်း၊ တႆးဢၢႆႈတွၼ်း၊ တႆးၶမ်ႈတီႈ၊ တႆးၽႃၵႄး။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်တိုၵ်ႉဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆးသေ တၵ်ႉၼၢႆလၢတ်ႈၸႃတေႃႇၵၼ်ယူႇၼႆႉ မီးတႆးၽႃၵႄး၊ တႆးၶမ်းတီႈ၊ တႆးဢၢႆႈတွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ လိၵ်ႈၵေႃႈ မီးယူႇႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ ဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ဢႃႇသမ်ႇမိတ်ႉ – ႁိၼ်ႇတီႇ – ဢင်းၵိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉ ပဵၼ်သုၼ်ၵၢင်သေ ၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ဝႆႉ။ တီႈၼႂ်းပပ်ႉသႅၼ်ပၢႆး မၢႆ (30) ပီ 2012 ၵိုၼ်းၸိူင်းသႅၼ် တႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ – ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းၶဝ်လၢႆၸဝ်ႈ မၢႆတွင်းဝႆႉတႄႉ တႆးၼႂ်းမိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၵႃႇၾႃႉ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢဝ်း (မိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ယၢမ်းလဵဝ်) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ၸင်ႇႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ မိူဝ်ႈပီ AD 1228 ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ မိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼႆႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ မိူင်းတူၼ်ႈသူၼ်ၶမ်း။ ပီ 1228 ထိုင် 1835 ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 600 ပီပၢႆၼႆႉ မီးၶုၼ်တႆး 43 ၸဝ်ႈ ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းတႆးဢႃႇသမ်ႇ တူၵ်းၵႂႃႇတႂ်ႈမိုဝ်းၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈ။ ထိုင်မႃးပၢၼ်ၼႆႉ ပိုၼ်းတႆး ၾိင်ႈတႆး မိူင်းဢႃႇသမ်ႇၵေႃႈ လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ၼႂ်းႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တႆးယၢမ်ႈႁိူင်းမႃးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီသေတႃႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆးတၢင်ႇၶိူဝ်းၵူၺ်း ဢၼ်မႃးဢူမ်ဢိုၼ်ဢဝ် တႆးပေႃး ၸမ်မွတ်ႇႁၢႆဝၢႆး – ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ထိုင်တီႈပေႃးဢမ်ႇလူဢမ်ႇဢၢၼ်ႇ ဢမ်ႇမေႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ သေဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် ၵေႃႈ ယွၼ်ႉလႆႈယူႇဢိူမ်ႈၸၢဝ်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ ငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇၾိင်ႈဢိၼ်ႊ တီႊယိူဝ်ႊ ဝႃႈၼႆႉသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် တႆးမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ မီးၸႂ်ၶႂ်ႈတူင်ႉတိုၼ်ႇ ၽိုၼ်ႉၽူးၶိုၼ်းၾိင်ႈ ငႄႈလိၵ်ႈလၢႆး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇယဝ်ႉလႄႈ တႆးတေႁိူင်း ၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆ – ၽူႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-24T14:54:21 | https://shannews.org/archives/61812 | ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇပဵၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၶိူဝ်းယႂ်း | သိုၵ်းၶၢင် KIA ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈၶိူဝ်းယႂ်း တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8 မူင်း တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 24 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 6 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ယဵၼ်ဝႆႉဢေႃႈ။ တႄႇမိူဝ်ႈဝႃးမႃး ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်ႁႅင်းဢေႃႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈ ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵမ်ႈၼမ်ဢေႃႈ။ တေလႆႈဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁႅင်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉၵိုတ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၵ ၶ 21 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တၢင်းၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ “ပူၼ်ႉမႃး 3-4 ဝၼ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးတေႃႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉၶဝ် 15 ၵေႃႉ။ တူဝ်တၢႆ 10 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၶဝ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်းလႅပ်ႈတေဢမ်ႇၶႅမ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ၶဝ်ၼႅတ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးတေႃႉၵူၼ်းၶဝ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂႃႇၶႃႈဢေႃႈ။ ဢမ်ႇႁိုင်သင် တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် တေလႅပ်ႈၵုမ်းလႆႈမူတ်းယဝ်ႉ”- ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ – ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ပဵၼ်ႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼမ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင် ဝႅတ်ႉလွမ်ႉဝႆႉ ၵွပ်ႈၼႆ တၢင်းၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸင်ႇၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇမွၵ်ႈ 40 လုၵ်ႈ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 21 သမ်ႉ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ 4 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၶၢင် KIA ႁူမ်ႈတင်း PDF လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇတင်း မၢၼ်ႈၸေႊၼႆႉ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 4/12/2024 ၼၼ်ႉမႃးသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 8/1/2025 ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇတေယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ တင်းမူတ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းဝႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယူႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းမိတ်ႉၵျီးၼႃး (ၸေႈၼႃး) ၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼႆႉ မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းတႃႈႁိူဝ်းလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၵၢႆႉၸူး တၢင်းဝဵင်းၼႆႉဝႆႉ တင်းမူတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လႅင်းၼႅတ်ႇ၊ လႅင်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈတင်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-24T13:45:10 | https://shannews.org/archives/61807 | ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ – ဝႃႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တီႈပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ ယင်းပႆႇပၼ်တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇ မႃးလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 20/01/2025 ၼႆႉမႃး တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ပိုတ်ႇပၼ်ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် မႃးယဝ်ႉသေတႃႉ တီႈ ၽၵ်းတူပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ၸဵမ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ယင်းပႆႇပၼ်ၶဝ်ႈ ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၼ်းပၢင်ႇသၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽၵ်းတူတႄႉ ပိုတ်ႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်တႄႉ တေႃႉၶဝ်ႈမႃးလႆႈယူႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တၢင်းၾင်ႇၼႆႉသမ်ႉ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် ပႆႇပၼ်ၶဝ်ႈၶႃႈ။ တေလႆႈဝႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၶႄႇတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ “ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးသမ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း တေပဵၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ပႆႇပၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၶႃႈ။ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်တေႃႉ ဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းၶႄႇၶဝ် တေပိုတ်ႇၸီးတူၺ်းၵူႈဢၼ်သေ ၸင်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇမႃးဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵၢၼ်ပိုတ်ႇၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢင်ႇသၢႆး တႄႉ ႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းယူႇသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၶဝ်တႄႉ ဝူၼ်ႉၵႂင်ၸွမ်း လွင်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်လႆႈ သိုဝ်ႉဝႆႉၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၶၢႆၶိုၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၶၢႆၵုၼ်ႇ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမႃးၸိူင်ႉၼႆသေ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇဢၼ်လႆႈသိုဝ်ႉဝႆႉ ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈၶၢႆၶိုၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝူၼ်ႉပေႃးဢမ်ႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ။ တေၶၢႆထုၵ်ႇၵေႃႈသုမ်း၊ တေၶၢႆၵႃႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇသိုဝ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈသိုဝ်ႉတၢင်းမူႇၸေႊမႃးၶၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၵႃႉၼိူဝ်ႉ/ ပႃ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈသႂၢင်းၶွၼ်ႇဝႆႉသေ တေႃႉတၢင်းမူႇၸေႊ မႃးၶၢႆလႄႈ ၵမ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇသေ တေႃႉမႃးၶၢႆၵမ်းသိုဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၼိူဝ်ႉ/ ပႃၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈတင်ႈတူဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ် တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ပႆႇပိုတ်ႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈပုင်းလႂ် (3 ၸွႆႉ) ငိုၼ်း ၶႄႇ 100 ယႂၼ်ႊ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼိုင်ႈပုင်းလႂ် 55 ယႂၼ်ႊ ၶၼ်မၼ်းယွမ်းလူင်းမႃး ၼိုင်ႈၶိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 28/11/2023 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး သေ ဢၼ်ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်း ပၢင်ႇသၢႆး၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ မိူင်းပေႃႈ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (သျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) လႄႈ လၢဝ်ႇၵၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-24T10:37:28 | https://shannews.org/archives/61797 | မိူင်းၶႄႇ – မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းထႆး ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ | ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း မိူင်းၶႄႇ ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းထႆး ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် တႃႇတေၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ႁႂ်ႈႁၢႆၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/1/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းၶႄႇ ၊ မိူင်းလၢဝ်း ၊ မိူင်းၵမ်ႇပူးၶျႃး ၊ မိူင်းထႆးလႄႈ မိူင်းဝႅတ်ႉၼမ်း ၶဝ်ၵေႃႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် တႃႇတေတီႉၺွပ်း ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်း ရႃႇၸဝတ်ႈ၊ တႃႇတေၽဵဝ်ႈယႃႉပႅတ်ႈ ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ တႃႇတေၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶမ်ဝႆႉယူႇတီႈၼႂ်း ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်းၼႆ – ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ CCTV လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၸၢႆးၸိူင်းမိူင်းၶႄႇ ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇတီႈႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းထႆးယဝ်ႉ လိူင်ႈၵူၼ်း ႁၢႆ ပဵၼ်မႃးထပ်းၵၼ်ၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၸင်ႇတိူဝ်းသႂ်ႇၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊတိူဝ်ႊ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝမ်ယိ ႁွင်ႉထူပ်းၽွင်းတၢင် ၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တီႈဝဵင်းပေႊၵျိၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ။ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊလႄႈ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸိူဝ်းၼႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ဝႃႈ ၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းငဝ်းလၢႆး ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသင်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ လႆႈၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ 5 မိုၼ်ႇပၢႆ သူင်ႇပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG တင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉဝႃႈ – ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ မိူင်းပင်းၵလႃႊတိတ်ႉၶျ်၊ မိူင်းလၢဝ်းတင်း မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ယွၼ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-24T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61793 | လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် “ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ” | “ပေႃးၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ယႃႇၸႂ်ႉလၢႆးၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ” မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ၶႃႈႁဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈ – ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼႄ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈပၼ် ႁႂ်ႈ ၽူႈလူဢၢၼ်ႇၶဝ်လႆႈႁူႉလႆႈငိၼ်းၸွမ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ 1027 ဢၼ်ၵူၼ်းတင်းမိူင်း ႁူႉၸွမ်းၼၼ်ႉသေ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းလွႆၶဝ် မႃးဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဝႆႉ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၶႅၼ်းလိူဝ်လီလိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ ၵူၺ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ၼင်ႇႁိုဝ် တေယူႇႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ တေဢမ်ႇမိူၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ သင်ၸိူဝ်ႉတေဢၢၼ်းၽွင်းငမ်းၵႂႃႇတႄႉ ယူႇၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁႂ်ႈႁူႉၸၵ်း ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလီလီ – ၸင်ႇတေၸၢင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၸွမ်းၵၼ် ၵႂႃႇလႆႈၵတ်း ၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈဝႃႈၼၼ်ၼႆ – မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/01/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၵဵင် (ၵျွင်းၵုင်း) ဢိူင်ႇပၢင်ပဝ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်းသေ ၸွမ်းတီႉႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈၸၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ ပႃးၵႂႃႇတင်းၼမ်။ ၼႄးဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႅပ်းတူၼ်ႈမႆႉသၵ်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈတႄႉမၼ်း တူၼ်ႈမႆႉသၵ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈတႅပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆၵိၼ်။ ဢၼ်တႅပ်းၵေႃႈ တႅပ်းတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသင်။ ၶဝ်ႈႁိူၼ်းမႃးသေၵေႃႈ မႃးလၢတ်ႈလွင်ႈ တႅပ်းမႆႉသေ ႁွင်ႉၵႂႃႇ ဝႃႈတႃႇၸွပ်ႇထၢမ်ၼႆ။ ပေႃးၶဝ်မႃးသွၵ်ႈတဝ် – ဢမ်ႇႁၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၸိုင် ၶဝ်ၵေႃႈဢဝ်သေႃးမႃးၶတ်းၽၵ်းတူႁိူၼ်းပိူၼ်ႈပႅတ်ႈ။ တီႈတႄႉမၼ်း မႆႉသၵ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉ ၽုၵ်ႇၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၽႂ်လူဝ်ႇၸႂ်ႉ ၵေႃႈၵႂႃႇတႅပ်းမႃးၸႂ်ႉ ႁဵတ်းၼၼ်မႃးတႃႇသေႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်မႃးႁဵတ်းႁၢၼ်ႉႁဵတ်းသုမ်ႉ ၼႂ်းႁိူၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်မႃးႁဵတ်းမႆႉႁူဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်မႃးႁဵတ်းၶွင်ႉ ႁဵတ်းၶွၵ်ႈၸွမ်းႁိူၼ်းၸွမ်းယေး။ ပေႃးၶဝ်ႁၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်မႆႉသၵ်း မႃးႁဵတ်းႁူဝ်ႉဝၢင်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၶဝ်ႈလႃႇၸဝ်ႈႁိူၼ်း။ ၶဝ်ဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇတႅပ်းမႆႉသၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ၶဝ်မႃးတီႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 22/01/2025။ လႆႈၵႂႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 16 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၼၢင်းယိင်း 5 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 14 ပီ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ 10 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၺႃးတီႉမတ်ႉၵႂႃႇပဵၼ် ၸၢႆးထူၺ်းမွင်ႇ၊ ၸၢႆးၵၢၼ်ႇၺုၼ်ႉ၊ ၸၢႆးၺုၼ်ႉဝုၼ်း၊ ၸၢႆးဢွင်ႇၸေႃႇ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇဢွင်ႇ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇသူၺ်ႇ၊ ၸၢႆးလႃႉဢူး – (7) ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပဵတ်းသမ်ႉ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၾႆးၼၼ်ႉ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းလၢင်း 4 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 14 ပီ 2 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈပေႃး ၸဝ်ႈၽူဝ်ဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း တီႉဢဝ်မေးၼၢင်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇ။ ပေႃႈမႄႈဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း တီႉဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိူၼ်ႈၵႂႃႇ။ ဝၢႆးတီႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ႁၢၼ်ႉ “အောင်မေတ္တာ” ဝၢၼ်ႈလူင်ၵဵင်ၼၼ်ႉသေ – ယူႇဢမ်ႇႁိုင် ဢဝ်ရူတ်ႉၵႃး ပလိၵ်ႈၶဝ်မႃးတၢင်ႇ ၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းပလိၵ်ႈၼွင်ၶဵဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၶဝ်ဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းသင်ႁဵတ်းသိင်။ ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇၸွပ်ႇ ဢမ်ႇထၢမ်သေ ၵႂႃႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မူတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၸွမ်းတႄႉ မၼ်းပဵၼ်လၢႆးႁဵတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇမႃးသပ်းလႅင်းၼႄပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လွင်ႈပၵ်းပိူင် ၽွင်းငမ်း ၶဝ်သင်သေ ၶဝ်ႈမႃးတီႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇလိပ်းလိပ်းလႅင်လႅင် ၸိူင်ႉၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလီပဵၼ်။ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၵဵင် ဢိူင်ႇပၢင်ပဝ်းၼႆႉ မီးပႃႇမႆႉသၵ်း 2 တီႈ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပဵတ်း ၊ ပၢင်ပဝ်း ၊ မၢၼ်ႈၵျွင်း ၊ ပၢင်မၢၵ်ႇၶေႃ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇၽုၵ်ႇဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽုၵ်ႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႅပ်းၸႂ်ႉ – သိုၵ်းလွႆ တဢၢင်းသမ်ႉ မႃးႁၢမ်ႈ၊ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းသင် ၶဝ်သမ်ႉ မႃးၶႂ်ႈလႆႈၽွၼ်းပၢင်ႈၸိူင်ႉ ၼႆတႄႉဢမ်ႇလီပဵၼ်။ တၢင်းၶျွင်းသူင်ႇ (ဂုတ်တွင်းကြိုးဝိုင်း) ၸိူဝ်းပုၼ်ႉမီးမႆႉယႂ်ႇမႆႉလူင်ယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇ တႅပ်း။ မီးၽေးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်။ တႃႇႁဵတ်း ပၢႆးမၢၵ်ႇမီးဢမ်ႇၸႂ်ႈလူး။ ပေႃးဝႃႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆလႄႈ ၺွပ်းၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇဝႃႈၶႃႈလႆ။ ယွၼ်ႉၵႂႃႇ တႅပ်းမႆႉမႃးႁဵတ်းႁိူၼ်းယူႇၵူၺ်းလႄႈ မႃးၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်တၢင်းဝႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးဢၢၼ်းတေမႃးယူႇသဝ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈယူႇလွင်ႈ ၵိၼ်လႄႈ ၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွၼ်ႇ – ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပႃႈယိင်း – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး 24/01/2025 | ['လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်'] |
2025-01-23T17:05:55 | https://shannews.org/archives/61787 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ မီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉၼမ်လိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်း – ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း | ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်၊ ထူပ်းၽေးသၽႃႇဝ ၵူၼ်းယူႇဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း ထူပ်းၽေးမိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ယင်းမီးၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ပိုတ်ႇပၢင်ႇယူႇၽွင်ႈ။ ထိုင်မႃး ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉတႄႉ ယႃႇဝႃႈ တေပူၵ်းပွင်ၶူင်သၢင်ႈဢၼ်မႂ်ႇလႃႈ။ ဢၼ်မီးဝႆႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇသိုပ်ႇလုမ်းလႃးလႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾႆးၾႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶၢႆ တေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼမ်သုတ်း ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးၾႆးၾႃႉၸႂ်ႉ။ ပႆႇဝႃႈဝဵင်းဢွၼ်ႇ ဝဵင်းဢိတ်းလႃႈ – တေႃႈၼင်ႇဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၶၢဝ်းၸႅၵ်ႇၸၢႆႇပၼ်ၾႆးၾႃႉ ဢမ်ႇမီးဝႆႉပိူင်တၢႆ။ တီႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ လႆႈၶိုၼ်းမႄးႁူင်းၾႆးၾႃႉၼႆသေ ဢမ်ႇပၼ် ၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႇ။ လႆႈၸၢႆႇၵႃႈၾႆးၾႃႉၼမ်လိူဝ် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇသဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆႈၾႆးၾႃႉၵူႈဝၼ်းၶိုၼ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 10/9/2024 ၾူၼ်တူၵ်း ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇသေ ႁူင်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉတီႈၵႄးၼမ်ႉလူင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ယုၵ်းယၢၵ်း လိၼ်သၢႆး ၵိင်ႇမႆႉၵိင်ႇတွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶၢင်ႉပၢၼ်ႈၼမ် ထိုင်တီႈ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈ။ ထိုင်မႃးႁူဝ်လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼႆႉတႄႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၾႆးၾႃႉ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇလႆႈၽဵင်ႇၵၼ်မိူၼ်ၵဝ်ႇ။ ႁူင်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉဝႆႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ (ကန်လုံရေအားလျှပ်စစ်) ဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းမိူဝ်ႈပီ 2013 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ။ ထိုင်မႃး ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2015 ၸင်ႇတႄႇၸႅၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ – ဝႂ်ၵႃႈၾႆးၾႃႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႈၶီႈလဵၵ်း တႃႈလိူဝ်ႇ ၵဵင်းလၢပ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လႆႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ ဢၼ်တေႃႇမႃးတၢင်း ၾင်ႇထႆးလႄႈ ၾင်ႇလၢဝ်း လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်းၸွမ်းလိူၼ်လႂ်လိူၼ်ၼၼ်ႉ။ မိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မီးႁႅင်းၾႆးၾႃႉပဵင်းပေႃးယူႇၼႆသေ ဢမ်ႇယွမ်းဢဝ်ၾႆး မိူင်းထႆး မိူင်းလၢဝ်း။ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင် ပႃႇတီႇ ၼူၵ်ႉယုင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေဢဝ်ၾႆးၾႃႉၵဵင်းတွင်းမႃးၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇတၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၺႃးသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်းသေ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇႁၼ်တူၵ်ႇၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈတႄႇပိုတ်ႇႁူင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉႁိူၼ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်။ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၸႂ်ႉမၼ်းတိုၵ်ႉငၢမ်ႇၵၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းပီ 2015-16 ၼၼ်ႉ မေႃႈၾႆးၾႃႉ တိုၵ်ႉမီး 350 ႁူၺ်ႇၵူၺ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2023 ၼႆႉ မေႃႈၾႆးၾႃႉ မီးထိုင် 1,200 ႁူၺ်ႇ။ ထိုင်မႃး 2024 ၼႆႉ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၼိမ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုင်ႈလီလီ။ ဝၢႆးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ လႆႈမႄးၵုမ်းႁူင်းၾႆးၾႃႉ လၢႆၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႃႇ ၼႆသေ ၶွမ်ႊပၼီႊၶိုၼ်ႈၵႃႈမီႊတိူဝ်ႊၾႆး။ လုၵ်ႉတီႈ ၼိုင်ႈယူႊၼိတ်ႉလႂ် 200 ပျႃး ပဵၼ် မႃး 600 ပျႃး။ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈယဝ်ႉၼႆႉသမ်ႉ ၼိုင်ႈယူႊၼိတ်ႉလႂ် ပဵၼ်ၵႂႃႇ 800 ပျႃး။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၾႆးၾႃႉၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း။ ၶဝ်ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ၼိုင်ႈယူႊၼိတ်ႉလႂ်ၶိုၼ်ႈဝႆႉ 800 ပျႃး။ ၶႂ်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းလူင်ယူႇႁဵတ်းၼၼ်။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼႆႉ 600 ၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ်တႄႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်တိုၼ်းၸႂ်ႉသႂ်ႇ 800 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၶဝ် ၶိုၼ်ႈၵႃႈမၼ်းၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၸၢႆႇ။ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃသေ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၾႆးၽဵင်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်းမွၼ်သေ သိုဝ်ႉမီႊတိူဝ်ႊၸႂ်ႉၵေႃႈမီး။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေတႃႉ ပႆႇလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇ ပႆႇၵႄႈလိတ်ႈသင်”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2016 ၼၼ်ႉ မီးတၢႆႊၼမူဝ်ႊ ဢၼ်မီးႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 320 KVA ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ၊ မီးၶိူင်ႈ ၸႅၵ်ႇၾႆးၾႃႉ Transformer 7 ဢၼ် ၊ တႄႇၸႅၵ်ႇၸႂ်ႉမႃး တႃႇ 3 ပွၵ်ႉ (ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်း မိူင်းၽျၢၵ်ႈ) လႄႈ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းပႃးတီႈထႅမ်သႂ်ႇ တၢႆႊၼမူဝ်ႊ 320 KVA တႃႇသွင်လုၵ်ႈၼႆ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၾႆးၾႃႉ ဢူးဢွင်ႇၵျေႃႇတိၼ်ႉ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇၸတ်းသင်ပၼ်ႁႂ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလၢတ်ႈ။ မေႃႈၾႆးၾႃႉ meter box ၼိုင်ႈလုၵ်ႈလႂ် လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း 6 သႅၼ်ပျႃးၶိုင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ယဝ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်ႈလူင်းသေ ၵႃႈမေႃႈၾႆးၶိုၼ်ႈထိုင် 10 သႅၼ်ပျႃးၵေႃႈမီး။ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၾႆးၾႃႉၼႆႉ ၵႃႈၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၵေႃႈယဝ်ႉ မီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼမ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ၵူၼ်း ၵေႃႉလူင်းတိုၼ်းသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးႁူင်းၾႆးၾႃႉ။ ဝႃႈၼၼ်ႉသေတႃႉ ဢၼ်လႆႈၸၢမ်ႇၽွၼ်း လီမၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၶဝ်ဝႆႉပၼ် ၼိုင်ႈမီႊတိူဝ်ႊ မွၵ်ႈ 600 ပျႃး ၼႆႉသေ ပၼ်ၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉယူႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်သိုဝ်ႉမေႃႈၾႆးၾႃႉတီႈၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ဢဝ်ငိုၼ်းဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းမႃးတီႈၵူၼ်းမိူင်း မိူဝ်ႈတႄႇႁဵတ်းႁူင်းၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉဝႆႉၵူၺ်း။ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ ၵႂႃႇတူၺ်းပၼ်တပ်ႉမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း”- ဝႃႈၼႆ။ တႃႇၸၢႆႇငိုၼ်း ၵႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၾႆးၾႃႉၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ၸႅၵ်ႇဝႆႉပၼ် ၵၢတ်ႉတိူမ်းငိုၼ်း (ငၢႆးမိူၼ်သိမ်ႊၵၢတ်ႉသ်ၾူၼ်း)၊ တႃႇၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ ႁိူၼ်းလႂ်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ၵၢတ်ႉသ် ဢၼ်ထႅမ်ငိုၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇ သဵပ်ႇသႂ်ႇဢွင်ႈတီႈ ၸႅၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မီႊတိူဝ်ႊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၾႆးၾႃႉလႆႈ။ လၢႆးၸႂ်ႉမၼ်းၸၼ်ႉသုင်ယူႇသေတႃႉ ပၢၼ်သိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းဢမ်ႇၼိမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၼမ်ၵိၼ်းၸႂ်ဝႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် တေဝႃႈၸႂ်ယႂ်ႇၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ EPC ဢၼ်ယူႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅၵ်ႇပၼ်ၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ မႃးၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 2 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း။ သမ်ႉပၢႆ ပၼ်ႇပုတ်ႈသေ ၸင်ႇၸႅၵ်ႇပၼ်။ ပေႃးလႆႈပွၵ်ႉ ၼိုင်ႈ ထႅင်ႈပွၵ်ႉၼိုင်ႈသမ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇၾႆးၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵိၼ်း ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ မီးၼႂ်းၵႄႈ ၵဵင်းတုင်လႄႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ မီးပွၵ်ႉလႄႈဝၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် 24 ဢၼ် မီးပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းလႃး ႁူႇလႄႈ ၸၢဝ်တႆး ယူႇဝႆႉၼမ်။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-23T16:21:20 | https://shannews.org/archives/61782 | ပၢင်တိုၵ်းတီႈမိူင်းပၢႆး သိုပ်ႇပဵၼ်ႁႅင်းထႅင်ႈ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDP ႁူမ်ႈတင်း PDF သေ သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 422 တင်း တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDP ႁူမ်ႈတင်း PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ယဝ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ယိုဝ်းၸွႆႈထႅင်ႈ ၵူႈဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်ၼႂ်းဝဵင်း။ ပဵၼ်တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း ၸွမ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 422 ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ ၼိုင်ႈၵမ်းလႂ် ၶဝ်ယိုဝ်း 3-4 လုၵ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းၶႃႈဢေႃႈ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၸမ် 2 လိူၼ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တွၼ်ႈတႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၵုမ်းၵမ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်၊ ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၶဝ်ၸင်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ဝႆႉဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆသေ ၵႆႉယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉတၢႆၼမ် – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ “ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးတၢင်းဝဵင်းပၢင်လွင်းၼၼ်ႉသေ လၢမ်းၶဝ်ႈမႃးဢေႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဝႆႉပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆသေ ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တိူဝ်းၼမ်မႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တႃႇႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တေသိုပ်ႇပၢႆႈထႅင်ႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးတီႈပၢႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉ ၵႃႈလႆႈသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7-8/12/2024 ၼၼ်ႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၵွင်ႉ (S – PHOS) ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉမိၵ်ႈမၢႆ 560 ၼၼ်ႉ တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-23T15:02:03 | https://shannews.org/archives/61775 | ပီ 2024 ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း တၢႆၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ၸမ် 500 ၵေႃႉ မိူင်းတႆးၼမ်သုတ်းထီႉသွင် | ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းသေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၼၢင်းယိင်း – မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 478 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မိူင်းတႆး ၼမ်သုတ်းထီႉသွင်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်သေ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး တၢႆ 92 ၵေႃႉ တၢႆၼမ်သုတ်းထီႉသွင်၊ ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇသမ်ႉ တၢႆၼမ်သုတ်းထီႉၼိုင်ႈ။ Photo by – BWU/ သဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ပီ 2024 ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးမႃးႁၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ ၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉတင်းပဵၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်ႁူႉၸွမ်းလႄႈ ယိုၼ်းထိုင်လႆႈၵူၺ်း၊ ဢၼ်ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈသေ ဢမ်ႇႁူႉၵေႃႈ တေမီးတင်းၼမ်၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ ယူႇလႄႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်၊ လွင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၼိူဝ်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၽႂ်ၸုမ်းလႂ် တေမႃးဢဝ်ပၼ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်း၊ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႆ မီးၶေႃႈထၢမ် တင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈ ယႂ်ႇယိုဝ်းတိုၵ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်း ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်သေလူႉတၢႆ၊ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉ ၶႃႈတၢႆၼႂ်းၶွၵ်ႈလႄႈ ၺႃးၵၼ်ႉ ၸၼ်လူလၢႆၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ။ Photo by – BWU/ သဵၼ်ႈမၢႆ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းပီ 2024 ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း တႃႇၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႆ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ Photo by – BWU/ ႁၢင်ႈၽႅၼ်တီႈ ဢၼ်ၼႄဝႆႉ လွင်ႈၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းပီ 2024 ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၶၢဝ်းတၢင်း 4ပီမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉ ၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ မိူဝ်းၼႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼၢင်းယိင်း တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃၼႆ ၸုမ်းၼၢင်း ယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်းသူၼ်းပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-23T13:38:39 | https://shannews.org/archives/61766 | ၵူႈႁၵ်ႉယိင်းတေႃႇယိင်း ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈ ပဵၼ်ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းထႆး | ဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ ၼႂ်းမိူင်းထႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ပဵၼ် ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်းလႄႈ ၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ။ ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးၵူပ်ႉၵူႈ လၢၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးလၢႆး – ယိင်းတေႃႇယိင်း ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး – ဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းလႄႈ ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆး ၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ပီၵၢႆ 2024 သၽႃးမိူင်းထႆး ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းသႅၼ်းပၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆ LGBTQ+ တူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ် တိုတ်ႉၸၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း တွၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်းၶဝ်သေ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃ ၶမ်းထႆးၵေႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 တႃႇဢဝ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႆႉ သႂ်ႇၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း)။ ၵူႈႁၵ်ႉ ယိင်းတေႃႇယိင်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ 120 ဝၼ်း မႅၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ၸင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းပၵ်းပိူင်ၼႆႉ လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးသႂ်ႇၸိုဝ်ႈပၼ်ဝႃႈ – ပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈၽဵင်ႇပဵင်း (သူမ်ရူတ်းထဝ်ႉထဵမ်း) – ၼႆသေ ၸတ်းပၢင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈပၢင်ယႂ်ႇပၼ် ၵူၼ်းသႅၼ်းပၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆ LGBTQ+ ၶဝ်တီႈ ၵၢတ်ႇလူင် ပႃႊရႃႊၵွၼ်ႊ ဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ(မိူင်းၵွၵ်ႇ) ၸိုင်ႈထႆး။ မီးၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ 200 ၵူႈပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈ ၵၼ်။ ၼႂ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးၵူႈသႅၼ်း ၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းသႅၼ်းပၢၼ် ဢႃယုယႂ်ႇ။ ၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ယၢင်းပႃးပလိၵ်ႈထႆးလႄႈ ၵူႈႁၵ်ႉမၼ်းၸၢႆး ယူႇၵူႈၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇယဝ်ႉ – တီႈလုမ်းၸႄႈတွၼ်ႈ – ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းပတ်း ပိုၼ်ႉမိူင်းၸိုင်ႈထႆးၵူႈတီႈ မီးၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇ ဢၢၼ်ႇလႆႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ၊ တီႈလုမ်း(ဢမ်းၽိူဝ်း) ဝဵင်းႁႅင်ၵေႃႈ ယင်း ၸတ်းပၼ်မၢႆတွင်းဝၼ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းမၢႆမီႈ သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႆသေ ၸတ်းပၢင်ၵူႈႁၵ်ႉလၢၵ်ႇလၢႆၶဝ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်ယူႇ။ ၵူႈႁၵ်ႉ ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊၼႆႉ မိူင်းထႆး ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း သုၼ်ႇလႆႈ ၽဵင်ႇပဵင်း LGBTQ+ ၶဝ်ပိုတ်ႇတူဝ်လွတ်ႈလႅဝ်း မိူင်းၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ မီးပၵ်းပိူင် မၢႆမီႈသုမ်ႇငမ်းပႃး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ လႆႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ပိုတ်ႇၸႂ်ယွမ်းႁပ်ႉ ၵူႈႁၵ်ႉၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး ယိင်းတေႃႇယိင်း – လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈသၢၼ်ၶတ်း၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူမဝ် ထၢင်ႇလဵၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇသေႉသွမ်းၵၼ်။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း လွၵ်းလၢႆး ဢၼ်မိူင်းထႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇပိုတ်ႇၽၵ်းတူဝၢၼ်ႈမိူင်း တႃႇၶတ်းၸႂ်ပူၵ်း ပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵူၼ်းမိူင်း ဝၢႆးလင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ဢၼ်ၼိုင်ႈ – ဢၼ်ထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆၵေႃႈမီး။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-23T12:29:28 | https://shannews.org/archives/61761 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း | ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်း သၼ်လွႆၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ – တိူင်းပႃႇၵိူဝ်ႇ၊ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ – တိူင်းမၵူၺ်း၊ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ – တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး ဢမ်း – ပတၼ်း (အမ်း – ပဒါန်းကားလမ်း) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/1/2025 ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း ဝူင်ႈပၢႆၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈလူႉတၢႆၼမ်လႄႈ ယိုတ်းလႆႈပႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ် – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်၊ ၵွင်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈသေဢမ်ႇၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးသဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉ၊ ၶိူင်ႈမိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုဝ်းၸွႆႈဢမ်ႇထၢတ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-23T12:01:46 | https://shannews.org/archives/61757 | လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း ၼင်ႇၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း | လုၵ်ႈၸုမ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း ၼင်ႇၵၼ် မဝ်းယႃႈသေ ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း 3 ၵေႃႉ မဝ်းလဝ်ႈ/ မဝ်းယႃႈသေ ပိုတ်းယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆၶိုၼ်း တီႈပွၵ်ႉတေႃႇယွတ်ႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၵေႃႉၺႃး ၶႃႈတၢႆၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၸုမ်းလဵဝ်ၵၼ် ႁဵတ်းတီႈၵၼ် ၶိုၼ်း ယွၼ်ႉၶဝ်ၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ယႃႈ (K) ၼမ်ႁႅင်းပူၼ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈလမ်းယိုဝ်းၵၼ် တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ၵေႃႉၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼႆႉ ထုၵ်ႇ ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း 3 ၵေႃႉ ၵႂႃႇၵိၼ်လဝ်ႈ/ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸွမ်းၵၼ်သေ ၶိုၼ်းယိုဝ်း ၵၼ်တၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၸမ် 4 ပီၼႆႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းတိူဝ်းၼမ်မႃး ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၸုမ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် တေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်။ လွင်ႈယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ မီးမႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵွင်းၶႃး၊ မဵဝ်ႉမ၊ ပၢၼ်းသေး၊ လူင်ထၢၼ်၊ ပဵင်းသႃႇ၊ မၢၼ်ႈၸေႊ၊ သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ မၢၼ်ႈပဵင်း၊ တႃႈမိူင်းငႅၼ်း၊ မိူင်းပေႃႈလႄႈ သႅဝ်ႉႁေႃႇ (ရှောက်ဟော်) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-26T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61754 | တၢင်းပဵၼ် HMPV ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတီႈ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ၸွင်ႇထုၵ်ႇလီမႆႈၸႂ်ၸွမ်းႁိုဝ် | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လၢႆဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်သႂ်ႇၽႃႈ တူမ်ႈသူပ်း (mask) ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸွတ်ႇၽႄႈ ၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ ၵူၼ်းတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၽႄႈလၢမ်းတိတ်းၸပ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉထႅင်ႈ။ ၸိူဝ်ႉမႅင်း (ဝၢႆႊရၢတ်ႉသ်) HMPV ဢၼ်ၽႄႈလၢမ်းယူႇ တီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ မိူၼ်ႁိုဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ပိူင်လူင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်း တၢင်းပဵၼ် human metapneumovirus (HMPV) ဝႆႉၼမ်။ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် HMPV ၼႆႉ ၶႂ်ႈငၢႆးမိူၼ် ၵၼ်တင်း တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႆႉဝႃႈ – HMPV ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်း ဝၢႆႊရၢတ်ႉသ်ဢၼ်မႂ်ႇ၊ ဢမ်ႇႁၢဝ်ႈ ႁႅင်း ပဵင်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လႄႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈမႆႈၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်း ပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ ၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ပႆႇၸၢင်ႈတင်ႈတူဝ်လႆႈၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တူဝ်ႈ လုမ်ႈၾႃႉဢွၼ်ၵၼ် မႆႈၸႂ် ၵူဝ်တၢင်းပဵၼ် HMPV ၼႆႉ ၽႄႈလၢမ်းဝႆး မိူၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼၼ်ႉလႄႈ မုင်ႈမွင်းတူၵ်ႇလၢတ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၶေႃႈမုလ်း ၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း။ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ မႃႊၵရႅတ်ႉ ႁႄႊရိတ်ႉသ် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ(WHO) လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈ တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမိူင်းၶႄႇ သူင်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၶၢဝ်းၵတ်းၵူၺ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပဵၼ်ၸိူဝ်း လႆႈၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ် ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ယင်းဢေႇလိူဝ်သေ မိူဝ်ႈပီၵၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉ ၶၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး – ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်ႉမႅင်း ဝၢႆႊရၢတ်ႉသ် HMPV ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်ႉမႅင်း HMPV ၼႆႉ ၶႂ်ႈငၢႆးၵၼ်တၢင်း ၸိူဝ်းမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း။ ပဵၼ်မူင်ႈမႅင်းဝၢႆႊရၢတ်ႉသ် သႅၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးႁႅင်း၊ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း သႅၼ်းဢၼ်လၢမ်းၽႄႈၶဝ်ႈယူႇၼႂ်း လွတ်ႇလူမ်း ထူၺ်ႈၸႂ်သႅၼ်း ၼိုင်ႈ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်သမ်ႉ ဢႆ ၊ ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႇ၊ ၶူႈၼင်တၼ်။ ၵမ်ႈၼမ် လၢတ်ႈဝႃႈ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် ငၢႆးၵၼ်တင်း တၢင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၸပ်းၵတ်းလႄႈ ၸႅၵ်ႇယၢပ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇလူင်းတႂ်ႈ၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢႃယုယႂ်ႇ၊ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ၵိုၵ်းတူဝ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၼင်ႇ တၢင်းပဵၼ် ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ (မၵ်ႇႁဵင်း/မရဵင်ႊ)လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ် ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် တေတိူဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတၢင်းပဵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ တေထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉ၊ ၶေႃးၵႂ်ႈ၊ ပွတ်ႇၵႂ်ႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႅင်း ၵမ်ႉတူဝ်ဢမ်ႇ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ထိုင်တီႈလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃလႄႈ ပဵၼ်ၽေးထိုင်သၢႆၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ မႃႊၵရႅတ်ႉႁႄးရိတ်ႉသ် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ(WHO) လၢတ်ႈဝႃႈ – HMPV ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းဢၼ်မႂ်ႇ။ ထူပ်းႁၼ်မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2001 လႄႈ လႆႈဝႃႈယူႇမႃးၵႄႈၵူၼ်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ တၢင်း ပဵၼ်ၼႆႉ ၵႆႉပဵၼ်ၼႂ်းၶၢဝ်းၵတ်းလႄႈ တင်းၶၢဝ်းမႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ တႄႇထူပ်းႁၼ် ၸိူဝ်ႉမႅင်း HMPV မိူဝ်ႈလႂ် ၸိူဝ်ႉမႅင်း HMPV ၼႆႉထူပ်းႁၼ် တီႈမိူင်းၼႄႊထိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ မိူဝ်ႈပီ 2001 ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉတႄႇ လၢမ်းတိတ်း ၸပ်းၵူၼ်းမႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 60 ပီယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇဢႃယု ပႆႇတဵမ် 5 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူႈၵေႃႉ တိုၼ်းယၢမ်ႈၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၼႆႉ။ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်း HMPV ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ လိုဝ်းလင် ပဵင်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 တင်း ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ဢဝ်သႂ်ႇလေႃးဝႆႉၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႇ လူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း – ၼႆယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ် HMPV ႁဵတ်းႁိုဝ်သေတိတ်းၸပ်းၵၼ် လၢႆးၸပ်းၵၼ်တႄႉ ငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် တၢင်ႇဢၼ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်း ပဵၼ်ဢႆ – သမ်ႉၵႂႃႇသုတ်ႇမႅၼ်ႈၾုၼ်ႇမုၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၵႂႃႇယိပ်းၽဵဝ်ႈမႅၼ်ႈတီႈၶီႈၾုၼ်ႇၼႃသေ ၶိုၼ်းမႃး ယိပ်းၼႃႈ၊ တၢဝ်းတႃ၊ သူပ်း၊ ၶူႈၼင် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇၸပ်း။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ပဵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ ၼမ် ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်းၶႄႇပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၵတ်းလႄႈ ၵတ်းႁႅင်း တေၵတ်းတေႃႇထိုင်ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်။ ၸိူဝ်ႉမႅင်းဝၢႆႊရၢတ်ႉသ် လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ၼႆႉ တိူဝ်းၵႅၼ်ႇၶႅင် ယူႇသဝ်းလႆႈၼႂ်းၶၢဝ်းၵတ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၵတ်း ၼႆႉ ၵူၼ်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ယူႇသဝ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းလႄႈ တိတ်းၸပ်းၵၼ်ငၢႆႈ။ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝႃႈ ၽႄႈလၢမ်း တီႈမိူင်းၶႄႇ မိူင်းလဵဝ်ၵူၺ်း။ တႄႇဢဝ်ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ၊ မိူင်းပရိတ်ႊထဵင်ႊလႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ HMPV ၸွင်ႇမိူၼ်ၵၼ်တင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်တဵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁူင်းယႃ တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝူၼ်ႉထိုင်ၶိုၼ်း ၽွင်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးတႄႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ HMPV ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်း ဢၼ် ထူပ်းႁၼ်မႂ်ႇ၊ မၼ်းယူႇသဝ်းမႃးၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ တိုၼ်းယၢမ်ႈ ထူပ်းၺႃး မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉယဝ်ႉလႄႈ တေမီးႁႅင်းၶၢမ်ႇလႆႈယူႇ။ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉ။ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းၾိင်ႈ ၾႃႉၵူၺ်း။ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ WHO လၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ WHO လၢတ်ႈဝႃႈ – HMPV ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ဢၼ်ပဵၼ် ၸွမ်းၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၵူၺ်း။ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းၶႄႇၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းပဵၼ် ယင်းဢမ်ႇႁၢႆႉ ႁႅင်းပဵင်း မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃး။ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်။ ဢၼ်လူႉတၢႆသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ႁႅင်းၵမ်ႉ တူဝ်ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်သေ တေၵႆႉပဵၼ်ပွတ်ႇၵႂ်ႈလႄႈတင်း တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် – ၼႆယဝ်ႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၶႄႇ တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇဝႆႉဝႃႈ – မိူဝ်ႈၽွင်းၵႂႃႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၵူၼ်းၵိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်း/ တူမ်းပၢၵ်ႇ ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ငၢႆႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈငိူင်ႉဝႄႈ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ၊ ၵႆႉသုၵ်ႈလၢင်ႉပၼ်မိုဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွင်ႇမီးယႃႈယႃ တႃႇႁႄႉၵင်ႈလႄႈ ယူတ်းယႃ ယၢမ်းလဵဝ် ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ တႃႇတၢင်းပဵၼ် HMPV ႁင်းၶေႃတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇမီး။ လႆႈတူၺ်းၸွမ်း ၾၢင်ႁၢင်ႈ တၢင်းပဵၼ် ၵူၼ်းပဵၼ်သေ ယူတ်းယႃၵႂႃႇၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်းမႆႈတူၵ်း၊ ႁဵတ်းပၼ်ႁႂ်ႈၶူႈၼင် တၼ်လႄႈ ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉသၢၵ်ႈသႃႇလူမ်ၸႂ်မႃး။ ပိူင်လူင်မၼ်း သင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတင်း ၵူၼ်းဢႃယု ယႂ်ႇၶဝ်ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉႁႅင်းၸိုင် တေလႆႈပၼ် လူမ်းဢွၵ်ႊသီႊၵျိၼ်ႊသေ သူင်ႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃ။ ၽူႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ဢမ်ႇပႆႇမီးယႃႈယႃ ႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ် HMPV ႁင်းၶေႃသေတႃႉသင် သမ်း ၶဵမ်ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်းလႄႈ ယူႇသဝ်းႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းပၢႆးယူႇလီၸိုင် တေၸၢင်ႈလူတ်း ယွမ်း ပၼ်လွင်ႈတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႅတ်ႇၶႄ ႁႄႉၵင်ႈ သင်ဝႃႈတေၵႂႃႇတီႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၸိုင် ႁႂ်ႈသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်း/ တူမ်းပၢၵ်ႇ သုၵ်ႉလၢင်ႉမိုဝ်းႁႂ်ႈမူတ်းသႂ် (ဢဝ်သပ်ႉပျႃႇသေသုၵ်ႉလၢင်ႉပၼ် တၢင်းႁိုင် 20 ၸႅၵ်ႉၵၼ်ႉ) ငိူင်ႉဝႄႈ- ယႃႇယူႇၸမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၼၢဝ်ၶႆႈဝတ်း ဢမ်ႇသုၵ်ႈမိုဝ်းသေ ယႃႇပေယိပ်းတိုဝ်ႉ/ ပွတ်ႈထူၸွမ်း ၼႃႈတႃ သင်ပဵၼ်လႆႈ ယႃႇပေၸႂ်ႉဝၢၼ်ႇၶဝ်ႈ/ၵွၵ်းၼမ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ် သိတ်ႇပၼ်ယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်း ဢမ်ႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉယႃလၢင်ႉမိုဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ႁိမ်းႁွမ်းယူႇသဝ်း လႆႈလူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇလီလီ သႂ်ႇၸႂ်လုမ်းလႃး လွင်ႈမူတ်းသႂ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ HMPV လီမႆႈၸႂ်မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ယွၼ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် HMPV တီႈမိူင်းၶႄႇၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ယူႇသေတႃႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈတေလႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်းလႄႈ ယႃႇပေဢွၼ်ၵၼ် ၵိၼ် ယႃႈၶႃႈၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼမ်ပူၼ်ႉႁႅင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉၵေႃႈ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ တေလႆႈႁၢႆးငၢၼ်း ပိုၼ်ၽႄႈၼႄၶေႃႈမုလ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်းတၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-01-22T18:00:00 | https://shannews.org/archives/61741 | ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵႆႉၺႃးလွၵ်ႇၸႂ်ႉၶႃႈႁႅမ်တၢႆ | ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2019 ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းၵိၼ်းမႃး။ မိူဝ်ႈပၢၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ထိုင်မႃးပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းထႅင်ႈသမ်ႉ ၶႅၼ်းၵပ်ႉၵိၼ်း။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ၵူၼ်းလီၵေႃႈ ယဵၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူၵ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁူႉဢၼ်လီဢၼ် ၸႃႉမႃးသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ တင်ႈၸႂ် ဝႅၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းလပ်းသိင်ႇသေ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵၢၼ်မိူၵ်ႈၵေႃႈမီး။ ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈသေ ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တူၵ်းၵိၼ်းမိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။ ဝၢႆးသေ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၸၢင်ႁၢႆၵႂႃႇလွႆးလွႆးယဝ်ႉၼၼ်ႉ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃလၢႆး ပူၵ်းပွင် ႁုၼ်ႈ မုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်းသေတႃႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတႄႉ ၶႅၼ်းႁၢႆႉၸႃႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉၵုမ်ႇ ႁိမ်ၸိင်း ဢႃႇၼႃႇၵၼ်ၵူၺ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၵေႃႈလူႉ ထိုင်တီႈဢမ်ႇၵုမ်းလႆႈဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ၵူၼ်း ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈ လိူင်ႇၽႄႈမႃးၵူႈဝၼ်း။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႅမ်ႉ၊ ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃးတႃႇသေႇ၊ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ် လိၼ်လႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၵ်ႈသီငိုၼ်းလမ်ပဵၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ။ ပၢင်တေႃႇ ပၢင်လွင်းၵေႃႈ မီးၵႂႃႇၵူႈတီႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆထုၵ်ႇ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမီးဝႆႉၵေႃႈ ၵုမ်ႇယွင်ႇၸွမ်းလွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ ၵူၺ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းလီသင်တီႈၶဝ်။ လိူင်ႈလၵ်ႉလိူင်ႈၸူၼ် လိူင်ႈၶႃႈၵၼ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၶိူဝ်းယႂ်းသေတႃႉ ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈသင်ပၼ်လႆႈတႄႉတႄႉလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ် ႁၢႆႉၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမေႃလၢပ်ႇ ဢမ်ႇမေႃၵူဝ် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသင်ၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/1/2025 ၼႆႉ ၽူႈႁပ်ႉၸၢင်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၵူဝ်ႇပျေႉၽဵဝ်းဢွင်ႇ လုၵ်ႈၸုမ်းတႅၵ်ႊသီႊ Taxi သူၺ်ႇတႃႇၶျီႇ မၢႆတူဝ် 959 ၺႃးၵူၼ်းလွၵ်ႇႁႂ်ႈၵႂႃႇသူင်ႇၼွၵ်ႈဝဵင်းသေ ဢၢၼ်းၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ။ မၼ်းၸၢႆးႁႃလၢႆးတၢင်းၶႄတူဝ်ၶိုၼ်းလႄႈ ၺႃးၵူၼ်းၸူၼ်ၼၼ်ႉ ၶႃႈတၢႆ ထင်တီႈ။ လိူင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပၢင်တေႃႇလွင်းလႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵူၺ်း-မေႃသွၼ်ယိင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႉ မႃးႁွင်ႉဢဝ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢၼ်ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈႁပ်ႉၸၢင်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇသူင်ႇမၼ်း တီႈၵႆဝဵင်းဢိတ်းၼိုင်ႈ။ မၼ်းလႅပ်ႈတေၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ်ၽႃႉ ၽၼ်းသေ ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉ ၵႂႃႇ။ ၵေႃႉၺႃးၶႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉယူႇ မီးမွၵ်ႈ ဢႃယု 23 ၼႆႉၵူၺ်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝႃႈငၢႆႈ ႁႃလဵင်ႉပေႃႈမႄႈၼႆဢေႃႈ။ ၵူၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆႉၵေႃႈ တေပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်သူႇသမ်း ယႃႈမႃးၵူၺ်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆ ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉပွတ်းၼႆႉ။ ပေႃးၶဝ်ၵႂႃႇလဵၼ်ႈၵဵမ်း ၵႂႃႇတေႃႇလွင်းသေ သုမ်းငိုၼ်းမႃးၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉသင်ယဝ်ႉ လိူဝ်သေၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်း။ တႃႇတေလႆႈငိုၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁဵတ်းၵူႈ လၢႆးယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းမိူၼ်ၼႆ ပၵ်းပိူင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူမ်ႇငမ်းသင်လႆႈ။ လူဝ်ႇဢဝ်တူဝ်ၽႂ်တူဝ် မၼ်းလွတ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်လွၵ်ႇဢဝ်ၸဝ်ႈတႅၵ်ႊသီႊၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢႃယု 25 ပီ တိုၵ်ႉမႃးသွၼ်ႈယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈဢိူင်ႇၵဵင်းလၢပ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တိုၵ်ႉမီး 2 လိူၼ်။ မၼ်းၸၢႆး ၵႆႉၵႂႃႇတေႃႇလွင်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵူႈဝၼ်း။ မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵူၼ်းသူင် တေႃႇလွင်းလႄႈ လဵၼ်ႈၵဵမ်း သုမ်းငိုၼ်းၼမ်သေ ၸင်ႇဝူၼ်ႉပွတ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပလိၵ်ႈ မၢၼ်ႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/1/2025။ Photo by – ဉီးလှမိုး/ ပၢင်ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၵူဝ်ႇပျေႉၽဵဝ်းဢွင်ႇ လုၵ်ႈၸုမ်းတႅၵ်ႊသီႊ Taxi ဢၼ်ၺႃး ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ၼႆႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇႁႄႉၵင်ႈ လႆႈၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆသေ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်း ၸွမ်းႁၢၼ်ႉလဵၼ်ႈၵဵမ်းလႄႈ ဢွင်ႈတီႈမီးပၢင် တေႃႇလွင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈ တီႈႁၢၼ်ႉလဵၼ်ႈၵဵမ်း (ၵဵမ်းယိုဝ်းပႃ) ႁိမ်းၵၢတ်ႇပယိၼ်ႉၼွင်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းလဵၼ်ႈၵဵမ်း မီးတင်းၼမ်သေတႃႉ လိူၵ်ႈတီႉဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵႂႃႇလႄႈ ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပႅၵ်ႇလၢၵ်ႇၸႂ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉသင် – ၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၸူၼ်သေ ၽူႈႁပ်ႉၸၢင်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၺႃးၶႃႈတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မၢတ်ၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ၽူႈႁပ်ႉၸၢင်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၺႃးတႅင်း ဢမ်ႇယွမ်း 2 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 14/1/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈႁပ်ႉၸၢင်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၵူၼ်းလွၵ်ႇၶီႇရူတ်ႉသေ ၺႃးတႅင်း ၶေႃးမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ဢမူႉၶၻီးၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်လိူင်ႈၵေႃႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် မၢင် လိူင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်တူၺ်းလွမ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၵၢၼ်ၵိၼ်ၸၢင်ႈႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ႁပ်ႉသူင်ႇၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ၼမ်ဝႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇၼႆ ၽူႈႁပ်ႉသူင်ႇ (တႅၵ်ႊသီႊ 3 လေႃႉ) ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မီးယူႇၵူႈၸွၵ်ႉၵူႈၸဵင်ႇၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၶီႇမၼ်းၵေႃႈ လုၵ်ႉၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်သေမႃးၶီႇ။ ပေႃးမႃးၶီႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈၸၢႆႇၵႃႈမၼ်းသေၸင်ႇၶီႇလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းႁႃႉ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း။ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းလီႁႃႉဢမ်ႇလီ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇ တေႃႇလွင်းမႃးသေ ၸႂ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇသေတီႈတီႈ ပေႃးႁွတ်ႈၸင်ႇပၼ်။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လႄႇၽၢပ်ႊလႄႇ ပႃႊ(Pub & Bar ) ယူႇလိုၵ်းသေ ၸင်ႇႁႃၸၢင်ႈတႅၵ်ႊသီႊမိူဝ်းသူင်ႇ။ ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းၼမ်ၵေႃႈ ပၼ်ၵႃႈ ၸၢင်ႈတႅၵ်ႊသီႊလိူဝ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈၶဝ် ၶႂ်ႈၵႂႃႇပႂ်ႉႁပ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ပေႃး ၺႃးမိူဝ်ႈၵၢမ်ႇႁၢႆႉၵေႃႈ ၺႃးလွၵ်ႇငိုတ်ႈၺႃးၸူၼ်ၵေႃႈမီး။ လႆႈဝႃႈ ၸဝ်ႈတႅၵ်ႊသီႊၶဝ်ၼႆႉ လႆႈၸုၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်တႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မီးၸုမ်းတႅၵ်ႊသီႊလၢႆၸုမ်း ၸိူဝ်းပႂ်ႉၸွမ်းႁူဝ်ၶူဝ်တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 3 ၸုမ်း။ ၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ် မီးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းလမ်း။ ဢၼ်ၸုမ်းယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ် ၸုမ်းတႅၵ်ႊသီႊသူၺ်ႇတႃႇၶျီႇ မီးရူတ်ႉၶိူင်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း။ သင်မီးၶႅၵ်ႇမႃးၶီႇ ဢိင်ၼိူဝ် တီႈၸမ် တီႈၵႆသေ ၵႃႈတႅၵ်ႊသီႊၵေႃႈ တေပိူင်ႈၵၼ်။ လုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆၼိုင်ႈ ၵႂႃႇထိုင် ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး 60 ဝၢတ်ႇ၊ ပေႃးထိုင်ၵၢင်ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မွၵ်ႈ 80 ဝၢတ်ႇ၊ သင်ၸၢင်ႈၵႂႃႇႁွတ်ႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် 120 ဝၢတ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းတႅၵ်ႇသီႊၽႂ်မၼ်းသေ ၵႃႈၸၢင်ႈပိူင်ႈၵၼ်ၵေႃႈ မီးယူႇ ။ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၵူၼ်းသိုဝ်ႈယူဝ်းမႃး ၸၢင်ႈၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသင်သေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၶႂ်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉတႄႉ လီလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇၼႆ ၸဝ်ႈတႅၵ်ႊသီႊ 3 လေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-01-22T17:00:00 | https://shannews.org/archives/61731 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:15 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 2 လုၵ်ႈ ၵူၼ်းတၢႆ 7 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် ။ – CJ- ႁၢင်ႈ -သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၼ်းတီႈ 22/01/2025 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၵႆႈ 11 မူင်းပၢႆ 15 မိၼိတ်ႉၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၵမ်းၼိုင်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉၼဵင်ႈဝၢၼ် “ပႃႇရမီႇ 2 ” ၼႆၼၼ်ႉ 2 လုၵ်ႈ ၊ ၵူၼ်းတၢႆ 7 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ၶဝ်မႃးယိုဝ်း 2 ၵမ်း မၢၵ်ႇတူၵ်း 4 လုၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်မႃးယိုဝ်းသႂ်ႇ တီႈမိူဝ်ႈဝႃး ၼၼ်ႉၵူၺ်း ပဵၼ်တီႈႁိမ်းလုမ်း ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း၊ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 21/1/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် jet fighter ပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တူၵ်းတိူဝ်ႉ လုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းလႄႈ ႁူင်းပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ၊ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 17 ပီ တၢႆထင်တီႈ၊ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ – CJ- ႁၢင်ႈ -သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၼ်းတီႈ 22/01/2025 ၵူၼ်းၸၢႆး ယူႇဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈယဝ်ႉဝႃႈ၊ မိူဝ်ႈဝႃး ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇ၊ တူၵ်းတင်း ဝၢၼ်ႈလူင်(ၵူင်းၵျီးယႂႃႇမ) ။ တီႈၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ တူၵ်းတင်း လုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ၊ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆ ”- ဝႃႈ ၼႆ။ တီႈဝၢၼ်ႈလူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယူႇသဝ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇတူၺ်း လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉသေတႃႉ ယၢမ်းလႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေမႃးပွႆႇၼႆ လႆႈၵူဝ်ႁႄမႆႈၸႂ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ – CJ- ႁၢင်ႈ -သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၼ်းတီႈ 22/01/2025 ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ၵျႅတ်ႉၾၢႆႊတိူဝ်ႊ (jet fighter) မႃးပွႆႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵွႆ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၾႆးမႆႈၵႂႃႇလၢႆလၢႆလင်ၼႆ – သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ Photo by – PSLF/ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/01/2025 မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 3 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် jet fighter ပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ပဝ်း (ပန်ပေါင်း) ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-22T16:00:00 | https://shannews.org/archives/61726 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ တေယိုတ်းဢဝ်ႁိူၼ်းယေး တီႈဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်း | ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် တီႈဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမႃးယူႇသဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ တေယိုတ်းဢဝ်ပႅတ်ႈၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတင်းၼမ် ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းသေ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ သင်ဢမ်ႇပွၵ်ႈမႃး ယူႇႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်းၸိုင် တေယိုတ်းဢဝ်ပႅတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kantarawaddy Times ဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပွၵ်ႈမႃးၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၼႆႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ သင်ဢမ်ႇပွၵ်ႈမႃး ယူႇႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်းၸိုင် တေယိုဝ်းဢဝ်ပႅတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၶဝ် ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇတီႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းသေ ၶၢတ်ႈၵိၼ်ႁိူၼ်း တီႈဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇႁၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁွင်ႉၶိုၼ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၵႆႉလၢမ်းယိုဝ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇသဝ်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-22T15:00:00 | https://shannews.org/archives/61723 | ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ယွမ်းလူင်းထပ်းၵၼ် 3 ပီ | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီမႃးၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ တူၵ်းလူင်းမႃးထပ်းၵၼ် သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၼမ်လိူဝ်သေ ၵူၼ်းၵိူတ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီတေမႃးၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ တေယွမ်းလူင်းထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မီး 1.408 ပီႊလီႊယၼ်ႊ၊ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉသမ်ႉမီး 1.409 ပီႊလီႊယၼ်ႊ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယွမ်းလူင်း 1.39 ပီႊလီႊယၼ်ႊ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၶႄႇ ယွမ်းလူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈပေႃႇလသီႇ ပီ 1980 – 2015 ဢၼ်ဝႃႈ တေလႆႈၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉၵူၺ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမူႇဝၢၼ်ႈၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင်ၵႂႃႇ – ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵႃႈလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသဵင်ႈၼမ်၊ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇလိူင်ႇ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ -19 သေ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်တႄႇၼႃႈႁိူၼ်း တီႈမိူင်းၶႄႇ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး 12.4% သေတႃႉ ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈတႄႉ ယွမ်းလူင်းမႃးယူႇၵူႈပီ။ မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ထီႉသွင် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ လွင်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယွမ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃး ၵူၼ်းဢႃယုယႂ်ႇၶဝ်သမ်ႉ လႆႈသဵင်ႈၼမ် ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်သေ လိုဝ်ႈၵၢၼ်ဝႆႉ မီး 280 လၢၼ်ႉ။ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႇထိုင်ပီ 2035 ၼႆႉ တေမီး 400 လၢၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-22T14:00:00 | https://shannews.org/archives/61721 | မိူင်းၶႄႇ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ – ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ မိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမိူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိူဝ်းဢွင်ႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ – ဝႃႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ၼႆႉမႃး တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမိူင်း (ၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ) တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး၊ ယၼ်ႇလူင်ၵျိၼ်း၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (သျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ဢၼ်လႆႈပိၵ်ႉ ဢိုတ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 7 လိူၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်ႇသၢႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႄႇဝၼ်းတီႈ 20 မႃးၼႆႉ ၽၵ်းတူပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈတႄႉ တႄႇပိုတ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ၶႄႇၶဝ်ဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ တေပိုတ်ႇတႃႇ 1 လိူၼ်။ ၽၵ်းၶဵဝ်၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉတႄႉ တေႃႉၶဝ်ႈမႃးလႆႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်တႄႉ တေမၢႆဝႆႉပပ်ႉၶၢမ်ႈမိူင်းသေ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ မွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃးသေ ၸွမ်းၼင်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထုၵ်ႇမိူင်းၶႄႇ ပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၸမ်ၶၢဝ်းတၢင်း 7 လိူၼ် ၸင်ႇပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 လႄႈ ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ “ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပႆႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ ၸိူဝ်းမီးပီႈၼွင်ႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တေဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတေႃႉမႃးပၼ် တီႈၽၵ်းတူသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတၢင်းၼႆႉ ၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်မႃး ဢေႃႈ။ တီႈလိၵ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶႄႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေပိုတ်ႇ 1 လိူၼ်ၵူၺ်းလႄႈ ၶဝ်ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇသေ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လႄႈ ပေႃးၶဝ်ႈၵႂႃႇဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း ၵမ်းလဵဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းၼင်ႇ ၵဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ပၼ်ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇ၊ မၢၵ်ႇမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႉဢွၵ်ႇမႃးလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ တေႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယူႇၵၢင် ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႇ MNDAA လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊၼၼ်ႉ မီးမႃး 7 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉမႃး တင်းသွင်ၾၢႆႇ ၸင်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-22T13:00:00 | https://shannews.org/archives/61716 | ပလိၵ်ႈ တီႉၵူၼ်းလဵၼ်ႈၽၢႆႉ တီႈမိူင်းတူၼ် ပေႃးယွၼ်းငိုၼ်းဢမ်ႇပၼ် – ယဵတ်ႈၶွၵ်ႈ | ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလိုပ်ႈလမ်း တီႉၺွပ်းၵူၼ်းတေႃႇၽၢႆႉတီႈမိူင်းတူၼ်၊ ပေႃးယွၼ်းငိုၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇပၼ်သမ်ႉဢဝ်ယဵတ်ႈၶွၵ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 19/1/2025 ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းတေႃႇၽၢႆႉ တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ ပွၵ်ႉၼွင်ပႃယဵၼ်ႇ ၊ ပွၵ်ႉၵွတ်ႉတိတ်ႉ (ကွက်သစ်) တင်းမူတ်းလႆႈၵႂႃႇ 15 ၵေႃႉ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်း ဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ 20 သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မီးၵူၼ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈ ပလိၵ်ႈမႃးၺွပ်းလႄႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်ႈတီႉၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉ၊ ပႃးၵႂႃႇ 15 ၵေႃႉ။ 10 ၵေႃႉတႄႉ လွတ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ၊ ထႅင်ႈ 4 ၵေႃႉတႄႉ ၺႃးၶွၵ်ႈ 6 လိူၼ် ၊ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းတႄႉ ၺႃးၶွၵ်ႈ 2 ပီ”- ဝႃႈၼႆ။ – ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၵူၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇပွႆႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈပၼ်ငိုၼ်းတီႈပလိၵ်ႈ ၵေႃႉ 20 သႅၼ်လႄႈ ၸင်ႇလွတ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပၼ်လႆႈငိုၼ်း ၼင်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢဝ်ယဵတ်ႈၶွၵ်ႈယဝ်ႉၼႆ ၽူႈၸၢႆးၼၼ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပလိၵ်ႈမိူင်းတူၼ်လႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်းမၼ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ဢမူႉ(ၶၻီး) ပၼ်ႁႃ ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ဢမူႉ ၵႃႉၵူၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် မႃးယူႇတီႈၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈသင် ပၼ်ငိုၼ်းၶဝ်လႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ပွႆႇပၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းလႆႈတႄႉ ပၼ်ႁႃလဵၵ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇပွႆႇ၊ ၶဝ်ဢဝ် ယဵတ်ႈၶွၵ်ႈၵမ်းလဵဝ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်မႃးႁိုင်ၼႃယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၵေႃႈလိူင်ႇ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းၼႃးၵွင်းမူး – ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ႁၢႆၵူႈဝၼ်း။ လွင်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢႆ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ပၼ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉတီႉၺွပ်း ၽူႈလၵ်ႉမႃးလႆႈသေပွၵ်ႈၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-22T12:28:08 | https://shannews.org/archives/61706 | ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်မဵတ်ႉတႃႇထမ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ – ၸၢၼ်း | ဝၢႆးဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ၸတ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်း တီႈမိူင်းၽူင်းတင်း ဝဵင်းၵႅဝ်ႈ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈယေႃးမုၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း – ၸၢၼ်း မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11/1/2025 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢွၵ်ႇပိုၼ် ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ တၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ပၢင်ႇလႅင်းသႂ် ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်၊ တူၼ်ႈတီး၊ လွႆလႅမ်၊ ပၢင်လူင်၊ လၢႆးၶႃး၊ မိူင်းၵိုင်၊ မိူင်းသူႈ၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၼွင် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ၶပ်ႉမၢႆ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃး 12 ဝၼ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈလႆႈယေႃးမုၼ် မဵတ်ႉတႃႇထမ်းတြႃးမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 10 ဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်မႃးတၢင်ႇ ထီးထၢတ်ႈလွႆဝဵင်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝၼ်းတီႈ 11 ၸဝ်ႈယေႃးမုၼ် မႃးတၢင်းဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 12 တီႈၼႃးၵွင်းမူး ဝဵင်းမိူင်းတူၼ်၊ ဝၼ်းတီႈ 13 ထုင်ႉပၢင်ႇလႅင်းသႂ် ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်၊ ဝၼ်းတီႈ 14 ၵွင်းမူးလွႆဝဵင်း ဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ ဝၼ်းတီႈ 15-16 ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ဝၼ်းတီႈ 17-18 ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵၢၼ် ဝဵင်းပၢင်လူင်၊ ဝၼ်းတီႈ 19 ဝဵင်းလၢႆးၶႃး၊ ဝၼ်းတီႈ 20 ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် – တၢတ်ႇႁၢႆးပႃ ဝဵင်းမိူင်းသူႈ၊ ဝၼ်းတီႈ 21 မႃးၵိင်းတီႈထမ်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၸိင်း ဝဵင်းမိူင်းၼွင် – ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ ႁူဝ်ပဝ်ႈၵိင်ႇၽႄငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းလၢတ်ႈ။ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်မႃး မဵတ်ႉတႃႇထမ်း တီႈလွႆဝဵင်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ၵူၼ်းမိူင်းသူႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸဝ်ႈပေႃႈ (ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ) ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း လုၵ်ႉမိူင်းၵိုင် မႃးႁၢမ်းငၢႆး – ၵေးသီး – ဝၢၼ်ႈႁႆးသေ ပူၼ်ႉၵႂႃႇၵိင်းတီႈႁၢႆးပႃ။ ၵူၼ်းမိူင်းမႃးဝႆႈသႃ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၵႃးၼႆႉ တႄႇဢဝ်တူင်ႈၼႃး တီႈတၢတ်ႇႁၢႆးပႃၼၼ်ႉသေ ၶပ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး တေႃႇပေႃးထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁၢႆးပႃၶႃႈဢေႃႈ၊ ၵိုၼ်းတႄႉ ၵိုၼ်းဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းၶိုင်ႈ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တေလုၵ်ႉတီႈထမ်ႈ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းမိူင်ၼွင်သေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် – ၵႃလီႉ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိလၢတ်ႈ။ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်မႃးတီႈ ဝဵင်းလွႆလႅမ် ပီၼႆႉ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢႃယုၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသေ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးႁူမ်ၸူမ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈ တီႈဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈ သီၻွၼ်ႊရိူင်ႊ ဢိူင်ႇမိူင်းၽူင်း (ၵ) ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 1-6/1/2025 ၼႆႉသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 7-9/1/2025 ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးဝၼ်း ၵိူတ်ႇၸဝ်ႈ တီႈဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈ ဝဵင်းၵႅဝ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းသႅၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-25T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61699 | ၵျႃးၽႅၼ်ႉလႄႈ လွၵ်းလၢႆးၵဵမ်း ၶႄႇလဵၼ်ႈတေႃႇ ထႆး – မၢၼ်ႈ | တင်ႈတႄႇၼႂ်းပီ 2024 မႃး ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လၢမ်းၽႄႈလိူင်ႇၼမ်မႃး ၼႂ်း ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ။ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်ၵႂၢမ်းၶႄႇႁွင်ႉဝႃႈ ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ပိူင်လူင် လၢမ်းၽႄႈၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းထႆးလႄႈ ဝီႊယႅတ်ႊၼၢမ်း ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ။ ထိုင်တီႈ မိူင်းၶႄႇ သင်ႇႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ။ တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ၶေႃႈယႂ်ႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယဵၼ်းပဵၼ် – မုၵ်ႉၾႆးပၢင်တိုၵ်းလၢမ်းတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း မႃးၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆသေတႃႉ – ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵျႃးၽႅၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈ။ ယင်းပၢႆ လၢမ်းၽႄႈလိူင်ႇၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ပႆႇဝႃႈတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း တီႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈ ဢွင်ႈတီႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉလႃႈ။ တီႈဢၼ် ၶႄႇမႃးတင်ႈဝဵင်းမႂ်ႇသေ ႁဵတ်းပဵၼ်ဝဵင်းပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈဢၼ်တင်းၼမ်ႁူႉဝႃႈ မီးၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼမ် တီႈသူၺ်ႇ ၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႂ်ယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ။ တီႈသူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်ယိပ်းၵုမ်းလႄႈ တႃႇတေတီႉလႆႈပေႃႈလဵင်ႉ တူဝ်ၵူင်း ၼႂ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈငၢႆႈ။ ၼႃႈတီႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၼႃႈတီႈလိၼ်မိုတ်ႉ။ တင်းလုမ်ႈၾႃႉႁူႉယူႇဝႃႈ မီးၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တေႃႇလွင်း (ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၸိုင်ႈမိူင်း) ၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉလႆႈ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ ၸၢႆးၸိူင်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်း မိူင်းၶႄႇ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ Wang Xing ထုၵ်ႇၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တၢင်းမျႃႉဝတီႇ – ပွမ်တူဝ်ပဵၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၾၢႆႇႁဵတ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းလႄႈ ငဝ်းၸိူင်း ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းမိူင်းထႆးသေ ၵပ်းၾူၼ်း ႁွင်ႉမၼ်းၸၢႆး မႃးမိူင်းထႆး – ဝႃႈတႃႇႁွင်ႉၽဵင်း ထၢႆႇၸိူင်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Khaosod/ ၸၢႆးၸိူင်းၶႄႇ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ Wang Xing မၼ်းၸၢႆး လုၵ်ႉတီႈမိူင်းၶႄႇ ၶိုၼ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်မႃးမိူင်းထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3/1/2025 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈမႄႈသွတ်ႇ ၵမ်းလဵဝ်သေၶၢမ်ႈၶူဝ် လႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈမႄႈသွတ်ႇ။ ဝၢႆးလင် မီးၵူၼ်းၸုမ်းၼိုင်ႈ မႃးႁပ်ႉမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်ႈရူတ်ႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၽႂ် ႁၢႆၵႂႃႇ 4 ဝၼ်း။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 7 ၶၢဝ်ႇမၼ်းၸၢႆးႁၢႆ ၸင်ႇလိုဝ်းလင်တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ ပလိၵ်ႈထႆး ၸင်ႇတူင်ႉတိုၼ်ႇ ၸွႆႈႁႃဢဝ်တူဝ် မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်း။ မၼ်းၸၢႆး ဢွၵ်ႇမႃးလၢတ်ႈတီႈပလိၵ်ႈဝႃႈ – ၺႃးၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ႁူၺ်းႁွင်ႉၵဝ်းလႅၼ် ဢဝ်တူဝ် မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈသေ တဵၵ်းသွၼ်ၵၼ်လၢႆးလွၵ်ႇလႅၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်ႇၸၢႆးၸိူင်းၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ႁၢႆတီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ယုပ်းၽၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်ၵၼ် တင်းလုမ်ႈၾႃႉ။ တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ယင်းထုၵ်ႇလွၵ်ႇလႅၼ်ၼႆတႄႉ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ လႆႈၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ်လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူ မဝ်ထၢင်ႇလဵၵ်ႉလႆႈသေဢိတ်း။ ဢၼ်ၸၢႆးၸိူင်းၶႄႇႁၢႆၼႆႉ ပလိၵ်ႈထႆးၾၢႆႇလဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ။ လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် BGF ယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈၸွႆႈဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးလႆႈ။ ၽူႈၵွၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း တပ်ႉပလိၵ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ထတ်ႇၶျႆး ၽိထၼီးလၽတ်း လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းထႆးဝႃႈ – “ၽွင်းၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်တူဝ်ၸၢႆးၸိူင်းၶႄႇဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၸွႆႈလႆႈပႃး ၼၢင်းယိင်းၶႄႇ 2 ၵေႃႉ။ လႆႈသူင်ႇတူဝ် ၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈ Wu Jiaqi ဢႃယု 21 ပီ ပဵၼ်ၼၢင်း ငၢမ်း Model ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ် ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ၸင်ႇႁႃႁူႉၸၵ်းၵၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပႆႇပေႃးႁိုင်။ ၶဝ်ၺႃးႁူၺ်းႁွင်ႉလွၵ်ႇလႅၼ်မႃးမိူင်းထႆးသေ ထုၵ်ႇလွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇမိူင်းထီႉသၢမ်”- ဝႃႈၼႆ။ Wu Jiaqi လႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 6/1/2025 ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 7/1/2025 ရူတ်ႉၵႃးတူဝ်ႊယူဝ်ႊတႃႊ သီၶၢဝ်လမ်းၼိုင်ႈ မႃးႁပ်ႉဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇ (လႆႈႁၼ်ၼႂ်း CCTV ႁူင်းႁႅမ်း)။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁၢႆသႅပ်ႉ။ တိတ်းတေႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၽွင်း 4-5 လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းထႆးလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းတႆး မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ – ၽႂ်ၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းလိူၼ်ၼမ် တေၸူဝ်းၵႂႃႇႁႃၵၢၼ်ၼႆသေ ၸူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၸုမ်းၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉ လွင်ႈၵႃႉၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 3,900 ပၢႆ ထုၵ်ႇၵၵ်းၶင်သေ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်း ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ မီးယူႇတီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉဢွၵ်ႇမႃးသေ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်တေမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၺႃးၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉလွၵ်ႇလႅၼ်သေ ဢဝ်ဢမ်ႇႁတ်းမႃး၊ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းပႅတ်ႈ တင်းၼမ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွၵ်းၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ်လႄႈ ႁူင်းႁႅမ်း မိူင်းထႆး လူတ်းယွၼ်ႇတူၵ်းယွမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ်။ မိူၼ် ၼင်ႇ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Airports of Thailand (AOT) Erawan Group (ERW) Central Plaza Hotel (CENTEL) Bangkok Airways (BA) လႄႈ Asia Aviation (AAV) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လွၵ်းၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ လူတ်းယွမ်းလူင်း 3 ထိုင် 5 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၼႆ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ Bangkok Post တႅမ်ႈ မၢႆႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းထႆး မုင်ႈမွင်းလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ႁူဝ်ပီ 2025 ၽွင်းၶၢဝ်းပီမႂ်ႇၶႄႇၼႆႉ ၵူၼ်း မိူင်းၶႄႇ တေမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းထႆး မွၵ်ႈ 7 လၢၼ်ႉၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလင်မီးၶၢဝ်ႇ ၸၢႆးၸိူင်းမိူင်းၶႄႇ ထုၵ်ႇလွၵ်ႇလႅၼ်တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁတ်း ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းထႆး။ ဢမ်ႇလိူဝ်သေ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ Eason Chan Yik-shun မိူင်းႁွင်ႊၶွင်ႊ မေႃ ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼႅဝ်း Cantopop ဢၢၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၼႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႆသေ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပၢင်ႁွင်ႉၵႂၢမ်းဝႆႉပႃး။ ယူႇတီႈ မိူင်းထႆးတႄႉ တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ်ၵေႃႇသၢင်ႈ တႃႇလႆႈၶိုၼ်း လွင်ႈယုမ်ႇယမ်တီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း သႂ်ႇၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းတေမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းထႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်း တိတ်ႉဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃး ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တင်း 2 ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး ဢုပ်ႇၵၼ်တီႈ ဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈၽဵဝ်ႈလၢင်ႉ ၵၢၼ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်လူၺ်ႈ ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်သင်။ လွင်ႈၼႆႉ ၸေႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ The Asia Simbun မိူင်းၵျပၼ်ႊ တႅမ်ႈတၢင်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ – ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းထႆး The Civil Society Network for Victim Assistance in Human Trafficking တႅမ်ႈ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဢၼ်ၺႃးတီႉဝႆႉၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ 6 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပဵၼ် ၽူႈၸၢႆး 5 ၵေႃႉ ၽူႈယိင်း 1 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ် ၺႃးယိုတ်းဝႆႉပႃး ပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ၽၢတ်ႉသပွတ်ႉလႄႈ တႃႇတေၸွႆႈဢဝ် တူဝ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉသေ တေသိုပ်ႇၸွပ်ႇထၢမ်တူၺ်းထႅင်ႈၵွၼ်ႇ၊ သင်ၸိူဝ်ႉမႅၼ်ႈတႄႉၸိုင် တေ ၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ တေႁဵတ်းတႃႇလွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊၼႆ Yoshimasa Hayashi ၽွင်းလူင် ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵျပၼ်ႊ လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈ ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တီႈဝဵင်းလူင်တူဝ်ႊၵဵဝ်ႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/01/2025 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်း 6,000 ပၢႆ ၼႂ်း 21 ၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈ ၾႃႉ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈဝႆႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇပႃး 3,900 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ မီးႁိမ်းလႂ်တႄႉတႄႉၼႆ တီႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈ ပႃးသေတႃႉ – ပီၵၢႆ 2024 တႄႉ ၸုမ်းသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် ယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU လႄႈ BGF ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တီႉလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်း ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉမႃး ၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တီႈဝဵင်းမႂ်ႇၶႄႇ သူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ (ဝဵင်းပၢင်တေႃႇလွင်း) တီႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ တင်းၼမ်သေ ၶိုၼ်းလႆႈသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းပၵ်းတႃၵူႈမိူင်းမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တီႈဝဵင်းမႂ်ႇသူၺ်ႇၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇၶွင်ၶႄႇ တီႈမျႃႉဝတီႇ ၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ပၢင်တေႃႇလွင်းယႂ်ႇလူင်ယဝ်ႉ ယင်းမီးပႃး ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ Wang Yi ဝင်ႊယိ လၢတ်ႈမိူဝ်ႈ ဝၼ်းၽတ်း ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးဝႃႈ – လွင်ႈပၢင်တေႃႇလွင်းလိူင်ႇၼမ်၊ လွင်ႈၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လိူင်ႇၽႄႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ၶဝ်ဝႆႉၼၵ်းသေ ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပၼ် ႁႂ်ႈထိုင်တီႈသေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး ယင်းလၢတ်ႈပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇသေ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းထႆး ၸဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ 2 မိူင်း ၊ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊသေ တေသႂ်ႇၸႂ်ဝႆႉၼၵ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ လွင်ႈၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ဢၼ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၽႄႈလၢမ်းဝႆႉ ယူႇၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ဝင်ႊယိ လၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်တေႃႇလွင်းလႄႈ လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ ပဵၼ်တီႈလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈလႄႈထႆး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇလႄႈ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း လၢႆလၢႆမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်မီးပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသုမ်ႇငမ်း၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်း ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၶဝ် မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈလႆႈ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း – ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း သႂ်ႇၸႂ်တမ်းဝၢင်းပၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႅၼ်ႈၼႃလီငၢမ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းၼႆႉ ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်သုတ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ် လွင်ႈၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်းလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၽူႈဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈ – ဝင်ႊယိ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပႆႇလၢမ်းၽႄႈပုၼ်ႉ – ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း တၢင်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉမီးၼမ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း မီးၼမ်မႃးႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၽွင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလႄႈ ဝၢႆးမႃး ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉသေ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလူတ်းယွမ်းလူင်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃလွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈမိူင်း လူတ်းယွမ်းလူင်းလႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတင်ႈတူဝ်လႆႈ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းထႆး ပီ 2024 ၼႆႉ မီးၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းတင်းမူတ်းမီး 35 လၢၼ်ႉပၢႆ (35,545,714)။ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမီး 1.67လၢၼ်ႉ လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၸင်ႇႁႃၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၽၢၵ်ႇလိူၼ်သၢဝ်းဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းထႆး မီး 2 လၢၼ်ႉပၢႆယဝ်ႉ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမီးႁိမ်းၸမ် 1 သႅၼ်လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇယဝ်ႉ။ ၶႅၵ်ႇတွင်ႈတဵဝ်းၼမ် သုတ်းပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ထီႉသွင်ပဵၼ်မိူင်းမလေးသျႃး၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ရတ်ႉသျႃႊ၊ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း၊ ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼႆႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉတေႃႊလႃႊ။ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ တႄႇၽႄႈလၢမ်းမီးၼမ်မႃး ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ။ – တီႉလႆႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) လၢႆးလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၵေႃႈ မီးမႃးၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၵူႈလၢႆးလၢႆး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ထုၵ်ႇလႅၼ်ႁႂ်ႈလူင်းငိုၼ်းတိုၼ်း ၵမ်းဢိတ်းဢိတ်းသေ ထိုင်တီႈမီးၼမ်မႃး တေၶႂ်ႈထုၵ်ႈထွၼ်ငိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈထုၵ်ႈထွၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ သုမ်းၸွမ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်ပျႃး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ထုၵ်ႇသိုပ်ႇၾူၼ်းမႃး လွၵ်ႇငိုတ်ႈ လွင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ လွင်ႈၼိုင်ႈသေ ၵဝ်းလႅၼ်ႁႂ်ႈဢူၼ်းငိုၼ်းပၼ်ၶဝ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ယွၼ်းၵူႈငိုၼ်း – တေပၼ်ၶီႈပၼ် ၻွၵ်ႇမၼ်းၼႆသေ ႁႂ်ႈဢူၼ်းပၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ သိုပ်ႇထၢမ် မၢႆလပ်ႉမိုဝ်းထိုဝ် – ထၢမ်မၢႆလပ်ႉဢႅပ်ႉၶေႇပေး (ဢမ်ႇၼၼ်) ဢႅပ်ႉယေးငိုၼ်းသေ ၶဝ်ႈႁႅၵ်ႉၶ် ဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈမီး။ ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်ယုမ်ႇငၢႆႈၸႂ်လီ ၸိူဝ်းယူႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁုပ်ႈတူၺ်းၶိုၼ်းၼႆၸိုင် – ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢၼ်မႃးမီးယူႇတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းထႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇလႄႈ ၸၢဝ်းၶႄႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ပဝ်ႉမၢႆၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇလွၵ်ႇ လႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶႄႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢၼ်မိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီးတီႈလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ႁႂ်ႈၽဵဝ်ႈလၢင်ႉၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈ – ထႆးၼႆႉ ပဵၼ်လွၵ်းလဵၼ်ႈ(ၵဵမ်း) ၵၢၼ်မိူင်းၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်မီးၵႂၢမ်းထၢမ်ယူႇ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-21T18:02:34 | https://shannews.org/archives/61694 | ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ – မိူင်းပၢႆး သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF – PDF သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တၢင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ – မိူင်းပၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 19/1/2025 ထိုင် 21/1/2025 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ဝၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တင်းသိုၵ်းယၢင်းလႅင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ၵူႈဝၼ်း မႆႈၸႂ်တႃႇလွင်ႈလွတ်ႈၽေး ဝႃႈၼႆ။ – ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၼႂ်းဝဵင်းလွႆႇၶေႃ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လပ်း ပဵၼ်ၼွၼ်း လႆႈၵူဝ်ႁႄယူႇသဝ်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ် Facebook ဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ဝၼ်းလဵဝ် ယူႇတီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈလူင် 30 ၵမ်းပၢႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင် ၵွင်ႈလူင်ယူႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းလွႆႇၶေႃ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလွႆႇၶေႃၼႆႉၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈလူင် ၵူႈဝၼ်းၵူႈၶိုၼ်း၊ ယွၼ်ႉလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းလပ်း လီလီ၊ ၵူဝ်မၢၵ်ႇလူင် တေမႃးတူၵ်းတီႈႁိူၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF- PDF သေ ဝဵင်းလွႆ ၶေႃ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်တၢင်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ပေႃးသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇယဵၼ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းတူၺ်း ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း၊ ပေႃးလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇၵေႃႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၶိုၼ်းထႅင်ႈ တင်ႈတႄႇပီ 2021 မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈပၢႆႈပွၵ်ႈပွၵ်ႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈသဝ်းလီလီ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇပွၵ်ႈၼႆ တေယိုတ်းဢဝ်ႁိူၼ်းယေးၼႆလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမႃး ႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈယူႇ ၊ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃး ၊ ပေႃးၽႂ်ဢမ်ႇ မႃးႁိူၼ်းၶိုၼ်း တေယိုတ်းဢဝ် ႁိူၼ်းၼႆ။ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉႁိူဝ်ႇၼမ်ႉၶႆးသေ ႁဵတ်းမႃးႁႃမႃးလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်သေးလၢႆ။ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်လၢႆလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း၊ တီႈၼႆႉ တေႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ10/12/2024 ၵၢင်ႉၵႄႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးလၢတ်ႈတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ပွၵ်ႉပၢင်ၵၢင်းဝႃႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ၼႂ်းပွၵ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၽႂ်ဢမ်ႇၸွမ်းၵႂၢမ်းသင်ႇ တေယိုတ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇ တင်းမူတ်း ဝႃႈၼႆပႃး။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼႆႉ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ထိုင်တီႈလူႉလႅဝ်ႁၢမ်းၵႂႃႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း။ ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈဝဵင်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈ လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမီး 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-21T17:33:26 | https://shannews.org/archives/61682 | လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်ၾိင်ႈ 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉ ပႃးၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ဢႃးၶႃႇ | ၶၢဝ်းၽွင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းသိူဝ်တူဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးယူႇၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆးသမ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပၼ် သုၼ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇထုင်ႉႁူၺ်ႈ၊ သၼ်လွႆ ၸတ်းပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ပၼ်တၢင်းဢုၼ်ႇ ၸႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၼ်ၸႂ်ၶႅၵ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ။ ႁူဝ်ပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ တေမႅၼ်ႈၽွင်းလႆႈၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၼ် လွႆတေမီးၾိင်ႈၵိၼ်လူႇၶဝ်ႈမႂ်ႇ။ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉသေ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း 10 ၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင် ၼႄၾိင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇလီၼႂ်းမိူင်းထႆးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၶိူဝ်းတႆးတႄႉ မႃးၾင်ယူႇၵိၼ်ၼႂ်း မိူင်းထႆး ႁိုင်လၢႆသိပ်းပီသေတႃႉ ပႆႇမီးသုၼ်ႇ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ထႆးမၵ်းမၼ်ႈ။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းတႆး တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ႁူမ်ႈမိုဝ်း ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းသေ ဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1947 ၼၼ်ႉယဝ်ႉသေ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ တူၵ်း ၶီတူၵ်းၽၢၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း။ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇပူၵ်းပွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးသေပွၵ်ႈလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈယူႇသဝ်း ၵိၼ်သၢင်ႈ မႃးၸွမ်းၵၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၸႂ်တႅၵ်ႇၸတ်ႉၼိူဝ်ၵၼ်မႃး။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ ၸိူဝ်း ၼႆႉတႄႉ မိူင်းတႆးၵေႃႈ တေပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်လႄႈ ႁၢင်ႈလီ။ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၸဵဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆးၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းထႆးပဵၼ်ယႂ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တႃႇသုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပိုင်ႈယူႇၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ဢွၼ်ၵၼ် သႂ်ႇႁူဝ်ၶေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃးတႃႇသေႇ။ ထိုင်တီႈလူင်း လၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မႃးၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းထႆး တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ မီး10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ထႆး မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်း။ ဝၢႆးၼႆႉ ယုၵ်ႉမုၼ်းၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈ ၾႃႉဝႆႉ။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17-19 /1/2025 ၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းရၢသ်ၻွၼ်ႊ ပိုၼ်ႉတီႈသုင် ราษฎรบนพื้นที่สูง 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးသုၼ်ႇၸတ်းပၢင်ၼႄၾိင်ႈထုင်း ၾိင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇ တီႈဝၢင်းသူၼ်လၢၼ်ႉၼႃး สวนล้านนา ร.9 ဢိူင်ႇၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ်။ ၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉ မီးၽွင်းလူင် ၾၢႆႇယုၵ်ႉမုၼ်း တူင်ႇၵူၼ်းၼၢႆႊဝရႃႊဝုတ်ႉ သီလပႃႇဢႃႊသႃႊ นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ မႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ ၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉ မီးၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႇမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း 10 ၶိူဝ်း ဢၼ်မႃးႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉ ယၢင်း မူင်ႉ မႅၼ်ႉ (ယဝ်ႉ) လီး သေႃး လႃးႁူႇ ဢႃးၶႃႇ ထိၼ်ႇ ၶမူႉ လဝႃႉ(လႂူဝ်ႉ) လႄႈ ၸၢဝ်းမလႃႊပရီႊ กะเหรี่ยง ม้ง เมี่ยน ลีซู ลาหู่ อาข่า ถิ่น ขมุ ลัวะ และมลาบรี ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႆးလႆႈမၵ်းမၼ်ႈၶဝ် ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသၼ်လွႆ ราษฎรบนพื้นที่สูง ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ် မိူဝ်ႈပီႈ 2555။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇ 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မႃးၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းလႄႈ တၢင်းမူၼ်ႈတၢင်းၵျေႃႇ ၵႃႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်း ၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသပ်းလႅင်းၼႄပႃး လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လူဝ်ႇပူၵ်းပွင် တွၼ်ႈလႂ်လႄႈ တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၸတ်းပွင် ၊ ၾိင်ႈ ဢၼ်လႂ်ၸမ်ႁၢႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၽိုၼ်ႉၽူးၶိုၼ်း ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ – ၽူႈတႅၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပိူင်းလၢတ်ႈၼႄ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်မီးၸၼ်ႉထၢၼ်ႈသုင် ၼႂ်းထႆးၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ လႆႈဝႃႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တေယူႇလွတ်ႈ မေႃႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းတႄႉတႄႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ထႆးၵေႃႈ ၵမ်ႉႁႅင်း ငိုၼ်းႁႅင်းၵူၼ်းၸွႆႈပၼ် 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉမႃး ပီသိုပ်ႇပီ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတႆးႁဝ်း မေႃဝၵ်ႉဢဝ် တိုဝ်ႉတၢင်းၸိူင်ႉ ၼၼ်တႄႉၼႆ ၼၢင်းၶမ်းဢိင်ႇ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်းၾၢႆႇပူၵ်းပွင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပတ်ႉပိုၼ်ႉၼႆႉ တေမီးသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉ 46 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးတႆး ႁဝ်းယူႇ ။ ၼႆႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈမွၵ်ႇမႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆးဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ လႆႈၶုၺ်ႉ ႁၼ်ဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈထႆးမၵ်းမၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဝ်းၵေႃႈ မီးၾိင်ႈထုင်း ၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း တဵမ် ထူၼ်ႈယူႇလူး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးႁပ်ႉႁူႉသေ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်းၸွမ်း ၸိူင်ႉၼၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး သိပ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၸတ်းပၢင်ၸိူင်ႉၼႆၵႂႃႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်းၸိုင် လွင်ႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေငၢႆႈမႃး ႁႅင်းၸုမ်းၵေႃႈ တေယႂ်ႇမႃး။ ထိုင်ၵမ်းလူဝ်ႇၸွႆႈလူဝ်ႇထႅမ်ၵၼ်မႃးၵေႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈၵွင်ႉ သၢၼ်ၵၼ်လႆႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တႆးႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးတေမီးသုၼ်ႇလီၸိူင်ႉၼၼ် ၽူႈၼမ်းတႆးႁဝ်းလၢႆၸဝ်ႈ ၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီပိူင်းလႅင်းၼႄ တၢင်းပၼ်ၵူၼ်းမႃးၾၢႆႇလင်ဝႆးဝႆး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတိုၼ်ႇ တူဝ်တိုၼ်ႇၸႂ်ယူႇတႃႇသေႇ ႁႂ်ႈမေႃႁဵၼ်းႁူႉပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသုင်သုင်သေ မႃးပူၵ်းပွင်တႆးႁဝ်း ၵူႈတီႈတီႈ ၼႆ ၸၢႆးၽီး ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ႁူမ်ႈတုမ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇပီႈ ၼွင်ႉ 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ။ လႆႈၵႂႃႇႁၼ်လွင်ႈၶဝ် ၸတ်းပၢင်ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ တႃႇတႆးတႄႉ လီၼႃႈလဵၵ်ႉ တႄႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႆးႁဝ်းႁဵတ်းပွႆးၵေႃႈ ႁဵတ်းၽႂ်ႁဵတ်းမၼ်းၵူၺ်း။ ဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပိူၼ်ႈမေႃၽွမ်ႉၵၼ်။ ႁဵတ်း သင်လႄႈတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇပႆႇမိူၼ်ၼၼ်ၼႆ လႆႈပၢႆးဝူၼ်ႉဢၼ်ၼႆႉမႃးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႂ်းပၢင်ၼၼ်ႉ ၸတ်းၼႄပႃးၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းမႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း သႅၼ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပၢၼ်မႂ်ႇ။ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉ သွႆႈ ၊ ၶိူင်ႈႁွႆႈၶိူင်ႈတိုဝ်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မႃးဝၢင်းၶၢႆသေ ပဵၼ်လၢႆးႁႃငိုၼ်းၵွင် ၵၢင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ သႅၼ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းလၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း – မိူင်းထႆးၼႆႉၸိုင် လႆႈႁၼ်မီးဝႆႉ 69 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼပ်ႉ ပႃးၵူၼ်းထႆး ၊ သမ်ႉၶိုၼ်းၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇ 46 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း (သၽႃႊၶျူၼ်ႊၽဝ်ၽိုၼ်ႉမိူင်းႁႅင်ႇၶျၢတ်ႉ၊ สภาชนเผ่าพื้นเมืองแห่งชาติ ) ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ပႃးၶိူဝ်းတႆး။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼႂ်းသိပ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇပိုၼ်ႉတီႈသုင် ราษฎรบนพื้นที่สูง ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇပႃးတႆး။ ၼၢင်းသႅင် မိူင်းလီ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် သမႃးၶူမ်းလႄႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃတႆး ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ –“ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈတၢင်းၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ပၢႆလိူဝ်ႁဝ်း မီးဢဝ်ၵႃႈၼႆႉၵူၺ်း ႁဝ်းသမ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ။ မၼ်းၵေႃႈ လီၸႂ်ဢူၼ်ႈၸႂ်ဢွၼ်ႇၼႃႇ တႃႇတေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ။ ယႃႇပေဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူင်းထႆးပတ်းပိုၼ်ႉလႃႈ တေႃႈၼင်ႇ ၼႂ်းၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ႁဝ်း ယင်းပႆႇပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်လႆႈ။ ႁဝ်းၸွင်ႇဢုပ်ႇၵၼ် ႁဝ်းၸွင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ်ႁိုဝ်။ ႁဵတ်းၽႂ်ႁဵတ်း မၼ်း ယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း။ မိူၼ်ႁဝ်း ႁဵတ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်းၼၼ်ႉၼႃႇ ၸွၵ်ႉလႂ်ၸဵင်ႇလႂ်ၵေႃႈ မီးသဵင်ၵွင်သဵင် မွင်းၵႂႃႇသဵင်ႈမူတ်း။ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်သဵင်လဵဝ်လႆႈ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းတႆးၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇဢဝ်ၾိင်ႈထုင်းလိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆပေႇတိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်သင်တိုၵ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၼႄၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼၢင်းသႅင်မိူင်းလီ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထႆးလႄႈသင် ၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈသင် မၵ်းမၼ်ႈၶိူဝ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈႁူႉႁၼ်ဝႆႉၵႃႈၶၼ် ၾိင်ႈတႆးႁဝ်းၸိုင် ႁႂ်ႈမေႃႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸတ်းႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉ။ ႁႃဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႈၼႄၾိင်ႈတႆးလႆႈၵူႈၶၢဝ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾိင်ႈတႆး 12 လိူၼ် ႁဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်မီးတီႈ ပၵ်းလၵ်းမၼ်းလီလီသေ ၸတ်းႁဵတ်းၼႄၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႈ တေၸၢင်ႈမၵ်းမၼ်ႈ ငိုၼ်းလူင်းတိုၼ်းပၼ်လႆႈ။ ႁဵတ်းၼႆ ၸင်ႇ ၸၢင်ႈယုၵ်ႉမုၼ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး လႆႈၼႂ်းၵႄႈပိူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-01-21T11:32:15 | https://shannews.org/archives/61674 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႆငိုၼ်းၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃး | တႄႇႁၢင်ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်းၸဝ်ႈၵႃးၵႂႃႇမႃး ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း တေဢမ်ႇပၼ်လတ်း တၢင်း တီႈၵဵတ်ႉလွႆပျႃး (လွယ်ပြား) တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၸဝ်ႈၵႃး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ် (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ) ယွၼ်းၵႃႈတၢင်းၵိၼ်တီႈ ၸဝ်ႈၵႃး၊ ပႂ်ႉဝႆႉတၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်း၊ ယွၼ်းၵႃႈဢမ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇၸူး၊ ၶႃႈလႆႈပၼ်ပဵၼ် 5 မိုၼ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ရူတ်ႉၵႃးယႂ်ႇ/ လဵၵ်ႉသေ ၶဝ်ယွၼ်း 2 မိုၼ်ႇ ထိုင် 5 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ပေႃး ဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်လတ်းၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်းငိုၼ်း ပေႃးပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ (ကုန်တင်ကား) 1 လမ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ပေႃးပဵၼ် ရူတ်ႉၵႃး ၸႂ်ႉ ၵိုၵ်းႁိူၼ်း (အိမ်စီးကား) 3 မိုၼ်ႇပျႃး ၊ပေႃးၵႃး တၢင်ႇၵူၼ်း (ခရီးသည်တင်ကား) ယွၼ်း 2 မိုၼ်ႇပျႃး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵဵတ်ႉတင်းပုၼ်ႉ ယွၼ်းယူႇတႃႇသေယဝ်ႉ၊ ပေႃးပဵၼ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈတႄႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇယွၼ်း၊ ပေႃးၶဝ်ၵိၼ်လဝ်ႈဝႆႉၼႆတႄႉ ၶဝ်တေၵူတ်ႇထတ်း ထၢမ်တႂ်ႈထၢမ်ၼိူဝ်၊ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးႁိူၼ်း ၼႆႉ ၶႅၼ်းထတ်းႁႅင်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ – ၵဵတ်ႉလွႆပျႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၵဵတ်ႉလွႆပျႃးၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ၶဝ်တေယွၼ်းငိုၼ်း။ ပေႃးပဵၼ် ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်း CDM လႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းလုၵ်ႈၸုမ်း PNO တႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၵူတ်ႇထတ်းလႄႈ ယွၼ်း ငိုၼ်း။ ၵဵတ်ႉလွႆပျႃးၼႆႉ မီးၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းဢွင်ႇပၢၼ်းလႄႈ ပၢင်လွင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ပႂ်ႉၵဵတ်ႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းသေ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းတင်း ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ တူၼ်ႈတီး၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ မိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇတၢင်းၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆး တင်းၼမ် – ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-21T11:04:57 | https://shannews.org/archives/61671 | ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁႅင်း ႁိူၼ်းယေးၾႆးမႆႈ လူႉၵွႆၼမ် | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 20/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ပၢင်တိုၵ်း သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ ၸွမ်းႁိမ်းပွၵ်ႉၵယိၼ်ႇၵူင်း၊ ပိၼ်ႇသီးၵူင်းလႄႈ သူၺ်ႇၵျီးၼႃး ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ယိုဝ်းပႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆၼႆ Banmaw Scout Team ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 19 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 4 ၵမ်း ႁိမ်းပွၵ်ႉသူၺ်ႇၵျီးၼႃး ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ၊ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆလင် – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်ႈၼမ် သိုၵ်းၶၢင် ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉ ပဵၼ်ယွမ်ႇပဵၼ်တီႈယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇလေႃႇတိုၵ်း ၸၵၶ 21 ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ၵူႈယွမ်ႇၵူႈ တၢင်း မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈမႃးထိုင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 4/12/2024 ၼၼ်ႉမႃး ယူႇတီႈ သိုၵ်းၶၢင် KIA ဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇတင်း ဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊတႄႉ သိုၵ်းၶၢင် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇလေႃႇတိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-20T21:08:11 | https://shannews.org/archives/61666 | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ လူဝ်ႇၶူဝ်းၸႂ်ႉၼၢင်းယိင်း လႄႈတၢင်းၵိၼ်ယမ့် | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးမီးတီႈ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူဝ်ႇၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ့်တင်းၵိၼ် ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 22-23/12/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႄႈမိူင်း ထၼု (DSNDA) ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝၢၼ်ႈ ယၼႄး ( ရနဲ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ( မင်းပလောင် )လူ့ၵွႆ ဝႃႈၼႆ ။ ၽွင်းၼၼ့် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇၸွမ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ။ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၶိူင်ႈၸႂ့်သွႆႈၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် ဝႃႈၼႆ ။ ၽူႈၸၢႆးၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ-“ၶဝ် (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ) ၽဝ်တင်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ့် ၊ ၽဝ်ၵႂႃႇပႃး ၶဝ်ႈသၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ့်လႄႈ ဢမ်ႇမီးဢၼ်ၵိၼ် လူဝ်ၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ်ဝႆ့ ။ ယဝ့် လူဝ်ၶိူင်ႈၸႂ့်သွႆႈၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ် လူႇၶၢမ်ႇသေတႃ့ ၵူၼ်းမီး 800ပၢႆလႄႈ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇတင်းသဵင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ( crd to owner ) ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 800 ပၢႆ ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ့်ၸွႆႈလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ဝႆ့တႃႇ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့် ။ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးလႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇ လွင်ႈလွတ်ႈၽေး သေယူႇဝႆ့ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸၢင်ႈၶဝ်ႈတိုၵ်းလႆႈၵူႈယၢမ်းလႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆ့တႃႇ ၵူၼ်းၸၢႆးလႄႈ ၵူၼ်းလူင် ။ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆ့ၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇ လွင်ႈၵိၼ်လွင်ႈယမ့် ဢမ်ႇၵႃးလႆႈမႆႈၸႂ်ပႃးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈ ၊ တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် မႃးၵႅတ်ႇၶႄ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ် ၊ ၵူဝ်ငဝ်းလၢႆးႁၢႆ့ ၵႂႃႇထႅင်ႈလိူဝ်ၼႆ့ ၵူၺ်းယဝ့်”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆ့ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ၵွင့်ၵၼ်တင်း ၸုမ်း PDF သေတႃ့ လွင်ႈဢၼ် ဢဝ်ၾႆးၽဝ်တင်းဝၢၼ်ႈၼႆ့ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်း -ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇသေ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် ) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-20T20:48:57 | https://shannews.org/archives/61661 | မိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇ | လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ဝႃႉ လႄႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ- ၼႆ UWSA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/01/2025 ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လုမ်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်ၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉသေ – သိုၵ်းဝႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ လတ်းၽၢၼ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း ႁူဝ်ပၢင်ႇလႄႈ ၵုၼ်လူင်ၶိုၼ်းလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းယဝ်ႉ။ တီႈတႃႈၽွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းသင်ယဝ်ႉ – ၶၢဝ်ႇဝႃႉ Wa News Land ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်တေလတ်းၵုၼ်လူင် -ႁူဝ်ပၢင်ႇၼႆႉ တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်လႄႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၵၢၼ်သိုၵ်း၊ တေလႆႈပဵၼ် ၶူဝ်းၵိၼ်ယမ်ႉ ၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း – ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူင်းၶႄႇၼႆႉသေ ၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ လႅၼ်လိၼ် ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လၢၼ်ႇၵဵတ်ႉၼမ်ႉတိုၵ်း (မၢၼ်ႈၶႃး) ၵေႃႈ ပိုတ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉတင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈဝႃးသေ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃး ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်းလႄႈ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉပႃးၸဵမ် ပီႊယႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈပၼ်တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ဢူးၺီႇယၢၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ UWSA လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႉ ဝႃႈ-“ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမူႇပိူင်မိူင်းၶႄႇသေ လၢႆလၢႆဝဵင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝႃႉၵုမ်းၵမ် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃးၸႂ်ႈမွၵ်ႈဝူင်ႈပၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈၾၢႆႇလႄႇ တႄႇပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆလႄႈ ၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈၶိုၼ်းၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈတႄႉပႆႇငိၼ်းဝႃႈၶဝ်ႈမႃး”- ဝႃႈၼႆ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ တႄႉႁၢမ်ႈပိၵ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸွမ်းလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် တႆး-ၶႄႇ တင်ႈတႄႇ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၵမ်းထူၼ်ႈသွင်မႃး ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသုမ်းထွႆထွၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈ ဝဵင်းၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉ (သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း)၊ ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ(ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ) ယၼ်ႊလူင်ၵျႅင်း မိူင်းၵူဝ်း လႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ MNDAA၊ TNLA၊ AA ၶဝ် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-20T19:00:55 | https://shannews.org/archives/61657 | သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ယိပ်းၵွင်ႈသႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းတဵမ်တူဝ် ထၢင်ႇႁၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း | ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းတဵမ်တူဝ်သေ ထၢင်ႇႁၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး လွတ်ႈလႅဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႈမႃးယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃးသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဝၢႆးယိုတ်းၵုမ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းဝႃႉ ထၢင်ႇႁၢင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းသေ တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းဝႃႉၼႆႉ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းတဵမ်တူဝ် ယိပ်းၵွင်ႈသေ ၵႂႃႇမႃးၸွမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ၊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈႁၼ်ၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈႁတ်းၵႂႃႇမႃး လိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ပဵၼ် ဢၼ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ဝႆႉ ၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ “ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ႁၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၸွမ်းသေၸုမ်းၸုမ်းဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉႁၼ်ၶဝ်တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းၸိူင်ႉၼႆလႄႈ တေဝႃႈပဵၼ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵႂႃႇမႃး ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA တူင်ႉ ၼိုင်ယူႇဝႆႉသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ၸဵမ်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ႁိူၼ်းယေး တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ တေတေႃႉမႃးၶၢႆၼႂ်းဝဵင်းၸိုင် တၵ်းတေလႆႈမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေတေႃႉတၢင်ႇမႃးလႆႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း။ ဝၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵူႈဢၼ်ဢၼ်၊ ၼမ်ႉ မၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၶၢတ်ႇဝႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-20T17:35:56 | https://shannews.org/archives/61654 | မိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ MNDAA တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် | မိူင်းၶႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 20 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ မိူဝ်ႈၼႆႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တူဝ်တႅၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တီႈ ဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 လႄႈ 17 လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼႆႉသေ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်လႆႈတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 18 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၵေႃႈ တႄႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ မၢဝ်ႊၼိင်ႊ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈတီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ -“ယိူင်းဢၢၼ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈတွၼ်ႈၼိူဝ် လႆႈၵတ်းယဵၼ်၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈ – ၶႄႇ ၼိမ်တဵင်ႈၵတ်းယဵၼ်။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈၵတ်းယဵၼ်လႄႈ ႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင်။ ၵၢၼ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေမီးလွင်ႈၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ၾၢႆႇ MNDAA ယိုတ်းလႆႈဝႆႉ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈထွႆထွၼ်ပၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢုပ်ႇၵုမ်တႅပ်းတတ်းၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇႁူႉၸွမ်းတႅတ်ႈတေႃး။ မၢဝ်ႊၼိင်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – မိူင်းၶႄႇ တေယူႇၵႄႈၵၢင်သေ ႁဵတ်းလွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ၊ တေႁဵတ်းလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ်တႄႇမႃး မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢွင်ႇပေႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်းလႆႈဝႆႉဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢဝ်ႇၵၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိူင်လူင် ယိုတ်းလႆႈဝႆႉပႃး တိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယမၶ ဝႆႉ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-01-20T18:00:00 | https://shannews.org/archives/61650 | ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ တိုၵ်းသူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ | ဝၼ်းတီႈ 19/1/2025 ၼႆႉ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ တိုၵ်းသူၼ်းတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်ယႂ်ႇ ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၵမ်းလဵဝ်သေ တႄႇပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး မူဝ်ႊႁႃႊမတ်ႉသ် ႁႃႊသၼ်ႊ လၢတ်ႈတီႈတူဝ်တႅၼ်း ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ တႃႇၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ပႃး – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ လႆႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၽွင်းႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၵုၼ်လၼ်ႊၵႃႊသီႊ မိူင်းမလေးသျႃး ယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ဝၢႆးလင် ပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း လွင်ႈတိုၵ်းတေႃး ႁဵတ်းႁၢႆႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ၊ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း – ဝႃႈၼႆ။ ပီ 2025 ၼႆႉ မိူင်းမလေးသျႃး လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉ လႆႈပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢူဝ်ႊမၼ်ႊႁႃႊသျိၼ်ႊ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၵေႃႉၵဝ်ႇ မိူင်းမလေးသျႃး ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ တႃႇတေၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၶေႃႈတူၵ်းလူင်ႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ (5) ၶေႃႈ ဢၼ်တမ်းဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇသေ ဢမ်ႇ ပဵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တေလႆႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ ၵူႈမူႇၵူႇၸုမ်းၼႂ်းမိူင်း မၢၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းဢမ်ႇႁိုင်သင်ၼႆႉ မၼ်းၸၢႆးတေ မႃးတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-01-20T16:34:21 | https://shannews.org/archives/61645 | ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းၶႄႇ ႁပ်းၽၵ်းတူ ဢုပ်ႇလိူင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႆႉၼၵ်းလွင်ႈသင် | ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၽႅဝ်ထိုင်တီႈလီမႆႈၸႂ်မႃး ၸိူဝ်းႁူဝ်ၼႃႈၸၼ်ႉသုင် ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းၶႄႇ၊ ၸဵမ်တၢင်းၽူႈႁူႉမေႃၶဝ်၊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပိူင်ၵၢၼ်ၾၢႆႇမိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ် ဢိုတ်းၽၵ်းတူသေ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တီႈၶုၼ်ႊမိင်ႊ ၼႂ်းလိူၼ်တီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၼႆ The Economic Times ဢၼ်ပၵ်းသင်ႉတီႈမိူင်း ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ် ထတ်းႁၼ်ၼပ်ႉသၢင်ဝႃႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးႁႅင်းယူပ်ႈၸွပ်ႈလူင်းမိူၼ်ၼႆ ဢမ်ႇတွၼ်ႉထူပ်းမႃးလႄႈ တႃႉဢမ်ႇႁၼ်သၢႆငၢႆ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်လႆႈ လိူင်ႈၵပ်းသၢၼ်ၼႂ်းၵႄႈ ၶႄႇလႄႈမၢၼ်ႈ ၸဵမ်တင်းၽွၼ်းပၢင်ႈ မၢၵ်ႈမီးၶွင်မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉလႃႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ မၼ်းတိုၵ်ႉၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ တႃႈၵုင်ႈ၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈမၢၵ်ႈမီးမိူင်းၶႄႇတႄႉ တီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ တေလႆႈဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵႂႃႇယူႇ ဢွၼ်ပၼ်ၶေႃႈၺၢၼ်ႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းၸုမ်း PDFs ဢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ၸွႆႈထႅမ်ၵမ်ႉယၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီၼပ်ႉပႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ၵမ်ႈၼမ် ထတ်းႁၼ်ၼပ်ႉသၢင်ဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးသၢႆငၢႆ တႃႇတေပိၼ်ႇပႅင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ မိူၼ်မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ဢမ်ႇတွပ်ႇဢမ်ႇယိုၼ်၊ ၸႂ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈ။ ႁဵတ်းမိူၼ်ဢမ်ႇႁူႉဢမ်ႇငိၼ်းသေ သိုပ်ႇၶိုင်ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်မၼ်း တမ်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဝၼ်းတီႈ 16 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း ပၼ်ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် ၼႂ်းၵႄႈ MNDAA ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ SAC သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈ ၶုၼ်ႊမိင်ႊ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈသွင် ဢၼ်သွမ်ႉၶိုၼ်းၵမ်းပူၼ်ႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပၢင်ၵုမ် ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းမႃးမိူဝ်ႈ လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်တူဝ်သင်မႃး ၼင်ႇႁူႉထိုင်ၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၵႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ဢမ်ႇၸူး လႅပ်ႈတေတိုဝ်ႁဵတ်း ႁႂ်ႈပေႃးဢွၵ်ႇမႃး ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသေဢၼ်ဢၼ်ယူႇ၊ ဝၢႆးလင် ႁွင်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉယဝ်ႉ သမ်ႉတေႁွင်ႉထႅင်ႈ ၸုမ်းပလွင်ႈ TNLA ၼႆၵေႃႈ ဢွၼ်လၢမ်းႁၼ်ၵၼ် ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လွင်ႈမႆႈၸႂ် ၼိူဝ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမၼ်းၼႆႉ ႁုပ်ႇႁွၼ်ႉထိုင်ထီးဝႆႉယဝ်ႉလူး။ ႁူမ်ႈဝႃႈ မၼ်းၵမ်ႉယၼ်ပၼ် ႁႅင်းယူႇ ၵေႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉလႄႈ တၢင်းႁဵတ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈမၼ်ႈၸႂ်သႄႈ။ ၼပ်ႉၸွမ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ပိူင်လဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ တႃႉလီမႆႈၸႂ်တႄႉယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ တင်းၼႃႈတီႈၸပ်းသိုပ်ႇမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းၵၢင်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းမိူင်းၶႄႇ ပၵ်းတမ်းဝႆႉပဵၼ် 23 ဢၼ်၊ ၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် တႃ 13 ဢၼ်ၼႆႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ PDFၶဝ် ယိုတ်းသိမ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉယဝ်ႉ ၼႆ လႆႈႁၼ် ISP – Myanmar ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉယူႇ။ ပိူင်ယႂ်ႇပဵၼ် MNDAA လႄႈ TNLA ၵုမ်းဝႆႉ၊ ၼႂ်းမိုဝ်း PDFs တႄႉ မီးဝႆႉႁူင်းၸၢၵ်ႈၼီၵႄႇလ် တီႈတႃႈၵွင်လႄႈ ႁူင်း ၸၢၵ်ႈလိၼ်ပုၼ်ဢႄလ်ၾႃ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇၵူၺ်း။ ပေႃးတူၺ်းတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ၼႆၵေႃႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး မိူင်းၶႄႇ တႃႇ 10 ဢၼ်ၼႆႉ ၽႅဝ်ဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်း AA ယူႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၸဵမ် လွတ်ႇတေႃႈၵႅတ်ႉသ်၊ လွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် တေႃႇထိုင် ၽႅၼ်ၵၢၼ်တၢင်းရူတ်ႉလဵၼ်း၊ တၢင်းရူတ်ႉၵႃး၊ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉ ၸႂ်ႉႁႅင်းလူမ်း၊ ၽႅၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး တႃႈႁိူဝ်းလိုၵ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ AA ၵုမ်းဝႆႉသဵင်ႈသဵင်ႈ။ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇတင်းလုမ်ႈၼႆႉ ဢၼ် AA ပႆႇယိုတ်းသိမ်း တေႃႉတႄႉၵိုတ်းလိူဝ် သၢမ်ၸႄႈဝဵင်းၵူၺ်းယဝ်ႉလူး။ ၼင်ႇၼႆဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇမႆႈၸႂ် ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈလေႃႇ။ ၼႆလႄႈ ၽူႈႁူႉမေႃၶဝ်၊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ၸင်ႇဢွၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းတိတ်းၸွမ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼၼ်ႉယိုင်။ တေႃႈၼႆႉ ပႆႇၼပ်ႉပႃး ၸုမ်းၸၢဝ်းၶၢင် KIA ဢၼ်ယိုတ်းသိမ်းလႆႈပႃး သူပ်းတူသွင်မိူင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပၢင်ဝႃႈ၊ မၢၼ်ႈၸေႊ၊ ၸၢင်ႊႁွင်ႊ ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းပၢင်ၵုမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းသိုၼ်း ဢၼ် MNDAA လႄႈ SAC ဢုပ်ႇၵၼ်တီႈၶုၼ်ႊမိင်ႊၼၼ်ႉၼႆ ဢမ်ႇ ႁၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသင်မႃး၊ ဢမ်ႇႁၼ်တူၵ်းလူင်းလႆႈ တိုၵ်ႉၶမ်ၵၼ်မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ ငိၼ်းဝႃႈၼႆ။ တႃႇထွႆပၼ်ၼႃႈတီႈ ဢၼ်တိုၵ်းပေႉဝႆႉၼၼ်ႉ MNDAA ဢမ်ႇယွမ်းၽွမ်ႉ၊ တႃႇပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မူႇ ၸေႊလႄႈ ႁူးၽၵ်းတူၵၢၼ်ၵႃႉၵေႃႈ ပႆႇငူပ်ႉငီႉႁႃႁၼ် ၶေႃႈၽွမ်ႉၸႂ်ၵၼ်။ ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် တေလၢမ်းႁၼ်ဝႆႉၸဵမ်ပိုင်းလႄႈ ၸင်ႇတၵ်းပၼ်ၶေႃႈၺၢၼ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းတိတ်းၸွမ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၼႆႁိုဝ်၊ တႃႉလီၼပ်ႉသွၼ်ႇလိုၵ်ႉၼႂ်းတႄႉ ယဝ်ႉ။ လီယဝ်ႉ ထိုင်ၵမ်းလူဝ်ႇလႆႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းတိတ်းတႄႉမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တေၵပ်းသၢၼ်ၸွမ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းလႂ်၊ ၶိုင်ႈၼမ်တႄႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၸုမ်းၸိူဝ်းတိုၵ်းလႆႈဝႆႉ ၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇလႄႈ ၼႃႈတီႈၽႅၼ် ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၶွင်ၶႄႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ ပိူင်ၽဵၼ်ႈၵေႃႈယႃႇ ၽွၼ်းပၢင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈ၊ ၽွၼ်းပၢင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ထီႉသွင် ၼႆ ႁူႉထိုင်ပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်ယူႇ။ တူၺ်းတူဝ်ယၢင်ႇတီႈမိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ပဵၼ်မီးယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်းလႃႈ၊ ၸုမ်း HTS ၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းထိူၼ်ႇၵူၺ်း။ တေႃႈၼင်ႇ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ယင်းဢွၵ်ႇၵႃႈႁူဝ်တေႃႇ ၽူႈယႂ်ႇၶဝ်ဝႆႉၵွၼ်ႇၵေႃႈ ၽိူဝ်ႇထိုင်တီႈပဵၼ်မႃးၸုမ်း တိုၵ်းသိမ်းလႆႈမိူင်းတႄႉ ႁိမ်းႁွမ်းဢမ်ႇၵႃး ပႃးၸဵမ်လၢႆလၢႆမိူင်း ဢွၼ်ယိုၼ်ယၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းၸူးမႃး၊ တေႃႈၼင်ႇ ဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ ယင်းလူတ်းယႃႉၶိုၼ်း ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇၵႃႈႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉယိုင်။ ပေႃးၼႆ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ မဢလ ဢမ်ႇပဵၼ်တူဝ်ယဝ်ႉၼႆ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ တေႁဵတ်းၵေႃႉ တေႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းလႂ်၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်လႂ် ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်လႆႈ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းပၢင်ႈတႃႇမိူင်းမၼ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်ဢူၺ်းလီ တႃႇမၼ်းၵူၺ်းၼႃႇ။ တႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇဝၵ်ႉဢမ်ႇငမ်လႆႈဝႆႉ သေသမ်ႇသေပိူင်တႄႉ ၸၢင်ႈတေလႆႈၵိုတ်း ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်းမွင်သဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းယူဝ်ႉၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄတၢင်းႁၼ် မွၵ်ႈၼႆႉၵွၼ်ႇၶႃႈ။ | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-01-20T15:22:52 | https://shannews.org/archives/61642 | ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇထႅင်ႈ | ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 18/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မီးၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်း သႂ်ႇၶူဝ်းမိူၼ်ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ဢဝ်တူဝ်ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇ ဢၼ်ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆဝႆႉ တီႈႁိမ်းလုမ်းၶႄၾႆး ပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းႁၢႆႉ ဢၼ်မႃးတီႉၺွပ်း ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပြန်ပေးဆွဲ) ၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁၢင်ႈမိူၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ ၶဝ်ႈႁၢၼ်ႉမႃး မိူၼ်တေသိုဝ်ႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူင်ႉၼၼ်သေ ၸူၵ်းၵွင်ႈဢွၵ်ႇမႃးငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ သႂ်ႇသေႃးမိုဝ်းၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၵႂႃႇ။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႈၼွင်ႉၶဝ် တီႈႁၢၼ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ပေႃးသၼ်ႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 4 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ ၵႆႉၺႃးၸူၼ်၊ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇ ႁူႉၾၢႆႇ တီႉၺွပ်းဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆမႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင် ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 6 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈၸူၼ် တီႈႁၢၼ်ႉမႄႈရူတ်ႉၵႃး “ဟိုင်းရာဇာ ကားဝပ်ရှော့” တီႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈဝဵင်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈၵႂႃႇရူတ်ႉၵႃး၊ ၾူၼ်းလႄႈ ငိုၼ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-18T11:26:59 | https://shannews.org/archives/61634 | ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ် ၼႂ်းၵႄႈလႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ သုမ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ် | ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သုမ်းၵႂႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 7,000 ယႂၼ်ႊ (တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 40 သႅၼ်ပၢႆ) ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 6 မူင်း ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ်တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မၼ်းၼၢင်း ၺႃးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 5 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈၸမ်ႈသေ ၸူၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇ ၶီႇရူတ်ႇၶိူင်ႈ 3 လမ်း ၸွမ်းလင်မၼ်းၼၢင်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးၶႅၵ်းၼၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇၸမ်ၽႅဝ်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသေႃႉၼႆႉ ၸႂ်ႉမၼ်းၼၢင်း ၵိုတ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃမၼ်း ၸႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၼႂ်းထူင်မၼ်းၼၼ်ႉ ပၼ်ၶဝ်။ မၼ်းၼၢင်းၵူဝ်သေ ဢဝ်ငိုၼ်းၼႂ်းထူင်ပၼ် 7,000 ယႂၼ်ႊ (ငိုၼ်းၶႄႇ) ရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းၼၢင်းတႄႉ ဢမ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၶႃႈ။ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၺႃးၸူၼ်ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မႃးတီႈသႅၼ်ဝီ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ် ယူႇတီႈလႂ် ၸိုဝ်ႈဝႃႈႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းမႃး ဝဵင်းသႅၼ်ဝီတင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉၺႃး ၸူၼ်ၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “ၸူဝ်ႈသိုၵ်းၶႄႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိမ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းငိုၼ်း ၶႄႇၼမ်။ လွင်ႈၸူၼ်ၵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်မႃးၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇ (စျေးသည်) ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးႁႅမ်တၢႆ ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးယဝ်ႉ တၢင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13 ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇပွၵ်ႉၼိုင်ႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉ ၾၢႆႇတီႉၺွပ်းႁဵတ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 14 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ၵူၼ်း 3 ၵေႃႉ ဢၼ်တီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလမ်းယိုဝ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ တီႈၼွၵ်ႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ – ၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇၽီႇမျေႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီးၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၺႃးၸူၼ်လၢႆလၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း မီးၵူၼ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 6 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈၸူၼ်တီႈႁၢၼ်ႉမႄးရူတ်ႉၵႃး “ဟိုင်းရာဇာ ကား၀ပ်ရှော့” တီႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈဝဵင်း ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ လႆႈၵႂႃႇရူတ်ႉၵႃး၊ ၾူၼ်း လႄႈ ငိုၼ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5/1/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်း မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 4 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃးမႃးၸွမ်း ၵၼ်လမ်းၼိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈၸူၼ်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉ 2 တီႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸဝ်ႈ ၶွင်ႁိူၼ်း ၽူႈၸၢႆးဢႃယု 50 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၸမ် 4 ပီၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းၼမ်လိူင်ႇမႃးသေဢမ်ႇၵႃး ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တူၵ်းႁႅင်း။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-17T16:35:51 | https://shannews.org/archives/61631 | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 5 လၢၼ်ႉပၢႆ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ႁၢမ်းသုၼ်ႇသွၼ်ႁဵၼ်း လူၺ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 5 လၢၼ်ႉပၢႆ လႆႈႁၢမ်ႈသုၼ်ႇသွၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ၊ တီႈသုၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မၢင်တီႈ ပိုတ်ႇဝႆႉတီႈသွၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေတႃႉ ပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ တင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်း 3 လၢၼ်ႉၶိုင်ႈ လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 33 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉတၢႆၵႄႈပၢင်တိုၵ်း 750 ပၢႆၼႆ – Unicef Myanmar ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းရၶႅင်ႇလႄႈ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း ဢၼ်ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်ယႂ်ႇလူင် တႃႇလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ ဢၢၼ်းတေၵမ်ႉ ၸွႆႈပၼ် တႃႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 1 လၢၼ်ႉ 3 သႅၼ်ပၢႆ – UNOCHA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-17T15:46:25 | https://shannews.org/archives/61628 | ဢိတ်ႉသ်ရေႊတင်း ႁႃႊမၢတ်ႉသ် တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်း ၵၼ်ယဝ်ႉ | ၽူႈၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ငူပ်ႉငီႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတင်း ၵႃႊတႃႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢိတ်ႉသ်ရေႊတင်း ႁႃႊမၢတ်ႉသ် တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တႃႇတေၵိုတ်းတိုၵ်းလႄႈ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတီႉၺွပ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီပၢႆ (15 လိူၼ်)။ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ မၵ်းမၼ်ႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း တႃႇတေၵိုတ်းတိုၵ်းသေ တေတႄႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတိတ်ႉ တေထိုင်ၼႆႉ – ၸွမ် ၽွင်းလူင် ၵႃႊတႃႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းတီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ တေတိူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇဝႆႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းႁႃၶိုၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႆႈ – ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျူဝ်းပၢႆႊတၼ်ႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းဝႆႉယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉလႆႈၶေႃႈ တူၵ်းလူင်း ၵၼ်ၵႂႃႇလႄႈ ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵျူဝ်းပၢႆႊတၢၼ်ႊၼႆ – ၼေႊတၼ်ႊယႃႊႁူႊ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၵႃႊတႃႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၵွၼ်ႇပႆႇတႄႇၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝူင်ႈ ႁႃႊမၢတ်ႉသ် တေလႆႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းဝႆႉပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ 33 ၵေႃႉ ပႃးၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၾၢႆႇဢိတ်ႉသ်ရေႊသမ်ႉ တေလႆႈပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ဢၼ်ၶဝ်တီႉၺွပ်းၶင်ၶွၵ်ႈဝႆႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ တေလႆႈထွၼ်တပ်ႉဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၼမ်၊ တေလႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း၊ တေလႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ ရူတ်ႉၵႃးၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးၵူႈဝၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈသွင်သမ်ႉ တေလႆႈသိုပ်ႇပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ၊ တပ်ႉသိုၵ်း ဢိတ်ႉသ်ရေႊ တေလႆႈထွၼ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႃႊသႃႊ တင်းမူတ်း။ ဝၢႆးလင်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ထူၼ်ႈ ထိုင် 16 ဝၼ်းယဝ်ႉ တေလႆႈသိုပ်ႇ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်တေမၼ်ႈၵိုမ်းၶၢဝ်းယၢဝ်း – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈထီႉသၢမ် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ တႃႇမႄးပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊလႄႈတင်း တေႃႉဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ တီႈၵႃႊသႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊလႄႈ ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆး ဢွၼ်ၵၼ်ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 15/1/2025 ၼႆႉ ဢိတ်ႉသ်ရေႊ တိုၵ်ႉပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊဝႆႉယူႇ။ ၵွၼ်ႇပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊ မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယူႇသဝ်း 2.3 လၢၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ထုင်ႉၵႃႊသႃႊတင်းသဵင်ႈ ၸမ်လူႉလႅဝ်မူတ်းယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-18T12:00:00 | https://shannews.org/archives/61621 | ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း လူႉၶွႆႈ ၶွပ်ႈတဵမ် 1 ပီ | မၢႆတွင်း ဝၼ်းလူႉၶွႆႈ ၸွမ်သိုၵ်း ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လၢႆသိုပ်ႇပၢၼ် ၶွပ်ႈတဵမ် 1 ပီ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း လူႇတၢၼ်းယိုၼ်ႈၸူးထိုင် မၼ်းၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းႁႅင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 24/1/2025 ၸိုင် ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း လူႉၶွႆႈ ၶွပ်ႈတဵမ် 1 ပီလႄႈ ယူႇတီႈ လုၵ်ႈလၢင်း ၼၢင်းမေး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈသေ တေႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်းလႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းလူႇ တၢၼ်းယိုၼ်ႈၸူးထိုင် တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ/ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၸွမ်သိုၵ်း ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ဢၼ်တေသႂ်ႇဝႆႉ တီႈဢူးမၢင်ႇ ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉ ပေႃႈလူႉသဵင်ႈ ၵႂႃႇၶွပ်ႈတဵမ် 1 ပီလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ လုၵ်ႈလၢၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ တေၵၢပ်ႈသွမ်း လူႇတၢၼ်း ယိုၼ်ႈၸူးထိုင်ပေႃႈ တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵႃႇရဝၼပ်ႉယမ် တီႈဢူးမၢင်ႇ (ၶုမ်ဢုတ်ႇ)”- ဝႃႈၼႆ။ တွၼ်ႈၶပ်ႉမၢႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉသမ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် တေလွင်းသွမ်း တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း၊ ယၢမ်းၵၢင် ၼႂ် 9 မူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၵႃႇရဝ ၼပ်ႉယမ် တီႈဢူးမၢင်ႇ ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်းသေ တေဢုပ်ႇၶႆႈၼႄပိုၼ်း မၼ်းၸဝ်ႈ။ ပေႃးထိုင်မႃးယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၸိုင် တေၵၢပ်ႈသွမ်းလူႇတၢၼ်း ၽႄၵုသူလ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ/ ဢူးမၢင်ႇ ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း တီႈဝဵင်းႁႅင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ယၢမ်းလဵဝ် ဢူးမၢင်ႇ ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်းၼႆႉ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျေႃႇ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင်။ “ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ပီႈၼွင်ႉတီႈၸမ်ၵႆလႄႈ ႁူမ်ႈပႃးလူၺ်ႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁဝ်း ၶႃႈ တီႈၵဵင်းမႂ်ႇ တီႈမႃးၸွႆႈၵၼ် ႁူမ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းပၼ် ဢူးမၢင်ႇပေႃႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းၶႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢူး မၢင်ႇပေႃႈၸမ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉ ယွၼ်းမွၵ်ႇထိုင်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈ ၵေႃႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူႇတၢၼ်း ၸွမ်းႁဝ်းၶႃႈသေၵမ်း”- ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ (ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ) ၸိုင် ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸတ်းယႂ်ႇ တႃႇမၢႆတွင်း ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ ႁူမ်ႈၸွမ်း ၸဝ်ႈၼွႆး သေႃးယၼ်ႇတ တီႈၼႂ်းဝၢင်း ၶုမ်ဢုတ်ႇ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျေႃႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်သိုၵ်း ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်းၼႆႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၽွင်းဢႃယု 87 ပီ တီႈႁိူၼ်း မၼ်းၸဝ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသၼ်ၵမ်ႈၽႅင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/1/2024 ဝၼ်းပုတ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း။ ပိုၼ်းတူဝ် ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း – ၸိုဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ သၢင်ႇမၢတ်ႈ ၸိုဝ်ႈဢူႈ လီႁူႇလူႇ ၸိုဝ်ႈမႄႈ ပႃႈၵျွင်းၸိင်ႇ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ 12/06/1937 (လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ တုတိယ 2 ၶမ်ႈ ဝၼ်းသဝ် 1299) တီႈၵိူတ်ႇ ဝၢၼ်ႈသၼဵၼ်း ဢိူင်ႇသၼဵၼ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင် (ၵူႈပွၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉ လၢႆးၶႃႈ) ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇ ႁူႉမေႃလိၵ်ႈတႆး ၼႃႈႁိူၼ်း ၼၢင်းၶိုၼ်၊ ၼၢင်းမူၼ်း၊ ၼၢင်းထူၺ်း၊ ၼၢင်းဢိင်ႇ။ လုၵ်ႈလၢင်း မီး 11 ၵေႃႉ၊ ယိင်း 7 ၵေႃႉ၊ ၸၢႆး 4 ၵေႃႉ (လူႉ 1 ၵေႃႉ)။ မိူၼ်ၼင် – 1. ၼၢင်းလမ် (လုၵ်ႈမႄႈၶိုၼ်)၊ 2. ၼၢင်းသူၺ်ႇၼု (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း၊ 3. ၼၢင်းၶိုၼ် (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 4 . ၼၢင်းၺုၼ်ႉ (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 5. ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 6. ၸၢႆးတီ (လုၵ်ႈမႄးမူၼ်း)၊ 7. ၼၢင်းၽွင်လၵ်း (လုၵ်ႈမႄႈထူၺ်း)၊ 8. ၼၢင်းၽၢပ်ႉၽိမ်း (လုၵ်ႈမႄႈ ထူၺ်း)၊ 9. ၸၢႆးၸိင်ႇမိူင်း (လုၵ်ႈမႄႈဢိင်ႇ)၊ 10. ၸၢႆးသႅင်ဢိၼ်း (လုၵ်ႈမႄႈဢိင်ႇ)။ ၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈပၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်း 1952 (8.2.52) ဢႃႇယု 15 ၶူပ်ႇ တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပႃႈတႂ်ႈၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် တမူဝ်ႇသီႇ (ပီႈဢၢႆႈတႃႉၵႄႇလ ႁူဝ်ပဝ်ၸုမ်းၵိုတ်းသိုၵ်း SSNPLO) 1954 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ႁၢၼ် 1956 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉ ပဵၼ်ၶုၼ်ႁၢၼ်သေ ယိပ်းၵုမ်းတပ်ႉမူႇ 1957 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းသေ ၵုမ်းၵမ်တပ်ႉမုၵ်ႉ 1958 ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸုမ်းပဢူဝ်းၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႅၵ်ႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႈလႆႈယွၼ်းၵိုတ်းလိုဝ်ႈပေႃး ၵၢၼ်သေ ယူႇႁိူၼ်း 1960 (6.7.60) ၸင်ႇၶိုၼ်းၶဝ်ႈထၢမ်းၵၢၼ်ထႅင်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း/ ပူဝ်ႇဝႃႉ။ 1961 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (SNUF) လႆႈတၼ်းႁႅင်းၸၼ်ႉသိုၵ်း ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်သေ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမုၵ်ႉ 1964 လူင်းမႃးမိူင်းထႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ လႆႈ ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ် ၸဝ်ႈႁၢၼ် 1969 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႈတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (SURA) ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းဢွၼ်ႁူဝ် 1973 ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ(SURA) 1984 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ပူၵ်းတင်ႈ ၶွင်ႈသီႇၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ(TRC ဝၢႆးမႃးလႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈပဵၼ် SSRC) 1993 လႆႈႁပ်ႉလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၵေႃၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (Shan State National Congress) 1995 ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ရေႃးၵႃႇၶႃၶႅင်သေ လႆႈၵိုတ်းပေႃးၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ယူႇလိုဝ်ႈယႃတူဝ်မီးဝႆႉတီႈၵဵင်းမႆႇ ႁၢၼ်ႉ တေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၵႂၢမ်းသင်ႇလၢတ်ႈ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ – ၼႂ်းၸိုင်းတႆးၼႆႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၾၢႆႇသိုၵ်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇသဵင်လူင် ၼမ်ႉၵတ်ႉၼမ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ ၵိုင်ႇတင်းၶဝ်ၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈယႂ်ႇသဵင်လင် တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ မီးၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမိူင်း တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း မီးၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-17T11:37:25 | https://shannews.org/archives/61610 | ၵူၼ်းမိူင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ လူၺ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼမ် | တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉမႃး တီႈၶူဝ်တႃႈၽွင်ႇ တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၽွင်းငမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်း တႃႇလတ်းၶၢမ်ႈၶူဝ်ၼမ် လႆႈပၼ်ငိုၼ်း ၶႄႇ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈလႂ်ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇယႂၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၶူဝ်တႃႈၽွင်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၶွၼ်ႇၵႃး။ ၼိုင်ႈလမ်းၼႆႉ တေၵဵပ်း 10 ယႂၼ်ႊ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 6 ႁဵင်ပၢႆ။ ၵမ်းၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းငိုၼ်း 500 ယႂၼ်ႊၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတၢင်းၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တူၺ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၼမ်ဢေႇ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇတေၵဵပ်းငိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ – ၶူဝ်တႃႈၽွၼ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး တၢင်ႉယၢၼ်း – ႁူဝ်ပၢင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ သင်ဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ယွၼ်းၸိုင် ၶဝ်ဢမ်ႇဢွၵ်ႇပၼ်ဝႂ်ၶၢမ်ႈၶူဝ် – ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၵၢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းယဝ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ ၸွမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်လႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇၼမ်ၼႆႉ မၼ်းမီးလၢႆသႅၼ်း ယူႇတီႈ ႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉ၊ ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈၵမ်ႉၼိုင်ႈ။ မၢင်ႁၢၼ်ႉလႆႈပၼ် 100 ယႂၼ်ႊ၊ 200 ယႂၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇလူင်သမ်ႉ လႆႈပၼ်ပဵၼ် ႁူဝ်ႁဵင်ယႂၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵႃႈၶွၼ်ႇၼႆႉ တႃႇငိုၼ်းလိူၼ်ၵူၺ်း။ ႁဝ်းၶႃႈ ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉဝႆႉသေတႃႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၶၢႆလီ ၶွၼ်ႇသမ်ႉလႆႈသႂ်ႇၼမ်လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉ မီးသွင်မဵဝ်း တေပဵၼ်ၶွၼ်ႇယုၵ်းယၢၵ်းလႄႈ ၶွၼ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်။ တႃႇသႂ်ႇၶွၼ်ႇၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်းႁႂ်ႈလူတ်းယွမ်းပၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းပၼ် ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ UWSA ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ လႆႈငၢႆႈလူမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA လူတ်းယွမ်းပၼ်ၵၢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၽွင်း ဝႃႈၼႆ။ “မိူၼ်ၼင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇၼႆ သမ်ႉပဵၼ်ငိုၼ်းၶႄႇလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်။ ပေႃးဝႃႈမွၵ်ႈ 200 ယႂၼ်ႊၼႆ မႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်လၢႆမိုၼ်ႇပျႃးယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၶၢႆႁၢၼ်ႉၶဝ် မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၼ် ၵူႈႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶွၼ်ႇၼႆႉ သင်ပဵၼ်လႆႈယႃႇၵဵပ်းၼမ်။ ပေႃးဝႃး လူတ်းယွမ်းၵႃႈၶွၼ်ႇပၼ်ၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈ တေမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈလူမ်ၸႂ် ႁႃၵိၼ်ငၢႆႈမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ – တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇသၢမ်ၸုမ်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 သေ မွပ်ႈပၼ်သိုၵ်း ဝႃႉ UWSA ၽွင်းငမ်းဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတင်းၼမ်လႄႈ တႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ၵေႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉ။ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇသမ်ႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် တီႈမၢၼ်ႈ ၶႃး၊ ၼမ်ႉတိုၵ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇ တႃႇႁႃသိုဝ်ႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-17T10:32:46 | https://shannews.org/archives/61605 | PNO လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းယိုတ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ | ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶိုၼ်းယိုတ်းလႆႈပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ တီႈဢၼ်သုမ်းသိုၵ်းသေ တပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 12/01/2024 ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်းဝၢၼ်ႈထီႇသူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တင်းၼမ်။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႉလႆႈ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၶဝ် တၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း 7 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး တင်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇဝဵင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ။ သိုၵ်း PNLA သမ်ႉ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇယိုဝ်း ၶဝ်မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတိုၵ်းလိုပ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ် တၢၼ်းၵျွႆႇ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်း PNO လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – ယူႇတီႈ PNO သေ တႃႇတေထွႆထွၼ်တႄႉ ဢမ်ႇမီး။ တေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈတၢင်းၼႃႈထႅင်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းပဢူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်သေ ယူႇႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်၊ ယႃႇႁိမ်ၼႃႈတီႈၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူႈပွၵ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ “ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း ၊ ဢမ်ႇယိုဝ်းၵၼ် ၸိူင်ႉၵူႈပွၵ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးၶဝ်ယိုဝ်းၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်းလႆႈယၢပ်ႇၸႂ်။ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈပၢႆႈပၢင်တိုၵ်းပွၵ်ႈၵမ်းထီႉၼိုင်ႈ ယင်းပႆႇလႆႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈပွၵ်ႈၵမ်းသွင်တႄႉ ၵိၼ်းၸႂ်တႄႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ လႅပ်ႈတေပႆႇယဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းလႅပ်ႈတေပဵၼ်ထႅင်ႈယူႇ ”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး တပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ယူႇၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁပ်ႉၾူၼ်း။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်တင်း တပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/01/2024။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-17T09:00:00 | https://shannews.org/archives/61599 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၵျွၵ်ႉၵူႇ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 16/1/2025 ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ 12 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈ ႁႅင်းသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မႃးပွႆႇထပ်းၵၼ် 5-6 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ၊ တေႃႇထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်ႉမိၼ်ယူႇ၊ မၢၵ်ႇတူၵ်းတီႈလႂ်တႄႉတႄႉ ပႆႇႁူႉ၊ ႁိမ်းႁွမ်းၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉၵူၺ်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႄႉ ပၢႆႈၸဵမ်ဝၼ်းပၢင်တိုၵ်း တႄႇပဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၸွပ်ႇထၢမ် ဝႆႉထႅင်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းယူႇ။ – မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈၵျွၵ်ႉၵူႇ မိူဝ်ႈဝႃး သိုၵ်းထၼု (DPLA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵွင်ႈလူင် လႄႈ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမႃး ၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 2 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်လႄႈ ႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလူႉၵွႆ 2 လင်။ ဝၼ်းတီႈ 15/1/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်လႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းၵေႃႉ 1 ၼႆ သိုၵ်းထၼု (DPLA ) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ (DPLA ) လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၾႆးမႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇလႄႈ မႆႈၵူၺ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်း လဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ယူတ်းယႃပၼ်ဝႆႉယူႇ ၊ ၶႅၼ်းမႃးယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းပဝ်ႉမၢႆသေ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵွင်ႈလူင်တူၵ်းတိူဝ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈ ၶႄးၵျႃး (ခဲကြား)လႄႈ ၽတ်ႉယိၼ်းၵူင်း(ဖက်ရင်းကုန်း) သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပၢႆႈၽေး သိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပယိၼ်း (ပယင်း) ၊ ဝၢၼ်ႈထမိၼ်းပွင်း (ထမင်းပေါင်း) လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်း လႆႈပၢႆႈဝႆႉတင်းဝၢၼ်ႈ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 100 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း 30 လၵ်း ၊ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတ ဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-16T17:59:54 | https://shannews.org/archives/61592 | ၽူႈၼမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် ယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈၵျႃးၽႅၼ်ႉ | ဝၼ်းတီႈ 15/01/2025 မိူဝ်ႈဝႃး ၽူႈၼမ်းၸုမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF လႄႈ ၽူႈၼမ်းတပ်ႉ သိုၵ်းယၢင်း ၽိူၵ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ DKBA ႁူပ်ႉၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းၶႄႇ တီႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်ထူပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈ လၵ်ႉလွမ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်၊ လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢုပ်ႇၵၼ်ပႃးလွင်ႈမၢႆမီႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၶဝ်ထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။ ၼႂ်းမၢႆမီႈၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း၊ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း၊ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉၵိၼ်ႁႅင်းလၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် တေဢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၵၼ်၊ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ငိုၼ်း တီႈၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႃးလႃး။ Photo by – AEC News / ႁၢင်ႈ ၽူႈၼမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ ၸုမ်းၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈ မီးၶႄႇၶဝ် ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပေႃးႁၼ်ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇၸူးပၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် ၵမ်းလဵဝ်။ သင်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် တေထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း ယိုတ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လႄႈ ႁၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ တေထုၵ်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၵမ်းလဵဝ် – ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းယၢင်းတႄႉ – ႁူဝ်ၼႃႈ BGF ယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸေႃးၶျိတ်ႉတူႇ၊ ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်း DKBA ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸေႃးသၢၼ်းဢွင်ႇ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶဝ်သေ ၾၢႆႇတၢင်း ၽူႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ်တႄႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႈ 50 ။ တင်းမူတ်း ဢၼ်လႆႈႁူပ်ႉၵၼ်ၵႂႃႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးမွၵ်ႈ 60 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-01-16T15:41:55 | https://shannews.org/archives/61584 | ပၢင်တိုၵ်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းပီ 2024 ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ မီး 300 ပၢႆ | ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းပီ 2024 ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း၊ လွႆလႅမ်၊ ပၢင်လွင်းလႄႈ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 130 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 180 ပၢႆ – ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း PYO ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/01/2024 တီႈဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး ထုင်ႉလွႆၼမ်ႉသွမ်ႇ (မႄးၼႄႇတွင်ႇ) သေ ၸင်ႇလၢမ်းၽႄႈမႃး လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတၢႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်၊ ဢၼ်တၢႆ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ 22 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ၊ တၢႆယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသမ်ႉ 16 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၼႆ – PYO ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/01/2025 ၼင်ႇၼႆ။ – ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး 89 ၵေႃႉ ၼၢင်းယိင်း 16 ၵေႃႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 16 ၵေႃႉ လႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉယိင်းႁႃႉၸၢႆး ပဵၼ် 6 ၵေႃႉ။ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး 90 ၵေႃႉ ၼၢင်းယိင်း 39 ၵေႃႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 26 ၵေႃႉလႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႅၵ်ႇယိင်းၸၢႆးသမ်ႉ 34 ၵေႃႉ- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၶုၼ်ႇဢူး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵွၼ်ႇၼႃႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵူၺ်းမီးပၼ်ႁႃ ယႃႈမဝ်းၵမ် ပၼ်ႁႃလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ပၼ်ႁႃၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေတႃႉ ထိုင်မႃးပီ 2022 မႃးၾၢႆႇၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း တၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၾုင်၊ ပၼ်ႁႃၶႃႈႁႅမ်တၢႆသေ ပွႆႇပႅတ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႂ်းပႃႇ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇလႆႈၶိုၼ်းတူဝ်တၢႆ၊ ပၼ်ႁႃၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ပၼ်ႁႃၽဝ်ႁိူၼ်း ယေးတီႈယူႇၵူၼ်း မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်မႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNA ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ။ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၶဝ် မီးထိုင် 5 မိုၼ်ႇၵေႃႉ ဝႃႈ ၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၽွင်းၶဝ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ -“ပေႃး ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼႆ တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးၶဝ်ၾိုၵ်းပၼ်ယဝ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်း – ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လႆႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း 1 လိူၼ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈၾိုၵ်း 15 ဝၼ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ 10 ဝၼ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ 3 ဝၼ်းၵူၺ်းသေ ထုၵ်ႇသူင်ႇၼႃႈသိုၵ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 9/1/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင် ၶဝ်ႈယိုဝ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ PNO တီႈဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ၊ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင် တီႉလႆႈၵူၼ်းသိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ 10 ပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢႃယု 13 လႄႈ 14 – 2 ၵေႃႉ လူးၵွၼ်ႇ – ၼႆ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ ၶုၼ်ႇဢူး သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – “တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ သီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်သိုၵ်း တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း တေသိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈယူႇ ငဝ်းလၢႆးမၼ်းတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ၊ ပၢင်လွင်း၊ ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႉပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းလႄႈတင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဵင်ႈၶႅင်ဝႆႉယူႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ပၢင်တိုၵ်းထုင်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးႁိုင်ၼၢၼ်းသေ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 65,000 ပၢႆ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႉထႅမ် လွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဝႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ – ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-16T16:00:00 | https://shannews.org/archives/61582 | ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇႁွင်ႈယူတ်းယႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ | ပၢင်တိုၵ်း RCSS လႄႈ SSPP သိုပ်ႇပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 15/1/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ႁွင်ႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ဢိူင်ႇၼွင်ႁီး။ ၼၢင်းယိင်း ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁွတ်ႈထိုင်ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ– “ၶမ်ႈဝႃး မၢၵ်ႇမႃးတူၵ်း တီႈႁူင်းယႃ (ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်) တူၵ်းသႂ်ပၢႆႉႁူင်းယႃ ၵူၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် မေႃယႃၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်မူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး 10 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်၊ ၵုၼ်သၢႆး၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ၼမ်ႉ ဢုတ်ႇ ဢၼ်လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ သဵင်မၢၵ်ႇၸမ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈ သွၼ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်။ ၶမ်ႈဝႃးၼႆႉ မၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းဝႃႉ (သိုၵ်း SSPP ဢၼ်လၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းဝႃႉ) ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁူင်းယႃတႆး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈထႅင်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ၊ တူၵ်းၸမ်ဝၢၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇ၊ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉဢမ်ႇမီး၊ ပေႃးသဵင်မၢၵ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဝႆႉထႃႈယဝ်ႉလႄႈဢေႃႈ၊ ၵူဝ်မၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းသႂ်ႇ၊ ၶဝ်သမ်ႉ တေႃႈလဵဝ်ႁိမ်ၼႃႈတီႈၵၼ်ဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – ထုင်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်း RCSS တူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်း။ သိုၵ်း ဝႃႉ ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်း SSPP ဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းဝႃႉ (ဢမ်ႇလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းတႆး)။ ၼၼ်ႉသမ်ႉ တူင်ႉၼိုင်တၢင်း ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လူင်းမႃးတၢင်းၸၢၼ်း ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵမ်း ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈထႅင်ႈ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းဢေႃႈ၊ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ၶႅပ်ႇဝၢၼ်ႈၵူၺ်းသေတႃႉ၊ ၵမ်းၼႆႉ မၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈ ၸမ်မႃးလွႆးလွႆး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈပၢႆႈပွၵ်ႈပွၵ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းယႃ ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူင်းယႃ ဢၼ်သိုၵ်း RCSS မႃးပိုတ်ႇယူတ်းယႃ ပၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ပိုတ်ႇမႃးၸဵမ်ပီ 2018 ၊ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်။ မီးမေႃယႃ 7-8 ၵေႃႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၸူး ၸဝ်ႈသိုၵ်း ဢုမ်ႈၶိူဝ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS လၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ပႆႇလႆႈငိၼ်း” – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်း SSPP ၵေႃႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတူၺ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ တၢင်းဢိူင်ႇၼွင်ႁီးၼႆႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇပႆႇယဵၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၶိုၼ်း။ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇလဵင်ႉလူၵၼ်။ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်ၼႆႉ မီးၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ မီးၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တၢင်း ဝဵင်း 13 လၵ်း။ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးလႄႈ ပီႈၼွင်ႉယၢင်းလၢႆး ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-17T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61567 | ပီၼႆႉ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈၸတ်းပွႆးပီမႂ်ႇၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ | ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈထုင်းတေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းသၢင်ႈမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပေႃးတေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶတ်းႁႅင်း။ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ပေႃးတေယူႇၵိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉၵႂႃႇလႆႈၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ႁႃလွၵ်းႁႃလၢႆးမၼ်းယူႇတႃႇသေႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႃးႁူႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႆႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈထုင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇႁၢႆသေ ၽႄႈလၢမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် ၸတ်းပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇ မႃးၵူႈပီပီ။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းပီၶရိတ်ႉ ၶၢႆႉလၢႆႈၸူးပီမႂ်ႇၵူႈပီပီၼႆႉ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၸိူဝ်းမီးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းပၢင် ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇလႃးႁူႇမႃးတႃႇသေႇ။ ယိူင်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်းၵေႃႈ တႃႇၸၢဝ်းလႃးႁူႇ တီႈၸမ်တီႈၵႆ လႆႈႁူပ်းထူပ်းၵၼ် လႆႈသူႇၸႂ်းၵၼ် ၵႃႇရဝၼပ်ႉယမ် ပၼ်ႁႅင်းၵၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈတေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ႁၵ်ႉသႃမႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပီမႂ်ႇလႃးႁူႇ ပေႃးတေမႅၼ်ႈၸွမ်း ငဝ်းလၢႆးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ် မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၽူႈႁၵ်ႉသႃၾိင်ႈထုင်းၶဝ် လႆႈသွၼ်ႇလႆႈၼပ်ႉသေ ၾိင်ႈပၢၼ်ၵဝ်ႇလႄႈပၢၼ်မႂ်ႇ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်မႃး ယူႇဢိတ်းဢီႈၼႆ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၽွင်းပီ 2024 လၢႆႈၸူး 2025 ပီၼႆႉ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢွၼ် ၵၼ်ၸတ်းပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸတ်းၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ မိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းႁႅင်းဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇလႃးႁူႇတီႈမိူင်းသၢတ်ႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈၸတႄႈသေ မီးၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈတီႈၸမ်တီႈၵႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ၵူႈပီတႄႉ ဝၢၼ်ႈလႃးႁူႇ တီႈၸမ် တီႈၵႆ မႃးၶဝ်ႁူမ်ႈၸမ် 80 ဝၢၼ်ႈ ၼႆႉ။ ပီမႂ်ႇ ပီ2025 ၼႆႉတႄႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႈ 60 ဝၢၼ်ႈလူင်းတႂ်ႈ ၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈလႂ်မႃးမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ ၼႆႉၵူၺ်းၼႆ – ၼၢင်းယိင်း ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ မိူင်းသၢတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်ဢေႃႈ ပီၼႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶၼ်လီမိူၼ်ၵူႈပီ။ ယွၼ်ႉၼူလိူင်ႇၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၼမ်။ ပိူင်လူင်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈ ၶဝ်ႈႁႆႈ။ တူၼ်ႈမၢၵ်ႇ တူၼ်ႈၽၵ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈသင်။ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉလိၼ်ႇၵူၼ်ႇလွႆပင်းသေ ၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ။ ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈလႃးႁူႇ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈလူႉသုမ်းၼမ်ၼႃႇ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈ လႄႈ ပွႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်းပဵင်းၵူႈပီ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇလႃးႁူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၸတ်းတီႈလဵဝ်သေ ယဝ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း ဝၢၼ်ႈၽႂ်ဝၢၼ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်လွႆလႄႈသင် ၸိူဝ်းယူႇၵႆဝၢၼ်ႈၵႆဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇၽႂ်မၼ်းယူႇ။ ႁိူၼ်းတႂ်ႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ႁူမ်ႈၵၼ် ႁုင်မိုဝ်ႉၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇသေ လဵင်ႉလူၵၼ် ၵိၼ်ၶဝ်ႈၵုမ်းၵၼ် မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း။ ၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇၼႆႉ ဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၸၢဝ်းလႃးႁူႇယူႇသဝ်းဝႆႉၼမ် ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးၵေႃး (ၼႃးၶေႃ) ၊ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းဝၢႆ ၊ ဝၢၼ်ႈ ၸတႄႈ ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၽႃ ၊ ဝၢၼ်ႈၸတီႇ ၊ ဝၢၼ်ႈမႄႈၼိမ် ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈ လွႆသဝ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈပုင်ႇၵလၢင်း ၊ ဝၢၼ်ႈတၢင်ႉသႅင် ၊ ဝၢၼ်ႈပူဝ်ႇၼႃးၵူဝ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈမႄႈၸူၵ်ႉ ၊ ဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈႁူၵ်းလၵ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိမ်တႄႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းလူင်လႃးႁူႇဝၢၼ်ႈလႂ်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တေမွၵ်ႇႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈၸမ်ၸႂ်ၶဝ်လႄႈ ၽူႈႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်းၵိၼ်မိူဝ်းၵျေႃႇၸွမ်း ထိုင်တီႈႁိူၼ်းတီႈယေး ပီၼႆႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇႁၼ်ၽိတ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉၽႂ်တႄႉတႄႉၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပီၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးႁဵတ်းယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင်သင်။ ဢၼ်ၸတ်းယႂ်ႇၼႆႉတႄႉ တေပဵၼ်တၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵဵင်းတုင်ပုၼ်ႉၼႆဢေႃႈ။ မိူင်းသၢတ်ႇတႄႉ လဵင်ႉၵႂႃႇပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈၶဝ်မီးၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၸိူဝ်းႁူႉၸၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပီၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇဝႃႈႁိုဝ်မႃး ဢမ်ႇၽိတ်ႈမွၵ်ႇသင်မႃး တေပဵၼ်ယွၼ်ႉငိုၼ်းဢမ်ႇပေႃးလိူင်ႇၶႃႈယူဝ်ႉပီၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/1/2025 ၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈႁၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႃးႁူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈပူဝ်ႇၼႃးၵူဝ်ႇ မႄႈၸူၵ်ႉ တၢင်ႉသႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽိတ်ႈမွၵ်ႈႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵိၼ် ၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇ ၼႂ်းပၢင်ႁူမ်ၸူမ်းပီမႂ်ႇထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈယူႇ။ ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ ယွၼ်ႉပဵၼ် တႃႇယူႇလွတ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်ယႂ်ႇဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းသၢတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ – ပီမႂ်ႇလႃးႁူႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ပီ 2025 ၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 7/1/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇ ၸတ်းပၢင်ႁူမ်ႈၸူမ်းပီမႂ်ႇ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 5 ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၸူဝ်းလၢႆႇ တိူင်းသၢမ်ၸဵင်ႇ (တြိဂံဒေသ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် စိုးလှိုင်) လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢႆႁွင်ႈၵၢၼ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ ႁၢႆးငၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 18 တေႃႇထိုင် 20/1/2025 ၼႆႉ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်း တေၸတ်းပၢင်ႁူပ်းထူပ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး ၸိုင်ႈထႆး တႃႇပဵၼ်မၢႆတွင်းပီမႂ်ႇ။ တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃၾိင်ႈငႄႈ လိၵ်ႈ လၢႆးၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈ လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၵေႃႈ တေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၼႆႉၵေႃႈ မီးၾိင်ႈၼပ်ႉမႄႈပီ 12 မိူၼ်ၵၼ် ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပီပၢင်တၢႆးသေ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉတႄႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် ပီၸွၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈပီမႂ်ႇလႃးႁူႇၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းလႃးႁူႇ တေဢဝ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ် ဢၼ်လႆႈမႃးၼႂ်းႁႆႈ ၼႂ်းသူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ မႃးလဵင်ႉလူၸႃႇၵပီႈၼွင်ႉၶႅၵ်ႇ။ ပိူင်လူင် တေလဵင်ႉလူ ၶဝ်ႈပုၵ်းငႃးလေႃ၊ ၼိူဝ်ႉမူ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးၵေႃႈ မိူဝ်ႈတွၼ်ႈၶဝ်ႈပုၵ်းလႄႈ ၼိူဝ်ႉမူ ပၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တေသႂ်ႇပႃးယွတ်ႈမႆႉပႅၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၶွင်ၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈႁၢင်ႈလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ တႃႇတေမူၼ်ႈၸႂ်ပၼ် ပီႈၼွင်ႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပီမႂ်ႇၼၼ်ႉ တိုင်ႈပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈလႄႈ ႁႆႇၵွင်ႁႆႇသႅင်ႇမိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈၵၼ်သေ ယုၵ်ႉတိၼ်ၵႃႈပၼ်ႇမူၼ်း ၸွမ်းၵၼ် ႁႂ်ႈၽဵင်ႇၽဵင်ႇ လီလွမ်လီတူၺ်း။ ပဵၼ်ဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ပီႈ ၼွင်ႉၶႅၵ်ႇတႄႉတႄႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၵႃႈလဵပ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်တေဢဝ်မႆႉသၢင်းမႆႉပႅၵ်ႇ မႃးပၵ်းလၵ်းၼႂ်းၶိုင်ႈၵၢင်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ႁူဝ်မူ (မူပေႃႈ) ႁွႆႈၵိုၵ်းဝႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉၼႄဝႃႈ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၼႆႉ မီးၾိင်ႈၵိူဝ်းယမ် ၽီမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ၸိူဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်ၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ လိူဝ်သေမီးလွင်ႈမူၼ်ႈလွင်ႈၵျေႃႇယဝ်ႉ ၽွင်းပီမႂ်ႇၼႆႉ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ မီးၾိင်ႈၼပ်ႉယမ် ၵၼ်ႇတေႃး သုၵ်ႈမိုဝ်းသုၵ်ႈတိၼ်ပၼ် ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈမီးၵုင်ႇမုၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တူဝ်မႂ်ႇၸႂ်မႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇ။ သင်ထိုင် မႃးလိူၼ်ၵဝ်ႈ လိူၼ်သိပ်းၸိုင် လႆႈႁၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇၶဝ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵိၼ် ၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၼႆႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်လႄႈ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ပိူင်ႈၵၼ်သေ လၢႆးၸတ်းမၼ်းတေပိူင်ႈၵၼ်။ ပေႃးပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၶရိတ်ႉယၼ်ႇၸိုင် တေၽိတ်ႈမွၵ်ႇမုၼ်ၸဝ်ႈ (ဓမ္မဆရာ) လႂ် ၊ ပေႃးပဵၼ်ၾၢႆႇၵိူဝ်းယမ်ၽီၵေႃႈ တေၽိတ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉမႃး ၾၢႆႇမေႃၽီၶဝ်လႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လႃးႁူႇၼႆႉ ပိူင်လူင် ၽႄဢွၵ်ႇပဵၼ် 2 ၶိူဝ်း။ သင်ဝႃႈ တူၺ်းၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈ ၾိင်ႈၵိူဝ်းယမ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်သေ ၸႅၵ်ႇထႅင်ႈၸိုင် တေၽႄဢွၵ်ႇထႅင်ႈမွၵ်ႈ 20 ၶိူဝ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ မီးလႃးႁူႇၽႄဢွၵ်ႇပဵၼ် 12 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ။ ၵူၼ်းၸၢႆးတေသႂ်ႇၵူၼ်လမ် ၊ သိူဝ်လမ်လႄႈ မၢၵ်ႇႁူဝ်ဢၼ်ဢဝ်ၽႅၼ် ယဵပ်ႉႁဵတ်းဝႆႉ။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႈ ၼုင်ႈသိၼ်ႈဝဵတ်ႉလႄႈ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈ တိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်သီလမ်မိူၼ်ၵၼ်။ ၶိူင်ႈႁွႆႈၶိူင်ႈတိုဝ်းၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ တေႁၢင်ႈၶိူင်ႈသႂ်ႇဝႅၼ် ၊ သၢႆၶေႃး ၊ ပေႇႁူ ဢၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းသေႁဵတ်းဝႆႉ။ ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၼႆႉ ၵိူဝ်းယမ်ၽီ ပုတ်ႉထလႄႈ ၶရိတ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽႄႈၸွတ်ႈတူဝ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၶူင်း ၼမ်ႉၶွင် ယူႇသၢင်ႈၵိၼ်သဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်ႇပူးသျႃးလႄႈ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇႁူဝ်သႅၼ် ၼႆ ဝီႊၵီႊၽီႊတီႊယိူဝ်ႊ တွင်းမၢႆဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-01-16T14:00:00 | https://shannews.org/archives/61562 | ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ႁူမ်ၸူမ်းထၢႆႇႁၢင်ႈၸွမ်းၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ 50 ၵူႈ | ဝၼ်းတီႈ 15/01/2025 ၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ မိူင်းထႆး မွၵ်ႈ 50 ၵူႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ (မိူင်းၵွၵ်ႇ) ၸိုင်ႈထႆး ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်း၊ ၽူႈၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် လၢႆလၢႆၵူႈ။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၼၢင်းသၢဝ်ၽႄႊထွင်ႊထၢၼ်ႊ သျိၼ်ႊၼဝတ်း တင်ႈၸႂ် မႃးတူင်ႉတၵ်ႉထၢႆႇႁၢင်ႈၵိုၵ်းၸိူဝ်းၶဝ် တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ထႆးၵူႈၾႃႉ (ไทยคู้ฟ้า)။ ၼႂ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ဝၼ်းတီႈ 15 တႃႇ 50 ၵူႈၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈပဵၼ် ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈပဵၼ်ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၽႃႇတတ်းလႅၵ်ႈငႅင်ႈဝႆႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သၽႃးၸိုင်ႈထႆး လႆႈဢုပ်ႇၵုမ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တႅပ်းတတ်းမိူဝ်ႈ ပီ 2024 ဝႃႈ မိူင်းထႆး ထုၵ်ႇ မီးမၢႆမီႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူပ်ႉၵူႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼႆသေ ၸင်ႇတၢင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး – လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ပၼ်မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ပူၼ်ႉမႃး။ မၢႆမီႈၼႆႉ တေၸႂ်ႉလႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ၼႆႉ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၼၢင်းသၢဝ်ၽႄႊထွင်ႊထၢၼ်ႊ သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းႁူမ်ၸူမ်း တီႈပၢင်ထၢႆႇ ႁၢင်ႈၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ 50 ၵူႈ ၼၼ်ႉဝႃႈ – ယိၼ်းလီႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်း ၵူႈႁၵ်ႉ 50 ၵူႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် လွင်ႈမိူင်းထႆး ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ပဵင်း လုမ်ႈၾႃႉ။ တီႈမီးမၢႆမီႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူပ်ႉၵူႈၽဵင်ႇပဵင်း၊ မိူင်းထႆး ပဵၼ်မိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊလႄႈ ပဵၼ်မိူင်းထီႉသၢမ် ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ တီႈဢၼ်မီးမၢႆမီႈႁူမ်ႇငမ်းတူၺ်းလူ ၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ်တွၼ်ႈတႃႇ LGBTQ+ ၶဝ်တေၵူပ်ႉၵူႈၵိၼ်ၶႅၵ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – တႃႇတေမီးမၢႆမီႈ ပၵ်းပိူင်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ LGBTQ+ ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ မိူင်းထႆး လႆႈပႂ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီ၊ ၸင်ႇမႃးဢွင်ႇမၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ၽႂ်ၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်သင် ၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈႁၵ်ႉယိင်းႁိုဝ်ၸၢႆးၵေႃႈ ႁၵ်ႉလႆႈ၊ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈႁၢမ်ႈလႄႈ ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈယိင်းၸၢႆး၊ သုၼ်ႇလႆႈမီး ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ ၵူပ်ႉၵူႈလႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ၼႆႉ ၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ ၶဝ်တေၸတ်းပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈၵိၼ်ၶႅၵ်ႇၵၼ် ၽႃႊရႃႊ ၵွၼ်ႊႁေႃႊလ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပိုတ်ႇၸႂ်ဝႆႉၼၵ်း မၵ်းမၼ်ႈ ၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေၵမ်း- မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၵႂႃႇပႃးထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈပၢင်ထၢႆႇႁၢင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် တီႈတိုၵ်းထႆႊၵူႈၾႃႉ ဝၼ်းတီႈ 15/01/2025 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၽွင်းလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽွင်းလူင်ႁွင်ႈၵၢၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း၊ ၽွင်းလူင်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်း တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်တူၺ်းလူၵူၼ်း၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၵုင်းထဵပ်ႈ၊ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမႃးၸွမ်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽွင်းတၢင်လူင်မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ၾရင်ႇသဵတ်ႈ၊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းထႆး ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၽူႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ႁူမ်ႈၵၢၼ်မိူင်းထႆးလႄႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈယိၼ်းလီဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် မိူင်းထႆးပိုတ်ႇၵႂၢင်ႈ – သေလႄႈ ထၢႆႇႁၢင်ႈၵိုၵ်းၸွမ်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးလႄႈ ၵူႈႁၵ်ႉ LGBTQ+ ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Khaosod, Mathichon, ไทยคู้ฟ้า | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-01-16T13:00:00 | https://shannews.org/archives/61557 | ၶၢဝ်းတၢင်း 40 ပီ ပဵၼ်ဢၼ်ၵတ်းႁႅင်းသုတ်း တီႈဝဵင်းလူင်မိူင်းၵွၵ်ႇ | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆဝၼ်းမႃးၼႆႉ ၾိင်ႈၾႃႉၵတ်းႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးလၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ပႃးၸဵမ်ဝဵင်းလူင်မိူင်းၵွၵ်ႇ (ၵုင်းထဵပ်ႈ)။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵတ်းႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 40 ပီ – ဝႃႈၼႆ။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵတ်းႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇတင်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ။ မၢင်တီႈ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈ မီးၾၢႆႇတႂ်ႈ 10 တီႊၵရီႊၸိၼ်ႊတီႊၵရိတ်ႊ၊ မၢင်တီႈ ထိုင်ၾၢႆႇတႂ်ႈမၢႆၼမ်ႉၶႅင်။ လႆႈႁၼ်မူၺ်တူၵ်းသႂ်ႇ ၼိူဝ်လင်ၶႃးႁိူၼ်း၊ ရူတ်ႉၵႃး၊ ပႃႇယိူဝ်ႈယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၽေးသၽႃႇဝလႄႈၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ရင်းသိတ်ႇ မိူင်းၵွၵ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ပေႃးပဵၼ် ၶၢဝ်း သၢႆလူမ်းၵတ်းလႃႊၼီႊၺူဝ်ႊ ၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႆႉ ၵႆႉၵတ်းႁႅင်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ၵတ်းႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ – ဝႃႈ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်း လုမ်ႈၾႃႉ (လူၵ်ႈ) လိူတ်ႇမႆႈ။ ယွၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ လိူတ်ႇမႆႈမႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွႆၼမ်ႉၶႅင်ၸိူမ်ႈ၊ ယွၼ်ႉလွႆၼမ်ႉၶႅင်ၸိူမ်ႈသေ ယၢမ်းလဵဝ်ၵတ်းႁႅင်းသေတႃႉ တႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ ႁႅင်းမႆႈ တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်မႃး – ဝႃႈ ၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ မူၺ်ၵၢမ်ႈတူၵ်းသေ ပွတ်းတူၵ်းသမ်ႉ ၾိင်ႈၾႃႉႁႅင်ႈႁွင်၊ လူမ်းမႆႈပတ်ႉထွင်းႁႅင်း၊ ၾူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉလိူတ်ႇမႆႈမႃး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 14 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်တႄႉဝႃႈ – မိူင်းထႆး တွၼ်ႈ ၼိူဝ်၊ တွၼ်ႈၵၢင်၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾိင်ႈၾႃႉတေၵတ်းဝႆႉလႄႈ ထုင်ႉ ၼိူဝ်လွႆ တေတိူဝ်းၵတ်းႁႅင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၺ်းလူလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ၊ လူမ်းႁႅင်ႈႁွင် ၸၢင်ႈၽတ်ႉထွင်းလႄႈ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉပႃးၽေးၾႆး၊ ၾၢင်ႉသတိၵႂႃႇမႃးၸွမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မူၺ်တူၵ်း/ ၼမ်ႉ ၼၢႆးတၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-16T12:00:00 | https://shannews.org/archives/61552 | ICR တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပူတ်းပၼ် Mytel Application တင်း Channel | ဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ Burma Campaign UK တင်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် လွင်ႈရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၵူႈမိူင်းမိူင်း (International Campaign for the Rohingya – ICR) တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ပၢႆးၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပူတ်းပႅတ်ႈ ၼႃႈလိၵ်ႈဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ၶျွင်ႉ channel ၊ application ၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ Mytel သိုၵ်းမၢၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/1/2025 ၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပိၵ်ႇဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈပႅတ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Mytel ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊပၢႆးၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ မိူၼ်ၼင်ႇ Google , Apple , Youtube ၶွင် Google ၊ LinkedIn ၶွင် Microsoft ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇပူတ်းပႅတ်ႈ ၶျွင်ႉ channel လႄႈ application ၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ Mytel ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Mytel ပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ Mytel ၼႆႉ ပဵၼ်မိၵ်ႈမၢႆ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းသေ ယူႇဝႆႉၾၢႆႇတႂ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Telecom International Myanmar ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၶွမ်ႊပၼီႊ Viettel ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈဝႆႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Mytel ၼႆႉ ဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ် ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼိုင်ႈသေ သူင်ႇပၼ်တီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုဝ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ မႃးပိုတ်းယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း။ မိူၼ်တင်း ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ် ရႃႇၸဝၢတ်ႈသိုၵ်းလႄႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်ႉပိုၼ်ႉ လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇ 4 လၢၼ်ႉပၢႆ ၊ ၺႃးတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉ 2 မိုၼ်ႇပၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-16T11:00:00 | https://shannews.org/archives/61545 | ပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းလပ်းလီ | ပၢင်သွၼ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈတူၵ်းၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈလပ်းလႆႈၼွၼ်းလီလီ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 11/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ်ၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈဢွၼ်ႇလၢႆလၢႆၵမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ဢေႃႈ။ ထၢင်ႇဝႃႈ လုၵ်ႉတၢင်းသီႇသႅင်ႇယိုဝ်းမႃးၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉသေ ပေႃးယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းမႃး ၵႆႉယိုဝ်းၵွင်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ထၢင်ႇဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ် ဝႃႈၼႆ။ “ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၶဝ် ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆၶႃႈဝႃႇ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ပွင်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉပၼ် ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇယူႇၼႆၶႃ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်းသမ်ႉ ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁူႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ် ၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ပၼ်ႁႅင်းဢီးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းလၢႆဝၼ်းၵူၺ်းသေ သူင်ႇၼႃႈသိုၵ်း၊ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ၵႆႉၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈ ႁႅင်း၊ ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉတၢင်ႇၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-16T10:00:00 | https://shannews.org/archives/61536 | ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ၸမ် 100 | ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 15 ၵမ်း တႃႇ 13 ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၸမ် 100 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/1/2025 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇမိူင်းၶၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေတႃႉ ထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူႉတၢႆ။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်း သုမ်းပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း တင်းၼမ်။ ၽွင်းၼင်ႇၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉ ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဝၢင်းၶိူင်ႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽိူမ်ႉထႅမ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 2 လမ်းသေ တိူဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇယူႇၶိူဝ်းယႂ်းႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆၼမ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-15T18:28:00 | https://shannews.org/archives/61524 | ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းၸူဝ်းဝိၼ်း မႃးဝဵင်းလွႆၶေႃ ထုၵ်ႇငွႆးယိုဝ်း | ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ဢၢၼ်းမႃးပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် (ကယားပြည်နယ်နေ့) ၶွပ်ႈတဵမ် 73 ပီ ၺႃးသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ငွႆးယိုဝ်းလႄႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆး။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ မိူင်းယၢင်းလႅင် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇပျႃင်းသျွတ်ႉသႂ်ႇတီႈႁူင်းႁေႃးၸႄႈမိူင်း (ပြည်နယ်ခန်းမ) ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ပိုၼ်ႉတီဝဵင်းလွႆၶေႃ။ လုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ – Brave Warriors for Myanmar (BWM) ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေမႃးၼႆလႄႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇပႂ်ႉပိုတ်းယိုဝ်း။ ၸုမ်းၶဝ် (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ) တိူဝ်ႉၼမ်ၵျႃႉ။ ႁဝ်းၶႃႈယိုဝ်းတီႈ ႁူင်းႁေႃးၸႄႈမိူင်း 5 လုၵ်ႈ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ယၼ်ႇသိုၵ်းပိုၼ်ႉတီႈလွႆၶေႃ 2 လုၵ်ႈ၊ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢဝ် 120 မမ ပိုတ်းယိုဝ်းၶိုၼ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – BWM/ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပိုတ်းယိုဝ်းတင်းမၢၵ်ႇပျႃင်းသျွတ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸုမ်း Brave Warriors for Myanmar (BWM) ယိုဝ်းမၢၵ်ႇပျႃင်းသျွတ်ႉ 7လုၵ်ႈ။ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၵွင်းၽေႃႇ(ဗိုလ်ကြီးကောင်းဖော်) DSA – ၸုပ်ႈ 67 လႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်း 6 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ။ ၸၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်းလူင်လႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်း 3 ၵေႃႉၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆ Brave Warriors for Myanmar (BWM) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 15/1/2025 ၼင်ႇၼႆ။ တူဝ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းၸူဝ်းဝိၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းထိုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဝဵင်းလွႆၶေႃ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃးတင်းၶိုၼ်း တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ သဵင်မၼ်းဢမ်ႇယဵၼ်၊ ၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်းၶိုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈလူင်ငိၼ်းလီၼႃႇ၊ ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း 7 မူင်းၼႆႉ ၸင်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇ၊ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယူႇတၢင်းထိူၼ်ႇသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇပျုင်းသျွတ်ႉမႃးတၢင်း ၶူင်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ် ဝဵင်းလွႆၶေႃ။ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်မႃးတၢင်းတပ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢင်းတပ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းယိုဝ်း ၵႂႃႇတၢင်းထိူၼ်ႇ။ ယိုဝ်းၵၼ်ယူႇတၢင်းၶမ်ႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပဵၼ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ Brave Warriors for Myanmar (BWM) ၊ Mountain Knight Civilian Defense Forces (MKCDF)၊ (Anti-Coup People’s Liberation Force – ACPLF) ၊ ၸုမ်း 3 ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပလိၵ်ႈၾၢႆႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁူမ်ႈလူမ်ႈဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလွႆႇၶေႃ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-01-15T18:00:00 | https://shannews.org/archives/61519 | ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၼဝၻုတိင်ႇၵႃႇၸႃႇရ ဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉ ၼင်ႈသမႃႇထိသေလွၼ်ႇ | ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၽတ်ႉၻၼ်ႇတ ပၺ်ႇၺႃႇသႃႇရ ၼဝၻုတိင်ႇၵႃႇၸႃႇရ ဢႃယု 76 ပီ ဝႃႇသႃၸဝ်ႈ 52 ဝႃႇ ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်း မႁႃၸေႇတြႃႇရႃႇမ ဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉ တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ် ၼင်ႈသမႃႇထိ မၢႆတွင်းတြႃးသေ လူႉလွၼ်ႇ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇ ႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/01/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 5 မူင်း 40 မိၼိတ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ဢၼ်ၼင်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်း ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ် တင်ႈဝႆႉတီႈ ၼိူဝ်ဝတ်ႉၵျွင်းမႁႃႇၸေႇတြႃႇရႃႇမ ၼၼ်ႉသေ တေပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတၵ်ႉၵႃႇ လုၵ်ႈၼွင်ႉမႃးဝႆႈသႃ တေဝႆႉ 7 ဝၼ်း 7 ၶိုၼ်း။ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႆႉ ယူႇလီသုင်းဝၢၼ် တူဝ်ၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ဢွၵ်ႇသုမ်းသွမ်းၵူႈၼႂ်။ ႁေႃးတြႃးပၼ် တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၵူႈဝၼ်း။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႆႉ တိုဝ်းၵမ်သိလ်ထမ်း မၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ႁဵတ်းၸွမ်းဝိၼယၶဵင်ႈၶႅင်၊ ၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇၼွၼ်းလူင်းၼိူဝ်ပိုၼ်ႉ၊ ၼင်ႈသမႃႇထိသေ လပ်းၼႂ်းသမႃႇထိ ၸိူင်ႉၼႆမႃးတင်းႁိုင်ယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Eleven, Popular ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-01-16T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61514 | ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃး လႆႈၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ် | ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် တေထၢင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းသႃႇသၼႃႇ တီႈၵိူဝ်းယမ်ၵူၺ်း ၼႆယူႇ။ ၵွပ်ႈဝူၼ်ႉ ၼင်ႇၼၼ်လႄႈ တီႈၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵိူဝ်းယမ်ၼၼ်ႉ သင်ဢမ်ႇဢဝ်ၵၢၼ် ၼင်ႈတြႃးပဵၼ်ပိူင်လူင်၊ လမ်ႇလွင်ႈၼႆၸိုင် တေဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉထၢင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ၼႆယူႇ။ လွင်ႈတၢင်းဝူၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် ၽိတ်းပိူင်ႈဝႆႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃး (ၼင်ႈသမႃႇထိ) ၼႆႉ ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တၢင်းသႃႇသၼႃႇတီႈၵိူဝ်းယမ်။ ယုမ်ႇယမ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၵိူဝ်းလီ သႃႇသၼႃႇ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼင်ႈသမႃႇထိလႆႈယူႇ။ ယွၼ်ႉမၼ်းၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၵၢၼ်ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်ၶိင်း ဢၼ်ၼိုင်ႈၵူၺ်း။ သင်တေထၢမ်ဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၼင်ႈတြႃး တေပဵၼ်သင် – ၼႆတႄႉမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉ ဢၼ်ၼင်ႈတြႃးလႄႈ ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇၼင်ႈတြႃးၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၸႂ်၊ လၢႆးဝႆႉဝၢင်းၸႂ် တိုၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ သင်ၼင်ႈတြႃး (ၼင်ႈသမႃႇထိ) ၸိုင် လႆႈၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ် – (1) ယူတ်းယႃပၼ် လွင်ႈဢွၵ်းဢေႃ/ပၢႆးဝူၼ်ႉ ထိုင်ႉၼိုၵ်း ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢွၵ်းဢေႃတင်းၼမ်။ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈပၼ် လွင်ႈ ဢွၵ်းဢေႃထိုင်ႉၼိုၵ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းယၢမ်ႈ ဢၼ်ၵႆႉလူင်လိုမ်း ၽွင်းပၢၼ်တိုၵ်ႉလဵၵ်ႉတိုၵ်ႉၼုမ်ႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၸဝ်ႈပၢႆးသၢႆႈ တီႈၸၼ်ႉၸွမ် University of California, Los Angeles မိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2015 ၼၼ်ႉသေ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃတူင်ႉတိုၼ်ႇလႅတ်းသႅဝ်း။ ၼႂ်း grey matter (တိတ်ႉသိဝ်းၺၢၼ်ႇပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ ပၢႆးႁူႉ) ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼင်ႈတြႃး 20 ပီၼၼ်ႉ တိူဝ်းၼမ်လိူဝ်သေ ၵူၼ်းထမ်ႇမတႃႇ(ပိူင်လူင်မၼ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးၾိင်ႈ ယၢမ်ႈၼင်ႈတြႃး) ၼၼ်ႉ တင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼင်ႈတြႃးၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢႃယုဢသၢၵ်ႈၶဝ် ၵႄႇထဝ်ႈမႃးသေတႃႉ လွင်ႈပၢႆး ဝူၼ်ႉပၢႆးႁူႉၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်း – သိုပ်ႇၵုမ်းထိင်းတၢင်းႁူႉၵႂႃႇလႆႈထႅင်ႈၶၢဝ်းႁိုင်။ ဢမ်ႇလူင်ဢမ်ႇလိုမ်း လွင်ႈတွင်း ၵိုမ်း မၼ်ႈၵႅၼ်ႇဝႆႉယူႇ တႃႇသေႇ။ (2) လူတ်းယွမ်းပၼ် လွင်ႈတၢင်းဝူၼ်ႉဢမ်ႇလီ၊ ၸႂ်ပိဝ် ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းဢွၵ်းဢေႃ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ တေဝူၼ်ႉၼမ်။ တေဝူၼ်ႉတႂ်ႈဝူၼ်ႉၼိူဝ် ၊ ဝူၼ်ႉၶိုၼ်ႈဝူၼ်ႉလူင်း၊ ၸႂ်တေပိဝ် ဝူၼ်ႉၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် လွင်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇၼၼ် တေဝူၼ်ႉမႆႈၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်ပႆႇထိုင်ၼၼ်ႉသေ ၸႂ်တေဢမ်ႇၼိမ်ဢမ်ႇသဝ်းလႆႈ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢွၵ်းဢေႃပဵၼ်ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။ သင်ဝႃႈ ၼင်ႈတြႃးၼႆၸိုင် လွင်ႈၸႂ်ပိဝ် တေလူတ်းယွမ်းလူင်း၊ တေၵုမ်းထိင်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ၊ တိူၵ်ႈတီႈ ပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ဢွၵ်းဢေႃ တေၸွႆႈၵုမ်းထိင်းပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်တေၼိမ် ၶိုၼ်းၼႆ – ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ တီႈၸၼ်ႉၸွမ် Yale University ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်း လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2011 ပူၼ်ႉမႃးၼင်ႇၼႆ။ (3) ႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်ထၢတ်ႈၸႂ်တေဢမ်ႇတူၵ်း ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ လူတ်းယွမ်းပၼ် လွင်ႈထၢတ်ႈၸႂ်တူၵ်း၊ လွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈၼႂ်းၸႂ်လႄႈ လွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇၼႂ်းၸႂ်။ ၵၢၼ် ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း ပၼ်ဢွၵ်းဢေႃႁဝ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆးႁူႉဢွၵ်း ဢေႃၶိုၼ်ႈသုင်မႃး။ ၵွပ်ႈ ၼၼ်လႄႈ ႁႄႉၵင်ႈပၼ် လွင်ႈဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸႂ် ႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ထၢတ်ႈၸႂ်တူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ (4) ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃလီ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉ တီႈၸၼ်ႉၸွမ် Harvard University ၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈဢွၵ်းဢေႃ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈမၢႆတွင်း၊ ပၢႆးႁူႉႁၼ် တီႈၼႂ်း ဢွၵ်းဢေႃၼႃမႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃလီၶိုၼ်ႈမႃး ဝႃႈၼႆ။ (5) လူတ်းယွမ်းပၼ် လွင်ႈမႆႈၸႂ် (လွင်ႈမႆႈၸႂ် ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း/ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်) ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းႁဝ်းတိူဝ်းမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ် ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ မႆႈၸႂ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ မႆႈၸႂ်တႃႇ ၵူၼ်းၼႂ်း ၼႃႈႁိူၼ်း၊ မႆႈၸႂ်လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵၢၼ် ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ လူတ်းယွမ်းပၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈၼႆ – ၸၼ်ႉၸွမ် Oxford Journal ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းပီ 2013 ၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႈတြႃးၼၼ်ႉတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးတၢင်းႁူႉလႄႈ သတိ။ သင်ဢမ်ႇမီးသတိ ၸပ်းတူဝ်ၸိုင် ၼင်ႈတြႃးယူႇသေတႃႉ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈလူင်ႉ လႅၼ်ႇ တီႈၸၼ်ႉၸွမ် Stanford University ၶဝ်ၵေႃႈႁၼ်လီ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းသေ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႈတြႃးၼၼ်ႉ သင်မီးသတိတြႃးၵိုၵ်းပႃးၸွမ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈၶမ်ၸႂ်လႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ (5) လူတ်းယွမ်းပၼ် လွင်ႈၸႂ်ၸပ်းပႅၼ်း ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ၸွႆႈၵုမ်းထိင်းပၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်းလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈၵမ်ႉယွင် တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂ်ႈ တိုတ်းလႅၼ်းယႃႈ ၊ လဝ်ႈလႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွမ်ႉမၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸႂ်ႁူႉႁၼ်၊ ၸႂ်သတိၼမ်ၶိုၼ်ႈ မႃးလႄႈ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်တေဢမ်ႇႁိူင်ႈၵိူင်း ၵႂႃႇၸပ်းပႅၼ်း ၼိူဝ်သေဢၼ်ဢၼ်။ ၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီတၢင်းၼမ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် ၾိုၵ်းႁဵတ်းယူႇ။ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၼမ် ဢမ်ႇတၼ်းၼႆၵေႃႈ 1 ဝၼ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီၼင်ႈတြႃးပၼ်မွၵ်ႈ 10 မိတ်ႉၼိတ်ႉထိုင် 15 မိတ်ႉၼိတ်ႉယူႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်လႆႈသေ ၽိုၵ်းႁဵတ်းၵႂႃႇၵမ်းလွႆးလွႆး ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်ႁဝ်းတေမီးသတိ လႄႈ တေဢမ်ႇဝူၼ်ႉၼမ်။ ဢၢင်ႈဢိင် – ShweNote | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-01-15T16:37:29 | https://shannews.org/archives/61503 | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ၶူမ်းၵၢႆး | ပီၵၢႆမႃးပီၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်းၵၢႆး (အရေးပြားရောဂါ) မေႃယႃပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလူမ်းလႄႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဝဵင်းၵေးသီး ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃႇထိူၼ်ႇလူႉ ၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈ ထိုင်တီႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၵူၼ်း၊ သတ်းလႄႈ တူၼ်ႈမွၵ်ႇမၢၵ်ႇ ႁၢၵ်ႈႁူဝ် ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃး ဝႃႈၼႆ။ မေႃယႃ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် မေႃယႃယိင်း ဢၼ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တင်းၵေးသီးၼႆႉ ပိူၼ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ၼႃႇ၊ ၼမ်ႉလႄႈလူမ်း ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ယဝ်ႉ၊ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ဢိတ်းဢွတ်း ၵူၺ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၊ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇတၢင်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ၊ တၢင်းပဵၼ် ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်းၵၢႆးၸဵပ်းယဵၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်မႃးလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉမႄႈၼမ်ႉႁႅၼ် ဢၼ်ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉလမ်ႇလွင်ႈ တႃႇလဵင်ႉသူၼ်လဵင်ႉ ၼႃး ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းသူၼ် ဝႃႈၼႆ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းၵႃလီႉ ဝၢၼ်ႈလွႆသႅင်ၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵွၼ်ႇ 3 ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်။ လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈ ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း၊ ပၼ်ႁႃဢၼ်သိုပ်ႇမႃးၸွမ်းသမ်ႉပဵၼ် ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းမိူင်း။ မေႃယႃ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵႃလီႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တီႈၵႃလီႉၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶုတ်းၶမ်း၊ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ၼႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈလိူင်ႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉဢၼ်မီး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼမ်ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႃလီႉ၊ ၵုၼ်ႁဵင်ၼႆႉ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတူၺ်းတူဝ်ႈထိုင် လႆႈၵူႈတီႈ။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈတၢင်းဢိူင်ႇ တီႈမီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းၵႄႈၵႃလီႉ ၵုၼ်ႁိင်း (ၵုၼ်ႁဵင်) လူင်းမႃးထိုင်ထုင်ႉၵေးသီးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ RCSS ၊ SSPP ၶဝ်တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး။ မေႃယႃ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ တင်ႈတႄႇပီ 2021 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး ထုင်ႉတၢင်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ပၢင်လူင်၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်း RCSS တင်း SSPP မီးပၼ်ႁႃၵၼ် လိုပ်ႈလမ်းပိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်းတေႃးၵၼ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၼ်လႆႈလႄႈ တႃႇတေမႃးႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃလႄႈ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် ပၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းဝႆႉၵႆ – ၵူၼ်းမိူင်းၵိုင် – လၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-01-18T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61496 | ပိူင်ပဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပီ 2024 – လီ/ ၸႃႉ တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် | ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းတႅၵ်ႇၼၼ်ႈတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း၊ ထိုင်မႃးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 – ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 လႄႈ 0307 သေ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ထိုင်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10/02/2024 ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇႁႂ်ႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉ တႂ်ႈမိုဝ်းၶဝ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း။ တႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသေ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၸွမ်ႁၢၼ်ၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇဝႃႈ – “ဢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းငႅၼ်းႁွင်ႉဢဝ်တႃႇမႃးၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးလႄႈမႃး ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မီးႁႅင်းၸႂ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉတူၺ်းဢဝ်လႃႈ ”- ဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ဝၢႆးလင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၵ်းပိူင် ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၶၢဝ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်း။ ၽိူဝ်ႇပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢႆမီႈဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆယၢင်ႇ၊ တႃႇၶတ်းၸႂ် ႁၢမ်ႈၵူၼ်းတေပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈလႆႈ၊ ဢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း ၸွမ်းတၢင်းလႅၼ်လိၼ် မီးၵူႈဝၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးယွၵ်းလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ – မၢင်တီႈၵေႃႈ မၢပ်ႇၼႄးတၢင်းၽိတ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၵေႃႈမီးမႃး။ မၢင်တီႈမၢင်ဝဵင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇလူင်းတီႈၵူၼ်းလူင်ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၼႆသေ တဵၵ်းၵဵပ်း ငိုၼ်းထိုင်တီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်း ၸႂ်သေ တိူင်ႇလၢတ်ႈ တီႈၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း ၽူႈ ၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢႆးလင် ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 3 လိူၼ်ယဝ်ႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈသိုၵ်း တီႈဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇတၢႆၵႂႃႇႁၢႆ။ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈ ထုၵ်ႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်တီႉၺွပ်းဝႆႉၵေႃႈ မီးၼႆ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မႃး။ ၽူႈၼမ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင် – တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ တေႇၸႃႇသၢၼ်းၵေႃႈ ဢွၵ်ႇမႃးလၢတ်ႈ တီႈ သိုဝ်ႇဢွၼ်ႊလၢႆႊဝႃႈ – ၽႂ်ယႃႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈသင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ယႃႇသူင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႂႃႇတၢႆ ၼႃႈသိုၵ်းလႃးလႃး။ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်ၵေႃႈလီ ယူႇတီႈမူႇၸုမ်းၵေႃႈ ယဝ်ႉ တေၶတ်းၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၵႂႃႇ ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵၼ်ယူႇ သေတႃႉၵေႃႈ – ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်ၸိင်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းလႄႈ လႆႈဝႃႈ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈပၵ်းပိူင်ပဵၼ်ထမ်းၼႆ – ၸဝ်ႈသိုၵ်း တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ မီႇမီႇဝိၼ်းပၵ်ႉ ၽူႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈမိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၊ ၽူႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵၢၼ်မိူင်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူင်းပိူၼ်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းသိုၵ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈ မိူင်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်လုမ်ႈၾႃႉမၵ်းမၼ်ႈ ၼၼ်ႉႁွင်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈပဵၼ်တႃႇယိုဝ်းၽူႈၶဵၼ် တၢင်ႇၸိုင်ႈ မိူင်း ဢၼ်တေမႃးပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင်ႁဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းသိုၵ်း ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇတိုၵ်းၶဵၼ်တၢင်ႇမိူင်း။ မၼ်းပဵၼ် တႃႇႁွင်ႉမႃးယိုဝ်းၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းလဵဝ် ၵၼ်ၶိုၼ်း ၵူၺ်း။ မၼ်းပဵၼ်တႃႇတဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၼႆၵေႃႈ ၽွင်းသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢဝ်ၸႂ်ၸေႇတႃႇၼၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈသိုၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ တႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၶဝ်သမ်ႉတဵၵ်းငႅၼ်းလမ်း တီႉသေ ႁွင်ႉမႃးႁဵတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ”။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၼ်သိုၵ်း ယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ် ပဵၼ်ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈပၼ်သေ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈ သူၼ်မွၵ်ႇ ႁၢႆႊၵိူင် ၸႄႈဝဵင်းယုၼ်ႊၼၢၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 သေတူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ် တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းယဝ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ – ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇပႃးၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၼႆ သေ ၸုမ်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမိူဝ်းယိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းရၶႅင်ႇၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းမိူင်းရၶႅင်ႇႁႅင်းမႃးတိၵ်းတိၵ်းသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ တူၵ်းသုမ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းပင်ႊၵလႃႊတဵတ်ႉသျ်ၵေႃႈ မီးၼမ်။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပင်ႊၵလႃႊတဵတ်ႉသျ် ၶိုၼ်းဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႃးသူင်ႇပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်လႄႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ လူၺ်ႈတၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းၵုတ်ႈ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ သိုၵ်းလွႆတဢၢင်း TNLA ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ႁၢႆႊ ၵိူင်ၼႆသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၼႂ်းပီ 2024 ၸင်ႇၶိုၼ်း တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈ ၵမ်း 2 ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းထႅင်ႈ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း မိူင်းတႆးလႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ(ရှမ်း-မန်း စစ်ဆင်ရေး)။ ၽွင်းတႄႇပၢင်တိုၵ်း သျၢၼ်း – မၢၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ တႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG တူင်ႉၼိုင်ပိုတ်းယိုဝ်း။ ဝၢႆးမႃး ၸုမ်းသိုၵ်း PLA- BPLA ဢၼ်ႁူမ်ႈတင်း တပ်ႉၸုမ်းလူင် 61 ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ပႃးမႃးၸွမ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမႃးၸွမ်း။ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ TNLA ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းလူင်မိူင်းမိတ်ႈ မိူင်းၵုတ်ႈ ၼွင်ၶဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ယိုတ်းလႆႈ ထႅင်ႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉတိူင်းသိုၵ်းယမၶ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ။ ပဵၼ်ဢၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း တိုၵ်းယိုတ်းဢွင်ႇပေႉသေ သိုၵ်း မၢၼ်ႈသုမ်ယႂ်ႇသုမ်းလူင် ၼႂ်းပိုၼ်း 70 ပီမိူင်း ၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တပ်ႉတိူင်းသိုၵ်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း တူၵ်း ၼပၶ ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းရၶႅင်ႇၶဝ် ပိုတ်းယိုဝ်းယိုတ်းလႆႈ။ ၽွင်းသဵင်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယဵၼ်ၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA သမ်ႉ ပိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်းတေႃး တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်၊ ယိုတ်းဢဝ်တပ်ႉပၢင်သဝ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ယိုတ်းလႆႈပႃးတပ်ႉပၢင်သဝ်း လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇမူတ်း။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈလိုပ်ႈလၢမ်းလွၵ်ႇငိုတ်ႈမႃးထိုင် ဝဵင်းလူင်မၢၼ်ႈမေႃႈ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵိုတ်းယဵၼ်ဝႆႉၵမ်းၼိုင်ႈၼႆႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး တၢင်းမိူင်းယၢင်းသမ်ႉ ၽွင်း လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ယႂ်ႇလူင်တီႈၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇယႂ်ႇ မျႃႉဝတီႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင် မိူင်းထႆး။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်သေ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်း DKBA ၼႆဝႆႉၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ငိုၼ်းလိူၼ် တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉၼႆသေ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ၊ တေဢၢၼ်းယူႇၵၢင်ႈၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉလိူၼ်ၼိုင်ႈ ၽွင်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်သမ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်း KNU-PDF ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ယိုတ်း လႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းတိၼ်ႇၵၢၼ်းၺီႇၼွင်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈလၢမ်းၽႄႈသေ ၸင်ႇထိုင်မႃးတီႈ မျႃႉဝတီႇ ယိုတ်းလႆႈလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် ယႂ်ႇ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၵိုတ်းယိုတ်းၵႂႃႇ။ ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေ ၸင်ႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈထိုင်လႅၼ်လိၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၶိုၼ်းႁႅၼ်း သိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ဢွင်ႇၸေႇယၼႆသေ ဢၢၼ်းတေၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ တပ်ႉ ပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေယူႇၵႄႈၵၢင်ၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းထႅမ်ႁႅင်း ၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၼႆ ၽတူဝ်ႇၸေႃးတေႃးၼီး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ KNU ၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ထၢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ – ဢၼ်ပဵၼ် မႃႇ ၼႄႇပလေႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်း ၶိုၼ်းတိုၵ်းဢဝ်လႆႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းလႅၼ်လိၼ် ၵမ်းၼႆႉ။ ပေႃးတူၺ်းတၢင်းမိူင်းၶျၢင်းၵေႃႈ – တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄမိူင်းၶျၢင်း ၶိုၼ်းပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်း ဢဝ်လႆႈ ဝဵင်းၾလၢမ်း – ႁႃးၶႃး – တီးတိမ်ႇ – မိၼ်းတပ်ႉ- ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ ဢိၵ်ႇဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင်ၼႂ်းမိူင်း ၶျၢင်း ႁူမ်ႈမွၵ်ႈ 10 ဝဵင်း။ ၼႂ်းပီ 2024 ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉ ပေႃးတေလၢတ်ႈလွင်ႈတူၵ်းသုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၸိုင် ပေႃးဝႃႈ ဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ယဝ်ႉ တေပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ၵမ်းလဵဝ်။ တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ဢႃႇရၵ်ႉၶၼႆႉ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းပူးတီးတွင်ႇ၊ မျွၵ်ႉ ဢူး ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်မႃးလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၸမ်သဵင်ႈ ယိုတ်းလႆႈပႃးဝဵင်းလူင်တၢၼ်ႇတွႆး တွၼ်ႈၸၢၼ်းမိူင်း ရၶႅင်ႇပႃးထႅင်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ်ယိုတ်းလႆႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် တၢၼ်ႇတွႆး ဢၼ်မီးတီႈၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇငပလီႇ – တီႈ ဢၼ်မီးၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်သုတ်း။ တပ်ႉၼမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွႆးၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ယိုတ်းလႆႈၽွင်း လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁဵင်ပၢႆၵႅတ်ႇၶႄပိုတ်းယိုဝ်း။ ၸႂ်ႉတပ်ႉၼမ်ႉၸွႆႈယိုဝ်း ပႃး လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈ တပ်ႉၼမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ “မွင်ႇသူၺ်ႇလေး ယေႇတၢတ်ႉသၶၢၼ်း” ၵေႃႈ တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇ ၽွင်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းမွင်ႇတေႃးလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်း သိုပ်ႇလၢမ်းၽႄႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇပိုတ်းယိုဝ်းပႃးဝဵင်းဢၢမ်း၊ တွင်ႇၵူၵ်ႉ၊ မွင်းတေႃး၊ ထိုင်မႃးလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 20 ၵေႃႈ သိုၵ်းရၶႅင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈတပ်ႉတိူင်းသိုၵ်း ၼပၶ (တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းတူၵ်း) ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပဵၼ်ဢၼ်သုမ်းယႂ်ႇသုမ်းလူင် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် တွၼ်ႈတႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝၢႆးလင် ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈ မိူင်းမႃး။ ပၢင်တိုၵ်း တပ်ႉတိူင်းၼပၶၼၼ်ႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ တီႉလႆႈၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇ ၽွင်းငမ်း ၼႂ်းတပ်ႉတိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉတိူင်း။ ၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵူၺ်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းမွင်းတေႃးယဝ်ႉ ၼႆထႅင်ႈ။ တီႉလႆႈထႅင်ႈ ၽူႈၵွၼ်းၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 15 – ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် တူႇရဵင်ႇထုၼ်း ဢိၵ်ႇလုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈ ပၢႆလႄႈ ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ဢၼ်မီးၼႂ်းတပ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းတီႈပၢင်တိုၵ်း ၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ဢေႇဢေႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၶႂ်ႈႁဵတ်းပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇတႅမ်ႇယေႃႈလိူဝ် Confederate ၸႄႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ၽွင်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ် တႅၼ်းတၢင် ပဵၼ်ယႂ်ႇဝႆႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းမူတ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၽွမ်ႉၸႂ်သေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵႂႃႇ၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူင် Coming together and Holding Together ၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီတိုၵ်းၵေႃႈ တိုၼ်းတေတိုၵ်းဢဝ်ႁႂ်ႈလႆႈၼႆ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်း AA ၸွမ်ႁၢၼ် ထုၼ်းမျၢတ်ႉၼၢႆႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပၢင်တိုၵ်းလၢမ်းၽႄႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵူႈၸိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ယိင်ႈသုမ်းၼႃႈတီႈၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ယိင်ႈမၼ်းၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပိုတ်းယိုဝ်း ဢမ်ႇ ဝႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်းသိုၵ်း။ ထိုင်တီႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢုပ်ႇၵုမ်တႅပ်းတတ်းဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်း ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ၸွႆႈထႅမ် တႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈမိၼ် – ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ တေႃႇထိုင်ပီ 2024 သဵင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်း ႁၢမ်ႈ တၢပ်ႈႁႅတ်ႉႁတ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈမိၼ် တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၼမ်ၶိုၼ်ႈ မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး 4 ပီၼႆႉ ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ သုၵ်ႉယုင်ႈပဵၼ်ၽိုၼ်းပဵၼ် ၾႆး၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းသမ်ႉ တူၵ်းတႅမ်ႇယေႃႈလူႉသုမ်း ၵူၼ်းမိူင်းၽၢၼ်ၵိၼ်း၊ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတူၵ်း၊ ၶၼ်ၶမ်းလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ပုင်ႈသုင်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တႃႇၸႂ်ႉၼႂ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၵူၼ်းၵႃႉငိုၼ်းလႄႈ ၶမ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉၵူတ်ႇထတ်း ထဵတ်ႈထၢမ်ဢဝ်လိူင်ႈ၊ မၢင်ၵေႃႈ ၺႃးတီႉၺွပ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈႁၢင်ႈႁၢႆႉလူင် ၼႂ်းပိုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈ မိူင်း။ ၽွင်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လူမ်းလႅင်ႉမုၼ်ႊသုၼ်ႊလႄႈ လူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၶႂ်ႈဝႃႈပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶၼ်ၶမ်းလႄႈ ငိုၼ်း ၶိုၼ်းၼိမ်ၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈယူႇ သဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်။ ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်၊ ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ဢိၵ်ႇပႃးတင်းမၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ဢီးလူၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် သေဢိတ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ႁၢင်ပီ 6 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း မီးထိုင် 3 လၢၼ်ႉ ပၢႆ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉတူၵ်းၸႂ်သေ ထိုင်တီႈတူၵ်ႇတၵ်ႉဝႃႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈဢီးလူ တူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၽႂ်းၽႂ်း – ဝႃႈၼႆမႃး။ ပေႃးပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်းၵေႃႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈယႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်သၽႃႇဝ မၼ်းယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁဵတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းပီ 2023 လႄႈ 2024 ၼႆႉ ပဵၼ်ထီႉ ၼိုင်ႈဝႆႉၼႂ်း ပတ်းပိုၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊၼိတ်ႉသ်ထၢၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၽုၵ်ႇယႃႈၼမ်သုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းတႃႊလီႊပၢၼ်ႊ ယိုတ်းလႆႈဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈ မိူင်းမႃး ၶဝ်ႁၢမ်ႈၽုၵ်ႇယႃႈလႄႈ ဢဝ်ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈ လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ တင်းၼမ်။ တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၼႂ်းပီ 2023 ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈ ပုင်ႈသုင်ၼမ်မႃးထိုင် 35 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၼႆ UNODC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2024 ၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ် ႁၢၼ်ယႃႇပျေႉ တွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ – ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းသုၵ်ႉယုင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းလွင်ႈၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်၊ လွင်ႈဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ မီးၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈၼမ်မႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉယူႇ – ဝႃႈ ၼႆ။ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇသမ်ႉ ၶိုၼ်ႈယိုတ်းဢဝ်တီႈယူႇၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2024။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ယွၼ်ႉၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼၼ်ႉ ပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉလႄႈ မၼ်းၸၢႆး ၸင်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉတႅၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉဢဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးမျိၼ်ႉဝိၼ်း ယဵတ်ႈ ၶွၵ်ႈသေ ဢဝ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ပၢင် ၵုမ် ၵႃႇလူင်ႇ (ဢၼ်ၸုမ်းပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း) ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် ဢူးမျိၼ်ႉ သူၺ်ႇ ဢွၵ်ႇၼႃႈဢွၵ်ႇတႃ ႁဵတ်းၵၢၼ်သင်။ ဝၢႆးလင် ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇထႅင်ႈ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ထႅင်ႈ 6 လိူၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ၼၼ်ႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယီႉ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ႁူပ်ႉထူပ်းၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ။ ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မႄးၶူင် – လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ ဢၼ် ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈလွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈဝႃႈ – မိူင်းၶႄႇ ဢိင်ၼိူဝ် ၶွပ်ႇပိူင် 3 ယၢင်ႇသေ တေႁဵတ်းၵေႃႉမိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ။ 1 – ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ် သဝ်း၊ ၾႆးသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း၊ 2 – လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႇယၢၼ်ၵၼ်တင်း တူင်ႇ ဝူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း၊ 3 – တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ႈယုင်ႈၸွမ်းပၼ်ႁႃၼႂ်းမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇၵၼ်ၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႈ – ၶႄႇၼႆသေ မိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈဢုပ်ႇၵုမ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် တင်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းၶႄႇ တႃႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် 5 ၸိုင်ႈ မိူင်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၶူင်။ ဝၢႆးလင်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းႁႅၵ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊလႃႉၵျေႃႇၸေႃး ယူႇတၢင်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ – ယူႇတီႈ မိူင်းၶႄႇသေ ၶႂ်ႈသူၼ်းဢီး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တင်းမူတ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းတင်း ၸုမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶႂ်ႈသူၼ်းဢီး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃး ႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းတေႃးၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 3 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်မိူင်း ၶႄႇ ယူႇၵၢင်ၸွႆႈထႅမ်သေ တေၵိုတ်းတိုၵ်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼပ်ႉယမ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ၶႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ၼိမ်တဵင်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်သေ တေၵိုတ်းၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 15 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း MNDAA လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေဢုပ်ႇ ၵၼ်တင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA လႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ထႅင်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်မႃးႁူဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊ ၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇငိၼ်း ၶၢဝ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈထႅင်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ႁၢင်ႈသိုၵ်း TNLA ၵွၼ်ႇၼႃႈၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း လုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်သိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ၊ ႁူပ်ႉတင်း တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ၊ ႁူပ်ႉၵၼ်တင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ သေဢမ်ႇ ၵႃး လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းပႃး သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉပႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊထႅင်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ၽွင်းမိူင်းၶႄႇ ၶပ်းၶိုင်ႁူပ်ႉထူပ်းတင်းၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ယူႇၼၼ်ႉ တၢင်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈထႆး ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇလွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လႄႈ 20 လိူၼ် တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ။ တီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼႆႉ မီးပႃးတူဝ်တႅၼ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ ထႆး၊ လၢဝ်း၊ ပင်ႊၵလႃႊတဵတ်ႉသျ်လႄႈ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း။ ၽွင်းဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် တႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်း ICC လုမ်းတြႃးလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ် Karin Khan ၽူႈၼမ်း ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ICC ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ တၢင်ႇလၢတ်ႈၼႂ်း လုမ်းတြႃးထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 – ႁႂ်ႈၶတ်းၸႂ်ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸွမ် ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ – ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၽွင်းပီ 2017 ၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆထႅင်ႈ။ ဢၼ် Karin Khan ၽူႈၼမ်း ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ICC လၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် Thomas Andrew ၽူႈတၢင်တူဝ်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵမ်ႉထႅမ်။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ လုမ်းၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း လုၵ်ႈၸုမ်း ICC လႄႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇဝႆႉၼၵ်း ဢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ICC ဝႃႈၼႆ။ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ပေႃးထူပ်းၽေးသၽႃႇဝမႃးၵေႃႈ ယွၼ်ႉမီးၽေးၵူၼ်းႁၢမ်ႈလႄႈ ယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ပူၵ်းပွင်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်လီလီ။ ၵွပ်ႈၼလႄႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပီဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ သိူဝ်းသႃႇၸႂ်သင်သေပိူင် ၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-01-15T14:21:04 | https://shannews.org/archives/61491 | လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ | မိူဝ်ႈပီ 2017 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် CSSU ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်းၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ တၢင်း ႁၼ်ထိုင် ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ဝႃႈလွၵ်းဢူၼ်ႈလႄႈ လွၵ်းၶႅင် တွၼ်ႈတႃႇတႆးႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆလႄႈ ၵဝ်ၶႃႈလႆႈ ဢဝ် ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်းသွင်ၸုမ်း ႁဵတ်းပဵၼ်တီႈတႅၵ်ႈၼိူင်းသေ တၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ပေႃးၸုမ်းသိုၵ်းတႆးႁဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် တေပဵၼ်လွၵ်းၶႅင်တွၼ်ႈတႃႇၶိူဝ်းတႆး မိူင်းတႆးႁဝ်းမိူဝ်ႈၼႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးသိုၵ်းတႆးႁဝ်းတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ် ဢမ်ႇမေႃလမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ်ၼႆၸိုင် တေပဵၼ်လွၵ်းဢူၼ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇတႆးႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးၽူႈယႂ်ႇၸုမ်းလႂ်ၶဝ်ႈၸႂ် တႆးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၶၢမ်ႇယွမ်းမႃႇၼတေႃႇၵၼ် ၵုမ်ႇတႅၼ်ႇ ႁူဝ်ၵၼ်ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပိူၼ်ႈပေႃးဢဝ်မိူင်းတႆးၵႂႃႇၶိုင်ႈပႃႈၼမ်ယဝ်ႉ ႁဝ်းပီႈၼွင်ႉယင်းပႆႇႁူႉတူဝ် တိုၵ်ႉလမ်းတႅၼ်ႇႁူဝ် ၵၼ်ထႅင်ႈယူႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီၼၵ်းၸႂ် တႃႇတႆးႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈတႄႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈထၢမ်ၽူႈၼမ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈ ဝူၼ်ႉဢမ်ႇၶိုတ်းလႆႈၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်သူၸဝ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉၼၼ်ႉႁိုဝ်? ဝၼ်းယဝ်ႉဝၼ်း၊ လိူၼ်ယဝ်ႉလိူၼ်၊ ပီယဝ်ႉပီ ၵုမ်ႇလႆႈႁၼ်ပိူၼ်ႈမႃးသိမ်းဢဝ်ဝဵင်းလူင် ၼႂ်း မိူင်းတႆး ဝဵင်းယဝ်ႉဝဵင်း ဢၼ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းသမ်ႉ ၵုမ်ႇလႆႈၶၢႆႉ၊ လႆႈပၢႆႈ၊ လႆႈႁႆႈ၊ လႆႈသုမ်း၊ လႆႈတၢႆယူႇ ၵူႈဝၼ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်တႆးတၢႆၼႆ ဢမ်ႇဝႃႈၸုမ်းလႂ် ၾၢႆႇလႂ်တၢႆၵေႃႈ ၵဝ်ၶႃႈတိုၼ်းသေးလၢႆ ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸိူဝ်းသူၸဝ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်၊ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈ ၽူႈမီးတင်းႁူႉ ၶဝ် ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈပႃး ၶႅၼ်းတေႃႈ ၸွႆႈဢီးလူတူၺ်းထိုင်ပၼ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းသေၵမ်းၼႆ ၶႃႈႁဝ်းတုၵ်း ယွၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆၶႃႈ။ သဵင်ၵၢင်ၸႂ် ဢၢႆႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 15/1/2025 | ['လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်'] |
2025-01-15T12:00:00 | https://shannews.org/archives/61484 | TNLA ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ 50 ပၢႆ မၢႆတွင်း ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ | တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ 55 ၵေႃႉ တႃႇမၢႆတွင်း ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 62 ပီ (၆၂ နှစ်မြောက် တအာင်းအမျိုးသားတော်လှန်ရေးနေ့) ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/1/2025 ၼႆႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 62 ပီ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉသေ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ 55 ၵေႃႉလႄႈ လူတ်းယွမ်ႇပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈထႅင်ႈ 54 ၵေႃႉ – ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶွင်တပ်ႉသိုၵ်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ဢၼ်ပွႆႇလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးလႄႈ လူတ်းယွမ်းပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း လိူင်ႈသူႇသမ်းၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၼိူဝ် ၼၢင်းယိင်း၊ လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်၊ လွင်ႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်းလႄႈ လွင်ႈတီႉၵူၼ်းႁဵတ်းတူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပြန်ပေးဆွဲ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/1/2024 မၢႆတွင်းဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ 232 ၵေႃႉလႄႈ လူတ်းယွမ်ႇပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း 60 ၵေႃႉ – ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်းၼႆႉ ၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1963 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 12 ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-01-15T11:00:00 | https://shannews.org/archives/61481 | ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸတ်းပွႆးၾိင်ႈထုင်း Kumbh Mela တေမီးၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 400 လၢၼ်ႉ | တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 ၼႆႉၵႂႃႇ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ တႄႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးၶုမ်ႊမီႊလႃႊ (Kumbh Mela) တီႈဝဵင်းပရႃႇယႃႇၵ (Prayagraj) ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢုၵ်ႊတႃႊပရႃႊတိတ်ႊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ပွတ်းႁွင်ႇ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 45 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ မီးၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁိမ်းၸမ် 15 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼမ်လိူဝ်သေ ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉ 6 ပုၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ပွႆး ၶုမ်ႊမီႊလႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ပွႆးၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်း ၽႃႇသႃႇတီႈၵိူဝ်းယမ်လႄႈ ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ တႄႇၸတ်းႁဵတ်း ဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 တေႃႇထိုင် 26/2/2025 တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 45 ဝၼ်း လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ တေမီးၵူၼ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ဢိၵ်ႇတင်းၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆးမွၵ်ႈ 400 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၼႂ်းဢႃႇၵႃႇသသေ မုင်ႈတူၺ်းၵေႃႈ ႁၼ်လႆႈ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ 12 ပီ ၸင်ႇၸတ်းႁဵတ်း 1 ပွၵ်ႈ။ ပလိၵ်ႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊမွၵ်ႈ 1 မိုၼ်ႇ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၼႆႉ ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် တေဢွၼ်ၵၼ်လူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် မိူၼ်ၼင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၵၢင်းၵႃ (Ganga)၊ မႄႈၼမ်ႉယမူင်ႇၼႃႇ (Yamuna) လႄႈ မႄႈၼမ်ႉသရႃႉဝတီႇ (mythical Saraswathi) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈထွတ်ႈမျၢတ်ႈမူတ်းသႂ်။ ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သင်လူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ထွတ်ႈမျၢတ်ႈမူတ်းသႂ်ၼႆႉ ၸိုင် တေသုၵ်ႈလၢင်ႉပၼ် တၢင်းၽိတ်းလွင်ႈဢမ်ႇလီ၊ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝိၺၢၼ်ႇမူတ်းသႂ်လႄႈ ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉ လွတ်ႈလႆႈ ၼႂ်းသမ်ႇသႃႇရႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ပွႆးၶုမ်ႊမႄႊလႃႊ (Kumbh Mela) ၼႆႉ ၸုမ်းယူႊၼႅတ်ႊသၵူဝ်ႊၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၶူဝ်းပူၺ်ႈဢမူၺ်ႇ လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈလုမ်ႈၾႃႉဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-01-15T10:00:58 | https://shannews.org/archives/61478 | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းထၼု သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈၵျွၵ့်ၵူႇ | တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 11/1/2025 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆ့ 14/1/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဝၼ်းတီႈ11 ၼၼ့်တႄ့ ပၢင်တိုၵ်းပႆႇပဵၼ်တီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၶႅပ်ႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ့်ၵူၺ်း ၊ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၼႆ့ ၸင်ႇပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လူဝ်ႇဢဝ်သင်ၵေႃႈ ၼႅတ်ႈဢဝ်သေပၢႆႈမႃး ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈတင်းဝၢၼ်ႈၶႃႈယဝ့် ။ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းယူႇ ၊ ပၢႆႈဝႆ့တီႈသူၼ်ႁႆႈၸိူဝ်းၼႆ့ဝႆ့”- ဝႃႈၼႆ ။ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်တီႈ ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇ 14/1/2025 ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် သေ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃး ၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပယိၼ်း (ပယင်း) ၊ ဝၢၼ်ႈ ထမိၼ်းပွင်း (ထမင်းပေါင်း) လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်း လႆႈပၢႆႈဝႆ့တင်းဝၢၼ်ႈ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 100 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ 2 ဝၼ်းပူၼ့်မႃးၼႆ့တႄ့ ၶဝ်ယိုဝ်းၵၼ် ၽွင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၵူၺ်း ၊ တလဵဝ်တႄ့ ၶဝ်ၶဝ်ႈယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ဝႃႇၸိူဝ်းၼႆ့ ၊ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 10 ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တိုဝ့်ၺႃးၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၊ ၵူၼ်းလူ့တၢႆၵေႃႈမီး ၊ ၾၢႆႇတင်းဝၢၼ်ႈ ၵျွၵ့်ၵူႇ ၼႆ့ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆ့ ၊ ၵူၼ်းၵျွၵ့်ၵူႇ ပၢႆႈမႃးတင်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈမီး ၊ မၢင်ၸိူဝ်းမႃးယူႇၸွမ်းၸိူဝ်းၵၢတ်ႇၼႆ့ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းၸၢင်ႈလၢမ်းႁွတ်ႈထိုင်တီႈဝဵင်းလွၵ့်ၸွၵ်ႇ ၼႆ ႁူဝ်ပဝ်ႈ DPLF/DPLA ၵူဝ်ႇထုၼ်းထုၼ်းၼၢႆႇ လၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ “ပၢင်တိုၵ်းၸွင်ႇတေထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇတႄႉဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်းလႆႈၵူၺ်းၵႃႈတၢင်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇတိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယဝ့်လႄႈ ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇတိုၵ်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်ၶႃႈ ၊ ပၢင်တိုၵ်းၼႆ့တေသိုပ်ႇပဵၼ်ၼႆ ႁူႉၵၼ်ဝႆ့ ယူႇယဝ့်”- ဝႃႈၼႆ ။ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းထၼု ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈ 30/11/2024 တေႃႇထိုင် 09/12/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢတ်ႇ/တၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 50 ၵေႃႉ။ DPLA ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/12/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈၵွင်ႉငူၼ်ႉသႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် ) | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-15T10:00:00 | https://shannews.org/archives/61463 | TNLA ဝႃႈ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ တိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ | သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လၢတ်ႈၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတဢၢင်းၼၼ်ႉဝႃႈ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉသေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႆလႄႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။ ဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းပၢႆ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈႁိမ်းတူဝ်းၵဵတ်ႉ တၢင်းၵႂႃႇၼွင်ၽီ ၼွၵ်ႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး ဝႃႈၼႆ။ Photo by – TNLA/ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄး (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 12 (ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ) ၼႆႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတဢၢင်းသေ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လၢတ်ႈဝႃႈ တေႁူမ်ႈမိုဝ်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် တိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဢၼ်တီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈတင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ မိူင်းငေႃႉ၊ မိူင်းလူင်၊ မိူင်းမိတ်ႈလႄႈ မၢၼ်ႈတူင်ႈ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်မွၵ်ႈ 20 လၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းတ ဢၢင်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႃႈတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်ယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉတၢႆၼမ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-15T09:00:00 | https://shannews.org/archives/61456 | မိူင်းထႆး မၵ်းမၼ်ႈပၵ်းပိူင် ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ ပၢင်တေႃႇလွင်း – ၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ | ပၢင်ၵုမ်လူင်ပွင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မၵ်းမၼ်ႈပၵ်းပိူင် ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ တႃႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈတင်း ၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ (Casino) ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းထႆး ၽႄႊထွင်ႊထၢၼ်ႊ သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊဝႃႈ ယိူင်း ဢၢၼ်း တႃႇႁႂ်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းလႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေပၼ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်း တီႈၼႂ်းႁူင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းယႂ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေလႆႈဢဝ်ပၵ်းပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ တၢင်ႇထိုင်တီႈသၽႃး ဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ။ တီႈမိူင်းထႆးၼႆႉ ၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊတင်း ၵၢၼ်တေႃႇလွင်း ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်ႈၼမ်သမ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းၸွမ်းပၢင်ပွႆးမၢၵ်ႇၼင်၊ သိုဝ်ႉၶၢႆထီႇ(ႁူၺ်) ဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်။ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႄႉမီး ပၢင်ပွႆးၶေႉၶဵင်ႇမႃႉတင်း သိုဝ်ႉၶၢႆထီႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းပဵၼ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းမိူင်းထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၵမ်ႇပူးၶျႃး၊ မိူင်းသိင်ႊၵပူႊ၊ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ၊ မိူင်းလၢဝ်းလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းတီႈႁူင်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်း ၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် မိူင်းထႆးႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးႁူင်းၵၢၼ်ၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းၵေႃႈလူတ်းယွမ်းႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ မိူင်းထႆး ပဵၼ်မိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ယႂ်ႇထီႉသွင်သေ ဢဝ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းထႆးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်တႃႇတေဢဝ်ၵၢၼ်တေႃႇလွင်း ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵိူဝ်းယမ် ပုတ်ႉထၼမ်ႁႅင်းလႄႈ လႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းမႃးလၢႆလၢႆၵမ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-01-15T08:00:00 | https://shannews.org/archives/61449 | ၻရူၼ်ႊ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပၢၼ်မႂ်ႇမွၵ်ႈႁိုဝ် | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး လၢႆလၢႆၵမ်း။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ငၢႆးမိူၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းသေတႃႉ ၸုမ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမိူၼ်လၢႆးၵဝ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးလေႃႇယိုဝ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ မေႃၸႂ်ႉလၢႆးဢၢႆႊထီႊသေ ၶိုင်ပွင်ၵၢၼ်တိုၵ်း။ ၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသေ ပဵၼ်ၶိူင်ႈတိုၵ်းပၢၼ်မႂ်ႇမႃး။ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပွၵ်ႈၼႆႉ မီးလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ထဵင်လႆႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉၸိုင် ၸုမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊသေ လေႃႇတိုၵ်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႇပေႉပၢင် တိုၵ်းမႃးၵူႈၵမ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇပၢင်တိုၵ်းတႄႉတႄႉ။ ၻရူၼ်ႊၼႆႉ မိူဝ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးတႄႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်မိၼ်သေ ထၢႆႇလူင်းၶႅပ်းႁၢင်ႈႁိုဝ် ငဝ်းတူင်ႉႁႂ်ႈပေႃးလႆႈႁၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းတႂ်ႈၸေးၸွတ်ႇၵူႈၾၢႆႇ။ ဝၢႆးၼႆႉမႃးတႄႉ ၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ IT ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ဢဝ်မႃးပဵၼ်ၶိူင်ႈယိပ်း ၼႂ်းၵၢၼ်တိုၵ်း တႃႇဢွင်ႇပေႇ ၸုမ်းယွင်ႇဢႃႇၼႃႇ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလမ်းယႂ်ႇလမ်းလူင်သေ ပၼ်ႇပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၼိုင်ႈ ယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ တႃႇလူလၢႆဢဝ်တၢႆ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇဝဵၼ်ႉဢမ်ႇဝႄႈ။ သမ်ႉပၢႆတင်ႈၸႂ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ။ လွင်ႈၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ လၢႆးတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်လၢႆးၵဝ်ႇလၢႆးမွၼ် ဢၼ်ၶဝ်ယၢမ်ႈႁဵတ်းတေႃႇ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၶဝ်မႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၸႂ်ႉလၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈယူႇ။ ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသႅၼ်းႁုၼ်မႂ်ႇၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးတႃႇ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတေႃးလမ်းယႂ်ႇလမ်းလူင် သေတႃႉ ၶဝ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိုဝ်းမႂ်ႇဢၼ်ပဵၼ် “ၻရူၼ်ႊ” ၼၼ်ႉသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ လုၵ်ႉတီႈ ၻရူၼ်ႊဢၼ်ထၢႆႇငဝ်းႁၢင်ႈ လႆႈၵူၺ်းၼၼ်ႉသေ ၶူင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးႁႂ်ႈပဵၼ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉ ဢၼ်ၵိပ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇသႅၼ်းလဵၵ်ႉ တေႃႇထိုင်သႅၼ်း ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်းၼပ်ႉသိပ်းၵီႊလူဝ်ႊမၼ်း။ ၸႂ်ႉလၢႆးတိုၵ်းၼႆႉသေ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸုပ်ႈမႂ်ႇ မီးသုၼ်ႇပေႉလႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၻရူၼ်ႊၼႆႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်းၼမ်သေ ယိူင်းလႆႈပဝ်ႉမၢႆထၢင်ႇၸႅင်ႈတီႈလႂ်တီႈၼၼ်ႈ။ လူတ်းယွမ်းလႆႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈထႅင်ႈ။ ၻရူၼ်ႊၼႆႉ တေႃႉလႆႈမၢၵ်ႇရၢႆႊ ၽႄႊ၊ မၢၵ်ႇသႅၼ်း 60 mm ၸိူဝ်းၼႆႉသေ လိူၵ်ႈၵႂႃႇပွႆႇလႆႈတီႈ ၸွမ်း ၼင်ႇတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ၸုမ်းၽႂ်မၼ်းမီးဝႆႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊၸဝ်ႉ လိူဝ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈ တေႁၼ်လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းယၢင်း ၽိူၵ်ႇ ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊဝိလ်း Federal Wings ၼႆၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းတေႃး ဢမ်ႇယွမ်း 400 ၵမ်း ၽွင်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆမွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၻရူၼ်ႊ ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ်ႁႅင်းဝႆႉ။ လွင်ႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းတေႃးၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ထၢင်ႇထိူမ်မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် ပိုင်ႈဢိင်ၶိူင်ႈယိပ်းၼွၵ်ႈမိူင်းသေ လေႃႇတိုၵ်းၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵူၺ်း။ ၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆႈၼႆႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပွတ်းႁွင်ႇ ၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ်ၼႆႉ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးတူၺ်းၸုမ်း PDF ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းၾၢႆႇၻရူၼ်ႊမႃး တႄႇတီႈႁူဝ် ၼပ်ႉၵူၼ်း 2 ၵေႃႉၵူၺ်း။ 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉၸုမ်းၻရူၼ်ႊမႃးၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၼီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်ယၢမ်ႈ ႁဵၼ်းမႃးတီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မီးလုၵ်ႈၸုမ်း 50 ပၢႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸုမ်းၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ ပဵၼ်ဝႆႉၼၢင်းယိင်း။ ၸႂ်ႉတိုဝ်း 3 D printer သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်တေႁွႆႈၸွမ်းၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉမႃးလႆႈ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢမ်ႈၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းမႃးတီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼၼ်ႉ။ TNLA ၼႆႉ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းတေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးလႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၻရူၼ်ႊ ယဝ်ႉၼႆ တႃႉဢၢႆႈၵျေႃႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉၸုမ်း TNLA ယၢမ်ႈလၢတ်ႈ တီႈသိုဝ်ႇဢီႇရႃႇဝတီႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊၼႆႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈ ဢမ်ႇယိူင်းလႆႈဢွင်ႈတီႈ မၼ်းတႅတ်ႈတေႃး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉတႄႉ ယိူင်းၸူးထိုင် တီႈဢၼ်ၶႂ်ႈယိုဝ်း ၶႂ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈယမ်မႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉတႄႉ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ လေႃႇတိုၵ်း၊ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသမ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊသေတိုၵ်း။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူႉဝႃႈ ၾၢႆႇသၢၼ်ၶတ်းၶဝ် ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မိူင်းၶႄႇသေ ႁႂ်ႈမႃးပၼ်ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၾၢႆႇၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊၼႆ ၸိၼ်ႇယေႃႇ (ဇင်ယော်) ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းၸုမ်း PDF လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇ RFA ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈမီးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တဵၵ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်းမၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇမႃးယူႇသေတႃႉ လွင်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇသမ်ႉ ဢမ်ႇၶိုတ်းပဵင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆ ဢူးဢွင်ႇ ၶိၼ်ႇ ၽူႈထတ်းသၢင် ၵၢၼ်လိူင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈ VOA ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်ႉၻရူၼ်ႊသေတိုၵ်း လႆႈဝႃႈမီးၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးၸုမ်း PDF ပွတ်းတၢင်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉၻရူၼ်ႊသေ လေႃႇတိုၵ်းမႃး။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ GGR ။ မၢၵ်ႇဢၼ်ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၸွမ်း ၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉ ၶဝ်တင်ႈၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ မၢၵ်ႇထၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈတွၼ်ႈၼိူဝ် (အညာထန်းသီး) ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇထၢၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၺႃႇၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇလုၵ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆလူႉသုမ်းမႃးၼမ် ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၼႆ ဢူးဢွင်ႇၶိၼ်ႇ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်လိူင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈ။ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးလၢႆၵေႃႉတႄႉ ထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်သမ်ႉ ဢဝ်တၢင်းၵမ်ႉထႅမ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊသေတိုၵ်း။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယွင်ႇဢႃႇၼႃႇသမ်ႉ ပိုင်ႈဢိင်ၶႄႇသေတိုၵ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း ၸၢင်ႈမီးပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ၸၢင်ႈလၢမ်းထိုင် တင်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ။ လူဝ်ႇလႆႈမီး ၶေႃႈတွပ်ႇ ၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဝႆးဝႆးၸင်ႇတေမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ၼိမ်တဵင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-14T23:51:26 | https://shannews.org/archives/61443 | EAO 7 ၸုမ်း ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းပီ 2025 | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ14/1/2025 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း (7 EAO Alliace) ၸတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းပီ 2025 ၸုမ်းဢွၼ်ႁူဝ်လႄႈ ၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 22 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ဝႃႈ – “ပေႃးႁဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇမိူၼ်လၢႆးၵဝ်ႇတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇတၼ်း လွင်ႈပိူင်ပဵၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်တေၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈၼႂ်းပီ 2025 ယဝ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ယူႇတီႈ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း၊ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN ၶဝ် မႆႈၸႂ်ယူႇ ၼႆႉ ၾၢႆႇသၢၼ်ၶတ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၶဝ်လၢတ်ႈၶိူဝ်းတႃႇတေၽဵဝ်ႈ SAC ။ ပေႃးၶဝ်ၽဵဝ်ႈလႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇ တေၸူႉလုမ်းတုမ်ၵေႃၵၼ်လႆႈႁိုဝ်။ ဢၼ်ၶဝ်မႆႈၸႂ်ၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇၸူႉလုမ်းတုမ်ၵေႃၵၼ်ၼႆ မိူင်းၼႆႉ တေ တႅၵ်ႇပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ မၼ်းလူဝ်ႇၼႄဝႃႈ ပေႃးမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပိုၵ်ႉပဵၼ်ၽႅၼ်ႇၸွမ်း ၵၼ်ယူႇ ဢၼ်ၼႆႉ လူဝ်ႇၼႄဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးႁဝ်းၼႄလႆႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း၊ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ၊ UN ၶဝ်ၸိုင် ပိူၼ်ႈတေဢွၼ် ၵၼ် ၸႂ်လီႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – 7 EAO Alliance/ ပၢင်ၵုမ် ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း ဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းထတ်းသၢင်ၶိုၼ်း ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ပဵၼ်ၽူႈ ၼင်ႈၸိုင်ႈ မၢႆ 1 လႄႈ ၼၢႆႇဢွင်ႇမိၼ်း ပဵၼ်ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ မၢႆ 2 ။ Photo by – 7 EAO Alliance/ ပၢင်ၵုမ် ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း ဝၼ်းတီႈ 14/1/2025 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း (7 EAO Alliace) ၼႆႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃး မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2024 ၼၼ်ႉသေ ၼႂ်း 7 ၸုမ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – တပ်ႉသိုၵ်းလႃးႁူႇ LDU ၊ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး RCSS ၊ ပႃႇတီႇမိူင်းမွၼ်းမႂ်ႇ MNSP ၊ တပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်း PNLO ၊ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNLA – PC ၊ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၵမ်ႉၸွႆႈတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ DKBA လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ALP ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-14T18:00:00 | https://shannews.org/archives/61440 | သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Jeju ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလူတ်းယွမ်း ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ႁိမ်းၸမ် 1,900 သၢႆ | သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Jeju မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ တေလူတ်းယွမ်း ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ႁိမ်းၸမ် 1,900 ဢၼ် – ဝႃႈၼႆ ။ တေႃႇထိုင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်သဵင်ႈ ပီ 2025 ၼႆႉ တေလူတ်းယွမ်း သၢႆၵၢၼ်မိၼ် 1,878 သၢႆ တေပဵၼ် 15% ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် တင်းသဵင်ႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်မိၼ်ၸူးၵူႈမိူင်းမိူင်းၵေႃႈ တေမိၼ်တႃႇ 55% ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၶိူင်ႈမိၼ် သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Jeju ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လူင်းၽႃႇသႂ်ႇႁူဝ်ႉသေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 179 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈၶီႇၸွမ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ။ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၸိူဝ်းသိုဝ်ႉဝႆႉ ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ် သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Jeju ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈ သၢႆၵၢၼ်မိၼ်တၢင်ႇဢၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃးၸွမ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးထိုင် 90% ။ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ်ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇသမ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ 50% လႄႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် ပီၼႆႉ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၸိူဝ်းၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ သုမ်းငိုၼ်းၵႂႃႇ 340 လၢၼ်ႉ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ဝႃႈၼႆ။ ပိူင်ပဵၼ် လွင်ႈၶိူင်ႈမိၼ် သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Jeju ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လူင်းၽႃႇသႂ်ႇႁူဝ်ႉ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႅၵ်ႇ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-14T17:00:00 | https://shannews.org/archives/61437 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၵိုင်ႇငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ် | သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13/1/2025 ၼႆႉဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်တေႃႉတၢင်ႇၵႃႉၶၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉတင်း ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈၼႆသေ မီးလွင်ႈတီႉၺွပ်း တီႈၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းတီႈ 11/1/2025 ၼႆႉ ၸုမ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းၾၢႆႇတိုၵ်းတေႃး ၵၢၼ်ၵႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ တၢင်းၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တီႇၸႄႇ 602 ပေႇပႃႇ၊ ထၢတ်ႈသီႇ 609 ပေႇပႃႇ ဢၼ်ၵိုင်ႇငိုၼ်းႁိမ်းၸမ် 6 ႁဵင်သႅၼ်ပျႃး တီႈဝၢၼ်ႈၺွင်ႇပိၼ်ႇၸိၼ်ႇ (ညောင်ပင်ဇင်ရွာ) ဝဵင်းၸႄႈၵႅင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းမျိတ်ႉငႄႇ (မြစ်ငယ်စစ်ဆေးရေးဂိတ်) ၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းယိုတ်းဝႆႉရူတ်ႉၵႃး 2 လမ်း ဢၼ်တေႃႉတၢင်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ၶိူင်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၵိုင်ႇငိုၼ်း 237 သႅၼ်ပျႃး။ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး တႃႈၵုင်ႈ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ႁိမ်းတၶုၼ်ႇတၢႆႇ (တံခွန်တိုင်အဝိုင်း) ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆ ၵိုင်ႇငိုၼ်း 239 သႅၼ်ပျႃး။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတီႉၺွပ်းၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တေဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇလႄႈ မၢႆမီႈၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်တီႉၺွပ်း တတ်းၶၢတ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တေဢမ်ႇၵႂႃႇ ႁွတ်ႈထိုင် ၼႂ်းမိူင်းၸုမ်းယိပ်ႈၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်သေတႃႉ ဢၼ်ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်း – ၵူၼ်းဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇၸမ်ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး 1 လိတ်ႊ 6,000 ပျႃး။ ၸိူဝ်းယူႇၵႆဝဵင်းသမ်ႉ 1 လိတ်ႊ လႆႈပၼ်ထိုင် 9,000 ပျႃး။ လိူဝ်သေၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးယဝ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉတင်း ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈယူႇၵူႈဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2/1/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – လႆႈတတ်းၶၢတ်ႇဝႆႉ လွင်ႈတေႃႉတၢင်ႇ ၼမ်ႉမၼ်း ၸၢၵ်ႈ သူင်ႇၸူးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း (PDF) ၵုမ်းၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းၶၢင်၊ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ယွၼ်ႉလုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၸႄႈၵႅင်းတင်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇ တေႃႉတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး သူင်ႇၸူးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ၼႆသေ လႆႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်း 17 ၵေႃႉ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး 6 မိုၼ်ႇ ၵႃႊလၢၼ်ႊပၢႆ ဢိၵ်ႇတင်း ရူတ်ႉၵႃး 12 လမ်း – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-01-14T16:00:00 | https://shannews.org/archives/61433 | လွၵ်းလၢႆးသၽႃႇဝ 9 ၶေႃႈၼႆႉ လူတ်းယွၼ်ႇတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် လူၺ်ႈဢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်း | ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးယူႇၵူႈဝၼ်းဝၼ်း ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉတူဝ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်သင်သေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူႉတၢႆ သဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီး တင်းၼမ်။ လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉဝႆႉမဝ်မၢင်ဢမ်ႇလႆႈ။ တူၺ်းၾၢႆႇ ၼွၵ်ႈတႄႉ ၼႃႈယုမ်ႉတႃဝၢၼ် ႁဵတ်း ၵၢၼ်တိုၵ်ႉလႆႈယူႇၼႆသေတႃႉ ပၢႆးယူႇလီၼႂ်းၼိူဝ်ႉၼႂ်းလိူတ်ႈပဵၼ် ႁိုဝ်ဝႆႉၼႆ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၸႂ် ပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉတႄႉၼႆ တေဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း မီးတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဝႆႉယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉမႅၼ်ႈ တႃႇယူတ်းယႃလႄႈ ၵႅတ်ႇၵင်ႈလူင်ႈၼႃႈၵေႃႈ ႁိုဝ်တေမီး။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူမ်ႉတၢႆ ဢမ်ႇတၼ်းႁၼ်သၢႆၸႂ်ၼၼ်ႉ၊ ထုၵ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ ထတ်းတူၺ်းယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၼႆႉ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉပၢႆးယူႇလီၵမ်ႈၼမ် ထတ်းႁၼ်တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းပဵၼ် ၼမ်လိူဝ်ၽူႈၸၢႆး ။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်သေ ၼၢင်းယိင်းတၢႆၼမ် လိူဝ်ၵူၼ်းၸၢႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ငဝ်းလၢႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ လွင်ႈယူႇၵိၼ် ၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၸွမ်း။ ပၢႆးယူႇလီႁူဝ်ၸႂ် ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်း ဢမ်ႇဝႃႈယိင်းၸၢႆး လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵိုင်ႇလီၾၢင်ႉတႄႉတႄႉ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ဢၼ်ႁူႉလႆႈငၢႆႈၼႆႉ မီး 3 သႅၼ်း။ ဢူၵ်းၵႅၼ်း ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉသေ ယူႇယၢပ်ႇဝႆႉ၊ လွင်ႈၸဵပ်းၵႅၼ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈလၢမ်းထိုင် ၶႅၼ်လူင်၊ ႁူဝ်မႃႇလႄႈ ပွတ်းတၢင်းၼိူဝ်ပုမ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶူပ်းၶိုၼ်ႈ မူၺ်ႈ ၵူၼ်ႉ မႃးၸွမ်း။ သင်ဝႃႈ ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းသေလွင်ႈလွင်ႈ တီႈဢူၵ်းတေၵပ်ႉ တေၵႅၼ်း။ ႁူဝ်ၸႂ်သၼ်ႇဝႆ တဵၼ်ႈဝႆး။ မိူၼ်ႁႅင်းဢူၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးႁႅင်း။ ႁူဝ်မဝ်း ထိုင်တီႈလိုမ်းတူဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ samitivejhospitals တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၼင်ႇၼၼ်။ ပေႃးၶႂ်ႈထတ်းတူၺ်း ပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢဝ်ၶိူင်ႈထတ်းႁႅင်း လိူတ်ႈမႃးထတ်း တူၺ်းၵွၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုၼ်ႈသုင်ယူႇတႃႇသေႇၸိုင် မၼ်းၼႄဝႃႈ ပၢႆးယူႇလီ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈဢမ်ႇၼိမ် ၵမ်ႉၶိုၼ်ႈၵမ်ႉလူင်း။ ပဵၼ်ၼၼ်ယူႇၵေႃႈ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႃႈသေ ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ တေၵႂႃႇႁႃမေႃ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတႅၵ်ႈ မေႃယႃၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇႁူပ်ႉၸိုင် လိူတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်ႈႁႃႉလူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။ တၢင်းၵိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႄႈ ၵိၼ်ၼင်ႇၵႃႈႁဝ်းၶႂ်ႈၵိၼ်ၵူၺ်းလႄႈ လိူတ်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်သေ သဵၼ်ႈလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ် ၸၢင်ႈ ၶၢတ်ႇ၊ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢႆၽၢၵ်ႇလူးၵွၼ်ႇ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပိူၼ်ႈႁဵတ်းႁင်းႁဝ်း။ မိူၼ်တင်း ႁဝ်းႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လၢတ်ႈလွင်ႈႁႅင်းလိူတ်ႈလႄႈ ႁဝ်းမႃးထွမ်ႇတူၺ်း လိူတ်ႈၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ပိူင်ပဵၼ်သၽႃႇဝၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ သၢႆလိူတ်ႈ တေလႆႈလႆၸူးၵၼ်ယူႇတႃႇသေႇ။ လုၵ်ႉ တီႈႁူဝ်ၸႂ်သေ ဢဝ်လိူတ်ႈလေႃႇလဵင်ႉပၼ် ၸွမ်းတူဝ်ၶိင်းႁႂ်ႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈ ထိုင်သၢႆလိူတ်ႈဢွၼ်ႇသၢႆ လိူတ်ႈလူင်။ တႃႇႁႂ်ႈၼိူဝ်ႉၼင်လႄႈ တူဝ်ၶိင်းပေႃး တေလႆႈဢႃႇႁႃႇရၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းလႄႈ ဢွၵ်ႊသီႊ ၵျိၼ်ႊၼၼ်ႉ လိူတ်ႈတၵ်းလႆႈလႆလေႃႇလဵင်ႉယူႇတႃႇသေႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတေႁူႉလႆႈႁႅင်းလိူတ်ႈၾၢႆႇၼိူဝ် ႁႅင်းလိူတ်ႈၾၢႆႇတႂ်ႈၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၵႂႃႇ ၵူတ်ႇထတ်းတႅၵ်ႈတူၺ်းတီႈႁူင်းယႃ ဢမ်ႇၼၼ် သိုဝ်ႉၶိူင်ႈထတ်းသေ မႃးၵူတ်ႇထတ်းတႅၵ်ႈ ဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ။ တေႁူႉလႆႈဝႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈဢၼ်တေလုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၸႂ်ဢွၵ်ႇမႃး မီးၵႃႈႁိုဝ်ၼႆ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ ၵုမ်းႁႅင်းလိူတ်ႈယၢပ်ႇယဝ်ႉၸိုင် မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် ဢၼ်တေဢဝ်လိူတ်ႈလေႃႇလဵင်ႉ တင်းတူဝ်ၶိင်း ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈဢႃႇႁႃရလႄႈ ဢွၵ်ႊသီႊၵျိၼ်ႊ တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢပ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွၵ်း ဢေႃလႄႈ မၢၵ်ႇၵႅဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇယူႇတေဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ။ ပေႃးတူၵ်ႇထိုင် တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ တေပဵၼ်ယွၼ်ႉႁႅင်းလိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ ၵမ်ႈၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇႁႂ်ႈႁႅင်းလိူတ်ႈ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ တေၼိမ်လႄႈ ပေႃးတေဢမ်ႇမီးၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းလူင်းငၢႆႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇႁႃလွၵ်းလၢႆးမၼ်း။ သင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇၾၢင်ႉၵေႃႈ တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉတၢင်းၵိၼ်ႁဝ်းၵူႈဝၼ်းဝၼ်း။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် တေလႆႈလိူၵ်ႈၵိၼ်တၢင်း ၵိၼ်သႅၼ်းလႂ်၊ တေလႆႈၵိၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူဝ်ႇလႆႈဝႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်း။ လီႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းသေ ၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇ ဢူဝ်း ၵၼ်တင်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးယူႇလီသေ ထတ်း ထွင်လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇ။ တႃႇတေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းလိူတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပေႃးတေၵိုင်ႇငၢမ်ႇတူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်းၼင်ႇ (9) ၶေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးယူႇလီၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလၢတ်ႈဝႆႉ။ ဢမ်ႇလူဝ်ႇလႄႇႁႃသိုဝ်ႉၵိၼ်ယႃႈယႃ ၵႃႈယႂ်ႇ ၶၼ်ယႂ်ႇ၊ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးသၽႃႇဝၼႆႉသေ ၵုမ်းႁႅင်းလိူတ်ႈ ၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်လႆႈယဝ်ႉဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ – (1) Stop drinking Alcohol (တတ်း/ ၵိုတ်းလွင်ႈၵိၼ်လဝ်ႈသူႇရႃႇ) – သင်ဝႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈပုင်ႈၶိုၼ်ႈ သုင်ၼႆၸိုင် ပဵၼ် ဢၼ်ယူႇယၢပ်ႇတႄႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁိုဝ်။ ပေႃးလိူတ်ႈသုင်ၵေႃႈ ၵႆႉၸၢင်ႈပဵၼ် ပၼ်ႇပဵၼ်မဝ်းလႄႈ ပွႆႇဝႆႉမဝ်မၢင်ၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ် ၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် တၢင်းပဵၼ်ပေႃးတေဢမ်ႇလၢမ်းထိုင်ႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈၼမ်ႉမဝ်းမိင်း။ ပေႃးဢမ်ႇဝႄႈၸိုင် သဵၼ်ႈလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ် တေၵႅပ်ႈ တေၶႅင်သေ လိူတ်ႈလေႃႇ လႆယၢပ်ႇလိူတ်ႈ ဢၼ်တေၽႄႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈတူဝ်ၶိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆယၢပ်ႇ တေထိုင်ယၢပ်ႇ။ ၼႆႉတေလႆႈ ဝႃႈ ၽွၼ်းယွၼ်ႈၼမ်ႉလဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလဝ်ႈသေ ၼႂ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈဢွၵ်ႇသၢၼ်ဢွၵ်ႇၵွင်ႉ ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ သုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ cortisol hormone လႄႈ adrenal hormones ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈ မႃး ။ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ႁေႃႊမူင်ႊ ဢၼ်ဢမ်ႇလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး။ သင်ဝႃႈၵိၼ်လဝ်ႈ လိူတ်ႇတေသုင်ငၢႆႈ ႁူဝ်ၸႂ်တေတွတ်ႇႁႅင်းသေ ႁႅင်းလိူတ်ႈလႆ တေဢမ်ႇ ၽဵင်ႇ/မႅၼ်ႈ။ သင်ဝႃႈ တိုတ်းလဝ်ႈ ယဝ်ႉၸိုင် လၢတ်ႈလႆႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈဝႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈဢၼ်ၵႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ၼၼ်ႉ တေယွမ်းလူင်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇဝႄႈလႆႈၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃတတ်းမၵ်းၶၢဝ်း ယၢမ်းမၼ်းသေၵိၼ်။ ဢမ်ႇဝႄႈလႆႈလႃးလႃးၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈလႂ် ၵိၼ် 2 ပွၵ်ႈ။ သင်ဝႃႈပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၸိုင် ၼိုင်ႈဝူင်ႈလႂ် ယႃႇပေၵိၼ်လိူဝ် 14 ယူႇၼိတ်ႉ။ သင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ႁႂ်ႈဝႄႈပႅတ်ႈတင်းပိုၵ်း ယိင်ႈၶႅၼ်းလီ။ လိူဝ်သေလဝ်ႈယဝ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်ထႅင်ႈလၢႆသႅၼ်း ၸိူဝ်း ဢၼ်လႆႈသုတ်ႇၼူမ် လုတ်ႇသမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လီဝႄႈသဵင်ႈသဵင်ႈ။ (2) Relax (ၶတ်းၸႂ်လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ) – ၼင်ႇႁိုဝ် ႁေႃႊမူင်ႊ ဢၼ်ဢမ်ႇလီ ဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသုၵ်ႉၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ cortisol hormone ပေႃးတေလူတ်းလူင်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁူႉလၢႆးမၼ်းထႅင်ႈယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တူဝ်လႄႈတင်းၸႂ် ပေႃးတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုၵ်ႉႁႅင်း ပေႃးတေဢမ်ႇမီး လွင်ႈမႆႈၸႂ် ႁႅင်းၼၼ်ႉ တေလႆႈလိုဝ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ႁႅင်းၵေႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် ပေႃးတေယွမ်းလူင်းၼၼ်ႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးၸႂ်ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ – တေလႆႈၾိုၵ်းထူၺ်ႈၸႂ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၾိုၵ်းယူဝ်ႊၵ Yoga လႄႈ ဢဝ်လၢႆး တၢင်းၾိင်ႈၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇ ၵိူဝ်းယမ် ၽႂ်မၼ်းသေ ယူတ်းယႃၸႂ်ၵေႃႈလႆႈ၊ ႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇ ဢၼ်ဝႃႇသၼႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးၵေႃႈ လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်တေယွမ်း။ သင်ဝႃႈ ၶတ်းၸႂ်ႁႃလၢႆးတၢင်းႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ် ၸႂ်ယဵၼ်ၼႆၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းလိူတ်ႈမၢၼ်ႇသေ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ။ (3) Drinking water (ၵိၼ်ၼမ်ႉပၼ်တႃႉ) – မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွၵ်းလၢႆး သ ၽႃႇဝသႅၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းလိူတ်ႈယွမ်းလူင်း။ သင်ဝႃႈ မီးၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ မီး သၢႆငၢႆႈလိူတ်ႈသုင်ယဝ်ႉၸိုင် ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉပၼ်ၼမ်ၼမ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၶဝ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁၼ်ဝႆႉၶေႃႈလီမၼ်း။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၵိၼ် ၼမ်ႉပၼ်ၸွမ်းၼင်ႇ တူဝ်ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၼၼ်ႉၼႆၸိုင်ႈ တေႁႄႉၵင်ႈလႆႈ တၢင်း ပဵၼ်လီယူႇ။ လႆႈႁၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇတီႈၼိုင်ႈ ၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေ ႁႃလႆႈ ၶေႃႈလီ ၵၢၼ်ၵိၼ်ၼမ်ႉဢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ သင်ဝႃႈ ၵိၼ်ပၼ် ၼမ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 6 ၵွၵ်း တေႃႇထိုင် 8 ၵွၵ်းၸိုင် တဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉပၼ်ၸိူင်ႉၼႆ တေႁႄႉၵင်ႈလႆႈလိူတ်ႈသုင်လႄႈ လွတ်ႈၽေး တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဝႆႉၵမ်းလဵဝ်။ မၢင်ၸိူဝ်းတေဝႃႈ – “လဝ်ႈ၊ ၵႃႇၾီႇ၊ ၼဵင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉယူႇလူး ၶဝ်ႈ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းမီးပႃးထၢတ်ႈၵၾိင်ႊလႄႈ မၼ်းတေ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼမ်ႉၵိၼ် ယူဝ်းယူဝ်း။ မၼ်းတေ ဢမ်ႇလူတ်းယွမ်းလႆႈႁႅင်းလိူတ်ႈ လႆႈပဵင်းၼမ်ႉ လိပ်း။ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈထၢတ်ႈၼမ်ႉ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၼႂ်းတူဝ်ၸိုင်ၵိုင်ႇလီဝႄႈၼမ်ႉလဝ်ႈလႄႈ ၼမ်ႉဢၼ် မီးထၢတ်ႈၵၾိင်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၵိုင်ႇလီလိူၵ်ႈၵိၼ်ပၼ်ပႃး မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ၊ မၢၵ်ႇ ၵေႃႈၵပ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းၼမ်ႉၵိၼ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈထၢတ်ႈၼမ်ႉတဵမ်ထူၼ်ႈလီ။ (4) Get some sleep (ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၼွၼ်းတႃႉ) – သင်ဝႃႈ မီးသၢႆငၢႆ လိူတ်ႈသုင်ၸိုင် ႁႂ်ႈဝႆႉၵႃႈၶၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼွၼ်း။ ၼိုင်ႈဝၼ်း ႁႂ်ႈၼွၼ်းပၼ် 7 ၸူဝ်ႈမူင်း တေႃႇထိုင် 9 ၸူဝ်ႈမူင်း။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၼွၼ်းပၼ်ဢိမ်ႇဢိမ်ႇ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈၸိုင် ႁႄႉၵင်ႈလႆႈလိူတ်ႈသုင်လႄႈ လွင်ႈၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၼၵ်း တူဝ်ၼမ်မႃး၊ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်လႄႈ တၢင်း ပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉတႄႇမႃးတီႈတႃၼွၼ်းဢမ်ႇပဵင်းပေႃး ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ တႃၼွၼ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈၵေႃႈ ၸႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸိုၼ်ႈလႄႈ ယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တူင်ႉၼိုင် ၸွမ်းၵူၼ်းၼမ်ၵေႃႈ ၸႂ်တေသုၵ်ႉသၵ်ႉ။ ပေႃးသုၵ်ႉသၵ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈ တေပုင်ႈၶိုၼ်ႈ သေ ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ထႅင်ႈ။ သင်ဝႃႈ ၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ႁူႉ တေ ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉလႄႈ လွင်ႈၼွၼ်းၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵူႈၵေႃႉတႄႉတႄႉ။ (5) Do some exercise (ဝႆႉၶၢဝ်းယၢမ်းတႃႇၾိုၵ်းသၢၼ်း ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း) – ၼင်ႇႁိုဝ် ႁႅင်းလိူတ်ႈ ပေႃးတေၼိမ်လႄႈ ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ် ပေႃးတေၽဵင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၾိုၵ်းသၢၼ်းယူႇ မိူၼ်ၵၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၺ်းၼမ်ႉ ပႆတၢင်း ၶီႇရူတ်ႉထိပ်ႇ တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ လိူၵ်ႈႁဵတ်းသေဢၼ်ဢၼ် ၵူႈဝၼ်းၼႆၸိုင် သၢႆလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ တေႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီလီယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းတႄႉ ယွၼ်ႉသၽႃႇဝတူဝ်ၶိင်းၶဝ် ဢမ်ႇမိူၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးလႄႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၼၵ်းၼႃ မိူၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆသေတႃႉ လိူၵ်ႈႁဵတ်းလၢႆးဢွၵ်ႇႁႅင်း ဢၼ်ငၢႆႈလူမ် ၸႂ်မၼ်းၵေႃႈလႆႈယူႇ။ သင်ဝႃႈ ဢွၵ်ႇလဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းယူႇတႃႇသေႇၸိုင် တေၵုမ်းလႆႈၼမ်ႉၼၵ်း တူဝ်ၵဝ်ႇသေဢမ်ႇ ၵႃး ႁႄႉၵင်ႈလႆႈပႃးတၢင်းပဵၼ်ထႅင်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် ႁႃႁၼ်ဝႆႉတႄႉ ၼိုင်ႈဝူင်ႈလႂ် တိုၼ်းတေလႆႈဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း 150 မိ ၼိတ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပႆတၢင်းပၼ် ၵူႈဝၼ်း ဝၼ်း၊ လုၺ်းၼမ်ႉ ပၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇႁႅင်းယိုတ်ႈသဵၼ်ႈယိုတ်ႈသၢႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဝႃႈ ႁဵတ်းၵႂႃႇဝၼ်းဢိတ်းဢိတ်းၸိုင် ၼိုင်ႈဝူင်ႈႁႂ်ႈတဵမ် 150 မိၼိတ်ႉၸိုင် လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ လူတ်းယွမ်းလႆႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်။ (6) Lower your stress levels (ႁႂ်ႈမေႃလူတ်းယွမ်းလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်) – လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ႁႅင်းၼႆႉ ၵႆႉပဵၼ်မိူဝ်ႈၵၢၼ်ၼမ် လူၼ်ႉတိၼ်လူၼ်ႉမိုဝ်း၊ ဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်းလိုဝ်ႈ၊ လႆႈယူႇၸွမ်းတူင်ႇၵူၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ဢမ်ႇသိူဝ်း ၸႂ်လႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၸၢင်ႈဢွၵ်ႇတေႃးသ ၸႂ်လမ်သေ ထိုင်တီႈယူႇၸွမ်း ၵူၼ်းၼမ်ဢမ်ႇ လႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼႆမႃးၶၢဝ်းႁိုင်သေ သမ်ႉဢမ်ႇႁႃလၢႆးၵႄႈမၼ်းၸိုင် လွင်ႈသုၵ်ႉလူင်ၼႆႉ တေၸပ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇဝၼ်းယဝ်ႉလိူၼ်၊ လိူၼ်ယဝ်ႉပီသေ တေယဵၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၸပ်းတူဝ်ၵႂႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃး ၵုမ်းႁႅင်းလိူတ်ႈၵေႃႈယၢပ်ႇတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ တေမႃးၸွမ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႂ်ႈႁူႉတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ် ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆသေ ႁႃလၢႆးၵႄႈမၼ်းဝႆးဝႆး ၸင်ႇတေလွတ်ႈလႆႈ တၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ။ (7) Limit salty foods (ႁႂ်ႈယွမ်းၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၸဵမ်းၵိူဝ်) – ဢရသႃႇၸဵမ်းၵိူဝ်ၼႆႉတႄႉ ၶၢတ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ လႆႈ ၵိၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။ ၼမ်လႄႈဢေႇတႄႉ မၼ်းတိုၼ်းပႃး ၼႂ်းတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵိၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။ ၸဵမ်းၵိူဝ်လူၼ်ႉလိူဝ်ၼႆႉၵေႃႈ သၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်လႆႈမိူၼ်ၵၼ်။ သင်ဝႃႈ ၵိၼ်ၸဵမ်းၼႃႇပူၼ်ႉတီႈ ၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ၊ ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသဵၼ်ႈလွတ်ႇလိူတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လူဝ်ႇလႆႈဝႄႈ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မွင်ဝႆႉႁိုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ဝႆႉႁိုင်လႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေသႂ်ႇၵိူဝ်ဝႆႉၼမ်။ သင်ဝႃႈၵိၼ်ၵေႃႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈၸၢင်ႈသုင်မိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵိုင်ႇလီဝႄႈ ၸဵမ်းၵိူဝ်ၼမ်ၼမ်ၸင်ႇ ၸၢင်ႈႁႄႉၵင်ႈလႆႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်။ (8) Eat a heart – healthy diet (ၵိၼ်ႁႂ်ႈပၢႆးယူႇလီမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၶႅမ်ႉ) – ၼင်ႇႁိုဝ် လိူတ်ႈပေႃးတေ ဢမ်ႇသုင်တေဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇမေႃလိူၵ်ႈၵိၼ်တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးၽွၼ်းလီ။ ဢၼ်တေၸၢင်ႈလႆႈထၢတ်ႈၼိူဝ်ႉ ထၢတ်ႈယႂ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၶပ်ႉတၢမ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၸင်ႇတေမီးၽွၼ်းလီ။ တၢင်းၵိၼ် သႅၼ်းဢၼ်ယွမ်ႉသီႁၢင်ႈ ၶိူင်ႈဝႆႉ၊ ဢၼ်သႂ်ႇဢၢႆႁွမ်ႁိုၼ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဝႄႈ။ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈၼမ်ႉမၼ်းၼမ်ထၢတ်ႈဝၢၼ်ၸဵမ်းၼမ် တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်သႂ်ႇ ထၢတ်ႈ သၢၼ်ၶမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊသေ တႃႇဝႆႉႁိုင်လႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလီၵိၼ်ၼမ်။ တၢင်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၶိင်းၶိုၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၸဵပ်းယဵၼ်း တေႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ တေမႃးၸွမ်း။ (9) Talk to your doctor (ႁႂ်ႈမေႃဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တင်းမေႃယႃၸမ်တူဝ်) – ဢိင်ၼိူဝ် တူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လီၸႃႉၸိူင်ႉ ႁိုဝ်ၵေႃႈ သင်ပဵၼ်လႆႈထုၵ်ႇလီ ၵႆႉဢုပ်ႇဢူဝ်းတွင်ႈထၢမ်မေႃယႃ ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ဢိူမ်ႈၸမ်။ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပႆႇပဵၼ်ၵေႃႈယႃႇ ထုၵ်ႇလီယွၼ်းတၢင်းႁၼ်ထိုင် တီႈမေႃယႃၶဝ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ်။ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ၵႆႉသိုဝ်ႉၵိၼ်ယႃႈယႃႁင်းၵူၺ်းၼႆ ၶႅၼ်းလီမႆႈၸႂ် မၼ်းဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈဝႃႈ ယႃၼႆႉ မႅၼ်ႈႁႃႉဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ယႃႈယႃမၢင် သႅၼ်း ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈၶိုၼ်ႈသေဢမ်ႇ ၵႃး ဢမ်ႇလီတေႃႇသဵၼ်ႈလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်ဝႃႈ ၵႆႉတွင်ႈထၢမ်မေႃယႃၼႆၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဝႄႈလႆႈ တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်တေၼၵ်း လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ဢၼ်လၢတ်ႈမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးသၽႃႇဝ ဢၼ်တေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းလႆႈ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – samitivejhospitals | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-01-14T15:00:00 | https://shannews.org/archives/61422 | ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၵႂႃႇ ၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢႆၼႃႈသိုၵ်းတင်းၼမ် | ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်း ၸုပ်ႈထီႉ 5-6 ၼၼ်ႉ တၢႆၼႃႈသိုၵ်းတင်းၼမ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်း လႆႈႁႅၼ်းသွမ်းပၼ်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇမႃးၸူး ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉသေ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ တူၵ်း ၼႃႈသိုၵ်းယဝ်ႉ ၼႆၵူၺ်း။ တူၵ်းတၢင်းလႂ်လႄႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢမ်ႇလႆႈ ႁူႉၸွမ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် လႆႈႁူႉတီႈၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ၵူၺ်းၼႆ – ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်တၢႆၼႃႈသိုၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢၵ်ႈၸၼ်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၽွင်းႁၢင်ပီ 2024 ၼႆႉၼၼ်ႉ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထုၵ်သူင်ႇၼႃႈသိုၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈၵႂႃႇ 200 ပၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ တၢႆ ၼႃႈသိုၵ်း10 ပၢႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈတူဝ်တၢႆၶိုၼ်း လႆႈႁႅၼ်းသွမ်းပၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်လၢႆလၢႆ။ တၢႆႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈတၢႆၼႆၵူၺ်း”- ဝႃႈ ၼႆ။ – လိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၼႃႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈထီႉ 5-6 ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ သူၺ်ႇၺွင်ႇ ၊ ဢေးသႃႇယႃႇ။ ၵမ်ႈၼမ် မီးဢႃယုၼႂ်းၵႄႈ 16 လႄႈ 17 ပီ။ ၵႂႃႇတၢႆတင်းၼႃႈသိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတၢင်းမိူင်း ယၢင်းၼၼ်ႉ- လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉပႃးၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵတ်း CDM ဝႆႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လိုပ်ႈလၢမ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉ။ ယႃႇဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင် ၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸုပ်ႈ 6 ဢၼ်ၵႂႃႇမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၼႃႈသိုၵ်းသေ မႃးသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွင်ႇသပေႇ (အောင်သပြေ ) လႄႈ ဢွင်ႇပၢၼ်း (အောင်ပန်း) – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵၢင်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇမီး 200 ပၢႆ။ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ် ၵႂႃႇမီးဝႆႉၵဵင်းတုင်ၽွင်ႈ ၵႂႃႇယွၼ်းထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ တေၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ် သိုၵ်းသေသူင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသမ်ႉ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁိူၼ်းဢၼ်မီး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်မီးဢႃယု 18 ထိုင် 35 ပီၼႆႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း တႃႇၵမ်ႉထႅမ် ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း 1 လိူၼ်လႂ် လႆႈပၼ် 1 သႅၼ်ပျႃး မၢင်ပွၵ်ႉ 5 မိုၼ်ႇပျႃး မၢင်ပွၵ်ႉ 2 မိုၼ်ႇပျႃး – ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႃး ၸုပ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တႃႇလူလွမ် ပႂ်ႉဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇၸူးၼႃႈသိုၵ်းသေ လူႉတၢႆမႃးၵေႃႈ မီးမႃးၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၸုပ်ႈထီႉ 8 ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမီးထိုင် 13,000 ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် သူင်ႇၸူးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၸုမ်း BACS ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-01-14T14:00:00 | https://shannews.org/archives/61418 | ၾိင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၽႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ပဵၼ်ၶဵၼ်ၵဝ်ၼႆႉ ယိုင်ႈၽုင်ၵူၼ်းယႂ်ႇ ယိုင်ႈသဵင်ႁွင်ႉလင်ယဝ်ႉ | ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 1027 ၸင်ႇတႄႇၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းတဝ်ႉၼႄဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ၼႄၾႆးၶဵဝ်လႄႈ ဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈပူင်ၸႂ်ပုင်ႈတဵၼ်ႈၵူၺ်း။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇၵွင်ႉသိုပ်ႇၵၼ်တင်း ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၵၢင်ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်း ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၸဵမ် NUG တေႃႇထိုင် ၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်လႅင်းသေ ယွၵ်ႈမွၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ လႃးလႃး။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈပင်းလူမ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈဢုပ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈ ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တၵ်းလၢမ်းႁုပ်ႇထိုင် မၢၼ်းတလေး၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ၊ ၸုမ်းဢူၺ်း လီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း MNDAA ဢမ်ႇၼၼ် TNLA ၼႆႉ တၵ်းဢွၼ်ဢဝ် PDF မိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် လူင်းတိုၵ်းပွတ်းၵၢင် ၼႆမႅၵ်းမႅၵ်း၊ ၽႂ်ထဵင်ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၽႂ်ၶတ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ လႃႇထႃႉၸႃႉၸိူၼ်းၵမ်းလဵဝ်၊ တေႃႉတႄႉတူၵ်ႇဝႃႈ တေပဵၼ်လႆႈတႄႉယူႇႁႃႉ ၼႆၵူၺ်း ၵေႃႈ မၢႆထိုင် ပဵၼ်ၽူႈၸွမ်းလင် ၸုမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်၊ ဢဝ်ၽုင်ယႂ်ႇႁွင်ႉသဵင်လင်သေ ဢိုၼ်ၵူမ်ပႅတ်ႈပိူင်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ်တႄႉၼႆႉ ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈတၢၼ်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၶႂ်ႈမီးၼၼ်ႉသႄႈ။ ထိုင်လိူၼ်သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 4 ပီ 2024 ၼၼ်ႉ MNDAA ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃး ၸုမ်းၶဝ်ၼႆႉ တိုၵ်းတႃႇလႆႈ လိူင်ႈၽွင်းငမ်း ၼႃႈတီႈႁင်းၶေႃၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ တႃႇတင်ႈမိူင်းမႂ်ႇ။ ယဝ်ႉသမ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁူမ်ႈၸွမ်းNUG သေ ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်း တိုၵ်းပႃးမၢၼ်းတလေး၊ တူၼ်ႈတီး။ တေၵိုတ်းတိုၵ်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ ပႆၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၵႂႃႇ လူၺ်ႈမိူင်းၶႄႇၶဝ်ႈၵၢင်ငူပ်ႉငီႉၸွႆႈ ၽိူဝ်ႇဝႃႈၼႆ ဢဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်လႅင်းယွၵ်ႈမွၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈတၵ်းသဵင်ပႅတ်ႈ။ ဢိူဝ်ႈဢႃႉၸႃႉၸႂ်သေ ယဵၼ်ၸိပ်းယဝ်ႉ။ ထိုင်ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 25 ၼၼ်ႉၵေႃႈ TNLA ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼပ်ႉယမ် ႁၼ်ထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈငူပ်ႉငီႉ ပၼ်ၼၼ်ႉသေ တေယွမ်းဢုပ်ႇၵုမ် ပိူဝ်ႈတႃႇလူပ်း လင်လႆႈပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ သိုၵ်းသိူဝ်သွင်ၾၢႆႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉယိုင်ႈၶႅၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸူၵ်ႉၸႂ် တီႈၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်လႅင်းသေ ဢၢၼ်းဢဝ်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႅဝ်မႃး 3/12/2024 ၼၼ်ႉ MNDAA ႁဵတ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈဝႃႈပေႃးၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်တိုၵ်းၼိူဝ်လိၼ် ၸဵမ်သၢႆဝိၼ်တႄႉ MNDAA တေပွႆႇတူဝ်တႅၼ်းထၢၼ်ႈသုင် ဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉငီႉပႃးတင်း လိူင်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆလႄႈ ပဵၼ်တီႈလီၸႃႉၸႂ်လူင်လၢင် တႃႇၸိူဝ်းဢမ်ႇႁူႉ ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ်လႄႈ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းႁိပ်ႇ ႁွမ်ႈၼၼ်ႉတႄႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၶဝ် ပွင်ႉထႃႉလႃႉလင်ႁုၵ်းႁၢႆႉႁူင်ႁႅင်း။ 29/12/2024 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ၵေႃႈ ပိုၼ်ၶၢဝ်ႇဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တၵ်းလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵႄႈလိတ်ႈလူၺ်ႈ လၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၼႆၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး၊ ပဝ်းယဵဝ်သျႅင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ၵေႃႈ တင်းၾၢၵ်ႇၵႂၢမ်းတူင်ႉတၵ်ႉပီမႂ်ႇ 2025 သေ တူၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၼႂ်းမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈတင်းလၢႆး တၢင်းၵတ်းယဵၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈငိၼ်းၵႂၢမ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ဢမ်ႇႁၼ်ၽူႈလႂ်ၸုမ်းလႂ်လႃႇ လင်မၢပ်ႇ ၼႄးဝႃႈ ၸိူဝ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမႅၵ်ႇၶႃတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸွမ်း ၵူၼ်ႈၸၵၸ(စကစ) ၼႆသႄႈ။ ၼႂ်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵၼ်တင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းဝႃႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈတၵ်ႉၼၢႆပီမႂ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၽဝ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းငူၺ်ႇသွင်ႇ လၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတႄႉ သဵင်ပွင်ႉသဵင်လႃႇ၊ သဵင်လွၵ်ႇသဵင်ငိုတ်ႈ လင်ပေႃးၸွတ်ႇတူဝ်ႈ ၵူႈၵိဝ်ႇငႅၵ်းၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉယိုင်။ ဢၼ်ႁူႉၸွမ်းလိုၵ်ႉၼႂ်းဢေႇ ဢၼ်လၢမ်းသႃးယၢတ်ႇၼမ်ႉၸွမ်း လိူဝ်သေလိူဝ်။ ၵေႃႉၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ထိုင်ငဝ်ႈႁၼ်ႁၢၵ်ႈသေ ထတ်းသၢင်ၸွမ်းယွၼ်ႉတွၼ်းၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းဢေႇ၊ ၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၽုင် ၵူၼ်းယႂ်ႇသႂ်ႇသဵင် ႁႅင်းသေ ထိူတ်းႁႂ်ႈၵူဝ်ထႃႉႁႂ်ႈလၢပ်ႇၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ၵူၺ်းလႄႈ ထိုင်တီႈ ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၵႂၢမ်းပေႃးၸၢႆႇႁၢႆ ပႅတ်ႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတၢင်ႇၸုမ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေၵိုတ်းတိုၵ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သေ ထိုင်ယၢမ်းၸုမ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် တူၵ်ႇလၢတ်ႈၸင်ႇ ထၢမ်ၶႃႈထၢမ်ၶိုင်ၵၼ်ၼႆႉ ဝႃႈလႃးၽႂ်မီးၵွင်ႈ ဝႆႉပဵၼ်ၶုၼ်ပႅတ်ႈလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉႁိုဝ်၊ ပေႃးၸႂ်ႈတႄႉၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်းၸၵၸ (စကစ) ၵူၺ်းလေႃႇ။ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးၼႂ်းၸေႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉလေႃႇ။ ပေႃးတူၺ်း တီႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸုမ်းၵႂႃႇဢုပ်ႇတီႈငူၺ်ႇသွင်ႇၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉၸိုင်- ၶေႃႈထီႉ (1) တၢင်းလူဝ်ႇၵၢၼ်မိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၾႅတ်ႇတရႄႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ။ ၶေႃႈထီႉ (2) တႃႇၽႅဝ်ထိုင်ငဝ်းလၢႆးၼၼ်ႉ လူဝ်ႇမီးၶေႃႈႁူမ်ႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်မုင်ႈၼႃႈၸူး ၾႅတ်ႇတရႄႇတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၼ်ၵူႈပႃႈၾၢႆႇယွမ်းႁပ်ႉ။ ၶေႃႈထီႉ (3) ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸဵဝ်းပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း တႃႇႁႂ်ႈလႆႈၶေႃႈႁူမ်ႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ (ၵ) ႁႂ်ႈပွႆႇလွတ်ႈပၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ ၸိူဝ်းၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၊ (ၶ) ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ် ပဵၼ်ယူႇၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၽႅဝ်ထိုင်လႂ်ႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉတီႈၼၼ်ႈ ယဝ်ႉၸင်ႇ တေမႃးၶေႃႈထီႉ (4) တေႃႇထိုင် (7)။ ၼႂ်းၸဵတ်းၶေႃႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ် line ၸီႉၸမ်ႈႁၼ်ၸႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈထီႈသၢမ် ဢၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈပွႆႇလွတ်ႈပၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸဵမ်တင်းဢၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်တိုၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သွင်ၶေႃႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းႁူမ်ႈၵၼ် တင်းသွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လူဝ်ႇပွႆႇလွတ်ႈပၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ယဝ်ႉၸင်ႇ တေလႆႈၵိုတ်းတိုၵ်း။ သင်ဝႃႈ ၸၵၸ (စကစ) ဢမ်ႇပွႆႇပၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵူၺ်းၼႃႇ၊ ၵွမ်ႉလူဝ်ႇပႂ်ႉတူၺ်း တေပွႆႇပၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇၵူၺ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၼႆႉ တေလႆႈမၢႆထိုင်ဝႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းလွတ်ႈ ဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈမႃးႁိုဝ်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူဝ်လႆႈပွႆႇပၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ ႁႃလွၵ်ႇငိုတ်ႈၶိုင်ၽီၵၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်ၶေႃႈ ထၢမ်လူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈၵၼ်ယူႇမိူၼ်ၼႆ တူဝ်တႅၼ်း EU လႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵဝ်ႈမိူင်း ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတိုၵ်း သူၼ်းၵမ်ႉယၼ်ထႅင်ႈ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း UN မၢႆ 2669 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လွၼ်ႉၵႂၢမ်းတႄႉ ႁႂ်ႈၵိုတ်း ယိုတ်း လွင်ႈပိုတ်းတိုၵ်းႁဵတ်းႁၢႆႉတီႈ ၵၼ်သေ သမ်ႉႁႂ်ႈပွႆႇလွတ်ႈပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းသႄႈ။ လွင်ႈၼႆႉလူး ယူႇတီႈၽုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းပွင်ႉမေႃးလႃႇလင်ယူႇၼၼ်ႉ တေတုမ်ႉတွပ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ် US, UK, Australia ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႃႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ် MNDAA, TNLA, AA, UWSA လႄႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႃႇ၊ ပေႃးမိူၼ်ၼၼ်ၵူၺ်းတႄႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းဢီမူဝ်း သျိၼ်း၊ လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၽႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ် ပဵၼ် ၶဵၼ်ၵဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယူဝ်ႉၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆႈသေ တေၶွတ်ႇယွတ်ႈသၢႆၵႂၢမ်းၵွၼ်ႇၶႃႈ။ | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.