date
stringdate 2015-03-26 00:49:58
2025-04-03 17:58:57
| link
stringlengths 33
35
| title
stringlengths 7
2.75k
| content
stringlengths 10
27.3k
| categories
stringlengths 9
93
|
|---|---|---|---|---|
2025-03-20T14:53:40 | https://shannews.org/archives/64093 | ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ပီၼႆႉ မီးၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈလိူဝ်ၵူႈပီ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈပိူင်ပၵ်းပီယဵမ်ႈဝၼ်း ၾၢႆႇတႆးၶိုၼ် (တႆးယူၼ်း) မႅၼ်ႈဝၼ်းလိူၼ် 5 လွင်ႈ 7 ၶမ်ႈၼႆသေ တႄႇဢဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်း ပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ(ႁိုဝ်) ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇထုင်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ပီၼႆႉ ၶွပ်ႈထိုင် 638 ပီသေ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း မီးၵူၼ်းမႃးသိုဝ်ႉၶၢႆၵိုၼ်းၶွၼ်ႈသတ်ႉၼႅၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႄႇၸဵမ်ၶမ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၶူင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽိူၼ်တၢင်ႇသုမ်ႉသွင်း ႁဵတ်းပဵၼ်ႁၢၼ်ႉတၢင်း ၶၢႆၽႂ်မၼ်းဝႆႉ ပီၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆၼမ်တႄႉတႄႉ။ ဝၼ်းတီႈ 20 မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈတင်းလၢႆ ယိူင်းၸူးထိုင် ၶႆႇသႅင်ၾၼ်းၶမ်းငိူၼ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈလူႉသဵင်ႈၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇၼၼ်ႉသေ မီးပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်း ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈယဝ်ႉ မီးပႃးၵၢၼ်တွႆႇတိုင်ႈသဵင်တိင်ႇမွင်းဝႅင်း ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးသိုဝ်ႉ ၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမႃးႁူမ်ႈတၢၼ်း ဢဝ်ၵုသူလ်ၵေႃႈ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈတႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးထုင်းတႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေဢမ်ႇႁၢႆၼႆသေ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 19 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉမႃး ၾၢႆႇႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၢင်ပွႆး ၸုမ်းၸၢႆးလူင်ၶဝ်လႄႈ သၢႆသိုပ်ႇမုင်ႉ ႁေႃႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ယင်းလႆႈတႆႈတဵၼ်းႁဵင် ႁႅၼ်းတၢၼ်းၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထုင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ၸွမ်းၼင်ႇ တၢင်းယုမ်ႇယမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးတႄႉ သင်ဝႃႈ လႆႈမႃးၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင် တေယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တေၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၵႂႃႇတင်းပီ။ ငိုၼ်းဢၼ်ၵႃႉၶၢႆလႆႈ ၼႂ်းဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇသမ်ႉ ဢွၼ်ၵဵပ်းဝႆႉပဵၼ်ငိုၼ်း ပႂ်ႉႁိူၼ်း တႃႇပဵၼ်သုၼ်ႇ မၢၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၵူၼ်းၶဝ်ႈၵၢတ်ႇသမ်ႉ ဢွၼ်သိုဝ်ႉၵိၼ်ၽၵ်းၵုမ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉ ပဵၼ်တႃႇမၢၵ်ႈမီးၵုမ်ႇထူၼ်ႈတင်းပီသေ သင်လႆႈၵိၼ်ၼေႃႇသမ်ႉ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တေႁုၼ်ႈမုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢတ်ႇထႅင်ႈ တီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ တႄႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇတီႈၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1936 ။ ဝၢႆးၼႆႉမႃး ၼင်ႇႁိုဝ် ထုင်းတေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈပွၵ်ႈသေ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-20T14:23:11 | https://shannews.org/archives/64080 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယွၼ်းၵႃႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႁႅင်း တီႈႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | တႄႇၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဝႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ႁွင်ႉဢဝ်မေႃယႃ ၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM ဝႆႉၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ တႄႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပိုတ်ႇၶိုၼ်းႁူင်းယႃလူင် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇၵူၼ်းပဵၼ် ၽွမ်ႉယဝ်ႉၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁူၺ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်၊ သင်ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃလူင်ၸိုင် တေဢမ်ႇၵဵပ်းငိုၼ်းၵႃႈၸႂ်ႉ ၸၢႆႇၼမ်ၼႆသေတႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၼင်ႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃလူင်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ႁဝ်းဢမ်ႇယၢမ်ႈငိၼ်းသေပွၵ်ႈ။ ၶဝ်ယွၼ်းၵႃႈတီႈၼွၼ်းႁဝ်း ၼိုင်ႈၶိုၼ်းၼႆႉ 15,000 ပျႃး။ ၼႆႉပႆႇပႃးၵႃႈ ယႃတူဝ်ႁဝ်းလူင်။ သမ်းၶဵမ်ၼၢဝ်ဢွၼ်ႇ ၼိုင်ႈမၢၵ်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈပၼ် ဢၢၼ်ႇႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၸၢႆႇငိုၼ်းဢွၼ်တၢင်း ၶဝ်သမ်ႉဢမ်ႇယႃပၼ်ႁဝ်း ဢီႈသင်။ ပၢႆသေလိူဝ် ႁဝ်းဢမ်ႇမီးငိုၼ်းယဝ်ႉ ၵႃႈဢီႈယႃၵေႃႈ ၶဝ်ယွၼ်းၵႃႈဝႃႈၵႃႈ။ တေဝႃႈ ၵႂႃႇယႃတၢင်ႇတီႈၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၼမ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈသထေးလူး။ ၵိၼ်းယူႇဢိူဝ်ႈ” – ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေႃႉဢဝ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ (လၢဝ်ႇၵၢႆး) တင်းၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ တီႈႁူင်းယႃလူင် ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယူတ်းယႃပၼ်လႆႈ တၢင်းပဵၼ်ႁႂ်ႈၸေးမဵဝ်းမၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵႂႃႇသူင်ႇၼႃႉၶဝ် ယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇ ပေႃႉထၢတ်ႈမၢၼ်ႇ ၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ သဵင်ႈႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ႁဝ်းၵႂႃႇပေႃႉ ထၢတ်ႈမၢၼ်ႇ လႆႈပၼ်ၶဝ် 4 သႅၼ် 4 မိုၼ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈတႄႇ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ၵႃႈဢီႈယႃ တေယႃပၼ်လၢႆလၢႆၼႆလႄႈ ႁဝ်းၵေႃႈၸင်ႇၵႂႃႇ။ ႁဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ ပေႃးၶဝ်ဢဝ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇဢဝ်ၼမ်ၼင်ႇ ၵဝ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ၼႃႇ။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉၶႃႈၼႆႉ ၵိၼ်းၸႂ်ၵျႃႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ တေဝႃႈဢမ်ႇယႃသေမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႆၵေႃႈ ၼႃႉႁဝ်းသမ်ႉ ပေႃးၵိၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တီႈႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် တေႃႉတႄႉ ယူတ်းယႃပၼ်လႆႈ ၶႆႈဝတ်းၼၢဝ်၊ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ၊ ၵူတ်ႇထတ်းပၼ် တၢင်းပဵၼ်ၶူးၼင်လႄႈ ၶေႃး၊ ပေႃႉထၢတ်ႈမၢၼ်ႇပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ တွၼ်ႈတႃႇ တၢင်းပဵၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇယူတ်းယႃပၼ်လႆႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်ၵႆႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလီပဵၼ်။ ၼႆႉပဵၼ်ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်းလူး။ ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်ၼႆႉ မီးၽူႈမၢၵ်ႈ မီးသထေးၶဝ် လူႇဝႆႉၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၵွတ်းၽၢၼ် ဢမ်ႇမီးႁႅင်းငိုၼ်း ၵႂႃႇယူတ်းယႃၼၼ်ႉၼႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇယူႇလီ တေလႆႈၼွၼ်းၶၢင်ႉသေ ယႃၼႆ ၵႃႈတီႈၼွၼ်းၵေႃႈ ဝႃႈယွၼ်းဝႃႇ။ ဢမ်ႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈငိၼ်းသေပွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတႄႉ တၢႆလၢႆလၢႆၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ။ သင်မိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈလီ ႁႃငိုၼ်းငၢႆႈၼႆတႄႉၵေႃႈ ဝႆႉၵမ်ႉလႄႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ပၢႆသေလိူဝ် လႆႈပၢႆႈပၢင်တိုၵ်း သုမ်းၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၵူႈလွင်ႈ ၵၢၼ်တႃႇႁဵတ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး။ ပၢႆႈသေပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း တႃႇၵိၼ် ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ပေႃးၵိၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉ တႃႇၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်ၼႆႉ ၵဵပ်းဢဝ်ၶွၼ်ႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းသေ သိုဝ်ႉဝႆႉလူး။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆႇၵႃႈယႃႈယႃၶိုၼ်းၼႆႉ ပႆႇၸႂ်ႈလွင်ႈမၼ်း။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ယိင်ႈႁိုင်ယိင်ႈမိူၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်းတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပိူင်ႈသင်ၵၼ်” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸၢင်ႈဢဝ်မေႃယႃ ၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM ဝႆႉၼၼ်ႉ မႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်ဝႆႉလႄႈ လႆႈႁူႉဝႃႈပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈတင်းသဵင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သင်ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇယူႇလီ ၶႂ်ႈယူတ်းယႃတူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတၢင်း ပဵၼ်ၼႆၸိုင် လႆႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းၵူတ်ႉၶၢႆသေ ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁွင်ႈယႃပရႁိတ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႃးႁူႇ ပိုတ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-20T12:50:25 | https://shannews.org/archives/64055 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း | ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉႁဵင်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ပၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်းမၼ်း တင်းမူတ်း တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၼႆႉသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈဝေႃးလၶႄႉ၊ ၽႃသွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ယွၼ်ႉႁိူၼ်းယေးၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၾႆးမႆႈလူႉၵွႆလႄႈ တႃႇတေပွၵ်ႈ မိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်ပၢႆႈမႃးတီႈၼႆႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇၼႃ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝေႃးလၶႄႉ၊ ၽရူသူဝ်ႇ၊ ၽႃသွင်း ၊ တီႇမေႃးသူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉႁိူၼ်းယေးၶဝ် ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၺႃးမၢၵ်ႇလူႉၵွႆမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ပၢႆႈမႃးမီးၸမ် 4 ပီယဝ်ႉ။ ပေႃးမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႆ လႅပ်ႈဢမ်ႇမီးတီႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ လိုပ်ႈၶဝ်မိူဝ်းၼႆ ႁဵတ်း ႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်း၊ ၵႃႈလႆႈသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇတီႈၼႆႈၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်းလႄႈ ၸင်ႇယူႇတီႈၼႆႈ ပေႃးမီးႁိူၼ်းတႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈမိူဝ်းယူႇႁိူၼ်းယေး ၽႂ်မၼ်းယူႇ။ ၶဝ်တေဢဝ်လၢႆးတၢင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်သေ လိုပ်ႈတႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ပေႃးတေမိူဝ်းၼႆ တေလႆႈၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းပၢႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ် လႆႈပွႆႇပိုၼ်ႉပႅတ်ႈ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးသေမႃး သင်မိူဝ်းၶိုၼ်း ၼႆ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၽိူၼ်ဝၢၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လႅပ်ႈတေလူႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတေမိူဝ်းတင်ႈတူဝ် သၢင်ႈၶိုၼ်းမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇမီး ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇမီး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ “ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ မိူၼ်ၼွင်ႉယိင်းၶႃႈ မိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းပၢႆႈမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်မႃး ၽိူဝ်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ တႃႇတေႁႃၼမ်ႉၵိၼ် တၢင်းတေယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းၶဝ်တႄႉ တေငၢႆႈလူမ်ၸႂ်ဢိတ်းၼိုင်ႈယူႇ”- ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢၼ်တေမႃးၵမ်ႉၸွႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလႄႈ တႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၶဝ် တေႁဵတ်းႁိုဝ် တင်ႈတူဝ်ၶိုၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝူၼ်ႉပေႃးဢမ်ႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈမႆႈၸႂ်သေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်တၢင်းၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းတႄႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ဢေႃႈ။ တီႈဝၢၼ်ႈၶႃႈၶဝ်ၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် လႆႈမႆႈၸႂ်တႄႉတႄႉ။ ပေႃးဝႃႈ မိူဝ်းယူႇလႆႈၵေႃႈ တေလႆႈၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်ထႅင်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး – မိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် တေပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ပႃးလွင်ႈပၢင်တိုၵ်း၊ သင်ပွၵ်ႈမိူဝ်းသေ တေလႆႈပၢႆႈထႅင်ႈၼႆ ၸၢင်ႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းပၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၶဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵႆတႄႉၵႆယူႇ ပေႃးယူႇတီႈဝၢၼ်ႈသေတူၺ်းတႄႉ မၼ်းႁၼ်ၸႅင်ႈလီၼႃႇ။ ၶဝ်သမ်ႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းလွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မႆႈၸႂ်ဢေႃႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉၶဝ်ၽုၵ်ႇဝႆႉ ထူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်းၵမ်းမၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းသႂ်ႇသေ လႆႈၶိုၼ်းပၢႆႈမိူဝ်း မၢင်ဝၼ်းၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇသူၼ်ၶိုင်ႈဝၼ်းသေ လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ မၢင်ဝၼ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ ၶူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉသေႇသေႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း ၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ယၢင်းလႅင် လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ တၼ်းသဝ်းလႄႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်းသေ သွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင် ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-20T11:15:32 | https://shannews.org/archives/64045 | တီႉလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၵိုင်ႇငိုၼ်း 96 ပီႊလီႊယၼ်ႊ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ | တပ်ႉပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ ယႃႈဢႆႊသ် 3.465 တၼ်ႊ (3 တၼ်ႊပၢႆ) လႄႈ ၶႅတ်ႉတမိၼ်း 200 ၵီႊလူဝ်ႊ ဢၼ်တေၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈလႄႈ ဢၼ်တေသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်း မိူင်းမလေးသျႃး ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 06/03/2025 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁၼ် ယႃႈဢႆႊသ် 1.2 တၼ်ႊ (ၼိုင်ႈတၼ်ႊ ပၢႆ) ၼႂ်းသူၼ်တီႈၼိုင်ႈ တီႈပွတ်းၸၢၼ်း ဝဵင်းမႂ်ႇတၵူင်ႇ၊ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တၢၼ်းလုၼ်ႇ၊ ဝေႇယႃႇ ဢွင်ႇ၊ တၢၼ်ႉၵွင်းသႅတ်ႉ(သန့်ကောင်းဆက်)၊ ယေးယိၼ်ႉၼၢႆႇ၊ လႃႉတၢၼ်းဢူး ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိၼ်ႇမွင်ႇဝိၼ်း ယူႇတီႈဝဵင်းပၢင်သၢင်း ၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝႃႉၵုမ်းၵမ် သူင်ႇမႃးပၼ်တီႈ တၢၼ်းလုၼ်ႇ တႃႇပိုၼ်ၽႄႈၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းလႆႈထႅင်ႈ ယႃႈဢႆႊသ် 1.265 တၼ်ႊ (ၼိုင်ႈတၼ်ႊပၢႆ) လႄႈ ယႃႈၶႅတ်ႉတမိၼ်း 200 ၵီႊလူဝ်ႊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဢူၵ်ႉၵလႃႇပႃႉ ႁွင်ႇ တိူင်းတႃႈၵုင်ႇ။ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ဢၢၼ်းတေသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းမလေးသျႃး ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵွင်ႉၵၼ်ဝႆႉတင်း ယေးဝိၼ်းလႄႈ တင်းမေးၼၢင်းမၼ်း မတီႇတႃႇမျိၼ်ႉ ၽူႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ဢၼ်လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ လၢႆလၢႆတီႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႉၺွပ်းလႆႈဝႆႉ ၵူၼ်း 14 ၵေႃႉ ၊ ပၢႆႈလွတ်ႈဝႆႉ 3 ၵေႃႉၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – The Irrawaddy | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်'] |
2025-03-20T10:51:57 | https://shannews.org/archives/64039 | ၶိူင်ႈမိၼ်လမ်းၼိုင်ႈ ယၢတ်ႇတူၵ်း တီႈမိူင်း Honduran မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် | ဝၼ်းတီႈ 17/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တၢင်ႇၵူၼ်း Jetstream လမ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတီႈၵုၼ်ရူဝ်ႊဝႃႊ တၢၼ်းသေ မိၼ်ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင် ယၢတ်ႇတူၵ်း ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 7 ၵေႃႉ လႆႈၸွႆႈ ထႅမ်ဝႆႉ 10 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ပၢင်ႇလၢႆႇ ၵႃႊယေႊပီႊယၼ်ႊ (Caribbean) မိူင်းႁုၼ်ႊတူႊရႅတ်ႊ (Honduran) ၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊ ပွတ်းၵၢင်။ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇတေႃႉသူင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 14 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် 3 ၵေႃႉ။ ထူပ်းႁၼ် ပွတ်းတွၼ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်လူႉၵွႆ တီႈပၢင်ႇလၢႆႇ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တၢင်းၵုၼ် မွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉတႄႉ တီႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ 1 ၵေႃႉ၊ မိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႈ 1 ၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယုပႆႇတဵမ် 2 ၵေႃႉ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ တေဢၢၼ်းမိၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တီႈဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် La Ceiba – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-19T22:30:37 | https://shannews.org/archives/64035 | TNLA ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 လႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ | သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼႄးတၢင်းၽိတ်းတႅပ်းမႆႉတႃႇႁဵတ်းႁိူၼ်းၼႆသေ တီႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ပဝ်း 17 ၵေႃႉလႆႈလိူၼ်ယဝ်ႉၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇပေႃႉထုပ်ႉထဵတ်ႈထၢမ်မၢတ်ႇၸဵပ်းမႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်လႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 17 ၵေႃႉၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၵဵင် (ၵျွင်းၵုင်း) ဢိူင်ႇပၢင်ပဝ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၺႃးသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼႄးဝႃႈၽိတ်းမၢႆမီႈ ပၵ်းပိူင် တႅပ်းမႆႉသၵ်း ၼႆသေ တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/01/2025 ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 26/2/2025 ၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉ ယွၼ်ႉၺႃးပေႃႉထုပ်ႉထဵတ်ႈထၢမ်လႄႈ လႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ TNLA ၼႄးဝႃႈ ၶဝ်ၵႂႃႇတႅပ်းမႆႉတီႈႁူဝ်ဝၢၼ်ႈမႃးႁဵတ်းႁိူၼ်းၼႆႉၽိတ်းမၢႆမီႈၶဝ်ၼႆသေ တီႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈမႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽုၵ်ႇဝႆႉၸဵမ်လႂ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် SSPP တူင်ႉၼိုင် ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ TNLA ပႆႇမႃးယူႇပုၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႅပ်းၸႂ်ႉမႃးတႃႇသေႇ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဝႃႈသင်။ တႅပ်းႁဵတ်းႁိူၼ်း ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၵူၺ်း။ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ ၶၢႆတီႈလႂ်သေပွၵ်ႈ။ တလဵဝ် ၶဝ်ဝႃႈၽိတ်းမၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၶဝ်ဝႃႇ ၸူဝ်ႈၶဝ်မႃးယူႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း မွၵ်ႈပီၼိုင်ႈၼႆႉ ၶဝ်တမ်ႉဢမ်ႇတွၼ်ႉမႃးသပ်းလႅင်းၼေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေပွၵ်ႈဝႃႈ မၢႆမီႈၶဝ်ပဵၼ်သင်လၢႆလၢႆၼႆ။”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈတီႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတႅပ်းမႆႉယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တီႉၵႂႃႇပႃး ထေႃႈလႃႈၵျီႈ တၢင်ႇမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇပႃး။ ၵုမ်းၶင်ဝႆႉလိူၼ်ၼိုင်ႈတဵမ်တဵမ်။ ၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ပေႃႉထုပ်ႉဝႆႉပႃး။ ၽွင်းပွႆႇမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁွႆးပေႃႉထုပ်ႉဝႆႉၸွမ်းတူဝ်သမ်ႉပေႃးမၢၼ်ႉၵမ်ႇလမ်ၵႂႃႇမူတ်း ။ ဢၼ်ပူၼ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းၼႆႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းပၼ်ၵၢင်ႉၵႄႇ တွၼ်ႈတႃႇၼိုင်ႈၵေႃႉ 10 သႅၼ်ပျႃးသေ ၵၢင်ႉၵႄႇၸွႆႈဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးပၼ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းလွႆတႄႉ ဢမ်ႇယွၼ်းငိုၼ်းၶႃႈၼႃ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇလႆႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈဢဝ်ငိုၼ်းပၼ်တီႈၵၢင်ႉၵႄႇၶဝ် ၵႂႃႇၸွႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ငိုၼ်းၼၼ်ႉၵၢင်ႉၵႄႇ ဢဝ်ၵႂႃႇပၼ်ၽႂ်တီႈလႂ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်း TNLA တီႉၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉ ၸဵပ်းႁႅင်းလႄႈ ဢၼ်လႆႈယူတ်းယႃႇတူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉပဵၼ် လုင်းၸၢႆး ဢႃယု 50 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းၵလႃး ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈၵျွင်းၵုင်း ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်သိုၵ်း ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ပီ 2023 ။ “လုင်းၸၢႆးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ထုပ်ႉပေႃႉမင်လႄႈ သမ်ႉပေႃးၵမ်ႇဝႆႉတင်းတူဝ်၊ တီႈၶေႃႈမိုဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁွႆးၶဝ်ၶတ်းသေႃးမိုဝ်းဝႆႉ သမ်ႉပေႃးၵႂ်ႈပေႃးပွင်းလူင်ဝႆႉ။ တလဵဝ် လႆႈႁွင်ႉမေႃယႃ မႃးသမ်းၶဵမ်ပၼ် တီႈႁိူၼ်း ၊ ဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းၵၼ်ၵေႃႈပႃး ဢမ်ႇပေႃးမေႃလၢတ်ႈမေႃတွပ်ႇၵေႃႈႁင်းမၼ်းယူဝ်ႉ။ သိုၵ်းလွႆဢမ်ႇၶိုတ်းၸႂ်လႄႈ ပေႃႉပၼ်မၼ်းၼႆ ၶႂ်ႈၸဵပ်းႁႅင်းဝႆႉတူၺ်းတႄႉ ” – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး TNLA ယူႇၵေႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉၾူၼ်း ဢမ်ႇတွပ်ႇပၼ်။ ဢၼ်ၶဝ်မႃးတီႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 22/01/2025။ လႆႈၵႂႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 17 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၼၢင်းယိင်း 5 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 14 ပီ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ 10 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွင်းၵုင်း ဢၼ်ၺႃးတီႉမတ်ႉၵႂႃႇပဵၼ် ၸၢႆးထူၺ်းမွင်ႇ၊ ၸၢႆးၵၢၼ်ႇၺုၼ်ႉ၊ ၸၢႆးၺုၼ်ႉဝုၼ်း၊ ၸၢႆးဢွင်ႇၸေႃႇ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇဢွင်ႇ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇသူၺ်ႇ၊ ၸၢႆးလႃႉဢူး – (7) ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပဵတ်းသမ်ႉ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၾႆးသမ်ႉ 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းလၢင်း 4 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 14 ပီ 2 ၵေႃႉ။ ဝၢၼ်ႈလူင်ၵဵင် (ၵျွင်းၵုင်း) ၼႆႉ မီးၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင် ယၢၼ်ၵႆၵၼ် မွၵ်ႇ 1 လၵ်း မီးၼႂ်း ဢိူင်ႇပၢင်ပဝ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ။ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈဢၼ် သိုၵ်း SSPP သိုၵ်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ PDF ၶဝ်ၵႂႃႇမႃးတူင်ႉၼိုင် ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း။ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-19T18:00:00 | https://shannews.org/archives/64025 | ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ မိူင်းထႆး ၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ဝုၼ်းၸုမ်ႉ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ မိူင်းထႆး ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း ၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တီႈဝဵင်းလူင်မိူင်းၵွၵ်ႇ (ၵုင်းထဵပ်ႈ) ၸိုင်ႈထႆး – ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉတီႈၼႂ်း Instagram မၼ်းၼၢင်းၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်းလႄႈ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးသေ ၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – aimpintongta IG/ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ မိူင်းထႆး ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း ၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ဢိင်ၼိူဝ် ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပွၵ်ႈၼႆႉ တေယေႃမုၼ်ၵႂႃႇပိုၼ်ၽႄႈသႃသၼႃ တၢင်းမိူင်းထၢႆႊဝၼ်ႊလႄႈ မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Tachileik News Agency တႄႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵိင်ႇၽႄငဝ်ႈငုၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈ ၶူးဝႃးပေႃႈ လၢတ်ႈၼႄတႄႉ ဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ တေၵႂႃႇထၢႆႊဝၼ်ႊ ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 -11 ၼႆႉ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇပိုၼ်ၽႄႈသႃသၼႃ တၢင်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 မိူင်းလႃး NDAA ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃး တီႈမိူင်းၽူင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းယဝ်ႉ သိုပ်ႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇမိူင်းထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-19T16:50:53 | https://shannews.org/archives/64018 | လုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈတီႈၵဵင်းမႆႇ တေဢမ်ႇတေႃႇဝီႊသႃႊပၼ် ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းတဵမ်ထူၼ်ႈ | ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၵေႃႉလႂ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း။ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉတၢင်ႇ တီႈတၢင်ႇမိူင်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶရူဝ်ႊၼီႊ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၸိူဝ်းလေးၶႅၼ်လေးၶႃသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်း ၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉ တီႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းဢမ်ႇယူႇသဝ်းလႆႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမိူင်းထႆး။ ၼႂ်းပီသွင်ပီၼႆႉတႄႉ ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ ပႃးၸဵမ် ၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီး၊ ၵူၼ်းမီးၸိုဝ်ႈသဵင်၊ ၵူၼ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈသုင် ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းပုၼ်ႉၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈထႆး၊ ယူႇသဝ်းၸွမ်းဝဵင်း ယႂ်ႇဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ – ၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ယူႇၸွမ်းဝီႊသႃႊဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝီႊသႃႊႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ လုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သင်ဢမ်ႇၼႄလႆႈဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းတဵမ်ထူၼ်ႈ တေဢမ်ႇတေႃႇပၼ် ဢႃယုဝီႊသႃႊ Visa ပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ မိူင်းထႆး။ ၵမ်ႈၼမ် ႁၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂ်ႈၵမ်ၵိၼ်းၵူၼ်းႁွတ်ႈမိူင်းထႆးၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17/03/2025 ၼႆႉ လုမ်းတၢင်ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သင်ဢမ်ႇၼႄလႆႈ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉလႄႈ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း ႁူင်းပလိၵ်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇတေႃႇဢႃယုဝီႊသႃႊ Visa ပၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း ဢၼ်တေလႆႈယွၼ်းဢဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝႂ်လၢႆးငၢၼ်းတူဝ် 30 ဝၼ်း TM 30 ဢၼ်ၼႄတီႈယူႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ တၵ်းလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်ႇယိုၼ်ႈပႃး ၸင်ႇတေ တေႃႇဢႃယု Visa ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈပၼ် ၼႆထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိမ်သဝ်းတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႈယဝ်ႉဢမ်ႇသူႇၸႂ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်။ ဝၢႆးသေ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၽွင်းငမ်းမိူင်း ယဝ်ႉတႄႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၶိူဝ်းမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၵူၺ်း ဢၼ်ၵႆႉၶၢႆႉပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဝၢႆးၼႆႉတႄႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢႆႉဢွၵ်ႇမိူင်းၼမ်။ မႃးၶွၼ်ႈဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်မႃးလၢႆပုၼ်ႈ။ ၸိူဝ်းလတ်း ၶၢမ်ႈၶူဝ်တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆသေ ၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၾၢၵ်ႇမၢႆၾၢင် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) ဝႆႉ တီႈလုမ်းၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၶဝ်ႈမိူင်း – မိူင်းထႆး။ သမ်ႉဢမ်ႇမီးၽႂ် ပွၵ်ႈဢဝ်ၶိုၼ်းလႄႈ မၢႆၾၢင်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵွင်ႈယူႇဝႆႉတီႈမႄႈသၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ယွၼ်ႉၼၼ် လုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸင်ႇဢွၵ်ႇပိူင် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးႁိုဝ်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၾၢႆႇတေႃႇဝတ်းဝႂ်ၵဵင်းမႂ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ႁၢႆၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉယဝ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢေႇဢေႇ။ ပေႃးၼႂ်း 100 ၵေႃႉၼႆႉ မိူဝ်းၶိုၼ်းမွၵ်ႈ 2 ၵေႃႉၼႆႉ ၵူၺ်း။ မၢတ်ႈပုင်ႇတိၼ်ႇ ၶဝ် ဢၼ်မႃးၾၢၵ်ႇဝႆႉ တီႈတေႃးမေႃးသေ ၶဝ်ႈမႃး 7 ဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်း မီးပဵၼ်လၢႆႁူဝ်ႁဵင်ၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ မွၵ်ႈလိူၼ် 11 ၼႆႉ သမ်ႉပေႃးမီးပဵၼ် 3,000 ပၢႆယဝ်ႉၼႆ။ တီႈမႄႈသၢႆၼၼ်ႉ။ ပေႃးပီၼႆႉတႄႉ ၼပ်ႉဢမ်ႇထူၼ်ႈလႆႈယဝ်ႉယူဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁပ်ႉႁွင်းသင်ပၼ် လိူဝ်သေ လွင်ႈဝႂ် ဝီႊသႃႊ တႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ (Attestation for Visa Extension) ၼႆယဝ်ႉ။ တႃႇပိၼ်ႇၽႃသႃ Notarial ၼူဝ်ႊ ထရီႊလႄႈ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ တေႁဵတ်းပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းလႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇယူႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၵူၺ်း။ ဝႂ်ၸိူဝ်းလူဝ်ႇပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တၵ်း တေလႆႈဢဝ်ဝႂ်တႄႉမၼ်းမႃးပႃးၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်လိၵ်ႈၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈလုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈတႄႉ ပႆႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈသင် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁွတ်ႈၵုင်းထဵပ်ႈ တိုၵ်ႉၵႂႃႇယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တႃႇပိုတ်ႇပပ်ႉယေးငိုၼ်းလႄႈသင် တႃႇႁဵတ်းဝႂ် လၢႆႊသိၼ်ႊရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ ဢမ်ႇလူဝ်ႇဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉလႄႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသင်ၼႆ ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉတီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁွတ်ႈမိူင်းထႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းယၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ၸႄႈၵႅင်း ၵေႃႈ ယင်းလႆႈႁၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ မၢင်ၼႃႈတီႈၵေႃႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉၵေႃႈ မီးလႄႈ သင်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းၼႃႈ တီႈၼၼ်ႉသမ်ႉ တႃႇတေလႆႈဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းၼင်ႇၶဝ် လၢတ်ႈၼၼ်ႉတေယၢပ်ႇ။ မၢင်ဝဵင်းၼႆႉ ယႃႇဝႃႈတေၵႂႃႇယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တေႃႈၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ယင်းဢမ်ႇၵုမ်း သင်လႆႈၼႆ မေႃယႃယိင်း CDM ဢၼ်ႁွတ်ႈဝႆႉမိူင်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်း CDM ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထိုင်တီႈဝႃႈ တေပွၵ်ႉ တေယွမ်ႇ ၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးႁူင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပေႃးသဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ် black list ဝႆႉ သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႂႃႇ ယွၼ်းလႃႇ။ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇ။ ၶဝ်တေမီးၽႅၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ထႅင်ႈ ၶဝ်တေၶႂ်ႈတဵၵ်းငႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ထႅင်ႈ ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ။ လႃးလႃးလႄႈ ဢမ်ႇ ယွၼ်းလႆႈ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းသမ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇၼႆ ၶဝ်လူဝ်ႇမီးၶေႃႈၵႄႈပၼ်ဢေႃႈ။ ဢၼ်ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်တင်းပၼ်တၢင်းမႆႈၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈ ဢဝ်သုၼ်ႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း – ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် (Free Visa) 14 ဝၼ်း (ႁိုဝ်) ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉဝီႊသႃႊဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ 3 လိူၼ်သေ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုပ်ႇတေႃႇဢႃယုဝီႊသႃႊသေ သိုပ်ႇယူႇလႆႈထႅင်ႈလူၺ်ႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းသင်။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ သင်ဢမ်ႇမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉလႄႈ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းပလိၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိုင် တေဢမ်ႇတေႃႇပၼ်ၼႆလႄႈ မိူၼ်တင်းဝႃႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈပၼ်ႁႅင်းဢီး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵမ်ၵိၼ်းၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူင်းတႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၶႂၢင်ႉယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လူဝ်ႇတၢင်ႇ ယိုၼ်ႈယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းသေလွင်ႈလွင်ႈ တီႈလုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈ ၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၼႆၸိုင် တေႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း ၸင်ႇတေလႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၼူဝ်ႊထရီႊၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တေၸၢင်ႈႁိုင်ထိုင် 14 ဝၼ်း။ ၶၵ်ႉၵၢၼ်လႄႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉ တေတႄႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႂ်း ဝၼ်းတီႈ 19/03/2025 ၼႆႉၵႂႃႇ – လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-19T17:47:51 | https://shannews.org/archives/64012 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ | ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝူင်ႈထီႉသွင်ၼႆႉမႃး ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁွင်ႉဢဝ်ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈၵဵပ်းပၼ်ၵူၼ်း တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် တေလႆႈႁႃၵူၼ်းပၼ် တႃႇသၢမ်ၵေႃႉသေ တေလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်း ဢႃယု 16 ပီ တေႃႇထိုင် 45 ပီ။ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵဵပ်းပၼ်ၵူၼ်းမႂ်ႇ တႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉ – ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပွၵ်ႈပူၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၵူၼ်းၼႆသေ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈႁႃပၼ်ၵႂႃႇ ဢေႇသုတ်း ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈသွင်ၵေႃႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇၵဵပ်း ဢမ်ႇယွၼ်းထႅင်ႈယဝ်ႉၼႆ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်သေ ၸႂ်ႉ ႁႃပၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ထႅင်ႈ။ ပေႃးႁဝ်း ဢမ်ႇႁႃပၼ်ၶဝ်သမ်ႉ ၶဝ်တေမႃးႁႃၺွပ်းဢဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁင်းၵူၺ်းၼႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းယိင်ႈၶႅၼ်း ၵိၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵႃႈလႆႈႁႃပၼ်ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵဵပ်းသိုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈၸတ်းၵၢၼ် ႁႃပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်း ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်းၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇ တႃႇယူႇပႂ်ႉႁိူၼ်းၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶၢၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်း ပွၵ်ႈၵမ်းဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်း လိူၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ “မိူဝ်ႈတႄႇတႄႉဝႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 500 ငိုၼ်းၶႄႇဝႃႇ။ ၽိူဝ်ႇႁႃၵူၼ်းသူင်ႇပၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၶဝ် ယွၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သမ်ႉဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ်တဵမ်လႄႇ။ ပိူၼ်ႈၵေႃႈ မီးၼႃႈ ႁိူၼ်းတႃႇလဵင်ႉလူး။ မိူဝ်ႈလဵဝ် သမ်ႉ လူတ်းငိုၼ်းလိူၼ်လူင်း တိၵ်းတိၵ်း။ တႃႇလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းပေႃးဢမ်ႇၵုမ်ႇ။ မၢင်ပွၵ်ႈ ၵူၼ်းတၢင်းႁိူၼ်း ယင်းလႆႈသူင်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်းဢွၵ်ႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၺႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းတဵင်မိပ်ႇဢီး ၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႅင်းၼႃႇသေ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၸင်ႇပၢႆႈဢွၵ်ႇတပ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇတပ်ႉမႃးၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸွမ်းႁႃၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်းသေ ၵႂႃႇပၼ် တၢမ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်းမီးသေ ထိုင်ၸမ်တၢႆယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်မႃးသူင်ႇပၼ်တီႈႁိူၼ်း ၶိုၼ်းၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈပိူင်ပဵၼ်တႄႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းၵႂႃႇ ႁဵတ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉ လၵ်ႉပၢႆႈမႃးႁိူၼ်းသေ ၶဝ်ၶိုၼ်းမႃးၺွပ်းၵႂႃႇ ထိုင်တီႈၼၢဝ် ပဵၼ်ၵိၼ်ႁႅင်း။ ၶဝ်ဢဝ်မႃးသူင်ႇတီႈႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်း ဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃ တမ်ႉဢမ်ႇတၼ်းထိုင်ဝူင်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးတၢႆယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇလၢတ်ႈၶဝ် တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ (ရဲစခန်း) ၶဝ်တွပ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၶဝ်ၼႆဝႃႇ။ ပွႆႇမၼ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၵႅၵ်းတႄႉဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ လိူဝ်သေ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေဢမ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းၼႆသေ ႁူၺ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း။ ဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ ႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းယူႇဝႆႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-19T15:48:27 | https://shannews.org/archives/64007 | ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈသႅၼ် သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် | လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းထႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၶႄႇ ဢိၵ်ႇလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ(ႁိုဝ်) ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယူႇသေတႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇႁၢႆမူတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီးမွၵ်ႈၼိုင်ႈသႅၼ်ၵေႃႉ ယူႇ ၼႆ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ ၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ်တူၺ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ မွၵ်ႈ 5,000 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ မႃးၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၺႃးထုၵ်ႇၶၢႆၵိၼ်လႄႈ တဵၵ်းတဵင် ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပႃးၸႂ်သေ တင်ႈၸႂ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်းယူႇ။ သွင်သႅၼ်ၼႆႉ ၶူၼ်းလေႃး ၵၼ် ဝႆႉယူႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ်ၼႆႉသေ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇ ၵႄႈၵၢင် 50,000 လႄႈ 100,000 ၵေႃႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵႂႃႇလႆႈဢိတ်းဢီႈၵူၺ်းသေ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ယင်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းၼမ်တႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းၶႄႇၶဝ် လႆႈၶေႃႈမုလ်းဝႆႉတႄႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်လႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်း ပၵ်းပိူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃး ၽႅၼ်ႉယူႇၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇမွၵ်ႈ 3,700 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းပၵ်းပိူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း (ႁိုဝ်) ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ပေႃးတေဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်လႄႈ ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး လႆႈတတ်းၶၢတ်ႇၾႆးၾႃႉ၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ယူႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သေ ႁပ်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်း လူၺ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉယူႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူင်းၽႂ်ႇမိူင်းမၼ်း တႃႇ 3,500 ၵေႃႉယဝ်ႉၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး Bangkok Post ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-19T20:00:00 | https://shannews.org/archives/64004 | ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ – လွင်ႈၼၢင်းယိင်းၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း | ဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ။ တႃႇယုၵ်ႉယွင်ႈ ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆသေ – ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်းလႂ်ၼၢင်းယိင်းမီးသုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း။ ဢိင်ၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းသေ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မီးၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တေဢဝ်မႃးမွၵ်ႇၶႆႈၼေပၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉၼၢင်းယိင်းၸိုၼ်ႇၽိုတ်ႉၶဝ်ႈမႃး တီႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မႃး ၊ လႆႈတီႈယူႇ ပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၼႂ်းသၽႃး ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ။ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇတၼ်းႁဵင်းသုင်သုတ်း ၼႂ်းလုမ်း/ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တူဝ်တႅၼ်း ၼၢင်းယိင်း ယင်းတိုၵ်ႉဢေႇမၢင်ဝႆႉယူႇ ။ တေလႆႈဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း မီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မႃး ၵွၼ်ႇၼႃႈ ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 20 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းၵမ်ႉဢေႇၵူၺ်း မီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 20 ၸမ်သဵင်ႈတႄႉ ငဝ်းလၢႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇသေ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၵိုတ်းၵမ်ႉဢေႇၵူၺ်း။ ထိုင်မႃးၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး ။ မိူၼ် ၼင်ႇ မိူင်းသေႃႊတီႊဢႃႊရေႊပီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတူၵ်းလိုၼ်းလိူဝ်သေ ပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ(ဒေသန္တရ ရွေးကောက်ပွဲ) ပီ 2015 ၼၼ်ႉ လႆႈပၼ် ၶႂၢင်ႉၼၢင်းယိင်း မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မႃး။ (မိူင်းသေႃႊတီႊဢႃႊရေႊပီးယိူဝ်ႊၼႆႉ ဢမ်ႇၵႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတူဝ်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ။) ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၼၢင်းယိင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း မီးသုၼ်ႇလႆႈ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူၺ်ႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊၼိတ်ႊသတၼ်ႊ ဢၼ်တူၵ်းၵႂႃႇတႂ်းမိုဝ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႃႊလီႊပၢၼ်ႊၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇပႆႇႁိုင်သင်ၼႆႉၵူၺ်း ၼၢင်းယိင်း လႆႈ သုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းမိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊၶဝ် မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႃႊလီႊပၢၼ်ႊၵုမ်းၵမ် ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၼၢင်းယိင်း လႆႈထုၵ်ႇပၢၵ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတၢင်းၼမ်ၼႆ – ၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UN Women) လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼၢင်းယိင်းမိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊ ၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းဝႆႉ ၸၼ်ႉၸႄႈတွၼ်ႈ ၊ ၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းသေၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်ၵၢင်ပီ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 19 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူႈ ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်း ၵူၼ်းၸၢႆးၵူႈၵေႃႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင် ၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်းၵမ်ႈၼမ် ယင်းတိုၵ်ႉထုၵ်ႇပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ၊ ပႆႇမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈ ၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ်။ ထိုင်မႃးပီ 1894 ၼၼ်ႉ မိူင်းၼိဝ်ႊသီႊလႅၼ်ႊ ပဵၼ်မႃးမိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ပၼ် သုၼ်ႇၼၢင်းယိင်းလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်း တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ ။ ပႅၵ်ႊတီႊယႅၼ်ႊ(ဘက်စ်တီယန်) ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် တီႈၸုမ်း Global Change data Lab ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈ UK လၢတ်ႈဝႃႈ – မိူဝ်ႈသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 တႄႇပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ – ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ်လႆႈသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ။ ၼၢင်းယိင်းတႄႉ လႆႈ သုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ႁူၵ်းပုၼ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇၼိုင်ႈပုၼ်ႈၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈၵမ်း2 ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီၵူၺ်း သုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸၢႆး လႄႈ ယိင်း ၸင်ႇတေဢမ်ႇမီး လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ႁႅင်း။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်သေ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸၢႆး – ယိင်း ယဝ်ႉလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၸင်ႇလႆႈသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း တီႈၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႉၾရိၵ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဝၢႆးလင်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ယဝ်ႉ ၼၢင်းယိင်းတႄႇလႆႈသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မႃး ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ သိုပ်ႇမီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉၶၢဝ်းႁိုင် ထိုင်တီႈဢမ်ႇၶႂ်ႈယုမ်ႇလႆႈ ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း လႄႈၵူၼ်းၸၢႆး သီၽိဝ်လမ်ၶဝ် ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ လႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တေႃႇထိုင်ပီ 1965 ။ မိူၼ်ၼႆ တီႈမိူင်းသုၺ်ႊၸႃႊလႅၼ်ႊ ၵေႃႈ ထိုင်မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၾႄႊတရႄႊ ပီ 1970 ၵွၼ်ႇ ၼၢင်းယိင်းၸင်ႇမီးသုၼ်ႇ လႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းသီၽိဝ်လမ် ၼႂ်းမိူင်း ဢႅပ်ႉၾရိၵ ၸၢၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၽွင်းပီ 1993 ၵွၼ်ႇၸင်ႇလႆႈသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း ႁႅၵ်ႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တီႈၼိူဝ်ၽိုၼ်ၸေႈ လႄႈ သုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်တႄႉၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ပိုၼ်ႉတီႈမၢင်တီႈၼႆႉ ၼၢင်း ယိင်း ၶဝ်မီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် လူၺ်ႈၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၊ လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၸွမ်း ႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ် ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈပၼ်ႁႅင်းဢီးတီႈၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်သေ ၼၢင်းယိင်း ယင်းတိုၵ်ႉ မီး လွင်ႈႁႄႉ ႁၢမ်ႈ တႃႇတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ယူႇၼႆ – World Population Review လၢတ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇ ၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းဢီႊၵျိပ်ႉၼႆႉ တမ်းဝၢင်းပၵ်းပိူင်ဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ တေ လႆႈၼႄ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းမီးဝႂ်ၵပ်းတူဝ်သမ်ႉ မီးဢေႇလိူဝ် သေ ၵူၼ်းၸၢႆး ။ မီးဝႂ်ၵပ်းတူဝ်ယူႇသေတႃႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်သမ်ႉ မီးသုၼ်ႇၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် ၼၢင်းမေး ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူၼ်ၵၼ်တၢင်း ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ် မီးဢႃႇၼႃႇၵုမ်းထိင်း သုၼ်ႇဢၼ် မေးၼၢင်းတေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမီးတႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်းၼမ် ၼႂ်းသၽႃး မီး 3 မိူင်းၵူၺ်း ၸုမ်း Varieties of Democracy project (V-Dream) ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈမိူင်းသုၺ်ႊတိၼ်ႊ လၢတ်ႈ ဝႃႈ – ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 20 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈပႃး တီႈၼႂ်းသၽႃးၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 1907 ၼၼ်ႉ မိူင်းၾိၼ်ႊလႅၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼၢင်းယိင်းပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ၼႂ်းသၽႃး ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉမႃး တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၼၢင်းယိင်းလႆႈသုၼ်ႇၶဝ်ႈပႃးမႃး တီႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းသေတႃႉ ယင်းတိုၵ်ႉထိူင်းဝႆႉယူႇ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 20 လႄႈ 21 တႄႉ လွင်ႈၼၢင်းယိင်းလႆႈသုၼ်ႇ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်မႃး ။ ၼႂ်းပီ 2008 ၼၼ်ႉ မိူင်းရဝမ်ႊတႃႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီး တႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ သုတ်း ၵမ်းႁႅၵ်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ။ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ 193 မိူင်းၼၼ်ႉ မိူင်းရဝမ်ႊတႃႊ ၊ ၵျူးပႃး လႄႈ ၼီႊၵႃႊရႃႊၵႂႃႊ 3 ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၸိူဝ်းမီးတႅၼ်းၽွင်း ၼၢင်းယိင်း 50% ပၢႆၼႆ – Council on Foreign Relations (CFR) လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မႅၵ်ႊသီႊၵူဝ်ႊ ဢႅၼ်ႊတူဝ်ႊရႃႊ လႄႈ ယူႊဢေႊဢီႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၼၢင်းယိင်း လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ဝႆႉ တီႈၼႂ်းသၽႃး ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းရဝမ်ႊတႃႊ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းၸၢႆး တင်း ၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃး ၽဵင်ႇ ပဵင်းၵၼ်လႆႈတီႈၼႂ်းသၽႃးၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမိူဝ်ႈပီ 1994 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၺႃးၶႃႈႁႅမ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း လႄႈ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ၵမ်ႉၼမ်သမ်ႉပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ။ တႃႇတေၵေႃႇတင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈသႂ်ႇပႃးဢဵၼ်ႁႅင်းၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၸင်ႇလုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေတႄႇမႃး ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇၶဝ် လႆႈသုၼ်ႇတိုတ်ႉတၢင်း ႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆး လႆႈ လီလီ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်သၽႃး မိူင်းယူႇဢေႇဢီး တႄႉတိုၼ်းမီးဝႆႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းတေလႆႈၶဝ်ႈပႃး တႃႇ 50% (ဢမ်ႇပႃးဢမ်ႇလႆႈ) ဝႃႈၼႆဝႆႉ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတႃႇၼိုင်ႈၶိုင်ႈ ပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ဢၼ်လိူၵ်ႈ တင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးသေ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ထႅင်ႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်လိူၵ်ႈဢဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼိုင်ႈၶိုင်ႈၵူၺ်း မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ။ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UN Women) လၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈ ၼမ်ၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းၶတ်းၸႂ် တႃႇတေၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇ ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈ ၶဵင်ႇတႃႉဝႆႉတၢင်းၼမ် ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၵႆႉမီးလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း တႃႇတေလိူၵ်ႈၼၢင်း ယိင်း မႃးပဵၼ် ၽူႈတႅၼ်းၽွင်း ။ ပိူင်လူင် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လႄႈ ၼႂ်း တူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးၵူၼ်းၸၢႆးသုမ်ႇငမ်းဝႆႉၼမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊၼိတ်ႊသတၼ်ႊ ၊ ဢႃႊၸႃႊပၢႆႊ ၊ သေႃႊတီႊဢႃႊရေႊပီႊ ယိူဝ်ႊ ၊ ႁၼ်ႊၵေႊရီႊ ၊ ပႃႊပူႊဢႃႊ ၼိဝ်ႊၵီႊၼီႊ ၊ ပႃႊၼူႊဢႃႊတူႊ ၊ ယီႊမၢၼ်ႊ လႄႈ တူႊပႃႊလူႊ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ 8 မိူင်းၼႆႉ ၼႂ်းသၽႃးၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်းသေၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်မီးၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၽွင်းငမ်းဝႆႉမွၵ်ႈ 15% ၵူၺ်း ၸုမ်း Women’s Power Index လၢတ်ႈဝႃႈ – တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ် December ပီ 2024 ၼႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း 193 မိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ဢၼ်ၼၢင်းယိင်းလႆႈပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဝႆႉၼၼ်ႉမီး 26 မိူင်းၵူၺ်း ယင်းဢမ်ႇတဵမ် 15% ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းလႆႈဝႆႉတၼ်းႁဵင်း ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ႈၸိုင်ႈ တႃႇၼိုင်ႈၶိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၶိုင်ႈပၢႆၼၼ်ႉ မီးမွၵ်ႈ 15 မိူင်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇပီ 1946 မႃး ၼၢင်းယိင်းတႄႇဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်း 80 မိူင်း တႄႇဢဝ်ပီ 1946 မႃး ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီး 40% (80 မိူင်း) တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၼႆယဝ်ႉ ။ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းသီႊရိလင်ႊၵႃႊ ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1960 ၼၼ်ႉ လႆႈ လိူၵ်ႈတင်ႈ သီႊရီႊပႃႊပူဝ်ႊ ပၢၼ်ႊတႃႊရႃႊၼၢႆႊၶေႊ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် လူၺ်ႈလွၵ်းလၢႆး တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ။ ပဵၼ်မိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ။ တႄႇၼၼ်ႉမႃး ဢဝ်ပၵ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ပဵၼ်ႁႅင်းဢီးသေ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပၼ်တီႈယူႇၼၢင်းယိင်းမႃး ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇတီႈယူႇတၼ်းႁဵင်း ဢၼ်သုင်သုတ်း ၼႂ်းလုမ်း/ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၼၢင်းယိင်းယင်းပႆႇလႆႈတီႈယူႇ ၼမ်ပဵင်းၵူၼ်းၸၢႆး ဝႃႈၼႆ။ တူဝ်တႅၼ်းၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈပၼ်တီႈယူႇတူဝ်တႅၼ်းၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းလုမ်း/ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၊ ၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်လီမႃး ဝႃႈ ၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈလဵပ်းႁဵၼ်းတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ် ၵေႃႇလူဝ်ႇရႃႇတူဝ်ႇ ပီ 2021 သေ တီႈၼႂ်းသၽႃး ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ သင်ဢဵၼ်ႁႅင်းတႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်းၶဝ်ႁႅင်းယႂ်ႇၸိုင် လႆႈႁၼ်ဝႃႈ မိူင်း ၼၼ်ႉ တိူဝ်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇ လႄႈ ၵၢၼ်တူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃး ပၢႆးယူႇလီ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶေႃႈလဵပ်းႁဵၼ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ် Cambridge ပီ 2020 ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉ တႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သႃႊႁႃႊရပွတ်းၸၢၼ်း ၊ မိူင်းဢႅပ်ႉၾရိၵ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တိူဝ်းၼမ်မႃး ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ လုၵ်ႇဢွၼ်ႇ လႅင် ၸိူဝ်းလူႉႁၢႆတၢႆ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး သၽႃးဢၼ်မီး တႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်းၼမ်ၼၼ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈ တမ်းဝၢင်း လႆႈပႃး ပၵ်းပိူင်မူႇဝႃႇတ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈ လွင်ႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႆ – ၸၼ်ႉၸွမ် ၵႃႊတိၼ်ႊ မိူင်းဢွတ်ႊသတေႊလီႊယိူဝ်ႊၵေႃႈ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 2019 ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉလိူၵ်ႈတင်ႈ တႅၼ်းၽွင်းၼၢင်းယိင်းသေ တေလႆႈမႃး ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၼင်ႇၼႆ လွၼ်ႉလွၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉႁွင်းလႆႈ ။ ယွၼ်ႉၼၢင်းယိင်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ လႄႈ တႃႇသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း ယိင်း/ၸၢႆး ၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵၢၼ်ႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇတဵမ် ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ | ['Featured', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-19T14:37:30 | https://shannews.org/archives/63996 | ၸူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးၼႆႉ ပၢင်တေႃႇလွင်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈပိုတ်ႇလဵၼ်ႈမႃး | ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး ၸွမ်းၼႂ်းပွႆးလၢမ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 14/03/2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပၢင်ၽြႃး (စွယ်တော်) တီႈဝတ်ႉယၢၼ်ႇတၢႆးဢွင်ႇ ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းၼႆသေ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းပႃးပၢင်တေႃႇလွင်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပွႆးၼႆႉ ၶဝ်တေႁဵတ်းတႃႇ 10 ဝၼ်း။ ၼႆႉၵေႃႈ မီးပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွႆးယူႇၶိူဝ်းယႂ်း ပွႆးယဝ်ႉပွႆး ၸပ်းၵၼ်မႃး ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မီးမႃးဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈယဝ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်သၢမ်လိူၼ်မႃးၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈပွႆးလၢမ်းၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းသေ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ပိုတ်ႇပၢင်ႇတေႃႇလွင်းမႃး ထၢင်ႇႁၢင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွႆးလဵၼ်ႈႁႅင်း၊ ပွႆးပီမႂ်ႇၶႄႇ၊ ပွႆးလိူၼ်သၢမ်မူၼ်း၊ ပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ “ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၼၼ်ႉ လိူင်ႇၼမ်မႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ။ တေႃႈၼင်ႇ ပၢင်ၶႅၵ်ႇ ပၢင်ၵိၼ်လူႇ လူႉတၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၵူၺ်း ယင်းမီးမၢၵ်ႇၵိင်ႈလွႆ မႃးပိုတ်ႇလဵၼ်ႈ 1 ၶူင်ႇ 2 ၶူင်ႇၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢေႃႈ ႁႃငိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႃလႆႈဢိတ်းဢွတ်း သမ်ႉၵႂႃႇလွင်းသုမ်း။ ဢၼ်ဢမ်ႇၵႂႃႇသမ်ႉ ယူႇတီႈႁိူၼ်းသေ လႆႈၵူဝ်ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း တီႈဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ (မၢၼ်ႈ) ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 07-13/03/2025 ၼႆႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ မိူၼ်ၵၼ်။ – ႁၢင်ႈ 36 တူဝ် (36 မိူင်းလူင်) ပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း တီႈဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16-17/03/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁွင်ႉၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇသေ ပၼ်ႁႅင်းဢီးႁႂ်ႈၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင်ထႅင်ႈ တီႈႁူင်းႁေႃး ၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႆႉၵေႃႈ လႅပ်ႈတေ ၸတ်းပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း မိူၼ်ၵၼ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၶဝ်ႈတိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လွပ်ႈသွင် ၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/07/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11:45 မူင်းသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 03/10/2024 ၼႆႉ ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-19T13:42:39 | https://shannews.org/archives/63992 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လၼ်ႇၵွင်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်လႄႈ ယိုဝ်းၺႃးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 12 မူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢမ်းလိမ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈႁၢတ်ႇသႂ်ႇ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူး ဢိူင်ႇၼမ်ႉတူၼ်း ၼၼ်ႉလႄႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉလတ်းမႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပိူင်ပဵၼ်မၼ်းတႄႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁႄႉရူတ်ႉၵႃးသေ ရူတ်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းပၼ်လႄႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ ၸွမ်းတၢင်းလင်ရူတ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈသဵၼ်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉဢၼ်ႁၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းလုၵ်ႉတၢင်း သႅၼ်ဝီသေ တေၵႂႃႇလႃႈသဵဝ်ႈ။ ႁၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ႁႄႉၵႃးၽေႃးဝီး လမ်းၼိုင်ႈ ႁိမ်းပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း သျိၼ်ႇယူႇပႃႇ 2 ၼၼ်ႉ။ ၵႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းပၼ်မၼ်း၊ ပေႃးၼၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းၼၼ်ႉ လၼ်ႇၵွင်ႈမၼ်းသႂ်ႇ ဢမ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၵႃး သမ်ႉၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၼၼ်ႉ။ ပဵၼ်ၵႂႃႇၾၢႆႇၼႃႈႁဝ်းၵူၺ်း။ ႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးတူၵ်းၸႂ်တူၵ်းၶေႃးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉထုၵ်ႇၺႃးယိုဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇတၢင်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ၼႅတ်ႈႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃ တၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇႁူင်းမႄႈမွၵ်ႇယႃႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ႁူင်းမိပ်ႇၼူတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႃသိုဝ်ႉလႆႈငၢႆႈ မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၵုမ်းၵမ်ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇမႃး ယွၼ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းပၵ်းပိူင်သိုၵ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ် ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-19T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63987 | မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၾၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းပၢင်လူင် ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ | မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ တီႈႁိမ်းၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းပၢင်လူင် ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 16/03/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းပၢႆ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၽွင်းပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃး ႁိမ်းပၢမ်ႉၼမ်ႉၼမ်း ပႃႇဝႃႇ (ပါဝါ စက်သုံးဆီဆိုင်) တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်မူင်ႈ ၾၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းပၢင်လူင် – ၵျွၵ်ႉတၢၼ်း – ႁူဝ်ပူင်း ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽွင်းမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉ ပႃးရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆလမ်းထႅင်ႈ၊ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁၢင်ႈၵၢင်ဝႆႉတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်တိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းဢွင်ႇပၢၼ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁိမ်းဢွင်ႈတီႈ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၵဵတ်ႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO/ PNA ဢၼ်ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်း ရူတ်ႉၵႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းပၢင်လူင် – ၵျွၵ်ႉတၢၼ်း – ႁူဝ်ပူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-19T09:00:00 | https://shannews.org/archives/63980 | ဢိတ်ႉသ်ရေႊ ယိုဝ်းတိုၵ်းတီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊ ၵူၼ်းမိူင်း ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ တၢႆ 200 ပၢႆ | ဝၼ်းတီႈ 18/03/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊ လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း 20 လမ်းပၢႆသေ ၶဝ်ႈယိုဝ်းတိုၵ်းပဝ်ႉမၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းၵႃႊသႃႊ၊ ရႃႇၽႃႇလႄႈ ၶၢၼ်ယုၼ်ႊၼိတ်ႉ ၸိူဝ်း ၼႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်း ၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ တၢႆ 200 ပၢႆၼႆ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၵႃႊသႃႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မူဝ်ႊႁႃးမၢတ်ႉသ် ဢႃႊပူႊဝႃႊၽႃႊ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်းလႄႈတင်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁႃးမတ်ႉသ် ဢၼ်မီးတီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊၵေႃႈ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်း တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်း ဝၢႆးဢိတ်ႉသ်ရေႊတင်း ႁႃးမတ်ႉသ် တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ပၢင်ၵုမ် ဢၼ်တေသိုပ်ႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ တႃႇလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊၵေႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈသင် ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်း ၾၢႆႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ၼႆႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ ပၼ်ႊၵျမိၼ်ႊ ၼေႊတၼ်ႊယႃႇႁူႇတင်း ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေႊ ပၼ်ၶေႃႈပူင်တိုၵ်းတေႃး ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုတ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉၸုမ်း ႁႃးမတ်ႉသ် တွပ်ႇထဵင်ၶိုၼ်း တႃႇပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်း ႁဵတ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇလႄႈ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၶေႃႈငူပ်ႉငီႉ ဢၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတင်း ၵူၼ်းၵၢင် (ၽူႈၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်) ငူပ်ႉငီႉပၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-19T10:29:04 | https://shannews.org/archives/63973 | ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆမၢတ်ႇ 200 ပၢႆ လူၺ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတိုၵ်း | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပိုတ်းယိုဝ်းလႄႈ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 92 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 169 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ပဵၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း လူႉတၢႆ 42 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 53 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းတိူင်းမၵူၺ်း ၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် ၊ တိူင်းတၼၢဝ်းသီ ၊ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၊ မိူင်းတႆး ၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ မိူင်းရၶႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃး ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႅတ်ႉပၢၼ်ႇလႃႉ (လက်ပံ လှရွာ) ၊ ၸႄႈဝဵင်းၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ့်ကူးမြို့နယ်) တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ(မၼ်းတလေး) တုမ်ႉတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼမ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ၵမ်းလဵဝ် 27 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 32 ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ (ဝက်လက်မြို့နယ်) တိူင်းၸႄႈၵႅင်း။ တင်းသွင်ဢွင်ႈတီႈ ႁူမ်ႈၵၼ် မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 18 ၵေႃႉ ပႃးသင်ၶၸဝ်ႈလၢႆလၢႆတူၼ်။ တႄႇဢဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2021 တေႃႇထိုင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း မီး 3,505 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁိမ်း 4,997 ၵေႃႉၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆသေ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-18T17:32:30 | https://shannews.org/archives/63956 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ ၽွင်းငဝ်းလၢႆးပႆႇၼိမ် | လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 14 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇတူၵ်း။ ပီၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းပႆႇၼိမ် – ၶႂ်ႈဝႃႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းဝႆႉၵေႃႈလီ၊ တီႈဢၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းလႆႈဝႆႉၵေႃႈယႃႇ၊ ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵုမ်းလႆႈလီ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ဢမ်ႇမီးၶဵၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇမူၼ်ႈသိူဝ်းသႃႇ – ၼႆႁင်းၽႂ်မၼ်း။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်လႅဝ်ၽႅဝ်ႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇတင်းမူတ်းသေတႃႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ၶႂ်ႈၼႄဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၽွမ်ႉယူႇၸွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉၼႆသေ ပၼ်ႁႅင်းဢီးႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၾၢႆႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ မိပ်ႇဢီး ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵမ်းၸုပ်ႈၸုပ်ႈ တေႃႇထိုင် လိူၼ်ၵျုၼ်ႊသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ မိူဝ်ႈ 17/03/2025 လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၶႄႇ ႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈၵွၼ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ 4 ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ဝႃႈၼႆထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸေးမိုဝ်းသေ ၶီႇၵႃးမွၵ်ႈ 7 လမ်း လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မုင်ႈၼႃႈၸူး တၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၵူၼ်း မိူင်းဢွၼ်ၵၼ် ထၢင်ႇထိူမ် လၢႆလွင်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶၢႆႉလၢႆႈတီႈယူႇၵၼ်။ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းပႆႇထွႆၼႃ။ ဢၼ်ၶဝ်ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶဝ် လၢႆႈၵူၼ်းၶဝ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉတီႈပွင်ႇမၼ်းသေ ပေႃးဝႃႈ ႁၼ်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈဝႃႈ ၶဝ်ထွႆ ၼႆ။ မၼ်းပႆႇထွႆၶႃႈ။ မၼ်းပႆႇပိူင်ႈသေတီႈ။ လူဝ်ႇပႂ်ႉတူၺ်းမွၵ်ႈ လိူၼ်ထူၼ်ႈ 6 ပုၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈႁူႉလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၶဝ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိူဝ်းႁူဝ်ယလႄႈသင် ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၼမ်ႉလၼ်ႈမႃး ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းၼွင်ဢၢင်ႇပုၼ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉၶုတ်းလုၵ်း ၶုတ်းတီႈသိူင်ႇတီႈႁႄႉၶဝ်ယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယႃႇဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေထွႆဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 16 -17/03/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တိုၵ်ႉႁွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းသေ ပၼ်ႁႅင်းဢီးႁႂ်ႈၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၶိုၵ်ႉယႂ်ႇၼႆ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ မိူဝ်ႈ 17/03/2025 ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၼၼ်ႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းသိုၵ်း MNDAA လၢႆၵေႃႉလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း သင်ၶၸဝ်ႈ ၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁွင်ႉႁူပ်ႉ ထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း။ Li Xinhai ၵေႃႉဢၼ် MNDAA မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းသိုၵ်းဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼႆႉဝႃႈ – “ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၾိင်ႈ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈ မိူင်းႁဝ်းပိူင်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈ MNDAA သေ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းၼိူဝ်ၾိင်ႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇ။ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ႁူမ်ႈၸတ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵိုၼ်းၶွၼ်ႈလႄႈ လွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၼႆယူႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်သေ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈမီး တင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇၵူၼ်းမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း။ ၼႂ်းဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇၸွမ်းၵၼ် မီးဢမ်ႇယွမ်း 10 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈတူင်ႉ ၼိုင်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်တႆး ၵူၺ်းလႄႈ လူဝ်ႇၸတ်းပွႆးသင်ၵေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႃႈသဵဝ်ႈ။ တႃႇၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ဢၼ်တေထိုင်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တင်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်သင်မႃး။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇၵုမ်းယဝ်ႉသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇပိုတ်ႇႁူင်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၶိုၼ်း။ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းသင်လႄႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ တၵ်းတေလႆႈတူင်ႉ ၼိုင်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇၼႆ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၽႂ်မႃးဢုပ်ႉဢုပ်ႉ ၶႄႇၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမေႊရိၵၼ်ႊမႃးဢုပ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈပိုတ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းတီႈႁဝ်းတွမ်ၵၼ်။ ၸင်ႇၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပိုတ်ႇၶိုၼ်း။ ယွၼ်ႉ ပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၼႆႉ ပေႃးၶဝ်လူဝ်ႇႁဵတ်းပွႆးသင်ၵေႃႈ ၶဝ်မႃးဢုပ်ႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တႆးယူႇၵူၺ်း။ ဢၼ်တႃႇႁဵတ်းပွႆး သွၼ်းၼမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈပၼ်တီႈမၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ ၵေႃႈလိၵ်ႈလၢႆးသေ မၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၶဵင်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ဢၼ်ယႂ်ႇယႂ်ႇမၼ်း ပီၼႆႉ တေႁဵတ်းတီႈ ႁူင်းႁေႃဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးမၵ်းမၼ်ႈပၼ်ၶဝ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇ ၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉယဝ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃး တႃႇတေၸတ်းပၢင်တိူင်ႇၵၢဝ်ႇ ယွၼ်းသူးပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇသေလူႉသဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ မိူဝ်ႈ 17/03/2025 ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေဢွၼ်ၸတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႆႉသေ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း ၵူဝ်ၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉၸွမ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပွတ်းတၢင်းသႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းပွႆး လိူၼ်သီႇလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပႃး ပၢင်တေႃႇလွင်း။ တင်းၵူၼ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းၶူၼ်းၶဝ်းလေႃး ၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယႃႉၵဝ်း ႁႂ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ လူင်သႅၼ်း 500 ပွင်ႊ သႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈဝႄးပွင်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မီးပွႆးၽြႃးဝႆႉသေ ယွၼ်ႉသဵင်သေႃႇလၢတ်ႈ ၼႂ်းၶိူင်ႈသဵင်လင်ႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင် ၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-03-18T17:46:54 | https://shannews.org/archives/63954 | လုၵ်ႈၸၢႆးပေႃႉထုပ်ႉပေႃႈ ထိုင်တၢႆ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် | ဝၼ်းတီႈ 17/3/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1 မူင်းၶိုင်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးပေႃႉထုပ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ထိုင်တၢႆ တီႈ ဝၢၼ်ႈမၢႆ 6 တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ တဵင်ႈၶိုၼ်းလိုၵ်းၸၢႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မွင်ႇၽဵဝ်းမိၼ်းသူဝ်း (မောင်ဖြိုးမင်းစိုး ) ဢႃယု 25 ပီ လူးယႃႈ သေ ပေႃႈထုပ်ႉၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၸၢႆး ဢူးၸၢၼ်ႇတႃႇထုၼ်း ဢႃယု 63 ပီ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တၢႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ယူႇဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 1 မူင်း မွင်ႇၽဵဝ်းမိၼ်းၸူဝ်းၼႆ ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈယူႇဝၢၼ်ႈမၢႆ 6 ။ လူးယႃႈသေ ႁွင်ႉသႅၼ်ႇသဵင်လင် တိုပ်ႈထိပ်ႇၽၢင်ႈလႅၼ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း။ မႄႈမၼ်း ၸိုဝ်ႈတေႃႇၸၢၼ်းၸၢၼ်းထေး တူၵ်းၸႂ်သေ လႅၼ်ႈၵႂႃႇၸွမ်း ၵႂႃႇႁႃလုၵ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်။ ၽိူဝ်ႇၶဝ်ႈႁိူၼ်းမႃးၶိုၼ်း မႃးႁၼ် လုၵ်ႈမၼ်းဢဝ်မႆႉ 3 ပေႇလူင်ပေႃႉပၼ်ပေႃႈမၼ်းဢၢပ်ႇလိူတ်ႈဢၢပ်ႇယၢင်ယူႇၼႃႈၶဵင်ႇၽြႃးၶဝ်ၼၼ်ႉ။ၽိူဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်မႃးဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃ – ၵႂႃႇတၢႆပႅတ်ႈၵၢင်တၢင်း ဢမ်ႇတၼ်းထိုင်ႁူင်းယႃ” – ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းတေႃႇၸၢၼ်းၸၢၼ်းထေး ၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းသေ ႁၼ်ၶႃပေႃႈလုၵ်ႈပေႃႉၵၼ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းတူၵ်းၸႂ်သေ လႅၼ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ဢၢၼ်းပၢႆႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်လမ်းတီႉသူင်ႇပၼ်ပလိၵ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈၶင် တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မွင်ႇၽဵဝ်းမိၼ်းၸူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ယွင်ႇယႃႈလူးယႃႈ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇထိုင်မႄႈမၼ်းၸၢႆးယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈလၢတ်ႈတေႃႇ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 27 ပီ ယူႇဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ တီႈၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ႁၢၼ်ႉ KTV ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလိူင်ႇၼမ် ၊ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈႁႃသိုဝ်ႉၵိၼ်ငၢႆႈ ၊ ဢၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶႃႈႁႅမ်ပေႃႈတၢႆၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈယွင်ႇယႃႈၵူၺ်း။ မီးပၼ်ႁႃသင်လူင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းလီလီ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းပဵၼ်ထၢၼ်ႇၼႆႉလေႃႇ ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးယွင်ႇယႃႈ မဝ်းလဝ်ႈယဝ်ႉ ႁတ်းႁဵတ်းၵူႈမဵဝ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ႁၢၼ်ႉၵိၼ်ၵျေႃႇ KTV လိူင်ႇ ၼမ် မႃး ဢွၼ်ၵၼ် ပိုတ်ႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီ မီးၸမ် 30 ႁၢၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇၼမ် သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် ၶၼ်ထုၵ်ႇၶၼ်ပေႃး၊ ယႃႈမႃႉ ၵူႈပွၵ်ႈ သႅၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ၼိုင်ႈမဵတ့် 2000 ပျႃးၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် 300 ပျႃး ၊ ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းထၢၼ်ႈ သိုဝ်ႉၵိၼ်သူႇသမ်း ငၢႆႈ၊ သိုဝ်ႉလႆႈၵူႈတီႈ။ ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈၼမ် ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈလိူင်ႇၼမ် ႁႅင်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ | ['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-18T16:50:54 | https://shannews.org/archives/63952 | ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တေဢၢၼ်းၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ပီၼႆႉ | သင်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉၸိုင် ၽူႈတႅၼ်း ၸိူဝ်းတေလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေးၼႆ – ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 16/03/2025 ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်ၸုမ်ႈသူး (ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့) ၼၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃးႁၢင်ပီ 2025 ၸိုင် တေ ဢၢၼ်းၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈၼႆလႄႈ ႁႂ်ႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းတေလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတူဝ်ႈတၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း ၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတႄႉၸိုင် ယွၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇလႄႈ ၽူႈတႅၼ်း ၸိူဝ်းတေၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈမီးၽေးတေႃႇတူဝ်ၶဝ်ၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်ၼႄဝႆႉ တီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တွၼ်ႈတႃႇ တေၸတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈၼၼ်ႉ လႆႈလၢႆးလႂ်ၵေႃႈ တေဢဝ်လၢႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်းၵဝ်းယူႇလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃး ၸၢင်ႈမႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ်တင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တူဝ်တႅၼ်းၸိူဝ်း တေၶဝ်ႈၶေႉ တွၼ်ႈတႃႇဢွင်ႇပေႉ ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေပေႉၼႂ်းၶဵတ်ႇသဵင်မၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈတေမီးပၼ်ႁႃၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃး” – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢၢၼ်းၶႂ်ႈၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊလႄႈ လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2026 ၼႆ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မႃး ဝၢႆးလင် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူင်းရတ်ႉသျႃးမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တႃႇၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မီးပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈဝႆႉ 53 ပႃႇတီႇသေ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ဝၢႆးလင် ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ တေပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵူၺ်းၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ တီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီး လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႆသေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ဢဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းပႅတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ တေဢၢၼ်း ႁဵတ်းၶိုၼ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၼႆလႄႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆ။ သင်မၼ်း ၸတ်းလႆႈမႃးတႄႉၵေႃႈ တေပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸပ်းၽၢၵ်ႇၵူၺ်း။ လွင်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉတႄႉၼႆ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တေပဵၼ်မႃးလႆႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶႂ်ႈပဵၼ် ၼၼ်ႉတႄႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း လၢႆးတၢင်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ဢၼ်ၶဝ်ပေႉၵိၼ်လႆႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸၢင်ႈမီးလိူင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-18T15:35:44 | https://shannews.org/archives/63934 | ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် လုၵ်ႈလၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး တေလႆႈၶႅင်ႇမၢၵ်ႇၼင် ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း | ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ဝူင်းတႆး လုၵ်ႈလၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး တေလႆႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပတ်ႉပိုၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 22-23/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဝၶျိရႃႊလႆႊ တေလႆႈတၢင်တူဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ (တွၼ်ႈၼိူဝ်) သေ ၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း တီႈဝဵင်းလူင် မိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးသႅင်ဝၼ်း ၽူႈယၢမ်ႈၸွႆႈသွၼ်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝၼ်းတိတ်ႉ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸုမ်းၶဝ် လႆႈပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ဢွင်ႇပေႉ ၵူႈၸႄႈတွၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ (တွၼ်ႈၼိူဝ်) တင်းမူတ်းၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၶဝ် တေလႆႈတၢင်တူဝ်မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တေလႆႈၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးပတ်းပိုၼ်ႉ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22-23 တေထိုင်ၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – SDN Futsal No-L / ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ဝူင်းတႆး ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်တေလႆႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် တီႈဝဵင်းလူင် မိူင်းၵွၵ်ႇၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ဢွၼ်ႇၸၢႆးသႅၼ်း ဢႃယု 15 ပီ လူင်းတႂ်ႈ။ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ တေမႃးၶႅင်ႇၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ “တွၼ်ႈတႃႇ ၸုမ်းၶဝ် တေလႆႈၵႂႃႇၶႅင်ႇ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်တေလႆႈလဵၼ်ႈပေႉ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉ လၢႆလၢႆၵမ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈၶၢတ်းလိူၵ်ႈၵႂႃႇ။ ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ႁဝ်း ၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆသေဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းဝႆႉထႅင်ႈ ယွၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး မီးၼမ်ႉၵတ်းဝႆႉလႄႈ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ၵႂႃႇထႅင်ႈၼႆ ပိူၼ်ႈသမ်ႉ ၶႂ်ႈဢဝ်မၼ်းၸၢႆး ၶဝ်ႈလဵၼ်ႈၸွမ်းၼႂ်းပၵ်းပိူင်မိူင်းထႆးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းၸၢႆးသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် မီးပၼ်ႁႃ လွင်ႈၼႆႉဝႆႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ မုင်ႈမွင်းႁႂ်ႈမၼ်းၸၢႆး လႆႈဝတ်းဝႂ်သေၵမ်း”- ၸၢႆးသႅင်ဝၼ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ဝူင်းတႆးၼႆႉ လႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်းၽူႈလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ (သွၵ်းတိၼ်ၶမ်း) မႃး 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢႃယု 10 ၶူပ်ႇလႆႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ဢႃယု 11 ၶူပ်ႇလႆႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ဢႃယု 12 ၶူပ်ႇသမ်ႉ လႆႈထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ဝူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး – ၸၢႆးပၢၼ်းၵျႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွင်းႁွင်း ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇလႄႈ မႄႈသမ်ႉ ၼၢင်းၶမ်းဢူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၶၢၼ် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ ၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် ဝူင်းတႆးၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 2010 မီးပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉၵၼ် 2 ၵေႃႉ၊ မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵေႃႉထူၼ်ႈသွင်။ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆးတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉတီႈ ဝဵင်းလမ်းပုၼ်း။ မၼ်းၸၢႆးသမ်ႉ ႁဵၼ်းဝႆႉတီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဝၶျိရႃႊလႆး ၸႄႈဝဵင်းသႃရၽီး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ (2020) ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်း ၽူႈပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၊ ဢွၼ်ႇၸၢႆးသႅၼ်း ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလမ်းပုၼ်း။ ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉသူးၼႆႉ ၼႂ်းတႆး မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ။ မၼ်းၸၢႆး ဢွၼ်ဢဝ်ၸုမ်းလႆႈမႃးထီႉ 1 သေ လႆႈႁပ်ႉသူး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ ဢွၼ်ႇၸၢႆးသႅၼ်ႁွမ် မီးတူဝ်ထူပ်းမႃးၼမ်၊ လဵၼ်ႈမႃးယဝ်ႉလၢႆလၢႆပၢင်၊ မၢင်ပွၵ်ႈ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ လႆႈလဵၼ်ႈၸွမ်း 13 ပီၵေႃႈ မီးမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်လဵၼ်ႈႁႅင်း'] |
2025-03-18T14:02:04 | https://shannews.org/archives/63929 | သိုၵ်းဝႃႉ တီႉလႆႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ၶွင်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ | သိုၵ်းဝႃႉ UWSA တီႉၺွပ်းလႆႈရူတ်ႉတေႃႉၶိူင်ႈၶူဝ်း ၶွင်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ တေမုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇတၢင်း ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတီႈၶူဝ်ၽႅၼ် (ဖောင်ဆိပ်တံတား) ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ မွၵ်ႈ 2 လၵ်းပၢႆၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၾူၼ်းၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တႃႇရူတ်ႉၼိုင်ႈလမ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝႃႉ ၵုမ်းၵမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉဢၼ်တေႃႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလႄႈ ၾူၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ရူတ်ႉၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁေႃႈရူတ်ႉမႃးတႄႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႄႇ။ ယွၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် မီးလွင်ႈငမ်းငဝ်းၼိူဝ်ရူတ်ႉၵႃးၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ထူပ်းႁၼ်ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆ – ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵႃးလမ်းၼၼ်ႉ မၢႆမၼ်းပဵၼ်ဝႆႉ မၢႆၵႃးၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းသိုၵ်းဝႃႉလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇထတ်းၺႃးၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ပေႃးသႂ်ႇဝႆႉမၢႆၵႃးၵူၼ်းလူင်ၼႆ ၶဝ်ၵႆႉလွတ်ႈၸွမ်းၵဵတ်ႉၸွမ်းလၢၼ်ႇၼႃႇ။ မၢႆၵႃးၵူၼ်းလူင်ၼႆႉ တၢင်းၼႃႈ မၼ်းၵႆႉပဵၼ် သုၼ်သွင်တူဝ်ၸွမ်းၵၼ်၊ ပေႃးတူဝ်ၼႂ်းၵၢင်မၼ်း မီးသုၼ်ႇသၢမ်တူဝ်ၸွမ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မၢႆၵႃး ၵူၼ်းလူင်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၺွပ်းလႆႈပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇၾူၼ်းတႃႇ 100 လုၵ်ႈပၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ 105 ၵေႃႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉႁူဝ်မိူင်း ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ တီႉၺွပ်းလႆႈပႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်း တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ လၵ်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇလႄႈ ယင်းပႆႇတီႉၺွပ်းလႆႈၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဝၢႆးလင် ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉ တႄႇတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် ၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉၶူဝ်း ၶၢႆႉၵူၼ်း ၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-18T12:32:54 | https://shannews.org/archives/63924 | လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်လႆႈတၢႆၵႂႃႇ လူၺ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီး 300 ပၢႆ | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 17/03/2025 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း NUG ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၸုမ်းၸိူဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ – ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈ တၢင်းၽိတ်းတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တင်ႈၸႂ်ယိူင်းၸူးတေႃႇ ဢွင်ႈတီႈမီးၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းဢိၵ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇ တင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ဢမ်ႇႁၼ်လီ သၢၼ်ၶတ်းၸွမ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 16/03/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝတ်ႉပရိယတ်ႉတိ ၵၢင်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈလူႉလွၼ်ႇ 9 တူၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆထင်တီႈ 5 ၵေႃႉ တင်းမူတ်း လူႉတၢႆ 14 ၵေႃႉ။ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆၸွမ်းတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇမိူဝ်းပွႆႇၸွမ်းဝဵင်း ၸိူဝ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးလႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်တႃႇမႅပ်ႇဢီး ႁႂ်ႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းလႆႈလီလီၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸမ်မႃးဝၼ်းဢၼ်ၶဝ် တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ဢၼ်ၶဝ်ပွႆႇ မၢၵ်ႇသႂ်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်း ဝဵင်းလႆႈလီလီၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ဝၢႆးလင်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼႆႉ ပဵၼ်မႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇလူင်ၶဝ် ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆၸွမ်းတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇပီ 2023 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 16/03/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ မီးယူႇ 2,190 ပွၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၼၼ်ႉသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လူႉတၢႆ 372 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)၊ တိူင်းမၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ၺႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပႃးထႅင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း၊ ၸတ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသေ ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းတင်းၼမ်လၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် တႄႇဝူင်ႈထီႉၼိုင်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင် 15 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မီးၵႂႃႇ 50 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-18T11:29:00 | https://shannews.org/archives/63914 | ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ Grade 12 ပီၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း 2 သႅၼ်ပၢႆ | ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း Grade 12 တႃႇပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2024-2025 ၼႆႉ တႄႇၸတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 17/03/2025 ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းၼႃးတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇထတ်းလိၵ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉဝႃႈ – ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ Grade 12 ၼႆႉ တႄႇဝၼ်းတီႈ 17 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 22 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်တၢင်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈဝႆႉ တေၶဝ်ႈတွပ်ႈလိၵ်ႈၼႆႉ မီး 2 သႅၼ် 2 မိုၼ်ႇပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Eleven Media Group/ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵဝ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်တွပ်ႇလိၵ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်တူၵ်းၸၼ်ႉဝႆႉပီၵၢႆၼၼ်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉတွပ်ႇလိၵ်ႈၶိုၼ်းၼွၵ်ႈ ၵၢၼ် (အပြင်ဖြေ) ယူႇၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇထတ်းလိၵ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ဢိၵ်ႇပႃး ဢွင်ႈတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈသေ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတင်းၼမ် လႆႈႁၢမ်းသုၼ်ႇသွၼ်ႁဵၼ်းဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA / Eleven Media Group ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-18T11:30:00 | https://shannews.org/archives/63909 | ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ၸမ်မိုၼ်ႇ | ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိူင်းၸႄႈၵႅင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ၸမ်မိုၼ်ႇၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လူႉတၢႆ 5,000 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း မွၵ်ႈ 4,000 ၵေႃႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ ၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၺႃးၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆၼႆ ၸုမ်း ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလွတ်ႈလႅဝ်း Data For Myanmar ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 12/03/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 5,000 ပၢႆၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆသေ တၢႆ 2,800 ပၢႆ ၊ ယွၼ်ႉၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၶႃႈတၢႆ 1,200 ပၢႆ ၊ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 900 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈသိုၵ်းသိူဝ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ တင်း ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႉပလူႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၵူၼ်းမိူင်း ဢႃယု 18 လူင်းတႂ်ႈ 300 ပၢႆသေ ဢၼ်ဢမ်ႇယႅၵ်ႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ယိင်းႁိုဝ် ပဵၼ်ၸၢႆး ၼႆၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 300 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-18T10:44:39 | https://shannews.org/archives/63904 | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ သီႇပီ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းၵႂႃႇ 20% | ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝူင်ႈထီႉသွင်ၼႆႉ ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး Business Monitor International (BMI) ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇတူၵ်းယဝ်ႉတူၵ်းထႅင်ႈသေ တေႃႇထိုင်ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉသဵင်ႈ တေသိုပ်ႇတူၵ်းထႅင်ႈမွၵ်ႈ 2% ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းယဝ်ႉတူၵ်းထႅင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႃႈၶၼ်တူၵ်းၵႂႃႇႁႅင်း။ ယွၼ်ႉၶၼ်ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၶၢႆႉ ယၢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းၵႂႃႇယူႇ မိူင်းၼွၵ်ႈၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းၵႂႃႇႁႅင်း တႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး BMI လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆး တေလူတ်းယွမ်းမႃးသေ ယင်းပႆႇ ႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း တိုၵ်ႉငမ်းငဝ်းယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၶၢဝ်းတၢင်းသီႇ ပီၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းၵႂႃႇမွၵ်ႈ 20%။ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸမ် 20 လၢၼ်ႉၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉလူဝ်ႇ တၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်ယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2024 တႄႇလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊမႃး ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတဵၵ်းၵဵပ်းဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈ ႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ယၢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇ မိူင်းၼွၵ်ႈလႄႈ ႁႅင်း ၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း ၸင်ႇလႆႈလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်တီႈမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်းၼမ်လၢႆ ပၢႆႈယၢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းၼွၵ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ် လွၵ်းၵၢတ်ႇ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ ၶၢဝ်းႁိုင်ယူႇ။ သင်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉ ၸတ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၸိူင်ႉၼင်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလူမ်ႉၸူမ်ၵႂႃႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈဢဝ်ပႃး ဝၢၼ်ႈမိူင်းတူၵ်းတႅမ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈၵွၼ်ႇၼႆ – ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁၢႆးငၢၼ်းၼႄဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းၼွၵ်ႈ Fitch Solutions ၵေႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေႃႇထိုင်ပီ 2028 ၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈ တေပႆႇမီးငဝ်းလၢႆးလီမႃးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 3.5 လၢၼ်ႉ (76%) လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းသေ ၵႂႃႇယူႇမိူင်းၼွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-17T18:30:00 | https://shannews.org/archives/63898 | ၾႆးမႆႈၵၢတ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ႁိူၼ်းလႄႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ လူႉသုမ်းၼမ် | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 17/3/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းၶိုင်ႈ ၾႆးမႆႈၼႂ်းၵၢတ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ် ဝႃႈၼႆ ။ ၾႆးတႄႇမႆႈ ပွၵ်ႉ 5 ၾၢႆႇၼိူဝ်ၵၢတ်ႇလူင် ႁိမ်းတူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၾႆးတႄႇမႆႈယွၼ်ႉၾႆးတဵၼ်း လၢမ်းမႆႈထိုင် ႁၢၼ်ႉၵုၼ်ႇ ၊ ႁၢၼ်ႉၶူဝ်း ဢၼ်မႆႈၼမ်သုတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၵုၼ်ႇ ( ကြယ်စင်လင်း ကုန်စုံဆိုင် ) ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၶႆႈဝႃႈ မႆႈႁႅင်းဝႆႉ ၊ တႄႇမႆႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶႅပ်းၵႂၢမ်း။ လၢမ်းမႆႈပႃး ႁၢၼ်ႉၵုၼ်ႇ တင်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉ တေပႃးၵႂႃႇႁၢၼ်ႉၶူဝ်းႁိမ်းၶၢင်ႈမၼ်း ၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၾႆးမႆႈၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် 17/03/2025 ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈလႄႈ ႁိူၼ်း 2 လင် ၵေႃႈပဵၼ်ၽဝ်ႇ၊ ဢွင်ႈတီႈၵဵပ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇ 4 လင် ၊ လႄႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ 2 ႁၢၼ်ႉ လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ ။ ၾႆးလၢမ်းမႆႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ် ၊ ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဵပ်းၶူဝ်းၵဵပ်းလဵင်း ၽႂ်မၼ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈသူၼ်ႈသဵၼ်းသၢၼ် ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၶၢႆၵုၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၾႆးမႆႈၼႆႉ ၵူဝ်ၼႃႇ ၊ပေႃးပဵၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇမၼ်းလၢမ်းငၢႆႈၼႃႇဢေႃႈ ၊ တလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းမႆႈမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ လီဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉ ၽႂ်မၼ်း ပေႃးပဵၼ်မႃးၼႆႉယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇ ၊ လီမီးမူၵ်ႇၵႂၼ်းထၢတ်ႈ ၶႄၾႆး ဝႆႉ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ရူတ်ႉၵႃးၶႄၾႆး 8 လမ်း ၊ ထူဝ်ႈၼမ်ႉ 20 လမ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၸွႆႈထႅမ် ႁူတ်းၾႆးလႄႈ ၽွင်း11ၶိုင်ႈ မူင်းၾႆးၸင်မွတ်ႇၵႂႃႇ ။ ၾႆးမႆႈၶၢဝ်းတၢင်း1 ၸူဝ်ႈမူင်းပၢႆ ဝႃႈၼႆ ။ တဝ်ႈယႃႈယႃၶႄၾႆး (မီးသတ်ဆေးဘူး) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႆႉၵိုၵ်းၵူႈႁွင်ႈၵူႈဢွင်ႈတီႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မႆႉ ပေႃႉၾႆး ၶေႃလဵၵ်း ပုင်းၼမ်ႉပုင်းသၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅင်းဝႆႉတႃႇသေႇ။ သၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မွၼ် ဢၼ်မီးႁၢင်ႈၾၢင်ဢမ်ႇတမ်းၸႂ်လႆႈ ပေႃးမၼ်းလႅပ်ႈ တေပွင်ႇတေယွၵ်းၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈ ႁွင်ႉၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်ၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-17T15:30:00 | https://shannews.org/archives/63891 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆမၢတ်ၸဵပ်းၼမ် | ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 14 ၵေႃႉ ။ ဝၼ်းတီႈ 16/ 3/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝတ်ႉၵျွင်းပရိယတ်ႉတိ ၵၢင်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈလူႉလွၼ်ႇ 9 ပႃး ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆထင်တီႈ 5 ၵေႃႉ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၼၼ်ႉပဵၼ်ပူႇၵျွင်းၼၢႆးၵျွင်းဢၼ်မႃးလုမ်းလႃးဝတ်ႉဝႃးလႄႈၶဝ်ႈၽၵ်းသွမ်းပၼ် ၸဝ်ႈသၢင်ႇၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ်။ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇဝူၼ်ႉသင် တိုၼ်းတင်ႈၸႂ်မႃး ယိုဝ်းသႂ်ႇ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။ ဢၼ်လွၼ်ႇ/တၢႆထင်တီႈမိူဝ်ႈဝႃးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်ၼႆႉၵူၺ်း ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ လွၼ်ႇထႅင်ႈပႃးၼိုင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 16/03/2025 ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၊ ႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃးလူႉၵွႆ ( Photo CJ ) ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Jet fighter ပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 ၵမ်း ။ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ 8 ပႃး ၊ မုၼ်ၸဝ်ႈ ပႃးၼိုင်ႈ လူႉလွၼ်ႇထင်တီႈ ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇတီႈဝတ်ႉဝႃးၼၼ်ႉသေ လုမ်းလႃးဝတ်ႉဝႃးလႄႈသင်ႇၶၸဝ်ႈ (ဝေႇယႃႇဝိတ်ႉၸ)သမ်ႉ ၼၢင်းယိင်း 3 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉတၢႆထင်တီႈ၊ သင်ၶၸဝ်ႈ 13 ပႃးလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်း ၵႆႉမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ လႅပ်ႈလၢမ်းႁူႉၶၢဝ်ႇသေမႃးပွႆႇသႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၵူၼ်းမိူင်း – ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ -“ တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉသိုၵ်းပလွင်ႈ ၶဝ်ၵႆႉမႃး ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ၊ ၵူၺ်း ဢမ်ႇယူႇတီႈၵျွင်း ၊ လႅပ်ႈ မီးၵူၼ်းလၵ်ႉပၼ်ၶၢဝ်ႇလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၊ တီႈၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ သၼ်ႊယႃႊ လႅင်းၾူၼ်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်လႆႈၶိုၼ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵမ်းလဵဝ်။ မိူၼ်ငဝ်းလၢႆးတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵမ်းပူၼ်ႉၼၼ်ႉလီလီ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 16/03/2025 ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၊ ႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃးလူႉၵွႆ ( Photo CJ ) ပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းတီႈ 16-17/02/205 ၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ၶပ်းၶိုင်ပၼ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ၊ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်း လူင်းသင်သေ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈပၢင်ၵုမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ၶိုၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း၊ ဢုမ်ႇတီး ၊ ဢုမ်ႇၶႃး လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းဝႆႉ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ၵိုတ်းၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇတင်းလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ၊ တင်းၶဝ်ႈတင်းဢွၵ်ႇၵေႃႈဢိုတ်းဝႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ယဝ်ႉ ပေႃးလႆႈလႅင်းၾူင်းၵေႃႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ ။ Photo TNLA- ႁၢင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးတီႈဝတ်ႉၵျွင်းပရိယတ်ႉတိ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼတီႈလႂ် ၶဝ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ် မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ လိူဝ်သေ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁင်းၵူၺ်း လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်းၶိုၼ်း ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်မႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼၼ်ႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တင်းသဵင်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ လူႉလွၼ်ႇထင်တီႈ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-03-17T17:52:05 | https://shannews.org/archives/63880 | ပီႈၼွင်ႉတႆးတွင်ႁူႇ ၽိုတ်ႉၸိုၼ်ႇၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈသေ တေပိုတ်ႇသွၼ်လိၵ်ႈတႆး | ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆ ဢၼ်ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၶိူဝ်းလႂ် ၶိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းမီးၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႆႈႁပ်ႉသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆးၸၢဝ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇၵူၺ်း။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸတ်းမႃးၵေႃႈ ဢဝ်ၽႃသႃလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇသေ သွၼ်ပၼ်မႃးၵူၺ်းလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး သုၼ်ႇႁဵတ်းလွင်ႈၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလီလီ။ ပၢင်ၾိုၵ်ႉၽွၼ်ႉမေႃသွၼ် တီႈဝဵင်းတွင်ႁူႇ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉၼႆႉ ၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉ။ ယႃႇဝႃႈတေႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပိုတ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉၵူၺ်း ၵေႃႈ ပဵၼ်ယၢပ်ႇ။ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းၽႂ်မၼ်းသေ သွၼ်ပၼ်ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၊ ၸွမ်း ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း ၸိူင်ႉၼႆႉၵူၺ်း။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵေႃႈ မိူၼ်ၼၼ် တႃႇလိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇ ႁူင်ႈဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးသေ ပိုတ်ႇသွၼ်ဢဝ်ဢွင်ႈတီႈၽႂ်မၼ်း။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈ ၶၢဝ်းဢိုတ်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၵူႈပီပီ တႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပေႃးတေမီး သုၼ်ႇႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈတႆးၼၼ်ႉ ၽူႈႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆးၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ဢွၼ်ၵၼ် ပိုတ်ႇပၢင် သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆးၶၢဝ်းမႆႈမႃး။ ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းသၼ်လွႆၸိုင်ႈတႆးၵူၺ်း ၸၢဝ်းတႆးၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်း ယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ ထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – တွင်ႁူႇ၊ တႃႈၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းႁၵ်ႉ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းသၢင်ႈမႃးမိူၼ်ၵၼ်။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈတွင်ႁူႇ (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ပီၼႆႉၵေႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႁူႇ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် တေပိုတ်ႇသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ မိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉၵႆၵၼ်တင်းမိူင်းတႆးသၼ်လွႆလႄႈ တႃႇပိုတ်ႇသွၼ် ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လႆႈၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၸၢႆးသႂ်ၸိုၼ်ႈမိူင်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၸၢႆးၵွၼ်းၶိူဝ်း ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းတွင်ႁူႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ – ထၢမ် – ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶႂ်ႈတွင်ႈထၢမ်ဝႃႈ ပီၼႆႉ ၸွင်ႇတေပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ? တွပ်ႇ – ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈတႄႉ မီးၶႃႈဢေႃႈ။ တေပဵၼ်ယူႇၶႃႈ။ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ တိုၵ်ႉၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ်မေႃသွၼ်ၶဝ်ဝႆႉယူႇ။ တေၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ် ဝၼ်းတီႈ 16/03/2025 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 20/03/2025 ၼႆႉၶႃႈ။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၵေႃႈ တေတႄႇၵႂႃႇ ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉ တေႃႇထိုင် 20/04/2025 ၼႆႉဢေႃႈ။ ထၢမ် – ပီၼႆႉ ႁွင်ႉမေႃသွၼ်တၢင်းလႂ်မႃးသွၼ်ပၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးမီးလၢႆၵေႃႉၶႃႈ? တွပ်ႇ – ၶႃႈၶဝ်ၵေႃႈ မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ႁႃတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီး။ ႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇႁႃ ဢဝ် ပွတ်းတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇမႃး။ ႁွင်ႉမေႃသွၼ် တီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၽွင်ႇတေႃႇဢူး ၼၼ်ႉမႃး။ လႆႈမႃးမေႃ သွၼ် 6 ၵေႃႉၶႃႈ။ ပေႃးပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇတေသူင်ႇပၼ်ၵႂႃႇၵူႈဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈ ဢၼ်တေပိုတ်ႇသွၼ်လိၵ်ႈတႆး။ ထၢမ် – မိူဝ်ႈၵႆႈငိၼ်းဝႃႈ ပီၼႆႉၵေႃႈ တေသွၼ်ၵႂႃႇၵူႈဝၢၼ်ႈၼႆလႄႈ တေပဵၼ်ဝၢၼ်ႈလၢႆၽွင်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တေမီးမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၼေႃ? တွပ်ႇ – တေမီးဝၢၼ်ႈပွၵ်ႉၶူဝ် ၊ ဝၢၼ်ႈသဵၵ်ႉၽူးတွင်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးႁီး ၊ ဝၢၼ်ႈႁူၵ်းလၵ်း ၊ ဝၢၼ်ႈၸဵတ်း လၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉ တေပႆႇၸၢင်ႈၼပ်ႉလႆႈ။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် 40 – 50 ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်းၶႃႈ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ပိုတ်ႇသွၼ်မႃး ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇတေႁူႉသဵၼ်ႈမၢႆမၼ်းတႅတ်ႈတေႃးၶႃႈဢေႃႈ။ ထၢမ် – ၼွၵ်ႈလိူဝ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆးယဝ်ႉ တၢင်ႇလွင်ႈၶႃႈလူး ၸွင်ႇတေသွၼ်ပၼ်ယူႇၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ၼွၵ်ႈလိူဝ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆးယဝ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၾိုၵ်းပၼ်ပႃးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉဢေႃႈ။ ႁဝ်း ၶႃႈ တိုၼ်းၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၾိုၵ်းၽွၼ်ႉမေႃသွၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ထၢမ် – ဢၼ်ပိုတ်ႇသွၼ်မႃးၵူႈပီပီၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းမီးသင်မႃးၽွင်ႈ ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈ ယူပ်ႈယွမ်းၶႃႈလူး မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ? တွပ်ႇ – ၶႃႈတေယွၼ်းလၢတ်ႈတၢင်းယူပ်ႈယွမ်းဢွၼ်တၢင်းၶႃႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈတိုၵ်ႉသုၵ်ႉယုင်ႈ။ တီႈဝၢၼ်ႈဢၼ်တႆးႁဝ်းယူႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇၼိမ်သဝ်း တိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ်။ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးၵေႃႈမီး။ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ပိုတ်ႇသွၼ်မႃး။ ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆး ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆးႁဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇ ႁၢႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းမႃး။ ယူႇတီႈ ပၢင်သွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆး ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး ဢမ်ႇမေႃလိၵ်ႈ တႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်မေႃမႃးၶိုၼ်း။ လွင်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႂ်တႆးၵေႃႈ ၶဝ်ႁူႉမႃး။ ၾိင်ႈတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ လၢႆးႁႆႇ ၵွင်ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢႆးၵႃႈတူဝ်းၵႃႈၼူၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႁူႉမႃးလီလီငၢမ်းငၢမ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ထၢမ် – မိူဝ်ႈၵႆႈငိၼ်းဝႃႈ မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆ ပွတ်းတၢင်းတွင်ႁူႇၼႆႉ ၸုမ်းသင်တင်းၸုမ်းသင် ယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ်ၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – ယွၼ်ႉဝႃႈ တွင်ႁူႇၼႆႉ ၸမ်ၸုမ်းသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ၶဝ်တူင်ႉၼိုင်ႈဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ PDF ၶဝ် ၵေႃႈမီး။ တီႈတႆးႁဝ်းယူႇသမ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၺ်း သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ မႃးယူႇၸွမ်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႈမီးလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ သဝ်းလႆႈလီလီ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈပၢႆႈဢေႃႈ။ တႃႇပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈ ယွၼ်းၶႂၢင်ႉ ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈပိုတ်ႇသွၼ်ဢေႃႈ။ ထၢမ် – တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၼႆႉၶႃႈလူး သမ်ႉမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ? တွပ်ႇ – တႆးတွင်ႇဢူႇႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ လႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈပိူၼ်ႈၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေဢမ်ႇႁၢႆ။ ႁႂ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ႁဝ်းဢမ်ႇႁၢႆ။ ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းတႆးၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇႁၢႆ။ မိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းလႆႈယူႇၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ မီး တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇဢေႃႈ။ ထၢမ် – ယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇၸတ်းပၢင်သွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းလႄႈ ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တေပဵၼ်သင်ၶႃႈ? တွပ်ႇ – လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ တေလႆႈဝႃႈ လွင်ႈမေႃသွၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ မေႃသွၼ်ၵေႃႈ မီးတၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇ။ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ မၼ်းဢေႇ။ မၼ်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ဝၢၼ်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း။ တေလႆႈဝႃႈ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလႄႈ ဢၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵေႃႈ တေမီး 3 တွၼ်ႈၼႆႉၶႃႈ ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမေႃသွၼ်၊ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈတႆး ဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၶႃႈ။ ထၢမ် – ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈ တီႈတွင်ႁူႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ၵေႃႉဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းမႃး ၵူႈပီပီ တႄႇပိုတ်ႇသွၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီလႂ်? တွပ်ႇ – ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸႄႈတွၼ်ႈတွင်ႇဢူႇႁဝ်းၶႃႈၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈ 2012 ၼၼ်ႉတႄႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးတိူင်းပႃႇၵိူဝ် ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းဢေႃႈ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃး 2018 ၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸင်ႇဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းမႃး ထိုင်ႁၢၼ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢေႃႈ။ ထၢမ် – ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ်ဝႃႈ ပေႃးၸူးၸႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တၢင်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႂ်ႈပူၵ်း ပွင်ပၼ်ၶဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်? တွပ်ႇ – ပေႃးၸူးၸႂ်တႄႉ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်တႆးၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမေႃလိၵ်ႈတႆး ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ် မေႃႁူႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး။ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းပၼ် ႁႂ်ႈတႆးသိုပ်ႇပဵၼ်တႆး။ ထၢမ် – ဢိင်ၼိူဝ် ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ပွတ်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်းၼႆႉသေ ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းမိူင်း ၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ? တွပ်ႇ – ၶႃႈၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်တႄႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈပဵၼ် ၶႂ်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ။ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း တေလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်း ၸၢဝ်း တႆးၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈမွတ်ႇဝၢႆးႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ၽႂ်တေႁဵတ်း။ ၵၢၼ်တႆး ပေႃးတႆးဢမ်ႇႁဵတ်း ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးႁဵတ်းပၼ်ၶႃႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ တႆးတိုၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၵူႈၵေႃႉၼႆ ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်ၼင်ႇၼႆၶႃႈ။ ထၢမ် – ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈထၢမ်မႅၼ်ႈသေ ဢၼ်ၶႂ်ႈထႅမ်လၢတ်ႈ ၸွင်ႇတေမီးသင် ထႅင်ႈ? တွပ်ႇ – ပႆႇမီးသင်ၶႃႈ ။တဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ။ ဢၼ်ဝႆႉ ၸႂ်ယႂ်ႇၸႂ်ယၢဝ်း ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ တွပ်ႇပၼ်ႁဝ်းၶႃႈၸိူင်ႉၼႆ ယိၼ်းၸူမ်းယႂ်ႇၼမ်ၶႃႈ | ['တွင်ႈထၢမ်', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-03-17T16:40:26 | https://shannews.org/archives/63869 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ၸူးမိူင်ပၢႆးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပၢႆၸုတ်ႇၽဝ်ပႃးႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၾၢႆၶုၼ်ထႅင်ႈ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ႁူမ်ႈတင်း PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး – မိူင်းယၢင်းလႅင် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်ၸၢင်ႈမႆႈ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး(မီးလောင်ဗုံး) ၼၼ်ႉသေ တိုၵ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆးတင်းၼမ်။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၻရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸွမ်းပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၸိူဝ်းဢွင်ႈတီႈဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ၽူႈ ၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် ၼႂ်းၸုမ်းၵႅတ်ႇ ၶႄႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ၾၢႆၶုၼ် – မိူင်းပၢႆး ၺႃးၾႆးမႆႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်း 10 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆမွၵ်ႈ 15 လင်ၼႆ – သိုၵ်း KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တင်ႈၸႂ်ယႃႉၵဝ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းသေ ႁဵတ်းပူၼ်ႉလိူဝ်ၼိူဝ် ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတေႃႇတၢင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေၽိုတ်ႉၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၾႆးမႆႈၵႂႃႇသဵင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢဝ်သၢႆသိုၵ်း ၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး တႄႇလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 မႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ပီ 2025 ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 700 ၵေႃႉ လုၵ်ႉတၢင်းတပ်ႉၵွင် 422 ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး မွၵ်ႈသွင်လၵ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း ႁႃႈငႃးသိုၵ်းသေ ၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်း သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင်လႄႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼင်ႇၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈမိူင်းပၢႆးၼႆႉ တႄႇလိူၼ်တီႊသႅပ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈမိုၼ်ၵေႃႉ လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတီႈ ဢွင်ႈလွတ်ႈၽေး ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-17T14:37:41 | https://shannews.org/archives/63865 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် | ႁၢင်ပီ 2023 မႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းလၢမ်း ၽႄႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈသုမ်းဝဵင်း တပ်ႉပၢင်သဝ်းထႅင်ႈ လၢႆလၢႆတီႈ။ တႄႇပီ 2024 မႃး လႆႈႁၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃးၶိုၼ်းလၢႆလၢႆတီႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း ၶိုၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယူႇၶိူဝ်းယႂ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇ ႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် (ဢမျွၵ်ႈ) သွင်တီႈ တီႈတွင်းၶမ်း။ ဝၢႆးလင်မႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းပႅတ်ႇလိူၼ် ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း တပ်ႉၵွင်ႈလူင် တီႈတွင်းၶမ်းၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၻရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းသႂ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းတဢၢင်းတင်း သိုၵ်းထၼု ထွႆၶိုၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် တွင်းၶမ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈတီႈလႆႈထိုင် သူၺ်ႇမူႉတရေႃး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယၢမ်းလဵဝ် ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉ တင်းသိုၵ်းတဢၢင်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇသိုၵ်းတဢၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇႁွင်ႇသူၺ်ႇမူႉတရေႃး တင်းၵၢၼ်ႇၵျီးၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ တင်ႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၽူၺ်း (ဘန့်ဘွေး) ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းပၢင်ဢူး ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်း ၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်သၢႆသိုၵ်းၶိုၼ်ႈၼႃႈ ၵႂႃႇဝႆႉထိုင်တီႈဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇ (ဂန့်ဂေါ) သေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း။ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်းသမ်ႉ တင်ႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းဝႆႉတီႈ ဢုမ်းမတီး ပဵၼ်ငဝ်ႈငႃႇသေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉတင်း တပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တင်ႈဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇ (ဂန့်ဂေါ) ၼၼ်ႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈထတ်းသၢင် ၵၢၼ်သိုၵ်း/ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ပေႃးတူၺ်း ငဝ်းလၢႆး မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆၸိုင် ယိူင်းဢၢၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁႅၼ်းသိုၵ်းႁႄ တေလေႃႇတိုၵ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈၽူၺ်း (ဘန့်ဘွေး) လႄႈ တွင်းၶမ်းၶိုၼ်း။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ တေၶႂ်ႈတိုၵ်း ႁႂ်ႈပေႃးၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၶဝ်ႈယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းတဢၢင်း လၢႆလၢႆတီႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-03-17T14:04:45 | https://shannews.org/archives/63858 | ၾႆးမႆႈႁိူၼ်း လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 11 မူင်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ လူင် ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉ UWSA ၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁိုင်ၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းပၢႆ။ ၽွင်းၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁိမ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်လူမ်း ၵႂႃႇသေ ထိုင်တီႈလႆႈႁွင်ႉၵႂႃႇႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇလူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ “ၾႆးမႆႈၼႆႉ ငိၼ်းဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၶဝ်တင်ႈမေႃႈၶဝ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းသိုင်ႇၾႆးသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇလႄႇၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵတ်ႉၵႃႈ ရူတ်ႉၶႄၾႆးၶဝ် တၼ်းမႃးၶိုတ်းၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ။ ဢမ်ႇတၼ်းလၢမ်းထႅင်ႈတၢင်ႇႁိူၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ရူတ်ႉၶႄႇၾႆး တႃႇသၢမ်လမ်း မႃးႁူတ်းၾႆးပၼ်သေ ၾႆးတၼ်းမႆႈၵႂႃႇႁိုင်မွၵ်ႈၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းသေ ၸင်ႇလႆႈမွတ်ႇၵႂႃႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ လွင်ႈလူႉသုမ်းတေမီးၵႃႈႁိုဝ်တႄႉ ယင်းပႆႇႁူႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉရတၼႃႇသီႇရိ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-17T12:09:24 | https://shannews.org/archives/63853 | ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၶိုၼ်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇယဝ်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး လႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၢႆးလင်ၼႆႉ ပၢင်ၽၢႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ တႄႇမီးမႃးယဝ်ႉ။ ပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈပွၵ်ႉယဝ်ႉ တင်း 6 ပွၵ်ႉၼႆႉ။ ၽႂ် ဢွၼ်ႁဵတ်းတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ ပၢင်တေႃႇၵႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေ မီးပၢင်တေႃႇလွင်းမႃးၼႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵၼ် လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈသုမ်ႇငမ်းတူဝ်ႈထိုင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ “ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈ သုမ်ႇငမ်းလႄႈ ၸင်ႇမီးမႃးပၢင်တေႃႇလွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်မီးမၢႆမီႈၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႉၺွပ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈထိုင်တီႈထိုင် လႅၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵၼ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးယူႇၶိူဝ်းယႂ်း။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မႆႈၸႂ်လွင်ႈဢၼ်ၼႆႉဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း 90 % ပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးသေ ပၼ်ႇၵၢၼ် ၵႃႉၶၢႆ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း တီႈတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNLA မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ ထိုင်မႃးၸမ်ပီယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပူၵ်းပွင်ပၼ်သင် တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းတင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသီႇသႅင်ႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းထႅင်ႈတႄႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇလိူမ်ႇလႆႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶဝ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း (ပၵျၢတ်ႉ) ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ တႃႇတေတင်ႇၼမ်ႉ၊ တေႃႉၼမ်ႉပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ/ ၵိၼ် ပၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ ၸၢႆးသႅင်ဢၢႆႈ ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸၢႆးယွတ်ႈၶမ်း | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-17T10:36:36 | https://shannews.org/archives/63847 | ႁူႉယူႇဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၶႄႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈမေႃမႄႇၽၢၼ်ႉသွၵ်ႈဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း | ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၵႂႃႇၽႅဝ်ရတ်ႉသျႃးလႄႈ ၿႄးလႃႊရုတ်ႉ AA ၸုမ်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ၶတ်းၸႂ်လူင်းတိုၵ်းလၢပ်ႈပႃႇၵိူဝ်လႄႈ ဢေႇရႃႇဝတီႇယူႇယႂ်းယႂ်း ၊ KIA ၵေႃႈ သိုပ်ႇလေႃႇမၢၼ်ႈမေႃႇယူႇ ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၽႅဝ်မႃးၶိုၼ်းၵေႃႈ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းမိူင်းၶႄႇ လင်ႇမႃး ၸူးၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းလဵဝ်။ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ မႃးဢုပ်ႇလွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆသေတႃႉ ပိူင်ယႂ်ႇတေၶႂ်ႈႁူႉ ၸွမ်း လွင်ႈၵႂႃႇတူၵ်းလူင်းၸွမ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ရတ်ႉသျႃးလႄႈ ၶႄႇၼႆႉ ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၵၼ်ၵေႃႈယႃႇ ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽွၼ်း ပၢင်ႈဢေႃးၸႃႇမႃး ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈတွၼ်းလိူဝ်ၽႂ်ယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၼမ်ႉတွၼ်းမၢၵ်ႈမီးဝႃႈ ၸိုင် မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၽၵ်းၵႃႈႁိုဝ်သေတႃႉ ဢေႇသုတ်းတႄႉ လဵင်ႉဝႆႉမိူင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵွၼ်း ၵိူင်ႈတေႃႇ မိူင်းႁုၼ်ႈမုၼ်းလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ လႅပ်ႈပေႃးၸႂ်တႃႇမၼ်း ယူႇ။ တီႈတႄႉၵေႃႈ လုမ်ႈၾႃႉလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ၊ ရတ်ႉသျႃးလႄႈ မိူင်းၶႄႇ ၸႅၵ်ႇၵၼ်သုမ်ႇ ငုမ်းၵုမ်းၵမ်ၵူၺ်းၼႆ ႁူႉထိုင်ၵၼ်ဝႆႉပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈလူၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် တေႁဵတ်းႁိုဝ်ယူႇ ႁႂ်ႈ ထုၵ်ႇမေႃလွတ်ႈၽေးၶဝ်သေ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ၶမ်း တၢႆတၢင်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵႃႈလႆႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉ လဵၼ်ႈလွၵ်းယူႇၽႂ်မၼ်း။ ၸိူင်ႉၼင်ႇမိူင်းၶႄႇၼႆ ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈဝႃႈမၼ်း တေဢမ်ႇၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းလိူင်ႈၼႂ်းမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆလႃႈ။ ထိုင်ၼႃႈၼႅၼ်ႈမႃး မၼ်းတိုၼ်းႁဵတ်းတူဝ်ၼင်ႈႁၢင်လေႇယဝ်ႉ။ ယိပ်းၵမ်ၸိူင်းၵျုး ၽႅၼ်ႉသေ ငမ်ႁူဝ်ၸုမ်း ဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ လေႃႇသွင်ႉပၼ် SAC ယဝ်ႉ ၶိုၼ်းလိမ်ႇႁူဝ်ၶွၼ်ႉၸီႉ ပူၵ်းႁႂ်ႈ SAC တင်ႈတူဝ် မင်ႁူဝ်ၶိုၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇသုၼ်ၵၢင် ဢမ်ႇၵူၼ်ႇပင်းလႄႈ ႁပ်ႉထွမ်ႇဢေႃးၸႃႇမၼ်းတင်းပိုၵ်းၼၼ်ႉ ႁၼ်လီၸႅင်ႈလႅင်းၼႃႇၼႅၼ်ႇ၊ ထိုင်တီႈ ဢမလ ပေႃးဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်လႆႈသေ လႅၼ်ႈပိုင်ႈၸူး ပူႊတိၼ်ႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇပဵၼ်ၼၼ်မႃး ၸင်ႇသမ်ႉၼႅတ်ႈႁွင်ႉဢုပ်ႇ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၶွင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်သီႇၵေႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈမိူဝ်းထွမ်ႇၶေႃႈပူင်ၼၵ်းၶဝ် တီႈၶုၺ်ႊမိင်ႊ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ တမ်ႉပႆႇပွႆႇမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ PDF လႄႈ ၵူၼ်းၵဝ်ႇၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း 88 ၶဝ် တိုၵ်ႉၶႂ်ႈၸၢမ်းၸင်ႈတူၺ်း ဢေႃးၸႃႇၶႄႇယူႇ၊ ၽၢမ်းႁဵတ်းၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၸူဝ်းဢဝ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ တေၶွမ်ႈၶတ်းတေႃႇ လိူင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်း ၼႃႈၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈဝႃႈၼႆ၊ လွၵ်းတႅၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈထွႆပၼ်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ႁူႉတေၼပ်ႉသွၼ်ႇယူႇ၊ ထႃႈဢမ်ႇပႃး ႁႅင်းမိူင်းၶႄႇၵမ်ႉတၢင်းလင် ၸွင်ႇၶဝ်တေ ယိုတ်းလႆႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁိုဝ် ၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၸင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ၸမ်သဵင်ႈ တေၶိုင်ႁႂ်ႈ SAC လႄႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်၊ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႃႈ တေႁွင်ႉပလွင်ႈလႄႈ SAC ဢုပ်ႇၵၼ်။ ပေႃးယဝ်ႉ တေႁွင်ႉပႃး AA ႁေၵွၼ်ႇ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉတူင်ႇသိုပ်ႇၵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ ယွၼ်ႉလႆႈပိုင်ႈႁူမ်ႈပိုင်ႈၽူၺ်းမၼ်းမႃးၼၼ်ႉၼႆ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈ ႁူႉထိုင်ဝႆႉယူႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးၽွၼ်းလီ တီႈတပ်ႉ ၸုမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉလိင်ႉလွၵ်း ဝၵ်ႉတၢဝ်းပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ ဢဝ်ၸိူင်းၵျႃးၽႅၼ်ႉမၼ်း ႁဵတ်းယႃႈၶူမ်ဝၢၼ်လႅၵ်ႈၼမ်ႉၶိုဝ်ႇသေ လုၵ်ႉတၢင်းႁွင်ႇၽၢင်ႈပွင်ႇထိုင်တၢင်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းဢိူမ်ႈၸမ်မိူင်းထႆးၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ် ၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ်ၼႆ ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ယၢမ်ႈပၢမ်ႉထိုင်ၵၼ်မႃးယဝ်ႉ၊ ယူႇတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶၢင်လႄႈ ၶျၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ ယုၵ်ႉႁူႉၸဵမ် ပိုင်းဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇႁႃလၢႆးတေဝႄႈပူၼ်ႉလႆႈ လွင်ႈသုမ်ႇငုမ်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ KIA ၼႆႉ လၢင်းလၢင်းဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈႁႅင်းဢီးသေ တိူၵ်ႈတီႈလႆႈဢုပ်ႇတင်း SAC ၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႈယူႇၼိူဝ်ၾၢႆသေ တၵ်းၼမ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၶတ်းၸႂ်တိုၵ်းႁုပ်ႈ ၼႃႈတီႈလမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းမိူင်း မၼ်းယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉသမ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဝႄႈလႆႈ လွင်ႈၵမ်ၵိၼ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မၼ်းပေႃးလွမ်ၶိုင်သၢင်ႈဝႆႉ ပၢင်သဝ်းငဝ်ႈငုၼ်းမႂ်ႇမၼ်း တၢင်းၾၢႆႇဝၼ်းတူၵ်းယဝ်ႉ။ ထႃႈဢမ်ႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈတင်း SAC ပႄႇ တၢၼ်ႇလီမႅင်ႇဢဝ် မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းရၶႅင်ႇလႄႈ ၸႄႈၵႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႂ်ႇ ႁင်းၶေႃၶဝ်ၵေႃႈ လႅပ်ႈပေႃးဝူၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉၵွၼ်ႇ။ Sub-State ဝႃႇ၊ ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်လူၺ်ႈ တင်းပလွင်ႈလႄႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႅပ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ႉၶႅၼ် လႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶၼ်ႈ တႆးမိူင်းတႆးလႄႈ တႆးမိူင်းၶၢင်၊ ၸႄႈၵႅင်း ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸပ်းၸမ် ၵၼ်ၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ယင်းလႆႈၶႆႈၸႂ်ပႃးယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တေပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်ၵႂႃႇထႃႇဝရၼႆ ဢမ်ႇမီး၊ တေပဵၼ်ၶဵၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ထႃႇဝရၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ဢၼ်ပဵၼ်မီးဝႆႉထႃႇဝရတႄႉ လွင်ႈတူၺ်းတေႃႇၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းပၢင်ႈၼႆ ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလူင်လိုမ်း ၵႂႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်တႄႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၸိူင်းၵျႃးၽႅၼ်ႉသေ ဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈ KIA မေႃဝၵ်ႉႁၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီယဝ်ႉ ယိုတ်းလႆႈၼႃႈတီႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈပႆႇမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈယႃႇ တႃႇယူႇၼိူဝ်လၢင်း တႅင်းၸၢင်ႉၵၢၼ်မိူင်းတႄႉ မၼ်ႈၸႂ်လႆႈတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉသႄႈ။ World Super ၸိုင်ႈမိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇလူင်ၼႆႉ တေတႃႉႁႅင်းတေႃႇမၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵေႃႈယႃႇ ပေႃးတင်းၶႆႈၸႂ် ၾၢင်ႉတိူၼ်ယူႇၵူႈမိူဝ်ႈၵူႈလွၵ်းတႄႉ ဢေႇသုတ်းတႄႉ ၸၢင်ႈလွတ်ႈပဵၼ်ၶမ်းတၢႆတၢင်မၼ်းယူႇဢေႃႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဝႆႉဝႃႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ၽွင်းႁွမ်ႁႅင်းယူႇ ၼႆၵွၼ်ႇလႃႈ၊ ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ တေၶူင်ဢွၵ်ႇၶိူင်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ တႃႉတေလႆႈၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းထိုင်တီႈၵူၺ်း။ ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ တေတႃႉၶဵင်ႇတေႃႇ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း တႃႉတေလႆႈဝႄႈလွတ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉ မၼ်းၵူၺ်း။ ၽိူဝ်တေၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈပိူင်လဵဝ် တႃႉတမ်းၽႅၼ်ၵိူတ်ႇလဵင်ႉပႃး ၸိူဝ်ႉသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်တေႁတ်းတိုၵ်းႁတ်းတၢႆ ႁတ်းတူင်ႉႁတ်းတိုၼ်ႇ ႁတ်းၸိုၼ်ႇႁတ်းၸုၼ်ႉၼၼ်ႉၸင်ႇ တေၸၢင်ႈမုင်ႈမွင်ႈလႆႈ လွင်ႈၶိူဝ်းဢမ်ႇႁၢႆ မိူင်းဢမ်ႇယၢႆႈယဝ်ႉ ဢေႃႈ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-03-16T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63844 | ရူတ်ႉၶိူင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၵႃး ၽႃႇၵၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း | ဝၼ်းတီႈ 14/3/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ရူတ်ႉတင်းၵႃး ၽႃႇၵၼ် တီႈပွၵ်ႉ 6 ၊ တင်းၼႃႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း မူဝ်းသၢၼ်း ( မိုးဆန်း ) ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း လုၵ်ႈဢွၼ်လဵၵ်ႉ 2 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၶႄႇၾႆးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ရူတ်ႉတင်းၵႃး ၽႃႇၺႃးၵၼ် ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉတင်းမႄႈၶဝ် ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃး ။ ၵေႃႉယႂ်ႇတႄႉတၢႆထင်တီႈ ၊ ထႅင်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးႁွႆးၸဵပ်း ၊ လုပ်ႇၶီႈၶၢင်ႈ ႁၢၵ်းၵႂႃႇယူဝ်ႉ တၢႆတီႈႁူင်းယႃႇ ၊ မႄႈၶဝ်တႄႉ လိုမ်းတူဝ်တေႃႇထိုင်ႁူင်းယႃ ”- ဝႃႈၼႆ ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ် တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႉယႂ်ႇဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ လႄႈ ၵေႃႉလဵၵ်ႉ ဢႃယု 7 ၶူပ်ႇ တိူဝ်ႉတီႈၵွၵ်းႁူဝ် ၸွမ်းတူဝ် ။ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ ။ “ပေႃးႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈၼႆ ႁႂ်ႈတိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ရူတ်ႉ ၊ ယႃႇလႃႈလီႈ ၶီႇ ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႃႇၵၼ်သေ တၢႆပွၵ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၊ ဢႃႈသၢၵ်ႈဢမ်ႇတဵမ်သေ ဢွၼ်ၵၼ် ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၊ ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ရူတ်ႉ ပိူင်ၵႃး ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ”- ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ရူတ်ႉၵႃး လႄႈလွင်ႈၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽႃႇၺႃးၵၼ်ၼႆႉ မီးၵူႈဝၼ်းသေ လႆႈလူႉသုမ်းသၢႆၵေႃႈမီးၵူႈဝၼ်း ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-15T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63841 | ပျီႇတူႉၸိတ်ႉPNO ၵဵပ်းသိုၵ်း ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး | ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းသိုၵ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပဢူဝ်း ၊ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႆး ၼႂ်းထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉ ၵဵပ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၸၢဝ်းပဢူဝ်းယူႇသဝ်းၼမ်၊ တွၼ်ႈတႃႇလဵင်ႉလူၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇသမ်ႉၵဵပ်းငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႆး ႁႂ်ႈသႂ်ႇပၼ် ၼိုင်ႈလိူၼ် 3 မိုၼ်ႇပျႃး။ သိုၵ်း PNO လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆ တေဢမ်ႇလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇ ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်သူင်ႇလုၵ်ႈလၢၼ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးယူႇထုင်ႉၸၢမ်ႇၵႃးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပဢူဝ်း လႆႈပၼ်ႇပူတ်ႈၵၼ် ၶဝ်ႈၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၊ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 3 မိုၼ်ႇပျႃး ။ လႆႈႁႃသႂ်ႇပၼ် ၶွၼ်ႇၵူႈလိူၼ် ၊ ၶဝ်မီးၵွင်ႈ ၶႃႈလူး ဢမ်ႇႁတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈသင်ႇၶဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းတီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈ ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ် ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ သူၼ်ယႃႈ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ 3 သႅၼ် ။ ယင်းယွၼ်းပႃး ၶွၼ်ႇႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈထႅင်ႈ 1 လိူၼ် 15000 ပျႃး ၊ ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ပေႃးပဵၼ်ၵႃးဢွၼ်ႇ 5 မိုၼ်ႇပျႃး ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးလူင် 10 လေႃႉၶိုၼ်ႈၼိူဝ် 1 သႅၼ်ပျႃး ၊ ငိုၼ်းတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းသမ်ႉ 1 ႁိူၼ်း 2 မိုၼ်ႇပျႃး ။ ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု30 ပီ ယူႇထုင်ႉၸၢမ်ၵႃးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ယၢပ်ႇၸႂ်တေႉဢေႃႈ ၊ ပေႃးၶဝ်ယွၼ်းမႃး ႁဝ်းဢမ်ႇသႂ်ႇပၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶႃႈ ၊ ၶွၼ်ႇၵဝ်ႇၶွၼ်ႇမႂ်ႇ လႆႈပၼ်လူင်ၵႂႃႇၵူႈမဵဝ်း။ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇယွၼ်းႁႂ်ႈလူတ်းယွၼ်ႇပၼ်သမ်ႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတေယိုတ်းဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆလူင်ၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်သေ လႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇ / ပၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်း သူင်ႇပၼ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈထီႇရီး၊ ပေႃးၶဝ်ယွၼ်းငိုၼ်းၸူၵ်းငိုၼ်းၸၢႆႇသမ်ႉ လႆႈပၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး PNO ယူႇၵေႃႈ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉလွင်ႈၼိုင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ။ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ 6 ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၵုမ်းၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း၊ ပၢင်လွင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး လႄႈ ၵျွၵ်ႉတလူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉ ရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝႂ် လၢႆႊသိၼ်ႊ၊ သင်ႁူပ်ႉႁၼ် ၸႂ်ႉရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇမီးဝႂ်လၢႆႊသိၼ်ႊ တေတီႉၺွပ်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-16T18:20:46 | https://shannews.org/archives/63837 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ | တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်း ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉသေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တႄႇဢဝ်ဢႃယု 18 ပီ တေႃႇထိုင် 45 ပီ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် ၶဝ်လူင်းၸွမ်းပွၵ်ႉသေ သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် တေႃႇထိုင် 45 ပီ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆ ၶဝ်ႁွင်ႉပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ မႃးႁပ်ႉႁူႉထွမ်ႇၸွမ်း ၸိူင်ႉ ၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၶဝ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ 1 ဝၼ်းလႂ် 1 ဝၢၼ်ႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 4 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ “လွင်ႈၵဵပ်းငိုၼ်း တႃႇႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူင်ႉၼၼ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၶဝ်မႃးသပ်းလႅင်းၼႄၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈယဝ်ႉ လွင်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းတႄႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ လႅပ်ႈၶဝ်တေမႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈသေ ဢဝ်တၢင်ႇၼႄတင်းၼိူဝ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/02/2025 ၼၼ်ႉမႃးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းတႆး RCSS ၊ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉလႄႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS (တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း) တႄႉဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မၢင်ၸိူဝ်း ၶဝ်ႈႁဵတ်းၼႂ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇလွတ်ႈ ၶိုၼ်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၽိူဝ်ႇႁဵတ်းသိုၵ်းပိူၼ်ႈ တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ယွၼ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းသိုၵ်းတႆး RCSS ၵေႃႈမီး မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵေႃႈမီး – ဝႃႈၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-16T17:46:38 | https://shannews.org/archives/63829 | ဢွင်ႈတီႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢေႇ ၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၶိုင်ဢၢၼ်းပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ယူႇသဝ်း | ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈယူင်းယၼ်ႇ Yeongyang ၊ ၸႄႈမိူင်းယိၼ်ႇသၼ်း Gyeongsang ဢၼ်မီး ၼႂ်းပွတ်းႁွင်ႇ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ယွမ်းလူင်းႁႅင်းလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေႁပ်ႉဢဝ်ၵူၼ်းပၢႆးၽေးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တႃႇ 40 ၵေႃႉၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Korea Herald ႁၢႆးငၢၼ်း ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈတေဢဝ်ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ လႅၵ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇလႄႈ လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉ တႂ်ႈၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တူၺ်း လူလွမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇသဝ်းလႆႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ Yeongyang ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸႄႈတွၼ်ႈ Yeongyang ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢၼ်မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်ႊ ရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2006 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းမီးဢမ်ႇတဵမ် 2,000 ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2025 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉသမ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမီး 15,200 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼိုင်ႈပီၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵိူတ်ႇမႂ်ႇ မီး 25 ၵေႃႉၵူၺ်းသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလူႉတၢႆသမ်ႉ မီးမွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-15T16:27:28 | https://shannews.org/archives/63817 | ၵူၼ်းထႆး 700 ပၢႆ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း လူၺ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း တီႈမိူင်းသၢတ်ႇ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ပၢႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢိူင်ႇတႃႈတွၼ်း ဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းဝဵင်းတီႈၼိုင်ႈသေ ပႆတၢင်း ၵႂႃႇၸူးတီႈမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉ တႃႇမၢႆတွင်း ဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိပ်းတင်းပၢႆႉ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈလူႉသုမ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၵွပ်ႈလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလႄႈ လွင်ႈတႅပ်းမႆႉယႃႉထိူၼ်ႇၶိူဝ်း ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈ ၶီႈၵူမ်ႈလိၼ်လႆထူမ် ထူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်း မိူဝ်ႈပီၵၢႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းထႆး 700 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ပႆတၢင်းၼႄ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းဝၼ်းႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ပီၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထႆး ၵမ်ႈၼမ် တင်းပီႈၼွင်ႉတႆး တီႈတႃႈတွၼ်း ဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်း တိုၼ်းသၽႃႇဝ ပိူင်လူင်မၼ်းၸွမ်း သၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆး လႆၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆး တီႈတႃႈတွၼ်း။ ယွၼ်ႉမီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၶုတ်းႁႄႈ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းယဵၼ်းပဵၼ်ၵွင်ႉ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼမ်ႉၼွင်းမႃးသမ်ႉ ၼမ်ႉလႆ တေႃႉဢဝ်ၶူၺ်ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈလိၼ် တီႈထၢင်ၶုတ်းၶမ်း လႆလူင်းထူမ်ႈႁိူၼ်းယေး တင်းမိူင်းတႆးလႄႈ မိူင်းထႆးၺႃးၼင်ႇၵၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၶုတ်းၶမ်းၶဝ် ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်ၶဝ်လႆႈယႃႉၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၾႃ ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းလွင်ႈယႃႉၵဝ်းလႄႈ ႁူမ်ႈပႂ်ႉပႃးႁၵ်ႉသႃ တႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်လိၼ်လႅၼ် မိူဝ်းၼႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉၵူၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် 300 ပၢႆ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶႄႇၵမ်ႈၼမ်။ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိုင်ႈဢိင်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA သေႁဵတ်း။ ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းထႆး 700 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ပႆတၢင်းၼႄ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ဢွၼ်ၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ်ဝႃႈ – “လွင်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈလႅင်ႉ၊ ၼမ်ႉ ၼွင်း၊ ၾႆးထိူၼ်ႇၾႆးပႃႇ၊ မိူင်းမူဝ်းလႄႈ ရႃႇသီႇဢုတုၾိင်ႈၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ တင်းတူဝ်မီးၸႂ်လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူႈၵေႃႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ – “ၽေးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉ ယႃႉ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉ၊ တင်ႈၸႂ်ႈဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ၊ ၶုတ်းႁႄႈလႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၾၢႆယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၶိုၼ်းယႃႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလႄႈ မႄႈ ၼမ်ႉတၢင်ႇ မႄႈလူႉလႅဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၵူၼ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉသေ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈယႃႉ ၶူဝ်း တိုၼ်းသၽႃႇဝ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉႁဝ်းလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈ ႁဝ်း” – ဝႃၼႆ။ ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ဢၼ်ၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၽေးသၽႃႇဝလႄႈ ႁႂ်ႈၽူႈၸိူဝ်း ဢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၶဝ် မေႃႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ ႁႂ်ႈၶဝ်ပေႃးလႆႈႁူႉဝႃႈ လွင်ႈၶဝ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၽေး တေႃႇၶဝ်ၵူၺ်း မၼ်းပဵၼ်ၽေးတေႃႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇပီ 2023 မႃးမီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ယႂ်ႇလူင်ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းယွၼ်း ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းထႆး 700 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ပႆတၢင်းၼႄ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း လွင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းယႂ်ႇလူင် ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼွင်း လုမ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်း လိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024။ ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်း ဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်မီးၼႂ်း ဢိူင်ႇမိူင်းယွၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉ လႄႈ ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ထူမ်ႈသႂ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈ။ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တၢင်းၾင်ႇထႆး တီႈတႃႈတွၼ်းလႄႈ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈၺႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆလိူၼ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းယွၼ်းၼႆႉ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထႅင်ႈလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဝႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းတင်းၶိုၼ်း တင်းဝၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶုတ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ 4 ဢၼ်၊ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် 300 ပၢႆ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ် ၶႄႇ။ ၶဝ်ၶုတ်းၼိူဝ်လွႆလႄႈ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်မီးႁိူဝ်းၶုတ်းၸွမ်း။ တၢင်းၾၢႆႇၸၢၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇ ယၢၼ်ၵႆ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်း ပႃးၸဵမ်ၵွင်ႉၼမ်ႉယႃထၢတ်ႈ ၶႅမ်ႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူၼ်သၢႆႊယႃႊ ၼၢႆႊ (cyanide) ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ယၢႆႈဢဝ်ၶမ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၶူၼ်းၶဝ်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်သေ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ၊ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းပႃၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈ လူတ်းယွမ်းလူင်းတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ – ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-15T15:27:04 | https://shannews.org/archives/63808 | ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ ႁူပ်ႉပၼ်ႁႃယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ | ဝၼ်းတီႈ 13/03/2025 ၼႆႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈပၼ်ႁႃၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႇ 19.9 လၢၼ်ႉသမ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈႁႃ ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ဢဝ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် ႁဵတ်းပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ ယိုဝ်းတိုၵ်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၽေးသၽႃႇဝ ၾိင်ႈၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈၵပ်ႉၵိၼ်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ႁၢႆႉႁႅင်းၶိုၼ်ႈမႃး ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸႄႈဝဵင်း တႃႇ 96% တူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး။ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၊ ၼမ်ႉမၼ်း ၊ ၵိူဝ် ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢၼ် ၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ ၵႃႈၶၼ်တေၶိုၼ်ႈသုင်ထိုင် 30% ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼႂ်းၵႄႈႁဵတ်းလွင်ႈၵႅတ်ႇ ၶႄ ႁႄႉၵင်ႈယူႇၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-15T15:01:27 | https://shannews.org/archives/63804 | ရတ်ႉသျႃး ၽွမ်ႉၸႂ် တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း ယူႊၶရဵၼ်ႊ ၶၢဝ်းတၢင်း 30 ဝၼ်း | ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃး ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း ယူႊၶရဵၼ်ႊ ၶၢဝ်းတၢင်း 30 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် 30 ဝၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ တေဢမ်ႇလႆႈႁွင်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ၊ ၾိုၵ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တင်းၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းပႄႇလႃႊရုတ်ႉသ် (Belarus) ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃး လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းဝႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈ 2,000 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ၊ သင်ဝႃႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ၸၢင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၼႆႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၵႂၢင်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ တႃႇတေ ၵုမ်းၵမ်လႆႈၼၼ်ႉ တေယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း၊ သင်ဝႃႈ မီးလွင်ႈႁၵ်းလင်ၵၼ် ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈတၢင်ႇ တၢင်းၽိတ်းၼိူဝ်ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈၼႆ ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃး ၸီႉၸမ်ႈပႃးၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႂ်းထုင်ႉၵၢတ်ႉသ် မိူင်းရတ်ႉသျႃး၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၺႃးတတ်းဝႆႉသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၽွင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၸတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ လွင်ႈၵုမ်းၵမ်ၼႃႈတီႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈတေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢဝ်ၶေႃႈ တူၵ်းလူင်းၵၼ်လီလီယူႇၼႆ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ရတ်ႉသျႃး လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း ရတ်ႉသျႃးတင်း ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ တႄႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2022 သေ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ ယဝ်ႉသေတႃႉ ပၢင်တိုၵ်းပႆႇယဵၼ် သွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-03-14T17:00:00 | https://shannews.org/archives/63796 | တႃႇၼႄဝႃႈ ႁၵ်ႉသႃပႂ်ႉပႃးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼႆသေ ပီႈၼွင်ႉတႆးလႅင် ၸတ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွပ်ႈတဵမ် 498 ပီ | ဝၼ်းတီႈ 13/03/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင် ၶွပ်ႈတဵမ် 498 ပီၼႆသေ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈၸတ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်။ တႃႇႁႂ်ႈ တႆးလႅင် တေဢမ်ႇလူင်လိုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸတ်းၸွမ်းဢွင်ႈတီႈဢၼ် တပ်ႉသိုၵ်းတႆးလႅင် SNA ၵုမ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းတိုၵ်ႉသုၵ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ သင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵေႃၵူၺ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃးပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း ၶိုင်ယႃႉၵဝ်းတႃႇသေႇ။ တႃႇၸတ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ၸင်ႇၸတ်းၵႂႃႇၸွမ်းဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတႆးလႅင် SNA ၵုမ်းဝႆႉ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁုင်းမၢၵ်ႇလၢင်း ၊ မိူင်းၵွင် ၊ မိူင်းယၢင်း ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်း ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်ၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလႅင် SNYO ၼမ်းၸတ်းမႃးမိူဝ်ႈပီ 2016 တီႈဝဵင်း လိူဝ်ႇ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈ 2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 3 တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ပီ 2025 ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 9 ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်ၼႆႉ လႆႈၼပ်ႉဢဝ်ဝၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈလူင်မိူင်းယၢင်းလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ် လုၵ်ႈ ၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်တီႈမိူင်းယၢင်းသေ ဢွင်ႇပေႉမိူင်းဢႃႇဝ (ဢိၼ်းဝႃႉ) မိူဝ်ႈပီတႆး 1621 (ပီသ်ၵရဵတ်ႈ 888 ) ပီသႃသၼႃ 2070 ပီၶရိတ်ႉ 1527 ။ သင်ၼပ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉ မႃးထိုင်ပီၶရိတ်ႉ 2025 ၼႆႉ ၶွပ်ႈတဵမ် 498 ပီယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ သင်တူၺ်းၼႂ်းပိုၼ်းပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၸိုင် ၸၢဝ်းတႆးလႅင်ၼႆႉ ယူႇသၢင်ႈၵိၼ်သဝ်းမႃး ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉမႃး လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၸၢဝ်းတႆး လႅင် ယူႇသဝ်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်တႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူင်းၵွင် ၊ မိူင်းယၢင်း ၊ မၢၼ်ႈမေႃႇ ၊ ၵၢတ်ႇလိုဝ်း ၊ သွင်သူပ်း ၊ ဝဵင်းသိူဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်း ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၸၢဝ်းတႆးလႅင် တူၵ်းယူႇတႂ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သေ တိုၵ်ႉၺႃးႁႅင်းႁိပ်ႈဝႆႉလၢႆၾၢႆႇ မႅၼ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉသုၵ်ႉယုင်ႈဝႆႉ။ ပႆႇမီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တဵမ် ထူၼ်ႈ။ ၺႃးၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵၵ်းမႃးလၢႆၸူဝ်ႈလၢႆပၢၼ်သေတႃႉ ၸၢဝ်းတႆးလႅင်ၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းပွႆႇပႅတ်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉ ၵၢၼ်ၶိူဝ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈထုင်းႁိတ်ႈႁွႆး တေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁၵ်ႉသႃမႃး ထိုင်ႁၢၼ်ႉတေႃႈ လဵဝ်။ ၼႂ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်ၼႆႉ မီးၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆးလၢႆၸုမ်း ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်း။ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU တႄႉ တႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ဝႆႉဝႃႈ – “ဢိင်ၼိူဝ် ဝၼ်းၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈတႆးလႅင်ၼႆႉသေ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းတႆးလႅင် မီးၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးထႅင်ႈ။ ဢၼ်ႁၵ်ႉသႃ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈထုင်းႁိတ်ႈႁွႆးမႃးထိုင်ႁၢၼ်ႉၼႆႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇ တေႃႇသူႈတႃႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်လႄႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် တင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးတင်းသဵင်ႈ ၵႂႃႇသေၵမ်း”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉသေ ၸၢဝ်းတႆးလႅင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၼႂ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်ၼမ်။ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈတႆးႁဝ်း သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ တႃႇၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းၵႂႃႇ။ ၶတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈထုင်း၊ ပၢႆးမွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵႄႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ် မိူင်းသုၵ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈမေႃတူၺ်းငဝ်းလၢႆးသေ ယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈၼႆ ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႅင်း မူႇၸုမ်းၵေႃၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႅင် Shanni Nationalities Unity Association SNUA ၵေႃႈ ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၼႂ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉဝႃႈ – “ ႁႂ်ႈဝႆႉယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇၵေႃႈတင်ႈၸႄႈ မိူင်းတႆးလႅင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃၽိုၼ်ႉၽူးၶိုၼ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈယၢမ်ႈယူႇသဝ်းမႃး၊ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းတႆး လႅင် မေႃဝႆႉတႃႈမုင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမီးမႃးၸႄႈမိူင်းတႆးလႅင်”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေထိုင်တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းၼၼ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးႁႅင်းၵူၼ်းလႄႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူႈတွၼ်ႈတွၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်း၊ ပၢႆးတူင်ႇၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးဢဵၼ်ႁႅင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈထိုင်လႆႈၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလႅင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “မိူဝ်းၼႃႈမႃး ၶႂ်ႈႁၼ်ၸၢဝ်းတႆးလႅင် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းတူင်ႇ တၢင်ႇၵူႈတီႈတီႈလႆႈ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶိူဝ်းတႆးလႅင်ႁဝ်း ယူႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸွမ်းၵၼ် တင်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၵူႈမူႇၵူႈ ၸုမ်း လႆႈၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်းၶတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၽႂ်မၼ်းလႄႈ တိုၵ်ႉႁႅင်းဢေႇဝႆႉတႃႇပူၵ်းပွင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ မၼ်းမိူၼ်ဝႃႈ တႆးလႅင်ၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ်ႁူႉၸၵ်းၼမ်။ မိူဝ်ႈၼႃႈမႃး ၶႂ်ႈၵွင်ႉသၢၼ်လႆႈတႆးၵူႈတီႈတီႈ။ တေႃႈၼင်ႇ ၶိူဝ်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပႆႇႁူႉဝႃႈမီးတႆးလႅင် ၵေႃႈမီး”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆးလႅင်ၼႆႉ တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် ႁၵ်ႉသႃ ပႂ်ႉပႃးၾိင်ႈထုင်းႁိတ်ႈႁွႆးၽႂ်မၼ်းဝႆႉ ၸွမ်းပွတ်းတွၼ်ႈၼိူဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇသႃ ၊ ႁုင်းမၢၵ်ႇ လၢင်း ၊ ၶမ်းတီႈ ၊ ၵၢတ်ႇလိုဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်းလႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၸေႈၼႃး ၊ မၢၼ်ႈမေႃႇ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-14T16:00:10 | https://shannews.org/archives/63789 | ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ 2 ၵေႃႉ ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ယိုဝ်းတၢႆ | ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး သွင်ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 13/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈမွၵ်ႇၸလီႇလႄႈ လၢၼ်ၸၢႆးမၼ်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢႆ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၽၢတ်ႇ လႅၼ်ၶႅၼ်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ – လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃႉၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ လုင်းသႃႇၺုၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ) ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႇၸီႇလီႇ ဢႃယု 60 ပၢႆ လၢၼ်ၸၢႆးမၼ်းဢႃယုမွၵ်ႈ 17 ပီ ၺႃးၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ယိုဝ်းတၢႆၵႂႃႇ ၽွင်းၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉၵႃးၶႃပူႇလၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶႃပူႇလၢၼ်ၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉၵႃးသေ ၺႃးပိူၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆဢိူဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပိူၼ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်တီႈၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉ။ လုင်းသႃႇၺုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃႇတိ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၼၢင်းယိင်းဢႃယု မွၵ်ႈ 50 ပၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၶႃႈတၢႆၵႂႃႇတီႈ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈဝဵင်းႁဝ်းၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပၢင်တေႃႇလွင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇဢိုတ်းသေပွၵ်ႈ။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈၼမ်ၼႃႇ။ ပၵ်းပိူင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ပေႃးပဵၼ်ပၼ်ႁႃမႃး တေလႆႈၵႂႃႇတိူင်ႇၽႂ် တေလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ သိုၵ်းၶၢင်၊ သိုၵ်းတဢၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇသဝ်း တူင်ႉၼိုင် ၵႂႃႇမႃးဝႆႉသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းဝႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-14T15:46:25 | https://shannews.org/archives/63782 | ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇ တီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ | တင်ႈတႄႇ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 မႃး ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇ တီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵၢၼ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မီးၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၵဵပ်း ယွၼ်းၵိၼ်ငိုၼ်းတီႈၸဝ်ႈၵႃးၸိူဝ်းတေႃႉၵုၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၼၼ်ႉၼမ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉမီးပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လွင်ႈၶွၼ်ႇဝႆႉၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉသေ တင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ပႂ်ႉယွၼ်းၵႃႈၼမ်ႉၼဵင်ႈ/ ၵႃႈၶဝ်ႈမုၼ်းတီႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး ၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းငၢႆႈလူမ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းထၢင်ႇတေလႆႈယူႇသႃႇ ၵႂႃႇမႃးငၢႆႈလူမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇယူႇၼႆ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ် ၵၼ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းသေတႃႉ ႁိုဝ်တေမိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း မူႇၸေႊ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ဢၼ်ၵႂႃႇမႃးယၢမ်းလဵဝ် လိူဝ်သေ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လႄႈ ၸင်ႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ မႃးၶၢႆၼႆၵေႃႈ ၸွမ်းတၢင်းသမ်ႉၺႃး သိုၵ်းပႂ်ႉယွၼ်းၵိၼ်ၼမ်ၼႃႇၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၵႂႃႇတေႃႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တၢင်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မႃးၶၢႆၶိုၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ႁိုင်ယူႇ မွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ပႃးၵႃႈၵိၼ်၊ ၵႃႈၼွၼ်း၊ ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵႃး ႁဝ်းႁႄၼႆ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉႁဝ်းၵူၺ်းလိူဝ်ငိုၼ်းယူႇ ႁႃႈသႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ႁိူဝ်..ၸွမ်းတၢင်းသမ်ႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းတီႈသိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁႄၼႆ ၸၢင်ႈတေလိူဝ်သင်ယဝ်ႉ။ ၸွမ်းတၢင်းၼႆႉ ၶႃႈၼပ်ႉတူၺ်းၵဵတ်ႉၼႆႉ မီးယူႇ 10 တီႈပၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၼေႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈမႃးၵေႃႈ ဝူၼ်ႉယူႇဢိူဝ်ႈ ဝႃႈႁဵတ်းတႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႃႉ ႁဵတ်းတႃႇပၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉႁႃႉၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉၼေႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇယဝ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇ- မူႇၸေႊ လူႉၵွႆလၢႆလၢႆတီႈလႄႈ ယၢမ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈလၢႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းပႆ။ ပေႃးၶႂ်ႈလုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၵႂႃႇမူႇၸေႊၸိုင် ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈၵႂႃႇတၢင်း တူၼ်ႈတီး – လၢႆးၶႃႈ – မိူင်းၼွင် – မိူင်းယႆ – လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ – ၵူတ်ႉၶၢႆ – မူႇၸေႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉသမ်ႉ မီးဝႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ – သိုၵ်းတႆး – သိုၵ်းပဢူဝ်း – သိုၵ်းတဢၢင်း – သိုၵ်းၶၢင်- သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်ႈလၢၼ်ႇ တင်ႈၵဵတ်ႉပႂ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတင်ႈလၢၼ်ႇတင်ႈၵဵတ်ႉပႂ်ႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၵႂႃႇဝဵင်းမူႇ ၸေႊၼႆႉ ၵဵပ်းငိုၼ်း ယွၼ်းၶွၼ်ႇတီႈၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သိမ်းပႃးၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၵိူဝ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵႃး တေႃႉတၢင်ႇမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ လူးၵွၼ်ႇၼႆ ၸဝ်ႈၵႃး ဢၼ်လႅၼ်ႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ တီႈၵဵတ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸႅတ်ႈၵျၢမ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ တၢင်ႇပႃးၶဝ်ႈ သၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်း ၶူဝ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႁၢမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ၺႃးသိမ်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပေႃးတၢင်ႇပႃး ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈမႃးၼႆ တိုၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈႁႄဢိတ်း လႆႈၶျႃႉဝႆႉပၼ်ၶဝ်ဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵတ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်တီႈတူၼ်ႈတီး ၵဵတ်ႉ 4 လၵ်း၊ မိူင်းၼွင်၊ ပၢင်လူင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းၵိုင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွၼ်ႇပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ၶၢဝ်းတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မူႇၸေႊၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း ဢမ်ႇၸိူင်ႉသေ ႁွတ်ႈလႆႈဝၼ်းလဵဝ်သေတႃႉ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းဢမ်ႇထိုင်တီႈထိုင်တၢင်း မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိုင်ၸွမ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း 3 ဝၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၼၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သိုၵ်းၸိူဝ်းတင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ ၼမ်လိူဝ်မႃးႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “တေဝႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ သမ်ႉလူဝ်ႇႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ပေႃးတေလႆႈဢွၵ်ႇတၢင်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆ ပေႃးၶီႇၸႂ်လူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ တေပဵၼ်သင်ဢမ်ႇႁူႉ။ လႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇတႃႇသေႇ။ ၵဵတ်ႉၵေႃႈၼမ်ၼႃႇ ဢေႇသုတ်းမၼ်း လႆႈပၼ်ယူႇ ၼိုင်ႈတီႈ 5 ႁဵင် ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပေႃးလုၵ်ႉတၢင်းမူႇၸေႊ ၶၢမ်ႈၵဵတ်ႉမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၸိုင် တေမီးသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပႂ်ႉဝႆႉ၊ သင်ပူၼ်ႉၵဵတ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉသေ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း တေႃႇပေႃးထိုင် ဝဵင်းမိူင်းယႆ တေလႆႈႁၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း တင်ႈလၢၼ်ႇဝႆႉ လၢႆလၢႆတီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ “တင်ႈတႄႇ ၼမ်ႉၶမ်း တေႃႇပေႃးထိုင် ၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ တေပဵၼ်သိုၵ်းၶၢင်တင်း သိုၵ်းလွႆပႂ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ပေႃးထိုင်တီႈတၢင်းၶဝ်ႈသႅၼ်ဝီ ၸင်ႇတေပႂ်ႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ၶဝ်ၵႆႉထတ်းၵျၢမ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈတၢင်းၶဝ်ႈႁိမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်း သႅၼ်ဝီၼၼ်ႉၼေႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးလွင်ႈပၼ်ႁႃၵၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇ ၵႃး ဝၢႆးလင်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမေႃၽေႃးၵႂၢမ်းၵၼ်သေ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃမႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-14T13:33:46 | https://shannews.org/archives/63770 | မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေဢွၼ်ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ | ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တႃႇၸတ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယႃႇႁႂ်ႈမႃးသုၵ်ႉယုင်ႈၸွမ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈၶၵ်ႉ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇႁူမ်ႈၸွမ်း။ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ ငိူင်ႉဝႄႈဢမ်ႇလႆႈလူး။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၶဝ်ႈမႃးၵေႃႈ ႁဝ်းၵူဝ်ယူႇဢိူဝ်ႈ။ ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈ မီးၵွင်ႈမီးၵၢင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸတ်းႁဵတ်း ၼႆႉသေ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတဵၵ်းတဵင် ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း လူၺ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇ ၶေႃႈပူင်လၢႆးသိုၵ်း။ ပေႃးတေၵမ်ႉယၼ်ၸွမ်း လၢႆးၽွင်းငမ်းပိူင် သိုၵ်းၼႆႉၵႂႃႇၸိုင် တႃႇတေပဵၼ်မႃး လွၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမုင်ႈမွင်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ႁဝ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ် ယူႇၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶၢဝ်ႇလိုဝ်း လွင်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းႁႂ်ႈၸတ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇသႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇလီပဵၼ် တိူဝ်ႉသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းမိူင်း – လၢႆးႁဵတ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၵပ်းၸူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ တေတႄႇၸတ်းႁဵတ်း မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 15/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် တေႁူမ်ႈၵၼ်ပႆတၢင်း ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢိင်ၼိူဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းၼမ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ တေၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၶႄႇ ႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈၵွၼ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ 4 ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ တီႈဝဵင်းၶုၺ်ႊမိင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Tachileik News Agency’s ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-14T12:30:00 | https://shannews.org/archives/63766 | မိူင်းၶႄႇ ရတ်ႉသျႃးတင်း ဢီႊရၢၼ်ႊ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ | ဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ မိူင်းၶႄႇ တေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃးလႄႈ ဢီႊရၢၼ်ႊ တီႈဝဵင်းပေႇၵျိၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၼ်ႁႃၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ မိူင်းဢီႊရၢၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ မဝ်ႊၼိင်ႊ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ရတ်ႉသျႃးတင်း ဢီႊရၢၼ်ႊၼႆႉ တေသူင်ႇၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ။ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ တႄႉ တေႁဵတ်းပဵၼ်ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ (သဘာပတိ) ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် – ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈတၢင်တူဝ် 3 ၸိုင်ႈမိူင်း တေဢုပ်ႇၵုမ် လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ မိူင်းဢီႊရၢၼ်ႊလႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၵိုင်ႇလီမႆႈၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၵႄႈၵၢင်ရတ်ႉသျႃးတင်း ဢီႊရၢၼ်ႊၼႆႉ မၼ်ႈၵိုမ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ရတ်ႉသျႃး တႄႇၶဝ်ႈတိုၵ်း ယူႊၶရဵၼ်ႊ ၼႂ်းပီ 2022 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မီးလွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉ တၢင်းမိူင်းၶႄႇ လီငၢမ်း။ ဝၢႆးလင် ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပိၵ်ႉၽၵ်းတူဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တီႈဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်ႊဢမေႊရိၵၼ်ႊ လွင်ႈဢီႊရၢၼ်ႊ တိူဝ်းၵဵပ်းသိမ်း ယူႊရေႊၼီႊယၼ်ႊယဝ်ႉ။ မိူင်းၶႄႇ ၊ ဢီႊရၢၼ်ႊတင်း ရတ်ႉသျႃး ၸင်ႇတေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-14T11:30:00 | https://shannews.org/archives/63760 | ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇသုၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈမိူင်းယၢင်းလႅင် | ဝၼ်းတီႈ 11/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈသုၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတီႇမေႃးသူဝ်ႇ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၵျႅတ်ႊၾၢႆႊတႃႊသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 3 ၵမ်း ၊ မၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇ 15 လုၵ်ႈ၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉတီႈတိၼ်၊ သုမ်ႉတီႈယူႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လူႉၵွႆၵႂႃႇ 4 လင် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈ ႁိမ်းသုၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉ လၢႆလၢႆၵမ်း၊ ဝၢႆးထိုင် ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7မူင်းပၢႆ ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 5 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းတီးမေႃးသူဝ်ႇ မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄၵၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kantarawaddy Times ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-14T11:02:49 | https://shannews.org/archives/63750 | မိူင်းၶႄႇ ယွၼ်းၶိုၼ်းၶိူင်ႈၶူဝ်းၸၢၵ်ႈ ၶွင်ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈ BGF | မိူင်းၶႄႇ တုၵ်းယွၼ်းမႃးၶိုၼ်း ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸၢၵ်ႈ ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF ယိုတ်းသိမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီးသေ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊမႃးၼႆႉ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမႂ်ႇ သူၺ်ႇ ၵူၵ်ႉၵူဝ်ႇ၊ မျႃႉဝတီႇ၊ KK Park တီႈလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ – ထႆး၊ တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ BGF သူင်ႇပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်း BGF ယိုတ်းသိမ်းဝႆႉပႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်း ၸႂ်ႉသွႆ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ၊ ၾူၼ်း၊ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉ တႃႇဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တုၵ်းယွၼ်းမႃးၶိုၼ်း ႁႂ်ႈၸတ်းသူင်ႇပၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆ ဢၼ်ယိုတ်း သိမ်းဝႆႉတင်းသဵင်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၶပ်းၶိုင် တႃႇတေသူင်ႇပၼ် ၶိုၼ်းၼႆ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၼၢႆႇမွင်ႇသေႃႇ (နိုင်မောင်ဇော်) ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ The Irrawaddy ၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ၊ တႄႇဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်လိူၼ်ၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းၸမ် 3,000 ၵေႃႉ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း၊ ယူႊၵၼ်ႊတႃႊ၊ ပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ ဢိၵ်ႇပႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆမိူင်း ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ 30 မိူင်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-03-13T18:24:25 | https://shannews.org/archives/63740 | မိူင်းထႆး တေဢမ်ႇၵဵပ်းၵႃႈ Re – Entry Visa | ဝၼ်းတီႈ 12/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၽွင်းလူင်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း 3 ၸိုင်ႈမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းၵမ်ႇ ပူးၶျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ တေပွၵ်ႈမိူဝ်းလႄႇႁိူၼ်း ၽွင်းၶၢဝ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႆ တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇၵဵပ်းၵႃႈ Re – Entry Visa ဝႃႈၼႆ။ သုၼ်ၶေႃႈမုၼ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (MIC) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “သင်ဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ် တေမိူဝ်းလႄႇၸႂ်းႁိူၼ်းၼႆ တီႈလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇတွၵ်ႇၸုမ်ႈလႄႈ တေဢမ်ႇၵဵပ်းၵႃႈၽၢၼ်ႇလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် (ၽၵ်းတူ)”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉပၼ် တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် တေပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၼႆ တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 01/04/2025 ထိုင် 15/05/2025 တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ် တေၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူင်းထႆး ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 15/05/2025 ၸိုင် တေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈ ၽၢၼ်ႇလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်ယဝ်ႉ တၵ်းတေလႆႈသဵင်ႈၵႃႈၶဝ်ႈမိူင်း ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင် ဢၼ်မီးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-13T17:30:00 | https://shannews.org/archives/63736 | မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဝႃႈ သင်ၶႂ်ႈလႆႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ယႃႇၶတ်းၶွမ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ | သိုၵ်းမၢၼ်း ယိုတ်မိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီပၢႆၼႆႉ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉၸူးတၢင်းႁၢႆႉ တၢင်းၸႃႉမႃး။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ ၶိုင်ဢၢင်ႈၶႂ်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တႃႇပဵၼ်ႁူးထူၺ်ႈၸႂ်မၼ်း။ ယွၼ်ႉယိုတ်းဢႃႇၼႃႇသေ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉလႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇ ၶတ်းၶွမ်ႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးတႃႇသေႇ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈ ထႅင်ႈဝႃႈ သင်ၶႂ်ႈသၢင်ႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ယႃႇၶတ်းၶႂၢင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႆထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈထူပ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၽီႇလႃႇရိတ်ႉသ် Belarus လႄႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃးသေ မၼ်းလၢတ်ႈပႃး လွင်ႈတေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ မိူဝ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 09/03/2025 ၼႆႉ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ -“သင်ထိုင် မႃး လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ႁူဝ်ပီ 2026 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁႂ်ႈလႆႈ။ သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ယႃႇၶတ်းၶႂၢင်”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃးလႄႈ မိူင်းပီႇလႃႇရိတ်ႉသ် ၵေႃႈ ႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းယူႇၼႆ ၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။ တႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ သင်ဢဝ်ပိူင်ၼႂ်းသၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဝႃႈၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇမီးၸႄႈဝဵင်း 330 ဝဵင်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸွမ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ယႃႇဝႃႈ တေႁွင်ႉၽူႈတႅၼ်း ႁႂ်ႈတဵမ်ၸွမ်းၼင်ႇပိူင် တႃႇတေလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ယၢပ်ႇ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းႁႂ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်း 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ တေႃႉတႄႉၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ 145 ၸႄႈဝဵင်း ၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈတႅၼ်းၵဝ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ -“ၵၢၼ်မိူင်း ၸွင်ႇတေမီးလွၵ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်လီၼႆတႄႉ ပေႃးတူၺ်း ၶိုၼ်ႈပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ဢူးၼေႇဝိၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တွၼ်ႈသုတ်းၶဝ်ဢမ်ႇလီ။ ယွၼ်ႉၼၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ယူႇတီႈဝႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တေၶႂ်ႈသုတ်းတွၼ်ႈလႂ်ၼႆၵူၺ်း။ ပေႃးမၼ်း တေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းတၢင်းလင်မၼ်း ၸွင်ႇတေပဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ပၼ် မၼ်းလႆႈၼႆ မၼ်းတိုၼ်းလူဝ်ႇဝူၼ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁူမ်ႇတူမ်းပၼ်မၼ်းၵေႃႈ ၵမ်းလိုၼ်း မၼ်းၸၢင်ႈလႆႈႁပ်ႉ တၢင်းၽိတ်းဢၼ်မၼ်းႁဵတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်း 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ လႆႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈလိူဝ်လိူဝ် မွၵ်ႈ 167 ၸႄႈဝဵင်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈလႆႈ။ ပေႃးဢဝ်ပုၼ်ႈမၼ်းဝႃႈၵေႃႈ 4 ပုၼ်ႈလႂ် 1 ပုၼ်ႈ။ မွၵ်ႈ 80 ၸႄႈဝဵင်း ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၶိၼ်သေႁဵတ်းလႆႈယူႇၼႆ ၽူႈတႅၼ်းၵဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တေႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇငၢႆႈလူမ်မိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၺႃးၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လၢႆႈပႃႈၾၢႆႇလူမ်ႇတိုၵ်းယိုတ်းဢဝ် တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ရမခ) လႄႈ တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းတူၵ်း (နပခ) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈၵုမ်းဝႆႉမွၵ်ႈ 100 ဝဵင်း ၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးယိုတ်းမူတ်း။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉ ထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၼႂ်းဝၼ်း 31/01/2025 ၼႆႉၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်ႈဢႃယုၵုမ်းမိူင်းထႅင်ႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 7 သေ ပုတ်ႈတႅၼ်းဢဝ်တၼ်းႁဵင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းထႅင်ႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင် ၵၢင်ၸႂ်ၽႂ်။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူၺ်းသူၼ်းတႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸဵင်ႇႁပ်ႉႁူႉၵၢၼ်မိူင်းၽႂ်မၼ်းသေ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း 50 ပၢႆ တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉယူႇ။ ၼႂ်းပႃႇတီႇ ၸိူဝ်းဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉၼႆႉ တႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆသေ ယူႇတီႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉသ်မိူင်းၶႄႇ ယၢမ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း။ ပႃး ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ ၊ ပႃႇတီႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၊ ပႃႇတီႇရၶႅင်ႇ၊ ပႃႇတီႇၼမ်းၼႃႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈ 01/02/2021 ၼၼ်ႉသေ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇဝႃႈ တေၸတ်းပၼ်ၶိုၼ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼႆယူႇတႃႇသေႇသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ် ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်သင်မႃးလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢႆးလႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸူးမိူင်းၶႄႇလႄႈ ရတ်ႉသျႃးယဝ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်းၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေၸတ်းႁႂ်ႈဝႆးသုတ်းၼႆထႅင်ႈ။ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႈၼမ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ႁူဝ် ၸတ်းၼမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယုမ်ႇလႆႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇတဵမ်ဝႃႈ တေပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်မီးလွင်ႈၽဵင်ႇ ပဵင်းပဵၼ်ထမ်းၼႆယူႇ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃ ႁိမ်ၸိင်းၼႃႈတီႈၵၼ်ယူႇလႄႈ သင်ဝႃႈမီး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ တႄႇမီးမႃးသၽႃးၼႆၸိုင် ၸွင်ႇတေမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆသင်ၼႆၼၼ်ႉ ၽူႈတႅၼ်းၵဝ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “သင်ဝႃႈ မီးသၽႃးမႃးၼႆ မၼ်းၵေႃႈ တေမိူၼ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၵူၺ်း။ ယူႇတီႈဝႃႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေၽွမ်ႉဢမ်ႇၽွမ်ႉၼႆၵူၺ်း။ ပေႃးမႃးတူၺ်း မိူဝ်ႈ 2010 – 2015 ၼၼ်ႉၼႆ ၼႂ်း 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ မွၵ်ႈ 5 ဝဵင်းၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၶႅင်ႇၼႂ်းသၽႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈဝႃႉၵုမ်း 4 ဝဵင်းလႄႈ မိူင်းလႃး ဢမ်ႇ ၶဝ်ႈပႃး။ ၼႂ်းသၽႃးမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈ။ 55 ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ 50 ၸႄႈဝဵင်းၵူၺ်း ဢၼ် ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵႃႈပႄႉၶႂ်ႈမီးသၽႃးလႃႈ ၸွင်ႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉတေၽွမ်ႉ ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တေတိုၵ်းဢဝ်ႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ဢုပ်ႇၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇႁႃႉၼႆ ယူႇတီႈ ၶဝ်တႅပ်း တတ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆယူႇ ၶိူဝ်းယႂ်း သေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇ ႁၼ်ၸုမ်းလႂ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တေၸႂ်ႉပိူင် ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ တေလိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈလႂ် ၊ တေၸႅၵ်ႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၸိူဝ်း ပႆႇမီးပိူင်ၸႅင်ႈလႅင်းလႄႈ တႃႇတေႁႂ်ႈပႃႇတီႇ ၸိူဝ်းတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉ တေပၼ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ တေယၢပ်ႇ ယူႇၼႆ Dr မဵဝ်းသႅတ်ႉတူၺ်း ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပႃႇတီႇၼမ်းၼႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်သူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ႁႅင်းယွမ်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇပႃႇတီႇ တေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇၼႆ ၵႅမ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ Dr.ၸၢႆးၵျေႃႇဢူင်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈ NUG ဢၼ်မၵ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၵၢင်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉလႄႈ တေသၢၼ်ၶတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇ ၼႆသေတႃႉ တေတိူဝ်းယမ်လႆႈမွၵ်ႈႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉ ပဵၼ်ဢၼ်သူၼ်ၸႂ်ပႂ်ႉတူၺ်းဝႆႉယူႇ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-13T17:00:00 | https://shannews.org/archives/63725 | ၼုမ်ႇတႆး 2 ၵေႃႉ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ | ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်တႆး 2 ၵေႃႉ ၵႂႃႇလဵၼ်ႈသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ(ပိလိယႅတ်ႉ) သေ ၺႃးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇထႆး ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉၶဝ် ထိုင်တီႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 20 ပီ 2 ၵေႃႉ ၵႂႃႇလဵၼ်ႈသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ တီႈၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တီႈၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇထႆး ၸုမ်းၼိုင်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉသေ ထိုင်တီႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၼႃႈလႄႈ ၵွၵ်းႁူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 12 ၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်တႆး 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈလူင်းႁူင်းယႃမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်တႆး ဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေႃႈလဵဝ် ၶဝ်သွင်ၵေႃႉတႄႉ လႆႈလူင်းႁူင်းယႃယဝ်ႉ။ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈသဵင်ႈ ၵႃႈယူတ်းယႃ ဢမ်ႇယွမ်း 4,000 ဝၢတ်ႇ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ လႆႈသဵင်ႈ 700 ဝၢတ်ႇပၢႆ။ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ပေႃႉထုပ်ႉၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇလိူင်ႈၸွႆးတြႃးၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈယူႇၼႂ်းမူႇလႂ်ၸုမ်းလႂ် လွင်ႈၶဝ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လႅပ်ႈၵူၼ်းၸုမ်းၼၼ်ႉ ပေႃႉထုပ်ႉၽိတ်းၵူၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇထႆး ဢႃယု 18 ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸုမ်း 757 ၼၼ်ႉ လၢမ်းၾၼ်းတႅင်းတၢႆၵႂႃႇ တီႈၵၢတ်ႇၽၵ်းတူၵဵင်းမႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇ တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပိူၼ်ႈ ပေႃးတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈပဵင်းၸင်း တေႃႇႁႅင်းၵၢၼ်တႆးၼၼ်ႉ ၼႆၸိုင် လိူင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး ႁွတ်ႈမိူင်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁၢၼ်ႉသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊၼၼ်ႉ မၼ်းမီးယူႇလၢႆသႅၼ်း။ ႁၢၼ်ႉသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ ဢၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းလူင်လဵၼ်ႈၵေႃႈမီး။ ဢၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ လဵၼ်ႈၵေႃႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈသႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်လဵၼ်းၼၼ်ႉ လူဝ်ႇဝႆႉသတိၽွင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ တေမီးပၼ်ႁႃ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတူၺ်းၼႃႈ ၵၼ်သေ ၽိတ်းမေႃးၵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်တႆးႁဝ်း ၵႂႃႇလဵၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ သင်ဢမ်ႇမီးၵၢၼ် လူဝ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၸိုင် ယႃႇပေဢွၵ်ႇယိင်ႈၶႅၼ်းလီ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယႃႇၵႂႃႇႁႃလိူင်ႈၽိတ်းမေႃးၵၼ် လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈႁၢၼ်ႉသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈဝႆႉသတိၵၼ်သေ ဢမ်ႇပေတူၺ်းၼႃႈၵၼ် ထိုင်တီႈၽိတ်းမေႃး ၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးႁၢၼ်ႇလိၼ်း ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸၢႆးယွတ်ႈၶမ်း | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-13T16:48:50 | https://shannews.org/archives/63723 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ | ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တႄႇၵၢင်လိူၼ် မတ်ႉၶျ် ၼႆႉမႃး ၵၢင်ႉၵႄႇၶွၼ်ႈတုမ်ဢူပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တႃႇတေ ႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးတေႁဵတ်းပဵၼ်ပွႆးတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းဢေႃႈ ၊ ပီၼႆႉတေလႆႈသႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်တႄႉ ပႆႇႁူႉ ၊ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်းယဝ်ႉ ၊ မိူဝ်ႈပီ 2024 တင်းလႆႈပၼ်ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ ၊ ႁိူဝ်းသမ်ႉ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ 10 လမ်း ၊ ပီၼႆႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းၼၼ်ၵူၺ်းၼႆ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉတႄႇႁဵတ်းမႃးၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2019 ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈ လႄႈၵိုတ်းၵႂႃႇတၢင်းႁိုင် ။ ပီ 2023 ၼႆႉၸင်ႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၶိုၼ်း ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႃႈ ယွၼ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ၽိုတ်ႇ၊ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးယႂ်ႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၼႆႉ ၼႆၵေႃႈမီး ။ ၼၢင်းယိင်းၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်ႈသူမ်ႈၼႂ်းၼွင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးတဵၵ်းၶၢၼ်းမႃးႁဵတ်းၼၼ် ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇဢေႃႈ ၊ ငိုၼ်းၵေႃႈလႆႈသႂ်ႇ ၊ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းၼႆႉမႃးႁဝ်းၶႃႈတင်း ပႆႇလႆႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းလီလီ ၊ လိူၼ်ၼႆႉသမ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇ လူမ်းယဝ်ႉ ၊ လွင်ႈၼႆႉ ၵၢင်ႉၵႄႇၶဝ် ဢမ်ႇၸွႆႈပၼ်သင်ၵုမ်ႇၶိုင်တႃႇႁဵတ်းပွႆး တဵၵ်းၶၢၼ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉၵူႈပီ ႁဵတ်းတီႈ သုမ်ႉလိုဝ်ႈၵၢင်ၼွင် ( အင်းလေးဖိုတဲ) ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸဵင်ႇၼွင်(အိုင်ထောင့်ကြီး)၊ ဢိၼ်းပေႃးၶူင်ႇ(အင်းပေါခုံ) ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်း ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼိမ်သဝ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ သူၼ်ၸႂ်မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၼမ်။ ၼိုင်ႈပီ ၽတ်ႉၽဵင်ႇမီးၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၼႂ်းၼွင် 3 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉလႄႈ လိူၼ်သိပ်းဢဵတ်းလိူၼ်သိပ်းသွင်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ၼမ် သုတ်း ။ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼမ်သုတ်းၼႆႉ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ပဵၼ်ထိၼိုင်ႈ။ | ['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-13T15:27:35 | https://shannews.org/archives/63718 | ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း လင်ၼိုင်ႈ | ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ႁၢင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လင်ၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ – “ယွၼ်ႉၸဝ်ႈႁိူၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇထၢၼ်ႇ (ဓာတ်ခဲ) သႂၢင်းၾႆးၾႃႉဝႆႉသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇထၢၼ်ႇၼၼ်ႉ မႆႈႁႅင်းတႅၵ်ႇသေ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်းဢူးၺၢၼ်ႇဢေး၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင် လူႉသုမ်းဢမ်ႇယွမ်း 100 သႅၼ်ပျႃး။ ဢိူင်ႇပၢင်ႁၢင်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတဢၢင်းယူႇသဝ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ တေယၢၼ်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မွၵ်ႈ 30 လၵ်း။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၼွႆႉ ဢိူင်ႇမိူင်းဝီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လင်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-13T14:00:00 | https://shannews.org/archives/63715 | ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ်ၶႃႈတၢႆ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 12/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်း ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၸူၼ် ၶႃႈတၢႆဝႆႉ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် (ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃႉၺႃးၶႃႈတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ မႃးၶၢတ်ႈယူႇတီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ပီ ၶၢႆပႃႁႅင်ႈပႃၼဝ်ႈ ၼႂ်းၵၢတ်ႇသႅၼ်ဝီမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်ၼႆႉ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းႁူႉႁႄ ၵႂႃႇတူၺ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ႁွႆးပေႃႉထုပ်ႉ(မင်) လူင်ဝႆႉ။ ၼၢႆးၼႆႉ မႃးၶၢတ်ႈယူႇတီႈၼိုင်ႈ။ မၼ်းဢမ်ႇ ၸႂ်ႈၵူၼ်းတီႈသႅၼ်ဝီ။ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃးၼႆႉ မၼ်းသမ်ႉၵႂႃႇသႂ်ႇပႃႁႅင်ႈမၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ။ ႁဝ်းလၢမ်းတူၺ်းတႄႉ ၶဝ်လႅပ်ႈႁူႉၸၵ်းၵၼ်ယူႇ ၵူၼ်းၸူၼ်တင်း ၼၢႆးၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီမႃး လၢႆလၢႆတီႈ၊ ပိုတ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်တေႃႇလွင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉသေ ယဵၼ်းပဵၼ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵႂႃႇၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ပၢင်တေႃႇလွင်းတႄႉ မီးၶႃႈဢိူဝ်ႈ။ ႁဝ်းတႄႉ ဝႃႈသိုၵ်းၶဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈႁင်းၶဝ် လႆႈတႄႉတႄႉ။ မီးပၢင်တေႃႇလွင်းၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းတႄႉမႆႈၸႂ်ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉသေ တီႈႁဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ၺႃးၸူၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆၼႆႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇဝႆႉပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းပၢင်ပွႆးလိူၼ်သီႇသေ ဢမ်ႇၵႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉပွင်ႈလႄႈ ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ် ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-13T09:30:00 | https://shannews.org/archives/63707 | ပၢင်တိုၵ်း တီႈမိူင်းယၢင်းလႅင် မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းၾင်ႇထႆး | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် တီႈလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းလႅင် – ထႆးၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းတႅၵ်ႇထိုင် ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၾင်ႇထႆး၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႆ ၶၢဝ်ႇထႆး Khaosod English ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11/03/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ Photo by – Khaosod/ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လူင်းၵူတ်ႇထတ်း လွင်ႈမၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းထႆး ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ယူႇတၢင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် မိူင်းထႆးၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်လင် ႁႅင်း။ မၢၵ်ႇဢၼ်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၾင်ႇမႄႈႁွင်ႈသွၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်း 120 မမ ပဵၼ်မၢၵ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လႆႈပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵၼ်ယူႇသဝ်း ၵႂႃႇမႃး ဝႃႈ ၼႆ။ တီႈလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်းၼႃႈတီႈ ဢၼ်သုမ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်မႃးၶိုၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းယၢင်းလႅင်တႄႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႆႉ ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ဢမ်ႇပႆႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လႅၼ်လိၼ်ယၢင်းလႅင် – ထႆးၼႆႉ တႄႇတီႈ BP 9 ယၢဝ်းထိုင် BP 16 သေ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 30 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-13T09:00:00 | https://shannews.org/archives/63701 | ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸမ်မိုၼ်ႇ | ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸမ်မိုၼ်ႇၵေႃႉ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း၊ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဝႃႈၼႆ။ တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ၼၼ်ႉမႃး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆးဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းၵူႈဝၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး တိုၵ်းသူၼ်းဝႆႉ ယႃႇပေမႃးၸွမ်း ၼၢႆးၼႃႈ(ပွႆးသႃး) ၶဝ်၊ ယႃႇပေၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လူၺ်ႈတၢင်းလတ်း၊ ၼၢႆးၼႃႈ (ပွႆးသႃး) ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်းသေ ႁႃပၼ်ၵူၼ်း တႃႇသူင်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၸွမ်ပလိၵ်ႈမိူင်းထႆး ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈပလိၵ်ႈထႆးၼႂ်းမိူင်း ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း တႄႇဝၼ်းတီႈ 17/02/2025 မႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈၵူၺ်း တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း 9,500 ပၢႆ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းမွၵ်ႈ 5,000 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး သိုပ်ႇၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းထႅင်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း၊ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈ လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းမီးဝႆႉမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉၼႆ ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-13T08:00:00 | https://shannews.org/archives/63698 | ၸိုင်ႈမိူင်း မီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈၼမ်သုတ်း ပဵၼ်ၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃး | ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဝဵင်းဢၼ်မီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း 20 မိူင်း တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ တႃႇ 19 ဝဵင်း ပဵၼ်ၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃး ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸုမ်းထတ်းထွင်လူမ်း (IQAir) တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈ သုၺ်ႊၸႃႊလႅၼ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ ၼႂ်း 19 ဝဵင်းၼၼ်ႉ တႃႇ 13 ဝဵင်း ပဵၼ်တီႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယူႇသဝ်းၵိုၼ်း ၶွၼ်ႈ၊ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ 4 ဝဵင်း၊ မိူင်းၶႄႇ ၼိုင်ႈဝဵင်းလႄႈ မိူင်းၵႃႊၸႅၵ်ႊသတၢၼ်ႊ ၼိုင်ႈဝဵင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵုၼ်ဢေးသျႃးယဝ်ႉ ဝဵင်းဢၼ်လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈထႅင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ႊၵျမီႊၼႃႊ ၊ မိူင်းၶျႅတ်ႉ ၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵ ပွတ်းၵၢင် ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၸုမ်း IQAir သေ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းမီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၶျႅတ်ႉ ၊ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ် ၊ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ ၊ မိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊလႄႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႈ ၸုမ်း(IQAir) ၶဝ် ပိုတ်ႇဝႆႉ သုၼ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈလူမ်း 4 မိုၼ်ႇတီႈပၢႆ ၼႂ်း 138 ၸိုင်ႈမိူင်သေ ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈလဵပ်းႁဵၼ်းသေ တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၸိူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းပၢႆး ယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ၶဝ် တမ်းဝၢင်းလၢတ်ႈဝႆႉၼႄၼၼ်ႉ မီး 17% ၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ် မိူင်းဢေႃႊ သတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၊ ပႁႃးမႃး ၊ ပႃႊပေႊတူဝ်ႊ ၊ ဢႅတ်ႊတူဝ်ႊၼီႊယိူဝ်ႊ ၊ ၵရီႊၼႃႊတိူဝ်ႊ ၊ ဢၢႆႊၸလႅၼ်ႊလႄႈ ၼိဝ်ႊသီႊလႅၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမီးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈၼမ်ပူၼ်ႉလိူဝ်သေ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းၶျႅတ်ႉ၊ ပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ်၊ ပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ၊ ၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ တႃႊၵျိတ်ႊ ၵသ တၼ်ႊ၊ ၼီႊပေႃႊ၊ ယူႊၵၼ်ႊတႃႊ၊ ရဝမ်ႊတႃႊ၊ ပူႊရွၼ်ႊတီႊ၊ ၼၢႆႊၵျီႊရီႊယိူဝ်ႊ၊ ဢီႊၵျိတ်ႊ၊ ဢီႊရတ်ႊ၊ ၵႃႊၼႃႊ၊ ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျူႊလႄႈ ၵမ်ႊပီႊယႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ'] |
2025-03-13T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63696 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်သိုၵ်းပႃးတီႈၵူၼ်းတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၵႂႃႇမီးၼွၵ်ႈမိူင်း | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းမီးၼွၵ်ႈမိူင်း ဝႃႈတႃႇ ၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ ယွၼ်းငိုၼ်း 3 – 5 သႅၼ်ပျႃး ။ ၼႂ်းလိူၼ် February ၼႆႉမႃးၵၢင်ႉၵႄႇလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ။ ႁိူၼ်းမီး ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းပၢၼ်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၼမ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်မွတ်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈပႅတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်းတိုၵ်ႉလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းပၼ်ယူႇ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်လႆႈပၼ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၊ ၵူၼ်းဢၼ်တၢႆၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈမွတ်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈဢွၵ်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၶႆႈယွၼ်းပႃးငိုၼ်းထႅင်ႈ ၊ ပွၵ်ႉလမ်းမတေႃႇၼႆႉႁိူၼ်းဢၼ်မီးၵူၼ်း ၵႂႃႇယူႇၼွၵ်ႈမိူင်း လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 3 သႅၼ် ထိုင် 5 သႅၼ်ပျႃး ဝႃႈၼႆ ။ ငိုၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ပွၵ်ႉၼိုင်ႈလႄႈပွၵ်ႉၼိုင်ႈ လႆႈပၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၵမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၊ ထိုင်မႃးလွင်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸုပ်ႈထီႉ 10 ၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းလႆႈပၼ်ငိုၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼမ် ။ ယွၼ်ႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်ၼႃႇပွၵ်ႈၼႆႉ ၊ ၵူၼ်းဢၼ်မီးၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတဵၵ်းၸႂ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၊ ပေႃးဢမ်ႇပွၵ်ႈၵေႃႈ လႆႈၸွႆႈပၼ်ငိုၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ပေႃးပဵၼ်ပွၵ်ႉၵၢင်ႉၵႄႇ ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းၶႅၼ်းလႆႈပၼ်ၼမ်”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဢၼ်လႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းၼမ်သုတ်း ပဵၼ်ပွၵ်ႉလၢၼ်းမတေႃႇ ၊ သူၺ်ႇတွင်ႇ (ရွှေတောင်) ၊ မဵဝ်ႉမ( မြို့မ ) ၊ ၵၢၼ်ႇဢွၵ်ႉ ( ကန်အောက် ) ၊ ပျီႇတေႃႇသႃႇ ( ပြည်တော်သာ) ၊ ပွၵ်ႉပႃႇမႆႉ ( သစ်တော ) ၊ ပွၵ်ႉၼမ်ႉၵတ်း ( ရေအေးကွင်း ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းယူႇပွၵ်ႉ ဢူးၵျီးၶမ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ငိုၼ်းၵႃႈတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ လႆႈပၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ 25000 ၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈဝႆႉၼႂ်းသႅၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ လႆႈပၼ်ၵူႈၵေႃႉ ၊ တူၵ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 1သႅၼ် ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈတႄႉ ယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇဢေႃႈ ၊ ၶဝ်ၵဵပ်းၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၸၢႆးဢႃယု 18- 35 တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆၼႆႉ တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉ ၵျွင်းၵျီးၸူႉ ၊ ၽြႃးၽိူၵ်ႇ ၊ ၵၢၼ်ႇၵျီး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းဢွၵ်ႇယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၵႆႉထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းဢႃယုယႂ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈယင်းၺႃးတီႉ။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်း 20 သႅၼ်ပျႃး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇတင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတီႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း မီး 12655 ၵေႃႉယဝ်ႉၼႆႉ Spring Revolution Database (SRD )ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး 3339 ၵေႃႉ ၊ မလေးသျႃး 300 ၵေႃႉ ၊ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ 26 ၵေႃႉ ။ တီႉၺွပ်းဢဝ်လႆႈ ၽွင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းယွၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ဝႃႈၼႆ ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-13T10:00:00 | https://shannews.org/archives/63684 | တၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉထ် Gout ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် | ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ယူႇၸွမ်းၼိူဝ်ႉၸွမ်းလိူတ်ႈၵၼ်ၵူႈၵေႃႉလႄႈ ၸၢင်ႈၸပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်မိူၼ်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ တၢင်းပဵၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမုင်ႈဢမ်ႇမွင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးလႄႈ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ဝႄႈဢမ်ႇ လႆႈ။ လွင်ႈပဵၼ်လွင်ႈလူႉၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်မိူင်းၵူၼ်းၼႆႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တၢင်းပဵၼ်သႅၼ်း ဢၼ် ႁႄႉၵင်ႈလႆႈၵေႃႈထုၵ်ႇလီႁႄႉၵင်ႈဝႆႉယူႇ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈမႃးထွမ်ႇတူၺ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉထ် Gout ဢၼ်တႆးႁဝ်းႁူႉၸၵ်းဝႃႈ ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇ ၶေႃႈတိၼ်ၶေႃႈမိုဝ်းၸဵပ်းမူၺ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်။ ႁဵတ်းႁိုဝ် ပဵၼ်မႃး။ တေၸၢင်ႈႁႄႉၵင်ႈလႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်။ တၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉထ် Gout လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇ ၵႂ်ႈ/မူၺ်ႈၼႆႉ ၵႆႉပဵၼ်တီႈ ၶေႃႈတိၼ်ၶေႃႈမိုဝ်း။ တေပဵၼ် ယွၼ်ႉ Uric Acid Crystals ထၢတ်ႈယူႇရိတ်ႉဢႅတ်ႉသိတ်ႉ ၼမ်မႃးသေ ၵႂႃႇၶွၼ်ႈယူႇၸွမ်းလုပ်ႇၵပ်း လုပ်ႇတေႃႇလႄႈ ၶေႃႈတိၼ်ၶေႃႈမိုဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၵႂ်ႈတေပူမ်မႃးသေ ၸဵပ်းမူၺ်ၶိုၼ်ႈ ၵူၼ်ႉမႃး။ ၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈသၽႃႇဝ ပၼ်မႃးတႂ် ဢမ်ႇၼၼ် မၢၵ်ႇၵႅဝ်း တေဢဝ်ဢွၵ်ႇ ပႅတ်ႈထၢတ်ႈပရူဝ်ႊတိၼ်ႊ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ Purine ၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းသေပဵၼ်မႃး။ သင်ဝႃႈ တႂ်ဢမ်ႇလီလႄႈ ဢမ်ႇဢဝ်ထၢတ်ႈပရူဝ်ႊတိၼ်ႊဢွၵ်ႇပႅတ်ႈလႆႈ ဢမ်ႇၼၼ် သင်ဝႃႈ တႂ်ဢဝ် ထၢတ်ႈပရူဝ်ႊတိၼ်ႊဢွၵ်ႇၼမ်ပူၼ်ႉလိူဝ်ၼႆၵေႃႈ တေထႅမ်ႁႅင်းႁႂ်ႈ Uric Acid ၼမ်မႃးလႆႈမိူၼ်ၵၼ်။ တၢင်းပဵၼ် Gout ၼႆႉ တေမီးၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် သင်ဝႃႈ Uric Acid Crystal ၼမ်သေ ၶွၼ်ႈၵၼ်မႃး ပဵၼ်ၵွၼ်ႈပဵၼ်လုင်းၸိုင် ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တီႈ ၶေႃႈႁူဝ်မႄႈတိၼ်လႄႈ ၶေႃႈမိုဝ်း လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇတီႈႁူဝ်မႃႇလႄႈ တီႈႁူဝ်ၶဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼၼ်မႃး တေၵႂ်ႈတေၸဵပ်း ထိုင်တီႈဢမ်ႇယိူၼ်ႉလႆႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်မႃး ပေႃးဝႃႈယူႇရိတ်ႉသ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉၼမ်မႃးယဝ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းဢွၵ်ႇၾၢင်ႁၢင်ႈသင် သေ ၸဵပ်းမႃးၶိုၼ်ႈမႃးၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ သင်ဝႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် Gout မႃးယဝ်ႉၼႆ ပွတ်းၵၢင်ၼႂ် ၸိူဝ်း ၼႆႉ တေၸဵပ်းမူၺ်ႈၶိုၼ်ႈ ထိုင်တီႈတိူဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၽႃႈႁူမ်ႇၽႃႈၵွပ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၸဵပ်းမူၺ်ႈ လိူဝ်ၸႂ်။ တီႈဢၼ်ပဵၼ်ဝႆႉ တၢင်းပဵၼ် Gout ၼၼ်ႉ တေၵႂ်ႈသေ ၶေႃႈမၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႅင်ဝႆႉသေ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉ တေႁႅင်ႈ တေလိူမ်ႈဝႆႉ။ မိူဝ်ႈတႄႇပဵၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၶူပ်းၶိုၼ်ႈတီႈဢၼ်ပဵၼ်ၼၼ်ႉႁႅင်းႁႅင်း။ ပေႃးႁိုင်လၢႆ ၸူဝ်ႈမူင်း သေ ပူၼ်ႉမွၵ်ႈ 2 ဝၼ်း 3 ဝၼ်းယဝ်ႉသေ သင်ဝႃႈ ၼႅတ်ႈယူတ်းယႃလႆႈၵေႃႈ တေၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းယူႇ။ မၢင် ၸိူဝ်း ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ယူႇၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵူၺ်း ။ ၽႂ်သမ်ႉၵႆႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် Gout ငၢႆႈ ယူႇတီႈဝႃႈ တႂ်ၵူၼ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ လီဢမ်ႇလီ ၊ ယူႇရိတ်ႉသ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉၼမ်ႁႃႉဢေႇၼႆသေ တၢင်းပဵၼ် Gout ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇ ၶေႃႈတိၼ်ၶေႃႈမိုဝ်းၵႂ်ႈၼၼ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈယူႇရိတ်ႉသ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉၼမ်မႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တေပဵၼ် Gout ။ တေသွၼ်ႇပိူင်တၢႆ ဢမ်ႇ လႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လွင်ႈတၢင်းလၢႆလွင်ႈသေ ယူႇရိတ်ႉသ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉ ၸၢင်ႈၼမ်မႃးၼႂ်းတူဝ် ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းယူႇမိူၼ်ၵၼ်။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်မီးပေႃႈမႄႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယၢမ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် Gout ၼႆတႄႉ ပေႃးထိုင်မႃး ဢႃ ယုၼႂ်းၵႄႈ 30 လႄႈ 60 ၸိုင် တေၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်းမႃး။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တီႈၵူၼ်းၸၢႆး။ ၵူၼ်း ၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ငၢႆႈလိူဝ်သေ ၼၢင်းယိင်း 4 – 10 ပုၼ်ႈ။ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈသႅၼ်းလႂ် ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ် Gout လႆႈ ပိူင်လူင်မၼ်း တေပဵၼ်ယွၼ်ႉၵိၼ်လဝ်ႈ ၵိၼ်ပီႊယိူဝ်ႊ ၵိၼ်ဝၢႆႇ ၵိၼ်ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈဢႄလ်ႊၵူဝ်ႊ ႁေႃႊ ထၢတ်ႈမိင်းမဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼမ်။ သင်ဝႃႈ သၢႆၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယၢမ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ မႃးၼႆၸိုင် ၵိၼ်လဝ်ႈ ၵိၼ်ပီႊယိူဝ်ႊ ၵိၼ်ၼမ်ႉမဝ်းမိင်းသေလွင်ႈလွင်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်း ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵႂႃႇငၢႆႈငၢႆႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပီးလူၼ်ႉလိူဝ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးလိူတ်ႈသုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉမဝ်မၢင် ။ ယွၼ်ႉပၢႆးယူႇလီသေ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈၵိၼ်ယႃ Diuretics ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ထၢတ်ႈၼမ်ႉၼႂ်းတူဝ်ႁႅင်ႈ ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵိၼ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ဢိုပ်းယၢၵ်ႈဢမ်ႇမီးတႃႇၵိၼ်တႃႇယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် Gout လႆႈမိူၼ်ၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် Gout တေမီးၽေးသင်ထႅင်ႈ သင်ဝႃႈ ယူတ်းယႃလႆႈမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်းၸွမ်းလၢႆးမၼ်းၸိုင် တေႁၢႆမိူၼ်ၼင်ႇၸဵတ်ႉပႅတ်ႈ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇယူတ်းယႃၶိုတ်းတၼ်းတႄႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈတႂ်(မၢၵ်ႇၵႅဝ်း) မီးႁိၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ တႂ်တေလူႉ တႂ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်ပၼ်ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းသေ တၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ တေပဵၼ်မႃး။ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁႂ်ႈ တၢင်းပဵၼ် Gout ၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းလႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႂၢမ်းထုင်းမီးဝႆႉဝႃႈ ၵႆၽေးလူဝ်ႇဝႄႈၽေးၼႆၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ထၢင်ႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉသ် ယဝ်ႉၼႆၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇႁိပ်ႈၵႂႃႇၼႄမေႃယႃသေ ယူတ်းယႃႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်းၸွမ်းလၢႆး။ ႁဵတ်းသင်လႄႈဝႃႈ တေလႆႈယူတ်းယႃၸွမ်းလွၵ်းၸွမ်းလၢႆးၼႆၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၵိၼ်မႅၼ်ႈယႃ ၶူပ်းယႃၶိုၼ်ႈသႅၼ်း Aspirin ၼႆၸိုင် တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ၵႂႃႇၼႄမေႃသေ ယူတ်းယႃႁႂ်ႈထုၵ်ႇၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၸိုင် တေၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ သင်ဝႃႈ ယူတ်းယႃ လိုဝ်ႈယူႇတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ထူင်ၼမ်ႉဢုၼ်ႇမႃးတၢတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ထူင် ၼမ်ႉၶႅင်မႃးတၢတ်ႈဝႆႉတီႈႁွႆးၵႂ်ႈႁွႆးၸဵပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၶႅၼ်းမႃး။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်းတႄႉ တၵ်းလူဝ်ႇၵႂႃႇႁႃမေႃယႃ ဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉတႄႉတႄႉ သေ ႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈယူတ်းယႃလႄႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ မေႃသင်ႇတႅတ်ႈတေႃး။ တေလႆႈဝႄႈလႄႈ တေလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ် Gout လူတ်းယွမ်းၶွင်ၵိၼ်ဢၼ်ပႃး Purine ၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပႃး ထၢတ်ႈပရူဝ်ႊတိၼ်ႊၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶူၵ်းၼႂ်း၊ ၼိူဝ်ႉသတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တူဝ်သတ်းပိူၵ်ႇၼႃပိူၵ်ႇၵႅၼ်ႇ (တူဝ်ယၢင်ႇ – ႁွႆ ၊ တူဝ်ၵၢပ်ႇ ဢွင်ႈငႄး) လႄႈ ၼိူဝ်ႉဢႅပ်ႇပႃဢႅပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လူတ်းၵိၼ်ၼမ်ႉမဝ်းမိင်း လဝ်ႈ ပီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁႂ်ႈဝႄႈတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ်။ ႁႂ်ႈၵိၼ်ပၼ် တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးဢႃႁႃႇရတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ႁႂ်ႈၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉၼမ်ၼမ်။ ဢၼ်လီတေႃႇပၢႆး ယူႇသုတ်းၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်းႁႂ်ႈၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉ သွင်လိတ်ႉ။ ႁႂ်ႈမေႃၵုမ်းၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈပီးလူၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈယွမ်ႁႅင်း။ ႁႂ်ႈၵုမ်းဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇၸွမ်းပၢႆးယူႇလီ။ သင်ဝႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉ Gout ယဝ်ႉၸိုင် ႁႂ်ႈမေႃလိူၵ်ႈတိုဝ်းၶႅပ်းတိၼ်ဢၼ်ယူႇငၢႆႈပႆငၢႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇထႅင်ႈႁႅင်းၸဵပ်း။ ႁႂ်ႈတမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း ၾိုၵ်းသၢၼ်းပၼ် (လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း ဢၼ်ၼၵ်းဢၼ်ၼႃၼႃႇပူၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလီၼင်ႇၵဝ်ႇ)။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵဝ်ႉဝႆႉတႄႉ ႁႂ်ႈဝႄႈၵၢၼ်ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႈႁႅင်း ၸၢင်ႈထႅင်ႈႁႅင်းၸဵပ်း။ သင်ထိုင်ၶၢဝ်းၵတ်း ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈယူႇပၼ်ဢုၼ်ႇဢုၼ်ႇ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Ministry of Health / medparkhospital | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-03-12T17:00:00 | https://shannews.org/archives/63676 | သိုၵ်းတဢၢင်း သင်ႇဢိုတ်း ႁူင်းယႃသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း | တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA သင်ႇဢိုတ်း ႁူင်းယႃသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မီးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉ ပႆႇပိုတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း သင်ႇဢိုတ်း ႁူင်းယႃသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း “ၶျႄႇရီႇမျေႇ” ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉတီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၼွင်ၸၢင်ႉ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၺႃးဢိုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်သေ သိုၵ်းလွႆၶဝ် သင်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းၶႃႈ။ မေႃယႃလႄႈ တင်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈၼႂ်းႁူင်းယႃၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ႁူင်းယႃၶျႄႇရီႇမျေႇၼႆႉ တႄႇပိုတ်ႇမႃး မိူဝ်ႈပီ 2022 ဝၢႆးလင် ၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼၼ်ႉမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းတဢၢင်းသမ်ႉ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆယႃႈယႃ၊ ႁွင်ႈယႃ (ဆေးခန်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၢၼ်ႉၶၢႆယႃႈယႃ 40 သႅၼ်ပျႃး – 60 ပျႃး ဢဝ်ၸွမ်းႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉ/ ယႂ်ႇ။ ပေႃးပဵၼ်ႁွင်ႈယႃသမ်ႉ 120 သႅၼ်ပျႃး တေႃႇပီ ၼႆယဝ်ႉ။ “ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉ ၶႅၼ်းတေႃႈ လူတ်းယွမ်းပၼ်ၽွင်ႈ။ ပေႃးၵဵပ်းၼမ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း တေတုၵ်ႉၶႁႅင်း။ တေလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ယႃႈယႃ – ယူတ်းယႃတူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၶၼ်ၼမ်လႄႈ ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈမၼ်း ပဵၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ပၢႆးယူႇလီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းၶဝ် တူၺ်းထိုင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ၼမ်သေၵမ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လူၺ်းယေႇဢူးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း ယိုတ်းၵုမ်းမႃး တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 19/12/2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်တေႃႈလဵဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၸႄႈဝဵင်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်ႉမႄး (မိူင်းလူင်၊ မိူင်းငေႃႉ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-12T15:35:04 | https://shannews.org/archives/63668 | မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်း တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 12/03/2025 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 11/03/2025 ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊ (Deng Xijun) ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တီႈဝဵင်းလူင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉသေ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်မိူင်းၶႄႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လုၵ်ႉမိူင်းပႄႇလႃႇလိတ်ႊလႄႈ မိူင်းရတ်းသျႃး ပွၵ်ႈမႃးၽႅဝ်ၶိုၼ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မွၵ်ႈၼိုင်ႈဝၼ်းၵူၺ်း တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၶႄႇ မိတ်ႊသတိူဝ်ႊ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းႁွတ်ႈထိုင်မႃးတီႈ ဝဵင်းလူင်ၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းလဵဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – cincds/ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇတင်း မိတ်ႊသတိူဝ်ႊ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊ ႁူပ်ႉၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မီးလွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း မိူင်းရတ်းသျႃး ၼမ်လိူဝ်ၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မႃးႁူပ်ႉၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ၵိၼ်ငိုၼ်း တင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ၵၢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်သေ တင်းသွင်မိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃး လွင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း တူဝ်တႅၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်း ယေးဝိၼ်းဢူးတင်း ၸွမ်သိုၵ်း ယႃႇပျေႉ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇလႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိတ်ႊသတိူဝ်ႊ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊၼႆႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼွၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈ မိုတ်ႈၵိုဝ်းၼႅင်ႈသၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိတ်ႊသတိူဝ်ႊ တိူင်ႉသျီႊၵျုၼ်ႊၼႆႉ တေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ မိူင်းထႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇၼႆသေတႃႉ တေၵႂႃႇႁူပ်ႉၵၼ်တင်းၽႂ်ၼႆတႄႉၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၸႅင်ႈလႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-12T14:43:25 | https://shannews.org/archives/63662 | သိုၵ်းတဢၢင်း တႄႇၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉမႃး တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA တႄႇဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉ ၸိူဝ်းဢႃယု 18 ပီ တေႃႇ 45 ပီ တေလႆႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ တၵ်းတေလႆႈၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၵဵပ်းၵူၼ်းလွႆ (ပလွင်ႈ) ၶဝ်ၵူၺ်း။ တေလႆႈပၼ်ၶဝ် ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉဝႃႇ။ ၶဝ်တေဢဝ်ႁဵတ်း မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းပႂ်ႉ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉယူဝ်ႉ။ ငိၼ်းဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းသိုၵ်းမႂ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸႂ်သေ ႁွင်ႉဢဝ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဢွၵ်ႇပၢႆႈငိူင်ႉဝႄႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း ဢမ်ႇပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ယိုတ်းဢဝ်သေ ၶိုၼ်းၶၢတ်ႈပၼ် ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇၶဝ် မႃးၶၢတ်ႈၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ႁိူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်း(သိမ်း) ဢဝ်ၼၼ်ႉ ၶၢတ်ႈပၼ်ၶႄႇၶဝ်ၶိုၼ်း။ ၶႄႇၶဝ်သမ်ႉ မႃးပိုတ်ႇ KTV တီႈ ႁိူၼ်းၶၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်း KTV ၸိူဝ်းၶႄႇၶဝ်မႃးပိုတ်ႇၼႆႉ ၶႂ်ႈလႆႈယႃႈၵေႃႈ သိုဝ်ႉလႆႈဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လူၺ်းယေႇဢူးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်ၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၵိၼ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁၢၼ်ႉ KTV ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆလၢႆၸုမ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ MNDAA, TNLA, KIA, SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ၽႂ်မၼ်းယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-12T16:00:00 | https://shannews.org/archives/63658 | လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် “ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ” | “ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၵူႈမူႇၸုမ်း တီႈၸွႆႈထႅမ်သေ လွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းမိုဝ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ” မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ယူႇတီႈ မုၵ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢၼ်တီႉၺွပ်းၶႃႈဝႆႉသေ ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်မႃးၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်း ပဵၼ်ဢၼ်ငိၼ်းၸူမ်းယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်ၶႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ငိၼ်းၸူမ်းပႃးထႅင်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး တူင်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းတႆးၵူႈၸုမ်းၸုမ်းသေဢမ်ႇၵႃး သုၼ်ႇတူဝ် တီႈၸွႆႈထႅမ်ၶႃႈမႃးၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း၊ ပႃႇတီႇတႆး၊ တူင်ႇဝူင်းတႆး၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တႃႈၵုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄတၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတႆးၵူႈၸုမ်းၸုမ်းလႄႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇၽီႇမျေႇ (တဢၢင်း) ၊ လုမ်းၵပ်းသၢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၶႃႈႁဝ်းၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ မီးဢႃယု 15 ပီ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တီႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းၶဝ် ၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉလူင်မူၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ ၶဝ်ၼႄးဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် 2 ၵေႃႉ ထဵင်မေႃးၽိတ်းၵၼ်သေ ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၼၼ်ႉပဵၼ်ယွၼ်ႉၶႃႈ ၼႆလႄႈ ၶဝ်တီႉပႃးၶႃႈ။ ၺႃးတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 1 လိူၼ်သေ ၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3:30 မူင်း ၶႃႈဢေႃႈ။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ် – ၵူၼ်းဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ 12/03/2025 | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်'] |
2025-03-12T13:40:03 | https://shannews.org/archives/63639 | ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈတႆးၼဝ်ႈ တၵ်းလႆႈမေႃယုၵ်းမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ သၢင်ႈပိုၼ်းလီ | ၽွင်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး တိုၵ်ႉသုၵ်ႉၸွမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်သိူဝ်ယူႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းယၢၼ်ၵႆႁိူၼ်းသေ တူၵ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈၼႃႈလဵၵ်ႉတႃၼွႆႉ ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇ ၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်လႆႈႁႄ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ် ပၢႆႈယဝ်ႉပၢႆႈထႅင်ႈၵေႃႈ ပႆႇထိုင် တီႈၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်လႆႈ။ တႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ငဝ်းလၢႆးပၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉယူႇၵႂႃႇလႆႈၵူႈဝၼ်းဝၼ်း ယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ လူဝ်ႇလဵင်ႉလူတူၺ်းထိုင်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းတႄႉ ၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉ။ လိူဝ်သေ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ် တႃႇဝတ်းတႃႇဝႂ်ယဝ်ႉ သမ်ႉယူႇယၢပ်ႇၼႂ်းၵႄႈပိူၼ်ႈထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸိူဝ်းၽွတ်ႈပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း လႄႇႁႃၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ယိပ်းမိတ်ႈယိပ်းလႅဝ်းသေ ၽိတ်းမေႃးၶႃႈႁႅမ်ၵၼ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ။ ထိုင်တီႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်း ၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း လိုပ်ႈလမ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႈၽဵဝ်ႈတီႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႆႉမႃး ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈ လိူတ်ႇမႆႈၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ယူႇႁင်းၵူၺ်းၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလိူတ်ႇမႆႈပႃးၸွမ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (ဝႆႊရုၼ်ႉ) ၵႆႉၶႃႈၵၼ်ၽိတ်းၵၼ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၸၢဝ်းတႆး ၸိူဝ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇသင်ၸွမ်းလႆႈ လိူတ်ႇလႆႈမႆႈၸွမ်း။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2025 ၼႆႉ ၵူၺ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႅင်းၵူၼ်း 7-8 ၵေႃႉ လမ်းတႅင်းထုပ်ႉပေႃႉ ၵူၼ်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထိုင်တၢႆ တီႈၵၢတ်ႇၽၵ်းတူၵဵင်းမႂ်ႇ။ လွင်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇၵူႈၵေႃႉ။ ၵႂႃႇလႂ်ပႆလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပေႃးသီႈၵႄႉႁႄႈတႃ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉလူမဝ် လၢတ်ႈၸႃသႄႉသွမ်းယဵပ်ႇယမ်ႈ – သမ်ႉပေႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇၼႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးပတ်းပိုၼ်ႉ မီးၸႂ်ဢိမ်ႇမိူဝ်ႇ ၵူၼ်းတႆး (ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ) မႃး။ ပႃၼဝ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ မဵၼ်တင်းသႃႉယဝ်ႉၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်း တူင်ႇၵူၼ်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး သမ်ႉပေႃးတေဢမ်ႇသၢင်ႈပၼ်ႁႃ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈမီးတၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁႃ တၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – ယူႇလႂ်ၵေႃႈႁႂ်ႈမေႃယွၼ်ႇယွမ်းၶဝ်ႈႁႃၵၼ် ၸင်ႇလႆႈယူႇၵတ်းယဵၼ် ယိင်းမူၺ်ႁွမ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မႁႃႇၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၽိတ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်မီးလိူင်ႈသင်ၵၼ်တႄႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၼၼ်ႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထႆးၶဝ်တႄႉၵေႃႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆး ၵေႃႉႁဵတ်းၼႆၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃ။ ၸိူဝ်းၼႄးပႃးတင်းၸိူဝ်ႉတင်းၶိူဝ်းၵေႃႈမီး။ ၶဝ်တိုၼ်းၼႄးဝႃႈ ၵူၼ်း တႆးႁဝ်း ၵႂႃႇႁဵတ်းႁၢႆႉၶဝ် ၼႆၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ၸွင်ႇႁဝ်းၶႃႈယူႇယၢပ်ႇႁႃႉၼႆတႄႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉႁဝ်းမႃးႁဵၼ်းလႄႈ ႁႂ်ႈပေႃးတုမ်ႉ တိူဝ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးယႂ်ႇလူင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉတႄႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်တႆးႁဝ်း ပိူၼ်ႈ ဝႃႈႁင်းတႆးႁဝ်းၼႆၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ၸဵမ်ပိုင်းၵေႃႈ ထႆးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပေႃးၵျိူၵ်ႈမၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈႁဵတ်းသင်ၽိတ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်တီႈၶဝ်ႈသႄႉၼႄး ယူႇယဝ်ႉၶႃႈ။။ ၶႃႈႁၼ်ထိုင်တႄႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁဝ်းမႃးယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵျေႃႇၼႃႇလႄႈမႃး။ ပေႃးမိူၼ် ႁဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈလႆႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈမႃး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉမိူင်းႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇမႃး။ တီႈတႄႉမၼ်း ႁဝ်းမႃးတူၵ်းမိူင်းပိူၼ်ႈ မၢင်လွင်ႈလွင်ႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈၽွင်ႈ ယွၼ်ႇယွမ်းၽွင်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈလၢတ်ႈ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈႁဵတ်း။ ပေႃးႁဝ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉသေ လွင်ႈ လွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈတေယဝ်ႉတီႈႁဝ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း တိူဝ်ႉပႃးၵူၼ်းတင်းၼမ်။ တႆးၽိတ်းၵၼ် ၸိုဝ်ႈတႆးလူႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢပ်ႇ ၸၢႆးဝိၼ်းထေး ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ၵႂႃႇၽိတ်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵႂႃႇယိုၼ်ႈယွၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ပိူၼ်ႈယၢပ်ႇ။ ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းၼႆၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေတူၺ်းႁဝ်းဢမ်ႇလီ။ မိူၼ်ႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းႁၢႆႉၵူၼ်းမိူၵ်ႈဝႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ် ႁဝ်းလူဝ်ႇတင်ႈၸုမ်းသေ ပၼ်ၾၢင်ႉၵၼ်ၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေႁူႉပၵ်းပိူင်လွင်ႈယူႇလွင်ႈသဝ်းမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃသျႄးပၼ်ၵၼ်။ သင်ဝႃႈ မီးပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉၼႆၵေႃႈ ၸွႆႈသင်ႇသွၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ တေလီဢေႃႈ ။ ပေႃးတႆးၽိတ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈႁၼ်ႁဝ်းၽိတ်းတင်းၶိူဝ်း ၼၢင်းဢွၼ်ႇလိုၼ်း ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းသႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပေႃးၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၽိတ်းၵၼ်မႃး ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉမႃးၼႆ ပိူၼ်ႈပၵ်းတႃတူၺ်းႁဝ်းတင်းၶိူဝ်းဢေႃႈ။ ပေႃးႁဵတ်းၽိတ်းၵေႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႃႉ ၵူၼ်းထဝ်ႈႁႃႉၼႆၵူၺ်း။ သရေႇၼႃႈတႃ ႁဝ်း ၵေႃႈ တိူဝ်ႉတင်းၶိူဝ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉယူႇယၢပ်ႇ။ တေႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ။ ပိူၼ်ႈ တေတူၺ်းႁဝ်းမိူၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ မိူၼ်ၵူၼ်းႁၢႆႉ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆ ပိူၼ်ႈၵႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းတႆးလႄႈၵူၼ်းထႆးၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇယၢမ်ႈၽိတ်းၵၼ်။ ႁဝ်းပဵၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉ လီၵၼ်မႃးတႃႇသေႇ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးဢၼ်ၵတ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်လီလီၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူၼ်ႈသမ်ႉႁၼ်ဢမ်ႇလီပႅတ်ႈ ႁဵတ်းၼႆၵေႃႈမီးဢေႃႈ ယွၼ်ႉၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ႁဝ်းယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းတေသင်ႇတေသွၼ်ၵၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ယူႇတီႈ ၽူႈၵွၼ်း ၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ် လီသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈလီပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈမေႃယူႇမေႃၵိၼ်ၼႂ်းမိူင်း ပိူၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ပေႃးယုမ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇပူၼ်ႉတီႈလိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပႆတၢင်းၽိတ်း ၸၢႆးဢွင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ရၢတ်ႉၶျၽတ်း ၵဵင်းႁၢႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈဢေႃႈ။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်လုမ်း လႃးမႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇၶဝ်လႆႈယူႇၸွမ်းပေႃႈမႄႈႁႃႉ ဢမ်ႇလႆႈယူႇႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၶဝ် ယႂ်ႇမႃးၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ယႂ်ႇမႃးၸွမ်းတူင်ႇဝူင်း ဢၼ်ဝူၼ်ႉ ၽိတ်း ႁဵတ်းၽိတ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈတေမေႃႁဵတ်းၽိတ်းၸွမ်း။ သင်ဝႃႈ တူင်ႇဝူင်းလီၵေႃႈ ၶဝ်တေလီ ၸွမ်း။ သင်ဝႃႈ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇသင်မၼ်း ၶဝ်လႆႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁဵၼ်း သွၼ်ဢဝ်လွင်ႈလီ ၵႂႃႇယူႇ။ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ မီးပၢႆးဝူၼ်ႉလီ ႁဵတ်းလီတႄႉ ငဝ်ႈလူင်မၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ် မႄႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တူင်ႇၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ် ၵႂႃႇယူႇဢိူမ်ႈ။ ပေႃးပၼ်ႁႅင်းၵၼ် ႁဵတ်းလွင်ႈဢမ်ႇလီၵေႃႈ ယိင်ႈ ၶႅၼ်းတေႁၢႆႉၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျိူၵ်ႈယွင်ႈ ပေႃးယွင်ႈဢမ်ႇမႅၼ်းလၢႆးမၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ပႆတၢင်း ၽိတ်း။ ပႃၼဝ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၼဝ်ႈတင်းၵူၺ် ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP Foundation ပိုင်ႈဢိင်ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၼႆႉ ပႃၼဝ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၼဝ်ႈတင်းၵူၺ်။ ယႃႇပေၵႂႃႇ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ ႁဵတ်းၼႆတိၵ်းတိၵ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လွင်ႈဝတ်းလွင်ႈဝႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ယူႇယၢပ်ႇႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း။ ႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ မၼ်းယူႇယၢပ်ႇၵၼ်ၼႃႇ။ ႁဝ်းႁႃးၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ပေႃးၶၢၼ်ၸႂ်ၼႃႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈပၼ်လီလီ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဢဝ်လွင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝတ်းဝႂ်ၼႆႉသေ သင်ႇသွၼ်ပၼ်။ ၶၢဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပွႆးၵေႃႈသမ်ႉလိူင်ႇသေ ၵူဝ်ၵႂႃႇၽိတ်းၵၼ် ၼႂ်းပွႆး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမၢင်ၸိူဝ်း ၽိတ်းၵၼ်ၼႂ်းပွႆးၼိုင်ႈ ၵႂႃႇတွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ၶိုၼ်း ထႅင်ႈပွႆးၼိုင်ႈသေ ၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉ တွပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇတွပ်ႇၵၼ်မႃး ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႉ။ ႁဝ်းမႃးယူႇမိူင်းထႆး ႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉပိူင်မိူင်းထႆး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းႁူင်းပွႆႇသဵင် MAP ႁဝ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈပၼ်ယူႇတႃႇသေႇ။ ဢွၵ်ႇၶေႃႈ မုလ်းၶၢဝ်ႇပၼ်ယူႇတႃႇသေႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ၾၢင်ႉပၼ်ယူႇၵူႈမိူဝ်ႈ။ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဢၼ်လႂ် ထုၵ်ႇဢမ်ႇထုၵ်ႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃ လိူၵ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈဢၢင်ႈဢိင်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵႂႃႇတူၺ်းၼႂ်း TIKTOK ဢၼ်ပိူၼ်ႈဝႃႈတႂ်ႈဝႃႈၼိူဝ် ဢမ်ႇမီးတီႈဢၢင်ႈဢိင်သင်ၼၼ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းႁူႉပၵ်းပိူင်ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းတေမေႃၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်သေ တေဢမ်ႇမီးမိူဝ်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးမေႃသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈလီၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လီၼႂ်းဝၼ်း မိူဝ်းၼႃႈ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢမ်ႇမေႃဝူၼ်ႉလီႁဵတ်းလီၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶိူဝ်း တႆးမိူဝ်းၼႃႈ တူၵ်းတႅမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁိူၼ်းလႂ် တူင်ႇၵူၼ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇသေ ၸီႉၸမ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈၶဝ်မေႃလိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလီ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-03-10T11:45:45 | https://shannews.org/archives/63634 | တဝ်ႈၽဝ်ႇလုပ်ႇ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ထႃႇပၼႃႇဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးမူၼ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတၵေႃးလိယ ၽူႈၵွၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ တီႈႁွင်ႈယႃ ႁိမ်းလွႆၸၢၵ်ႈ ၵႄႈၵၢင် မိူင်းယေႃ တင်း မၢၼ်ႈမၢၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 (ပီတႆး 2119 ၼီႈ လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 6 ၶမ်ႈ) ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆး ဝၼ်း 3:39 မူင်း ၽွင်း ဢႃယုၸဝ်ႈလႆႈ 62 ပီ ဝႃႇတေႃႇ 42 ဝႃႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ ယဵဝ်ႈဝၢၼ် ။ ဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ပီသႃႇသၼႃႇ 1386 လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 12 ၶမ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်းတပ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ပၢင်းဢဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ၵေႃးလိယ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉလူင် ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇၵွင်ၾႆး လုမ်းလႃးသၢင်းၵဵဝ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ်သေ တဝ်ႈၽဝ်ႇလုပ်ႇတႄႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ ထႃႇပၼႃႇ ဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမူၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈလႃႈသဵဝ်ႈ- သႅၼ်ဝီ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မွၵ်ႈ 3 လၵ်း ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ၵေႃးလိယ ၵျွင်းၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတၵေႃးလိယၼႆႉ ၸႃႇတိတီႈၵိူတ်ႇ ပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ ဢိူင်ႇမွၵ်ႇတွင်း ၸေႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈ။ ပေႃႈမုၼ်ပဵၼ် ပူႇလွႆယတ်ႈမူး၊ မႄႈမုၼ်ပဵၼ် ၼၢႆးလွႆမၢတ်ႈ။ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1324 လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ဝၼ်းၸၼ် မႅၼ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1963 ။ တႄႇၶဝ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႇသႃႇမၼေႇ တီႈဝတ်ႉၶိူဝ်းၼိမ်း ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ သေႃးလိယမထေႇမျၢတ်ႈ ပဵၼ်ဢုပတ်ႉၸႄႇ ၼုင်ႈသၢင်ႇသႃႇမၼေႇပၼ် မိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1338 ဝၼ်းလိူၼ်သီႇမူၼ်း (ပီၶရိတ်ႉ 1977 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ဝၼ်းတီႈ 3 ) ။ ထိုင်မႃး ပီၵေႃးၸႃႇ 1344 (ပီၶရိတ်ႉ 1982) လိူၼ်ႁူၵ်းလပ်း 13 ၶမ်ႈ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဢူးၵျီႇ လႄႈ သြႃႇမတေႃႇၸူဝ်းၸူဝ်း ပဵၼ်တၵ်ႉၵႃႇလူင် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ရေႇဝတမထေႇမျၢတ်ႈ ပဵၼ်ဢုပတ်ႉၸႄႇ ၼုင်ႈၸၢင်းပၼ် တီႈဝတ်ႉၶျုၼ်း (ချွန်း) ဝၢၼ်ႈပီႇတွၵ်ႉ ၸေႈဝဵင်းလႃႉပုတ်ႉတႃႇ တိူင်းဢီႇရႃႇဝတီႇ။ လႆႈတႄႇၶဝ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးတီႈ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉၼွင်မွၼ်၊ ၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ သိုပ်ႇၵႂႃႇႁဵၼ်းတီႈ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ မႁႃႇၸေႃးတိၵႃႇရႃႇမ ၸေႈဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ။ ယဝ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၸၼ်ႉပထမ သႅၼ်းဢွၼ်ႇ၊ သႅၼ်းၵၢင်၊ သႅၼ်းယႂ်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1370 ။ မိူဝ်ႈပီသႃႇသၼႃႇ 1352 တူၵ်းမႅၼ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1941 ၸဝ်ႈလႆႈၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ်မႃး ၼႂ်းပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ သင်ႇၶ တူင်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႇထိုင် ပီၸဝ်ႈလူႉလွၼ်ႇၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်း 2025 ။ လႆႈတႄႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ (ၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈၵျွင်း) တူၼ်ထီႉ (3) တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင် ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2017 ၼၼ်ႉသေ ႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇမႃး။ ထိုင်မႃး ပီသႃႇသၼႃႇ 1362 ပီၶရိတ်ႉ 2001 ၸဝ်ႈလႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ ၸွမ်းထုင်ႉ သၼ်လွႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸေႈဝဵင်းသေဢမ်ႇၵႃး ၸတ်းပွင်ပၼ်ပႃး ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး တွၼ်ႈတႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပီႈၼွင်ႉၼႂ်းၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လႆႈႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၸဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇမႃး ႁိုင် 35 ပီ ၸဝ်ႈလႆႈၵႂႃႇ လုမ်းလႃးမႄးၵုမ်း ၵေႃႇသၢင်ႈၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇ တီႈဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈမႂ်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ လႄႈ ဢိူင်ႇၼႃးၵွၼ်း ၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇမႂ်ႇမႂ်ႇ ဝတ်ႉၵုၼ်ၶမ်း တီႈတိၼ်လွႆၸၢင်ႉ ၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝႆႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2007 ၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူး ၵၼ်ႇတ ဝႃႇၸၵ ပၼ်ႇတိတ၊ ပီ 2013 ၸမ်ႉလႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူး မႁႃႇ ၵၼ်ႇတ ဝႃႇၸၵ ပၼ်ႇတိတ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁၵ်ႉ ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇ လႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈသေ သင်ဝႃႈ တႃႇၵၢၼ်ၵူၼ်း တင်းၼမ်ၼႆႉ ပေႉတွၼ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၸွႆႈပဵၼ်တီႈ ပိုင်ႈမႃးတႃႇသေႇ။ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးၸဝ်ႈသၢင်ႇလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်း လၢင်းၶိူဝ်း ၊ မိူင်းသူႈ ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၊ သႅၼ်ဝီ ၊ မိူင်းၵိုင် ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၊ ၵေးသီး ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ၊ သီႇပေႃႉ ၊ ၵျွၵ့်မေး ၊ ၼမ်ႉတူႈ ၊ ဝၢၼ်ႈတူင်ႈ ၊ ၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးဝႆႉ။ ပဵၼ်သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ဝ၊ လွႆ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မႃးႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆး ၼိုင်ႈပီလႂ် 200 ပႃးပၢႆ။ တီႈဝတ်ႉလူင် ၵၢင်မိူင်းၼႆႉ သွၼ်ပၼ် လိၵ်ႈတႆး၊ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ၊ လိၵ်ႈၶႄႇ၊ လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းပီႈၼွင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵွင်းၸၢင်ႉ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူပ်ႉၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး မီးၼမ်ႉၸႂ် သတ်ႉထႃႇၸေႇတၼႃႇၼမ်းၼႃႈသေ ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်လိုဝ်ႈဝႆႉ တီႈၵျွင်း။ ၸတ်းပၼ်ဢွင်ႈတီႈယူႇ တီႈၵိၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် 3, 4 လိူၼ်။ ဢိင်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၽတ်ႉတၼ်ႇတၵေႃးလိယ ၽူႈၵွၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိ ဝတ်ႉလူင်ၵၢင်မိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်ငိၼ်းသေလၢႆမွင်ၸႂ်ယႂ်ႇလူင်တႄႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးႁဝ်း ႁွတ်ႈထိုင်သုၵတိ တီႈၵတ်းယဵၼ်သေၵမ်း။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပိုၼ်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-03-12T11:46:29 | https://shannews.org/archives/63628 | ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၼၢင်းယိင်းၸမ် 6,000 ၵေႃႉ | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ပီ 2021 တေႃႇထိုင် ႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၼၢင်းယိင်း 5,952 ၵေႃႉၼႆ – လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝၼ်းတီႈ 8 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 2,329 ၵေႃႉ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈဝႆႉ၊ တႃႇ 16 ၵေႃႉ ၺႃးတၢမ်ႇတၢႆ၊ တႃႇ 58 ၵေႃႉသမ်ႉ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႇတေႃႇၸူဝ်ႈ – ယူႇတီႈ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈ NUG သေ မၵ်းမၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း မူႇဝႃႇတ ၸၢႆးယိင်းၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် (Gender Equality Policy) လႄႈ မူႇဝႃႇတ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄပၼ် လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း (PSHEA) ယဝ်ႉၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈယိုၼ်ႈသူင်ႇ ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 1908 ၼၢင်းယိင်း တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈတေႃးၽႃႈ တီႈဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ႁူမ်ႈၵၼ် ပႆတၢင်း ၼႄၵၢင်ၸႂ် တႃႇလႆႈသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်၊ တႃႇယွမ်းပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ တႃႇၽိူမ်ႉပၼ် ငိုၼ်းလိူၼ်၊ ဝၼ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်၊ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉသေ တႄႇမၵ်းမၼ်ႈမႃး ပဵၼ်ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈ ၾႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-12T11:06:22 | https://shannews.org/archives/63622 | ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ၺႃးတီႉ လူၺ်ႈလိူင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆ 3 မိုၼ်ႇပၢႆ | ဝၼ်းတီႈ 11/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ရူဝ်ႊတရီႊၵူဝ်ႊ တူႊတႃႊတေႊ (Rodrigo Duterte) ၺႃးတီႉၺွပ်း တီႈဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် မၼီႊလႃႊ (Manila’s international airport) ဝၢႆးလုၵ်ႉ တီႈမိူင်းႁွင်ႊၵွင်ႊ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတီႈမိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း။ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ၺႃးလုမ်းတႅပ်းတတ်းတြႃးၵူႈမိူင်းမိူင်း (ICC) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ်ဝႆႉ လူၺ်ႈလိူင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆ 3 မိုၼ်ႇပၢႆ တီႈၼႂ်း “ပၢင်တိုၵ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်” ဝႃႈ ၼႆ။ လုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်းၵေႃႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးသေ လႆႈႁပ်ႉၽိုၼ်မိူၼ် လိၵ်ႈတႃႇတေ တီႉၺွပ်း တီႈလုမ်းတႅပ်းတတ်းတြႃး ICC ယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်တူဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ တူႊတႃႊတေႊၼႆႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း မိူဝ်ႈပီ 2016 လူၺ်ႈၶေႃႈပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇဝႃႈ တေတိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ၵႂႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ လူၺ်ႈဢမ်ႇတူၺ်းတေႃႇၼႃႈၽႂ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမႃးယဝ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ 12,000 ထိုင် 30,000 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၵူၼ်းၽၢၼ်။ ၺႃးပလိၵ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ – ICC ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈလုမ်းတြႃး ICC ၵူတ်ႇထတ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးပိူင်ပဵၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းတေႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2011 တေႃႇထိုင် လိူၼ် ၵျုၼ်ႊ ပီ 2016 ၊ လိူင်ႈၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် မိူဝ်ႈၽွင်း တူႊတႃႊတေႊ တိုၵ်ႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း တႃႊပႃႊဢူဝ်ႊ၊ လိူင်ႈမိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်း ICC မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2019 ဝၢႆးလင် တူႊတႃႊတေႊ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ လိူင်ႈပၢင်တိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် တူဝ်ႈမိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်။ Bongbong Marcos ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ယၢမ်းလဵဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ မိူင်းၾလိပ်ႉပိၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းယဝ်ႉသေတႃႉ တေသိုပ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T19:02:58 | https://shannews.org/archives/63616 | ၵူၼ်းမိူင်းသီႇသႅင်ႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ | ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ယဝ်ႉလႄႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မႆႈႁႅင်းမႃး ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၾႆးၾႃႉ ဢမ်ႇမႃးမၢၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ။ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းပၢႆး ၾၢႆၶုၼ်မႃးယူႇသဝ်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းသေ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ( စည်ပင် ) သမ်ႉ ဢမ်ႇတေႃႇတေႃႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇ တၢင်ႇၼမ်ႉ ဢမ်ႇသူင်ႇၼမ်ႉပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈၼမ်ႉၸႂ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ တလဵဝ်ၼႆႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇမီးၼႆႉယၢပ်ႇၼႃႇ ၊ ၾႆးၵေႃႈဢမ်ႇမႃးလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် တၢင်ႇၼမ်ႉ ၊ ပေႃးသိုဝ်ႉဢဝ်တႄႉလႆႈယူႇ ၵူၺ်း၊ ၼိုင်ႈလမ်းၼႆႉ 150 ၵႃႊလၼ်ႊ လႆႈပၼ်ပဵၼ် 2 မိုၼ်ႇ ထိုင် 3 မိုၼ်ႇပျႃး ပေႃးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီ မႆႈမႃးထႅင်ႈလိူဝ်ၼႆႉတႄႉ တေယၢပ်ႇၸႂ်ထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉႁႅင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်တွၼ်ႈတႃႇတေတၢင်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉၾၢင်သူဝ်ႊလႃႊ သေ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ပၼ် ၸၼ်ၼမ်ႉ ၵမ်းပွၵ်ႉပွၵ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ “တလဵဝ်ၸႂ်ႉၶိူင်ႈသူဝ်ႊလႃႊသေတၢင်ႇၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁႅင်း ၊ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈ 1 သႅၼ် ၵႃႊလၼ်ႊ ၼႆႉ ဢဝ်သူဝ်ႊလႃႊၸၼ်တၢင်ႇၼမ်ႉတင်းဝၼ်းၵေႃႈလႆႈမွၵ်ႈ 2 မိုၼ်ႇၵႃႊလၼ်ႊၵူၺ်း ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇပၼ်ၼမ်ႉလႆႈၵူႈပွၵ်ႉ ၊ ၶိူင်ႈသူဝ်ႊလႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇမႃးႁဵတ်း ပဵၼ်ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းဝဵင်း ၸတ်းပၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ၾႆးၾႃႉ မႃး 4 – 5 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းၾႆးမႃးဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ဢၼ်ၵိၼ်းၸႂ် ။ ပေႃးၼမ်ႉဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸၢင်ႈပဵၼ်တင်းပဵၼ် တႃၸဵပ်းတႃၵႅၼ်း ၊ ၶူမ်းၵၢႆး ၊ လူမ်းမႆႈၶမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ “ယွၼ်ႉၾႆးဢမ်ႇမႃးလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ၼမ်ႉလႆႈတၢင်းဝဵင်း ၊ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉၼမ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇၵိၼ်း ၊ မီးပႃးၼမ်ႉမုတ်းသေလူးၵွၼ်ႇ ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈလီလီ ၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉလႄႈ ၸွင်ႇလႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼမ်ႉၸိူင်ႉၼႆ ၊ ၼမ်ႉႁူး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸမ်ၵူၺ်း ၸၢင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇတႃႇတေလႆႈၼမ်ႉၸႂ်ႉၼႂ်းဝဵင်း ပိူင်လူင် ပိုင်ႈဢိင် ၼမ်ႉသွင်သႅၼ်းဝႆႉ ။ ပဵၼ်သႅၼ်း ဢၼ်ဢဝ်မႃးတီႈ ၼမ်ႉမုတ်း သေ ၊ ထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးဢၼ်လုတ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉၼႂ်းဢၢင်ႇ တီႈဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉသေ ၽႄႈပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၼမ်ႉဢၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉမုတ်း ၼႆႉ လႆႈတႃႇၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းသႅပ်ႇပိုၼ်ႉတႅမ်သေ ၊ ထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈၼႆႉသမ်ႉပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျၢပၢၼ်ႇမႃးလူႇဝႆႉဢၢင်ႇၼမ်ႉလႄႈ ၸၢတ်ႈလုတ်ႇၼမ်ႉတႃႇပၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ။ ဢၼ်ၸူပ်းၽေးၼမ်ႉၵိၼ်းတီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ၶၢႆး ၊ မျႃႉၵၢၼ်ႇတႃႇ( မြကန်သာ) ၊ ဢွင်ႇၶျၢၼ်းတႃႇ ( အောင်ချမ်းသာ ) ၊ သီႇရိ ( သိရိ) ၊ မင်ႇၵလႃႇ ( မင်္ဂလာ ) ၸိူဝ်းၼႆႉ- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T17:30:00 | https://shannews.org/archives/63608 | ထဝ်ႈယိင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းႁဵတ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ | ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 60 ပၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တီႉၺွပ်းႁဵတ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်းၶိုင်ႈ မီးၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃး Crown သီလမ် လမ်းၼိုင်ႈ မႃးၵိုတ်းႁိမ်းႁိူၼ်း ပႃႈၸၢမ်သႅင်း ဢႃယု 60 ပၢႆ ယူႇဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇယၢင်း ဢိူင်ႇၽၢင်မိၼ် ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 50 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ပႃႈၸၢမ်သႅင်း ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၺႃးတီႉၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ မၼ်း ၼၢင်း ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇလႂ်ဢဝ်ၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပႃႈၸၢမ်သႅင်းၼႆႉ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈလႂ် ၸုမ်းဢၼ်မႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁဵတ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇႁူႉ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 21/01/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ပေႃႈလဵင်ႉလူင် လုင်းၸၢႆးလႅင်း ဢႃယု 53 ပီ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇယၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တီႉၺွပ်းဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆး ၽွင်းတိုၵ်ႉဢွၵ်ႇႁႅင်းပႆတၢင်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ် 2 လိူၼ်ယဝ်ႉ ပႆႁၼ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ – လုင်းၸၢႆးလႅင်း ဢႃယု 53 ပီ ဢၼ်ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ ၸမ် 2 လိူၼ်ယဝ်ႉ ပႆႇႁၼ်ၶိုၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၼမ်လိူင်ႇႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီး လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်။ မိူၼ်ၼႆ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းတႃႇမူၺ်ႇ ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၼၢင်း ယိင်း ၺႃးတီႉၺွပ်းမတ်ႉတႅင်းသေ ၸူၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇ ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်း၊ ၸဝ်ႈ ႁိူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-11T18:00:00 | https://shannews.org/archives/63601 | ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၼႂ်းႁႆႈ လူႉတၢႆထင်တီႈ | ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 56 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇႁႆႈသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တႅၵ်ႇသႂ်ႇ လူႉတၢႆထင်တီႈ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 08/03/2025 လုင်းၸၢႆးၽွင်း ဢႃယု 56 ပီ ၵႂႃႇႁႆႈသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၾၢႆႇ ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈတူင်ႈၸၢင်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ လုင်းၸၢႆးၽွင်း ဢႃယု 56 ပီၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတူင်ႈၸၢင်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် မၼ်းၸၢႆး မႃးၽဝ်လႆႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 11/03/2025 ယူႇတီႈ ၸုမ်းပရႁိတ ၼႄႇသျီးမၶျႃး (နယ်စည်းမခြားပရဟိတ) ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းႁႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – နယ်စည်းမခြား ပရဟိတ/ လုင်းၸၢႆးၽွင်း ဢႃယု 56 ပီ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းလူႉတၢႆ ထင်တီႈ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵႆႉၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဢၼ်ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၽွင်းၶၢဝ်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသေ မီးလွင်ႈလူႉတၢႆလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းမႃးတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မၢၵ်ႇမႅင်းဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းၸုမ်းလႂ် ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽဵဝ်ႈၵဵပ်းပၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမႆႈၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပေႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-11T17:00:00 | https://shannews.org/archives/63596 | ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 8 လိူၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်းတီႈတွင်းၶမ်း | တပ်ႉပၢင်သဝ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ် လႆႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တႄႇၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်းသေ ယိုတ်းဢဝ်လႆႈမႃးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၻရူၼ်ႊသေ ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း ၸင်ႇလႆႈထွႆပၼ် တပ်ႉပၢင်သဝ်း ဢၼ်ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – Google/ ၽႅၼ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈတွင်ၶမ်း ၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်းတင်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလူႉတၢႆၸွမ်းတင်းၼမ်၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လူႉၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းတဢၢင်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းထုင်ႉဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ မႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် 8 လိူၼ်။ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူး ဢၼ်မီးၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 20 လၵ်း ယၢၼ် ၵႆၵၼ်တင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၢၼ်းတလေး) 40 လၵ်းပၢႆလႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ သဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇလတ်းၵႂႃႇထိုင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T16:16:04 | https://shannews.org/archives/63588 | ပလိၵ်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈတူဝ်းၵဵတ်ႉလွႆလႅမ် | ယၢမ်းလဵဝ် တီႈတူဝ်းၵဵတ်ႉ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း သင်ဢမ်ႇပႃးမၢႆၾၢင်ၸိုင် ၺႃးတီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ။ ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် – တူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈတူဝ်းၵဵတ်ႉလွႆလႅမ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၶဝ် တေႁွင်ႉလူင်းၵႃးသေ ယိုတ်းမၢႆၾၢင်ဝႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇလီလီ။ ၼိူဝ်ၵႃးၼႆႉ သင်ၵေႃႈဢမ်ႇပႃး ၵႃးၵေႃႈပဵၼ်ၵႃးမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ ၶဝ်တေမႃးႁွင်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၵဵတ်ႉၶဝ်သေ ၸႅတ်ႈၸိုဝ်ႈ၊ ၸႅတ်ႈၵႃး၊ ၸႅတ်ႈလၢႆႊသိၼ်ႊၵႃး ၶဝ်ယိပ်းၵွင်ႈသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈမဵဝ်းၼိုင်ႈ ယဝ်ႉမဵဝ်ႈၼိုင်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ။ သင်ၼႂ်းမၢႆၾၢင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇၼႆ ယိင်ႈၶႅၼ်းၸႅတ်ႈထၢမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢႆႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလွႆလႅမ် “ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈတၢင်းလွႆလႅမ် ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၶဝ်ၸႅတ်ႈၵျၢမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမိူၼ်ၶႄႇၼႆ ၶဝ်ၸႅတ်ႈၵျၢမ်း ပေႃးဢမ်ႇပႃးမၢႆၾၢင် ယိင်ႈၶႅၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ၺွပ်းပႃးၸဝ်ႈၵႃး ၵွၼ်ႇဢေႃႈ။ တေလႆႈမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း (ထောက်ခံစာ) ပႃးၵူႈမဵဝ်း။ ပေႃးၵႂႃႇသေ ဢမ်ႇပႃးၼႆ ၶဝ်တေဝႃႈ ပဵၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း (ထောက်ခံစာ) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေမီးမိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႉလႂ်မႃး တေၵႂႃႇတီႈလႂ် တေၼွၼ်းတီႈလႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႂ်ၼႆႉသမ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇဢဝ်တီႈယေးၸၶၢၼ်း။ လႆႈမႆႈၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ ပိူင်လူင်မၼ်း ၵူၼ်းဢၼ်ၶီႇၸွမ်းႁဝ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၶဝ်ပႃးမၢႆၾၢင်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ သင်ဢမ်ႇပႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈတၢင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် – တူၼ်ႈတီး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၸႅတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈတူဝ်း ၵဵတ်ႉဝဵင်းလွႆလႅမ်ၼႆႉ ထၢမ်ပႃးလွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်တႃႇငၢၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ဢွၵ်ႇတၢင်း မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ “လႆႈမႆႈၸႂ်ဢေႃႈ တီႈတႄႉ ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် (မူးယစ်) ၼႆႉၶဝ်လူဝ်ႇၸႅတ်ႈယႃႈၵူၺ်း။ ဢၼ်ၶဝ်ၸႅတ်ႈၼႆႉ မၢႆၾၢင်ၵေႃႈၸႅတ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးထႅင်ႈ ပၢႆႁိုတ်းထႃႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၸိုဝ်ႈပေႃႈၸိုဝ်ႈမႄႈ ၵေႃႈၸႅတ်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပေႃႈမႄႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဝ်းတေလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်လၢတ်ႈ ၵုမ်ႇႁိုတ်းထႃႇသႂ်ႇ သဵင်ယႂ်ႇသဵင်လူင်ၼၼ်ႉ ၵူၺ်း”- ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ တႄႇမႃးမိူဝ်ႈ လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ သင်တေၵူတ်ႉထတ်းၵႂႃႇမႃးၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢဝ်းၸိုင် သင်ဢမ်ႇတၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝတ်းဝႂ် ၵႂႃႇမႃး ၽွင်းလူဝ်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ သင်ယူႇဢမ်ႇလီၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ်မႃးၸိုင် ၶႅၼ်းတေထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T14:50:23 | https://shannews.org/archives/63576 | ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းမွၵ်ႈ 60 ၵေႃႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လႄႈ ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸႄႈဝဵင်းလူႉတၢႆ 17 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 41 ၵေႃႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ် ၵူၺ်း – ယူႇတီႈ SHRF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 06/02/2025 ထိုင် 07/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင်လႄႈ ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 41 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းယေး/ တိုၵ်း 85 လင် ပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း 2 လင်၊ ႁူင်းယႃ 1 လင်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း 1 လင် လူႉၵွႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈလႄႈ မိူင်းၵုတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ ၸွမ်းၼႃႈတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SHRF လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်တိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ မၼ်းၵဵဝ်ႇၸွမ်း ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၽွၼ်းႁၢႆႉ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း မိူၼ်မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ တင်ႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်မႃး တေၵႆႉလႆႈႁၼ် မိူင်းၶႄႇ ႁႃတၢင်းၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင် ႁႃပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းပၼ်လႄႈ မိူင်းၶႄႇ ၵႆႉလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းမၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆမႃးတႃႇသေႇ ၶႄႇမီးဢေႃးၸႃႇၼိူဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်းတေၵိုတ်းသိုၵ်း တေယဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈ ၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈ ဢမ်ႇသိုပ်ႇႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း လူႉလႅဝ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ႁႃတၢင်းၸွႆႈၵႄႈ ၶႆပၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇပူၼ်ႉလိူဝ်လႄႈ ၸွႆႈႁႃတၢင်းငမ်းယဵၼ်ပၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၽိုၼ်တမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး SHRF ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ – လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းပဵၼ်ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ႁိမ်းတွင်းၶမ်း ဢၼ် ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်ႈယိုတ်းဢဝ်ၶိုၼ်းတပ်ႉၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၶဝ်သုမ်းသေလႆႈထွႆ၊ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ၶႄႇ ယူႇၵႄႈၵၢင်ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈ ၶုၺ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ တႃႇႁႃတၢင်းၵိုတ်းသိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းပလွင်ႈ။ Photo by – SHRF မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/02/2025 ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ႁႃလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇသင်ယဝ်ႉ ၵႂႃႇလၢႆဝၼ်း ၵူၺ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပႃးတင်းႁူင်းယႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႄႈ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႈၵႅတ်ႊလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ။ ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇမႆႉတီး (ဢုမ်းမတီး) ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆ တေႃႈၵႅတ်ႊ မွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသေ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ ၵျွင်း ဢုမ်ႇမႆႉတီး လူႉၵွႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ်လႄႈ မၢၼ်ႈၽုၺ်း ဢၼ်ယူႇၸမ် တေႃႈၵႅတ်ႊသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 3 လင်။ ဝၼ်းတီႈ 24/02/2025 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇမႆႉတီးသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်းလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 လင် လူႉၵွႆ။ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 05-07/03/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇမႆႉတီးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 လင် ၺႃးၾႆးမႆႈ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယူႇၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိူင်းၸူးဢွင်ႈထၢင်ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသွင်လုၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းမိတ်ႈလႄႈ မိူင်းၵုတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/02/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet Fighter Y – 12 သေပွႆႇမၢၵ်ႇ 20 လုၵ်ႈပၢႆတီႈ ထၢင်ၶုတ်းသႅင်ထၢင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းမိူင်း ၵုတ်ႈ ယၢၼ်ၵႆၵၼ် 3 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet Fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇ မၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ တီႈဢွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ဝၢၼ်ႈဝၢႆးပွင်း ႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆ 10 လင် ပႃးၸဵမ်ႁိူၼ်းႁဵၼ်း 1 လင် ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T13:00:00 | https://shannews.org/archives/63564 | ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ RCSS လႆႈႁပ်ႉသူး ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ ၵေႃႉထူၼ်ႈ 17 | ၶူးသွၼ် ႁူင်းႁဵၼ်းပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၶူး (School of Education) ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) လႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ၸဝ်ႈ ၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ Sao Thusandi Leadership Award တွၼ်ႈတႃႇပီ 2024 ။ ဝၼ်းတီႈ 08/03/2025 ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊမတီႊ မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးရၢင်းဝလ်းထိုင် ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၶူးသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၶူး (School of Education) တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၵေႃႉထူၼ်ႈ 17 ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸဝ်ႈမႄႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵိူတ်ႇမႃး ပဵၼ်တႆးဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တင်းၸူဝ်ႈတင်းၸၢတ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈမႄႈႁဝ်း လႆႈၽုၵ်ႇၾင်ၸႂ်သေ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်မႃး တွၼ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈတႄႉတႄႉ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီလႄႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ႁဝ်းၶႃႈ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈတင်း ၼႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈမႄႈႁဝ်းၶႃႈ မၵ်းမၼ်ႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူမ်ၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင်တႄႉတႄႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈ တႃႇပူၵ်းပွင်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတႆးႁဝ်းထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႆႉ ယဝ်ႉပၢႆးၵၢၼ်ႁဵၼ်း M.A ၾၢႆႇလၵ်းသုတ်ႇလႄႈ ၵၢၼ်သွၼ် တီႈၸၼ်ႉၸွမ် ရင်းသိတ်ႇ မိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးသေ ယၢမ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းၵွၵ်ႇမႃး။ ၽွင်းမိူဝ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မိူၵ်းၵွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈ လွင်ႈၽေးသၽႃႇဝ၊ လွင်ႈယႃႈမဝ်ႈၵမ်၊ လွင်ႈၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈ မၢႆတွင်း ဝၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလႄႈ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်ႈလႆႈဢွၼ်ႁူဝ် လူႇၶၢမ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသၽႃႇဝလႄႈ ၽေးပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ ၵေႃႉထူၼ်ႈ 17 လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ သင်ၶတႆး လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် မိူင်းၵွၵ်ႇသေ လႆႈဢွၼ်ဢဝ် ၶူင်းၵၢၼ်မွၵ်ႇၵွၼ် ၸတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႅမ်ၼမ်ႉၵတ်ႉ ပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး၊ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ တီႈသင်ၶတႆး လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် မိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်း လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉၸွမ် Cornell University မိူင်း USA သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်း ၸၼ်ႉၼိုင်ႈ တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း လႆႈယိပ်းတိုဝ်းမႃး။ ယၢမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝဵင်းလွႆလႅမ်လႄႈ ဝဵင်းမိူင်းပွၼ်၊ ယၢမ်ႈပဵၼ် ၶူးသွၼ် လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ ဝဵင်းလွႆလႅမ်။ ၶူးသွၼ်ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၶူးသွၼ် မႄႈသွတ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး၊ ၶူးသွၼ် လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်း ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၼ်ႉၵၢင် လွႆတႆးလႅင်း၊ ၶူးသွၼ် လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်း တီႈ Dai Academy။ ပဵၼ်ၶူးပူင်သွၼ် ၼႂ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၶူးသွၼ် တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆလၢႆတီႈလႄႈ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၶူးသွၼ် ဢၼ်သင်ၶတႆး လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် မိူင်းၵွၵ်ႇ ၸတ်းႁဵတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ၊ ၽူႈပိၼ်ႇလိၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ယၢမ်ႈတႅမ်ႈမူႇလိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆး သႂ်ႇၼႂ်းပပ်ႉလၢႆလၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပပ်ႉလိၵ်ႈသႅင်သယၢမ်၊ ပပ်ႉတၢင်းႁူႉမႂ်ႇ၊ ပပ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Shan News ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ပိၼ်ႇတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈ လၢႆလၢႆပပ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပပ်ႉဢဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ပဵၼ်သုၼ်ၵၢင်၊ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇၶူးသွၼ်၊ ပပ်ႉမၢႆတွင်းႁူဝ်ၸႂ် တေႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး – ၶေႃႈမုလ်းၼႆႉ လႆႈပိုင်ႈဢဝ်မႃးတီႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ Tai Education ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ သူးၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ (Sao Thusandi Leadership Award) ၼႆႉ ပဵၼ်သူးဢၼ် ၸဝ်ႈဢိင်းငႄး သႃးၵျိၼ်း (Inge Sargent) ႁွင်ႉၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ ၵေႃႉဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ် ၸဝ်ႈၼၢင်းၶၢင်းႁူဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းသီႇပေႃႉ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ၼၼ်ႉ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်။ သူးၼႆႉပၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 2008 ယုၵ်ႉယွင်ႈ မွပ်ႈယိုၼ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႉၼိုင် ၸွႆႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် ႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ တူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ပႅင်းမႅပ်ႇႁၵ်ႉသႃသုၼ်ႇလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၽူႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ ပဵၼ်ၽူႈၵိုင်ႇလႆႈႁပ်ႉသူးၼႆႉ တေလႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းသူးရၢင်းဝလ်း 4,000 တေႃႊလႃႊ(USD)။ ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2008 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢႆးၽူးမိူင်း၊ ပီ 2009 ၸၢႆးသႅင်ၽၼ်း၊ 2010 ၼၢင်းမွၼ်းၵဵင်၊ 2011 မေႃယႃ ၸၢႆးပေႇတႃႉ၊ 2012 ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိ ဝတ်ႉၾႃႉ ဝဵင်း ဢိၼ်း၊ 2013 ၸၢႆးသၢမ်ၾူၼ်သႅင်၊ 2014 မေႃယႃၼၢင်းလႃႈ၊ 2015 ၼၢင်းၼူၼ်းႁွမ်၊ 2016 ၸၢႆးသူႉ၊ 2017 ၸၢႆးသီၶိူဝ်း (သဵင်ႈ)၊ 2018 ၸၢႆးၵွၼ်းသႅင်၊ 2019 ၸဝ်ႈၶူး မိင်ႇတၵ၊ 2020 ၶူးသွၼ်ၼၢင်းမူၺ်ၶိူဝ်း၊ 2021 သမ်ႉ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပတီႊဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸိုဝ်ႈ ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူးလႄႈ ပဵၼ်ၽႂ်ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ (ၵမ်ႈၼမ် လိုဝ်းၵၼ်တႄႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း) ၊ 2022 ၸဝ်ႈၶူး ဢေႃးၸေႇယ ထမ်ႇမႃႇၽိပႃႇလ၊ 2023 ၼၢင်းယိင်းၼွင်ႉလႄႈ ပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်း 17 ၵေႃႉၼႆႉ တႃႇ 6 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆး 8 ၵေႃႉလႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈ 3 တူၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-03-11T10:54:50 | https://shannews.org/archives/63556 | ၸၢဝ်း ထၼေႃႉ ၸတ်းပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵမ်းႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ | ယိူင်းဢၢၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ်ၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တေမၼ်ႈၵိုမ်း ၼႆသေ ၸၢဝ်းထၼေႃႉ ၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးဝၼ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈတွင်ႇပူဝ်ႉလႃႉ (တောင်ပို့လှ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းထၼေႃႉၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 – 10 / 3/2025 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ မီးၸမ် 4000 ၵေႃႉ ။ ၼၢင်းသိၼ်ႇမႃႇ (ၸၢဝ်းထၼေႃႉ ) လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပဵၼ်တႃႇၸၢဝ်းထၼေႃႉ တေမီးၸႂ်ႁၵ်ႉ ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမၢႆတွင်းလႆႈ ပိုၼ်း ၸၢဝ်းထၼေႃႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေႁၵ်ႉသႃ လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈ ၾိင်ႈ ထုင်းလႄႈ ပၢႆးမွၼ်း ၸၢဝ်းထၼေႃႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၸၢဝ်းထၼေႃႉတင်းသဵင်ႈ မႃးႁူမ်ႈၵၼ် ၼႂ်းပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းပွႆးၼၼ်ႉ တွၼ်ႈသူးပၼ်ပႃးသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉသိပ်း ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၸၢဝ်းထၼေႃႉၼႆႉယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 4000 ပၢႆ ၊ ယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈတွင်ႇပူဝ်ႉလႃႉ၊ ဝၢၼ်ႈတိတ်ႉဢႄးၵဵတ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈၶျွင်းၶျႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢႅၼ်ႇၸၢၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢႅၼ်ႇႁွင်ႇ ႁိမ်းဝဵင်း ဢေးတႃႇယႃႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈတိတ်ႉပိၼ်ထွင်ႇ ( သစ်ပင်ထောင် ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ႁၢင်ႈ – ပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းထၼေႃႉ ( Crd to owner ) “မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၸၢဝ်းထၼေႃႉၼႆႉ ၵိုတ်းဝႆႉၵႂၢမ်းလၢတ်ႈမၼ်းဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ၊ လိၵ်ႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈတင်းဝႆၸိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ တႄႇ2018 မႃးၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်တႃႇမၵ်းမၼ်ႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈၸၢဝ်းထၼေႃႉသေ 2023 မႃးၼႆႉတႄႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်သီၶွင်ႇလႄႈ ၊ သီမူၼ်ႇ မႃး ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢဝ်းထၼေႃႉၵေႃႈ သူၼ်ၸႂ် ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃးၶိုၼ်း ”ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်တႃႇပိုၼ်ၽႄႈ လိၵ်ႈထၼေႃႉလႄႈ ဝၢႆးၼႆႉမႃးတေသွၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈထၼေႃႉ ၶႆႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၸၢဝ်းထၼေႃႉ မေႃႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ ႁၵ်ႉလိၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်သေ ၊ တႃႇႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢမ်ႇႁၢႆ ၼၼ်ႉတေႁၵ်ႉသႃၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ “ၵူၼ်းၸၢဝ်းထၼေႃႉၼႆႉၵမ်ႈၼမ်တေဢမ်ႇႁူႉ ၊ ၵူၼ်းယူႇတင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းတင်းဢမ်ႇပေႃး ႁူႉၵၼ် ၊ ၶႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်တေမွတ်ႇႁၢႆ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸၢဝ်းထၼေႃႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်းထၼေႃႉ ၊ ၼုင်ႈၶူဝ်းထၼေႃႉ ၊ ၶႆႈႁႂ်ႈႁၵ်ႉသႃၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႉ သုမ်းတိုဝ်ႉတၢင်းဝႆႉတၢင်းၼမ်ၼႆ ၸၢဝ်းထၼေႃႉ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈပၢင်ပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းထၼေႃႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး၊ တႆးၼွင်၊ ထၼု၊ ပဢူဝ်း၊ တွင်ႇလိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-03-10T18:42:38 | https://shannews.org/archives/63549 | သိုၵ်း PDF လႅၼ်လိၼ်တႆး- ယၢင်းလႅင်ဝႃႈ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ် တေပူတ်းၵွင်ႈ | လွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၼင်ႈၵျွင်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် လႄႈတၵ်ႉၵႃႇ ထုၵ်ႇယိုဝ်း တၢႆထင်တီႈ တီႈဝတ်ႉၵျွင်း ဢုမ်ႇတိုင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်း PDF သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 9/3/2025 ဝႃႈ – ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းသိုၵ်း PDF ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ “ မွင်ႇပႃႉလၢတ်ႉ ဢႃယု 29 ပီ ၵူၼ်းသိုၵ်းၼႂ်း ၸုမ်းသိုၵ်း သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ PDF ၵႂႃႇႁၼ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ထမ်ႇမသႃႇရ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ထမ်းသၢႆလႅင်းၶမ်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်လႄႈတင်းတၵ်ႉၵႃႇမၼ်းတီႈဝတ်ႉဢုမ်ႇတိုင်း။ မွင်ႇပႃႉလၢတ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈပဵၼ် ၽူႈသူင်ႇ ၶၢဝ်ႇ ပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (သတင်းပေး – ဒလန်) ၊ ၸဝ်ႈႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းပၢႆႈ ၽေး သိုၵ်း ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမႃးယူႇသဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼႆလႄႈ မီးလွင်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်။ မွင်ႇပႃႉလၢတ်ႉ ဢမ်ႇသီးၸႂ်လႆႈလႄႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး လႄႈတၵ်ႉၵႃႇမၼ်း ၸၢႆးပီး တၢႆထင်တီႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းၸုမ်းသိုၵ်း သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ PDF ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသဵင်ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈပႃး ၊ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ပူတ်းၵွင်ႈၵၢင်ႈႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလႆႈ ၊ တလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈသင်”- ဝႃႈၼႆ ။ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ PDF ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ သိုၵ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈပူၼ်ႉပႅၼ် ယိုဝ်းမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ ယွမ်း ႁပ်ႉယဝ်ႉလႄႈ တီႉၺွပ်းမၼ်းယဝ်ႉ ။ ဢၼ်လႆႈယိုဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးမၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇမီးၵေႃႈ ၵူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၵိုတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ – ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈယိုဝ်းပႃးၸၢႆးပီး” – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ တၵ်ႉၵႃႇၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၸိူဝ်းယူႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်။ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ်ႁုၵ်ႉႁၢႆႉ ထိုင်တီႈၶႃႈႁႅမ်သင်ႇၶၸဝ်ႈတၢႆ -ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဢၼ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈသြႃႇ ပဵၼ် ၵူၼ်းသူင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၶႃႈႁႅမ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၶဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈႁိုဝ်လႄႈ ၸင်ႇၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈမႃး ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် ဢၼ်ၶဝ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ မၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈတေလႆႈယိုဝ်းၵၼ်တၢႆလေႃႇ ” – ဝႃႈၼႆ ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ထမ်ႇမသႃႇရ လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇလူင်ၸၢႆးပီး ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်း PDF သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ ယိုဝ်း လွင်ႈဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ၊ ႁဵတ်းတႃႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ – သမ်ႉမႃး ယိုဝ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လွင်ႈလၢတ်ႈလႄႈလၢႆးႁဵတ်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈႁွႆႈၵၼ်။ ပဵၼ်လၢႆးႁဵတ်းလွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး ပၼ်ႁႃ ၽႃ သႃလႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ထႅင်ႈၵူၺ်း ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵူတ်ႇထတ်းၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်သေ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇႁႂ်ႈၵိုင်ႇငၢမ်ႇ လူၺ်ႈလၢႆးပူင်ႇသႂ်လူင်ႉလႅင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁၼ်ၸွမ်း ၊ ႁႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းၶျႄႇရီႇလေး ၵေႃႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ၶဝ်ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၸုမ်းၼိုင်ႈသေပူၼ်ႉပႅၼ် ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်သိုၵ်း ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ။ လွင်ႈလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈထၢမ်တင်းၼမ်။ ၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇယိူၼ်ႉလႆႈလႄႈယိုဝ်းၼႆ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈယိုဝ်းပဵၼ် 8 ၵမ်းထိုင်တီႈ သဵင်ႈသၢႆၸႂ်ထင်တီႈ။ ၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ- ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ဢမ်ႇႁွင်ႉမႃးတွင်ႈထၢမ်လူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။ ပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၶႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈထတ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈပၼ်ႁဵတ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ တေဢမ်ႇထၢမ်သင်သေ တေယိုဝ်းတၢႆၸိူင်ႉၼၼ်တိၵ်းတိၵ်းႁႃႉ – လၢႆးၼႆႉပဵၼ်လၢႆးႁဵတ်းၸုမ်းဢၼ်ဝႃႈႁဵတ်းတႃႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊယူႇႁႃႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ PDF သၢႆသိုၵ်းၽိုင်ႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းလူႉလွၼ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈယွမ် (တၵ်ႉၵႃႇဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ ဢူးပဵင်ႇ) ဢႃယု 48 ပီ ဝႃႇၸဝ်ႈ 28 ဝႃႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈဝတ်ႉထမ်းသၢႆလႅင်းၶမ်း (ဝတ်ႉတႆး) ပွၵ်ႉၼႃးၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မေႃတူၺ်းထိုင်လူလွမ် ပူၵ်းပွင်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉမိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၊ ပၢင်လွင်း လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၸင်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် ႁႂ်ႈၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်း ၶိုင်ပွင်ပၼ်ႁႂ်ႈၵေႃႉတၢႆလႄႈ ၵေႃႉၵိုတ်း လႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇ ပဵင်းပဵၼ်ထမ်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-03-10T19:00:00 | https://shannews.org/archives/63533 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတဵမ်ၵႃးသေ လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈမုင်ႈၸူး တၢင်းသႅၼ်ဝီ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 10/03/2025 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸေးမိုဝ်းသေ ၶီႇၵႃးလုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မုင်ႈၼႃႈၸူး တၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ရူတ်ႉၵႃးမွၵ်ႈ 7 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးဢေႃႈ။ ပဵၼ်သိုၵ်းၵူဝ်း ၵၢင်ႉ သမ်ႉပေႃးတဵမ်ၵႃးၵူႈလမ်း။ မီးမွၵ်ႈ 7 လမ်းၼႆႉ။ တေၵႂႃႇတၢင်းလႂ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ မႆႈၸႂ်ဝႃႈ ၵူဝ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထွႆၼႃႈတီႈပၼ်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ သင်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၵူဝ်တင်းသွင်ၾၢႆႇ လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉဢၼ်တေႃႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ထၢတ်ႈသီႇ/တီႇၸေႇ) မိူဝ်းၶၢႆတၢင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ – ၵူတ်ႉၶၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ၵႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်း သႅၼ်ဝီၼႆႉဢိူဝ်ႈ။ ပႃးတင်းၵူၼ်း၊ တင်းၵွင်ႈႁႄ။ လၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉၼေႈ။ ၶဝ်လုၵ်ႉတၢင်းသႅၼ်ဝီႁႄ ၵႂႃႇတၢင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉၼေႈ။ ၶဝ်တေၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၺ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၼ်မႃး။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းဢီးသူၼ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ၸုပ်ႈလႂ် ၸုပ်ႈ ၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-03-10T17:00:00 | https://shannews.org/archives/63520 | ပွႆးလိူၼ်သီႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸတ်းပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်တီႈ 10/03/2025 လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 12 ၶမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ သြႃႇတၵ်ႉၵႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ ပၢင်းဢဝ်ၽြႃး တိဢိင်ႇတ ၸဝ်ႈမိူင်းၶၢဝ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တူင်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီသေ တႄႇၸတ်းပၢင်ပွႆးလိူၼ်သီႇၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပွႆးလိူၼ်သီႇၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းသေ မီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇသိုၵ်းၶဝ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉသေဢမ်ႇၵႃး မီးပႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် တင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ – ပၢင်းဢဝ်ၽြႃး တိဢိင်ႇတ ၸဝ်ႈမိူင်းၶၢဝ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်တူင်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸွမ်းၵိဝ်ႇဢွၼ်ႇၵိဝ်ႇဢိတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢိုတ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ သမ်ႉပေႃးတဵမ်လူင်ၵႂႃႇ ၸွမ်းပွႆး။ တၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇပွႆးၼႆႉ ၶဝ်ဝႆႉပၼ် သွင်သဵၼ်ႈၵူၺ်း။ ၵူႈပွၵ်ႈပႄႇ ပွႆးလိူၼ်သီႇႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၢင်တေႃႇပၢင်လွင်းသင် ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းသင်မႃးပႂ်ႉ တၢင်းၼႆႉၶႂ်ႈၶဝ်ႈသဵၼ်ႈလႂ် ဢွၵ်ႇသဵၼ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးလိူၼ်သီႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ မီးပၢင်ၽၢႆႉၵိဝ်း 14 ၽိူၼ်၊ လေးၵွင်ႇၵျိၼ်ႇ 3 ၽိူၼ်၊ ႁူၵ်းတူဝ် 17 ၽိူၼ်လႄႈ မီးပႃးပၢင်ၽၢႆႉ (သျၢၼ်းၵူဝ်းမီး) ဢိၵ်ႇတင်း 36 တူဝ် (36 မိူင်းလူင်) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မီးပႃးဢွင်ႈတီႈသိုင်းမၢၵ်ႇပေႃႇလုင်းလႄႈ သိုင်းတဝ်ႈပီႊယိူဝ်ႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – ပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းပွႆးလိူၼ်သီႇ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၸတ်း ပၢင်တေႃႇလွင်း ၼႂ်းပွႆးလိူၼ်သီႇသေ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း ပႃးၵွင်ႈမႃးပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းပွႆး။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ – ပွႆးလိူၼ်သီႇ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/02/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႅၼ်း 500 ပွင်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဝႄးပွင်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတၢႆၵႂႃႇ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 7 ၵေႃႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မီးပွႆးၽြႃးဝႆႉသေ ယွၼ်ႉသဵင်သေႃႇလၢတ်ႈ ၼႂ်းၶိူင်ႈသဵင်လင်ႁႅင်း ၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင် ၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-03-10T16:35:10 | https://shannews.org/archives/63500 | ၸၼ်ႉၸွမ်မႁႃႇၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ | ဝၼ်းတီႈ 09/03/2025 ၼႆႉ ၸုမ်းႁူမ်တုမ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး Tai Association တီႈၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး လၢႆၽႃသႃ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်း ၸိုင်ႈထႆး လႆႈႁၼ်လွင်ႈလီ ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်းၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တေ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 ပၢင်သွၼ်ၸုပ်ႈၼႆႉ ၸတ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ် (16/06/2024 ထိုင် 02/03/2025) ပူင်သွၼ်ပၼ်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတိတ်ႉ ၵူႈဝူင်ႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းႁွတ်ႈမိူင်းထႆး လႆႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်း လႆႈႁဵၼ်းလႆႈ သွၼ်ဢဝ် လိၵ်ႈတႆး၊ လိၵ်ႈထႆး၊ လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်း၊ လိၵ်ႈၶႄႇ၊ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ၊ လိၵ်ႈတႆးထမ်းလႄႈ ပၢႆးတႅမ်ႈ ႁၢင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးၸမ် 200 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးသေ တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 09/03/2025 ၸင်ႇၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်။ ၼႂ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၼႆႉ မီးၶူးပူင်သွၼ်လူင် Dr. ပရိယတ်းၸေႇတီႇယႃႊၼုရၵ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်သင်ၶ ၵိင်ႇၽႄၵဵင်းမႂ်ႇ မႃးပၼ်ဢေႃးဝႃႇတ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းလႄႈ ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဝႂ်ယွင်ႈ ယေႃးလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ၶူးသွၼ်။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းမႃးႁဵၼ်းၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉမီးႁႅင်းၸႂ် ၶႂ်ႈႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ။ ၶဝ်ၶႂ်ႈပူၵ်းပွင်ၽဝတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶၢတ်ႇသေ ႁဵၼ်းၵေႃႈလႆႈႁဵၼ်းလႄႈ ႁၼ်ဝႃႈ မီးၼမ်ႉ တွၼ်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မႁႃႇၸူးလႃး လူင်းၵွၼ်း ၸဵမ်ဢဝ်သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉ တႃႇပိုၼ်ၽႄၶိုၼ်းတၢင်းႁူႉပၢႆးမေႃၶဝ် ဢၼ်မေႃဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 ၸဝ်ႈၶူး ဝိရေႃးၸၼ (ႁိုဝ်) ၸဝ်ႈၶူးလၢဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ပၢင်သွၼ်ၼႆႉ တေလႆႈမီးၼမ်ႉတွၼ်း တႃႇသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾၢႆႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆၵေႃႈ မီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင် လႆႈဢဝ်တၢင်းႁူႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈႁဵၼ်းယၢမ်ႈသွၼ်မႃးၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်းပိုၼ်ၽႄပၼ်ၶိုၼ်း။ လွင်ႈၼိုင်ႈသွင်တၢင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်မႃးမီးမိူင်းထႆးၼႆၵေႃႈ ၶဝ်မီးတိုဝ်ႉ တၢင်းလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈႁဵၼ်းလၢႆး ၽွင်းယၢမ်းပဵၼ်ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်လိုဝ်ႈငၢၼ်း။ ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမေႃ လိၵ်ႈၼႆ ၶဝ်တေမီးလွင်ႈယၢပ်ႇမိူဝ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇလုမ်းၵႂႃႇၸႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢင်ၵေႃႉဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ပိူၼ်ႈၸႂ်ႉတႅမ်ႈ လူင်းသင်တႄႉတႄႉသေ လၢမ်းလိမ်းတႅမ်ႈၵႂႃႇသေ မီးပၼ်ႁႃၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၼႆႉ မီးပႃးၶပ်းမၢႆ တွၼ်ႈပၼ်ဝႂ်ယွင်ႈယေႃးလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းပူၼ်ႉၸၼ်ႉလႄႈ မေႃသွၼ်ၶူးသွၼ် ၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၸႂ်သေ မႃးၶိုင်ပွင်ပၼ် ပၢင်သွၼ်တေႃႇပေႃးယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း။ ၼိုင်ႈႁွင်ႈႁဵၼ်းလႂ် ၶတ်းလိူၵ်ႈဢွၵ်ႇပၼ်သူးရၢင်းဝလ်းထီႉ 1 – 2 – 3 ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 ဝႂ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶူးဝႃးဢႃးၸၢရ် ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ပီႈၼွင်ႉၶိူဝ်းတႆး ၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်း ယိုတ်ႈမွပ်ႈပၼ်ၼႆႉ မိူဝ်းၼႃႈမႃး တေဢၢၼ်းယုၵ်ႉမုၼ်းႁႂ်ႈပေႃး ၵွင်ႉသၢၼ် ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းလႆႈတီႈၸၼ်ႉၸွမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႆႉလၢႆပႃႈၾၢႆႇယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းမႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ်ၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈႁဵၼ်းႁူႉမေႃၵႂႃႇ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈၶဝ်ႈဝတ်ႉၶဝ်ႈဝႃးသေ လႆႈထွမ်ႇငိၼ်းပႃးထမ်းတြႃးလႄႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈ ႁဵၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မီးပၢႆးဝူၼ်ႉလီ ႁဵတ်းလွင်ႈလီၼႆ ၶူးပူင်သွၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 လုၵ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈထႆး ၼုမ်ႇယိင်းၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“ပၢင်သွၼ်ၼႆႉ မီးၼမ်ႉ တွၼ်းၽွၼ်းလီ ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇၼႆ ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢေႃႈ။ ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်း ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶွင်ၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းႁူႉမဵဝ်းမၼ်း ဢၼ်လႂ်ပဵၼ်ဢၼ်လႂ်။ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼႆႉ မႃးတူၵ်းမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈၸႂ်ႉလိၵ်ႈပိူၼ်ႈၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 တႃႇပဵၼ်မႃး ပၢင်သွၼ်ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၽိုတ်ႉၸိုၼ်ႇၼႂ်းၵႄႈပၼ်ႁႃလၢႆလွင်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ် မေႃသွၼ် ဢၼ်မီးၼမ်ႉၸႂ်သေ မႃးပူင်သွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၽႃသႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်လႄႈ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတွပ်ႇလိၵ်ႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၸႅၵ်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းယၢပ်ႇ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းမႃးႁဵၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵမ်ႈၼမ်လႄႈ တႃႇတေႁွင်ႉ ၵၼ်မႃးၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈၼႆ ၸဝ်ႈၶူးဝိရေႃးၸၼ (ႁိုဝ်) ၸဝ်ႈၶူးလၢဝ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမီးၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵူႈၵေႃႉၶတ်းၸႂ်ၵႄႈလိတ်ႈ ၼင်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းၽႂ်မၼ်းမီး မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၶူးၶဝ် ဝၢႆးသေတွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်မႃး ႁႂ်ႈတၼ်းၶိုတ်းမႅၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း။ ဢွၼ်ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပေႃးၶိုတ်းၸၼ်ႉၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶူး ဝႃးဢႃးၸၢရ် ၼႂ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၶဝ်ၵေႃႈ တူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ႁဝ်းယူႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 ၼႂ်းဝၼ်းလူင်းပၢင်သွၼ်ၼႆႉ မီးၶႅၵ်ႇတီႈၸမ်တီႈၵႆမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆး မႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်း SEED Learning Center Chiang Mai ၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႂ်ႇ၊ ၸုမ်းသိုဝ်ႇႁႅင်းၼုမ်ႇ၊ ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ RCSS/SSA ၊ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉၸွမ်လၢႆတီႈ ၼႂ်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၊ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Tai TV online ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ SHAN လႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းထႅင်ႈ လၢႆၸုမ်း။ ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶၢဝ်းတႆးၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်တႃႇသိူဝ်ႇပိုၼ်ႉပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇပၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃး မီးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆ ။ သင်ၶၸဝ်ႈ/ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်လႄႈ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်လၢႆပႃႈၾၢႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁႃငိုၼ်းၵွင်ႈၵၢင်သေ ၸတ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ်မႁႃၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်း ၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၶူးဝႃး ဢႃးၸၢရ် ၼႂ်းၸၼ်ႉ ၸွမ်မႁႃၸူးလႃးလူင်းၵွၼ်းၵေႃႈ ႁၼ်လီၸွမ်းလႄႈ တေမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇ ထႅင်ႈတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – Tai Association / ပွႆးလူင်ပၢင်သွၼ် တီႈဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူဝ်ႈ 09/03/2025 လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ပေႃးတေၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်လႆႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်း ႁဵၼ်းလႆႈလိၵ်ႈထႆး ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵၼ်းတေႃႇ သေႃၵေႃႊရေႃႊ(ၵေႃႊသေႃ ၼေႃႊ) လႄႈ ၸိူဝ်းလႆႈ ႁဵၼ်းဢင်းၵိတ်းဝႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်း GED ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶၢဝ်းတႆး ႁပ်ႉၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ပၼ်လႄႈ ပဵၼ်တီႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းတႄႉတႄႉၼႆ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ | ['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-11T08:00:00 | https://shannews.org/archives/63471 | ပွႆးသၢင်ႇလွင်းႁိုဝ် ပွႆးသၢင်ႈၼီႈ | ၵႆႉလႆႈငိၼ်းဝႃႈ “ပေႃးမီးၼီႈ ၸင်ႇမီးၼႃႈမီးတႃ” – “ပေႃးမီးၼႃႈမီးတႃ ၸင်ႇမီးၼီႈ” ၼႆသေ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၵမ်ႈၼမ် ၵႆႉဢဝ်ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵၼ်မႃးတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးပိုတ်ႇ တီႈပွင်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၼီႈ” ၼႆၼၼ်ႉ ၼီႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ႁိမ်မႃးၵူႈမႃးသေၵေႃႉၵေႃႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူဝ်းၶွင်သေဢၼ်ဢၼ် ငိုၼ်းတွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁိမ်မႃးယဝ်ႉ တၵ်းတေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း ႁိမ်မႃးငိုၼ်း 1,000 ပျႃးၼႆ တေလႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 1,000 ပျႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆမီးပႃး (ၶီႈငိုၼ်း) မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိမ်ငိုၼ်းမႃး 1,000 ပျႃး တေႃႇလိူၼ် ပေႃးသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း တေလႆႈပၼ် 10,50 ပျႃး ဢမ်ႇၼၼ် 11,00 ပျႃး လိူင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ တေပၼ်ၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းလိူၼ်သၢမ် – လိူၼ်သီႇ ၽွင်းၶၢဝ်းဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉယဝ်ႉ ၽွင်းၵၢၼ်ဢေႇ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵႂႃႇမႃးၸူးၵၼ်ငၢႆႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁႅင်ႈႁွင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼပ်ႉယမ် ၸၢဝ်းပုတ်ႉထၽႃသႃ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈလၢၼ် ၽႂ်မၼ်းႁဵတ်းပွႆးၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းၵၼ်မႃး။ ၵမ်ႈၼမ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးၵိူတ်ႇပဵၼ်ၸၢဝ်းပုတ်ႉထယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးလၢၼ်ၸၢႆး ၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်း ဢဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၾင်ၸႂ်ၵၼ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ ပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းပွႆးႁဵတ်းလၢမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉၶေႉၵၼ်သေႁဵတ်း တႃႇလႆႈၼႃႈလႆႈတႃ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းႁဵတ်း ၵႃႈလႆႈႁႃၵူႈယိမ်ပီႈႁိမ်ၼွင်ႉ ဢမ်ႇမီးၵေႃႈႁႃ ဢမ်ႇမႃးၵေႃႈလႅၼ်ႈ ၼႅတ်ႈၶိုင်ၼႅတ်ႈၸတ်း တႃႇတေပဵၼ်ၼႃႈပဵၼ်တႃမႃး ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉဝႃႈ ၼီႈၼႆႉဝႆႉသေၵွၼ်ႇ ပေႃးဝၢႆးပွႆးယဝ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ ၵၼ် ၸင်ႇႁႃသေ တႅၼ်းၵႂႃႇၵမ်းလွႆးလွႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပွႆးဝၢႆးယဝ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ၼႆႉတိုၵ်ႉသုၵ်ႉၸွမ်းလွင်ႈၼီႈ ဢၼ်ႁိမ်မႃးႁဵတ်းပွႆးၶၢမ်ႇသၢင်ႇလွင်းၼႆႉ ယင်းပႆႇႁၢႆ တိုၵ်ႉလႆႈႁႃသေ တႅၼ်ႈၶိုၼ်းတီႈလႆႈႁိမ်မႃးၸႂ်ႉၸၢႆႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ၼီႈၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်၊ မၢင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼီႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်ပျႃး။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းပွႆးတႄႉ လႆႈလဵင်ႉလႆႈလူႉပျေႃႇၸႂ် ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဝၢႆးပွႆးမႃး ၸွင်ႇမီးတင်းသိူဝ်းႁိုဝ် ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီဝူၼ်ႉယူႇ။ မႁႃႇမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) လၢတ်ႈဝႃႈဝႆႉ – ဢၼ်ႁဵတ်းသေ ၸႂ်ပျေႃႇၸွမ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇၼီႈထုၵ်ႇၶွတ်ႇသင် ပဵၼ်ပွႆးသၢင်ႇလွင်းဢၼ်လီ။ ပေႃးႁဵတ်းယဝ်ႉ ဝၢႆးပွႆးမႃး ပေႃႈမႄႈထုၵ်ႇၼီႈထုၵ်ႇၶွတ်ႇပိူၼ်ႈ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပွႆးသၢင်ႇလွင်း ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင် လူႇတၢၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင် – ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉၵူဝ်ပိူၼ်ႈသေႉလႄႈ ႁဵတ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၵုသူလ်သေလႄႈႁဵတ်း။ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈသေႉဝႃႈ လုၵ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႇၼႆသေ လႆႈၵႂႃႇၵူႈႁိမ်ပိူၼ်ႈမႃးႁဵတ်းပွႆးယႂ်ႇလၢမ်းလူင်၊ ပဵၼ်ၼီႈပိူၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးဝၢႆးသၢင်ႇလွင်းယဝ်ႉ ႁႃသၢႆႈၼီႈပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇလီ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉၵၼ်ဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတၼႃႇၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ႁၢမ်ႈၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ မီးငိုၼ်းလႄႈ ၸင်ႇလူႇတၢၼ်း ႁဵတ်းပွႆးလူး ၸွင်ႇႁဝ်းသမ်ႉ ၵႂႃႇၵူႈၵႂႃႇႁိမ်သူ မႃးႁဵတ်းပၼ်ႁႃႁဝ်း ႁဝ်းတေၵႄႇလိတ်ႈဢိူဝ်ႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးယူႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈသၢင်ႇလွင်းၶဝ်တႄႉ ႁူႉၵႃႈတေတွပ်ႇထဵင်ၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းသေလႄႈ တေဢမ်ႇလႆႈၵုသူလ်ႁိုဝ် ႁဵတ်းသေလႄႈ တေလႆႈၵုသူလ် ၶိုၼ်ႈၼိပ်ႉပၢၼ်ႇႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ႁဵတ်းဢဝ်တၢင်းပျေႃႇတၢင်းမူၼ်း မၼ်း ၵူၺ်းႁိုဝ် လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီထတ်းသၢင်ဝူၼ်ႉတူၺ်းယူႇ။ “တႃႇတေပဵၼ်သၢင်ႇပဵၼ်လွင်းၼႆၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းၵူႈၵေႃႉဢိူဝ်ႈၼႆ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈဝႆႉ၊ ဢမ်ႇလႆႈႁေႃးဝႆႉ ၼႂ်းဝိၼီးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈဝႆႉ။ ဝိၼီးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၶွင်သင်ၶၸဝ်ႈ (လၵ်းပိူင်သင်ၶၸဝ်ႈ တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၼႆၵေႃႈၸႂ်ႈ)။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းဢိူဝ်ႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃး ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီး။ ပဵၼ်ၵူၼ်း တိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းဢိူဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ”- မႁႃႇမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ထိုင်ဢႃယု ၸူဝ်ႈပၢၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူဝ်ႇၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းယဝ်ႉ လူဝ်ႇႁဵတ်းပၼ်ဢိူဝ်ႈ ပေႃႈမႄႈတႄႉ ၼႅတ်ႈႁႃ ဢမ်ႇမီးၵေႃႈႁႃ ဢမ်ႇမႃးၵေႃႈလႅၼ်ႈ ၼႅတ်ႈႁိမ်ပီႈၼွင်ႉသေ ၼႅတ်ႈၸတ်း ႁဵတ်းပွႆးလၢမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈတူဝ်ႁဝ်းသေ လူဝ်ႇထတ်းသၢင်လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ယႃႇယုမ်ႇၵူၼ်းတင်းၼမ်ဝႃႈသေ ၼႅတ်ႈၶိုင်သၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်း ႁႂ်ႈႁဝ်းၽွမ်ႉၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ “တီႈတႄႉမၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ၸဝ်ႈသၢင်ႇၸဝ်ႈၸၢင်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈလႂ်ႁဵတ်းၵေႃႈလႆႈ ၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းၼႆႉ ႁဵတ်းမိူဝ်ႈဢႃယု 15 ပီ ၵေႃႈလႆႈ၊ ဢႃယု 20 ပီ ၵေႃႈလႆႈ၊ ဢႃယု 50 ပီ 70 ပီ ၸမ် တေၶဝ်ႈပႃႇႁဵဝ်ႈၵေႃႈလႆႈ ဢႃယု 80 ပီ 90 ပီ ၵေႃႈလႆႈ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းမိူဝ်ႈဢႃယုလဵၵ်ႉၵူၺ်း ၵိူတ်ႇမႃးယဝ်ႉ ပႆႇႁဵတ်းသေပွၵ်ႈ ဢႃယု 80 ၵႂႃႇႁဵတ်းၼႆၵေႃႈလႆႈ ၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈၽႂ် ၾိင်ႈမၼ်းၵူၺ်း။ မၼ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်းၾိင်ႈသႃသၼႃသင်”- မႁႃမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) လၢတ်ႈ။ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်လူဝ်ႇတွင်းဝႆႉတႄႉ လွင်ႈၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းၼၼ်ႉ မီး 2 ယိူင်ႈၵူၺ်း။ 1) ၶၢမ်ႇမဵတ်ႉ သၢင်ႇလွင်းၸၢင်းလွင်း။ 2) ၶၢမ်ႇသၢင်ႇလွင်း ဢုၼ်ႇငၢၼ်း။ ၶၢမ်ႇမဵတ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃႈမႄႈသူင်ႇၵႂႃႇ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၽႂ်။ ၶၢမ်ႇသၢင်ႇလွင်း ဢုၼ်ႇငၢၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးပေႃႈမႄႈ ဝႃႈလႆႈပွင်ပဵၼ်လႆႈ ၶႂ်ႈလဵင်ႉပီႈလဵင်ႉၼွင်ႉ ၶႂ်ႈလဵင်ႉဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈသေ ႁွင်ႉလဵင်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉသေ ၶၢမ်ႇပၼ် သွင်မဵဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်း သၢင်ႇလွင်းၸၢင်းလွင်း ၼႆႉ။ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇသဵင်ႈသင် ဢမ်ႇပဵၼ်ၼီႈပဵၼ်ၶွတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပေႃႈမႄႈလႆႈၵုသူလ်ၸႂ်လီ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸႂ်လီလႄႈ ၸင်ႇတေလႆႈၵုသူလ် ပေႃးၸႂ်ႁုၵ်ႉႁၢႆႉ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း၊ ဝူၼ်ႉလွင်ႈၼီႈလွင်ႈၶွတ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉ လူႇတၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵုသူလ်သင် ဢၼ်ႁဝ်းလူႇၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ သဵင်ႈငိုၼ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈၽွၼ်းလီသင် ပၼ်တင်းတုၵ်ႉၶၸႂ် ပဵၼ်တၢင်း ၽိတ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းလူႇမၼ်း ဢမ်ႇလႆႈၵုသူလ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈဢွၵ်ႇမၼ်း ၸႂ်တုၵ်ႉၶၸွမ်း ပဵၼ်ၼီႈပဵၼ် ၶွတ်ႇၸွမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇလီယဝ်ႉ – မ ႁႃႇမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼႆႉသေ ၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈမႆႈ ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင်တီႈၵတ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွႆးၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်းၵၼ် ပေႃးၵိုၼ်းၶွၼ်ႈလူင်ဝႆႉ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈထုင်းတႆး ပေႃးတေဢမ်ႇၸူမ်ႁၢႆၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၵ်ႉသႃ (ထိင်းသိမ်း) ဝႆႉၼႆ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီယုၵ်ႉယွင်ႈၼမ်ႉၸႂ်ယူႇတႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ပွင်ပဵၼ်လႆႈ ထိုင်တီႈပဵၼ်ၼီႈပဵၼ်ၶွတ်ႇၸိူင်ႉၼၼ်တႄႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်။ ပီၼႆႉ ငိုၼ်းတႃႇၸတ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်း ပႆႇၽွမ်ႉ ဝႆႉတႃႇပီၼႃႈပီၼႂ်းၵေႃႈလႆႈ ငိုၼ်းၽွမ်ႉမိူဝ်ႈလႂ် ၸင်ႇႁဵတ်းၵေႃႈလႆႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း တေဝႃႈတူဝ်မၼ်း ပေႃးၵေႃႉယႂ်ႇၼႃႇယဝ်ႉ ၸွင်ႇတေၶီႇၶေႃးလႆႈ ၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ လွင်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇယၢပ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶီႇမႃႉလႆႈ၊ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၶီႇၵႃးလႆႈ ပဵၼ်ပၢၼ်ၶိုတ်ႈၵၢပ်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶီႇၶေႃး မဵဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်း။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁဵတ်းဝတ်းႁဵတ်းဝႂ် တေႃႇဝတ်းတေႃႇဝႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် သဵင်ႈငိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 10,000 ဝၢတ်ႇ(ငိုၼ်းထႆး)။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်း ၼႂ်း ၸူဝ်ႈပၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဝတ်းဝႂ်ဢမ်ႇမီး ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈၸိုင် ႁူႉၵႃႈတေၺႃးတၢမ်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ပွႆးသၢင်ႇလွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးတီႉၺွပ်းႁဝ်း မီးငိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် ႁဵတ်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP Foundation လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ။ မၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် ႁဵတ်းဝတ်းႁဵတ်းဝႂ်ယဝ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းသမ်ႉ ၵုမ်ႇမိုင်ႉႁဵတ်းပွႆးႁဵတ်းလၢမ်းယူႇၸိူင်ႉၼႆ။ ပေႃးပွင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉ ႁဵတ်းတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇမၼ်းၵေႃႈလႆႈ ယႃႇပေၶေႉၶဵင်ႇၵၼ် ႁဝ်းပဵၼ်လႆႈၵႃႈႁိုဝ် လူႇၵႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈ ၵူၼ်းလူႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယုၵ်ႉမိုဝ်းဝႆႈသိပ်းၼိဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵုသူလ်မၼ်းၵၼ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တွၼ်ႈတႃႇႁႅင်းၵၢၼ် ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ လွင်ႈဝတ်းဝႂ်ၵေႃႈ ယင်းပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈ လႄႈ ယင်းပႆႇပဵၼ်ပွႆးလၢမ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ပေႃးလူင်းၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတၢင်း ပိူင်ပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၵႂၢမ်းထုင်းမီးဝႆႉဝႃႈ – ပႃၼဝ်ႈ တူဝ်ၼိုင်ႈ ၼဝ်ႈတင်းၵူၺ်လႄႈ ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ပွႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ယွၼ်ႉဝတ်းဝႂ်ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ပေႃးၺႃးမႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈငၢႆႈ တေၺႃးသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႄႈ သင်ပိူၼ်ႈႁူႉဝႃႈ တီႈလႂ်မီးပွႆးလၢမ်းၼႆ ပလိၵ်ႈတေတင်ႈလၢၼ်ႇၵႂႃႇၵူႈၸွၵ်ႉၵူႈၸဵင်ႇယဝ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၵၼ် – ထွင်းၶမ်း သိုပ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉၼင်ႇ ၼႆထႅင်ႈ။ ပီၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ပွႆးသၢင်ႇလွင်းမီး ဢမ်ႇယွမ်း 20 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈ – ဝတ်ႉဝၢင်းထၢၼ်း၊ ဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ၊ ဝတ်ႉၵူႇမၼ်ႈမူင်းၶူၼ်းၶျႆး၊ ဝတ်ႉၼွင်ဢူႇပူဝ်းသူတ်ႇ၊ ဝတ်ႉသီဝူဝ်ငိုၼ်း၊ ဝတ်ႉမွၼ်ႉ၊ ဝတ်ႉ ၼွင်ပိုင်၊ ဝတ်ႉဢမ်းၽႃးဝၼ်း၊ ဝတ်ႉသၼ်ၵၢင်ႈပႃ၊ ဝတ်ႉတီႇယသထၢၼ်၊ ဝတ်ႉပၢၵ်ႇမိူင်၊ ဝတ်ႉဢႃးရၢမ်းပႃႇ ၵူၺ်ႈ၊ ဝတ်ႉသီလွမ်ႉ၊ ဝတ်ႉၶုၼ်ၶူင်း၊ ဝတ်ႉ ၸၼ်ထႃႉရင်းသီ ပုၼ်းထႃးရၢမ်း၊ တၢင်းဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းႁႅင်လႄႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလမ်းပုၼ်းထႅင်ႈ 3 ဢွင်ႈတီႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-03-10T14:00:00 | https://shannews.org/archives/63463 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶၢတ်ႈပၼ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ် တႃႇႁဵတ်းသူၼ်ၵူၺ်ႈ | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁႂ်ႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈသူၼ်ပၼ် တႃႇႁဵတ်းသူၼ်ၵူၺ်ႈ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်တေႁဵတ်းသူၼ်ၵူၺ်ႈ၊ ၽုၵ်ႇၵူၺ်ႈ ၼႆဝႃႇ။ ႁဝ်းတႄႉၵေႃႈ ႁိုဝ်တေၶႂ်ႈၶၢတ်ႈလႃႇ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းသူၼ်ႁဝ်းလူး။ ႁဝ်းတႄႉဝႃႈ ဢမ်ႇၶၢတ်ႈပၼ် ၼႆယူႇဢိူဝ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ၶဝ်သမ်ႉပေႃးလူင်းတႅၵ်ႈတီႈလိၼ်ယဝ်ႉ။ တီႈၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ် ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထၢမ်ၸဝ်ႈမၼ်းသေ ၶဝ်တႅၵ်ႈလူင်ၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်း 1027 ယဝ်ႉသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉမႃး သိုၵ်းၶဝ် မိူဝ်းတဵၵ်းၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး တႃႇၽုၵ်ႇဢွႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ မႃးတဵၵ်းႁႂ်ႈၶၢတ်ႈပၼ်ထႅင်ႈ တႃႇႁဵတ်းသူၼ်ၵူၺ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႇ ၽုၵ်ႇဝႆႉသူၼ်ဢွႆႈ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈ တီႈလိၼ်သူၼ် ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် 3 သႅၼ်ပျႃး ထိုင် 5 သႅၼ်ပျႃးသေ တေလႆႈၶၢတ်ႈပၼ်သိုၵ်းၶဝ် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊၼႆႉ ၶဝ်ပၼ်ယူႇ ဢေႇသုတ်းမၼ်း 3 သႅၼ်။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈလႆႈယူႇ 5 သႅၼ်။ ငိုၼ်းၵႃႈၶၢတ်ႈသူၼ်ၼႆႉ သွင်ပီၸင်ႇ ၶဝ်တေပၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ႁဝ်းတမ်ႉပႆႇတၼ်းဝႃႈ တေၶၢတ်ႈပၼ်ၶဝ်ၼႆ ၶဝ်ပေႃးၵႂႃႇထုၺ်ပႅတ်ႈသူၼ် ႁဝ်းယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ။ ၽိုၼ်းၼႂ်းလဝ်ႇႁဝ်း ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းတမ်ႉပႆႇလႆႈဢဝ်သေဢိတ်း ၶဝ်သမ်ႉပေႃးမႃး ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ယွၼ်ႉပဵၼ်တီႈမီးပႃႇထိူၼ်ႇၵႂၢင်ႈယႂ်ႇလႄႈ ၵႂႃႇတႅပ်းဢဝ်ၽိုၼ်းၼႂ်း လဝ်ႇၽႂ်လဝ်ႇမၼ်းသေ မႃးၽဝ်ႁဵတ်းထၢၼ်ႇယဝ်ႉ သူင်ႇၶၢႆၼႂ်းဝဵင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထုၺ်ပႅတ်ႈလိၼ်သူၼ် ၵူၼ်းမိူင်း သႅၼ်ဝီ တႃႇၽုၵ်ႇၵူၺ်ႈ ထၢၼ်ႇၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပႃး ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆၸွမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ တေႃႇထိုင် ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းဝဵင်းၼႆသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႇႁႃတဵၵ်းသိုဝ်ႉ၊ ၶၢတ်ႈ၊ သိမ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်း ဢိူင်ႇၸေႈဢူမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၸေႈဢူ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈၶဝ်တႄႇမႃးဢုပ်ႉၼႆႉ ၶဝ်ဝႃႈ တေၶၢႆႉၵၢတ်ႇလူင် တီႈၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉၼႆသေ မႃးႁႃသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်တၢင်းႁဝ်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ဢွၵ်ႇပိူင်ဝႆႉဝႃႈ ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈၶၢႆတီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢွင်ႈႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ။ ထိုင်ၵမ်းၼႆႉ ၶဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၵေႃႉမႃးႁႃ သိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၶိုၼ်း။ ၵႃႈတီႈလိၼ်သမ်ႉ ပၼ်ႁဝ်းဢေႇဝႃႈဢေႇ။ ၽႂ်တေၶႂ်ႈၶၢႆလႃႇ။ ၽိူဝ်ႇတႃႉႁဝ်းၶၢႆ တႃႉႁဝ်းဝႆႉၽုၵ်ႇၵိၼ်၊ ႁဵတ်းသူၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉသင် ဢမ်ႇထၢမ်ၽႂ် ပေႃးၶဝ် ၶႂ်ႈလႆႈတီႈၼၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ၵႂႃႇတႅၵ်ႈသေ ဢဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၶၢႆၵေႃႈ သမ်ႉၵူဝ်ၶဝ်သိမ်းဢဝ် ၵႂႃႇလၢႆလၢႆၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထၢင်ႁိၼ်၊ ထၢင်သၢႆး ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ မူတ်းသေ သင်ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈလႆႈၸိုင် တေလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉဢဝ်ၶိုၼ်း။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သၢႆးလႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ထေႃႈၼိုင်ႈလမ်းလႂ် လႆႈပၼ်ယူႇ 5 မိုၼ်ႇပျႃးတေႃႇ 1 သႅၼ်ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆၼႆႉ ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ႁၢၼ်ႉပျေႃႇ မူၼ်ႈ KTV ၊ ႁူင်းမႄႈမွၵ်ႇယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃးတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-10T12:00:00 | https://shannews.org/archives/63460 | ၵႃႈၶႂ်ႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇ – ထႃႈဢမ်ႇမီးၵွင်ႉမီးႁႅၼ်ႇ တေၸၢင်ႈၺႃးလူလၢႆ | “ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၶၼ်ဝႆးသုတ်းယူႇ။ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ် တေၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးပူၼ်ႉလိူဝ်ယူႊၶရဵၼ်ႊႁဝ်း။ ၵဝ်ၶႃႈလႄႈ ၸုမ်းၵဝ်ၶႃႈၼႆႉ တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ တႃႇႁပ်ႉဢဝ်တၢင်းဢွၼ်ႁူဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၸွႆႈထႅမ်ပႂ်ႉပႃးပၼ် ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်လႄႈ လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၶွင်ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်ၼပ်ႉယမ်တႄႉယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းၽၢၼ်ႉ ႁိၼ်ႁႄႈလႄႈ ၵၢၼ်တူၵ်းလူင်းလိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ပေႃးထိုင်ၵမ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇမႃး ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉတႃႇလူင်း လၢႆးမိုဝ်းၸွမ်းယူႇ” ၼႆ ၽိူဝ်ႇလႆႈႁၼ် Zelenskyy ၸွမ် ၸိုင်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊ တႅမ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ X ၵေႃႈ ၵူၼ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်း ၾိင်ႈၵၢၼ်မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢဝ်ယုပ်းၽၢၼ်ႈလူင်ၵႂႃႇမူတ်း။ ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ထိုင်ငဝ်းလၢႆးမူတိူၵ်ႈၽႃ မႃတိူၵ်ႈႁူဝ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ၵႃႈလႆႈၵူမ်ႈႁူဝ်ၼွမ်းတူဝ်တႄႉ ယဝ်ႉႁႃႉ၊ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထရမ်ႉၼႆႉ ယႃႉလူႉပႅတ်ႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ Budapest ယဝ်ႉၼႄႇ၊ ယူႇလွၵ်ႇယူႇလၢႆ ၵႂႃႇႁႃၸုၵ်းၸွမ်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉတူပ်ႉသွၵ်ႇ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၾိင်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း လုမ်ႈၾႃႉ the world order ဢၼ်မီးမႃးႁူဝ်ပိုင်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ ထရမ်ႉၼႆႉ ယွင်ႇဢႃႇၼႃႇႁိုဝ် ယွင်ႇမၢၵ်ႈမီးယဝ်ႉယူဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မီးၵူၼ်းဝႃႈမႃးယဝ်ႉ။ မၼ်းယွင်ႇႁႃႉ ၵူၼ်းၼမ် ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၸွမ်းၽႅၼ်မၼ်းႁိုဝ်တႄႉ တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းတေႃႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းယေႈပွတ်းယေႈတွၼ်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးတႄႉ မွတ်ႇႁၢႆဢမ်ႇလႆႈသႄႈ။ မိူဝ်ႈ 1994 ၸွမ်ၸိုင်ႈၵလိၼ်ႇတၼ်ႇလႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈယႄလ်သိၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ပၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ပႃးၸဵမ်ၿႄးလႃရုတ်ႉလႄႈ ၵႃၸႅၵ်သတၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ Budapest ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်မၢၵ်ႇပီၵူၺ်ႈၼိဝ်းၵလီးယိူဝ်း ပၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သူဝ်းဝီးယႅတ်ႉ ဢၼ်ၵိုတ်းမီးဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်း ၵဵပ်းသူင်ႇပၼ်ၶိုၼ်းတီႈရတ်ႉသျႃး။ မိူင်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းမၢၵ်ႇၼိဝ်းၵလီးယိူဝ်းသေ ႁၢင်ႈသိုၵ်းပူၼ်ႉပႅၼ်၊ တေဢမ်ႇ လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင် ၶွင်ယူႊၶရဵၼ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တေ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းလိူင်ႈပေႉ ၵိၼ် လူၺ်ႈလၢႆးၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ဝႃႈၼႆၵၼ်ပႃးဝႆႉ။ ယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် ဢမ်ႇပေႃးမၼ်ႈၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵလိၼ်ႇတၼ် ၶျေႃးလွၵ်ႇလၢႆးဢူၼ်ႈသေ ပၼ်ႁႅင်းဢီးဝႃႈ ထႃႈဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်းတႄႉ မိူင်းဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ် ၽၼ်ဢဝ်ငဝ်းပၼ်ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းမႃးၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယူႊၶရဵၼ်း ယဵပ်ႇၺႃးၵၼ်းတၢၵ်ႈတႃးယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇယုမ်ႇၵေႃႈ ၵမ်းတူၺ်းၼႃႈၽၢၵ်ႇသေ ႁူႉၸဵပ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸၢမ်းႁႂ်ႈမၼ်းဢမ်ႇၵဵပ်းသူင်ႇၶိုၼ်း မၢၵ်ႇၼိဝ်းၵလီးယိူဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းမိုဝ်းမၼ်းၼႆ ၸွင်ႇတေပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆႁိုဝ်ၼႆ ၸိူဝ်းၸွၼ်ၼႅင်ၸႂ်တၢင်ၵေႃႈ မီးမႃးယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆဝႃႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဝႃႇ ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇဝႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ၸၢင်ႈပိၼ်ႇလႅၵ်ႈၶၢႆႉလၢႆႈလူၺ်ႈ ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႃႉလီၾၢင်ႉၼၵ်းထိုင်ၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ “ႁဝ်းတူၵ်းလူင်းၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းဢွၼ်တၢင်းယိုင်”၊ “ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇမိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉလူင်” ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ထႃႈဢမ်ႇမီးဝႆႉ လွင်ႈၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇလႄႈ ၵွင်ႉႁႅၼ်ႇမႃႇၶႅင်ႁႅင်းၵိုၼ်းတႄႉ တၵ်းၺႃးမၢပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ Budapest ဢၼ်တူၵ်းလူင်းတီႈ မိူင်းႁၢင်ၵေရီၼႆႉ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ဢၼ် တူၵ်းလူင်းတီႈမိူင်းတႆးၼႆၵေႃႈ ၸွင်ႇဢမ်ႇၺႃးယႃႉလူႉပူၼ်ႉပႅၼ် လၢႆၵမ်းယဝ်ႉႁိုဝ်။ တေႃႈၼင်ႇ ယင်းယူႇတီႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းသေလၢတ်ႈဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃႈႁိုဝ်၊ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင် ဢၼ်ဝႃႈတေလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼႆဢမ်ႇႁိုဝ်။ ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တႄႇငဝ်ႈမႃးတီႈၸႄႈမိူင်းၶၢင်ဢိူဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ဝႃႈဝီႈလူင်ၵႂႃႇၵွၼ်ႇ။ သုတ်းတီႈ ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းတႆး ဢၼ်ၶိၼ်ႁဵတ်းၵူၼ်းႁူႉလူင်သေပၢၵ်ႇဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ၶွပ်ႇပိူင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းပူၼ်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ယင်းမီးမႃးလူး။ ၸင်ႇၼၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းတႆးလႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႃႇမိူင်းတႆးပူတ်းပွႆႇသေ မီးဝႆႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းၼၼ်ႉၸုမ်းၼႆႉဝႃႇ၊ မီးဝႆႉလၵ်းထၢၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇထိုင်လႂ်ထၢၼ်ႈလႂ်ဝႃႇသေတႃႉ ပေႃး ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇလႄႈ မႃႇႁႅင်းယိုင်ႈယႂ်ႇ ဢၼ်မိူၼ်ၵွင်ႉမိူၼ်ႁႅၼ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈ ၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင်လႆႈၵႃႈႁိုဝ်သႄႈ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ Zelenskyy တႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵေႃႉၸုင်ၵႂၢႆးတဝ်ဝၢၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉသႄႈ။ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ World Order ၾိင်ႈၵၢၼ်မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ လႆႈယိူၼ်ႉယွၼ်ႇၼွမ်းတၢင် ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း။ ဢမ်ႇပူၼ်ႉလႆႈ World Power ၸိုင်ႈမိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇလူင်သေ လႆႈၼွမ်းတႅမ်ႇႁႃလီၵူၺ်း။ ၸိူင်ႉၼႆမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶမ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈ မိူင်းၶႄႇလႄႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊၼႆႉၵေႃႈ ထႃႈဢမ်ႇမေႃ လဵၼ်ႈၵေႃႉတေႃႇၶဝ်သေ တေၵုမ်ႇယၵ်းယႂ်ႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတေႃႇရတ်ႉသျႃး၊ တေ ၶိၼ်ဢႃးလႃးဝူႈတေႃႇသၢႆ ဝၼ်းတူၵ်းယူႇတႄႉ ယူဝ်ၸဵပ်းသႅပ်ႇလိူဝ်ယူႊၶရဵၼ်ႊၶဝ်ႁိုဝ်။ မိူင်းတႆးႁဝ်း ဢၼ်တေႃႉတႄႉမီးယူႇ ၼိုင်ႈၽိတ်ႇၼိုင်ႈၽွင် ၶွင်မိူင်းၶႄႇၼႆႉၵေႃႈ ၽိူဝ်ႇတေႁဵတ်းၵႂၢႆး ၵမ်ႉမႃႇလေႃႇႁူဝ်ၵၼ် တႃႉႁႃႁႂ်ႈႁၼ်လၢႆးႁဵတ်းၵေႃႉလီၵၼ်တင်း မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းလႃႈ တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈလီၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆႈၵွၼ်ႇဢေႃႈ။ | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-10T11:00:00 | https://shannews.org/archives/63452 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈယွင်ႁူၺ်ႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းလိူၼ်ၼႆႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တတ်းၶၢတ်ႇ လွင်ႈၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ တဵၵ်းၶၢၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီး ၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ်ႉၸွႆႈလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း။ ၵိုတ်းဝႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်း ဢၼ်တေလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းယၢၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ထမ်ႇမႃႇရူင်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ်။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇတၢင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 8,000 ပၢႆ – ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်း ၸႂ်ႉပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်တီႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉၵွႆ ပႆႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈသဝ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ မီးႁိူၼ်းယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၶဝ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသေ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းၸိူင်ႉၼႆ လႅပ်ႈၶဝ်တေမီးသေလွင်ႈလွင်ႈယူႇ တွၼ်ႈတႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ်ႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၸႂ်ႉႁဵတ်းသိုၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသမ်ႉ ယင်းပႆႇယဵၼ် ၸႂ်ႉၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းတႄႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၾၢႆႇၸၢၼ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းသေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ PDF ၊ သိုၵ်းယၢင်းလႅင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ။ တႅမ်ႈ ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸၢႆးသုၼ်ႁၵ်ႉ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-10T10:38:16 | https://shannews.org/archives/63445 | ၵူၼ်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉလိူဝ်ၵူၼ်း | ၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်သတ်း တႃႇဢၼ်မီးၼမ်ႉတွၼ်းလိူဝ်သေသတ်းတဝႃႇတၢင်ႇပိူင်ယဝ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇတေဢွၵ်ႇလွတ်ႈလႆႈတၢင်းတုၵ်ႉၶလူင်တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽဝႃႉၵူၼ်းသေႁဵတ်းသၢင်ႈဢဝ် ၸင်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽီၶဝ် သၢင်ၶဝ် ၽြႃးရႁၢၼ်းတႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယင်းလႆႈဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ၵူၼ်းသေ တၢင်ႇသီႈမွမ်ႈ ၸွမ်ႁူဝ်လူးၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဢၼ်မီးမုၼ်ငဝ်းလိူဝ်သတ်းတဝႃႇတၢင်ႇပိူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းပႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁိုဝ်?၊ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇၵေႃႉ ႞ တႄႉၸမ်ႉ – (1) ပေႃးပိူၼ်ႈယွင်ႈဢၢမ်းၵေႃႈ မီးၸႂ်သေႃးမတ်ႉသ ႁူႉႁူမ်ၸူမ်းသိူဝ်း (2) ပိူၼ်ႈသႄႉၼႄးပွင်ႉလႃႇၵေႃႈ မီးတၢင်းၸႂ်လမ်တေႃးသၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၵတိၵူၺ်း (တိုၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵူၺ်း)။ ၵၢၼ်ပိူၼ်ႈယွင်ႈဢၢမ်းၼႆႉ မၼ်းၶႂ်ႈလႆႈသင်တီႈၵဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈဢၼ်လႂ်?၊ တူဝ်ၵဝ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉၾၢႆႇၼႃႈၾၢႆႇလင်သေ ႁၼ်ဝႃႈမၼ်းယွင်ႈဢၢမ်းယွၼ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ ႁူမ်ၸူမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၶႂ်ႈလႆႈသေသမ်ႇသေပိူင်တီႈၵဝ်ယူဝ်း လီႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ၊ လီပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ တၢင်းၸူမ်းသိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ဢၼ်မၼ်းၼႄးလႃႇထႃႉၵဝ်ၼႆႉ မၼ်းႁၼ်ၵဝ်မီးတၢင်းၽိတ်းသင်?၊ ပေႃးထတ်းသၢင်ႁၼ်ထိုင်ယဝ်ႉ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလႆႈလွင်ႈၸႂ်လမ်သႆႈၵမ်ႇသေ မႄးၶိုၼ်းတၢင်းၽိတ်း (ဢမ်ႇၼၼ်) ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇမီးတၢင်း ၽိတ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်မီး၊ ပိူၼ်ႈၸင်းတူဝ်ၵဝ်သေဝႃႈၵူၺ်း ပေႃးႁၼ်ၼင်ႇၼႆလႄႈ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸႂ်လမ်လႄႈ မေႃပၢၵ်ႈပႅတ်ႈတေႃးသမႃႇၼၸိုင် ပဵၼ် ၵူၼ်းဢၼ်ၽီသၢင်ၽြႃးရႁၢၼ်းတႃႇၶဝ် ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ငဝ်းယဝ်ႉ၊ လႆႈဝႃႈၵူၼ်းဝိသေသ (ၵူၼ်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉလိူဝ်ၵူၼ်း) ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈဢၢမ်းလႄႈ ဢမ်ႇယုမ်ႉဢမ်ႇၸူမ်း၊ ပိူၼ်ႈသႄႉၼႄးပွင်ႉလႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်လမ်ဢမ်ႇ ၽိတ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸဝ်ႈၽြႃးတင်း ၸဝ်ႈဢရိယၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းငိူဝ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်ၸၵျႃႇ 03/01/1996 (ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-03-11T11:07:02 | https://shannews.org/archives/63441 | မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယဵမ်ႈရတ်ႉသျႃႊ ႁူပ်ႉပူႊတိၼ်ႊ | သိုၵ်းၸုမ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈမိူဝ်ႈ 3 ပီပၢႆပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ပႃးၵၼ်ၵႂႃႇယဵမ်ႈယိုၼ်းဝဵင်းလူင်မွတ်ႉသ်ၵူဝ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်း ရတ်ႉသျႃႊပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် လူၺ်ႈဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵႂၢမ်းၵၢဝ်ႇၸိူၼ်းၶွင်ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃႊ ဝလႃႊၻိမီႊရ် ပူႊတိၼ်ႊ လႄႈလုၵ်ႉ ဢဝ်တီႈဝဵင်းလူင်ၼေႇပီႇတေႃႇၶွင်မၢၼ်ႈ လူၺ်ႈၶိူင်ႈဝိၼ်သူၼ်ႇတူဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၼႆ ႁၢႆးငၢၼ်းလူၺ်ႈ သိုဝ်ႇၶွင်တၢင်းၵၢၼ် မၢၼ်ႈ Global New Light of Myanmar ။ ၸုမ်းၶွင်ၸွမ်သိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁွတ်ႈထိုင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်မၢၶျ်ႉလႄႈမီးၽွင်းလူင်ၶွင်ရတ်ႉသျႃႊ ပႂ်ႉတွၼ်ႈ ႁပ်ႉၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ၵၢၼ်ယၢင်ႈၽၢၼ်ႇၼႃႈၵွင်သိုၵ်းဢၼ်မီးဢူငဝ်းလူၺ်ႈသဵင်ၽဵင်းၸၢတ်ႈ တင်းသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ပိူဝ်ႈၼႄထိုင်ၵၢၼ်ပဵၼ်လွင်ႈ ၵိူဝ်းယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်။ ၵၢၼ်ၵႂႃႇယဵမ်ႈယိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊၵမ်းၼႆႉ မီးတင်းၸွမ်သိုၵ်းလူင် သူဝ်းဝိၼ်း ႁူမ်ႈပႃး ၸုမ်းၽွင်းလူင် လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းၵွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆၵေႃႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းၶွပ်ႈ 77 ပီ ၵႂၢမ်းၵိူဝ်းလီဝူင်ႈၵၢင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈရတ်ႉသျႃႊ လူၺ်ႈၵၢၼ်ယဵမ်ႈယိုၼ်း ၶွင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇႁူမ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ဝလႃႊၻိမီႊရ် ပူႊတိၼ်ႊ ဝၼ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈဢုပ်ႇႁႃလိုဝ်းၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်း လွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းတင်းရတ်ႉသျႃႊ – မၢၼ်ႈ ၽိူမ်ႉထႅမ် ႁူမ်ႈတင်းဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈလႄႈ မီးမၵ်းမၢႆၵၢၼ်ပိုၼ်ပၢဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၵၢၼ်လူင်းၼၢမ်းၽိုၼ်မၢႆဝူင်ႈၵၢင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႅင်ႈလၢႆၽိုၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းမီးမၵ်းမၢႆၵၢၼ်ဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်တင်းၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈသၽႃး ၻူႊမႃႊ ႁူမ်ႈပႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶွင်ရတ်ႉသျႃႊ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ထႅမ်သၢင်ႈလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းယူင်ႉပိူင်ၽႅၼ်လၢႆးတႅင်းၵူႈ သူၼ်ႇၵူႈပၢႆးပၢႆး ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၵၢၼ်မၼ်ႈယိုၼ်း ဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်း တင်း 2 ၸိုင်ႈမိူင်း။ ဝၢႆးသေၸုမ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆၶဝ်ႁွတ်ႈထိုင်ႈဝဵင်းလူင်မွတ်ႉသ်ၵူဝ်ႊယဝ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယင်းလႆႈႁူမ်ႈပၢင်ဝၢင်းတူင်ႇမွၵ်ႇၵေႃႉသိုၵ်း ၵေႃႉႁၢၼ်ရတ်ႉသျႃႊ ႁိမ်းတမ်ႇတိူင်းၶရဵမ်ႊလိၼ်ႊ ၸႂ်ၵၢင်ဝဵင်းလူင်မွသ်ႈၵူဝ်ႊ လူၺ်ႈၵၢၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶၢဝ်ႇၶွင်ရွႆႊတိူဝ်ႊရ်။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵွင်တပ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဢွၼ်ႁူဝ်ၵႂႃႇယဵမ်ႈယိုၼ်း ဝဵင်းလူင်မွတ်ႉသ်ၵူဝ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်း ရတ်ႉသျႃႊလႄႈႁူပ်းထူပ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ဝလႃႊၻိမီႊရ် ပူႊတိၼ်ႊ ၵမ်းၼႆႉ လၢႆၾၢႆႇၵေႃႈမီးၵႂၢမ်းထတ်းသၢင်ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပူၼ်ႉလႆႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်မေႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းၵုမ်းငမ်းလႆႈၼၼ်ႉပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ လၢႆပီပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉတေၸႂ်ယႂ်ႇၶႄႇၼႆၵေႃႈ ၶႄႇၵူၺ်းတူၺ်းဢဝ်ၽူလ်ၽွၼ်းလႆႈၶဝ်ၵွႆး မိူဝ်ႈမၢၼ်ႈဢမ်ႇၵုမ်းပၼ်လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၶွင်ၶႄႇ ဢၼ် မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႆႈၵေႃႈ ၶႄႇဝၢႆႇၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉၸွႆႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ တေႃႇသူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႉၸွႆႈ ငိုၼ်းတွင်းမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းယိုတ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိုတ်းဝဵင်း ယိုတ်းမိူင်း လိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈပိုင်ႈၶႄႇဢမ်ႇလႆႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းဝၢႆႇၸူးရတ်ႉသျႃႊ။ ဢွၼ်တၢင်းပူၼ်ႉမႃးလၢႆၸုပ်ႈပၢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယၢမ်ႈသူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇႁဵၼ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်ထဵၶ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၷျီႊ ဢႃးဝုထ်ႉ ႁူမ်ႈတင်းယူင်ႉပိူင်ၽႅၼ်လၢႆးတႅင်းၵူႈပီပီ ပီပီၼိုင်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ဝၢႆးသေဝၢႆႇမႃးယိပ်းမိုဝ်းၶႄႇလၢႆပီ ထုၵ်ႇၶႄႇယူႇၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈယူႇလၢႆလၢႆလွင်ႈ ယွၼ်ႉၼႆႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးသေမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈမႃးၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇယဵမ်ႈယိုၼ်းရတ်ႉသျႃႊ တင်းၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 4 မိူဝ်ႈၶႄႇမီးဢူငဝ်းၼိူဝ်မၢၼ်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ၾၢႆႇၼိုင်ႈရတ်ႉသျႃႊၵေႃႈၶႂ်ႈမီးဢူငဝ်းၼိူဝ်မၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵႂႃႇယဵမ်ႈရတ်ႉသျႃႊၵမ်းၼႆႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယင်ႈဢဝ်ပပ်ႉလိၵ်ႈဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႂၢမ်းတၵ်ႉၼၢႆ ၼႂ်းပပ်ႉသႃသၼႃးပုတ်ႉထ မိူဝ်ႈလၢႆပၢၵ်ႇပီၼၼ်ႉ ဝႃႈမၢၼ်ႈလႄႈရတ်ႉသျႃႊတေမီးၵႂၢမ်းၵိူဝ်းလီတေႃႇၵၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလႄႈမၼ်ႈၵိုမ်းႁုင်ႈႁိူင်း။ လူၺ်ႈၵၢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၶွင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလႄႈပူႊတိၼ်ႊၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵမ်းတီႈ 4 လႄႈပဵၼ်ၵၢၼ်တွၼ်ႈႁပ်ႉမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႄႉတႄႉ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉဢမ်ႇဝႃႈၶႄႇ ႁိုဝ် ထႆး ႁူမ်ႈလူၺ်ႈၵၢၼ်ဢၢင်ႈဝႃႈပဵၼ်မိူင်းပီႈမိူင်းၼွင်ႉမိူင်းဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ၼႆၵေႃႈ ယင်းပႆႇမီးၶႄႇ ပႆႇမီးထႆး တွၼ်ႈႁပ်ႉမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼင်ႇပူးတိၼ်းတွၼ်ႈႁပ်ႉမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵမ်းၼႆႉသေပွၵ်ႈ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊလႄႈၸွမ်သိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇတင်းသွင်ၵေႃႉၵေႃႈထုၵ်ႇမၢႆတိၺွပ်းၶွင်လုမ်းတြႃး(လုမ်းတြႃး(သၢလ်))လူၵ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈ ၶႃႈလၢင်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း လိုၼ်းသုတ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊရ်ၸဵၼ်ႊတိၼႃႊ ၵေႃႈတိုၵ်ႉဢွၵ်ႇမၢႆတိၺွပ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဝႆႉယူႇ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၶႃႈလၢင်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ။ ပူႊတိၼ်ႊၵေႃႈမီးမၢႆတိၺွပ်းၶွင် ICC လုမ်းတြႃး(လုမ်းတြႃး(သၢလ်))ဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၵွပ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ယူႊၶရဵၼ်ႊ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ICC ၵေႃႈဢွၵ်ႇမၢႆတိၺွပ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဝႆႉၼင်ႇၵၼ်။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် လူၺ်ႈပိူင်လူင်မၼ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇထုၵ်ႇလုမ်းတြႃး(လုမ်းတြႃး(လုမ်းတြႃး(သၢလ်) ICC ၶႂ်ႈလႆႈတူဝ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼွၵ်ႈၼိူဝ်သေၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊယဝ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယင်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈလႄႈၶဵၼ်ႇၶႃႈဢဝ်တၢႆၽူႈၵူၼ်းမၢၵ်ႈမၢႆ တင်းတိၺွပ်းသႂ်ႇၶွၵ်ႈပၼ်တူတ်ႈ လိူဝ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉတီႈ။ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် ပူးတိၼ်းၵေႃႈပူၼ်ႉပႅၼ်ဝုၵ်းၶဝ်ႈလႅၼ်လိၼ်ယူႇၶရဵၼ်ႊလႄႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇတိုၵ်းတႃႇႁေႃႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၵူၼ်းလူမ်ႉတၢႆဝၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆမိူၼ်ၵၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉပူးတိၼ်းယင်ႊဝွၵ်ႇၸိူၼ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဝၼ်း လႆႈႁပ်ႉၸႆး(ဢွင်ႇပေႉ) ဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်မၢၶျ်ႉၼႆႉႁူမ်ႈတင်းတေၸိူၼ်းတင်း သီၸိၼ်ႉၽိင် ၸွမ်ၸိုင်ႈၶႄႇ ၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ်ထမ်ႊပ် ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵႃႊ ထေႊရႃႊပထီႊ မုရမူႊ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 9 ၼႆႉတေပဵၼ်ဝၼ်း ယႂ်ႇလူင်ယၢင်ႇယိင်ႉ။ ဢွၼ်ၼႃႈၼၼ်ႉ မီးၽွင်းလူင်ပၢႆးသၢႆးႁႅင်းၾႆးၾႃႉၶွင်မၢၼ်ႈ တင်းၽွင်းၶဵဝ်မၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းရတ်ႉသျႃႊ တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ရတ်ႉသျႃႊ လႆႈလူင်းၼၢမ်း ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း သၢင်ႈႁူင်းၾႆးၾႃႉၼိဝ်ႊၶလေႊရ်သႅၼ်းလဵၵ်ႉ 110 မေၵဝတ်ႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ တေၸၢင်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်လႆႈထႅင်ႈ 3 တူပ်ႉၼႅပ်ႇ သင်ဝႃႈၸမ်ပဵၼ်။ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2023 ရသ်းသျိူဝ်းတင်းမၢၼ်ႈလူင်းၼမ်းၼႂ်းၶေႃႈလႆႈၸႂ် ၵၢၼ်ၸႂ်ႉ ႁႅင်းၽရင်းငၢၼ်းၼိဝ်းၶလေႊရ်ပိူဝ်ႈငမ်းယဵၼ်။ ၵဵဝ်ႈၵပ်းလွင်ႈၾရင်းငၢၼ်းၼိဝ်ႊၶလေႊရ်ငမ်းယဵၼ်လႄႈၾရင်းငၢၼ်းၼိဝ်ႊၶလေႊရ် တေၸၢင်ႈၼမ်းၵႂႃႇၸႂ်ႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵႃႈႁိုဝ်။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း MOU ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယင်ႇထတ်းတၢင်းဢႃႊဝၵၢသ်ႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းတေႃႇၼႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇ လၢႆႇလႄႈပူးတိၼ်းမိူၼ်ၵၼ် ၵဵဝ်ႇလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းလႄႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉဢႃႊဝၵၢသ်ႇပိူဝ်ႈငမ်းယဵၼ်မိူၼ်ၵၼ် သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ တႄႇဢုပ်ႇၵၼ်ထိုင် ၵၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းထဵၶ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၷျီႊတင်ႈတႄႇ 2022 ပူႊတိၼ်ႊၵၢဝ်ႇဝွၵ်ႇသိုဝ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ရတ်ႉသျႃႊ မီးသုၼ်ထတ်းၼၢႆႁၢင်ႈလၢဝ်တဵမ်း တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈလူၺ်ႈရသ်ႈသျိူဝ်ႊၸွႆႈႁႂ်ႈမၢၼ်ႈမီးသုၼ်ထတ်းၼၢႆတၢင်းလၢဝ်တဵမ်း။ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဝွၵ်ႇ လႆႈႁႃလိုဝ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်ၽွင်းလူင်ရတ်ႉသျႃႊ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းဢႃႊဝၵၢသ်ႇလႄႈထဵၶ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၷျီႊ တၢင်းၾၢႆႇလၢဝ်တဵမ်းၼႆ တၢင်းၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈတေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလၢဝ်တဵမ်းသေထၢႆႇႁၢင်ႈ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၶၢဝ်ႇထတ်းထွင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈတေ မီးၶေႃႈမုလ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢိၵ်ႇတင်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၾၢႆႇၸုမ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉငၢႆႈငႅမ်ႈၶိုၼ်ႈၵေႃႈလႆႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ရတ်ႉသျႃႊတေၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈ ဢေႃႈ။) | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-03-09T17:31:31 | https://shannews.org/archives/63433 | ႁူင်းႁဵၼ်းတႆး ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ တႄႇပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ | တႄႇဢဝ်ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်လႄႈ မေႃသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းတႆး ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းႁိမ်းၸမ်ႁႃႈသိပ်းၵေႃႉ။ ၸၢႆးႁၢၼ်ၼုမ်ႇၾႃႉ မေႃသွၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်သွၼ်ႁဝ်းၼႆႉ တေပိုတ်ႇတႃႇၶၢဝ်း တၢင်းသွင်လိူၼ်။ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းတင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ဢေႃႈ။ ပၢႆးႁဵၼ်းဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈ ပၵ်းၸႂ်သေ တေသွၼ်ပၼ်ၼႆႉ မီး 4 ပၢႆး။ ပဵၼ်ပၢႆးလိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ 4 skill ၊ ပၢႆးလိၵ်ႈတႆး၊ ပၢႆး ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း တၢင်းၵႃႈ ပႃးၸဵမ်လၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေဢွၼ်ႁဵၼ်းသူၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ႁုင်မိုဝ်ႉၵိၼ်ယႅမ်ႉၸွမ်းမေႃသွၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁူမ်ႈသၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁူင်းႁဵၼ်းတႆး တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ဢၼ်လႆႈပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၶၢဝ်းမႆႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇၶဝ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းပေႉတူဝ် မေႃယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသေ မီးၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇပႃး ဝႃႈၼႆ။ “ၽွၼ်းလီ ဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၶဝ် တေလႆႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၢႆၼိုင်ႈတႄႉ ၶဝ်တေပဵၼ်ၵူၼ်းပေႉတူဝ် ယွၼ်ႉဝႃႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လိူဝ်သေလိၵ်ႈလၢႆးယဝ်ႉ ႁဝ်းသမ်ႉလႆႈပၵ်းၸႂ်ပႃးၵၢၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းၼွၵ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းပေႉတူဝ်ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ၶဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃးသၢင်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉတူဝ်ပႃး လွင်ႈဝႃႈၶဝ်ပဵၼ်တႆး ၼိုင်ႈ ၵေႃႉၼႆႉ မီးၵၢၼ်ပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် မိူဝ်းၼႃႈ။ ႁႂ်ႈၶဝ်မေႃယူႇသၢင်ႈၸွမ်းၸုမ်း ၸွမ်းတူင်ႇဝူင်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုပ်ႇၵႂႃႇၶၢဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ တေယူႇၵေႃႉလဵဝ်ၵေႃႈ မၼ်း ဢမ်ႇပဵၼ်”- ၸၢႆးႁၢၼ်ၼုမ်ႇၾႃႉ မေႃသွၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်း ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပေႃးတေဢမ်ႇယူႇလၢႆ တူၺ်းၾူၼ်းလဵၼ်ႈၵဵမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၼႆႉမႃး ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸၢႆးလႅင်းႁိူင်း ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်သွၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေပိူင်ႈလၢႆး သွၼ်မၼ်း။ ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ ဢၼ်ပိူၼ်ႈပိုတ်ႈယူႇၼၼ်ႉတႄႉ ပိူၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းသေမိူဝ်းၶိုၼ်း ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ လႆႈမႃးယူႇၵိၼ်ၼွၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းသေ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃးၵေႃႈ လႆႈသွၼ်ၾိင်ႈငႄႈ ၾိင်ႈထုင်းပႃး ဢၼ်ႁဵၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလီလီ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မၼ်းပဵၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ပေႃးယူႇတီႈႁိူၼ်းၼႆ ၶဝ်ၵုမ်ႇလဵၼ်ႈၾူၼ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇပေႉတူဝ်သင် ပေႃးဝႃႈယူႇတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆ တင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းသေ ၵျေႃႇၸွမ်းၵၢၼ် ၶဝ်ၼႆ ၶဝ်တေလိုမ်းၾူၼ်းလိုမ်းၵဵမ်းပႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈပိုတ်ႇဝႆႉပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတႄႉ ၶႂ်ႈပိုတ်ႇသွၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းလႆႈၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇသၢင်ႈႁွင်ႈႁဵၼ်း၊ ၶပ်းၶိုင်ၾႆး ၾႃႉ၊ ပႃးၸဵမ်ယွင်ၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ၸၢႆးလႅင်းႁိူင်း ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တေဢၢၼ်းဢဝ်ၾႆးၾႃႉ ႁႂ်ႈထိုင်ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆ ယူႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇသၢင်ႈထႅင်ႈ ႁွင်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈမုင်းလဵၵ်းသေ ၵင်ႈၽၢၵ်ႈဝႆႉၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ မၼ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း(ယႃႇယီႇ) ၵူၺ်း မၼ်းပႆႇပဵၼ်ပိူင်တၢႆ ပႆႇႁဵတ်းလႆႈၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉ ႁႂ်ႈမၼ်းယူႇၵႂႃႇလႆႈၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ်လၢႆလၢႆတီႈယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ႁူင်းႁဵၼ်းတႆး ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈပွၵ်ႉ 4 သေ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၶတ်းၸႂ် တႄႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2018 တႃႇတေသၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လႆႈထူပ်းလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ၽွင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လႄႈ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵၢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၸိူင်ႉၵၢတ်ႈမႃးတင်းၼမ်လႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇႁႃလႆႈပိုတ်ႇႁူင်း ႁဵၼ်းၶၢဝ်းမႆႈၵူၺ်း ၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈ ယၢပ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉလူဝ်ႇသၢင်ႈထႅင်ႈတင်းၼမ်။ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈႁူဝ်ၽႂ် လွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၼႆၵေႃႈ ပေႃးတေပႂ်ႉႁႂ်ႈယဝ်ႉႁႂ်ႈမၼ်း ယဵၼ်ၸင်ႇ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်လူဝ်ႇသိုပ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတီႈၸမ်တီႈၵႆ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၼမ်ဢေႇဢမ်ႇဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမီးႁႅင်းမႃးၵေႃႈ တေၸၢင်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၵႂႃႇ ပႃးၸဵမ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၸၢႆးလႅင်း ႁိူင်း တုၵ်းယွၼ်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ သမ်ႉမီးႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈယူႇၵူႈပွၵ်ႉပွၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမိူင်းၶႄႇသေ ႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇၵေႃႈ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်လူင်ဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇႁူင်းႁဵၼ်းတႆး တေပဵၼ်မႃးၼိုင်ႈလင်တႄႉ ၵိုင်ႇလီ ႁူမ်ႈႁႅင်းၵၼ် ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်မႃးလႆႈသေ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး – ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်သွၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းတႆးယဝ်ႉ ၸွမ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ထႅင်ႈလၢႆတီႈ မိူၼ်ၵၼ်။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-03-09T07:00:00 | https://shannews.org/archives/63428 | ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾူၼ်း (Smart Phone) တႃႇတူဝ်သတ်း ၵမ်းႁႅၵ်ႈ | ၶွမ်ႊပၼီႊ ၾူၼ်း/ မိုဝ်းထိုဝ် (Smart Phone) ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉလၢႆလၢႆဢၼ် ဢွၼ်ၵၼ်တမ်း ၼႄၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်းၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လၢၵ်ႇလၢႆးၶိုတ်းၵၢပ်ႈၽႂ်မၼ်း တီႈပၢင် Mobile World Congress (MWC) ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းပႃႊသီႊလူဝ်ႊၼႃႊ မိူင်းသပဵၼ်ႊ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ GlocalMe တမ်းၼႄၾူင်း (Smart Phone) တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်သတ်းၸိူဝ်းလဵင်ႉလူဝႆႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်ႈႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾူၼ်းၼၼ်ႉ ပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ PetPhone ။ တေလႆႈသႂ်ႇသၢႆသေ ႁွႆႈပၼ်တီႈၶေႃး တူဝ်သတ်းၶဝ်။ တီႈၼႂ်း ၾူၼ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ GPS ၊ Wi-Fi လႄႈ တင်း Bluetooth မႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶူင်သၢင်ႈ ဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၶွင်တူဝ်သတ်း လမ်းတူၺ်းၸွမ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တူဝ်သတ်းၶဝ်လႆႈငၢႆႈ၊ ႁႃလႆႈငၢႆႈ ဝႃႈၼႆ။ PetPhone ၼႆႉ မီးပရူဝ်ႊၵရမ်ႊ ဢၼ်မၢႆတွင်းဝႆႉပၼ်သဵင်လႄႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တူဝ်သတ်း။ သင်ဝႃႈ ၶဝ် တွင်ႉမႆႈ၊ ၸႂ်လမ် ဢမ်ႇၼၼ် ႁူပ်ႉၺႃးလွင်ႈယၢပ်ႇသေလွင်ႈလွင်ႈၸိုင် ၾူၼ်းၼၼ်ႉ တေပၼ်ၾၢင်ႉမႃး တီႈၸဝ်ႈၶွင်တူဝ်သတ်း။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၵေႃႈ လၢတ်ႈသဵင်သေ လုၵ်ႉတီႈၼႂ်းၾူၼ်း ၵုမ်းထိင်းလႆႈတူဝ် သတ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈထႅင်ႈလၢႆလွင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တမ်းဝၢင်းၶၢဝ်းယၢမ်း လဵင်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၶၢဝ်း ယၢမ်း ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းပၼ်တူဝ်သတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-09T07:59:07 | https://shannews.org/archives/63422 | ႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းလႄႈၸုမ်းၼၢင်းယိင်းၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ | ဝၼ်းတီႈ 8/3/2025 ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်း မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ တီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ။ ဝၼ်းၼၢင်းယိင်း လုမ်ႈၾႃႉ ၸုမ်းသုၼ်ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈၼၢင်းယိင်းၸၼ်ႉၸွမ် ၵဵင်းမႆ Department of women studies CMU ၼႆႉဢွၼ်ၼႅင်ႈၵၢၼ်လၢႆလၢႆၸုမ်း တင်း တူင်ႇဝူင်း ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉတီႈ သၢမ်ၵသတ်ႇ (ဢွင်ႈတီႈႁၢင်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသၢမ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်မီးၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ) ။ ပၢင်ၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းဢွၵ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼၢင်းယိင်းၼႆႉ တႄႇၶၢဝ်းယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း( ယၢမ်းထႆး ) တေႃႇထိုင် 9 မူင်းၶိုင်ႈ ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းသဵင်ႈၽွမ်ႉၵၼ် ပႆတၢင်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းဢွၵ်ႇသဵင် လုၵ်ႉတီႈ ၽၵ်းတူတႃႈပႄးသေ ပႆတၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ် မႃးထိုင်တီႈ သၢမ်ၵသတ်ႇ ယဝ်ႉၸင်ႇၶိုၼ်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈ ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈလွင်ႈၼၢင်းယိင်း လႄႈ ၼႄလၢႆးၵႃႈလၢႆးဝႅၼ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၊ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး မီး 300 ပၢႆ ။ Photo -SHAN- ႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းလႄႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈယိင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ 8/3/2025 ပၢင်ၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းၼၢင်းယိင်းၼႆႉ မီး17 ၸုမ်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ กลุ่มคนงานหญิงเพื่อความยุติธรรม – Women Workers for Justice Group ၊ Women’s League of Burma (WLB) ၊ Migrant Workers Federation ၊ MAP Foundation ၊ Global Campus Chiang Mai ၊ Department of Women’s Studies CMU ၊ BEAM Education Foundation ၊ Shan Women’s Action Network လႄႈ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸုမ်း ။ ယူႇတီႈၸုမ်း 17 ၸုမ်း ၊ မီးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းမီး 7 ၶေႃႈ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးတူၺ်းလူႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၼၢင်းယိင်း လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် လူလၢႆ သုၼ်ႇလႆႈ၊ ထုၵ်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈၵိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၼၢင်းယိင်းၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၵူႈသႅၼ်းပၢၼ် ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းလႆႈမႃးပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈပႃးႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ၵူႈယိင်းၸၢႆးလႄႈ ၵူႈငႅင်ႈ ။ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႂ်ႈ ၼၢင်းယိင်းလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ် မိူင်း ၊ ႁႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႄႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်း ။ ႁႂ်ႈၵမ်ႉထႅမ် ႁၼ်လီ ႁႂ်ႈၽူႈယိင်း လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ၼႂ်းၵၢၼ်ပွင်သၢင်ႈ တႃႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် လႄႈ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ထိုင်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၊ ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ။ ယႃႇတဵၵ်းတဵင် ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ် ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ပူၵ်းပွင်ပၼ်ပႃး ။ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပၼ်ႁႅင်းဢီးလႄႈ မီးလွင်ႈႁဵတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ တႃႇတေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၼႂ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ႇၸိုင်ႈထႆး ဝႆႉၼၵ်း လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ (CEDAW) ပႃးၸဵမ်လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉလႄႈ ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ တင်းမူတ်း။ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၶိုၼ်းမႄး ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ပၵ်းပိူင်ႇမၢႆမီႈ ၊သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းလႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း လၢႆလၢႆတီႈ ၊ လၢႆလၢႆမိူင်း ႁႂ်ႈဢဝ်မႃးၸႂ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်းႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီ ။ မိူၼ်ၼင်ၼႆ ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်လႆႈသုၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႈ မီးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၽႂ်မၼ်း ။ Photo -SHAN- ႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းလႄႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈယိင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ 8/3/2025 ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်း ၸုမ်း WJG ႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းတႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ မီး 5 ၶေႃႈ ၊ ပေႃးၼၢင်းယိင်းႁဝ်းပဵၼ်သိၼ်ႈႁူဝ်လိူၼ် သေ ပေႃးယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႆႉယႃႇႁႂ်ႈပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉႁၢၵ်းငိုၼ်း ၊ သွင် ႁႂ်ႈမီးၽႃႈဢွမ်ႈ (ၽႃႈဢၼႃးမႆး) ၾရီး တႃႇၼၢင်းယိင်း ဝႆႉၵူႈတီႈ ၊ သၢမ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၵူႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်၊ ၊ သီႇ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸတ်းဝႆႉပၼ်တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း တွၼ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းထူပ်းၺႃးၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼႂ်းႁိူၼ်း လႄႈသင် ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းလႄႈသင် ၽေးလွင်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်လႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ – လႆႈမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း ၊ ႁႃႈ – ႁႂ်ႈပေႃႈလဵင်ႉ မႄႈလဵင်ႉၸတ်းပၼ်တီႈယူႇတွၼ်ႈတႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူၼ်းလုမ်းလႃးတူၺ်းလူပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ၽွင်းယူႇဢမ်ႇလီ ၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႃႈဢေႃႈ။”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းတႆး ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼၢင်းယိင်းၼႆ ဢမ်ႇမီးႁႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးလင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉမႃးၼႆႉ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၵ်းလၵ်းမၼ်းၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈလွတ်ႈၽေး ၊ ၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈလႆႈပၢႆႈၼႆႉ လွင်ႈယၢပ်ႇတေမီးတင်းၼမ်၊ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈ ဢၼ်ႁႃငိုၼ်းငၢႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈ KTV ၵျႃႊၽႅၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉၼႆႉတင်းၼမ်၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၶွပ်ႇမီးပိူင်လႄႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတႃႇလွတ်ႈၽေး၊ တီႈၼၼ်ႉသမ်ႉမီးယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇၼမ်လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၵူႈလွင်ႈ။ ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉႁႅင်းၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈၼၼ်ႉၼႆ လႆႈၶၢႆတူဝ်ပႃး။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ Photo -SHAN- ႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းလႄႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈယိင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ 8/3/2025 ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တႄႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 1857 ယွၼ်ႉႁူင်းငၢၼ်းတေႃးၽႃႈ တီႈမိူင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႉ ၸႂ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လိူဝ်ႁႅင်း သမ်ႉလႆႈၵႃႈႁႅင်းဢေႇ ၊ ၼႆသေ ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်း ၸင်ႇလႆႈတုမ်ၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်မႃး။ မိူဝ်ႈၶဝ်တုမ်ၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇပလိၵ်ႈၶဝ် မႃးပေႃႉႁႅမ် သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်ယၢႆႈၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးပီ 1908 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းထိ 8 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းဢမေႊရိၵ တုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းပႃႊတီႊ သူဝ်ႇလ်သႄႇလိတ်ႉ မိူင်းဢမေႊရိၵ တႄႇမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းၼၢင်းယိင်းမႃး ။ ဢၼ် UN လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်း ၼၢင်းယိင်း လုမ်ႈၾႃႉမႃးတႄႉ တႄႇမိူဝ်ႈပီ 1975 ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-08T17:01:49 | https://shannews.org/archives/63417 | သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈယိုတ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶၢင် KIO ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ | ဝၼ်းတီႈ 7/3/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းၶၢင် KIO ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ လိုပ်ႈသိုၵ်းၶၢင်ဢွၵ်ႇလုမ်း၊ တီႉသိုၵ်ၶၢင်ၵႂႃႇၽွင်ႈဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃးယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းၼႆႉသိုၵ်းတဢၢင်း ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 ႁွတ်ႈထိုင်လုမ်းၵပ်းသၢၼ် KIO တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆသေ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်ႁႅင်း ၼႆၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo BBC- သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈယိုတ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶၢင် KIO တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ “တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၼၼ်ႉမီးသိုၵ်းၶၢင်ပႂ်ႉဝႆႉ ဢိတ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း။ သိုၵ်းတဢၢင်းမႃးထိုင်ယဝ်ႉလိုပ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်ႈရူတ်ႉၵႃး။ သိုၵ်းၶၢင်သမ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသေ ထဵင်မေႃးၽိတ်းၵၼ် ထုပ်ႉတွႆႇၵၼ်။ၵူၼ်းၶဝ်ၼမ်လူး – သိုၵ်းၶၢင်ပႂ်ႉလုမ်းမီးမွၵ်ႈ 20 ၼႆႉၵူၺ်းလႄႇ။ ၶဝ်လၢၵ်ႈလိၵ်ႈသိုၵ်းၶၢင်ၶိုၼ်ႈၵႃးသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇဢေႃႈ” ၽႃႈၽႅၼ်ႇၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း လႄႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးသိုၵ်းၶၢင်တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်းယိုတ်းဢဝ်ၵႂႃႇပႃးမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo BBC- သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈယိုတ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶၢင် KIO တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ လွင်ႈၼႆႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းၶၢင်လႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ မီးသိုၵ်းၶၢင် KIO သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၸိူဝ်းၼႆႉတူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်း။ ၵႆႉမီးပၼ်ႁႃၽိတ်းမေႃးၵၼ်။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-08T16:40:50 | https://shannews.org/archives/63412 | မၢၼ်ႈတၵ်ႉၸမ်ႈတၢင်းၶုၺ်ႈတႆး | မိူဝ်ႈဢႃယုၵဝ်တိုၵ်ႉလႆႈ 24 ပီ ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈသီႇဝႃႇ ၼုင်ႈလိူင်လႄႇလၢဝ်းၵူင်မိူင်း၊ ၵိူင်းၵူၼ်းဢမ်ႇယူႇ ၸႄႇ လႄႇႁွတ်ႈဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇဢႃႇရႃင်ႇပဵၼ်ပထၢၼ်းၵျွင်း၊ ယၢမ်းၽွင်းလိူၼ်သၢမ် (ၾေႇၾေႃႇဝရီႇ 12.1949) တဝ်ႈႁွတ်ႈဝၼ်းပွႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ သုမ်ၵၼ်ၵႃႈၼႄလွင်ႈၾိင်ႈငႄႈၽႂ်မၼ်းတီႈ ဝၢင်းလဵၼ်ႈႁႅင်းဢွင်ႇသၢၼ်း ဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ။ ယၢမ်းၼၼ် ၵဝ်ၵေႃႈၵႂႃႇတူၺ်းပိူၼ်ႈၵႃႈၼႄပိုၼ်းၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်း၊ ယၢမ်းဝၼ်းလပ်ႉလွႆယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼင်ႈႁိမ်း ပူႇမၢၼ်ႈထဝ်ႈလူင်ၵေႃႉ ႞ ဢႃယုမီးမွၵ်ႈ 70 ပီပၢႆ။ မၼ်းထၢမ်ၵဝ်ဝႃႈ မုၼ်ၸၢင်းယူႇၵျွင်းလႂ်။ ထွမ်ႇသဵင် လၢတ်ႈလွင်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇလႅပ်ႈၸႂ်ႈမၢၼ်ႈဢေႉ။ ၸဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းသင်။ ၵဝ်ပဵၼ်ထႆးယူႇၵျွင်းပထၢၼ်းဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈလုၵ်ႉလႂ်မႃး ယူႇၵျွင်းပထၢၼ်းၼႆႉလႃႇ?။ လုၵ်ႉၵဵင်းမႂ်ႇမႃးဢိူဝ်ႈ။ တီႈၸဝ်ႈယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵျွင်းဢၽိထမ်းလႄႈလီဢိူဝ်ႈ၊ ၶတ်းၸႂ်ႁဵၼ်းပွင်ပရမၢတ်ႈလီလီလႃႈ၊ ပေႃးၶႂ်ႈလႆႈ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵေႃႈ – ဝႃႈၼႆႁင်းၵဝ်လႄႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇၵမ်ႉ ႞။ ၵူၼ်းၵူႈၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶဝ် ၶဝ်ႈပွႆးမႃးၵႃႈၼႄၾိင်ႈငႄႈၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။ မၢၼ်ႈၵေႃႈၼုင်ႈၽႃႈတူင်ႇ သေ ယိပ်းၸွင်ႈပဝ်းၵႃႈၶဝ်ႈမႃး၊ ၶၢင်ၵေႃႉ တိုပ်ႈတိၼ်ၶဝ်ၵႃႈပၼ်ႇတူင်ႇၶဝ်ႈမႃး၊ ၼႃႇၵၶဝ်ၵေႃႈ လွၼ်ႈပူၺ် ဢဝ်မွင်းတွင်းႁွႆႈႁူဝ်ၼဝ်ႇသေ ယိပ်းႁွၵ်ႇငၢင်ႈ ႁွၵ်ႇပူမ်းသေၵႃႈၶဝ်ႈမႃး၊ ယူႇၵမ်း ႞ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ မႃး ဝႃႈ (တွင်ႇၵျီးတၢႆး) ဝႃႈၼႆ၊ ပဵၼ်တၢင်းၵႃႈ တူဝ်သတ်းဢၼ်ၶူၼ်မၼ်းပဵၼ်ၶတ်ႉတီႇပႃႇလမ်၊ တူဝ်မၼ်း မိူၼ် မူင်ႈလဵၼ်း၊ ႁူဝ်မၼ်းမိူၼ်ၵႂၢင် သမ်ႉထႅင်ႈတူဝ်ဢၼ်ပိၵ်ႇမၼ်းမိူၼ်ၵၢပ်ႇမိူဝ်ႈ၊ ႁၢင်မၼ်းမိူၼ်ၼူၵ်ႉယုင်း၊ ႁူဝ်မၼ်းတူဝ်မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်း ႁွင်ႉဝႃႈတူဝ်း – ၼူၵ်ႉ ၵိၼ်ႇၼရႃႇ ဝႃႈၼႆ။ သဵင်မွင်းၵွင်ၶဝ်ႁႆႇၸွမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ “ပိူင်ႈပိူင်ႈ” “ပိူင်ႈတိၵ်းတိၵ်း” ဝႃႈၼႆၶဝ်ႈမႃး။ ပူႇမၢၼ်ႈထဝ်ႈလူင်ၼၼ်ႉဝႃႈ ၼေႈၼေႈ တူၺ်းလူးမုၼ်ၸၢင်းထႆး၊ တႆးၶဝ်ၼႆႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉၾိင်ႈငႄႈ ပၢၼ် ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ၵူၼ်းၼႆႉ ယင်းလႆႈပိုင်ႈဢိင်သတ်းတရိတ်ႉသၢၼ်ႇယူႇ၊ တႃႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၽွမ်ႉ သဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ သတ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ (1) မီးလွင်ႈမေႃၶႂ်ႈၵိၼ် (2) မီးလွင်ႈမေႃၶီႈယဵဝ်ႈ (3) မီးလွင်ႈမေႃၼွၼ်းလုၵ်ႉ (4) မီးလွင်ႈမေႃ ၶႂ်ႈဝၢင်ၵၼ် – သီႇပိူင်ၼႆႉၵူၺ်းလူး။ တူၺ်းတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) ၶဝ်ၵေႃႈ ၽႂ်ႁဵတ်းပၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉ၊ ၸိုင်ဢမ်ႇမေႃၼပ်ႉထၢတ်ႈဢၽိထမ်းလႄႈ လေႃးၵဝိတ်ႉၸႃႇထၢတ်ႈသင်။ (1) ဢဝ်သီလႅင်လိူတ်ႈၸႃႇတိဝႆႉပႃႈတႂ်ႈ၊ သီလႅင်ၼႆႉ ပဵၼ်ထၢတ်ႈၵႅတ်ႇၶႄၽွင်းငမ်းလူး၊ မၼ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၽွင်းငမ်းဢၼ်ၶဵဝ်လႄႈ ဢၼ်လိူင်ဢိူဝ်ႈ။ (2) သီၶဵဝ်တဵင်ၼိူဝ်သီလႅင်ၼႆႉၵေႃႈ ဢၼ်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထၢတ်ႈၸွႆႈထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်လႅင်ယဝ်ႉလူး၊ သမ်ႉဢဝ်ထူမ်ပႅတ်ႈ ဢၼ်လႅင်လိူတ်ႈၸႃႇတိၶဝ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ (3) ဝူင်းလိူၼ်သီၶၢဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထၢတ်ႈၸႂ်ပၼ်ႇၺႃႇပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇပူၼ်ႉႁၼ်လႅင်းၼႄပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇယဝ်ႉလူး။ (4) သီလိူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႃသႃ ဢၼ်ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီ၊ ပဵၼ်ထၢတ်ႈယုၵ်ႉယွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း ဢၼ်သီ ၶဵဝ်ဢၼ်ၶၢဝ်လႄႈဢၼ်လႅင်ယဝ်ႉလူး။ သမ်ႉပၢႆဢဝ်သီလိူင်မႃးတဵင်ပႅတ်ႈ ၼိူဝ်သီၶၢဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈသမ်ႉ ပိူင်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ၊ ပေႃးၶဝ်ၼပ်ႉယမ်တုင်းၶဝ်ၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်းၶဝ်ပၼ်ႁႅင်း လွင်ႈတဵၵ်းတဵင်ၼၢမ်ႇၶဝ် ယဝ်ႉ။ ၵေႃႇၸေႇတီႇၵွင်းမူး တဵင်ၼၢမ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၶဝ်ယဝ်ႉ၊ တႃႇၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်း ပၢၵ်ႇၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ တႄႇဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပူႇမၢၼ်ႈထဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶႆႈလၢတ်ႈၼႄလႄႈ ၵဝ်ၵေႃႈ ၽိတ်းၸႂ် – ၸႂ်လမ်ၼႃႇ၊ ဢွၵ်ႇၸႂ်ၶႂ်ႈၵျွၵ်းၵႂႃႇဢဝ်တႃမိုဝ်း တႅၼ်ႇႁူဝ်မၼ်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ မၢၼ်ႈယင်းႁူႉဝႃႈၼႆ တႆးႁဝ်းၵေႃႈ လီႁူႉဝူၼ်ႉၸွမ်းယူႇၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ၶဵဝ်ၶမ်းၸဝ်ႈမႁေႃႇ 18/12/1995 (ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ – 139 ပီ 1996) | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-03-08T15:51:18 | https://shannews.org/archives/63405 | ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမိူင်းမၢၼ်ႈ တႃႇငိုၼ်းယူႊရူဝ်ႊ 65 လၢၼ်ႉပၢႆ | ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ (EU) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 03/03/2025 ၼႆႉဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ တႃႇငိုၼ်းယူႊရူဝ်ႊ 65 လၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းႁူပ်ႉလွင်ႈၵပ်ႉၵိၼ်း ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃး ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ဢေးသျႃး ပွတ်းၸၢၼ်း ပႃးၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈတင်း မိူင်းၿင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈသဵင်ႈတေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တႃႇငိုၼ်းယူႊရူဝ်ႊ 76 လၢၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ယူႊရူဝ်ႊ 32.3 လၢၼ်ႉ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ တီႈမိူင်းၿင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ်။ တႃႇ 33 လၢၼ်ႉသမ်ႉ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ထႅင်ႈ 10 လၢၼ်ႉပၢႆသမ်ႉ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁႄႉၵင်ႈ ၽေးသၽႃႇဝလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆးၽေးၼႆ – ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ငိုၼ်းဢၼ်တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ်တီႈ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆးၽေးရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၼႂ်းမိူင်းၿင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ်ၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ဢၼ်မုင်းဢၼ်ၵင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိူင်လူင် တေဢဝ်ဝႆႉၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ၊ ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈဢွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇသဝ်း ၊ ၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ်လႄႈ ထၢင်ၽၢႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈပၢႆးယူႇလီ ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ၸွႆႈထႅမ်ပႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ ပၼ်တၢင်းႁူႉ ၊ လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁႄႉၵင်ႈၽေးသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-03-08T15:26:35 | https://shannews.org/archives/63399 | ပၢင်တိုၵ်းတီႈၼွင်ၶဵဝ် တုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်ႈသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ သူၼ်ဢွႆႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 8 လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းဝၼ်း၊ တႅပ်းသူၼ်ဢွႆႈဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်။ မိူဝ်ႈ ၵူႈပွၵ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်တႅပ်းဢွႆႈၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႆႈ မိုၼ်ႇပၢႆသွင်မိုၼ်ႇ၊ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇ ဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်လႄႈ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းႁႆႈၼႂ်းသူၼ်၊ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ၵေႃႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းတီႈ 16-17/02/205 ၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ၶပ်းၶိုင်ပၼ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ၊ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်း လူင်းသင်သေ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈပၢင်ၵုမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးၶိုၼ်းထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း၊ ဢုမ်ႇတီး (ဢုမ်းမတီး)၊ ဢုမ်ႇၶႃး (ဢုမ်းမၶႃး) လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းဝႆႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼတီႈလႂ် ၶဝ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ် မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ လိူဝ်သေ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁင်းၵူၺ်း လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်းၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉ လိူဝ်သေ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၶပ်ႉၶိုင်ႁႃၵိၼ်ႁင်းၵူၺ်း ၵၢၼ်တႅပ်းဢွႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵူႈႁိမ် တီႈပီႈ ၼွင်ႉသေ ၵိၼ်ၵႂႃႇဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶႃႈၶဝ် သဵင်ႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ မွၵ်ႈ 15,000 ပျႃးၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 01/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်လဵဝ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်၊ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ လူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ ၼၢင်းသႅင်ၶမ်း ပိၼ်ႇၽႃသႃ ၸၢႆးသုၼ်ႁၵ်ႉ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-08T12:25:31 | https://shannews.org/archives/63387 | လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉလႄႈၼမ်ႉၸႂ် မေႃယႃယိင်း ၼႂ်းၵႄႈၽေးသႅၼ်ၶဵၼ် | (ပွင်ႈၵႂၢမ်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ၼၢင်းယိင်း – ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ) ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်း တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီယဝ်ႉ ။ ပၢႆးယူႇလီ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆ ၽႂ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ ။ ၼႂ်းၵႄႈၽေးသႅၼ်ၶဵၼ်လူင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း တီႈဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင်၊ တီႈဢၼ်ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တီႈပႆႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တိုၵ်ႉမီးတင်းၼမ်။ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၼႃးပၢင်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆဝဵင်း ၵႆႁူင်းယႃ- ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇ တၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈမေႃယႃၶဝ် မႃးတူၺ်းၵူတ်ႇထတ်းပၼ် ပၢႆးယူႇလီ ။ မၢင်တီႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇလီ ၊ မၢင်တီႈ သဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်းတိုၵ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းလိၼ်တၢင်းၵူမ်ႇယူႇ၊ မၢင်တီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ပႆႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးၼမ် ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လွင်ႈၵႂႃႇမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႇမႃးဝဵင်း မႃးႁူင်းယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇလူင်ၼႆႉ မီးမေႃယႃယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉမေႃယႃယိင်းမူၺ်ၶၢဝ် ယူႇဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ႁဵတ်းၵၢၼ်မေႃယႃ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူၺ်ႈၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတၼႃႇ ။ မၼ်းၼၢင်းဢဝ်လွင်ႈပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပိူင်လူင်၊ ဢမ်ႇဝႃႈငဝ်းလၢႆးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈတၢင်းသူၼ်ယူႇၸိူင်ႉၼႆ လႆႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼေလွင်ႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈတေႃႇသူႈမႃး – ၼင်ႇၼႆ ။ “ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်သင်မႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇယူတ်းယႃၼႂ်းဝဵင်းလႆႈ ၊ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈယၢပ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵေႃႈပႃး ၊ မၢင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႇႁႅင်းယဝ်ႉ ၸင်ႁူႉၵေႃႈမီး ယွၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႆႉမဝ်မၢင်ၼိူဝ်ပၢႆးယူႇလီ လႄႈ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈသုမ်းသၢႆၸႂ် ၵေႃႈမီးတင်းၼမ်ၶႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်မေႃယႃ ယိင်းမူၺ်ၶၢဝ် ဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းမေႃယႃၼမ်ႉၸႂ် မွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ မီးယူႇ 5 ဢိူင်ႇ ။ ပဵၼ်ဢိူင်ႇ ၵဵင်းၶမ်း ၊ ဢိူင်ႇဝူဝ်းလူင် ၊ ဢိူင်ႇလွႆယၢင်း ၊ ဢိူင်ႇၵုၼ်ၵျွင်း ၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလဝ်း ။ ၼိုင်ႈဢိူင်ၼႆႉ လႆႈလူင်းယူႇ 3-4 ဝၢၼ်ႈ ။ 3 လိူၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း “လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇ မေႃယႃ တင်းဝၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းႁႅင်ႈ တႄႉၶႅၼ်းယူႇ ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းၾူၼ်တုၵ်ႉၶၼႃႇ ၊ မၢင်ပွၵ်ႈလႆႈပႆတင်းၵႂႃႇ ၊ သွင်သၢမ် ၸူဝ်ႈမူင်း ၊ ၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင်ၶိုၼ်း ပေႃးမီးမႄႈပႃးတွင်ႉၶႆႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ လႆႈၵႂႃႇၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ။သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းဢမ်ႇလီလႄႈ မႄႈမၢၼ်း မႄႈပုမ်လူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈႁၢမ်မႃးဢဝ် ၊ ယၢပ်ၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ်ႁႅင်းၼႃႇသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းဢမ်ႇလီၼႆႉ”- မေႃယႃယိင်းမူၺ်ၶၢဝ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ယွၼ်ႉ ႁႅင်းၵူၼ်းဢေႇလႄႈသင် ၊ ယွၼ်ႉယႃႈယႃ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ လႄႈသင် 3 လိူၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၸင်ႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ။ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေၵႆႉပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ ၊ ႁူင်းၶဝ်ႈၸဵပ်း ၊ ၵူၼ်ႉၵူၼ်ႉၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈ ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်တင်းပဵၼ်ၶၢတ်ႇ ဝိတ်ႊတႃႊမိၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်းၵၢႆး (အရေးပြားရောဂါ) ၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ ။ “ဢၼ်ပဵၼ်ၼမ်သုတ်းၼႆႉ တေပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၽိဝ်ၼင် ၶူမ်းၵၢႆး ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၼမ်ႉ လႄႈ လႆႈၸႂ်ႉၼမ်ႉဢၼ်ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ။ တီႈၵႃႇလိၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶုတ်းၶမ်း၊ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ၼႃႇ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈလိူင်ႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉဢၼ်မီးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼမ်ၼႃႇ” ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းၵႃလီႉ ဝၢၼ်ႈလွႆသႅင်ၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵွၼ်ႇ 3 ပီပူၼ်ႉမႃး ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်။ လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈ ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း၊ ပၼ်ႁႃဢၼ်သိုပ်ႇမႃးၸွမ်းသမ်ႉပဵၼ် ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼႆ – မေႃယႃပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ၼင်ၼႆ။ ဢၼ်ၸုမ်းမေႃယႃယိင်းမူၺ်ၶၢဝ်ၶဝ်လႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းၵိၼ်းႁႅင်းမႃးၼႆႉ တင်ႈတႄႇပီ 2020 မႃး ။ ထူပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ။ ၼႂ်းၵႄႈလူင်ၵိၼ်းၸႂ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉသင်ႇၸုမ်းၸဝ်ႈတႃႇၼ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢၼ်ပၼ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ယူႇ တင်းလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ တတ်းၶၢတ်ႇလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်သေ ၶဝ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ်ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၶိုၼ်း။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႇၵူၼ်း NGO, CSO တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈ တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇသိုပ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်တႄႉတႄႉ။ ၵၢၼ်တူင်ႇၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ – ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလိူၼ် တႃႇပၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လႄႈ ထိုင်တီႈလႆႈၵိုတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်းလႄႈ ႁၼ်ထၢင်ႇၸႅင်ႈသေပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ပၢႆးယူႇလီ။ ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ တူင်ႇၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ တႃႇၼိုင်ႈပီၼႆႉ ပေႃးတူၺ်း သဵၼ်ႈမၢႆ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈၸိုင် မီးႁိမ်း 70,000 လၢၼ်ႉတေႃႊလႃႊ။ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈဢၼ်ယႂ်ႇသေ ပိူၼ်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ “ငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၵေႃႈယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ ၊ ဢွၼ်တင်းလႆႈ65000 ၊ တေႃႈလဵဝ် လႆႈငိုၼ်းလိူၼ် 30000 ၵူၺ်းယဝ်ႉ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် မေႃယႃဢွၼ်ႇဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်းၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇမိူင်းထႆး ၊ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁူဝ်ၶႆႈၸွမ်းယူႇ။ ပၢင်သွၼ်ဢၼ်တေပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်း 1 ပီ 4 ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 1 ပွၵ်ႈၵူၺ်း ၊ ဢၼ်တတ်းငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉမီး 6 လိူၼ် ယဝ်ႉ”-ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႄႈလွင်ႈတေႃႉယႃႈယႃ တွၼ်ႈတႃႇ လူင်းပၼ်ယႃႈယႃ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈယႃႈယႃ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶၢတ်ႇပႃး ဝႃႈၼႆ ။ မေႃယႃယိင်းမူၺ်ၶၢဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ-“ မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၾၢႆႇတင်းတေႃႉသူင်ႇ ယႃႈယႃၵိၼ်ယႃႈယႃသမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယၢပ်ႇ လုၵ်ႉတင်းမိူင်းထႆး ၊ တင်းမႄႈသွတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးလႄႈ ၊ ၸွမ်းတႃႈ ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ ပိူၼ်ႈၸႅတ်ႈ ၵူတ်းထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ၵူတ်ႇထတ်းႁိုင်ၼႃႇ ၊ ဢမ်ႇမႃးထိုင်တီႈႁဝ်းလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ ၊ ပေႃးလူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈပၼ်ယႃႈယႃၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၊ ၵူႈပွၵ်ႈပေႃးဝႃႈ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ယဵဝ်ႈဝၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပၼ်ၵိၼ်ဝႆႉယႃ တေႃႇပေႃးႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇ တူၺ်းၶိုၼ်း ၊ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ လႆႈပၼ်ဝႆႉတႃႇ 1 လိူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵူၺ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ပေႃးၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်တင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ်။ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဢမ်ႇပေႃးၶႆႈႁႂ်ႈႁဵတ်းပၢင်သွၼ် လွင်ႈ ႁႄႉၵၢင်ႈသၼ်ႇထေႇ လႄႈ ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ လႄႈ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတႃႇမေႃယႃႁဝ်းလႄႈ တႃႇမႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပႆႇၽွမ်ႉတႃႇမီးလုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း “ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်တင်းၼႆႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်း ပေႃးၵႂႃႇသွၼ်ပၼ်လွင်ႈၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်ၼႃႈႁိူၼ်း ၊ ၵူၺ်းၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လူဝ်ယူႇ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၊ လႆႈလၵ်ႉလၵ်ႉလွမ်လွမ်ႁဵတ်းပၼ်တႃႇ ၼၢင်းယိင်းႁဝ်း”- မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵမ်ႈၼမ် တေပွင်ႇၸႂ်ၽိတ်းဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၼႆ ၊ တီႈတႄႉမၼ်း မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈ ပၢႆးယူႇလီ တွၼ်ႈတႃႇ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ တင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ။ ပေႃးပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးလႆႈၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း။ ပေႃးမီးလုၵ်ႈသေ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ ဢမ်ႇၼၼ်လုၵ်ႈၼၼ်ႉ ပၢႆးယူႇလီယူပ်ႈယွမ်း – သမ်ႉတေၶႅၼ်းလႆႈလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင်ၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ တေလႆႈတုၵ်ႉလႆႈယၢၵ်ႇလိူဝ်ၵဝ်ႇ ။ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယိင်ႈၶႅၼ်းတေပႃးၵၼ်တူၵ်းတႅမ်ႇယၢၵ်ႇၽိုတ်ႇၽၢၼ်ၵိၼ်းထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်သႄႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူဝ်းၼႃႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈၵူၺ်း။ ပေႃးဢဝ်ပၢႆးယူႇလီဝႃႈ ပေႃးတေမီးလုၵ်ႈၼႆႉ ။ တေလႆႈမီးပၢႆးယူႇလီတဵမ်ထူၼ်ႈ ၸဵမ်ဢဝ်ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ။ တႃႇတေမီးပၢႆးယူႇလီတဵမ်ထူၼ်ႈ လူဝ်မီးငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တႃႇပူၵ်း ပွင်ပၼ်လွင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ။ လူဝ်ႇမီးငိုၼ်းတွင်းတႃႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၸၼ်ႉသူင် ဝႃႈၼႆ ။ “ၵွပ်ႈသၢင်လႄႈ မေႃယႃ မႃးပၼ်ပၢင်သွၼ် တင်းႁူႉ ႁႄႉၵင်ႈသၼ်ႇထေႇၼႆၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် ႁၼ်ပၼ်ႁႃ ပၢႆးယူႇလီမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်လၢႆလၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႃယုတိုၵ်ႉလဵၵ်ႉ ၊ ပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇမီးလုၵ်ႈ ၊ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈတၢင်းႁူႉလႄႈ တႃႇၶဝ်ႈထိုင် လႆႈတႃႇၵူတ်ႇထတ်း ပၢႆးယူႇလီလႄႈ လွင်ႈလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် ၽွင်းၸပ်းတွင်ႉ ဢိၵ်ႇ ဝၢႆးလင် ၸပ်းတွင်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ။ တႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးပၢႆးယူႇလီ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ပၼ်တၢင်းႁူႉပႃးထႅင်ႈဝႃႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈတိတ်းၸပ်းပႃး တင်းပဵၼ် ဝၢႆးသေ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸင်ႇႁၼ်ဝႃႈ လွင်ႈႁႄႉၵၢင်ႉသၼ်ႇထႄႇ ၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၶႃႈ တႄႉတႄႉ” ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တႃႇႁႂ်ႈမီးၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတင်းႁူႉတင်းမေႃတႃႇတေမႃးၸွႆႈ မႃးပူၵ်းပွင်ပၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၼႆ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီလႄႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း လႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပွတ်းတၢင်းၼႆႉၵေႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၽွင်ႈ ၊ ပေႃးဝႃႈ တၢင်းဢမ်ႇလီၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈလႆႈယၢပ်ႇၸႂ် ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမႄးပၼ်တၢင်းၵႂႃႇမႃး ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် ၊ ႁႂ်ႈပူၵ်းပွင်လႄႈ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၊ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ ၼႆၶႃႈ ။ ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးၵေႃႈ မီးဝႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းဢမ်ႇၶီ ပေႃးယူႇလီယင်းႁႃလႆႈ။ မီးငိုၼ်းၶမ်းၼမ်လၢႆ ဢမ်ႇပဵင်းမီးလၢပ်ႈ ပၢႆးယူႇလီ ၼိုင်ႈဝၼ်း- ၼႆဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁိုဝ်။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝၼ်းတီႈ 8 မၢတ်ႉၶျ် ပီ 2025 ၼႆႉ ယွၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈၼမ်ႉၸႂ်ၸုမ်းမေႃယႃၼမ်ႉၸႂ်ႁဝ်းၶဝ်သေ – ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈမေႃယႃႁဝ်းၶဝ်ယူႇလီလွတ်ႈၽေး သိုပ်ႇႁဵတ်းပၼ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်လူင်ၼၼ်ႉသေၵမ်း။ ႁၢင်ႈ – မေႃယႃယိင်းလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ယူတ်းယႃပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း | ['Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-03-07T22:49:43 | https://shannews.org/archives/63383 | ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇတီႉၺွပ်း ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး | ဝၼ်းတီႈ 7/3/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ပလိၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇ ၵူတ်ထတ်း တီႉၺွပ်းရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီး ဝတ်းဝႂ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 23 ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ မိူဝ်ႈၼႆႉၶဝ်တႄႇၺွပ်း ၊ ၶႂ်ႈဝႃႈ ၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ ၸဵမ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၸဵမ်ၵႃး ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ ပႃးၵႂႃႇၼမ်ၼႃႇ ၊ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇႁူဝ်ရူတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၺွပ်းလႄႈ ပႃးၵႂႃႇၼမ် ၊ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပၼ်ငိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ၊ ၶဝ်ယိုတ်းဢဝ်တႄႉဝႃႇၵမ်းၼႆႉတႄႉ ” – ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈဢၼ်တီႉၺွပ်း ရူတ်ႉၵႃး ၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ပွၵ်ႈၼႆႉဢမ်ႇၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်လႆႈၶိုၼ်းမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ ၊ ပလိၵ်ႈၶဝ် တေဢဝ်ႁဵတ်းသင် ၊ သူင်ၵႂႃႇတီႈလႂ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁူႉ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေတီႉၺွပ်းရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ဢၼ်ယူႇတီႈၶဝ်ဢွၵ်ႇပၼ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၊ လုၵ်ႉၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေပေႃးပူၼ်ႉ ၵႂႃႇတင်းပွၵ်ႉၵၢၼ်ႇၵျီးၼၼ်ႉ တေႃႇပေႃးထိုင် ႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၵႃး ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၊ ၵူၼ်းၶပ်း ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ၶပ်းႁေႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ယိုတ်းဢဝ်မူတ်း။ ၵွပ်ႈၼႆပေႃးၶပ်းၵႂႃႇမႃးၼႆႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉၽွင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူႈပွၵ်ႈ ရူတ်ႉၵႃးဢၼ်ၺႃးပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်း ၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းတီႈ ႁူင်းပလိၵ်ႈ ၼိုင်ႈလမ်း 30 သႅၼ်ထိုင် 50 သႅၼ်ပျႃး။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းမႃးထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းလႃးလႃး – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်လႆႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း ၵူၼ်းၵေႃႉထုၵ်ႇယိုတ်းရူတ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆ ရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃးသေ ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇလူင်းတိုၼ်းလၢင်း တၢင်ႇပိူင်ဝႆႉ- ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပျီတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 4/3/2025 ဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း သီႇသႅင်ႇ ၊ ပၢင်လွင်း ၊ ႁူဝ်ပူင်း ၸိင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တေၵူတ်ႇထတ်းသေ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉၾၢႆႇတင်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃးတႃႇ ပျီတူႉၸိတ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ဝႆႉဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈဢၼ်တီႉၺွပ်းဝတ်းဝႂ်ရူတ်ႉၵႃးၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ PNO ၶဝ်ၶႆႈတဵၵ်းၶၢၼ်းရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇတင်း ၼႃႈတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ၶွၼ်ႇၵႃးၵေႃႈလႆႈပၼ်ၵူႈလိူၼ် ၊ တလဵဝ် ပေႃးဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ရူတ်ႉၵႃး သမ်ႉတေတီႉၺွပ်းထႅင်ႈ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ယၢပ်ႇယဝ်ႉယၢပ်ႇထႅင်ႈ ၊ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ပၼ်ၶွၼ်ႇယူႇၵူႈလိူၼ်ၼႆႉ ပႂ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၶႃႈႁႃႉၼႆ ၶႆႈထၢမ် PNO ၊ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉဝႂ်မၼ်းယူႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈဢၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းPNO ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းရူတ်ႉၵႃးတီႈ ႁူဝ်ပူင်း ၊ သီသႅင် ၊ပၢင်လွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၊ ဢွၼ်တၢင်းလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ၼႆႉ ၵႆႉမီးတင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-07T18:01:44 | https://shannews.org/archives/63380 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၼၢင်းယိင်းႁွမ်ယဝ်ႉ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3:30 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၼၢင်းယိင်းႁွမ် ဢႃယု 15 ပီယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် မၼ်းၼၢင်း ႁွတ်ႈထိုင်ၶိုၼ်းတီႈႁိူၼ်းယေး ဝၢၼ်ႈလူင်မူၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လီငၢမ်းယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼၢင်းယိင်းႁွမ် တေလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းၼႆႉ မုၵ်ႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလၢႆလၢႆၸုမ်းလႄႈ သိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢၼ်ၶတ်း တိုၵ်းယွၼ်းလႄႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇယိုၼ်ႈ ထိုင်ပႃး လုမ်းၽွင်းတၢင် လၢႆလၢႆမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၼၢင်းယိင်းႁွမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉၶဝ် ပွႆႇဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼၢင်းယိင်းႁွမ် မႃးၽႅဝ်ၶိုၼ်း တီႈႁိူၼ်းပေႃႈမႄႈ မၼ်းၼၢင်း တီႈမိူင်းယေႃယဝ်ႉ။ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီယူႇ။ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၼႆႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်းႁွမ်လႄႈ တင်းတူဝ်မၼ်းၼၢင်း တေလူင်းမႃးလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပိူဝ်ႈတႃႇထၢႆႇငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း လွင်ႈဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တူင်ႉတိုၼ်ႇ ႁဵတ်း သၢင်ႈပၼ် တႃႇႁႂ်ႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ “သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ၊ ၵူႈတီႈ၊ ၵူႈဝၢၼ်ႈ၊ ၵူႈမိူင်း တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်း ၶႃႈ တေလႆႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ တေလႆႈမေႃၸႂ်ယႂ်ႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ တေလႆႈႁူႉပၵ်းပိူင်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ။ ပေႃးႁဝ်း ၶႃႈ ပဵၼ်သင်မႃးၼႆ ႁဝ်းတေလႆႈမေႃၵွင်ႉႁႃၶဝ်ႈၸူးၵၼ်၊ သိုဝ်ႇသၢၼ်ထၢမ်ႁႃၵၼ်၊ ၵွင်ႉသၢၼ်ယွၼ်း တၢင်း ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်”- ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၸွႆႈထႅမ်ၼၢင်းယိင်းႁွမ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ် သေ ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉၶႅၼ်မၼ်းၼၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/02/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း။ ၼၢင်းယိင်းႁွမ်ၼႆႉ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တီႈၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉလူင် မူၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးတီႉၺွပ်း တီႈပွႆးသၢင်ႇလွင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပႅၼ်ႈ ႁိုင် 30 ဝၼ်း တဵမ်ၼိုင်ႈလိူၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈ ဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-07T17:22:09 | https://shannews.org/archives/63363 | သင်ၶၸဝ်ႈ ၺႃးယိုဝ်း တီႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း | ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇလူင် မၼ်းၸဝ်ႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ တီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်ယုပ်းၽၢၼ်ႈ။ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မေႃတူၺ်းထိုင်လူလွမ် ပူၵ်းပွင်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉမိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၊ ပၢင်လွင်း လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၸင်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် ႁႂ်ႈၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်း ၶိုင်ပွင်ပၼ်ႁႂ်ႈၵေႃႉတၢႆလႄႈ ၵေႃႉၵိုတ်း လႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇ ပဵင်းပဵၼ်ထမ်း ဝႃႈၼႆ။ – လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်တုၵ်းသူၼ်းထိုင် တႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းလူႉလွၼ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈယွမ် (တၵ်ႉၵႃႇဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ ဢူးပဵင်ႇ) ဢႃယု 48 ပီ ဝႃႇၸဝ်ႈ 28 ဝႃႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈဝတ်ႉထမ်းသၢႆလႅင်းၶမ်း (ဝတ်ႉတႆး) ပွၵ်ႉၼႃးၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 8 ပီ ပူၼ်ႉမႃး။ ဢမ်ႇထၢင်ႇထိူမ်သေ သမ်ႉၺႃးယိုဝ်းလူႉလွၼ်ႇၵႂႃႇ လူၺ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈႁူႉတၢင်းသင် ၽွင်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉ။ တၵ်ႉၵႃႇဢၼ်ၵႆႉၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းပႆမၼ်းၸဝ်ႈ ၵေႃႈ လႆႈၺႃးယိုဝ်း လူႉတၢႆၸွမ်း။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႆႉ ၺႃးယိုဝ်း 8 ၵမ်း ၊ တၵ်ႉၵႃႇမၼ်းၸဝ်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးပီး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၺႃးယိုဝ်း 2 ၵမ်း။ လူႉလွၼ်ႇတၢႆထင်တီႈ တီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ဝႃႈၼႆ။ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႉယိုဝ်း ၊ ယွၼ်ႉသင် ၺႃးယိုဝ်း ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ် ယိုၼ်ယၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈ ဢၢင်ႈသင်သေ ၺႃးၶႃႈတၢႆၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁပ်ႉပိူင်ပဵၼ်ၼႆႉလႆႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ပဵၼ် လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ ပဵၼ်လွင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်။ – ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ထမ်ႇမသႃႇရ ဢႃယု 48 ပီ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်း လူႉလွၼ်ႇ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ထမ်ႇမသႃႇရၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းမႃးလၢႆ မူႇလၢႆၸုမ်း ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်း ၸိူဝ်းထူပ်းၽေး ပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈၶၢမ်ႇၸုၼ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈသုၼ်ႇတူဝ်သေ ဢဝ်သၢႆၸႂ်လႅၵ်ႈႁႄႉၵင်ႈ ပၼ်တီႈယူႇၵူၼ်းမိူင်းမႃးတႃႇသေႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇယိုတ်းမိူင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းၼႆႉသေ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း လၢႆၸုမ်း ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06/03/2025 ၼႆႉ။ ဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်း လိၵ်ႈယိုၼ်ထိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဢမ်ႇယွမ်း 2 ၽိုၼ်။ ၼၢင်းၶျႄႇရီႇလေး ၵေႃႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းလွင်ႈသင်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸွပ်ႇတူၺ်းလီလီ။ ထတ်းသၢင် တႅတ်ႈတႅတ်ႈတေႃးတေႃးသေ ၸင်ႇႁဵတ်းၼႆႉတေလီဢေႃႈ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း ပေႃးတေ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆၼႆ ႁႂ်ႈႁူႉလွင်ႈႁူႉတၢင်းမၼ်းတႄႉတႄႉ ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇႁဵတ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈယိုဝ်းၽႂ် ၵေႃႈယိုဝ်း”- ဝႃႈၼႆ။ လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် တႃႇၽိုၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်လၢႆလၢႆၾၢႆႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး။ တေပႃး ၾၢႆႇၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၾၢႆႇမေႃသွၼ် ၾၢႆႇသင်ၶ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ႈ ယူႇတီႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဝဵင်းပၢင်လွင်း ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ဝဵင်းသီႇၵိပ်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – ၸၢႆးပီး ဢႃယု 40 ပၢႆ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “လွင်ႈသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၶႃႈတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးထႅင်ႈပၼ်ႁႃ ၽႃ သႃလႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း”- ဝႃႈၼႆ။ “ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ လၵ်ႉလွမ်ပိုတ်းယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇႁၼ်လီဢမ်ႇ ၵမ်ႉထႅမ် သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် တႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်း ၼမ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်း ႁူႉၸႅင်ႈသေၵမ်း ”- ဝႃႈၼႆဝႆႉထႅင်ႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းၾၢႆၶုၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လႆႈၽူင်ႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇၸွမ်းဢွင်ႈတီႈလွတ်ႈၽေး။ ပႃးၸဵမ်ၸဝ်ႈၶူးထမ်ႇမသႃႇရၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈဝတ်ႉထမ်းသၢႆလႅင်းၶမ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈဝတ်ႉတႆး ပွၵ်ႉ ၼႃးၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်သေ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈယူႇဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း (လုၵ်ႉၾၢႆႇတူၵ်းၼွင်ၾၢႆၶုၼ် ၵႂႃႇယူႇၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼွင်)။ ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼႆႉသမ်ႉ မီးလွင်ႈတၢင်းလူဝ်ႇ ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ၵမ်းၼိုင်ႈၼႆသေ ၸင်ႇၺႃးလွင်ႈႁၢႆႉၸႃႉ ၸိူင်ႉၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇ ၺႃးယိုဝ်းၼႆႉသေ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ – “ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ။ ပူၵ်းပွင်ပၼ် ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆးလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်းၼႆႉ လႆႈၽိုတ်ႉၼႂ်းၵႄႈပိူၼ်ႈ သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမႃးၶႃႈဢေႃႈ။ ပဵၼ်တီႈၸႂ်ယၼ်ႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ ပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လီတႄႉၶႃႈဢေႃႈ။ သေးလၢႆၼႃႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ဢႃယု 45 ပီ ၸိုဝ်ႈၼၢင်းဝႃႇ လုၵ်ႉဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽႃမူ တေၵႂႃႇလွႆၵဵင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇယိုဝ်းတၢႆ ပွတ်းတၢင်း။ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်တႄႉ လွတ်ႈတၢင်းတၢႆယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပႃးၸုမ်းႁူမ်ႈသၢင်ႈဝႆႉ Tai Students Union ၊ SL & CC Universities of Yangon ၊Tai Youth Organization ၊ Tai National Community-Thailand ၊ KunHing Organization ၊ Tai Youth Network ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် မိူၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆႉၼၵ်းၼႃ။ ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ် တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸုမ်းဢၼ် ၵေႃႉဢၼ် ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ဢၼ်ယိုဝ်းသင်ၶလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႆႉ လိူဝ်သေမီးလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃး 9 သူႇ လႄႈ ထၢတ်ႈၵွင်းမူး 16 သူႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈလဢီႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ မႃးတတ်းႁႂ်ႈ မုၼိတေႃႇ ထီးထၢတ်ႈၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုတ်းၶၢတ်ႇလူႉလႅဝ်ဝႆႉ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၵူတ်ႇထတ်းၶိုင်ပွင်ပၼ် ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် လွင်ႈၼႆႉတင်းသဵင်ႈၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-07T16:04:36 | https://shannews.org/archives/63357 | ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 10 လၢၼ်ႉပၢႆ ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ၸုမ်းၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ် ငူပ်ႉငီႉလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNOCHA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ထူပ်းၺႃးလွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈ မီးၽေးၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10.4 လၢၼ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ ၼိူဝ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တင်းၵႃႇမ ယိင်း/ၸၢႆး၊ လွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၵႃႈႁႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ လႆႈႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇထႅင်ႈ လွင်ႈမၵ်းတတ်း တႃႇလႆႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ 10.4 လၢၼ်ႉၼႆႉ တႃႇ 52% လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉသေ တႃႇ 7.1 လၢၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 18 ပီ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် တႃႇ 3.3 လၢၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်း ဢႃယုပႆႇတဵမ် 18 ပီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼမ်တိူဝ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ လႆႈႁပ်ႉလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း၊ ဢမ်ႇႁူပ်ႉၺႃး လွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ၼၼ်ႉ တေလႆႈၸွႆႈထႅမ် ႁႄႉ ၵင်ႈပၼ် တႃႇသလေႇၵုင်ႇသိၵ်ႇၶႃႇၼၢင်းယိင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-07T15:34:37 | https://shannews.org/archives/63352 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 07/03/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းထႆးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃ ၸွမ်းသၢပ်ႇ မႄႈၼမ်ႉသွင်ယၢင်း (သောင်းရင်းမြစ်) လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး Khaosod ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း MiG-29 ပွႆႇမၢၵ်ႇ တိုၵ်းတေႃးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ ၾင်ႇမိူင်းထႆး လႆႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ယွၼ်ႉလႆႈငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇသဵင်ၵွင်ႈ တႅၵ်ႇလင်ႁႅင်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်ထႆး ယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ 800 မီႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNLA ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တီႈႁိမ်းၸႄႈတွၼ်ႈတၢၵ်ႇ လႅၼ်လိၼ် ထႆးၼၼ်ႉမႃး လၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ 500 ပွင်ႇ 2 လုၵ်ႈ တီႈႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇမိူင်းထႆး လႆႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 2 လမ်းသေ ပၼ်ႇလဵပ်ႈယၢမ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး မီး 400 ပၢႆၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Chiangrai Times ႁၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇဝႆႉၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-07T14:29:14 | https://shannews.org/archives/63339 | ႁူဝ်ပဝ်ႈ NUG တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် | ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တူႊဝႃႇလသျီးလႃႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း NUG တိုၵ်းသူၼ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် NUG ၼၼ်ႉဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇ ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်တေႃႇၵၼ်လႄႈ တႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေႃႈႁႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ တူႊဝႃႇလသျီးလႃႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း NUG တိုၵ်းသူၼ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇလႄႈ လူဝ်ႇထိင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ။ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇတေတိုၵ်းတေႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈလႆႈ ပိူင်ၵၢၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇတႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းဢႃႇၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇမီးၸုမ်းမႂ်ႇမႂ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃးၼမ် သင်ၸုမ်းတင်းသဵင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်လႆႈၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၵၼ်ၸိုင် ဢဵၼ်ႁႅင်းတႃႇတေႃႇသူႈတိုၵ်းတေႃးၶိုၼ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ တေတိူဝ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တူၵ်ႇတၵ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ -“ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG သေ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်းႁူၺ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၶိူဝ်း ၵူၼ်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်းတင်း သၼ်လွႆယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်ဝႆႉၸွမ်း ပႃႇတီႇမိူင်း မွၼ်း (ၸုမ်းတိုၵ်းတေႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ)၊ K3C ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင် လွတ်ႈလႅဝ်း (KIO)၊ တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ (KNU)၊ ပႃႇတီႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် (KNPP) လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶျၢင်း (CNF) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-03-07T13:47:53 | https://shannews.org/archives/63331 | ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ၼၢင်းယိင်းလူႉတၢႆ လူၺ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီး 60 ပၢႆ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းလႄႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၽွင်းၶၢဝ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ 4 ပီမႃးၼႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း ၼၢင်းယိင်းလႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ 66 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 06/03/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ (BWU) ၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼၢင်းယိင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉ ၽေးၶဵၼ်မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း မီးၵႂႃႇ 66 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းတၢႆၵႂႃႇ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၼၼ်ႉ မီး 45 ၵေႃႉ၊ တၢႆယွၼ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် မီး 11 ၵေႃႉလႄႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်သေ လူႉတၢႆၵႂႃႇမီး 2 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်တိုၵ်ႉၶမ်ၶွၵ်ႈဝႆႉ သေ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈႁပ်ႉၵၢၼ်ယူတ်းယႃမီး 1 ၵေႃႉ၊ တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် မီး 7 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းၼၢင်းယိင်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသႅၼ်းဢႃႇယု ပႆႇတဵမ် 18 ပီၼၼ်ႉ မီး 13 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း 21 ၵေႃႉ၊ တိူင်းမၵူၺ်း 9 ၵေႃႉ လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး 9 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၸုမ်းၼၢင်းယိင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ (BWU) လႆႈၵဵပ်းႁွမ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇ ယိုၼ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း လွင်ႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢင်ႈမီးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ မီးယူႇ 86 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-03-11T11:31:00 | https://shannews.org/archives/63330 | ပွၵ်ႈသူႇၸူးႁိူၼ်း ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်း 1027 | ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပႆႇယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းမူၼ်းၵူၼ်းၵိုၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ၵႃႉၶၢႆ ၵေႃႈၶႅမ်ႉ၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးၶိူဝ်းၵူၼ်းလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆးၽႃႇသႃႇလႄႈ ပိုင်ႈႁူမ်ႈတႂ်ႈငဝ်းသႃႇသၼႃႇ ၽႂ်မၼ်းသေ သိူဝ်းၸွမ်း ၾိင်ႈထုင်း ၽႃႇသႃႇႁင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼပ်ႉထိုဝ် ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၵိူဝ်းယမ် လႄႈ လိၵ်ႈလၢႆး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁင်းၽႂ်မၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ ထိုင်မႃး ပီ 2021 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 1 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပတ်ႉပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်း ပူင်ႇသႂ် ၽဵင်ႇပဵင်းၸွမ်းထမ်းတြႃးၼႆသေ ယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶိူဝ်းၵူၼ်းလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး မိူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်ၶိုၼ်း သုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသေ သိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း လႆႈပိူင်ၾႅတ်ႇတရႄႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် လူၺ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႉလၢႆးတၢင်း လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉ ၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယႃႉၵဝ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၵူႈတီႈၵူႈဝဵင်း တီႉၺွပ်း ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်ၶုၼ် ၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေ သၢၼ်ၶတ်းၶဝ်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇသေ ႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ မိပ်ႇငႅၼ်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း လူၼ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းလႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽဵင်းၵႂၢမ်း လုင်းသၶႁ ႁဝ်းႁွင်ႉဝႆႉဝႃႈ “ၵူၼ်းတဵၵ်းၵူၼ်း ဢွၵ်ႇသဵင်ယၢမ်းၽွင်” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ် ပွႆႇဝၢင်း ၸုၼ်ႉၼႃႈၵၢၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းယဝ်ႉ ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တင်ႈတူဝ် ၽွတ်ႈႁႅၼ်းၸုမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇ မီးႁႅင်း တေႃႇသူႈၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ထိုင်မႃး ပီ 2023 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 27 ဝၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း ႁူမ်ႈတင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၽွတ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးမႂ်ႇ ႁွင်ႉဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၵင်ႈၵူၼ်းမိူင်း (PDF) ၼႆၼၼ်ႉသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႄႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်းပွၵ်ႈၼႆႉ တႄႇသၢပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်း မိူင်းၶႄႇ တေႃႇတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ။ ပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇၼမ် ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထိုင် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉတိတ်းၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ၺႃးဢွၵ်းလွၵ်း ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ႁပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၵိၼ်း တုၵ်ႉၶၸိူဝ်း ၺႃးပၢင်တိုၵ်း ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇၺႃးပၢင်တိုၵ်းလူင် ၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းတွင်း ၼမ်ႉၵတ်ႉ တၢင်းႁတ်းႁၢၼ် ၸွႆႈထႅမ်တၢင်းယၢပ်ႇပီႈၼွင်ႉပၢႆႈၽေး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်းလႄႈ လႆႈႁိူဝ်ႉတူဝ်ႁိူဝ်ႉၸႂ်ၸွမ်းတေႉတေႉ ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ဝဵင်းငဝ်ႈငႃႇလမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်း တႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆ တေႃႇဝဵင်းလိူဝ်ႇ (ဝဵင်းမၢၼ်းတလေး)၊ မီးတိူင်းသိုၵ်းလူင် ငဝ်ႈငုၼ်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ရမၶ) လႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးႁႅင်းသိုၵ်းၼမ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းပွတ်းႁွင်ႇ ပၵ်းသဝ်းဝႆႉလႄႈ ႁိုဝ်တေဝူၼ်ႉ မႅၼ်ႈဝႃႈ တေႁူပ်ႉၺႃးပၢင်တိုၵ်းသေ လႆႈၸုၼ်ႉပွႆႇႁိူၼ်းယေး ငိူင်ႉပၢႆႈယၢၼ် လိၼ်ၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၼၢင်းၶမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈပုင်ႇ ၶႆႈၼႄဝႃႈ “ မိူင်းတမ်ႉပႆႇလႅင်းလီ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆႈငိၼ်း သဵင်ၵွင်ႈပၼ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈတၢင်း။ ပၢႆသလိူဝ် လုၵ်ႈၸၢႆး ဢွၼ်ႇၶႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈ 8 လိူၼ်ၵွႆး။ လုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီး 3 ပီၵွႆး ။ ဢူႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၶႃႈသမ်ႉ ဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း။ ဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၵႂင်ပူၵႂင်ပႃ တူၵ်းၸႂ်ယူႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ သဵင်ၵွင်ႈပၼ်းၸွတ်ႇဝၢၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၶႃႈၸင်ႇၼႅတ်ႈ ႁွပ်ႇဢဝ် လုၵ်ႈၸၢႆးၶႃႈၵႅၼ်ႇၵႅၼ်ႇသေ ႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇၶႃႈ ၵႂႃႇပၢႆႈပႅပ်ႉယူႇတီႈၸွၵ်ႉႁိူၼ်းႁဝ်းမႄႈလုၵ်ႈ တီႈၼိုင်ႈ။ ပႂ်ႉယူႇတင်းဝၼ်း တင်းၶိုၼ်းၵေႃႈ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇယဵၼ်။ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းလီလီ။ မၢၵ်ႇႁမ်ႉမႃးတူၵ်းၸမ် ႁိူၼ်းႁဝ်း ႁဵတ်းၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၶႃႈၵေႃႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈၶႃႈ ၶိုၼ်ႈၵႃးႁႄ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းယိုတ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီသေ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဝႅတ်ႉလွမ်ႉဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလၢႆလၢႆၾၢႆႇ တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းသေ ယိုဝ်းတိုၵ်းလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ တင်းၼမ်။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း လႅင်းၾူၼ်းၵေႃႈ လႆႈလႆႈၶၢတ်ႇၶၢတ်ႇ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵမ်ႈၼမ် လႆႈငိူင်ႉဝႄႈပၢင်တိုၵ်း ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတၢင်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ငိူင်ႉဝႄႈပၢင်တိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတၢင်းဝဵင်းသဵၼ်ႈဝီ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ မိူင်းယႆ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းဢူၺ်းလီၸၢဝ်းၶိူဝ်း သၢမ်ၸုမ်း ယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႄႇၼႂ်း ႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ႁိုင်မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်။ သိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း ယိုတ်းလႆႈ တိူင်းသိုၵ်းလူင် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇၵၢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈသေ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆသေ ပိုတ်ႇပၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႃႈသဵဝ်ႈ-သႅၼ်ဝီ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉလႅဝ် တႄႇတူၵ်းယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်မႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၸၢႆးလႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႉ 8 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄဝႃႈ “မႆႈၸႂ်ႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ ပွၵ်ႈမႃးၸႂ်းႁိူၼ်းလႆႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းလႆႈယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၼႅတ်ႈပွၵ်ႈမႃးတူၺ်းၵမ်းလဵဝ်။ တႄႇ ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ မိူၼ်မိူင်းႁၢမ်းလီလီ ယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးဢၢႆတူႇ ဢၢႆမဵၼ်ယူႇ။ ၵၢတ်ႇလူင် လွႆယဵဝ်ႈၵေႃႈ ၺႃးၾႆးမႆႈၵႂႃႇပႅတ်ႈမူတ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵိဝ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈႁဝ်းတႄႇၽႅဝ် ယင်းတိုၵ်ႉမီး ၵူၼ်းတၢႆယဵတ်ႇဝႆႉယူႇ။ ၵူၼ်းတၢႆၵေႃႈ ၶဝ်တမ်ႉပႆႇၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈမူတ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းသဵၼ်ႈဝီ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းသဵၼ်ႈဝီသေ ၶဝ်ႈမႃးတေႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တီႈၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်းၵႃႉၶၢႆၼၼ်ႉ ၵေႃႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းတႄႇယဝ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၽုၺ်ႇပၼ်တၢင်းႁႄ ႁဝ်းၶဝ်ႈမႃးတေႃႉၵုၼ်ႇ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ၵႃးတၢင်ႇသၢႆးလူင်လမ်းၼိုင်ႈ တၢင်ႇဢဝ်ၵူၼ်းတၢႆ ၵႂႃႇထွၵ်ႇႁႄ ၸုတ်ႇၾႆးပႅတ်ႈ ၽၢႆႇၼႃႈ ၶွမ်ႇပၼီႇ ၼွၵ်းမၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆး ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇ သဵၼ်ႈဝီ။ ပဵၼ်ၵွင်လူင်ဝႆႉၼေႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းတႄႇလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢႆး/ယိင်း ၼိုင်ႈၶူဝ်းသီၶဵဝ် ဢၼ်မီးမိၵ်ႈမၢႆ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ၶီႇရူတ်ႉၵႃး ၵႃႈယႂ်ႇ သႅၼ်းၶႅမ်ႉ ( ရူတ်ႉ 4 ဝီး) ပႃးၵွင်ႈယၢဝ်း သႂ်ႇၵွင်ႈပွတ်း ၼဵပ်းဢႅဝ်သေ ႁွၼ်ႈထႅဝ်ႇပၼ်ႇလဵပ်ႈဝဵင်းတဵမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၼုင်ႈၶူဝ်းသီလမ်၊ သီသွမ်ႇ ပႃးၵွင်ႈတေႉ တေႉဝႃႈဝႃႈသေ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပႂ်ႉၸွမ်း ႁူဝ်ၵိဝ်ႇ၊ ၼႃႈပွၵ်ႉ၊ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ယၢမ်းၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တႄႇပိုတ်ႇၶိုၼ်းဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉလႄႈ လႆႈႁၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢႆး/ယိင်း ဢၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ၼႄတိၼ် ၼႄမိုဝ်းတေႃႇ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၵုၼ်ႇယွႆႈတီႈၼိုင်ႈယူႇ။ ယူႇၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ဢႅပ်ႇလႅၼ်းယႃႈ မႃးပၼ် ။ ယွၼ်ႉၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၵၼ်လႄႈ လၢႆးလႂ်ၸၢင်ႈပွင်ႇၵၼ်လႆႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈဢဝ်လၢႆး ၼၼ်ႉသေ သိုဝ်ႇသၢၼ်လၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်။ ဢၼ်ၵုမ်းၵမ် ၽွင်းငမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယူႇၼႆႉ ၵူၼ်းတင်းမိူင်းႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ၼႆသေတႃႉ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတေႉတေႉတႄႉ ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၵင်ႈၵူၼ်းမိူင်း (PDF) ဢၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမၢၼ်ႈၶဝ်ၽွတ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇတိုၵ်းတေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မေႃယႃ CDM ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်လႄႈ ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် PDF သေ သိုပ်ႇပိုတ်ႇၵၢၼ်ႁူင်းယႃဝႆႉ။ တင်ႈတႄႇ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵၢတ်ႉသ် ပီ 2024 မႃး တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸႂ်ႉလႆႈၶိုၼ်း ၾူၼ်းလႅင်း Mytel လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းငိူင်ႉပၢႆႈပၢင်တိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးယူႇႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၼမ်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးတေႃႉဢဝ် ၶူဝ်းၵႃႉတၢင်းၶၢႆ၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇၶိုၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႃႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းသမ်ႉၼမ် ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇဢၼ်တေလႆႈၸႂ်ႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ယူႇသဝ်း ပဵၼ်ၶႅၵ်ႇယူႇဝဵင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၼမ်လူၼ်ႉလိူဝ်လႄႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းယူႇၶိုၼ်းတီႈဝဵင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ် သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်တေႉတေႉလႄႈ မိူၼ်ၵႂၢမ်းၸၢပ်ႈလႅပ်ႈၽၢႆႇမၢၼ်ႈမီးဝႆႉဝႃႈ “ကုလားမနိုင် ရခိုင်မဲ” ဢမ်ႇၼၼ် “ပေႃးၵဝ်ဢမ်ႇသိူဝ်းၵေႃႈ မႂ်းတေဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇ” ၼႆၼၼ်ႉႁိုဝ်။ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းဝူၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သဵင်ၵွင်ႈၵေႃႈယဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ပွၵ်ႈဝၢႆႇသၢႆႇမႃးယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းပႆႇႁိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉပေႃး ၶိုၼ်းဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် လႆႈၵၢၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း သုမ်းတိူင်းသိုၵ်းလူင် ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပၼ်ၸုမ်းသိုၵ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းထပ်းၵၼ် ၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း။ တိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈ၊ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ်လၢႆသေ မီးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၸွမ်း ၵူႈမိုဝ်ႉ ဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတေပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိုတ်းဝႆႉ၊ ၸိူဝ်းလႆႈပွၵ်ႈၶဝ်ႈ မႃးယူႇၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်း ယဝ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေး ဢွၵ်ႇယၢၼ်ၶိုၼ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁႅင်းငိုၼ်း တိုၼ်းဢေႇလူင်း ဢႃးလႃးလႄႈ တႃႇပၢႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉၼႆသေ တိုဝ်တၼ်သိုပ်ႇယူႇဝႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇလူမ်ၸႂ်။ လႆႈပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းသေတႃႉ ၵၢင်ၶမ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းဢုၼ်ႇတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီလီ။ လႆႈႁႅၼ်းၽႃႈ ႁွပ်ႇၶူဝ်းသေ ၵႂႃႇၼွၼ်းႁူမ်ႈၵၼ် ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵေႃ ပဵၼ်ၸုမ်း ၸွမ်းဢွင်ႈတီႈဢၼ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ တေလွတ်ႈ ၽေးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ သဵင်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပႃႈၼၢင်း ဢႃႇယု 50 ပၢႆ ၵေႃႉယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉ 12 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “လႆႈပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ ၸူမ်းယူႇဢိူဝ်ႈ။ ၵူၺ်း ပေႃးထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈမႃးၼႆ လႆႈမႆႈၸႂ် လႆႈၵူဝ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ လိင်ႇပျႅၼ်ႇ တေမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈလႂ် ၶၢဝ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ။ ပေႃးထိုင်ၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းတႆႈ ၾႆးသင်ယဝ်ႉ။ ၵူဝ်လိင်ႇပျႅၼ်ႇ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ။ တေဝႃႈ ပၢႆႈထႅင်ႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတႃႇပၢႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵႃႈလႆႈဢဝ် ၵၢမ်ႇၸႃႇတႃႇဝႃႈၵွႆးယဝ်ႉၼေႃႈ” ၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ- မိူင်းၶႄႇ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇၶၢဝ်း ႁိုင်။ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ လူႉၵႂႃႇတင်းၼမ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆ တေပိုတ်ႇ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေလီမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၸင်ႇႁဵတ်းၶဵဝ် ယူႇၵႄႈၵၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်းသေ ၶပ်းၶိုင်ပၼ် ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း။ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းၶဵဝ် ယူႇၵႄႈ ၵၢင်သေ ၶပ်းၶိုင်ပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇသၢမ်ၸုမ်းၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ 5 ပွၵ်ႈသေတႃႉ ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်မႃး တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸင်ႇလႆႈတႄႇၶိုၼ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ- မိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပိုတ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႆႈ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းယိုတ်ႈယၢဝ်းႁိုင်ၼၢၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းၶႄႇတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၸင်ႇပိၼ်ႇလၢႆႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၶိုၼ်း။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မွၵ်ႇဢဝ်သိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း ႁွင်ႉဢဝ်ၵမ်း ၸုမ်းၸုမ်းသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ 2 ပွၵ်ႈသေ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၼ်ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင်ၵၼ်တေႉတေႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ သိုၵ်းတင်း သွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေတႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမိူဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၶိုၼ်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ၵေႃႉပိုတ်ႇပၢၵ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇသေ မွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းၶဵဝ် ယူႇၵႄႈၵၢင်သေ ၸတ်းပၼ်ပၢင်ၵုမ် ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်။ ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ တႄႇလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 18 ဝၼ်း ပီ 2025 ၶၢဝ်းယၢမ်းမိူင်းၶႄႇ 12 မူင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇယူႇလီ ႁူင်းယႃလူင်ၵေႃႈ တႄႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း၊ ၾႆးၾႃႉ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ် ၶပ်းၶိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ။ ႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၸွမ်း ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁွင်ႉၵၼ်ပွၵ်ႈ မႃးယူႇၶိုၼ်းၽႂ်မၼ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႄႇၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸတ်းပၢင်တေႃႇလွင်း လၢႆလၢႆဢွင်ႈ တီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ပိုတ်ႇႁူင်းမိပ်ႇၼူတ်ႈ ဢၼ်ႁွင်ႉပႃး မႄႈမွၵ်ႇယႃႈလႆႈၼၼ်ႉၵွႆးဢမ်ႇၵႃး ပိုတ်ႇပႃး KTV ဢွင်ႈတီႈၽႄႈတိုၼ်း ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼၼ်ႉ ၽိူမ်ႉၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတေႉတေႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉလႆႈၵူႈပွၵ်ႉၵူႈယွမ်ႇ။ – ႁူင်းၸၢၵ်ႈၾႆးၾႃႉလူႉၵွႆ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 35 ၵေႃႉဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၾႆးၼႆႉ ၶဝ်ပၼ်ၵူႈပွၵ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၾႆးဢမ်ႇလႅင်းလႆႈ ၵူႈယွမ်ႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပွၵ်ႉ 12 ၼႆၵေႃႈ တမ်ႉပႆႇလႆႈၾႆးၵူႈယွမ်ႇ။ တၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈလူင် လႄႈ ယွမ်ႇတၢင်းဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇပႆႇပၼ်ၾႆးလႆႈသေဢိတ်း။ လၢႆးၶဝ်ပၼ်ၾႆးၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႈ ၾႆးမႃးတၢင်းဝၼ်း။ မၢင်ပွၵ်ႈ ၶၢတ်ႇၵႂႃႇသွင်သၢမ်ဝၼ်းယဝ်ႉၸင်ႇမႃး။ မၢင်ပွၵ်ႈႁမ်ႉ မႃးၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းမွတ်ႇ ၵၢင်ဝၼ်းၵေႃႈမီး ” ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၺႃး တဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈၶဝ်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းသေတႃႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵပ်ႉၵိၼ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးတေသူၼ်ၸႂ် ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းၶဝ် ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တင်ႈၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်းလိူၼ်ဝႆႉပၼ် ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် 3 သႅၼ် တေႃႇ 5 သႅၼ်ပျႃး။ ၼၢင်းယိင်းၶမ်း ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉ 12 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇၶႆႈၼႄဝႃႈ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၼမ်ၼႃႇ။ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်မၢၼ်ႈလၢႆလၢႆ။ လုၵ်ႉတၢင်းလႂ် တၢင်းလီမႃးၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ၶႄႇလူင် ဢၼ်ဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းၶႄႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ ၵႆႉႁၼ်ၸွမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ ” ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းႁၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ႁၢၼ်ႉမိပ်ႇၼူတ်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉၶႃႊရႃႊဢူဝ်ႊၶေႊ၊ KTV ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းသႅၼ်းဢႃယု 20 တေႃႇ 35 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်း ယူႊၼီႊၾွမ်ႊ ၶျုတ်ႉသီလမ်၊ သီသွမ်သေ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ် ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းၶႄႇ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး မီးၸွတ်ႇၸေး ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ မိူဝ်ႈတႄႇတႄႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႉၺွပ်းပၼ် ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်၊ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ် လႄႈ ၵႃႉၶၢႆ ယႃႈမဝ်းၵမ်သေတႃႉ ဝၢႆးလင် ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ မီးပၢင်တေႃႇ လွင်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇၵုမ်းပၼ်လႆႈလီလီယဝ်ႉ ။ ပႃႈႁၢၼ်ႇလူႇ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉ 10 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇၶႆႈၼႄဝႃႈ “ မိူဝ်ႈၶဝ်ပႆႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ၼၼ်ႉႁမ်ႉ လႆႈၵူဝ် လိင်ႇပျႅၼ်ႇ (ၶိူင်ႈမိၼ်) သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်ႁမ်ႉ လႆႈမႆႈၸႂ် လွင်ႈၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၶဝ်ၺွပ်းပၼ် ၶီႈယႃႈၶီႈၾိၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၸူဝ်ႈမီးပၢင်တေႃႇလွင်းမႃးၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉ၊ ၶီႈယႃႈ၊ ၶီႈၾိၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇမႃးၶိုၼ်းဢိူဝ်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်မီးၵၢင်ၸႂ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ႁဵတ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇတေႃႇ သူႈတိုၵ်းတေႃး ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၸိူဝ်းမိပ်ႇငႅၼ်း ပေႉၵိၼ်လူလၢႆတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵုမ်ႇမိုင်ႉမဝ်းၸွမ်း ဢႃႇၼႃႇ လႄႈ ၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးဝႆႉၼၼ်ႉသေ သမ်ႇမႅၼ်ယူႇ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၼႆႉၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၸၢႆးမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇၶႆႈၼႄဝႃႈ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈယိပ်းၵွင်ႈ၊ ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈမီးဢႃႇၼႃႇ။ တေႃႈၼင်ႇမၢင်ၸိူဝ်း ဢွၼ်တၢင်းယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းယွမ်ႇတႄႉ ပဵၼ်ၶီႈယႃႈ၊ ၽူႈလၵ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းသိုၵ်း လႆႈသႂ်ႇသိူဝ်ႈ ၶူဝ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ ပႃးၵွင်ႈႁႄ သမ်ႇမႅၼ်ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးယူႇ ၸွမ်းတၢင်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးၵူၼ်းၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝဵင်းမႃးသိုဝ်ႉမႃးၸၢႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်တေႃႉတႄႉ ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၵုၼ်ႇၶၢႆၸွမ်းသၢပ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈၵၢတ်ႇၵွႆး။ ၵၢတ်ႇၽၵ်းၶဵဝ်ၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇသဵင်ႈမူတ်းယူႇ။ ၵူႈပွၵ်ႈ ပေႃးထိုင် ဝၼ်းသိၼ် ဝၼ်းထမ်း လိူၼ်လပ်း လိူၼ်မူၼ်းၸိုင် ပဵၼ်ဝၼ်းဢိုတ်းၵၢတ်ႇ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵၢတ်ႇလူင်ပိုတ်ႇၵူႈဝၼ်း ဢမ်ႇမီးဝၼ်းဢိုတ်းယဝ်ႉ။ ယင်းမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ႁွင်ႈၶၢတ်ႈ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေယိုတ်းဢဝ်သဵင်ႈသဵင်ႈသေ ၶိုၼ်းၶၢတ်ႈပၼ် တီႈၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ်ဢေႇသုတ်း 5 သႅၼ်ပျႃး ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵၢတ်ႇဢၼ်ပိုတ်ႇၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၢႆးလင်ပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင် ၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵၢတ်ႇလွႆယဵဝ်ႈ၊ ၵၢတ်ႇပွၵ်ႉ 5 ၊ ၵၢတ်ႇလူင်လေႃႉ ပွၵ်ႉ 8 လႄႈ ၵၢတ်ႇပူႇတႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸွမ်းသွင်ၾၢၵ်ႇ ၶၢင်ႈ တၢင်းလူင် ၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၼင်ႈပႂ်ႉၶၢႆ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ၊ ၶႅပ်းဝႂ်တိူမ်းငိုၼ်းၾူၼ်း၊ ဢွင်ႈတီႈထုၵ်ႈငိုၼ်း သူင်ႇငိုၼ်း ၶေႇပေး (Kpay) ၸွတ်ႇၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ၊ ၽႂ်ပေႉမႃး ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တိုၼ်းၵႃႈ လႆႈယူႇတႂ်ႈပိူင်ၸုမ်းၼၼ်ႉၵွႆး။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇထႅင်ႈသေ ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉၵႂႃႇ ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ “သဵင်ၵွင်ႈ ၵွင်ႈတႃႇ သဵင်ၵွင်” ၼႆလူးၼေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈတႄႉ တႅၵ်ႇယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် “သဵင်ၵွင်မွင်း တေလင်မႃးၶိုၼ်း” သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပေႃးလႆႈယူႇသႃႇမူၼ်ႈၸႂ်မႃးၶိုၼ်း ၵူႈမိုဝ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၶပ်းၶိုင်၊ တေဢဝ်လၢႆးလႂ် ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၸတ်းၵၢၼ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၵုမ်းၵမ် မူႇဝၢၼ်ႈ၊ ၸႄႈဝဵင်း လႄႈ မိူင်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၵ်းပိူင် ထမ်းတြႃးလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်းပေႉၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ- မူၺ်ၶမ်း | ['Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.