id
stringlengths 5
8
| question
stringlengths 8
97
| answer
stringlengths 1
899
| context
stringlengths 92
1.1k
| start_idx
int64 0
907
| end_idx
int64 3
1.03k
|
|---|---|---|---|---|---|
mrc_800 | jak się nazywają mieszkańcy francji? | Francuzi | Francja (, IPA: ), Republika Francuska ( ) – państwo, którego część metropolitalna znajduje się w Europie Zachodniej, posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach. Francja metropolitalna rozciąga się od Morza Śródziemnego na południu do kanału La Manche i Morza Północnego na północy, oraz od Renu na wschodzie do Zatoki Biskajskiej na zachodzie. Francuzi często nazywają swój kraj "l’Hexagone" (sześciokąt) – pochodzi to od kształtu Francji metropolitalnej. Francja graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Monako, Andorą i Hiszpanią. Terytoria zamorskie graniczą również z Brazylią, Surinamem i Holandią. Kraj jest połączony z Wielką Brytanią przez Eurotunel przebiegający pod kanałem La Manche. Republika Francuska jest unitarnym państwem demokratycznym, w którym ważną rolę odgrywa prezydent. Jest również piątym spośród najlepiej rozwiniętych krajów | 363 | 371 |
mrc_801 | kto zmarł na aids? | Ryan Wayne White | Ryan Wayne White (ur. 6 grudnia 1971 w Kokomo w stanie Indiana w USA, zm. 8 kwietnia 1990 w Indianapolis) – amerykański nastolatek, który stał się międzynarodowym symbolem dziecięcej walki z HIV/AIDS, po tym, jak został wydalony ze szkoły z powodu bycia nosicielem wirusa. White cierpiał na hemofilię, a wirusem HIV zaraził się podczas jednej z transfuzji. Gdy w 1984 zdiagnozowano obecność wirusa w jego organizmie, lekarze dawali Ryanowi tylko sześć miesięcy życia. Mimo oświadczeń lekarzy, że wirus nie stanowi żadnego zagrożenia dla innych uczniów, AIDS był chorobą niemal nieznaną. Dlatego gdy White próbował powrócić do szkoły, wielu nauczycieli i rodziców w Kokomo stawiło się przeciwko niemu. Ku zdumieniu lekarzy, White żył pięć lat dłużej, niż przypuszczano, a zmarł na | 0 | 16 |
mrc_802 | co to mikrokontroler? | scalony system mikroprocesorowy, zrealizowany w postaci pojedynczego układu scalonego zawierającego jednostkę centralną (CPU), pamięć RAM oraz rozbudowane układy wejścia-wyjścia i na ogół pamięć programu jako FRAM, MRAM, ROM lub Flash | [[plik:AVR group.jpg|thumb|Przykładowe mikrokontrolery [[Atmel AVR]]|250x250px]] Mikrokontroler (MCU, μC, uC ), mikrokomputer jednoukładowy – scalony system mikroprocesorowy, zrealizowany w postaci pojedynczego układu scalonego zawierającego jednostkę centralną (CPU), pamięć RAM oraz rozbudowane układy wejścia-wyjścia i na ogół pamięć programu jako FRAM, MRAM, ROM lub Flash. Określenie "mikrokontroler" pochodzi od głównego obszaru jego zastosowań, jakim jest sterowanie urządzeniami elektronicznymi, takimi jak: urządzenia biurowe, urządzenia medyczne (w tym implanty), zdalnego sterowania, elektronarzędzia, systemy sterowania silnikami samochodowymi, a nawet zabawki i inne systemy wbudowane. Mikrokontroler stanowi użyteczny i całkowicie autonomiczny system mikroprocesorowy, niewymagający użycia dodatkowych elementów, których wymagałby do pracy tradycyjny mikroprocesor. Skądinąd, mikrokontrolery przystosowane są do bezpośredniej współpracy z rozmaitymi urządzeniami zewnętrznymi, w tym również takimi, do których obsługi tradycyjny mikroprocesor wymagałby użycia dodatkowych | 142 | 376 |
mrc_803 | jaką rolę odgrywały gimnazjony? | były przeznaczone do ćwiczeń fizycznych. | Gimnazjon (gr. γυμνάσιον, "gymnasion" od γυμνός, "gymnos" 'nagi', gdyż ćwiczono nago) – w starożytnej Grecji był to zespół tylko częściowo krytych budowli, które były przeznaczone do ćwiczeń fizycznych. Jego centralną część stanowił kompleks bieżni, boisk i portyków. W gimnazjonie znajdowały się też palestra i stadion. Plan gimnazjonu zrekonstruowano na podstawie wykopalisk prowadzonych w Delfach, na Delos, Epidauros, Aleksandrii i Olimpii. Znajdowały się tam: * szatnia (apodyteron), * sale do nacierania ciał oliwą (elaiothesion), * sale do nacierania ciał piaskiem – do masażu (konisterion), * salki z workami piasku do ćwiczeń w zadawaniu ciosów, * eksedry, nisze z ławkami – sale wykładowe, rekreacyjne, do rozmów i dyskusji, * sala ćwiczeń dla młodzieży (ephebeidon), * boiska do gry w piłkę (sphairisterion), * | 162 | 202 |
mrc_804 | ile jest pomników papieża w polsce? | nieco ponad 230 rzeźbiarskich, przestrzennych pomników papieża Polaka. | Polsce stanęło nieco ponad 230 rzeźbiarskich, przestrzennych pomników papieża Polaka. Najwięcej, na terenach Polski Południowej i Środkowej, szczególnie w okolicach Krakowa, Tarnowa oraz Łodzi. Wiele z nich znajduje się w Krakowie. Analiza rozmieszczenia geograficznego tych dzieł wykazuje, że najwięcej jest ich na terenach dawnych zaborów austriackiego i rosyjskiego, najmniej zaś na zachodzie i północy kraju (m.in. dzieła ze Szczecina i Polic). Po roku 2005 różnice w gęstości rozmieszczenia zaczęły się częściowo zacierać. === Artyści === Pierwszy pomnik odsłonięto jesienią 1980 roku na dziedzińcu Pałacu Biskupiego w Krakowie. Stojąca statua jest dziełem włoskiej rzeźbiarki Iole Sensi Croci, podarowana została Krakowowi przez włoskich artystów. Pierwszym pomnikiem zrealizowanym przez polskiego rzeźbiarza jest monumentalna, brązowa figura przy bazylice-katedrze w Tarnowie, wyrzeźbiona i odlana przez | 15 | 85 |
mrc_805 | kto napisał książkę o psie który jeździł koleją? | Romana Pisarskiego | O psie, który jeździł koleją – opowiadanie dla dzieci autorstwa Romana Pisarskiego traktujące o losach psa o imieniu Lampo. == Opis fabuły == Akcja utworu dzieje się we Włoszech. Pewien zawiadowca znajduje na stacji kolejowej kundelka, przygarnia go i nazywa Lampo (wł. "Błyskawica"). Zawiadowca, mający troje dzieci (Gina, Roberto i Adele) mieszka w mieście Piombino, a pracuje w miasteczku Marittima. Lampo cały dzień spędzał na stacji, a wieczorem wracał z zawiadowcą do jego rodzinnego domu na kolację.Pies kilkakrotnie uciekał od swojego nowego właściciela. W czasie pierwszej wycieczki psa wszyscy martwili się, że Lampo już nigdy nie wróci, ale ich przypuszczenia nie sprawdziły się. Pewnego razu na stację kolejową przybył dziennikarz i kilka dni później w gazecie ukazało się zdjęcie kundelka | 64 | 82 |
mrc_806 | kiedy powstała państwowa straż pożarna? | Państwową Straż Pożarną powołano ustawą z dnia 24 sierpnia 1991. | Państwowa Straż Pożarna, PSP – zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Komendant Główny PSP jest organem podległym wobec ministra właściwego ds. wewnętrznych. == Zadania == Państwową Straż Pożarną powołano ustawą z dnia 24 sierpnia 1991. Do zadań Państwowej Straży Pożarnej zgodnie z ustawą należy: * rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń; * organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń; * wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze; * kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności; * nadzór nad przestrzeganiem | 293 | 357 |
mrc_807 | co upamiętnia dzień edukacji narodowej? | Upamiętnia rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej | Dzień Edukacji Narodowej – polskie święto oświaty i szkolnictwa wyższego ustanowione 27 kwietnia 1972 roku, określone ustawą – "Karta praw i obowiązków nauczyciela" jako Dzień Nauczyciela. Od 1982 roku na mocy ustawy "Karta Nauczyciela" obchodzone jako Dzień Edukacji Narodowej. Upamiętnia rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, która została utworzona z inicjatywy króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego i zrealizowana przez Sejm Rozbiorowy w dniu 14 października 1773 roku. Potocznie dzień ten nadal zwany jest Dniem Nauczyciela. == Rys historyczny == Historia Dnia Nauczyciela w Polsce ma swoje początki w 1957 roku. Podczas Światowej Konferencji Nauczycielskiej w Warszawie ustalono, że dzień 20 listopada będzie Międzynarodowym Dniem "Karty Nauczyciela" i świętem nauczycieli. Konferencja została zorganizowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Ustawa z dnia 27 kwietnia | 279 | 335 |
mrc_808 | jakie owady zamieszkują domki dla owadów? | szereg gatunków samotnych pszczół (np. miesierki, murarki, porobnice) i os (np. kopułkowate) | dla owadów zamieszkuje szereg gatunków samotnych pszczół (np. miesierki, murarki, porobnice) i os (np. kopułkowate). Gatunki samotne, w przeciwieństwie do społecznych takich jak pszczoła miodna czy szerszenie, nie żyją w rodzinach składających się z królowej i robotnic, ale każda samica zakłada własne gniazdo. Gniazda nie są bronione, więc hotel dla owadów jest całkowicie bezpieczny, a zbliżenie się do niego nie grozi pożądleniem. Hotel dla owadów jest odpowiednim siedliskiem tylko dla części samotnych pszczół i os. Nie zamieszkają w nim gatunki, które samodzielnie kopią sobie gniazda w ziemi. Najpopularniejszy hotel dla pszczół tworzy się z pociętych pni lub odcinka pnia z wywierconymi otworami – norami – różnych rozmiarów (np. 2, 4, 6 i 8 mm), oddalonymi o kilka centymetrów. Otwory powinny | 23 | 115 |
mrc_809 | ile ludzi mieszka w warszawie 2022? | 1 860 281 mieszkańców według GUS, stan na 31 marca 2021 | (1 860 281 mieszkańców według GUS, stan na 31 marca 2021). Liczba osób zameldowanych w mieście jest jednak niższa niż liczba osób podawana przez GUS. Szacowana całkowita liczba mieszkańców spędzająca noc w mieście wynosi w przybliżeniu 1,91–1,96 mln osób. Również według szacunków Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego z 2014 liczba ludności Warszawy była wyższa o 118–221 tys. od danych w rejestrach. Ponadto wiele osób codziennie dojeżdża do Warszawy z obszaru metropolitalnego, Łodzi i Radomia. Liczba ludności przebywająca w granicach miasta w ciągu dnia szacowana jest na 2,41–2,46 mln. Warszawa poniosła duże straty ludnościowe w wyniku II wojny światowej z 1289 tys. mieszkańców w 1939 do 478 755 w 1946. Na początku lat 50. XX wieku przyrost ludności rocznie wynosił ok. 5–7% | 1 | 56 |
mrc_810 | kto był matką leonardo da vinci? | Caterina Buti del Vacca | Caterina Buti del Vacca (ur. ok. 1427, zm. zap. 1495) – kochanka florenckiego notariusza ser Piera da Vinci, matka włoskiego malarza renesansowego Leonarda da Vinci. == Życiorys == Pochodzenie Cateriny nie zostało do końca ustalone. Jeden z pierwszych biografów Leonarda da Vinci, piszący ok. 1540 Anonimo Gaddiano, przekazał, że matka artysty pochodziła z wysokiego stanu społecznego, przy czym istnieje hipoteza, jakoby była ona dzieckiem nieślubnym. W literaturze Caterina najczęściej jednak jest uważana za chłopkę lub dziewkę służebną. Związała się z florenckim prawnikiem i księgowym ser Pierem da Vinci, wywodzącym się z rodziny notariuszy. 15 kwietnia 1452 w Anchiano niedaleko Vinci urodziła syna, nazwanego imieniem Leonardo. Ser Piero nadał mu nazwisko, lecz nie poślubił Cateriny, prawdopodobnie dlatego, że był już zaręczony | 0 | 23 |
mrc_811 | co ustalono w magdalence? | w czasie tych spotkań przygotowywano stanowiska wspólne, które znane były potem jako "ustalenia Okrągłego Stołu". | sporne kwestie z obrad Okrągłego Stołu. W czasie obrad Okrągłego Stołu odbyło się 5 spotkań w Magdalence (spotkania odbywały się też czasem w gmachu URM) – w czasie tych spotkań przygotowywano stanowiska wspólne, które znane były potem jako "ustalenia Okrągłego Stołu". W sumie tzw. Grupa Magdalenka spotykała się 13 razy – były to spotkania robocze i spotkania współprzewodniczących grup. Spotkania były protokołowane – zajmowali się tym: Krzysztof Dubiński, Kazimierz Kłoda, Jacek Ambroziak. == Uczestnicy rozmów == Łącznie w rozmowach w Magdalence uczestniczyły 42 osoby. W spotkaniach w Magdalence udział brali (w różnych zespołach i składach osobowych). Strona rządowa: gen. Czesław Kiszczak, Stanisław Ciosek, Artur Bodnar, Jan Janowski, Jan Jarliński, Mieczysław Krajewski, Harald Matuszewski, Jerzy Ozdowski, Romuald Sosnowski, Bolesław Strużek, Jan | 156 | 269 |
mrc_812 | do jakiego wydarzenia przygotowuje wielki post? | okres przygotowujący do uroczystości Wielkiego Tygodnia | wielkiego postu. == Protestantyzm == W kościołach protestanckich okres przygotowujący do uroczystości Wielkiego Tygodnia nazywany jest czasem pasyjnym. Rozpoczyna się on w „Dniu Pokuty i Modlitwy” (Środa Popielcowa) i trwa przez 6 tygodni, do Wielkiego Czwartku. Nazwa tego okresu stanowi nawiązanie do pasji, czyli męki Jezusa Chrystusa. Zasadniczo okres ten nie wiąże się ze wstrzemięźliwością od jedzenia, ale ma być czasem, który „poprzez skupienie, modlitwę i koncentrację na Słowie Bożym, ma umożliwić wierzącym weryfikację postaw, naprawę wyrządzonych innym szkód, wejrzenie w siebie, podjęcie zobowiązania życia na co dzień według wskazań Ewangelii”. Jednak część wiernych, opierając się na tradycjach rodzinnych lub historycznych, praktykuje w tym okresie także post polegający na wstrzemięźliwości od napojów i pokarmów, a także od rozrywek czy używek. | 65 | 120 |
mrc_813 | za co odpowiadają leukocyty? | Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami, takimi jak wirusy i bakterie. | Leukocyty, krwinki białe – elementy morfotyczne krwi. Są niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów, posiadają zdolność ruchu. Żyją od kilku dni (granulocyty) nawet do 20 lat (limfocyty B pamięci immunologicznej). Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami, takimi jak wirusy i bakterie. Wszystkie leukocyty wykazują ekspresję cząsteczki CD45. == Podstawowe cechy leukocytów == * ich liczba waha się od 4 do 10 w litrze krwi (podając inaczej: 4–10 tys./mm³ lub 4–10 G/L) * są większe od krwinek czerwonych * w ich komórkach występuje jądro (mają swój własny metabolizm i możliwość podziału) * u dużej części krwinek białych (granulocyty) w cytoplazmie występuje charakterystyczna ziarnistość (są to np. lizosomy, które zawierają enzymy) Leukocyty są podstawowym elementem układu odpornościowego. Ich funkcja odpornościowa | 218 | 301 |
mrc_814 | w jaki sposób malarz przedstawił motyw vanitas? | czaszkę, zepsute lub więdnące owoce, zegary i klepsydry oraz instrumenty muzyczne. | Vanitas z łacińskiego "marność". Pojęcie ma związek z myślą przewodnią Księgi Koheleta – "Vanitas vanitatum et omnia vanitas – Marność nad marnościami i wszystko marność" (Koh 1,2 BT). Motyw marności najbardziej widoczny jest w epoce średniowiecza i baroku, fascynacja śmiercią i przemijaniem przejawiała się w sztuce i literaturze. Przemyślenia na tle egzystencjalnym pojawiały się także w innych epokach. Często jest przedstawiany w martwych naturach malarzy północnej Europy pochodzących z Flandrii i Holandii. Marność jest przedstawiana przez wiele symboli: czaszkę, zepsute lub więdnące owoce, zegary i klepsydry oraz instrumenty muzyczne. Ich przesłanie ma uświadomić widzowi, że radość życia to tylko przemijająca chwila, trwająca jedynie przez moment. Czaszki i gnijące owoce przypominają o śmiertelności. Instrumenty muzyczne ukazują "marność" muzyki – w chwili | 562 | 644 |
mrc_815 | jakim mianem określa się granicę między dorzeczami lub zlewiskami? | Granica pomiędzy dorzeczami to dział wodny. | System rzeczny – rzeka główna wraz ze wszystkimi dopływami. Dorzeczem nazywamy obszar, z którego wody spływają do jednej rzeki. Granica pomiędzy dorzeczami to dział wodny. Rzeka główna uchodzi do morza lub oceanu. Wyróżniamy dwa rodzaje ujść rzecznych: deltowate i lejkowate. | 128 | 171 |
mrc_816 | co robiła królowa elżbieta ii? | Królowa starała się poprawić wizerunek monarchii i „zmniejszyć przepaść między Koroną a ludem”, w tym celu m.in. odwiedzała puby i restauracje McDonald’s. | na skandale wywoływane przez członków jej rodziny, zatwardziałość, kolosalną fortunę oraz większą miłość do psów niż własnych dzieci (corgi królowej noszą specjalne buciki szyte na miarę, by nie raniły sobie łap na żwirze przy pałacu Buckingham). Królowa starała się poprawić wizerunek monarchii i „zmniejszyć przepaść między Koroną a ludem”, w tym celu m.in. odwiedzała puby i restauracje McDonald’s. W efekcie tych zabiegów, Królowa stopniowo odzyskała szacunek i popularność wśród swoich poddanych. === Królowa w mediach === Za sprawą matki już jako dziecko stała się popularna w mediach – prasa stale publikowała jej zdjęcia i artykuły o niej, ponadto fotografię trzyletniej Elżbiety opublikowano na okładce magazynu „Times”. Elżbieta II była pierwszą osobą, która dopuściła media do życia rodziny królewskiej. W 1953, | 247 | 401 |
mrc_817 | jaki system prawny obowiązuje w polsce? | w Polsce obowiązuje system prawny typu kontynentalnego. | System prawny Polski – w Polsce obowiązuje system prawny typu kontynentalnego. Duży wpływ na jego kształt miało prawo niemieckie i francuskie. == Źródła polskiego prawa == Zgodnie z artykułem 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: * Konstytucja * ustawy * ratyfikowane umowy międzynarodowe * rozporządzenia * akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły). Ponadto do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza się ustawy o zmianie Konstytucji, rozporządzenia z mocą ustawy wydane na podstawie art. 234 Konstytucji i inne nieuchylone akty prawne o mocy ustawy. Dotyczy to obowiązujących rozporządzeń Prezydenta RP z mocą ustawy wydanych w okresie II Rzeczypospolitej i dekretów wydanych w okresie tzw. Polski Ludowej. Obok źródeł prawa powszechnie obowiązującego, wyróżnia się | 23 | 78 |
mrc_818 | gdzie żyje pstrąg? | Pstrągi występują zwykle w zimnych, przejrzystych strumieniach i jeziorach. Naturalny obszar ich występowania obejmuje półkulę północną: Europę, Azję Północną oraz Amerykę Północną. | m. "fario") – słodkowodna odmiana troci atlantyckiej ("S. t. trutta"), * pstrąg tęczowy ("Oncorhynchus mykiss") – gatunek obejmujący formę wędrowną (katadromiczną) i słodkowodną, * pstrąg źródlany ("Salvelinus fontinalis") – gatunek słodkowodny. Pstrągi występują zwykle w zimnych, przejrzystych strumieniach i jeziorach. Naturalny obszar ich występowania obejmuje półkulę północną: Europę, Azję Północną oraz Amerykę Północną. Kilka gatunków zostało sztucznie wprowadzonych do wielu krajów świata, w tym do Australii i Nowej Zelandii, gdzie często wypierają rodzime gatunki ryb. Odizolowane populacje często tak bardzo różnią się kształtem i ubarwieniem, że opisano je jako odrębne gatunki, jednak badania genetyczne wykazują, że liczba gatunków jest znacznie mniejsza niż wynikałoby to z różnic morfologicznych. Pstrąg tęczowy jest gatunkiem najbardziej udomowionym przez człowieka i najczęściej hodowanym w celach | 246 | 427 |
mrc_819 | czym jest spowodowana inflacja? | nadmierne zwiększanie podaży pieniądza poprzez jego emisję przez bank centralny lub kreację w bankach komercyjnych | 2,5% w przeciągu dekady spowoduje wzrost poziomu cen do 1,025^10 = 1,28, czyli o 28%. == Przyczyny inflacji == * nadmierne zwiększanie podaży pieniądza poprzez jego emisję przez bank centralny lub kreację w bankach komercyjnychBank centralny może wpływać na działalność kredytową banków komercyjnych, sterując popytem na pieniądz i jego podażą, poprzez: * prowadzenie operacji otwartego rynku * ustalanie stóp procentowych, które będą obowiązywały przy zadłużaniu się banków komercyjnych w banku centralnym (np. stopa redyskontowa) * regulację poziomu rezerw obowiązkowych (tzn. środków w postaci gotówki lub innych płynnych papierów wartościowych zdeponowanych w banku centralnym). * niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży * wzrost zagregowanego popytu w gospodarce * niezrównoważony budżet państwa (wydatki | 113 | 227 |
mrc_820 | kiedy zmarł papież jan paweł ii? | 2 kwietnia 2005 | Jan Paweł II (, , właśc. ; ur. 18 maja 1920 w Wadowicach, zm. 2 kwietnia 2005 w Watykanie) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy krakowski (1958–1964), a następnie arcybiskup metropolita krakowski (1964–1978), kardynał prezbiter (1967–1978), zastępca Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski (1969–1978), 264. papież i 6. Suweren Państwa Watykańskiego w latach 1978–2005. Święty Kościoła katolickiego. Poeta i poliglota, a także aktor niezawodowy, dramaturg i pedagog. Filozof historii, fenomenolog, mistyk i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego. 16 października 1978 został wybrany na papieża przez drugie zgromadzenie kardynałów, po śmierci Jana Pawła I, który zmarł po trzydziestu trzech dniach pontyfikatu. Przyjął imiona Jan Paweł dla uhonorowania swojego poprzednika. Jego wybór na Stolicę Piotrową miał szczególny wpływ na wydarzenia w Europie Wschodniej i w Azji | 62 | 77 |
mrc_821 | kim był dymitr samozwaniec? | car Rosji, rzekomo cudownie ocalały carewicz Dymitr (syn Iwana IV Groźnego). | Dymitr Samozwaniec I, (ur. ok. 1581, zm. ) – car Rosji, rzekomo cudownie ocalały carewicz Dymitr (syn Iwana IV Groźnego). == Kwestia pochodzenia == Pochodzenie i prawdziwe imię nie są dokładnie znane; pewne prawdopodobieństwo ma wersja, iż Samozwańcem był zbiegły mnich Monasteru Czudowskiego w Moskwie Grigorij „Griszka” Otriepjew (Григорий „Гришка” Отрепьев), imię świeckie – Jurij Bogdanowicz Otrepiew. Niepewna tożsamość Samozwańca sprawia, iż fakty biograficzne do momentu znalezienia się w Polsce są sprzeczne i często kolidują ze sobą. Historyk Siergiej Płatonow (1860–1933) utrzymywał, że „Nie sposób uznać, iż samozwaniec był Otrepiewem; nie sposób również twierdzić, iż Otrepiew nie mógł nim być: prawda jest na razie nieznana”. Prawdopodobnie Otrepiew był prawosławnym mnichem w latach 1601–1602; w lutym tego roku uciekł za granicę. | 45 | 121 |
mrc_822 | kiedy była bitwa warszawska? | Bitwa Warszawska – operacja wojskowa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku | Bitwa Warszawska – operacja wojskowa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku pomiędzy nacierającą na Warszawę i na północny zachód od niej Armią Czerwoną a Wojskiem Polskim, zgrupowanym nad Wisłą i Wieprzem, decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. Znalazłszy się w krytycznej sytuacji, u progu spodziewanej przez wielu klęski, oddziały Wojska Polskiego zdołały odepchnąć i pokonać nacierające wojska Frontu Zachodniego Armii Czerwonej, dowodzone przez Michaiła Tuchaczewskiego. Zwycięstwo strony polskiej w bitwie radykalnie zmieniło przebieg wojny, pozwoliło zachować niepodległość odradzającej się Rzeczypospolitej, a także przekreśliło radzieckie plany ustanowienia w Polsce republiki sowieckiej, ofensywy na Europę Zachodnią oraz plany wywołania międzynarodowej rewolucji. Kluczową rolę odegrała kontrofensywa Wojska Polskiego na lewe skrzydło nacierającej na Warszawę i na północ od niej Armii Czerwonej. Plan bitwy został | 0 | 79 |
mrc_823 | na jakim stadionie gra barcelona? | Camp Nou | Camp Nou (nazwa ze względów marketingowych - Spotify Camp Nou. W sezonie 1998/99 UEFA przyznała Camp Nou 5 gwiazdek, jako że arena spełniała najwyższe standardy konstrukcyjne. W 2010 r., ze względu na nowe regulacje UEFA, stadion otrzymał "Kategorię 4". Na jego trybunach widoczna jest dewiza klubu, Més que un club. Na stadionie rozgrywane są także mecze reprezentacji Katalonii w piłce nożnej, a niegdyś na murawie obiektu występowała reprezentacja Hiszpanii. == Kompleks == FC Barcelona jest właścicielem dwóch kompleksów sportowych. Camp Nou położony jest w jednym z nich, wraz z: * Palau Blaugrana – halą, w której swoje mecze rozgrywały: ** FC Barcelona Bàsquet – sekcja koszykówki, ** FC Barcelona Handbol – sekcja piłki ręcznej, ** FC Barcelona Sorli Discau – | 0 | 8 |
mrc_824 | kto skomponował hymn niemiec? | Joseph Haydn | Das Deutschlandlied (pol. Pieśń Niemiec), nazywany także jako Das Lied der Deutschen (pol. Pieśń Niemców) – pieśń będąca hymnem państwowym Republiki Weimarskiej (1918–1933), III Rzeszy (1933–1945), Republiki Federalnej Niemiec (od r. 1952). == Historia == Autorem tekstu był niemiecki poeta, językoznawca i historyk literatury August Heinrich Hoffmann von Fallersleben. Pieśń powstała w 1841 na wyspie Helgoland. Składała się z trzech zwrotek, z których pierwsza zaczynała się od słów "Deutschland, Deutschland über alles". Zapożyczono melodię z ówczesnego hymnu austriackiego "Kaiserlied", którą skomponował Joseph Haydn. Pieśń ta pisana była w czasie rozbicia Niemiec i pierwsza zwrotka wzywała do porzucenia partykularyzmów w dążeniu do jedności. W 1922 za hymn oficjalnie uznał ją pierwszy prezydent Republiki Weimarskiej, Friedrich Ebert – wcześniej, w czasach Cesarstwa | 609 | 621 |
mrc_825 | w jakim czasie rozmnazaja sie pluskwy? | Samica pluskwy domowej składa około 250-500 jaj. Okres rozwoju od jaja do dojrzałej pluskwy w temperaturze pokojowej trwa około 1-2 miesiące. | i purpurowy od krwi, którą się odżywia. === Czułki === Dzięki wrażliwym czułkom owad łatwo wykrywa zapach lub ciepło ciała ofiary. == Zachowanie == Samica pluskwy domowej składa około 250-500 jaj. Okres rozwoju od jaja do dojrzałej pluskwy w temperaturze pokojowej trwa około 1-2 miesiące. Pluskwy pobierają krew co kilka dni, ale w przypadku braku żywiciela mogą przeżyć kilka miesięcy. Pluskwy potrafią także poddać się hibernacji, gdy przez okres dłuższy niż 3 miesiące nie mogą znaleźć żywiciela. == Środowisko == Owady żyją w środowisku ludzkim. Najczęściej można je spotkać w spojeniach łóżek, tapczanów, w szczelinach ścian, pod ramami obrazów, na wyściełanych częściach mebli, zasłonach i żaluzjach. == Wykrywanie i zwalczanie == Pluskwa w dolnej partii ciała ma gruczoł, który produkuje | 148 | 289 |
mrc_826 | kto wyreżyserował film dziewczyny z dubaju? | Marii Sadowskiej | Dziewczyny z Dubaju, ang. Girls to Buy – dramat erotyczno-sensacyjny z 2021 w reżyserii Marii Sadowskiej, ekranizacja książki Piotra Krysiaka o tym samym tytule. Inspiracją do powstania filmu była tzw. afera dubajska. Film miał premierę 26 listopada 2021. W pierwszy weekend po premierze obejrzało go 278 tys. 893 widzów, co było najlepszym wynikiem polskiego filmu w 2021. 4 stycznia 2022 poinformowano, że film obejrzało w kinach ponad 1 mln osób; ostatecznie był najczęściej oglądaną polską produkcją w kinach w 2021, za co został nagrodzony Bursztynowymi Lwami podczas 47. FPFF w Gdyni. == Obsada == * Paulina Gałązka-Sandemo jako Emi * Katarzyna Figura jako Dorota Kinia * Katarzyna Sawczuk jako Marianna Kinia, córka Doroty * Olga Kalicka jako Kamila * Giulio | 88 | 104 |
mrc_827 | dlaczego mustafa zginął? | Wojsko Mustafy miało egzekucję za niesprawiedliwą, ponieważ uważali, że jej powodem były polityczne machinacje Roksolany i Rüstema Paszy. | śmierci księcia, janczarowie i anatolijscy żołnierze oprotestowali decyzję Sulejmana. Wojsko Mustafy miało egzekucję za niesprawiedliwą, ponieważ uważali, że jej powodem były polityczne machinacje Roksolany i Rüstema Paszy. Janczarzy popierali Mustafę ze względu na osmańskie tradycje związane z sukcesją tronu, a także jego sukcesy jako dowódcy wojskowego. Po protestach armii Sulejman pozbawił Rüstema stanowiska wielkiego wezyra i odesłał go do Stambułu. Sulejman nakazał pochowanie Mustafy z państwowymi honorami w Stambule. Po tygodniowym wystawieniu zwłok w świątyni Hagia Sophia, Mustafa został pochowany w wielkim mauzoleum w Bursie. Egzekucja Mustafy wywołała niepokoje w Anatolii, a szczególnie w Amasyi, ponieważ widziano w nim następcę sułtana. Ludzie byli wściekli na Rüstema i innych, którzy byli oskarżani o udział w spisku mającym na celu pozbawienie życia | 86 | 223 |
mrc_828 | kiedy powstał film wielka woda? | Wielka woda – polski serial katastroficzny z 2022 roku | Wielka woda – polski serial katastroficzny z 2022 roku w reżyserii Jana Holoubka i Bartłomieja Ignaciuka na podstawie scenariusza Kaspra Bajona i Kingi Krzemińskiej, wyprodukowany przez Netflix i Telemark. Pomysłodawczynią i producentką serialu jest Anna Kępińska. Serial został udostępniony na platformie Netflix 5 października 2022. == Opis fabuły == Akcja serialu rozgrywa się w lipcu 1997 roku, kiedy to do Wrocławia zbliża się wielka fala powodziowa. Produkcja jest inspirowana powodzią tysiąclecia z 1997 roku, która dotknęła zarówno stolicę Dolnego Śląska, jak i okolice. Hydrolog Jaśmina Tremer powraca po latach do Wrocławia, aby brać udział w pracach sztabu kryzysowego. Na miejscu współpracuje z przyjacielem z dawnych lat, wicewojewodą Jakubem Marczakiem. Bohaterowie w obliczu niebezpieczeństwa muszą zmierzyć się z niekompetencją urzędników, a | 0 | 54 |
mrc_829 | gdzie leży kostaryka mapa? | Kostaryka jest niewielkim państwem leżącym w Ameryce Środkowej, na przesmyku środkowoamerykańskim, między Oceanem Spokojnym na południowym zachodzie i Morzem Karaibskim na północnym wschodzie. | Kostaryka jest niewielkim państwem leżącym w Ameryce Środkowej, na przesmyku środkowoamerykańskim, między Oceanem Spokojnym na południowym zachodzie i Morzem Karaibskim na północnym wschodzie. Ten górzysto-wyżynny kraj dostał się pod panowanie Hiszpanii w 1502 roku i cechuje się tropikalnym klimatem. == Powierzchnia, skrajne punkty i granice == Powierzchnia – 51 100 km², co odpowiada 1/6 powierzchni Polski Skrajne punkty: * północny 11°16'N, * południowy 8°00'N, * zachodni 85°40'W, * wschodni 81°35'W. Kraj o podłużnym konturze ciągnie się z północnego zachodu na południowy wschód na długości ponad 300 km i jest szeroki na około 150 km. Kostaryka graniczy z następującymi państwami: * Nikaragua – 309 km * Panama – 330 km Linia brzegowa – 1290 km Zachodnia część linii brzegowej jest dobrze | 0 | 192 |
mrc_830 | jaką wysokość ma kasprowy wierch? | 1987 m | Kasprowy Wierch (; dawniej Kasprowa Czuba, Stawiańska Czuba, Goryczkowiańska Czuba) – szczyt w Tatrach Zachodnich o wysokości 1987 m. == Topografia == Kasprowy Wierch położony jest w grani głównej Tatr i znajduje się zarazem na granicy polsko-słowackiej. Szczyt góruje nad trzema dolinami walnymi: Doliną Bystrej i Doliną Suchej Wody Gąsienicowej po stronie polskiej oraz Doliną Cichą po stronie słowackiej. Jest zwornikiem dla 4 grani: * grań południowo-wschodnia. Jest to odcinek grani głównej. Sąsiednim w niej szczytem jest Beskid (2012 m), oddzielony Suchą Przełęczą (1950 m), * grań zachodnia, odcinek grani głównej. Sąsiednim szczytem jest Pośredni Goryczkowy Wierch (1874 m), oddzielony Przełęczą nad Zakosy (1816 m). * grań północna biegnąca poprzez Suchą Czubę i Myślenickie Turnie. Oddziela ona dwie odnogi Doliny | 126 | 132 |
mrc_831 | ile miała dzieci królowa elżbieta? | czworo dzieci: Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda. | służąc w Pomocniczej Służbie Terytorialnej. W listopadzie 1947 roku poślubiła Filipa Mountbattena, byłego księcia Grecji i Danii, a ich małżeństwo trwało 73 lata, aż do jego śmierci w kwietniu 2021 roku. Mieli czworo dzieci: Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda. Kiedy w lutym 1952 roku zmarł jej ojciec, Elżbieta – wówczas 25-letnia – została królową siedmiu niezależnych krajów Wspólnoty: Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Pakistanu i Cejlonu (znanego dziś jako Sri Lanka), a także i pozostałą głową Królestw Wspólnoty. Elżbieta panowała jako monarcha konstytucyjna w czasie wielkich zmian politycznych, takich jak konflikt w Irlandii Północnej, decentralizacja w Wielkiej Brytanii, dekolonizacja Afryki oraz przystąpienie Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich i wystąpienie z Unii Europejskiej. Liczba jej królestw zmieniała się w | 210 | 258 |
mrc_832 | w jakim mieście rozgrywa się akcja chłopcy z placu broni? | w Budapeszcie | w Budapeszcie, stolicy Węgier. Oś fabuły stanowią walki o plac pomiędzy dwiema grupami chłopców. Grupa broniąca swego prawa do placu to "Chłopcy z Placu Broni" (w oryginale i innych językach nosi tytuł "Chłopcy z ulicy Pawła"), natomiast ich przeciwnicy, chcący zająć teren, by grać na nim w palanta, to "Czerwone Koszule" (w pierwszej wersji polskiego tłumaczenia nazwa grupy, wywodząca się od nazwy uczestników wyprawy Giuseppe Garibaldiego na Sycylię, brzmiała błędnie "Czerwonoskórzy"). Przywódcą pierwszej grupy jest Janosz Boka, zaś jej najmniej poważanym członkiem i zarazem jedynym szeregowcem jest Ernest Nemeczek (główny bohater książki); przywódcą drugiej jest Feri Acz, a członkami m.in. Sebenicz, bracia Pastorowie i Wendauer. Powieść przedstawia serię heroicznych wyczynów Ernesta Nemeczka, w wyniku których choruje – najpierw przeziębia się | 0 | 13 |
mrc_833 | gdzie jest organizowany tomorrowland? | w miejscowości Boom, niedaleko Antwerpii w Belgii. | Tomorrowland – festiwal muzyki elektronicznej organizowany przez Q-Dance, ID&T oraz Media Enterprise. Odbywa się co roku, w ostatni weekend (lub ostatnie dwa weekendy) lipca, w miejscowości Boom, niedaleko Antwerpii w Belgii. Jest jednym z największych i najbardziej znanych festiwali muzycznych na świecie, bilety na niego wyprzedają się w całości w kilka minut. | 175 | 225 |
mrc_834 | w jakiej gminie rośnie dąb bartek? | na terenie leśnictwa Bartków (nadleśnictwo Zagnańsk) | Dąb Bartek – jeden z najstarszych w Polsce dębów, od 1954 roku chroniony prawem jako pomnik przyrody, rosnący na terenie leśnictwa Bartków (nadleśnictwo Zagnańsk), przy drodze wojewódzkiej nr 750 z Zagnańska do Samsonowa, w województwie świętokrzyskim. == Wiek i rozmiary == W okresie międzywojennym wiek dębu oceniano nawet na 1200 lat. Cezary Pacyniak w publikacji z 1992 roku "Najstarsze drzewa w Polsce" podał wyniki swoich badań, według których wiek Bartka wynosił wówczas 654 lata (według tego pomiaru w roku dąb miałby ). Zgodnie z pomiarami wykonanymi w 2013 roku drzewo ma 28,5 metra wysokości – wcześniejsze źródła podawały 30 metrów. Według danych z nadleśnictwa Zagnańsk obwód pnia na wysokości 1,30 m wynosi 9,85 m, a przy ziemi 13,4 m, rozpiętość | 110 | 162 |
mrc_835 | co to skrótowiec? | słowo utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej słów. | Skrótowiec, akronim ( "ákros" „skrajny” + "ónoma" „imię, nazwa”) – słowo utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej słów. Istnieje także niewielka grupa skrótowców powstałych ze skrócenia jednego słowa. W ujęciu słowotwórczym skrótowce to specyficzna klasa derywatów (wyrazów pochodnych). Derywaty te funkcjonują zarówno w języku mówionym, jak i w postaci pisanej, co odróżnia je od skrótów właściwych, będących jedynie konwencjonalnym sposobem zapisu wyrazów. Skrótowce bywają popularnie utożsamiane ze skrótami, choć według terminologii językoznawczej pojęcia te nie są tożsame. Akronimy bywają traktowane jako specyficzny rodzaj skrótów. Skrótowce wykazują często właściwości odmienne od reszty słownictwa; wiele z nich ma na przykład akcent oksytoniczny (akcent końcowy, na ostatniej sylabie), np. AWS (Akcja Wyborcza Solidarność) /awues/, BBC (British Broadcasting Corporation) /bibis-i/. | 67 | 150 |
mrc_836 | ilu zawodników występuje na boisku pełnowymiarowym w piłce nożnej? | Pełny skład drużyny liczy 11 zawodników, w tym bramkarz. | od 410 do . Przy rozpoczęciu zawodów ciśnienie powietrza we wnętrzu piłki musi wynosić od 0,6 do 1,1 atmosfery. Pełny skład drużyny liczy 11 zawodników, w tym bramkarz. Drużyna może również wyznaczyć maksymalnie do 7 zawodników rezerwowych (w rozgrywkach międzynarodowych rangi mistrzowskiej do 12). Personalia wszystkich zawodników muszą być wpisane do sprawozdania sędziowskiego, które musi być dostarczone do sędziego przed rozpoczęciem zawodów. W trakcie spotkania drużyna może dokonywać wymian zawodników, których liczba zależy od regulaminu danych rozgrywek. Zawodnik wymieniony zazwyczaj nie może znaleźć się ponownie na placu gry. Zawodnicy jednej drużyny (poza bramkarzem) noszą w trakcie zawodów taki sam ubiór, który odróżnia ich od zawodników drużyny przeciwnej. Obowiązkowy ubiór zawodnika składa się z koszulki, spodenek, getrów piłkarskich oraz butów. Każdy | 112 | 168 |
mrc_837 | kim są metysi? | Metys – osoba, której jeden z rodziców jest Indianinem lub Indianką, a drugim biała kobieta lub mężczyzna. | Metys – osoba, której jeden z rodziców jest Indianinem lub Indianką, a drugim biała kobieta lub mężczyzna. W polskiej nomenklaturze za Metysa uważa się zwykle osobę mającą część indiańskiej krwi, bez względu na pochodzenie indiańskiego przodka, przynależność państwową czy narodową. Mówi się więc o Metysach kanadyjskich, amerykańskich czy meksykańskich. Niekiedy też nazwy Metys używa się w stosunku do mieszańców ludności białej z innymi przedstawicielami odmiany żółtej, np. pierwotnymi mieszkańcami Madagaskaru. Współcześnie w języku angielskim istnieje określenie Métis (z francuskiego, wymawiane [metiˈ]), zarezerwowane wyłącznie dla osób o pochodzeniu mieszanym zamieszkujących Kanadę. Samo słowo Metys pochodzi z francuskiego "Métis". Może być także wywiedzione z hiszpańskiego "mestizo". W obu językach słowa te zawierają łaciński pierwiastek "mixtus" – mieszany. Metysi stanowią większość mieszkańców Ameryki | 0 | 106 |
mrc_838 | jaki język jest najbliższy polskiemu? | Spośród głównych języków słowiańskich wykazuje najbliższe pokrewieństwo ze słowackim i czeskim | zachodniej i jest drugim językiem słowiańskim pod względem liczby użytkowników. Do zapisu języka polskiego służy alfabet łaciński, wzbogacony o dodatkowe znaki diakrytyczne. Wywodzi się z języka praindoeuropejskiego za pośrednictwem prasłowiańskiego. Spośród głównych języków słowiańskich wykazuje najbliższe pokrewieństwo ze słowackim i czeskim, ale dzieli również wiele cech z językiem ukraińskim ze względu na długotrwałe kontakty obu języków. Na język polski duży wpływ wywarły także języki germańskie, zwłaszcza niemiecki i jidysz oraz italskie, takie jak łacina i francuski, które rzutowały na polską leksykę i gramatykę. Historycznie polszczyzna była istotną lingua franca w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, o znaczeniu akademickim i dyplomatycznym. Współcześnie dominuje na terenie Polski, kraju stosunkowo jednolitego pod względem językowym, używany jest w krajach ościennych z polską ludnością autochtoniczną stanowiącą mniejszość | 251 | 345 |
mrc_839 | w jakiej wadze walczy gamrot? | w wadze lekkiej | Bilman uderzył Parke’a. W rezultacie Gamrot został ukarany zabraniem mu 30% gaży, a Bilman otrzymał dwuletni zakaz wstępu na gale KSW. 3 marca 2018 roku na gali "KSW 42: Khalidov vs. Narkun", Gamrot pokonał Grzegorza Szulakowskiego przez poddanie (americane) w czwartej rundzie, broniąc mistrzostwa KSW w wadze lekkiej. 1 grudnia 2018 na gali "KSW 46" zawalczył o drugi pas, tym razem kategorii piórkowej, ze specjalistą od poddań Kleberem Koike Erbstem, gdzie po pięciorundowej dominacji zwyciężył pojedynek, zdobywając drugą koronę organizacji. 17 maja 2019 w filmie na kanale Borysa Mańkowskiego na serwisie YouTube ogłosił, że zwakował swoje dwa pasy i nie przedłużył kontraktu z federacją KSW. 6 marca 2020 roku federacja KSW poinformowała o powrocie Gamrota do organizacji. Podwójny mistrz KSW | 303 | 318 |
mrc_840 | gdzie znaleziono szczątki dinozaurów? | Fragment kości, obecnie zidentyfikowany jako część kości udowej megalozaura, wydobyto z kopalni wapienia w Cornwell w okolicy Chipping Norton w Oxfordshire w Anglii w 1676. | o odkryciu kości smoków w Wucheng w prowincji Syczuan. Wieśniacy w centralnych Chinach długo wykorzystywali odsłonięte skamieniałe „kości smoków” w medycynie tradycyjnej, do dziś kontynuują te praktyki. W Europie ogólnie uważano skamieniałości dinozaurów za szczątki gigantów i innych stworzeń zabitych przez potop. Opisy naukowe znalezisk uznanych później za kości dinozaurów pojawiają się po raz pierwszy w siedemnastowiecznej Anglii. Fragment kości, obecnie zidentyfikowany jako część kości udowej megalozaura, wydobyto z kopalni wapienia w Cornwell w okolicy Chipping Norton w Oxfordshire w Anglii w 1676. Wysłano go Robertowi Plotowi, profesorowi chemii na Uniwersytecie Oksfordzkim i pierwszemu kustoszowi Ashmolean Museum, który opublikował opis znaleziska w "Natural History of Oxfordshire" w 1677. Poprawnie określił on je jako dystalny koniec kości udowej dużego zwierzęcia, stwierdził | 437 | 609 |
mrc_841 | kiedy powstała partia po? | 24 stycznia 2001 (jako | Platforma Obywatelska (PO) – polska partia polityczna, założona (początkowo jako stowarzyszenie) 24 stycznia 2001 (jako partia pod nazwą "Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej" zarejestrowana 5 marca 2002). Skupia osoby głównie o poglądach socjalliberalnych, chrześcijańsko-demokratycznych i liberalno-konserwatywnych (był to główny nurt w początkowych latach istnienia formacji). W początkowym okresie istnienia ugrupowanie prezentowało liberalne poglądy gospodarcze i konserwatywne stanowisko w sprawach światopoglądowych, w późniejszym okresie stopniowo przesuwając się w lewo. Według badań w początkowych latach PO popierał głównie elektorat prawicowy i centrowy, zaś lewicowy w znikomym stopniu. W drugiej połowie lat 2000. elektorat lewicowy zaczął niewiele ustępować centrowemu i prawicowemu. W drugiej dekadzie XXI wieku PO stała się partią popieraną w dominującym stopniu przez elektorat centrowy i lewicowy, zaś przez prawicowy w niewielkim | 97 | 119 |
mrc_842 | jak powstało chrześcijaństwo? | Chrześcijaństwo powstało w I połowie I wieku w rzymskiej prowincji Judei wśród wyznawców judaizmu, jako wynik działalności Jezusa z Nazaretu. | Historia chrześcijaństwa – okres historii obejmujący czas od narodzin Jezusa Chrystusa (początek rozwoju religii chrześcijańskiej) aż do dziś. Badaniem tego okresu w sposób naukowy zajmuje się Historia Kościoła jako gałąź teologii. == Początki chrześcijaństwa == Chrześcijaństwo powstało w I połowie I wieku w rzymskiej prowincji Judei wśród wyznawców judaizmu, jako wynik działalności Jezusa z Nazaretu. Skazany na śmierć (przed 36 r. n.e.) przez rzymskiego namiestnika Judei Poncjusza Piłata umarł w Jerozolimie według tradycji 14 dnia Nisan . Część uczniów Jezusa – pod wpływem opisanego w Nowym Testamencie doświadczenia osobistego kontaktu z cudownie powstałym z martwych Jezusem – zaczęła oczekiwać jego ponownego przyjścia i obiecanego udziału w zbawieniu. Zmartwychwstanie było od początku centralną tezą wiary chrześcijańskiej i motywem działania pierwszych chrześcijan. | 263 | 404 |
mrc_843 | co to jest rozgraniczenie? | postępowanie przed organami państwowymi mające na celu ustalenie granic nieruchomości, gdy stały się sporne i nie można stwierdzić stanu prawnego. | Rozgraniczanie nieruchomości (również jako "rozgraniczenie nieruchomości", "rozgraniczenie gruntów", właśc. "postępowanie rozgraniczeniowe") – postępowanie przed organami państwowymi mające na celu ustalenie granic nieruchomości, gdy stały się sporne i nie można stwierdzić stanu prawnego. Szczegółowe zasady rozgraniczania zawarte są w art. 152 i 153 Kodeksu cywilnego, art. 29-39 Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz w rozporządzeniu Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 14 kwietnia 1999 roku w sprawie rozgraniczania nieruchomości. Rozgraniczenie polega na ustaleniu przebiegu granicy nieruchomości (z natury rzeczy może chodzić tylko o nieruchomości gruntowe), czyli na ustaleniu, jak daleko sięga prawo własności przysługujące właścicielowi danej nieruchomości. Nie służy natomiast doprowadzeniu nieruchomości do określonej powierzchni – ta wielkość ma tylko marginalne znaczenie. W wyniku postępowania o rozgraniczenie | 143 | 289 |
mrc_844 | kto rzadzil w polsce w 2007? | Po wyborach PO zawarła koalicję z Polskim Stronnictwem Ludowym. Premierem został przewodniczący PO Donald Tusk. | Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku – wybory do Sejmu i Senatu zostały przeprowadzone w dniu 21 października 2007, w związku z podjęciem przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji "Uchwały z dnia 7 września 2007 r. w sprawie skrócenia kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej" i wydanym w jej następstwie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej postanowienia. Wybory te zakończyły się zwycięstwem Platformy Obywatelskiej. W wyniku wyborów do Sejmu weszły 4 komitety wyborcze oraz poseł Mniejszości Niemieckiej, natomiast do Senatu weszli kandydaci PO i PiS oraz kandydat niezależny Włodzimierz Cimoszewicz (członek SLD). Po wyborach PO zawarła koalicję z Polskim Stronnictwem Ludowym. Premierem został przewodniczący PO Donald Tusk. Stanowisko wicepremiera i ministra gospodarki przypadło Waldemarowi Pawlakowi (prezesowi PSL). == Termin wyborów == Zgodnie z | 635 | 746 |
mrc_845 | w jakich latach panował zygmunt stary? | od 1507 do 1548 roku | Zygmunt I Stary (ur. 1 stycznia 1467 w Kozienicach, zm. 1 kwietnia 1548 w Krakowie) – od roku 1506 wielki książę litewski, od 1507 do 1548 roku król Polski. Był przedostatnim z dynastii Jagiellonów. Na tronie polskim zasiadł po śmierci swego brata Aleksandra Jagiellończyka. Był przedostatnim z sześciu synów Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, ojcem m.in. Zygmunta II Augusta. Dwukrotnie żonaty: z Barbarą Zápolyą (1512), a po jej śmierci z Boną z rodu Sforzów (1518). == Elekcja i koronacja == Po śmierci króla Aleksandra Jagiellończyka Zygmunt udał się do Wilna, gdzie wbrew postanowieniom unii mielnickiej z 1501 roku, która zakładała wspólną elekcję polsko-litewską, został przez litewską radę wielkoksiążęcą 13 września 1506 roku obrany i 20 października 1506 roku wyniesiony | 123 | 143 |
mrc_846 | w którym roku został powalony dąb jagiełły? | Drzewo zostało zwalone przez wichurę 2 listopada 1974 roku. | Dąb Jagiełły – martwy dąb w Puszczy Białowieskiej. == Opis == Według legendy, pod tym dębem miał przesiadywać Władysław II Jagiełło przed łowami zorganizowanymi przed wyprawą grunwaldzką. Drzewo zostało zwalone przez wichurę 2 listopada 1974 roku. Faktycznie nie miało więcej niż 450 lat (obwód na wys. 130 cm od podstawy 550 cm, wysokość 39 m). Jak na dąb rosnący w Puszczy Białowieskiej miał duże konary i sporą koronę. Kilka lat przed wywróceniem się Dąb Jagiełły stracił konar 29-metrowej długości. Obecnie można oglądać w Białowieskim Parku Narodowym jego rozkładający się pień. Twórcą legendy Dębu Jagiełły był Jan Jerzy Karpiński. Sprawiła ona, że tysiące turystów zostało odciągniętych od centrum Białowieży i zgodnie z zamysłem autora zaczęło podziwiać piękno ostępów puszczy. Z żołędzi | 188 | 247 |
mrc_847 | jaką działalność prowadził martin luther king? | na rzecz równouprawnienia Afroamerykanów i zniesienia dyskryminacji rasowej | Martin Luther King Jr. (ur. 15 stycznia 1929 w Atlancie, zm. 4 kwietnia 1968 w Memphis) – amerykański pastor baptystyczny, lider ruchu praw obywatelskich, działacz na rzecz równouprawnienia Afroamerykanów i zniesienia dyskryminacji rasowej, laureat pokojowej Nagrody Nobla z roku 1964, człowiek roku 1963 magazynu „Time”. Zamordowany 4 kwietnia 1968 roku przez przeciwników politycznych. == Młodość i edukacja == Urodził się 15 stycznia 1929 roku w Atlancie jako syn Martina Luthera Kinga seniora i Alberty Williams (córki pastora). Miał dwoje rodzeństwa: starszą siostrę Willie Christine i młodszego brata Alfreda Daniela Williamsa. Po śmierci teścia w 1931 roku King senior przejął po nim zbór. Trzy lata później odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej, a po powrocie zmienił imiona swoje i starszego syna na | 164 | 239 |
mrc_848 | co to rozwinięcie dziesiętne? | Rozwinięcie dziesiętne – sposób przedstawiania liczb rzeczywistych w postaci ułamka dziesiętnego lub ułamka dziesiętnego nieskończonego. | Rozwinięcie dziesiętne – sposób przedstawiania liczb rzeczywistych w postaci ułamka dziesiętnego lub ułamka dziesiętnego nieskończonego. Kategoria:Arytmetyka Kategoria:Liczby | 0 | 136 |
mrc_849 | co oznacza pojęcie antropogeneza? | filogeneza człowieka, czyli pochodzenie, droga rozwojowa i procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania anatomicznie nowoczesnego człowieka rozumnego ("Homo sapiens"), wyjaśniane na gruncie teorii ewolucji w oparciu o osiągnięcia antropologii, filogenetyki molekularnej i antropolingwistyki. | Antropogeneza (gr. "ánthrōpos" – człowiek, "génesis" – pochodzenie) – filogeneza człowieka, czyli pochodzenie, droga rozwojowa i procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania anatomicznie nowoczesnego człowieka rozumnego ("Homo sapiens"), wyjaśniane na gruncie teorii ewolucji w oparciu o osiągnięcia antropologii, filogenetyki molekularnej i antropolingwistyki. Jedną z proponowanych hipotez jest ta autorstwa polskich naukowców, Konrada Fiałkowskiego i Tadeusza Bielickiego, dotycząca powstania mózgu ludzkiego dzięki wcześniejszej adaptacji mózgu hominidów do warunków stepowiejącego środowiska tropikalnej sawanny Afryki Wschodniej (późny pliocen – wczesny i środkowy plejstocen). Warunki klimatyczne i ostra konkurencja z silniejszymi drapieżnikami wymusiły stosowanie specyficznej techniki polowania – metody długotrwałego biegu, nieprzerywanego mimo sygnałów o zagrożeniu organizmu przegrzaniem. Model adaptacji do takich biegów, zachodzącej pod wpływem wyjątkowo silnego nacisku selekcyjnego, został opracowany z wykorzystaniem | 70 | 369 |
mrc_850 | kto porwał mowgliego? | "Bandar-Log | Mowgli zabił Shere Khana który od dawna był poszukiwany przez ludzi za zabijanie bydła i za jego głowę wyznaczono dużą nagrodę usiłuje odebrać od niego jego zwłoki, jednak zostaje odpędzony przez Akelę. To on jest głównym winowajcą tego że Mowgli został wypędzony z wioski, przedstawiając mieszkańcom Mowgliego jako wilkołaka-czarownika. * Rama – przywódca bawołów których pasterzem był Mowgli. Mowgli wraz z Akelą i Szarym Bratem posłużył się Ramą i jego stadem by zabić Shere Khana. Mowgli wpuścił tygrysa w zasadzkę powodując jego śmierć pod kopytami bawołów. * Chil – ścierwnik, zauważył Mowgliego porwanego przez "Bandar-Log" i chcąc mu pomóc zaalarmował o ich miejscu pobytu Bagheerze, Baloo i Kaa. * Hathi – słoń, w powieści zostaje wspomniany dwukrotnie, gdy nas skutek | 618 | 629 |
mrc_851 | ile sezonów ma demon slayer? | 2 | 1 ==== ==== Sezon 2 ==== == Inne == "Demon Slayer: Official Fanbook" został wydany w lipcu 2019 roku i zawiera podstawowe informacje o kilku postaciach z serii. == Odbiór == === Manga === Do lutego 2019 seria została wydrukowana w 3,5 miliona egzemplarzach, ponad 10 milionów na wrzesień 2019, ponad 20 milionów na listopad 2019 oraz ponad 25 milionów na grudzień 2019. Manga była jedną z najlepiej sprzedających się tytułów w 2019 roku. W listopadzie 2019 roku Shūeisha opublikowała informację, że "Kimetsu no Yaiba" była ich drugą najlepiej sprzedającą się mangą w okresie od listopada 2018 do listopada 2019 roku. Sprzedała się ona wówczas w 10,8 miliona egzemplarzach, ustępując tylko mandze One Piece Eiichirō Ody, z 12,7 milionami sprzedanych | 18 | 19 |
mrc_852 | na czym polegał sąd ozyrysa? | W sali ustawiona była waga, na której ważono serce zmarłego (na drugiej szali kładziono pióro – symbol bogini prawdy Maat). | Sąd Ozyrysa – w mitologii egipskiej rytuał, jakiemu musiała poddać się dusza w Sali dwóch Prawd, gdzie zasiadał trybunał Ozyrysa sądzący zmarłego, doprowadzonego na sąd przez Anubisa. W sali ustawiona była waga, na której ważono serce zmarłego (na drugiej szali kładziono pióro – symbol bogini prawdy Maat). Ozyrys z Neftydą, Izydą i 42 asesorami, po wysłuchaniu spowiedzi zmarłego, wydawał wyrok. Jeśli ciężar grzechów przeważył szalę, duszę zabierał potwór Ammit – pół lew, pół hipopotam z głową krokodyla. „Usprawiedliwionego głosem” Ozyrys wprowadzał do raju (Pola Jaru). Według wierzeń starożytnych Egipcjan Sąd Ozyrysa był sądem ostatecznym, od którego nie istniała możliwość apelacji. Koncepcja sądu Ozyrysa zaczyna kształtować się w religii staroegipskiej w początkach Średniego Państwa (XXII–XXI w. p.n.e.), aby ostateczny kształt przybrać | 184 | 307 |
mrc_853 | o czym jest książka przygody tomka sawyera? | powieści, której głównym wątkiem są przygody chłopca w małym miasteczku, Mark Twain ukazuje ówczesne życie (połowa XIX wieku) i obyczajowość. | Przygody Tomka Sawyera (tytuł oryginalny: "The Adventures of Tom Sawyer") – powieść dla młodzieży amerykańskiego pisarza Marka Twaina z 1876 roku; pierwsze polskie wydanie – rok 1901. Akcja całej powieści toczy się w miasteczku St. Petersburg (pierwowzorem powieściowego miasta jest Hannibal) nad rzeką Missisipi i najbliższej okolicy. Tomek jest sierotą, opiekuje się nim ciotka Polly. W domu mieszka z ciotką, młodszym przyrodnim bratem Sidem i kuzynką Mary. W powieści, której głównym wątkiem są przygody chłopca w małym miasteczku, Mark Twain ukazuje ówczesne życie (połowa XIX wieku) i obyczajowość. Kontynuacjami "Przygód Tomka Sawyera" są: * "Przygody Hucka Finna" (1884) * "Tomek Sawyer za granicą" (1894) * "Tomek Sawyer detektywem" (1896) Mark Twain nie dokończył kilku planowanych powieści o przygodach Tomka. Były | 463 | 604 |
mrc_854 | kto założył biedronkę w polsce? | Założycielem sieci sklepów detalicznych Biedronka był przedsiębiorca Mariusz Świtalski | r. JMP zainwestowało w Polsce ponad 8 mld zł. W 2017 sprzedaż Biedronki wzrosła o 10,4% do 11,1 mld euro, co oznacza, że sieć ta kontrolowała jedną piątą rynku handlowego w Polsce. W 2018 osiągnięto poziom sprzedaży 11,69 mld euro, a w 2019 12,62 mld euro. Od 2014 Biedronka systematycznie rozszerza asortyment odchodząc od dotychczasowego modelu biznesowego, tj. sieci dyskontowej. Jest to element strategii firmy ogłoszonej w sierpniu 2011 przez długoletniego prezesa grupy Jerónimo Martins Alexandre Soares dos Santos: „w ciągu najbliższych pięciu lat zniknie różnica pomiędzy supermarketem a dyskontem”. == Historia == Założycielem sieci sklepów detalicznych Biedronka był przedsiębiorca Mariusz Świtalski, właściciel Elektromisu. Pierwszy sklep sieci „Biedronka” otwarto w Poznaniu przy ulicy Newtona 6 kwietnia 1995 roku. W 1997 | 623 | 709 |
mrc_855 | jaką pojemność ma płyta dvd? | Nośniki w zależności od typu mogą pomieścić od 4,38 GiB, czyli 4,7 GB (jednowarstwowe, jednostronne płyty, powszechnie znane jako DVD5) do ponad 17 GB danych (płyty dwuwarstwowe, dwustronne). | obustronnym zapisie. W przeciwieństwie do CD, DVD musi zawierać system plików. System plików stosowany na DVD to UDF, będący rozszerzeniem standardu ISO 9660, który używany jest do zapisu danych na CD. O tytuł następcy formatu DVD walczyły technologie HD DVD i Blu-ray, dyski optyczne o pojemności odpowiednio 15 GB na warstwę i 25 GB na warstwę. Zwycięzcą został format Blu-ray, zaś HD DVD nie przyjęło się na rynku. == Pojemność dysków == Nośniki w zależności od typu mogą pomieścić od 4,38 GiB, czyli 4,7 GB (jednowarstwowe, jednostronne płyty, powszechnie znane jako DVD5) do ponad 17 GB danych (płyty dwuwarstwowe, dwustronne). Płyty mają średnicę 12 cm, natomiast grubość nośnika wynosi 1,2 mm. Najbardziej obrazowo pojemność płyt DVD przedstawia poniższa tabelka: Dodatkowo | 441 | 632 |
mrc_856 | ile ksiąg ewangelii? | Nazwę tę noszą cztery księgi Nowego Testamentu: Ewangelie synoptyczne Mateusza, Marka, Łukasza oraz Ewangelia Jana. | Ewangelia (z gr. , "euangelion", dosł. „dobra nowina”) – w pierwotnym chrześcijaństwie termin ten oznaczał przepowiadanie zbawczego wydarzenia nadejścia Królestwa Bożego i pojawienia się Jezusa z Nazaretu jako oczekiwanego mesjasza. Centralnym tematem był kerygmat o tajemnicy paschalnej, śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa uroczyście wspominanych w liturgii przez Kościół Chrystusa. W drugim, najbardziej rozpowszechnionym dziś znaczeniu "ewangelia", to dzieło pisane mówiące o Jezusie Chrystusie lub jego fragment czytany w trakcie liturgii słowa. Nazwę tę noszą cztery księgi Nowego Testamentu: Ewangelie synoptyczne Mateusza, Marka, Łukasza oraz Ewangelia Jana. Słowo to występowało także w Grece pozabiblijnej, jako dobra wiadomość (Luc.). U Homera zostało użyte w sensie nagrody dla osoby przynoszącej dobrą wieść: „niech mi to będzie "ewangelion"” (εὐαγγέλιον δέ μοι ἔστω). Znane było także | 552 | 667 |
mrc_857 | w jakich miastach mecze euro? | w 11 miastach-gospodarzach | Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020, oficjalnie UEFA Euro 2020 – 16. edycja mistrzostw Europy w piłce nożnej mężczyzn. Turniej rozpoczął się 11 czerwca i trwał do 11 lipca 2021 w 11 miastach-gospodarzach i w 10 państwach. Pierwotnie turniej zaplanowany był w dniach od 12 czerwca 2020 do 12 lipca 2020, w 12 miastach-gospodarzach i w 11 państwach, jednak 17 marca 2020 UEFA podjęła decyzję o przeniesieniu imprezy na rok 2021 w związku z pandemią COVID-19, a 23 kwietnia 2020 podała informację o utrzymaniu obecnej nazwy mistrzostw. 23 kwietnia 2021 ograniczono turniej do 11 miast-gospodarzy w 10 państwach. Status organizatora mistrzostw utraciła Irlandia z Dublinem, z kolei w Hiszpanii – Sewilla zastąpiła zgłoszone wcześniej Bilbao. Tytułu broniła reprezentacja Portugalii, ale | 180 | 206 |
mrc_858 | jakie zadania wykonywali zakonnicy? | Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej. | Zakon rycerski – pierwotnie w Kościele katolickim zakon, w skład którego wchodzili zakonnicy (duchowni) oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy nie przyjmując święceń, godzili się żyć jak zakonnicy (składali śluby czystości i ubóstwa). Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej. Pierwsze zakony rycerskie powstawały na fali krucjat (w Królestwie Jerozolimskim) i pielgrzymek do Ziemi Świętej w XI i XII w. Niektóre zakony rycerskie utworzyły własne państwa – zakon krzyżacki w Prusach i Ziemi Świętej, Zakon Maltański na Rodos i Malcie, Lazaryci w Akce. Obecnie joannici, lazaryci i bożogrobcy są zakonami elitarnymi, przyjmującymi prawie wyłącznie osoby o szlacheckim rodowodzie, i koncentrującymi swoje działania na prowadzeniu szpitali oraz działalności | 239 | 376 |
mrc_859 | kiedy ze święconką? | Wielką Sobotę | Święconka (w niektórych regionach Polski – "święcone"; niem. "österliche Fleischweihe; Fleischweihe zu Ostern; Speisensegnung"; łac. "benedictio agni et carnium in die Sanctae Paschae") – nazwa pokarmów (głównie mięsa, jaj, chrzanu, chleba itd.) święconych w Wielką Sobotę w Kościołach katolickich Polski oraz w innych europejskich krajach. Zestaw potraw wchodzących w skład święconki: * jaja (symbol nowego życia) w postaci kolorowych pisanek, kraszanek; * baranek (dawniej formowany z masła lub ciasta) w specjalnych formach, później cukrowy i z chorągiewką z napisem "Alleluja" lub z czekolady, symbolizujący zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa; * sól kuchenna (która miała chronić przed zepsuciem); * chleb; * wędliny; * chrzan; * miód; * pieprz; * babka wielkanocna (w Polsce – ciasta świąteczne, pascha lub paska, niem. "Osterbrot"; nl. "Paasbrood", | 259 | 272 |
mrc_860 | kim były erynie? | w mitologii greckiej boginie i uosobienia zemsty (kary, gniewu) za wszelką nieprawość oraz wyrzutów sumienia. | Erynie (także Eumenidy; gr. Erinýes, gr. Eumenídes, „życzliwe”, łac. Furiae, Dirae) – w mitologii greckiej boginie i uosobienia zemsty (kary, gniewu) za wszelką nieprawość oraz wyrzutów sumienia. Należały do najstarszych bóstw panteonu greckiego. Zrodziły się ze spadłej na Gaję (Ziemia) krwi wykastrowanego Uranosa (Niebo). Zamieszkiwały Ereb (Ciemności Podziemia). Ich rzymskimi odpowiedniczkami były furie. Ponieważ nie należało wymieniać ich imion, nazywano je również "Eumenides" („Łaskawymi”), "Semnaj" („Czcigodnymi”) lub "Araj" („Klątwami”). W sztuce starożytnej Grecji najczęściej przedstawiano je jako uskrzydlone staruchy z wężami zamiast włosów i przekrwionymi oczami. W rękach trzymały pochodnie lub żmije, bądź też bicze nabijane ćwiekami z brązu. Były trzy erynie: * Alekto – (gr. Alēktṓ) – niestrudzona * Tyzyfone – (gr. Tisiphónē) – mścicielka, wymierzająca karę (szczególnie prześladowała | 86 | 195 |
mrc_861 | kto powiedział módl się i pracuj? | św. Benedykta z Nursji | Ora et labora (łac. "módl się i pracuj") – dewiza św. Benedykta z Nursji, który w 529 r. założył zakon benedyktynów, najstarszy katolicki zakon mniszy. Jest to motto reguły zakonu benedyktynów, natomiast hasłem przewodnim jest "Ordo et pax" ("Ład i pokój"). Formuła "módl się i pracuj" jest streszczeniem postawy zakonnika wobec Boga i świata. Mnisi ślubują stałość, posłuszeństwo i ubóstwo. | 50 | 72 |
mrc_862 | od kiedy w polsce jest 500 plus? | od 1 kwietnia 2016 | Rodzina 500 plus – realizowany w Polsce od 1 kwietnia 2016 państwowy program z zakresu polityki społecznej, mający pomóc rodzinom w wychowaniu dzieci poprzez comiesięczne świadczenia wychowawcze na każde dziecko w rodzinie w wysokości 500 złotych. Zamiar stworzenia programu został ogłoszony w 2015 przez partię Prawo i Sprawiedliwość, a po jej wygranej w wyborach parlamentarnych w 2015 opracowany i wdrożony przez rząd Beaty Szydło. == Wprowadzenie == Postulat wprowadzenia powszechnego świadczenia dla polskich dzieci jako pierwszy był głoszony przez lewicowych publicystów w 2009 r. W 2011 koncepcję świadczenia na dzieci, we współpracy z partią Polska Jest Najważniejsza, przedstawił prof. Julian Marian Auleytner. Zakładała ona wypłacanie świadczenia w wysokości 400 złotych na dziecko. Po rozpadzie PJN pomysł upadł. W wywiadzie udzielonym | 40 | 58 |
mrc_863 | na ile metrów świecą światła drogowe? | oświetleniu powierzchni płaskiej jezdni maksymalnie do około 300 m | kształtują wiązkę światła, dzięki czemu ich światłość w strefie cienia jest porównywalna lub nawet mniejsza od światłości przednich świateł pozycyjnych. Przepisy wymagają by światła mijania oświetlały tylko wybrany obszar przed samochodem, na wprost przed samochodem oświetlany obszar powinien tworzyć z jezdnią kąt większy niż 0,1%, co odpowiada oświetleniu powierzchni płaskiej jezdni maksymalnie do około 300 m, a przestrzeni nad jezdnią jeszcze bliżej. Światła są asymetryczne: konstrukcja soczewek i reflektorów tych świateł powoduje, że snop światła skierowany jest bardziej ku poboczu drogi, co zapobiega oślepianiu kierowców pojazdów nadjeżdżających z przeciwka, ma także zapewnić oświetlenie znaków drogowych, przeszkód i pieszych poruszających się skrajem drogi. == Światła mijania w dzień == W Polsce w latach 90. XX wieku – wzorem krajów skandynawskich, gdzie | 347 | 413 |
mrc_864 | w którym roku odbyła się elekcja stanisława augusta poniatowskiego? | Elekcja rozpoczęła się na początku września 1764. | Elekcja rozpoczęła się na początku września 1764. Największe szanse na wybór mieli kandydaci popierani przez Familię. W ostatniej chwili z ubiegania o koronę wycofał się Adam Kazimierz Czartoryski. Armia rosyjska, zachowując pozory demokracji, wycofała się na odległość 3 kilometrów od wsi Kamień, a porządku podczas elekcji pilnowała milicja Czartoryskich. 6 września 1764 Stanisław Antoni Poniatowski został wybrany na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego (otrzymał 5584 głosy). Przyjął on imiona Stanisław II August. Poparcie od cesarzowej Katarzyny II otrzymał ze względów osobistych. Poniatowski budził niechęć wśród szlachty polskiej ze względu na swoje zachowanie oraz ze względu na to że był królem narzuconym. Cesarzowa chciała mieć na tronie polskim osobę uzależnioną od niej, która byłaby wobec niej lojalna. Odbyty w grudniu | 0 | 49 |
mrc_865 | przez jakie morze uciekali izraelici? | Morze Czerwone | Przejście przez Morze Czerwone – cudowne wydarzenie opisane w Księdze Wyjścia. == Przebieg według Biblii == Zgodnie z opisem biblijnym przejście przez morze było jednym z kluczowych wydarzeń wyjścia Izraelitów z Egiptu. Po wyprowadzeniu Izraelitów z dotychczasowych siedzib w Dolnym Egipcie Mojżesz poprowadził ich na wschód, do Ziemi Obiecanej, czyli Kanaanu. Najkrótsza droga prowadziła na północny wschód, wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, które jednak było wówczas pod kontrolą egipską. Mojżesz wybrał drogę okrężną. W okolicy miejsca opisanego w Biblii jako Baal-Sefon okazało się, że faraon wycofał się ze zgody na opuszczenie Egiptu przez Izraelitów i wysłał w pogoni wojsko. Izraelici zwrócili się przeciwko Mojżeszowi, oskarżając go o doprowadzenie do zguby, ten jednak w cudowny sposób przeprowadził ich przez morze, którego wody | 16 | 30 |
mrc_866 | gdzie znajduje się gibraltar? | na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego, w Europie Południowej. | Gibraltar (zniekształcone arab. جبل طارق – "Dżabal Tarik", „góra Tarika”) – brytyjskie terytorium zamorskie na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego, w Europie Południowej. Zajmuje powierzchnię 6,55 km² i jest zamieszkiwany przez 34 003 mieszkańców. Gibraltar jest przedmiotem sporu terytorialnego pomiędzy Wielką Brytanią i Hiszpanią. Spór ten zaostrzył się po decyzji Wielkiej Brytanii o wyjściu z UE. 31 grudnia 2020 roku, Hiszpania i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie w sprawie umieszczenia Gibraltaru w bezgranicznej strefie Schengen. == Historia == W 711 roku Gibraltar był miejscem lądowania berberskiego generała Tarika ibn Zijada, który rozpoczął tam arabski podbój Półwyspu Iberyjskiego. Od 1309 roku królowie Kastylii toczyli z mauretańskimi władcami Fezu i Grenady walki o Gibraltar, w ich toku doszło do serii ośmiu oblężeń. W 1309 | 108 | 177 |
mrc_867 | jaki język w brazylii? | Językiem urzędowym w Brazylii jest język portugalski | 0,4%; Azjaci stanowią 1,1%. Językiem urzędowym w Brazylii jest język portugalski, który jednak różni się znacznie od używanego w Portugalii. Przede wszystkim brazylijski jest bardziej miękki i melodyjny, jest też wzbogacony szeregiem słów i zwrotów z języków brazylijskich Indian i byłych niewolników z Afryki. Różni się także pisownią. W gminie São Gabriel da Cachoeira językami urzędowymi są dodatkowo języki indiańskie: nheengatu, tukano i baniwa. Poza tym w użyciu są także języki włoski, hiszpański, niemiecki oraz polski. === Statystyki demograficzne === * Grupy etniczne: biali – 47,7%, pardo – 43,1%, czarni – 7,6%, resztę populację stanowią głównie Indianie, Japończycy, Arabowie. * Języki: portugalski (urzędowy), włoski, hiszpański. == Gospodarka == Gospodarka kraju opiera się na eksploatacji bogatych zasobów naturalnych, rolnictwie (największa na | 28 | 80 |
mrc_868 | ile trwało gimnazjum? | Nauka w gimnazjum trwała 3 lata | w wieku 13–16 lat, która ukończyła sześcioletnią szkołę podstawową. Pierwszym rocznikiem, który chodził do gimnazjum, był rocznik 1986, natomiast ostatnim rocznik 2003. Nauka w gimnazjum trwała 3 lata i kończyła się ogólnopolskim egzaminem, od którego wyników w dużej mierze zależał wybór kolejnej szkoły. Pozytywne oceny opierane były na wynikach badania wykonanego przez PISA, wg którego wyniki uczniów opuszczających polskie gimnazja były we wszystkich zakresach wyższe od średniej krajów OECD. Krytycy funkcjonowania wprowadzonych w 1999 roku gimnazjów zarzucali wzrost agresji wśród uczniów i pojawienie się najbardziej agresywnych zachowań wśród młodzieży w wyniku ich powstania. Od 2009 do 2019 roku w szkolnym planie nauczania gimnazjum występowały następujące zajęcia edukacyjne: * język polski (450 godzin, czyli średnio 14 godzin w trzyletnim cyklu nauczania) | 169 | 200 |
mrc_869 | gdzie walczył hubal? | oddziały 372. Dywizji Wehrmachtu w okolicach wsi Anielin (położonej między Inowłodzem a Studzianną). | oddziały 372. Dywizji Wehrmachtu w okolicach wsi Anielin (położonej między Inowłodzem a Studzianną). W gwałtownej walce oddział uległ rozproszeniu, a sam „Hubal” poległ z bronią w ręku; kula z serii z karabinu maszynowego trafiła majora prosto w serce. Miejsce jego śmierci oznaczył niedługo potem 16-letni wówczas mieszkaniec Studziannej – Zygmunt Laskowski. Niemcy zmasakrowali ciało „Hubala” i wystawili je na widok publiczny, a następnie wywieźli do Tomaszowa Mazowieckiego, gdzie prawdopodobnie spalili lub pochowali w nieznanym miejscu. Istnieje hipoteza, że był to teren koszar wojskowych 372 jednostki Wehrmachtu w Tomaszowie Mazowieckim. Niedobitki oddziału mjra „Hubala” walczyły do 25 czerwca 1940. W tym dniu oddział został ostatecznie rozwiązany niedaleko Włoszczowy. W 1966 mjr Henryk Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti | 0 | 100 |
mrc_870 | który mamy wiek? | XXI wiek | 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 ---- XXI wiek – obecny wiek naszej ery, pierwszy wiek trzeciego tysiąclecia według kalendarza gregoriańskiego. XXI wiek rozpoczął się 1 stycznia 2001 roku (wbrew częstemu mniemaniu i uroczystej oprawie nadejścia roku 2000) i zakończy się 31 grudnia 2100 roku. Według periodyzacji stosowanej w pracach historycznych, XXI wiek niekoniecznie rozpoczął się w 2001 roku. Ze względu na przemiany w różnych dziedzinach życia za datę graniczną uznaje się częściej 1989 lub 1991 rok. W niektórych najnowszych opracowaniach za początek nowego wieku (lub nawet epoki) uznaje się też niekiedy 11 września 2001 roku. Wspomniane daty są na razie propozycjami i nie przeniknęły jeszcze na stałe do ogólnie przyjętej | 80 | 88 |
mrc_871 | kto jest patronką ruchu czystych serc? | bł. Karolina Kózka | Ruch Czystych Serc (RCS) – młodzieżowy ruch katolicki zainicjowany przez czasopismo „Miłujcie się!”, którego członkowie decydują się na zachowanie dziewictwa przed zawarciem małżeństwa. Patronką ruchu jest bł. Karolina Kózka, która zginęła w 1914 roku, broniąc się przed gwałtem. == Geneza == W latach dziewięćdziesiątych XX wieku powstało wiele organizacji promujących wstrzemięźliwość seksualną aż do ślubu. Ruch ten był odpowiedzią na swobodę seksualną, która opanowała Amerykę w latach sześćdziesiątych XX wieku. Jego rozwój w wielu rejonach USA wprowadził tzw. modę na czystość. W Kościele baptystycznym ruch ten zapoczątkowano w Nashville w stanie Tennessee pod kierunkiem pastora Richarda Rossa. W 1997 r. w Denver w stanie Kolorado katolicki duchowny William Carmody uruchomił ruch propagujący czystość przedmałżeńską. Ruch został nazwany "Czysty z wyboru". | 206 | 224 |
mrc_872 | co jest symbolem zdrowia? | Laska Eskulapa | Laska Eskulapa (także laska Asklepiosa, łac. Aesculapius caducifer) – laska stanowiąca symbol medycyny (sztuki lekarskiej). W XVIII-wiecznej Anglii lekarz obdarzany największym autorytetem posiadał laskę zakończoną rękojeścią ze szczerego złota. Pierwszym lekarzem, który otrzymał tę laskę był John Radcliffe. Po nim laskę tę, razem z pacjentami i prestiżem, przejął Richard Mead. W sztuce jest zwykle przedstawiana w formie prostego kija z oplatającym go wężem (ze względu na linienie – „odradzanie się” – symbolizuje ciągłą samoodnowę życia, ozdrowienie, długowieczność, uzdrawianie). Według mitologii greckiej i mitologii rzymskiej należała do atrybutów boga lekarzy, Asklepiosa (Eskulapa). | 0 | 14 |
mrc_873 | kiedy królowa elżbieta ma urodziny? | 21 kwietnia | Elżbieta II (; ur. 21 kwietnia 1926 w Londynie, zm. 8 września 2022 w Balmoral) – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 (koronowana 2 czerwca 1953) do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietę – głowę państwa. Elżbieta urodziła się w Mayfair w Londynie jako pierwsze dziecko księcia i księżnej Yorku (późniejszego króla Jerzego VI i królowej Elżbiety). Jej ojciec wstąpił na tron w 1936 r. po abdykacji swojego brata, króla Edwarda VIII, czyniąc Elżbietę pretendentką do tronu. Kształciła się prywatnie w domu i zaczęła podejmować obowiązki publiczne podczas II wojny światowej, | 19 | 30 |
mrc_874 | jakie są obiekty sportowe? | sportowymi są np. stadiony, hale sportowe, sale gimnastyczne, baseny pływackie, korty tenisowe, lodowiska, tory łyżwiarskie, hipodromy, tory wyścigowe, skocznie narciarskie, pola golfowe, skateparki, itp. | Obiekt sportowy – samodzielny, zwarty zespół urządzeń terenowych oraz budynków przeznaczonych do celów sportowych. Obiektami sportowymi są np. stadiony, hale sportowe, sale gimnastyczne, baseny pływackie, korty tenisowe, lodowiska, tory łyżwiarskie, hipodromy, tory wyścigowe, skocznie narciarskie, pola golfowe, skateparki, itp. | 125 | 329 |
mrc_875 | co to jest klątwa faraona? | miejska legenda powstała po nagłej śmierci lorda Carnarvona kilka miesięcy po odkryciu w 1922 roku grobowca faraona Tutanchamona w Dolinie Królów, mająca tłumaczyć serię rzekomo tajemniczych zgonów osób związanych z ekspedycją jako karę za zakłócenie spoczynku władcy. | Klątwa Tutanchamona – miejska legenda powstała po nagłej śmierci lorda Carnarvona kilka miesięcy po odkryciu w 1922 roku grobowca faraona Tutanchamona w Dolinie Królów, mająca tłumaczyć serię rzekomo tajemniczych zgonów osób związanych z ekspedycją jako karę za zakłócenie spoczynku władcy. == Legenda == George Herbert, 5. hrabia Carnarvon i współodkrywca grobowca Tutanchamona, niecałe sześć miesięcy po jego odkopaniu zmarł nagle w Kairze. Zgodnie z treścią legendy, archeologowie w trakcie swojej pracy mieli zignorować wyrytą na drzwiach grobowca inskrypcję, która zawierała klątwę grożącą śmiercią osobom zakłócającym wieczny sen króla. Wkrótce potem kobra, święty wąż faraonów, miała pożreć kanarka należącego do drugiego kierownika ekspedycji, Howarda Cartera. W dniu śmierci hrabiego Carnarvona jego pies miał głośno zawyć i zdechnąć, a w całym Kairze | 22 | 290 |
mrc_876 | ile procent powierzchni ziemi zajmuje woda? | 70,8% | milionów lat. W ich trakcie dochodzi do znacznej zmiany położenia kontynentów. Powierzchnię w 70,8% zajmuje woda wszechoceanu zawarta w morzach i oceanach; pozostałe 29,2% stanowią kontynenty i wyspy, na powierzchni których znajdują się jeziora oraz inne źródła wody tworzące hydrosferę. Niezbędnej do życia na Ziemi wody w stanie ciekłym nie wykryto na powierzchni innych ciał niebieskich. Wnętrze Ziemi pozostaje aktywne; składa się z grubego i w dużej mierze stałego płaszcza, płynnego jądra zewnętrznego (generującego pole magnetyczne) oraz składającego się z żelaza stałego jądra wewnętrznego. Strefy podbiegunowe Ziemi są pokryte lodem wchodzącym w skład pokrywy lodowej Antarktydy (biegun południowy), pokrywy lodowej Grenlandii i lodu morskiego, w tym arktycznego paku lodowego (biegun północny). Ziemia oddziałuje grawitacyjnie z innymi ciałami w przestrzeni kosmicznej, | 94 | 99 |
mrc_877 | co to bizancjum? | starożytne miasto leżące nad cieśniną Bosfor, łączącą morze Marmara z Morzem Czarnym, nad zatoką Złoty Róg | Bizancjum, obecnie Stambuł ( "Byzántion", ) – starożytne miasto leżące nad cieśniną Bosfor, łączącą morze Marmara z Morzem Czarnym, nad zatoką Złoty Róg. Powstałe jako kolonia grecka w VII wieku p.n.e. W 324 roku cesarz rzymski Konstantyn I Wielki zdecydował o przemianowaniu miasta na Nowy Rzym później zwanym Konstantynopol, a w 330 roku przeniósł do niego stolicę swojego państwa. == Historia == Według źródeł starożytnych Bizancjum zostało założone około 668 p.n.e. przez kolonistę z Megary – Byzasa. Wczesne, legendarne dzieje miasta opisał Tacyt. Zgodnie z jego opowieścią Byzas toczył wojny m.in. ze Scytami i Trakami, a także poślubił córkę miejscowego wodza, Fidalię. Historie te zapewne stanowią, do pewnego stopnia, odbicie burzliwych losów kolonii we wczesnych latach jej istnienia. Początkowo było | 46 | 152 |
mrc_878 | jak nazywac alkeny? | alkenów są tworzone z nazw odpowiednich alkanów. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę "-an" i dodaje końcówkę "-en", przed którą umieszcza się lokant, wskazujący przy którym atomie węgla występuje podwójne wiązanie. | łańcucha węglowego maleje ich reaktywność. Można je otrzymać z ropy naftowej, a w laboratorium w reakcji eliminacji fluorowca z halogenków alkilowych lub przez dehydratację alkoholi. Ich wzór ogólny to "CnH2n". == Nazewnictwo == Nazwy alkenów są tworzone z nazw odpowiednich alkanów. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę "-an" i dodaje końcówkę "-en", przed którą umieszcza się lokant, wskazujący przy którym atomie węgla występuje podwójne wiązanie. Na przykład: : heksan i heks-2-en Lokant można pominąć, gdy jest on równy 1 (wtedy, gdy wiązanie podwójne występuje na początku szkieletu węglowego). Nazewnictwo dienów i polienów jest tworzone analogicznie z odpowiednio większą liczbą lokantów i końcówką "-dien", "-trien", "-tetraen", itd. Na przykład: : buta-1,3-dien W literaturze spotyka się też | 235 | 486 |
mrc_879 | w jakim zakonie był stanisław kostka? | polski jezuita | Stanisław Kostka herbu Dąbrowa (ur. 28 października 1550 w Rostkowie, zm. 15 sierpnia 1568 w Rzymie) – polski jezuita, jeden z katolickich patronów Polski, a ponadto patron ministrantów, polskich dzieci i młodzieży, stowarzyszenia pod nazwą Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży oraz święty Kościoła katolickiego. == Źródła historyczne == Pierwszą genealogię rodu Kostków napisał jego brat Paweł Kostka, ale nie dochowała się ona do naszych czasów. Ze źródła tego korzystali jego następni biografowie. Jezuita o. Andrzej Duryewski SJ wydał w 1702 w Krakowie historię rodziny Kostków oraz rodzin z nimi spokrewnionymi w dziele zatytułowanym "Pamiątka niezeszła Ivz zeszłego domv, Iasnie Wielmoznych Panow na Rostkowie i Sztembergv Kostkow. ábo o niéktorych, z-tej fámiliey, płci oboiey, Zacnych Lvdziach Memoryał Krotki". Bardzo ważnym dokumentem źródłowym są | 103 | 117 |
mrc_880 | jaką funkcję pełnił hans frank w czasie ii wojny światowej na ziemiach polskich? | 1945 generalny gubernator okupowanych ziem polskich (Generalne Gubernatorstwo). | Hans Michael Frank (ur. 23 maja 1900 w Karlsruhe, zm. 16 października 1946 w Norymberdze) – niemiecki funkcjonariusz narodowosocjalistyczny, z wykształcenia prawnik, zbrodniarz nazistowski skazany przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze (1946) na karę śmierci przez powieszenie. Uczestnik nieudanego puczu monachijskiego w 1923, członek NSDAP od 1927. Jeden z przywódców III Rzeszy i główny twórca jej systemu prawnego opartego na zasadzie wodzostwa (niem. "Führerprinzip"). W okresie 1939–1945 generalny gubernator okupowanych ziem polskich (Generalne Gubernatorstwo). == Dzieciństwo i młodość (do 1917) == Ojciec Karl (z zawodu prawnik) był syndykiem firmy spożywczej, matka Magdalena – córką właściciela sklepu z towarami kolonialnymi. Miał rodzeństwo; starszego o 9 lat brata Karla juniora i młodszą o 3 lata siostrę Elisabeth Lilly. W 1903 cała rodzina | 503 | 582 |
mrc_881 | w jakiej lidze gra ajax? | Piłkarki Ajaksu w pierwszym sezonie zagrały w nowo powstałej lidze transgranicznej Belgii i Holandii (BeNe League). | do rozgrywania meczów. Ajax sam finansuje szkolenie swoich talentów. Rocznie w akademii trenuje około 160 chłopców podzielonych na 10 grup. Zawodnicy dzieleni są na przedziały wiekowe od 8 do 18 lat. Przydzieleni są do poszczególnych zespołów od Ajaksu E (najmłodsi) do Ajaksu A (najstarsi). == Sekcja kobiet == 18 maja 2012 powołana została żeńska drużyna Ajaksu Amsterdam. Piłkarki Ajaksu w pierwszym sezonie zagrały w nowo powstałej lidze transgranicznej Belgii i Holandii (BeNe League). Stadionem, na którym sekcja kobiet rozgrywa swoje mecze jest Sportpark De Toekomst. == Kluby satelickie == Kluby satelickie, współpracujące z Ajaksem: * Germinal Beerschot Antwerpia * Beijing Guo’an * Ajax Kapsztad * HFC Haarlem * FC Volendam * FC Omniworld * Ajax Orlando Prospects (obecnie nie istnieje) | 375 | 490 |
mrc_882 | jakimi symbolami oznaczone są materiały żył przewodzących? | brak symbolu – miedź ## A – aluminium ## F – stal | materiał żyły i sposób jej wykonania (drut, linka), * materiał izolacji i żyły, * rodzaj i materiał powłoki. Człon cyfrowy składa się z dwóch części: * pierwsza oznacza dopuszczalne napięcie, na jakie przewód jest przeznaczony, * druga oznacza liczbę i przekroje żył. === Przewody układane na stałe === Oznaczenia przewodów układanych na stałe składają się z 7 pozycji: # Materiał powłoki zewnętrznej ## brak symbolu – przewód jednożyłowy bez powłoki ## Gs – guma silikonowa ## H – materiał bezhalogenowy ## Y – polwinit # Materiał żyły ## brak symbolu – miedź ## A – aluminium ## F – stal # Budowa żyły ## D – jednodrutowa (drut okrągły) ## Dc – jednodrutowa ocynowana (drut okrągły) ## L – wielodrutowa | 540 | 589 |
mrc_883 | jak się nazywa dziecko urodzone po śmierci ojca? | Pogrobowiec | Pogrobowiec (łac. "posthumus") – dziecko urodzone po śmierci ojca. W średniowieczu określenie to stosowano czasami jako przydomek władców. Pogrobowcami byli między innymi: # Aleksander IV Macedoński – syn Aleksandra Macedońskiego # Agrypa Postumus # Tristan – główny bohater legendy o „Tristanie i Izoldzie” # Mahomet – najwyższy prorok islamu # Władysław Pogrobowiec – król czeski z dynastii Habsburgów # Jan I Pogrobowiec – król francuski z dynastii Kapetyngów # Kazimierz Sprawiedliwy – książę małopolski z dynastii Piastów (możliwe, że urodził się krótko przed śmiercią ojca) # Przemysł II – książę wielkopolski z dynastii Piastów # Tybald IV – hrabia Szampanii # Baldwin V – król Jerozolimy # Henryk VII Tudor – król Anglii # Jan Kochanowski – syn poety Jana | 0 | 11 |
mrc_884 | jaka funkcje pełni w pojezdzie system przeciwblokujacy abs? | wyczuwa poślizg kół i automatycznie moduluje ciśnienie, wytwarzając siły hamowania przy kołach, które ograniczają stopień poślizgu. | Przeciwblokujący układ hamulcowy (niem. "Antiblockiersystem – ABS"; ang. "anti-lock braking system") – układ, który wyczuwa poślizg kół i automatycznie moduluje ciśnienie, wytwarzając siły hamowania przy kołach, które ograniczają stopień poślizgu. Jest zaliczany do grupy układów "advanced vehicle control systems" (albo "automated highway systems"). Jego bezpośrednim rozwinięciem są systemy ASR. Jest on również wykorzystywany jako element składowy bardziej rozwiniętych układów jak ESP czy Adaptive Cruise Control. ABS zmniejsza ryzyko wystąpienia następujących zjawisk występujących po zablokowaniu kół, jak ściąganie samochodu w bok, wirowanie samochodu, utrata kontroli nad kierowaniem samochodem. Długość drogi hamowania pojazdu wyposażonego w system ABS w porównaniu do identycznego pojazdu bez tego systemu uzależniona jest od kilku czynników, takich jak: warunki zewnętrzne oraz umiejętności kierowcy. == Porównanie technik hamowania == | 116 | 247 |
mrc_885 | w którym roku wybudowano grand hotel w sopocie? | Zbudowany został w stylu secesyjnym lub neobarokowym w latach 1924–1927 | Grand Hotel – pięciogwiazdkowy hotel w Sopocie, obecna nazwa „Sofitel Grand Sopot”. == Dzieje do 1945 == Zbudowany został w stylu secesyjnym lub neobarokowym w latach 1924–1927 kosztem około 20 mln guldenów gdańskich, z przeznaczeniem głównie dla gości pobliskiego kasyna gry ("Spielklub Zoppot"), stąd i nawiązująca do niego ówczesna nazwa obiektu – "Kasino-Hotel". Gdy w kwietniu 1922 w „Zoppoter Zeitung” ogłoszono konkurs na projekt Kasino-Hotel, „Gazeta Gdańska” pisała: Ufundowano pierwszą nagrodę w wysokości 80 tys. reichsmarek. Ostatecznie projekt dwóch profesorów Królewskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku, architekta Otto Kloeppela, konstruktora Richarda Kohnkego był powieleniem wybudowanego w 1911 Grand Hotelu w Szczawnie-Zdroju, przemianowanego kilka lat później na „Dwór Śląski” ("Schlesischer Hof"), aktualnie szpitala-sanatorium „Dom Zdrojowy”. Był to najdroższy, najbardziej luksusowy i | 105 | 176 |
mrc_886 | kiedy obchodzi się imieniny mateusza? | Mateusz imieniny obchodzi: 22 stycznia, 21 września, 7 października, 13 listopada i 25 grudnia. | Mateusz – imię męskie pochodzenia biblijnego, wywodzące się od , imienia "Matanjah", "Matisyahu" oznaczającego „dar Boga”, „dar Jahwe”. W dawnych źródłach polskich występowało jako: "Mathaeus", "Matyjasz", "Matitiasz", "Matyja", "Matys(z)", "Matoz", "Matusz". Do XVI wieku imiona Maciej i Mateusz nie były w języku polskim rozróżniane. Mateusz imieniny obchodzi: 22 stycznia, 21 września, 7 października, 13 listopada i 25 grudnia. Łącznie w Polsce nosi je 374 454 mężczyzn. == Znane osoby noszące imię Mateusz == * św. Mateusz Apostoł i Ewangelista – I w. n.e., apostoł Jezusa Chrystusa, autor Ewangelii * św. Mateusz eremita – XI w., polski męczennik, jeden z pięciu braci męczenników z Międzyrzecza * Mateusz (biskup krakowski) * Mateusz I Lotaryński – książę Lotaryngii od 1139 * Mateusz Banasiuk | 336 | 431 |
mrc_887 | kto otrzymał nagrodę nobla w dziedzinie fizjologii? | Emil Adolf von Behring | Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. "Nobelpriset i fysiologi eller medicin") – nagroda przyznawana corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny. Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. 1896). Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska. Nazywana potocznie „Nagrodą Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie jako nagroda z "fizjologii lub medycyny". Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był Emil Adolf von Behring w 1901 r. == Nominacja i selekcja kandydatów == Obecnie | 766 | 788 |
mrc_888 | gdzie można spotkać liczby zapisane za pomocą cyfr rzymskich? | rzymskie powszechnie stosuje się również w numeracji stuleci (np. XIX wiek – nie dotyczy to tradycji anglosaskiej, gdzie powszechnie stosuje się cyfry arabskie), w imionach władców i papieży (np. Jan Paweł II), nazwach wydarzeń historycznych (II wojna światowa). | przy zapisie z udziałem cyfr rzymskich najczęściej pomija się początkowe 0 przy dniach miesiąca o wartości jednocyfrowej). Cyfry rzymskie powszechnie stosuje się również w numeracji stuleci (np. XIX wiek – nie dotyczy to tradycji anglosaskiej, gdzie powszechnie stosuje się cyfry arabskie), w imionach władców i papieży (np. Jan Paweł II), nazwach wydarzeń historycznych (II wojna światowa). Użycie liczby rzymskiej wskazuje też czasami na liczebnik porządkowy. === Geneza === Geneza poszczególnych znaków: * M (1000) – z – „tysiąc” * D (500) – Być może z czasem M zostało przekształcone (lub na odwrót) w grecki znak Φ, skąd może pochodzić D, będące prawą połową tego znaku. * C (100) – z – „sto” * L (50) – jest (dolną) połową znaku | 129 | 391 |
mrc_889 | jakie były warunki życia młodych spartan? | większość Spartan od dziecka prowadziła koszarowo-wojskowy tryb życia, była słabo żywiona i poddawana surowej wojskowej dyscyplinie oraz ciężkim ćwiczeniom fizycznym i wojskowym, kształtującym pożądany przez państwo charakter obywatela-wojownika. | roku życia, zwłaszcza w okresach pokoju, można było liczyć na czasowe zwolnienie ze służby. Tak więc większość Spartan od dziecka prowadziła koszarowo-wojskowy tryb życia, była słabo żywiona i poddawana surowej wojskowej dyscyplinie oraz ciężkim ćwiczeniom fizycznym i wojskowym, kształtującym pożądany przez państwo charakter obywatela-wojownika. Była to pierwsza stała i utrzymywana w ciągłej gotowości armia, złożona z silnych i odpornych na trudy żołnierzy. Młodzieńcy, którzy nie wytrzymywali forsownych ćwiczeń najczęściej przedwcześnie umierali. Wszystkim przydzielano równe kawałki ziemi (z pracującymi na niej helotami) i nadmierna dzietność sprawiałaby kłopot z utrzymaniem tego stanu. Późne zakładanie rodzin, nieliczenie się z rzeczywistymi możliwościami organizmu oraz wojny prowadziły do zmniejszania się populacji obywateli. Bogaciła się na tym elita, w której władanie wracała ziemia, a przede wszystkim | 101 | 347 |
mrc_890 | kiedy urodził się adam mickiewicz? | Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798. | zakazanych Kościoła katolickiego (index librorum prohibitorum) dekretami z 1848. == Życiorys == === Dzieciństwo i młodość === Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798. Został ochrzczony 12 lutego 1799 w kościele Przemienienia Pańskiego w Nowogródku. Był synem Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj, adwokata sądowego w Nowogródku i komornika mińskiego, oraz Barbary z Majewskich, córki ekonoma z pobliskiego Czombrowa. Jego braćmi byli Aleksander i Franciszek Bronisław Mickiewiczowie. W latach 1807–1815 uczęszczał do dominikańskiej szkoły powiatowej w Nowogródku. W 1812 miały miejsce dwa ważne wydarzenia w jego życiu: ciężko rozchorował się i w połowie maja umarł jego ojciec, a latem przez Nowogródek przeszły wojska napoleońskie (oddziały pod dowództwem cesarskiego brata i króla Westfalii Hieronima oraz korpus księcia Józefa Poniatowskiego) maszerujące na Rosję. W | 126 | 170 |
mrc_891 | kto udziela sakramentu chrztu? | sakramentu chrztu udziela biskup, prezbiter lub diakon, a gdy nie ma nikogo z powyższych w nagłym przypadku – każdy człowiek, także niechrześcijanin, byleby miał intencję czynienia tego, co czyni Kościół. | Szafarz sakramentu – osoba udzielająca sakramentu. W Kościele katolickim szafarzami sakramentów są: * Chrzest: sakramentu chrztu udziela biskup, prezbiter lub diakon, a gdy nie ma nikogo z powyższych w nagłym przypadku – każdy człowiek, także niechrześcijanin, byleby miał intencję czynienia tego, co czyni Kościół. * Bierzmowanie: sakramentu bierzmowania udziela biskup, a w szczególnych przypadkach, np. przyjęcie do Kościoła (chrzest, pierwsza komunia św. i bierzmowanie) osoby dorosłej – kapłan delegowany przez biskupa. * Eucharystia: do sprawowania wymagane są święcenia w stopniu co najmniej prezbitera, w związku z tym jej szafarzem jest ksiądz lub biskup. Udzielanie Komunii Świętej jest również możliwe przez diakona a w sytuacjach nadzwyczajnych może to czynić akolita lub nadzwyczajny szafarz Komunii Świętej * Pokuta: w sytuacji zwyczajnej sakramentu | 111 | 315 |
mrc_892 | w którym roku powstał youtube? | serwis internetowy założony w lutym 2005 roku | YouTube (skrót YT) – serwis internetowy założony w lutym 2005 roku, który umożliwia bezpłatne umieszczanie, nadawanie na żywo, ocenianie i komentowanie filmów. Prezesem od 2014 roku jest Susan Wojcicki. == Działanie == Serwis używa technologii HTML5 i FLV do wyświetlania filmów zamieszczonych przez użytkowników (tzw. user-generated content), takich jak zwiastuny filmowe lub telewizyjne, teledyski, jak i dzieła amatorskie: wideoblogi i krótkie własne filmy. Większość materiałów została załadowana na YouTube przez prywatne osoby, ale wiele przedsiębiorstw (na przykład Columbia Broadcasting System, BBC, Universal Music Group, Polska Agencja Prasowa, Grupa TVN, CD Projekt), różne instytucje i organizacje oferują część swoich materiałów przez YouTube jako część programu partnerskiego. Niezarejestrowani użytkownicy mogą oglądać filmy, podczas gdy zarejestrowani mają możliwość umieszczenia nieograniczonej liczby filmów. Filmy, | 21 | 66 |
mrc_893 | czym jest przyrost rzeczywisty ludności? | w demografii przyrost dający pełny obraz zmiany liczby mieszkańców danego obszaru. Otrzymywany jest poprzez zestawienie przyrostu naturalnego ze współczynnikami migracji. Stanowi sumę wielkości przyrostu naturalnego i salda migracji. | Przyrost rzeczywisty – w demografii przyrost dający pełny obraz zmiany liczby mieszkańców danego obszaru. Otrzymywany jest poprzez zestawienie przyrostu naturalnego ze współczynnikami migracji. Stanowi sumę wielkości przyrostu naturalnego i salda migracji. Oblicza się go wzorem: PR = Pn + SM | 23 | 256 |
mrc_894 | co to eksploracja? | badanie nieznanych dziedzin lub terenów | Eksploracja – badanie nieznanych dziedzin lub terenów * Eksploracja danych * Eksploracja kosmosu * Eksploracja arbitralna * Eksploracja obiektów * Eksploracja stanowisk archeologicznych * Eksploracja zabytków ruchomych * Eksploracja (słuchowisko) ; Kategorie * :Kategoria:Eksploracja Wenus * :Kategoria:Eksploracja Merkurego * :Kategoria:Eksploracja Saturna * :Kategoria:Eksploracja Jowisza * :Kategoria:Eksploracja Księżyca | 14 | 53 |
mrc_895 | ile trwa wyścig żużlowy? | Czas potrzebny na pokonanie czterech okrążeń standardowego toru w żużlu klasycznym wynosi 55-70 sekund. | prowadzi się także chronometraż. Czas potrzebny na pokonanie czterech okrążeń standardowego toru w żużlu klasycznym wynosi 55-70 sekund. W sprawozdaniu z zawodów, oprócz punktacji, podaje się zazwyczaj także najlepszy czas dnia. Każdy tor posiada swój rekord toru, którego poprawienie wiąże się zazwyczaj z dodatkową gratyfikacją finansową od organizatora zawodów. == Bieg == Przed rozpoczęciem biegu sędzia włącza zielone światło w parkingu dla zawodników, zezwalające na wyjazd z parku maszyn, oraz zazwyczaj uruchamia pomarańczowe światło wraz z pomiarem czasu. Zawodnicy mają 2 minuty na ustawienie się w odpowiedniej kolejności (zgodnie z tabelą biegową) na linii startu. Każdy zawodnik, który spóźni się na start, podlega wykluczeniu i w zawodach drużynowych nie może być zastąpiony. Prawidłowe ustawienie zawodników przed linią startu kontroluje kierownik | 33 | 136 |
mrc_896 | jak kończy się opowieść o potopie? | Utwór kończy epilog, w którym bogowie obdarzają ocalonego z potopu Ziusudrę życiem wiecznym. | (na ofiarę dziękczynną)”" Utwór kończy epilog, w którym bogowie obdarzają ocalonego z potopu Ziusudrę życiem wiecznym. ==== wersja z "„Eposu o Atra-hasisie”" ==== Kolejną wersję opowieści o potopie odnajdujemy w akadyjskim "„Eposie o Atra-hasisie”", pochodzącym z okresu starobabilońskiego (XVIII-XVII w. p.n.e.). Mit ten mówi o stworzeniu ludzi, którzy mieli wyręczać w ciężkiej pracy buntujących się bogów, następnie o zesłaniu na niesforną, nadmiernie rozmnażającą się ludzkość potopu dla zmniejszenia populacji oraz o uratowaniu z tej katastrofy Atra-hasisa, jego rodziny i zwierząt. Opis potopu w "„Eposie o Atra-hasisie”" brzmi następująco: "„Pogoda zmieniła swe oblicze," "naraz w chmurach Adad zagrzmiał." "Gdy tylko usłyszeli głos boga," "przynieśli asfalt, by uszczelnić wejście [do statku]." "Skoro tylko (Atra-hasis) zamknął wejście," "Adad zagrzmiał w chmurach," "wiatr zawył | 26 | 118 |
mrc_897 | jakie utwory mają refren? | Rondo klasyczne znane z utworów Haydna i Mozarta miało bardziej zróżnicowany refren od kupletów. | B A). Do większych utworów weszło jako końcowa część sonaty, koncertu lub symfonii. Miało strukturę A B A C A + coda. Rondo klasyczne znane z utworów Haydna i Mozarta miało bardziej zróżnicowany refren od kupletów. Rozbudowało się u klasyków i przyjęło „wielką formę ronda” A B A C A B A. Forma ta dość często krzyżuje się z formą sonatową – grupa obejmująca pierwsze 2 pokazy refrenu i kuplet B stanowi ekspozycję, kuplet C jest przetworzeniem, zaś końcowa grupa A B A – repryzą. Ronda romantyczne wykorzystywały styl brillant oraz motywy ludowe. Ronda komponowali w XIX wieku Hummel, Weber, Chopin, Mendelssohn. Ten ostatni skomponował m.in. "Rondo Capriccioso". W XX wieku rondo można znaleźć w twórczości kompozytorów klasycyzujących: Poulenca, Hindemitha, | 118 | 214 |
mrc_898 | w jakim mieście urodził się mikołaj kopernik? | Toruniu | serię opowiadań, co najmniej dwie powieści, dwa pełnometrażowe filmy fabularne, serial oraz dwie kompozycje muzyczne. Kopernik i jego twórczość stały się tematem całej dziedziny badawczej zwanej kopernikologią. == Życiorys == === Pochodzenie === Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 w Toruniu, przy ówczesnej ul. św. Anny (później ul. Kopernika nr 15, choć według niektórych badaczy jak np. Karol Górski istnieje pogląd, że był to dom nr 17), w rodzinie kupca Mikołaja i Barbary pochodzącej z rodziny Watzenrodów (zm. po 1495 r.). Miał troje starszego rodzeństwa: brata Andrzeja (ur. ok. 1465 r.), siostry Barbarę (ur. ok. 1469 r.) oraz Katarzynę (ur. ok. 1471 r.). Ród Koperników pochodził przypuszczalnie ze śląskiej wsi Koperniki, położonej między Nysą i Prudnikiem lub z samej | 292 | 299 |
mrc_899 | kim jest kompozytor? | twórca utworu muzycznego. | Kompozytor (łac. "compositor") – twórca utworu muzycznego. Termin "kompozytor" odnosi się do twórców używających notacji muzycznej, komponujących muzykę poważną lub rozrywkową. Na uczelniach muzycznych (np. w Polsce) kształci się studentów na kierunku kompozycji. Kompozytor nie musi być absolwentem takich studiów, jednak dają one pełny warsztat kompozytorski, obejmujący harmonię, kontrapunkt, instrumentację, analizę dzieła muzycznego itp. Technika kompozytorska jest różna w poszczególnych okresach historycznych. | 33 | 58 |
Subsets and Splits