_id
stringlengths 49
55
| prompt
stringclasses 1
value | context
stringlengths 336
1.35M
| output
stringlengths 177
2.51k
|
|---|---|---|---|
155005000003521_VII_U_000151_2014_Uz_2014-04-02_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt VII U 151/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 kwietnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: SSO Liliana Gambal
Protokolant: Kalina Tanaś
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. wJ.
odwołaniaM. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.
z dnia 29 listopada 2013 r., znak:(...)- (...)
w sprawieM. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.
o przeliczenie świadczenia
odwołanie oddala.
Sygn. akt VII U 151/14
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 29.11.2013 r. (znak:(...)- (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.odmówiłM. K.prawa do przeliczenia emerytury, wskazując, że przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz.1227 ze zm.) nie przewidują wzrostów ani dodatków dla lekarzy zatrudnionych w więziennictwie.
M. K.wniósł od powyższej decyzji odwołanie, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury w wysokości uwzględniającej obowiązkowy wzrost emerytur na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji,(...), Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,(...), Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin z dnia 18.02.1994 r. w zw. z § 4 pkt 4a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 04.05.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy (…) Służby Więziennej. Wnioskodawca podniósł, że w okresie od 01.04.1962 r. do 31.01.1968 r. pracował jako funkcjonariusz – lekarz więzienny – w Zakładzie Karnym wB., w związku z czym należy mu się obecnie emerytura podwyższona o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odrzucenie w trybieart. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.bądź o jego oddalenie, wskazując, jak w zaskarżonej decyzji, że przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychnie przewidują wzrostów ani dodatków z tytułu zatrudnienia w zakładzie karnym. Przywołany w odwołaniu przepis art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) Służby Więziennej oraz ich rodzin nie może znaleźć zastosowania przy ustalaniu wysokości emerytury wnioskodawcy, ponieważ prawo do świadczenia nie zostało mu przyznane na podstawie przepisów wymienionej ustawy, lecz w oparciu o przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r.o emeryturach i rentach z FUS.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
M. K.był w okresie od 01.04.1962 r. do 31.01.1968 r. zatrudniony w Izbie(...)Centralnego Więzienia wB.jako lekarz.
Decyzją z dnia 14.02.2001 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.w oparciu o przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychprzyznał wnioskodawcyM. K.emeryturę od dnia 01.01.2001 r.
W piśmie z dnia 26.11.2013 r. wnioskodawca, powołując się na art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) Służby Więziennej oraz ich rodzin, zwrócił się do organu rentowego o zwiększenie wysokości należnej mu emerytury poprzez wypłatę dodatku przewidzianego w ww. ustawie.
Decyzją z dnia 29.11.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.odmówiłM. K.prawa do przeliczenia emerytury, wskazując, że przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz.1227 ze zm.) nie przewidują wzrostów ani dodatków dla lekarzy zatrudnionych w więziennictwie.
/dowód: zaświadczenie z dnia 18.07.1983 r. – k.12 akt ZUS, t.II;
decyzja z dnia 14.02.2001 r. – k.87-88 akt ZUS, t.V;
pismo z dnia 26.11.2013 r. – k.309 akt ZUS, t.V;
decyzja z dnia 29.11.2013 r. – k.310 akt ZUS, t.V/
Sąd zważył, co następuje:
odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.
Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówiłM. B.przeliczenia emerytury poprzez uwzględnienie w jej wysokości dodatku przewidzianego w art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji,(...), Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,(...), Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Zgodnie z powyższym przepisem emeryturę dla funkcjonariusza podwyższa się o 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Należy jednak podkreślić, że przepis ten, a zatem możliwość zwiększenia emerytury o stosowny dodatek, dotyczy jedynie byłych funkcjonariuszy policji,(...), Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,(...), Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej bądź Służby Więziennej, otrzymujących tzw. emeryturę policyjną na podstawie ww. ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Nie ma natomiast możliwości stosowania przepisów ww. ustawy w stosunku do osób niebędących funkcjonariuszami danej służby, w tym służby więziennej i nieuprawnionych z tego tytułu do zaopatrzenia emerytalnego.
Sąd zważył, że w niniejszej sprawie wnioskodawca był wprawdzie zatrudniony w Izbie(...)Centralnego Więzienia wB.jako lekarz, w okresie od 01.04.1962 r. do 31.01.1968 r., ale nie był przy tym funkcjonariuszem Służby Więziennej lub innej i obecnie nie jest uprawniony do zaopatrzenia emerytalnego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Świadczenie emerytalne przysługujące wnioskodawcy, przyznane zostało decyzją z dnia 14.02.2001 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wB.w oparciu o przepisyustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. w ramach tzw. powszechnego zaopatrzenia emerytalnego. Jak prawidłowo wskazał przy tym organ rentowy, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie przewidują żadnych wzrostów ani dodatków dla lekarzy zatrudnionych w więziennictwie, stąd nie ma podstaw do zwiększenia wysokości należnej wnioskodawcy emerytury. Ponownie można zauważyć, że emerytury wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowią świadczenie przysługujące w ramach powszechnego sytemu emerytalnego, odmiennego od emerytur przysługujących w ramach zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy, które wpłacane są przez odrębne od ZUS organy emerytalne. W przypadku funkcjonariuszy Służby Więziennej organem właściwym w sprawach zaopatrzenia emerytalnego jest Dyrektor Biura Emerytalnego Służby Więziennej.
Mając powyższe na uwadze, decyzję ZUS należało uznać za prawidłową, co skutkowało oddaleniem odwołania na podstawieart.47714§ 1 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
date: '2014-04-02'
department_name: VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Liliana Gambal
legal_bases:
- art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.
recorder: Kalina Tanaś
signature: VII U 151/14
``` |
150515250004506_IX_W_002937_2017_Uz_2018-03-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX W 2937/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 lutego 2018 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny
w składzie:Przewodniczący - SSR Joanna Sienicka
Protokolant –Katarzyna Szklarczyk
Bez udziału oskarżyciela publ.
po rozpoznaniu w dniu 16 .11, 14 .12 2017r., 18 .01,13.02. 2018r.
sprawyJ. B. (1)
c.M.iJ.z dP.ur. (...)wA.
obwinionej o to, że: w miesiącu lutym 2017 roku w obrębie ewidencyjnymN.gm.O.nadziałce nr (...)jako właściciel lasu dokonała wyrębu drzewa w należącym do niej lesie niezgodnie z planem urządzenia lasu bez wymaganego zezwolenia na 50m3, pomimo wydanej zgody na wycinkę 28m3
- tj. za wykroczenie z art. 158 § 1 kw
ORZEKA
I obwinionąJ. B. (1)uznaje za winną tego, że w lutym 2017 roku nadziałce nr (...)w obrębie ewidencyjnymN.gm.O.jako właściciel dokonała wyrębu około 80m3 drzewa w należącym do niej lesie niezgodnie z uproszczonym planem urządzenia lasu zezwalającym na wycięcie 28m3 i za to z mocy art. art. 158 § 1 kw skazuje ją nakarę grzywny w wymiarze 1000(jeden tysiąc)zł;
II na podstawie art. 158§2kw orzeka przepadek pozyskanego drewna na rzecz Skarbu Państwa-NadleśnictwoO.;
III na podstawieart. 118 § 1 kpwiart. 3 ust. 1w zw. zart. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnychobciąża obwinioną zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie100 (sto) złotych i opłatą w kwocie 100(sto) złotych.
Sygn. akt IX W 2937/17
UZASADNIENIE
ObwinionaJ. B. (2)jest właścicielką lasu o powierzchni 0,91 ha w obrębie ewidencyjnymN.w gminieO.. Działka posiada uproszczony plan urządzenia lasu zawierający wytyczne dla właściciela lasu odnośnie etatu cięć, czyli ilości drewna jaką można pozyskać. Uproszczony plan urządzenia lasu na działce obwinionej przewidywał możliwość wykonania trzebieży późnej w rozmiarze około 28 m3(k. 15).
W dniu 30.01.2017 r. obwiniona złożyła w NadleśnictwieO.wniosek o instruktarz na gruncie w zakresie kwalifikowania drzew do wyrębu, o ocechowanie drewna i wydanie świadectwa legalności pozyskania drewna na swojej działce leśnej. We wniosku wskazała, iż drewno zamierza pozyskać podczas użytkowania w cięciach pielęgnacyjnych -czyszczenia i trzebieży (k. 61). Wniosek został pozytywnie zaopiniowany w dniu 30.01.2017 r. przez leśniczegoJ. G. (1), po wcześniejszym dokonaniu lustracji drzewostanu na wskazanej przez obwinioną działce.J. G.udzielił obwinionej informacji, iż należy wykonać ciecia w postaci trzebieży późnych pozytywnych. W opinii do wniosku obwinionej wskazał, iż orientacyjna masa drewna do pozyskania wynosi 30 m3. Termin zakończenia prac i zgłoszenia pozyskanego drewna do ocechowania był wyznaczony do dnia 31.03.2017 r. (k. 42, k. 62).
Obwiniona po uzyskaniu pozytywnej opinii zleciła wycięcie drzewD. K. (1), który zobowiązał się znaleźć wykonawcę oraz zakupić wycięte drzewo. Syn w/w prowadzi tartak. Drzewa na działce obwinionej wycinałK. W. (1)prowadzącyZakład Usług (...). Prace tę zlecił muD. K. (1).K. W. (1)nie otrzymał informacji , jaka ilość drewna przewidziana jest do wycięcia.K. W.sam decydował które z drzew są uszkodzone i chore i wycinał je. Po wykonaniu tych prac obwiniona udała się na swoją działkę leśną. Część drzew leżała już ścięta na działce. Obwiniona, nie ustalając ilości pozyskanego już drewna, ani tego , czy ilość ta odpowiada rozmiarom wskazanym w uproszczonym planie urządzenia lasu i zgodzie na cięcia pielęgnacyjne, zdecydowała, iż należy wyciąć jeszcze część rosnących na działce brzóz.K. W.wykonał zlecone przez obwinioną dalsze cięcia.
W dniu 20.03.2017 r. leśniczyJ. G. (1)udał się na działkę obwinionej celem odebrania zgłoszonej mu wycinki drzew. Po dokonaniu pomiarów ustalił, iż pozyskana masa drewna wynosi 80 m3i znacznie przekracza ilość zatwierdzoną do wycięcia wynikającą z uproszczonego planu utrzymania lasu oraz decyzji zezwalającej na cięcia pielęgnacyjne. Wobec powyższego leśniczy odmówił legalizacji wycinki i zawiadomił o dokonanych ustaleniach nadleśniczego (k. 63). Nadleśniczy NadleśnictwaO.postanowieniem z dnia 23.03.2017 r. odmówił obwinionej wydania świadectwa legalności pozyskania drewna wskazując, iż wykonane ciecia mają charakter trzebieży dewastacyjnej, a rozmiar pozyskanego drewna znacząco przekracza planowaną ilość (k. 64). Nadleśniczy poinformował również Starostwo Powiatowe wO.o dokonaniu trzebieży dewastacyjnej, nadmiernym rozrzedzeniu drzewostanu oraz przerwaniu zwarcia w lesie stanowiącym własność obwinionej (k. 65). Starostwo Powiatowe wO.poinformowało obwinioną, iż jako właścicielka lasu zobowiązana jest do trwałego utrzymywania lasu i zapewnienia ciągłości jego użytkowania a w szczególności do wprowadzenia roślinności leśnej (upraw leśnych) w lesie w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu lasu. Otrzymała także informację, iż prawidłową gospodarkę leśną prowadzi się według uproszczonego planu urządzenia lasu zawierającego wytyczne i szczegółowe zadania dla danej działki leśnej (k. 67-68).
W dniu 25.04.2017 r. obwiniona zwróciła się do Nadleśnictwa o legalizację pozyskanego niezgodne z zezwoleniem drewna (k. 69). W dniu 28.04.2017 r. otrzymała informację iż po uprawomocnieniu się postanowienia Nadleśniczego z dnia 23.03.2017 r. brak jest podstaw prawnych do dokonania legalizacji pozyskanego drewna (k. 70).
(dowody: zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia k. 1, k. 68, postanowienie Nadleśniczego NadleśnictwaO.k. 2, k. 64, zawiadomienie do Starostwa Powiatowego wO.k. 3, k. 65, zdjęcia wyciętego lasu k. 4,k. 66, notatka służbowaJ. G.k. 5, k. 63, mapa k. 14, opis uproszczonego planu urządzania lasu k. 15, notatka urzędowa k. 37, opinia do wniosku obwinionej k. 46, k. 62, informacja z NadleśnictwaO.k. 60, wniosek obwinionej o wykonanie cięć k. 61, pismo Starostwa Powiatowego wO.k. 67, podanie obwinionej k. 69, pismo Nadleśniczego nadleśnictwaO.k. 70, zeznaniaD. K.k. 22 i płyta CD z nagraniem rozprawy k. 54, zeznaniaK. W.płyta Cd z nagraniem rozprawy k. 54, zeznaniaJ. G.k. 13 i płyta CD z nagraniem rozprawy k. 54, zeznaniaD. K.płyta Cd z nagraniem rozprawy k. 83, zeznaniaJ. H.płyta CD z nagraniem rozprawy k. 83)
J. B. (1)została obwiniona o popełnienie wykroczenia z art. 158 § 1 kw polegającego na tym, że w miesiącu lutym 2017 r. w obrębie ewidencyjnymN.gm.O.nadziałce nr (...)jako właściciel lasu dokonała wyrębu drzewa w należący, do niej lesie niezgodnie z planem urządzenia lasu bez wymaganego zezwolenia na 50 m3pomimo wydanej zgody na wycinkę 28m3.
W toku czynności wyjaśniających obwiniona przyznała się do popełnienia zarzucanego jej wykroczeniai złożyła wniosek o wymierzenie jej kary grzywny w wysokości 500 złotych oraz odstąpienia od orzekania przepadku pozyskanego drewna.Następnie w toku rozprawy obwiniona nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej wykroczenia. Przyznała, że otrzymała na adres domowy decyzję z której wynikało że może wyciąć 28 m3. Po pierwszej przycince udała się do lasu i oceniła, że należy przyciąć jeszcze rosnące na działce brzozy. Z jej wyjaśnień wynika , że poleciła wykonanie kolejnej wycinki bez upewnienia się czy limit przewidziany w zezwoleniu nie został przekroczony. Oświadczyła, iż nie zna się na wyliczaniu ilości drewna i nie miała świadomości jak dużo drzew zostało wyciętych, jednak z nikim nie konsultowała decyzji o dalszej wycince. Obwiniona zaznaczyła, że wszystkie szczegóły prac ustaliła zD. K., który zobowiązał się znaleźć wykonawcę wycinki.D. K.miał też kupić od niej wycięte drewno. Obwiniona podkreśliła, że z leśniczym rozmawiała telefonicznie. Nie była obecna przy odbiorze drewna w lesie. O stwierdzonych przez leśniczego nieprawidłowościach dowiedziała się telefonicznie odD. K..
Sąd nie podzielił argumentacji obwinionej zmierzającej do wykazania, iż nie ponosi odpowiedzialności za wycięcie drzewa w ilości przekraczającej 28 m3uznając ją za nielogiczną , niespójną, sprzeczną ze zgromadzonym materiałem dowodowym i zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności za zarzucane jej wykroczenie. Z wyjaśnień obwinionej jednoznacznie wynika iż miała pełną świadomość jaką ilość drewna może pozyskać ze swoje działki leśnej. Wynikała ona zarówno z uproszczonego planu urządzenia lasu jak i decyzji zezwalającej na wycinkę wydanej przez Nadleśnictwo. Informacja o możliwości wycięcia jedynie około 30 m3drzew wynikała również z opinii leśniczegoJ. G., który dokonał lustracji działki obwinionej w terenie. Obwiniona miała zatem świadomość istniejących ograniczeń ilościowych drzewa jakie może pozyskać. Zlecając wycinkę drzew innej osobie winna była zatem przekazać jej powyższą informację, a także nie zlecać dodatkowych prac przed upewnieniem się, iż limit wycinki nie został przekroczony. Obwiniona stwierdziła, iż nie zna się na obliczaniu ilości ściętego drewna, mimo to po wycięciu części drzew sama zleciła dodatkową wycinkę brzóz. Jak wynika z zeznańD. K.iK. W.nie wiedzieli oni , iż dopuszczalne jest wycięcie na działce obwinionej jedynie 28 m3drzewa. Obwiniona zlecając wycinkę nie wskazała ile drzew mogą wyciąć ani nie określiła limitu wskazanego w uproszczonym planie urządzeniu lasu. Co więcej po wycięciu części drzew bez sprawdzenia jaka ilość drzewa została już pozyskana, bez konsultacji z leśniczym, zleciła dodatkowe wycinki brzóz. To na obwinionej , jako właścicielce działki leśnej, ciążył obowiązek zapewnienia ciągłości i trwałości lasu oraz dbanie o jego odpowiednią pielęgnację i ochronę, a także zachowania staranności podczas wykonywanych prac polegających na trzebieży, w tym także kontrolowania czy nie został przekroczony limit określony w uproszczonym planie urządzenia lasu. Obwiniona staranności tej nie dochowała, w rezultacie przekroczono w znaczący sposób w/w limit, wyciętych zostało bowiem 80 m3drzewa, przy dopuszczalnym limicie 28 m3 .
Sąd dał wiarę zeznania leśniczegoJ. G. (1), który oceniał zasadność wniosku obwinionej o zezwolenie na dokonanie cięć pielęgnacyjnych.J. G.zeznał, że po wpłynięciu wniosku obwinionej udał się na wskazaną działkę i po oględzinach ustalił, iż wskazane jest wykonanie cięć w postaci trzebieży późnej. Wskazał ilość drzewa możliwego do wycięcia, jednak ostateczną decyzję podejmował Nadleśniczy.J. G.zaznaczył, że zawarta w opinii z k. 62 formuła o udzieleniu instruktarzu jest formułą standardową. W tym przypadku jednak nie udzielał obwinionej instruktarzu na gruncie, gdyż nie wnioskowała ona o jego udzielenie. Instruktarz taki udzielany jest jedynie na wniosek właściciela działki i jest odpłatny. W ramach instruktarzu leśniczy może nawet wskazać które drzewa należy wyciąć. Obwiniona nie zgłaszała potrzeby przeprowadzenia takiego instruktarzu.J. G.podkreślił, że pracownikom bezpośrednio dokonującym wycinki nie wskazywał ile drzew mogą wyciąć. ZK. W.nie rozmawiał wcale o wycince. Rozmawiał jedynie zD. K., który nie pytał o ilość drewna przewidzianego do wycięcia.J. G.zeznał, że dokładną ilość drewna uzyskanego z wycinki ustalił po telefonieD. K.o zakończeniu wycinki. Ilość ta znacznie przekraczała zezwolenie.J. G.podkreślił, że właściciel po wykonaniu wycinki przewidzianej operatem może wystąpić o jej zwiększenie. Obwiniona nie występowała o to. Nie występowała także o wyznaczenie przez Nadleśnictwo drzew przewidzianych do wycięcia. Na działce obwinionej wycięto zbyt dużo drzew i powstały luki w drzewostanie.
ZeznaniaJ. G.korespondują z zeznaniami NadleśniczegoD. K. (4), który wydał decyzję zezwalającą na wykonanie wycinki.D. K.podkreślił, że limit drzew przewidzianych do wycięcia określają warunki przyrodnicze. Należy wykonać cięcia w taki sposób aby zostawić najlepsze drzewa, najgrubsze gdyż one są najbardziej produkcyjne. W czasie trzebieży wycina się drzewa chore i zniszczone.D. K.podkreślił, że był na działce obwinionej i w jego ocenie wykonano tam trzebież dewastacyjną, pozostawione zostały pojedyncze, gorsze drzewa i drzewa zbyt młode aby las mógł być w pełni produkcyjny. Limit pozyskanych drzew został znacznie przekroczony. Z tego powodu Nadleśnictwo odmówiło legalizacji pozyskanego drewna , a informacja o wycince przekazana została do Starostwa Powiatowego. Wskazał, że istnieje możliwość całkowitej wycinki drzewa ale w takim przypadku należy złożyć stosowny wniosek i właściwe go uzasadnić. Obwiniona wniosku takiego nie złożyła. Odnośnie instruktarzuD. K.zaznaczył, że miał informację odJ. G., iż przeprowadził rozmowę z obwinioną na temat cięć, był to instruktarz ogólny. O dokładny instruktarz obwiniona nie zwracała się.
Sąd uznał za wiarygodne także zeznaniaJ. H. (2), która koordynuje prace związane z lasami niepaństwowymi. Świadek podkreśliła, że uproszczony plan zagospodarowania lasu przewidywał możliwość wycinki drzew w rozmiarze 28 m3i na taką ilość wydano zezwolenia. DodatkowoJ. H.zeznała, że zabieg ten ma charakter pielęgnacyjny w ramach którego wycina się chore i słabe drzewa aby pozostawić najbardziej wartościowy drzewostan. Świadek podkreśliła, że była na działce obwinionej i według jej oceny wykonano cięcia dewastacyjne ponieważ drzewa zostały pozyskane nierównomiernie, wycinano drzewa wysokie, miejscami drzewostan zanikł całkowicie, korony drzew przestały się stykać.
Sąd podzielił zeznania wskazanych powyżej świadków albowiem są jasne, rzeczowe, spójne , logiczne, korespondują ze sobą i zgromadzoną w sprawie dokumentacją. Pracownicy Nadleśnictwa wskazali jednoznacznie, iż obwiniona miała pełną świadomość jaką ilość drzew w ramach zabiegów pielęgnacyjnych może wyciąć. Ograniczenia cięć wynikały z uproszczonego planu urządzenia lasu, który jest dokumentem ogólnodostępnym. Nie zwracała się o dodatkowy instruktarz odnośnie wycinki, ani o zwiększenie limitu cięć.
Sąd nie kwestionował również zeznańD. K. (1)orazK. W. (1)jako logicznych i korespondujących ze sobą oraz z omówionymi dowodami.D. K.zeznał, że obwiniona rozmawiała z nim na temat wycinki i prosiła o pomoc w znalezieniu wykonawcy.D. K.przyznał że miał kupić pozyskane drewno, gdyż jego syn prowadzi tartak, samą zaś wycinkę miał wykonaćK. W..D. K.podkreślił, że obwiniona nie wskazywała ile drzew ma zostać wyciętych i jaka ilość drewna możliwa jest do pozyskania. Zaznaczył, że obwiniona poinformowała go, iż posiada zezwolenie na wycinkę drzew. Taką informację przekazałK. W., który wykonał pracę w lesie. Nie pomagał obwinionej w uzyskaniu pozwolenia na wycinkę.
K. W. (1)zeznał, że o planowanej wycince dowiedział się odD. K., który powiedział mu , iż obwiniona szuka wykonawcy do wykonania trzebieży w jej lesie.K. W.podkreślił, że nie otrzymał informacji ile drzew można wyciąć, nie widział zezwolenia i nie wnikał czy została tam określona ilość drzew do wycięcia.D. K.przekazał mu informację, iż obwiniona posiada zezwolenie na wycinkę i należy zrobić w jej lesie cięcia sanitarne, czyli usunąć drzewa chore, powalone przez wiatr. Zaznaczył, że podczas wycinki trzymał się tych wytycznych i na podstawie własnego doświadczenia decydował , które drzewa wyciąć. Potwierdził, że dokonał wycięcia około 80 m3drzew. Nie miał informacji na jaką ilość drewna wydano zezwolenie. Podkreślił, że stawkę za wycinkę ustalił zD. K.i to on miał się z nim rozliczyć za wycinkę, lecz do dnia rozprawy tego nie uczynił z uwagi na postępowanie sądowe .
Sąd uznał, iż zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, iż obwiniona dokonała wyrębu drzewa na należącej do niej działce w ilości 80 m3. Sąd dokonał zmiany opisu czynu precyzując , że w lutym 2017 r. nadziałce nr (...)w obrębie ewidencyjnymN.gm.O.jako właściciel dokonała wyrębu około 80 m3drzewa w należącym do niej lesie niezgodnie z uproszczonym planem urządzenia lasu zezwalającym na wycięcie 28 m3. Swoim zachowaniem obwiniona wyczerpała znamiona wykroczenia z art. 158 § 1 kw.
Zgodnie z treściąart. 158 § 1kw przedmiotem ochrony jest stan lasu związany z przestrzeganiem zasad gospodarki leśnej i zasad pozyskiwania drewna. Uproszczone plany urządzenia lasów sporządzane są dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa. Zgodnie z treściąart. 6 ust. 1 pkt. 7 ustawy o lasachuproszczone plany urządzania lasu zawierają skrócony opis lasu i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz podstawowe zadania dotyczące gospodarki leśnej. Uproszczony plan urządzenia lasu określa m. in. etaty cięć czyli ilość drewna do pozyskania wynikającą z potrzeb odnowienia, pielęgnowania i ochrony lasu oraz zasady trwałości i ciągłości jego użytkowania (art. 6 ust. 1 pkt. 9 ustawy o lasach). Przy ustalaniu wysokości etatu cięć uwzględnia się cele i warunki gospodarki leśnej, sposoby ich realizacji ustalone są osobno dla każdego drzewostanu i urządzonego lasu oraz uwzględniają potrzeby hodowlane i stan sanitarny lasu.
Jak wskazano w uzasadnieniu Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja 2006 r.-P 32/05,żadne z praw majątkowych zagwarantowanych wart. 64 Konstytucjinie ma charakteru absolutnego i dopuszczalne jest ograniczanie ich przez ustawodawcę. Podstawowe znaczenie w tej mierze zyskują przesłanki sformułowane wart. 31 ust. 3 Konstytucji, tak w szczególności w uzasadnieniu wyroku TK z 3 października 2000 r., sygn. K. 33/99, OTK ZU nr 6/2000, poz. 188;konstytucjadopuszcza ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw m.in. dla "ochrony środowiska". Wyraźne wskazanie tej przesłanki wart. 31 ust. 3akcentuje nie tylko dopuszczalność, ale i potrzebę ustanawiania ograniczeń wolności i praw z uwagi na ochronę środowiska (zob.Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz,pod red. L. Garlickiego, Warszawa 2003, t. III). Wymagania w dziedzinie ochrony środowiska rzutują przede wszystkim na ukształtowanie swobody działalności gospodarczej; mogą również uzasadniać ingerencję w sferę praw właścicieli przy zachowaniu proporcjonalności ingerencji i nienaruszaniu istoty prawa własności. Środowisko stanowi wartość konstytucyjną o szczególnym znaczeniu. Szczególnie cennym składnikiem środowiska są lasy. Stanowiły one i stanowią przedmiot troski władzy publicznej .Ustawa o lasachwprowadza ograniczenie praw właścicieli lasów podyktowane potrzebami ochrony środowiska stanowiącego szczególną wartość konstytucyjną. Jako składnik środowiska, lasy są bowiem czymś więcej aniżeli przedmiotem prawa własności i innychpraw rzeczowych. Stanowią one dobro ogólnonarodowe o wielkim znaczeniu społecznym.
Wart. 2 ustawy o lasachprzewidziano, że jej przepisy stosuje się do lasów bez względu na formę ich własności. W myśl art. 7 ustawy trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia lasu z uwzględnieniem w szczególności ochrony lasów. Ustawa nakłada na właścicieli lasów obowiązki związane z trwałym utrzymywaniem lasów i zapewnieniem ciągłości ich użytkowania. Zgodnie zart. 5 ustawy o lasachnadzór nad gospodarką leśną sprawuje w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa, starosta. Może on , w drodze porozumienia, powierzyć prowadzenie w jego imieniu spraw z zakresu nadzoru, w tym wydawanie decyzji administracyjnych w pierwszej instancji, nadleśniczemu Lasów Państwowych. Gospodarka leśna zdefiniowana została w art. 6 cyt ustawy- jest to działalność w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowanie zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Podstawowym dokumentem gospodarki leśnej jest plan urządzenia lasu opracowywany dla określonego obiektu, zawierający opis i ocenę stanu lasu oraz cele, zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej. Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk, pielęgnowania i ochrony lasu, racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji .
Strona przedmiotowa wykroczenia zart. 158 § 1kw polega na tym, że sprawca dokonuje wyrębu drzewa w należącym do niego lesie albo w inny sposób pozyskuje z tego lasu drewno niezgodnie z planem urządzenia lasu, uproszczonym planem urządzenia lasu lub decyzją określającą zadania z zakresu gospodarki leśnej albo też bez wymaganego zezwolenia. Przepisart. 158kw, którego zadaniem jest ochrona lasu przed szeroko rozumianym szkodnictwem oraz działaniami niezgodnymi z zakresem gospodarki leśnej, wiąże sięstrictezustawą o lasach. W szczególności z obowiązkiem właścicieli lasów racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację jego funkcji przez pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekarczających możliwości produkcyjnych lasu-art. 13 ustawy o lasach.
Działka obwinionej onumerze ewidencyjnym (...)w obrębieN.posiada opracowany uproszczony plan urządzania lasu który jest dostępny do zapoznania się w Starostwie Powiatowym wO., Urzędzie Miejskim wO.oraz NadleśnictwieO.. Obwiniona, jako właściciel lasu, przed przystąpieniem do prac związanych z wycinką drzew zobowiązana była do upewnienia się czy planowane przez nią zabiegi są zgodne z uproszonym planem urządzenia lasu (k.67). Obwiniona złożyła wniosek o zezwolenie na pozyskanie drewna w ramach cięć pielęgnacyjnych i trzebieży. W wydanym jej zezwoleniu określono maksymalną ilość drewna jaką może w ramach tych zabiegów pozyskać. Zatem przed przystąpieniem do wycinki miała świadomość , iż ilość ta jest ograniczona, istnieje bowiem limit ilości drewna jakie może wyciąć w ramach zabiegów pielęgnacyjnych. Bezsporne jest, iż wycięto około 80 m3, mimo limitu 28 m3.Obwiniona wskazała po pierwszej wycince udała się do lasu i sama zdecydowała o dalszym wycinaniu drzew nie upewniając się czy ilość już pozyskanego drewna nie przekracza ilości określonej w zezwoleniu. W przypadku wątpliwości odnośnie ilości wyciętego drewna miała możliwość zwrócenia się do leśniczego o pomoc w określaniu rozmiarów wycinki.
Wobec wskazanych powyżej Sąd uznał obwinioną za winna popełnienia wykroczenia z art. 158§1kw. Wymierzona obwinionej kara grzywny w wysokości 1000zł jest współmierna do stopnia społecznej szkodliwości czynu i zawinienia obwinionej. Z zeznań omówionych świadków wynika, iż dokonana wycinka na działce obwinionej nie miała charakteru pielęgnacyjnego, a nosiła znamiona trzebieży dewastacyjnej.
Zgodnie z art. 158§ 2 kw Sąd orzekł przepadek drewna pozyskanego z działki obwinionej na rzecz NadleśnictwaO.. Orzeczenie to ma charakter obligatoryjny.
Sąd na podstawieart. 118 § 1 kpwiart. 3 ust. 1w zw. zart. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnychobciążył obwinioną zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 złotych i opłatą w kwocie 100 złotych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Olsztynie
date: '2018-02-20'
department_name: IX Wydział Karny
judges:
- SSR Joanna Sienicka
legal_bases:
- art. 118 § 1 kpw
- art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych
- art. 6 ust. 1 pkt. 7 ustawy o lasach
- art. 31 ust. 3 Konstytucji
recorder: Katarzyna Szklarczyk
signature: IX W 2937/17
``` |
151515000003006_VI_Ka_001030_2014_Uz_2015-01-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt VI Ka 1030/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia20 stycznia 2015r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Bożena Żywioł
Sędziowie SSO Marcin Schoenborn (spr.)
SSO Kazimierz Cieślikowski
Protokolant Sylwia Sitarz
przy udziale Marka Dutkowskiego
Prokuratora Prokuratury Okręgowej
po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 r.
sprawy skazanegoM. W.ur. (...)wG.
synaJ.iT.
w przedmiocie wydania wyroku łącznego
na skutek apelacji wniesionych przez oskarżyciela publicznego i obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 10 września 2014 r. sygnatura akt IX K 515/14
na mocyart. 437 kpk,art. 438 kpk,art. 439 § 1 pkt 8 kpk,art. 624 § 1 kpk
1
uchyla pkt 1 zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia opartego oart. 90 § 2 kko łącznym zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkiego rodzaju i na mocyart. 17 § 1 pkt 7 kpkumarza postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w zakresie zakazów prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkiego rodzaju orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt VIII i IX;
2
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
-
z części wstępnej eliminuje skazaniaM. W.opisane w pkt II, IV i XIII;
jako podstawę rozstrzygnięcia o karze łącznej pozbawienia wolności zpkt 1przyjmujeart. 91 § 2 kk,
uchyla pkt 3, 4, 5 i 6;
na mocyart. 17 § 1 pkt 7 kpkumarza postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w zakresie kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt I, III, V, VI i VII,
w pkt 7 dodatkowo umarza postępowanie w odniesieniu do kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem opisanym w pkt X;
3
w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
4
zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokataI. M.kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony z urzędu skazanego w postępowaniu odwoławczym;
5
zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.
Sygn. akt VI Ka 1030/14
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Gliwicach rozpoznawał sprawę z wniosku skazanegoM. W.o wydanie wyroku łącznego.
Ostatecznie przedmiotem postępowania objęte zostały wszystkie dotychczasowe skazaniaM. W., a to w następujących sprawach karnych:
-
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 382/00
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 287/08
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 1802/06
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 438/08
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt IX K 1075/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 540/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 882/09
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 331/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 2083/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt III K 246/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt IX K 912/11
Sądu Rejonowego w Gliwicach sygn. akt IX K 1915/11,
z uwzględnieniem, iż zapadły wobec niego także dotychczas dwa wyroki łączne Sądu Rejonowego w Gliwicach w sprawach o sygn. akt III K 762/09 i IX K 1799/11.
Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem łącznym z dnia 10 września 2014 r. sygn. akt IX K 515/14, w którym powyższe okoliczności opisał w punktach I-XIV części wstępnej, orzekł, że:
6
na podstawieart. 91 § 2 kkiart. 90 § 2 kkiart. 569 § 1 kpkłączy orzeczone prawomocnymi wyrokami:
-
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 9 maja 2011 r. w sprawie III K 331/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie III K 2083/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie IX K 912/11
kary pozbawienia wolności i środki karne w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkiego rodzaju i wymierza karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności i środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkiego rodzaju na okres 5 lat;
7
na podstawieart. 577 kpkna poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności orzeczone w pkt 1 zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach III K 912/11 od dnia 20 stycznia 2011 r. do dnia 22 stycznia 2011 r. oraz od 28 maja 2014 r. do dnia 10 września 2014 r. w sprawie objętej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 27 grudnia 2012 r. IX K 1799/11 w zakresie pkt 4;
8
na podstawieart. 576 § 1 kpkustala, iż wyroki opisane w pkt 1 w pozostałym zakresie nie objętym wyrokiem podlegają odrębnemu wykonaniu;
9
na podstawieart. 85 kkiart. 86 § 1 i 2 kkorazart. 569 § 1 kpkłączy orzeczone w prawomocnych wyrokach kary grzywny:
-
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 14 kwietnia 2010 r. sygn. IX K 1075/10
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 22 kwietnia 2008 r. sygn. III K 287/08
Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 18 września 2008 r. sygn. akt III K 438/08
i wymierza karę łączną grzywny w rozmiarze 80 stawek dziennych po 10 złotych każda;
10
na podstawieart. 577 kpkna poczet orzeczonej kary łącznej grzywny orzeczonej wpkt 4zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie IX K 1075/10 od dnia 21 kwietna 1999 r. do dnia 1 maja 1999 r., w sprawie III K 287/08 od dnia 21 luty 2008 r. do dnia 6 marca 2008 r.;
11
na podstawieart. 576 § 1 kpkustala, iż wyroki opisane w pkt 4 w pozostałym zakresie nie objętym wyrokiem podlegają odrębnemu wykonaniu;
12
na zasadzieart. 572 kpkumarza postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym wyroku opisanego w punkcie XII wobec braku warunków do objęcia wymienionych wyroków wyrokiem łącznym;
13
na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.I. M.kwotę 177,12 złotych, w tym podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu skazanemu;
14
na podstawieart. 624 § 1 kpkzwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.
Apelację od tego wyroku złożyli Prokurator i obrońca skazanego.
Prokurator zaskarżając orzeczenie w całości na niekorzyść skazanego zarzucił mu:
I
naruszenie prawa materialnego, a toart. 85 kkiart. 86 § 1 i 2 kkpoprzez połączenie w pkt 4 wyroku grzywien orzeczonych na podstawieart. 33 § 2 kkorazart. 71 § 1 kk, podczas gdy brak jest podstaw prawnych wymaganych wart. 85 i art. 86 kkdo połączenia grzywny mającej charakter akcesoryjny z inną karą grzywny, a nadto brak możliwości połączenia orzeczonej kary grzywny z inną karą, bowiem kara łączna jak i wyrok łączny dotyczą łączenia kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa, a nie kar orzeczonych poszczególnymi przestępstwami,
II
naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a toart. 424 § 1 i 2 kpkpoprzez niewystarczające podstawy faktycznej i prawnej wyroku w zakresie orzekania o karze łącznej pozbawienia wolności, co uniemożliwiło stronom ocenę zasadności odstąpienia przez Sąd od połączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i kar bezwzględnych pozbawienia wolności, a nadto na jakiej podstawie Sąd odstąpił od połączenia kar objętych uprzednio wydanymi wyrokami łącznymi.
Stawiając te zarzuty Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Obrońca z kolei zaskarżając orzeczenie na korzyść skazanego jedynie w zakresie punktu 1 i zarzucając mu:
1
błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegający na uznaniu, że dla prawidłowego przebiegu resocjalizacji skazanego nie można wymierzyć kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji,
2
niewspółmierność kary łącznej pozbawienia wolności poprzez niezastosowanie zasady pełnej absorpcji, która w pełni zrealizowałyby cele kary wobec oskarżonego sprawującego się prawidłowo w zakładzie karnym,
wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w tej części i wymierzenie skazanemu kary łącznej 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd Okręgowy w Gliwicach zważył, co następuje.
Apelacja obrońcy w żadnej mierze nie okazała się zasadną. Prokurator natomiast skutecznie zakwestionował jedynie rozstrzygnięcie o karze łącznej grzywny. Z tego powodu wystarczyło poprzestać na korekcie zaskarżonego wyroku.
Wywiedzenie obu środków odwoławczych doprowadzić musiało jednak do dalej idącej ingerencji instancji odwoławczej w treść zaskarżonego wyroku. Nie było jednak potrzeby uchylenia orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, którego oczekiwał Prokurator. Jakkolwiek uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozostawia wiele do życzenia, nie mniej tego rodzaju dokument sprawozdawczy w powiązaniu z analizą okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, wynikających w sposób pewny ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, pozwalał instancji odwoławczej poznać motywy, którymi kierował się Sąd Rejonowy wydając kwestionowany wyrok łączny. Wskazał w nim przecież Sądmeritizbiegi przestępstw i ciągów przestępstw, jak też te kary i środki karne, które w związku z tym mogły podlegać łączeniu oraz dlaczego połączył jedynie część z nich. Wyjaśnił przy tym, choć rzeczywiście ogólnikowo i pobieżnie, dlaczego nie łączył kar pozbawienia wolności orzeczonych za zbiegające się przestępstwa i ciągi przestępstw, tak z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jak i bez niego. W tym zakresie zaś rzeczywiście zbędnym byłoby oczekiwać aż tak dalece pogłębionego wywodu, jakiego zdaje się oczekiwał skarżący Prokurator, jeśli uwzględni się też, że jedną z tak łączonych kar miałaby być kara orzeczona w rozmiarze przekraczającym 2 lata (w sprawie III K 882/09), co w świetle uregulowaniaart. 69 § 1 kkwykluczałoby do orzekanej w wysokości determinowanej treściąart. 86 § 1 kkkary łącznej tego rodzaju zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary (por. wyrok SN z 4 października 2004 r., IV KK 232/04, LEX nr 145835). Jednocześnie w sprawie jest oczywistym, że kwestia ewentualnego łączenia kar pozbawienia wolności orzeczonych z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz bez niego wiązała się ze zbiegami przestępstw i ciągów przestępstw popełnionych przed dniem 8 czerwca 2010 r.. W takiej sytuacji zgodnie z regułą intertemporalną zart. 4 § 1 kknie mógłby mieć zaś zastosowania stan prawny obowiązujący od tej daty, dopiero wedle którego z uwagi na dodanie do porządku prawnegoart. 89 § 1a kkmożliwym jest orzekanie kary łącznej bezwzględnego pozbawienia wolności z połączenia tego rodzaju kar orzeczonych tak z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jak i bez niego (por. uchwałę składu 7 sędziów SN z dnia 28 listopada 2013 r., I KZP 13/13,OSNKW 2013/12/100). Poza tym Sąd Rejonowy tak naprawdę dostrzegł, choć niekoniecznie wyciągnął z tego w pełni prawidłowe wnioski, że wyrok łączny - jak każdy inny prawomocny wyrok - z chwilą uprawomocnienia, uzyskuje przymiot materialnej prawomocności, kreując ujemną przesłankę procesową określoną wart. 17 § 1 pkt 7 kpki tylko spełnienie przesłanek wskazanych wart. 575 kpkmoże powodować utratę jego mocy (por. postanowienie SN z 8 marca 2011 r., II KK 312/10, LEX nr 785900).
Stąd nie mogło być mowy o mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazieart. 424 § 1 i 2 kpk.
Inną kwestią, nie mogącą być jednak rozpatrywaną w kategorii naruszeniaart. 424 § 1 i 2 kpk, pozostaje to, czy tok rozumowania Sądu Rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku zasługiwał na akceptację, w tym w tych fragmentach, w których wyjaśnianym było, dlaczego zaistniały warunki do wymierzenia tylko jednej kary łącznej pozbawienia wolności łączącej tego rodzaju kary jednostkowe orzeczone w sprawach III K 2083/10, IX K 912/11 i III K 331/11, a także nie było podstaw do wystąpienia w szerszym zakresie, niż wynikający z zaskarżonego orzeczenia, przewidzianej wart. 575 § 1 kpk„utraty mocy” wyroku łącznegoipso iurenastępującej przecież jedynie w odniesieniu do tych tylko rozstrzygnięć o połączeniu kar tego samego rodzaju, ewentualnie o umorzeniu postępowania na podstawieart. 572 kpk, które zostały objęte nowym wyrokiem łącznym wydanym w związku z powstałą po wydaniu tego wyroku potrzebą wynikającą z przesłanek materialno-prawnych określonych wart. 85 kk(por. wyrok SN z 19 maja 2011 r., I KZP 4/11, OSNKW 2011/6/49).
Tak być nie mogło z zasadniczego powodu, a mianowicie dlatego, że Sąd Rejonowy nie dostrzegł, iż skazaniaM. W.w sprawach III K 287/08 i III K 438/08 do dnia wyrokowania w dniu 10 września 2014 r. zatarły się po myśliart. 76 kk, nawet uwzględniając fakt objęcia ich wyrokiem łącznym wydanym w sprawie III K 762/09.
W sprawach III K 287/08 i III K 438/08 wymierzone zostały skazanemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, a obok nich, w sprawie III K 287/08 kumulatywna grzywna w ilości 30 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych, zaś w sprawie III K 287/08 w związku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary łącznej pozbawienia wolności grzywna akcesoryjna oparta oart. 71 § 1 kkw ilości 30 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych.
Wyrokiem łącznym z dnia 9 listopada 2009 r., prawomocnym od dnia 9 grudnia 2009 r., Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie III K 762/09 orzekł z połączenia przywołanych wyżej kar dwie kary łączne, karę łączną 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat oraz karę łączną grzywny w ilości 30 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych. Ponadto na poczet kary łącznej grzywny zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności skazanego w sprawie III K 287/08, uprzednio zaliczony na poczet orzeczonej w tej sprawie jednostkowej grzywny, skutkiem czego była ona wykonana w całości, a mianowicie okres od dnia 21 lutego 2008 r. do dnia 6 marca 2008 r., co siłą rzeczy musiało też prowadzić do uznania, że kara łączna grzywny, odpowiadająca przecież wykonanej karze jednostkowej grzywny, została wykonana w całości. Uzyskane przez Sąd Okręgowy akta sprawy III K 287/08 potwierdziły, że ujawnione w Krajowym Rejestrze Karnym wykonanie z dniem 30 kwietnia 2008 r. grzywny jednostkowej orzeczonej wyrokiem wydanym w tej sprawie było następstwem wspomnianego zaliczenia. Jednocześnie z akt sprawy III K 762/09 wynikało, iż brak danych w Krajowym Rejestrze Karnym o wykonaniu kary łącznej grzywny musiał być najpewniej wynikiem błędu (zaniechania) popełnionego na etapie kierowania do wykonania wyroku łącznego wydanego w podanej sprawie, skoro stwierdzono w zarządzeniu wykonania wyroku, że orzeczona nim wspomniana kara łączna grzywny wynosi 0 złotych (k. 122 akt III K 762/09). Tego rodzaju zapis musiał być zaś traktowany jako oznaczający jej wykonanie.
Podkreślenia jeszcze wymaga, iż okres próby określony w wyroku łącznym w sprawie III K 762/09 upłynął z dniem 9 grudnia 2013 r.. Do tego czasu, jak i przez kolejne sześć miesięcy orzeczona nim kara łączna pozbawienia wolności nie została też zarządzona do wykonania. Oznaczało to, iż w ramach kary łącznej wykonanymi zostały też kary jednostkowe pozbawienia wolności połączone węzłem kary łącznej, a także upłynął okres, w którym na skutek zarządzenia wykonania kary mogłyby się one przekształcić w kary o charakterze bezwzględnym.
Tymczasem zgodnie zart. 76 § 1 kkskazanie na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. W myślart. 76 § 2 kknie mogłoby ono nastąpić z upływem wskazanego wart. 76 § 1 kkokresu próby i dalszych 6 miesięcy jedynie w przypadku nie wykonania orzeczonej grzywny lub środka karnego i to nie każdego, bo z wyjątkiem obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, o którym mowa wart. 46 § 1 kk. Orzeczone w sprawach III K 287/08 i III K 438/08 obok kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania jedynie kary grzywny zostały jednak z przyczyn wyżej wskazanych wykonane w ramach kary łącznej tego rodzaju.
Z treściart. 106 kkwynika z kolei w sposób jednoznaczny, że z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. W świetle prawa orzeczenie obejmujące skazanie, które wobec upływu okresu próby i dalszych 6 miesięcy uległo zatarciu, nie może być w ogóle brane pod uwagę w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego (por.: wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013 r., IV KK 168/13, OSNKW 2013 z. 12 poz. 107; wyrok SN z dnia 9 grudnia 2009 r., V KK 303/09, LEX nr 553740; wyrok SA w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2005 r., II AKa 355/04, Prok. i Pr. 2006, nr 4, poz. 50). Nie może zaś budzić wątpliwości, że wyrażona w przepisieart. 108 kkzasada, wedle której dopuszczalne jest jednoczesne zatarcie wszystkich skazań, nie rozciąga się na skazanie z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności, gdyż przepisart. 76 § 1 kkjest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnych rozwiązań zawartych wrozdziale XII Kodeksu karnego. Jeżeli więc w okresie wskazanym wart. 76 § 1 kknie dojdzie do prawomocnego zarządzenia wykonania kary, to nawet popełnienie w okresie próby nowego przestępstwa pozostanie bez wpływu na zatarcie skazania, stosownie do treściart. 76 § 1 kk(por. postanowienie SN z dnia 13 marca 1997 r., I KZP 42/96, Prok. i Pr. 1997, nr 5, poz. 2; wyrok SN z dnia 17 maja 2000 r., V KKN 104/00, LEX nr 50954).
Ponieważ z istoty zatarcia skazania z mocy samego prawa wynika, że ma ono nieodwracalny w skutkach charakter, bez znaczenia w okolicznościach sprawy był fakt, że m.in. okres od dnia 21 lutego 2008 r. do dnia 6 marca 2008 r. zaliczony tak na poczet kary jednostkowej grzywny ze sprawy III K 287/08, a w konsekwencji i na poczet orzeczonej z połączenia m.in. tej grzywny kary łącznej tego rodzaju w sprawie III K 762/09, zaliczony został skazanemu także na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie III K 1802/06, a zatem i na poczet kary łącznej tego rodzaju orzeczonej z połączenia m.in. tej kary w wyroku łącznym w sprawie III K 1799/11.
Sąd Rejonowy poczynił zatem błędne ustalenia faktyczne wskazując na uprzednie skazaniaM. W.w sprawach III K 287/08 i III K 438/08 oraz III K 762/09. Tego rodzaju uchybienie niewątpliwie miało zaś wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Już tylko pominięcie „niebyłych” skazań w sprawach III K 287/08 i III K 438/08 m.in. na kary grzywny, czyniło bezprzedmiotowym orzekanie kary łącznej grzywny, skoro tego rodzaju kara wymierzona została jeszcze jedynie w sprawie III K 1075/10.
Przede wszystkim zatem z tego powodu świadczącym o tym, iż nie zachodził określony wart. 85 kkwarunek orzeczenia co najmniej dwóch jednorodzajowych kar za zbiegające się przestępstwa, wadliwym było rozstrzygnięcie z pkt 4. Zaskarżony wyrok nie powinien bowiem w ogóle go zawierać. W konsekwencji zbędnym było orzeczenie z pkt 5 oparte oart. 577 kpkoraz pkt 6.
Nie mniej, gdyby nawet nie doszło do wspomnianego zatarcia skazań w sprawach III K 287/08 i III K 438/08, i tak nie mogłoby się ostać kwestionowane orzeczenie o karze łącznej grzywny, albowiem sam Sąd Rejonowy uprzednio stwierdził, że przestępstwo ze sprawy III K 1075/10 nie zbiegało się z czynami, za któreM. W.skazany został w sprawach III K 287/08 i III K 438/08, a tego rodzaju konstatacja byłaby jak najbardziej prawidłowa, gdyby nie właśnie nieuwzględnione zatarcie skazań, skutkowałaby też tym, że nie zachodziłyby warunki do utraty mocyipso iurekary łącznej grzywny orzeczonej wyrokiem łącznym w sprawie III K 762/09.
Nie miał natomiast racji Prokurator twierdząc, że grzywna orzekana kumulatywnie choćby na podstawieart. 33 § 2 kkoraz grzywna akcesoryjna zart. 71 § 1 kkze swej natury nie podlegają łączeniu.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., I KZP 31/05 (OSNKW 2005/11/104) stwierdzono przecież słusznie, że rozwiązania kwestii możliwości łączenia kar grzywien orzeczonych w oparciu oart. 33 § 1 i 2 kkorazart. 71 § 1 kk, a więc na różnych podstawach prawnym nie można szukać jedynie wart. 86 § 1 kk, gdyż dotyczy on tylko granic i wymiaru kary łącznej grzywny, a warunki, jakie muszą być spełnione, aby orzeczenie kary łącznej było możliwe, określaart. 85 kk. Ten zaś wymaga tylko, by wszystkie przestępstwa objęte wyrokiem popełnione były zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny co do któregokolwiek z nich i aby wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Niezależnie od podstawy wymierzenia kar grzywny kary te zawsze podlegają więc połączeniu, jeżeli spełnione są warunki do orzeczenia kary łącznej, są to bowiem kary o jednorodzajowym charakterze, o czym musi przesądzać brzmienieart. 32 kk, który zawiera wyczerpujący katalog kar i wymieniona jest w nim kara grzywny bez zróżnicowania jej rodzajów.
Tego wszystkiego skarżący Prokurator w ogóle nie wziął pod uwagę. Niezrozumiałym jest zaś wysuwany przez niego argument, że przecież kara grzywny orzeczona w oparciuart. 71 § 1 kkma charakter akcesoryjny i przestaje istnieć w razie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, nie może zatem podlegać połączeniu z grzywną orzeczoną na podstawieart. 33 kk, skoroin concretodo zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, w związku z którym ją orzeczono nie doszło. Całkowicie opatrzenie zrozumiał więc Prokurator stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniach wyroków z dnia 28 maja 2009 r. II KK 332/08 oraz z dnia 12 maja 2009 r. IV KK 155/08, w których wskazano jedynie na to, że w razie zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności, brak jest podstaw prawnych, wymaganych wart. 85 i art. 86 § 1 kk, do połączenia w wyroku łącznym nie podlegającej wykonaniu w związku z tym z mocyart. 71 § 2 kkgrzywny orzeczonej na podstawieart. 71 § 1 kkz karą grzywny orzeczoną na innej podstawie.
W kategorii nierozumienia istoty kary grzywny orzekanej na podstawieart. 71 § 1 kkpotraktować należało też twierdzenie Prokuratora, jakoby orzeczenie jej obok kary łącznej pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania miało świadczyć o tym, że w istocie w związku z tym grzywna akcesoryjna nie została orzeczona za przestępstwa, za które kary jednostkowe pozbawienia wolności połączone zostały węzłem kary łącznej tego rodzaju orzeczonej z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania. Grzywna ta nie jest przecież w takiej sytuacji orzekana jako kara łączna, lecz jako kara akcesoryjna w związku z jednoczesnym skazaniem za zbiegające się przestępstwa na określonego rodzaju kary i orzeczoną w związku z tym karę łączną z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania. Ziszcza się zatem określony wart. 85 kkwarunek orzeczenia również kary grzywny za przestępstwo, przy czym jest to jedna kara za więcej niż jedno przestępstwo.
Nie mniej stwierdzony przez Sąd odwoławczy błąd w ustaleniach faktycznych musiał prowadzić do korekty zaskarżonego wyroku, w ramach której należało z jego części wstępnej wyeliminować skazaniaM. W.w sprawach III K 287/08, III K 438/08 i III K 762/09 oraz uchylić pkt 4, 5 i 6 części dyspozytywnej.
Uwzględnienie zatarcia skazania w sprawach III K 287/08 i III K 438/08 nie wpływało jednak znacząco na wyznaczone przez Sąd Rejonowy zbiegi przestępstw. Pominięcie wyroku wydanego w dniu 22 kwietnia 2008 r. wskazywało bowiem, że dalej zbiegały się:
-
czyny popełnione przed dniem 26 czerwca 2000 r. (wyrok w sprawie III K 382/00), a zatem osądzone w sprawach III K 382/00 i IX K 1075/10),
czyny popełnione po dniu 3 kwietnia 2001 r. (wyrok w sprawie III K 246/01), a przed dniem 24 kwietnia 2008 r. (wyrok w sprawie III K 1802/08), a zatem osądzone w sprawach III K 882/09, III K 1802/06 i III K 540/10,
czyny popełnione po dniu 24 kwietnia 2008 r. (wyrok w sprawie III K 1802/08), a przed dniem 15 marca 2011 r. (wyrok w sprawie III K 2083/10), a zatem osądzone w sprawach III K 2083/10, IX K 912/11, III K 331/11,
poza zbiegami pozostawały zaś czyny osądzone w sprawach III K 246/01 (popełniony 27 września 2000 r.) oraz IX K 1915/11 (popełniony 19 października 2011 r.).
Zaznaczenia przy tym wymaga, iż w wyroku łącznym w sprawie IX K 1799/11 stwierdzony został już prawomocnie brak warunków do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności z połączenia kar tego rodzaju orzeczonych z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (w sprawie IX K 1075/10) oraz bez niego (w sprawie III K 382/10), a także orzeczona została prawomocnie kara łączna pozbawienia wolności z połączenia kar tego rodzaju orzeczonych w sprawach III K 882/09, III K 1802/06 i III K 540/10. W tym zakresie nie zaistniała zatem przesłanka zart. 575 § 1 kpk. Postępowanie o wydanie wyroku łącznego winno być więc w tej części umorzone na podstawieart. 17 § 1 pkt 7 kpkz powodures iudicatae. Uchybieniem Sądu Rejonowego było jednak, iż nie dał temu wyrazu w swym orzeczeniu, do czego obligował goart. 413 § 1 pkt 5 kpk. Przedmiotowy zakres rozważań sądu odzwierciedlać musi część wstępna wyroku łącznego, w której winny być wymienione wszystkie te skazania, które wynikają z wniosku i te, które ewentualnie z urzędu stanowiły przedmiot rozważań sądu merytorycznego. Natomiast w części dyspozytywnej wyroku łącznego sąd winien rozstrzygnąć w rozumieniuart. 413 § 1 pkt 5 kpkw takim zakresie, jaki określa jego część wstępna. Sąd nie znajdując podstaw do połączenia konkretnego skazania wymienionego we wniosku, musi to wyrazić wprost w części dyspozytywnej wyroku. Rozwiązaniu tego rodzaju sytuacji służy zaś przewidziany przez ustawodawcę instrument prawny, a mianowicie umorzenie postępowania (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 7 października 2010 r., II AKa 263/10, LEX nr 686861).
Mając na względzie powyższe stwierdzić więc należało również, że Sąd Rejonowy z naruszeniemart. 413 § 1 pkt 5 kpknie objął orzeczeniem zpkt 7o umorzeniu postępowania opartym oart. 572 kpkskazania, a ściślej kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego w sprawie III K 246/01, choć najzupełniej prawidłowo stwierdził brak warunków do połączenia jej węzłem kary łącznej.
Dlatego też Sąd Okręgowy korygując zaskarżony wyrok dodał brakujące rozstrzygnięcia.
Wbrew przekonaniu Sądu Rejonowego nie zaistniały natomiast warunki do orzeczenia wobec skazanego nowego łącznego zakazu prowadzenia pojazdów. Orzekając o nim w pkt 1 zaskarżonego wyroku na podstawieart. 90 § 2 kkłączył bowiem tak naprawdę jedynie zakazy tego rodzaju wymierzone skazanemu w sprawach III K 2083/10 i III K 331/11. W sprawie III K 912/11, z powodu wymierzenia w której skazanemu kary pozbawienia wolności, rzeczywiście zaistniała potrzeba orzeczenia nowej kary łącznej z połączenia tej kary z karami tego rodzaju wymierzonymi w sprawach III K 2083/10 i III K 331/11, nie został przecież orzeczony wobecM. W.zakaz prowadzenia pojazdów. Tymczasem o połączeniu tego rodzaju zakazów ze spraw III K 2083/10 i III K 331/11 już prawomocnie orzeczono wyrokiem łącznym wydanym w sprawie IX K 1799/11 (w jego pkt 4). Orzekając więc w kwestii już prawomocnie rozstrzygniętej, gdy nie zachodziły przesłanki zart. 575 § 1 kpk, Sąd Rejonowy dopuścił się uchybienia zart. 439 § 1 pkt 8 kpk. W związku z tym Sąd Okręgowy był obowiązany niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów uchylić dotknięte tym uchybieniem orzeczenie. Natomiast zaistnienie negatywnej przesłanki procesowej zart. 17 § 1 pkt 7 kpkw postacirei iudicatenakazywało następczo umorzyć postępowanie w zakresie zakazów prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonych wyrokami w sprawach III K 2083/10 i III K 331/11.
Co do zasady Sąd Okręgowy nie miał zastrzeżeń do orzeczonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku kary łącznej pozbawienia wolności. Niewątpliwie orzeczona została ona z połączenia kar wymierzonych za zbiegające się przestępstwa i ciąg przestępstw. Sąd Rejonowy łącząc kary:
-
6 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo zart. 178a § 1 kkpopełnione w dniu 2 lipca 2010 r.,
1 roku pozbawienia wolności za przestępstwo zart. 178a § 1 kkpopełnione w dniu 7 października 2010 r.,
1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności z ciąg przestępstw zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 64 § 1 kkiart. 65 § 1 kkorazart. 13 § 1 kkw zw. zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 64 § 1 kkiart. 65 § 1 kkpopełnionych w okresie od 12 do 19 stycznia 2011 r.,
wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.
Zdaniem obrońcy jest to kara niewspółmiernie surowa, będąca wynikiem błędnych ustaleń Sądu Rejonowego co do dotychczasowego przebiegu resocjalizacji skazanego. Uważa on, iż skazanemu winna być wymierzona kara 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności, a więc w rozmiarze odpowiadającym najwyższej z kar podlegających łączeniu.
Przypomnieć więc należy, że granice kary łącznej określa przepisart. 86 § 1 kk. W realiach faktycznych niniejszej sprawy Sąd Rejonowy mógł wymierzyć skazanemu karę łączną pozbawienia wolności w przedziale od 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności do 3 lat i 4 miesięcy. Zdecydował się wymierzyć ją w rozmiarze 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, a więc z zastosowaniem tzw. zasady częściowej kumulacji.
Wymiar kary łącznej we wskazanych wyżej granicach warunkowany był zaś niewątpliwie przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo-podmiotowy łączy te czyny. Im bliższe są te relacje, tym bardziej wyrok łączny powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa, objęte tym wyrokiem, im związek ten luźniejszy tym przeważać powinno kumulowanie poszczególnych kar (por. wyrok SN z 25 października 1983 r., IV KR 213/83, OSNKW z 1984 r., z. 5-6, poz. 65; wyrok SN z dnia 15 maja 1990 r., IV KR 80/90, LEX nr 22064; wyrok S.A. w Krakowie z dnia 10 października 1991 r., II AKr 127/91, KZS z 1991 r., z. 10, poz. 10). Przez związek przedmiotowo-podmiotowy należy zaś rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację oraz czas i miejsce popełnienia każdego z nich (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 2 lipca 1992 r., II AKr 117/92, KZS z 1992 r., z. 9, poz. 50).
W przekonaniu instancji odwoławczej Sąd instancji pierwszej prawidłowo określił relacje zachodzące pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami i ciągami przestępstw, dochodząc do jak najbardziej prawidłowego wniosku, iż nie uzasadniały one w żadnym razie wymierzenia kary łącznej z zastosowaniem zasady absorpcji, wedle której winna ona zostać ukształtowana w wysokości odpowiadającej najwyższej z kar podlegających łączeniu, ani nawet kary łącznej w rozmiarze bliższym najsurowszej z łączonych kar jednostkowych.
Skarżący nie dostrzegł, iż wśród zbiegających się przestępstw były nie tylko czyny, które polegały na kierowaniu pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości, ale również oszustwo i usiłowanie oszustwa.
Zauważenia również wymaga, iż czas dzielący zbiegające się przestępstwa, w tym godzące w cudze mienie, jakkolwiek nie dość odległy, wszystkie one były popełniane pomiędzy 2 lipca 2010 r. a 19 stycznia 2011 r., nie wskazywał też na realizowanie przez skazanego jednego z góry obranego planu działania. Tam zaś, gdzie relacje czasowe były szczególnie bliskie (z uwagi na popełnienie przestępstw na przestrzeni kilku dni), orzeczoną została już jednostkowa kara za ciąg przestępstw niewątpliwie uwzględniająca tę okoliczność.
Popełnienie wielu przestępstw na terenie jednego miasta, jakim sąG., nie mogło zaś prowadzić do potraktowania więzi zachodzącej pomiędzy tymi czynami jako na tyle bliskiej, by rzeczywiście z tego powodu rozważanym mogłoby być wymierzenieM. W.kary łącznej w rozmiarze postulowanym przez jego obrońcę, czy choćby istotnie do niego zbliżonym.
Przypomnieć zaś należy skarżącemu, że zasadę absorpcji stosuje się wyjątkowo i to jedynie wtedy, gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem przestępstw wskazują na bliską więź przedmiotową i podmiotową, są jednorodzajowe i popełnione zostały w bliskim związku czasowym i miejscowym, stanowiąc jeden zespół zachowań sprawcy, objęty jednym planem działania, mimo godzenia w różne dobra osobiste (por. wyrok SA w Szczecinie z 7 marca 2013 r., II AKa 1/13. LEX nr 1293731). Ma więc ona zastosowanie, gdy związek podmiotowo-przedmiotowy zbiegających się przestępstw jest tak ścisły, że upodabnia je do jednego przestępstwa jak w przypadku pomijalnego zbiegu przestępstw lub ciągu przestępstw, gdy nie potrzeba podwyższać progu represji karnej (por. wyrok SA w Krakowie z 20 września 2012 r., II AKa 168/12, KZS 2012/10/39).
Ponadto jak najbardziej zasadnie wskazał Sąd Rejonowy, że w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy rzeczywiście zdecydowanie niekorzystnego dla skazanego znaczenia przy wymiarze kary łącznej zyskiwać musiał wzgląd na potrzebę prewencyjnego oddziaływania kary w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej.
Popełnienie przez skazanego na przestrzeni trochę ponad dekady aż ośmiu przestępstw i dwóch ciągów przestępstw, stanowić musi istotny czynniki prognostyczny, przemawiający obecnie za orzeczeniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy zasady absorpcji, czy nawet zasady częściowej kumulacji w wysokości zbliżonej do minimum (zob. wyrok SA w Łodzi z dnia 20 września 2001 r., II AKa 154/01, Prok.i Pr. z 2002 r. z.4, poz. 26, wyrok SA w Warszawie z dnia 12 lipca 2000 r., II AKa 171/00, OSA z 2001 r., z. 2, poz. 5), skoro nawet pobyt w warunkach izolacji nie skłonił go do zmiany dotychczasowego trybu życiu i ponownie popełniał przestępstwa. Słusznie więc Sąd Rejonowy te okoliczności uwypuklił dla uzasadnienia orzeczonej kary łącznej. Stanowią one bowiem nad wyraz dosadny argument świadczący o prawidłowym jej ukształtowaniu.
Większego znaczenia w kierunku postulowanym przez skarżącego nie mogły odegrać natomiast okoliczności zaistniałe już po wydaniu poszczególnych poprzednich wyroków, a dotyczące zachowania skazanego w zakładzie karnym (por. wyrok SN z dnia 1985 r., II KR 245/85, OSNKW z 1986 r., z. 5-6, poz. 39; wyrok SA w Krakowie z dnia 26 kwietnia 1994 r., II AKr 26/94,KZS z 1994 r., z. 5, poz. 14), a na nich przede wszystkim zasadzało się twierdzenie obrońcy o nadmiernej surowości wymierzonejM. W.kary łącznej. Wbrew przekonaniu apelującego, nie świadczyły one bowiem wcale tak istotnie na korzyść skazanego. Jego zachowanie w okresie odbywania kary zostało przecież ocenione całościowo jedynie jako umiarkowane. Poza tym nie sposób przeceniać znaczenia zachowania skazanego w okresie jego pobytu w warunkach izolacji, gdy równie dobrze dowodzić ono może jedynie odpowiedniego przystosowania się do warunków panujących w zakładzie karnym. Natomiast w warunkach wolnościowych powracał on dotychczas na drogę przestępstwa. Nie zostało też stwierdzone, że dotychczasowy okres izolacji skazanego okazał się być wystarczającym dla jego pełnego zresocjalizowania. Sąd Rejonowy nie dochodząc do tego rodzaju wniosku nie popełnił więc błędu w ustaleniach faktycznych.
Także deklarowana refleksja skazanego nad dotychczasowym nagannym trybem życia, w najmniejszym stopniu orzeczeniu kary łącznej w rozmiarze 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności się nie mogła sprzeciwiać, gdy wcześniej nie wyciągnął on skutecznie pożądanych wniosków z uprzedniej karalności, lecz kontynuował przestępczą działalność, co więcej przychodziło mu to z łatwością. W tym kontekście nie sposób więc zgodzić się z twierdzeniem, że chęć roztoczenia przez skazanego opieki nad rodziną, w szczególności dzieckiem, miałaby świadczyć o nim wyjątkowo pozytywnie i stanowić silny argument za wymierzeniem mu łagodniejszej kary łącznej. Tego rodzaju argument obrońcy brzmiał wręcz przewrotnie, jeśli się uwzględni, że dotychczas skazany po wielokroć miał okazję się zmienić i nic z tego nie wychodziło. Nawet rodzina nie była w stanie przekonać go do funkcjonowania w zgodzie z obowiązującym porządkiem prawnym.
Prawidłowo zatem nie została przydana tego rodzaju okolicznościom podnoszonym przez skarżącego taka waga, jakiej zdaje się oczekiwał on domagając się łagodniejszego potraktowania skazanego.
Z oczywistych względów, a to z uwagi na wymiar orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, nie zachodziła potrzeba choćby rozważenia możliwości zastosowania względem skazanego dobrodziejstwa instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. Sięgnięcie po nią byłoby w ogóle dopuszczalne w odniesieniu do kary łącznej pozbawienia wolności orzekanej wyrokiem łącznym, gdyby jej wymiar nie przekraczał 2 lat.
Tym samym nie sposób się było doszukać jakiegokolwiek powodu, który karę łączną orzeczoną przez Sąd Rejonowy, nakazywałby klasyfikować w kategorii kar niewspółmiernie surowych i to w stopniu rażącym. Tymczasem zarzut zart. 438 pkt 4 kpkjest zasady tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd pierwszej instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o „różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować” (por. wyrok SN z 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, OSNPP 6/1995, poz. 18).
Sąd Okręgowy zatem w pełni zaakceptował wysokość i charakter wymierzonej skazanemu przez Sąd Rejonowy kary łącznej pozbawienia wolności. Za konieczne uznał jednak skorygować podstawę prawną tego rozstrzygnięcia. Zbędnym był w niej przepisart. 569 § 1 kpk.
Zgodnie zart. 413 § 1 kpkmającym przecież z mocyart. 574 kpkodpowiednie zastosowanie w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego, wyrok łączny, a konkretnie jego część dyspozytywna (inaczej sentencja wyroku), oprócz samego rozstrzygnięcia powinna zawierać również wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej. Owym rozstrzygnięciem w wyroku łącznym jest zaś przede wszystkim orzeczenie o karze łącznej. Zastosowanymi przepisami ustawy karnej są zatem te przepisy, które uzasadniały takie, a nie inne ukształtowanie treści wskazanego rozstrzygnięcia. Tymczasem Sąd Rejonowy orzekając karę łączną w pkt 1 zaskarżonego wyroku wskazał, iż uczynił to m.in. na podstawieart. 569 § 1 kpk, który to przepis reguluje kwestię wydawania wyroku łącznego. Niewątpliwie tego konkretnie przepisu nie zastosował, by orzec wspomnianą karę łączną. Dopuszczalność jej orzeczenia, jak również jej rodzaj i wymiar regulują inne przepisy, tj.art. 85 kkiart. 86 § 1 kk,in concretostosowane odpowiednio z mocyart. 91 § 2 kk. Powołany przepiskodeksu postępowania karnegoodnosił się zaś do potrzeby i konieczności wydania wyroku łącznego, którym jedynie orzekana była kara łączna, wskazując tryb, w jakim to ma nastąpić. Inaczej rzecz ujmując uzasadniał w ogóle wydanie przez Sąd Rejonowy zaskarżonego wyroku łącznego ze wszystkimi zawartymi w nim rozstrzygnięciami. Tak więc, gdy w myślart. 413 § 1 pkt 6 kpk. sąd jest zobowiązany zawrzeć w wyroku jedynie te przepisy ustawy karnej, które stosuje (por. wyrok S.A. w Katowicach z dnia 30 września 2010 r., II AKa 266/10, KZS 2011/1/96), powołanieart. 569 § 1 kpkw podstawie prawnej rozstrzygnięcia o karze łącznej z pkt 1 zaskarżonego wyroku, było wadliwe, nastąpiło bowiem z obrazą powołanego przepisu procedury karnej, mającą niewątpliwie wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Przepis ten więc z owego rozstrzygnięcia należało wyeliminować.
W ramach korekty zaskarżonego wyroku należało również uchylić pkt 3. Zamieszczenie w wyroku łącznym wskazania, w jakim zakresie wyroki podlegające połączeniu podlegają odrębnemu wykonaniu, jest zbędne ze względu na zawarte wart. 576 § 1 kpkwyjaśnienie, że z chwilą uprawomocnienia się wyroku łącznego wyroki podlegające połączeniu nie ulegają wykonaniu tylko w zakresie objętym wyrokiem łącznym (por. wyrok SN z 4 stycznia 1977 r., VI KRN 440/76, LEX nr 21730). W realiach niniejszej sprawy pamiętać zaś należy, iż dwa z trzech wyroków objętych skarżonym wyrokiem łącznym (uwzględniając już uchylenie rozstrzygnięcia z pkt 4) objęte zostały też poprzednio wydanym wobec skazanego wyrokiem łącznym w sprawie IX K 1799/11 w zakresie łączenia zakazów prowadzenia pojazdów. Punkt 3 mógłby więc również nieadekwatnie do rzeczywistości sugerować, że orzeczenie o łącznym zakazie prowadzenia pojazdów zawarte w wyroku łącznym wydanym w sprawie IX K 1799/11 utraciło moc.
Nie znajdując natomiast już innych powodów do ingerencji w treść zaskarżonego wyroku, Sąd odwoławczy w pozostałej części utrzymał go w mocy.
Zasądzając koszty obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym, wobec ich nieopłacenia przez skazanego i złożenia stosownego wniosku przez obrońcę, Sąd odwoławczy kierował się uregulowaniamiart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturzeoraz§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W konsekwencji objęły one wynagrodzenie należne za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego z uwzględnieniem podatku VAT.
Zwalniając z kolei skazanego od ponoszenia wydatków postępowania drugoinstancyjnego Sąd odwoławczy kierował się tym, że w sytuacji, w jakiej się on znajduje, a więc gdy od przeszło trzech lat jest nieprzerwanie pozbawionym wolności, a przed nim jeszcze ok. trzyletni pobyt w warunkach izolacji, poniesienie ich przez niego byłoby zbyt uciążliwe. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2015-01-20'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Bożena Żywioł
- Marcin Schoenborn
- Kazimierz Cieślikowski
legal_bases:
- art. 439 § 1 pkt 8 kpk
- rozdziale XII Kodeksu karnego
- art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze
- § 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: Sylwia Sitarz
signature: VI Ka 1030/14
``` |
151020100000503_I_C_000809_2016_Uz_2017-08-30_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 809/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 sierpnia 2017 roku
Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Sylwia Piasecka
Protokolant sekretarz sądowy Grażyna Pałubicka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2017 roku w Człuchowie
sprawy
z powództwa(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąSpółka (...)wW.
przeciwkoS. K. (1)
ozapłatę
1
zasądza od pozwanegoS. K. (1)na rzecz powoda(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąSpółka (...)wW.kwotę 175,72 zł (słownie: sto siedemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt dwa grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7 % od dnia 17 czerwca 2016 do dnia zapłaty, a w razie zmiany ustawowych odsetek za opóźnienie – z tymi odsetkami,
2
oddala powództwo w pozostałym zakresie,
3
oddala wniosek o zasądzenie kosztów procesu.
Pobrano opłatę kancelaryjną
w kwocie zł – w znakach
opłaty sądowej naklejonych
na wniosku.
Sygn. akt I C 809/16
UZASADNIENIE
Powód– (...) sp. z o.o.S.K.A. z siedzibą wW., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwkoS. K. (1)o zapłatę kwoty 595,55 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu wskazał, że pozwanyS. K. (1)zawarł z(...) S.A.umowę o świadczenie usług w zakresie dostarczania programów telewizyjnych i/lub radiowych oraz udostępniania urządzenia dekodującego, zawartą w formie pisemnej w dniu 4 marca 2013 roku.
Spółka wykonała zobowiązanie wynikające z umowy, natomiast pozwany nie wykonał zobowiązań wynikających z umowy, regulaminu świadczenia usług oraz regulaminu promocji. Zadłużenie pozwanego wynosi kwotę 595,55 złotych, która obejmuje kwoty wynikające z 5 faktur, każda opiewająca na sumę 29,90 złotych, odsetki wynikające z opóźnienia w zapłacie faktur oraz kwota 367,13 złotych wynikająca z noty obciążeniowej.
W dniu 14 grudnia 2015 roku umową cesji zostały przeniesione wierzytelności z(...) S.A.na powoda. Pozwany został prawidłowo powiadomiony o tym fakcie.
Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie nakazem zapłaty z dnia 12 sierpnia 2016 roku, wydanym w sprawie VI Nc-e 1002076/16, orzekł o całości żądania powoda, również w zakresie kosztów procesu.
W przepisanym terminie pozwanyS. K. (1)złożył pozew od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, zaskarżając orzeczenie w całości.
Postanowieniem z dnia 13 października 2016 roku, wydanym w sprawie VI Nc – e 1002076/16, Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie pozwu i utratę mocy nakazu zapłaty, a następnie przekazał sprawę do tutejszego Sądu.
Na rozprawie w dniu 23 czerwca 2017 roku pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.
Sąd ustalił co następuje:
W dniu 4 marca 2013 roku pozwanyS. K. (1)zawarł z(...) S.A.z siedzibą wW.umowę abonencką numer(...). Umowa została zawarta na czas oznaczony, na 24 miesiące. Wysokość opłaty abonamentowej wynosiła kwotę 0,90 złotych, natomiast opłaty za pakiet danych (dzień) 29,00 złotych.
Pozwany jako adres do korzystania z usługi wskazałul. (...),(...)-(...) G..
bezsporne, nadto por. kserokopia umowy abonenckiej z dnia 4 marca 2013 roku k. 28 – 30, wyjaśniania pozwanegoS. K. (1)00:01:42 k. 110.
PozwanyS. K. (1)opłacał abonament do listopada 2014 roku w wysokości 29,00 złotych. Przyczyną zaprzestania opłacania abonamentu była przeprowadzka pozwanego doC., z powodu choroby. Przed opuszczeniem miejsca dostawy usługi pozwany wielokrotnie zwracał się do pracownika(...) S.A.z siedzibą wW., który namówił go na zawarcie umowy, o przeniesienie usługi doC., jednakże bezskutecznie.
przyznane, wyjaśnienia pozwanegoS. K. (1)00:04:49 k. 110, 00:04:49 k. 110v, dowód: zeznania świadkaD. S.00:02:30 – 00:04:48 k. 122v.
Pozwany zwrócił dekoder, zgodnie z wezwaniem.
Pozwany po opuszczeniu lokalu przyul. (...)wG.nie uregulował abonamentu za marzec, kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2014 roku. W związku z tym umowa została rozwiązana.
bezsporne, por. wydruki k. 31 – 51, wyjaśnienia pozwanegoS. K.00:11:23 k. 110v, nadto zeznania świadkaD. S.00:06:41 k. 122v.
W dniu 14 grudnia 2015 roku(...) S.A.z siedzibą wW.zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, w tym również wierzytelność przysługującą wobec pozwanego.
dowód: umowa cesji wierzytelności k. 52 – 54v, częściowy wykaz wierzytelności k. 55.
Sąd zważył co następuje:
W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że pozwanyS. K. (1)zawarł z(...) S.A.z siedzibą wW.umowę abonencką na czas oznaczony. Spór dotyczył natomiast wysokości dochodzonego roszczenia.
Pozwany podniósł również zarzut przedawnienia roszczenia, który w ocenie Sądu, nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie bowiem z treściąart. 117 § 2 kcten, przeciwko komu przysługuje dane roszczenie (podmiot zobowiązaniowy), po upływie określonego czasu, ma możliwość uchylenia się od jego zaspokojenia. Upływ czasu oznacza w istocie, że podmiot zobowiązany staje się stroną, która decyduje o zaspokojeniu roszczenia. Ma on bowiem możliwość albo powołania się na przedawnienie, albo dobrowolnego zaspokojenia uprawnionego. Przy czym ma on w tym zakresie pełną swobodę i może dokonać tego w dowolny sposób, w tym takżeper facta concludentia.
W myślart. 118 kcjeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Przy czym bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 kc). Ponadto terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną (art. 119 k.c.).
Niewątpliwym jest, że roszczenie powoda związane jest z działalnością gospodarczą, a zatem ulega przedawnieniu z upływem trzech lat.
W przedmiotowej sprawie pozwanyS. K. (1)sam przyznał, że regulował opłatę abonamentową przez okres około roku, a zatem przynajmniej do marca 2014 roku. Zatem skoro pozew został wniesiony do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 17 czerwca 2016 roku, to w tym dniu nastąpiła przerwa biegu przedawnienia i to przed upływem 3 – letniego terminu koniecznego do przedawnienia roszczenia związanego z prowadzona działalnością gospodarczą.
Odnosząc się natomiast do roszczenia strony powodowej, to zasługuje ono na uwzględnienie jedynie w części.
W toku niniejszego procesu strona powodowa powinna udowodnić wysokość dochodzonego roszczenia. Zgodnie bowiem z treściąart. 6 kcciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy(por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisuart. 232 k.p.c.Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony(por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29),ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia(art. 316 § 1in principiok.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego wart. 232 zd. 2 k.p.c.uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.
W przedmiotowej sprawie strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z treściart. 509 kc, dotyczącego umowy przelewu wierzytelności, a zgodnie z§ 2tego przepisu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
W ocenie Sądu nie zasługiwało na uwzględnienie roszczenie strony powodowej w zakresie kary za rozwiązanie umowy w okresie podstawowym(...)w wysokości 367,13 złotych oraz odsetek za opóźnienie od tej noty obciążeniowej w wysokości 52,70 złotych.
Powód nie wykazał bowiem, w toku niniejszego procesu zarówno podstawy ustalenia i żądania tej kary, jak również jej wysokości. Wysokość kary oraz jej podstawa nie wynika z przedłożonej przez powoda kserokopii umowy, która zawieraj jedynie uregulowanie zawarte w punkcie 10 umowy, dotyczące roszczenia w przypadku, gdy zawarcie umowy związane jest z ulgą przyznaną abonamentowi. Brak jest natomiast w umowie jakichkolwiek zapisów dotyczących kar za rozwiązanie umowy.
Wobec powyższego, skoro powód nie wykazał zarówno zasadności, jak i wysokości roszczenia w zakresie kary, to Sąd uwzględnił roszczenie powoda jedynie w zakresie opłat abonamentowych wynikających z przedłożonych faktur oraz odsetek za opóźnienie w zapłacie tych faktur. Tym bardziej, że okoliczność nieregulowania opłat abonamentowych została przyznana przez samego pozwanego.
O kosztach procesu Sąd orzekł na mocyart. 100 kpc, który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.
W przedmiotowej sprawie strona pozwana uległa tylko co do nieznacznej części żądania.
Niewątpliwym bowiem jest, że strona powodowa wnosiła o zasądzenie kwoty 595,55 złotych, a jej roszczenie zostało uwzględnione jedynie w zakresie kwoty 175,72 złotych, co stanowi jedynie 29% dochodzonego roszczenia. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Człuchowie
date: '2017-08-30'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Sądu Rejonowego Sylwia Piasecka
legal_bases:
- art. 117 § 2 kc
- art. 232 zd. 2 k.p.c.
recorder: sekretarz sądowy Grażyna Pałubicka
signature: I C 809/16
``` |
152510000005027_X_GC_000266_2012_Uz_2016-06-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt X GC 266/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 czerwca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi, X Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Renata Lewicka
Protokolant: sekr. sąd. Anna Szymańska
po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016 r. na rozprawie wŁ.
sprawy z powództwaP. P.
przeciwko(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwB.
o ustalenie nieistnienia uchwał, ewentualnie o stwierdzenie nieważności uchwał, ewentualnie o uchylenie uchwał
1
oddala powództwo;
2
zasądza odP. P.na rzecz(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwB.kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;
3
przejmuje w ciężar Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 2.700,00 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem nieuiszczonej części opłaty sądowej od zażalenia. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2016-06-09'
department_name: X Wydział Gospodarczy
judges:
- Renata Lewicka
legal_bases: []
recorder: sekr. sąd. Anna Szymańska
signature: X GC 266/12
``` |
154505000005127_XVII_AmE_000175_2011_Uz_2013-12-19_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XVII AmE 175/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 grudnia 2013 roku
Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący: SSO Jolanta de Heij - Kaplińska
Protokolant: Maciej Gembarzewski
po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 roku w Warszawie na rozprawie
sprawy z odwołania(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o nałożenie kary pieniężnej
na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 13 września 2011 roku Nr(...)(...)(...)
1
zmienia decyzję wpkt IIw ten sposób, że odstępuje od wymierzenia kary na podstawieart. 56 ust. 6 a ustawy - Prawo Energetyczne;
2
zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.kwotę 100 (sto) złotych tytułem kosztów postępowania.
SSO Jolanta de Heij - Kaplińska
Sygn. akt XVII AmE 175/11
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 13 września 2011 r., wydaną na podstawie 56 ust. 1 pkt 12, art. 56 ust. 2 pkt 1 w związku zart. 56 ust. 3 i 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne(dalej jako(...)) oraz w związku zart. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego(dalej jako „k.p.a.”), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy -(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.(dalej zamiennie(...), „koncesjonariusz”), posiadającemu numer identyfikacji podatkowej NIP:(...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki orzekł
I.że przedsiębiorca -(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW., posiadający numer identyfikacji podatkowej NIP:(...)naruszył warunek 2.1.1. koncesji na obrót paliwami ciekłymi, udzielonej mu decyzją z dnia 9 lutego 2005 r. Nr(...), w ten sposób, iż prowadząc działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na stacji paliw wP., przyul. (...)dokonywał sprzedaży paliw ciekłych przy wykorzystaniu kontenerowej stacji paliw, w skład której wchodziły dwa dwukomorowe zbiorniki naziemne o pojemności 20 m3każdy,
II.za działania opisane w pkt I wymierzył przedsiębiorcy -(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej NIP:(...), karę pieniężną w wysokości 50.000 zł, co stanowi(...)przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego w roku 2010.
Powyższa decyzja została oparta na następujących ustaleniach i rozważaniach:
Decyzją z dnia 9 lutego 2005 r. Prezes URE udzielił przedsiębiorcy(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres do dnia 15 lutego 2015 r.
Pismem z dnia 1 lutego 2008 r., złożonym w toku prowadzonego przez Prezesa URE postępowania ws. wymierzenia koncesjonariuszowi kary pieniężnej w zw. z wprowadzaniem przez niego do obrotu paliw ciekłych nie spełniających wymagań jakościowych, koncesjonariusz poinformował o eksploatowaniu stacji paliw na potrzeby prowadzonej działalności koncesjonowanej położonej wP.przyul. (...)wyposażonej w zbiorniki naziemne na paliwa ciekłe.
Według Prezesa URE, literalne brzmienie przepisówrozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie(Dz.U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063 z późn. zm.), wskazuje, że od 1 stycznia 2006 r. kontenerowe stacje paliw mogą być użytkowane wyłącznie jako obiekty tymczasowe i przeznaczone do określonych w nim celów. Nie mogą być zatem użytkowane do powszechnego obrotu paliwami ciekłymi. Mając zatem na względzie, iż stacje kontenerowe wchodziły w skład infrastruktury technicznej wykorzystywanej przez koncesjonariusza do wykonywania działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi, Prezes URE stwierdził, że zaistniały w niniejszej sprawie stan faktyczny odbiega od stanu, jaki powinien istnieć zgodnie z ww. przepisami regulującymi tą działalność koncesjonowaną, a tym samym z warunkiem 2.1.1. posiadanej przez Koncesjonariusza koncesji.
W tej sytuacji, pismem z dnia 16 stycznia 2009 r. koncesjonariusz został wezwany przez Prezesa Urzędu do usunięcia w terminie 30 dni od daty otrzymania tego pisma stanu faktycznego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji i z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą udzieloną mu koncesją poprzez zaprzestanie eksploatowania na potrzeby prowadzonej działalności objętej koncesją zbiorników naziemnych.
Prezes URE ustalił, że pismem z dnia 18 lutego 2009 r., koncesjonariusz poinformował, iż wystąpił do Ministra Gospodarki w sprawie interpretacji przepisówrozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r.W związku z powyższym wystąpił do Prezesa URE o wstrzymanie nałożonego terminu 30 - dniowego do czasu uzyskania odpowiedzi z Ministerstwa Gospodarki.
Wobec braku informacji ze strony koncesjonariusza, pismem z dnia 26 czerwca 2009 r. Prezes URE wystąpił o przesłanie stanowiska Ministra Gospodarki w sprawie objętej postępowaniem wyjaśniającym.
W odpowiedzi na powyższe, przy piśmie z dnia 26 sierpnia 2009 r. Zastępca Dyrektora Departamentu(...)Ministerstwa Gospodarki przesłał Prezesowi URE swoje pismo z dnia 3 marca 2009 r. zawierające stanowisko Ministerstwa w sprawie, w konkluzji którego wskazano, że opisana w piśmie koncesjonariusza stacja kontenerowa powinna być dostosowana do warunków technicznych dla stałych stacji paliw w terminie do dnia 16 stycznia 2003 r.
Pismem z dnia 26 sierpnia 2009 r. Prezes URE zawiadomił koncesjonariusza o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia mu kary pieniężnej za naruszenie warunku 2.1.1. udzielonej mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Jednocześnie Prezes URE wezwał koncesjonariusza do złożenia wyjaśnień w tej sprawie, przesłania uwierzytelnionych kopii dokumentów mających związek z ujawnionym naruszeniem warunków koncesji oraz przekazania wszelkich informacji i dokumentów dotyczących jego sytuacji finansowej.
W toku postępowania administracyjnego ustalono, że koncesjonariusz przy piśmie z dnia 14 września 2009 r. przesłał do wiadomości Prezesa URE swoje pismo skierowane do Ministra Gospodarki zawierające prośbę o ponowne rozpatrzenie prośby koncesjonariusza z dnia 18 lutego 2009 r. Natomiast w odpowiedzi na zawiadomienie z dnia 26 sierpnia 2009 r., pismem z dnia 15 września 2009 r. pełnomocnik koncesjonariusza wystąpił z wnioskiem o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie usunięcia stanu faktycznego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji.
W dniu 15 października 2009 r. Zastępca Dyrektora Departamentu(...)Ministerstwa Gospodarki przesłał do wiadomości Prezesa URE pismo z dnia 14 października 2009 r. skierowane do koncesjonariusza, w którym Ministerstwo podtrzymywało treść wyjaśnień przekazanych koncesjonariuszowi w piśmie z dnia 3 marca 2009 r.
W dalszej kolejności Prezes URE wskazał, że w dniu 2 listopada 2009 r. koncesjonariusz przesłał do jego wiadomości pismo z dnia 29 października 2009 r. skierowane do Ministra Gospodarki, w którym koncesjonariusz poinformował, że – jego zdaniem - nie istnieją przepisy, na podstawie których można żądać określonych zachowań będących przedmiotem prowadzonej korespondencji.
W odpowiedzi na pismo Prezesa URE, pismem z dnia 29 października 2009 r. Naczelnik Wydziału(...) i BudownictwaStarostwa Powiatowego wP.poinformował Prezesa, iż reprezentowany przez nią organ nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy lokalizacja stacji paliw mieszczącej się wP.przyul. (...), jest zgodna z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, albowiem stacja ta istniała już w chwili wejścia w życie obowiązującego planu (pozwolenie na jej budowę wydano 1992 r.). Jednocześnie Naczelnik poinformowała, że Wydział Architektury i Budownictwa bada projekt budowlany pod kątem jego zgodności z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i warunkami technicznymi oraz, że ocena, czy zrealizowane obiekty powstały zgodnie z ww. planem należy do organów Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego.
Stosownie do dalszych ustaleń Prezesa URE, pismem z dnia 21 stycznia 2010 r. Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej wP.poinformował Prezesa, iż w dniu 27 listopada 2009 r. przeprowadzone zostały czynności kontrolno - rozpoznawcze na stacji paliw wP.przyul. (...). Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdzono, że na terenie ww. stacji paliw znajdują się dwa zbiorniki naziemne o pojemności 20 m3każdy - są to zbiorniki dwukomorowe, kontenerowe, przeznaczone do magazynowania wszystkich rodzajów paliw ciekłych. Komendant poinformował także, że na stacji paliw wyłączony został handel paliwami płynnymi, a prowadzona jest jedynie sprzedaż gazu płynnego propan - butan ze zbiornika naziemnego, butli z gazem propan - butan oraz oleju opałowego w pojemnikach po 20 l każdy.
Postanowieniem z dnia 19 marca 2010 r., wydanym po rozpatrzeniu wniosku pełnomocnika koncesjonariusza z dnia 15 września 2009 r., Prezes URE postanowił odmówić zawieszenia postępowania w sprawie wymierzenia koncesjonariuszowi kary pieniężnej. Na powyższe postanowienie pismem z dnia 30 marca 2009 r. pełnomocnik koncesjonariusza wniósł zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które zostało oddalone postanowieniem z dnia 3 listopada 2010 r.
Pismem z dnia 18 marca 2011 r. Prezes URE wezwał koncesjonariusza do przekazania informacji i dokumentów dotyczących jego sytuacji finansowej, w odpowiedzi na które przy piśmie z dnia 7 kwietnia 2010 r. przekazano Sprawozdanie F-01/I-01 o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe sporządzone na koniec 2009 r., zgodnie z którym koncesjonariusz odnotował przychody z działalności gospodarczej ogółem w wysokości 129.458 tys. zł oraz odnotował zysk brutto z tej działalności w wysokości 2.438 tys. zł.
Według Prezesa URE, pismem z dnia 30 kwietnia 2010 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wP.poinformował go, że stacja paliw wP.przyul. (...)została wybudowana na podstawiedecyzji nr (...)z dnia 3 marca 1992 r., którą Kierownik Urzędu Rejonowego wP.udzielił pozwolenia na budowę kontenerowej stacji paliw na działce położonej wP.przyul. (...). Poza tym Inspektor wskazał, że - jak wynika z pisma Urzędu Rejonowego wP.z dnia 22 kwietnia 1992 r. - Inwestorzy dopełnili obowiązku określonego w obowiązujących przepisach i zawiadomili o oddaniu do użytkowania kontenerowej stacji paliw. Jednocześnie Inspektor poinformował, że w toku czynności kontrolnych przeprowadzonych na przedmiotowej stacji paliw w dniu 16 marca 2010 r. stwierdzono, iż kontenerowa stacja paliw nie jest użytkowana, a zgodnie z uzyskanym oświadczeniem PanaW. S.- członka zarządu koncesjonariusza - stacja została wyłączona z użytkowania z początkiem 2009 r. Inspektor poinformował również Prezesa, iż w kwietniu 2010 r. zauważono, iż przywrócono użytkowanie przedmiotowej stacji paliw.
Pismem z dnia 14 maja 2010 r., w nawiązaniu do ww. pisma z dnia 30 kwietnia 2010 r. Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego wP., koncesjonariusz poinformował Prezesa Urzędu, że stacja paliw wP.przyul. (...)nie jest użytkowana, natomiast adnotacja w ww. piśmie związana była najprawdopodobniej z prowadzoną w tym miejscu działalnością stacji(...), sklepu, punktu wymiany butli gazowych oraz pomieszczeń garażowych.
W dniu 1 czerwca 2010 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przesłał do wiadomości Prezesa URE pismo z dnia 24 maja 2010 r. skierowane do koncesjonariusza, w którym przedstawiono poczynione przez Inspektora ustalenia dotyczące eksploatowanej przez koncesjonariusza stacji paliw wP.przyul. (...)oraz poinformowano, że - mając na względzie przepisyustawy - Prawo budowlane- dalsze użytkowanie przedmiotowej kontenerowej stacji paliw skutkować będzie skierowaniem przez ten organ sprawy do sądu celem ukarania.
W dniu 17 czerwca 2010 r. Dyrektor Departamentu Ropy i Gazu Ministerstwa Gospodarki przesłał do wiadomości Prezesa URE pismo z dnia 16 czerwca 2010 r. skierowane do koncesjonariusza, w którym Ministerstwo Gospodarki wskazało w szczególności na kolejne wydawane akty prawne (rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 30 sierpnia 1996 r.,rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r., rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2002 r.,rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r.) zawierające unormowania dotyczące m.in. legalności wykorzystywania kontenerowych stacji paliw oraz wymogów ich dostosowania do warunków technicznych dla stałych stacji paliw oraz przedstawiło interpretację tych regulacji.
W odpowiedzi na wezwania Prezesa URE, przy piśmie z dnia 7 czerwca 2011 r., koncesjonariusz przekazał sprawozdanie finansowe - bilans oraz rachunek zysków i strat - sporządzone na koniec 2010 r. oraz oświadczenie o przychodach z działalności koncesjonowanej za 2010 r., zgodnie z którymi koncesjonariusz odnotował przychody z działalności gospodarczej ogółem w wysokości 153.061.587,53 zł, w tym przychody z działalności koncesjonowanej w wysokości 145.467.609,14 zł oraz odnotował zysk netto z działalności gospodarczej ogółem w wysokości(...)zł.
Pismem z dnia 9 marca 2011 r. Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej wP.poinformował Prezesa URE, iż w dniu 1 marca 2011 r. ponownie przeprowadzone zostały czynności kontrolno - rozpoznawcze na stacji paliw wP.przyul. (...). Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdzono, że na terenie ww. stacji paliw znajdują się dwa zbiorniki naziemne o pojemności 20 m3każdy - są to zbiorniki dwukomorowe, kontenerowe, przeznaczone do magazynowania wszystkich rodzajów paliw ciekłych. Komendant poinformował także, że na stacji paliw wyłączony został handel paliwami płynnymi, a prowadzona jest jedynie sprzedaż gazu płynnego propan – butan ze zbiornika naziemnego, butli z gazem propan - butan oraz oleju opałowego w pojemnikach po 20 l każdy.
Prezes URE załączył do akt postępowania formularz wyliczenia opłaty rocznej z tytułu uzyskania koncesji, zgodnie z którym koncesjonariusz odnotował w 2010 r. przychody z działalności koncesjonowanej w wysokości(...)zł.
Pismem z dnia 20 czerwca 2011 r. Prezes URE zawiadomił koncesjonariusza o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie.
W nawiązaniu do ww. zawiadomienia, pismem z dnia 28 czerwca 2011 r., koncesjonariusz przestawił ponownie swoje stanowisko w sprawie, wskazując ponownie, że przedmiotowa stacja paliw istniała od 1992 r. i przed jej uruchomieniem uzyskała wszystkie wymagane prawem pozwolenia, a pozwolenie na budowę jak i inne wymagane dokumenty nie określały, że charakter stacji jest czasowy oraz, że został zakreślony końcowy termin jej użytkowania oraz nałożony obowiązek dostosowania stacji kontenerowych do wymogów technicznych dla stałych stacji paliw. Zdaniem koncesjonariusza, przedmiotowa stacja nie wyczerpuje definicji stacji kontenerowej i nie jest taką stacją w rozumieniu cytowanych przepisów. Koncesjonariusz wskazał, że stosując się do wezwania Prezesa URE z dnia 16 stycznia 2009 r. zaprzestał prowadzenia działalności na przedmiotowej stacji paliw. Jednocześnie koncesjonariusz wystąpił z wnioskiem o odstąpienie od wymierzenia mu ewentualnej kary pieniężnej.
Dokonując analizy§ 1 pkt 2 i 4, § 3 i § 99 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r.Prezes Urzędu stwierdził, że literalne brzmienie ww. przepisów wskazuje, że od 1 stycznia 2006 r. kontenerowe stacje paliw mogą być użytkowane wyłącznie jako obiekty tymczasowe i przeznaczone do określonych w rozporządzeniu celów (zaopatrzenie w produkty naftowe Sił Zbrojnych, realizacja inwestycji o znaczeniu krajowym, zaopatrzenie jednostek pływających żeglugi morskiej i śródlądowej, kolejnictwa oraz statków powietrznych lotnictwa cywilnego). Nie mogą być zatem, zdaniem Prezesa, użytkowane do powszechnego obrotu paliwami ciekłymi.
Mając zatem na względzie fakt, iż przedmiotowa kontenerowa stacja paliw, w skład której wchodziły dwa dwukomorowe zbiorniki naziemne o pojemności 20 m3każdy, należała do infrastruktury technicznej wykorzystywanej przez koncesjonariusza do wykonywania działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi, Prezes URE stwierdził, że zaistniały w niniejszej sprawie stan faktyczny odbiega od stanu, jaki powinien istnieć zgodnie z ww. przepisami regulującymi tą działalność koncesjonowaną, a tym samym z warunkiem 2.1.1. posiadanej przez koncesjonariusza koncesji.
Wobec tego, że stacja koncesjonariusza nie została dostosowana do wymogów technicznych dla stałych stacji paliw płynnych w okresie od 17 stycznia 1997 r. do 16 stycznia 2003 r., w ocenie Prezesa, koncesjonariusz nie dochował należytej staranności, jaka obowiązuje przedsiębiorcę prowadzącego profesjonalną działalność gospodarczą, zgodnie zart. 355 § 2 k.c.
Odnosząc się do wyjaśnień koncesjonariusza dotyczących przekazania do użytkowania spornej kontenerowej stacji paliw w 1992 r., Prezes URE stwierdził, że na przedsiębiorcy prowadzącym zawodowo działalność koncesjonowaną ciąży obowiązek sukcesywnego dostosowywania stanu posiadanej infrastruktury technicznej do obowiązujących - zmieniających się - przepisów prawa, zanim sposób wykonywania przez niego działalności koncesjonowanej będzie niezgodny z tymi przepisami.
Odnosząc się natomiast do stanowiska koncesjonariusza, że przedmiotowa stacja paliw nie wyczerpuje definicji stacji kontenerowej i nie jest taką stacją w rozumieniu przepisów rozporządzenia, Prezes wskazał, że prezentowane przez koncesjonariusza stanowisko zostało negatywnie zweryfikowane przez Ministerstwo Gospodarki, jak również przez posiadające odpowiednie uprawnienia organy kontrolne takie jak Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej wP.czy Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wP..
Ustalając wysokość kary pieniężnej, zgodnie z art. 56 ust. 6 Pe, Prezes URE uwzględnił następujące przesłanki:
stopień szkodliwości czynu (znaczny, w związku z oceną organizacji działalności jako zawinione zaniechanie przy wykonywaniu działalności koncesjonowanej),
dotychczasowe zachowanie koncesjonariusza (z jednej strony uwzględniono fakt, że był on już wcześniej karany za naruszenie warunków koncesji, zaś z drugiej strony Prezes uwzględnił przy ustalaniu wymiaru kary okoliczność usunięcia stanu niezgodnego z prawem przez zaprzestanie eksploatowania kontenerowej stacji paliw na potrzeby wykonywanej działalności koncesjonowanej),
możliwości finansowe i ogólną sytuację finansową przedsiębiorcy.
W opinii Prezesa, z uwagi na przyjęcie, iż stopień szkodliwości czynu nie był znikomy, nie było możliwe uwzględnienie wniosku o odstąpienie w przedmiotowej sprawie od wymierzenia kary na podstawie art. 56 ust. 6a Pe.
Prezes wskazał, że wymierzona kara stanowi jedynie 0,034% z przychodów z działalności koncesjonowanej, co jest zgodne z obowiązującym w tym względzie przepisem art. 56 ust. 3 Pe.
(decyzja, k. 3-13 verte).
Odwołanie od powyższej decyzji, w dniu 3 października 2011 r. wniosła(...) Sp. z o.o.siedzibą wW., zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o jej uchylenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania.
Zaskarżonej decyzji zarzucono:
1. naruszenie art. 56 ust. 6 Pe poprzez przyjęcie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zawinienia(...) Spółka z o.o.przy prowadzeniu i użytkowaniu stacji paliw oraz przy wymiarze kary pieniężnej w stopniu nie usprawiedliwionym okolicznościami sprawy jak również przyjęcie znacznej szkodliwości postępowania powódki;
2. naruszenie art. 56 ust. 6a Pe poprzez nie odstąpienie od wymierzenia kary mimo zastosowania się przez odwołującego do wezwania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i przypisania odwołującemu naruszenia warunków koncesji stanowiących czyn o znacznym stopniu szkodliwości.
(odwołanie, k. 15-18).
W piśmie datowanym na dzień 2 kwietnia 2012 r.Spółka (...)podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.
(pismo powoda, k. 41-42).
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 10 stycznia 2012 r. Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania.
(odpowiedź na odwołanie, 29-33).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Decyzją z dnia 9 lutego 2005 r. o nr(...)Prezes URE udzielił(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 15 lutego 2005 r. do 15 lutego 2015 r. Według warunku 2.1.1. koncesji,koncesjonariusz jest zobowiązany do spełnienia określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej oraz do prowadzenia działalności na zasadach określonych wustawie – Prawo energetycznei wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych.
(dowód:decyzja z dnia 9 lutego 2005 r., w aktach admin.).
Spółka prowadzi działalność koncesjonowaną poprzez stację paliw wP.przyul. (...), wybudowaną na podstawiedecyzji nr (...)z dnia 3 marca 1992 r., mocą której Kierownik Urzędu Rejonowego wP.udzielił pozwolenia na budowę kontenerowej stacji paliw na działce położonej wP.przyul. (...).
(dowód:pismo Starostwa Powiatowego wP.z dnia 29 października 2009 r., k. 53 akt admin.; pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego wP.z dnia 30 kwietnia 2010 r. oraz z dnia 24 maja 2010 r., k. 74 i 78-78 verte akt admin.).
W toku postępowania w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej w związku z wprowadzaniem do obrotu paliw ciekłych nie spełniających wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych,(...)poinformował o eksploatowaniu na potrzeby prowadzonej działalności koncesjonowanej stacji paliwowych z naziemnymi kontenerowymi zbiornikami na paliwa ciekłe. W skład infrastruktury technicznej wchodziły dwa zbiorniki naziemne o pojemności 20 m3każdy, dwukomorowe, kontenerowe, przeznaczone do magazynowania wszystkich rodzajów paliw ciekłych.
(dowód:okoliczność bezsporna; pismo z dnia 10.07.2008 r., k. 3 akt admin., pisma Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej wP., k. 55-55 verte i k. 99-99 verte akt admin.).
Wobec ustalenia, że w świetle przepisówrozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r.ws. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie, od dnia 1 stycznia 2006 r. kontenerowe stacje paliw mogą być użytkowane wyłącznie jako obiekty tymczasowe i przeznaczone do celów enumeratywnie określonych w rozporządzeniu, pismem z dnia 16 stycznia 2009 r. Prezes URE wezwał koncesjonariusza do zaprzestania eksploatowania na potrzeby prowadzonej działalności objętej koncesją zbiorników naziemnych, w terminie 30 dni od daty otrzymania pisma.
(dowód:pismo(...)-141(2)/(...), k. 10-12 akt admin.).
Pismem z dnia 18 lutego 2009 r.Spółka (...)wystąpiła do Prezesa URE z wnioskiem o wstrzymanie ww. 30 – dniowego terminu, do czasu uzyskania odpowiedzi z Ministerstwa Gospodarki w sprawie interpretacji przepisów rozporządzenia z dnia 21 listopada 2005 r.
(dowód:pismo(...) Sp. z o.o., k. 14 akt admin.).
Pismem z dnia 26 sierpnia 2009 r. Prezes URE zawiadomił koncesjonariusza(...) sp. z o.o.o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia mu kary pieniężnej w związku z ujawnieniem okoliczności wskazujących na możliwość zaistnienia naruszenia warunku 2.1.1. udzielonej Spółce koncesji na obrót paliwami ciekłymi.
(dowód:zawiadomienie o wszczęciu postępowania, k. 23-26 akt admin.).
Pismem z dnia 15 września 2009 r. pełnomocnikSpółki (...)wystąpił o zwieszenie postępowania ws. wymierzenia koncesjonariuszowi kary pieniężnej do czasu zakończenia postępowania w sprawie usunięcia stanu faktycznego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji.
(dowód:pismo pełnomocnika(...) Sp. z o.o., k. 33-34 akt admin.).
Postanowieniem z dnia 19 maca 2010 r., po rozpatrzeniu ww. wniosku Spółki z dnia 15 września 2009 r., Prezes URE odmówił zawieszenia postępowania.
(dowód:postanowienie(...)(...)(...), k. 5761 akt admin.).
ZażalenieSpółki (...)na powyższe postanowienie zostało oddalone przez(...)postanowieniem z dnia 3 listopada 2010 r.
(dowód:postanowienie ws. o sygn. akt XVII Amz 16/10/E, k. 85 akt admin.).
W dniu 27 listopada 2009 r. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej wP.przeprowadziła czynności kontrolno-rozpoznawcze na stacji paliw wP.przyul. (...). W trakcie kontroli ustalono, m.in. że na terenie stacji wyłączony został handel paliwami płynnymi (brak dystrybutorów), prowadzona jest sprzedaż paliwa gazowego propan-butan ze zbiornika naziemnego o pojemności 4,85 m3, butli 11 kg z gazem propan-butan oraz oleju opałowego w 63 pojemnikach po 20 l każdy.
(dowód:pismo Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej wP., k. 55-55 verte akt admin.).
W piśmie z dnia 14 maja 2010 r.Spółka (...)poinformowała, że stacja kontenerowa położona wP.przyul. (...)nie jest użytkowana w rozumieniu przepisów udzielonej koncesji.
(dowód:pismoSpółki (...), k. 76).
W dniu 1 marca 2011 r. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej wP.ponownie przeprowadziła czynności kontrolno-rozpoznawcze na stacji paliw wP.przyul. (...)stwierdzając, że na terenie stacji wyłączony został handel paliwami płynnymi (brak dystrybutorów), prowadzona jest sprzedaż paliwa gazowego propan-butan ze zbiornika naziemnego o pojemności 4,85 m3, butli 11 kg z gazem propan-butan oraz oleju opałowego w 63 pojemnikach po 20 l każdy.
(dowód:pismo Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej wP., k. 99-99 verte akt admin.).
W 2009 r. koncesjonariusz odnotował przychody netto z działalności gospodarczej w wysokości 129.458 tys. zł, w tym zysk brutto z tej działalności w wysokości 2.438 zł. Natomiast w 2010 r.Spółka (...)odnotowała przychody z działalności gospodarczej ogółem w wysokości(...)zł, w tym przychody z działalności koncesjonowanej w wysokości(...)zł. Zysk netto z działalności gospodarczej ogółem wyniósł w 2010 r.(...)zł.
(dowód:Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz nakładach na środki trwałe, k. 66-70 akt admin.; Rachunek zysków i strat, k. 109-112 akt admin.; oświadczenie o przychodach z działalności koncesjonowanej za 2010r., k. 108 akt admin.).
Pismem z dnia 20 czerwca 2011 r. Prezes URE zawiadomiłSpółkę (...)o zakończeniu postępowania dowodowego, wydając następnie 13 września 2011 r. zaskarżoną decyzję.
(dowód:zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego, k. 115-116 akt admin,decyzja (...)(...)(...), k. 122 akt admin.).
Powyżej opisany stan faktyczny został ustalony przez Sąd w oparciu o ww. dowody, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem sekwencja stanu faktycznego przemawia w ocenie Sądu za zastosowaniem art. 56 ust. 6a Pe.
Bezsporne jest wybudowanie stacji paliw wP.przyul. (...)na podstawiedecyzji nr (...)z dnia 3 marca 1992 r., mocą której Kierownik Urzędu Rejonowego wP.udzielił pozwolenia na budowę kontenerowej stacji paliw na działce opisanej powyżej.
Bezsporna jest również okoliczność, że decyzją z dnia 9 lutego 2005 r. o nr(...)Prezes URE udzielił(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 15 lutego 2005 r. do 15 lutego 2015 r. Z uzasadnienia tej decyzji wynika, że Prezes URE na podstawieart. 61 §1 k.p.a.w związku zart. 32 ust. 1 pkt 4Pe wszczął postępowanie administracyjne w sprawie udzielenia przedsiębiorcy(...) Sp. z o.o.koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi na wniosek tej spółki z dnia 29 października 2004 r. W trakcie postępowania administracyjnego stwierdzono, że(...)spełnia warunki określone w art. 33 ust. 1 pkt 1-4 Pe oraz że nie zachodzą wobec niego okoliczności określone w art. 33 ust. 3 pkt 1-3 tej ustawy.
Udzielenie koncesji podlega regulacji w pierwszej kolejnościustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(Dz.U.2010.220.1447 j.t.). Ustawodawca wskazał w niej okoliczności, których wystąpienie może spowodować odmowę wydania koncesji, ograniczenie jej zakresu lub odmowę zmiany koncesji. Są to następujące przesłanki:
1) przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją, określonych w ustawie lub szczególnych warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją;
2) ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli;
3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu (na podstawieart. 52 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;
4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres także w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Odrębne przepisy regulujące określony rodzaj działalności gospodarczej koncesjonowanej mogą zatem zawierać przesłanki, których wystąpienie bądź stwarza organowi koncesyjnemu możliwość odmowy wydania lub ograniczenia koncesji, bądź też obliguje do odmowy wydania lub ograniczenia koncesji w stosunku do wniosku. Należy wskazać, że z przeglądu treści odrębnych przepisów, które określają przesłanki odmowy udzielenia koncesji lub ograniczenia jej w stosunku do wniosku, wynika, iż takie przepisy stanowią lex specialis w stosunku doustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Przepis art. 35 ust. 3 Pe wskazuje, iż Prezes URE odmawia udzielenia koncesji, gdy wnioskodawca nie spełnia wymaganych przepisami prawa warunków. Regulacjami, które wyznaczają katalog warunków niezbędnych do udzielenia koncesji są: art. 33 ust. 1 Pe (przesłanki pozytywne udzielenia koncesji), art. 33 ust. 2 Pe (przesłanki negatywne udzielenia koncesji) i art. 35 ust. 1 Pe (treść wniosku o udzielenie koncesji).
W przedmiotowej sprawie skoro Prezes URE wydał 9 lutego 2005 r. koncesję to tym samym uprawnione jest stwierdzenie, że w ocenie organu wnioskodawca spełniał wymagane przepisami prawa warunki, m.in. miał możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności (art. 33 ust. 1 pkt 3 Pe). Koncesjonariusz miał pełne prawo do uznania, że posiadana przez niego infrastruktura spełnia wymagane normy.
W dacie wydania koncesji obowiązywałorozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie(Dz. U. Nr 98, poz. 1067), które w §1 wskazywało zakres regulacji. Zgodnie z §2 rozporządzenia definiującym użyte pojęcia przez:
(i) stację paliw płynnych, zwaną dalej „stacją paliw” - rozumie się przez to zespół obiektów budowlanych stałych lub tymczasowych, przeznaczonych do magazynowania i dystrybucji silnikowych paliw płynnych, olejów i smarów oraz gazu płynnego,
(ii) stałą stacji paliw - rozumie się przez to zespół obiektów budowlanych, w którego skład mogą wchodzić: budynek, podziemne zbiorniki magazynowe paliw płynnych, podziemne lub naziemne zbiorniki gazu płynnego, odmierzacze paliw, instalacje technologiczne, wodnokanalizacyjne i energetyczne, urządzenia do wydawania gazu płynnego, podjazdy i zadaszenia oraz inne urządzenia usługowe,
((...)) tymczasową stację paliw, zwaną dalej „stacją kontenerową” - rozumie się przez to zbiorniki i urządzenia do wydawania paliw umieszczone naziemnie na konstrukcji umożliwiającej jej przemieszczanie,
(iv) stacji gazu płynnego rozumie się przez to urządzenia do magazynowania i dystrybucji gazu płynnego poza stacjami paliw płynnych jako samodzielne obiekty budowlane.
Przepisy przejściowe rozporządzenia w § 236 wskazywały, że:
1. Stacje kontenerowe oraz stacje gazu płynnego powinny być dostosowane do warunków technicznych dla stałych stacji paliw w terminie do dnia 16 stycznia 2003 r., z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy stacji kontenerowych paliw wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa lub ustawianych w celu realizacji inwestycji.
3. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w stacjach paliw oraz stacjach gazu płynnego istniejących w dniu wejścia w życie rozporządzenia mogą być spełnione w inny sposób niż określony w rozporządzeniu, w uzgodnieniu z właściwą terenowo komendą wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej.
Powyższy przepis przejściowy uległ zmianierozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2002 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie(Dz. U. z dnia 8 stycznia 2003 r.) poprzez nadanie ust. 1 brzmienia „Stacje gazu płynnego powinny spełniać warunki techniczne jak dla stałych stacji paliw”. Rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem 16 stycznia 2003 r.
W dniu 1 stycznia 2006 roku weszło w życie kolejnerozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie(Dz.U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063), w myśl którego:
(i) stacja paliw płynnych - obiekt budowlany, w skład którego mogą wchodzić: budynek, podziemne zbiorniki magazynowe paliw płynnych, podziemne lub nadziemne zbiorniki gazu płynnego, odmierzacze paliw płynnych i gazu płynnego, instalacje technologiczne, w tym urządzenia do magazynowania i załadunku paliw płynnych oraz gazu płynnego, instalacje wodno-kanalizacyjne i energetyczne, podjazdy i zadaszenia oraz inne urządzenia usługowe i pomieszczenia pomocnicze;
(ii) samodzielna stacja gazu płynnego - obiekt budowlany, usytuowany poza stacją paliw płynnych, w skład którego mogą wchodzić: budynek, podziemne lub nadziemne zbiorniki gazu płynnego, odmierzacze gazu płynnego, instalacje technologiczne, w tym urządzenia do magazynowania gazu płynnego, instalacje wodno-kanalizacyjne i energetyczne, podjazdy i zadaszenia oraz inne pomieszczenia pomocnicze;
((...)) stacja kontenerowa - zbiorniki i urządzenia do tymczasowego wydawania paliw płynnych, o konstrukcji umożliwiającej jej przemieszczanie.
Z powyższego przeglądu przepisów, wydanych co istotne na podstawieart. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane(Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.), wynika, że warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane rozumiane jako (i) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, (ii) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, ((...)) obiekt małej architektury, są przedmiotem badania na etapie udzielenia koncesji, bowiem na grunciePrawa energetycznegoświadczą one o możliwościach technicznych gwarantujących prawidłowe wykonywanie działalności. Wydając koncesję 9 lutego 2005 r. Prezes URE zaakceptował stan stacji paliw wP..
Nie sposób zgodzić się z argumentacją Prezesa URE, że nie znajduje potwierdzenia w toku postępowania dotyczącego udzielenia spółce koncesji fakt prawidłowej weryfikacji stacji. Z odpowiedzi na odwołanie wynika, że Prezes URE poprzestał na informacji, że(...)posiada własną sieć stacji gazowych, własne cysterny do przewozu gazu płynnego oraz cysternę do przewozu oleju napędowego, oleju opałowego i benzyn silnikowych i planuje uruchomić własną stację paliw „pod koniec roku”.
Ze słownikarozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r.zawartego w §2 wynika, że czym innym jest stacja paliw płynnych, zwana "stacją paliw", czym innym jest stała stacja paliw i wreszcie czym innym jest stacja gazu płynnego i tymczasowa stacja paliw, zwana „stacją kontenerową”. Oświadczenie(...)dotyczyło stacji gazowych i stacji paliw. Wobec różnorodności stacji paliw organ poprzestał na oświadczeniu o zamiarze uruchomienia stacji paliw bez sprawdzenia, jaka to stacja (stała czy kontenerowa) i czy są zachowane warunki do jej uruchomienia. Jeżeli wydając decyzję nakładającą karę organ kwalifikował stację jako kontenerową, to w dacie wydania koncesji nie poczynił prawidłowych ustaleń dla oceny możliwości technicznych prowadzonej działalności koncesjonowanej oraz oceny bezpieczeństwa państwa lub obywateli w aspekcieart. 56 ust.1 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczejw związku z art. 100, 103 i 236 rozporządzenia z 20 września 2000 r.
Zdaniem Sądu powyższe działanie organu przyczyniło się do przeświadczenia(...)o zgodności prowadzonej działalności z warunkami udzielonej koncesji (pisma kierowane do Ministerstwa Gospodarki, k. 15 akt admin., k. 29 akt admin.). W konsekwencji nie ma uzasadnionych podstaw do przypisania przedsiębiorcy pełnej odpowiedzialności za naruszenie warunków koncesji a przez co szkodliwość czynu staje się znikoma. Przedsiębiorca prowadząc sprzedaż z kontenerowej stacji paliw nie doprowadził do zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego, zniszczenia środowiska i innych celów ustawy ujętych w przepisieart. 1 ust. 2Pe. Termin „społeczna szkodliwość czynu” nie został niezdefiniowany w normachprawa energetycznego. Ma ono charakter zbiorczy i w jego skład wchodzą różnorodne elementy, ustalane każdorazowo w konkretnym postępowaniu prowadzonym przez Prezesa URE w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej.
Generalna zasada wymierzenia kary podlega złagodzeniu w tych konkretnych przypadkach, dla których obiektywna ocena da wynik znikomości stopnia społecznej szkodliwości czynu. W niniejszej sprawie odwołujący zaprzestał naruszeń (początek 2009 r., k. 74, 78, 88, 91, 99 akt admin.), co przy znikomym stopniu szkodliwości czynu wprowadza możliwość odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 56 ust. 6a Pe.
Kierując się podaną argumentacją Sąd zmienił decyzję wpkt IIna podstawieart. 47953§ 2 k.p.c.Uznając Prezesa URE za przegrywającego sprawę stosownie do przepisuart. 98 k.p.c.zaliczono do niezbędnych kosztów procesu strony poniesione przez nią koszty sądowe w postaci opłaty stałej w wysokości 100,00 zł.
SSO Jolanta de Heij-Kaplińska | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2013-12-19'
department_name: XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta
judges:
- Jolanta de Heij-Kaplińska
legal_bases:
- art. 56 ust. 3 i 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne
- art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego
- § 1 pkt 2 i 4, § 3 i § 99 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada
2005 r.
- art. 355 § 2 k.c.
- art. 56 ust.1 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
- art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane
- art. 98 k.p.c.
recorder: Maciej Gembarzewski
signature: XVII AmE 175/11
``` |
154500000000503_I_ACa_001677_2014_Uz_2015-05-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 1677/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 maja 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący:SSA Małgorzata Rybicka-Pakuła
Sędziowie: SA Barbara Trębska (spr.)
SO (del.) Joanna Kornatka
Protokolant: referent stażysta Michał Strzelczyk
po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2015 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...)W.
przeciwko(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w(...) spółce akcyjnejz siedzibą wW.
o zapłatę
oraz sprawy z powództwa wzajemnego(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.
przeciwko(...)W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda głównego ( pozwanego wzajemnego)
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 11 lipca 2014 r. sygn. akt I C 539/12
I
co do pozwu głównego:
1
uchyla zaskarżony wyrok w zakresie kwoty 81.615,05 (osiemdziesiąt jeden tysięcy sześćset piętnaście 5/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami i w tej części przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego,
2
oddala apelację w pozostałej części;
II
co do pozwu wzajemnego:
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt I ACa 1677/14
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo główne(...)W.przeciwko pozwanym:(...) Spółka z o.o.z siedzibą w(...) S.A.z siedzibą wW.(poprzednio(...) S.A.) o zapłatę solidarnie kwoty 1.069.365,06 zł, tytułem kar umownych wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 243.006,88 zł, tytułem odsetek od kwoty 1.069.365,06 zł naliczonych na podstawieart. 482 § 1 k.c.do dnia 29 grudnia 2011 r. wraz odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz uwzględnił powództwo wzajemne(...) Spółka z o.o.z siedzibą wW.przeciwko(...)W.zasądzając od pozwanego wzajemnego na rzecz powoda wzajemnego kwotę 1.066.398,86 zł z ustawowymi odsetkami od wymienionych kwot i dat. W przypadku obu powództw Sąd obciążył kosztami procesu(...)W.. Powód wzajemny dochodził powyższej kwoty tytułem wykonania prac objętych wystawionymi fakturami (230.577,75 zł), bezprawnie uzyskanej przez(...)W.korzyści w związku z udzieloną gwarancją (209.269,37 zł), poniesionej szkody wskutek bezprawnego odstąpienia przez pozwanego wzajemnego od umowy ( 626.551,74 zł).
Orzeczenie to oparł Sąd o następujące ustalenia faktyczne i ocenę prawną.
W dniu 22 grudnia 2009 r. w wyniku przetargu ograniczonego przeprowadzonego zgodnie zustawą Prawo zamówień publicznych,(...)W.(zamawiający) zawarło z Konsorcjum firm(...) Spółką z o.o.z siedzibą wW.(poprzednik prawny(...) Spółka z o.o.z siedzibą wW.)i (...) S.A.z siedzibą wW.umowę na świadczenie usług serwisu nad systemem(...)wraz z usługami związanymi z rozwojem systemu. Zawarcie umowy poprzedzały liczne spotkania stron, podczas których negocjowana była jej treść i załączników do niej. Jednym z warunków dopuszczenia do udziału w postępowaniu przetargowym było posiadanie przez wykonawcę, centrum przyjmowania zgłoszeń awarii. Oświadczeniem złożonym w dniu 30 lipca 2009 r. przedstawiciele Konsorcjum potwierdzili, iż posiadają takie centrum wyposażone w call center i aplikację służącą do komunikacji z klientem oraz bazę wiedzy, która będzie gromadziła wszystkie zgłoszenia oraz historię ich realizacji.
Umowa ta została zawarta na czas określony od 23 grudnia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. W § 3 pkt 1 określono, że jej przedmiotem jest świadczenie na rzecz zamawiającego usług obejmujących:
1/ dokonywanie okresowych przeglądów Systemu i Platformy oraz okresowych czynności administracyjnych;
2/ zapewnienie aktualizacji oraz poprawek Systemu i Platformy wraz z aktualizacją dokumentacji związanej Systemem;
3/ usuwanie awarii zgłoszonych przez zamawiającego;
4/ świadczenie usług wsparcia drogą mailową, w siedzibie zamawiającego lub w inny ustalony sposób na piśmie, w dni robocze, w godzinach pracy urzędu miasta - w ramach limitów określonych w § 3.11 umowy;
5/ świadczenie usług wsparcia droga mailową, w siedzibie zamawiającego lub w inny ustalony sposób na piśmie, w dni robocze, w godzinach pracy urzędu miasta - po przekroczeniu limitów określonych w § 3.11 umowy;
6/ świadczenie usług szkoleniowych i warsztatów;
7/ prowadzenie prac rozwojowych Systemu.
W zamian za świadczenie usług objętych w pierwszych czterech punktach należne było wykonawcy wynagrodzenie ryczałtowe, zaś w zakresie pozostałych usług przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie kosztorysowe w oparciu o stawki godzinowe pracy. W załączniku nr(...)do umowy wskazano wykaz osób przewidzianych do jej realizacji. Osoby wyznaczone przez Konsorcjum przed przystąpieniem do świadczenia usług miały uzyskać zBiura Ochrony (...)(...).W.upoważnienie do przetwarzania danych osobowych w Urzędzie(...)W., zgodnie zart. 37 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Przy odbieraniu upoważnienia poszczególne osoby podpisywały stosowne oświadczenia, w których zobowiązywały się do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących danych osobowych oraz sposobu ich zabezpieczeń, zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych przetwarzanych w Urzędzie(...)W., a w szczególności zabezpieczenia ich przed dostępem osób nieupoważnionych, zabraniem ich, uszkodzeniem oraz nieuzasadnioną modyfikacją lub zniszczeniem. Załącznik nr(...)do umowy określał elementy wymagane przy świadczeniu usług zgłaszania awarii. Było to posługiwanie się przez wykonawcę aplikacją dedykowaną do obsługi zgłoszeń serwisowych(...), do którego dostęp wraz z możliwością dokonywania pewnych zarezerwowanych dla poszczególnych osób operacji, miały mieć obie strony Umowy. Według załącznika aplikacja ta miała mieć następujące funkcjonalności: automatyczne wyliczenia(...), automatyczne nadawanie statusu „zawieszony’’ w określonych sytuacjach, możliwość przeglądania i edycji wszystkich zgłoszeń przez koordynatora ze strony zamawiającego, zmiana statutu zgłoszenia w systemie na ,,zamknięty’’ przez zamawiającego, uzgadnianie zmiany statusu przez obie strony w określonych sytuacjach.
W dniach 24 - 27 grudnia 2009 r. z uwagi na przerwę świąteczną, Urząd(...)W.nie pracował, więc kluczowi konsultanci projektu ze strony Konsorcjum odebrali wystawione przez pracowników powoda upoważnienia w dniach 28 i 29 grudnia 2009 r. Po zawarciu umowy okazało się, że pozwani nie posiadają aplikacji z wymaganymi przez zamawiającego funkcjami i dopiero zamierzają taką uruchomić. Dysponowali natomiast systemem(...), który zdaniem strony powodowej nie spełniał wymogów umowy, gdyż nie posiadał automatycznego wyliczenia(...). Zamawiający miał możliwość wglądu do historii danego zgłoszenia i dokonywać zagwarantowanych w umowie operacji, np. zmiany statusu zgłoszenia na ,,zakończony’’.
Według strony powodowej wykonawca rozpoczął pełne świadczenia usług w dniu 6 stycznia 2010 r. W związku z tym, że umowa obowiązywała od dnia 23 grudnia 2009 ro. powód naliczył pozwanym kary umowne za 13 dniowe opóźnienie w przystąpieniu do realizacji usług określonych w § 3 ust. 1 pkt c umowy. W dniu 1 marca 2010 r. powód wystawiłnotę księgową nr (...), w której obciążył(...) Spółkę z o.o.wW.kwotą 349.479,84 zł tytułem kary umownej naliczonej na podstawie § 16 ust. 3 pkt a ppkt 1 i 2 umowy za 39 dni opóźnienia, w tym w związku zart. 111 § 2 k.c.za 13 dniowe opóźnienie w przystąpieniu do realizacji usług określonych w § 3 ust. 1 pkt c oraz za opóźnienie należytego wykonania postanowień załącznika nr(...)do umowy, uniemożliwiające automatyczne i zgodne z rzeczywistym stanem wyliczanie(...)za okres od 23 grudnia 2009 r. do 31 stycznia 2010 roku. Następnie,notą księgową nr (...)roku z dnia 29 marca 2010 r. powód obciążył(...) Spółkę z o.o.kwotą 418.538,73 zł tytułem kary umownej naliczonej zgodnie z § 16 ust. 5 umowy za odstąpienie od umowy na podstawie § 17 ust. 2 umowy.
Pismami z dnia 29 marca 2010 r. na podstawie § 17 ust. 2 umowy powód odstąpił od umowy ze skutkiem natychmiastowym. Jako podstawę odstąpienia wskazał rażące naruszenie przez wykonawcę zobowiązań wynikających z umowy, w szczególności nieświadczenie usługi określonej w umowie w sposób i na zasadach szczegółowo i jednoznacznie w niej określonych.
Notą księgową nr (...)z dnia 13 kwietnia 2010 r.(...)W.obciążyło(...) Spółkę z o.o.kwotą 292.977,11 zł tytułem kary umownej na podstawie § 16 ust. 3 pkt a ppkt 2 umowy za 28 dni opóźnienia w należytym wykonaniu postanowień Załącznika nr(...)do Umowy, uniemożliwiające automatyczne poprawne i zgodne z rzeczywistym stanem wyliczenie(...)za okres od 1 lutego 2010 r. do 28 lutego 2010 r. W nocie tej powód wskazał, że dokonał potrącenia kwoty 75.338,36 zł z faktur VAT wystawionych przez pozwaną za okres od 1 lutego 2010 r. do 28 lutego 2010 r. nr(...)z dnia 5 marca 2010 r. na kwotę 69.616,86 zł i faktury z dnia 7 lutego 2010 r. nr(...)zł rozpatrywanej łącznie z korektą nr(...)z dnia 16 marca 2010 r. na kwotę 5.721,50 zł. Z noty tej wynikało, iż pozostała do zapłaty kwota w wysokości 217.638,75 zł. Pismem doręczonym powodowi w dniu 19 lipca 2010 r.(...) Spółka z o.o.poinformowała o przeniesieniu praw i obowiązków z umowy z dnia 22 grudnia 2009 r. do(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.(aktualnie(...) Spółka z o.o.wW.).Notą księgową nr (...)z dnia 18 sierpnia 2010 r. powód obciążył pozwanego kwotą 292.977,11 zł, na podstawie § 16 ust. 3 pkt a ppkt 2 umowy za 28 dni opóźnienia w należytym wykonaniu postanowień Załącznika nr(...)do Umowy, uniemożliwiające automatyczne poprawne i zgodne z rzeczywistym stanem wyliczenie(...)za okres rozliczeniowy od 1 marca 2010 r. do 28 marca 2010 r.
Dnia 26 kwietnia 2010 r. i 28 maja 2010 r. powód wezwał do zapłaty należności zgodnie z notami księgowymi z 1 marca 2010 r. i 13 kwietnia 2010 r., a wezwaniami do zapłaty z 18 października 2010 r. i z dnia 8 listopada 2010 r. wezwał go do zapłaty zgodnie z notą księgową z dnia 18 sierpnia 2010 r. Z kolei pozwany wystawił powodowiW.faktury za wykonane w okresie obowiązywania umowy przez Konsorcjantów prace.
W ocenie Sądu Okręgowego, autentyczność dokumentów oraz treść zeznań świadków – w zakresie, w jakim stanowiły podstawę ustalenia stanu faktycznego sprawy – nie budziły wątpliwości i korespondowały ze sobą, dlatego Sąd dał im wiarę.
Dokonując oceny prawnej powyższych ustaleń faktycznych, Sąd uznał powództwo główne za niezasadne. Wskazał, że najistotniejszą funkcją, jaką pełni kara umowna dochodzona przez powoda głównego jest funkcja kompensacyjna. Kara taka jest bowiem surogatem odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Ważnym zadaniem kary umownej jest zabezpieczenie wykonania zobowiązania oraz ułatwienie naprawienia szkody. Zadania te można określić mianem funkcji stymulacyjnej, bowiem zastrzeżenie kary umownej ma mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania. Funkcja symplifikacyjna kary umownej wiąże się z ułatwieniem dla wierzyciela w dochodzeniu kary umownej w procesie. Wierzyciel bowiem nie ma obowiązku wykazania ani faktu powstania szkody, ani jej wysokości. Zobligowany jest jedynie udowodnić, że kara umowna została skutecznie zastrzeżona oraz, że doszło do nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania. Zastrzeżenie kary umownej powoduje modyfikację ogólnych reguł odpowiedzialności określonych wart. 471 k.c.w tym sensie, że dla zaistnienia obowiązku zapłaty kary umownej niezbędne jest łączne wystąpienie tylko dwóch przesłanek pozytywnych i niezaistnienie żadnej z przesłanek negatywnych. Pierwszą z przesłanek pozytywnych jest istnienie skutecznego postanowienia umownego, z którego wynika obowiązek świadczenia kary umownej, drugą – niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania lub pojedynczego obowiązku, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność.
Sąd wskazał, że strona pozwana nie kwestionowała treści postanowienia umownego przewidującego naliczanie kar umownych. Powód nie zgłaszał uwag odnośnie do sposobu wykonywania przez pozwanych podstawowych czynności składających się na przedmiot umowy, tj. świadczenia usług serwisowych dla systemu(...)stanowiącego kluczowy dla powoda system informatyczny klasy(...). Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia wynikającym z SIWZ oraz umowy stron podstawowym zadaniem Konsorcjum było utrzymanie systemu(...)w działaniu oraz usuwanie wszelkich pojawiających się nieprawidłowości zgłaszanych przez użytkowników systemu(...)- pracowników(...)
(...).W.. Oznaczało to, że system ten działał w trakcie wykonywania umowy przez pozwane Konsorcjum w sposób akceptowany przez powoda i zgodnie z założeniami umowy, co potwierdzili świadkowie.
Zastrzeżenia jakie powód zgłosił do działania aplikacji wspomagającej wykonanie przedmiotu mowy, tj. aplikacjiH. D.sprowadzały się jedynie do zarzutu, iż aplikacja ta nie dokonywała automatycznego zliczania czasów tzw.(...)(rozumianego jako poziom czasów reakcji na dokonane zgłoszenie i czasów naprawy awarii będących przedmiotem poszczególnych zgłoszeń), co utrudniało powodowi kontrolę sposobu wykonania umowy w tym aspekcie. AplikacjaH. D.została wdrożona u powoda i działała w sposób zgodny z opisem wymagań w zakresie tej aplikacji określonym na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i potwierdzonym przez pozwanych oświadczeniem z dnia 30 lipca 2009 r. Powód przyznał, że aplikacjaH. D.została udostępniona i służyła do przekazywania i gromadzenia zgłoszeń i przechowywała ich historię. W ogłoszeniu przetargowym wskazano, aby wykonawcy posiadali centrum przyjmowania zgłoszeń awarii, wyposażone w call center i aplikację służącą do komunikacji z klientem oraz bazę wiedzy, która będzie gromadziła wszystkie zgłoszenia oraz historię ich realizacji. Taką też aplikację zapewnili pozwani przystępując do postępowania przetargowego. Wymagania powoda w zakresie automatycznego zliczania czasów(...)zostały wprowadzone do umowy po dokonaniu wyboru najlepszej oferty. Kwestią sporną było więc, czy działanie powoda polegające na rozszerzeniu przedmiotu zamówienia było dopuszczalne na gruncieustawy Prawo zamówień publicznych.
Sąd wskazał, że strony umowy o wykonanie zamówienia publicznego obowiązane są zawrzeć umowę na warunkach określonych w specyfikacji istotnych zamówienia i w ofercie. Gwarantem takiego działania powinien być sam zamawiający, gdyż to on może dowolnie dokonywać zmian SIWZ w trakcie postępowania przetargowego tak, aby najlepiej realizować swoje potrzeby. W SIWZ powód dokonał dokładnego opisu wymagań dotyczących parametrów w zakresie systemu(...), dla którego drobiazgowo określono zadania pozwanych w każdym ze zdefiniowanych w tym systemie obszarów. Takiego drobiazgowego opisu zabrakło w zakresie aplikacji pomocniczejH. D..
Wart. 140 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznychw brzmieniu obowiązującym w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzonego przez powoda, wskazano, że wiążące dla stron jest takie określenie przedmiotu zamówienia, jakiego dokonał powód w SIWZ. Zakazane jest więc zawieranie umowy o zmodyfikowanym w stosunku do SIWZ przedmiocie po przeprowadzeniu postępowania, jak i zamiana już zawartej umowy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że nie doszło do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanych i dlatego też powodowi nie przysługuje roszczenie o zapłatę kary umownej w wysokości 1.069.365,06 zł. Zdaniem Sądu świadczenia, których powód domagał się są obarczone nieważnością, a w konsekwencji są nienależne i nie można żądać ich wykonania. Ponadto odstąpienie powoda od umowy ze względu na brak automatycznego wyliczenia(...)było dotknięte wadą, bowiem nie przewidziano go w przedmiocie zamówienia określonym SIWZ. Z tych samych względów powód nie mógł żądać dostarczenia aplikacji dokonującej takiego wyliczenia.
Konsekwencją uznania, że odstąpienie przez powoda od umowy nie wywarło skutku prawnego było uwzględnienie przez Sąd roszczenia zgłoszonego przez powoda wzajemnego i zasądzenie od(...)W.na rzecz tegoż powoda wzajemnego kwoty 1.066.398,86 zł z odsetkami ustawowymi.
Apelację od powyższego wyroku, skarżąc go w całości, wniósł powód główny (pozwany wzajemny) -(...)W., zarzucając naruszenie przepisów:
1/ prawa materialnego:
-art. 140 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznychpoprzez przyjęcie, że(...)W.wprowadziło do umowy stron zawartej w wyniku przetargu ograniczonego, już po dokonaniu wyboru najlepszej oferty, wymagań w zakresie automatycznego zliczania czasów(...)w sytuacji, gdy takie wymagania wynikały z § 6 Warunki(...)Istotnych Postanowień Umowy dołączonych do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego;
-art. 483 § 1 k.c.art. 484 k.c.,art. 492 k.c.przez błędne przyjęcie, że jedynym powodem odstąpienia przez(...)W.od umowy na świadczenie usług serwisu nad systemem(...)wraz z usługami związanymi z rozwojem systemu był brak automatycznego zliczania czasów(...)w sytuacji, gdy usługi objęte umową były wykonywane niezgodnie z w/w umową (między innymi: brak bazy wiedzy, samowolne zmienianie przez Wykonawcę statusów zgłoszeń bez konsultacji z zamawiającym i według własnego uznania itp);
2/ prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia:
-art. 233 § 1 k.p.c.przez zaniechanie wszechstronnego rozpoznania materiału dowodowego zebranego w sprawie i wyprowadzenie z niego błędnego wniosku, że nie doszło do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z tytułu zawartej między stronami umowy oraz, że odstąpienie od umowy przez powoda było pozbawione podstaw;
-art. 328 § 2 k.p.c.brak wskazania podstawy prawnej oraz motywów jakimi kierował się Sąd Okręgowy uwzględniając powództwo wzajemne.
Zarzucając powyższe wniósł skarżący o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa głównego oraz oddalenia powództwa wzajemnego, w obu wypadkach z zasądzeniem kosztów postępowania za rzecz skarżącego, ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji i o orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego.
Pozwani wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów za postępowanie apelacyjne.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja okazała się zasadna w całości w zakresie powództwa wzajemnego oraz częściowo, gdy chodzi o powództwo główne. Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu pierwszej instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia i przyjmuje je za własne. Wbrew zarzutowi apelacji zostały one poczynione na podstawie dowodów, których ocena nie naruszaart. 233 § 1 k.p.c.
Przypomnieć należy, że przepis ten nakazuje sądowi dokonanie oceny wszystkich zebranych dowodów, z rozważeniem wiarygodności i mocy dowodowej każdego z nich, a następnie ich uporządkowanie i powiązanie w spójną i logiczną całość. Należy zaaprobować utrwalony w orzecznictwie pogląd, że do naruszenia tego przepisu może dojść wówczas, gdy zostanie wykazane uchybienie podstawowym kryteriom oceny, tj. zasadom doświadczenia życiowego i innym źródłom wiedzy, regułom poprawności logicznej, właściwemu kojarzeniu faktów, prawdopodobieństwu przedstawionej wersji (por. m. in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2005 r., sygn. III CK 314/05, Lex nr 172176). W związku z tym, tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, OSNC 2000/7-8/139). Postawienie skutecznego zarzutu naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.wymaga przy tym wskazania przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu, oznaczenia jakie kryteria oceny zostały naruszone, a nadto wyjaśnienia dlaczego zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na ostateczne rozstrzygnięcie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753 czy wyrok z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Nadto podnieść należy, iż omawiany przepis reguluje jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy (wartości) dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków. Uchybienia w tym zakresie winny się skonkretyzować w zarzucie sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym. Zaniechanie zaś wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału czy też pominięcie przez sąd przy wyrokowaniu określonej okoliczności faktycznej, nawet jeżeli strona uważa ją za okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy nie stanowi o naruszeniu powyższego przepisu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2003 r., II CK 293/02, Lex nr 151622).
Rozpoznawana w niniejszej sprawie apelacja nie spełnia powyższych wymogów zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej wart. 233 § 1 k.p.c.Nie wskazuje ona nawet, które dowody zostały ocenione przez Sąd pierwszej instancji wadliwie i na czym owa wadliwość polegała. Co więcej, nie podważa też ustaleń Sądu pierwszej instancji stanowiących podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku. Naruszenia zaśart. 233 § 1 k.p.c.upatruje w zaniechaniu wszechstronnego rozpoznania materiału dowodowego zebranego w sprawie i wyprowadzenie z niego błędnego wniosku, że nie doszło do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z tytułu zawartej między stronami umowy oraz, że odstąpienie od umowy przez powoda było pozbawione podstaw. Takie sformułowanie zarzutu wskazuje, że dotyczy on dokonanej przez Sąd pierwszej subsumcji, czyli zastosowania prawa materialnego do ustalonej, a nie zakwestionowanej przez skarżącego podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Ocena bowiem, czy pozwane spółki należycie wykonywały umowę i czy w związku z tym istniały, określone w niej podstawy do odstąpienia od niej nie należy do sfery faktów lecz oceny prawnej. Do faktów zaś należało ustalenie, jakie umowa nakładała na strony prawa i obowiązki oraz w jaki sposób były one wykonywane. Dopiero bowiem ustalenia w tym zakresie pozwolą na ocenę, czy wykonawcy prawidłowo realizowali kontrakt i czy w związku z tym naruszyli reguły starannego działania (art. 355 § 2 k.c.w zw. zart. 472 k.c.) uzasadniające ich odpowiedzialność na podstawieart. 471 k.c., a w konsekwencji zasądzenie przewidzianych umową kar umownych (art. 483 § 1 k.c.).
Tymczasem apelacja nie odnosząc się do ustaleń Sądu Okręgowego ogranicza się do przedstawienia własnej wersji oceny kontraktu stron, w istocie w jednym tylko aspekcie, a mianowicie odnośnie do tego, czy wymagania powoda jako zamawiającego w zakresie automatycznego zliczenia czasów(...)zostały wprowadzone do umowy stron zawartej w następstwie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, już po dokonaniu wyboru najlepszej oferty ( jak to przyjął Sąd pierwszej instancji), czy też wymóg ten obejmowała już Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (jak wywodzi skarżący). W ramach zarzutów naruszenia prawa materialnego, zakwestionowała też apelacja przyjęcie przez Sąd Okręgowy, że jedynym powodem odstąpienia przez powoda od umowy był brak automatycznego zliczania czasów(...), w sytuacji, gdy usługi były wykonywane niezgodnie z umową (brak bazy wiedzy, samowolne zmienianie przez wykonawcę statusów zgłoszeń, itp.).
Zaczynając ustosunkowanie się do zarzutów naruszenia prawa materialnego od drugiego z nich, w nawiązaniu do przedstawionych wyżej rozważań dotyczących podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, stwierdzić należy, iż zarzut powyższy jest całkowicie chybiony. Sąd pierwszej instancji ustalił wszak, że powód nie zgłaszał uwag odnośnie do sposobu wykonywania przez pozwanych podstawowych czynności składających się na przedmiot umowy, tj. świadczenia usług serwisowych dla systemu(...), stanowiącego kluczowy dla powoda system informatyczny klasy(...). Sąd ten ustalił też, że zastrzeżenia jakie powód składał sprowadzały się jedynie do zarzutu, że aplikacjaH. D.nie dokonywała automatycznego zliczania czasów, tzw.(...)rozumianego jako poziom czasów reakcji na dokonane zgłoszenie i czasów naprawy awarii będących przedmiotem poszczególnych zgłoszeń, co utrudniało powodowi kontrolę sposobu wykonywania w tym aspekcie umowy. Ustaleń tych apelacja w żaden sposób nie podważa, a co więcej, nawet nie uzasadnia zarzutu, że Sąd błędnie przyjął, iż powodem odstąpienia od umowy był brak owego automatycznego zliczania czasów(...)i nie wywodzi nawet, że także w innych obszarach (jakich?) umowa była wykonywana wadliwie, co miałoby uzasadniać odstąpienie od niej przez zamawiającego.
Jak wyżej podniesiono apelacja nie zakwestionowała skutecznie ani oceny materiału dowodowego ani ustaleń faktycznych, a zatem przedstawienie lakonicznego tylko stwierdzenia jakie jest treścią zarzutu naruszeniaart. 483 k.c.,art. 484 k.c.iart. 492 k.c.nie może skutkować uwzględnienia tego zarzutu i odmiennego od Sądu Okręgowego ustalenia, że odstąpienie przez powoda od umowy stron, nastąpiło także z innych niż brak automatycznego zliczania czasów(...), uzasadnionych przyczyn. Apelacja wszak nie przedstawia żadnych argumentów za przyjęciem jej stanowiska. Poczynione natomiast ustalenia Sądu pierwszej instancji usprawiedliwiają pogląd, że jedyną przyczyną odstąpienia od umowy było niezapewnienie przez wykonawców aplikacji automatycznego zliczania czasów(...). Nadto podnieść trzeba, że ustalenie to należy do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a nie do przesłanek stosowania wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego (art. 483 k.c.,art. 484 k.c.iart. 492 k.c.). Tylko na marginesie wypada stwierdzić, żeart. 483 i 484 k.c.nie dotyczą odstąpienia od umowy, a zatem nawet wadliwe ustalenia Sądu odnośnie do przyczyn odstąpienia przez powoda od umowy stron, nie naruszyłoby powyższych norm.
Rację ma natomiast skarżący, że Sąd pierwszej instancji w żaden sposób nie uzasadnił rozstrzygnięcia o roszczeniu pozwu wzajemnego, czym naruszyłart. 328 § 2 k.p.c.. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2015-05-27'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Małgorzata Rybicka-Pakuła
- Joanna Kornatka
- Barbara Trębska
legal_bases:
- art. 483 i 484 k.c.
- art. 37 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
- art. 140 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
- art. 233 § 1 k.p.c.
recorder: referent stażysta Michał Strzelczyk
signature: I ACa 1677/14
``` |
152500000001521_III_AUa_000406_2013_Uz_2013-11-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: III AUa 406/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Mirosław Godlewski (spr.)
Sędziowie: SSA Janina Kacprzak
del. SSO Dorota Rzeźniowiecka
Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Słota
po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2013 r. w Łodzi
sprawyJ. S.
przeciwkoZakładowi Emerytalno - Rentowemu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wW.
o wysokość emerytury policyjnej,
na skutek apelacji wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku
z dnia 21 stycznia 2013 r., sygn. akt: VI U 1175/12;
oddala apelację.
Sygn. akt III AUa 406/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 14 czerwca 2010r. Dyrektor Zakładu Emerytalno- Rentowego MSWiA wW.dokonał z urzędu ponownego ustalenia wysokości emeryturyJ. S., na podstawie przepisówustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby więziennej oraz ich rodzinoraz informacji Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia 26 maja 2010r., przyjmując że od dnia 1 lipca 2010r. wysokość tego świadczenia będzie wynosić 2.702,92 zł brutto (w miejsce dotychczasowej wynoszącej 2.983,07 zł brutto).
W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie nieobniżonej emerytury policyjnej naliczonej w wysokości 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych i 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby oraz przysługujących podwyższeń i dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych.
Ponadto odwołujący wniósł o: zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, rozpoznanie sprawy pod jego nieobecność i przeprowadzenie dowodu z jego akt osobowych znajdujących się w Instytucie Pamięci Narodowej Oddział wW.. W uzasadnieniu odwołaniaJ. S.wskazał, że organ emerytalny odstąpił od zasad ustalania wysokości emerytury określonych w art. 15 i 16 oraz renty rodzinnej określonej w art. 24 pkt 2 obowiązującej przed nowelizacją z dnia 23 stycznia 2009r. policyjnej ustawy emerytalnej z dnia 18 lutego 1994r. Odwołujący zarzucił, że ustawa ta nie odpowiada konstytucyjnym wzorcom Rzeczypospolitej Polskiej jako państwa prawa jak również zasadom ochrony praw człowieka i obywatela przyjętych przez Polskę w umowach międzynarodowych. Za takim przekonaniem przemawiają m.in. uwagi do projektu wymienionej ustawy przedłożone Kancelarii Sejmu w dniu 29 października 2008r., Za l.dz BSA III- 021-202/08 przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, opinie Biur legislacyjnych Sejmu i Senatu oraz uzasadnienie złożonego przez Grupę 53 posłów na Sejm w dniu 24 marca 2009r. w Trybunale Konstytucyjnym wniosku o stwierdzenie, że ustawa z dnia 23 stycznia 2009r. jest niezgodna zart. 2, 10, 31 ust.3, 32 Konstytucji.
Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego MSWiA wW.wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2013r. Sąd Okręgowy w Płocku oddalił odwołanie, orzekając jednocześnie o kosztach zastępstwa procesowego.
Wydając zaskarżony wyrok sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia faktyczne.
Decyzją z dnia 25 lutego 2010r. Dyrektor Zakładu Emerytalno- Rentowego MSWiA wW.przyznałJ. S.emeryturę policyjną. Ustalając wysokość świadczenia zaliczono wysługę lat wynoszącą 66,87% podstawy wymiaru (tj. kwotę 4.461 zł), a więc 2.983,07 zł brutto (2455,59 zł netto).
J. S.w okresie od 1 października 1984 r. do 30 września 1986r. pełnił zasadniczą służbę wojskową. Następnie od 15 października 1986 r. do 20 grudnia 1986r. pracował wRolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...). Od 24 grudnia 1986r. do 25 kwietnia 1987 r. apelant pracował na stanowisku kierowcy w Wojewódzkiej Kolumnie(...)Sanitarnego wC..
Od 1 lipca 1987r. rozpoczął pracę w organach Milicji Obywatelskiej. W dniu 21 października 1987r. złożył wniosek o przeniesienie do służby w III Wydziale Służby Bezpieczeństwa.
W okresie od 16 listopada 1987r. do 31 lipca 1990r. odwołujący pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa wart. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów( Dz. U. z 2007 r., Nr 63 poz.425 z późn. zm.), zajmując kolejno stanowiska:
- od 16 listopada 1987r. do 16 maja 1988r. milicjanta plutonu patrolowego Rejonowego(...)(...)na wolnym etacie referenta techniki operacyjnej w Wydziale Paszportów SB;
- od 16 maja 1988 r. do 15 grudnia 1988 r. telegrafisty w Samodzielnej Sekcji A SB w WUSW wC.;
- od 16 grudnia 1988r. do 31 lipca 1990r. referenta techniki operacyjnej w WUSWC..
Zaskarżoną decyzją z dnia 14 czerwca 2010 r. organ rentowy obniżył wysokość emerytury policyjnej ubezpieczonego, ustalając ją w wysokości 0,7% za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa. Emerytura od 1 lipca 2010r. została ustalona w kwocie 2.702,92 zł.
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione. Powołując w podstawie prawnej wyrokuart. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin(Dz. U. Nr 24, poz. 145), jak też art. 15b ust. 1 pkt 1 znowelizowanej przepisami tej ustawy,ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin(tekst jedn.: Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.), Sąd I instancji stwierdził, że w świetle tych uregulowań prawnych, jak również w świetle pozyskanej z IPN informacji co do przebiegu służby wnioskodawcy, zaistniały podstawy do dokonania przez Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego wW.z urzędu ponownego ustalenia wysokości emeryturyJ. S., przy przyjętych przez ten organ emerytalny zasadach. Sąd I instancji zwrócił uwagę na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. (K 6/09, OTK - A 2010, Nr 2, poz. 15), zgodnie z którymart. 15b ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin(Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 z późn zm.), dodany przezart. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin(Dz. U. Nr 24, poz. 145) jest zgodny zart. 2, art. 10, art. 30 i art. 67 ust. 1w związku zart. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiejoraz nie jest niezgodny zart. 42 Konstytucji, Dodatkowo Sąd I instancji odwołał się do orzecznictwa Sądu Najwyższego, które zaakceptowało konstytucyjność przedmiotowych rozwiązań. W uchwale z dnia 3 marca 2011 r. (II UZP 2/11, OSNP 2011, nr 15-16, poz. 210) Sąd Najwyższy stwierdził, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa wart. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425 z późn. zm.), emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin(tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.), co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia. Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę w pełni zaakceptował zaprezentowane przez Sąd Najwyższy stanowisko. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy zgodnie z przepisemart. 47714§ 1 k.p.c.orzekł jak w sentencji.
W apelacji ubezpieczony zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
-art. 13a ust. 4, 15 b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;
-art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów(Dz.U.07.63.425) poprzez błędne przyjęcie, że w okresie od 16.11.1987 roku do 31.07.1990 roku skarżący pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu tej ustawy;
-art. 1 i 15b ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, poprzez pominięcieart. 15przy ustalaniu wysokości emerytury policyjnej i zastosowanie wyłącznie ar. 15b tej ustawy,
- art. 6, art. 7, art. 13, art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej wR.4 listopada 1950 roku orazart. 1 Protokołu nr (...)do Konwencji, poprzez ich niezastosowanie, czego skutkiem było wydanie przez Sąd I instancji orzeczenia naruszającego wynikające ze wskazanych przepisów Konwencji, a ponadto Rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr(...)poprzez jej niezastosowanie.
Wskazując na powyższe apelant wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania.
W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że Sąd Okręgowy w swoim orzeczeniu oparł się w głównej mierze na odniesieniu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2010r. sygn. akt K 6/09, a jedynie marginalnie wspomniał o zgodności decyzji z przepisamiKonwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Ponadto zdaniem apelującego Sąd Okręgowy błędnie przyjął, że w okresie od 16 listopada 1987r. do 31 lipca 1990r. pełnił on służbę w organach bezpieczeństwa państwa. Tymczasem od 16 listopada 1987r. do 16 maja 1988r. wnioskodawca pełnił służbę jako funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej plutonu patrolowego, natomiast od 16 maja 1988r. do 31 lipca 1990r. pełnił służbę w Biurze A MSW, które nie było jednostką podporządkowaną Służbie Bezpieczeństwa. BiuroAzapewniało obsługę szyfrową Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych ( red. P. Piotrowski, Aparat Bezpieczeństwa Państwa t. III , s. 32).
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu. Zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego jest wbrew zarzutom apelacji wyrokiem trafnym i odpowiadającym prawu.
Apelant, który był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie sformułował w apelacji zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego nakierowanych na zmianę ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji. W tym stanie rzeczy, przy uwzględnieniu treściart.378 k.p.c.oraz jego wykładni zawartej w uchwale (7) SN z dnia 31 stycznia 2008 roku III CZP 49/07, brak było podstaw do czynienia odmiennych ustaleń faktycznych niż te które legły u podstaw wyrokowania przez sąd pierwszej instancji.
Wobec podnoszonych w apelacji zarzutów co do prawidłowości poczynionych przez sąd pierwszej instancji ustaleń odnośnie przebiegu służby, wskazać należy, że ustalenia co do faktycznego pełnienia przez skarżącego w okresie od 16 listopada 1987r. do 31 lipca 1990r. służby w organach bezpieczeństwa państwa nie budzą żadnych wątpliwości. Treść zaświadczenia o przebiegu służby (k. 11), koreluje z zachowaną dokumentacją osobowąJ. S.ze spornego okresu. Z przywołanej dokumentacji wynika jednoznacznie, że skarżący, niezależnie od tego jak nazywano stanowisko do którego był w danym okresie przypisany i dlaczego to czyniono, pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art.2 ust. 1 pkt. 5 ustawy. Treść rozkazu personalnego znajdująca się na k. 59 i 60 akt personalnych jest jednoznaczna. Powyższe odnosi się także do znajdujących się tamże dokumentów obrazujących dalszy przebieg służby w spornym okresie. Przeniesienie apelant od 16 maja 1988 roku z pracy operacyjnej na stanowisko telegrafisty a następnie referenta techniki operacyjnej w Samodzielnej SekcjiASB (k.67 ) , nie łączyło się ze zmianą statusu służby. Jak wynika z zachowanej dokumentacji apelant nadal pełnił służbę w pionie SB, samodzielnej Sekcji A SB. W świetle powyższych ustaleń faktycznych, podnoszone w apelacji rozważania formalno-organizacyjne pozbawione są jurydycznego znaczenia. Ustalenia faktyczny sprawy, wykazują bowiem, że używana nomenklatura stanowiskowa, nie odpowiadała rzeczywistej przynależności służbowej apelanta, który jak prawidłowo ustalił sąd pierwszej instancji w spornym okresie pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa o których mowa w art.2 ust.1 pkt. 5 i ust. 3 ustawy, skutkującą obniżeniem świadczenia emerytalnego za ten okres. Wskazany przepis, jak organ bezpieczeństwa państwa traktuje bowiem tak instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych jak i podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz wojewódzkich , rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych. Fakt pozostawania w danym okresie na stanie etatowym danego urzędu spraw wewnętrznych nie znosi prawidłowości przyjętej oceny. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych co do przebiegu służby , nie ma podstaw do innego niż to uczynił IPN kwalifikowania okresu służby od 16 maja 1988 roku w samodzielnej sekcji A SB.
Przechodząc do dalszych rozważań przede wszystkim podzielić należy stanowisko sądu pierwszej instancji, który prawidłowo zwrócił uwagę na skutki wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010r. w sprawie K 6/09. W przytoczonym orzeczeniu Trybunał orzekł, iżart. 15b ust. 1 ustawy z 18 lutego 1994 r.ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzinw brzmieniu nadanym przez art. 2 pkt 3 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku zart. 31 ust. 3 Konstytucjioraz nie jest niezgodny zart. 42 Konstytucji. Zatem nie można podzielić zapatrywania wyrażonego w apelacji, że zaskarżony wyrok narusza normyKonstytucjioraz prawa człowieka. Nie można pominąć, że w przedmiotowym wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zastosowane rozwiązanie nie godzi w zagwarantowane konstytucyjnie prawa człowieka (jest zgodny zart. 30 Konstytucji).
Sąd I instancji dokonał również prawidłowej wykładni przepisów prawa materialnego, zwłaszczaart. 15 i 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. W uchwale z dnia 3 marca 2011r. (II UZP 2/11, OSNP 2011, nr 15-16, poz. 210) Sąd Najwyższy stwierdził, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa wart. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425 z późn. zm.), emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r.) co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia. W uzasadnieniu przedmiotowego stanowiska Sąd Najwyższy wskazał, iż żaden rodzaj, ani sposób wykładni zawartego w art. 15b ust. 2 uregulowania nie daje osobom, które pełniły w latach 1944-1990 służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjnej, możliwości prawnych ani argumentów prawnych do domagania się ustalenia wysokości należnych im emerytur z zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy, od innej podstawy wymiaru niż 0,7% za każdy rok pełnienia służby w wymienionych wart. 2organach bezpieczeństwa państwa. Sąd Najwyższy zauważył, że po istotnej zmianie normatywnej obowiązującego stanu prawnego wynikającej z dodania szczegółowego i odrębnego art. 15b ustawy zaopatrzeniowej, zawarte w ust. 2 tego przepisu odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 14 i 15 tej ustawy oznacza, że przepisy te stosuje się odpowiednio wyłącznie w zakresie, który nie został wyraźnie i odmiennie uregulowany w art. 15b ust. 1 ustawy o zefp. W przeciwnym razie, argumentuje Sąd Najwyższy, doszłoby do pozbawienia waloru i znaczenia normatywnego art. 15b ustawy zaopatrzeniowej, do czego nie ma żadnych racjonalnych argumentów. Skoro kategoryczna zasada wymagająca wyliczenia emerytury po 0,7% podstawy jej wymiaru z tytułu służby w latach 1944-1990 pełnionej w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy lustracyjnej, doznaje jednego wyjątku wyłącznie w okolicznościach określonych w art. 15b ust. 3 i 4 zefp, przeto nie doznaje dalszych ograniczeń na podstawie odesłania do stosowania art. 15 tej ustawy.
Tożsame poglądy w sprawie zostały zaprezentowane w stanowisku doktryny (vide Inetta Jędrasik-Jankowska, Jankowska Karina Prawo do emerytury LexisNexis Warszawa 2011r. str. 625 i nast.). W ocenie autorów komentarza prawo do emerytury po 15 latach służby nabywa każdy funkcjonariusz niezależnie od okresu w jakim pełnił służbę. Jest to przecież oczywista konsekwencja brzmieniaart. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Jednakże wysokość świadczenia jest ustalana według trzech odmiennych formuł. Pierwsza jest uregulowana w art. 15 ustawy, druga w art. 15a i trzecia w art. 15b. Odrębność formuły wynikającej z treści art. 15b polega na rezygnacji powiązania z 15-letnim okresem służby świadczenia w kwocie równej 40% podstawy wymiaru. Emerytura jest obliczana w sposób następujący. 0,7% podstawy wymiaru za rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, ewentualnie 2,6% podstawy za rok służby w tych latach ale tylko w przypadku opisanym w art. 15b ust. 3 oraz 2,6% podstawy wymiaru za okres służby po 1990r.
Ponadto, w postanowieniu z 24 czerwca 2013r. (II UK 83/13, Lex nr 1335577), Sąd Najwyższy potwierdził, że żaden rodzaj ani sposób wykładni zawartego wust. 2 art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, odesłania do art. 15 tej ustawy nie daje osobom, które pełniły w latach 1944 -1990 służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjno - dezubekizacyjnej, możliwości prawnych, ani argumentów prawnych lub prawniczych do domagania się ustalenia wysokości należnych im emerytur od innej podstawy wymiaru niż 0,7% za każdy rok pełnienia służby w organach bezpieczeństwa państwa.
Zaprezentowane poglądy orzecznictwa, jak i stanowisko doktryny Sąd Apelacyjny rozpoznający niniejszą sprawę w pełni akceptuje.
Nie ma także racji apelant podnosząc, że doszło w sprawie do naruszenia konstytucyjnych zasad prawnych, w tym stosowania odpowiedzialności zbiorowej. Kwestionowane rozwiązania wprowadzają w pewnym zakresie odpowiedzialność zbiorową i odnoszą się do praw wcześniej nabytych, jednak specjalny charakter regulacji wywołany wielką krzywdą spowodowaną działaniem organów bezpieczeństwa państwa oraz napiętnowanie społeczne tych działań sprawiły, iż odpowiednie rozwiązania dopiero po latach zostały wprowadzone i odnoszą się do grupy osób (funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa), którzy przez wiele lat byli bezkarni w swym postępowaniu. Kwestionowana regulacja była już przedmiotem badania przez Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy, które nie dopatrzyły się wskazywanych przez skarżącego naruszeń. Bezzasadny jest także zarzut naruszenia praw człowieka wywołany zadziałaniem prawa wstecz.
Odnosząc się do podniesionego w apelacji ogólnego zarzutu naruszenia przez przepisyustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, przepisówKonwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościzawartej wR.dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.), zauważyć należy, że taki sposób formułowania zarzutu nie poddaje się kontroli Sądu. Skarżący nie podaje bowiem jakie konkretnie przepisy w/w ustawy i w jaki sposób miałby przywoływane przez niego standardy Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności naruszać. Zupełnym nieporozumieniem jest zaś wskazywanie przez niego w tym zakresie na art. 6, art. 7 czy art. 13, art. 14 Konwencji, stanowiących o prawie do rzetelnego procesu, zakazu karania bez podstawy prawnej, czy prawie do skutecznego środka odwoławczego oraz zakazu dyskryminacji, bo te standardy zostały skarżącemu w niniejszym postępowaniu zapewnione.
Wskazać w tym miejscu także należy na stanowisko wyrażone przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, który orzekając 14 maja 2013 roku w sprawie skierowanej przeciwko Polsce a dotyczącej zmniejszenia podstawy wymiaru do 0,7% za okres pracy w organach bezpieczeństwa państwa, uznał wniesienie skargi za niedopuszczalne i nie przyjął jej do rozpoznania
( sprawaC.i innych przeciwko Polsce -(...)).
Kierując się wskazaną argumentacją, Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.orzekł, jak w sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Łodzi
date: '2013-11-20'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Dorota Rzeźniowiecka
- Janina Kacprzak
- Mirosław Godlewski
legal_bases:
- art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach
organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów
- art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym
żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy
Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
oraz ich rodzin
- art. 15b ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych
oraz ich rodzin
- art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
oraz ich rodzin
- art. 385 k.p.c.
recorder: sekr. sądowy Aleksandra Słota
signature: III AUa 406/13
``` |
153015000002021_IV_U_001194_2013_Uz_2014-06-04_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV U 1194/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 czerwca 2014r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący
SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant
st. sekr. sądowy Iwona Chojecka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014r. wS.
odwołaniaS. R.
od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
z dnia 10 września 2013 r. (Nr(...))
w sprawieS. R.
przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
o prawo do emerytury rolniczej
zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawoS. R.do emerytury rolniczej od 1 sierpnia 2013 roku.
Sygn. akt: IV U 1194/13UZASADNIENIE
Decyzją z 10 września 2013r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawieart.19 i 20 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolnikówodmówiłS. R.prawa do emerytury rolniczej wskazując, że ubezpieczona nie udowodniła wymaganego okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wynoszącego co najmniej 30 lat, a jedynie 26 lat, 7 miesięcy i 21 dni. Organ rentowy wskazał, że przy ustalaniu prawa do emerytury nie uwzględniono okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 20 sierpnia 1971r. do 18 listopada 1973r., od 19 listopada 1973r. do 20 marca 1975r. oraz od 1 sierpnia 1976r. do 20 października 1976r. z uwagi na brak potwierdzenia posiadania gospodarstwa rolnego przez rodziców ubezpieczonej po 1971r. oraz z uwagi na to, że pod adresem zamieszkania rodziców ubezpieczona zameldowana była tylko do 18 listopada 1973r.
Odwołanie od w/w decyzji złożyłaS. R.wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do emerytury rolniczej. Podniosła, że do okresu wymaganego do emerytury należy doliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia ,tj. od 20 sierpnia 1971r. do 20 marca 1975r. Wskazała, że jej ojciecB. S.zmarł wcześnie na zawał serca (w dniu 20 kwietnia 1971r.) i po jego śmierci pomagała mamie i bratu w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Przez pewien czas była zameldowana wB., gdyż liczyła na znalezienie tam pracy. Pracy jednak nie znalazła i przez cały czas mieszkała w domu rodzinnym i pracowała w gospodarstwie rolnym. Trwało to do 20 marca 1975r., po czym podjęła pracę zawodową. Od grudnia 1985r. pracowała w gospodarstwie rolnym teściów, a następnie we własnym gospodarstwie rolnym. Okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, teściów, a następnie we własnym gospodarstwie rolnym uzasadniają – w jej ocenie – przyznanie jej prawa do emerytury (odwołanie k.1).
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3).
S ąd ustalił, co następuje:
W dniu 27 sierpnia 2013r.S. R., która w dniu(...)ukończyła 55-ty rok życia wystąpiła do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o ustalenie jej prawa do emerytury rolniczej na podstawieart.19 i 20 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. We wniosku wskazała, że zaliczeniu do emerytury powinny podlegać okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 20 sierpnia 1971r. do 20 marca 1975r. i od 1 sierpnia 1976r. do 20 października 1976r. (wniosek o emeryturę i kwestionariusz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia k.1-2 akt emerytalnych).
Po rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z 10 września 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury ponosząc, że wykazała ona 26 lat, 7 miesięcy i 21 dni okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu zamiast wymaganych przez ustawę co najmniej 30 lat. Zaliczony okres to czas od 1 stycznia 1987r. do 21 sierpnia 2013r. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej do emerytury okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia ,tj. od 20 sierpnia 1971r. do 18 listopada 1973r., od 19 listopada 1973r. do 20 marca 1975r. oraz od 1 sierpnia 1976r. do 20 października 1976r. z uwagi na brak potwierdzenia posiadania gospodarstwa rolnego przez rodzicówA.iB. S.oraz z uwagi na to, że pod adresem zamieszkania rodziców ubezpieczona zameldowana była tylko do 18 listopada 1973r. (decyzja z 10 września 2013r. k.27 akt emerytalnych).
UbezpieczonaS. R.urodziła się w dniu (...)w miejscowościW.gminaS.powiat(...). Rodzice ubezpieczonejB.iA.małż.S.byli posiadaczami gospodarstwa rolnego położonego w w miejscowościW.o powierzchni 7,45 ha. Z uwagi na wczesną śmierć ojca ubezpieczonejB. S.– w kwietniu 1971r., prowadzenie gospodarstwa rolnego przejął brat ubezpieczonejK. S.. Na brata ubezpieczonejK. S.wydany został również w dniu 28 grudnia 1973r. Akt Własności Ziemi przedmiotowego gospodarstwa rolnego stwierdzający stan prawny na 4 listopada 1971r. (Akt Własności Ziemi z 28 grudnia 1973r. wydany naK. S.synaB.iA. S.– w kopercie na k.7 akt sprawy). Ubezpieczona od urodzenia mieszkała z rodzicami na terenie powyższego gospodarstwa. Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1970r. ubezpieczona nie kontynuowała nauki. W dalszym ciągu mieszkała w gospodarstwie rolnym rodziców, a po śmierci ojca w kwietniu 1971r. wraz z matką pomagała bratuK. S.w pracy na gospodarstwie rolnym. Stan taki istniał do 20 marca 1975r. Od 18 grudnia 1973r. ubezpieczona była zameldowana poza miejscem faktycznego zamieszkania – wB.przyul. (...)(zaświadczenie k.19 akt emerytalnych). Był to adres kolegi brata ubezpieczonej. Ubezpieczona starała się wówczas o pracę w tamtejszymZakładzie (...)i liczyła, że miejsce zameldowania może jej w tym pomóc. Faktycznie przez cały czas ubezpieczona mieszkała w rodzinnej wsiW., gdzie pracowała w gospodarstwie rolnym brataK. S., pracy wB.nie podjęła. W dniu 21 marca 1975r. ubezpieczona podjęła pierwszą pracę zawodową wZakładach (...)wL.i w związku z tym wyjechała z rodzinnej miejscowości. Pracę te wykonywała do 31 lipca 1976r. (świadectwo pracy z 31 lipca 1976r. k.9 akt emerytalnych). We wskazanym okresie ,tj. ukończenia 16. roku życia w dniu 20 sierpnia 1971r. do 20 marca 1975r., a zatem przez 3 lata i 7 miesięcy ubezpieczona stale - codziennie przez 8-10 godzin pracowała w gospodarstwie rolnym brataK.i wykonywała wszystkie konieczne prace – polowe, przy żniwach, wykopkach oraz w obejściu – przy obrządku zwierząt. W gospodarstwie uprawiane było zboże, ziemniaki oraz hodowane zwierzęta - trzoda chlewna, krowy, owce, 2 konie do prac polowych. Po zakończeniu pracy wL.– w dniu 31 lipca 1976r., od 1 sierpnia 1976 r. ubezpieczona ponownie zamieszkała w gospodarstwie rolnym brataK. S.wW.i mieszkała tam pracując w gospodarstwie rolnym do 20 października 1976r. Od 21 października 1976r. ubezpieczona podjęła pracę wZakładach (...)wS.i kontynuowała ją do 30 listopada 1985r. W czasie tej pracy – w dniu 30 kwietnia 1982r. ubezpieczona ukończyła trzyletnie Studium ZawodoweZespołu Szkół Zawodowych nr (...)wS.na podbudowie szkoły podstawowej. Ubezpieczona poza bratemK. S., który przejął gospodarstwo rolne, posiadała jeszcze inne rodzeństwo, ale uczyło się ono poza domem rodzinnym (świadectwo pracy za okres zatrudnienia wZakładach (...)wS.k.7-8 akt emerytalnych, świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej k.9 akt sprawy, zeznania świadków:F. W.k.10v-11 - nagranie od minuty 5 do 11,F. B.k.11 – nagranie od minuty 11 do 16 i zeznania ubezpieczonej k.11-11v – nagranie od minuty 17 do 20 i k.8-8v – nagranie od minuty 1 do 17).
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie ubezpieczonejS. R.okazało się uzasadnione.
Zgodnie zart.19 ust.2 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników(Dz.U. z 2008r., Nr 50, poz. 291 ze zm.) emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi (kobiecie), który spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek 55 lat i podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat, a także zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. W myśl art.20 ust.1 pkt 1 i 2 powyższej ustawy do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie zart.19zalicza się okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 oraz prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983r.
Kwestią wymagająca rozstrzygnięcia było ustalenie, czy okres pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców, a w istocie brata ubezpieczonejK. S.powinien być zaliczony do okresu, od którego zależy prawo do emerytury. Zaliczenie tego okresu trwającego od 20 sierpnia 1971r. do 20 marca 1975r., a zatem przez 3 lata i 7 miesięcy nakazywałoby uznać, że ubezpieczona spełnia przesłankę co najmniej 30 letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego, a tym samym spełnia wszystkie przesłanki wymagane do nabycia emerytury rolniczej (pozostałe przesłanki pozostawały niesporne). Uznany przez organ rentowy okres wynosi bowiem 26 lat, 7 miesięcy i 21 dni, a po uzupełnieniu w/w okresem wynosiłby ponad 30 lat – dokładnie 30 lat, 2 miesiące i 21 dni.
Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, że wskazany okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu przez ubezpieczoną 16. roku życia ,tj. od 20 sierpnia 1971r. do 20 marca 1975r. podlega zaliczeniu do okresu wymaganego do emerytury rolniczej. Przeprowadzone przez Sad postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że w okresie tym, przypadającym przed 1 stycznia 1983r., ubezpieczona stale pracowała w gospodarstwie rolnym, przy czym jak wynika ze złożonego Aktu Własności Ziemi w rozpatrywanym okresie właścicielem tego gospodarstwa był brat ubezpieczonejK. S., który przejął gospodarstwo w związku z przedwczesną śmiercią ojcaB. S.. Ze spójnych i logicznych zeznań świadków w osobach starszych(...)oraz ze spójnych i rzeczowych zeznań samej ubezpieczonej wynika, że w okresie tym ubezpieczona codziennie pracowała w przedmiotowym gospodarstwie rolnym wykonując w nim wszystkie potrzebne prace – tak polowe, jak i w obejściu. Należy podkreślić, że po ukończeniu szkoły podstawowej ubezpieczona nie kontynuowała nauki, co dodatkowo wiarygodnym czyni jej twierdzenie, że pracowała w gospodarstwie rolnym. Ze złożonego świadectwa szkolnego (na k.9 akt sprawy) wynika, że szkołę zawodową ubezpieczona ukończyła znacznie później ,tj. w czasie zatrudnienia wZakładach (...)wS.– w dniu 30 kwietnia 1982r. W spornym okresie ubezpieczona nie pozostawała również w zatrudnieniu, gdyż pierwszą pracę podjęła dopiero w dniu 21 marca 1975r. (vide: ustalenia faktyczne). Ustaleń Sądu co do pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym nie podważa również fakt, że od 18 grudnia 1973r. ubezpieczona zameldowana była poza miejscem faktycznego zamieszkania ,tj. wB.. Należy podkreślić, że miejsce zameldowania nie przesądza o miejscu zamieszkania i faktycznego pobytu. Z zeznań świadków i ubezpieczonej wynika, że przez cały wskazany okres ubezpieczona zamieszkiwała na terenie gospodarstwa rolnego, a zameldowanie miało jej pomóc – w ówczesnych warunkach – w uzyskaniu pracy wZakładzie (...)wB.. Pracy tej jednak nie podjęła i przez cały czas - do 20 marca 1975r. pracowała w gospodarstwie rolnym brata wW..
Mając na uwadze powyższe okoliczności i działając na podstawie art.477.14§2 Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, żeS. R.przysługuje prawo do emerytury rolniczej poczynając od 1 sierpnia 2013 ,tj. od miesiąca, w którym ubezpieczona zgłosiła wniosek o świadczenie. W tej dacie tej ubezpieczona spełniała wszystkie przesłanki do nabycia tego świadczenia. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Siedlcach
date: '2014-06-04'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Katarzyna Antoniak
legal_bases:
- art.19 ust.2 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
recorder: st. sekr. sądowy Iwona Chojecka
signature: IV U 1194/13
``` |
151500000000503_I_ACa_000537_2013_Uz_2013-09-05_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 537/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 września 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący :
SSA Roman Sugier
Sędziowie :
SA Ewa Jastrzębska (spr.)
SA Joanna Kurpierz
Protokolant :
Małgorzata Korszun
po rozpoznaniu w dniu 5 września 2013 r. w Katowicach
na rozprawie
sprawy z powództwaM. B.
przeciwkoK. B.iT. B.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt I C 253/12,
1
oddala apelację;
2
zasądza od powoda na rzecz pozwanych 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt I ACa 537/13
UZASADNIENIE
PowódM. B.pozwem złożonym 6 kwietnia 2013r. przeciwkoK. B.iT. B., domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci ugody zawartej w dniu 30 lipca 1998r., przed Sądem Rejonowym wM.w sprawie o sygn. akt III RC 358/98, zaopatrzonej w klauzulę wykonalności. Ugoda dotyczyła świadczeń alimentacyjnych należnych pozwanym. Zdaniem powoda należności te uległy przedawnieniu. Przedawnienie to nastąpiło pomimo złożenia w dniu 18 czerwca 1999r. wniosku o wszczęcie przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego i jego prowadzenia przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym(...)wK.B. B. (1)(sygn. akt(...)). Wniosek o wszczęcie tej egzekucji złożyła bowiem jako przedstawiciel ustawowy małoletnichB. B. (1), która była jednocześnie organem egzekucyjnym, tj. prowadzącym egzekucję Komornikiem. Osoba ta jest małżonką powoda, a egzekucja dotyczyła świadczeń alimentacyjnych należnych wspólnym małoletnim dzieciom. W takiej sytuacji w ocenie powoda odpowiednie zastosowanie, z mocyart. 9 ust. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji, znajdują przepisyk.p.c.o wyłączeniu sędziego. Z tego względu wniosek o wszczęcie egzekucji nie wywarł skutku w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia, gdyż został skierowany do organu egzekucyjnego podlegającego wyłączeniu z mocy ustawy. Postępowanie egzekucyjne o sygn.(...), z mocyart. 379 pkt 4 k.p.c.w zw. zart. 48 § 1 pkt 2 k.p.c., dotknięte jest wadą prowadzącą do jego nieważności.
PozwaniK. B.iT. B.wnieśli o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu.
Zarzucili, iż złożenie wniosku o egzekucję przerwało bieg przedawnienia, wniosek ten został złożony przez pozwanych, a ich matka jedynie ich reprezentowała jako przedstawiciel ustawowy. Nadto nawet gdyby przyjąć, iżB. B. (1)była wyłączona z mocy samej ustawy w sprawie z wniosku pozwanych o egzekucję alimentów, to i tak wyłączeniu podlega komornik, a nie organ egzekucyjny.
Wyrokiem z dnia 19 marca 2013r. Sąd Okręgowy w Katowicach powództwo oddalił i zasądził od powoda na rzecz pozwanych kwotę 7.234 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, a w pozostałej części ich wniosek w tym zakresie oddalił.
W uzasadnieniu ustalił, iż pozwaniK. B.iT. B.jako małoletni wytoczyli przeciwko powodowiM. B.(swojemu ojcu) powództwo o zapłatę należności alimentacyjnych przed Sądem Rejonowym wM.(sygn. akt III RC 358/98). Powód orazB. B. (1)– matka pozwanych byli małżeństwem pozostającym w separacji faktycznej. Przed wymienionym Sądem strony zawarły w dniu 30 lipca 1998r. ugodę, a postępowanie postanowieniem z dnia 30 lipca 1998r. umorzono. Klauzulę wykonalności powyższej ugodzie Sąd Rejonowy wM.nadał z urzędu
(dowody: pozew z dnia 1.06.1998r. k. 2-4 akt SR wM.o sygn. III RC 358/98, protokół z rozprawy z dnia 30.07.1998r. przed SR wM.k. 23 powyższych akt, postanowienie SR wM.z dnia 30.07.1998r. k. 25 powyższych akt).
PozwanaK. B.urodziła się w dniu(...)., a pozwanyT. B.urodził się w dniu(...)B. B. (1)działając w imieniu małoletnichK.iT. B.jako ich przedstawiciel ustawowy - matka złożyła w dniu 18 czerwca 1999r. wniosek o wszczęcie egzekucji należności alimentacyjnych, przeciwko powodowi, na podstawie tytułu wykonawczego, obejmującego ugodę sądową z dnia 30 lipca 1998r. Wniosek ten został złożony u Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym wK., w osobieB. B. (1). Komornik wszczął egzekucję przez zajęcie wynagrodzenia za pracę dłużnika. PozwanaK. B.po uzyskaniu pełnoletniości, w dniu 9 kwietnia 2003r., złożyła w dniu 25 kwietnia 2003r. u powyższego Komornika pismo, w którym podtrzymała wniosek egzekucyjny. Również pozwanyT. B., po uzyskaniu pełnoletniości w dniu 29 kwietnia 2005r., złożył w dniu 13 maja 2005r. pismo podobnej treści. Na wniosek pozwanych z dnia 18 stycznia 2012r. o zakończenie postępowania egzekucyjnego, Komornik Sądowy przy Sądzie(...)wK.–B. B. (1)postanowieniem z dnia 26 stycznia 2012r. umorzyła postępowania egzekucyjne o sygn.(...), na podstawieart. 825 pkt 1 k.p.c.
(dowody: wniosek egzekucyjny z 18.06.1999r. k. 1 akt komorniczych o sygn.(...), pisma pozwanych z 25.04.2003r., 13.05.2005r. I 18.01.2012 k. 4, 6 i 8 powyższych akt, postanowienie Komornika Sądowego z dnia 26.01.2012r. k. 9 powyższych akt).
Pozwani złożyli wnioski o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, przeciwko powodowi, na podstawie tytułu wykonawczego, obejmującego ugodę sądową z dnia 30 lipca 1998r. zawartą przed SR wM.w sprawie III RC 358/98. Wnioski zostały przez nich złożone Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym wM.M. M., w dniu 30 stycznia 2012., który tego samego dnia skierował do powoda odrębne zawiadomienia o wszczęciu postępowań egzekucyjnych pod sygn. akt(...)i(...)W dniu 3 lutego 2012r. Komornik SądowyM. M.wezwał powoda do osobistego stawienia się w kancelarii komorniczej celem złożenia wyjaśnień w sprawie o sygn.(...)
(dowody: zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z 30.01.2012r. k. 14-17, wezwanie dłużnika dnia 3.02.2012r. k. 18, wnioski o wszczęcie egzekucji z 30.01.2012r. k. 96-97).
Sąd pierwszej instancji ustalił stan faktyczny w oparciu o złożone przez strony dokumenty. Postanowieniem z dnia 5 marca 2013r. wydanym podczas rozprawy Sąd pierwszej instancji oddalił wnioski dowodowe powoda o przesłuchanie świadkówB. B. (1)iM. M.. Zgodnie zart. 227 k.p.c.przedmiotem dowodu mogą być jedynie okoliczności mające istotne znacznie dla rozstrzygnięcia, natomiast teza dowodowa przedmiotowych wniosków zmierzała do ustalenia okoliczności nieistotnych dla przedmiotu rozstrzygnięcia albo do ustalenia okoliczności, które jednoznacznie wypływały z przedstawionych dokumentów. Podczas tej samej rozprawy Sąd pierwszej instancji, na podstawieart. 207 § 6 k.p.c., postanowił pominąć wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron, jako że wniosek był spóźniony i jednocześnie nieusprawiedliwiony.
W ocenie sądu pierwszej instancji żądanie pozwu na uwzględnienie nie zasługiwało. Kwestią zasadniczą dla oceny zasadności roszczenia powoda było zagadnienie przedawnienia roszczeń alimentacyjnych pozwanych, gdyż powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego oparto na podstawieart. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., przyjmując iż po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, w postaci przedawnienia wskutek, którego zobowiązanie nie może być egzekwowane. Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych stwierdzonych ugodą sądową, regulujeart. 125 § 1 k.c., z którego wynika, iż roszczenie tego typu przedawnia się zasadniczo z upływem lat dziesięciu, a jeżeli obejmuje ono świadczenia okresowe należne w przyszłości przedawnienie wynosi trzy lata. Zatem roszczenia o świadczenia alimentacyjne powodów stwierdzone ugodą sądową podlegają trzyletniemu przedawnieniu. Powód w toku procesu o zasądzenie alimentów pozostawał zB. B. (1)w związku małżeńskim i nie miał ograniczonej władzy rodzicielskiej nad pozwanymi. Okoliczność ta jest istotna z punktu widzenia rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczeń alimentacyjnych stwierdzonych ugodą sądową, gdyż zgodnie zart. 121 pkt 1 k.c.bieg przedawnia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej. Skoro pozwanyT. B.uzyskał pełnoletniość i ustała nad nim władza rodzicielska w dniu 29 kwietnia 2005r., a pozwanaK. B.uzyskała pełnoletniość w dniu 9 kwietnia 2003r., kiedy to ustała nad nią władza rodzicielska, to dopiero od tych dat możliwe jest rozpoczęcie biegu przedawnienia, przedmiotowych roszczeń. W chwili uzyskania przez pozwanych pełnoletniości, egzekucja ich roszczeń alimentacyjnych, prowadzona pod sygn. akt(...), pozostawała w toku, a pozwani w przeciągu kilku tygodni od osiągnięcia pełnoletniości podtrzymali pisemnie wniosek egzekucyjny. Skoro postępowanie to zakończyło się umorzeniem w dniu 26 stycznia 2012r., a pozwani już 30 stycznia 2012r. złożyli wnioski o wszczęcie postępowania egzekucyjnego u innego Komornika to, jeżeli bieg przedawnienia rozpoczął się na nowo w dniu 26 stycznia 2012r., został ponownie przerwany w dniu 30 stycznia 2012r. Istotną jest zatem okoliczność czy postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym(...)wK.B. B. (1)miało wpływ na bieg przedawnienia roszczeń alimentacyjnych pozwanych - co kwestionuje strona powodowa. W ocenie Sądu pierwszej instancji wszczęta i prowadzona przy pomocy Komornika SądowegoB. B. (1)egzekucja wywarła wpływ na bieg przedawnienia przedmiotowych roszczeń alimentacyjnych pozwanych. Przepisart. 123 § 1 pkt 1 k.c.dla wywołania skutku w postaci przerwy w biegu przedawnienia wymaga by czynność została podjęta przed organem powołanym dla egzekwowania roszczeń w celu zaspokojenia roszczenia, nie stawiając żadnych szczególnych wymogów co do organu egzekucyjnego. Ustawodawca nie wymaga nawet by czynność została podjęta przed organem właściwym rzeczowo czy miejscowo, bowiem w przepisie tym jest mowa o organie powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń, a nie konkretnej sprawy lub roszczenia Tym bardziej uzasadnionym jest przyjęcie, iż skierowanie wniosku o wszczęcie egzekucji do organu egzekucyjnego, który ze względu na skład osobowy winien się wyłączyć od prowadzenia postępowania, wywiera wpływ na bieg przedawnienia. Osoba uprawniona, podejmuje jedynie czynność przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń w celu ich zaspokojenia. Nie można, więc odmawiać wywołania skutków prawnych takiemu działaniu osoby uprawnionej, skoro ustawodawca uzależnia skutek prawny w postaci przerwy w biegu przedawnienia od podjęcia czynności przez uprawnionego, nie stawiając żadnych szczególnych wymagań, co do organu, przed którym czynność jest podejmowana, poza tym by organ ten był powołany do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń.
Ratio legiswskazanej normy ma na celu wywołanie skutku w postaci przerwy w przedawnieniu, jeżeli uprawniony wykaże odpowiednią aktywność w realizacji swych praw, natomiast norma ta nie wymaga dla swego skutku działań, zależnych od samego organu powołanego do rozpatrywania spraw lub egzekwowania roszczeń. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji przyjął, iż zachodząca po stronieB. B. (1)przyczyna wyłączenia od prowadzenia jako Komornik egzekucji tytułu wykonawczego swoich dzieci, nie miała wpływu na wystąpienie przerwy w biegu przedawnienia ich roszczenia, gdyż Komornik ta reprezentowała organ ustawowo powołany do egzekwowania roszczeń, a pozwani jako osoby uprawnione dokonały przed nią jako tym organem czynności mających na celu zaspokojenie swych roszczeń. Bez znaczenia w ocenie Sądu pierwszej instancji, są podnoszone przez stronę powodową argumenty na temat nieważności postępowania komorniczego prowadzonego pod sygn. akt(...). Jak słusznie przyjęła strona pozwana ustawodawca nie przewidział, żadnej regulacji w wypadku stwierdzenia nieważności postępowania, na skutek prowadzenia go przez organ wyłączony z mocy ustawy, która powodowałaby konsekwencje w postaci nie wywołania żadnych skutków, jakie ustawa wiąże ze złożeniem wniosku egzekucyjnego. Ustawodawca wprost np. wart. 130 § 2 lub § 6 k.p.c., czy też wart. 203 § 2 k.p.c.wprowadził sankcję w postaci braku wywołania skutków prawnych wniesionym do sądu pismem. Przepisy te stanowią wyjątki, po czym można wnioskować, iż poza regulacjami wprost wypowiadającymi powyższe konsekwencje, konsekwencji takich nie można przyjmować dowolnie w innych sytuacjach. Reasumując Sąd pierwszej instancji uznał, iż roszczenia pozwanych, stwierdzone opisaną wyżej ugodą sądową, nie uległy przedawnieniu, do czasu złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przed Komornikiem SądowymM. M., który to wniosek spowodował kolejną przerwę w biegu przedawnienia. W konsekwencji powód nie wykazał, iż zaszło zdarzenie wskutek, którego zobowiązanie w stosunku do niego nie może być egzekwowane (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.), a zatem powództwo zostało oddalone. O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzieart. 98 § 1 k.p.c.
Od wyroku tego wniósł apelację pozwany.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. naruszenie prawa materialnego, przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności:
•art. 123 §1 pkt 1 k.c.w zw. zart. 58 §1 k.c.poprzez uznanie, iż wszczęta prowadzona przez Komornika SądowegoB. B. (1)egzekucja wywarła wpływ na bieg przedawnienia roszczeń alimentacyjnych pozwanych;
2. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a zwłaszcza:
•art. 232 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.poprzez nieuzasadnione oddalenie wniosku dowodowego strony powodowej o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadkówB. B. (1)orazM. M.pomimo faktu, iż przeprowadzenie wyżej oznaczonych dowodów pozwoliłoby na ujawnienie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a zwłaszcza:
- ustalenia, z jakich powodówB. B. (1), działając jako przedstawiciel ustawowy małoletnich wierzycieliK. B.orazT. B., będąc jednocześnie małżonką powoda, złożyła w dniu 18 czerwca 1999 roku wniosek o wszczęcie przeciwko powodowi egzekucji do Komornika Rewiru(...)przy Sądzie Rejonowym wK.
B. B. (1)(następnie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym(...)wK.B. B. (1));
- ustalenia, czyB. B. (1)była świadoma faktu, iż jako małżonka powoda na mocyart. 48 §1 pkt 2 k.p.c.w zw. zart. 9 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucjipodlegała wyłączeniu z mocy prawa od prowadzonego przez nią jako Komornik Sądowy postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt(...);
•art. 232 k.p.c.w zw. zart. 207 §6 k.p.c.poprzez nieuzasadnione oddalenie wniosku dowodowego strony powodowej o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron pomimo faktu, iż przeprowadzenie wyżej oznaczonych dowodów pozwoliłoby na ujawnienie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy a ich przeprowadzenie nie spowodowałoby zwłoki w rozpoznaniu sprawy;
•art. 328 § 2 k.p.c.poprzez zaniechanie dostatecznego wyjaśnienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku:
- z jakich przyczyn Sąd orzekający uznał, iż przesłuchanie świadkówB. B. (1)orazM. M.zmierzało do ustalenia okoliczności nieistotnych dla przedmiotu rozstrzygnięcia albo do ustalenia okoliczności, które jednoznacznie wypływały z przedstawionych dokumentów, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż zachodząca po stronieB. B. (1)przyczyna wyłączenia od prowadzenia jako Komornik Sądowy egzekucji, na gruncie niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości;
- z jakich przyczyn Sąd orzekający uznał, iż wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron był spóźniony i jednocześnie nieusprawiedliwiony, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż przeprowadzenie przedmiotowego dowodu nie spowodowałoby zwłoki w rozpoznaniu sprawy;
Mając powyższe na uwadze wnosił o:
1. przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków:
-B. B. (1),ul. (...),(...)-(...) M.;
na okoliczność ustalenia:
- powodów, jakimi kierowała się świadek, która działając jako przedstawiciel ustawowy małoletnich wierzycieliK. B.orazT. B., będąc jednocześnie małżonką powoda, złożyła w dniu 18 czerwca 1999 roku wniosek o wszczęcie przeciwko powodowi egzekucji do Komornika Rewiru(...)przy Sądzie Rejonowym wK.B. B. (1)(następnie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym(...)wK.B. B. (1));
- czy świadek była świadoma faktu, iż jako małżonka powoda na mocyart. 48 §1 pkt 2 k.p.c.w zw. zart. 9 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucjipodlegała wyłączeniu z mocy prawa od prowadzonego przez nią jako Komornik Sądowy postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt(...);
- motywów, jakimi kierowała się świadek, podejmując sprzeczną z przepisami prawa czynność mającą w założeniu przerwać bieg terminu przedawnienia roszczeń alimentacyjnych przysługujących pozwanym;
nadto, na okoliczność wyjaśnienia przez świadka przyczyn dwukrotnego umorzenia prowadzonego przeciwko powodowi pod sygn. akt(...)postępowania egzekucyjnego, a to w dniu 21 stycznia 2002 roku oraz w dniu 26 stycznia 2012 roku.
-M. M.,ul. (...),(...)-(...) M.;
na okoliczność ustalenia:
- treści poczynionych pomiędzyB. B. (1)a wyżej oznaczonym świadkiem ustaleń co do sposobu prowadzenia przeciwko powodowi egzekucji;
- przyczyn, z jakich stosowne wnioski o wszczęcie przeciwko powodowi egzekucji skierowane zostały przez pozwanych do Komornika SądowegoM. M.dopiero w dniu 30 stycznia 2012 roku.
2. przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron; na okoliczność ustalenia:
- motywów, jakimi kierowała sięB. B. (1), zgłaszając w imieniu małoletnich wówczas pozwanych do Komornika SądowegoB. B. (1)wniosek o wszczęcie przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego;
- treści wzajemnych ustnych uzgodnień poczynionych pomiędzy powodem aB. B. (1)w zakresie spłaty przez powoda zobowiązań alimentacyjnych wobec pozwanych;
- motywów, jakimi kierowali się pozwani, podtrzymując po uzyskaniu pełnoletniości swoje wnioski egzekucyjne u Komornika SądowegoB. B. (1), zgłaszając następnie wnioski o zakończenie przedmiotowej egzekucji dopiero w dniu 18 stycznia 2012 roku;
- przyczyn skierowania przez pozwanych wniosków o wszczęcie przeciwko powodowi postępowań egzekucyjnych do Komornika SądowegoM. M.;
a następnie, wnosił o:
3. zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. 1 poprzez pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego - ugody zawartej w dniu 30 lipca 1998 roku przed Sądem Rejonowym wM.w sprawie o sygn. akt III RC 358/98;
4. zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. 2 poprzez zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;
5. zasądzenia solidarnie na rzecz powoda od pozwanych kosztów procesu za II instancję.
Ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja powoda zasadna nie jest i nie może odnieść skutku. Wbrew zarzutom skarżącego sąd pierwszej instancji ustalił prawidłowy stan faktyczny, wszechstronnie rozważył zebrany w sprawie materiał dowodowy, dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie przekroczył zasady swobodnej oceny dowodów, nie naruszył też prawa materialnego. Trafnie w szczególności przyjął, iż nie ma podstaw do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności albowiem roszczenia alimentacyjne powodów nie uległy przedawnieniu.
Przede wszystkim podnieść należy, iż powód zawarte w pozwie żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego opierał na twierdzeniu, że roszczenie alimentacyjne pozwanych ustalone tym tytułem uległo przedawnieniu gdyż wniosek o wszczęcie egzekucji należności stwierdzonych tym tytułem złożyła jako przedstawicielka ustawowa małoletnich wówczas powodówB. B. (1), a więc osoba występująca w tym postępowaniu jako organ egzekucyjny. Dopiero następnie w toku procesu pozwany złożył wnioski dowodowe w postaci zeznań świadków i przesłuchania stron celem ustalenia innych okoliczności, a to motywów działania stron i komorników, ich świadomości, wyjaśnienia przyczyn umorzenia postępowania, które to wnioski w ocenie skarżącego miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Wbrew stanowisku skarżącego prawidłowo, w tym stanie rzeczy sąd pierwszej instancji wniosków tych nie uwzględnił. Uszło bowiem uwagi skarżącego, że zgodnie zart. 843 § 3 kpcw pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Z przytoczonego sformułowania wynika, że nałożony obowiązek wyczerpującego przytoczenia w pozwie zarzutów ma charakter bezwzględny. Uchybienie temu obowiązkowi powoduje pozbawienie prawa zgłaszania tych zarzutów w dalszym toku postępowania. Po stronie zaś sądu rozpoznającego sprawę rodzi obowiązek pominięcia spóźnionych zarzutów jako sprekludowanych. Traktuje je, jakby nie zostały w ogóle zgłoszone (np. wyrok SN z dnia 12 marca 1998 r., I CKN 522/97, OSNC 1998, nr 11, poz. 176). Zatem trafnie sąd pierwszej instancji wniosków tych nie uwzględnił, nie było też podstawy do dopuszczania tych wniosków w postępowaniu apelacyjnym, bez konieczności czynienia rozważań czy i jakie miałyby one mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Trafnie, wbrew zarzutom apelacji przyjął sąd pierwszej instancji, że powództwo na uwzględnienie nie zasługiwało, nie ma bowiem podstaw do przyjęcia aby roszczenia pozwanych uległy przedawnieniu. Powód opierał swe roszczenie naart. 840 § 1 pkt 2 kpc. Z mocy tegoż artykułu dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Zarzuty powoda sprowadzały się do twierdzenia, że wszczęta i prowadzona przez Komornika Sądowego egzekucja nie przerwała biegu przedawnienia, gdyż była to czynność prawna nieważna z mocyart. 58 kc.Zarzuty te są w ocenie Sądu Apelacyjnego chybione. Istotnie zgodnie zart. 58 kcczynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych czynności wchodzą odpowiednie przepisy ustawy uszło jednakże uwagi skarżącego, że złożenie wniosku o wszczęcie i prowadzenie egzekucji nie jest czynnością prawną.
Kodeks cywilnynie definiuje pojęcia „czynności prawne”, pozostawiając to doktrynie. Na ogół przez to pojęcie rozumie się zdarzenie prawne, do którego zaistnienia konieczne jest złożenie przynajmniej jednego oświadczenia woli, mającego na celu wywołanie skutku prawnego w postaci ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Podkreśla się przy tym, że skutek prawny danej czynności prawnej następuje właśnie dlatego, że podmiot lub podmioty działające pragną go osiągnąć. O wykreowaniu stosunku prawnego, jego zmianie lub zniesieniu przesądza więc wola tych podmiotów. Jest ona nieodzownym składnikiem czynności prawnej. Z tego względu nie traktuje się jako czynności prawnych oświadczeń woli. Niewątpliwie czynności procesowe są pewną odmianą czynności prawnych, chociażby dlatego, że rodzą skutki prawne i wielokroć są przedsiębrane w zamiarze ich spowodowania. Jednakże nie można nie dostrzegać daleko idącej odmienności między czynnościami prawnymi sensu scricto a czynnościami procesowymi. Jest to konsekwencja odrębnej i szczególnej, bo procesowej, natury tych ostatnich. Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie częstokroć akcentował ten aspekt zagadnienia (por. m. in. orzeczenia: z dnia 18 września 1951 r. C III/52, OSN 1953, poz. 38; z dnia 3 lutego 1960 r. 3 CO 27/57, 0SN 1961, poz. 19; z dnia 29 kwietnia 1971 r. II PR 58/71, NP 1972, nr 3, s. 492 z dnia 1 lutego 1973 r. II C 167/73, NP 1975, nr 4, s. 602; z dnia 13 czerwca 1980 r. IV CR 182/80, OSPiKA 1982, poz. 175). Tak np. w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 3 lutego 1960 r. 3 CO 27/57 Sąd Najwyższy podkreślił, że okoliczność, iż w procesie strony podejmują czynności podobne jak w obrocie cywilnoprawnym, bynajmniej nie oznacza, że do czynności tych należy stosować przepisy prawa cywilnego, a w każdym razie stosować je bezpośrednio. Co najwyżej w grę wchodzi analogiczne ich stosowanie, i to również dokonywane z wielką ostrożnością (SN z 19.10.1995r., IIICRN 40/95, OSP 1996/11/221). Nie jest zatem czynnością prawną, lecz inną czynnością konwencjonalną, tzw. czynność procesowa, tj. czynność, której strona dokonuje w toku toczącego się np. przed sądem cywilnym postępowania i która może wywrzeć skutki dla tego postępowania (patrz Andrzej Janiak, Komentarz do art. 56 Kodeksu Cywilnego WKP2012).
Zatem złożenie przez pozwanych wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie jest w ocenie Sądu Apelacyjnego czynnością prawną, a pewnym zdarzeniem prawnym i wbrew zarzutom skarżącego, nie ma więc wbrew zarzutom skarżącego podstaw do zastosowaniaart. 58 kc.Nie może być także uznane za czynność prawną w rozumieniuart. 56 – 58 kcsamo prowadzenie przez komornika sądowego postępowania egzekucyjnego. Natomiast ewentualne uchybienia w postępowaniu egzekucyjnym, które niewątpliwie miały miejsce nie powodują zniweczenia skutku wszczęcia przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego.
Podkreślić należy, iż jak to trafnie wskazał sąd pierwszej instancji przedawnienie roszczeń alimentacyjnych regulujeart. 125 § 1 kc, roszczenie to podlega 3 – letniemu przedawnieniu. Powód jest ojcem pozwanych, nie miał ograniczonej władzy rodzicielskiej zatem z mocyart. 121 pkt. 1 kpcbieg przedawnienia roszczeń przysługujących dzieciom przeciwko rodzicom nie rozpoczął się przez czas trwania władzy rodzicielskiej. Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego złożyła w imieniu pozwanych ich matka, jednakże i tak do czasu osiągnięcia przez pozwanych pełnoletniości termin przedawnienia i tak się nie rozpoczął, natomiast po osiągnięciu pełnoletniości pozwani podtrzymali wniosek egzekucyjny. Postępowanie egzekucyjne zakończyło się umorzeniem postępowania 26 stycznia 2012r. lecz już 30 stycznia 2012r. pozwani złożyli wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Z mocyart. 123 § 1 kpcbieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność m.in. przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia, a z mocyart. 124 § 1 i 2 kcpo każdym przerwaniu przedawnieniu biegnie ono na nowo, przy czym nie biegnie na nowo dopóki postępowanie nie zostanie zakończone. Zatem bieg przedawnienia roszczenia został przerwany przez złożenie wniosku o wszczęcie i prowadzenie egzekucji była to bowiem czynność podjęta przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju bezpośrednio w celu zaspokojenia roszczenia. Fakt natomiast, że w toku postępowania egzekucyjnego wystąpiły uchybienia (poprzez fakt, że postępowanie to prowadził komornik wyłączony z mocy ustawy –art. 48 § 1 pkt 2 kpcw zw. z art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych …) nie spowodował, wbrew zarzutom skarżącego zniweczenia skutku złożenia wniosku o egzekucje świadczenia i prowadzenia tej egzekucji. Zatem roszczenie pozwanych nie uległo przedawnieniu, nie było więc podstaw do pozbawiania z tego powodu tytułu wykonawczego wykonalności. Trafnie zatem sąd pierwszej instancji powództwo oddalił. W związku z powyższym apelację jako nieuzasadnioną należało oddalić na mocyart. 385 kpc.
O kosztach orzeczono na mocyart. 98 kpc. Nie było w ocenie Sądu Apelacyjnego podstaw do zasądzania na rzecz każdego z pozwanych kosztów zastępstwa adwokackiego, pozwani byli bowiem zastępowani przez jednego pełnomocnika, a zobowiązania pozwanych oparte były na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Katowicach
date: '2013-09-05'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Ewa Jastrzębska
- Joanna Kurpierz
- Roman Sugier
legal_bases:
- art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji
- art. 130 § 2 lub § 6 k.p.c.
- art. 123 § 1 pkt 1 k.c.
recorder: Małgorzata Korszun
signature: I ACa 537/13
``` |
155000000001521_III_AUa_000235_2016_Uz_2016-08-12_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 235/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 sierpnia 2016 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:SSA Maria Pietkun (spr.)
Sędziowie:SSA Jarosław Błaszczak
SSA Monika Kiwiorska-Pająk
Protokolant:Marcin Guzik
po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2016 r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z wnioskuM. N.iK. M.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wW.
o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego
na skutek apelacjiM. N.iK. M.
od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 8 grudnia 2015 r. sygn. akt VII U 285/15
I
oddala apelację;
II
zasądza od każdego z wnioskodawców na rzecz strony pozwanej kwoty po 135 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
UZASADNIENIE
Decyzją z 21 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wW.stwierdził, żeM. N.jako pracownik płatnika składekK. M.nie podlega od 12 maja 2014 r. obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.
Wskutek zaskarżenia ww. decyzji przezM. N.iK. M.sprawę rozpoznał Sąd Okręgowy w Świdnicy, który wyrokiem z 8 grudnia 2015 r. oddalił odwołania i zasądził od wnioskodawców na rzecz strony pozwanej po 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:
K. M.prowadzi działalność gospodarczą w postaci usług budowlanych. Siedzibę działalności stanowi jego miejsce zamieszkania, tj.P.,ul. (...). W ramach prowadzonej działalności wymieniony świadczy usługi w znacznej części na terenie Niemiec. W okresie kwietnia i maja 2014 r.K. M.nie realizował żadnych zleceń na terenie Polski.
W dniu 22 kwietnia 2014 r.K. M.zawarł zM. N.umowę o dzieło, której przedmiotem było przygotowanie przezM. N.powierzchni pod płytki. Termin zakończenia dzieła określono na 6 maja 2014 r., a wynagrodzenie ustalono na kwotę 1.000 zł czynności wynikające z tej umowyM. N.realizował na terenie Niemiec, gdzieK. M.prowadził swoje usługi budowlane. Po zakończeniu dziełaM. N.wrócił do Polski, aK. M.nadal pozostał poza granicami kraju.
W dniu 12 maja 2014 r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony, na podstawie którejM. N.miał zostać zatrudniony na stanowisku pracownika fizycznego w pełnym wymiarze czasu pracy, za „minimalnym wynagrodzeniem pracowników”. Jako miejsce pracy wskazanoP.ul. (...), według wykonywanego zlecenia.M. N.uzyskał w dniu 8 maja 2014 r. zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku pracownika fizycznego, a w dniu 12 maja 2014 r. odbył instruktaż ogólny. WnioskodawcaM. N.nie wykonywał po dniu zawarcia umowy o pracę żadnych konkretnych czynności na terenie budów prowadzonych przezK. M., który przebywał w tym czasie na trenie Niemiec.
W dniu 18 maja 2014 r.M. N.uległ wypadkowi komunikacyjnemu w okolicachN., gdzie z tego powodu przebywał na leczeniu szpitalnym do 4 czerwca 2014 r. Z uwagi na liczne obrażenia przebywał nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim do listopada 2014 r. Stosunek pracy zakończył się z dniem 9 grudnia 2014 r.
K. M.w okresie prowadzonej działalności nigdy nie zatrudniał pracowników, nie zawarł także umowy o pracę z inną osobą w okresie nieobecnościM. N..
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołania są niezasadne. Sąd ten, przytaczając treśćart. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychwskazał, że w sprawie przedmiotem sporu był charakter umowy o pracę zawartej w dniu 12 maja 2014 r. międzyM. N.aK. M.albowiem strona pozwana zaskarżoną decyzją wskazywała na pozorność tej umowy. Wnioskodawcy podnosili natomiast, żeM. N.przygotowywał się do zawarcia umowy, pozostawał do dyspozycji pracodawcy i nie wiedział, że dojdzie do nieszczęśliwego wypadku.
Sąd stwierdził, że okoliczności zawarcia umowy między stronami, przebieg zatrudnienia, a także okoliczności występujące przed jej zawarciem jednoznacznie wskazują, że wolą stron było wyłącznie stworzenie takiej sytuacji, w której wnioskodawca będzie miał możliwość uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego – bez rzeczywistego realizowania stosunku pracy, o którym mowa wart. 22 § 1 k.p.Sąd zwrócił przy tym uwagę, że o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy nie decyduje formalne zawarcie umowy, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy.
Jak podkreślił Sąd pierwszej instancji strony ustaliły wprawdzie w umowie o pracę, że wnioskodawcaM. N.miał realizować w ramach stosunku pracy obowiązki pracownika fizycznego, ale w istocie strony nie potrafiły w sposób precyzyjny i nie budzący wątpliwości wskazać, jak faktycznie wyglądał dzień pracy wnioskodawcy po dacie zawarcia umowy o pracę i na czym polegały czynności wykonywane przezM. N.. Dodatkowo Sąd zwrócił uwagę, że strony nie wykazały, aby w tym okresie wnioskodawca podlegał w jakimkolwiek zakresie kierownictwu pracodawcy, który – jak zgodnie wskazano – zaraz po zawarciu umowy o pracę pojechał do Niemiec, a sam wnioskodawcaM. N.zeznał na rozprawie, że nie wiedział, czy jego pracodawca realizuje na terenie kraju jakieś budowy oraz, że pozostawał wówczas do dyspozycji pracodawcy oraz jego żony. Sąd ten zaznaczył również, że skoroM. N.miał być tak niezbędnym pracownikiem dlaK. M., to nie może nie wywoływać wątpliwości właśnie ta okoliczność, że nie udał się z nim do Niemiec, gdzie rzeczywiście były wykonywane prace przezfirmę (...), a pozostał w kraju, gdzie pracodawca nie posiadał żadnych zleceń. Uprzednio realizowana przez strony umowa o dzieło nie miała znaczenia dla oceny aktualnej sytuacji wnioskodawcy, gdyż umowa ta miała charakter okresowy, zamknięty i nie wykazano jej ciągłości choćby do daty zawartej umowy o pracę.
Sąd wskazał także, że przedstawione przez wnioskodawców rachunki i faktury na okoliczność pracyM. N.dotyczą okresu wykonywanej umowy o dzieło, nie złożono natomiast na wezwanie sądu faktur czy rachunków mających stwierdzać realizację robót na terenie Polski w okresie zawartej między stronami umowy o pracę. Fakt, że wówczasK. M.wykonywał inwestycje na terenie Niemiec nie mają znaczenia, skoroM. N.nie wykonywał tam żadnych czynności wynikających z umowy o pracę. Sąd Okręgowy zaznaczył też, żeK. M.nigdy dotychczas nie zatrudniał w swojej działalności pracowników, nie był mu także niezbędny pracownik w okresie, kiedyM. N.w kilka dni po zawarciu umowy o pracę uległ wypadkowi. Nie bez znaczenia było także zdaniem Sądu, że zgłoszenieM. N.do ubezpieczenia nastąpiło w dniu 19 maja 2015 r., a zatem po dacie wypadku wnioskodawcy.
W ocenie tego Sądu powyższe okoliczności nakazują przyjęcie, że strony nie realizowały cech charakterystycznych dla stosunku pracy w rozumieniuart. 22 § 1 k.p.
Według Sądu pierwszej instancji dla przyjęcia, że strony realizowały stosunek pracy nie mają znaczenia zeznania świadkówM. S., co do przeprowadzonego szkolenia bhp orazU. R., co do zawartej między stronami umowy, gdyż osoby te mogły potwierdzić w rzeczywistości tylko formalną stronę stosunku pracy, ale nie były w stanie określić, czyM. N.jakiekolwiek obowiązki z tego tytułu wykonywał.
Okoliczności sprawy wskazują w ocenie Sądu Okręgowego, że celem zawartej między stronami umowy o pracę nie była wola rzeczywistego jej świadczenia z jednej strony i wola korzystania z tej pracy z drugiej strony, lecz uzyskanie przez wnioskodawcęM. N.ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w sytuacji, w której nie podlegał on ubezpieczeniom, a uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Oświadczenia stron umowy były zatem dotknięte pozornością w rozumieniu przepisuart. 83 § k.c.Umowa taka nie może wywierać zatem skutków w sferze ubezpieczeń społecznych.
Orzeczenie o kosztach Sąd oparł o przepisart. 98 k.p.c.w zw. z§ 2 i § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz.U. z 2013 r., poz. 490), zobowiązując wnioskodawców do zwrotu na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego według stawki minimalnej.
Apelację od powyższego orzeczenia złożyli obaj wnioskodawcy, zastępowani przez tego samego pełnomocnika w osobie adwokata i zaskarżając wyrok w całości, zarzucili mu:
1. naruszenie prawa materialnego, a to:
-
art. 58 § 1 k.c.w związku zart. 300 k.p., poprzez błędną wykładnię prowadzącą do uznania, że umowa o pracę z 12 maja 2014 r. została zawarta miedzy stronami dla pozoru;
art. 22 § 1 k.p., poprzez błędną wykładnię prowadzącą do uznania, żeM. N.nie wykonywał pracy na rzeczK. M.w okresie od 12 maja 2014 r.;
art. 128 k.p., poprzez jego niezastosowanie, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, że pozostawanie w dyspozycji pracodawcy w miejscu i czasie przez niego wskazanym nie jest świadczeniem pracy;
2. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to:
-
art. 232 k.p.c., poprzez nieuwzględnienie, że brak aktywności organu w toku postępowania oraz brak jakichkolwiek wniosków dowodowych uzasadniających podstawę rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji, winno działać ma korzyść skarżących, podczas gdy organ jako strona postępowania ma obowiązek wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne, tym bardziej, że w zaskarżonej decyzji brak jest zarówno uzasadnienia faktycznego, jak i prawnego rozstrzygnięcia;
art. 233 § 1 k.p.c.przez dowolną ocenę materiału dowodowego poprzez uznanie, że zaświadczenia lekarskie oraz szkolenia BHP, w którym brał udział skarżącyM. N.nie świadczą o pozostawaniu przez skarżącego, w spornym okresie, w stosunku pracy, podczas, gdy przedstawione dokumenty stanowią potwierdzenie na okoliczność podjęcia przez niego zatrudnienia; że strony nie wykazały, aby w okresie od 12 maja 2014 r. do 17 maja 2014 r.M. N.podlegał w jakimkolwiek zakresie kierownictwu pracodawcy, podczas gdy z przesłuchania stron oraz okoliczności sprawy wynika, że działania podejmowane przez skarżącego w spornym okresie, takie jak odbycie szkolenia bhp, przygotowywanie specjalistycznej odzieży oraz dokonywanie zakupów materiałów pomocniczych, wykonywane były z polecenia pracodawcy, podczas godzin pracy i pod jego kierownictwem; że w okresie od 12 maja 2014 r. do 17 maja 2014 r.M. N.nie pozostawał pod kierownictwemK. M., gdyż nie wiedział, czy jego pracodawca realizuje na terenie kraju jakieś budowy, podczas, gdyM. N., jako pracownik, nie musi posiadać wiedzy o wszelkich zleceniach swojego pracodawcy;
art. 231 k.p.c.poprzez zbyt daleko idące domniemanie faktyczne, żeM. N.od 12 maja 2014 r. do 17 maja 2014 r. nie pozostawał w stosunku zatrudnienia uK. M., gdyż w spornym okresie nie pojechał wraz zK. M.do Niemiec, gdzie wykonywane były prace, podczas gdyM. N.pozostawał na terenie Polski z polecenia samego pracodawcy, w celu dopełnienia wszelkich formalności, odbycia szkolenia bhp, uzyskania zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy w charakterze pracownika fizycznego, przygotowywania specjalistycznej odzieży oraz dokonania zakupu materiałów pomocniczych.
Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie uchylenie wyroku i poprzedzającej decyzji do ponownego rozpoznania organowi rentowemu i zasądzenie od organu na rzecz skarżących kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.
W odpowiedzi na apelację ZUS wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na swą rzecz od wnioskodawców kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja wnioskodawców nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji, w oparciu o właściwie zebrany materiał dowodowy dokonał prawidłowych ustaleń w sprawie, przeprowadził właściwą ocenę materiału dowodowego, dokonując słusznej interpretacji obowiązujących przepisów prawa, prowadzącej do uznania, że wnioskodawcy zawarli pozorną umowę o pracę, wobec czegoM. N.nie podlega pracowniczym obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
Zarzuty apelacji sprowadzają się w istocie do przedstawienia przez apelujących, odmiennego niż Sąd Okręgowy, a korzystnego dla siebie poglądu, jednak nie popartego jakimikolwiek dowodami, których ocena pozwalałaby na zaakceptowanie stanowiska przedstawionego przez apelujących w toku postępowania. Trzeba wskazać, że utrwalony jest już pogląd, że stwierdzenie naruszenia przez sądart. 233 § 1 k.p.c.wymaga wykazania, że sąd uchybił regułom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego oraz obowiązującej procedurze. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Według Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji procedował w sprawie zgodnie z regułami wynikającymi z ww. przepisu.
Przechodząc do meritum w pierwszej kolejności wypada przypomnieć, że obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych– Dz.U.2016.963 j.t.). Zgłoszenie do ubezpieczenia odnosi jednak swój skutek tylko wtedy, gdy osoba zgłoszona jest pracownikiem, a więc gdy skutecznie nawiązany został stosunek pracy. Za ugruntowany w judykaturze i doktrynie uznać należy pogląd, że nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu osoba, która zawarła umowę o pracę dla pozoru, a więc w sytuacji, gdy przy składaniu oświadczeń woli obie strony miały świadomość, że osoba ta, określona w umowie jako pracownik, nie będzie świadczyć pracy, a druga strona, określona w umowie jako pracodawca, nie będzie z tej pracy korzystać. Przepisart. 83 § 1 k.c.stanowi bowiem, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). Słusznie wskazał Sąd Okręgowy, że o tym, czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę nie decyduje formalne zawarcie (podpisanie) umowy nazwanej umową o pracę oraz przedłożenie innych związanych z tym dokumentów, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy - przede wszystkim świadczenie pracy z zamiarem wykonywania obowiązków pracowniczych, czyli świadczenie pracy podporządkowanej, w czasie i miejscu oznaczonym przez pracodawcę. Tym samym w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych wart. 22 k.p.
Przedmiotem sporu w sprawie była właśnie ocena pracowniczego zatrudnienia, które było kwestionowane przez pozwanego, jako podstawa (tytuł) podlegania ubezpieczeniom społecznym. Sąd pierwszej instancji w motywach zaskarżonego wyroku szczegółowo przedstawił okoliczności, z których wyprowadził wniosek o tym, że praca nie była faktycznie wykonywana, zaś ustalone w umowie warunki nie odpowiadały zatrudnieniu, a zostały przyjęte wyłącznie w celu uzyskania długotrwałej ochrony ubezpieczeniowej. Po pierwsze podkreślił Sąd na brak jakichkolwiek dowodów potwierdzających fakt rzeczywistego wykonywania pracy przezM. N.na rzecz płatnika składekK. M., prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych jako pracownika tej spółki, po drugie wskazał na brak autonomicznego podporządkowania pracowniczego, a po trzecie zwrócił też uwagę na brak rzeczywistej potrzeby zatrudnienia pracownika przezK. M..
Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia Sądu Okręgowego i wyprowadzone na ich tle słuszne wnioski co do pozornego charakteru prawnego przedmiotowej umowy o pracę.
Jak trafnie ocenił Sąd Okręgowy analiza wszystkich okoliczności, które wystąpiły w sprawie jednoznacznie wskazuje na wniosek, że ww. strony, zawierając umowę o pracę z 12 maja 2014 r. zmierzały do uzyskania przezM. N.nienależnych mu korzyści z ubezpieczenia społecznego. Znaczące jest, że już 18 maja 2014 r. uległ on wypadkowi komunikacyjnemu, w związku z czym stał się długotrwale niezdolny do pracy, a dopiero następnego dnia został zgłoszony przez rzekomego pracodawcę do ubezpieczeń społecznych. Oczywiście zdarzenie to było losowe i nie można było go przewidzieć, niemniej jednak najistotniejsze dla sprawy jest to, że brak jest jakichkolwiek dowodów wykonywania pracy przezM. N.już w ramach zawartego przez strony stosunku pracy. Dowody przedstawione przez skarżących w głównej mierze dotyczyły pracy wykonanej przez ww. wnioskodawcę w ramach umowy cywilnoprawnej, która wcześniej łączyła strony. Nie można natomiast automatycznie przekładać takiej okoliczności jako potwierdzającej rzeczywiste zatrudnienieM. N.w oparciu o umowę o pracę z 12 maja 2014 r. Skarżący bezskutecznie próbowali wykazać, że ww. wnioskodawca faktycznie wykonywał pracę na rzeczK. M., lecz ich twierdzenia w tym względzie nie potwierdziły tej okoliczności, jako że dotyczyły bliżej niesprecyzowanych czynności inwentaryzacyjnych, które rzekomo miał wykonaćM. N.w oczekiwaniu na polecenie od pracodawcy wykonania konkretnych czynności. Tak rozumiane obowiązki jawią się jako wysoce iluzoryczne. Zeznania świadków również nie były miarodajne dla pewnego ustalenia tej kwestii, gdyż osoby te bardzo ogólnikowo wypowiadały się na temat pracy wnioskodawcyM. N.i podobnie jak sami wnioskodawcy nie potrafiły podać konkretnych zleceń, jakie otrzymałK. M.na terenie Polski i w zakresie których mógłby swoją pracę wykonywaćM. N.. Znamienne jest, że w okresie po zawarciu umowy, kiedy wnioskodawca miał wykonywać pracę w ramach podporządkowania pracowniczego, pracodawca przebywał w Niemczech. Zupełnie niewiarygodne są twierdzeniaK. M., jakoby w okresie poprzedzającym konkretne prace budowlane, umowa o pracę miała polegać wyłącznie na kompletowaniu odpowiednich narzędzi, podczas gdy, jak wskazał sam wnioskodawca nie miał w tym czasie żadnych zleceń, prowadził jedynie rozmowy w tym kierunku. Logiczne jest, że pracodawcy zatrudniają pracowników w sytuacji, gdy istnieje realna potrzeba wykonania pracy i dopiero w tym momencie podejmowane są decyzje dotyczące doboru określonych środków potrzebnych do wykonania danej pracy. Istotne jest także, że w czasie trwania rzekomej umowyK. M.przebywał poza granicami kraju, tj. na terenie Niemiec, gdzie wykonywał prace w ramach prowadzonej przez siebie działalności budowlanej. Gdyby zatrudnienie wnioskodawcy miało być realne, to nic prostszego jak wykazanie w toku procesu, gdzie, na jakim obiekcie i jakie konkretnie pace remontowe, czy budowlane miał wykonywać. Konkretów żadnych w sprawie nie wykazano, nawet potrzeby zatrudnienia w tym czasie kogokolwiek w Polsce.
Powyższe prowadzi do wniosku, że zatrudnienie wnioskodawcy miało jedynie charakter formalny, stworzono pozór istnienia stosunku pracy na „papierze”. W tej sytuacji Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, żeM. N.nie podlega ubezpieczeniom społecznym pracowników, bowiem nie świadczył pracy w rozumieniuart. 22 k.p., a chodziło mu jedynie o uzyskanie samego tylko tytułu ubezpieczenia społecznego w celu korzystania z ochrony ubezpieczeniowej na wypadek choroby.
Należy pamiętać, że zatrudnienie wywołuje także dalsze, pośrednie skutki, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, kształtuje bowiem stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Są to skutki bardzo doniosłe, zarówno z punku widzenia interesu przedsiębiorcy (ubezpieczonego), jak i interesu publicznego, należy zatem uznać, że ocena faktycznego nawiązania i wykonywania stosunku pracy może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych. Przyznanie wnioskodawcy wysokiego wynagrodzenia, co przekłada się na wysokość składki na ubezpieczenie chorobowe, wyraźnie służyło zapewnieniu mu tylko i wyłącznie wysokich korzyści w postaci świadczeń z ubezpieczenia społecznego związanych z chorobą kosztem innych uczestników tego systemu, co jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Samo formalne jedynie zawarcie umowy o pracę, bez zamiaru faktycznego jej wykonywania, nie może jednak oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Takie zachowanie jest ewidentnie sprzeczne z zasadą równości stron stosunku ubezpieczenia społecznego, przy jaskrawym, jednostronnym pomniejszeniu własnych zobowiązań przez wnioskodawcę z zachowaniem uprawnień do świadczeń ubezpieczeniowych. Tego typu postępowanie przeczy elementarnym zasadom dwustronnego zobowiązania stron objętych ryzykiem ubezpieczeniowym. W tej sytuacji nawiązanie stosunku pracy, której to pracy wnioskodawca nie świadczył, w pełni usprawiedliwia twierdzenie o nieważności tej umowy z powodu pozorności w rozumieniuart. 83 kcw zw. zart. 300 kp.
Z powyższych względów, jakkolwiek nie można kwestionować prawidłowości zawarcia między stronami umowy o pracę z formalnego punktu widzenia, tak słusznie ocenił Sąd pierwszej instancji, że umowa ta w ogóle nie zmierzała do realizacji celu, którego osiągnięcie przewidujeart. 22 k.p., a mianowicie do rzeczywistego wykonywania stosunku pracy, którego zasadniczą cechą jest podporządkowanie pracownika względem pracodawcy. Podkreślenia wymaga fakt, że tylko owe dowody formalne, zależne wyłącznie od stron zostały przygotowane kompletnie i idealnie, ale poza tym brak jakichkolwiek treści merytorycznych pozwalających uznać faktyczne wykonywanie pracy. W tym wypadku stworzenie dokumentacji osobowej nie stanowi dostatecznego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Wobec powyższego Sąd Apelacyjny ocenił, że wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy i na zasadzieart. 385 k.p.c.oddalił apelację wnioskodawców jako bezzasadną.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawieart. 98 k.p.c.oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 29 lipca 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2015.1078).
SSA Monika Kiwiorska-Pająk SSA Maria Pietkun SSA Jarosław Błaszczak
R.S. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnywe Wrocławiu
date: '2016-08-02'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Monika Kiwiorska-Pająk
- Jarosław Błaszczak
- Maria Pietkun
legal_bases:
- art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy z
dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
- art. 22 § 1 k.p.
- art. 58 § 1 k.c.
- art. 233 § 1 k.p.c.
- § 2 i § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy
prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: Marcin Guzik
signature: III AUa 235/16
``` |
155025500004003_VIII_C_002574_2013_Uz_2015-01-21_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: VIII C 2574/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia: 21 stycznia 2015 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu Wydział VIII Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Grzegorz Kurdziel
Protokolant: Anna Jakimów
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2015 roku weW.
sprawy z powództwa(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wK.
przeciwkoK. P. (1)
o zapłatę
oddala powództwo.
UZASADNIENIE
W pozwie wniesionym w dniu 28 czerwca 2013 r. do Sądu Rejonowego Lublin – ZachódwL.strona powodowa(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wK.wniosła o zasądzenieod pozwanegoK. P. (1)kwoty 497,65 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 438,74 zł od dnia 20 lipca 2012 r. do dnia zapłaty i od kwoty 58,91 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
Uzasadniając żądanie wskazała, iż nabyła odSpółki (...) S.A.z siedzibą wP.reprezentowanej przez Oddział w Polsce wierzytelności w stosunku do pozwanego wynikające z umowy o kartę kredytową. Na dochodzoną kwotę składały się roszczenia: 438,74 zł jako niespłacony „kapitał zadłużenia” – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po podpisaniu aneksu do umowy cesji tj. od dnia 20 lipca 2012 r. oraz kwota 58,91 zł stanowiąca skapitalizowane na dzień 19 lipca 2012 r. odsetki wyliczone od kwoty 438,74 zł oraz opłaty – wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu.
Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł zarzut przedawnienia roszczeń, nadto zarzucił niewykazanie co do wysokości żądanych kwot zadłużenia, nadto zarzucił nieprzedłożenie przez stronę powodową dokumentów obrazujących realizację umowy pożyczki.
Wobec wniesienia sprzeciwu sprawa została przekazana według właściwości Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu.
Strona powodowa zakwestionowała przedawnienie roszczeń, podnosząc, że „datą początkową biegu przedawnienia będzie data wymagalności roszczenia, a to data wypowiedzeniaumowy (...).11.2011 r.” Nadto strona powodowa podniosła, iż zarzut polegający na kwestionowaniu wysokości roszczenia nie został skonkretyzowany.
W piśmie z dnia 23 września 2014 r. pozwany podniósł, iż nie zostały spełnione warunku zmiany wierzyciela określone w paragrafie III pkt 1 a,b,c umowy o kartę kredytową. Na rozprawie w dniu 23 września 2014 r. zarzucił, że zaprzestał spłacania karty kredytowej w roku 2009 lub 2010, zaś z karty korzystał najpóźniej w roku 2010. Zakwestionował, jakoby korzystał z karty we wrześniu i październiku 2010 r., zakwestionował też, jakoby dokonywał spłaty karty w roku 2012. W piśmie z dnia 29 września 2014 r. wskazał, że ostatniej spłaty zadłużenia z karty na rzecz poprzednika prawnego pozwanej dokonał w dniu 6 kwietnia 2010 r., wpłacając kwotę 240 zł. Zarzucił też, że przedstawione przez stronę powodową zestawienie transakcji nie odzwierciedla dat ani kwot operacji dokonywanych na rachunku karty kredytowej, jak też nie zawiera danych, kto, kiedy i na czyją rzecz dokonywał tych operacji, nie zawiera też danych co do minimalnych kwot spłaty w poszczególnych miesiącach rozliczeniowych. Podniósł także, iż roszczenia z umowy o kartę kredytową przedawniały się w okresie 2 lat, co wynikało zustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych. Wskazał, iż z bankiem nie łączyła go odrębna umowa o kredyt odnawialny.
W piśmie z dnia 9 października 2014 r. strona powodowa podniosła, iż zarzut oparty na treści § 3 pkt 1 a,b,c umowy jest chybiony, gdyż ograniczenia umowne znajdowały zastosowanie wyłącznie w przypadku cesji podczas trwania stosunku prawnego wynikającego z umowy, nie dotyczyły zaś cesji dokonywanej już po rozwiązaniu tego stosunku wskutek wypowiedzenia umowy.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 3 października 2006 r. pomiędzyS. A.z siedzibą wP.reprezentowaną przez Oddział w Polsce aK. P. (2)została zawarta umowa o kartę kredytową, na podstawie której bank oddawał do dyspozycji kredytobiorcy środki pieniężne (kredyt) w ramach odnawialnego limitu kredytowego do wysokości 500 zł. Bank wydał w ramach umowy kartę kredytową umożliwiającą korzystanie z kredytu. Ustalono zmienne oprocentowanie, każdorazowo określane w tabeli opłat i prowizji przez bank. Miesięczny wyciąg z rachunku karty miał być generowany w dniu rozliczenia tj. 25-go dnia miesiąca kalendarzowego
Dowód: - umowa o kartę kredytową z dnia 3 października 2006 r. – k. 39
- załącznik do umowy o korzystanie z karty kredytowej – k. 69
Według art. 13 pkt 1 regulaminu korzystania z karty kredytowej dostępne opcje spłaty zostały przedstawione w tabeli odsetek, przy czym w braku wyboru uważa się, że został dokonany wybór opcji spłaty w minimalnych ratach. Jak wynika z art. 1 i art. 15 ust. 6 regulaminu, minimalna kwota, którą kredytobiorca był zobowiązany zapłacić w terminie biegnącym od zakończenia okresu rozliczeniowego, tzw. „kwota do zapłaty za okres rozliczeniowy” powinna być zapłacona bankowi w terminie 20 dni od dnia rozliczenia kończącego dany okres rozliczeniowy. Na minimalną kwotę , zgodnie z art. 15 ust. 1 regulaminy składały się: kwota kredytu, opłaty, prowizje i odsetki umowne oraz odsetki za opóźnienie.
Dowód: - regulamin korzystania z karty kredytowej – k. 63-68
W dniu 19 lipca 2012 r. pomiędzyS. A.z siedzibą wP.reprezentowaną przez Oddział w Polsce aSpółką Akcyjną (...)z siedzibą wK.została zawarta umowa –aneks nr (...)do uprzedniej umowy sprzedaży wierzytelności zawartej w dniu 12 kwietnia 2010 r., na mocy którego to aneksu Bank przenosił na stronę powodową wierzytelności wymienione w powołanym w aneksie załącznikiem nr 1.
Dowód: - umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 12 kwietnia 2010 r. – K. 35-38
- aneks z dnia 19 lipca 2012 r. – K. 33-34
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczeń był zasadny.
Termin przedawnienia roszczeń wynikających z zawartej umowy, liczony zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 12 września 2003 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, obowiązującej w dacie zawarcia umowy – wynosił dwa lata.
Powyższa ustawa została uchylona przez ustawę z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, jednakże roszczenie przedawniło się jeszcze pod rządami dawnej ustawy. Ponadto przepis art. 26 ust. 1 ustawy uchylającej przewiduje, iżdo przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Nie ma wątpliwości, że umowę stanowiącą źródło roszczeń należy zaliczyć się do umów o elektroniczne instrumenty płatnicze. Zawarciu tej umowy nie towarzyszyło zawarcie odrębnej dodatkowej umowy o kredyt gotówkowy z limitem odnawialnym. Twierdzenia strony powodowej o trzyletnim terminie przedawnienia roszczeń są w ocenie Sądu bezpodstawne, chociaż należy zaznaczyć, iż roszczenie przedawniło się nawet przy hipotetycznym założeniu trzyletniego okresu przedawnienia.
Przy ustalaniu początku terminu przedawnienia należało mieć na względzie, iż, jak to wyjaśnił już Sąd Najwyższy w wyroku z 17 grudnia 2008 r. (sygn. akt: I CSK 243/08, OSNC 2010 nr 1 poz. 16), jeżeli posiadacz karty kredytowej wydanej przez wystawcę na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych środkach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385) zaprzestał wpłacania minimalnej kwoty zadłużenia podawanej każdorazowo w doręczanych mu wyciągach bankowych, bieg dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę tych kwot, rozpoczyna się z upływem dnia wskazanego w wyciągu jako termin zapłaty kwoty minimalnej. Jak wynika z załącznika nr 1 do umowy o korzystanie z karty kredytowej oraz z art. 1, art. 13 ust. 1 i art. 15 ust. 1 i 6 regulaminu, spłata kwoty minimalnej za dany okres rozliczeniowy kończący się 25-go dnia miesiąca powinna nastąpić w terminie 20 dni od zakończenia okresu. Wykorzystany limit stawał się więc wymagalny z upływem terminu spłaty kwoty minimalnej. Błędnie natomiast strona powodowa przyjęła, jakoby początek biegu terminu przedawnienia przypadał dopiero na datę wypowiedzenia umowy.
Ustalając termin przedawnienia roszczeń, Sąd miał na uwadze, iż załączona przez stronę powodową do pisma z dnia 17 kwietnia 2014 r. historia rachunku nie może stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie korzystania z karty kredytowej i dokonywania spłat karty. Jak słusznie podnosił pozwany w piśmie z dnia 29 września 2014 r., tabela ta, nie zawierająca podpisu, nie jest dokumentem, a nadto obejmuje ona jedynie zbiorczo saldo operacji w poszczególnych miesiącach kalendarzowych, nie obrazując należycie poszczególnych transakcji dokonywanych na rachunku karty, ze wskazaniem daty i tytułu transakcji, podmiotu inicjującego transakcje i beneficjenta. Z tabeli tej nie wynika ponadto, jaka była minimalna kwota zadłużenia za poszczególne okresy rozliczeniowe. Ponieważ pozwany zakwestionował, jakoby inicjował jakiekolwiek transakcje (wypłaty lub spłaty) na rachunku karty po dniu 6 kwietnia 2010 r., na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania tej okoliczności. Ponieważ strona powodowa nie przedstawiła szczegółowego zestawienia konkretnych transakcji, Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się na twierdzeniach i dowodach przedłożonych przez pozwanego, nie zaś na ww. tabeli, która miała wyłącznie przymiot rozwinięcia twierdzeń strony powodowej. Z powyższych względów Sąd ustalił, na podstawie przesłuchania pozwanego oraz w oparciu o załączony przez niego paragon, iż ostatnie korzystanie z limitu karty miało miejsce w dniu 6 kwietnia 2010 r. Okres rozliczeniowy obejmujący tę datę kończył się w dniu 25 kwietnia 2010 r., zaś termin spłaty wykorzystanego limitu upływał po 20 dniach, tj. w dniu 15 maja 2010 r. Roszczenie przedawniło się zatem w dniu 15 maja 2012 r. Pozew został wniesiony w dniu 28 czerwca 2013 r., a zatem po upływie ponad trzech lat od daty wymagalności kwoty spłaty ostatniej transakcji. Należy też podkreślić, iż pozwany zaprzeczył prawdziwości twierdzeń strony powodowej, zawartych w zbiorczej historii rachunku, jakoby po dniu 6 kwietnia 2010 r. dokonywał jakichkolwiek spłat karty, zaś strona powodowa nie wykazała pozytywnej okoliczności przeciwnej, wobec czego jej twierdzenia pozostawały gołosłowne. Z tych powodów Sąd uznał, iż nie nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia spowodowane rzekomymi spłatami karty w okresie po 6 kwietnia 2010 r.
Stąd orzeczono jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu
date: '2015-01-21'
department_name: VIII Wydział Cywilny
judges:
- Grzegorz Kurdziel
legal_bases: []
recorder: Anna Jakimów
signature: VIII C 2574/13
``` |
151010000002021_IV_Ua_000031_2013_Uz_2014-04-16_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV Ua 31/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 kwietnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Grażyna Borzestowska
Sędziowie: SO Tomasz Koronowski (spr.)
SO Renata Żywicka
Protokolant : st. sekr. sądowy Łukasz Szramke
po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r. w Elblągu
na rozprawie sprawy z odwołaniaZ. D.
od decyzjiZakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.
z dnia7 styczna 2013r.znak :(...)
o świadczenie rehabilitacyjne
na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu
z dnia25 czerwca 2013r.,sygn. aktIV U 100/13
zmienia zaskarżony wyrok ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemuZ. D.prawo do świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 17 maja 2014r.
Sygn. akt IV Ua 31/13
UZASADNIENIE
UbezpieczonyZ. D.wniósł do Sądu Rejonowego w Elblągu odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.z dnia 7 stycznia 2013r. znak(...), którą odmówiono mu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego ze względu na uznanie przez Komisję Lekarską ZUS orzeczeniem z dnia 21 grudnia 2012r., że stan zdrowia ubezpieczonego nie uzasadnia przyznania mu prawa do takiego świadczenia. Skarżący domagał się zmiany decyzji i przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi rentowemu oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych. Ponadto złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza sądowego – ortopedy na okoliczność stanu zdrowia odwołującego się oraz wskazania, czy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że ubezpieczony złożył wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w związku z wypadkiem z dnia 22 listopada 2011r. i w okresie od dnia 22 listopada 2011r. do dnia 21 maja 2012r. wykorzystał 182 dni okresu zasiłkowego. Lekarz orzecznik ZUS w dniu 22 października 2012r. uznał, iż w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy, istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 5 miesięcy. Powyższe orzeczenie wobec stwierdzonej wadliwości (brak związku orzeczonego świadczenia z wypadkiem przy pracy) zakwestionował Główny Lekarz Orzecznik Zakładu i przekazał w ramach nadzoru do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS wO.. Komisja ta w dniu 21 grudnia 2012r. ustaliła, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy oraz stwierdziła brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Zaskarżoną decyzję wydano w oparciu o orzeczenie Komisji.
Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2013r. w sprawie IV U 100/13 Sąd Rejonowy w Elblągu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od dnia 19 września 2012r. do dnia 21 maja 2013r.
Sąd I instancji oparł się na następujących ustaleniach: ubezpieczony w okresie od dnia od 22 listopada 2011r. do dnia 21 maja 2012r. (182 dni) pobierał zasiłek chorobowy w związku z niezdolnością do pracy. W dniu 22 listopada 2011r. w pracy wfirmie (...) Sp. z o.o.Ż.na stanowisku magazyniera doznał urazu – upadł prawym kolanem na metalową kratę, doznając złamania rzepki prawego kolana. Po upływie okresu zasiłkowego nadał był niezdolny do pracy i pobierał świadczenie rehabilitacyjne od dnia 22 maja 2012r. do dnia 18 września 2012r. w wysokości 100% podstawy wymiaru. W dniu 22 października 2012r. Lekarz Orzecznik Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.uznał, iż ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do pracy i ustalił prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 5 miesięcy, licząc od daty ustania uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. W oparciu o opinię biegłego ortopedy-traumatologa Sąd Rejonowy ustalił, że po dniu 22 października 2012r.Z. D.był nadal niezdolny do pracy, przy czym dalsze leczenie i rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy i powrót do pracy po wykorzystaniu zasiłku rehabilitacyjnego, czyli po dniu 21 maja 2013r. Przyczyną niezdolności do pracy był stan po złamaniu rzepki prawej, zrost złamania z pełnym zakresem ruchu kolana oraz utrzymującym się zespołem rzepkowo-udowym kolana prawego, pourazowy zespół bolesnego barku lewego (uraz barku lewego w grudniu 2012 roku), zespół rzepkowo-udowy kolana lewego i zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego oraz lędźwiowego.
W ocenie Sądu I instancji okoliczności sporne pomiędzy stronami ograniczały się wyłącznie do następujących kwestii: czy ubezpieczony w dacie orzekania o uprawnieniach do świadczenia rehabilitacyjnego za okres po dniu 22 października 2012r. był zdolny do pracy, czy też nie był, a także, czy ewentualne leczenie i proces rehabilitacji rokował odzyskanie przez niego zdolności do pracy. Koniecznym wobec tego było było stwierdzenie, czy w stosunku do ubezpieczonego zachodzą przesłanki pozwalające na przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Wyjaśniono wobec tego, że zgodnie zart. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa(Dz.U. z 2014r. poz. 159, dalej powoływana jako ustawa zasiłkowa) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. W kwestiach spornych Sąd Rejonowy w swoich ustaleniach oparł się na opinii biegłego sądowego ortopedy-traumatologaR. K., który po badaniu odwołującego się oraz analizie dokumentacji wskazał, że ubezpieczony po dniu 22 października 2012r. jest nadal niezdolny do pracy, przy czym dalsze leczenie i rehabilitacja rokują odzyskanie tej zdolności i powrót do pracy po wykorzystaniu okresu zasiłku rehabilitacyjnego, czyli po dniu 21 maja 2013r. Opinia nie była kwestionowana przez strony, wobec czego Sąd I instancji uznał ją za wiarygodną. Stąd też na podstawieart. 47714§2 kpcSąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu przedmiotowe świadczenie na okres od dnia 19 września 2012r. do dnia 21 maja 2013., tj. zgodnie ze stanowiskiem stron z rozprawy w dniu 25 czerwca 2013r.
Apelację od opisanego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w części przyznającej świadczenie rehabilitacyjne za dni od 18 do 21 maja 2013r. Wyrokowi zarzucono naruszenie naruszenie prawa materialnego, tj. art. 18 ust 2 w związku z art. 22 i w związku z art. 11 ust. 5 ustawy zasiłkowej. Wyjaśniono, że stosownie do dyspozycji art. 18 ust. 2 ustawy zasiłkowej – świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 5 tej samej ustawy, poprzez odesłanie wynikające z jej art. 22 – ilekroć przy ustalaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni. Tym samym, biorąc pod uwagę, iż początkową data przyznania świadczenia był dzień 22 maja 2013r., w przedmiotowej sprawie maksymalny okres świadczenia rehabilitacyjnego upływał z dniem 17, a nie 21 maja 2013r. Wskazując na powyższe, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez przyznanie ubezpieczonemu świadczenia do dnia 17 maja 2013r.
Skarżący nie oponował apelacji. Wskazał jedynie, że na rozprawie przed Sądem Rejonowym strona pozwana nie kwestionowała, iż przedmiotowe świadczenie powinno być przyznane do dnia 21 maja 2013r.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja organu rentowego okazała się zasadna i musiała skutkować wnioskowaną przez pozwanego zmianą zaskarżonego wyroku.
Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wykładni przepisów prawa materialnego w istotnym zakresie, wobec czego nie ma potrzeby ich powtarzania. Wadliwość wyroku dotyczy jedynie daty końcowej przysługiwania skarżącemu świadczenia rehabilitacyjnego, stąd zasadnym będzie przywołanie regulujących tę kwestię przepisów prawa.
Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy zasiłkowej świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Należy jednak mieć na względzie, że z art. 22 tej samej ustawy wynika, iż do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy m.in. jej art. 11 ust. 5, który z kolei stanowi, że ilekroć przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni. Słusznie tym samym apelant wywodzi, że maksymalny okres, na który może zostać przyznane świadczenie rehabilitacyjne, wynosi nie rok, a 12 x 30 dni, czyli 360 dni. Stąd też, skoro przedmiotowe świadczenie przysługiwało skarżącemu od dnia 22 maja 2013r., to okres, na który je przyznano, zakończył się nie z dniem 21 maja 2013r., a wcześniej.
Biorąc powyższe pod uwagę, na zasadzieart. 386§1 kpc, zaskarżony wyrok zmieniono w zakresie oczekiwanym przez pozwany organ rentowy, tj. przez przyznanie ubezpieczonemu świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 17 maja 2013r. Trzeba zaznaczyć, że wprawdzie w ten sposób okres przysługiwania wnioskodawcy przedmiotowego świadczenia wyniósł 361 dni, stosownie jednak doart. 378§1 kpcSąd Okręgowy mógł skorygować wyrok Sadu I instancji tylko w zakresie zaskarżenia.
Dodatkowo należy wyjaśnić, że wprawdzie rzeczywiście przed Sądem I instancji pozwany ostatecznie nie przeczył, iż przedmiotowe świadczenie powinno być przyznane skarżącemu do dnia 21 maja 2013r., jednak stanowiskiem tym Sąd nie był związany. Zgodnie zart. 47714§2 kpcw sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w razie uwzględnienia odwołania sąd zmienia zaskarżoną decyzję i orzeka co do istoty sprawy, a więc orzeka w granicach wynikających z przepisów prawa, w niniejszej sprawie m.in. z uwzględnieniemart. 11 ust. 5w związku z art. 22 ustawy zasiłkowej. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Elblągu
date: '2014-04-16'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Grażyna Borzestowska
- Tomasz Koronowski
- Renata Żywicka
legal_bases:
- art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
- art. 386§1 kpc
recorder: st. sekr. sądowy Łukasz Szramke
signature: IV Ua 31/13
``` |
150515000003506_VII_Ka_001223_2016_Uz_2017-02-01_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII Ka 1223/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 stycznia 2017 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:
Przewodniczący: SSO Zbigniew Paturalski
Protokolant: st. sekr. sądowy Rafał Banaszewski
przy udziale przedstawicielki Urzędu Celnego w Toruniu Beaty Przyłuckiej
po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 r.
sprawy
Z. C.ur. (...)wK., synaM.iK.oskarżonego zart. 54 § 3 kks
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego
od wyroku Sądu Rejonowego wO.
z dnia 6 października 2016 r. sygn. akt(...)
I
zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.
II
kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.
VII Ka 1223/16
UZASADNIENIE
Z. C.został oskarżony o to, że uchylił się od opodatkowania poprzez nie ujawnienie Naczelnikowi Urzędu Celnego wO.do dnia 25 maja 2014 r. przedmiotu opodatkowania w postaci 4 kg tytoniu do palenia, bez wymaganych znaków akcyzy, przez co naraził on na uszczuplenie podatek akcyzowy w wysokości 2789 zł, tj. wykroczenia zart. 54 § 3 kks.
Wyrokiem Sądu Rejonowego wO.z dnia 6.10.2016 r. w sprawie o sygn. akt(...)oskarżony został uniewinniony od zarzutu popełnienia tego czynu, zaś dowód rzeczowy w postaci 4 kg suszu nakazano zwrócić oskarżonemu.
Wyrok ten zaskarżył Naczelnik Urzędu Celnego wT.zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych będący wynikiem mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy przepisów prawa materialnego. Zastosowano bowiem błędną wykładnię i wadliwą ocenę zebranych dowodów, że zachowanie się oskarżonego nie wypełniało znamion wykroczenia zart. 54 § 3 kks, gdyż w stosunku do oskarżonego nie powstał obowiązek podatkowy co do suszu zabezpieczonego w trakcie kontroli i nie miał on obowiązku ujawniania przedmiotu ani podstawy opodatkowania Naczelnikowi Urzędu Celnego. Dokonano również błędnej interpretacjiart. 22 ust. 1 pkt 1w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego. Prawidłowa i całościowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynu opisanego w zarzucie.
Podnosząc te zarzuty oskarżyciel wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu wO..
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie jest zasadna. Okoliczności dotyczące zakupu przez oskarżonego odpadów tytoniowych oraz ich częściowego przepakowania w późniejszym terminie do 8 toreb z pozostawieniem większości towaru w pierwotnym opakowaniu (foliowym worku), nie są w tej sprawie przez nikogo kwestionowane. Przedmiotem sporu jest natomiast ocena prawna tej czynności oskarżonego, która w zdaniem oskarżyciela publicznego zaprezentowanego w apelacji, jest jednym z rodzajów produkcji wyrobów tytoniowych (pakowanie) w rozumieniu art. 99 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym. Tego poglądu nie sposób jednak podzielić. W ocenie Sądu Okręgowego pod pojęciem pakowanie należy rozumieć znacznie więcej czynności niż to uczynił oskarżony. To ustawowe określenie było już przedmiotem oceny prawnej dokonanej przez sądy administracyjne w związku z rozstrzyganiem sporów pomiędzy organami podatkowymi a podmiotami gospodarczymi. Sądy te uznawały, że produkcją wyrobów tytoniowych w postaci pakowania jest zdjęcie celofanu na opakowaniu jednostkowym papierosów, a następnie obniżenie na takim opakowaniu maksymalnej ceny i ponowne nałożenie celofanu na opakowanie jednostkowe, a także zapakowanie takich pojedynczych paczek w pakiety po 10 paczek i potem w kartony (wyrok: WSA w Łodzi z dnia 9.03.2016 r. III SA/Ł 1277/15, WSA w Warszawie z dnia 1.04.2011 r. III SA/Wa 1939/10 − Legalis).
W tej sprawie oskarżony jednak nie nalepiał na te 8 torebek wagi i ceny jednostkowej za każdą z tych torebek. Były one zresztą w całości przechowywane na zapleczu a w sklepie w części sprzedażnej nie było żadnej informacji na temat możliwości zakupu takiego rodzaju odpadów tytoniowych. Gdyby podzielić ocenę prawną zachowania się oskarżonego zaprezentowaną w apelacji, to podatek akcyzowy należałoby uiścić w sytuacji konieczności przepakowania zakupionych w jednym worku odpadów tytoniowych do kilku mniejszych worków, czy też toreb, z powodu uszkodzenia tegoż worka. Taka wykładnia prawna byłaby poniekąd absurdalna.
Dokonując oceny prawnej tej sprawy nie można zapomnieć jeszcze istotniejszej normy prawnej wynikającej z art. 98 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym, na co zwrócił uwagę Sąd Okręgowy w poprzednim wyroku uchylającym pierwszy wyrok wydany w tej sprawie. Ten przepis określa bowiem, że wyrobem tytoniowym są odpady tytoniowe oddane do sprzedaży detalicznej a tylko wobec wyrobów tytoniowych odnosi się pojęcie produkcji m. in. w formie pakowania w myśl art. 99 pkt 1 przedmiotowej ustawy. Ustawa o podatku akcyzowym nie określa co należy rozumieć pod pojęciem oddania do sprzedaży detalicznej. Kierując wobec tego zasadami logiki i doświadczenia życiowego, za oddanie odpadów tytoniowych do sprzedaży detalicznej w rozumieniu art. 98 ust. 5 pkt 2 tej ustawy, przez co stałyby się te odpady wyrobami tytoniowymi, należy uznać co najmniej takie, które są zapakowane w określonej wielkości opakowanie, z naniesieniem na to opakowanie nazwy towaru, jego ilości (wagi) oraz ceny za taką ilość (wagę) towaru. Nie ma przy tym znaczenia, czy w ten sposób opisany towar, w tym przypadku odpady tytoniowe, znajdował się na zapleczu, czy też w części sprzedażnej sklepu. Jest przecież bezsporne, że zakwestionowane przez Służbę Celną odpady tytoniowe w ilości 4 kg nie były w ten sposób opisane na poszczególnych torebkach. W pełni zatem należy podzielić ustalenia Sądu Rejonowego, że ta sporna ilość odpadów tytoniu nie może być uznana za wyrób tytoniowy w rozumieniu art. 98 ust. 5 pkt 2 ustawy akcyzowej, czyli odpady tytoniowe oddane do sprzedaży detalicznej. Tym samym oskarżony pakując część zakupionych odpadów do odrębnych toreb nie zmienił przeznaczenia tego towaru, tj. z towaru do dalszej odsprzedaży podmiotom pośredniczącym, co nie podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, w towar oddany do sprzedaży detalicznej, co już podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Jego czyn nie stanowi wobec tego wykroczenia zart. 54 § 3 kks. Brak było zatem podstaw do uwzględnienia apelacji Naczelnika Urzędu Celnego i dlatego na podstawieart. 437 § 1 kpkw zw. zart. 113 § 1 kkszaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.
O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono z mocyart. 636 § 1 kpkw zw. zart. 113 § 1 kks. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Olsztynie
date: '2017-01-12'
department_name: VII Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Zbigniew Paturalski
legal_bases:
- art. 22 ust. 1 pkt 1
- art. 437 § 1 kpk
recorder: st. sekr. sądowy Rafał Banaszewski
signature: VII Ka 1223/16
``` |
153500000000503_I_ACa_001084_2021_Uz_2022-10-24_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktI ACa 1084/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 września 2022 r.
Sąd Apelacyjny w(...)I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Mikołaj Tomaszewski
Protokolant: st. sekr. sąd. Kinga Kwiatkowska
po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 r. w(...)
na rozprawie
sprawy z powództwaI. S.,B. S.
przeciwko(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w(...)
z dnia 20 sierpnia 2021 r. sygn. akt XVIII C 102/17
1
oddala apelację;
2
zasądza od pozwanego na rzecz powodów 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Mikołaj Tomaszewski
Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.
starszy sekretarz sądowyJoanna Forycka
UZASADNIENIE
MałżonkowieI. S.iB. S.wnieśli o zasądzenie solidarnie na swoją rzecz od pozwanej(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.:
- kwoty 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty (w tym 35.000 zł tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości i 15.000 zł tytułem odszkodowania odpowiadającego nakładom koniecznym do zapewnienia nieruchomości właściwego klimatu akustycznego),
- kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W piśmie z dnia 20 września 2016 r. powodowie rozszerzyli powództwo do kwoty 79.105 zł z odsetkami od dnia 14 maja 2013 roku do dnia zapłaty, Wyrokiem częściowym z dnia 11 kwietnia 2017r. Sąd Okręgowy w(...)zasądził od pozwanego(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.na rzecz powodów kwotę 64.105 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 września 2013r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty. Od powyższego wyroku pozwany wniósł apelację.
Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2018r., sygn. akt: I ACa 754/17, Sąd Apelacyjny w(...)oddalił apelację pozwanego.
Pismem z dnia 17 marca 2020r. powodowie rozszerzyli swoje powództwo w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwoty 85.796 zł wraz z odsetkami od dnia 14 maja 2013r. do dnia zapłaty. W piśmie z dnia 4 marca 2021r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, również w zakresie objętym rozszerzeniem.
Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2021r. Sąd Okręgowy w(...)zasądził solidarnie od pozwanego na rzecz powodów 85.796 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3.10.2019r. do dnia zapłaty(punkt 1), w pozostałym zakresie powództwo oddalił(2) oraz obciążył kosztami procesu w całości pozwanego(3).
W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał, żeL.P.-Ł.powstało w 1913 r. jako pruskie lotnisko wojskowe wŁ.podP.. Przed I wojną światową, a także w czasie jej trwania, na lotnisku funkcjonowała szkoła pilotów, obserwatorów i mechaników, poza tym naprawiano samoloty i składowano sprzęt lotniczy. W latach 1931 - 1938 nastąpiła rozbudowa cywilnej części lotniska, port wŁ.stał się drugim poW.-O.lotniskiem w kraju.
W 1987 r. powstałoPrzedsiębiorstwo Państwowe (...), które przejęło zarządzanie lotniskiem wŁ..
W 1993 r. przystąpiono do budowy nowego terminalu pasażerskiego, uruchomiono pierwsze połączenie zagraniczne doD..
W 1996 r. rozpoczęto rozbudowę i modernizację terminalu (przeprojektowanie całego obiektu, zmiana funkcjonalności pomieszczeń, połączenie hal przylotów i odlotów) oraz podpisano porozumienia w sprawie utworzeniaspółki (...). W dniu 11 lipca 1997 r. utworzonospółkę (...), której udziałowcami zostaliPrzedsiębiorstwo Państwowe (...), MiastoP.oraz Skarb Państwa.
W 2000 r. rozpoczęto prace przy budowie terminalu pasażerskiego, przystąpiono do modernizacji i rozbudowy płyty postojowej samolotów, uruchomiono połączenia doB.i zawarto porozumienia o współpracy zF.A..
W 2001 r. oddano do użytku dwa nowoczesne terminale: pasażerski i cargo oraz nową płytę postojową.
W 2002 r. uruchomiono połączenia doW.iF.. W 2003 r. uruchomiono połączenia doK./B.,W.,M.iL., a także oddano do użytkowania zmodernizowany terminal(...)W 2004 r. uruchomiono połączenia doB.iM.. W latach 2005 - 2007 uruchomiono kolejne połączenia doL. L.,L.S.,D.,L.,S.,B.-G.,B.,D.,(...),L.G.,E.,P.-B.,R.-C.iK..
W 2008 r. przystąpiono do rozbudowy terminala pasażerskiego i dostosowano infrastrukturę do obsługi ruchu w strefieS..
W dniu 28 lutego 2011 r.(...)Dyrektor Ochrony Środowiska wP.wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia „Rozbudowa i modernizacja(...)”.
W kwietniu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę terminala pasażerskiego, a w czerwcu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę płaszczyzn lotniskowych. W lipcu 2012 r. rozpoczęto kontynuację rozbudowy terminalu pasażerskiego - początek prac przy budowie nowej sortowni bagażu oraz rozbudowie strefy odlotów.
Rozwój lotniska w kolejnych dziesięcioleciach skutkował wzrostem liczby pasażerów obsługiwanych przez port lotniczy. W 2000 r. skorzystało z niego 227.847 pasażerów, przy liczbie 13.225 operacji lotniczych. W 2008 r. natomiast z portu skorzystało już 1.274.679 pasażerów, a operacji lotniczych odnotowano w liczbie 23.609. W 2012 r. z portu skorzystało 1.595.221 pasażerów i odbyło się 25.261 operacji lotniczych.
Lotnisko cywilneP.-Ł.jest własnością pozwanego(...) Sp. z o.o.z siedzibą wP..
W dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa(...)podjął uchwałę nr(...)w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniskaP.-Ł.wP..
Uchwała utworzyła obszar ograniczonego użytkowania dla lotniskaP.-Ł.wP., którego zarządcą jest(...) Sp. z o.o.z siedzibą wP.. Przedmiotowa uchwała wyznaczyła zewnętrzną granicę obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie: (1) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (2) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (3) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 50 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (4) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 40 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska.
Na obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono dwie strefy: (1) zewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca granicą obszaru ograniczonego użytkowania, a od wewnątrz linia będąca obwiednią izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych oraz izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB oraz dla nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (2) wewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca obwiednią, o której mowa w pkt 1, a od wewnątrz linia biegnąca wzdłuż granicy terenu lotniska.
W uchwale wprowadzono ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości. I tak, w strefie zewnętrznej:
a) zabrania się budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
b) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
c) zabrania się tworzenia stref ochronnychAuzdrowisk,
Natomiast w strefie wewnętrznej:
a) zabrania się budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
b) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
c) zabrania się tworzenia stref ochronnychAuzdrowisk,
d) dopuszcza się lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej, pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej.
W uchwale wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie zewnętrznej w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Natomiast w strefie wewnętrznej w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej.
W uchwale wskazano, że przez odpowiednią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych należy rozumieć izolacyjność akustyczną określoną zgodnie z Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej z uwzględnieniem poziomu hałasu powodowanego przez starty, lądowania, przeloty statków powietrznych, operacje naziemne i inne źródła hałasu związane z funkcjonowaniem lotniska, przy zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza w pomieszczeniu, a także wymaganej izolacyjności cieplnej. Wskazano również, że przez właściwy klimat akustyczny w budynkach rozumie się poziom dźwięku zgodny z obowiązującymi Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej.
Powyższa uchwała weszła w życie w dniu 28 lutego 2012 r.
Powodowie małżonkowieI. S.iB. S.są właścicielami na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości położonej wP., przyul. (...), obręb ewidencyjnyP., nrdziałki (...), zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, dla której Sąd(...)wP.prowadziksięgę wieczystą (...).
Dowód: odpis zwykły księgi wieczystej (k. 17-18), zeznania powoda (k. 182).
Zgodnie z uchwałą Sejmiku Województwa(...)nr(...), w/w nieruchomość powodów znajduje się na terenie objętym strefą wewnętrzną(...) ograniczonego (...)wP..
Na dzień wejścia w życie powołanej wyżej uchwały Sejmiku Województwa(...), przedmiotowa nieruchomość zabudowana była budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wzniesionym w latach 90-tych w technologii tradycyjnej, w zabudowie bliźniaczej o dwóch kondygnacjach nadziemnych, podpiwniczonym, o powierzchni użytkowej 119,55 m2.
Wartość nieruchomości powodów stanowiącejdziałkę nr (...)uległa zmniejszeniu na skutek ograniczeń w zakresie korzystania z nieruchomości wprowadzonych uchwałą Sejmiku Województwa(...)nr(...)
Uchwała tworząca obszar ograniczonego użytkowania lotniska wywiera wpływ na zachowania uczestników rynku nieruchomości na tym obszarze, uświadamiając im przyczynę jego utworzenia jaką jest ponadnormatywny hałas na tym terenie, a tym samym ograniczenia i niedogodności w wykorzystywaniu nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem związane między innymi z hałasem lotniczym, którego wartość przekracza granice hałasu wyrażonego wskaźnikiem równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych. Skutkuje to spadkiem cen uzyskiwanych za nieruchomości położone na obszarze oddziaływania lotniska w stosunku do cen uzyskiwanych za podobne nieruchomości położone poza tym obszarem.
W związku z powyższym wartość nieruchomości stanowiącejdziałkę nr (...), leżącej w strefie wewnętrznej, według jej stanu na dzień wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania (tj. 28 lutego 2012 r.), a cen obecnych, spadła o 64.105 zł.
Budynek mieszkalny zlokalizowany przyul. (...)wP., nrdziałki (...), jest budynkiem w zabudowie bliźniaczej, o dwóch kondygnacjach nadziemnych z poddaszem użytkowym, podpiwniczonym i krytym dachem dwuspadowym. Ściany zewnętrzne budynku są grubości zamierzonej 45 cm i razem z tynkiem są ścianami warstwowymi, z cegły dziurawki lub pustaków ceramicznych z pustką powietrzną szerokości 5 cm między warstwami. Dach budynku jest dachem wielospadowym o konstrukcji drewnianej (płyta gipsowo-kartonowa, wełna mineralna 5 cm, deskowanie, eternit, w poziomie strychu konstrukcja drewniana, deskowanie, eternit). W domu stron zastosowana została stolarka okienna PCV z szybą 4/16/4. Budynek posiadał grawitacyjny system wentylacji.
Budynek jest położony wewnątrz obszaru ograniczonego użytkowania w strefie wewnętrznej.
Na podstawie danych zawartych w Polskich Normach ustalono, że pomieszczeniami podlegającymi ochronie akustycznej w budynku powodów są:
- na poziomie piwnicy: pokój, kuchnia
- na poziomie parteru: salon z kuchnią i korytarzem w poziomie piętra i poddasza oraz pokój na poddaszu
- na poziomie piętra: pokój od strony ogrodu, połączone pokoje od frontu, łazienka.
Budynek spełnia wymogi Polskiej Normy(...)(...)– 3:1999 ,,Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach” z zakresu izolacyjności akustycznej (Tabela 38) dla stanu izolacyjności akustycznej ścian zewnętrznych z oknami w budynku mieszkalnym powodów.
Budynek spełnia wymogi Polskiej Normy(...)(...)– 3:1999 ,,Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach” z zakresu izolacyjności akustycznej (Tabela 39) dla stanu izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych z oknami w pomieszczeniach budynku mieszkalnego powodów.
W budynku zarejestrowano przekroczenie dopuszczalnych normą(...)(...)(„Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.”) wartości równoważnego dźwięku A w porze nocnej.
Budynek nie spełnia wymogów Polskiej Normy PN-B-(...)(...)„Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach – Części 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych” z zakresu izolacyjności akustycznej (Tabela 24).
W celu zapewnienia spełnienia wymagań określonych w normach(...)(...)-3:2015-10 należy dokonań rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego (Tabela 36).
Przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania z zakresu izolacyjności akustycznej, gdyby klimat akustyczny w środowisku zewnętrznym odpowiadał obowiązującym powszechnie przepisów, budynek będący własnością powodów spełniałby spełniał wymogi Polskiej Normy, tj. normy(...)
(...)(...)(„Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach”).
Celem zapewnienia właściwego klimatu akustycznego budynku mieszkalnego powodów niezbędna jest wymiana okien w pokojach, tj. w piwnicy, na parterze, na piętrze i na poddaszu – do wymaganej wartości izolacyjności akustycznej(...)odpowiednio na poziomie piwnicy w pokoju do poziomu 42,0 dB oraz w kuchni bez zmian, na poziomie parteru w salonie z kuchnią i korytarzem w poziomie piętra i poddasza oraz pokojem na poddaszu do poziomu 49,1 dB oraz na poziomie piętra odpowiednio w pokoju od strony ogrodu do poziomu 49,0 dB, w połączonych pokojach od frontu na poziomie 45,0 dB oraz w łazience bez zmian (Tabela 26).
Działania służące zapewnieniu właściwych warunków akustycznych w budynku powodów obejmują: zwiększenia izolacyjności akustycznej połaci dachowej oraz powierzchni kaferka, wymiany okien i drzwi balkonowych w pokojach na stolarkę budowlaną o zwiększonej izolacyjności akustycznej, zamontowanie dodatkowych drzwi do budynku, za drzwiami istniejącymi w salonie i pokoju w poziomie piwnicy a także zmianę systemu wentylacji na system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej.
Łączna wartość nakładów niezbędnych dla zapewnienia prawidłowego klimatu akustycznego w budynku powodów, według cen aktualnych wynosi: 85.796 zł brutto (79.440,40 zł netto).
Pismem z dnia 14 maja 2013 r., nadanym do pozwanego w dniu 7 czerwca 2013 r., powodowie wezwali pozwanego(...) Sp. z o.o.z siedzibą wP.do zapłaty w terminie 14 dni kwoty 165.000 zł. Powodowie wskazali, że wskutek ograniczenia sposobu korzystania nastąpiło zmniejszenie wartości nieruchomości o 15 %. Wartość należnego odszkodowania w tym zakresie wynosi 105.000 zł. Modernizacja akustyczna wynosić będzie ok. 60.000 zł.
Pozwany w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty pismem z dnia 11 października 2013 r. podał, że przewiduje możliwość wypłaty dobrowolnego odszkodowania wyłącznie na modernizację akustyczną nieruchomości w ramach procedury koncyliacyjnej.
W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, iż żądanie dochodzone na obecnym etapie postępowania zasługuje na uwzględnienie w znacznej części.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że wart. 129-136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r.– Prawo ochrony środowiska (dalej jako p.o.ś.) – ustawodawca uregulował samodzielne podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości oraz z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierając się na założeniu, że ryzyko szkód związanych z działalnością uciążliwą dla otoczenia powinien ponosić podmiot, który tę działalność podejmuje dla własnej korzyści (cuius damnum eius periculum). Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie uchwały wydanej przez właściwy organ samorządu terytorialnego, ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługujeprawo rzeczowedo nieruchomości, i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.
Stosownie doart. 135 § 1p.o.ś. obszary ograniczonego użytkowania m.in. dla lotniska tworzy się jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisamiustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu. Wymieniony obszar dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy obecnie – zgodnie zart. 135 ust. 2p.o.ś. – sejmik województwa, w drodze uchwał (a wojewoda w drodze rozporządzenia, przed nowelizacją przytoczonego przepisu), zaś dla zakładów lub innych obiektów, niewymienionych wart. 135 ust. 2p.o.ś., rada powiatu, w drodze uchwały (art. 135 ust. 3p.o.ś.). Tworząc obszar ograniczonego użytkowania, wskazane organy określają granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne budynków oraz sposób korzystania z terenów wynikające z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego (art. 135 ust. 3ap.o.ś.). Tworzące obszar ograniczonego użytkowania uchwała sejmiku województwa (rozporządzenie wojewody) albo uchwała rady powiatu – po ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 2 i art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych) – stają się aktami prawa miejscowego.
Jak zauważył Sąd Najwyższy (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego: wyrok z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, publ. Biul. SN 2009/7/11 oraz LEX nr 503415; postanowienia z dnia 24 lutego 2010 r., III CZP 128/09, niepubl. oraz z dnia 9 kwietnia 2010 r., III CZP 17/10, publ. LEX nr 584036) – które to stanowisko Sąd Okręgowy podziela, przewidziana wart. 129p.o.ś. odpowiedzialność odszkodowawcza obejmuje także te szkody, które wynikają z przekroczenia standardów jakości środowiska w zakresie emitowanego hałasu. U podstaw tego poglądu leży wykładnia celowościowa regulacji zawartej wustawie Prawo ochrony środowiska. W myśl tej wykładniart. 135 ust. 1p.o.ś., przewidujący możliwość ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, jest wyjątkiem od zasady wyrażonej wart. 144 ust. 1p.o.ś., zgodnie z którą eksploatacja instalacji w rozumieniuart. 3 pkt. 6p.o.ś., nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska. Wyjątek ten polega na tym, że na terenie obszaru ograniczonego użytkowania, eksploatacja instalacji może powodować przekroczenie standardów jakości środowiska.
Za tą szeroką interpretacją przemawia dążenie do kompleksowego uregulowania skutków ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Rozszczepienie tych skutków na szkody wynikające z ograniczeń przewidzianych wprost w uchwale o ustanowieniu obszaru ograniczonego użytkowania oraz szkody wynikające z emisji hałasu jest sztuczne (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 09 kwietnia 2010 r., III CZP 17/10, LEX nr 584036).
Odnosząc powyższe do okoliczności sprawy stwierdzić należy, że powodowie wykazali wszystkie przesłanki odpowiedzialności pozwanego w oparciu o art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. co do żądania z tytułu nakładów.
Bezspornym w niniejszej sprawie było, że w dniu 30 stycznia 2012r. Sejmik Województwa(...)podjął uchwałę nr(...)w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniskaP.–Ł.wP.. Obszar ograniczonego użytkowania podzielony został na dwie strefy – wewnętrzną i zewnętrzną, w zależności od odległości od lotniskaP.–Ł.i poziomu natężenia hałasu w danej strefie, a nieruchomość powodów, stanowiącadziałkę nr (...), znajduje się w obszarze ograniczonego użytkowania w jego strefie wewnętrznej.
Dalej należy zauważyć, że zgodnie z przepisemart. 129 ust. 4p.o.ś. z roszczeniem odszkodowawczym „można wystąpić” w okresie dwóch lat od wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Wystąpienie przez powodów z roszczeniem z tytułu zwrotu nakładów nastąpiło przed upływem wskazanego powyżej dwuletniego terminu zawitego, pismem z dnia 14 maja 2013r.., doręczonym pozwanemu w dniu 7 czerwca 2013r.., a zatem przed upływem dwóch lat od wejścia w życie uchwały ustanawiającej obszar ograniczonego użytkowania. Złożenie pozwu do Sądu nastąpiło zaś przed upływem dziesięcioletniego terminu przedawnienia i z uwagi na treśćart. 123 § 1 pkt 1 k.c.przerwało jego bieg.
Należy też podkreślić, że legitymacja czynna powodów w niniejszym procesie nie budziła wątpliwości Sądu. Z dokonanych bowiem ustaleń wynika, że powodowie są właścicielami na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości położonej wP., przyul. (...), obręb ewidencyjnyP., nrdziałki (...), dla której Sąd Rejonowy Poznań –(...)wP.prowadziksięgę wieczystą (...).
Konkludując tę część rozważań trzeba stwierdzić, iż skoro powodowieI. S.iB. S.są właścicielami nieruchomości będącej podstawą roszczenia, to w konsekwencji byli oni uprawnieni do dochodzenia od pozwanego odszkodowania z powyższego tytułu.
Legitymacja bierna pozwanego wynikała z kolei z przepisu art. 136 ust. 2 p.o.ś., stanowiącego, że obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Niewątpliwie podmiotem tym jest w rozpoznawanej sprawie pozwana spółka, będąca właścicielem portu lotniczego, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń. Pozwany swej legitymacji biernej w toku procesu zresztą nie kwestionował.
Jak wskazano powyżej bezpośrednim uszczerbkiem powodów związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania są również koszty związane z zapewnieniem w ich budynku mieszkalnym właściwego klimatu akustycznego. Na konieczność zapewnienia takich warunków wskazują bowiem wymagania określone w uchwale Sejmiku Województwa(...)nr(...)Zgodnie zaś z dyspozycją art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.
Przy dokonywaniu wykładni wskazanego przepisu należy wziąć pod uwagę, że celem uregulowań art. 129 i 136 ustawy p.o.ś. jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Zatem należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wpłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem (por. uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r. III CZP 68/01, OSNC 2002, z.6, poz. 74; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 kwietnia 2008 r.(...), M. Prawn.(...)).
Wskazać należy, że szkoda w majątku powodów przejawiająca się w konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych powstała już w dacie wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa(...)z dnia 30 stycznia 2012r. tj. w dniu 28 lutego 2012 r. Ustalając stan techniczny budynku mieszkalnego i wymagania akustyczne jaki ten budynek winien spełniać uwzględniono zatem stan przegród budowlanych na dzień wejścia w życie ww. uchwały. W związku z tym należy mieć tu na uwadze, że po wprowadzeniu przedmiotowej uchwały budynek mieszkalny powódki nie spełnia norm dla zamierzonych i wyliczonych poziomów dźwięku hałasu. Budynek ten wymaga zatem – po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniskaŁ.– podjęcia działań zwiększających izolacyjność akustyczną przegród zewnętrznych, tj. wymiany okien i drzwi balkonowych w pokojach na stolarkę budowlaną o zwiększonej izolacyjności akustycznej - do wymaganej wartości izolacyjności akustycznej RA2 – odpowiednio na poziomie piwnicy w pokoju do poziomu 42,0 dB oraz w kuchni bez zmian, na poziomie parteru w salonie z kuchnią i korytarzem w poziomie piętra i poddasza oraz pokojem na poddaszu do poziomu 49,1 dB oraz na poziomie piętra odpowiednio w pokoju od strony ogrodu do poziomu 49,0 dB, w połączonych pokojach od frontu na poziomie 45,0 dB, zamontowanie dodatkowych drzwi do budynku, za drzwiami istniejącymi w salonie i pokoju w poziomie piwnicy a także zmianę systemu wentylacji na system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej.
Jak wynika z poczynionych ustaleń, w pomieszczeniach budynku mieszkalnego powodów dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu w związku z czym konieczne jest podniesienie izolacyjności akustycznej budynku w ww. sposób. Łączna wartość tych nakładów niezbędnych do poniesienia celem zapewniania właściwego klimatu akustycznego stanowi według cen aktualnych kwotę 85.796 zł brutto (79.440,40 zł netto).
Podsumowując, powodowie wykazali, że szkoda w postaci poniesienia nakładów na rewitalizację akustyczną w budynku mieszkalnym na nieruchomości będącej ich własnością wynosi 85.796 zł. Uwzględniając zatem, iż powodowie – jako właściciele nieruchomości – wykazali uprawnienie do dochodzenia roszczenia, należało zasądzić od pozwanego na rzeczI. S.iB. S.tytułem odszkodowania w związku z koniecznością rewitalizacji budynku mieszkalnego kwotę 85.796 zł.
Podstawą prawną zasądzenia roszczenia odsetkowego jestart. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myśl zaśart. 481 § 2 k.c., jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. W konsekwencji powodom należne są odsetki ustawowe za opóźnienie.
Podkreślenia przy tym wymaga, że w świetleart. 481 § 2 k.c.w zw. zart. 455 k.c.orazart. 363 § 2 k.c., pozwany pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, uzasadniającym odpowiedzialność odsetkową, już od daty wynikającej z wezwania do zapłaty. Nie ulega wątpliwości, że roszczenie odszkodowawcze ma charakter bezterminowy, co oznacza, że staje się wymagalne po upływie odpowiedniego terminu wyznaczonego dłużnikowi do jego spełnienia (art. 455 k.c.). Z jego upływem dłużnik popada w opóźnienie, co uprawnia wierzyciela do żądania odsetek ustawowych na podstawie przepisówart. 481 § 1 i § 2 zd. 1 k.c.(por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 czerwca 2017 r., I ACa 76/17). Sąd także podziela aktualne stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 8 listopada 2016 roku wydanym w sprawie III CSK 342/15, gdzie stwierdził, że w wypadku kiedy przedmiotem sporu jest świadczenie pieniężne należne wierzycielowi, w tym także świadczenie odszkodowawcze dochodzone na podstawieart. 129 ust. 2 i 4 oraz art. 136 ust 1 i 3p.o.ś., zasadą pozostaje, że termin płatności świadczenia – w zakresie kwot nim żądanych i uznanych ostatecznie za uzasadnione – wyznacza wezwanie dłużnika do zapłaty.
Strona powodowa w piśmie rozszerzającym powództwo podtrzymała żądanie zasądzenia odsetek od dnia 14 maja 2013r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że od 14 maja 2013r. do 31 grudnia 2015r. należą się odsetki ustawowe w rozumieniuart. 359 k.c.Sąd zasądził od kwoty 85.796 zł odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 3 października 2019r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo w dalszym zakresie.
Powyższy wyrok w punktach 1 i 3 zaskarżył apelacją pozwany zarzucając:
I. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:
1.1
art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 799 ze zm., dalej jako „p.o.ś.") w zw. zart. 136 ust. 3p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że odszkodowanie z tytułu poniesionych wydatków na rewitalizację akustyczną, należne jest bez względu na to, czy strona powodowa w rzeczywistości poniosła koszty rewitalizacji akustycznej swojej nieruchomości, podczas gdy wykładnia tychże przepisów prowadzi do wniosku, iż aby móc skutecznie dochodzić odszkodowania konieczne jest faktyczne poniesienie wydatków na rewitalizację akustyczną;
1.2
art. 361 § 2 k.c.poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że naprawieniu podlega szkoda, która jeszcze nie powstała, tak jak w niniejszej sprawie, w której nie doszło jeszcze do utraty składników majątkowych, czyli do poniesienia przez powodów nieplanowanych (niezgodnych z ich wolą) wydatków;
1.1
art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że przepisy te określają dwie odrębne szkody w majątku powodów, podczas gdy już wprost z treści tych przepisów wynika, że są to tylko różne postacie tej samej szkody;
1.2
art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i nieuwzględnienie zjawiska rekurencji, co w efekcie doprowadziło do zawyżenia sumy odszkodowania przyznanego stronie powodowej;
1.3
art. 481 § 1 k.c.w zw. zart. 455 k.c.orazart. 363 § 2 k.c.poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że roszczenie o zapłatę odszkodowania stało się wymagalne w terminie 14 dni od daty następującej po dniu doręczenia pozwanemu opinii biegłego, podczas gdy, skoro odszkodowanie zostało obliczone według cen aktualnych, tj. cen z daty jego ustalania (orzekania), stało się ono wymagalne dopiero z datą wyrokowania i najwcześniej od tej daty dłużnik (pozwany) pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek;
II. naruszenie przepisów postępowania tj.:
1.3
art. 227 § 1 k.p.c.w zw. zart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 278 k.p.c.poprzez przyjęcie przez Sąd I Instancji, że wystąpienie szkody dochodzonej na gruncieart. 129 ust. 2p.o.ś. w zw. zart. 136 ust. 3p.o.ś. oraz rozmiar takiej szkody zostały w niniejszej sprawie udowodnione przez powodów, pomimo iż powyższe okoliczności nie zostały udowodnione, w szczególności nie zostały udowodnione ze względu na wadliwość przedstawionych w sprawie opinii biegłych;
1.4
art. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 233 § 1 k.p.c.poprzez oparcie się przy rozstrzyganiu sprawy na dowodzie z opinii biegłych zawierających zasadnicze błędy metodologiczne, które uniemożliwiają potraktowanie jej jako rzetelnego środka dowodowego, mającego za zadanie wyjaśnienie okoliczności wymagających wiadomości specjalnych;
2.3art. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 233 § 1 k.p.c.poprzez oparcie się w skarżonym Wyroku na treści opinii przedstawionych w niniejszej sprawie, a przygotowanych przez biegłych nie mających dostępu do dziennika budowy, pełnej dokumentacji projektowej i powykonawczej, a także decyzji o pozwoleniu na budowę wraz z dokumentacją udowadniającą stan nieruchomości na datę 28 lutego 2012 roku, które to dokumenty są konieczne dla rzetelnego określenia stanu faktycznego (w tym technicznego) nieruchomości powodów;
2.4
art. 217 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.w zw. zart. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 286 k.p.cv
poprzez nieuwzględnienie wniosku dowodowego strony pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z dziedziny akustyki oraz budownictwa, w sytuacji gdy strona pozwana w toku postępowania podnosiła szereg merytorycznych zarzutów do opinii biegłych, a wnioskowany dowód miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;
2.5
art. 217 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.w zw. zart. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 286 k.p.c.,
poprzez całkowite pominięcie zastrzeżeń pozwanego względem przedstawionych w sprawie opinii biegłych oraz pominięcie wniosków dowodowych zmierzających do wykazania wadliwości metodologicznej oraz merytorycznej przedmiotowych opinii, czym Sąd I Instancji doprowadził do faktycznego pozbawienia strony pozwanej możliwości obrony jej praw;
2.6
art. 328 § 2 k.p.c.w zw. zart. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 286 k.p.c., poprzez niedostateczne wyjaśnienie w uzasadnieniu Wyroku przyczyn, ze względu na które Sąd nie przychylił się do wniosków strony pozwanej o powołanie innego biegłego z dziedziny akustyki i budownictwa;
2.7
art. 328 § 2 k.p.c.poprzez brak odniesienia się do formułowanych w piśmie procesowym strony pozwanej z dnia 6 maja 2019 roku oraz z dnia 16 października 2019 i 4 marca 2021 roku zarzutów do opinii biegłych w sposób pozwalający na przeprowadzenie kontroli instancyjnej rozumowania Sądu Okręgowego w tym zakresie.
Z powołaniem na powyższe zarzuty apelujący wniósł o
1
zmianę zaskarżonego Wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, jak również zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu w I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;
2
zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;
3
rozpoznanie, na podstawieart. 380 k.p.c., postanowienia Sądu I Instancji o oddaleniu wniosku pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z dziedziny akustyki i biegłego z dziedziny budownictwa i w konsekwencji na podstawieart. 382w zw. zart. 278 § 1 k.p.c.dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii łącznej biegłego z dziedziny akustyki i biegłego z dziedziny budownictwa w części przygotowanej przez biegłego z dziedziny akustyki na okoliczności wskazane w środku odwoławczym.
Z ostrożności procesowej, tj. w razie nieuwzględnienia wniosków pozwanego zaprezentowanych w punktach 1-2 pozwany wniósł o:
4
uchylenie, na zasadzieart. 386 § 4 k.p.c., zaskarżonego Wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I Instancji;
5
pozostawienie Sądowi I Instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym kosztach zastępstwa procesowego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenionego bez przekroczenia granic określonych treściąart. 233§1 kpcdokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz trafnie określił ich prawne konsekwencje. Ustalenia te oraz ich prawną ocenę Sąd Apelacyjny podziela, przyjmując je jako własne.
Rozważania w tym zakresie należało rozpocząć od zarzutów dotyczących sporządzonego przez Sąd Okręgowy uzasadnienia. To treść uzasadnienia pozwala bowiem sądowi odwoławczemu ocenić zarzuty apelacji co do rozstrzygnięcia sądu I instancji. Zgodnie zart. 328 § 2 k.p.c.w brzmieniu na dzień wniesienia pozwu uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Zarzut naruszeniaart. 328 § 2 k.p.c.może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych przypadkach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu sądu I instancji, który doprowadził do wydania orzeczenia. Sytuacja taka w przedmiotowej sprawie niewątpliwie nie występowała. Nie budziło wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego zawierało wszystkie elementy wymienione wart. 328 § 2 k.p.c.(obecnie(...)kpc).
Niezasadne okazały się także pozostałe zarzuty apelacji odnoszące się do naruszenia prawa procesowego.
Brak jest bowiem podstaw do kwestionowania dokonanej przez Sąd Okręgowy pozytywnej w aspekcie wiarygodności i przydatności dla sprawy oceny dowodu z opinii biegłychA. K. (1)iK. R. (1).Należy wskazać, że biegłaA. K. (2)odniosła się do zastrzeżeń pozwanego dotyczących opinii pisemnej w obszernych wyjaśnieniach złożonych w toku rozprawy z 25 czerwca 2019r.
Do tych wyjaśnień biegłej skarżący nie ustosunkował zarówno w postępowaniu przed Sądem Okręgowym, jak i w środku odwoławczym, mimo że stanowią one integralną część opinii biegłego, która jako całość podlegała ocenie Sądu Okręgowego.
W szczególności biegła odniosła się do zarzutu dotyczącego przyjęcia, że w budynku powodów winna być zastosowana wentylacja mechaniczna nawiewna a nie grawitacyjna.
Wskazała, że nie można zapewnić wymaganej izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych przy zastosowaniu nawiewników okiennych bądź ściennych i to przy zachowaniu określonych normatywnie parametrów wymiany powietrza w budynku.
Z tych przyczyn dla zachowania w budynku powodów właściwego klimatu akustycznego oraz koniecznej wymiany powietrza konieczne było zastosowanie wentylacji mechanicznej.
Biegła wyjaśniła też, że w toku wizji lokalnej badała, czy stan budynku uległ zmianie w porównaniu z istniejącym w 2012r. i ustaliła, że zmiana taka nie nastąpiła.
Również w opinii pisemnej biegła wskazała, że stan budynku ustalono na podstawie dokumentacji technicznej, informacji właścicieli oraz wizji lokalnej.
W obszernych zastrzeżeniach do opinii pisemnej złożonych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym pozwany nie zarzucił biegłej, że nie zapoznała się z dokumentacją techniczną budynku.
Odnośnie do opinii biegłegoK. R. (1)należy wskazać, że także ten biegły wyczerpująco odniósł się do zastrzeżeń pozwanego pod adresem opinii podczas składania wyjaśnień na rozprawie w dniu 18 lutego 2021r. a skarżący do tych wyjaśnień biegłego w środku odwoławczym się nie odniósł.
W przypadku tego biegłego pozwany złożył wprawdzie zastrzeżenia do wyjaśnień biegłego w piśmie z dnia 4 marca 2021r., lecz były one bardzo ogólne i dotyczyły w istocie kwestii prawnych.
Pozwany zarzucał bowiem w tym piśmie , że biegły nie wziął pod uwagę, że strona pozwana nie wykazała, by poniosła jakiekolwiek koszty związane z rewitalizacją budynku i w konsekwencji opinia przedstawia jedynie zakres i wartość koniecznych do wykonania remontów niezbędnych zdaniem biegłego dla zapewnienia w budynku właściwego klimatu akustycznego.
Tymczasem jest bezsporne, że powodowie nie ponieśli takich nakładów, natomiast kwestia, czy jest to warunkiem dochodzenia roszczeń określonych w art. 136 ust. 3P.jest zagadnieniem prawnym, do którego Sąd Apelacyjny odniesie się w dalszej części uzasadnienia.
Z kolei chybionym zabiegiem jest zarzucanie w środku odwoławczym biegłemuK. R. (1), że nie zweryfikował, czy rekomendowany przez biegłąA. K. (1)system wentylacyjny jest rzeczywiście jedynym odpowiednim do zastosowania w budynku powodów.
Wszak biegłyK. R., który nie ma wiadomości specjalnych z dziedziny akustyki, miał za zadanie jedynie ustalenie wartości robót niezbędnych dla zapewnienia w budynku powodów właściwego klimatu akustycznego, a zakres tych robót określiła biegłaA. K..
Trzeba też wskazać, że w postępowaniu przed Sądem Okręgowym skarżący nie zgłaszał takiego zarzutu pod adresem opinii biegłegoK. R..
Reasumując powyższe wskazania należy wskazać, że zasadnie Sąd Okręgowy uznał opinie obu biegłych za wiarygodne i przydatne dla sprawy i słusznie oddalił wnioski pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych.
Nie było zatem także podstawy do postulowanego w środku odwoławczym dopuszczenia tych dowodów w postępowaniu apelacyjnym.
Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie może stanowić wyłącznej podstawy do uwzględnienia wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego, kolejnego biegłego. Granicę obowiązku prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego wyznacza ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, zaś okoliczność, że opinia nie ma treści odpowiadającej stronie nie stanowi wystarczającego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2008r. I UK 91/08).
Nie zachodzi też zarzucane w środku odwoławczym naruszenie przepisów prawa materialnego.
Nie ulega wątpliwości, że bezpośrednim uszczerbkiem powoda związanym z ustanowieniem o.o.u. są również koszty związane z zapewnieniem w jego budynku mieszkalnym właściwego klimatu akustycznego. Na konieczność zapewnienia takich warunków wskazują bowiem wymagania określone w uchwale Sejmiku Województwa nr(...). Zgodnie zaś z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na o.o.u. wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.
Przy dokonywaniu wykładni wskazanego przepisu należy wziąć pod uwagę, że celem uregulowań art. 129 i 136 p.o.ś. jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia o.o.u. dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Zatem należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody. Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela kwestionowane przez skarżącego stanowisko, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wpłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem (por. uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001r. III CZP 68/01; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 kwietnia 2008 r. I ACa 2/08). Przesądzono już w judykaturze, że prawo do żądania odszkodowania z tytułu konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych w budynkach objętych o.o.u. nie jest uzależnione od wykazania przez właścicieli nieruchomości, że wydatki w tym celu rzeczywiście zostały już poniesione (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2012r. w sprawie II CSK 254/12)
Odmienny pogląd nie wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 2021 r.,(...)5/, który zapadł na tle roszczeń związanych z rewitalizacją akustyczną budynku położonego w strefie zewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania.
Już sama wykładnia językowa art. 136 ust. 3 u.p.o.ś. uprawnia do wniosku, że właściciel może domagać się odszkodowania, nawet gdy jeszcze nie poniósł wydatków związanych z rewitalizacją. Ustawodawca w powołanym przepisie wskazał bowiem, że szkodą są „także” koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych, a zatem szkoda istnieje również wówczas, gdy koszty jeszcze nie zostały poniesione, ale zostały określone wymagania techniczne budynków. Wykładnia funkcjonalna przepisów art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 u.p.o.ś. potwierdza wyniki wykładni językowej. Obszar ograniczonego użytkowania został wprowadzony w związku z działalnością pozwanego i na skutek tej działalności. Umożliwia on działalność pozwanego, chociaż nie ma technicznych możliwości, aby ta działalność była prowadzona z zachowaniem standardów jakości środowiska. Właściciel czy użytkownik wieczysty nieruchomości, chcąc sobie zapewnić odpowiedni komfort akustyczny, musi zatem we własnym zakresie dostosować nieruchomość do odpowiednich standardów technicznych.
W związku z tym uszczerbek majątkowy powstaje w chwili wejścia w życie aktu prawa miejscowego – w niniejszej sprawie uchwały Sejmiku – określającego wymagania techniczne dla budynków. Pozwany od tej chwili zobowiązany jest pokryć koszty rewitalizacji tak, aby właściciel nieruchomości mógł dochować tych wymagań, zgodnie z uchwałą Sejmiku. Po stronie właściciela nieruchomości powstają pasywa. Paragraf 9 uchwały Sejmiku mówi o wprowadzeniu wymagań technicznych, dotyczących budynków, natomiast w uzasadnieniu uchwały o obowiązku – w strefie wewnętrznej – zapewnienia właściwego klimatu akustycznego.
Do innych argumentów podnoszonych już w orzecznictwie można dodać, że w innym przypadku mogłoby bowiem dojść do niedopuszczalnej sytuacji, gdy prawo poszkodowanych do zamieszkiwania w niezbędnym dla higieny fizycznej i psychicznej komforcie akustycznym uzależnione zostałoby od poziomu ich zamożności.
Nie można zgodzić się z pozwanym, że przepisy art. 129 ust. 2 w zw. z art. 136 ust. 3 u.p.o.ś. określają różne postacie tej samej szkody. Przepisy art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 u.p.o.ś. wyraźnie rozróżniają dwa rodzaje szkód, z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości (art. 129 ust. 2) i z tytułu kosztów poniesionych w celu wypełnienia wymagań technicznych dotyczących budynków (art. 136 ust. 3). Szkoda wymieniona w art. 136 ust. 3 występuje tylko w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków. Przesłanki wystąpienia szkody są zatem inne, a ustawodawca dał właścicielowi nieruchomości możliwość dochodzenia obu odszkodowań, na podstawie art. 129 ust. 2 i art. 129 ust. 2 w zw. z art. 136 ust. 3 u.p.o.ś. Nie są to zatem szkody konkurencyjne, a istniejące obok siebie.
Wywodzący się z nieprawidłowego przyjęcia istnienia tylko jednej szkody zarzut pozwanego, że szkoda z tytułu spadku wartości nieruchomości pochłania, przynajmniej częściowo, szkodę z tytułu konieczności rewitalizacji akustycznej, również okazał się nieuzasadniony. Tak zwane przez pozwanego „zjawisko rekurencji” mogłoby mieć miejsce jedynie wówczas, gdyby właściciel nieruchomości poniósł już niezbędne wydatki na doprowadzenie budynku do podwyższonego standardu ochrony akustycznej, zwiększając w ten sposób jego wartość, a następnie nieruchomość o podwyższonej w taki sposób wartości zostałaby poddana ocenie z punktu widzenia szkody, polegającej na obniżeniu tej wartości w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania. W rozpoznawanej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca, co oznacza, że obie badane szkody nie są ze sobą związane zjawiskiem rzekomej "rekurencji" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 21 sierpnia 2013 r., sygn. akt II CSK 578/12).
Należy wreszcie zaakcentować, że istotną wartością wymiaru sprawiedliwości jest stabilność orzecznictwa w analogicznych tak co do stanu faktycznego jak i prawnego sprawach, przy założeniu podobnego przebiegu postępowań w tych sprawach, co przekłada się na wyznaczoną granicami uregulowań proceduralnych i materialnoprawnych, pożądaną przewidywalność rozstrzygnięć sądowych, podejmowanych w tożsamych co do istoty stanach faktycznych i prawnych.
Odejście od dotychczasowej linii orzecznictwa Sądu Apelacyjnego, który rozpoznał już kilkaset tego rodzaju spraw, przy braku zmiany stanu prawnego oraz istotnej zmiany okoliczności faktycznych, w kolejnych rozpoznawanych sprawach, wymaga ważkich przesłanek jurydycznych i pogłębionej argumentacji, gdyż oznacza rozstrzygnięcie spraw podmiotów znajdujących się w analogicznej sytuacji faktycznej, do której ma zastosowanie ten sam, niezmieniony stan prawny, w istotnie odmienny sposób. Według stanu z dnia zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie, Sąd odwoławczy nie stwierdza podstaw do zmiany dotychczasowej praktyki orzeczniczej w przedmiotowych sprawach, gdyż nie dysponuje przekonywującą argumentacją uzasadniającą tak radykalną zmianę tej linii orzecznictwa.
Niezasadny okazał się również zarzut zasądzenia przez Sąd I instancji odsetek od zbyt wczesnej daty.
Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika dlaczego Sąd Okręgowy zasądził odsetki za opóźnienie od 3.10.2019r., a wywody dotyczące tej kwestii zdają się wskazywać, że zdaniem Sądu Okręgowego odsetki te należały się powodom już od daty wezwania do zapłaty z dnia 14 maja 2013r.
Jednak Sąd Apelacyjny uznał, że rozstrzygnięcie odnośnie do odsetek zawarte w sentencji zaskarżonego wyroku jest uzasadnione (niezależnie od tego, że i tak nie można byłoby zmienić tego wyroku na niekorzyść strony skarżącej).
Ustalenie wysokości odszkodowania nastąpiło bowiem dopiero w toku procesu, co odpowiada dyspozycjiart. 363 § 2 k.c., jednak przepis ten pozwala na ustalenie wysokości odszkodowania także według cen obowiązujących w innej chwili niż data ustalenia jego wysokości, czyli chwili wyrokowania. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w sprawie zachodziły szczególne okoliczności wymagające przyjęcia za podstawę ceny przyjęte w opinii biegłego według daty jej sporządzenia.
Po sporządzeniu i doręczeniu pozwanemu opinii biegłegoK. R., z której wynikała wysokość poniesionej przez powodów szkody, odpadły przyczyny uniemożliwiające pozwanemu wykonanie zobowiązania.
Zatem zasądzenie odsetek za opóźnienie poczynając od 7 dnia po otrzymaniu przez pozwanego odpisu tej opinii nie może być uznane za przedwczesne.
W powiązaniu z wcześniej otrzymanym wezwaniem pozwany stał się zobowiązany do zapłaty ustalonej kwoty, a nie czyniąc zadość temu obowiązkowi popadł w opóźnienie z rozumieniuart. 481 § l k.c.Podkreślić należy, że wyrok w sprawie o zapłatę nie ma charakteru konstytutywnego, skutkującego powstaniem jakichkolwiek uprawnień. Ma charakter deklaratoryjny, potwierdzający istnienie roszczenia. Wobec stabilizacji zjawisk inflacyjnych, odsetki pełnią obecnie rolę odszkodowawczo - dyscyplinującą, wyrażającą się w założeniu, że nieterminowa zapłata odszkodowania pozbawia dłużnika należnego świadczenia i płynących z dysponowania nim korzyści i uszczerbek ten powinien zostać wyrównany przez zapłatę odsetek za opóźnienie (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2000 r., V CKN 1114/00). Powodowie nie mogli zostać pozbawieni należnych im po dacie sporządzenia opinii odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie tylko z tej przyczyny, że pozwany kwestionował swój obowiązek zapłaty.
Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 kpcoddalił apelację.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w instancji odwoławczej znajdowało oparcie wart. 98 § 1 i 3w zw. zart. 391 § 1 kpcoraz§ 2 pkt 6w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
Mikołaj Tomaszewski
Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.
starszy sekretarz sądowyJoanna Forycka | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
date: '2022-09-27'
department_name: I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej
judges:
- sędzia Mikołaj Tomaszewski
legal_bases:
- art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska
- art. 135 ust. 3a
- art. 2 i art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i
niektórych innych aktów prawnych
- art. 129 ust. 2 i 4 oraz art. 136 ust 1 i 3
- art. 217 § 1 i 3 k.p.c.
- art. 286 k.p.
recorder: st. sekr. sąd. Kinga Kwiatkowska
signature: I ACa 1084/21
``` |
150525050000503_I_C_000794_2014_Uz_2015-03-16_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 794/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 marca 2015 r.
Sąd Rejonowy w Ostrołęce I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Marcin Korajczyk
Protokolant:
sekr. sądowy Paweł Tymiński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2015 r. wO.
sprawy z powództwa(...) S.A.wR.
przeciwkoB. T.
o zapłatę
orzeka:
1
zasądza od pozwanejB. T.na rzecz powoda(...) S.A.wR.kwotę 16 955,84 zł ( szesnaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 listopada 2013 r. do dnia 16 marca 2015 r.;
2
zasądzoną w punkcie 1 kwotę rozkłada na 170 równych rat płatnych do dnia 5 każdego miesiąca poczynając od kwietnia 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia płatności każdej z rat od daty wymagalności do daty zapłaty;
3
zasądza od pozwanejB. T.na rzecz powoda(...) S.A.wR.kwotę 212 zł (dwieście dwanaście złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.
SSR Marcin Korajczyk
Sygn. akt I C 794/14
UZASADNIENIE
W pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 26 sierpnia 2014 roku powód(...) S.A.z siedzibą wR.wniósł o zasądzenie od pozwanejB. T.kwoty 16.955,84 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu.
Uzasadniając żądanie powód wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu energią elektryczną. W ramach świadczonych usług powód sprzedał na rzecz pozwanej energię elektryczną w wysokości wynikającej z zaksięgowanych faktur. Pozwana nie dokonała zapłaty należnych powodowi kwot w wyznaczonych terminach. Powód wskazał, że wzywał pozwaną do polubownego załatwienia sprawy i dobrowolnego spełnienia świadczenia. Mimo wezwania do zapłaty pozwana nie uiściła żądanej należnością. Powód wskazał również, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota 14.887,83 złotych tytułem sumy kapitałów dokumentów księgowych oraz kwota 2.068,01 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek wyliczonych od dnia następnego po dniu wymagalności kwot z poszczególnych dokumentów księgowych do dnia wniesienia powództwa.
Nakazem zapłaty z dnia 20 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił żądanie pozwu w całości.
Sprzeciw od powyższego nakazu wniosła pozwanaB. T.podnosząc, że zadłużenie w stosunku do(...)powstało w 2011 roku a „gigantyczne” zużycie energii elektrycznej, jakie miało miejsce na posesji wO.przyul. (...)nie powstało z jej winy. Pozwana wskazała, że w omawianym okresie w domu tym zamieszkiwała 1 osoba. Znalezione zostało przebicie w odległości(...)m od posesji przy płocie sąsiada, obok skrzynki licznikowej. Pozwana wskazał, że w latach 2011/2012 była obok jej posesji prowadzona budowa domu jednorodzinnego , a wskazane przez licznik zużycie energii elektrycznej było na poziomie małej fabryki produkcyjnej i miesięcznie wynosiło koło 2000 złotych. Jednocześnie pozwana podniosła, że na własny koszt naprawiła przebicie w 2012 roku i zużycie energii elektrycznej po tej naprawie wróciło do normy. Nadto pozwana wskazała, że jest inwalidką, utrzymuje się z renty inwalidzkiej w wysokości 487,35 złotych i otrzymuje pomoc z opieki społecznej. Niezależnie od powyższych zarzutów pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczeń.
Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Ostrołęce.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
(...) S.A.z siedzibą wR.prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu energią elektryczną.
B. T.oraz(...) S.A.z siedzibą wR.zawarli umowę na sprzedaż i dostarczanie energii elektrycznej do nieruchomości położnej wO.przyul. (...).
W ramach świadczonychusług (...) S.A.z siedzibą wR.dostarczałB. T.energię elektryczną w okresie od 17 lutego 2012 roku do dnia 24 kwietnia 2013 roku. W okresie tym rozliczenia były dokonywane na podstawie oszacowania przewidywanego zużycia energii elektrycznej dokonywanego przez(...) S.A.z siedzibą wR., natomiast rzeczywiste odczyty odbywały się około co pół roku.
Z tego tytułu(...) S.A.z siedzibą wR.wystawił 5 faktur obciążeniowych:
1
(...)na kwotę 10.118,66 złotych z terminem płatności do dnia 5 września 2012 roku, tytułem rozliczenia za okres od 17 lutego 2012 roku do dnia 20 sierpnia 2012 roku;
2
(...)na kwotę 4.095,21 złotych z terminem płatności do dnia 4 marca 2013 roku, tytułem rozliczenia za okres od 20 sierpnia 2013 roku do dnia 15 lutego 2013 roku;
3
(...)na kwotę 303,01 złote z terminem płatności do dnia 8 kwietnia 2013 roku;
4
(...)na kwotę 125,74 złotych z terminem płatności do dnia 14 marca 2013 roku, tytułem rozliczenia za okres od 15 lutego 2013 roku do dnia 28 lutego 2013 roku;
5
(...)na kwotę 245,21 złotych z terminem płatności do dnia 5 czerwca 2013 roku, tytułem rozliczenia za okres od 28 lutego 2013 roku do dnia 24 kwietnia 2013 roku.
Łączne zadłużenieB. T.z tytułu niezapłacenia ceny nabycia energii elektrycznej wraz z odsetkami liczonymi od daty wymagalności poszczególnych faktur VAT do daty wytoczenia powództwa wynosiło 16.955,84 złotych.
B. T.nie dokonała zapłaty należnych(...) S.A.z siedzibą wR.kwot w wyznaczonych terminach.
W okresie od lutego 2012 roku do listopada 2012 roku miał miejsce „znaczny wzrostem zużycia energii elektrycznej” odnotowany przez licznik energii elektrycznej podłączony do instalacji należącej doB. T.. Przed tym okresemB. T.uiszczała rachunki miesięczne za zużycie energii elektrycznej w wysokości około 120 złotych i w tym czasie lokal nie był wynajmowany. Nie był on również wynajmowany w okresie zwiększonego zużycia energii elektrycznej. Obecnie lokal jest wynajmowany, a koszt zużycia energii elektrycznej w chwili obecnej wnosi około 160 zł miesięczne.
Od 17 lutego 2012 roku do 20 sierpnia 2012 rokuB. T.przebywała w szpitalu na leczeniu. W tym czasie w domu do zasalania podłączone były standardowe urządzenia elektryczne. Po otrzymaniu od(...) S.A.z siedzibą wR.w sierpniu 2012 roku faktury VAT na kwotę ponad 10,000 złotych,B. T.myślała że, nastąpiło omyłkowe wystawienie faktury.
Po ustaleniu ,że faktura VAT została wystawiono na podstawie zużycia energii elektrycznej wykazanej przez licznik, na wniosekB. T.licznik został poddany badaniu.
W wyniku badania laboratoryjnego z dnia 26 września 2012 roku,protokół nr (...), ustalono, że licznik był sprawny.
W listopadzie 2012 roku, po sprawdzeniu stanu technicznego licznikaB. T.wynajęła elektryka, który dokonał sprawdzenia instalacji w domu oraz na odcinku około(...)m od nieruchomościB. T.do licznika, który usytuowany jest na ogrodzeniu sąsiada. W wyniku tych czynności okazało się że przy skrzynce licznikowej, na kablu odchodzącym od licznika w stronę nieruchomościB. T.istnieje tzw. „przebicie”. Z ustaleń elektryka usuwającego awarię wynikało, że być może ktoś kopał w ziemi koło licznika i uszkodził kabel. Elektryk usunął tę usterkę i zużycie energii elektrycznej wróciło do normy.
W 2012 roku sąsiadB. T.stawiał dom na swojej j posesji i w tym czasie – na wiosnę 2012 roku - był on podłączany do instalacji energii elektrycznej. Jego licznik znajduje się w tej samej skrzynce licznikowej, co licznik należący doB. T..
Fakt stwierdzenia usterkiB. T.zgłosiła(...) S.A.z siedzibą wR., który wskazał, żeB. T.we własnym zakresie winna ustalić sprawcę uszkodzeni, ewentualnie sprawcę kradzieży.
B. T.utrzymuje się z renty inwalidzkiej w wysokości 497,67 zł. Okresowo, kiedy ma najemców wynajmuje lokal położony wO.przyul. (...)za 500 złotych. Obecnie lokal ten jest wynajmowany do 1 kwietnia 2015 roku, a później najemca opuszcza go. Innych źródeł utrzymaniaB. T.nie posiada. Choruje na chorobę nowotworową, a ponadto uległa wypadkowi i ma niedowład(...)ręki. Lekarz Orzecznik ZUS uznał, ją za osobę częściowo niezdolna do pracy do 2017 oku - do czasu uzyskania przez nią wieku emerytalnego.B. T.nie mam żadnych oszczędności wszystkie przeznaczyła na leczenie po wypadku.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: faktur VAT – k. 17-35, wezwania do zapłaty – k. 36-37, pisma z dnia 18 września 2014 roku – k. 48, protokołu kontroli – k. 55, zeznań pozwanejB. T.– k. 62-62v.
Sąd dał wiarę, wyżej wymienianym dowodom. Żadna ze stron nie kwestionował ani wiarygodności, ani autentyczności złożonych do akt sprawy dokumentów, dlatego również Sąd nie miał podstaw, aby odmówić im wiary.
Wiarygodne dla Sądu były również niekwestionowane przez powoda zeznania złożone przez pozwaną. Tak co do faktu zawarcia z powodem umowy o sprzedaż energii elektrycznej, jak też w zakresie przyczyn znacznego wzrostu zużycia energii elektrycznej odnotowanej przez licznik. Należy bowiem zauważyć, że jak wynika z faktur VAT przedłożonych przez powoda znaczne zużycie energii eklektycznej miało miejsce w okresie od lutego 2012 roku do sierpnia 2012 roku i częściowo również w okresie od sierpnia 2012 roku do lutego 2013 roku. Mając na uwadze fakt, iż badanie sprawności licznika miało miejsce we wrześniu 2012 roku a po stwierdzeniu prawidłowości jego funkcjonowania pozwana zleciła wynajętemu przez siebie elektrykowi ustalenie i usunięcie usterki, wiarygodne zdaniem Sadu są jej twierdzenia, że w listopadzie 2012 roku ustalono przyczyny znacznego zużycia energii elektrycznej odnotowanej przez licznik. Wiarygodne dla Sądu były również zeznania pozwanej w zakresie, w jakim wskazała ona na przyczyny uszkodzenia energii elektrycznej., Należy bowiem zauważyć, że powód nie kwestionował tej okoliczności, jak też brak jest dowodów, aby we wcześniejszym okresie – przed 2012 roku, zużycie energii elektrycznej na nieruchomości pozwanej było na takim samym wysokim poziomie. Sąd dał wiarę również pozwanej w zakresie w jakim omówiła swoją sytuację materialną uzasadniając rozłożenie świadczenia na raty.
Sąd zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie niekwestionowanym było, iż strony związane były w okresie od lutego 2012 roku do kwietnia 2013 roku określoną wart. 535 k.c.w zw. zart. 555 k.c.umową sprzedaży energii, w ramach której powód zobowiązany był do dostarczania pozwanej energii eklektycznej, natomiast pozwana zobowiązana była do uiszczania na rzecz powoda ceny nabycia, zgodnie ze stanem zużycia energii elektrycznej wskazanym przez licznik energii elektrycznej i stawkę za jedna kWh.
W toku postępowania pozwana nie kwestionowała, iż doszło do zużycia energii elektrycznej według wskazań i wartości oszacowanych przez powoda. Powód natomiast wysokość roszczeń udowodnił przedstawionymi do akt sprawy fakturami oraz blankietami wpłat.
Niekwestionowane przez powoda były również wskazywane przez pozwaną przyczyny znacznego zużycia energii elektrycznej przez instalację elektryczną znajdującą się poza licznikiem energii elektrycznej a nienależącą do pozwanej, polegającą na uszkodzeniu podczas podłączania licznika należącego do sąsiada pozwanej do szafki licznikowej, która nota bene, oddalona jest od nieruchomości pozwanej o około(...)metrów.
Należy jednocześnie zauważyć, że to nie powoda obciążał obowiązek utrzymania i zapewnienia sprawnego działania instalacji elektrycznej doprowadzającej energię elektryczną do nieruchomości od licznika. Obowiązek ten ciąży z jednej strony na właścicielu nieruchomości, do której energia elektryczna jest doprowadzaną, ale jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu ciążył również na współwłaścicielach obszaru, w jakim dochodziło do współkorzystania ze szafki licznikowej, w której zainstalowane są liczniki energii elektrycznej oraz obszaru, w jakim znajdują się kable doprowadzające energię elektryczną do poszczególnych nieruchomości.
Należy również zaznaczyć, że powód wywiązał się z obowiązku dostarczenia energii elektrycznej, co zostało stwierdzone sprawnie działającym licznikiem energii elektrycznej, a zatem mógł on żądać zapłaty za spełnione przez siebie świadczenie. Jednocześnie bez znaczenia, z punktu widzenia zasadności roszczeń powoda pozostawała kwestia, w jaki sposób energia elektryczna została wykorzystana – efektywnie – czy bezproduktywnie na skutek tzw. „przebicia” – tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie.
Niezasadny był zarzut pozwanej w zakresie przedawnienia roszczeń powoda w zakresie zapłaty za dostarczoną energię elektryczną.
W zakresie sprzedaży energii elektrycznej zastosowanie maart. 554 k.c.przewidujący dwuletni termin przedawnienia roszczeń. Zgodnie zart. 120 § 1 k.c.bieg terminu przedawnienia roszczenia rozpoczyna się od dnia, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Tymczasem termin wymagalności roszczeń powoda został określony terminami płatności poszczególnych należności wynikających z omawianych faktur VAT na dzień 8 września 2012 roku, 4 marca 2013 roku, 8 kwietnia 2013 roku, 14 marca 2013 roku i 5 czerwca 2013 roku. Pozew w niniejszej spawie został wniesiony przez powoda w dniu 29 listopada 2013 roku, zatem przed upływem terminów przedawnienia roszczeń wynikających z każdej faktury.
Wobec powyższych ustaleń Sąd uznał za uzasadnione zasądzić na rzecz powoda kwotę 16.955,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 listopada 2013 roku do dnia 16 marca 2015 roku.
Roszczenie w zakresie skumulowanych odsetek znajdowało swoje uzasadnienie wart. 482 k.c.
Sąd orzekając o roszczeniu odsetkowym powoda w zakresie odsetek od kwoty 16.955,84 złote od dnia 30 listopada 2013 roku (dzień po wytoczeniu powództwa – zgodnie z żądaniem pozwu) do dni 16 marca 2015 roku miał na uwadze stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale 7 sędziów z dnia 22 września 1970 r. (III PZP 11/70, LEX nr 1158) oraz potwierdzone w uchwale z dnia 15 grudnia 2006 r. (III CZP 126/06, LEX nr 203857). Zgodnie z nim, rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawieart. 320 k.p.c.powoduje, że sąd nie może - na podstawie tego przepisu - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.
W konsekwencji, mając na uwadzeart. 481 k.c.iart. 482 k.c.a także stanowisko reprezentowane w orzecznictwie, orzeczono o roszczeniu odsetkowym strony powodowej.
Zasądzając powyższe roszczenie, Sąd miał na uwadzeart. 320 k.p.c.zgodnie, z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem, "szczególnie uzasadnione wypadki" zachodzą, jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 stycznia 2013 r., I ACa 1080/12, LEX nr 1313300).
Sąd rozpatrując niniejszą sprawę uznał, iż zachodzą po stronie pozwanej, jak i w okolicznościach niniejszej sprawy, podstawy uzasadniające rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Jak wskazała pozwana, a którym to twierdzeniom Sąd dał wiarę,B. T.utrzymuje się z renty inwalidzkiej w wysokości 497,67 zł. Okresowo kiedy ma najemców wynajmuje lokal położony wO.przyul. (...)za 500 złotych. Obecnie lokal ten jest wynajmowany do 1 kwietnia 2015 roku, a później najemca opuszcza go. Innych źródeł utrzymaniaB. T.nie posiada. Choruje na chorobę nowotworową, a ponadto uległa wypadkowi i ma niedowład(...)ręki. Lekarz Orzecznik ZUS uznał, ją za osobę częściowo niezdolna do pracy do 2017 oku - do czasu uzyskania przez nią wieku emerytalnego.B. T.nie ma żadnych oszczędności wszystkie przeznaczyła na leczenie po wypadku.
W ocenie Sądu powołane okoliczności uzasadniają rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Pozwana obecnie nie pracuje, jej miesięczne dochody są bardzo niskie, wręcz znikome, co więcej pozwana nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia z uwagi na bardzo zły stan zdrowia, który nota bene, został stwierdzony orzeczeniem orzecznika ZUS do chwili uzyskania przez nią wieku emerytalnego. Z drugiej natomiast strony nie można pozwanej zarzucić bierności w pozyskiwaniu środków na bieżące utrzymanie, jak też spłatę powstałego zadłużenia, bowiem w ramach możliwości i popytu, wynajmuje ona część nieruchomości, w której zamieszkuje. Jednakże od 1 kwietnia 2015 roku pozwana utraci to źródło dochodu. Pozwana nie posiada żadnych oszczędności, ani majątku, który mogłaby spieniężyć celem spłaty powstałego zadłużenia. Oprócz tego, wysokość miesięcznych dochodów, jakie uzyskuje, w odniesieniu do wysokości zobowiązania, uzasadnia przypuszczenie, iż w razie nie rozłożenia zasądzonej należności na raty, pozwana utraciłaby płynność finansową, co narazić mogłoby ją na niepowetowaną szkody. Co więcej, z zasad doświadczenia życiowego wynika, że pozwana nie ma możliwości na uzyskanie pożyczki, czy też kredytu w banku, który mógłby w sposób realny umożliwić jej spłatę całości, czy też części zadłużenia, chyba że w ramach tzw. „pożyczek chwilówek”, lecz ta forma pozyskania środków na spłatę zadłużenia mogłaby jedynie w sposób rażący pogorszyć sytuację materialną pozwanej.
Z drugiej strony, należy zauważyć, że powstałe zadłużenie, nie powstało z winy pozwanej, umyślnej czy też nieumyślnej, bowiem pozwana w okresie, kiedy doszło do uszkodzenia instalacji elektrycznej przebywała w szpitalu i o fakcie tym nie wiedział. Nie powstało również na skutek jej zaniechania, bowiem żadna racjonalnie postępując osoba nie dokonuje codziennego, czy też comiesięcznego sprawdzenia sprawności działania należącej do niej instalacji elektrycznej. Co więcej, takiego wymogu, zdaje się również ani nie dostrzegać, ani nie wymagać powód, który – co jest faktem powszechnie wiadomym – odstąpił od comiesięcznego sprawdzania stanu liczników swoich kontrahentów, zastępując tę racjonalną formę rozliczania energii elektrycznej, która mogłaby zapobiec powstaniu tak znaczącej szkody po stronie pozwanej, zasadami rozliczania prognozowego i sprawdzaniem stanu licznika co pól roku – tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie. Co więcej, powód nie podejmował nawet starań o dokonanie rzeczywistego rozliczania energii elektrycznej w sytuacji zmiany ceny wartości jednej kWh przyjmując rozliczenie hipotetyczne, szacunkowe tak jak to miało miejsce chociażby w niniejszej sprawie w sierpniu 2012 roku (k. 26). Ponadto, pozwana zwracała się – niestety bezskutecznie - do powoda z prośbą o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji i o przeniesienie licznika energii elektrycznej na ogrodzenie jej nieruchomości. Tym samym, fakt, iż do stwierdzenia istnienia usterki doszło po około pół roku od jej powstania, obciążał w pewnym zakresie również powoda.
W konsekwencji, w okolicznościach niniejszej sprawy przerzucenie odpowiedzialności za zaistniałą sytuację wyłącznie na pozwaną i oczekiwanie, aby pozwana spełniła swoje świadczeni jednorazowo, było w ocenie Sądu niesprawiedliwe.
Co więcej, również oczekiwanie przez powoda, że pozwana spełni swoje świadczenie w 12 ratach po 1238,65 złotych, co stanowi niemalże 300% jej miesięcznych, realnych i możliwych do osiągnięcia dochodów, nie przystawało do okoliczności niniejszej sprawy.
W związku z powyższym Sąd rozłożył zasądzoną kwotę na 170 równych rat płatnych do dnia 5 każdego miesiąca poczynając od kwietnia 2015 roku. Sąd zasądził także na rzecz powoda odsetki ustawowe w razie uchybienia terminowi płatności każdej z rat, na podstawieart. 481 § 1 k.c.
Sąd ma pełną świadomość, że ilość rat, na jakie Sąd rozłożył świadczenie jest znaczna, lecz w ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy uzasadniona. Należy bowiem zauważyć, że każda z rat wynosić będzie ponad 100 złotych, co w okolicznościach niniejszej sprawy stanowi około 25% dochodów pozwanej. Ponadto, nie istnieje realna podstawa aby przypuszczać, że wysokość jej dochodów zrośnie. W związku z powyższym, na bieżące utrzymanie (w tym na bieżące korzystania z energii elektrycznej), po uiszczeniu raty zasądzonej wyrokiem, pozostanie pozwanej kwota nieprzekraczająca 400 złotych miesięcznie. Co więcej, pozwana na rozprawie zadeklarowała, że będzie spłacała na rzecz powoda kwoty po 100 złotych miesięcznie. Sąd zawierzył wiarygodności pozwanej. Należy również zauważyć, że rozłożenie świadczenia na mniejszą ilość rat, odniosłoby w okolicznościach niniejszej sprawy taki sam skutek – popadnięcie pozwanej w zadłużenie i ciężką sytuację materialną – co w istocie nierozłożenie zasądzonego świadczenia w ogóle na raty.
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł, jak w punkcie 1 wyroku.
Orzekając o kosztach procesu Sąd nie uwzględnił wniosku powoda o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu – w tym kosztów zastępstwa procesowego w całości i na podstawieart. 102 k.p.c.zasądził na jego rzecz od pozwanej jedynie kwotę 212 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu (opłaty od pozwu uiszczonej przez powoda).
Zgodnie zart. 102 k.p.c.w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Sąd postanowił zasądzić na rzecz powoda jedynie poniesione przez niego koszty opłaty o pozwu, mając na uwadze trudną sytuację majątkową pozwanej, będącą także podstawą do znacznego rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty, a także okoliczności niniejszej sprawy, które czesiowo obciążają również powoda. Co więcej, powód, przed wytoczeniem powództwa mógł podjąć z pozwaną negocjacje ugodowe - realne do zaakceptowania przez pozwaną - natomiast propozycjom wskazanym przez powoda (k.56), w sytuacji materialnej, zawodowej, zdrowotnej i osobistej pozwanej, Sąd przypisać nie mógł.
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł, jak w wyroku.
SSR Marcin Korajczyk
Zarządzenie – odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.
SSR Marcin Korajczyk | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Ostrołęce
date: '2015-03-16'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Marcin Korajczyk
legal_bases:
- art. 120 § 1 k.c.
- art. 320 k.p.c.
recorder: sekr. sądowy Paweł Tymiński
signature: I C 794/14
``` |
155515350001503_III_C_000608_2015_Uz_2016-10-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III C 608/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 września 2016 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący:SSR Marta Sawicka-Grab
Protokolant:Natalia Tarnowska
po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwaP. Z. (1)
przeciwkoTowarzystwu (...) Spółce AkcyjnejwW.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanegoTowarzystwa (...) Spółki AkcyjnejwW.na rzecz powodaP. Z. (1)3332,38 ( trzy tysiące trzysta trzydzieści dwa złote trzydzieści osiem groszy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 2840,38 ( dwa tysiące osiemset czterdzieści złotych trzydzieści osiem groszy) złotych od dnia 9 listopada 2013 r. i od kwoty 492 ( czterysta dziewięćdziesiąt dwa) złote od dnia 9 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,
II
oddala powództwo w pozostałym zakresie,
III
zasądza od pozwanego na rzecz powoda 1084 ( tysiąc osiemdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu kosztów procesu,
IV
zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego SzczecinP.i Zachód wS.kwotę 801,05 ( osiemset jeden złotych pięć groszy) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sygn. akt III C 608/15
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 30 września 2016 r.
wydanego w postępowaniu zwykłym
Pozwem z dnia 8 sierpnia2014 r. powódP. Z. (1)wniósł o zasądzenie od pozwanegoTowarzystwa (...) Spółki AkcyjnejwW.kwoty 2655,66 zł wraz z odsetkami od kwoty 2163,66 zł od dnia 9 listopada 2013 r. oraz 492 zł od dnia wytoczenia powództwa tytułem odszkodowania za uszkodzenie powłoki lakierniczej samochodu markiM. (...)onr rej. (...), cząstkami chemicznymi spowodowanymi funkcjonowaniemfirmy Grupa (...) S.A.wP.ubezpieczonej wTowarzystwie (...) Spółce AkcyjnejwW.. Powód domagał się nadto zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu powód wskazał, że jest zatrudniony w(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP., której główny zakład jest zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie zGrupą (...) S.A.W dniu 3 października 2013 r. myjąc samochód zauważył na powłoce lakierniczej, szybach oraz elementach do nich przylegających skupiska plam różnych kształtów, które wskazywały na oddziaływanie bliżej nieokreślonych substancji. Powód w dniu 8 października 2013 r. zgłosił pozwanemu szkodę w pojeździe powoda. Pozwany przyjął zgłoszenie. W dniu 30 października 2013 r. sporządził kalkulacje naprawy , a w dniu 3 grudnia 2013 r. wydał decyzję o uznaniu swojej odpowiedzialnością za powstałą szkodę i wypłacie odszkodowania w wysokości 2069,65 zł. W treści pisma z dnia 16 lipca 2014 r. pozwany poinformował powoda o dopłacie odszkodowania w wysokości 2128,29 zł. Kwota dochodzona pozwem stanowi różnicę pomiędzy pozostałą do wypłaty części odszkodowania 2163,66 zł oraz kwotę 492 zł tytułem zwrotu kosztów za sporządzenie kosztorysu przez rzeczoznawcę, a kwotą odszkodowania już wypłaconą.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty, pozwany postulował oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że kwestionuje wysokość roszczenia powoda z tytułu kosztów naprawy pojazdu. Pozwany argumentował, że w przypadku naprawy pojazdu, szkodę stanowi rzeczywista wysokość kosztów dokonanej naprawy. Pojazd powoda w dniu zdarzenia był pojazdem 13-letnim, zatem nie jest uzasadnione przeprowadzenie naprawy pojazdu przy wykorzystaniu części nowych. Wskazał pozwany, że koszty naprawy uszkodzonego pojazdu wskazane przez powódkę ustalone na podstawie ekspertyzy, odbiegają od cen stosowanych przez usługodawców na rynku lokalnym. Dodatkowo argumentował pozwany, że powód ma świadomość przyczyn powstawania tzw. szkód chemicznych. Wobec tego powinien on zapobiegać dalszemu niszczeniu pojazdu poprzez np. czyszczenie pojazdu. Z uwagi na długi okres czasu od dnia powstania szkody pozwany nie ponosi odpowiedzialności za zaniechania po stronie powodowej, które w konsekwencji skutkowały powiększeniem chemicznych uszkodzeń pojazdu. W związku z tym powód przyczynił się do powstania szkody w co najmniej 50% nie tylko dlatego, że nie usunął on osadu z lakieru niezwłocznie, ale również z tego względu, że pracując w formie znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwieZakładów (...) S.A.miał świadomość jak na stan lakieru wpływa emisja substancji przez(...)P..
Pismem z dnia 24 czerwca 2016 r. powód rozszerzył powództwo o kwotę 676,82 zł, a tym samym domagał się zasądzenia kwoty 3332,48 zł z odsetkami od dnia 9 listopada 2013 r. w pozostałym zakresie żądanie pozostawił bez zmian.
Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymywały swe stanowisko w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:
PowódP. Z. (1)jest właścicielem samochodu osobowegoM. (...)onr rej (...). Powód jest zatrudniony w(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP., której główny zakład zlokalizowany jest w bezpośrednim sąsiedztwieGrupy (...)Zakłady (...) S.A.Powód dojeżdżał do pracy ww. pojazdem pozostawiając go na czas pracy na parkingu. Pozwany dniu 3 października 2013 r. zauważył na samochodzie uszkodzenia w postaci białych plamek na lakierze i szybach. Powód zgłosił powstanie szkody i zwrócił się o wypłatę odszkodowania doTowarzystwa (...) Spółki AkcyjnejwW.w dniu 3 października 2013 r.
Dowód: - zeznania powoda k. 148-149
- zeznaniaW. M.k. 147-148
- zaświadczenie o zatrudnieniu k. 12
- dowód rejestracyjny k. 10-11
- zgłoszenie szkody k. 13v, 65-68
Towarzystwo (...)w kosztorysie naprawy wykonanym w dniu 30 października 2013 r. oszacowało wysokość kosztów naprawy pojazdu powoda na kwotę 2069,65 zł. Pismem z dnia 3 grudnia 2013 r. poinformowano powoda o przyznaniu odszkodowania w wysokości 2069,65 zł. Powód nie zgodził się z ustaleniem wysokości kosztów naprawy. Ubezpieczyciel pismem z dnia 6 lutego 2014 r. zawiadomił powoda o dopłacie odszkodowania w kwocie 2740,93 zł.
P. Z. (1)zleciłW. M.oględziny samochodu i wycenę powstałej szkody.W. M.dokonał oględzin w lutym 2014 r. i sporządził dokumentację. Stwierdził, że powłoka lakierowa nadwozia w tym szczególnie dach i lewa strona nadwozia posiadały uszkodzenia chemiczne powstałe w wyniku kontaktu z bliżej nie znaną substancją chemiczną. Powstały wżery struktury powłoki lakierowanej na elementach oblachowania jak i na lakierowanych elementach z tworzywa, listew i elementów zderzaków. Stwierdził również naloty na elementach szyb. Rzeczoznawca sporządził kalkulację naprawy i wystawiłP. Z. (2)fakturę za wykonane zlecenie na kwotę 492 zł. Koszty naprawy zostały oszacowane na kwotę 9156,53 zł.
Dowód: - zeznaniaW. M.k. 147-148
- informacja o wysokości szkody częściowej k. 14-16
- pismo z dnia 3 grudnia 2013 r. k.17,69
- wezwanie do prawidłowego wyliczenia odszkodowania k. 18
- informacja o wysokości szkody częściowej wraz z kosztorysem k. 20-22,71
- pismo z dnia 6 lutego 2014 r. k. 76
- wycena rzeczoznawcy k. 23-37
P. Z. (1)zwrócił się do ubezpieczyciela o wypłatę pełnego odszkodowania. Ponownie sporządzono kalkulację naprawy na kwotę 6992,87 zł i dopłacono do już wypłaconego odszkodowania w wysokości 4810,58 zł kwotę 2128,29 zł.
Dowód: - wezwanie do prawidłowego wyliczenia odszkodowania k. 18,39
- kalkulacja naprawy k. 42-44
- pismo z dnia 16 lipca 2014 r. k. 41,83
- pismo z dnia 6 lutego 2014 r. k. 76
Samochód powoda nie został naprawiony. Powłoka lakierowa uległa destrukcji chemicznej. Uszkodzenia powłoki lakierowej, lewej strony pojazdu i powierzchni poziomych są większe niż uszkodzenia prawej strony pojazdu. Z uwagi na powyższe drzwi przednie i tylne prawe , błotnik tylny prawy kwalifikują się do polerowania, natomiast pozostałe elementy poszycie zewnętrznego do lakierowania naprawczego. Wszystkie listwy zderzaków, drzwi i błotników przednich kwalifikują się do lakierowania wierzchniego. Naprawa szyb i oświetlenia pojazdu winna nastąpić poprzez czyszczenie. Lakier pojazdu należącego doP. Z. (1)jest lakierem perłowym. Naprawa pojazdu winna nastąpić z uwzględnieniem cen oryginalnych części zamiennych oraz średnie stawki za roboczogodzinę. Średnie stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych dla nieautoryzowanych warsztatów naprawczych w październiku 2013 r. wynoszą: dla prac blacharskich i mechanicznych 122 zł, dla prac lakierniczych 128 zł. Średnie stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych ustalone są w Stowarzyszeniu Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego wS., po uprzednim przeprowadzeniu badań rynku, obejmującym warsztaty autoryzowane, warsztaty nieautoryzowane i warsztaty naprawiające samochody ciężarowe i motocykle. W badaniu nie są uwzględniane stawki wynikające z umów zawieranych pomiędzy warsztatami a firmami ubezpieczeniowymi.
Koszt naprawy pojazduM. (...)nr rej. (...)przy użyciu nowych oryginalnych części zamiennych i przeprowadzeniu naprawy w nieautoryzowanym warsztacie wynosił 9.833,25 zł w październiku 2013 r.
Dowód: - opinia biegłegoM. M.wraz z kalkulacją i dokumentacją zdjęciową k. 161-176
- wyjaśnienia do opinii k. 211
Wysokość kosztów opinii rzeczoznawców w zakresie techniki samochodowej kształtują się na poziomie 250- 500 zł netto.
Dowód: - opinia biegłego k. 165
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się uzasadnione, a oddaleniu uległo jedynie w części terminu początkowego naliczania odsetek od kwoty 492 zł.
Powód oparł swe żądanie na treściart. 435 k.c.iart. 822 § 1 i 4 k.c.Zgodnie z brzmieniem tych przepisów prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Jedyną konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej osoby prowadzącej na swój rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch siłami przyrody jest okoliczność, że szkoda została wyrządzona przez ruch tego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że pomiędzy ruchem przedsiębiorstwa a szkodą musi zachodzić związek przyczynowy w rozumieniuart. 361 § 1 k.c.Niekwestionowane fakty jednoznacznie wskazują na istnienie takiego związku. Natomiast przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia, zaś uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
Bezspornym w niniejszym postępowaniu było istnienie umowy odpowiedzialności cywilnej na skutek powstałej szkody pomiędzyZakładami (...) S.A.wP.a pozwaną. Ta z kolei okoliczność pozwala na przyjęcie, że pozwany posiada legitymację bierną w niniejszym postępowaniu na skutek dyspozycji cytowanego wyżejart. 822 § 4 k.c.
Niespornym w sprawie było, żeZakłady (...) Spółka AkcyjnawP.prowadzi przedsiębiorstwo, które niewątpliwie posługuje się siłami przyrody w rozumieniuart. 435 § 1 k.c.dla zapewnienia swego ruchu. Jakkolwiek bliżej kwestia takiego charakteru przedsiębiorstwa nie była badana, to nikt nie wskazywał na inny charakter zakładu, a co istotne ubezpieczyciel nie kwestionował swojej odpowiedzialności z tytułu uszkodzeń pojazdu należącego do powodaM. (...)onr rej. (...). Zatem kwestia podstawy odpowiedzialności nie była sporna w niniejszej sprawie, a spór osadzał się na wysokości odszkodowania należnego za powstałe szkody. Przypomnieć należy, że powód uzyskał od pozwanego odszkodowanie w łącznej wysokości 6992,87 zł i domagał się ostatecznie zasądzenia kwoty 2840,48 zł tytułem odszkodowania, 492 zł tytułem kosztów sporządzenia kosztorysu przez rzeczoznawcę.
W związku z powyższym w niniejszym postępowaniu na podstawieart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c.powód winien wykazać wysokość szkody, czemu sprostał powołując się m.in. na opinię biegłego sądowego.
Jak już wspomniano, w sprawie przede wszystkim sporna pozostawała wysokość ustalonych kosztów naprawy. Pozwany na etapie postępowania sądowego nie kwestionował podwyższonej stawki za materiał lakierniczy – o 15%, nie kwestionował opinii w zakresie użytych do wyceny części oryginalnych, a podniósł jedynie w zarzutach do opinii wysokość zastosowanych przez biegłego stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych na poziomie 122 zł netto i 128 zł netto, jako stawki średnie ustalone w Stowarzyszeniu Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego wS.( k. 180-181). Dlatego też odnieść się należało do zasadności użytych stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych.
Po pierwsze, niezrozumiałe są wywody pozwanego, co do wpływu na wysokość stawek przyjętych przez biegłego sądowego faktu, że rzeczoznawca sporządzający opinię prywatną dla powoda przed zainicjowaniem sprawy sądowej należy do Stowarzyszenia Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego wS.podobnie jak biegły sądowy sporządzający opinię w niniejszej sprawie. Sąd związku pomiędzy powyższą okolicznością a wysokością zastosowanych stawek nie dostrzega. BiegłyM. M.stawki powyższe stosuje dla oceny wysokości szkód samochodowych również w innych sprawach. Nie jest zatem tak, jak zdaje się sugerować pozwany, że takie stawki zostały przez niego zastosowane i są podobne do tych zastosowanych przez rzeczoznawcę prywatnego, ponieważ należy do tego samego stowarzyszenia co rzeczoznawcaW. M.. Po wtóre zastosowanie stawek średnich wynikających z cen stosowanych w warsztatach autoryzowanych, warsztatach nieautoryzowanych i warsztatach naprawiających samochody ciężarowe i motocykle nastąpiło również prawidłowo. Przy czym biegły dostatecznie wyjaśnił, że uwzględniono przy ustalaniu tych średnich stawek tylko te warsztaty - wszystkie, które dysponują odpowiednim sprzętem, aby zajmować się naprawami samochodów powypadkowych. Trafnie biegły nie uwzględnił, jak wadliwie oczekuje tego powód, warsztatów współpracujących z pozwanym, bowiem jurydycznych podstaw do takiego ograniczenia możliwości naprawy pojazdu i zastosowania stawek nie ma. Jak celnie wyjaśnił biegły, niewykluczone jest, że umowy wiążące pozwanego z warsztatami uwzględniają warunki współpracy z uwzględnieniem ilości zleceń czy też szybkim rozliczeniem zleceń, co w pewien sposób rekompensuje wysokość stawek. Z pewnością stawek tak określonych nie można określić jako powszechnie dostępnych i w oparciu o nie szacować wysokości szkody. Symptomatyczne jest, że sam pozwany w sprzeciwie podnosił, że koszty niezbędne do naprawy pojazdu powinny odpowiadać średnim wartościom cen obowiązującym za dane usługi na rynku lokalnym ( k. 55). Stawek uzgodnionych pomiędzy dwoma podmiotami za średnie stawki obowiązujące na rynku nie sposób uznać. Nadto, choć pozwany domaga się wskazania przez biegłego, jakie warsztaty na terenieS.i okolic uwzględnił biegły przy ustaleniu stawek, to sam oprócz podania stawki przez siebie uznanej, nie podaje warsztatów, które podjęłyby się naprawy za kwotę przez siebie wskazaną.
Mając na uwadze powyższe stawki zastosowane przez biegłego nastąpiły w sposób prawidłowy.
Choć pozwany nie kwestionował w zarzutach do opinii biegłego sądowego uwzględnienia części oryginalnych zamiennych, a tym samym uznał zasadność ich uwzględnienia dla obliczenia wysokości szkody, to jednak z uwagi na argumentację użytą w sprzeciwie od nakazu zapłaty przez pozwanego, wyjaśnić pokrótce wypada, że użycie takich części nie doprowadzi do wzbogacenia powoda. Użycie części nieoryginalnych mogłoby nastąpić w sytuacji, gdyby wcześniej zastosowano takie części, uległy one uszkodzeniu i podlegały wymianie. Tymczasem biegły obecny na oględzinach pojazdu nie stwierdził istnienia takich części. Dlatego też uzasadnione jest użycie części oryginalnych.
Nadto nie sposób powodowi zarzucić przyczynienia się do powstania szkody w co najmniej 50% z uwagi na fakt, że nie usunął on osadu z lakieru niezwłocznie oraz mając wiedzę o chemicznych substancjach emitowanych przez Zakłady nie zabezpieczył pojazdu przed oddziaływaniem substancji. Odnosząc się do zarzutów pozwanego, jakoby powód przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, poprzez brak naprawy pojazdu, niewłaściwą pielęgnację samochodu, takiego zwiększenia rozmiarów szkody biegły nie stwierdził w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie oraz w oparciu o oględziny pojazdu, co samoistnie przesądza o braku podstaw do miarkowania wysokości szkody w oparciu o treśćart. 362 k.c.Dodatkowo powód wyjaśnił, że zabezpieczył powłokę woskiem ( k. 148). Nie można zatem zarzucić powodowi, jak czyni to pozwany, przyczynienia się do zwiększenia rozmiarów szkody poprzez brak zapobieżenia dalszemu niszczeniu samochodu poprzez niewłaściwą pielęgnację ( k57).
Nie sposób również podzielić zapatrywania pozwanego, który wskazywał na wiedzę powoda, co do powstania szkód tego rodzaju na skutek działań firmy znajdującej się w sąsiedztwie z zakładem pracy powoda i braku działań zabezpieczających samochód. Z zeznań powoda nie wynika, aby taką wiedzę posiadał. Nadto, jak wynika z innych postępowań, w których pozwany jest również stroną pozwaną, opady chemiczne nie są zjawiskiem powszechnym, lecz mogą wystąpić, ale tylko w przypadku awarii w Zakładach. Przyczynienia się powoda do powstania szkody nie sposób więc się dopatrzeć.
Sąd nie znalazł zatem podstaw do zastosowania normyart. 362 k.c.(miarkowanie odszkodowania z uwagi na przyczynienie się), zgodnie z którą jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy.
Reasumując, Sąd dokonał ustaleń, co do wysokości szkody w pojeździe powoda przede wszystkim w oparciu o opinię biegłego sądowego z dnia 15 grudnia 2015 r., wyjaśnienia do opinii, które Sąd uznał za rzetelne, jasne i logiczne i oparł swe ustalenia. Pozwany zaś nie wykazał żadnych okoliczności, które opinię by podważały w zakresie kalkulacji kosztów naprawy uszkodzeń pojazdu. Wartość szkody powinna być ustalona wedle poziomu cen części zamiennych i usług koniecznych do wykonania naprawy z daty ustalania odszkodowania ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2003 r. o sygn. akt IV CKN 387/01, LEX 141410). Winna zaś odzwierciedlać konieczność wykonania niezbędnych czynności naprawczych, zmierzających do przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed zdarzenia powodującego uszkodzenie. Uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę istnieje od momentu wyrządzenia szkody do chwili wypłacenia przez zobowiązanego sumy pieniężnej odpowiadającej szkodzie ustalony w sposób przewidziany prawem ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r. o sygn. akt III CZP 68/01).
Z opinii wynika, że koszt naprawy pojazdu wynosi 9833,35 zł. Sąd nadał opinii istotny walor dowodowy i przyjął w całości, uznając ją za rzetelną, kalkulację i wycenę zawartą w opinii.
Odnosząc się z kolei do zasadności kosztów sporządzenia prywatnej wyceny wysokości poniesionej szkody, niewątpliwie powód, nie posiadając fachowej wiedzy z dziedziny techniki samochodowej i nie dysponując odpowiednimi programami, nie był w stanie oszacować kosztów ewentualnej naprawy samochodu. W judykaturze akcentuje się, że konkretne okoliczności sprawy winny decydować w każdym przypadku, czy poniesienie kosztów ekspertyzy prywatnej na etapie przedprocesowym było obiektywnie uzasadnione i konieczne, stanowiąc element dochodzonej sądownie szkody (uchwała z dnia 18 maja 2004 r. III CZP 24/04 OSNC 2005/7-8/117). W ocenie Sądu właśnie ze względu na konieczność rozeznania się powoda, co do kosztów naprawy pojazdu, a nadto potrzebę dokumentacji szkody, badany przypadek tak właśnie należy kwalifikować. Powództwo zasługiwało zatem na uwzględnienie również w zakresie szkody stanowiącej koszt ekspertyzy specjalistycznej w wysokości 492 zł. Biegły wyjaśnił w sposób rzeczowy, jasny i nie budzący wątpliwości, że wysokość kosztów opinii rzeczoznawców kształtuje się na poziomie 250- 500 zł netto ( k. 165), przy czym o minimalnych kosztach możemy mówić w przypadku jedynie zastosowania do analizy programu. Tymczasem w niniejszej sprawie rzeczoznawca wycenę sporządził w oparciu m.in. o oględziny samochodu. Zatem Sąd w oparciu o opinię biegłego nie stwierdził, aby koszty wyceny prywatnej na kwotę 492 zł były zawyżone.
Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, dopuszczonych jako dowód w sprawie. Ich autentyczność oraz prawdziwość nie budziła wątpliwości Sądu. Nadto autentyczność i prawdziwość dokumentów nie wywoływała sporu między stronami. Jednocześnie Sąd, ustalając stan faktyczny wziął pod uwagę zeznania powoda, świadkaW. M.oraz, o czym już wspomniano, opinie biegłego. Zeznania te oraz opinie biegłego były logiczne i spójne, nie zawierały sprzeczności wewnętrznej. Rozbieżności występowały w zakresie zastosowanych stawek za roboczogodzinę prac naprawczych.
W świetle powyższych okoliczności, uwzględniając fakt, że powód uzyskał od pozwanego kwotę 6992,87 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2840,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty, liczonymi od dnia 9 listopada 2013 r. oraz kosztami sporządzenia wyceny przez rzeczoznawcę wynoszącymi 492 zł z odsetkami od dnia 9 grudnia 2014 r. na podstawieart. 481 § 1 k.c.w zw. zart. 817 § 1 i 2 k.c.oddalając powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzeczono w punkcie I i II sentencji.
Zgodnie z treściąart. 481 § 1 k.c.jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Skoro w niniejszym postępowaniu, pozwany winien zapłacić powodowi wymienioną wyżej kwotę pieniężną, winien również ponosić odpowiedzialność za czas opóźnienia. Sąd oznaczając datę, od której należy liczyć odsetki wziął pod uwagę treść regulacjiart. 817 § 1 k.c.Jeżeli nie umówiono się inaczej, zakład ubezpieczeń obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Bezsporne jest, że pozwany został zawiadomiony o wypadku 9 października 2013 r., co implicite wynika z treści zgłoszenia szkody przedstawionego przez pozwanego ( k. 65). W takim stanie rzeczy żądanie odsetkowe należało uznać za zasadne od dnia 9 listopada 2013 r. Żądanie o odsetki od kwoty 492 zł Sąd uznał za zasadne od dnia 9 grudnia 2014 r., a nie jak żądał powód od dnia wniesienia pozwu, z uwagi na fakt, że 8 grudnia 2014 r. pozwanemu doręczono odpis pozwu, a zatem od dnia następnego pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia. Przed zainicjowaniem sprawy powód nie wzywał pozwanego do zapłaty kosztów sporządzonej opinii. Zatem jedynie w zakresie daty początkowej odsetek od kwoty 492 zł powództwo zostało oddalone, o czym orzeczono jak w punkcie II. sentencji.
Sąd rozstrzygając o kosztach procesu, za podstawę przyjął treśćart. 98 § 1,2 i 3 k.p.c.Jako, że powód wygrał sprawę w całości należny był zwrot kosztów w całości. Na koszty poniesione przez powoda składała się łącznie opłata od pozwu 167 zł, zaliczka na poczet opinii biegłego 300 zł, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą od czynności cywilnoprawnych w wysokości 617 zł, a zatem należne są koszty 1084 zł od pozwanego na rzecz powoda.
Jako, że koszty wydania opinii przez biegłego sądowego wyniosły 1101,05 zł, po uwzględnieniu zaliczki uiszczonej przez powoda w wysokości 300 zł, orzeczono wobec pozwanego o obowiązku poniesienia nieuiszczonych kosztów w wysokości 801,05 zł, tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy Szczecin Prawobrzeżne i Zachód wS., co znalazło wyraz w punkcie IV i V sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie
date: '2016-09-30'
department_name: III Wydział Cywilny
judges:
- Marta Sawicka-Grab
legal_bases:
- art. 822 § 1 i 4 k.c.
- art. 98 § 1,2 i 3 k.p.c.
recorder: Natalia Tarnowska
signature: III C 608/15
``` |
154500000001521_III_AUa_000776_2019_Uz_2022-07-27_003 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 776/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lipca 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Ewa Stryczyńska
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Beata Wachowicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lipca 2022 r. wW.
sprawy(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.(dawniej(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.
z udziałemO. M.
o podleganie ubezpieczeniom społecznym i podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia
na skutek apelacji(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.(dawniej(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.)
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 10 września 2018 r. sygn. akt XIV U 2398/17
I
oddala apelację;
II
zasądza od(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.kwotę 240,00 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.
Ewa Stryczyńska
Sygn. akt III AUa 776/19
UZASADNIENIE
Decyzją z 20 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.stwierdził, żeO. M.podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz płatnika(...) Sp. z o.o.od 13 marca 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. oraz ustalił podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że w toku kontroli ustalono, że płatnik składek dokonał zgłoszenia ubezpieczonego w okresie od 13 marca 2014 r. do 30 października 2015 r. do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. W toku kontroli ustalono, że płatnik składek nie zgłosił ubezpieczonego do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego w okresie wykonywania umowy. Na podstawie zaewidencjonowanych danych ustalono, że ubezpieczony od 13 marca 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. nie posiadał innego tytułu powodującego obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. W związku z tym, zdaniem organu rentowego powinien on podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia.
Od powyższej decyzji odwołanie złożyła(...) Sp. z o.o.wW.(obecnie(...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) zaskarżając ją w całości i zarzucając organowi rentowemu błąd w zakresie ustaleń faktycznych polegający na bezzasadnym przyjęciu, że pomiędzy stronami została zawarta jedna umowa o świadczenie usług, w sytuacji gdy w stanie faktycznym sprawy pomiędzy stronami w niektórych miesiącach były zawarte dwie umowy zlecenia, nadto dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia przepisów prawa materialnego tj.art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych(w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.) przez jego niezastosowanie pomimo, że w sprawie tej występowała sytuacja zbiegu dwóch umów zlecenia, zaś w kontrolowanym okresie osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (m.in. z tytułu wykonywania kilku umów zlecenia) jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniem z tego tytułu, który powstał najwcześniej;art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychprzez ich nieprawidłowe zastosowanie do drugiej zawartej umowy w stosunku, do której ubezpieczony nie wnosił o dobrowolne objęcie ubezpieczeniami społecznymi, podczas gdy przepisy te odnoszą się do tytułów, z których powstał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a tzw. zbieg tytułów tj. umowy zlecenia z kolejną umową zlecenia regulowany jest wart. 9 ust. 2ww. ustawy. Odwołująca się spółka wniosła o zmianę decyzji w całości przez uznanie, że w okresie wskazanym w decyzji, płatnik prawidłowo wskazał podstawę wymiaru i tym samym prawidłowo odprowadzono składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, emerytalne, rentowe, zdrowotne i wypadkowe.
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującej się na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przewidzianych. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że w toku kontroli ustalono, żespółka (...) Sp. z o.o.jest agencją pośredniczącą w zatrudnieniu na terenie Polski cudzoziemców pochodzących z Ukrainy, Białorusi i Mołdawii, zawierając z nimi umowy cywilnoprawne i kierując ich do współpracujących z nią zakładów pracy. Przedmiotem wykonywanych umów są różnego rodzaju prace w zakładach produkcyjnych, budowlanych i magazynach. Organ rentowy podał, że płatnik składek równolegle (w tym samym czasie) zawarł z osobą ubezpieczoną dwie oddzielne umowy cywilnoprawne (umowy o świadczenie usług). W trakcie kontroli nie przedłożono umów zawieranych w spornym okresie. Organ rentowy powyższe ustalił na podstawie list płac.
Wyrokiem z 10 września 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie(...) Spółki z o. o.wW.od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.z 20 października 2017 r. nr(...)i zasądził od(...) Spółki z o. o.wW.na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wW.zwrot kosztów zastępstwa procesowego, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.
Powyższe rozstrzygnięcie Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych:
Odwołująca się(...) sp. z o.o.wW.została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 6 lipca 2001 r. pod numerem KRS(...). Przedmiotem działalności spółki jest m.in. działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników; działalność agencji pracy tymczasowej; pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników (KRS k.15-20).
UbezpieczonyO. M.został zgłoszony przez płatnika składek(...) Sp. z o.o.wW.do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umów zlecenia pozostających w zbiegu od 13 marca 2014 r. do 30 października 2015 r., przy czym od 13 marca 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. nie został zgłoszony do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. W okresie faktycznego wykonywania umowy do 30 kwietnia 2014 r. ubezpieczony nie posiadał innego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczony posiadał wizę na okres od 5 marca 2014 r. do 25 lutego 2015 r.
Organ rentowy przeprowadził kontrolę u płatnika składek(...) Sp. z o.o.w dniach 26 października 2016 r., 28 października 2016 r., 16 listopada 2016 r., od 28 listopada 2016 r. do 2 grudnia 2016 r., 5 grudnia 2016 r., 6 grudnia 2016 r., 12 grudnia 2016 r., 21 grudnia 2016 r., 24 kwietnia 2017 r., za okres od stycznia 2013 r. do grudnia 2015 r. W wyniku kontroli ustalił, że(...) Sp. z o.o.wW.zawierała umowy zlecenia z ubezpieczonymi. Przedmiotem tych umów były dwie podobne czynności wykonywane w tym samym okresie i tym samym miejscu (zakładzie pracy), lub też dwie umowy zlecenia wykonywane w tym samym okresie jednym i tym samym zakładzie pracy (miejscu). Z tytułu zawieranych umów ubezpieczeni uzyskiwali przychód wykazywany na listach płac. Płatnik składek dzielił kwoty przychodu zatrudnionych w ten sposób, że od niewielkiej części uzyskanego przychodu naliczał składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne natomiast od drugiej, znacznie wyższej kwoty naliczał składki wyłącznie na ubezpieczenie zdrowotne. Płatnik składek nie przedstawił rachunków potwierdzających wysokość wynagrodzenia wypłacanego na podstawie każdej z umów. Jedynym dokumentem potwierdzającym dokonanie wypłaty były listy płac. Płatnik składek zawierał równolegle dwie umowy w celu obniżenia kosztów wynikających z obowiązkowego odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne - od całego przychodu. Zatrudnieni faktycznie świadczyli usługi, jednakże podział przedmiotu umów został dokonany w celu obejścia przepisówustawy o systemie ubezpieczeń społecznychprzez stworzenie drugiego tytułu do ubezpieczeń.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Sąd wskazał, że w aktach brak jest spornych umów zawartych z ubezpieczonym, ponieważ spółka trzykrotnie zmieniała siedzibę i nie jest zorientowana, gdzie są te umowy.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne i wskazał, że zgodnie zart. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniemart. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług do której zgodnie zkodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi zleceniobiorcami, oraz osobami z nimi współpracującymi.
Zgodnie zart. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami ustawy systemowej.
W myślart. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychosoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10 ustawy, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 7 ustawy. W przypadku zbiegu kilku tytułów ogólnych obowiązuje zasada pierwszeństwa w czasie, co oznacza, że obowiązek ubezpieczenia istnieje z tego tytułu, który powstał najwcześniej - przy czym możliwa jest zmiana tytułu ubezpieczenia. Już sama treść tego przepisu, odwołuje się wprost do art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy i nie pozostawia wątpliwości, że w zbiegu mogą pozostawać dwie lub więcej umowy zlecenia.
Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe określone są w art. 18 ust. 1 ustawy, który stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a ustawy stanowi przychód o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10 ustawy. Natomiast art. 18 ust. 3 ustawy stwarza obowiązek ustalenia podstawy wymiaru składek zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy wobec zleceniobiorców, jeżeli w umowie zlecenia określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Art. 13 pkt 2 ww. ustawy stanowi, że obowiązek ubezpieczeń zleceniobiorcy istnieje od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy. Z art. 20 ust. 1 ustawy wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Art. 36 ust. 1, ust. 2 i ust. 4 ustawy stanowi, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt 4 należy do płatnika składek. Zgłoszeń, o których mowa w ust. 2 i 3, dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.
Z zestawienia powyższych przepisów wynika, że wobec zleceniobiorców, którzy mają określone kwotowo wynagrodzenie, stosuje się przepis art. 18 ust. 1 ustawy, który wprost stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe stanowi przychód. Pojęcie przychodu określone w art. 4 pkt 9 ustawy obejmuje przychód w rozumieniu przepisówustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychm. in. z tytułu umowy zlecenia.
Tymczasemustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznychwart. 3 ust. 1jako przychód podlegający opodatkowaniu traktuje całość dochodu bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Odnosząc tę definicję do sfery prawa ubezpieczeń należy stwierdzić, że oskładkowaniu podlega cały przychód osiągany w ramach tego samego tytułu ubezpieczenia (tj. umowy zlecenia) bez względy na liczbę zawieranych umów.
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której odwołująca się(...) Sp. z o.o.wW.zawarła z ubezpieczonym dwie umowy zlecenia: jedną na wysoką kwotę, drugą na niską kwotę, przy czym odwołująca się spółka odprowadzała składki, kierując się art. 9 ust. 2 ustawy jedynie od umowy, z tytułu której przysługiwało zleceniobiorcy znacznie niższe wynagrodzenie. Obie umowy zostały zawarte w tym samym czasie, co wynika jak podał organ rentowy z listy płac, bowiem w aktach sprawy brak jest spornych umów, zaś pełnomocnik zobowiązany do ich przedłożenia oświadczył, że nie jest w stanie ich przedstawić, bowiem siedziba spółki zmieniała się trzy razy.
Sąd poddał rozwadze, czy w niniejszej sprawie wystąpiły przesłanki z art. 9 ust. 2 ustawy uzasadniające oskładkowanie umowy przewidującej znacznie niższą kwotę wynagrodzenia, czy też mamy do czynienia z umową pozorną lub niepozorną, ale zmierzającą do obejścia prawa przez celowe zaniżenie składek na ubezpieczenia społeczne.
UbezpieczonyO. M.zawarł z płatnikiem składek(...) Sp. z o.o.wW.dwie umowy (bezsporne, k. 70) pozostające w zbiegu. W okresie od 13 marca 2014 r. do 30 października 2015 r. został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zawartych umów zlecenia. Natomiast od 13 marca 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. nie został zgłoszony do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia.
W bezwzględnie obowiązujących przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych ograniczenia doznaje zasada swobody umów.Art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychodnosi się do umów wykonywanych jednocześnie, ale zawieranych niezależnie od siebie, zarówno w sensie rozdzielności praw i obowiązków z danej umowy, jak i w znaczeniu czasowym. Omawiany przepis jako zasadę ustanawia obowiązkowe objęcie ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Sąd stwierdził, że okolicznością przemawiającą za uznaniem zawartej umowy zlecenie za jeden stosunek zobowiązaniowy jest także wykonywanie ich w tym samym miejscu i w tych samym czasie. Biorąc to pod uwagę Sąd uznał, że nie można podzielić poglądu odwołującej się spółki, że natura świadczonych czynności w ramach każdej z tych umów była odrębna.
Wykładnia art. 9 ust. 2 ustawy znajduje oparcie również w systemowej regule interpretacyjnej. Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności. Analogicznej regulacji nie przewiduje natomiast art. 9 ust. 2 ustawy systemowej, który zezwala na wybór innych niż najwcześniejszy, wszystkich lub wybranych tytułów objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli dana osoba spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniami z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 2, 4-6 i pkt 10 ww. ustawy. Sąd doszedł do wniosku, że mając na względzie założenie o racjonalności ustawodawcy, należy uznać, że w odniesieniu do osób spełniających warunki do objęcia ubezpieczeniami z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 2, 4-6 i pkt 10 ww. ustawy, w tym z umowy zlecenia, odmiennie niż w przypadku osób prowadzących kilka rodzajów działalności pozarolniczej, nie ma znaczenia fakt wykonywania kilku rodzajów przedmiotów zlecenia, jeśli są lub powinny być objęte jedną umową zlecenia.
W ramach wykładni systemowej art. 9 ust. 2 ustawy nie można również pominąć, że zgodnie zart. 66 ust. 1 pkt. 1 lit. ew zw. zart. 82 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku, gdy w ramach jednej umowy zlecenia stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Przytoczona regulacja wiążąca obowiązek opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne z każdym z kilku przychodów uzyskiwanych z jednej umowy zlecenia wspiera pogląd, zgodnie z którym również składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe winna być opłacana od wszystkich przychodów z danej umowy zlecenia.
Sam fakt zredagowania odrębnych umów nie przesądza o tym, że w sensie prawnym, mamy do czynienia z dwoma stosunkami zobowiązaniowymi. Wniosek ten jest o tyle istotny w realiach przedmiotowej sprawy, żeart. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychuprawnia do wyboru tytułu ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdy są to faktycznie różne tytuły. Rozbicie wykonywanych czynności w tym samym miejscu, czasie i na rzecz tego samego podmiotu na dwie umowy zlecenia nie może być traktowane inaczej niż pozoracja zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego umożliwiająca, na zasadzie art. 9 ust. 2 ustawy wybór tylko jednego z tytułów, a w konsekwencji przyjęcie do podstawy wymiaru składek przychodu w niższej wysokości.
Sąd Okręgowy powołał się na pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 maja 2012 r. (sygn. III AUa 908/11, POSAG 2012/4/156-173), że podleganie ubezpieczeniom społecznym z określonych tytułów, a w konsekwencji również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wynikają z rzeczywistego stanu i sposobu wykonywania zatrudnienia, a nie z samego faktu sporządzenia umowy w określony sposób. Objęcie obowiązków wykonywanych w tym samym miejscu, w tym samym czasie i na rzecz tej samej osoby dwoma umowami zlecenia nie przesądza, że mamy do czynienia z dwoma stosunkami zobowiązaniowymi. Zredagowanie dwóch umów zlecenia obejmujących w istocie jeden stosunek zobowiązaniowy i wskazanie jako tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi tylko jednej z nich należy traktować, w świetleart. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jako obejście prawa w rozumieniuart. 58 § 1 k.c., którego celem jest pozoracja zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego i obniżenie kosztów wynikających z obowiązku odprowadzania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Przepisart. 3531k.c., stanowiący zasadę swobody umów, umożliwia stronom umowy ukształtowanie stosunku prawnego zlecenia według ich uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego. Sąd nie kwestionuje prawa ubezpieczonego do kształtowania stosunku prawnego w ramach zakreślonych tym przepisem, lecz prawo to nie może służyć takiemu ukształtowaniu treści tego stosunku, aby z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwiał się ustawie, ale w rzeczywistości zmierzał do zrealizowania celu ustawowo zakazanego. Powyższe działanie stanowi zdaniem Sądu działanie contra legem i nie podlega ochronie prawnej.
Działanie odwołującej się spółki - płatnika składek polegające na zawieraniu dwóch umów zlecenia w efekcie doprowadziło także do pokrzywdzenia samego ubezpieczonego, skutkując zaniżeniem podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Do ubezpieczonego nie należał wybór umowy, od której należało odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne. Sad Okręgowy doszedł do wniosku, że organ rentowy prawidłowo ustalił podstawę wymiary składek na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne od zsumowanych kwot wynagrodzenia otrzymywanych przez ubezpieczonego z tytułu dwóch umów zlecenia. Fakt swoistego rozbicia usług świadczonych przez ubezpieczonego miał na celu, jak prawidłowo wykazał to organ rentowy w zaskarżonej decyzji, deklarowanie składek na ubezpieczenia społeczne tylko od niższej części przychodu uzyskanego przez ubezpieczonego.
Ponadto zaskarżona decyzja nosi wszystkie cechy decyzji administracyjnej a zarzuty odwołującej się spółki odnośnie wad decyzji nie zasługują na uwzględnienie. Jak wynika z postanowienia Sądu Najwyższego z 3 lutego 2012 r. (sygn. II UK 271/11, LEX nr 1215442) postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. W wypadkach innych wad, wymienionych wart. 156 § 1 k.p.a.i w przepisach, do których odsyłaart. 156 § 1 pkt 7 k.p.a., konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawieart. 47714§ 1 k.p.c.orzekł o oddaleniu odwołania. Kosztami zastępstwa prawnego, na podstawieart. 98 § 1 k.p.c.obciążona została odwołująca się spółka, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, przy czym Sąd pozostawił ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu - stosownie doart. 108 § 1 k.p.c.
Apelację od powyższego wyroku wniósł płatnik(...) sp. z o.o.wW.zaskarżając w całości wyrok z 10 września 2018 r., zarzucając Sądowi:
I. Naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
a)art. 214 § 1 k.p.c.przez nieodroczenie rozprawy z 10 września 2018 r. pomimo niedoręczenia ubezpieczonemu zawiadomienia o terminie posiedzenia sądu, przez przeprowadzenie i zamknięcie rozprawy 10 września 2018 r. i wydanie wyroku, co stanowi przyczynę nieważności określoną wart. 379 pkt 5 k.p.c.,
b)art. 224 § 1 k.p.c.iart. 232 zd. 2 k.p.c.w zw. zart. 477(11) § 1 k.p.c.przez brak dopuszczenia z urzędu dowodu z przesłuchania ubezpieczonego, mimo że w świetle ustalonych okoliczności faktycznych konieczność przeprowadzenia dowodu na okoliczność rzeczywistego charakteru pobytu ubezpieczonego na terytorium Polski w okresie objętym decyzją Organu w relacji do tytułu ubezpieczenia - jest oczywista z punktu widzenia wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy - tj. wyjaśnienia, czy w okresie objętym decyzją ubezpieczony rzeczywiście podlegał obowiązkowi ubezpieczeń społecznych według polskiego ustawodawstwa z tytułu umów zlecenia zawartych z płatnikiem, co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy;
c)art. 224 § 1 k.p.c.iart. 232 zd. 2 k.p.c.w zw. zart. 477(11) § 1 k.p.c.przez brak dopuszczenia z urzędu dowodu z przesłuchania ubezpieczonego, co miało wpływ na wynik sprawy, gdyż w świetle ustalonych okoliczności faktycznych konieczność przeprowadzenia dowodu na okoliczność złożenia przez ubezpieczonego oświadczenia woli o chęci podlegania dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym jest oczywista z punktu widzenia wyjaśnienia wszelkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy;
d)art. 212 § 1 k.p.c.w zw. zart. 217 § 1 k.p.c.przez brak pouczeń ubezpieczonego, w sytuacji gdy z braku pouczenia Sąd wyciąga niekorzystne skutki procesowe dla odwołującej się oraz przenosi błędnie ciężar dowodzenia faktów na odwołującą się, które to fakty winny być udowodnione przez organ, lub też organ winien w tym zakresie przejawiać inicjatywę dowodową, gdyż z tych okoliczności organ wywodzi dla siebie korzystne skutki prawne, w postaci uznania, że ubezpieczony złożył wniosek o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami społecznymi, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca;
e)art. 217 § 1 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c., przez uznanie za udowodnione twierdzenia i tezy, postawione przez organ i uwidocznione w protokole kontroli a następnie przeniesione do decyzji wymiarowej, gdy w istocie, żadne z tego rodzaju dowodów nie zostały przeprowadzone na rozprawie, ani też z dowodów tych nie wynika, że istotne okoliczności sprawy dla jej prawidłowego rozstrzygnięcia znajdują oparcie w dowodach przedstawionych przez organ a ujawnionych w toku kontroli, które to dowody nie zostały zaprezentowane na etapie procedowania niniejszej sprawy - a w przeświadczeniu odwołującej się dowodów tych nie ma, mimo, że powołuje się na nie w treści uzasadnienia Sąd;
f)art. 227 k.p.c.w zw. zart. 232 k.p..c w zw. zart. 233 k.p.c., przez ich niewłaściwe zastosowanie, i uznanie w sposób dowolny przez Sąd, że okoliczności podawane przez organ, dotyczące zakresu dwóch stosunków zobowiązaniowych wiążących płatnika z ubezpieczonym stanowiły w istocie jeden tytuł ubezpieczeniowy, w sytuacji gdy w rzeczywistości ubezpieczony wykonywał zlecenie na podstawie dwóch niezależnych od siebie umów zlecenia, zarówno w sensie rozdzielności praw i obowiązków wynikających z tych umów, jak i czasowo oraz miejsca wykonywania tych umów; zatem natura świadczonych czynności w ramach każdej z tych umów była całkowicie odrębna.
II. Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
a)art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychw zw. zart. 58 § 1 k.c.w zw. zart. 3531k.c.przez błędną wykładnię i niezastosowanie wprost zgodnie z normą zapisaną w przywołanej jako pierwsza z norm zasadzie, że obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje co do tego ze stosunków cywilnoprawnych, który powstał jako pierwszy w czasie, a w konsekwencji doszło do ograniczenia zasady wolności umów i nieprawidłowe uznanie - a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie takżeart. 58 k.c., i uznanie że umowy zostały w niniejszej sprawie zawarte dla pozoru, by obejść przepisy ustawy systemowej, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca;
b)art. 6 ust. 1 pkt 4w zw. zart. 5 ust. 2w zw. zart. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychprzez ich całkowicie błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zatrudnione na podstawie umowy zlecenia osoby nie będące obywatelami Polski, ani innych państw członkowskich Unii Europejskiej, (tj. np. obywatele Ukrainy), których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym w Polsce - w sytuacji gdy przepisy te uzależniają fakt podlegania przez zleceniobiorców obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od takich kryteriów jak obywatelstwo oraz status pobytowy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, co winno prowadzić do uznania, że zleceniobiorcy pochodzący z tych państw wykonujący na terenie Rzeczpospolitej Polskiej umowy zlecenia nie podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty na podstawieart. 386 § 2w zw. zart. 379 pkt 5 oraz art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c.apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, zniesienie postępowania przed sądem pierwszej instancji w zakresie dotkniętym nieważnością, poczynając od rozprawy 10 września 2018 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu nieważności, o zmianę wyroku przez uznanie, że płatnik w sposób prawidłowy odprowadził składki na ubezpieczenia społeczne lub uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.
W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie w całości, ewentualnie na podstawieart. 386 § 3 k.p.c.o uchylenie zaskarżonego wyroku i odrzucenie odwołania oraz zasądzenie od odwołującej się na rzecz organu rentowego koszów zastępstwa procesowego za drugą instancję według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Apelacja, jako niezasadna podlegała oddaleniu.
Sąd Apelacyjny podziela ustalenia dotyczące stanu faktycznego poczynione przez Sąd pierwszej instancji i przyjmuje je, czyniąc podstawą własnego rozstrzygnięcia. Zbędne jest ich ponowne przedstawianie, ponieważ orzekając na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, lecz wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 lipca 2015r., sygn. I CSK 654/14). Sąd Apelacyjny nie dostrzegł przy tym takich naruszeń prawa procesowego, które ma obowiązek uczynić z urzędu w granicach zaskarżenia, a które skutkować mogłyby nieważnością postępowania.
Odnosząc się do poszczególnych zarzutów sformułowanych w apelacji pozwanego, Sąd Apelacyjny stwierdził ich bezzasadność. W pierwszej kolejności za bezzasadny należy uznać zarzut naruszenia przepisów postępowania skutkujący brakiem zawiadomienia ubezpieczonego o toczącym się postępowaniu oraz posiedzeniu jawnym, na którym Sąd dokonał zamknięcia rozprawy, po czym wydał wyrok. Jak wynika z zawartości akt sądowych Sąd pierwszej instancji zawiadomił ubezpieczonego o toczącym się postępowaniu i doręczył mu odpis odwołania i odpowiedzi na odwołanie wraz załącznikami. Ubezpieczony został także zawiadomiony o terminie rozprawy w trybie zastępczym, w stosownym trybie przewidzianym do doręczania korespondencji osobie przebywającej na terytorium Ukrainy (k.43 – 68 a.s.). Niezależnie od powyższego i niejako na marginesie wskazać należy, że nieobecność ubezpieczonego na rozprawie nie doprowadziła do zaistnienia przesłanki nieważności postępowania - na podstawieart.379 pkt 5 k.p.c.(bo jedynie ta podstawa prawna mogłaby uzasadniać nieważność), gdyż rozstrzygnięcie w sprawie jest dla ubezpieczonego korzystne i nie doprowadziło do pozbawienia go możności obrony swych praw. Natomiast stanowisko odwołującego się w sprawie i postulowane przez skarżącego wnioski, są ze swej istoty niekorzystne dla ubezpieczonego i ewentualnych dalszych jego uprawnień w zakresie ubezpieczeń społecznych, w tym możliwości nabycia prawa do świadczeń.
Za całkowicie bezzasadne należy uznać zarzuty apelującego dotyczące obowiązku Sądu dopuszczenia z urzędu dowodu z przesłuchania ubezpieczonego. Wskazać należy, że odwołujący się w toku postepowania przed Sądem pierwszej instancji takiego wniosku nie sformułował, co więcej na pytanie Sądu skierowane do pełnomocników stron przed zamknięciem rozprawy, profesjonalny pełnomocnik odwołującego się nie zgłosił żadnego wniosku dowodowego, w tym nie domagał się przesłuchania ubezpieczonego. Słusznie zatem w tych okolicznościach Sąd zamknął rozprawę i wydał wyrok. Nie jest bowiem obowiązkiem Sądu podejmowanie inicjatywy dowodowej w zakresie obciążającym stronę.
Zgodnie zart. 232 k.p.c.strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Co do zarzutu naruszenia tego przepisu, to jak się wydaje (z uzasadnienia zarzutu), skarżący łączy go z niewypełnieniem przez organ rentowy obowiązku dowodzenia faktów, z których wywodzi dla siebie skutki prawne, sugerując, że obowiązek ten spoczywał na pozwanym. W tym zakresie należy podkreślić, że kwestię ciężaru dowodu (onus probandi) regulujeart. 6k.c.iart. 232 k.p.c.W procesie ciężar dowodu stanowi wymaganie dostarczenia sądowi dowodów potwierdzających przytoczone fakty pod rygorem przegrania procesu (art. 232zdanie pierwsze k.p.c.). Natomiast problematykę materialnoprawną ciężaru dowodu regulujeart. 6k.c.Zasady przewidziane w tym przepisie dotyczą jedynie negatywnych skutków związanych z nieudowodnieniem przez stronę faktów, z których wywodzi ona skutki prawne (aspekt materialnoprawny rozkładu ciężaru dowodu). Inaczej rzecz ujmując, regulacja zawarta wart. 6k.c.koresponduje wyłącznie z etapem, w którym odtwarza się fakty, jej wpływ na subsumcję ma charakter wtórny, zachodzi tylko wówczas, gdy sąd uzna, że określone okoliczności faktyczne powoływane przez stronę nie mają pokrycia w materiale dowodowym. Wynika to stąd, że ciężar udowodnienia pozwala rozstrzygnąć sprawę merytorycznie, także wówczas, gdy sąd nie zdołał wyjaśnić w pełni stanu faktycznego sprawy. Wówczas konsekwencje procesowe tego ponosi strona, na której dowód spoczywał. Jeżeli natomiast istotne fakty zostaną ustalone, to podlegają one ocenie z punktu widzenia przepisów prawa materialnego, niezależnie od tego, która ze stron podjęła w tym zakresie inicjatywę dowodową (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z 4 stycznia 2008 r., sygn.I UK 223/2007, LEX Nr 442836 i z 12 stycznia 2011 r., sygn.II PK 129/2010, LEX Nr 737385). W takiej sytuacji sąd, oceniając materiał dowodowy, kieruje się metodą poznawczą i na tej podstawie dokonuje wiążących ustaleń stanu faktycznego, które "podciągane" są pod odtworzony zakres desygnatów normy prawa materialnego. W tym wypadku nie dochodzi do właściwego lub niewłaściwego "rozłożenia ciężaru dowodowego" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 lutego 2021 r.; sygn. III USKP 33/21, LEX nr 3123205). Należy także zauważyć, że wyrażonej wart. 6k.c.reguły rozkładu ciężaru dowodu nie można rozumieć w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, obowiązek dowodzenia wszelkich faktów o zasadniczym dla rozstrzygnięcia sporu znaczeniu spoczywa na stronie powodowej. Jeżeli jedna ze stron wykazała wystąpienie faktów przemawiających za słusznością jej stanowiska, wówczas to drugą stronę procesu obarcza ciężar udowodnienia okoliczności podważających ten wniosek (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2013 r.,II PK 70/13, LEX Nr 1424850; z dnia 12 maja 2011 r.,I PK 228/10, LEX Nr 896458; z dnia 10 czerwca 2013 r., , LEX Nr 1341274; z dnia 20 kwietnia 1982 r.,I CR 79/82, LEX Nr 8416).
W rozpoznawanej sprawie należy przypomnieć, że mamy do czynienia z sytuacją, w której odwołująca się spółka zawarła z ubezpieczonym dwie umowy zlecenia na różne kwoty: jedną na wysoką kwotę, drugą na niską kwotę, przy czym odwołująca się spółka odprowadzała składki, uznając, że dochodzi do zbiegu dwóch odrębnych umów zlecenia na podstawieart. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm., dalej jako „ustawa systemowa”) jedynie od umowy, z tytułu której przysługiwało zleceniobiorcy niższe (znacząco) wynagrodzenie. Obie umowy zostały zawarte w tym samym czasie, co wynika z listy płac, bowiem w aktach sprawy brak jest spornych umów. Podkreślenia w tym kontekście wymaga, że strona odwołująca się nie zdołała wykazać istotnych dla swojego stanowiska procesowego okoliczności, gdyż nie zdołała przedstawić w postępowaniu przed organem rentowym i w postępowaniu sądowym, umów zawartych z ubezpieczonym, które stanowią elementarny dowód w zakresie dokonania oceny trafności ustaleń poczynionych przez Sąd. Wobec braku możliwości dokonania takiej oceny w sposób bezpośredni, na podstawie dokumentów, Sąd poczynił ustalenia istotne w oparciu o inne dostępne źródła dowodowe, ustalając ostatecznie fakty w sposób nie budzący wątpliwości co do ich zgodności z rzeczywistym stanem sprawy. Samo zaś zaprzeczanie tym faktom, bez odwołania się do konkretnych dowodów, nie może przynieść oczekiwanego przez skarżącego skutku.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji właściwie zastosował także obowiązujące prawo materialne.
Wbrew zarzutowi apelacji należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy nie dopuścił się wskazanego przez organ rentowy naruszenia prawa materialnego, bowiem zawarta w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku wykładnia art. 5 ust. 2 art. w związku zart. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychjest prawidłowa, co – w związku ze sporem w zakresie interpretacji prawa – powoduje, że powołany przepis został zastosowany właściwie.
Przepis art. 5 ust. 2 ustawy systemowej stanowi, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
Pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą została zawarta w dniu 18 maja 2012 r. umowa o zabezpieczeniu społecznym (Dz. U. z 2013r., poz.1373), która jednak nie reguluje kwestii związanych z przedmiotem niniejszego postępowania. W związku z tym znajduje zastosowanie art. 5 ust. 2 ustawy systemowej.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że zakresem podmiotowymart. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychobjęci są zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie, jak również obywatele państw obcych niezatrudnieni w takich placówkach, o ile tylko ich pobyt na obszarze RP nie ma charakteru stałego (por. wyroki SN z 6 września 2011r., sygn. I UK 60/11, LEX nr 1102994 oraz z 28 maja 2008r., sygn. I UK 303/07, OSNP 2009/17-18/243). Pogląd ten podziela Sąd Apelacyjny rozpoznający niniejszą sprawę.
Kluczowe znaczenie dla tej kwestii ma ocena, czy zastosowanie w powołanej regulacji spójnika „i” oznacza, że wystarczającą przesłanką wyłączenia z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych cudzoziemca pozostającego w Polsce w stosunku pracy jest okoliczność nieposiadania przez niego na terytorium RP pobytu o charakterze stałym, czy też koniecznym jest, by poza spełnieniem tego warunku, obywatel państwa obcego był też zatrudniony w jednej z wymienionych w tym przepisie obcych placówek dyplomatyczno – konsularnych. W tym względzie Sąd Apelacyjny podziela pogląd wynikający z orzecznictwa Sądu Najwyższego, że z analizowanego przepisu nie wynika wymaganie łącznego spełnienia przez obywatela państwa obcego obu wskazanych przesłanek, tj. braku stałego charakteru pobytu na obszarze RP wraz z warunkiem zatrudnienia w placówkach wymienionych w tym przepisie.
Właściwa wykładnia normy zawartej w art. 5 ust. 2 ustawy systemowej prowadzi bowiem do wniosku, że zakresem podmiotowym omawianej regulacji objęte są dwie różne, niezależne od siebie kategorie obywateli państw obcych, którzy obowiązkowi ubezpieczeń społecznych nie podlegają – a jedną z nich są obywatele państw obcych niezatrudnieni w placówkach dyplomatyczno - konsularnych, jeżeli ich pobyt na obszarze RP nie ma charakteru stałego. W niniejszej sprawie, jak ustalił Sąd Okręgowy, ubezpieczonyO. M., przebywał w Polsce od 2014 r. na stałe, posiadał kartę stałego pobytu.
Niespornym w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony został zgłoszony przez płatnika składek do ubezpieczeń społecznych z tytułu pierwszej umowy zlecenia z odwołującą się spółką. Nie stanowi to jednak przeszkody do wydania decyzji o objęciu go obowiązkiem ubezpieczenia z tytułu następnych umów zlecenia zawieranych z płatnikiem. Trafnie uznał Sąd Okręgowy, że zawarcie dwóch „równoległych” umów zlecenia nakierowane było na osiągnięcie skutku w postaci obniżenia składek na ubezpieczenie społeczne. W sytuacji, gdy odbiorcą świadczonych przez ubezpieczonego usług był ten sam podmiot, a zleceniobiorca wykonywał czynności w tym samym miejscu i czasie, to rozbicie zlecenia na dwie odrębne umowy, zawierane z tym samym podmiotem bez jakiegokolwiek logicznego czy ekonomicznie uzasadnionego celu, nie można rozumieć inaczej, niż jako działanie w celu obejścia prawa pozorujące zbieg tytułów do ubezpieczenia społecznego.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, w sytuacji stwarzania pozorów zbiegu różnych tytułów do ubezpieczenia społecznego nie ma uzasadnionych podstaw do zastosowania art. 9 ust. 2 ustawy systemowej. Rozdzielenie pracy ubezpieczonego na dwie umowy zlecenia, zawarte w tym samym czasie, obejmujące te same czynności, wykonywane w tym samym miejscu i czasie, nie mogło skutkować uznaniem, że doszło do rzeczywistego zbiegu różnych tytułów do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, a w konsekwencji, że możliwy był wybór jednego tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy systemowej.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zKodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi.
Przepis art. 12 ustawy systemowej stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Przepis art. 9 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4 - 6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 7.
Odnosząc się do umów zawartych z ubezpieczonym, bezspornym w sprawie było, co potwierdziła kontrola ZUS, że spółka zawierała ze zleceniobiorcami dwie oddzielne umowy zlecenia. Obie umowy, w przypadku ubezpieczonego, jak i innych zleceniobiorców, wykonywane były w tym samym miejscu i czasie oraz na rzecz tego samego podmiotu. Wbrew twierdzeniom apelacji z zebranych w sprawie dowodów wynika, że ubezpieczony wykonywał prace tego samego rodzaju, w tym samym miejscu, z tym samym wynagrodzeniem na podstawie dwóch umów. Należy przyjąć, że ubezpieczony nie miał świadomości, ze zawarł dwie umowy, i że składki na ubezpieczenie społeczne będą odprowadzane tylko od jednej z nich.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, materiał zgromadzony w sprawie, mimo nieprzedstawienia przez odwołującego się umów zlecenia ani rachunków do nich, uprawniał Sąd pierwszej instancji do przyjęcia, że mimo podpisywania przez płatnika i ubezpieczonego jednocześnie dwóch dokumentów określanych jako odrębne umowy, w tożsamych okresach, faktycznie doszło do powstania jednego zobowiązania.
Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał, że sytuacja, w której płatnik składek zawierał z ubezpieczonym dwie odrębne umowy zlecenia, bez jakiegokolwiek uzasadniania ekonomicznego (czy innego), powinna prowadzić do wniosku, że działania płatnika składek miały na celu pozorowanie zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego, w celu obniżenia obciążeń publicznoprawnych. Odwołujący się nie wykazał w toku postępowania zasadności rozdzielenia dwóch różnych stosunków zobowiązaniowych objętych umowami zlecenia. Zgodnie zaś z wyżej przytoczonymart. 232 k.p.c., strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Reguła ta dotyczy także sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy usiłował przeprowadzić dowód z dokumentów, jednakże odwołująca się nie przedłożyła ich na wezwanie Sądu. W tej sytuacji nie można uznać, że Sąd Okręgowy pomijając powyższy dowód naruszyłart. 217 § 3 k.p.c.
W realiach rozpoznawanej sprawy oba zobowiązania, określone w umowach, wykonywane były na rzecz tego samego podmiotu, w oparciu o umowę z tym samym zleceniodawcą. Umowy zostały zawarte w istocie w tym samym czasie, podczas gdy art. 9 ust. 2 ustawy systemowej odnosi się do umów co prawda wykonywanych jednocześnie, ale zawieranych niezależnie od siebie - zarówno w sensie rozdzielności praw i obowiązków wynikających z danej umowy, jak i w znaczeniu czasowym. Omawiany przepis jako zasadę ustanawia bowiem obowiązkowe objęcie ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej.
Okolicznością przemawiającą za uznaniem zawartych umów za jeden stosunek zobowiązaniowy jest także, poza wykonywaniem ich na rzecz tego samego podmiotu, wykonywanie ich w tym samym miejscu i w tych samych okresach czasu.
Podleganie ubezpieczeniom społecznym z określonych tytułów, a w konsekwencji również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynikają z rzeczywistego stanu i sposobu wykonywania zatrudnienia, a nie z samego faktu sporządzenia umowy w określony sposób. Dokument w postaci umowy nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby go podpisujące, jako strony, faktycznie złożyły niewadliwe oświadczenie woli o treści zapisanej w tym dokumencie (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 19 października 2007 r., sygn. II UK 56/07).
W stanie faktycznym niniejszej sprawy pozorowanie dotyczy zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego umożliwiające na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy systemowej wybór tylko jednego z tytułów, a w konsekwencji przyjęcie do podstawy wymiaru składek przychodu w niższej wysokości. Tak należy traktować, w ocenie Sądu odwoławczego, rozbicie czynności wykonywanych w tym samym miejscu, w tym samym czasie i na rzecz tego samego podmiotu.
O czynności prawnej (także zawarciu umowy) mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana (por. wyrok SN z 11 stycznia 2006 r., sygn. II UK 51/05). Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, że zawarcie odrębnych umów służyć miało osiągnięciu celu sprzecznego z obowiązującymi przepisami prawa - upozorowaniu zbiegu ogólnych tytułów ubezpieczenia i wyeliminowaniu regulacji z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy systemowej w odniesieniu do pracy wykonywanej na podstawie umów zlecenia, a co za tym idzie opłacaniu przez płatnika składek od niższej podstawy wymiaru.
W konsekwencji uznać należy, że podstawę wymiaru składek stosownie do art. 18 ust. 1 i 3, art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskany przez ubezpieczonego z tytułu wynagrodzenia za wykonywanie obu umów zlecenia .
Mając na względzie powyższe rozważania, należy zatem uznać, że organ rentowy zasadnie w zaskarżonej decyzji określił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe przez zsumowanie przychodów otrzymywanych przez ubezpieczonego z obu umów. Organ rentowy, dokonując kontroli zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jak również prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, wydaje decyzję określającą prawidłową wysokość podstawy wymiaru składek.
Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał zarzuty apelacji za bezzasadne i na podstawieart. 385 k.p.c.orzekł w punkcie I wyroku o jej oddaleniu.
O kosztach zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym, Sąd odwoławczy orzekł w punkcie II wyroku i kierując się zasadą odpowiedzialności strony za wynik postępowania (art. 98 k.p.c.), nałożył na odwołującą się, jako stronę przegrywającą sprawę, obowiązek zwrotu organowi rentowemu kosztów procesu powstałych na etapie postępowania apelacyjnego. Ograniczyły się one do kosztów zastępstwa prawnego organu, których wysokość w stawce ryczałtowej ustalono na podstawie § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.). Wprawdzie przedmiotem niniejszego postępowania było podleganie ubezpieczeniom społecznym i podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia, to jednak Sąd Apelacyjny uznał, że wiodącym elementem sporu jest kwestia podlegania ubezpieczeniom społecznym, zaś podstawa wymiaru składek ma charakter wtórny, następczy, i z tego względu przyjął obowiązującą w dacie wpływu apelacji stawkę ryczałtową kosztów właściwą dla sprawy o podleganie ubezpieczeniom społecznym.
Ewa Stryczyńska | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2022-07-27'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Ewa Stryczyńska
legal_bases:
- art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych
- art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych
- art. 3 ust. 1
- art. 58 § 1 k.c.
- art. 156 § 1 pkt 7 k.p.a.
- art. 379 pkt 5 oraz art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c.
- art. 232 k.p.
recorder: starszy sekretarz sądowy Beata Wachowicz
signature: III AUa 776/19
``` |
155005100002021_IV_P_000042_2015_Uz_2017-07-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV P 42/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 lipca 2017 r.
Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Marta Ładzińska
Protokolant: Agnieszka Zamojska
po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2017 r. w Jeleniej Górze
sprawy z powództwaR. P.
przeciwkoWojewódzkiemu Centrum (...)wJ.
o odprawę
I
powództwo oddala;
II
koszty sądowe zalicza na rachunek Skarbu Państwa;
III
nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.
Sygn. akt IV P 42/15
UZASADNIENIE
PowódR. P.pozwem wniesionym przeciwkoWojewódzkiemu Centrum (...)wJ.żądał zasądzenia od strony pozwanej kwoty 5.100 zł tytułem odszkodowania.
W uzasadnieniu powód wskazał, że swoje obowiązki wykonywał prawidłowo.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że zaprzecza wszelkim twierdzeniom powoda, których wyraźnie nie przyznaje.
Strona pozwana przyznała, że powód był zatrudniony na stanowisku elektryka na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od dnia 15.01.2013 r. Pismem z dnia 17.02.2015 r.Wojewódzkie Centrum (...)wJ.wypowiedziałoR. P.stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na 31.05.2015 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano niezadawalające i nieefektywne wyniki pracy, brak prawidłowego wykonywania obowiązków i poleceń, wykonywanie swoich obowiązków w sposób nieodpowiadający oczekiwaniom.
Strona pozwana zarzuciła, że powód nie wykonywał prawidłowo swoich obowiązków pracowniczych, a w wypowiedzeniu umowy o pracę wskazano prawdziwe, konkretne i zrozumiałe dla pozwanego przyczyny rozwiązania stosunku pracy.
Postanowieniem z dnia 08.10.2015 r. (k. 25) postępowanie w sprawie zawieszono na podstawie przepisuart. 177 § 1 pkt 5 k.p.c.).
Pismem z dnia 26.04.2016 r. (k. 28) powód wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania.
Pismem z dnia 28.04.2016 r. (k. 29) powód zmodyfikował żądanie pozwu i wskazał, że domaga się w miejsce odszkodowania zasądzenia odprawy w wysokości 6.430 zł oraz nagrody jubileuszowej w kwocie 6.430 zł.
Postanowieniem z dnia 9.05.2016 r. (k. 30) podjęto zawieszone postępowanie.
Pismem z dnia 22.08.2016 r. powód cofnął żądanie zasądzenia nagrody jubileuszowej.
Strona pozwana nie sprzeciwiła się cofnięciu pozwu.
Postanowieniem z dnia 23.11.2017 r. (k. 44) Sąd umorzył postępowanie w przedmiocie nagrody jubileuszowej i odszkodowania.
Pismem z dnia 03.12.2016 r. strona pozwana ustosunkowując się do żądania odprawy wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że przyczyną wypowiedzenia powodowi umowy były wyłącznie niezadawalające i nieefektywne wyniki pracy, brak prawidłowego wykonywania obowiązków i poleceń, wykonywanie swoich obowiązków w sposób nieodpowiadający oczekiwaniom. Powód był karany dyscyplinarnie, a nadto informowany przy ocenach okresowych o nieprawidłowym wykonywaniu obowiązków.
Na rozprawie w dniu 26.01.2017 r. (k. 60) powód uzasadnił żądanie odprawy, wskazując, że zlikwidowano jego stanowisko pracy.
W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
PowódR. P.był zatrudniony wWojewódzkim Centrum (...)wJ.od dnia 15.01.2013 r. do dnia 31.05.2015 r. na stanowisku elektryka w pełnym wymiarze czasu pracy.
Średnie wynagrodzenie powoda wynosiło 2.202,20 zł brutto.
Wojewódzkie Centrum (...)wJ.zatrudnia powyżej 20 pracowników.
(
dowód
: bezsporne , a nad t o: umowa o prac ę zawarta w aktach osobowych powoda, zaświadczenie o zarobkach z dni a 14.04.2015 r., k – 14 , zeznania świadkaT. S., k – 70v-71, zeznania świadkaE.–S.–(...), k – 74-75 )
W dniu 18.08.2014 r. powód zawarł z pracodawcą porozumienie, na mocy którego od 19.08.2014 r. powierzono mu stanowisko elektryka w Jednostce Medycznej(...)wK.. Pozostałe warunki zatrudnienia nie uległy zmianie. Powodem przeniesienia powoda była choroba dotychczasowego elektryka pracującego wK.-A. K. (1).A. K. (2)był zatrudniony u strony pozwanej od 2003 r.
(
dowód:
porozumienie z dnia 18.08.2014 r., k – 39 akt osobowych powoda)
W okresie od 19.08.2014 r. do 31.05.2015 r. w Jednostce Medycznej(...)wK.było zatrudnionych dwóch elektryków, przy czym do 30.08.2014 r.A. K. (2)przebywał na zwolnieniu lekarskim. W dniu 31.08.2014 r.A. K. (2)wrócił do pracy.
Pismem z dnia 4.02.2015 r. kierownik organizacyjny jednostki wK.zwrócił się doWojewódzkiego Centrum (...)wJ.o ponowne przeniesienie powoda do szpitala wJ.w związku z powrotem do pracy po długotrwałym zwolnieniu elektryka – konserwatoraA. K. (1). Jednocześnie kierownik działu technicznego (bezpośredni przełożony powoda) zaopiniował go negatywnie i wskazał, że powód nie spełnia oczekiwań pracowniczych pod względem merytorycznym i dyscypliny pracy.
Pismem z dnia 17.02.2015 r.(...)wypowiedziałoR. P.stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na 31.05.2015 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano niezadawalające i nieefektywne wyniki pracy, brak prawidłowego wykonywania obowiązków i poleceń, wykonywanie swoich obowiązków w sposób nieodpowiadający oczekiwaniom.
Po dniu 31.05.2015 r. w jednostce wK.zatrudniony był tylko jeden elektryk -A. K. (2).
(
dowód
: wypowiedzenie z dnia 17.02.2015 r., k – 3, zeznania świadkaE.–S.–(...), k – 74-75 , pismo z dnia 5.02.2015 r., k – 56 )
Pracodawca pismem z dnia 5.08.2014 r. udzielił powodowi kary nagany.
Przy ocenie okresowej za okres lipiec – grudzień 2014 r. powód otrzymał 21 punktów na 35 możliwych. Powód zgodził się z oceną.
Powód nie wykonywał prawidłowo sowich obowiązków. Dwukrotnie w okresie zatrudnienia nie stawiał się do pracy i nie usprawiedliwił niestawiennictwa. Pracownicy szpitala skarżyli się na jakość jego pracy, na jego fachowość.
Powód miał problemy z koordynacją, z wykonywaniem obowiązków takich jak wkręcanie żarówek.
Powód często przebywał na zwolnieniach lekarskich, co dezorganizowało pracę szpitala.
(
dowód
: kara nagany, k – 58, wniosek o naganę, k – 59 , karta zasiłkowa powoda, k – 64, zeznania świadkaT. S., k – 70v-71, zeznania świadkaE.–S.–(...), k – 74-75, ocena okresowa, k – 41 akt osobowych )
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodach z dokumentów oraz na zeznaniach świadków. Dowody z dokumentów nie były przez żadną ze stron kwestionowane i nie budziły wątpliwości Sądu. Zeznania świadkówT. S.iE.–S.–(...)były jasne i konkretne, a nadto spójne wzajemnie i z pozostałym materiałem dowodowym.
Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawie w dniu 13.07.2017 r. mimo wezwania go pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Powód pierwotnie żądał zasądzenia od strony pozwanej odszkodowania z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów, nagrody jubileuszowej oraz odprawy.
Po cofnięciu żądania w zakresie odszkodowania i nagrody jubileuszowej oraz umorzeniu postępowania w tym zakresie, Sąd badał żądanie zasądzenia odprawy. Powód jako podstawę tego żądania wskazywał likwidację stanowiska pracy.
Przedmiotem sporu między stronami było więc wyłącznie prawo do nabycia przez powoda odprawy na podstawie przepisuart. 8 ust. 1pkt w zw. zart. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników(Dz. U. z 2003r., Nr 90, poz. 844 ze zm.).
Na mocy przepisu art. 8 pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata, dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat, trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Przepis art. 10 cyt. Ustawy stanowi natomiast, że przepisy art. 5 ust. 3-6 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracylub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.
Prawo do odprawy na podstawie cytowanego wyżej przepisu w przypadku zwolnienia indywidualnego powstaje więc, gdy wyłącznym powodem uzasadniającym wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron są przyczyny niedotyczące pracownika.
Stanowisko takie jest utrwalone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który wskazał m.in. w wyroku z dnia 25 stycznia 2005r. (I PK 139/04, OSNP 2005/17/264)stwierdzono, że przepisy przedmiotowej ustawy mają zastosowanie, gdy okoliczności dotyczące zakładu pracy są przyczyną rozwiązania stosunku pracy, w tym znaczeniu, że w razie ich braku nie podjęto by decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy z innych przyczyn, leżących po stronie pracownika, co dotyczy zarówno zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.
Powód podnosił, iż jedyną i rzeczywistą przyczyną zakończenia z nim stosunku pracy jest likwidacja jego stanowiska pracy, w związku z powrotem do pracy elektryka, na którego miejscu powód został zatrudniony.
Tym samym ocenie Sądu podlegało czy u strony pozwanej nastąpiła likwidacja stanowiska pracy powoda i czy był to wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie umowy o pracę z powodem.
Bezspornym w niniejszej sprawie było, że powód był zatrudniony u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę z dnia 15.01.2013 r. na czas nieokreślony oraz że pismem z dnia 17.02.2015 r. strona pozwana wypowiedziała powodowi w.w. umowę, wskazując jako przyczynę niezadawalające i nieefektywne wyniki pracy, brak prawidłowego wykonywania obowiązków i poleceń, wykonywanie swoich obowiązków w sposób nieodpowiadający oczekiwaniom.
Sąd ustalił, że stanowisko pracy powoda zostało zlikwidowane. W dniu 19.08.2014 r. powód został przeniesiony do jednostki wK.. W tym czasie wK.na stanowisku elektryka zatrudniony był równieżA. K. (2), który przebywał na zwolnieniu lekarskim. W dniu 31.08.2014 r. wrócił on do pracy i w okresie od 31.08.2014 r. do 31.05.2015 r. wK.pracowało dwóch elektryków –R. P.iA. K. (2). Po wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę wK.pozostało tylko jedno stanowisko elektryka.
Sąd ustalając stan faktyczny w tym zakresie oparł się na dowodach z dokumentów, tj. na umowie o pracę z powodem, porozumieniu z dnia 18.08.2014 r. Zwrócić uwagę należy, że przeniesienie powoda do jednostki wK.nie nastąpiło poprzez zawarcie z powodem umowy o zastępstwo, lecz utworzono wK.drugi etat elektryka i od 31.08.2014 r. w JM wK.pracowało dwóch elektryków.
Z tych względów Sąd uznał, że nastąpiła likwidacja stanowiska pracy powoda.
Przepis art. 10 w zw. z art. 8 cyt. Ustawy stanowi jednak, że pracownikowi przysługuje odprawa w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracylub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1, co oznacza, że odprawa przysługuje tylko w przypadku gdy likwidacja stanowiska pracy była jedyną przyczyna rozwiązania umowy o pracę.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 października 1990r. (sygn. akt I PR 319/90, publ. OSNC 1992/11/204) wydanym podczas obowiązywaniaustawy z dnia 28 grudnia 1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracyoraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990r., Nr 4, poz. 19 ze zm.) zawarte w art. 10 ust. 1 tej ustawy sformułowanie, że przyczyny wymienione w art. 1 ust. 1 tej ustawy „stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy” należy rozumieć sytuację, w której bez zaistnienia tych przyczyn (zmniejszenia zatrudnienia ze względów ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi albo technologicznymi) nie zostałaby podjęta przez kierownika zakładu pracy indywidualna decyzja o zwolnieniu pracownika. Oprócz tych przyczyn mogą więc występować inne jeszcze okoliczności wpływające na rozwiązanie umowy o pracę z konkretnym pracownikiem (np. niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych, naruszenie dyscypliny pracy czy długotrwała, usprawiedliwiona nieobecność w pracy), które jednak same w sobie – bez występowania przyczyn wymienionych w art. 1 ust. 1 cyt. ustawy – nie doprowadziłyby do podjęcia decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy.
Podkreślenia wymaga fakt, że przez okres prawie 6 miesięcy przed wypowiedzenia powodowi umowy o pracę w JM wK.było zatrudnionych dwóch elektryków. Tym samym twierdzenie powoda, że zwolniono go wobec powrotu do pracy drugiego elektryka, nie polega na prawdzie. Gdyby powód prawidłowo wykonywał swoje obowiązki, kontynuowałby zatrudnienie.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2000 r.,(sygn. akt I PKN 499/99, publ. OSNAPiUS 2001 nr 12, poz. 407)wskazanie fikcyjnej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi w rzeczywistości zwolnionemu z przyczyn dotyczących pracodawcy (niedotyczących pracownika) nie pozbawia pracownika prawa do odprawy pieniężnej przysługującej pracownikom zwolnionym z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy (niedotyczących pracownika). Sąd Najwyższy podkreślił, iż w przypadku prawa do odprawy obowiązuje podstawowy warunek, że wskazana przez pracodawcę przyczyna dotycząca pracownika była fikcyjna (pozorna), a rzeczywistą - i to wyłączną - przyczynę stanowiły okoliczności niedotyczące pracownika.
Sąd doszedł do przekonania, że w przypadku powoda współwystępowała dodatkowa przyczyna rozwiązania umowy o pracę, tj. nieprawidłowo wykonywanie przez powoda obowiązków. Sąd ustalił, że powód nie wykonywał prawidłowo sowich obowiązków. Miał problemy z koordynacją, z wykonywaniem podstawowych obowiązków, takich jak wkręcanie żarówek. Dwukrotnie w okresie zatrudnienia nie stawiał się do pracy i nie usprawiedliwił niestawiennictwa. Pracownicy szpitala skarżyli się na jakość jego pracy, na jego fachowość. Ponadto powód często przebywał na zwolnieniach lekarskich, co dezorganizowało pracę szpitala. Tym samym przyczyna wskazana przez pracodawcę była rzeczywista.
W tym zakresie ustalając stan faktyczny sąd oparł się na zeznaniach świadkówE.–S.–(...)iT. S.oraz na dokumentach zawartych w aktach osobowych powoda - na ocenie okresowej pracownika, na wniosku o nagana, na karze nagany.
Ciężar dowodu w zakresie wykazania, że wyłączną przyczyną wypowiedzenia była likwidacja stanowiska pracy spoczywał na powodzie, zgodnie z zasadą wynikającą z przepisówart. 6 k.c.i232 k.p.c.
W postępowaniu z odwołania pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę ciężar wykazania prawdziwości i zasadności przyczyn wypowiedzenia spoczywa na pracodawcy. Powód cofnął jednak odwołanie od wypowiedzenia z dnia 17 lutego 2015 r., nie zakwestionował więc skutecznie zawartych w nim przyczyn, co skutkuje przyjęciem, że są one prawdziwe i zasadne.
W postępowaniu o odprawę ciężar dowodu spoczywa natomiast na powodzie. Powód sprecyzował żądanie pozwu i uzasadnił je, domagając się uznania likwidacji za jedyną rzeczywistą przyczynę wypowiedzenia.
Powód nie wykazał jednak, by wyłączną przyczyną rozwiązania z nim umowy o pracę była likwidacja stanowiska pracy w związku z powrotem do pracy drugiego elektryka.
Konkludując stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie Sąd uznał, że do wypowiedzenia powodowi umowy o pracę na czas nieokreślony doszło na podstawie dwóch współistniejących przyczyn – likwidacji stanowiska pracy i nieprawidłowego wykonywania obowiązków przez powoda, a do zwolnienia powoda nie doszłoby, gdyby nie wystąpiły przyczyny wskazane w wypowiedzeniu umowy o pracę.
W związku z powyższym orzeczono jak w punkcie I sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie II wyroku znajduje oparcie wart. 108 k.p.c.orazart. 113w zw. zart. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594). W toku postępowania powódka była zwolniona od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pozwu na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy. Żądanie pozwu podlegało w całości oddaleniu, w związku z czym nie budzi wątpliwości, iż powód jest stroną, która - w rozumieniuart. 98 k.p.c.- proces przegrała, co winno uzasadniać obciążenie go kosztami postępowania w zakresie opłaty sądowej. Z dyspozycjiart. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnychwynika jednak, iż nie istnieją podstawy do obciążenia kosztami strony, zwolnionej od kosztów postępowania, która proces przegrała.
Orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego zawarte w punkcie III wyroku Sąd oparł o przepisart. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Sąd zważył, iż inicjując postępowanie sądowe powód dochodził roszczeń z zakresu prawa pracy, które na tle stosunków roszczeniowych posiadają charakter specyficzny(por. orz. SN z dn. 5.12.1967 r. III PRN 78/67 OSNC 1968/11/185, orz. Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu III APz 135/92), pozostając w przekonaniu o zasadności swego żądania. Nie można przy tym uznać, w ocenie Sądu, iż powód, dążąc do wyjaśnienia swoich żywotnych interesów w postępowaniu sądowym, wytoczył powództwo niezasadnie czy też zbyt pochopnie skoro był przekonany o słuszności swojego powództwa, a w toku postepowania ustalono, że jedną z przyczyn wypowiedzenia była likwidacja stanowiska pracy, na którą powód się powoływał. Pracownik nie tylko może ale i powinien żądać wyjaśnienia jego żywotnych interesów także w postępowaniu sądowym choćby jego żądanie okazało się nieuzasadnione(por. postan. SN z dn. 27.04.1971 I Pz 17/71, OSNC 1971\12\22 wyrok SN z dn. 14.06.2005 r. V CK 719/04, Lex nr 152455).
W związku z powyższym Sąd orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze
date: '2017-07-13'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Marta Ładzińska
legal_bases:
- art. 177 § 1 pkt 5 k.p.c.
- art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
- art. 6 k.c.
- art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych
recorder: Agnieszka Zamojska
signature: IV P 42/15
``` |
155020250001512_III_RC_000193_2014_Uz_2014-12-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III RC 193/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 09 grudnia 2014 r.
Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:
Przewodniczący SSR Piotr Szynkura
Protokolant Zofia Wajda
po rozpoznaniu w dniu 04.12.2014 roku w Ząbkowicach Śląskich
sprawy z powództwa małoletnich powodówP. O.iM. O. (1)reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawowąI. O.
przeciwkoM. O. (2)
o podwyższenie alimentów
I. zasądza od pozwanegoM. O. (2)tytułem podwyższonych alimentów na utrzymanie małoletnich powodówM. O. (1)kwotę po 400 złotych miesięcznie (czterysta złotych),P. O.kwotę po 400 złotych miesięcznie (czterysta złotych) – łączna kwota alimentów wynosić będzie 800 złotych miesięcznie (osiemset złotych), począwszy od dnia 09 grudnia 2014 roku, raty płatne z góry do 15-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletnich powodówI. O., w miejsce dotychczasowych alimentów w kwocie po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów, ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Ząbkowicach Śl. dnia 13 czerwca 2012 roku w sprawie sygnatura akt III RC 136/12
II. w dalszej części powództwo oddala
III. nie obciąża pozwanego kosztami postępowania w sprawie zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa
IV. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności
Sygn. akt III RC 193/14
UZASADNIENIE
I. O.jako przedstawicielka ustawowa małoletnich powodówM.iP. O.pozwem z dnia 22.09.2014 r. wniosła przeciwko pozwanemuM. O. (2)powództwo o podwyższenie alimentów z kwoty po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z uprawnionych, ustalonych na postawie ugody z dnia 13.06.2012 r. zawartej przed Sądem Rejonowym w Ząbkowicach Śl. w sprawie o sygn. akt III RC 136/12, do kwoty po 600 zł miesięcznie (łącznie 1 200 zł), płatnych z góry do dnia 15-go każdego miesiąca do rąk matki powodów oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu według norm prawem przewidzianych.
W uzasadnieniu pozwuI. O.podała, że od dnia orzekania o obowiązku alimentacyjnym pozwanego koszty związane z edukacją i rozwojem dzieci znacznie wzrosły. Powodowie uczęszczają do szkoły gimnazjalnej i koszt wyprawki szkolnej wzrósł o ponad 50% w porównaniu do kosztów ze szkoły podstawowej.P.iM. O. (1)dorastają, a ich szybki rozwój fizyczny generuje coraz większe koszty związane z ubiorem jak i wyżywieniem. Wymogi edukacyjne są również większe i dlatego powodowie potrzebują dodatkowych zajęć uzupełniających (korepetycji), co podnosi koszty ich utrzymania.I. O.dodała, że roszczenia powodów znajdują uzasadnienie w życiu codziennym.
PozwanyM. O. (2)w odpowiedzi na pozew z dnia 28.10.2014 r. wniósł o oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów w całości oraz o zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów postępowania według norm.
Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwany wskazał, że utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, którego areał wynosi 2,9111 ha przeliczeniowego, zaś roczny dochód brutto za 2013 rok według obwieszczenia Prezesa GUS wyniósł 2 869 zł, zatem uzyskiwany roczny dochód brutto pozwanego wynosi 8 351,95 zł, co daje średnio miesięcznie kwotę 695,99 zł (brutto). Pozwany podał, że koszty obowiązkowego ubezpieczenia budynków, oc rolników i sprzętu rolniczego wynoszą rocznie 442 zł. Roczna składka do KRUS wynosi 1 596 zł. Do obowiązkowych kosztów doliczyć należy podatek od nieruchomości oraz koszty nawozów, nasion, paliwa itp. Pozwany mieszka u rodziców, którzy pomagają mu finansowo, bowiem sam nie jest w stanie utrzymać się wyłącznie z własnych dochodów. U pozwanego zdiagnozowano zanik nerwów wzrokowych, zez rozbieżny oka lewego i astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu. Jest to wada nieoperacyjna, która nie rokuje żadnej poprawy, pozwanemu grozi całkowita utrata wzorku. Pozwany nie jest w stanie podjąć żadnej dodatkowej pracy zarobkowej, a jego możliwości zarobkowe są nieznaczne. Nawet przy pracach w gospodarstwie rolnym pozwany korzysta z pomocy najbliższej rodziny, nie jest bowiem w stanie wykonywać wszystkich prac osobiście. Pozwany nadmienił ponadto, że powodowie nie wykazali jakie zwiększone koszty związane z edukacją ponoszą. Pozwany podał, że ma dobry kontakt z synami, uczestniczy w ich życiu, pomaga w odrabianiu lekcji, kiedy matka dzieci jest w pracy. zatem wykonanie obowiązku alimentacyjnego przez pozwanego względem synów polega również w części na osobistych staraniach o ich wychowanie. Powodowie uczęszczają na dodatkowe zajęcia organizowane w szkole, które są nieodpłatne. Do szkoły jeżdżą autobusem szkolnym i nie ponoszą kosztów przejazdu. Podręczniki szkolne mają używane, kupione na jarmarku szkolnym. Małoletni na obiady przychodzą do babci, tj. matki pozwanego. W ocenie pozwanego usprawiedliwione potrzeby powodów nie zwiększyły się, natomiast możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego są mocno ograniczone m. in. złym stanem zdrowia.
Stanowisko stron nie uległo zmianie w toku procesu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Małoletni powodowieM. O. (1),ur. (...)wZ.iP. O.,ur. (...)wS.są dziećmi pochodzącymi ze związku małżeńskiegoI. O.i pozwanegoM. O. (2). (okoliczność bezsporna)
Ugodą z dnia 13.06.2012 r. zawartą przed Sądem Rejonowym w Ząbkowicach Śl. w sprawie sygn. akt III RC 136/12 pozwanyM. O. (2)został zobowiązany do łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletnich synówM.iP. O.kwot po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów (łącznie 600 zł), płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat do rąk matki małoletnichI. O., począwszy od dnia 13.06.2012 r.
Matka powodówI. O.w dacie zawarcia ugody sądowej w przedmiocie alimentów pracowała zawodowo jako operator produkcji w(...) Sp. z o.o.wB., osiągając wynagrodzenie około 1 800 zł netto miesięcznie. Mieszkała wspólnie z dziećmi i pozwanym w należącym do niej i pozwanego domu położonym w(...).
M.iP. O.w dacie poprzedniego rozstrzygnięcia w przedmiocie alimentów uczęszczali do szkoły podstawowej. matka nie pobierała na nich zasiłku rodzinnego.
PozwanyM. O. (2)w czasie sprawy alimentacyjnej sygn. akt III RC 136/12 prowadził gospodarstwo rolne, z którego uzyskiwał dochody w wysokości około 600 zł miesięcznie. Nie podejmował dodatkowego zatrudnienia. Sporadycznie łożył na utrzymanie rodziny. Wyrokiem z dnia 25.03.2013 r. w sprawie sygn. akt I C 363/13 małżeństwoI.iM. O. (2)zostało rozwiązane przez Sąd Okręgowy w Świdnicy przez rozwód bez orzekania o winie stron. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi synami stron,M.iP. O., powierzono matce. Obowiązek alimentacyjny ojcaM. O. (2)wobec małoletnich ustalony ugodą sądową z dnia 13.06.2012 r. zawartą w sprawie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. sygn. akt III RC 136/12 pozostawiono bez zmian.
Dowód:- akta Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl., sygn. akt III RC 136/12
- kserokopia wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 25.03.2013 r. w sprawie sygn. akt I C 363/13
I. O.w dalszym ciągu jest zatrudniona w(...) Sp. z o.o.wB.na stanowisku operatora. Jej średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi około 1 990 zł netto. Wynagrodzenie nie jest obciążone z tytułu wyroków sądowych ani innych tytułów.I. O.nie pobiera na małoletnich synów świadczeń rodzinnych. Nie ma innych małoletnich dzieci (poza powodami) na utrzymaniu.
Dowód:- zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkachI. O.z dnia 16.10.2014 r. - k. 67
- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
I. O.nadal mieszka wraz z małoletnimi synami wB.. Z tytułu utrzymania i eksploatacji domu rodzina ponosi łącznie wydatki w kwocie około 334 zł w skali miesiąca, na co składają się: opłata za wywóz nieczystości - 45 zł, opłata za pobór energii elektrycznej – około 170 zł, opłata za gaz – około 23 zł, podatek od nieruchomości - 5 zł (60 zł rocznie), zakup opału (węgla i drewna) - 91 zł (1 100 zł rocznie). W domu obecnie zamieszkują trzy osoby.
Dowód:- dowody wpłaty należności za wywóz nieczystości - k. 13, 16-18
- faktura na zakup węgla i dokumenty dostawy - k. 14-15, 25-27
- dowody przelewu należności za energię elektryczną - k. 18-20
- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
Małoletni powodowieM.iP. O.w bieżącym roku szkolnym są uczniami Gimnazjum Publicznego wH.. Systematycznie uczęszczają na zajęcia szkolne i osiągają przeciętne wyniki w nauce. Kontakt ze szkołą utrzymuje ich matkaI. O.. Koszty związane z uczęszczaniem małoletnich do szkoły to: składka na komitet rodzicielski - po 30 zł rocznie, ubezpieczenie - po 50 zł rocznie, zakup podręczników i przyborów szkolnych - około 625 zł rocznie (M. O. (1)) i około 430 zł rocznie (P. O.). Opłaty za obiady spożywane przez małoletnich w szkole wynoszą łącznie około 120-140 zł miesięcznie.
Dowód:- informacja szkoły z dnia 10.11.2014 r. - k. 76
- faktury VAT dot. opłat za obiady szkolne - k. 9-11
- faktury VAT dot. zakupu podręczników i przyborów szkolnych - k. 68-74
- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
Łączny koszt utrzymania małoletniegoM. O. (1)wynosi około 780 zł miesięcznie, zaś małoletniegoP. O.- około 760 zł miesięcznie. Na zakup dodatkowego wyżywienia dla dzieci (poza obiadami spożywanymi w szkole)I. O.przeznacza kwotę około 700 zł w skali miesiąca (średnio po 350 zł na rzecz każdego z małoletnich). Koszt zakupu środków higienicznych i kosmetycznych wynosi około 60 zł miesięcznie (po 30 zł). Na zakup odzieży i obuwia dlaM.matka przeznacza kwotę około 100 zł miesięcznie oraz 90 zł dlaP.. Koszt zakupu leków stosowanych doraźnie wynosi około 30 zł miesięcznie w przypadku każdego z dzieci. Wydatki na rozrywkę i rekreację to wydatek rzędu 30 zł miesięcznie na rzecz każdego z uprawnionych. Udział każdego z małoletnich w kosztach utrzymania mieszkania wynosi około 111 zł. Koszty związane z uczęszczaniem powodów to szkoły to odpowiednio kwota około 60 zł w skali miesiąca (M.) i 45 zł (P.).
Dowód:- faktury VAT dot. zakupu obuwia dla małoletnich powodów - k. 12, 75
- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
I. O.w 2013 r. zaciągnęła kredyt bankowy na remont domu w kwocie 30 000 zł. Środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone na wykonanie remontu dachu budynku mieszkalnego i łazienki. Miesięczna wysokość raty kredytu wynosi 512 zł. Okres pozostały do spłaty to 5 lat.
Dowód:- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
PozwanyM. O. (2)ma wykształcenie zawodowe i z zawodu jest mechanikiem maszyn rolniczych. Posiada gospodarstwo rolne wB.o powierzchni około 2 hektarów fizycznych, a 2,9 hektarów przeliczeniowych, które otrzymał od swoich rodziców. Statystyczny dochód, jaki pozwany mógł osiągnąć z takiego areału to kwota około 8 352 zł rocznie. Ponadto pozwany podejmuje również prace dorywcze w postaci robót polowych czy też remontowo-budowlanych. Wcześniej pozwany posiadał zatrudnienie na umowę o pracę w 2012 r. wfirmie (...)wZ.jako pomocnik stolarza, które utracił z powodu redukcji etatów. Obecnie pozwany nie czyni starań o podjęcie stałej pracy.
Dowód:- zaświadczenie BurmistrzaZ.z dnia 13.10.2014 r. - k. 32
- zeznanie świadkaJ. T.- k. 78v.-79v.
- zeznanie pozwanegoM. O. (2)- k. 82v.-83v.
Roczna składka na obowiązkowe ubezpieczenie budynków i OC rolników oraz pojazdów rolniczych w 2014 r. wynosi 409 zł. Składka na ubezpieczenie społeczne w KRUS to kwota 399 zł kwartalnie.
Pozwany posiada samochód osobowy markiF. (...). Roczna składka na ubezpieczenie OC posiadacza w/w pojazdu wynosi 349 zł.
Dowód:- dokument ubezpieczenia budynków i oc rolników wraz z dowodami opłaty składek - k. 34-36
- informacje KRUS o wysokości składek na ubezpieczenie społeczne - k. 37-38
- informacja(...)o wysokości ubezpieczenia oc posiadaczy pojazdów mechanicznych - k. 33
- zeznanie pozwanegoM. O. (2)- k. 82v.-83v.
Od kwietnia 2014 r. pozwany mieszka u swoich rodziców wB.w nieruchomości sąsiadującej z domem, w którym mieszkają powodowie wraz z matką. Rodzice pozwanego przebywają na emeryturze. Wspierają go finansowo, w tym również w imieniu pozwanego przekazują alimenty na rzecz powodów. Pozwany czasami odwiedza synów w ich miejscu zamieszkania pod nieobecność ich matki. W bieżącym roku pozwany przekazał powodom drewno opałowe o wartości 750 zł. W inny sposób nie pomaga synom materialnie.
Dowód:- zeznanie pozwanegoM. O. (2)- k. 82v.-83v.
UM. O. (2)w 2009 r. zdiagnozowano zanik nerwów wzrokowych, zez rozbieżny oka lewego i astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu. Z uwagi na w/w schorzenia pozwany jest osobą słabowidzącą. Ponadto stwierdzono u niego zaawansowany w stosunku do wieku zanik korowy półkul mózgowych o niejasnej etiologii. Od dwóch lat pozwany nie kontynuuje leczenia okulistycznego.
Dowód:- dokumentacja medyczna dotycząca leczenia okulistycznegoM. O. (2)- k. 39-53
- zeznanie świadkaJ. T.- k. 78v.-79v.
- zeznanie pozwanegoM. O. (2)- k. 82v.-83v.
Pozwany nie starał się dotychczas o uzyskanie stopnia niepełnosprawności ani o przyznanie renty. Mimo problemów ze wzrokiem pozwany prowadzi samochód osobowy i ciągnik rolniczy.
Dowód:- zeznanie świadkaJ. T.- k. 78v.-79v.
- zeznanie pozwanegoM. O. (2)- k. 82v.-83v.
- zeznanie przedstawicielki ustawowej powodówI. O.– k. 80-82v.
Sąd zważył, co następuje:
Po wnikliwym przeanalizowaniu zebranych w sprawie dowodów i dokonaniu ich oceny w granicach przewidzianych wart. 233 § 1 kpc, Sąd doszedł do przekonania, iż powództwo wniesione przez małoletnichM.iP. O.przeciwkoM. O. (2)o podwyższenie alimentów zasługuje na częściowe uwzględnienie.
Zgodnie z treściąart. 133 § 1 kriorodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z przepisu powyższego wynika, że rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi stosownie doart. 135 § 1 krio. Co do zasady obowiązek alimentacyjny obciąża obydwoje rodziców, jeśli nie wykażą, że są osobami całkowicie niezdolnymi do podjęcia zatrudnienia, a z taką sytuacją w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia.
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 krio), przy czym przez zmianę stosunków należy rozumieć zmianę okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego - istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Wynika z tego, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym naart. 138 kriowymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmniejszeniu lub zwiększeniu. Zmiana orzeczenia możliwa jest zasadniczo w razie zmiany stosunków powstałych po wydaniu prawomocnego orzeczenia.
Granice obowiązku alimentacyjnego – zgodnie z treściąart. 135 § 1 krio– wyznaczone są potrzebami uprawionego oraz możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zobowiązanego, przy czym należy zaznaczyć, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej co jego rodzice – in concreto oznacza to, że stopień zaspakajania jego potrzeb nie powinien być niższy niż poziom życia jego rodziców. Realizacja obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać także w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 krio).
W niniejszej sprawie bezspornym jest, że oboje rodziceM.iP. O.zobowiązani są dostarczać im środków utrzymania i dbać o ich wychowanie. Obowiązek ten może być realizowany dobrowolnie przez obojga rodziców, którzy będą zaspakajać usprawiedliwione potrzeby małoletnich, bądź też przez łożenie przez jednego z rodziców do rąk drugiego rodzica określonej kwoty pieniężnej na zaspokojenie tych potrzeb. Podkreślić należy przy tym, iż chodzi tu o zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej.
Z porównania stanu faktycznego istniejącego w czasie zawarcia ugody w sprawie sygn. akt III RC 136/12 oraz wyrokowania w niniejszej sprawie wynika, iż sytuacja bytowa małoletnich powodów i ich matki uległa zmianom, już choćby i z tego względu, że od tego czasu upłynął już okres ponad dwóch lat. Oczywistym jest, iż w tym czasie zmianie uległy ceny podstawowych artykułów spożywczych, przemysłowych i usług, co wiąże się także ze wzrostem kosztów utrzymania powodów. W rozpatrywanym okresie nastąpił również wzrost opłat związanych z utrzymaniem i eksploatacją domu, co potwierdza zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań matki powodówI. O.i przedłożonych przez nią faktur i rachunków dokumentujących fakt ponoszenia w/w opłat. Należy odnotować, że obecnie matka powodów uzyskuje wynagrodzenie za pracę w kwocie około 200 zł wyższej aniżeli w 2012 r., nie mniej jednak uznać należy, że okoliczność powyższa nie wpłynęła znacząco na poprawę ogólnej sytuacji finansowej i bytowej rodziny z uwagi na fakt, iż obecnie matka powodów jest obciążona spłatą kredytu bankowego w wysokości 512 zł miesięcznie, które to zobowiązanie zostało zaciągnięte na remont domu (dachu budynku mieszkalnego i łazienki).
Ustalając aktualny koszt miesięcznego utrzymania małoletnich powodów Sąd oparł się zasadniczo na zeznaniach ich matkiI. O.oraz na przedłożonych do akt sprawy fakturach i rachunkach dokumentujących fakt ponoszenia opłat związanych z utrzymaniem domu i dokonywania zakupu odzieży i artykułów szkolnych dla powodów. Biorąc pod uwagę wiek powodów i całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego Sąd ustalił aktualny koszt utrzymania małoletniegoM. O. (1)na kwotę około 780 zł miesięcznie, zaś małoletniegoP. O.- na kwotę około 760 zł. W ocenie Sądu w chwili obecnej miesięczne wydatki ponoszone na utrzymanie powodów nie przekraczają wskazanych kwot. Podane kwoty pieniężne pozwalają zabezpieczyć podstawowe potrzeby dzieci na należytym poziomie, z uwzględnieniem ich wieku oraz konieczności zapewnienia im właściwych warunków rozwoju zarówno pod względem fizycznym, psychospołecznym, jak i ogólnopoznawczym.
W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że Sąd nie dał wiary zeznaniom przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów, iż koszty związane z wyżywieniem każdego z synów dziecka wynoszą 400 zł miesięcznie (oprócz obiadów spożywanych przez nich w szkole), gdyż jest to suma zawyżona i nie znajduje należytego potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy. Zauważyć należy, że obaj powodowie od poniedziałku do piątku spożywają obiady w stołówce szkolnej, przy czym koszt w/w posiłków (łącznie około 140 zł miesięcznie) został również zaliczony przez Sąd do kosztów utrzymania dzieci. Dlatego też Sąd ustalił dodatkowe koszty związane z wyżywieniem każdego z małoletnich (poza obiadami szkolnymi) na kwoty po 350 zł. Przy aktualnych cenach żywności i uwzględnieniu okoliczności, że w czasie wolnym od zajęć szkolnych małoletni muszą mieć zapewnione obiady w domu, uznać należy, że jest to stawka adekwatna do potrzeb żywieniowych nastoletnich chłopców. Sąd obdarzył natomiast wiarygodnością twierdzeniaI. O., że na zakup odzieży dla synów wydatkuje miesięcznie kwotę 100 zł (M.) i kwotę 90 zł (P.), uznając, że podane kwoty w pełni zabezpieczają potrzeby w tym zakresie. Sąd nie uznał również za zawyżone wydatków na środki higieniczne, kosmetyki i środki czystości określonych przez matkę małoletnich powodów na kwoty po 30 zł na rzecz każdego z uprawnionych. W ocenie Sądu aktualne przeciętne ceny w/w produktów pozwalają wnioskować, iż wydatki na powyższe cele mogą realnie kształtować się na wskazanym poziomie.
Nadto, Sąd uwzględnił również jako zasadne koszty związane z uczęszczaniem małoletnich do szkoły, na które składają się: składka na komitet rodzicielski - po 30 zł rocznie, ubezpieczenie - po 50 zł rocznie, zakup podręczników i przyborów szkolnych - około 625 zł rocznie (M. O. (1)) i około 430 zł rocznie (P. O.). Po rozbiciu w/w kwot na poszczególne miesiące należało uznać, że wydatki szkolne wynoszą około 60 zł w przypadkuM.i około 45 zł w przypadkuP.. Bez wątpienia wskazane wydatki, w związku z uczęszczaniem powodów do szkoły, muszą być uznane za uzasadnione i konieczne składniki miesięcznych kosztów ich utrzymania. Zaznaczyć należy, że Sąd dokonał weryfikacji kwot podanych przez matkę jako wydatkowanych na zakup podręczników i przyborów szkolnych dla synów w oparciu o przedłożone do akt sprawy faktury VAT dokumentujące wysokość wydatków poniesionych na w/w cele. Biorąc również pod uwagę, że małoletni powodowie są w wieku intensywnego rozwoju intelektualnego i poznawczego za celowe należało uznać również wydatki ponoszone na rozrywkę i rekreację w łącznej kwocie 30 zł w skali miesiąca.
Mimo iż powodowie nie cierpią na żadne przewlekłe schorzenia wymagające systematycznego leczenia, Sąd uwzględnił również w miesięcznych kosztach utrzymania dzieci kwoty po 30 zł tytułem zakupu leków stosowanych doraźnie w przypadku tzw. chorób sezonowych.
Nie bez znaczenia dla kosztów utrzymania małoletnich powodów są również wydatki związane z utrzymaniem domu, w których małoletni powodowie jako pełnoprawni członkowie rodziny uczestniczą wraz z innymi domownikami. W tej części zasadniczo nie zostały one zawyżone przez matkę powodów. Sąd dokonał weryfikacji podanych wydatków na podstawie przedłożonych do akt faktur VAT i dowodów wpłaty dokumentujących fakt ponoszenia opłat. Dla potrzeb niniejszego postępowania przyjęto, iż wydatki związane z utrzymaniem domu kształtują się na poziomie około 334 zł w skali miesiąca i składają się na nie: opłata za wywóz nieczystości - 45 zł, opłata za pobór energii elektrycznej – około 170 zł, opłata za gaz – około 23 zł, podatek od nieruchomości - 5 zł (60 zł rocznie), zakup opału (węgla i drewna) - 91 zł (1 100 zł rocznie). Biorąc pod uwagę, że w lokalu zamieszkują obecnie trzy osoby, to na każdego z powodów przypada 1/3 tych kosztów, a więc są to kwoty po około 111 zł miesięcznie.
Mając na względzie powyższe Sąd uznał, iż średni koszt utrzymaniaM. O. (1)w skali miesiąca wynosi około 780 zł, zaśP. O.- około 760 zł, a zatem w chwili obecnej niezbędne są wyższe kwoty na zaspokojenie potrzeb małoletnich, aniżeli po 300 zł miesięcznych alimentów należnych powodom od pozwanego na mocy ugody z dnia 13.06.2012 r. zawartej w sprawie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. sygn. akt III RC 136/12.
Z porównania stanu faktycznego istniejącego w dniu zawarcia ugody w sprawie III RC 136/12, tj. w dniu 13.06.2006 r. oraz wyrokowania w niniejszej sprawie wynika, iż sytuacja finansowa i bytowa pozwanegoM. O. (2)nie uległa istotnym zmianom na przestrzeni tego okresu, w szczególności brak podstaw do przyjęcia, że z uwagi na chorobę oczu, na którą cierpi pozwany (zanik nerwów wzorkowych, zez rozbieżny oka lewego, astygmatyzm krótkowzroczny obu oczu), w ostatnim czasie radykalnie pogorszyły się jego możliwości zarobkowe. Zauważyć bowiem należy, że pozwany w czasie trwania poprzedniej sprawy o alimenty cierpiał na te same schorzenia, które po raz pierwszy zdiagnozowano u niego w 2009 r. W świetle powyższego nie sposób więc przyjąć, że schorzenie okulistyczne pozwanego, choć niewątpliwie poważne, stanowi okoliczność nową w rozumieniu przepisuart. 138 krio, warunkującą zmianę zakresu obowiązku alimentacyjnego. Pozwany zaś nie wykazał w toku obecnego postępowania, iż jego stan zdrowia uległ pogorszeniu od tamtego czasu, nie ulega zaś wątpliwości, że zgodnie z ogólną regułą to na nim, jako na osobie, która z danego faktu wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne, spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Zauważyć należy, że pozwany, jak sam przyznał, obecnie nie kontynuuje leczenia okulistycznego. Ostatnia wizyta u okulisty miała miejsce w 2012 r.
Wskazać należy również, że zgodnie zaś zart. 135 § 1 kriozakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Co do zasady obowiązek alimentacyjny obciąża obydwoje rodziców, jeśli nie wykażą, że są osobami całkowicie niezdolnymi do podjęcia zatrudnienia, a z taką sytuacją (mimo przeciwnych deklaracji pozwanego w tej kwestii) w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie uzasadnia bowiem przyjęcia, żeM. O. (2)jest osobą o całkowitej lub choćby częściowej niezdolności do pracy, gdyż do chwili obecnej nie poczynił należytych starań w kierunku uzyskania stosownego orzeczenia o niezdolności do pracy, stopniu niepełnosprawności, a w konsekwencji - renty z tytułu niezdolności do pracy. Wprawdzie na rozprawie w dniu 03.12.2014 r. stwierdził, że rozpoczął już starania o przyznanie renty, jednakże fakt, że uczynił to dopiero w trakcie sprawy o podwyższenie alimentów, prowadzi do wniosku, iż czynność powyższa została przedsięwzięta na użytek niniejszego postępowania, tym bardziej, że od postawienia diagnozy schorzenia okulistycznego pozwanego, co miało miejsce w 2009 r., minął okres pięciu lat. O tym , że pozwany posiada aktualnie możliwości zarobkowe świadczy choćby i to, że wykonuje on prace dorywcze polegające na robotach polowych, leśnych czy też remontowo-budowlanych. Mimo słabego wzorku kieruje również samochodem osobowym i ciągnikiem rolniczym, co jest nie kwestionowane. Skoro część usług świadczy sąsiadom nieodpłatnie (jak zeznał), nie ma - zdaniem Sądu - przeszkód, aby za wykonywanie w/w pobierał wynagrodzenie. Dodać również należy, że w 2012 r. pozwany pracował zawodowo jako pomocnik stolarza wfirmie (...)wZ., a wcześniej - także przy pracach przy budowie autostrady, mimo iż stan jego wzroku nie był wówczas lepszy aniżeli obecnie. Skoro zaś obecnie pozwany zupełnie zaniechał poszukiwania stałego zatrudnienia, a z drugiej strony nie podjął dotychczas zdecydowanych kroków w celu uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, uznać należało, że w chwili obecnej pozwany, ograniczając swą aktywność zawodową do okresowego podejmowania prac dorywczych, nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości zarobkowych. Nie można bowiem pominąć zasady, że przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego Sąd ocenia potencjalne (hipotetyczne) możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentacji. Fakt, iż pozwanyM. O. (2)zdecydował się w dużej mierze na życie na koszt swoich rodziców emerytów, nie może wpływać na ujemnie na zakres jego obowiązku alimentacyjnego wobec synów i nie wyklucza konieczności alimentowania małoletnich na poziomie odpowiednim do ich usprawiedliwionych kosztów utrzymania. Skoro bowiem pozwany posiada na swoim utrzymaniu małoletnie dzieci powinien dołożyć wszelkich starań w celu maksymalnego wykorzystania swoich możliwości zarobkowych i wykazać większą aktywność w kierunku znalezienia zatrudnienia stanowiącego źródło pewnego i regularnego dochodu (bądź też uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy).
Reasumując uznać należy, że okoliczności ustalone w przedmiotowej sprawie dotyczącej podwyższenia alimentów uzasadniają żądanie na podstawieart. 138 kriozmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powodów, ustalonego ugodą sądową z dnia 13.06.2012 r. w sprawie sygn. akt III RC 136/12. Powołany wyżej przepis może być podstawą powództwa o zmianę wysokości alimentów co do zasady wówczas, gdy po uprawomocnieniu się poprzedniego orzeczenia nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę orzeczenia. Skoro zatem wystąpiły nowe okoliczności, które doprowadziły do zmiany stosunków majątkowych i osobistych zarówno po stronie powodów, jak i pozwanego uznać należało, że żądanie zmiany orzeczenia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego zasadniczo zasługuje na uwzględnienie. Zaistniałe nowe okoliczności nie są jednakże na tyle doniosłe, aby mogły spowodować podwyższenie wysokości alimentów należnych powodom od pozwanego aż do kwot po 600 zł miesięcznie na rzecz każdego z uprawnionych. W ocenie Sądu kwotą adekwatną do aktualnej sytuacji finansowej i bytowej stron, w tym w szczególności do obecnej wysokości kosztów utrzymania małoletnich, które wynoszą około 780 zł w przypadkuM. O. (1)i około 760 zł w przypadkuP. O.oraz możliwości finansowych pozwanego, będą kwoty po 400 zł miesięcznie. Alimenty we wskazanych kwotach pozwolą z jednej strony pokryć w części usprawiedliwione potrzeby małoletnich powodów, z drugiej zaś strony nie przekraczają możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, przynajmniej tych ocenianych hipotetycznie. Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem powodów Sąd wziął pod uwagę, że obowiązek alimentacyjny obciąża obydwoje rodziców, a więc również matkę powodówI. O., która jest osobą aktywną zawodowo, osiągając dochód z pracy w kwocie około 1 990 zł netto, bez wątpienia może więc również w formie świadczenia pieniężnego wykonywać swój obowiązek alimentacyjny względem małoletnich synów. W tym miejscu nadmienić należy, iż kwoty alimentów zasądzonych od pozwanego na rzecz powodów stanowi więcej niż połowę ich miesięcznych kosztów utrzymania, jednakże Sąd uwzględnił okoliczność, iż osobistych starań o wychowanie dzieci dokłada głównieI. O., która na co dzień sprawuje nad nimi opiekę, co na mocyart. 135 § 2 kriostanowi również formę wykonywania obowiązku alimentacyjnego rodzica wobec małoletniego dziecka. Z uwagi na to, że co najmniej od kwietnia 2014 r. (od chwili wyprowadzki z domu) pozwany nie uczestniczy czynnie w procesie wychowawczym synów w takim stopniu co matka, powinien w ocenie Sądu w wyższym stopniu aniżeliI. O.przyczyniać się do kosztów utrzymania synów.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd w oparciu o treśćart. 138 kriopodwyższył z dniem 09.12.2014 r. (data wyrokowania w sprawie) wysokość alimentów ustalonych ugodą z dnia 13.06.2012 r. zawartą w sprawie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. sygn. akt III RC 136/12 z kwot po 300 zł (łącznie 600 zł) do kwot po 400 zł (łącznie 800 zł) w skali miesiąca (pkt I wyroku). W pozostałym zakresie powództwo, jako nie znajdujące usprawiedliwionych podstaw w materiale dowodowym sprawy, podlegało oddaleniu (pkt II wyroku).
O kosztach procesu orzeczono w oparciu oart. 102 kpcodstępując od obciążenia pozwanegoM. O. (2)kosztami postępowania z uwagi na jego trudną sytuację materialną związaną z brakiem stałego dochodu (pkt III wyroku).
Rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi wpkt Inadano na podstawieart. 333 § 1 pkt. 1 kpc(pkt IV wyroku). Zgodnie z tym przepisem Sąd nadaje z urzędu wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty co do rat płatnych po wniesieniu powództwa. Powyższa reguła ma również zastosowanie w sprawach o podwyższenie alimentów. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich
date: '2014-12-09'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Piotr Szynkura
legal_bases:
- art. 333 § 1 pkt. 1 kpc
- art. 133 § 1 krio
recorder: Zofia Wajda
signature: III RC 193/14
``` |
150515150000503_I_C_001536_2019_Uz_2020-10-01_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I C 1536/19 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 października 2020r.
Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
Sędzia Beata Bihuń
Protokolant:
St. sekr. sądowy Mieczysław Budrewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 września 2020 r. wK.
sprawy z powództwa(...) Sp. z o.o.Sp.k. z siedzibą wW.
przeciwko(...) S.A.z siedzibą wW.
o odszkodowania z tytułu wypadków komunikacyjnych, z wyłączeniem spraw o symbolu 325, 014oc i 014pz
I
Zasądza od pozwanego(...) S. A.z siedzibą wW.na rzecz powoda(...) Sp. z o.o.Sp. k. z siedzibą wW.kwotę 4.662,49 zł (cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt dwa złote i czterdzieści dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24.04.2019 r. do dnia zapłaty;
II
W pozostałej części powództwo oddala;
III
Zasądza od pozwanego(...) S. A.z siedzibą wW.na rzecz powoda(...) Sp. z o.o.Sp. k. z siedzibą wW.woda kwotę 2.139,84 zł (dwa tysiące sto trzydzieści dziewięć złotych i osiemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
IV
Nakazuje zwrócić powodowi(...) Sp. z o.o.Sp.k. z siedzibą wW.kwotę 13,16 zł (trzynaście złotych i szesnaście groszy) tytułem niewykorzystanej zaliczki wpłaconej na koszt opinii biegłego.
Sygn. akt I C 1536/19 upr
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 05.08.2019 r.(...) Sp. z o.o.Sp. k. z siedzibą wW.wniósł o zasądzenie od(...) S.A.z siedzibą wW.kwoty 4.712,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24.04.2019 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w związku z uszkodzeniem pojazdu markiM. (...)onr rej. (...)oraz zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł, że w dniu 20.01.2019 r. doszło do zdarzenia drogowego, w którym uszkodzony został pojazd markiM. (...)onr rej. (...). Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Pozwany ubezpieczyciel przyjął zgłoszenie szkody i przeprowadził postępowanie likwidacyjne pod numerem(...). Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki kolizji oraz poinformował właściciela pojazdu o przyznaniu na jego rzecz kwoty odszkodowania w wysokości 5.806,14 zł. Umową cesji z dnia 29.03.2019 r. powód(...) Sp. z o.o.Sp. k. z siedzibą wW.nabył od właścicielki pojazduB. B.wierzytelność wobec(...) S.A.z siedzibą wW.z tytułu odszkodowania za szkody powstałe na skutek kolizji z dnia 20.01.2019 r. Powód dokonał weryfikacji wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania i ustalił, że rzeczywisty koszt naprawy pojazdu to kwota 10.118,75 zł w związku z czy pozwany winien dopłacić kwotę 4.312,61 zł plus 400 zł tytułem kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji.
W odpowiedzi na pozew(...) S.A.z siedzibą wW.wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o zawiadomienie o toczącym się procesie(...) S.A.V.(...)z siedzibą wW.. W uzasadnieniu podniósł, że przyjął odpowiedzialność za szkodę poniesioną przezB. B.na skutek uszkodzenia będącego jej własnością pojazdu markiM. (...)onr rej. (...)i wypłacił poszkodowanej odszkodowanie na pokrycie kosztów naprawy auta w wysokości 5.806,14 zł oraz kwotę 6.309,90 zł na pokrycie kosztów najmu auta zastępczego. Odszkodowanie na pokrycie kosztów naprawy obliczone zostało w oparciu o kalkulację sporządzoną przez pozwanego. Ponadto podniósł, że zawiadomienie o toczącym się procesie(...) S.A.V.(...)z siedzibą wW.uzasadnione jest tym, że w dacie szkody ubezpieczycielem jej sprawcy w zakresie odpowiedzialności obok pozwanego był również ten ubezpieczyciel.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 20.01.2019 r. doszło do zdarzenia drogowego , w którym uszkodzony został pojazd markiM. (...)onr rej. (...)należący doB. B., a którym kierował w chwili zdarzeniaK. B.(bezsporne)
Kierujący pojazdem markiP.wykonując manewr cofania uderzył w stojący pojazd markiM.w wyniku czego doszło do kolizji. W pojeździe markiM.uszkodzeniu uległ zderzak przedni, wykładzina zderzaka, pokrywa przednia, błotnik przedni prawy, listwa ochronna zderzaka, kratka powietrzna zderzaka, chłodnica powietrza.
(dowód: ustalenie wysokości szkody, k. 28-32, zgłoszenie szkody, płyta CD, k. 67)
Sprawca kolizjiS. W.kierujący pojazdem markiP.onr rej. (...)posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w(...) S.A.i w dniu 21.01.2019 r. zgłosił szkodę ubezpieczycielowi
(dowód: zgłoszenie szkody, płyta CD, k. 67)
(...) S.A.po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pod numerem(...), przyznał poszkodowanej odszkodowanie w wysokości 5.806,14 zł (bezsporne)
Umową przelewu wierzytelności z dnia 29.03.2019 r.(...) Sp. z o.o.Sp. k.z siedzibą wW.nabył od właścicielki pojazduB. B.wierzytelność wobec(...) S.A.z siedzibą wW.z tytułu odszkodowania za szkody powstałe na skutek kolizji z dnia 20.01.2019 r.
(dowód: umowa, k. 24)
Pismem z dnia 8.04.2019 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 4.312,61 zł
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.
Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie przedłożonych przez powoda i pozwanego dokumentów, w tym akt szkody, albowiem prawdziwość tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony, nie budzi też wątpliwości Sądu.
Sporem pomiędzy stronami objęta była jedynie wartość szkody w pojeździe markiM. (...)onr rej. (...). Pozostałe okoliczności sprawy były pomiędzy stronami bezsporne, w szczególności okoliczności zaistnienia szkody, zakres uszkodzeń pojazdu oraz odpowiedzialność pozwanego za szkodę.
Celem ustalenia wartości szkody, tj. kosztów naprawy pojazduM. (...)onr rej. (...)Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z dziedziny motoryzacji i wyceny szkód komunikacyjnych w osobieM. P.. Wskazana opinia, w ocenie Sądu, jest pełna, wyczerpująca, nie zawiera sprzeczności, błędów faktycznych ani logicznych. Co istotne opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Dlatego też Sąd podzielił jej wnioski w całości.
Z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej wynika, iż koszt naprawy uszkodzeń powypadkowych samochodu markiM. (...)onr rej. (...)powstałych w wyniku kolizji drogowej w dniu 20.01.2019 r. (koniecznych do przywrócenie pojazdu do stanu przed kolizją) z uwzględnieniem stawek roboczogodzin stosowanych w nieautoryzowanych warsztatach na rynku lokalnym, przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta, wynosi 10.068,63 zł. Kwota ta jest zatem o 4.262,49 zł wyższa od kwoty 5.806,14 zł wypłaconej dotychczas poszkodowanej przez pozwanego tytułem odszkodowania.
Wskazać należy, iż zart. 363 § 2 k.c.wynika, że poszkodowany może wybrać, czy naprawienie szkody ma nastąpić przez przywrócenie do stanu poprzedniego, czy przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Poszkodowany może te roszczenia kierować bezpośrednio do ubezpieczyciela, który odpowiada w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Z przepisówkodeksu cywilnegooraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że naprawienie szkody przez ubezpieczyciela może polegać tylko na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej, nawet więc gdy poszkodowany wybiera naprawienie szkody przez przywrócenie do stanu poprzedniego, to świadczenie zakładu ubezpieczeń sprowadza się do wypłaty sumy pieniężnej. Skoro ma ona jednak pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to wysokość tego odszkodowania powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne do przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. ( por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11).
W konsekwencji poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do pełnego odszkodowania niezależnie od zakresu i kosztów przeprowadzonej naprawy.
Na tle powyższego, podkreślenia wymaga, że zart. 361§2 KCwynika obowiązek pełnej kompensacji szkody. Celem kompensacji szkody poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania jak najtańszych sposobów likwidacji szkody, ma natomiast prawo wyboru takiego sposobu przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, który ten stan przywróci w stopniu najpełniejszym. W szczególności obowiązek poszkodowanego minimalizowania szkody nie polega na ograniczaniu należnego stronie odszkodowania przez wybór najtańszych sposobów jej naprawienia, ale na takim postępowaniu w trakcie zdarzenia powodującego szkodę i bezpośrednio po nim by ograniczyć rozmiar szkody w sensie faktycznym. Poszkodowany ma prawo wyboru w jakim warsztacie naprawczym dokonana naprawy , jak też czy naprawa zostanie dokonana nowymi częściami oryginalnymi czy też częściami nieoryginalnymi lub używanymi. Niewątpliwą granicą możliwości domagania się pokrycia kosztów przywrócenia stanu poprzedniego jest wartość pojazdu przed wyrządzeniem szkody (wyrok SA Gdańsk z dnia 05-02-2015 I ACa 506/14).
Poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do pełnego odszkodowania niezależnie od zakresu i kosztów przeprowadzonej naprawy.
Wobec powyższego należało uznać, iż wypłacone dotychczas przez pozwanego odszkodowanie w łącznej kwocie 5.806,14 zł było zaniżone i nie pokrywało całości szkody. Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd uwzględnił powództwo w przeważającej części - co do należności głównej - i zasądził na rzecz powódki kwotę 4.662,49 zł.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98§1 i 3 kpc, uznając, iż pozwany jako strona przegrywająca jest zobowiązany zwrócić powódce kwotę 2.139,84 zł , na którą składa się opłata od pozwu w kwocie 236 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł, zaliczka na poczet opinii biegłego 1.000 zł. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kętrzynie
date: '2020-10-01'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Beata Bihuń
legal_bases:
- art. 363 § 2 k.c.
- art. 98§1 i 3 kpc
recorder: St. sekr. sądowy Mieczysław Budrewicz
signature: I C 1536/19
``` |
155515000004027_VIII_Ga_000393_2015_Uz_2016-01-15_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt VIII Ga 393/15
VIII Ga 394/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2016 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak
Sędziowie: SO Piotr Sałamaj
SR del. Anna Górnik (spr.)
Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Grygiel
po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwaM. D.
przeciwko(...) spółce akcyjnejwW.
iL. Z. (1)
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 31 lipca 2015 roku, sygnatura akt X GC 562/13
I
oddala obie apelacje;
II
zasądza od pozwanegoL. Z. (1)na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
III
zasądza od pozwanego(...) spółki akcyjnejwW.na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSO(...)SSO(...)SSR (del.)(...)
VIII Ga 393/15
VIII Ga 394/15
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 2 marca 2013 r. powódM. D.domagał się zapłaty od pozwanej(...) Spółki Akcyjnejkwoty 60 000 zł. W uzasadnieniu powód wskazał, iż w dniu 08 czerwca 2012 r. zleciłL. Z. (1)wykonanie napraw lakierniczych w należącym do powoda pojeździe markiV. (...)onr rejestracyjnym (...). W dniu 13 czerwca 2012 r. pojazd należący do powoda spłoną w pożarze na terenie warsztatu samochodowego. W wyniku pożaru powód poniósł szkodę bowiem pojazd stanowiący jego własność uległ całkowitemu uszkodzeniu. Powód wskazał, że prowadzący warsztatL. Z. (1)podlegał ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody na osobie lub szkody rzeczowe wyrządzone osobie trzeciej w związku z prowadzeniem przez ubezpieczonego działalności gospodarczej.
W odpowiedzi na pozew pozwany zakład ubezpieczeń, domagał się oddalenia powództwa w całości. W uzasadnieniu pozwany przyznał, żeL. Z. (1)zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę kompleksowego ubezpieczenia. Potwierdził również, że pojazd należący do powoda w dacie pożaru znajdował się w warsztacie prowadzonym przezL. Z. (1), gdyż powód zlecił naprawę przedmiotowego pojazdu. Pozwana wskazała, że w toku likwidacji szkody ustalono, że przyczyna pożaru tkwiła w samym pojeździe, który uległ spaleniu, brak było jakikolwiek przesłanek uzasadniających ustalenie, iż właściciel warsztatu naprawczego ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powoda.
Pozwany stwierdził nadto, iż szkoda w pojeździe kwalifikowała się jako szkoda całkowita, co oznacza, że koszty naprawy pojazdu przekraczały jego wartość rynkową. Podniósł, że w tej sytuacji odszkodowanie wylicza się jako różnicę pomiędzy wartością rynkową w stanie nieuszkodzonym (46 200,00 zł), wartością pojazdu w stanie uszkodzonym tzw. pozostałości stanie nadającym się do odsprzedaży (6 727,50 zł) i należne odszkodowanie wynosiłoby kwotę 39 472,50 zł.
Na rozprawie w dniu 15 października 2013 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanegoL. Z. (1).PozwanyL. Z. (1)wniósł odpowiedź na pozew w której domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów procesu. Pozwany potwierdził, że samochód osobowy powoda został przywieziony do zakładu pozwanego w dniu 08.06.2012 r. w celu wykonania prac lakierniczych. Stwierdził, że po wykonaniu czynności zamknięto drzwi myjni na klucz,a nadto wyjęto klucz ze stacyjki samochodu powoda i został złożony na przechowanie w biurze firmy. Wskazał, że dniu 13 czerwca 2012 r. ok. godz. 22.00 firmaochrony osób i mienia (...)otrzymała sygnał alarmowy i niezwłocznie poinformowała Straż Pożarną oraz pozwanego. Wyjaśnił, że skutkiem przedmiotowego pożaru było wypalenie komory silnikowej samochodu wraz z jej wyposażeniem i instalacjami, spalenie części ogumienia przednich kół, wypalenie lewej części deski rozdzielczej, termiczne uszkodzenie tapicerki. Pozwany stwierdził, że przyczyną powstania pożaru w samochodzie marki powoda było uszkodzenie jego instalacji elektrycznej przebiegającej w lewej części komory silnika.
Wyrokiem z dnia 31 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie umorzył postępowanie ponad kwotę 45 400 zł, ponadto zasądził od pozwanych(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.iL. Z. (1)na rzecz powodaM. D.kwotę 20,000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2015r. z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego oraz zasądził od pozwanegoL. Z. (1)na rzecz powodaM. D.kwotę 19 .550 zł ( dziewiętnaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt pięć złotych ) z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2015r. do dnia zapłaty. W punkcie IV. oddalił żądanie w pozostałej części, a w kolejnym zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 420,22 zł tytułem zwrotu kosztów procesu tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.
Sąd Rejonowy ponadto zasądził od pozwanegoL. Z. (1)na rzecz powodaM. D.kwotę 4.037,22 zł ( cztery tysiące trzydzieści siedem złotych 22/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powodaM. D.na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 67,35 zł ( sześćdziesiąt siedem złotych 35/100 ) tytułem zwrotu wydatków, a od pozwanegoL. Z. (1)na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 65,37 zł tytułem zwrotu wydatków. W punkcie IX. nakazał pobrać od kwotę 65,35 zł tytułem zwrotu wydatków, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.
Powyższy wyrok zapadł po ustaleniu przez Sąd Rejonowy, iżL. Z. (1)zawarł z(...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wW.umowę kompleksowego ubezpieczenia(...). Okres ubezpieczenia trwał od 17 kwietnia 2012 r. do 16 kwietnia 2013 r. Zgodnie z zawartą umową suma ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynosiła 20 000,00 zł.
Sąd ustalił dalej, że powód zleciłT. Ż.wykonanie prac przy pompie olejowej oraz wykonanie innych prac przy silniku w należącym do powoda pojeździe markiV. (...)onr rejestracyjnym (...). Po wykonaniu prac przezT. Ż.w dniu 8 czerwca 2012 r. samochód został przekazanyL. Z. (1)w celu wykonania napraw lakierniczych w pojeździe. Od dnia 08 czerwca 2012 r. pojazd znajdował się na terenie warsztatu samochodowego pozwanegoL. Z. (1), w celu wykonania prac lakierniczych. Lakierowanie miało obejmować tylną klapę oraz lewy tylny błotnik. Wcześniej w innym zakładzie samochodowym był wymieniany silnik samochodu. W dniu 13 czerwca 2012 r. samochód został przestawiony do pomieszczenia myjni pozwanego, gdzie przygotowano elementy karoserii samochodu do lakierowania. Czynności te polegały m.in. na zdemontowaniu tylnej tablicy rejestracyjnej, szlifowania karoserii, nałożeniu szpachli i szlifowaniu, a następnie oklejeniu części karoserii papierem ochronnym.
Sąd I instancji wskazał, że w dniu 13 czerwca 2012 r. o godz. 22:16:54 do Centralifirmy ochrony mienia (...)wpłynął sygnał z czujki temperaturowo- dymowej zainstalowanej mieszczeniu myjni na terenie warsztatu pozwanego. O zdarzeniu poinformowano Straż Pożarną wP.i właściciela warsztatuL. Z. (1). Straż pożarna przybyła na miejsce pożaru ok. godz. 22:23 rozpoczęła gaszenie pożaru samochodu znajdującego się mieszczeniu myjni podając prąd wody przez okno. Po kilku minutach na miejsce pożaru przybyłL. Z. (1), który otworzył drzwi wejściowe i wtedy podano drugi prąd wody dogaszając pożar. Po ugaszeniu pożaru pomieszczenia zostały przewietrzone.
Sąd ustalił, że w wyniku pożaru spaleniu uległa komora silnika wraz z jej wyposażeniem i instalacjami samochoduV. (...)stanowiącego własność powoda. Ponadto spaleniu uległ lakier na pokrywie komory silnika obu przednich błotnikach, ogumienie obu przednich kół, lewa część deski rozdzielczej, lusterka boczne. Częściowemu spaleniu lub stopieniu uległa podsufitka nad fotelem kierowcy i tapicerka fotela kierowcy Okopceniu uległo wnętrze pojazdu jak również karoseria. Kluczyki nie znajdowały się w trakcie pożaru w stacyjce.
Ponadto ustalono, iż w pomieszczeniu myjni znajdował się drugi samochód markiM. (...). Wskutek oddziaływania wysokiej temperatury nadtopieniu uległy elementy plastikowe samochodu markiM., okopcona została również jego karoseria. Ściany i sufit szczenią myjni zostały okopcone, a częściowemu stopieniu uległy lampy oświetleniowe, okna i segmentowe bramy garażowe. Straż pożarna w dniu 15 czerwca 2012 r. wydała zaświadczenie zgodnie z treścią którego przyczyna zdarzenia (pożaru) nie została ustalona.
Sąd wskazał nadto, żeL. Z. (1)informował, że warsztat jest ubezpieczony deklarując, że wszystkie szkody zostaną zlikwidowane. W związku z powyższym zdarzeniem powód zwrócił się do pozwanego zakładu ubezpieczeń z wnioskiem o wypłatę odszkodowania. Szkoda została zgłoszona przez powoda w dniu 13 czerwca 2012 r. Pozwany zakład ubezpieczeń zarejestrował szkodę pod nr(...). Pismem z dnia 22 czerwca 2012 r. pozwany poinformował powoda, że naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona. Stwierdził, że przewidywane koszty naprawy pojazdu przekraczają jego wartość i pozwany zakład ubezpieczeń nie pokryje kosztów ewentualnej naprawy pojazdu. Rozmiar szkody pozwany wyliczył jako różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu w stanie nieuszkodzonym (46 200,00 zł brutto), wartością pojazdu w stanie uszkodzonym tzw. pozostałości stanie nadającym się do odsprzedaży (6727,50 zł brutto) i określając wysokość odszkodowania na kwotę 39 472,50 zł. Pozwany ustalił wartość pozostałości wystawiając pozostałości pojazdu na platformie online.
Sąd Rejonowy wskazał dalej, iż w dniu 26 czerwca 2012 r. przeprowadzono oględziny pojazdu. Na podstawie przeprowadzonych oględzin sporządzono opinię pożarowo — techniczną, z której to wynika, iż prawdopodobnie przyczyną pożaru było uszkodzenie instalacji elektrycznej przebiegającej w lewej części komory silnikowej. Zdaniem eksperta z analizy obowiązujących przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej nie wynika aby ustalona powyżej przyczyna pożaru samochodu markiV. (...)było wynikiem naruszenia przepisów przeciwpożarowych lub zaniechania działania przez pozwanegoL. Z. (2). Na podstawie przeprowadzonej opinii pozwany zakład ubezpieczeń w dniu 12 lipca 2012 r. odmówił powodowi wypłaty odszkodowania, argumentując iż przyczyna pożaru tkwiła bezpośrednio w pojeździe i nie pozostaje w jakimkolwiek związku przyczynowym z przeprowadzoną przez Ubezpieczonego naprawą pojazdu. Powód w dniu 2 sierpnia 2012 r. wniósł odwołanie od decyzji pozwanego zakładu ubezpieczeń. Pozwany zakład ubezpieczeń pismem z dnia 20 sierpnia 2012 r. poinformował, że nie znalazł podstaw do zmiany stanowiska w przedmiotowej sprawie
Wobec braku akceptacji stanowiska pozwanego zakładu ubezpieczeń, powód zlecił wykonanie prywatnej opinii pożarowo — technicznej, która została sporządzona przezT. L.w dniu 23 września 2012 r. w miejscu postoju pojazdu na terenie posesjiT. Ż.przyul. (...)wP.. Sporządzona na zlecenie powoda opinia wykazała, że prawdopodobną przyczyną spalenia samochodu markiV. (...)było zwarcie instalacji elektrycznej pojazdu w lewej przedniej części komory silnika. Rzeczoznawca nie wykluczył zaprószenia ognia podczas przeprowadzania prac pożarowo niebezpiecznych lub porzucenie niedopałka papierosa w pobliżu miejsca ustawienia spalonego samochodu.
Sąd I instancji wskazał także, że biegły sądowyW. J. (1)stwierdził, że przyczyną powstania pożaru było zwarcie w instalacji elektrycznej znajdującej się pod maską silnika w lewej części komory silnika. Biegły wykluczył możliwość powstania pożaru wskutek zaprószenia ognia. Wykluczył również wszystkie inne możliwe przyczyny powstania pożaru w tym podpalenia. Biegły stwierdził, że nie można jednoznacznie stwierdzić, żeL. Z. (1)lub jego pracownicy swoim działaniem lub zaniechaniem działania przyczynili się do szkody powstałej wskutek pożaru. Jednocześnie biegły stwierdził w sporządzonej opinii, że niezrozumiałym jest fakt nieprzeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia przez funkcjonariuszy Policji (w tym technika kryminalistycznego) i biegłego sądowego z zakresu pożarnictwa natychmiast po pożarze lub najpóźniej w dniu następnym. Biegły stwierdził również, że dobrze, rzetelnie przeprowadzone oględziny miejsca zdarzenia są podstawą opracowanych opinii.
Sąd ustalił również, iż wartość rynkowa pojazdu markiV. (...)onr rejestracyjnym (...)przed pożarem na warunki z czerwca 2012 r. oszacowano na kwotę 45 400,00 zł brutto. Wartość pozostałości z pojazdu – zgodnie z przeprowadzoną procedurą ofertową sprzedaży pojazdu w stanie uszkodzonym stanowiła kwotę; 5850 zł brutto. Wysokość szkody całkowitej stanowiąca różnice pomiędzy wartością rynkową pojazdu oraz kwotą uzyskaną z jego sprzedaży – oszacowano na kwotę 39 550,00 zł brutto.
Na podstawie powyższych ustaleń Sąd I instancji uznał powództwo za częściowo uzasadnione.
Wskazał, iż u podstaw umorzenia postępowania ponad kwotę 45 400 złotych legło cofnięcie pozwu w tym zakresie dokonane przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 21 lipca 2015 r. z uwagi na oszacowanie przez biegłego sądowegoW. S.wartości rynkowej pojazdu na kwotę 45 400,00 zł brutto. Wskazano, iż pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięcie połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku (art. 203 § 1 k.p.c.). Zważywszy na częściowe cofnięcie powództwa – taki sam zakres ma także umorzenie postępowania w sprawie.
Sąd ocenił, iż z zebranego materiału dowodowego wynika, że powód oddał do warsztatu pozwanegoL. Z. (1)swój pojazd celem jego naprawy. Powód zatem oddając samochód do naprawy, oczekiwać powinien w równym stopniu, że pojazd zostanie naprawiony oraz że będzie mógł go odebrać z warsztatu pozwanego. Przyjmujący samochód do naprawy powinien więc dołożyć takiej samej staranności zarówno wykonując jego naprawę, jak i przechowując w tym czasie samochód. Sąd zauważył, że obowiązek przechowania jest nie tylko wynikiem zawarcia umowy przechowania sensu stricto. Obowiązek zachowania rzeczy ruchomej w stanie niepogorszonym z obowiązkiem jej zwrotu na rzecz osoby powierzającej wynikać może także z szeregu innych stosunków zobowiązaniowych, zaś przede wszystkim ze stosunków, których przedmiotem jest świadczenie usług, względnie wykonanie dzieła. W istocie bowiem wykonanie innej usługi może być uzależnione właśnie od przejściowego powierzenia na przechowanie danej rzeczy wykonującemu określoną usługę, czy też określone dzieło, a bez oddania rzeczy w przechowanie wykonanie usługi (czy dzieła) nie byłoby możliwe. Z drugiej strony w takiej sytuacji oddający rzecz ruchomą może oczekiwać zarówno wykonania usługi (dzieła), jak również zwrotu rzeczy w stanie niepogorszonym - nawet jeżeli do wykonania usługi, czy dzieła nie dojdzie. W takiej sytuacji do oceny relacji pomiędzy stronami w zakresie przyjęcia danej rzeczy ruchomej z obowiązkiem jej zwrotu, zastosowanie winny znaleźć przepisyKodeksu cywilnegoo przechowaniu (art. 835 i nast. k.c.). Tym samym Sąd Rejonowy w pełni podzielił prezentowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 listopada 2004 r., sygn. akt V CK 235/04) pogląd, zgodnie z którym umowa o oddaniu samochodu do naprawy jest umową mieszaną, do której stosować należy przepisy umowy o dzieło i umowy przechowania. Umowa o oddanie samochodu do naprawy jest więc umową mieszaną, do której odpowiednio stosuje się przepisy o umowie o dzieło oraz umowy przechowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2004 r. V CK 235/04; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2013 r. I ACa 1150/12).
W dalszych rozważaniach Sąd wskazał, iż zgodnie zart. 627 k.c.przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia, natomiast w myślart. 835 k.c.przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. W przypadku umów mieszanych w celu wskazania podstawy prawnej żądania oraz ustalenia innych kwestii (np. terminów przedawnienia, jeśli do umowy mieszanej stosuje się przepisy umów odmienne regulujących termin przedawnienia) kluczowe jest określenie tego, które elementy umowy przeważają oraz z którym typem umowy bardziej powiązane jest roszczenie. W niniejszej sprawie powód dochodził odszkodowania powstałego na skutek spalenia pojazdu na terenie warsztatu samochodowego, a zatem jego roszczenie należy rozpatrywać w kontekście przepisów odnoszących się umowy o przechowanie. Istota umowy przechowania wyraża się w tym, że przechowawca zobowiązuje się zachować rzecz ruchomą oddaną na przechowanie w stanie niepogorszonym. Oznacza to, że świadczenie przechowawcy polega na sprawowaniu pieczy nad rzeczą, a więc na zapewnieniu odpowiednich warunków jej przechowywania oraz czuwaniu, by jej stan nie uległ pogorszeniu. Przez „stan niepogorszony" należy rozumieć taki stan rzeczy, w jakim znajdowała się w chwili jej wydania przechowawcy, a więc bez jakichkolwiek ubytków czy uszkodzeń. Piecza nad rzeczą wyraża się nie tylko w strzeżeniu jej przed ubytkiem, uszkodzeniem czy zniszczeniem, ale również w jej ochronie przed utratą. Przechowawca powinien więc podejmować takie czynności, które umożliwią mu wydanie rzeczy składającemu w takim samym stanie, w jakim rzecz znajdowała się w chwili jej oddania na przechowanie. Celem tej umowy jest zaspokojenie indywidualnego interesu majątkowego składającego. Przechowawca bowiem dba o stan rzeczy w interesie składającego. Obowiązek sprawowania pieczy nad rzeczą stanowi o istocie umowy przechowania, jest zasadniczym elementem natury (właściwości) powstałego na jej podstawie stosunku prawnego.(Komentarz do kodeksu cywilnego Katarzyna Kopaczyńska - Pieczniak).Przechowawca zatem odpowiada za zawinione pogorszenie stanu rzecz, jej zniszczenie lub utratę, które nastąpiło w okresie przechowywania, a tym za niezachowanie należytej staranności przy przechowywaniu rzeczy.
Sąd wskazał dalej, iż należytą staranność stron przy wykonaniu umowy oceniać należy stosownie doart. 355 k.c.w zależności od konfiguracji podmiotowej. Jeżeli stroną, w szczególności przechowawcą, jest przedsiębiorca świadczący usługi przechowania w zakresie swojego przedsiębiorstwa, dotyczy go wymóg zachowania podwyższonego miernika staranności, którą ocenia się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru jego działalności.
Sąd I Instancji konkludując wskazał, iż podstawę roszczenia powoda statuował zatemart. 471 k.c.iart. 361 § 2 k.c.w zw. zart. 835 k.c.W myślart. 471 k.c.dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z koleiart. 361 k.c.wskazuje że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1) a powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2).
Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy Sąd zwrócił należy uwagę, iż powód powierzając swój pojazd pozwanemuL. Z. (1)oczekiwał nie tylko wykonania określonych prac naprawczych, ale także, że będzie mógł ten samochód w stanie niepogorszonym odebrać od pozwanego. Na tle tych rozważań podkreślono także, iż samochód przekazany w celu wykonania w nim naprawy nie może być utożsamiany z materiałem potrzebnym na wykonanie dzieła. Nie chodzi tu bowiem o wytworzenie samochodu (samochód taki został już wszakże uprzednio wytworzony, a także użytkowany), a o jego naprawę, a zatem o wykonanie dzieła w zakresie już istniejącego samochodu, który spełnia swoje funkcje. Taki pojazd to w istocie rzecz, bez której dzieło nie mogłoby zostać wykonane. Wobec powyższej argumentacji Sąd przyjął, że w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest możliwości zastosowania w tym zakresieart. 641 § 1 k.c., w myśl którego niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia materiału na wykonanie dzieła obciąża tego, kto materiału dostarczył.
W dalszych rozważaniach Sąd Rejonowy wskazał, że pozwanyL. Z. (1)zawarł z(...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wW.umowę kompleksowego ubezpieczenia(...). Na mocy zawartej umowy pozwanyL. Z. (1)w dacie zdarzenia był objęty ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej którego suma wynosiła 20 000,00 zł. Pozwany(...) Spółka Akcyjnatwierdzenie o bezzasadności żądania powoda opierał na sporządzonej prywatnej ekspertyzie zgodnie z treścią której przyczyna pożaru tkwiła w samym pojeździe, który uległ spaleniu. W ocenie ubezpieczyciela brak było jakichkolwiek przesłanek uzasadniających przyjęcie, iż właściciel warsztatuL. Z. (1)ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powoda. PozwanyL. Z. (1)również powołując się na sporządzoną opinię (prywatna ekspertyzę) podnosił, że zarówno on, jak i jego pracownicy nie naruszyli przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w konsekwencji nie można przypisać pozwanemu winy.
Zgodnie z podstawową regułą dowodową wyrażoną wart. 6 k.c.ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniuart. 6 k.c.polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). W świetle powyższego Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący. W świetle reguły procesowej zawartej wart. 232 k.p.c.strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. Wyłącznie od strony uzależnione jest zatem jakie środki dowodowe i na jakie okoliczności zostaną przez nią przywołane celem przekonania Sądu do zajmowanego przez siebie stanowiska.
Sąd zaznaczył, że ciężar udowodnienia powierzenia pojazdu pozwanemu w świetleart. 6 k.c.spoczywa na powodzie, jako na osobie która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Powoda nie obciąża natomiast obowiązek udowodnienia winy pozwanego w niewykonaniu bądź nienależytym wykonaniu zobowiązania, gdyż konstrukcja odszkodowawczej odpowiedzialności kontraktowej oparta jest na zasadzie winy domniemanej i to pozwanego obciąża ciężar udowodnienia , że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Przyjęcie odpowiedzialności dłużnika na podstawieart. 471 k.c.nie jest uzależnione od udowodnienia przez wierzyciela, że nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. W ocenie Sądu I instancji, to na dłużniku – aby skutecznie uwolnić się od odpowiedzialności - spoczywa udowodnienie, że nienależyte wykonanie przez niego zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Powoda obciążała zatem okoliczność wykazania, że powierzył pozwanemu pojazd, co stanowiło okoliczność bezsporną w niniejszym postepowaniu. Do zdarzenia doszło natomiast w czasie przechowywania pojazdu na terenie warsztatu pozwanegoL. Z. (1), zatem pozwani, chcąc zwolnić się z odpowiedzialności, powinni wykazać, żeL. Z. (1)dołożył należytej staranności, by zabezpieczyć pojazd przed uszkodzeniem. Dokonanie zaś oceny, czy spalenie się pojazdu w warsztacie przechowawcy zwalnia właściciela warsztatu od odpowiedzialności za utratę rzeczy, wymaga rozważenia konkretnych okoliczności, w jakich zdarzenie nastąpiło.
Na podstawie całości zgromadzonego materiału dowodowego Sąd uznał, że pozwani nie wykazali, aby nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które pozwanyL. Z. (1)nie ponosi odpowiedzialności.
W pierwszej kolejności Sąd zaznaczył, że prywatna opinia rzeczoznawcy, na ustalenia której powołują się pozwani, stanowi jedynie dokument prywatny i nie stanowi opinii w rozumieniuart. 278 § 1 k.p.c., nawet w przypadku gdyby sporządzający opinię posiadał status biegłego sądowego. Może jedynie oznaczać przedstawienie stanowiska strony w procesie, o ile strona z taką ekspertyzą się zgadza. Jeżeli więc strona dołącza do pisma procesowego ekspertyzę pozasądową i powołuje się na jej twierdzenia i wnioski, to ekspertyzę tę należy traktować jako część argumentacji faktycznej i prawnej przytaczanej przez stronę. Gdy strona składa ekspertyzę z intencją uznania jej przez sąd za dowód w sprawie, wówczas istnieją podstawy do przypisania jej także znaczenia dowodu z dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.). Pozasądowa opinia rzeczoznawcy jako dokument prywatny stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która ją podpisała wyraziła zawarty w niej pogląd, nie korzysta natomiast z domniemania zgodności z prawdą zawartych w niej twierdzeń.
Kluczowe dla prawidłowego rozstrzygnięcia było jak już wcześniej wskazano ustalenie konkretnych okoliczności sprawy tj. przyczyn pożaru samochodu markiV. (...), ustalenie przyczyn tego pożaru wymagało wiadomości specjalnych. Stosownie do opinii biegłego przyczyną powstania pożaru było zwarcie w instalacji elektrycznej znajdującej się pod maska silnika w lewej części komory silnika w miejscu, gdzie znajdował się komputer silnika i sterownika ogrzewania postojowego w pojeździe powoda. Biegły stwierdził, że bardzo wysoka temperatura pożaru spowodowała wypalenie części instalacji elektrycznej nie można więc jednoznacznie wskazać obwodu, w którym doszło do zwarcia. Biegły wskazał, że nie można jednoznacznie stwierdzić, żeL. Z. (1)lub jego pracownicy swoim działanie lub zaniechaniem działania przyczynili się do szkody powstałej wskutek pożaru.
Z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, iż sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. W przypadku rozważanej opinii, zastosowana przez biegłego metodyka, a także wynikające z niej wnioski nie budzą w ocenie żadnych wątpliwości co do ich prawidłowości.
W ocenie Sądu Rejonowego nie kwestionując ustaleń biegłego opartych na posiadanych przez biegłego wiadomościach specjalnych – brak jest w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie – podstaw do jednoznacznego wskazania, iż przyczyną powstania pożaru było zwarcie w instalacji elektrycznej w pojeździe powoda. Powyższe stanowisko biegłego jest bowiem w istocie oparte na dokumentacji która nie została sporządzona bezpośredni po pożarze pojazdu. Sąd wskazał, że pierwsze oględziny pojazdu zostały dokonane dopiero dwa tygodnie po pożarze przezJ. J.na potrzeby sporządzanej przez niego ekspertyzy. Na uwagę zasługuje fakt, że biegły z jednej strony wskazuje na zwarcie instalacji w pojeździe powoda, zaznaczając jednak, że pozwanyL. Z. (1)po spaleniu się pojazdu na terenie jego warsztatu nie zawiadomił o zdarzeniu funkcjonariuszy Policji w celu przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia. Co więcej biegły w sporządzonej opinii stwierdził, że brak przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia jest niezrozumiały. Również w ustnej wyjaśniającej opinii biegły sądowy, powołując się na długoletnią praktykę wskazał, że oględziny samochodu po pożarze powinny odbyć się natychmiast przez biegłego sadowego oraz technika kryminalistycznego.
Sąd zauważył, że pozwany nie złożył również wniosku o zabezpieczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia okoliczności i przyczyn pożaru z dnia 13 czerwca 2012 r. PozwanyL. Z. (1)uzasadniając brak wezwania policji na miejsce zdarzenia wskazywał na okoliczność wezwania Straży Pożarnej która nie zawiadomiła policji. Pozwany twierdził, że „funkcjonariusze Straży Pożarnej mówili, że pożar nie jest wynikiem podpalenia, że jest to samozapłon” jednak jego stanowisko nie znajduje potwierdzenia w zaświadczeniu sporządzonym przez Straż Pożarną, zgodnie z treścią którego przyczyna zdarzenia pozostała nieustalona. Nie można zatem wykluczyć, zdaniem Sądu Rejonowego, że podjęcie przez pozwanego aktywności w postaci powiadomienia policji oraz złożenia wniosku o zabezpieczenie dowodu doprowadziło by do jednoznacznych ustaleń co do przyczyny pożaru. W ocenie Sądu pozwany jako przechowawca, nie dołożył należytej staranności, do zachowania której był obowiązany, ponieważ poza wezwaniem Straży pożarnej nie podjął żadnych dodatkowych działań w celu zabezpieczenia miejsca zdarzenia. Wskutek braku natychmiastowego przeprowadzenia oględzin niemożliwym było przyjęcie, że przyczyna powstania pożaru ustalona na podstawie późniejszych oględzin nie byłaby odmienna gdyby miejsce zdarzenia zostało zabezpieczone niezwłocznie po zdarzeniu. Pozwany winien był podjąć działania zabezpieczające miejsce zdarzenia niezwłocznie po zdarzeniu w celu wykazania okoliczności wyłączających jego odpowiedzialność za zdarzenie.
Z uwagi na brak spójności opinii biegłego polegającej z jednej strony na określeniu przyczyny pożaru, a z drugiej strony na wskazaniu potrzeby natychmiastowego przeprowadzenia oględzin pojazdu po zdarzeniu, można przyjąć, że właściciel warsztatu nie dołożył co najmniej należytej staranności przy wyjaśnieniu przyczyn pożaru co w konsekwencji skutkowało nienależytym wykonaniem zobowiązania .
Okoliczności te doprowadziły Sąd do wniosku, iż pozwanyL. Z. (1)nie wykonał swojego zobowiązania w zakresie obowiązku wydania przyjętego na przechowanie samochodu osobie uprawnionej, a tym samym zniweczył uprawnienie powoda wynikające zart. 844 § 1 k.c., w myśl którego składający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy oddanej na przechowanie. Niewykonanie przez pozwanego zobowiązania w tym zakresie rodzi jego odpowiedzialność określoną wart. 471 k.c., w myśl którego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W tym zakresie zwrócić należy uwagę, iż pozwani w toku postępowania nie wykazali skutecznie żadnych czynności egzoneracyjnych, które wobec treści powyższego unormowania zwalniałyby ich z odpowiedzialności. Spalenie samochodu powoda w warsztacie pozwanego skutkowało szkodą majątkową w majątku powoda. Faktyczna wartość tego samochodu została przez biegłego sądowego ustalona na kwotę 45 400 zł, natomiast wobec sprzedaży wraku samochodu za kwotę 5 000,00 zł brutto wysokość szkody pozwanego stanowiła kwota 39 550,00 zł ,przy przyjęciu wartości pozostałości wskazanej przez biegłego 5850,00 zł (brak przedłożenia przez powoda rachunku sprzedaży).
Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził, że pozwany ponosi odpowiedzialność za niewłaściwe przechowanie (strzeżenie) pojazdu powoda i jest zobowiązany do zaprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody
Powołane powyżej okoliczności przesądzają, w ocenie Sądu I instancji, o odpowiedzialności gwarancyjnej pozwanego(...) spółki akcyjnejza szkodę, która poniósł powód. Podstawa odpowiedzialności pozwanegoTowarzystwa (...)wywodzi się z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na sumę 20 000,00 zł. Strony nie kwestionowały faktu, że pozwanych łączyła umowa ubezpieczenia w powołanym zakresie. Zgodnie natomiast z treściąart. 822 § 1 k.c.przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody i zakresu ubezpieczenia (art. 805 k.c.). Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Poszkodowany może zgłosić swoje roszczenie bezpośrednio wobec zakładu ubezpieczeń (art. 808 § 3 k.c.). Jednocześnie jednak nie wygasa uprawnienie powoda do dochodzenie roszczenia od sprawcy szkody. Tym samym powód może, w zależności od wyboru, powództwo skierować przeciwko jednemu ze wskazanych podmiotów lub przeciwko im obydwóm łącznie. Wówczas odpowiedzialność sprawcy szkody i zakładu ubezpieczeń ma charakter odpowiedzialności in solidum. Z zobowiązaniem in solidum mamy do czynienia wówczas, gdy kilka osób na podstawie odrębnych stosunków prawnych jest zobowiązanych do spełnienia w całości tego samego świadczenia wobec jednego podmiotu-lecz nie ma podstaw do przyjęcia solidarnej odpowiedzialności dłużników, brak jest bowiem przepisu, stanowiącego źródło solidarności. W takiej sytuacji odpowiednie zastosowanie znajdzie jednakart. 366 k.c., co wyraża się w zasądzeniu całej określonej kwoty od jednego z pozwanych oraz tej samej kwoty od drugiego z nich z zaznaczeniem, że zapłata przez jedną z tych osób zwalnia wobec powoda pozostałe osoby-do wysokości zapłaty. Taka też konstrukcja znalazła zastosowanie w niniejszej sprawie, co skutkowało zasądzeniem od pozwanych na rzecz powoda kwoty 20 000,00 zł z ustawowymi odsetkami z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego. Wobec powyższego pozostała część odszkodowania w wysokości 19 950,00 zł stanowiąca różnicę między szkodą powoda a kwotą zasądzoną od pozwanych w pkt. I wyroku z dnia 31 lipca 2015 r. zasądzono od pozwanegoL. Z. (2)na rzecz powoda.
Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd wziął pod uwagę dokumenty zgromadzone w toku procesu, w szczególności opinię biegłego sadowegoW. S.który dokonał ustalenia wartości pojazdu powoda jak również opiniiW. J. (1). Sąd nie kwestionował ustaleń biegłego jednak przyjął, że brak jest w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie – podstaw do podzielenia stanowiska biegłego, iż przyczyna powstania pożaru było zwarcie w instalacji elektrycznej w pojeździe powoda, bowiem sam biegły wskazywał na konieczność niezwłocznego przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia, która w niniejszej sprawie nastąpiło dopiero po kilku tygodniach od zdarzenia.
Sąd uznał, iż odsetki należą się powodowi od dnia wyroku. Zauważył przy tm, iż wysokość dochodzonej w tym zakresie szkody ustalana była w toku postępowania, w drodze przeprowadzonego dowodu z opinii biegłego, zaś pierwotnie dochodzone przez powoda roszczenie z tego zakresu było wygórowane. Dopiero z chwilą wyrokowania wysokość szkody została ustalona ponad wszelką wątpliwość, a tym samym dopiero z tą datą wiadomy był zakres odpowiedzialności pozwanego także co do wysokości. Tym samym Sąd za zasadne uznał zasądzenie odsetki od dnia 31 lipca 2015 r. Ponieważ powód domagał się zasądzenie odsetek od dnia wniesienia pozwu, Sąd oddalił żądanie w pozostałej części.
Konsekwencją rozstrzygnięcia Sądu było obciążenie stron sporu obowiązkiem zwrotu kosztów procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Koszty strony powodowej wyniosły 8617 zł (3600 zł – koszty zastępstwa; 17 zł – opłata od pełnomocnictwa, 3000 zł – opłata od pozwu, 2000 zł – zaliczka na biegłego sadowego), natomiast strona pozwana poniosła koszty w kwocie 3617 zł (3600 zł – koszty zastępstwa; 17 zł – opłata od pełnomocnictwa). Jako, że powód wygrał proces w 66 % (przyjmując wartość zasądzonej kwoty 45 400 zł do wartości dochodzonego roszczenia 60 000 zł), a pozwanyL. Z. (1)w 34 % to po zróżnicowaniu poniesionych kosztów kwota należna powodowi wynosiła 4 457,44 zł. W związku z powyższym kwotę 420,22 zł zasadzono od pozwanych(...) spółki akcyjnejorazL. Z. (1)na rzecz powoda z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego ponieważ(...) Zakład (...)przegrał spór w 33% (przyjmując wartość zasądzonej od ubezpieczyciela kwoty 20 000 zł do wartości dochodzonego roszczenia 60 000 zł). Jednocześnie pozostałe koszty procesu w wysokości 4 037,22 zł zasądzono od pozwanegoL. Z. (2)na rzecz powoda.
Sąd w pkt VII nakazał pobrać od powodaM. D.na rzecz Skarbu Państwa kwotę 67,35 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych stanowiących 34% nieuiszczonego wynagrodzenia biegłego w wysokości 66,03 zł oraz koszty stawiennictwa świadkaT. L.w wysokości 132,06 zł stosownie do odpowiedzialności za wynik sprawy. W związku z przegraniem sporu przez(...) Zakład (...)w 33% Sąd w pkt. IX nakazał pobrać od pozwanych(...) Spółki Akcyjnąz siedzibą wW.,L. Z. (1)kwotę 65,35 zł tytułem zwrotu wydatków, z tym zastrzeżeniem ,że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego, a pozostałą do zapłaty kwotę 65,37 zł nakazał pobrać od pozwanegoL. Z. (1)na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 65,37 zł.
Apelację od powyższego wyroku wywiedli pozwani.
Pozwany(...) spółka akcyjnawW.zaskarżył wyrok w zakresie punktu II co do kwoty 20.000 złotych wraz z odsetkami oraz w pkt. III i IX w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu i wniósł o zmianę orzeczenia w tym zakresie poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.
Skarżonemu wyrokowi zarzucono”
1
Naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwą wykładnię i zastosowanieart. 471 k.c.poprzez przyjęcie, że szkoda całkowita w pojeździe powstała w wyniku nienależytego wykonania przez pozwanegoL. Z. (1)umowy przechowania samochodu i że do szkody doszło z przyczyn zawinionych przez pozwanego, ponieważ nie zawiadamiając policji o pożarze nie dołożył należytej staranności w wyjaśnianiu przyczyn pożaru;
2
Naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwą wykładnię i zastosowanieart. 361§2 k.c.w zw. zart. 835 k.c.poprzez przyjęcie, że pozwany nie wykonał właściwie umowy przechowania ponieważ należycie zabezpieczył ustalenie przyczyny szkody w związku z z czym ponosi odpowiedzialność za szkodę w pojeździe powoda;
3
Naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwą wykładnięart. 822 k.c.poprzez przyjęcie, że pozwany(...) SAponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę w pojeździe powoda w granicach odpowiedzialności pozwanegoL. Z. (1), gdy tymczasem brak było przesłanek uzasadniających przyjęcie odpowiedzialności tego pozwanego;
4
Naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwą wykładnię i zastosowanie, w szczególnościart. 233§1 kpcpoprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności poprzez ocenę dowodu z opinii biegłego sądowegoW. J. (1)i przyjęcie, że przedmiotowa opinia daje podstawy do ustalenia, że pozwanyL. Z. (1)nienależycie wykonał umowę przechowania pojazdu.
Apelacje od wyroku wywiódł ponadto pozwanyL. Z. (1)zaskarżając wyrok w punktach II, III, V i VI i wnosząc o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.
Wyrokowi zarzucono:
- naruszenie prawa materialnego, a mianowicieart. 471 k.c.polegające na błędnej wykładni poprzez przyjęcie, że nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwanego było przez niego zawinione, mimo że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że nienależyte wykonanie przez niego zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.;
- naruszenie prawa procesowego (art. 233§1 k.p.c.) poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie dowolnej oceny opinii biegłegoW. J.mimo, że z jej treści wynika, że zdarzenie objęte pożarem nie było zawinione przez pozwanego.
W odpowiedzi na apelacje powód wniósł o ich oddalenie i zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania przed Sądem II instancji. Powód podzielił stanowisko zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego i wskazał ponadto, iż podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowi dodatkowo przepisart. 435 k.c.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacje pozwanych okazały się nieuzasadnione.
Sąd Okręgowy, zgodnie z dyspozycjąart. 378§1 k.p.c., w granicach wniesionej apelacji, rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy i dokonuje jego samodzielnej oceny. Powyższa analiza pozwala stwierdzić, iż zarówno ustalenia stanu faktycznego, jak i ocena prawna, dokonana przez Sąd I instancji była prawidłowa, tym samym niecelowe jest jej powtarzanie.
W pierwszej kolejności ocenić należy zarzuty dotyczące błędnego ustalenia stanu faktycznego przez Sąd Rejonowy. Dopiero bowiem po uznaniu, iż stan faktyczny ustalony został niewadliwie możliwym jest odniesie się do zarzutów obejmujących naruszenie przepisów prawa materialnego zastosowanych w sprawie.
Niezasadnym okazał się zarzut przekroczenia przez Sąd granicy swobodnej oceny dowodów i w związku z tym błędnych ustaleń faktycznych.
Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W orzecznictwie trafnie przyjmuje się iż, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena taka nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów wymaganej normąart. 233§1 k.p.c.Ocena taka musi się ostać nawet, gdyby z materiału tego w równym stopniu dały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku braku logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie przeprowadzono wbrew zasadom doświadczenia życiowego, ocena dowodów przeprowadzona przez sąd może być skutecznie podważona ( wyrok SN z 27.09.2001, II CKN 817/00, LEX nr 56906). Apelujący wskazali jedynie na swoją ocenę przeprowadzonego w sprawie dowodu z opinii biegłego, nie wskazali jednak przy tym przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. Nie podali więc, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie tego dowodu, uznając ich wiarygodność i moc dowodową (por. orzecz. SN z 23.01.2001r.(...)LEX 52753, z 10.01.2002, II CKN 572/99, LEX 53136). Z uzasadnienia zarzutów apelacji wnioskować można, iż w istocie zarzut ten dotyczył nie tyle błędnej oceny dowodów, co wywiedzenia z tych dowodów odmiennych wniosków prawnych niż oczekiwali tego skarżący. Biegły w istocie bowiem nie wskazał jednoznacznie przyczyn pożaru w pojeździe powoda, a wręcz zaznaczył, iż w chwili obecnej jednoznaczne ustalenie tej okoliczności nie jest możliwe w oparciu o istniejący materiał dowodowy.
W ocenie Sądu odwoławczego analiza treści uzasadnienia wyroku pozwala jednoznacznie stwierdzić, iż Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, a ocena ta w żaden sposób nie nosi cech dowolności. Sąd Rejonowy odniósł się do wyników postępowania dowodowego i na jego podstawie wywiódł prawidłowe wnioski, nie podważone przez skarżących. Podkreślić należy, iż pozwani nie naprowadzili żadnych dowodów, które prowadziłyby do odmiennych ustaleń faktycznych.
Mając na uwadze ocenę materiału dowodowego w sprawie za niezasadny należy uznać zarzut naruszenia przez Sąd normyart. 471 k.c.
Jak prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie umowa stron była umową mieszaną i dla ustalenia zakresu obowiązków pozwanegoZ.zastosowanie znajdujeart. 835 k.c.regulujący umowę przechowania. Istota umowy przechowania wyraża się w tym, że przechowawca zobowiązuje się zachować rzecz ruchomą oddaną na przechowanie w stanie niepogorszonym, ma tym samym obowiązek sprawowania pieczy nad rzeczą, a więc na zapewnieniu odpowiednich warunków jej przechowywania oraz czuwaniu, by jej stan nie uległ pogorszeniu. Bezspornie pojazd powoda, w czasie w jakim oddany był pod pieczę pozwanego, spłonął. Zdarzenie powyższe, wobec żądania odszkodowawczego powoda, prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy w oparciu o treśćart. 471 k.c.
Zgodnie z przepisemart. 471 k.c.dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przepisart. 6 k.c.wskazuje, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Wobec tego to na powodzie ciążył obowiązek wykazania zarówno faktu nienależytego wykonania umowy przez pozwanego, jak też powstania szkody oraz jej wysokości.
Spełnienie i udowodnienie przez wierzyciela tych trzech wskazanych przesłanek jednak nie zawsze pozwala na ostateczne przypisanie dłużnikowi odpowiedzialności kontraktowej, ich stwierdzenie bowiem, aktualizuje możliwość uwolnienia się dłużnika od odpowiedzialności. Dłużnik może wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Konsekwencjąudowodnieniawystąpienia takich okoliczności jest zwolnienie się dłużnika z odpowiedzialności za szkodę.E.dłużnika zależy więc od obalenia przez niego domniemania, że uchybienie zobowiązaniu jest następstwem obciążających go okoliczności.
Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż powód wykazał zarówno fakt istnienia stosunku zobowiązaniowego, jak również, iż pozwany nie wydał mu przechowywanej rzeczy w należytym stanie. Wykazał nadto wysokość poniesionej szkody w kwocie finalnie zasądzonej przez Sąd Rejonowy.
Pozwany, chcąc uwolnić się od odpowiedzialności, winien udowodnić, że do powstania szkody doszło bez jego winy. To na nim bowiem ciążył ciężar dowodu w zakresie obalenia domniemania wynikającego z treściart. 471 k.c.Tym samym to pozwany, a nie powód, miał obowiązek wykazywania przyczyn pożaru. I w tym zakresie Sąd Rejonowy oceniał zarówno materiał dowodowy osobowy, jak też w szczególności opinię biegłego. Biegły sądowy w swej opinii wskazał, iż badając materiał dowodowy w sprawie, na obecnym jej etapie nie jest w stanie jednoznacznie wskazać na przyczynę pożaru ani kategorycznie wykluczyć spowodowania pożaru wskutek działań bądź zaniechań pozwanego czy jego pracowników. To w interesie pozwanego leżało takie zebranie dowodów, by móc okoliczność braku winy udowodnić. Tym samym wskazane przez biegłego zaniedbania w gromadzeniu dowodów bezpośrednio po pożarze, czy też następcze przemieszczanie pojazdu bez należytego zbadania go przez biegłego, a także zaniechanie niezwłocznego szczegółowego ustalenia przyczyn pożaru, obciąża pozwanego w ten sposób, iż obecnie nie jest on w stanie wykazać przesłanek egzoneracyjnych.
Wbrew twierdzeniom apelujących Sąd Rejonowy nie wskazał, iż na podstawie opinii biegłego można ustalić winę pozwanego. Ocenił jedynie, iż opinia ta nie daje podstaw do obalenia domniemania zart. 471 k.c.i zwolnienia pozwanego z odpowiedzialności.
Dodatkowo wskazać należy, iż niezasadne jest wskazanie przez stronę powodową, jako dodatkowej podstawy prawnej dochodzonego roszczenia,art. 435 k.c.W niniejszej sprawie bowiem nie można uznać, iż przedsiębiorstwo pozwanego jest przedsiębiorstwem wprowadzanym w ruch za pomocą sił przyrody. Takim bowiem jest przedsiębiorstwo, które opiera swoją działalność na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych sił przyrody. Nie jest wystarczające by posługiwano się siłami przyrody tylko do działań wspomagających, albo by tylko poszczególne maszyny zaopatrzone w silniki były wykorzystywane w tym przedsiębiorstwie. Takie używanie narzędzi czy maszyn w ograniczonym zakresie nie powoduje, iż siły przyrody można uznać za energię napędową przedsiębiorstwa, a tym samymart. 435 k.c.nie znajduje uzasadnienia.
Biorąc pod uwagę całokształt przytoczonych okoliczności i powyższą argumentację, Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacji za niezasadne, co skutkowało ich oddaleniem w trybieart. 385 k.p.c.
O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 98 k.p.c.w zw. zart. 108§1 k.p.c.Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono na podstawie§ 12 ust. 1 pkt 1w zw. z§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu– na kwotę 1200 złotych od każdego z pozwanych.
SSO(...)SSO(...)SSR del.(...) | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Szczecinie
date: '2016-01-15'
department_name: VIII Wydział Gospodarczy
judges:
- Anna Górnik
- Agnieszka Woźniak
- Piotr Sałamaj
legal_bases:
- art. 203 § 1 k.p.c.
- art. 835 i nast. k.c.
- § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: st. sekr. sądowy Agnieszka Grygiel
signature: VIII Ga 393/15
``` |
150500000001521_III_AUa_000207_2017_Uz_2017-11-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn.akt III AUa 207/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 listopada 2017 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Sławomir Bagiński (spr.)
Sędziowie: SA Marek Szymanowski
SA Bożena Szponar – Jarocka
Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska
po rozpoznaniu na rozprawie 27 listopada 2017 r. wB.
sprawy z odwołaniaB. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.
o wysokość świadczenia
na skutek apelacji wnioskodawczyniB. C.
od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 18 stycznia 2017 r. sygn. akt V U 462/16
oddala apelację.
SSA Bożena Szponar - Jarocka SSA Sławomir Bagiński SSA Marek Szymanowski
Sygn. akt III AUa 207/17
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB., decyzją z 15.03.2016 r., ustaliłB. C.rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (od 1.01.2016 r.) oraz stwierdził, że świadczenie to przysługuje jej do 25.03.2018 r., tj. do dnia osiągnięcia wieku 61 lat i 4 miesięcy. Do ustalenia wysokości renty organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 71,38%. Podstawę wymiaru w kwocie 1.329,54 zł obliczono przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przez kwotę bazową 1.862,62 zł. Przy ustalaniu wysokości renty Zakład uwzględnił 31 lat i 3 miesiące okresów składkowych oraz 4 miesiące okresów nieskładkowych. Wysokość świadczenia po waloryzacji od 1 stycznia 2016 r. ustalono w kwocie 1.489,79 zł (po dokonaniu potrąceń do wypłaty pozostało 877,27 zł).
W odwołaniu od powyższej decyzjiB. C.wniosła o jej zmianę poprzez przeliczenie podstawy wymiaru od nowej kwoty bazowej obowiązującej na dzień złożenia wniosku i obliczenie wysokości świadczenia przy uwzględnieniu kwoty bazowej obowiązującej w styczniu 2016 r. Skarżąca zarzuciła także, że ZUS ustalając wysokość świadczenia nie uwzględnił wszystkich okresów składkowych i nieskładkowych. Jej zdaniem organ rentowy powinien uwzględnić okresy składkowe w wymiarze 32 lat, 7 miesięcy i 26 dni oraz nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy.
Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że przy ustalaniu wysokości świadczenia uwzględniono ubezpieczonej 31 lat i 3 miesiące okresów składkowych oraz 4 miesiące okresów nieskładkowych (tj. wcześniej niekwestionowany staż pracy ustalony decyzją z dnia 4 lutego 2014 r.). ZUS podkreślił, że ubezpieczona - do wniosku z dnia 18.01.2016 r. - nie dołączyła żadnych dowodów umożliwiających przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia czy też stażu pracy, od których zależy wysokość renty. Dowody takie zostały dołączone dopiero do wniosku z 18.03.2016 r. i stanowiły podstawę wydania decyzji z 12.04.2016 r. przeliczającej wysokość renty, w związku ze zmianą stażu pracy wnioskodawczyni oraz decyzji z 12.04.2016 r., którą odmówiono przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia.
Sąd Okręgowy Białymstoku wyrokiem z 18.01.2017 oddalił odwołanie.
Sąd pierwszej instancji rozstrzygnięcie oparł na ustaleniach opinii biegłej z zakresu księgowości. Biegła stwierdziła natomiast, że zastosowana przez ZUS kwota bazowa (1.862,62 zł) była prawidłowa, jako obowiązująca w dacie przyznania na stałe renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W angażach nie została określona wysokość premii regulaminowej, a wnioskodawczyni nie załączyła regulaminu premiowania, stąd składnik ten został pominięty w wyliczeniach zarobków. Natomiast jeśli chodzi o dodatek za staż pracy, to został on przyznany wnioskodawczyni dopiero od 26.05.1981 r. w wysokości 5% płacy zasadniczej i został on uwzględniony przy wyliczaniu wynagrodzenia za okres od 26.05.1981 r. do 31.12.1982 r. Dlatego, zdaniem biegłej, nie można domagać się doliczenia dodatku stażowego od pierwszego roku zatrudnienia, tj. od 1976 r. Podsumowując biegła stwierdziła, że wnioskodawczyni nie przedłożyła nowych dowodów, które miałyby wpływ na ustalenia biegłej.
W apelacji od wyroku Sądu OkręgowegoB. C.wniosła o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wniosła też o przesłuchanie świadka na okoliczność wysokości wynagrodzenia w latach 1976-1982.
Wyrokowi zarzuciła: naruszenie: art. art. 15-23, 53 ust.1 i 4; 109 -112 ustawy 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; pominięcie składanych przez nią wniosków dowodowych; błędne ustalenie stanu faktycznego; niesprawiedliwą ocenę materiału dowodowego; niewyjaśnienie istotnych składników wynagrodzenia; nieuwzględnienie rekompensat na dzieci; nieuwzględnienie wyjaśnienia odnośnie do dodatku stażowego; niewliczenie zasiłku gwarantowanego okresowego od 22.11.1999 r. do 30.06.2000 r.;
Wskazała, że w aktach znajduje się zaświadczenie z 10.03.2016 r. z(...), z którego wynika, że w okresie od 1.07.1997 r. do 30.06.2000 r. były opłacane składki. Stwierdziła, że część socjalna renty powinna być wyliczona na podstawie nowej kwoty bazowej, ponieważ od początku przysługiwania renty przepracowała 30 miesięcy, a ZUS zamienił rentę z „częściowej na okresową całkowitą niezdolność do pracy”. Wskazała, że błędnie wyliczono wynagrodzenie z lat 1976-1982, ponieważ nie wliczono premii i rekompensat na dzieci.
Stanowisko Sądu Apelacyjnego:
Zaskarżona decyzja nie dotyczyła ponownego przeliczenia wysokości podstawy wymiaru renty, ani też doliczenia nowych nie wskazanych wcześniej okresów składkowych i nieskładkowych. Zaskarżona decyzja nie była wydana w związku z ponownym wnioskiem złożonym w trybie art. 110 - 114 ustawy z dnia 17 grudnia(...)o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2017.1383 j.t.) zwana dalej „ustawą emerytalną”. Wniosek z 18.01.2016 r. dotyczył ponownego zbadania zdolności do pracy, w związku z twierdzeniem wnioskodawczyni że jest całkowicie niezdolna do pracy. Wniosek ten należy potraktować zarazem jako wniosek o zmianę wysokości renty tj. przyznanie renty w wysokości przysługującej w wypadku całkowitej niezdolności do pracy. Zaskarżona decyzja z 15.03.2016 r., w odniesieniu do wcześniejszych, rozstrzyga zatem kwestię wysokości świadczenia w związku ze zmianą stopnia niezdolności do pracy. Decyzja ta nie dotyczy natomiast kwestii zmiany stażu ubezpieczeniowego, ani też zmiany podstawy wymiaru w związku ze zmianą wskaźnika wysokości podstawy wymiaru. Z tego względu brak było podstaw do rozważania tych kwestii przez sąd pierwszej instancji. Kwestia stażu ubezpieczeniowego i wysokości podstawy wymiaru mogła być rozważana, gdyby wniesiono odwołanie od decyzji z 12.04.2016 r.
Oznacza to, że badanie prawidłowości decyzji z 15.03.2016 r. polegać powinno na tym, czy: wysokość kwoty bazowej (do obliczenia części socjalnej), wysokość podstawy wymiaru i liczba okresów ubezpieczeniowych są takie same jak w poprzednich decyzjach. Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie byłaby pozytywna, to decyzję z 15.03.2016 r. należało uznać za prawidłową. O ile oczywiście rentę przyznano w wysokości 100%, a nie 75% świadczenia obliczonego na podstawie art. 62 ustawy emerytalnej oraz pod warunkiem, że rentę prawidłowo zwaloryzowano. Te ostatnie okoliczności nie były sporne.
W decyzji z 15.03.2016 r. uwzględniono taką samą długość okresów składkowych i nieskładkowych jak poprzedniej decyzji z 4.02.2014 r. (k. 365 akt ZUS) odnoszącej się do tej kwestii. W zaskarżonej decyzji zastosowano podstawę wymiaru i kwotę bazową w takiej wysokości jak w decyzji o przyznaniu renty w 2004 r. Wynika z tego, nie ma żadnych podstaw do kwestionowania wysokości świadczenia w odniesieniu do zaskarżonej decyzji. Na takim stwierdzeniu powinien zaprzestać sąd pierwszej instancji. Z tym, że powinien był jeszcze rozważyć możliwość zastosowania art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Rozważenie tej okoliczności było potrzebne, ponieważ wnioskodawczyni podniosła, że po przyznaniu renty przez ponad 30 miesięcy podlegała ubezpieczeniom emerytalno-rentowym. Organ rentowy miał taką wiedzę, a wynika to z porównania zestawienia okresów „ubezpieczeniowych” przyjętych w czasie przyznania renty (k. 54 akt ZUS), z zestawieniem z lutego 2009 r. (k. 217 akt ZUS).
Pozostałe kwestie mogły być rozważane, gdyby została zaskarżona decyzja z 12.04.2016 r. Sprawa z ubezpieczeń społecznych jest sprawą, w której wniesiono odwołanie od decyzji (art. 476 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Skoro zaskarżona decyzja z 15.03.2016 r. nie odnosiła się do kwestii zmiany stażu ubezpieczeniowego, ani zmiany wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, to odwołanie od takiej decyzji nie może dotyczyć tych kwestii.
Odnosząc się do zarzutów apelacji związanych z treścią zakażonej decyzji.
W istocie sąd pierwszej instancji omyłkowo wskazał datę roczną, określającą od kiedy wnioskodawczyni przysługuje renta (zamiast 7.01.2004 r. podał „7.01.2011 r.”- str. 2., jedenasty wers uzasadnienia ). Pomylił się także w dacie zaskarżonej decyzji (zamiast 15.03.2016 r. podał „25 marca 2014 r.” – str. 1, drugi wers uzasadnienia). W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne ustalenia sądu pierwszej instancji, z uzupełnieniami wskazanymi w niniejszym uzasadnieniu.
Mankamentem uzasadnienia sądu pierwszej instancji jest przedstawienie stanu prawnego sprawy tylko poprzez odwołanie się do stwierdzeń biegłej. Kwestię zastosowania prawa materialnego powinien sąd rozważyć samodzielnie. Przede wszystkim sąd pierwszej instancji nie rozważył możliwości zastosowania do obliczenia części socjalnej nowej kwoty bazowej w kontekście art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.
Nie budzi sporu, że ubezpieczona po uzyskaniu prawa do renty przez ponad 30 miesięcy podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Nie budzi też sporu, że od stycznia 2016 r. wnioskodawczyni przyznano rentę w związku z całkowitą niezdolnością do pracy w okresie kiedy przysługiwała jej renta stała w związku częściową niezdolnością do pracy.
Art. 53 ustawy emerytalnej ma zastosowanie wówczas, kiedy dana emerytura przyznawana jest pierwszy raz. Chodzi o to, że na podstawie samych przepisów art. 53 ustawy emerytalnej nie można przeliczyć emerytury już otrzymywanej. Zmianę wysokości świadczenia już otrzymywanego umożliwiają przepisy działu VIII rozdziału III ustawy emerytalnej. Są to na przykład powoływane w apelacji art. art. 109-112 tej ustawy, jak również inne - zwłaszcza art. 114 ustawy emerytalnej. Analogiczna sytuacja dotyczy także art. 62 ustawy emerytalnej, który ma zastosowanie do obliczenia wysokości renty.
Art. 62 ust. 1a ustawy emerytalnej stanowi, że przy obliczaniu wysokości renty przepisy art. 53 ust. 3-5 stosuje się odpowiednio. Tak więc w sytuacji kiedy oblicza się wysokość nowej emerytury lub nowej renty - świadczenia innego niż dotychczas przyznano, może mieć zastosowanie art. 53 ust. 4 w zw. z art. 62 ust. 1a ustawy emerytalnej.
Podwyższenie wysokości renty w związku ze zmianą stopnia niezdolności do pracy nie oznacza, że wnioskodawczyni otrzymała nowe świadczenie. Jest to nadal renta z tytułu niezdolności do pracy, początkowo z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznana na stałe, a obecnie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Zmiana stopnia niezdolności do pracy nie może być powodem zastosowania nowej kwoty bazowej do obliczenia części socjalnej renty.
Takie stanowisko wynika też treść ust. 3 art. 53 ustawy emerytalnej. Przepis ten odnosi się bowiem do uzyskania nowego świadczenia. Zgodnie z jego treścią, w sytuacji kiedy wysokość podstawy wymiaru nowego świadczenia oblicza się od podstawy wymiaru poprzedniego świadczenia część socjalną oblicza się od poprzedniej kwoty bazowej. Art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej nie ma zastosowania w sytuacji kiedy po uzyskaniu poprzedniego świadczenia ubezpieczony podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lecz nadal uzyskuje to samo świadczenie (zob. wyrok SA Katowice z 23-08-2016 III AUa 2216/15).
Pozostałe kwestie wskazane w apelacji nie odnoszą się do zaskarżonej decyzji. Nie mogą zatem wpłynąć na zmianę wyroku sądu pierwszej instancji. Tym niemniej skoro zajmował się nimi sąd pierwszej instancji i pozostają sporne, to można przedstawić kilka uwag.
Odnośnie długości okresów składkowych, w kontekście niezaliczenia okresu od 23.11.1999 r. do 30.06.2000 r.
Decyzja ZUS z 3.07.1998 r. stwierdzała, zeB. C.jest objęta ubezpieczeniem społecznym w okresie od 1.07.1998 r. do 30.06.2000 r. z tytułu pobierania zasiłku gwarantowanego okresowego. (k. 60). Zaświadczenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie wB.z 16.03.2016 r. wynikało, żeB. C.korzystała z gwarantowanego zasiłku okresowego, a w okresie od 1.0-7.1997 r. do 30.06.2000 r. opłacane były składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe(k. 95). Zaświadczenie to jest sprzeczne z zaświadczeniem tego(...)z 11.07.2000 r. wskazujące, że składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe była opłacana od 1.07.1997 r. do 22.11.1999 r. (k. 38 akt ZUS z wniosku z 2003 r.). Zaświadczenie analogicznej treści wystawiono także 4.07.2000 r. (k. 17 akt ZUS z wniosku z 2000 r.).
W piśmie z 11.01.2000 r.(k. 49 akt ZUS z wniosku z 2003 r.) skierowanym doB. C.Miejski Ośrodek Pomocy rodzinie wyjaśnił, że 22.11.1999 r. weszła w życie zmiana ustawy z 8 października 1999 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej i ustawy o rehabilitacji zawodowej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 90, poz. 1001) która zmieniła zasady opłacania składki na ubezpieczenia społeczne dla osób, które mają prawo do gwarantowanego zasiłku okresowego. Wskazano, że znowelizowany art. 31b ust. 9 ustawy o pomocy społecznej stanowi że nie opłaca się składki za osobę, która ma prawo do gwarantowanego zasiłku okresowego i legitymuje się okresem ubezpieczenia w wymiarze 20 lat w wypadku kobiet. W piśmie tym stwierdzono, że wnioskodawczyni ma 23 lata 3 miesiące i 16 dni okresów ubezpieczenia.
Sprzeczność między dokumentami z 2000 r. i 2016 r. Sąd Apelacyjny wyjaśnił zwracając się do(...)wB., który w piśmie z 16.10.2017 r. stwierdził, że zaświadczenia z 2016 r. wydanoB. C.w oparciu o niekompletną dokumentację uzyskaną z archiwum.(...)podał, że składki były opłacane w okresie od 1.07.1997 r. do 22.11.1999 r. Przedstawiono też wydruki potwierdzające takie stanowisko (k. 128-132).
Okoliczność, że składki zaB. C.nie powinny być opłacane wynika ze zmianyart. 31 b ust. 6 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. (Dz.U.1998.64.414 j.t.). Zmiana ta weszła w życie z dniem 23.11.1999 r. z mocyart. 1 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 8 października 1999 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej i ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych(Dz.U.1999.90.1001)
W takiej sytuacji skoro po 22.11.1999 r. nie opłacono składek i nie było podstawy do ich opłacenia to okresu od 23.11.1999 r. do 30.06.2000 r. nie można uznać za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W takiej sytuacji nie może mieć decydującego znaczenia decyzja z 3.07.1998 r. stwierdzająca podleganie ubezpieczeniom społecznym przezB. C.w okresie od 1.07.1998 r. do 30.06.2000 r. Decyzja ta nie uwzględniała bowiem zmiany stanu faktycznego i prawnego.
Zaskarżona decyzja nie dotyczyła obliczenia nowego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, nie było zatem potrzeby szczegółowego odnoszenia się do wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni w latach 1976-1982 oraz w latach 1983-1990. Akta rentowe nie zawierają jakichkolwiek dowodów co do wysokości premii, zasad jej przyznawania, a ostatecznie dokumentu stwierdzającego czy rzeczywiście premia została wypłacona. Swoistość premii jako składnika wynagrodzenia, tj. jej zależność od wykonania zadań, od wypracowania funduszu premiowego wskazuje, że przyjęcie wypłacania premii na podstawie samego twierdzenia wnioskodawczyni nie jest wystarczające. Tym bardziej, że odnosi się to do długiego okresu, przypadającego przed 34-40 laty.
W kontekście przedmiotu decyzji i podawanych przez wnioskodawczynię okoliczności nie było zasadne dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka w postępowaniu apelacyjnym na okoliczność wysokości wynagrodzenia.
Odnosząc się natomiast do kwestii stażu pracy. Dokumenty nie zawierają informacji o przyznaniu dodatku stażowego, w wysokości 6% od maja 1982 r. być może dlatego biegła przyjęła, że wynosi on nadal 5%. Przyjęcie, że od 26.05.1982 r. dodatek stażowy wynosił 6% wpływało by jedynie na wysokość wynagrodzenia w 1982 r., bowiem kwoty wynagrodzenia za późniejszy okres przyjęto na podstawie dokumentów płacowych.
Przyjmując, że od 26 maja. do 31 grudnia 1982 r. przypadało 1304 godzin roboczych (w tym 40 godzin w maju za 5 dni roboczych), daje to dodatkowo kwotę 462,92 zł różnicy między dodatkiem stażowym w wysokości 6% a dodatkiem w wysokości 5%
Obliczenia są następujące:
- 1304 godziny *35,50 zł/godzinę = 46.292 zł,
- 1% z 46292 zł to 462,92 zł.
Oznacza to, że współczynnik za 1982 r. wynosiłby:
(75.537,84 zł+462,92 zł)/139.572 zł *100%=54,45%
Wynika z tego, że wskaźnik z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia byłby niższy od wskaźnika przyjętego do przyznania renty.
Nie ma podstaw do uwzględnienia „rekompensat na dzieci” w latach 1976-1982. Rekompensaty wypłacane były poczynając od 31 sierpnia 1981 r. Przysługiwały one także członkom rodzin, a jedynie wypłacane były m. in. pracownikom. Wynika to z uchwały Nr 187 Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia 1981 r. w sprawie podwyższenia cen detalicznych niektórych artykułów żywnościowych (M.P.1981.22.200) oraz uchwały Nr 24 Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1982 r. w sprawie rekompensat pieniężnych z tytułu wprowadzenia z dniem 1 lutego 1982 r. nowych cen detalicznych podstawowych artykułów żywnościowych, opału i energii (M.P.1982.4.18). Już z tego względu, że rekompensata przysługiwała dzieciom nie można jej wliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika.
W tym stanie rzeczy apelacja podlegała oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.
Bożena Szponar-Jarocka Sławomir Bagiński Marek Szymanowski | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2017-11-27'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Sławomir Bagiński
- Marek Szymanowski
- Bożena Szponar – Jarocka
legal_bases:
- art. 476 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego
- art. 31 b ust. 6 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej
- art. 1 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 8 października 1999 r. o zmianie ustawy o pomocy
społecznej i ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych
recorder: Magda Małgorzata Gołaszewska
signature: III AUa 207/17
``` |
154505000000603_II_C_000082_2017_Uz_2018-11-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II C 82/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 października 2018 roku
Sąd Okręgowy w Warszawie, II Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Eliza Kurkowska
Protokolant: Wioleta Folman
po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 roku w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaM. S.
przeciwko(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.
o zapłatę
oraz z powództwaM. S.iW. S.
przeciwko(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.
o ustalenie ewentualnie o ustalenie ewentualnie o rozwiązanie umowy ewentualnie o ukształtowanie stosunku prawnego
I
oddala powództwo w całości;
II
zasądza łącznie odM. S.iW. S.na rzecz(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.kwotę 21 600 (dwadzieścia jeden tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
UZASADNIENIE
Pozwem złożonym w dniu 4 listopada 2016 r. /k. 107/ do Sądu Okręgowego w Szczecinie, a skierowanym przeciwko(...) SA, powódM. S.wniósł o ustalenie nieważnościumowy nr (...)o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF z dnia 10 października 2006 r. zawartej pomiędzyM. S.a(...) SAoraz zasądzenie od pozwanego(...) SAna rzecz powoda kwoty 127 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, ewentualnie o ustalenie, że między stroną powodową a pozwaną nie istnieje stosunek zobowiązaniowy, mający swoją podstawę w w/w umowie i aneksach do tej umowy, z którego wynikałby obowiązek strony powodowej do zapłaty na rzecz pozwanego kwoty kredytu większej niż 608 000 zł; ustalenie, że między stroną powodową a pozwaną nie istnieje stosunek zobowiązaniowy, mający swoją podstawę w w/w umowie i aneksach do tej umowy, z którego wynikałoby roszczenie pozwanej do wyliczenia raty kredytu strony powodowej w oparciu o kurs sprzedaży franka szwajcarskiego, obowiązującego u pozwanej albo w oparciu o jakikolwiek inny pozaumowny kurs franka szwajcarskiego i ustalenie, że strona pozwana ma względem strony powodowej roszczenie o zapłatę odsetek umownych liczonych od kwot faktycznie wypłaconych stronie powodowej, a nie od kwot waloryzowanych umownie kursem franka szwajcarskiego. Powód wniósł również o zasądzenie od strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że żądanie zapłaty stanowi, w ocenie strony powodowej, konsekwencję bezskuteczności zapisów umownych dotyczących klauzul waloryzacyjnych. Zdaniem powoda w wyniku powyższego doszło do nadpłaty kwot poszczególnych rat kredytu, a pobrane przez bank świadczenie jest świadczeniem nienależnym. Podstawę prawną stanowi również to, że z winy pozwanej strona powodowa poniosła szkodę na skutek tego, że została zobowiązana do zapłaty rat kredytu w wysokości wyższej niż nominalna wartość kredytu. Kolejną podstawą jest nieważność umowy kredytu w całości albo w części odnoszącej się do oprocentowania i do mechanizmów waloryzacji. Żądanie ustalenia powód uzasadniał tym, że istnieje stan niepewności co do kwestii istnienia zobowiązań strony powodowej wobec pozwanej, a co do roszczeń pozwanego z tytułu niewymagalnych jeszcze rat nie istnieje roszczenie dalej idące niż roszczenie o ustalenie. Zdaniem strony powodowej, umowa kredytu jest nieważna, z uwagi na sprzeczność z prawem, naturą stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego ewentualnie zawiera abuzywne postanowienia wyszczególnione w pozwie (np. § 11 ust 5 umowy i § 1 ust. 3a umowy) /k.2-29/.
W odpowiedzi na pozew pozwany(...) SApodniósł zarzut niewłaściwości miejscowej, a także wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.
Pozwany zarzucił, że nie można przyjąć by przedmiotowa umowa była nieważna, gdyż nie jest sprzeczna z przepisami prawa czy zasadami współżycia społecznego. Zdaniem pozwanego, powód nie udowodnił roszczenia co do zasady i co do wysokości, w tym wystąpienia przesłanek nieważności umowy jak i abuzywności spornych klauzul. W ocenie pozwanego, powód nie udowodnił, że spełnił na rzecz pozwanego jakiekolwiek świadczenie, którego zwrotu obecnie się domaga. Pozwany wskazał, że przedmiotową umowę kredytu powód zawarł wraz z żoną, a z przedłożonych dowodów nie wynika, który z kredytobiorców poniósł koszt rat kredytowych. Zaznaczył, że kredytobiorcyM. S.iW. S.zawarli umowę małżeńską o rozdzielności majątkowej, a obecnie jedynym właścicielem nieruchomości jest żona powoda. Ponadto pozwany zarzucił brak interesu prawnego w dochodzeniu roszczeń o ustalenie wskazując, że interes ten został wyeliminowany przez fakt jednoczesnego zgłoszenia żądania zapłaty. Wreszcie wskazał, że żądania ustalenia wyrażone w punktach 3,4 i 5 pozwu nie stanowią roszczenia o ustalenie, ale swoiste żądanie ukształtowania stosunku prawnego.
Pozwany podniósł, że posługiwanie się klauzulami abuzywnymi jest niedozwolone jedynie w zakresie wykorzystania ich we wzorcach umownych, zaś legalność ich stosowania w konkretnej umowie może być badana w trybie kontroli incydentalnej, z uwzględnieniem postanowień całej umowy, okoliczności kontraktowania, rozkładu praw i obowiązków stron. W ocenie pozwanego w niniejszym przypadku powód nie wykazał naruszenia dobrych obyczajów i rażącego naruszenia interesu konsumenta przez pozwanego w zakresie zastosowania postanowienia o waloryzacji. Pozwany zakwestionował wyliczenie wysokości roszczenia przez powoda, wskazując na błędy i nieprawidłowość założeń przyjętych do wyliczeń powoda. Pozwany wskazał także, że ustalenie kursów walutowych przez bank nie następowało dowolnie, lecz wynikało z uwzględnienia obiektywnych czynników ekonomicznych. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia co do należności z tytułu nadpłaconych wg stanowiska powoda rat kredytu, wskazując, że termin przedawnienia wynosi 3 lata. Ponadto żądanie ustalenia jest roszczeniem majątkowym, a zatem po upływie 10 lat roszczenia te uległy przedawnieniu (odpowiedź na pozew k. 113-144).
Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał tutejszemu Sądowi /k.342-343/.
Na rozprawie w dniu 18 lipca 2017 r. Sąd na podstawieart. 195 k.p.c.zobowiązał pełnomocnika powoda, aby w terminie 7 dni oznaczył osoby niebiorące udziału w sprawie w zakresie żądania ustalenia w taki sposób, aby ich wezwanie lub zawiadomienie było możliwe /k.583/.
W piśmie z dnia 24 lipca 2017 r. pełnomocnik powoda na podstawieart. 195 k.p.c.wskazał, że osobą, która powinna wziąć udział w postępowaniu w charakterze powoda jestW. S.. Pełnomocnik wskazał, że powinna ona wziąć udział w zakresie żądania o ustalenie jak również w zakresie żądania zapłaty, gdyż przez pierwsze lata trwania wspólności majątkowej powinna być traktowana jako wierzyciel solidarny /k.597-598/.
W piśmie z dnia 8 sierpnia 2017 r. powódM. S.rozszerzył żądanie pozwu z punktu 2 (żądanie zapłaty) wnosząc o zasądzenie od pozwanej solidarnie na rzecz strony powodowej kwoty 536 162,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty ewentualnie o zasądzenie kwoty 42 133,90 CHF oraz kwoty 375 429,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wskazał, że w związku z nieważnością umowy kredytu ma on prawo do zwrotu wszystkich wpłat dokonanych tytułem spłaty kredytu. Ponadto powód wskazał, że zapisami abuzywnymi są również zapisy § 10 umowy odnoszące się do oprocentowania kredytu. Określone w umowie przesłanki umożliwiające zmianę oprocentowania zostały sformułowane w sposób nieostry oraz niejednoznacznie w zakresie relacji między zmianą tych czynników a zmianą oprocentowania kredytu. Powyższy zapis był sprzeczny zart. 69 ust. 2 pkt 5 ustawy prawo bankowe, a wyjęcie tego fragmentu z umowy powoduje, że nie doszło w sposób ważny do zawarcia umowy nazwanej /k.889-893/.
Zarządzeniem z dnia 17 sierpnia 2017 r. Przewodnicząca zarządziła zwrot pisma pełnomocnika powoda z dnia 8 sierpnia 2017 r. w zakresie w jakim rozszerzył żądanie pozwu w imieniuW. S.o zapłatę, albowiem na ówczesnym etapie postępowaniaW. S.nie była stroną /k.906/.
Zarządzeniem z dnia 3 października 2017 r.W. S.została zawiadomiona o toczącym się postępowaniu i poinformowana, że może przystąpić do sprawy w charakterze powoda w zakresie żądania ustalenia /k.916/.
Pismem z dnia 6 października 2017 r. /k.918/ pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w rozszerzonym zakresie w całości. Wskazał, że powód rozszerzając żądanie pozwu o zapłatę nie przedstawił żadnych wyjaśnień, ani nowych faktów, które uzasadniałyby zwiększenie roszczenia. Nadto, zdaniem pozwanego nowo podniesione zarzuty dotyczące § 10 ust 2 umowy i sposób w jaki powód łączy je z poprzednią argumentacją świadczą o próbie dokonania całkowitej zmiany podstawy faktycznej roszczenia. W ocenie pozwanego § 10 ust 2 umowy nie jest klauzulą abuzywną i nie ma podstaw do takiego stwierdzenia. Postanowienie to nie zostało uznane za taką klauzulę i nie zostało wpisane w rejestrze niedozwolonych postanowień umownych. Pozwany w omawianym paragrafie omówił przyczyny zmiany oprocentowania, a więc nie można przyjąć, że zastosował klauzulę jednostronnej zmiany procentowania bez podania przyczyn. Regulacja ta wprowadza zmienne oprocentowanie, ale nie można z powyższego wywodzić, że zmiany oprocentowania miałyby mieć charakter dowolny. Jeżeli z jakichkolwiek względów kredytobiorca nie akceptuje aktualnej wysokości oprocentowania kredytu przysługuje mu na podstawie zapisów umowy uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu bez ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów /k.918-929/.
W piśmie z dnia 10 listopada 2017 r.W. S.oświadczyła, że przystępuje do sprawy w charakterze powoda oraz wskazała, że podziela wszystkie twierdzenia, zarzuty i wnioski przedstawione przez powodaM. S./k.984/.
W załączniku do protokołu z dnia 22 lutego 2018 r. pełnomocnik powodów podał dodatkową podstawę prawną ustalenia nieważności kredytu sformułowanego w pozwie w punkcie 1, to jest również fakt wprowadzenia kredytobiorców w błąd co do treści umowy i stosowanie wobec kredytobiorców nieuczciwych praktyk rynkowych (art. 12 ust 1 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Wskazał, że praktyki te polegały na wprowadzeniu powodów w błąd co do treści umowy i co do sposobu wykonywania umowy oraz uniemożliwieniu dostępu do istotnych danych dotyczących sposobu wyliczania kursów kupna/sprzedaży CHF oraz oprocentowania. Nadto zdaniem powodów roszczenie pozwanej o zapłatę kapitału przeliczonego na CHF nie istnieje z uwagi na to, że roszczenie to nie zostało wyliczone w oparciu o obowiązujący u pozwanej mechanizm ustalania kursu kupna/sprzedaży CHF. Z tego względu wszystkie pobrane przez pozwaną raty kredytu są nienależne. Nadto nie wykazano, że doszło do skutecznego przeliczenia kapitału kredytu na CHF /k.1003-1024/.
W piśmie z dnia 8 marca 2018 r. pozwany wskazał, żeart. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymnie stanowi samodzielnej podstawy prawnej roszczenia. Nadto powołując się na błąd strona powodowa winna skorzystać z instytucji przewidzianej wart. 84 k.c., czego nie uczyniła /k.1045-1048/.
W piśmie z dnia 15 maja 2018 r., złożonym na rozprawie, strona powodowa rozszerzyła żądanie pozwu wskazując, że w razie oddalenia żądań wskazanych w punkcie 1-5 pozwu w całości lub w piśmie z dnia 8 sierpnia 2017 r. w całości, na podstawieart. 3571k.c.domaga się: orzeczenia o rozwiązaniu umowy o kredyt hipoteczny ewentualnie oznaczenia wysokości świadczenia wynikającego z tej umowy poprzez oznaczenie, że na kwotę tego świadczenia składa się kwota kapitału kredytu wyrażona w PLN, odpowiadająca kwocie faktycznie wypłaconego kredytu wraz z odsetkami umownymi przy uwzględnieniu wszystkich wpłat powodów dokonanych na rzecz kredytu; ewentualnie poprzez oznaczenie, że na kwotę tego świadczenia składa się kwota kapitału kredytu wyrażona w PLN, odpowiadająca kwocie faktycznie wypłaconego kredytu wraz z odsetkami charakterystycznymi dla kredytu PLN (WIBOR 3M) przy uwzględnieniu wszystkich wpłat dokonanych na rzecz kredytu; ewentualnie poprzez oznaczenie wysokości zobowiązania stron w inny sposób, zgodnie z uznaniem sądu i po rozważeniu interesu stron. W uzasadnieniu pisma powodowie wywodzili, że zmiana kursu franka szwajcarskiego jaka nastąpiła po zawarciu umowy kredytu spowodowała, że doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków, która to zmiana nie była możliwa do przewidzenia przez powodów /k.1050-1058/.
W piśmie z dnia 5 czerwca 2018 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w rozszerzonym zakresie jako nieudowodnionego i niesłusznego oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w stosunku do każdego z żądań pozwu, pierwotnego i pozostałych pięciu ewentualnych, łącznie w kwocie 37 800 zł. Pozwany wskazał, że zmiana kursu waluty waloryzacji nie jest zmianą o charakterze nadzwyczajnym, której strony nie mogły przewidzieć w dniu zawierania umowy. Fakt, że kursy walut obcych ulegają nawet znacznym wahaniom jest okolicznością powszechnie znaną, podobnie jak to, że mają na to wpływ różnego rodzaju zdarzenia o charakterze gospodarczym, ekonomicznym, politycznym. Pozwany wskazał, że rzekoma nadzwyczajna zmiana stosunków przybiera w stosunku do powodów postać wzrostu kursu walut jedynie o niecałe 50% i to przy jednoczesnym, wcześniejszym kilkuletnim spadku kursu o 20%. W okresie pomiędzy połową lat 90-tych XX w. a 2004 również doszło do porównywalnego wzrostu kursu CHF (z ok.2 zł do 3 zł) /k.1072-1079/.
Pismem z dnia 27 czerwca 2018 r. Rzecznik(...)przedstawił istotny pogląd /k. 1081-1132/.
Sąd ustalił, co następuje:
PowodowieM. S.iW. S.są małżeństwem. W latach 1989-2002 mieszkali na stałe w(...)(przesłuchanie powódkiW. S.k. 1026-1027).
W 2003 r.M. S.otworzył konto bankowe w(...)w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a następnie konto wspólne z żoną. Powodowie zakupili działkę, na której zdecydowali się zbudować dom. Środki na budowę domu miały pochodzić z kredytu. Powodowie zdecydowali się złożyć wniosek kredytowy do(...)(obecnie(...) SA) gdyż posiadali tam konta, a nadto mieli już tam kredyt. Powodowie byli zadowoleni z wcześniejszej obsługi bankowej. Powodowie nie dowiadywali się o oferty kredytowe w innych bankach (
przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
Przed podpisaniem umowy kredytowej rozmowy z pracownikami banku prowadziłM. S.. Pracownik banku pytał powoda jaką kwotą kredytu jest zainteresowany. Powód wskazał, że chodzi o kwotę 600 000 zł- 640 000 zł zgodnie z przedstawionym kosztorysem prac budowlanych. Powodowie nie byli zainteresowani niższą kwotą kredytu gdyż to nie pozwalałoby im zrealizować ich planów. Pracownik banku przedstawił powodowi ofertę kredytu złotówkowego i waloryzowanego do CHF. Wskazano powodowi, że kredyt złotówkowy jest droższy, wyżej oprocentowany, kredyt złotówkowy wiązałby się z większym obciążeniem finansowym dla powodów. Prezentowane raty w kredycie złotówkowym były około dwukrotnie wyższe niż przy kredycie waloryzowanym (przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
M. S.wówczas interesował się sprawami ekonomicznymi kraju i na świecie, obserwował kursy walut obcych. W tamtym czasie były doniesienia, że CHF jest bezpieczną walutą i nie było żadnych zagrożeń politycznych czy ekonomicznych, które mogłyby tą sytuację zmienić. Pracownik banku wskazał powodowi, że warunki kredytu waloryzowanego są dobre, że jest to bezpieczny kredyt. Powód rozmawiał z pracownikiem banku na temat wahań kursu CHF. W chwili zawierania umowy kurs CHF wynosił 2,50 zł, a kilka miesięcy wcześniej 2,60-2,80 zł (przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
W dniu 22 sierpnia 2006 r. powodowie złożyli do(...) S.A.wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego na budowę domu jednorodzinnego. Powodowie wnioskowali o udzielenie kredytu w kwocie 600 000 zł plus 8 000 zł na koszty kredytu, przy czym walutą kredytu miał być frank szwajcarski. Powodowie mieli możliwość wyboru waluty: PLN, CHF, USD, Euro, GBP. Powodowie wnioskowali o udzielenie kredytu na maksymalny okres oraz by były malejące raty kapitałowo-odsetkowe. We wniosku wskazano, że budowa domu będzie finansowana poprzez dotychczas wniesiony wkład w kwocie(...)zł, a do wniesienia pozostało(...)zł tytułem wkładu własnego oraz 600 000 zł z tytułu kredytu. Koszt budowy domu o pow. całkowitej(...)m(
2)(pow. użytkowa(...)m(
2)) oszacowano na kwotę(...)zł. Składając powyższy wniosek kredytowy powodowie mieli już zaciągnięty kredyt hipoteczny w(...)na kwotę 156 000 zł na 27 lat (na dzień składania wniosku do spłaty pozostało 145 000 zł), ponadto mieli zaciągnięty kredyt samochodowy na kwotę 57 000 zł (pozostało 40 000 zł). Powodowie zobowiązali się do likwidacji kredytu samochodowego przed podpisaniem umowy kredytu, zaś środki własne w kwocie(...)zł zobowiązali się wnieść na końcowym etapie budowy na wykończenie w transzy 6.
M. S.w chwili składania wniosku kredytowego w pozwanym banku pracował jako wiceprezes w(...) sp. z o.o., gdzie był zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony, a jego średni dochód brutto wynosił(...)zł. Ponadto od 1 maja 2002 r. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą(...), zajmującą się zarządzeniem spółką wytwarzającą konstrukcje stalowe. Powodowie byli również wspólnikami współce (...) sp. z o.o.
(wniosek kredytowy k.195-199, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 200, zaświadczenie o prowadzeniu działalności k. 201-202, odpisy z KRS k. 203, 204-207, przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
W dniu 10 października 2006 r.M.iW.małżonkowieS.zawarli z(...) Bankiem S.A.wW.umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF, o numerze(...). Przed podpisaniem umowyM. S.zapytał pracownika banku dlaczego kurs waluty wskazany w umowie nie jest powiązany z kursem NBP. Pracownik banku wyjaśnił mu, że kurs ten będzie ustalany na podstawie kursu wyliczonego przez bank, ale że kurs ten będzie zbliżony do kursu NBP. Powodowie przed podpisaniem umowy zapoznali się z jej treścią. Gdy powodowie mieli jakieś pytania w związku z zapisami umowy pracownik banku wyjaśniał im je. Pracownik banku nie zapewniał powodów, że kurs franka nie wzrośnie przez czas trwania umowy. Pracownik banku wskazywał, że CHF jest stabilną walutą. Powodom nie przedstawiono matematycznego mechanizmu ustalania kursu CHF.
Na mocy ww. umowy bank udzielił powodom kredytu na: budowę domu jednorodzinnego położonego wB.przyul. (...), gm.D.(kwota 600 000 zł) oraz pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu (kwota 8000 zł). Podano, że kwota kredytu to 608 000 zł, waluta waloryzacji CHF. W § 1 punkt 3A umowy wskazano, że kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia 28 września 2006 r. wg kursu kupna waluty z tabeli kursowej(...) Banku SAwynosi 247 910,29 CHF, przy czym zaznaczono, że kwota ta ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w w/w punkcie (§ 1 pkt 1A, 2, 3, 3A). Kredyt miał zostać spłacony w przeciągu 324 miesięcy, tj. do 10 października 2033 r. (§ 1 ust. 4). Ustalono, że kredyt będzie spłacany w malejących ratach kapitałowo-odsetkowych. Oprocentowanie kredytu było zmienne i w chwili zawierania umowy w stosunku rocznym wynosiło 2,55%, a w okresie ubezpieczenia pomostowego wynosiło 3,55%. Wskazano, że całkowity koszt inwestycji wynosi(...)zł, a kwota wniesionych środków własnych(...)zł, co stanowi 6,01 % całkowitego kosztu inwestycji (§ 1 ust. 11 i 12). Aktualna wartość nieruchomości wynosiła(...)zł, a po zakończeniu inwestycji(...)zł (§ 2 ust 5 i 6). W § 1 pkt 7 umowy wskazano, że prowizja za udzielenie kredytu wynosi 4 864 złotych (0,80% kwoty kredytu).
Zgodnie z § 5 umowy wypłata kredytu miała nastąpić w ten sposób, że kwota 600 000 zł do dyspozycji kredytobiorcy z przeznaczeniem na budowę domu jednorodzinnego miała być wypłacona w 6 transzach (od 31 października 2006 r. do 31 maja 2007 r.) w zależności od stanu zaawansowania poszczególnych prac budowlanych, a kwota 8000 zł z tytułu pokrycia kosztów związanych z udzieleniem kredytu.
W § 10 ust. 2 umowy wskazano, że zmiana wysokości oprocentowania kredytu może nastąpić w przypadku zmiany stopy referencyjnej określonej dla danej waluty oraz zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju (lub krajów zrzeszonych w Unii Europejskiej), którego waluta jest podstawą waloryzacji.
W myśl § 7 umowy kredyt hipoteczny miał być waloryzowany kursem kupna waluty CHF wg tabeli kursowej(...) Banku SA. Kwota kredytu wyrażona w CHF walucie jest określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej(...)Banku z dnia i godziny uruchomienia kredytu/transzy kredytu. Wysokość kredytu, wyrażoną w CHF określa się jako sumę wszystkich uruchomionych transz kredytu, wyrażonych w CHF (§ 8 ust 4).
Zgodnie z § 11 umowy kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kapitału wraz z odsetkami miesięcznie w ratach kapitałowo-odsetkowych w terminach i kwotach zawartych w harmonogramie spłat. Harmonogram spłat kredytu stanowi załącznik nr 1 i integralną część umowy i jest doręczany kredytobiorcy listem poleconym w terminie 14 dni od daty uruchomienia kredytu. Harmonogram spłat sporządza się w CHF. Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej(...) Banku SA, obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14.50 (§ 11 ust 5). W myśl § 12B umowy kredytobiorca zleca i upoważnia(...) SAdo pobierania środków pieniężnych na spłatę kapitału i odsetek z tytułu udzielonego kredytu z rachunku określonego w § 6 umowy. Zlecenie jest nieodwołalne i wygasa po całkowitym rozliczeniu kredytu.
Integralną częścią umowy był „Regulamin udzielania kredytu hipotecznego dla osób fizycznych –(...), a kredytobiorca oświadczył, że zapoznał się z tym dokumentem przed zawarciem umowy i uznaje jego wiążący charakter (§ 26 umowy). Nadto kredytobiorca oświadczył, że został dokładnie zapoznany z kryteriami zmiany stóp procentowych kredytów obowiązującymi w(...)oraz zasadami modyfikacji oprocentowania kredytu i w pełni je akceptuje. Ponadto kredytobiorca oświadczył, że został dokładnie zapoznany z warunkami udzielania kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, w tym w zakresie zasad dotyczących spłaty kredytu i w pełni je akceptuje. Kredytobiorca oświadczył także, że jest świadomy, że z kredytem waloryzowanym związane jest ryzyko kursowe, a jego konsekwencje wynikające z niekorzystnych wahań kursu złotego wobec walut obcych, mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu (§ 30 umowy) (umowa k. 37 -41, przesłuchanie powódkiW. S.k. 1026-1027, przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
Zgodnie z rozdziałem III § 1 ust 2 i 4 regulaminu udzielenia kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych w ramach(...),(...) SAudziela kredytów hipotecznych złotowych waloryzowanych kursem walut obcych: USD/EURO/CHF/GPB/SEK wg tabeli kursowej(...) Banku SA. Kredyt hipoteczny waloryzowany udzielany jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu na wybraną przez kredytobiorcę walutę. W myśl § 24 regulaminu – spłata kredytu może następować poprzez pobieranie środków pieniężnych z rachunku(...)i rachunku bilansującego kredytobiorcy prowadzonego w(...), na podstawie udzielonego przez kredytobiorcę upoważnienia. Wysokość każdej raty odsetkowej lub kapitałowo-odsetkowej kredytu waloryzowanego kursem przyjętej waluty określona jest w tej walucie, natomiast jej spłata dokonywana jest w złotych po uprzednim jej przeliczeniu wg kursu sprzedaży danej waluty, określonym w tabeli kursowej(...) Banku SAna dzień spłaty. Wysokość rat odsetkowych i kapitałowo-odsetkowych kredytu waloryzowanej wyrażona w złotych, ulega comiesięcznej modyfikacji w zależności od kursu sprzedaży waluty obcej, według tabeli kursowej(...) Banku SAna dzień spłaty (
regulamin k. 165-170).
W dniu 10 października 2006 r. powodowie złożyli wniosek o wypłatę środków kredytu, tj. pierwszej transzy w kwocie 122 100 zł. Jako datę proponowanej wypłaty wskazali 11 października 2006 r. Transza została uruchomiona i powodom przesłano harmonogram spłat tej części kredytu. W dniu 22 listopada 2006 r. powodowie złożyli wniosek o wypłatę drugiej transzy w kwocie 207 100 zł, jako datę proponowanej wypłaty wskazali 27 listopada 2006 r. Wniosek został rozpatrzony negatywnie z uwagi na brak ścian zewnętrznych budowanego obiektu. Powodowie ponownie złożyli wniosek o uruchomienie drugiej transzy kredytu w dniu 14 grudnia 2006 r. z proponowaną datą wypłaty 18 grudnia 2006 r. Transza została uruchomiona w dniu 22 grudnia 2006 r., co stanowiło równowartość 89 059,95 CHF (207 100 zł). Powodom przesłano harmonogram spłat. W dniu 26 kwietnia 2007 r. powodowie złożyli wniosek o uruchomienie trzeciej transzy kredytu w kwocie 136 500 zł, z proponowaną datą wypłaty 4 maja 2007 r. Wniosek został rozpoznany negatywnie gdyż zakres prac został wykonany w 50%, wskazano, że pozytywne rozpoznanie wniosku nastąpi po zamknięciu budynku. Ponownie powodowie zawnioskowali o uruchomienie trzeciej transzy kredytu w kwocie 136 500 zł wnioskiem z dnia 4 czerwca 2007 r. z datą wypłaty „6 maja 2007r.”. Po poprawieniu wniosku i złożeniu ponownego wniosku (w dniu 12 czerwca 2007 r.) oraz wskazaniu proponowanej daty wypłaty na dzień 13 czerwca 2007 r. – transza została uruchomiona w dniu 14 czerwca 2007 r., gdzie kwotę 136 500 zł przeliczono na równowartość 53 359,97 CHF. Powodom przesłano harmonogram spłaty. W dniu 20 września 2007 r. powodowie złożyli wniosek o wypłatę czwartej transzy w kwocie 142 300 zł, z proponowaną datą wypłaty 27 września 2007 r. Transza czwarta została wypłacona w dniu 1 października 2007 r., gdzie kwota 142 300 zł stanowiła równowartość kwoty 64 200,32 CHF (dyspozycje uruchomienia transz kredytu k. 215-216, 218-219, 220-221, 225-226, 227-228, 229-229v, 233-234, harmonogram k. 217, 224, 232, potwierdzenie uruchomienia transz kredytu k.222, 223, 230, 231, 235,236).
(...) SAustala tabele kursowe dla kredytów waloryzowanych walutą obcą każdego dnia przed otwarciem oddziałów banku na podstawie średnich notowań z rynku międzybankowego prezentowanych w serwisach internetowychR.iB.oraz dodaniu do średnich kursów ustalonego przez zarząd banku spreadu walutowego. Dokonując transakcji walutowych z klientami, związanymi z uruchomieniem i spłatą kredytu waloryzowanego walutą obcą, bank dokonuje równoległych transakcji na rynku międzybankowym. Kredyty złotówkowe były wyżej (około 2 krotnie) oprocentowane niż kredyty waloryzowane do CHF. Od 2003 r. do 2008 r. kurs CHF spadał nawet z poziomu 3,30 zł do poziomu 2 zł
(zeznania świadkaH. P.– k. 988-989, „Tabela kursowa(...) SA– metodyka oraz analiza porównawcza autorstwaA. R.– k. 309-333).
Z dniem 1 kwietnia 2009 roku uległ zmianie Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych w ramach kredytów mieszkaniowych(...), stanowiącego integralną część umowy kredytu. Zmiany polegały m.in. na wprowadzeniu definicji spreadu walutowego i tabeli kursowej oraz zasad i przesłanek wyznaczania kursów walutowych i spreadu, ujętych w tabelach kursowych banku, opisaniu zasad przeliczania kredytu z PLN na walutę. Z dniem 1 lipca 2009 roku bank umożliwił kredytobiorcom spłatę kredytu w walucie waloryzacji poprzez zawarcie aneksu (pismo okólne z dnia 01.04.2009 r. z zał., tj. regulaminem udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych w ramach(...)k. 171-176, pismo okólne z dnia 01 lipca 2009 r. z załącznikiem: regulaminem, wzorem aneksu k. 177-185).
W dniu 30 marca 2007 r. strony zawarły aneks do umowy zmieniający § 5 ust 2 umowy (dot. wypłaty transz kredytu)(aneks k. 42).
W dniu 4 czerwca 2007 r. strony zawarły aneks zmieniający § 1 ust 10, § 3 ust 7, § 5 ust 2(aneks k. 43).
Po uruchomieniu wszystkich transz kredytu pozwany przesłał powodom harmonogram spłat kredytu, który został sporządzony w walucie waloryzacji, z określeniem zadłużenia na kwotę 264 670,77 CHF, wskazaniem wysokości rat kapitałowo-odsetkowych w CHF (harmonogram k. 208-214).
W dniach 09 lutego 2009 r. i 4 czerwca 2009 r.M. S.złożył wniosek do(...)Banku o dokonanie zmiany sposobu ustalania oprocentowania kredytu hipotecznego z ustalanego decyzją Zarządu na oparte o stałą w całym okresie kredytowania marżę Banku powiększoną o aktualną wartość wskaźnika LIBOR 3M CHF. Aneksy do umowy w tym zakresie nie zostały zawarte (wnioski k. 190-191).
W dniu 26 sierpnia 2010 r.W.iM.małżonkowieS.zawarli umowę o rozdzielności majątkowej. W tym samym dniu zawarli umowę o podział majątku wspólnego na mocy której właścicielką nieruchomości położonej wB., gminaD.zabudowaną budynkiem mieszkalnym, stała sięW. S.(dane wynikające z umowy o podział majątku k. 186-189).
W dniu 7 stycznia 2014 r., na wniosek powodów, strony zawarły aneks do umowy umożliwiający powodom spłatę kredytu w walucie waloryzacji (wniosek k. 194, aneks k. 192-193).
Powodowie do dnia wniesienia pozwu regularnie spłacali kredyt. Od dnia 15 stycznia 2014 r. spłacają kredyt w CHF. Powodowie spłacają kredyt ze środków zgromadzonych na wspólnym koncie (zaświadczenie k. 104-106, przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
Środki uzyskane z kredytu powodowie przeznaczyli na budowę domu, w którym obecnie mieszkają. W 2008 r. powód zarejestrował w w/w domu działalność gospodarczą, jeden z pokoi jest przeznaczony na biuro powoda. Poza domem firma powoda zatrudnia 120 pracowników, która ma infrastrukturę o pow.(...)m2.
W trakcie trwania umowy gdy kurs franka oscylował wokół kwoty 1,95-2,00 zł powód zastanawiał się nad przewalutowaniem kredytu, ale nie potrafił wskazać z jakich przyczyn powodowie nie podjęli takiej decyzji(przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
Po podpisaniu umowy kredytu kurs CHF przez pewien okres spadał, osiągając wartość 1,95 zł za 1 CHF.M. S.nie robił obliczeń w celu ustalenia różnicy pomiędzy rozliczeniami dokonanymi przez pozwany bank przy użyciu kursu własnego banku w porównaniu do kursu ustalanego przez NBP (przesłuchanie powodaM. S.k. 1027- 1029).
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, w tym umowy kredytu, kopii oświadczeń powodów, kopii wniosku kredytowego, dokumentów wewnętrznych pozwanego, a także na podstawie zeznań świadkaH. P.oraz dowodu z przesłuchania stron.
Sąd w całości dał wiarę wskazanym powyżej dokumentom, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do kwestionowania ich wiarygodności, bądź zawartej w nich treści z urzędu. Nadmienić należy, iż strony kwestionowały wyłącznie skutki prawne wynikające z przedłożonych do akt sprawy dokumentów.
Sąd wziął pod uwagę materiał dowodowy w postaci „Tabeli kursowej(...) SA– metodyka oraz analiza porównawcza” autorstwaA. R.w zakresie, w jakim opisuje sposób tworzenia tabel kursowych w(...) S.A.i pokrywa się z zeznaniamiH. P.Sąd natomiast pominął ten materiał w zakresie obejmującym opinie ekonomiczne i prawne oraz analizę porównawczą sporządzoną przez autorów opracowań, bowiem przyjęcie tego materiału za podstawę ustaleń faktycznych stanowiłoby naruszenieart. 278 § 1 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Opinie ekonomiczno-prawne zawarte w opracowaniach stanowią wyraz wiedzy specjalistycznej ich autorów i noszą pozór opinii biegłych, jednak ze względu na powstanie tych opracowań poza niniejszym procesem nie podlegają rygorom właściwym dla opinii biegłych (wymóg bezstronności biegłego, złożenia przyrzeczenia, możliwość weryfikacji opinii poprzez opinię uzupełniającą lub ustne wyjaśnienia).
Zeznania świadkaH. P.Sąd uznał za wiarygodne. Świadek w sposób spójny i wiarygodny przedstawił posiadaną przez siebie wiedzę dotyczącą realizacji umów kredytowych zawieranych w pozwanym banku. Przedstawił również w sposób szczegółowy procedury obowiązujące i stosowane w banku, tym niemniej ustalając stan faktyczny w oparciu o ten dowód sąd miał na uwadze, że świadek ten nie uczestniczył bezpośrednio przy zawarciu umowy.
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania powodów w takim zakresie, w jakim zeznania te znalazły potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym bądź nie zostały zaprzeczone przez inne wiarygodne dowody. Podkreślić należy, że w rozmowach poprzedzających zawarcie umowy brał udział powód. Powódka była obecna przy podpisywaniu umowy. Wskazać trzeba, że powódka nie pamiętała pewnych okoliczności towarzyszących zawarciu umowy, co zważywszy na upływ czasu jest zrozumiałe. Odnosząc się do zeznań powoda, zdaniem Sądu niewiarygodne były zeznania powoda w zakresie, w jakim stwierdził, że kurs CHF ustalony przez pozwany bank był zawsze mniej korzystny niż ustalany przez Narodowy Bank Polski. Twierdzenia powoda w tym zakresie były gołosłowne. Wskazać należy, że jak wynika z zeznań powoda nigdy nie dokonywał obliczeń jak wyglądałaby sytuacja ekonomiczna powodów gdyby do rozliczeń związanych z przedmiotową umową kredytu zastosować kurs CHF wg tabeli NBP, a nie kurs pozwanego banku. W tym stanie rzeczy nie można przyjąć za wiarygodne twierdzenia powoda, że kurs pozwanego banku zawsze był mniej korzystny dla powodów. Nie można również uznać za wiarygodne twierdzenia powoda, że pracownik banku zapewniał o stabilności CHF przez cały okres trwania umowy. Wskazać bowiem należy, że w późniejszych zeznaniach powód przyznał, że pracownik banku nie zapewniał go o tym, że przez 27 lat ta waluta będzie stabilna, a jedynie, że w najbliższym okresie nie należy się spodziewać zmian. Jakkolwiek powód nie wyjaśnił co oznaczało stwierdzenie „w najbliższym okresie”, ale wskazać należy, że do 2008 r. kurs CHF – jak wynika z zeznań powoda i pozostałego materiału dowodowego – spadał i w pewnym momencie wynosił 1,95 zł, podczas gdy przy zawieraniu umowy wynosił 2,50 zł. Niewiarygodne były również twierdzenia, że powodowie wg pozwanego banku nie mieli zdolności kredytowej na uzyskanie kredytu w PLN. Jak wynika z zeznań powoda pracownik banku przedstawił mu propozycję dla kredytu złotówkowego i waloryzowanego wg kursu CHF. Powodowie byli zainteresowani jak najkorzystniejszym kredytem, tj. takim którego raty były jak najniższe. Przy przedstawianej symulacji to właśnie kredyt waloryzowany bardziej spełniał te oczekiwania niż kredyt złotówkowy. Niewiarygodne były twierdzenia powoda, że uważał on, iż kurs CHF stosowany do przeliczeń związanych z kredytem będzie związany z kursem NBP. Żadne zapisy umowy nie uprawniały do takiego wniosku. Nadto jak wynika z zeznań powoda przed zawarciem umowy zadał on pytanie pracownikowi banku o to dlaczego nie ma odniesienia do tabeli NBP, na co uzyskał odpowiedź, że będzie to kurs wyznaczany przez bank, ale zbliżony do kursu NBP. W ocenie Sądu niewiarygodne były twierdzenia powoda, że pozwany bank ustalając kurs waluty w swoich tabelach dopuszczał się spekulacji. Te twierdzenia powoda nie zostały poparte żadnymi wiarygodnymi dowodami. Powód nie dokonywał nigdy obliczeń swoich zobowiązań przy użyciu kursu z tabeli NBP, który to bank w jego ocenie nie brał udziału w takim procederze. Wreszcie nie polegały na prawdzie twierdzenia powoda, że umowa w żadnym zakresie nie mogła być negocjowana. Wskazać bowiem należy, że powód sam przyznał, że miał możliwość negocjacji co do wysokości oprocentowania.
Nie można się zgodzić z powodami, że nie zostali poinformowani o ryzykach związanych z zawarciem kredytu waloryzowanego do kursu CHF/PLN. Wskazać trzeba, że w § 30 umowy powodowie złożyli oświadczenie, że są świadomi ryzyka kursowego, a konsekwencje wynikające z niekorzystnego wahania kursu złotego wobec walut obcych mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu. Wzrost rat kredytowych nie wynikał z mechanizmu przeliczania, lecz wynikał z faktu wzrostu kursu CHF i była to okoliczność niezależna od pozwanego banku. Powód jak wynika z jego zeznań miał możliwość przewalutowania kredytu, a gdy kurs CHF był na korzystnym dla niego niskim poziomie (około 2 zł) i rozważał taką możliwość, ale z niewiadomych przyczyn nie zrobił powyższego.
Sąd oddalił wnioski powodów zawartych w pismach z dnia 22 lutego 2018 r., 15 maja 2018 r, oraz 22 maja 2018 r., a dotyczących zobowiązania pozwanego do złożenia dokumentów, zestawień, informacji wnioskowanych przez stronę powodową, zwrócenie się do UOKIK o nadesłanie akt i informacji, jak również o przesłuchanie osób wchodzących w skład departamentów pozwanego, albowiem te okoliczności nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Podkreślić bowiem należy, że pełnomocnik powodów wnioskował o przeprowadzenie w/w dowodów w celu wykazania, że powodowie nie mieli informacji o sposobie wyliczania kursu kupna/sprzedaży CHF, a z drugiej strony już w pozwie sam twierdził, że dla oceny abuzywności zapisów umowy nie ma znaczenia jak ten kurs się kształtował w chwili zawierania umowy oraz w całym okresie kredytowania. W ocenie Sądu, skoro wiążąca strony umowa określała, że należy przyjąć kurs z tabeli pozwanego, a powodowie nie wykazali, że zastosowane przez pozwany bank kursy nie pochodziły z tej tabeli, to brak było podstaw do sprawdzania poprawności czy też rzetelności ustalania wysokości kursu CHF w pozwanym banku. Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała, że stosowane przez pozwanego kursy waluty obcej były np. zawyżone w stosunku do kursów walut stosowanych przez inne instytucje finansowe.
Sąd oddalił wniosek o uzupełniające przesłuchanie powodów na okoliczność tego, że strona powodowa nie przewidywała, że dojdzie do aprecjacji CHF względem PLN oraz na okoliczność rozmiarów szkody i konsekwencji jakie powodowie ponieśli w wyniku nadzwyczajnej zmiany okoliczności. Wskazać trzeba, że z uprzednio złożonych zeznań powodów wynika, że nie spodziewali się takiego wzrostu kursu CHF. Jednakże w ocenie Sądu zmiana kursu waluty obcej nie może być kwalifikowana jako nadzwyczajna zmiana okoliczności w rozumieniuart. 3571k.c., o czym w dalszej części uzasadnienia.
Sąd oddalił wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii i finansów, albowiem dowód ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Wskazane przez stronę powodową tezy dla biegłego nie mogły być przydatne dla rozpoznania sprawy. W szczególności dokonanie przez biegłego wyliczeń zadłużenia powodów czy też roszczeń powodów przy założeniu, że kredyt wynosi 608 000 zł przy zachowaniu oprocentowania i marży umownej czy też przeliczeniu poszczególnych rat wg kursu CHF z dnia zawarcia umowy. Sąd nie podzielił stanowiska strony powodowej jakoby przedmiotowa umowa była nieważna bądź zawierała niedozwolone postanowienia umowne. Strona powodowa domagając się przeprowadzenia takich wyliczeń przez biegłego zmierzała w istocie do wyeliminowania z umowy mechanizmu waloryzacji do CHF przy jednoczesnym pozostawieniu pozostałych postanowień umowy, w tym utrzymaniu oprocentowania stosowanego dla kredytów waloryzowanych. Zdaniem Sądu brak było podstaw do wyeliminowania w/w mechanizmu waloryzacji. Stąd wniosek dowodowy strony powodowej jako zmierzający do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania podlegał oddaleniu.
Oddaleniu podlegał również wniosek dowodowy strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, wskazany w piśmie z dnia 22 maja 2018 r. W ocenie Sądu, brak jest podstaw do przyjęcia by regulacje umowne dotyczące oprocentowania kredytu były nieważne bądź abuzywne, stąd dokonywanie obliczeń przez biegłego, a wnioskowanych przez powodów niezasadnie zamierzałoby do przedłużenia niniejszego postępowania.
Wskazać należy, że domaganie się przez powodów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność dokonania wyliczeń w odniesieniu do kursu NBP nie miało uzasadnienia w odniesieniu do żądań strony powodowej. Strona powodowa w niniejszym postępowaniu uważała, że umowa jest nieważna, ewentualnie, że pewne jej postanowienia są abuzywne i z tego powodu domagała się ustalenia czy zapłaty. Strona powodowa nie twierdziła, że zapisy umowy w zakresie kursu winny być zastąpione kursem NBP. Wreszcie wskazać należy, że nie było przeszkód by strona powodowa samodzielnie dokonała takich obliczeń. Kursy NBP są dostępne publicznie i obliczenia wskazane przez powodów sprowadzają się do dokonania operacji matematycznych, które nie wymagają wiadomości specjalnych. Strona powodowa nie wyjaśniła również na jakiej podstawie należałoby przyjąć wskazany przez nią kurs NBP, odwołując się w tym zakresie do bliżej niesprecyzowanego poglądu w orzecznictwie.
Zdaniem Sądu oddaleniu podlegał wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, który miałby dokonać oceny czy zmiany gospodarcze jakie nastąpiły po 2008 r. mogą być kwalifikowane jako nadzwyczajna zmiana stosunków, czy były możliwe do przewidzenia w chwili zawierania umowy i opisać mechanizmy, które odpowiadały za wzrost wartości CHF w okresie kredytowania.
Wzrost wartości CHF w stosunku do waluty polskiej, nie tylko bezspornie wynika z akt niniejszej sprawy, ale nadto jest to fakt powszechnie znany nie wymagający dowodu (art. 228 § 1 k.p.c.). Ustalenie zakresu przewidywania powodów w tym zakresie, jest kwestią ustaleń faktycznych. Wiadomości specjalne biegłego nie mogą co do zasady służyć konstrukcji podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Rolą biegłego jest wspomożenie Sądu orzekającego wiedzą, która wykracza poza kwestie stricte prawne. Biegły nie ustala okoliczności faktycznych. Z kolei kwestia czy zmiana wartości kursu CHF wynikająca z zaistniałego kryzysu gospodarczego może być traktowana jako nadzwyczajna zmiana stosunków w rozumieniu przepisuart. 3571k.c., należy do oceny prawnej, której wyrazicielem jest Sąd, a nie biegły. W rezultacie, brak było podstaw aby zwracać się o opinię biegłego w zakresie objętym tezą dowodową powodów.
W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy, a okoliczności na które miały zostać przeprowadzone dowody, które zostały oddalone przez sąd, nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i niezasadnie przedłużałyby postępowanie.
Pozostałe dokumenty przedkładane przez strony, w tym wypowiedzi różnych osób czy podmiotów na tematy tzw. spraw frankowych, które nie zostały przywołane powyżej, nie miały znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo w zakresie żądania głównego jak i żądań ewentualnych jako niezasadne podlegało oddaleniu.
W pierwszej kolejności Sąd odniesie się do żądania ustalenia nieważności umowy, gdyż to żądanie – w świetle pozostałych żądań o ustalenie – ma skutki najdalej idące.
Zgodnie zart. 189 k.p.c.powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Uwzględnienie powództwa na podstawieart. 189 k.p.c.wymaga spełnienia dwóch podstawowych przesłanek, tj. istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz istnienia bądź nieistnienia danego stosunku prawnego bądź prawa (w zależności od rodzaju żądania udzielenia ochrony prawnej). Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie w dniu zamknięcia rozprawy, nie zaś w dniu wytoczenia powództwa (art. 316 § 1 k.p.c.). Brak którejkolwiek z nich skutkować powinien oddaleniem powództwa. Wskazać równocześnie należy, że interes prawny powoda w ubieganiu się o wydanie rozstrzygnięcia ustalającego prawo lub stosunek prawny powinien wyprzedzać badanie ustalenia prawa (stosunku prawnego) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 lutego 2016 r., I ACa 1178/15, Lex nr 2004546).
Interes prawny w rozumieniuart. 189 k.p.c.jest kategorią obiektywną i występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka (wyroki SN: z dnia 4 października 2001 r., I CKN 425/00; z dnia 8 maja 2000 r., V CKN 29/00; z dnia 9 lutego 2012 r., III CSK 181/11; z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 120; z dnia 19 września 2013 r., I CSK 727/12; wyrok SA w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 r., III AUa 1518/05; postanowienie SA w Poznaniu z dnia 28 września 2012 r., I ACz 1611/12).
Istnienie interesu prawnego jako materialnoprawnej przesłanki powództwa o ustalenie opartego naart. 189 k.p.c.należy oceniać w kontekście utrwalonego w doktrynie i judykaturze stanowiska, że interes prawny nie zachodzi z reguły, gdy zainteresowany może na innej drodze osiągnąć w pełni ochronę swoich praw (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 r., II CKN 201/97, M. Prawn. 1998/2/3; z dnia 21 stycznia 1998 r., II CKN 572/97 nie publ; z dnia 5 października 2000 r. II CKN 750/99 ; z dnia 29 marca 2001 r, I PKN 333/00, Prok. i Pr. 2002/2/43 oraz z dnia 22 listopada 2002 r., IV CKN 1519/00).
W ocenie Sądu, tak rozumiany interes prawny po stronie powodów nie występuje.
Powodowie na podstawieart. 189 k.p.c.domagali się w niniejszej sprawie ustalenia nieważności umowy kredytu zawartej z pozwanym w dniu 10 października 2006 r., z powodu sprzeczności umowy z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego, abuzywności klauzul waloryzacyjnych i zmian oprocentowania zawartych w umowie.
Należy zauważyć, że nawet podzielenie argumentacji powodów odnośnie do nieważności umowy czy też abuzywności w/w klauzul, nie zakończyłoby definitywnie sporu pomiędzy stronami. W przypadku nieważności umowy strony zobowiązane by były do zwrotu wzajemnych świadczeń. Natomiast abuzywność postanowień umowy w rozumieniuart. 3851§1 k.c.rodzi jedynie ten skutek, że postanowienia abuzywne nie wiążą konsumenta, a nie skutkują nieważnością całej umowy. Zastosowanie w umowie lub wzorcu klauzuli niedozwolonej ma ten skutek, że postanowienie to nie jest wiążące, przy zachowaniu skuteczności innych części umowy lub wzorca. Sankcja w postaci częściowej bezskuteczności czynności prawnej określona została bowiem w przepisachart. 3851§ 1 i 2 k.c., przy czym jej treść jest odmienna od regulacji ogólnej ujętej w przepisieart. 58 § 3 k.c.(o częściowej bezskuteczności por. M. Gutowski, Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2012, s. 81).Przepisart. 3851§ 2 k.c.stanowi, że jeżeli postanowienie umowy zgodnie z§ 1nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Oznacza to, że niedozwolone postanowienia umowne są nieskuteczne, przy czym ich brak mocy wiążącej z reguły nie ma wpływu na skuteczność umowy (lub wzorca). Rodzi to pytanie, czy i na jakiej podstawie luka w umowie wynikająca z wyeliminowania niedozwolonego postanowienia może być wypełniona, np. w zakresie kursu, według którego kredyt winien był być wypłacony i według jakiego kursu kredyt winien był być spłacany(por. szerzej na ten temat wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2017 r. II CSK 803/16).
Uznając, że istotne postanowienia umowy przewidujące indeksację kredytu w złotych do waluty obcej są niedozwolone, a więc nie wiążą konsumenta, ewentualnie gdyby założyć, że umowa jest nieważna to należałoby przyjąć, że przynajmniej część spłat dokonanych przez kredytobiorców została dokonana bez ważnej podstawy prawnej. Ta część, jako nienależne świadczenie (art. 410 § 2 k.c.) podlega zwrotowi na rzecz kredytobiorcy i może być przez niego dochodzona w toku procesu o zapłatę, bez uprzedniego odwoływania się do powództwa o ustalenie. Niezbędne oceny prawne sąd jest w stanie wyrazić jako przesłankę w sprawę o zapłatę. Powodowie dokonywali spłat kredytu przez 10 lat. Jest więc oczywiste, że w razie uznania postanowień wiążącej ich umowy za niedozwolone ewentualnie nieważności umowy, służyłoby powodom roszczenie o zapłatę nienależnie zapłaconych części rat kredytu.
W sytuacji zatem, gdy kredyt został powodom wypłacony, i częściowo spłacony przez powodów, a zdaniem powodów, na skutek zastosowania klauzul abuzywnych po ich stronie powstała nadpłata, to powodom przysługuje roszczenie o świadczenie, co wyklucza interes prawny powodów w samym ustaleniu abuzywności wskazywanych przez powodów postanowień łączącej strony umowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 lutego 2018 r. sygn. akt I ACa 1861/16, Legalis nr 1720158).
Powód już w pozwie wystąpił z żądaniem głównym o zapłatę kwoty 127 000 zł, a następnie rozszerzył to żądanie do kwoty 536 162,20 zł (ewentualnie 375 429,80 zl i 42 133,90 CHF). To oznacza, że sam powód uważa, że przysługuje mu dalej idące powództwo o świadczenie.
W przypadku części kredytu, który został już spłacony przez powodów, zauważyć należy, że częściowa spłata kredytu odbyła się według konkretnych zasad. Powodowie dokonali spłaty przy zastosowaniu określonego sposobu przeliczeń. Nawet jeżeli był on niejasny według treści zaskarżonych postanowień umownych, to z chwilą dokonania spłaty został skonkretyzowany. W rezultacie niedozwolony (abuzywny) charakter tych postanowień został wyeliminowany. Tym samym został usunięty stan niepewności, który mógłby usprawiedliwiać interes prawny powodów.
Jeśli zaś chodzi o kwestię rat kredytu jeszcze niewymagalnych, co do których zdaniem strony powodowej nie istnieje roszczenie dalej idące niż roszczenie o ustalenie, to podnieść należy, że nawet gdyby przyjąć istnienie interesu prawnego powodów w tym zakresie to powództwo w tej części podlegało oddaleniu również z przyczyn z jakich oddaleniu podlegało żądanie zapłaty, a wskazanych poniżej.
W pierwszej kolejności odnosząc się do żądania zapłaty wskazać należy, że powodem w zakresie tego żądania był wyłącznieM. S..W. S.w niniejszym postępowaniu nie mogła być traktowana jako powódka w zakresie żądania zapłaty i nie mogła przystąpić w takim charakterze do postępowania na podstawieart. 195 k.p.c.Art. 195 § 1 k.p.c.odnosi się do współuczestnictwa koniecznego, tj. gdy konieczny jest łączny udział określonych osób w charakterze powodów. Przedmiotowa umowa kredytu została zawarta przezW.iM.małżonkówS., oczywistym jest, że w zakresie żądania ustalenia (nieważności umowy czy też dalszych żądań dotyczących ustalenia – punkty 3,4,5 pozwu) łączny udział tych osób był konieczny. Powyższe nie dotyczyło jednak żądania zapłaty. Wskazać bowiem należy, żeW.iM.małżonkowieS.w dniu 26 sierpnia 2010 r. /k.186/ zawarli umowę majątkową małżeńską wprowadzającą ustrój rozdzielności majątkowej. Ponadto tego dnia dokonali podziału majątku wspólnego. Z treści pisma pełnomocnika powoda z dnia 5 czerwca 2017 r. wynika, żeW. S.wszelkie wierzytelności z tytułu umowy kredytu scedowała na rzecz powoda i, że rzekomo została zawarta taka umowa na piśmie /k.509/. Jednocześnie pełnomocnik powoda wskazał, że dowód z tego dokumentu zostanie przedłożony w najbliższym czasie. Podnieść należy, że do dnia zamknięcia rozprawy pełnomocnik powoda nie złożył w/w dokumentu. Nadto, pełnomocnik powodów utrzymywał, że wierzytelności z tytułu umowy kredytu przysługują małżonkomS.solidarnie (por. k. 597-598) i z tego względu uważał, żeW. S.również powinna mieć prawo do zgłoszenia swego udziału w zakresie roszczenia o zapłatę. Tymczasem, skoro zdaniem pełnomocnika powodaW. S.jest wierzycielem solidarnym to nie można przyjąć by po stronie małżonkówS.w zakresie żądania zapłaty zachodziło współuczestnictwo konieczne w rozumieniuart. 195 § 1 k.p.c.Solidarność po stronie wierzycieli uprawnia każdego z nich do domagania się od dłużnika spełnienia świadczenia do rąk jednego z nich (art. 367 k.c.). Nadto żądanie zapłaty wskazuje, że mamy do czynienia ze zobowiązaniem podzielnym (art. 379 k.c.). Od chwili zawarcia umowy o rozdzielności majątkowej nie mamy do czynienia ze wspólnością majątkową małżeńską, a zatem raty kredytu spłacane po tej dacie nie mogły być objęte tą wspólnością. W tym stanie rzeczy brak było podstaw by przyjąć, że w zakresie żądania zapłaty po stronie małżonkówS.występowało współuczestnictwo konieczne.
W ocenie Sądu żądanie zapłaty (i żądanie ustalenia w zakresie w jakim przyjmiemy istnienie interesu prawnego) podlegało oddaleniu jako niezasadne.
Uzasadniając żądanie pozwu powód domagał się zwrotu nienależnego świadczenia na podstawieart. 405 k.c.w zw. zart. 410 § 1 k.c.w związku z nieważnością umowy ewentualnie w związku z bezskutecznością klauzuli przeliczeniowej do CHF czy też klauzuli dotyczącej oprocentowania.
Zasadą jest, że każde przejście wartości majątkowej z jednej osoby na drugą musi być prawnie uzasadnione. W związku z tym stosownie doart. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby nie było to możliwe, do zwrotu jej wartości. Przepis ten – w myślart. 410 § 1 k.c.– stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (§ 2).
Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy przedmiotowa umowa jest nieważna, ewentualnie czy zapisy umowy dotyczące indeksacji i zmian oprocentowania są niedozwolone, a zatem nie wiążą powodów.
W ocenie Sądu żaden z zarzutów podnoszonych przez stronę powodową nie pozwalał na przyjęcie, że przedmiotowa umowa jest nieważna. Zgodnie z treścią przepisówart. 58 § 1-3 kcnieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest też czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Umowa kredytu bankowego jest umową nazwaną (art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawa bankowe(Dz. U. 2002 r., nr 72, poz. 665), dalej:prawo bankowe). Zgodnie z treścią przepisówart. 69 ust. 1 i ust. 2 ustawy prawo bankowe,w ich brzmieniu obowiązującym w dacie podpisania przez strony umowy kredytowej, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) strony umowy,
2) kwotę i walutę kredytu,
3) cel, na który kredyt został udzielony,
4) zasady i termin spłaty kredytu,
5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Wart. 69 ust 2 prawa bankowegowskazano, jakie niezbędne (obligatoryjne) postanowienia powinny być zawsze ujawnione w tej umowie bankowej. Nie wszystkie z tych elementów stanowiąessentialia negotiiumowy kredytowej. Elementów konstrukcyjnych tej umowy poszukiwać należy wart. 69 ust 1 prawa bankowego, zgodnie z którym –„bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”. Oznacza to, że bank zobowiązuje się do wydania określonej sumy pieniężnej, a kredytobiorca do zwrotu wykorzystanej sumy kredytu i zapłacenia odsetek kapitałowych. Przy czym sformułowanie, że umowa kredytu nakłada na kredytobiorcę obowiązek zwrotu „wykorzystanego kredytu” oznacza jedynie, że zwrotowi nie podlega kredyt udzielony w części, w jakiej nie został „wykorzystany”, tj. nie został kredytobiorcy wypłacony. Nie sposób z tego zwrotu wyciągać tak daleko idących wniosków, które prowadziłyby do istotnego ograniczenia zasady swobody umów (art. 3531k.c.) przy zawieraniu umów kredytu(tak wyrok SA w Warszawie z dnia 4 października 2017 r., VI ACa 786/16).
Z treści zawartej umowy z dnia 10 października 2006 r. wynika, że bank udzielił powodom kredytu w wysokości 608 000 zł waloryzowanego do CHF, przy czym kwota kredytu została wypłacona w złotówkach. Zacytowane wyżej postanowienia umowy wskazują jednoznacznie, iż umowa zawarta przez powodów jest umową kredytu, przewidzianą wart. 69 prawa bankowego, zawartą w walucie polskiej i waloryzowaną do waluty obcej – franka szwajcarskiego. Rozkład wzajemnych obowiązków stron zastrzeżony w tej umowie jest typowy dla umowy kredytowej i odpowiada wprost jej definicji – bank oddaje powodom do dyspozycji kwotę wyrażoną w złotych, przy czym jej wysokość w dniu wydania jest określana według kursu waluty obcej, zaś powodowie zobowiązani są zwrócić kapitał kredytu i zapłacić odsetki naliczone według zmiennej stopy procentowej. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw, by kwestionować dopuszczalność tego rodzaju konstrukcji prawnej. W szczególności nie można twierdzić, że taka umowa jest sprzeczna zustawą prawo bankowe. Taki pogląd – o dopuszczalności umowy kredytu indeksowanego do kursu waluty obcej w oparciu oart. 353 k.c.i69 Prawa bankowego– wyrażony został przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2016 roku (I CSK 1049/14, Opubl: Biuletyn SN rok 2016, Nr 5), a Sąd orzekający w niniejszej sprawie w całości go podziela. Tutejszy Sąd podziela również argumentację Sądu Najwyższego przedstawioną w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 kwietnia 2015 roku, sygn. akt V CSK 445/14, iż dopuszczalne jest ułożenie stosunku prawnego w taki sposób, że strony ustalą w umowie inną walutę zobowiązania i inną walutę wykonania zobowiązania. Strony mogą zatem ustalić jako walutę zobowiązania (wierzytelności) walutę obcą, a jako walutę wykonania tego zobowiązania (spłaty wierzytelności) walutę polską. Także zart. 69 ust. 2 i 4 Prawa bankowegowynika, że określona w umowie kredytu bankowego waluta kredytu oraz określona w tej umowie waluta spłaty kredytu nie muszą być tożsame.
Nie można się też zgodzić z tym, że strony nie określiły ściśle kwoty, której zwrotu może domagać się bank. Kwota udzielonego kredytu została ściśle oznaczona w umowie – 608 000 zł. Kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu tego świadczenia (udzielonego mu i wykorzystanego kredytu), tyle że według wartości ustalonej w klauzuli indeksacyjnej, dopuszczalnej z punktu widzeniaart. 69 Prawa bankowego. W sposób oczywisty jest to związane z ryzykiem, że na przestrzeni obowiązywania umowy (27 lat) dojdzie do zmiany wartości tej waluty w porównaniu do polskiego złotego. Ryzyko to rekompensowane jest niższym oprocentowaniem tego typu kredytów. Różnica pomiędzy kursem kupna a kursem sprzedaży waluty jest też oczywista dla każdego przeciętnego konsumenta. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 maja 2012 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt II CSK 429/11, biorący kredyt, zwłaszcza długoterminowy z przeliczeniem zobowiązań okresowych (rat spłacanego kredytu) według umówionej waluty (klauzula walutowa) ponosi ryzyko polegające albo na płaceniu mniejszych rat w walucie kredytu, albo większych, niż to wynika z obliczenia w tej walucie, gdyż na wysokość każdej raty miesięcznej wpływa wartość kursowa waluty kredytu w stosunku do waloryzacji tego kredytu. Oznacza to, że w umowę kredytu bankowego co do zasady wpisana jest niepewność co do wielkości ostatecznych kosztów udzielonego kredytu, które wiążą się z jego udzieleniem i które ostatecznie obciążą kredytobiorcę.
Nie można zatem przyjąć, że strony nie ustaliły istotnych postanowień umowy, w szczególności kwoty kredytu. Z treści umowy jednoznacznie wynika, że była to kwota stanowiąca równowartość kwoty 608 000 zł, przy czym miała być ona ustalona w odniesieniu do CHF. W dniu zawarcia umowy kwotę w CHF wskazano informacyjnie, że na datę 28 września 2006 r. kwota ta wynosiła 247 910,29 CHF. Oczywistym jest bowiem, że skoro strony zdecydowały się na zawarcie umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej (CHF) to w chwili zawierania umowy nie wiadomo było jaki będzie kurs waluty w dniu udostępnienia środków, a dopiero w dniu uruchomienia poszczególnych transz kredytu powodowie mieli otrzymać kwotę, która łącznie w przeliczeniu na PLN będzie wynosiła 608 000 zł. To oznacza, że powodowie byli zobowiązani do zwrotu takiej kwoty wyrażonej w CHF, która w chwili uruchomienia transz kredytu stanowiła równowartość kwoty 608 000 zł, ta bowiem kwota to kwota wykorzystanego kredytu (kapitału). W zakresie „umowy kredytu indeksowanego” także dochodzi do wydania (udostępnienia, wypłaty) sumy kredytu kredytobiorcy i zwrotu wykorzystanej sumy kredytu z reguły w ratach kredytowych w dłuższym odcinku czasowym. Kredytobiorca zwraca kredytodawcy wykorzystaną sumę kredytu, przy czym w związku z kursem waluty obcej suma ta może być wyższa odpowiednio do relacji do waluty obcej. Suma wykorzystana w dniu wykonywania umowy kredytu hipotecznego może mieć bowiem inną wartość rynkową w wyniku indeksacji walutowej. Innymi słowy kredytobiorca może być zobowiązany do zwrotu bankowi sumy pierwotnie wykorzystanego kredytu (w chwili wykonania umowy przez bank), ale taka wykorzystana suma (w całości lub w części) może mieć inną (wyższą) wartość rynkową w okresie spłaty kredytu.
Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem powodów, iż przedmiotowa umowa w zakresie mechanizmu indeksacji jest nieważna, boustawa prawo bankowenie przewidywała możliwości udzielenia takich kredytów. Jednocześnie podkreślić należy, że katalog niezbędnych elementów umowy kredytowej wskazany wart. 69 ust. 2 ustawy prawo bankowenie jest katalogiem zamkniętym, a wymienione są w nim najważniejsze postanowienia umowy. Z całą pewnością koniecznym elementem każdej umowy kredytowej nie jest waloryzacja kredytu. Przyjęcie odmiennego poglądu oznaczałoby, że prawnie zabronione byłoby zawieranie w Polsce umów kredytowych innych niż umowy waloryzowane, skoro warunek ten musiałaby spełniać każda zawierana z bankiem umowa kredytu.
Nie można również przyjąć, że przedmiotowa umowa jest nieważna z uwagi na naruszenie innych przepisów, w tym np.art. 358 § 1 k.c.w brzmieniu obowiązującym do dnia 23 stycznia 2009 roku oraz wyrażonej w nim zasady walutowości. Stosownie doart. 358 § 1 k.c.w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia przedmiotowej umowy kredytu, tj. przed dniem 23 stycznia 2009 roku, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogły być wyrażone tylko w pieniądzu polskim. Wyjątki od powyższej zasady zostały wyrażone wustawie z dnia 27 lipca 2002 roku Prawo dewizowe(Dz.U. 2002 nr 141 poz. 1178, w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy). Powyższa ustawa ustanawia ograniczenia obrotu wartościami dewizowymi w kraju, który stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy, należy rozumieć jako zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej powodującej lub mogącej powodować dokonywanie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami własności wartości dewizowych, a także wykonywanie takich umów lub czynności. W ocenie Sądu posłużenie się terminem„dokonywanie rozliczeń w walutach obcych”, nie oznacza konieczności dokonywania płatności w walutach obcych. Wobec określenia waluty waloryzacji w walucie obcej zasadne jest przyjęcie, iż rozliczenia między stronami następują w tej walucie obcej, nawet jeżeli fizycznie zapłata jest dokonywana w walucie polskiej. Jednocześnie art. 3 ust. 3 ustawy stanowi, iż ograniczeń w obrocie dewizowym, określonych w art. 9 ustawy, w postaci konieczności uzyskania zezwolenia dewizowego nie stosuje się do obrotu dewizowego dokonywanego z udziałem banków. W konsekwencji należy wskazać, iż w odniesieniu do banków zachodzi ustawowy wyjątek od zasady walutowości określonej wart. 358 § 1 k.c., tym samym dopuszczalne było zawarcie przedmiotowego kredytu bez konieczności uzyskania zezwolenia dewizowego. Oznacza to, iż przedmiotowa umowa nie została zawarta z naruszeniemart. 358 § 1 k.c.
Nie można również przyjąć by umowa naruszała zasadę nominalizmu. W kredycie indeksowanym, a z takim mieliśmy do czynienia w niniejszej sprawie, kwota kredytu wyrażona jest w walucie polskiej z uwzględnieniem, że kwota ta będzie waloryzowana do waluty obcej (jest przeliczana na walutę obcą w momencie uruchomienia umowy kredytowej), kredyt udostępniany jest w złotówkach, spłata rat przez kredytobiorcę następuje w PLN. Tak ujęta umowa kredytu mieści się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego i stanowi możliwy jej wariant (art. 3531k.c.w zw. zart. 69 prawa bankowego). Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem powodów, iż przedmiotowa umowa jest nieważna boustawa prawo bankowenie przewidywała możliwości udzielenia takiego kredytu. Obie strony umowy były zgodne co do tego, by kredyt był indeksowany do CHF. Powodowie chcieli uzyskać kredyt w kwocie 608 000 zł (niższa kwota nie pozwalałaby im na zrealizowanie ich planów) z możliwie najniższymi ratami, wówczas na rynku najtańszym kredytem był kredyt indeksowany do CHF. W konsekwencji powodowie złożyli wniosek kredytowy wnioskując o udzielenie kredytu waloryzowanego do waluty CHF, a pozwany bank przystał na te warunki, przedstawiając powodom decyzję kredytową. Ostatecznie strony zawarły umowę kredytową. Konstrukcja tej umowy, jest prosta, i wbrew twierdzeniom powodów nie można doszukiwać się tu jakiegokolwiek „skomplikowanego instrumentu finansowego”. Obowiązek zapłaty raty kredytu w kwocie stanowiącej równowartość pewnej ilości CHF nie jest kontraktem terminowym na franka szwajcarskiego. W szczególności zaś spłacanie rat kredytowych obliczanych jako równowartość waluty obcej nie stanowi „kontraktu forward”. Istotą tego rodzaju instrumentu finansowego, podobnie jak i wszystkich rodzajów kontraktów terminowych jest bowiem ustalenie z góry tego, po jakiej cenie określone dobro zostanie zakupione lub sprzedane w oznaczonym momencie w przyszłości. Jego istotą jest zatem ustalenie sztywnej ceny po jakiej zostanie dokonana transakcja, niezależnej od aktualnej ceny rynkowej nie zaś „dostawa w ściśle określonych terminach w niewiadomej cenie”. Całkowicie błędne jest także twierdzenie, jakoby relacje stron umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej stanowiły „instrument finansowy określany mianem opcji”. Istotą „opcji” jest zastrzeżenie dla jej nabywcy prawa kupna lub sprzedaży określonego dobra po określonej cenie w określonym momencie w przyszłości. Jest ona zatem zbliżona do kontraktu terminowego, tyle że zakłada prawo, a nie obowiązek zawarcia transakcji. Nie ma ona zatem absolutnie nic wspólnego z relacją kredytodawcy z kredytobiorcą kredytu walutowego.
W odniesieniu do powoływania się przez powodów na dyrektywy unijne w zakresie obowiązków informacyjnych banków należy wskazać, że kredyty hipoteczne nie są instrumentami finansowymi w rozumieniu dyrektyw MiFID, niezależnie od tego w jakiej walucie są indeksowane. Potwierdzeniem tego stanowiska jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 3 grudnia 2015 (sygn. akt C -312/14). Trybunał odpowiadając na pytanie prejudycjalne sądu węgierskiego
„Czy transakcje dokonywane przez instytucję kredytową, polegające na wymianie kwot denominowanych w walucie obcej na walutę krajową, w celu obliczenia kwot kredytu i zwrotu, zgodnie z postanowieniami umowy kredytu dotyczącymi kursów wymiany, mogą zostać zakwalifikowane do „usług inwestycyjnych i działalności inwestycyjnej” w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2 dyrektywy 2004/39.”[akapit 53 orzeczenia Trybunału], stwierdził, że transakcje wymiany, które są wyłącznie dodatkowe wobec udzielenia i zwrotu kredytu konsumenckiego denominowanego w walucie obcej, to jest ograniczają się do wymiany, na podstawie kursu kupna lub sprzedaży danej waluty obcej, kwot kredytu i rat wyrażonych w tej walucie (waluta rozliczeniowa) na walutę krajową (waluta płatnicza) nie stanowią usług inwestycyjnych ani działalności inwestycyjnej w rozumieniu w/w dyrektywy. Trybunał stwierdził w szczególności iż:
„Jedyną funkcją takich transakcji jest posłużenie za sposoby wykonania istotnych zobowiązań płatniczych z umowy kredytu, czyli udostępnienie kapitału przez kredytodawcę i zwrot tego kapitału wraz z odsetkami przez kredytobiorcę. Celem tych transakcji nie jest realizacja inwestycji, gdyż konsument zamierza wyłącznie uzyskać fundusze na nabycie dobra konsumpcyjnego lub świadczenie usługi, a nie na przykład zarządzać ryzykiem kursowym czy spekulować kursami wymiany walut obcych.”[Akapit 57 orzeczenia].
Sąd nie podzielił stanowiska strony powodowej jakoby waloryzacja świadczenia z umowy kredytowej nie była dopuszczalna. Jak podnosiła strona powodowa waloryzacja ma na celu utrzymanie wartości świadczenia, a w przypadku umowy ten cel jest realizowany poprzez odsetki od kredytu. Z tym stanowiskiem nie można się zgodzić. Wyłączną funkcją odsetek kapitałowych w przypadku kredytu hipotecznego opartego o zmienne oprocentowanie jest funkcja wynagrodzenia dla banku za udostępnienie kredytobiorcy tych środków (tak SN w wyroku z dnia 4 listopada 2011 r. I CSK 46/11). Celem indeksacji kredytu w niniejszej sprawie nie było przysporzenie majątkowe na rzecz jednej ze stron, tylko zachowanie na przestrzeni określonego czasu jednolitej wartości wzajemnych świadczeń stron. Strony wykorzystały więc w istocie waloryzację umowną zart. 3581§ 2 kc.Waluta CHF stanowiła miernik wartości spełnienia ustalonego zobowiązania.
W ocenie Sądu, nie można zgodzić się ze stroną powodową by zawierając przedmiotową umowę bank dopuścił się naruszenia zasad współżycia społecznego, w szczególności zasady lojalności, uczciwości kupieckiej, dobrych obyczajów, rzetelności czy godziwości, słuszności kontraktowej, równości stron czy też, że wprowadzono powodów w błąd przy zawieraniu stosunku prawnego.
Przede wszystkim podnieść należy, że z zeznań powoda wynika, iż starając się o uzyskanie kredytu zdecydował się na skorzystanie z oferty pozwanego gdyż w tym banku powodowie mieli już konto i korzystali z uprzednio udzielonego im kredytu hipotecznego udzielonego w PLN. Jak wynika z zeznań powoda zdecydował się na złożenie wniosku o kredyt indeksowany do CHF gdyż raty takiego kredytu były około 2 krotnie niższe niż kredytu złotowego. Pozwany bank przedstawił powodom ofertę kredytu indeksowanego do CHF, gdyż dzięki niższemu oprocentowaniu pozwalało to powodom na uzyskanie kredytu w niższej racie niż w przypadku kredytu złotówkowego, a to umożliwiało zrealizowanie ich planów dotyczących budowy domu. Jednocześnie powód wskazał, że pracownik banku wyjaśnił mu, że do przeliczeń będzie stosowany kurs według wyliczeń banku, zbliżony do kursu NBP. Z treści § 30 umowy wynika, że powodom zostało wyjaśnione ryzyko zmiany kursu waluty i oprocentowania. Nie można zatem uznać, że pracownicy Banku przemilczeli istotne ryzyka umowy, wprowadzając rzekomo powodów w błąd.
Nadto powodowie powołując się na to, że rzekomo zostali wprowadzeni przez bank w błąd nie zdołali wykazać, że skutecznie uchylili się od skutków prawnych zawartej umowy kredytowej. Przede wszystkim wskazać trzeba, że powodowie przy zawieraniu umowy nie zostali wprowadzeni przez bank w błąd. Powodowie zostali poinformowani o ryzyku kursowym i ryzyku zmian oprocentowania (porównaj § 30 umowy), przedstawiono im informacyjnie kwotę zadłużenia wyrażonego w CHF, co pozwalało na ustalenie (również orientacyjne) wysokości kursu przyjmowanego przez bank. Podnieść trzeba, że kwota zadłużenia wskazana informacyjnie w umowie (247 910,29 CHF) była niższa niż ostateczna wysokość zadłużenia strony powodowej (k. 208 - 264 670,77 CHF). Nie można jednak pomijać faktu, że kredyt był uruchamiany w 6 transzach (przez okres roku), na wniosek powodów, w zależności od stanu zaawansowania prac budowlanych. Kurs CHF w chwili uruchomienia poszczególnych transz podlegał wahaniom co wpłynęło na ostateczną wysokość zadłużenia powodów względem banku.
Powodowie zeznali, że wiedzieli, iż kurs franka może ulegać wahaniom. Po uruchomieniu transz kredytu powodowie otrzymywali harmonogram spłaty w odniesieniu do uruchomionej części kredytu, w których bank wskazał wysokość ich zadłużenia wyrażoną w CHF. Jak wynika z zeznań powodów nie porównywali kursu pozwanego banku do kursów stosowanych przez inne instytucje finansowe. Twierdzenia powoda, że zawsze był to niekorzystny dla nich kurs w porównaniu do kursu wskazanego w tabeli NBP były niewiarygodne. Powód jak sam przyznał nigdy nie dokonał obliczeń by porównać jak wyglądałaby jego sytuacja gdyby dokonano przeliczenia po kursie NBP.
Podkreślić należy, że powodowie przez 10 lat funkcjonowania kredytu musieli wiedzieć w jaki sposób bank rozlicza ich spłaty, a zatem jaki został zastosowany kurs przy rozliczeniu poszczególnej raty. Otrzymując harmonogramy spłaty musieli widzieć jak poszczególne wpłaty wpływają na wysokość ich zadłużenia wyrażonego w CHF. Powodowie do dnia zamknięcia rozprawy nie złożyli skutecznego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych zawartej umowy, które to oświadczenie w świetleart. 88 § 1 k.c.jest wymagane by móc powoływać się na tą wadę oświadczenia woli i to w terminie wynikającym z § 2 tego artykułu.
Z treści oświadczenia zawartego w § 30 umowy wynika, że powodom wyjaśniono czym jest ryzyko kursowe, a sami powodowie przyznali, że wiedzieli, iż kurs franka może się wahać. Podkreślić należy, że w toku niniejszego postępowania nie zostało wykazane by pracownik banku zapewniał powodów, że w perspektywie 27 lat na jaki powodowie zawierali umowę kredytu kurs franka nie wzrośnie powyżej pewnej kwoty. Jak przyznał sam powód pracownik banku mówił o tym, że w najbliższym okresie należy się spodziewać, że waluta będzie stabilna, ale nie zapewniał, że będzie tak przez cały okres trwania umowy. Kurs CHF, zgodnie z zapewnieniami pracownika banku w tym czasie spadał w porównaniu do złotówki, z poziomu 2,50 zł (na dzień zawierania umowy) do poziomu 1,95 zł.
Podkreślić należy, że nikt nie może przewidzieć tego co nastąpi na rynku finansowym, a zatem nikt nie ma wiedzy co do tego jak będzie w przyszłości kształtował się w kurs waluty obcej. Oczywistym jest, że kurs waluty obcej do złotego jest zmienny, a jak wynika z zeznań powodów byli tego świadomi. Podkreślić należy, że tak jak powodowie nie mogli przewidzieć, tak również pracownicy banku nie mogli przewidzieć – w chwili zawierania umowy - tak drastycznej zmiany kursu franka szwajcarskiego w przyszłości. Powodowie winni byli zastanowić się czy będą w stanie udźwignąć ciężar spłaty raty kredytu, gdy kurs CHF wzrośnie. Przyjąć zatem należy, że decydując się na zaciągnięcie kredytu indeksowanego powodowie kalkulowali opłacalność takiego przedsięwzięcia i uznali, że są w stanie przyjąć na siebie takie ryzyko. Zauważyć trzeba, że ustalenie kapitału w walucie obcej i powiązanie rat kredytu z wysokością kursu kupna-sprzedaży CHF powoduje, że wysokość spłaconego kapitału ze swojej istoty musi się różnić od otrzymanego kredytu. Prognozowanie amplitudy zmian jest tym trudniejsze im dłuższy jest okres spłaty. Od czasu zawarcia umowy kurs złotego w stosunku do CHF uległ znaczącej zmianie, co jest okolicznością powszechnie znaną. Trzeba jednak podkreślić, że wahania kursów walut są pochodną procesów ekonomicznych o zasięgu globalnym oraz decyzji polityczno-ekonomicznych (w szczególności polityk walutowych) podejmowanych w poszczególnych krajach (w odniesieniu do CHF tym krajem jest w szczególności Konfederacja Szwajcarska). Wahania występowały również przed zawarciem przez powodów umowy z 10 października 2006 r. Zmiany kursów walut same w sobie są zatem rzeczą naturalną i jak najbardziej przewidywalną, ale dokładny ich przebieg oraz amplituda wahań w dłuższym okresie czasu nie są możliwe do przewidzenia, nawet dla podmiotów dysponujących nieograniczonym potencjałem analitycznym oraz doświadczeniem w formułowaniu tego rodzaju prognoz. W związku z tym, zdaniem Sądu, nie ma podstaw do twierdzenia, że Bank powinien uprzedzić powodów o tym, że kurs CHF ulegnie tak znacznemu podwyższeniu, ponieważ nie ma podstaw do przyjęcia, że w chwili udzielania kredytu Bank miał taką wiedzę lub przy zachowaniu należytej staranności - przy założeniu profesjonalnego charakteru prowadzonej działalności - mógł taką wiedzę uzyskać.
Wbrew twierdzeniu powodów nie można było przyjąć, że podstawą prawną żądania ustalenia nieważności umowy był fakt wprowadzenia kredytobiorców w błąd co do treści umowy i stosowanie wobec kredytobiorców nieuczciwych praktyk rynkowych (art. 12 ust 1 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Z przyczyn wskazanych powyżej nie można przyjąć by pozwany bank przy zawieraniu umowy wprowadził powodów w błąd, a nadto strona powodowa nie uchyliła się skutecznie od oświadczenia woli w zawitym terminie. Wskazać również należy, że przywołana przez pełnomocnika powodówustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymnie może znaleźć zastosowania do niniejszej umowy. Podnieść bowiem trzeba, żeustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymweszła w życie w dniu 21 grudnia 2007 r. Nie może zatem znaleźć zastosowania do umowy zawartej wcześniej, tj. w dniu 10 października 2006 r. Dlatego też odwoływanie się przez pełnomocnika powodów na domniemanie wynikające z art. 13 tej ustawy nie było uzasadnione. Słuszne były także zarzuty strony pozwanej podnoszące, że powodowie nie wskazali na czym konkretnie miałaby polegać nieuczciwa praktyka rynkowa. Nadto należy podnieść, że art. 12 ust 1 pkt 4 tej ustawy nie jest samodzielną podstawą materialnoprawną do domagania się unieważnienia umowy kredytu lub postanowień, gdyż jest to przepis proceduralny, zaśart. 58 k.c.nie zawsze znajdzie tutaj zastosowanie, albowiem sama czynność prawna towarzysząca nieuczciwej praktyce rynkowej może być zgodna z prawem (tak A. Michalak Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym. Komentarz do art. 12, legalis).
Sąd nie podziela także stanowiska strony powodowej, że umowa była nieważna, z powodu tego, że świadczenie zostało pozostawione rzekomo „arbitralnej decyzji banku”. Przede wszystkim wskazać należy, że to strona powodowa we wniosku kredytowym podała o jaką kwotę kredytu wnosi i zaznaczyła, że kredyt ma być waloryzowany do CHF. Nie można zatem przyjąć, że ustalenie wysokości kwoty kredytu było pozostawione arbitralnej decyzji banku. Nadto, jeśli zdaniem strony powodowej arbitralność ta miała się wyrażać w tym, że w dacie uruchomienia kredytu bank przeliczał kwotę kredytu na CHF wg kursu kupna ze swojej tabeli, to również nie można zgodzić się z powodami, że była to jednostronna decyzja banku, skoro powodowie podpisując umowę zgodzili się na zaproponowane w decyzji kredytowej warunki. Wreszcie wskazać należy, że w decyzji, jak i umowie kredytowej bank przedstawił powodom kwotę kredytu wyrażoną w CHF w wysokości 247 910,29 CHF. Zawierając umowę powodowie musieli zatem zdawać sobie sprawę, że wysokość ich zadłużenia może wynieść co najmniej taką kwotę. Przeliczenie zadłużenia kredytowego na franki następowało jedynie w dniu uruchomienia poszczególnych transz kredytowych. To powodowie musieli udzielić bankowi dyspozycję uruchomienia poszczególnej transzy ze wskazaniem proponowanej daty kiedy ma nastąpić wypłata. Z treści umowy oraz regulaminu stanowiącego integralną jego część jednoznacznie wynika, że waloryzacja następowała w momencie uruchomienia transzy kredytu na podstawie kursu kupna z tabeli banku. W tym momencie (uruchomienie transz kredytu) następuje stabilizacja wysokości kapitału kredytu poprzez ustalenie go w walucie (CHF) w relacji do kosztu jego udostępnienia przez cały okres spłaty kredytu. Ta wartość kapitału poprzez systematyczne spłaty kredytobiorcy spadała. Podkreślić należy, że w umowie wskazano, iż harmonogram spłat zostanie sporządzony w CHF po uruchomieniu kredytu. Powodowie otrzymywali harmonogramy spłaty po uruchomieniu każdej transzy, wiedzieli zatem jak kształtuje się ich zadłużenie wobec banku. Po uruchomieniu wszystkich transz otrzymali harmonogram określający wysokość ich zadłużenia. Przedmiotem świadczenia była niezmienna w czasie suma jednostek pieniężnych wyrażona w walucie CHF. Zmienna była jedynie ich wartość w przeliczeniu na PLN (tak wyrok SA w Poznaniu z dnia 1 kwietnia 2015 r. I ACa 1293/14, wyrok SA w Warszawie z dnia 15 października 2014 r. VI ACa 1721/13). Przeliczenie z CHF na PLN przy spłacie według kursu sprzedaży nie jest waloryzacją raty tylko określeniem sposobu spełnienia świadczenia. Po uruchomieniu transz kredytu wysokość zadłużenia powodów została ustalona przez bank w kwocie 264 670,77 CHF, ale wskazać należy, że transze były wypłacane w 6 częściach przez okres 1 roku od dnia podpisania umowy. W tym okresie wahania kursu waluty wpłynęły na globalną wysokość zadłużenia powodów.
Niezasadne było stanowisko strony powodowej co do tego, że umowa naruszała regulacje dotyczące odsetek. Przede wszystkim strona powodowa w żaden sposób nie wykazała powyższej okoliczności. Powodowie niezasadnie przyjmują, że odsetki winny być naliczane od kwoty wyrażonej w PLN. Podkreślić należy, że powodowie nie zawarli umowy kredytu złotówkowego, lecz zawarli umowę kredytu indeksowanego do CHF.
Nie można również przyjąć by umowa była nieważna z powodu regulacji dotyczącej oprocentowania. Podnieść bowiem trzeba, że umowa określała wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany. Zgodnie bowiem z § 10 ust 1 umowy kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej, która na moment zawarcia umowy wynosiła 2,55% (a w okresie ubezpieczenia 3,55%). Nie można podzielić poglądu strony powodowej, że umowa jest nieważna z uwagi na jej sprzeczność zart. 69 ust 2 pkt 5 prawa bankowego. § 10 ust 2 umowy kredytu określa bowiem w jakich przypadkach może nastąpić zmiana wysokości oprocentowania. Słusznie przy tym wskazał pełnomocnik pozwanego, że bank miał obowiązek poinformowania o każdej zmianie oprocentowania (§ 10 ust 3 umowy), a kredytobiorcom przysługiwało prawo wypowiedzenia przedmiotowej umowy. Wskazać również należy, że strona powodowa nie udowodniła w jaki sposób pozwany bank zmieniał oprocentowanie przy niniejszej umowie. Nie zostało zatem wykazane, że Bank zastosował inną stawkę procentową, a jeśli tak to jaką. Sądowi z urzędu jest wiadome (z racji ilości rozpoznawanych tzw. spraw frankowych), że stawki oprocentowania w miarę wzrostu kursu CHF były obniżane przez pozwany bank i to poniżej poziomu wskazanego w umowie powodów.
Nieuprawnione było stanowisko powodów, że całość ryzyka zmienności stopy procentowej i ryzyka walutowego została przerzucona na powodów. Nie można przyjąć, że ryzykiem obciążony został jedynie kredytobiorca. Wraz ze spadkiem kursu CHF bank otrzymywał niższą spłatę raty, podobnie niższe kwoty uzyskuje bank wraz ze spadkiem oprocentowania. Zmiany relacji stóp procentowych wpływają m.in. na zmiany kursów walut, do których się odnoszą i odwrotnie.
Nie można także stracić z pola widzenia faktu, że powodowie świadomie i dobrowolnie zdecydowali się na wprowadzenie do umowy klauzuli indeksacyjnej. Jak wynika z zeznań powoda, bank przed podpisaniem ostatecznej umowy kredytowej przedstawił im obok oferty kredytu walutowego także ofertę kredytu w złotych polskich, której jednak nie wybrali. Z pełną świadomością zdecydowali się na wybór kredytu indeksowanego kursem waluty obcej. Mieli więc świadomość, że rata kredytu może wzrosnąć, jeżeli wzrośnie kurs CHF. Powodowie wiedzieli, że wpłacane przez nich raty będą przeliczane na franki szwajcarskie. Przeciętny konsument wie również o stosowanych przez banki (jak również przez kantory) różnych cenach kupna i sprzedaży waluty, a zatem musi zdawać sobie sprawę, że w związku z tym miesięczne raty jego kredytu będą powiększane o tzw. spread.
Powyżej zaprezentowane rozważania nie pozwalają uznać umowy kredytu z dnia 10 października 2006 roku za nieważną w rozumieniu przepisówart. 58 kci zasądzać kwotę dochodzoną przez powoda.
Z przyczyn podanych powyżej oddaleniu podlegało również żądanie ustalenia nieważności umowy kredytu. Nawet jeśli przyjąć, że powodowie posiadają interes prawny w tak określonym żądaniu (art. 189 k.p.c.), to zdaniem Sądu nie można przyjąć, by przedmiotowa umowa była nieważna. Nie ma przy tym potrzeby powtarzania w/w argumentacji.
W ocenie Sądu nie można zgodzić się z powodami, że umowa kredytu zawiera niedozwolone postanowienia umowne w zakresie dotyczącym waloryzacji kwoty udzielonego kredytu.
W pierwszej kolejności należy podnieść, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie mają decydującego znaczenia uprzednio wydane orzeczenia sądowe w innych sprawach, albowiem każdorazowo Sąd obowiązany jest do dokonania całościowej oceny materiału dowodowego w celu ustalenia wiążącej strony treści stosunku prawnego. W szczególności nie można uprościć badania sprawy poprzez odwołanie się do prejudycjalnego waloru wyroków Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Kontrola dokonywana w trybie przepisówart. 47936-47945k.p.c.dotyczy nie analizy konkretnego stosunku zobowiązaniowego, lecz abstrakcyjnie rozumianej treści normatywnej wzorca umownego (niezależnie od tego nawet, czy znalazł on zastosowanie w następstwie zawarcia umowy). Kontrola abstrakcyjna zatem polega na kontroli wzorca jako takiego, w oderwaniu od konkretnej umowy, której wzorzec dotyczy (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2003 roku sygn. akt III CZP 95/03).
Zgodnie zart. 385(
1)k.c.postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3).Art. 385(
2)k.c.stanowi, że oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. Klauzula dobrych obyczajów odpowiada klauzuli dobrej wiary w ujęciu obiektywnym, występującej w art. 3 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG (
dyrektywa Rady 93/13/EWG z 5.4.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, Dz.Urz. WE L Nr 95, s. 29 ze zm.), i powinna być odczytywana w zgodzie z treścią tej ostatniej klauzuli, ustalaną w oparciu o wskazania zawarte w dyrektywie i jej preambule oraz orzecznictwie TSUE. W tym kontekście należy podkreślić, że art. 4 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG nakazuje uwzględniać okoliczności zawarcia umowy, jak również wszystkie postanowienia danej umowy oraz innych związanych z nią umów w ramach oceny abuzywności jako takiej, bez wskazania, czy chodzi o dobrą wiarę w ujęciu obiektywnym, czy też znaczącą nierównowagę praw i obowiązków stron na niekorzyść konsumenta. Przemawia to na rzecz stosowania jednolitego, zindywidualizowanego modelu oceny w ramach każdego z dwóch kryteriów abuzywności. W ramach oceny, czy doszło do rażącego naruszenia interesów konsumenta (pojęcie "znaczącej nierównowagi" w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG), konieczne jest uwzględnienie norm dyspozytywnych, które determinowałyby treść stosunku prawnego między stronami w braku odmiennej decyzji. Należy zatem zbadać, w jakim zakresie zawarta umowa stawia konsumenta w sytuacji mniej korzystnej niż wynikałoby to ze wspomnianych przepisów dyspozytywnych. Z kolei dla oceny, czy zachodzi sprzeczność z dobrymi obyczajami (naruszenie "dobrej wiary" w znaczeniu obiektywnym stosownie do dyrektywy 93/13/EWG) istotne jest, czy przedsiębiorca traktujący konsumenta w sposób sprawiedliwy i słuszny mógłby racjonalnie spodziewać się, iż konsument zgodziłby się na sporne postanowienie wzorca w drodze negocjacji indywidualnych (
wyr. TSUE z 14.3.2013 r. w sprawie C-415/11,(...),(...):EU:C:2013:164, pkt 68 i 69).
Przepisy przewidują dwa reżimy kontroli postanowień wzorca umowy: ogólną, uregulowaną wart. 47936i następnek.p.c.(przepisy obowiązujące do dnia 17 kwietnia 2016 r.) oraz indywidualną, którą regulujeart. 3851k.c.Zgodnie zart. 47943k.p.c., wyrok prawomocny w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolony ma skutek wobec osób trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru. Jednak, jak wskazuje analiza orzecznictwa, niedozwolone jest jedynie posługiwanie się pewnymi postanowieniami we wzorcach umów. Poprawność ich zastosowania w konkretnej umowie podlega natomiast kontroli indywidualnej – jak już wyżej wskazano – w oparciu oart. 3851k.c., przy uwzględnieniu, zgodnie zart. 3852k.c., stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienia będące przedmiotem oceny (por np. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 roku w sprawie III CZP 80/08, opubl. w OSNC 2009/9/118). Należało w związku z tym dokonać indywidualnej oceny legalności w/w postanowień umownych, zawartych w umowie kredytu łączącej strony.
Nie ulega wątpliwości, że powodowie zawierając przedmiotową umowę działali jako konsumenci. Zgodnie zart. 22(
1 )k.c.w brzmieniu obowiązującym na datę zawarcia umowy, za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. W aktualnym brzmieniu przepisu (obowiązującym od 25 grudnia 2014 r.) doprecyzowano, iż konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej z przedsiębiorcą. Cel jakim zasadniczo powinien kierować się konsument to zaspokajanie potrzeb własnych, osobistych, „prywatnych" podmiotu, jego rodziny, domowników, ma zapewniać funkcjonowanie gospodarstwa domowego. By czynność miała konsumencki charakter powinna pozostawać w określonej relacji z rolą społeczną konsumenta (
por. wyrok SN z dnia 26 września 2007 r., IV CSK 122/07,(...)
(...). 2008, nr 1, s. 48, wyrok SA w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2015 r., VI ACa 775/14, LEX nr 1712704). Konsumentem nie jest zatem osoba podejmująca działania niezwiązane bezpośrednio z konsumpcją dóbr.
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, iż powodowie zawarli umowę kredytu w celu budowy domu na własne potrzeby, działali zatem w celu zaspokojenia swoich osobistych, „prywatnych” potrzeb.
Bezsprzecznie pozwany zawierał przedmiotową umowę jako przedsiębiorca, natomiast kwestionowane klauzule nie regulują głównych świadczeń stron. Ponadto przyjąć należy, w świetle zebranego materiału dowodowego, że powodowie nie mieli udziału w uzgadnianiu treści spornych klauzul waloryzacyjnych, lecz jedynie biernie przyjęli zaproponowane przez bank zapisy.
Trzeba jednak w tym miejscu zwrócić uwagę na okoliczności zawierania umów w sprawach takich jak niniejsza. Z jednej strony bank posiada pewną paletę instrumentów finansowych do wyboru i uzgodnienia, zaś z drugiej strony konsument zgłasza pod adresem banku swoje konkretne potrzeby (najpierw w drodze ustnej, a po dopasowaniu konkretnego instrumentu do jego potrzeb – w drodze wniosku o udzielenie kredytu). W okolicznościach niniejszej sprawy zamiarem powodów było zaciągnięcie kredytu hipotecznego w kwocie około 608 000 zł, który byłby preferencyjnie oprocentowany i jednocześnie nie wymagałby praktycznie żadnego zaangażowania środków z ich strony (powodowie zaangażowali jedynie 6,01% kosztu inwestycji). W rezultacie zgłoszone potrzeby kredytowe wywołują ze strony banku przedstawienie oferty, która mogłaby tego rodzaju potrzebom sprostać. Ostatecznie klient nie pretenduje nawet do ingerencji w treść postanowień, albowiem otrzymuje satysfakcjonujące z punktu widzenia jego potrzeb warunki umowne. Tak więc jakkolwiek, ściśle rzecz biorąc, powodowie nie wywierali wpływu na konkretne brzmienie postanowień końcowych umowy, to jednak zważyć należy, że kształt zaproponowanych warunków umownych był ściśle zdeterminowany potrzebami powodów świadomie przez nich zgłaszanymi. Sąd podkreśla, że wskazana okoliczność nie obala wprawdzie przesłanki nieuzgodnienia indywidualnego postanowień z konsumentem, ale nie pozostaje bez wpływu na ocenę zaistnienia dalszych przesłanek o których mowa w przepisieart. 3851k.c.(rażącego naruszenia interesu konsumenta i sprzeczności z dobrymi obyczajami).
Nie było zasadniczo sporne, że umowę sporządzono według wzorców opracowanych przez stronę pozwaną, a zakwestionowane zapisy nie były przedmiotem negocjacji z powodami. Podnieść jednak należy, że regulacja zawarta w § 1 ust. 3 umowy była indywidualnie uzgodniona z powodami. Przede wszystkim wskazać należy, że to powodowie wybrali walutę waloryzacji jako frank szwajcarski (por. wniosek kredytowy). Jak wynika z przedmiotowego wniosku powodowie mogli wybrać ofertę kredytu złotowego bądź kredytu waloryzowanego do waluty obcej (w omawianym przypadku mógł wybrać CHF, USD, Euro, GPB). Przyjąć zatem należy, że to powodowie wybrali walutę waloryzacji CHF. Nie można zatem uznać by ten element umowy został powodom w jakikolwiek sposób narzucony. Jak wynika z zeznań powoda pracownik banku wskazał powodowi, że kredyty waloryzowane do CHF są korzystniejsze gdyż miesięczna rata kredytu jest niższa niż przy kredytach złotówkowych. Okoliczność tą potwierdził również świadekH. P.. Niższa rata przy kredycie waloryzowanym była możliwa dzięki niższemu oprocentowaniu. To wskazywana wysokość raty spowodowała, że powodowie zdecydowali się na kredyt waloryzowany do CHF, gdyż uważali, że taki kredyt jest dla nich optymalny.
Przywołanyart. 3851k.c.posługuje się klauzulami generalnymi sprzeczności z dobrymi obyczajami oraz rażącego naruszenia interesów konsumenta. Pojęcia te mają charakter niedookreślony i ocenny; wymagają dokonania ich wykładni w każdej sprawie indywidualnie, z uwzględnieniem celu umowy, charakteru stosunku zobowiązaniowego, jak również zwyczajów i norm przyjętych w konkretnej dziedzinie aktywności gospodarczej (jest to szczególnie istotne w takich dziedzinach, które wytworzyły własne wzorce etyczne postępowania wobec konsumentów – takich jak bankowość, działalność ubezpieczeniowa itp.). Podstawowym elementem przyjętych w obrocie gospodarczym dobrych obyczajów jest zasada lojalności i uczciwości wobec kontrahenta, a także konsensualnego kształtowania przez strony wzajemnych zobowiązań. Sprzeczne z dobrymi obyczajami będą więc takie działania, które zmierzają do niedoinformowania klienta, w szczególności wprowadzenia go w błąd lub zatajenia przed nim tego, jakie świadczenia na swoją rzecz zastrzegł przedsiębiorca, a także dające przedsiębiorcy jednostronne prawo do kształtowania obowiązków konsumenta w sposób dowolny i niewynikający w sposób jasny i skonkretyzowany z uzgodnień umownych. Jeśli chodzi o pojęcie „interesu konsumenta”, to obejmuje ono elementy ekonomiczne (przede wszystkim związane z zachowaniem ekwiwalentności świadczeń oraz proporcjonalności obciążeń nałożonych na konsumenta do realnych kosztów związanych z umową i wartości świadczeń uzyskanych przez konsumenta), ale również pozaekonomiczne, takie jak pewność obrotu, zaufanie, czas poświęcony na realizację swoich uprawnień, przekonanie o rzetelnym potraktowaniu przez drugą stronę umowy. Ustawodawca wymaga, by naruszenie interesów konsumenta przez klauzulę abuzywną nastąpiło w stopniu „rażącym”, a zatem musi być to naruszenie znaczne, polegające na drastycznym odejściu od zasad uczciwego obrotu, lojalności, szacunku dla drugiej strony umowy. Działanie wbrew „dobrym obyczajom” w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13.09.2012 r., VI ACa 461/12, Lex nr 1223500). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega w tym kontekście na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 13.07.2005 r., I CK 832/04, Lex nr 159111).
Zdaniem Sądu, analizując zapisy § 1 ust 3A , § 7 ust 1, § 11 ust 5 umowy podzielić należało stanowisko strony powodowej, że Bank tak redagując kwestionowane postanowienia umowy przyznał sobie prawo do przeliczenia zobowiązania powodów po kursie określonym w tabeli kursowej banku i do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem CHF poprzez wyznaczanie w tabelach kursowych kursu sprzedaży franka szwajcarskiego oraz wartości spreadu walutowego, stanowiącego różnicę pomiędzy kursem sprzedaży a kursem zakupu waluty obcej. Przedmiotowe postanowienia przyznają bowiem bankowi uprawnienie do określania wysokości kursu sprzedaży i kupna franka szwajcarskiego bez jakichkolwiek wytycznych, ram czy ograniczeń. Daje to pozwanemu dowolność w zakresie wyboru kryteriów ustalania kursu CHF w Tabeli kursów walut Banku, a co za tym idzie kształtowania wysokości zobowiązań klientów, których kredyty są indeksowane kursem tej waluty. Umowa kredytowa zawarta przez powodów nie precyzuje bowiem, w jaki sposób dochodzi do ustalenia kursu wymiany walut wskazanego w przedmiotowej tabeli. Wymogu precyzyjności i jasności nie spełnia odwołanie się w treści umowy do Tabeli kursowej(...)Banku. Wprowadzenie klauzuli w takim brzmieniu jest działaniem wbrew dobrym obyczajom, albowiem przeliczenie wartości zadłużenia powodów na PLN dokonane zostało według kursu jednostronnie ustalonego przez bank. Wskazać należy, że postanowienie umowy dotyczące sposobu ustalania kwoty kredytu poprzez odesłanie do Tabeli kursów walut nie stanowi również głównego postanowienia umowy i nie dotyczy głównych świadczeń stron umowy (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2016 r. I CSK 1049/14). W sprawie zabrakło niewątpliwie precyzyjnego jednoznacznego i zrozumiałego dla powodów określenia warunków ustalania kursów w Tabeli kursów walut. Powodowie nie mieli wpływu na treść powyższych zapisów, które wymuszały na nich zakup waluty po określonym według tabeli banku kursie, przy jednoczesnym braku określenia relacji tego kursu w stosunku do rynku walutowego. Podkreślić jednak należy, że powodowie już przed wejściem w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianieustawy Prawo bankowe(Dz. U 2011, nr 165, poz. 984-dalej nowela, która weszła w życie 26 sierpnia 2011 r.) mieli możliwość spłacania kredytu frankami szwajcarskimi (zmiana regulaminu pozwanego banku od lipca 2009 r.). Od dnia wejścia w życie ustawy antyspredowej powodowie mogli domagać się zawarcia takiego aneksu bez konieczności ponoszenia jakichkolwiek kosztów. Nadto aneks pozwalający im na spłatę rat bezpośrednio w walucie zawarli dopiero w styczniu 2014 r. mimo, że od trzech lat powinni wiedzieć o obowiązujących w tym temacie przepisach prawa. Jak wynika z zeznań powoda w czasie gdy CHF był na niskim poziomie (około 2 zł za 1 CHF) powód zastanawiał się nad przewalutowaniem kredytu, ale ostatecznie z niewiadomych przyczyn takiego wniosku nie złożył. W ocenie Sądu, zasady doświadczenia życiowego wskazują, że powód nie złożył takiego wniosku, gdyż dzięki temu, że kredyt był indeksowany do CHF powodowie korzystali na niższym oprocentowaniu niż w przypadku kredytu złotówkowego.
Zebrany materiał dowodowy nie daje jednak podstaw do przyjęcia, że omawiane postanowienia wzorca umowy rażąco naruszały interesy powodów jako konsumentów w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.Ocena, czy dane postanowienie wzorca umowy, kształtując prawa i obowiązki konsumenta, „rażąco” narusza interesy konsumenta uzależniona jest od tego, czy wynikająca z tego postanowienia nierównowaga praw i obowiązków stron (nierównowaga kontraktowa) na niekorzyść konsumenta jest istotna, znacząca. Ustalenie, czy klauzula wzorca umowy powoduje taką nierównowagę, dokonane może być w szczególności przez porównanie sytuacji konsumenta w razie zastosowania tej klauzuli z sytuacją, w której byłby konsument, gdyby zastosowane zostały obowiązujące przepisy prawa (tak SN w wyroku z dnia 15 stycznia 2016 r. I CSK 125/15).
Zdaniem Sądu strona powodowa nie wykazała, że zastosowanie konkretnych tabel kursowych w umowie wiążącej strony rażąco naruszyło interesy powodów. W przedmiotowej sprawie nie można pomijać faktu, że kwota kredytu miała wynieść 608 000 zł i miała być waloryzowana do CHF. Powodowie wiedzieli zatem, że udzielany im kredyt nie jest „czystym” kredytem złotówkowym. Musieli zatem zdawać sobie sprawę, że kwota kredytu zostanie przeliczona do waluty waloryzacji, co jednoznacznie wynika z umowy.
Z treści § 1 ust 3a umowy wynika, że wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu może być różna od podanej w umowie, a w punkcie tym wskazano, że kwota ta na koniec dnia 28 września 2006 r. wg kursu kupna waluty z tabeli kursowej(...)Banku wynosi 247 910,29 CHF. Jakkolwiek wspomniana regulacja może naruszać dobre obyczaje gdyż daje bankowi prawo do jednostronnego przeliczenia zadłużenia powodów, to jednak w świetle okoliczności niniejszej sprawy nie można przyjąć by rażąco naruszała interesy powodów.
Wskazać bowiem należy, że już w treści decyzji kredytowej powodowie uzyskali informację, że kwota udzielonego im kredytu przeliczona po kursie kupna z tabeli Banku na dzień 28 września 2006 r. wynosi 247 910,29 CHF, co oznacza że kurs kupna Banku w tym dniu wynosił 2,4525 zł za 1 CHF. Jakkolwiek kwota ta miała charakter informacyjny to jednak dawała powodom obraz jaki kurs stosuje Bank i jaka jest jego orientacyjna wysokość. Mieli oni zatem możliwość porównania czy kurs ten odbiega w sposób znaczący od innych kursów (np. innych banków). Powodowie mogli się zatem zorientować, że pozwany bank stosuje inne niż NBP kursy walut obcych (w dniu 28 września 2006 r. średni kurs kupna CHF wg tabeli NBP wynosił 2,4962 zł). Zasadna jest również konstatacja, że akceptowali to, że zadłużenie z tytułu kapitału kredytu może wynieść 247 910,29 CHF. Te elementy składają się bowiem na okoliczności zawarcia umowy.
Zauważyć przy tym należy, że transze kredytu zostały uruchomione, w 6 ratach i saldo kredytu ostatecznie wyniosło 264 670,77 CHF. Jakkolwiek była to kwota wyższa niż wskazana informacyjnie w umowie, to jednak wskazać należy, że kredyt był uruchamiany przez okres 1 roku, na skutek odpowiednich dyspozycji powodów, którzy widzieli po uruchomieniu każdej transzy w jaki sposób wyliczane jest ich zadłużenie w odniesieniu do CHF. To, że wysokość zadłużenia po uruchomieniu całego kredytu była inna niż wskazana w umowie wynikała z faktu zmiany kursu CHF (w tym czasie kurs CHF spadał), co jak wynika z zeznań powoda wpływało jednocześnie korzystnie na wysokość rat kredytu spłacanych w ówczesnym czasie.
Powodowie nie udowodnili by zastosowany przez pozwanego kurs waluty zastosowany do przeliczenia kredytu po uruchomieniu kredytu w sposób znaczący odbiegał od kursów stosowanych przez inne jednostki finansowe, a tym samym nie zdołali wykazać by były to kursy dowolne. Powodowie nie udowodnili zatem, że wysokość ich zadłużenia została zawyżona i to w sposób rażący na skutek zastosowanego przez pozwanego przeliczenia w odniesieniu do obowiązującego wówczas kursu waluty CHF na rynku. Tym samym nie sposób przyjąć, że doszło do rażącego naruszenia interesów powodów. Nieuprawnione są przy tym zarzuty powodów, że zadłużenie zostało przeliczone po kursie, który rzekomo miał nie obowiązywać u pozwanej. Powodowie nie udowodnili twierdzeń w tym zakresie. Strona pozwana publikuje swoje kursy na stronach internetowych, nie było zatem przeszkód by powodowie udowodnili, że ich transze zostały przeliczone po innym kursie niż wynikający z umowy.
W tym stanie rzeczy nie można przyjąć by regulacje zawarte w § 1 ust 3a i § 7 ust 1 umowy rażąco naruszały interesy powodów.
Również postanowienie zawarte w § 11 ust. 5 umowy, a dotyczące sposobu przeliczania spłaty rat kapitałowo odsetkowych nie może być uznane za rażąco naruszające interesy powodów, a przynajmniej w niniejszej sprawie nie zostało to udowodnione.
W sytuacji, gdy zgodnie z postanowieniami umowy raty kredytu spłacane były poprzez wpłaty środków pieniężnych na konto złotowe konieczne było zawarcie w umowie metodologii obliczenia wysokości kursu waluty obcej. Wskazać należy, że tabele kursowe banku stanowiące punkt odniesienia dla przedmiotowego przeliczenia rat są realizacją obowiązku banku wynikającego zart. 111 ust. 1 pkt 3 prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 roku, zgodnie z którym bank jest obowiązany ogłaszać w miejscu wykonywania czynności, w sposób ogólnie dostępny stosowane kursy walutowe. Co istotne, tabela kursowa banku obowiązuje go nie tylko na potrzeby waloryzacji kredytów indeksowanych w walucie obcej, lecz także w zakresie pozostałych czynności bankowych zależnych od kursu walutowego czy związanych z obrotem walutą. Tym samym bank zmuszony jest do dostosowania się do czynników umożliwiających konkurencję na tym obszarze w stosunku do pozostałych podmiotów rynku finansowego i odzwierciedlać realne tendencje rynkowe. Do tych czynników należą bieżące notowania kursów wymiany walut na rynku międzybankowym, podaż i popyt na waluty na rynku krajowym i inne. Oznacza to, że kryteria, które ostatecznie decydują o kursie ogłoszonym w tabeli, nie pozostają tylko w gestii banku, natomiast twierdzenie strony powodowej, że zapis umowny odsyłający do omawianych mierników waloryzacji daje pole dla nieakceptowalnej dowolności banku w kształtowaniu obowiązków konsumenta, jest nieuprawnione.
W chwili zawarcia umowy powodowie dokonali oceny opłacalności oferowanych im instrumentów finansowych, także z uwzględnieniem konieczności dokonywania transakcji walutowych za pośrednictwem pozwanego i w oparciu o przygotowane przez niego kurs kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego zawarte w tabeli kursowej określonej w warunkach umowy. Należy wyraźnie stwierdzić, że powodowie dokonali świadomego wyboru kredytu i jego warunków, które to w chwili zawierania umowy niewątpliwie były dla nich korzystne. Dopiero z perspektywy czasu ocenili, że kredyt nie był dla nich korzystny, jak się tego spodziewali, tym niemniej Sąd dostrzega, iż jeszcze na etapie względnie niskiego kursu franka szwajcarskiego powodowie nie podejmowali działań zmierzających do zniwelowania ewentualnych niedogodności związanych z koniecznością każdorazowego przeliczania wysokości raty kredytu, toteż uprawnione jest w ocenie Sądu stwierdzenie, iż negatywna ocena opłacalności kredytu w oparciu o przesłankę „rażącego naruszenia interesów konsumenta” nastąpiła jednak przede wszystkim w wyniku wzrostu kursu waluty obcej i pogorszenia sytuacji materialnej powodów, natomiast nie było to wynikiem naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy kredytu. Niewątpliwie ryzyko jest zawsze wpisane w tego rodzaju transakcje z uwagi na wahania kursów walut, co jednak nie daje podstaw do uznania w efekcie postanowień umownych jako naruszających dobre obyczaje czy też uzasadnione interesy strony.
Istotna jest w ocenie Sądu również okoliczność, że pozwany w wykonaniu zaleceń Rekomendacji S (II) Komisji Nadzoru Finansowego już 1 lipca 2009 roku w drodze zmiany regulaminu udzielania kredytów przewidział i ogłosił możliwość spłaty rat kapitałowo-odsetkowych bezpośrednio w walucie waloryzacji kredytu. Wykorzystanie tej sposobności umożliwiłoby powodom uniknięcie kosztów związanych z różnicami kursowymi, które okazały się dolegliwe zwłaszcza wobec zmian kursowych i wzrostu. Należy dostrzec, iż powodowie aneks antyspreadowy zawarli dopiero w styczniu 2014 r.
Niezależnie od powyższego Sąd dostrzegł, iż nawet przyjęcie, że kwestionowana klauzula umowna byłaby klauzulą abuzywną nie doprowadziłoby to do uznania powództwa za zasadne w zakresie żądań sformułowanych przez powodów. Samo bowiem zakwestionowanie sposobu wyliczenia kursu franka szwajcarskiego na chwilę zapadalności raty kredytu nie oznaczałoby, iż kredyt zawarty przez stronę utraciłby charakter kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego i stałby się kredytem złotowym. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 marca 2015 roku, które to stanowisko Sądmeritiw całości podziela i aprobuje, eliminacja danej klauzuli umownej jako konsekwencja jej abuzywności nie może prowadzić do sytuacji, w której następowałaby zmiana prawnego charakteru stosunku obligacyjnego łączącego twórcę wzorca i kontrahenta. Nie jest w szczególności tak, iż usunięcie klauzuli indeksacyjnej prowadziłoby do przekształcenia kredytu w kredyt złotowy, z zachowaniem pozostałych, korzystnych dla powoda elementów umowy, a w szczególności preferencyjnej stawki oprocentowania, wynikającej w zamiarze stron z zastosowania mechanizmu waloryzacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt IV CSK 362/14, tak też SN w wyroku z dnia 1 marca 2017 r. IV CSK 285/16).
Gdy oceni się depozycje powodów, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że powodowie w istocie nie mają zastrzeżeń do samej tabeli kursowej i kursu przyjmowanego na przestrzeni lat przez bank. Jakkolwiek powód twierdził, że kurs pozwanego banku był zawsze mniej korzystny niż kurs NBP, to jednak stwierdzić należy, że powód sam przyznał, iż nie dokonywał stosownych obliczeń by udowodnić podnoszoną przez siebie tezę. Powodowie wskazali, że w chwili podpisywania umowy jej postanowienia były dla nich zrozumiałe, a dopiero z mediów dowiedzieli się o problemach „frankowiczów”. Powodowie wskazali, że nie porównywali kursów walut stosowanych przez inne banki czy instytucje finansowe. Nie można również pomijać faktu, że powodowie z niewiadomych przyczyn nie zdecydowali się na przewalutowanie kredytu, gdy kurs CHF był na niskim poziomie, mimo, że jak wynika z zeznań powoda rozważał taką możliwość. Wreszcie powodowie dopiero 3 lata po wejściu w życie ustawy antyspreadowej zmienili zasady spłaty, a wcześniej dokonywali spłat po kursie ustalanym przez bank na podstawie jego tabeli, zaś problem ze spłatą kredytu wynika jedynie z niespodziewanego wzrostu kursu franka szwajcarskiego. To nie jest jednak kwestia tabeli kursowej i ceny waluty ustalanej przez bank, lecz procesów wahań kursu zachodzących globalnie i niezależnych od tego konkretnego pozwanego. Wskazać należy, że w 2006 r. nikt – nawet pracownicy Banku czy też doradcy finansowi – nie mogli przewidzieć tak znacznego wzrostu kursu franka.
Mimo, że jak wcześniej wskazano należy przyjąć, że regulacja § 11 ust 5 umowy może naruszać dobre obyczaje to jednak nie oznacza, że rażąco narusza interesy konsumenta. Rażące naruszenie interesów konsumenta zazwyczaj stanowi naruszenie dobrych obyczajów; nie zawsze jednak zachowanie sprzeczne z dobrymi obyczajami rażąco narusza te interesy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2010 r., I CSK 694/09, Legalis nr 406112).
Sam fakt zawarcia w umowie postanowień nieuzgodnionych indywidualnie z powodami (dotyczących sposobu ustalania kursu waluty franka szwajcarskiego) nie przyczynił się do pogorszenia się sytuacji ekonomicznej powodów, a przynajmniej nie zostało to udowodnione.
Powodowie zgodnie zart. 6 k.c.winni byli zatem wykazać, że poprzez regulację § 11 ust 5 umowy rażąco naruszono ich interesy. Tymczasem z zeznań powodów jednoznacznie wynika, że wybrali kredyt waloryzowany do CHF bo dzięki temu raty kredytu były 2 krotnie niższe niż w przypadku kredytu złotowego. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów wykazujących, że zastosowane przez pozwany bank kursy sprzedaży przy rozliczaniu spłaty rat kredytu były zawyżone w stosunku do innych obowiązujących na rynku. Nie udowodniła swych twierdzeń z pozwu, że zastosowany przez pozwanego kurs nie był kursem rynkowym. Nie można również przyjąć, że do dokonania przeliczeń zasadne jest zastosowanie kursu z dnia zawarcia umowy. Zastosowanie tego kursu pozbawiłoby umowę elementu waloryzacji do kursu CHF, co do którego to postanowienia obie strony umowy były zgodne. Ponadto nie można przyjąć by kurs CHF z dnia zawarcia umowy kredytowej był kursem rynkowym przez okres 10 lat wykonywania umowy, a przynajmniej ta okoliczność przez stronę powodową nie została udowodniona. Ponadto nie można pomijać okoliczności, że od stycznia 2014 r. powodowie spłacają kredyt w CHF. Przy czym wskazać trzeba, że do swoich wyliczeń powodowie od stycznia 2014 r. przyjęli średni kurs NBP /k.906/.
Podkreślić przy tym należy, że nie można przyjąć by średni kurs CHF ustalony według NBP był tzw. kursem rynkowym. Powodowie nigdy nie mogliby nabyć waluty na rynku bankowym wg średniego kursu NBP, gdyż jest on ustalany dla celów rozliczeń transakcji bilansowych czy skarbowych, a nie sensu stricte kupna-sprzedaży walut.
Podnieść należy, że Narodowy Bank Polski ustala trzy rodzaje kursu waluty: sprzedaży, kupna i kurs średni. Spłacając ratę kredytu waloryzowanego do waluty obcej, gdy rata jest spłacana w złotówkach, kredytodawca de facto sprzedaje kredytobiorcy walutę obcą. Stąd też zdaniem Sądu należałoby stosować kurs sprzedaży. Dlatego też dokonując obliczeń należałoby dokonać porównania jego sytuacji (po zastosowaniu przez bank kursu z „własnych tabel”) z sytuacją w jakiej konsument znalazłby się gdyby zastosowano kurs według obowiązujących przepisów. Niesporne jest to, że w okresie od dnia 18 października 2007 r. do dnia wejścia w życie noweliprawa bankowego(26 sierpnia 2011 r.) nie było przepisów, które określałyby jaki należałoby stosować kurs waluty obcej. Zdaniem Sądu z uwagi na fakt, że zobowiązanie kredytowe winno być wykonane zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego (art. 354 k.c.) należałoby zastosować kurs rynkowy, tj. taki jaki obowiązywał wówczas na rynku np. kurs stosowany w kantorach wymiany walut. Nie można również pomijać faktu, że przy kredycie walutowym bank ponosi koszty, tj. chodzi o akcję kredytową dotyczącą uzyskania odpowiedniego kapitału w CHF. Dlatego też koniecznym przy wyliczeniach winno być uwzględnienie marży banku, która stanowiłaby gwarantowane, minimalne wynagrodzenie w uczciwym, konsumenckim obrocie prawnym (tak też SN w wyroku z dnia 14 maja 2015 r. II CSK 768/14, legalis nr 1281601). Banki różnicując ceny uzyskują bowiem zysk na transakcjach walutowych, spread walutowy jest zatem przychodem banku, a może być kosztem klienta. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że również kantory walutowe stosują marże i to stąd może wynikać różnica w kursach waluty w poszczególnych kantorach danego dnia. Strona powodowa nie wykazała, że w omawianym okresie kursy stosowane przez kantory były tożsame z tzw. kursem średnim NBP. Żadne z przedstawionych przez nią wniosków dowodowych nie zmierzały do wykazania tej okoliczności. Jak wcześniej wskazano to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania, że bank zastosował zawyżone kursy CHF, nieuzasadnione w stosunku do pojęcia uczciwego zysku do jakiego bank miał prawo. To powód winien był wykazać w jakiej wysokości kredytobiorcy spełnili nienależnie świadczenie w wyniku zastosowania kursu CHF ustalonych według tabel kursu banku, a nie odpowiedniego kursu uwzględniającego uczciwy zysk.
Zauważyć również trzeba, że konkretne postanowienia umowy należy oceniać w całym jej kontekście, który wskazuje, że ekwiwalentem ryzyka związanego ze zmienną ceną CHF było niższe oprocentowanie kredytu w relacji do typowych kredytów złotówkowych.
Wreszcie wskazać należy, że w dniu 26 sierpnia 2011 r. weszła w życie tzw. ustawa antyspreadowa. Ideą wejścia w życie tej noweli, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 19 marca 2015 r. wydanym w sprawie IV CSK 362/14 (Legalis nr 1213095) było utrzymanie funkcjonujących kredytów według nowych zasad poprzez wprowadzenie doustawy prawo bankowem. in.art. 69 ust 2 pkt 4a, zgodnie z którym umowa kredytu powinna określać w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. W omawianym orzeczeniu Sąd Najwyższy zauważył, że częściowa spłata kredytu (do momentu wejścia w życie noweli) odbywała się według konkretnych zasad, bowiem kredytobiorcy dokonali spłaty przy zastosowaniu określonego sposobu przeliczeń. Nawet, jeżeli był on niejasny według treści zaskarżonych postanowień umownych, to z chwilą dokonania spłaty został skonkretyzowany. W rezultacie niedozwolony (abuzywny) charakter tych postanowień został wyeliminowany.
Mając powyższe na uwadze przyjąć należało, że powodowie nie wykazali, by ustalone przez bank kursy stanowiące podstawę przeliczenia rat były nieuzasadnione co do wysokości, przy uwzględnieniu kryterium tzw. uczciwego wynagrodzenia. Powodowie nie wykazali zatem, że na skutek zastosowania przez bank kursów z „własnych” tabel pozwany Bank jest wzbogacony kosztem powodów.
W tym stanie rzeczy nie można przyjąć by doszło do rażącego pokrzywdzenia interesów powodów. Nie można zatem przyjąć by zachodziła podstawa do uwzględnienia żądania powodów. Zgodnie z uchwałą 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r. (III CZP 29/17) oceny czy postanowienie umowne jest niedozwolone (art. 3851§ 1 k.c.) dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że odnosi się to również do oceny rażącego pokrzywdzenia interesów konsumenta. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego powodowie przed zawarciem umowy zostali pouczeni o ryzyku walutowym i, o tym, że niekorzystna zmiana kursu waluty spowoduje wzrost całego zadłużenia i comiesięcznych rat spłat kredytu. Podpisując umowę wiedzieli, że ich zadłużenie po uruchomieniu transz kredytu będzie przeliczane wg kursu kupna CHF określanej w tabeli banku. Dzięki mechanizmowi indeksacji do CHF powodowie uzyskali kredyt niżej oprocentowany niż czysty kredyt złotówkowy. W chwili zawierania umowy powodowie byli zainteresowani kredytem, którego koszty byłyby jak najniższe. Taki produkt został im udostępniony. W chwili zawierania umowy ani powodowie, ani pozwany nie mogli przewidzieć tak drastycznej zmiany kursu CHF. Przedsiębiorca nie mógł mieć prognoz o tak istotnej zmianie kursu CHF jaka nastąpiła w 2008 r. czy też 2015 r. (związanej z kryzysem ekonomicznym np. upadkiembanku (...)czy też decyzją SzwajcarskiegoBanku (...)ze stycznia 2015r.).
Powyższe argumenty obalają twierdzenie powodów o spełnianiu świadczeń nienależnych, o powstałej nadpłacie w rozliczeniu umowy, co musiało skutkować oddaleniem ich żądania w całości.
Wreszcie, jak wskazano nawet gdyby przyjąć, że przedmiotowe klauzule indeksacyjne stanowią niedozwolone postanowienia umowne to nie można przyjąć by zasadne było żądanie zwrotu kwoty wskazanej przez powoda. Przedmiotowa umowa, jak wcześniej wskazano, nie stanie się bowiem umową kredytu złotowego bez mechanizmu waloryzacji z preferencyjną stawką oprocentowania. Jedynym elementem jaki należałoby wówczas wyeliminować byłoby uprawnienie pozwanego do ustalenia kursu CHF; nadal jednak kwota kredytu winna zostać przeliczona w chwili uruchomienia transzy kredytu przez kurs kupna, a w chwili spłaty przez kurs sprzedaży, gdyż w tym zakresie nie można przyjąć by postanowienie umowne było abuzywne. Należałoby jedynie wskazać kurs jaki należałoby zastosować do tych przeliczeń. W ocenie Sądu zważywszy na treśćart. 354 k.c.i konieczność odpowiedniego wynagrodzenia banku winien to być kurs rynkowy. Takie rozwiązanie zapewniałoby utrzymanie w mocy wiążącej strony umowy z uwzględnieniem ich zgodnej woli w chwili zawarcia umowy co do istotnych postanowień umowy, nie odbyłoby się z pokrzywdzeniem konsumenta (zważywszy na to, że on zarzuca stosowanie wygórowanych przez pozwany bank kursów walut) i nie wiązałoby się z koniecznością natychmiastowego zwrotu przez konsumenta uzyskanego przez niego świadczenia (taka ewentualność pojawiłaby się gdyby uznać hipotetycznie, że umowa jest nieważna). Dla pozwanego zaś wiązałoby się z sankcją zastosowania innych tabel kursowych niż ustalane przez niego. Strona powodowa, która wywodziła abuzywność klauzul nie wykazała jednak takiego kursu rynkowego, a to ona dochodziła roszczeń. To na niej spoczywał ciężar wykazania ich zasadności zgodnie zart. 6 k.c.Nawet gdyby przyjąć, że klauzule indeksacyjne są abuzywne, to zdaniem Sądu wyeliminowanie z § 7 ust 1 czy § 11 ust 5 umowy określenia „tabeli kursowej(...) Banku SA”, nie uzasadnia przyjęcia, że powodowie mają nadpłatę w kwocie wskazanej w żądaniu pozwu.
W ocenie Sądu nie można również przyjąć, że pozwany winien ponosić odpowiedzialność kontraktową czy deliktową z tytułu tego, że rzekomo błędnie obliczył należne raty kapitałowo-odsetkowe. Strona powodowa, w świetle powyższych rozważań, nie wykazała by faktycznie doszło do błędnego obliczenia rat kapitałowo-odsetkowych, a w konsekwencji, że ponosiła szkodę w kwocie rzekomo nadpłaconych rat.
Ubocznie wskazać również należy, że strona powodowa nie udowodniła by zwróciła kwotę faktycznie wypłaconą przez Bank, to jest kwotę 608 000 zł. To oznacza, że nawet przy przyjęciu, że umowa jest nieważna bank może domagać się od powodów co najmniej zwrotu wypłaconej kwoty. Tym samym nie można przyjąć by powód był uprawniony do domagania się zapłaty kwoty 536 162,20 zł (ewentualnie 375 429,80 zł plus 42 133,90 CHF – k. 890).
Domagając się zwrotu kwoty z tytułu niedozwolonych postanowień umowy w zakresie indeksacji, powodowie pomijają, że część postanowień umowy została zmieniona aneksem, tj. z dnia 7 stycznia 2014 r. (aneks antyspreadowy). W ramach stosunku zobowiązaniowego, którego źródłem była umowa kredytowa z 10.10.2006 r., od dnia zawarcia ww. aneksu, wskazywane przez powodów postanowienia już nie obowiązywały. Zatem ewentualna abuzywność tych postanowień dostrzeżona przez powodów została w powyższym zakresie usunięta. Kwestia ewentualnej niepewności kursów walut - tabeli kursowej została wyeliminowana na podstawie tzw. aneksu antyspreadowego podpisanego w 2014 r. przez umożliwianie powodom spłaty bezpośrednio rat bez powoływania się na kurs z tabel pozwanego banku.
Z przyczyn podanych powyżej oddaleniu polegały również roszczenia ewentualnie o ustalenie zgłoszone przez powodów. Nie można bowiem przyjąć, że strona powodowa ma obowiązek spłacenia kredytu jedynie w kwocie 608 000 zł, że raty nie powinny być przeliczane po kursie CHF i oprocentowanie nie powinno być naliczane od kwoty zwaloryzowanej. Jak wyżej wskazano umowa kredytu waloryzowanego do CHF mieściła się w katalogu umów dopuszczalnych przepisami prawa. Oznacza to, że wartość zadłużenia powodów musi być odniesiona do równowartości kwoty 608 000 zł według CHF na dzień uruchomienia poszczególnych transz kredytu. Brak było podstaw do uznania, że klauzule waloryzacyjne są abuzywne, a tym samym by pozwany nie był uprawniony do przeliczenia rat po kursie CHF i naliczania odsetek od rat wyrażonych w CHF.
Nie można również przyjąć by regulacja zawarta w § 10 ust 2 umowy dotycząca okoliczności, które uprawniały pozwany bank do dokonania zmiany wysokości oprocentowania była abuzywna.
Wskazać należy, że regulacja dotycząca oprocentowania odnosi się do głównych świadczeń stron, a zatem wyłączona jest możliwość badania jej w kategoriach abuzywności.
Nadto nawet jeżeliby przyjąć dopuszczalność jej badania jako klauzuli abuzywnej to podkreślić trzeba, że przepisówkodeksu cywilnegoregulujących kwestie związane z niedozwolonymi postanowieniami umownymi, tj.art. 3851- 3853k.c, nie można interpretować w oderwaniu od kontekstu, w jakim zostały one wprowadzone do polskiego porządku prawnego, tj. okoliczności, iż stanowią one implementację unijnej Dyrektywy 93/13/EEC o niedozwolonych klauzulach w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95/29 z 21.4.1993 r,). Z uwagi na obowiązujące w prawie unijnym reguły wykładni, interpretacji powyższych przepisów prawa krajowego dokonywać należy zgodnie z celem i treścią powołanej wyżej dyrektywy. Wskazać należy, iż lista postanowień wymienionych wart. 3853k.c.odpowiada katalogowi typowych klauzul niedozwolonych wskazanych w dyrektywie, Przepisart. 3 ust. 3Dyrektywy stanowi, że załącznik do dyrektywy zawiera przykładowy i niewyczerpujący wykaz warunków umowy, które mogą być uznane za nieuczciwe. Jednym z tych warunków (wymienionych w lit. j) jest „umożliwienie sprzedawcy lub dostawcy według własnego uznania jednostronnej zmiany warunków bez uzasadnionego powodu wymienionego w umowie". Jednocześnie w pkt. 2 załącznika do Dyrektywy stwierdza się, że: „Stosowanie lit. j) nie narusza warunków, zgodnie z którymi dostawca usług finansowych zastrzega sobie prawo do zmiany stopy procentowej płaconej przez konsumenta lub jemu należnej albo zmiany wysokości opłat za inne usługi finansowe bez wcześniejszego powiadomienia, o ile istnieje uzasadniona przyczyna takiego postępowania, pod warunkiem że dostawca usług będzie zobowiązany do jak najszybszego powiadomienia o tym drugiej strony umowy, która uzyska prawo do niezwłocznego rozwiązania umowy." Dokonując wykładni spornego postanowienia umowy z uwzględnieniem celu Dyrektywy (zapewnienie ochrony szeroko rozumianych interesów konsumenta, w tym ekonomicznych), stwierdzić należy, że w postanowieniu tym określono zarówno przesłanki zmiany oprocentowania kredytu, jak i zobowiązano Bank do każdorazowego powiadamiania klienta w sposób określony w umowie o zmianie oprocentowania kredytu. Nadto, kredytobiorcy przyznano uprawnienie do wcześniejszej spłaty kredytu bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów oraz uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu.
W konsekwencji zdaniem Sądu na gruncie analizowanego stosunku umownego nie ma podstaw do wywodzenia abuzywności postanowienia § 10 ust. 2 umowy.
Wreszcie wskazać należy, że fakt, iż strona powodowa kwestionuje kwotę kapitału kredytu przeliczoną z PLN na CHF oraz wysokość pobranych rat kredytowych w żaden sposób nie uzasadnia któregokolwiek z żądań pozwu. Podkreślić należy, że na stronie internetowej banku są podane kursy walut również w ujęciu historycznym. Strona powodowa miała zatem możliwość wykazać, że przeliczenie transz kredytu nastąpiło niezgodnie z treścią umowy. Mogła bowiem złożyć wydruki historycznych tabel kursu u pozwanego i wykazać, że w/w przeliczenia zostały dokonane nieprawidłowo. Jednakże strona powodowa nie uczyniła zadość powyższemu.
W ocenie Sądu nie zasługiwało również na uwzględnienie żądanie określone w piśmie powodów z dnia 15 maja 2018 r. /k.1050/ oparte o treśćart. 3571§ 1 k.c.Zgodnie z tym przepisem - jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.
Powodowie domagali się w oparciu o ten przepis rozwiązania umowy, ewentualnie oznaczenia wysokości świadczenia wynikającej z tej umowy poprzez oznaczenie, że na kwotę świadczenia składa się kwota kapitału kredytu wyrażona w PLN, odpowiadająca kwocie faktycznie wypłaconego kredytu wraz z odsetkami umownymi przy uwzględnieniu wszystkich wpłat powodów dokonanych na rzecz kredytu, ewentualnie z ustaleniem oprocentowania charakterystycznym dla kredytu w PLN (WIBOR) bądź oznaczenie wysokości zobowiązania w inny sposób, zgodnie z uznaniem sądu i po rozważeniu interesów stron.
W ocenie Sądu zmiana kursu CHF jaka nastąpiła od dnia uruchomienia pierwszej transzy kredytu do dnia wyrokowania nie może być uznawana za nadzwyczajną zmianę stosunków w rozumieniuart. 3571§ 1 k.c.Poprzez "nadzwyczajną zmianę stosunków" rozumieć należy taki stan rzeczy, który zdarza się rzadko, a jednocześnie jest niezwykły, niebywały, wyjątkowy, normalnie niespotykany. Nadzwyczajna zmiana stosunków w rozumieniuart. 3571k.c.jest to zmiana o charakterze powszechnym, niezależnym od woli stron, a nadto musi to być zmiana zasadnicza niemieszcząca się w ryzyku kontraktowym. Zdaniem Sądu zmiana kursu waluty co do zasady mieści się w ryzyku kontraktowym, bowiem jest faktem powszechnie znanym, że kurs waluty nie jest wartością stałą, lecz zmienną, zależną od bardzo wielu czynników w gospodarce i polityce (tak też wyrok SA w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2014 r. I ACa 1502/13, lex nr 1459094). Nie ulega wątpliwości, że strony zawierające umowę muszą ponieść "zwykłe ryzyko kontraktowe", jakie wiąże się ze stałymi, normalnymi zmianami zachodzącymi w stosunkach społeczno-gospodarczych. Przepisart. 3571§ 1 k.c.powinien znaleźć zastosowanie wówczas, gdy pewne zjawiska wywołują taką zmianę stosunków, która nie mieści się już w granicach owego zwykłego ryzyka (por. A. Olejniczak (w:), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, LEX 2014, teza 4 do art. 357 1 k.c.).
W tej sytuacji nie powinno być wątpliwości, że zmiana kursu waluty objęta jest ryzykiem kontraktowym. Na rynku kredytowym od lat funkcjonuje zasada, że najbezpieczniejszą formą pozyskiwania kredytu jest waluta, w jakiej kredytobiorca zarabia. Oczywiście, na ogół rata kredytowa jest wówczas wyższa, niż w przypadku kredytu zaciąganego w walucie obcej, bądź denominowanego do takiej waluty. Kredytobiorca jednakże decydując się na zaciągnięcie kredytu waloryzowanego, z jednej strony uzyskuje korzyść w postaci niższej raty, czasami nawet o 50%, z drugiej jednak strony przyjmuje na siebie ryzyko zmiany kursu waluty obcej. Podkreślić należy, że kursy walut zależą od bardzo wielu czynników w gospodarce i polityce, a nie od woli ustawodawcy. Kursy walut same w sobie niosą element niestałości, w szczególności na przestrzeni wielu lat (np. w przypadku umów kredytowych zawartych na okres 20, 30 lat). Podobnie - w drodze swoistej analogii - kształtują się inwestycje giełdowe. Inwestor decyduje np. o zakupie akcji konkretnej spółki i o momencie ich sprzedaży. Z kolei kredytobiorca decyduje o tym czy zaciągnąć kredyt w walucie polskiej ale o wyższej miesięcznej racie, czy też w walucie obcej bądź indeksowanej do takiej waluty ale o racie dużo niższej. Ryzyko wyboru ponosi jednak inwestor na rynku giełdowym i kredytobiorca na rynku kredytowym.
Wskazać również należy, żeart. 3571k.c.wymaga, powszechności zmiany stosunków i nieprzewidywalności ryzyka związanego ze zmianą tych stosunków. Termin "zmiana stosunków" nie określa zmiany w indywidualnej sytuacji strony zobowiązania (np. kłopoty finansowe, choroba), ale zmiany w zakresie stosunków społecznych, dotyczące większej grupy podmiotów, a w szczególności zmiany warunków gospodarczych, o charakterze powszechnym i niezależne od stron (por. A. Olejniczak (w:),op. cit., teza 3 i 4). Już a priori trudno tu mówić o powszechności. Nie wszystkie udzielane w 2006 r. kredyty były kredytami waloryzowanymi. Część kredytobiorców decydowała się na zaciągnięcie kredytu złotowego czy waloryzowanego do innej waluty obcej niż CHF. Ponadto - jak wskazano powyżej – musi nastąpić nieprzewidywalność ryzyka związanego ze zmianą stosunków. Podkreślono już, że zmiana kursów walut objęta jest ryzykiem kontraktowym. Ponadto, w niniejszym stanie faktycznym udzielenie kredytu waloryzowanego do CHF nastąpiło na wniosek powodów. W § 30 umowy zawarto jednoznaczny zapis, że "kredytobiorca jest świadomy, że z kredytem waloryzowanym związane jest ryzyko kursowe, a jego konsekwencje wynikające z niekorzystnych wahań kursu złotego wobec walut obcych mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu” /k.41/. Podpisując to oświadczenie - poza tym, że zmiany kursów walut stanowią element ryzyka kontraktowego co do zasady - powodowie jednoznacznie przyznali, że rzeczony fakt ryzyka jest im znany i że rozumieją konsekwencje tego stanu rzeczy.
Klauzula rebus sic stantibus znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy strony nie mogły przewidzieć omawianej nadzwyczajnej zmiany stosunków. Nie może zatem skutecznie powoływać się naart. 3571§ 1 k.c.strona, która przy dołożeniu należytej staranności mogła dowiedzieć się o wysokim prawdopodobieństwie zdarzeń, które w normalnych okolicznościach byłyby uznawane za nadzwyczajne; poprzestanie na literalnej interpretacji tego artykułu prowadziłoby do tolerowania niestaranności (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 marca 2016 r.I ACa 1362/15,LEX nr 2017716).Wzrost kursu franka szwajcarskiego stanowi sytuację objętą zwykłym ryzykiem umownym w przypadku zawierania kredytów indeksowanych do waluty obcej. Istotne znaczenie odgrywa rodzaj zawartej umowy; nie może budzić wątpliwości, iż z samej istoty umowy kredytu waloryzowanego do waluty obcej i zaciągniętego na 27 lat wynika znaczne, aczkolwiek typowe dla tego rodzaju umów, ryzyko kontraktowe. Podkreślić należy, że powodowie mogli sprawdzić jak zmieniał się kurs CHF w przeszłości, czy dochodziło do zmian jego wartości. Tymczasem powszechnie jest wiadome, że do tych zmian i to istotnych dochodziło przed zawarciem przedmiotowej umowy, co zresztą potwierdza wykres przedstawiony przez stronę powodową na k. 1056, a także wywody wskazane przez pozwanego k. 1074-1075.
Wreszcie wskazać należy, że niedopuszczalne jest ukształtowanie sytuacji stron na podstawieart. 3571§ 1 k.c.z uwzględnieniem interesów jedynie jednej strony, nawet gdy jest to strona słabsza będąca konsumentem. Powodowie domagając się rozwiązania umowy wskazują, że wynika to z faktu, że całe ryzyko walutowe zostało przerzucone na powodów. Tymczasem powodowie pomijają, że dzięki temu, że kredyt był waloryzowany do CHF jednocześnie ich raty były niższe niż w przypadku kredytów złotówkowych, co wynikało z niższej stopy procentowej. Nadto gdy CHF spadł poniżej kursu, po którym były uruchamiane transze kredytu (2 zł – 1CHF), pozwany bank otrzymywał niższe raty od kredytobiorcy i wówczas pozwany bank nie domagał się rozwiązania umowy czy też innego określenia świadczeń stron. Z kolei żądanie oznaczenia świadczenia, że jest to kwota kapitału wyrażona w PLN oprocentowana odsetkami umownymi w rzeczywistości zmierza do wyeliminowania indeksacji, nie uwzględniając przy tym w żaden sposób interesów strony pozwanej.
W tym stanie rzeczy brak było podstaw do uwzględnienia, któregokolwiek z żądań sformułowanych w oparciu oart. 3571§ 1 k.c.
Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie I sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawieart. 98 k.p.c.w zw. zart. 108 § 1 k.p.c.zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzone koszty składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika pozwanego policzone na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu w podwójnej wysokości w oparciu o § 15 ust 3 w/w rozporządzenia (pkt II wyroku).
W ocenie Sądu brak było podstaw by zasądzać wynagrodzenie dla pełnomocnika pozwanego od każdego z żądań pozwu, pierwotnego i pozostałych pięciu ewentualnych, łącznie 37 800 zł. Zdaniem Sądu wartość przedmiotu sporu od każdego z żądań zgłoszonych w pozwie podlega zsumowaniu i to wyznacza wysokość wynagrodzenia pełnomocnika zawodowego. Każde kolejne zgłoszenie żądań ewentualnych (w toku postępowania) stanowiło rozszerzenie żądania pozwu. Zgodnie zaś z § 19 rozporządzenia - w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.
Z uwagi jednak na znaczny nakład pracy i konieczność ustosunkowania się do pism procesowych, w których powodowie zgłaszali nowe żądania ewentualne (przy czym w ramach danego żądania ewentualnego było ono rozbudowane o kolejne żądania ewentualne), zdaniem Sądu zasadne jest przyznanie pełnomocnikowi pozwanego wynagrodzenia w podwójnej stawce (§ 15 ust 3 pkt 1 rozporządzenia). Podnieść należy, że pełnomocnik pozwanego był zobligowany do dokonania stosownej analizy aby móc ustosunkować się do coraz to nowo zgłaszanych żądań strony powodowej. Treść pism procesowych pełnomocnika pozwanego wskazuje na znaczny nakład jego pracy w tym zakresie.
SSO Eliza Kurkowska
(...) | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2018-10-23'
department_name: II Wydział Cywilny
judges:
- Eliza Kurkowska
legal_bases:
- art. 278 § 1 k.p.c.
- art. 111 ust. 1 pkt 3 prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 roku
- art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
- art. 410 § 2 k.c.
recorder: Wioleta Folman
signature: II C 82/17
``` |
152510000001503_III_Ca_000601_2017_Uz_2017-06-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 601/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 czerwca 2017 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi – III Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia SO Jacek Kępa
Sędziowie: SO Katarzyna Kamińska – Krawczyk
SR Marcin Wojciechowski
Protokolant: Anna Kuśmierska
po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2017 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwaM. O.
przeciwkoS. (...)wŁ.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi
z dnia 27 grudnia 2016 roku
sygn. akt II C 482/15
1
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza odS. (...)wŁ.na rzeczM. O.kwotę 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu i oddala powództwo w pozostałej części;
2
oddala apelację w pozostałej części;
3
zasądza odS. (...)wŁ.na rzeczM. O.kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2017-06-23'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Marcin Wojciechowski
- Katarzyna Kamińska – Krawczyk
- Jacek Kępa
legal_bases: []
recorder: Anna Kuśmierska
signature: III Ca 601/17
``` |
152500000001521_III_AUa_001558_2015_Uz_2016-02-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 1558/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 lutego 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska
Sędziowie: SSA Jolanta Wolska
SSA Iwona Szybka ( spr. )
Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2016 r. wŁ.
sprawyP. S. (1)przy udziale zainteresowanejA. O.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wP.
o wysokość podstawy wymiaru składek
na skutek apelacji organu rentowego
od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku
z dnia 29 czerwca 2015 r. sygn. akt VI U 1577/14
oddala apelację.
I. S.L. J.W.
Sygn. akt III AUa 1558/15
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 23 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wP.stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczeniaP. S. (1)podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składekA. O.wynosi:
- za marzec 2014r. na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe - 560 zł, na ubezpieczenie zdrowotne – 483,22 zł, za kwiecień 2014r. na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe 1280 zł, na ubezpieczenie zdrowotne- 1442,77 zł, za maj 2014r. na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 0,00 zł, na ubezpieczenie zdrowotne- 1256,38zł.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosłaP. S. (1)żądając jej zmiany poprzez ustalenie, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód w wysokości wynagrodzenia określony w umowie o pracę oraz o zasądzenie kosztów postępowania.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 czerwca 2015r. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił decyzję organ rentowego i ustalił, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia wynosi 3 895 zł, oddalił odwołanie w pozostałej części i zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania.
Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach:(...)wB.od stycznia 2012r. prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wyposażenie hal, obiektów sportowych, placów zabaw, budowa boisk. W marcu 2015r. płatnik zatrudniał pięć osób w pełnym wymiarze czasu pracy i jedną osobę w wymiarze ½ etatu. Za wyjątkiem odwołującej wszyscy pracownicy zatrudnieni są na stanowiskach fizycznych. W poprzednich latach stan zatrudnienia kształtował się podobnie. Wynagrodzenie pracowników fizycznych w latach 2012-2014 kształtowało się na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę za wyjątkiem miesięcy letnich, tj. od czerwca do sierpnia 2012r., gdzie wynosiło ono w przypadku dwóch pracowników od 1890 zł do 2780 zł. W roku 2014r. firma osiągnęła obroty w granicach 1 500 000 zł, dochód w granicach 60 000 zł, nie odnotowano strat.
Ubezpieczona ukończyła w 2013r. studia licencjackie na kierunku administracja na Uniwersytecie(...)- (...)wO.i rozpoczęła studia uzupełniające magisterskie. W okresie 10.2010r. – 10.2011r. odbywała staż pracowniczy stanowisku pracownika biurowego, w okresie od 16.09.2012r. do 07.12.2013r. była zatrudniona wZakładach (...) Sp. z o.o.jako sekretarka. Od 24.01.2014r. odbywała staż pracy u płatnikaA. O., który miał trwać do 23 lipca 2014r. W okresie tego stażu uzyskiwała dochód w granicach 1000 zł. W tym czasie otrzymała propozycję pracy jako agent ubezpieczeniowy w(...), o czym poinformowałaA. O., która zaproponowała jej zatrudnienie. Dnia 21 marca 2014r. strony zawarły umowę o pracę na okres próbny, tj. od 21.03.2014r. do 21.06.2014r. Strony określiły wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na stanowisku specjalisty do spraw księgowości i zamówień publicznych na kwotę 5 500 zł miesięcznie. Ubezpieczona świadczyła pracę na rzecz płatnika zajmując się sekretariatem, księgowością, zamówieniami publicznymi: wypełniała wszelkie formularze, prowadziła księgę przychodów i rozchodów, kontaktowała się z kontrahentami, pomagała w księgowości osobie zatrudnionej w firmie męża zainteresowanej. W związku z zatrudnieniem odwołującej płatnik zgłosił ją do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, wypłacał należne wynagrodzenie określone w umowie o pracę. W trakcie zatrudnienia na pierwszej wizycie u specjalisty ginekologa-położnika otrzymała zwolnienie lekarskie w związku z ciążą od 24.04.2014r., na którym przebywała do czasu porodu w dniu 22.10.2014r. Była to jej pierwsza ciąża.A. O.nie zatrudniła innej osoby na miejsce ubezpieczonej, bo sama wykonywała obowiązki należące do odwołujące , a także korzystała z pomocy pracowników zatrudnionych u męża . W dniu 20.06.2014r. odwołująca i płatnik składek zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od 22.06.2014r., na dotychczasowych warunkach zatrudnienia.
Sąd Okręgowy odmówił wiary zeznaniom odwołującej i płatnika co do rzeczywistych przyczyn ustalenia wysokości wynagrodzenia odwołującej się w kwocie 5 500 zł. i wskazał, że faktycznym powodem ustalenia wynagrodzenia w kwocie 5 500 zł było umożliwienie odwołującej skorzystanie ze stosunkowo wysokich świadczeń z ubezpieczenia chorobowego w związku z ciążą. Zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanej w tym zakresie, ocenione we wzajemnym powiązaniu, przez pryzmat wiedzy, doświadczenia życiowego oraz w wyniku porównania z pozostałymi dowodami są nielogiczne, niekonsekwentne i dlatego nie zasługują na wiarę. W ocenie Sądu wynagrodzenie odwołującej ustalone w umowie o pracę nie było adekwatne ani do rodzaju czynności wykonywanych przez nią na podstawie umowy, ani do jej kwalifikacji, ani do skali prowadzonej przez spółkę działalności i jej możliwości finansowych, ani do warunków społeczno – gospodarczych rynku, na którym je prowadzono, w szczególności w kontekście wynagrodzenia innych pracowników.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie za częściowo uzasadnione. Wskazał, że przedmiotem sporu była wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotneP. S. (1). Jako podstawę rozstrzygnięcia podałart. 58 § 2 i art. 58 §3 k.c.Podniósł, że przyznanie rażąco wysokiego wynagrodzenie za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne. Podstawą jest naruszenie zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.). Z punktu widzeniaart. 18 § 1 k.p., umówienie się o wyższe od najniższego wynagrodzenie jest dopuszczalne, ale autonomia stron umowy w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązuje nie tylko respektowanie własnego interesu jednostkowego, lecz także wzgląd na interes publiczny. Odpowiednie zastosowanieart. 58 k.c.pozwala na uściślenie, że postanowienia umowy o pracę sprzeczne z ustawą albo mające na celu jej obejście są nieważne chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek, a sprzeczne z zasadami współżycia społecznego - nieważne bezwzględnie. Ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 § 3 k.c.w związku zart. 300 k.p.). Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji. Dokonywana przez organ rentowy kontrola zgłoszeń do ubezpieczenia oraz prawidłowości i rzetelności obliczenia składki oznacza przyznanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kompetencji do badania zarówno tytułu zawarcia umowy o pracę, jak i ważności jej poszczególnych postanowień, a zatem, również postanowień umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, które pozostają w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do uznania, że wysokość wynagrodzenia ustalona przez strony w umowie o pracę na kwotę 5 500 zł brutto miesięcznie, była uzasadniona. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego tj. dokumentacji oraz treści zeznań odwołującej i płatnika składek nie można było jednoznacznie ustalić, na czym polegał „szczególny” zakres obowiązków wykonywanych przezP. S. (1), który uzasadniałby taką wysokość jej wynagrodzenia. Zdaniem Sądu Okręgowego wysokość wynagrodzenia ustalona w umowie o pracę była wygórowana, nieadekwatna zarówno do rodzaju wykonywanej pracy, jak również kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, a także rażąco odbiegająca od istniejących w tym zakresie warunków społecznych i gospodarczych w miejscu jej prowadzenia. Umowa o pracę wywołuje skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych kształtując stosunek ubezpieczenia społecznego, w tym wysokość składki, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. W związku z powyższym ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika (ubezpieczonego), ale także interesu publicznego. Godziwość wynagrodzenia za pracę w prawie ubezpieczeń społecznych musi być zatem interpretowana przy uwzględnieniu wymogu ochrony interesu publicznego oraz zasady solidarności.
W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw do przyjęcia za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczneP. S. (1)umówionego wynagrodzenia za pracę i dlatego uprawnione było ustalenie, że łącząca strony umowa o pracę, w części dotyczącej wysokości wynagrodzenia za pracę, jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a w szczególności z zasadą ekwiwalentności składek i świadczeń. Zdaniem Sądu uzasadnione jest natomiast przyjęcie za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwotę przeciętnego wynagrodzenia w I kwartale 2014r. (data zawarcia umowy) tj. 3 895,31 zł. Przyjęte przez organ rentowy minimalne wynagrodzenie krajowe dla odwołującej było w ocenie Sądu Okręgowego zaniżone, biorąc pod uwagę charakter jej stanowiska i z pewnością szerszy zakres czynności niż zwykłych pracowników fizycznych, jak również kondycję finansową płatnika składek.
Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy.
Zaskarżył wyrok w punkcie 1 w całości, a także w punkcie 3 zarzucając naruszenie prawa materialnego -art. 58 § 2 k.c.w zw. zart. 300 k.p.poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że wynagrodzenieP. S. (1)w kwocie 3.895,31 zł będące podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest w okolicznościach niniejszej sprawy zgodne z zasadami współżycia społecznego, godziwe, ekwiwalentne, adekwatne do rodzaju świadczonej pracy, gdyż odpowiada wysokości przeciętnego wynagrodzenia w I kwartale 2014 roku, tj. w okresie zawarcia umowy o pracę. Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1 i oddalenie odwołania od zaskarżonej decyzji ZUS, zasądzenie od odwołującej kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Płocku do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że przyjęta przez Sąd Okręgowy kwota 3.895,31 zł, czyli przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2014 r., tj. z okresu zawarcia umowy o pracę jest nadmiernie wygórowana, nieadekwatna do wykształcenia, doświadczenia i umiejętności ubezpieczonej oraz znacznie przewyższająca wynagrodzenia pozostałych pracowników, a przede wszystkim mająca na celu uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby i macierzyństwa. Podniósł na rażącą dysproporcję między kwotą wpłaconej składki a wysokością świadczeń z powszechnego ubezpieczenia społecznego, obciążających w gruncie rzeczy wszystkich ubezpieczonych i opłacających składki.P. S. (1)nie posiadała wykształcenia umożliwiającego pełnienie obowiązków „specjalisty do spraw księgowości i zamówień publicznych” i mimo nazwania jej stanowiska „specjalista do spraw księgowości i zamówień publicznych’’, wykonywała proste czynności, charakterystyczne dla pracowników biurowych. Stanowisko to było stanowiskiem „specjalisty” tylko z nazwy, o czym świadczą rzeczywiste czynności, jakie wykonywała oraz to, że księgowość u płatnika składek była prowadzona przez inną osobę, która była zatrudniona w firmie mężaA. O.. Stanowisko pracy odwołującej nazwane jako „specjalista’' miało wyłącznie na celu uzasadniać przyznanie wynagrodzenia w kwocie 5.500 zł, lecz w rzeczywistości zakres obowiązków, rodzaj wykonywanych czynności i stopień odpowiedzialnościP. S.nie miały nic wspólnego ze tym stanowiskiem, a tym samym nie uzasadniały przyznania tak wysokiego wynagrodzenia. Apelujący podniósł, że w okresie, kiedy ubezpieczona przebywa na zwolnieniu lekarskim nie została zatrudniona na jej miejsce inna osoba, mimo że był to okres letni, a zatem czas realizacji zamówień i nasilenie pracy wfirmie (...). Świadczy to o tym, że w istocie płatnik nie miał potrzeby gospodarczej do zatrudnianiaP. S. (1), tym bardziej z tak wysokim wynagrodzeniem. Nieracjonalne było rezygnowanie przezA. O.ze stażysty, za którego nie ponosi się żadnych kosztów i następnie znaczne zwiększenie kosztów działalności poprzez zatrudnienie na umowę o pracę z wynagrodzeniem około 5-krotnie wyższym niż stypendium stażowe.
Zdaniem apelującego kwota 3.895,31 zł brutto miesięcznie jest nadmiernie wygórowana, nie odpowiada ekwiwalentności pracy, a przede wszystkim prowadzi do uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby i macierzyństwa, tym bardziej w sytuacji krótkiego okresu wykonywania pracy i opłacania składek. Wynagrodzenie to pozostaje w sprzeczności z zasadą solidaryzmu ubezpieczonych i zasadą interesu publicznego, a także jest sprzeczne z powszechnie uznawanymi wartościami jak etyka, moralność i uczciwość w kontekście rażącej dysproporcji między kwotą wpłaconej składki a wysokością świadczeń z powszechnego ubezpieczenia społecznego, obciążających wszystkich ubezpieczonych. Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia w kwocie 3.895,31 zł Sąd Okręgowy niewłaściwie zastosował jako punkt odniesienia przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2014 r. w kwocie 3.895,31 zł. Na wysokość przeciętnego wynagrodzenia w całym kraju zasadniczy wpływ mają zarobki osiągane wW.i w innych dużych miastach i istnieje ogromna dysproporcja między wynagrodzeniami osiąganymi w dużych miastach a wynagrodzeniami pracowników w małych ośrodkach. W marcu 2014 r. wynagrodzenie w województwie(...), do granicy, którego zB.(miejsce wykonywania pracy" przez odwołującą) jest odległość tylko ok. 20 km, przeciętne wynagrodzenie wynosiło 3.174 I zł, a w województwie(...)4.798 zł. Jeżeli w ocenie Sądu Okręgowego wynagrodzenie odwołującej nie było adekwatne do warunków społeczno - gospodarczych rynku, na którym prowadzono działalność, to Sąd pominął okoliczności związane z miejscem pracy odwołującej. Zdaniem skarżącego nie było prawidłowe ustalenie przez Sąd wynagrodzenia w kwocie prawie 4.000 zł dla osoby młodej, bez specjalistycznego wykształcenia, ani znaczącego doświadczenia zawodowego, w regionie o dużym bezrobociu i niskim przeciętnym wynagrodzeniu.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu.
Organ rentowy postawił jedynie zarzut naruszenia prawa materialnego, tj.art. 58 § 2 k.c.w zw. zart. 300 k.p.poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że wynagrodzenieP. S. (1)w kwocie 3.895,31 zł będące podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest w okolicznościach niniejszej sprawy zgodne z zasadami współżycia społecznego, godziwe, ekwiwalentne, adekwatne do rodzaju świadczonej pracy. Oznacza to, że ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego nie zostały zakwestionowane przez skarżącego i są wiążące dla Sądu Apelacyjnego.
Z ustaleń tych wynika, żeP. S. (1)ukończyła w 2013r. studia licencjackie na kierunku administracja na Uniwersytecie(...)- (...)wO.i rozpoczęła studia uzupełniające magisterskie. W okresie 10.2010r. – 10.2011r. odbywała staż pracowniczy stanowisku pracownika biurowego, w okresie od 16.09.2012r. do 07.12.2013r. była zatrudniona wZakładach (...) Sp. z o.o.jako sekretarka. W dniu 21 marca 2014r.P. S. (1)iA. O.zawarły umowę o pracę na okres próbny, tj. od 21.03.2014r. do 21.06.2014r. i ubezpieczona świadczyła pracę na rzecz płatnika zajmując się sekretariatem, księgowością, zamówieniami publicznymi: wypełniała wszelkie formularze, prowadziła księgę przychodów i rozchodów, kontaktowała się z kontrahentami, pomagała w księgowości osobie zatrudnionej w firmie męża zainteresowanej. W związku z zatrudnieniem odwołującej płatnik zgłosił ją do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, wypłacał należne wynagrodzenie określone w umowie o pracę. Następnie w dniu 20.06.2014r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od 22.06.2014r. na dotychczasowych warunkach. W roku 2014r. firma osiągnęła obroty w granicach 1 500 000 zł, dochód w granicach 60 000 zł, nie odnotowała strat.
W aspekcie tych niespornych ustaleń zarzuty apelacyjne ocenić należy jako bezzasadne. Jak trafnie zauważył Sąd Okręgowy, spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się na kwestii wysokości podstawy wymiaru składekP. S. (1)na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w okresie od dnia 21 marca 2014r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnikaA. O.. Na podstawieart. 41 ust. 12 i 13 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa. Zgodnie zaś zart. 58 § 2 k.c.nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W wyroku z dnia 9 sierpnia 2005 r. sygn. akt III UK 89/05 Sąd Najwyższy wskazał, że ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu -art. 58 § 3 k.c.w związku zart. 300 k.p.(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r. sygn. akt III UK 89/05, LEX). Ustalenie wynagrodzenia w nieekwiwalentnej wysokości narusza zasady współżycia społecznego, polega bowiem na świadomym zamiarze osiągania nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Alimentacyjny charakter świadczeń przyznawanych z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz zasada solidaryzmu sprawiają, że płaca stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki nie może być ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie i nie może rażąco przewyższać wkładu pracy, by w konsekwencji składka na ubezpieczenie społeczne nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 października 2015r., III AUa 784/15,L.).
Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji. Kierując się powyższymi kryteriami Sąd I instancji ocenił, że wynagrodzenie w kwocie 5 500 zł miesięcznie było wynagrodzeniem rażąco wygórowanym, gdyż było nieadekwatne zarówno do rodzaju wykonywanej pracy, jak również kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, a także rażąco odbiegające od istniejących w tym zakresie warunków gospodarczych w miejscu świadczenia pracy. W ocenie Sądu Okręgowego wynagrodzenie w wysokości 3 895,31 zł było natomiast wynagrodzeniem godziwym, bo ekwiwalentnym i uwzględniającym także wymóg ochrony interesu publicznego oraz zasady solidarności.
Stanowisko Sądu Okręgowego zasługuje na aprobatę. Sąd Okręgowy wyjaśnił z jakich powodów wynagrodzenie w kwocie 5 500 zł było rażąco wygórowane i dlaczego wynagrodzenie w kwocie 3 895,31 zł może być w realiach niniejszej sprawy uznane za godziwe, ekwiwalentne, należne. Dokonał oceny, że praca świadczona przez ubezpieczoną, jej wykształcenie, dochód firmy za 2014r. i warunki gospodarcze miejsca świadczenia pracy, uzasadniały przyjęcie, że wynagrodzenie ubezpieczonej powinno wynosić kwotę 3 895,31 zł, czyli przeciętne wynagrodzenie w okresie świadczenia pracy. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy dokonał oceny materiału dowodowego i uznał, że łącząca strony umowa o pracę, w części dotyczącej wysokości wynagrodzenia za pracę, czyli 5 500 zł, jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a w szczególności z zasadą ekwiwalentności składek i świadczeń. Równocześnie, kierując się powyższymi kryteriami i powyższą oceną materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał, że uzasadnione jest przyjęcie za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwoty przeciętnego wynagrodzenia w I kwartale 2014r. (data zawarcia umowy) tj. 3 895,31 zł. Zdaniem Sądu Okręgowego przyjęcie przez organ rentowy dla odwołującej się minimalnego wynagrodzenia było zaniżone, biorąc pod uwagę charakter zajmowanego stanowiska i z pewnością szerszy zakres czynności niż zwykłych pracowników fizycznych, jak również kondycję finansową płatnika składek. Zatem Sąd Okręgowy zgodnie z własnymi niekwestionowanymi w apelacji ustaleniami, doszedł do przekonania, że praca ubezpieczonej miała wyższą wartość dla pracodawcy, niż tylko minimalne wynagrodzenie. Jednocześnie wynagrodzenie w kwocie 3 895,31 zł ocenił jako niesprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Apelujący nie zgadza się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego wskazując, że jego zdaniem przyjęta przez Sąd Okręgowy kwota 3.895,31 zł, jest nadmiernie wygórowana, nieadekwatna do wykształcenia, doświadczenia i umiejętności ubezpieczonej, zakresu obowiązków, rodzaju wykonywanych czynności oraz znacznie przewyższająca wynagrodzenia pozostałych pracowników. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dostatecznie wyjaśnił dlaczego kwota 3.895,31 zł, jest adekwatna i powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia. Zarzuty apelacyjne są jedynie bezzasadną polemiką z prawidłowym stanowiskiem Sądu I instancji. Skoro zarówno zakres obowiązków, poziom wykształcenia jak i odpowiedzialność skarżącej były większe od pozostałych zatrudnionych, uznanie kwoty 1680 zł jako adekwatnego do pracy apelującej wynagrodzenia, nie było prawidłowe, tym bardziej, że pozostali pracownicy fizyczni zarabiali w sezonie letnim od 1890 zł do 2780 zł. Zauważyć też należy, że skoro niesporne było wykonywanie przez skarżącą opisanych obowiązków umownych, okoliczność, że płatnik nie zatrudnił innej osoby na miejsce nieobecnej ubezpieczonej nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Reasumując, zarzuty naruszenia prawa materialnego są chybione. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że uczciwe i adekwatne do wykonywanej pracy skarżącej wynagrodzenie miesięczne stanowi kwota 3 895,31 zł.
Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocyart. 385 k.p.c.orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.
Sędziowie: Przewodniczący: | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Łodzi
date: '2016-02-23'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Jolanta Wolska
- Iwona Szybka
- Lucyna Guderska
legal_bases:
- art. 58 § 2 i art. 58 §3 k.c.
- art. 18 § 1 k.p.
- art. 41 ust. 12 i 13 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października
1998 r.
- art. 385 k.p.c.
recorder: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak
signature: III AUa 1558/15
``` |
151025000004506_IX_Ka_000429_2013_Uz_2013-10-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| IX Ka 429/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
29 października 2013r.
Sąd Okręgowy w Toruniu w IX Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO B.Plewińska
Sędziowie SO: L.Gutkowski (spr)
M. Wiśniewski
Protokolant: st. sekr. sąd. K.Kotarska
przy udziale Prok. Prok. Okr. B.Mentel i przedst.(...)Urzędu Skarbo-wego wT.M.Łukaszewicz
po rozpoznaniu w dniu 29 października 2013r. sprawy:
P. L., oskarżonego zart.56§l kksw zw. zart.6§2 kks, z po-wodu apelacji wniesionej przez(...)Urząd Skarbowy wT.
od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 29 maja 2013r.
sygn. akt II K 364/13
I
zmienia zaskarżony wyrok w pkt I w ten sposób, że podwyższa orzeczoną karę grzywny do 350 (trzystu pięćdziesięciu) stawek, przyjmując, że jed-na stawka dzienna wynosi 60,- (sześćdziesiąt) zł;
II
w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy;
III
zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych należnych za drugą instancję i wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciąża Skarb Państwa;
IV
zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz ad- w.E. G.kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) zł brutto tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym.
Sygn. akt IX Ka 429/13
UZASADNIENIE
P. L.został oskarżony o to, że wbrew przepisomart. 29 ust. 1, art. 86 ust. 1, art. 103 ust. 1, art. 109 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług( Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535, z póżn. zm. ) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w warunkach czynu ciągłego podawał nieprawdę w złożonych Naczelnikowi(...)Urzędu Skarbowego wT.deklaracjach VAT-7 za miesiące: od stycznia do grudnia 2008 r., oraz od stycznia do sierpnia 2009 r. przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym, przez co uszczuplił podatek od towarów i usług poprzez zaniżenie kwoty podatku należnego podlegającego wpłacie o łączną kwotę 776.722,00 zł
- tj. o przestępstwo skarbowe zart. 56 § 1 kksw zw. zart. 6 § 2 kks
Wyrokiem z dnia 29 maja 2013r. Sąd Rejonowy w Toruniu, sygn. akt II K 364/13,uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, tj. przestępstwa skarbowego zart. 56 § 1 kksw zw. zart. 6 § 2 kksi za to, na podstawieart. 56 § 1 kks, wymierzył mu karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 60 złotych.
Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw.E. G.kwotę 360 złotych powiększoną o należną stawkę podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu.
Zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, a wydatkami poniesionymi od chwili wszczęcia postępowania obciążył Skarb Państwa.
Wyrok ten zaskarżył w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego oskarżyciel skarbowy, zarzucając mu rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonej, polegającą na wymierzeniu oskarżonemu samoistnej kary grzywny w granicach dolnego ustawowego zagrożenia, albowiem wysokość orzeczonej grzywny jest nieadekwatna do znacznej społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu ze względu na niedostateczne uwzględnienie okoliczności obciążających, tj. wielomiesięcznego okresu, w którym oskarżony był odpowiedzialny za brak bieżących rozliczeń podatkowych ze Skarbem Państwa, jak i lekceważącego stosunku oskarżonego do zobowiązań podatkowych, z powodu czego zapadłe orzeczenie nie spełnia funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej oraz kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
Powołując się na powyższe, skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo skarbowe kary grzywny w wysokości 350 stawek dziennych, przy przyjęciu, że jedna stawka wynosi 60 zł.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja oskarżyciela skarbowego zasługiwała na uwzględnienie.
Zastrzeżeń sądu odwoławczego nie budziła prawidłowość ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. Nie sposób jednakże było zaaprobować orzeczenia o karze. Kara grzywny, wymierzona oskarżonemu za popełnienie przypisanego mu przestępstwa skarbowego zart. 56 § 1w zw. zart. 6 § 2 kks, jako cechująca się rażącą łagodnością w rozumieniuart. 438 pkt 4 kpk, nie mogła się ostać.
Określając jej wysokość na poziomie 100 stawek dziennych, sąd orzekający rzeczywiście zbagatelizował okoliczności istotne dla prawidłowej oceny stopnia społecznej szkodliwości tego czynu. Okoliczności te świadczyły natomiast o tym, że zachowanie oskarżonego cechowało się zdecydowanie wyższą niż subminimalna, uzasadniającą wymierzenie kary powyżej dolnej granicy zagrożenia ustawowego, społeczną szkodliwością. Popełnionego przez niego przestępstwa skarbowego w oczywisty sposób nie można określić mianem błahego. Wykazując lekceważący stosunek do obowiązków podatkowych, oskarżony przez okres kilkunastu kolejnych miesięcy na przestrzeni blisko dwóch lat w składanych deklaracjach podawał dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, tak, by wynikał z nich obowiązek zapłaty podatku VAT w niższej, niż należna, wysokości. Wskutek jego działań doszło do uszczuplenia należności publiczno-prawnych na kwotę 776.722 zł. Kara grzywny w łącznej wysokości 6 tys. zł w oczywisty sposób nie przystawała do wagi tego czynu.
Mając na uwadze powyższe, sąd odwoławczy podwyższył - zgodnie z wnioskiem złożonym przez oskarżyciela - orzeczoną w pkt I zaskarżonego wyroku karę grzywny do 350 stawek dziennych. Kara w tej wysokości adekwatna jest do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego przestępstwa skarbowego, a także jego zawinienia i w należyty sposób uwzględnia okoliczności obciążające i łagodzące. Wystarczająca jest ona nie tylko do osiągnięcia celów wychowawczych i zapobiegawczych wobec niego, ale jako kara sprawiedliwa należycie wpłynie też na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa.
W związku z tym, że brak było wiadomości o tym, by od czasu wydania wyroku przez sąd I instancji sytuacja finansowa oskarżonego ulegała zmianie, za mieszczące się w granicach jego możliwości płatniczych, uznać należało określenie wysokości jednej stawki w kwocie 60 zł.
Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też w pozostałym zakresie należało utrzymać go w mocy.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w oparciu o przepisy§ 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Na podstawieart. 113 kkswart. 624 § 1 kpkw zw. zart. 635 kpksąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję, obciążając wydatkami postępowania odwoławczego Skarb Państwa, albowiem przemawiała za tym jego sytuacja materialna, oceniana przy uwzględnieniu obciążeń finansowych nałożonych zaskarżonym wyrokiem. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Toruniu
date: '2013-10-29'
department_name: IX Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- L.Gutkowski
legal_bases:
- art. 56 § 1 kks
- art. 29 ust. 1, art. 86 ust. 1, art. 103 ust. 1, art. 109 ust. 1 i ust. 3 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
- art. 438 pkt 4 kpk
- § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: st. sekr. sąd. K.Kotarska
signature: IX Ka 429/13
``` |
153005000004527_IX_Ga_000383_2016_Uz_2016-12-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX Ga 383/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 grudnia 2016 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SO Beata Błotnik (spr.)
Sędziowie: SSO Wojciech Leon Turżański, SSO Jacek Widło
Protokolant: Elżbieta Zentar
po rozpoznaniu 16 grudnia 2016 roku wL.na rozprawie
sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości(...) Spółki Akcyjnejw upadłości likwidacyjnej z siedzibą wL.
przeciwkoJ. K. (1)
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku
z 13 czerwca 2016 roku,
sygn. akt VIII GC 2581/14
I
oddala apelację;
II
zasądza od pozwanegoJ. K. (1)na rzecz powoda Syndyka masy upadłości(...) Spółki Akcyjnejw upadłości likwidacyjnej z siedzibą wL.kwotę 2 400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.
SSO Wojciech Leon Turżański SSO Beata Błotnik SSO Jacek Widło
Sygn. akt IX Ga 383/16
UZASADNIENIE
Pozwem z 24 października 2014r. Syndyk masy upadłości(...) Spółki Akcyjnejw upadłości likwidacyjnej z siedzibą wL.wniósł o zasądzenie od pozwanegoJ. K. (1)kwoty 11 948,22 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od wskazanych w pozwie kwot cząstkowych i dat wymagalności wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że(...) S.A.prowadziła działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów glazurniczych, ceramiki łazienkowej i innych artykułów wyposażenia łazienek. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej prowadzonej w niewyspecjalizowanych sklepach.(...)pozostawała w stosunkach gospodarczych z pozwanym.(...) S.A.i pozwanego łączyła umowa Franchisingowa z dnia 9 grudnia 2011 roku. W 2012 roku(...)w ramach prowadzonej współpracy gospodarczej sprzedawała pozwanemu towary i prowadziła jego obsługę, za co wystawiła faktury VAT załączone do pozwu.J. K. (1)zobowiązany był również do uiszczania miesięcznych opłat franchisingowych. Z powyższego tytułu wystawiono wobec pozwanego faktury VAT załączone do pozwu. W pozwie wskazano, że 12 grudnia 2012r. Sąd Rejonowy Lublin - Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku wydał postanowienie o ogłoszeniu(...) S.A.Pismem z 22 maja 2014r.J. K. (1)podniósł, że zgłosił swoją wierzytelność w postępowaniu upadłościowym IX GUp 32/12 w stosunku do masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej w kwocie 33612 zł i dokonał jej potrącenia z należnością masy upadłości w piśmie z 12 czerwca 2013r. Według twierdzeń pozwu wierzytelnośćJ. K. (1)względem syndyka nie istnieje. Lista wierzytelności w postępowaniu upadłościowym jest prawomocna, wzmiankowana wierzytelność nie została uznana z powodu braku podstaw faktycznych i prawnych. Wobec listy wierzytelności przysługiwał sprzeciw, który nie został wniesiony. Zgodnie zart. 89 ust.3 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U. z 2003r., nr 60, poz. 535) wierzyciel, który chce skorzystać z potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności. W przedmiotowej sprawie wierzytelność została zgłoszona 10 czerwca 2013r., natomiast zarzut potrącenia został wystosowany dopiero 12 czerwca 2013r. W związku z przekroczeniem prekluzyjnego dla wierzyciela terminu złożenia oświadczenia o potrąceniu uprawnienie do potrącenia wygasło. Pomimo wezwania pozwanego do zapłaty pozwany do dnia dzisiejszego nie dokonał spłaty swojego długu.
Sąd Rejonowy Lublin - Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku wyrokiem zaocznym z 27 marca 2015r. zasądził od pozwanegoJ. K. (1)na rzecz powoda Syndyka masy upadłości(...) Spółki Akcyjnejw upadłości likwidacyjnej z siedzibą wL.kwotę 11 948,22 zł z ustawowymi odsetkami od kwot : 5,02 zł od 12 grudnia 2012r. do dnia zapłaty; 4,92 zł od 12 stycznia 2013r. do dnia zapłaty; 301,88 zł od 21 listopada 2012r. do dnia zapłaty; 202,51 zł od 13 grudnia 2012r. do dnia zapłaty; 3299,76zł od 26 listopada 2012r. do dnia zapłaty; 3 435,92 zł od 14 listopada 2012r. do dnia zapłaty; 2 958,20 zł od 17 listopada 2012r. do dnia zapłaty; 1 740,01 zł od 27 listopada 2012r. do dnia zapłaty. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3015 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.
J. K. (1)4 września 2015r. wniósł sprzeciw od wyroku zaocznego wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia, zaskarżając ten wyrok w całości.W pierwszej kolejności zgłosił zarzut braku właściwości miejscowej Sądu Rejonowego Lublin - Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, a następnie zarzut przedawnienia roszczenia i zarzut potrącenia, wnosząc o oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Ponadto pozwany wniósł o zabezpieczenie niniejszego postępowania poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego KM 3105/15 prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy - Żoliborza wW.B. R.na czas trwania procesu.
W uzasadnieniu pozwany podniósł, że miejsce wykonania świadczenia nie zostało oznaczone i nie wynika z właściwości zobowiązania, zatem w niniejszej sprawie sądem właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania pozwanego czyli Sąd Rejonowy w Łomży. Pozwany zarzucił brak podstawy faktycznej i prawnej dochodzonego roszczenia, gdyż dokonał skutecznego potrącenia 12 czerwca 2013r. i wysłał do syndyka oświadczenie o potrąceniu, które syndyk przyjął oraz zgłosił sędziemu-komisarzowi swoją wierzytelność na kwotę 33.612 zł. Z ostrożności procesowej pozwany wskazał, że dochodzone roszczenie przez powoda jest przedawnione, bowiem zgodnie zart. 554 k.c.roszczenia z tytułu sprzedaży w działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem 2 lat.
Postanowieniem z 6 października 2015r. Sąd Rejonowy przywrócił pozwanemu termin do wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego i na podstawieart. 172 k.p.c.wstrzymał jego wykonanie.
W odpowiedzi na sprzeciw syndyk masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej wL.wniósł o utrzymanie w całości w mocy wyroku zaocznego oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia roszczenia, syndyk stwierdził, że w chwili wniesienia pozwu roszczenie nie było przedawnione oraz zakwestionował skuteczność zarzutu potrącenia. Pełnomocnik wierzyciela w zgłoszeniu wierzytelności nie przytoczył bowiem dowodów świadczących o tym, że zgłaszana wierzytelność istnieje.
19 stycznia 2016r.J. K. (1)wniósł w tej sprawie pozew wzajemny,w którym domagał się zasądzenia od Syndyka masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej z siedzibą wL.na swoją rzecz kwoty 49 273,07 zł z ustawowymi odsetkami od 17 maja 2013r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu (k. 160-202).
Zarządzeniem przewodniczącego z 26 stycznia 2016r. pozew wzajemny został wyłączony z akt niniejszej sprawy i skierowany do odrębnego rozpoznania, jako wniesiony po terminie określonym wart. 204 § 1 k.p.c.
Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w wyniku wniesionego sprzeciwu wyrokiem z 1 kwietnia 2016r. utrzymał w całości w mocy wyrok zaoczny z 27 marca 2015r.
W uzasadnieniu wydanego orzeczenia dokonał poniższych ustaleń faktycznych oraz wskazał na następujące motywy rozstrzygnięcia.
9 grudnia 2011r.(...) Spółka AkcyjnawL.iJ. K. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą:(...)J. K. (1)wŁ., zawarli umowę franchisingową (k. 14-24). Jej przedmiotem było określenie zasad współpracy gospodarczej w zakresie prowadzenia przez franchisingobiorcę -J. K. (1)salonu sprzedaży towarów znajdujących się w ofercie handlowej franchisingodawcy- (...) Spółki AkcyjnejwL., działającego w ramach utworzonej przez niego sieci placówek handlowych (§ 1 ust. 1 umowy). Umowa szczegółowo określała prawa i obowiązki stron : franchisingobiorcy (§ 2, 7 umowy), franchisingodawcy (§ 4, 6 umowy).F.J. K. (1)zobowiązany był wyposażyć lokal do prowadzenia działalności handlowej zgodnie z wytycznymi franchisingodawcy, zawartymi w(...)oraz w załączniku nr 4 do umowy (§10 ust.2 umowy).F.J. K. (1)miał obowiązek kupowania towaru znajdującego się w ofercie franchisingodawcy wyłącznie od niego, za wyjątkiem armatury łazienkowejmarki T.(§ 1 ust. 1.1. umowy). Zapłata za zakupione towary miała być dokonywana przezJ. K. (1)w terminie 30 dni od daty otrzymania faktury na wskazane na fakturze konto.F.przysługiwały rabaty na warunkach określonych w załączniku nr 3 do umowy (§ 14 ust. 1,2).F.zobowiązany był do uiszczania na rzecz franchisingodawcy(...) Spółki AkcyjnejwL.: jednorazowej wstępnej opłaty w kwocie 5 000 zł oraz miesięcznej opłaty administracyjnej w wysokości 1% od wszystkich przychodów netto uzyskanych przezSalon (...), prowadzony przez franchisingobiorcę w ramach tej umowy, za wyjątkiem przychodów z tytułu sprzedaży produktówmarki T., dla których opłata administracyjna miała wynosić 2% (§ 9 ust. 1).
W § 21 ust. 2 umowy strony postanowiły, że spory wynikłe na tle stosowania umowy, strony będą rozwiązywały polubownie. W razie braku możliwości osiągnięcia porozumienia, będą one rozstrzygane przez właściwy rzeczowo sąd w Lublinie. Umowa została zawarta na czas określony, do 9 grudnia 2015r. W sytuacji, gdy żadna ze stron najpóźniej na 3 miesiące przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, nie wypowie jej wówczas umowa miała przedłużyć się na następny 5-letni okres (§ 19 ust. 1,2).
Sąd pierwszej instancji ustalił następnie, że w oparciu o zawartą umowę franchisingową(...) S.A.z siedzibą wL.sprzedała pozwanemuJ. K. (1)towary, za co wystawiła na niegofaktury VAT : nr (...)z 26 października 2012r. na kwotę 3 299,76 zł, z terminem płatności do 25 listopada 2012r., nr(...)z 6 listopada 2012r. na kwotę 3 558,92 zł, z terminem płatności do 13 listopada 2012r., nr(...)z 9 listopada 2012r. na kwotę 2 958,20 zł, z terminem płatności do 16 listopada 2012r., nr(...)z 19 listopada 2012r. na kwotę 1 740,01 zł z terminem płatności do 26 listopada 2012r.(...) S.A.z siedzibą wL.wystawiła na pozwanegoJ. K. (1)faktury z tytułu opłat za rozmowy telefoniczne z telefonów komórkowych: nr(...)z 27 listopada 2012r. na kwotę 5,02 zł, z terminem płatności do 11 grudnia 2012r. za październik 2012r., nr(...)z 28 grudnia 2012r. na kwotę 4,92zł, z terminem płatności do 11 stycznia 2013r. za listopad 2012r. Z kolei, z tytułu opłat franchisingowych(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wL.wystawiła na pozwanegoJ. K. (1)faktury VAT : nr (...)z 6 listopada 2012r. na kwotę 301,88 zł, z terminem płatności do 20 listopada 2012r., nr(...)z 5 grudnia 2012r. na kwotę 202,51 zł, z terminem płatności do 12 grudnia 2012r.
Postanowieniem z 12 grudnia 2012r. Sąd Rejonowy Lublin - Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku ogłosił upadłość(...) S.A.wL.obejmującą likwidację jej majątku.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że na wniosek syndyka masy upadłości(...) Spółki AkcyjnejwL.sędzia-komisarz postanowieniem z 10 maja 2013r. zezwolił na odstąpienie przez niego od umowy wzajemnej z 9 grudnia 2011r., zawartej pomiędzy(...) S.A.z siedzibą wL.aJ. K. (1), prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą(...)J. K. (1)z siedzibą wŁ..
Pismem z 17 maja 2013r. syndyk, powołując się na udzielone zezwolenie, odstąpił od umowy z 9 grudnia 2011r. w trybie natychmiastowym oraz pouczyłJ. K. (1), że może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu wykonania zobowiązania i poniesionych strat, zgłaszając te wierzytelności sędziemu-komisarzowi.
Sąd Rejonowy ustalił, że pismem z 10 czerwca 2013r.J. K. (1), działając przez pełnomocnika, zgłosił do sędziego-komisarza swoją wierzytelność w kwocie 33 612 zł, powstałą w wyniku rozwiązania przez syndyka masy upadłości umowy franchisingowej z 9 grudnia 2011r., zawartej na czas określony do 9 grudnia 2015r. Pełnomocnik wskazał, że z tytułu przystosowania lokalu do potrzeb umowy franchisingowejJ. K. (1)poniósł wydatki w łącznej kwocie 44 816 zł, przy czym wartość niezamortyzowanych nakładów wynosi 33 612 zł. Ponadto zgłosił zarzut potrącenia tej wierzytelności z wierzytelnością syndyka w kwocie 3 624,47 zł wynikającą z faktury proforma 5/13/(...)z 28 maja 2013r., dołączając do zgłoszenia oświadczenie o potrąceniu. (zgłoszenie wierzytelności - k. 41-41, oświadczenie o potrąceniu – k. 40).
Sąd Rejonowy ustalił też, że w piśmie do syndyka z 12 czerwca 2013r., wysłanym 13 czerwca 2013r.,J. K. (1)złożył oświadczenie o potrąceniu jego wierzytelności w kwocie 33 612 zł zgłoszonej sędziemu-komisarzowi z należnością syndyka wynikającą z faktury proforma 5/13/(...)z 28 maja 2013r. w kwocie 3 634,47 zł i faktur zakupowych na kwotę 12 071,22 zł oraz zgłosił zarzut potrącenia wierzytelności syndyka w kwocie 15.705,69zł z jego wierzytelnością w kwocie 33 612 zł.
WierzytelnośćJ. K. (1)nie została uznana i wciągnięta na listę wierzytelności(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej z powodu braku podstaw faktycznych i prawnych (wyciąg z listy wierzytelności - k. 46).
W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z 27 sierpnia 2013r., pełnomocnik pozwanego w piśmie z 9 września 2013r. oświadczył, że wezwanie jest bezzasadne, bowiem 12 czerwca 2013r. do syndyka zostało wystosowane pismo, w którym zgłoszony został zarzut potrącenia należności syndyka ze zgłoszoną przezJ. K. (1)wierzytelnością. Pismem z 5 maja 2014r. syndyk masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej wezwałJ. K. (1)do zapłaty kwoty 12 440,22 zł w terminie 7 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową, a w odpowiedzi z 22 maja 2014r. pełnomocnikJ. K. (1)oświadczył, że wezwanie jest bezprzedmiotowe, bowiemJ. K. (1)dokonał potrącenia swojej należności z należnością masy upadłości w piśmie z 12.06.2013r.
Sąd pierwszej instancji ustalił następnie, że pismem 23 czerwca 2014r. pełnomocnik syndyka masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej poinformował pełnomocnikaJ. K. (1), że w związku z przekroczeniem prekluzyjnego dla wierzyciela terminu złożenia oświadczenia o potrąceniu, uprawnienie do potrącenia wygasło, po czym ponownie wezwałJ. K. (1)do zapłaty kwoty 12 440 zł pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Pozwany nie dokonał spłaty długu w kwocie 11 948,22 zł, a syndyk masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej wniósł niniejszy pozew.
Sąd Rejonowy ustalił opisany powyżej stan faktyczny na podstawie dowodów z niekwestionowanych przez strony dokumentów prywatnych, którym dał im wiarę.
W świetle powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo jest zasadne i zasługuje w całości na uwzględnienie.
Niezasadny jest w jego ocenie zgłoszony przez pozwanego zarzut braku właściwości miejscowej Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku. Właściwość miejscowa tutejszego Sądu wynika z treści § 21 pkt 2 umowy franchisingowej z 9 grudnia 2011r., który stanowi, że spory wynikłe na tle stosowania umowy będą rozstrzygane przez właściwy rzeczowo sąd w Lublinie.
Dochodzone niniejszym pozwem roszczenie wynika z umowy franchisingowej z 9 grudnia 2011r. zawartej przez pozwanegoJ. K. (1)z(...) Spółką AkcyjnąwL., w stosunku do której została ogłoszona upadłość likwidacyjna. Stosownie zatem do treści art. 144 ustawy z 28 lutego 2003r.Prawo upadłościowe(t. j. Dz.U. z 2015r., poz. 233 - dalej p.u.) legitymowanym czynnie w procesie o zapłatę należności wynikającej z tej umowy jest syndyk. Pozwany nie kwestionował prawidłowości wystawienia faktur VAT stwierdzających to roszczenie, co do którego podniósł, że ono nie istnieje, bowiem 12 czerwca 2013r. dokonał skutecznego potrącenia tej wierzytelności ze swoją wierzytelnością w kwocie 33 612 zł, powstałą w wyniku rozwiązania przez syndyka umowy franchisingowej i którą zgłosił sędziemu-komisarzowi.
Sąd Rejonowy przywołał przepis art. 99 p.u., zgodnie z którym jeżeli syndyk odstępuje od umowy, druga strona nie ma prawa do zwrotu spełnionego świadczenia, chociażby świadczenie to znajdowało się w masie upadłości. Strona może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu wykonania zobowiązania i poniesionych strat, zgłaszając te wierzytelności sędziemu-komisarzowi. Stosownie do treści art. 239 p.u. zgłoszenia wierzytelności dokonuje się na piśmie, do którego zgłaszający dołącza oryginał lub notarialnie poświadczony odpis dokumentu uzasadniającego zgłoszenie. Poświadczenia odpisów może dokonać także radca prawny lub adwokat, będący pełnomocnikiem wierzyciela, który zgłasza wierzytelność. W myśl art. 96 p.u. wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.
W rozpatrywanej sprawie Sąd pierwszej instancji stwierdził, że wierzytelnośćJ. K. (1)w kwocie 33 612 zł, zgłoszona sędziemu-komisarzowi nie została uznana i nie została wciągnięta na listę wierzytelności(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej z powodu braku podstaw faktycznych i prawnych.J. K. (1)mógł wnieść sprzeciw co do odmowy jej uznania, jednakże go nie wniósł.
Sąd, przytaczając orzecznictwo Sądu Najwyższego, według którego wierzyciel będący jednocześnie dłużnikiem upadłego może w procesie z powództwa syndyka o zapłatę bronić się zarzutem potrącenia, jeżeli sędzia-komisarz nie uznał potrącenia z wierzytelnością dochodzoną aktualnie przez syndyka (wyrok SN z 10.03.2011r., V CSK 311/10, Lex 811922, wyrok SN z dnia 22.03.2012r., V CSK 95/11, Lex 1254743; wyrok SN z 17.01.2007r, II CSK 315/06, Lex 5032235; wyrok SN z 13.01.2006r., III CK 360/06 Lex 17078), stwierdził, że odmowa uznania wierzytelności kwocie 33 612 zł przez sędziego-komisarza nie pozbawiła pozwanego prawa do zgłoszenia zarzutu potrącenia w toku niniejszego procesu o zapłatę, wytoczonego przez Syndyka masy upadłości(...) S.A.w upadłości likwidacyjnej.
J. K. (2)zgłosił zarzut potrącenia w sprzeciwie od wyroku zaocznego, wobec czego badaniu podlegała okoliczność czy oświadczenie, jakie złożył w postępowaniu upadłościowym było skuteczne i doprowadziło do umorzenia obydwu wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej. Pozwany powinien więc w tym postepowaniu udowodnić istnienie i wysokość wierzytelności zgłoszonej do potrącenia. Tymczasem, zdaniem Sądu pierwszej instancji, pozwany nie udowodnił istnienia ani wysokości wierzytelności przedstawionej do potrącenia. Nie dołączył do sprzeciwu dowodów jej istnienia oraz wysokości, więc nie wykazał, że doszło do wzajemnego umorzenia wierzytelności.
W ocenie Sądu, niezasadny jest zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem. Zgodnie z treściąart. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Z kolei, w myślart. 554 k.c.roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch. Pozew został wniesiony do sądu 22 października 2014r., a termin płatności faktur przypadał na listopad 2012r. i styczeń 2013r. Zatem powództwo zostało wytoczone przed upływem dwóch lat od daty wymagalności roszczenia z tytułu sprzedaży towarów oraz przed upływem 3 lat od daty wymagalności roszczenia z tytułu opłat franchisingowych i opłat za rozmowy telefoniczne.
Sąd Rejonowy, wskazując jako podstawę orzeczenia przepisyart. 347 k.p.c.w zw. zart. 3531k.c.oraz postanowienia § 9 ust. 1 pkt 2 i § 14 umowy franchisingowej z 9 grudnia 2011r., utrzymał w całości w mocy wyrok zaoczny z 27 marca 2015r. Rozstrzygnięcie w zakresie roszczenia odsetkowego, zawarte w wyroku zaocznym, Sąd uzasadnił przepisemart. 481 § 1 k.c., a orzeczenie o kosztach procesu -art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.Pozwany przegrał niniejszy proces w całości, wobec czego powinien zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty, które wyniosły 3 015 zł (opłatę od pozwu - 598 zł, koszty zastępstwa prawnego - 2400zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa -17 zł). Na podstawieart. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.Sąd nadał wyrokowi zaocznemu rygor natychmiastowej wykonalności.
Powyższy wyrok zaskarżył w całości apelacją pozwany, zarzucając :
I
naruszenie prawa materialnego :
1
art. 498 § 1 k.c.poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że pozwany nie wykazał zasadności i skuteczności potrącenia oraz kwoty przesądzającej o istnieniu zasadności potrącenia, podczas gdy wśród przesłanek dopuszczalności potrącenia (art. 498 § 1 k.c.) wymienione zostały: wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość świadczeń, wymagalność i zaskarżalność wierzytelności. Obojętne zatem dla kwestii dopuszczalności potrącenia jest to czy te wierzytelności są sporne co do zasady, jak i co do wysokości, dlatego też sąd nie może z tego powodu uchylić się od zbadania zasadności potrącenia w ramach rozpoznawanej sprawy i skierować dłużnika do osobnego postępowania;
2
art. 61 k.c.poprzez błędne zastosowanie i uznanie, że do potrącenia nie doszło, podczas gdy oświadczenie staje się skuteczne z chwilą gdy doszło do wierzyciela wzajemnego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią. Ponadto oświadczenie, które nie wymaga zachowania szczególnej formy, powinno być złożone w sposób, który w dostatecznym stopniu ujawnia jego treść, a z załączonych dowodów wynika zarówno treść, jak i zapoznanie się przez powoda z treścią oświadczenia;
3
art. 343 ust. 1 p.u.in. poprzez pominięcie i uznanie, że tylko poprzez zgłoszenie sędziemu-komisarzowi może być dokonane potrącenie, podczas gdy wierzytelności w stosunku do masy czyli wierzytelności majątkowe powstałe po ogłoszeniu upadłości, a wynikające z działań syndyka są zaspokajane z tzw. wierzytelności w stosunku do masy upadłości poprzez wytoczenie określonego powództwa, w tym przypadku powództwa wzajemnego;
II
naruszenie przepisów postępowania :
1
art. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.poprzez niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie, co doprowadziło do błędnego ustalenia i wyciągnięcie sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenia i wniosków polegających na przyjęciu przez sąd, że pozwany nie przedłożył powodowi dowodów istnienia wierzytelności, podczas gdy dowody na istnienie wierzytelności doręczone zostały już w postępowaniu przedsądowym po tym, jak sąd nie uznał wierzytelności pozwanego;
2
naruszenieart. 493 § 3 k.p.c.w zw. zart. 485 k.p.c.poprzez uznanie, że pozwany nie udowodnił, nie przedłożył w sprawie dowodów na istnienie jego wierzytelności podczas, gdy wymaganie udowodnienia wierzytelności przedstawionej do potrącenia dokumentami wskazanymi wart. 485 k.p.c.nie dotyczy sytuacji, w której do potrącenia doszło przed doręczeniem pozwanemu nakazu zapłaty i pozwu, co miało miejsce, bowiem już w 2013r. pozwany przedłożył syndykowi kopie faktur, z których dochodzona była jego wierzytelność i podstawę do dokonania wyliczeń w postaci zerwanej umowy franchisingowej przez syndyka;
3
art. 204 k.p.c.poprzez uznanie przez sąd, iż pozwany nie wniósł w odpowiednim czasie powództwa wzajemnego, podczas gdy powództwo zostało wniesione w ciągu 14 dni od dnia doręczenia odpowiedzi na pozew (pozwany zapewne miał na myśli doręczenie odpisu pozwu) razem z odpowiedzią na pozew;
4
art. 357 § 2 k.p.c.poprzez brak doręczenia zarządzenia wydanego przez sąd na posiedzeniu niejawnym o wyłączeniu do odrębnego postępowania powództwa wzajemnego wniesionego przez pozwanego.
W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę w całości zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych za obie instancje ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach procesu.
Pełnomocnik powoda na rozprawie apelacyjnej wnosił o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje
:
Apelacja pozwanego jest niezasadna i jako taka nie zasługuje na uwzględnienie, natomiast zaskarżony wyrok odpowiada prawu.
Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną, dokonane przez sąd pierwszej instancji, ponieważ w rozpatrywanej sprawie nie można podzielić zarzutów apelacji pozwanego, zarówno dotyczących naruszenia prawa procesowego, jak też prawa materialnego. Argumentacja sądu pierwszej instancji wymaga jednak uzupełnienia w kontekście treści zarzutów pozwanego.
Porządkując te zarzuty, Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności przystąpił do weryfikacji tych, które dotyczyły obrazy przepisów postępowania, w tym regulujących postępowanie dowodowe i sposób oceny jego wyników. Prawidłowo przeprowadzone dowody stanowią bowiem podstawę do ustaleń faktycznych, do których w następnej kolejności sąd winien stosować właściwe przepisy prawa materialnego.
Po pierwsze należało zweryfikować skuteczność zarzutu, w którym pozwany kwestionował procesową decyzję sądu o wyłączeniu do odrębnego rozpoznania pozwu wzajemnego, który pozwany wniósł w piśmie procesowym opatrzonym datą 18 stycznia 2016r., przesłanym pocztą w kopercie z datą stempla pocztowego – 19 stycznia 2016r. (kserokopia wyłączonego do odrębnego rozpoznania pozwu o zapłatę kwoty 49 274 zł, z załącznikami i kopertą - k. 160-202). Bezspornie pozew wzajemny został wniesiony przez pozwanego do niniejszej sprawy już po wniesieniu przez niego sprzeciwu od wyroku zaocznego, który to sprzeciw – jak przytoczono na wstępie – pozwany złożył wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia – 4 września 2015r. W sprzeciwie tym pozwany zgłosił wiele zarzutów, w tym zarzut potrącenia (k. 82-nast.), co oznacza, że pozwany wiedział czego dotyczył spór sądowy zainicjowany pozwem Syndyka masy upadłości(...) S.A.wL.. Pozew wzajemny pozwany wniósł ponad pięć miesięcy później, opierając go na zarzucie potrącenia, o którym była mowa w sprzeciwie od wyroku zaocznego, do którego to sprzeciwu pozwany złożył kserokopię pisemnego oświadczenia z 12 czerwca 2013r. o potrąceniu kwoty 33 612 zł z tytułu wierzytelności „powstałej w wyniku rozwiązania przez syndyka umowy franchisingowej z 9 grudnia 2012r.” z pozwanym, zgłoszonej sędziemu-komisarzowi w prowadzonym postępowaniu upadłościowym i zaliczonej przez zgłaszającego do kategorii I jako powstałej w wyniku działań syndyka. Nadto w piśmie tymJ. K. (1)– w odpowiedzi na wezwanie syndyka o zapłatę należności z faktury proforma 5/13/(...)z 28 maja 2013r. na kwotę 3 634,47 zł – zgłosił, powołując przy tym przepis art. 89 p.u.in., zarzut potrącenia należności syndyka z wierzytelnością objętą zgłoszeniem (czyli 33 612 zł), jak również kwotę 12 071,22 zł swego zadłużenia wobec upadłego „z faktur zakupowych” – oświadczając, że z tego tytułu potrąca łącznie kwotę 15 705,69 zł (niepoświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia oświadczenia o potrąceniu – k. 87).
W tym stanie rzeczy zarządzenie sędziego referenta o wyłączeniu wniesionego do niniejszej sprawy dopiero 19 stycznia 2016r. pozwu wzajemnego przeciwko syndykowi masy upadłości(...) S.A.o zapłatę kwoty 49 274 zł do odrębnego rozpoznania była uzasadniona, zarówno z punktu widzenia wymogów procedury cywilnej, jak też wymogów dotyczących przepisówprawa upadłościowego.
Zgodnie zart. 204 § 1 k.p.c.powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź oddzielnie, nie później jednak niż na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego.
W rozpatrywanej sprawie pozwany wniósł sprzeciw od wyroku zaocznego bez powództwa wzajemnego, chociaż załączył do sprzeciwu oświadczenie z 12 czerwca 2013r. o potrąceniu wierzytelności i zawarł taki zarzut w treści sprzeciwu. Nie sformułował jednak powództwa wzajemnego obejmującego wierzytelność, której dotyczyło owo oświadczenie, co oznacza, że utracił termin z zacytowanegoart. 204 § 1 k.p.c.Jest to termin prekluzyjny, co oznacza, że nie podlega on przywróceniu.
Jeśli pozew wzajemny zostanie wniesiony przed rozpoczęciem biegu tego terminu bądź po jego upływie, należy go wyłączyć do osobnego postępowania i nadać bieg jako zwykłemu pozwowi (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 21 lutego 1973r., I CZ 173/72, OSPiKA 1974, z. 11, poz. 229). To samo dotyczy pozwu wzajemnego, który obejmuje niedopuszczalne w danej sprawie powództwo wzajemne.
Chybiony jest w tym kontekście kolejny zarzut naruszenia przepisów postępowania –art. 357 § 2 k.p.c.– którego skarżący upatruje w niedoręczeniu odpisu zarządzenia sędziego referenta o wyłączeniu pozwu wzajemnego do odrębnego rozpoznania. Zarządzenie takie jest niezaskarżalne i nie podlega doręczeniu stronie.
Jak wynika z informacji pełnomocnika powoda na rozprawie apelacyjnej, pozwowi wzajemnemu nadany został bieg, a sprawa toczy się w Sądzie Rejonowym Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku pod sygn. akt VIII GC 1281/16 (załącznik do protokołu rozprawy – k. 242-243).
Tylko ubocznie – na tle podstawowych dla rozstrzygnięcia omawianego zarzutu apelacji rozważań przedstawionych powyżej – należy wskazać, że na rozprawie w dniu 18 marca 2016r., przed jej zamknięciem, pełnomocnik pozwanego wniósł o uchylenie wyroku zaocznego i popierał zarzut potrącenia (a nie pozew wzajemny), nie zgłosił zastrzeżenia w trybieart. 162 k.p.c.na uchybienie przepisów postępowania w postaci zarzucanego obecnie w apelacji jako nieprawidłowego wyłączenia do odrębnego rozpoznania pozwu wzajemnego. Oczywistym jest, że w takiej sytuacji również skarżący nie może skutecznie formułować takiego zarzutu.
Przede wszystkim jednak zarzut potrącenia zamieszczony w sprzeciwie od wyroku zaocznego – nie mógł być dochodzony w drodze procesu w rozpatrywanej sprawie przeciwko syndykowi, ponieważ stoi takiemu procedowaniu na przeszkodzie przepisart. 99 ustawy z 28 lutego 2003r. -Prawo upadłościowe, poprzednio:Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U.2015.233 j.t. ze zm.).
Pozwany przedstawił bowiem w niniejszym sporze do potrącenia wierzytelność związaną zarówno z realizacją umowy franchisingowej, jaką zawarł z upadłym przed ogłoszeniem upadłości - w tym w zakresie zwrotu świadczenia i innych należności oraz ewentualnych strat czy nakładów, jakie poniósł w związku z tym kontraktem, który został wypowiedziany przez syndyka po ogłoszeniu upadłości(...) S.A.wL..
Po ogłoszeniu upadłości dłużnika zastosowanie mają przepisy zacytowanej ustawyPrawo upadłościowe. Wobec faktu ogłoszenia upadłości dłużnika– (...) S. A.wL.w upadłości likwidacyjnej pod rządem przepisówustawy z 28 lutego 2003r. -Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U.2015.233 j.t. ze zm.), do postępowania upadłościowego tej spółki mają zastosowanie przepisy sprzed nowelizacji tej ustawy. Czyli w omawianym zakresie przepisy zawarte w Oddziale 3 -S.ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego z razie ogłoszeniaupadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, w tym odnoszące się do przesłanek, ograniczenia i wyłączenie potrącenia wierzytelności - określonych w przepisach art. 93 ust. 1 -3, art. 94 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 95 P.u.in.
Wskazany w apelacji pozwanego przepis art. 89 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 P.u.in. (uchylony w wyniku nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe z dniem 1 stycznia 2016r. ustawą z 15 maja 2015r. –Prawo restrukturyzacyjne(Dz.U. 2015r., poz. 978) – odnosił się do skutków ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu – Oddział 2. Nie miał on zastosowania do upadłości likwidacyjnej, w której to formie toczy się nadal postępowanie upadłościowe upadłego– (...) S.A.wL.. Niezależnie jednak od powyższego pozostałe przepisy mają taka samą treść.
W odniesieniu do upadłości tzw. likwidacyjnej miał zastosowanie – jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy - art. 96 p.u., zgodnie z którym wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.
Stosownie do art. 93 ust. 1 P.u. potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela jest dopuszczalne, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, chociażby termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił. Natomiast w sytuacji, gdy ogłoszona została upadłość kontrahenta pozwanego, a w dacie ogłoszenia jego upadłości zobowiązania z umowy wzajemnej łączącej upadłego z wierzycielem nie zostały wykonane przez upadłego dłużnika, zastosowanie mają unormowania regulujące zasady wykonywania umów wzajemnych – art. 98 ust. 1 P.u., zgodnie z którym jeżeli w dniu ogłoszenia upadłości zobowiązanie z umowy wzajemnej nie zostały wykonane w całości lub w części, syndyk może wykonać zobowiązanie upadłego i zażądać od drugiej strony spełnienia świadczenia wzajemnego lub od umowy odstąpić.
W rozpatrywanej sprawie – jak ustalił Sąd Rejonowy – powodowy Syndyk masy upadłości(...) S.A.wL.w upadłości likwidacyjnej – po uzyskaniu wymaganejPrawem upadłościowymzgody sędziego-komisarza nadzorującego prowadzone postępowanie upadłościowe, odstąpił od umowy wzajemnej franchisingu, zawartej przez pozwanego z upadłym przed ogłoszeniem upadłości.
W tym stanie rzeczy zastosowanie ma przepis art. 99 P.u. stanowiący, że jeżeli syndyk odstępuje od umowy, druga strona nie ma prawa do zwrotu spełnionego świadczenia, chociażby świadczenie to znajdowało się w masie upadłości.Strona może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu wykonania zobowiązania i poniesionych strat, zgłaszając te wierzytelności sędziemu-komisarzowi.
Reasumując powyższe wywody, należy stwierdzić, że wierzyciel, który chce uzyskać zaspokojenie wierzytelności z tytułu zobowiązania upadłego, wynikającego z zawartych przez niego umów (wykonanych przed ogłoszeniem upadłości likwidacyjnej), jak też z umów upadłego wygasłych z mocy prawa z chwilą ogłoszenia jego upadłości lub wskutek odstąpienia od nich przez syndyka w trybie przepisówPrawa upadłościowego– winien w tym celu dokonać zgłoszenia wierzytelności sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym. Dotyczy to również należności z tytułu wykonania przez wierzyciela zobowiązania i poniesionych przez niego strat w związku z odstąpieniem (art. 99 zdanie drugieP.u.). W myślart. 96p.u. wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.
Pozwany dokonał takiego zgłoszenie wierzytelności, jak ustalił Sąd Rejonowy i – co nie jest kwestionowane w sprawie – nie złożył sprzeciwu od odmowy uznania tej wierzytelności przez syndyka. Nie wyczerpał zatem trybu zaskarżenia listy wierzytelności i nie może obecnie skutecznie w niniejszym procesie zgłosić zarzutu potrącenia nieuznanej w postępowaniu upadłościowym wierzytelności z wierzytelnością objętą pozwem syndyka.
Całkowicie chybiony w tym kontekście jest zarzut apelacji co do obrazy przepisu art. 343 ust. 1 P.u.in., który odnosi się do sposobu zaspokojenia przez syndyka wierzytelności pierwszej kategorii w miarę wpływu do masy upadłości stosownych sum. Przepis ten ma zastosowanie w postępowaniu upadłościowym i odnosi się do wierzytelności niekwestionowanych przez syndyka w postępowaniu upadłościowym, a nie do wierzytelności spornych, a tym bardziej wierzytelności nieuznanych w trybie procedury ustalania listy wierzytelności.
Nietrafne jest również odwoływanie się przez apelującego do przepisów procedury odnoszących się do postępowania nakazowego –art. 493 § 3 k.p.c.z zw. zart. 485 k.p.c.- co do dowodów istnienia wierzytelności, bo niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu w trybie zwykłym.
Konsekwencją nieuwzględniania wskazanych powyżej zarzutów naruszenie przepisów postępowania było uznanie przez Sąd Okręgowy za niezasadne zarzutów obrazy prawa materialnego odnoszących się do wymogów zgłoszonego w sporze zarzutu potrącenia wierzytelności pozwanego oraz formy i sposobu złożenia oświadczenia o dokonanym potrąceniu (art. 498 § 1 k.c.,art. 61 k.c.). w tym zakresie sąd odwoławczy podziela rozważania sądu pierwszej instancji, wobec czego nie zachodzi konieczność ich powtarzania.
Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych powyżej przepisów orazart. 385 k.p.c.Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego jako niezasadną, orzekając jak w sentencji wyroku.
Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego sąd odwoławczy oparł na treściart. 98 § 1 i § 3 k.p.c.w zw. z§ 2 pkt 5w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r.w sprawie opłat za czynności adwokackie(Dz.U. z 2015r. poz. 1800).
SSO Jacek Widło SSO Beata Błotnik SSO Wojciech Leon Turzański | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Lublinie
date: '2016-12-22'
department_name: IX Wydział Gospodarczy
judges:
- Beata Błotnik
- Wojciech Leon Turżański
- Jacek Widło
legal_bases:
- art. 89 ust.3 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze
- art. 481 § 1 k.c.
- art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.
- 'art. 99 ustawy z 28 lutego 2003r. - '
recorder: Elżbieta Zentar
signature: IX Ga 383/16
``` |
152525050000503_I_C_000373_2021_Uz_2022-01-11_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 373/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 stycznia 2022 r.
Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Lidia Grzelak
Protokolant st. sekr. sąd. Jolanta Dziki
po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2022 r. w Ciechanowie
na rozprawie
sprawy z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wW.
przeciwkoE. C.
o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną
I uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wW.umowę darowizny udziału w wysokości 1/2 ( jedna druga ) części we współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Mławie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadziksięgę wieczystą KW (...), zawartą w formie aktu notarialnego rep. A nr(...)z dnia 20 października 2016 r. przed notariuszemB. B.prowadzącą Kancelarię Notarialną wC., pomiędzyT. W.a pozwanąE. C.;
II zasądza od pozwanejE. C.na rzecz powoda Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wW.kwotę 2300,00 zł ( dwa tysiące trzysta złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 1800,00 zł ( jeden tysiąc osiemset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sędzia Lidia Grzelak | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Ciechanowie
date: '2022-01-11'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Lidia Grzelak
legal_bases: []
recorder: st. sekr. sąd. Jolanta Dziki
signature: I C 373/21
``` |
151500000002503_V_ACo_000027_2016_Uz_2016-09-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt V ACo 27/16
POSTANOWIENIE
Dnia 6 września 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący :
SSA Olga Gornowicz-Owczarek (spr.)
Sędziowie :
SA Jadwiga Galas
SA Janusz Kiercz
Protokolant:
Barbara Franielczyk
po rozpoznaniu w dniu 6 września 2016 r. w Katowicach
na rozprawie
sprawy z wniosku wierzyciela(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.
z udziałem dłużnika(...)
M.iM. P.Spółki jawnej wC.
o stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego
p o s t a n a w i a :
stwierdzić wykonalność wyroku Sądu Arbitrażowego(...)wW.wydanego dnia 31 marca 2016r. o sygnaturze SA 111/15 i nadać mu klauzulę wykonalności oraz zasądzić od dłużnika na rzecz wierzyciela kwotę 437 (czterysta trzydzieści siedem) złotych tytułem kosztów postępowania klauzulowego.
SSA Janusz Kiercz SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Jadwiga Galas
Sygn. akt V ACo 27/16
UZASADNIENIE
Wierzycielka(...)Sp. z o.o. wW.złożyła wniosek o stwierdzenie wykonalności wyroku Sądu Polubownego – Sądu Arbitrażowego(...)wW.z dnia 31 marca 2016 r. (sygn. akt SA 111/15) i nadanie mu klauzuli wykonalności oraz zasądzenie kosztów postępowania.
We wniosku wierzycielka wskazała, że wyrokiem tym zasądzono od dłużniczki(...)
M.iM. P.Spółki Jawnej wC.kwotę 101.288,17 zł z odsetkami i kosztami postępowania. Tym samym wyrok nadaje się do wykonania.
W odpowiedzi na wniosek wierzycielki dłużniczka wniosła o stwierdzenie odmowy wykonalności wyroku Sądu Arbitrażowego(...)wW.z dnia 31 marca 2016 r. oraz zasądzenie kosztów postępowania. Zarzuciła, że spór między stronami w ogóle nie powinien zostać rozstrzygnięty przez Sąd arbitrażowy ze względu na brak wykazania ważnego zapisu na sąd polubowny w umowie stron, co podnosi także w toku postępowania arbitrażowego. Ponadto uznała, że wykonanie wyroku byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczpospolitej Polskiej w zakresie powagi rzeczy osądzonej oraz naruszenia podstawowych zasad praworządności dotyczących skuteczności umowy przelewu zwrotnego. Wywodziła bowiem, że Sąd Arbitrażowy wydał już wcześniej wyrok w sprawie tożsamego żądania wnioskodawczyni, w sprawie o sygn. akt SA 85/14, w którym oddalono żądanie pozwu. Natomiast za niedopuszczalne uznała przyjęcie koncepcji dopuszczalności w okolicznościach niniejszej sprawy skuteczności przelewu zwrotnego pomiędzy wierzycielką a bankiem.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Sąd stwierdza wykonalność wyroku sądu polubownego, nadającego się do wykonania w drodze egzekucji, nadając im klauzulę wykonalności. Wyrok sądu polubownego, którego wykonalność została stwierdzona, jest tytułem wykonawczym (art. 1214 § 2 k.p.c.).
Odmowa stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego może nastąpić jedynie w dwóch wypadkach:
1. jeżeli według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego;
2. uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).
Pierwszy z wymienionych przypadków stanowi o tzw. niezdatności arbitrażowej. Chodzi to o takie kategorie spraw, które ze względu na swój przedmiot nie mogą podlegać kognicji orzecznictwa polubownego. Wyłączenia te muszą wynikać z ustawy. Z mocyart. 1157 k.p.c.strony mogą poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spory o prawa majątkowe lub spory o prawa niemajątkowe - mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty. W postępowaniu arbitrażowym, do którego odnosi się wniosek wierzycieli, strony wiodły spór o prawa majątkowe wywodzące się z umowy najmu, a to oznacza, że nie została wyłączona kognicja sądu polubownego.
Natomiast brak ważnego zapisu na sąd polubowny nie może być badany w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego, a jedynie stanowić podstawę skargi o uchylenie takiego wyroku (art. 1206 § 1 pkt 1 k.p.c.) , której to czynności dłużniczka nie podjęła.
Nie można także zgodzić się z dłużniczką, że doszło do powtórnego badania tego samego żądania wierzycielki w tych samych okolicznościach faktycznych. Choć dyskusyjna jest koncepcja przyznania wyrokowi sądu polubownego cechy powagi rzeczy osądzonej, to teoretycznie można przyjąć, że w razie stwierdzenia, iż w obrocie prawnym funkcjonują dwa orzeczenia takiego sądu dotyczące tych samych stron i tego samego stosunku prawnego, zapadłe w tych samych okolicznościach faktycznych, to został naruszony porządek prawny Rzeczpospolitej Polskiej, który zakazuje dwukrotnego osądzania tej samej kwestii i nawet bez względu na to, czy rozstrzygnięcia te są tożsame treściowo czy całkowicie przeciwne.
Niemniej w odniesieniu do postępowań arbitrażowych toczonych między stronami niniejszego wniosku nie można stwierdzić, ze doszło do powtórnego badania żądania wierzycielki w tych samych okolicznościach faktycznych. Pierwotnie toczone postępowanie pod sygn. akt SA 85/14 zakończyło się oddaleniem powództwa ze względu na stwierdzenie braku legitymacji czynnej wierzycielki. Brak legitymacji czynnej jest kategorią prawa materialnego. Jak ustalono w sprawie o sygn. akt SA 85/14 wynajmujący (strona powodowa) przelała na rzecz udzielającego jej kredytu banku wierzytelności o czynsz wynikające z umów najmu, w tym umowy najmu z pozwaną. Po wydaniu w tej sprawie rozstrzygnięcia negatywnego dla powódki, doszło do przelewu zwrotnego owych wierzytelności, a powódka ponownie wystąpiła na drogę sądową, powołując się na czynność prawną dokonaną po wydaniu wyroku. Oznacza to, że ponownie toczona sprawa oparta była na nowych okolicznościach faktycznych, co wyklucza tożsamość roszczenia. Zwrócić bowiem należy uwagę, że tożsamość roszczenia zachodzi, gdy identyczne są nie tylko przedmiot, ale i podstawa sporu. Musi zatem wystąpić tożsamość żądań zawartych w pozwach i ich podstawa, a także tożsamość okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. W błędzie natomiast pozostaje dłużniczka twierdząc, że na skutek przelewu zwrotnego nie doszło do zmiany okoliczności faktycznych pomiędzy stronami sporu, a jedynie między powódką a bankiem. Na skutek cesji wierzytelności następuje zmiana wierzyciela. Powódka nie będąc nim w pierwszym procesie, stała się nim w drugim. Przelew miał więc bezpośredni wpływ na stosunki faktyczne i prawne miedzy stronami.
Nie sposób doszukać się naruszenia jakiejkolwiek zasady klauzuli porządku publicznego poprzez przyjęcie przez Sąd Arbitrażowy, iż doszło do skutecznego przelewu zwrotnego wierzytelności przysługującej wobec dłużniczki. Dłużniczka zresztą na żadną taką zasadę się nie powołuje. Można natomiast przeciwstawić twierdzeniu dłużniczki regułę odnoszącą przeciwny skutek do tego, do którego zmierza dłużniczka, a mianowicie, iż podmioty prawa są uprawnione do swobodnego kształtowania swoich stosunków prawnych, o ile tylko prawo lub zasady współżycia społecznego nie stoją mu na przeszkodzie. Bez względu zatem na to, jakiej treści była umowa przelewu wierzytelności przysługujących wierzycielce z tytułu zawartych umów najmu na rzecz banku i czy stanowiła ona formę zabezpieczenia roszczeń banku wobec wierzycielki, strony mogły w drodze zgodnych oświadczeń woli zmienić te reguły i ukształtować swoje relacje na nowo. Dokonanie cesji zwrotnej nie znajdywało przeszkody w przepisach prawa, a twierdzenie dłużniczki o pozorności tej czynności prawnej, zweryfikowane w postępowaniu arbitrażowym, okazało się gołosłowne.
W tej sytuacji Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do odmowy stwierdzenia wykonalności wyroku Sądu Polubownego – Sądu Arbitrażowego(...)wW.z dnia 31 marca 2016 r. (sygn. akt SA 111/15) i nadał mu klauzulę wykonalności na podstawieart. 1214 § 2 k.p.c.
O kosztach postępowania klauzulowego orzeczono na podstawieart. 770 k.p.c.i obciążono nimi dłużniczkę, która została zobowiązana do zwrotu poniesionych przez wierzycielkę kosztów w wysokości 437 zł, na które złożyły się opłata od wniosku w wysokości 300 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 120 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
SSA Janusz Kiercz SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Jadwiga Galas | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Katowicach
date: '2016-09-06'
department_name: V Wydział Cywilny
judges:
- Janusz Kiercz
- Olga Gornowicz-Owczarek
- Jadwiga Galas
legal_bases:
- art. 1206 § 1 pkt 1 k.p.c.
recorder: Barbara Franielczyk
signature: V ACo 27/16
``` |
151025200000503_I_C_001297_2020_Uz_2021-03-31_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I C 1297/20 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 marca 2021 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
Sędzia Magdalena Glinkiewicz
Protokolant:
Staż. Katarzyna Stysiek
po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2021 r. w Toruniu
sprawy z powództwa Prokuratora Prokuratury Rejonowej Toruń – Wschód wT.działającego na rzeczK. K.
przeciwkoA. N.
o zapłatę
I. oddala powództwo;
II. zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt I C 1297/20
UZASADNIENIE
Prokurator Prokuratury Rejonowej Toruń - Wschód wT.działający na rzeczK. K.wniósł pozew przeciwkoA. N.o zapłatę na rzeczStowarzyszenia Hospicjum (...)wT.kwoty 1.500 z ustawowymi odsetkami od dnia 8 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za czyn niedozwolony popełniony na szkodęK. K..
W uzasadnieniu pozwu wskazało, że wyrokiem z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie VIII K 96/18 wydanym w Sądzie Rejonowym w Toruniu przesądzono, że w dniu 3 listopada 2017 r. wT.A. N. (1)po uprzednim zagrożeniuK. K.pozbawieniem życia, dwukrotnie uderzyła ją narzędziem przypominającym metalową prostownicę w głowię, kopnęła w kolana i psiknęła w oczy nieustaloną substancją. Wskazał, że w wyroku nie orzekano o zadośćuczynieniu. Pozwana naruszyła swoim zachowaniem dobra osobisteK. K.w postaci nietykalności cielesnej, czci i godności osobistej oraz prawa do życia wolnego od lęku. Podał, że zachowanie pozwanej spowodowało uK. K.uraz związany z zaburzeniem poczucia bezpieczeństwa, upokorzenie, dolegliwości bólowe i potrzeb podjęcia środków ostrożności przy wychodzeniu z miejsca zamieszkania.
Nakazem zapłaty z dnia 14 lipca 2020 r. tutejszy Sąd uwzględnił żądanie pozwu. Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty.
W sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zwrot kosztów postępowania, wskazała, że roszczenie nie może być uwzględnione z uwagi na jego niesprawiedliwość. Pozwana przyznała, że wobec niej wydano wyroku uznający ją winną popełnienia gróźb karalnych i naruszenia nietykalności cielesnejK. K., jednak z uwagi na to, że wina i społeczna szkodliwość czynów była nieznaczna, sąd karny warunkowy umorzył postępowanie karne wobec oskarżonej na okres 2 lat próby. Pozwana podniosła, że w wyniku zdarzenia z dnia 3 listopada 2017 r.K. K.nie poniosła żadnych obrażeń, żaden z narządów jej ciała nie został naruszony i nie doszło też do rozstroju jej zdrowia. Pozwana wskazała, że wyrokiem z dnia 27 marca 2018 r. wydanym w sprawie I C 2075/17 rozwiązano małżeństwoA. N. (1)iJ. N. (1)z wyłącznej winyJ. N. (2), a za główną przyczynę rozwodu podano romansJ. N. (1)zK. K.. Wskazała, że aktualnie pozwana leczy depresję spowodowaną upokorzeniem przez męża iK. K., ich romansem, rozpadem rodziny. Pozwana podniosła, że powództwo wobec niej jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego oraz żeK. K.przyczyniła się w 100% do powstania krzywd, które ewentualnie miałaby jej wyrządzić pozwana. Wskazano także, że wyrok, który zapadł w sprawie karanej nie jest wyrokiem skazującym, a umarzającym warunkowo postępowanie wobec czego związanie wynikające zart. 11 k.p.c.nie ma zastosowania.
W odpowiedzi na sprzeciw prokurator podtrzymał swoje stanowisko, zaznaczył, że pozwana inaczej opisywała przebieg zdarzeń w swoich wyjaśnieniach w trakcie postępowania przygotowawczego, gdzie podała, że miała w ogóle nie wchodzić w dniu 3 listopada 2017 r. do mieszkania, w którym był jej mąż zK. K., a czekała z niebezpiecznym narzędziem na parkingu pod blokiem, oczekując na osoby, które wyjdą z tego mieszkania, co wskazywało na premedytację. Prokurator podniósł również, że pozwana nie może potrącać niejako swoich krzywd z krzywdami, które uczyniłaK. K..
Strony w toku postępowania podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.
Sąd ustalił, co następuje:
A. N. (2)wraz z mężemJ. N. (1)byli współwłaścicielami lokali mieszkalnych: przyul. (...)wT.i przyul. (...)wT.. Lokal przyul. (...)był wynajmowany. W lokalu przyul. (...)pozwana mieszkała wraz z mężem i ich wspólnym synem. W lokalu tym miała swoje rzeczy.
Początkowo małżeństwoN.było zgodne, kochające, znajomi uznawali ich za bardzo zgodną parę.A.iJ. N. (1)byli małżeństwem przez 20 lat.
Pod koniec 2016r. pozwana zorientowała się, że coś złego dzieje się w ich związku. Mąż twierdził, że jest przewrażliwiona, że nic złego się nie dzieje. W 2017r. pozwana dowiedziała się, że mąż ją zdradza.A. N. (1)we wrześniu 2017r. zaczęła nocować w lokalu przyul. (...). Z uwagi na to, że lokal był cały czas wynajmowany, nie było tam warunków do normalnego zamieszkania. Pozwana cały czas miała klucze do mieszkania przyul. (...), w mieszkaniu cały czas miała swoje rzeczy, mieszkał tam jej syn. Przychodziła do mieszkania regularnie.
W dniu(...) synpozwanej pojechał do koleżanki matki, pozwana miała do niego dojechać, wcześniej udała się do lokalu przyul. (...), żeby zabrać rzeczy dla syna.A. N. (1)chciała wejść do mieszkania przyul. (...). Miała klucze. Nie mogła otworzyć drzwi. W tym czasie w mieszkaniu był mąż pozwanejJ. N. (1)wraz zK. K..A. N. (1), nie została wpuszczona do lokalu. Zadzwoniła na policję. Policja w trakcie interwencji pouczyła pozwaną, że może wezwać ślusarza, może również jako właściciel wywarzyć drzwi wejściowe do lokalu.
A. N. (1)udała się na parking do samochodu po nożyce do przecinania metalu. Nożyce były długie, ciężkie i nieporęczne. Nożyce kupiła krótko przed zdarzeniem. Posłużyła się nimi przy przecięciu kłódki do garażu (pomagał jej w tym brat). Musiała przeciąć kłódkę, albowiem mąż nie udostępnił jej kluczy do pomieszczenia, w którym były jej dokumenty.
Pozwana na parkingu, przy samochodzie zapaliła papierosa, zadzwoniła do synaD. N.. Gdy szła do mieszkania rozmawiała przez telefon z synem, pod pachą niosła nożyce do cięcia metalu, a na ramieniu miała torebkę. Gdy podchodziła do budynku sąsiadka, wskazała jej, że z klatki schodowej wychodzi kobieta, która była z mężem pozwanej z mieszkaniu małżonkówN..A. N. (1)podeszła do niej i zaczęła ją wyzywać, używała wulgarnych słów („kurwo nie masz wstydu, przychodzisz do mojego mieszkania”), chwyciłaK. K.za rękę.K. K.użyła wyzwisk wobec pozwanej, nazywała ją „kurwą” i powiedziała, że pozwana jest „żałosna”.K. K.odeszła, pozwana poszła za nią. Pozwana cały czas trzymała w ręce telefon, pod pachą trzymała nożyce, na ramieniu miała torebkę. Torebka była duża, zsuwała się z ramienia.A. N. (1)chciała kopnąćK. K.ale jej się to nie udało.K. K.pobiegła dosklepu (...).K. K.zgubiła telefon, który później się odnalazł. Krótko potem przybiegłJ. N. (1).J. N. (1)stanął w obronieK. K..
Pozwana chciała iść do mieszkania przyul. (...), mąż zagrodził jej drogę. Przyjechała policja. Pozwana wraz z policją wróciła do mieszkania.
K. K.ma 175 cm wzrostu. Jest funkcjonariuszem służby więziennej. Jest przeszkolona z samoobrony.
J. N. (1)jest postawnym mężczyzną, ma 180 cm wzrostu, jest funkcjonariuszem służby więziennej. Prowadzi zajęcia teoretyczne i praktyczne ze środków obrony i środków przymusu bezpośredniego.
W wyniku zdarzeniaK. K.nie doznała żadnych widocznych urazów. Jej ubranie nie nosiło śladów uszkodzenia.
A. N. (1)jest osobą niską, drobnej budowy, nie jest agresywna. Przed zdarzeniem, przed rozwodem była osobą ufną, pogodną, towarzyską. Zdarzenie to wpłynęło bardzo na jej życie. Stała się wycofana, zamknięta w sobie, musiała korzystać z pomocy psychiatry. Przestała ufać ludziom.A. N. (1)wstydzi się swojego zachowania z dnia 3 listopada 2017r. Czuje się upokorzona, że brała udział w takim zdarzeniu.
Dowód:
- zeznania pokrzywdzonejK. K.- k. 93-95
- zeznania świadkaM. T.– k. 95 -96
- zeznania świadkaD. N.– k. 96v-97
- zeznania świadkaA. L.– k. 97v-98
- zeznania świadkaM. W. (1)– k. 99
- zeznania świadkaM. W. (2)– k. 99 v – 100
- zeznania świadkaA. I.– k. 100v – 101
- zeznania pozwanejA. N. (1)- k. 102
W dniu 21 maja 2019 r. Sąd Rejonowy w Toruniu wydał wyrok w sprawie o sygn. akt VIII K 96/18, w którym uznając, że wina i społeczna szkodliwość czynów zarzucanych oskarżonejA. N., które wyczerpują znamiona występku zart. 190§1 kki zart. 217§1 kknie są znaczne, a okoliczności ich popełnienia nie budzą wątpliwości, na mocyart. 66§1 kkorazart. 67 §1 kkwarunkowo umorzył postępowanie karne wobec oskarżonej na okres 2 lat próby. Wyrok został utrzymany w mocy orzeczeniem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 14 listopada 2019 r. (sygn. akt IX Ka 693/19)
Dowód:akta karne VIII K 96/18
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny sprawy ustalony został na podstawie dokumentów przedłożonych do sprawy, dokumentów znajdujących się w aktach VIII K 96/18, zeznań świadków, przesłuchania pozwanej.
Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu, albowiem były kompletne i jasne, wraz z pozostałymi dowodami tworzyły dokładny stan faktyczny sprawy. Ich prawdziwość nie budziła w ocenie Sądu jakichkolwiek wątpliwości. Co więcej wiarygodność przedłożonych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron.
Zgodnie zart. 233 § 1 k.p.c.Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena zeznań świadków, pozwanej wymagała oceny z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i reakcji osoby w sytuacji, w której znalazła się pozwana.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadkówM. T.,D. N.,A. L.,M. W. (3),M. W. (2),A. I.oraz zeznaniom pozwanej co do wpływu relacjiK. K.ma rozpad małżeństwaN., wpływu zdarzenia z dnia 3 listopada 2017r. na stan zdrowia pozwanej.
Z zeznań świadków wynika bardzo jasno, że pozwana nie jest z natury agresywną, wulgarną osobą. Przeciwnie jest łagodnego usposobienia, pogodnego charakteru. Nie była przygotowana w żaden sposób na sytuację, w której się znalazła. Myślała, że jej małżeństwo jest stabilne, mąż ją kocha i szanuje. Zdrada męża i fakt, że doszło do niej w mieszkaniu stron spowodowała, że pozwana zachowała się w sposób absolutnie nie pasujący do jej dotychczasowego sposobu zachowania.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd w żaden sposób nie aprobuje słownej czy fizycznej agresji. Niemniej jednak aby dokonać prawidłowej oceny zachowania pozwanej i jej odpowiedzialności w świetle przepisów prawa cywilnego nie można pominąć szerszego kontekstu w jakim doszło do przedmiotowego zdarzenia.
Pozwana wstydzi się swojego zachowania z dnia 3 listopada 2021r.
Z akt sprawy wynika, że pozwana podejrzewała męża o niewierność, mąż zaprzeczał.P.zaczęła pomieszkiwać przyul. (...). Liczyła jednak, że jej małżeństwo ostatecznie się nie rozpadnie się.
K. K.wiedziała, żeJ. N. (1)nadal pozostaje w związku małżeńskim, a co ważniejsze wiedziała, że mieszkanie przyul. (...)jest mieszkaniem wspólnym małżonkówN.. Wiedziała, że mieszka tam również syn stron. Wiedziała, że pozwana ma klucze do lokalu.K. K.zeznała, że od sierpnia 2017 r. regularnie przebywała w mieszkaniu pozwanej. Przychodząc do mieszkania pozwanej i jej ówczesnego męża musiała liczyć się z tym, że prędzej czy później spotka tam pozwaną. Musiała się również liczyć z tym, że reakcja zdradzanego małżonka nie będzie spokojna. Spotykając się z żonatym mężczyzną w mieszkaniu, które jest współwłasnością żony partnera i do którego klucze ma jego żona powinna zdawać sobie sprawę, że spotkanie może mieć gwałtowny i emocjonalny przebieg.
Pozwana nie miała wiedzy, że w dniu 3 listopada 2017 r. jej mąż przebywa zK. K.w mieszkaniu przyul. (...). Jak wynika z zeznań pozwanej i świadkaD. N., do mieszkania przyjechała po kilka rzecz dla syna. Nie miała zamiaru spotykać się zK. K., nie chciała doprowadzić do konfrontacji z nią. Pozwana chciała wejść do mieszkania,J. N. (1)skutecznie zablokował zamek. Pozwana nie mogła dostać się do lokalu ani gdy była sama, ani gdy przyjechała Policja. Pozwana nie działała z premedytacją, nie zaplanowała konfrontacji zK. K.. Nożyce do cięcia metalu znalazły się w jej rękach (a dokładnie mówiąc pod pachą) dopiero, gdy od Policji dowiedziała się, że może sama wyważyć drzwi do swojego mieszkania. Pozwana nie chciała nikogo nimi uderzyć, nie chciała nikogo skrzywdzić. Gdyby nie sąsiadka to pozwana nie wiedziałaby, że toK. K.wychodzi z klatki schodowej. Pozwana zareagowała impulsywnie, przekroczyła z pewnością ramy kulturalnego i akceptowanego społecznie zachowania, ale i okoliczności w jakich doszło do spotkania pozwanej z poszkodowaną nie były społecznie akceptowalne. Nie co dzień żona w swoim mieszkaniu zastaje męża z partnerką.
Nie można również zapomnieć, że równieżK. K.zwróciła się do pozwanej słowami powszechnie uważanymi za obraźliwe i wulgarne, nadto stwierdziła, że zdradzana żona jest żałosna. Słowa te z pewnością nie uspokoiły sytuacji, przeciwnie zaogniły ją.
Z akt sprawy jednoznacznie wynika, żeK. K.usiłowała się oddalić od budynku, pozwana za nią poszła, usiłowała kopnąć. Sąd nie twierdzi, żeK. K.mijała się z prawdą zeznając, że pozwana ją uderzyła. Niemniej jednak wbrew twierdzeniom powoda i poszkodowanej z akt sprawy nie wynika, aby agresja fizyczna ze strony pozwanej była nasilona. Pozwana jest niższa odK. K., nie jest tak sprawna fizycznie jak poszkodowana, w jednej dłoni trzymała telefon (cały czas była połączona telefonicznie z synemD. N.) na ramieniu miała torbę, która jej się zsuwał, pod pachą drugiej ręki trzymała długie, ciężkie i nieporęczne nożyce do ciecia metalu. Tym samym miała zajęcie obie ręce, przez co miała utrudnione poruszanie nimi. Dodatkowo cały czas była w ruchu. W wyniku zachowania pozwanejK. K.nie doznała żadnych obrażeń, nie została zniszczona żadna część jej garderoby. Gdyby zachowanie pozwanej było tak agresywne i miało taki przebieg na jaki wskazywałaK. K.z pewnością poszkodowana nie wyszłaby z tego zdarzenia bez żadnych strat materialnych, bez żadnych obrażeń. Uderzenie ciężkimi nożycami musiałoby zostawić ślad na ciele poszkodowanej (zwłaszcza, że do uderzenia miało dojść w głowę), doprowadziłoby do zniszczenia odzieży poszkodowanej (K. K.miała ubraną krótką spódnicę i cienkie rajstopy). Podobnie pryśnięcie pozwanej gazem (lub innym płynem w aerozolu) w oczy musiałoby pozostawić jakiś ślad na ciele poszkodowanej.
K. K.wskazała, postępowanie zainicjowane przez prokuratora ma na celu dodatkowe ukaranie pozwanej. Poszkodowana wskazała, że pozwana nie uznaje wyroków karnych i wyrok wydany przez sąd w sprawie karnej nie jest dla pozwanej żadną karą, jedynie kara pieniężna będzie dla pozwanej karą dotkliwą.
W obowiązującym kontradyktoryjnym modelu postępowania sądowego o rodzaju i zakresie roszczenia decyduje powód, a ciężar udowodnienia twierdzeń spoczywa na tej stronie, która je zgłasza (art. 6 KC.w zw. zart. 232 zdanie pierwsze kpc) − tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 listopada 2010 r. II CSK 297/10. Zgodnie zart. 232 kpcto strony są zobowiązane przedstawić dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jak wynika zart. 6 kc, to najpierw powód, jako strona występująca z roszczeniem, musi uzasadnić swoje racje. Nie należy jednak interpretowaćart. 6 k.c.jako zobowiązania wyłącznie względem powoda. Po tym, jak ten uwiarygodni zasadność swoich roszczeń, ciężar dowodu zostaje przeniesiony na stronę przeciwną, czyli na pozwanego. Istota tej zasady sprowadza się zatem do tego, aby strona występująca z daną tezą przedstawiła dowody na jej poparcie.
Oceniając stanowiska stron i dowody znajdujące się w aktach sprawy Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie na podstawieart. 66 § 1 kk– co do popełnienia przestępstwa – nie wiążą z mocyart. 11 kpcsądów w postępowaniu cywilnym [zob. uchw. SN(7), (zasada prawna) z 22.10.1974 r., III PZP 20/74,L.; zob. teżE. W., Przegląd, 1976, s.(...)]. Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne powinny być ocenione przez sąd cywilny w ramach przysługujących temu sądowi uprawnień zart. 233 § 1 kpc. Stanowią one istotne okoliczności sprawy, gdyż orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego może zapaść tylko wówczas, gdy okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości (zob. wyr. SN z 20.9.1973 r., II PR 223/73, Legalis z glosą M. Tyczki, NP 1974, Nr 6, s. 946).
Zgodnie zart. 448 k.c.w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.
Rozpoznając sprawę o ochronę dóbr osobistych należało ustalić, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, a w przypadku pozytywnej odpowiedzi ustalić, czy działanie pozwanej było bezprawne. Bezprawność należy rozumieć jako zachowanie (działanie bądź zaniechanie) sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Dowód, że dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone, ciąży na osobie poszukującej ochrony prawnej na podstawieart. 24 k.c.Natomiast na tym, kto podjął działanie zagrażające dobru osobistemu innej osoby lub naruszające to dobro, spoczywa ciężar dowodu, że nie było ono bezprawne (art. 6 kc).
Cześć człowieka należy do katalogu dóbr osobistych określonych wart. 23 k.c.W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że cześć jest wartością należną każdemu człowiekowi, obejmuje sfery życia prywatnego, zawodowego i społecznego oraz wyraża się ona na dwóch płaszczyznach: dobrego imienia (aspekt zewnętrzny) oraz godności (aspekt wewnętrzny). Prokurator domagał się ochrony czci w obu wyżej wskazanych aspektach. Również nietykalność cielesna, prawo do życia bez lęku, niewątpliwie jest dobrem osobistym, którego nie powinien być pozbawiony żaden człowiek.
Ocena, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, musi opierać się na kryteriach obiektywnych. Jeśli nastąpiło naruszenie dobrego imienia, decyduje reakcja opinii społecznej, a dokładniej tych grup, do których należy osoba żądająca ochrony, znaczenie ma opinia ludzi rozsądnie i uczciwie myślących. Przy naruszeniu godności decydujące znaczenie ma reakcja osoby, której dobro naruszano, jednakże i w tym wypadku należy oceniać sprawę obiektywnie, gdyż „ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, jakim jest stan uczuć, godność osobista nie może być dokonana według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1997 roku, III CKN 33/97, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 93). Pojęcie godności w kontekście ochrony dóbr osobistych jest ujmowane szeroko. W doktrynie przyjmuje się, że godność jest podstawowym, „źródłowym” dobrem osobistym. Odnosi się do uznanych przez system prawny wartości (tj. wysoko cenionych stanów rzeczy) obejmujących fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność i pozycję w społeczeństwie, co stanowi przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej (M. Pazdan, Komentarz do art. 23 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz T. 1, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015). Sąd Najwyższy zdefiniował godność jako „wewnętrzne przekonanie człowieka o swoim moralnymi etycznym nieposzlakowaniu” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2007 roku, I CSK 292/06, Legalis nr 156746).
Podstawową przesłanką domagania się zadośćuczynienia jest również doznanie szkody niemajątkowej (krzywdy) wynikającej z określonych faktów, z którymi norma prawna wiąże obowiązek jej naprawienia. Krzywda ta - utożsamiana z negatywnymi przeżyciami w sferze psychicznej jednostki - musi być konsekwencją naruszenia dóbr osobistych, a nie majątkowych. Przy czym, szkoda musi być normalnym następstwem określonego działania, czy też zaniechania. Związek przyczynowy nie tylko jest przesłanką odpowiedzialności za krzywdę ale również rozstrzyga o granicach tejże odpowiedzialności (por. Z. Radwański, Zobowiązania, s. 80). Najistotniejszym celem zadośćuczynienia jest wynagrodzenie doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy (funkcja kompensacyjna – tak SN w wyr. z 28.9.2001 r., III CKN 427/00,L.oraz w wyr. z 22.3.1978 r., IV CR 79/78,L.).
Zadośćuczynienie ma na celu naprawę szkody niemajątkowej, której doznał poszkodowany. Jak wynika z zeznań świadkaK. K.przedmiotowe postępowanie nie miało na celu naprawienia szkody, ale miało być dla pozwanej dodatkową (obok wyroku karnego) karą.
W ocenie Sądu zachowanie pozwanej nie było prawidłowe, z punktu widzenia zasad obowiązujących w społeczeństwie agresja czy to słowna, czy tym bardziej fizyczna nie może być akceptowalna. Pozwana za swój czyn została już ukarana wyrokiem karnym z dnia 21 maja 2019r., pozwana wstydzi się swojego zachowania. Pozwana z natury jest osobą spokojną i łagodną. Nie jest agresywna. ZachowanieK. K.iJ. N. (1)spowodowało, że zachowała się sprzecznie ze swoją naturą. Trudno jednak dziwić się wzburzeniu pozwanej w momencie gdy spotkała kochankę męża, wychodzącą z jej mieszkania. Trudno dziwić się pozwanej, że zadziałała impulsywnie, że użyła wulgarnych słów (przy czym należy pamiętać, żeK. K.również wulgarnie odzywała się do pozwanej). Cała ta sytuacja wpłynęła negatywnie na życie pozwanej, doprowadziła ją na skraj depresji. Pozwana z pogodnej, otwartej osoby stała się osobą zamkniętą, nieufną, wycofaną. Obiektywnie patrząc zdarzenie nie wywarło żadnych długofalowych skutków dlaK. K.. Nadal pozostaje w związku zJ. N. (1), nie zmieniła pracy, nie musiała poddać się leczeniu. Jej życie nie zmieniło się. Pozwana więcej nie zachowała się wobec niej sprzecznie z normami społecznymi.
W takiej sytuacji dodatkowe „karanie” pozwanej byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Reasumując Sąd ocenił, że wniesione powództwo nie zasługuje na uwzględnienie i oddalił je w myślart. 448 kcw zw. z art. 23 i 24 kc a contrario.
O kosztach orzeczono w myśl odpowiedzialności stron za wynik postępowania i zasądzono od powoda na rzecz pozwanej kwotę 287 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 270 zł tytułem wynagrodzenia dla pełnomocnika profesjonalnego). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Toruniu
date: '2021-03-31'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Magdalena Glinkiewicz
legal_bases:
- art. 232 zdanie pierwsze kpc
- art. 66 § 1 kk
- art. 448 k.c.
recorder: Staż. Katarzyna Stysiek
signature: I C 1297/20
``` |
151020000000503_I_Ns_000193_2014_Uz_2014-10-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. I Ns 193/14
POSTANOWIENIE
Dnia 22 października 2014 r.
Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSO Maria Cichoń
Protokolant:
st. sekr. sądowy Elżbieta Drozd
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Słupsku
na rozprawie
sprawy z wniosku
Komitetu Wyborczego Wyborców(...)
z udziałem
P. P.
o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym
postanawia:
1
nakazujeP. P.kandydatowi na stanowisko wójta GminyK.w wyborach samorządowych 2014 roku z ramienia Komitetu Wyborczego(...)złożyć oświadczenie następującej treści:
„ oświadczam, iż nieprawdziwa jest informacja o tym, że przy okazji wyborów 2006 roku wyborcy PanaL. K. (1)mieli dopuścić się naruszenia nietykalności cielesnej osób popierających innych kandydatów”
P. P.
kandydat na Wójta gminyK.w wyborach samorządowych 2014 z ramienia Komitetu wyborczego(...)
Powyższe sprostowanie należy umieścić na tablicy ogłoszeń przy świetlicy wiejskiej wK.ewentualnie na drzwiach tej świetlicy przez okres 5 dni od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.
2
oddalić wniosek w pozostałym zakresie.
Na oryginale właściwy podpis.
Sygn. INs 193/14
UZASADNIENIE
Wnioskodawca Komitet Wyborczy Wyborców(...)we wniosku z dnia 20.10.2014r. wniósł o nakazanieP. P.sprostowanie nieprawdziwych informacji o tym, że:
- w związku z organizacją przez GminęK.w miejscowościK., w dniu 4 lipca 2014r Imprezy pod nazwą(...)skarbnik gminyK.PaniI. H.oraz DyrektorGminnego Centrum (...)wK.PanM. Ś.dopuścili się nieprawidłowości, powodujących możliwość wymierzenia im kary na gruncieustawy z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych(tj. Dz. U . z 2013r. , pozw. 168 ze zm.) ;
- działania pracownika GminyK.PaniI. H.oraz działania DyrektorGminnego Centrum (...)wK.PanaM. Ś., wiążą się z popełnieniem czynów przestępczych, powodujących konieczność złożenia zawiadomień do prokuratury oraz Regionalnej Izby Obrachunkowej
- w przeszłości, przy okazji spotkania wyborczego organizowanego przez KWW(...)osoby popierające kandydaturę PanaL. K. (2), określone mianem „ bandy wójta” , korzystając z niebezpiecznych narzędzi, podjęły próbę naruszenia nietykalności dla PanaL. K. (2).
Poprzez opublikowanie w dzienniku GłosP.ogłoszenia o wielkości 15 cm (pion) na 20 cm (poziom), o następującej treści:
„P. P.kandydat na stanowisko Wójta GminyK.w wyborach samorządowych 2014 oświadcza, że nieprawdziwe są informacje podawane przez niego na spotkaniach wyborczych, które dotyczą rzekomych nieprawidłowości w zarządzaniu budżetem GminyK., których mieli się dopuścić pracownicy Urzędu Gminy wK.w związku z organizacją w roku 2014 imprezy „Festiwal discoP.” wK., powodujących ich odpowiedzialność karną i dyscyplinarną, jak również nieprawdziwa jest informacja o tym, że przy okazji wyborów samorządowych w roku 2010 wybory PanaL. K. (2)mieli dopuścić się próby naruszenia nietykalności cielesnej osób popierających innych kandydatów” oraz nakazanie PanuP. P.uiszczenia kwoty 1000 zł ( słownie: jeden tysiąc złotych) na rzeczorganizacji (...)wS.ul. (...),(...)-(...) S..
Uczestnik postępowaniaP. P.kandydata na wójta GminyK.z ramienia Komitetu Wyborczego(...)wniósł o oddalenie wniosku podnosząc:
- co do pierwszego zarzuty, iż jego wypowiedź na spotkaniu wyborczym w dniu 16 października 2014r. dotyczyła działalności osób, które nie kandydują w wyborach do Rady GminyK., a ponadto jego wypowiedź miała charakter ocenny;
- co do drugiego zarzutu podniósł, iż to nie on na tym spotkaniu użył sformułowania „banda wójta”. Natomiast fakt, że na spotkaniu wyborczym w 2006r. przeciwnicy wójta zostali prawie pobici przez osoby popierające WójtaK.mogą potwierdzić wnioskowani przez niego świadkowie.
Przyznał m.in. następnie, iż w tej sprawie nie toczyło się postępowanie karne.
Sąd zważył:
W myśl art. 111 § 1 kodeksu, o ile materiały- w tym wypowiedzi – mające charakter agitacji wyborczej zawierająinformacje nieprawdziwe,kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo m.in. złożyć wniosek o nakazanie sprostowania takich informacji (pkt. 3) oraz nakazanie uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego ( pkt.6).
Przepis ten odnosi się tylko i wyłącznie do nieprawdziwych informacji zawartych w materiałach wyborczych.
Odnośnie zarzutu pierwszegodotyczącego nieprawidłowości związanych z finansowaniem z budżetu GminyK.Imprezy(...), który odbył się 4 lipca 2014r. , to wypowiedź ta nie dotyczyła bezpośrednio osobyL. K. (1)obecnego wójta i osoby kandydata na wójta w wyborach samorządowych wyznaczonych na dzień 16 listopada 2014r. występującego z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców(...).
A ponadto nosiła ona charakter komentarza co do podjętych decyzji – wskazując na wątpliwości co do ich prawidłowości.
Z tych też względów sąd oddalił żądanie wnioskodawcy w zakresie sprostowania „co do rzekomych nieprawidłowości w zarządzaniu budżetem GminyK., których mieli się dopuścić pracownicy Urzędu Gminy wK.w związku z organizacja w roku 2014 imprezy(...)wK.powodujących ich odpowiedzialność karną i dyscyplinarną”.
Natomiast w ocenie Sądu zasługiwało na uwzględnienie żądanie wnioskodawcy co do sprostowania informacji „iż z okazji wyborów samorządowych, które odbyły się w 2006 roku, wyborcyL. K. (1)mieli dopuścić się próby naruszenia nietykalności cielesnej osób popierających innych kandydatów”.
Uczestnik postępowania bowiem nie wykazał twardym dowodem, iż sytuacja taka faktycznie miała miejsce. W ocenie sądu - na potrzeby niniejszego postępowania - nie są wystarczającym dowodem na tą okoliczność zeznania świadków wskazanych przez przeciwnika wyborczego kandydata na wójtaL. K. (1), gdyż nie pozwolą one sądowi na dokonanie rzetelnej oceny przebiegu zdarzeń sprzed 8 lat.
Z tych też względów sąd uwzględnił żądanie wnioskodawcy w tym zakresie.
Z uwagi jednak na to, iż wypowiedź ta padła na spotkaniu wyborczym, które miało lokalny ograniczony zasięg – sąd nakazał umieścić sprostowanie dotyczące tej informacji na tablicy ogłoszeń, ewentualnie na drzwiach świetlicy w miejscowościK.przez okres 5 dni od uprawomocnienia się postanowienia , aby umożliwić mieszkańca tej miejscowości zapoznanie się z treścią sprostowania.
Sąd oddalił żądanie wnioskodawcy o nakazanieP. P.uiszczenia kwoty 1000 zł uznając, iż wniosek o sprostowanie informacji nie uzasadnia żądania zapłaty jakiejkolwiek kwoty na rzecz organizacji pożytku publicznego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Słupsku
date: '2014-10-22'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Maria Cichoń
legal_bases: []
recorder: st. sekr. sądowy Elżbieta Drozd
signature: I Ns 193/14
``` |
152500000000503_I_ACa_001758_2015_Uz_2016-06-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 1758/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 czerwca 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Dorota Ochalska – Gola (spr.)
Sędziowie: SSA Wiesława Kuberska
del. SSO Marzena Kluba
Protokolant: stażysta Weronika Skalska
po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2016 r. w Łodzi na rozprawie
sprawy z powództwa(...) Banku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.
przeciwkoM. G.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi
z dnia 23 września 2015 r. sygn. akt X GC 266/14
1
oddala apelację;
2
zasądza odM. G.na rzecz(...) Banku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt I ACa 1758/15
UZASADNIENIE
W dniu 21 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi X wydział Gospodarczy, w sprawie z powództwa(...) Bank (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.przeciwkoM. G.o zapłatę, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, opatrzony sygnaturą akt X GNc 1790/12, którym zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 160.177 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 28 września 2012 r. do dnia zapłaty, kwotę 23.538,81 zł tytułem odsetek umownych za okres do dnia 27 września 2012 r., kwotę 30 zł tytułem kosztów postępowania windykacyjnego oraz kwotę 2.010 zł tytułem kosztów procesu.
W dniu 12 czerwca 2013 r. pozwana wniosła zarzuty od ww. nakazu zapłaty, domagając się w pierwszej kolejności odrzucenia pozwu z uwagi na brak zdolności sądowej strony powodowej, zaś w razie odmowy odrzucenia pozwu – uchylenia w całości nakazu zapłaty i oddalenia powództwa oraz zasądzenia od strony powodowej kosztów procesu.
Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2014 roku Sąd Okręgowy odmówił odrzucenia pozwu, zaś postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 r. (sygn. akt I ACz 141/15) Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił zażalenie pozwanej od powyższego postanowienia.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 września 2015 r. Sąd Okręgowy w Łodzi utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 21 maja 2013 r. (sygn. akt X GNc 1790/12) oraz dodatkowo zasądził odM. G.na rzecz(...) Bank (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powyższy wyrok zapadł na podstawie następujących ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, które Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje i przyjmuje za własne:
PozwanaM. G., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą(...)M. G.wŻ., zawarła w dniu 17 czerwca 2010 r. z powodową(...) Bank (...) S.A.wW.umowę kredytu nr(...), w walucie polskiej w rachunku bieżącym(...), udzielanego w ramach „Szybkiego limitu kredytowego”. Przedmiotowa umowa dotyczyła kredytu odnawialnego w kwocie 45.000 zł, na finansowanie zobowiązań wynikających z wykonywanej przez pozwaną działalności (§ 1 umowy). W umowie tej określono również zasady oprocentowania kredytu (§ 4 umowy) a także zasady naliczania odsetek od wykorzystanego kredytu (§ 5 umowy) oraz prowizji i opłat bankowych za czynności związane z udzieleniem i obsługą kredytu (§ 6 umowy). W § 11 umowy strony określiły wysokość odsetek od zadłużenia przeterminowanego, jako ustalanych i ogłaszanych przez zarząd(...).
W dniu 17 czerwca 2011 r. strony podpisałyaneks nr (...)do powyższej umowy kredytowej. W aneksie tym wysokość udzielonego pozwanej kredytu określono na 160.000 zł, zaś okres wykorzystania i okres spłaty kredytu - na dzień 18 czerwca 2012 r. W § 15 aneksu, kredytobiorca zobowiązał się, iż po wypowiedzeniu przez(...)umowy kredytu, spłaci zadłużenie z tytułu udzielonego kredytu i naliczone odsetki od kredytu nie później, niż w ostatnim dniu terminu wypowiedzenia umowy, zaś niespłacona część kredytu staje się zadłużeniem przeterminowanym w dniu upływu terminu wypowiedzenia umowy, od którego naliczane są odsetki przewidziane dla kredytów przeterminowanych, określone w § 11 aneksu.
Pozwana zaprzestała spłaty kredytu udzielonego jej na podstawie ww. umowy. Saldo jej należności na dzień 19 lutego 2015 r. wynosiło 160.247 zł. Przekroczenie limitu przyznanego pozwanej kredytu wynikało z możliwości doliczenia do należności na rachunku kredytowym także zaległych opłat i prowizji bankowych; możliwość taka przewidziana była w Regulaminie rachunków bankowych dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Pismem z dnia 30 marca 2012 r., doręczonym pozwanej w dniu 16 kwietnia 2012 r., powodowy bank wypowiedział pozwanej przedmiotową umowę kredytową, wskazując na przysługujące mu należności w łącznej kwocie 167.061,69 zł oraz wzywając do spłaty całości należności z tytułu wykorzystanego kredytu w terminie 30 dni od dnia następnego po doręczenia wypowiedzenia.
W dniu 18 maja 2012 r. strona powodowa sporządziła wezwanie pozwanej do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 160.177 zł z tytułu niespłaconego kredytu, w tym przekroczenia limitu kredytowego, kwoty 9.353,12 zł z tytułu odsetek do dnia 17 maja 2012 r. oraz kosztów w wysokości 30 zł i dalszych odsetek naliczanych na bieżąco od dnia 18 maja 2012 r. do dnia zapłaty. Wezwanie to pozwana otrzymała w dniu 29 maja 2012 r.
W dniu 28 września 2012 r. strona powodowa wystawiła wyciąg z ksiąg bankowych nr(...), w którym stwierdziła, że na dzień 28 września 2012 r. figuruje w nich wymagalna wierzytelność wobec pozwanej z tytułu umowy kredytu nr(...)w walucie polskiej w rachunku bieżącym(...)udzielanego w ramach „Szybkiego limitu kredytowego” zm.aneksem nr (...)z dnia 17 czerwca 2011r. Na wymagalną wierzytelność składają się zaś:
1
należność główna w wysokości 160.177 zł,
2
odsetki naliczone za okres od 20.10.2011 r. do dnia 27.09.2012 r. w wysokości 23.538,81 zł, według następujących stóp procentowych:
⚫
24% w stosunku rocznym od dnia 20.10.2011 r. do 09.05.2012 r.
25% w stosunku rocznym od dnia 10.05.2012 r. do 27.09.2012 r.,
3
koszty w wysokości 30 zł.
Łącznie zadłużenie wynosi 183.745,81 zł.
Ponadto w wyciągu tym stwierdzono, iż dalsze należne umowne odsetki naliczane są od aktualnej kwoty należności głównej od dnia 28 września 2012 r. do dnia zapłaty według zmiennej stopy procentowej wynikającej z uchwał Zarządu(...) S.A.właściwej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie terminu wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, stanowiącej każdorazowo czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP i obciążają dłużnika. Na dzień wystawienia niniejszego wyciągu z ksiąg Banku stopa procentowa wynosi 25 % w stosunku rocznym. Dokument ten został podpisany przez Dyrektora Biura –P. K.oraz Kierownika Zespołu –I. L. (1).
W rozważaniach Sąd instancji w pierwszej kolejności ponownie odniósł się do zarzutu braku zdolności sądowej strony powodowe. Podkreślił, że zarzut ten był już przedmiotem rozpoznania przez Sądy obu instancji, a przytoczona w tych orzeczeniach argumentacja jest aktualna i nie wymaga powtarzania.
Sąd pierwszej instancji podkreślił, że wbrew twierdzeniom pozwanej, osoba, która w imieniu strony powodowej podpisała pozew – będąca pracownikiem strony powodowej − była umocowana do jednoosobowej jej reprezentacji przed sądami, zaś pełnomocnictwo łączne obejmowało jedynie składanie oświadczeń woli w zakresie czynności dotyczących dochodzenia wierzytelności wykonywanych przez oddział powodowego banku. Na gruncieart. 379 pkt 2 k.p.c.w zw. zart. 87 § 2 k.p.c.nie zachodzi zatem zarzucana przez stronę pozwaną nieważność postępowania z uwagi na wadliwość umocowania osoby wnoszącej pozew do działania w imieniu strony.
Sąd Okręgowy podkreślił, że strony zawarły umowę stanowiącą rodzaj umowy kredytu. Umowa kredytu zdefiniowana została wart. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe(tekst jedn. - Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Zawarcie umowy na wskazanych w ustaleniach faktycznych warunkach, stanowiło okoliczność bezsporną między stronami. Sporem stron objęty był natomiast etap wykonania owej umowy – powodowy bank powoływał się na brak spłaty wynikającego z tej umowy zadłużenia wraz z odsetkami, zaś pozwana twierdzenia te kwestionowała, powołując się na nieprawidłowości w rozliczaniu owego kredytu. O ile jednak strona powodowa przedstawiła dowód z powołanych wyżej w uzasadnieniu wyroku dokumentów oraz zeznań świadka, na okoliczność prawdziwości twierdzeń uzasadniających roszczenia pozwu, o tyle pozwana żadnych w istocie kontrdowodów nie przedstawiła, poprzestając jedynie na gołosłownych i ogólnikowych zaprzeczeniach prawidłowości wyliczenia odsetek.
Sąd Okręgowy podkreślił, że nawet, jeśli rację ma pozwana, przypisując przedstawionemu przez stronę powodową wyciągowi z ksiąg banku moc jedynie dokumentu prywatnego, nie zaś dokumentu urzędowego, to kwalifikacja taka nie pozbawia tego dokumentu mocy dowodowej w ogóle, a jedynie moc tę ogranicza (art. 245 k.p.c.). Dowód ten, tym bardziej w powiązaniu z innymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami, może stanowić podstawę ustaleń faktycznych Sądu, w tym także potwierdzających twierdzenia strony powodowej.
W zakresie odsetek za opóźnienie Sąd Okręgowy zastosował przepisart. 481 § 1 i 2 k.c.
Z powyższych względów, na podstawieart. 496 k.p.c., Sąd pierwszej instancji utrzymał zaskarżony nakaz zapłaty w mocy.
O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 99 k.p.c., zasądzając ich zwrot przez pozwaną, jako stronę przegrywającą proces.
Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:
1
zaistnienie bezwzględnej przyczyny nieważności postępowania, określonej wart. 379 pkt 2 k.p.c.to jest wystąpienia braku zdolności sądowej powoda, który w pozwie został oznaczony jako(...) Bank (...) Spółka AkcyjnawW.Oddział Centrum (...)wW., podczas gdy w myślart. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczejoddział nie posiada podmiotowości prawnej i pomimo podniesienia przez stronę pozwaną zarzutu braku legitymacji czynnej po stronie powoda nie został sanowany,
2
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:
a
art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.w zw.art. 64 § 1 i 2 k.p.c.poprzez zaniechanie odrzucenia pozwu z powodu braku zdolności sądowej po stronie powodowej, co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania na podstawieart. 379 pkt 2 k.p.c.,
b
art. 202 zdanie 3 k.p.c.poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji nie wzięcie pod uwagę z urzędu przesłanek odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,
c
art. 233 § 1w zw. zart. 245 k.p.c.przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, wynikające z dokonania ustaleń faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia w oparciu o wyciąg z ksiąg banku - stanowiący dowód z dokumentu prywatnego, który posiada ograniczoną wartość dowodową a dodatkowo nie został w żaden sposób przez Sąd I instancji sprawdzony,
d
naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i wyciągnięcie przez Sąd I instancji wniosków z niego nie wynikających, poprzez przyjęcie, że Powód udowodnił roszczenie w sytuacji, gdy w rzeczywistości przedstawił jedynie dokument prywatny w postaci wyciągu z ksiąg Banku, jednocześnie nie wskazując dokumentów, które potwierdzałyby roszczenie Powoda,
e
art. 328 § 2 k.p.c.poprzez nie wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia, lakoniczność uzasadnienia wyroku, powodującą w konsekwencji trudności w ustaleniu motywów, którymi kierował się Sąd I instancji wydając skarżony wyrok oraz braku możliwości poddania rozstrzygnięcia kontroli instancyjnej,
3
naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.,
a
art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczejpoprzez uznanie, iż wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywanej przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności - oddział - posiada zdolność sądową, podczas gdy oddział stanowi jedynie funkcjonalną część działalności gospodarczej przedsiębiorcy, nie posiadającą podmiotowości prawnej,
b
naruszenieart. 6 k.c.w zw. zart. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowepolegające na przyjęciu, że powód udowodnił fakty, z których wywodzi skutki prawne, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika wniosek odmienny a przede wszystkim taki, że powód oparł swoje roszczenie na dokumencie prywatnym, który ma ograniczoną moc dowodową (wyciąg z ksiąg banku).
W następstwie powyższych zarzutów skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz odrzucenie pozwu na podstawieart. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a na wypadek nieuwzględnienia zarzutu nieważności o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pozwanej jest niezasadna.
Przede wszystkim zamierzonego skutku procesowego nie mogą wywrzeć zarzuty naruszenia prawa procesowego tj.art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.w zw.art. 64 § 1 i 2 k.p.c., co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania na podstawieart. 379 pkt 2 k.p.c., zarzut naruszeniaart. 202 zdanie 3 k.p.c., a także zarzut naruszeniaart. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, za pomocą których apelująca stara się wykazać, iż po stronie powodowej zachodzi pierwotny brak zdolności sądowej, co – w jej przekonaniu – uzasadnia odrzucenie pozwu i prowadziło do nieważności postępowania.
Skarżąca zdaje się pomijać, że przedstawione wyżej zarzuty, a także powołana na ich poparcie argumentacja, były już przedmiotem oceny Sądów obu instancji w ramach postanowienia z dnia 9 grudnia 2014 r. oraz postanowienia Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. akt I ACz 141/15 z dnia 12 lutego 2015 r. Kwestia dopuszczalności ponownego badania podstaw odrzucenia pozwu skutkujących nieważnością postępowania w sytuacji istnienia prawomocnego orzeczenia wydanego w tym przedmiocie, pozostaje w orzecznictwie i piśmiennictwie sporna.
Z pewnością podstaw dla tego rodzaju kontroli nie można poszukiwać w przepisieart. 380 k.p.c.Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym apelację aprobuje pogląd judykatury i orzecznictwa wskazujący, że przepisart. 380 k.p.c.nie pozwala na ponowne rozpoznanie przez Sąd drugiej instancji postanowienia oddalającego zarzuty, których uwzględnienie uzasadniałoby odrzucenie pozwu , ponieważ jako postanowienie o odmowie odrzucenia pozwu podlega ono zaskarżeniu odrębnym zażaleniem na podstawieart. 394 § 1 pkt 1 k.p.c.W przepisieart. 380 k.p.c.chodzi wyłącznie o postanowienia niezaskarżalne z mocy ustawy. Nie mogą być zatem objęte kontrolą sądu drugiej instancji prawomocne postanowienia oddalające zarzuty powodujące ewentualnie odrzucenie pozwu (tak SN w postanowieniu z dnia 18 września 2002 r. w sprawie III CZP 51/02, LEX nr 76036; podobnie T. Ereciński - Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze pod red. T. Erecińskiego, Wydawnictwo LexisNexis 2012, teza 2 do art. 380 k.p.c. ). Aprobata dla tego stanowiska wyklucza możliwość ponownego powoływania się przez pozwaną na te okoliczności i argumenty jurydyczne, które poddane zostały już negatywnej ocenie w ramach prawomocnego postanowienia Sądu pierwszej instancji o odmowie odrzucenia pozwu. Postanowienia sądu także korzystają z mocy wiążącej na podstawieart. 365 k.p.c.W świetle powołanego przepisu orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza zaś nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione wart. 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia.
Zwolennicy odmiennego stanowiska odwołują się do charakteru postępowania apelacyjnego, będącego, co do zasady, kontynuacją dotychczasowego postępowania i związanego z tym obowiązku wynikającego zart. 378 § 1 k.p.c., brania pod rozwagę z urzędu wszelkich przyczyn nieważności (tak m.in. SN w wyroku z dnia 8 kwietnia 2009 r. w sprawie V CSK 405/08, OSNC –ZD 2010/2/44). W okolicznościach rozpatrywanej sprawie nawet akceptacja tego poglądu nie prowadzi jednak do wzruszenia zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje bowiem ustalenia i rozważania Sądów obu instancji, które legły u podstaw odmowy odrzucenia pozwu. Nie negując teoretycznej poprawności wywodów apelacji wskazujących na brak zdolności sądowej oddziału spółki prawa handlowego, nie sposób pominąć ,że w realiach sporu sytuacja taka nie zachodziła. Analiza treści pozwu oraz załączonych do niego dokumentów jednoznacznie przekonuje, że powodem w sprawie jest(...) Bank (...) Spółka Akcyjnadziałająca poprzez swoją jednostkę organizacyjną w postaci oddziału, a nie oddział Banku jako odrębny podmiot prawa. Już w pierwszym zdaniu pozwu strona powodowa posługuje się skrótem swej nazwy(...) S.A.” , który wszak w ogóle nie wskazuje na Oddział Banku, i wnosi m.in. o zasądzenie kosztów postępowania dla tak określonego podmiotu. Na obu stronach pozwu w ich końcowej części znalazło się dokładne oznaczenie powoda –(...) Bank (...) Spółka Akcyjna, wraz z adresem siedziby, numerem KRS i wskazaniem sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki, numerem NIP i informacją o kapitale zakładowym w tym kapitale wpłaconym, a zatem dane identyfikujące spółkę zgodnie zart. 374 § 1 k.s.h.Jeśli do tego dodać, że pełnomocnictwo procesowe dla pełnomocnika zostało udzielone przez członków zarządu(...) S.A.do działania w imieniu tego podmiotu, do pozwu załączono także odpis z KRS dla(...) S.A., a w treści pozwu powód odwołuje się do umowy kredytu zawartej z pozwaną, to nie może budzić wątpliwości, że powodem w sprawie była wskazana spółka akcyjna. W ślad za uzasadnieniem postanowienia z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie sygn. I ACz 141/15 wypada także przypomnieć pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 października 2013 r. w sprawie I CSK 769/12 (LEX nr 1532958), w myśl którego nieprawidłowe posłużenie się w oznaczeniu powoda jego oddziałem nie oznacza, że stroną czynności prawnych lub procesowych jest oddział tej osoby jako niezależny podmiot stosunków prawnych. W takich przypadkach występuje w obrocie i w postępowaniu sądowym sama osoba prawna będąca przedsiębiorcą i mająca swój oddział, z którego działalnością wiąże się dokonywana czynność prawna lub postępowanie sądowe. W przepisieart. 436k.c.przewidziano, że firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie "oddział" ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę. W tej sytuacji posłużenie się firmą oddziału osoby prawnej nie oznacza, że stroną tych czynności jest oddział, jako niezależny podmiot stosunków prawnych, gdyż firma oddziału osoby prawnej przez jej powiązanie z nazwą osoby prawnej, podkreśla brak samodzielności oddziału wobec firmy osoby prawnej.
Reasumując, po stronie powoda nie zachodziły braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej, które w świetle przepisuart. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.skutkowałyby odrzuceniem pozwu, a w efekcie nieważnością postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.).
Nietrafne pozostają także pozostałe zarzuty naruszenia prawa procesowego przywołane przez skarżącą.
Całkowicie chybiony pozostaje zarzut naruszenia przepisart. 328 § 2 k.p.c.poprzez nie wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia. Z całą pewnością o naruszeniu powołanej normy procesowej nie świadczy okoliczność, że uzasadnienie wyroku nie przekonuje strony pozwanej co słuszności zapadłego orzeczenia, czy też lakoniczność zawartych w nim wywodów. W świetle ugruntowanych poglądów orzecznictwa i piśmiennictwa, uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisuart. 328 § 2 k.p.c.może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego ( tak SN w wyroku z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie II PK 202/10, LEX nr 817516; w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 r. w sprawie II UK 148/09, LEX nr 577847; podobnie SA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 października 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, LEX nr 756715). W rozpatrywanej sprawie analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż zawiera ono wszystkie elementy konstrukcyjne wymagane przezart. 328 § 2 k.p.c.i w pełni umożliwia odtworzenie sposobu wnioskowania oraz procesu stosowania prawa materialnego przez Sąd pierwszej instancji. W szczególności uważna lektura uzasadnienia nie pozostawia wątpliwości co do oceny i mocy dowodowej dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. Z ustaleń faktycznych zawartych na stronie 3 uzasadnienia ( k 362 akt sprawy) wprost wynika, że wskazany wyciąg z ksiąg bankowych stanowił wespół z innymi dowodami podstawę owych ustaleń, a zatem Sąd pierwszej instancji w jednoznaczny sposób przypisał temu dokumentowi moc dowodową i ocenił go jako wiarygodny. W rozważaniach cytowanych w uzasadnieniu apelacji Sąd Okręgowy wskazał jedynie, iż nawet akceptacja poglądu, że wyciąg z ksiąg bankowych ma jedynie moc dokumentu prywatnego nie oznacza odrzucenia tego środka dowodowego. W realiach sporu wraz z innymi dowodami z dokumentów i zeznaniami świadkaI. L.dowód ten stanowił dostateczną podstawą do wyprowadzenia ustaleń faktycznych zgodnych z twierdzeniami pozwu. Nie sposób zatem zaaprobować tezy o wyłącznie hipotetycznym charakterze rozważań Sądu pierwszej instancji, które rzekomo uniemożliwiają odtworzenie sfery motywacyjnej orzeczenia.
Przedstawione wyżej argumenty wiążą się z kolejnymi zarzutami apelacji dotyczącymi naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.iart. 245 k.p.c.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przy ocenie dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych, a także pozostałych zebranych w sprawie dowodów, w wyniku czego Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, że powód udowodnił dochodzone pozwem roszczenie. I te zarzuty pozostają całkowicie chybione. Wywody apelacji zdają się opierać na tezie , że powód „…nie przytoczył żadnych dowodów na potwierdzenie swojego roszczenia, jedynie dokumenty prywatne, które nie posiadają żadnej mocy dowodowej.” (vide strona 8 apelacji. K 375 akt sprawy). To założenie jest jednak z gruntu błędne i nie przystaje do przebiegu postępowania w rozpatrywanej sprawie. Skarżąca zdaje się całkowicie pomijać, że na rozprawie w dniu 23 lutego 2015 r. przeprowadzony został dowód z zeznań świadkaI. L. (1), która potwierdziła istnienie zobowiązania kredytowego pozwanej w dochodzonej pozwem wysokości, przedstawiła sposób jego wyliczenia. Wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. nie był także jedynym dokumentem przedstawionym przez stronę powodową. Do akt sprawy załączono umowę kredytową podpisaną przez obie strony i aneks do niej, dokument przedstawiający wyliczenie odsetek , wezwanie do zapłaty kierowane do pozwanej wraz z dowodem jego doręczenia. Tymczasem pozwana ograniczyła swoje stanowisko procesowe wyłącznie do negowania żądania pozwu, nie wykazując żadnej inicjatywy dowodowej, choć to na niej ( o czym będzie dalej mowa) spoczywał w rozpatrywanej sprawie ciężar dowodu. Co istotne, skarżąca nie przedstawiła żadnej własnej wersji zdarzeń, nie wypowiedziała się czy, w jakiej wysokości i kiedy dokonała spłaty kredytu, od jakiej daty według skarżącej pozostaje ona w opóźnieniu ze spłatą i jaka jest prawidłowa wysokość naliczonych odsetek, ograniczając się w toku całego procesu jedynie do wskazywania, że to strona powodowa nie udowodniła żądania. Taka postawa procesowa strony pozostaje jednak w wyraźnej sprzeczności z treściąart. 3 k.p.c.Jak trafnie podkreślił Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 20 października 2015 r. w sprawie sygn. I ACa 933/15 (LEX nr 1936814), oświadczenie, że strona przeciwna faktu nie udowodniła, w sytuacji gdy stronie składającej takie oświadczenie rzeczywisty stan rzeczy jest niewątpliwie znany, nie jest tożsame z zaprzeczeniem temu faktowi, ale stanowi uchylenie się od oświadczenia, czy dany fakt miał miejsce, połączone z próbą odwołania się jedynie do prawdy formalnej.
Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak SN w wyroku z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Nadto należy wskazać, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisuart. 233 § 1 k.p.c.wymaga określenia, jakich to konkretnie uchybień dopuścił się sąd orzekający, naruszając tym samym zasady logicznego rozumowania bądź wskazania doświadczenia życiowego w toku wyprowadzania wniosków w oparciu o przeprowadzone dowody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt I ACa 445/12, LEX nr 1223454). Formułujący taki zarzut powinien zatem określić, jaki dowód i z naruszeniem jakich kryteriów sąd ocenił niewłaściwie. Zarzuty apelacji pozwanej koncentrują się wyłącznie wokół jednego dowodu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych. Mimo powołania zarzutu naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.skarżąca nie precyzuje, które z pozostałych przeprowadzonych w sprawie dowodów zostały ocenione niewłaściwie i z jakiej przyczyny. W ogóle nie odnosi się do dowodu z zeznań świadka, ani też do pozostałych dowodów z dokumentów. Nie wskazuje, w jaki sposób przy ich ocenie Sąd pierwszej instancji naruszył zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, a jedynie tego rodzaju uchybienia mogłyby świadczyć o naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów.
Z całą pewnością błędne pozostaje także stanowisko skarżącej, któraa prioriodmawia mocy dowodowej wszystkim dokumentom prywatnym, wiążąc ich moc dowodową wyłącznie z domniemaniem zart. 245 k.p.c.Zagadnienie mocy dowodowej dokumentów prywatnych jest przedmiotem jednolitego stanowiska judykatury, w myśl którego dowód z dokumentu prywatnego może być podstawą ustaleń faktycznych, jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według zasad określonych wart. 233 § 1 k.p.c.Moc dowodowa dokumentu prywatnego nie ogranicza się do konsekwencji wynikających z domniemania przewidzianego wart. 245 k.p.c.( tak m.in. SN w wyroku z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie II CSK 119/10, LEX nr 603161; w wyroku z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie III CSK 66/13, LEX nr1463871; w wyroku z dnia 12 września 2014 r. w sprawie I CSK 634/13, LEX nr 1504324). U podstaw zasady swobodnej oceny dowodów leży bowiem brak formalnej hierarchii środków dowodowych.
Sąd Apelacyjny przychyla się do twierdzenia apelującej, że w obecnym stanie prawnym, wobec jednoznacznego brzmieniaart. 95 ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe(tekst jedn. Dz.U. z 2105 r., poz. 218), także dokument w postaci wyciągu z ksiąg bankowych w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego. W świetle przedstawionej dotychczas argumentacji, nie pozbawia to jednak tego dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności. Warto zwrócić uwagę, że mimo nowelizacjiprawa bankowegodokonanej ustawą z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianieustawy Prawo bankoweoraz ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 777), wyciąg z ksiąg bankowych nadal pozostaje dokumentem uprawniającym powoda do wystąpienia z pozwem w postępowaniu nakazowym (art. 485 § 3 k.p.c.). Nadal także ustawodawca, dostrzegając szczególne wymogi formalne obowiązujące przy jego sporządzaniu, uznaje wyciąg z ksiąg bankowych za dokument stanowiący dostateczną podstawę wpisu do ksiąg wieczystych (art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe). W swojej istocie wyciąg z ksiąg bankowych zawiera bowiem złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób, dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych. Prowadzenie zaś tych ostatnich poddane jest zarówno regulacjiustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości(tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 330) oraz rozporządzenia Min. Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz.U. z 2013 r., poz. 329), jak iustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym(tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. , poz. 174).
W rozpatrywanej sprawie wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. w powiązaniu z pozostałymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami w postaci zeznań świadkaI. L. (1)oraz dokumentów tj. umowy kredytowej i aneksu podpisanych przez obie strony, wezwania do zapłaty wraz z dowodem jego doręczenia pozwanej, wyliczenia odsetek, przy jednoczesnym braku nie tylko jakichkolwiek dowodów przeciwnych, ale nawet poddających się weryfikacji twierdzeń pozwanej o faktach, z pewnością pozwalał na wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności.
W konsekwencji niezasadny pozostaje także zarzut naruszenia prawa materialnego tj.art. 6 k.c.w zw. zart. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, polegający na przyjęciu, że powód udowodnił fakty, z których wywodzi skutki prawne. Przede wszystkim wypada przypomnieć, żeart. 6 k.c.rozstrzyga o ciężarze dowodu w znaczeniu materialnoprawnym, wskazuje bowiem kogo obciążają skutki niewypełnienia obowiązku udowodnienia istnienia prawa. Do jego naruszenia dochodzi wtedy, gdy sąd orzekający przypisuje obowiązek dowodowy innej stronie, niż ta, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne (por. wyrok SN z 09.04.2015 r., sygn. akt V CSK 398/14, LEX nr 1750148). W rezultacie kwestionowanie prawidłowości uznania przez sąd, że przeprowadzone dowody są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar udowodnienia spoczywał na jednej ze stron, może nastąpić w drodze zarzutu naruszenia odpowiednich przepisów prawa procesowego, nie zaśart. 6 k.c.(por. wyrok SN z 09.07.2015 r., sygn. akt II PK 282/14, LEX nr 1771522).
Powołując się naart. 6 k.c.i przypisując stronie powodowej ciężar dowodu w rozpatrywanej sprawie, skarżąca całkowicie pomija regulacje szczególne dotyczące rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym. W postępowaniu nakazowym, w jego fazie zapoczątkowanej wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty, dochodzi do przerzucenia ciężaru dowodu na stronę pozwaną. Występując z pozwem w rozpatrywanej sprawie powód przedstawił dokumenty, które w świetle przepisuart. 485 § 3 k.p.c.stanowią dostateczną przesłankę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że w chwili wytoczenia powództwa (2 listopada 2012 r.), wyciąg z ksiąg bankowych posiadał moc dokumentu urzędowego także w rozpatrywanej sprawie. Wcześniejszy wyrok TK z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie P 7/09 podważył zgodność zKonstytucją RPprzepisuart. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowejedynie w części, w jakiej nadawał on moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta. Tymczasem w niniejszym postępowaniu strona powodowa dochodziła roszczeń z umowy kredyty zawartej przez pozwaną w ramach prowadzonej przezM. G.działalności gospodarczej i na warunkach obowiązujących dla przedsiębiorców.
Powyższe okoliczności przekonują, że wobec bezspornego faktu zawarcia przez strony umowy kredytowej i jej wypowiedzenia przed terminem wobec braku spłat (pozwana nie zakwestionowała w zarzutach tej okoliczności), toM. G.negującą wierzytelność Banku obciążał obowiązek wykazania, że dokonała spłaty kredytu. Bezspornie takiego dowodu skarżąca nie przedstawiła, zaś całokształt dowodów zaoferowanych przez stronę powodową, prawidłowo ocenionych przez Sąd pierwszej instancji, dawał podstawy dla udzielenia ochrony prawnej powodowi.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.oddalił apelację jako bezzasadną.
O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny rozstrzygnął w oparciu oart. 98 § 1 i 3 k.p.c.obciążając nimi pozwaną jako stronę przegrywającą. Na koszty poniesione przez powoda złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 2.700 zł, ustalone na podstawie§ 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. z 2013 r., poz. 490). | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Łodzi
date: '2016-06-09'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Dorota Ochalska – Gola
- Marzena Kluba
- Wiesława Kuberska
legal_bases:
- art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.
- art. 95 ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe
- art. 481 § 1 i 2 k.c.
- art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
- art. 374 § 1 k.s.h.
- § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu
recorder: stażysta Weronika Skalska
signature: I ACa 1758/15
``` |
152510150000503_I_C_000841_2015_Uz_2016-12-14_003 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 841/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 grudnia 2016 roku
Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny
w następującym składzie :
Przewodniczący :Sędzia SR Tomasz Kalsztein
Protokolant :Dorota Novottny
po rozpoznaniu w dniu5 grudnia 2016 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwaA. F.
przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwS.
ozapłatę kwoty 1.763,93 zł
1
zasądza od pozwanego(...) Spółki AkcyjnejwS.na rzecz powodaA. F.kwotę 1.763,93 zł (jeden tysiąc siedemset sześćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty
2
zasądza od pozwanego(...) Spółki AkcyjnejwS.na rzecz powodaA. F.kwotę 1.306 zł (jeden tysiąc trzysta sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w całości;
3
nakazuje zwrócić z funduszy Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na rzecz pozwanego(...) Spółki AkcyjnejwS.kwotę 177,62zł (sto siedemdziesiąt siedem złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z zaliczki uiszczonej w dniu 18 maja 2016 roku zaksięgowanej pod pozycją(...)/(...)tytułem nadpłaconych kosztów sądowych.
Sygn. akt I C 841/15
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 2 grudnia 2015 rokuA. F.reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem wniosła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wS.kwoty 1.763,93 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 15 kwietnia 2015 roku miała miejsce kolizja drogowa w wyniku której uszkodzony został samochód powódki markiV. (...)onumerze rejestracyjnym (...). W związku z uszkodzeniem pojazdu powódka zmuszona była wynająć pojazd zastępczy na okres 27 dni. Pozwany z tytułu zwrotu kosztów najmu wypłacił powódce jedynie należność za okres 6 dni.
/pozew k. 2-6/
W odpowiedzi na pozew z dnia 18 stycznia 2016(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wS.wniosła o przekazanie sprawy Sądowi właściwemu ze względu na siedzibę pozwanego, o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu w zakresie zarzutu niewłaściwości miejscowej pełnomocnik pozwanego podniósł, że powódka nie uzasadniła dostatecznie podstawy prawnej ani okoliczności faktycznych uzasadniających właściwość miejscową tut. Sądu stąd wniosek o przekazanie sprawy sądowi właściwemu ze względu na siedzibę pozwanego. Odnosząc się merytorycznie do sprawy pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności natomiast w jego ocenie okres najmu pojazdu zastępczego był nieuzasadniony i niecelowy.
/odpowiedź na pozew k. 14-18/
Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 9 maja 2016 roku Sąd nie uwzględnił wniosku strony pozwanej o przekazanie sprawy innemu Sądowi właściwemu.
/protokół rozprawy z dnia 9 maja 2016 roku – zapis na płycie CD k. 35 adnotacja(...):37-00:16:13/
W piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2016 roku pełnomocnik pozwanego uznał powództwo w całości.
/pismo procesowe z dnia 28 listopada 2016 roku k. 68/
Na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w dniu 5 grudnia 2016 roku pełnomocnik powódki popierał powództwo, wnosił o zasądzenie kosztów procesu, nadto cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowegoW. S.. Pełnomocnik pozwanego nie stawił się pomimo prawidłowego doręczenia wezwania dla pełnomocnika.
/protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2016 roku – zapis na płycie CD k. 76 adnotacja 00:00:00-00:03:01/
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 kwietnia 2015 roku wŁ.miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzony został pojazd markiF. (...)onumerze rejestracyjnym (...)
Sprawca zdarzenia w dacie szkody posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanymTowarzystwie (...).
Kolizja nastąpiła przy niewielkiej prędkości pojazdu samochodu sprawcy (podczas manewru cofania) i spowodowała jedynie zarysowania samochodu powódki co oznacza, że po zdarzeniu, że samochód powódki był jezdny, nie zagrażał bezpieczeństwu ruchu i pomimo doznanych uszkodzeń mógł być eksploatowany do czasu rozpoczęcia naprawy.
W takim przypadku podlegające wymianie części mogły zostać zamówione przed rozpoczęciem naprawy, która powinna być tak zorganizowana aby zminimalizować okres przestoju pojazdu do dwóch dni roboczych. Z uwagi na fakt, że pozwany uznał zasadność najmu pojazdu zastępczego za okres 6 dni czas ten przekracza technologiczny czas naprawy niezbędny do jej wykonania.
W związku z uszkodzeniem pojazdu powódka wynajęła samochód zastępczy na okres od 15 kwietnia do 12 maja 2015 roku to jest na okres 27 dni i poniosła z tego tytułu koszt w wysokości 1.434,09 zł.
Pozwany decyzją z dnia 24 kwietnia przyznał i wypłacił powódce z tytułu kosztów naprawy kwotę 1.050 zł.
Z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego pozwany wypłacił powódce odszkodowanie za okres 6 dni najmu.
/okoliczności bezsporne/
W niniejszym postępowaniu ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na całym materiale dowodowym zgromadzonym przez strony w aktach sprawy. Materiał ten nie był przez żadną ze stron kwestionowany. Wobec uznania powództwa przez pozwanego stan faktyczny sprawy był między stronami bezsporny.
Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowegoW. S.wobec cofnięcia przez pełnomocnika powódki wniosku o jego dopuszczenie.
Sąd zważył co następuje:
W niniejszym postępowaniu powódka dochodziła od pozwanego odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 27 dni.
Strona pozwana w piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2016 roku uznała powództwo w całości.
Na podstawieart. 213 § 2 k.p.c.Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że jest ono sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Uznaje się, iż ocena dopuszczalności bądź nie uznania powództwa winna nastąpić co do zasady jedynie w świetle materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Uznając powództwo pozwany przyznaje zasadności nie tylko żądania powoda, ale również wszystkich przytoczonych przez niego okoliczności faktycznych. Uznanie powództwa obejmuje swą dyspozycją wyrażenie zgody na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie(tak orzeczenie SN z 28.10.1976 r., sygn. akt II CRN 232/76, OSNCP 1977 r., nr 5-6, poz. 101, orzeczenie SN z 14.09.1983 r., sygn. akt III CRN 188/83, OSNCP 1984 r., nr 4, poz. 60). Zauważyć należy, iż zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisów nie jest rzeczą Sądu badanie tego, czy uznanie powództwa jest zgodne z obiektywnie istniejącym stanem faktycznym – przedmiotowym uznaniem Sąd jest związany. Badanie dopuszczalności uznania powództwa zachodzi dopiero wówczas, gdy z akt sprawy jednoznacznie wynika, że jest ono sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub ma na celu obejście prawa.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż po wszechstronnym rozważeniu materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że nie istniały okoliczności uzasadniające kwestionowanie skuteczności uznania powództwa w świetleart. 213 § 2 k.p.c.W zakresie niezbędnym do tejże oceny, okoliczności sprawy były bezsporne i nie budziły wątpliwości Sądu. W świetle powyższego Sąd uznał, iż oświadczenie pozwanego o uznaniu powództwa było skuteczne, co implikowało orzeczenie w zakresie roszczenia głównego zgodnie z żądaniem pozwu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Strona pozwana uznała powództwo w całości jest zatem stroną przegrywającą proces w całości, a zatem powinna zwrócić powódce wszystkie poniesione przez nią koszty postępowania, które w tym przypadku wynoszą 1.306 zł. Na kwotę tę składa się opłata sadowa od pozwu w wysokości 89 zł., koszt zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 zł ustalony w oparciu o obowiązujący w dacie wszczęcia postępowania§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz. U. nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.(punkt drugi sentencji wyroku)
Na podstawie art. 80 ust 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025) Sąd postanowił zwrócić z funduszy Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na rzecz pozwanego(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wS.kwotę 177,62 zł z zaliczki uiszczonej w dniu 18 maja 2016 roku zaksięgowanej pod pozycją(...)/(...)tytułem nadpłaconych kosztów sądowych, którą w tym wypadku stanowiła niewykorzystana zaliczka na wynagrodzenie biegłegoW. S.. (punkt 3 sentencji wyroku) | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
date: '2016-12-14'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Tomasz Kalsztein
legal_bases:
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
- § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: Dorota Novottny
signature: I C 841/15
``` |
150500000000503_I_AGa_000114_2018_Uz_2018-10-19_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I AGa 114/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 października 2018 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący
:
SSA Dariusz Małkiński
Sędziowie
:
SSA Elżbieta Bieńkowska (spr.)
SSA Bogusław Suter
Protokolant
:
Urszula Westfal
po rozpoznaniu w dniu 5 października 2018 r. w Białymstoku
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) S.A.wK.
przeciwko
(...)wB.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie
z dnia 28 lutego 2018 r. sygn. akt V GC 246/17
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie, pozostawiając temu Sadowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.
(...)
Sygn. akt I AGa 114/18
UZASADNIENIE
Powód– (...) sp. z o.o.wK.wnosił o zasądzenie od pozwanego –(...)B.kwoty 432.534,86 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie regulaminu zamówień na wykonanie robót budowlanych, zawarł z pozwanym dnia 1 października 2015 r. umowę o dzieło w postaci wykonania i opracowania audytu energetycznego oraz dokumentacji projektowo-wykonawczej w zakresie docieplania ścian styropianem, docieplania stropu piwnic, wymiany stolarki okiennej w częściach wspólnych i piwnicznych, dokumentacji wykonania węzła centralnego ogrzewania wraz z przeniesieniem praw autorskich, nadzorem autorskim z późniejszym wykonaniem prac termomodernizacyjnych w budynkach pozwanej spółdzielni. W ramach umowy powód zobowiązany był do wykonania dokumentacji w zakresie audytu energetycznego, dokumentacji projektowej, przygotowania dokumentacji aplikacyjnej. Dokumentacja ta została sporządzona, jednakże decyzją(...)(...)dokumentację tę wraz z wnioskiem o dofinansowanie, z uwagi na braki formalne wniosku, pozostawiono bez rozpoznania. Wobec pozostawienia bez rozpoznania wniosku powód wielokrotnie zgłaszał pozwanemu gotowość do ponownego przygotowania wniosku o dofinansowanie w ramach kolejnego naboru wniosków o dofinansowanie projektów w trybie konkursu. Powód poinformował pozwanego o nowym naborze wniosków o dofinansowanie projektów, jednocześnie zadeklarował gotowość ponownego przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu. Mimo to pozwany pismem z dnia 15 grudnia 2016 r. wystosował do powoda oświadczenie, w którym wskazał, że w związku z negatywnym rozpatrzeniem wniosku o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w wyniku niespełnienia wymogów formalnych wniosku przygotowanego przez powoda, kończy współpracę w zakresie zawartej dnia 1pażdziernika 2015 r. umowy. Uznając, że umowa została wykonana powód dochodzi należności w wysokości 329.025 zł brutto jako wynagrodzenia umownego oraz kwoty 93.172,50 zł tytułem wynagrodzenia za roboty dodatkowe, należności w wysokości 10.000 zł tytułem uiszczonego wadium przekształconego następnie w zabezpieczenie należytego wykonania przedmiotu umowy oraz kosztów odzyskania należności w łącznej wysokości 337,36 zł.
Pozwany -(...)wB.wnosił o oddalenie powództwa w całości. Potwierdził treść zawartej umowy oraz jej przedmiot. Zarzucił, że zawarta między stronami umowa nie została wykonana, gdyż nie został osiągnięty rezultat w postaci akceptacji sporządzonych dokumentów przez Urząd Marszałkowski Województwa(...)pod względem formalnym. W efekcie dokumentacja sporządzona przez powodową spółkę wraz z wnioskiem o dofinansowanie, decyzją instytucji zarządzającej - Urzędu Marszałkowskiego pozostawiona została bez rozpoznania, a tym samym nie była badana pod względem merytorycznym i pod kątem ewentualnego przyznania dofinansowania. Z tego względu pozwany odmówił wypłaty wynagrodzenia.
Wyrokiem z dnia 28 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie oddalił powództwo (pkt 1) i zasądził od powoda ma rzecz pozwanego kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2).
Sąd ustalił, że dnia 1 października 2015 r. strony zawarły umowę, na podstawie której powód zobowiązał się wykonać audyt energetyczny, dokumentację projektową oraz przygotować dokumentację aplikacyjną. Audyt energetyczny miał obejmować wykonanie opracowania audytu energetycznego spełniającego wymogiustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów, ocenę techniczną istniejącego obiektu pod kątem zamierzenia termomodernizacyjnego, inwentaryzację budowlano architektoniczną w zakresie niezbędnym do opracowania audytu energetycznego. Dokumentacja projektowa obejmowała opracowanie projektu oraz projektu wykonawczego w zakresie docieplenia ścian styropianem stropu, piwnic, wymiany stolarki okiennej budynków pozwanej spółdzielni. Przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej sprowadzało się m.in. do sporządzenia wniosku o dotację na podstawie Programu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa(...)na lata 2014-2020.
W § 3 umowy strony przewidziały, że powód zobowiązany był przekazać pozwanemu całość dokumentacji nie później niż na 5 dni przed upływem terminu określonego w ogłoszeniu na realizację projektu. W ust. 2 § 3 umowy strony ustaliły, że za termin realizacji zadania uważa się datę odbioru końcowego całości zadania określonego niniejszą umową, to jest po akceptacji dokumentacji pod względem formalnym w projekcie. W ust. 3 § 3 strony ustaliły, że powód będzie zobowiązany do dokonywania wszelkich poprawek i korekt dokumentacji będącej przedmiotem umowy stosownie do poleceń i wskazań instytucji pośredniczącej. Z kolei w ust. 4 tegoż paragrafu pozwany upoważnił powoda do złożenia w jego imieniu dokumentacji do instytucji pośredniczącej oraz do podejmowania wszelkiej korespondencji z instytucją w celu uzyskania akceptacji projektu. W § 7 umowy strony określiły wynagrodzenie ryczałtowe za wykonaną dokumentację w wysokości 329.025 zł. W § 8 umowy strony stwierdziły, że rozliczanie usługi za całość dokumentacji wraz ze studium wykonalności projektu i wnioskiem o płatność będzie na podstawie faktury i protokołu odbioru po uzyskaniu pozytywnej opinii formalnej przez instytucję pośredniczącą w projekcie. Należność za wykonaną usługę uregulowana będzie na podstawie przedłożonej faktury, a jej płatność nastąpi w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez zamawiającego decyzji o przyjęciu dokumentacji przez instytucję pośredniczącą.
Dalej Sąd ustalił, że dnia 29 marca 2016 r. zarząd województwa(...), jako instytucja zarządzająca regionalnym programem operacyjnym województwa(...)na lata 2014-2020, ogłosiła konkurs na dofinansowanie projektów ze środków regionalnego programu operacyjnego województwa(...)na lata 2014-2020 z zakresu osi priorytetowej 4 - efektywność energetyczna. Wartość kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów w konkursie wynosi 8.523.475 EUR. Ustalono termin składania wniosków od 29 kwietnia 2016 r. do 30 maja 2016 r. Informacje szczegółowe dotyczące zasad przygotowania składania wniosków o dofinansowanie projektów oraz procedury przebiegu konkursu zawierał regulamin konkursu.
Wykonana przez powoda dokumentacja wraz z wnioskiem o dofinansowanie została złożona w przewidzianym terminie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa(...)wO..
Pismem z dnia 11 lipca 2016 r. Urząd Marszałkowski poinformował pozwanego, że wniosek o dofinansowanie projektu jest niekompletny, zawiera uchybienia w zakresie wymogów formalnych. W dalszej części tegoż pisma w pkt 1-9 sprecyzowano braki formalne wniosku. W końcowej części pisma wskazano, że w przypadku pojawienia się pytań lub wątpliwości dotyczących przedmiotowej sprawy istnieje możliwość kontaktu z pracownikiem biura projektów energetyka i rewitalizacja departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, wskazano stosowny numer telefonu. W piśmie tym wskazano także, że uzupełniony wniosek o dofinansowanie projektu należy dostarczyć w terminie 7 dni licząc od dnia następującego po dniu otrzymania przez wnioskodawcę niniejszego pisma. Poinformowano jednocześnie, że jest to ostateczna możliwość złożenia poprawek do wniosku. W razie niedostarczenia uzupełnionych dokumentów w terminie wniosek zostanie pozostawiony bez rozpoznania.
Pismem z dnia 2 września 2016 r. Urząd Marszałkowski poinformował pozwanego, że wniosek o dofinansowanie projektu pozostawia się bez rozpoznania z uwagi na nieuzupełnienie braków wskazanych w piśmie z dnia 11 lipca 2016 r. W uzasadnieniu tegoż pisma wskazano, że instytucja zarządzająca dokonała ponownej weryfikacji dokumentów w zakresie spełnienia przez projekt wymogów formalnych i stwierdziła uchybienia. W dalszej części pisma wyszczególniono uchybienia formalne, które nie zostały usunięte i stały się podstawą pozostawienia wniosku bez rozpoznania. W związku z powyższym poinformowano pozwanego, że dokumentację należy odebrać w departamencie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w terminie 14 dni od otrzymania pisma.
W świetle tak ustalonych okoliczności Sąd uznał żądanie powoda za bezzasadne. Rozstrzygnięcie w sprawie oparł na zgromadzonej w aktach dokumentacji, niekwestionowanej przez żadną ze stron. W rezultacie Sąd zrezygnował z przeprowadzenia dowodów osobowych, uznając, że ich przeprowadzenie nie wniosłoby niczego innego ponad treść dokumentów, a przy tym przedłużyłoby tok postępowania.
Oceniając treść zawartej między stronami umowy z dnia 1 października 2015 r., w szczególności § 3 umowy Sąd uznał, że oczekiwanym przez stronę pozwaną rezultatem było sporządzenie dokumentacji pod względem wymogów formalnych, mającej na celu uzyskanie dofinansowania zaplanowanego przez pozwanego projektu w postaci pozwalającej na uzyskanie akceptacji instytucji pośredniczącej. Rezultatem umowy nie miało być zatem uzyskanie dofinansowania, a jedynie przejście do kolejnego etapu rozpatrywania wniosku pod względem merytorycznym, przy czym niezbędnym warunkiem przejścia do tego kolejnego etapu było ,,dopracowanie’’ dokumentacji pod względem wymogów formalnych, które to wymogi określone zostały w regulaminie konkursu. Sąd nie miał też wątpliwości, że przygotowana przez powoda dokumentacja dotknięta była szeregiem braków formalnych. Zaznaczył, że również poprawiona przez powoda dokumentacja nie spełniała takich wymogów, co doprowadziło do pozostawienia wniosku pozwanego bez rozpoznania, a w konsekwencji wniosek ten został wyłączony z procedury decyzyjnej co do dofinansowania środkami unijnymi.
Sąd uznał, że w ramach realizacji umowy powód nie osiągnął przewidzianego umową rezultatu, dlatego też umowa nie została wykonana. Stwierdził, że terminem wykonania umowy był dzień akceptacji dokumentacji pod względem formalnym przez instytucję pośredniczącą, a więc dopuszczenie do merytorycznego etapu rozpoznania wniosku w ramach konkursu ogłoszonego dnia 29 marca 2016 r.
Sąd nie podzielił przy tym tezy powoda, że w ramach umowy istniała możliwość uczestniczenia w kolejnych konkursach „aż do skutku”, gdyż w chwili zawierania umowy strony nie miały wiedzy o ilości konkursów w ramach projektu.
O kosztach procesu orzeczono stosownie do treściart. 98 k.p.c.
Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód. Zaskarżył wyrok w całości. Wnosił o jego zmianę i orzeczenie co do istoty poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty w łącznej wysokości 432.534,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 2 maja 2017 r. do dnia zapłaty. Ponadto domagał się: rozpoznania niezaskarżalnego zażaleniem postanowienia Sądu Okręgowego oddalającego wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków:A. J.,L. B.,K. S.iA. N.oraz przesłuchania strony Prezesa Zarządu powodaR. G., przeprowadzenia dowodów, tj. pism(...)wB.z dnia 27 sierpnia 2015 r.,(...)oraz 28 sierpnia 2015 r.(...)stanowiących odpowiedź na zapytania(...)(...) Sp. z o.o.do ogłoszonego przetargu oraz ww. zapytania (dokumenty pobrane ze strony internetowej pozwanego) oraz wydruku ze strony(...)wraz z listą wniosków o dofinansowanie projektów złożonych w konkursie(...)w ramach(...)Efektywność energetyczna Działania 4.3 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków Poddziałania 4.3.2 Efektywność energetyczna w budynkach mieszkalnych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa(...)na lata 2014-2020, w której to na pozycji 18 i 75 znajduje się pozwany, który złożył dokumentację przygotowaną przez powoda na okoliczność wykazania, iż zamawiający (pozwany) na etapie ogłoszenia przetargu i konstruowania wzoru umowy nie przewidywał rezygnacji z aplikowania o dotację w dalszych konkursach oraz iż celem zamawiającego i wykonawcy miało być dążenie do uzyskania wskazanego rezultatu, jakim było uzyskanie pozytywnej oceny formalnej instytucji pośredniczącej, pozwany korzysta z pracy powoda startując w kolejnych konkursach. Powód wnosił także o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W zakresie wniosku ewentualnego domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania cywilnego. Wnosił również o uzupełnienie i powtórzenie postępowania dowodowego poprzez:
a) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków:A. J.,L. B.,K. S.iA. N.oraz przesłuchania strony Prezesa Zarządu powodaR. G.;
b) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów dokumentów w postaci pism(...)wB.z dnia 27 sierpnia 2015 r.,(...)oraz 28 sierpnia 2015 r.(...)stanowiących odpowiedź na zapytania(...)(...) Sp. z o.o.do ogłoszonego przetargu oraz ww. zapytania (dokumenty pobrane ze strony internetowej pozwanego);
c) wydruku ze strony(...)budynkach-mieszkalnych wraz z listą wniosków o dofinansowanie projektów złożonych w konkursie(...)w ramach(...)Efektywność energetyczna Działania 4.3 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków Poddziałania 4.3.2 Efektywność energetyczna w budynkach mieszkalnych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa(...)na lata 2014-2020, w której to na pozycji 18 i 75 znajduje się pozwany, który złożył dokumentację przygotowaną przez powoda.
Skarżonemu orzeczeniu powód zarzucił:
I. naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:
1.art. 227 k.p.c.poprzez oddalenie wniosku dowodowego powoda o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków:A. J.,L. B.,K. S.iA. N.na okoliczności wskazane w pozwie z dnia 31 lipca 2018 r. oraz dalszym piśmie procesowym wadliwie oceniając, iż dowody nie mają istotnego wpływ, co wpłynęło na błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy oraz nieprawidłowe przyjęcie, iż rezultat umowy nie został osiągnięty w wyniku zawinionego działania powoda,
2.art. 227 k.p.c.w zw. zart. 299 i 302 § 1 k.p.c.poprzez oddalenie dowodu z przesłuchania strony powodowej Prezesa ZarząduR. G., pomimo iż strona ta stawiła się na posiedzenie przed zamknięciem przewodu sądowego, a jak okazało się na etapie uzasadnienia wyroku Sądu nie wszystkie okoliczności zostały wyjaśnione w toku procesu, co wpłynęło na błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy,
3.art. 233 § 1 k.p.c.poprzez brak wszechstronnej i kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym podniesionych przez powoda twierdzeń o braku należytego współdziałania przez pozwanego w realizacji umowy oraz przeszkodach w realizacji umowy powstałych po stronie zamawiającego, dążeniu przez stronę powodową do należytego wykonania umowy oraz zgłaszanej przez powoda gotowości do wykonania dzieła, co miało wpływ błędnie ustalony stan faktyczny sprawy, a w konsekwencji na wynik rozstrzygnięcia sprawy,
4.art. 328 § 2 k.p.c.poprzez brak wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia przyczyn, dla których sąd nie uznał żądania powoda co do zasądzenia na jego rzecz kwoty wynagrodzenia za roboty dodatkowe, które przekroczyły w 1/3 wysokość przewidzianego przez strony wynagrodzenia;
II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
1.art. 65 § 2 k.c.w zw. z § 3 ust. 2 umowy poprzez wadliwą wykładnię umowy wiążącą strony i błędne określenie terminu jej wykonania poprzez przyjęcie, iż intencją stron był udział jedynie w jednym konkursie dotacyjnym, co miało wpływ na błędne przyjęcie, iż powód nie wywiązał się w całości z nałożonego na niego świadczenia,
2.art. 627 k.c.w zw. zart. 58 § 2 k.c.iart. 3531k.c.w zw. z § 8 umowy poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji niedokonanie przez sąd ustalenia, iż zawarte w umowie o dzieło postanowienie uzależniające termin zapłaty wynagrodzenia wykonawcy przez zamawiającego od zdarzenia przyszłego i niepewnego jest bezwzględnie nieważne,
3.art. 639 k.c.w zw. zart. 354 § 2 k.c.w zw. zart. 5 k.c.poprzez ich niezastosowanie i niewłaściwe przyjęcie, że pozwany nie miał obowiązku współdziałania w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy, w szczególności poprzez przyjęcie, że niewykonanie dzieła mimo gotowości po stronie powoda nie nastąpiło z przyczyn dotyczących zamawiającego, który dobrowolnie zrezygnował z osiągnięcia celu umowy,
4.art. 632 § 2 k.c.w zw. zart. 3571k.c.poprzez ich niezastosowanie i nie zasądzenie na rzecz powoda wynagrodzenia za roboty dodatkowe nieobjęte umową, a które zostały wykonane na dodatkowe zlecenie strony pozwanej.
W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie w całości jako niezasadnej i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym koszów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Domagał się również pominięcia (nieuwzględnienia) jako dowodu w sprawie, załączonego do apelacji pisma stanowiącego wydruk ze strony rpo.warmia.mazury.pl wraz z listą wniosków o dofinansowanie w konkursie(...)w oparciu o przepisart. 381 k.p.c., a także z uwagi na fakt, iż pismo to pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja okazała się zasadna.
Najistotniejszy, z punktu widzenia zasadności apelacji, jest zawarty w niej zarzut obrazyart. 65 § 2 k.c.Zagadnieniem kluczowym w tej sprawie jest bowiem zrekonstruowanie - w oparciu o dyrektywy interpretacyjne określone wart. 65 § 1i 2 k.c.- treści umowy zawartej przez strony w dniu 1 października 2015 roku, z której powód wywodzi dochodzone roszczenie o zapłatę umówionego wynagrodzenia oraz wynagrodzenia za wykonane roboty dodatkowe, tj. nie objęte umową.
Sąd pierwszej instancji w istocie zaniechał wykładni umowy. Odwołując się jedynie do jej literalnego brzmienia, uznał, że „Treść zawartej pomiędzy stronami umowy z dnia 1.10.2015 roku, a w szczególności treść § 3 nie może pozostawiać żadnych wątpliwości co do tego, że oczekiwanym przez stronę pozwaną rezultatem było sporządzenie dokumentacji pod względem wymogów formalnych (…) w takiej postaci aby uzyskała akceptację instytucji pośredniczącej.”, by dojść ostatecznie do wniosku, że „…umowa o dzieło nie została wykonana, gdyż nie został osiągnięty jej rezultat w określonym umową terminie.”
Sąd postąpił zatem - jak się wydaje – zgodnie z zasadąclara non sunt interpretanda(„to, co jasne, nie wymaga wyjaśniania").Wprawdzie formalnie powołał przepisart. 65 § 2 k.c., ale rekonstruując zamiar stron ( a w zasadzie jedynie zamiar pozwanego) wskazał, że wynika on z treści § 3 ust. 2 umowy oraz zasad doświadczenia życiowego.
Pogląd o niestosowaniuart. 65 k.c., gdy brzmienie umowy jednoznacznie uzewnętrznia zamiar stron i cel umowy, obecny był wprawdzie w judykaturze, jednakże aktualnie zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie przeważa stanowisko, że wykładni podlega każde oświadczenie woli, niezależnie od formy w jakiej zostało złożone. Bez wcześniejszej interpretacji nie wiadomo bowiem, czy istotnie jest ono jasne. Ponadto to, co pozornie jasne, może okazać się niejednoznaczne w świetle okoliczności sprawy, a nadto wypowiedź jasna dla jednej osoby może budzić wątpliwości u innej.
Niniejsza sprawa jest zresztą przykładem tego, że postanowienia umowy strony rozumieją odmiennie i to właśnie jest sednem sporu.
Podstawą interpretacji oświadczeń woli złożonych w formie pisemnej w pierwszej kolejności jest tekst dokumentu, ale wykładnia nie może się do niego ograniczać.Art. 65 § 2 k.c.nakazuje bowiem przy interpretacji oświadczenia woli brać pod uwagę "okoliczności w których ono zostało złożone", a na tym tle raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na dosłownym jej brzmieniu. Przepis ten niewątpliwie pozwala uwzględniać pozatekstowe okoliczności, w tym cel jaki strony miały na uwadze przy zawieraniu umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1997 r., I CKN 815/97, OSNC 1999, Nr 2, poz. 38), na który składają się w szczególności dotychczasowe doświadczenia stron, ich status, przebieg negocjacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 1998 r., I CKN 815/97,OSNC 1999, Nr 2, poz. 38). Dla stwierdzenia zgodnej woli stron mogą mieć też znaczenie ich wcześniejsze i późniejsze oświadczenia oraz zachowania, w tym sposób wykonywania umowy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2016 r., I CSK 802/15, nie publ.) czyli tzw. kontekst sytuacyjny.
Ustalenie wymienionych okoliczności istotnych z punktu widzenia wykładni umowy wymaga sięgnięcia do innych – poza dokumentem umowy – środków dowodowych, między innymi dowodu ze świadków i przesłuchania stron.
Nie respektując wyżej wymienionych reguł, Sąd pierwszej instancji oddalił wnioski obu stron o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i dowodu z przesłuchania stron. Ta decyzja Sądu jest słusznie kontestowana przez skarżącego drodze zarzutu naruszeniaart. 227 k.p.c.iart. 299 k.p.c.
Zarówno dowód ze świadków, jak i dowód z przesłuchania stron zgłoszony został dla stwardzenia okoliczności - w ocenie Sądu Apelacyjnego – istotnych w procesie wykładni umowy.
Dowody osobowe miały być przeprowadzone m.in. na okoliczność wykonania przez powoda zobowiązania w zakresie każdej z trzech części zamówienia, w tym wykonania zobowiązania w terminie, współdziałania przy realizacji przedmiotu umowy oraz odmowy złożenia wniosku o dofinansowanie projektu w ramach kolejnego naboru wniosków, gotowości powoda do ponownego wystąpienia z wnioskiem o dofinansowanie projektu. Te wszystkie okoliczności niewątpliwie mogłyby być pomocne przy ustalaniu jak strony pojmowały oświadczenie woli w chwili jego złożenia.
Zasygnalizować tu należy, że dowód ze świadków oraz z przesłuchania stron zgłoszony został przez powoda ponadto dla stwierdzenia konieczności wykonania prac dodatkowych nie objętych przedmiotem umowy, ich zakresu i wysokość poniesionych kosztów na ich wykonanie, co zupełnie uszło uwagi Sądu.
Na tle przepisuart. 65 k.c., określającego ogólne reguły interpretacyjne prowadzące do ustalenia znaczenia oświadczeń woli, w orzecznictwie przyjmuje się kombinowaną metodę wykładni oświadczeń woli, opartą na kryteriach subiektywnych i obiektywnych. Jak wyjaśnił Sad Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 29 czerwca 1995 roku ,sygn. III CZP 66/95 ( OSNC 1995 /12/168), stosowanie kombinowanej metody wykładni do czynności prawnych inter vivos obejmuje dwie fazy. W pierwszej fazie sens oświadczenia woli ustala się mając na uwadze rzeczywiste ukonstytuowanie się znaczenia między stronami. Oznacza to, że uznaje się za wiążący sens oświadczenia woli, w jakim zrozumiała go zarówno osoba składająca, jak i odbierająca to oświadczenie. Decydująca jest zatem rzeczywista wola stron. Podstawę prawną do stosowania w tym wypadku wykładni subiektywnej stanowiart. 65 § 2 k.c.Jeżeli okaże się, że strony nie przyjmowały tego samego znaczenia oświadczenia woli, konieczne jest przejście do drugiej, obiektywnej fazy wykładni, w której właściwy dla prawa sens oświadczenia woli ustala się na podstawie przypisania normatywnego, czyli tak, jak adresat sens ten rozumiał i rozumieć powinien. Za wiążące uznać trzeba w tej fazie takie rozumienie oświadczenia woli, które jest wynikiem starannych zabiegów interpretacyjnych adresata. Decydujący jest normatywny punkt widzenia odbiorcy, który z należytą starannością dokonuje wykładni zmierzającej do odtworzenia treści myślowych osoby składającej oświadczenie woli. Przeważa tu ochrona zaufania odbiorcy oświadczenia woli nad wolą, a ściślej nad rozumieniem nadawcy. Nadawca bowiem formułuje oświadczenie woli i powinien uczynić to w taki sposób, aby było ono zgodnie z jego wolą zrozumiane przez odbiorcę. Wykładnia obiektywna sprzyja pewności stosunków prawnych, a tym samym i pewności obrotu prawnego.
Dalej Sąd Najwyższy wyjaśnił w cytowanej uchwale, że w przypadku oświadczeń woli ujętych w formie pisemnej, czyli wyrażonych w dokumencie, to sens tych oświadczeń ustala się przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim tekst dokumentu. W procesie jego interpretacji podstawowa rola przypada językowym regułom znaczeniowym. Wykładni poszczególnych wyrażeń dokonuje się z uwzględnieniem kontekstu, w tym także związków treściowych występujących między zawartymi w tekście postanowieniami. Uwzględnieniu podlegają również okoliczności, w jakich oświadczenie woli zostało złożone, jeżeli dokument obejmuje takie informacje, a także cel oświadczenia woli wskazany w tekście lub zrekonstruowany na podstawie zawartych w nim postanowień.
Tekst dokumentu - o czym już powiedziano - nie stanowi wyłącznej podstawy wykładni ujętych w nim oświadczeń woli składanych indywidualnie oznaczonym osobom. Pomimo ograniczeń dowodowych, które znalazły wyraz w treściart. 247 k.p.c., dopuszczalny jest dowód ze świadków lub z przesłuchania stron, jeżeli jest to potrzebne do wykładni niejasnych oświadczeń woli stron zawartych w dokumencie. W takim wypadku bowiem wspomniane dowody nie są skierowane przeciw osnowie dokumentu, a jedynie posłużyć mają jej ustaleniu w drodze wykładni (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 18 września 1951 r. C112/51, OSN 1952, poz. 70 oraz z dnia 4 lipca 1975 r. III CRN 160/75, OSPiKA 1977, poz. 6). W procesie wykładni zawartych w dokumencie oświadczeń woli składanych indywidualnie adresatom dopuszczalne jest zatem sięgnięcie do takich okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia woli, które mogą być stwierdzone za pomocą pozadokumentowych środków dowodowych. Interpretacja oświadczenia woli w takim wypadku przebiega według ogólnych zasad kombinowanej metody wykładni. Wiążący prawnie sens oświadczenia woli ustala się więc mając w pierwszej kolejności na uwadze rzeczywistą wolę stron, a dopiero wtedy gdy nie da się jej ustalić, sens ten ustala się na podstawie przypisania normatywnego.
Prawidłowe przeprowadzenie wykładni zawartej przez strony umowy wymaga przeprowadzenia dowodów osobowych wskazanych przez strony, co – w świetle powyższych uwag – jest nie tylko dopuszczalne, ale w rozpoznawanej sprawie niezbędne. Postanowienia umowy, w tym jej § 3 ust. 2 , nie są bowiem – wbrew opinii Sądu pierwszej instancji – całkowicie jasne. Nie wynika z literalnego brzmienia umowy, a zwłaszcza jej § 3 ust. 2 regulującego kwestie terminu wykonania umowy i § 8 regulującego termin „rozliczenia usługi”, w tak oczywisty sposób, jak przyjął Sąd pierwszej instancji, że określonym w umowie rezultatem, od osiągnięcie którego strony uzależniły wynagrodzenie, było uzyskanie akceptacji dokumentacji wytworzonej przez powoda pod względem formalnym w ramach konkursu ogłoszonego w dniu 29 marca 2016 roku. Zwrócić należy uwagę, że przedmiot umowy był określony szeroko – powód w ramach umowy był zobowiązany do przygotowania dokumentacji składającej się z audytu energetycznego, dokumentacji projektowej oraz dokumentacji aplikacyjnej. Z treści umowy nie wynika też w żadnym razie, że terminy wskazane w § 3 dotyczą pierwszego konkursu ogłoszonego w ramach opisanego w tym postanowieniu projektu. Wątpliwości co do tej ostatniej kwestii są tym bardziej uzasadnione, że projekt obejmował 6 lat i w ramach tego projektu – na co wskazują dowody przeprowadzone w postepowaniu apelacyjnym – ogłoszony został następny konkurs, do którego pozwana aplikuje.
Konkludując, Sąd pierwszej instancji na skutek uchybień procesowych w zakresie postepowania dowodowego i naruszeniaart. 65 k.c., polegającego na zaniechaniu dokonania wykładni umowy, z której wywodzone jest dochodzone w sprawie roszczenie, dokonał oceny prawnej tego roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną i w sprawie zachodzi potrzeba poczynienia po raz pierwszy niezbędnych ustaleń faktycznych. Dodać trzeba, że Sąd pierwszej instancji nie tylko niewłaściwie, ale w ogóle nie poczynił ustaleń faktycznych w odniesieniu do drugiego z poddanych w tej sprawie pod osąd roszczeń, a mianowicie roszczenia o wynagrodzenie za pracę nie objęte umową, a także roszczenia o zwrot kosztów odzyskania należności, nie mówiąc o ocenie prawnej tych roszczeń.
Skorzystanie w takim wypadku z możliwości uzupełnienia postępowania dowodowego i poczynienia niezbędnych ustaleń przez Sąd drugiej instancji godziłoby w zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego, zagwarantowaną wart. 176 Konstytucji(zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2016 r. V CZP 58/16, z dnia 24 lutego 2016 r. III PZ 2/16 , z dnia 23 października 2015 r. V CZ 63/15). Postępowanie przed sądem drugiej instancji nie może zastępować rozpatrywania sprawy przed pierwszą instancją w tak istotnym zakresie, że staje się postępowaniem jednoinstancyjnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2016 r. V CZ 32/16, z dnia 27 maja 2015 r. II CZ 19/15).
Podsumowując, Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy w rozumieniuart. 386 § 4 k.p.c., co uzasadniało uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd pierwszej instancji winien przeprowadzić pominięte dowody osobowe, a także w razie potrzeby inne dowody, dokonać wykładni umowy zgodnie z dyrektywami zawartymi w przepisachart. 65 k.c.i w oparciu o nią zrekonstruować jej treść, poczynić ustalenia faktyczne odnośnie do roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za prace nie objęte umową, i dopiero w oparciu o właściwie ustaloną podstawę faktyczną dokonać oceny prawnej.
Końcowo wskazać trzeba, że brak właściwie ustalonej podstawy faktycznej czyni przedwczesnym ustosunkowanie się przez Sąd Apelacyjny do podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia prawa materialnego.
Z przedstawionych względów orzeczono jak w sentencji na mocyart. 386 § 4 k.p.c.iart. 108 § 2 k.p.c.
(...) | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2018-10-19'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Bogusław Suter
- Elżbieta Bieńkowska
- Dariusz Małkiński
legal_bases:
- art. 299 i 302 § 1 k.p.c.
- art. 65 § 1i 2 k.c.
- art. 176 Konstytucji
recorder: Urszula Westfal
signature: I AGa 114/18
``` |
151500000000503_I_ACa_000173_2016_Uz_2016-07-12_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 173/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 czerwca 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący :
SSA Piotr Wójtowicz (spr.)
Sędziowie :
SA Lucyna Świderska-Pilis
SO del. Tomasz Tatarczyk
Protokolant :
Małgorzata Korszun
po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2016 r. w Katowicach
na rozprawie
sprawy z powództwaA. W. (1)
przeciwko(...) Spółce Akcyjnej(...)wW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej
z dnia 1 grudnia 2015 r., sygn. akt I C 384/15,
1
oddala apelację;
2
zasądza od pozwanej na rzecz powoda 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.
SSO del. Tomasz Tatarczyk
SSA Piotr Wójtowicz
SSA Lucyna Świderska-Pilis
Sygn. akt I ACa 173/16
UZASADNIENIE
Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej 100000,-zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu z tym uzasadnieniem, że wyrokiem Sądu Rejonowego wB.z dnia 26 września 2011 r. został on skazany za nieumyślne spowodowanie śmierciM. P.i na podstawieart. 72§2 k.k.zobowiązany do częściowego naprawienia szkody przez zapłatę na rzeczJ. P.iP. P.po 50000,-zł i że w dniu 6 września 2012 r. zobowiązanie to wykonał oraz że od odpowiedzialności cywilnej ubezpieczony był u poprzedniczki pozwanej.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu. Zarzuciła, że powód nie zgłosił jej swojego roszczenia, nade wszystko zaś, że jej odpowiedzialność jest wyłączona, roszczenie powoda nie mieści się bowiem w zakresie umownego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, brak jest zatem podstaw do dochodzenia od niej roszczenia regresowego.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda 100000,-zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 października 2015 r., w pozostałej zaś części (w zakresie odsetek) powództwo oddalił oraz orzekł o kosztach. Przytoczył Sąd następujące motywy swego rozstrzygnięcia:
Wyrokiem z dnia 26 września 2011 r. Sąd Rejonowy wB.uznał powoda za winnego tego, że w dniu(...), jako lekarz anestezjolog, podczas przeprowadzania zabiegu wycięcia uM. P.obu płatów tarczycy, wbrew obowiązkowi przerwania zabiegu kontynuował znieczulenie jej po nieudanych próbach wprowadzenia do tchawicy rurki intubacyjnej przy zastosowaniu przeciwwskazanej w operacjach wola rurki krtaniowej, czym naraził ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, a następnie zdecydował się, wbrew zasadom wiedzy i sztuki medycznej, na operacje chirurgiczną, podczas której doszło do typowej dla tego typu zabiegów wiotkości tchawicy, czym nieumyślnie spowodował jej śmierć, za co skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na wynoszący 4 lata okres próby; na mocyart. 72§2 k.k.zobowiązał go nadto do częściowego naprawienia szkody przez zapłatę na rzeczJ. P.iP. P.po 50000,-zł w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku.
W dniu 15 stycznia 2008 r. powód zawarł zTowarzystwem (...) Spółką Akcyjną(obecnie(...) Spółka Akcyjna(...)) umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na czas od 16 stycznia 2008 r. do 15 stycznia 2009 r. Suma ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej lekarza anestezjologa wynosiła 150000,-zł, od przenoszenia chorób zakaźnych 25000,-zł, od niewykonania lub nienależytego wykonanie świadczeń medycznych zaś – 25000,-zł.
W dniu 6 września 2012 r.A. W. (2)przelał na rachunek bankowyP. P.iJ. P.100000,-zł.
Zgodnie zart. 822§1 k.c.przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.Art. 9 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnychstanowi z kolei, że umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje, między innymi, odpowiedzialność za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym.
Zgodnie zart. 72§2 k.k.orzekający w sprawie karnej sąd może orzec wymienione wart. 39 pkt 7 k.k.świadczenie pieniężne albo zobowiązać skazanego do naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody, chyba że orzekł środek kompensacyjny. Zobowiązanie do naprawienia szkody na podstawieart. 72§2 k.k.zmierza jedynie do wyrównania straty, która wynikła z przestępstwa. Nie jest to wymierzana przez sąd dolegliwość, którą ponieść musi sprawca w związku z przestępstwem, zobowiązanie do naprawienia szkody zmierza bowiem jedynie do wyrównania straty, która wynikła z przestępstwa, i związane jest ściśle ze szkodą pokrzywdzonego, rozumianą tak, jak w prawie cywilnym. Obowiązek ten winien wykonać skazany, który nie może żądać, aby uczyniła to inna osoba, pokrzywdzony ma jednak możliwość wystąpienia z roszczeniem bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi.
Wykonanie przez sprawcę orzeczonego wobec niego środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody nie pozbawia go możliwości wystąpienia przeciwko ubezpieczycielowi z roszczeniem regresowym na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, nie ma bowiem znaczenia, czy sprawca spełnił świadczenie wobec poszkodowanego dobrowolnie, czy zobowiązany do tego wyrokiem karnym; skoro naprawił szkodę, może domagać się zwrotu spełnionego świadczenia. Przyjęcie, że orzeczenie w postępowaniu takiego środka wyłącza możliwość regresu ze strony sprawcy w stosunku do ubezpieczyciela, oznaczałoby, że wyłącznie poszkodowany decyduje, czy odszkodowanie ma zapłacić sprawca, czy też jego ubezpieczyciel. Sens i cel obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej sprawcy polega właśnie na tym, aby w ostatecznym rozrachunku w granicach określonych w ustawie i umowie koszt naprawienia szkody poniósł ubezpieczyciel.
Skoro zatem powód w chwili wyrządzenia szkody był u pozwanej ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej i spełnił na rzeczJ. P.iP. P.świadczenie w łącznej kwocie 100000,-zł, do czego w związku z zaistniałą szkodą został wyrokiem Sądu Rejonowego wB.zobowiązany, to może on do ubezpieczyciela kierować roszczenie o zapłatę na jego rzecz odszkodowania ubezpieczeniowego, równego temu, które zapłacił uprzednio poszkodowanemu.
Zgodnie zart. 481§1 k.c.jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myślart. 817§1 k.c.(z wyjątkiem określonym w §) 2ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Powód nie wzywał pozwanej do zapłaty przed wniesieniem pozwu, termin do spełnienia świadczenia należało zatem liczyć od dnia doręczenia pozwu, co nastąpiło 17 września 2015 r.; żądanie zasądzenia odsetek było więc uzasadnione od dnia 18 października 2015 r.
Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach przywołał Sąd normyart. 100 k.p.c.i§2 ust. 1, §3 ust. 1 i §6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
W apelacji od opisanego wyżej wyroku pozwana, która zaskarżyła go w części uwzględniającej powództwo i orzekającej o kosztach, zarzuciła obrazęart. 822§1 k.c.orazart. 11 k.p.c.,art. 233§1 k.p.c.iart. 6 k.c.w związku zart. 232 k.p.c.W oparciu o te zarzuty wniosła o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu, a także o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania apelacyjnego.
Powód wniósł o oddalenie apelacji i o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, podniesione w niej zarzuty uznać bowiem przyjdzie za chybione.
Bezzasadnie zarzuca skarżąca obrazęart. 11 k.p.c.przez jego niewłaściwą wykładnię, normy tej bowiem Sąd Okręgowy (słusznie) w ogóle w sprawie nie zastosował. Normuje ona wszak jedynie związanie rozstrzygającego sprawę cywilną sądu ustaleniami wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa, ta kwestia tymczasem nie budziła żadnej wątpliwości. Zapadły w sprawie karnej wyrok Sądu Rejonowego wB.miał zupełnie inne, nie związane zart. 11 k.p.c.znaczenie, takie mianowicie, że zawierał on prawomocne (i z tej przyczyny wiążące) zobowiązanie powoda do zapłaceniaP. P.iJ. P.100000,-zł.
Art. 233§1 k.p.c., obrazę którego zarzuciła skarżąca, reguluje sposób oceny dowodów pod kątem ich wiarygodności i mocy, uzasadnienie tego zarzutu tymczasem w dyspozycji tej normy się nie mieści, sprowadza się bowiem do wskazania, że Sąd Okręgowy przy wyrokowaniu nie uwzględnił jakiejś okoliczności, co doprowadzić miało do sprzeczności poczynionych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. I tak odczytany zarzut jest zresztą chybiony, przyjęty przez Sąd Okręgowy rozmiar roszczenia powoda bowiem wynika nie z opisu przypisanego mu w wyroku skazującym czynu (jak bezpodstawnie zdaje się uważać pozwana), a z wysokości świadczenia, do jakiego tym wyrokiem został zobowiązany. Określenie tej wysokości prawomocnym wyrokiem sądowym, który, choć wydany został w postępowaniu karnym, rozstrzygnął w ramach przyznanej sądowi karnemu kompetencji o kwestii cywilnoprawnej, nie może być już w obecnym postępowaniu kwestionowane. W szczególności nie mógł rozpoznający sprawę niniejszą Sąd Okręgowy badać, czy świadczenia, do jakich powód względemP. P.iJ. P.został zobowiązany, nie są wygórowane, a nawet czy są pokrzywdzonym w ogóle należne. Z tej przyczyny teza pozwanej, jakoby powód okoliczności mające uzasadniać przysługujące pokrzywdzonym względem niego roszczenie miał dodatkowo udowadniać, nie może zostać zaakceptowana; w konsekwencji, z tej samej przyczyny, za całkowicie chybiony uznać przyjdzie zarzut obrazy czy toart. 6 k.c., czy toart. 232 k.p.c.
Wobec bezzasadności zarzutów mających w założeniu podważyć poczynione w sprawie ustalenia, Sąd Apelacyjny ustalenia te, obejmujące zresztą okoliczności faktyczne w istocie niesporne, uznać może za własne i za kompletne.
Na tle prawidłowych ustaleń równie prawidłowo Sąd Okręgowy zastosował prawo materialne. W tym zakresie w pierwszym rzędzie stwierdzić wypadnie oczywistą bezzasadność zarzutu obrazyart. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, przepis ten reguluje bowiem wyłącznie kwestie związane z ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, bezzasadny jest jednak także zarzut obrazyart. 822§1 k.c., w myśl którego ubezpieczyciel przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłaconego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony. Nie ulega wątpliwości, że powód ponosił wobecP. P.iJ. P.odpowiedzialność za nieumyślne spowodowanie śmierciM. P., wynika to bowiem z samego faktu skazania go za ów czyn, nie ulega też wątpliwości, że powód nakazane mu w wyroku skazującym świadczenie (mające szeroko rozumiany charakter odszkodowawczy) na rzecz pokrzywdzonych spełnił, ziściły się zatem przewidziane w tej normie przesłanki żądania od ubezpieczyciela zwrotu tego, co świadczył. Na przeszkodzie temu nie może stanąć normaart. 21 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w myśl której zaspokojenie lub uznanie przez osobę objętą ubezpieczeniem obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej roszczenia o naprawienie wyrządzonej przez nią szkody nie ma skutków prawnych względem zakładu ubezpieczeń, powód bowiem świadczył na rzecz pokrzywdzonych nie dobrowolnie, a w wykonaniu prawomocnego, zobowiązującego go do tego wyroku.
Bez znaczenia dla takiej oceny pozostać muszą te wywody apelacji, w których podkreśla się niemożność przeciwdziałania przez ubezpieczyciela w postępowaniu karnym nałożeniu na ubezpieczonego sprawcę szkody obowiązku jej naprawienia lub zawyżeniu wymiaru tego świadczenia. Przywołana przez skarżącą w tym zakresie uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. dotyczyła środka karnego, o jakim mowa wart. 39 pkt 7 k.k., Sąd Rejonowy wB.tymczasem, orzekając na podstawieart. 72§2 k.k.orzekł nie o środku karnym, a o obowiązku naprawienia szkody, i to tylko częściowym. Taka podstawa prawna obowiązku i określenie go jako jedynie częściowy wyklucza ryzyko zasądzenia sumy pieniężnej wysokość szkody przenoszącej, a samo roszczenie z pewnością nie uległo przedawnieniu.
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.i na podstawieart. 98§1 i §3 k.p.c.orzekł jak w sentencji.
SSO Tomasz Tatarczyk SSA Piotr Wójtowicz SSA Lucyna Świderska-Pilis | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Katowicach
date: '2016-06-30'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Piotr Wójtowicz
- Lucyna Świderska-Pilis
- Tomasz Tatarczyk
legal_bases:
- art. 39 pkt 7 k.k.
- art. 822§1 k.c.
- art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- art. 98§1 i §3 k.p.c.
- §2 ust. 1, §3 ust. 1 i §6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: Małgorzata Korszun
signature: I ACa 173/16
``` |
152510000004021_VIII_U_000019_2017_Uz_2017-11-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII U 19/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2017 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie
Przewodniczący SSO Ireneusz Łaski
Protokolant st.sekr. sąd. Marzena Kołacz
po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2017r. w Łodzi
na rozprawie
sprawy z odwołaniaG. P.iŁ. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi wŁ.
o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym
na skutek odwołaniaG. P.iŁ. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału wŁ.
z dnia 21 listopada 2016 roku numer(...)
1
zmienia zaskarżoną decyzję, stwierdzając, żeG. P.jako pracownik u płatnika składekL. P.podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 27 stycznia 2015 roku do 31 stycznia 2016 roku;
2
zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału wŁ.na rzeczG. P.kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2017-11-20'
department_name: VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Ireneusz Łaski
legal_bases: []
recorder: st.sekr. sąd. Marzena Kołacz
signature: VIII U 19/17
``` |
155000000001006_II_AKa_000377_2021_Uz_2022-08-02_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt II AKa 377/21
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lipca 2022 r.
5.Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący SSA Maciej Skórniak
Sędziowie: SA Jarosław Mazurek
SA Artur Tomaszewski (spr.)
Protokolant: Magdalena Szymczak
7.przy udziale prokuratora Prokuratury(...)Dariusza Sulikowskiego
8.po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2022 r.
9.sprawyP. M. (1)oskarżonego o czyny z:
10.art. 156 § 1 pkt 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.iart. 157§ 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.
11.na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
12.od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu
13.z dnia 10 września 2021 r. sygn. akt III K 136/19
I
zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
II
zasądza od Skarbu Państwa na rzeczP. M. (1)1200 zł tytułem zwrotu poniesionego wydatku z tytułu ustanowienia obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym;
III
wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Formularz UK 2
Sygnatura akt
II AKa 377/21
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:
1
1
CZĘŚĆ WSTĘPNA
1.1
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji
1.wyrok Sądu Okręgowego w Opolu z 10 września 2021r., sygn. akt III K 136/19
1.2
Podmiot wnoszący apelację
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ oskarżyciel posiłkowy
☐ oskarżyciel prywatny
☐ obrońca
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ inny
1.3
Granice zaskarżenia
1.1.1
Kierunek i zakres zaskarżenia
☐ na korzyść
☒ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.1.2
Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany wart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒
art. 438 pkt 3 k.p.k.–błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
1.4
Wnioski
☒
uchylenie
☐
zmiana
2
Ustalenie faktów w związku z dowodamiprzeprowadzonymi przez sąd odwoławczy
1.5
Ustalenie faktów
1.1.3
Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
2.1.1.1.
1
Oskarżony był dotychczas kilkakrotnie karany sądownie.
2
Umiarkowane zachowanie oskarżonego w czasie odbywania kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie.
informacja zK.
opinia z ZK wN.z dnia 04.07.2022
967-972
973-974
1.1.4
Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
2.1.2.1.
W tym zakresie nie przeprowadzono dowodów w postępowaniu odwoławczym.
1.6
Ocena dowodów
1.1.5
Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
1
informacja z Krajowego Rejestru Karnego
2
opinia z ZK wN.z dnia 04.07.2022
Dokumenty urzędowe; ich treść nie budzi żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.
1.1.6
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
3
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.
Zarzut
3.1.
Prokuratora zarzucił:
1
błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na uznaniu, iż oskarżonyP. M. (1)działając w obronie koniecznej odpierając zapoczątkowany ciosek „z główki” bezpośredni, bezprawny zamach na dobro chronione prawem w postaci swojego zdrowia zadałP. G. (1)nożem trzy ciosy powodując u niego obrażenia ciała, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiuP. G. (1), podczas gdy analiza całego zebranego w sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań płynących z doświadczenia życiowego prowadzi do przeciwnych wniosków;
2
błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na uznaniu, iż oskarżonyP. M. (1)działając w obronie koniecznej odpierając bezpośredni, bezprawny zamach na dobro chronione prawem w postaci swojego zdrowia zadałA. B.nożem pięć ciosów powodując u niego obrażenia ciała, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia trwający dłużej niż 7 dni, podczas gdy analiza całego zebranego w sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań płynących z doświadczenia życiowego prowadzi do przeciwnych wniosków.
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
Ponieważ oba stawiane zarzuty są bardzo podobne i sprowadzają się tak naprawdę do kwestionowania tego samego – działania oskarżonego w warunkach obrony koniecznej – można było ustosunkować się do nich łącznie. Zarzuty te są całkowicie niezasadne.
Na wstępie zaznaczyć trzeba, że błędne ustalenia faktyczne są najczęściej skutkiem dokonania dowolnej (błędnej) oceny określonych dowodów (obrazaart. 7 k.p.k.) bądź też pominięcia określonych dowodów przy ich analizie i ocenie (obrazaart. 410 k.p.k.) lub też wynikiem innego rodzaju uchybień procesowych związanych z przeprowadzonym postępowaniem dowodowym (por. wyrok SA w Warszawie z 2.03.2022 r., II AKa 391/20, LEX nr 3333181).
W tym przypadku, co prawda, prokurator postawił wyłącznie zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, ale z treści zarzutów można zasadnie wywnioskować, że błąd ten miałby być wynikiem wadliwej, dokonanej przez Sąd I instancji z naruszeniemart. 7 k.p.k.iart. 410 k.p.k., oceny dowodów.
Z taką argumentacją prokuratora w żadnej mierze nie sposób się zgodzić
Sąd odwoławczy w pełni podziela ustalenia Sądu I instancji, które wynikają z właściwej, dokonanej zgodnie zart. 7 k.p.k.i w granicach zakreślonych przezart. 410 k.p.k., oceny dowodów. Nie ma potrzeby w związku z tym powtarzać tożsamych argumentów powołanych już bardzo obszernie i drobiazgowo przez Sądmeriti.
Zarzuty apelacji prokuratora stanowią jedynie polemikę z prawidłową oceną dowodów i ustaleniami dokonanymi przez Sąd I instancji.
Wystarczy dokładnie wczytać się w wyjaśnienia oskarżonegoP. M. (1)i zeznania świadkaM. P., która posługuje się także drugim imieniemK.(por. k. 163v, 178), oraz skonfrontować je z wersją przedstawianą przez pokrzywdzonychP. G. (1)iA. B.oraz towarzyszącego imD. B., aby stwierdzić, że wyjaśnienia oskarżonegoP. M. (1)i zeznania świadkaM. P.są jednoznaczne i wzajemnie zgodne we wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy kwestiach, że toP. M. (1)został zaatakowany i się bronił, gdy tymczasem zeznaniaP. G. (1),A. B.iD. B.były w istotnych szczegółach rozbieżne, w szczególności kto do kogo podszedł zanim doszło do ataku i jak dokładnie od tego momentu zdarzenie przebiegało; nadto początkowo pokrzywdzeniP. G. (1)iA. B.w ogóle nie chcieli współpracować z organami ścigania odmawiając zeznań i podania kto jest sprawcą (por. k. 19-20, 26-27).
P. M. (1)zaś tylko w pierwszych wyjaśnieniach zaprzeczył, aby użył noża, co potem przekonująco uzasadnił obawą przed odpowiedzialnością karną z tym związaną (por. k. 749v), co zasługuje na uwzględnienie, skoro został oskarżony przez Prokuraturę w niniejszej sprawie o czyny związane z użyciem tego noża. To samo dotyczy ewidentnieM. P., która bała się, że jej nowy partnerP. M. (1)może w związku z użyciem noża ponieść odpowiedzialność karną.
P. M. (1)podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym w charakterze podejrzanego wyjaśnił:
„Ledwo weszliśmy na ten deptak to zobaczyliśmy na na ławce siedzi grupka osób. Minęliśmy ławkę, gdy nagle ktoś zawołał ‘’K.,K.!’’. Ktoś z tej grupy krzyknął również do mnie ‘’Hej kolego”. Zatrzymaliśmy się (…) Zapytałem się ‘’co jest?” Podeszły do mnie wówczas dwie osoby. Jedna z tych osób – wyższy mężczyzna – zapytał się mnie „czy ja jestem tenM.co najebałK.”. Ja mu powiedziałem, ‘’że tak jestemM.” i wtedy chciałem mu wytłumaczyć tę sytuację w mieszkaniuK.(co się stało), mówiąc że ‘’to nie było tak…” i nie dokończyłem bo dostałem od w/w mężczyzny głową w nos. On mnie nie przytrzymywał w żaden sposób tylko walnął głową bo był ode mnie o głowę wyższy więc tylko się zamachnął i walnął mnie z główki. Nie poleciała mi krew z nosa. Miałem tylko lekkie stłuczenie na nosie. Nie skorzystałem z pomocy lekarza bo nie uznałem, że jest to potrzebne i że potrzebuję pomocy. Zamroczyło mnie, później odepchnąłem go ręką i kilka razy uderzyłem go na ślepo w obronie własnej (…) Drugi z mężczyzn stał obok nas po mojej lewej stronie około 1 metra od nas. Gdy odepchnąłem tego większego mężczyznę i go uderzyłem to zacząłem uciekać. Za mną wówczas pobiegł drugi z tych mężczyzn ten co stał po mojej lewej stronie. Dobiegliśmy do murów obronnych (…) Ja już nie miałem siły biec i się zatrzymałem. On się również zatrzymał. Ja mu wówczas powiedziałem, żeby odszedł bo jestem pijany i mogą być z tego wszystkiego problemy (…) On stwierdził ‘’ze ma wyjebane” i podbiegł do mnie. Chciał mnie złapać. Wywiązała się szamotanina między nami. Poszarpaliśmy się nawzajem i ja uciekłem.”(k. 178v-179).
Na rozprawie wyjaśnił z kolei:
„Na promenadzie nadO., na ławce siedzieliP. G. (1),A. B.a trzeciej osoby nie znam. Na wprost mnie stanąłP., a po mojej lewej stronie stanąłA. B..P.zapytał mnie czy jestem osobą, która pobiła jego brata. Ja zdążyłem odpowiedzieć tylko „tak, ale..” i już nie skończyłem, bo zostałem uderzony przezP. G. (1)z główki w twarz. Ja ze strachu po tym uderzeniu ledwo stałem na nogach i próbowałem wyjąc nóż z tylnej kieszeni spodni. Nóż był luzem w kieszeni, nie w pokrowcu. WtedyM.pobiegła prawdopodobnie po pomoc. Ja uderzyłemP.tym nożem prawą ręką w jego lewy bok. Uderzałem go tak długo, aż poczułem się bezpieczny. Nie jestem w stanie powiedzieć ile ciosów zadałem. Nie jest w stanie powiedzieć jak silne to były ciosy,P.stał blisko mnie, to było na wyciągnięcie ręki z tym nożem.P.się ode mnie odsunął, ja pobiegłem w prawą stronę w kierunku centrum miasta. Ja uciekałem przed nimi. Będąc pod koniec tej promenady, po przebiegnięciu nie jestem w stanie powiedzieć, ale coś chyba ok. 50 m, zauważyłem, że goni mnieA. B.. Zatrzymałem się i powiedziałem do niego: „zostaw mnie, bo będzie problem”, nie chciałem go uderzyć, nie chciałem wejść z nimi w konflikt.A.mi powiedział, że go to nie interesuje , że mam „przejebane”. Podbiegł do mnie i uderzyłem go tym nożem, żeby nie zadał mi żadnych ciosów, bo nie wiedziałem co się może wydarzyć, do czego on jest zdolny. UderzyłemA.swoją prawą ręką w jego lewy bok.A.się ode mnie odsunął, ja pobiegłem dalej szukaćM.(…) Nie mam pojęcia, co dalej zA. B., on się odsunął, a ja uciekłem.A. B.ugodziłem nożem kilkakrotnie, ale nie jestem w stanie powiedzieć ile. Uderzałem go do momentu, aż poczułem się bezpieczny.A. B.stał blisko mnie, nie potrafię określić siły ciosów, wydaje mi się, że to było lekko, bo nie miałem możliwości uderzenia mocno, ponieważ stał bardzo blisko mnie. Nie mierzyłem w określone punkty, uderzałem na ślepo. To wszystko działo się bardzo szybko, ja byłem w strachu, bałem się, byłem zestresowany tą sytuacją.”(k. 749).
ŚwiadekM. P.w postępowaniu przygotowawczym, podczas pierwszego przesłuchania, zeznała:
„Kiedy byliśmy na wysokości budynku geodezji to usłyszeliśmy, że na ławce siedzi grupa osób i koś powiedział do mnie „cześćK.”. Ja odpowiedziałam „cześć” i zobaczyłam, że siedzą tam:P. G. (1),A. B.iD. B.. WstałP. G. (1)i za nim wstałA. B..P. G. (1)podszedł do stojącego obok mnieP. B.iM.i uderzył go głową w nos i dobiegł do nichA. B.i przytrzymałP. M. (1). Ja zobaczyłam tylko żeP. M. (1)leci krew z nosa i w tym czasie zaczęłam uciekać w stronęul. (...). Słyszałam jeszcze, jakP. G. (1)powiedział doM., że sobie nie życzy żeby on bił jego brata.”(k. 163).
Podczas drugiego przesłuchania zeznała:
„…usłyszałam cześćK.. Głos dobiegł z ławki, na której siedziałP. G. (1)obok niego byłA. B.a na ziemni po turecku siedziałD. B.. Przystanęliśmy i ja odpowiedziałam cześć. Z ławki pierwszy wstałP. G. (1)a za nimA. B.. Ja chcąc załagodzić sytuację odepchnęłamP. G. (1)i powiedziałamP.uspokój się, on odpowiedział mi odpierdol się. Od tego momentu wszystko zaczęło się dziać bardzo szybko, wydaje mi się, żeA.zaszedłP. M. (1)od tyłu. Jestem pewna bo widziałam dokładnie, żeP. G. (1)uderzyłP. M. (1)z główki w okolice nosa. Zobaczyłam, zeP.ugięły się nogi a ja wtedy uciekłam”(k. 211).
Na rozprawie przed Sądem Okręgowym zeznała:
„M.przechodzili, w momencie kiedy przechodziliśmy panP. G. (1)powiedział „cześćK.”, oni siedzieli na ławce, po czym wstali, tzn.P. G. (1)iA. B.. Podeszli do nas i zaczęła się bójka, w sumie zaczęli skakać doP. M. (1), tzn.A. B.złapałP. M. (2)od tyłu za ręce, po czymP. G. (1)podszedł i uderzyłP. M. (1)z główki w głowę.P. M. (1)próbował się wyrwać, ale nie dał rady. Jak zobaczyłam co się dzieje to uciekłam w stronę Katedry tam gdzie ludzie.” (k. 886).
Z kolei obaj pokrzywdzeni iD. B.zeznawali wyraźnie odmiennie, przy czym ich zeznania także istotnie różniły się między sobą.
P. G. (1)w postępowaniu przygotowawczym zeznał:
„W pewnym momencie zaważyliśmy, że w naszą stronę idzieM. P.z jakimś mężczyzną (…) Jak byli parę kroków od nas usłyszałem jakM.powiedziała do niego „o to jest ten frajerG.”, ja nie wstając z ławki zapytałem kto jest tym frajerem.A.iD.siedzieli na ławce razem ze mną. Po tych słowach wywiązała się między nami pyskówka, już nie potrafię teraz co kto mówił (…) Mężczyzna ten zaczął machać rękami, wtedy ja chciałem wstać z ławki. Działo się to tak szybko, że nawet nie zdążyłem się zorientować jak zostałem dźgnięty nożem przez tego mężczyznę najpierw dostałem cios w prawe ramię w okolicy pachy, dostałem w tętnicę. Po chwili zrobiło mi się słabo i upadłem na ziemię, od tej pory już nic nie pamiętam.”(k. 339).
Z kolei przed Sądem I instancji na rozprawie zeznał:
„Z daleka wiedzieliśmy, że szły dwie osoby, od stronyN.. NagleM. P.powiedziała coś: „o to jest kurwa tenG.”. Siedzieliśmy na tej ławce, aP. M. (1)od razu podszedł do ławki i zaczęła się wymiana słów między nami. Ja powiedziałem coś naM., chciałem wstać do niego, bo zaczęła się między nami wymiana słów, ale nie zdążyłem wstać, boP. M. (1)ugodził mnie nożem w prawą rękę. Później ja wstałem, aD. B.powiedział : „wujek usiądź, krew ci leci”. Byłem cały we krwi i osunąłem się na ziemię. I w sumie tak za bardzo nie pamiętam, bo krew ze mnie tryskała. Pamiętam tylko ten cios w ramię, a ten w nogę już nie za bardzo pamiętam. I chyba gdzieś z lewej strony brzucha miałem. Nie za bardzo pamiętam jak otrzymałem ciosy w nogę i z lewej strony brzucha. To były delikatne ciosy. Ja nie zareagowałem w żaden sposób, na pewno nie uderzyłem z główki oskarżonego.”(k. 750v).
A. B.w postępowaniu przygotowawczym zeznał:
„Siedzieliśmy i nagle w naszej okolicy pojawiła sięM. P., która była w towarzystwie mężczyzny. Nie wiem jak on się nazywa. Nie pamiętam z jakiego powodu doszło do wymiany zdań między nami a nimi. Pamiętam, że najpierwP. G. (1)został zraniony nożem przez tego mężczyznę który dostał w przedramię i tętnicę. Silnie krwawił. Byłem przejęty jak to zobaczyłem, zacząłem go ratować (…) Byłem tak zszokowany tym co zobaczyłem, iż nie zwracałem uwagi, że on też mi zadaje ciosy. Byłem skupiony naP.. Źle się poczułem i położyłem się na ziemi.M.i ten mężczyzna uciekli”(k. 371v-372).
Na rozprawie przed Sądem I instancji zeznał:
„Potem siedzieliśmy na ławce na promenadzie i rozmawialiśmy.P.zM.się spięli ze sobą,P.dostał nożem, ale ja do tej pory nie widziałem od kogoP.dostał nożem. Widziałem, że dostał tym nożem, pobiegłem, żeby zatrzymać sprawcę, bo on uciekał. Ja go dogoniłem, też dostałem tym nożem i on uciekł.” (k. 751v),
a po odczytaniu jego zeznań z postępowania przygotowawczego zeznał:
„Potwierdzam swoje zeznania. Nie chciałem tego rozgrzebywać, dlatego nie mówiłem, że sprawca zaczął uciekać, a ja zacząłem go gonić.M.pierwszy uderzyłP.(…) Ja wypiłem kilka piw, nie wiem jak to było dokładnie. Rozmawiałem z bratem i nie wiem, kto pierwszy uciekał. Ja nie wiem jak wyglądało to z tym nożem, dopiero jakP.dostał tym nożem, to chciałem go dogonić, żeby go zatrzymać. To było 4 lata temu nie pamiętam jak siedzieliśmy. Nie pamiętam, czy jak dogoniłemP. M. (1), czy był on wtedy zM. P..Ja podbiegłem doP. M. (1)złapałem go za bluzę z przodu i dostałem kilka razy nożem, po czymP. M. (1)uciekł.Nie pamiętam, czy do niego coś mówiłem. Ja dostałem nożem to puściłem jego bluzę.”(k. 751v-752).
WreszcieD. B., słuchany jedynie w postępowaniu przygotowawczym, zeznał:
„Jak siedzieliśmy to przechodził koło nas mężczyzna, on coś powiedział w naszym kierunku lecz ja nie zwracałem uwagi na to co mówił. Mężczyzna ten szedł dalej. To co powiedział nie spodobało sięP. G. (1), który wstał za nim i zapytał się o co mu chodzi. Po czym poszedł za nim. Przeszedł kilka metrów i podszedł do niego. Nie wiem o czym rozmawiali ponieważ stałem kilka metrów i nie słyszałem. Ja poszedłem doP.. Jak podszedłem doP.to zauważyłem jak zP.cieknie krew. Zauważyłem krew pod prawą ręką. Zaraz po tym minął mnieA.który wstał z ławki po mnie.A.poszedł za tym mężczyzną który zaczął iść w stronęmostu P.. Ja zauważyłem żeP.upada i zacząłem tamować jego krew. Zaraz po krótkiej chwili podszedł do mnie brat i zaczął się kłaść, upadać (…) Nie widziałem jak ten mężczyzna ugodził nożemP., a późniejA.gdyż zajmowałem sięP.. Jak zajmowałem sięP.to byłem obrócony doA.i tego mężczyzny plecami. JakA.doszedł do tego mężczyzny to stali oni chyba w odległości około 4-5 metrów. Nie słyszałem aby była jakaś rozmowa (…) Nie wiem dlaczego ten mężczyzna zaatakowałP.iA.. Mnie nie zaatakował ponieważ do niego nie podchodziłem.” (k. 36v-38).
Zdaniem Sądu odwoławczego, w sprawie nie budzi żadnych wątpliwości, że tym mężczyzną który z główki, jako pierwszy, zaatakowałP. M. (1)byłP. G. (2), a potem mężczyzną go goniącym byłA. B., który kontynuował ten atak.
Co istotne, pokrzywdzonyP. G. (1)i towarzyszący mu obaj siostrzeńcy - braciaB.- mieli motyw, aby zaatakować oskarżonego, chcieli dać nauczkęP. M. (1), gdyż on odbił partnerkę, właśnieM. P., bratuP.G.M. G., a nadto na tle tego konfliktu podczas jednego z wielu zajśćP. M. (1)miał uderzyć (pobić)M. G..
Z kolei oskarżonyP. M. (1)nie miał żadnego motywu, aby zaatakować pokrzywdzonych, a przy tym mieli oni przecież nad nim zdecydowaną przewagę fizyczną, byli zdecydowanie wyżsi i ciężsi oraz było ich potencjalnie trzech na jednego.
Nadto,P. M. (1)przekonująco wyjaśnił, dlaczego od pewnego czasu chodził z nożem, właśnie z obawy przed zemstą ze strony rodzinyG.i nawet z tego powodu planował zM. P.wyjazd na stałe za granicę (por. k. 178-178v).
Wreszcie podkreślić należy, że także treść pisemnej uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej z dnia 28.07.2021 r., który wypowiedział się w niej co do zakresu i charakteru obrażeń ciała doznanych przez pokrzywdzonych i możliwych okoliczności, w jakich mogły one powstać, nie podważa wersji prezentowanej przez oskarżonego, a wręcz ją potwierdza (por. k. 844-846).
Odnośnie najpoważniejszej rany, jakiej doznałP. G. (2), tj. rany kłutej przyśrodkowej powierzchni ramienia prawego, biegły wskazał, że:„Na podstawie lokalizacji rany można stwierdzić, że została ona zadana od strony przyśrodkowej ramienia, przy czym pokrzywdzony musiał mieć wyciągniętą przed siebie, za siebie, do góry lub do boku kończynę górną – niezależnie od tego czy ruch tej kończyny był podyktowany chęcią ataku, obrony lub ucieczki przed napastnikiem. Gdyby pokrzywdzony nie wykonał gwałtownego ruchu tą kończyną, gdyby zwisała ona luźno wzdłuż tułowia, to spowodowanie takiego obrażenia u niego byłoby niemożliwe.”(k. 846), co nie wyklucza więc, że ręka ta mogła być podniesiona z zamiarem zadania ciosu oskarżonemu.
Z kolei odnośnie umiejscowienia jednej z ran w tylnej części ciała drugiego pokrzywdzonego -A. B.(rana kłuta grzbietu w lewej okolicy przykręgosłupowej), biegły nie wykluczył, że cios nożem mógł być zadany w chwili, gdy sprawca stał w stosunku do pokrzywdzonego bokiem (por. k. 846). Sam zresztą pokrzywdzonyA. B.w swoich zeznaniach przedstawionych wyżej, nie zaprzeczył, że tak mogło być.
Wszystkie te okoliczności, łącznie z rozważaniami Sądua quo, które Sądad quemw pełni podziela, wskazują, że oskarżony uderzając nożem obu pokrzywdzonych i zadając im ustalone obrażenia ciała, działał w warunkach obrony koniecznej zart. 25 § 1 k.k.i dlatego zasadnie w oparciu o ten przepis, w oczywistym związku zart. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.iart. 414 § 1zd. drugiek.p.k., uniewinniono go od obu stawianych zarzutów.
Wniosek
Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Opolu.
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
Skoro zarzuty są niezasadne, to nie zasługiwał na uwzględnienie także wniosek sformułowany na ich podstawie.
4
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
4.1.
Brak
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
5
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
1.7
Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
5.1.1.
Przedmiot utrzymania w mocy
Całość rozstrzygnięć zaskarżonego wyroku.
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy
Wyrok uniewinniający oskarżonego od obu zarzucanych czynów jest prawidłowy, podobnie jak pozostałe związane z tym rozstrzygnięcia, a apelacja wniesiona przez prokuratora była całkowicie niezasadna. Bliższe motywy przedstawiono w pkt. 3.1 niniejszego uzasadnienia ustosunkowując się do zarzutów apelacji.
1.8
Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
5.2.1.
Przedmiot i zakres zmiany
Zwięźle o powodach zmiany
1.9
Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
1.1.7
Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
5.3.1.1.1.
☐art. 439 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
5.3.1.2.1.
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
5.3.1.3.1.
Konieczność umorzenia postępowania
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
5.3.1.4.1.
☐art. 454 § 1 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
1.1.8
Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
1.10
Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
6
Koszty Procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
II.
Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonegoP. M. (1)1.200 zł tytułem zwrotu poniesionego wydatku na obronę z wyboru w postępowaniu odwoławczym jest konsekwencją nieuwzględnienia apelacji prokuratora i wynika z treściart. 632 pkt 2 k.p.k.w zw. zart. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.w zw. zart. 636 § 1 k.p.k., a wyliczono je zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz.1800 ze zm.).
III.
Wydatkami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa na podstawieart. 632 pkt 2 k.p.k.w zw. zart. 636 § 1 k.p.k.
7
PODPIS
SSA Jarosław Mazurek SSA Maciej Skórniak SSA Artur Tomaszewski
1.11
Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika
1
Podmiot wnoszący apelację
Prokurator Prokuratury Rejonowej w Opolu
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja
wszystkie rozstrzygnięcia
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☐ na korzyść
☒ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒
art. 438 pkt 3 k.p.k.– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
0.1.1.4. Wnioski
☒
uchylenie
☐
zmiana | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnywe Wrocławiu
date: '2022-07-27'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Jarosław Mazurek
- Maciej Skórniak
- Artur Tomaszewski
legal_bases:
- art. 156 § 1 pkt 2 k.k.
- art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.
recorder: Magdalena Szymczak
signature: II AKa 377/21
``` |
155500000001521_III_AUa_000328_2019_Uz_2019-12-11_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 328/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 grudnia 2019 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący:
Sędzia SA Jolanta Hawryszko
Sędziowie:
Barbara Białecka
Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk (spr.)
Protokolant:
St. sekr. sąd. Edyta Rakowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2019 r. w Szczecinie
sprawyP. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.
o przyznanie emerytury pomostowej
na skutek apelacji ubezpieczonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim
z dnia 12 czerwca 2019 r., sygn. akt VI U 233/19
oddala apelację.
Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk
SSA Jolanta Hawryszko
Barbara Białecka
Sygn. akt III AUa 328/19
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 15.02.2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.odmówiłP. W.przyznania prawa do emerytury pomostowej.
Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji, przyznanie emerytury pomostowej oraz o zasądzenie kosztów procesu. Podniósł, iż od 5 listopada 1980 r. do 30 kwietnia 1991 r. i od 15 czerwca do 15 grudnia 1992 r. pracował w warunkach szczególnych jako kierowca w transporcie.
Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2019 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.
Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:
UbezpieczonyP. W.urodził się dnia (...)Pozwany uznał za wykazany staż ubezpieczeniowy w wymiarze 40 lat, 4 miesiące i 23 dni, w tym okresy pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 12 lat, 10 miesięcy i 8 dni (przypadające od 1994 do 2008 r.).
Wnioskodawca od 1.09.1974 uczył się w szkole zawodowej. Od 1.07.1976 r. do 31.08.1977 r., od 27.10.1977 r. do 30.04.1979 r., od 1.03.1994 r. do 31.07.2002 r., od 16.05 do 30.11.2003 r. pracował jako zbrojarz. Od 2 maja 1980 r. do 27.10.1980 r. , od 5.11.1980 r. do 30.04.1991 r., od 15.06 do 15.12.1992 r. pracował jako kierowca ciągnikowy. Od 10.12.2003 r. do 31.12.2004 r. pracował jako murarz. Od 1.1.2005 r. do 28.02.2014 r. pracował jako cieśla-zbrojarz. Od 23.06.2015 r. do 30.06.2016 r. pracował jako pracownik administracyjny.
W dniu 18.12.2018 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury pomostowej.
Sąd Okręgowy wskazał, iż przesłanki warunkujące prawo do uzyskania emerytury pomostowej regulujeustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych(Dz. U.2018.1924; dalejustawą o emeryturach pomostowych).
Zgodnie zart. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniemart. 5 - 12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
W świetle art. 3 ust. 1 tej ustawy prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei według ust. 3 art. 3 prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwości należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu i życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.
Zgodnie z art. 49 ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:
1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;
3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
Sąd pierwszej instancji przywołał treść wyroku z dnia 2 kwietnia 2014 r. Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu wydanego w sprawie o sygn. akt III AUa 2302/13 zgodnie, z którym „warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i art. 49 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniuustawy o emeryturach pomostowychlub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po dniu 1 stycznia 2009 r. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany”.
Sądmeritipodkreślił, iż w sprawie bezsporne było, że wnioskodawca spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1,3-5 i 7 ustawy. Wnioskodawca nie wykazał jednak wykonywania pracy w warunkach szczególnych po 2008 r. Nie złożył na powyższą okoliczność żadnych dowodów. Zaświadczenie z 28.02.2014 r. (k. 36 t. I a.e.) wskazuje na wykonywanie pracy warunkach szczególnych (w rozumieniu rozporządzenia z 1983 r.) do końca 2008 r.
Zdaniem Sądu Okręgowego, ubezpieczony nie spełnia więc warunków przyznania emerytury pomostowej określonych w art. 4 pkt. 6. Konieczne jest zaś łączne spełnienie wszystkich warunków określonych w art. 4 ustawy. Zbadać należało więc czy spełnia warunki określone w art. 49, czyli czy do końca 2008 miał piętnastoletni okres pracy w szczególnych warunkach w rozumieniuart. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych. Ustalone prace pracownika administracyjnego, zbrojarza, kierowcy ciągnika i cieśli nie są pracami wymienionymi w załącznikach do ustawy. Tym samym wnioskodawca nie pracował w warunkach w rozumieniuustawy o emeryturach pomostowych. Nie spełnia więc również warunków przyznania prawa do świadczenia na podstawie art. 49.
Ustaleń w sprawie Sądmeritidokonał na podstawie dokumentów złożonych w postępowaniu administracyjnym i na podstawie zeznań wnioskodawcy. Wiarygodność tych dowodów nie budziła wątpliwości tego Sądu. Pozostałe wnioski dowodowe Sąd Okręgowy pominął, mając na uwadze iż okoliczności wskazywane w tezach dowodowych pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Wobec powyższego na podstawieart. 47714§ 1 k.p.c.Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.
Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się ubezpieczony, zaskarżając je w całości i zarzucając mu:
- rażące naruszenieart. 316 § 1 k.p.c.w zw. zart. 328 § 2 k.p.c.iart. 227 k.p.c.poprzez oddalenie wniosków dowodowych ubezpieczonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków w sytuacji, gdy konieczność ich dopuszczenia i przeprowadzenia wynikała z oczywistej wadliwości decyzji organu rentowego i jej uzasadnienia i dotyczyła okoliczności istotnej a spornej między stronami tj. czy praca ubezpieczonego na stanowisku kierowcy ciągnikowego (ciągnika kołowego) była pracą w transporcie czy też nie co warunkowało ostatecznie ustaleniem spełniania przez ubezpieczonego warunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jako przesłanki niezbędnej do przyznania mu wnioskowanego świadczenia, w sytuacji gdy powyższe stanowi w istocie o tym, że niniejsza sprawa została rozstrzygnięta przez Sąd pierwszej instancji przedwcześnie, bo jeszcze w trakcie postępowania dowodowego, a nie po zamknięciu rozprawy tj. przy wydawaniu wyroku, jak nakazują ww. przepisyk.p.c.
- rażące naruszenieart. 233 §1 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.poprzez pominięcie i nieuwzględnienie części materiału dowodowego tj. zeznań wnioskowanych świadków, przesłuchania strony oraz znajdujących się w sprawie dokumentów dowodzących, iż ubezpieczony w okresie od 5.11.1980 r. do 30.04.1991 r. świadczył pracę na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego, która to jest wymieniona w wykazie A doRozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- rażące naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, to jest: art. 233 § 1 w zw. zart. 391 § 1 k.p.c., przez dokonanie dowolnej oceny dowodów, a tym samym przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, wyrażające się w ustaleniu stanu faktycznego wyłącznie na dokumentach z pominięciem wnioskowanych przez ubezpieczonego dowodów,
- naruszenieart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c.wskutek uznania, że ubezpieczony nie wykazał, iż w okresie do 31.12.2008 roku a w szczególności w kwestionowanym przez organ rentowy okresie 5.11.1980 do 30.04.1991 r. pracował na stanowisku pracy wymienionym w wykazie A doRozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterzea tym samym, że nie spełnił wszystkich warunków do przyznania mu wnioskowanego świadczenia,
- naruszenie przepisów postępowania, mianowicieart. 233 k.p.c.poprzez niewłaściwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, niezasadne odmówienie wiarygodności dowodom prezentowanym przez ubezpieczonego, w szczególności z przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony potwierdzającego fakt pracy ubezpieczonego wZakładzie Produkcji (...)wP.w okresie od 5.11.1980 do 30.04.1991 r. na stanowisku kierowcy ciągnikowego w transporcie (z wyłączeniem prac polowych) i wyciągnięcie na ich podstawie wniosku, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki do przyznania mu emerytury pomostowej wobec niewykazania świadczenia pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze do 31 grudnia 2008 r.,
- błędną wykładnięart. 49 ustawy o emeryturach pomostowychskutkującej przyjęciem, że w istocie wyłącznie legitymowanie się okresem zatrudnienia po 31 grudnia 2008 roku na stanowisku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze daje prawo do nabycia świadczenia w postaci emerytury pomostowej,
- całkowite zaniechanie analizy przepisówRozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
- błędne ustalenie, że praca kierowcy ciągnikowego nie jest pracą wymienioną w załączniku do ustawy a tym samym nie jest pracą w szczególnych warunkach.
Wskazując na te zarzuty apelujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków wskazanych w apelacji świadków oraz o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.z dnia 15 lutego 2019 roku i ustalenie, że ubezpieczonemuP. W.przysługuje prawo do emerytury pomostowej a także o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed sądem II instancji; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja okazała się nieuzasadniona.
Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a swe ustalenia oparł na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane wart. 233 § 1 k.p.c.Sąd pierwszej instancji wywiódł prawidłowe wnioski z poprawnie dokonanej analizy dowodów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Stąd też Sąd Apelacyjny ustalenia tego Sądu w całości uznał i przyjął jako własne. Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego, w związku z czym poparł rozważania tego Sądu również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia.
Sąd Apelacyjny w całości podziela również rozważania Sądu pierwszej instancji dotyczące oceny dowodów osobowych w kontekście zachowanej dokumentacji pracowniczej i nie dopatrzył się zarzucanych Sądowimeritibłędów w zakresie postępowania dowodowego. Przeciwnie, stwierdzić należy, iż Sąd ten zebrał i szczegółowo rozważył wszystkie dowody oraz ocenił je w sposób nienaruszający swobodnej oceny dowodów, uwzględniając w ramach tejże oceny zasady logiki i wskazania doświadczenia życiowego. Wobec tego nie sposób jest podważać adekwatności dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń do treści przeprowadzonych dowodów. Sąd Okręgowy prawidłowo i przekonująco uzasadnił na podstawie jakich dowodów i dlaczego ustalił wskazany powyżej stan faktyczny a także wskazał dlaczego pominął złożone przez ubezpieczonego wnioski dowodowe.
Przedmiotem postępowania w sprawie była ocena uprawnień wnioskodawcy do emerytury pomostowej na podstawieart. 4i49ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych(Dz. U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1656 z późn. zm.).
Na wstępie rozważań wskazać należy, że emerytury pomostowe zapowiedziane wart. 24 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zostały wprowadzone do systemu ubezpieczeń społecznych przezustawę z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 roku i dotyczą ubezpieczonych zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze (urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku). Zastąpiły one emerytury w niższym wieku przyznawane na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze. Prawo do tego świadczenia było nabywane z reguły w niższym niż wiek emerytalny wieku pod warunkiem wykazania piętnastoletniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Cechą charakterystyczną emerytur pomostowych jest ich przejściowy charakter, zgodnie bowiem z art. 16 ustawy, prawo do tego świadczenia ustaje nie tylko z dniem śmierci uprawnionego, ale również z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, z dniem osiągnięcia przez uprawnionego wieku 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją organu rentowego (por. szerzej uwagi zawarte w Prawo do emerytury - komentarz do ustaw z orzecznictwem - I. Jędrasik - Jankowska, K. Jankowska - LexisNexis Warszawa 2011, s. 34 i nast.). Z uwag tych płynie wniosek o odrębnym charakterze obu tych świadczeń (emerytur w niższym wieku i emerytur pomostowych), przy czym nie wszyscy uprawnieni do emerytur w niższym wieku z uwagi na pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, nabyliby obecnie prawo do emerytur pomostowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r. II UK 164/11, LEX nr 1171289).
Najogólniej rzecz ujmując, celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny, emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania są wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09,(...)2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.
Na podstawie art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem przepisów art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: (1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; (2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; (3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; (4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn; (5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; (6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3; (7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
Z mocy art. 49 ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która: (1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3; (2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12; (3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
Warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 ustawy, jest więc legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniuustawy o emeryturach pomostowychlub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterzew rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3ustawy o emeryturach pomostowychpo dniu 31 grudnia 2008 r. (czyli od dnia wejścia w życieustawy o emeryturach pomostowych). Osoby, które takiej pracy po wskazanej dacie nie wykonywały (tak jak ubezpieczony), a w rezultacie nie spełniają warunku określonego w art. 4 pkt 6 ustawy, mają możliwość uzyskania emerytury pomostowej w oparciu o art. 49 ustawy, który w miejsce warunku z art. 4 pkt 6 wprowadza wymaganie, aby zainteresowany spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterzew rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3(a nie przepisów rozporządzenia z 1983 r.)ustawy o emeryturach pomostowych(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn.II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r. sygn.II UK 164/11, opubl. OSNP 2013/5-6/62, LEX nr 1289168; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2013 r. sygn.I UK 448/12, LEX nr 1396383).
Jak wynika z ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji na podstawie zeznań wnioskodawcy oraz dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego,ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2009 r. nie wykonywał pracy w rozumieniuart. 3 ustawy o emeryturach pomostowychzatem jego uprawnienia należy rozważać w kontekście spełnienia przesłanek wynikających z art. 49 tej ustawy. Aby zatem otrzymać prawo do emerytury pomostowej ubezpieczony musiałby wykazać piętnastoletni okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze wynikających z załączników doustawy o emeryturach pomostowychnie zaś z rozporządzenia z 1983 r, na które powołuje się w apelacji. Praca kierowcy ciągnikowego (nawet wykonywana wyłącznie w transporcie) nie jest pracą w warunkach szczególnych wynikającą z załączników doustawy o emeryturach pomostowych. Sąd Apelacyjny podziela w pełni ustalenia Sądu orzekającego, że sporny okres zatrudnienia skarżącego nie jest okresem pracy o szczególnym charakterze, o jakim mowa w załączniku doustawy o emeryturach pomostowycha zatem przesłuchiwanie świadków na okoliczność czy była to praca w transporcie drogowym czy też ubezpieczony wykonywał prace polowe nie miałoby żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Artykuł 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej zawiera bowiem bezpośrednie odesłanie do załącznika 1 i 2 w/w ustawy. W załączniku nr 1 i 2 brak jest prac wymienianych przez ubezpieczonego (kierowca ciągnika kołowego).
Po dokonaniu analizy załączników doustawy o emeryturach pomostowych, zawierających wykaz prac w szczególnych warunkach oraz o szczególnym charakterze uznać należy, iż praca wykonywana przez ubezpieczonego w spornym okresie nie jest pracą w warunkach szczególnychw rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3ustawy o emeryturach pomostowych. Nie została ona bowiem wymieniona wśród prac wskazanych w w/w załącznikach. Bez znaczenia pozostaje zatem czy ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (czego nie kwestionuje ani Sąd Apelacyjny, ani Sąd Okręgowy) skoro nie wykonywał po 1 stycznia 2008 r. pracy w warunkach szczególnych w rozumieniuart. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Innymi słowy nie ma zastosowania w tym przypadkurozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze(Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z tych tez przyczyn zarzuty dotyczące naruszenia przepisów tego rozporządzenia nie zasługują na uwzględnienie.
Odstąpienie ustawodawcy od prawnego definiowania poszczególnych prac, w nawiązaniu do celu ustawy pozwala przyjąć, że prace te, jako pojęcia prawne powinny być interpretowane zgodnie ze wskazaniami wynikającymi z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych i nie mogą prowadzić do rozszerzenia kręgu beneficjentów poza ten, wyznaczony brzmieniem przepisów. To oznacza, że w drodze interpretacji prawnych nie powinno dochodzić do sytuacji, że beneficjentem ustawy zostaje pracownik niewykonujący pracy oznaczonej w zamkniętym katalogu prac, kwalifikowanej jako wykonywana w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, lecz pracę zbliżoną rodzajowo. Charakter emerytur w niższym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i emerytur pomostowych jest odrębny, a zatem nie wszyscy uprawnieni do emerytur w niższym wieku z racji wykonywania tego rodzaju prac nabyliby obecnie prawo do emerytur pomostowych.
Reasumując poczynione wyżej rozważania, należy stwierdzić, że przeprowadzona przez Sąd Okręgowy ocena wszystkich zgromadzonych dowodów dokonana została zgodnie z dyspozycjąart. 233 k.p.c., a zaprezentowane poglądy prawne zasługują na aprobatę. Zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego ocenić należało także jako całkowicie nieuzasadnione. Wnioskodawca nie spełnił przesłanek określonych tak w art. 4, jak iart. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, skoro tak, to Sąd Okręgowy prawidłowo odmówił wnioskodawcy prawo do emerytury pomostowej.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji wyroku, na podstawieart. 385 k.p.c.
Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk Jolanta Hawryszko Barbara Białecka | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Szczecinie
date: '2019-12-11'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Jolanta Hawryszko
- Barbara Białecka
- Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk
legal_bases:
- art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych
- art. 316 § 1 k.p.c.
- art. 6 k.c.
- art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych
recorder: St. sekr. sąd. Edyta Rakowska
signature: III AUa 328/19
``` |
154510050001006_II_K_000470_2013_Uz_2014-05-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 470/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 maja 2014 r.
Sąd Rejonowy w Legionowie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Monika Zmysłowska-Sołowiej
Protokolant: Bożena Oblińska
w obecności oskarżyciela Prokuratora Piotra Barczewskiego
po rozpoznaniu dnia 22 maja 2014 r. na rozprawie w Legionowie sprawy :
P. R. (1)c.P.iM.zd.R.urodzonej (...)wN.
oskarżonej o to, że :
I. W bliżej nieustalonym okresie grudnia 2012 roku wN.woj.(...)naul. (...)wypowiadała wobecA. B.groźby karalne pozbawienia życia i zdrowia, które wzbudziły u wymienionej pokrzywdzonej uzasadnioną obawę ich spełnienia to jest o czyn zart. 190§ 1 k.k.
II. W dniu 9 lutego 2013 roku wL.woj.(...)przyul. (...)w PubieF.poprzez kilkukrotne uderzenie łokciem w prawy bok ciała, wylanie piwa na ubranie oraz uderzenie kuflem w głowę spowodował obrażenia ciała uA. B.w postaci rany ciętej policzka lewego dł. 4,5 cm wielomiejscowego otarcia naskórka twarzy w okolicy w okolicy kąta zewnętrznego oka lewego, grzbiecie nosa, u podstawy przegrody nosa zasinienia podśluzówkowego o wymiarze 1 cm wargi górnej od strony przedsionka jamy ustnej, które to obrażenia powodują naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia na okres poniżej 7 dni to jest o czyn zart. 157§2 kkw zb. zart. 217§1 kkw zw. zart. 11 § 2 kk
Orzeka:
1
OskarżonąP. R. (1)uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej wpunkcie 1 a/o czynu przyjmując, że dopuściła się go w okresie od 01.12.2012 roku do 31.12.2012 roku i za to na podstawieart. 190§1 kkskazuje ją na karę 3(trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
2
OskarżonąP. R. (1)uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej wpunkcie 2 a/o czynu i za to na podstawieart. 157 § 2 kkw zw. zart. 11§3 kkskazuje ją na karę 3(trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
3
Na podstawieart. 85 kkiart. 86 § 1 kkorzeka wobec oskarżonejP. R. (1)karę łączną w wymiarze 5(pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;
4
Na podstawieart. 69 § 1 i 2 kkorazart. 70§2 kkwarunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wpunkcie 3( trzecim) kary na okres 3(trzech) lat próby;
5
Na podstawieart. 73 §2 kkw okresie próby oddaje oskarżoną pod dozór kuratora sądowego ;
6
Na podstawieart. 46§2kkzobowiązuje oskarżonąP. R. (1)do zapłaty na rzecz pokrzywdzonejA. B.nawiązki w kwocie 2000(tysięcy) złotych;
7
Na podstawieart. 624 § 1 kpkzwalnia oskarżonąP. R. (1)w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.
8
Na podstawieart. 618§1 p.11 kpkw zw. zart. 29§1 ustawy z dnia 26.05.1982r. Prawo o adwokaturzei §14 ust.2 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzeczkancelarii adwokackiej (...)kwotę 924 (dziewięćset dwadzieścia cztery) złote powiększone o należną stawkę podatku VAT.
Sygn. Akt II K 470/13
Uzasadnienie wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 22 maja 2014 roku.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
A. B.iP. R. (1)są ze sobą skonfliktowane. Powodem nieporozumień jest fakt, że oskarżona jest obecnie związana z byłym chłopakiem pokrzywdzonejD. K. (1).
W okresie pomiędzy dniem 1 a 31 grudnia 2012 roku przyulicy (...)wN.pokrzywdzonaA. B.przypadkowo spotkała oskarżonąP. R. (1). OskarżonaP. R. (1)zaczęła wówczas grozić pokrzywdzonej pozbawieniem życia i zdrowia wypowiadała wobec niej słowa cyt; ” Nie patrz na mnie bo zaraz Ci dojebie ”. Pokrzywdzona przestraszyła się gróźb wypowiadanych przezP. R. (1).
W dniu 8 lutego 2013 rokuA. B.przyjechała do dyskoteki „F.” przyulicy (...)wL.wraz ze swoimi koleżankamiP. H.,L. H.orazN. B.. Na miejscu spotkały znajomychR. S.orazD. K. (2), z którymi usiadły przy stoliku. Około godziny 23:30 do pubu przyjechała oskarżonaP. R. (1)wraz z koleżankąD. D. (1). Przed przyjazdem do dyskoteki oskarżona w domu spożywała alkohol w postaci kilku drinków. Po godzinie 01:00 w dniu 09.02.2013 roku oskarżonaP. R. (1)przechodząc obok stojącej pokrzywdzonejA. B.wylała na nią piwo z trzymanego w ręce kufla. Następnie oskarżona uderzyła pokrzywdzoną łokciem w prawy bok, w wyniku, czegoA. B.zachwiała się i usiadła na skraju sofy. OskarżonaP. R. (1)uderzyła trzymanym w ręku kuflem pokrzywdzoną w głowę. Pokrzywdzona próbowała powstrzymaćP. R. (1)łapiąc ją za ręce, w wyniku czego doszło między nimi do szarpaniny. NagleP. R. (1)uderzyłaA. B.trzymanym w ręku kuflem w twarz. W wyniku uderzenia kufel pękł, wbijając się w lewy policzekA. B.i powodując u niej uszkodzenia ciała w postaci rany ciętej o długości 4,5 cm, wielomiejscowych otarcia naskórka twarzy w okolicy lewego oka, grzbietu nosa i zasinienia podśluzówki wargi górnej o długości 1 cm, które to obrażenia spowodowały u niej naruszenie narządów ciała i rozstrój zdrowia na okres poniżej 7 dni w rozumieniuart. 157§2kk.
P. H.widząc zdarzenie zawiadomiła pogotowie i policje oraz pracowników ochrony dyskotekiM. T.iM. W..A. B.wraz zL. H.udały się do toalety w celu opatrzenia rany i zatamowania krwawienia.P. R. (1)została zatrzymana przez przybyłych na miejsce funkcjonariuszy KPPL.P. S.iR. C. (1).
OskarżonaP. R. (1)ma 21 lat, jest panną, posiada wykształcenie zawodowe. Z zawodu jest fryzjerką. Nie ma dochodów, jest na utrzymaniu rodziców. Nie była leczona psychiatrycznie. Nie była uprzednio karana.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:
⚫
Częściowych wyjaśnień oskarżonejP. R. (1)/k. 73, 135-136/
Zeznań świadkówA. B./k.2-3,18, 136-137, 142-143/,P. S./k.14-15,162- 166/P. H./k. 23-24, 143-144/L. H./k.25-26, 165- 166/,D. D. (1)/k. 30-31, 170 – 173/,N. B./k. 50-51, 163- 164, /R. S./k. 182-184/M. T./k. k. 60-61, 185-186/M. W./k. 96-97, 199/D. K. (1)/k. 186-187/
karty informacyjnej/k.6/
kserokopii notatnika służbowego/k.10-13/
obdukcji lekarskiej /k. 20/
opinii lekarskiej/k.21, k.41/
zaświadczenia/k.80/
karty karnej/k.82, k.92, k.134/
danych osobo poznawczych /k.80,111/
wydruku z portaluF..pl/k.140/
zeznań świadka faktury VAT/k.189/
kart informacyjnych/k.191/
paragonów/k.153/, /k.190/
OskarżonaP. R. (1)w toku postępowania przygotowawczego nie przyznała się do zarzucanego jej czynu zart. 190 § 1 k.k.Odnośnie czynu zart. 157 § 2 k.k.w zb. zart. 217 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.kprzyznała się w części tj. jedynie do uderzenia pokrzywdzonej kuflem z piwem w głowę. Podała, że nigdy nie prowokowałaA. B., ani nie jej nie zaczepiała. Oskarżona wyjaśniła, iż w dniu 8 lutego 2013 roku około godziny 23:00 wraz z koleżankąD. D. (1)przyjechały do pubu „
F.”wL.. W domu wypiły około 3-4 drinków z alkoholem, a w dyskotece po jednym piwie. Oskarżona podała, że jest skonfliktowana z pokrzywdzoną, ponieważ była zazdrosna że ta spotykała się z jej chłopakiem. Oskarżona wyjaśniła, iż w momencie gdy szła do łazienki i przechodziła koło stolika, przy którym siedziała pokrzywdzona przez przypadek wylała naA. B.piwo. Pokrzywdzona podniosła się i zaczęły się szarpać. Wskazała, że w trakcie zdarzenia przypadkiem uderzyła pokrzywdzoną trzymanym szklanym kuflem w twarz, jednak nie wiedziała nic o rozmiarze rany ani jej obrażeniach. Wyjaśniła, że kiedy po dwóch dniach dowiedziała się o wszystkim, postanawiała udać się do domu pokrzywdzonej, by ją przeprosić
/k. 73-74/.W toku postępowania sądowego oskarżona nie przyznała się do popełnia czynu zart. 190 § 1 k.k.Odnośnie czynu zart. 157 § 2 k.k.w zb. zart. 217 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.kprzyznała się jedynie częściowo. Wyjaśniła, iż jej działanie było w istocie obroną. Przyznała, iż to ona spowodowała obrażenia u pokrzywdzonej i wobec tego chciałaby ją przeprosić. Zasygnalizowała, ze jest gotowa pokryć koszty jej leczenia i obdukcji. Jednocześnie wyjaśniła, iż w dniu zdarzenia pokrzywdzona była zazdrosna o chłopaka –D., z którym ona obecnie jest. W trakcie zdarzenia pokrzywdzona rzuciła się na nią, dlatego musiała się bronić. Wskazała, żeA. B.ciągnęła ją za włosy, a ona odruchowo, bez zastanowienia raz uderzyła ją szklanką po piwie w twarz, naczynie było bardzo cienkie, dlatego od razu pękło i zraniło pokrzywdzoną
/k.135-137/.Wyjaśnienia oskarżonej zasługują na wiarę jedynie w części, w jakiej przyznała się do spowodowania obrażeń ciała u pokrzywdzonejA. B.. Sąd nie dał wiary jej wyjaśnieniom w pozostałym zakresie. W ocenie Sądu przedstawiona przez nią wersji zdarzeń z dnia 9.02.2013 roku jest nielogiczna, niespójna i sprzeczna z zebranymi w sprawie dowodami, którym Sąd dał wiarę. Prezentowana przez nią wersja zdarzenia, iż to pokrzywdzona atakowała ją i ciągnęła za włosy stanowią jedynie realizację przyjętej przez nią linii obrony i mającą pomniejszyć jej rolę w zdarzeniu. Zgodnie z zasadami zdrowego rozsądku mało prawdopodobne jest, by to pokrzywdzona sama lub podczas szarpaniny sama pociągnęła i stłukła szklankę do piwa na swej twarzy. Ponadto treść jej wyjaśnień pozostaje w sprzeczności z wnioskami zawartymi w opinii biegłego lekarzaM. O.(k.21) , a także dokumentacją medyczną przedłożoną przez pokrzywdzoną. Sąd odmówił wiary jej wyjaśnieniom, bowiem w ocenie Sądu są wyłącznie realizacją przyjętej przez oskarżoną linii obrony. Co do zasady przeczy im zgromadzony w sprawie, uznany za wiarygodny, materiał dowodowy, głównie zeznania świadków:A. B.
,
P. H.
,
L. H., które dokładnie zrelacjonowały zdarzenie z dnia 09.02.2013roku oraz potwierdziły fakt wypowiadania gróźb przez oskarżoną wobec pokrzywdzonej na tle kilkuletniego konfliktu pomiędzy stronami. Fakt wzajemnych animozji potwierdzają również zeznania świadkaD. K. (1).
PokrzywdzonaA. B.przesłuchana w postępowaniu przygotowawczym zeznała, iż w dniu 8 lutego 2013 roku około godziny 23:00 przyjechała doL.do baru„F.”.Udała się tam z trzema koleżankamiL. H.,P. H.orazN. B.. Na miejscu wraz zN. B.wypiły jedno piwo, pozostałe koleżanki nie spożywały alkoholu. Pokrzywdzona zeznała, że kiedy wraz z trzema koleżankami siedziały przy stoliku, aL. H.niedaleko tańczyła, zauważyły oskarżonąP. R. (1)iD. D. (1). Około godziny 1:00 w dniu 09.02.2014 roku podeszła do niej oskarżonaP. R. (1)w ręku trzymając szklankę z piwem. Pokrzywdzona zeznała, iż najpierw oskarżona śmiejąc się wylała na jej spodnie i sweter piwo, a następnie uderzyła ją łokciem w prawy bok. Pokrzywdzona nadmieniała, iż po tym podniosła się i w tym momencie oskarżona uderzyła ją szklanką od piwa w górną część głowy. Szklanka wtedy nie pękła.A. B.podała, iż wtedy poczuła silny ból i otępienie jednak nie straciła przytomności. Następnie oskarżona uderzyła ją trzymaną szklanką w okolice ust i podbródka z lewej strony twarzy. Wówczas szklanka pękła i zraniła ją w twarz. Pokrzywdzona dodała, iż w wyniku zdarzenia miała pokaleczoną twarz, rany nad górną wargą na nosie i rozcięty lewy łuk brwiowy oraz głęboką ranę na lewym policzku ciągnącą się wzdłuż szczęki. Pokrzywdzona podała, iż oskarżona już w grudniu 2012 roku zaczepiała ją na ulicy i groziła jej pozbawieniem życia i że jej„dojebie”a groźby te wzbudziły u niej uzasadnioną obawę ich spełnienia.A. B.zeznała, iż 4 lata temu rozstała się zD. K. (1), jednak on nadal próbował się z nią kontaktować co zdenerwowało oskarżonąP. R. (1). Z oskarżoną widywała się sporadycznie na mieście, jednak starała się jej unikać, ponieważ wiedziała, żeP. R. (1)jest osobą agresywną, wcześniej wdawała się już w bójki, a do niej ma pretensje o chłopaka i z tego powodu groziła jej. Podała, iż jesienią 2011 roku lub 2012 rokuP. R. (1)przyjechała pod jej blok. Zadzwoniła do jej mieszkania domofonem i kazała zejść na dół ubliżając. Twierdziła, że chce porozmawiać, ponieważ odbiła jej chłopka./k.1-3/.A. B.zeznała również, iż oskarżona wypowiadała w stosunku do niej groźby w grudniu 2012 roku, w czasie przerwy świątecznej, a jej słowa z uwagi na wcześniejsze agresywne zachowanie oskarżonej wzbudziły w niej uzasadnioną obawę ich spełnienia/k. 18-19/. W toku postępowania sądowegoA. B.potwierdziła swoje wcześniejsze zeznania. Nadto zeznała, iż oskarżona w dniu 09.02.2013 roku oblała ją piwem, a następnie doszło między nimi do szarpaniny. Oskarżona uderzyła ją dnem szklanki w czubek głowy, jednak szklanka się nie rozbiła. Następnie oskarżona uderzyła ją po raz drugi w twarz brzegiem szklanki, która zbiła się jej na twarzy. Wskazała, iż po zdarzeniu miała na lewym policzku ranę długości 4,5 cm, poraniony nos, zasinioną wargę i rozcięty łuk brwiowy. Wniosła o zasądzenie od oskarżonej nawiązki w kwocie od 2.000 złotych do 5.000 złotych za ból i koszty leczenia niwelacji blizny na twarzy/k. 135-137/.W ocenie Sądu zeznania pokrzywdzonej zasługują w całości na wiarę. Pokrzywdzona zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i przez Sądem złożyła spójne i konsekwentne zeznania, które są skorelowane z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie – w tym z obdukcją lekarską, opinią biegłego lekarza, jak również zeznaniami bezpośrednich świadków zdarzenia z dnia 9.02.2013 rokuP. H.,L. H.,N. B.oraz w częściowymi zeznaniamiD. D. (1), i wyjaśnieniami oskarżonejP. R. (1).
Przesłuchany w charakterze świadka funkcjonariusz policjiP. S.zeznał, iż w nocy 9 lutego 2013 roku około godziny 0:50 otrzymał zgłoszenie o bójce w pubie
„F.” wL.
. Na miejsce udał się zR. C. (2). W pubie zastali pokrzywdzonąA. B., która poinformowała ich, iż oskarżona uderzyła ją w twarz kuflem po piwie. Pokrzywdzona była zakrwawiona, została zabrana przez pogotowie do Szpitala wN.. Świadek zeznał, iż po przyjeździe na miejsce zdarzenia oskarżona przyznała, iż faktycznie doszło do kłótni, w trakcie, której mogła uderzyć pokrzywdzoną, jednak nie pamięta całego przebiegu wydarzeń. Nadmienił, iż oskarżona po zdarzeniu wobec pokrzywdzonej zachowywała się arogancko. W ocenie Sądu zeznania świadka zasługują w całości na uwzględnienie, bowiem są koherentne z częściowymi wyjaśnieniami oskarżonej, jak również zeznaniami bezpośrednich świadków oraz pokrzywdzonej. Nadto są spójne i logiczne.
Przesłuchana w charakterze świadkaP. H.zeznała, iż jest koleżankąA. B.. W dniu 8 lutego 2013 roku przebywała z nią i koleżankami w pubie„F.”wL.. Około godziny 23:00 do pubu przyszłaP. R. (1), która podeszła do nich i spytała się czy może zostawić u nich kurtki, one jednak się nie zgodziły. Po około godzinieP. H.wstała aby potańczyć. Wówczas podeszła do nich oskarżona, uderzyła łokciem pokrzywdzoną, która usiadła na oparciu sofy. Następnie oskarżona wylała naA. B.piwo. Pokrzywdzona nie zdążyła zareagować, bo oskarżona uderzyła ją najpierw szklanką w głowę, a następnie w twarz. Świadek zeznała, iż oskarżona nic przy tym nie mówiła, tylko cały czas się śmiała. Nadto nadmieniła, iż wie, że oskarżona była wcześniej zazdrosna o chłopaka, z którym kiedyś spotykała się pokrzywdzona/k. 23-24/.Przesłuchana w toku postępowania sądowego świadekP. H.podtrzymała swoje wcześniejsze zeznania, jednocześnie dodała, iż widziała jak oskarżona przed zdarzeniem specjalnie, od góry wylała na twarz i bluzkę pokrzywdzonej piwo. Nadmieniła, iż to ona zadzwoniła po karetkę, zaś po Policję zadzwonił jeden z ochroniarzy dyskoteki. Nadto zeznała, że wcześniej od pokrzywdzonej słyszała o sytuacji, kiedy oskarżona dzwoniła do jej domu i jej matce mówiła, że jej córkaA. B.zabrała jej męża. Dodatkowo potwierdziła, iż słyszała odA.oraz kolegów i koleżanek, że oskarżona wcześniej groziła pokrzywdzonej/k. 141-145/. W ocenie Sądu zeznania świadka zasługują na wiarę, albowiem znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, czyli zeznaniach świadków zdarzenia, którym Sąd dał wiarę.
Przesłuchana w charakterze świadkaL. H.zeznała, iż w dniu 8 lutego 2013 roku przebywała wraz z koleżankami w pubie„F.”od godziny 22:00. Około godziny 24:00 w pubie pojawiła się oskarżonaP. R. (1)wraz z koleżankąD. D. (1).L. H.zeznała, iż widziała sytuację, kiedy pokrzywdzona odchodziła od stolika a oskarżona zaczepiała ją tj. próbowała szturchnąć, popchnąć. Nadmieniła, iż widząc to postanowiły zmienić lokal. Wskazała, iż w pewnym momencie około godziny 1:00 pokrzywdzona podniosła się z sofy i usiadła na jej oparciu. W tym czasie oskarżona wraz z koleżanką podeszły do niej. Wówczas oskarżona oblała piwem pokrzywdzoną, a następnie uderzyła ją kuflem w głowę, a później w twarz.L.H.zeznała, iż widać było, że oskarżona podczas zdarzenia była pijana. Dodała również, że po całym zajściu oskarżona śmiała się z tego co zrobiła i mówiła, że zrobiła to bo nie chciała się bawić na tej samej imprezie coA.. W momencie, gdy wezwano Policje oskarżona chciała uciec.L. H.zeznała, że oskarżona ma od dawna pretensje w stosunku do pokrzywdzonej, ponieważ ona chodziła wcześniej z obecnym chłopakiem oskarżonej. Podała, iż pokrzywdzona opowiadała jej, że oskarżona przychodziła wcześniej pod jej dom i wydzwaniała do niej oraz groziła jej, że ją pobije/k. 25-26/W trakcie postępowania sądowego świadekL. H.potwierdziła swoje wcześniejsze zeznania. Jednocześnie nadmieniła, iż wie że oskarżona kiedy naosiedlu (...)wN.spotkała pokrzywdzoną wyzywała ją, opluła i groziła pozbawieniem życia i pobiciem. /k.162- 166/.W ocenie Sądu należy dać wiarę złożonym zeznaniom albowiem są one spójne, logiczne i skorelowane w części z wyjaśnieniami oskarżonej oraz w całości z zeznaniami świadków, którym Sąd dał wiarę oraz dokumentacją medyczną.
Przesłuchiwana w charakterze świadka koleżanka oskarżonejD. D. (1)zeznała, iż w dniu 8 lutego 2013 roku przyjechały do pubu
„F.”, gdzie wypiły kilka drinków. W pewnym momencie zauważyły pokrzywdzoną wraz koleżankami. Po pewnym czasie pomiędzy oskarżoną a pokrzywdzoną doszło do szarpaniny.D. D. (1)zeznała, iż widziała jakA. B.pchnęła oskarżoną i ciągnęła ją za włosy. Nadmieniła, że widziała jakP. R. (1)odepchnęłaA. B., wskazała, że nie widziała jak to się stało, że pokrzywdzona została zraniona w policzek. Zeznała, że widziała tylko małe zakrwawienie policzka u pokrzywdzonej.D. D. (1)dodała, że pomiędzy oskarżoną, a pokrzywdzoną już od dawna dochodziło do nieporozumień na tle zazdrości o chłopaka, z którym kiedyś była związana pokrzywdzona. Od około dwóch lat dochodziło na tym tle do różnych wyzwisk i pyskówek. Jednocześnie nadmieniła, iż słyszała jakA. B.mówi do oskarżonej, że
„dostanie w łeb”/k.30-31/.W trakcie postępowania sądowego świadekD. D. (1)potwierdziła swoje wcześniejsze zeznania. Dodała, iż od dawna oskarżona otrzymywała obraźliwe sms-y od pokrzywdzonej. Nadto nadmieniła, iż w trakcie zdarzenia w pubie „F.” widziała, jak pokrzywdzona odepchnęła oskarżoną. Jednocześnie zaznaczyła, ze nie widziała by to oskarżona uderzyła pokrzywdzoną kuflem w czubek głowy. Nadmieniła również, że w czasie, gdy podchodziły do pokrzywdzonej, oskarżona miała w ręku szklankę z małą ilością piwa. Ponadto dodała, iż wie że około 2-3 lat temu pokrzywdzona rzuciła się na oskarżoną
/k.169 – 174/.Zeznania świadka zasługują na wiarę jedynie w zakresie udziału w incydencie, w dniu 8 lutego 2012 roku. Sąd jednak nie dał wiary wersji zdarzeń podanych przez świadka. Zdaniem Sądu fakt szarpaniny i sugestie co do uderzenia się szklanką przez samą pokrzywdzoną w twarz jest mało prawdopodobny i nielogiczny. W ocenie Sądu stanowi to dopełnienie linii obrony oskarżonejP. R. (1)albowiem świadek jest jej dobrą znajomą i celowo przedstawiła korzystną dla niej wersję wydarzeń starą się w ten sposób pomóc w uniknięciu odpowiedzialności karnej przez oskarżoną.
ŚwiadekN. B.przesłuchana w charakterze świadka zeznała, iż w lutym 2013 roku wybrały się wraz z koleżankami do pubu
„F.”wL.. Na miejscu zajęły jeden ze stolików. W pewnym momencie zauważyłyP. R. (1). Świadek zeznał, iż nie widziała nic o konflikcie pokrzywdzonej z oskarżoną, ponieważ nie znała pokrzywdzonej dość dobrze. Jednocześnie dodała, iż w pubie podobnie jakA. B.wypiła jedno albo dwa piwa jednak nie była pijana. Dodatkowo zeznała, iż w pewnym momencie podeszła do siedzącej na oparciuA. B.oskarżona, która następnie wylała na nią piwo. GdyA. B.wstawała coś mówiły do siebie, a następnie zobaczyła, jak oskarżona uderza kuflem od piwa pokrzywdzoną w twarz. Kufel rozbił się i zranił pokrzywdzoną w twarz.N. B.zeznała, że widziała jak pokrzywdzona odwróciła się i wyjęła szkło z rany. Jednocześnie dodała, że nie widziała aby oskarżona i pokrzywdzona siebie wzajemnie prowokowały. Nadmieniła również, że widać było, że oskarżona w momencie zdarzenia była pijana
/k. 50-51/.W trakcie postępowania sądowego świadekN. B.potwierdziła swoje wcześniejsze zeznania
/k. 141-145/, /k.162- 166/.W ocenie Sądu zeznania świadka zasługują na uwzględnienie, bowiem są spójne i logiczne oraz korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.
ŚwiadekM. T.przesłuchiwany w charakterze świadka zeznał, iż pracuje w pubie
„F.”jako ochroniarz. W dniu 8 lutego 2013 roku około godziny 23:00 dostał zgłoszenie o bójce i udał się na miejsce zdarzenia. Zobaczył na miejscu dziewczynę z rozciętym policzkiem. Podał, że pokrzywdzoną znał z widzenia, ponieważ często przychodziła do pubu. Podał, że pomógł jej opatrzyć ranę i czekał z nią na przyjazd karetki. Wskazał, iż nie był naocznym świadkiem samego zdarzenia
/k. 60-61/.W trakcie postępowania sądowego świadek potwierdził swoje dotychczasowe zeznania. /
k. 181-187/.Sąd dał wiarę złożonym zeznaniom. Są one spójne z pozostałem materiałem dowodowym
.
Przesłuchany w charakterze świadkaM. W.zeznał, iż jest pracownikiem ochrony w pubie
„F.”. W dniu 8 lutego 2013 roku zostali poinformowani przez klienta o awanturze na ostatnim piętrze. Na miejscu zobaczył dziewczynę, która miała rozciętą i zakrwawioną twarz, jednak nie widział samego zdarzenia
/k. 63-64/./.Sąd również dał wiarę złożonym przez niego zeznaniom albowiem są one spójne i logiczne.
ŚwiadekR. S.zeznał, iż w dniu zdarzenia był w pubie
„F.”wraz z kolegąD. K. (2). W pubie siedział przy stoliku z pokrzywdzoną oraz jej koleżankami. Nadmienił, iż widział jak pokrzywdzona i oskarżona szarpały się, a następnie jak oskarżona uderza ją szklanką w twarz w wyniku, czego szklanka pękła. Nadmienił, iż nie widział by oskarżona uderzyła pokrzywdzoną szklanką w czubek głowy, jak również jak oskarżona oblewa ją piwem. Stwierdził również, że nie widział by oskarżona cieszyła się z przedmiotowego zdarzenia. Dodał, że w jego opinii zarówno oskarżona, jak również pokrzywdzona zachowywały się agresywnie.
/k. 181-187/.W ocenie Sądu zeznaniaR. S.zasługują na uwzględnienie, bowiem są one skorelowane z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie – zeznaniami innych naocznych świadków. Różnice odnośnie zachowania oskarżonej zdaniem Sądu stanowią jedynie subiektywne odczucia świadka i wynikają z faktu, iż nie widział on całości zdarzenia z dnia 09.02.2013 roku.
Przesłuchany w trakcie postępowania sądowego świadekD. K. (1)zeznał, iż jest obecnym chłopakiem oskarżonej, zaś z pokrzywdzoną był w związku kilka lat wcześniej. Zeznał, iż kiedy zakończył związek z pokrzywdzoną,A. B.miała pretensje do oskarżonej. Pewnego dnia pokrzywdzona podbiegła do niej wN.i zaczęła ją szarpać. Dodał, iż nie było takiej sytuacji by oskarżona groziła jej. Nadmienił, iżP. R. (1)mówiła mu, iż dnia 09.02.2013 roku przypadkowo zraniła pokrzywdzoną kuflem w twarz. Potwierdził, iż przed zdarzeniem oskarżona zadzwoniła do niego, by ten przyjechał po nią do pubu, bo nie chce awantury z pokrzywdzoną. Nadto zeznał, iż widział sms-y od pokrzywdzonej, w których wyzywała ona oskarżoną./k. 181-187/.Zeznania świadka zasługują na uwzględnienie, bowiem świadek nie był naocznym świadkiem przedmiotowych zdarzeń objętych aktem oskarżenia. Słyszał jedynie wersje zdarzeń przedstawioną mu przez oskarżoną i zrelacjonował ją przed Sądem.
Sąd pominął zeznania świadkaM. P.albowiem nie wnoszą one nic do sprawy.
Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów gdyż zostały sporządzone przez powołane do tego organy, a żadna ze stron nie zaprzeczyła ich prawdziwości i autentyczności. Prawdziwość, autentyczność i rzetelność sporządzenia pozostałych ujawnionych w sprawie dowodów nieosobowych nie była przedmiotem zarzutów stron, a także nie wzbudziła wątpliwości Sądu.
Sąd dał wiarę treści opinii pisemnej biegłego lekarzaM. O. (2), z której wynika, że obrażenia stwierdzone u pokrzywdzonej mogły powstać w okolicznościach podawanych przez nią i spowodowały one naruszenie czynności i funkcjonowania organizmu na okres poniżej 7 dni. Opinia została sporządzona poprawnie, kompleksowo i w sposób zgodny ze standardami rzetelnego postępowania, z tych też względów posiada ona walory jasności i zupełności i jest przekonywująco uzasadnione oraz bazuje na szczegółowo zabezpieczonym materiale dowodowym.
P. R. (1)stanęła przed zarzutem popełnienia przestępstwa zart. 190 § 1 k.k.oraz czynu zart. 157 § 2 k.k.w zb. zart. 217 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
Sąd zważył co następuje:
Przedmiotem ochrony czynu zart. 190 § 1 k.k.jest wolność człowieka rozumiana jako wolność od strachu, obawy przed popełnieniem przestępstwa na szkodę zagrożonego lub jego najbliższych
(Daszkiewicz-Paluszyńska, Groźba..., s.32-33). Jest to przestępstwo powszechne, skutkowe (skutkiem jest wzbudzenie u adresata uzasadnionej obawy, że groźba będzie spełniona), które może być popełnione jedynie umyślnie. Groźba musi oddziaływać na psychikę zagrożonego w taki sposób, aby mógł on obawiać się, że groźba będzie spełniona. Grozić można słowem, gestem lub innym zachowaniem się
(SN w wyroku z dnia 18 stycznia 1934 r., I K 927/33, OSNK 1934, nr 6).Przedmiotem czynności wykonawczej może być osoba, w stosunku do której skierowana jest groźba. Jak słusznie zauważył SN w wyroku z dnia 26 stycznia 1973 r., III KR 284/72, Biul. SN 1973, nr 5, poz. 95:
"Wzbudzenie obawy w zagrożonym należy oceniać subiektywnie, nie zaś z punktu widzenia obiektywnego niebezpieczeństwa realizacji groźby".
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż zarówno wina oskarżonej, jak również okoliczności działania nie budzą wątpliwości, iż przestępstwo określone wart. 190 § 1 k.k.zostało przez nią popełnione. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie pokrzywdzona z oskarżoną od blisko 4 lat były ze sobą w konflikcie. Powodem takie zachowania była zazdrość o byłego chłopaka pokrzywdzonej, z którym obecnie jest oskarżona. O dokonaniu czynu w okresie od 1 do 31 grudnia 2012 roku niewątpliwie świadczą szczegółowe zeznania pokrzywdzonej, jak również zeznania świadków –N. B.,P. H.,L. H., oraz częściowoD. K. (1). Wszystkie zeznania były w tym zakresie spójne i jednoznaczne. Nadto sama pokrzywdzona wyraźnie zasygnalizowała, iż zachowanie oskarżonej wzbudziło u niej uzasadnioną obawę albowiem padła ofiarą jej agresywnego zachowania, dlatego w ocenie Sądu miała prawo obawiać się powtórzenia tego rodzaju zachowania się lub jego eskalacji z jej strony. Przedmiotem przestępstwa stypizowanego wart. 157§2 k. k.jest zdrowie. Występek ten może zostać popełniony zarówno przez działanie, jak i zaniechanie. Jest to przestępstwo materialne. Przestępstwo zart. 157 § 2 k. k.może zostać popełnione umyślnie, w obu postaciach zamiaru. Do znamion przestępstwa zart. 157 § 2 k.k.należy skutek w postaci naruszenia czynności ciała lub rozstroju zdrowia na czas nie dłuższy niż siedem dni. Trafnie podkreśla się w orzecznictwie, że przestępstwo zart. 157 § 2 k.k.można przypisać tylko tej osobie, która swoim działaniem lub zaniechaniem spowodowała konkretne obrażenia, powodujące naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż siedem dni(wyrok SA w Krakowie z dnia 29 listopada 2011 r., II AKa 151/10, KZS 2011, z. 3, poz. 40).
Natomiast dobrem chronionym wart. 217 § 1 k.k.jest nietykalność cielesna - tzn. swoboda dysponowania ciałem i zagwarantowania człowiekowi wolności od fizycznych oddziaływań na jego ciało oraz wolność od niepożądanych doznań(Mozgawa, Odpowiedzialność..., s. 19). Jest to przestępstwo powszechne i umyślne (zamiar bezpośredni i ewentualny) oraz skutkowe. Skutkiem przedmiotowego przestępstwa jest doznanie pokrzywdzonego, że jego nietykalność została naruszona. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego Naruszeniem nietykalności cielesnej jest każde bezprawne dotknięcie innej osoby czy inny krzywdzący kontakt. Wchodzą tu w grę wszelkie kontakty fizyczne, które są obraźliwe, kłopotliwe czy po prostu niepożądane. Naruszenie nietykalności cielesnej nie musi łączyć się z wywołaniem bólu, jednakże musi być ono fizyczne, tzn. atak musi napotkać ciało pokrzywdzonego, z tym że dla dokonania przestępstwa jest rzeczą obojętną, czy sprawca dotyka ofiary fizycznie. Zazwyczaj zachowanie sprawcy polega na bezpośrednim działaniu na ciało innej osoby, głównie przez uderzenie (ale także między innymi uszczypnięcie, ukłucie, targanie za włosy, kopnięcie, polanie wodą), jednak możliwe jest również tzw. działanie pośrednie, a mianowicie oddziaływanie środkami psychicznymi, o ile działa się przez to na ciało (np. nastraszenie kogoś, kto cofa się i uderza o ścianę).Artykuł 217 § 1pozostaje w zbiegu rzeczywistym niewłaściwym (pomijalnym) z między innymi zart. 157 k.k.
W niniejszej sprawie zebrany materiał dowodowy jednoznacznie potwierdza, iżP. R. (1)w dniu 09.02.2013 roku swoim zachowanie wyczerpała znamiona obu zarzucanych jej występków zart. 217§ 1 k.k.w zb. zart. 157§2 k.k..P. R. (1)częściowo przyznała się do popełnienia tego czynu zart. 157§2 k.k.. W ocenie Sądu podczas zdarzeniaP. R. (1)uderzyła podejrzaną w głowę i twarz, szklanym kuflem a wcześniej oblała piwem czym spowodowała naruszenie czynności narządu ciała i rozstroju zdrowia pokrzywdzonej na okres poniżej 7 dni. Świadczy o tym niewątpliwie skala obrażeń stwierdzonych w dokumentacji medycznej u pokrzywdzonej.A. B.doznała ona bowiem obrażeń w postaci rany ciętej policzka lewego o długości 4,5 cm, wielomiejscowych otarć naskórka, zasinienia wargi górnej, rany łuku brwiowego. Dodatkowo sprawstwo w ocenie Sądu potwierdza fakt, iż po incydencie oskarżona udała się do pokrzywdzonej, by przeprosić, ją za swoje czyny. Nadto świadkowie, których zeznaniom Sąd dał wiarę potwierdzili szczegółową wersje zdarzeń zaprezentowaną przez pokrzywdzoną. Zeznania pokrzywdzonej potwierdza również obdukcja lekarska, jak również pozostała dokumentacja medyczna zgromadzona w sprawie. W ocenie Sądu brak jest podstaw, by przyjąć, by to pokrzywdzona sprowokowałaP. R. (1)do takiego zachowania lub podczas szarpaniny sama uderzyła się kuflem w twarz jak wywodziła to oskarżona.P. R. (1)w trakcie zdarzenia znajdowała się pod znacznym wpływem alkoholu, co zdaniem Sądu znacznie zaburzyło jej sposób postrzegania zaistniałej sytuacji.
Przy wymiarze kary Sąd jako okoliczności obciążające uznał duży stopień społecznej szkodliwości popełnionych przez oskarżoną czynów, jak również jej motywację. Natomiast jako okoliczność łagodzącą Sąd wziął pod uwagę młody wiek oskarżonej, jak również jej wcześniejszą niekaralność. Sąd również wziął pod uwagę fakt, iż oskarżona częściowo przyznała się do winy oraz złożyła obszerne wyjaśnienia, przeprosiła pokrzywdzoną i wyraziła skruchę, a nadto wyraziła chęć pokrycia szkód. W ocenie Sądu wobec oskarżonej istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna. Wobec tego Sąd wymierzył jej za pierwszy czyn zart. 190§1kkkarę 3 miesięcy pozbawienia wolności, zaś za drugi zart. 157§2kkw zb. zart. 217§1kkkarę 3 miesięcy pozbawienie wolności. Na podstawieart. 85 kki86§1kkSąd wymierzył jej karę łączną 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby. Tylko tego rodzaju kara może skłonić oskarżoną do refleksji nad swoim postępowaniem i powstrzymać od popełnienia w przyszłości podobnych przestępstw. Aby jednak oskarżonaP. R. (2)nie poczytywała sobie wymierzonej kary jako zbyt łagodnej oraz z uwagi na fakt, iż jest osobą młodocianą Sąd orzekł wobec niej dozór kuratora w okresie próby.
Na podstawieart. 46 § 2 k.k.Sąd zobowiązał oskarżoną do zapłaty na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w wysokości 2.000 złotych. Sąd uwzględnił tu kwoty poniesionych przez pokrzywdzoną kosztów wizyt lekarskich i koszt laserowej korekcji blizny na co pokrzywdzona przedstawia stosowne rachunki i fakturę VAT.
Sytuacja majątkowa oskarżonej przemawia w ocenie Sądu za zwolnieniem oskarżoną z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w sprawie. Uzasadnienie takiej decyzji należy rozpatrywać w ramachart. 624 k.p.k.
Na podstawieart . 618 § 1 pkt 11 k.k., w zw. zart. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturzeoraz § 14 ust. 2 pkt. 3 i § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzeczkancelarii adwokackiej (...)kwotę 942 złotych powiększonych o należną stawkę podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Legionowie
date: '2014-05-22'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Monika Zmysłowska-Sołowiej
legal_bases:
- art . 618 § 1 pkt 11 k.k.
- art. 618§1 p.11 kpk
- art. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze
recorder: Bożena Oblińska
signature: II K 470/13
``` |
154510250002512_V_RC_001113_2014_Uz_2015-10-30_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt V RC 1113/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lutego 2015 roku
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ wW.V Wydział Rodzinny i Nieletnich
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSR Beata Boguszewska
Protokolant: Paweł Wrzesień
po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2015 roku w Warszawie,
na rozprawie
sprawę powództwa mał.W. M.,
repr. przezJ. G.
przeciwkoK. M.
o podwyższenie alimentów
powództwo oddala.
UZASADNIENIE
Pozwem z dn. 8 grudnia 2014 roku przedstawicielka ustawowa małoletniejW. J.G.-G.wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanegoK. M.wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ wW.V Wydział Rodzinny i Nieletnich z dn. 6 października 2010 roku w sprawie o sygn. akt V RC 989/09 - z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 1200 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki małoletniejJ. G.jako przedstawicielki ustawowej małoletniej z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (pozew k. 2).
W odpowiedzi na pozewK. M.wniósł o oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozew k. 53).
Ostatecznie na rozprawie w dn. 16 lutego 2015 roku pełnomocnik przedstawicielki ustawowej poparł powództwo, a pozwany zajął stanowisko jak w odpowiedzi na pozew.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
MałoletniaW. M.,urodzona (...)jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiegoJ. G.iK. M..
Wyrokiem rozwodowym z dn. 13 października 2005 r., Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt IC 1234/05 rozwiązał przez rozwód bez orzekania o winie małżeństwo wyżej wymienionych, powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz ustalił, iż miejscem zamieszkania małoletniej będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Sąd zobowiązał takżeK. M.do łożenia alimentów na rzecz małoletniejW.w kwocie po 300 zł miesięcznie płatnych do rąk matki małoletniejJ. G.jako przedstawicielki ustawowej małoletniej z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca (k. 21 akt Sądu Okręgowego w Białymstoku, sygn. akt IC 12354/05).
Wyrokiem z dn. 6 października 2010 roku w sprawie o sygn. akt V RC 989/09 Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ wW.V Wydział Rodzinny i Nieletnich podwyższył alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego z kwoty 300 zł miesięcznie do kwoty 500 zł miesięcznie płatnych do rąk matki małoletniejJ. G.jako przedstawicielki ustawowej małoletniej z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dn. 12 października 2009 r. (k. 22-27)
W dacie orzekania o podwyższeniu alimentów małoletniaW. M.miała 9 lat i chodziła do szkoły podstawowej. Na wyżywienieW.matka przeznaczała łącznie kwotę 900 zł/mc, na ubrania kwotę ok. 200 zł/mc, korepetycje 400 zł/mc, basen 120 zł/mc, taniec towarzyski 120 zł/mc, zabawki i rozrywkę 150-200 zł/mc, na przybory szkolne i zeszyty 150 zł/mc, podręczniki 450 zł rocznie, komitet rodzicielski i składki klasowe 160 zł rocznie, wizyty u stomatologa 80 zł/mc. Małoletnia pozostawała wówczas pod stałą opieką poradni ortodontycznej, nosiła aparat, którego koszt wynosił 700 zł rocznie. Małoletnia w okresie zimowym wyjeżdżała na narty, koszt wyjazdu i opłacenia instruktora wynosił ok. 1000 zł rocznie, do czego dochodziły koszty wymiany sprzętu narciarskiego (co dwa lata) w kwocie 1500 zł. (zeznania matki małoletniej k. 85-86 akt V RC 989/09).
W chwili orzekania o podwyższeniu alimentów przedstawicielka ustawowa małoletniejJ. G.miała 30 lat i zamieszkiwała wraz z małoletnią i obecnym mężem wW.w ich wspólnym mieszkaniu. Na zakup tego mieszkania zaciągnęli oni kredyt, którego rata wynosiła wówczas ok. 1.600 zł/mc. Przedstawicielka ustawowa pracowała jako przedstawiciel medyczny, a jej zarobki netto wynosiły 4.700 zł (k.23 akt V RC 989/09), natomiast jej mąż zarabiał ok. 4.000 zł/mc. Przedstawicielka ustawowa małoletniej wspólnie z mężem podzielili się wydatkami - maż spłacał samodzielnie kredyt mieszkaniowy i ponosił koszty utrzymania mieszkania tj. czynsz ok. 400 zł/ mc, prąd 200 zł/mc, TV i Internet 150 zł /mc, dwa miejsca garażowe 400 zł/mc., natomiast ona ponosiła koszty związane z wyżywieniem, spłacała oddzielny kredyt na mieszkanie, które posiada wB., w wysokości 1.400-1.500 zł. Mieszkanie nie było wynajmowane z uwagi na jego niewykończenie (k.85-86 akt V RC 989/09).
PozwanyK. M.w czasie wydawania wyroku o podwyższeniu alimentów miał 34 lata, zatrudniony był na stanowisku kontrolera celnego w Izbie Celnej wB., otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 2.310 zł/mc netto (k. 84 i k. 87 akt V RC 989/09). Ponadto pozwany rok przed wydaniem wyroku o podwyższeniu alimentów otrzymał tzw. "mundurówkę" w wysokości 850 zł, co roku otrzymywał tzw. "trzynastkę" i dodatek wakacyjny tzw. "gruszę" w kwocie 350 zł. Przedtem pracował w Urzędzie Celnym wB.i zarabiał 1.350 zł netto miesięcznie. Pozwany w chwili orzekania o podwyższeniu alimentów mieszkał z obecną żoną wB.. Wspólnie wychowywali i utrzymywali oni ich 3-letnią córkęO., a ponadto 11-letnią córkę żonyJ., która miała ustalone alimenty w wysokości 400 zł/mc. Żona pozwanego pracowała w Urzędzie Celnym i zarabiała ok. 2.000 zł/mc netto. Na zakup mieszkania pozwany wraz z żoną zaciągnęli kredyt w wysokości 80.000 zł, obydwoje wzięli również w pracy pożyczki w kwocie 15.000 zł. rata kredytu w banku wynosiła 650 zł natomiast rata pożyczek zaciągniętych w pracy wynosiła łącznie 550 zł/mc. Z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania pozwany płacił co miesiąc 520 zł (czynsz), 120 zł (prąd), 50 zł (gaz), 150 zł telefon komórkowy), 62 zł (Internet). Pozwany na dojazdy do pracy przeznaczał 350 zł/mc. Kontaktował się z córką regularnie co dwa tygodnie, zabierał małoletniąW.w piątki, jednakże zdarzało się, że wbrew obowiązkowi nie odwoził dziecka do matki - wówczas matka małoletniej zmuszona była przyjeżdżać po nią doB.. W okresie wakacyjnym pozwany spędzał z córką dwa tygodnie, a w czasie ferii tydzień (k. 87-88 akt V RC 989/09).
Obecnie małoletniaW. M.ma 13 lat i uczęszcza do II klasy gimnazjum. W pozwie przedstawicielka ustawowa wskazała, że miesięczny koszt utrzymania wynosi 3.872,75 zł, na który składają się wydatki na: na składki szkolne, wycieczki, przybory szkolne, podręczniki, bilety komunikacji miejskiej łącznie kwotę 392,49 zł/mc, na wyjścia do kina/teatru, rozrywkę 250 zł/mc, na wyjazdy na letnie/zimowe wakacje/ferie 424,42 zł/mc, na opiekę zdrowotną - w tym wizyty u stomatologa i dermatologa, założenie aparatu ortodontycznego, comiesięczne kontrole łącznie kwotę 423,34 zł/mc, na ubrania łącznie kwotę 250 zł/mc, na kosmetyki, środki czystości łącznie kwotę 50 zł/mc, na zajęcia dodatkowe, korepetycje 880 zł/mc (niemiecki 280 zł, angielski 400 zł korepetycje 200 zł), na sprzęt sportowy 62,50 zł/mc, na koszty utrzymania mieszkania - czynsz, energia 240 zł/mc (czynsz i energia 720 zł / 3 os.). (k. 7- miesięczny koszt utrzymania małoletniej). Jednakże na rozprawie w dniu 16 lutego 2015 r. przedstawicielka ustawowa wyjaśniła, że te wydatki przedstawiają się następująco : wyżywienie 700 zł/mc, odzież 250 zł/mc, kosmetyki i środki czystości 100-150 zł/mc, hobby małoletniej łącznie kwotę 100 zł/mc, podręczniki 450 zł (o 300 zł więcej niż w dacie wyroku SO), korepetycje z j. angielskiego 400 zł/mc, korepetycje z j. niemieckiego 200 zł/mc, inne korepetycje z j. polskiego i matematyki 200 zł/mc, aparat ortodontyczny 3.500 zł – 290 zł/mc, stomatolog, dermatolog 50 zł wizyta, specjalistyczne wizyty 600 zł – 50 zł/mc (protokół z rozprawy k. 100-102). Do czerwca 2014 r. małoletnia uczęszczała na zajęcia z j. angielskiego do(...), którego koszt wynosił 115 zł. Jednakże obecnie uczęszcza na prywatne lekcje, na co przedstawicielka ustawowa nie ma potwierdzenia. Ponadto dodatkowo ojciec małoletniej poza alimentami uczestniczy w kosztach utrzymania córki poprzez opłacanie telefonu, czy też dodatkowego sprzętu, bądź opłacanie wakacji i ferii, które razem z córką spędzają.J. G.przyznała również, że pozwany kupuje córce odzież, gdyż zawsze jak do niego jedzie to nie bierze żadnych rzeczy ze sobą, ponieważ tam ma wszystkie potrzebne artykuły w tym odzież. Pozwany założył również małoletniej konto, na które wpłaca różne sumy, których wysokości ona nie zna ponieważ nie ma do niego dostępu (protokół z rozprawy k. 100-102).
Obecnie przedstawicielka ustawowa małoletniejJ. G.ma 34 lata. Zatrudniona jest w(...) SP. Z O.O.na stanowisku przedstawiciel ds.(...)na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie ok. 3900 zł/mc netto (k. 44). W roku podatkowym 2013 osiągnęła dochód w wysokości 58.820,73 zł (k.46). Zamieszkuje wraz z małoletnią i obecnym mężem wW.w mieszkaniu należącym wyłącznie do jej obecnego męża i to on ponosi koszty jego utrzymania (k.101). Mąż przedstawicielki ustawowej otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 11.000 zł (k. 101). W roku podatkowym 2013 obecny osiągnął on dochód w wysokości 198.794,50 zł (k.46).J. G.wyjaśniła, że nadal spłaca kredyt na mieszkanie wB., którego rata wzrosła o około 300 zł, a obecnie płaci 1400 zł. Mieszkanie to jest nadal remontowane. Ponadto wspólnie z mężem spłaca również kredyt na mieszkanie wW., przyul. (...), którego rata również wzrosła z 1.600 zł do 2100 zł. Wszystkie zarobki matki powódki przeznaczane są na córkę, a w dodatkowych kosztach matka powódki wspierana jest finansowo przez obecnego męża. Matka małoletniej przyznała, że gdyby nie miała obecnego męża to na pewno wydawałaby pieniądze inaczej (pozew k. 2-4, wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej k.102).
PozwanyK. M.obecnie ma 38 lat. Zatrudniony jest w Izbie Celnej wB.na stanowisku specjalisty służby celnej z miesięcznym wynagrodzeniem zasadniczym w miesiącach sierpień 2014 - styczeń 2015 oscylującym średnio ok. kwoty3 000 zł/mc netto, a także dodatki, nagrody, dopłaty (k. 98 - zaświadczenie o dochodach). W roku podatkowym 2013 Pozwany osiągnął dochód w wysokości 91.233,18 zł (k. 96). Pozwany w chwili obecnej mieszka z żoną wB.. Wspólnie wychowują i utrzymują ich 7,5-letnią córkęO., a ponadto 15-letnią córkę żonyJ.. Żona pozwanego pracuje w Izbie Celnej i zarabia ok. 2.500 zł/mc netto. Pozwany comiesięcznie ponosi stałe opłaty (kredyt, pożyczka, czynsz, media utrzymanie samochodu, dojazd do pracy) w wysokości ok. 2.529,26 zł, a ponadto przyczynia się do kosztów utrzymania dwojga ww. dzieci (k. 57) oraz płaci alimenty na rzeczW.. Ponosi także dodatkowe koszty związane z pogorszeniem się jego stanu zdrowia. Aktualnie wymaga on systematycznego leczenia w postaci m.in. kosztownej rehabilitacji oraz stałej opieki lekarza specjalisty. Koszty takiej opieki zdrowotnej to ok 600-800 zł (k. 103). Pozwany utrzymuje stały kontakt z małoletnią powódką, regularnie zabiera ją doB.w ustalone kontakty tj : w pierwszy weekend miesiąca, tydzień ferii, święta i jeden miesiąc wakacji, aktywnie uczestniczy w jej życiu. Ponadto poza alimentami, partycypuje w kosztach jej utrzymania poprzez opłacanie telefony, wpłaty na konto bankowe założone dla córki, ok. 300 zł co pół roku, opłacanie wspólnych wyjazdów na wakacje, ferie, kupowanie sprzętu sportowego, ubrań oraz w inny sposób (k. 58-59, k. 103,104).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dokumentów i zaświadczeń zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, jak również w aktach sprawy sygn. akt V RC 989/09, a także na podstawie zeznań stron postępowania.
Odnosząc się z kolei do złożonych przez przedstawicielkę ustawową paragonów (k. 10-15, 28, 76-78, 82-84) podnieść należy iż nie stanowią one wiarygodnego dowodu w sprawie. Paragony są dokumentem fiskalnym, który może dokumentować obrót danej kasy i nabycie towaru w określonym sklepie, nie mniej jednak nie mogą one wykazywać kosztów utrzymania małoletniej powódki ponieważ nie wskazują z imienia i nazwiska nabywcy towaru.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Powództwo małoletniejW. M.działającej przez przedstawicielkę ustawowąJ. G.nie zasługuje na uwzględnienie wobec czego zostało oddalone.
Zgodnie z treściąart. 138 k.r.o.w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Przez zmianę stosunków należy rozumieć zarówno istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, jak też istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zawsze jednak dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Podkreślić należy, iż to oboje rodzicie zobowiązani są do łożenia środków na utrzymanie swoich małoletnich dzieci, niezależnie od nakładu osobistych starań o prawidłowy rozwój i wychowanie albowiem wszystko to mieści się w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej. Przy ocenie zaś, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myślart. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron (wyrok SN z dnia 26 marca 1969 roku, III CRN 54/69, LEX nr 6480). Ustalenie zmiany stosunków następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi w czasie poprzedniego orzekania o obowiązku alimentacyjnym.
Sąd w niniejszej sprawie zobowiązany był do ustalenia jakiego rodzaju zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej oraz jakie zmiany w zakresie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego zaszły w okresie od chwili podwyższenia alimentów wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ wW.V Wydział Rodzinny i Nieletnich (sygn. akt V RC 989/09). Od powyższej daty minęło ponad 4 lata. Zdaniem Sądu w tym czasie nie zaszły istotne zmiany w życiu małoletniej powódki oraz tak znaczące zmiany w sytuacji majątkowej i rodzinnej rodziców małoletniej, które mogłyby oddziaływać na ewentualne podwyższenie alimentów.
PowódkaW. M.od daty podwyższenia alimentów nadal zamieszkuje wspólnie z matką. W dalszym ciągu uczy się - uczęszcza aktualnie do II klasy gimnazjum. Na niezmienionym poziomie pozostają również w ocenie Sądu koszty utrzymania powódki. W ocenie Sądu wykazane przez przedstawiciela ustawowego powódki miesięczne koszty utrzymania małoletniej tj. kwota 3872,75 zł nie odpowiada realiom i przeciętnym kosztom utrzymania 14 letniego - dziecka, wobec czego została ona zawyżona. Sąd miał na uwadze fakt, że koszty utrzymania małoletniej wskazane przez przedstawicielkę ustawową w pozwie, a wskazane na rozprawie znacznie się różniły. Sąd nie dał wiary twierdzeniom, że małoletnia uczęszcza na korepetycje językowe jak i dodatkowe lekcje / łączna kwota 800zł miesięcznie /, gdyż nie przedstawiono żadnego dowodu potwierdzającego te lekcje. Tym bardziej niezrozumiałe jest to, że matka małoletniej zrezygnowała z zajęć j. angielskiego w(...), blisko miejsca zamieszkania i znacznie tańszego. Część kosztów utrzymania małoletniej pozostała bez zmian, jak np. wyżywienie, a część zajęć obecnie nie ma miejsca np. zajęcia taneczne, basen, korzystanie z instruktora. Niezrozumiałe jest żądanie przedstawicielki ustawowej obciążania pozwanego kosztami wakacji, czy też ferii, a przecież pozwany cześć wakacji / 1 miesiąc / i ferii / 1 tydzień / organizuje sam, opłacając je całkowicie.
Odnośnie kosztów utrzymania rodziców małoletniej Sąd uznał, iż owszem obecne miesięczne wynagrodzenie zasadnicze netto pozwanego wzrosło o ok. 690 zł (z ok. 2.310 zł/mc netto do kwoty ok. 3.000 zł/mc netto), a obecne wynagrodzenie zasadnicze netto przedstawicielki ustawowej powódki uległo zmniejszeniu o ok. 800 zł (z 4.700 zł/mc netto do kwoty 3.900 zł/mc netto), jednakże Sąd zważył na sytuację rodzinną pozwanego i dochód netto na jednego członka rodziny pozwanego. Pozwany wspólnie z żoną wychowuje i utrzymuje dwoje dzieci - ich 7,5-letnią córkęO., a ponadto 15-letnią córkę żonyJ.. Ponosi comiesięcznie stałe opłaty (kredyt, pożyczka, czynsz, media utrzymanie samochodu, dojazd do pracy), dodatkowe koszty związane z pogorszeniem się jego stanu zdrowia oraz płaci alimenty. Przy zsumowaniu miesięcznych dochodów netto pozwanego i jego żony - biorąc pod uwagę 4-osobową rodzinę pozwanego - kwota miesięcznego dochodu netto na osobę w rodzinie pozwanego wyniesie ok. 1375 zł. Do tego doliczyć należy finansowanie innych doraźnych potrzeb małoletniej powódki, które wykazywał pozwany w toku postępowania, np. opłacanie telefonu, wpłat na konto, zakup wyprawki, kwoty 230 euro na wyjazd językowy, zakup ubrań i innych rzeczy. Ponadto Sąd miał na uwadze, że pozwany nigdy nie opuścił żadnego spotkania z córką , wakacyjnego czy weekendowego, jeżdżąc zB.doW.po nią i odwożąc raz w miesiącu. Ponadto powód nigdy nie uchylał się od nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego, nawet w sytuacji, gdy został zawieszony w pracy, a otrzymywał wynagrodzenie w wysokości tylko 300 zł. Biorąc pod uwagę również szereg kosztów wykazanych przez pozwanego związanych z comiesięcznymi, stałymi opłatami, kosztami związanymi z pogorszeniem się jego stanu zdrowia, ww. kwota netto miesięcznego dochodu na osobę będzie jeszcze niższa.
Z kolei mimo obniżenia wynagrodzenia zasadniczego przedstawicielki ustawowej powódki o ok. 800 zł (z 4.700 zł/mc netto do kwoty 3.900 zł/mc netto), nadal jej sytuacja majątkowa jest korzystniejsza niż sytuacja majątkowa pozwanego. Mąż przedstawicielki ustawowej osiąga znaczne dochody (w roku podatkowym 2013 osiągnął dochód brutto w wysokości 198.794,50 zł).
Biorąc pod uwagę wspólne zamieszkiwanie małoletniej powódki wyłącznie z przedstawicielką ustawową oraz z jej mężem(3-osobowa rodzina) miesięczny dochód netto na członka rodziny - przy co miesięcznym wpływie 500 zł tytułem alimentów na rzecz małoletniej oraz finansowania jej doraźnych potrzeb przez pozwanego - jest zdecydowanie większy niż w przypadku sytuacji majątkowej pozwanego. Sąd wziął również pod uwagę, że jak sama matka małoletniej oświadczyła, gdyby nie dochody męża, to inaczej przeznaczałaby pieniądze na utrzymanie córki.
W ocenie Sądu twierdzenia przedstawicielki ustawowej dotyczące wzrostu wysokości raty kredytu wB.z kwoty 1.100 zł do kwoty 1.400 zł, nie są zgodne z prawdą, gdyż na rozprawie 28 września 2010 w sprawie o sygn. V RC 989/09, oświadczyła, że rata tego kredytu wynosi 1.400 zł. Na uwagę zasługuje też okoliczność remontowania tego mieszkania od około 5 lat.
W świetle powyższego należy uznać, iż ojciec małoletniej w zakresie swoich możliwości wypełnia obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej córki, zarówno poprzez bieżące finansowanie jej utrzymania w kwocie 500 zł miesięcznie oraz jej dodatkowych doraźnych potrzeb, a także poprzez utrzymywanie z nią stałego kontaktu, regularne zabieranie jej doB.i aktywne uczestniczenie w jej życiu. Trzeba nadmienić, że przedstawicielka ustawowa wnosząc o podwyższenie alimentów do kwoty 1200zł wskazała, że nie jest jej znana sytuacja finansowa pozwanego zatem żądanie podwyższenia nie zostało oparte o żadne informacje dot. pozwanego. Należy jednak zaznaczyć, iż ustalenie przez Sąd podwyższenia wynagrodzenia pozwanego, przy jednoczesnym obniżeniu wynagrodzenia przedstawicielki ustawowej jedynie pozornie pozwalały na przyjęcie tezy o zwiększonych możliwościach po stronie pozwanego. Jak bowiem Sąd wskazał powyżej, całokształt sytuacji majątkowej i zarobkowej pozwanego oraz przedstawicielki ustawowej powódki, a następnie ich porównanie nie uzasadniają podwyższenia alimentów na rzecz małoletniejW..
Sąd Rejonowy orzekając o oddaleniu powództwa miał na względzie nieudowodnienie zasadniczej zmiany w sytuacji małoletniej, która uzasadniałaby zmianę obowiązku alimentacyjnego po stronie pozwanego. Jak już wskazywano powyżej, zmiany w wymiarze miesięcznego wynagrodzenia netto pozwanego jak i przedstawicielki ustawowej jedynie pozornie pozwalają na przyjęcie tezy o ewentualnym podwyższeniu alimentów, a całokształt sytuacji majątkowej obojga nie uzasadnia podwyższenia alimentów na rzecz małoletniejW.. Brak jest także istotnego zwiększenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego nie wymaga korekty wysokości świadczenia alimentacyjnego.
Z tych względów Sąd orzekł na podstawieart. 138 k.r.o.a contrario o oddaleniu powództwa małoletniejW. M..
Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie
date: '2015-02-26'
department_name: V Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Beata Boguszewska
legal_bases:
- art. 138 k.r.o.
recorder: Paweł Wrzesień
signature: V RC 1113/14
``` |
152020100000503_I_C_000206_2015_Uz_2017-05-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 206/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 maja 2017 r.
Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Agata Gawłowska-Sobusiak
Protokolant:
st. sekr. sądowy Agata Bober
po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2017 r. w Brzesku
na rozprawie
sprawy z powództwaT. P.
przeciwkoA. W. (1)
o dopuszczenie do współposiadania
I
oddala powództwo;
II
koszty procesu między stronami wzajemnie znosi;
III
przyznaje od Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Brzesku na rzecz r. pr.
D. K.Radcy Prawnego wT.kwotę 221,40 zł /dwieście dwadzieścia jeden złotych czterdzieści groszy/ tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu.
Sędzia
SR Agata Gawłowska-Sobusiak
Sygn. akt I C 206/15
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 23 maja 2017 r.
PowódT. P.w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu (k. 105) wniesionym przeciwkoA. W. (1)domagał się dopuszczenia go do współposiadania lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)poprzez zobowiązanie pozwanego do wydania mu kluczy do drzwi wejściowych tego lokalu, a to na podstawieart. 19 ustawy o ochronie praw lokatoróww zw. zart. 222 kc.Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
Uzasadniając pozew powód podniósł, że jest jednym z najemców opisanego lokalu, obok pozwanego oraz swojej matkiA. D.. W maju 2006 r, kiedy był jeszcze małoletni, wraz z matką musiał opuścić wymieniony lokal, do którego chce obecnie powrócić. Powód podkreślił, że zamieszkuje w lokalu należącym do syna ojczyma, nie ma tam odpowiednich warunków.
PozwanyA. W. (1)w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, a także zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że uwzględnieniu wniesionego powództwa sprzeciwiają się zasady współżycia społecznego. Pozwany podał, że powód już od 2006 r nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...), z którego wyprowadził się dobrowolnie, zabierając swoje rzeczy osobiste. Zdaniem pozwanego, powód chce uzyskać wyrok umożliwiający mu zamieszkanie w opisanym lokalu, ale łącznie z matkąA. D., co do której powództwo o dopuszczenie do współposiadania tego lokalu zostało oddalone, z uwagi na ostry konflikt z pozwanym.
Nadto pozwany podkreślił, że powód otrzymywał oferty zawarcia umowy najmu innego lokalu komunalnego, z których nie skorzystał.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Najemcami lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)– mającego status lokalu komunalnego – byli dziadkowie powoda:S. W.zm. w 1986 r orazM. W.zm. w 1996 r. Dziadkowie powoda posiadali dwoje dzieci, wraz z nim zamieszkałymi, a to: córkęA. D.– matkę powoda oraz synaA. W. (1)– pozwanego.
W chwili śmierciM. W.w opisanym lokalu zamieszkiwali:A. D.z powodem, który urodził się dnia(...), oraz pozwany.A. D., w tym czasie nosiła nazwiskoP., i pozostała w związku małżeńskim zE. P.– ojcem powoda. JednakE. P.nigdy nie zamieszkiwał w opisanym lokalu.
Gdy powód był małoletnim dzieckiem, jeszcze w 1989 rA. D.– wtedyP.– rozwiodła się zE. P.. Następnie w 1999rA. D.zawarła związek małżeński zW. D.i w rzeczywistości zamieszkała w lokalu należącym doW. D., mieszczącym się w kamienicy wD.przyul. (...).
Małoletni powód pozostał w dotychczasowym lokalu naos. (...), a faktyczną opiekę sprawował nad nim pozwany.
Ten stan rzeczy spotykał się ze sprzeciwem pozwanego, który podjął kroki zmierzające do pozbawieniaA. D.władzy rodzicielskiej nad małoletnim powodem.
W konsekwencji po zakończeniu roku szkolnego 2005/2006, w czerwcu 2006 r powód wyjechał na wakacje do swojego ojcaW. P., a stamtąd przeniósł się do swojej matkiA. D.. NastępnieA. D.i powód sukcesywnie zabierali rzeczy powoda z lokalu naos. (...).
Kiedy w 2007 r uszkodzeniu uległ się zamek w drzwiach wejściowych do tego lokalu, nowy zamek wprawił pozwany i nie przekazał kluczyA. D..
Dowód:
- zeznania świadkaA. D.– k. 48,
- zeznania świadkaW. D.– k. 48,
- zeznania świadkaR. K.– k. 166-167,
- przesłuchanie powoda – k. 167-168,
- przesłuchanie pozwanego - k. 168-169.
Dopiero w dniu 20 kwietnia 2004 r GminaD.zawarła zA. D.i pozwanym umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)– na czas nieoznaczony.
W tym czasieA. D.nie zamieszkiwała już w tym lokalu, ale od kwietnia 2007 r od września 2013 r uiszczała należności czynszowe, chociaż nie w całości.
Dowód:
- akta tut. Sądu sygn.(...), a w szczególności zalegająca w nich umowa najmu z dnia 20 kwietnia 2004 r,
- akta Sądu Rejonowego w Tarnowie XII Zamiejscowy Wydział Cywilny wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: umowa najmu z dnia 20 kwietnia 2004 r, potwierdzenia opłat za czynsz za lata 2007-2013 (k.54-122, k. 189-193),
- akta Sądu Rejonowego w Dąbrowie Tarnowskiej sygn.(...), a w szczególności zalegająca w nich umowa najmu z dnia 20 kwietnia 2004 r,
- akta Sądu Rejonowego w Dąbrowie Tarnowskiej I Wydział Cywilny sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: umowa najmu z dnia 20 kwietnia 2004 r, wykaz zaległości w opłatach czynszowych (k. 37).
W 2006 r pozwany złożył wniosek o dział spadku po rodzicach:S. W.iM. W.– sygn. akt(...). ZarównoA. D., jak i pozwany, chcieli otrzymać na wyłączną własność nieruchomość wĆ., składającą się z dz. ew.(...)o pow. 2, 5288 ha, objętą Kw nr(...),zabudowaną parterowym domem mieszkalnym stajnią i stodołą, bez spłat, a w rozliczeniu wydać lokal mieszkalny położony wD.naos. (...).
W toku postępowania działowego przeprowadzono dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność ustalenia wartości prawa najmu tego lokalu. W 2007 r biegły ustalił, że wartość tego prawa wynosi ostatecznie 324, 11 zł /mies.
Sąd nie objął postanowieniem końcowym prawa najmu opisanego lokalu, albowiem zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo to nie wchodziło w skład spadku. Sąd postanowieniem z dnia 31 grudnia 2012 r przyznał nieruchomość wĆ.na wyłączną własność pozwanego ze spłatą na rzeczA. D.w kwocie 55 800, 00 zł, co pogłębiły konflikt rodzinny.
Pozwany do chwili obecnej nie uiścił zasądzonej spłaty.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: protokół rozprawy z dnia 14 marca 2007 r (k. 227), postanowienie z dnia 21 czerwca 2007 r (k. 268), opinia (k. 276-280, k. 322-323), postanowienie z dnia 31 grudnia 2012 r (k. 907i nast.), postanowienia Sądu Okręgowego wT.z dnia 9 maja 2014 r (k. 1094 i nast.).
Na wniosek pozwanego, decyzją BurmistrzaD.z dnia 26 stycznia 2015 r powód został wymeldowany z lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...). Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Wojewody(...)z dnia 23 marca 2015 r.
Dowód:
- akta tut. Sądu sygn.(...), a w szczególności zalegająca w nich decyzja z dnia 26 stycznia 2015 r (k. 48-56) oraz z dnia 23 marca 2015 r (k. 57-60).
- decyzja z dnia 26 stycznia 2015 r – k. 136-145,
- decyzja z dnia 23 marca 2015 r – k. 146-153.
W marcu 2014 r powód złożył pozew o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)– sygn. akt(...).
Ostatecznie Sąd wyrokiem z dnia 13 października 2015 r ustalił, że powód wstąpił w stosunek najmu opisanego lokalu – w miejsce babkiM. W.– z dniem 22 lutego 1996 r. Apelacja interwenta ubocznego w osobie pozwanego została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 31 maja 2016 r.
Dowód:
- akta tut. Sądu sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: pozew, wyrok z dnia 13 października 2015 r (k. 88), wyrok Sądu Okręgowego wT.z dnia 31 maja 2016 r( k. 140).
Z kolei w lipcu 2016 r powód złożył pozew przeciwko GminieD.o nakazanie wydania mu lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)– sygn. akt(...).
Sąd wyrokiem z dnia 30 stycznia 2017 r nakazał GminieD., aby wydała powodowi opisany lokal mieszkalny.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: pozew, wyrok z dnia 30 stycznia 2017 r (k. 92).
Konsekwencją powyższego było to, że w dniu 4 stycznia 2017 r GminaD.zawarła z powodem aneks do umowy najmu z dnia 20 kwietnia 2006 r, stwierdzając, że powód jest współnajemcą lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...).
Dowód:
- aneks nr(...)r z dnia 4 stycznia 2017r – k. 134.
Jeszcze w maju 2013 rA. D.złożyła pozew przeciwko pozwanemu o dopuszczenie do współposiadania lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...).
Sąd I instancji nakazał pozwanemu, aby dopuściłA. D.do współposiadania tego lokalu przez wydanie jej kluczy do zamków zamontowanych w drzwiach wejściowych. Natomiast Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 25 września 2014 r sygn. akt(...)zmienił wyrok I instancji ioddalił powództwo. Sąd II instancji powoła się na silny konflikt między stronami oraz brak określonego zakresu współposiadania.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wT.XII Zamiejscowy Wydział Cywilny wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: wyrok z dnia 6 grudnia 2013 r (k. 234), wyrok z dnia 25 września 2014 r (k. 300).
GminaD.pismem z dnia 4 marca 2016 r wypowiedziałaA. D.i pozwanemu umowę najmuj lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)z uwagi na zaległości czynszowe.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich wypowiedzenie z dnia 4 marca 2016 r (k. 23),
- akta Sądu Rejonowego wD.I Wydział Cywilny sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich wypowiedzenie z dnia 4 marca 2016 r (k. 10),
- wypowiedzenie z dnia 4 marca 2016 r – k. 60, 118, 154.
Pozwany w czerwcu 2016 r złożył pozew przeciwko GminieD.o uznanie wypowiedzenia umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)wobec niego za bezskuteczne – sygn. akt(...)
Sąd wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2016 r ustalił, że oświadczenie Gminy o wypowiedzeniu umowy najmu jest bezskuteczne w stosunku do pozwanego. Apelacja Gminy została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego wT.z dnia 8 grudnia 2016 r z uwagi niezachowanie procedury wypowiedzenia.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wD.I Wydział Cywilny sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: pozew, wyrok z dnia 22 sierpnia 2016 r (k. 41), wyrok z dnia 8 grudnia 2016 r (k. 70).
Lokal mieszkalny położony wD.naos. (...)ma pow. 43, 99 m2, składa się 2-ch pokoi, kuchni, przedpokoju, łazienki i przynależnej piwnicy.
Fakt bezsporny.
Obecnie lokal ten zajmuje wyłącznie pozwany.
Pozwany zwrócił się do GminyD.o rozłożenie zaległości czynszowych w kwocie 3 865, 19 zł na raty. Pozwany reguluje zaległe oraz bieżące opłaty czynszowe.
Dowód:
- akta Sądu Rejonowego wD.I Wydział Cywilny sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich zarządzenie Burmistrza z dnia 31 marca 2016 r (k. 38),
- zarządzenie Burmistrza z dnia 31 marca 2016 r – k. 123,
- przesłuchanie pozwanego - k. 168-169.
Powód do wakacji 2006 r zamieszkuje wraz z matkąA. D.w mieszkaniu w kamienicy wD.przyul. (...), gdzie zajmuje jeden pokój łącznie z matką i przyrodnim bratem.
Powód od marca 2010 r do lutego 2014 r korzystał z pomocy psychologicznej z uwagi na utrzymujące się objawy depresji, lęk przed ludźmi, wycofanie. W tym okresie powód nie mógł samodzielnie prowadzić gospodarstwa domowego.
W 2013 r orzeczono wobec powoda umiarkowany stopień niepełnosprawności do 31 lipca 2016 r, nadto stwierdzono, że wymaga wsparcia w samodzielnej egzystencji i leczenia specjalistycznego.
Powód ma obecnie 27 lat, nie pozostaje w żadnym związku, nie ma dzieci. Powód ukończył liceum ogólnokształcące, nigdy nie pracował. Powód w okresie listopad 2009 r - luty 2010 r oraz wrzesień 2011 r – sierpień 2016 r był zarejestrowany jako bezrobotny. Obecnie zajmuje się wolontariatem w Caritas, jest na całkowitym utrzymaniu matkiA. D..
Dowód:
- akta tut. Sądu sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: zaświadczenie Ośrodka Pomocy Psychologicznej z dnia 17 lutego 2014 r (k. 8), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 lipca 2013 r (k. 9),
- akta Sądu Rejonowego wT.XII Zamiejscowy Wydział Cywilny wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 lipca 2013 r (k.186), zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 9 października 2012 r (k. 194),
- akta Sądu Rejonowego wD.sygn.(...), a w szczególności zalegające w nich zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 21 lipca 2016 r (k. 27), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 lipca 2013 r (k. 28),
- zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 19 sierpnia 2016 r- k. 75,
- przesłuchanie powoda – k. 167-168.
GminaD.dwukrotnie doręczała powodowi wniosek o najmem lokalu komunalnego, z prośbą o wypełnienie i złożenia. Powód z tej propozycji nie skorzystał.
Dowód:
- pismo GminyD.z dnia 5 kwietnia 2017 r – k. 163,
- przesłuchanie powoda – k. 167-168.
Powód i pozwany od wakacji 2006 r nie utrzymują nie sobą żadnych kontaktów, nie rozmawiają ze sobą, poza spotkaniami na czynnościach sądowych.
Dowód:
- przesłuchanie powoda – k. 167-168,
- przesłuchanie pozwanego - k. 168-169.
Powyższystan faktycznySąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dokumenty, zeznania świadków oraz przesłuchanie stron.
Moc dowodowa dokumentów przedłożonych w sprawie nie była kwestionowana, tym bardziej, że większość tych dokumentów miała charakter urzędowy. Na podstawie tych dokumentów Sąd ustalił przede wszystkim, jakie osoby wstąpiły w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)i jakie osoby są współnajemcami tego lokalu obecnie. Nadto Sąd ustalił, co było podłożem konfliktu w rodzinie powoda, oraz jakie osoby uiszczały należności czynszowe. Sąd ustalił także, że GminaD.proponowała powodowi, aby złożył wniosek o przydzielenie lokalu komunalnego – i to dwukrotnie – z czego nie skorzystał.
Odnośnie przesłuchania stron i zeznań świadków, to osoby słuchane w sprawie w sposób zbieżny przedstawiały fakty mające znaczenie dla przedmiotowej sprawy.
Zarówno powód, jak i pozwany zeznali, że powód dobrowolnie opuścił lokal mieszkalny położony wD.naos. (...)w czerwcu 2006 r. Po zakończeniu roku szkolnego 2005/006, w czerwcu 2006 r, powód wyjechał do swojego ojca, a od ojca przyjechał do mieszkania matkiA. D.wD.przyul. (...), następnie zabrał swoje rzeczy z lokalu naos. (...). W tym czasie powód był małoletni, zatem decyzja o tym, gdzie jest jego miejsce zamieszkania należała do matki, tym bardziej, że po rozwodzie sprawowała nad nim opiekę. Powód zeznał: „po wakacjach moja matka powiedziała, że nie chce już bywać w tym mieszkaniu naos. (...), że już tam nie wróci”.
Fakt dobrowolnego opuszczenia tego lokalu mieszkalnego potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie. ŚwiadekA. D.zeznała, że pozwany „nie wyrzucił” powoda z lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...). ŚwiadekW. D.zeznał, że powód „przeprowadził się” do lokalu przyul. (...), „z powodów emocjonalnych”, „chciał być przy matce”. ŚwiadekR. K.zeznała, że powód wyjechał do swojego ojca, i do lokalu przyul. (...)już nie wrócił.
Istotne jest, że powód zeznał, iż „było mu dobrze w mieszkaniu naos. (...)”. Faktycznie nie mieszkała z nim matkaA. D., ale „czasami tam przychodziła”, opiekę nad nim sprawowała matka i pozwany. Taki stan rzeczy trwał do czasu konfliktu międzyA. D.a pozwanym. Przyczyną konfliktu była sprawa o dział spadku po ich rodzicach, a konkretnie nieruchomość wĆ.. NadtoA. D.nie akceptowała związku pozwanego zR. K., a pozwanyzwiązku (...)zW. D..
Powód zeznał, że nie przychodził do lokalu naos. (...), o wymianie zamków dowiedział się od matkiA. D..
Powód zeznał także, że nie może być w konflikcie z pozwanym, gdyż od czerwca 2006 nie rozmawiali ze sobą, spotykają się tylko na kolejnych rozprawach sądowych. Potwierdził to pozwany, a także świadkowie.
ŚwiadekA. D.zeznała, że od czerwca 2006 r strony ze sobą nie rozmawiają, choć zdaniem świadka „nie są ze sobą w konflikcie”. ŚwiadekW. D.zeznał, że jego zdaniem strony są skonfliktowane, ale zeznał także, że „praktycznie się nie widywały”. ŚwiadekR. K.zeznała, że konflikt między stronami polega na tym, iż „powód stanął po stronie matki skonfliktowanej z pozwanym”.
Wobec powyższego, Sąd dał wiarę osobom słuchanym w sprawie.
Sąd zważył, co następuje:
PowódT. P.domagał się od pozwanegoA. W. (2), aby dopuścił go do współposiadania lokalu mieszkalnego położonego wD.naos. (...)poprzez wydanie mu kluczy do drzwi wejściowych tego lokalu, a to na podstawieart. 19 ustawy o ochronie praw lokatoróww zw. zart. 222 kc.
Zgodnie zart. 19 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r o ochronie praw lokatorów(..) (tj. Dz. U. z 2016 r N 1610), do ochrony praw lokatorów do używania lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności. Cyt. przepis ma identyczne brzmienia jakart. 690 kc.Wymienione przepisy wprowadzają skuteczniejszą ochronę praw najemcy lokali niż najemców innych rzeczy, zrównując tą ochronę z ochroną prawa własności.
Zatem z zgodnie z art. 19 ustawy ochronie praw lokatorów w zw. zart. 222 kclokatorowi lokalu mieszkalnego przysługuje skarga windykacyjna. Najemca może żądać wydania przedmiotu najmu, czyli lokalu mieszkalnego, od osoby trzeciej.
Pytanie, czy najemca może żądać wydania lokalu, a raczej dopuszczenia do współposiadania tego lokalu, od innego współnajemcy ?
Prawo polskie nie reguluje wspólności innych praw poza współwłasnością rzeczy, zatem do wspólności praw najemców należy stosować odpowiednioart. 206 kc.
Zgodnie zart. 206 kckażdy współwłaściciel jest uprawniony do współposiadania rzeczy, a w razie pozbawienia go posiadania przez pozostałych współwłaścicieli przysługuje mu ochrona petytoryjna zart. 222 kc.Taki współwłaściciel uprawniony jest więc do wytoczenia powództwa o dopuszczenie do współposiadania. Należy jednak podkreślić, że współposiadanie można podzielić na takie, które wymaga zgodnego współdziałania zainteresowanych współwłaścicieli, i takie, które takiego współdziałania nie wymaga. Jedynie w tym drugim przypadku dopuszczalne jest domaganie się przez współwłaściciela dopuszczenia do współposiadania np. drogi, klatki schodowej, strychu. Wyrok uwzględniający takie powództwo nakazuje pozostałym współwłaścicielom nieczynienie przeszkód w korzystaniu przez powoda z rzeczy wspólnej. Wyrok o takiej treści może być przedmiotem egzekucji. Jeżeli współposiadanie wymaga zgodnego współdziałania współwłaścicieli, np. przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolnego, małego mieszkania, nie jest możliwe przymuszenie pozostałych współwłaścicieli do takie współdziałania, a w konsekwencji wyrok nakazujący dopuszczenie do współposiadania nie nadawałby się do egzekucji.
Odnosząc powyższe do prawa najmu przynależnego kilku osobom, to w szczególności, gdy przedmiotem najmu jest małe mieszkanie, nie podzielone do użytkowania, to współposiadanie takiego lokalu wymaga zgodnego współdziałania współnajemców. Tym samym współnajemca wyzuty z współposiadania takiego przedmiotu najmu, nie może dochodzić dopuszczenia go do współposiadania, albowiem wyrok uwzględniający powództwo nie nadawałby się do egzekucji.
W przedmiotowej sprawie powód domagał się dopuszczenia go do współposiadania lokalu mieszkalnego położonego wD.T.naos. (...)– będącego w zasobie komunalnym GminyD.. Powód jest współnajmcą tego lokalu na podstawie wyroku ustalającego, że wstąpił w stosunek najmu po zmarłej babceM. W., potwierdzonego aneksem do umowy najmu z dnia 4 stycznia 2017 r zawartym z GminąD.. Nadto współnajmcą tego lokalu jest pozwany, który wstąpił w stosunek najmu po zmarłej matceM. W., co zostało potwierdzone umową najmu z dnia 20 kwietnia 2004 r zawartą także z GminąD., a wypowiedzenie zostało uznane ze bezskuteczne.
Jednak powód od czerwca 2006 r nie mieszka w opisanym lokalu, opuścił go jako osoba niepełnoletnia, zamieszkując z matkąA. D.w innym lokalu. Przez cały okres od 2006 r do chwili obecnej lokal powód nie interesował się tym lokalem, nie uiszczał opłat czynszowych, dopiero w zeszłym roku 2-krotnie uiścił czynsz, a właściwie uczyniła to jego matka, gdyż powód nigdy nie pracował i jest na utrzymaniu matki.
Od czerwca 2006 r powód nie utrzymuje stosunków z pozwanym, nawet nie rozmawiali, mimo że wcześniej mieli dobry kontakt. Powodem takiej sytuacji, jest ostry konflikt między pozwanym a matką powoda, na tle majątkowym.
Lokal mieszkalny, będący przedmiotem najmu, ma pow. 43, 99 m2, składa się 2-ch pokoi, kuchni, przedpokoju, łazienki. Kiedy pozwany i matka powoda nie pozostawali w konflikcie, wspólnie zajmowali ten lokal, a to powód z matką duży pokój, a pozwany – mniejszy, wspólnie używali łazienki i kuchni. Obecnie brak jakichkolwiek relacji między stronami, tj. powodem a pozwanym, nie rozmawiają ze sobą, nie ustalili nowego podziału lokalu do użytkowania. Powód nie umie wskazać, w jaki sposób może bezkonfliktowo korzystać z lokalu mieszkalnego łącznie z pozwanym, ani w jaki sposób będzie regulować opłaty czynszowe.
Skoro współposiadanie lokalu mieszkalnego położonego wD.T.naos. (...)wymaga zgodnego współdziałania zainteresowanych współnajemców, a takiego współdziałania brak, powód - jako współnajemca – nie może domagać się, aby pozwany – drugi współnajemca – dopuścił go do współposiadania poprzez wydanie kluczy do drzwi wejściowych. Jak była mowa powyżej, taki wyrok nie nadałaby się do egzekucji.
Wobec powyższego powództwo wniesione w przedmiotowej sprawie zostało oddalone.
Powyższe nie oznacza, że interes powoda jest pozbawiony ochrony. Obok roszczenia o dopuszczenie do współposiadania przedmiotu najmu, powodowi przysługuje roszczenia o wydzielenie części przedmiotu najmu do wyłącznego użytku (w oparciu oart. 201 kc) i wtedy ewentualnie domaganie się dopuszczenia do współposiadania tego lokalu. Nadto powodowi przysługuje roszczenie skierowane wobec współnajemcy wyłącznie korzystającego z rzeczy o wynagrodzenie za pozbawienie go posiadania (w oparciu oart. 224 § 2 lub art. 225 kc). Powodowi przysługuje także roszczenie o zniesienie współnajmu lokalu komunalnego (por.: uchwała SN z dnia 24 maja 2002 r III CZP 28/02 Legalis nr 53537).
Nie można pominąć także tego, że prawomocnym jest wyrok z dnia 30 stycznia 2017 r nakazujący GminieD.wydanie powodowi opisanego lokalu.
O kosztach orzeczono zgodnie zart. 102 kpc. Powód przegrał proces, ale z uwagi na jego trudną sytuacje osobistą i majątkową – przedstawioną powyżej – Sąd odstąpił od obciążania go zwrotem kosztów stronie pozwanej.
Ponieważ powód był reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1985 r Prawo o Adwokaturze (tj. Dz. U. z 20016 r Nr 1999) Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda wynagrodzenie od Skarbu Państwa – tut. Sądu w wysokości wynikającej ze stawek określonych jeszcze w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) tj. 180, 00 zł + 23% = 221, 40 zł.
SSR Agata Gawłowska-Sobusiak | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Brzesku
date: '2017-05-23'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Agata Gawłowska-Sobusiak
legal_bases:
- art. 19 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r o ochronie praw lokatorów
- art. 224 § 2 lub art. 225 kc
- art. 102 kpc
recorder: st. sekr. sądowy Agata Bober
signature: I C 206/15
``` |
155025500005021_X_P_000302_2013_Uz_2013-11-04_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XP 302/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W., 23.10.2013 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieście Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych weW.w składzie:
PrzewodniczącySSR Alicja Rudnicka
ŁawnicyJózef Hamkało, Helena Żugaj
Protokolant Dominika Gorząd
po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 r. we Wrocławiu
na rozprawie sprawy
z powództwaR. Ś.
przeciwko(...) Sp. z o.o.wB.
o odszkodowanie, sprostowanie świadectwa pracy
I
oddala powództwo;
II
zasądza od powódkiR. Ś.na rzecz strony pozwanej(...) Sp. z o.o.wB.kwotę 94 zł tytułem zwrotu kosztów sporu.
Sygn. akt X P 302/13
UZASADNIENIE
PowódkaR. Ś.– działając przez pełnomocnika – wniosła pozew przeciwko(...) Sp. z o.o.z żądaniem w przedmiocie:
- odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umów o pracę;
- odszkodowania na podstawieart. 415 k.c.w zw. zart. 300 k.p.jeżeli poniesiona szkoda w związku z bezprawnym rozwiązaniem stosunku pracy okaże się wyższa niż odszkodowanie przyznane w oparciu oart. 58 k.p.;
- zmiany rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę;
- nakazania pracodawcy wydania nowego świadectwa pracy z zamieszczoną w nim informacją, iż rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę w związku zart. 97 § 3 k.p.;
- odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez pracodawcę wskutek wydania niewłaściwego świadectwa pracy w zakresie szkody nie wyrównanej przyznanym odszkodowaniem z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia;
oraz zasądzenia od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powódka wskazała, że była pracownikiem strony pozwanej od dnia 1 maja 2010 r. do dnia 10 lipca 2012 r., kiedy strona pozwana rozwiązała umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika polegającej na ciężkim naruszeniu obowiązków pracowniczych przez udział w nielegalnym strajku. Z uwagi na fakt, iż powódka kwestionuje zasadność argumentacji przedstawionej przez stronę pozwaną w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, wystąpiła do Sądu z przedmiotowym odwołaniem.
Zarządzeniem z dnia 27 sierpnia 2012 r. Sąd wezwał pełnomocnika powódki do uzupełnienia braków formalnych pozwu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu pozwu. Powyższe wezwanie zostało doręczone na adres pełnomocnika w dniu 3 września 2012 r. co zostało potwierdzone jego własnoręcznym podpisem na zwrotnym potwierdzeniu odbioru.
W dniu 13 września 2012 r. (data stempla pocztowego) pełnomocnik wniósł pismo częściowo uzupełniające braki formalne pozwu. Z uwagi na to, że nie uzupełniono wszystkich braków Sąd zarządzeniem z dnia 3 października 2012 r. ponownie wezwał pełnomocnika powódki do uzupełnienia enumeratywnie wskazanych braków formalnych pozwu. Wezwanie – podobnie jak poprzednie – zostało doręczone na adres pełnomocnika powoda w dniu 12 października 2012 r.
W dniu 22 października 2012 r. pełnomocnik powódki skierował do Sądu pismo (prezentata biura podawczego) z prośbą o doprecyzowanie wezwania do uzupełnienia braków formalnych, co Sąd uczynił zarządzeniem z dnia 30 października 2012 r. Pełnomocnikowi zakreślono jednocześnie nowy tygodniowy termin na uzupełnienie wskazanych braków. Wezwanie powyższe zostało doręczone na adres pełnomocnika w dniu 14 listopada 2012 r.(potwierdzenie odbioru k. 103)
Z uwagi na to, iż braki formalne nie zostały uzupełnione zgodnie z treścią wezwania, a pełnomocnik został pouczony o skutkach niedochowania terminu do ich uzupełnienia, zarządzeniem z dnia 21 stycznia 2013 r. Sąd zwrócił pozew nowo ustanowionemu w sprawie profesjonalnemu pełnomocnikowi. Zarządzenie o zwrocie pozwu zostało doręczone pełnomocnikowi w dniu 29 stycznia 2013 r. Na powyższe zarządzenie nie wniesiono zażalenia, przez co stało się ono prawomocne.
Profesjonalny pełnomocnik złożył w dniu 30 stycznia 2013 r. wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych pozwu wraz pismem uzupełniającym te braki. Z uwagi na fakt, iż zarządzenie o zwrocie pozwu stało się prawomocne pismo to potraktowano jako nowy pozew i zarządzeniem z dnia 18 marca 2013 r. wpisano sprawę do repertorium pod nową sygnaturą.(k.119)
W odpowiedzi na pozew z dnia 12 kwietnia 2013 r. strona pozwana – działając przez profesjonalnego pełnomocnika – wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia było w pełni uzasadnione, albowiem powódka brała udział w strajku, pomimo, że pracodawca wzywał ją kilkakrotnie do zaniechania tegoż udziału, czego powódka nie uczyniła. Strona pozwana jednocześnie kwestionowała zasadność podjętego strajku.
W trakcie rozprawy pełnomocnik strony pozwanej wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że został naruszony materialnoprawny termin na skuteczne wniesienie odwołania do sądu określony wart. 264 § 2 k.p..
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
R. Ś.w dniu 1 lutego 2010 r. zawarła z(...) Sp. z o.o.z siedzibą wB.umowę o pracę na czas określony.
W dniu 10 lipca 2012 r. strona pozwana złożyła powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, wskazując jako przyczynę ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych polegające na udziale w nielegalnym strajku.
Oświadczenie strony pozwanej o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia zostało doręczone powódce w dniu 10 lipca 2012 r. W tym dniu powódka zapoznała się też z jego treścią. Powódka została prawidłowo pouczona przez pozwaną o terminie, w którym mogła skorzystać z prawa do wniesienia odwołania od rozwiązania umowy o pracę do sądu pracy.
Świadectwo pracy wystawione w dniu 12 lipca 2012 r. zostało doręczone powódce w dniu 20 lipca 2012 r. Powódka nie wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie.
okoliczności bezsporne
akta osobowe powódki
Sąd zważył co następuje:
Powództwo podlegało oddaleniu w całości.
W pierwszej kolejności Sąd zbadał okoliczność terminowego wniesienia przez powódkę odwołania od – niezasadnego jej zdaniem - rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Zgodnie z treściąart. 264 § 2 k. p.żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę. Powołany artykuł określa termin na kwestionowanie jednostronnych czynności rozwiązujących, tj. oświadczeń o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Termin ten w świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego ma charakter materialnoprawny, co nie pozwala stosować do niego norm o przywróceniu terminu (art. 167 i n. k.p.c.). Zastosowaniu podlega w tym przypadku jedynieart. 265 k.p.(por. np. wyrok SN z 18 grudnia 2003 r., I PK 117/03, Lex Polonica nr 365238, M. Prawn. 2004, nr 3, s. 107).
Co prawda, pierwotny pozew z dnia 24 lipca 2012 r. został złożony przez pełnomocnika powódki w ustawowym terminie określonym w powyższym przepisie, tj. terminie 14 dni, jednakże zawierał on braki formalne uniemożliwiające mu nadanie dalszego biegu, a więc, Sąd był zobligowany w myślart. 130 § 1 k.p.c.do wezwania pełnomocnika do ich uzupełnienia.
Sąd - zgodnie z powołanym przepisem - wzywał pełnomocnika do uzupełnienia braków formalnych pozwu zarządzeniami z dnia: 27 sierpnia 2012 r., 3 października 2012 r. oraz 30 października 2012 r. Żadne z powyższych zarządzeń nie zostało wykonane w całości, a kolejno wnoszone przez pełnomocnika pisma były obarczone brakami uniemożliwiającymi nadanie dalszego biegu sprawie. Co więcej, Sąd we wskazanym powyżej zarządzeniu z dnia 30 października 2012 r. poinformował pełnomocnika o występujących w poszczególnych pismach nieścisłościach zakreślając mu tygodniowy termin do uzupełnienia wszystkich występujących braków i wyjaśnienia nieścisłości.
Skoro pełnomocnik powoda nie uzupełnił braków formalnych pozwu, Sąd zarządził w dniu 21 stycznia 2013 r. zwrot pozwu na podstawieart. 130 § 1 i 2 k.p.c.W myślart. 130 § 2 zd. 1 k.p.c.po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Jednocześnie trzeba zauważyć, że termin wyznaczony do usunięcia braku formalnego pisma jest niezachowany, jeżeli strona w zakreślonym terminie, w ogóle nie podjęła czynności uzupełniającej lub wprawdzie ją podjęła, ale mimo to brak nie został w całości uzupełniony.
Należy zważyć, iż pismo procesowe, które zostało uzupełnione lub poprawione w tygodniowym terminie, wywołuje skutki prawne od chwili jego wniesienia, zaś pismo zwrócone pozbawione jest wszystkich skutków prawnych wywołanych jego wniesieniem (art. 130 § 2 zd. 1 k.p.c.). Tym samym, stwierdzić należy, że zwrócony pozew z dnia 24 lipca 2012 r. nie wywołał żadnych skutków prawnych, w tym przede wszystkim nie spowodował, że został zachowany termin do wniesienia w niniejszej sprawie odwołania od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Zarządzeniem z dnia 18 marca 2013 r. Sąd potraktował pismo pełnomocnika powoda wniesione w dniu 30 stycznia 2013 r. jako nowo złożony pozew i wpisał go do repertorium pod nową sygnaturą.
Z uwagi na fakt, iż powódka zapoznała się z oświadczeniem pracodawcy o rozwiązaniu z nią umowy o pracę bez wypowiedzenia w dniu 10 lipca 2012 r. od dnia następnego zaczął dla niego biec 14 - dniowy termin do złożenia odwołania wynikający zart. 264 § 2 k.p.Początek biegu terminów ujętych wart. 264wyznacza doręczenie stronie stosunku pracy oświadczenia o wypowiedzeniu, rozwiązaniu natychmiastowym lub odmowie nawiązania stosunku pracy. Doręczenie to stanowi doręczenie w rozumieniu prawa materialnego, a nie prawa procesowego, w związku z tym nie mają tu zastosowania normyKodeksu postępowania cywilnego, np. o doręczeniu zastępczym (por. uwagi dotyczące stosowaniaart. 61 k.c.- uwagi doart. 300 k.p.). Początek biegu tego terminu wyznacza wyłącznie doręczenie oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy (odmowie nawiązania), a nie innych dokumentów, jak np. świadectwa pracy zawierającego informację o rozwiązaniu stosunku pracy w określonym trybie (wyrok SN z 10 października 2007 r., II PK 33/07, LexPolonica nr 2010246).
Skoro zatem termin do wniesienia odwołania zaczął biec w dniu 11 lipca 2012 r., to ostatnim dniem na skuteczne złożenie tegoż odwołania do sądu pracy był 24 lipca 2012 r.
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że powódka składając przez profesjonalnego pełnomocnika w dniu 30 stycznia 2013 r. pismo uzupełniające braki formalne odwołania od rozwiązania umowy o pracę – które z racji uprawomocnienia się zarządzenia o zwrocie pozwu zostało potraktowane jako pozew nowo złożony i wpisane pod nową sygnaturę - uchybiła 14 - dniowemu terminowi do złożenia odwołania.
Z uwagi na nie zachowanie przez powoda 14 – dniowego terminu do zaskarżenia czynności pracodawcy, nie było konieczności merytorycznego badania sprawy. Jak bowiem wynika z treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2001 r., sygn. akt I PKN 693/00 „Niezachowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia czynności prawnej pracodawcy rozwiązującego stosunek pracy (art. 264 k.p.) wyłącza potrzebę rozważania zasadności i legalności przyczyn rozwiązania umowy o pracę”. W uzasadnieniu tego poglądu Sąd Najwyższy wskazał, iż „niedochowanie przez pracownika terminów zaskarżenia, o których stanowiart. 264 k.p., zawsze prowadzi do oddalenia powództwa, bez względu na to, czy rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę było zgodne z prawem lub uzasadnione”. „Oznacza to, że samo przesądzenie o braku podstaw do przywrócenia uchybionego terminu do zaskarżenia decyzji pracodawcy o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy wystarczy i prowadzi do oddalenia powództwa, którego Sąd pracy nie mógłby uwzględnić nawet wówczas, gdyby następnie wykazał, iż wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy było nieuzasadnione, nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa lub stanowiło jego nadużycie.”
Reasumując, należy stwierdzić, iż powódce w dniu 10 lipca 2012 r. skutecznie doręczono oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Powódka została pouczona przez stronę pozwaną o możliwości i terminie wniesienia odwołania do sądu, jednakże terminowi temu uchybiła. W tym stanie rzeczy powództwo jako spóźnione w rozumieniuart. 264 § 2 k.p.podlegało oddaleniu.
Jednocześnie w części, w której powódka domagała się sprostowania świadectwa pracy Sąd zauważa, że i to roszczenie w myślart. 97 § 21k.p.jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu, albowiem powódka nie wystąpiła do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy w terminie 7 dni licząc od daty jego otrzymania, tj. od 20 lipca 2012 r. Tym samym – z racji niewyczerpania przez powódkę tzw. postępowania reklamacyjnego – niedopuszczalnym było wniesienie powództwa w zakresie sprostowania świadectwa pracy, a Sąd był w tym zakresie zobligowany do oddalenia powództwa.
Z uwagi na powyższe, Sąd w punkcie I sentencji wyroku oddalił powództwo w całości.
O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji wyroku na podstawieart. 102 k.p.c., uznając, że obciążanie powódki kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego, w okolicznościach niniejszej sprawy byłoby nieuzasadnione. Powódka działała przez pełnomocników – w tym również przez pełnomocnika profesjonalnego – i nie miała wpływu na ich zmianę, co doprowadziło w konsekwencji do uchybienia z terminowi zart. 264 § 2 k.p.
Z uwagi na powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu
date: '2013-11-04'
department_name: X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Alicja Rudnicka
legal_bases:
- art. 415 k.c.
- art. 264 § 2 k. p.
- art. 130 § 2 zd. 1 k.p.c.
recorder: Dominika Gorząd
signature: X P 302/13
``` |
151020100002015_IV_P_000012_2018_Uz_2020-06-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV P 12/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 czerwca 2020 roku
Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy
w składzie następującym:
Przewodniczący:
Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki
Protokolant:
sekretarz sądowy Anna Górska
po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2020 roku w Człuchowie
sprawy z powództwaT. J.
przeciwko(...) Spółka z o.o.wW.
iC.Siedziba wW.
o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
1
Oddala powództwo.
2
Zasądza od powodaT. J.na rzecz pozwanegoC.Siedziba wW.kwotę 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów procesu.
Sygn. akt IV P 12/18
UZASADNIENIE
Pełnomocnik powodaT. J.wniosła przeciwko pozwanemu(...) sp. z o.o.wW.o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 20.280,04 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych w okresie od 1.03.2015 r. do 26.04.2016 r. oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że powód od 1.03.2015 r. do 30.11.2015 r. był menadżerem sektora produktów świeżych zaś od 1.12.2015 do 26.04.2016 r. menadżerem działu wędlin, serów, piekarni i mięsa. Powód codziennie stawiał się do pracy dwie godziny przed obowiązującym go grafikiem, przygotowując wydruki z komputera dotyczące sprzedaży, straty, zamówień na bieżący dzień, potrzebne mu do prawidłowego wykonywania codziennych obowiązków. Powód stawiał się tez do pracy wieczorami, po zakończonej pracy, a także w niedziele, w celu wykonania przecen towarów. Ten czas nie był traktowany jako czas pracy i za to nie otrzymał wynagrodzenia. W każdym dniu pracował cztery godziny ponad normę.
Pełnomocnik pozwanej spółki w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pełnomocnik pozwanej spółki podniosła bark legitymacji procesowej biernej, gdyż powód był zatrudniony przezC.Siedziba i to on jako pracodawca powoda winien być pozwanym. Ponadto wyliczenie powoda należności z tytułu rzekomej pracy w nadgodzinach jest gołosłowne.
Sąd na rozprawie na podstawie przepisuart. 194 k.p.c.wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanegoC.Siedziba wW..
PełnomocnikC.Siedziba wW.w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych oraz podniosła zarzut przedawnienia roszczenia za nadgodziny od marca 2015 r. do czerwca 2015 r. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazała, że skoro powód w pozwie wskazał, iż przepracował ilość godzin równą ilości godzin do przepracowania to nie wystąpiły nadgodziny. Powód był zatrudniony na stanowisku związanym z samodzielnym kierowaniem komórka organizacyjną, na którym obowiązywał go zadaniowy system czasu pracy. Regulamin pracy w § 15 ust. 2 i § 16 ust. 2 stanowił, iż menadżerowie zobowiązani byli do potwierdzania swojej obecności w pracy przez własnoręczne dokonywanie wpisów w ewidencji dni roboczych oraz o ile pracownik nie przedłoży przełożonemu odmiennego harmonogramu czasu pracy oznacza to, że pracownik wykonuje prace pięć dni w tygodniu. Powód dokonując własnoręcznych wpisów w ewidencji dni roboczych, nigdy nie wypełnił rubryki „uwagi”, w której pracownicy wpisywali ewentualne godziny nocne czy godziny nadliczbowe.
Uzasadnienie faktyczne:
PowódT. J.był zatrudniony wC.Siedziba wW.od 27.11.2008 r. do 26.04.2016 r., ostatnio na stanowisku menadżer działu wędliny, sery, piekarnia, mięso.
(dowód: akta osobowe powoda cz. C, świadectwo pracy k.2, cz. B porozumienia o zmianie warunków pracy i płacy powoda z 21.11.2015 r. k. 86 i z 25.02.2015 r. k 92, Regulamin organizacyjny pracodawców działających w ramach(...) sp. z o.o.wprowadzony 27.11.2008 r. k. 43-47 akt).
Według schematu organizacji sklepu stanowisko powoda należało do kadry menadżerskiej.
(dowód: schemat organizacyjny k.145, Regulamin PracyC.Siedziba z 1.09.2014 r. § 15 pkt. 2 k.82).
Powoda obowiązywał zadaniowy czas pracy i pięciodniowy tydzień pracy od wtorku do soboty oraz godziny pracy od 6 do 14.
(bezsporne, nadto Regulamin PracyC.Siedziba z 1.09.2014 r. § 15 pkt. 2 k. 82).
Powód przychodził do pracy wcześniej własnej inicjatywy a nie było takiej potrzeby. Powód też kończył pracę różnie, pomiędzy godziną 12 a 14. Ponadto wychodził z pracy by zaprowadzić dzieci do szkoły i przedszkola a następnie wychodził by je odebrać. Gdy zdarzyło się, że powód musiał zostać dłużej w pracy o godzinę lub dwie, to potem odbierał sobie to w postaci wolnego. Powód przychodził do marketu po południu. Jego wizyty trwały krótko i przechodził po stoiskach przy okazji robienia zakupów. Pracodawca wyznaczając zadania i organizację pracy powoda nie wymuszał jego pracy w godzinach nadliczbowych a zadania powoda można wykonać w normatywnym czasie pracy.
(dowód: zeznania świadkówC. G.k. 137-138 od 01:19:15 do 01:22:47, od 01:29:07 do 01:34:32, od 01:37:52 do 01:42:15, od 01:44:06 do 01:45:50M. G.k. 148-149 od 00:09:46 do 00:33:33 iM. R.k.149-150 do 00:34:20 do 00:58:25,A. B.k. 134-135 od 00:12:24 do 00:30:48,M. C.k.135-136 od 00:40:10 do 00:49:46 iU. G.k.136 od 00:54:36 do 00:59:31).
U pozwanego pracodawcy od 17.09.2015 r. wprowadzono systemC.Automatyczne zamówienia R 22.
(dowód: k.168).
Powód podpisywał listę obecności kadry kierowniczej.
(dowód: k. 106-119).
Powód 27.10.2015 r. uczestniczył w szkoleniu wK..
(dowód: lista obecności uczestników na szkoleniu k.172).
Obowiązkiem pracownika jest uzyskanie pisemnej zgody na świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych, chyba że praca jest świadczona w godzinach nadliczbowych na pisemne polecenie przełożonego .
(dowód: § 6 pkt. 16 regulaminu pracyC.Siedziba k. 79).
Sporządzona przez powoda ewidencja czasu pracy nie zawiera pełnych danych o faktycznych godzinach rozpoczęcia pracy i jej zakończenia.
(dowód: k.133).
Pełnomocnik powoda 24.11.2017 r. wezwała(...) sp. z o.o.do zapłaty kwoty 20.280,04 zł z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.
(dowód: wezwanie k.27-28).
Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 5.199,60 zł .
(dowód: zaświadczenie k.72).
Uzasadnienie prawne:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Odnosząc się do ustalenia pracodawcy powoda należy wskazać, iż pojęcie pracodawcy wewnętrznego należy do sfery języka prawniczego, nie jest natomiast używane przez samego ustawodawcę. Składają się na nie dwa elementy: podmiotowość w sferze stosunków pracy (przymiot pracodawcy), niesamodzielność majątkowa (charakter wewnętrzny).
Pracodawca wewnętrzny jest więc przede wszystkimpodmiotem, który w swoim imieniu może zatrudniać pracowników, jednak nie posiada własnego majątku i funkcjonuje w ramach innej jednostki organizacyjnej lub osoby prawnej. Chociaż więc może być stroną stosunków pracy, nie posiada osobowości prawnej i odrębnego majątku.
Przepisart. 3 k.p.stwarza dwie możliwości interpretacyjne. Według jednej z nich jednostka organizacyjna może być pracodawcą tylko wtedy, gdy nie wchodzi w skład osoby prawnej, lecz uczestniczy w obrocie prawnym i zatrudnia pracowników, zaś osoba prawna jest zawsze pracodawcą dla pracowników świadczących pracę w jej ramach. Zgodnie z drugim poglądem jednostka organizacyjna może być pracodawcą nie tylko wtedy, gdy jest ona poza osobą prawną, ale także wtedy, gdy wchodzi w skład osoby prawnej, lecz posiada odpowiednio znaczny zakres samodzielności finansowej i organizacyjnej, zwłaszcza w odniesieniu do zatrudniania pracowników (tzw. pracodawca wewnętrzny). O zakresie wyodrębnienia w osobie prawnej poszczególnych jednostek organizacyjnych decydują jej przepisy wewnętrzne(por. wyrok SN z 6 czerwca 2012 r. Sygn. akt III PK 81/11).
W pozwanejspółce (...)organizacyjny pracodawców działających w ramach(...) sp. z o.o.wprowadzony 27.11.2008 r. stanowi wprost, że wykaz i nazwy jednostek organizacyjnych stanowiących odrębnych pracodawców działających w obrębie(...) sp. z o.o.określa załącznik nr 1 do regulaminu. Zgodnie z załącznikiem nr 1 pracodawcą dla powoda wykonującego pracę w hipermarkecie wC.jestC.Siedziba wW.. Tak też jest określony pracodawca w porozumieniach o zmianie warunków pracy i płacy powoda z 21.11.2015 r. i z 25.02.2015 r.
Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy (art. 151 k.p.).
Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym ustala się na zasadach określonych w przepisieart. 130 k.p.
Ciężar dowodu w zakresie czasu wykonywania pracy spoczywa zarówno na pracowniku, który dochodzi roszczeń z tego tytułu (art. 6 k.c.w związku zart. 300 k.p.), jak i na pracodawcy, który jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji czasu pracy (tak :wyrok SN z 23 listopada 2001 r., I PKN 678/00, OSNP wkł. 2002, nr 7, poz. 9).
Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w przypadku:1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, 2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Co do zasady nie budzi wątpliwości, że ocena, czy zachodzą te szczególne potrzeby pracodawcy, powinna należeć właśnie do podmiotu zatrudniającego. Powierzenie pracownikowi pracy nadliczbowej mieści się w sferze uprawnień kierowniczych pracodawcy.
Przepisart. 1514§ 1 k.p.stanowi, że pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.
Informacja w umowie o pracę, iż zajmowane przez pracownika stanowisko ma charakter stanowiska kierowniczego, nie ma decydującego znaczenia. O zakwalifikowaniu danego stanowiska do kategorii "kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych pracodawcy" decyduje ogół okoliczności stanu faktycznego.
W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu ma kwestia statusu powoda czy był kierownikiem wyodrębnionej komórki organizacyjnej w rozumieniuart. 1514k.p., albowiem objęcie powoda hipotezą zwartej w tym przepisie normy prawnej oznacza odmienne - w relacji do pozostałych pracowników podlegających regulacjiart. 1511k.p.- ukształtowanie uprawnień do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i wynikającego zart. 149 § 1 k.p.obowiązku pracodawcy ewidencjonowania tej pracy. Dla uznania pracownika za kierownika wyodrębnionej komórki organizacyjnej istotne jest zaś samo organizacyjne wyodrębnienie owej komórki w strukturze organizacyjnej pracodawcy oraz kompetencje jej kierownika.R.legis unormowaniaart. 1514k.p.jest bowiem zmotywowanie osoby kierującej wyodrębnioną komórką organizacyjną i posiadającej wymaganą na takim stanowisku samodzielność w zarządzaniu tą komórką oraz organizowaniem czasu pracy załogi, aby wyznaczone tej komórce zadania były realizowane z zachowaniem obowiązujących norm w przyjętym u pracodawcy systemie (systemach) czasu pracy.
Wyodrębnienie komórki organizacyjnej z zakładu pracy powinno wynikać z istotnych cech organizacyjnych dotyczących zarządzania zakładem pracy, z uzyskania przez daną komórkę względnej samodzielności. Powinna to być więc komórka wyraźnie wskazana w akcie ustrojowym jako odrębna od innych wewnętrzna jednostka organizacyjna. Cechy wyodrębnionej komórki organizacyjnejnie posiadają zarówno zespoły pracowników, niebędące odrębnymi komórkami organizacyjnymi (stądart. 1514k.p.nie dotyczy na przykład kierownika zmiany), jak i struktury tworzone jedynie przejściowo dla realizacji doraźnych zadań. Wyodrębnienie komórki organizacyjnej powinno wynikać z istotnych cech organizacyjnych dotyczących zarządzania zakładem pracy, z uzyskania przez daną komórkę względnej samodzielności. Przedmiotem zadań pracownika stojącego na czele odrębnej komórki organizacyjnej powinno być kierowanie zespołem pracowników. Oceniając zakres obowiązków takiego pracownika, należy brać pod uwagę nie tylko postanowienia umowy o pracę, lecz również faktyczny sposób realizacji stosunku pracy, w szczególności to, czypracownik ten organizował i nadzorował pracę innych członków zespołu, czy ustalał ich czas pracy, udzielał im zwolnień od pracy(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r., III PK 22/04, OSNP 2005 Nr 5, poz. 65). Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lutego 2016 r., II PK 337/14 (LEX nr 2019534), fakt wykonywania przez pracownika części zadań organizacyjnych, jak tworzenie harmonogramów pracy, nie stanowi o kierowniczym charakterze stanowiska pracy, jeżeli była to jedynie funkcja techniczna, natomiast decyzje w związku na przykład z rozliczeniem czasu pracy załogi podejmował przełożony powoda.
W ocenie sądu powód nie świadczył pracy na stanowisku kierownika wyodrębnianej komórki organizacyjnej. Bowiem dział produktów świeżych nie był wyraźnie organizacyjnie wyodrębniony z marketu handlowego, był to tylko jeden z zespołów pracowników marketu. Również powód mimo, że organizował i nadzorował pracę podległych mu pracowników, to samodzielnie nie ustalał ich czasu pracy i nie udzielał im zwolnień od pracy. Powód nie miał też żadnego wpływu na dni i godziny otwarcia marketu.
Powód pracujący w zadaniowym czasie pracy był zobowiązany do udowodnienia, że ze względu na organizację pracy u strony pozwanej oraz jej charakter nie mógł wykonać swojej pracy w obowiązujących go normach czasu pracy. Ciężar udowodnienia faktów prawotwórczych spoczywa, co do zasady na stronie powodowej, natomiast faktów tamujących i niweczących na stronie pozwanej, jako przeciwniku procesowym.
Nazwanie czasu pracy „zadaniowym" nie wyłącza stosowania przepisów o wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbowych (vide: Wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 1999 r., I PKN 181/99).
Praca w godzinach nadliczbowych zasadniczo wykonywana jest na polecenie pracodawcy.
Przepisy nie określają szczególnych wymogów formalnych wobec polecenia pracy w godzinach nadliczbowych - może być ono dokonane zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, a nawet w jakikolwiek inny sposób, przez każde zachowanie się przełożonego, ujawniające w dostateczny sposób jego wolę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1976 r., I PRN 58/75,(...)197 nr 6, s. 66). Polecenie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być wydane także w sposób dorozumiany, wówczas, gdy chodzi o pracę wykonywaną w istocie z inicjatywy pracownika, ale za wiedzą pracodawcy. W wyroku z dnia 14 maja 1998 r., I PKN 122/98 (OSNAPiUS 1999 Nr 10, poz. 343) Sąd Najwyższy stwierdził, że polecenie pracy w godzinach nadliczbowych nie wymaga szczególnej formy. Brak sprzeciwu przełożonego na wykonywanie w jego obecności przez pracownika jego obowiązków może być zakwalifikowany jako polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych. Nie można zatem z góry wykluczyć sytuacji, w których dochodzi do świadczenia pracy nadliczbowej mimo braku wyraźnego polecenia ze strony pracodawcy, przede wszystkim wówczas, gdy pracodawca akceptuje fakt świadczenia pracy poza ustalonymi godzinami pracy.
Konieczność wykonywania pracy nadliczbowej powinna w tym przypadku wynikać z obiektywnych warunków pracy, które wykonanie zleconych zadań w normalnych godzinach pracy czynią niemożliwym. Praca nadliczbowa zachowuje swój charakter, jeśli jest wykonywana za zgodą lub wiedzą przełożonego albo też - nawet bez tej zgody i wiedzy - jeżeli konieczność świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych wynika z obiektywnych warunków pracy, niepozwalających pracownikowi na wykonywanie zleconych mu zadań w ustawowej normie czasu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1978 r., I PRN 91/78, LEX nr 14466).
Wykonywanie przez pracownika pracy nadliczbowej bez wyraźnej akceptacji ze strony pracodawcy musi być jednak w sposób jednoznaczny uzasadnione obiektywnymi okolicznościami danego przypadku.Samowolne podjęcie pracy, która takiego uzasadnienia nie znajduje, nie powinno być traktowane jako praca nadliczbowa(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2001 r., I PKN 244/00, OSNAPiUS 2002 Nr 21, poz. 520).
Konieczność świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych musi wynikać z obiektywnych warunków pracy, niepozwalających pracownikowi na wykonywanie zleconych mu zadań w ustawowej normie czasu pracy (wyrok SN z 3.10.1978 r., I PRN 91/78, LEX nr 14466).
Przy odmiennej interpretacji powstawałoby niebezpieczeństwo nadużyć ze strony pracowników. Brak podstaw do uznania za pracę w godzinach nadliczbowych na rzecz pracodawcy świadczenia pracy przez pracownika na zasadach dobrowolności. Powód sam organizował pracę podległych mu pracowników i sam decydował o swoich ruchomych godzinach pracy.
Pracodawca może precyzyjnie określić zasady przebywania na terenie zakładu pracy po godzinach pracy.W tym celu w regulaminie pracy można wprowadzić postanowienie przewidujące, że przebywanie na stanowisku pracy jest możliwe tylko w przypadku pisemnego polecenia pracodawcy (przełożonego).
W niniejszej sprawie z § 6 pkt. 16 regulaminu pracy wynika, iż obowiązkiem pracownika jest uzyskanie pisemnej zgody na świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych, chyba że praca jest świadczona w godzinach nadliczbowych na pisemne polecenie przełożonego. Obowiązek ten dotyczy również pracowników, których czas pracy określany jest wymiarem ich zadań. W szczególności dotyczy to przypadku, w którym pracownicy ci nie byliby w stanie wykonywać ustalonych zadań w normatywnym czasie pracy, lub też przypadku wykonywania dodatkowych czynności, wykraczających poza wyznaczone zadania. Zaś § 15 pkt. 2 regulaminu pracy stanowi, że między innymi dla stanowiska menadżera, które zajmował powód, czas pracy jest określony wymiarem zadań.
Powód nie wykazał, iż uzyskał pisemną zgodę dyrektora marketu na pracę w godzinach nadliczbowych albo, że o nią występował. Znamienne jest, iż powód do 1.03.2015 r. pełnił funkcję kierownika supermarketu a następnie jako menadżer zastępował też dyrektora supermarketu. Zatem powód pełniąc funkcje kierownicze musiał znać i stosować regulamin pracy.
Z wiarygodnych zeznań w charakterze świadkaC. G.dyrektora marketu wC.jednoznacznie wynika, iż powód przychodził do pracy wcześniej własnej inicjatywy a nie było takiej potrzeby, co potwierdziły też zeznania świadkówM. G.iM. R.. Powód też kończył pracę różnie, pomiędzy godziną 12 a 14. Ponadto powód wychodził z pracy by zaprowadzić dzieci do szkoły i przedszkola a następnie wychodził by je odebrać. Gdy zdarzyło się, że powód musiał zostać dłużej w pracy o godzinę lub dwie, to potem odbierał sobie to w postaci wolnego.
Co do zasady, pracownik ma obowiązek odpracowania udzielonego zwolnienia, a pracodawca obowiązany jest do umożliwienia jego wykonania.
Również wizyty powoda w markecie po południu trwały krótko i powód przechodził po stoiskach przy okazji robienia zakupów, co potwierdzają spójne zeznania świadkaC. G.,M. G.,M. R.,A. B.,M. C.iU. G..
Pracodawca wyznaczając zadania i organizację pracy powoda nie wymuszał jego pracy w godzinach nadliczbowych, co potwierdzają jasne zeznania świadkówM. G.iM. R., iż zadania powoda można wykonać w normatywnym czasie pracy. Zeznania powyższych świadków znajdują potwierdzenie w wyjaśnieniach samego powoda, iż z jego woli i inicjatywy przychodził do pracy wcześniej, by nikt mu nie przeszkadzał.
Brak ewidencji czasu pracy danego pracownika nie zmienia rozkładu ciężaru dowodu w sporze o wynagrodzenie za prace w godzinach nadliczbowych i nie upoważnia sądu do bezkrytycznego przyjmowania za podstawę ustaleń twierdzeń powoda co do rzeczywistej ilości godzin przepracowanych ponad obowiązujące ją normy.
W toku procesu powód przedstawił tylko własne wyliczenia nadgodzin, sporządzone z pamięci po czasie, na potrzeby procesu. W zapiskach powoda brak jest informacji o jego zasadniczym czasie pracy, godzinach wyjść z zakładu pracy i godzinie zakończenia pracy.
W ocenie sądu powód w toku postępowania sądowego nie wykazał zgodnie z treściąart. 6 k.c., że wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych na polecenie pracodawcy i jaki był godzinowy wymiar tej pracy.
Mając na uwadze powyższe sąd oddalił powództwo w całości.
O kosztach procesu pozwanych reprezentowanych przez jednego pełnomocnika sąd orzekł na podstawieart. 98 § 1 k.p.c.i § 9 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22.10.2015 r.(Dz.U. z 2018 r. poz. 265), zasadzając od powoda na rzecz pozwanego 2700 zł tytułem kosztów procesu(por. postanowienie SN z dnia 12 lipca 1980 r., II CZ 79/80, OSNCP 1981, nr 2–3, poz. 37 z omówieniemW. S., Przegląd orzecznictwa, PiP 1982, z. 12, s. 106 iZ. K., Przegląd orzecznictwa,P.. 1985, nr 3–4, s. 28) | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Człuchowie
date: '2020-06-18'
department_name: IV Wydział Pracy
judges:
- Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki
legal_bases:
- art. 98 § 1 k.p.c.
- art. 149 § 1 k.p.
- art. 6 k.c.
recorder: sekretarz sądowy Anna Górska
signature: IV P 12/18
``` |
154510250002006_IV_K_000093_2017_Uz_2017-06-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV K 93/17
WYROK ŁĄCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25.04.2017r.
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSR Katarzyna Religa
Protokolant: Katarzyna Łuczak
w obecności Prokuratora: Aleksandry Krasuskiej Szewczak
po rozpoznaniu na rozprawie głównej w dniu 25.04.2017r.
sprawyH. K. (1)
synaT.iA. z d. S.
ur. (...)wW.
skazanego prawomocnymi wyrokami:
1
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w IV Wydziale Karnym z dnia 20 listopada 2013 roku, prawomocnym z dniem 20 października 2014 roku, sygn. aktIV K 753/12za przestępstwo zart. 13 § 2 k.k.w zw. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 1 k.k.w zw. zart. 57a § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.popełnione w dniu 23 lipca 2012 r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 lipca 2012 roku do dnia 06 grudnia 2012 roku, który to wyrok został następnie zmieniony wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie VI Wydział Odwoławczy w ten sposób, że przyjęto kwalifikację prawną czynu zart. 158 § 1 kkoraz złagodzono skazanemu karę do 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; Kara pozbawienia wolności została wykonana w całości od dnia 01.02.2016r. do dnia 25.08.2016r.;
2
Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie w IV Wydziale karnym z dnia 14 stycznia 2015r., prawomocnym z dniem 22 stycznia 2015r., sygn. akt
IV K 218/13za przestępstwo zart. 279 § 1 k.k.popełnione w nocy z 7 na 8 marca 2013r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby; oraz na podstawieart. 71 § 1 k.k.wymierzono karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 10 złotych; na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 08 marca 2013r. do dnia 09 marca 2013r., zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 17 grudnia 2015 roku, sygn. akt IV Ko 2956/15 zarządzono wykonanie kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Kara pozbawienia wolności wykonywana od dnia 25.08.2016r. do dnia 19.02.2018r.;
3
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 02 czerwca 2015r., prawomocnym z dniem 11 lipca 2015r., sygn. aktIV K 310/15za przestępstwo zart. 178a § 1 k.k.popełnione w dniu 20 kwietnia 2015r. na karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 30 złotych, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 20 kwietnia 2015r. do dnia 21 kwietnia 2015r. oraz orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat i świadczenie pieniężne w kwocie 500 złotych;
4
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 03 września 2015r., prawomocnym z dniem 08 października 2015r., sygn. aktIV K 421/15za 2 przestępstwa zart. 190 § 1 k.k.tj.:
- opisane w ppkt I i popełnione w dniu 23 lutego 2015 roku,
- opisane w ppkt II i popełnione w dniu 24 lutego 2015 roku,
za które na mocyart. 91 § 1 k.k.wymierzono karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Kara ograniczenia wolności nie została wykonana.
Orzeka
I
na podstawieart. 85 k.k.,art. 86 § 1 k.k.w zw. zart. 569 § 1 k.p.k.w zw. zart. 4 § 1 kkorzeczone w wyrokach opisanych w pkt 1 i 2 jednostkowe kary pozbawienia wolności łączy i wymierzaH. K. (1)karę łączną 2 (dwa) lata i 5 (pięć) miesięcy pozbawienia wolności;
II
na podstawieart. 577 k.p.k.na poczet orzeczonej wpkt Ikary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie o sygn. akt IV K 753/12- kara odbyta w całości oraz w sprawie IV K 218/13 od dnia 08 marca 2013r. do dnia 09 marca 2013r. oraz od dnia 25 sierpnia 2016r. do dnia 25 kwietnia 2017r.;
III
w pozostałym zakresie wyżej wymienione wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu;
IV
na podstawieart. 572 k.p.k.umarza postępowanie co do wyroków opisanych w pkt 3 i 4;
V
na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.
IV K 93/17
UZASADNIENIE
H. K. (1)skazany został wyrokami:
5
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w IV Wydziale Karnym z dnia 20 listopada 2013 roku, prawomocnym z dniem 20 października 2014 roku, sygn. aktIV K 753/12za przestępstwo zart. 13 § 2 k.k.w zw. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 1 k.k.w zw. zart. 57a § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.popełnione w dniu 23 lipca 2012 r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 lipca 2012 roku do dnia 06 grudnia 2012 roku, który to wyrok został następnie zmieniony wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie VI Wydział Odwoławczy w ten sposób, że przyjęto kwalifikację prawną czynu zart. 158 § 1 kkoraz złagodzono skazanemu karę do 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; Kara pozbawienia wolności została wykonana w całości od dnia 01.02.2016r. do dnia 25.08.2016r.;
6
Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie w IV Wydziale karnym z dnia 14 stycznia 2015r., prawomocnym z dniem 22 stycznia 2015r., sygn. akt
IV K 218/13za przestępstwo zart. 279 § 1 k.k.popełnione w nocy z 7 na 8 marca 2013r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby; oraz na podstawieart. 71 § 1 k.k.wymierzono karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 10 złotych; na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 08 marca 2013r. do dnia 09 marca 2013r., zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 17 grudnia 2015 roku, sygn. akt IV Ko 2956/15 zarządzono wykonanie kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Kara pozbawienia wolności wykonywana od dnia 25.08.2016r. do dnia 19.02.2018r.;
7
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 02 czerwca 2015r., prawomocnym z dniem 11 lipca 2015r., sygn. aktIV K 310/15za przestępstwo zart. 178a § 1 k.k.popełnione w dniu 20 kwietnia 2015r. na karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 30 złotych, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 20 kwietnia 2015r. do dnia 21 kwietnia 2015r. oraz orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat i świadczenie pieniężne w kwocie 500 złotych;
8
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 03 września 2015r., prawomocnym z dniem 08 października 2015r., sygn. aktIV K 421/15za 2 przestępstwa zart. 190 § 1 k.k.tj.:
- opisane w ppkt I i popełnione w dniu 23 lutego 2015 roku,
- opisane w ppkt II i popełnione w dniu 24 lutego 2015 roku,
za które na mocyart. 91 § 1 k.k.wymierzono karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Kara ograniczenia wolności nie została wykonana.
Sąd zważył, co następuje:
Na wstępie wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 2015, poz. 396) przepisówrozdziału IX ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny(art. 85 - 92 k.k.), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi konieczność orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. po dniu 01 lipca 2015 r. Mając na uwadze, iż ostatni wyrok skazujący wydany w stosunku do skazanegoH. K. (1), tj. wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 03 września 2015 r. sygn. akt IV K 421/15, uprawomocnił się w dniu 08 października 2015 r., w tym mając na uwadze treść wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2016 r. sygn. akt II AKa 85/16, przy rozpoznaniu wniosku o wydanie wyroku łącznego w niniejszej sprawie zgodnie z treściąart. 4 § 1 k.k., Sąd dochodząc do przekonania, że względniejsze są przepisy w brzmieniu wcześniej obowiązującym stosował przepisyrozdziału IX ustawy z dnia 06 czerwca 1997 r. Kodeks Karny(art. 85 k.k.– 92k.k.) w brzmieniu uprzednio obowiązującym, a więc przed wejściem w życie z dniem 01 lipca 2015 r. ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
W przedmiotowej sprawie wyrokiem o sygn. IV K 310/15 wymierzono karę grzywny, która nie podlegała łączeniu z innymi wymierzonymi karami.
W sprawie o sygn. akt IV K 421/15 z kolei, wymierzono skazanemu karę ograniczenia wolności. Kara ta nie została dotąd jeszcze wykonana. Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone z uwagi na pozbawienie wolności skazanego. W ocenie Sądu połączenie tej sprawy ze sprawą, w której kara jeszcze nie została wykonana tj. IV K 218/13 i wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności, byłoby dla skazanego mniej korzystne niż połączenie ze sprawą o sygn. IV K 753/12. Należy dać skazanemu szansę na dobrowolne wykonanie kary ograniczenia wolności, która jest karą o charakterze wolnościowym. Stąd zastosowano przepisy obowiązujące poprzednio.
Zgodnie zart. 85 k.k.jeżeli sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy, chociażby nieprawomocny wyrok co do któregokolwiek z nichi wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu Sąd orzeka karę łączną biorąc za podstawę kary osobno wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Zgodnie zart. 570 k.p.k.Sąd wydaje wyrok łączny z urzędu lub na wniosek skazanego albo Prokuratora, przy czym orzekając na wniosek skazanego Sąd nie jest związany treścią złożonego wniosku i bierze pod uwagę także wyroki, niepowołane we wniosku, a znane Sądowi z urzędu (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2007 roku, sygn. akt II AKa 52/07, LEX 330999). Analizując przesłanki formalne warunkujące możliwość połączenia kar orzeczonych we wskazanych wyżej wyrokach i orzeczenia kary łącznej Sąd miał na uwadze treść uchwały Sądu Najwyższego z 25 lutego 2005 r. I KZP 36/04 (OSNKW 2005/2/13), zgodnie z którą zawarty wart. 85 k.k.zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa”.
Uwzględniając powyższe należy wskazać, iż pierwszym wyrokiem wydanym wobecH. K. (1)był wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w IV Wydziale Karnym z dnia 20 listopada 2013 roku wydany w sprawie IV K 753/12 (pkt 1). Orzeczona tym wyrokiem kara pozbawienia wolności podlega połączeniu z karą pozbawienia wolności orzeczoną wobec skazanego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 14 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. akt IV K 218/13 (pkt 2).H. K. (1)dopuścił się bowiem przestępstwa objętego wyrokiem w sprawie IV K 218/13 w nocy z 7 na 8 marca 2013 roku, a więc zanim zapadł wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym w sprawie IV K 753/12 tj. przed dniem 20 listopada 2013 roku. W obydwu sprawach orzeczono wobec skazanego kary bezwzględne pozbawienia wolności. Należy bowiem zaznaczyć, że o ile w sprawie o sygn. akt IV K 218/13 kara pozbawienia wolności orzeczona została z warunkowym zawieszeniem jej wykonania to jednakże w późniejszym czasie postanowieniem z dnia 17 grudnia 2015r. zarządzono następnie jej wykonanie. Stosownie zatem do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2009 roku, sygn. akt IV KK 273/08 (Biul. PK 2009/3/28) karę taką w toku postępowania o wydanie wyroku łącznego należy postrzegać jako karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Mając zatem powyższe na uwadze Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie istnieją przesłanki do połączenia jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych jedynie wyrokami: Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w IV Wydziale Karnym z dnia 20 listopada 2013 roku wydany w sprawie IV K 753/12 (pkt 1) i Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 14 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. akt IV K 218/13 (pkt 2) i orzeczenia wobec skazanegoH. K. (1)kary łącznej pozbawienia wolności.
Zgodnie zart. 86 § 1 k.k.Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (zasada absorpcji) do ich sumy (zasada kumulacji). Z przepisu tego wynika, że Sąd może zastosować zasadę asperacji.
Rozważając, która z zasad powinna być zastosowana wobec skazanego Sąd kierował się m. in. także poglądami wyrażonymi w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, że:„Wydając wyrok łączny Sąd orzekający powinien rozważyć przede wszystkim, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono te kary, istnieje ścisły związek podmiotowy lub przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak, a ponadto powinien rozważyć, czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej”(wyrok SN z dnia 25.10.1983 r., IV KR 213/83 OSNKW 1984, z. 5-6 poz. 65). Stosownie zaś do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12.09.1985 r., II KR 245/85, OSNKW 1986/5-6/39, istotne kryterium mające wpływ na wymiar kary łącznej w wyroku łącznym stanowi zachowanie się skazanego w zakładzie karnym albo w środowisku, w którym znajduje się po prawomocnym skazaniu poszczególnymi wyrokami. Sąd rozpoznający sprawę uwzględnił również pogląd, zgodnie z którym orzeczenie kary łącznej nie musi przynosić skazanemu korzyści, to jest orzeczenia kary łącznej w wymiarze niższym od arytmetycznej sumy poszczególnych kar, czy też poprzez zastosowanie zasady absorpcji.
Przy wymiarze kary łącznej Sąd rozważył zatem stopień związku podmiotowo – przedmiotowego pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu. Należy wskazać, że przestępstwa objęte wyrokami wskazanymi w pkt 1 i 2 o ile zostały skierowane przeciwko tym samym rodzajowo dobrom prawnym, tj. przeciwko mieniu, to jednak skazany dopuścił się ich na przestrzeni znacznego, bowiem ponad 7 miesięcznego okresu czasu. Z uwagi na powyższe okoliczności stwierdzić należy, że brak jest ścisłego związku podmiotowo - przedmiotowego, co przemawia przeciwko orzekaniu kary łącznej na zasadzie absorpcji.
WymierzającH. K. (1)karę łączną Sąd uwzględnił także treść dotyczących go opinii z Aresztu ŚledczegoW.-S.. Należy wskazać, że zachowanie skazanego w warunkach izolacji ocenione zostało jako przeciętne. Skazany podczas swojego pobytu był dwukrotnie karany dyscyplinarnie. Nagradzany był przy tym za prezentowane zachowanie oraz prawidłowe wykonywanie obowiązków wynikających z zatrudnienia. Swoim zachowaniem i postawą nie stwarza trudności wychowawczych, przestrzega przepisów porządkowych, oraz nie jest związany z podkulturą przestępczą. Jednocześnie do przełożonych odnosi się zgodnie z wymogami regulaminu. Na temat popełnionych przestępstw wypowiada się krytycznie. Nadto wobec skazanego nie stosowano dotychczas środków przymusu bezpośredniego oraz nie zanotowano przypadków agresji czy samoagresji. Ukończył kurs zawodowy tapicera. Zatrudniony jest nieodpłatnie w charakterze korytarzowego w oddziale mieszkalnym i z powierzonych obowiązków wywiązuje się prawidłowo. Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że nadesłana opinia jest dla skazanego średnio korzystna. Ta okoliczność przemawiała zatem za orzeczeniem wobec niego kary łącznej na zasadzie zbliżonej do kumulacji.
Przy wymiarze kary łącznej Sąd miał również na względzie dotychczasowy sposób życiaH. K. (2). Należy wskazać, że skazany karany był za przestępstwa przeciwko mieniu, które to czyny charakteryzują się przecież znacznym stopniem szkodliwości społecznej. Co więcej właśnie kary wymierzone za te czyny zostały objęte węzłem kary łącznej. Przeciwko zastosowaniu zasady całkowitej absorpcji przemawia zatem dotychczasowy sposób życia skazanego, który wynika z informacji zK.(k. 15 – 16, 46 – 47, 92 - 93). Wymierzane wobec skazanego kary nie spowodowały u niego refleksji nad swoim postępowaniem i nabrania respektu dla wartości chronionych przez obowiązujący porządek prawny co skutkowało między innymi zarządzaniem wykonania kary uprzednio warunkowo zawieszonej. Dotychczasowy sposób życia skazanego świadczy tym samym o znacznym stopniu jego demoralizacji i zdaniem Sądu wymaga długiego okresu jego resocjalizacji w warunkach izolacji od społeczeństwa. W ocenie Sądu kara łączna wymierzona na zasadzie całkowitej absorpcji nie spełniłaby swoich funkcji w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej, a także nie byłaby sprawiedliwa w odczuciu społecznym, gdyż prowadziłaby do nieuzasadnionego „premiowania” skazanego i nadmiernej redukcji orzeczonych wobec niego kar. Należy przy tym zauważyć, iż Sądy orzekające w poszczególnych sprawach, w których w/w został skazany dostosowały wymiar kary nie tylko do celów prewencyjnych, ale także do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów jakich się skazany dopuścił. Tym samym pryzmat oceny dotychczasowego przebiegu okresu wykonywania poszczególnych kar jednostkowych nie jest ze względów oczywistych dla skazanego korzystny. Ponadto należy mieć na uwadze, że decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej mają w szczególności cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie ma odnieść kara w stosunku do osoby skazanego. Analiza dotychczasowego sposobu życia skazanego nie pozwala postawić wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej. Skazany mimo udzielonego mu przez wymiar sprawiedliwości ostrzeżenia i szansy poprawy nie zmienił swojego postępowania i powracał na drogę przestępstwa. Rodzaj popełnionych przez skazanego przestępstw przemawia także za przyjęciem, że ogół jego przestępczej działalności charakteryzuje wysoki stopień społecznej szkodliwości. Jednocześnie wskazać należy, że instytucja kary łącznej nie jest i nie może być formą automatycznego łagodzenia odpowiedzialności karnej, albowiem trudno przyjąć, aby zasadnym było premiowanie skazanego ulgą za to, że dopuścił się przestępstw. Tym samym całkowicie nieuzasadnione byłoby zatem wymierzenie skazanemu kary zbliżonej do dolnego progu wymiaru kary łącznej, gdyż w istocie prowadziłoby to do darowania skazanemu części kar. W tych okolicznościach redukowanie kar poprzez stosowanie absorpcji w szerokim zakresie stanowiłoby nadużycie instytucji kary łącznej, która służy przecież nie ograniczeniu odpowiedzialności karnej sprawcy, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów jakich dopuścił się w swoim życiu. W tym miejscu należy podkreślić również, że kara łączna nie powinna być postrzegana jako instytucja mająca działać na korzyść skazanego, lecz być instytucją gwarantującą racjonalną politykę karania w stosunku do sprawcy wielości przestępstw. Wszystkie powyższe okoliczności dotyczące trybu życia skazanego świadczą zdaniem Sądu o znacznym stopniu demoralizacji skazanego, w konsekwencji również przemawiają przeciw stosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji.
Reasumując wszystkie podniesione powyżej okoliczności Sąd uznał, iż wymierzona kara łączna 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności będzie karą adekwatną do całościowego zachowania skazanego, skłoni go też do poczynienia rzeczywistej refleksji nad własnym postępowaniem i uświadomi mu nieopłacalność wchodzenia w konflikty z prawem. Kara taka będzie też zdaniem Sądu karą sprawiedliwą w odczuciu społecznym, spełni swoje cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ocenie Sądu kara łączna pozbawienia wolności wymierzona na zasadzie absorpcji, nie spełniłaby swoich funkcji w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej, a przede wszystkim nie byłaby sprawiedliwa w odczuciu społecznym. Należy jeszcze raz zauważyć, iż Sądy orzekające w poszczególnych sprawach, w którychH. K. (1)został skazany dostosowały wymiar kary nie tylko do celów prewencyjnych, ale także do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów. Sąd wydający obecnie wyrok łączny nie jest uprawniony do ponownego rozważania tych okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kar w osądzonych sprawach.
Na podstawieart. 577 k.p.k.na poczet orzeczonej kary łącznej 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności Sąd zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie o sygn. akt IV K 753/12 – kara odbyta w całości od 01.02.2016r. do dnia 25.08.2016r oraz w sprawie o sygn. akt IV K 218/13 od dnia 08 marca 2013r. do 09 marca 2013r. oraz od dnia 25 sierpnia 2016r. do dnia 25 kwietnia 2017r.
Sąd ustalił również, że pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach podlegają odrębnemu wykonaniu.
Na podstawieart. 572 k.p.k.wobec braku warunków do objęcia wyrokiem łącznym wyroków: Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 02 czerwca 2015r. w sprawie o sygn. akt IV K 310/15 (pkt 3) oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym z dnia 03 września 2015r., w sprawie o sygn. akt IV K 421/15 (pkt 4) Sąd w tym zakresie postępowanie umorzył.
Biorąc pod uwagę fakt, iż skazanyH. K. (1)odbywa karę pozbawienia wolności Sąd zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie
date: '2017-04-25'
department_name: IV Wydział Karny
judges:
- Katarzyna Religa
legal_bases:
- rozdziału IX ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
- art. 569 § 1 k.p.k.
recorder: Katarzyna Łuczak
signature: IV K 93/17
``` |
153505200000503_I_C_000104_2021_Uz_2022-01-13_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktI C 104/21
WYROK
W I M I E N I U
R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
Dnia 13 stycznia 2022 r.
Sąd Rejonowy w Słupcy, I Wydział Cywilny
w składzie następującym
Przewodniczący: Sędzia Piotr Kuś
Protokolant: sekr. sąd. Maria Kosmalska Hałas
po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2022 r. w Słupcy
na rozprawie
sprawy z powództwa:(...) spółka z o.o.wP.
przeciwko:(...) S.A.V.(...)wW.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanego(...) S.A.V.(...)wW.na rzecz powódki(...) spółka z o.o.wP.kwotę4 142,02 zł ( cztery tysiące sto czterdzieści dwa zł dwa grosze ) złz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:
-
3 997,50 złza okres od dnia2.04.2020 r.do dnia zapłaty
144,52 złza okres od dnia6.12.2019 r.do dnia zapłaty
II
w pozostałym zakresie powództwo oddala
III
nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupcy od:
-
powoda kwotę138,78 ( sto trzydzieści osiem zł siedemdziesiąt osiem groszy ) zł
pozwanego kwotę208,17 ( dwieście osiem zł siedemnaście groszy ) zł
tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych
IV
zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę1 137 ( tysiąc sto trzydzieści siedem ) złtytułem zwrotu kosztów procesu
Sędzia Piotr Kuś
Sygn. akt I C 104/21
UZASADNIENIE
Powód(...) spółka z o.o.wP.wystąpiła przeciwko(...) S.A.V.(...)wW.z powództwem o zapłatę kwoty 6 953,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6.12.2019 r. do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż w dniu 5.11.2019 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód dostawczy będący własnościąA. S.. Winnym był kierowca ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej. Strona pozwana ponosiła odpowiedzialność wobec poszkodowanego z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W związku z powstałą szkodą poszkodowany zmuszony był do wynajmu pojazdu zastępczego. Nadto konieczne było poniesienie kosztów holowania, parkowania i przygotowania pojazdu do ponownych oględzin oraz sporządzenia dodatkowej kalkulacji naprawy i obsługi likwidacji szkody. Strona pozwana wypłaciła poszkodowanemu jedynie część należnej kwoty odszkodowania, stąd konieczne było wystąpienie na drogę sądową.
Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew zakwestionowała roszczenie powoda podnosząc, iż wypłaciła już należne odszkodowanie stronie powodowej, w szczególności:
- kwotę 8 130,30 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego stosując stawkę dobową czynszu najmu na poziomie 250 zł netto za pierwsze 4 dni i na poziomie 170 netto za pozostały okres 33 dni,
- kwotę 1.137,75 zł z tytułu przechowania pojazdu stosując stawki ustalone przez powoda za okres 37 dni
- oraz kwotę 1.233,08 zł z tytułu kosztów holowania weryfikując fakturę wystawioną przez powoda w zakresie dopłaty za kilometry. Jednocześnie pozwany zakwestionował zasadność poniesienia kosztów związanych z obsługą szkody, przygotowaniem pojazdu do oględzin oraz sporządzeniem kalkulacji naprawy, gdyż nie są to wydatki konieczne i uzasadnione. Pozwany wniósł także o zasądzenie kosztów procesu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 5.11.2019 r. doszło do kolizji drogowej, w której został uszkodzony pojazd poszkodowanychA. S.iT. S.markiI. (...)onr rej. (...). Odpowiedzialność za to zdarzenie ponosił kierujący pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.
Uszkodzenia powstałe w wyniku kolizji uniemożliwiały poruszanie się pojazdem, wobec czego poszkodowani zlecili powodowi holowanie pojazdu z miejsca zdarzenia na parking należący do powoda. Z tytułu holowania pojazdu powód wystawił poszkodowanym fakturę na kwotę1 649,43 zł brutto. W dniu6.11.2019 r.poszkodowani zawarli ze stroną powodową umowę przechowania pojazdu za stawkę dobową25 zł netto ( 30,75 zł brutto ).Pojazd poszkodowanych znajdował się na parkingu powoda w okresie od6.11.2019 r.do dnia25.02.2020 r., a więc przez okres111 dni. Z tytułu usługi parkingowej powód wystawił poszkodowanej fakturę na kwotę3 444 zł brutto. Poszkodowani upoważnili powoda do reprezentowania ich przed zakładem ubezpieczeń w zakresie związanym z dochodzeniem ewentualnych roszczeń w związku ze szkodą.
( dowód: oświadczenie poszkodowanych k. 13, umowa przechowania pojazdu k. 16-16v, oświadczenie poszkodowanych k. 17, faktury k. 19-20, zeznania świadków, dokumenty w aktach szkody )
W związku z powstałą szkodą poszkodowani zmuszeni byli do wynajmu pojazdu zastępczego, gdyż nie mieli możliwości korzystania z własnego pojazdu przez okres najmu. Poszkodowani nie posiadali również innego pojazdu zastępczego, który mogliby wykorzystać zamiennie. Strona powodowa przedstawiła poszkodowanym ofertę zawarcia umowy najmu pojazdu.
Poszkodowani w dniu6.11.2019 r.zawarli ze stroną powodową umowę najmu pojazdu zastępczego markiM. (...)onr rej. (...)za stawkę dobową w wysokości250 zł netto ( 307,50 zł brutto ). Poszkodowani korzystali z pojazdu zastępczego od dnia6.11.2019 r.do dnia12.12.2019 r.a więc przez okres37 dni. Z tytułu najmu pojazdu wynajmujący wystawił poszkodowanemu fakturę opiewającą na łączną kwotę11 377,50 zł brutto.
( dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego k. 14, oświadczenie poszkodowanych k. 15, faktura k. 18, dokumenty w aktach szkody )
Poszkodowana zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności z tytułu szkody w pojeździe w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania i parkowania uszkodzonego pojazdu oraz odszkodowania.
( dowód: umowa cesji k. 24)
Po przeprowadzeniu pierwszych oględzin pojazdu pozwany sporządził kosztorys naprawy i w dniu 19.11.2019 r. przesłał go do powoda drogą elektroniczną. W dniu 22.11.2019 r. powód zwrócił się do pozwanego o wykonanie dodatkowych oględzin pojazdu, ponieważ po demontażu ujawniono uszkodzenia nie ujęte w kosztorysie pozwanego. W związku z tym powstała konieczność przygotowania pojazdu do dodatkowych oględzin. Z tego tytułu powód wystawił fakturę na kwotę147,60 zł brutto. W wiadomości e-mailowej z dnia 28.11.2019 r. pozwany przesłał wycenę kosztów naprawy pojazdu po ponownych oględzinach.
( dowód: wydruki korespondencji e-mail k. 25-30, faktura k. 21 )
Powód zlecił sporządzenie kalkulacji szkody w pojeździe poszkodowanego, za usługę wystawiono fakturę na kwotę492 zł brutto. W dniu 2.12.2019 r. kalkulacja została przesłana do pozwanego drogą elektroniczną.
( dowód: wydruk korespondencji e-mail wraz z kalkulacją k. 31-34, faktura k. 21 ).
Decyzją z dnia 16.12.2019 r. pozwany przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie7 642,28 zł, przyjmując tzw. szkodę całkowitą. Z uwagi na to, że w kwocie odszkodowania pozwany nie uwzględnił podatku VAT, powód w wiadomościach e-mail z dnia 17.01.2020 r. i 20.01.2020 r. wezwał pozwanego do odpowiedniej dopłaty odszkodowania. Decyzją z dnia 22.01.2020 r. pozwany skorygował swoją decyzję z dnia 16.12.2019 r.
( dowód: decyzja z dnia 16.12.2019 r. k. 35-43, wydruki korespondencji e-mail k. 44-45, decyzja z dnia 22.01.2020 r. k. 46 )
Na przełomie stycznia i lutego 2020 r. powód zwracał się do pozwanego o wskazanie oferenta na zakup tzw. pozostałości uszkodzonego pojazdu. W dniu 11.02.2020 r. pozwany poinformował powoda o braku oferentów, wobec czego powód podjął czynności celem sprzedaży pojazdu, które zakończyły się zawarciem w dniu 25.02.3030 r. umowy sprzedaży pojazdu.
( dowód: wydruk korespondencji e-mail k. 47-51, umowa sprzedaży k. 53 )
Decyzją z dnia 28.11.2019 r. pozwany przyznał powodowi zwrot kosztów holowania pojazdu w kwocie1.233,08 zł. Następnie decyzją z dnia 09.04.2020 r. pozwany przyznał powodowi zwrot kosztów parkowania w kwocie1 137,75 złuznając zasadność parkowania za okres 37 dni po stawce stosowanej przez powoda. Nadto pozwany przyznał powodowi kwotę8 130,30 złtytułem najmu pojazdu za okres 37 dni, przyjmując dla pierwszych 4 dni stawkę w wysokości 250 zł netto ( 307,50 zł brutto ) za jeden dzień najmu pojazdu, zaś dla pozostałego okresu stawkę w wysokości 170 zł netto ( 209,10 zł brutto ). W pozostałym zakresie pozwany odmówił wypłaty.
( dowód: decyzja z dnia 28.11.2019 r. k. 84, decyzja z dnia 09.04.2020 r. k. 54-54v )
Średnia stawka najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie(...)mieściła się w granicach170-250 zł netto( 209,10-307,50 zł brutto ) za dobę najmu. Natomiast koszty holowania pojazdu kształtowały się w granicach590,40-1 734,30 zł brutto
( dowód: opinia biegłego k. 131-162 )
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy, akt szkody, zeznań świadkówA. S.iT. S.oraz opinii biegłegoP. P..
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż były one logiczne, spójne i rzeczowe, a nadto nie były kwestionowane przez żadną ze stron.
Dla celów ustalenia wysokości stawki rynkowej najmu pojazdu zastępczego, holowania pojazdu oraz określenia czy dodatkowe koszty dochodzone przez stronę powodową w postaci przygotowania pojazdu do dodatkowych oględzin, wykonania dodatkowej kalkulacji naprawy oraz obsługi likwidacji szkody są uzasadnione z technicznego punktu widzenia, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z dziedziny pojazdów mechanicznych P.P.. Sąd uznał opinię biegłego za w pełni wiarygodną nie mając podstaw do jej zakwestionowania. Opinia ta była jasna i pozbawiona sprzeczności. W pisemnej opinii uzupełniającej biegły ( na wniosek strony powodowej ) wskazał jaki był uzasadniony okres parkowania uszkodzonego pojazdu przedstawiając w tym zakresie dwa warianty, a nadto ustosunkował się w sposób przekonujący do zarzutów strony pozwanej. Wobec powyższego Sąd uznał opinię biegłego za w pełni przydatną do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Sąd oceniając dowody wynikające z dokumentów ujawnionych i przeprowadzonych na rozprawie stwierdził, że dowody te nie były przez strony kwestionowane. Również Sąd nie miał podstaw aby czynić to z urzędu, w toku postępowania nie zaszły bowiem żadne okoliczności mogące ujemnie wpłynąć na ocenę dowodową tych dokumentów. Dlatego też, nie mając podstaw do odmówienia wiarygodności tym dowodom, ich autentyczności i prawdziwości treści w nich zawartych, Sąd dał im wiarę.
Należy również podkreślić, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( por. wyrok SN z 22.11.2001 r. I PKN 660/00,Wokanda 2002/7-8/44 ). Dotyczy to zwłaszcza sytuacji gdy każda ze stron jest reprezentowana przez fachowego pełnomocnika. Nie jest w takiej sytuacji obowiązkiem Sądu dopuszczanie dowodów z urzędu, aby zastąpić bierność strony. Prowadzenie w takiej sytuacji postępowania z urzędu w istocie rzeczy stanowi faworyzowanie jednej ze stron kosztem drugiej do czego obowiązujące przepisy nie stwarzają żadnych podstaw. Działanie sądu z urzędu może, bowiem prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron ( por. wyrok SN z 12.12.2000 r., V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116 z glosą aprobującą Broniewicza OSP 2001/7-8/116, uchwała składu 7 sędziów SN z 19.05.2000 r. III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195 ). Postępowanie cywilne jest bowiem postępowaniem kontradyktoryjnym, gdzie aktywność dowodowa obciąża strony procesu. Wszelkie działania Sądu z urzędu mogłyby być poczytane jako naruszające zasadę równych praw stron gdyż w istocie rzeczy prowadziłyby do faworyzowania jednej ze stron procesu na niekorzyść drugiej. W tej kwestii należy wskazać, naart. 3 k.p.c.czyart. 232 k.p.c.Możliwość podejmowania inicjatywny dowodowej przez sąd może mieć jedynie charakter wyjątkowy w sytuacji rażącej nierównowagi procesowej stron, gdy dany dowód jest niezbędny do rozstrzygnięcia, a strona sama z przyczyn wewnętrznych nie jest w stanie przejawiać inicjatywy dowodowej. Z taką sytuacją zdaniem Sądu nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Każda ze stron jest reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, który ma świadomość praw i obowiązków oraz konsekwencji swych działań czy zaniechań. Należy podkreślić, iż obowiązek wynikający zart. 6 k.c.w procesie jest realizowany poprzez zgłaszanie stosownych wniosków dowodowych celem udowodnienia okoliczności, na które powołuję się strona procesu. Stosownie doart. 232 k.p.c.strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku ( por. wyrok SN z 15.07.1999 r. I CKN 415/99LEX 83805 ).
Należy także podkreślić, iż strona pozwana nie zaprzeczyła skutecznie, aby stawka najmu pojazdu zastępczego przyjęta przez powoda nie mieściła się w ramach stawek rynkowych. Przedłożone dokumenty, a w szczególności treść opinii biegłego w sposób nie budzący wątpliwości Sądu wskazują, iż przyjęta przez powoda stawka najmu mieści się w granicach wytyczonych przez rynek, a więc nie może być uznana za wygórowaną. Należy podkreślić, iż po stronie pozwanej nie było przeprowadzonej analizy odnoszącej się do stawek najmu poza siecią firm współpracujących, a więc rzeczywiście funkcjonujących na rynku. Jest faktem notoryjnym, iż stawki wskazane przez firmy współpracujące z zakładami ubezpieczeń odbiegają od stawek rynkowych. Wynika to z siły i pozycji zakładu ubezpieczeń, który z jednej strony „narzuca swoje stawki”, a z drugiej strony z postawy tych firm akceptujących takie kwoty z uwagi na znaczna ilość zleceń. Tym samym firmy współpracujące akceptują stawki niższe minimalizując zysk indywidualny uznając, iż z uwagi na liczbę zleceń zysk w wymiarze globalnym zrekompensuje wspomniana liczba zleceń. Analogicznie mamy ustalane stawki w zakresie kosztów naprawy pojazdów ( pomiędzy zakładami ubezpieczeń a firmami współpracującymi ), które jak wynika z wiedzy sądu odbiegają od stawek rynkowych.
Kwestią istotną z punktu widzenia przedmiotu rozstrzygnięcia było w przedmiotowej sprawie ustalenie prawa poszkodowanego do skorzystania z oferty podmiotu innego niż współpracującego z pozwanym.
Obowiązkiem pozwanej było wykazanie, iż oferował poszkodowanemu najem pojazdu tej samej klasy co uszkodzony przy czym warunki te były na tyle optymalne, iż nie odbiegały od standardowych funkcjonujących na rynku i nie powodowały ( lub teoretycznie mogły powodować ) wprowadzenie pewnych niekorzystnych rozwiązań mogących w istotny sposób ograniczać racjonalne korzystnie z pojazdu ( w szczególności narażać na straty szeroko rozumiane z tym związane ).
Sąd zważył, co następuje:
Roszczenie strony powodowej jest słuszne co do zasady aczkolwiek pod względem wysokości jedynie częściowo zasługuje uwzględnienie.
W niniejszej sprawie stan faktyczny był w zasadzie bezsporny między stronami. Kwestiami spornymi okazały się kwestie: wysokości dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego – powiązana z zarzutem strony pozwanej, iż zaoferowała poszkodowanemu najem pojazdu za kwotę niższą niż rzeczywiście przez niego poniesiona, zasadnego okresu parkowania pojazdu na parkingu powoda, wysokości zasadnych kosztów holowania pojazdu oraz dodatkowych kosztów dochodzonych przez stronę powodową w postaci przygotowania pojazdu do dodatkowych oględzin, wykonania dodatkowej kalkulacji naprawy oraz obsługi likwidacji szkody.
Wobec powyższego nie zachodzi potrzeba analizowania podstawy prawnej roszczenia, a wystarczająca jest konkluzja, iż podstawę roszczenia stanowi przepisart. 435 k.c.w zw. zart. 436 k.c.oraz umowa OC i przepisykodeksu cywilnegodotyczące umowy ubezpieczenia.
Podkreślenia wymaga, iż do rozstrzygnięcia o odszkodowaniu ubezpieczeniowym przy ubezpieczeniu OC koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych regułk.c.odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisuart. 361 § 1 i 2 k.c.Zgodnie zart. 361 § 1 k.c.zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wart. 361 § 2 k.c.wskazano, iż w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Artykuł 361 k.c.wprowadza zasadę pełnego odszkodowania; jednocześnie należy z niego wyprowadzać zakaz przyznawania odszkodowania przewyższającego wysokość faktycznie poniesionej szkody (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, Legalis nr 315880; uchwała SN z dnia 15 listopada 2001r., III CZP 68/01, Legalis nr 51112). Podstawową funkcją odszkodowania jest zatem pełna kompensacja poniesionej przez poszkodowanego szkody – nie może być ono wyższe ani niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego (wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, Legalis nr 315880). Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, Legalis nr 315880).
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w niniejszej sprawie nie budziła wątpliwości sama konieczność najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego oraz okres najmu ( strona pozwana zaaprobowała bowiem okres wskazany w fakturze ). Sporna okazała się jedynie stawka najmu ( w tym zasadność najmu poza zakresem oferowanym przez zakład ubezpieczeń – w innym podmiocie ).
Zdaniem Sądu w świetle poczynionych ustaleń faktycznych poszkodowany miał prawo do skorzystania z pojazdu zastępczego za okres wskazany w fakturze. Należy podkreślić, iż zakres zasadnego wynajęcia pojazdu wyznacza szereg czynników. Po pierwsze potrzeba korzystania, po drugie okres w którym takie korzystanie może być zasadne. Decydują tutaj okoliczności obiektywne w postaci możliwości naprawy pojazdu czy chwila wypłaty całego należnego odszkodowania.
Należy podkreślić, iż zgodnie z wyrokiem SN z 8.09.2004 r., IV CK 672/03, LEX nr 146324 „Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia, a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. np. uzasadnienia wyroku z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl. czy wyroku z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl.). Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniuart. 361 § 1 k.c.jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego uszkodzenia, ale również zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.
W realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia, że strona poszkodowana w sposób nieuzasadniony korzystała z auta zastępczego, bądź też okres wynajmu pojazdu zastępczego był nadmierny. Zaznaczenia wymaga, że uszkodzone auto wykorzystywane było codziennie przez poszkodowanego.(...)zatem było niezbędne do normalnego funkcjonowania, tym bardziej, iż poszkodowany nie miał możliwości korzystania z innego auta, które mogłoby być wykorzystane zamiennie i potrzebował pojazdu by wykonywać obowiązki przede wszystkim w związku z dojazdem do pracy. Pozwany zresztą nie kwestionował samego faktu z tym związanego. W ocenie Sądu należy sformułować ogólną zasadę, iż prawo wynajęcia pojazdu zastępczego może przysługiwać od chwili uszkodzenia pojazdu do chwili wypłaty odszkodowania lub jego naprawy. Powyższe wskazuje, iż do chwili otrzymania należnego odszkodowania lub naprawy pojazdu poszkodowany powinien mieć więc możliwości wynajmu pojazdu zastępczego przede wszystkim z uwagi na brak pojazdu. Z tego punktu widzenia żądanie zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego za okres wskazany w fakturze jawi się jako niewygórowane, tym bardziej, że decyzja o przyznaniu odszkodowania nastąpiła dopiero 16.12.2019 r.
Odnosząc się do kwestii związanej z wysokością stawki dziennej najmu pojazdu zastępczego należy uznać za zasadne wywody strony powodowej zawarte w pozwie jak i dalszych pismach procesowych. Pozwany skutecznie ich nie podważył. Wywody strony pozwanej zdaniem Sądu nie zasługują na akceptację.
W tym miejscu należy co do zasady wyjaśnić, iż poszkodowany ma obowiązek minimalizacji szkody, co w tym wypadku oznacza rozsądny ekonomicznie wybór oferty w zakresie najmu pojazdu zastępczego, nie musi to być jednak oferta najkorzystniejsza ze wszystkich dostępnych na lokalnym rynku. Nie można jednak tracić z pola widzenia zasady, zgodnie z którą szkoda nie powinna być źródłem wzbogacenia, zaś obowiązkiem poszkodowanego jest dążenie do ograniczenia rozmiarów szkody. Górną granicę obowiązku jej naprawienia w rozważanym przypadku wyznaczała stawka rynkowa najmu pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego. W wyniku naprawy szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej nie może dojść do bezpodstawnego wzbogacenia kosztem pozwanego. Taką postawę poszkodowanego niewątpliwie ocenić należy w kategoriach naruszenia obowiązku współpracy z dłużnikiem, o którym mowa wart. 354 § 2 k.c., jak również powinności minimalizacji szkody, nałożonej na mocyart. 826 § 1 k.c.
W niniejszej sprawie szkodę dla powoda stanowiła niewątpliwie konieczność najmu pojazdu zastępczego i związane z tym koszty. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż – co do zasady – poszkodowany ma prawo żądania odszkodowania za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego jakości i klasie pojazdu uszkodzonego. W takim wypadku górną granica dobowej stawki czynszu najmu auta zastępczego będzie średnia rynkowa stawka najmu pojazdu tej samej klasy. W granicach normalnego następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, mieści się obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego na sfinansowanie korzystania z rzeczy zastępczej zgodnego z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Na pozwanym zakładzie ubezpieczeń ciąży wobec poszkodowanego będącego właścicielem pojazdu uszkodzonego w wypadku drogowym i korzystającego z wynajmu pojazdu zastępczego obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych. Jak wynika z opinii biegłego stawka najmu wynikająca z umowy pomiędzy powodem a poszkodowanymi mieści się w ramach stawki rynkowej.
W kontekście powyższego stanowisko pozwanego, iż dobowa stawka najmu w kwocie 170 zł netto była odpowiednią i ekonomicznie uzasadnioną było niesłuszne. Pozwany nie wykazał przy tym, by proponował powodowi najem pojazdu zastępczego po niższej stawce na takich samych warunkach jak powód. Nie udowodnił ponadto, by istniała realna możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego przy stawce przez niego wskazanej w innym nie związanym z nim podmiotem. Pozwany zakład ubezpieczeń ograniczył się jedynie do twierdzenia, że wypłacone powodowi odszkodowanie naprawiło w całości szkodę powstałą w związku z wynajęciem pojazdu zastępczego i odesłał do dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.
Należy podkreślić, iż w orzecznictwie sądów powszechnych przyjmuje się, iż to zakład ubezpieczeń powinien przedstawić poszkodowanemu realną propozycję najmu pojazdu zastępczego, który pod istotnymi względami będzie odpowiadał pojazdowi należącemu do poszkodowanego. Jedynie propozycja spełniająca przedmiotowe kryteria może uzasadniać odmowę pokrycia tej części kosztów najmu, która wykracza ponad koszt najmu wyliczonego wg stawek wynikających z umowy łączącej ubezpieczyciela ze współpracującym przedsiębiorcą jeżeli poszkodowany najął pojazd zastępczy we własnym zakresie.
Zdaniem sądu orzekającego zakład ubezpieczeń nie może ograniczyć się do ogólnego poinformowania poszkodowanego o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem zakładu. Orzecznictwo sądów powszechnych co do zasady wymaga, aby ubezpieczyciel z własnej inicjatywy przekazał poszkodowanemu pełne, szczegółowe i kompletne dane opisujące propozycję najmu, uważając, że poszkodowany ma obowiązek zareagować dopiero na tak szczegółową propozycję ( tak wyrok SO w Łodzi z dnia 28.12.2020 r. (sygn. XII Ga 1268/20); wyrok SR Szczecin-Centrum wS.z dnia 26.11.2019 r. (sygn. XI GC 2009/18); wyrok SO w Częstochowie z dnia 15.05.2018 r. (sygn. V Ga 52/18); wyrok SR w Bydgoszczy z dnia 30.01.2019 r. (sygn. VIII GC 3330/18); wyrok SR w Krośnie z dnia 13.11.2018 r. (sygn. I C 1501/18); wyrok SO w Łodzi z dnia 02.10.2017 r. (sygn. XIII Ga 603/17) ). Nie można też wykluczyć sytuacji gdy zakład ubezpieczeń przedstawi poszkodowanemu podstawowe informacje dotyczące propozycji najmu (w tym: informacji, że najem dotyczy pojazdu równorzędnego do uszkodzonego bądź zniszczonego, jest bezgotówkowy i bezkosztowy dla poszkodowanego, informacji nt. stawek najmu akceptowanych przez zakład ubezpieczeń) a to poszkodowany we własnym zakresie uzyska od zakładu ubezpieczeń bardziej szczegółowe dane takie jakie są mu niezbędne do podjęcia decyzji.
Niezależnie od akceptacji jednego jak i drugiego stanowiska należy jednak uznać, iż zasadność kosztów najmu poniesionych przez poszkodowanego może i powinna być oceniana tylko w kontekście realnej, a nie hipotetycznej oferty najmu, z którą wystąpił zakład. Niezależnie więc od tego jak skrótowa i ogólna była pierwsza propozycja, w toku postępowania przed sądem zakład ubezpieczeń powinien być w stanie wykazać, że realnie zaoferował poszkodowanemu pojazd zastępczy odpowiadający pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu a najem tego pojazdu jest dla poszkodowanego tak korzystny jak oferta rynkowa. Należy jednak uznać, iż taka wiedza została przez zakład odpowiednio uzewnętrzniona. W sytuacji bowiem przekazania ogólnikowej informacji niemożliwej praktycznie do zweryfikowania poszkodowany może (i ma prawo) uznać, iż oferta ta, z uwagi na jej niekompletność, nie jest możliwa do weryfikacji, co w praktyce na etapie decyzyjnym każe wątpić w jej racjonalność i ekwiwalentność w stopniu uzasadniającym skorzystanie z propozycji zakładu ubezpieczeń.
W odpowiedzi na zainteresowanie się poszkodowanego wstępną propozycją najmu, zakład ubezpieczeń powinien przedstawić konkretną ofertę najmu pojazdu, który pod istotnymi względami odpowiadałby pojazdowi poszkodowanego. Tym samym zakład ubezpieczeń powinien wskazać nie tylko potencjalne zakłady współpracujące ale też umożliwić lub samemu przedstawić konkretne warunki jakie obowiązują w ramach współpracy. Nie jest to niczym trudnym dla zakładu ubezpieczeń zważywszy, iż łączy go umowa z konkretną wypożyczalnią. Umowa ta, skoro zakład współpracuje z konkretnym podmiotem, niewątpliwe musi określać podstawowe warunki związane z korzystaniem z pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. To bowiem zakład ubezpieczeń oferuje wynajmującemu podmiotowi warunki współpracy, które to podmiot przyjmuje. Następuje to w drodze negocjacji jak i zaakceptowania konkretnej oferty. Trudno zakładać, aby podmiot zajmujący się najmem pojazdów nie ustalał z zakładem ubezpieczeń konkretnych warunków takich umów. Wiąże się to przecież z podstawowym aspektem prowadzonej działalności mającej na celu osiągnięcie zakładanego zysku. Tym samym warunki najmu jako takie są elementem uszczegółowiającym koszty ( szeroko rozumiane ) wspomnianego najmu. Praktyka uczy, iż zasady najmu w ramach umów zawieranych z zakładami ubezpieczeń odbiegają od powszechnie przyjętych zasada funkcjonujących na wolnym rynku. Tym samym konieczne jest zweryfikowanie istniejących rozbieżności pod kątem ich porównywalności.
Należy przypomnieć, że stawki najmu, które zakłady ubezpieczeń prezentują w swoich propozycjach mogą być niższe niż stawki rynkowe albowiem zakłady ubezpieczeń mogą wynegocjować znacznie korzystniejsze stawki najmu niż oferowane klientom detalicznym. Poszkodowany nie będzie w stanie znaleźć na rynku pojazdu w równie atrakcyjnej cenie.
Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 20/17 pozytywnie ocenia wejście zakładów ubezpieczeń we współpracę z wypożyczalniami. Uważa, że dzięki temu koszty obsługi roszczeń z tytułu pojazdu zastępczego nie generują presji na wzrost składek za ubezpieczenie OC. Widzi w tym działanie korzystne z punktu widzenia ogółu ubezpieczonych posiadaczy pojazdów mechanicznych. Dlatego też dopuszcza, by zakłady ubezpieczeń ograniczały swoją odpowiedzialność do kosztów najmu wynikających ze stawek, na których oparły propozycje przedstawione poszkodowanym, nawet jeżeli były one poniżej stawek rynkowych.
Trzeba jednak pamiętać, że aprobata Sądu Najwyższego odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy zakład ubezpieczeń przedstawił poszkodowanemurealnąpropozycję najmu pojazdu zastępczego, która pod istotnymi względami będzie odpowiadała pojazdowi należącemu do poszkodowanego i nie wystąpiły szczególne racje, które przemawiały za poniesieniem wyższych kosztów. Jeżeli więc zakład ubezpieczeń nie przedstawi propozycji spełniającej powyższy warunek, albo też poszkodowany wykaże, że zaistniały szczególne racje, które przemawiały za odrzuceniem propozycji zakładu, wtedy stawka najmu wynikająca z propozycji zakładu nie będzie ograniczała kosztów, które zakład ubezpieczeń powinien zwrócić poszkodowanemu. Limit ten wyznaczać będą wtedy stawki występujące na rynku lokalnym.
Poszkodowany, który najmie pojazd zastępczy według stawki przekraczającej stawkę ujętą w propozycji zakładu ubezpieczeń, może oczekiwać, że zakład pokryje koszt najmu, jeżeli zakład nie przedstawił propozycji najmu pojazdu, który byłby pod istotnymi względami równorzędny pojazdowi uszkodzonemu bądź zniszczonemu (np. zakład nie był w stanie wskazać wynajmującego, który wynajmie pojazd według stawki proponowanej poszkodowanemu) lub istnieją tzw. szczególne racje, które w okolicznościach danej sprawy sprawiają, że wyższe koszty najmu poniesione przez poszkodowanego należy uznać za celowe i ekonomicznie uzasadnione (mimo, że propozycja zakładu ubezpieczeń obejmowała pojazd równorzędny pojazdowi poszkodowanego).
Nie istnieje jednak zamknięty zbiór przyczyn, które w każdej sprawie uzasadniałyby odmowę skorzystania z propozycji zakładu, ani też katalog przyczyn, które w każdych warunkach nie mogłyby uzasadnić takiej odmowy.
W orzecznictwie przyjmuje się, iż podstawa do odmowy skorzystania z propozycji zakładu mogą być następujące okoliczności:
-
niższa klasa pojazdu zastępczego niż pojazdu uszkodzonego, w tym brak automatycznej skrzyni biegów
brak możliwości udostępniania wynajętego pojazdu innym kierującym ( Wyrok SR Szczecin-Centrum wS.z dnia 9.06.2020 r. (sygn. XI GC 1225/19)
brak wyłączenia udziału własnego w szkodzie w przypadku gdy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie z autocasco za szkodę w pojeździe wynajmowanym przez poszkodowanego
Obowiązek wykazania okoliczności korzystnych dla zakładu ubezpieczeń spoczywa na samym zakładzie ubezpieczeń. Podkreślenia bowiem wymaga, że zgodnie z treściąart. 6 k.c.ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając, zatem treśćart. 6 k.c., trzeba stwierdzić, że to na stronie pozwanej spoczywał obowiązek udowodnienia dwóch faktów. Po pierwsze wykazania, że złożyła poszkodowanym propozycję bezgotówkowego wynajęcia pojazdu zastępczego. Po drugie obowiązkiem strony pozwanej w niniejszym procesie było wykazanie, że istotnie mogła zapewnić najem pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu (zwłaszcza co do klasy i co do stanu pojazdu) oraz że koszt zapewnienie takiego pojazdu zastępczego rzeczywiście wyniósłby jedynie 170 zł netto za dobę.
Odnośnie pierwszej okoliczności należy zwrócić uwagę, że strona poinformowała ogólnie powoda jako podmiot reprezentujący poszkodowanych o przyjmowanych stawkach najmu. Zatem należało przyjąć, że rzeczywiście pozwana złożyła propozycję zorganizowania pojazdu zastępczego. Nie mniej jednak należy zauważyć, że strona powodowa zarzuciła, że ubezpieczyciel nie wykazał, by przedstawione przez niego cenniki oddawały rzeczywiste koszty najmu, a w przypadku zawarcia konkretnej umowy najmu, na konkretnych warunkach, stawka najmu nadal byłaby zgodna z przedstawionymi stawkami. Podkreślenia wymaga, że samo oświadczenie strony pozwanej co do wysokości tych kosztów jest niewystarczające. Stawiałoby bowiem ubezpieczyciela w uprzywilejowanej sytuacji. Ubezpieczyciel mógłby bowiem twierdzić, że koszt najmu zastępczego w razie skorzystania z oferty wypożyczalni współpracujących z ubezpieczycielem wynosiłby jakąś dowolnie wskazaną kwotę. Reasumując, strona pozwana nie wykazała, że koszt zorganizowanego przez stronę pozwaną najmu pojazdu zastępczego, obciążający stronę pozwaną, wynosiłby jedynie 170 zł netto za dobę, a warunki takiego najmu nie wprowadzają dodatkowych ograniczeń niekorzystnych z punktu widzenia interesów poszkodowanego.
Wobec powyższego Sąd uznał, że należne powodowi odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego powinno wynosić 11 377,50 zł ( 37 dni x 307,50 zł ). Od tej kwoty należało odjąć odszkodowanie już wypłacone, tj. kwotę 8 130,30 zł, co oznacza, iż na rzecz powoda podlega zasądzeniu kwota3 247,20 zł.
W ocenie Sądu okoliczności niniejszej sprawy uzasadniały przyjęcie, iż wydatki poniesione z tytułu parkowania uszkodzonego pojazdu na parkingu, którym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dysponował powód, co do zasady także stanowią szkodę pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałą kolizją. Zresztą sam pozwany nie zakwestionował stawki dziennej zastosowanej z tego tytułu przez powoda, kwestionując jedynie zasadny okres parkowania. Pozwany uwzględnił żądanie za 37 dni
W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd uznał zasadność parkowania pojazdu do dnia wydania przez pozwanego decyzji o sposobie likwidacji szkody – o rozliczeniu szkody jako tzw. całkowitej, z uwzględnieniem dodatkowego okresu 7 dni na zagospodarowanie pozostałości uszkodzonego pojazdu, uwzględniając tym samym wariant I opinii biegłego, tj. okres 47 dni. Podkreślić należy, iż dokonując ustaleń w tym przedmiocie Sąd podzielił pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 roku, III CZP 76/13, który wprawdzie dotyczy kwestii najmu pojazdu zastępczego, nie mniej jednak wnioski płynące z orzeczenia analogicznie należało zastosować do roszczenia w przedmiocie zwrotu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu. Zgodnie z powołanym orzeczeniem „odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita)” (orzeczenie SN z dnia 22 listopada 2013 roku, sygn. akt III CZP 76/13, Lex nr 1392609). Uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego jest ustalany indywidualnie w każdej sprawie, a istotne znaczenie dla ustalenia czasu niezbędnego na nabycie nowego pojazdu ma przede wszystkim zawiadomienie o sposobie likwidacji szkody – o rozliczeniu szkody jako tzw. całkowitej.
Bezspornie w niniejszej sprawie powód otrzymał informację o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej w dniu 16.12.2019 r. W konsekwencji niewątpliwie już od tego dnia poszkodowany miał możliwość podjęcia decyzji w przedmiocie sposobu zagospodarowania uszkodzonego pojazdu, w szczególności co do jego sprzedaży, w taki sposób, by ograniczyć okres przechowywania pojazdu na parkingu. Zdaniem Sądu, dalsze przechowywanie pojazdu na parkingu stanowiło naruszenie obowiązku minimalizacji szkody.
Nadto, zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny i orzecznictwa, przy ustalaniu uzasadnionego okresu parkowania uszkodzonego pojazdu – w przypadku wystąpienia tzw. szkody całkowitej – zasadnym jest uwzględnienie czasu, który przy zachowaniu należytej staranności pozwala na zagospodarowanie pozostałości pojazdu ( w praktyce orzeczniczej przyjmuje się, iż taki dodatkowy okres obejmuje od 7 do 14 dni od chwili wypłaty odszkodowania ). W realiach niniejszej sprawy Sąd uznał, że okres 7 dni jest wystarczającym czasem na podjęcie niezbędnych czynności organizacyjnych. Tym samym w świetle powyższego wskazany przez Sąd okres wydaje się jak najbardziej adekwatny w okolicznościach niniejszej sprawy.
Powód nie wykazał podstaw parkowania pojazdu przez okres kolejnych dni. W ocenie Sądu brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia dla przechowywania uszkodzonego pojazdu na parkingu aż do dnia 25.02.2020 r., skoro powód ( działający za poszkodowanego ) już w dniu 16.12.2019 r. otrzymał informację o sposobie zakwalifikowania szkody. Przy czym dopiero w dniu 17.01.2020 r., a zatem miesiąc po wydaniu decyzji, zwrócił się do pozwanego o wskazanie oferenta na zakup pojazdu – mimo, że obowiązek zagospodarowania pozostałości uszkodzonego pojazdu nie spoczywa na pozwanym jako ubezpieczycielu, a wyłącznie na właścicielu pojazdu.
Dodatkowo, nawet stosując analogicznie wytyczne płynące z ww. orzeczenia SN nie można nie zauważyć, że co do zasady koniec uzasadnionego okresu najmu pojazdu przy szkodzie całkowitej wiąże się z dniem zawiadomienia o rozliczeniu szkody jako całkowitej, stąd zdaniem Sądu podstawę dla podjęcia decyzji co do zagospodarowania uszkodzonego pojazdu winna stanowić decyzja z dnia 16.12.2019 r. o sposobie rozliczenia szkody wraz z kalkulacją naprawy, nie zaś dzień wypłaty odszkodowania w całości, co zdawał się sugerować powód w dalszych pismach procesowych.
Wobec powyższego uznać należało, że przechowywanie uszkodzonego pojazdu na parkingu powoda po dacie 23.12.2019 r. roku w istocie stanowiło naruszenie obowiązku wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c.,art. 362 i 826 § 1 k.c.).
Wobec powyższego Sąd uznał, że należne powodowi odszkodowanie z tytułu parkowania pojazdu powinno wynosić 1 445,25 zł ( 47 dni x 30,75 zł ). Od tej kwoty należało odjąć odszkodowanie już wypłacone, tj. kwotę 1 137,75 zł, co oznacza, iż na rzecz powoda podlega zasądzeniu kwota307,50 zł.
Niewątpliwie poszkodowanym – w świetle aktualnego orzecznictwa sądowego – należy się zwrot kosztów holowania uszkodzonego w wyniku zdarzenia pojazdu. Poszkodowani nie mieli innej możliwości odprowadzenia pojazdu w bezpieczne miejsce i nie mieli powodu aby ponosić niezasadny wydatek. Jednocześnie tym okolicznościom pozwany nie przeczył – sam zaaprobował zwrot kosztów holowania w kwocie 1. 233,08 zł.
Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, iż uszkodzony pojazd holowany był z miejscowościW.do miejscowościP.. Odległość między tymi miejscowościami zgodnie z opinią biegłego wynosi ok. 80 km ( tyle też wynika z danych dostępnych powszechnie w internecie ), zaś powód przyjął w fakturze 114 km. Tym samym wysokość roszczenia powoda w tej części należało odpowiednio skorygować, przyjmując, że należne powodowi koszty z tytułu holowania pojazdu winny wynosić 1 377,60 zł [( 80 km x 6,5 zł + 600 zł ) x 23 % VAT ]. Od tej kwoty należało odjąć odszkodowanie już wypłacone, tj. kwotę 1 233,08 zł, co oznacza, iż na rzecz powoda podlega zasądzeniu kwota144,52 zł.
Jednocześnie z uwagi na wnioski zawarte w uzupełniającej opinii biegłegoP. P.Sąd nie znalazł podstaw, by w zakresie wyliczenia wysokości zasadnych kosztów holowania pojazdu posiłkować się średnimi stawkami za kilometr holowania i usługę załadunku pojazdu ( o co wnosiła strona pozwana ).
Powód wykazał także, iż zasadnie naliczył wynagrodzenie za przygotowanie pojazdu do dodatkowych oględzin. Jak wynika z treści opinii biegłego uwzględnienie w procesie likwidacji szkody czynności dodatkowych związanych z demontażem nadwozia pojazdu w celu określenia pełnego zakresu uszkodzeń przy wystąpieniu tzw. szkody całkowitej jest w pełni uzasadnione. Należy bowiem ocenić, że poniesienie takiego wydatku pozostaje w tzw. bezpośrednim związku przyczynowym ze szkodą, przewidzianym wart. 361 § 1 k.c.Na gruncie niniejszej sprawy do określenia dodatkowych uszkodzeń pojazdu konieczny był demontaż poszycia zderzaka przedniego. W ocenie Sądu powyższe czynności skutkujące przeprowadzeniem ponownych oględzin były wyrazem właściwej współpracy między poszkodowanym a ubezpieczycielem i niewątpliwie miały wpływ na proces likwidacji szkody. Tym samym zasądzeniu na rzecz powoda podlegała kwota przyjęta przez niego w fakturze, tj. kwota147,60 złjako adekwatna i w pełni uzasadniona w realiach przedmiotowej sprawy.
Z opinii biegłego sądowego wynika także zasadność uwzględnienia pozostałych kosztów związanych z wykonaniem dodatkowej kalkulacji naprawy oraz obsługą likwidacji szkody. Powyższe znajduje swoje uzasadnienie w Rekomendacji nr 4 Ogólnopolskiej Motoryzacyjnej Rady(...)z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie Procesu przyjęcia i likwidacji szkody, której treść wskazuje, iż każdorazowo, gdy serwis samochodowy wykonuje czynności związane z przyjęciem szkody oraz jej procedowaniem należy naliczyć koszty tych czynności rozliczane ryczałtem w wysokości 2 rbh.
Mając na uwadze, iż w przedmiotowej sprawie strona powodowa w sporządzonej kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu określiła wysokość stawki godzinowej na poziomie 120 zł netto ( 147,60 zł brutto ) ( k. 34 ), to wskazane koszty obsługi likwidacji szkody oraz wykonania kalkulacji winny wynosić łącznie295,20 zł( 2 x 147,60 zł ), którą to kwotę należało zasądzić na rzecz strony powodowej.
Reasumując powyższe rozważania, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki łącznie kwotę4 142,02 zł( 3 247,20 zł ł + 307,50 zł + 144,52 zł + 147,60 zł + 295,20 zł ) ( punkt I wyroku ).
W pozostałej części roszczenie powódki należało oddalić jako bezzasadne ( punkt II wyroku ).
O odsetkach Sąd orzekł na podstawieart. 481 k.c.zasądzając odsetki od kwoty 3 997,50 zł za okres od dnia 2.04.2020 r. do dnia zapłaty i od kwoty 144,52 zł za okres od dnia 6.12.2019 r. do dnia zapłaty, mając na uwadze datę wymagalności poszczególnych faktur wystawionych przez stronę powodową oraz dzień wydania odpowiedniej decyzji przez stronę pozwaną ( k. 18-23, 84 ). W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom strony powodowej, nie sposób uznać, aby koszty będące podstawą żądania pozwu w niniejszej sprawie powinny być zrefundowane w terminie 30 dni od dnia wystąpienia szkody – czy tez zgłoszenia szkody – zgodnie zart. 14 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Podkreślić należy, iż powyższe koszty nie są szkodą, która powstaje w momencie zaistnienia zdarzenia szkodzącego, a powstaje w momencie poniesienia wskazanych kosztów. Zatem pozwany popada w zwłokę jeśli kosztów tych nie zwraca dopiero w momencie ich zgłoszenia i po upływie stosownego terminu na ich zapłatę. Należy jednak zauważyć, iż faktura za holowanie pojazdu została wystawiona przez powoda w dniu 14.11.2019 r. z 7-dniowym terminem płatności, przy czym brak jest informacji o dacie jej otrzymania przez stronę pozwaną. Nie mniej jednak decyzję w przedmiocie przyznania częściowego zwrotu kosztów wskazanych w fakturze pozwany wydał w dniu 28.11.2019 r. Tym samym wydając przedmiotową decyzję, pozwany dysponował wystarczającą dokumentacją pozwalającą określić wysokość należnej powodowi kwoty z tytułu zwrotu kosztów holowania pojazdu, zatem w ocenie Sądu odsetki jak najbardziej byłyby zasadne już od dnia następującego po tym dniu, tj. od dnia 29.11.2019 r. Tym niemniej z uwagi na zakres żądania pozwu Sąd przyjął za początkową datę, od której należy orzekać o odsetkach ( od kwoty 144,52 zł ) datę wskazaną przez powoda tj. 6.12.2019 r. aby nie wychodzić poza zakres żądania. Co do pozostałych kosztów ( kwota 3 997,50 zł ), odsetki należne są od daty wymagalności pozostałych faktur, tj. od dnia 2.04.2020 r.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 k.p.c.w zw. zart. 99 k.p.c.zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 137 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powód poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika ( 1 800 zł ), koszty opłaty od pełnomocnictwa ( 51 zł ), koszty opłaty od pozwu ( 400 zł ) oraz koszty zaliczki na opinię biegłego ( 1 000 zł ). Razem daję to kwotę 3 251 zł. Pozwany poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika ( 1 800 zł ), koszty opłaty od pełnomocnictwa ( 34 zł ) oraz koszty zaliczki na opinię biegłego ( 200 zł ). Razem daję to kwotę 2 034 zł. Powód wygrał w 60 %, a pozwany w 40 %. W efekcie należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 137 zł ( 3 251 zł x 60 % - 2 034 zł x 40 % ) ( punkt IV wyroku ).
Nieuiszczone koszty sądowe obejmowały koszty opinii biegłego w zakresie nie pokrytym z zaliczek wpłaconych przez strony. Koszty te zostały rozdzielone stosownie do stopnia w jakim każda ze stron wygrała / przegrała w procesie ( punkt III wyroku ).
Sędzia Piotr Kuś | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Słupcy
date: '2022-01-13'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Piotr Kuś
legal_bases:
- art. 232 k.p.c.
- art. 362 i 826 § 1 k.c.
- art. 14 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
recorder: sekr. sąd. Maria Kosmalska Hałas
signature: I C 104/21
``` |
154505000008103_XXVII_Ca_002276_2016_Uz_2016-10-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktXXVII Ca 2276/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 września 2016 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:
SSO Joanna Wiśniewska-Sadomska
Sędziowie:
SO Aleksandra Łączyńska-Mendakiewicz
SR del. Wiesława Śmich (spr.)
Protokolant:
stażysta protokolant sądowy Kamila Jankowska
po rozpoznaniu w dniu 13 września 2016 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaP. W.iT. W.
przeciwko(...) S.A.wW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie
z dnia 14 grudnia 2015 r., sygn. akt VI C 2397/15
1
oddala apelację,
2
zasądza od(...) S.A.wW.na rzeczP. W.iT. W.kwoty po 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów w instancji odwoławczej.
SSR (del.) Wiesława Śmich SSO Joanna Wiśniewska-Sadomska SSO Aleksandra Łączyńska-Mendakiewicz
XXVII Ca 2276/16
UZASADNIENIE
PowodowieP. W.iT. W., pozwem z dnia 23 września 2015 r. wniesionym przeciwko(...) S.A.z siedzibą wW.domagali się zapłaty kwoty po 2.728,75 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
W odpowiedzi na pozew pozwany(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie: 1. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.728,75 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 września 2015r. do dnia zapłaty; 2. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.728,75 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 września 2015r. do dnia zapłaty; 3. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 745,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu; 4. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 745,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.
Powyższe rozstrzygnięcie było wynikiem następujących ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego:
P. W.iT. W.w dniu 6 czerwca 2006 roku złożyli wniosek kredytowy, sporządzony na formularzu udostępnionym przez(...) S.A.z siedzibą wW.(ówcześnie(...) Bank S.A.wW.) na zakup lokalu mieszkalnego z rynku wtórnego. Wnioskowana kwota kredytu wynosiła 319.000 złotych, zaś okres kredytowania określony został na 360 miesięcy. Jako proponowane zabezpieczenie spłaty kredytu wskazana została hipoteka na nieruchomości, przy czym przedmiot kredytowania stanowić miał jednocześnie przedmiot zabezpieczenia, ubezpieczenie nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych oraz weksel własny in blanco. Jako przejściowe zabezpieczenie wnioskodawca zaproponował „ubezpieczenie kredytu”.
Decyzją kredytową nr (...)z dnia 22 czerwca 2006 roku(...) S.A.wW.przyznałP. W.iT. W.kredyt w wysokości 319.000 złotych, waloryzowany w CHF. Jako prawne zabezpieczenie kredytu wskazano hipotekę kaucyjną na nabywanej nieruchomości, weksel własny in blanco z deklaracją wekslową, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w(...) S.A.
W dniu 3 lipca 2006 roku pomiędzyP. W.,T. W.- jako kredytobiorcą a(...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wW.(ówcześnie(...) Bank Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.) - jako kredytodawcą została zawartaumowa numer (...)o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF na kwotę 319.000 złotych na okres 360 miesięcy. Z uzyskanych z kredytu środków kredytobiorcy sfinansowali zakuplokalu mieszkalnego nr (...)położonego wW.przyul. (...).
W § 3 w/w umowy umieszczony został katalog możliwych sposobów prawnego zabezpieczenia kredytu, spośród których przy podpisywaniu umowy został zaznaczony sposób zabezpieczenia wskazany w ustępie 4 zgodnie z którym, ubezpieczenie niskiego wkładu kredytu w(...) S.A.i tym samym opłacenie składki ubezpieczeniowej za 36-miesięczny okres ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę, tj. 2.233 zł. Jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, kredytobiorca zobowiązuje się do kontynuacji ubezpieczenia i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej w wysokości 3,50% od kwoty niespłaconego brakującego wkładu własnego, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków na opłacenie składki z tytułu kontynuacji ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.
Poza ubezpieczeniem niskiego wkładu, spłata kredytu została zabezpieczona w drodze ustanowienia na rzecz Banku hipoteki kaucyjnej, na nieruchomości nabytej za środki pochodzące z kredytu, wpisanej na pierwszym miejscu do kwoty 478.500 złotych, jak również przelew praw z tytułu ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych na nieruchomości obciążonej, weksel własny in blanco z wystawienia kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową.
Umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)została zawarta przez strony według standardowego wzorca umownego stosowanego przez Bank. Postanowienia umowy nie były indywidualnie uzgadniane między stronami.T. W.iP. W.zapoznali się z treścią umowy przed jej podpisaniem. Nie mogli jednak negocjować warunków umowy, otrzymując informację, że nie ma takiej możliwości, w związku z czym mogą otrzymać kredyt jedynie, jeśli podpiszą przedłożony im dokument umowy. Do umowy nie został załączony regulamin, ani OWU. Kredytobiorcy nie zostali zapoznani także z warunkami umowy zawartej z ubezpieczycielem dotyczącej ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, regulaminem takiego ubezpieczenia, nie zostali poinformowany o zakresie ubezpieczenia i nie mieli wpływu na wybór zakładu ubezpieczeń.. Podpisując umowę kredytową nie zdawali sobie sprawy czym jest ubezpieczenie niskiego wkładu.
Bank do dnia wytoczenia powództwa pobrał od kredytobiorców łącznie kwotę 5.457,50 złotych tytułem składek na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.
W Rejestrze klauzul niedozwolonych, prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów pod pozycją nr(...), wpisana została klauzula o następującej treści: „Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie, tj. [...] oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w par. 6 bez odrębnej dyspozycji" - na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 24 sierpnia 2012 r.
Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów załączonych do akt sprawy. Uzupełniająco Sąd Rejonowy posiłkował się wiarygodnymi zeznaniami powodówT. W.iP. W..
W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że p owództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd Rejonowy wskazał, ze powództwo o zapłatę zostało oparte na twierdzeniu o obowiązku zwrotu świadczeń, którymi powodowie zostali bezpodstawnie obciążeni na podstawie kwestionowanych postanowień umownych zawartych w umowie kredytowej dotyczących kosztów ubezpieczenia tzw. niskiego wkładu własnego, które stanowią niedozwoloną klauzulę umowną i z tego względu nie wiążą powodów jako konsumentów.
Kwestionowanym postanowieniem był § 3 ust. 4 umowy kredytowej, łączącej strony niniejszego postępowania, który powodowie uznawali za klauzulę niedozwoloną.
Sąd Rejowy wskazał, że w sprawie sporem objęta była kwestia, czy powodowie byli zobowiązani do uiszczenia wskazanych kwot, a tym samym czy zasadne było ich naliczenie i pobranie przez pozwanego w związku z podnoszoną przez nich kwestią abuzywności postanowienia zawartego w § 3 ust. 4 umowy kredytowej. Rozważenia wymagało zatem czy zostały spełnione przesłanki, o jakich mowa w przepisieart. 3851§ 1 k.c.Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4).
Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że kwestia abuzywności stosowanej przez pozwany bank klauzuli, stanowiła przedmiot rozstrzygnięcia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, wyrok z dnia 24 sierpnia 2012 roku, sygn. akt XVII AmC 2600/11, w którym Sąd uznał za niedozwolone postanowienie umowne stosowane przez mBank we wzorcu umownym o następującej treści: „jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Kredytobiorca upoważnia bank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,5% kwoty różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie, tj. (…) oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji”. Cytowane powyżej postanowienie umowne, uznane przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za klauzulę abuzywną, mimo różnic redakcyjnych należy uznać za tożsame treściowo z postanowieniami § 3 ust. 4 zawartej z powodami umowy z dnia 3 lipca 2006 r. Z rozszerzonej prawomocności postanowień wpisanych do rejestru wywodzi się również, iż nie tylko stosowanie postanowień wzorców o tożsamej treści z treścią postanowień uznanych za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz wpisanych do rejestru, o którym mowa wart. 47945 § 2 k.p.c.jest zakazane, ale także klauzul o zbliżonej treści, której stosowanie wywiera taki sam skutek, jak stosowanie klauzuli wpisanej do rejestru. Zaakceptowanie odmiennego poglądu prowadziłoby do obchodzenia przez przedsiębiorców przepisów.
Dlatego też, wobec prawomocnego orzeczenia i wpisania klauzuli tożsamej z zastosowaną w umowie z powodami (w § 3 ust. 4) do rejestru, powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Niezależnie od powyższych rozważań, Sąd Rejonowy podkreślił, iż nawet przy dokonaniu kontroli incydentalnej Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie stwierdził, że zostały spełnione ogólne przesłanki uznania kwestionowanego postanowienia za klauzulę niedozwoloną. Nie ma bowiem racji pozwany, który twierdził, że powodowie nie wykazali spełnienia przesłanek wynikających zart. 3851§ 1 k.c.W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze, że ciężar dowodu, iż postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 3851§ 4 k.c.). Stwierdzić należy, że pozwany poza przedstawieniem swoich twierdzeń w odpowiedzi na pozew nie podjął w tym zakresie stosownych środków dowodowych, w związku z czym nie sprostał ciężarowi dowodu tej okoliczności. Ponadto, powodowie zeznając wskazali, że dokument umowy został przedstawiony do podpisu bez możliwości negocjacji jakiegokolwiek z postanowień. W szczególności wskazać należy, że w wypełnionym formularzu wniosku kredytowego powodowie nie wskazywali ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jako formy zabezpieczenia spłaty kredytu, co więcej brak było informacji, że bank w ogóle stosuje taką formę zabezpieczenia. Jako „zabezpieczenie przejściowe” zaproponowano „ubezpieczenie kredytu”, nie precyzując bliżej tej instytucji ani warunków ubezpieczenia. W związku z tym, uznać należy, że powodowie nie mieli żadnego wpływu na treść tego postanowienia, mogli się na nie zgodzić bądź nie – a to wiązało się z nie uzyskaniem kredytu od pozwanego.
Sąd Rejonowy nie kwestionując co do zasady możliwości stosowania przez banki zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu, uznał postanowienie zawarte we wzorcu umownym w stosunku do powoda, za klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart. 3851k.c.
W tym zakresie, Sąd Rejonowy w całej rozciągłości podzielił argumenty przytoczone przez Sąd w uzasadnieniu wyroku zapadłego w sprawie o sygn. akt XVII AmC 2600/11, jak również Sądu Apelacyjnego w sprawie VI ACa 1521/12, iż kwestionowane postanowienie nie zawiera dostatecznych informacji pozwalających uzyskać konsumentowi wiedzę, co do tego – jak faktycznie kształtują się koszty ubezpieczenia, które w ostatecznym wyniku musi ponieść kredytobiorca oraz – jak długo będzie on obowiązany refundować je pozwanemu, jeżeli w ciągu 36 miesięcy nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem. Brak było w badanym wzorcu umowy – definicji wkładu wymaganego, oraz określenia zdarzeń pozwalających ustalić moment zakończenia umowy ubezpieczenia przed upływem maksymalnego okresu łącznego ubezpieczenia (108 miesięcy). Definicja w/w pojęć nie znajduje się również w Regulaminie udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych w ramach MuliPlanów, stanowiącego załącznik do umowy. Przy ocenie możliwości zbadania realnego kosztu ubezpieczenia obciążającego kredytobiorcę z mocy kwestionowanych postanowień umownych nie można tracić z pola widzenia okoliczności, iż rzeczony kredyt hipoteczny jest waloryzowany w walucie obcej (frank szwajcarski - CHF), przy czym wysokość zobowiązania kredytowego została określona w umowie zarówno w walucie polskiej jak i obcej (ostateczna wysokość kredytu w CHF została ustalona według kursu obowiązującego w chwili uruchomienia kredytu). Umowa stanowi, iż każdorazowa wpłata z tytułu raty kredyty jest częściowo zaliczana na poczet należności odsetkowych, a w pozostałym zakresie na poczet kapitału. Oznacza to, że raty regulowane w walucie obcej – CHF wpływają na stopniowe zmniejszanie się zobowiązania nominalnego kredytobiorcy wyrażonego w tejże walucie. Nie można jednak wykluczyć, iż po przeliczeniu zobowiązania wyrażonego w walucie obcej na walutę polską, wysokości kredytu pozostałego do spłaty po pewnym czasie obowiązywania umowy, może być wyższa od pierwotnie zaciągniętego. Gdyby zatem przyjąć, że wartość „wkładu wymaganego” stanowi konkretną sumę wyrażoną w walucie polskiej, to wobec znacznego wzrostu wartości szwajcarskiej waluty względem waluty polskiej, nie można wykluczyć, że wkład ten nie zostanie spłacony po upływie 36 miesięcy o jakich mowa, ani nawet maksymalnie przewidzianychumową (...)miesięcy. Brak tak podstawowego elementu wpływającego na ostateczny kształt zobowiązania powodów jak określenie waluty w jakiej należy szacować „wkład wymagany” skutecznie wyłącza możliwość oszacowania realnego obciążenia kredytobiorcy kosztami ubezpieczenia niskiego wkładu. Nie jest przy tym wykluczone, że istotne postanowienia umowne odnoszące się do kwestii wymaganego wkładu znajdują się w umowie zawartej przez Bank z ubezpieczycielem, nie mniej jednak powodowie nie są stroną tej umowy i nie zostali zapoznani z treścią tego kontraktu.Wobec powyższego kredytobiorca nie był w stanie skontrolować prawidłowości podejmowanych przez Bank czynności związanych z zawieraniem umowy ubezpieczenia z podmiotem trzecim na dalsze okresy.
W okolicznościach niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Rejonowego, nie ulega także wątpliwości, że powodowie występowali w ramach tego stosunku jako konsumenci, albowiem zgodnie zart. 221k.c.za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Bez wątpienia kwestionowane postanowienie nie określa także głównych świadczeń stron.
Sąd Rejonowy zważył, że kwestionowane postanowienie umowy kredytowej skutkowało rażącym naruszeniem interesów powodów jako konsumentów, bowiem kształtowało ich prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Korzyść z zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była rażąco jednostronna. Tylko bowiem pozwany korzystał z ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z przedmiotowej umowy, nie ponosząc jednocześnie żadnych kosztów z tego tytułu. Co więcej, porównując narzucone powodom rozwiązanie do sytuacji, w której to powodowie byliby ubezpieczającym, ich sytuacja prawna jako konsumenta jest pogorszona. Powodowie musieli bowiem liczyć się z obowiązkiem zwrotu świadczenia ubezpieczycielowi w zakresie wypłaconego odszkodowania, co w sytuacji gdyby sami byli ubezpieczającym, co do zasady nie miałoby miejsca. Analiza powyższych okoliczności prowadzi do wniosku, że pozwany nie ponosi praktycznie żadnego ryzyka, zapewniając sobie pewność odzyskania kredytu w „ubezpieczonym” zakresie oraz zysk, podczas gdy cały koszt tego zabezpieczenia został przerzucony na powoda. Ponadto, jak zostało wskazane powyżej, pozwany mógł dowolnie przedłużać okres ubezpieczenia, a tym samym obciążać powodów dodatkowymi kosztami swojego zabezpieczenia. Natomiast powodowie nie mieli nawet świadomości na czym polega ta forma zabezpieczenia, ani dlaczego Bank wymaga jej zastosowania. Takie ukształtowanie stosunku skutkowało rażącym naruszeniem interesów powodów jako konsumentów, bowiem kształtowało ich prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami.
Mając na uwadze przytoczone argumenty, Sąd Rejonowy stwierdził, że postanowienie umowy zawarte w treści § 3 ust. 3 stanowi niedozwoloną klauzulę umowną, która nie wiąże powodów występujących w roli konsumenta, przy jednoczesnym związaniu umową kredytową w pozostałym zakresie.
W związku z uznaniem braku związania kwestionowanymi postanowieniami z umowy, stwierdzić należy, że powstał obowiązek zwrotu sum pieniężnych, uiszczonych pozwanemu na ich podstawie, w oparciu o przepisart. 405 k.c.w zw. zart. 410 § 2 k.c.
Odsetki od należnej powodom kwoty zostały zasądzone na podstawieart.481 § 1 k.c.
O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażonej wart. 98 § 1 i 3 k.p.c.
Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany zaskarżając przedmiotowe rozstrzygnięcie w całości.
Orzeczeniu pozwany zarzucił:
1
pominiecie w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego wyroku znacznej części zeznań powodów, z której wynika:
a
okoliczność, że powodowie jeszcze przed zawarciem umowy kredytu, a po przekazaniu do banku parametrów oczekiwanego kredytu (kwota, wartość nieruchomości, oferta nabycia) otrzymali od banku warunku kredytu, w których uwzględniona była konieczność dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, a także procentowo określony koszt opłaty z tego tytułu (vide protokół rozprawy 04:04, 04:55, 08:10, 08:35, 26:45, 27:30);
b
okoliczność, iż powodowie w istocie nie wnieśli wkładu własnego w finansowanie nieruchomości, gdyż poprzednio uiszczony zadatek w wysokości 10.000 zł został następczo objęty kwotą kredytu;
c
okoliczność, iż powodowie jeszcze przed podpisaniem umowy wiedzieli, że wymóg dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu był konsekwencją tego, że nie mieli wymaganej minimalnej kwoty do wzięcia kredytu (vide protokół rozprawy 11:55);
d
okoliczność, iż powodowie zapoznawali się z treścią umowy przed jej podpisaniem i w ich ocenie czas na zapoznanie się z umową był wystarczający (vide protokół rozprawy 05:40, 09:35);
e
okoliczność, iż powód jest ekonomistą i z racji swojego wykształcenia z racji swojego wykształcenia i zainteresowania tematem, w sposób bardziej zaangażowany sprawdzał zapisy w umowie i oceniał warunki proponowane przez bank (vide protokół rozprawy 17:30);
f
okoliczność, iż jeszcze przed zawarciem umowy powodowie zgłaszali do banku wątpliwości dotyczące spornego postanowienia, twierdząc, iż w ich ocenie jest zbyteczne oraz że pomimo wątpliwości dotyczących § 3 ust. 4 umowy i wyjaśnienia przez bank, że sporne postanowienie jest wymogiem udzielenia kredytu, powodowie zawarli umowę;
g
pominięcie w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego wyroku okoliczności, iż z wniosku kredytowego, wynikało wprost, że kredyt udzielony został również tytułem finansowania opłat kredytowych, w tym opłaty z tytułu refinansowania kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (vide strona 1 wniosku kredytowego);
h
ustalenie, że zarówno w regulaminie, jak i we wniosku kredytowym brak było informacji dotyczącej ubezpieczenia niskiego wkładu, skoro w zakresie kwoty 10.000,00 zł zgodnie z wnioskiem powodów kredyt został udzielony tytułem finansowania opłat okołokredytowych;
i
ustalenie, że informacja o wymaganiu przez Bank zabezpieczenia w formie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego faktycznie dotarła do powodów dopiero w chwili przedłożenia decyzji kredytowej i umowy kredytowej do podpisy, pomimo, że powodowie zeznali, iż jeszcze przed zawarciem umowy dostali ogólne warunku kredytu, które uwzględniały tę dodatkową formę zabezpieczenia spłaty kredytu i w których wskazany był procentowo koszt z tego tytułu;
j
ustalenie, że powodowie nie zostali poinformowani, że Bank uzależniał dodatkowe zabezpieczenie od wysokości udzielanego kredytu w powiązaniu z wartością nieruchomości, pomimo, że powódka zeznała, iż wiedziała, że przyczyną, dla której bank wymagał takiej formy zabezpieczenia było nie posiadanie przez powodów minimalnej kwoty do wzięcia kredytu;
k
informacja o wymaganiu przez Bank zabezpieczenia w formie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego faktycznie dotarła do powodów dopiero w chwili przedłożenia decyzji kredytowej i umowy kredytowej do podpisu, pomimo, że powodowie zeznali, iż jeszcze przed zawarciem umowy otrzymali ogólne warunku kredytu, które uwzględniały tę dodatkową formę zabezpieczenia spłaty kredytu i w których wskazany był procentowo koszt z tego tytułu
2
naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.:
a
poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie, że pomimo, iż powodowie nie byli stroną umowy ubezpieczenia, to powinni mieć możliwość zapoznania się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia niskiego wkładu własnego;
b
poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie, że sposób zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu został powodom narzucony oraz że z wniosku kredytowego nie wynika świadomość powodów dodatkowych obowiązków związanych z zabezpieczeniem kredytu, w sytuacji gdy powodowie wnioskowali o objęcie kwotą kredytu kosztów opłaty okołokredytowych, w tym z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu wskazując wprost we wniosku kredytowym kwotę kredytu przeznaczoną na ten cel (vide strona 1 i wniosku kredytowego) a nadto jeszcze przed udaniem się do banku celem podpisania umowy powodom zostały przesłane warunki udzielenia kredytu, z których nie tylko wynikała konieczność dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, ale także procentowa wysokość opłaty z tego tytułu;
c
poprzez sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym ustalenie, że pozwany może w sposób dowolny przedłużać ochronę ubezpieczeniową w ramach limitu 108 miesięcy, skoro sporne postanowienie § 3 ust. 4 umowy wskazywało wprost na okresy ubezpieczenia wynoszące 36 miesięcy;
d
poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie, że korzyść z zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była rażąco jednostronna;
3
naruszenieart. 47943k.p.c.w związku zart. 365 i 366 k.p.c, poprzez nieuzasadnione zastosowanie tego przepisu i pozbawione podstaw przyjęcie, iż co do umowy zawartej przez powodów, zachodzą podstawy do zastosowania skutku przewidzianego wart. 47943k.p.c.poprzez odwołanie się wyłącznie do treści wpisu w Rejestrze prowadzonym przez Prezesa UOKiK;
4
naruszenieart. 3851§ 1 k.c.:
a
poprzez błędną ich wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że postanowienie § 3 ust. 4 umowy zawartej pomiędzy powodem, a pozwanym Bankiem jako nieuzgodnione indywidualnie z powodem kształtuje prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając interes powodów jako konsumenta, co zdaniem pozwanego Banku nie zachodzi albowiem klauzula ta nie jest sprzeczna ani z dobrymi obyczajami, ani nie narusza w sposób rażący interesu powodów, wyrażające się w szczególności poprzez: przeniesienie ocen i wyników kontroli abstrakcyjnej wzorca umowy, na okoliczności niniejszej sprawy, w której Sąd Rejonowy dokonywał kontroli incydentalnej umowy;
b
nieuzasadnione przyjęcie, iż przewidziany w § 3 ust. 4 umowy kredytu obowiązek spełnienia przez powodów świadczenia pieniężnego, stanowiącego co do jego wymiaru równowartość świadczenia obciążającego pozwany bank z tytułu ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia kredytu wynikającego ze specyfiki kredytu i zakresu żądania kredytobiorcy co do kwoty kredytu zaspokajającej interes powodów, stanowi samo w sobie podstawę do utożsamienia tegoż obowiązku umownego z narzuceniem przez przedsiębiorcę warunków umowy wg Sądu Rejonowego spełniających a limine przesłanki zart. 3851k.c, z pominięciem rozważenia w jakiejkolwiek formie przyczyn leżących u podstaw wprowadzenia tego obowiązku do treści łączącej strony umowy, wynikających i w pełni zależnych od kredytobiorców i żądanego zakresu kredytowania, jak i rodzaju i charakteru ekwiwalentu tego świadczenia po stronie kredytobiorców, w postaci objęcia kredytu taką formą zabezpieczenia, która umożliwiała jego udzielenie zgodnie z wnioskiem kredytobiorców, mimo, iż wg ogólnej oferty skierowanej do ogółu potencjalnych klientów banku, bank nie przewidywał możliwości udzielenia kredytu w takim zakresie, w jakim żądali powodowie, i tylko w w/w zakresie żądając od powodów ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia, niwelującego ponoszony przez bank dodatkowy, wynikający z żądanych przez powodów parametrów kredytu, zakres ryzyka;
c
nieuzasadnione przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż zabezpieczenie interesu wierzyciela (pozwanego banku, udzielającego kredytu powodom) stanowi naruszenie dobrych obyczajów i nieuzasadnione, a do tego rażące naruszeni interesów powodów, w okolicznościach, w których sposób zabezpieczenia jest zgodny z prawem jak i nie stanowił nadmiernego obciążenia powodów jako strony umowy kredytowej, jednocześnie zaś taki sposób zabezpieczenia niwelował ryzyka i ciężary związane z ustanowieniem zabezpieczeń w innej formie, co było brane pod uwagę przez kredytobiorców - w tym powodów - przy zawieraniu umów i decydowaniu o skorzystaniu z tej formy zabezpieczenia, która obecnie - po jego wykorzystaniu - jest kwestionowana w pozwie;
d
niezasadne pominięcie nie kwestionowanej przez powodów, a dowodzonej przez stronę pozwaną okoliczności, iż w przypadku wniesienia przez kredytobiorcę wymaganego przez bank do udzielania kredytu wkładu własnego, koszty te zarówno po stronie banku, jak i po stronie kredytobiorcy, nie powstałyby, jako że koszty te związane są wyłącznie i bezpośrednio z zakresem żądanego przez powoda kredytowania, przekraczającego próg nie pociągający za sobą ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń, przewidziany nie tylko przez pozwanego, ale i inne banki uczestniczące w obrocie i oferujące podobne tzw. produkty bankowe (kredyt hipoteczny);
e
poprzez uznanie, iż postanowienie § 3 ust. 4 umowy kredytu nie dotyczy określenia głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia, w sytuacji gdy koszt ubezpieczenia stanowi opłatę związaną z udzieleniem kredytu, a to jest określa główne świadczenie stron, a przy tym zostało sformułowane w sposób jednoznaczny - w szczególności co do kosztu za okres pierwszych 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej, który został wskazany wprost w treści umowy i określony na kwotę 2.233,00 zł;
5
naruszenieart. 3851§ 3 k.c.poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że powodowie nie mieli rzeczywistego wpływu na treść postanowienia § 3 ust. 4 umowy kredytu, w sytuacji gdy zabezpieczenie spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu było bezpośrednią konsekwencją świadomej decyzji powodów odnośnie kredytowania nieruchomości bez zaangażowania środków własnych, oraz że powodowie nie przedstawił bankowi żadnego innego zabezpieczenia części kredytu stanowiącej brakujący wkład własny oraz że wprost we wniosku kredytowym powodowie zażądali objęcia kwotą kredytu również należności z tytułu opłat około kredytowych, w tym z tytułu refinansowania kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, a także że wraz z wnioskiem kredytowym powodowie złożyli oświadczenie o zgodzie na udostępnienie danych osobowych oraz informacji objętych tajemnica bankową towarzystwu ubezpieczeniowemu w celu wykonania umowy ubezpieczenia;
6
naruszenieart. 3852k.c.poprzez jego niewłaściwe i pozorne zastosowanie wyrażające się w dokonaniu oceny zgodności spornego postanowienia umowy z dobrymi obyczajami bez uwzględnienia stanu z chwili zawarcia umowy i bez uwzględnienia okoliczności zawarcia umowy, co uzasadnia stwierdzenie, iż Sąd Rejonowy w istocie dokonał oceny spornego postanowienia w trybie właściwym dla Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i co prowadzi do nierozpoznania istoty sprawy, przy czym powyższy zarzut wyraża się między innymi w tym, iż: przy ocenie sprzeczności kwestionowanego postanowienia z dobrymi obyczajami i naruszenia przez nie interesu konsumenta, Sąd I instancji dokonał analizy jedynie literalnej treści umowy i regulaminu udzielania kredytów hipotecznych z pominięciem okoliczności wynikających z dowodu z przesłuchania stron - z ograniczeniem do strony powodowej, sąd nie przydał odpowiedniej wagi okoliczności, iż powodowie w dacie zawarcia umowy posiadali wyższe wykształcenie, sąd nie uwzględnił faktu, że powodowie posiadał doświadczenie w korzystaniu z produktów bankowych, w tym w szczególności oferowanych przez pozwany bank, sąd nie uwzględnił faktu, iż jeszcze przed zawarciem umowy kredytu po przekazaniu do banku informacji o wysokości kredytu, lokalizacji nieruchomości i wstępnej oferty jej nabycia (vide protokół rozprawy 27:30) powodowie otrzymali warunki kredytu (vide protokół rozprawy 04:04, 04:55) i że w tych warunkach zawarta była informacja o konieczności dodatkowego zabezpieczenia kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (vide protokół rozprawy 08:10, 26:45) oraz, że w warunkach tych wskazany był koszt tego ubezpieczenia w sposób procentowy (vide protokół rozprawy 08:35), sąd nie uwzględnił faktu, iż powodowie zapoznawali się z treścią umowy przed jej podpisaniem, sąd nie uwzględnił faktu, iż powód był ekonomistą i z racji swojego wykształcenia i zainteresowania tematem, to on w sposób bardziej zaangażowany sprawdzał zapisy w umowie i oceniał warunki proponowane przez bank (vide protokół rozprawy 17:30), sąd nie uwzględnił faktu, iż powodowie przed podpisaniem wiedzieli, że wymóg dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu był konsekwencją tego, że nie mieli wymaganej minimalnej kwoty do wzięcia kredytu (vide protokół rozprawy 11:55), sąd nie uwzględnił faktu, iż powodowie zawarli umowę w sposób obejmujący świadomością wszystkie jej postanowienia, w szczególności sporne postanowienie § 3 ust. 4, albowiem jeszcze przed zawarciem umowy powodowie zgłaszali do banku wątpliwości dotyczące spornego postanowienia, twierdząc, iż w ich ocenie jest zbyteczne (vide protokół rozprawy 19:45) oraz że pomimo wątpliwości dotyczących § 3 ust. 4 umowy, ocenianych jednak przez powodów jako nie mających charakteru czynnika decydującego, zawarli umowę {vide protokół rozprawy 21:35), co zgodnie z zasadą volenti non fit iniuria i w kontekście przesłanek badania abuzywności zart. 3 852 k.c.nie pozwala na przyjęcie, że na dzień zawarcia umowy postanowienie to w stosunku do powodów kształtowało ich prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz że rażąco naruszało ich interes, sąd nie uwzględnił okoliczności, iż zawarta przez strony umowa kredytu przewidywała istotne i wieloletnie obustronne zobowiązania, udzielony kredyt był produktem bankowym o podwyższonym stopniu skomplikowania, kwota kredytu podlegała waloryzacji a okres kredytowania wynosił 30 lat, co w konsekwencji oznacza, iż docelową grupą kredytobiorców (do której zaliczają się również powodowie) byli konsumenci o podwyższonej wiedzy i świadomości związanej z zawieraną umową w sytuacji, gdy powyższe okoliczności pozwalały na postawienie powodom dalej idących wymagań w zakresie staranności i lojalności kontraktowej, przejawiających się w obowiązku dążenia do zawarcia umowy kredytu w sposób świadomy po dokładnym zapoznaniu się z ofertą banku, zasadami udzielania kredytu i warunkami wykonywania umowy oraz po wyjaśnieniu wszelkich ewentualnych niejasności i kwestii spornych zarówno w zakresie treści samej umowy kredytu jak i regulaminu udzielania kredytów;
7
naruszenieart.3851k.c, w zw. zart. 3852k.corazart. 221k.c.poprzez pozbawiane podstaw przyjęcie przez Sąd I instancji, że przepisart. 3851 k.c.stanowi wyraz paternalistycznej ochrony przyznanej konsumentowi jako stronie umowy zawartej z przedsiębiorcą w taki sposób, że konsument nie jest obowiązany do wykazania żadnej, chociażby elementarnej staranności przy podejmowaniu decyzji o wstąpieniu w relacje kontraktowe z przedsiębiorcą w sytuacji, gdy ze względu na cel kredytowania, wysokość kredytu i przymioty osobiste powodów, obiektywnie wymagana od powodów miara staranności przekraczała miarę oczekiwaną od przeciętnego konsumenta, który zgodnie z definicją legalną tego pojęcia, stanowiskiem doktryny iacquis communautairejest konsumentem dostatecznie dobrze poinformowanym, świadomym, rozsądnym, uważnym, ostrożnym, krytycznym, spostrzegawczym, samodzielnym, dostatecznie wykształconym, podejrzliwym i oświeconym, poszukującym i korzystającym z kierowanych do niego informacji, polegającym na swoich umiejętnościach oceny oferty produktów i usług, działającym rozsądnie i rozważnie, ufającym własnym decyzjom rynkowym;
8
naruszenieart. 6 k.cw zw. z art.art. 3 k.p.c.i w związku zart. 232 k.p.cpoprzez pozbawione podstaw przyjęcie, że powodowie udowodnili, iż postanowienie § 3 ust. 4 umowy rażąco narusza ich interes jako konsumentów i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwalał na postawienie takiej tezy;
9
naruszenieart. 410 § 2k.c. w zw. zart. 405 k.c.poprzez przyjęcie, iż świadczenie spełnione przez powodów tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego stanowi świadczenie nienależne;
10
naruszenieart. 411 pkt 1 k.c.poprzez ich niezastosowanie i uwzględnienie powództwa w całości, podczas gdy powodowie nie złożył zastrzeżenia zwrotu świadczenia przy uiszczeniu kosztów ubezpieczenia za okres pierwszych 36 miesięcy ubezpieczenia ani przy uiszczeniu kosztów na kolejne 36 miesięczne okresy ubezpieczenia;
11
naruszenieart. 70 ust. 1 prawa bankowegow zw. zart. 93 ust. 1 prawa bankowegopoprzez ich niezastosowanie w sytuacji, gdy bank udzielił powodowi kredytu hipotecznego bez wniesienia przez niego wymaganego przez bank wkładu własnego, a zabezpieczenie spłaty części kredytu hipotecznego stanowiącego tzw. niski wkład własny poprzez ubezpieczenie niskiego wkładu własnego może stanowić formę zabezpieczenia spłaty zobowiązania kredytowego.
Podnosząc powyższe zarzuty, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości oraz poprzez zmianę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za pierwszą instancję i zasądzenie tychże od powoda na rzecz pozwanego, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Powodowie wnieśli o oddalanie apelacji i zasądzenie na ich rzecz od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja wywiedziona przez stronę pozwaną nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Rejonowy w toku postępowania w pierwszej instancji nie dopuścił się żadnego z zarzucanych mu uchybień, a rozstrzygnięcie - zarówno co do podstawy faktycznej jak i prawnej - jest w ocenie sądu odwoławczego słuszne i w pełni odpowiadające prawu. Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i na tej podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Do ustalonego stanu faktycznego zastosowane zostały właściwe przepisy prawa materialnego. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, podzielając ustalenia faktyczne i poglądy prawne Sądu Rejonowego, przyjmuje je za własne.
Spór stron dotyczył w zasadzie wyłącznie prawnej oceny stanu faktycznego. W szczególności strona pozwana twierdziła, że § 3.4 umowy kredytowej nie stanowił tzw. klauzuli abuzywnej w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c., przy czym na uzasadnienie tego stanowiska przytaczała argumenty wskazujące na odmienną ocenę stanu faktycznego sprawy, zwłaszcza wiedzy powoda o treści tego postanowienia na poszczególnych etapach procedury udzielenia kredytu. Nie miały one jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia, o czym mowa w dalszej części rozważań.
Sąd Rejonowy w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia zawarł szczegółową analizę kwestionowanych przez powodów zapisów umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF na kwotę 319.000 złotych., tj. § 3 ust. 4 tej umowy pod kontem ich abuzywności w rozumieniuart. 3851§ 1 k. c.Zgodnie z niniejszym przepisem postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Sąd Okręgowy zważył, że w sprawie poza sporem pozostawało, iż analizowane postanowienie umowy kredytowej nie dotyczy świadczeń głównych stron, ponieważ za takie nie można uznać dodatkowych form zabezpieczenia spłat kredytu w postaci zawarcia umów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, bowiem pojęcie to dotyczy wyłącznie istotnych elementów umów (essentialnia negoti) i winno być w każdym wypadku interpretowane ściśle.
W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, iż kwestionowane postanowienia umowy kredytowej nie zostały ustalone z powodami indywidualnie. Podstawę zawarcia umowy kredytowej stanowiło bowiem wypełnienie i złożenie wniosków kredytowych sporządzonych na formularzu udostępnianym przez stronę pozwaną. Przedłożona powodom do podpisu umowa stanowiła wzorzec umowny, który nie podlegał negocjacjom, ani zmianom. Ponadto powodom nie została udzielona informacja o treści stosunku ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, a w szczególności o treści ogólnych warunków ubezpieczenia umożliwiająca mu uzyskanie wiedzy, jaki był rzeczywisty zakres ochrony ubezpieczeniowej, jakie wypadki są objęte ta ochroną oraz jakie są ewentualne wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Przed podpisaniem umowy powodom nie przedstawiono również regulaminu umowy kredytowej. Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał, że zabezpieczenie w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego było zatem narzucone przez stronę pozwaną jako warunek zawarcia umowy kredytu.
Należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 3851§ 4 to na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, że konsument miał realny wpływ na konstrukcję niedozwolonego postanowienia umowy i wiedział o jego kosztach i konsekwencjach. W świetle materiału dowodowego sprawy nie budzi wątpliwości pozwany bank nie wykazał, że informował powodów w sposób wyczerpujący o tym, jak istotne obowiązki nakładało na nich sporne postanowienie oraz, że powodowie mieli wpływ na jego kształt.
W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie analizę zarzutu naruszeniaart. 3851§ 1 k.c.w zw. zart. 3852k.c.można ograniczyć do przesądzenia, czy analizowane postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie stwierdził, iż kwestionowana klauzula zawarta w umowie spełnia powyższą przesłankę abuzywności. Świadczy o tym przede wszystkim okoliczność, iż zgodnie z kwestionowanym postanowieniem umowy, to powodowie mieli pokryć koszty ubezpieczenia, co więcej mogli oni również stać się dłużnikami ubezpieczyciela z racji odszkodowania wypłaconego pozwanemu. Oznacza tode facto, że tylko pozwany korzystał z ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z przedmiotowej umowy, nie ponosząc jednocześnie żadnych kosztów z tego tytułu. W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności powyższe rażąco naruszają interes strony powodowej i są sprzeczne z dobrymi obyczajami. Powodowie bowiem ponoszą koszty ubezpieczenia nie otrzymując przy tym żadnego świadczenia ekwiwalentnego. Oznacza to, że w sensie ekonomicznym bank przerzucił koszty zmniejszenia ryzyka prowadzenia swej działalności na swego klienta. Zdaniem Sadu Okręgowego już tylko te okoliczności przesądzają o naruszeniu dobrych obyczajów i rażącym naruszeniu interesów powodów.
W związku z powyższym za chybione i zbędne należało uznać wywody uzasadnienia apelacji zmierzające do wykazania, że powodowie w chwili zawarcia umowy wiedzieli o treści § 3.4 oraz o jego skutkach prawnych, szczególnie z uwagi na posiadanie wyższego wykształcenia oraz okoliczności, iż powód jest ekonomistą. W ocenie Sądu Okręgowego za nieuzasadnione należało uznać zatem zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy art.art. 3851§ 1 k.c.i art.art.3852k.c., jak równieżart. 6 k.c.w zw. z art.art. 3 k.p.c.i w związku zart. 232 k.p.c.
Chybione okazały się również zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowyart. 47943k.p.c.w związku zart. 365 k.p.c.i366 k.p.c.Sąd rozpoznający spór miedzy przedsiębiorcą a konsumentem jest uprawniony i zobowiązany do samodzielnej oceny spełnienia przesłanek abuzywności danej klauzuli umownej i nie może ograniczać tej oceny do sprawdzenia, czy w rejestrze znajduje się identyczna z kwestionowaną przez konsumenta klauzula. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy odwołuje się do stanowiska zaprezentowanego przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie w wyroku z dnia 24 sierpnia 2012 r. sygn. akt XVII AmC 2600/11, odnoszącego się do zapisu umowy kredytowej o treści zbliżonej do badanego w niniejszej sprawie. Jednocześnie jednak przeprowadził on kontrolę incydentalną kwestionowanego zapisu umowy kredytowej na tle konkretnej umowy łączącej strony. Sąd Rejonowy nie ograniczył się zatem jedynie do odwołania się do treści wpisu w rejestrze klauzul niedozwolonych, dokonał również samodzielnej i szczegółowej analizy kwestionowanego postanowienia umowy. Z tych samych przyczyn bezzasadny był zarzut naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.W istocie uzasadnienie tego zarzutu sprowadza się do powielenia argumentacji stojącej za zarzutem naruszenia prawa materialnego w postaciart. 3851§ 1 k.c.iart. 3852k.c.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art.art. 3851k. c., w związku zart. 3852k. c.oraz zart. 221k. c.należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie lokal zakupiony przez powodów za środki pochodzące z kredytu został nabyty na cele mieszkaniowe, a więc umowa zawarta między stronami nie była związana z działalnością gospodarczą. Na powyższą ocenę nie ma wpływu okoliczność, iż powodowie jako osoby wykształcone powinni rozumieć treść podpisywanych dokumentów. W relacji łączącej strony występowali oni bowiem jako konsumenci, niezależnie od posiadanego wykształcenie oraz zajmowanego stanowiska.
Sąd Okręgowy nie kwestionuje tego, iż zgodnie zart. 93 ust. 1 ustawy Prawo Bankowew celu zabezpieczenia wierzytelności, które wynikają z czynności bankowych, bank może żądać zabezpieczenia przewidzianego wKodeksie cywilnymiprawie wekslowymoraz zwyczajami przyjętymi w obrocie krajowym i zagranicznym. Jednakże należy wskazać, iż sposób zabezpieczenia musi być zgodny z obowiązującymi przepisami, w szczególności z regulacją dotyczącą ochrony konsumentów oraz klauzul niedozwolonych. W związku z powyższym Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie naruszeniaustawy Prawo Bankowe.
W związku z uznaniem § 3.4. umowy za niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.nie wiązało ono powodów. Spełnienie na jego podstawie świadczenia nastąpiło bez podstawy prawnej. Co za tym idzie Sąd Rejonowy słusznie uznał, że uiszczone przez powodów kwoty stanowiły nienależne świadczenie w rozumieniuart. 405 k.c.w zw. zart. 410 k. c.i podlegały zwrotowi. Przepisart. 411 pkt 1 k.c.należy rozumieć w ten sposób, iż po stronie spełniającego świadczenie musi istnieć pozytywna wiedza o braku powinności spełnienia świadczenia i nie mogą z nią być utożsamiane jedynie wątpliwości co do obowiązku świadczenia. Pogląd ten Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela. W dacie podpisania umowy powodowie nie mieli świadomości, iż kwestionowane zapisy ich nie wiążą, gdyż mają charakter niedozwolony. Co za tym idzie za niezasadny należało uznać zarzut naruszenia tego przepisu.
Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia apelacji pozwanego. Z tego względu Sąd Okręgowy na podstawieart. 385 k.p.c.oddalił apelację pozwanego w całości.
O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażonej wart. 98 k. p. c.§ 1, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zważywszy na oddalenie apelacji, pozwany zobowiązany został do zwrotu poniesionych przez powodów kosztów postępowania. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalona została na podstawie§ 10 ust. 1 pkt. 1w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów.
SSR (del.) Wiesława Śmich SSO Joanna Wiśniewska-Sadomska SSO Aleksandra Łączyńska-Mendakiewicz | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2016-09-13'
department_name: XXVII Cywilny Odwoławczy
judges:
- Wiesława Śmich
- Joanna Wiśniewska-Sadomska
- Aleksandra Łączyńska-Mendakiewicz
legal_bases:
- art. 411 pkt 1 k.c.
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
- art. 93 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe
recorder: stażysta protokolant sądowy Kamila Jankowska
signature: XXVII Ca 2276/16
``` |
150500000000503_I_ACa_000288_2014_Uz_2014-10-31_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 288/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 października 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący
:
SSA Magdalena Pankowiec (spr.)
Sędziowie
:
SA Elżbieta Bieńkowska
SO del. Jolanta Fedorowicz
Protokolant
:
Sylwia Radek - Łuksza
po rozpoznaniu w dniu 31 października 2014 r. w Białymstoku
na rozprawie
sprawy z powództwaJ. S.
przeciwkoSkarbowi Państwa – Staroście Powiatowemu wM.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce
z dnia 18 listopada 2013 r. sygn. akt I C 1047/11
I
oddala apelację;
II
zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów instancji odwoławczej;
III
nakazuje Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w Ostrołęce, aby wypłacił na rzecz radcy prawnegoM. K.kwotę 2.700 zł podwyższoną o należny podatek od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.
UZASADNIENIE
J. S.pozwał Skarb Państwa, reprezentowany przez Starostę Powiatowego wM., o zapłatę kwoty 150.000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu jako odszkodowania za utracone z mocy decyzji administracyjnej, której nieważność stwierdzono decyzją nadzorczą, nieruchomości rolne wchodzące w skład spadku po jego rodzicach. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa na koszt powoda. Podniósł, że powodowi nie przysługuje prawo do całego spadku po rodzicach oraz, że w następstwie decyzji administracyjnej nie doznali oni uszczerbku majątkowego, który podległby obecnie wyrównaniu na rzecz ich spadkobiercy. Sąd Okręgowy w Ostrołęce oddalił powództwo i obciążył powoda kosztami procesu. Rozstrzygnięcie to oparł o następujące ustalenia faktyczne i ocenę prawną.
Decyzją nr (...)z 2.02.1981 r., wydaną na podstawieart. 45 ustawy z 27.10.1977 r.o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin i art. 9 ust. 2 ustawy z 29.09.1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne, Naczelnik Miasta i Gminy wR.przejął z urzędu na rzecz Skarbu Państwa nieodpłatnie gospodarstwo rolne o pow. 5,05 ha, stanowiące współwłasność ustawową małżonkówH.iS. S. (1), położone na terenie wsiZ.,S.iŁ., z wyłączeniem budynków nadziałce nr (...)i z pozostawieniem rolnikom działki gruntu rolnego nr(...)o pow. 0,30 ha w bezpłatnym użytkowaniu. W uzasadnieniu wskazał, że gospodarstwo od 1977 r. figuruje w rejestrze gospodarstw podupadłych i nie rokuje poprawy; jego właściciele to ludzie starzy, niedołężni, którzy nie są zdolni do dalszej pracy. Ich następcy są zatrudnieni poza rolnictwem i nie chcą przejąć gospodarstwa. Przejęcie gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa pozwoli im na pobieranie emerytur rolniczych z ZUS-u. Decyzja nie została zaskarżona i uprawomocniła się w pierwszej instancji.
W sytuacji, gdyby nie doszło do przejęcia gospodarstwa rolnego małżonkówS.przez Skarb Państwa, w ówczesnym stanie prawnym nie nabyliby oni prawa do świadczeń emerytalnych. Tymczasem Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał im to świadczenie, poczynając od 16.02.1981 r. Pobierali je do śmierci. Po zwaloryzowaniu wypłaconych im świadczeń w oparciu o wskaźnik najniższej emerytury i wysokość dodatku pielęgnacyjnego, ich wysokość według stanu na 2013 r. wyniosła w sumie 193.644,26 zł, co wynika z opinii biegłej z zakresu rachunkowości.
Po wydaniu decyzji małżonkowie.S.mieszkali na pozostawionej im nieruchomości, korzystając także z działki przyzagrodowej. Umową darowizny z 19. 01.1989 r. przenieśli własność budynków na rzecz córkiK. P.. Na wniosekH. B.R.decyzją z 9.09.1991 r. nieodpłatnie przeniósł na nią własnośćdziałki nr (...), będącej dotychczas w dożywotnim użytkowaniu. Po jej śmierci nabyła ją w drodze dziedziczenia córkaK. P., która ponadto na mocy decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego wO.z 29.06.1992 r. stała się właścicielkądziałki siedliskowej nr (...). Pozostałe nieruchomości wchodzące w skład przejętego gospodarstwa trafiły do podmiotów trzecich.D.nr(...)o pow. 1,76 ha we wsiŁ.została przekazana w trwały zarząd i użytkowanie NadleśnictwuP..D.nr(...)po nowym pomiarze i dokonaniu zmiany w ewidencji gruntów w 2005 r. ma obecnie powierzchnię 1,7460 ha.
Spadek poS. S. (1)na podstawie ustawy nabyli żonaH.oraz dzieci:J. S.,K. P.iA. Ś.po 1/4 części każde z nich, z tym, że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne odziedziczyli żona oraz synJ. S.po połowie. Spadek poH. S.na podstawie testamentu nabyła w całości córkaK. P.. Działu spadku nie było. Spadkobiercy nie zawierali też umowy o zbycie spadku lub udziału spadkowego w wymaganej formie aktu notarialnego.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z 25.05.2011 r., nr(...)na podstawieart. 156 § 1 i art. 158 § 1 k.p.a.ostateczną decyzją stwierdził nieważność decyzji Naczelnika Miasta i GminyR.z 2.02.1981 r. Dopatrzył się rażącego naruszenia prawa przy jej wydaniu. Nie została bowiem poprzedzona lustracją gospodarstwa mającą na celu ustalenie poziomu produkcji rolnej w trybie rozporządzenia wykonawczego Ministra Rolnictwa z 26.03.1968 r. W aktach administracyjnych nie było protokołu z takiej lustracji. Jest on wyłącznym dowodem pozwalającym na ustalenie, że gospodarstwo kwalifikowało się do zaliczenia do wykazujących niski poziom produkcji wskutek zaniedbania. W jej wyniku uprawniony następca prawny pierwotnych właścicieli ma możliwość odzyskania działki leśnej w naturze.
Powód, uznając się za jedynego następcę prawnego rodziców w zakresie objętym pozwem, żądał odszkodowania w kwocie 150.000 zł za utracone działki rolne o pow. 2,8400 ha oraz „brakujące" 140 m2lasu, wyliczone w oparciu o średnie ceny podane przez Agencję Nieruchomości Rolnych - 50.000 zł za hektar.
Sąd wskazał, że następcom zmarłych właścicieli mogło przysługiwać tylko takie odszkodowanie, które przysługiwałoby tym ostatnim. Wyrównaniu mogła wiec podlegać szkoda poniesiona przez osoby bezpośrednio dotknięte nieważną decyzją administracyjną, a nie ich dzieci, których pretensje mogły się wywodzić jedynie z tytułu spadkobrania. Powód nie wykazał, że w wyniku w/w decyzji jego rodzice ponieśli szkodę majątkową. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego i doktrynę, wskazał, że rozmiar szkody majątkowej podlegającej naprawieniu zgodnie zart. 361 § 2 k.c.ustala się przez porównanie dwóch stanów majątkowych: tego, w jakim poszkodowany rzeczywiście się znajduje wskutek zdarzenia szkodzącego z tym, w jakim by się znajdował, gdyby zdarzenie to nie nastąpiło. Gdyby nie doszło do wydania decyzji o przejęciu gospodarstwa rolnego to wprawdzie małżonkowieS.nadal byliby jego właścicielami, ale jednocześnie nie mieliby prawa otrzymywania od Skarbu Państwa (będącego świadczeniodawcą w związku z panującą wówczas ustrojową zasadą jednolitej własności państwowej) nieodpłatnych, cyklicznych przysporzeń pieniężnych w postaci emerytury.
Porównał wartość przejętego przez Skarb Państwa gospodarstwa rolnego oraz wartość uzyskanych przez nich świadczeń posiłkując się opinią biegłej z zakresu rachunkowości, którą uznał za w pełni wartościowy dowód. Na tej podstawie przyjął, że wartość pobranych przez H. iS. S.świadczeń emerytalnych opiewa na ponad 193.000 zł, co przy zestawieniu z wartością przejętych na rzecz Skarbu Państwa niespełna 3 ha gruntu, wartych w ocenie powoda 150.000 zł, prowadzi do wniosku, że nie powstał po stronie właścicieli, a tym samym także ich spadkobierców, uszczerbek majątkowy, który usprawiedliwiałby zasądzenie odszkodowania. Ponadto, w świetle obowiązującej wówczasustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin z 27.10.1977 r.(art. 2) warunkiem uzyskania emerytury przez rolnika było przejście gospodarstwa rolnego na rzecz następcy lub Skarbu Państwa, zaś niesporne było, że małżonkowieS.następcy w rozumieniu tego przepisu nie mieli. W konsekwencji oddalił powództwo jako bezzasadne.
Finalnie zwrócił uwagę, że także zachowanie H. iS. S.wskazywało, że nie czuli się poszkodowani decyzją, której nie zaskarżyli, ani także później nie podjęli żadnych starań o odzyskanie gospodarstwa. W chwili jego przejmowania przez Skarb Państwa oboje byli w podeszłym wieku:S. S. (1)miał 77 lat, jego żona(...). Ponieważ żadne z dzieci nie chciało objąć gospodarstwa, przyjęte rozwiązanie problemu było zgodne z ich interesem, bowiem uzyskiwali środki dożywotniego utrzymania przy zachowaniu zabudowań i działki przydomowej. W tych okolicznościach, roszczenie ocenił także jako nadużycie prawa w pojęciuart. 5 k.c.
Oddalając powództwo kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na mocyart. 98 k.p.c.
Powód wniósł apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości i zarzucając:
1
naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
a
art. 361 k.c.przez jego błędną interpretację i niesłuszne przyjęcie, że spadkobiercy powoda nie doznali szkody w wyniku bezprawnego, nieodpłatnego przejęcia ich gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa gdyż wypłacano im emerytury rolnicze, których łączna wartość po waloryzacji przekraczała wartość gruntów stanowiących podstawę dochodzonego odszkodowania,
b
art. 5 k.c.przez jego niesłuszne zastosowanie w wyniku błędnego ustalenia, że dochodzenie odszkodowania za część gospodarstwa rolnego przejętego nieodpłatnie od spadkodawców powoda na rzecz Skarbu Państwa na podstawie decyzji organu administracji państwowej wydanej z rażącym naruszeniem prawa, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, wynikającymi z poczucia przyzwoitości i sprawiedliwości społecznej,
2
naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:
a
art. 233 § 1 k.p.c.przez nie rozważenie wszechstronne zebranego materiału dowodowego co doprowadziło do błędnych ustaleń, że spadkobiercy powoda nie doznali szkody w wyniku bezprawnego, nieodpłatnego przejęcia ich gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa gdyż wypłacano im emerytury rolnicze, których łączna wartość po waloryzacji przekraczała wartość gruntów stanowiących podstawę dochodzonego odszkodowania, gdy w rzeczywistości gospodarstwo rolne zostało przejęte nieodpłatnie, a zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa emerytura rolnicza była ustalana w zależności od wartości sprzedawanych produktów rolnych jednostkom gospodarki uspołecznionej,
b
art. 217 § 2 k.p.c.przez oddalenie wniosku dowodowego Powoda zmierzającego do ustalenia aktualnej wartości gruntów stanowiących podstawę ustalenia wysokości odszkodowania,
c
art. 328 § 2 k.p.c.przez nie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów, a głównie dlaczego Sąd uznał, że wypłacone spadkobiercom powoda emerytury rolnicze stanowią równowartość przejętego na Skarb Państwa gospodarstwa rolnego, chociaż decyzja Naczelnika Miasta i Gminy wR.stanowi wprost o nieodpłatnym przejęciu tego gospodarstwa.
Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz powoda odszkodowania w dochodzonej pozwem wysokości, względnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Ostrołęce do ponownego rozpoznania oraz obciążenie pozwanego kosztami procesu.
Sąd Apelacyjny zważył:
Apelacja jest nieuzasadniona.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że Sąd Apelacyjny w pełni podziela wnioski wypływające z analizy dowodów i przyjęte na tej podstawie, niekwestionowane w istocie w apelacji, ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego. Opierają się one prawie w całości na złożonych do akt sprawy dokumentach urzędowych, których treść została prawidłowo zinterpretowana. Sąd Apelacyjny uznał je w tym zakresie za swoje. W pozostałym (opinia biegłego), z uwagi na przyjęcie częściowo odmiennych przesłanek rozstrzygnięcia, pominął ten materiał, uznając za nieprzydatny. Nie będą zatem rozważane te zarzuty apelacji, poprzez które skarżący chce podważyć ustalenia i ocenę, że poprzednicy prawni powoda uzyskali ekwiwalent za przejęte gospodarstwo w postaci renty (naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.iart. 233 § 1 k.p.c.). Przy czym trzeba zaznaczyć, że zarzut naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.w istocie nie odnosi się do oceny dowodów ani ustaleń Sądu Okręgowego. Wynika z niego, że skarżący, nie kwestionując poprawności oceny dowodów, ani ustalonych na tej podstawie faktów, kontestuje wniosek Sądu Okręgowego, jakoby poprzednicy prawni powoda nie ponieśli szkody. Jest to zarzut odnoszący się do oceny prawnej. Z przyczyn, które zostaną szczegółowo wyjaśnione poniżej, nie ma potrzeby rozważania tej kwestii.
Porządkując materię prawną, należy zaznaczyć, że niezależnie od merytorycznej oceny samej zasady żądania, trafnie zostało podniesione przez stronę pozwaną, a także przyjęte przez Sąd Okręgowy, że powód nie wykazał, że jest uprawniony z tytułu spadkobrania do całości dochodzonego roszczenia, które jako podzielne (art. 379 § 1 k.c.) przysługuje każdemu ze spadkobierców proporcjonalnie do wielkości jego udziału. W skład spadku po rodzicach, jeśli chodzi o grunty sprzedane osobom fizycznym, nie wchodzi gospodarstwo rolne, lecz ewentualne roszczenie o zwrot tej części jego wartości, w zakresie której nie może być odzyskane w naturze. Jako spadkobierca ustawowy ojca, powołany do spadku z matką i trojgiem rodzeństwa dziedziczy ¼ z ½ majątku spadkowego, zatem ósmą część spadku. Spadek po matce przypadł w całości jego siostrze jako spadkobierczyni testamentowej, z którą powód bezspornie nie zawarł umowy, o której mowa wart. 1052 k.c., z zachowaniem wymaganej formy aktu notarialnego
Podstawą dochodzonego roszczenia, z uwagi na datę wydania decyzji wskazywanej jak źródło szkody, uchylonej następnie decyzją nadzorczą, jest przepisart. 160 § 1 k.p.a., stosowany mimo utraty mocy obowiązującej do stanów prawnych zaistniałych przed 1 września 2004 r. (por.art. 5 i 6 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, zob. także uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2011 r., III CZP 112/10, w której wskazano, że do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniemart. 156 § 1 k.p.a.stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanieart. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a.). Według brzmieniaart. 160 § 1 k.p.a.stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisuart. 156 § 1albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie.
Wobec stwierdzenia w postępowaniu administracyjnym nieważności decyzji Naczelnika Miasta i Gminy wR.decyzją nadzorczą, która wiąże sąd w postępowaniu cywilnym, rolą sądu rozpoznającego żądanie zasądzenia odszkodowania za szkodę spowodowaną wydaniem tej decyzji jest zbadanie pozostałych przesłanek odpowiedzialności. Rozważając, czy miało miejsce bezprawne działanie organu administracyjnego, sąd powszechny uwzględnia naruszenie prawa przy wydaniu decyzji i jej niezgodność z prawem w oparciu o wynik właściwego postępowania administracyjnego. Do kompetencji sądu powszechnego należy jednak ocena, czy wadliwość decyzji stwierdzona we właściwym postępowaniu administracyjnym pozwala na jej zakwalifikowanie jako deliktu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. W orzecznictwie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2011 r., IV CSK 325/11) wskazuje się, że w postępowaniu o zasądzenie odszkodowania nie jest wyłączona także ocena stopnia wadliwości decyzji administracyjnej dokonywana z uwzględnieniem argumentacji organu nadzorczego lub sądu administracyjnego, który ją stwierdził. Taka ocena nie wykracza poza kompetencje sądu powszechnego, gdyż jest dokonywana na innej płaszczyźnie niż w postępowaniu administracyjnym. Wskazuje się również (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 5/08), że stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej stanowi wprawdzie wypełnienie podstawowej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej przewidzianej wart. 160 § 1 k.p.a., nie przesądza jednak w sposób wiążący dla sądu o istnieniu pozostałych wynikających zkodeksu cywilnego, zatem szkody i związku przyczynowego. W związku z tym przyjmowanie i stosowanie w tym zakresie jakiegokolwiek automatyzmu odpowiedzialności jest niedopuszczalne, a warunkiem uwzględnienia powództwa o odszkodowanie jest wykazanie każdej z tych przesłanek.
W nawiązaniu do pierwszego z poruszanych zagadnień, trzeba przypomnieć, że o wadliwości decyzji z dnia 2 lutego 1981 r. zadecydowało nieprzeprowadzenie w trybie rozporządzenia Ministra Rolnictwa lustracji gospodarstwa rolnego i niesporządzenie protokołu wymaganego przepisami rozporządzenia z dnia 26 marca 1968 r. w sprawie zaliczania gospodarstw rolnych do kategorii wykazujących niski poziom produkcji rolnej wskutek zaniedbania i w sprawie ustalania wysokości nakładów niezbędnych do przywrócenia żyzności gruntów (Dz. U. Nr 11, poz. 58). Marginalnie tylko wypada nadmienić, żeustawa z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne(Dz. U. Nr 21, poz. 118) nie określała trybu kwalifikowania gospodarstw rolnych, jako wykazujących niski poziom produkcji rolnej. Zawarte w niej upoważnienie do wydania rozporządzenia wykonawczego w tym przedmiocie (art. 9 ust. 3) nie zostało zrealizowane. Rozporządzenie z 28 marca 1968 r. było aktem wykonawczym doustawy z dnia 24 stycznia 1968 r. o przymusowym wykupie nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych, a nie doustawy z dnia 29 maja 1974 r.o przejmowaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 3, poz. 14). Z tej przyczyny w orzecznictwie sądów administracyjnych (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wW.z dnia 28 grudnia 2007 r.,(...) SA/Wa(...)) wypowiedziano pogląd, że tryb ten w sprawach prowadzonych na podstawie ustawy z 29 maja 1974 r. nie musiał być ściśle stosowany. Kwestia ta pozostaje jednak poza zakresem oceny sądu orzekającego o odszkodowaniu z uwagi na związanie w tym zakresie decyzją nadzorczą.
Nie można jednak przeoczyć, że organ, który stwierdził nieważność, w tym tylko dopatrzył się wadliwości tej decyzji. Wskazał bowiem jako bezspornie spełnione pozostałe niezbędne w jego ocenie do wydania decyzji o przejęciu gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa przesłanki, przewidziane w przepisach przywołanych jako jej podstawa: wiek rolników (art. 9 ust. 2 ustawy z 29 maja 1974 r.) i brak następców spełniających warunki do przejęcia gospodarstwa (art. 45 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin, Dz. U. Nr 32, poz. 140).
Zgodzić się w tych warunkach należy z oceną Sądu Okręgowego, że całokształt ujawnionych okoliczności pozwala przyjąć, że działanie organu było zgodne z woląH.iS. S. (1). Odnosząc się do poczynionych przez Sąd Okręgowy prawidłowych ustaleń, trzeba przypomnieć, że małżonkowieS.w 1980 r. byli w wieku 77 i 71 lat, co nawet według dzisiejszych standardów, wobec znacznego wydłużenia się od tamtego czasu przeciętnego okresu trwania życia, jest kwalifikowane jako wiek bardzo zaawansowany, o wiele lat przekraczający aktualny, nawet podwyższony, próg wieku emerytalnego. Doświadczenie wskazuje, że ludzie w tym wieku nie są już na ogół zdolni do samodzielnego efektywnego prowadzenia gospodarstwa rolnego, gdyż wiąże się to, a wiązało się zwłaszcza w realiach sprzed ponad trzydziestu lat, z wykonywaniem ciężkiej pracy fizycznej. Nie mieli następców. Wielkość gospodarstwa i poziom produkcji (udokumentowany przychód - nie dochód, jak to przedstawia strona powodowa - był niższy niż 3.000 zł miesięcznie przed denominacją) wskazuje, że nie mogłoby być prowadzone przy wykorzystaniu obcej siły roboczej. Dlatego jako całkowicie oderwaną od realiów sprawy należy potraktować przytaczaną przez stronę powodową argumentację, że wobec braku obowiązku korzystania ze świadczeń emerytalnych (rentowych), gospodarstwo mogło być przez poprzedników powoda nadal prowadzone do czasu przekazania następcy, bądź zmiany stanu prawnego, co nastąpiło wiele lat po wydaniu decyzji, i nie sposób przyjmować, że było przez nich przewidywane w tamtym czasie. Potencjalni następcy wyraźnie odmówili przejęcia gospodarstwa. Na żadnym etapie postępowania administracyjnegoH.iS. S. (1)nie zgłosili sprzeciwu wobec działań organu. Korzystali z przysługujących im uprawnień (żądanie przyznania budynków i działki przyzagrodowej). Nie zaskarżyli decyzji.
W ówczesnym stanie prawnym (por. przytoczonyart. 45 ustawy z 27 października 1977 r.) warunkiem uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego było wyzbycie się własności gospodarstwa na rzecz następcy lub Państwa. MałżonkowieS.nie mieli następców, którzy mogliby objąć gospodarstwo rolne. Przytoczone powyżej okoliczności pozwalają podzielić wnioskowanie Sądu Okręgowego, że postępowanie było prowadzone zgodnie z ich wolą oraz w ich interesie. Uzyskanie świadczeń rentowych przy zachowaniu dotychczasowych warunków mieszkaniowych i możliwości uprawy pozostawionej im działki, gwarantowało zabezpieczenie materialne na przyszłość, szczególnie istotne wobec być może już występującego, a jeśli nie - to przewidywanego w krótkiej perspektywie, upadku sił i zdolności do zapewnienia sobie utrzymania własną pracą.
Powyższe, uzupełnione analizą przebiegu postępowania administracyjnego wskazuje, że wadliwości prowadzonego postępowania, jakkolwiek zadecydowały o stwierdzeniu nieważności wydanej decyzji, miały charakter formalny. Wskazana podstawa prawnej decyzji z 1980 r. (art. 9 ust. 2 ustawy z 1974 r.) pozostawała w dysharmonii z jego do rzeczywistym przebiegiem oraz treścią dalszych jej postanowień. Nasuwa się w związku z tym wątpliwość przy ocenie, jaki tryb postępowania został w ogóle zastosowany. Jakkolwiek bowiem także na obwolucie, szeregu dokumentów w miejsce przekreślanych słów „na wniosek” nanoszono adnotację „z urzędu”, co wskazuje na przyjęcie trybu postępowania, do którego nawiązuje przytoczona podstawa prawna decyzji, inne czynności podejmowane w tym postępowaniu mogą sugerować, że - wbrew użytej w decyzji i na urzędowych drukach nomenklaturze, w istocie zastosowano tryb wnioskowy.
Należy w tym miejscu wskazać, że ustawa z 29 maja 1974 r. przewidywała w art. 9 dwa tryby postępowania prowadzące do przejęcia gospodarstwa rolnego na własność Państwa - przejęcie na wniosek rolnika (art. 9 ust. 1) oraz przejęcie z urzędu (art. 9 ust. 2). Tylko w drugim z tych wypadków konieczne było spełnienie dodatkowej przesłanki - niskiego poziomu produkcji rolnej gospodarstwa. W doktrynie i orzecznictwie sądowym na tleart. 61 § 1 k.p.a., który przewidywał, że postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, wskazuje się, że kodeks nie określa daty, ani nie konkretyzuje sposobu wszczęcia postępowania z urzędu. Przyjęto w związku z tym, że jest to podjęcie przez organ pierwszej czynności w sprawie, przy czym czynność ta powinna spełniać odpowiednie wymagania. W postanowieniu NSA wW.z dnia 4 marca 1981 r., SA 654/81,(...)1981, nr 1,poz. 15, stwierdzono, że wobec faktu, żekodeks postępowania administracyjnegonie rozstrzyga sposobu ustalania daty wszczęcia postępowania administracyjnego z urzędu, za datę taką można uznać dzień pierwszej czynności urzędowej dokonanej w sprawie, której postępowanie dotyczy, przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji, pod warunkiem, że o czynności tej powiadomiono stronę. W orzeczeniu NSA,SA 152/81, GP 1982, nr 1, przyjęto, że ustalając datę wszczęcia postępowania administracyjnego z urzędu bierze się pod uwagę pierwszą czynność dokonaną przez organ administracji państwowej na zewnątrz w stosunku do strony.
Analiza akt postępowania administracyjnego wskazuje, że chronologicznie pierwszą podjętą w nim czynnością nie było działanie organu, lecz samej strony,H. S., która 12 września 1980 r. wypełniła bądź raczej tylko podpisała wniosek o przyznanie świadczenia rentowego (k. 5) i zapewne złożyła dokumenty potwierdzające przysługiwanie jej i mężowi prawa własności gruntów rolnych. Brak bowiem było w aktach sprawy śladu, który wskazywałby, że zwracał się o ich dostarczenie do właściwych urzędów organ administracji, ani że sam podjął, wbrew stosowanemu nazewnictwu, jakąkolwiek czynność inicjującą postępowanie, które prowadziłoby do pozbawienia poprzedników prawnych powoda własności gospodarstwa. Pierwszą czynnością urzędową organu było wydanie zaświadczenia (k. 4) opatrzonego datą 27 września 1980 r., zatem późniejszą niż data wniosku.
W dalszym toku postępowania miały miejsce działania, do których nawiązujeart. 45 ustawy z dnia 27 października 1977 r.o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140), stanowiący, że w razie braku następców lub gdy następca nie spełnia warunków do przejęcia gospodarstwa rolnego albo odmówił przejęcia gospodarstwa, gospodarstwo rolne na wniosek rolnika przejmuje Państwo. Zostały bowiem przedłożone oświadczenia dzieci rolników, które zgodnie stwierdziły, że nie spełniają warunków do przejęcia gospodarstwa rolnego i rezygnują z tego. Powyższe zostało wskazane jako jedna z przesłanek wydanej decyzji. W trybie postępowania wszczynanego „z urzędu”, zatem zmierzającego do przejęcia gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa nie wobec braku następców, ale jako wykazującego niski poziom produkcji rolnej, taka czynność byłaby bezprzedmiotowa. Należało natomiast przeprowadzić lustrację gospodarstwa mającą na celu ustalenie jego niskiej produktywności, której brak był przyczyną stwierdzenia nieważności decyzji.
Zwrócić też trzeba uwagę, że małżonkowieS.skorzystali z uprawnień, jakie przewidywały przepisy art. 11 ust. 1 i 12 ust. 1 ustawy, według których „rolnik, który przekazał gospodarstwo rolne za rentę” mógł zatrzymać własność budynków oraz uzyskać do bezpłatnego korzystania działkę gruntu. Sformułowanie „przekazał” należy przeciwstawić pojęciu „przejęcia” lub ściślej „od którego przejęto”, jakkolwiek według terminologii z art. 9 ust. 1 ustawy, takie gospodarstwo zostawało przejęte (ale „na wniosek” rolnika). Mieści się zatem w tym pojęciu element „woli przekazania”, odróżniający tę czynność od „przejęcia z urzędu”, które może nastąpić wbrew jego woli. Pojęcie rolnika, od którego „przejęto” gospodarstwo z urzędu, nie może być zatem utożsamiane z użytym zwrotem „który przekazał”. Skoro według treści decyzji gospodarstwo poprzedników prawnych powodów zostało „przejęte”, a nie „przekazane” na własność Skarbu Państwa, brak było podstawy normatywnej do uzyskania przez nich tych korzyści, a przecież zostały im, na ich żądanie przyznane tak, jak rolnikom, którzy „przekazali” gospodarstwo. Sporządzony został w związku z tym protokół na standardowym druku stosowanym przy przekazywaniu gospodarstw „na wniosek”, w którym odręcznie wprowadzono zmianę wskazującą na przejęcie „z urzędu”.
Zakładając, że wszystkie te czynności powinny być przeprowadzone także w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z 1974 r., a rolnikom, od których Skarb Państwa przejmuje gospodarstwo rolne „z urzędu” przysługiwałyby takie same uprawnienia, jak w przypadku przejęcia go „na wniosek”, należałoby zanegować podstawową zasadę interpretacji aktu prawnego zakładającą racjonalność ustawodawcy i wnioski wypływające na drodze wykładni językowej z konsekwentnie używanej terminologii. Aczkolwiek akt prawny został uchwalony w odmiennych realiach ustrojowych, nie sposób ocenić, że wbrew tym uniwersalnym zasadom wykładni, wprowadzenie dwóch odmiennych mechanizmów (wnioskowego i z urzędu), w wyniku których następowało przejęcie gospodarstwa rolnego, implikowało w obu tych przypadkach stosowanie takiego samego trybu postępowania, z tym tylko obostrzeniem, że w przypadku przejęcia „z urzędu” należało w sformalizowany sposób wykazać niski poziom produkcji rolnej, a skutki prawne przejęcia miałyby być w obu przypadkach tożsame. Ustawodawca wyraźnie nałożył w trybie przejęcia na podstawie art. 9 ust. 2 „z urzędu” inne obowiązki na organ wydający decyzję w tym przedmiocie, a przywilej przyznał (art. 11 ust. 1 i 12 ust. 1) rolnikowi „przekazującemu” gospodarstwo, nie zaś temu, od którego zostało „przejęte” w wyniku postępowania prowadzonego „z urzędu”.
Pomimo braku w aktach sprawy właściwego, sformalizowanego, wniosku, przebieg postępowania i jego rezultat wskazuje, że w istocie osiągnięto efekt zgodny z woląH.iS. S. (1), przy czym taki, jak przy zastosowaniu trybu z art. 9 ust. 1 ustawy. Spełniona została wprawdzie przesłanka istnienia związku przyczynowego - wskutek wydania decyzji rodzice powoda zostali pozbawieni własności gospodarstwa. Nie sposób jednak ocienić, że w konsekwencji tego zdarzenia ponieśli szkodę.
Wobec braku normatywnej definicji przyjmuje się, że szkoda jest pojęciem o charakterze doktrynalnym.Artykuł 361 § 2 k.c.wskazuje jedynie na zakres szkody podlegającej naprawieniu, nie będąc źródłem jurydycznej definicji samego pojęcia „szkoda" (por. wyrok SN z dnia 25 stycznia 2007 r., V CSK 423/06 LEX nr 277311). W doktrynie przyjmuje się, że szkodą jest uszczerbek majątkowy, czyli zmniejszenie się majątku wskutek określonego zdarzenia, z pominięciem tych, które zależą od woli doznającego uszczerbku. Szkodę definiuje się również jako wszelkie uszczerbki w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli.
Przytoczone powyżej fakty z przebiegu postępowania administracyjnego, mimo popełnienia szeregu uchybień formalnych, które legły u podstaw stwierdzenia nieważności decyzji, wskazują, że przejęcie gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa było konsekwencją postępowania wszczętego i prowadzonego zgodnie z wolą i w interesie małżonkówS.i wywołało skutki takie, jakie powstałyby przy zachowaniu trybu wnioskowego. Słusznie przy tym Sąd Okręgowy wskazał, że powyższe okoliczności nie powinny być oceniane poprzez pryzmat (zwłaszcza aktualnego) postrzegania i interesu spadkobierców osób, których dotyczyła decyzja, lecz samych zainteresowanych. Sąd Okręgowy oddalając powództwo nie uchybił zatem treściart. 361 k.c.
Z uwagi na przytoczone przesłanki rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego nie ma natomiast potrzeby odnoszenia się do zarzutu naruszeniaart. 5 k.c.
Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawieart. 385 k.p.c.oraz rozstrzygnął o kosztach procesu po myśliart. 98 k.p.c., obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą spór. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2014-10-31'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Jolanta Fedorowicz
- Magdalena Pankowiec
- Elżbieta Bieńkowska
legal_bases:
- art. 45 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych
świadczeniach dla rolników i ich rodzin
- art. 156 § 1 i art. 158 § 1 k.p.a.
- Artykuł 361 § 2 k.c.
- art. 233 § 1 k.p.c.
- art. 5 i 6 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw
- art. 9 ust. 3
recorder: Sylwia Radek - Łuksza
signature: I ACa 288/14
``` |
155020150001006_II_K_000802_2014_Uz_2015-02-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 802/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 06 lutego 2015 roku
Sąd Rejonowy w Świdnicy w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSR Marek Żurawski
Protokolant Sylwia Domańska
po rozpoznaniu dnia 06 lutego 2015 roku sprawy karnej
J. K. (1)
urodzonego (...)wK.
synaJ.iA.z domuJ.
oskarżonego o to, że:
w dniu 13 maja 2014 roku na terenie gminyZ.iB.na łamach(...)(...), pomówił pokrzywdzonychM. D. (1)iJ. H.o to, że czerpią nielegalne korzyści z tytułu niepłacenia należności za pobór energii elektrycznej, że wykorzystują w swojej działalności gospodarczej sprzęt zagrażający życiu i bezpieczeństwu ludzi, a także iż nielegalnie czerpią korzyści z parkingu przyul. (...)wB.nie regulując należytych opłat z tytułu jego użytkowania oraz, że swoją działalność gospodarczą rozpoczęli z wykorzystaniem majątku pochodzącego z niewyjaśnionych źródeł, czym naraził pokrzywdzonych na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania ich działalności gospodarczej,
tj. o czyn zart. 212 § 1 i 2 kk
I
oskarżonegoJ. K. (1)uznaje za winnego czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku zart. 212 § 1 i 2 kki za to na podstawieart. 212 § 2 kkwymierza mu karę grzywny w wysokości 10 (dziesięciu) stawek dziennych, grzywny, przyjmując iż wysokość jednej dziennej stawki grzywny wynosi 100 (sto) złotych;
II
na podstawieart. 212 § 3 kkorzeka wobecJ. K. (1)nawiązkę na rzecz(...)w kwocie 1000 (jednego tysiąca) złotych;
III
na podstawieart. 215 kkorzeka o podaniu wyroku do publicznej wiadomości, przez opublikowanie sentencji wyroku w(...)(...)- po uprawomocnieniu się orzeczenia;
IV
na podstawieart. 628 pkt 1 kkzasądza od oskarżonegoJ. K. (1)na rzecz oskarżycieli prywatnychM. D. (1)iJ. H.kwoty po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu poniesionych przez oskarżycieli kosztów procesu;
V
na podstawieart. 616 § 1 pkt 2 kpkw zw. zart. 628 pkt 1 kpkzasądza od oskarżonegoJ. K. (1)na rzecz oskarżycieli prywatnychM. D. (1)iJ. H.kwoty po 216 (dwieście szesnaście) złotych, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom prywatnym z wyboru.
UZASADNIENIE
Sąd zważył, co następuje:
W dniu 13 maja 2014 roku w czasopiśmie "(...)" wydawanym przez PowiatZ.został opublikowany artykułJ. K. (1)pod tytułem "(...)". W artykule tym opisano działalność gospodarcząfirmy (...),(...) s.c.", dotyczącą organizowania spływu profesjonalnymi pontonami przełomemN.na trasieŁ.-B., oraz wzajemnych kontaktów w/w firmy i władz samorządowychB..
W artykule tym, w prześmiewczej w ocenie autora artykułu formie napisał on m.in. że "firma (...)klientów na "dmuchanych baliach", że "psim swędem" oraz "prawem kaduka" firma "okupuje" i "zawłaszczyła" "niemal 1/3 gminnego publicznego parkingu" na składanie owych "dmuchanych balii" a także , iż że szkodą dla Gminy korzysta z energii elektrycznej udostępnianej firmie przez Gminę.
Sformowaniami podniesionymi w wyżej cytowanym artykule dotknięci poczuli sięM. D. (1)iJ. H.prowadzący działalność gospodarcza podfirmą (...),(...) s.c."
Oskarżyciel prywatnyM. D. (1)poczuł się pomówiony stwierdzeniami zawartymi w w/w artykule, z których wynikało, że Gmina udostępniafirmie (...),(...) s.c.", nieodpłatnie „prąd z licznika gminy, przez co firma może darmowo rozwijać się nie ponosząc kosztów energii elektrycznej” a także, iż firma w swojej działalności wykorzystują sprzęt zagrażający życiu i bezpieczeństwu ludzi tj. owe „dmuchane balie”. Pokrzywdzony stwierdził, że poczuł się pomówiony także stwierdzeniem, że „pokrzywdzeni zawłaszczyli pod swoją działalność plus minus 1/3 parkingu” gminnego, że szkodą dla Gminy. Sformułowanie, że przystanie dla firmy„porychtował królgór B.” czyli właściwy Burmistrz sugerowało, że firma wykorzystuję obce środki finansowe w swojej działalności.
Drugi ze wspólnikówJ. H.w pełni poparł stanowiskoM. D. (1).
Przedstawicielefirmy (...),(...) s.c." oświadczyli, iż posiadają stosowne porozumienie z Gminą na wykorzystanie parkingu na działalności firmy, w zamian za pewne usługi, które świadczą na tym terenie na rzecz Gminy. Korzystanie z energii elektrycznej firma opłaca według faktur wystawianych przez Gminę. Pokrzywdzeni zaznaczyli, że nigdy nie otrzymali jakiejkolwiek kwoty od Gminy na rzecz prowadzonej działalności gospodarczej a działalność gospodarczą prowadzą przy użyciu markowego sprzętu renomowanej firmy.
Autor w/w artykułuJ. K. (1), przed opublikowaniem artykułu nie kontaktował się z przedstawicielamifirmy (...),(...) s.c.", aby zweryfikować informacje na temat firmy przekazywane w swoim artykule.
Dowody:
artykuł prasowy "(...)" k; 14
wezwanie do zaprzestania naruszeń k; 16a-17,
porozumienie z dnia 28.03.2011r k; 52
zeznaniaM. D.k; 65-66
wyjaśnieniaJ. K./ częściowo / k; 65.
Zeznania J.H.k; 68
OskarżonyJ. K. (1)nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i w swoich pisemnych wyjaśnieniach podniósł, że nie jest dziennikarzem a przez to nie obowiązują go zasady pracy dziennikarskiej oraz, że jego artykuł był w zasadzie „listem” obywatela skierowanym do redakcji(...). Zdaniem oskarżonego to redakcja mogła podjąć decyzje czy opublikować jego „list” w całości czy tez w części.
Przed sądemJ. K. (1)ponownie nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że nie może wskazać skąd powziął informację na temat rzekomego bezumownego korzystania przez spółkę pokrzywdzonych z przyłącza elektrycznego. Oskarżony stwierdził, iż nie napisał, że pokrzywdzeni wykorzystują w swojej działalności sprzęt zagrażający życiu i zdrowiu ludzi a także nie napisał, że nielegalnie korzystają z parkingu przyul. (...), jak również nie napisał, że nie regulują opłat za ten parking.J. K. (1)zaprzeczył także aby miał napisać, że spółka pokrzywdzonych prowadzi działalność gospodarcza z wykorzystaniem majątku pochodzącego z niewiadomych źródeł. Na pytanie dodał, że przed publikacją artykułu "(...)" nie miał żadnych wątpliwości co do prawdziwości treści, które zawarł w artykule więc nie zwracał się do pokrzywdzonych o jakiekolwiek wyjaśnienia. W ocenie oskarżonego spółka działa na szkodę Gminy dlatego on uznał, że broni interesu publicznego.
Oskarżony nie był do tej pory karany.
Dowody:
Informacja z KRK k; 43,
wyjaśnienia pisemne oskarżonego k; 54-64,
wyjaśnienia oskarżonego k; 65
Sąd zważył co następuję:
Sprawstwo i winaJ. K. (1)co do zarzucanego mu czynu, w świetle zebranego materiału dowodowego jest bezsporna. Jak stwierdził, sam oskarżony, przed publikacją przedmiotowego artykułu nie sprawdzał jakichkolwiek okoliczności, które były jego przedmiotem, albowiem był przekonany o prawdziwości podnoszonych przez siebie tez. Twierdził także, iż pisząc artykuł kierował się obroną społecznie uznanego interesu. Problem polega jednak na tym, iż zarzuty podnoszone publicznie, w obronie społecznie uznanego interesu muszą być prawdziwe, bowiem w przypadku ich nieprawdziwości osoba podnosząca nieprawdziwe zarzuty naraża się na odpowiedzialność karną.
J. K. (1)przed sądem stwierdził, iż nie sprawdzał w jakikolwiek sposób prawdziwości podnoszonych faktów gdyż był przekonany o ich prawdziwości. Jednocześnie w konfrontacji z materiałem dowodowym zarzuty te okazały się w całości bezpodstawne.
Sąd nie dał wiary oskarżonemu w zakresie twierdzenia, iż w/w artykuł jest w istocie listem czytelnika wypowiadającym swoje prywatne opinie. Przeciwko takiemu stanowisku świadczy nie tylko forma graficzna tekstu, ale także jego tytuł i obszerność publikacji bez jakichkolwiek skrótów, umiejscowienie w gazecie i brak jakichkolwiek zaznaczeń redakcyjnych o tym, iż jest to list „zaniepokojonego czytelnika”.
Ustalając stan faktyczny sąd dał wiarę w całości pokrzywdzonymM. D. (1)orazJ. H.. Ich zeznania są logiczne, spójne i poparte dokumentami. W przeciwieństwie do tego materiału dowodowego wyjaśnieniaJ. K. (1)są pokrętne, gołosłowne oraz niejednokrotnie wewnętrznie sprzeczne. Z jednej stronyJ. K. (1)twierdzi, że broni „społecznie uzasadnionego interesu” w związku z podniesionymi w artykule zarzutami, z drugiej zaś strony jego pisemne wyjaśnienia zawierają szeroki opis zajść nie dotyczących zarzutu aktu oskarżenia, wskazujący na fakt, iż oskarżony jest uwikłany w jakiś szerszy konflikt mający miejsce wokół firmy pokrzywdzonych. Rodzi to więc podstawową wątpliwość czy istotnieJ. K. (1)broni „społecznie uzasadnionego interesu” a nie stanowiska jednej, ze stron, w jednym z rzekomych konfliktów.
Już sama forma artykułu, / jak należy domniemywać autor zakładał jakąś formę ironii ? / i przekazywane w nim informację, są momentami wysoce niezrozumiałe a tym samym w sposób prześmiewczy insynuują pokrzywdzonym zachowania, które mogą w stanowić realizację znamion przestępstwa pomówienia. Oczywiście sąd nie jest kompetentny do dokonywania literackiej krytyki publikowanego tekstu i decydowania co będzie opublikowane lub nie, to jednak bez względu na formę publikacji i rodzaj przekazu a także rodzaj użytych środków stylistycznych, jedno musi pozostać niezmienne tj, podnoszone zarzuty muszą być prawdziwe.
W ocenie sądu pokrzywdzeni bezspornie wykazali, iż płacą za energię elektryczne Gminie tyle ile Gmina od nich żąda. Parking użytkowany na działalność gospodarczą pokrzywdzonych wykorzystują oni na podstawie pisemnego porozumienia z Gminą, świadcząc w zamian na jej rzecz określone usługi. Działalność wykonują na sprzęcie renomowanej firmy, który posiada stosowne certyfikaty a tym samym pisanie, że chodzi o „spławianie na dmuchanych baliach” istotnie mogło budzić u potencjalnych klientów wątpliwości o własne bezpieczeństwo lub rzetelność firmy.
Należy zadać sobie pytanie dlaczego podmiotem artykułuJ. K. (1)pisanego rzekomo „w obronie społecznie uzasadnionego interesu” w tym przypadku Gminy, nie byli funkcjonariusze Gminy lub jej pracownicy zajmujący się współpracą z firmą pokrzywdzonych. Okoliczność ta świadczy bezspornie zdaniem sądu o tym, iż zamiarem autora artykułu nie była obrona „społecznie uzasadnionego interesu” Gminy, bo stanowisko Gminy jak widać oskarżonego nie interesowało, lecz chęć uderzenia w interesy pokrzywdzonych.
Co do kwalifikacji prawnej:
Zgodnie z treściąart. 212 § 1 i 2 kkodpowiedzialności karnej z tego artykułu podlega ten, kto za pomocą środków masowego komunikowania „pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności”.
„Pomawianie”- to przypisanie podmiotom określonym wart. 212 § 1 kk, takiego postępowania lub właściwości, które mogą poniżyć je w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Sformułowanie „takie postępowanie i właściwości" oznacza: zachowanie sprzeczne z przyjętymi zasadami prawa lub moralności, sprzeczne z etyką (szczególnie, choć nie tylko, zawodową), a także brak odpowiednich kompetencji, brak wymaganych zdolności (np. w zakresie potrzebnej do tego wiedzy, fizycznych, zdrowotnych, osobowościowych, intelektualnych) do wykonywania danego zawodu, ale również uzależnienie (od alkoholu, środków odurzających), a także np. od innych osób wpływających lub mogących wpływać na decyzje podejmowane przez pomawianą osobę.
Pomówienie musi odnosić się do postępowania (np. popełnienie przestępstwa, prowadzenie niemoralnego trybu życia) lub właściwości (np. alkoholizm, narkomania, zboczenie płciowe, choroba psychiczna, a w przypadku podmiotu zbiorowego np. chaos organizacyjny, niekompetencja personelu), które mogą poniżyć daną osobę (a także podmiot zbiorowy) w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.Nie należy natomiast do znamion przestępstwa zniesławienia to, czy pomówienie spowodowało wskazane w ustawie skutki
„Pomówienie” nie musi sprowadzać się do skonkretyzowanych faktów, możeprzybrać formę ogólnikową, formę pogłoski, wypowiedzi hipotetycznej.
Ustawodawca łączy surowszą odpowiedzialność ze zniesławieniem dokonanym za pomocą środków masowego komunikowania. Uzasadnieniem do jej przyjęcia jest, uzyskujący szerszy zasięg, sposób działania sprawcy, który narusza godność drugiej osoby, posługując się środkami masowego komunikowania się. Do środków masowego komunikowania przyjęło się zaliczać prasę, radio, telewizję oraz Internet
Przestępstwo zniesławienia w typie podstawowym, jak i kwalifikowanym można popełnićtylko umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i wynikowym. Sprawca musi mieć świadomość tego, że jego wypowiedź zawiera zarzut zniesławiający pod adresem innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Sprawca musi ponadto mieć świadomość możliwych konsekwencji w postaci możliwości narażenia podmiotu, którego zarzut dotyczy, na poniżenie w opinii publicznej lub utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.W zamiarze bezpośrednim sprawca chce zniesławiany podmiot poniżyć lub spowodować utratę przez niego zaufania bądź, przy wystąpieniu zamiaru wynikowego, na to się godzi.
Prawo do krytyki, która stanowi jeden z istotnych kierunków działalności dziennikarskiej, nie oznacza dowolności w formułowaniu zarzutów. Jak stwierdził SN w tezie 1 postanowienia z 6 czerwca 2006 r., IV KK 87/06, LexPolonica nr 420133 (OSNKW 2006, nr 10, poz. 91):„Na dziennikarzach ciążą obowiązki i odpowiedzialność, a treść art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych wolności z dnia 11 kwietnia 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284) nie przyznaje dziennikarzom >>absolutnego immunitetu<<, zwalniającego ich z przestrzegania rygorów prawa karnego" - por. też postanowienie SN z 10 grudnia 2003 r., V KK 195/03, LexPolonica nr 366333 (OSNKW 2004, nr 4).Przestępstwa zniesławienia może się dopuścić dziennikarz, jeżeli publikuje w prasie niesprawdzone informacje, a tym bardziej plotki zawierające treści zniesławiające jakąkolwiek osobę. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 października 2001 r. (IV KKN 165/97, OSNKW 2002, nr 3, poz. 28) słusznie stwierdził, że oparte naKonstytucjiiart. 41 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe(Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.) prawo dziennikarza do krytyki nie jest nieograniczone i nie może być traktowane jako prawo stawiania gołosłownych, niesprawdzonych zarzutów godzących w dobra osobiste innych osób. W kolejnym postanowieniu z dnia 10 grudnia 2003 r. (V KK 195/03, OSNKW 2004, nr 3, poz. 25) SN stwierdza: "Prawo do krytyki przysługujące dziennikarzowi nie może przerodzić się w formułowanie inwektyw i pomówień….Działalność każdego organu państwa może być oceniana przez dziennikarza, a opinia publiczna ma prawo być informowana o ewentualnych nieprawidłowościach. Nie zwalnia to jednak dziennikarza od tego, aby jego wypowiedzi miały charakter bezstronny szczególnie wtedy, gdy dotyczą faktów".
W sytuacji jak w niniejszej sprawie gdzie zarzut uczynionopublicznieuchylenie przestępności zniesławienia wymaga nie tylko jegoprawdziwości. Postawiony przez sprawcę zarzut musi dotyczyćpostępowania osoby pełniącej funkcję publiczną(a nie innej osoby takowej funkcji niepełniącej) albo teżmusi służyć obronie społecznie uzasadnionego interesu(art. 213 § 2). W niniejszej sprawie bezspornie ustalono, iż sprawca podnosił zarzuty oczywiście nieprawdziwe, i nie widział nawet za stosowne sprawdzania ich prawdziwości przed opublikowaniem przedmiotowego artykułu. Nawet okazanie oskarżonemu przed sądem teksu porozumienia Gminy ispółki (...),(...) s.c.", co do sposobu i warunków korzystania przez spółkę z parkingu gminnego nie zachwiało przekonaniem oskarżonego co do słuszności podnoszonych w artykule zarzutów. Okoliczność ta zdaniem sądu świadczy o tym iż w zamiarze oskarżonego było pomówienie spółki o postepowanie nie mające miejsca w rzeczywistości. Swój ewentualny błąd co do podnoszonych tez, oskarżony mógł sprawdzić w każdym czasie w drodze kontaktu z pokrzywdzonymi lub Gminą czego jednak nie uznał za stosowne uczynić.
Co do kary.
Wymierzając oskarżonemu karę sąd wziął pod uwagę jako okoliczność łagodzącą fakt, iż oskarżony nie był do tej pory karany – innych okoliczności łagodzących sąd nie stwierdził.
Za okoliczności obciążające poczytano oskarżonemu, brak jakiejkolwiek refleksji nad swoją publikacją, przejawiającej się w niezłomnym przekonaniu oskarżanego o słuszności podnoszonych zarzutów nawet w sytuacji wykazania, że są to zarzutu nieprawdziwe, a w znacznej części, bardziej zasadnym byłoby gdyby były kierowane pod adresem organów gminy a nie spółki pokrzywdzonych. Sąd stwierdził także po stronie oskarżonego tendencje do wykrętnych i absurdalnych tłumaczeń, niż przyznawania faktów, kiedy to w obliczu przedstawiania mu niezbitych dowodów okazywało się, że dotychczas preferowana linia obrony ostać się nie może.
Poza orzeczeniem wobec oskarżonego kary grzywny, której wysokość jest adekwatna do stopnia zawinienia sprawcy i całokształtu okoliczności sprawy, sąd orzekł także od oskarżonego nawiązkę na cel społeczny jak i zdecydował o publikacji wyroku na łamach tygodnika w którym doszło do pomówienia pokrzywdzonych.
Konsekwencją uznania sprawstwa i winy oskarżonego jest obowiązek zwrotu pokrzywdzonym wyłożonych przez nich kosztów postępowania i kosztów zastępstwa procesowego. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Świdnicy
date: '2015-02-06'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Marek Żurawski
legal_bases:
- art. 212 § 1 i 2 kk
- art. 616 § 1 pkt 2 kpk
- art. 41 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe
recorder: Sylwia Domańska
signature: II K 802/14
``` |
155515000001003_II_Ca_000792_2012_Uz_2013-02-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 792/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2013 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Agnieszka Bednarek-Moraś
Sędziowie:
SO Elżbieta Woźniak (spr.)
SR del. Tomasz Szaj
Protokolant:
sekr. sądowy Małgorzata Idzikowska-Chrząszczewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2013 roku wS.
sprawy z wnioskuK. C. (1)
z udziałemA. G. (1),A. G. (2),K. K. (1)iJ. K. (1)
o zniesienie współwłasności
na skutek apelacji wniesionej przez uczestniczkęA. G. (2)
od postanowienia wstępnego Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 8 lutego 2012 r., sygn. akt II Ns 2271/09
oddala apelację.
II Ca 792/12
UZASADNIENIE:
Postanowieniem z dnia 8 lutego 2012 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie orzekając w sprawie z wnioskuK. C. (1)z udziałemA. G. (2),A. G. (1),K. K. (1)iJ. K. (2)o zniesienie współwłasności, postanowieniem wstępnym z dnia 8 lutego 2012 roku, oddalił wniosekA. G. (2)o zobowiązanie pozwanegoK. C. (1)do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na powódkęA. G. (2)własności udziału w wysokości 1/3 w nieruchomości położonej wS.przyulicy (...), dla której Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr Kw (...)wraz z udziałem we współwłasności budynku, garażach, altance i wieczystym użytkowaniu w związku z odwołaniem darowizny.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji przede wszystkim wskazał, iż żądanieA. G. (2)oparte o treść art.rt. 898§ 1 i 2 k.c.okazało się niezasadne. Sąd przeanalizował i wyjaśnił pojęcie "rażącej niewdzięczności" jakim się tem przepis posługuje. Wskazał także, iż na mocyart.618 kpcw postępowaniu o zniesienie współasności zgłoszone przezA. G. (2)żądanie wydania udziału w nieruchomości powinno być rozpoznane i rozstrzygnięte postanowieniem wstępnym jako spór o prawo własności. Sąd Rejonowy podniósł, iż w przedmiotowej sprawie mając na uwadze liczne istniejące konflikty pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny, należy przyjąć, że w rodzinie państwaC.relacje rodzinne odbiegały od tradycyjnych. Stopień skonfliktowania poszczególnych członków rodziny Sąd należy uznał za wysoki. W związku z powyższym zeznania wypowiadających się w sprawie świadków jak i stron postępowania Sąd rozpatrywał w dużą ostrożnością, gdyż strony postępowania składane zeznania: przedstawiały przez pryzmat własnych subiektywnych spostrzeżeń jak i interesów, są silnie ze sobą skonfliktowane i sprawa rozstrzygnięcia kwestii zwrotu darowizny jest dla nich istotna. Sąd zauważył także, iż zeznający w sprawie świadkowie pozostają w bliskich relacjach ze stronami, a wiedzę na temat sprawy czerpali od uczestników postępowania. Ponadto Sąd wskazał na sprzeczności w zeznianich poszczególnych świadków oraz wskazał, iż żadna z wielu spraw sądowych dotyczących czynów dokonanych za życiaL. C.nie została zakończona wyrokiem skazującym. Podsumowując Sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie nie wykazano rażącej niewdzięcznościK. C. (1)wobec darczyńcyL. C..
Apelację od powyższego postanowienia wniosła uczestniczkaA. G. (2), zaskarżyła postanowienie w całości i wniosła o:
II. zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki ad 1 kosztów postępowania, przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w obu instancjach;
III. ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi I instancji.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła:
1
naruszenie przepisu postępowania tj. przepisuart. 233 § 1 k.p.c., które miało istotny wpływ na wynik postępowania, wyrażające się w przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, poprzez:
a
przyjęcie przez Sąd, iżJ. K. (2)nie posiadała wiedzy na temat okoliczności kto zamknąłL. C.wejście do kuchni;
b
przyjęcie przez Sąd, iż w rodzinieC.istniały konflikty rodzinne zarówno przed jak i po dokonaniu darowizny, gdzie przed dokonaniem darowizny, poza drobnymi sprzeczkami, nie było w rodzinie, poważnych konfliktów, a sytuacja ta zmieniła się diametralnie na skutek dokonania darowizny na rzecz wnioskodawcy;
c
nieuwzględnienie w niniejszej sprawie okoliczności agresywnego zachowywania się wnioskodawcy wobec darczyńcy, używania przez wnioskodawcę wulgaryzmów w stosunku do ojca, stosowania przez wnioskodawcę siły fizycznej, przejawiającej się w postaci popychania ojca;
d
pominięcie okoliczności związanych z utrudnianiem przez wnioskodawcę dostępu do piwnicy, gdzie znajdowało się ogrzewanie lokali;
e
pominięcie okoliczności, iż po dokonaniu darowizny wnioskodawca zabrałL. C.klucze do mieszkania;
f
pominięcie okoliczności, iż wnioskodawca żądał od ojca pieniędzy tytułem czynszu za możliwość mieszkania w lokalu przyul. (...);
g
niedaniu wiary zeznaniomA. G. (1)z powodu jego młodego wieku w chwili odwoływania darowizny, w szczególności w zakresie okoliczności złego traktowania darczyńcy przez obdarowanego;
h
pominięcie zeznańA. G. (2)jako niewiarygodnych, dotyczących nagannego zachowania się obdarowanego w stosunku doA. G. (2)jak i samego darczyńcy;
2
naruszenie przepisu prawa materialnego w postaciart. 898 §1 k.c.polegające na uznaniu przez Sąd, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiła rażąca niewdzięczność ze strony obdarowanego wnioskodawca, a co za tym idzie nie zaszły uzasadnione podstawy odwołania darowizny, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na wystąpienie przesłanki rażącej niewdzięczności.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uzwględnienie. Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny na podstawie przedstawionego przez strony materiału dowodowego, który został oceniony zgodnie z regułami logicznego rozumowania. Ocena prawna Sądu pierwszej instancji przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu zasługuje na pełną aprobatę. Przede wszystkim właściwie Sąd pierwszej instancji wskazałart.898 § 1 i 2 kc, dodatkowo jedynie wskazać należy, iż w rozpoznawanej sprawie oświadczenie o odwołaniu darowizny zostało złożone przez darczyńcę w dniu 6 czerwca 1994 roku, zaś roszczenie o zwrot przedmiotu darowizny było wniesione w sprawie o zniesienie współwłasności i popierane przez spadkobierczynięL. A.G.. W przypadku uznania odwołania darowizny za skuteczne podstawa prawna świadczeniaL. C.by odpadła, dlatego też podstawę prawną roszczenia o zwrot przedmiotu darowizny stanowiłart.405 kc, stosownie do którego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze.
Sąd Okręgowy uzupełnił jedynie postępowanie dowodowe w zakresie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku poL. C.celem wykazania jego następcy prawnego. Jak wynika z postanowienia Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 21 stycznia 2008 roku wydanego w sprawie III Ns 4476/07 spadek poL. C.nabyła w całościA. G. (2).
Na rozprawie apelacyjnej Sąd Okręgowy także dopuścił dowód z dokumentów zawartych w aktach sprawy 4 Ds 1698/94(...)Komendy(...)S.-P., Sąd pierwszej instancji bowiem akta te załączył, lecz nie przeprowadził z nich dowodu. Dokumenty znajdujące się w sprawie 4 Ds 1698/94 dotyczącej znęcania się nad rodziną mają istotne znaczenie dla oceny zeznań świadków zeznających w kwestii istnienia podstaw do odwołania darowizny. Sprawa o znęcanie się nad rodziną rozpoczęła się od zawiadomieniaJ. K. (1)z dnia 12 kwietnia 1994 roku, dotyczącego znęcania się psychicznego jej matkiA. C., brataK. C. (2)i siostryJ. U.na jej ojcemL. C., siostrąA. G. (2), jej rodziną oraz nią. Sprawa ta zatem toczyła się bezpośrednio w czasie kiedy miały następować zdarzenia mające stanowić podstawę do odwołania darowizny, ponadto w sprawie tej świadkami były te same osoby, z grona rodziny, co w sprawie o zwrot przedmiotu darowizny.
Przechodząc do omówienia zarzutów apelacyjnych wskazać należy, iż już z samej treści apelacji wynika niezasadność zarzutu dotyczącego wiedzyJ. K. (3), co tego, kto zamknąłL. C.wejście do kuchni, apelująca bowiem przytoczyła zeznania siostry, gdzie wskazała ona jedynie na prawdopodobieństwo zamknięcia drzwi przezK. C. (1). Znamiennym jest, że w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa z dnia 12 kwietnia 1994 rokuJ. K. (1)wskazała, że drzwi od pokoju ojca w dniu 8.02.1994 roku zamknęła matka. Wskazać w tym miejscu należy, iż nawet gdybyK. C. (1)dokonał takiego zamknięcia drzwi, czy wymiany zamka, to zachowanie to można by było oceniać jedynie jako niewdzięczność, a nie rażącą niewdzięczność, która jest już stanem kwalifikowanym, tym bardziej, żeL. C.miał możliwość korzystania z pomieszczeń zajmowanych wspólnie z żoną, jednak na skutek konfliktu z małżonką z tych pomieszczeń nie korzystał.
W kwestii zarzutu dotyczącego zakresu czasowego konfliktów w rodzinieC.wskazać należy, iż dla oceny istnienia po stronieK. C. (1)rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy nie ma większego znaczenia skala konfliktów wcześniejszych, sprzed dokonania darowizny. Eskalacja konfliktów i wzrost skali napięcia w całej rodzinie po dokonaniu darowizny może świadczyć o braku zadowolenia części rodzeństwa z decyzji rodziców co do darowania wnioskodawcy udziału w lokalu mieszkalnym. Sytuacja konfliktowa dotyczyła bowiem wszystkich członków rodziny zamieszkujących w nieruchomości przyulicy (...)i to w sytuacji, gdy wnioskodawca przebywał tam jedynie sporadycznie.
Odnosząc się do zarzutu agresywnego zachowania sięK. C. (1)wobec ojca wskazać należy, że w sprawie 4 Ds 1698/94 samL. C.zeznając w charakterze świadka wskazywał na dwie sytuacje, w których syn mu ubliżał i jedną, w której go popychał. W ocenie Sądu Okręgowego takie zachowania nawet jeżeli rzeczywiście miały miejsce nie mogą być uznane za rażącą niewdzięczność obdarowanego, podobnie jak wskazano wcześniej , mogą być rozpatrywane w kategorii niewdzięczności. Podobnie podkreślana jest w apelacji jedna sytuacja dotycząca zamknięcia drzwi do kuchni jako przejaw uporczywego utrudniania podstawowych czynności, w sytuacji, gdy nie jest wiadomym kto dokonał zamknięcia tych drzwi, gdyżJ. K. (1)wskazywała także na matkę, aK. C. (1)zaprzeczył jakoby zamykał ojcu drzwi do kuchni.
Odnośnie zarzutu dotyczącego oceny zeznań świadkaW. C.wskazać należy, iż świadek ten zeznał, że brat zamknął wejście do piwnicy, a działanie to miało na celu dokuczenie siostrzeA. G. (2). Odnośnie niewłaściwego odnoszenia się świadek ten sam zaznaczył, że wiedzę czerpie odA. G. (2), jednocześnie świadek ten wskazał, iż głównie bratK.krzyczał i awanturował się do siostryA.i jej męża. Tym samym z zeznań tego świadka nie wynika bezpośrednio okoliczność niewłaściwego zachowania wnioskodawcy nakierowanego przeciwko ojcu.
W kwestii zeznań świadkaB. M.wskazać należy, iż wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji świadek ten zeznała o istnieniu konfliktów w rodzinieC.jeszcze na długo przed dokonaniem darowizny na rzeczK. C. (1). Natomiast okoliczność, że w rozmowie ze świadkiemL. C.powiedział, iż popełnił błąd, że darowałK.dom, bo teraz nie ma dostępu do swoich rzeczy, nie przesądza o zrealizowaniu się przesłanki rażącej niewdzięczności, skoro jak już wyżej wspomniano zamknięte przez wnioskodawcę przejście do kuchni nie było jedyną drogą, jaką darczyńca mógł wejść do kuchni i łazienki.
Nadto podnieść należy, iż do zeznań świadków przesłuchiwanych po raz pierwszy w rozpoznawanej sprawie podejść należy z dużą dozą ostrożności, gdyż świadkowie ci zeznawali o faktach które miały mieć miejsce około dwudziestu lat wcześniej. Uwaga powyższa dotyczy przede wszystkim okoliczności pozbawienia darczyńcy kluczy do mieszkania, gdyż samL. C., zeznając w sprawie 4 Ds 1698/04, nie wskazywał na wnioskodawcę jako na osobę, która pozbawiła go kluczy do mieszkania, a wiedzę taką miałyby mieć osoby obce zeznające w 2011 i 2012 roku. W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób przyjąć okoliczności zaboru przezK. C. (1)ojcu kluczy do mieszkania, skoro okoliczność ta nie wynika z postępowania prowadzonego przez Komendę Policji w 1994 roku, aktualna wiedza świadków może pochodzić jedynie z przekazu od skonfliktowanych członków rodziny, skoro ani świadekD. P.-S., aniI. A.nie widziały osobiście jak wnioskodawca zabierał klucze ojcu.
Zdaniem SąduA. G. (2)w postępowaniu nie wykazała podnoszonej przez siebie w apelacji okoliczności ażeby wnioskodawca nagannie zachowywał się wobec niej celem wywarcia wpływu naL. C..
Podnoszona przez skarżącą okoliczność żądania przez wnioskodawcy pieniędzy za korzystanie z nieruchomości wobec zaprzeczenia przezK. C. (2)nie została w postępowaniu dowodowym wykazana, poza zeznaniamiA. G. (2)wysoce zainteresowanej wydaniem rozstrzygnięcia na jej korzyść, brak dowodów na tę okoliczność, brak też dowodów w postaci dowodów wpłaty, rachunków, z których wynikałoby, że należności takie przez ojca na rzecz syna były rzeczywiście płacone i z jakiego tytułu.
Odnosząc się do oceny zeznańA. G. (1), wskazać należy rację ma Sąd pierwszej instancji podkreślając, że w chwili odwoływania darowizny uczestnik miał 14 lat i jako syn występującej z żądaniem zwrotu przedmiotu darowizny jest zainteresowany w składaniu na korzyść matki. Ponadto uczestnikA. G. (1)wskazywał nie nieodpowiednie odnoszenie się wnioskodawcy do ojca, co samo w sobie jak już wyżej wskazano nie jest wystarczające do przyjęcia przesłanki rażącej niewdzięczności za spełnioną.
Reasumując rozważania dotyczące zarzutu naruszeniaart.233 § 1 kpcwskazać należy, iż ocena Sądu pierwszej instancji nie może być uznana za ocenę dowolną, jest ona logiczna, w należyty sposób uzasadniona, a przede wszystkim mieści się w granicach sędziowskiego uznania, znajduje także potwierdzenie w materiale dowodowym pochodzącym z okresu odwołania darowizny, czyli w aktach 4 Ds 1698/94.
Powyżej przedstawiona ocena materiału dowodowego w połączeniu z oceną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji nie pozwala na przyjęcie spełnienia przez wnioskodawcę jego zachowaniem wobec ojca przesłanki rażącej niewdzięczności o jakiej mowa wart.898 § 1 kpc. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż nie każda niewdzięczność może stać się podstawą skutecznego odwołania darowizny, a jedynie niewdzięczność kwalifikowana ze względu na swą moc i intensywność w postaci rażącej niewdzięczności. Nie wykazano w rozpoznawanej sprawie aby wnioskodawca wobec ojca popełnił jakikolwiek czyn zabroniony, za który zostałby skazany pomimo toczącego się postępowania w przedmiocie znęcania się nad rodziną, postępowanie to bowiem w dniu 1 października 1994 roku zostało umorzone z braku dowodów zaistnienia przestępstwa.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 19 lutego 2013 roku oddalił apelację uczestniczkiA. G. (2)od postanowienia wstępnego z dnia 8 lutego 2012 roku jako niezasadną w całości. Orzeczenie Sądu Okręgowego, jako orzeczenie nie kończące postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności nie zawiera rozstrzygnięcia o kosztach (art.108 § 1 kpcw zw. zart.13 § 2 kpca contrario). | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Szczecinie
date: '2013-02-19'
department_name: II Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Elżbieta Woźniak
- Tomasz Szaj
- Agnieszka Bednarek-Moraś
legal_bases:
- art.898 § 1 i 2 kc
- art. 233 § 1 k.p.c.
recorder: sekr. sądowy Małgorzata Idzikowska-Chrząszczewska
signature: II Ca 792/12
``` |
154505250008527_XVII_GC_001431_2015_Uz_2015-05-08_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XVII GC 1431/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 maja 2015 roku
Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy wW.XVII Wydział Gospodarczy w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Anna Saks
Protokolant: Wioletta Nowak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2015 roku wW.
sprawy z powództwa(...) Spółki jawnejJ. H.,A. K.z siedzibą wO.
przeciwkoPrzedsiębiorstwu (...)– (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.
o zapłatę
1
oddala powództwo;
2
zasądza od powoda(...) Spółki jawnejJ. H.,A. K.z siedzibą wO.na rzecz pozwanegoPrzedsiębiorstwa (...)– (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.kwotę 3 617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie
date: '2015-05-08'
department_name: XVII Wydział Gospodarczy
judges:
- Anna Saks
legal_bases: []
recorder: Wioletta Nowak
signature: XVII GC 1431/15
``` |
154510000003521_VII_U_000133_2016_Uz_2017-02-07_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII U 133/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 lutego 2017 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Anna Kozłowska-Czabańska
Protokolant:
sekr. sądowy Aneta Rapacka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 r. w Warszawie
sprawyK. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.
o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)
na skutek odwołaniaK. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.
z dnia 15 września 2015r., nr(...)
z dnia 18 grudnia 2015r., nr(...)
zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zaliczaK. S.okres od dnia 13 marca 1980 roku do dnia 19 kwietnia 1980 roku do okresów składkowych, przyznajeK. S.prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 21 lipca 2015 roku.
UZASADNIENIE
UbezpieczonyK. S.
w dniu 9 października 2015 roku odwołał się od decyzji organu rentowego z dnia 15 września 2015 roku, znak:(...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury. W ocenie wnioskodawcy organ rentowy niesłusznie nie zaliczył mu do stażu pracy okresu służby wojskowej od 27 czerwca 1975 roku do 12 maja 1977 roku. Wnioskodawca w treści odwołania wniósł także o zaliczenie mu do stażu pracy okresu od 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku w Gospodarstwie(...). (
odwołanie z dnia 15 września 2015 roku, k. 2 – 2v a.s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW., w odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 stycznia 2016 roku, wniósł o umorzenie postępowania w zakresie w jakim zaskarżona decyzja została zmieniona przez decyzję z dnia 18 grudnia 2015 oku oraz oddalenie odwołania w pozostałej części, w przypadku rozszerzenia odwołania na decyzję z dnia 18 grudnia 2015 roku. Organ rentowy w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie wskazał, iż w dniu 18 grudnia 2015 roku wydał decyzję w sprawie zmieniającą zaskarżoną decyzję z dnia 15 września 2015 roku. Decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku organ rentowy do ogólnego stażu pracy uznał i doliczył odwołującemu okres zatrudnienia wGospodarstwie (...)od 1 kwietnia 1979 roku do 12 marca 1980 roku. Organ rentowy decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku ponownie odmówił odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury, bowiem pomimo zaliczenia zatrudnienia wGospodarstwie (...)odwołujący nadal nie udokumentował wymaganego 25 - letniego ogólnego stażu pracy. Odwołujący udowodnił zdaniem organu rentowego łącznie 24 lata, 11 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych. (odpowiedź na odwołanie z dnia 5 stycznia 2016 roku, k. 16 - 16v a.s.).
Z uwagi na wydanie przez organ rentowy decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku ubezpieczony podtrzymał swoje stanowisko wskazując, iż odwołuje się od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury. Ubezpieczony oświadczył, iż odwołuje się zarówno od decyzji organu rentowego z 15 września 2015 roku, jak również od decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku. Tym samym ubezpieczony podtrzymał główny zakres odwołania i wniósł o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury (protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2016 roku, k. 24 – 25, protokół rozprawy z dnia 7 lutego 2017 roku, k. 40 a.s.).
Do zamknięcia rozprawy, w dniu 7 lutego 2017 roku, strony postępowania podtrzymały zgłoszone stanowiska i wywodziły jak dotychczas (protokół rozprawy z dnia 7 lutego 2017 roku, k. 40 a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
UbezpieczonyK. S.,urodzony (...), w dniu 21 lipca 2015 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.wniosek o wcześniejszą emeryturę (wniosek o wcześniejszą emeryturę z dnia 21 lipca 2015 roku, k. 1 - 8 a.r.). Do wniosku ubezpieczony dołączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentami potwierdzającymi okresy jego zatrudnienia. (k. 9 – 22 a.r.)
Powyższe skutkowało przeprowadzeniem przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego, w toku którego organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie spełnił przesłanek wynikających zustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.
W oparciu o tak poczynione ustalenia organ rentowy wydał decyzję z dnia 15 września 2015 roku (znak:(...)) którą odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury. W treści decyzji organ rentowy wskazał również, że do wymaganych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych nie uwzględnił okresu pełnienia służby wojskowej. Organ rentowy wskazał także, iż odwołujący wykazał jedynie 23 lata, 7 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych. (decyzja z dnia 15 września 2015 roku, k. 39 – 40 a.r.).
Jednocześnie na skutek złożenia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji z dnia 15 września 2015 roku organ rentowy ponownie przeanalizował sprawę i w dniu 18 grudnia 2015 roku wydał decyzję znak:(...)(zamienną w stosunku do decyzji z dnia 15 września 2015 roku), w której ponownie ustalił okresy składkowe i nieskładkowe określając je na 24 lata, 11 miesięcy, 7 dni. Tym samym decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury (decyzja z dnia 18 grudnia 2015 roku, k. 53 - 54 a.r.).
WnioskodawcaK. S.odwołał się pierwotnie od decyzji z dnia 15 września 2015 roku do tut. Sądu, inicjując postępowanie sądowe. Ostatecznie ubezpieczony sprecyzował, iż odwołuje się od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury tj. od decyzji z dnia 15 września 2015 roku oraz decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku.
W toku postępowania ustalono, że w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku odwołujący był zatrudniony wGospodarstwie (...).
Organ rentowy do okresów składkowych i nieskładkowych zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia wGospodarstwie (...)od dnia 1 kwietnia 1979 roku do dnia 12 marca 1980 roku, uwzględniając to w treści decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku. Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu okresu od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku, ponieważ pracodawca odwołującego odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne do 12 marca 1980 roku.
Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego z akt sprawy, akt emerytalnych oraz dowodu z przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony. Dowody w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają.
Sąd za bezsporny uznał materiał dowodowy związany z okolicznością faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczonego w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku wGospodarstwie (...), jak też niekwestionowany przez strony był staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych.
Strony postępowania nie kwestionowały pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań odwołującego. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego złożonym przez niego w charakterze strony. Zdaniem Sądu zeznania ubezpieczonego znajdowały potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym i brak było jakichkolwiek podstaw do ich podważenia.
Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie budził wątpliwości i był wystarczający do wydania orzeczenia.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
OdwołanieK. S.od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.z dnia 15 września 2015 roku znak:(...)oraz decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku znak:(...), jest uzasadnione i zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie zart. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 887, dalej: ustawa emerytalna) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. zgodnie z art.196 ustawy - w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:
1
okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn;
2
okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).
Tym samym na mocy powyższego odesłania co do ubezpieczonego zastosowanie znajduje art. 32 ustawy emerytalnej, w myśl którego ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 natomiast ust. 4 cytowanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie których tym osobom przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Z tych przyczyn odpowiednie zastosowanie mają przepisyrozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lubw szczególnym charakterze(Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, ze zm.). W myśl§ 3 i 4 w/w rozporządzenia z 7 lutego 1983 rokuemerytura przysługuje mężczyźnie zatrudnionemu w szczególnych warunkach, który:
1
osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat,
2
ma wymagany okres zatrudnienia wynoszący 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach,
3
nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego,
4
warunki do uzyskania emerytury spełnił do 31 grudnia 2007 roku.
Okres wykonywania tego rodzaju zatrudnienia stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy zgodnie z § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku. Tym samym zgodnie z przepisami § 2 rozporządzenia, tylko praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy może zostać uznana za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych.
Niektórzy ubezpieczeni ubiegający się o świadczenie mają problemy z dostarczeniem wymaganej dokumentacji (zaświadczenia z zakładu pracy potwierdzające zatrudnienie lub pracę w warunkach szczególnych) i w konsekwencji - wobec ograniczonej dopuszczalności zastosowania innych środków dowodowych w postępowaniu przed organem rentowym (np. zeznań świadków czy ogólnych wpisów w książeczce ubezpieczeniowej) – mogą nie nabyć prawa do świadczenia.
Zgodnie z utrwalonym i zachowującym dalszą aktualność stanowiskiem orzecznictwa (odnoszącym się bezpośrednio do wcześniej obowiązującego aktu prawnego regulującego kwestię postępowania przed organami rentowymi tj.Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń- Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm., które zostało następnie zastąpioneRozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 rokuw sprawie postępowania oświadczenia emerytalno-rentowe - Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz.1412) - w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi wkodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w treści Rozporządzenia w sprawie postępowania dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, sygn. akt II URN 3/95, Legalis). W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, sygn. akt II URN 23/95, Legalis). W trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego, mogą być przeprowadzane wszelkie dowody przewidziane przepisamikodeksu postępowania cywilnego, w tym także dowód z zeznań świadków, w celu udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia (odmiennie niż w trakcie postępowania przed organem rentowym), ale wiarygodność i moc wszystkich dowodów jest oceniana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007 roku, III AUa 482/07, Apel.-W-wa 2008/1/154). W ocenie Sądu Okręgowego powołane powyżej tezy, wyrażone w orzecznictwie, w sposób jednoznaczny wskazują te okoliczności, których spełnienie jest niezbędne dla ustalenia prawa do świadczenia zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, a ponadto wskazują te uprawnienia strony, które umożliwiają dowodzenie swoich racji zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak też w postępowaniu przed sądem powszechnym.
Sąd zważył, że w niniejszej sprawie okoliczność zatrudnienia ubezpieczonego w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku wGospodarstwie (...), co do zasady nie była kwestionowana - a sporny pozostawał wyłącznie okres od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku, w którym w/w pracodawca nie odprowadzał składek na ubezpieczenia społeczne za odwołującego.
Wbrew twierdzeniom organu rentowego w niniejszej sprawie, ubezpieczony legitymuje się (obok ponad 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych) również 25-letnim ogólnym stażem pracy na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do uznanych przez organ rentowy ponad 24 lat i 11 miesięcy i 7 dni należy bowiem doliczyć okres jego zatrudnienia wGospodarstwie (...)od 13 marca 1990 roku do 19 kwietnia 1980 roku. Okoliczność, iż ówczesny pracodawca ubezpieczonego nie opłacił za sporny okres składek na ubezpieczenie społeczne nie ma w ocenie Sądu Okręgowego znaczenia z punktu widzenia spełniania przez odwołującego warunków stażowych. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem judykatury, jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu został udowodniony, okres tego zatrudnienia jest okresem składkowym nawet w przypadku, gdy pracodawca nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 października 2012 roku, sygn. akt III AUa 598/12, Legalis). Sąd Najwyższy wskazał również, że dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życieustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychza okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 2 tej ustawy, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 6 kwietnia 2007 roku, sygn. akt II UK 185/06, Legalis). W konsekwencji w ocenie Sądu nie było podstaw do nieuwzględniania przez organ rentowy okresu zatrudnienia ubezpieczonego wGospodarstwie (...)przypadającego od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku. Reasumując po doliczeniu wskazanego zatrudnienia odwołujący legitymuje się wymaganym 25-letnim ogólnym stażem pracy.
W związku z powyższymK. S.wbrew stanowisku organu rentowego spełnił wszystkie przesłanki wynikające z§ 1 - 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterzew zw. zart. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychi ma on prawo do wcześniejszej emerytury.
Zgodnie zart. 129 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych- świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2. Sąd zważył, że ubezpieczony złożył wniosek o prawo do wcześniejszej emerytury w dniu 21 lipca 2015 roku i w tym dniu osiągnął także wiek uprawniający go do wcześniejszej emerytury. Dlatego też na podstawie powołanego art. 129 ust.1 ustawy, prawo do wcześniejszej emerytury zostało mu przyznane od dnia 21 lipca 2015 roku.
Z tych właśnie przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawieart. 47714§ 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
date: '2017-02-07'
department_name: VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Anna Kozłowska-Czabańska
legal_bases:
- art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych
- § 1 - 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze
- art. 477
recorder: sekr. sądowy Aneta Rapacka
signature: VII U 133/16
``` |
155020150000503_I_Ns_001708_2014_Uz_2016-06-15_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ns 1708/14
POSTANOWIENIE
Dnia 31 maja 2016r.
Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Halina Grzybowska
Protokolant Magdalena Tobiasz
po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016r. w Świdnicy
na rozprawie
sprawy z wnioskuJ. O.
przy udzialeM. M. (1)iW. S.
o stwierdzenie nabycia spadku poA. S. (1)
I.
uchyla akt poświadczenia dziedziczenia poA. S. (1)
, zmarłym dnia 14 lipca 2014 roku wŚ., ostatnio stale zamieszkałym wŚ.sporządzony w dniu 13 października 2014 roku w formie aktu notarialnego Rep A nr(...)przez notariuszaW. D., prowadzącego Kancelarię Notarialną wŚ., zarejestrowany w informatycznym rejestrze aktów poświadczenia dziedziczenia, utworzonym przez Krajową Radę Notarialną w dniu 13 października 2014 roku pod numerem(...);
II.stwierdza, że spadek poA. S. (1),synuW.iM.,urodzonym (...)wS., zmarłym w dniu 14 lipca 2014 rokuwŚ., ostatnio stale zamieszkałym wŚ., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 27 maja 2014 roku Rep A nr(...)nabyła w całości córkaM. M. (1)(córkaA.iB., posiadającaPESEL (...));
III.stwierdza, że na podstawie zapisu windykacyjnego, zawartego w testamencie notarialnym, sporządzonym w Kancelarii Notarialnej notariuszaR. B.w dniu 27 maja 2014 roku Rep A nr(...), dokonanym przez spadkodawcęA. S. (1), synaW.iM.,urodzonego (...)wS., zmarłego w dniu 14 lipca 2014 roku wŚ., ostatnio stale zamieszkałego wŚ.,J. O., córkaA.iJ.,urodzona (...), posiadającaPESEL (...), nabyła służebność osobistą mieszkania w postaci dożywotniej i bezpłatnej służebności całegolokalu mieszkalnego nr (...), położonego wŚ.przyulicy (...), dla której to nieruchomości lokalowej Sąd Rejonowy w Świdnicy prowadziksięgę wieczystą (...);
IV. ustala, że każdy z uczestników postępowania, we własnym zakresie ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.
Sygn.akt I Ns 1708/14
UZASADNIENIE
We wniosku z dnia 15 października 2014 roku wnioskodawczyniJ. O.wniosła o stwierdzenie nabycia spadku poA. S. (1), o otwarcie i ogłoszenie testamentu z dnia 14 lipca 2014 r. oraz o stwierdzenie, że istnieje testament z maja 2014 roku, w którym spadek w całości nabyłaM. M. (1). Podała, że ze spadkodawcą żyła w konkubinacie, a od końca lutego 2014 roku zamieszkała z nim i opiekowała się w okresie choroby nowotworowej i sprawowała nad im opiekę bez wsparcia dzieci spadkodawcy.
UczestniczkaM. M. (1)zarzuciła, że obydwa testamenty są nieważne, bo spadkodawca leczył sie psychiatrycznie i brał leki uśmierzające ból i psychotropowe.
UczestnikW.skokowski wnosił stwierdzenie nabycia spadku z mocy ustawy. Wskazał nadto, że 13 października 2014 roku notariusza zostało poświadczone udziedzicznienie po zmarłym ojcu.
Po ujawnieniu poświadczenia dziedziczenia i przeprowadzeniu postępowania dowodowego wnioskodawczyni domagała się stwierdzenia nabycia spadku poA. S. (1)na podstawie testamentu ręcznego spisanego przez świadkaM.i wniosła o zasadzenie na jej rzecz od uczestnika 50 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej.
UczestnikW. S.wniósł o stwierdzenie nabycia spadku z mocy ustawy, nie godząc z się z testamentami ojca, który stale zmieniał zdanie.
Sad ustalił następujący stan faktyczny .
A. S. (1), synW.iM.z domuS.,urodzony (...)wS.zmarł 14 lipca 2014 roku wŚ., ostatnio stale zamieszkiwał wŚ.. w chwili śmierci by rozwiedziony
Dowód: odpis aktu zgonu w aktach I Ns(...).
Był żonaty 1 raz. Z małżeństwa miał dwoje dzieciM. M. (1)iW. S.. Innych dzieci naturalnych ani przysposobionych nie miał. Żaden ze spadkobierców nie zrzekał się dziedziczenia Anie nie został uznany za niegodnego dziedziczenia
Dowód : zapewnienie spadkowe uczestnikówM. M. (1)iW.skokowskiego złożone na rozprawie w dniu 1 marca 2015 r.
Od maja 2004 rokuA. S. (1)był pacjentem(...)wŚ., gdzie korzystał z pomocy psychologa do 2012 roku i psychiatry do marca 2013 roku . Zgłaszał złe samopoczucie , pesymizm, zaburzenia snu, koncentracji i uwagi , problemy z pamięcią rozgoryczenie opieką służby zdrowia po leczeniu operacyjnym kręgosłupa, problemy rodzinne po rozwodzie i problemy z kolejnymi partnerkami .
Ponadto leczył się w tej Przychodni w związku ze schorzeniami kręgosłupa, żołądka a w ostatnim okresie z powodu choroby nowotworowej płuc.
Dowód: dokumentacja psychologiczna i z medyczna z(...)wŚ..
Od listopada 2013 do stycznia 2014 roku był 3-krotnie hospitalizowany w(...)im .draA. S.wW.na Oddziale Pulmonologii i Onkologii, gdzie rozpoznano u spadkodawcy guza płuca prawego, z podejrzeniem przerzutów do śledziony, stan po resekcji żołądka z powodu choroby wrzodowej i nadciśnienie tętnicze . Przy przyjęciach do tego szpitala jako opiekunkę spadkodawca wskazywałB. M.zam. wŚ..
Dowód: dokumentacja medyczna ze(...)im. draA. S.wW..
Po wypisaniu ze szpitala od stycznia 2014 roku kontynuował radioterapię i chemioterapie paliatywną wW.i wŚ.
Dowód: dokumentacja medyczna z Poradni ogólnej(...)wŚ...
Wnioskodawczyni zamieszkała ze spadkodawcą pod koniec lutego 2014 roku . W tym czasie toczyło się jeszcze postępowanie o podział majątku wspólnego pomiędzy spadkodawcą i jego byłą żoną, tj. matką uczestników postępowania. W sprawie tej uczestnicy opowiedzieli się po stronie matki i stało się to to zarzewiem głębokiego konfliktu pomiędzy spadkodawcą a jego dziećmi. Doszło także do awantury pomiędzy spadkodawcą i uczestnikiem oraz byłą żoną spadkodawcy , gdy spadkodawca przyszedł do ich wspólnego mieszkania . Interweniowała wówczas policja . Spadkodawca obraził się na swoje dzieci i uczestniczka przez długi okres czasu nie utrzymywała kontaktu z ojcem, do czasu kiedy to dowiedziała się w lutym 2014 roku o jego poważnej chorobie i zaczęła go wówczas odwiedzać i telefonować. W czasie choroby spadkodawcy wnioskodawczyni , m.in. zH. M., który woził spadkodawcę do lekarzy, i placówek medycznych , opiekowała się spadkodawcą na co dzień , towarzyszyła mu w wizytach u lekarzy, zamawiała wizyty domowe i zgłaszała się po leki do Przychodni
D owód : zapewnienie spadkowe wnioskodawczyni i uczestni ków złożone na rozprawie w dniu 11 marca 2015 roku .
Od konfliktu z interwencją policji uczestnik nie utrzymywał kontaktu z ojcem aż do jego śmierci
dowód: zapewnienie spadkowe uczestnika złożone na rozprawie w dniu 11 marca 2015 roku.
W maju 2014 roku na prośbę spadkodawcy sprowadziła do jego mieszkania notariuszaR. B.,który odbył długą rozmowę ze spadkodawcą.A. S. (1)zastanawiał się jak sporządzić testament. Z rozmowy wynikało, że chce wydziedziczyć syna, o córce wypowiadał się dobrze i chciał ją powołać do spadku a jednocześnie chciał aby wnioskodawczyni mieszkała w jego mieszkaniu i chciał zabezpieczyć jej to prawo w testamencie. Spadkodawca był przytomny , na notariuszu sprawił wrażenie świadomego. . Notariusz długo rozmawiał ze spadkodawcą na temat powodów do wydziedziczenia. Po tej rozmowie i ustaleniach co do treści testamentu, 2 dni później notariusz ponownie przybył do mieszkania spadkodawcy i wówczas spadkodawca podpisał przygotowany zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami projekt jako testament z dnia 27 maja 2014 roku , który został zarejestrowany w Repertorium A za nr(...)2014 roku, w którym do całości spadku po sobie powołał córkęM. M. (3)urodzoną dnia (...), wydziedziczył synaW. S., wskazując jako przyczynę to, że dopuścił się rżącej obrazy czi spadkodawcy( często używał wobec niego słów obelżywych, kilka razy go pobił, wielokrotnie popychał) , wyrzucił z mieszkania i zmienił zamki, kilkakrotnie go okradł, wynosił rzeczy z domu i je sprzedawał, nadużywał alkoholu i zażywał narkotyki .
Jednocześnie tytułem zapisu windykacyjnego na rzeczJ. O.ustanowił na lokalu mieszkalnym stanowiącym jego własność , położonym wŚ.przyulicy (...)służebność osobistą w postaci dożywotniej, bezpłatnej służebności mieszkania składającej się z całego lokalu mieszkalnego
D owód : zeznania świadkaR. B.złożone na rozprawie w dniu 6 października 2015 roku, wypis z aktu notarialnego Rep A nr(...)k. 13, zeznania wniosk o dawczyni j.w .
W czerwcu 2014 roku gdy spadkodawca był w szpitalu, telefonicznie poprosił notariuszaR. B.o przygotowanie projektu kolejnego testamentu, mówił ,że w testamencie z maja mylnie wpisane jest nazwisko córki, że córka nie zajmuje się nim tak jak powinna, rozważał wydziedziczenie również córki i powołanie do całości spadku wnioskodawczyni, mówił że planuje zawrzeć małżeństwo z wnioskodawczynią , o której ciepło się wyrażał . Później jednak zatelefonował do notariusza, że na razie zostaje tak jak jest , a jak wyzdrowieje to się do niego zgłosi i ostatecznie nie przyszedł podpisać kolejnego projektu testamentu i nie skontaktował się więcej z notariuszem
dowód: zeznani świadkaR. B.j.w .
Spadkodawca był osobą konfliktową, roszczeniową , rozgoryczoną , obwiniał inne osoby za swoje nieudane życie rodzinne , po rozwodzie często zmieniał partnerki
Na kilka dni przed śmiercią spadkodawca telefonował do swojej siostry przyrodniejZ. M.i wołał swoja córkęM.. Mówił niewyraźnie, ciężko mu było się wysłowić .Z. M.myślała, że się pomylił mówiła mu , że źle się dodzwonił..
dowód: zeznania świadkaZ. M.złożone na rozprawie w dniu 11marca 2015 roku, zapewnienie spadkowe uczestniczkiM. M. (1)j.w .
Telefonował tez do kuzynki uczestnikówE. K., a w czerwcu 2014 roku mylił już fakty, mówił o planach co do sporządzenia testamentów na kolejne osoby . Raz żałował, że dokonał zapisu na rzecz wnioskodawczyni a później obawiał się ,że wnioskodawczyni go zostawi samego , i wspominał nawet o ślubie z wnioskodawczynią ze względu na mieszkanie. W sklepie wŚ.w(...), w którym pracujeE. K., prowadzonym porze jej dzieci zostawiła przygotowany odpis aktu urodzeniaA. S. (1), po który miał się ktoś zgłosić. Spadkodawca obawiał się śmierci, wiedział ,że jest poważnie chory, często zmieniał mu się nastrój.
dowodu : zeznania świadkaE. K.złożone na rozprawie w dniu 19 maja 2015 roku
12 lipca 2014 roku ,tj. na 2 dni przed śmiercią spadkodawcyH. M.spisał w całości własnoręcznie(...), z którego wynikało, żeA. S. (1)wydziedziczył obydwoje swoich dzieci a cały swój dobytek w tym mieszkanie z wyposażeniem przekazujeJ. O., który to dokument podpisał jako świadekH. M.i z trudem spadkodawca
dowód: testament z dnia 12 lipca 2014 roku k. 4 .
W dacie sporządzenia testamentu notarialnego z dnia 27 maja 2014 roku spadkodawca był w stanie umożliwiającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.
Natomiast w dniu 12 lipca 2014 roku z powodu zaburzeń psychicznych wynikających z sytuacji stresowej mógł mieć wzmożoną podatność na oddziaływanie otoczenia, ale mogły one jedynie w pewnym zakresie ograniczać swobodę podjęcia decyzji, ale jej nie wyłączyć.
dowód: opinia biegłego sądowego lekarza psychiatry z dnia 01 lutego 2016 roku k. 111-129.
W dniu 13 października 2014 roku uczestniczkaM. M. (1)złożyła przed notariuszemW. D.oświadczenie o przyjęciu spadku wprost z mocy ustawy po zmarłym ojcuA. S. (1)
Dowód: wypis z akt notarialnego Rep A nr(...)w aktach I Ns(...).
Tego samego dnia NotariuszW. D.prowadzący Kancelarię Notarialna wŚ.w formie aktu notarialnego poświadczył dziedziczenie poA. S. (1), zmarłym 14 lipca 2014 roku z mocy ustawy wprost w udziałach po 1/2 części przezM. M. (1)i synaW. S.
dowód: wypis z aktu notarialnego z dnia 13 października 2014 roku rep A Nr(...)r. .
Powyższe ustalenia zostały poczynione w oparciu o opisane wyżej dokumenty urzędowe, dokumentacje medyczną , zapewnienia spadkowe uczestników postępowania i zeznania świadków których treść w zakresie poczynionych wyżej ustaleń nie budzi wątpliwości, a także na opinii biegłego lekarza psychiatry która nie zestala zakwestionowana przez żadnego z uczestników postępowania. Żaden z uczestników nie podważył także ,że dokument z data 12 lipca 2014 roku zatytułowany testament został własnoręcznie podpisany przez spadkodawcę. sporna kwestia było jedynie to , czy w dacie sporządzania testamentów spadkodawca miał zachowaną zdolność swobodnego i świadomego złożenia oświadczenia woli na wypadek śmierci.
Z zeznań świadkówE. K.,Z. M.oraz zapewnienia uczestników postepowania , a także z dokumentacji psychologicznej i medycznej jednoznacznie wynikało, że spadkodawca był chwiejny emocjonalnie, miał zmiany nastroju, poczucie rozgoryczenia, pretensji do najbliższych, zwłaszcza do dzieci, że stanęły po stronie matki w postepowaniu sądowym o podział majątku wspólnego, że często zmieniał zdanie , obwiniał innych za niepowodzenia w swoim życiu osobistym , a w ostatnich dniach życia miał problemy z mówieniem, wysławianiem się i mylił się co do osób, z którymi rozmawiał telefonicznie .Skłócony z najbliższymi , zmagając się z ciężka choroba , niewątpliwie miał poczucie osamotnienia, często zmieniał swoje partnerki , a w obliczu poważnej choroby obawiał się śmierci i cierpienia i pozostawienia go bez opieki, wobec czego był zdany na opiekę swoich partnerek ( do stycznia 2014 r. była toB. M.a następnie wnioskodawczyni . Z drugiej strony trudno się dziwić wnioskodawczyni , że opiekując się spadkodawcą, chciała mieć poczucie bezpieczeństwa w zakresie potrzeb mieszkaniowych , stąd niewątpliwie zabiegała o to, żeby spadkodawca ją zabezpieczył , co uczynił w testamencie notarialnym a nawet zawrzeć z nią małżeństwo i zmienić testament z maja 2014 r, co potwierdziły nie tylko zeznania notariuszaR. B., osoby zaufania publicznego, obiektywnej i postronnej , więc wiarygodnej ale także częściowo zeznaniami świadkaE. K., jednak i w tym zakresie spadkodawca zmieniał zdanie i ostatecznie skutecznie urzędowo tych planów nie sfinalizował.
Z opinii biegłego lekarza psychiatry drA. H.jednoznacznie wynika, że spadkodawca nie cierpiał na zaburzenia psychiczne ani dacie 27 maja 2014 roku ani 14 lipca 2014 roku. Wskazał jednocześnie , że brak na to dowodów także w dokumentacji medycznej zarówno z Poradni jak i ze szpitali , z której wynikało ,że stwierdzono dobry kontakt ze spadkodawcą, mimo obniżonego nastroju, a wręcz płaczliwości, zaburzeń snu( z powodu bólu oraz napięcia spowodowanego silnym stresem, poczuciem zagrożenia i bezsilności , bezradnością oraz obniżenia pamięci, z powodu skomplikowanej sytuacji rodzinnej, poczucia braku pomocy z zewnątrz , co jednak nie świadczyło o chorobie psychicznej, natomiast przyjmowane leki antydepresyjne i przeciwbólowe ( jednakże te w małych dawkach) w ostatnich miesiącach życia , jak również chemioterapia , po które czul się źle - nie wpływały negatywnie na stan świadomości spadkodawcy i inne funkcje psychiczne upośledzające funkcjonowanie na co dzień. Co prawda w dniu 14 lipca 2014 roku z powodu pogorszenia stanu zdrowia , dużego stresu związanego z chorobą nowotworową i niepewną sytuacją rodzinna i domową spadkodawca mógł być bardziej podatny na wpływ otoczenia i działać pod presją wnioskodawczyni co do zmiany wcześniejszego testamentu, jednakże nawet wówczas był w stanie umożliwiającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.
Sad zważył.
Zgodnie z treściąart. 926 § 1 kcpowołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Stosownie do treściart. 926 § 2 k.c .dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Kolejny przepisart. 941 k.c.reguluje rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci, które można dokonać jedynie przez testament.
Cechy testamentu pisemnego, które warunkują jego ważność zostały określone wart. 949 § 1 i § 2 kc, zgodnie z którym spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Jednakże brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Z uwagi na to, że cech tych nie posiada testament z dnia 12 lipca 2014roku ,ponieważ nie został w całości napisany przez spadkodawcę a jedynie przez niego podpisany , a nadto nie można go uznać za testament szczególny w rozumieniu przepisuart. 952 k.c., albowiem ustna wola spadkodawcy , jeśli nawet odpowiadała treści testamentu spisanego przezH. M.w dniu 12 lipca 2014 roku, to nie została wyrażona w obecności co najmniej 3 świadków, a zatem dokumentu takiego także nie można uznać za skuteczny testament ustny. Tym samym nie wywołał on żadnych skutków prawnych. Z tych przyczyn dalsze rozważania co do swobody i świadomości spadkodawcy w dniu 12 lipca 2014 roku pozostają bez znaczenia.
Niewątpliwie wiec ważnym testamentem jest testament spadkodawcyA. S. (1)z dnia 27 maja 2014 roku, tj. sporządzony zgodnie z przepisemart. 950 k.c.w formie aktu notarialnego , gdy w świetle opinii biegłego lekarza psychiatryA. H., którą sad w pełni podziela - zarzuty uczestników co do braku swobody i świadomości testowania w tym dniu zostały skutecznie obalone.
Przepisart. 95j. Ustawy z dnia 14 lutego 1991 rokuo notariacie ( Tj. Dz u z 2014 r. poz. 164 z późn. zmianami ) stanowi, że zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
We wnioskodawczyni wniosła o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu
Po ujawnieniu poświadczenia dziedziczenia wniosła o stwierdzenie nabycia spadku z na podsiewie testamentu z dnia 2 lipca 2014 roku. Z uwagi na to, że wnioskodawczyni działali bez profesjonalnego pełnomocnika sąd przyjął, że wnioskodawczyni i domagała się w istocie uchylenia poświadczenia dziedziczenia wobec ujawnienia , że jako zapisobierca windykacyjny nie brała udziału w akcie poświadczenia dziedziczenia a nadto wobec faktu ,że okoliczność istnienia testamentów i zapisu windykacyjnego nie była znana przy czynności sporządzeniu dziedziczenia , na podstawie przepisu art.;. 679§ 1,2 , 3 i 4 k.p.c.uchylił akt poświadczenia dziedziczenia – jak w punkcie I sentencji postanowienia, a następnie orzekł na podstawie przepisuart. 950 k. c., że cały spadek po zmarłymA. S. (1)na podstawie testamentu notarialnego z dnia 27 maja 2014 roku nabyła w całości córka aM. M. (1).
Zgodnie z przepisemart. 9811§ 1 k.c.w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku ( zapis windykacyjny ).
Jak sąd ustalił i co wynika z testamentu notarialnego z dnia 27 maja 2014roku tytułem zapisu windykacyjnego na rzeczJ. O.w testamencie tym spadkodawca ustanowił na lokalu mieszkalnym stanowiącym jego własność , położonym wŚ.przyulicy (...)służebność osobistą w postaci dożywotniej, bezpłatnej służebności mieszkania składającej się z całego lokalu mieszkalnego.Dlatego też stosownie do treści przepisart. 677§ 2 k.p.c.., który stanowi, że w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd stwierdza także nabycie przedmiotu windykacyjnego, wymieniając osobę, dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny oraz przedmiot tego zapisu – orzeczono jak w punkcie III sentencji postanowienia.
W ocenie sądu w niniejszej sprawie każdy z uczestników w jednakowym stopniu był zainteresowany wynikiem tego postępowania i dlatego na podstawieart. 520 § 1 k. p..c orzeczono jak w punkcie IV sentencji postanowienia. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Świdnicy
date: '2016-05-31'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Halina Grzybowska
legal_bases:
- art. 949 § 1 i § 2 kc
- art. 95j. Ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku
- § 1,2 , 3 i 4 k.p.c.
- art. 520 § 1 k. p.
recorder: Magdalena Tobiasz
signature: I Ns 1708/14
``` |
150515100000503_I_Ns_000536_2017_Uz_2018-12-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I Ns 536/17
POSTANOWIENIE
Dnia30 listopada 2018 r.
Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Alina Kowalewska
Protokolant:starszy sekretarz sądowy Urszula Duszak
po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2018 r. w Giżycku
na rozprawie
sprawy z wnioskuM. J. (1),N. M.
o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.
1.Stwierdza, że spadek poA. M.
zmarłymdnia 03.06.2001r. wR.
ostatnio stale zamieszkałymwR.
na podstawie ustawy
nabył
synM. J. (1)s.A.iJ. H..
2. Odrzuca wniosekN. M..
3. Uznaje, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.
SSR Alina Kowalewska
Sygn. akt INs 536/17
UZASADNIENIE
WnioskodawczyniN. M.w dniu 16.11.2017r. złożyła wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.zamieszkałym ostatnio wR.wskazując jako spadkobierców ustawowych siebie oraz swoją córkę a bratanicę spadkodawcyK. M.. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że spadkodawca był rozwiedziony, nie miał dzieci i nie miał innych spadkobierców. Wobec czego spadek po nim nabywa wnioskodawczyni jako bratowa spadkodawcy oraz bratanicaK. M..
Uczestniczka postępowaniaK. M., której miejsce pobytu jest nieznane była reprezentowana przez kuratora ustanowionego przez sądA. W..
Kurator nie zdołał ustalić aktualnego miejsca zamieszkania uczestniczki i wniosek o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.pozostawił do uznania sądu.
WnioskodawcaM. J. (1)w dniu 15.05.2017r. złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku poJ. M., poD. J.,S. J.,M. J. (2),S. J.iA. M.. Wniosek ten został zarejestrowany pod sygnaturą I Ns 222/17. Prowadząc postępowanie w tej sprawie Sąd wyłączył do odrębnego postępowania sprawę o stwierdzenie nabycia spadku poA. M., a następnie połączył ją ze sprawą prowadzoną z wnioskuN. M.o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.prowadzoną pod syg. INs 536/17
Sąd ustalił, co następuje:
A. M.zmarł 03.06.2001.r. wR.. WR.również mieszkał przed śmiercią. W chwili śmierci był rozwiedziony. Nie miał dzieci pozamażeńskich ani przysposobionych.
Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie III RC 33/18 z powództwaM. J. (1)ustalił, żeA. M.jest ojcemM. J. (1). Tak więc spadkodawcaA. M.z małżeństwa posiedział jedno dziecko synaM. J. (1).
(dowód: zapewnienie spadkowe złożone przezM. J. (1)w sprawie INs 222/17 k. 29 akt I Ns 222/17, odpis aktu urodzeniaM. J. (1)k. 175, odpis prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku w sprawie III RC 33/18 z dnia 19.07.2018r. k. 111).
M. J. (1)nie został uznany za niegodnie dziedziczenia, nie zrzekał się dziedziczenia i nie odrzucił spadku.
Sąd zważył, co następuje:
Stosownie doartykułu 926 § 1 kcpowołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Jak wynika ze złożonego zapewnienia spadkowego spadkodawcaA. M.nie sporządził testamentu. W tej sytuacji na podstawieart. 931§1kcw pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są z ustawy jego małżonek i rodzice, a jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku udział spadkowy który by mu przypadał przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych(art. 932§ 1 i 4 kc).
SpadkodawcaA. M.jak wynika z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 19.07.2018r. w sprawie III RC 33/18 oraz zapewnienia spadkowego miał synaM. J. (1). W toku postępowania nie ustalono by spadkodawca miał inne dzieci poza wnioskodawcą. W tej sytuacji jedynym spadkobiercąA. M.pozostaje jego synM. J. (1).
WniosekN. M.o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.złożony został 16.11.2017r. a więc w sytuacji gdy w toku już było postępowanie wszczęte na wniosekM. J. (1).
Art.199 §1 pkt 2 kpcstanowi, że sąd odrzuci pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Zasada ta znajduje zastosowanie również w postępowaniu nieprocesowym. W takim razie wniosekN. M.o stwierdzenie nabycia spadku poA. M.podlega odrzuceniu.
Na marginesie sąd zauważa, że kolejność wpływu wniosków nie miała znaczenia dla ustalenia kręgu spadkobierców bowiem zgodnie zart. 677§1 kpcsąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy.
SSR Alina Kowalewska | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Giżycku
date: '2018-11-30'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Alina Kowalewska
legal_bases:
- artykułu 926 § 1 kc
- Art.199 §1 pkt 2 kpc
recorder: starszy sekretarz sądowy Urszula Duszak
signature: I Ns 536/17
``` |
151515000001503_III_Ca_001411_2015_Uz_2015-12-08_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 1411/15
POSTANOWIENIE
Dnia 8 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska
Sędziowie: SO Barbara Braziewicz (spr.)
SR (del.) Ewa Buczek-Fidyka
Protokolant Aldona Kocięcka
po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. na rozprawie sprawy
z wnioskuA. Z.
z udziałemH. Z.
o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnimN.Z.
w przedmiocie skargi uczestnika postępowania o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 11 czerwca 2015r. w sprawie o sygn. III Ca 444/15
postanawia:
1
odrzucić skargę;
2
zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
SSR (del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz
UZASADNIENIE
Uczestnik postępowaniaH. Z.wniósł o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 11 czerwca 2015r., sygn. akt III Ca 444/15 i wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 22 grudnia 2014r. o sygn. akt V Nsm 345/13, wydanego w sprawie z wnioskuA. Z.przy udziale jego osoby o pozbawienie władzy rodzicielskiejH. Z.nad małoletniaN.Z.poprzez oddalenie wniosku wnioskodawczyni o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Skarżący wskazywał jako podstawę skargi o wznowienieart. 401 pkt 2 k.p.c., podnosząc, iż postępowanie przed Sądem Rejonowym było dotknięte nieważnością. W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji wnioskodawczyni składając wniosek nie wskazała aktualnego adresu pod jakim mieszkał uczestnik postępowania, mimo, iż tym adresem dysponowała. W związku z tym bezpodstawne było ustanowienie kuratora dlaH. Z.jako osoby nieznanej z miejsca pobytu. W ocenie skarżącego postępowanie w sprawie V Nsm 345/13 Sądu Rejonowego w Gliwicach dotknięte było nieważnością, a wydane w wyniku takiego postępowania postanowienie nie może się ostać, gdyż uczestnik postępowania był pozbawiony możności działania i obrony swoich praw w toczącym się postępowaniu wskutek braku prawidłowego zawiadomienia go o tym postępowaniu.
Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania, na poparcie swojego stanowiska przedstawiając obszerną argumentację w czasie rozprawy w dniu 26 listopada 2015r.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Skarga uczestnika postępowania o wznowienie postępowania nie mogła odnieść skutku.
W ocenie Sądu Okręgowego skarga o wznowienie postępowania złożona przez skarżącego była niedopuszczalna z uwagi na regulacjęart. 524§1 k.p.c., na to, iż skarżący może obalić prawomocne postanowienia wydane w tej sprawie w oparciu o regulacjeart. 577 k.p.c., składając wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej. Zgodnie zart. 577k.p.c. sąd opiekuńczy może bowiem zmienić swoje postanowienie nawet prawomocne, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. Zatem z uwagi na to, że z przepisów powyższych wynika, iż skarżący nie może domagać się wznowienia postępowania, ponieważ może złożyć wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej, skarga jako niedopuszczalna podlegała odrzuceniu.
Skarga o wznowienie w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej rozpoznawana jest w postępowaniu nieprocesowym i jej podstawę prawną stanowiart.524 k.p.c.Przepisart. 524 §1 k.p.c.stanowi, iż uczestnik postępowania może żądać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone. Zatem wznowienie nie jest dopuszczalne, gdy postanowienie co do istoty sprawy kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone na podstawie innych przepisów, co dotyczy postanowień oddalających wniosek (art. 523k.p.c) oraz postanowień co do meritum wydanych w sprawach, w których pozwala na to szczególny przepis ( w niniejszej sprawieart. 577k.p.c.). Sąd Okręgowy w składzie orzekającym podziela zapytywanie, iż wyłączenie dopuszczalności wznowienia ma w takim wypadku charakter bezwzględny (zob. uchwała SN z dnia 21.04.1994r., IIICZP 40/94, OSNCP 1994, nr 11, poz. 210).
Należy podkreślić, iż w oparciu oart. 577 k.p.c.Sąd opiekuńczy może zmienić swe postanowienie nawet prawomocne, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. W takiej sytuacji wznowienie postępowania jest niepotrzebne, gdyż łatwiej jest uzyskać pożądany skutek, korzystając z prostszego środka prawnego. Wobec tego Sąd Okręgowy uznał, iż nie jest dopuszczalne wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt V Nsm 345/13, z uwagi na regulacjęart. 577k.p.c. w zw. zart. 524 k.p.c.i możliwość zmiany ( lub uchylenia) postanowienia kończącego prawomocnie to postępowanie.
Równocześnie, zdaniem Sądu Okręgowego, szczególny charakter skargi o wznowienie, jako nadzwyczajnego środka umożliwiającego wzruszenie prawomocnego postanowienia przemawia za ścisłym stosowaniem regulacjiart. 524 k.p.c.
Na marginesie można jedynie zauważyć, iż w sprawie V Nsm 345/13 Sąd Rejonowy ustanowił zgodnie z przepisami prawa dla uczestnika postępowania kuratora w osobie zawodowego pełnomocnika - adwokata, który w sposób należyty i staranny reprezentował go w toku toczącego się postępowania. Nie ma podstaw do uznania, by działanie Sądu naruszało przepisy postępowania, o których stanowiart. 401 pkt 2 k.p.c., jeżeli Sąd podjął wszelkie możliwe na danym etapie czynności służące prawidłowemu zawiadomieniu strony i umożliwieniu jej uczestnictwa w rozprawach ( zob. pos. SN z 6/6/2012r., IV Cz 6/12, Legalis). Nadto wypada zauważyć, iż ugruntowane jest w judykaturze stanowisko, iż nie dochodzi do pozbawienia strony możności działania nawet wówczas gdy kurator ustanowiony przez sąd w sprawie nienależycie bronił interesów uczestnika postępowania. Podobnie zresztą nieudolne i nienależyte prowadzenie sprawy przez przedstawicieli ustawowych, czy też przez pełnomocnika procesowego jak i ustanowionego kuratora nie skutkuje nieważnością postępowania chyba, że kuratorem ustanowiono by osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych. Pogląd przeciwny prowadziłby do nieuzasadnionego mnożenia się opartych naart. 401pkt 2 k.p.c.skarg o wznowienie wnoszonych przez strony przeświadczone, że kurator czy też inne osoby je reprezentujące w toku sprawy nie broniły należycie ich interesów.
Reasumując, z uwagi na to, że skarżący nie może domagać się wznowienia postępowania, ponieważ może złożyć wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej, Sąd Okręgowy skargę o wznowienie postępowania jako niedopuszczalną odrzucił, w oparciu oart. 524 §1 k.p.c.w zw. zart.410§1 k.p.c.,art. 405 k.p.c.iart. 13§2 k.p.c.O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł mając na uwadzeart.98 k.p.c.iart.108§1 k.p.c.oraz§2w zw. z §5 w zw. z §7 ust.1 pkt 4 i §13 pkt 1 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 461).
SSR (del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2015-12-08'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Ewa Buczek-Fidyka
- Barbara Braziewicz
- Magdalena Hupa-Dębska
legal_bases:
- art. 401 pkt 2 k.p.c.
recorder: Aldona Kocięcka
signature: III Ca 1411/15
``` |
154505000001503_V_Ca_001243_2013_Uz_2013-10-10_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktV Ca 1243/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 października 2013 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:
SSO Zbigniew Podedworny
Sędziowie:
SSO Joanna Wiśniewska-Sadomska
SSR del. Paweł Duda (spr.)
Protokolant:
sekr. sądowy Marcin Ponikowski
po rozpoznaniu w dniu 10 października 2013 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaS. Ż.
przeciwkoD. D.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego wP.
z dnia 24 stycznia 2013 r., sygn. akt I C 1095/12
I
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo w całości i zasądza odS. Ż.na rzeczD. D.kwotę 617 (sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
II
zasądza odS. Ż.na rzeczD. D.kwotę 107 (sto siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt V Ca 1243/13
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 10 października 2013 r.
Pozwem z dnia 23 lutego 2012 r.S. Ż.wniósł o zasądzenie odD. D.kwoty 2.339,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 lutego 2012 r. do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu powód wskazał, że wykonał na rzecz pozwanego usługę montażu szkła w kuchni. Pozwany wpłacił zaliczkę w wysokości 1.905 zł. Do dopłaty pozostała kwota 2.856,50 zł w ustalonym terminie do dnia 24 sierpnia 2009 r. Na skutek zmianyprzez pozwanego zamówienia wystawiono fakturę korygującą z dnia 30 maja 2011 r.Na dochodzoną sumę składa się kwota 1.766,17 zł z faktury korygującej i kwota 573,06 złz tytułu odsetek naliczonych za okres od dnia 25 sierpnia 2009 r. do dnia 22 lutego 2012 r.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 marca 2012 r. sygn. aktI Nc 765/12 Sąd Rejonowy wP.nakazał pozwanemuD. D., aby zapłacił na rzecz powodaS. Ż.kwotę 2.339,20 zł wraz z odsetkamii kosztami postępowania.
W sprzeciwie od nakazu zapłatyD. D.zaskarżył powyższy nakazw całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że zgodnie zart. 446 k.c.roszczenie powoda z tytułu umowy o dzieło z dnia 13 lipca 2009 r. uległo przedawnieniu.
Sąd Rejonowy wP.wyrokiem z dnia 24 stycznia 2013 r. sygn. akt I C 1095/12 zasądził od pozwanegoD. D.na rzecz powodaS. Ż.kwotę 455,43 zł wraz z odsetkami od dnia 23 lutego 2012 r. do dnia zapłaty (w pkt. 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (w pkt. 2), zasądził od powodaS. Ż.na rzecz pozwanegoD. D.kwotę 493,60 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 480 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (w pkt. 3), zasądził od pozwanegoD. D.na rzecz powodaS. Ż.kwotę 146,80 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (w pkt. 4).
Wyrok ten Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:
Strony zawarły umowę montażu szkła na ścianie w kuchni na skutek oferty z dnia 13 lipca 2008 r. Umowa została wykonana, a dzieło oddane, w sierpniu 2009 r. Zamontowana w wykonaniu umowy szyba ma wadę w postaci naderwanej od szkła farby. Wada nie została usunięta przez naprawę lub wymianę szyby. Pozwany korzysta z zamontowanej szybyw swoim domu.
W piśmie z dnia 27 sierpnia 2009 r. pozwany nie uznał żądań w zakresie zapłaty wynagrodzenia, wskazując w nim na wadę polegającą na oderwanej od szkła farbie na powierzchni 3 x 5 cm, jako wadę widoczną, która nie może być przez niego zaakceptowana. W piśmie tym pozwany wezwał powoda do usunięcia wady w terminie 14 dni. Powód wiedział o wadzie od dnia następnego po wykonaniu dzieła, jednak dokonał oględzin szyby ponad rok po jej zamontowaniu, gdyż strony nie mogły ustalić terminu spotkania.W wyniku tych oględzin zostało przez powoda obniżone wynagrodzenie za wykonanie umowy. W dniu 30 maja 2011 r. powód wystawił fakturę korygującą na kwotę z obniżoną ceną za usługę, w której jako termin płatności został wskazany dzień 24 sierpnia 2009 r., data sprzedaży 18 sierpnia 2009 r. oraz kwota do zapłaty po korekcie wskutek zmiany zamówienia 1.776,17 zł. W fakturze zaznaczono, że stanowi ona korektę dofaktury (...)z dnia 18 sierpnia 2009 r. oraz wskazano na wpłatę przez pozwanego zaliczki na poczet wykonanych prac w wysokości 1.905 zł.
Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o twierdzenia stron co do faktów niezakwestionowanych przez stronę przeciwną (art. 229 k.p.c.i230 k.p.c.) oraz dowody z dokumentów, zeznań świadków i stron, wskazanych szczegółowo w uzasadnieniu.
Sąd Rejonowy zważył, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie co do kwoty wywodzonej z wynagrodzenia za usługę montażu, bowiem było przedawnione. Natomiast zasadne było w zakresie odsetek.
Sąd Rejonowy wskazał, że strony zawarły umowę o dzieło montażu szkła w kuchniz dostarczeniem materiału w postaci szyby przez powoda jako przyjmującego zamówienie.Za wykonanie dzieła należało się powodowi wynagrodzenie w łącznej kwocie 3.671,17 zł, przy czym do zapłaty pozostało 1.766,17 zł z uwagi na zaliczenie na poczet ceny wcześniej uiszczonej zaliczkowo kwoty 1.905 zł. Wynagrodzenie to należało się już od dnia oddania dzieła (art. 642 k.c.), czyli 18 sierpnia 2009 r., wedle danych o „dniu sprzedaży” z faktury korygującej i niepodważanych w tej części zeznańP. Ż.. W fakturze z dnia18 sierpnia 2009 r. (tej przed korektą) termin płatności został określony na dzień 24 sierpnia 2009 r. Późniejsza korekta dokumentu księgowego nie powoduje zmiany terminu wymagalności roszczenia. Przepisart. 646 k.c.wiąże rozpoczęcie biegu dwuletniego terminu przedawnienia z dniem oddania dzieła. W dacie wniesienia pozwu (23 lutego 2012 r.) roszczenie to było przedawnione już od dnia 18 sierpnia 2011 r. W czasie biegu terminu przedawnienia nie miała miejsca żadna czynność, o której mowa wart. 123 § 1 k.c., która skutkowałaby przerwą przedawnienia. W myślart. 117 § 2 k.c.po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko któremu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego był słuszny i powództwo o zasądzenie wynagrodzenia podlegało oddaleniu.
Odmiennie Sąd Rejonowy ocenił tę część żądań pozwu, która odnosiła się do roszczeń odsetkowych. Wskazał, że roszczenie o odsetki, jako roszczenie okresowe, przedawnia sięw terminie trzyletnim określonym wart. 118 k.c.Roszczenie takie powstaje za każdy dzień osobno. Trzyletni termin przedawnienia stosuje się do roszczeń o odsetki nawet wtedy, gdy roszczenie główne uległo przedawnieniu. Po przedawnieniu należności głównej dalsze odsetki za opóźnienie nie mogą być naliczane, nadto te, które już powstały do chwili przedawnienia podlegają przedawnieniu jednocześnie z należnością główną. Zdaniem Sądu Rejonowego, pozwany nie zgłaszał w ogóle zarzutu przedawnienia co do roszczenia odsetkowego, jednak, nawet gdyby to uczynił, to byłby on niezasadny. Roszczenie o odsetki, skoro już powstało, uzyskuje samodzielny byt. W tej sprawie roszczenia o odsetki zaczęły powstawać od dnia 25 sierpnia 2009 r., gdyż powód sam przesunął pozwanemu termin płatności do tego dnia, jednak wobec przedawnienia roszczenia głównego dalsze opóźnienie nie występowało, zatem i odsetki nie powstawały. Oznacza to, że roszczenie w zakresie odsetek w kwocie 455,43 zł, naliczonych od kwoty 1.766,17 zł za okres od 25 sierpnia 2009 r. do 18 sierpnia 2011 r., było nieprzedawnione i w tym zakresie powództwo należało uwzględnić. Od zaległych odsetek można było natomiast żądać odsetek od chwili wytoczenia o nie powództwa, stosownie doart. 482 § 1 k.c.
O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł w oparciu oart. 100 k.p.c.rozdzielając je stosunkowo pomiędzy stronami, przy uwzględnieniu, że powód wygrałw około 20%, a pozwany wygrał w około 80%.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwanyD. D., zaskarżając wyrok w części zasądzającej odD. D.na rzeczS. Ż.kwotę 455,43 zł wraz z odsetkami od dnia 23 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz w części orzekającej o kosztach postępowania.
Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:
1
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.art. 233 k.p.c.w zw. zart. 117 § 2 k.c.poprzez przekroczenie dyrektywy zasady swobody sędziowskiej poprzez błędne ustalenie, że zarzut przedawnienia skutecznie podniesiony przez pozwanego dotyczył tylko roszczenia głównego, a nie jak wynikaz niego, że obejmuje on całe roszczenie objęte pozwem, w tym roszczenie uboczneo odsetki powstałe w wyniku opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia;
2
naruszenie prawa materialnego, tj.art. 118 k.c.w zw. zart. 646 k.c.poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że mimo przedawnienia należności głównej, roszczenie o odsetki powstałe w wyniku opóźnienia w zapłacie należności głównej nie uległo przedawnieniu.
W oparciu o te zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części zasądzającej od pozwanegoD. D.na rzecz powodaS. Ż.kwotę 455,43 zł wraz z odsetkami od dnia 23 lutego 2012 r. od dnia zapłaty poprzez oddalenie powództwa w tej części oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia ubocznego o odsetki za opóźnieniew zapłacie wynagrodzenia w kwocie wynikającej z umowy o dzieło zawartej pomiędzy powodem a pozwanym.
W odpowiedzi na apelację powódS. Ż.wniósł o oddalenie apelacjii zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja pozwanego jest zasadna i prowadzi do zmiany zaskarżonego wyroku.
Po pierwsze, bezpodstawnie Sąd Rejonowy przyjął, że zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego dotyczył tylko roszczenia głównego a nie dotyczył odsetek za opóźnienie. Pogląd taki jest błędny skoro pozwany, podnosząc w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut przedawnienia roszczenia powoda z tytułu umowy o dzieło, wniósł o oddalenie powództwa w całości. Oznacza to, że zarzut przedawnienia nie został ograniczony tylko do roszczenia głównego, lecz obejmował wszelkie roszczenia z umowy o dzieło, w tym objęte pozwem roszczenie uboczne o odsetki za opóźnienie.
Po drugie, w rozpatrywanej sprawie przedawnieniu uległo nie tylko roszczenie główne powoda o zapłatę wynagrodzenia za dzieło, lecz również roszczenie o odsetki za opóźnienie w jego zapłacie. Wskazać należy, żeart. 646 k.c.samodzielnie określa początek biegu przedawnienia i wiąże go z oddaniem działa, a jeżeli dzieło nie zostało oddane, z dniem,w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane. Dlatego do ustalenia początku biegu przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o dzieło nie mają zastosowania reguły przewidziane wart. 120 k.c.(vide orz. SN z dnia 19.01.2012 r., IV CSK 201/11, LEX nr 1169148). Termin przedawnienia roszczeń wynikających z przedmiotowej rozpoczął zatem bieg w dniu oddania dzieła, co zgodnie z niekwestionowanymi ustaleniami faktycznymi Sądu Rejonowego miało miejsce 18 sierpnia 2009 r., a nie w dniu wskazanym w fakturach jako termin zapłaty wynagrodzenia, jak przyjął to Sąd Rejonowy. W judykaturze utrwalone jest też stanowisko, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego, co oznacza, że jeżeli należność główna uległa przedawnieniu, to również w tym samym terminie przedawnieniu uległy odsetki. (por. orz. SN z dnia 26.01.2005 r., III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149; orz. Sądu Apelacyjnegow Katowicach z dnia 17.02.2003 r., I ACa 846/02, LEX nr 83739).W rozpatrywanej sprawie roszczenie główne o zapłatę wynagrodzenia z umowy o dzieło przedawniło się po upływie dwóch lat od dnia oddania działa (art. 646 k.c.), to jest z dniem 18 sierpnia 2011 r. W tym samym terminie przedawnieniu uległy odsetki za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia. Odmienne stanowisko Sądu Rejonowego było błędne. Ze względu na za zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego powództwo podlegało zatem oddaleniu w całości, co wymagało odpowiedniej korekty zaskarżonego wyroku.
Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest również zmiana zaskarżonego wyrokuw zakresie kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu wyrażoną wart. 98 § 1 k.p.c.powód, jako strona przegrywająca sprawę, obowiązany jest zwrócić pozwanemu koszty postępowaniaw pierwszej instancji w kwocie 617 zł, na którą składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika procesowegow wysokości 600 zł, ustalone stosownie do§ 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).
Z tych przyczyn Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. I sentencji wyroku na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.
Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego w pkt. II sentencji wyroku Sąd Okręgowy również zastosował regułę zart. 98 § 1 k.p.c.Apelacja pozwanego była zasadnaw całości, zatem powód obowiązany jest zwrócić pozwanemu koszty postępowania odwoławczego w kwocie łącznej 107 zł, na którą składa się opłata od apelacji w wysokości 30 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w postępowaniu odwoławczym w wysokości 60 zł, ustalone stosownie § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 461). | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2013-10-10'
department_name: V Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Paweł Duda
- Joanna Wiśniewska-Sadomska
- Zbigniew Podedworny
legal_bases:
- art. 123 § 1 k.c.
- art. 386 § 1 k.p.c.
- § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: sekr. sądowy Marcin Ponikowski
signature: V Ca 1243/13
``` |
154510050001006_II_K_001044_2016_Uz_2017-05-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 1044/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 maja 2017 r.
Sąd Rejonowy w Legionowie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Tomasz Kosiński
Protokolant: Bożena Oblińska
w obecności oskarżyciela Prokuratora : Ewy Urman – Brzosko
po rozpoznaniu dnia 15 maja 2017 r. na rozprawie w Legionowie sprawy :
A. B., synaI.iK. z d. D.,ur. (...)wM.
oskarżonego o to, że :
w okresie od bliżej nieustalonego czasu , jednak nie później niż 10 sierpnia 2015 r. wC.woj.(...), w celu uzyskania informacji do których nie był uprawniony , tj. treści rozmówD. B., posłużył się urządzeniem podsłuchowym w postaci dyktafonu pozostawionego w kinkiecie ściennym salonu domu mieszkalnego
tj. o czyn zart. 267 § 3 k.k.
1
Na podstawieart. 66 § 1 i 2 k.k.iart. 67 § 1 k.k.warunkowo umarza postępowanie przeciwko oskarżonemuA. B.na okres próby 1 ( jednego ) roku ;
2
Na podstawieart. 67 § 3 k.k.iart. 39 pkt. 7 k.k.zasądza od oskarżonegoA. B.na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1000 ( jeden tysiąc ) złotych;
3
Na podstawieart. 627 k.p.k.zasądza od oskarżonegoA. B.na rzecz oskarżycielki posiłkowejD. B.kwotę 840 zł ( osiemset czterdzieści złotych ) tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu;
4
Na podstawieart. 627 k.p.k.iart. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych( Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 152 ze zm. ) zasądza od oskarżonegoA. B.na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 170 zł ( sto siedemdziesiąt złotych ) w tym opłatę w kwocie 100 zł ( sto złotych ).
Sygn. akt II K 1044/16
UZASADNIENIE
Na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
OskarżonyA. B.iD. B.byli małżeństwem od 07 kwietnia 1985 r. i mieszkali wC.przyul. (...). Ze względu na charakter swojej pracy oskarżonyA. B.spędzał weekendy poza domem . Wobec faktu iż oskarżonyA. B.zaczął na początku 2014 r. otrzymywać informację od sąsiadów iż podczas jego nieobecności w domu włącza się alarm oraz odbywają się imprezy postanowił sprawdzić prawdziwość tych informacji . W tym celu oskarżonyA. B.w okresie od bliżej nieustalonego czasu , najprawdopodobniej w okresie od czerwca 2014 r. do września 2014 r. , jednak nie później niż 10 sierpnia 2015 r. w swoim domuC.przyul. (...)woj.(...)zainstalował urządzeniem podsłuchowe w postaci dyktafonu który zamontował w kinkiecie ściennym w salonie . To urządzenie podsłuchowe nagrało informację do których oskarżony nie był uprawniony – to jest rozmowę żony oskarżonego -D. B.z jej koleżankąE. K.z której wynikało iż żona zdradza z innym mężczyzną oskarżonegoA. B..
Po uzyskaniu tej informacji oraz ustaleniu iż we wrześniu 2014 r. jego żonaD. B.wyjechał z tym mężczyzną na wakacje do Grecji oskarżonyA. B.przed powrotem żony z tego wyjazdu wakacyjnego podjął decyzję o wyprowadzeniu się z ich domu wC.przyul. (...).
Następnie oskarżonyA. B.złożył do Sądu OkręgowegoW.III Wydział Cywilny pozew o rozwód bez orzekania o winie w sprawie sygn. akt III C 1680/14. W piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2015 r. pozwanaD. B.wniosła o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jej męża – oskarżonegoA. B.zarzucając mu , że ten ją zaniedbywał , nie mogła liczyć na jego pomoc ani w sprawach drobnych codziennych ani w sprawach ważnych . Dodatkowo pozwana zarzuciła powodowi , że ten opuścił ich dom bez jej wcześniejszego powiadomienia i pozostawił ją bez środków do życia. Kolejnym zarzutem względem powoda był fakt iż od lat zaniedbywał on swoje obowiązki małżeńskie w postaci wspólnego pożycia . PozwanaD. B.wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od powodaA. B.alimentów w kwocie 2000 zł miesięcznie .
W piśmie procesowym z dnia 11 maja 2015 r. wobec wyżej opisanego stanowiska pozwanejD. B.powódA. B.zmodyfikował swoje stanowisko w ten sposób iż wniósł o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy pozwanejD. B., zarzucając jej zdradę , jakiej dopuściła się w 2014 r. zM. G.( k. 96-102 ) . W tym piśmie procesowym powódA. B.wniósł o dopuszczenie na tą okoliczność z dowodu z nagrań rozmówD. B.jakie uzyskał za pomocą tego urządzenie podsłuchowego w postaci dyktafonu zamontowanego przez oskarżonego w kinkiecie ściennym salonu domu wC.przyul. (...). PozwanaD. B.początkowo zaprzeczyła autentyczności tych nagrań . Jednak z opinii z zakresu fonoskopii nr 283/04/05/2016 dopuszczonej w sprawie rozwodowej III C 1680/14 wynika iż te nagrania są autentyczne , a osobą nagraną jest pozwanaD. B.( k. 42-94 ) .
Prawomocnym wyrokiem z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie sygn. akt III C 1680/14 Sąd OkręgowyW.III Wydział Cywilny orzekł rozwód związku małżeńskiego zawartego w dniu 07 kwietnia 1985 roku wP.pomiędzyA. B.aD. B.z wyłącznej winy pozwanejD. B.. Ponadto Sąd w tym wyroku zasądził od pozwanejD. B.na rzecz powodaA. B.kwotę 1960 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasadził od pozwanejD. B.na rzecz SkarbuP.Sądu Okręgowego –W.P.wW.kwotę 18943,71 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych ( k. 95 ) .
A. B.ma ukończone 56 lat, jest po rozwodzie , nie ma nikogo na utrzymaniu , pracuje i osiąga dochód 10000 zł miesięcznie , nie był karany ( k. 106 ) , nie leczy się psychiatrycznie ani odwykowo.
Sąd powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie następujących dowodów : wyjaśnień oskarżonegoA. B.( k. 109 , k. 151 i k. 152 ) , zeznań świadkaD. B.( k. 16 , k. 151-152 ) , zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ( k. 1 ) , kserokopii protokołu rozprawy ( k. 2-3 ) , kserokopii pisma procesowego ( k. 5-12 ) , postanowienia Sądu ( k. 31 ) , stenogramu ( k. 41 ) , opinii fonoskopijnej w sprawie III C 1680/14 ( k. 42-94 ) , kserokopii wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie III C 1680/14 ( k. 95-102 ) , karty karnej ( k. 106 ).
A. B.stanął pod zarzutem iż w okresie od bliżej nieustalonego czasu , jednak nie później niż 10 sierpnia 2015 r. wC.woj.(...), w celu uzyskania informacji do których nie był uprawniony , tj. treści rozmówD. B., posłużył się urządzeniem podsłuchowym w postaci dyktafonu pozostawionego w kinkiecie ściennym salonu domu mieszkalnego to jest popełnienia przestępstwa zart. 263 § 3 k.k..
OskarżonyA. B.podczas postępowania przygotowawczego i na rozprawie przed Sądem przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu ( k. 109 i k. 151 ) . OskarżonyA. B.wyjaśnił z jakich powodów podjął decyzję o zamontowaniu w salonie swojego domu wC.przyul. (...)w znajdującym się w tym salonie kinkiecie urządzenia podsłuchowego w postaci dyktafony. Z dalszych wyjaśnień oskarżonegoA. B.wynika iż po odsłuchani treści nagranych rozmów żony z jej koleżanka dowiedział się że żona go zdradza , dlatego wyprowadził się z domu i wniósł pozew o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie. Następnie oskarżonyA. B.opisał dlaczego wykorzystał te nagrania w toczącym się postępowaniu rozwodowym w sprawie sygn. akt III C 1680/14 . OskarżonyA. B.wskazał iż zrobił to tylko dlatego iż jego żona wniosła o orzeczenie rozwodu z jego wyłącznej winy i orzeczenie od niego na jej rzecz alimentów ( k. 109 , k. 151 i k. 152 ).
Sąd dał w całości wiarę wyjaśnieniom oskarżonegoA. B.jako dokładnym , jasnym i korespondującym z całością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zwłaszcza z zeznaniami świadkaD. B.( k. 16 , k. 151-152 ) w zakresie jakim Sąd dał im wiarę oraz dokumentami w postaci : kserokopii protokołu rozprawy w sprawie III C 1680/14 ( k. 2-3 ) , kserokopii pisma procesowego w sprawie III C 1680/14 ( k. 5-12 ) , stenogramu ( k. 41 ) , opinii fonoskopijnej w sprawie III C 1680/14 ( k. 42- 94 ) , kserokopii wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie III C 1680/14 ( k. 95-102 ). Należy wskazać iż z tych wyjaśnień oskarżonegoA. B.wynika wprost iż popełnił on zarzucany mu czyn .
Sąd dał więc wiarę zeznaniom świadkaD. B.jako jasnym dokładnym , spójnym i logicznym. Z zeznań świadkaD. B.– byłej żony oskarżonegoA. B.– pokrzywdzonej w niniejszej sprawie wynika w jakich okolicznościach dowiedziała się iż jej ówczesny mąż – oskarżonyA. B.nagrał jej rozmowę z koleżanką i dlaczego początkowo na rozprawie rozwodowej zaprzeczała autentyczności tych nagrań . ŚwiadekD. B.opisała w jakich okolicznościach powstały te nagrania oraz przyznała że z powodu tych nagrań Sąd OkręgowyW.orzekł rozwód jej małżeństwa z oskarżonymA. B.z jej wyłącznej winy , mimo że żądała by rozwód został orzeczony z wyłącznie winy jej męża oraz zostały zasądzone na jej rzecz alimenty od męża ( k. 16 , k. 151-152 ).
Sąd dał w pełni wiarę dowodom z dokumentów , albowiem dokumenty powyższe zostały sporządzone przez funkcjonariuszy publicznych , nie zainteresowanych rozstrzygnięciem w sprawie , a zatem nie mających logicznego powodu , by przedstawiać nieprawdziwy stan rzeczy w dokumentach . Brak jest na tych dokumentach jakichkolwiek śladów podrobienia bądź przerobienia .
Sąd dał ponadto wiarę wszystkim ujawnionym na rozprawie dokumentom. Ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, ani nie stoi w sprzeczności z żadnym innym dowodem, a tym samym nie budzi wątpliwości.
Sąd zważył, co następuje:
Przepisart. 267 § 3 k.k.stanowi iż grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 podlega , kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem. Przedmiotami ochrony są poufność informacji, prawo do dysponowania informacją z wyłączeniem innych osób, a także bezpieczeństwo jej przekazywania; przepis chroni również sferę prywatności. Urządzenie podsłuchowe, wizualne lub inne - to każde urządzenie służące do rejestracji dźwięku i obrazu, a więc takie, za pomocą którego można uzyskać informację (kamera, aparat fotograficzny, magnetofon, dyktafon itp.), penalizowane jest także zakładanie oprogramowania, tj. takiego programu komputerowego, który może posłużyć do nieuprawnionego pozyskania informacji, lub posługiwanie się nim - w celu nieuprawnionego uzyskania informacji. Przepisart. 267 § 3 k.k.nie obejmuje - co oczywiste - sytuacji uzyskania informacji na podstawie przepisów prawa pozwalających na stosowanie urządzeń podsłuchowych i innych urządzeń pozyskiwania informacji. Przestępstwo zart. 267 § 3 k.k.jest formalne w zakresie czynności posługiwania się urządzeniem, natomiast materialne w odniesieniu do znamienia zakładania (skutkiem jest wytworzenie stanu faktycznego, w którym urządzenie lub oprogramowanie umożliwiające uzyskanie informacji zostało zainstalowane w określonym miejscu, zgodnie z wolą sprawcy) Wszystkie przestępstwa z 267k.k.mają charakter powszechny; mogą być popełnione tylko umyślnie, przy czym typy zart. 267 § 1, 2 i 3 k.k.tylko w zamiarze bezpośrednim ze względu na kierunkowość działania sprawcy ( za Marek Mozgawa Komentarz do art. 267 Kodeksu karnego ) .
W powyższej sprawie oskarżonyA. B.wypełnił wszystkie znamiona czynu zabronionego zart. 267 § 3 k.k.albowiem w okresie od bliżej nieustalonego czasu , najprawdopodobniej w okresie od czerwca 2014 r. do września 2014 r. , jednak nie później niż 10 sierpnia 2015 r. wC.woj.(...), w celu uzyskania informacji do których nie był uprawniony , tj. treści rozmówD. B., posłużył się urządzeniem podsłuchowym w postaci dyktafonu zamontowanego przez niego w kinkiecie ściennym znajdującym się w salonu domu przyul. (...). OskarżonyA. B.działał w zamiarze bezpośrednim celem uzyskania informacji do uzyskania których nie był uprawniony . Następnie wykorzystał te informacje w postaci wykonanych przez siebie nagrań , które złożył jako dowód w toczącej się przed Sądem OkręgowyW.III Wydział Cywilny z jego powództwa sprawie o rozwód sygn. akt III C 1680/14 . Fakt ten wynika wprost z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci: wyjaśnień oskarżonegoA. B.( k. 109 , k. 151 i k. 152 ) i zeznań świadkaD. B.( k. 16 , k. 151-152 ) oraz dokumentów w postaci kserokopii protokołu rozprawy w sprawie III C 1680/14 ( k. 2-3 ) , kserokopii pisma procesowego w sprawie III C 1680/14 ( k. 5-12 ) , stenogramu ( k. 41 ) , opinii fonoskopijnej w sprawie III C 1680/14 ( k. 42- 94 ) , kserokopii wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie III C 1680/14 ( k. 95-102 ) . Należy wskazać iż w postępowaniu przygotowawczym i na rozprawie przed Sądem oskarżonyA. B.przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu ( k. 109 i k. 151 ) .
Z tych względów zarówno okoliczności sprawy , jak i wina oskarżonegoA. B.co do popełnienia przez niego zarzucanego mu czynu zart. 267 § 3 k.k.nie budzą wątpliwości.
W powyższej sprawi Sąd uznał , iż zachodzą przesłanki wskazane wart. 66 § 1 i § 2 k.k.i dlatego warunkowo umorzył postępowanie przeciwko oskarżonemuA. B.na okres próby 1 ( jednego ) roku zgodnie z treściąart. 67 § 1 k.k..
Zgodnie z treściąart. 66 § 1 k.k.Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
W treściart. 66 § 1 i 2 k.k.wskazane zostały więc trzy przesłanki warunkowego umorzenia postępowania związane z czynem zarzucanym oskarżonemu to jest : społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, wina nie jest znaczna , zagrożenie karą za zarzucane sprawcy przestępstwo nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności . W powyższej sprawie czyn który popełnił oskarżonyA. B.spełnia wszystkie wyżej wskazane przesłanki. Niewątpliwym jest , iż w tym przypadku społeczna szkodliwość czynu jak i winna sprawcy nie jest znaczna . Należy zauważyć iż oskarżonyA. B.ujawnił te nagrania i wniósł o dopuszczenie dowodu z tych nagrań w toku sprawy rozwodowej dopiero po tym jak pozwanaD. B.w piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2015 r. wniosła o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jej męża – oskarżonegoA. B.zarzucając mu , że ten ją zaniedbywał nie mogła liczyć na jego pomoc ani w sprawach drobnych codziennych ani w sprawach ważnych . Dodatkowo pozwana zarzuciła powodowi , że ten opuścił ich dom bez jej wcześniejszego powiadomienia i pozostawił ją bez środków do życia. Kolejnym zarzutem względem powoda był fakt iż od lat zaniedbywał on swoje obowiązki małżeńskie w postaci wspólnego pożycia . PozwanaD. B.wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od pozwanegoA. B.alimentów w kwocie 2000 zł miesięcznie. Wcześniej oskarżonyA. B.mimo iż znał treść tych nagrań wniósł o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie ( k. 96-102 ).
Ponadto należy wskazać iż czyn którego znamiona wypełnił oskarżonyA. B.to jest czyn zart. 267 § 3 k.k.jest zagrożony karą nie przekraczającą 5 lata pozbawienia wolności .
Wskazane wart. 66 § 1 k.k.właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego postawa i dotychczasowy sposób życia stanowią odrębną przesłankę warunkowego umorzenia postępowania. Nie mogą one być uwzględniane w ocenie społecznej szkodliwości popełnionego czynu i winy sprawcy, tj. przemawiać za ich „znacznością” lub „nieznacznością”. Należy zatem przyjąć, że przesłanka ta wchodzi w grę dopiero po ustaleniu, iż społeczna szkodliwość czynu i wina sprawcy nie są znaczne, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie . Pozytywna ocena postawy oskarżonego i jego dotychczasowego życia ma charakter prognostyczny, prowadząc sąd do przekonania, że mimo warunkowego umorzenia postępowania sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa . Przesłanka ta nie będzie spełniona, a przeciwnie - zachodzi przeszkoda w orzekaniu o warunkowym umorzeniu postępowania, jeżeli sprawca był już skazany za jakiekolwiek przestępstwo umyślne i nie nastąpiło zatarcie tego skazania. Lege non distinguente nie stanowi przeszkody w orzekaniu o warunkowym umorzeniu wcześniejsze skazanie za występek nieumyślny, a także wcześniejsze orzeczenie wobec sprawcy warunkowego umorzenia postępowania w sprawie o występek popełniony umyślnie. ( tak Komentarz do art. 66 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2006, wyd. III.) .
W powyższej sprawie dotychczasowy sposób życia oskarżonegoA. B.oraz fakt , iż nie był on dotychczas karany ( k. 106 ) , wskazuje , że spełnia on również tą przesłankę warunkowego umorzenia postępowania . Pozytywna ocena postawy oskarżonegoA. B.oraz jego dotychczasowego życia wskazuje , iż będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa .
Jeżeli chodzi o kolejną przesłankę wskazaną wart. 66 § 1 k.k.- braku wątpliwości co do popełnionego czynu, to taki brak wątpliwości wynika przede wszystkim z postawy sprawcy i złożenia przez niego wiarygodnych wyjaśnień. Formalne przyznanie się do winy nie jest jednak warunkiem sine qua non orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r., I KK 301/03, OSNKW 2004, nr 1, poz. 9). Ustawa bowiem wymaga jedynie, aby zachodził brak wątpliwości co do popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu i okoliczności tego czynu - w aspekcie wskazanych wart. 66 k.k.przesłanek stosowania tej instytucji. W powyższej sprawie oskarżonyA. B.przyznał się w postępowaniu przygotowawczym i na rozprawie przed Sądem do popełnienia zarzucanego mu czynu . Należy ponadto stwierdzić, iż z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci: wyjaśnień oskarżonegoA. B.( k. 109 , k. 151 i k. 152 ) i zeznań świadkaD. B.( k. 16 , k. 151-152 ) oraz dokumentów w postaci kserokopii protokołu rozprawy w sprawie III C 1680/14 ( k. 2-3 ) , kserokopii pisma procesowego w sprawie III C 1680/14 ( k. 5-12 ) , stenogramu ( k. 41 ) , opinii fonoskopijnej w sprawie III C 1680/14 ( k. 42- 94 ) , kserokopii wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie III C 1680/14 ( k. 95-102 ) wynika niezbicie że dopuścił się on zarzucanego mu czynu który przez Sąd został zakwalifikowany jako czyn zart. 267 § 3 k.k.. Dlatego też okoliczności jego popełnienia nie budzą w powyższej sprawie żadnych wątpliwości.
Sąd kierując się dyrektywą zwartą wart. 67 § 3 k.k.iart. 39 pkt. 7 k.k.zasądza od oskarżonegoA. B.na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1000 ( jedne tysiąc ) złotych. Sąd uznał iż ten środek karny będzie stanowił dla oskarżonegoA. B.wystarczającą dolegliwość i środek ten spełni wobec oskarżonego funkcję zarówno prewencyjną jak i wychowawczą.
W powyższej sprawie Sąd nie zasądził na podstawieart. 67 § 3 k.k.na rzecz oskarżycielki posiłkowejD. B.zadośćuczynienia za doznaną krzywdzę, mimo iż jej pełnomocnik złożył taki wniosek i wniósł o orzeczenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 20000 zł , gdyż nie znalazł żadnych podstaw do orzeczenia na rzecz oskarżycielki posiłkowej zadośćuczynienia za doznaną krzywdzę. Należy wskazać iż pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej jako powód zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 20000 zł wskazał fakt iż że stan zdrowia oskarżycielki posiłkowej uległ pogorszeniu na skutek sprawy rozwodowej ( k. 153-154 ) . Należy jednak wskazać iż jedyna dolegliwością jako poniosła pokrzywdzonaD. B.w związku z ujawnieniem przez oskarżonegoA. B.tych nagrań wobec żądania zawartego w piśmie procesowym pozwanejD. B.z dnia 20 kwietnia 2015 r. o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jej męża – oskarżonegoA. B.i zasądzenie od niego alimentów na jej rzecz w kwocie 2000 zł był fakt iż prawomocnym wyrokiem z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie sygn. akt III C 1680/14 Sąd OkręgowyW.III Wydział Cywilny orzekł rozwód związku małżeńskiego zawartego w dniu 07 kwietnia 1985 roku wP.pomiędzyA. B.aD. B.z wyłącznej winy pozwanejD. B.. Należy dodatkowo wskazać iż Sąd w tym wyroku zasądził od pozwanejD. B.na rzecz powodaA. B.kwotę 1960 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasadził od pozwanejD. B.na rzecz SkarbuP.Sądu Okręgowego –W.P.wW.kwotę 18943,71 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych ( k. 95 ) . Podnieść należy iż pełnomocnik pokrzywdzonejD. B.wniósł w niniejszym sprawie karnej o zasądzenie od oskarżonegoA. B.na rzecz pokrzywdzonej zadośćuczynienia w kwocie 20000 zł , a więc w kwocie odpowiadającej kwocie kosztów jakie musiała podnieśćD. B.w związku z prawomocnym wyrokiem z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie sygn. akt III C 1680/14 Sądu OkręgowegoW.III Wydział Cywilny .
Na podstawieart. 627 k.p.k.Sąd zasądził od oskarżonegoA. B.na rzecz oskarżycielki posiłkowejD. B.kwotę 840 zł ( osiemset czterdzieści złotych ) tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.
Na podstawieart. 627 k.p.k.iart. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych( Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 152 ze zm. ) Sąd zasądził od oskarżonegoA. B.na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 170 zł ( sto siedemdziesiąt złotych ) w tym opłatę w kwocie 100 zł ( sto złotych ).
Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Legionowie
date: '2017-05-22'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Tomasz Kosiński
legal_bases:
- art. 267 § 1, 2 i 3 k.k.
- art. 627 k.p.k.
- art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych
recorder: Bożena Oblińska
signature: II K 1044/16
``` |
151515000003006_VI_Ka_000103_2017_Uz_2017-04-11_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt VI Ka 103/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia11 kwietnia 2017r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Kazimierz Cieślikowski (spr.)
Sędziowie SSO Małgorzata Peteja-Żak
SSR del. Agnieszka Woźniak
Protokolant Kamil Koczur
przy udziale Prokuratora Prokuratury RejonowejG.wG.Przemysława Górskiego
po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 r.
sprawyB. D.ur. (...)wO.
synaH.iK.
oskarżonego zart. 300§2 kk
na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 27 października 2016 r. sygnatura akt IX K 1606/14
na mocyart. 437 § 1 kpk,art. 636 § 1 kpk
1
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
2
zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza mu opłatę za II instancję w wysokości 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych).
Sygn. akt VI Ka 103/17
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 27 października 2016 roku, sygn. akt IX K 1606/14 oskarżonyB. D.został uznany za winnego występku zart. 300 § 2 kk. Za to przestępstwo Sąd orzekł karę 1 roku ograniczenia wolności, polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Zwolnił Sąd oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych.
Od powyższego wyroku Sądu Rejonowego apelacje wnieśli: oskarżony i jego obrońca także pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.
Oskarżony zaskarżył wyrok w całości, zarzucił rozstrzygnięciu obrazę przepisów postępowania a toart. 17 § 1 pkt 9 kpkiart. 399 § 1 i 2 kpkorazart. 413 § 2 pkt 1 kpkoraz błąd w ustaleniach faktycznych. Domagał się uchylenia wyroku i umorzenia postępowania, ewentualnie zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonego.
Z kolei jego obrońca, zaskarżając wyrok w całości, zarzucił orzeczeniu uchybienia w postaci obrazy przepisów prawa materialnego a toart. 300 § 2 kk. Wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego.
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżył wyrok w całości. Zarzucił wyrokowi obrazę prawa materialnego w postaci przepisówart. 49 kpkiart. 53 kpk, obrazę prawa procesowego a toart. 616 § 1 pkt 2 kpkiart. 7 kpka także rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu.
Wniósł o zmianę wyroku poprzez przyznanie skarżącej (spółce z o.o. (...)) statusu pokrzywdzonej , rozstrzygnięcie o kosztach i wydatkach postępowania w toku I i II instancji na rzecz oskarżyciela posiłkowego a także zaostrzenie kary.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Apelacje okazały się bezzasadne.
Uniknął Sąd I instancji takich uchybień, które stanowiłyby bezwzględne przyczyny odwoławcze. Nie dopuścił się także obrazy przepisów postępowania karnego, która miałaby wpływ na treść wyroku. Zaakceptować należy także poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne a także przyjętą przez Sąd kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu.
W pierwszej kolejności odniesie się Sąd Okręgowy do apelacji osobistej oskarżonego:
Pierwszy zarzut odwoławczy jest chybiony, bowiem wbrew wywodowi apelującego Sad I instancji nie wyszedł poza granice aktu oskarżenia i tym samym nie zaistniała negatywna przesłanka procesowa w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela. Trzeba stwierdzić, że granice aktu oskarżenia wyznacza czyn opisany w akcie oskarżenia jako zdarzenie historyczne. Owym zdarzeniem jest skonkretyzowanie zachowanie sprawcy. W tym konkretnym przypadku owo zachowanie przybiera postać wyzbycia się składnika swojego majątku. Wyzbycie to miało miejsce podczas umowy o dział spadków przysługujących po dwojgu rodzicach trzem osobom w tym oskarżonemuB. D., zawartej 15 maja 2013 r. Oskarżony dziedziczył 1/4 spadku po matce oraz 1/3 spadku po ojcu, jednakże w oparciu o wskazana umowę o dział spadków wyzbył się swoich uprawnień nieodpłatnie, przekazując je swojej siostrze. Mimo, ze Sąd I instancji inaczej opisał czyn oskarżonego (w porównaniu do opisu z zarzutu aktu oskarżenia) to nie ulega wątpliwości, że chodzi o to samo zdarzenie historyczne, o to samo zachowanie oskarżonego. Nie ma w tym zakresie znaczenia tożsamość pokrzywdzonego czyli osoby, która w wyniku działania sprawcy została pozbawiona możliwości egzekwowania swojej wierzytelności z określonego składnika majątku dłużnika. Bez znaczenia jest także okoliczność na szkodę ilu wierzycieli działa sprawca czynu zart. 300 § 2 kk. Jeśli chodzi o drugi zarzut odwoławczy oskarżonego to trzeba stwierdzić, że Sąd I instancji nie zmienił kwalifikacji prawnej czynu w porównaniu z kwalifikacją prawna proponowaną przez oskarżyciela w akcie oskarżenia. Przepisart. 399 § 1 kpknie nakazuje Sądowi pouczania stron o możliwości zmiany opisu czynu, dotyczy to jedynie zmiany kwalifikacji prawnej. Obrona nie mogła zostać taką zmiana zaskoczona, bowiem dokumenty stanowiące tytuły wykonawcze, o których mowa w opisie czynu przypisanego, zostały ujawnione na rozprawie.
Trzeci zarzut odwoławczy oskarżonego jest w istocie zbieżny z drugim zarzutem odwoławczym obrońcy oskarżonego. Rzeczywiście tak jest, że w opisie czynu przypisanego nie znajduje się sformułowanie dotyczące zajęcia lub zagrożenia zajęciem składnika majątku. Jednak trzeba stwierdzić, że polski proces karny nie stanowi procesu formułkowego. Nie ma konieczności przytaczania takich samych sformułowań, jakimi się posłużył ustawodawca w dyspozycji przepisu prawa materialnego. Ważne, by wszystkie elementy znalazły się w opisie czynu. Gdy wczyta się w opis czynu przypisanego oskarżonemu to powstaje obraz, zgodnie z którym oskarżony „udaremnił zaspokojenie swoich wierzycieli” poprzez wyzbycie się składników swojego majątku. Nie ulega wątpliwości, że za takim opisem kryje się również pominięta formułka dotycząca majątku zajętego lub zagrożonego zajęciem. Trzeba bowiem stwierdzić, że każdy składnik majątku dłużnika, z którego może zaspokoić się wierzyciel, jest albo zajęty albo zagrożony zajęciem. Zagrożony zajęciem nie jest tylko składnik majątku, z którego roszczenie dłużnika nie może być zaspokojone.
Co się tyczy zarzutu ostatniego, to należy stwierdzić, że bez znaczenia jaka była wola zmarłych dotycząca podziału majątku po ich śmierci między spadkobierców o ile wola ta nie została wyjawiona zgodnie z przepisami ustawy. Zatem gdy zmarły nie sporządził testamentu to dziedziczenie jest ustawowe. Spadkobiercy mogą oczywiście się porozumiewać co do działu spadku. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy jeden lub więcej spadkobierców posiada zadłużenie i wierzyciela lub wierzycieli zaspokoić nie może. Wbrew twierdzeniom oskarżonego udaremnienie zaspokojeniaspółki z o.o. (...), gdyby nie pierwszeństwo podmiotów uprzywilejowanych w postępowaniu egzekucyjnym, stanowiłoby przestępstwo.
Co się tyczy apelacji obrońcy oskarżonego to wywody Sądu Okręgowego odnoszące się do trzeciego zarzutu odwoławczego, mimo innego brzmienia zarzutu mają odpowiednie zastosowanie. Nie jest także trafna argumentacja obrońcy oskarżonego, że dział spadku nie jest tożsamy ze zbyciem w rozumieniuart. 300 § 2 kk. Zdaniem Sądu Okręgowego oskarżonemu przysługiwało określone prawo majątkowe. Tym prawem było prawo do uczestniczenia w spadkach po matce i po ojcu. Prawo do spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego nie było obciążone żadnymi długami a oskarżony wyzbył się swojego uprawnienia pod tytułem darmym, bez żadnych spłat i z wykluczeniem przyszłych roszczeń wobec innego spadkobiercy. Bez wątpienia wierzyciel mógłby z takiego prawa zaspokajać swoją wierzytelność. Był to więc składnik majątku oskarżonego, z którego wierzyciel mógłby się zaspokajać. Trzeba też stwierdzić, że ze względu na treśćart. 300 § 2 kkbez znaczenia jest to, czy dłużnik zbywa (sprzedaje) czy też darowuje składniki swojego majątku. Sąd I instancji posłużył się terminem „zbył” bowiem chodziło o prawo majątkowe.
Jeśli chodzi o apelację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego to należy stwierdzić, że Sąd I instancji ustalił, że roszczeniespółki (...)nie mogłoby być zaspokojone w sytuacji istnienia tytułów wykonawczych wierzycieli uprzywilejowanych. Tym samym dobro prawnespółki z o.o. (...)nie było bezpośrednio naruszone ani nawet zagrożone przestępstwem.Spółka (...)była pokrzywdzonym i oskarżycielem posiłkowym dlatego, że w opisie czynu zarzucanego sprawcy znajdowały się elementy wskazujące na to, że dobro tej spółki było bezpośrednio zagrożone działaniem sprawcy. Ta sytuacja jednak uległa zmianie, gdyż w opisie czynu przypisanego prawmocnie oskarżonemu elementy wskjazujące na narażenie dobra(...) spółki (...)się nie znalazły. Tym samym wydatki poniesione przezspółkę (...)nie mogły wejść w skład kosztów procesu.
Co się tyczy rozstrzygnięcia o karze, to Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że kara orzeczona przez Sąd I instancji jest umiarkowanie łagodna. Sąd orzekł karę przy zastosowaniuart. 37 a kka więc zrezygnował z orzeczenia kary pozbawienia wolności, choć tylko taka karę przewiduje przepis części szczególnejkodeksu karnego. Sąd więc wykorzystał możliwość orzeczenia kary łagodniejszego rodzaju. Kara ograniczenia wolności w wymiarze 1 roku nie stanowi takiej dolegliwości dla oskarżonego, by mogłaby być ona uznana za rażąco niewspółmierna, czyli nie dającą się zaakceptować. Z drugiej strony Sąd Okręgowy nie widział podstaw do uznania kary orzeczonej przez Sąd I instancji za karę rażąco niewspółmiernie łagodną.
Z tego względu żadnej z apelacji nie uwzględniono i wyrok utrzymano w mocy. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2017-04-11'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Agnieszka Woźniak
- Małgorzata Peteja-Żak
- Kazimierz Cieślikowski
legal_bases:
- art. 300 § 2 kk
- art. 413 § 2 pkt 1 kpk
recorder: Kamil Koczur
signature: VI Ka 103/17
``` |
151025000004003_VIII_Ca_000692_2012_Uz_2013-05-15_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII Ca 692/12
POSTANOWIENIE
Dnia 15 maja 2013 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSO Hanna Matuszewska (spr.)
Sędziowie:
SSO Ilona Dąbek
SSO Rafał Krawczyk
Protokolant:
st. sekr. sąd. Izabela Bagińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2013 r.
sprawy z wnioskuJ. O.
z udziałemI. K.
o podział majątku wspólnego
na skutek apelacji wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu
z dnia 22 października 2012 r.
sygn. akt XI Ns 1664/11
p o s t a n a w i a : uchylić zaskarżone postanowienie w punkcie 7 (siódmym) i przekazać sprawę w tym zakresie do rozpoznania w trybie procesowym Sądowi Rejonowemu w Toruniu Wydziałowi I Cywilnemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygniecie o kosztach za instancję odwoławczą.
Sygn. akt VIII Ca 692/12
UZASADNIENIE
WnioskodawcaJ. O.wniósł o dokonanie działu spadku poS. O.oraz o zniesienie współwłasności nieruchomości spadkowej; nadto o ustalenie, że poczynił ze swego majątku osobistego nakłady na majątek wspólny w kwocie 160.000 zł, nakłady na remont mieszkania w kwocie 7.995,11 zł oraz nakłady na wybudowanie grobowca w kwocie 12.550 zł. W toku postępowania zmodyfikował wniosek wskazując, że domaga się podziału majątku i zniesienia współwłasności. Żądał ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodził lokal mieszkalny położonyT.przyul. (...), o rozliczenie nakładów na mieszkanie oraz o rozliczenie kosztów pogrzebu, a w razie uznania, że mieszkanie nie stanowiło majątku wspólnego – o rozliczenie nakładów poczynionych na wykup mieszkania i pozostałych wyżej wskazanych (k. 184).
Postanowieniem z dnia 22 października 2012 r. Sąd Rejonowy w Toruniu:
I
oddalił wniosek o ustalenie, że w skład majątku wspólnegoJ. O.iS. O.wchodziła odrębna własnośćlokalu mieszkalnego nr (...)położonego wT.przyul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Toruniu prowadziksięgę wieczystą Kw nr (...),
II
ustalił, że udziały w majątku wspólnymJ. O.iS. O.były równe, a w skład ich majątku wspólnego wchodzi wyłącznie roszczenie o zwrot połowy nakładów poczynionych po 13 marca 2004 roku z majątku wspólnego na majątek osobistyS. O., które w pełnej wysokości wyniosły 14.002 zł ,
III
zasądził odI. K.na rzeczJ. O.kwotę 7.001 zł tytułem zwrotu połowy nakładów opisanych w punkcie II. postanowienia, w terminie 1 miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności do dnia zapłaty,
IV
oddalił wniosekJ. O.o zasądzenie odI. K.na jego rzecz nakładów w pozostałym zakresie,
V
oddalił wniosekJ. O.o zabezpieczenie roszczenia poprzez dokonanie wpisu hipoteki wksiędze wieczystej Kw nr (...),
VI
przyznał biegłemuE. B.kwotę 1.527,84 zł tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii,
VII
oddalił wniosekJ. O.o zasądzenie odI. K.na jego rzecz kosztów pogrzebuS. O.,
VIII
kosztami postępowania od ponoszenia których zwolniony byłJ. O., obciążył Skarb Państwa, a w pozostałym zakresie uznał , że każda ze stron ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.
IX
Uzasadniając rozstrzygnięcie zawarte w pkt. VII Sąd Rejonowy wskazał, że koszty postawienia nagrobka stanowią dług spadkowy o charakterze pieniężnym. Zgodnie zart. 686 k.p.c.sąd rozstrzyga o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu spłaconych długów spadkowych w postępowaniu działowym (o dział spadku). Niniejsze postępowanie natomiast, choć początkowo zostało zakwalifikowane jako postępowanie o dział spadku, to w związku z modyfikacją wniosku dokonaną przez pełnomocnika wnioskodawcy na rozprawie w dniu 28 marca 2012 r. stało się postępowaniem o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności, zatem przepisart. 686 k.p.c.nie miał w nim zastosowania. Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał, że gdyby pełnomocnik wnioskodawcy nie dokonał modyfikacji wniosku, wówczas wniosek o dział spadku podlegałby oddaleniu z powodu braku po stronie wnioskodawcy legitymacji procesowej do złożenia wniosku o dział spadku i zniesienie współwłasności.
Wnioskodawca złożył apelację od powyższego postanowienia, zaskarżając je w zakresie pkt. VII i zarzucając:
1
naruszenieart. 200 § 1 k.p.c.,art. 201 § 2 k.p.c.iart. 212 k.p.c.polegające na nieprzekazaniu sprawy sądowi właściwemu do rozpoznania we właściwym trybie
2
naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.przez niewskazanie faktów, które sąd uznał za uzasadnione i udowodnione, w szczególności rachunków i zeznań wnioskodawczyni, która przyznała, że zobowiązywała się do zwrotu poniesionych kosztów, i uczestnika postępowania w zakresie poniesionych kosztów, powstania grobu głębinowego, wzniesienia pomnika oraz grobowca
3
sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na merytorycznym, niekorzystnym dla wnioskodawcy rozstrzygnięciu, mimo że udowodnił fakt dokonania wydatków i ich wysokość
4
naruszenieart. 316 § 1 k.p.c.przez niewydanie wyroku zasadzającego od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 6250 zł
5
naruszenieart. 686 k.p.c.a contrarioz uwagi na treść przepisuart. 201 § 2 k.p.c.
Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt VII i zasądzenie od uczestniczki na jego rzecz kwoty 6250 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 września 2011 r. do dnia zapłaty, ewentualnie o zmianie lub o uchylenie zaskarżonego postanowienia w pkt. VII i przekazanie sprawy właściwemu sądowi do rozpoznania we właściwym trybie a nadto o zasądzenie od uczestniczki na jego rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego za I i II instancję.
Uczestniczka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja była uzasadniona.
Zaskarżone postanowienie należało uchylić w zakresie punktu VII i przekazać w tej części sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi.
Przedmiotem niniejszej sprawy było, po ostatecznym sprecyzowaniu wniosku, podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności. W ramach tego wniosku wnioskodawca domagał się zaliczenia do majątku wspólnego lokalu mieszkalnego przyul. (...)wT., ewentualnie rozliczenia nakładów na to mieszkanie, jak również rozliczenia kosztów postawienia nagrobka w łącznej kwocie 12.550 (k. 184, k. 3 ).
Zakres przedmiotowy postępowania o podział majątku wspólnego określaart. 45 §1 k.r.o., zgodnie z którym w tym postępowaniu rozliczeniu podlegają wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, jak również te, które jeden z małżonków poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. W zakresie nieuregulowanym przepisamikodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do postępowania o podział majątku wspólnego stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku (art. 680-689 k.p.c.), a z mocy dalszego odesłania zart. 688 k.p.c.- odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności (art. 617-625 k.p.c.). Wedługart. 618.§ 1 zd. 1 k.p.c.w postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy.
Żadna z tych regulacji nie daje podstaw do rozszerzenia zakresu postępowania o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności między jednym z małżonków a następcą prawnym drugiego małżonka o wzajemne roszczenia między nimi nie dotyczące majątku wspólnego małżonków ani nie wynikające z posiadania rzeczy wspólnej. Takiego charakteru niewątpliwie nie ma roszczenie wnioskodawcy o zwrot połowy kosztów postawienia nagrobka (koszt pomnika, grobowca i grobu głębinowego).
Skoro tego typu roszczenia nie są poddane postępowaniu nieprocesowemu, to zgodnie zart. 13 § 1 zd. 1 k.p.c.podlegają rozpoznaniu w procesie. W orzecznictwie wprost wskazano, że roszczenia między wierzycielami spadkowymi a spadkobiercami powinny być dochodzone w postępowaniu procesowym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r. II CKN 803/99, OSP z 2002 r. nr 12).
W świetle natomiastart. 201 § 1 i 2 k.p.c.czuwanie nad tym, aby sprawy były rozpatrywane we właściwym trybie, jest obowiązkiem sądu. Skoro roszczenie o zwrot kosztów postawienia nagrobka pozostaje poza ramami postępowania o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności, Sąd I instancji powinien był zastosowaćart. 201 § 2 k.p.c., zgodnie z którym „jeżeli sprawę wszczęto lub prowadzono w trybie niewłaściwym, sąd rozpozna ją w trybie właściwym lub przekaże właściwemu sądowi do rozpoznania w takim trybie". Użyte w tym przepisie określenie "tryb niewłaściwy" ma odniesienie właśnie do tych różnych rodzajowo postępowań, tj. trybu procesowego i nieprocesowego (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego- zasada prawna z dnia 14 marca 1989 r. III PZP 45/88 OSNC z 1989 nr 11, poz.167).
Oddalenie wniosku w zakresie roszczenia niepodlegającego trybowi nieprocesowemu, a więc orzeczenie merytoryczne a nie formalne, wyłącznie z uwagi na zgłoszenie go w niewłaściwym trybie – bez rozpoznana meritum tego wniosku należy uznać za nieprawidłowe. Ocenę tę wzmacnia argument, że uprawomocnienie się takiego orzeczenia prowadziłoby do stanurei iudicatae, zamykając wnioskodawcy możliwość skutecznego dochodzenia tego roszczenia w przyszłości.
Zarzut naruszeniaart. 201 § 2 k.p.c.był więc trafny i wystarczający do uchylenia zaskarżonego orzeczenia. W tej sytuacji odnoszenie się do zarzutów dotyczących meritum sprawy było bezprzedmiotowe.
Z opisanych przyczyn Sąd Okręgowy, z uwagi na nierozpoznanie istoty roszczenia o zwrot kosztów nagrobka, uchylił w tym zakresie zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do rozpoznania sądowi pierwszej instancji we właściwym trybie, czyli w drodze procesu (art. 386 § 4 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.iart. 201 § 2 k.p.c.) pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego (art. 108 § 2 k.p.c.). Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności w trybieart. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.zobowiąże wnioskodawcę (powoda) do sprecyzowania żądania w sposób odpowiadający wymogom zart. 187 § 1 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Toruniu
date: '2013-05-15'
department_name: VIII Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Rafał Krawczyk
- Hanna Matuszewska
- Ilona Dąbek
legal_bases:
- art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.
- art. 45 §1 k.r.o.
recorder: st. sekr. sąd. Izabela Bagińska
signature: VIII Ca 692/12
``` |
151000000001006_II_AKa_000323_2017_Uz_2017-11-30_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II AKa 323/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 listopada 2017 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Krzysztof Ciemnoczołowski
Sędziowie: SSA Danuta Matuszewska (spr.)
SSO del. Marek Skwarcow
Protokolant: referent-stażysta Dorota Fiertek
po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r.
sprawy
J. R., c.W.,ur. (...)wG.
oskarżonej zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294 § 1 k.k.w zw. 12k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycieli subsydiarnych
od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku
z dnia 10 maja 2017 r., sygn. aktIV K 248/15
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
J. R.została oskarżona o to, że:
w okresie od lipca 2012 roku do 28 listopada 2012 roku wG.w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem, doprowadziłaM. Ż.iG. Ż.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 856.709,94 złotych poprzez wprowadzenie w błąd co do treści zawartej umowy dotyczącej sprzedaży domu przyul. (...)wG.oraz zamiaru przeniesienia własności domu przyul. (...)wG.naM. Ż.iG. Ż.,
tj. o przestępstwo zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
Wyrokiem z dnia 10 maja 2017r., sygn. akt IV K 248/15 Sąd Okręgowy w Gdańsku:
1. uniewinnił oskarżonąJ. R.od popełnienia zarzucanego jej czynu;
2. na mocyart. 632 pkt 1 k.p.k.w zw. zart. 640 k.p.k.kosztami procesu obciążył oskarżycieli subsydiarnychM. Ż.iG. Ż..
Powyższe orzeczenie w całości zaskarżył pełnomocnik oskarżycieli subsydiarnych zarzucając zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj.:
1.art. 410 k.p.k.poprzez pominięcie przy dokonywanej analizie zeznań świadkaM. S., że świadek ów zeznał, że oskarżona wcześniej już miała plany, by pokrzywdzonegoM. Ż.wyprowadzić z domu przyul. (...)wG., co ma istotne znaczenie dla oceny zamiaru oskarżonej, albowiem to potwierdza wersję przedstawioną w zeznaniach pokrzywdzonychM.iG. Ż.;
2.art. 391 § 1 k.p.k.w zw. zart. 394 § 2 k.p.k.w zw. zart. 393 § 1 k.p.k.w zw. zart. 410 k.p.k.(w brzmieniu 01.07.2015 - 14.04.2016r.) poprzez uznanie za ujawnione bez odczytywania zeznań oskarżycieli subsydiarnychM. Ż.iG. Ż.z postępowania przygotowawczego, podczas gdy Sąd Okręgowy powinien był odczytać te zeznania, a nie ujawniać je bez odczytywania, z uwagi na wyłączenie wart. 391 § 1 zd. 3 k.p.k.(w brzmieniu 01.07.2015 - 14.04.2016r.) stosowaniaart. 394 § 2 k.p.k.(w brzmieniu 01.07.2015 - 14.04.2016r.) co do zeznań świadków, co skutkuje tym, że nie sposób uznać zeznań pokrzywdzonych z postępowania przygotowawczego za materiał dowodowy ujawniony W toku rozprawy i mogący stanowić podstawę orzekania stosownie doart. 410 k.p.k.;
3.art. 7 k.p.k.poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznańH. S.iM. S.oraz brak dokonania oceny materiału dowodowego przejawiającego się w braku zestawienia i ustalenia wzajemnej korelacji faktu uzależnienia przez oskarżoną zwrotu domu od spłaty rzekomej pożyczki, a zamiarem wejścia przez oskarżoną w posiadanie domu, o czym zeznawał świadekM. S.;
4.art. 410 k.p.k.poprzez oparcie się na nieujawnionym w sprawie materiale dowodowym w postaci zeznańK. C.(k. 175-177, 775-776, 145v-147),M. C.(k. 159 160),P. Z.(k. 74, 1117 i 1119), korespondencji mailowej między M.S.R..K.(k. 859-897), wydruków poczty elektronicznej (k. 258-259 oraz 261-269 postanowienia o umorzeniu (k. 108-109), wydruków z elektronicznej księgi wieczystej (k. 1238-1240), wypowiedzeniu umowy pożyczki z dnia 28 marca 2013 roku (k. 238), podczas gdy Sąd Okręgowy czynił ustalenia w oparciu o powołane dowody, o czym świadczy treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku;
5.art. 393 § 3 k.p.k.w zw. zart. 394 § 2 k.p.k.w zw. zart. 410 k.p.k.poprzez brak odczytania lub ujawnienia bez odczytania na rozprawie dokumentu prywatnego w postaci pismaM. Ż.z dnia 15 kwietnia 2013 roku (k. 240), stanowiącego odpowiedź ni wypowiedzenie rzekomej pożyczki pismem z dnia 28 marca 2013 roku, co spowodowało oparcie się na niepełnym materiale dowodowym;
6.art. 7 k.p.k.poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiką oraz przyjęcie, że z zeznańH. S.wynika, że oskarżona uzależniła oddanie domu pokrzywdzonym od zwrotu pożyczki, jakiej miała udzielićM. Ż.z pozyskanego przez siebie kredytu, podczas gdy świadek sama zeznała, że , Jakoś tak to miało być, ale ja tego nie wiem”, co wskazuje na brak pewności świadka co do przedstawianych okoliczności, a nadto z materiału dowodowego nie wynika, że w ogóleJ. R.iM. Ż.łączyła umowa pożyczki;
7.art. 7 k.p.k.poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiką oraz przyjęcie, że przytoczone przez
świadkaK. C.stwierdzenie, które oskarżona powiedziała po wyjściu od notariusza, w postaci „ja zobaczę, czy ja będę chciała przepisać ten dom i kiedy” nie stanowi o zamiarze oskarżonej, podczas gdy analiza powołanego stwierdzenia w kontekście działań oskarżonej polegającego na de facto nakłanianiu stron do nabycia nieruchomości na jej osobę, spowodowanie poświadczenia nieprawdy w aktach notarialnych co do zapłaty kwoty 500.000 złotych, a także w zakresie osoby faktycznie kupującej nieruchomość, pokłócenie się zM. Ż.zaraz po wprowadzeniu się do domu przyul. (...)wG.i odmowa sporządzenia chociażby umowy przedwstępnej na przeniesienie własności domu na rzeczM. Ż., wskazują, że oskarżona działała w zamiarze bezpośrednim kierunkowym w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonych.
8.art. 7 k.p.k.poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiką oraz przyjęcie, że zeznaniaM. C.,K. C.orazM. Ż.iG. Ż.w zakresie dotyczącym wyrażanego przekonania, że już w chwili zawierania umów z dnia 01 października 2012 roku oskarżona działała z zamiarem oszukania pokrzywdzonych nie zasługują na uwzględnienie, podczas gdy analiza zachowania oskarżonej i podejmowanych przez nią działań w postaci nakłaniania stron do nabycia nieruchomości na jej osobę pomimo faktu, że pieniądze na nabycie nieruchomości pochodziły od pokrzywdzonych, spowodowanie poświadczenia nieprawdy w aktach notarialnych co do zapłaty kwoty 500.000 złotych, a także w zakresie osoby faktycznie kupującej nieruchomość, pokłócenie się zM. Ż.zaraz po wprowadzeniu się do domu przyul. (...)wG.i odmowa sporządzenia chociażby umowy przedwstępnej na przeniesienie własności domu na rzeczM. Ż., czy w końcu działania podejmowane w toku sprawy karnej w postaci nakłanianiaK.C.do zeznawania nieprawdy, pozwalają na przyjęcie, że oskarżona działała w zamiarze bezpośrednim kierunkowym w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonych.
Na podstawieart. 427 § 1 k.p.k.iart. 438 pkt 3 k.p.k.zarzucił zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, który mógł mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia w postaci:
1. błędnego przyjęcia, że oskarżonejJ. R.nie można przypisać działania w zamiarze bezpośrednim kierunkowym i że swym zachowaniem nie wypełniła ona znamion czynu zabronionego zart. 286 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego pozwala na przyjęcie, że oskarżona w całym okresie zarzucanego czynu działała w zamiarze bezpośrednim kierunkowym, a przede wszystkim zamiar istniał w chwili zawierania umowy, a oskarżona swym zachowaniem wypełniła wszystkie znamiona zarzucanego jej czynu;
2. błędnego przyjęcia, że oskarżona nie wprowadziła w błąd pokrzywdzonych co do zamiar a przeniesienia własności domu przyul. (...)wG., podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że oskarżona nie miała zamiaru przenosić na rzecz pokrzywdzonych prawa własności w/w domu, co stanowiło wprowadzenie w błąd pokrzywdzonych co do istnienia i treści powiernictwa;
3. dowolnego przyjęcia, że oskarżonąJ. R.iM. Ż.łączyła umowa pożyczki, podczas gdy prawidłowa ocena ujawnionego w sposób prawidłowy materiału dowodowego nie pozwala na stanowcze przyjęcie, że doszło między stronami do zawarcia umowy pożyczki;
4. dowolnego przyjęcia, że plany oskarżonej dotyczące wejścia w posiadanie domu przyul. (...)wG.pojawiły się po tym, jak wyprowadziła się z domu, podczas gdy materiał dowodowy nie daje dostatecznych podstaw do czynienia takich ustaleń faktycznych.
Na wypadek nie uwzględnienia powyższych zarzutów, przy ustaleniu prawidłowości ustalonego przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego, na podstawieart. 427 § 1 k.p.k.iart. 438 pkt 1 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, tj.art. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294 § 1 k.k.poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i brak rozważenia, czy zachowanie oskarżonej, przy ustaleniu, że oskarżona uzależniła zwrot nieruchomości przyul. (...)wG.od spłaty pożyczki, nie stanowi oszustwa, ze względu na wprowadzenie pokrzywdzonych w błąd co do istnienia i treści powiernictwa, skoro zamiarem oskarżonej miało być, by nieruchomość stanowiła formę zabezpieczenia spłaty pożyczki na jej rzecz przezM. Ż..
Mając powyższe na uwadze, na podstawieart. 437 § 1 i 2 k.p.k.wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gdańsku.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pełnomocnika oskarżycieli subsydiarnych o tyle okazała się zasadna, że skutkowała uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Uchybienia jakimi dotknięte jest dotychczasowe postępowanie, czynią przedwczesną możliwość merytorycznego rozstrzygnięcia o zasadności, bądź niezasadności stawianych w skardze zarzutów błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku.
Podkreślić trzeba, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.) między innymi wtedy gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art.410 k.p.k.).
Warunkiem dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych jest to, aby wprowadzenie do procesu dowodów, w oparciu o które ustalenia te są czynione, odpowiadało regułom zwartym wKodeksie postępowania karnego.
Rację ma pełnomocnik oskarżycieli subsydiarnych, że reguły te zostały w przedmiotowej sprawie naruszone i to w odniesieniu do jednego z najistotniejszych dowodów,jakimi były zeznaniaM. Ż.z postępowania przygotowawczego.
Co oczywiste, postępowanie w niniejszej sprawie toczyło się według przepisów proceduralnych obwiązujących w okresie od 01.07.2015 r. do 14.04.2016 r.
Zgodzić się należy ze skarżącym, że brak było warunków do uznania za ujawnione bez odczytywania, na mocyart. 394§2 k.p.k.w zw. zart. 393 k.p.k.zeznańM. Ż.iG. Ż.z akt 5 Ds. 2/15 Prokuratury Okręgowej w Gdańsku.
Przepisy obowiązujące w okresie od 01.07.2015 r. do 14.04.2016 r. przewidywały w ograniczonym zakresie – stosownie do treściart. 167§1 k.p.k.- możliwość przeprowadzenia dowodu z urzędu. Uznać trzeba, że to właśnie w oparciu o ten przepis przeprowadzono dowód z zeznań oskarżycieli z postępowania przygotowawczego, skoro o jego dopuszczenie nie wnosili ani oni, ani ich pełnomocnik, czy też oskarżona.
Jak wynika z zapisu protokołu rozprawy z 31 sierpnia 2016 r. pełnomocnik oskarżycieli oświadczył, że na chwilę obecną nie będzie składał wniosków o umożliwienie odczytania protokołów zeznań oskarżycieli subsydiarnych złożonych w postępowaniu przygotowawczym a jeżeli zajdzie taka konieczność to taki wniosek złoży na dalszym etapie postępowania.
Mimo, że nie został powołany, jak się wydaje, Sąd I instancji miał tu na względzie przepisart. 391§1c k.p.k., zgodnie z którym, w przypadku określonym wart. 167§1zdanie drugie i trzecielub wart. 167§2treść protokołu może być ujawniona, w zakresie i w sposób wskazany w§1 i 1a, także z urzędu.
Oskarżyciele stawili się na rozprawę, wobec czego, ujawnienie ich zeznań z postępowania przygotowawczego winno nastąpić w sposób wskazany w§1 art. 391 k.p.k.
Rację ma skarżący ( powołując się na trafne wywody zawarte w Komentarzu do Kodeksu postępowania karnego pod redakcją Dariusza Świeckiego), że ujawnienie protokołów zeznań oskarżycieli z postępowania przygotowawczego mogło zastąpić tylko poprzez ich odczytanie, skoro zgodnie z treściąart. 391§1 k.p.k.- nie stosuje się w przypadku tam opisanym-art. 394§2 k.p.k..
Nie mógł zatem Sąd I instancji dokonywać ustaleń faktycznych w oparciu o dowody, które nie zostały właściwie do procesu wprowadzone. Słusznie także podkreśla pełnomocnik oskarżycieli, że pozbawieni oni zostali możliwości ustosunkowania się do zeznań, jakie składali w postępowaniu przygotowawczym.
Powyższe uchybienie ma taką wagę, że mogło mieć wpływ na treść zapadłego wyroku (art. 438 pkt 2 k.p.k.) .
Wśród przesłanek, jakimi kierował się Sąd I instancji uniewinniając oskarżoną od popełnienia zarzucanego czynu, w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku wskazano na oświadczenieJ. R.z 07 lutego 2013 r.
Przypomnieć należy, że w oświadczeniu tymJ. R.wskazała, że środki finansowe za zakup nieruchomości położonej wG.przyul. (...)zostały przekazane przezM. Ż.w postaci mieszkania położonego wG.ul. (...), środków finansowych przeznaczonych na spłatę egzekucji komorniczych obciążających w/w nieruchomość za wyjątkiem wierzytelności przysługującychM. K.i opłat notarialnych,M. Ż.dokonuje spłaty rat kredytu hipotecznego na rzecz(...)Banku obciążającego nieruchomość od momentu jej zakupu przez nią, a ponadto oświadczyła, że z chwilą spłaty w całości kredytu udzielonego przez(...)nr(...)na jej osobę, przezM. Ż., zobowiązuje się przenieść własność w/w nieruchomości na rzecz wskazanej przez niego osoby.
To jako jeden z argumentów przekonujących o tym, że brak możliwości przypisania oskarżonej tego, że już w momencie zawierania umowy sprzedaży domu miała z góry powzięty zamiar oszukania oskarżycieli subsydiarnych, a więc wprowadzenia ich w błąd co do treści zawartej umowy oraz późniejszego przeniesienia własności domu, co pozwalałoby uznać ją winną zarzucanego czynu (str. 10 uzasadnienia), Sąd I instancji przytoczył okoliczności związane z zaciągniętym przez nią kredytem na potrzeby działalności prowadzonej przezM. Ż..
O wadze tych ustaleń dla ostatecznego rozstrzygnięcia, oceny towarzyszącego oskarżonej zamiaru świadczy uwaga Sądu, że „ (…) nie można więc wykluczyć, że kwestia zaciągniętego przez nią, a spłacanego przezM. Ż.kredytu była jedynym, lub jednym z powodów, z których nie chciała przenieść własności domu na tych, którzy wydatkowali na jego cel swoje środki (str.11 uzasadnienia).
Tych jednak niezwykle ważnych ustaleń Sąd I instancji dokonał w oparciu o zeznaniaM. Ż.składane w postępowaniu przygotowawczym, a zeznania tego świadka budziły wątpliwości Sądu I instancji jedynie w kwestii dotyczącej zaciągniętego przez oskarżoną kredytu ( str. 5 uzasadnienia). Sąd I instancji po dokonaniu analizy zeznańM. Ż.z postępowania przygotowawczego, odmówił wiary tym składanym na rozprawie 30.01.2017 r., a w których podał, że był to kredyt na bieżącą działalność oskarżonej, a on pomagał jedynie w spłacaniu.
Prawidłowe ustalenia w zakresie przeznaczenia kredytu zaciągniętego przez oskarżoną, w związku z treścią oświadczenia z 07 lutego 2013 r., mają takie znaczenie dla odtworzenia postawy, motywacji, zamiaru towarzyszącego jej w czasie zawierania umowy kupna nieruchomości przyul. (...)wG., że Sąd odwoławczy uznał za przedwczesne ustosunkowanie się do pozostałych stawianych w apelacji uchybień- w szczególności zarzutów dokonania dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań szeregu świadków (art. 436 k.p.k.). Wskazać tylko należy, co do stawianego zarzutu obrazyart. 410 k.p.k., że w istocie, wśród dokumentów uznanych za ujawnione na mocyart. 394§2 k.k.na rozprawie 26 kwietnia 2017 r. ( k 253-253v) nie wskazano wypowiedzenia umowy pożyczki z 28 marca 2013 r. (k. 238 akt V Ds. 2/15 ), Sąd I instancji nie ujawnił także pismaM. Ż.z 15 kwietnia 2013 r. z k.240 akt V Ds. 2/15, ale zauważyć trzeba, nie wnoszono o to w akcie oskarżenia. Odnośnie wydruków poczty elektronicznej wskazanych w pkt 4 petitum apelacji- to treść protokołu rozprawy z 26 kwietnia 2017 r. wskazuje, że zostały one wprowadzone do materiału dowodowego (k.253 v). Rację ma skarżący, że Sąd I instancji opierał się dokonując ustaleń faktycznych na materiale dowodowym w postaci zeznańK. C.iP. Z., które po części nie zostały ujawnione, natomiast co doM. C.stwierdzić trzeba, że dokument zawarty na k. 159-160 akt V Ds. 2/15 jest kserokopią protokołu przesłuchania świadka z 07.11.2013 r. , tak jak dokument z k.132-133 tych akt, który został na rozprawie odczytany (k. 181).
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy koniecznym będzie powtórzenie w odpowiednim zakresie postępowania dowodowego z wyeliminowaniem wskazanych uchybień co do sposobu przeprowadzania określonych dowodów.
Oczywistym jest, że w przypadku konieczności sporządzenia uzasadnienia wyroku jaki w przyszłości zapadnie, Sąd I instancji winien przedstawić tok swojego rozumowania w sposób szczególnie staranny i wnikliwy . | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2017-11-30'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Danuta Matuszewska
- Krzysztof Ciemnoczołowski
- Marek Skwarcow
legal_bases:
- art. 286 § 1 k.k.
- art. 167§1zdanie drugie i trzecie
recorder: referent-stażysta Dorota Fiertek
signature: II AKa 323/17
``` |
155020100001512_III_RC_000175_2013_Uz_2014-01-07_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt. III RC 175/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 lutego 2014r
Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący: SSR Małgorzata Barczyk
Protokolant: Małgorzata Bułat-Draheim
po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014r. w Kłodzku
z powództwaB. B.
przeciwko małoletniejM.iA. B.reprezentowanym przezM. K.
o obniżenie alimentów
powództwo oddala.
UZASADNIENIE
PowódB. B.wniósł o obniżenie renty alimentacyjnej zasądzonej od niego na rzecz małoletniejM. B.
w kwocie po 550 zl. miesięcznie i na rzecz małoletniegoA. B.w kwocie po 450 zł. miesięcznie, łącznie po 1.000 zł. miesięcznie do kwoty po
do kwoty po 250 zł. miesięcznie na każdego z małoletnich pozwanych, łącznie po 500 zł. miesięcznie. Uzasadniając swoje żądanie podniósł, że ostatni wyrok zasądzający alimenty na rzecz małoletnich dzieci został wydany bez jego obecności, bowiem z przyczyn od niego niezależnych nie mógł stawić się na rozprawę. Podał nadto, że uwagi na zaległości w płaceniu składek ZUS i obniżenie dochodów związane z powstaniem konkurencji musiał po 23 latach zlikwidować prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą w zakresie pomocy drogowej i obecnie jest bezrobotny bez prawa do zasiłku.
Ustawowa przedstawicielka w/w małoletnichM. K.wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, że powód winien poczuwać się do łożenia alimentów na dzieci w dotychczasowej wysokości. Podała, że w okresie pożycia z powodem osiągał on zarobki sięgające kwoty po 10.000 zł. miesięcznie, a zatem jego możliwości majątkowe i zarobkowe są znaczne.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny :
Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia
27 kwietnia 2012 r. wydanym w sprawie III RC 182/12 zasądzono od powoda rentę alimentacyjną na rzecz małoletniejM. B.w kwocie po
550 zl. miesięcznie i na rzecz małoletniegoA. B.w kwocie po 450 zł. miesięcznie, łącznie po 1.000 zł. miesięcznie. W tym czasie małoletniaM. B.ur. (...)liczyła 7 lat , zaś małoletniA. B.ur. (...)liczył 2 lata. Ustawowa przedstawicielka małoletnichM. K.będąca z zawodu technikiem ekonomistą była bezrobotna bez prawa do zasiłku. Powód prowadził działalność gospodarczą w zakresie pomocy drogowej i posiadał kilka specjalistycznych pojazdów potrzebnych do prowadzenia tej działalności.
Dowód : akta Sądu Rejonowego w Kłodzku sygn. III RC 182/12
Powód ma wykształcenie zawodowe, z zawodu jest kierowcą – mechanikiem. Przez okres 23 lat - od 1 marca 1989 r. do 2 lipca 2012 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie pomocy drogowej. W roku poprzedzającym wyrejestrowanie działalności – 2011 r. - osiągnął według zeznania podatkowego dochód netto w kwocie 776,00 zł.
- 2 -
W trakcie prowadzenia działalności został ukarany przez Inspekcję Transportu Drogowego karą pieniężną w kwocie 25.000 zł. za brak w pojeździe, którym kierował tarcz tachografu. Kilka lat temu został skazany wyrokiem sądowym za jazdę pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwym i został pozbawiony prawa jazdy. Z tego powodu nie może obecnie podjąć pracy jako kierowca. W dniu 10 lipca 2012 r. zarejestrował się jako bezrobotny w PUP wK.. Nie pobierał zasiłku dla bezrobotnych. W dniu 25 kwietnia 2013 r. utracił status osoby bezrobotnej na okres 120 dni, gdyż nie stawił się w wyznaczonym terminie w PUP i nie powiadomił o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa. W dniu 22 sierpnia 2013 r. mógł się ponownie zarejestrować jako bezrobotny, jednakże uczynił to dopiero w dniu 4 grudnia 2013 r. Od tego czasu ponownie jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. PUP wK.od 1 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. dysponował licznymi ofertami pracy dla osób w zawodzie kierowca – mechanik np. jako kierowca samochodu dostawczego w(...)wK.za wynagrodzeniem 3.000 – 4.000 zł. miesięcznie brutto, kierowca samochodu ciężarowego w(...)wŚ.za wynagrodzeniem 2.500 zł. miesięcznie brutto, kierowca samochodu dostawczego w(...)wK.za wynagrodzeniem 1.800 - 2.500 zł. miesięcznie brutto, kierowca ciągnika siodłowego w GACH – POL wJ.za wynagrodzeniem 3.500 – 4.000 zł. miesięcznie brutto. Powód pracuje dorywczo naprawiając znajomym samochody i w niektórych miesiącach zarobkuje w ten sposób 400 zł. Nie jest żonaty. Żyje w konkubinacie i pozostaje na utrzymaniu swojej konkubiny, która zarabia około 1.200 zł. miesięcznie. Mieszka u swojej matki, lecz nie prowadzi z nią wspólnego gospodarstwa domowego, ani też nie partycypuje w żadnych opłatach związanych z utrzymaniem mieszkania. Prócz małoletnich pozwanych nie ma innych osób na utrzymaniu. Ma dwoje pełnoletnich dzieci z poprzedniego związku, pozostających na własnym utrzymaniu. Był właścicielem mieszkania własnościowego, które sprzedał za kwotę 62.000 zł.
Za uzyskaną ze sprzedaży mieszkania kwotę pokrył karę na rzecz Inspekcji Transportu Drogowego, jak też liczne zadłużenia. Wobec powoda prowadzona jest egzekucja komornicza należności wynikającej z nieopłaconych składek ZUS w kwocie 7.419,34 zł.
Dowód :
-
zeznania powoda,
wpis Centralnej Ewidencji Informacyjnej o Działalności Gospodarczej
/ k – 5 /,
-
pismo Urzędu Skarbowego wK.z dnia 15.01.2014 r. / k – 45 /,
zaświadczenia PUP wK.z dnia 15.02.2013 r. / k – 3 – 4 /,
decyzji PUP wK.z dnia 8.05.2013 r. / k – 18 / i z dnia 4.12.2013 r.
/ k – 33 /
- 3 -
-
pismo PUP wK.z dnia 10.02.2014 r. wraz z załącznikami
/ k – 49 – 55 /,
-
zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego i zakazie wyppłat i zawiadomienie o wszczęciu egzekucji wobec powoda / k – 16 – 17 /.
Pozwana nadal jest bezrobotna bez prawa do zasiłku. W okresie od 3 czerwca 2013 r. do 2 grudnia 2013 r. była na stażu i pobierała z tego tytułu stypendium w kwocie po około 640 zł. miesięcznie. Pobiera z(...)zasiłki rodzinne na dzieci wraz ze świadczeniami należnymi z tytułu samotnego wychowywania dzieci w łącznej kwocie po 539 zł. miesięcznie. Z innych form pomocy społecznej nie korzysta. Nie jest zamężna, ani nie żyje z nikim w konkubinacie. Mieszka z dziećmi w mieszkaniu własnościowym odziedziczonym po rodzicach. Nikt inny nie zajmuje tego mieszkania. Wysokość opłat - eksploatacyjnej, tytułem funduszu remontowego i zużycia wody wynosi łącznie po 600 zł. miesięcznie. Opłata za gaz i ogrzewanie c.o. wliczone są do opłaty eksploatacyjnej. Opłata za energię elektryczną wynosi 85 zł. miesięcznie. MałoletniaM.liczy obecnie 9 lat i uczęszcza do
III -ciej klasy szkoły podstawowej. Nie korzysta z obiadów w stołówce szkolnej. MałoletniA.liczy obecnie 4 lata i uczęszcza do przedszkola za odpłatnością 420 zł. miesięcznie. Dzieci są zdrowe. Prócz małoletnich pozwanych powódka ma na utrzymaniu jeszcze jedno dziecko z poprzedniego związku – syna w wieku 16 lat, który uczęszcza do II – giej klasy gimnazjum i nie korzysta z obiadów w stołówce szkolnej. Dziecko to jest zdrowe. Jego ojcostwo jest nieustalone i pozwana nie pobiera na jego rzecz alimentów. Pozwana ma przyznane świadczenia z funduszu alimentacyjnego
na rzecz małoletnich pozwanych, bowiem egzekucja świadczeń alimentacyjnych należnych do powoda okazała się bezskuteczna.
Dowód :
1
zeznania pozwanej,
2
decyzja PUP wK.z dnia 7.12.2013 r. / k – 41 /,
3
zaświadczenie o wysokości stypendium stażowego pozwanej z dnia 19.12.2013 r. / k – 38 /,
4
decyzja Burmistrza MiastaK.z dnia 14.10.2013 r. / k – 39 /,
5
decyzja Burmistrza MiastaK.z dnia 11.09.2013 r. / k – 40 /.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył co następuje :
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treściąart 135§ 1 kriopzakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
- 4 -
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przez ustawowe określenie ,, możliwości zarobkowe i majątkowe '' należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości zarobkowe zobowiązanego obejmują więc także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie. Zwłaszcza w wypadku prowadzenia przez zobowiązanego działalności gospodarczej może być zasadne ustalenie nie tylko tego, jakie dochody ów zobowiązany rzeczywiście uzyskuje, ale nadto tego, jakie dochody może i powinien on uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych. Czyniąc ustalenia co do możliwości zarobkowych takiego zobowiązanego należy uwzględnić zasady gospodarki wolnorynkowej. Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r.
Na mocyart. 138 kriopw razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zmniejszenie lub zwiększenie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.
Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Obniżenie alimentów uzasadnia zmniejszenie się potrzeb uprawnionego lub pogorszenie sytuacji materialnej i majątkowej zobowiązanego.
Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca obniżenie renty alimentacyjnej należnej od powoda małoletnimM.iA. B.. Przede wszystkim zauważyć wypada, że powód zrezygnował z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, którą prowadził z powodzeniem przez okres 23 lat. Nie sposób jednak przyjąć, iż uczynił to z przyczyn zasługujących na usprawiedliwienie. Jak wskazywał sam powód, głównym motywem podjęcia przez niego takiej decyzji było ukaranie go przez Inspekcję Transportu Drogowego karą pieniężną w kwocie 25.000 zł. za brak tarcz tachografu i znacznego zadłużenia z tytułu składek na rzecz ZUS.
- 5 -
Niewątpliwie należy zasadnie przyjąć, iż powód winien prowadzić działalność gospodarczą przestrzegając wszelkich wymaganych przepisów prawa, w tym tych nakazujących instalację tarcz tachografu. Niedbalstwo powoda w tym zakresie doprowadziło do ukarania go bardzo dotkliwą karą pieniężną. Nadto winien odprowadzać przewidziane składki ZUS i nie dopuścić do powstania znaczących zaległości z tego tytułu. Nie sposób przy tym przyjąć, iż powód z uwagi na rosnącą konkurencję uzyskiwał coraz mniejsze dochody. Jak wynika z doświadczenia życiowego, popyt na usługi z zakresu pomocy drogowej jest znaczny, a nawet ma tendencje wzrostowe wobec stałego zwiększania się liczby osób posiadających pojazdy mechaniczne. Nie może za tym przemawiać także okoliczność, że powód zadeklarował dochód netto za cały rok 2011 r. w kwocie zaledwie 776,00 zł. Okoliczność taka zdaniem Sądu może świadczyć o wyjątkowej nieudolności powoda w prowadzeniu działalności lub też o tym, że nie wykazał on swoich rzeczywistych dochodów. Dodać przy tym należy, iż z zeznań pozwanej wynika, że w trakcie pożycia stron ( strony zerwały pożycie w 2011 r. ) powód osiągał rzeczywiste dochody w granicach do 10.000 zł. miesięcznie. Konkludując powyższe należy stwierdzić, iż powód mógłby nadal prowadzić z powodzeniem działalność gospodarczą w zakresie usług pomocy drogowej i przy dołożeniu należytej staranności oraz przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki osiągać wysokie dochody – w ocenie Sądu co najmniej w granicach 5.000 – 6.000 zł. miesięcznie netto. Gdyby zresztą nawet istniały podstawy do przyjęcia, iż powód zrezygnował z prowadzenia działalności gospodarczej z przyczyn przez siebie niezawinionych i zasługujących na usprawiedliwienie, to należy zauważyć, iż PUP wK.dysponował w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. licznymi ofertami pracy dla osób w zawodzie kierowca – mechanik za wynagrodzeniem od 1.800 zł. do 4.000 zł. miesięcznie brutto. Z ofert tych nie mógł jednakże skorzystać, skoro orzeczono wobec niego karę zakazu prowadzenia pojazdów za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości. Tym samym powód w sposób przez siebie zawiniony doprowadził do pozbawienia się możliwości podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie kierowcy – mechanika. Jest więc zupełnie oczywistym, że okoliczność ta nie może być brana pod uwagę jako przemawiająca za przyjęciem zmiany stosunków polegającej na pogorszeniu się sytuacji materialnej i majątkowej zobowiązanego powoda. Małoletni pozwani nie mogą bowiem w żadnym wypadku ponosić negatywnych konsekwencji niezgodnego z prawem postępowania swojego ojca. Należy też zauważyć, iż powód nie wykazywał należytej staranności i aktywności w poszukiwaniu zatrudnienia, skoro w dniu 25 kwietnia 2013 r. utracił status osoby bezrobotnej na okres 120 dni z powodu niestawiennictwa w PUP w wyznaczonym terminie. W dniu 22 sierpnia 2013 r. mógł się ponownie zarejestrować jako bezrobotny, jednakże uczynił to dopiero w dniu 4 grudnia 2013 r.
- 6 -
Reasumując powyższe należy stwierdzić, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż od czasu ustalenia alimentów w uprzedniej wysokości na rzecz małoletnich pozwanych nastąpiła zmiana stosunków, która mogłaby skutkować obniżeniem należnych im od powoda alimentów. W szczególności
nie można zasadnie przyjąć, iż nastąpiło pogorszenie się sytuacji materialnej i majątkowej zobowiązanego powoda, które byłoby wynikiem wystąpienia przyczyn zasługujących na usprawiedliwienie. Nie można także zasadnie przyjąć, iż od tego czasu nastąpiło zmniejszenie się potrzeb uprawnionych małoletnich, których koszty utrzymania są znaczne w związku z ich stałym rozwojem psychofizycznym. Nie uległa też znaczącej poprawie sytuacja materialna matki małoletnich.
Z tych względów Sąd na mocy przepisów 138krioporaz
art. 135 krioporzekł jak w sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kłodzku
date: '2014-02-25'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Małgorzata Barczyk
legal_bases:
- art 135§ 1 kriop
recorder: Małgorzata Bułat-Draheim
signature: III RC 175/13
``` |
151000000002503_V_ACa_000814_2012_Uz_2012-10-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt V ACa 814/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 października 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku V Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący SSA Zbigniew Koźma
Sędziowie : SA Roman Kowalkowski
del. SO Anna Daniszewska (spr.)
Protokolant: sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz
po rozpoznaniu w dniu 25 października 2012r. w Gdańsku
na rozprawie
sprawy z powództwaM. L.
przeciwko(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąw(...)
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w(...)
z dnia 26 czerwca 2012r. sygn. akt I C 168/11
I
oddala apelację;
II
zasądza od pozwanej(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwB.na rzecz powódkiM. L.kwotę 1.800 zł (tysiąc osiemset) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez powódkę w postępowaniu apelacyjnym.
Na oryginale właściwe podpisy.
Sygn. akt V ACa 814 /12
UZASADNIENIE
PowódkaM. L.wniosła o nakazania pozwanej(...) spółce z o.o.wK.(poprzednika prawnego(...) spółki z o.o.wB.) usunięcia wizerunku powódki z billboardu reklamowego umieszczonego na budynku siedziby pozwanej spółki oraz ze stron internetowych: www.(...)i www.(...)oraz zamieszczenia w dzienniku(...)przeprosin za bezprawne i zawinione wykorzystywanie jej wizerunku, a także zasądzenia z tego tytułu zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł wraz z odsetkami od dnia 18 maja 2010r. do dnia zapłaty oraz zażądała zwrotu kosztów procesu.
Pozwana(...) spółka z o.o.wB.wniosła o oddalenie powództwa w całości podnosząc, iż działanie jej nie było bezprawne. Wskazała, że powódka w umowie z dnia 8 grudnia 2008 r. wyraziła zgodę na bezterminowe rozpowszechnianie jej wizerunku, który to został utrwalony podczas sesji zdjęciowej, za którą powódka otrzymała wynagrodzenie w kwocie 2.000 zł. Podniosła również, że użycie wizerunku powódki na podanych przez nią stronach internetowych stanowi jedynie drobny szczegół przedstawionej w formie filmu całości.
Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w(...)zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 15.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 18 maja 2010 r. , w pozostałym zakresie powództwo oddalił i orzekł o kosztach postępowania.
Rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia:
W 2008 r. w związku z kampanią reklamową(...)firmy (...) spółki z o.o.wK., firma ta zawarła zAgencją (...)wS.ustną umowę na wykonanie projektu graficznego z pełnymi prawami autorskimi z przeznaczeniem do wykorzystania na banery na terenie gminy:S.,K.,U.,D.i do gazetki reklamowej o zasięgu ogólnopolskim.
W związku z tą umową w dniu 8 grudnia 2008 r. w(...)firmy (...) spółki z o.o.wK.została przeprowadzona sesja zdjęciowa z udziałem powódkiM. L.jako modelki. Osoba modelki została zaakceptowana przez(...) spółkę z o.o.wK..
W dniu 8 grudnia 2008 r. pomiędzyAgencją (...)wS.aM. L.zawarta została umowa o dzieło. Zgodnie z § 1 umowyM. L.użyczyła swojego wizerunku do kampanii reklamowej dlafirmy (...) spółki z o.o.z siedzibą wK.. Strony ustaliły termin wykonania dzieła na okres od 8 grudnia 2008 r. do 7 grudnia 2009 r.
W § 2 umowy strony uzgodniły, żeAgencja (...)wS.wykorzysta użyczony wizerunek według specyfikacji: banery reklamowe - do wykorzystania na terenie gminyS.,U.iD., gazetka reklamowa formatu A3/A4 - 4 stronicowa o zasięgu ogólnopolskim. W § 3 umowy strony wysokość wynagrodzenia dlaM. L.za użyczenie swojego wizerunku ustaliły na kwotę 2.000 zł.
Pozwana znała treść powyższej umowy zawartej pomiędzy powódką aAgencją (...)wS., z którą pozwana wówczas współpracowała.
W okresie od dnia 8 grudnia 2008 r. do dnia 7 grudnia 2009 r. wizerunek powódki wykorzystywany był przez pozwaną w celach reklamowych w następujący sposób. Pięć billboardów reklamowych z wizerunkiem powódki o wymiarach: o 2,5m x 5m lub 3m x 6m wystawionych było na terenie gminy:S.,U.iD.oraz jeden billboard o wymiarach 4,5m x 12m umieszczony został na budynku siedziby pozwanej wK.. W czasie trwania umowy wydana została gazetka reklamowa o zasięgu ogólnopolskim w formacie A 4.
W tym też czasie na stronie internetowej www.(...)i www.(...)zostały umieszczone spoty reklamowesalonu (...) spółki z o.o.wK., na których prezentowany był budynek sklepufirmy (...) spółki z o.o.wK.wraz z billboardem z wizerunkiem powódki. Pozwana do chwili obecnej ze strony internetowej www.(...)nie usunęła spotu i wirtualnej panoramy reklamującej produkty pozwanej i miejsca ich sprzedaży.
Po dniu 7 grudnia 2009r. wizerunek powódki nadal wykorzystywany był przez pozwaną w celach reklamowych. W dalszym ciągu billboard z jej wizerunkiem umieszczony był na budynku siedziby pozwanej wK., a także na trasieS.-U.,S.-L.,S.-K.. Ponadto w okresie od 8 do 9 stycznia 2010 r. billboard z wizerunkiem powódki wisiał w hali(...)wS.podczas imprezy piłkarsko-muzycznej pod nazwą(...). W styczniu 2010 r. wizerunek jej był również prezentowany na billboardzie wGalerii (...)przyul. (...). Billboard reklamowy z wizerunkiem powódki umieszczony na budynku(...)i siedzibyspółki (...)wK.został usunięty w czerwcu 2011 r.
Pismem z dnia 23 lutego 2010r. skierowanym do(...) spółki z o.o.wK.powódka zwróciła pozwanej uwagę, że umowa z dnia 8 grudnia 2008 r. dotycząca wykorzystywania jej wizerunku w celach reklamowych wygasła, a także zaproponowała dalszą współpracę. Pismo to pozostało bez odpowiedzi.
Kolejnym pismem z dnia 7 maja 2010 r. powódka, działająca przez swojego pełnomocnika, zażądała odfirmy (...) spółki z o.o.wK.zaprzestania bezprawnego wykorzystywania jej wizerunku poprzez usunięcie billboardu reklamowego umieszczonego na budynku siedziby pozwanej spółki wK.oraz o usunięcie jej wizerunku ze wszystkich stron internetowych ,na których prezentowana jest w celach reklamowych. Nadto w piśmie tym powódka zażądała zapłaty kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę , spowodowaną bezprawnym naruszeniem dobra osobistego, jakim jest jej wizerunek.
W odpowiedzi na powyższe pismo, pismem z dnia 28 czerwca 2010r. Prezes Zarządu(...) spółki z o.o.wK.wskazał, iż brak jest podstaw do zarzucenia spółce bezprawnego działania w zakresie wykorzystania wizerunku powódki. Podniósł, że termin określony w umowie zwartej w dniu 8 grudnia 2008 r. pomiędzyAgencją (...)wS.aM. L.zastrzeżony był przez strony umowy dla utrwalania wizerunku, a nie jego wykorzystywania. Nadto w piśmie tym Prezes Zarządu podkreślił, że powódka wyraziła zgodę na bezterminowe wykorzystywanie wizerunku podczas utrwalania jej wizerunku w siedzibie spółki.
Cała ta sytuacja była stresująca dla powódki, czuła się ona bezradna wobec wykorzystywania i ignorowana jej przez pozwaną. Znajomi powódki uważali, że udział jej w kampanii reklamowej na tak dużą skalę wiąże się dla niej z uzyskiwaniem wysokiego wynagrodzenia. W tym też okresie nasiliły się jej problemy zdrowotne. Od stycznia 2010 r. zarejestrowana jest w(...)wS., przyul. (...), gdzie rozpoznano u niej(...). W okresie od 28 czerwca 2010 r. do dnia 27 sierpnia 2010 r. z powodu(...)przebywała na(...)wG..
(...)
Aktualnie pozwana nie wykorzystuje wizerunku powódki na billboardach reklamowych i usunęła te, na których był on prezentowany. Pozwana usunęła również wizerunek powódki prezentowany na stronie internetowej www.(...).
Powódka jeszcze przed zawarciem umowy z dnia 8 grudnia 2008r., na podstawie ustnej umowy, użyczyła pozwanej swojego wizerunku w celach reklamowych, za co dostała wynagrodzenie w postaci lampy o wartości 200 zł. Samochód , na którym na podstawie ustnej umowy został umieszczony wizerunek powódki, do dnia dzisiejszego przemieszcza się po drogach całej Polski.
Zdaniem Sądu Okręgowego, powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie. Sąd Okręgowy zważył, że podstawą odpowiedzialności pozwanej są przepisyart. 23 i 24 k.c.Zgodnie z tym ostatnim przepisem osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania chyba, że nie jest ono bezprawne.
Sąd Okręgowy stwierdził, iż zasadniczą kwestią wymagającą wyjaśnienia w każdej sprawie o naruszenie dóbr osobistych jest ustalenie, czy i jakie dobro osoby zostało przez konkretne zachowanie naruszone i czy naruszenie to nosi cechy bezprawności. Przepisart. 23 k.c.wśród podlegających ochronie dóbr osobistych człowieka wymienia jego wizerunek.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie doszło do naruszenia dobra osobistego powódki w postaci wizerunku i naruszenie to było bezprawne.
Sąd Okręgowy wskazał, iż powódka w dniu 8 grudnia 2008 r. zawarła zAgencją (...)wS.umowę, zgodnie z którą użyczyła swojego wizerunku do kampanii reklamowej dla pozwanej w ściśle określonym czasie oraz według stosownej specyfikacji. Sąd Okręgowy podał, iż strony uzgodniły w umowie termin wykonania dzieła od 8 grudnia 2008 r. do 7 grudnia 2009 r. oraz że wizerunek powódki miał być wykorzystywany na banerach reklamowych na terenie gminyS.,U.iD.oraz w ulotce reklamowej formatu A3/A4 - 4 stronicowej o zasięgu ogólnopolskim.
Sąd Okręgowy wskazał, iż pozwana bez zgody powódki wykorzystywała jej wizerunek po upływie terminu wskazanego w umowie z dnia 8 grudnia 2008r. Po dniu 7 grudnia 2009 r. - co jest okolicznością bezsporną – billboard z wizerunkiem powódki w dalszym ciągu umieszczony był na budynku siedziby pozwanej wK., a także na trasieS.-U.,S.-L.,S.-K.. Poza tym w okresie od 8 do 9 stycznia 2010 r. billboard z jej wizerunkiem wisiał w hali(...)wS.podczas imprezy pod nazwą(...)oraz przez krótki czas wGalerii (...)wS..
Sąd Okręgowy nie uznał twierdzeń pozwanej jakoby nie znała ona treści umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. oraz nie wiedziała , na jaki okres została ona zawarta. Zdaniem Sądu Okręgowego, przeczą temu zeznania świadkówT. Z.iJ. Ł., którzy zeznali że zawarte w umowie postulaty były wcześniej ustalane zT. M.przedstawicielemfirmy (...) spółki z o.o.wK.. Zeznaniom tym Sąd Okręgowy dał wiarę , uznając je za spójne i logiczne, a ponadto znajdujące potwierdzenie w pozostałym materiale zgromadzonym w niniejszej sprawie, a w szczególności w korespondencji stron.
Sąd Okręgowy wskazał, iż z treści pisma pozwanej spółki z dnia 28 czerwca 2010 r., będącego odpowiedzią na żądanie powódki zawarte w piśmie z dnia 7 maja 2010 r. wynika jednoznacznie, iż pozwana znała treść umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. zawartej pomiędzyAgencją (...)wS.a powódką. W piśmie tym pozwana twierdziła, że powódka na podstawie tej umowy otrzymała wynagrodzenie w kwocie 2.000zł za udział w sesji zdjęciowej, a tym samym pozwana uzyskała prawo, na podstawie art. 81 ust. 1 prawa autorskiego i praw pokrewnych , do rozpowszechniania jej wizerunku bez uzyskiwania zgody ze strony powódki.
Zdaniem Sądu Okręgowego, taka wypowiedź świadczy wprost o tym, że pozwana znała treść przedmiotowej umowy, a jedynie odmiennie od powódki iAgencji (...)wS.odczytywała zapisy umowy. W ocenie Sądu Okręgowego, treść § 1 umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. nie może budzić wątpliwości, iż zastrzeżony w tej umowie termin dotyczył okresu wykorzystywania wizerunku powódki do kampanii reklamowej dla(...) spółki z o.o.wK.. Nawet jednak gdyby przyjąć, że pozwana nie znała treści tejże umowy , to zdaniem Sądu Okręgowego, pozwana po otrzymaniu od powódki pisma z dnia 23 lutego 2010 r. winna była usunąć bezzwłocznie billboardy reklamowe z wizerunkiem powódki, gdyż co najmniej od tej chwili dalsze rozpowszechnianie wizerunku powódki wymagało jej zgody, w przeciwnym wypadku dalsze wykorzystywanie jej wizerunku w celach reklamowych nosiło cechy bezprawności.
Sąd Okręgowy zważył , iż z treściart. 81 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychwynika jednoznacznie , że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej, a jedynie w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba otrzyma umówioną zapłatę za pozowanie. Sąd Okręgowy uznał, iż powódka co najmniej kierując do pozwanej pismo z dnia 23 lutego 2010 r. wyraźnie zastrzegła, że dalsze wykorzystywanie jej wizerunku do celów reklamowychfirmy (...) spółki z o.o.wK.jest możliwe, ale dopiero po ustaleniu warunków dalszej współpracy, co oznaczało brak zgody na dalsze wykorzystywanie jej wizerunku na podstawie umowy z dnia 8 grudnia 2008 r.
Oceniając żądanie powódki w zakresie zadośćuczynienia Sąd Okręgowy brał pod uwagę przede wszystkim zakres i intensywność krzywdy doznanej przez powódkę wskutek bezprawnego działania pozwanej. W ocenie Sądu Okręgowego, zachowanie pozwanej niewątpliwie mogło i z pewnością wywołało u powódki, która jest osobą młodą (27 lat) i nie mającą dużego doświadczenia, znaczne poczucie krzywdy, wykorzystania i bezradności. Sąd Okręgowy wskazał, że powódka chciała, aby pozwana przedłużyła z nią umowę i w dalszym ciągu używała jej wizerunku. W ocenie Sądu Okręgowego, świadczą o tym zeznania powódki oraz jej pismo z dnia 23 lutego 2010 r. skierowane do pozwanej. Powódka zeznała, że po upływie terminu wskazanego w umowie z dnia 8 grudnia 2008 r. zwracała się do pozwanej najpierw telefonicznie, a potem listownie , aby firma przedłużyła lub zawarła z nią umowę na dalsze wykorzystywanie jej wizerunku. Wskazała, że w czasie rozmowy przedstawiciel pozwanej -T. M.obiecał jej, że skontaktuje się z Prezesem firmy i oddzwoni do niej. Podała, że nigdy jednak nie otrzymała od pozwanej żadnego telefonu, czym czuła się rozżalona i bezradna.
Sąd Okręgowy podkreślił, że nie bez znaczenia dla ogólnego samopoczucia powódki były również opinie innych osób, w tym znajomych, którzy uważali, że udział jej w kampanii reklamowej na taką skalę wiąże się dla niej z uzyskiwaniem wysokiego wynagrodzenia, a tymczasem była ona wówczas studentką i pozostawała na utrzymaniu rodziców. Sąd Okręgowy wskazał, iż właśnie po ustaniu umownego terminu do wykorzystywania wizerunku powódki , nasiliły się jej problemy zdrowotne. Rozpoznano u niej(...), ą w okresie od 28 czerwca 2010 r. do dnia 27 sierpnia 2010 r. z powodu zaostrzenia choroby przebywała na(...)wG..(...)
W ocenie Sądu Okręgowego, istotnym w tej sprawie jest również fakt nasilenia złej woli ze strony pozwanej, która ignorowała całkowicie żądania powódki uznając, że ma prawo przez dowolnie długi okres czasu dysponować jej wizerunkiem i wykorzystywać go w celach reklamowych swojej firmy. W ocenie Sądu Okręgowego, kwota 15.000 zł zadośćuczynienia jest adekwatna do wielkości doznanej przez powódkę krzywdy i jednocześnie w pełni rekompensuje przykrości i straty moralne wywołane bezprawnym działaniem pozwanej. Sąd Okręgowy zasądził tą kwotę wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 18 maja 2010 r. tj. po upływie terminu zakreślonego przez powódkę w wezwaniu do zapłaty dnia 7 maja 2010r. w oparciu o przepisart. 481§l k.c.W pozostałym zakresie powództwo o zadośćuczynienie Sąd Okręgowy oddalił jako wygórowane.
Sąd Okręgowy nie uwzględnił żądania powódki co do zamieszczenia w poniedziałkowym wydaniu dziennika(...)przeprosin. Sąd Okręgowy uznał, iż w sytuacji, kiedy wizerunek powódki od kilku lat do chwili obecnej nadal rozpowszechniany jest przez pozwaną, na jednym z samochodów należących do niej, brak jest ku temu podstaw.
W ocenie Sądu Okręgowego, nie było podstaw do uznania za bezprawne działańfirmy (...) spółki z o.o.wK., polegających na umieszczeniu na stronach internetowych www.(...)i www.(...)spotów reklamowych, na których na jednym ujęciu jest przedstawiony budynek(...)firmy (...) spółki z o.o.wK.wraz z billboardem zawierającym reklamę z wizerunkiem powódki. Prezentowany tam bowiem wizerunek powódki, w ocenie Sądu Okręgowego, stanowi drobny szczegół przedstawionej całości, a sama postać powódki ukazana jest z oddali i przez około 2 sekundy. A więc również i w tym zakresie, zdaniem Sądu Okręgowego, żądanie powódki należało oddalić.
Sąd Okręgowy oddalił wniosek strony pozwanej o przeprowadzenie konfrontacji pomiędzy świadkamiT. M.aT. Z., gdyż zeznania świadkaT. Z.w całości są zgodne z zeznaniami świadkaJ. Ł.. Sąd Okręgowy podkreślił, iż świadekJ. Ł.nie pracuje obecnie wfirmie (...)wS., a więc nie jest w żaden sposób związany z tą firmą , toteż nie miał on żadnych powodów, aby skierować zeznania na korzyść tej firmy. Odpadł więc powód przeprowadzenia konfrontacji zeznań świadkaT. M.iT. Z.. Tym bardziej, że okoliczność, iż pozwana spółka znała treść umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. zawartej pomiędzyAgencją (...)wS.a powódką, została potwierdzona - w sposób pośredni - innymi dowodami.
Z uwagi na to, iż żądanie powódki zostało uwzględnione jedynie w części, Sąd Okręgowy, na podstawieart. 100 k.p.c.koszty zastępstwa procesowego zniósł wzajemnie, a na postawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych , w związku z wyżej wskazanym przepisem , nakazał ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750 zł tytułem opłaty od zasądzonego roszczenia.
Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana zaskarżając go w części zasądzającej od pozwanej kwotę 15.000 zł wraz z odsetkami oraz kosztami procesu tj. w zakresie punktu 1 i 4 wyroku. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:
1) naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w tym w szczególności:
- naruszenieart. 24 k.c.poprzez uznanie, że pozwana spółka w sposób bezprawny wykorzystała wizerunek powódki umieszczony na banerach reklamowych, czym naruszyła jej dobra osobiste, jak również poprzez uznanie, że powódka doznała krzywdy w związku z tym, że banery reklamowe z jej zdjęciem wisiały dłużej , niż ustaliła z agencją reklamową i okoliczność ta spowodowała zachorowanie powódki na(...)i pogorszenie stanu zdrowia oraz wywołało u niej straty moralne.
- naruszenieart. 429 k.c.poprzez jego niezastosowanie wobec powierzenia kampanii reklamowej w ramach, której wykorzystany był wizerunek powódki podmiotowi, który w zakresie swej działalności trudni się wykonywaniem takich czynności, co wyłącza bezprawność działania pozwanej i jej odpowiedzialność,
2) naruszenie w istotny sposób przepisów prawa procesowego, mający wpływ na wynik postępowania, w tym w szczególnościart. 233 k.p.c.przez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że powódka doznała krzywdy, która jest przesłanką przyznania jej zadośćuczynienia, o którym mowa wart. 448 k.c., jak równieżart. 78 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w sytuacji gdy przesłanka ta nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, podobnie jak nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym bezprawność działania pozwanej spółki w zakresie wykorzystania wizerunku powódki.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w tym zakresie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.
W uzasadnieniu skarżąca wskazała, iż Sąd I instancji ustalił, że pozwana zleciła wykonanie czynności polegających na wykonaniu projektu graficznego z pełnymi prawami autorskimi, z przeznaczeniem do wykorzystania na banery i do gazetki reklamowejAgencji (...)wS., zajmującej się profesjonalnie prowadzeniem kampanii reklamowych. Wykonując te czynnościAgencja (...)zawarła umowę z powódką. Stroną tej umowy nie była pozwana spółka. Skarżąca podniosła, iż spółka nie otrzymała egzemplarza tej umowy, a z jej treścią zapoznała się dopiero w lutym 2010 r. (pismo z 23 lutego 2010 r.), kiedy to powódka wystąpiła do pozwanej z propozycją współpracy.
Skarżąca podniosła, iż Sąd I instancji uznając, że pozwana znała wcześniej treść umowyAgencji (...)z powódką oparł swoje stanowisko na podstawie zeznań dwóch świadków, pracownikówAgencji (...), których wiarygodność, zdaniem skarżącej, jest wysoce wątpliwa z uwagi na to, że ewentualna odpowiedzialność wobec powódki za bezprawne wykorzystanie jej wizerunku spoczywałaby właśnie na Agencji, przy tym odmówił dokonania konfrontacji zeznań świadkówT. Z.,J. Ł.z zeznaniamiT. M., co miało istotne znaczenie dla ustaleń, na których Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie. Sąd I instancji, w ocenie skarżącej, przekroczył w tym zakresie granice swobodnej oceny dowodów.
Skarżąca zarzuciła także, iż Sąd I instancji dokonując w sprawie ustaleń nie zastosowałart. 429 k.c., wyłączającego bezprawność działań pozwanej wobec powódki i tym samym odpowiedzialność za ewentualną krzywdę, gdyby takiej powódka rzeczywiście doznała. Skarżąca podniosła, iż powierzyła kampanię reklamową , w ramach której wykorzystany był wizerunek powódkiAgencji (...)wS., a więc podmiotowi, który w zakresie swej działalności trudni się wykonywaniem takich czynności. Agencja ta zawarła z powódką umowę, której naruszenie powinno obciążać wyłącznie tą Agencję, a nie pozwaną. Skarżąca zaznaczyła , że w umowie pomiędzy pozwaną spółką aAgencją (...), której warunki zostały potwierdzone przezAgencję (...)nafakturze nr (...), nie zostały w żaden sposób ograniczone ramy czasowe wykorzystania projektu graficznego banera z wizerunkiem powódki, natomiast zostały potwierdzone pełne prawa autorskie do niego. W świetle powyższego, zdaniem skarżącej, jej działania nie nosiły znamion bezprawności.
Skarżąca podniosła również, iż Sąd I instancji naruszył w istotny sposób przepisy prawa procesowego, mające wpływ na wynik postępowania, w tym w szczególnościart. 233 k.p.c.przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu, że powódka doznała krzywdy, która jest przesłanką przyznania jej zadośćuczynienia, w sytuacji gdy przesłanka ta nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym
Skarżąca podkreśliła, żeart. 78 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych(stosowany odpowiednio do ochrony wizerunku), jak równieżart. 448 k.c.stosowany w związku zart. 24 k.c.stanowią, że sąd może przyznać zadośćuczynienie pieniężne w przypadku, gdy twórcę spotkała ze strony naruszającego krzywda. Krzywda stanowi więc podstawową kategorię instytucji zadośćuczynienia. W rozumieniu zaś tego przepisu i w odniesieniu do powódki byłby to uszczerbek wynikający z jej ujemnych przeżyć w sferze psychicznej związanych z wykorzystaniem wizerunku, a nie brakiem wynagrodzenia z tego tytułu.
Skarżąca podniosła, iż powódka odpłatnie udostępniła i udostępnia nadal bezterminowo pozwanej swój wizerunek i pozwana w żadnym wypadku nie wykorzystała wizerunku powódki w sposób, który subiektywnie i obiektywnie mógłby wywołać ujemne przeżycia, czy też zwiększyć je. Skarżąca podniosła, że o ile takich przeżyć nie wywoływało jej zdjęcie na billboardzie wK.i w innych miejscach w roku 2009 i nadal nie wywołuje znoszenie przez powódkę swojego zdjęcia na samochodzie (bezterminowo za jednorazowe wynagrodzenie w kwocie ok. 200 zł), to w jaki sposób uzasadnić rzekomo ujemne przeżycia wobec zdjęcia umieszczonego na billboardzie wK.wiszącym kilka, czy kilkanaście miesięcy dłużej, niż powódka ustaliła zAgencją (...), przy czym w tym okresie sposób eksponowania zdjęcia powódki nie uległ żadnym zmianom co do miejsca, jak i formy. Tak więc, zdaniem skarżącej, to nie ujemne przeżycia psychiczne powódki legły u podstaw wytoczenia niniejszego procesu, co wyłącza zasadność dochodzonych roszczeń. Zdaniem skarżącej, powódka próbuje chronić interes jawnie majątkowy, do którego nie mają zastosowania przepisy, na które się powołuje i które zastosował Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok.
Skarżąca podniosła, iż powódka wyraźnie potwierdzała, że nie widziała żadnych ograniczeń w wykorzystywaniu jej zdjęcia na banerze, o ile otrzymałaby z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie. Upatrywała, więc swoją krzywdę w lekceważeniu jej żądań finansowych i czuła się wyłącznie z tego powodu rozżalona i bezradna.
Zdaniem skarżącej, Sąd I instancji przekroczył granice swobodnej oceny dowodów uznając, że powódka doznała krzywdy, która jest przesłanką przyznania jej zadośćuczynienia, w sytuacji gdy przesłanka ta nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Skarżąca podniosła, iż naruszenie to dotyczy również uznania przez Sąd I instancji, że przyczyną pogorszenia stanu zdrowia w związku z ujawnioną u powódki(...)było działanie pozwanej polegające na odmowie wypłaty powódce wynagrodzenia, co nie znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym, skoro z karty informacyjnej ze szpitala wynika, że już na początku 2009 r. u powódki zaczęły się objawy(...), a z pomocy(...)korzystała od stycznia 2010 r., kiedy jeszcze nie znała stanowiska pozwanej odnośnie jej żądań finansowych, których próbę uregulowania podjęła dopiero pod koniec lutego 2010 r. Zdaniem skarżącej, przyczyny problemów zdrowotnych powódki nie miały związku ze sprawą wykorzystywania wizerunku. Podobnie jak i opinie znajomych powódki, które Sąd I instancji uznał za pozostające nie bez znaczenia dla ogólnego jej samopoczucia, a które nie wynikały wyłącznie z udziału powódki w kampanii reklamowej rozpoczętej w grudniu 2009 r., skoro już wcześniej brała ona udział w kampanii reklamowejF.(...), a kampania ta trwa do dnia dzisiejszego, poprzez umieszczenie zdjęć powódki na samochodzie dostawczym(...)wK.. Legalności tego wykorzystania wizerunku powódka nie kwestionuje, podobnie jak nie doznaje z tego powodu żadnych ujemnych następstw w sferze doznań psychicznych.
Zdaniem skarżącej, o ile przyjąć hipotetyczne istnienie przesłanek krzywdy uzasadniającej zadośćuczynienie, to nie powinno ono przekraczać kwoty otrzymanego wynagrodzenia tj. za okres około półtora roku , czyli 3.000 zł.
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 25 października 2012 r. powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie wskazać należy, iż Sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną, co oznacza, że Sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., sygn. akt III CKN 812/98, OSNC z 2000 r. , Nr 10, poz. 193). Sąd drugiej instancji może ponownie przeprowadzić dowody przeprowadzone w pierwszej instancji, może również podzielić ustalenia sądu pierwszej instancji i przyjąć je za podstawę własnego orzeczenia. Może także przeprowadzić nowe dowody (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2000 r., II UKN 385/99, OSNP z 2001 r., nr 15, poz. 493).
Sąd Apelacyjny podziela dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, przyjmując je za podstawę także własnego rozstrzygnięcia.
Za niezasadny Sąd Apelacyjny uznał zarzut naruszenia przepisów postępowania -art. 233 k.p.c.przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że powódka doznała krzywdy, która jest przesłanką przyznania jej zadośćuczynienia.
Do naruszenia przepisuart. 233 k.p.c.mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżąca wykazała uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak m. in. SN w wyroku z 16.12.2005r. III CK 314/05, LEX nr 172176). Ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego oraz dokonana przez ten Sąd ocena prawna tych okoliczności, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie wykraczają poza granice swobodnej oceny dowodów, wyznaczonych dyspozycjąart. 233 § 1 k.p.c.Wbrew twierdzeniom skarżącej , Sąd I instancji poddał wszechstronnej ocenie zebrany w sprawie materiał dowodowy i prawidłowo ustalił , że pozwana zleciła wykonanie czynności polegających na wykonaniu projektu graficznego z pełnymi prawami autorskimi, z przeznaczeniem do wykorzystania na banery i do gazetki reklamowejAgencji (...)wS., a wykonując te czynnościAgencja (...)zawarła umowę z powódką. Słusznie też wywiódł Sąd Okręgowy z zebranego w sprawie materiału dowodowego , że skarżąca znała treść umowy zawartej z powódką. Trafnie Sąd Okręgowy ocenił wiarygodność i moc dowodową zeznań świadków zawnioskowanych przez obie strony procesu. Skarżąca w apelacji zarzuciła niesłuszne zaniechanie przez Sąd I instancji przeprowadzenia konfrontacji świadkówT. Z.iJ. Ł.z zeznaniamiT. M., co – w ocenie skarżącej - miało istotne znaczenie dla ustaleń, na których Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie.
Podkreślenia wymaga , iż zarzut błędnego oddalenia przez Sąd I instancji wniosku skarżącej o przeprowadzenie dowodu z konfrontacji wyżej wymienionych świadków nie może zostać uwzględniony przez Sąd Apelacyjny. Po pierwsze skarżąca nie zarzuca w apelacji naruszenia przepisówart. 217 § 2 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.Po drugie , zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego strona nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez sąd pierwszej instancji przepisom postępowania, dotyczącego wydania postanowienia oddalającego wniosek o przeprowadzenie dowodów, jeżeli nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie (por. np. uchwałę SN z dnia 27 czerwca 2008 r., III CZP 50/08, wyrok SN z dnia 15 czerwca 2007 r., II CSK 96/07, uchwałę SN z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05). Oddalenie przez sąd pierwszej instancji wniosku dowodowego uzasadnia podniesienie zarzutu naruszenia przepisów postępowania poprzez pominięcie przez sąd pierwszej instancji zawnioskowanego przez stronę dowodu jedynie wówczas, gdy strona w warunkachart. 162 k.p.c.zgłosiła zastrzeżenia do protokołu. Jeżeli strona skutecznie nie zgłosiła zastrzeżenia do protokołu w trybieart. 162 k.p.c.dotyczącego oddalenia złożonego przez nią wniosku dowodowego, nie może w toku dalszego postępowania podnosić zarzutu naruszenia przepisów postępowania polegającego na pominięciu przez sąd pierwszej instancji wniosku o przeprowadzenie dowodu. Celemart. 162 k.p.c.jest pobudzenie inicjatywy stron do kontroli sądu, zwracania uwagi na popełnione przez niego uchybienia procesowe i dążenia do bieżącego, bezzwłocznego ich usuwania oraz przeciwdziałanie możliwości celowego nie wskazywania przez pełnomocników stron spostrzeżonych uchybień, po to, by zapewnić sobie w razie niekorzystnego dla nich wyniku sprawy, podstawy zaskarżenia orzeczenia. Rolą przepisu jest więc usprawnienie postępowania, umożliwienie bezzwłocznego usuwania uchybień procesowych sądu, przeciwdziałanie przewlekaniu postępowania oraz nielojalnemu zachowaniu stron i pełnomocników (por. wyroki SN: z dnia 4 października 2006 r., II CSK 229/06, i z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 234/09, OSNC-ZD 2010/D/102). W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się , iż zachowanie uprawnienia do powoływania się na uchybienia przepisom postępowania wymaga jednak, poza dochowaniem terminu zgłoszenia zastrzeżenia, wskazania spostrzeżonego przez stronę uchybienia z wyczerpującym przytoczeniem naruszonych przepisów postępowania wraz z wnioskiem o wpisanie tak sformułowanego zastrzeżenia do protokołu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2006r. - V CSK 237/06). Wprowadzony rygor prekluzji - powodujący utratę zarzutów - sprzyja pobudzaniu inicjatywy stron i zmierza do zwiększenia efektywności oraz przyśpieszenia ostatecznego zakończenia sprawy. Ustawa wyklucza takie postępowanie strony, z którego wynika, że godzi się ona z decyzją sądu orzekającego i nie podejmuje czynności wart. 162 k.p.c.określonych, a następnie wykazuje wadliwość tej decyzji.
Wprawdzie w niniejszej sprawie na rozprawie w dniu 19 czerwca 2012 r. pełnomocnik skarżącej zgłosiła, w reakcji na oddalenie przez Sąd Okręgowy wniosku pozwanej o skonfrontowanie świadków zastrzeżenie w trybieart. 162 k.p.c.wskazując , że przeprowadzenie tej konfrontacji jest istotne w sprawie , jednakże nie może ono , w takiej formie – w jakiej zostało zgłoszone, odnieść oczekiwanego przez skarżącą skutku. Zastrzeżenie to bowiem nie spełnia wymogów co do formy w wyżej opisanym znaczeniu. Zgłoszone zastrzeżenie jest lakoniczne i nie zawiera treści umożliwiającej ocenę , jaki wpływ ma oddalenie wniosku skarżącej o skonfrontowanie świadków na wynik sprawy , ani też , jakie przepisy zostały naruszone w wyniku oddalenia przez Sąd Okręgowy tego wniosku dowodowego. Stąd też skarżąca nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez Sąd I instancji przepisom postępowania w postaci oddalenia zgłoszonego przez nią wniosku dowodowego , skoro nie złożyła skutecznie zarzutu uchybienia tym przepisom w trybie przewidzianym wart. 162 k.p.c.
Ten zarzut stał się między innymi podstawą zarzucenia przez skarżącą naruszenia dyspozycjiart. 233 k.p.c.poprzez bezpodstawne ustalenie , że skarżąca znała wcześniej treść umowy łączącej powódkę zAgencją (...).
W ocenie Sądu Apelacyjnego , zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - wbrew twierdzeniom skarżącej - pozwala na przyjęcie , że była jej znana treść tej umowy. Trafnie uznał Sąd Okręgowy , iż z treści pisma z dnia 28 czerwca 2010 r., będącego odpowiedzią na żądanie powódki zawarte w piśmie z dnia 7 maja 2010 r. wynika jednoznacznie, iż skarżąca znała treść umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. zawartej pomiędzyAgencją (...)wS.a powódką. W piśmie tym skarżąca powołuje się na fakt wykorzystywania wizerunku powódki zgodnie z treścią umowy , w zakresie w jakim powódka wyraziła zgodę na wykorzystanie jej wizerunku. Skarżąca nie powołuje się przy tym w przedmiotowym piśmie na swoją niewiedzę odnośnie warunków umowy , którą powódka zawarła zAgencją (...), a jedynie w odmienny , niż powódka sposób interpretuje jej zapisy. Skarżąca nie podnosiła , co czyni dopiero w apelacji, że powódka winna szukać zaspokojenia swoich roszczeń , kierując je bezpośrednio doAgencji (...). Prawidłowo również przyjął Sąd Okręgowy, iż z treści § 1 umowy z dnia 8 grudnia 2008 r. wynika jednoznacznie , iż zastrzeżony w tej umowie termin dotyczył okresu wykorzystywania wizerunku powódki do kampanii reklamowej dla(...) spółki z o.o.wK., a nie jak twierdzi skarżąca - do utrwalania wizerunku powódki. Słusznie też uznał Sąd Okręgowy, że nawet przy założeniu, że pozwana nie znała treści tejże umowy , czego skarżąca nie wykazała, to po otrzymaniu od powódki pisma z dnia 23 lutego 2010r. winna była bądź to zalegalizować swoje działania, bądź to usunąć bezzwłocznie billboardy reklamowe z wizerunkiem powódki, gdyż co najmniej od tej chwili dalsze rozpowszechnianie wizerunku powódki wymagało jej zgody, w przeciwnym wypadku dalsze wykorzystywanie jej wizerunku w celach reklamowych nosiło cechy bezprawności.
Wbrew twierdzeniom skarżącej , nie było podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie przepisuart. 429 k.c., którego zastosowanie – zdaniem skarżącej – wyłączyłoby bezprawność jej działań wobec powódki i tym samym odpowiedzialność za ewentualną krzywdę, ani też nie doszło do naruszenia przepisówart. 78 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychiart. 24 k.c.
Podkreślenia wymaga , iż przepisyustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychregulują zarówno ochronę dóbr osobistych twórców , jak ich autorskich praw majątkowych. Nie stanowią jednak wyłącznej podstaw dochodzenia roszczeń. W myślart. 24 § 3 k.c.reguły odpowiedzialności kodeksowej pozostają w kumulatywnym zbiegu ze wskazanymi przepisamiustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oznacza to , że środki ochrony prawnej przewidziane jednymi i drugimi przepisami mogą być stosowane w sprawie zarówno kumulatywnie , jak i alternatywnie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r. - V CKN 499/00).
Zgodnie zart. 81 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych– rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia , zezwolenie nie jest wymagane , jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Zezwolenia nie wymaga (§ 2 art. 81 cytowanej ustawy) rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej (…) lub osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Przepisart. 83 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychstanowi , iż do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej bez wymaganego zezwolenia stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1 cytowanej ustawy.
W myślart. 78 § 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych- twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
W doktrynie przyjmuje się , iż ochrona prawa do wizerunku ma charakter autonomiczny. Przepisy zaśart. 81 i 83 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychchronią wyłączną kompetencję osoby portretowanej do decydowania o rozpowszechnianiu jej wizerunku. Dobrem chronionym jest autonomia każdej osoby w zakresie swobodnego rozstrzygania, czy i w jakich okolicznościach jej wizerunek może być rozpowszechniony. W konsekwencji dla oceny naruszenia tego dobra nie jest doniosłe ustalenie, jakie inne interesy niż tylko ochrona własnej autonomii uzasadniają odmowę osoby portretowanej udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie jej wizerunku. Osoba przedstawiona na zdjęciu fotograficznym może dowolnie ograniczyć zakres zezwolenia na jego rozpowszechnianie tj. zezwolić na publikację tylko w oznaczonym czasopiśmie lub tylko w związku z oznaczonymi okolicznościami (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 grudnia 2001r. I ACa 957/01, TPP 2002, nr 3, s. 107 ; Janusz Barta i Ryszard Markiewicz - Komentarz do art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Regulacja przyjęta wart. 81–83 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychnie wyczerpuje całości problematyki ochrony wizerunku lub korespondencji jako dóbr osobistych. W zakresie nieuregulowanym w ustawie ustalenia co do bezprawności czynu należy dokonywać wyłącznie na podstawiekodeksu cywilnego. Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku może być udzielone w formie dowolnej , ale musi być niewątpliwe. Oznacza to, że osoba je udzielająca musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 1998 r., I ACa 1044/97, LEX nr 81433; Janusz Barta i Ryszard Markiewicz Komentarz do art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
W procesie niniejszym rolą skarżącej – jako pozwanej było wykazanie , że jej działanie nie było bezprawne. Skarżąca miała obowiązek wykazać, że uzyskała zgodę uprawnionej na rozpowszechnianie jej wizerunku w oznaczonych warunkach. W doktrynie dominuje pogląd , iż zakres udzielanej zgody na wykorzystanie wizerunku powinien być interpretowany w razie sporu w sposób restrykcyjny , zwłaszcza w odniesieniu do działalności reklamowej. Zwraca się przy tym uwagę na to, iż zezwolenie musi być wyrażone ze świadomością wynikających z niego konsekwencji i powinno odnosić się do skonkretyzowanych stanów faktycznych, a więc do sprecyzowanych sposobów i okoliczności wykorzystania wizerunku (chodzi tu o oznaczenie osoby rozpowszechniającej wizerunek, czas i miejsce udostępnienia wizerunku, ewentualnie o towarzyszący komentarz lub zestawienie z innymi wizerunkami (tak: Janusz Barta i Ryszard Markiewicz Komentarz do art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Ponadto zezwolenie nie może zatem mieć charakteru abstrakcyjnego tzn. nie może dotyczyć wykorzystania wizerunku „w ogóle”. Wyjątek stanowi udzielenie przez uprawnionego zezwolenia na wykorzystanie wizerunku w sposób abstrakcyjny, bez wyraźnego wyznaczenia granic czasowych , ani ograniczeń co do oznaczonych okoliczności.
W ocenie Sądu Apelacyjnego , ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika , że skarżąca miała świadomość , na jakich warunkach uzyskała prawo do dysponowania wizerunkiem powódki. Nie znajduje uzasadnienia do uchylenia się od odpowiedzialności przez skarżącą przepisart. 429 k.c.Rzeczą skarżącej było ustalenie , w jakim zakresie może dysponować wizerunkiem powódki. Zlecenie kampanii reklamowej profesjonalnej agencji nie może skutkować oddaleniem powództwa w niniejszej sprawie. Świadkowie zawnioskowani przez powódkę zeznali , czego skarżąca nie kwestionowała , że kampania reklamowa przygotowana przezAgencję (...)miała obejmować okres roku kalendarzowego , a ewentualne materiały reklamowe miały ulegać zmianie co kwartał. Nawet zatem , jeśli kiedyś powódka wyraziła zgodę na wykorzystanie swojego wizerunku na samochodzie należącym do skarżącej , przemieszczającym się po terenie całej Polski , to ta okoliczność nie uzasadnia twierdzeń skarżącej , że taka sama zgoda dotyczyła spornej kampanii reklamowej. Wykorzystywanie wizerunku powódki na plakacie reklamowym , umieszczonym na budynku sklepu wK.miało miejsce bardzo długo po bezspornym uzyskaniu przez skarżącą wiedzy o tym ,że nie ma ona uprawnień do jego wykorzystywania. Podkreślenia wymaga , iż co najmniej od końca lutego 2010r. skarżąca wiedziała , że nie ma prawa wykorzystywać wizerunku powódki , bo w tym czasie otrzymała pismo powódki wraz z kopią umowy. Skarżąca winna wówczas wykonać podstawowe akty staranności , skoro powzięła najpóźniej w tym czasie wiedzę , że nie ma uprawnień do wykorzystywania wizerunku powódki. Jeżeli skarżąca uważa, że miała zgodę na bezterminowe wykorzystywanie wizerunku powódki , to winna wykazać tę okoliczność , a jeśli tego nie zrobiła (brak w sprawie jakichkolwiek dowodów , aby tak było) , nie może skutecznie podnosić takich twierdzeń. Nic nie stało na przeszkodzie , aby skarżąca w toku niniejszego procesu przedstawiła warunki ustnej umowy zawartej zAgencją (...). Skoro skarżąca powołuje się na dyspozycję przepisuart. 429 k.c., to jej rzeczą było wykazanie , żeAgencja (...)zapewniła skarżącą o możliwości bezterminowego wykorzystywania wizerunku powódki. Przywołany przez skarżącą przepisart. 429 k.c.należy skonfrontować natomiast z dyspozycjąart. 422 k.c., który stanowi , iż za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten , kto ją bezpośrednio wyrządził , ale także ten , kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody.
Nie budzi wątpliwości , iż w przypadku , gdy czyn naruszający autorskie dobra osobiste by zawiniony , sąd może przyznać odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną. Funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia nie wyczerpuje celu , jaki zasadnie można łączyć z przepisemart. 448 k.c.Cel ten obejmuje także udzielenie pokrzywdzonemu satysfakcji , a to jest możliwe gdy wysokość zadośćuczynienia pieniężnego będzie dla sprawcy (osoby odpowiedzialnej za naruszenie) odczuwalną sankcją majątkową. Określenie odpowiedniej sumy pieniężnej z tytułu zadośćuczynienia wymaga zatem uwzględnienia sytuacji majątkowej osoby odpowiedzialnej za naruszenie. Suma ta powinna być tak dobrana, by jej wysokość była majątkowo doniosła dla osoby odpowiedzialnej za naruszenie. Nie może ujść w tym miejscu uwadze rodzaj naruszonego dobra, ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem , czyli krzywda. Nie jest bez znaczenia stopień winy osoby naruszającej , cel – który zamierzała osiągnąć i korzyść majątkowa , jaka w związku z tym działaniem uzyskała lub spodziewała się uzyskać (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r. – I CSK 159/05, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie I ACa 869/02)).
Wskazać należy , iż skarżąca jest przedsiębiorcą , bardzo długo wykorzystywała bez odpowiedniego zezwolenia wizerunek powódki na billboardzie o dużych rozmiarach , przy głównym rondzie wK., stąd też kwota należna powódce nie może wynosić, jak proponuje skarżąca 3.000 zł. Taką kwotę powódka mogłaby rozważać , gdyby skarżąca uzyskała jej zgodę na dalsze wykorzystywanie wizerunku. W sytuacji długotrwałego lekceważenia powódki przez skarżącą i wykorzystywania jej wizerunku - mimo sprzeciwu powódki , kwota zadośćuczynienia musi być wielokrotnie wyższa , niż podstawowe wynagrodzenie , co do którego strony umówiły się w czasie poprzedniej współpracy.
Mając powyższe na uwadze , Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutu naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w tymart. 24 k.c.W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego , pozwana spółka w sposób bezprawny , po dniu 7 grudnia 2009 r. wykorzystywała wizerunek powódki umieszczony na banerach reklamowych, czym naruszyła jej dobra osobiste. Wprawdzie rację ma skarżąca , iż powódka nie wykazała , że było to głównym powodem zachorowania powódki na(...), lecz niewątpliwym jest , że negatywne przeżycia związane z lekceważeniem powódki przez skarżącą wpłynęły ujemnie na stan jej zdrowia. Nie ta jednak okoliczność przesądza w niniejszej sprawie o zasadności powództwa.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego , zasadnie uznał Sąd Okręgowy, że powódka na skutek bezprawnego działania skarżącej doznała krzywdy, czując się wykorzystana, rozżalona i bezradna wobec pozwanej będącej przedsiębiorstwem , podmiotem silniejszym , niż powódka. Trafnie wskazał Sąd Okręgowy , że nie bez znaczenia dla ogólnego samopoczucia powódki były również opinie innych osób, w tym znajomych, którzy uważali, że udział jej w kampanii reklamowej na taką skalę wiąże się dla niej z uzyskiwaniem wysokiego wynagrodzenia. Podkreślenia wymaga też , na co słusznie zwrócił uwagę Sąd Okręgowy, fakt nasilenia złej woli ze strony pozwanej spółki , która ignorowała całkowicie żądania powódki uznając, że ma prawo przez dowolnie długi okres czasu dysponować jej wizerunkiem i wykorzystywać go w celach reklamowych swojej firmy. Wbrew twierdzeniom skarżącej , powódka doznała krzywdy i to nie z powodu braku wynagrodzenia za wykorzystanie jej wizerunku , lecz na skutek ujemnych przeżyć w sferze psychicznej związanych z bezprawnym wykorzystaniem jej wizerunku. Nie ma zaś żadnego znaczenia , że powódka odpłatnie udostępniła i udostępnia nadal bezterminowo skarżącej swój wizerunek na samochodzie. Powódka wcześniej wyraziła zgodę na taką formę udostępnienia swojego wizerunku , a zgody tej nie można interpretować rozszerzająco. Nie zasługują na uwzględnienie twierdzenia skarżącej , że powódka próbuje chronić interes li tylko majątkowy. Takie zarzuty potwierdzają jedynie bezprawność wcześniejszych działań skarżącej i brak reakcji na wezwanie powódki do zaniechania bezprawnego wykorzystywania jej wizerunku.
Dlatego też , zdaniem Sądu Apelacyjnego, kwota 15.000 zł zadośćuczynienia jest adekwatna do wielkości doznanej przez powódkę krzywdy i jednocześnie w pełni rekompensuje przykrości i straty moralne wywołane bezprawnym działaniem skarżącej.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na zasadzieart. 385 k.p.c.oddalił apelację pozwanej jako pozbawioną uzasadnionych podstaw , orzekając jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.
Wobec nieuwzględnienia apelacji pozwanej Sąd Apelacyjny na postawie § 6 pkt. 5 w zw. z§13 ust.1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzęduzasądził w punkcie drugim wyroku od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez powódkę w postępowaniu apelacyjnym. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2012-10-25'
department_name: V Wydział Cywilny
judges:
- Anna Daniszewska
- Roman Kowalkowski
- Zbigniew Koźma
legal_bases:
- art. 23 i 24 k.c.
- art. 78 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- art. 233 § 1 k.p.c.
- §13 ust.1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz
signature: V ACa 814/12
``` |
154010000003027_VI_Ga_000353_2015_Uz_2015-11-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI Ga 353/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 listopada 2015 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc
Protokolant: Małgorzata Florek
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2015 r. w Rzeszowie
na rozprawie
sprawy z powództwa:Fundacja (...)R.wR.
przeciwko:A. F.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego wR.V Wydziału Gospodarczego z dnia 18 czerwca 2015 r., sygn. akt V GC 93/15 upr
I
oddala apelację,
II
zasądza od powodaFundacji (...)R.wR.na rzecz pozwanegoA. F.kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt VI Ga 353/ 15
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 19 listopada 2015r.
sporządzone na podstawieart. 50513kpc.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy wR.z dnia 18 czerwca 2015r , sygn. akt V GC 93/15 upr zasądził od pozwanejA. F.na rzecz powodaFundacja (...)R.wR.kwotę 144,73 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 66,19 zł od dnia 20 maja 2014r, 74,76 zł od dnia 6 czerwca 2014r , 3,78 zł od dnia 1 lipca 2014r, do dnia zapłaty; w pkt. II w pozostałej części powództwo oddalił, a w pkt. III zasądził od powodaFundacja (...)R.wR.na rzecz pozwanejA. F.kwotę 617,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
Uzasadnieniu powyższego podał, że pozwem z dnia 16.09.2014r. powódFundacja (...)R.wR.wniósł o zasądzenie od pozwanejA. F.ostatecznie kwoty 2742,16 zł z ustawowymi odsetkami od kwot i dat podanych w pozwie. Na uzasadnienie podał, że pozwana nie uiściła opłat związanych z najmem lokalu.
Pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości. 2(...)
Na rozprawie pozwana podała, że uznaje rozliczenie za energię elektryczną, zaś powódka podała, że faktury za gaz i prąd przychodzą za 2 miesiące i jeśli najemca za jakiś czas nie korzystał to powód rozliczał proporcjonalnie.
W ustaleniach faktycznych podniósł ,że strony wiązały umowy najmu z dnia 30.03.2009 i 29.09.2010. Zgodnie z nimi oprócz czynszu najemca dodatkowe opłaty wynikające z obowiązujących taryf opłat ustalonych na podstawie faktur, wskazań podliczników, bilingów rozmów na podstawie prawidłowo wystawionych faktur VAT w terminie 3 dni roboczych od ich otrzymania przez najemcę.
Podał ,że zawarto je na czas nieokreślony z możliwością wcześniejszego rozwiązania za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, z upływem terminu rozwiązania umowy w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego. Z tego tytułu powódka wystawiła pozwanej faktury:
- za czynsz i wywóz nieczystości na kwotę 2425,72zł za kwiecień 2014 – k.18,
- za energię za marzec na kwotę 66,19zł – k. 20,
- za energię od 28.03.2014 do 30.04.2014 na kwotę 98,40z ł- k. 24
- za gaz za 18.03.2014 do 30.04.2014 na kwotę 82,92zł+ vat
- za energię za 16.07.2013 do 31.12.2013 na kwotę 60,78zł +vat
- za wodę za 19.02.2014 do 30.04.2014 na kwotę 65,61zł +vat
Ustalił ponadto, żefaktury nr (...)pozwana zapłaciła 105,60zł w dniu 10.06.2014 podając, że za gaz należność została policzona proporcjonalnie do stanu faktycznego tj.13 dni marca, woda i ścieki do wyjaśnienia.
Podał także, że pozwana w dniu 24.12.2014r. nadała na Poczcie listem poleconym wypowiedzenie umów najmu. Przesyłka ta była awizowana pierwszy raz w dniu 27.12.2014r. a następnie w dniu 7.01.2015 . Przesyłka zwrócona została do pozwanej i odebrana w dniu 24.01.2014. Pozwana informację o wypowiedzeniu wysłała także drogą elektroniczną na jak podała adres powoda podany na jego stronie internetowej. Był to adres ostatnio nie używany we wzajemnej korespondencji stron.
Stwierdził ,żeI. D.jest jednoosobowym zarządem fundacji, zaś
w okresie od 19.12.2014 do 2.01.2015 przebywała na zwolnieniu lekarskim; natomiast dniu 3.01.2015 doszło do spotkania stron i podczas niego pozwana zapytała się czy powodowa Fundacja otrzymała jej pismo o wypowiedzeniu umowy.
Podał , że faktura z MPWiK z 19.05.2014 dotyczy rozliczenia odczytów za okres od 19.02.2014 do 19.05.2014, a opłat za okres od 1.03 do 31.05.2014 na kwotę brutto 1450,70zł; natomiast faktura z PGNiG k. 107 była w ocenie Sądu Rejonowego mało czytelna na co wskazuje zamazany okres za który liczony jest stan. Ustalił z pewnością, że była faktura za maj na kwotę 102zł. Na tej fakturze – jak dalej naprowadził Sąd Rejonowy widnieje ręczny dopisek o policzeniu za 64 dni-całość.
Następnie stwierdził ,że k. 108 znajduje się rozliczenie energii elektrycznej- dotyczący 2013r.
Ustalił ponadto ,że licznik gazu dotyczył tylko lokali pozwanej, a należność policzona jest od marca do maja w całości.
Podał , że powódka poinformowana została przez pozwaną o terminie zdania lokalu na dzień 31.03.2014r ,ale nie stawiła się i w związku z tym pozwana przesłała klucze pocztą , które dotarły do powódki przed dniem 2.05.2014.,gdyż powódka uznała, że przyszły za wcześnie. Powódka nie dokonała faktycznego odczytu liczników na dzień 31.03.2014r . Odczytu wody dokonała z licznika w toalecie do której mają dostęp jeszcze inne osoby zaś pozwana posiadała inną toaletę.
Naprowadził ,że pozwana w lokalach prowadziła zajęcia do końca lutego 2014r. a po tej dacie zasadniczo nie korzystała z lokalu. Od dnia 1.03.2014 nie korzystała z lokali. Sporządziła protokół zdawczo odbiorczy ze stanem liczników. Powódka nie miała sekretariatu fundacji.
Ustalił także , żeI. D.nigdy nie informowała pozwanej o innych osobach z ramienia fundacji z którymi pozwana mogłaby się kontaktować.
Następnie Sąd Rejonowy dokonał oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego sprawy , uznając , że szczególne znaczenie mają tu dowody z dokumentów.
W rozważaniach prawnych Sąd ten na wstępie przywołał treśćart. 659 kci stwierdził ,że z powyższego wynika , iż powódka ma prawo do czynszu i opłat za media za okras najmu. Kluczowe znaczenie w sprawie ma ustalenie kiedy pozwana skutecznie złożyła wypowiedzenie umowy.
W związku z tym powołał się na treśćart.61kc, którą przytoczył.
Następnie zacytował wyczerpujące wywodyM. W.zamieszczone w LEX doart. 61kc, które w całości podzielił i stwierdził , że w świetle powyższego należało uznać, że doręczenie wypowiedzenia nastąpiło w dniu pierwszej awizacji tj. 27.12.2013r. listu poleconego. Takie doręczenie nastąpiło również w dniu 30.12.2013 droga mailowa na adres Fundacji ze strony internetowej gdyż powódka nie zaprzeczyła, że taki adres na stronie internetowej widniał.
W jego ocenie w powyższej sytuacji koniec najmu to 31.03.2014r, a pozwana zaoferowała lokal do przekazania powódce która odmówiła jego odbioru , a więc pozostawała w zwłoce.
Wobec powyższego odnosząc się do kwot żądanych w pozwie Sąd Rejonowy wskazał , że kwota 2425,72zł (k. 18)-podlega oddaleniu jako należność za kwiecień, kwota 66,19zł (k. 20) za energie elektryczną (k. 20) za marzec podlega zasądzeniu, a kwota 98,40zł dotycząca energii elektrycznej od dnia 28.03 do 30.04.2014(k. 24) i z niej sąd zasądził tylko za 4 dni marca w tym część opłaty dystrybucyjnej w kwocie brutto 3,78zł ; zaś pozostała część jako odnosząca się do należności za kwiecień podlegała oddaleniu.
W zakresie kwoty 151,85zł (k. 22) Sąd Rejonowy wskazał ,że należało zasądzić jedynie kwotę 74,76zł jako należność za prąd brutto jako dotyczącą okresu umowy, pozostałe należności w kwocie 105,60zł zostały zapłacone, a ponadto dotyczyły odczytów za dłuższe okresy niż najem.
Następnie podał ,że faktura z MPWiK z dnia 19.05.2014 dotyczyła rozliczenia odczytów za okres od 19.02.2014 do 19.05.2014, a opłat za okres od 1.03 do 31.05.2014 na kwotę brutto 1450,70zł.
Co do faktury z PGNiG z k. 107 powtórzył swoje wywody z ustaleń faktycznych. Dodatkowo podniósł ,że nie sposób obliczyć jaka część obciąża pozwaną a z całą pewnością są w niej podstawy stanu nawet po dniu uznanym przez powódkę za rozwiązanie umowy. Zdaniem Sądu Rejonowego należało zgłosić do powyższych dostawców zakończenie najmu i spisanie liczników bądź też odłączenie gazu. Ponadto bardzo duże wątpliwości, w ocenie tego Sądu budziła ilość zużycia wody , skoro powódka liczyła także toalety poza lokalem pozwanej ,a odczyt był wykonywany poza lokalem pozwanej, a strony podają rozbieżne informacje z jakiego licznika spisywany był stan wodomierza.
W zakresie kosztów procesu Sąd obciążył powódkę kosztami zastępstwa procesowego pozwanej w całości na podstawieart.100kpc.
Powyższy wyrok zaskarżyła w całości powódka.
Zarzuciła naruszenie prawa materialnego tj.art. 61 kcpoprzez błędną wykładnię tego przepisu polegającą na nieuzasadnionym przyjęciu przez Sąd Rejonowy, że oświadczenie woli pozwanej o wypowiedzeniu umowy najmu zostało powódce złożone w dniu pierwszej awizacji tj. 27.12.2013r oraz drogą mailową w dniu 31.12.2013r; naruszenie przepisów postępowania tj.art. 233 kpc, które miało wpływ na wynik sprawy polegające na nieuzasadnionym przyjęciu ,że część kwoty tj. 94,62 zł zfaktury (...), część kwoty 77,09 zł zfaktury (...)jest nienależna z czym powódka się nie zgadza.
Opierając się na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie w całości kwot objętych żądaniem pozwu oraz kosztami procesu; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu powyższego podał, iż reprezentująca fundację w okresie od 19 grudnia 2013 roku do dnia 2 stycznia 2014 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim ,a więc z przyczyn niezależnych nie mogła odebrać złożonego w dniu 27.12.2013r awiza co powoduje ,że w tych okolicznościach nie można mówić o skutecznej próbie doręczenia korespondencji z tym dniem bo adresat tej przesyłki czyli powódka z przyczyn od niej niezależnych nie mogła jej odebrać.
Ponadto zarzuciła, iż adres mailowy wskazany przez pozwaną nie był przez powódkę używany.
Następnie odnosząc się do oceny faktur stwierdził ,że pozwana została obciążona opłatami za media jedynie za okres trwania umowy najmu która obejmowała również kwiecień 2013 roku i dotyczą one w całości pozwanej, albowiem w przypadku gazu nie było innego podmiotu poza pozwaną.
Pozwana w odpowiedzi na apelację powódki złożyła pisemną odpowiedź w której wniosła o oddalenie jej i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego ( k- 163-165). W pisemnych motywach pozwana szczegółowo i konkretnie odniosła się do poszczególnych zarzutów apelacji.
Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył co następuje:
Apelacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie.
Na wstępie Sąd Okręgowy w całości aprobuje i przyjmuje jako własne ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd Rejonowy.
Mając zaś na uwadze treść zarzutów apelacji należy podnieść ,iż polskie prawo stanęło na stanowisku teorii doręczania. Koncepcja ta pozwala na sprawiedliwe wyważenie interesów podmiotu składającego oświadczenie woli oraz podmiotu wobec którego jest ono składane przy jednoczesnym respektowaniu postulatu bezpieczeństwa prawnego. Kryterium przyjęte na tleart. 61 k.c.pozwala na ustalenie wg ocen zobiektywizowanych momentu skuteczności czynności prawnej ,co w żadnym wypadku nie było możliwe na gruncie teorii świadczenia lub zapoznania się treścią oświadczenia przez adresata, a więc odwołującej się na nieweryfikowalnych kryteriów czysto subiektywnych.
Możność zapoznania się z treścią oświadczenia nie jest tożsama z faktycznym zapoznaniem się z tą treścią. Chodzi więc taki sposób doręczenia, który umożliwia adresatowi powzięcie wiadomości o treści oświadczenia, choćby nawet było niewątpliwe , że de facto tego nie uczynił ( podobnie Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 16.03.1995r, I PRN 2/95, z dnia 9.12.1999r, I PKN 430/99). Ocena, czy możność zapoznania się z treścią oświadczenia woli istotnie nastąpiła wymaga spełnienia konkretnych okoliczności sprawy. Konsekwencje zaś faktycznej niemożliwości porozumienia się z osobą w miejscach, w których kontakt wg wszelkiego prawdopodobieństwa powinien być możliwy , obciążają negatywnymi skutkami tę osobę. Powinna ona bowiem zadbać o zapewnienie możliwości porozumiewania się z nią w inny sposób np. za pośrednictwem wskazanych przez siebie osób.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawie należy zauważyć, iż fakt choroby osoby reprezentującej powodową fundację nie może sposób skuteczny usprawiedliwiać faktu niemożności odebrania przesyłki adresowanej do fundacji przez pozwaną, gdyż winna ona była zapewnić taką obsługę w zakresie odbioru korespondencji fundacji w tym okresie ,aby było to możliwe także w tym okresie. Powódka działa jako profesjonalny podmiot gospodarczy prowadzący określoną działalność gospodarczą i w takich przypadkach jak powyższy, powinna zapewnić obsługę normalną i niezbędną dla funkcjonowania swej działalności w miejscu stałej aktywności.
Z tych też względów zarzut naruszeniaart. 61 k.c.należało uznać niniejszym stanie faktycznym i okoliczność przedmiotowej sprawie za bezzasadny.
Dodatkowo w tym zakresie należy jedynie zauważyć, że adres mailowy podany na stronie internetowej powoduje, iż osoba, która chce w ten sposób skontaktować się z powodową fundacją może zasadnie przypuszczać, że jest to adres aktualny i używany ; w ocenie Sądu Okręgowego te względy uzasadniały przekonanie pozwanej ,że przesłanie wypowiedzenia na ten adres wskazany jw. odniesie zamierzony skutek.
W związku z tym zarzuty apelacji odnoszące się do tej kwestii również należało uznać za bezzasadne.
Konsekwencją powyższego było przyjęcie, iż należności wynikające zfaktur nr (...)jako dotyczące zużycia energii gazu i wody za miesiąc kwiecień 2014 kiedy to pozwana nie korzystała już z przedmiotowego lokalu są nienależne na podstawie umowy najmu łączącej obie strony.
Z tych też względów apelację powódki należało oddalić jako bezzasadną po myśliart. 385 k.p.c.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na zasadzieart. 98 kpcw zw. zart. 108 par 2 kpc. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
date: '2015-11-19'
department_name: VI Wydział Gospodarczy
judges:
- Beata Hass-Kloc
legal_bases:
- art. 108 par 2 kpc
- art. 61 k.c.
recorder: Małgorzata Florek
signature: VI Ga 353/15
``` |
155025000001506_III_Kop_000010_2010_Uz_2010-02-02_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Kop 10/10
POSTANOWIENIE
dnia 3 lutego 2010r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek
Protokolant: Patrycja Świtoń
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Jadwigi Rutyny
po rozpoznaniu w sprawieJ. H.
skazanego za czyn zart. 177 § 2 k.k.iart. 178 a § 1 k.k.iart. 178 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
wniosku Prokuratora Okręgowego we Wrocławiu z dnia 27 stycznia 2010 roku
sygn. aktOz 23/10
w przedmiocie wydania Europejskiego Nakazu Aresztowania
na podstawieart. 607 a k.p.k.
postanawia
wydać europejski nakaz aresztowania w stosunku do obywatela polskiegoJ. H.,ur. (...)wS., synaS.iA.z domuO., ostatnio zamieszkałego wP.,ul. (...)skazanego :
wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 17 kwietnia 2008 roku, sygn. akt II K 149/07 na karę 8 lat pozbawienia wolności
za to, że :
W dniu 26 stycznia 2005r. wK.,S.oraz na terenie powiatu(...)i(...), kierując samochodem osobowym markiC.nr rej. (...)umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że prowadząc pojazd w stanie nietrzeźwości – co najmniej 2,1 – 2,2 promila alkoholu we krwi, potrącił pieszegoŁ. D., a następnie zbiegł z miejsca wypadku, wskutek czegoŁ. D.doznał ciężkich obrażeń ciała w postaci urazu czaszkowo –mózgowego, krwiaka przymózgowego prawej okolicy czołowo-ciemieniowej i lewej okolicy ciemieniowej, krwawienia podpajęczynówkowego okolicy nadnamiotowej móżdżku i zbiorniku podstawy mózgu, obrzęku mózgu, ogólnych stłuczeń kończyn górnych, w następstwie których zmarł w dniu 1 lutego 2005r.
tj. za przestępstwo zart. 177 § 2 k.k.i 178a§ 1 k.k.iart. 178 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 17 kwietnia 2008 roku, sygn. akt II K 149/07J. H.został skazany na karę 8 lat pozbawienia wolności za opisane powyżej przestępstwo. Wniosek skazanego o odroczenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności nie został ostatecznie uwzględniony.
Wymieniony wzywany do stawienia się w jednostce penitencjarnej celem odbycia orzeczonej kary pozbawienia wolności – nie wykonywał poleceń sądu. W związku z powyższym w dniu 1 października 2009r. za skazanymJ. H.rozesłano list gończy.
Mając na uwadze tę okoliczność Prokurator Okręgowy we Wrocławiu wystąpił do Sądu Okręgowego we Wrocławiu w kwestii zastosowania Europejskiego Nakazu Aresztowania (dalej: ENA) wobec skazanego.
Wniosek ten zasługuje na uwzględnienie.
Przesłanki, jakie w celu wydania ENA przewiduje przepisart. 607a k.p.k., zostały w przedmiotowej sprawie spełnione.J. H.jest osobą skazaną za przestępstwo popełnione na terytorium RP, a podejrzenie, że przebywa on obecnie prawdopodobnie na terytorium kraju Unii Europejskiej – wynika wprost ze zgromadzonych dokumentów.
Brak jest przy tym, określonych wart. 607b k.p.k., negatywnych przesłanek wydania ENA.J. H.jest bowiem skazany na karę pozbawienia wolności znacznie przekraczającą 4 miesiące.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
date: '2010-02-02'
department_name: III Wydział Karny
judges:
- Mariusz Wiązek
legal_bases:
- art. 178 a § 1 k.k.
- art. 607 a k.p.k.
recorder: Patrycja Świtoń
signature: III Kop 10/10
``` |
155025500000503_I_C_000165_2014_Uz_2014-04-17_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 165/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W., dnia 17-04-2014 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący:SSR Paweł Kwiatkowski
Protokolant:Katarzyna Mulak
po rozpoznaniu w dniu 03-04-2014 r. we Wrocławiu
sprawy z powództwaG.W.
przeciwkoA. E.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanegoA. E.na rzecz strony powodowejG.W.kwotę 16.006,63 zł (szesnaście tysięcy sześć złotych 63/100) z ustawowymi ordsetkami liczonymi od kwot:
- 6.234,93 zł od dnia 11 lipca 2013 r. do dnia 08 grudnia 2013 r.,
- 7.480,21 zł od dnia 09 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,
- 8.526,42 zł od dnia 01 lutego 2014 r. do dnia zapłaty
oraz kwotę 2.189,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;
II
oddala powództwo w pozostałej części.
I C 165/14
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 9 grudnia 2013 r. strona powodowaG.W.domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanych solidarnieA. E.iM. E.kwoty 27651,98 zł z odsetkami ustawowymi obliczonymi od kwoty 16893,71 zł od dnia 11 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa, od kwoty 27651,98 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty .
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwani zajmują bez tytułu prawnego lokal położony weW., przyul. (...). W okresie do 10 lipca 2013 r. pozwani nie uregulowali należności z tytułu opłat za korzystanie z lokalu w wysokości 16893,71 zł. Do kwoty tej strona powodowa doliczyła odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie w kwocie 10758,27 zł wg stanu na 10 lipca 2013 r.
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 19 grudnia 2013 r. powództwo uwzględniono w całości.
W sprzeciwie od w/w nakazu zapłaty pozwanyA. E.wniósł o oddalenie powództwa w całości, zarzucając, iż systematycznie ponosi opłaty związane z zamieszkiwaniem w w/w lokalu. Wskazał także, że opłaty te nie powinny być naliczane w wysokości 200 % czynszu, z uwagi na treść wyroku, w sprawie przed tutejszym Sądem(...).
Na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 r. pozwany zarzucił dodatkowo, ze w lokalu zamieszkał dopiero w 2006 r., wycofał się natomiast z zarzutu, iż opłaty naliczane w pozwie wynosiły 200 % czynszu, stwierdzając jedynie, że sądził, iż ponosi opłaty w odpowiedniej wysokości.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
Najemca lokalu przyul. (...)był do 30 kwietnia 1997 r. ojciec pozwnego –H. E.. Pomimo ustania stosunku najmu ojciec powoda mieszkał w w/w lokalu aż do śmierci, tj. 1 czerwca 2013 r. PozwanyA. E.nie mieszkał przed śmiercią z ojcem, ani nie był tam zameldowany. Lokal przyul. (...)objął po śmierci ojca i rozpoczął w nim remont kapitalny, a ostatecznie zamieszkał w nim razem żoną na przełomie grudnia 2005 r. stycznia 2006 r.
(dowód: akta tutejszego Sądu(...)w załączeniu do akt głównych, w tym w szczególności zeznaniaE. Z.– k. 115-116 tych akt, zeznaniaE. W.– karta 116-117 tych akt, przesłuchanie A.E.– k. 119-120 tych akt)
Wysokość niezapłaconych przez pozwanegoA. E.opłat z tytułu korzystania z w/w lokalu w okresie od 1 czerwca 2003 r. do 30 czerwca 2013 r. wynosiła 14761,35 zł.
(dowód: kartoteka należności i wpłat – k. 9-12 i 34)
Strona powodowa powiadomiła pozwanego o wysokości opłat z tytułu korzystania z lokalu:
- w dniu 22 marca 2007 r., informując go, że od 1 marca 2007 r. opłaty za media wynoszą 46,85 zł miesięcznie, a od 1 lipca 2007 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego – 119,83 zł miesięcznie,
- w dniu 16 stycznia 2008 r., informując go, że od 1 stycznia 2008 r. opłaty za media wynoszą 46,85 zł miesięcznie, a od 1 maja 2008 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego – 131,89 zł miesięcznie,
- w dniu 24 grudnia 2008 r., informując go, że od 1 maja 2009 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego wynosi 222,76 zł miesięcznie,
- w dniu 6 kwietnia 2009 r., informując go, że od 1 sierpnia 2009 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego wynosi 171,29 zł miesięcznie,
- w dniu 3 czerwca 2011 r., informując go, że od 1 czerwca 2011 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego oraz z tytułu korzystania z mediów wynosi 263,82 zł miesięcznie,
- w dniu 11 czerwca 2012 r., informując go, że od 1 października 2012 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego wynosi 221,96 zł miesięcznie,
- w dniu 1 lutego 2013 r., informując go, że od 1 lutego 2013 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego oraz z tytułu korzystania z mediów wynosi 298,33 zł miesięcznie,
- w dniu 1 lutego 2013 r., informując go, że od 1 marca 2013 r. wysokość odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego oraz z tytułu korzystania z mediów wynosi 303,22 zł miesięcznie.
(dowód: akta lokalu w załączeniu do akt głównych)
Mając powyższe na uwadze, Sąd zważył, co następuje.
Powództwo zasługiwało częściowo na uwzględnienie.
W rozpoznawanej sprawie bezspornym było, ze pozwany był zobowiązany do zapłaty odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego (art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego). Wysokość tego odszkodowania nie była ostatecznie sporna, albowiem pozwany wycofał się z zarzutu, iż odszkodowanie to naliczano w wysokości 200 % czynszu należnego za lokal. Wypada zauważyć, że przepisart. 18 ust. 3 ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, zgodnie z którym odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego wynosi 200% czynszu, jaki osoba zajmująca lokal byłaby obowiązana opłacać z tytułu jego najmu, przestał obowiązywać 10 lipca 2001 r. wraz z wejściem w życieustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie Gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego(por. art. 39 i 40 tej ustawy).
Częściowo uzasadniony był natomiast zarzut pozwanego, iż nie powinien odpowiadać za opłaty w okresie, w którym nie używał lokalu. Faktycznie strona powodowa nie była w stanie udowodnić, że pozwany używał lokalu w okresie od stycznia 2001 r. (był to pierwszy miesiąc, za który naliczono mu opłaty – por. kartoteka – k. 34). Zasadnicze znaczenie dla ustalenia daty, w której pozwany zajął lokal, miały jego własne zeznania, poparte także zeznaniami innych świadków złożone w sprawie przed tutejszym Sądem(...)Wynikało z nich jednoznacznie, że pozwany nie przebywał w lokalu przed śmiercią swojego ojca, tj. przed 1 czerwca 2003 r. Po tej dacie objął lokal, i jakkolwiek aż do przełomu 2005 r. i 2006 r. w nim nie mieszkał, to przeprowadzał tam remont i nie zwrócił lokalu właścicielowi. Dowody w sprawie(...)są szczególnie wiarygodne dlatego, że zostały złożone w sprawie, w której wykazanie daty zamieszkania pozwanego nie pociągało za sobą żadnych negatywnych skutków prawnych. Dodatkowo wersję pozwanego potwierdził wówczas jego ówczesny kurator ustanowiony w karnym postępowaniu wykonawczym. Wobec powyższego przyjąć należało, że pozwany zajmował lokal od 1 czerwca 2003 r. Przez zajmowanie lokalu należało przy tym rozumieć nie tylko stałe w nim zamieszkiwanie, ale także okres, w którym pozwany z wyłączeniem właściciela przeprowadzał w lokalu remont.
Z kartoteki przedłożonej przez powoda wynikało, że w okresie od 1 czerwca 2003 r. do 30 czerwca 2013 r. pozwany uiszczał wprawdzie należności za lokal, ale w wysokości niższej, od wymaganych. Sam pozwany nie przedstawił nadto żadnych dodatkowych dowodów wpłaty, nie ujawnionych w kartotece. Po odjęciu jako nienależnej od pozwanego sumy opłat za okres do 1 czerwca 2003 r. w kwocie 2054,69 zł wraz z wyrównaniem opłat za media ustalonym 10 czerwca 2003 r., ale za okres wcześniejszy w wysokości 77,67 zł pozwanemu do zapłaty pozostawała kwota 14761,35 zł, która zasądzono na rzecz powoda, jak w pkt I wyroku.
Na podstawieart. 481 kcw zw. zart. 455 kcstronie powodowej należały się także odsetki za opóźnienie w zapłacie tej kwoty. Dług z tytułu odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego staje się jednak płatny dopiero po wezwaniu do zapłaty. Przepisart. 18 ustawy o ochronie praw lokatorównie przesądza bowiem o dacie płatności długu, a jedynie pośrednio o jego wysokości. Rzeczą właściciela jest prawidłowe poinformowanie dłużnika o wysokości tegoż odszkodowania. Dopiero po odpowiednim wezwaniu dłużnik, który nie płaci długu pozostaje w opóźnieniu w zapłacie. W rozpoznawanej sprawie pozwany nie zgłosił wprawdzie wprost zarzutu, co do prawidłowości obliczenia okresu opóźnienia, ale jego milczenia nie dało się interpretować jako przyznania faktów wskazanych w pozwie. Z akt lokalu wynikało bowiem, że pozwanego przez wiele lat nie informowano prawidłowo o wysokości długu. Co więcej informacje nie odpowiadały faktycznej wysokości długu. Trudno zatem przyjmować, że pozwany pozostawał w opóźnieniu, co do długu, o którym prawidłowo nie był informowany.
Mając to na uwadze, Sąd zasądził na rzecz powoda ustawowe odsetki za opóźnienie w zapłacie, ale w odniesieniu do odsetek skapitalizowanych jedynie częściowo w stosunku do żądania. Przy ich obliczeniu jako podstawę przyjęto kwoty wynikające z informacji o wysokości należnych opłat, które pozwanemu doręczano dopiero poczynając od 2007 r.. Sąd uwzględnił wpłaty dokonywane przez pozwanego, a ujęte w kartotece dołączonej do pozwu. Wpłaty te zgodnie z art. 451 § 3 zarachowywano na poczet długu najdawniej wymagalnego, zatem nie wpływały one ostatecznie na wysokość podstawy naliczania odsetek. Jak wynika z kartoteki wysokość długu powstałego przed pierwszym prawidłowym wezwaniem do zapłaty była wyższa od sumy wpłat dokonywanych po tym wezwaniu.
Przy tak ustalonej podstawie odsetki należne powodowi wynosiły za okres do 10 lipca 2013 r. – 1245,28 zł. Ponadto powodowi należały się dalsze odsetki za opóźnienie w zapłacie długu głównego. W odniesieniu do sumy opłat wynikających z informacji o zadłużeniu, tj. do kwoty 6234,93 zł za okres od 11 lipca 2013 r. do dnia zapłaty, w odniesieniu do pozostałej kwoty długu głównego, tj. kwoty 8526,42 zł, dopiero po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, tj. ostatecznie od 1 lutego 2014 r. (pozew doręczono 24 stycznia 2014 r.) Powód nie wykazał bowiem, ze pozwany otrzymał przed procesem wezwanie do zapłaty.
O odsetkach od odsetek orzeczono na podstawieart. 482 kc.
O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 100 kpc. Powództwo uwzględniono w 57,88 %. Mając to na uwadze, na rzecz powoda zasądzono 57,88 % poniesionych przez nich kosztów w kwocie 2400 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego i 1383 zł z tytułu kosztów opłaty sądowej od pozwu. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu
date: '2014-04-17'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Paweł Kwiatkowski
legal_bases:
- art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o
zmianie kodeksu cywilnego
- art. 18 ust. 3 ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach
mieszkaniowych
- art. 482 kc.
- art. 100 kpc
recorder: Katarzyna Mulak
signature: I C 165/14
``` |
154500000000503_I_ACa_000214_2014_Uz_2014-08-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 214/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 sierpnia 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący:SSA Roman Dziczek (spr.)
Sędziowie:SA Zbigniew Cendrowski
SA Barbara Trębska
Protokolant:sekr. sąd. Katarzyna Dzięciołowska
po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2014 r. w Warszawie
na rozprawie sprawy z powództwaP. O.
przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)z siedzibą wP.
o uchylenie uchwały ewentualnie o ustalenie nieważności uchwały
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 24 września 2013 r.
sygn. akt XXIVC 940/12
1
oddala apelację;
2
zasądza odP. O.na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)z siedzibą wP.kwotę 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt I ACa 214/14
UZASADNIENIE
Pozwem z 22 maja 2012 r. skierowanym przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wP.(dalej także Spółdzielnia lub pozwana), sprecyzowanym pismem z 10 października 2012 r.,P. O.wniósł o uchylenie ewentualnie stwierdzenie nieważności uchwały Rady NadzorczejSpółdzielni nr (...)(...). W uzasadnieniu wskazał, że jest właścicielemmieszkania nr (...)w budynku tej Spółdzielni, wP.przyulicy (...). Od maja 2011 roku pozwana spółdzielnia zmieniła formę naliczania opłat. Początkowo zmiany nastąpiły na podstawie uchwał Rady Nadzorczej nr(...)o czym powód został poinformowany pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku. Pomimo prośby o udostępnienie tych uchwal i przedstawienie sposobu naliczenia opłaty eksploatacyjnej dla nie-członków spółdzielni, powód nie otrzymał od spółdzielni takiej odpowiedzi. Stawki obowiązujące od maja 2011 roku zostały jednak zmienione uchwałą nr(...)Rady Nadzorczej z dnia 28 kwietnia 2011 roku, o czym powód został powiadomiony pismem z dnia 18 maja 2011 roku. Również jednak nie doręczono powodowi kopii uchwały. W związku z tym, iż uchwała rady nadzorczej pozwanej spółdzielni wprowadziła zmiany w wysokości opłat od miesiąca maja 2011 roku, a lokatorzy zostali o niej poinformowani pismem z dnia 18 maja 2011 roku - a więc po terminie, zmiany zostały wprowadzone z pogwałceniem art. 4 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dniu 15 grudnia 2000 r.
W odpowiedzi na pozew pozwanaSpółdzielnia Mieszkaniowa (...)wP.wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu przede wszystkim wskazała, że powód w niniejszej sprawie nie posiada legitymacji czynnej do występowania z przedmiotowym roszczeniem, a to z uwagi na fakt, iż nic jest członkiem spółdzielni. Odwołała sięart. 32 prawa spółdzielczego. Podniosła, że stosunek łączący powoda z pozwaną Spółdzielnią ma charakter jedynie cywilnoprawny, bez elementów organizacyjnych wynikających z członkostwa; powód może zatem żądać wyłącznie ochrony na zasadach ogólnych prawa cywilnego i nie jest uprawniony do Żądania uchylenia zaskarżonej uchwały.
Odnośnie natomiast żądania stwierdzenia nieważności uchwały, pozwana wskazała, że podjęcie kwestionowanej uchwały całkowicie mieściło się w ramach zakresu działania Rady Nadzorczej; organ ten był w pełni uprawniony do podjęcia zaskarżonej uchwały. Jak podkreśliła, zaskarżoną uchwałą dokonano zmiany jedynie ustalonego wcześniej sposobu rozliczania gospodarki zasobami mieszkaniowymi, poprzez przyjęcie jako podstawy do obciążania lokali mieszkalnych ich powierzchni użytkowej, wyłączając powierzchnię lokali przynależnych tj. piwnic. Pozwana podniosła, że należycie zawiadomiła powoda o zmianie wysokości opłat, pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku oraz z dnia 18 maja 2011 roku. Pozwana podkreśliła, że w jej ocenie niezachowanie 3 - miesięcznego terminu do powiadomienia o zmianie sposobu naliczania opłat nie ma wpływu na ważność zaskarżonej uchwały, tym bardziej, iż uchwała ta nie stanowiła czynności prawnej, w związku z czym nie mogła jej dotyczy sankcja bezwzględnej nieważności. Odnośnie zarzutów powoda nieprzekazywania mu kopii podejmowanych uchwał, w tym zaskarżonej uchwały, podniosła, że zgodnie z art. 81ust. 1 u.s.m. kopie te ma prawo uzyskać jedynie członek spółdzielni.
Wyrokiem z dnia 24 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwoP. O.i orzekł o kosztach procesu.
Sąd ten ustalił następujący stan faktyczny:
PowódP. O.jest właścicielem mieszkania w budynku pozwanejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wP., przyul. (...). Nie jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej. Pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku Spółdzielnia poinformowała go, że zgodnie z zatwierdzonym Planem(...)Gospodarczym na 2011 rok i uchwałami Rady Nadzorczej nr(...)z dnia 14 stycznia 2011 roku, od dnia 1 maja 2011 roku ulega zmianie odpłatność czynszu.
W dniu 28 kwietnia 2011 roku Rada Nadzorcza Spółdzielni podjęła uchwałę nr(...)w sprawie zmiany Regulaminu zasad ustalania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz opłat za używanie lokali wSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wP.. Zgodnie z § I przyjętej uchwały postanowiono, iż w przedmiotowym regulaminie ulega zmianie „(...) sposób rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi w następujący sposób: Koszty opłat za używanie lokali mieszkalnych liczone będą od powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych. Lokale przynależne (tzn. piwnice) nie wchodzą do powierzchni użytkowej branej do wyliczenia opłat. W związku z powyższym wszystkie zapisy dotyczące rozliczeń wg udziałów w nieruchomości tracą swoją moc z chwilą podjęcia niniejszej uchwały".
Pismem z 18 maja 2011 roku Spółdzielnia wskazała, iż wprowadzone zostały korekty w zakresie opłat eksploatacyjnych, które obowiązywać miały od dnia 1 maja 2011 roku. Odpłatność ustalona została wg powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych na podstawie uchwały nr(...)Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 28 kwietnia 2011 roku w sprawie zmiany Regulaminu zasad ustalania i rozliczaniu kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz opłat za używanie lokali wSM (...)wP..
W tym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji odwołał się do treściart. 4 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych(dalej – u.s.m.), a następnie do jego ust. 7 i 8. Następnie uznał, że zaskarżona uchwała nie mogła być kwestionowana w trybie art. 4 ust. 8 u.s.m. Zmiana polegała na ustaleniu nowego sposobu rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi: koszty oplot za używanie lokali mieszkalnych liczone odtąd były od powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych, zaś lokale przynależne (tzn. piwnice) nic wchodziły już do powierzchni użytkowej branej pod uwagę przy do wyliczeniu opłat. Zdaniem Sądu nie było podstaw do uznania, że uchwala o wskazanej treści została podjęta w przedmiocie zmiany wysokości opłat. Zmianie ulegała nie samo wysokość opłat za korzystanie z lokali, lecz jedynie ustalony wcześniej sposób jej wyliczania. Okoliczność zaś, że na skutek nowo przyjętego sposobu wyliczania opłat pewnej zmianie uległa również ich wysokość nie oznaczała, że zaskarżona przez powoda uchwala Rady NadzorczejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wP.nr(...)zapadła w przedmiocie zmiany wysokości opłat.
Co wysokości należnych opłat od dnia 1 maja 2011 roku zatwierdzony został Plan finansowo - gospodarczy na 2011 rok i podjęto uchwały Rody Nadzorczej pozwanej spółdzielni nr(...)z dnia 14 stycznia 2011 roku. Te ostatnie uchwały – uznał Sąd Okręgowy - niewątpliwie mogłyby podlegać zaskarżeniu przez powoda w trybie określonym art. 4 ust. 8 u.s.m. Zarazem zauważył, że przy obliczaniu wysokości należnych opłatSpółdzielnia Mieszkaniowa (...)musiała brać także pod uwagę postanowienia Regulaminu zasad ustalania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz opłat za używanie lokali, którego treść uległa zmianie na skutek zaskarżonej uchwały nr(...). Podkreślił jednak, że należy odróżnić uchwały, które dotyczą materii mającej wpływ na poziom wysokości opłat, od uchwał w przedmiocie zmiany wysokości opłat. Tylko ten drugi rodzaj uchwał podlega zaskarżeniu w trybie określonym w przepisie ort. 4 ust. 8 u.s.m.
W konsekwencji powyższego uznał, że żądanie uchylenia zaskarżonej uchwały nie miało uzasadnionych podstaw.
Odnosząc się natomiast do żądania ewentualnego, tj. żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały Rady Nadzorczej Sąd uznał, że także i to żądanie nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem powód nie dysponował interesem prawnym w takim żądaniu, stosownie doart. 189 k.p.c.Interes prawny jest bowiem definiowany w orzecznictwie i doktrynie jako obiektywna potrzeba uzyskania wyroku określonej treści, wywołana rzeczywistym naruszeniem albo zagrożeniem sfery prawnej podmiotu występującego z powództwem o ustalenie.
W przedmiotowej sprawie nie istniała, w ocenie Sądu, żadna rzeczywista potrzeba prawna uzyskania przez powoda wyroku stwierdzającego nieważność zaskarżonej uchwały. Wprowadzona uchwałą zmiana Regulaminu zasad ustalania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz opłat za używanie lokali wSpółdzielni Mieszkaniowej (...)" wP.miała w istocie charakter „techniczny" i nie miała zasadniczo wpływu na prawa i obowiązki powoda. Nadto Sąd podkreślił, że nie ma interesu prawnego ten, kto może poszukiwać ochrony prawnej w drodze powództwa o zasadzenie świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych lub o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, chyba, że ze spornego stosunku prawnego wynikają jeszcze dalsze skutki, których dochodzenie w drodze powództwa o świadczenie nie jest możliwe lub nie jest jeszcze aktualne.
W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu, powód powinien był dochodzić swoich racji bądź to w drodze powództwa o ustalenie, że zmiana wysokości opłat dokonana pismem z dnia 18 maja 2011 roku była nieskuteczna i nie wiązała powoda, bądź też w drodze zaskarżenia samej „korekty" w oparciu o przepis art. 4 ust. 8 u.s.m.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 k.p.c.
Wyrok ten zaskarżył powód w całości zarzucając mu naruszenie prawa procesowego –art. 233 § 1 k.p.c.oraz naruszenie prawa materialnego poprzez uznanie, że powodowi nie służy interes prawny w zaskarżeniu uchwały w trybieart. 189 k.p.c.oraz że zaskarżona uchwała nie zmienia w negatywny sposób jego obowiązków wobec Spółdzielni.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja nie jest zasadna, chociaż uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego jest w części wadliwe; mimo to orzeczenie odpowiada prawu.
Na wstępie przypomnieć należy, że uchwały innych organów niż walne zgromadzenie - zarządu, rady nadzorczej - mogą być kwestionowane na podstawie art. 42 pr.spółdz. jedynie wówczas, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Takie odesłanie przewiduje m.in. art. 11, 13 i 14 u.s.m. oraz art. 24 pr.spółdz. Szczególny tryb zaskarżania uchwał zarządu przewiduje także art. 43 ust. 5 u.s.m. W innych wypadkach członek spółdzielni może pośrednio, a niekiedy także bezpośrednio kwestionować uchwałę zarządu (rady nadzorczej) spółdzielni na ogólnych zasadach prawa cywilnego.
Jak przesądzono w judykaturze, członek spółdzielni może żądać ustalenia nieważności (art. 58 k.c.iart. 189 k.p.c.) albo nieistnienia (art. 189 k.p.c.) uchwały zarządu lub rady nadzorczej spółdzielni (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 18 marca 2010 r.,V CSK 260/09,LEX nr 589842, czyuchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2007 r., III CZP 141/2006, OSNC 2007, nr 12, poz. 180).
Ten kierunek wykładni znalazł także potwierdzenie na gruncieKodeksu spółek handlowych. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 18 września 2013 r. (III CZP 13/13, OSNC 2014/3/23) „(…)Uchwały zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz uchwały zarządu i rady nadzorczej spółki akcyjnej podlegają zaskarżeniu w drodze powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.w związku zart. 58 k.c.).”
Z tej przyczyny żądanie uchylenia uchwały rady nadzorczej dot. zmiany Regulaminu zasad ustalania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz opłat za używanie lokali wSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wP.podlegało oddaleniua limine,albowiem ustawodawca nie przewidział takiego roszczenia.
Z kolei żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały podlegało oddaleniu z tej zasadniczej przyczyny, że powód nie miał interesu prawnego w takim żądaniu (art. 189in fine), albowiem ustawodawca przewidział dla jego ochrony roszczenie o uznanie, że zmiana wysokości opłat eksploatacyjnych jest niezasadna (w całości lub części) – art. 4 ust. 8 u.s.m., które dostatecznie zabezpiecza jego usprawiedliwiony interes prawny. W ramach takiego procesu sąd może bowiem uznać za nieważne lub nieistniejące (jako przesłankę swego orzeczenia w sprawie) uchwały sprzeczne z ustawą lub statutem, także rady nadzorczej, choćby nie były wcześniej skarżone w trybie art. 42 pr.spółdz. lub taki tryb zaskarżenia nie był dopuszczalny.
Przy czym, wbrew odmiennemu stanowisku pozwanej, powód, jako właściciel lokalu, ma zarówno legitymację do wniesienia powództwa w trybie art. 4 ust. 8 u.s.m., jak i wówczas, gdy swe żądanie opiera na dyspozycjiart. 189 k.p.c.; odpowiednio bowiem, w zakresie wskazanym w art. 24 u.s.m., zrównany został z członkiem spółdzielni.
W niniejszej sprawie jednak, z uwagi na przysługujące powodowi roszczenie z art. 4 ust. 8 u.s.m., jego interes prawny był dostatecznie chroniony w tym właśnie roszczeniu.
Stąd odnoszenie się merytoryczne do treści zaskarżonej uchwały było zbędne, poza przyznaniem racji powodowi, że wpływała ona także na wysokość obciążających go kosztów eksploatacyjnych.
Z tych względów, podzielając ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, a korygując ocenę prawną, o oddaleniu apelacji orzeczono na podstawieart. 385 k.p.c.
O kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym Sąd orzekł na podstawieart. 98 i art. 99 k.p.c.w zw. zart. 108 § 1 i art. 391 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2014-08-14'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Roman Dziczek
- Zbigniew Cendrowski
- Barbara Trębska
legal_bases:
- art. 32 prawa spółdzielczego
- art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych
- art. 108 § 1 i art. 391 k.p.c.
- art. 58 k.c.
recorder: sekr. sąd. Katarzyna Dzięciołowska
signature: I ACa 214/14
``` |
154510050001006_II_K_001234_2020_Uz_2022-01-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 1234/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 stycznia 2022 r.
Sąd Rejonowy w Legionowie w II Wydziale Karnym
w składzie:
Przewodniczący: S.S.R. Grzegorz Woźniak
Protokolant: Kinga Grzywacz
przy udziale Prokurator Joanny Niedzielskiej
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22.10., 10.12.2021 r. i 13.01.2022 r.
sprawy przeciwko
M. U.urodz. (...)
wL.
synowiZ.iE. z d. W.
oskarżonego o to, że: I. w nocy 22 stycznia 2020 r. na trasieD.–N.droga (...), woj.(...), poruszał się pojazdem mechanicznym markiV. (...)onr rej. (...)i pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu – funkcjonariuszy Policji asp.S..R. R.i asp.D. B.– przy użyciu sygnałów dźwiękowych i świetlnych polecenia do zatrzymania pojazdu mechanicznego nie zatrzymał powyższego pojazdu i kontynuował jazdę,
tj. o czyn zart. 178b k.k.
II. w nocy 22 stycznia 2020 r. wL., woj.(...), wbrew przepisom ustawy posiadał w należącym do niego pojeździe markiV. (...)onr rej. (...)substancję psychotropową w postaci(...)o łącznej wadze netto 1,28 grama,
tj. o czyn z art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani
orzeka
I. Na mocyart. 4 § 1 k.k.stosuje wobec oskarżonegoKodeks Karnyw brzmieniu obowiązującym do dnia wejście w życie ustawy z dnia 19.06.2020 r. (Dz. U. poz. 1086), zwany dalej „k.k.”.
II. Uznaje oskarżonegoM. U.za winnego popełnienia zarzucanego mu punkcie I aktu oskarżenia, przy czym uzupełnia opis czynu o stwierdzenie, że polecenie zatrzymania pojazdu zostało wydane z poruszającego się pojazdu uprzywilejowanego, stanowiącego przestępstwo zart. 178b k.k.i za to na mocy powołanego przepisu wymierza mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
III. Uznaje oskarżonegoM. U.za winnego popełnienia zarzucanego mu punkcie I aktu oskarżenia, stanowiącego przestępstwo z art. 62 ust. 1 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na mocy powołanego przepisu wymierza mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.
IV. Na mocyart. 42 § 1a pkt 1 k.k.orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.
V. Na mocyart. 85 § 1 k.k.w zw. zart. 86 § 1 k.k.kary wymierzone oskarżonemu w punktach II i III wyroku łączy i orzeka karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności.
VI. Na mocyart. 192 § 1a k.p.k.i art. 70 ust. 2 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie na k. 165, pod poz. 1-3, poprzez ich zniszczenie.
VII. Na podstawieart. 626 § 1 k.p.k.w zw. zart. 627 k.p.k.i art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o kosztach w sprawach karnych zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych w kwocie 1.179,97 złotych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Legionowie
date: '2022-01-13'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Grzegorz Woźniak
legal_bases:
- art. 42 § 1a pkt 1 k.k.
- art. 192 § 1a k.p.k.
recorder: Kinga Grzywacz
signature: II K 1234/20
``` |
151000000001006_II_AKa_000361_2018_Uz_2019-05-29_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II AKa 361/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 maja 2019 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Dorota Wróblewska (spr.)
Sędziowie: SSA Sławomir Steinborn
SSO del. Marta Urbańska
Protokolant: referent-stażysta Błażej Mokrzki
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej wG.Z. O.
po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2019 r.
sprawy
P. S. (1), s.J.,ur. (...)wW.
oskarżonego o czyny: zart. 258 § 1 k.k.;art. 279 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zw. zart. 65 § 1 k.k.;art. 279 § 1 k.k.w zb. zart. 275 § 1 k.k.w zb. zart. 278 § 5 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zw. zart. 65 § 1 k.k.;art. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 279 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zw. zart. 65 § 1 k.k.;art. 279 § 1 k.k.w zb. zart. 275 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zw. zart. 65 § 1 k.k.;
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 12 grudnia 2017 r., sygn. aktII K 120/11
I
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
I
zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami z nim związanymi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
P. S. (1)został oskarżony o to, że:
XXXIX.w okresie od co najmniej grudnia 2010 roku do marca 2011 roku na terenie całej Polski brał udział w zorganizowanej grupie, w skład której wchodzili ponadtoG. T.,A. O. (1)iP. A., mającej na celu popełnianie przestępstw, polegających na dokonywaniu kradzieży z włamaniem do samochodów, gdzie jego rola sprowadzała się do kradzieży pokrzywdzonym kluczyków od pojazdów,
tj. o czyn zart. 258 §1 kk;
XL.w dniu 7 lutego 2011 roku wC., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiK. L., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduO. (...)onr rej. (...)wartości 95 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...)z siedzibą wW., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLI.w dniu 4 lutego 2011 roku w miejscowościS.gm.G., na terenie parkingu(...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni płaszczaR. W., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduV. (...)onr rej. (...)wartości 53 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.oraz na szkodę(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW., a także nawigacjiT. (...), fotelika dziecięcego, zegarkaH., okularówR. (...), dwóch kompletów kluczy, alkomatu wartości łącznej 3000 zł na szkodęR. W., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLII.w dniu 24 lutego 2011 roku wC., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży kluczaz kieszeni kurtkiM. K. (1), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduM. (...)onr rej. (...)wartości 70 000 zł i dokonał jego zaboruw celu przywłaszczenia na szkodęPHU (...).K.,A. W.,A. K.spółka jawna z siedzibą w(...), a także płyty DVD, ładowarkiM.pędzla – szczotki, 3 pojemników na śrubki, poprzeczki dachowej, stacji multimedialnej wartości łącznej 5 400 zł na szkodęM. K. (1), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLIII.w dniu 28 grudnia 2010 roku wR., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiK. J. (1), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduV. (...)onr rej. (...)wartości 80 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wrazz kompletem kluczy od mieszkania na szkodęK. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLIV.w dniu 30 grudnia 2010 roku wL., na terenie parkinguGalerii Handlowej (...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiA. K., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduT. (...)onr rej. (...)wartości 80 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wrazz produktami spożywczymi powodując straty w kwocie łącznej 80 100 zł na szkodęA. K., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLV.w dniu 31 stycznia 2011 roku wT., na terenie parkingu(...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiH. B., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduN. (...)onr rej. (...)wartości 70 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z fakturami, mapami, wizytówkami, ręcznikiem, czarną parasolką powodując straty w kwocie łącznej 70 700 zł na szkodęH. B., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLVI.w dniu 11 stycznia 2011 roku wC., na terenie parkingu sklepowego(...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiA. M., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduT. (...)onr rej. (...)wartości 90 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...)z siedzibą wS., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLVII.w dniu 5 stycznia 2011 roku wT., na terenie parkinguGalerii (...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiJ. S. (1), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduT. (...)onr rej. (...)wartości 100 990 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodęJ. S. (1)orazT. (...)z siedzibą wT.oraz laptopaT., urządzeniaB.(...), aparatu cyfrowegoO., dowodu osobistego, kart bankomatowych wartości łącznej 2 200 zł na szkodęJ. S. (1)oraz plecaka z materiałuN.z książką i rękawiczkami łącznej wartości 85 zł na szkodęP. S. (2), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zb. zart. 275 §1 kkw zb. zart. 278 §5 kkw zw. zart. 11 §2 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLVIII.w dniu 18 stycznia 2011 roku wP., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiS. Ś., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduV. (...)onr rej. (...)wartości 100 000 zł i dokonał jego zaboruw celu przywłaszczenia wraz z bonem nr(...)wartości 150 zł, książką obsługi, książką gwarancyjną pojazdu, czapką z daszkiem, torbą brezentową, dokumentacją dotyczącą remontu, zamkiemł.z kompletem kluczy, sekatorem, atlasem samochodowym powodując straty w kwocie łącznej 100 665 zł na szkodęS. Ś., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
XLIX.w dniu 28 stycznia 2011 roku weW., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiW. P., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduA. (...)onr rej. (...)wartości 78 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodęA.(...) OddziałwP., a także przetworów spożywczych, dwóch kompletów kluczy, pilota do bramy wjazdowej i sprzętu stomatologicznego łącznej wartości 850 zł na szkodęW. P., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
L.w dniu 9 lutego 2011 roku wC., na terenie parkingu(...), działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.oraz mężczyzną o nieustalonych danych w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiB. P., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduN. (...)onr rej. (...)wartości 100 000 złi dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z krzesełkiem dla dziecka, bezterminową kartą parkingową, 2 szt. okularów przeciwsłonecznych, żarówkami ksenonowymi, kamizelką, gaśnicą powodując straty w kwocie łącznej 107 400 zł na szkodęB. P., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LI.w dniu 9 lutego 2011 roku wK., na terenie parkingu(...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.,G. T.oraz mężczyzną o nieustalonych danych w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z torebkiR. O., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduV. (...)onr rej. (...)wartości 60 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...) Bank SAz siedzibą wJ.orazJ. O., a także dokumentów w postaci formularzy NIP, REGON, 2 szt. pieczątek i płyt CD wartości 1 000 zł na szkodęR. O., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart .65 §1 kk;
LII.w dniu 10 lutego 2011 roku wK., na terenie parkinguGalerii (...), działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiM. S., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduB. (...)onr rej. (...)wartości 150 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...) Sp. z o.o.z siedzibą wK., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart 65 §1 kk;
LIII.w dniu 6 lutego 2011 roku wR., na terenie parkingu(...), działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiW. D., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduC. (...)onr rej. (...)wartości 70 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z kozakami, pantoflami, statywami do aparatów, 3 szt. baterii do kamery, nawigacją, 10 szt. płyt CD powodując straty w wysokości łącznej 71 850 zł na szkodęA.iW. D., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LIV.w dniu 24 lutego 2011 roku wC., na terenie parkingu sklepu(...)działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.,G. T.oraz mężczyzną o nieustalonych danych w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiM. J. (1), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduT. (...)onr rej. (...)KHwartości 150 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodęM. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LV.w dniu 21 lutego 2011 roku wP., na terenie parkingusklepu (...), działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.iG. T.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiM. G., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduB. (...)onr rej. (...)wartości 170 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z fotelikiem dziecięcym, 2 szt. okularów, towarami zesklepu (...)i wycieraczkami powodując straty w kwocie łącznej 173 800 zł na szkodęM. G., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbyciaw okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LVI.w dniu 1 marca 2011 roku wP., na terenieCentrum Handlowego (...), działając wspólnie i w porozumieniu zP. A.,G. T.iA. O. (1)w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza wartości 1 760 zł z kieszeni kurtkiI. B., przy użyciu tego klucza usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia samochoduS. (...)onr rej. (...)wartości 100 000 zł, przy czym zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na podjęcie działań przez pokrzywdzonego, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo z 13§1 kkw zw. zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw.zart. 65 §1 kk;
LVII.w dniu 18 lutego 2011 roku wT., na terenie parkinguGalerii (...), działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),G. T.iP. A.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiR. B. (2), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduB. (...)onr rej. (...)wartości 350 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia na szkodę(...) OddziałwT.wrazz okularami przeciwsłonecznymiP., kluczami od firmy, projektem domu wartości łącznej 2 000 zł na szkodęR. B. (2), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LVIII.w dniu 1 marca 2011 roku wP., naul. (...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),G. T.iP. A.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiM. K. (2), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduP. (...)onr rej. (...)wartości 50 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z nawigacjąM., laptopemT., laptopemL., modemem do internetu, pieczątkami służbowymi, dokumentacją służbową powodując stratyw kwocie łącznej 58 000 zł na szkodę(...)sp. z o.o.(...)P.oraz garniturem, 2 szt. kurtek sportowych, kluczami od mieszkania i laptopem wartości łącznej 2 000 zł na szkodęT. M., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LIX.w dniu 2 marca 2011 roku wP., na terenie parkingusklepu (...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),G. T.iP. A.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiE. P., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduA. (...)onr rej. (...)wartości 130 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z nawigacjąB., CB radioC., okularamiP., kluczami, plecakiemS.powodując straty w kwocie łącznej 135 650 zł na szkodęE. P., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LX.w dniu 2 marca 2011 roku wP., na terenie parkingu(...)działając wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),G. T.iP. A., w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiJ. G., przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduL. (...)onr rej. (...)wartości 250 000 zł i dokonał jego zaboruw celu przywłaszczenia wraz z dokumentacją, laptopemH., paszportem, 3 szt. pendrive, tokenem do konta firmowego, kluczami umożliwiającymi podpis elektroniczny, 2 szt. pieczątek powodując straty w kwocie łącznej 254 500 zł na szkodę(...) SAoraz portfelem skórzanym z zawartością banknotówo nominałach 1x100 USD oraz 2x50 USD, zegarkiem kwarcowym ipaszportem (...)wartości łącznej 650 zł na szkodęJ. G., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zb. zart. 275 §1 kkw zw. zart. 11 §2 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk;
LXI.w dniu 2 marca 2011 roku naul. (...)wP., działając wspólnie i w porozumieniu zG. T.iP. A.w ramach zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw, po uprzednim dokonaniu kradzieży klucza z kieszeni kurtkiM. M. (1), przy użyciu tego klucza otworzył zamki samochoduT. (...)onr rej. (...)wartości 70 000 zł i dokonał jego zaboru w celu przywłaszczenia wraz z nawigacją, etui z dokumentami, osłonką na pas, kaskiem koloru białego, śrubokrętem, paragonami, kartą wjazdową, kartą parkingową, kartą rabatową, kartąN., 2 szt. pieczątek, dokumentami, kluczami, opakowaniem pyralgina, okularami w oprawkach koloru żółtego i okularami koloru brązowego, ładowarką do telefonu, medalikiem, statuetką, zapalniczką, nożem składanym, miarą, 2 szt. latarek, nawigacjąN.z uchwytemi ładowarką powodując straty w kwocie łącznej 71 000 zł na szkodęM. M. (1), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbyciaw okresie od 11 maja 2007 roku do 20 marca 2008 roku i od 19 grudnia 2008 roku do 8 lutego 2010 roku kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 1783/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa za czyny zart. 291 §1 kk,art. 279 §1 kk,
tj. o przestępstwo zart. 279 §1 kkw zw. zart. 64 §1 kkw zw. zart. 65 §1 kk.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 12 grudnia 2017 roku, sygn. akt II K 120/11, stosując, w myślart. 4 § 1 kk, powołane niżej przepisy w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku:
XI. oskarżonegoP. S. (1)uznano za winnego czynu zarzucanego mu w punkcie XXXIX aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że dopuścił się go w okresie od grudnia 2010 roku do 3 marca 2011 roku, a także, że w skład grupy wchodzili oskarżeniA. O. (1),P. A.iP. S. (1), a także inna ustalona osoba, której sprawa wyłączona została do odrębnego rozpoznania, to jest uznano oskarżonego za winnego występku zart. 258 § 1 kki za to, na podstawieart. 258 § 1 kkwymierzono mu karę roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
XII. oskarżonegoP. S. (1)uznano za winnego zachowań zarzucanych mu w punktach XL – LXI aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, że:
1. zostały one popełnione w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie od 28 grudnia 2010 roku do 2 marca 2011 roku,
2. oskarżonyP. A.dopuścił się zachowań opisanych w akcie oskarżenia w punktach:
- XL – XLII, XLVIII, LIII, LVI – LX - wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.i inną ustaloną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania,
- XLIII – XLVII,XLIX , LII, LXI – wspólnie i w porozumieniu zP. A.i inną ustaloną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania,
- L - wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1),P. A.i inną ustaloną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania, oraz inną osobą, której tożsamość nie została ustalona,
- LI, LIV - wspólnie i w porozumieniu zP. A.i inną ustaloną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania, oraz inną osobą, której tożsamość nie została ustalona,
- LV wspólnie i w porozumieniu zA. O. (1)i inną ustaloną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania,
3. wartość skradzionych pojazdów oraz znajdujących się w nich innych rzeczy wynosiła, w odniesieniu do samochodów:
a)O. (...)onr rej. (...)– 71.700 zł (pkt XL aktu oskarżenia);
b)V. (...)onr rej. (...)– 52.500 zł, a nadto nawigacjaT. (...), fotelik dziecięcy, zegarekH., okularyR. (...), alkomat – o łącznej wartości 3.900 zł (pkt XLI aktu oskarżenia);
c)M. (...)onr rej. (...)– 77.800 zł, a nadto płyty DVD, ładowarkaM.poprzeczka dachowa, stacja multimedialna – o łącznej wartości 5.400 zł (pkt XLII aktu oskarżenia);
d)V. (...)onr rej. (...).900 zł (pkt XLIII aktu oskarżenia);
e)T. (...)onr rej. (...)– 66.700 zł, a nadto produkty spożywcze – o łącznej wartości 100 zł (pkt XLIV aktu oskarżenia);
f)N. (...)onr rej. (...)– 61.400 zł, a nadto faktury, mapy, wizytówki, ręcznik, czarna parasolka – o łącznej wartości 700 zł (pkt XLV aktu oskarżenia);
g)T. (...)onr rej. (...)– 56.400 zł (pkt XLVI aktu oskarżenia);
h)T. (...)onr rej. (...)– 81.300 zł, a nadto laptopT., urządzenieB.(...), aparat cyfrowyO.plecak z materiałuN., książka, rękawiczki – o łącznej wartości 2.300 (pkt XLVII aktu oskarżenia);
i)V. (...)onr rej. (...)– 73.900 zł, a nadto bon nr(...)książka obsługi, książka gwarancyjna, czapka z daszkiem, torba prezentowa, dokumentacja dotycząca remontu, zamekŁ.z kompletem kluczy, sekator, atlas samochodowy – o łącznej wartości 665 zł (pkt XLVIII aktu oskarżenia);
j)A. (...)onr rej. (...)– 70.200 zł, a nadto pilot do bramy wjazdoweji sprzęt stomatologiczny – o łącznej wartości 850 zł (pkt XLIX aktu oskarżenia)
k)N. (...)onr rej. (...)– 80.200 zł, a nadto krzesełko dla dziecka, 2 pary okularów przeciwsłonecznych, żarówki ksenonowe, kamizelka, gaśnica – o łącznej wartości 7.400 zł (pkt L aktu oskarżenia);
l)V. (...)onr rej. (...)– 54.200 zł, a nadto dokumenty w postaci formularzy NIP, REGON, 2 sztuki pieczątek, płyty CD – o łącznej wartości 1.500 zł (pkt LI aktu oskarżenia);
m)B. (...)onr rej. (...)– 106.200 zł (pkt LII aktu oskarżenia);
n)C. (...)onr rej. (...)– 54.100 zł, a nadto kozaki, pantofle, statywy do aparatów, 3 sztuki baterii do kamery, nawigacja – o łącznej wartości 1.850 zł (pkt LIII aktu oskarżenia);
o)T. (...)o nr rej.(...)– 81.700 zł (pkt LIV aktu oskarżenia);
p)B. (...)onr rej. (...)– 159.800 zł, a nadto fotelik dziecięcy, 2 pary okularów, towary zesklepu (...), wycieraczki – o łącznej wartości 3.800 zł (pkt LV aktu oskarżenia);
q)S. (...)onr rej. (...)– 79.800 zł, a nadto koszt zakupui kodowania nowego kluczyka, wymiana blokady skrzyni biegów, system alarmu, brelok św.K.– o łącznej wartości 2.860,90 zł (pkt LVI aktu oskarżenia);
r)B. (...)onr rej. (...)– 293.900 zł, a nadto okulary przeciwsłoneczneP., projekt domu – o łącznej wartości 2.000 zł (pkt LVII aktu oskarżenia);
s)P. (...)onr rej. (...)– 45.200 zł, a nadto nawigacjaM.laptopT., laptopL., modem do Internetu, pieczątki służbowe dokumentacja służbowa, garnitury, 2 sztuki kurtek sportowych, laptop – o łącznej wartości 23.000 zł (pkt LVIII aktu oskarżenia);
t)A. (...)onr rej. (...)– 97.100 zł, a nadto nawigacjaB., CBRadio (...), okularyP.– o łącznej wartości 5.600 zł (pkt LIX aktu oskarżenia);
u)L. (...)onr rej. (...)– 204.500 zł, a nadto dokumentacja, laptopH., 3 sztuki pendrive – o łącznej wartości 4.500 zł (pkt LX aktu oskarżenia);
v)T. (...)onr rej. (...)– 71.400 zł, a nadto etui z dokumentami, osłonka na pas, kask koloru białego, śrubokręt, 2 sztuki pieczątek, dokumenty, okulary w oprawkach koloru żółtego i okularami koloru brązowego, ładowarka do telefonu, medalik, statuetka, zapalniczka, nóż składany, miara, 2 sztuki latarek, nawigacjaN.z uchwytem i ładowarką – o łącznej wartości 1.000 zł (pkt LXI aktu oskarżenia);
to jest uznano oskarżonego za winnego występku zart. 279 § 1 kk, zart. 13 § 1 kkw zw. zart. 279 § 1 kk, zart. 279 § 1 kkw zb. zart. 275 § 1 kkw zw. zart. 11 § 2 kkw zw. zart. 12 kk,art. 64 § 1 kkiart. 65 § 1 kki za to, w myślart. 11 § 3 kk, na podstawieart. 279 § 1 kkw zw. zart. 65 § 1 kk, wymierzono mu karę 6 (sześciu) lati 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
XIII. na podstawieart. 85 kkiart. 86 § 1 kkw miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonegoP. S. (1)w punktach XI i XII wyroku, wymierzono oskarżonemu karę łączną 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności;
XIV. na podstawieart. 63 § 1 kkna poczet kary orzeczonej w punkcie XIII wyroku zaliczono oskarżonemuP. S. (1)okres tymczasowego aresztowania od 30 marca 2011 roku do 28 czerwca 2012 roku przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;
XVI. na podstawieart. 46 § 1 kk, zasądzono solidarnie od oskarżonychA. O. (1),P. A.iP. S. (1), tytułem obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami przypisanymi im odpowiedniow punktach II, VII, XII wyroku, na rzecz pokrzywdzonych:
1.T. M.– kwotę 15.000 złotych;
2.(...) Sp. z o.o.– kwotę 8.000 złotych;
3.(...) S.A.– kwotę 52.500 złotych;
4.(...) S.A.wW.– kwotę 334.490,25 złotych;
5.(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.– kwotę 48.900 złotych;
6.R. W.– kwotę 3.900 złotych;
7.(...) S.A.– kwotę 72.900 złotych;
8.(...) S.A.wW.– kwotę 87.600 złotych;
9.(...) S.A.wW.– kwotę 55.950 złotych;
10.(...) S.A.wW.– kwotę 159.800 złotych;
11.I. Ś.– kwotę 73.900 złotych;
12.I. B.– kwotę 1602,01 złotych;
XVIII. na podstawieart. 46 § 1 kk, zasądzono solidarnie od oskarżonychP. A.iP. S. (1), tytułem obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami przypisanymi im odpowiednio w pkt VII i XII wyroku, na rzecz pokrzywdzonych:
1.(...) S.A.wW.– kwotę 2.539,86 złotych;
2.(...) S.A.– kwotę 61.400 złotych;
3.(...) S.A.– kwotę 56.400 złotych;
4.(...) S.A.wW.– kwotę 81.300 złotych;
5.(...) S.A.– kwotę 68.500 złotych;
6.R.iJ. O.– kwotę 4.021,98 złotych;
7.(...) S.A.wW.– kwotę 106.200 złotych;
8.(...) S.A.wW.– kwotę 32.900 złotych;
XXI. zasądzono od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Toruniu na rzecz adw.T. G.kwotę 2.214 (dwa tysiące dwieście czternaście) złotych brutto tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemuP. S. (1)z urzędu;
XXIII. zwolniono wszystkich oskarżonych od kosztów sądowych, a wydatkami poniesionymi w toku procesu przez Skarb Państwa obciążono Skarb Państwa.
Powyższe orzeczenie zaskarżyli obrońcy oskarżonegoP. S. (1).
AdwokatJ. Ż.zaskarżył wyrok w pkt XI - XIV i XVI, XVIII.
Na podstawieart. 427 § 1 i 2 k.p.k.iart. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.skarżonemu wyrokowi zarzucił mającą istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia obrazę przepisów postępowania tj.:
1.art. 6 k.p.k.poprzez pozbawienieP. S. (1)realnego prawa do obrony, w tym prawa do korzystania z pomocy obrońcy, polegające na prowadzeniu postępowania przez sąd pierwszej instancji pod nieobecność obrońcy na części rozprawy w dniu 04 kwietnia 2017 r., na całej rozprawie w dniu 14 kwietnia 2017 r.i 19 kwietnia 2017 r. podczas gdy w tych datach oskarżony był pozbawiony wolnościi przebywał w areszcie śledczym, w sytuacji gdy w przypadkuP. S. (1)zastosowanie miałart. 80 k.p.k.w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., co oznacza, że udział obrońcy był wówczas obligatoryjny, a także polegające na prowadzeniu postępowania przez sąd pierwszej instancji pod nieobecność obrońcy na części rozprawy w dniu 11 września 2017 r., 14 września 2017 r., 16 października 2017 r., 26 października 2017 r., 16 listopada 2017 r., 30 listopada 2017 r., kiedy to przeprowadzono dowody, jak również dopuszczono możliwość zmiany opisu i kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych oskarżonemuP. S. (1)w akcie oskarżenia w pkt LX - LXI, a także możliwość zmiany kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych oskarżonemuP. S. (1)poprzez zastosowanie,w myślart. 4 § 1 k.k., przepisów w brzmieniu obowiązującym pomiędzy datą ich popełnienia;
2.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu zeznań z świadkaM. M. (2)z postępowania przygotowawczego z k. 987 - 989 i k. 1002-1005 akt postępowania;
3.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaM. B. (1)z postępowania przygotowawczego z k. 13-15 akt postępowania;
4.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaM. J. (1)z postępowania przygotowawczego z k. 973-974 akt postępowania;
5.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaE. P.z postępowania przygotowawczego z k. 136-140 akt postępowania;
6.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaJ. G.z postępowania przygotowawczego z k. 153-158 akt postępowania;
7.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaS. M.z postępowania przygotowawczego z k. 167-170 akt postępowania;
8.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaP. N.z postępowania przygotowawczego z k. 171-174 akt postępowania;
9.art. 410 k.p.k.poprzez wydanie orzeczenia z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaM. K. (3)złożonych do protokołu znajdującego się na k. 3832-3833 akt postępowania;
10.art. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.poprzez poczynienie ustaleń co do kradzieży samochoduV. (...)nr rej. (...)na podstawie zeznań świadkaR. O.znajdujących się na k. 781, na co wskazuje się na k. 15 uzasadnienia wyroku, w sytuacji, gdy te zeznania nie zostały świadkowi odczytane na rozprawiew dniu 23 listopada 2011 r., ani na rozprawie w dniu 14 lutego 2017 r.
11.art. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.poprzez poczynienie ustaleń co do kradzieży samochoduV. (...)nr rej. (...)na podstawie zeznań świadkaJ. O.znajdujących się na k. 653, na co wskazuje się na k. 15 uzasadnienia wyroku, w sytuacji, gdy te zeznania nie zostały świadkowi odczytane na rozprawie w dniu 23 listopada 2011 r.
12.art. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.poprzez poczynienie ustaleń co do kradzieży samochoduT. (...)nr rej. (...)na podstawie zeznań świadkaM. M. (1)znajdujących się na k. 653, na co wskazuje się na k. 15 uzasadnienia wyroku, w sytuacji, gdy te zeznania nie zostały świadkowi odczytane na rozprawie;
13.art. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.poprzez poczynienie ustaleń co do kradzieży samochoduP. (...)nr rej. (...)na podstawie zeznań świadkaJ. M.znajdujących się na k. 50, na co wskazuje się na k. 22 uzasadnienia wyroku, w sytuacji, gdy te zeznania nie zostały świadkowi odczytane na rozprawie;
14.art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.w zw.art. 366 § 1 k.p.k.poprzez oddalenie na rozprawie w dniu 16 listopada 2017 r., pochodzącego od oskarżyciela publicznego, wniosku o przesłuchanie świadkaK. J. (2), syna pokrzywdzonegoK. J. (1), na okoliczność kradzieży z włamaniem samochoduV. (...)nr rej. (...), w sytuacji, gdyK. J. (2)towarzyszył ojcu w chwili kradzieży kluczyków samochodowych, a jego zeznania mogły dostarczyć wiadomości o sprawcach tego czynu, co sprawiło że nie zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy, w szczególności gdy w postępowaniu przygotowawczym świadekK. J. (2), składał stosowne zeznania, k. 1556-1556, a także zeznawał na rozprawie w dniu 15 marca 2012 r., czyli jeszcze przed tym gdy odroczona rozprawa była prowadzona od nowa;
15.art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.w zw.art. 366 § 1 k.p.k.poprzez oddalenie na rozprawie w dniu 16 listopada 2017 r., pochodzącego od oskarżyciela publicznego,a podzielanego przez oskarżonegoP. S. (1), wniosku o bezpośrednie odtworzenie nagrań zapisanych na płytach CD, znajdujących się na k. 45a, 56a, 637, 683, 687, 691, 838, 941, 984, 1182, 1566, 1570, 1576, 1580, 1586, 1591, w sytuacji, gdy dowody te są przydatne do stwierdzenia okoliczności związanych z obecnościąP. S. (1)w miejscu popełnienia czynów, które przypisuje się temu oskarżonemu;
16.art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k.w zw.art. 366 § 1 k.p.k.poprzez oddalenie na rozprawie w dniu 09 stycznia 2017 r., wniosku dowodowego obrońców oskarżonegoS.iT.o ponowne przeprowadzenie czynności okazaniai wskazanie, że czynność ta prowadziłaby do przedłużenia postępowania, w sytuacji, gdy powtórzenie tej czynności było konieczne albowiem sąd pierwszej instancji, działając na podstawieart. 404 § 2 k.p.k., prowadził odroczoną rozprawę od początku, co oznacza, że był zobligowany do ponownego przeprowadzenia tych czynności z zakresu gromadzenia materiału dowodowego;
17.art. 366 § 1 k.p.k.i w zw.art. 167 k.p.k.poprzez nie przeprowadzenie dowodu ze złożonych w postępowaniu przygotowawczym zeznań świadkaT. M.zawartych w protokole ustnego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa k. 179-184 i protokole przesłuchania świadka z k. 187-188;
18.art. 366 § 1 k.p.k.i w zw.art. 167 k.p.k.poprzez zaniechanie przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka - żonyA. K., na okoliczność kradzieży na szkodę pokrzywdzonego samochoduT. (...);
19.art. 7 k.p.k.w zw. zart. 410 k.p.k.poprzez dowolną, albowiem wybiórczą, ocenę całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na uznaniu wyjaśnień oskarżonegoA. O. (1)iP. A.za wiarygodne w części dotyczącej sprawstwaP. S. (1), co od zarzucanych mu czynów, w sytuacji, gdy wyjaśnieńA. O. (1)P. A.w ogóle nie można potraktować, jako wartościowych i wiarygodnych dowodów, albowiem oskarżeni ci wyjaśniali fałszywie na temat ich działań podczas policyjnej blokady wL., dążąc jedynie do umniejszenia swojej winy, a obciążaliP. S. (1)swoimi wyjaśnieniami chcąc skorzystać z instytucji przewidzianej wart. 60 § 3 k.k., podczas gdy nie byli w ogóle w stanie wskazać konkretnych zachowańP. S. (1), których miał dokonać w ramach zarzucanych mu czynów i jego roli w zorganizowanej grupie przestępczej;
a które to wszystkie, wyżej wskazane, naruszenia przepisów postępowania skutkowały błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegającym na nieuprawnionym i bezpodstawnym przyjęciu, żeP. S. (1)dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów zart. 258 § 1 k.k., a także zart. 279 § 1 k.k., zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 279 § 1 k.k.,art. 279 § 1 k.k.w zb. zart. 275 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.,art. 64 § 1 k.k.iart. 65 § 1 k.k., w sytuacji gdy brak było wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonego, co doprowadziło do jego bezpodstawnego skazania.
Mając na uwadze powyższe zarzuty, na podstawieart. 427 § 1 k.p.k.zw. zart. 437 § 1 k.p.k., obrońca wniósł o uchylenie skarżonego orzeczenia w zaskarżonym zakresie i przekazie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
AdwokatT. G., na podstawieart. 444 k.p.k.zaskarżył wyrokw części dotyczącej oskarżonegoP. S. (1)w całości.
Na podstawieart. 427 § 1 i 2 k.p.k.iart. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.wyrokowi powyższemu zarzucił:
- obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku:art. 7 k.p.k.w zw. zart. 4 k.p.k.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego niezgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazań i doświadczenia życiowego, bezkrytyczne przyjęcie, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych jemu czynów w sytuacji gdy:
1. odnośnie czynu z punktu XI wyroku:
- zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na wysunięcie wniosków, iż oskarżony w okresie od grudnia 2010 roku do marca 2011 roku brał udziałw zorganizowanej grupie, w której skład wchodzili oskarżeniA. O. (1),P. A.a także inna ustalona osoba, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania mającej na celu popełnianie przestępstw, polegających na dokonywaniu przestępstw, polegających na dokonywaniu kradzieży z włamaniem do samochodów, gdzie jego rola sprowadzała się do kradzieży pokrzywdzonym kluczyków od pojazdów, gdyż jedynymi dowodowymi na podstawie których Sąd I instancji ustalił winę oskarżonego są wyjaśnienia współoskarżonychP. A.iA. O. (1), którzy mieli interes prawny aby pomawiać oskarżonego,
2. odnośnie czynów z punktu XII wyroku :
- jedynymi dowodami obciążającymi oskarżonego są wyjaśnienia współoskarżonychP. A.iA. O. (1)
- żaden z kilkudziesięciu świadków zeznających w niniejszym postępowaniu oprócz świadkaS. Ś., który nie kojarzył w ogóleP. S. (1)z utratą kluczyków nie rozpoznał oskarżonego jako sprawcę zarzucanych mu czynów - opinia antropologiczna sporządzona przez biegłego antropologa sądowegoB. M.nie daje podstaw do wnioskowania, iż na ujawnionym do badania materiale znajduje się oskarżonyP. S. (1)i to pomimo prób polepszenia graficznego przekazanych do badania zapisów
- Sąd I Instancji oparł się bezkrytycznie na dowodach z wyjaśnień współoskarżonychP. A.iA. O. (1), pomimo, iż oni złożyli wyjaśnienia obciążające pozostałych współoskarżonych w tymP. S. (1)aby uniknąć odpowiedzialności karnej i zastosowania właściwej kwalifikacji prawnej czynu za usiłowanie zabójstwa policjantów (pomimo, iż Sąd ustalił, iż oskarżeni „próbowali niemalże za wszelką cenę pokonać blokadę ... poprzez jazdę z dużą prędkościąw kierunku policjantów realizujących swoje czynności służbowe zmierzające do zatrzymania oskarżonych - znajdujących się zarówno w pojazdach służbowych, jaki bezpośrednio na jezdni i poboczu”) oraz w celu uzyskania korzyści procesowejw postaci nadzwyczajnego złagodzenia kary i łagodnych wyroków co miało też miejsce w niniejszym postępowaniu
- przeprowadzone dowody z eksperymentów procesowych z udziałemP. A.iA. O. (1)dowodzą jedynie, iż w/w oskarżeni brali osobiście udział w przestępstwach których przebieg szczegółowo opisywali
- wersja przedstawiona przez oskarżonegoP. A.ewoluowaław trakcie trwania postępowania - podczas pierwszych przesłuchań konsekwentnie nie przyznawał się on do popełnienia zarzucanych mu czynów, dopiero na późniejszym etapie postępowania złożył wyjaśnienia które za wiarygodne uznał Sąd I Instancji.
Co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegającego na ustaleniu, iż zachowanie oskarżonego wyczerpywało znamiona przestępstw opisanych w punktach XI i XII wyroku.
Wobec tak przedstawionych zarzutów obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacje obrońców oskarżonego nie zasługiwały na uwzględnienie. Nie stwierdzono bowiem, by Sąd I instancji, wydając zaskarżony wyrok, dopuścił się obrazy przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych, które mogły mieć wpływ na jego treść.
W pierwszej kolejności, Sąd odwoławczy zdecydował o odniesieniu się do podniesionych w apelacjach zarzutów dotyczących obrazy przepisów postępowania. Przy czym w punktach od 1 do 18 zostaną omówione zarzuty kolejno przedstawione w apelacji adw.J. Ż., w tym wyartykułowane wyłącznie w jej uzasadnieniu, w pkt 19 zarzut przedstawiony w pkt 19 w apelacji tego obrońcy, jaki zaprezentowany w apelacji adw.T. G.. Następnie jeszcze w tym punkcie Sąd odwoławczy odniesie się do pozostałych kwestii, w tym do sformułowanych w apelacjach obydwu obrońców zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych. Przy czym w pkt 21 znajdzie się odniesienie do zarzutu rażącej niewspółmierności – surowości kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego, który został zawarty w uzasadnieniu apelacji adw.T. G., a także podsumowanie.
1.
Sąd odwoławczy nie stwierdził, by w przedmiotowej sprawie doszło do obrazyart. 6 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Zatem przedstawiony w tej części zarzut obrońcy oskarżonego, który starał się wykazać, żeP. S. (1)pozbawiony był realnego prawa do obrony, nie zasługiwał na uwzględnienie.
Obraza według obrońcy miała po pierwsze polegać na tym, że Sąd I instancji prowadził postępowanie pod nieobecność obrońcy na części terminu rozprawy, która odbyła się 4.04.2017r., i całości terminów wyznaczonych na 14.04.2017r.i 19.04.2017r., gdy w tych datach oskarżony był pozbawiony wolności. Na tych terminach jak wskazuje adw.J. Ż.udział obrońcy w rozprawie był obligatoryjny.
W tym zakresie, rację ma obrońca, gdy wskazuje, że zastosowanie znajdował przepisart. 80 k.p.k.w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015r. Wynikało to z art. 34 ustawy z dnia 27.09.2013r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1247), zgodnie z którym w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, do zakończenia postępowania w danej instancji, przepisart. 80 k.p.k.stosuje się w brzmieniu dotychczasowym. Wobec tego zastosowanie miał przepisart. 80 k.p.k.w brzmieniu: „Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności. W takim wypadku udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy,a w rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej, jeżeli prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne”. Faktycznie było też tak jak wskazał apelujący, że obrońca (wówczasz wyboru) oskarżonego – adw.T. G.nie był obecny na terminach rozprawy 14 i 19.04.2017r., a na terminie 4.04.2017r. nie brał udziału w części przeprowadzonych wówczas czynności. Rzecz jednak w tym, że wbrew przekonaniu apelującego nie można przyjąć, by te nieobecności mogły świadczyć o zasadności przedstawionego przez obrońcę zarzutu obrazyart. 6 k.p.k., do czego Sąd odniesie się w dalszej części uzasadnienia. Zważywszy na treść zarzutu, istotne jest podkreślenie, że nie doszło również do zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej zart. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.Zgodnie z tym ostatnim przepisem, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie, jeśli oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych wart. 79 § 1i 2 k.p.k.orazart.80 k.p.k.lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy.
Przede wszystkim o tym, że nie doszło do obrazy przywołanego przez obrońcęart. 6 k.p.k., jakart. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., świadczy przebieg rozprawy na wskazanych terminach. 4.04.2017r. -P. S. (1)nie stawił się prawidłowo zawiadomiony, oświadczył, że nie chce brać udziału w rozprawie. Obrońca oskarżonego adw.T. G.stawił się po sprawdzeniu obecnościi poinformowaniu o wniosku oskarżonegoG. T.o odroczenie terminu rozprawy. Wniosek został uwzględniony. Nie przeprowadzono jakichkolwiek czynności dowodowych. Przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do 14.04.2017r. i odwołał termin wyznaczony na 5.04.2017r. (k.10001-10002, tom LI). Na terminach: 14.04.2017r. i 19.04.2017r. –P. S. (1)nie stawił się, uprzednio oświadczył, że nie chce brać udziału w rozprawie, nie stawił się jego obrońca adw.T. G., zawiadomiony prawidłowo, nie przeprowadzano dowodów. Na pierwszy z wymienionych terminów nie stawili się pozostali oskarżeni i ich obrońcy, nie stawił się biegły, przerwano rozprawę do 19.04.2017r. (k.10018-10019). Na drugim z nich, z uwagi na treść zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez lekarza sądowego, który dotyczył innego oskarżonego i jego wniosek, w którym wykazał niezdolność do stawiennictwa, Przewodniczący zarządził przerwę do 18.05.2017r. Ponadto Sąd na podstawieart. 217 § 1 i 2 k.p.k.wezwał wskazanąw treści postanowienia Przychodnię do nadesłania dokumentacji medycznej dotyczącej leczenia oskarżonego, co do którego przedstawiono zaświadczenie lekarskie. Wydano zarządzenia związane z organizacją kolejnego terminu rozprawyi zwrócono się o udzielenie informacji na temat planowanego zabiegu, co dotyczyło innego oskarżonego (k.10023-10024).
Sąd odwoławczy podziela stanowisko wyrażone w komentarzu doKodeksu postępowania karnegoiart. 439, teza 96, pod redakcją Dariusza Świeckiego (LEX), że wykładnia funkcjonalna przepisuart. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.prowadzi do wniosku, iż „uchybienie to ma miejsce jedynie wtedy, gdy sąd na rozprawie lub posiedzeniu rozpoznawał sprawę. W przypadku rozprawy będą to czynności związanez ujawnieniem na tym forum okoliczności stanowiących podstawę wyroku (art. 410). W fazie wstępnej rozprawy są to okoliczności dotyczące osoby oskarżonego (art. 213 § 1), a na etapie przewodu sądowego – przeprowadzanie dowodów na rozprawie. Konieczny jest również udział obrońcy niezbędnego w głosach końcowych”. Komentator zasadnie też wskazuje, że „chwilowa nieobecność obrońcy na rozprawie, ale przed przystąpieniem do rozpoznania sprawy, np. w czasie sprawdzania stawiennictwa czy podczas podejmowania decyzji o charakterze porządkowym, np.o przerwie lub o odroczeniu rozprawy, czy nawet przy podejmowaniu decyzji dowodowych, nie stanowi omawianej (…) bezwzględnej przyczyny odwoławczej.” Stanowisko wyrażone w tej części komentarza trafnie zostało wywiedzione przy odwołaniu do
ratio legiswprowadzenia instytucji obrony obligatoryjnej, którym było założenie, że oskarżony nie jest w stanie bronić się sam. Stąd wskazano, że „obrona taka podejmowana jest podczas merytorycznego rozpoznawania sprawy”.
Mając to na uwadze, Sąd odwoławczy doszedł do wniosku, żew przedmiotowej sprawie nie doszło do uchybienia określonego wart. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.Nadto, zważywszy na przytoczony przebieg rozprawy, brak podstaw do przyjęcia, że oskarżony został pozbawiony prawa do realnej, obligatoryjnej obrony. Nie sposób bowiem uznać, by realizowanie obrony oskarżonego zostało wówczasw sensie materialnym uniemożliwione z powodu niezachowania warunków, które czyniłyby tę obronę realną, a zatem nie stwierdzono, by doszło do obrazyart. 6 k.p.k.
Pozostałe nieobecności obrońcy, wymienione przez apelującego, należało już rozpatrywać wyłącznie na gruncie przedstawionego przez niego zarzutu obrazyart. 6 k.p.k.Od czasu, gdyP. S. (1)został zwolniony z Aresztu ŚledczegoW.w dniu 12.05.2017r. (k. 10077, 10295 t. LI, LII) obrona oskarżonego przestała mieć charakter obligatoryjny, czego nie kwestionuje apelujący.
Na wstępie trzeba przypomnieć przebieg terminów rozprawy, do których odwołuje się obrońca oskarżonego. I tak, 11.09.2017r. (k. 10212-10213, t. LII)P. S. (1)nie stawił się, zawiadomiony prawidłowo. Na początku rozpoznania sprawy na tym terminie nie stawił się obrońca oskarżonego, to jest adw.T. G., zawiadomiony prawidłowo. Sąd, na tym terminie i na kolejnych, na których nie stawiał się oskarżony, wydał postanowienie o prowadzeniu rozprawy pod jego nieobecność, bo m.in. był prawidłowo zawiadomiony, złożył wyjaśnienia. Przesłuchano biegłegoB. M., który podtrzymał swoje wcześniejsze opinie. Wówczas stawił się obrońca oskarżonego. Strony zgodziły się na ujawnienie bez odczytywania wcześniejszej opinii ustnej, bo ją znają. Po ujawnieniu, biegły podtrzymał ją.
14.09.2017r. (k. 10229-10232, t.LII) nie stawił się oskarżony, jak i na początkowym etapie tego terminu jego obrońca, prawidłowo zawiadomieni. Przystąpiono do przesłuchaniaE. P., wydano postanowienie o odczytaniu jej zeznań. Przed odczytaniem stawił się obrońca oskarżonego i brał udział w dalszych czynnościach.
16.10.2017r. (k. 10281-10233v, t. LII) nie stawili się oskarżony i jego obrońca, prawidłowo zawiadomieni. Na tym terminie przeprowadzono postępowanie dowodowe w postaci odebrania zeznań od świadkówJ. S. (2),S. M.,P. N.i uznano za ujawnione bez odczytywania zeznaniaM. J. (2)iK. J. (1).
26.10.2017r. (k. 10293-10294, t. LII) nie stawił się oskarżony, jak i na początkowym etapie tego terminu jego obrońca, prawidłowo zawiadomieni. Przesłuchano świadkaA. K.. Po wydaniu postanowienia o odczytaniu jego wcześniejszych zeznań, stawił się obrońca oskarżonego i do końca uczestniczył przeprowadzonych czynnościach.
16.11.2017r. (k. 10300-10303, t. LII) nie stawili się oskarżony i jego obrońca prawidłowo zawiadomieni. Na tym terminie Sąd Okręgowy oddalił wniosek dowodowy zawarty w akcie oskarżenia o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadkaK. J. (2). Oczytał zeznania świadkówB. P.iA. P.. Uznał za ujawnione bez odczytywania zapisy video zawarte na płytach DVD przechowywanych na k. 2122, 2135, 2347, 2146, 2021, 478b, 637. Przewodniczący poinformował o uszkodzeniu płyty z k. 2353. Następnie Sąd oddalił wnioski dowodowe o przeprowadzenie dowodu z nagrań monitoringu na płytach z k. 45a, 56a, 637 (z wyjątkiem jednego pliku), 683, 687, 691, 838, 941, 984, 1182, 1566, 1570, 1576, 1580, 1586, 1586, 1586, 1591, jak też wnioski o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków zawnioskowanych do ujawnienia w akcie oskarżeniaw oparciu oart. 333 § 2 k.p.k.W końcu wydano postanowienie, w którym zawarto pouczenie o możliwości zmiany opisu i kwalifikacji prawnej m.in. zachowańP. S. (1)opisanych w pkt XL – LXI poprzez przyjęcie, że stanowią jeden czyn zabroniony, przy czym zachowanie opisane w punkcie XLVII aktu oskarżenia, opisane w zmieniony sposób, obejmować również może znamiona czynów zabronionych opisanych wart. 275 § 1 k.k.orazart. 278 § 5 k.k.– i zakwalifikowanie całego tak opisanego czynu zart. 279 § 1 k.k.i zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 279 § 1 k.k.,art. 279 § 1 k.k.w zw. zart. 275 § 1 k.k.w zw. zart. 278 § 5 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.iart. 65 § 1 k.k.
30.11.2017r. (k. 10308-10311v, t. LIII) stawił się oskarżony, nie stawił się na początkowym etapie tego terminu jego obrońca, prawidłowo zawiadomiony. Sąd Okręgowy wydał postanowienia o ujawnieniu kolejnych dowodów bez odczytywania, jak i o uprzedzeniu o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej poprzez zastosowanie przepisów w brzmieniu obowiązującym pomiędzy datą ich popełnienia a 30.06.2015r. w myślart. 4 § 1 k.k.Po zarządzeniu przerwy, stawił się obrońca oskarżonego adw.K. J. (3)w substytucji adw.T. G.. Dalsze czynności przebiegały z jego udziałem. Obrońca złożył wniosek o odtworzenie wszystkich nagrań z monitoringu, które znajdują się w aktach sprawy. Sąd wydał postanowienie o nieuwzględnieniu tego wniosku. Po zamknięciu przewodu sądowego obrońca wygłosił mowę końcową.
W przekonaniu Sądu odwoławczego zaprezentowany przebieg rozprawy, na wymienionych terminach, nie świadczył o tym, że oskarżony pozbawiony był realnej obrony ze strony adw.T. G., a zatem nie doszło do obrazyart. 6 k.p.k.
Trzeba zwrócić uwagę na to, że adw.T. G.pełnił funkcję obrońcy oskarżonego z wyboru przez kilka lat, począwszy od 31.03.2011r., gdy oskarżony udzielił mu pełnomocnictwa (k. 774). W toku drugiego postępowania prowadzonego przez Sąd I instancjiP. S. (1)w piśmie z dnia 7.05.2017r. zawarł wniosek o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu z uwagi na fakt przerwania współpracy z dotychczasowym obrońcą. Potwierdził to adw.T. G.na rozprawie w dniu 18 maja 2017r. (k. 10048-10050, t. LI), składając oświadczenie, żez dniem dzisiejszym przestaje pełnić funkcję obrońcy z wyboru. Wyjaśnił przy tym, że ustanie stosunku obrony nie ma związku z kwestią ustalenia linii obrony, czy też utratą zaufania. Wówczas, Sąd Okręgowy, pozostając w błędnym przekonaniu, żeP. S. (1)jest pozbawiony wolności (pozostawał wówczas do dyspozycji innego organu), a zatem obrona ma charakter obowiązkowy, wydał postanowienie,w którym na podstawieart. 378 § 1 k.p.k.w zw. zart. 80 k.p.k.i art. 34 ustawyz 27.09.2013r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wyznaczyłP. S. (1)obrońcę z urzędu w osobie adw.T. G.. Od tego momentu, adw.T. G.występował jako obrońca z urzędu oskarżonego do zakończenia postępowania. Sąd I instancji nie zwolnił go bowiem z pełnienia tej funkcji, gdy uzyskał informację, że oskarżony nie jest pozbawiony wolności. Nie oznaczało to jednak, by obrona ta miała charakter obowiązkowy. Taki charakter utraciła bowiem od momentu zwolnienia oskarżonegoz aresztu, gdy jednocześnie nie ujawniły się inne okoliczności świadczące o jej obligatoryjności. Konieczne też dla oceny zarzutu apelującego jest zauważenie, że oskarżony nigdy nie zgłaszał zastrzeżeń do obrońcy i realizowanej przez niego funkcji, zarówno gdy pełnił ją jako obrońca z wyboru, jak i gdy był obrońcą z urzędu. Zarówno w czasie postępowania przygotowawczego, pierwszego postępowania sądowego i co istotne drugiego postępowania sądowego - sposób świadczenia obrony, zaangażowanie w wykonywanie związanych z tym obowiązków wyrażające się w aktywności na rozprawie, m.in. w zadawanych pytaniach, składanych wnioskach, przekonuje o realności obrony, wynikającej z uzgodnionejz oskarżonym linii. Nie zmienia tego wniosku to, że adw.T. G.,w czasie, gdy obrona miała charakter fakultatywny, nie wziął udziałuw zaprezentowanych częściach rozprawy, która toczyła się w ponownie prowadzonym przez Sąd I instancji postępowaniu. W tym kontekście trzeba zauważyć, że obrońca stawiając się na terminach 11,14 września, 26 października, 30 listopada 2017 roku mógł zorientować się bez trudu jaki był przebieg dotychczasowych czynności, w ostatnim przypadku takich informacji mógł mu udzielić obecny na rozprawie oskarżony, a zatem nie sposób uznać, by jego nieobecność mogła pozbawićP. S. (1)prawa do obrony. Nie można też uznać, by nieobecność na pozostałych terminach należało potraktować jako równoznaczną z pozbawieniem oskarżonego tego prawa. Obecność nie była obowiązkowa, obrońca znał treść uprzednio złożonych przez świadków zeznań. Tak oskarżony, jak obrońca mieli możliwość zapoznania się z przebiegiem rozprawyw dniu 16.10.2017 r. i 16.11.2017r., gdyby uznali to za celowe. Apelujący nie wykazał, by nieobecność obrońcy w wymienionych fragmentach rozprawy mogła mieć wpływ na treść wyroku. Nie można też uznać, by oskarżony pozbawiony został realnej obrony poprzez nieobecność obrońcy w czasie, gdy Sąd Okręgowy oddalał wnioski dowodowe. Ponieważ obrońca nie mógł wpłynąć na te rozstrzygnięcia, choć podjął taką próbę wnosząc o odtworzenie nagrań z monitoringu na ostatnimz zaprezentowanych terminów. Jeśli chodzi o pouczenia o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej, to z możliwości zmiany, jak zaprezentowana w pierwszym postanowieniu, strony zdawały sobie sprawę, od czasu pierwszego postępowania prowadzonego w sprawie. Natomiast jeśli chodzi o pouczenie, oparte na treściart. 4 § 1 k.k., to przecież obrońca musiał zdawać sobie sprawę z brzmienia tego przepisu, a więc z obowiązku sądu zastosowania ustawy obowiązującej uprzednio, jeśli jest względniejsza dla sprawcy. Istotne jest też, że oskarżony mógł brać udział we wszystkich terminach rozprawy, sam z tego prawa niejednokrotnie rezygnował, nie zgłaszał zastrzeżeń co do sposobu realizowania obrony przez adw.T. G., w tym jego nieobecności na określonych jej etapach. Oskarżony nie przedstawił też Sądowi I instancji żądania nieprowadzania czynności dowodowychw czasie rozprawy pod nieobecność obrońcy. W tej sytuacji z pewnością nie można było przyjąć, by oskarżony został pozbawiony realnego prawa do obrony, nawet jeśli obrońca nie brał udziału we wskazanych fragmentach rozprawy. Sąd Okręgowy nie miał natomiast żadnych powodów do tego, żeby z urzędu podejmować decyzjęo nieprowadzeniu rozprawy pod nieobecność obrońcy, gdy ta nie była obowiązkowa, a zarówno oskarżony, jak i jego obrońca byli prawidłowo zawiadomieni o kolejnych jej terminach. W tym zakresie trzeba mieć na uwadze treśćart. 117 § 2 k.p.k.Zgodniez tym przepisem, „Czynności nie przeprowadza się, jeśli osoba uprawniona nie stawiła się, a brak dowodu, że została o niej powiadomiona (…), a także wtedy, gdy osoba ta usprawiedliwiła należycie niestawiennictwo i wnosi o nieprzeprowadzenie czynności bez jej obecności, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Bez wątpienia, zarówno oskarżony, jak i jego obrońca byli prawidłowo zawiadamiani o terminach rozprawy, a kiedy się nie stawiali nie wnosili o nieprzeprowadzanie czynności bez ich obecności. Nie jest przy tym prawdą, że oskarżony nie miał wpływu na niestawiennictwo obrońcy. Z akt sprawy nie wynika, by oskarżony miał utrudniony kontakt z obrońcą. Na każdym etapie mógł zainteresować się przebiegiem rozprawyi gdyby miał zastrzeżenia co do sposobu obrony nie było przeszkód, aby je zgłosił Sądowi orzekającemu w sprawie. Nie można też przyjąć, że nieobecność obrońcy na wskazanych terminach rozprawy była wyrazem zaniedbania z jego strony, czy niewłaściwego wykonywania obowiązków, a także, by ta nieobecność zaszkodziła oskarżonemu. Na marginesie zauważyć trzeba, że orzeczenia, do których odwołuje się apelujący zostały wydane na tle odmiennych stanów faktycznych, a zatem zawarte w nich tezy nie mogły świadczyć o zasadności przedstawionego przez niego zarzutu obrazyart. 6 k.p.k.w niniejszej sprawie, który okazał się chybiony.
2.
Niezasadny okazał się zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 2apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LXI,a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęM. M. (2)i dotyczyła samochoduT. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 23-24 uzasadnienia w oparciu o zeznaniaM. M. (2)z k. 1210-1211, 3635v-3636, 9800v-9801v. Na kartach 60-61 uzasadnienia Sąd dokonał oceny zeznań świadka. Nie budziły one zastrzeżeń Sądu odwoławczego.
Przypomnieć trzeba, żeartykuł 410 k.p.k.nakazujący uwzględnienie całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie nie może być rozumiany w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń sądu. Jest to oczywiście niemożliwe, gdy z różnych dowodów wynikają sprzeczne okoliczności. Nie można więc zarzutu apelacyjnego opierać na tym, iż pewne dowody nie stanowiły podstawy ustaleń, jeżeli sąd rozważył je i ocenił ich znaczeniew sposób określony wart. 7 k.p.k.(podobnie postanowienia SN: z 14.06.2013 r., IV KK 82/13, LEX nr 1350322; z 28.02.2013r., IV KK 389/12, LEX nr 1294454).
Nie można w niniejszej sprawie twierdzić, że Sąd Okręgowy wydał orzeczenie z pominięciem ujawnionego na rozprawie dowodu z zeznań świadkaM. M. (2)z postępowania przygotowawczego z k. 987-989 i 1002-1005 akt sprawy skoro, jak zasadnie zauważył apelujący, zeznania przywołane w zarzucie zostały ujawnione przez Sąd I instancji w toku rozprawy (k. 9800v-9801v, t. L). Ponadto, Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, które przywołuje obrońca, a w których świadek początkowo podawał nieprawdziwe informacje na temat okoliczności zaboru samochodu, wskazując, iż utracił go na skutek dokonanego na nim rozboju. Świadczy o tym treść uzasadnienia wyroku na k. 60-61. Obrońca nie przedstawił argumentów świadczących o wadliwości dokonanej w tym zakresie oceny dowodów. Ocena ta jawiła się jako prawidłowa, albowiem uwzględniała zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego.
W związku z tym, nie może nasuwać żadnych zastrzeżeń poczynienie przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych m.in. w oparciu o przywołane na k. 24 uzasadnienia zeznaniaM. M. (2), w których opisał okoliczności, w jakich utracił samochód, w tym wskazując na miejsce, czas, co robił wT., że o utracie kluczyków od samochodu, które miał w kieszeni zorientował się dopiero na parkingu po wyjściu zT., odniósł się też do zeznań złożonych początkowo, z których wynikało, że przed biurem, gdzie dostrzegł dwóch mężczyzn, wyrwano mu kluczykii jednoznacznie przyznał, że mówił wówczas nieprawdę, dodał, iż nie jest w stanie rozpoznać sprawców (k. 1210-1211, t. XI). Podobnie opisał zdarzenie, przesłuchiwany po raz pierwszy, w postępowaniu sądowym. Wówczas odczytano mu zeznania z k. 988-989v, których nie podtrzymał i stwierdził, że prawda wyglądała inaczej, był zdenerwowany. Po odczytaniu zeznań z k. 1002v-1003v – podtrzymał je do momentu wyjścia zT., potem to co mówił nie polegało na prawdzie, bo samochód został skradziony sprzedT.. Podtrzymał natomiast m.in. zeznania z k. 1210-1211. Nie rozpoznał żadnego z oskarżonych (k. 3635v-3636, t. XIX). W toku drugiego rozpoznania sprawy świadek m.in. podtrzymał zeznania z k. 3635v-3636,a nie podtrzymał tych z k.988-989v i 1002v-1003v (k. 9800v-9801v, t. L). Na marginesie trzeba zauważyć, że na przywołanych przez apelującego k. 1004-1005 znajduje się notatka urzędowa dotycząca zgłoszenia kradzieży pojazduT. (...)sporządzona przez Dyżurnego Wydziału(...)KPP.
3.
Niezasadny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 3apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemuw pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LVII, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 18.02.2011r. wT., na szkodęM. B. (2)i dotyczyła samochoduB. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 16-17 uzasadnienia w oparciu o zeznaniaM. B. (1)z k. 52, 459v-460, 3620v-3621, 9655-9656, 10230v.
Tu trzeba przypomnieć, że przepisyart. 410 k.p.k., jak iart. 424 k.p.k.nie nakładają na sąd orzekający bezwzględnego obowiązku przywoływaniaw uzasadnieniu orzeczenia wszystkich dowodów. Sąd, mając na uwadze całokształt przeprowadzonych dowodów, zgodnie z zasadą swobodnej ich oceny, ma prawo oprzeć się na jednych, a pominąć inne, gdy ich treści są zbieżne (wyrok SNz 10.08.2011r., III KK 444/10, OSNwSK 2011, poz. 1437).
Fakt, iż Sąd Okręgowy nie powołał w podstawie ustaleń faktycznych zeznańM. B. (1)z k.13-15 nie oznaczał, by dowód ten pominął, skoro zeznania te zostały odczytane podczas przesłuchaniaM. B. (1)w toku rozprawy (k. 9655-9655v, t. XLIX).
M. B. (1)w zeznaniach znajdujących się na k. 13-15 opisała m.in. co robili z mężem przed przyjazdem doGalerii (...), co robili na jej terenie, jakie wówczas poczyniła obserwacje, w tym, iż zwróciła uwagę na dwóch mężczyzn stojących blisko męża, oczekującego na dokonanie zakupu wcukierni (...), a następnie przy wyjściu jej uwagę zwrócił mężczyzna, który nerwowo się rozglądał.
Podczas przesłuchania na k. 52M. B. (1)również opisała sytuację we wspomnianej cukierni, gdy za jej mężem stało dwóch mężczyzn.
NatomiastR. B. (2)podczas przesłuchania do protokołu z k. 3-6 (przywołanego w podstawie dokonanych ustaleń) wskazał m.in. na to, że pilotaz kluczykiem schował do kieszeni, opisał sytuację, gdy następnie byli wcukierni (...), żona poszła usiąść, a on stał w kolejce, wówczas odczuł jakby stało za nim dużo ludzi, zwrócił uwagę na mężczyznę, który zachowywał się jak złodziej, wykonywał nerwowe ruchy, rozglądał się.
ZarównoM. B. (1), jak i jej mąż nie rozpoznali wśród okazanych im osób nikogo z oskarżonych (k. 3619v-3620, 3620v-3621, t. XIX).
Ta analiza nie pozostawia wątpliwości co do tego, że nie było błędem, iż Sąd I instancji nie powołał wskazanych przez obrońcę zeznańM. B. (1)w podstawie ustaleń faktycznych, skoro te były zbieżne z zeznaniami jej mężai innymi jej zeznaniami. Z pewnością też nie jest prawdziwe twierdzenie obrońcy, że Sąd Okręgowy wydał zaskarżony wyrok z pominięciem wskazanych przez niego zeznań.
4.
Nietrafny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 4apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LIV, a więc kradzieżyz włamaniem, która miała miejsce 24.02.2011r. wC., na szkodęM. J. (1)i dotyczyła samochoduT. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 19-20 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaM. J. (1)z k. 955-956, 973v, 2223-2224, 4093, 4094-4094v, 4095, 4099v-4100, 9801v-9802. Już z tego wynika, że Sąd we właściwym miejscu uzasadnienia powołał zeznania świadka, do których odwołuje się skarżący, a których treść znajdowała się dokładnie na k. 973v, jako stanowiących podstawę dokonanych ustaleń faktycznych (w zeznaniach tych świadek wskazywał, że zgłosił kradzież samochodu, który w dniu przesłuchania został odnaleziony, obejrzał go i odebrał). Sąd Okręgowy nie dopuścił się więc uchybienia sugerowanego przez apelującego.
5.
Niezasadny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 5apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemuw pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LIX, a więc kradzieżyz włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęE. P.i dotyczyła samochoduA. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 22-23 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaE. P.z k. 1273-1275, 1299v-1300, 1301v-1302, 2192v, 3833v-3836, 4659-4660, 10229v-10230.
Nie sposób uznać, by Sąd I instancji dopuścił się uchybienia polegającego, jak twierdzi obrońca oskarżonego, na pominięciu zeznańE. P.z k. 136-140, gdy na tych stronach znajduje się kopia protokołu jej przesłuchania, którego oryginał umieszczony jest na k. 1272-1275 (treść zeznań jest dokładnie na k. 1273-1275).
6.
Niezasadny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 6apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemuw pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LX, a więc kradzieżyz włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęJ. G.i dotyczyła samochoduL. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 25-26 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaJ. G.z k. 519-520v, 533, 1717, 4000-4000v, 9656-9656v, 10131-10131v.
Nie sposób uznać, by Sąd I instancji dopuścił się uchybienia polegającego, jak twierdzi obrońca oskarżonego, na wydaniu orzeczenia z pominięciem zeznańJ. G.z k. 153-158, gdy na tych stronach znajduje się kopia protokołu jego przesłuchania, którego oryginał umieszczony jest na k. 518-520v, złożone wówczas zeznania, których treść znajduje się na k. 519-520v, zostały ujawnionei stanowiły podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.
7.
Niezasadny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 7apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się również do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LX,a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęJ. G.i dotyczyła samochoduL. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 25-26 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaS. M.z k. 527v-528, 3623-3623v, 9657v, 10282.
Nie sposób uznać, by Sąd I instancji dopuścił się uchybienia polegającego, jak twierdzi obrońca oskarżonego, na wydaniu orzeczenia z pominięciem zeznańS. M.z k. 167-170, gdy na tych stronach znajduje się niekompletna kopia protokołu jego przesłuchania, którego oryginał umieszczony jest na k. 527-528, a złożone wówczas zeznania, których treść znajduje się na k. 527v-528 zostały ujawnione i stanowiły podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.
8.
Podobnie niezasadny jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 8apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się również do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LX,a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęJ. G.i dotyczyła samochoduL. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 25-26 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaP. N.z k. 525v-526, 3614-3614v, 10283.
Nie sposób uznać, by Sąd I instancji dopuścił się uchybienia polegającego, jak twierdzi obrońca oskarżonego, na wydaniu orzeczenia z pominięciem zeznańP. N.z k. 171-174, gdy na tych stronach znajduje się kopia protokołu jego przesłuchania, którego oryginał umieszczony jest na k. 525-526, a złożone wówczas zeznania, których treść znajduje się na k. 525v-526 zostały ujawnione i stanowiły podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.
9.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.przedstawiony wpkt 9apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu XLII, a więc kradzieżyz włamaniem, która miała miejsce 24.02.2011r. wC., na szkodęM. K. (1)i dotyczyła samochoduM. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 18-19 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaM. K. (1)z k. 1256-1256v, 1961, 1961v, 10189.
W toku rozprawy (k. 10189, t. LII) odczytano wymienionemu świadkowi jego zeznania z wcześniejszych kart, wymienionych wyżej. Świadek podtrzymał je.
Istotne jest, że na k. 1256-1256v znajdowały się bardzo szczegółowe zeznaniaM. K. (1), który podzielił się z organami ścigania posiadaną wiedzą na temat zaistniałego zdarzenia. Natomiast przesłuchiwany w toku pierwszego postępowania przed Sądem Okręgowym (k. 3832v-3833) mówił w sposób bardziej ogólny to, co przedstawił uprzednio, a także będąc następnie przesłuchiwanym. Jedyna różnica sprowadzała się do tego, że kiedy świadek w czasie rozprawyw pierwszym postępowaniu spojrzał na oskarżonych, stwierdził, iż nie poznaje ich.
Ta analiza nie pozostawia wątpliwości co do tego, że nie było błędem, iż Sąd I instancji nie powołał wskazanych przez obrońcę zeznańM. K. (1)w podstawie ustaleń faktycznych, skoro były one zbieżne w istotnym zakresiez innymi jego zeznaniami. Z pewnością też nie jest prawdziwe twierdzenie obrońcy, że Sąd Okręgowy wydał zaskarżony wyrok z pominięciem wskazanych przez niego zeznań.
10.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 10apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LI, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 9.02.2011r. wK., na szkodęR. O.i dotyczyła samochoduV. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 14-15 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaR. O., przy czym wymieniając w odniesieniu do pierwszej części tych ustaleń zeznania świadka, na podstawie których je odtworzył, przywołał karty 592-593, 605-606, 649-650, 1927-1928, 3621, 3622-3622v, 9778-9779, 9781, 781.
Kolejność wymienionych stron – rosnąco i fakt, że jako przedostatnia strona występuje 9781, a po niej 781, przy uwzględnieniu, że na karcie 781 nie występują zeznaniaR. O., a protokół posiedzenia w przedmiocie tymczasowego aresztowania z 1.04.2011r. dotyczącyP. S. (1), świadczą nie o obrazie wskazanych przez obrońcę przepisów postępowania, a o zaistnieniu oczywistej omyłki pisarskiej Sądu Okręgowego polegającej na ponownym, częściowym odwołaniu się do już przywołanej strony 9781 poprzez powtórzenie trzech ostatnich jej cyfr 781. Ta omyłka z pewnością nie miała wpływu na treść wyroku.
11.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 11apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się również do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LI, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 9.02.2011r. wK., na szkodę m.in.R. O.i dotyczyła samochoduV. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 14-15 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaJ. O.z k. 653, 3622v-3623, 9781v.
Bez znaczenia pozostaje, czy zeznania świadkaJ. O.z k. 653 zostały ujawnione na rozprawie w dniu 23.11.2011r., a więc podczas poprzedniego rozpoznania sprawy (k. 3622v-3623). Istotne jest natomiast, że zostały one odczytane na rozprawie podczas ponowionego postępowania przed Sądem Okręgowym, w czasie przesłuchania wymienionego świadka (k. 9781v), a więc zostały prawidłowo wprowadzone do procesu i mogły stać się podstawą dokonanych ustaleń. Na marginesie można zauważyć jedynie, że w toku przesłuchania z k. 653 świadek nie powiedział niczego istotnego, do czego nie odniósł się w czasie przesłuchania przed Sądem w pierwszym postępowaniu, dlatego wówczas nie zachodziła potrzeba odczytania tych zeznań na podstawieart. 391 § 1 k.p.k.Natomiast podczas ostatniego przesłuchania przed Sądem Okręgowym świadek odwołał się do niepamięci, co dało temu Sądowi podstawę do ich odczytania.
12.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 12apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LXI, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 2.03.2011r. wP., na szkodęM. M. (2)i dotyczyła samochoduT. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 23-24 uzasadnienia w oparciu o zeznaniaM. M. (2)z k. 1210-1211, 3635v-3636, 9800v-9801v.
Na stronie 15 uzasadnienia zaskarżonego wyroku znajdują się ustalenia faktyczne, które nie dotyczą w/w kradzieży z włamaniem, a odnoszą się do kradzieży z włamaniem na szkodę m.in.R. O.(pkt 11 niniejszego uzasadnienia). Natomiast na stronie 653 występują zeznania świadkaJ. O.. Nie sposób wiec uznać, by Sąd Okręgowy dopuścił się uchybienia polegającego na poczynieniu ustaleń faktycznych co do kradzieży samochoduT. (...)nr rej. (...)w oparciu o zeznaniaM. M. (2)z k. 653, na stronie 15 uzasadnienia, gdy nie odczytał ich świadkowi na rozprawie.
13.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 410 k.p.k.w zw. zart. 391 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 13apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LVIII, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 1.03.2011r. wP., na szkodę m.in.T. M.i dotyczyła samochoduP. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia i z nim związane Sąd Okręgowy poczynił na k. 21-22 uzasadnieniaw oparciu m.in. o zeznaniaJ. M., przy czym wymieniając, w odniesieniu do ostatniej części tych ustaleń, zeznania świadka, na podstawie których je odtworzył, przywołał karty 50v, 1235v, 3832v, 10132.
Warto zauważyć, że zarzut odnosi się do tej części ustaleń faktycznych,w której opisane zostało zaparkowanie przez oskarżonegoA. O. (1)samochoduP. (...), już po jego kradzieży i przejechaniu nim, na parkingu strzeżonym wB.
Skoro na karcie 50v nie występują zeznaniaJ. M., a zeznaniaI. K., a więc osoby zatrudnionej wcukierni (...)wGalerii (...)wT.(dowód z zeznań tego świadka został oddalony przez Sąd Okręgowy), to nie ma wątpliwości, że przywołanie tej karty w podstawie ustaleń faktycznych nie świadczy o obrazie wskazanych przez obrońcę przepisów postępowania, a o zaistnieniu oczywistej omyłki pisarskiej Sądu Okręgowego polegającej błędnym przywołaniu karty 50v. Ta omyłka z pewnością nie miała wpływu na treść wyroku. Sąd w rzeczywistości nie ustalał faktów na podstawie zeznańI. K.. Natomiast nie może budzić zaskoczenia, że Sąd Okręgowy przesłuchującJ. M.nie odczytał mu zeznań innej osoby.
14.
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut obrazyart. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.w zw. zart. 366 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 14apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku,a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu XLIII, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 28.12.2010r. wR., na szkodęK. J. (1)i dotyczyła samochoduV. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia i z nim związane Sąd Okręgowy poczynił na k. 4-5 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznaniaK. J. (1)z k. 1540-1543v, 4657v-4658 iM. J. (2)z k. 1558v-1559v, które zasadnie ocenił jako wiarygodne,a ocena ta nie została zakwestionowana przez strony (k. 54 uzasadnienia).
Przypomnieć trzeba w tym miejscu, żeK. J. (1)opisując zaistniałe zdarzenie wskazał m.in., że po przyjeździe do centrum handlowego i zaparkowaniu samochodu, kluczyk schował do prawej kieszeni kurtki. Po wejściu do centrum, udał się m.in. na pocztę. Przy okienku płacił za satelitę. Obok niego w pewnym momencie załatwiało sprawę dwóch mężczyzn. Nie widział ich twarzy, poprosili tylko o długopis, niczego nie regulowali na poczcie. Jeden z nich przeszedł obok niego. Potem wrazz żoną i synem udali się na zakupy. Gdy byli wsklepie (...), na dziale chemii, zorientował się, że nie ma kluczyka. Wybiegli z synem ze sklepu. Samochodu już nie było. Nic podejrzanego w czasie zakupów nie rzuciło mu się w oczy (k. 1542v-1543v, t. VIII).M. J. (2)zeznała, że poszli z mężem i synem do sklepu ze sprzętem AGD, potem mąż udał się zapłacić rachunki, a syn do sklepu z telefonami, natomiast ona czekała w okolicy poczty. Później wszyscy poszli dosklepu (...). Świadek zapamiętała, że na poczcie, w kolejce, jeden mężczyzna stał bezpośrednio za mężem, drugi obok męża i tego mężczyzny z tyłu. W pewnym momencie jeden z tych mężczyzn spojrzał na nią, to ją zdziwiło, było to nienaturalne spojrzenie. Potem już ich nie widziała (k. 1558-1559v, t. VIII).
Przytoczenie tych zeznań było konieczne, ponieważ w oparciu o te relacje można było ustalić, że decyzja procesowa Sądu Okręgowego o oddaleniu dowoduz zeznań świadkaK. J. (2)nie była błędna, a z pewnością nie mogła mieć wpływu na treść wyroku. Na podstawie zeznań świadków można było bowiem stwierdzić, żeK. J. (2)wbrew przekonaniu obrońcy, mimo, iż był z rodzicamiw centrum handlowym, w czasie, kiedy dokonano zaboru kluczyka od ich samochodu, to nie znajdował się w posiadaniu informacji istotnych dla rozstrzygnięcia. Ani ojciecK. J. (2), ani jego matka nie wiedzieli kiedy i w jaki sposób doszło do kradzieży samochodu. Przypuszczali jednak, kierując się racjonalnymi przesłankami, że zabór kluczyka mógł nastąpić na poczcie, a tam nie byłoK. J. (2). Znajdował się w tym czasie w innym miejscu. Nie można więc przyjąć, wbrew twierdzeniom obrońcy, żeK. J. (2)towarzyszył ojcu w chwili kradzieży kluczyków. W konsekwencji nie można przyjąć, by posiadał wiadomościo sprawcach. RzeczywiścieK. J. (2)był uprzednio przesłuchiwanyw postępowaniu przygotowawczym (k. 1556v-1557), jak i w czasie pierwszego rozpoznania sprawy (k. 4658-4658v) przez Sąd Okręgowy. Jego nieprzesłuchaniew ponownie przeprowadzonym postępowaniu, oddalenie dowodu z zeznań świadka, gdy Sąd go uprzednio wzywał w celu przesłuchania może ewentualnie świadczyćo niekonsekwencji Sądu, z pewnością jednak obrońcy nie udało się wykazać, by rozstrzygnięcie o oddaleniu dowodu z zeznań świadka zostało wydane z obrazą przywołanych przez obrońcę przepisów, która mogła mieć wpływ na treść wyroku. Warto też zauważyć, że Sąd I instancji w podstawie prawnej postanowienia nie powołałart. 170 § 1 pkt 5 k.p.k.
15.
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut obrazyart. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.w zw. zart. 366 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 15apelacji adw.J. Ż..
Tu trzeba zauważyć, że jeśli chodzi o nagrania zapisane na płytach CD, znajdujących się na kartach 45a, 56a, 637 (z wyjątkiem jednego pliku), 683, 687, 691, 838, 941, 984, 1182, 1566, 1570, 1576, 1580, 1586, 1591, Sąd Okręgowyw oparciu oart. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.oddalił wnioski dowodowe o przeprowadzenie dowodów z tych nagrań ponieważ były one nieprzydatne dla stwierdzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Zatem nie zdecydował się na wprowadzenie tych nagrań do podstawy dowodowej wyroku nawet przez ich ujawnienie bez odtwarzania, jak uczynił w odniesieniu do pozostałych nagrań (k. 10300-10303, t. LII). Gdy następnie obrońcaP. S. (1)złożył wnioseko odtworzenie wszystkich nagrań z monitoringu, które znajdują się w aktach sprawy, Sąd wydał ponownie postanowienie w oparciu oart. 170 § 3 i 5 k.p.k., w którym nie uwzględnił wniosku, przy czym w odniesieniu do nagrań, które zostały wymienionew apelacji wskazał, że nie zawierają treści, które mogłyby służyć wyjaśnieniu istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia (k. 10308-10311, t. LIII).
Przede wszystkim, odnosząc się do rozstrzygnięć Sądu Okręgowego, istotne pozostaje, że apelującemu nie udało się wykazać, by były one niezasadne. Za niewystarczające, dla ich podważenia należało uznać twierdzenia zawarte w apelacji, że dowody te były przydatne dla stwierdzenia okoliczności związanych z obecnościąP. S. (1)w miejscu popełnienia czynów, które przypisuje się oskarżonemu, miały istotną wartość dowodową, a więc wyrażenie odmiennego stanowiska od zajętego przez Sąd orzekający. Apelujący nie odwołał się bowiem do żadnego konkretnego nagrania, nie wskazał na taki zapis, który mógłby faktycznie okazać się przydatny dla stwierdzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Nie można zapomnieć, że oskarżonyP. S. (1)i jego obrońca mieli w toku postępowania, trwającego kilka lat, możliwość zapoznania się z tymi nagraniami. Oskarżony zdawał sobie sprawę z tego, że może zapoznać się z nagraniamiz monitoringu, o ile złoży stosowny wniosek. Informowano go o tym już w poprzednio toczącym się przed Sądem Okręgowym postępowaniu. Podobnie jak wskazywano, że może zostać doprowadzony do budynku Sądu i tu zapoznać się z nagraniami,w tym dokonać analizy ich treści i długości poszczególnych nagrań (k. 7091, t. XXXVI). ZarównoP. S. (1), jak i jego obrońcę informowanoo sporządzeniu kopii nagrań z monitoringu zawartych w aktach i możliwości zapoznania się z nimi (k. 7471, 7472, t. XXXVIII). Mimo to nigdy oskarżony i jego obrońca, podobnie, jak aktualnie apelujący, nie wskazali na choćby jeden fragment nagrań zawartych na w/w kartach, który miałby istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Trzeba też mieć na uwadze, że jeśli Sąd I instancji oddalił wnioski dowodowe o przeprowadzenie dowodów ze wskazanych nagrań, to było to równoznaczne z tym, że żaden z zapisów zawartych na płytach CD nie mógł zostać wykorzystany na niekorzyść oskarżonego. Natomiast apelujący nie wskazał na taką część nagrań, której wymowa byłaby korzystna dla oskarżonego. Sąd Apelacyjny również nie stwierdził przydatności tych zapisów dla ustalenia istotnych w sprawie okoliczności, bo z uwagi na ich złą jakość nie było możliwe zidentyfikowaniew oparciu o nie m.in. osób, które na nich występowały, bądź niektóre dotyczyły innych miejsc niż te, w których dokonano zaboru kluczyków do samochodów,a następnie włamań i kradzieży do pojazdów, niektóre pochodziły z innych dat niż te, w których dokonano kradzieży z włamaniem, będących przedmiotem postępowania. Można było o tym wnioskować choćby po zapoznaniu się z protokołami zatrzymania płyt z nagraniami, protokołów oględzin nagrań, opisami miejsc i czasu, z których pochodziły zapisy (np. k. 56, 638, 692-693, 694-696v,, 698-701, 1566, 1570, 1594, 1594v, 1595, 1595v, 1596). Powyższe nagrania, wbrew twierdzeniom obrońcy, nie były więc przydatne do potwierdzenia, bądź zaprzeczenia obecności oskarżonego na miejscu dokonania przypisanych mu przestępstw, a apelujący nie wykazał, by było inaczej.
16.
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut obrazyart. 170 § 1 pkt 3 k.p.k.w zw.zart. 366 § 1 k.p.k.przedstawiony wpkt 16apelacji adw.J. Ż..
Przypomnieć trzeba, że Sąd Okręgowy na rozprawie 9.01.2017r. (k. 9653v-9654, t. XLIX) na podstawieart. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.oddalił wniosek dowodowy obrońców o ponowne przeprowadzenie na rozprawie okazania osób, albowiem świadkowie poznali tożsamość okazywanych im uprzednio oskarżonych, którzy również byli obecni podczas dalszego przesłuchania tych świadków po okazaniu,a tym samym powtórzenie tej czynności byłoby nieprzydatne dla stwierdzenia istotnych okoliczności, a wniosek zmierza do przedłużenia postępowania. Apelujący nie wykazał, by ta decyzja procesowa Sądu orzekającego była wadliwa.
W ocenie Sądu odwoławczego, powyższe rozstrzygnięcie było prawidłowe. Przede wszystkim wynika to ze specyfiki czynności okazania. Zgodnie z treściąart. 173 k.p.k.okazanie powinno być przeprowadzane tak, aby wyłączyć sugestię. Czynności, których ponownego przeprowadzenia domagali się obrońcy w ponownie przeprowadzonym postępowaniu (okazania oskarżonych przeprowadzono w czasie pierwszego rozpoznawania sprawy przez Sąd Okręgowy) miałyby charakter fikcyjny, bo świadkowie nie rozpoznawaliby osób, z którymi mogli mieć kontakt w czasie zdarzenia, ale rozpoznawaliby okazywanych, jako osoby, które już raz im okazywano, a także którym następnie mogli przyglądać się w czasie dalszego odbierania od nich zeznań. Ponowne okazanie godziłoby w podstawowy warunek prawidłowego przeprowadzenia tej czynności, a zatem, by odbywało się toz wyłączeniem sugestii. Nie doszło jednocześnie ze strony Sądu I instancji do obrazyart. 404 § 2 k.p.k.Wbrew przekonaniu apelującego, prowadzenie rozprawy od początku nie powoduje, że w jej toku na sądzie ciąży obowiązek powtórzenia wszystkich czynności dowodowych, które przeprowadzone zostały uprzednio. W tym zakresie, Sąd odwoławczy podzielił pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższyw postanowieniu z 4.03.2010r., sygn. akt II KK 233/09, LEX nr 1941893. Pogląd ten nie może budzić wątpliwości, choćby z tego względu, że części czynności po prostu nie da się przeprowadzić raz jeszcze, co wynika z ich istoty. Ponowne okazanie tych samych osób jest czynnością, której nie należy powtarzać, ponieważ nie da się wykluczyć u świadków sugestii.
17.
Chybiony jest zarzut obrazyart. 366 § 1 k.p.k.i w zw. zart. 167 k.p.k.przedstawiony wpkt 17apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu LVIII, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 1.03.2011r. wP., na szkodę m.in.T. M.i dotyczyła samochoduP. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia i z nim związane Sąd Okręgowy poczynił na k. 21-22 uzasadnieniaw oparciu m.in. o zeznaniaT. M.z k. 1215-1215v, 1246, 1875, 3832, 9879v-9880.
Na karcie 179 nie występują zeznaniaT. M., a notatka urzędowaz 1.03.2011r.
Na kartach 180-184 znajduje się kopia protokołu przyjęcia zawiadomieniao przestępstwie i przesłuchaniaT. M.z 2.03.2011r. Oryginał tego protokołu występuje na kartach 1214-1216, przy czym treść zeznań wówczas odebranych od świadka na kartach 1215, 1215v.
Na kartach 187-188 znajduje się kopia protokołu przesłuchania świadkaM. K. (2)z 2.03.2011r., którego oryginał znajduje się na kartach 1218, 1218v.
Z powyższego zestawienia wynika, że Sąd Okręgowy nie dopuścił się uchybienia objętego zarzutem, ujawnił bowiem prawidłowo zeznania świadkaT. M.z k. 1215, 1215v, jak i we właściwym momencie zeznania świadkaM. K. (2)z k. 1218, 1218v, co znajduje potwierdzenie w protokołach rozprawy z k. 9879v-9880, 10300v-10301, t. L i LIII).
18.
Na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut obrazyart. 366 § 1 k.p.k.i w zw. zart. 167 k.p.k.przedstawiony wpkt 18apelacji adw.J. Ż.. Zarzut odnosi się do zachowania przypisanego oskarżonemu w pkt XII wyroku, a uprzednio będącego przedmiotem zarzutu XLIV, a więc kradzieży z włamaniem, która miała miejsce 30.12.2010r. wL., na szkodęA. K.i dotyczyła samochoduT. (...)onr rej. (...). Ustalenia faktyczne, odnoszące się do tego zdarzenia Sąd Okręgowy poczynił na k. 5-6 uzasadnienia w oparciu m.in. o zeznania świadkaA. K.z k. 1603-1603v, 1625-1626, 3837-3837v, 10294.
Odnośnie obrazyart. 167 k.p.k., który obrońca wiązał z obraząart. 366 § 1 k.p.k., stwierdzić trzeba, że w ocenie Sądu odwoławczego nie można przyjąć, by na Sądzie Okręgowym, w niniejszej sprawie, ciążyła powinność przeprowadzenia dowodu z zeznań żonyA. K.( dokładnieZ. K.). Nie można bowiem uznać, by przesłuchanieZ. K.mogło mieć znaczenie dla realizacji zasady prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.).
Taka ocena zarzutu obrońcy wynika stąd, że w toku niniejszego postępowania nie ujawniły się powody, by z urzędu przeprowadzać dowód z zeznań żonyA. K., ponieważ zebrane dowody, a w szczególności zeznaniaA. K.nie dawały podstaw do stwierdzenia, że jego żona posiada większą wiedzę niż on sam, a dokładnie, by posiadała istotną wiedzę na temat sprawców, poczyniła istotne spostrzeżenia. Gdyby tak byłoZ. K.poinformowałaby o tym męża, a ten przekazałby stosowne informacje organom ścigania już podczas pierwszego przesłuchania, a tymczasemA. K.potrafił jedynie zeznać, że nie widział nikogo podejrzanie się zachowującego, nie wiedział kto zabrał mu kluczyki, kto i w którym momencie dokonał zaboru samochodu. Dopiero po pierwszym przesłuchaniu uświadomił sobie, że kradzież kluczyków mogła nastąpić przy stoisku z wędlinamiwsklepie (...), bo ktoś go w tym miejscu szturchnął. Na marginesie można zauważyć, że nie było przeszkód, by w toku prowadzonego postępowania oskarżony, bądź obrońca złożyli wniosek dowodowy o przesłuchanieZ. K.. Nie widzieli jednak takiej potrzeby.
Jako niezasadne oceniono też zarzuty zawarte w uzasadnieniu apelacji adw.J. Ż..
Pierwszy sprowadzał się do twierdzenia, że Sąd I instancji dopuścił się obrazyart. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.poprzez oddalenie pochodzącego od oskarżyciela publicznego, a podzielanego przez oskarżonych, wniosku dowodowegoo przesłuchanie w charakterze świadkówK. B.,M. O.,I. K.,J. C.,A. D.,W. F.,P. B.,M. R.,R. G.,M. B. (3),M. W.,R. M.,M. P.iT. D.. Według obrońcy świadkowie ci mogli dostarczyć informacji na temat przebywania poszczególnych oskarżonych na miejscu popełnienia zarzuconych im przestępstw kradzieżyz włamaniem, czyli przyczynić się do wyjaśnienia sprawy.
Sąd odwoławczy nie stwierdził, by obrońcy udało się wykazać, że decyzja procesowa Sądu Okręgowego o oddaleniu na podstawieart. 170 § 1 pkt 3 k.p.k.wniosku dowodowego prokuratora i oskarżonegoP. S. (1)o przeprowadzenie dowodów z przesłuchań wymienionych osób (k. 10300-10303, t. LII) była nieprawidłowa. Warto zauważyć, że prokurator w akcie oskarżenia zawnioskował, mając na uwadze treśćart. 333 § 2 k.p.k., by zeznania wymienionych osób zostały odczytanie, bez ich wzywania, ponieważ, jak wskazał, „świadkowie mają zeznać na okoliczności dla sprawy nieistotne”. Nie może budzić wątpliwości, że dla uznania zasadności wniosku o odczytanie zeznań świadków należałoby stwierdzić pewną doniosłość zeznań zawnioskowanych świadków, skoro w treści przepisuart. 333 § 2 k.p.k.ustawodawca posłużył się sformułowaniem „okoliczności nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie świadków na rozprawie”. Tymczasem prokurator sporządzając akt oskarżenia, ocenił te zeznania w złożonym wniosku, jako nieistotne. Apelujący nie wykazał, by stanowisko Sąd Okręgowego co do braku przydatności zeznań wymienionych świadków, jaki przekonanie prokuratora co do ich nieistotności były nieprawidłowe. Nie wskazał bowiem na jakąkolwiek okoliczność, która pozwoliłaby na stwierdzenie, że zeznania wymienionych osób mogłyby mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Twierdzenie obrońcy, że świadkowie ci mogli dostarczyć informacji na temat przebywania poszczególnych oskarżonych na miejscu popełnienia zarzuconych im przestępstw kradzieży z włamaniem, a więc przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, nie zostało potwierdzone jakimkolwiek racjonalnym, przekonującym argumentem.
Sąd odwoławczy nie zgodził się też ze stanowiskiem apelującego, że wiarygodność świadkaS. Ś.(pokrzywdzony, który w toku postępowania przed Sądem I instancji rozpoznałP. S. (1)) powinna zostać oceniona przez biegłego psychologa pod kątem zdolności rejestrowaniai przekazywania własnych spostrzeżeń, a także możliwości konfabulowania. Wprawdzie obrońca nie wskazał, jakie przepisy postępowania, obraził Sąd Okręgowy w powyższym zakresie, to jednak należało krótko odnieść się do tak sformułowanego zarzutu. Na wstępie zauważyć należy, że jedynie Sąd orzekający w sprawie ma uprawnienie do oceny wiarygodności zebranych dowodów. Takiej kompetencji przepisy procesowe nie udzielają biegłym. Bez wątpienia jednak, jeśli zachodzi konieczność skorzystania z wiedzy specjalnej biegłych, ich opinie spełniają pomocniczą rolę w procesie oceny wiarygodności dowodów dokonywanej przez sąd. Rzecz jednak w tym, że w niniejszej sprawie nie zachodziła konieczność przesłuchania świadkaS. Ś.w obecności biegłego psychologa, jak też uzyskania opinii, w której biegły wypowiedziałby się na temat stanu psychicznego świadka, jego rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania, jak też odtwarzania przez niego spostrzeżeń, ponieważ nie ujawniły się okoliczności wskazujące na istnienie wątpliwości do tych okoliczności.
Analizując treśćart. 192 § 2 k.p.k.należy dojść do wniosku, że możliwość wezwania do udziału w przesłuchaniu zarówno biegłego lekarza, jak i biegłego psychologa jest warunkowana wystąpieniem konkretnych okoliczności wskazujących na istnienie jednej z trzech wątpliwości, a mianowicie co do stanu psychicznego świadka, co do stanu rozwoju umysłowego oraz co do zdolności postrzeganiai odtwarzania faktów. Wątpliwości te muszą zachodzić na podstawie określonych faktów (uprawdopodobnień) wynikających z konkretnych sytuacji procesowych czy faktycznych. Ich istnienie ocenia organ procesowy. Spostrzeżenie to powinno być dodatkowo uzupełnione istnieniem co najmniej przypuszczenia niezgodności zeznań z rzeczywistością. Apelujący nie wykazał, by takie okoliczności ujawniły sięw odniesieniu do osobyS. Ś.i jego zeznań.W szczególności, treść zeznań składanych przez świadka nie dawała podstaw do powzięcia wątpliwości, o których mowa w przywołanym wyżej przepisie. Zeznania te były rzeczowe i logicznie. Jednocześnie świadek potrafił racjonalnie przyznać, że był szczególnie zaangażowany w wykrycie sprawców zaboru jego samochodu, starał się na własną rękę czynić ustalenia, bardzo przeżywał to co się wydarzyło. To więc, co obrońca nazwał w apelacji fiksacją, obsesją na punkcie kradzieży samochodu, było po prostu szczególnym zainteresowaniem pokrzywdzonego w wyjaśnieniu przestępstwa, którego dokonano na jego szkodę, u podłoża którego leżało dotkliwe odczucie utraty samochodu, który miał dla niego dużą wartość. Świadek nie ukrywał, że tak było. Jednocześnie, jego zeznania były konsekwentne. Potrafił w logiczny sposób wyjaśnić dlaczego nie opisywał wcześniej zachowania mężczyzny, którego rozpoznał na etapie postępowania sądowego jakoP. S. (1), z którym rozmawiał w sklepie, zanim zorientował się, że utracił klucze od samochodu,a samochód został ukradziony. Zeznania świadka znalazły potwierdzenie w relacji jego żonyI. Ś.. Mając to na uwadze, należało uznać, że ocena zeznań tego świadka przez Sąd I instancji jako wiarygodnych, była prawidłowa. Nie zachodziła też konieczność przesłuchiwania go w obecności psychologa, bądź psychiatry i uzyskiwania na jego temat opinii biegłych tych specjalizacji.
Przypomnieć trzeba, że świadek słuchany w postępowaniu przygotowawczym (czyn przypisany w pkt XII, zarzucony w pkt XLVIII), opisał jak udał się na zakupy doA.wP., samochód –V. (...)pozostawił na parkingu tego sklepu, kluczyki schował do kieszeni kurtki. Na głównej hali był na stoisku z butami, gdzie jego uwagę zwróciły kobiety o ciemnej karnacji i ubrane w charakterystyczny stroje. Potem przy stoisku z pieczywem spotkał się z żoną, która wcześniej udała się na stoisko z odzieżą. Poszli na stoisko z rybami, a następnie do kasy. Nikt go nie potrącił. Nie zauważył niczego podejrzanego. Dopiero na parkingu stwierdził brak kluczy i samochodu (k. 709-709v). Następnie wyraził przypuszczenie, że okradły go kobiety pochodzenia romskiego. W rozmowie z ochroniarzem dowiedział się, że widział osoby, które szybko wsiadały do samochodu, mówił o nich handlarze pił (k. 713). W toku pierwszego przesłuchania przed Sądem, świadek stwierdził, że teraz już kojarzy kiedy skradziono mu kluczyki. Wydarzyło się to przy stoisku rybnym. Na tym stoisku odwrócił się i zauważył oskarżonegoP. S. (1). Wymienili uwagi związane z tym, że zabrakło ryb. Ten pan nawiązał z nim kontakt. Opisał cechy jego wyglądu. Dla niego twarz mężczyzny była charakterystyczna. Rozmowa trwała około minuty. Potwierdził, że chodził wielokrotnie doA., bo chciał spotkać mężczyznę, z którym rozmawiał na stoisku rybnym, żeby go zapytać, czy może czegoś nie widział. Nie podejrzewał go. Zobaczył go jak wchodził na pierwszą rozprawę i rozpoznał go, wskazał naP. S. (1). Wcześniej nie mówił o tym mężczyźnie, bo skupił się na kobietach. Nie opisał rozmowy z mężczyzną, bo wydawało mu się to nieistotne. Ta osoba była dla niego pozytywna. Nie podejrzewał go. Przyznał, że przeżywał i przeżywa tę kradzież. Dodał, że ten mężczyzna stał bezpośrednio za nim, może 10 – 20 cm. Po raz pierwszy zobaczyłS.w Sądzie na korytarzu. Powiedział głośno „o to ten”. Zapamiętał dobrze jego twarz.W jego ocenie twarz oskarżonego wygląda tak samo (k. 3615-3616).I. Ś.potwierdziła, że kiedy mąż był na stoisku rybnym, rozmawiał z jakimś mężczyzną. Nie zwróciła jednak uwagi na to z kim rozmawiał. Mąż opowiadało jakimś mężczyźnie, miał obsesję na temat mężczyzny, z którym rozmawiał na stoisku rybnym. Chodził doA., chciał się z nim spotkać, chciał się dowiedzieć, czy coś widział. Prowadzili śledztwo na własną rękę (k. 3619).
Powyższe zeznania świadczą o tym, żeS. Ś.nie wspominał w postępowaniu przygotowawczym o mężczyźnie, z którym rozmawiał przy stoisku rybnym, ponieważ nie łączył go z kradzieżą samochodu, odbierał go pozytywnie. Zapamiętał go, skoro chciał się z nim jeszcze raz spotkać, żeby zapytać, czy nie widział niczego podejrzanego. W tym celu chodził doA., licząc na ponowne spotkanie. Podejmował te czynności, ponieważ sam chciał wyjaśnić sprawę kradzieży jego samochodu. Dlatego, że zapamiętał wygląd mężczyzny nie miał problemu z rozpoznaniemP. S. (1). Wyprowadził logiczny wniosek, że skoro jest on oskarżonym w sprawie, to do zaboru kluczyków mogło dojść, gdyP. S. (1)rozmawiał z nim przy stoisku rybnym. Świadek wyjaśnił też, że bardzo przeżywał kradzież samochodu, co tłumaczy podejmowane przez niego na własną rękę działania w celu wyjaśnienia sprawy kradzieży. Uwagę zwraca też i to, że świadek nie zapamiętał innych mężczyzn, a zatem nie starał się obciążyć odpowiedzialnością pozostałych oskarżonych.
W świetle powyższych rozważań, jako niezasadny oceniono zarzut apelującego, natomiast sposób przesłuchania świadka przez Sąd Okręgowyi dokonaną ocenę jego zeznań - uznano za prawidłowe.
19.
Nie zasługiwały na uwzględnienie zarzuty obrazyart. 7 k.p.k.w zw. zart. 410 k.p.k., a takżeart. 7 k.p.k.w zw. zart. 4 k.p.k.przedstawione w apelacjach obrońców adw.J. Ż.i adw.T. G., a więc zarzuty dowolnej, wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, co miało polegać na uznaniu za wiarygodne wyjaśnień oskarżonychA. O. (2)iP. A.w części dotyczącej sprawstwaP. S. (1), co do zarzuconych mu czynów.
Sądowi odwoławczemu znane są standardy oceny dowodu z pomówień, do których odwołują się obrońcy i nie stwierdza, by doszło do ich naruszenia w niniejszej sprawie. Standardy te miał też na uwadze Sąd Okręgowy (k. 45-46 uzasadnienia zaskarżonego wyroku).
Sąd podzielił, co do zasady ocenę dowodów zaprezentowaną przez Sąd I instancji, w tym tę, która odnosiła się do wyjaśnień złożonych przez oskarżonychA. O. (1)iP. A.(k. 45-49 uzasadnienia zaskarżonego wyroku), bez konieczności jej ponownego przytaczania, która była zgodnaz zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, uwzględniała też treść pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie. Sąd Okręgowy miał świadomość znaczenia roli wymienionych oskarżonych, którzy zdecydowali się na współpracę z organami ścigania w zakresie związanymz funkcjonowaniem zorganizowanej grupy przestępczej i zachowań podejmowanych w jej ramach, a także, że ich relacje miały charakter pomówień. Niewątpliwie powodowało to, że do ich wyjaśnień należało podchodzić z dużą ostrożnością. Jednak rzeczowość, konsekwencja wyjaśnień oskarżonych (w przypadkuP. A.od momentu, kiedy zdecydował się na współpracę), logika ich wypowiedzi, fakt, że pozostawały ze sobą spójne, wzajemnie się potwierdzały, jaki znajdowały częściowo potwierdzenie w innych dowodach – zasadnie doprowadziły Sąd I instancji do wniosku o ich wiarygodności, również w części, w której opisywali zachowania pozostałych oskarżonych, które wyczerpywały znamiona przypisanych im przestępstw. Obrońcom nie udało się wykazać, że ocena wyjaśnieńA. O. (1)iP. A.dokonana przez Sąd Okręgowy, w części,w której uznał je za wiarygodne, była błędna.
Nie przekreśla uznanych za wiarygodne wyjaśnieńA. O. (1)iP. A., na podstawie, których możliwe stało się dokonanie ustaleń związanych z działalnością zorganizowanej grupy przestępczej, jak i przestępstw dokonywanych w jej ramach, a przy tym ustalenie sprawstwaP. S. (1), to, że oskarżeni opisując zdarzenia związane z wyłącznie im przypisanymi przestępstwami, w pkt III i VIII, starali się umniejszać własną odpowiedzialnośćw sposób, który został dostrzeżony przez Sąd Okręgowy i poddany wnikliwej ocenie (k. 61-64 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). W odniesieniu do tych zdarzeń oskarżeni mieli świadomość, że nie mogą skorzystać z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia, a zatem nie mieli bodźca do tego, by w sposób rzetelny chcieć rozliczyć się z podjętych przez nich zachowań podczas blokady wL.. Zupełnie inna była ich sytuacja procesowa, w odniesieniu do pozostałych opisanych przez nich zdarzeń.W tym wypadku oskarżeni podjęli decyzję o pełnej współpracy z organami ścigania. Zdawali sobie sprawę z tego, że aby możliwe stało się uzyskanie przez nich nadzwyczajnego złagodzenia konieczne było ujawnienie przez nich posiadanych informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw, jaki istotnych okoliczności ich popełnienia. Musiało być dla nich oczywiste, że tylko szczera postawa może doprowadzić do osiągnięcia celu podjętej współpracy. Dlatego też brak pełnej szczerości oskarżonych w odniesieniu do zachowań podjętych przez każdego z nich wL., nie podważał ich wyjaśnień odnoszących się do zorganizowanej grupy przestępczej i dokonanych w jej ramach przestępstw kradzieży z włamaniem, od momentu, gdy podjęli współpracę z organami ścigania,a te były ze sobą spójne, konsekwentne. Zauważalne jest, że oskarżeni opisując te zdarzenia nie starali się umniejszać swojej roli. Odnosząc się do przestępstw kradzieży z włamaniem opisywali role, które realizowali oni, jak i pozostałe osoby,w tymP. S. (1), co wynikało z wcześniej uzgodnionego ich podziału. To, że oskarżeni nie potrafili dokładnie opisać zachowaniaP. S. (1)podczas każdego ze zdarzeń pozostaje bez znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonego wyroku. Wynikało to bowiem stąd, że w uwagi na wskazany podział ról,A. O. (1), jak iP. A.nie byli bezpośrednio obecni, przy działaniachP. S. (1), jak iG. T.. Wystarczające było, iż wiedzieli, że ich rola sprowadzała się do dokonania kradzieży kluczyków do samochodu, co oczywiście wymagało obserwowania pokrzywdzonych, wybrania dogodnego momentu, stworzenia sytuacji, w której możliwe było wyciągnięcie kluczyków, głównie z kieszeni ubrań osób upatrzonych. To, czy w czasie poszczególnych, zaistniałych zdarzeń kluczyki zabierałP. S. (1), czyG. T.nie miało żadnego znaczenia. Każdy z nich akceptował działania drugiego, jaki pozostałych sprawców, a więc działał w ramach współsprawstwa w zakresie przypisanych im czynów, w których brał udział. Wbrew przekonaniu adw.J. Ż.to, żeA. O. (1)iP. A.nie opisywali konkretnych zachowań podczas poszczególnych zdarzeń nie przemawia za niewiarygodnością złożonych przez nich wyjaśnień, przeciwnie – taka postawa świadczy o tym, że opisywali tylko to, o czym na pewno wiedzieli i co sami mogli zaobserwować, a zatem nie starali się obciążaćP. S. (1)ponad miarę.
Mając na uwadze powyższe rozważania, w zakresie w jakim odnoszą się do braku pełnej szczerościA. O. (1)iP. A., jako zupełnie dowolne należało ocenić argumenty zaprezentowane w apelacji obrońcy adw.T. G., który starał się wykazać, że u podłoża wyjaśnień składanych przez nich znajdowała się obawa przed odpowiedzialnością karną za usiłowanie zabójstwa policjantów. Przede wszystkim, jak już wskazano, częściowy brak szczerości tych oskarżonych odnosił się wyłącznie do zdarzeń, które miały miejsce wL., a nie dotyczył pozostałych, które zostały objęte zarzutami. Ponadto, brak jakichkolwiek podstaw nie tylko do uznania, że oskarżeni dopuścili się usiłowania zabójstwa funkcjonariuszy Policji (o tym świadczą prawomocnie przypisane im przestępstwa związane ze zdarzeniami wL.), ale nawet, że mogli się obawiać przedstawienia zarzutów usiłowania zabójstwa skoro takich nie przedstawiono w toku postępowania przygotowawczego, a obrońca nie przywołał dowodów świadczących o takich obawach po stronie oskarżonych.
Wbrew przekonaniu obrońców oskarżonych, Sad Okręgowy podszedłz należytą ostrożnością do wyjaśnieńA. O. (1)iP. A., mając na uwadze pozostały materiał dowodowy, o czym przekonuje treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku.
Trzeba zauważyć jednocześnie, że zasada swobodnej oceny dowodów wyrażona wart. 7 k.p.k.nie wyklucza sytuacji, w której, w wypadku wielości dowodów, gdy tylko jeden obciąża oskarżonego, możliwe jest wydanie orzeczenia uznającego winę wówczas, gdy dowód ten nie jest sprzeczny z innymi dowodami, którym sąd nadał walor wiarygodności. Istotne znaczenie przy ocenie osobowych źródeł dowodowych ma to, czy relacje pochodzące z tego źródła są wiarygodne, tj., czy są spójne, logiczne, jakimi motywami kierował się podmiot, od którego pochodzą. Odnosi się to również do oceny dowodu z wyjaśnień oskarżonego pomawiającego inne osoby, nawet jeśli w tym wypadku konieczne jest zachowanie podczas oceny dużej ostrożności. Wymogi te zostały spełnione w przypadku wyjaśnień oskarżonychA. O. (1)iP. A.. Obrońcy starając się zdyskredytować ich wyjaśnienia wskazują, że nie znalazły one potwierdzenia w innych wiarygodnych dowodach. Nie dostrzegają jednak, że wyjaśnienia te pozostają ze sobą spójne,a zatem relacjeA. O. (1)znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniachP. A.. W odniesieniu do zdarzeń, w których brał udziałA. O. (1), złożone przez niego wyjaśnienia potwierdzają relacjeP. A.. Oskarżeni składali je niezależnie od siebie. Brak podstaw do przyjęcia, by porozumieli się ze sobą co do ich treści. Brak też dowodów na to, że zostali przymuszeni, jak stara się wykazać adw.J. Ż., do złożenia wyjaśnień obciążających siebie nawzajem i pozostałych oskarżonych. W tym kontekście warto zauważyć, że oni sami nigdy nie wskazywali na zaistnienie takich sytuacji.O wymuszaniu wyjaśnień nie świadczy też przywołana przez obrońcę notatka urzędowa z k. 126-127, która powstała w efekcie rozpytaniaA. O. (1)przez funkcjonariuszy Policji, która to czynność poprzedzała bezpośrednio odebranie od niego wyjaśnień. Rozpytanie tego oskarżonego, nie oznaczało, że podobnego dokonano z udziałemP. A.. W tym zakresie brak informacjiw aktach sprawy. Natomiast nie można uznać, że rozpytanie było równoznaczne ze stosowaniem nacisków naA. O. (1). Przekonuje o tym fakt, że rozmowyz tym oskarżonym (wówczas podejrzanym) nie ukrywano, skoro została sporządzona z niej omawiana notatka. Ponadto, istotne w sprawie pozostaje, żeA. O. (1)złożył wyjaśnienia do protokołu, a to właśnie te i następne, które składał zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego, stały się podstawą do dokonania ustaleń faktycznych. Oskarżony, gdyby miał być przymuszony do ich złożenia, miał wielokrotnie okazję do ich odwołania, nigdy jednak tego nie uczynił.
Wobec tego relacjeA. O. (1)iP. A., które stanowią niezależne źródła dowodowe, a jednocześnie cechują się spójnością, rzeczowościąi logiką, w sposób jednoznaczny przemawiają za sprawstwemP. S. (1)w zakresie wszystkich przypisanych mu czynów. Niezależnie od tego, nie sposób nie zauważyć, że w zakresie udziałuP. S. (1), znalazły one potwierdzeniew zeznaniach świadkaS. Ś., które, jak już wcześniej wykazano, zasługują na wiarę. Wbrew przekonaniu obrońców oskarżonego, nie dyskwalifikuje tych zeznań, że żaden inny świadek nie rozpoznałP. S. (1), gdy z założenia, oskarżeni starali się dokonywać kradzieży kluczyków pokrzywdzonym, jak i następnie samochodów, w sposób przez nich niezauważony. Nie podważa dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów to, że świadek nie wskazywał na to, iżP. S. (1)ukradł mu klucze, a jedynie zapamiętał go jako mężczyznę, z którym odbył rozmowę przy stoisku z rybami. Istotne jest bowiem, żeS. Ś.wskazując na obecność w bezpośredniej bliskości przy nimP. S. (1), gdy następnie odkrył, że nie posiada kluczyków od samochodu, który stał się przedmiotem kradzieży z włamaniem, potwierdził pośrednio wyjaśnieniaP. A.co do udziałuP. S. (1)w przestępstwie dokonanym na szkodę w/w, a te pozostawały spójne z wyjaśnieniamiA. O. (1)(k. 312 i nast.), który wówczas wziął po raz pierwszy udziałw przestępstwie razem zP. A.,G. T.iP. S. (1).
Dodać przy tym trzeba, że Sąd I instancji miał na uwadze, że dowodyw postaci zapisów z monitoringu, jak i opinii biegłegoB. M.z zakresu badań antropologicznych dotyczącej analizy tych nagrań, z uwagi m.in. na jakość nagrań i brak kategoryczności opinii, nie stanowiły takich, które samodzielnie mogłyby przemawiać za obecnościąP. S. (1)w miejscach, gdzie dochodziło do popełnienia przestępstw, a więc jego sprawstwem w zakresie zarzuconych mu czynów. Stwierdzić można jedynie, że dowody te nie przekreśliły wiarygodności wyjaśnieńA. O. (1)iP. A., częściowo uprawdopodobniając je w zakresie obecności oskarżonego w miejscach popełnianych przestępstw. Obrońcy nie wykazali, by dowody te zostały nieprawidłowo ocenione przez Sąd Okręgowy.
Nie przekreśla oceny dowodów zaprezentowanej przez Sąd I instancji twierdzenie adw.T. G., że wersja przedstawiona przez oskarżonegoP. A.ewoluowała, skoro ewolucja ta została dostrzeżona przez Sąd I instancji i w części odnoszącej się do przestępstw,w których brał udziałP. S. (1), polegała wyłącznie na tym, że oskarżony początkowo nie przyznawał się do popełnienia zarzuconych czynów, a od momentu, w którym zdecydował się na współpracę – przyznał się i złożył wyjaśnienia, w których opisał wszystkie istotne okoliczności z nimi związane, do końca postępowania zachowując konsekwencję (k. 37-41 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Przy czym zauważyć trzeba, żeP. A.zatrzymany został 3.03.2011r.,a współpracę rozpoczął w krótkim czasie od tego momentu, a więc od przesłuchania w dniu 10.03.2011r. Nie może podważać wiarygodności wyjaśnieńP. A.to, że początkowo linia obrony sprowadzała się do opisanej postawy. Te wyjaśnienia oskarżony w sposób wiarygodny następnie podważył.
Nie sposób jednocześnie zasadnie twierdzić, jak wskazuje wymieniony wyżej obrońca, że wyniki eksperymentów procesowych z udziałem oskarżonychP. A.iA. O. (1)potwierdzały wyłącznie popełnienie przez nich przestępstw, a to dlatego, że w ich czasie oskarżeni składali wyjaśnienia, w których opisywali konkretne zdarzenia, w tym wskazywali na udział w nich równieżP. S. (1). Poza tym udział w tych czynnościach potwierdzał, że chcieli w pełni współpracować z organami ścigania i opisać zdarzenia zaistniałe w miejscach,w których czynności były przeprowadzane, co przecież również ich obciążało.
Zupełnie dowolne jest wnioskowanie obrońcy, w którym starał się przekonać Sąd odwoławczy, żeP. A.iA. O. (1)chcąc skorzystaćz nadzwyczajnego złagodzenia wskazali w sposób nieprawdziwy pozostałych sprawców, w tymP. S. (1), a takie wskazanie miało wynikać stąd, żeP. A.znałG. T.iP. S. (1)z pobytuw zakładzie karnym. Tego rodzaju wnioskowanie nie jest racjonalne. Po pierwsze dlatego, żeP. A.poznał wiele osób przebywając w zakładzie karnym, a zatem niezrozumiałe byłoby wskazanie przez niego akurat naT.iS., gdyby miało nie odpowiadać faktom, zwłaszcza że z akt sprawy nie wynika, by był z nimi uprzednio skonfliktowany. Po drugie zupełnie nie tłumaczy wskazania przezA. O. (1)na tych oskarżonych, jako współsprawców przestępstw, w których brał udział.
Nie budziły również wątpliwości ustalenia Sądu odwoławczego dotyczące zorganizowanej grupy przestępczej, w tym roli jaką pełnił w jej ramachP. S. (1), zaprezentowana w tym zakresie ocena dowodów i rozważania, bez konieczności ponownego przytaczania (k. 1-4, 66-71 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Bez wątpienia wyjaśnieniaP. A., jak iA. O. (1), a w tym opisany przez nich przebieg poszczególnych zdarzeń z udziałemP. S. (1)przemawiają za tym, że był on członkiem zorganizowanej grupy przestępczej, której celem było popełnianie przestępstw polegających na dokonywaniu kradzieży w włamaniem do samochodów i zdawał sobie sprawę, iż podejmuje poszczególne zachowania w ramach tej grupy. Apelujący nie przedstawili zarzutów i argumentów, które mogłyby podważyć dokonane w powyższym zakresie ustalenia faktyczne. Za niewystarczające, dla ich podważenia należało uznać wyrażenie przekonania, że na podstawie wyjaśnień wskazanych oskarżonych nie było możliwe ustalenie roli jaką w ramach grupy pełniłP. S. (1).
Mając powyższe na uwadze, Sąd odwoławczy nie stwierdził, by obrońcyP. S. (1)zasadnie postawili zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, które wywodzili z zaprezentowanej wyżej obrazy przepisów postępowania. Zebrany materiał dowodowy w pełni uzasadniał, żeP. S. (1)dopuścił się przypisanych mu przestępstw.
Obrońcy oskarżonego nie przedstawili zatem przekonujących argumentów świadczących o zaistnieniu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jak również o obrazie przez Sąd Okręgowy, wskazanych w apelacji przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku.
21.
Odnosząc się do zarzutu rażącej surowości wymierzonej wobecP. S. (1)kary pozbawienia wolności w wymiarze 7 lat, przedstawionegow uzasadnieniu apelacji adw.T. G., trzeba zauważyć, że już sposób sformułowania tego zarzutu przekreślał możliwość uznania, że był zasadny. Wywód zaprezentowany przez obrońcę odnosił się bowiem wyłącznie do kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wobecP. S. (1). Jeśli tak, to nie budzi wątpliwości, że skoro kary jednostkowe wymierzone za przestępstwa w pkt XI i XII wyroku wynosiły odpowiednio: rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności i 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, to możliwa do wymierzenia kara łączna mieściła się w granicach od 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności do 8 lat pozbawienia wolności. Jeśli jednocześnie uwzględnić choćby, że przestępstwa za które wymierzono kary jednostkowe godziły w różne dobra prawne, a więc nie było podstaw do zastosowania zasady pełnej absorpcji, to nie można uznać, mając też na uwadze okoliczności przemawiające na korzyść, jak m.in. bliskość czasową przestępstw, by orzeczona przez Sąd I instancji kara łączna raziła surowością.
Domyślając się jedynie, że intencją obrońcy mogło też być zakwestionowanie wysokości kar jednostkowych, Sąd odwoławczy uznał za celowe odniesienie się również do ich wymiaru.
W przekonaniu Sądu Apelacyjnego, orzeczone wobecP. S. (1)jednostkowe kary pozbawienia wolności, tak jak kara łączna, nie noszą cech niewspółmiernej surowości. Sąd I instancji trafnie dostrzegł występujące w sprawie okoliczności obciążające. Argumentację przedstawioną w tym zakresie podziela Sąd Apelacyjny, bez konieczności jej ponownego przytaczania (k. 78-82 uzasadnienia), zwłaszcza, że apelujący nie starali się nawet, by ją podważyć. Co do okoliczności łagodzących, trzeba stwierdzić, że faktycznie nie sposób dostrzec takich, które miałyby istotne znaczenie, a zatem mogłyby doprowadzić do uznania orzeczonych przez Sąd I instancji kar pozbawienia wolności za rażąco surowe. Na korzyść skazanego przemawia jego właściwe zachowanie w warunkach izolacji penitencjarnej, co znalazło potwierdzenie w uzyskanej przez Sąd I instancji opinii (k. 7535-7535v). Uwzględnienie tej postawy, nie prowadzi jednak do stwierdzenia, że orzeczone kary pozbawienia wolności jawią się jako rażąco surowe.
Należało zważyć, że rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wtedy, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można by przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą jaką należało wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary, a karą wymierzoną przez Sąd I instancji. Należy przy tym podkreślić, że nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby również w potocznym znaczeniu tego słowa rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować. Nie stwierdzono, by taka sytuacja zaistniała w przedmiotowej sprawie.
Obrońca nie przywołał argumentów, które przekonałyby Sąd odwoławczy, że orzeczone kary pozbawienia wolności są rażąco surowe.
W ocenie Sądu odwoławczego wymierzoneP. S. (1)kary pozbawienia wolności – z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu Sądu I instancji – nie rażą surowością, uwzględniają należycie wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanych mu przestępstw oraz realizują w wystarczającej mierze cele karyw zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych jakie mają wobec niego osiągnąć. Dolegliwość represji karnej skierowanej przeciwko oskarżonemu adekwatna jest również do stopnia jego winy. Ostatecznie jawią się one jako wyważone i sprawiedliwe. Kary w niższym rozmiarze godziłyby niewątpliwie w jeden z celów kary, jakim jest prewencja generalna, a więc kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa, co do obowiązujących norm prawnych i konieczności ich przestrzegania, stanowiąc wręcz zachętę do przynoszących korzyść majątkową zachowań przestępczych. Niższa kara godziłaby również w pozostałe cele kary.W przypadku oskarżonego, już karanego i wobec, którego dotychczas orzekane kary nie odniosły efektu wychowawczego – brak dostatecznie dolegliwej kary zamiast korygować pozytywnie jego postawę, utwierdzałby jego antyspołeczne cechy, mógłby wyrobić w nim poczucie bezkarności, stać się zachętą do popełniania kolejnych przestępstw w przyszłości.
Nie przekonały Sądu odwoławczego argumenty obrońcy, który starał się wykazać rażącą surowość orzeczonej wobec oskarżonego kary 7 lat pozbawienia wolności poprzez jej zestawienie z karami orzeczonymi wobecP. A.iA. O. (1). Sąd odwoławczy nie ma kompetencji do oceny wymiaru kar orzeczonych wobec pozostałych oskarżonych. Istotne jest jednak, że na wymiar kar wobec wymienionych przez obrońcę oskarżonych w istotny sposób wpłynęło zastosowanie wobec nich instytucji nadzwyczajnego złagodzenia karyi stwierdzenie okoliczności łagodzących, które nie występowały po stronieP. S. (1). Sąd odwoławczy stwierdził, że orzeczone wobec tego oskarżonego kary, już choćby zwracając uwagę na ilość przestępczych zachowań oskarżonego, które godziły w mienie szeregu pokrzywdzonych, wiązały się z aktywnym działaniem zorganizowanej grupy przestępczej, cechującej się dużym stopniem organizacji,w sytuacji gdy oskarżony pozostawał osobą uprzednio karaną i odpowiadałw warunkachart. 64 § 1 k.k., nie mogły być uznane za rażąco surowe.
Z tych też względów Sąd Apelacyjny, nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniesionych apelacji, jak też innych przesłanek do zmiany zaskarżonego wyroku, utrzymał go w mocy.
Mając na uwadze aktualną, trudną sytuację materialną oskarżonego, Sąd Apelacyjny na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.iart. 626 § 1 k.p.k.w zw. zart. 634 k.p.k.orazart. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych(Dz.U. Nr. 49 z 1983 r., poz. 223 z późn. zm.). zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami z nim związanymi Skarb Państwa. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2019-05-29'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Dorota Wróblewska
- Sławomir Steinborn
- Marta Urbańska
legal_bases:
- art. 258 § 1 k.k.
- art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k.
- art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych
recorder: referent-stażysta Błażej Mokrzki
signature: II AKa 361/18
``` |
155010150003503_VII_C_001008_2013_Uz_2015-05-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII C 1008/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 marca 2015 r.
Sąd Rejonowy wL.VII Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Renata Mierzwicka
Protokolant:
Stażysta Daria Strelecka-Kożuszko
po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2015 r.
na rozprawie
sprawy z powództwa GminyL.-(...)wL.
przeciwko pozwanym:M. R. (1),M. R. (2),M. R. (3),M. R. (4),E. R.,I. R. (1),I. R. (2),E. R.zd.Z., małoletniemuJ. M. (1), małoletniemuI. R. (3), małoletniemuK. R.i małoletniejZ. R.;
o eksmisję
I
nakazuje pozwanym:M. R. (1),M. R. (2),M. R. (3),M. R. (4),E. R.,I. R. (1),I. R. (2),E. R.zd.Z., małoletniemuJ. M. (1), małoletniemuI. R. (3), małoletniemuK. R.i małoletniejZ. R.aby wraz z rzeczami prawa ich reprezentującymi opróżnili, opuścili i wydali stronie powodowej GminieL.(...)wL.lokal mieszkalny położony wL.przyul. (...), z tym że wyrok jest zaoczny w stosunku do pozwanych:M. R. (1),M. R. (3),I. R. (2),J. M. (1)iM. R. (2)
II
orzeka, że pozwanymM. R. (1),M. R. (3),E. R.,I. R. (2),M. R. (4),E. R.zd.Z., małoletniemuJ. M. (1), małoletniemuI. R. (3), małoletniemuK. R.i małoletniejZ. R.przysługuje prawo do lokalu socjalnego;
III
nakazuje wstrzymanie wykonania punktu I wyroku stosunku do pozwanychM. R. (1),M. R. (3),E. R.,I. R. (2),M. R. (4),E. R.zd.Z., małoletniegoJ. M. (1), małoletniegoI. R., małoletniegoK. R.i małoletniejZ. R.do czasu złożenia przez GminęL.oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;
IV
orzeka, że pozwanym:I. R. (1),M. R. (2)nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego;
V
zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz strony powodowej kwotę 350,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Sygn. akt VII C 1008/13
UZASADNIENIE
Strona powodowa GminaL.-(...)wL.domagała się nakazania pozwanymM. R. (1),M. R. (3),E. R.,I. R. (1),I. R. (2),M. R. (2)aby wraz z osobami i rzeczami prawa jej reprezentującymi opuścili, opróżnili i wydali jej zajmowany lokal przyulicy (...)wL.. W uzasadnieniu podała, że strona powodowa jest właścicielem tego lokalu, który pozwani zajmowali na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego na czas określony, która następnie wygasła w dniu 08 stycznia 2011 r. Powód podał nadto, że pozwani posiadają znaczne zadłużenia czynszowe. Strona powodowa wniosła także o zasądzenie od pozwanych na jej rzecz kosztów procesu według norm przepianych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Na rozprawie w dniu 27 września 2013 r. stawiła sięE. R.z domuR.orazM. R. (4).E. R.z domuR.podała, że w spornym lokalu zameldowanych jest 11 osób. Prócz pozwanych wskazanych w pozwie lokal zamieszkuje żonaM. R. (4)-E. R.z domuZ.i małoletniI. R. (3).E. R.orazI. R. (3)zostali wezwani do udziału w sprawie.
Postanowieniem z dnia 25 marca 2015 r. do udziału w sprawie został wezwanyM. R. (4)oraz małoletniaZ. R.córkaE. R.z domuZ.orazM. R. (4).
E. R.z domuZ.orazM. R. (4)na rozprawie w dniu 25 marca 2015 r. wnieśli o oddalenie powództwa z uwagi na brak prawa do innego lokalu mieszkalnego.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Strona powodowa GminaL.-(...)wL.w dniu 28 stycznia 2008 r. zawarła z pozwanymiM. R. (3),M. R. (1),E. R.z domuR.,I. R. (1),I. R. (2),M. R. (2)iM. R. (4)umowę najmulokalu mieszkalnego nr (...)położonego wL.przyulicy (...). Umowa została zawarta na czas określony od dnia 09 stycznia 2008 r. do dnia 08 stycznia 2011 r. Na podstawie tej umowy pozwani zobowiązani byli do uiszczania należnego czynszu najmu i innych opłat obciążających najemców.
dowód:
- umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 6-7,
- akta lokalowe.
Z upływem dnia 08 stycznia 2011r. umowa najmu lokalu wygasła. Pozwanym nie zaproponowano możliwości jej przedłużenia z uwagi na zaległości w opłacie czynszu, opłat eksploatacyjnych, a następnie opłat odszkodowawczych. Na dzień 31 lipca 2012 r. zaległość wynosiła 53.331,33 zł. W dniu 01 października 2012r. pozwani zostali wezwani do dobrowolnego wydania lokalu.
Dowód:
- pismo z dnia 28.08.2012 r., 9,
-pismo z dnia 01.10.2012 r., k. 9v,
-akta lokalowe
PozwanyM. R. (1)jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej.
PozwanaM. R. (3)jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna oraz korzystała ze świadczeń z pomocy społecznej w okresie od listopada do grudniu 2014 r. w postaci zasiłku celowego oraz zasiłku okresowego w miesięcznej wysokości odpowiednio 550 zł oraz 271 zł.
PozwanaI. R. (2)nie jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej. Pozwana wychowuje małoletniego pozwanegoJ. M. (2).
PozwanaE. R.z domuR.jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, korzystała ze świadczeń z pomocy społecznej do października 2014 r., matka małoletniego pozwanegoK. R..
PozwanaE. R.z domuZ.nie jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Pozwana nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej. Pozwana wychowuje dwoje małoletnich pozwanychI. R.orazZ. R.. Nie przysługuje jej oraz małoletnim pozwanym prawo do innego lokalu mieszkalnego.
M. R. (4)nie jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej. Wychowuje dwoje małoletnich pozwanychI. R.orazZ. R..
PozwanaI. R. (1)nie jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej, nie ma na utrzymaniu małoletnich dzieci. Pozwana na co dzień zamieszkuje wA.
PozwanyM. R. (2)nie jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej, nie ma na utrzymaniu małoletnich dzieci. Pozwany zamieszkuje pod adresem u.(...)1 m. 15 wL..
Dowód:
-informacja z MOPS wL.k. 202-203,
- informacja z PUP wL.k. 219,
- przesłuchanie pozwanejE. R.zd.Z.k. 86,
- przesłuchanie pozwanejE. R.k. 86,
Sąd zważył co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie.
Strona powodowa GminaL.-(...)wL.oparła swoje żądanie o treśćart. 222 k.c., jako właściciel żądający od byłego najemcy wydania lokalu, który obecnie posiada bez tytułu prawnego.
Zgodnie z treściąart. 222 § 1 k.c.właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Obowiązek udowodnienia okoliczności, że pozwanym przysługuje uprawnienie do władania lokalem przyul. (...)spoczywał w niniejszej sprawie na pozwanych zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodowego (art. 6 k.c.).
W sprawie bezspornym pozostawało, że pozwani zajmują obecnie przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego, gdyż umowa najmu wygasła, a nowa umowa najmu nie została zawarta.
Jak wynika z zebranych w sprawie dokumentów strona powodowa wzywała pozwanych do dobrowolnego wydania lokalu w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania z dnia 01 października 2012 r., które nie nastąpiło mimo upływu zakreślonego terminu. Pozwani w toku postępowania nie zaprzeczali powództwu co do zasady. PozwaniE. R.z domuZ.orazM. R. (4)wnieśli o przyznanie im lokalu socjalnego z braku tytułu prawnego do innej nieruchomości.
W tych okolicznościach niewątpliwym było uprawnienie powoda do domagania się wydania lokalu przez stronę pozwaną, stosownie do treściart. 222 k.c.w związku z tym powództwo o wydanie lokalu zasługiwało na uwzględnienie.
Zobligowany treściąustawy o ochronie praw lokatorówSąd poddał ocenie istnienie po stronie pozwanych prawa do lokalu socjalnego.
Zgodnie z treściąart. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorówsąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną. Stosownie do art. 14 ust. 4 ustawy Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: kobiety w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisówustawyz dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej(Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.2))lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadającej status bezrobotnego, a także osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały.
Przyznając prawo do lokalu socjalnegoZ. R.,I. R. (3),K. R.,J. M. (2), Sąd miał na uwadze, że pozwani są osobami małoletnimi, a więc przysługuje im prawo do lokalu socjalnego z mocy samej ustawy.E. R.z domuZ.,M. R. (4),I. R. (2)orazE. R.z domuR.Sąd przyznał prawo do lokalu socjalnego mając na uwadze, że są rodzicami małoletnich pozwanych, nad którymi sprawują opiekę. DodatkowoE. R.z domuR.jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, a nadto korzysta ze świadczeń pomocy społecznej.M. R. (1)orazM. R. (3)jako osobom bezrobotnym zarejestrowanej w Urzędzie Pracy Sąd również przyznał lokal socjalny. Zważając dodatkowo, iż pozwani nie mają wystarczających środków na regulowanie zadłużenia Sąd stwierdził, że przysługuje im prawo do lokalu socjalnego i wstrzymał wykonanie orzeczenia o eksmisji do czasu przedstawienia im przez GminęL.oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.
W stosunku doI. R. (1)orazM. R. (2)Sąd orzekł iż nie przysługuje pozwanym prawo do lokalu socjalnego z mocy ustawy albowiem nie spełniają oni przesłanek. Pozwani nie są osobami bezrobotnymi, niepełnosprawnymi, korzystającymi ze świadczeń pomocy społecznej, nie maja na utrzymaniu małoletnich dzieci. Nadto nie przebywaja na co dzień w lokalu przyulicy (...).
Ponieważ pozwaniM. R. (1),M. R. (3),I. R. (2), małoletniJ. M. (1)orazM. R. (2)nie wdali się w spór, chociaż odpisy pozwu zostały im skutecznie doręczone, Sąd wydał w stosunku do nich wyrok zaoczny.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zostało oparte o treśćart. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę jest obowiązana do zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu. W tym przypadku były to koszty opłaty sądowej 200 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powódki w wysokości stawki minimalnej 120 zł, które Sąd zasądził od pozwanych solidarnie.
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Legnicy
date: '2015-03-18'
department_name: VII Wydział Cywilny
judges:
- Renata Mierzwicka
legal_bases:
- art. 222 § 1 k.c.
- art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów
- art. 98 § 1 k.p.c.
recorder: Stażysta Daria Strelecka-Kożuszko
signature: VII C 1008/13
``` |
155020150002021_IV_P_000038_2016_Uz_2016-08-02_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV P 38/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 czerwca 2016 roku
Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie :
PrzewodniczącySSR Magdalena Piątkowska
Protokolant: Katarzyna Zych
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2016 roku wŚ.
sprawy z powództwaW. K.
przeciwko(...) Spółka z o.o.wŚ.
o wynagrodzenie za pracę
I powództwo oddala;
II zasądza od powódkiW. K.na rzecz(...) Spółka z o.o.wŚ.kwotę 467 zł. zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
PowódkaW. K.wystąpiła przeciwko pozwanej(...) Sp. z o.o.wŚ.o zasądzenie na jej rzecz kwoty 590 Euro tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od(...)roku i od(...)roku.
W uzasadnieniu zgłoszonego żądania podniosła, że zawarła z pozwaną umowę o pracę na czas określony w charakterze opiekunki, zgodnie z którą miała mieć zapewnione wyżywienie. Przez okres pięciu tygodni powódka na zakupy żywności dla dwóch osób otrzymała tylko 50 Euro, przy czym miesięczne koszty wyżywienia wynosiły minimum 150 Euro. Powódka z własnych środków kupowała żywność na własne potrzeby, a w międzyczasie pracodawca rozwiązał z rodziną umowę o opiekę. Ponadto pozwana zaproponowała powódce pracę opiekunki osoby starszej chorej na demencję, za która to ustalono wynagrodzenie w wysokości 1100 Euro. Po przybyciu na miejsce okazało się, że opieki wymaga dwóch domowników. Po interwencji powódki podwyższono jej wynagrodzenie do kwoty 1200 Euro.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasadzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniosła, że powódka była poinstruowana o konieczności wykonywania zakupów, podstawowych produktów żywnościowych oraz poinformowano ją o konieczności rozliczania przekazywanych jej na poczet zakupów pieniędzy. W dniu 27 czerwca 2014 roku pozwana zawarła z powódka kolejna umowę o pracę na czas określony, przy czym ustalono wynagrodzenie w kwocie 1680 zł miesięcznie oraz ustalono, że w związku z pobytem powódki poza granicami kraju będzie otrzymywała diety. W rozmowie telefonicznej ustalono z powódką, iż w związku z zaistnieniem okoliczności skutkujących koniecznością dodatkowych obowiązków, łączna wartość wynagrodzenia oraz diet zostanie zwiększona do kwoty 1200 Euro. W związku z tym dodatkowe obowiązki wykonywane przez powódkę zostały już zrekompensowane podwyżką.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny :
W dniu(...)roku pomiędzy pozwana a powódką zawarta został umowa o pracę na czas określony od dnia(...)roku. Zgodnie z umowa powódka zatrudniona była jako pomoc domowa z funkcją opiekuńczą, przy czym została oddelegowana do pracy do Niemiec. W czasie zatrudnienia miesięczne wynagrodzenie powódki wynosiło 1680 zł brutto. Dodatkowo powódce wypłacano diety za prace poza granica kraju, które wraz z wynagrodzeniem z umowy o pracę wynosiły 1.100 Euro netto miesięcznie.
Do obowiązków powódki należało: higiena i pielęgnacja osoby starszej, aktywizacja fizyczna i umysłowa osoby starszej oraz prowadzenie gospodarstwa domowego osoby starszej w tym m. in. zakupy, opłacanie rachunków, gotowanie, załatwianie spraw urzędowych. Powódka otrzymywała środki na sfinansowanie zakupów od rodziny osoby, którą się opiekowała, przy czym zobowiązana była do szczegółowego rozliczenia dokonanych zakupów poprzez przedłożenie stosownych, wiarygodnych dokumentów.
Po przyjeździe na miejsce powódka dostała od wnuka swojej podopiecznej kwotę 50 Euro na zakup żywności. Po około dwóch tygodniach, z uwagi na wykorzystanie tych środków powódka zadzwoniła do wnuka podopiecznej, informując go o braku pieniędzy na zakup żywności, prosząc o przekazanie pieniędzy. Mężczyzna zadzwonił do swojej babci z prośba aby dała powódce pieniądz, jednakże podopieczna nie przekazała jej żadnych pieniędzy. O sytuacji tej powódka nie informowała pozwanej.
Dowód:
- akta osobowe powódki – w załączeniu;
- zeznania świadkówJ. Ż.iR. S.– e protokół z dnia(...). k. 59;
- częściowo zeznania powódki – e protokół z dnia(...). k. 59.
W dniu(...)roku strony zawarły kolejna umowę o prace na czas określony od dnia(...)roku, na mocy której powódce powierzono obowiązki pomocy domowej z funkcją opiekuńczą na terenie Niemiec w ramach delegacji służbowej. W ramach umowy o prace ustalono wynagrodzenie powódki w kwocie 1680 zł brutto miesięcznie oraz ustalono, iż w związku z pobytem poza granicami kraju powódka będzie otrzymywała diety, które wraz z wynagrodzeniem z umowy o pracę wynosiły 1.100 Euro netto miesięcznie.
Po przyjeździe naH.okazało się, że oprócz podopiecznej powódkiJ.M., opieki wymaga również jej mążH. M., o czym powódka nie została poinformowana. Powódka skontaktowała się telefonicznie z pozwaną i opisała zaistniałą sytuację. Po telefonicznej interwencji powódki, w związku z koniecznością dodatkowych obowiązków, łączna wartość wynagrodzenia za prace oraz diet została zwiększona do kwoty 1200 Euro miesięcznie.
Dowód:
- akta osobowe powódki – w załączeniu;
- zeznania świadkówJ. Ż.iR. S.– e protokół z dnia(...). k. 59;
- częściowo zeznania powódki – e protokół z dnia(...)k. 59.
Powódka dwukrotnie wzywała pozwaną do zapłaty w dniu(...)roku i(...)roku, jednakże bez żadnego rezultatu.
Dowód:
- wezwanie do zapłaty – k. 12,13.
Sąd zważył co następuje:
W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w oparciu o zeznania świadkówJ. Ż.iR. S.oraz częściowo powódkiW. K., jak również dokumenty zgromadzone w aktach sprawy.
Sąd dał wiarę powyższym dowodom w takim zakresie w jakim każdy z nich stanowił podstawę dokonania ustaleń faktycznych w sprawie.
Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków, bowiem twierdzenia tych osób były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie ci potwierdzili fakt pracy powódki na terenie Niemiec w charakterze pomocy domowej z funkcją opiekuńczą oraz wskazali jakie obowiązki spoczywały na powódce w ramach zawartej umowy o pracę. Ponadto z zeznań tych świadków wynika, że po telefonicznej interwencji powódki, wynagrodzenie w ramach umowy o pracę z dnia(...)roku łącznie z przysługującymi powódce dietami zostało podwyższone do łącznej kwoty 1200 Euro miesięcznie. Świadkowie ci nie potwierdzili natomiast, aby powódka zgłaszała pozwanej jakiekolwiek problemy związane z otrzymaniem pieniędzy od rodziny podopiecznej na zakup artykułów żywnościowych, wskutek czego zmuszona była dokonywać zakupów żywności za własne środki.
Zeznaniom powódki Sąd dał wiarę jedynie w części, w jakiej pokrywają się z zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków.
Zgodnie zart. 22 § 1 kpprzez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Natomiastart. 775§ 1 kpstanowi, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
W niniejszej sprawie bezspornym jest, że powódka pracowała w okresach objętych sporem i za pracę tę uzyskała wynagrodzenie, jak również diety z uwagi na pracę poza granicami kraju.
Powódka podnosiła, że na zakup żywności dla dwóch osób na okres pięciu tygodni otrzymała jedynie 50 Euro i w związku z tym zmuszona była kupować żywność na własne potrzeby, jednakże twierdzeń tych w żaden sposób nie wykazała. Powódka dołączyła do pozwu wybiorcze paragony, które jej zdaniem stanowią dowód ponoszonych przez nią wydatków na zakup żywności. Paragony te nie zostały jednak uznane przez Sąd za dowody w sprawie, ponieważ nie są one dokumentami imiennymi, wskazują jedynie jakie towary i za jaką kwotę zostały kupione, przy czym nie wynika z nich kto dokonał zakupów i na czyją rzecz były to zakupy. Ponadto na podstawie przedłożonych przez powódkę paragonów nie sposób stwierdzić, czy widniejące na nich produkty zostały zakupione z przekazanej na ten cel kwoty 50 Euro czy też ze środków powódki i czy w ogóle zostały zakupione przez powódkę. Ponadto jak wynika z materiału dowodowego zebranego w aktach sprawy, w szczególności z zeznań świadkówJ. Ż.iR. S., powódka nie informowała pozwanej o fakcie dokonywania zakupów żywności z własnych środków finansowych. Na marginesie należy także zauważyć, iż produkty widniejące na paragonach takie jak wódka, karma dla psa, słodycze które rzekomo powódka miała zakupić z własnych środków finansowych z całą pewnością nie są produktami niezbędnymi i wykraczają poza zakres podstawowych produktów żywnościowych, które to powódka miała zapewnione w ramach umowy o pracę.
Na uwzględnienie nie zasługuje również roszczenie powódki z tytułu drugiej umowy zawartej z pozwaną w dniu(...)roku, a mianowicie o wynagrodzenie za opiekę nad dwoma osobami.
Jak powyżej wskazano bezspornym jest, że strony łączyły umowy o pracę w okresach objętych sporem, w ramach których powódka uzyskała wynagrodzenie, jak również diety z uwagi na pracę poza granicami kraju.
Powstanie stosunku pracy bez względu na podstawę prawną (umowa o pracę, mianowanie, powołanie, wybór) wymaga zgodnych oświadczeń woli pracodawcy i pracownika. Z koleiart. 22 § 1 k.p., który zawiera legalną definicję stosunku pracy , wskazuje na cechy stosunku pracy, określa jego treść, podmioty oraz zobowiązania wzajemne stron. Konstytutywne cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych to: dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, podporządkowanie, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko związane z zatrudnieniem i odpłatny charakter zatrudnienia .
Jak wynika z akt sprawy kolejna umowa o pracę z dnia(...)roku zawarta została pomiędzy powódką a pozwaną na tożsamych warunkach, co umowa z dnia(...)roku i warunki te powódka w pełni zaakceptowała. W związku z zaistniałą sytuacją na miejscu pracy związaną z dodatkowymi obowiązkami powódki polegającymi na opiece nad dwojgiem osób, łączna wartość wynagrodzenia oraz diet została – po interwencji powódki – zwiększona do kwoty 1200 Euro miesięcznie. Okoliczności te niewątpliwie potwierdza materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w szczególności zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, jak również sama powódka, która zaaprobowała wysokość zwiększonego wynagrodzenia, nie kwestionując w żaden sposób uzgodnionej kwoty. Wprawdzie powódka nie podpisała umowy o pracę zawartej z pozwaną w dniu(...)roku to zdaniem sądu okoliczność ta nie może stanowić podstawy do zawarcia innej – bardziej korzystnej z punktu finansowego dla powódki umowy – już po jej wykonaniu. Także negocjacje dotyczące warunków umowy po jej wykonaniu i chęć uzyskania wyższego wynagrodzenia uznać należy za nieuprawnione i spóźnione ze strony powódki, przy czym okoliczność ta nie może wywoływać dla pracodawcy takich skutków, że wynagrodzenie to zostanie podwyższone.
W związku z powyższym Sąd żądanie powódki oddalił, o czym orzekł jak w punkcie I wyroku.
O kosztach zastępstwa procesowego (punkt II wyroku) orzeczono na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. § 6 pkt 3 w zw. z§ 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. nr 163 poz. 1349 ze zm.). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Świdnicy
date: '2016-06-22'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Magdalena Piątkowska
legal_bases:
- art. 22 § 1 k.p.
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
- § 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: Katarzyna Zych
signature: IV P 38/16
``` |
155000000000503_I_ACa_001415_2011_Uz_2012-02-03_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 1415/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący:
SSA Agnieszka Piotrowska (spr.)
Sędziowie:
SSA Tadeusz Nowakowski
SSA Janusz Kaspryszyn
Protokolant:
Joanna Skuza
po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2012 r. we Wrocławiu na rozprawie
sprawy z powództwaS. G.iA. G.
przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wZ.
o uchylenie uchwał
na skutek apelacji powodaA. G.
od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze
z dnia 7 listopada 2011 r. sygn. akt I C 585/11
1
oddala apelację;
2
zasądza od powodaA. G.na rzecz strony pozwanej 135 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
UZASADNIENIE
PowódA. G.wniósł o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia pozwanejSpółdzielni Usługowej (...)' wZ.z dnia 19.03.2011 r. w przedmiocie wykreślenia go jako członka z pozwanej spółdzielni, albowiem w jego ocenie uchwała podjęta została z naruszeniem przepisówprawa spółdzielczegooraz statutu, pod pretekstem braku więzi organizacyjnej ze spółdzielnią, na podstawie § 8 pkt 4 lit. b statutu, który posługuje się nieprecyzyjnym pojęciem „nieutrzymywania więzi organizacyjnej", stwarzającym szerokie pole do nadużyć przy jego interpretacji i stosowaniu. Podniósł, że przyczyna pozbawienia członkostwa powinna być konkretna i prawdziwa, a w jego wypadku warunki te nie zostały spełnione, a nadto sugerował, że jego wykluczenie było działaniem odwetowym Spółdzielni, ponieważ jego syn, którego popierał, pozostawał w sporze ze Spółdzielnią.
PozwanaSpółdzielnia Usługowa (...)wZ.wniosła o oddalenie powództwa, podnosząc, iż w jej ocenie przy podjęciu zaskarżonej uchwały nie doszło do naruszenia przepisów prawa i statutu spółdzielni. Zaprzeczyła, aby § 8 pkt 4 lit. b statutu był nieprecyzyjny, a ponadto zauważyła, że powód uczestniczył w opracowaniu podobnej regulacji w poprzednio obowiązującym statucie spółdzielni. Wskazała nadto, że powód przez okres 4 lat nie udzielał się w spółdzielni, co sam przyznał przed Radą Nadzorczą.
Na podstawieart. 219 k.p.c.sprawa z powództwaA. G.przeciwkoSpółdzielni Usługowej (...)wZ.sygn. akt 1 C 585/11, połączona została ze sprawą z powództwaS. G.przeciwkoSpółdzielni Usługowej (...)wZ.sygn. akt I C 586/11 o uchylenie uchwały.
Wyrokiem częściowym z dnia 07.11.2011 r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze oddalił powództwoA. G..
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na tle następujących ustaleń faktycznych.
A. G.został przyjęty w poczet członków pozwanejSpółdzielni Usługowej (...)wZ.(wówczas(...) Spółdzielni BudowlanejwS.z/s wZ.) w dniu 05.05.1989 r. W okresie od dnia 21.07.1993 r. do 11.03.1999 r. pełnił funkcję członka zarządu spółdzielni, od dnia 09.03.2000 r. do dnia 20.07.2000 r. był zastępcą prezesa zarządu, zaś od dnia 21.07.2000 r. pełnił funkcję prezesa zarządu(...) Spółdzielni BudowlanejwS., z której został odwołany uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 23.08.2006 r.
Powód był obecny na walnym zgromadzeniu spółdzielni w dniu 27.10.2006 r., natomiast nie uczestniczył w walnych zgromadzeniach spółdzielni w latach 2007, 2008, 2009, 2010. O terminach, w których się odbywały, był zawiadamiany listami poleconymi, nie usprawiedliwiał swojej nieobecności. Nie udzielił innej osobie pełnomocnictwa do reprezentowania go w walnych zgromadzeniach. W tych latach powód nie utrzymywał więzi ze spółdzielnią, nie uczestniczył w rozwiązywaniu problemów spółdzielni, realizacji jej zadań. Nie zwracał się z pismami do spółdzielni, nie działał na jej rzecz.
Rada NadzorczaSpółdzielni Usługowej (...)wZ.na posiedzeniu w dniu 17.12.2011 r. podjęła uchwałę o wykreśleniu z rejestru członkówspółdzielni (...). W uzasadnieniu wskazano, żeA. G.po dniu 27.10.2006 r. zaniechał jakichkolwiek kontaktów ze spółdzielnią, zerwał więź organizacyjną przez kolejne 4 lata. Podstawą podjęcia uchwały było wyczerpanie przesłanek statutowych wskazanych w § 6 pkt 4 ppkt 2 i § 8 pkt 4 lit. b. Podjęcie uchwały poprzedziło wysłuchanie zainteresowanych członków i dyskusja.A. G.oświadczył w trakcie wysłuchania w dniu 26.11.2010 r., że nie uczestniczył przez 4 lata w życiu spółdzielni, dodał, że nie widział takiej potrzeby, bo jego syn jest członkiem spółdzielni i przekazuje mu wszystkie informacje. Dodał, że zna skutki nieutrzymywania więzi ze spółdzielnią.
O podjętej uchwale powód powiadomiony został pismem z dnia 22.12.2010 r. które zawierało również uzasadnienie uchwały.
Pismem z dnia 09.01.2011 r.A. G.wniósł odwołanie od uchwały Rady Nadzorczej z dnia 17.12.2011 r. do Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Usługowej(...)wZ.. Zarzucał w nim, że podjęta ona została z naruszeniem przepisów statutu i oparta na nieprawdziwych ustaleniach faktycznych. Powtórzył, że utrzymywał więź ze spółdzielnią za pośrednictwem swojego synaP. G.. Zarzucał, że uzasadnienie uchwały Rady Nadzorczej jest lakoniczne i uchybia przepisom statutu i ustawy. Uznał wykreślenie go ze spółdzielni za działania odwetowe nieprzychylnych mu osób.
Rada Nadzorcza wprotokole nr (...)z dnia 12.02.2011 r. odniosła się do odwołania powoda, stwierdzając, że od dnia 27.10.2006 r. do dnia 15.12.2010 r. nie wykonywał zadań statutowych spółdzielni i całkowicie zerwał z nią więź organizacyjną. Stwierdziła, że nie mógł utrzymywać więzi organizacyjnej poprzez synaP. G., gdyż ten również nie utrzymywał więzi organizacyjnej ze spółdzielnią, w związku z czym wniosła o oddalenie wniesionego odwołania.
W dniu 19.03.2011 r. odbyło się Walne Zgromadzenie członków pozwanej Spółdzielni. W obradach uczestniczyło 10 z 12 członków. Przed głosowaniem w sprawie odwołania powoda od decyzji Rady Nadzorczej z dnia 17.12.2011 r. uczestnicy zgromadzenia zapoznani zostali z treścią odwołania i protokołu Rady Nadzorczej nr(...)z dnia 12.02.2011 r. oraz wysłuchano powoda. Uznając, że powód wyczerpał przesłanki wykreślenia z członkostwa w spółdzielni określone w § 6 pkt 4.2 oraz § 8 pkt 4 lit. b podjęto uchwałę o oddaleniu odwołaniaA. G.większością 8 głosów oddanych „za" (nie oddano głosów przeciwko podjęciu uchwały).
Pismem z dnia 22.03.2011 r. powód otrzymał zawiadomienie o oddaleniu przez Walne Zgromadzenie członków Spółdzielni jego odwołania od uchwały Rady Nadzorczej z dnia 17.12.2011 r. z załącznikami w postaci protokołu obrad Walnego Zgromadzenia orazprotokołu nr (...)Rady Nadzorczej z dnia 12.02.2011 r.
W dniu 19.06.2010 r. Walne Zgromadzenie pozwanej spółdzielni zatwierdziło uchwałą nowy statut, w którym m.in. przyjęto nową nazwę spółdzielni –Spółdzielnia Usługowa (...). Po jego przyjęciu sporządzony został także rejestr aktywności członków spółdzielni w obradach walnych zgromadzeń członków w latach 2006 – 2010. Wniosek dotyczący zmiany statutu został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 08.10.2010 r.
Zgodnie z § 6 ust. 4 statutu spółdzielni, członek spółdzielni ma obowiązek:
1
przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na niej regulaminów;
2
dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.
W myśl § 8 pkt. 4 lit. b statutu, członek nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni w szczególności, gdy nie utrzymuje więzi organizacyjnej ze spółdzielnią przez okres dłuższy niż 1 rok.
Przepisy § 8 pkt. 5-9 określają organ właściwy do wykreślenia z rejestru członków i postępowanie wewnątrzspółdzielcze.
Powód pismem z dnia 29.12.2010 r., skierowanym do Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni, poinformował, że zlecił na własny koszt przeprowadzenie w dniu 15.11.2010 r. kontroli i wydania opinii przezSpółdzielnię (...)dotyczącą stanu szybów wentylacyjnych i kominowych, powstałych za jego kadencji jako prezesa Spółdzielni. W piśmie z dnia 30.12.2010 r. skierowanym do Prezesa Zarządu pozwanej Spółdzielni powód postulował załatwienie sprawy zajmowania i przynależności piwnic oraz miejsc parkingowych.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji zważył, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd ten wskazał, iż poczynił ustalenia faktyczne na podstawie dowodów z dokumentów, które uznał za wiarygodne i przydatne w sprawie, a których prawdziwości żadna ze stron skutecznie nie podważyła, natomiast oddalił wniosek dowodowy z przesłuchania świadków zawnioskowanych przez powoda, bowiem świadkowie ci mieliby zeznawać co do motywów którymi, według powoda, kierowała się pozwana Spółdzielnia wykreślając go z rejestru, co było pozbawione znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Powołując się na przepisart. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze(Dz.U.03.188.1848 j.t., ze zm.), z którego powód wywodził swoje roszczenie, przepisart. 24 § 3 Prawa spółdzielczegooraz na orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sąd I instancji wskazał, iż rolą sądu w sprawie o wykreślenie członka z rejestru jest zbadanie, czy przyczyny podane w uchwale o wykreśleniu istniały i czy wykreślenie członka Spółdzielni z tych właśnie przyczyn nie naruszało przepisów prawa lub postanowień statutu.
W ocenie Sądu Okręgowego podstawa, na której wykreślono powoda z rejestru członków pozwanej Spółdzielni, została w statucie dostatecznie sprecyzowana, a zachowanie powoda wyczerpało przesłanki spornego przepisu § 8 pkt. 4 lit. b statutu. Zdaniem tego Sądu utrzymywanie przez członka więzi organizacyjnej ze spółdzielnią (związku, łączności) w stopniu minimalnym sprowadza się do uczestniczenia w obradach Walnego Zgromadzenia. Owa więź organizacyjna polega także na uczestniczeniu w organach spółdzielni, udziale w realizacji jej zadań ( § 6 statutu), zatem ogólnie chodzi tu o współudział w funkcjonowaniu Spółdzielni. Dodatkowo wspomniany przepis określał także okres, po którym bezczynność, bierność członka spółdzielni, a więc naruszenie obowiązków statutowych, może narazić go na wykreślenie z jego grona ( 1 rok).
Sąd I instancji, powołując się na akta osobowe powoda, wskazał, iż jego ostatnią aktywnością w ramach pozwanej spółdzielni było uczestnictwo w Walnym Zgromadzeniu w dniu 27.10.2006 r. W kolejnych latach powód nie uczestniczył w obradach Walnego Zgromadzenia, nie był zainteresowany pracami dotyczącymi zmiany statutu i zatwierdzeniem nowego. Nie upoważnił także innych osób do reprezentowania go na Walnym Zgromadzeniu. Nie wykazał się także inną aktywnością, bowiem nie uczestniczył w realizacji statutowych zadań spółdzielni, nie składał pism, wniosków itp. Sąd wskazał, iż powód w istocie nie kwestionował tych okoliczności, a na rozprawie w dniu 07.11.2011 r. przyznał, że nie uczestniczył przez 4 lata w posiedzeniach Walnego Zgromadzenia. W przekonaniu Sądu Okręgowego brak aktywności powoda w okresie 4 lat, niewykonywanie obowiązków statutowych, było niewątpliwie wystarczającą przesłanką do rozwiązania z nim stosunku członkostwa. Jego aktywność po wykreśleniu z rejestru członków nie może być brana pod uwagę dla oceny zasadności podjęcia zaskarżonej uchwały.
W tym kontekście Sąd I instancji uznał, że spełnione zostały przesłanki z § 8 pkt. 4 lit. b statutu Spółdzielni, zatem pozwana władna była podjąć uchwałę o wykreśleniu powoda z rejestru swoich członków. Decyzja pozwanej nie była dowolna, opierała się na regulacjach statutowych, które wyraźnie określały przesłankę wykreślenia. Została także należycie uzasadniona z podaniem podstawy wykreślenia. Wykreślenie powoda z rejestru członków spółdzielni nie naruszało zatem przepisów prawa ani postanowień statutu. W ocenie tego Sądu nie sposób zgodzić się z powodem, aby zadeklarowanie, przy składaniu wyjaśnień przed organami Spółdzielni, chęci dalszego w niej uczestniczenia, wyłączało możliwość pozbawienia członkostwa. Organy Spółdzielni mają obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni, niemniej jego stanowisko nie jest dla nich wiążące. Odrzucić należało także sugestie powoda, iż pozbawienie członkostwa jest formą odwetu. Procedura wykreślenia powoda z rejestru członków zainicjowana została po zasadniczych zmianach w spółdzielni – uchwaleniu nowego statutu, zmianie nazwy, co pociągnęło także za sobą podsumowanie aktywności jej członków. W wyniku tych działań Rada Nadzorcza rozwiązała stosunek członkostwa nie tylko z powodem, ale i z innym członkiemR. W..
Apelację od powyższego wyroku częściowego wywiódł powód, zaskarżając go w całości i zarzucając:
1) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez ustalenie, że powódA. G.zerwał więź organizacyjną ze Spółdzielnią nie uczestnicząc w zebraniach jej organów i nie udzielając się w realizacji jej zadań statutowych;
2) obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicieart. 24 § 3 ustawy z dnia 16.09.1982 r. prawo spółdzielcze(t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) polegającą na przyjęciu, że użyte w przepisie § 8 ust. 4 lit. „b'" StatutuSpółdzielni Usługowej (...)wZ.określenie podstawy wykreślenia członka z powodu nieutrzymywania „więzi organizacyjnej" ze Spółdzielnią przez okres dłuższy niż 1 rok jest wystarczające do przyjęcia, iż zapis ten dostatecznie jasno określa przyczyny wykreślenia i może stanowić podstawę pozbawienia członkostwa;
3) mającą wpływ na treść wyroku obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:
a)art. 217 § 2 k.p.c.polegającą na bezzasadnym oddaleniu wniosku dowodowego zgłoszonego przez powoda w pozwie na okoliczności związane z rzeczywistymi przesłankami, jakimi kierowali się głosujący za wykreśleniem powoda członkowie Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni, co w konsekwencji spowodowało niewyjaśnienie przez Sąd meriti twierdzenia powoda, że wykreślenie to stanowiło formę retorsji za wspieranie swego synaS. G., którego również pozbawiono członkostwa tej samej Spółdzielni,
b)art. 299 k.p.c.przez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron i zastąpienia tego dowodu jedynie informacyjnym rozpytaniem powoda, w sytuacji ujawnionych przed sądem rozbieżności co do sposobu realizacji przez powodaA. G.jego obowiązków związanych z członkostwem w pozwanej Spółdzielni.
Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie powództwa w części odnoszącej się do zaskarżonej uchwały o wykreśleniu powodaA. G.ze Spółdzielni, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jako oczywiście bezzasadna podlegała oddaleniu.
W pierwszej kolejności mając na względzie, że powód w apelacji zarzucał zarówno naruszenie prawa materialnego, jak i procesowego, należało rozpoznać zarzuty dotyczące naruszenia procedury cywilnej, poczynając od zarzucanych błędów w dokonaniu ustaleń faktycznych, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku dokonane zostały prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami prawa procesowego.
Zważyć należy, że przepisart. 233 § 1 k.p.c.przyznaje Sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy bądź z doświadczeniem życiowym. W realiach analizowanej sprawy powyższe okoliczności nie zaistniały, bowiem Sąd Okręgowy, w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, uwzględniającego zasady rozkładu ciężaru dowodu, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Dokonując zaś oceny tak zebranego materiału dowodowego, nie naruszył reguł swobodnej oceny dowodów, wyznaczonych treścią przepisuart. 233 k.p.c., a w szczególności zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Wobec czego Sąd Apelacyjny ustalenia te w całości podzielił i przyjął za podstawę swego rozstrzygnięcia.
Trzeba przy tym zauważyć, że podnosząc zarzut sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, skarżący nie wskazał w zasadzie, z których dowodów, przeprowadzonych w toku postępowania przed Sądem I instancji, należało wyprowadzić odmienne wnioski. Analiza tego zarzutu prowadzi do konkluzji, że powód kwestionuje w istocie jedynie dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę prawną własnych ustaleń polegającą na przyjęciu, iż prawidłowym było określenie zachowania powoda względem strony pozwanej w latach 2007 – 2010 jako nieutrzymywanie więzi organizacyjnej ze spółdzielnią. Powód nie kwestionował bowiem ustaleń dotyczących jego nieobecności na walnych zgromadzeniach w latach 2007 – 2010, przyznając w apelacji, że jest to okoliczność bezsporna, natomiast twierdził, że jego zainteresowanie życiem spółdzielni przejawiało się we wsparciu, jakiego udzielał swoim synom w próbach naprawy sytuacji ekonomicznej strony pozwanej. Skarżący, zarówno w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i w apelacji, nie wskazał jednak, w jaki sposób wsparcie udzielane synom miałoby odzwierciedlać jego uczestnictwo w wykonywaniu statutowych zadań spółdzielni czy utrzymywanie więzi organizacyjnej ze strona pozwaną.
Należy zauważyć, że takiej mocy nie miałby dowód z przesłuchania stron, którego nieprzeprowadzenie – zdaniem powoda – naruszyło przepisart. 299 k.p.c.Trzeba mieć bowiem na względzie, iż powód w pozwie domagał się przeprowadzenia tego dowodu na okoliczność zainteresowania jego synaS. G.sytuacją w pozwanej spółdzielni po przyjęciu go w poczet jej członków w sierpniu 2010 r., a w konsekwencji poddania krytyce pracy osób w niej zatrudnionych, poparcia udzielonego synowi przez powoda w postępowaniu poprzedzającym wykreślenie go ze spółdzielni, podjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały o jego wykreśleniu, odwołania się od niej przez powoda i oddalenia odwołania przez Walne Zgromadzenia strony pozwanej. Tymczasem okoliczności związane z postępowaniem wewnątrzspółdzielczym zakończonym podjęciem przez Radę Nadzorczą uchwały o wykreśleniu powoda ze spółdzielni oraz oddaleniem jego odwołania od tej uchwały przez Walne Zgromadzenie zostały wyczerpująco ustalone przez Sąd Okręgowy na podstawie dokumentów ze spółdzielczych akt osobowych powoda i statutu spółdzielni, których prawdziwości ani treści skarżący nie kwestionował. Nie było zatem potrzeby na te okoliczności powoływać dowodu z przesłuchania stron, skoro stosownie do treściart. 299 k.p.c.może on zostać dopuszczony wówczas, jeśli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Natomiast okoliczności związane z zaangażowaniem synaS. G.w życie spółdzielni i krytyką działania jej pracowników nie miały dla rozstrzygnięcia sprawy żadnego znaczenia. Nawet jeśli powód w nieujawniony sposób pomagał synowi analizować działania strony pozwanej i wspierał go w krytyce jej władz, a między powodami a organami strony pozwanej istniał jakikolwiek konflikt, to obowiązkiem Sądu w sprawie o uchylenie uchwały o wykreśleniu członka spółdzielni jest jedynie zbadanie, czy przyczyny podane w uchwale o wykreśleniu istniały i czy wykreślenie członka spółdzielni z tych właśnie przyczyn nie naruszało przepisów prawa lub postanowień statutu. Skoro w niniejszej sprawie przyczyną wykreślenia powoda z rejestru członków było zerwanie więzi organizacyjnej ze spółdzielnią na okres 4 lat i nieuczestniczenie w realizacji jej celów statutowych, a nie – konflikt z osobami wchodzącymi w skład organów strony pozwanej, to obowiązkiem Sądu I instancji było zbadanie, czy istotnie powód nie utrzymywał wskazanej wyżej więzi z pozwaną spółdzielnią w tym czasie oraz czy wykreślenie go z rejestru członków wskutek takiego zaniechania jest zgodne z prawem i statutem.
Z tych samych przyczyn zbędne było przeprowadzania dowodu z zeznań zawnioskowanych w pozwie świadków zarówno na wyżej wskazane, a podane w pozwie, okoliczności, jak również na powołaną na rozprawie w dniu 07.11.2011 r. okoliczność motywów, które posłużyły stronie pozwanej na skorzystanie z blankietu statutu i wykreślenie powoda z rejestru jej członków. Sąd Okręgowy trafnie i wyczerpująco uzasadnił przyczynę oddalenia dowodu z zeznań wymienionych w pozwie świadków jako zbędny dla wyjaśnienia spornych okoliczności, a pogląd ten Sąd Apelacyjny w pełni podziela.
Mając na względzie powyższe, za bezzasadne uznać należało wszystkie podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego.
Chybionym okazał się również zarzut naruszenia prawa materialnego, tj.art. 24 § 3 Prawa spółdzielczego. W myśl tego przepisu członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Przyczyny wykreślenia określa statut. Stosownie do treści § 8 pkt 4 lit. b statutu strony pozwanej, uchwalonego w dniu 19.06.2010 r. i obowiązującego w chwili podjęcia uchwały o wykreśleniu powoda z pozwanej spółdzielni, członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni w szczególności wówczas, gdy nie utrzymuje więzi organizacyjnej ze spółdzielnią przez okres dłuższy niż rok. Niewątpliwie zatem utrzymywanie przez członka więzi organizacyjnej ze spółdzielnią zostało uznane w tym zapisie statutu za jeden z obowiązków członkowskich, którego niewykonywanie skutkować może wykreśleniem członka ze spółdzielni. W przekonaniu Sądu Apelacyjnego utrzymywanie więzi organizacyjnej ze spółdzielnią przejawia się w uzewnętrznionym zachowaniu członka, który w sposób przewidzianyprawem spółdzielczymi statutem wykonuje obowiązki przewidziane wart. 18 § 5 prawa spółdzielczegoi § 6 ust. 4 statutu (o tej samej treści), czyliprzestrzega przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów, dba o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczy w realizacji jej zadań statutowych. Należy podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, iż utrzymywanie tej łączności ze spółdzielnią w minimalnym stopniu przejawia się w uczestniczeniu w obradach Walnego Zgromadzenia, co umożliwia zapewnienie właściwego quorum (zwłaszcza w tak małej spółdzielni jak strona pozwana), i głosowaniu nad uchwałami mającymi podstawowe znaczenie dla funkcjonowania każdej spółdzielni, bowiem umożliwiającymi realizację jej statutowych działań. Nie można zgodzić się z powodem, że żaden przepisprawa spółdzielczegoani statutu nie nakłada na członka obowiązku utrzymywania więzi organizacyjnej ze spółdzielnią, skoro stanowi o nim jedynie§ 8 pkt 4 lit. b statutu. Skoro bowiem przepisart. 18 § 6 prawa spółdzielczegowskazuje, iż członek wykonuje również inne (niż ujęte wart. 18 § 5) obowiązki określone w ustawie lub statucie, oznacza to, że zarównoprawo spółdzielczesensu largo, jak i statut konkretnej spółdzielni mogą regulować (i zazwyczaj regulują) obowiązki członków spółdzielni w różnych działach i przepisach (np. zadeklarowania udziałów, wniesienia wpisowego itp.). Nie ma żadnych przeszkód, by obowiązek utrzymywania więzi organizacyjnej ze spółdzielnią został uregulowany w innym zapisie statutu niż ogólne obowiązki każdego członka spółdzielni (§ 6) czy obowiązek wniesienia wpisowego i wpłacenia udziału ( § 7).
Ponadto nie można pomijać, iż interpretacja statutu winna odbywać się nie tylko w świetle przepisówPrawa spółdzielczego, ale i w kontekście konkretnych okoliczności, tj. uchwalenia i obowiązywania statutu w konkretnej spółdzielni powstałej dla realizacji określonych celów przez jej członków. Wobec powyższego zważyć należało, co podnosiła w swych pismach procesowych i odpowiedzi na apelację strona pozwana, a czemu powód nie przeczył, iż w poprzednio obowiązującym statucie z dnia 21.06.1997 r., w którego opracowywaniu i przyjęciu powód osobiście uczestniczył (wówczas jako członek zarządu), istniał zapis umożliwiający wykreślenie członka w szczególności, gdy nie utrzymuje on więzi gospodarczych ze spółdzielnią przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. Na tej podstawie powód uczestniczył w podejmowaniu decyzji o wykreślaniu innych członków ze spółdzielni.
Zatem wbrew zarzutom skarżącego należy stwierdzić, że zapis§ 8 pkt 4 lit. b statutu sformułowany jest wystarczająco jasno i precyzyjnie, by mógł on zostać uznany za zgodną z prawem podstawę wykreślenia członka ze spółdzielni, nie naruszając przepisuart. 24 § 3 Prawa spółdzielczego.
Badając, czy przyczyna wykreślenia rzeczywiście zaistniała, Sąd Apelacyjny miał na uwadze prawidłowe ustalenia faktyczne Sądu I instancji, dokonane w oparciu o dowody z dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron. Nie ulega zatem wątpliwości, że powód był członkiem pozwanej spółdzielni od 1989 r., przy czym w latach 1993 – 1999 pełnił funkcję członka zarządu, zaś w latach 2000 – 2006 – funkcję zastępcy prezesa zarządu i prezesa zarządu (od 21.07.2000 r.). Ostatni raz powód uczestniczył w walnym zgromadzeniu spółdzielni w dniu 27.10.2006 r., natomiast był nieobecny na zgromadzeniach w roku 2007, 2008, 2009 i 2010 i nieobecności tej nie usprawiedliwiał, mimo prawidłowego zawiadamiania go o terminach zgromadzeń listami poleconymi z adnotacją o obowiązkowym na nim stawiennictwie. Nie udzielił także innej osobie pełnomocnictwa do reprezentowania go na walnym zgromadzeniu, nie uczestniczył w rozwiązywaniu bieżących problemów spółdzielni w tym okresie, w tym w pracach nad uchwaleniem nowego statutu w 2010 r., ani w realizacji jej zadań. Nie zwracał się z pismami do spółdzielni ani nie działał na jej rzecz. Okolicznościom tym skarżący nie przeczył. Twierdził jedynie, iż o sprawach spółdzielni informowany był przez swego synaP. G., zaś w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym poprzedzającym jego wykreślenie podnosił chęć dalszego uczestnictwa w życiu spółdzielni jako jej członek, co miałoby świadczyć o utrzymywaniu więzi organizacyjnej ze strona pozwaną.
Z takim stanowiskiem powoda nie sposób się zgodzić. Wyżej ustalone okoliczności jednoznacznie przemawiają za zerwaniem przez powoda, po dniu 27.10.2006 r., organizacyjnej więzi ze strona pozwaną, co wyrażało się przede wszystkim w zaniechaniu uczestnictwa w walnych zgromadzeniach spółdzielni, na których podejmowano najistotniejsze dla bytu strony pozwanej decyzje. W ocenie Sądu Apelacyjnego, w świetle zasad doświadczenia życiowego i reguł logicznego rozumowania, powód – nie tylko jako członek spółdzielni, ale przede wszystkim jako wieloletni członek jej zarządu – zdawał sobie sprawę z wagi uczestnictwa w walnych zgromadzeniach, z rodzaju podejmowanych tamże decyzji oraz potrzeby zapewnienia quorum dla ważności głosowanych uchwał, przy czym w tak małej spółdzielni, jaką jest strona pozwana, licząca 12 członków, uczestnictwo każdego z nich w walnym zgromadzeniu było niezwykle istotne. Ponadto powód, pełniąc przez 12 lat funkcję członka zarządu, na podstawie poprzednio obowiązującego statutu uczestniczył w podejmowaniu decyzji o wykreślaniu członków ze spółdzielni z uwagi na nieutrzymywanie więzi gospodarczej ze spółdzielnią przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. Jako członek małej spółdzielni znał treść statutu, w tym ustalonych w nim przyczyn wykreślenia ze spółdzielni oraz konsekwencje bierności w życiu strony pozwanej. Przy czym na szczególne uwzględnienie zasługuje fakt, że powód nie utrzymywał ze stroną pozwaną w zasadzie żadnej więzi aż przez 4 lata, choć przesłanką wykreślenia, o której mowa w § 8 pkt 4 lit b. statutu, jest brak więzi organizacyjnej ze spółdzielnią jedynie przez okres dłuższy niż rok.
Nie można nadto zgodzić się ze skarżącym, jakoby wystarczające dla zachowania omawianej więzi było wewnętrzne przekonanie o chęci dalszego uczestnictwa w spółdzielni i zadeklarowanie tego przekonania w postępowaniu poprzedzającym wykreślenie. Wola członka spółdzielni, na co już wcześniej zwracano uwagę, winna zostać przez niego uzewnętrzniona poprzez wykonywanie nałożonych na niego obowiązków i korzystanie z przysługujących mu praw. Powód w żaden sposób nie wykazał, a to na nim w myślart. 6 k.c.spoczywał ciężar dowodu w tej kwestii, by utrzymywał więź organizacyjną ze pośrednictwem swego synaP. G., skoro jemu również nie udzielił nawet pełnomocnictwa do działania w swym imieniu wobec strony pozwanej, w tym chociażby do reprezentowania na walnym zgromadzeniu.
Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, by zaskarżona uchwała była formą odwetu na powodzie za wsparcie, jakiego udzielił swojemu synowiS. G.w krytyce działań pracowników pozwanej spółdzielni. Uchwała podjęta bowiem została po zasadniczych zmianach w spółdzielni, tj. uchwaleniu nowego statutu i wyborze nowej rady nadzorczej, która postanowiła zbadać aktywność wszystkich członków spółdzielni. Wskutek analizy tej aktywności rada nadzorcza wszczęła postępowanie wewnątrzspółdzielcze celem wyjaśnienia organizacyjnej bierności 3 członków spółdzielni, przy czym wobec dwóch, w tym powoda, podjęto uchwałę o ich wykreśleniu, stosując przewidziane w statucie kryteria i dając im możliwość wypowiedzenia się w tej materii przed podjęciem stosownej uchwały.
Trafnie zatem przyjął Sąd I instancji, że strona pozwana mogła podjąć uchwałę o wykreśleniu powoda z rejestru swoich członków, a decyzja w tej materii opierała się na regulacjach statutowych, które wyraźnie określały przesłankę wykreślenia i została należycie uzasadniona.
Także w ocenie Sądu Apelacyjnego wykreślenie skarżącego z rejestru członków strony pozwanej nie naruszało przepisów prawa ani postanowień statutu, wobec czego Sąd Okręgowy zasadnie oddalił powództwoA. G.w przedmiotowej sprawie.
Mając na względzie powyższe, na podstawieart. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda jako oczywiście bezzasadną, orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego w oparciu o przepisart. 98 k.p.c.w zw. zart. 391 § 1 k.p.c.w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. „w sprawie opłat za czynności adwokackie...”.
bp | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnywe Wrocławiu
date: '2012-02-03'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Agnieszka Piotrowska
- Tadeusz Nowakowski
- Janusz Kaspryszyn
legal_bases:
- art. 217 § 2 k.p.c.
- art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze
- art. 6 k.c.
recorder: Joanna Skuza
signature: I ACa 1415/11
``` |
152000000001006_II_AKa_000064_2013_Uz_2013-04-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II AKa 64/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2013 roku
Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący:
SSA Krzysztof Marcinkowski
Sędziowie:
SSA Wojciech Dziuban (spr.)
SSO del. Tomasz Kozioł
Protokolant:
st. sekr. sądowy Barbara Bolek
przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Jerzego Biedermana
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2013 roku sprawy
M. K.
o zadośćuczynienie i odszkodowanie za niesłuszne zatrzymanie oraz obserwację sądowo - psychiatryczną
z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 1 lutego 2013 roku sygn. akt III Ko 67/12
I. Stwierdza nieważność postępowania w zakresie oddalenia wnioskuw przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za obserwację sądowo – psychiatryczną wnioskodawcy i w tej części uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Krakowie Wydział I Cywilny do ponownego rozpoznania.
II. W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy i stwierdza, że w tej części postępowanie wolne jest od kosztów.
III. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.W. M.kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu przed sądem drugiej instancji.
II AKa 64/13
UZASADNIENIE
M. K.w dniu 24 stycznia 2012 roku złożył w Sądzie Okręgowym w Krakowie złożył wniosek o zasądzenie kwoty 4.821.833,33 złotych tytułem odszkodowania za bezpodstawne pozbawienie go wolności w okresie od 15.12.2011r. do 4.01.2012r. w sprawie 2 Ds. 633/11. W okresie tym był zatrzymany, pozbawiony możliwości kontaktu z adwokatem, przetrzymywany w szpitalu psychiatrycznym. Nadto podnosił, że postanowienie, na które powołuje się prokurator go nie dotyczy bowiem jego nazwisko nie odmienia się. Wysokość szkody której się domaga wynika z utraty dochodów na giełdzie w wysokości 10.000 złotych za godzinę bezprawnego pozbawienia wolności, które trwało przez 482 godziny i 11 minut.
Sąd Okręgowy w Krakowie Wyrokiem z dnia 1 lutego 2013 roku sygn. III Ko 67/12 na podstawieart. 552 § 4 k.p.k.iart. 554 § 2 k.p.k.oddalił żądanie wnioskodawcy, kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa oraz zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokataW. M.kwotę 177,12 zł. tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.
Od powyższego wyroku apelację złożył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając na odstawieart. 427 § 1 i 2 k.p.k.orazart. 438 pkt 3 k.p.k.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a polegający - zdaniem wnioskodawcy - na nie wyjaśnieniu wszystkich okoliczności związanych z jego zatrzymaniem i umieszczeniem w szpitalu psychiatrycznym na obserwację.
W konkluzji pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu apelacji jej autor podnosi jedynie, że wnioskodawca twierdzi, iż sąd orzekający popełnił błąd, bowiem jest on przekonany że został niesłusznie zatrzymany osadzonym w szpitalu psychiatrycznym na obserwacji i dlatego jest przekonany, że za niesłuszne zatrzymanie i umieszczenie go w szpitalu psychiatrycznym należy mu się odszkodowanie i zadośćuczynienie.
Nadto sam wnioskodawcaM. K.złożył pismo zatytułowane „Apelacja” , w którym zaskarżył wyrok w całości i wnosił o wypłatę kwoty 4.981.333,33 tytułem odszkodowania za bezprawne pozbawienia wolności w dniach od 15 grudnia 2011 roku do 4 stycznia 2012 roku.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja okazała się na tyle skuteczna, że spowodowała częściowe uchylenie zaskarżonego orzeczenia.
We wnioskuM. K.domagał się odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne, jego zdaniem, zatrzymanie w dniu 15 grudnia 2011 roku orazpobyt w zakładzie psychiatrycznym w okresie od dnia zatrzymania do dnia 4 stycznia 2012 roku na obserwacji sądowo psychiatrycznej.
W toku postępowania przed Sądem Okręgowym prokurator złożył wniosek o wyłączenie sprawy w części dotyczącej odszkodowania i zadośćuczynienia za pobyt wnioskodawcy w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym i przekazanie sprawy w tym zakresie Wydziałowi I Cywilnemu Sądu Okręgowego w Krakowie (k 105 akt sprawy). Prokurator motywował swoje stanowisko faktem, iż roszczenie z tego tytułu nie znajduje się w katalogu roszczeń zawartychrozdziale 58 k.p.k.i w związku z tym winno być ono rozpoznawane w Wydziale I Cywilnym w oparciu o przepisyKodeksu Postępowania Cywilnego.
Sąd Okręgowy powyższego wniosku z niezrozumiałych powodów nie rozpoznał, a jedynie przewodniczący na rozprawie w dniu 26 listopada 2012 poinformował o jego treści strony postępowania i prowadził w dalszym ciągu postępowanie.
W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy, odnosząc się do tej kwestii stwierdza, że przekazanie sprawy w oparciu oart. 35 k.p.k.innemu sądowi właściwemu dotyczy tylko sądu, a nie wydziału tego samego sądu. W tej sprawie w ocenie sądu I instancji właściwy jest Sąd Okręgowy w Krakowie, co daje podstawę do rozpoznania tej sprawy także w Wydziale III Karnym.
Powyższe stanowisko jest co do zasady słuszne. Bezspornym jest bowiem, że roszczenie związane pobytem wnioskodawcy na obserwacji sadowo psychiatrycznej ma charakter cywilno - prawny i brak jest jakichkolwiek podstaw do rozpoznania go w oparciu o zasady wynikające zrozdziału 58 k.p.k.
W takim wypadku sądmeriti,chcąc rozpoznać roszczenie w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za pobyt wnioskodawcy w zakładzie psychiatrycznym na obserwacji sądowo psychiatrycznej musiałby jednak procedować w oparciu nie o przepisy procedury karnej ale oprzeć się na regułach proceduralnych wynikających zkodeksu postępowania cywilnegoze wszystkimi z tego faktu wynikającymi konsekwencjami.
Przypomnieć należy, że rozpoznając sprawę o odszkodowanie i zadośćuczynienie z przyczyn o których mowa wart. 552 k.p.k.sąd stosuje procedurę karną, a jedynie w sprawach nieuregulowanych w oparciu oart. 558 k.p.k.przepisyKodeksu Postępowania Cywilnego.
W związku z powyższym Sąd Okręgowy rozpoznający sprawę w odniesieniu do części wskazanego wyżej roszczenia winien stosować procedurę cywilną. Sąd orzekający tego nie uczynił rozpoznając całe roszczenie wnioskodawcy w oparciu o przepisyKodeksu postępowania karnego.
Należy w pierwszej kolejności zaakcentować, iż zgodnie zart. 47 § 2 k.p.c.w pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego. Sądmeritirozpoznał powyższą sprawę w składzie trzech sędziów zawodowych. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w sprawie zachodzi nieważność postępowania bowiem jak wynika zart. 379 § 4 k.p.c.skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa.
Dlatego też Sąd Apelacyjny w oparciu o treśćart. 386 § 2 k.p.c.stwierdził z urzędu nieważność postępowania czego konsekwencją jest jego zniesienie w zakresie ją dotkniętym i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W realiach niniejszego postępowania sądem I instancji jest Wydział I Cywilny Sądu Okręgowego w Krakowie.
W odniesieniu do zarzutu oddalenia żądania wnioskodawcy o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie to podniesione w nim argumenty nie dają jakichkolwiek podstaw do wzruszenia zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Skarżący zarzuca, iż Sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich okoliczności związanych z jego zatrzymaniem. Ten zarzut nie został w żaden sposób uprawdopodobniony. Wbrew co twierdzi autor apelacji Sąd I instancji w sposób szczegółowy odniósł się do kwestii zasadności zatrzymania wnioskodawcy w dniu 15 grudnia 2011 roku. Nie powtarzając argumentów zawartych uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podnieść należy, że wnioskodawca złożył zażalenie na zatrzymanie, którego w dniu 3 grudnia 2012 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa Krowodrzy w Krakowie nie uwzględnił. Ten ostatni sąd wskazał, że w powyższej sprawie wnioskodawcy doręczono kserokopie decyzji o zatrzymania nie jej uwierzytelniony odpis. Trafnie Sąd I instancji przyjął, że powyższe uchybienie w jakikolwiek sposób nie mogło rzutować na ocenę zasadności zarządzenia bowiem w żadnym wypadku nie naruszyło uprawnień zatrzymanego w zakresie możliwości złożenia odwołania, z czego z resztą wnioskodawca skorzystał. Sąd Apelacyjny to stanowisko jako trafne w pełni akceptuje.
Z opisanych wyżej powodów Sąd Apelacyjny w oparciu o treśćart. 386 § 1 k.p.k.utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej wnioskuM. K.w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne zatrzymanie.
Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o adwokaturze zasądzono na rzecz pełnomocnika wnioskodawcy kwotę 738 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu przed Sadem II instancji. Wysokość powyższej kwoty została zasądzona błędnie z uwagi na to, że z § 14 pkt 6 Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie wynoszą 120 zł. W związku z tym przy uwzględnieniu stawki podatku VAT zasądzona kwota winna wynosić 177,12 zł.
Zgodnie z treściąart. 554 § 2 k.p.k.postępowanie. odwoławcze wolne jest od kosztów. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Krakowie
date: '2013-04-29'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Wojciech Dziuban
- Krzysztof Marcinkowski
- Tomasz Kozioł
legal_bases:
- art. 427 § 1 i 2 k.p.k.
- art. 379 § 4 k.p.c.
recorder: st. sekr. sądowy Barbara Bolek
signature: II AKa 64/13
``` |
152510000004021_VIII_U_001022_2017_Uz_2018-01-24_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII U 1022/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 stycznia 2018 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodnicząca SSO Iwona Matyjas
Protokolant sekretarz sądowy Romualda Waliszewska
po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2018 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z wnioskuF. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi wŁ.
o wysokość emerytury
na skutek odwołaniaF. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału wŁ.
z dnia 6 kwietnia 2017 roku znak(...)
1
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyjmuje do wyliczenia wysokości świadczenia wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 60,40%,
2
oddala odwołanie w pozostałej części. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2018-01-24'
department_name: VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Iwona Matyjas
legal_bases: []
recorder: sekretarz sądowy Romualda Waliszewska
signature: VIII U 1022/17
``` |
154010000003027_VI_Gz_000236_2015_Uz_2015-09-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI Gz 236/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 września 2015r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki
Sędziowie: SSO Barbara Frankowska
SSO Beata Hass-Kloc ( spr. )
Protokolant: asyst. sędz. Karolina Sitek-Pelc
po rozpoznaniu w dniu 25 września 2015r. w Rzeszowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa:A. S.
przeciwko:(...) S. A.wW.
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu RejonowegowT.V Wydziału Gospodarczego z dnia 21 lipca 2015r., sygn. akt V GNc 530/15;
postanawia:
oddalić zażalenie.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Sąd GospodarczywT.oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia roszczenia z uwagi na nieuprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Zdaniem Sądu twierdzenia powoda, iż przeciwko pozwanemu prowadzone są liczne postępowania sądowe wszczęte przez powoda na łączną kwotę ponad 260.000 zł oraz twierdzenia o powiększającym się zadłużeniu pozwanego są niewystarczające do udzielenia zabezpieczenia w sprawie.
Jako podstawy prawne swojego rozstrzygnięcia Sąd wskazałart. 7301kpc. w zw. zart. 738 kpc.
Na powyższe postanowienie powód wniósł zażalenie zaskarżając jew całości. Postanowieniu zarzucił naruszenieart. 7301§ 1 i 2 kpcpoprzez błędne przyjęcie, że powód nie uprawdopodobnił interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i udzielenie zabezpieczenia w sposób opisany we wniosku.
W uzasadnieniu powyższego wskazał, że na obecnym etapie nie można zweryfikować twierdzeń podanych we wniosku w pełnym zakresie, albowiem trudno na tą okoliczność przesłuchiwać świadków. Skarżący jeszcze raz wskazał, że tylko wobec niego pozwany zalega z kwotą 260.000 zł, a sprzeciw pozwanego wniesiony od wydanego w sprawie nakazu zapłaty służy jedynie przedłużeniu postępowania.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Zażalenie powoda nie jest zasadne.
Dla zabezpieczenia koniecznym jest kumulatywne spełnienie zarówno przesłanki uprawdopodobnienia roszczenia jak i uprawdopodobnienia interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia (art. 7301§ 1 i 2 kpc.).
Postępowanie zabezpieczające stanowi przyspieszone, odformalizowane postępowanie, w ramach którego wymagane jest nie udowodnienie, lecz uprawdopodobnienie istnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniui interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, a zatem zgodnie zart. 243 kpc. nie jest konieczne zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Odformalizowany charakter uprawdopodobnienia wymaganego na potrzeby udzielenia zabezpieczenia roszczenia rzutuje na sposób oceny materiału dowodowego zaoferowanego na etapie składania wniosku o udzielenie zabezpieczenia. W zakresie pierwszej z wymienionych przesłanek należy uprawdopodobnić, że w konkretnych okolicznościach faktycznych uprawnionemu przysługuje roszczenie podlegające ochronie w świetle obowiązujących przepisów prawa. Uprawdopodobnienie roszczenia może nastąpić w każdy możliwy sposób, ma ono dać sądowi słuszną podstawę do przypuszczenia o istnieniu roszczenia, na podstawie kryterium wiarygodności roszczenia. Uprawniony powinien przedstawić i uzasadnić twierdzenia stanowiące podstawę dochodzonego roszczenia. Uprawdopodobnienie odnosi się w praktyce zarówno do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie i które powinny być przedstawione, a ich istnienie prawdopodobnew świetle dowodów oferowanych przez uprawnionego, jak i do podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna w tym znaczeniu, że dochodzone roszczenie znajduje podstawę normatywną ( tak postanowienie SN z dnia 24.02.2014r., I Acz 282/14 ).
W niniejszej sprawie powód domaga się zasądzenia od pozwanego kwoty 45.141 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2015r. z tytułu niezapłaconej faktury VAT za wykonane usługi.
Rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia w/w roszczenia Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powoda jest dostatecznie uwiarygodnione.
W zażaleniu skarżący powyższego nie kwestionował, a jedynie brak uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu żądanego zabezpieczenia.
Należy zgodzić się z argumentacją Sądu Rejonowego, że podane przez powoda twierdzenia na uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia w świetle wymogów jakie stawia przepisart. 7301§ 2 kpcbyły niewystarczające do uwzględnienia wniosku.
Powód wprawdzie wskazał, iż posiada interes prawny, bowiem brak zabezpieczenia roszczenia uniemożliwi mu lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego orzeczenia, jednak dla wykazania powyższej przesłanki nie wskazał konkretnych okoliczności pozwalających na uznanie jego stanowiska za zasadne, w konsekwencji również nie uprawdopodobniając ich. Same twierdzenia, że prowadzi przeciwko pozwanemu kilkanaście postępowań sądowych, że pozwany zalega mu z płatnościami na kwotę 260.000 zł oraz, że zadłużenie pozwanego się powiększa są niewystarczające dla oceny sytuacji finansowej pozwanej spółki. Jak trafnie wskazał Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 24 grudnia 2012r., III APz 12/12 przyczynami zagrażającymi w poważnym stopniu osiągnięciem celów postępowania w sprawie o zapłatę jest zła kondycja finansowa dłużnika, która przejawia się w zaprzestaniu regulowania zobowiązań, wyzbywaniu się majątku, ograniczaniu zakresu działalności, zaciąganiu pożyczek lub kredytów zabezpieczonych majątkiem i zachwianiu możliwości ich spłaty.Powód nie uprawdopodobnił żadnej z w/w okoliczności, co więcej zgodniez przedłożonym przez powoda do wniosku o udzielenie zabezpieczenia odpisem zksięgi wieczystej nr (...), pozwany posiada majątek w postaci kilku nieruchomości. Wbrew natomiast stanowisku pozwanego zawartegow rozpoznawanym zażaleniu, obok zeznań świadków istnieje szereg innych możliwości aby podane we wniosku o zabezpieczenie fakty uprawdopodobnić.
Reasumując należy jeszcze raz podkreślić, że wprawdzie uprawdopodobnienie jest to środek zwolniony od formalizmu zwykłego postępowania dowodowego i ma na celu przyspieszenie postępowania w sprawie, jednak nie może opierać się na samych twierdzeniach strony i hipotetycznych przypuszczeniach( por. Komentarz do art. 243 kodeksu postępowania cywilnego red. Bodio Joanna, Demendecki Tomasz, Jakubecki Andrzej, Marcewicz Olimpia, Telenga Przemysław, Wójcik Mariusz P., LEX/el. 2010).Trudno bowiem w powyższych stwierdzeniach powoda dopatrzyć się na czym miałby polegać jego interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Stosownie zaś do stanowiska, jakie wyraził Sąd Apelacyjny w Rzeszowie z dnia 28.08.2009r., I ACz 348/09, Sąd nie jest władny, ani zobowiązany do doszukiwania się tego interesu prawnego.
Zważywszy na powyższe okoliczności Sąd, na podstawieart. 385 kpcw zw. zart. 397 § 2 kpcoddalił zażalenie powoda jako bezzasadne. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Rzeszowie
date: '2015-09-25'
department_name: VI Wydział Gospodarczy
judges:
- Beata Hass-Kloc
- Barbara Frankowska
- Andrzej Borucki
legal_bases:
- art. 397 § 2 kpc
recorder: asyst. sędz. Karolina Sitek-Pelc
signature: VI Gz 236/15
``` |
154510000003006_VI_Ka_000601_2017_Uz_2017-07-26_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Warszawa, dnia 18 lipca 2017 r.
Sygn. akt VI Ka 601/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :
Przewodniczący: SSO Zenon Stankiewicz
protokolant: sekretarz sądowy Monika Suwalska
po rozpoznaniu dnia 18 lipca 2017 r.
sprawyA. C., córkiM.iM.,ur. (...)wW.
oskarżonej o przestępstwa zart. 77 pkt 2w zb. zart. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości,art. 56 § 2 kksw zw. zart. 6 § 2 kksw zw. zart. 9 § 3 kks
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie
z dnia 6 lutego 2017 r. sygn. akt III K 663/13
zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 750 zł tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze oraz obciąża ją pozostałymi wydatkami tego postępowania.
Sygn. akt VI Ka 601/17
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie
z dnia 18 lipca 2017r.
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północw Warszawie z dnia 6 lutego 2017r. został zaskarżony przez obrońcę oskarżonejA. C.. Apelacja ta nie jest zasadna. Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, nie dopuszczając się dowolności w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta, dokonanaz uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzyi doświadczenia życiowego, nie wykracza poza ramy sędziowskiego uznania, nakreślone wart. 7 kpk.
Zarzuty środka odwoławczego sprowadzają się do polemikiz prawidłowymi ustaleniami Sądu, bazując na dużej lakoniczności sporządzonego uzasadnienia. Rzecz w tym, że zgodnie z treściąart. 455a k.p.k.nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych wart. 424 k.p.k.Nie ma też podstaw, by owej lakoniczności przydawać nadmierną wagę, tym bardziej, że przepis ten w § 1 domaga się „zwięzłości”. Przedmiotem oceny sądu odwoławczego nie jest treść uzasadnienia wyroku lecz sam wyrok w kontekście przeprowadzonych na rozprawie dowodów oraz dochowania reguł i gwarancji procesowych. Uzasadnienie sporządzane jest po wydaniu wyroku i stanowi sprawozdaniez rozumowania, które doprowadziło do rozstrzygnięcia. Nie każde uzasadnienie musi być zbudowane w ten sposób, że poszczególne dowody sąw nim omawiane pojedynczo, kolejno i tak też oceniane, w powiązaniuw innymi dowodami. Możliwy i dopuszczalny jest także model odmienny, zastosowany w niniejszej sprawie, gdzie Sąd meriti zajmuje się pewnymi kluczowymi elementami stanu faktycznego, określonymi okolicznościami omawianego zdarzenia i wokół nich przeprowadza ocenę dowodów, które tych okoliczności dotyczą. Na dopuszczalność takiego sposobu konstruowania uzasadnienia wskazuje bogate orzecznictwo sądowe – por. min. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku w sprawie II AKa 162/16 z dnia 27 października 2016r. - LEX nr 2191575.
Autorka środka odwoławczego zarzucając nadmierną lakoniczność uzasadnienia najwyraźniej popada w drugą skrajność, w sposób nader drobiazgowy doszukując się nieprawidłowości w sformułowaniach, które wątpliwości nie budzą. Wskazać tu należy na szeroki wywód co do rzekomych nieprawidłowości zaliczenia do materiału dowodowego dokumentów zgromadzonych w postępowaniu. Wadliwość procedowania miałaby polegać na tym, że część ujawnionych dokumentów została opisana ze wskazaniem ich umiejscowienia w aktach sprawy (podaniem stron), część zaś owego wskazania nie zawiera. Nie podejmując się udzielić odpowiedzi na nader zawile wyrażoną wątpliwość skarżącej „czy owe karty w aktach sprawy mieszczą się w okolicznościach ujawnionych w toku rozprawy głównej…”, wystarczy wskazać, że niewątpliwie ujawniona opinia biegłego (k. 446) najwyraźniej nie była wszyta do akt w momencie dokonywania zaliczenia, obecnie też pozostaje poza numeracją kart, pomiędzy k. 442 a 443, co samo w sobie nie jest jednak w sprawie relewantne.
Niewątpliwie rację ma skarżąca, że Sąd Rejonowy nie ustosunkował się szczegółowo do wywodów opinii powołanego w sprawie biegłego. Rzecz w tym jednak, że - jak wyżej wskazano, opinia ta została ujawniona jako integralna część materiału dowodowego, biegłego dodatkowo wysłuchano na rozprawiew dniu 24 stycznia 2017r. (k. 443-446), a wywody uzasadnienia w żadnej mierze z ową opinią nie kolidują. Apelacja nie zawiera jakiegokolwiek argumentu wskazującego na rozbieżność ustaleń Sądu meriti z poglądem biegłego, brak jest więc podstaw do zdezawuowania owych ustaleń.
Wbrew wywodom apelacji Sąd Rejonowy był uprawniony do odmowy wiarygodności zeznaniom świadkaD. Z.. Wskazał tu Sąd na nieprawdomówność świadka odnośnie braku dokumentów zakupów, przywołując też zastrzeżenia podniesione przy ocenie wyjaśnień oskarżonej,a przede wszystkim forsowanie nie liczącego się z zasadami doświadczenia życiowego poglądu, o przypadkowym zniszczeniu (zalaniu) lub zaginięciu brakujących dokumentów. Jak słusznie podniósł Sąd Rejonowy, nie sposób w zgodzie z zasadami logiki przyjąć, by proces zalania dotyczył jedynie faktur generujących podatek VAT, a nie całości dokumentacji źródłowej. Uznać zatem należało, że decyzja Sądu pozostaje pod ochroną prawa procesowego.
Do kwestii braku faktur odniósł się również i biegły w trakcie wystąpienia na rozprawie wskazując min., że odtworzenie faktycznie wystawionych możliwe było w drodze ściągnięcia oryginału od adresata, a sam fakt ich wystawienia znalazł by potwierdzenie w rejestrze faktur (k. 446). Do kwestii tej skarżąca się nie odnosi, eksponując natomiast wypowiedź biegłego, iż analiza nieprawidłowości w rozliczeniach VAT wskazuje, że „są to na ogół uchybienia względem elementarnych, nie wzbudzających wątpliwości interpretacyjnych, wymogów zawartych w obowiązujących przepisach. Brak jest uchybień bazujących na bardziej wyrafinowanych fundamentach takich jak wykorzystywanie domniemanych luk w prawie lub wytwarzanie dokumentów legitymujących ciągi wirtualnych zdarzeń gospodarczych”. Intencją przytoczenia owego cytatu , w kontekście zarzutu nie odniesienia się do opinii przez Sąd orzekający, wydaje się być jedynie wskazanie na niższy niż przyjęto stopień zawinienia oskarżonej, i tak też wywód ów został odczytany przez sąd odwoławczy.
Za niewinnością oskarżonej nie przemawia też wypowiedź jej samej odnośnie okoliczności zarzutu dopuszczenia do niesporządzenia sprawozdań finansowych za kolejne lata. Na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2015r. zeznała min.: „Ja w międzyczasie budowałam budynek wielorodzinny wG., nie zajmowałam się księgowością, ufałam, że powierzone zadanie wykonane jest prawidłowo” (k. 272). Słusznie zaś Sąd I instancji podniósł, iż rzeczony obowiązek ciąży na kierowniku jednostki, bez względu na obarczenie nim innego pracownika, co wystarcza do przypisania oskarżonej również i znamion czynów zarzuconych w pkt. 1 - 5.
Odnosząc się do dolegliwości zapadłego rozstrzygnięcia stwierdzić należy, iż nie jest ona nadmierna. Z jednej strony zważyć należy na uporczywość w przestępnym działaniu, z drugiej zaś na niekaralność sądową oskarżonej. Zarówno kary jednostkowe, jak i łączna, orzeczona na zasadzie znacznej absorpcji, nie rażą surowością, nie wykraczając poza stopień jej zawinienia.
Orzeczono zatem jak w wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
date: '2017-07-26'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Zenon Stankiewicz
legal_bases:
- art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości
- art. 56 § 2 kks
- art. 455a k.p.k.
recorder: sekretarz sądowy Monika Suwalska
signature: VI Ka 601/17
``` |
154500000003527_VII_AGa_001316_2018_Uz_2019-07-09_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII AGa 1316/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lipca 2019 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VII Gospodarczy w składzie:
Przewodniczący: SSA Magdalena Sajur - Kordula
Sędziowie: SA Jolanta de Heij-Kaplińska (spr.)
SA Marek Kolasiński
Protokolant: protokolant Agata Wawrzynkiewicz
po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2019 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.
przeciwkoBankowi (...) spółce akcyjnejwW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 27 czerwca 2017 r., sygn. akt XXVI GC 151/16
I
oddala apelację,
II
zasądza odBanku (...) spółki akcyjnejwW.na rzecz(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.kwotę 4 050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt VII AGa 1316/18
UZASADNIENIE
Powód(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wK., wniósł pozew o zasądzenie od pozwanegoBanku (...) S.A.z siedzibą wW., kwoty 145.791,14 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia:
a) 30 października 2008 r. od kwoty 6.785,00 zł do dnia zapłaty,
b) 19 listopada 2008 r. od kwoty 26.827,50 zł do dnia zapłaty,
c) 19 grudnia 2008 r. od kwoty 54.255,00 zł do dnia zapłaty,
d) 20 stycznia 2009 r. od kwoty 57.923,64 zł do dnia zapłaty,
oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych tytułem zwrotu pobranej łącznie kwoty 145.791,14 zł na poczet rozliczenia transakcji opcji walutowych zawartych 14 sierpnia 2008 roku w postaci Umowy Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą oraz Umowy Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 30 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił żądanie pozwu w całości i nakazał pozwanemu, aby zapłacił powodowi kwotę 145.791,14 zł wraz z dochodzonymi odsetkami i kosztami procesu.
W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty, pozwanyBank (...) S.A.z siedzibą wW., wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Wyrokiem z 18 grudnia 2013 r., Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził odBanku (...) S.A.z siedzibą wW.na rzecz(...) sp. z o.o.z siedzibą wK.kwotę 145.791,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 marca 2009 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie oraz orzekł o kosztach procesu. W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że transakcje opcji kupna i sprzedaży waluty wymienialnej (kontrakt) nie zostały zawarte podczas rozmowy przeprowadzonej przez przedstawicieli stron w dniu 14 sierpnia 2008 r. Zdaniem Sądu rozpoznającego sprawę w pierwszej instancji, powód zdołał wykazać, że w analizowanej rozmowy uczestniczyła jedynie w pewnym etapie negocjacji, następstwem czego w okresie późniejszym mogło być uzgodnienie pozostałych warunków umowy opcji, jednakże w istocie z treści spornej umowy z dnia 14 sierpnia 2008 r., nie sposób wskazać, na jakie konkretnie warunki - elementy transakcji powód miałby wyrazić zgodę i w którym momencie rozmowy to nastąpiło. Sąd stanął również na stanowisku, że podczas tak nieformalnej i nieplanowanej rozmowy, jedynie na podstawie zdawkowego „no dobra” czy „yhm” przyjąć, że klient wyraził zamiar powołania w tym konkretnie momencie definitywnego stosunku zobowiązaniowego, relacji zobowiązaniowej z profesjonalną instytucją finansową, jaką jest pozwany(...). Ponadto zdaniem Sądu, w świetle analizowanego fragmentu rozmowy oraz stanowiska doktryny, które wskazuje na wysoce skomplikowany i specjalistyczny charakter opcji walutowych, należało podzielić uwagi strony powodowej, że wypowiedź przedstawiciela Banku z dnia 14 sierpnia 2008 r. nie zawierała essentialia negotii umowy opcji. W powyższej wypowiedzi bowiem nie podano dokładnych warunków umowy opcji, w szczególności dokładnych warunków dla każdej z 13 transz realizowanej transakcji, tj. dokładnego kursu realizacji, okresu konwersji, dnia realizacji transakcji opcji i dnia rozliczenia transakcji opcji. Powyższe dane zostały podane w sposób wyraźny w potwierdzeniach transakcji, które strona pozwana doręczyła w późniejszym okresie powodowi, a których strona powodowa nigdy nie podpisała. Zatem, nawet w przypadku przyjęcia, chociaż brak było do tego podstaw, że powód podczas rozmowy w dniu 14 sierpnia 2008 r., wyraził wolę zawarcia transakcji na warunkach przedstawionych przez pracownika Banku w tym właśnie dniu, należałoby przyjąć, że do skutecznego zawarcia kontraktu nie doszło, bowiem strony nie uzgodniły wszystkich powołanych powyżej, stanowiących zarówno podmiotowo jak i przedmiotowo istotnych, elementów danej transakcji. Nie miała miejsce też taka sytuacja, w której treść niektórych z postanowień umownych, samodzielnie ustalonych przez jedną ze stron, została zakomunikowana w sposób dostatecznie zrozumiały, niebudzący wątpliwości drugiej stronie, ta zaś wyraziła zgodę na określone w taki sposób warunki kontraktu. Wobec okoliczności podniesionych powyżej, w tym także wobec odmowy potwierdzenia spornych transakcji z dnia 14 sierpnia 2008 r., zdaniem Sądu pierwszej instancji, transakcje te należało uznać za niezawarte, a w konsekwencji spełnione przez powoda świadczenie w postaci pobranej przez(...)z rachunku spółki kwoty w łącznej wysokości 145.791,14 zł - za świadczenie nienależne i podlegające zwrotowi na podstawieart. 410 § 1 i 2 k.c.w zw. zart. 405 k.c.
Na skutek apelacji strony pozwanej wywiedzionej od wymienionego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 19 marca 2015 r., uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. W uzasadnieniu wskazano, że podzielić należy stanowisko strony pozwanej, w którym utrzymywała, że analiza przeprowadzonej w dniu 14 sierpnia 2008 r. rozmowy telefonicznej pomiędzyM. S.orazT. A. (1), prowadzi do wniosku, że reprezentant powoda złożyła oświadczenie woli, iż przedstawioną propozycję zawarcia umów akceptuje. Sąd odwoławczy zwrócił uwagę, że pominięte zostały w rozważaniach sądu meriti, iż po wstępnej części rozmowy, która ogólnie dotyczyła warunków na jakich mogłaby zostać zawarta transakcja opcyjna, reprezentantka powoda wyraziła chęć zawarcia transakcji, o czym świadczy to, że w pierwszej kolejności reprezentantka stwierdziła „wie pan co, może spróbujmy w takim razie", zaś po wyjaśnieniu przez pracownika banku mechanizmu nierzeczywistego rozliczania przez strony transakcji opcyjnych, co zakończył pytaniem „to robimy coś takiego, tak?",M. S.odparła jednoznacznie twierdząco „tak". Po uzyskaniu zaś tego zapewnieniaT. A. (2)potwierdził jeszcze jak wskazał „dlafirmy (...)” - fakt zawarcia transakcji oraz jej treść. Pracownik ten posłużył się jednoznacznym sformułowaniem „Zawieramy transakcję...”, po czym przedstawił jej szczegóły, a reprezentantka powoda wyraziła zgodę na przedstawione jej warunki, w tym na obowiązywanie wyłącznika używając słów „no dobra”, „dobrze”. Sąd odwoławczy nie zgodził się z sądem meriti, aby powyższe zwroty winny być odczytane, jako „skończ w końcu mówić”. Zdaniem Sądu odwoławczego, materiał zgromadzony w sprawie, jednoznacznie wskazuje, że powyższe zwroty oznaczały, iż reprezentantka powoda akceptuje warunki prezentowane przez kontrahenta. Sąd ten zwrócił również uwagę, że ostatecznie rozmówczyni zgodziła się na podpisanie potwierdzenia zawartych transakcji, a także zważył, iż okoliczność, że powód odmówił podpisania potwierdzenia zawarcia umów nie miało znaczenia dla oceny tego, czy w trakcie rozmowy w dniu 14 sierpnia 2008 r. doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli w przedmiocie zawarcia transakcji opcyjnych, gdyż z treści pkt 9(b) Regulaminu wynika, że strony są związane warunkami każdej transakcji już od momentu przyjęcia takich warunków (ustnie lub w innej formie).
Stwierdzono nadto, że błędne było stanowisko Sądu I instancji, co do braku uzgodnienia przez strony sporu wszystkich essentialia negotii umowy opcji, co w konsekwencji doprowadziło ten Sąd do wniosku, że nie doszło do skutecznego zawarcia tej umowy. Wyjaśniając, że essentialia negotii (elementy przedmiotowo istotne) to ustawowo wyróżnione cechy, według których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności prawnych, Sąd odwoławczy wskazał, że innymi słowy są to te elementy, które indywidualizują czynność prawną pod względem prawnym. Ponieważ ze swojej natury umowa opcji należy do umów nienazwanych nie jest możliwe wyodrębnienie w jej treści elementów decydujących o jej normatywnym typie (wzorcu) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r., I CSK 651/12, OSNC 2014/7-8/76). Treść takiej umowy oceniana jest natomiast przy zastosowaniu kryteriów ograniczających zasadę swobody umów określoną wart. 353(
1)k.c., tj. nie może być ona sprzeczną z ustawą, zasadami współżycia społecznego oraz właściwością (naturą) danego stosunku prawnego. Jeżeli natomiast stanowisko Sądu I instancji oznacza, że uważał on, że zawarte przez strony umowy nierzeczywistej opcji kupna (sprzedaży) waluty wymienialnej z barierą winny zostać zakwalifikowane do określonego typu umowy nazwanej, to powinien takiej kwalifikacji prawnej dokonać w oparciu o analizę łączącego strony stosunku obligacyjnego i następnie precyzyjnie wskazać, jakie elementy przedmiotowo istotne takiej umowy nie zostały ustalone podczas rozmowy w dniu 14 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy ani takich analiz, ani ustaleń nie poczynił. W dalszej części Sąd odwoławczy wskazał, że należało także zgodzić się ze stroną pozwaną, że postanowienia Regulaminu nie mogły być odczytywane, jako określające elementy przedmiotowo istotne, które muszą być przez strony uzgodnione, aby doszło do zawarcia określonego rodzaju transakcji przez strony. Przedmiotowy Regulamin stanowi wzorzec umowy, o którym mowa jest wart. 109 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe(t. jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 128) iart. 384 § 1 k.c., a przepisy obowiązującego prawa wprost zakładają możliwość zajścia kolizji pomiędzy wzorcem a zawartą w oparciu o ten wzorzec umową. W takim przypadku strony związane są umową (art. 109 ust. 2Pr. bankowego iart. 385 §1 k.c.). Podsumowując powyższe stwierdzić należało, że odpowiedź na pytanie, czy doszło do skutecznego zawarcia w dniu 14 sierpnia 2008 r. transakcji opcyjnych udzielona powinna być w oparciu o analizę treści rozmowy telefonicznej pod kątem oceny tego, czy uzgodnione przez strony postanowienia transakcji były wystarczające do przyjęcia, że doszło do sprecyzowania treści umów, w szczególności pod kątem możliwości określenia zakresu obowiązków stron. Zauważyć należało także według Sądu II instancji, że wbrew odmiennemu stanowisku Sądu I instancji, w Regulaminie zawarte są definicje Nierzeczywistej Opcji Kupna, jak i Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży. Nierzeczywista Opcja Kupna oznacza Transakcję, na podstawie której nabywca opcji jest uprawniony do nabycia Kwoty Transakcji Opcji od sprzedającego po Kursie Realizacji, z tym że rozliczenie takiej Transakcji nastąpi wyłącznie przez rozliczenie w Dniu Realizacji różnicą kursową między Kursem Realizacji a Kursem Referencyjnym pomnożoną przez Kwotę Transakcji Opcji. Z kolei Nierzeczywista Opcja Sprzedaży oznacza Transakcję, na podstawie której nabywca opcji jest uprawniony do sprzedaży Kwoty Transakcji Opcji sprzedającemu opcję po Kursie Realizacji, z tym że rozliczenie takiej Transakcji nastąpi wyłącznie przez rozliczenie w Dniu Realizacji różnicą kursową między Kursem Realizacji a Kursem Referencyjnym pomnożoną przez Kwotę Transakcji Opcji. Regulamin zawierał również definicje Kwoty Transakcji Opcji, Kursu Realizacji, Kursu Referencyjnego, Dnia Realizacji. Zdaniem Sądu odwoławczego, na obecnym etapie postępowania stwierdzić należao, że z przedmiotowej rozmowy telefonicznej wynika, że strony uzgodniły kwoty i waluty kontraktu oraz dzień realizacji (po stronie powoda prawo sprzedaży 50.000 EUR lub obowiązek sprzedaży 75.000 EUR uzależnione od kursu EUR/PLN przez 13 kolejnych miesięcy, poczynając od najbliższego poniedziałku, tj. 18 sierpnia 2008 r.), kurs realizacji transakcji (inaczej poziom zabezpieczenia), tj. kurs po jakim wykonywana jest opcja(...)przez klienta lub opcjaC.przez bank (dla pierwszej transakcji 3,40 zł, a w każdej kolejnej transakcji o 1 grosz mniej, choć nigdy poniżej 3,33 zł - kurs ten zatem miał mieć zastosowanie między marcem a sierpniem 2009 r.). W trakcie przedmiotowej rozmowy, według Sądu Apelacyjnego, wyjaśniona i ustalona została także kwestia nierzeczywistego rozliczania się stron oraz tzw. wyłącznika (uwarunkowane dotknięciem przez kurs EUR/PLN poziomu 3,23 zł). Powyższe, według Sądu odwoławczego, prowadzi do wniosku, że od strony formalnej kontrahenci ustalili wszystkie elementy transakcji opcyjnych, umożliwiające ich realizację, nie można było zatem podzielić stanowiska Sądu Okręgowego, że była to podstawa uznania, iż nie doszło między stronami do skutecznego zawarcia umów. Tym samym Sąd odwoławczy przesądził o tym, że w dniu 14 sierpnia 2008 r. doszło do zawarcia spornych umów, zaś ustalona przez Sąd meriti okoliczność przeciwna, zdaniem Sądu odwoławczego nie była prawidłowa. Jednocześnie podkreślono, że ocena ta nie przesądza jeszcze ostatecznego wyniku niniejszego sporu, a wręcz stwierdzić można, że spór ten otwiera, bowiem strona powodowa - poza sformułowaniem zarzutu, że w dniu 14 sierpnia 2008 r. do zawarcia umów w ogóle nie doszło - podniosła szereg zarzutów tak, co do okoliczności w jakich do zawarcia spornych transakcji doszło, jak i samej ich treści, w szczególności praw i obowiązków stron wynikających z umów. W szczególności powód odwołał się do instytucji błędu, co do treści czynności prawnej, podstępu, podniósł, że umowy naruszają wynikające zart. 353(
1)k.c.granice swobody kontraktowania, wskazał także na przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. Te istotne dla ostatecznego wyniku sprawy kwestie nie zostały w ogóle rozpoznane przez Sąd Okręgowy w zaskarżonym orzeczeniu, bowiem ten stanął na stanowisku - błędnym, jak wykazano powyżej - że do zawarcia umów w ogóle nie doszło. Sąd I instancji pozostawił też poza swoimi rozważaniami zarzut Banku, że nie jest on wzbogacony z uwagi na dokonanie na rynku między bankowym transakcji odwrotnych, odpowiadających nominałom transakcji wynikających ze spornego kontraktu. W tej sytuacji zdaniem Sądu Apelacyjnego, uznać należało, że miało miejsce nierozpoznanie istoty sprawy, przede wszystkim z powodu braku odniesienia się przez Sad I instancji do zarzutów strony powodowej sformułowanych przeciwko spornym transakcjom opcyjnym, co wymaga dokładnej analizy treści umów łączących strony, a także rozważenia istoty umów opcji w kontekście okoliczności faktycznych niniejszej sprawy.
Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanegoBanku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą w(...) S.A.na rzecz powoda(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wK.kwotę 145 791,14 zł (sto czterdzieści pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt jeden złotych i czternaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 3 marca 2009 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (pkt pierwszy), oddalając powództwo w pozostałym zakresie (punkt drugi), nakazał pobrać od pozwanegoBanku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz Skarbu Państwa kwotę 21 721,61 zł (dwadzieścia jeden tysięcy siedemset dwadzieścia jeden złotych i sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem kosztów postępowania (punkt trzeci), ustalił, iż powód(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wK.wygrał w 100% - przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania - powierzył Referendarzowi sądowemu (punkt czwarty).
Powyższy wyrok został wydany na podstawie następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:
Powód -(...) sp. z o. o.z siedzibą wK.(dalej:S.– (...), powód), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zajmuje się m.in. produkcją szaf sterowniczych, elektrycznych, teleinformatycznych, w tym zawieraniem umów sprzedaży z podmiotami zagranicznymi, w ramach których rozliczenia prowadzone są w walucie EUR.
W 2007 r. powód nawiązał współpracę gospodarczą zBankiem (...) S.A.(dalej:Bank (...), bank, pozwany), a w dniu 25 maja 2007 r. zawarł z tymże bankiem umowę o otwarcie i prowadzenie rachunku bankowego.
Następnie 2 stycznia 2008 r. strony zawarły Umowę Ramową dotyczącą transakcji terminowych i pochodnych, do której załącznikiem był Regulamin z 8 maja 2002 r. Celem tej umowy było pozyskanie przezspółkę (...)innych produktówBanku (...)na korzystnych warunkach. Tryb zawierania transakcji terminowych i pochodnych pomiędzy stronami został uregulowany w treści Regulaminu, który, zgodnie z powyższą umową, stanowił jej integralną część. Zgodnie z pkt 3 (b) (vi) Regulaminu ustalono, że strony będą każdorazowo ustalać w umowach regulujących Transakcje Opcji następujące warunki: (1) kwotę transakcji opcji; (2) walutę transakcji opcji; (3) walutę rozliczenia transakcji opcji; (4) kurs realizacji; (5) kurs referencyjny; (6) okres odsetkowy; (7) wysokość premii; (8) dzień płatności premii; (9) dzień realizacji; (10) dzień rozpoczęcia transakcji; (11) dzień zakończenia transakcji; (12) miejsca dla dni roboczych. Zgodnie zaś z pkt. 9(b) tego Regulaminu, strony związane były warunkami każdej transakcji od momentu ich przyjęcia (ustnie lub w innej formie). Transakcje zawierane miały być na podstawie zgodnych oświadczeń woli stron, niezależnie od tego czy sporządzone zostało stosowne potwierdzenie.
W dniu 11 sierpnia 2008 r.T. A. (2)pracownikBanku (...)(z grupyC.(...)) zwrócił się telefonicznie do prezes zarządu spółkiS.- (...)M. S., celem przedstawienia oferty banku związanej z transakcjami terminowymi i pochodnymi. Rozmówczyni poprosiła o przedstawienie oferty poprzez przesłanie drogą elektroniczną na skrzynkę e - mail.
Kolejna tego rodzaju rozmowa pomiędzy przedstawicielami stron miała miejsce 14 sierpnia 2008 r., kiedy toT. A. (2), ponownie skontaktował się telefonicznie z prezes zarządu powodowejspółki - (...)-S.. Treścią rozmowy było przedstawianie warunków zawarcia transakcji terminowych oraz związany z tym aktualny, korzystny zdaniem przedstawiciela banku, kurs waluty EUR. Przedstawiciel banku podczas tej rozmowy prezentował warunki takiej transakcji, skupiając się zasadniczo na jej pozytywnych dla spółki skutkach. Reprezentantka powoda wyraziła chęć zawarcia transakcji odpowiadając „wie pan co, może spróbujmy w takim razie”. Następnie pracownik lakonicznie wyjaśnił skomplikowany mechanizm rozliczania przez strony transakcji opcyjnych, po czym zapytał ponownie, czy jest zainteresowana takimi transakcjami, wypowiadając słowa „to robimy coś takiego, tak?". Rozmówczyni wyraziła zgodę na przedstawione jej warunki, przy czym zażądała 12 okresów rozliczeniowych zamiast 13, ale po uzyskaniu informacji, iż wpłynęłoby to na wszystkie parametry transakcji, ostatecznie wyraziła zgodę na 12 miesięczny okres rozliczeniowy, przy czym przedstawiciel banku tłumaczył, że umowa ma dotyczyć kolejnych 13 transakcji sprzedaży waluty EUR (prawo sprzedaży 50.000 EUR lub obowiązek sprzedaży 75.000 EUR w zależności od kursu waluty), poczynając od dnia następnego po dniu rozmowy, rozpoczynając od ceny 3,40 zł za 1 EUR, przy czym w kolejnych miesiącach cena za 1 EUR miała spadać o 1 grosz, jednak nie niżej niż 3,33 zł za 1 EUR. Nie poruszył jednak kwestii dotyczących m. in. konsekwencji ustanowienia w umowach opcji tzw. bariery wyznaczonej na poziomie 3,23 zł, która powodowała, że umowy opcji wygasają. Rozmówczyni wyraziła ponadto zgodę na podpisanie potwierdzenia, zawierającego szczegółowe informacje transakcji.
W październiku 2008 r., kilka tygodni po tej rozmowie telefonicznej prezes zarząduS.- (...), otrzymała pismo zBanku (...), wzywające ją do podpisania potwierdzenia przez spółkę zawarcia umowy Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą oraz potwierdzenia zawarcia umowy Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą. Z przesłanych zBanku (...)projektów potwierdzeń wynikało, żespółka (...)miała zawrzeć podczas rozmowy w dniu 14 sierpnia 2008 r. z bankiem umowy: Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-639; oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652. Przy sporządzaniu projektu potwierdzenia zawarcia kontraktu na skutek oczywistej omyłki, pracownik banku sporządzający ten projekt przypadkowo posłużył się niewłaściwym wzorem. Błąd pracownika banku polegał na „odwróceniu" stron kontraktu w treści Załącznika 2 do projektu potwierdzenia. W treści Załącznika 2 do projektuBank (...)został nieprawidłowo określony, jako(...), nie zaś(...), natomiastS.- (...)został nieprawidłowo określony, jako(...), nie zaś jako(...). Powyższe dokumenty potwierdzenia nie zostały podpisane przezS.- (...).
Regulacje ujęte w potwierdzeniu zawarcia umów: Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-639 oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652 nie stanowiły zabezpieczenia spadku kursu EUR poniżej określonych wartości (tj. zmieniających się kursów wykonania), bowiem przedział zabezpieczenia poniżej kursu wykonania był ograniczony tzw. barierą. Dodatkowo, obniżający się w określonych miesiącach kurs wykonania w połączeniu z wymienioną barierą na stałym poziomie powodował, że poziom zabezpieczenia znacznie się zawężał w kolejnych okresach. Maksymalny zaś potencjalny zysk z transakcji opcyjnej, mającej być zabezpieczeniem, wynosił 78.935 zł (przy założeniu, że najniższy możliwy kurs rozliczeniowy EUR/PLN wg NBP to 3,(...)). Zysk ten, przy ustalonym okresie (12 miesięcy) i przy tylu opcjach (13 struktur) był praktycznie nierealny, zaś maksymalna potencjalna strataS.- (...)z derywatów była nieograniczona. Natomiast ewentualne rozliczenie wszystkich opcji w pierwotnie założonych terminach wygasania spowodowałoby stratę spółki na instrumentach pochodnych w wysokości 729.980 zł.
W dniu 20 sierpnia 2008 r. z tytułu transakcji terminowych na konto(...) Bank (...)przekazał kwotę 3.325 zł, zaś w dniu 19 września 2008 r. kwotę 2.685 zł. Natomiast w dniu 20 października 2008 r.Bank (...), z tytułu rozliczeń transakcji terminowych pobrał kwotę 5.652,34 zł.
W dniu 30 października 2008 r. w siedzibie powoda doszło do spotkania stron, na którym bank reprezentowany był przezZ. D., pełniącego wówczas funkcję dyrektora(...)oddziału banku orazG. H..Z. D.od 25 września 2008 r. legitymował się pełnomocnictwem banku do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku, łącznie z drugą do tego upoważnioną osobą. Strony omawiały możliwość bezkosztowego zamknięcia spornych transakcji opcyjnych, ponieważ jedno z rozliczeń z tytułu transakcji opcyjnych było niekorzystne dlaS.- (...), która to spółka miała przekazać bankowi odpowiednią kwotę. Na tym spotkaniuZ. D.zwrócił się do prezes zarząduS.- (...)o dokonanie wpłaty środków pieniężnych na bieżący rachunek spółki konta spółki, jako że na koncie spółki dokonywano niewielkich przepływów pieniężnych.S.- (...)już w tym samym dniu wpłaciła na swój rachunek bankowy prowadzony przezBank (...)kwotę 400.000 zł.
W dniu 31 października 2008 r. było kolejne spotkanie z inicjatywy banku, w imieniu którego obecni byliZ. D.iT. A. (2). Na spotkaniu tym przedstawicieleS.- (...)zaprzeczyli, jakoby kontrakt został zawarty. Przedstawiciele banku poinformowali powoda o błędnym zapewnieniu jej o możliwości bezkosztowego zamknięcia całego kontraktu, wskazując rzeczywistą jego wycenę.
Wpłacona przezS.- (...)kwota 400.000 zł została przez bank wykorzystana do rozliczenia spornej transakcji. Skutkiem tego rozliczenia było potrącenie przez bank nierozliczonej, wedle jego stanowiska, kwoty transakcji z dnia 20 października 2008 roku (łącznie z tytułu rozliczenia tej transakcji pobrana została kwota 12.795 zł). W kolejnych miesiącach bank dokonywał z rachunkuS.- (...)rozliczeń spornego kontraktu, m. in. w dniu 19 listopada 2008 r. bank pobrał kwotę 26.827,50 zł z konta klienta na poczet rozliczenia ww. transakcji opcji walutowych. Następnie w dniach 19 grudnia 2008 r. i 20 stycznia 2009 r., pobrał z konta powoda odpowiednio kwoty 54.255 zł i 57.923,64 zł z tytułu rozliczenia ww. transakcji opcji walutowych.
(...)nie zwróciłspółce (...)pobranej z jej konta na poczet rozliczenia zakwestionowanych transakcji, kwoty w łącznej wysokości 145.791,14 zł.
S.- (...)pismem z 14 stycznia 2009 r. wypowiedziała umowę z 25 maja 2007 r. o otwarcie i prowadzenie rachunku bankowego wBanku (...)oraz pozostałe umowy zawarte z tym bankiem. W odpowiedzi na wskazane powyżej wypowiedzenie umów bank poinformował spółkę o braku możliwości zamknięcia rachunków bankowych, z uwagi na konieczność wykorzystania środków spółki z tych rachunków do rozliczenia transakcji opcji walutowych.
S.- (...), pismem z dnia 16 lutego 2009 r., wezwała bank do zwrotu kwoty 145.791,14 zł wskazując na jej bezpodstawne pobranie z jej rachunku bankowego.
Strony prowadziły ze sobą korespondencję dotyczącą spornych transakcji: w piśmie z 27 lutego 2009 r. bank poinformował spółkę, że wskutek braku środków na rachunku bankowym doszło do zaistnienia przypadku naruszenia, określonego w regulaminie transakcji terminowych i pochodnych. Następnie w piśmie z 5 marca 2009 r.. bank poinformowałS.- (...), że wyznaczył w związku z zaistnieniem przypadku naruszenia w stosunku do wszystkich nierozliczonych transakcji, dzień wcześniejszego rozwiązania na 5 marca 2009 r. W odpowiedzi, w piśmie z 16 marca 2009 r. powód ponownie wezwał bank do zwrotu pobranej kwoty 145.791,14 zł. W piśmie tym, zostało zawarte oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli wyrażonego podczas rozmowy telefonicznej w dniu 14 sierpnia 2008 r.
Dopiero w dniu 31 marca 2011 r.Bank (...)sporządził potwierdzenie zawarcia Umów Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą nr ref:(...)- 639 oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652, w których to egzemplarzach wyeliminowano błąd polegający na „odwróceniu" stron kontraktu.
Powyższych ustaleń faktycznych Sąd pierwszej instancji dokonał na podstawie niekwestionowanych twierdzeń stron znajdujących potwierdzenie w złożonych do akt sprawy dokumentach, które to twierdzenia Sąd przyjął za udowodnione na podstawieart. 230w zw. zart. 229 k.p.c.Ustalenia faktyczne poczyniono także na podstawie dokumentów, jako że nie budziły zastrzeżeń, co do ich prawdziwości. Strony nie kwestionowały autentyczności powyższych dokumentów ani ich treści. Wyjątkiem w tym zakresie była treść projektu potwierdzenia zawarcia spornego kontraktu, co zostało uwzględnione przez Sąd pierwszej instancji poprzez ustalenie, że w projekcie potwierdzenia zawarcia Umów Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą nr ref:(...)-639 oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652" ((...)), zawarty został oczywisty błąd.
Pomimo, że dokumenty powyższe stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniuart. 245 k.p.c., to stosowanie do treściart. 233 k.p.c.Sąd Okręgowy, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów, uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia fatycznego, a w konsekwencji poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne. Co prawda dokumenty prywatne w rozumieniuart. 245 k.p.c., nie korzystają z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych, a jedynie - poza domniemaniem autentyczności - korzystają z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie, Sąd Okręgowy uznał je za dokumenty w pełni wiarygodne. Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej. O materialnej mocy dowodowej dokumentów prywatnych rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.; też K. Knoppek: Glosa do wyroku SN z 25 września 1985 roku, IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5).
Sąd Okręgowy wskazał, że Sąd Apelacyjny w Warszawie rozpoznając apelację strony pozwanej od wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r. przesądził o tym, że w dniu 14 sierpnia 2008 r., podczas rozmowy telefonicznej, strony zawarły umowy terminowych transakcji walutowych. W konsekwencji tego, powód w piśmie opatrzonym datą 18 kwietnia 2016 r. nie podtrzymał swojego stanowiska, w którym dowodził okoliczności przeciwnej. Wobec powyższego, rozstrzygnięcie niniejszego sporu sprowadzało się, wobec podniesionych przez powoda zarzutów, do dokonania oceny prawnej łączących strony umów terminowych transakcji walutowych w tym sensie, czy były one ważne w rozumieniuart. 58 § 2 k.c., a także do rozstrzygnięcia skuteczności oświadczenia powoda o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli.
Podstawą ustalonego w sprawie stanu faktycznego były przedłożone przez strony dokumenty oraz sporządzona na zlecenie Sądu Okręgowego opinia instytutu naukowego- (...)Ekonomicznego wK., zaś zeznania przesłuchanych świadków:G. H.,K. K.,Z. D.,I. J.iM. M., miały niewielkie znaczenie dla wydania rozstrzygnięcia w sprawie i zostały wzięte pod uwagę w zakresie, w jakim korespondowały ze złożoną dokumentacją.
Sąd Okręgowy ocenił zeznania świadków i tak: dał wiarę zeznaniom świadkaZ. D.w całości. Na podstawie zeznań wskazanego świadka, Sąd ustalił, iż spotkanie mające miejsce w dniu 30 października 2008 r. obejmowało kwestie rozwiązania problemu spornej transakcji, jej zamknięcia, przy czym potwierdzone zostało, że powód kwestionował, aby doszło do zawarcia kontraktu, choć to, jak już była mowa wyżej, po ponownym rozpoznaniu nie stanowiło przedmiotu sporu. Również jako wiarygodne Sąd Okręgowy ocenił zeznania świadkówI. J.iM. M., choć istotne jedynie były te zeznania, które potwierdzały, że przy sporządzaniu projektu potwierdzenia zawarcia Kontraktu z powodem doszło do oczywistego błędu - projekt potwierdzenia nie odzwierciedlał treści kontraktu zawartego między stronami. Zeznania tych świadków znajdują potwierdzenie w treści zeznańP. Ł.dotyczących również tej kwestii. Zeznania świadkaK. K.były według Sądu Okręgowego nieistotne, gdyż dotyczyły kwestionowania przez reprezentantkę powoda faktu zawarcia spornych umów. Zeznania świadkaG. H.nie wniosły niczego istotnego do sprawy. Świadek nie pamiętał bowiem, w którym spotkaniu brał udział, nie pamiętał również na czym polegała sporna transakcja, nie przypominał sobie szczegółów wpłaty przez powódkę kwoty 400.000,00 zł. Sąd Okręgowy pominął, jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy, dowód z zeznań świadkaP. Ł., za wyjątkiem tej jego części, która uzasadniała ustalenie, że w załączonych do pozwu projektach potwierdzeń spornych transakcji zaistniał oczywisty błąd, o czym świadczył fakt, że(...)nie zawierał transakcji, w których klient wystawiałby zarówno opcję put jak i opcję call.
Sąd Okręgowy mając na względzie wytyczne Sądu Apelacyjnego w zakresie badania treści zawartej umowy dopuścił ponownie dowód z przesłuchania stron postępowania przeprowadzony z ograniczeniem do przesłuchania przedstawiciela powoda - prezesa zarząduS.- (...)M. S.. Zeznania te okazały się być istotne w tym zakresie, w jakim dotyczyły przebiegu rozmowy telefonicznej w dniu 14 sierpnia 2008 r., a w tym w zakresie mylnego wyobrażenia, co do czynności prawnej w postaci zawarcia rzeczonych umów transakcji opcyjnych wobec zaniechania poinformowania przez dealera banku o znaczeniu prawnym faktu ustanowieniu w umowach zabezpieczenia tzw. bariery oraz mylnego wyobrażenia, że pozwany bank nie uważa rokowań za zakończone. Zeznania te potwierdziły, że z powyższej rozmowy nie wynika, aby pracownik banku poinformował reprezentantkę powoda o tych istotnych elementach, które następnie zostały ujęte w potwierdzeniach zawarcia umów, i na podstawie których to potwierdzeniachBank (...)wykonywał swoje zobowiązanie.
W piśmie procesowym z 5 kwietnia 2013 r. pełnomocnika pozwanego banku cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadkaT. A. (2).
Na rozprawie w dniu 13 czerwca 2017 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek strony pozwanej o wystąpienie do wskazanych banków o złożenie posiadanych przez te banki odpisów umów o transakcjach terminowych zawieranych z powodową spółką przed data 14 sierpnia 2008 r., a także oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego - instytutu, mając na względzie, że materiał dotychczas zgromadzony w aktach jest wystarczający dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto oddalając wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z innego instytutu Sąd Okręgowy miał na względzie, iż wnioski płynące z przeprowadzonego już w sprawie środka dowodowego w postaci opinii biegłego mają być jasne, kategoryczne i przekonujące dla sądu, jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, co pozwala uznać znaczące dla istoty sprawy okoliczności za wyjaśnione, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z kolejnych opinii biegłych. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy. Okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii.
W celu ustalenia: charakterystyki ekonomicznej i celu gospodarczego umowy Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej Ref:(...)-652 z dnia 14 sierpnia 2008 r.; mechanizmu rozliczeń pomiędzy stronami umowy oraz mechanizmu obliczania wynagrodzeń banku na rachunku międzybankowym z tytułu transakcji odwrotnych; wyceny rynkowej praw powoda wynikających z umowy w dniu ich restrukturyzacji; wyceny rynkowej praw powoda uzyskanych na podstawie umowy w dacie ich zawarcia, a także wyceny wartości rynkowej uzyskanej przez bank opcji call w dacie zawarcia umowy w kontekście ekwiwalentności świadczeń. Sąd Okręgowy dopuścił w dniu 20 grudnia 2010 r. dowód z opinii instytutu naukowego.
Pierwszą opinię w sprawie dotyczącą ww. zakreślonej tezy dowodowej sporządził prof. dr. hab.A. S. (1), choć zgodnie z postanowieniem dowodowym opinię miał sporządzić instytut naukowy, toteż Sąd Okręgowy, co do zasady pominął ją jako nieposiadającą statusu instytutu naukowego.
W zarzutach do powyższej opinii pozwany przyznał, że przedłożony przez powoda projekt umowy, został przygotowany przez pracownika banku omyłkowo i nie odzwierciedla treści zawartego pomiędzy stronami kontraktu. Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tej części, która miała wykazać ów błąd pracownika banku, uwzględnił zarzut pozwanego, w konsekwencji czego, mając również na uwadze ww. okoliczność sporządzenia opinii przez podmiot nie będący instytutem naukowym, Sąd zlecił sporządzenie opinii zgodnie z postanowieniem dowodowym z dnia 20 grudnia 2010 r. z uwzględnieniem materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w szczególności treści rozmowy telefonicznej stron z dnia 14 sierpnia 2008 r. oraz zeznań świadków dotyczących oczywistego błędu w projekcie potwierdzenia zawarcia kontraktu. Opinię w sprawie sporządził tym razem(...)Ekonomiczny wK., w imieniu którego to instytutu opinię sporządzili drB. F.i mgrP. D..
Przede wszystkim, instytut wskazał w opinii, że te regulacje ujęte w potwierdzeniu zawarcia umów: Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-639; oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652, nie stanowiły zabezpieczenia spadku kursu EUR poniżej określonych wartości (tj. zmieniających się kursów wykonania), bowiem przedział zabezpieczenia poniżej kursu wykonania był ograniczony tzw. barierą. Dodatkowo, obniżający się w określonych miesiącach kurs wykonania w połączeniu z wymienioną barierą na stałym poziomie powodował, że poziom zabezpieczenia znacznie się zawężał w kolejnych okresach. Maksymalny zaś potencjalny zysk z transakcji opcyjnej, mającej być zabezpieczeniem, wynosił 78.935 zł (przy założeniu, że najniższy możliwy kurs rozliczeniowy EUR/PLN wg NBP to 3,(...)). Zysk ten, przy ustalonym okresie (12 miesięcy) i przy tylu opcjach (13 struktur) był praktycznie nierealny. Maksymalna zaś potencjalna strataS.- (...)z derywatów była nieograniczona. Natomiast ewentualne rozliczenie wszystkich opcji w pierwotnie założonych terminach wygasania spowodowałoby stratę spółki na instrumentach pochodnych w wysokości 729.980 zł. Co więcej, instytut wskazał, że zgromadzona dokumentacja nie zawiera żadnych informacji wskazujących na efekty pomiaru ryzyka w powodowej spółce i inne dane w zakresie potencjalnych otwartych pozycji walutowych, co z kolei świadczy o tym, że przedmiotowych umów nie można zaliczyć do umów mających na celu zabezpieczenie się przed ryzykiem walutowym, zaś transakcję, uwzględniając warunki zawartej umowy, należy zaliczyć do transakcji o spekulacyjnych właściwościach oraz niejednakowym ryzyku dla poszczególnych stron.
W ocenie Sądu Okręgowego, powyższa opinia została sporządzona w sposób rzetelny, logiczny i profesjonalny. Sąd miał na uwadze znaczny stopień złożoności i wysoki stopień skomplikowania zagadnień z obszaru transakcji terminowych i pochodnych, a także obszerność materiału dowodowego oraz szereg zarzutów strony pozwanej. Toteż niezbędna okazała się być opinia uzupełniająca. Sąd Okręgowy ocenił opinię całościowo, uznając że opinia charakteryzowała się wysokim stopniem szczegółowości, a tezy zawarte w opinii od samego początku były przez instytut podtrzymywane, a argumenty je broniące - rozbudowywane wraz z podniesionymi zarzutami strony pozwanej. Wskazać przy tym należy, że powód nie wnosił zarzutów do opinii. Według Sądu Okręgowego, opinia była wyczerpująca i kompletna. Opiniujący w imieniu instytutu poddali kompleksowej analizie dokumentację dotyczącą zrealizowanej transakcji wraz z przeanalizowaniem treści rozmowy reprezentantki powoda z dealerem banku w dniu 14 sierpnia 2008 r. Opinia pochodziła od osób posiadających wysoki poziom wiedzy specjalistycznej oraz wieloletnie doświadczenie w branży, a przy tym została sporządzona przez osoby niezainteresowane bezpośrednio korzystnym wynikiem niniejszego procesu na rzecz jednej ze stron. Wnioski zawarte w opinii charakteryzował wysoki stopień stanowczości i konsekwencja w ocenie, nadto sposób motywowania twierdzeń był zgodny z zasadami logiki i wiedzy ogólnej.
W świetle treściart. 386 § 6 k.p.c.Sąd Okręgowy, ponownie rozpoznający sprawę związany jest oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego, jako Sądu drugiej instancji. W wyroku tym Sąd Apelacyjny przesądził, iż strony były związane węzłem obligacyjnym w postaci umowy tak zwanych opcji walutowych, nie mniej jednak owa ocena Sądu drugiej instancji, nie przesądzała ostatecznie przedmiotowego sporu. W gestii wytycznych, jakich realizacji miał się podjąć Sąd Okręgowy rozpoznający ponownie spór pozostały zarzuty powoda w zakresie błędu, co do treści czynności prawnej i jego kwalifikowanej odmiany podstępu, wynikające zart. 3531k.c.granice swobody kontraktowania w zakresie braku ekwiwalentności, przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej za nielojalne postępowanie w świetle zasad współżycia społecznego zart. 5 k.c.
Sąd Okręgowy wskazał, że po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania wynikające zart. 386 § 6 k.p.c.związanie oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania nie ma charakteru bezwzględnej zasady, bowiem nie obowiązuje ona, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego. Nadto, poza tym wypadkiem, zgodnie z bogatym i utrwalonym orzecznictwem, zmiana okoliczności faktycznych, na podstawie których sąd drugiej instancji dokonał swojej oceny prawnej i udzielił wskazań może powodować, iż wytyczne i wskazania Sądu II instancji staną się w całości lub częściowo nieaktualne. Wynika to, m. in. z tego, iż według wyraźnych przepisówart. 217 § 1 k.p.c.strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i powoływać dowody, a stosownie doart. 316 § 1 k.p.c., wydając wyrok, sąd zawsze jest zobowiązany wziąć za podstawę rozstrzygnięcia sprawy stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Jeżeli stan ten jest inny niż stan, na podstawie którego sąd drugiej instancji wyraził ocenę prawną i udzielił wskazań co do dalszego postępowania, ocena ta i wskazania tracą aktualność i nie są wiążące dla sądów później rozpoznających sprawę. Przy ponownym bowiem rozpoznaniu sprawy Sąd jest związany oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania, w rozumieniu kierunku, w jakim powinno się ono toczyć. Wiążące wytyczne mogą również dotyczyć konieczności przeprowadzenia czy oceny określonych dowodów, nie oznacza to jednak, że Sąd pierwszej instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy nie może przeprowadzić lub ocenić żadnych innych dowodów. Ma on, bowiem w tym zakresie pełną swobodę, a wytyczne Sądu odwoławczego wskazują jedynie minimum tego, co powinien uczynić przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Prowadzenie przez sąd pierwszej instancji postępowania w szerszym zakresie, niż wynika to ze wskazań zawartych w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji, nie stanowi naruszenia przepisuart. 386 § 6 k.p.c.. Tym samym prowadzenie dowodów ponownie w zakresie rozszerzonym w szczególności, co było wskazywane w pierwszej części uzasadnienia, ponowne przesłuchanie strony czynnej w aspekcie analizy błędu z kwalifikacją podstępu, było uwypukleniem wytycznych Sądu Apelacyjnego przy zmieniających się stanowiskach stron procesowych, skutecznych aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji po raz drugi. Ocena prawna znajdująca się w wyroku oraz wskazania Sądu drugiej instancji, co do dalszego postępowania są wprawdzie bezwzględnie wiążące dla sądu pierwszej instancji, niemniej jednak obowiązuje tu swoista klauzula rebus sic stantibus. Jeżeli bowiem okoliczności faktyczne w dalszym ciągu postępowania ulegną istotnej zmianie, to w tak zmienionej sytuacji zapatrywania sądu drugiej instancji, uwarunkowane określonymi danymi faktycznymi, mogą całkowicie stracić na swej adekwatności i dlatego mogą one przestać wiązać sąd pierwszej instancji, przy czym w zakreślonym przez strony stanie faktycznym owa konieczność zmiany w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy uznał powództwo za w dalszym ciągu zasadne, w szczególności w zakresie, w jakim dowodziło nieważności umów transakcji walutowych oraz w zakresie, w jakim dowodziło skuteczności uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci zawarcia przedmiotowych transakcji, pod wpływem błędu wywołanego przez stronę przeciwną.
Dla ścisłości wywodu Sąd Okręgowy zaznaczył, iż umowy opcji walutowych należą do kategorii umów nienazwanych, konsensualnych, dwustronnie zobowiązujących, zwykle odpłatnych, wzajemnych, jak również dostrzega się w nich także charakter losowy (choć z uwagi na zmiany wprawie bankowymnie stosuje się do nich przepisów o grach hazardowych), okoliczności te zostały również uwypuklone w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego, co do których w zakresie wytycznych Sąd Okręgowy został związany, tym samym odpadła konieczność głębszej analizy zagadnienia istoty umów nienazwanych z rynku transakcji pochodnych.
Jak już wyżej zostało wspomniane Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 19 marca 2015 r., sygn. akt I ACa 930/14, rozpoznając niniejszą sprawę przesądził o tym, że pomiędzy stronami został zawarty kontrakt tak zwanych opcji walutowych podczas rozmowy telefonicznej z dnia 14 sierpnia 2008 r. Niemniej jednak, co sugeruje w ponownym stanowisku pozwany w toku rozpoznania sprawy po raz drugi, nie wynika, aby dealerBanku (...)poinformował reprezentantkę powoda kompleksowo o ryzyku finansowym, jakie grozi powodowej spółce w związku z przedmiotowymi transakcji, a nadto nie poinformowano o rozkładzie wysokości wzajemnych świadczeń. Wbrew twierdzeniu strony pozwanej nie można przyjmować, że zawieranie przez powoda z innymi bankami podobnych umów transakcji walutowych czyni go profesjonalistą w zakresie tego typu przedsięwzięć, a tym samym zwalnia od konieczności informowania o skutkach i ryzyku przez instytucję bankową korzystającą z przywileju podmiotu publicznego. Oczywiście obu stron, jako profesjonalistów w obrocie gospodarczym dotyczy należyta staranność, określona wart. 355 § 2 k.c., ale dla czynności z zakresu obrotu pieniężnego trudno jednakowo oceniać profesjonalizm banku i firmy, która zajmuje się produkcją szaf sterowniczych, elektrycznych, teleinformatycznych, a nie obrotem walutowym ani działalnością w zakresie obrotu instrumentami finansowymi. Jeżeli więc jest mowa o profesjonalizmie stron, to w ujęciu potocznym, gdyż obie strony są przedsiębiorcami, ale powód, zawierając umowy opcji walutowych, działał poza przedmiotem swojej działalności gospodarczej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2012 r., IV CSK 284/12, OSNC 2013, nr 6, poz. 77, z dnia 31 stycznia 2013 r. II CSK 330/12, OSNC 2013, nr 9, poz. 111). Na marginesie Sąd Okręgowy wskazał, że szeroko motywowane twierdzenie pozwanego w tej materii nie wytrzymuje argumentacji, sprowadzającej się do prostego spostrzeżenia, że pracownikBanku (...), który w jego imieniu zawarł w dniu 14 sierpnia 2008 r. przedmiotowe umowy transakcji, nie mógł posiadać wiedzy, że powodowa spółka już wcześniej zawierała podobne transakcji, ponieważ takie twierdzenie powód podniósł dopiero w pozwie, a więc taką informację pozwany otrzymał dopiero po zawiśnięciu niniejszej sprawy, a bezsporne jest, że strony wcześniej nie zawierały takich kontraktów.
Analizując podstawy powołania się na działanie pod wpływem błędu. Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż co do zasady granice ryzyka związane ze strukturami opcyjnymi należy postrzegać jako ekonomiczne konsekwencje konkretnych rozliczeń dokonanych po wykonaniu uprawnień wynikających z poszczególnych transakcji opcyjnych. Błąd, co do granic tego ryzyka, jako należący do sfery motywacyjnej nie jest zatem błędem co treści czynności prawnej. W tym względzie Sąd Okręgowy zgodził się z pozwanym, niemniej powód granice przesłanek skutkujących uznaniem prawidłowości uchylenia się od skutków prawnych „zawartej" według wytycznych Sądu Apelacyjnego umowy kreował zupełnie w innym aspekcie. Jak już wspomniano wyżej w opisie stanu faktycznego, motywując pokrótce przesłanki uznania zasadności powództwa na tle braku ekwiwalentności nie sposób jest oceniać błędu w oderwaniu zupełnie od działań realizowanych przez pracownika banku w aspekcie prowadzonych prób doprowadzenia do zawarcia kontraktu. Dla ścisłości Sąd wskazał, iż nie sposób jest dla oceny doniosłości błędu pominąć znaczenia obowiązków informacyjnych banku oferującego opcje walutowe. W tym względzie mając na uwadze skomplikowany charakter opcji, co znajduje już swoje potwierdzenie w stanowiskach choćby samego pozwanego, który na tle polemiki z wywodami powoda mając profesjonalistów za pełnomocników, dodatkowo posiłkuje się wielowątkowymi opiniami prywatnymi na tle kilkuminutowej rozmowy, która rzekomo wyjaśniła wszystko, budziło poważne wątpliwości Sądu orzekającego, co do rzetelności i profesjonalizmu wyjaśnienia ryzyka walutowego opcji walutowych. Obowiązki informacyjne banku oferującego opcje walutowe wynikają ze standardu, jaki instytucje finansowe są obowiązane stosować w zakresie terminowych operacji finansowych. Ich przestrzeganie wchodzi w zakres obowiązków instytucji finansowej zawierającej umowę nienazwaną opcji walutowej, jako należących do natury prawnej takiej umowy i wynika już po części z ustawy dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U.2016.1636 j.t.) stanowiącej transpozycję dyrektyw prawa unijnego w zakresie rynków instrumentów finansowych. Wracając zatem do obowiązku informowania, Sąd Okręgowy wskazał, że taki obowiązek nakładają na banki przede wszystkim Zasady Dobrej Praktyki Bankowej (k. 139 - 141) i nie chodzi tu tylko o zasady skodyfikowane, ale o powszechnie przyjęte, ogólne reguły rzetelnego obrotu kontraktowego, uwzględniające charakter zawieranego kontraktu (art. 58 § 2 k.c.). Bez wątpienia banki są instytucjami zaufania publicznego i w stosunkach z klientami powinny działać w granicach dobrze pojętego interesu własnego, ale i z uwzględnieniem interesu klienta. Bez poinformowania klienta o ryzykach związanych z usługą, klient niebędący profesjonalistą w dziedzinie finansów i bankowości, nie ma możliwości dokonania właściwej analizy ryzyka, jakie związane jest z danym produktem bankowym i dokonania właściwego (świadomego) wyboru usługi (produktu bankowego).
Obowiązki informacyjne banku oferującego opcje walutowe wynikają ze standardu, jaki instytucje finansowe są obowiązane stosować w zakresie terminowych operacji finansowych (art. 5 ust. 2 pkt 4 i 7a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jedn. tekst: Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze zm.). Ich przestrzeganie wchodzi w zakres obowiązków instytucji finansowej zawierającej umowę nienazwaną opcji walutowej, jako należących do natury prawnej takiej umowy. W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2005 r., P 10/04 ((...)Z. U., 2005, nr 1, poz. 7) jest mowa o obowiązku rzetelnej, uczciwej i wyczerpującej informacji służącej zachowaniu równowagi w relacjach klienta z bankiem, co wynika także z podstawowych zasad prawa obligacyjnego, nakazujących respektowanie uczciwości, lojalności i dobrych obyczajów w obrocie, zwłaszcza na etapie nawiązywania stosunku kontraktowego.
Sąd Okręgowy pogląd podzielił zawarty w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 r. (IV CSK 225/11), zgodnie z którym w zakresie terminowych operacji finansowych (art. 5 ust. 2 pkt 4 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe) polegających na zawieraniu przez banki z kontrahentami terminowych umów opcyjnych, należy stosować zbliżony lub podobny przedkontraktowy standard informacyjny wynikający z postanowień dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych ((...)), nawet jeżeli w chwili zawarcia umowy z bankiem dyrektywa ta nie była jeszcze implementowana do polskiego porządku prawnego (OSNC 2012/9/105, LEX nr 1163927).
W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do przyjęcia, że uzyskane przez prezes zarządu powodowej spółki informacje od pozwanego banku podczas rozmowy telefonicznej z 14 sierpnia 2008 r., czy rozmów wcześniejszych, zachowały podobny lub zbliżony standard informacyjny, jak przyjęty w dyrektywie z 2004 r., a zwłaszcza w jej art. 19, zgodnie z którym przy świadczeniu na rzecz klientów usług inwestycyjnych przedsiębiorstwo inwestycyjne działało uczciwie, sprawiedliwie i profesjonalnie, zgodnie z najlepiej pojętymi interesami klientów. Z art. 19 dyrektywy(...)wynika, że klientom lub potencjalnym klientom należy dostarczyć kompleksowych informacji dotyczących m.in. instrumentów finansowych oraz proponowanych strategii inwestycyjnych. Powinny one obejmować stosowne wytyczne oraz ostrzeżenia o ryzyku związanym z inwestycjami w takie instrumenty lub odnoszącym się do poszczególnych strategii inwestycyjnych. Zdaniem Sądu Okręgowego obowiązek pozwanego banku udzielenia klientowi pełnych i czytelnych informacji na temat oferowanych „produktów" wywieść można również z zasady uczciwości i lojalności przedkontraktowej, która stawia wobec pozwanego banku, jako instytucji o szczególnym zaufaniu, o wiele wyższe wymagania niż wobec innych przedsiębiorców działających na rynku. Z pewnością informacji udzielonych powodowi, w ocenie Sądu nie można uznać za pełne czy czytelne. A informacje o ryzykach związanych z oferowanymi transakcjami, przemilczające fakt jednostronnego działania tzw. wyłącznika, za wręcz wprowadzające w błąd.
Przyjęte stwierdzenie Sądu Okręgowego dodatkowo znajduje uzasadnienie w tym, iż bez wątpienia każda umowa opcji niesie ryzyko uzyskania przez strony korzyści albo poniesienia strat, zależnie od wahań wartości walut na rynku, a więc okoliczności niezależnych od stron. Natura prawna umowy opcji walutowej wymaga, aby strony miały świadomość możliwości odniesienia korzyści oraz poniesienia strat i ich rozmiaru. W sprawie niniejszej ta świadomość nie była jednakowa, gdyż powód nie miał jednakowego rozeznania, co do stopnia ryzyka ponoszonego świadczenia oraz obiektywnie nieekwiwalentnych wzajemnie świadczeń stron, gdyż takie okoliczności nie zostały zaprezentowane podczas rzeczonej, kilkuminutowej, rozmowy telefonicznej z 14 sierpnia 2008 r. Skąpość materiału dowodowego w zakresie li tylko de facto dwóch rozmów „kwalifikacyjnych", bez przeprowadzenia dowodu z osobowego środka dowodowego w postaci przesłuchania świadka - owego dealera inicjującego zawarcie transakcji opcji, nie daje waloru wykazania przez pozwany bank, iż dochował podwyższonej staranności wyjaśnia wszystkich meandrów ryzyk związanych z zawarciem owego konkretnego kontraktu opcyjno - walutowego, i to szczególnego w rozliczeniu nierzeczywistym bezkosztowego systemu opcyjnego, który to niesie, jak wykazało postępowanie dowodowe, olbrzymie ryzyko niewspółmierne do stosowania tak zwanych opcji walutowych zwykłych, w tym rozliczanych realnie, czyli kosztowych.
Zgromadzony materiał dowodowy nie przekonał Sądu Okręgowego, iż prowadząc kolejne rozmowy, w szczególności nagranej w dniu 14 sierpnia 2008 r.- można byłoby przyjąć sposób, iż informowanie było pełne - a same twierdzenia pozwanego banku kreowane jakże obszernymi pismami procesowymi nie stawiają pozytywnej tezy dla pozwanego, iż umowa zawarta z powodową spółką była prosta (nieskomplikowana), a w obrębie kilkuminutowego zapisu rozmowy pracownika pozwanej, przy znikomej dociekliwości reprezentanta organu zarządzającego powodową spółką można wnioskować, iż ów stan informacji ziścił się tak, by przyjąć, iż profesjonalista w swej dziedzinie udzielił wyczerpujących informacji, o jakich mowa wart. 5 ust. 2 pkt 4 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jedn. tekst: Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze zm. oraz w przytoczonej powyżej dyrektywie nr 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r., sprzedając de facto zwane potocznie „toksyczne" opcje walutowe asymetryczne, rozliczane bezkosztowo rezygnując z przedstawienia opcji o mniejszym ryzyku - opcji zwykłej kosztowej. Odwołując się do dyrektywy, dla porządku Sąd Okręgowy rozpoznając ponownie sprawę zauważył, że po wejściu do Unii Europejskiej na Polsce spoczywał obowiązek implementowania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/39/WE z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (Dz.U.UE L 2004.145.1), tzw. (...) i Dyrektywy Komisji nr 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r. wprowadzającej środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże Dyrektywy (Dz.U.UE.L.2006.241.26) - (...). Państwo polskie nie dotrzymało terminu implementacji tych dyrektyw (31 stycznia 2007 r.), ani terminu jej efektywnego stosowania (1 listopada 2007 r.), jednak powszechnie uznawano, iż dyrektywy (...) stosuje się do instytucji bankowych, choćby przez transpozycję, nawet gdy nie wykonują one usługi stricte inwestycyjnej (usługi firmy inwestycyjnej) polegające m.in. na zawieraniu transakcji na własny rachunek, co uzasadniano wykładnią celowościową, zważywszy, że banki oferowały skomplikowane instrumenty pochodne, jak m.in. opcje walutowe, swapy, kontrakty terminowe, które wiązały się ze znacznym ryzykiem. Sąd Okręgowy zauważył, że sąd krajowy jest zobowiązany, tak dalece jak to możliwe, do dokonania wykładni przepisów prawa krajowego w świetle brzmienia i celu dyrektywy. Mając powyższe na względzie zasadniczą kwestią było ustalenie treści informacji przekazanych powodowi przed zawarciem spornych umów, w szczególności co do ryzyk wiążących się z transakcjami.
Za bezsporne Sąd Okręgowy przyjął, że pracownik pozwanego banku skontaktował się z prezes zarządu powodowej spółki w celu zaproponowania tej konkretnej transakcji. W tym zakresie, co sugeruje pozwany bank wypełnił swój obowiązek rzetelnej informacji, bo skoro propozycja zwarcia spornej umowy wyszła od banku i skoro strony współpracowały ze sobą od dłuższego czasu na podstawie umowy ramowej, to tym samym składając ową propozycję pozwany dał powodowi podstawy do uznania, że w ocenie banku proponowany produkt jest dla powodowej spółki odpowiedni. Zgodnie z art. 19 ust. 5 Dyrektywy 2004/39/WE bank powinien się zwrócić do klienta z prośbą o przekazanie informacji dotyczących jego wiedzy i doświadczenia w dziedzinie inwestycji, odpowiedniej do określonego rodzaju oferowanego lub wymaganego produktu lub usługi, tak, aby przedsiębiorstwo inwestycyjne mogło dokonać oceny, czy przewidziana usługa inwestycyjna lub produkt są odpowiednie dla klienta. W przypadku, gdy w oparciu o otrzymane informacje przedsiębiorstwo inwestycyjne uważa, że produkt lub usługa nie są odpowiednie dla klienta lub potencjalnego klienta, przedsiębiorstwo inwestycyjne ostrzega o powyższym klienta lub potencjalnego klienta. Ostrzeżenie to należy przekazywać w ujednoliconym formacie. Zdaniem Sądu Okręgowego, owa interpretacja wzajemnej współpracy informacyjnej w tym przesyłanie prospektów mailowo jedynie tylko z ogólnikami nie świadczy o tym, że bank wykonał obowiązek przewidziany w powyższym przepisie dyrektywy przeprowadzając tzw. test adekwatności świadczonych usług. W oparciu o informacje jakże lakoniczne przekazane przez prezes uznał, w krótkotrwałej rozmowie „kwalifikacyjnej" do zawarcia kontraktu opcyjnego, iż oferowane instrumenty finansowe są adekwatne do zadeklarowanej wiedzy, doświadczenia oraz indywidualnej sytuacji firmy powoda. Nadmienić należy, iż bank zaproponował powodowi umowę o treści jedynie akceptowanej przez pozwanego, o czym świadczy chociażby brak akceptacji propozycji powoda odnośnie dokonania 12 transakcji, zamiast 13 i przy tym brak jasnego wyjaśnienia, dlaczego propozycja powoda nie może zostać uwzględniona. W istocie tylko bank mógł ocenić rzeczywiste znaczenie składanej propozycji, gdyż zakres przygotowania merytorycznego odnośnie treści i skutków umowy opcji walutowej po stronie powoda zdecydowanie odbiegał od przygotowania pozwanego banku. Nadmienić należy, przywołując wywody opinii biegłego instytutu, iż ryzyko obciążające spółkę jest zdecydowanie wyższe od ryzyka obciążającego bank, a dochody możliwe do osiągnięcia przez spółkę dodatkowo są ograniczone zarówno barierą, jak i obniżającym się kursem wykonania. Z materiału procesowego nie wynika, na jakiej podstawie, zatem odpowiedzialni pracownicy banku (sztab analityków zajmujących się zminimalizowaniem ryzyka kursowego dla klientów baku), kwalifikując powoda do „zabezpieczenia przed skutkami różnic kursowych" uznawali za adekwatne dla potrzeb spółki zawieranie umów opcji kupna z barierą wyjścia w dół i opcji sprzedaży z barierą wyjścia w dół o terminie rozliczenia zupełnie nieprzystającym do potrzeb przedsiębiorstwa powoda. Oznacza to, co z punktu widzenia asymetryczności zaproponowanego przez bank finansowego instrumentu pochodnego, iż powód winien oczekiwać, iż cena rynkowa waluty (w okresie karencji) nie spadnie poniżej bariery, ale co ważne, iż w momencie wykonania nie wzrośnie powyżej ceny wykonania, co jak wskazała opinia z racji dynamiki rynku i zmian postępujących w tamtym okresie było niemożliwe. Mając na względzie nie tylko zawahanie w roku 2008 rynkiem finansowym w zakresie skoku kursów walut, ale z samej istoty obrotu walutami nie sposób jest przyjąć niemal zupełnego braku wahań kursowych. Umowa ta, zatem nie stanowiła zabezpieczenia spadku kursu euro, a to z istoty prowadzonej działalności przez powoda było dla niej istotne i w tym zakresie instrument pochodny finansowy winien być sprzedawany jak dopasowany garnitur, a nie gotowy produkt dostosowany do zupełnie innych wymagań, który aktualnie był w ofercie banku i trzeba było go komuś „sprzedać". Dodatkowo obniżający się kurs wykonania połączony z barierą na stałym poziomie, powodował, że poziom zabezpieczenia znacznie się zawężał w kolejnych okresach zwiększając dodatkowo ryzyko spółki, a tego ryzyka nikt spółce nie wytłumaczył. Krótka lakoniczna rozmowa, na pograniczu slangu, wobec ponad pięciuset stron stanowisk pełnomocników popartych opiniami prywatnymi banku, nie przekonała Sądu Okręgowego, iż prezes firmy zajmującej się produkcją szaf sterowniczych, elektrycznych, teleinformatycznych biegle rozumuje meandry opcji barierowych z rozliczeniem nierzeczywistym (jak wskazywał dealer - bezkosztowym).
Sąd Okręgowy podkreślił, że oferowany produkt był złożonym instrumentem finansowym i powinien być oferowany jedynie klientom uświadomionym w przedmiocie wiążącego się z nim ryzyka i zamierzającym świadomie podejmować takie ryzyko, a powszechnie pojmowanym na rynku jako spekulanci. Powód do takich klientów nie należał, co pozwala na ocenę, że bank działał jedynie we własnym interesie, wykorzystując swój profesjonalizm i naruszając interes klienta, zapominając, iż o ważności umowy wzajemnej i odpłatnej, za jaką należy uznać umowę opcji walutowej, decydują - poza jednakowym dla stron kursem walut - również inne okoliczności związane z zawarciem umowy, jej treścią i realizacją. Chodzi w szczególności o znaczenie zachwiania ekwiwalentności świadczeń po obu stronach umowy. Jak już wyżej Sąd Okręgowy zważył, z rzeczonej rozmowy telefonicznej w dniu 14 sierpnia 2008 r. absolutnie nie wynika, aby rzetelnie poinformowano powoda o wszystkich aspektach zawieranej transakcji, w tym o ryzyku obciążającym powoda, takim jak nakreśliła opinia biegłego instytutu. W konsekwencji czego słusznie powód powoływał się, że po jego stronie zaistniał błąd co do treści czynności prawnej, jaką miało być zawarcie w czasie rzeczonej rozmowy telefonicznej w dniu 14 sierpnia 2008 r. dwóch umów opcji walutowych i że okoliczności towarzyszące owej rozmowie uzasadniają przekonanieM. S., że akceptacja treści wypowiedziT. A. (2)stanowi etap negocjacji z bankiem, a sama transakcja miała być niewielkim przedsięwzięciem. Co więcej, zgromadzony materiał dowodowy nie zawiera żadnych informacji wskazujących na efekty pomiaru ryzyka w powodowej spółce i inne dane w zakresie potencjalnych otwartych pozycji walutowych, co z kolei świadczy o tym, że przedmiotowych umów nie można zaliczyć do umów mających na celu zabezpieczenie się przed ryzykiem walutowym, zaś transakcję, uwzględniając warunki zawartej umowy, należy zaliczyć do transakcji o spekulacyjnych właściwościach oraz niejednakowym ryzyku dla poszczególnych stron. W konsekwencji zawarcia transakcji, ryzyko powodowej spółki w stracie było nieograniczone przy jednoczesnym skutecznych zabezpieczeniach ryzyka straty po stronie pozwanego banku (opiniainstytutu (...)wK.z 24 kwietnia 2013 r.). Na tle przywołanej opinii owo tło negocjacji - przerodzonych raptownie i nieoczekiwanie w sposób rzecz jakże swoisty z uwagi na redakcje rozmowy pomiędzy pracownikiem banku, a członkiem organu powodowej spółki należy przedłożyć do oceny doniosłości błędu - co do treści czynności prawnej, rozumiany jako niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o treści czynności prawnej i jej skutkach, obejmujących właśnie także sferę motywacyjną. Błąd co do treści czynności prawnej rozumiany jako niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o treści czynności prawnej i jej skutkach obejmuje także sferę motywacyjną. Z tego względu ustalenie wystąpienia błędu, o którym mowa wart. 84 k.c., wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności związanych z jego złożeniem, ze szczególnym uwzględnieniem celu gospodarczego, jaki chciała osiągnąć strona składająca oświadczenie - a nie jedynie faktu braku zaznajomienia się z regulaminem, co wywodzi pozwany w swych pismach procesowych. Nie sposób zatem pominąć według Sądu Okręgowego w świetle rozważania ponownego sprawy, iż powód skutecznie uchylił się od skutków zawartej umowy. Potrzeba ochrony przed nieuczciwym zachowaniem uczestnika obrotu gospodarczego, przemawia za zastosowaniem wobec niego przez osobę dotkniętą tą nieuczciwością wszelkich środków, jakie przewiduje prawo. Nie można więc tej osobie odbierać najprostszej możliwości uwolnienia się od skutków złożonego oświadczenia woli, jakim jest na podstawie przepisówkodeksu cywilnegouchylenie się od tych skutków przez złożenie odpowiedniego oświadczenia, ze względu na działanie pod wpływem błędu lub zwłaszcza podstępu.
Sąd Okręgowy wskazał, że okoliczność nieekwiwalentności świadczeń jest nierozerwalnie związana z wywołanym przez pracownika banku błędem, bowiem z materiału dowodowego, w tym w szczególności z analizy rozmowy telefonicznej z dnia 14 sierpnia 2008 r. oraz z przesłuchanej w charakterze stronyM. S.wynika, że brak poinformowania przez pracownika banku o istotnych elementach przedmiotowej transakcji spowodował, że te elementy - zawarte w potwierdzeniu zawarcia umów, na podstawie których bank wykonywał transakcje, a nie ujęte w treści postanowień umownych podczas owej rozmowy telefonicznej, stanowiły podstawę braku ekwiwalentności umowy wzajemnej. Dla porządku wywodu Sąd Okręgowy rozpatrywał również brak ekwiwalentności świadczeń z błędem.
Przechodząc zatem do oceny ważności zawartych transakcji opcji walutowych w sposób w rozumieniuart. 58 § 2 k.c.Sąd Okręgowy zważył, że o ważności umowy wzajemnej i odpłatnej, za jaką należy uznać umowę opcji walutowej, decydują - poza jednakowym dla stron kursem walut - również inne okoliczności związane z zawarciem umowy, jej treścią i realizacją. Chodzi w szczególności o znaczenie zachwiania ekwiwalentności świadczeń po obu stronach umowy w rozumieniuart. 487 § 2 k.c.Sąd Okręgowy miał na uwadze, że nie każde nierównomierne rozłożenie w umowie opcji walutowej ryzyka osiągnięcia korzyści i nie ekwiwalentności świadczeń stron, z których jedną jest bank nie oznacza naruszenia zasad słuszności kontraktowej oraz uczciwego obrotu, powodującego nieważność umowy na podstawieart. 58 § 2 k.c.(I CSK 651/12 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 19-09-2013).
Pierwszym z takich elementów rzeczonych umów, świadczącym o braku ekwiwalentności wzajemnych świadczeń, było ujęcie w potwierdzeniu ich zawarcia tzw. bariery, o doniosłości której pracownik banku nie poinformowałM. S., tj. nie poinformowano, że przekroczenie tej granicy skutkuje wygaśnięciem opcji.
Użycie natomiast w pewnym momencie przez pracownika banku określenia „poziomy zabezpieczeń" nie jest zgodne ani ze słownikiem zawartym w Regulaminie, ani zwyczajowo stosowanym słownictwie, a z przesłuchaniaM. S.nie wynika, aby rozumiała ona, że pracownik banku miał na myśli barierę opcyjną, który zabezpieczał wyłącznie bank przed wykonaniem transakcji w sytuacji, gdy kurs spadłby poniżej określonego pułapu.Instytut (...)wK.jednoznacznie stwierdził, że regulacje ujęte w potwierdzeniu zawarcia umów: Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-639 oraz Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej z Barierą ref:(...)-652, nie stanowiły zabezpieczenia spadku kursu EUR poniżej określonych wartości (tj. zmieniających się kursów wykonania), bowiem przedział zabezpieczenia poniżej kursu wykonania był ograniczony tzw. barierą. Obniżający się w określonych miesiącach kurs wykonania w połączeniu z wymienioną barierą na stałym poziomie powodował, że poziom zabezpieczenia znacznie się zawężał w kolejnych okresach. Maksymalny zaś potencjalny zysk z transakcji opcyjnej, mającej być zabezpieczeniem, wynosił 78.935 zł (przy założeniu, że najniższy możliwy kurs rozliczeniowy EUR/PLN wg NBP to 3,(...)). Zysk ten, przy ustalonym okresie (12 miesięcy) i przy tylu opcjach (13 struktur) był praktycznie nierealny. Maksymalna zaś potencjalna strataS.- (...)z derywatów była nieograniczona. Natomiast ewentualne rozliczenie wszystkich opcji w pierwotnie założonych terminach wygasania spowodowałoby stratę spółki na instrumentach pochodnych w wysokości 729.980 zł. Tym samym powód nie został w sposób dostateczny poinformowany o tym, że zawarty w transakcjach wyłącznik ryzyka został zastrzeżony jedynie na korzyść pozwanego banku, który był zarówno sprzedawcą – dealerem, jak również skrupulatnym, lojalnym i fachowym doradcą swego klienta jako instytucja traktująca swoich klientów z należytą starannością w myślZ.Dobrej Praktyki Bankowej. Powodowało to istotną rozbieżność konsekwencji dla stron w zależności od charakteru zmian wartości waluty, które i tak nie były nawet w przybliżonym stopniu porównywalne. Idąc za tezami wywiedzionymi w opinii uzupełniającej instytutu przypominało to charakterem spekulacje. Na tle oceny w opinii instytutu charakterystyki ekonomicznej i celu gospodarczego umowy transakcji nierzeczywistymi opcjami Sąd wskazał, iż w razie trendu rynkowego korzystnego dla banku (spadek wartości PLN względem EUR), bank uzyskiwałby zawsze znacząco wyższy zysk niż w przypadku trendu odwrotnego (umacnianie się PLN względem EUR) już w wyniku zastosowanego mechanizmu dźwigni finansowej skutkującego dwukrotnością nominału opcji sprzedawanych przez powoda w stosunku do nominału opcji przez niego nabywanych. Objęcie strukturami opcyjnymi wyłącznika skumulowanego zysku oznaczało, że w razie korzystnego dla powoda trendu kursowego i osiągania przez niego zysku, cała struktura ulegała rozwiązaniu z chwilą osiągnięcia ogólnego zysku, niezależnie od okoliczności, że czas trwania umowy był określony. Z drugiej natomiast strony, w razie niekorzystnych dla powoda zmian kursowych prowadzących do zysków pozwanego banku jego kosztem, obowiązywanie struktury („życie struktury") nie było w żaden sposób uzależnione od zysku osiągniętego przez pozwany bank. Sąd wskazał, że tym samym pozwany bank w razie osiągania zysków kosztem powoda nie tylko był w stanie osiągać zyski w dwukrotnie większej wysokości, lecz nadto nie istniało po jego stronie żadne ograniczenie, co do maksymalnej kwoty zysku, uzyskanej w czasie trwania struktury. W efekcie konstrukcji opcji walutowych w walucie euro zawartych pomiędzy stronami, nie tylko wysokość możliwego do uzyskania przez strony zysku była rozłożona nierównomiernie z uprzywilejowaniem pozwanego banku, lecz przede wszystkim zachodziły znaczące różnice w sytuacji stron na niekorzyść powoda w zakresie odpowiedzialności z zawartych transakcji wobec kontrahenta i w zakresie potencjalnych strat.
Materiał dowodowy - w tym dowód z przesłuchaniaM. S.- prezesa zarządu powoda - jako dowód subsydiarny, ale nie zaprzeczony przez stronę przeciwną, przekonał Sąd Okręgowy o działaniu w błędzie organu uprawnionego do reprezentacji powoda. Pozwany cofnął swój wniosek dowodowy o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadkaT. A. (2)owej kreującej kontrakt rozmowy telefonicznej, co spowodowało, że materiał dowodowy nie odpowiedział na pytanie, jakie było motywacyjne nastawienie, w aspekcie poinformowania rozmówczyni o braku zaznajomienia się z regulaminem, i pomimo owej wiedzy przy obowiązku informacyjnym banku - dążenie pracownika do zatwierdzenia kontraktu, nawet nie w formie proponowanej przez powoda 12 transakcji, a w bliżej nieuzasadnionej 13 transakcji. Jak już wspomniano wyżej, na tle braku ekwiwalentności wzajemnych świadczeń nie sposób jest oceniać błędu w oderwaniu od działań realizowanych przez pracownika banku w aspekcie prowadzonych prób doprowadzenia do zawarcia kontraktu. Dla ścisłości wskazać należy, iż nie sposób dla oceny doniosłości błędu jest pominąć znaczenia obowiązków informacyjnych banku oferującego opcje walutowe oferowane z pogranicza inżynierii finansowej.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r. I CSK 651/12, z zasad współżycia społecznego, określanych mianem lojalności i uczciwości w obrocie gospodarczym wynika, że umowa wzajemna powinna stwarzać równorzędne warunki jej realizacji. Nawet, jeśli jest to umowa o cechach umowy losowej, wskazującej również na podobieństwo do gry i zakładu, jak w przypadku umów opcji walutowej, nie może tworzyć już u swej podstawy oczywistych preferencji dla jednej strony, zwłaszcza jeśli jest ona profesjonalnie silniejsza. W niniejszym przypadki, ryzyko banku wynikało ze spadku kursu euro w stosunku do złotego, a powód ponosił ryzyko związane ze wzrostem kursu euro w stosunku do złotego, jednakże przyjęta przez strony struktura transakcji zawierała tylko po stronie pozwanego banku tzw. kurs bariery, a więc określoną wartość euro względem kursu złotego, którego osiągnięcie skutkowało rozwiązaniem całej struktury opcyjnej, co było korzystne tylko dla banku. Przyjęcie kursu bariery w umowie na kwotę 3,2300 zł za euro, gdy rzeczywisty kurs w dacie transakcji tę barierę przekraczał, dawało korzyści bankowi, przy jednocześnie nieograniczonym ryzyku powoda w związku z wystawieniem opcji. Ostatecznie w wyniku zrealizowania się ryzyka po jednej stronie umowy przyjęło ono postać świadczenia pieniężnego w kwocie 145 791,14 zł, pobranej przez pozwanego z rachunku powoda przy uwzględnieniu wpływu in plus na rzecz powoda.
Dalej zaznaczył Sąd Okręgowy, że stwierdzenie nierównomiernego rozłożenia ryzyka osiągnięcia korzyści i wysokości świadczeń obciążających tylko jedną lub obie strony umowy nie może jednak wystarczyć do stwierdzenia, że czynność prawna narusza zasady słuszności kontraktowej i z tej przyczyny jest nieważna na podstawieart. 58 § 2 k.c.Dla przypomnienia w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 432/09 (OSP 2011, nr 3, poz. 30) przyjęto, że umowa naruszająca zasadę ekwiwalentności świadczeń stron może być tak oceniana w świetleart. 58 § 2 k.c., ale nie oznacza to automatycznego stwierdzenia nieważności.
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2011 r., II CSK 528/10 (niepubl.) został wyrażony pogląd, że w ramach wyrażonej wart. 3531k.c.zasady swobody umów mieści się również przyzwolenie na faktyczną nierówność stron, która może się wyrażać nie ekwiwalentnością ich wzajemnej sytuacji prawnej. Nieekwiwalentność ta, stanowiąc wyraz woli stron, nie wymaga, co do zasady, wystąpienia okoliczności, które by ją usprawiedliwiały, jednakże obiektywnie niekorzystna dla jednej strony treść umowy zasługuje na negatywną ocenę moralną, a w konsekwencji prowadzi do uznania umowy za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, w której do ukształtowania stosunków umownych, w sposób krzywdzący dla strony doszło wskutek świadomego lub tylko spowodowanego niedbalstwem wykorzystania przez drugą stronę silniejszej pozycji. Z takim wykorzystaniem przez bank swojej silniejszej pozycji mamy do czynienia w tej sprawie. Opinia instytutu jednoznacznie wskazała na rażącą dysproporcję relacji bank - kontrahent bowiem wumowie (...)) umieszczono bardzo blisko kurs rynkowy z dania zawarcia transakcji barierę wyłączającą, zabezpieczającą li tylko bank przed stratami wynikającymi z pogłębiającego się trendu spadku kursu euro do złotówki, 2) nie zastosowano jakiejkolwiek bariery wyłączającej zabezpieczającej powoda przed stratami z uwagi na wzrost wartości euro, 3) nie uwzględniono symetryczności rozkładu ryzyka z uwagi na przyjęcie sztywnego nominału poszczególnych transakcji z istotną równicą owych nominałów na korzyść banku, przy uwzględnieniu bariery wyłączającej w razie spadku kursu euro i braku bariery wyłączającej przy aprecjacji, 4) zawarcie transakcji na okres kilkunastu miesięcy (de facto rok i jeden miesiąc) gdy historyczne jak i statystyczne trendy kursów walutowych wskazywały z punktu widzenia celu zabezpieczającego wyłączenie w krótkim okresie czasu, 5) istotną różnicę marzy na niekorzyść powódki.
Sąd Okręgowy przyjął, że umowy opcji walutowych zawarte przez strony w dniu 14.08.2008 r. są nieważne z mocyart. 58 § 2 k.c.albowiem ich zawarcie nastąpiło z pogwałceniem przez pozwanego zasad rzetelności i lojalności w stosunku do partnera umowy. W płaszczyźnie stosunków kontraktowych szczególne znaczenie mają reguły uczciwości i rzetelności tzw. kupieckiej, których należy wymagać od przedsiębiorcy - profesjonalisty na rynku, a mianowicie przestrzegania dobrych obyczajów, zasad uczciwego obrotu, rzetelnego postępowania czy lojalności i zaufania (wyrok SN z dnia 22 czerwca 2010 r., IV CSK 555/09, Lex nr 885035). Pozwany wykazał brak respektu dla interesów partnera, świadomie doprowadzając go do zawarcia umowy wywołującej uszczerbek w tych interesach, zarówno poprzez narzucenie mu nieekwiwalentnego świadczenia wzajemnego, jak i zaniechanie rzetelnego przedstawienia informacji o okolicznościach istotnych dla oceny ryzyka kontraktowego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że obniżający się w określonych miesiącach kurs wykonania w połączeniu z wymienioną barierą na stałym poziomie powodował, że poziom zabezpieczenia znacznie się zawężał w kolejnych okresach, w konsekwencji czego maksymalna potencjalna strata powodowej spółki była nieograniczona, a zatem ryzyko obciążająceS.- (...)było zdecydowanie wyższe od ryzyka obciążającego bank. Trudno w takiej sytuacji poszukiwać logicznego uzasadnienia akceptacji takich warunków przez powodową spółkę. Słuszne zatem okazały się być argumenty powoda, że działała pod wpływem błędu, co do treści czynności prawnej, poprzez wprowadzenie jej przez dealera banku w mylne wyobrażenie, że akceptacja treści wypowiedziT. A. (2)stanowić mogła jedynie etap negocjacji. Błąd, co do treści czynności prawnej, rozumiany jako niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o treści czynności prawnej i jej skutkach, obejmuje także sferę motywacyjną. Z tego względu ustalenie wystąpienia błędu, o którym mowa wart. 84 k.c., wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności związanych z jego złożeniem, ze szczególnym uwzględnieniem celu gospodarczego, jaki chciała osiągnąć strona składająca oświadczenie - a nie jedynie faktu braku zaznajomienia się z regulaminem. Owo tło negocjacji - przerodzonych raptownie i nieoczekiwanie w sposób jakże swoisty z uwagi na kolokwializm rozmowy pomiędzy pracownikiem banku i brak rzetelnego poinformowania o skutkach zawartych transakcji a członkiem organu powodowej spółki należy przedłożyć do oceny doniosłości błędu - co do treści czynności prawnej, rozumiany, jako niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o treści czynności prawnej i jej skutkach, obejmuje także sferę motywacyjną. Sąd Okręgowy nadmienił, iż instytucja prawna „błędu" jest wadą oświadczenia woli zart. 84 k.c.polegająca na błędzie postrzegania w odróżnieniu od błędu przewidywania i wnioskowania. Wynika z tego, że nie każdy błąd można uznać za wadę oświadczenia woli, gdyż nie każdy błąd jest błędem istotnym. Nie mniej jednak, błąd jest istotny tylko wtedy, gdy uzasadnia rozumowanie polegające na tym, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał okoliczności rozsądnie nie złożyłby takiego oświadczenia woli (art. 84 § 2 k.c.).
W niniejszej sprawie podstępne zachowanie strony pozwanej doprowadziło do wystąpienia skutków na dwóch płaszczyznach. Pierwszy z nich polegał na wytworzeniu mylnego wrażenia, że telefoniczna rozmowa z dnia 14 sierpnia 2008 r. stanowi tylko pewien etap negocjacji, podczas gdy przez pozwanego została ona potraktowana, jako jednoznaczne oświadczenie woli skutkujące zawarciem umowy pomiędzy stronami. Drugi z aspektów, to już omówione wyżej, wywołanie mylnego wyobrażenia, że zawarte transakcje mają na celu zabezpieczenie przepływów pieniężnych powoda, podczas gdy przeprowadzony dowodów z opinii instytutu jednoznacznie wykazał okoliczność przeciwną. Zasadna jest nadto podniesiona teza, że wywołanie błędu ziściło się wskutek podstępu pracownika banku, ponieważ wbrew obowiązku poinformowania strony powodowej o podstawowych konsekwencjach, jakie mogą wynikać z zawieranych transakcji opcji walutowych, pracownik tej informacjiM. S.nie przekazał, wywołując przy tym mylne wyobrażenie, że chodzi o mało istotną transakcję, o czym świadczą słowa dealera banku „może byśmy spróbowali coś takiego małego, bo tam pani i tak ma dużo". Zgodnie zart. 86 § 1 k.c., jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej. Tym samym Sąd Okręgowy uznał, że złożone przez powoda oświadczenie z dnia 19 marca 2009 r. o uchyleniu się od skutków prawnych zawarcia z pozwanym bankiem umowy z dnia 14 sierpnia 2008 r. było skuteczne.
Kończąc rozważania Sąd Okręgowy zasygnalizował aspekt rokowania prowadzonego w celu zawarcia umowy, a błąd co do treści czynności prawej. Pojęcie „rokowania" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawnych i tylko na niektóre cechy składające się na jego treść wskazuje przepisart. 72 k.c.Z zamieszczonego w nim zwrotu ”jeżeli strony prowadzą rokowania w celu zawarcia oznaczonej umowy" można wnosić, że pojęcie rokowań w każdym razie odnosi się do wzajemnego oddziaływania stron na siebie (interakcji) przedmiotowo dotyczącego jakoś już „oznaczonej" umowy. Trafnie też charakteryzuje się rokowania, jako sytuację „targu" wzajemnych oczekiwań i możliwości, wskazania indywidualnych interesów i możliwości ich zabezpieczenia przez zawarcie w przyszłości między sobą odpowiedniej umowy. Stąd przekazywanie informacji stanowiących podstawę do podjęcia stanowczej decyzji, co do zawarcia umowy, czy komunikowanie sobie wzajemnych ocen, co do przewidywanych następstw gospodarczych i oczekiwań, co do dyskutowanej umowy sprawia, że w rokowaniach kładzie się również nacisk na predyspozycje podmiotu składającego ofertę, jego kwalifikacje i doświadczenie, gdy rokowania znamionuje stopniowe „ścieranie" się stanowisk obu stron, a ich działań nie da się ściśle rozdzielić ze względu na przedmiotową doniosłość.
Z rozmowy telefonicznej wynikało, iż zostanie przesłane potwierdzenie, co mogło kreować ów stan dalszych rokowań, jaki wskazuje powód i implikować działanie pod wpływem błędu. Nie sposób jest ustaleń tych czynić w oderwaniu od treści regulaminu czy zachowań stron po odbyciu rozmowy, co do której przesądzone zostało zawarcie kontraktu. Zauważyć bowiem należy, iż z Regulaminu transakcji pochodnych i terminowych z jego postanowień rozdziału 9, czy też stosując inna nomenklaturę punktu 9 „postanowienia różne" wynika, iż potwierdzenie zmian ustnie zawartej umowy wymaga potwierdzenia, podobnie jak potwierdzenia wymaga ustność zawarcia kontraktu z tym zastrzeżeniem, że w przypadku rozbieżności pomiędzy umową ustną, a potwierdzeniem - zastosowanie ma potwierdzenie. Potwierdzenie de facto zostało błędnie wystosowane do powoda, bowiem zawierało potwierdzenie zawarcia innej transakcji niż rzeczywista w rozmowie, a dopiero po opinii biegłego - pozwany bank zauważył swój błąd, komunikując go w piśmie na k. 536. Tym samym nie sposób jest dokonywać oceny doniosłości błędu w oderwaniu od okoliczności towarzyszących zawarciu, jak i niejasnych i wzajemnie się wykluczających wielopunktowych zapisów regulaminu, w tym również powtarzających się błędów banku wynikających z niezrozumienia, co tak naprawdę miał na myśli nie słuchany w sprawie świadekT. A. (2)na tle przekazywanych informacji o możliwości zamknięcia transakcji i podawania niższych wartości kosztów jej przeprowadzenia, o czym zeznawał świadekD.. Powyżej wskazane okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego mogą obiektywnie wpływać na postrzeganieM. S.tego, że rokowania nie zostały jeszcze zakończone, a przesłane potwierdzenia oraz wzajemne sprzeczności Regulaminu utwierdzają tylko w przekonaniu, że w wyniku błędu banku, konieczne jest dopracowanie umowy, zaś na tle takich nieprawidłowości, akceptacja wypowiedziT. A. (2), nie stanowi zgody na zawarcie umowy. Sąd Okręgowy wywiódł, że właściwe przeprowadzenie oceny ważności umów z uwagi na zgodność z naturą stosunku prawnego, zasadami współżycia społecznego obowiązującymi w obrocie gospodarczym, jak i w kontekścieart. 84 k.c., pozostaje w ścisłym związku z kwestią obowiązków informacyjnych banku. Obowiązek rzetelnej, uczciwej i wyczerpującej informacji służący zachowaniu równowagi w relacji klienta z bankiem, wynika z podstawowych zasadach prawa obligacyjnego, nakazujących respektowanie uczciwości, lojalności i dobrych obyczajów w obrocie, zwłaszcza na etapie nawiązywania stosunku kontraktowego, ale także w związku z jego wykonywaniem. Za całkowicie uzasadnione Sąd Okręgowy uznał oczekiwanie klienta uzyskania od banku - profesjonalisty informacji określających stopień ryzyka ekonomicznego związanego z dokonywaną transakcją, a tego zabrakło. W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do wniosku, iż pozwany bank w swych relacjach z powodem nie dochował powyższych standardów informacyjnych. Od strony merytorycznej, w zakresie wiedzy na temat funkcjonowania transakcji opcji walutowych, powód z pewnością odbiegał od poziomu pozwanego, który w tym względzie dysponował sztabem osób zajmującymi się przedmiotowym zagadnieniem już od pewnego czasu w relacjach z wieloma podmiotami. Należało, więc od pozwanego oczekiwać, że zaoferowany powodowi produkt, z uwagi na jego charakter, będzie przedstawiony w taki sposób, że powód w pełni zrozumie jego istotę i konsekwencje, a co więcej będzie on dostosowany do jej specyfiki działalności. Jak wskazano w opinii uzupełniającej instytutu struktura nie może być traktowana, jako transakcja zabezpieczająca powoda, toteż nie należy ją łączyć z przepływami z podstawowej działalności operacyjnej, a mając na względzie dobór swobodny nominału transakcji wystawionej opcji podczas rozmowy telefonicznej, został skalkulowany przez dealera w sposób domysłów, a nie na podstawie precyzyjnych ustalonych przepływów w spółce, o czym w swym przesłuchaniu również wyjaśniła szczegółowo prezes zarządu. Okoliczność przeciwna, prócz twierdzeń pozwanego nie została udowodniona. Jak już wspominał Sąd cofnięto wniosek o słuchanie naocznego świadka, osoby proponującej dostosowany produkt dla powoda, tym samym okoliczności wiedzy powoda i przedstawienia jej szerokiego spektrum ryzyka, jakie poniesie zawierając ów kontrakt – pozostała nieuwodniona.
W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż przedmiotowe transakcje nie tylko na etapie ich uzgodnienia poprzez naruszenie dopuszczalnego zakresu swobody umów, ale także z uwagi ich ostateczną treść godząca w słuszność kontraktową oraz jednocześnie aprobującą rażącą dysproporcję świadczeń, naruszały zasady współżycia społecznego przewidziane wart. 58 § 2w zw. zart. 3531k.c.skutkując ich nieważnością. Stanowiska tego nie podważa pogląd zawarty w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2016r., I CSK 570/15. Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tego wyroku jednak nie wykluczył możliwości podważenia na podstawieart. 58 § 2 i art. 3531k.c.umowy opcji walutowej, w tej konkretnej sprawie przepisy te zostały zastosowane przez Sąd Okręgowy w myśl wytycznych Sądu Apelacyjnego. Wobec ustalenia, że umowa jest nieważna, spełnione w wykonaniu tych transakcji świadczenia są świadczeniami nienależnymi w rozumieniuart. 410 § 2 k.c.Stosownie doart. 405 k.c.w zw. zart. 410 § 1 k.c.strona, która spełniła świadczenie nienależne może domagać się jego zwrotu. Okoliczność, iż powód spełnił świadczenia na rzecz pozwanego wiedząc, że nie był do nich zobowiązany, nie pozbawia ją uprawnienia do domagania się ich zwrotu, albowiem świadczenie nastąpiło w związku z zagrożeniem, przymusowej egzekucji przez pozwanego na podstawie choćby bankowego tytułu wykonawczego. Nie pozbawia również powoda prawa do zwrotu okoliczność, że pozwany w stosunku do zawieranych z powodem transakcji zawierał transakcje odwrotne na rynku międzybankowym, albowiem pozwany nie pośredniczył w zawieraniu przez powoda transakcji z podmiotem na rynku międzybankowym, tylko zawierał transakcje z powodem we własnym imieniu i na własny rachunek. Z treściart. 410 § 2 k.c.wynika, że zobowiązanym do zwrotu świadczenia nienależnego może być tylko jego bezpośredni odbiorca, a w niniejszej sprawie bezpośrednim odbiorcą świadczeń powoda był pozwany. Strona pozwana nie kwestionowała wysokości pobranego świadczenie z tytułu przedmiotowych transakcji. Pozwany bank pobrał z powyższego tytułu kwotę 151.801,14 zł, zaś powód osiągnął wpływy dodatnie od tego banku na kwotę 6.010 zł.
Zgodnie zart. 410 § 1 i 2 k.c., świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, wobec której świadczył. W myśl natomiastart. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do zwrotu jej wartości. A zatem, różnica tych kwot, podstawie nieważnej umowy jest świadczeniem nienależnym i podlega zwrotowi w oparciu oart. 410 k.c.w zw. zart. 405 k.c., dlatego też orzeczono jak w pkt I (pierwszym) wyroku.
Roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego, jako bezterminowe, zgodnie zart. 455 k.c.stało się wymagalne po wezwaniu pozwanego do zapłaty, tj. po doręczeniu mu wezwania do zapłaty, po upływie terminu wskazanego w tym wezwaniu. Za miarodajne dla ustalenia daty wymagalności świadczenia, do zwrotu którego zobowiązany był pozwany Sąd Okręgowy uznał wezwanie do zapłaty z dnia 16 lutego 2009 r. Z odcisku pieczęci widniejącego na tym piśmie wynikało, że wezwanie to zostało wysłane w tej samej dacie, co jego sporządzenie. Sąd przyjął, że terminem gwarantującym skuteczne doręczenie tego wezwania pozwanemu jest termin tygodniowy jako wystarczający na tego typu czynność. Pozwany zatem najpóźniej otrzymał wezwanie do zapłaty 23 lutego 2009 r. Biorąc pod uwagę, że w treści wezwania ustalono termin zapłaty na 7 dni od daty doręczenia, należało przyjąć, że bank był zobowiązany spełnić świadczenie do dnia 2 marca 2009 r. (luty 2009 liczył 28 dni). Stąd powodowi należały się odsetki od kwoty głównej świadczenia od dnia 3 marca 2009 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. w wysokości ustawowej, zaś od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w wysokości ustawowej za opóźnienie, o czym orzeczono na odstawieart. 481 § 1 k.c.W zakresie pozostałych odsetek powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne. Z tych względów rozstrzygnięto jak w pkt II (drugim) wyroku.
Oceniając, że powód uległ tylko, co do nieznacznej części swojego żądania, Sąd Okręgowy włożył obowiązek zwrotu wszystkich kosztów postępowania na stronę pozwaną, w oparciu oart. 100 k.p.c., przy czym na podstawieart. 108 k.p.c.Sąd postanowił pozostawić szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu, o czym orzeczono w pkt IV (czwartym) wyroku. W pkt III (trzecim) wyroku, orzeczono o zwrocie kosztów postępowania w kwocie 21.721,61 zł, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa.
Apelację od wyroku wniósł pozwany zaskarżając rozstrzygnięcie w części, tj. w zakresie pkt I, III i IV sentencji zarzucając:
1. naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.,
2. naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 233 § 2 k.p.c.,
3. naruszenieart. 230 k.p.c.orazart. 228 § 1 k.p.c.,
4. naruszenieart. 286 k.p.c.w zw. zart. 233 § 1 k.p.c.oraz227 k.p.c.w zw. zart. 217 § 1 k.p.c.,
5. naruszenieart. 217 § 2 k.p.c.,
6. naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.,
7. naruszenieart. 58 § 2 k.c.,
8 naruszenieart. 88 § 1 k.c.w zw. z 84§ 1 k.c.,
9. naruszenieart. 88 § 1 k.c.w zw. zart. 84 § 1 k.c.,
10. naruszenieart. 86 § 1 k.c.,
11. naruszenieart. 94 k.c.,
12. naruszenieart. 409 k.c.w zw. zart. 410 § 1 k.c.
Pozwany na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Powód w odpowiedzi na apelację pozwanego wnosił o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.
Niezwykle rozbudowane zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego koncentrują się głównie wokół uchybieniaart. 233 k.p.c.w różnych konfiguracjach, a ich istotą jest albo (i) rozważenie zebranego materiału w sposób niewszechstronny oraz sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, albo (ii) niewszechstronne rozważenie zebranego materiału oraz sprzeczną z zasadami logiki ocenę dowodów, albo (iii) niewszechstronne rozważenie zebranego materiału, albo (iv) sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę dowodów. Skutkiem tych uchybień było bądź ustalenie, bądź nieustalenie przez Sąd pierwszej instancji faktu, który zdaniem apelującego wynikał z zebranego materiału dowodowego i tylko wskutek wymienionych błędów Sądu nie był przyjęty dla dalszej subsumpcji prawa materialnego.
Akcent położony jest na (i) treść kontraktu, przy czym przez kontrakt rozumie się Umowę Nierzeczywistej Opcji Kupna Waluty Wymienialnej z Barierą Ref:(...)-639 oraz Umowę Nierzeczywistej Opcji Sprzedaży Waluty Wymienialnej Ref:(...)-652 z 14 sierpnia 2008 r., (ii) transakcje odwrotne banku, (iii) okoliczności zawarcia kontraktu, (iv) postawy powoda.
Przy kontrakcie apelujący podkreślał, że:
•
kwota deklarowanych przez powoda wpływów walutowych była wyższa niż nominał spornego kontraktu, a zatem bank na podstawie informacji przekazanych mu przez powoda prawidłowo ocenił, że sporny kontrakt był dla powoda w pełni adekwatny,
sporny kontrakt był dopasowany do rzeczywiście uzyskiwanych przez powoda wpływów walutowych, pełnił funkcję zabezpieczającą, a powód powinien dysponować ilością euro pozwalającą rozliczać transakcje objęte kontraktem i nie był narażony na żadne „straty" w związku z obowiązywaniem kontraktu,
przewidziany w spornym kontrakcie kurs zabezpieczenia (od 3,40 do 3,33 EUR/PLN) był znacznie korzystniejszy niż kurs rynkowy obowiązujący w chwili zawierania kontraktu (3,3137 EUR/PLN),
sporny kontrakt miał charakter zerokosztowy, tzn. że w chwili jego zawarcia powód nie zapłacił bankowi wynagrodzenia pieniężnego w zamian za uzyskane na podstawie kontraktu zabezpieczenie swoich wpływów walutowych,
jedynym ryzykiem ponoszonym przez powoda w związku z zawarciem kontraktu było to, że kurs rynkowy EUR/PLN stanie się korzystniejszy dla powoda niż kurs ustalony w kontrakcie, a powód nie będzie mógł z tego skorzystać, tylko nadal będzie zobowiązany rozliczać transakcje po kursie ustalonym w umowach.
Przy transakcji odwrotnej apelujący podkreślał, że:
•
bank, wykonując swój prawny obowiązek, zawarł na rynku międzybankowym transakcje odwrotne do transakcji objętych spornym kontraktem, wskutek czego środki otrzymywane od powoda nie stanowiły zysku banku, lecz były przekazywane kontrahentowi banku z transakcji odwrotnych,
jedyną korzyścią banku związaną z zawarciem spornego kontraktu była jednorazowa marża w wysokości 33 900,57 zł (a zatem 1,04% nominału kontraktu), uzyskana na rynku międzybankowym dzięki zawarciu transakcji odwrotnych,
bank nie mógł osiągnąć żadnej innej korzyści poza marżą, w tym w szczególności nie mógł osiągać zysków z tytułu rozliczania transakcji objętych spornym kontraktem.
Ponadto warunki w jakich doszło do zawarcia kontraktu:
•
bank ponosił ryzyko kredytowe z faktu zawarcia na rynku międzybankowym transakcji odwrotnych do spornego kontraktu, a w związku z zaprzestaniem wykonywania kontraktu przez powoda doszło do materializacji tego ryzyka,
bank poinformował powoda w sposób pełny o ryzyku związanym z zawarciem spornego kontraktu oraz o jego istotnych elementach, w tym wysokości świadczeń wzajemnych stron oraz zastrzeżeniu w treści kontraktu warunku rozwiązującego w postaci tzw. bariery,
bank w sposób pełny i wyczerpujący poinformował powoda o wszystkich istotnych elementach spornego kontraktu,
rozmowy telefoniczne pomiędzy stronami, dotyczące oferowanych przez bank produktów zabezpieczających przed ryzykiem walutowym, toczyły się przez wiele miesięcy przed rozmową z 11 sierpnia 2008 r., przygotowującą do zawarcia spornego kontraktu, i rozmową z 14 sierpnia 2008 r., podczas której sporny kontrakt został zawarty.
Apelujący oceniał postawę powoda w kontekście zawartego kontraktu:
•
prezes zarządu powoda, która zawarła w jego imieniu sporny kontrakt, przed jego zawarciem nie zapoznała się ani z obowiązującym wbanku (...), ani z prezentacją spornego kontraktu,
przed zawarciem spornego kontraktu powód zawierał liczne umowy o transakcje terminowe i pochodne, w tym umowy dotyczące sprzedaży waluty z datą przyszłą obejmujące więcej niż jedną transakcję — a więc umowy tego samego rodzaju co sporny kontrakt — z czterema innymi bankami, a w konsekwencji posiadał doświadczenie w ich zawieraniu i wykonywaniu, znał mechanizm działania tego rodzaju umów oraz ryzyko związane z ich zawieraniem,
decyzja powoda o zawarciu kontraktu została podjęta zupełnie dobrowolnie i w warunkach pełnej swobody kontraktowania, bank nie wywierał na powoda żadnej presji w celu zawarcia kontraktu,
strony wykonywały kontrakt zgodnie z jego treścią ustaloną podczas rozmowy telefonicznej 14 sierpnia 2008 r., a nigdy nie wykonywały umowy o treści opisanej w omyłkowym potwierdzeniu z października 2008 roku,
po zakończeniu rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku 14 sierpnia 2008 r. prezes zarządu powoda nigdy nie skontaktowała się z bankiem w celu kontynuowania rzekomo niezakończonych negocjacji dotyczących zawarcia kontraktu, ani nigdy nie wyraziła zdziwienia, że nie skontaktował się z nią w tym celu bank,
powód nie oponował, gdy zostały rozliczone (z korzyścią dla niego) pierwsze transakcje objęte kontraktem, ani nie podnosił wówczas wobec banku, że kontrakt nie został zawarty, w tym w szczególności, jakoby nie zostały zakończone negocjacje dotyczące jego zawarcia,
podczas rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku 18 grudnia 2008 r., prezes zarządu powoda nie powoływała się na rzekome przekonanie, że podczas rozmowy 14 sierpnia 2008 r. nie doszło do zawarcia kontraktu, lecz wyłącznie na fakt, że nie podpisała pisemnego potwierdzenia jego zawarcia,
w trakcie rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku 14 sierpnia 2008 r., podczas której doszło do zawarcia spornego kontraktu, prezes zarządu powoda musiała sobie zdawać sprawę z tego, że zawiera wiążący kontrakt,
na spotkaniu z przedstawicielami banku 31 października 2008 r. przedstawiciele powoda zaprzeczyli, jakoby kontrakt został zawarty — pomimo że takie twierdzenie jest sprzeczne z zeznaniami świadkówZ. D.iG. H..
Ponadto wykorzystanie przez bank części kwoty 400 000 zł wpłaconej przez powoda na jego rachunek w banku po spotkaniu 31 października 2008 r. do rozliczania kolejnych transakcji objętych spornym kontraktem było w pełni zgodne z treścią spornego kontraktu.
Odnosząc się kompleksowo do zarzutu naruszeniaart. 233 k.p.c.Sąd Apelacyjny wskazuje, że postawienie Sądowi pierwszej instancji skutecznego zarzutu naruszenia powyższego przepisu wymaga wykazania naruszenia przepisów prawa procesowego o dowodach lub uchybienia zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, bowiem tylko takie zarzuty można przeciwstawić uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Jest już kanonem orzecznictwa przyjęcie, że ramy swobodnej oceny dowodów wedługart. 233 § 1 k.p.c.wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność – odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok SN z 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, LexPolonica nr 346095, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania. Tylko w przypadku gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia jednoznacznie praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2009 r. IV CSK 290/09, LEX nr 560607).
Celem postępowania apelacyjnego jest ponowne rozpoznanie sprawy w granicach apelacji, a nie jedynie kontrola zasadności zaskarżonego orzeczenia, stąd Sąd Apelacyjny jest zobowiązany rozważyć całość zgromadzonego materiału pod kątem jego wartości dowodowej i znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu (por. uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC 1999, Nr 7–8, poz. 124). Wskazać należy, że sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną (por. wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2000 r. III CKN 812/98, OSNC z 2000 r. Nr 10, poz. 193). Oznacza to, że sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne po dokonaniu samodzielnej i swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego. Realizując powyższą zasadę Sąd Apelacyjny uznaje, że ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji są prawidłowe i Sąd Apelacyjny podziela je oraz przyjmuje za własne.
Przytoczenie w apelacji odmiennej, własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, na który powołuje się apelujący, nie może być uznane za skuteczne, przy jednoczesnym zaniechaniu wykazania, że ocena dokonana przez sąd przekracza granicę swobodnej oceny dowodów, którą wyznaczają czynniki logiczny i ustawowy, zasady doświadczenia życiowego, aktualny stan wiedzy, stan świadomości prawnej i dominujące poglądy na sądowe stosowanie prawa. Jeżeli więc wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena tego sądu nie narusza przepisuart. 233 §1 k.p.c.i pozostaje, choćby dawały się z niego wysnuć także wnioski odmienne. Innymi słowy, jedynie w sytuacji, gdy brak jest logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi w sprawie dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo przeczy zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.
Poniżej Sąd Apelacyjny odniesie się do poszczególnych zarzutów, przyjmując numerację stosowaną przez pozwany bank.
Po pierwsze, co do zarzutu 2.1.1 pozwany nie przybliżył, w jaki sposób można wyprowadzić logiczny wniosek, że Formularz Adekwatności Instrumentów Pochodnych dla Klienta (zał. nr 13 do sprzeciwu od nakazu zapłaty) oraz nagrania i stenogramy rozmów telefonicznych pomiędzy pracownikiembanku (...)a prezes zarządu powodaM. S.z 11 i 14 sierpnia 2008 r. (zał. nr 9 i 10 do pozwu, zał. nr 7 do sprzeciwu do nakazu zapłaty) świadczą o zbadaniu przez pozwany bank wysokości ekspozycji walutowej powoda. Pozwany pomija, że Formularz Adekwatności Instrumentów Pochodnych dla Klienta był sporządzony 28 listopada 2017 roku, prawdziwość danych nie została zweryfikowana przez powoda (zeznania prezes zarządu powoda 13 czerwca 2017 r., czas 00:22:12), kontakt zawarto kilka miesięcy później 14 sierpnia 2008 roku, a sugestie prezes powoda podczas rozmowy telefonicznej co do innych warunków kontraktu nie zostały przyjęte. Ponadto pozostaje nieudowodnionym twierdzeniem, że pytanie pracownikabanku (...)podczas rozmowy telefonicznej 11 sierpnia 2008 r. o wpływach walutowych, miało na celu zweryfikowanie danych z Formularza Adekwatności Instrumentów Pochodnych dla Klienta, ani że zmierzało do badania adekwatności transakcji pochodnej dla powoda. Nie jest prawdziwe twierdzenie pozwanego, że skoro bank dowiadywał się o rozmiar wpływów walutowych powoda, a od rozmiaru tych wpływów zależy adekwatność transakcji pochodnej dla klienta będącego eksporterem, znaczy to tym samym, że tę adekwatność w odniesieniu do powoda badał. Przede wszystkim pozwany nie wyjaśnił, jak dokonuje oceny adekwatności transakcji dla klienta będącego eksporterem. Znamienne w przebiegu rozmowy jest stwierdzenie pracownika banku „czyli powiedzmy mogę przyjąć taką pozycję na …200 tysięcy euro miesięcznie? Coś takiego?” i zanegowanie prezes zarządu powoda ”wie Pan co, to znaczy nie, bo to nie jest tak, że my możemy wszystko wydać” (nagranie z 11 sierpnia 2008 r.). Dowody powołane przez pozwanego wskazują jedynie, że pracownik pytał o wpływy walutowe powoda. Jeżeli tylko od wpływów zależy ocena adekwatności proponowanej transakcji, tym samym pozwany bank potwierdza doprowadzenie do kontraktu nie spełniającego roli zabezpieczającej dla powoda. Złożenie powodowi propozycji kontraktu, którego wolumen (wysokość kwot euro zbywanych na rzecz banku) mieścił się w ramach ekspozycji, nie równa się złożeniu propozycji kontraktu adekwatnego do potrzeb powoda. O tym, że był to kontrakt nieadekwatny dla zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym związanym z prowadzoną działalnością świadczy opiniainstytutu (...)wK..
Po drugie, co do zarzutu 2.1.2 postawienie w centrum uwagi dokumentów uzyskanych w postępowaniu sądowym a świadczących o wysokości wpływów walutowych z działalności eksportowej od sierpnia 2008 roku do sierpnia 2009 roku wbrew zamierzeniu apelującego potwierdza brak badania adekwatności kontraktu dla potrzeb powoda pod kątem jego funkcji zabezpieczającej. Pozwany nie wyjaśnił, dlaczego tego typu dokumenty nie były wymagane w czasie prowadzenia rozmów w sierpniu 2008 roku. Ocena adekwatności kontraktu winna następować ex ante, a nie ex post. Materiał dowodowy przeczy konkluzji pozwanego, że sporny kontrakt pełnił funkcję zabezpieczającą. Nie jest poprawne wnioskowanie, że skoro nominał spornego kontraktu był właściwie dopasowany do wpływów walutowych powoda, to nie sposób przyjmować, że sporny kontrakt nie pełnił funkcji zabezpieczającej i narażał powoda na nieograniczone „straty”. Zdaniem Sądu Apelacyjnego czym innym jest dopasowanie kontraktu do wpływów walutowych, a czym innym funkcja zabezpieczająca kontraktu. Stanowisko pozwanego byłoby słuszne, gdyby powód nabywał tylko opcje put. Nabywca opcji typu put ma prawo do sprzedaży danego instrumentu po z góry ustalonej cenie w ustalonym terminie. Wystawca opcji typu call zobowiązany jest sprzedać nabywcy dany instrument w razie wystąpienia przez niego ze stosownym żądaniem. Zobowiązaniu wystawcy opcji typu call towarzyszy prawo nabywcy opcji typu call do nabycia danego instrumentu po z góry określonej cenie w ustalonym terminie. Realizacja opcji call banku stanowiła więc zobowiązanie powoda do sprzedaży i powstała wierzytelność na rzecz banku z tytułu wykonania opcji walutowych mija się z celem zawarcia kontraktu zabezpieczającego przez powoda. Umowa zawiera mechanizm wpływający na powstanie strat i działanie tego mechanizmu nie było objęte informacją o ryzyku finansowym. Z jednej strony nie sposób przyjąć, aby nieznane ryzyko było objęte wolą powoda. Z drugiej zaś, nie można wymagać, aby na temat ryzyka padły pytania ze strony powoda jako kontrahenta banku. Sformułowanie pytań zakłada wiedzę na temat oferowanej transakcji, a pozwany bank tej wiedzy kontrahenta nie zweryfikował.
Po trzecie, co do zarzutu 2.1.3 prawdą jest, że kurs rynkowy EUR/PLN w chwili zawierania kontraktu wynosił 3,3137 zł za euro. Ustalenie, że kurs rynkowy w dniu zawierania kontraktu wynosił 3,3137 EUR/PLN, a kurs zabezpieczenia przewidziany w kontrakcie był korzystniejszy dla powoda, tj. kurs od 3,40 do 3,33 EUR/PLN, nie oznacza, że kontrakt był ekwiwalentny. Pozwany bank zobowiązywał się względem powoda do kupowania waluty obcej za cenę wyższą niż rynkowa, ale precyzyjnie określając kurs, czas kontraktu i barierę knock-down-and-out na poziomie 3,2300 zł oraz różnicę nominału opcji call, czym uczynił swą sytuację kontraktową pewną, czego nie można stwierdzić o sytuacji kontraktowej powoda. Opiniainstytutu (...)wK.wylicza stratę powoda na kwotę 729 980 zł w pierwotnych terminach wygasania, jeżeli nie doszłoby do wyłączenia struktury przy barierze 3,2300 zł (strona 10 opinii).
Po czwarte, co do zarzutu 2.1.4 pozwany w żaden sposób nie przekonuje, jak z faktu zerokosztowego kontraktu i braku zobowiązania powoda do zapłaty na rzecz banku wynagrodzenia za udzielone zabezpieczenie, ma wynikać charakter ekwiwalentny kontraktu. Na tzw. strategie zerokosztowe składały się jednocześnie wystawione opcje put i nabyte opcje call, z tożsamymi datami rozliczenia. W opinii instytut wyjaśniał, że struktury opcyjnie należy analizować bez rozbijania na elementy, z których się składa, chyba że dekompozycja ma ocenić wpływ elementów struktury na ostateczną cenę. Struktura była zbudowana w oparciu o dwa rodzaje opcji (i) nabytą opcję sprzedaży long put i (ii) wystawioną opcję kupna short call. Wystawienie opcji kupna miało na celu obniżenie kosztów nabycia opcji sprzedaży. Nabycie opcji wiąże się z zapłaceniem premii opcyjnej, a ich wystawienie z otrzymaniem premii. Struktury opcyjnie zbudowane są tak, aby minimalizować łączny koszt nabycia i jednocześnie osiągnąć zamierzone parametry wypłaty syntetycznego instrumentu (strona 8). Powód wystawił opcję call na 75 000 EUR, a nabył opcję put na 50 000 EUR. I odwrotnie, pozwany bank nabył opcję call na 75 000 EUR i wystawił opcję put na 50 000 EUR. O ile nominały opcji jednej strony są zbliżone (75 000 EUR call i 50 000 EUR put), to obie strony struktury były względem siebie jednocześnie wystawcami opcji i ich nabywcami (wystawa opcji call 75 000 EUR i nabywca opcji call 75 000 EUR oraz wystawca opcji put 50 000 EUR i nabywca opcji put 50 000 EUR). Sprowadzenie ekwiwaletności do porównania wartości nominałów opcji (opcje kupna jako zrównoważenie kosztu nabycia opcji put) pomija włączenie bariery na korzyść banku. Jak wskazuje instytut, struktura opcyjna oparta na opcjach put o nominale 50 000 EUR każda i opcjach call o nominałach powiększonych do 75 000 EUR każda, ale niezawierająca żadnych barier byłaby wystarczająca, aby zapewnić spółce strukturę zerokosztową (strona 17 opinii uzupełniającej). Do tego opinia instytutu wskazuje na stronie 12, aby strategia mogła być zerokosztowe, zasadne było aby opcje kupna wystawione przez spółkę miały wyższy nominał niż kupowane przez spółkę opcje sprzedaży. Rozważając zawartą transakcję instytut wskazał, że podwyższenie nominału opcji kupna przez powodową spółkę o 50% do 75 000 EUR postawiły bank w korzystniejszej od spółki sytuacji. I dalej, na stronie 16 “w przypadku transakcji nierzeczywistych bank nie jest zobowiązany do dostarczenia przedmiotu kontraktu, ponieważ rozliczenie transakcji odbywa się poprzez rozliczenie różnic kursowych. W momencie realizacji transakcji przez nabywcę opcji, dochodzi do nierzeczywistego rozliczenia, gdyż przedmiotem rozliczenia jest różnica pomiędzy wartością ustalonej w kontrakcie ilości waluty, ustaloną według kursu wymiany określonego w umowie, a wartością ustaloną według bieżącego kursu rynkowego. Jak dalej zauważył instytut (opinia uzupełniająca, k. 924 verte) powodowi został zaproponowany produkt jako zerokosztowy, którego zerokosztowość wynikała z ukrycia marży w wycenie. Aby uzyskać marżę produkt musiał mieć różną wartość opcji put i call (pismo pozwanego z 3 lipca 2013 r., strona 14).
Po piąte, co do zarzutu 2.1.5 podkreślenia wymaga, że nie jest problemem tego sporu fakt, że powód winien dysponować wpływami walutowymi dla rozliczenia transakcji, tylko zawarcie kontraktu, do rozliczenia którego powód był zobligowany przy nieograniczonym wzroście kursu EUR/PLN. Nie ma dowodu, aby pracownik banku informował, że w celu realizacji kontraktu, nie może dojść do umniejszenia wpływów walutowych. Zdaniem pozwanego ryzyko powoda sprowadzało się do tego, że także w sytuacji, w której nie zrealizowałby się scenariusz rynkowy, przed którym powód się zabezpieczał (tzn. w sytuacji, w której nie nastąpiłby spadek wartości euro względem złotego, lecz jej wzrost), powód pozostawał zobowiązany do sprzedawania bankowi umówionych kwot euro po kursie ustalonym w kontrakcie. Wówczas powód nie mógł skorzystać z tego, że kurs rynkowy mógłby się stać atrakcyjniejszy od kursu ustalonego w kontrakcie. W przypadku rozliczenia nierzeczywistego, na jakie umówiły się strony w niniejszej sprawie, oznaczało to ujemne rozliczenia transakcji, a zatem konieczność uiszczenia kwoty złotych stanowiącej różnicę kursową. Tak rozumiane ryzyko według pozwanego jest konsekwencją zawarcia transakcji zabezpieczających, których celem jest ustanowienie stałego umownego kursu wymiany (w miejsce zmiennego kursu rynkowego) i w ten sposób uniezależnienie wyników finansowych przedsiębiorstwa od wahań rynku. Istotą tego sporu jest ustalenie, czy powód jest zobligowany zrealizować kontrakt, którego warunki przedstawił pozwany. Jedynie czynność prawna objęta wolą składającego oświadczenie przy świadomości konsekwencji, jakie niesie kontakt zaproponowany przez pozwanego, obliguje powoda do poniesienia ryzyka wynikającego z kontraktu. Nie można pominąć, że pozwany miał wiedzę, iż powód jest eksporterem i jego rozliczenia są w walucie. Kształt kontraktu sprowadził się do ujemnych rozliczeń transakcji i angażowania coraz większych środków powoda przy nieustalonej barierze na rzecz powoda (tabela 2 strona 10 opinii).
Po szóste, co do zarzutu 2.1.6 jeżeli pozwany twierdzi, że brakuje ustalenia, jakie skutki dla sprawy ma zawarcie na rynku międzybankowych transakcji odwrotnych, to winien tą zależność przybliżyć. Jak wyjaśniał pozwany celem wprowadzenia przez regulatora (Uchwała z dnia 13 marca 2007 roku Komisji Nadzoru Bankowego Nr(...)zastąpiona 17 grudnia 2008 roku Uchwałą nr 380/2008 Komisji Nadzoru Finansowego) obowiązku zawierania transakcji odwrotnych jest ochrona banków, a tym samym także klientów banku oraz systemu bankowego, przed ryzykami płynącymi z zawierania transakcji terminowych i pochodnych. Regulator wprowadził, w związku z ryzykiem banków wynikającym z ilości transakcji i zmienności na rynku walutowym, obowiązek eliminowania tych ryzyk poprzez zawieranie transakcji odwrotnych na rynku międzybankowym (pismo pozwanego z 3 lipca 2013 roku, strona 11). Argumentacja pozwanego pomija fakt, że najpierw był kontrakt z powodem a jego konsekwencją, jak twierdzi pozwany, była transakcja odwrotna. Spór dotyczy kontaktu z powodem i tego, jak on został ukształtowany. W układzie bilateralnym powód był zobowiązany wobec pozwanego, a rozliczenia pozwanego nie były elementem treści stosunku prawnego stron.
Po siódme, co do zarzutu 2.1.7 uwarunkowania banku, o ile mają znaczenie dla jego rozliczeń na rynku międzybankowym, nie mogą obciążać powoda, bowiem gdyby nie kontrakt, nie byłoby transakcji odwrotnej.
Po ósme, co do zarzutu 2.1.8 pozwany powołując się na doręczone powodowi przed zawarciem spornego kontraktu trzy prezentacje proponowanych umów zabezpieczających: z 11 lutego 2008 r., z 30 kwietnia 2008 r. i z 11 sierpnia 2008 r. (załącznik Nr 11, 12 i 5 do sprzeciwu od nakazu zapłaty) uznaje, że poinformował powoda o ryzyku związanym z zawarciem spornego kontraktu i jego istotnych elementach. Apelujący twierdzi, że wszystkie prezentacje przedstawiały opis parametrów oraz mechanizm działania proponowanych, które różniły się między sobą szczegółowymi warunkami (takimi jak długość trwania, struktura kursów zabezpieczenia, rodzaj warunków dodatkowych, np. rozwiązujących umowę). Wyjaśniały też, na czym polega rozliczenie nierzeczywiste i jak w przypadku takiego rozliczenia jest wyliczany wynik danej transakcji oraz zawierały analizę scenariuszową możliwych wyników rozliczeń transakcji przy rozliczeniu nierzeczywistym. Najistotniejsza, jak wskazał pozwany, jest prezentacja z 11 sierpnia 2008 r., ponieważ przedstawia umowę o dokładnie takiej samej konstrukcji, jak sporny kontrakt.
Wbrew ocenie pozwanego prezentacja z 11 lutego 2008 roku dotyczy produktu: forward z dźwignią, prezentacja z 30 kwietnia 2008 roku dotyczy produktu: korytarz, korytarz elastyczny, prezentacja z 11 sierpnia 2008 roku dotyczy produktu: akumulator. Jeżeli produkt z ostatniej prezentacji miał być podobny, to już jego nazwa wskazuje na odmienny od tego będącego przedmiotem rozmowy z 14 sierpnia 2008 roku. Ponadto z opisu prezentacji wynika, że jest to doskonały produkt przy niskiej zmienności na rynku walutowym. Przewidywał, że jeżeli w dniu realizacji kurs EUR/PLN będzie powyżej poziomu 3,3600 powód ma obowiązek sprzedaży EUR/PLN po kursie 3, 3600 (załącznik nr 5 do sprzeciwu od nakazu zapłaty).
Nie sposób zrozumieć argumentacji pozwanego, że prezentacja odnosiła się do wszystkich istotnych warunków, które później znalazły się w spornym kontrakcie oraz wskazywała na wiążące się z nim ryzyko. Produkt nie dotyczy ani opcji put, ani opcji call mimo, że przewidziano zobowiązanie do sprzedaży po kursie ustalonym w umowie w sytuacji, w której kurs rynkowy będzie bardziej korzystny. Nie ma przełożenia, jak “wynik na transakcji” wpływa na rozliczenia, poza tym, że jest ujemny przy negatywnym scenariuszu. Nie ma informacji, co do losu kontraktu przy wysokiej zmienności na rynku walutowym.
Podczas rozmów przedstawicielce powoda nie zostały przekazane informacje o tych istotnych elementach kontraktu, które zmieniają przeznaczenie produktu. Jeżeli pozwany powołuje się na produkt z 11 sierpnia 2008 roku, to już z założenia miał być przeznaczony na niską zmienność na rynku walutowym. Nie był to produkt na duże wahania walut i cytowana rozmowa z 14 sierpnia 2008 roku przedstawia scenariusz dla niskiej skali zmian kursów. Pozwany ustalając poziomy zabezpieczeń i poziom bariery na dole nie podejmował ryzyka zawarcia na rok czasu kontraktu bez bariery zabezpieczającej. Zaproponował zaś kontrakt powodowi bez analogicznych zabezpieczeń, a rozwijając jedynie wizje korzyści “będziemy rozliczać nierzeczywiście, […] po prostu różnicą, czyli załóżmy, że będzie w poniedziałek kurs 3,31, prawda? To weźmiemy sobie różnicę 9 groszy. Patrzymy, że pani ma prawo do sprzedaży 50 tysięcy euro, czyli mamy 9 groszy razy 50 tysięcy euro daje nam 4 500 złotych i to wpada na rachunek”. Nie ma wizualizacji kosztów przy przedstawieniu obowiązku sprzedaży, a rozmowa wygląda tak “co miesiąc ma pani 50 tysięcy euro — prawo do sprzedaży, prawda? I mówię, na jutro jest kursik 3,40 — czy tam na poniedziałek. Natomiast gdyby kursy poszły mocno do góry i przeszły ponad te poziomy, to jest obowiązek [sprzedaży]. Zamiast 50 tysięcy jest 75 tysięcy, czyli o 25 tysięcy euro więcej w każdej dacie”. Zasadniczą kwestią jest fakt, że pozwany sprzedawał swój produkt, co do którego zabrakło rzetelnej informacji przy obowiązku sprzedaży. W interesie przedsiębiorcy było zabezpieczenie przed niekorzystnym kursem, zaś kurs korzystny był pożądany przez eksporterów. Przed kursem korzystnym dla eksportera (wzrost złotego do euro), eksporter nie musiał się zabezpieczać.
Co do zarzutu 2.1.9 pozwany powołując się na wielomiesięczne rozmowy przygotowujące do zawarcia spornego kontraktu nie przytacza tematu rozmów tak, aby uznać za błąd Sądu pierwszej instancji nieustalenie, iż strony kontaktowały się ze sobą telefonicznie przez dłuższy czas i podczas tych kontaktów omawiały propozycje banku w zakresie zabezpieczenia powoda przed ryzykiem walutowym za pomocą umów terminowych i pochodnych tego rodzaju, co sporny kontrakt. Nawet przesłanie drogą elektroniczną prezentacji w nawiązaniu do rozmów nie oznacza, że przekazano powodowi wszystkie potrzebne informacje pozwalające na zrozumienie mechanizmu działania kontraktu.
Zarzutu 2.1.10 jest chybiony, bowiem fakt braku zapoznania się prezes zarządu powoda z Regulaminem i prezentacją przesłaną 11 sierpnia 2008 roku nie uwalnia pozwanego od zaniechania należytego poinformowania o istotnych elementach spornego kontraktu. Przede wszystkim dlatego, że wymienione dokumenty takich informacji nie zawierają. W prezentacji był przedstawiony produkt nazwany akumulator, a pozwany nie przedstawił żadnego dowodu, aby co do różnych produktów pozwanego, powód winien zakładać taki sam mechanizm działania umowy.
Co do zarzutu 2.1.11 prezes zarządu powoda zawierała transakcje zabezpieczające z czterema innymi bankami:(...) S.A.,(...),(...)Bank, ale żadna z nich nie była opcją put i opcją call. Pozwany nie wskazuje dowodu, aby miała uzasadnienie teza, że z zawartymi kontraktami wiązało się dokładnie takie samo ryzyko, jak z zawarciem spornego kontraktu. Istotne jest, że pozwany nie ustalał poziomu wiedzy powoda przed zawarciem spornego kontraktu i stopnia obeznania z tego rodzaju transakcjami, świadomości sposobu ich działania oraz mogących się z nimi wiązać konsekwencji. Odczytywanie podczas przesłuchania prezesa zarządu powoda treści Formularza Adekwatności Instrumentów Pochodnych dla Klienta spotkało się z nieukrywanym zaskoczeniem co do nazewnictwa produktów.
Co do zarzutu 2.1.12 wbrew ocenie pozwanego zebrany w sprawie materiał wskazuje, że bank nie przedstawił powodowi istotnych cech oferowanego produktu, aby zapewnić swobodę kontraktową. Przesłane prezentacje zawierają treść “Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Państwa. Nie występujemy w roli pośrednika ani przedstawiciela. Przed zawarciem proponowanej transakcji powinni Państwo, nie opierając się na informacjach przekazanych przez nasz bank ani jego oddziały czy podmioty stowarzyszone, określić ryzyko i korzyści, jak również charakterystykę i konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji i w sposób niezależny ocenić, czy są Państwa w stanie podjąć takie ryzyk”. Powołanie się na cytowaną informację w przesłanych prezentacjach wywołuje odwrotny do zmierzonego wniosek, mianowicie pozwany nie informował o ryzyku jako istotnym elemencie transakcji. Wprost odsyłał powoda do oceny ryzyka we własnym zakresie. Podczas rozmowy telefonicznej nie dochodziło zaś do weryfikacji dokonanej oceny ryzyka, ani ustalenia, czy taka ocena była przeprowadzona. Dysharmonia prowadzonej rozmowy, przy przedstawianiu zalet kontraktu i zdawkowym przytakiwaniu prezesa zarządu powoda, przeczy tezie pozwanego, że bank nie był “koniecznym” kontrahentem powoda. Prezes zarządu powoda zeznała o wielokrotnych telefonach pracowników pozwanego i nazwanej “próbie jej złapania” (przesłuchanie 25 kwietnia 2017 roku czas 00:18:55). Wpisuje się w te stwierdzenie ponowny kontakt telefoniczny pracownika pozwanego, który nie będąc w stanie podać konsekwencji kontraktu, zakreślił go tylko do obowiązku zapłaty 75 000 EUR.
Bez znaczenia jest argumentacja w zarzucie 2.1.13, bowiem pozwany nie wskazał elementów uzasadnienia, z których wynika wątpliwość, jaki kontrakt był przedmiotem oceny Sądu pierwszej instancji. Jak zauważa sam pozwany w zarzucie 2.1.14 Sąd pierwszej instancji odnosił się do kontraktu, gdzie powód działał pod wpływem błędu, który miał polegać na przekonaniu, że rozmowa z 14 sierpnia 2008 r. nie stanowiła jeszcze stanowczego zawarcia kontraktu, lecz jedynie zakończenie pewnego etapu negocjacji w tej sprawie.
Co do zarzutu 2.1.14, brak kontaktu stron po rozmowie z 14 sierpnia 2008 roku pozwany przyjmuje za zawarcie umowy podczas rozmowy z 14 sierpnia 2008 roku. Inaczej doszłoby do kontynuowania negocjacji, a tymczasem prezes zarządu powoda nie była zdziwiona brakiem kontaktu ze strony banku. Zeznania przedstawiciela powoda wskazują, jakie rozumienie nadawała zaprzestaniu kontaktowania się ze strony banku. Otóż uznała, że nie było nic interesującego do zaoferowania. Nie przypominała, aby otrzymała potwierdzenie. Dopiero przesłanie potwierdzenia stanowiło dla powoda dokument, nad którym by się zastanowiła “zobaczę jak to wygląda (…) potwierdzenie, że ja zaczynam rozmowę na ten temat (…) gdybym była zainteresowana podpisałabym i wysłała (…) albo bym zadzwoniła” (00:21:00). Gdybym dostała takie potwierdzenie, na pewno by się nad tym pochyliła (00:21:35). Nie ma powodu, dla którego dowód ten można ocenić jako niewiarygodny. Zarówno powód i pozwany są zainteresowani wynikiem sprawy, ale dowodem na okoliczności zawarcia kontraktu oprócz nagrania rozmowy, jest jedynie przesłuchanie przedstawiciela powoda. Brak przesłania potwierdzenia, czyli pisemnej oferty wynikającej z rozmowy telefonicznej, powód zrównał z zaprzestaniem prowadzenia dalszych negocjacji, a skoro powód nie był zainteresowany umową, nie poszukiwał kontaktu. Kontakty telefoniczne powód wiązał z ofertą zawarcia umowy (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. czas 00:14:24).
Co do zarzutu 2.1.15 odnośnie kwot na rachunku w dniu 20 sierpnia 2008 roku i 19 września 2008 roku prezes zarządu powoda wskazała, że zdarzały się spółce wpływy niewyjaśnione, bank przesyłał i zabierał (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 01:08:50). Księgowa powoda poinformowała o wpływie nieopisanej kwoty, wówczas prezes zarządu będąca na urlopie prosiła księgową o kontakt telefoniczny z bankiem (01:10:20).(...)nie podał podstawy wpływu. Osobiście prezes zarządu powoda kontaktowała się z panemA.i księgowością banku w celu wyjaśnienia wpływów. Dalej pozwany pomija tę treść zeznania prezesa zarządu powoda z dnia 13 listopada 2013 r., w którym przytacza okoliczności spotkania z panamiZ. D.iG. H.. Według zeznań prezesa zarządu to na spotkaniu w październiku 2008 r. dowiedziała się, że pozwany uznaje, iż doszło do zawarcia umowy (00:39:00). Ustaleniem było, że panD.anuluje transakcje, a ze strony powoda miała nastąpić wpłata na konto równowartości transakcji 400 000 tysięcy, a kwota z konta nie zejdzie (00:40:40). Pozwany twierdząc, że powód zakwestionował obowiązywanie kontraktu poźniej niż na spotkaniu 31 października 2008 roku, pomija wypowiedzi reprezentanta powoda wskazujące, że nie traktował rozmowy z 14 sierpnia 2008 roku jako zawarcia kontraktu. Spotkanie w październiku 2008 roku odbyło się, bowiem pozwany uznawał, że taki kontrakt obowiązuje. W tym kontekście zeznaniaG. H.unaoczniają problem braku podpisania potwierdzenia transakcji. Jak zeznał świadek, “jeżeli zawieramy transakcję podczas rozmowy, to musimy mieć przekonanie, że transakcja została zawarta. To klient ma powiedzieć, że zawiera transakcję. My przedstawiamy warunki transakcji, klient ma poświadczyć, ma powiedzieć wyraźnie, że zawiera taką transakcję, wszystkie wymienione przeze mnie warunki transakcji muszą zostać potwierdzone”. Dalej “do zawarcia umowy opcji muszą zostać uzgodnione: nominał transakcji, daty rozliczeń, kursy terminowe, wszystkie dodatkowe modyfikacje, czyli bariery i zdarzenia, które powodują zmianę warunków transakcji”. Wreszcie “natychmiast po zawarciu transakcji klient otrzymuje prezentację tej konkretnej transakcji mailem. Jest to kwestia kolejnego potwierdzenia tego co zostało ustalone” (k. 705). Z drugiej strony świadek nie potwierdził, aby uczestniczył w spotkaniu z powodem w obecnościZ. D., nie pamiętał sprawy wpłaty 400 000 zł. Brał udział w spotkaniu w innym składzie osobowym i najprawdopodobniej w lutym 2009 roku. ŚwiadekZ. D.potwierdził spotkanie jesienią 2008 roku. Przyznał, że odbyło się również spotkanie przy udziale panaH.i panaA.. Zeznania świadka są niespójne, bowiem “rozmawialiśmy o zamknięciu tej umowy i podaliśmy jaka kwota jest potrzebna do zamknięcia umowy, chodziło o globalne rozliczenie umowy”, by następnie podać “jadąc na spotkanie nie było ustalone, że jedziemy by tą umowę zamknąć, nie było w mojej kompetencji, aby na tym spotkaniu ustalić, że ta umowa rozstanie rozliczona”, “ze strony banku padały sugestie, aby na rachunek bankowy prowadzony dla powoda została wpłacona kwota by zamknąć umowę” (k. 745-746).
Nie ma przekonujących dowodów dla twierdzenia, że skoro powód nie zakwestionował obowiązywania kontraktu natychmiast po korzystnym rozliczeniu pierwszych transakcji nim objętych, to tym samym nie pozostawał w błędzie polegającym na mylnym przekonaniu, że nie dokończył negocjacji z bankiem. Rozważania w tym zakresie pozostają na tyle bezprzedmiotowe, że zawarcie kontraktu zostało przesądzone przez Sąd Apelacyjny w uchylającym wyroku, a sprawa błędu w rozumieniu wady oświadczenia woli nie ma wpływu na rozstrzygnięcie.
Co do zarzutu 2.1.16, nie ma niekonsekwencji w stanowisku powoda. Właśnie dlatego, że przedstawiciel powoda nie podpisała pisemnego potwierdzenia kontraktu uważała, że nie doszło do zawarcia umowy podczas rozmowy 14 sierpnia 2008 roku. Swoich oświadczeń z rozmowy telefonicznej nie składała w zamiarze wykreowania stosunku prawnego. Prezes zarządu powoda odwoływała się do negatywnych doświadczeń z bankiem przy kredycie obrotowym, co powodowało potrzebę zastanowienia się przed podpisaniem dokumentu. Powołanie się na brak podpisania potwierdzenia nie sprzeciwia się uznaniu, że etap poprzedzający stanowił negocjacje. Kwalifikacja oświadczeń złożonych podczas rozmowy z 14 sierpnia 2008 roku była zaś przedmiotem subsumbcji stanu faktycznego pod przepisy prawa już przez orzekający uprzednio Sąd Apelacyjny.
Co do 2.1.17 zarzucającego przyjęcie rozmowy z 14 sierpnia 2008 roku za etap negocjacji, prezes zarządu powoda cały czas utrzymywała, że "jak w innych bankach ma być cała procedura, identyfikacja osoby, numer pesel lub dowód osobisty, muszę wiedzieć, że jestem nagrywana, wyrazić zgodę, tak potwierdzam zawarcie opcji powtarzam przez telefon (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 00:39:40)”. Rozmowa z 14 sierpnia 2008 roku nie miała takiego przebiegu. Zeznania świadkaG. H.potwierdzają przekonanie prezesa zarządu powoda, że sposób prowadzenia rozmowy mógł wywołać błąd co do treści czynności prawnej. Po drugie, jak wynika z rozmowy telefonicznej z 14 sierpnia 2008 roku pisemne potwierdzenie zawarcia kontraktu stanowiło wymóg pozwanego banku. Tymczasem według świadkaH.po zawarciu transakcji drogą telefoniczną klient otrzymuje prezentacje jako potwierdzenie ustalonych warunków. Nie wskazywał na konieczność podpisania potwierdzenia. Po trzecie, faktem jest, że kontakt stron ustał po 14 sierpnia 2008 roku a zdziwienie powoda wywołał fakt związania kontraktem, o czym reprezentant powoda dowiedziała się będąc na targach zagranicznych w październiku. Po czwarte, powód nie znał źródła wpływów na konto i dążył do ich ustalenia. Wreszcie, podpisanie potwierdzenia stało się przyczyną spotkań pomiędzy bankiem a powodem. Pozwany przywiązywał wagę do otrzymania pisemnego potwierdzenia. Logiczne jest, że brak potwierdzeń powód potraktował jako niezawarcie transakcji, stąd stan rozmów w oświadczeniu o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń woli zakwalifikowano jako negocjacje (oświadczenie z 16 marca 2009 roku, k. 137).
Zarzut 2.1.18 pomija sprzeczność zeznań świadkaZ. D.ze stanem konta i zeznaniami powoda. Istotne jest, że gdyby nie rozmawiano o anulowaniu transakcji, na rachunku nie zaksięgowano by kwoty 400 000 zł. Pozwany powołuje się na wrażenie świadkaH.co do “zdawania sprawy przez powoda z zawarcia z nami transakcji” (k. 704). Tymczasem świadek nie zeznawał o spotkaniu październikowym. O innym wrażeniu z rozmów z reprezentantem powoda zeznawała świadekK. K.. Mianowicie, miała wrażenie niezrozumienia ze strony klienta przekazywanej informacji o konieczności rozliczenia transakcji (k. 706). Według świadka prezes wypierała się, że zawarła transakcje.
Co do zarzutu 2.1.19 prezes zarządu powoda zeznała, że nie jest fachowcem i nigdy nie była (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 00:24:25). Nie zawierała umów opcji nierzeczywistych, prosiła o wyjaśnienie, na czym to polega. Wyjaśniał jej pracownikbanku (...)telefonicznie, i określiła te wyjaśnienia jako mętne i niepewne (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 00:25:16). Podjęła próbę wyjaśnienia charakteru opcji w innych bankach ((...) Bank (...) S.A.,(...)), bez rezultatu, gdyż takiego produktu nie było w ich ofercie (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 00:27:30). Nie miała intencji zawierania umowy nierzeczywistej z bankiem (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 01:15:10). Wielokrotnie odwoływała się do zawieranych transakcji forward i innej praktyki zawierania umów w(...) Bank (...) S.A.(przesłuchanie prezesa powoda 25 kwietnia 2017 r. 00:58:23). Przy transakcjach forward decydowała, kiedy ma potrzebę zawarcia umowy. Umowy były na 3 miesiące przy ustalonym przez nią kursie. Zastrzegła, że nie było spekulacji.
Zarzut naruszeniaart. 233 §1 k.p.c.w związku zart. 233 §2 k.p.c.jest chybiony, bowiem dla rozstrzygnięcia sprawy istotny był moment zawierania, a nie wykonywania kontraktu. Dowód z opinii instytutu stawia wniosek, że zawarty kontrakt nie miał charakteru zabezpieczającego. Tym samym przenoszenie akcentu na działania powoda prowadzące do nadzabezpieczenia, nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy. Ponadto pozwany na etapie proponowania produktu nie przeprowadził analizy klienta co do jego wiedzy o zabezpieczeniach i wpływie zawieranych umów opcji na zobowiązania powstałe w wyniku rozliczania transakcji. Z zeznań prezes zarządu powoda wynikało zaś, że nie zawierała innych umów niż forward z 3 miesięcznym obowiązywaniem (przesłuchanie prezesa powoda 13 listopada 2013 r. 01:16:30).
Postawienie zarzutu naruszeniaart. 230 k.p.c.orazart. 228 §1 k.p.c.stawia jednocześnie tezę, że kurs rynkowy EUR/PLN nie znalazł się nigdy na poziomie 3,2300 i bariera nie zadziałała w okresie obowiązywania kontraktu, więc fakt jej zastrzeżenia w kontrakcie nie powinien decydować o uznaniu jego postanowień za krzywdzące dla powoda. Problemem jest brak w kontrakcie bariery działającej na korzyść powoda przy odwróceniu tendencji rynku i wzroście kursu, a nie brak zadziałania bariery działającej na korzyść pozwanego położonej poniżej kursu zabezpieczenia. Spadek kursu EUR/PLN pozwany zabezpieczył na swoją korzyść przez rozwiązanie kontraktów, pozostawiając nieograniczoną odpowiedzialność kontrahenta w sytuacji wzrostu kursu EUR/PLN.
Zarzut naruszeniaart. 286 k.p.c.w zw. zart. 233 § 1 k.p.c.oraz227 k.p.c.w zw. zart. 217 § 1 k.p.c.nie ma uzasadnienia. Sporządzona opiniainstytutu (...)wK.jest klarowna, logiczna i przejrzysta w swej treści. Wypowiedzi sporządzających opinie są konsekwentne i stanowcze, a wnioski umotywowane. Odpowiedzi na zastrzeżenia pozwanego pozbawione są cechy “usztywnienia” dotychczasowego stanowiska, przeciwnie, podejmujące polemikę z krytyczną recenzją pozwanego. Wysunięte na plan pierwszy zastrzeżenie pozwanego do opinii sprowadza się do niewłaściwej oceny, że kontrakt nie miał charakteru zabezpieczającego przy braku odniesienia się instytutu do wpływów walutowych powoda. Zdaniem Sądu Apelacyjnego pozwany oparł linię obrony polegającą na przerzuceniu odpowiedzialności za ryzyko realizacji zawartego kontraktu na powoda. Nadzabezpieczenie wnioskowane z braku przedstawienia umów z innymi bankami ma według pozwanego obciążać powoda, gdyby bowiem nie zawarł kontraktów nieproporcjonalnych do wpływów, dysponowałby walutą na realizację kontraktu pozwanego. Twierdzenie pozwanego można sprowadzić do następującego zobrazowania, nawet gdyby kurs wynosił 5 zł za jedno euro, to powód miałby możliwość realizowania kontraktu z pozwanym, gdyby nie zawarł umowy z innymi bankami pozbawiając się przez zawarte umowy waluty. Dlatego, że powód zawarł umowy, nie miał wpływu waluty i zmuszony był ją kupować na rynku po cenach wyższych niż przewidziane kontraktem. Taką koncepcję można zaakceptować, gdy kontrahent banku wie, jakie ryzyko podejmuje. Innymi słowy, oprócz scenariusza spadku kursu EUR/PLN i wiążących się z tej sytuacji korzyści powoda z kontraktu, musiałby zaistnieć w przebiegu rozmowy scenariusz lustrzanej, ale przeciwnej sytuacji, czyli wzrostu kursu EUR/PLN i wiążących się z tego start powoda zobrazowanych kwotą. Opinia instytutu jest logiczna i nie ma sprzeczności w stwierdzeniu, że sporny kontrakt był niezabezpieczający, ponieważ zastrzeżono w nim barierę, wskutek czego mógł ulec rozwiązaniu wcześniej niż po dokonaniu 13 przewidzianych nim transakcji. Wyjaśnienie myśli instytutu wynika z opinii. Chodzi o to, że utrzymywał się spadek kursu EUR/PLN i firmy eksportujące traciły na eksporcie ze względu na coraz niższe przełożenie uzyskanych wpływów w EUR na walutę krajową. Kontrakt, w którym bank proponował zabezpieczenie przy spadku kursu o 9 groszy mógł dotknąć bariery wyłączającej w szybkim czasie i powód pozostawał z walutą tracącą na wartości. Co z tego, że kontrakt zawarto na 13 miesięcy, gdy przy panującej tendencji rynkowej mógł się szybko rozwiązać i atrakcyjny kurs w czasie obowiązywania kontraktu tracił funkcję po dotknięciu bariery. Druga sprawa, to jest transakcji odwrotnych, jest konsekwencją zawarcia kontraktu przez pozwanego.(...)sprzedając produkt nieadekwatny do różnych scenariuszy rynkowych, również nieadekwatnie zawarł transakcję odwrotną. Trzecim problemem opinii, z którym pozwany się nie zgadzał, było rozróżnienie strony występującej z inicjatywą zawarcia kontraktu. Wbrew stanowisku pozwanego, myśl instytutu ma uzasadnienie. Otóż, ustalający zasady kontraktu bank nie znalazł się w pozycji zaskoczenia i konieczności przeanalizowania oferty w kilku minutach rozmowy telefonicznej. Uwaga kontrahenta w trakcie telefonicznej rozmowy jest odmienna od uwagi skoncentrowanej na pisemnym kontrakcie, dlatego ważne jest powtórzenie przez kontrahenta warunków transakcji (zeznania świadkaH.). Kontrahent ma wiedzieć, na co się godzi.
Zarzut naruszeniaart. 217 § 2 k.p.c.jest nietrafny. Nie jest objęte nakazem wyjaśnienia twierdzenie pozwanego, że trudności powoda w realizacji kontraktu wynikały nie z jakichkolwiek elementów treści kontraktu, ale z własnej winy powoda polegającej na w pełni świadomym „nadzabezpieczeniu" swoich wpływów walutowych (tj. zawarciu umów analogicznych do Kontraktu na kwotę przewyższającą wysokość wpływów w walutach obcych), co spowodowało, że powód nie dysponował walutą obcą, do której sprzedaży zobowiązał się w kontrakcie. Prawo materialne wyznacza zakres sporu, a jest nim ocena kontraktu w momencie jego zawierania, a nie wykonywania. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Warunki kontraktu powstają w fazie negocjacji. Gdy dochodzi do zawarcia umowy, uciążliwe i nierównoprawne warunki są już wykonywane. Generalnie prawo zezwala na nieekwiwalentność świadczeń. Czynność prawna zgodna z prawem nie eliminuje potrzeby analizy z punktu widzenia zgodności z zasadami współżycia społecznego. Bezpośrednia rola zasad współżycia społecznego wynika z normy uzależniającej ważność czynności od zgodności jej treści i celu z tymi zasadami, co wynika zart. 58 k.c.iart. 3531k.c.Ocena zasad swobody negocjacji będzie naruszona, gdy oznacza dla jednej ze stron ciężar większy od powszechnie przyjętych w stosunkach danego rodzaju.
Zarzut naruszeniaart. 328 § 2 k.p.c.ma uzasadnienie tylko wtedy, gdy nie można prześledzić dochodzenia do rozstrzygnięcia. Wskazane dwie podstawyart. 58 § 2 k.c.iart. 86 § 1 k.c.zostały alternatywnie przeanalizowane przez Sąd pierwszej instancji i w obu przypadkach powództwo zasługuje na uwzględnienie. Brak dokonanego wyboru podstawy prawnej rozstrzygnięcia jest uchybieniem, znajduje jednak wytłumaczenie w wielowątkowości i skomplikowaniu spraw opartych na kontraktach walutowych rozpoznawanych z udziałem banków. Sąd Apelacyjny rozpoznając sprawę wskazuje, iż podstawą zasądzenia roszczenia powoda jest zwrot świadczenia nienależnego pozwanemu jako wynikającego z nieważnej czynności prawnej (art. 58 k.c.). Było to bowiem świadczenie wynikające z czynności prawnej zobowiązującej, która była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (condictio sine causa).
Działania powoda były nakierowane na zawarcie walutowego kontraktu, który przeniesie lub zredukuje ryzyko związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przy niekorzystnych zmianach cen (kursów EUR/PLN). Powód funkcjonował na rynkach zagranicznych i operacje z kontrahentami z innych państw skutkowały wpływami strumieni pieniężnych wyrażonych w walutach obcych. Pozwany bank znał specyfikę działalności powoda i jak twierdzi oferował produkt adekwatny do potrzeb zmienności rynku walutowego. Co do zasady celem umowy jest intencja jaka towarzyszy zawarciu umowy określonej treści, prowadząca do osiągnięcia pewnego stanu rzeczy. Jak wskazuje Sąd Najwyższy cel umowy jest wyznaczony przez funkcję, jaką strony wyznaczają danej czynności w ramach łączących je stosunków prawnych. Jest to cel zindywidualizowany, dotyczący konkretnej umowy i znany obu stronom. Wypływa na kształt praw i obowiązków pośrednio, jako jeden z czynników, które powinny być brane pod uwagę przy dokonywaniu wykładni. Cel nie musi być wyartykułowany w treści umowy, a może być ustalany na podstawie okoliczności towarzyszących dokonaniu czynności prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2010 r., III CSK 47/10). Zasadne jest przyjęcie wniosku, że zawierającym umowę towarzyszył cel zabezpieczający przed ryzykiem walutowym i obie strony nie miały co do tego wątpliwości. Podnoszone obecnie w apelacji twierdzenia o spekulacyjnym celu nie znajdują oparcia w materiale dowodowym. Prezes powoda wyjaśniała, dlaczego przystąpiła do negocjacji, a pracownik banku zdawał sprawę, po co eksporter godzi się na wysłuchanie propozycji banku. Gdyby było inaczej oferta banku mogłaby być skierowana do każdego klienta banku niezależnie, czy osiąga wpływy w EUR, czy nie. Dlatego odpada podstawaart. 86 §1 k.c.Gdy strony ujmą celowość jako element praw i obowiązków w łączącym je stosunku prawnym, mówić należy o treści czynności prawnej. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego samej treści czynności, czyli postanowień regulujących prawa i obowiązki stron, skutkuje nieważnością tej czynności prawnej. Uświadomienie sprzecznego z zasadami współżycia społecznego celu uzgodnionego przez strony czynności prawnej (a także treści, gdy cel jest elementem praw i obowiązków) jest warunkiem sankcji nieważności i odróżnia sprzeczny z zasadami współżycia społecznego cel jednej ze stron, przybierający postać błędu, podstępu, wyzysku. Nie może być celem czynności prawnej uzgodnionym przez strony, cel jednej ze stron czynności prawnej skierowany przeciwko drugiej stronie (por. M. Gudowski, Nieważność czynności prawnej, CH Beck 2017, s. 335).
Podsumowując rozbudowaną argumentację pozwanego ujętą w zarzucie naruszenia przepisów prawa procesowego, Sąd Apelacyjny przyjmuje i stwierdza, że pozwany nie przeprowadził oceny potrzeb powoda dla adekwatności proponowanej struktury opcyjnej, po drugie, kontrakt opcyjny nie pełnił funkcji zabezpieczającej działalności gospodarczej powoda ze względu na zastosowaną barierę na poziomie 3,23, po trzecie, struktura opcyjna była zerokosztowa, ale różnica nominałów opcji put i call stawiała bank w korzystniejszej sytuacji ze względu na barierę, po czwarte, ryzyko zawieranej transakcji nie zostało przedstawione powodowi.
Zarzut naruszeniaart. 58 § 2 k.c.przez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że sporny kontrakt był nieważny z powodu sprzeczności z zasadami współżycia społecznego jest chybiony.
Wypowiedzi na temat zasad współżycia społecznego ujmują omawiane zasady jako reguły postępowania jednych osób wobec drugich, nie będąc jednocześnie samoistnymi normami prawnymi, ale stanowiącymi element takich norm, wpływającymi na ocenę stanu faktycznego w procesie stosowania prawa (por. Z. Radwański, Prawo cywilne-część ogólna, Warszawa 2005, s. 41). Odwołanie do klauzuli generalnej, jaką stanowią zasady współżycia społecznego umożliwia wypełnienie ich treścią na podstawie dorobku doktryny i orzecznictwa wypracowanego na gruncie innych przepisów zawierających tę klauzulę generalną. Odwołanie się do zasad współżycia społecznego to nic innego jak odwołanie się do ogólnej idei słuszności oraz powszechnie uznawanych wartości determinujących zasady etycznego i uczciwego postępowania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 listopada 2001 r., IV CKN 1756/00). Zasadniczo przyjmuje się, że wymagane jest sformułowanie konkretnej zasady, wynikającej z klauzuli współżycia społecznego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 1998 r., II CKN 928/97; odmiennie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r., I CSK 522/08).
Dobre relacje w sferze obrotu gospodarczego powinny być budowane na podstawie uczciwych relacji pomiędzy uczestnikami obrotu gospodarczego. O nadużyciu silniejszej pozycji kontraktowej jednej ze stron decyduje asymetria informacyjna sprawiająca, że jeden z kontrahentów znacznie lepiej zna i rozumie uwarunkowania ekonomiczne i prawne zawieranej umowy, w tym wynikający z jej treści rozkład ryzyka. Zjawisko to jest szczególnie często w przypadku skomplikowanych instrumentów finansowych oferowanych przez instytucje finansowe klientów, w tym przedsiębiorcom, których specjalizacja gospodarcza nie obejmuje zawierania takich transakcji.
Kontekst zawieranych umów był taki, że w latach 2007-2008, bezpośrednio poprzedzających kryzys finansowy, umowy opcji walutowych były popularnym instrumentem pochodnym, mającym - w mniemaniu przedsiębiorców sprzedających lub nabywających opcje - zabezpieczyć ich przed ryzykiem kursowym. Ryzyko to wynikało, w szczególności w pierwszej połowie 2008 r., z konsekwentnego i znaczącego spadku kursu euro w stosunku do złotówki. Nie było przewidziane przez większość analityków odwrócenie trendu i wzrost wartości euro (A. S., „Opinia prawna o projektach ustaw o przeciwdziałaniu skutkom umów przewidujących opcje walutowe”, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych, 2009/2, s. 130).
Jak wynika ze stanu faktycznego powód był eksporterem na rynek europejski szaf różnego typu i zdecydował się na zabezpieczenie zagranicznych transakcji sprzedaży poprzez zawarcie umów transakcji walutowych z bankami. Powód został klientem pozwanego banku i od 2007 r. strony wiązała umowa o otwarcie i prowadzenie rachunku bankowego. Reprezentant powoda zawierała umowy transakcji opcji walutowych typu forward według zasad ustalonych z bankami, przy określonym schemacie rozmów telefonicznych. Przykładem były rozmowy z(...) Bank (...) S.A.rozpoczynające się od (i) kursu waluty, (ii) nie podawano wolumenu, tylko był pochodną aktualnego zapotrzebowania, (iii) przy określeniu czasu z reguły 3 miesięcznego (przesłuchanie prezesa powoda 25 kwietnia 2017 r. czas 00:58:23). Treść umowy z pozwanym bankiem była uzgadniana podczas rozmowy telefonicznej przeprowadzonej pomiędzy powodem aT. A. (2). Sposób prowadzenia rozmowy z pozwanym co do uzgodnienia przez strony warunków transakcji oraz złożenia oświadczeń woli akceptujących warunki pozostawał zaskoczeniem dla reprezentanta powoda. Oceniając przystępujące do transakcji strony trzeba mieć ma uwadze, że umowy zawierali przedsiębiorcy, z tym że po jednej stronie był eksporter szaf, a po drugiej bank. Powód uzyskiwał przychody w euro i chciał mieć zabezpieczenie przed spadkiem wartości euro w stosunku do złotego, zaś pozwany bank oferował produkt inwestycyjny mający teoretycznie spełniać oczekiwania powoda. Powód dokonywał inwestycji w instrumenty finansowe w bankach i orientował się w charakterze zawieranych transakcji typu forward, co nie jest jednak jednoznaczne z tym, że powód był świadomy ryzyka związanego z zawieraną umową opcji walutowych nierzeczywistych.
Po pierwsze, pozwany nie wymagał posiadania przez powoda szczególnej wiedzy, umiejętności, czy też większej niż przeciętna orientacji na rynku usług finansowych. Po drugie, na tle niniejszej sprawy nie można określić kryteriów podmiotowych warunkujących zawarcie umów transakcji opcji walutowych poza dwiema, powód miał już status klienta banku i uzyskiwał przychody w euro. Przy czym posiadanie środków finansowych nie jest cechą przesądzającą o orientowaniu się w konstrukcji umów z dziedziny obrotu instrumentami finansowymi. Po trzecie, sposób prowadzenia rozmów dotyczących transakcji walutowych jest zdominowany przez jeden z rodzajów informacji, mianowicie korzyści. Tymczasem przekazem winny być nie tylko informacje na temat korzyści, ale również zagrożeń i to podawane w sposób pełny, obejmujący wszelkie ryzyka, jakie wiążą się z inwestowaniem w przedmiotowe produkty.
Pozwany bank przygotował produkt w postaci opcji call i put mając na uwadze kurs złotego do euro oraz opracował cały mechanizm funkcjonowania tych opcji przy założeniu, że ryzyko ponoszone przez bank i klienta, który korzysta z tego produktu ma być równoważne. To pracownik banku informował powoda o tym jak korzystać z tego produktu. Pozwany nie dowiódł, czy powód wiedział, co znaczy (i) „cała transakcja znika” i (ii) „gdyby kursy poszły mocno do góry i przeszły ponad te poziomy, to jest obowiązek zamiast 50 tysięcy jest 75 tysięcy, czyli o 25 tysięcy euro więcej w każdej dacie”. Z materiału dowodowego nie wynika, aby bank poinformował wyraźnie o tym powoda, a powód był w pełni świadomy tego, że jego ryzyko jest o wiele większe od ryzyka pozwanego banku, a mimo to przystąpił do kontynuowania rozmowy dotyczącej umowy opcji. Nie wynika również, aby przybliżono mechanizm działania „prawo do sprzedaży” i „obowiązek” w kontekście premii opcyjnej, struktury zerokosztowej. Nie doprecyzowano stwierdzenia „jeżeli chociaż raz by kursik dotknął poziomu 3,23 na dole, to cała transakcja znika, czyli prawo i obowiązek wyłączają się”, ale tylko dla banku, bo ten wprowadził barierę.
Nie ma jednoznacznego dowodu, że powód był świadomy ryzyka związanego z działaniem bariery. W interesie przedsiębiorcy było zabezpieczenie niekorzystnego dla eksportera kursu walutowego EUR/PLN, korzystny kurs nie wymagał zabezpieczeń działalności eksporterów. I w takiej korzystnej tendencji rynkowej powód został zobligowany kontraktem, który mając zabezpieczać przed negatywnym rynkowym ryzykiem kursowym, uniemożliwiał realizację pozytywnego kursu rynkowego. W warunkach pełnej informacji racjonalnie działający przedsiębiorca nie zaakceptowałby w całości skonstruowanej struktury opcyjnej.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego cechy produktu nie zostały przedstawione w sposób dostatecznie jasny i jednoznaczny, a mając na uwadze sposób zawierania umowy (telefonicznie), powód miał prawo mieć wątpliwości co do zawarcia umowy. Taki deficyt wiedzy co do konstrukcji umowy powinien zostać zrównoważony przez informacje przekazywane przez pozwany bank na etapie zawierania transakcji. W powołanych rozmowach została wprawdzie podana kwota bariery wyłączającej, ale już mechanizm jej działania nie jest taki oczywisty „i gdyby kursik dotknął na przykład poziomu 3,23 to cała transakcja znika”, „jeżeli chociaż raz by kursik dotknął poziomu 3,23 na dole, to cała transakcja znika, czyli prawo i obowiązek wyłączają się” (k. 112 i 112 verte). Podczas telefonicznej rozmowy przeprowadzonej z powodem pracownik banku zaznacza, że „w każdej dacie ma pani prawo do sprzedaży 50 tysięcy euro, jeżeli kursy na rynku są poniżej tych poziomów zabezpieczeń lub obowiązek sprzedaży 75 tysięcy euro jeżeli kursiki by wyszły ponad poziomu zabezpieczeń, a poziomy zabezpieczeń wyglądają tak: na poniedziałek jest 3,40, później mamy na kolejnym miesiącu 3,39, na kolejny 3,38, później 3,37 i tak co grosz spadamy w każdym miesiącu, ale nigdy niżej niż 3,33 (…) i jeżeli chociaż raz by kursik dotknął poziomu 3,23 na dole, to cała transakcja znika, czyli prawo i obowiązek wyłączają się”” oraz „dobra, rozliczamy się nierzeczywiście” (k. 112 verte). Przy takiej strukturze informacji nie sposób przyjąć, że powód miał świadomości co do faktycznego ryzyka i kosztów, jakie wiążą się z oferowanymi produktami. Sugestywność przekazu kładąc akcent na korzyści (kurs Euro spada) i sposób przedstawienia tych korzyści (daje nam 4,5 tysiąca złotych i to wpada na rachunek, prawa i obowiązek wyłączają się) powodowała, że powód podejmował decyzje na podstawie ustnie przekazanych informacji nie żądając dodatkowych wyjaśnień.
Z drugiej strony nie można również pomijać tego aspektu sprawy, że powód nie dopytywał o ewentualne koszty, czy opłaty oraz inne ryzyka operacji poprzestając na wizji potencjalnych korzyści. Niemniej aby zadać pytanie, należy mieć wiedzę, a Sąd Apelacyjny nie podziela zapatrywania, że wystarczającą dozę informacji zapewniały materiały przesłane powodowi drogą elektroniczną. Często zachowanie stron już po złożeniu oświadczenia woli wskazuje na rozumienie umowy. Powód od początku negował zawarcie umowy, nie przyjmował w rozmowach po 22 października 2008 r. powstałego zobowiązania i poszukiwał rozwiązania sytuacji z przedstawicielem pozwanego banku (k. 834-855).
Ekwiwalentność świadczeń oznacza ich równoważność. Ekwiwalentność świadczeń winna być rozpatrywana z uwzględnieniem całego kontekstu relacji ekonomicznych łączących strony. Zawarty kontrakt naruszał ekwiwalentność albowiem, (i) nakładał na powoda obowiązek wykonywania zobowiązania do sprzedaży opcji call przez okres 12 miesięcy, gdy obowiązek pozwanego był ograniczony barierą, (ii) pozbawiał wyłącznie powoda prawa rozwiązania struktury, gdy takie prawo wprowadzał pozwany na swoją rzecz poprzez ograniczenie barierą, (iii) nie zabezpieczał powoda przed spadkiem kursy euro poniżej 3,23 poprzez wprowadzenie bariery i nie zabezpieczał powoda przed wzrostem kursu euro powyżej 3,40, gdy pozwany zabezpieczył się przed spadkiem kursu euro poniżej 3,23 i uzyskiwał nieograniczone korzyści z jego wzrostu powyżej 3,40, (iv) czas umowy dla powoda ustalił pozwany na minimum 12 miesięcy, gdy czynnik kursu decydował o czasie kontraktu dla pozwanego.
Pozwany przygotowując produkt i zawierając umowę opcji wiedział o tym zróżnicowaniu i świadomie się na to godził. W sytuacji, gdy powód nie był świadomy tak znacznego zróżnicowania ryzyka, jakie mogły pociągnąć za sobą zawierane przez niego umowy opcji, a pozwany bank był w pełni świadomy, że rozkład ryzyka wyraźnie faworyzuje właśnie jego - a ponadto gdy maksymalny zysk powoda z transakcji wynosił 79 000 zł, a strata 729 980 zł, umowy opcji uznać należy za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Obowiązująca w obrocie pomiędzy przedsiębiorcami elementarna uczciwość zabrania - aby przedsiębiorca będący bankiem, który przygotowuje umowy opcji walutowych i jest świadomy zróżnicowania ryzyka jakie wiążą się z tym umowami dla obu stron, nie poinformował o tym w sposób niebudzący wątpliwości klienta.
Zgodnie z zasługującym na uznanie poglądem rażące naruszenie interesów jednej strony można rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jej niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Rażące oznacza znaczne odchylenie przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków stron. Propozycja ukształtowania stosunku prawnego powinna uwzględniać równorzędne interesy obu stron i zabezpieczać je w jednakowym stopniu, a nie kształtować w sposób niesymetryczny. Zasadniczo podmioty prawa cywilnego, a w konsekwencji także podmioty stosunku cywilnoprawnego, są równorzędne i żadnemu z nich nie przysługuje prawo władczego jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej kontrahenta, każdemu przysługuje równa ochrona prawna. Dysparytet stron ma miejsce w sytuacji, gdy pozwany naruszając zasadę uczciwości w obrocie gospodarczym, wykorzystuje swoją pozycję i doprowadza do uzyskania zgody na korzystną dla siebie treść umowy.
Zarzut naruszeniaart. 94 k.c.jest chybiony, bowiem Sąd pierwszej instancji trafnie uznał, że wskutek zastrzeżenia bariery została zachwiana ekwiwalentność świadczeń stron. Nie chodzi przy tym o ocenę bariery jako warunku zgodnego bądź nie z zasadami współżycia społecznego, tylko o asymetrię wprowadzenia bariery do struktury, co spowodowało, że takie ukształtowanie struktury podlegało ocenie w aspekcie zasad współżycia społecznego.
Analiza pozostałych zarzutów naruszenia prawa materialnego, tj. 88§1 k.c.w związku zart. 84 §1 k.c.iart. 86 §1 k.c.jest zdaniem Sądu Apelacyjnego zbędna, skutkiem przyjęcia za podstawę rozstrzygnięciaart. 58 §2 k.c.w związku zart. 3531k.c.
Odnośnie zarzutu naruszeniaart. 409 k.c.w związku zart. 410 §1 k.c.W orzecznictwie przyjmuje się, że przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu należy stosować wtedy, gdy nie ma innego środka prawnego, przy wykorzystaniu którego możliwe byłoby przywrócenie równowagi majątkowej, naruszonej bez prawnego uzasadnienia albo gdy inne środki połączone są z większymi trudnościami (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 1995 r., III CZP 46/95, OSNC 1995, nr 7-8, poz. 114 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2002 r., I CKN 810/99, z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 237/06, i z dnia 7 maja 2009 r., IV CSK 27/09). Szczególną postacią bezpodstawnego wzbogacenia jest świadczenie nienależne, obejmujące przypadki, w których wzbogacony uzyskał korzyść majątkową w wyniku świadczenia. O tym, czy dane zachowanie może być uważane za świadczenie decyduje przy tym obiektywnie ujmowany punkt widzenia odbiorcy świadczenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1997 r., III CKN 162/97, OSNC 1998, nr 2, poz. 31). Do zwrotu nienależnego świadczenia mają - co do zasady - zastosowanie ogólne reguły bezpodstawnego wzbogacenia (art. 410 § 1 k.c.). Zgodnie zart. 410 § 2 k.c., świadczenie jest nienależne m.in. wtedy, gdy zostało spełnione w wykonaniu zobowiązania z nieważnej czynności prawnej (condictio sine causa). W takim wypadku świadczący może odzyskać świadczenie, choćby wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany (art. 411 pkt 1 k.c.).
Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtował się pogląd, iż w przypadku nienależnego świadczenia ogólne przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia należy rozumieć specyficznie, a sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie kondykcyjne. W konsekwencji nie ma potrzeby ustalania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę na rzecz, której świadczenie zostało spełnione i czy majątek spełniającego świadczenie uległ zmniejszeniu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2011 r., I CSK 66/11, z dnia 9 sierpnia 2012 r., V CSK 372/11, z dnia 28 sierpnia 2013 r., V CSK 362/12, i z dnia 15 maja 2014 r., II CSK 517/13, z dnia 29 listopada 2016 r., I CSK 798/15). Przedstawiony pogląd trafnie ujął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 listopada 2011 r. (I CSK 66/11) przyjmując, że sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie kondykcyjne. W takim też przypadku nie zachodzi potrzeba badania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę, na rzecz której świadczenie zostało spełnione (accipiensa), jak również, czy majątek spełniającego świadczenie (solvensa) uległ zmniejszeniu. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia bowiem przesłankę powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia.
Nie znajdując zatem podstaw do zmiany wyroku, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawieart. 385 k.p.c.O kosztach postępowania orzeczono uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik sporu na podstawieart. 108 k.p.c.w związku zart. 98 k.p.c.przy uwzględnieniu, że apelacja została wniesiona 4 października 2017 roku i zastosowanie winne znaleźć przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia pełnomocnika procesowego przepisy § 2 punkt 6 w związku z §10 ustęp 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości ws. opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 poz. 1800).
Jolanta de Heij-Kaplińska Magdalena Sajur-Kordula Marek Kolasiński | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2019-07-09'
department_name: VII Wydział Gospodarczy
judges:
- Jolanta de Heij-Kaplińska
- Magdalena Sajur-Kordula
- Marek Kolasiński
legal_bases:
- art. 58 § 2 i art. 353
- art. 5 ust. 2 pkt 4 i 7a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe
- art. 386 § 6 k.p.c.
recorder: protokolant Agata Wawrzynkiewicz
signature: VII AGa 1316/18
``` |
151520650003027_VI_GC_001221_2017_Uz_2018-06-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI GC 1221/17/3
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 czerwca 2018 r.
Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk
Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk
po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018 r. w Tychach
na rozprawie
sprawy z powództwa:
(...)w Austrii
przeciwko:
(...) Sp. z o.o.wM.
o zapłatę
1
oddala powództwo w całości;
2
zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
SSR Jolanta Brzęk
Sygn. akt VI GC 1221/17/3
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 27 kwietnia 2017 r. (data stempla pocztowego) powód(...)wW.(Austria) wniósł o zasądzenie od(...) sp. z o.o.sp.k . wM.kwoty 12 257 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 9% w stosunku rocznym od kwot i dat jak w pozwie oraz kosztami postępowania.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany złożył wniosek o kartę paliwową(...)Euro(...)z funkcją(...), który z uwagi na jego zaakceptowanie przez powoda stanowił zawarcie umowy pomiędzy stronami. Rozliczenia dokonywane były na podstawie zbiorczych faktur VAT wystawianych przez powoda. Pozwany nie uiścił należności na łączną kwotę dochodzoną pozwem.
W dniu 14 czerwca 2017 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tychach Wydziale VI Gospodarczym wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 955/17 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.
W ustawowym terminie pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania.
W uzasadnieniu pozwany wskazał, że w dniach 12 i 13 marca 2015 r. na terenieW.wW.iM.k./W.nieznany sprawca dokonał zakupu oleju napędowego na stacjach paliw powodując bezprawne obciążenie pozwanego, najprawdopodobniej poprzez użycie danych dotyczących karty sieci(...)o numerze(...). Pozwany niezwłocznie zawiadomił o możliwości popełnienia przestępstwa zarówno właściwe organy sciągania jak i powoda. Powód w żaden sposób nie podjął próby wyjaśnienia sytuacji, pomimo wieloletniej współpracy stron. Przede wszystkim zaś nie wystąpił do swojego kontrahenta, tj. stacji benzynowych wW.iM.k./W.o udostepnienie monitoringu dotyczącego tankowań dokonanych na dane z karty sieci(...)o numerze 71010182178134. Postanowieniem z dnia 14 maja 2015 r. Komenda Powiatowa Policji wM.umorzyła dochodzenie w sprawie oszustwa dokonanego na szkodę pozwanego. Pozwany wniósł zażalenie na przedmiotowe postanowienie, które zostało uwzględnione przez Sąd Rejonowy w Mikołowie. Sąd ten podzielił stanowisko pozwanego, że umorzenie jest zdecydowanie przedwczesne, a organy ścigania nie zgromadziły jeszcze kompletnego materiału dowodowego w sprawie. Zdaniem pozwanego powód zobowiązany był do wyjaśnienia okoliczności sprawy albowiem to on wybiera stacje benzynowe, z którymi współpracuje w związku z czym miał on możliwość zwrócenia się do w/w stacji z wnioskiem o udostępnienie nagrań. Pozwany podkreślił, że omyłkowo dokonał zapłaty za wystawione przez powoda faktury VAT stwierdzające należność za paliwo, którego pozwany nie zatankował. W związku z tym, że powód odmówił pozwanemu zwrotu zapłaconej kwoty, pozwany nie dokonał zapłaty za faktury VAT wystawione przez powoda, a załączone do niniejszego pozwu. Wierzytelności te uległy zdaniem pozwanego potrąceniu do wysokości wierzytelności niższej. Tym samym w ocenie pozwanej wierzytelność powoda wygasła i nie może być dochodzona w niniejszym postępowaniu. Pozwany wyjaśnił, że karta uprawniająca do tankowania i obciążenia rachunku firmy była wydana przez powoda na konkretny pojazd, to jest z podaniem numeru rejestracyjnego pojazdu, a więc pracownik stacji powinien był zweryfikować czy numer rejestracyjny pojazdu podstawionego do zatankowania paliwa jest tożsamy z numerem rejestracyjnym podanym na karcie. Nadto jak wynika z systemu(...)pojazdu, w trakcie kwestionowanych tankowań pojazd pozwanego nie znajdował się na terytoriumW..
W odpowiedzi na sprzeciw powód w całości podtrzymał żądanie pozwu. Wskazał, że każda karta paliwowa zabezpieczona jest indywidualnym kodem – numerem(...)bez wprowadzenia, którego niemożliwe jest dokonanie zakupów. Nawet w przypadku rzekomej kradzieży, złodzieje musieliby również posłużyć się prawidłowo wprowadzonym kodem, który z oczywistych względów znany był jedynie pozwanej i jej pracownikom. W ocenie powoda bardziej prawdopodobne jest, że pracownicy pozwanej sami posłużyli się kartą bądź ją użyczyli osobie trzeciej zdradzając jej również kod(...). Z tych względów reklamacja pozwanej została przez powoda odrzucona, o czym strona przeciwna została poinformowana. Powódka podkreśliła, że nie przekonuje argumentacja pozwanej jakoby omyłkowo dokonała płatności na rzecz powoda, a złożone przez pozwaną oświadczenie o potrąceniu jest bezskuteczne. Pozwany dokonując bowiem próby dokonania potrącenia musiał zaakceptować istnienie zobowiązania względem powoda i uwzględnić faktury VAT wskazane w pozwie w swych księgach rachunkowych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwany(...) sp. z o.o.sp.k. wM.złożył wniosek o wydanie kart paliwowych(...)z funkcją(...), który w wyniku zaakceptowania przez powoda(...)wW.(Austria) doprowadził do zawarcia pomiędzy stronami umowy na warunkach w nim określonych.
Na podstawie przedmiotowej umowy pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uprawniony był do tankowania oleju napędowego do pojazdów ciągnikowych i ciężarowych, które wykorzystywał do transportu towarów, na stacjach paliw współpracujących z powodem na podstawie odrębnych umów. Lista stacji benzynowych jest znana pozwanemu. Do każdego pojazdu była przypisana inna karta paliwowa z podaniem jego numeru rejestracyjnego. Kartę paliwową wraz z numerem(...)kierowca pozwanego otrzymuje od spedytora, który każdorazowo podaje numer(...)do karty przez telefon. Co do zasady kierowca przypisany jest do samochodu, a gdy zachodzi potrzeba zmiany pojazdu wówczas daje kartę. Nabycie paliwa rozliczane było bezgotówkowo, a powód wystawiał pozwanemu faktury zbiorcze do 15-go i 30-go dnia każdego miesiąca.
Dowód: wniosek o wydanie karty (k. 28-29), faktury VAT (30-92), zeznania świadków:J. M.(k. 224-225),D. Z.(k. 225-227).
W dniach 12 i 13 marca 2015 r. na terenieW.wW.iM.k./W.nieznany sprawca dokonał zakupu oleju napędowego na stacjach paliwA.używając karty paliwowej pozwanego. Pierwsze trzy transakcje miały miejsce w dniu 12 marca 2015 r. – pierwsza o godz. 21.28 ilość paliwa 294 litrów ON, kwota 430 euro, druga godz. 22.37 ilość paliwa 565 litrów ON kwota 827 euro, trzecia godz. 23.21 ilość paliwa 164 litry ON za 241 euro, następne zaś dnia 13 marca 2015 r. (czwarta i pięta) o godz. 1.07 ilość paliwa 720 litrów ON za 1 064 euro oraz o godz. 1:11 ilość paliwa 297 ON za 435 euro. Łącznie nieznany sprawca dokonał pięciu transakcji na kwotę 2 997 euro.
Dowód: akta dochodzenia nr Kr(...)i RSD 178/15
Karta uprawniająca do tankowania i obciążenia rachunku pozwanego była wydana na konkretny pojazd tzn. z podaniem numeru rejestracyjnego pojazdu , a więc pracownik stacji powinien zweryfikować czy numer rejestracyjny pojazdu podstawionego – ciągnik siodłowyV.onr rej (...)– do zatankowania paliwa jest tożsamy z numerem rejestracyjnym podanym na karcie. Z danych z systemu(...), wynika że w trakcie tankowania weW.pojazd pozwanego znajdował się na terenie Słowenii, a kierowcaD. Z.posiadał przy sobie karty paliwowe uprawniające do tankowania. Zamek drzwi prawych kabiny ciągnika siodłowego działał nie prawidłowo, po włożeniu płaskiego przedmiotu zamek otwierał i zamykał drzwi.
Dowód: akta dochodzenia nr Kr(...)i RSD 178/15, zeznania świadkaD. Z.(k. 225-227).
Pozwany niezwłocznie zawiadomił o możliwości popełnienia przestępstwa zarówno Komendę Powiatową Policji wM.jak i powoda. Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2017 r. Komenda Powiatowa Policji wM.umorzyła dochodzenie w sprawie oszustwa dokonanego na szkodę pozwanego, postanowienie to zostało zatwierdzone przez Prokuraturę Rejonowa w Mikołowie dnia 11 stycznia 2017 r. W uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia wskazano, że najprawdopodobniej doszło do skopiowania danych z karty i wytworzenia jej duplikatu, a przy autentycznym użyciu karty sprawcy mogli odczytać kod pin, który wykorzystali następnie do zatankowania pojazdu.
Dowód: zgłoszenie reklamacyjne powoda (k. 114), oświadczenie (k. 115), zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wraz z dokumentacją (k. 116-141), korespondencja stron (k. 186-199, 204-217, 233-243).
Ciągnik siodłowyV.onr rej (...)kierowcaD. Z.posiada od chwili nabycia i jest do niego przypisana karta paliwowa. Posiada on również kartę kierowcy, która nalicza jego czas pracy. Karta kierowcy musi być włożona do tachografu zawsze, gdy znajduje się w pojeździe. Po powrocie do bazy karta ta jest sczytywana i na tej podstawie określa się czas pracy kierowcy. Jak wynika z tachografu, kierowcaD. Z.nie tankował w dniach 12 i 13 marca 2015 r. na stacjach wW.iM.k./W.albowiem znajdował się w tym czasie w Słowenii, dokąd jechał z okolicR.przezW.. CałeW.przejechał na paliwie zatankowanym w Austrii. Kierowcy pozwanego nie tankują na stacjach paliw weW.albowiem ceny paliwa są tam zbyt wysokie.
Karta paliwowa chowana jest w specjalnych książeczkach, a ta w teczce, która znajduje się w schowku w samochodzie. Każdorazowo jest wyciągana do tankowania.
Dowód: zeznania świadkaD. Z.(k. 225-227).
O zdarzeniu Prezes Zarządu Pozwanego dowiedział się następnego dnia, kiedy wysłano mu wiadomość e-mail o podejrzanych transakcjach dokonanych uprzedniej nocy tj. zatankowaniu 1000 litrów paliwa dnia 12 marca 2015 r. i kolejnych 1000 litrów już po północy. Wiadomości takie są wysyłane w ramach alarmu, jeżeli kierowca zbliży się do limitu tankowania w jednej dobie. Limit ten wynosi w rozpoznawanym przypadku wynosił 1000 litrów. Niezwłocznie po otrzymaniu alertu Prezes Zarządu Pozwanej skontaktował się z kierowcą, który poinformował go, że jest w posiadaniu karty. Zweryfikowano zatem trasę przejazdu pojazdu, z czego wynikało że pojazd w chwili tankowania był już 300 km dalej. Karta paliwowa została zablokowana przez spedytoraT. P.. Pojazdy pozwanej mają baki o pojemności 1100 litrów, zatem nie możliwym byłoby zatankowanie takiej ilości paliwa na raz.
Kierowcy nie otrzymują napisanych na kartce pinów do kart paliwowych, które nadawane są przez powoda. W sytuacji, gdy kierowca jest na urlopie dokumenty wraz z kartą paliwową i kluczykami przechowywane są w specjalnej przegródce na portierni. Dostęp do nich ma tylko portier, ale ten nie zna numeru pin.
Dowód: zeznania przedstawiciela pozwanegoK. D.(k. 227-229), zeznania świadkaT. P.(k. 246-248).
Pozwany uregulował fakturę VAT na kwotę 2 014 euro, którą to kwotę następnie potrącił z następnej faktury VAT wystawionej przez powoda. Spowodowane było to faktem, że płatności wykonywane były po sprawdzeniu faktur przez spedytora, który miał w tamtym okresie do sprawdzenia około 20 kart paliwowych. Pozwany nie uiścił dalszej płatności albowiem oczekiwał na rozpatrzenie reklamacji przez powoda.
Dowód: zeznania świadkaJ. M.(k. 224-225), zeznań przedstawiaciela pozwanegoK. D.(k. 227-229).
Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Żadna ze stron nie zakwestionowała ich treści ani autentyczności.
Sąd poczynił również ustalenia faktycznie w oparciu o zeznania świadków:J. M.(k. 224-225),D. Z.(k. 225-227),K. D.(k. 227-229),T. P.(k. 246-248). Zeznania te są w całości spójne i wiarygodne oraz znajdują potwierdzenie w pozostałych dowodach.
Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentów księgowych pozwanej spółki ponieważ dowód ten nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie wobec potrącenia oraz okoliczności, że pozwana spółka musiała uiścić zakwestionowane faktury, ponieważ postępowanie reklamacyjne przedłużało się, a powódka blokowała dalszą współpracę z powodu zalegania z płatnościami.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na oddalenie w całości.
Należy na wstępie zauważyć, iż powód(...)wW.(Austria) domagał się w niniejszym postępowaniu zasądzenia od pozwanej(...) sp. z o.o.sp.k . wM.kwoty 12 257 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 9% w stosunku rocznym od kwot i dat jak w pozwie tytułem nieuregulowanego wynagrodzenia za świadczenie usług związanych z nabyciem za pośrednictwem karty paliwowej oleju napędowego na stacjach paliw wW.iM.k/W..
Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa z powodu braku winy, ani nawet należytej staranności przy kradzieży paliwa z karty paliwowej. Tankowania zostały przez nią niezwłocznie zakwestionowane, a pomimo zapłaty faktur wiceprezes zarządu złożył oświadczenie o potrąceniu, które dostarczono na ręce pełnomocnika powoda wraz z odpisem sprzeciwu.
Przedmiotem sporu w świetle przedstawionych w sprawie stanowisk stron była kradzież paliwa w dniach 12 i 13 marca 2015 r. na stacjach paliw wW.iM.k/W.(Włochy). Pozwany kwestionował roszczenie powoda, wskazując, że w tym czasie jego kierowca nie mógł zatankować paliwa na w/w stacjach paliw albowiem znajdował się w tym czasie w Słowenii. Powódka twierdzi, że skoro dysponentem kart paliwowych była pozwana, to ona odpowiada za nabycie paliwa za pośrednictwem karty.
W pierwszej kolejności Sąd uznał, że strony łączyła umowa o świadczenie usług. Podmiot obsługujący karty paliwowe świadczy bowiem jedynie usługę polegającą na finansowaniu zakupów towarów i usług, nie będąc podmiotem występującym w łańcuchu dostaw towarów i usług (tak Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 sierpnia 2012 r.,I (...), LEX nr 1312985). Zgodnie zart. 750 k.c.do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Jak wynika zart. 734 § 1 k.c.przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Powód zobowiązany był do finansowania zakupu paliwa dokonanego za pośrednictwem wystawionych przez niego kart paliwowych, przypisanych do poszczególnych pojazdów pozwanego za pośrednictwem numerów rejestracyjnych. Z tego tytułu wystawiał pozwanej faktury, z których wynikała ilość zakupionego paliwa. Pozwany odmówił uregulowania należności z faktur wystawionych tytułem nabycia paliwa w dniach 12 i 13 marca 2015 r. stwierdziwszy, że tankowania te nie zostały wykonane przez jego kierowcę, pomimo, że tankowania dokonano posługując się kartą przypisaną pojazdowi pozwanej.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z treściąart. 6 k.c.ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treśćart. 6 k.c.trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1997 r., I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa. Przepisyart. 6 k.c.iart. 232 k.p.c.wskazują, iż to na stronach ciąży obowiązek wykazywania swoich twierdzeń. Rola sądu w zakresie dowodzenia w postępowaniu cywilnym procesowym, sprowadza się – co do zasady – jedynie do oceny złożonego przez strony materiału dowodowego, o ile jest on dopuszczalny i zawnioskowany w należytym terminie. Zaznaczyć należy, iż dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialno-prawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności w sferze dowodowej – sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Jedynie od woli strony zależy, jakie dowody zostaną przez sąd przeprowadzone. Przeciwko stronie natomiast – co wynika zart. 6 k.c.– skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy. Fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych, co ostatecznie może prowadzić do przegrania procesu.
W ocenie Sądu powódka nie przedłożyła żadnych dowodów świadczących o tym, że kierowca pozwanego rzeczywiście nabył paliwo napędowe, z tytułu którego wystawiła sporne faktury VAT. Te nie mogą być traktowane jako samodzielna podstawa dochodzonego roszczenia. Faktura VAT jest dokumentem księgowym, rozliczeniowym, wystawionym głównie dla realiów podatkowych, a także jednym z dowodów źródłowych stwierdzających wykonanie danej operacji gospodarczej. Moc dowodowa faktury w procesie cywilnym nie różni się niczym od mocy dowodowej innych dokumentów. Tak jak każdy dokument prywatny faktura VAT jest dowodem tego, że określona osoba złożyła oświadczenie w nim zawarte, a zatem na gruncie przepisów postępowania cywilnego nie ma podstaw do nadania fakturze mocy dowodowej innej niż jakimkolwiek dokumentom (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 23 lutego 2016 r., sygn. akt V ACa 542/15, LEX 2087748). Na podstawie samej faktury VAT nie sposób ustalić, że strony łączyła umowa określonej treści, jak i tego czy i w jakim zakresie umowa ta została zrealizowana (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 roku, sygn. akt II CNP 129/07). Dopiero całokształt dowodów przedstawionych w sprawie może pozwolić na ustalenie, że dochodzona przez wierzyciela kwota stwierdzona fakturą VAT powinna zostać zasądzona.
W rozpoznawanej sprawie Sąd oparł się na materiale dowodowym przedłożonym przez stronę pozwaną. Z akt dochodzenia nr Kr(...)i RSD 178/15 wynika, że zakup paliwa dokonany został przez nieznanego sprawcę, który najprawdopodobniej skopiował dane z karty paliwowej i wytworzył jej duplikat, który wykorzystał następnie do nabycia paliwa. Sąd podziela takie stanowisko. Wskazać należy, że transakcji dokonano z nocy 12 marca 2015 r,. na 13 marca 2015 r. co pozwoliło na ominięcie limitu transakcji w ilości 1 000 litrów paliwa/dzień na kierowcę. Ponadto bak pojazdu, do którego przypisana była karta paliwowa miał pojemność 1 000 litrów zatem fizycznie niemożliwe byłoby zatankowanie przez kierowcę takiej ilości paliwa. Tankowań dokonano na stacjach, które są bezobsługowe, aby uniknąć weryfikacji pojazdu tankowanego z numerem rejestracyjnym pojazdu wybitym na karcie paliwowej.
Sąd miał na uwadze również okoliczność, że z odczytów tachografu oraz wydruku(...)samochodu wynika, że w czasie w którym tankowano paliwo kierowca wraz pojazdem znajdowali się już w Słowenii. Wbrew zasadom logiki i prawidłowego rozumowania byłoby zatem przyjęcie, że kierowca mógłby znajdować się w tym czasie w innym miejscu czy pokonać w takim czasie tak długi dystans. Skoro zaś kierowca przywiózł kartę paliwową do bazy, zatem nie mógł jej wykorzystać w czasie jazdy w innym miejscu oddalonym o około 300 km od trasy pojazdu.
Bez znaczenia pozostał dla rozpoznawanej sprawy również fakt, że pozwany uiścił częściowo należności wynikające z wystawionych faktur. Z zeznań świadków wynika, że nastąpiło to omyłkowo jak również na skutek okoliczności, że pozwany wstrzymał się z zapłatą pozostałej części należności do rozpatrzenia jego reklamacji, zaś powód domagał się zapłaty w celu kontynuowania współpracy.
Trzeba zauważyć, że postepowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę wM.nie wykazało sprawcy. Postępowanie zostało umorzone. Powódka wiele miesięcy nie udzielała odpowiedzi na pytania pozwanej w zakresie adresów stacji oraz nie zwracała się o monitoring do tych stacji z feralnych tankowań. W żaden sposób więc nie udzieliła pomocy w celu wykrycia rzeczywistego sprawcy.
Z powyższego wynika też, że Sąd nie był związany wynikami postepowania karnego mając na uwadze treśćart. 11 k.p.c.
Ponieważ postępowanie dotyczyło innych faktur niż te zakwestionowane z powodu dokonanego przestępstwa kradzieży, należy odnieść się do zarzutu potrącenia. Zgodnie zart. 498§1 k.c.gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnościami drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innymi organami państwowymi. Stosownie do treści przywołanego artykułu, potrącenie może być skutecznie dokonane, jeżeli łącznie spełnione są następujące przesłanki: wierzytelności muszą być wzajemne, co oznacza, że każda ze stron jest wierzycielem drugiej i jednocześnie jej dłużnikiem. Muszą być one jednorodzajowe, wierzytelność strony korzystającej z potrącenia ma być wymagalna i zaskarżalna. Wymieniana niekiedy dodatkowa przesłanka potrącenia, mianowicie tożsamości osób (zob.K. Gandor, w: SPC, t. 3, cz. 1, s. 857), jak się przyjmuje, zawarta jest już w wymienionej wcześniej konieczności wzajemności wierzytelności (zob.K. Zawada, w:K. Pietrzykowski, Komentarz KC, t. 2, 2005, s. 92; tak teżM. Pyziak-Szafnicka, Potrącenie, s. 57).
Kompetencja do potrącenia jest kwalifikowana przede wszystkim jako uprawnienie kształtujące. Warto jednak zauważyć, iż rozważana tu sytuacja prawna zaliczana jest równocześnie do innej – spośród przyjętych w cywilistyce – kategorii uprawnień, mianowicie zarzutów (M. G., Potrącenie, s. 39). Przez zarzut w sensie materialnoprawnym należy rozumieć uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia (R., Prawo cywilne, 2005, s. 92). Od tak pojmowanego zarzutu odróżnić trzeba zarzut w sensie prawnoprocesowym, który definiowany jest jako twierdzenie pozwanego o istnieniu określonej okoliczności faktycznej niesprzecznej z twierdzeniami powoda, ale uzasadniające skutek skierowany przeciwko powództwu (W. B., Postępowanie cywilne, s. 192). W ramach tej ostatniej kategorii procesualiści wyodrębniają natomiast zarzuty procesowe oraz merytoryczne, w zależności od tego, czy dotyczą one nieprawidłowości we wszczęciu procesu czy istoty sprawy. Szczególną postacią zarzutów merytorycznych są z kolei zarzuty stanowiące twierdzenie pozwanego o przysługującym mu prawie, o które mógłby wytoczyć powództwo. Należy do nich prawnoprocesowy zarzut potrącenia (W. B., Postępowanie cywilne, s. 192–193). Koniecznym elementem materialnoprawnego zarzutu potrącenia jest oświadczenie woli wierzyciela. W przypadku podniesienia przez pozwanego zarzutu prawnoprocesowego mamy natomiast do czynienia z oświadczeniem wiedzy o pewnym fakcie, tj. umorzeniu wierzytelności (M. P.-S., Potrącenie, s. 237). W praktyce zdarza się często, iż pozwany, ustosunkowując się do powództwa, jednocześnie (tzn. mocą jednego oświadczenia zawartego np. w odpowiedzi na pozew, sprzeciwie bądź zarzutach od nakazu zapłaty albo zgłoszonego na rozprawie) podnosi prawnoprocesowy zarzut potrącenia oraz dokonuje potrącenia w sensie materialnoprawnym. Zazwyczaj tego rodzaju oświadczenie przyjmuje postać słowną charakterystyczną dla zarzutu prawnoprocesowego. Pomimo to rozważanemu oświadczeniu przypisuje się nie tylko skutek w postaci wprowadzenia do procesu określonego twierdzenia o faktach, ale również skutek materialnoprawny. Mówiąc zaś obrazowo, w opisanej sytuacji pozwany – podnosząc zarzut prawnoprocesowy – składa równocześnie oświadczenie o potrąceniu (o jakim mowa wart. 499 zd. 1 KC), tyle tylko, że czyni to w sposób dorozumiany (M. P.-S., Potrącenie, s. 237).
W przedmiotowej sprawie do sprzeciwu dołączono oświadczenie prawidłowo reprezentowanej spółki pozwanej o potrąceniu wzajemnych zobowiązań. Zarzut ten ponowił pełnomocnik pozwanej na rozprawie. Oświadczenie zostało doręczone wraz z odpisem sprzeciwu pełnomocnikowi powoda, który w odpowiedzi zaprzeczył skuteczności oświadczenia, ale nie wskazał z jakiego powodu tak uważa, oraz w jakim zakresie.
Z oczywistych względów oświadczenie winno zostać sporządzone przez osobę do tego uprawnioną oraz dostarczone pełnomocnikowi do tego uprawnionemu. Jak wynika z treści pełnomocnictwa pełnomocnika powoda, w ocenie Sądu jest on umocowany do odbioru oświadczenia o potrąceniu. Nawet jeżeli przyjąć, że treśćart. 91 k.p.c., przywołana w treści pełnomocnictwa nie obejmuje swym zakresem przyjmowania oświadczeń tego typu, to w treści pełnomocnictwa dodano ponadto, iż „pełnomocnik jest również upoważniony do inkasa dochodzonych należności poprzez wskazanie właściwego rachunku bankowego.”
Sformułowanie z pełnomocnictwa nie może obejmować tylko możliwości podania numeru rachunku bankowego, ponieważ do tego nie potrzebne jest pełnomocnictwo, a zatem określenie to dotyczy sposobu rozliczeń, które może być dokonywane przez pełnomocnika. Z definicji słownikowej wynika, że „inkaso” to forma rozliczeń bezgotówkowych różnego rodzaju. Wobec powyższych rozważań należy uznać, że pełnomocnik powoda ma uprawnienie do przyjęcia oświadczeń o rozliczeniach bezgotówkowych w tym również oświadczeń o potrąceniu.
Reasumując w ocenie Sądu z całą stanowczością należy stwierdzić, że kierowcy pozwanej dokonali spornych tankowań. Ponadto brak możliwości przypisania pracownikom pozwanej spółki nie dochowania należytej staranności przy przechowywaniu karty paliwowej, a tym bardziej winy za umożliwienie kradzieży paliwa.
Mając powyższe argumenty na uwadze Sąd roszczenie powoda uznał za bezzasadne w całości, w związku z tym w punkcie 1 sentencji wyroku oddalił powództwo w całości.
O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawieart. 98 k.p.c.zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 3 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800), co daje łącznie 3 617,00 zł.
SSR Jolanta Brzęk | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Tychach
date: '2018-06-19'
department_name: VI Wydział Gospodarczy
judges:
- Jolanta Brzęk
legal_bases:
- art. 734 § 1 k.c.
- art. 227 k.p.c.
recorder: stażysta Monika Kucharczyk
signature: VI GC 1221/17
``` |
152510000001503_III_Ca_001747_2014_Uz_2015-03-25_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 1747/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 marca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi III Wydział Cywilny Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Marta Witoszyńska
Sędziowie: SO Bogdan Jachowicz
SR Wioletta Sychniak
Protokolant: Anna Paradowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 marca 2015 r. w Łodzi
sprawy z powództwa głównego M.A.T. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wŁ.
przeciwkoS. W.
o zapłatę
oraz z powództwa wzajemnegoS. W.
przeciwko M.A.T. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wŁ.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda wzajemnegoS. W.od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt XVIII C 558/13
I
zmienia punkt 2. zaskarżonego wyroku na następujący:
a
zasądza od M.A.T. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wŁ.na rzeczS. W.kwotę 5 500 (pięć tysięcy pięćset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 6 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty,
b
oddala powództwo wzajemne w pozostałej części,
c
zasądza od M.A.T. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wŁ.na rzeczS. W.kwotę 1 228 (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;
II
oddala apelację w pozostałej części;
III
znosi wzajemnie między stronami koszty postpowania apelacyjnego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2015-03-25'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Wioletta Sychniak
- Marta Witoszyńska
- Bogdan Jachowicz
legal_bases: []
recorder: Anna Paradowska
signature: III Ca 1747/14
``` |
153510000002006_IV_Ka_001060_2020_Uz_2021-02-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| 1
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lutego 2021 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: sędzia Hanna Bartkowiak
2 Protokolant: prot. sąd. Katarzyna Szymanek
3przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Wilda w Poznaniu Marceliny Roszkiewicz
po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2021 r.
sprawyA. R. (1)oskarżonego zart. 190a § 1 kki inne orazK. R. (1)oskarżonego zart. 190a § 1 kk
na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowejT. K. (1)
od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto w Wilda w Poznaniu
z dnia 4 września 2020 r., sygn. akt VI K 929/18
Uchyla wyrok w zaskarżonej części, tj. w punkcie 1 co doA. R. (1)oskarżonego o przestępstwo zart. 190a § 1 kki wpunkcie 3co doA. R. (1)oskarżonego o przestępstwo zart. 190 § 1 kkoraz wpunkcie 4co doK. R. (1)oskarżonego zart. 190a § 1 kki sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
Hanna Bartkowiak
UZASADNIENIE
Formularz UK 2
Sygnatura akt
IV Ka 1060/20
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:
2
1
CZĘŚĆ WSTĘPNA
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji
Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 4 września 2020 r., sygn. akt VI K 929/18
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☒ oskarżyciel posiłkowy
☐ oskarżyciel prywatny
☐ obrońca
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ inny
0.11.3. Granice zaskarżenia
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☐ na korzyść
☒ na niekorzyść
☐ w całości
☒ w części
☒
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
0.11.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒
art. 438 pkt 3 k.p.k.–błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
0.11.4. Wnioski
☒
uchylenie
☐
zmiana
2
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy
0.12.1. Ustalenie faktów
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
0.12.2. Ocena dowodów
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.
Zarzut
3.1.
Zarzut podniesiony przez prokuratora oraz pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w zakresie dotyczącym pkt 1 i 4 zaskarżonego wyroku:
Obraza przepisów postępowania, tj.art. 7 kpkpoprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
☒ zasadny
☐ częściowo zasadny
☐ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia potwierdziła słuszność wskazań apelujących. Sąd Rejonowy ocenił zgromadzony materiał dowodowy w sposób niezgodny z dyrektywami wymienionymi wart. 7 kpk, przez co ocena ta była błędna i nie zasługiwała na uwzględnienie przez Sąd odwoławczy. Jak trafnie dostrzegli skarżący, Sąd I instancji choć obdarzył zeznania pokrzywdzonychT. K. (1)orazT. O.przymiotem wiarygodności, to nie tylko, że nie poczynił na ich podstawie ustaleń faktycznych, ale nawet stwierdził, że wskazania tych osób nie były spójne co do określenia dokładnych słów jakie oskarżeni mieli wypowiadać pod adresem pokrzywdzonych oraz wymienienia dokładnych dat w jakich miało dochodzić do inkryminowanych zdarzeń. Takie stwierdzenia Sądu niższej instancji odnoszące się do jednych i tych samych, skądinąd istotnych dowodów w sprawie, należy ocenić jako wewnętrznie sprzeczne. Zastanawiające jest przy tym, że uznając zeznania tej dwójki pokrzywdzonych za wiarygodne, Sąd Rejonowy jednocześnie przypisał tożsamą cechę wyjaśnieniom oskarżonych, których treść stała w całkowitej opozycji do wskazańT. K. (1)orazT. O.. Uznać zatem należało, że ocena dowodów w kształcie zaprezentowanym w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia jest dowolna. Słusznie także apelujący wskazywali, wbrew odmiennemu stanowisku Sądu I instancji, żeT. K. (1)iT. O.składając zeznania opisywali przebieg szeregu konkretnych zdarzeń osadzając je w czasie (kilka razy łącznie z datą) i miejscu, w trakcie których oskarżeniA. R. (1)orazK. R. (1)mieli wypowiadać wyzwiska i groźby pod adresemT. K. (1)orazA. R. (1)jeden raz grozić miałT. O.. Pokrzywdzeni podawali także jakie to konkretnie słowa ze strony oskarżonych miały padać pod ich adresem. Takie konkretne sytuacje, przedstawił w porządku chronologicznym apelujący pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej i pokazują one rozmiar uchybienia ze strony Sądu Rejonowego. Odmienne ale ogólnikowe i wybiórcze twierdzenia tegoż Sądu w odniesieniu do tych kwestii są więc chybione. Nie sposób było zatem zgodzić się z Sądem Rejonowym, że skoroT. K.i T.O.nie potrafili przytoczyć ze szczegółami wszystkich sytuacji jakie miały mieć miejsce z udziałem oskarżonych to pozbawiona wartości dowodowej jest całość ich wypowiedzi. Jeśli zważyć, że według oskarżycielki posiłkowejT. K.oskarżeni mieli wielokrotnie, na przestrzeni kilku lat wyzywać pokrzywdzoną i wypowiadać groźby, trudno się dziwić, że składając zeznania co do zdarzeń oddalonych czasowo od zawiadomienia organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nie umiała ściśle odtworzyć okoliczności każdej jednej sytuacji z udziałem oskarżonych. Sąd Rejonowy nie zwrócił zupełnie uwagi na fakt, że z zeznań świadkówP. K.,G. K.iM. S.jawiły się pewne sytuacje, w trakcie których kierowane miały być wyzwiska względemT. K. (1). Osoby te miały wiedzę o tych zdarzeniach albo z własnych obserwacji (G. K.,M. S.) bądź też usłyszeli o tym od pokrzywdzonej na miejscu, zaraz po incydencie (dzielnicowyP. K.). W takim przypadku niedopuszczalne było stwierdzenie Sądu I instancji, iż z uwagi na brak wiedzy świadków w zakresie objętym zarzutami (nazwisko świadkaK.zostało w uzasadnieniu błędnie podane jako(...)), dowody te były nieprzydatne dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Jak bowiem podano wyżej, osoby te miały wiedzę o zdarzeniach objętych zarzutami postawionymi podsądnym i należało ocenić ich zeznania z odpowiednią dokładnością oraz wnikliwością, czego zabrakło ze strony Sądu niższej instancji. Zwrócić jeszcze trzeba uwagę, że na okoliczność zdarzenia z dnia 22 marca 2018 r., co do którego przeprowadzona została interwencja z udziałem funkcjonariuszy Policji zKPwS., dzielnicowy sporządził obszerną notatkę urzędową (k. 56). W związku z tym przesłuchując go w charakterze świadka Sąd I instancji powinien przedstawić mu jej treść, co być może byłoby pomocne w przypomnieniu dokładniej okoliczności tej sytuacji. Na pewno zaś osadziło by w czasie to konkretne zdarzenie, pozwalając też na ustalenie zgłoszonych wyzwisk i gróźb kierowanych przez oskarżonegoA. R. (1)pod adresemT. K. (1), które w tejże notatce zostały zacytowane. Czynności tych Sąd Rejonowy niezasadnie zaniechał.
Bezpodstawne było przy tym wnioskowanie Sądu niższej instancji, który nie decydując się na przyjęcie uznanych za wiarygodne zdarzeń przedstawionych przez pokrzywdzonychT. K.i T.O.z powodu braku innych dowodów potwierdzających ich wersję, jednocześnie zaakceptował wyjaśnienia kwestionujących sprawstwo oskarżonych, które to dowody nie znajdowały żadnego podparcia dowodowego, a jednocześnie były sprzeczne z zeznaniamiT. K. (1)orazT. O.. Warto w tym miejscu wskazać, że nie jest tak by dla poczynienia określonych ustaleń faktycznych, niezbędne było ich pochodzenie z co najmniej dwóch źródeł dowodowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 października 2019 r., sygn. akt II AKa 323/18, Legalis nr 2271605). Jest zatem dopuszczalne procesowo wydanie wyroku skazującego w oparciu jedynie o zeznania pokrzywdzonych, jeżeli weryfikacja tych dowodów z uwzględnieniem wszystkich dyrektyw zart. 7 kpkpozwala na uznanie tych dowodów za wiarygodne. Oczywiście istniejący między oskarżonymi aT. K. (1)głęboki konflikt nie mógł ujść uwadze organu orzekającego, jednak winien skłonić Sąd do tym wnikliwszych badań prawdziwości zarzutów stawianych pod adresem braciR., a nie do zaniechań oceny tych dowodów. Poza tym, dodatkowo trzeba wskazać, że negatywny sposób odnoszenia się do innych osób przez oskarżonegoA. R. (1), zbieżny z tym co zgłaszałaT. K. (1)wynikał z dowodów w postaci zeznań świadkówT. K. (3),J. A.orazA.iM. G., czego Sąd I instancji wcale nie dostrzegł, choć powinien. Ocena dowodowa przeprowadzona przez Sąd Rejonowy była też przez to niepełna.
Podsumowując, nie ulega żadnej wątpliwości, że wyrok w zaskarżonej części uniewinniającej nie został poprzedzony przez Sąd Rejonowy należytą oceną dowodów, a przez występujące w tym zakresie uchybienia, które mogły rzutować na zasadność wydanego orzeczenia, nie mogło się ono ostać.
Wniosek
Uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
☒ zasadny
☐ częściowo zasadny
☐ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
Stwierdzone w toku kontroli odwoławczej uchybienia Sądu Rejonowego w tym procesie (przedstawione powyżej) wymuszały ingerencję instancyjną w zaskarżone orzeczenie. Wobec tego, że dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była nieprawidłowa i niezgodna z dyrektywami zart. 7 kpk, co mogło mieć istotny wpływ na ustalenia stanu faktycznego w odniesieniu do zdarzeń, od których oskarżeni zostali uniewinnieni, konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości. Dlatego też Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek apelujących i uchylił wyrok w zaskarżonej części, tj. w punkcie 1 co doA. R. (1)oskarżonego o przestępstwo zart. 190a § 1 kki wpunkcie 3co doA. R. (1)oskarżonego o przestępstwo zart. 190 § 1 kkoraz wpunkcie 4co doK. R. (1)oskarżonego zart. 190a § 1 kki sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
Lp.
Zarzut
3.2.
Zarzut podniesiony przez prokuratora oraz pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w zakresie dotyczącym pkt 1 i 4 zaskarżonego wyroku:
Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, żeA. R. (1)nie można przypisać sprawstwa w zakresie czynu zart. 190a § 1 kkna szkodęT. K. (1)oraz czynu zart. 190 § 1 kkna szkodęT. O.zaśK. R. (1)czynu zart. 190a § 1 kkna szkodęT. K. (1).
☒ zasadny
☐ częściowo zasadny
☐ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że o błędzie w ustaleniach faktycznych można mówić wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada zasadom logicznego rozumowania. Zarzut taki może być skuteczny w razie wykazania, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy, jak również doświadczenia życiowego i logiki dopuścił się sąd orzekający w dokonanej przez siebie ocenie dowodów. Apelacja prokuratora Prokuratury RejonowejP.wP.oraz apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowejT. K. (1)spełniają te wymogi, a zawarta w nich argumentacja ukazuje nieprawidłowości we wnioskowaniu Sądu Rejonowego. Skarżący wykazali, że zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada zasadom logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego i wydany w oparciu o takie wartościowanie dowodów wyrok nie może funkcjonować w obrocie prawnym.
Sąd Okręgowy po analizie uzasadnienia wyroku Sądu niższej instancji doszedł wręcz do wniosku, że organ ten właściwie nie poczynił żadnych ustaleń faktycznych w odniesieniu do zdarzeń objętych aktem oskarżenia, zakwalifikowanych przez oskarżyciela publicznego jako wyczerpujących znamiona przestępstw zart. 190a § 1 kkorazart. 190 § 1 kk. W części formularza uzasadnienia dotyczącej ustalenia faktów (pkt 1 formularza) próżno szukać jakichkolwiek stwierdzeń stanowiących takowe ustalenia faktyczne. Sąd I instancji ograniczył się do przytoczenia treści trzech zarzutów i stwierdzenia, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało aby oskarżeniA. R. (1)iK. R. (1)dopuścili się popełnienia zarzucanych im czynów, z czego należałoby wyprowadzić wniosek, że nie było żadnych inkryminowanych sytuacji. Takie uzasadnienie treści wydanego orzeczenia uniewinniającego, w realiach tej konkretnej sprawy i materiałów dowodowych stanowi przeszkodę do poddania go należytej kontroli odwoławczej albowiem nie sposób prześledzić toku rozumowania Sądu I instancji i zweryfikować podstaw przyjęcia, że podsądniA. R.iK. R.nie popełnili żadnego z omawianych czynów. Sąd Rejonowy sporządził uzasadnienie nie dotrzymując wymogów, gdyż w części 1.1. i 1.2. formularza powinny zostać wymienione (osobno co do każdego z czynów i oskarżonych) fakty, które zostały uznane za udowodnione lub też nie. Przy czym każdy pojedynczy fakt powinien zostać powiązany wprost z dowodem, z którego ten fakt wynikał. Dopiero takie przedstawienie w uzasadnieniu przez Sąd meriti oceny dowodów oraz ustaleń faktycznych umożliwia prawidłową kontrolę instancyjną danego orzeczenia. Jaskrawym przykładem jest zdarzenie objęte zarzutem nr 3 aktu oskarżenia na szkodęT. O.. Jak wynika z pkt 3.5. uzasadnienia Sądu niższej instancji, organ orzekający ocenił zdarzenie z udziałem oskarżonegoA. R. (1)orazT. O.z dnia 8 marca 2018 r. pod kątem groźby karalnej, w tym wypowiedzi tegoż oskarżonego, przy braku wcześniejszych ustaleń faktycznych jak to zdarzenie przebiegało, w jakich okolicznościach zaistniało. Wywody Sądu Rejonowego w tym zakresie były zatem pozbawione łączności ze stanem faktycznym, którego uprzednio nie przedstawiono. Nie wiadomo zresztą na jakich dowodach w tym zakresie ten Sąd bazował skoro dostrzegł, żeT. O.nie jest w tej sprawie osobą neutralną.
Stwierdzone w toku postępowania odwoławczego nieprawidłowości dyskredytujące ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy uniemożliwiały dokonanie należytych ustaleń faktycznych co do przebiegu inkryminowanych zdarzeń. Konsekwencją było przyznanie racji apelującym, że stwierdzenie przez Sąd Rejonowy braku podstaw do przypisania odpowiedzialności karnej oskarżonymA.iK. R. (1)za przestępstwo zart. 190a § 1 kk, a oskarżonemuA. R. (1)jeszcze zart. 190 § 1 kk, było w tej sytuacji nie do zaakceptowania. Zachodzi zatem konieczność przeprowadzenia ponownie przewodu sądowego w zaskarżonym zakresie, a następnie oceny całego zgromadzonego materiału dowodowego i na tej podstawie poczynienie prawidłowych ustaleń faktycznych co do przestępstw zarzuconych oskarżonym. Zastrzec jednocześnie należy, że Sąd Okręgowy nie przesądza o sprawstwie i zawinieniu oskarżonych. Przedwczesnym w zaistniałej sytuacji byłoby określanie czy zgromadzony dotychczas materiał dowodowy jest wystarczający dla przypisania oskarżonym odpowiedzialności karnej, a jeśli tak za jakie przestępstwo.
Wniosek
Uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
☒ zasadny
☐ częściowo zasadny
☐ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
Sąd Okręgowy w pkt 3.2. zawarł kluczowe rozważania co do słuszności wniosku końcowego apelacji prokuratora oraz pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.Ś.z nimi powiązane były braki w ustaleniach faktycznych, które nie mogą być inaczej usunięte jak poprzez kasatoryjne orzeczenie Sądu odwoławczego wraz z następczym przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.
4
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
5
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
0.11.
Przedmiot utrzymania w mocy
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
0.0.11.
Przedmiot i zakres zmiany
Zwięźle o powodach zmiany
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
1.1.
☐art. 439 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
2.1.
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości
☒art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
Kontrola odwoławcza wyroku Sądu I instancji dokonana z ograniczeniem do części zaskarżonej przez apelujących potwierdziła słuszność zarzutów apelacyjnych dotyczących dowolnej i sprzecznej z dyrektywami zart. 7 kpkoceny materiału dowodowego zgromadzonego w tej sprawie, a także braku odpowiednich ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego dotyczących zdarzeń objętych zarzutami, od których oskarżeni zostali uniewinnieni. Wspomniane uchybienia nie mogły zostać konwalidowane w toku postępowania odwoławczego, ponieważ konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości, następnie dokonanie prawidłowej i uwzględniającej wszystkie dyrektywy oceny materiału dowodowego, który stanie się podstawą ustaleń faktycznych w tej sprawie. Dopiero po należytym dokonaniu powyższych czynności możliwe będzie wydanie trafnego orzeczenia merytorycznego. Potwierdzone przed Sądem Okręgowym uchybienia skutkowały koniecznością uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazaniem sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
3.1.
Konieczność umorzenia postępowania
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
4.1.
☐art. 454 § 1 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy powinien oprócz przesłuchania oskarżonych (jeśli skorzystają z prawa do składania wyjaśnień) ponowić bezpośrednie przesłuchanie pokrzywdzonychT. K. (1)orazT. O.a także świadkówP. K.,G. K.iM. S.na okoliczności zachowań oskarżonych wobecT. K. (1), które świadkowie ci mieli możliwość zaobserwować. W odniesieniu doP. K.Sąd Rejonowy winien odczytać mu treść notatki urzędowej z dnia 22 marca 2018 r. jego autorstwa (k. 56) celem wzbogacenia okoliczności odnośnie zdarzenia, w związku z którym została wezwana na pomoc Policja. Po uzupełnieniu materiału dowodowego, Sąd Rejonowy będzie zobowiązany do jego ponownego ocenienia w całości, ze szczególnym uwzględnieniem wszystkich dyrektyw zart. 7 kpk, bacząc przy tym by ocena dowodów nie była wewnętrznie sprzeczna. Następnie w oparciu o dowody, które zyskają przymiot wiarygodności zadaniem Sądu będzie ustalenie faktów czyli przebiegu zdarzeń objętych aktem oskarżenia w pkt 1 i 3 odnośnie oskarżonegoA. R. (1)oraz w pkt 1 odnośnie oskarżonegoK. R. (1)i ocena prawnokarna tych zachowań. Sąd Rejonowy będzie też czuwał nad rozgraniczeniem zachowań zarzucanych każdemu z oskarżonych, zwłaszcza że okres przestępstwa zarzucanegoK. R. (1)kończy się na dniu 7 grudnia 2017 r., a w przypadkuA. R. (1)oznaczono go do dnia 31 marca 2018 r. Dopiero po przeprowadzeniu wszystkich tych czynności możliwe będzie wydanie prawidłowego wyroku. Sąd Rejonowy nie może przy tym zapominać, że nie jest związany ani opisem czynów, ani ich kwalifikacją prawną przyjętą przez prokuratora, a podstawowym wyznacznikiem jest tu zdarzenie historyczne. Inne ograniczenie musiałoby wpływać na swobodę orzeczniczą sądu(por. wyrok Sądu Najwyższego z 23.11.2005 r., IV KK 393/05, OSNwSK 2005, poz. 2163). Dlatego też w przypadku stwierdzenia, że wiarygodny materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie podsądnym odpowiedzialności karnej za czyn zart. 190a § 1 kkpopełniony na szkodęT. K. (1), ale jeśli zostałyby ustalone jednostkowe ale konkretne zachowaniaA. R. (1), czyK. R. (1), Sąd Rejonowy powinien rozważyć, czy tego typu czyny wobec pokrzywdzonej w okresie objętym zarzutami nie wyczerpywały znamion innego typu przestępstwa (np. groźby karalnej lub zniewagi) i dostosować do nich czynności procesowe (np. wniosek o ściganie).
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
6
Koszty Procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
7
PODPIS
Hanna Bartkowiak | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Poznaniu
date: '2021-02-09'
department_name: IV Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- sędzia Hanna Bartkowiak
legal_bases:
- art. 190a § 1 kk
- art. 438 pkt 1a k.p.k.
recorder: prot. sąd. Katarzyna Szymanek
signature: IV Ka 1060/20
``` |
151000000001521_III_AUa_001057_2015_Uz_2015-11-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 1057/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 listopada 2015 r.
Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wG.
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Alicja Podlewska
Sędziowie:
SSA Michał Bober
SSO del. Maria Ołtarzewska (spr.)
Protokolant:
stażysta Anita Musijowska
po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2015 r. w Gdańsku
sprawyW. Ł.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.
o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.
od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu - IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 kwietnia 2015 r., sygn. akt IV U 235/14
oddala apelację.
SSA Michał Bober SSA Alicja Podlewska SSO del. Maria Ołtarzewska
Sygn. akt III AUa 1057/15
UZASADNIENIE
UbezpieczonyW. Ł.odwołał się od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych OddziałE.z dnia 28 stycznia 2014 r., odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W ocenie ubezpieczonego wydana przez pozwanego decyzja jest wadliwa i krzywdząca z uwagi na jego ogólnie zły zdrowia.
W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Pozwany wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania orzeczniczego wprawdzie ustalono, że skarżący jest częściowo niezdolny do pracy do 31.12.2015 r. ale jednocześnie ustalono, że niezdolność ta powstała 21 lutego 2009 r. Pozwany podkreślił, że ubezpieczony przed datą powstania niezdolności do pracy udowodnił jedynie okres 3 lat, 1 miesiąca i 2 dni okresu ubezpieczenia zamiast wymaganych 5 lat, dlatego też nie spełnia on wszystkich przesłanek do przyznania mu prawa do renty.
Wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemuW. Ł.prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 30 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.
Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczonyW. Ł.w dniu 30 października 2013 r. wystąpił do organu rentowego o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczeniem z dnia 11 grudnia 2013 r. Lekarz Orzecznik ZUS, rozpoznając marskość wątroby z powikłaniem, omdlenia w wywiadzie, nadciśnienie tętnicze, ZZA w wywiadzie i anemię, uznał badanego za częściowo niezdolnego do pracy od 01.10.2013 r. do grudnia 2015 r., wskazując jednocześnie na niepewność rokowań. Na skutek zarzutu wadliwości sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania Komisji Lekarskiej ZUS, która -po rozpoznaniu: poalkoholowa marskość wątroby z nadciśnieniem wrotnym w okresie względnego wyrównania, nadciśnienie tętnicze i ZZA w wywiadzie - podtrzymała stanowisko Lekarza Orzecznika w przedmiocie częściowej niezdolności do pracy z ustaleniem, że niezdolność powstała od 21 lutego 2009 r. /data pierwszej hospitalizacji/. Pozwany organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony udowodnił, że w okresie od października 2003 r. do października 2013 r. okres składkowy i nieskładkowy wynosi 3 lata, 8 miesięcy i 14 dni, zamiast wymaganych 5 lat. W oparciu o powyższe pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wE.wydał decyzję z dnia 28 stycznia 2014 r., którą odmówiono wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Skarżący nie zgodził się z decyzją organu rentowego odmawiającą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i wniósł odwołanie.
Przechodząc do rozważań merytorycznych Sąd Okręgowy wskazał, iż stosownie doart. 57 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych/tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., Nr 1440/: renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1) jest niezdolny do pracy,
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Następnie Sąd Okręgowy stwierdził, iż pojęcie niezdolności do pracy, ustalenie której jest podstawą przyznania renty precyzuje art. 12 ww. ustawy, zgodnie z którym niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). Stosownie do art. 58. ust. 1 pkt 5, ust. 2 i ust. 4 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej: 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. (Ust. 2.) Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej (ust. 4). Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Stosownie do art. 13 ust. 1 ww. ustawy przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:
1/ stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,
2/ możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
Sąd Okręgowy wskazał, iż by skarżący mógł nabyć prawo do renty należało ustalić, czy jest on całkowicie czy też częściowo niezdolny do pracy, przy czym w przypadku ustalenia częściowej niezdolności należało ustalić, czy niezdolność ta (zgodnie z wyliczeniem pozwanego) powstała na dzień 12 lutego 2007 r.
Zważywszy na zakres wiadomości specjalistycznych niezbędnych do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: internisty gastrologa, psychiatry i hepatologa jako właściwych dla oceny schorzeń wnioskodawcy. Sąd Okręgowy ustalił, iż z opinii biegłych sądowych internisty gastrologa i psychiatry jednoznacznie wynikało, że skarżący nie jest niezdolny do pracy z powodu rozpoznanych przez tych biegłych schorzeń. W ocenie biegłego psychiatry ubezpieczony cierpi na stosunkowo łagodne zaburzenia depresyjne, które w istotnym stopniu nie wpływają na zdolność do wykonywania pracy zawodowej. Biegły gastrolog, po rozpoznaniu nadciśnienia tętniczego łagodnego, przewlekłego zapalenia żołądka i nadwagi, wskazał, że schorzenia te nie powodują niezdolności do pracy. Jak wskazał biegły choroba żołądka występuje w małym nasileniu objawów i wymaga przestrzegania diety i okresowo przyjmowania typowych leków. W ocenie biegłego nadciśnienie tętnicze ma łagodny przebieg, a ubezpieczony nie przedstawił dokumentacji świadczącej o istnieniu powikłań narządowych. Żadna ze stron nie złożyła zastrzeżeń do opinii biegłych internisty gastrologa i psychiatry. Sąd Okręgowy również nie znalazł podstaw do uzasadnionego zakwestionowania opinii. Zdaniem Sądu Okręgowego biegli przedstawili swoje opinie dokładnie, a wnioski w nich zawarte konsekwentnie wypływały z ich treści. Opinie tych biegłych są spójne i niesprzeczne, wobec czego w pełni zasługują na akceptację tegoż Sądu. Wydane zostały na podstawie badania wnioskodawcy oraz po zapoznaniu się ze znajdującą się w aktach sprawy dokumentacją medyczną. W ocenie Sądu Okręgowego swoje stanowisko biegli jasno przedstawili. Opisy badań przedmiotowych zawarte w opiniach świadczą, że biegli przeprowadzili badanie wnioskodawcy w sposób rzetelny i profesjonalny. Sąd Okręgowy przyjął więc ustalenia tych biegłych za prawidłowe i oparte o wszechstronną ocenę schorzeń skarżącego. W ocenie Sądu Okręgowego z opinii biegłych internisty gastrologa i psychiatry reumatologa jednoznacznie wynikał brak jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia u skarżącego niezdolności do pracy z powodu rozpoznanych przez tych biegłych schorzeń. Sąd Okręgowy stwierdził, iż kluczową natomiast dla sprawy była opinia biegłego hepatologa, który jednoznacznie i stanowczo stwierdził niezdolność skarżącego do pracy. Biegły, po rozpoznani: marskości wątroby toksycznej w okresie względnego wyrównania czynności wątroby, żylaków przełyku, małopłytkowości i przewlekłego zapalenia żołądka, wskazał, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od okresu przed 12 lutego 2007 r. do grudnia 2015 r. z okresem całkowitej niezdolności do pracy od lutego 2009 r. do marca 2011 r. Zdaniem Sądu Okręgowego z opinii biegłego jednoznacznie wynikało, że wyjściową przyczyną niezdolności do pracy była postępująca niewydolność wątroby, której ostre objawy wystąpiły w lutym 2009 r. i były prawdopodobnie poprzedzone krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego pod postacią fusowatych wymiotów. W ocenie biegłego źródłem krwawienia mogły być nadżerki błony śluzowej żołądka, które wykryto badaniem gastroskopowym albo pęknięty żylak przełyku. Ubezpieczony został wówczas z powodu osłabienia, żółtaczki krwawień z nosa przyjęty do szpitala ale - jak zaznaczył biegły- w karcie informacyjnej leczenia nie podano rozpoznania krwawienia z przewodu pokarmowego, rozpoznano wówczas marskość wątroby alkoholową i ewakuowano ponad 6 litrów płynu z jamy brzusznej. W ocenie biegłego przed wystąpieniem u wnioskodawcy w lutym 2009 r. ostrych objawów niewydolności wątroby, które wówczas były przyczyną całkowitej niezdolności do pracy, był okres postępującego obniżania się sprawności organizmu przede wszystkim zdolności do wykonywania pracy fizycznej, a taką (w różnych formach) ubezpieczony kiedyś wykonywał. W ocenie biegłego skarżący nie pracował bo nie miał koniecznej sprawności psychofizycznej. Zdaniem biegłego stan wątroby badanego oraz jego zmniejszona w istotny sposób sprawność organizmu i częściowa niezdolność do pracy istniała już przed 12 lutym 2007 r. W lutym 2009 r. pogorszenie funkcji wątroby aż do jej niewydolności spowodowało całkowitą niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Całkowita niezdolność do pracy trwała do marca 2011 r. gdy badaniami lekarskimi stwierdzono poprawę stanu wątroby w stopniu, który pozwala stwierdzić częściową niezdolność do pracy od marca 2011 do grudnia 2015 r. Biegły zaznaczył, że zachowanie abstynencji alkoholowej jest warunkiem utrzymania względnej wydolności wątroby. Sąd Okręgowy wskazał, iż z opinią biegłego nie zgodziła się strona pozwana, która kwestionowała przyjętą przez biegłego datę powstania częściowej niezdolności do pracy. Pozwany wskazywał, że we wrześniu 2009 r. ubezpieczony zgłosił wniosek o rentę i w tamtym okresie dokonano weryfikacji stanu zdrowia ubezpieczonego i stwierdzono, że jest on całkowicie niezdolny do pracy po 21 lutego 2009 r. do października 2011 r. Zdaniem pozwanego nie było podstaw do ustalania wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy, gdyż pacjent nie leczył się i nie korzystał z pomocy lekarskiej, bo schorzenie przebiegało bez klinicznych objawów dekompensacji. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż biegły hepatolog w opinii uzupełniającej nie negował, że ubezpieczony do lutego 2009 r. nie leczył się i brak jest dokumentacji lekarskiej. Biegły ponownie wskazał, że w lutym 2009 r. wystąpiły objawy dekompensacji marskości wątroby – wodobrzusze, żylaki przełyku, gastroskopia wrotna. W ocenie biegłego bez udokumentowania lekarskiego przypadku można z absolutną pewnością stwierdzić, że zanim doszło do dekompensacji funkcji wątroby czyli wykorzystania zdolności adaptacyjnych wątroby do jej obciążenia, trwał wiele lat wcześniej okres stopniowej utraty sprawnych komórek wątrobowych. Postępowało też włóknienie, co doprowadziło do marskości wątroby. Biegły nie miał wątpliwości, że ubezpieczony w okresie 2009-2011 był całkowicie niezdolny do pracy. Biegły podkreślił, że oceniając stan ubezpieczonego w październiku 2014 r. mógł na podstawie wiedzy lekarskiej i doświadczenia lekarskiego stwierdzić, że wystąpienie dekompensacji czynności marskiej wątroby i całkowitej niezdolności do pracy było poprzedzone okresem istotnego pogorszenia sprawności organizmu i częściową niezdolnością do pracy. Jak podkreślił biegły marskość wątroby nie jest zdarzeniem nagłym i nie ma dokładnej daty powstania, jest to wieloletni proces patologiczny stopniowo degradujący siły organizmu i brak dokumentacji nie wyklucza istnienia choroby i jej skutków, biegły podtrzymał swoją opinię w całości. Strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko, wnosząc o powołanie nowego biegłego diabetologa, specjalisty chorób zakaźnych. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska prezentowanego w zastrzeżeniach przez stronę pozwaną. Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że skarżący jest niezdolny do pracy. Szczególne znaczenie dla oceny zdolności skarżącego do pracy miała wyczerpująca opinia biegłego hepatologa i Sąd Okręgowy oparł swoje ustalenia o tę właśnie opinię. W ocenie Sądu Okręgowego opinia ta zasługiwała na pełną akceptację jest jasna, spójna, pełna i niesprzeczna, wobec czego pozwala na przyjęcie ustaleń biegłego za prawidłowe, tym bardziej, że biegły w sposób wystarczający uzasadnił swoje stanowisko. W ocenie Sądu Okręgowego biegły hepatolog szczegółowo przeanalizował dokumentację lekarską oraz wyniki badań przedmiotowych i odniósł prawidłowo stwierdzony stopień zaawansowania zmian chorobowych skarżącego do oceny jego zdolności do pracy. Sąd Okręgowy uznał opinię biegłego hepatologa za przekonywującą, zaś płynące z niej wnioski za logiczne i uzasadnione. Wobec tego - zdaniem Sądu Okręgowego- w sprawie zostały wyjaśnione wszystkie istotne dla sprawy okoliczności dotyczące stanu zdrowia wnioskodawcy oraz jego zdolności do zatrudnienia. Sąd Okręgowego nie miał wątpliwości, że skarżący jest niezdolny do pracy. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości przychylił się także do wniosków biegłego hepatologa w przedmiocie przyjętej przez biegłego daty powstania niezdolności skarżącego do pracy. Biegły nie negował, że ustalenia daty początkowej dokonał nie w oparciu o dokumentację medyczną, bo takowej za lata 2007-2009 skarżący nie posiadał, ale w oparciu o wiedzę medyczną, doświadczenie zawodowe i znajomość przebiegu rozwoju choroby. Z opinii biegłego wynikało, że marskość wątroby jest późną fazą przewlekłej choroby wątroby o różnej etiologii. Stopniowy ubytek czynnych komórek wątrobowych doprowadza wreszcie do stanu gdy normalne obciążenie wątroby przerasta jej zdolności czynnościowe. Wykonanie w tym okresie np. cięższej pracy fizycznej, ostra choroba infekcyjna, duże zaburzenia psychiczne prowadzą do niewydolności wątroby. Biegły podkreślił, że zanim dojdzie do wyczerpania rezerwy czynnościowej wątroby i bardzo dużego ograniczenia sprawności organizmu, to występuje wcześniej okres względnej wyrównanej marskości wątroby. Wraz z postępem stopnia marskości zmniejsza się zdolność adaptacyjna wątroby do obciążeń. Następuje upośledzenie zdolności detoksykacyjnych, pogarsza się proces syntezy białek, w tym czynników krzepnięcia krwi, ulega zaburzenia cała regulacja energetyki ustroju – badanie z lipca 2013 r. wykazało wzrost wskaźnika INR 1,39 świadczące o upośledzeniu w wątrobie syntezy protrombiny. Sąd Okręgowy oddalił wnioski pozwanego w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii nowego biegłego diabetologa, specjalisty chorób zakaźnych. Sąd Okręgowy zauważył, że dowód z opinii biegłego jak i instytutu ma szczególny charakter. Wyraża się on w tym, że korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiedzy specjalnej. Nie oznacza to rzecz jasna, że Sąd jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych, gdy tylko dotychczasowa opinia jest niekorzystna dla strony. W myślart. 286 k.p.c.Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z kolejnych biegłych, gdy opinia złożona w sprawie zawiera istotne braki, względnie też, gdy nie wyjaśnia wszystkich istotnych okoliczności. Należy przy tym zauważyć, iż zarówno w skutek zgłoszonych zastrzeżeń pozwanego do opinii biegłego hepatologa Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii uzupełniającej, w której to opinii biegły zajął stanowisko, mając na uwadze zastrzeżenia strony pozwanej. Zatem Sąd Okręgowy, badając prawidłowość sporządzonych opinii, miał także na uwadze stanowisko strony pozwanej i także z urzędu dokonywał oceny ich rzetelności. W świetle powyższego, Sąd Okręgowy, uznając, że opinia sporządzona na potrzeby niniejszego postępowania przez biegłego hepatologa stanowi wyczerpującą podstawę orzekania, stosownie doart. 47714§ 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 30 października 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. tj. od daty złożenia wniosku.
Apelację od wyroku wywiódł pozwany zaskarżając go w całości, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 57 i art. 58 w związku zart. 12 i art. 13 oraz 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) poprzez przyjęcie, iż wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy, a niezdolność ta powstała przed 12.02.2007 r., a w konsekwencji przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności od 30 października 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz naruszenie przepisów postępowania, tj.art. 233 k.p.c.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przejawiające się w ustaleniu w oparciu o opinię biegłego hepatologa bez oparcia się na dokumentacji medycznej, że niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała w przed 12.02.2007 r., pomimo że organ rentowy wskazywał na brak możliwości ustalenia wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy niż w oparciu o przedłożoną dokumentacją, brak rozpoznania konkretnej jednostki chorobowej powodującej niezdolność do pracy oraz naruszenieart. 217 § 2 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.polegające na oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych w sytuacji, gdy materiał dowodowy sprawy nie pozwalał na jednoznaczne ustalenie daty powstania niezdolności do pracy wnioskodawcy, co ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Wskazując powyższe zarzuty apelacyjne, pozwany organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy, a ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania - na zasadzieart. 386 § 4 k.p.c.
W uzasadnieniu apelujący wskazał, iż przy wydaniu orzeczenia Sąd podzielił stanowisko powołanego w sprawie biegłego hepatologa, który po przeprowadzeniu badania uznał, iż stan zdrowia skarżącego świadczy o tym, że jest on częściowo niezdolny do pracy przed 12.02.2007 r. do grudnia 2015 r. z zakresem całkowitej niezdolności do pracy od lutego 2009 r. do marca 2011 r. z powodu rozpoznanej marskości wątroby, która jest późną fazą przewlekłej choroby wątroby o różnej etiologii. Datę powstania niezdolności skarżącego do pracy biegły ustalił w oparciu o wiedzę medyczną, posiadane doświadczenie zawodowe i znajomość przebiegu rozwoju choroby. Sąd uznał, iż opinia biegłego jest jasna, spójna, pełna i niesprzeczna oraz wyczerpująca. Organ rentowy złożył zastrzeżenia wskazując, że w dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach ZUS i odnotowanych w opinii biegłego żadnych dowodów medycznych, które wskazywałyby na występowanie zaostrzeń choroby czy innych objawów klinicznych w przebiegu stwierdzonej marskości wątroby. We wrześniu 2009 r. ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy i w tamtym czasie dokonano weryfikacji stanu zdrowia ubezpieczonego, w wyniku której stwierdzono, że stan zdrowia powoduje całkowitą niezdolność do pracy od 21.02.2009 r. do 10/2011 r. W tym okresie brak było podstaw do określenia daty powstania częściowej niezdolności do pracy, ponieważ pacjent wcześniej się nie leczył i nie korzystał z pomocy medycznej, rehabilitacji, ponieważ schorzenie przebiegało bez klinicznych objawów dekompensacji. Wobec powyższych wątpliwości pozwany wniósł o powołanie nowego składu biegłych diabetologa, specjalisty chorób zakaźnych. W ocenie pozwanego wobec powyższych zastrzeżeń powyższe stanowisko jest błędne.
Mając na względzie powyższe pozwany organ wskazał naart. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tj. Dz.U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1) jest niezdolny do pracy;
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Stosownie do art. 58 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 w/w ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 3 lata -jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, za niezdolną do pracy można uznać osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowe z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Stosownie do art. 13 ust. 3 ustawy, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy należy bezwzględnie uwzględniać dwie przesłanki:
1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności organizmu w drodze leczenia i rehabilitacji,
2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy (...) biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
2. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.
Pozwany organ rentowy zaznaczył, iż przy ocenie niezdolności do pracy należy brać pod uwagę nie tylko rodzaj schorzeń powodujących niezdolność do pracy, ale również wiek osoby ubiegającej się o świadczenie, czy też możliwe do przeprowadzenia zabiegi medyczne wpływające na poprawę stanu zdrowia, a także możliwość wykonywania dotychczasowej bądź innej pracy. Dopiero ocena tych wszystkich czynników złoży się na wiedzę medyczną, o której mowa we wskazanym powyżej przepisie. W ocenie pozwanego, ustalenie bowiem daty powstania niezdolności do pracy z datą wsteczną (około 7 lat wstecz) może mieć miejsce tylko w oparciu o wymaganą dokumentację medyczną, której w sytuacji faktycznej rozpoznawanej sprawy nie było. Pozwany organ rentowy zauważył, iż prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem, którego skuteczność przyznania jest uzależniona od spełnienia warunków wskazanych wart. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Są nimi: niezdolność do pracy, posiadanie prawem wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (określonego w art. 58 ustawy) oraz powstanie daty ustalonej niezdolności do pracy w okresach podanych w ustawie lub w ciągu osiemnastu miesięcy od ich ustania. Pozwany organ rentowy wskazał, iż pierwszy z podanych warunków został przez ustawodawcę zdefiniowany normami zawartymi w przedmiotowej ustawie. I tak wart. 12 ust. 1 - 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychustawodawca określając definicję osoby niezdolnej do pracy stworzył prawne ramy dwóch stopni tej niezdolności. Za osobę niezdolną do pracy - stosownie do treści wskazanych przepisów prawa - rozumie się taką osobę, która całkowicie lub częściowo straciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i jednocześnie nie rokuje odzyskania tej sprawności po jej przekwalifikowaniu. Ponadto za osobę całkowicie niezdolną do pracy rozumie taką, której utrata zdolności do pracy dotyczy jakiejkolwiek pracy, a za częściowo niezdolną do pracy taką w przypadku której jest to utrata w znacznym stopniu zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zdaniem pozwanego organu rentowego analiza treści opinii hepatologa wskazuje, iż biegły nie podał żadnych faktów wskazujących na prawidłowość sugerowanej w opinii dacie powstania niezdolności do pracy. Powyższe powoduje, iż opinia biegłego nie może bez jej dodatkowych i w pełni merytorycznych uzupełnień o materiał dowodowy, będący w posiadaniu Sądu uznana za dowód miarodajny. Zdaniem pozwanego, rzeczą Sądu rozpoznającego odwołanie jest bowiem zadbanie aby wszystkie elementy przekładające się następnie na ustalenia dotyczące spełnienia bądź nie wszystkich warunków ustawowych świadczenia rentowego były ustalone w sposób nie budzący wątpliwości. Tymczasem, w ocenie apelującego, w niniejszej sprawie ustalenie daty powstania niezdolności do pracy nie zawiera żadnego uzasadnienia faktycznego, co musi skutkować uznaniem dowolności w tym względzie. Apelujący dodał, iż wspomniana data - jak to wynika z dokumentacji organu rentowego - nie jest niczym uzasadniona, a samo doświadczenie zawodowe i wiedza medyczna, której pozwany nie kwestionuje, nie daje podstaw do ustalenia wcześniejszej daty istnienia niezdolności niż wynikająca z dowodów leczenia (historii choroby, badań lekarskich itp.). Sąd I Instancji nie podzielił zastrzeżeń organu rentowego, w zakresie iż ubezpieczony nie leczył się na choroby wątroby przed orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy, zatem brak podstaw do stwierdzenia objawów klinicznych choroby u ubezpieczonego przed lutym 2007 r. Wobec powyższych wątpliwości organu rentowego, które w jego ocenie, nie zostały wyjaśnione przez Sąd I instancji, wniósł niniejszą apelację do w/w wyroku. Zdaniem apelującego wyrok przyznający wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy pozostaje w sprzeczności ze stanem faktycznym zdrowia ubezpieczonego i standardami orzeczniczymi.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny sprawy w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisuart. 233 k.p.c., nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej. Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne nie znajdując tym samym podstawy do ponownego przytaczania dokonanych już ustaleń faktycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998r., sygn. I PKN 339/98, opubl. OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).
W kontekście powyższego zważyć należy, że nie zasługiwał na uwzględnienie podniesiony przez organ rentowy w apelacji zarzut sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. naruszenieart. 233 k.p.c.Do naruszenia powyższego przepisu mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby pozwany wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, LEX nr 172176). Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie można zarzucić Sądowi I instancji naruszenia powyższych reguł, albowiem jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 15 grudnia 2005 r., I ACa 513/05, LEX nr 186115).
W przedmiotowej sprawie istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy stan zdrowiaW. Ł.kwalifikował go do grupy osób niezdolnych do pracy, a zwłaszcza czy niezdolność do pracy powstała przed 12 lutym 2007 r.
Spór stron należało rozstrzygać w oparciu o przepisyustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 748; dalej: ustawa emerytalna), a ściślej rzecz ujmując m. in. w oparciu o treść art. 57 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a nadto jego niezdolność do pracy powstała we wskazanym w tym przepisie okresie.
W przypadku osób, które stały się niezdolne do pracy po 30 roku życia, wymagany z mocy art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej okres składkowy i nieskładkowy, to 5 lat. Po myśli art. 58 ust. 2 tej ustawy okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.
Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera przepis art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy, który określa ją, jako osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy należy mieć na uwadze również przepis art. 13 ust. 1 tej ustawy, który nakazuje uwzględnić tu stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
Niezdolność do pracy jest kategorią prawną, zatem kwalifikacja danego stanu faktycznego ustalonego na podstawie opinii biegłych w zakresie wymagającym wiedzy medycznej należy do Sądu, a nie do biegłych. Dla oceny i stopnia zaawansowania chorób, ich wpływu na stan czynnościowy organizmu uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych (art. 278 k.p.c.). Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego, wtedy gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo-lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów dla oceny schorzeń ubezpieczonego mają zasadniczy walor dowodowy.
W celu ustalenia, czy wnioskodawca jest osobą niezdolną do pracy Sąd Okręgowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, w ramach którego dopuścił i przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych, specjalistów tj. internisty gastrologa, psychiatry i hepatologa. Z opinii biegłych sądowych internisty gastrologa i psychiatry jednoznacznie wynikało, że skarżący nie jest niezdolny do pracy z powodu rozpoznanych przez tych biegłych schorzeń. Sąd Apelacyjny podziela jednak stanowisko Sądu Okręgowego, który uznał, iż kluczową dla sprawy była opinia biegłego hepatologa, który jednoznacznie i stanowczo stwierdził niezdolność skarżącego do pracy. Biegły, po rozpoznaniu: marskości wątroby toksycznej w okresie względnego wyrównania czynności wątroby, żylaków przełyku, małopłytkowości i przewlekłego zapalenia żołądka, wskazał, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od okresu przed 12 lutego 2007 r. do grudnia 2015 r. z okresem całkowitej niezdolności do pracy od lutego 2009 r. do marca 2011 r. Z opinii biegłego jednoznacznie wynikało, że wyjściową przyczyną niezdolności do pracy była postępująca niewydolność wątroby, której ostre objawy wystąpiły w lutym 2009 r. i były prawdopodobnie poprzedzone krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego pod postacią fusowatych wymiotów. W ocenie biegłego przed wystąpieniem u wnioskodawcy w lutym 2009 r. ostrych objawów niewydolności wątroby, które wówczas były przyczyną całkowitej niezdolności do pracy, był okres postępującego obniżania się sprawności organizmu przede wszystkim zdolności do wykonywania pracy fizycznej, a taką (w różnych formach) ubezpieczony kiedyś wykonywał. W ocenie biegłego skarżący nie pracował bo nie miał koniecznej sprawności psychofizycznej. Zdaniem biegłego stan wątroby badanego oraz jego zmniejszona w istotny sposób sprawność organizmu i częściowa niezdolność do pracy istniała już przed 12 lutym 2007 r. W lutym 2009 r. pogorszenie funkcji wątroby aż do jej niewydolności spowodowało całkowitą niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Całkowita niezdolność do pracy trwała do marca 2011 r. gdy badaniami lekarskimi stwierdzono poprawę stanu wątroby w stopniu, który pozwala stwierdzić częściową niezdolność do pracy od marca 2011 do grudnia 2015 r.
Zaprezentowanego stanowiska nie zmieniły zgłoszone przez pozwanego zastrzeżenia, albowiem po zapoznaniu się z jego uwagami biegły podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Zaznaczyć jednak wymaga, iż biegły hepatolog w opinii uzupełniającej nie negował, że ubezpieczony do lutego 2009 r. nie leczył się i brak jest dokumentacji lekarskiej. Jednakże w ocenie biegłego bez udokumentowania lekarskiego przypadku można z absolutną pewnością stwierdzić, że zanim doszło do dekompensacji funkcji wątroby czyli wykorzystania zdolności adaptacyjnych wątroby do jej obciążenia, trwał wiele lat wcześniej okres stopniowej utraty sprawnych komórek wątrobowych. Postępowało też włóknienie, co doprowadziło do marskości wątroby. Biegły nie miał wątpliwości, że ubezpieczony w okresie 2009-2011 był całkowicie niezdolny do pracy. Biegły podkreślił, że oceniając stan ubezpieczonego w październiku 2014 r. mógł na podstawie wiedzy lekarskiej i doświadczenia lekarskiego stwierdzić, że wystąpienie dekompensacji czynności marskiej wątroby i całkowitej niezdolności do pracy było poprzedzone okresem istotnego pogorszenia sprawności organizmu i częściową niezdolnością do pracy. Jak podkreślił biegły marskość wątroby nie jest zdarzeniem nagłym i nie ma dokładnej daty powstania, jest to wieloletni proces patologiczny stopniowo degradujący siły organizmu i brak dokumentacji nie wyklucza istnienia choroby i jej skutków, biegły podtrzymał swoją opinię w całości. W odpowiedzi na powyższą opinię uzupełniającą strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko, wnosząc o powołanie nowego biegłego diabetologa, specjalisty chorób zakaźnych.
W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy słusznie nie podzielił stanowiska prezentowanego w zastrzeżeniach przez stronę pozwaną.
Zdaniem Sądu Odwoławczego dokonana przez biegłego ocena wpływu rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń, na jego zdolność do pracy uwzględnia zarówno definicję częściowej niezdolności do pracy wynikającą z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jak i wymienione w art. 13 ust. 1 wskazanej ustawy czynniki (medyczne i zawodowe), które, zgodnie ze wskazaniami ustawodawcy, należy brać pod uwagę przy ocenie stopnia niezdolności. Mało tego biegły w opinii uzupełniającej odniósł się do zastrzeżeń zgłoszonych przez pozwany organ rentowy, wyjaśniając ponad wszelką wątpliwość, iż postępujące zmiany chorobowe doprowadziły do powstanie częściowej niezdolności do pracy przed lutym 2007 r. Odniósł się również do kwalifikacji ubezpieczonego wyjaśniając, z jakiego powodu rozpoznane u niego schorzenie ogranicza możliwość wykonywania przez niego prac fizycznych, podkreślając, że przebieg rozpoznanego u wnioskodawcy schorzenia nie ma charakteru nagłego, a rozwijającego się latami.
Zajmując stanowisko w przedmiocie apelacji pozwanego wskazać należy, iż podniesione przez niego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie i sprowadzają się de facto do polemiki z opinią biegłego hepatologa. Wskazanie bowiem przez skarżącego, że brak jest możliwości ustalenia w oparciu o opinię hepatologa bez oparcia dokumentacji medycznej, że niezdolność do pracy powstała przed 12 lutym 2007 r. z uwagi na jej brak nie jest wystarczającym argumentem, w oparciu o który zasadnym byłoby uznanie opinii biegłego za błędną. Podkreślić raz jeszcze należy, że biegły szczegółowo opisał, w czym upatruje niezdolność ubezpieczonego do zatrudnienia wskazując jednocześnie, jakie ograniczenia niosą za sobą rozpoznane u niego schorzenia w wykonywaniu pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji oraz jednoznacznie wskazał i uzasadnił, kiedy powstała niezdolność do pracy ubezpieczonego. Biegły słusznie podkreślił, iż istotnie ubezpieczony do lutego 2009 r. nie leczył się, nie mógł więc posiadać dokumentacji. Zajmował się piciem. Pozwany zaś nie przedstawił żadnych argumentów, które mogłyby powodować wątpliwości w zakresie logicznych wywodów biegłego. Biegły hepatolog dysponował wynikami badań dodatkowych i opisem stanu zdrowia ubezpieczonego na luty 2009r. Wtedy to rozpoznano między innymi marskość wątroby z wodobrzuszem, co potwierdził lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 19 października 2009r., a czego nie uwzględnili ani lekarz orzecznik, ani też komisja lekarska w orzeczeniach z dnia 11 grudnia 2013r. i z 14 stycznia 2014r.
Powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego potwierdza, że stan zdrowia wnioskodawcy w sposób znaczny ograniczał jego możliwości zarobkowe już przed dniem 12 lutego 2007r., czyniąc tym samym zasadnym przyznanie mu prawa do renty. W konsekwencji Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się naruszeniaart. 233 k.p.c.orazart. 57 i art. 58w związku zart. 12, 13 oraz 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, opinie biegłych przeprowadzone w toku postępowania przed Sądem Okręgowym są wiarygodne. Biegli, sporządzający przedmiotowe opinię posiadali bezsprzecznie właściwe kwalifikacje do oceny schorzeń wnioskodawcy, a same opinie są jasne, spójne i logiczne. Wiarygodności opinii biegłego hepatologa nie podważają zastrzeżenia organu rentowego, jako że nie mogą ono zastąpić obiektywnej oceny dokonanej przez specjalistę, który jednoznacznie stwierdził, że wnioskodawca jest nadal częściowo okresowo niezdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Opinia biegłego odnosi się zresztą do zarzutów podniesionych przez pozwanego w toku postępowania przed Sądem Okręgowym. Wnioski wyprowadzone przez specjalistę, nie pozostają w sprzeczności z przeprowadzonymi badaniami, a logicznie z nich wynikają, apelacja organu rentowego stanowi zaś, zdaniem Sądu Odwoławczego, niczym nie popartą polemikę ze stanowiskiem biegłego i jako taka nie może wywołać skutku w postaci zmiany zaskarżonego wyroku, bądź też jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzutart. 217 § 2 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.polegający na oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych w sytuacji, gdy materiał dowodowy sprawy pozwalał na jednoznaczne ustalenie daty powstania niezdolności do pracy wnioskodawcy.
W świetleart. 286 k.p.c.sąd ma bowiem obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi potrzeba, a zatem wówczas, gdy opinia złożona do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (por. uzasadnienie wyroku S.N. z dnia 15 lutego 1974 r. w sprawie II CR 817/73, publik. LEX nr 7404). W konsekwencji nie sposób przyjąć, że sąd obowiązany jest dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony (por. uzasadnienie wyroku S.N. z dnia 05 listopada 1974 r. w sprawie I CR 562/74, publik. LEX nr 7607). Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego samego zdania, co strona (por. uzasadnienie wyroku S.N. z dnia 18 lutego 1974 r. w sprawie II CR 5/74, publik. LEX nr 7407). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, ponieważ sporządzona w postępowaniu pierwszo-instancyjnym opinia biegłego sądowego hepatologa wraz z jej uzupełnieniem jest przekonująca nie zachodziła w przedmiotowej sprawie potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnych biegłych sądowych na okoliczność zastrzeżeń, podniesionych w piśmie procesowym organu rentowego z dnia 6 marca 2015 r. (k. 98 akt sprawy), a zatem zasadnie Sąd I instancji uznał, że powołany przez ten organ środek dowodowy, jako powołany jedynie dla zwłoki podlegał pominięciu na mocyart. 217 § 2 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.
Wskazać też należy, iż w realiach niniejszej sprawy niezrozumiałym jest powoływanie się przez organ rentowy w apelacji na treść art. 58 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 ustawy emerytalnej.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, iż Sąd I instancji przeprowadził wystarczające do rozstrzygnięcia sporu postępowanie dowodowe, dochodząc ostatecznie do wniosku, żeW. Ł.spełnił wszystkie prawem przewidziane warunki wymagane do uzyskania prawa do renty, a w konsekwencji orzekł o prawie ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres wskazany w zaskarżonym wyroku.
W tym stanie rzeczy, na podstawieart. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.
SSA Michał Bober SSA Alicja Podlewska SSO del. Maria Ołtarzewska | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2015-11-27'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Alicja Podlewska
- Michał Bober
- Maria Ołtarzewska
legal_bases:
- art. 12 i art. 13 oraz 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
- art. 217 § 2 k.p.c.
recorder: stażysta Anita Musijowska
signature: III AUa 1057/15
``` |
150515250005003_X_C_004584_2016_Uz_2017-04-04_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt:X C 4584/16 upr.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 kwietnia 2017 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie X Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Katarzyna Jerka
Protokolant:
Apl. Natalia Woźniczak
po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 r. w Olsztynie
sprawy z powództwa(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą wK.
przeciwkoZ. O.
o zapłatę
powództwo oddala.
Z.
1. odnotować
2. z wnioskiem o uzasadnienie, apelacją, lub za 21 dni
O., dnia 4.04.2017r. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Olsztynie
date: '2017-04-04'
department_name: X Wydział Cywilny
judges:
- Katarzyna Jerka
legal_bases: []
recorder: Apl. Natalia Woźniczak
signature: X C 4584/16
``` |
150505100000503_I_C_000158_2015_Uz_2015-03-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I C 158/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 marca 2015 roku
Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Marta Burzyńska
Protokolant:
Dorota Głowacka
po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2015 roku w Bielsku Podlaskim
na rozprawie
sprawy z powództwa(...)Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą weW.
przeciwkoD. G.
o zapłatę
1
Oddala powództwo.
2
Zasądza od powoda(...)Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą weW.na rzecz pozwanejD. G.kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
S ę d z i a
Sygn. akt I C 158/15
UZASADNIENIE
Powód(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we wW.wystąpił przeciwkoD. G.z powództwem, w którym domagał się zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz kwoty 4.494,19 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wnosił także o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego. Podnosił, że pozwana oraz(...) Bank (...) S.A.zawarli w dniu 12 października 2000 roku umowę bankową o numerze dłużnika(...), na podstawie której pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę pieniężną i zobowiązała się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie. Pozwana nie wywiązała się z zobowiązania, wobec czego niespłacona kwota należności głównej stała sie wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W dniu 28 lutego 2006 roku(...) Bank (...) S.Ai powód zawarli umowę przelewu wierzytelności, na mocy której powód nabył całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez pozwaną. Na zadłużenie pozwanej składa się kwota należności głównej w wysokości 1.702,55 złotych, skapitalizowane odsetki w kwocie 2.791,64 złotych naliczone zgodnie z postanowieniami umowy. Na poparcie swoich twierdzeń powód przedstawił umowę sprzedaży wierzytelności zawartą w dniu 28 lutego 2006 roku z(...) Bankiem (...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wK.(k. 8-10) wraz z wyciągiem z elektronicznego załącznika do tej umowy (k. 11), wezwanie do zapłaty (k. 12-13) i wyciąg z własnych ksiąg rachunkowych (k. 5).
PozwanaD. G.złożyła odpowiedź na pozew, w której wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego. Wskazywała, iż powód nie udowodnił swojego roszczenia, z ostrożności procesowej podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Kwestionowała dowody przedłożone przez powoda, twierdząc, że ani wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda, ani umowa cesji wierzytelności nie stanowią dowodu, że wierzytelność istnieje i jest wymagalna. Podnosiła też, że powód wskazuje, że pierwotnym źródłem zobowiązania pozwanej jest zgodnie z twierdzeniami pozwu umowa bankowa zawarta 12 października 2000 roku. Powód nie wskazuje jaki był termin spłaty jej długu, a od zawarcia umowy upłynęło 14 lat. Trzyletni termin przedawnienia upłynął zatem kilkakrotnie.
Powód(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we wW.po otrzymaniu odpowiedzi na pozew złożył pismo, w którym oświadczył, iż cofa pozew i wnosi o umorzenie postępowania, zniesienie rozprawy i zwrot połowy opłaty sądowej.
PozwanaD. G.wnosiła o uznanie cofnięcia pozwu za niedopuszczalne, wskazując, iż zmierza ono do obejścia prawa i naruszenia zasad współżycia społecznego. Powód nie zrzekł się roszczenia, przez co po stronie pozwanej istnieje ryzyko konieczności ponownego wdania się w spór, mimo oczywistości zarzutów przedawnienia roszczenia i nieudowodnienia roszczenia. Wnosiła o uznanie cofnięcia pozwu za niedopuszczalne, oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
Zgodnie z przepisemart. 355 § 1 kpcsąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym. Natomiast w myślart. 203 § 1 i § 3 kpcpozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia-aż do wydania wyroku. Zgodnie zart. 204 § 2 kpc, sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W myśl powyższego przepisu sąd co do zasady związany jest cofnięciem pozwu. Obowiązany jest jednak zawsze dokonać oceny, czy w świetle zgromadzonego materiału procesowego czynności wymienione wart. 203 § 4nie są sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub czy zmierzają do obejścia prawa. Stwierdzenie tych okoliczności ma ten skutek, że mimo złożenia przez stronę odpowiedniego oświadczenia sąd prowadzi nadal postępowanie, wydawszy uprzednio postanowienie stwierdzające uznanie tych czynności za niedopuszczalne i odmawiające umorzenia postępowania.
Powód złożył oświadczenie o cofnięciu pozwu przed rozpoczęciem rozprawy przez co zgoda pozwanej na to cofnięcie nie jest wymagana. Zdaniem Sądu, zgodzić się należy z argumentami pozwanej, iż oświadczenie powoda o cofnięciu pozwu jest niedopuszczalne, gdyż zmierza do obejścia prawa. Powód złożył to oświadczenie po otrzymaniu odpowiedzi na pozew, w której pozwana zakwestionowała wszystkie jego twierdzenia i dowody. Składając oświadczenie o cofnięciu pozwu powód nie zrzekł się roszczenia, nie podał także żadnych motywów jakie nim kierowały, co nakazuje oceniać jego oświadczenie z dużą dozą ostrożności. Zgodzić się należy z argumentami pełnomocnika powódki, iż składając oświadczenie o cofnięciu pozwu bez zrzeczenia się roszczenia, powód zmierza do umorzenia postępowania i zachowania możliwości wytoczenia przeciwko pozwanej powództwa o to samo roszczenie. Jego oświadczenie zmierza zatem do obejścia przepisów dotyczących powagi rzeczy osądzonej.
Mając na względzie powyższe okoliczności należało uznać, że oświadczenie powoda o cofnięciu pozwu nie wywołuje skutków prawnych, przez co brak jest podstaw do uchylenia wyroku i umorzenia postępowania i na podstawieart. 355 § 1 kpciart. 203 § 4 kpcorzec jak w sentencji postanowienia wydanego na rozprawie i kontynuować proces.
Powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 4.494,19 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wskazywał, iż dochodzona pozwem kwota stanowi niewykonane przez pozwaną zobowiązanie wynikające z umowy jaką zawarła ona w dniu 12 października 2000 roku z(...) Bankiem (...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wK.. Podnosił, iż wierzytelność przeciwko pozwanej nabył od(...) Banku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wK.. Zgodnie zart. 353 § 1 kodeksu cywilnegozobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Zgodnie zaś zart. 6 kodeksu cywilnegociężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód, w myśl powyższego przepisu, zobowiązany był do udowodnienia, że przysługuje mu wierzytelność wobec pozwanego i w jakiej wysokości, jednakże nie sprostał temu obowiązkowi. Udowodnił jedynie, iż w dniu 28 lutego 2006 roku zawarł z(...) Bankiem (...) Spółką Akcyjnąz siedzibą wK.umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której nabył między innymi wierzytelność wobec pozwanejD. G.. Złożył umowę cesji wierzytelności (k.8-10) i częściowy wykaz wierzytelności będących przedmiotem umowy (k. 11). Zgodnie zart. 509 kodeksu cywilnegowierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Powód nie udowodnił jednakże, iż wierzytelność, którą nabył na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 26 lutego 2006 roku rzeczywiści istnieje. Podzielić należy argumenty pełnomocnika powoda, że wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego z dnia 16 stycznia 2015 roku podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym nie jest wystarczającym dowodem potwierdzającym istnienie dochodzonej pozwem wierzytelności. Zgodnie z przepisemart. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnychw obowiązującym brzmieniu, księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie prawi obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa wust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Obecne brzmienie powołanego przepisu jest wynikiem obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011 roku w sprawie P 1/10 (Lex nr 852310),w którym Trybunał Konstytucyjny uznałart. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 rokuo funduszach inwestycyjnych, w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnegow postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, za niezgodny zart. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku(Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483zezm.) oraz za zgodny zart. 20 Konstytucji. W związku z powyższym aktualnie wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego winien być traktowany jako dokument prywatny, co oznacza, iż nie stanowi on dowodu zawartychw nim informacji, a jedynie wyjaśnienie stanowiące poparcie stanowiska strony, która je przedłożyła. Dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu oraz wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisanaw księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, np. cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności. Nie stanowią one jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. Zważywszy, iż powód nie przedstawił innych dowodów potwierdzających, iż pozwana była dłużnikiem(...) Banku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wK., należało uznać, że nie udowodnił swojego roszczenia i oddalić powództwo.
Mając na względzie powyższe okoliczności, na podstawieart. 355 § 1 kpciart. 203 § 4 kpc,art. 353 § 1, art. 509, art. 6 kodeksu cywilnegonależało orzec jak w sentencji wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 98 kpci§ 6 pkt 3Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim
date: '2015-03-18'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Marta Burzyńska
legal_bases:
- art. 203 § 1 i § 3 kpc
- art. 353 § 1, art. 509, art. 6 kodeksu cywilnego
- art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych
- art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997 roku
- § 6 pkt 3Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: Dorota Głowacka
signature: I C 158/15
``` |
155000000000503_I_ACa_001642_2016_Uz_2017-01-31_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 1642/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 stycznia 2017 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Iwona Biedroń
Sędziowie: SSA Andrzej Niedużak (spr.)
SSA Jolanta Solarz
Protokolant: Beata Grzybowska
po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2017 r. we Wrocławiu na rozprawie
sprawy z powództwaStowarzyszenia (...)wW.
przeciwkoM. M.
o zapłatę
na skutek apelacji strony powodowej
od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu
z dnia 23 czerwca 2016 r. sygn. akt I C 638/16
oddala apelację.
UZASADNIENIE
Stowarzyszenie (...)z siedzibą wW.domagało się zasądzenie odM. M.kwoty 1.157,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i kosztami zastępstwa procesowego, wskazując jako podstawę swojego roszczenia umowę licencyjną zawartą pomiędzy stronami.
Sąd Okręgowy w całości uwzględnił powództwo, wydając nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym w dniu 29 stycznia 2016 r. W sprzeciwie od nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że podczas organizowanego przez niego koncertu wykonywane były utwory nieobjęte ochroną praw autorskich.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił powództwo i obciążył powoda kosztami procesu.
Wyrok ten zapadł przy następujących ustaleniach faktycznych.
Stowarzyszenie (...)jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w rozumieniuart. 104 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a tym samym ma prawo do wytaczania powództw przeciwko podmiotom naruszającym prawa autorskie twórców.M. M.prowadzi natomiast działalności związaną z wystawianiem przedstawień artystycznych. 28 listopada 2014 r. pozwany zorganizował galę operową wS., podczas której wykonywane były najsłynniejsze arie, duety i ansamble świata: fragmenty z oper: „Carmen” Georges’a Bizeta, „Hrabina” i „Straszny Dwór” Stanisława Moniuszki, „Moc Przeznaczenia”, „Traviata”, „Trubadur” i „Rigoletto” Giuseppe Verdiego, „Tosca” i „Turandot” Giacomo Pucciniego, „Napój Miłosny” Gaetano Donizettiego, oraz „Opowieści Hoffmanna” Jacques’a Offenbacha.
14 lipca 2015 r. pozwany zawarł z powodem jednorazową umowę licencyjną na publiczne wykonanie utworów. Zgodnie z § 1 licencjobiorca oświadczył, że zamierza zorganizować 28 listopada 2014 r. koncert(...)podczas którego zostaną publicznie wykonane utwory słowne, muzyczne, słowno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne. Wykaz utworów planowanych do wykonania na koncercie został przedstawiony w załączniku do umowy.(...)udzielił licencjobiorcy w granicach i na warunkach określonych w umowie, niewyłącznej licencji na jednorazowe publiczne wykonanie utworów wymienionych w załączniku, do których prawa są reprezentowane przez(...). Pozwany zobowiązał się zapłacić wynagrodzenie autorskie ustalone ryczałtowo wysokości 930 zł.(...)oświadczył, że nie będzie pobierać wynagrodzeń z tytułu publicznego wykonania utworów, jeżeli podczas imprezy nie zostaną wykorzystane utwory z jego repertuaru. Licencjobiorca zobowiązał się przekazać(...)w ciągu 10 dni po zakończeniu umowy wykazu utworów wykonanych podczas imprezy.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd wskazał, że zgodnie zart. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychjeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Z art. 43 ust. 1 wynika z kolei zasada odpłatności umów przenoszących autorskie prawa majątkowe i umów licencyjnych. Umowa licencyjna jest umową upoważniającą do korzystania z utworu na ustalonych w umowie polach eksploatacji (art. 67 ust. 1), a jej celem jest umożliwienie osobie trzeciej (licencjobiorcy) korzystania z utworu przez pewien czas. Na mocy umowy zawartej przez strony powodowe stowarzyszenie udzieliło pozwanemu licencji niewyłącznej na jednorazowe wykonanie w ramach imprezy utworów wymienionych w załączniku numer 1 do umowy (niepowołanym i nieprzedstawionym jako dowód w sprawie przez powoda), do których prawa są reprezentowane przez(...). Umowa była odpłatna.(...)zobowiązał się jednak, że nie pobierze wynagrodzenia, jeżeli podczas imprezy nie zostaną wykonane utwory z jego repertuaru (§ 4 ust. 1 i 2). W związku z tym to na powodzie ciążył obowiązek wykazania, że obejmował ochroną utwory wykonane na imprezie zorganizowanej przez pozwanego. Powód jednakże inicjatywy dowodowej nie podjął, a w ocenie Sądu nie mogło zastąpić jej domniemanie zart. 105 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ponadto Sąd zauważył, że zgodnie zart. 36tej samej ustawy, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu od śmierci twórcy. W rozpoznawanej sprawie natomiast wykonane zostały fragmenty osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych oper. Nie sposób zatem przyjąć, by były one objęte ochroną majątkową powodowego stowarzyszenia. Zgodnie natomiast z postanowieniami umowy obowiązek zapłaty powstawał wyłącznie w sytuacji, jeżeli wykorzystane zostaną utwory z repertuaru powoda.
Orzeczenie o kosztach zapadło na podstawieart. 98 k.p.c.
W apelacji od powyższego wyroku strona powodowa zarzuciła Sądowi pierwszej instancji:
1
naruszenieart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c.poprzez ich błędną wykładnię i mylne przyjęcie, że na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia, jakie utwory zostały wykonane podczas imprezy, o której mowa w § 1 umowy licencyjnej;
2
naruszenieart. 233 k.p.c.poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie przez Sąd pierwszej instancji oraz błędne ustalenie, że roszczenie strony powodowej nie zostało udowodnione, w szczególności oparcie rozstrzygnięcia na niemających potwierdzenia w innych dowodach, ustnych wyjaśnieniach pozwanego, który twierdził, że utwory wykonane przez imprezy nie były objęte ochroną majątkową powodowego stowarzyszenia w ramach chronionego przez powoda repertuaru;
3
art. 105 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnychpoprzez jego niezastosowanie i założenie, że nie wystąpiły przesłanki do przyjęcia domniemania upoważnienia organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pół eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie.
W związku z powyższymi zarzutami strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kwoty 1.157,69 zł wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
W rozpoznawanej sprawie powodowe stowarzyszenie domagało się zasądzenia opłat licencyjnych wynikających z umowy z dnia 14 lipca 2015 r. Należy jednak zgodzić się z Sądem pierwszej instancji, że nie wykazało zasadności swojego roszczenia, co musiało skutkować oddaleniem powództwa, a następnie apelacji.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez powodowe stowarzyszenie, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że bezsporna była treść umowy łączącej strony. Mówiąc w skrócie,(...)udzielił pozwanemu jednorazowej licencji na wykonanie określonych utworów, objętych ochroną przez stowarzyszenie, pozwany zaś miał uiścić przewidziane wynagrodzenie. Strony postanowiły przy tym, że wynagrodzenie nie zostanie pobrane, jeżeli nie dojdzie do wykonania utworów należących do repertuaru(...). Słusznie zauważył Sąd Okręgowy, że strona powodowa nie przedłożyła załącznika do umowy, o którym mowa w jej § 1, a który miał zawierać wykaz utworów zaplanowanych do wykonania na koncercie organizowanym przez pozwanego. Spostrzeżenie to musi skutkować konkluzją, że powodowe stowarzyszenie nie wykazało, na wykonanie jakich utworów udzieliło licencji pozwanemu. Niemożliwe zatem było ustalenie w toku procesu, czy podczas koncertu zorganizowanego przez pozwanego wykonywane były utwory, do których licencja została przekazana na mocy omawianej umowy, a co za tym idzie, czy powodowi należało się wynagrodzenie. Skoro wynagrodzenie autorskie miało zostać uiszczone tylko w wypadku wykonania utworów objętych ochroną przez powodowe stowarzyszenie, niewątpliwie ciężar wykazania, że wykonanie takie istotnie miało miejsce, spoczywał na stronie powodowej.
W toku postępowania Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że do utworów wykonywanych w trakcie koncertu zorganizowanego przez pozwanego, prawa autorskie wygasły z godnie zart. 36 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Należy przy tym zaznaczyć, że zeznania złożone przez pozwanego podlegają ocenie na tych samych zasadach, co każdy inny dowód przeprowadzony w toku procesu cywilnego. Powodowe stowarzyszenie, zarzucając naruszenieart. 233 k.p.c.przy ich ocenie, nie wskazało natomiast, na czym konkretnie uchybienie miało polegać. Sąd Apelacyjny zaś nie dopatrzył się przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Zeznania pozwanego były bowiem spójne, logiczne i konkretne. Ponadto należy zauważyć, że koncert został zorganizowany pod tytułem(...). Artysta ten jest natomiast śpiewakiem operowym, tenorem.W tym kontekście wyjaśnienia pozwanego, że repertuar stanowiły fragmenty oper brzmią przekonująco i zasługują, by dać im wiarę. Tym bardziej, że strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów, w świetle których możliwe byłoby podważenie wiarygodności zeznań pozwanego, w szczególności nie przedłożyła wskazanego już wyżej załącznika z utworami, na wykonanie których miała zostać udzielona licencja. Zarzut naruszeniaart. 233 k.p.c.należało zatem ocenić jako chybiony.
Sąd Apelacyjny jako nietrafny uznał również zarzut naruszeniaart. 105 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przywołany przepis stanowi, iż domniemywa się, że organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie. Na domniemanie to nie można się powołać, gdy do tego samego utworu lub artystycznego wykonania rości sobie tytuł więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 listopada 2011 r. (III CSK 30/11; Legalis 454836) wyjaśnił, że ochrona powierzonych organizacji praw dotyczy obowiązku stworzenia struktur zezwalających na ustalenie rzeczywistego zakresu eksploatacji praw oraz podejmowania działań zmierzających do dochodzenia wynagrodzenia w razie stwierdzenia bezprawnego korzystania z praw autorskich lub pokrewnych. Zarządzanie prawami obejmuje natomiast przykładowo zawieranie umów z użytkownikami oraz inkasowanie należnych z tego tytułu wynagrodzeń, zbiorowe pobieranie wynagrodzeń w wypadkach ustawowo określonego uprawnienia, obowiązkowe udzielanie zgody na korzystanie z utworów, opracowywanie i przedstawianie do zatwierdzenia tabel wynagrodzeń oraz określanie zasad rozdziału uzyskanych środków między reprezentowane osoby. Zgodnie z przywołanym przepisem domniemywa się, że stowarzyszenie jest uprawnione do podejmowania tego rodzaju czynności w stosunku do określonego utworu i po drugie, że w tym samym zakresie posiada legitymację procesową. Domniemanie to zwalnia organizację zbiorowego zarządzania od obowiązku wykazywania konkretnego umocowania do wykonywania zbiorowego zarządu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Nie zwalnia ono jednak w żadnej mierze z obowiązku udowodnienia okoliczności faktycznych stanowiących podstawę faktyczną żądania zgłoszonego w procesie. Sąd Najwyższy wyjaśnił (wyrok z dnia 8 grudnia 2000 r., I CKN 971/98, Legalis 49367), że uprawnienia wynikające zart. 105 ust. 1 i 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnychnie zmieniają reguł procesu cywilnego, w tym reguły rozkładu ciężaru dowodów, przewidzianej wart. 6 k.c.Domniemanie uprawnienia organizacji zbiorowego zarządzania do ochrony praw autorskich lub pokrewnych zwalnia ją od obowiązku wykazywania upoważnienia do reprezentacji w procesie. Nie oznacza to jednak, że strona powodowa jest zwolniona od obowiązków procesowych takich jak przytaczanie okoliczności faktycznych i przedstawianie dowodów. Jak już wskazano to wyżej, powodowe Stowarzyszenie nie podjęło inicjatywy dowodowej w celu wykazania, że w trakcie koncertu organizowanego przez pozwanego wykonane zostały utwory, za które przysługiwało mu wynagrodzenie na mocy zawartej przez strony umowy licencyjnej. Nie może być zatem mowy o naruszeniuart. 105 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.oddalił apelację. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnywe Wrocławiu
date: '2017-01-20'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Andrzej Niedużak
- Iwona Biedroń
- Jolanta Solarz
legal_bases:
- art. 105 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- art. 232 k.p.c.
- art. 6 k.c.
recorder: Beata Grzybowska
signature: I ACa 1642/16
``` |
155010050000503_I_C_000894_2012_Uz_2013-02-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 894/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 06 lutego 2013 roku
Sąd Rejonowy w Głogowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Dorota Onufrowicz-Miara
Protokolant: sekr. sąd. Paulina Kuśnierz
po rozpoznaniu w dniu 06 lutego 2013 roku w Głogowie sprawy
z powództwa
J. W. (1)(W.)
przeciwko
(...) Spółce AkcyjnejV.(...)wW.
o zapłatę
I
zasądza od strony pozwanej(...) Spółki AkcyjnejV.(...)wW.na rzecz powodaJ. W. (1)kwotę 900,00 złotych (dziewięćset 00/100 zł) z odsetkami ustawowymi od dnia 23 września 2011 roku do dnia zapłaty,
II
umarza postępowanie w pozostałym zakresie,
III
zasądza od strony pozwanej(...) Spółki AkcyjnejV.(...)wW.na rzecz powodaJ. W. (1)kwotę 204,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,
IV
zwraca powodowiJ. W. (1)kwotę 199,80 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinie biegłego.
Sędzia:
Sygn. akt I C 894/12
UZASADNIENIE
PowódJ. W. (2), w pozwie skierowanym przeciwko(...) S.A.V.(...)wW.( dalej określany jako(...) S.A.wW.) domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 1.800 złotych, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 września 2011 roku do dnia zapłaty.
Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że w dniu 20 lipca 2011 roku w miejscowościB., po upadku na nierównej nawierzchni, doznał urazu skrętnego stopy i stawu skokowego lewego.J. W. (2)wskazał, że jest ubezpieczony u strony pozwanej której zgłosił wskazaną wyżej szkodę, w wyniku czego decyzją z dnia 22 września 2011 roku strona pozwana przyznała mu odszkodowanie w wysokości 1.800 złotych, uznając 2% uszczerbku na zdrowiu. Powód zarzucił, że nie zgadza się z tak ustalonym odszkodowaniem, gdyż zgodnie z tabelą norm uszczerbku na zdrowiu strony pozwanej uraz którego doznał powoduje 4% uszczerbku na zdrowiu, zgodnie z pozycją 163 A2, obowiązującej u strony pozwanej Tabeli norm uszczerbku na zdrowiu.J. W. (2)podał, że wzywał dwukrotnie stronę pozwaną do wypłacenia odszkodowania w pełnej wysokości, czego strona pozwana nie uczyniła. Wskazał ponadto, że ponieważ prawidłowa wysokość odszkodowania to 3.600 złotych, zaś wypłacono 1.800 złotych, żądanie pozwu jest uzasadnione.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana(...) S.A.wW.wniosła o oddalenie powództwa w całości.
Uzasadniając swoje stanowisko strona pozwana wskazała, że żądanie przez powoda wypłaty dalszej kwoty 1.800 złotych wykracza poza granice zobowiązania wynikającego z łączącej strony umowy. Przyznała, że zgodnie z tą umową poszkodowanemu przysługuje za każdy procent uszczerbku na zdrowiu kwota 900 złotych wskazując jednak, że stopień uszczerbku na zdrowiu powinien być ustalony niezwłocznie po zakończeniu leczenia, najpóźniej w 24 miesiącu od dnia wypadku, zaś właściwe orzeczenie wydaje lekarz zaufania na podstawie Tabeli norm uszczerbku na zdrowiu(...) S.A.Strona pozwana podała, że swoje stanowisko w zakresie należnego powodowi świadczenia oparła na opinii dwóch nienależnych lekarzy orzeczników zaufania, w tym opinii z dnia 21 września 2011 roku i z dnia 2 stycznia 2012 roku, wydanej już po złożeniu przez powoda odwołania w sprawie i zakończeniu procesu leczenia. Strona pozwana wskazała, że lekarze ci określili uszczerbek na zdrowiu jakiego doznał powód na 2%, na podstawie pozycji 163 A1 wymienionej Tabeli – jako następstwa wygojonych uszkodzeń aparatu więzadłowo – torebkowego, bez zaburzeń ruchomości stawu skokowego i z dolegliwościami subiektywnymi. Zarzuciła, że w związku z tym wypłacone odszkodowanie stanowi spełnienie świadczenia wynikającego z łączącej strony umowy, gdyż strona pozwana rzetelnie zbadała sytuację pozwanego i właściwie zweryfikowała wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu powstałego u powoda. Strona pozwana podniosła, że łącząca strony umowa ma charakter dobrowolny i jest ona głównym źródłem praw i obowiązków zarówno ubezpieczonego jak i zakładu ubezpieczeń. Zarzuciła ponadto, że w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania ( k – 35 – 38) .
Na rozprawie w dniu 6 lutego 2013 rokuJ. W. (2)cofnął pozew i zrzekł się roszczenia w zakresie kwoty 900 złotych ( k – 178).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 20 lipca 2011 roku w miejscowościB.,J. W. (2), w wyniku upadku na nierównej powierzchni, doznał urazu skrętnego stopy lewej i stawu skokowego lewego.
Dowód: - kopia historii choroby – k – 6a,
- kopia karty informacyjnej ZOZ wG.– k- 7
- kopia zgłoszenia wypadku – k – 14.
J. W. (2)był ubezpieczony w(...) S.A.V.(...)wW.w ramach ubezpieczenia grupowego dla pracowników(...) S.A.Oddziału Huta (...)wG.. Okres ubezpieczenia trwał od 1 maja 2011 do 30 kwietna 2012. Obejmowało ono między innymi świadczenia z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków, z proporcjonalnym systemem wypłaty świadczeń, przewidującym za 1% uszczerbku na zdrowiu - 900 złotych. Sumę ubezpieczenia określono jako 90.000 złotych.
Dowód:- kopia wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia k – 12,
- warunki grupowego ubezpieczenia pracowników –k – 13,
- kopia polisy z załącznikiem– k – 8 -11.
W dniu 24 sierpnia 2011 rokuJ. W. (2)zgłosił wypadek do(...) S.A.wW.. Decyzją z dnia 22 września 2011 roku(...) S.A.wW.przyznałoJ. W. (2)odszkodowanie w wysokości 1.800 złotych, uznając 2% uszczerbku na zdrowiu powoda.
Dowód: - kopia zgłoszenia wypadku – k – 14,
- kopia decyzji – k – 17.
W dniu 5 grudnia 2011 rokuJ. W. (2)skierował do(...) S.A.wW.wezwanie do zapłaty dodatkowej kwoty 1.800 złotych, w terminie 14 dni od otrzymania wezwania.(...) S.A.wW.podtrzymało swoje stanowisko w sprawie.
Dowód: - kopia wezwania z potwierdzeniem odbioru– k – 25 – 26,
- kopia odpowiedzi na wezwanie do zapłaty – k- 115.
W dniu 21 września 2011 roku, na podstawie dokumentacji zawartej w aktach szkody, lekarz zaufania(...) S.A.wW.stwierdził uJ. W. (2)2% uszczerbku na zdrowiu, jako skutek wypadku z dnia 20 lipca 2011 roku. Po wniesieniu odwołania przezJ. W. (2)przeprowadzono w dniu 3 stycznia 2012 roku badanie przez lekarza zaufania(...) S.A.wW.i stwierdzono uJ. W. (2)prawidłowe obrysy stawu skokowego lewego, ponadto zaś tkliwość uciskową poniżej kostki lewej bocznej oraz niewielkiego stopnia ograniczenie zgięcia grzbietowego i supinacji stopy lewej, kwalifikując uraz jako pozycję 163 A1 Tabeli norm uszczerbku(...) S.A.i ustalając 2% uszczerbku na zdrowiu.
Dowód: - opinie lekarzy zaufania – k- 123 i k – 131.
Staw skokowy lewyJ. W. (2)ma prawidłowe zarysy, bez wysięku w stawie. Ruchomość czynna i bierna jest zachowana w granicach normy. Przy wykonywaniu forsownego zgięcia grzbietowego stopy lewej oraz przy ucisku okolicy kostki bocznej lewejJ. W. (2)odczuwa dolegliwości bólowe. Uszczerbek na zdrowiu spowodowany urazem doznanym w dniu 20 lipca 2011 roku przezJ. W. (2), ustalony na podstawie Tabeli norm uszczerbku na zdrowiu(...) S.A.wW.wynosi 3%, na podstawie pozycji 163 A1, jako następstwa wygojonych uszkodzeń aparatu więzadłowo – torebkowego bez zaburzeń ruchomości stawu skokowego i z dolegliwościami subiektywnymi.
Dowód: - opinia biegłegoB. J.– k – 167-169,
- Tabela norm uszczerbku na zdrowiu(...) S.A.– k – 18-19 i - 57.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie częściowo.
W przedmiotowej sprawie bezsporne były pomiędzy stronami zasady odpowiedzialności strony pozwanej za zdarzenie z dnia 20 lipca 2011 roku, sporna zaś pozostawała wysokość uszczerbku na zdrowiu doznanego przez powoda i w związku z tym wysokość należnego powodowi odszkodowania. Powód bowiem twierdził, że uraz jakiego doznał powinien być kwalifikowany na podstawie pozycji 163 A2, czyli przy przyjęciu niewielkich zaburzeń ruchomości stawu skokowego i wynosić 4% uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy strona pozwana zarzucała, że powinien on być kwalifikowany bez tego rodzaju zaburzeń, na podstawie pozycji 163 A1 Tabeli strony pozwanej i wynosić 2%.
Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się na dokumentach znajdujących się w aktach sprawy, w szczególności dotyczących leczenia powoda, jak też polisy powoda i Tabeli norm uszczerbku na zdrowiu obowiązującej u strony pozwanej. Sąd oparł się również na opinii biegłegoB. J. (2), gdyż została ona wykonana w pełni zgodnie z zaleceniem Sądu, jest wyczerpująca, jednoznaczna i stanowcza, jak też oparta na całokształcie materiału dowodowego sprawy. Wskazać przy tym należy, że po jej wydaniu żadna ze stron nie wnosiła do jej treści żadnych zastrzeżeń.
Biegły, podobnie jak lekarze zaufania strony pozwanej, przyjął kwalifikację uszczerbku na zdrowiu powoda według pozycji 163 A1 Tabeli norm uszczerbku na zdrowiu obowiązującej u strony pozwanej, nie stwierdzając żadnych zaburzeń w ruchomości stawu skokowego nogi lewej. Jednakże z uwagi na zakres dolegliwości subiektywnych ustalił procent uszczerbku na zdrowiu powoda na 3%. Strona pozwana nie przedstawiła argumentów które odmawiałyby tej opinii prawidłowości, zaś zdaniem Sądu wywody opinii biegłego są jasne, jednoznaczne i zasługują na uwzględnienie w całości. Z tego względu Sąd przyjął, że prawidłowo wyliczone odszkodowanie należne powodowi powinno wynosić 2.700 złotych, w miejsce wypłaconych 1.800 złotych. Z tego względu na rzecz powoda zasądzono dodatkową kwotę 900 złotych, w związku z dodatkowym 1% uszczerbku ustalonym przez biegłegoB. J. (2). Roszczenie zasądzone na rzecz powoda nie ma charakteru zadośćuczynienia. Jest to świadczenie o charakterze odszkodowawczym i stąd argumenty strony pozwanej mające przemawiać za zasądzeniem odsetek od dnia wyrokowania w sprawie nie są uzasadnione. Zgodnie z § 15 pkt 5 obowiązujących u strony pozwanej Ogólnych Warunków Ubezpieczenia ( k – 68) strona pozwana ma obowiązek wypłacić świadczenie w terminie 30 dni od daty zawiadomienia o powstaniu roszczenia. Powód zawiadomił stronę pozwaną o szkodzie w dniu 24 sierpnia 2011 roku, zaś w dniu 22 września 2011 roku strona pozwana wydała decyzję w przedmiocie należnego powodowi odszkodowania, posiadała więc wówczas wszystkie niezbędne wiadomości dla określenia właściwej wysokości należnego powodowi świadczenia. W związku z tym odsetki należało zasądzić od dnia następnego po dacie wydania decyzji – 23 września 2011 roku.
W związku z częściowym cofnięciem pozwu i zrzeczeniem się roszczenia Sąd na podstawieart. 355 k.p.c.w związku zart. 203 1 k.p.c.umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.
Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.
Powód przegrał proces w 50%. O kosztach procesu orzeczono więc na podstawieart. 100 k.p.c.rozdzielając je stosunkowo. Całość poniesionych przez powoda kosztów procesu wynosiła 1.007,20 złotych, w tym 90 złotych opłata od pozwu, 617 złotych kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa oraz kwota 300,20 złotych, w części w jakiej została wykorzystana na pokrycie wynagrodzenia biegłego. Należna więc do zwrotu powodowi od strony pozwanej kwota wynosiła 503,60 złotych. Koszty strony pozwanej natomiast stanowiły kwotę 600 złotych, należna więc do zwrotu od powoda na rzecz strony pozwanej kwota wynosiła 300 złotych. Ostatecznie więc strona pozwana powinna była zwrócić powodowi kwotę 204 złotych w zaokrągleniu ( 203,60 złotych ściśle) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Koszt opinii biegłego w sprawie wyniósł 300,20 złotych, w związku z czym zasadne było zwrócenie powodowi pozostałej, niewykorzystanej części zaliczki na opinię biegłego w wysokości 199,80 złotych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Głogowie
date: '2013-02-06'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Dorota Onufrowicz-Miara
legal_bases:
- art. 203 1 k.p.c.
recorder: sekr. sąd. Paulina Kuśnierz
signature: I C 894/12
``` |
151015000004021_VIII_U_000945_2013_Uz_2014-01-15_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII U 945/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku
VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Magdalena Graul
Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Laszczuk
po rozpoznaniu w dniu 08 stycznia 2014 r. w Gdańsku
sprawyŻ. B. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.
o ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego
na skutek odwołaniaŻ. B. (1)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.
z dnia 19 kwietnia 2013 r. nr(...) (...)- (...)
I
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż orzeka, iż ubezpieczonaŻ. B. (1)nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od dnia 16 września 2010r. do dnia 31 grudnia 2010r.,
II
w pozostałym zakresie odwołanie oddala.
/na oryginale właściwy podpis/
Sygn. akt VIII U 945/13UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 19.04.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.stwierdził, żeŻ. B. (1)
-z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, z siedzibą wG.,(...)podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) w okresie od dnia 08.10.2002r. do dnia 07.04.2003r. oraz od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r.;
-jako wspólnik spółki(...), z siedzibą wG.,(...)podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) w okresie od dnia 15.09.2006r. do dnia 01.02.2007r. oraz od dnia 03.12.2009r. do dnia 04.12.2009r.;
oraz ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w poprzednim kwartale we wskazanych okresach.
W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż fakt przebywania przez ubezpieczoną na zasiłku macierzyńskim w okresach: od 08.10.2002r. do .07.04.2003r.; od 15.09.2006r. do 01. 02.2007r z tytułu zatrudnienia nie zwalniał jej z obowiązku podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawieart. 9 ust.6w zw. zart. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz. U. z 2009r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.08.2009r.
W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej (od 02.01.2001 do 03.12.2012 r.) ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia od 01.03.2004r. do 30.06.2004r.; od 01.02.2005r. do 15.09.2010r. u płatnika(...)Sp z o.o. na podstawie umowy o pracę, której podstawa wymiaru składek była wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W okresie od 03.12.2009r. do 04.12.2009r. w KSI ZUS widnieje okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej.
W okresie od 16.09.2010r. do 31.12.2010r. brak innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych niż z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.
Zatem w spornych okresach ubezpieczona podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej .
Ubezpieczona złożyła odwołanie od powyższej decyzji .
W odniesieniu do spornego okresu od 3.12.2009 do 4.12.2009 wskazała, że podczas całej pracy u przedmiotowego pracodawcy nie korzystała z urlopu bezpłatnego ani żadnej innej formy nieobecności w pracy. Z jej świadectwa pracy wynika ciągłość pracy, jak i z PIT 11 za 2009 rok. Nie jest jej wiadome jakie dokumenty rozliczeniowe się w ZUS nie zgadzają.
Co do zasiłków macierzyńskich na przełomie 2002/2003 roku oraz 2006/2007 – w dniu 31.08.2010 roku złożyła do ZUS wnioski o umorzenie składek (abolicja dla pracujących matek) i oczekiwała na decyzje i zwrot nadpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jej zdaniem osoby na macierzyńskim winny otrzymać zwrot w ciągu miesiąca od doręczenia decyzji o umorzeniu i ustaleniu należności do zwrotu. Zasada ta wynika z przepisów ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy.— Prawo bankowe (Dz.U. nr 71, poz. 609). Dla pewności wnioski o umorzenie wysłała do trzech różnych oddziałów ZUS - wG.,T.iG.naul (...). Jako dowód załączyła pocztowe potwierdzenia nadania listów poleconych.
Podniosła nadto, iż działalność gospodarcza(...)została zarejestrowana wG.z datą rozpoczęcia 2001.01.02, adres prowadzonej działalnościG.(...). Od działalności w trakcie jej trwania opłacana była składka zdrowotna - równolegle była praca na etacie. Działalność pierwszy raz została zawieszona 2 kwietnia 2002. Ponowne zawieszenie było od 01.03.2004 i od tej daty nie została już wznowiona. Dokumenty wyrejestrowujące z ubezpieczeń zostały przesłane do ZUS naC.wG.- załączyła dowód nadania, jak również do Urzędu Skarbowego wG.(...). W 2004 utraciła prawo do lokalu wG.gdzie działalność była zarejestrowana. Nie chciała jej likwidować licząc, że kiedyś do niej wróci. Zmiana adresu prowadzenia naG.wymusiła wyrejestrowanie zG.z urzędu działalności gospodarczej i zarejestrowaniu wG.z adnotacją, że jest to kontynuacja. Spowodowało to zmianę oddziałów ZUS i US. W US wG.była wezwana w celu złożenia wyjaśnień o zawieszeniu działalności. Złożyła wyjaśnienia, że czynnie prowadziła działalność wG., gdzie została zawieszona. Poinformowano ją, że przepisy się zmieniły i że osoby które mają zawieszoną działalność muszą składać deklaracje VAT zerowe. Robiła to zawsze na wezwanie za cały rok wstecz. Nie składała ich już w 2010r. bo nie została wezwana i chyba rok wcześniej także. Dysponuje wnioskiem do GUS z pieczęcią urzędu z 20.10.2004 gdzie zmieniała adres naG.i odnotowała zawieszenie działalności. Również złożony został wniosek EDG-1 w Urzędzie Miasta wG.z zawiadomieniem o zaprzestaniu działalności. Do Urzędu Skarbowego wG.z pieczęcią urzędu 24.03.2006 r. składała deklarację aktualizacyjną NIP 1, gdzie również podana jest data zawieszenia działalności jako 01.03.2004. Ubezpieczona osobiście nie wykreśliła wpisu z Ewidencji Działalności Gospodarczej. Zostało to dokonane z urzędu z dniem 03.12.2012 r.
W podsumowaniu wskazała okresy zatrudnienia: od 2001 roku do 2004-(...)T., od lipca 2004 do 3l stycznia 2005-(...)i od 1 lutego 2005 do września 2010 r.– (...) Sp. z o.o.Dodatkowo od 2001.01.02 do 2004.03.01 prowadziła jedną działalność pod nazwąM. G.od której odprowadzała składki na ubezpieczenie zdrowotne i od czerwca 2005 do czerwca 2010 drugą działalnośćS. C. A. P. A.od której również odprowadzała składki na ubezpieczenie zdrowotne. W konkluzji powyższych argumentów nie poczuwa się do jakichkolwiek zaległości względem ZUS.
W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji .
W piśmie z dnia 03.07.2013 r. pozwany sprostował, iż okresy objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej związane są z brakiem jakiegokolwiek innego tytułu ubezpieczenia społecznego poza tym, z którym związane było prawo do zasiłku macierzyńskiego. A zatem tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym w postaci zatrudnienia wSpółce (...)i pobieranie z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego, niezależnie od wysokości podstawy wymiaru składek na FUS w tym okresie, nie zwalniały Wnioskodawczyni z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z związku z równolegle prowadzoną działalnością gospodarczą indywidualna, jak też w formie spółki cywilnej. Rozstrzygnięcie zbiegu ma charakter porządkowy, jako że Wnioskodawczyni zachowała prawo wystąpienia z wnioskiem o umorzenie tych należności składkowych na gruncie przepisuart. 6 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy - Prawo bankowe(Dz. U. Nr 71, poz. 609), jak też przepisów ustawy abolicyjnej.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :
UbezpieczonaŻ. B. (1),ur. (...), od 2001 roku do 2004 była osobą współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez jej męża pod firmąA. N. Z. s.Z tego tytułu ubezpieczeniowego była uprawniona do zasiłku macierzyńskiego, który pobierała 08.10.2002r. do dnia 07.04.2003r.
Ubezpieczona od 01.07.2004 r. do 3l .01.2005 r. była zatrudniona w Aptece św.M.wG..
W okresie od 01.03.2004 r. do 30.06.2004 r. oraz od 01.02.2005 r. do 15.09.2010 r. była zatrudniona w(...) Sp. z o.o.wT.na stanowisku Dyrektora Handlowo-Marketingowego ,Analityka Finansowego. Z tego tytułu ubezpieczeniowego była uprawniona do zasiłku macierzyńskiego, który pobierała - od dnia 15.09.2006r. do dnia 01.02.2007r.
W okresie od 03.12.2009r. do 04.12.2009r.. ubezpieczona ma wykazany w Centralnej Bazy Danych Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku.
Ubezpieczona w dniu 02.01.2001 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej pod nazwą(...)z siedzibą wG.,ul. (...)zarejestrowanej w Urzędzie MiastaG.pod numerem(...). Przedmiotem działalności były usługi w zakresie reklamy, marketingu i doradztwa finansowego.
W związku z utratą prawa do lokalu wG.przyul. (...), gdzie mieściła się siedzibafirmy (...), ubezpieczona w 2004 r. zmieniła siedzibę firmy naG., ul.(...)i przerejestrowała działalność do organu ewidencyjnego - Urzędu Miasta wG.pod nr ew.(...).
Z dniem 01.03.2004 r. ubezpieczona wyrejestrowała z ubezpieczeń społecznych działalność gospodarczą pod nazwą(...).
Ubezpieczona zgłosiła w dniu 24.03.2006 r. zawieszenie działalności gospodarczej(...)z dniem 01.03.2004 r. we właściwym Urzędzie Skarbowym wG.. Zawieszenie działalności w powyższym dniu odnotowano w Urzędzie Skarbowym wP.. Ubezpieczona nie dokonała formalnego wznowienia działalności w tym zakresie.
Ubezpieczona wnioskiem do GUS z prezentatą z dnia 20.10.2004 dokonała zmiany siedziby działalności gospodarczej naG.z adnotacją o zawieszeniu działalności.
Ubezpieczona od 01.03.2004 r. faktycznie nie prowadzi działalności pod nazwąM. G.w przedmiocie reklamy, marketingu i doradztwa finansowego.
Ubezpieczona w dniu 27 czerwca 2005 dokonała zmiany wpisu w ewidencji działalności gospodarczej w zakresie nazwy i przedmiotu działalności poprzez dodanie nowego profilu działalności w postaci sprzedaży detalicznej wyrobów farmaceutycznych pod nową nazwąA. „. A.wG., przyul. (...). Powyższa działalność gospodarcza była prowadzona w formie spółki cywilnej pod firmąA. „. A. s. J. B. i. Ż. B., wpisanej do ewidencji działalności gospodarczej prezydenta miastaG.pod numerem(...).
W dniu 19.06.2009 r. w/wym. spółka cywilna uległa przekształceniu w spółkę jawną pod nazwąA. „. A. B. i. w. s.wG.ujawnioną w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Z dniem 01.07.2010 r. przedmiotowa działalność została zawieszona , co ujawniono w KRS. Po wskazanym dniu ubezpieczona nie prowadziła działalności w przedmiocie sprzedaży detalicznej farmaceutyków.
Ubezpieczona od lipca 2010 r. nie dokonała w organie ewidencyjnym zawieszenia działalności gospodarczej, ani jej wykreślenia .
Ubezpieczona od dnia 01.07.2010 r. faktycznie nie prowadziła działalności gospodarczej.
W dniu 03.12.2012r. wpis w Ewidencji dotyczący działalności gospodarczej ubezpieczonej został wykreślony z urzędu.
W wyniku przeprowadzonej weryfikacji dokumentów ubezpieczeniowych pozyskanych z Centralnej Bazy Danych Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS zidentyfikowano następujące zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
- od 02.01.2001r. do 01 04 2002r ubezpieczenie zdrowotne
- od 13.04.2002r. do 07.10.2002r. ubezpieczenie zdrowotne
- od 08.10.2002r. do 07.04.2003r. ubezpieczenia społeczne
- od 08.04.2003r. do 29.02.2004r. ubezpieczenie zdrowotne
- od 01.08.2005r. do 14.09.2006r. ubezpieczenie zdrowotne jako wspólnik spółki
- od 15.09.2006r. do 0112 2007r ubezpieczenia społeczne jako wspólnik spółki
- od 02.02.2007r. do 31.01.2010r. ubezpieczenie zdrowotne jako wspólnik spółki
- od 01.02.2010r. do 30.06.2010r. ubezpieczenia społeczne jako wspólnik spółki
Według danych w KSI ZUS - w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w następujących okresach:
- od 01.03.2004r. do 30.06.2004r.; od 01.02.2005r. do 15.09.2010r. u płatnika(...)sp. zo.o. na podstawie umowy o pracę, której podstawa wymiaru składek była wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W okresie od 15.09.2006r. do 01.02.2007r. przebywała na zasiłku macierzyńskim, natomiast widnieje od 03.12.2009r. do 04.12.2009r. okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej.
- od 01.07.2004r. do 31.01.2005r. u płatnika:A. S.na podstawie umowy o pracę, której podstawa wymiaru składek była wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- od 01.01.2011r. do nadal u płatnika:(...) SP.Z O.O.na podstawie umowy o pracę, której podstawa wymiaru składek jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę
W okresie od 16.09.2010r. do 31.12.2010r. brak innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych.
Ubezpieczona figurowała w ewidencji Drugiego Urzędu Skarbowego wG.jako wspólnik spółkiA. „. A.od 25.06.2005r. do 30.06.2010r. SpółkaA. „. A. ”.rozpoczęła działalność od 19.08.1991 r.
Od 01.07.2010r. zgłoszono w organie podatkowym zawieszenie spółki.
Podatek należny VAT-7 został wykazany przez spółkę w deklaracjach miesięcznych za okresy: 08-12/2000r.; 05-07, 09-10, 12/2001r.; 02-06, 11-12/2002r.; 01, 04-08/2003r.; 04 -10/2005r.; 04-05, 07, 11/2006r.; 04, 06-08, 10, 12/2007r.; 03-04, 06-12/2008r.; 01-04, 06 -12/2009r.;01-02, 04-07/2010r.
Ponadto z informacji przekazanych przez Drugi Urząd Skarbowy wG.oraz Urząd Skarbowy wP.wynika, iż ubezpieczona figurowała w ewidencji tamtejszych urzędów jako osoba prowadząca działalność gospodarczą o nazwie(...)Reklama,(...),Doradztwo (...)od 02.01.2001r.
Według informacji Urzędu Skarbowego wP.zgłosiła zawieszenie działalności z dniem 01.03.2004 r. , brak informacji o dacie jej wznowienia.
W okresie od 01.08.2004r. do 04.07.2012r. wnioskodawczyni figurowała jako czynny zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług VAT;składała deklaracje VAT- 7, natomiast nie dokonywała wpłat z tytułu podatku od towarów o usług. Deklaracje VAT-7 od stycznia do grudnia 2010 r. złożono w dniu 07.01.2011 r. , w w/w deklaracjach wykazano podstawę opodatkowania-0 zł.
Za lata 2001-2010 składane były roczne zeznania podatkowe z działalności gospodarczej, w których ubezpieczona wykazywała dochód z działalności w latach 2001-2003, 2005-2009; oraz stratę w latach 2004, 2010r. Wykazywany dochód/strata od 2005 r. dotyczył ubezpieczonej jako wspólnika spółki cywilnej, następnie jawnej.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził postępowanie wyjaśniające .
W wyniku postępowania zaskarżoną w sprawie decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.stwierdził, żeŻ. B. (1)
• z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, z siedzibą wG., 80-116,ul. (...)( pod nazwą(...)) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) w okresie
- od dnia 08.10.2002r. do dnia 07.04.2003r.
- od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r.
• jako wspólnik spółkiA. P. A. S. Ż. B.
J. B., z siedzibą wG., 80-367,ul. (...)podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) w okresie
- od dnia 15.09.2006r. do dnia 01.02.2007r.
- od dnia 03.12.2009r. do dnia 04.12.2009r.
oraz ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w poprzednim kwartale we wskazanych okresach.
/dowód: zaświadczenie z dn. 13.02.2007 r.-k. 16 akt sprawy, druki ZUS ZUA i ZUS ZWUA ( zgłoszenie do ubezpieczeń i wyrejestrowanie z ubezpieczeń przez płatnika biobet sp. z o.o.) – w aktach ubezpieczeniowych –nienumerowanych , świadectwo pracy z dnia 15.09.2010 r. –k.88 akt sprawy , zaświadczenie lekarskie –k.90 akt sprawy, wniosek o zasiłek opiekuńczy-k.91 akt sprawy, zaświadczenie o wpisie do edg z dn. 28.06.2005 r. –k. 6 akt sprawy, druki ZUS P ZWPA i ZUS P ZWUA (wyrejestrowanie z ubezpieczeń)-k. 38 akt sprawy, potwierdzenie przyjęcia dokumentów przez ZUS -k. 38, wniosek o wpis do GUS z dn. 22.10.2004 –k. 8 akt sprawy, zgłoszenie aktualizacyjne z dn. 24.03.2006 r. –k. 12 akt sprawy, odpis KRS-k. 52 akt sprawy, wydruk CEIDG –k.19 akt ubezp., pismo urzędu skarbowego w(...)z dn. 04.04.2013 –k. 18 akt ubezp., pismo urzędu skarbowego wP.z dn. 27.03.2013 r.-k. 16 akt ubezp., pismo urzędu skarbowego w(...)z dn. 04.03.2013 r. i z dn. 25.01.2013 -k.13 , 7 akt ubezp., zeznanie podatkowe PIT 36 L-k. 76 akt sprawy, informacja o wysokości dochodu/straty-k.79 akt sprawy, zaświadczenie z dn. 05.12.2013 r. –k.87 akt sprawy, zeznanie ubezpieczonej-34, 73,96, decyzja –k. 22 akt ubezp. , odwołanie-k. 2,3 akt sprawy/
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, w tym znajdującej się w aktach osobowych oraz w aktach pozwanego organu ubezpieczeniowego, której prawdziwość i rzetelność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.
Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania ubezpieczonej, którym Sąd dał wiarę w całości albowiem znajdują one potwierdzenie w pozostałym obiektywnym materiale dowodowym..
Sąd Okręgowy zważył co następuje :
OdwołanieŻ. B. (1)jest częściowo zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.
Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy w okresie od dnia 08.10.2002r. do dnia 07.04.2003r. oraz od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r. ubezpieczona podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, z siedzibą wG.,(...)oraz czy w okresie od dnia 15.09.2006r. do dnia 01.02.2007r. , od dnia 03.12.2009r. do dnia 04.12.2009r. podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) jako wspólnik spółkiA. P. A. S. Ż. B. J. B., z siedzibą wG.,(...)
Zgodnie zart. 6 ust 1 pkt 5 oraz art.12 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznychosoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami z nimi współpracującymi podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj.: ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu.
W myśl art. 13 pkt 4 w/w ustawy obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, które prowadzą pozarolniczą działalność, w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 listopada 2008 r. (II UK 94/08, LEX nr 960472) przepis art. 13 pkt 4 ustawy systemowej jednoznacznie kładzie nacisk na faktyczne rozpoczęcie wykonywania pozarolniczej działalności i faktyczne zaprzestanie wykonywania tej działalności, a nie na moment dokonania w ewidencji działalności gospodarczej stosownego wpisu o zarejestrowaniu działalności oraz chwilę jego wykreślenia.
W mysi przepisuart. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r o swobodzie działalności gospodarczej(Dz. U nr 220 poz. 1447 z 2010r) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złoż, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Zgodnie zart. 9ust laustawy o systemie ubezpieczeń społecznychubezpieczeni, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.
W świetle obowiązujących przepisówustawy o systemie ubezpieczeń społecznychoraz powołanych wyżej przepisów regulujących zasady prowadzenia działalności gospodarczej, pracownik posiadający jednocześnie dodatkowy tytuł do ubezpieczeń (inny niż pracowniczy), którego podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest mniejsza od kwoty najniższego wynagrodzenia podlega ubezpieczeniom również ze wspomnianego dodatkowego tytułu. Oznacza to, że osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę osiągające ze stosunku pracy przychody, stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwotach niższych niż wymienione wyżej, które równocześnie mają inne tytuły do ubezpieczeń są obowiązkowo obejmowane ubezpieczeniami również z innych tytułów.
W myślart. 9 ust. 6 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz. U. z 2009r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie -osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Na podstawie zaś art. 6 ust. 1 pkt 5 powołanej ustawy takim innym tytułem rodzącym obowiązek ubezpieczeń jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Odnosząc się w pierwszej kolejności do spornych okresów od 08.10.2002r. do 07.04.2003r.; od 15.09.2006r. do 01.02.2007r. należy zważyć, iż na mocy wyżej cytowanego przepisuart. 9 ust 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychokoliczność przebywania przez ubezpieczoną na zasiłku macierzyńskim w powyższych okresach nie zwalniała jej z obowiązku podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.
Ubezpieczona kwestionowała w toku sprawy, aby faktycznie prowadziła działalność gospodarczą w w/wym. okresach , podnosząc, że zajmowała się tylko i wyłącznie opieką nad dzieckiem. Ubezpieczona nie przedstawiła żadnych dowodów na powyższą okoliczność.
Przypomnieć należy, że okres od 08.10.2002r. do 07.04.2003r. przypada na okres prowadzenia działalności gospodarczej podfirmą (...)z siedzibą wG.przyul. (...), kiedy to jednocześnie była osobą współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża i z tego tytułu pobierała zasiłek macierzyński.
Natomiast sporny okres od 15.09.2006r. do 01.02.2007r. zawiera się w okresie prowadzenia działalności gospodarczej pod firmąA. P. A. S. Ż. B. J. B.z siedzibą wG., jednocześnie będąc zatrudnioną w firmieB. s. z. o.wG.i z tego tytułu pobierała zasiłek macierzyński.
W powyższych okresach ubezpieczona z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opłacała jedynie składkę zdrowotną.
Na mocy przywołanego wcześniej przepisuart. 9 ust 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychuznać należy, że w w/wym. okresach podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu) z innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych w rozumieniu w/wym. przepisów , tj.: działalności gospodarczej obok zatrudnienia, w związku z którym pobierała zasiłek macierzyński .
Należy dodać, że ubezpieczona potwierdziła okoliczność podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej w powyższych spornych okresach poprzez złożenie wniosków o umorzenie należności składkowych dotyczących tychże okresów. Zatem, skoro ubezpieczona złożyła takie wnioski , to per se nie kwestionuje obowiązku płatniczego wynikającego z objęcia ubezpieczeniem w okresach , których te wnioski dotyczyły.
Odnosząc się do kolejnego spornego okresu od 03.12.2009r. do 04.12.2009r. , co do którego pozwany wskazuje, że jest to „okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej”.
Wskazać należy, iż powyższy przedział czasowy dotyczy zatrudnienia ubezpieczonej od 01.02.2005 r. do 15.09.2010 r. w(...) Sp. z o.o.wT.. Jak wynika z akt ubezpieczeniowych okres ten stanowi przerwę w opłacaniu składek , w tym czasie bowiem ubezpieczona pozostawała bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku.
Ubezpieczona wskazała, że w tym okresie przebywała na zwolnieniu lekarskim z tytułu opieki nad dzieckiem i jako że przekroczyła już dozwoloną liczbę 60 dni pobierania zasiłku opiekuńczego, stąd nie miała prawa do zasiłku w tym okresie. Powyższe jednak nie zmienia faktu, że składka za ten okres nie została opłacona. Ubezpieczona nie wykazała, że podlegała w tym okresie ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia, tj.: że okres ten jest jednym z okresów składkowych bądź nie składkowych wymienionych w art. 6 i 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz.U. Nr 162, poz. 1118;tekst jednolity z dnia 1 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 39, poz. 353)).
Z uwagi na okoliczność, że ubezpieczona jednocześnie w powyższym okresie prowadziła działalność jako wspólnik spółki jawnej należało ją objąć obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.
Odnosząc się do ostatniego spornego okresu - od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r. , w którym zdaniem pozwanego ubezpieczona prowadziła działalność z siedzibą wG.,(...), (gdzie pierwotnie mieściła się siedzibafirma (...)), należy zważyć, co następuje.
Na wstępie rozważań Sąd Okręgowy wskazuje, iż zgodnie zart. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychobowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają między innymi osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Przepis art. 8 ust. 6 ustawy zawiera legalną definicję osoby prowadzącej pozarolniczą działalność w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Zgodnie z tym przepisem za osobę prowadząca pozarolniczą działalność uważa się między innymi osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Ustawa określiła również w art. 13 w sposób autonomiczny okresy, w których osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu (pkt 4). Są nimi okresy „od dnia rozpoczęcia działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności". Użyte w wymienionym przepisie pojęcia dnia rozpoczęcia wykonywania działalności oraz dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z którymi przepisy wiążą podleganie obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, nie zostały wustawie o systemie ubezpieczeń społecznychzdefiniowane. Wyjaśnienia tych pojęć nie zawierają też przepisy dotyczące działalności gospodarczej, w szczególnościustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej.
W orzecznictwie zasadniczo utrwaliło się stanowisko oparte na językowej wykładni wymienionych zwrotów, według którego rozpoczęcie działalności gospodarczej oznacza faktyczne podjęcie tej działalności, a jej zaprzestanie jest równoznaczne z faktycznym zakończeniem działalności. Rozpoczęcie działalności polega na podjęciu w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2001 r., II UKN 428/00, OSNP 2003 nr 6, poz. 158), przy czym składają się na nią także czynności zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawcze).
W nowszym orzecznictwie (por. wyrok z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006, nr 19-20, poz. 309) podkreśla się, że istnienie samego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu tej działalności (wpis ma charakter deklaratoryjny), ale prowadzi do domniemania prawnego (art. 234 k.p.c.), według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą. Domniemanie to może być obalone, ale wymaga to przeprowadzenia przeciwdowodu. To samo można powiedzieć o wykreśleniu wpisu do ewidencji w przypadku zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Osoba, która jest wpisana w ewidencji działalności gospodarczej, a nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia tej działalności, powinna być traktowana jako prowadząca taką działalność.
Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 listopada 2008 r. (II UK 94/08, LEX nr 960472) przepis art. 13 pkt 4 ustawy systemowej jednoznacznie kładzie nacisk na rozpoczęcie wykonywania pozarolniczej działalności i zaprzestanie wykonywania tej działalności, a nie na moment dokonania w ewidencji działalności gospodarczej stosownego wpisu o zarejestrowaniu działalności oraz chwilę jego wykreślenia. W konsekwencji obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie prowadzi (nie wykonuje). Tym samym okres pomiędzy uzyskaniem wpisu a jego wykreśleniem nie musi odpowiadać i w konkretnych przypadkach nie odpowiada okresowi wykonywania działalności gospodarczej. Skoro więc podleganie obowiązkowi ubezpieczenia społecznego jest pochodną prowadzenia (wykonywania) działalności gospodarczej, a nie wpisu w ewidencji, to nie podlega przymusowi ubezpieczenia zarówno osoba, która pomimo zgłoszenia działalności gospodarczej do ewidencji i uzyskania stosownego wpisu nie podjęła jej z różnych przyczyn, jak i osoba, która - mimo faktycznego niewykonywania działalności gospodarczej po jej podjęciu - jest wpisana do ewidencji, gdyż nie zgłoszono zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia tej działalności. Inne rozumienie art. 13 pkt 4 ustawy systemowej mogłoby prowadzić do przypadków legalizacji fikcyjnego rejestrowania działalności gospodarczej wyłącznie w celu uzyskania ochrony ubezpieczeniowej.
Należy mieć świadomość, że zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia tejże działalności w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Z tej przyczyny wpisowi do ewidencji nadano charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny. Tym samym - również wpis w ewidencji działalności gospodarczej (zarejestrowanie i wyrejestrowanie) ma przede wszystkim znaczenie w sferze ustaleń faktycznych.
Wykonywanie działalności pozarolniczej (gospodarczej) w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy systemowej to rzeczywista działalność o cechach określonych wart. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(j.t. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.), a więc działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Ocena, czy wykonywana jest działalność gospodarcza należy więc przede wszystkim do sfery ustaleń faktycznych, a dopiero następnie do ich kwalifikacji prawnej. W konsekwencji powyższego stwierdzenie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z omawianego tytułu winno zostać poprzedzone stosownymi ustaleniami.
W konsekwencji powyższego uprawniony jest pogląd o dopuszczalności przeprowadzenia dowodu na okoliczność faktyczną, że pomimo istnienia wpisu do ewidencji
działalność gospodarcza w rzeczywistości nie jest, czy nie była wykonywana. W trakcie postępowania w przedmiocie ustalenia istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego okres prowadzenia działalności gospodarczej wynikający z wpisu do ewidencji może być zatem korygowany na podstawie dowodów przedstawionych przez osobę, która z udowodnienia tego faktu wywodzi skutki prawne (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 stycznia 2009 r., VII SA/Wa 1818/08, LEX nr 489574). Przy dokonywaniu oceny wykonywania (prowadzenia) działalności gospodarczej należy przy tym uwzględnić wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar (wolę) osoby prowadzącej działalność gospodarczą (por. wyrok NSA z dnia 15 listopada 2006 r. sygn. akt II GSK 191/06 wraz z powołanym tam orzecznictwem).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy , w ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nie jest trafne stanowisko pozwanego, skutkujące objęciem ubezpieczonej w przedmiotowym spornym okresie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
Zdaniem Sądu, ubezpieczona faktycznie zaprzestała prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej od 01.07.2010 r. , tym samym nie prowadziła jej w spornym okresie od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r.
Ze zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów wynika, że ubezpieczona figurowała w ewidencji urzędów skarbowych jako osoba prowadząca działalność gospodarczą o nazwie„. G. R. M.,Doradztwo (...)od 02.01.2001r. Według informacji Urzędu Skarbowego wP.zgłosiła zawieszenie działalności w tym przedmiocie z dniem 01.03.2004 r. ; brak jednocześnie informacji o dacie jej wznowienia.
Ubezpieczona zgłosiła również informację o zawieszeniu działalności od dnia 01.03.2004 r. w pozwanym ZUS oraz GUS na potrzeby rejestru REGON.
Ubezpieczona figurowała w ewidencji Drugiego Urzędu Skarbowego wG.jako wspólnik spółkiA. „. A.od 25.06.2005r. do 30.06.2010r Od 01.07.2010r. zgłoszono w organie podatkowym zawieszenie spółki. . Z dniem 01.07.2010 r. przedmiotowa działalność została zawieszona , co ujawniono w organie ewidencyjnym KRS.
Z powyższego wynika, że ubezpieczona dopełniała obowiązków rejestracyjnych w urzędach skarbowych, ZUS, GUS, KRS . Wpis działalności gospodarczej w CEIDG został wykreślony z dniem 03.12.2012 r. z urzędu, a nie przez działanie ubezpieczonej.
Ubezpieczona z tytułu prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej (poza spółką) składała deklaracje VAT- 7, natomiast nie dokonywała wpłat z tytułu podatku od towarów o usług. Deklaracje VAT-7 od stycznia do grudnia2010 r.złożono zbiorczo w dniu 07.01.2011 r. , w w/w deklaracjach wykazano podstawę opodatkowania-0 zł.
Za lata2001-2010składane były roczne zeznania podatkowe z działalności gospodarczej, w których ubezpieczona wykazywała dochód z działalności w latach 2001-2003, 2005-2009; oraz stratę w latach 2004, 2010r. Wykazywany dochód/strata od 2005 r. dotyczył ubezpieczonej jako wspólnika spółki cywilnej, następnie jawnej.
Zatem ostatnie zeznanie podatkowe z tytułu prowadzonej działalności dotyczy roku 2010 r. Przedmiotowe zeznanie podatkowe za rok 2010 r. ( załączony przez ubezpieczoną PIT 36 L i PIT B ) dotyczyłos. j. „. P. A., która była prowadzona do lipca 2010 r.
Podatek należny VAT-7 z tytułu działalnościs. j. A. P. A., został wykazany w deklaracjach miesięcznych za 2010 r. w miesiącach 02, 04-
07/2010r. z czego ostatnim miesiącem rozliczeniowym jest lipiec 2010 r.
Zatem z wyżej wymienionego obiektywnego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczona nie prowadziła działalności gospodarczej – reklamowej(...)od 2004 r. , a działalności w formie apteki od lipca 2010 r. - zgodnie z jej twierdzeniami. Wnioskodawczyni od lipca 2010 r. nie wykonywała żadnych czynności usługowych wpisujących się w prowadzenie działalności gospodarczej , tj.: nie realizowała zamówień, nie wystawiała faktur, nie osiągała dochodu, lecz zanotowała stratę za ostatni rok faktycznej działalności - 2010 r.
Ubezpieczona dopełniła formalne obowiązki rejestracyjne w zakresie zawieszenia działalności w formie spółki jawnej w organie ewidencyjnym KRS . Co do pozostałej indywidualnej działalności gospodarczej , w formie agencji reklamowej(...)należy w tym miejscu zauważyć, iż w 2004 r. roku nie istniał obowiązek zawieszania działalności albowiem czasowe zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej możliwe jest dopiero od dnia 20 września 2008 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianieustawy o swobodzie działalności gospodarczejoraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r., Nr 141, poz. 888). Jednakże biorąc pod uwagę fakt, iż ubezpieczona od 2005 r. kontynuowała działalność o zmienionym profilu – prowadziła aptekę, nie można jej zarzucać generalnie braku zawieszenia czy wykreślenia działalności gospodarczej w organie ewidencyjnym , jak czyni to pozwany. Zawieszenia czy wykreślenie działalności dotyczy całej działalności a nie jej części.
Należy uznać , że jedyne , co zaniechała ubezpieczona to zmiana wpisu w ewidencji w poprzez wykreślenie nazwy i przedmiotu działalności prowadzonej w ramach(...)jako agencji reklamowej. Pomimo faktu, że ubezpieczona zaniechała zawieszenia bądź wykreślenia indywidualnej działalności gospodarczej z CEIDG w 2010 r. , a wpis został wykreślony z urzędu w 2012 r. , ze zgromadzonego materiału dowodowego ( w szczególności informacji z Urzędów Skarbowych) bezsprzecznie wynika, że ubezpieczona od lipca 2010 r. nie prowadziła jakiejkolwiek indywidualnej działalności gospodarczej czy to w formie agencji reklamowej czy apteki. Tym samym skoro nie prowadziła jej od 1 lipca 2010r. to nie prowadziła jej także w spornym okresie od dnia 16.09.2010r. do dnia 31.12.2010r i objęcie ubezpieczonej ubezpieczeniami społecznymi w tym okresie pozbawione jest podstaw faktycznych i prawnych.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy, na podstawieart. 47714§ 2 k.p.c.oraz cytowanych wyżej przepisów, w pkt I wyroku zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż orzekł, iż ubezpieczonaŻ. B. (1)nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od dnia 16 września 2010r. do dnia 31 grudnia 2010r.,
Sąd w pkt II wyroku na podstawieart. 477(14) § 1 k.p.c.oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.
SSO Magdalena Graul | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gdańsku
date: '2014-01-15'
department_name: VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Magdalena Graul
legal_bases:
- art. 6 ust 1 pkt 5 oraz art.12 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń
społecznych
- art. 6 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz ustawy - Prawo bankowe
- art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
- art. 477(14) § 1 k.p.c.
recorder: st.sekr.sądowy Dorota Laszczuk
signature: VIII U 945/13
``` |
152505100002527_V_GC_000384_2019_Uz_2020-03-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt: V GC 384/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
K., dnia 05 marca 2020r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu, V Wydział Gospodarczyw składzie:
Przewodniczący:sędzia Katarzyna Górna-Szuława
Protokolant:sekr. sąd. Anna Zakrzewska
po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2020r. w Kaliszu
na rozprawie
sprawy z powództwa:S. M.
przeciwko:J. W.
o zapłatę
1
zasądza od pozwanegoJ. W.na rzecz powodaS. M.kwotę 650,00 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 11 września 2018r. do dnia zapłaty,
2
zasądza od pozwanegoJ. W.na rzecz powodaS. M.kwotę 317,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 287,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
sędzia Katarzyna Górna-Szuława
Sygn. akt V GC 384/19
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 17 grudnia 2018 r. (data wpływu) skierowanym do Sądu Rejonowego w Kaliszu V Wydziału Gospodarczego powódS. M.reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika domagał się zasądzenia od pozwanegoJ. W.kwoty 847,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 650,00 zł od dnia 11 września 2018 r. do dnia zapłaty i odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 26,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.
W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonał dla pozwanego usługę transportową na trasieM.(Słowenia) –G.(Polska), zgodnie ze zleceniem transportowym. Podniósł, że po wykonaniu przewozu wystawił pozwanemufakturę VAT nr (...)na kwotę 2.163,27 zł. Zapłata miała nastąpić przelewem na rachunek bankowy powoda w terminie 60 dni od daty doręczenia faktury VAT wraz z oryginałami dokumentów przewozowych, które pozwany otrzymał dnia 10 lipca 2018 r. Powód wskazał, że w dniu 05 lipca 2018 r. pozwany wystosował do niego pismo z żądaniem naprawienia szkody spowodowanej opóźnieniemw przewozie. Nie przedstawił jednak żadnych dowodów na fakt wystąpienia szkody ani jej wysokości. Na żądanie powoda przedłożył notę obciążeniową nr(...), w której obciążył go kwotą 650,00 zł oraz notę obciążeniową nr(...)wystawioną przez swojego kontrahenta. W dniu 15 listopada 2018 r. pozwany dokonał częściowej spłaty wierzytelności w wysokości 1.513,27 zł. Powód podniósł, że obok należności głównej domaga się również kwoty 171,81 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności oraz kwoty 26,00 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spełnieniu uregulowanej części świadczenia.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 stycznia 2019 r. wydanym w sprawie sygn. akt V GNc 6652/18 Starszy Referendarz Sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.
Z przedmiotowym rozstrzygnięciem nie zgodził się pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i w dniu 11 lutego 2019 r. (data wpływu) złożył sprzeciw,w którym wniósł o oddalenie powództwa w części, tj. co do kwoty 650,00 zł wrazz odsetkami i obciążenie powoda kosztami procesu wg norm przepisanych i opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 34,00 zł. Jednocześnie podniósł zarzut braku właściwości miejscowej tutejszego Sądu i wniósł o przekazanie sprawy Sądowi właściwemu miejscowo z uwagi na jego siedzibę.
W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, iż łączyła go z powodem umowa przewozu wskazana w pozwie. Zaprzeczył, by została ona wykonana prawidłowo. Podniósł, iż strony ustaliły w umowie, że towar miał być dostarczony do dnia 04 lipca 2018 r. do godz. 13.00 (tzw. zlecenie fix). Zgodnie z informacjami uzyskanymi od klienta, a następnie potwierdzonymi przez pracownika powoda, rozładunek towaru miał miejsce dopierow dniu 05 lipca 2018 r. o godz. 8.00. Pozwany podniósł, że w związku z niewywiązaniem się z warunków umowy jego klient wystawił mu notę obciążeniową na kwotę 650,00 zł,a później on obciążył tą kwotą powoda. Wskazał, że po otrzymaniu wezwania do zapłaty od powoda, jego pełnomocnik złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności wynikającejz noty obciążeniowej z wierzytelnością powoda, zaś w dniu 15 listopada 2018 r. pozwany dokonał spłaty reszty należności w wysokości 1.513,27 zł. Zatem roszczenie powodaw zakresie kwoty 650,00 zł jest bezzasadne i winno zostać oddalone.
Zarządzeniem z dnia 19 lutego 2019 r. Starczy Referendarz Sądowy stwierdził, że nakaz zapłaty jest prawomocny w zakresie kwoty 26,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty i kwoty 171,81 zł.
W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
PowódS. M.prowadzi działalność gospodarczą podfirmą (...)wO.w oparciu o wpis do(...). PozwanyJ. W.prowadzi działalność gospodarczą podfirmą (...)w miejscowościG.,K.oparciu o wpis do(...)
(fakty bezsporne).
Na podstawie zlecenia dla przewoźnika nr(...)z dnia 03 lipca 2018 r. pozwany zlecił powodowi wykonanie usługi transportowej na trasieM.(Słowenia) –G.(Polska). Załadunek miał się odbyć w dniu 03 lipca 2018 r.wM., zaś rozładunek w dniu 04 lipca 2018 r. wG.do godz. 13.00 (termin fix). W zleceniu określono wysokość stawki za usługę transportową na kwotę 400,00 euro netto. Strony ustaliły, że fracht będzie płatny w PLN według tabeli NBP po kursie średnim z dnia poprzedzającego rozładunek w każdą środę. Jako formę płatności wskazano przelew, a termin płatności został określony na 60 dni od otrzymania prawidłowo wystawionej faktury za transport oraz potwierdzonego listu CMR wraz z oryginalnymi dokumentami otrzymanymi na miejscu załadunku. Strony ustaliły, że za nieterminowe podstawienie samochodu pod rozładunek lub załadunek zleceniodawca obciąży zleceniobiorcę równowartością 10% ustalonego frachtu za każdą godzinę, zaś w przypadku terminów awizacji oznaczonych „fix” kary umowne podlegają podwojeniu. Za niepodjęcie ładunku kwota obciążenia miała być równa dwukrotnej wartości ustalonej stawki frachtowej.
(dowód: zlecenie transportowe k. 8 (50)).
Pracownik pozwanegoŁ. W.ustalił z pracownikiem powodaP. S., że towar będzie odebrany tego samego dnia do godz. 16.00. Pracownik powoda odpisał, że samochód będzie na załadunku około godz. 15.00-16.00. Po godz. 16.00 kierowca poinformował spedytora pozwanego, że towar nie został załadowany, gdyż firma była już zamknięta. To było ok. godz. 17.00-18.00. Spedytor pozwanego poinformował klienta, że ładunek dotrze z opóźnieniem. Otrzymał odpowiedź, że zostaną z tego tytułu obciążeni z tego tytułu.Ł. W.zawiadomił o obciążeniuP. S., który je zaakceptował.
(dowód: zeznania świadkaŁ. W.k. 112v-113, e-protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r. 00:02:56-00:17:00).
Przewożony przez powoda ładunek został dostarczony doG.w stanie nieuszkodzonym w dniu 05 lipca 2018 r. o godz. 7.30.
(dowód: list przewozowy CMR k. 7 (54), korespondencja na komunikatorze trans k. 53).
Dnia 05 lipca 2018 r. powód wystawił pozwanemufakturę VAT nr (...)obejmującą należność za usługę transportową wykonaną na podstawie zlecenia transportowego numer(...)na kwotę 1.758,78 zł netto, tj. 2.163,27 zł brutto. Faktura została nadana w urzędzie pocztowym w dniu 09 lipca 2018 r. i doręczona pozwanemu 10 lipca 2018 r.
(dowód: faktura VAT k. 8, wyciąg z pocztowej książki nadawczej k. 9-10, śledzenie przesyłek k. 11-13).
Pismem z dnia 05 lipca 2018 r. pozwany poinformował powoda, że z uwagi na niedotrzymanie terminów ustalonych w zleceniu transportowym klient poinformował go, że zapłaci tylko połowę wartości frachtu. Jednocześnie zaproponował powodowi ugodowe załatwienie sporu i obniżenie jego wynagrodzenia o kwotę 200,00 euro. Zakreślił mu termin na podjęcie decyzji do dnia następnego wskazując, że w przeciwnym wypadku wysokość obciążenia będzie ustalona w oparciu o konwencję CMR.
(dowód: pismo k. 14 (54v)).
W odpowiedzi powód wskazał, że konwencja CMR nie przewiduje sankcji finansowych za sam fakt opóźnienia w przewozie, zaś możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu opóźnienia uzależniona jest od wykazania wysokości szkody przez poszkodowanego. Podniósł, że sam zapis o karze umownej zawarty w zleceniu nie może zastąpić wykazania szkody powstałej na skutek opóźnienia. Powód wskazał, że przede wszystkim powinien zostać obciążony notą księgowa wskazującą wysokość kary umownej wraz z podstawą obciążenia i wskazaniem poniesionej szkody, zaś wobec jej braku wystawi fakturę za usługę na kwotę frachtu wskazaną w zleceniu.
(dowód: pismo k. 15).
W dniu 13 lipca 2018 r. kontrahent pozwanego(...) S.A.z siedzibą wG.wystawił pozwanemu notę obciążeniową nr(...)na kwotę 650,00 zł tytułem odszkodowania za niedotrzymanie terminu dostawy – nr zlecenia(...). Jako formę płatności wskazano przelew. Termin zapłaty został oznaczony na dzień 20 lipca2018 r.
Tego samego dnia pozwany wystawił powodowi notę obciążeniową nr(...)na kwotę 865,24 zł tytułem obciążenia za niedotrzymanie terminu dostawy(...)2018 200 euro (kurs 1 euro = 4,(...),(...)).
(dowód: nota obciążeniowa k. 16 (25, 55v), 26 (55)).
Pismem z dnia 01 sierpnia 2018 r. powód ponownie wezwał pozwanego do przesłania dokumentacji świadczącej o poniesieniu szkody w wysokości wskazanej w nocie obciążeniowej nr(...). Wskazał, że do tego czasu wstrzymuje jej zaksięgowanie oraz płatność. Poinformował, że w braku żądanych dokumentów uzna notę za bezpodstawną i odeśle bez księgowania.
(dowód: pismo k. 17).
W e-mailu z dnia 03 sierpnia 2018 r. skierowanym do powoda pracownik pozwanegoŁ. W.napisał, że spedytorP. S.zaakceptował obciążenie. Wskazał, ze jeżeli nota nie zostanie uregulowana, pozwany zastrzega sobie prawo do wydłużenia płatności według warunków zlecenia, gdyż sprawa zostanie skierowana do prawników.
(dowód: e-mail k. 19, zeznania świadkaŁ. W.k. 112v-113, e-protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r. 00:02:56-00:17:00).
Pismem z dnia 18 września 2018 r. powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wezwał pozwanego do zapłaty sumy 2.335,08 zł, na którą składała się kwota 2.163,27 zł z tytułufaktury VAT nr (...)z dnia 05 lipca 2018 r., z terminem płatności przypadającym na dzień 10 września 2018 r. oraz kwota 171,81 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, pod rygorem skierowania spray na drogę procesu sądowego. Pismo zostało nadane w urzędzie pocztowym dnia 18 września 2018 r.
(dowód: wezwanie do zapłaty k. 20 (56), wyciąg z pocztowej książki nadawczej k. 21).
W piśmie z dnia 09 października 2018 r. pełnomocnik pozwanego złożył powodowi i jego pełnomocnikowi oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z tytułu odszkodowania za niedotrzymanie terminu dostawy ze zlecenia dla przewoźnika z dnia 03 lipca 2018 r. nr(...)w łącznej kwocie 650,00 zł brutto z przysługującą powodowi wobec pozwanego wierzytelnością z tytułu frachtu za ww. zlecenie transportowe w kwocie 2.163,27 zł brutto, tj. wynikającej z wystawionej przez powoda na rzecz pozwanegofaktury VAT nr (...)z dnia 05 lipca 2018 r. Wskazał, że na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się do wysokości wierzytelności niższej, co oznacza, że do zapłaty pozostaje kwota 11.53,27 zł brutto. Jednocześnie oświadczył, iż kwota ta została już uregulowana. Pismo zostało nadane w urzędzie pocztowym następnego dnia.
(dowód: oświadczenie o potrąceniu k. 22-23 (57), pełnomocnictwo k. 24, potwierdzenie nadania przesyłki pocztowej k. 58).
W odpowiedzi z dnia 08 listopada 2018 r. pełnomocnik powoda zakwestionował dokonane przez pełnomocnika pozwanego oświadczenie o potrąceniu. Wskazał, że pozwany w żaden sposób nie wykazał szkody ani co do zasady, ani co do wysokości. Nadto podniósł, że nawet gdyby przyjąć, że roszczenie pozwanego jest uzasadnione, to uległo ono przedawnieniu.
(dowód: pismo k. 27-28).
Pismem z dnia 14 listopada 2018 r. pełnomocnik pozwanego podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Do pisma dołączył potwierdzenie zapłaty na rzecz powoda kwoty 1.513,27 zł. Przelew został wykonany w dniu 15 listopada 2018 r.
(dowód: pismo k. 30, potwierdzenie przelewu k. 31 (56v)).
W piśmie z dnia 26 marca 2019 r. pełnomocnik pozwanego wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.869,60 euro, tj. 8.033,67 zł pomniejszonej o dochodzone przez powoda wierzytelności w sprawie zawisłej prze tutejszym Sądem w sprawie sygn. akt V GC 384/17 w kwocie 171,81 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności oraz w kwocie 26,00 zł tytułem skapitalizowanych odsetek wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnieniew terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania tytułem kary umownej za opóźnieniew dostarczeniu towaru objętego zleceniem(...). Jednocześnie złożył oświadczenie o potrąceniu tych kwot z należnością pozwanego do wysokości 7.835,86 zł.
(dowód: wezwanie do zapłaty k. 90-91).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodówz dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron (art. 230 kpc) oraz zeznań świadkaŁ. W..
Sąd dał wiarę zeznaniom świadkaŁ. W., gdyż były one spontaniczne, spójne, logiczne. Nadto znajdowały potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt. Zeznania te nie były również kwestionowane przez strony procesu (art. 210§2 kpciart. 230 kpc).
Na rozprawie w dniu 30 maja 2019 r. pełnomocnik pozwanego cofnął wnioseko przesłuchanie pozwanego w charakterze strony. Zaś w piśmie procesowym z dnia 11 czerwca 2019 r. (data wpływu) cofnął wniosek o przesłuchanieP. S.w charakterze świadka. Dlatego też Sąd nie przeprowadził tych czynności.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika podniósł zarzut braku właściwości miejscowej tutejszego Sądu i wniósło przekazanie sprawy sądowi właściwemu miejscowo z uwagi na siedzibę pozwanego. Wskazał, że w pkt 19 Ogólnych Warunków Zlecenia strony ustaliły, że właściwym do rozpatrzenia wszelkich sporów mogących wyniknąć z łączącej strony umowy będzie sąd powszechny właściwy dla siedziby zleceniodawcy, tj. pozwanego.
Przypomnieć w tym miejscu należy, iż ustawodawca regulując kwestię właściwości sądów wskazał na właściwość miejscową ogólną i szczególną, a w ramach tej ostatniej właściwość przemienną i wyłączną. Właściwość przemienna polega na tym, że miejscowo właściwy w określonej kategorii spraw jest zarówno sąd właściwości ogólnej, jak i sąd określony w przepisachart. 32-37 kpc, a wybór sądu, przed który ma być wytoczone powództwo należy do powoda. Powód wytaczając powództwo przed sąd inny niż wyznaczony miejscem zamieszkania czy siedzibą pozwanego, powinien w pozwie podać okoliczności uzasadniające właściwość sądu według przepisów o właściwości przemiennej (komentarz do art. 31 kpc. [w:] J. Bodio i inni, Oficyna 2008, wyd. III ). Właściwość wyłączna polega zaś na tym, że w pewnych sprawach nie można wytoczyć powództwa przed sądem właściwości ani ogólnej ani przemiennej.
Zgodnie z art.art. 46§1 kpcstrony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów. Strony nie mogą jednak zmieniać właściwości wyłącznej (§2). Powyższy przepis reguluje tzw. zawarcie umowy prorogacyjnej. Na jej podstawie strony określają właściwość miejscową w sposób odmienny od przepisówkpco właściwości ogólnej i przemiennej. W treści umowy strony mogą wskazać sąd właściwy. W braku odmiennych postanowień sąd ten będzie wyłącznie właściwy. Nie jest jednak wykluczone określenie przez strony wybranego sądu jako właściwego przemiennie, co oznaczałoby możliwość wyboru dla powoda między sądem właściwości ogólnej (i ewentualnie przemiennej) z ustawy i sądem właściwości umownej.
W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, iż pozwany nie wykazał, aby między stronami doszło skutecznie do zawarcia umowy prorogacyjnej. Jak już wyżej wspomniano, z treściart. 46 kpcwprost wynika, że umowa prorogacyjna powinna być zawarta na piśmie. Zgodniez treściąart. 78§1 kcdo zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Z załączonego do akt „zlecenia dla przewodnika”, na który powołał się pełnomocnik pozwanego wynika, że dokument ten został podpisany przez powoda i jego spedytora. Nie został natomiast podpisany przez pozwanego, ani osobę umocowaną do działania w jego imieniu. Powyższe wystarczy do przyjęcia, że umowa prorogacyjna nie została przez strony skutecznie zawarta. Dlatego też na rozprawie w dniu 30 maja 2019 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o przekazanie sprawy sądowi właściwemu miejscowo dla jego siedziby.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treściąart. 775 kcprzepisykodeksu cywilnegoregulujące umowę przewozu stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. Aktem szczególnym w stosunku dokodeksu cywilnegomającym zastosowanie w niniejszej sprawie są przepisyustawyz dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe(t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 915 ze zm.).
Stosownie do art. 1 powyższej ustawy, reguluje ona przewóz osób i rzeczy wykonywany odpłatnie na podstawie umowy przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem przewozu morskiego i konnego (ust. 1), przy czym przepisy ustawy stosuje się do przewozów międzynarodowych, jeżeli umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej(ust. 3). Zważyć przy tym należy, iż Rzeczpospolita Polska pozostaje sygnatariuszemkonwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)sporządzonej wG.w dniu 19 maja 1956 r. (Dz.U. z 1962 r., Nr 49, poz. 238 ze zm.). Stosownie zaś do art. 1 tej konwencji stosuje się ją do wszelkich umów o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsce przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.
Niewątpliwie sytuacja taka miała miejsce w niniejszej sprawie, albowiem w przypadku umowy łączącej strony przyjęcie towaru do przewozu nastąpiło w Słowenii, zaś jego rozładunek w Polsce. Wskazać także należy, że skoro tzw. konwencja genewska nie reguluje w sposób kompleksowy zagadnień związanych z umową przewozu, to w zakresie nieuregulowanym należy odwołać się także do odpowiednich przepisówkodeksu cywilnego.
Zgodnie z treściąart. 774 kcprzez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje sięw zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób bądź rzeczy.
Poza sporem pozostawało, że strony łączyła umowy przewozu („zlecenie dla przewoźnika”) z dnia 03 lipca 2018 r., której przedmiotem było dostarczenie z Słowenii do Polski towaru określonego w zleceniu transportu we wskazanym tam dniu, tj. w dniu 04 lipca 2018 r. do godz. 13.00. Nie było też wątpliwości, że towar ten został dostarczonyz opóźnieniem, tj. następnego dnia ok. godz. 7.30, co wynika wprost z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i nie było kwestionowane przez powoda. Przy czym powód nie wykazał, ażeby strony umowy zmieniły termin rozładunku bądź, że opóźnienie było następstwem niezależnych od niego okoliczności. Jak wynika bowiem zart. 17 ust. 1 konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)przewoźnik odpowiada za opóźnienie w dostawie. Może on natomiast – na co zezwala mu art. 17 ust. 2 konwencji – uwolnić się od tej odpowiedzialności, jeżeli opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającymz winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec. Przewoźnik nie może powoływać się jednak dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął ( art. 17 ust. 3 konwencji).
Jednocześnie pozwany nie wykazał, że szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoźnika lub jego niedbalstwa (bądź jego pracowników), które według prawa obowiązującego w miejscu prowadzenia sprawy sądowej uważane jest za równoznaczne ze złym zamiarem, co w świetle art. 29 konwencji CMR wykluczałoby możliwość korzystania przez przewoźnika z tych postanowień konwencji, które wyłączają lub ograniczają jego odpowiedzialność albo które przenoszą na drugą stronę ciężar dowodu.
Nadto, poza sporem pozostawało także, że w dniu 13 lipca 2018 r. pozwany wystawił powodowi notę obciążeniową(...)na kwotę 865,24 zł tytułem obciążenia za niedotrzymanie terminu dostawy(...)2018 200 euro (kurs 1 euro = 4,(...),(...)), zaś dnia 09 października 2018 r. pełnomocnik pozwanego złożył powodowi i jego pełnomocnikowi oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z tytułu odszkodowania za niedotrzymanie terminu dostawy ze zlecenia dla przewoźnika z dnia 03 lipca 2018 r. nr(...)w łącznej kwocie 650,00 zł brutto z przysługującą powodowi wobec pozwanego wierzytelnością z tytułu frachtu za ww. zlecenie transportowe w kwocie 2.163,27 zł brutto, tj. wynikającej z wystawionej przez powoda na rzecz pozwanegofaktury VAT nr (...)z dnia 05 lipca 2018 r.
Zgodnie z treściąart. 498 kcgdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelnośćz wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Jak wynika natomiast z treści przepisuart. 499 kcpotrącenia dokonuje się poprzez oświadczenie złożone drugiej stronie.
Wskazać przy tym należy, że aby można było uznać, iż potrącenie było skuteczne, pozwany zobowiązany jest wykazać, że oświadczenie o potrąceniu dotyczyło wierzytelności, które mu rzeczywiście przysługiwały. Jak bowiem powszechnie się przyjmujew orzecznictwie oświadczenie o potrąceniu nie może bowiem stanowić samo w sobie źródła kreacji wierzytelności, która powinna znaleźć odzwierciedlenie w treści zaoferowanych dowodów.
W niniejszej sprawie pozwany potrącił z przysługującym powodowi wynagrodzeniemw wysokości dochodzonej niniejszym postępowaniem, karę umowną naliczoną mu za niedotrzymanie warunków zlecenia, tj. dostarczenie towarów z opóźnieniem. Zgodnie bowiem z pkt 6 zlecenia za nieterminowe podstawienie samochodu pod rozładunek lub załadunek zleceniodawca obciąży zleceniobiorcę równowartością 10% ustalonego frachtu za każdą godzinę, zaś w przypadku terminów awizacji oznaczonych „fix” kary umowne podlegają podwojeniu. Za niepodjęcie ładunku kwota obciążenia miała być równa dwukrotnej wartości ustalonej stawki frachtowej.
Jak już wskazano powyżej, przedmiotowa sprawa podlegała rozstrzygnięciu w oparciu o treśćkonwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR).
Zasadnicze znaczenie w przedmiotowej sprawie miały zapisy art. 41 konwencji CMR, które stanowią, że z zastrzeżeniem postanowień art. 40 jest nieważna i pozbawiona mocy każda klauzula (umowna), która pośrednio lub bezpośrednio naruszałaby postanowienia niniejszej konwencji. Nieważność takich klauzul nie pociąga za sobą nieważności pozostałych postanowień umowy. W szczególności byłaby nieważna każda klauzula ustępująca na rzecz przewoźnika korzyści z ubezpieczenia towaru oraz każda inna analogiczna klauzula, jak również każda klauzula przenosząca ciężar dowodu. Nie jest więc dopuszczalne zastrzeżenie w umowie łączącej strony kar umownych tylko z tych tytułów, które są unormowane w konwencji CMR jako wymagające od osoby uprawnionej dowodu szkody, w tym. np. z tytułu opóźnienia w dostawie, czy zaginięcia ładunku.W przeciwieństwie bowiem do treści przepisówkodeksu cywilnego, zgodnie z którymi wierzyciel, dla którego zastrzeżona została kara umowna, nie ma obowiązku wykazywać faktu poniesienia szkody (wystąpienie szkody po stronie wierzyciela nie jest więc w ogóle przesłanką powstania roszczenia o zapłatę kary umownej, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 13 lutego 2013 r., I ACa 1391/12, LEX 1313455) oraz że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, inaczej ciężar dowodu rozłożony jest w postanowieniach konwencji CMR, nakładając na zleceniodawcę – tu: pozwanego, konieczność udowodnienia szkody i jej wysokości.
W realiach niniejszej sprawy stwierdzić należy zatem, że zastrzeżenie przez stronyw zleceniu transportowym kary umownej za nieterminowe podstawienie samochodu pod załadunek/rozładunek towaru, sprzeciwia się obowiązującym przepisom prawa, tj. przepisom zawartym w konwencji CMR, mającymi charakter przepisów bezwzględnie obowiązujących, kwestia odszkodowania za opóźnienie w dostawie towaru jest bowiem uregulowana przepisami tej konwencji, a zatem postanowienia umowne w tym zakresie są nieważne.
Zgodnie z treścią art. 23 ust. 5 konwencji CMR w razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że wynikła stąd dla niej szkoda, przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie, które nie może przewyższyć kwoty przewoźnego, a wyższego odszkodowania można żądać jedynie w przypadku zadeklarowania wartości towaru lub zadeklarowania specjalnego interesu w jego dostawie, zgodnie z artykułami 24 i 26 konwencji.
Podkreślić w tym miejscu należy iż, oświadczenie pozwanego o potrąceniu kary umownej za opóźnienie w dostawie z wynagrodzeniem powoda jest nieskuteczne, gdyż pozwany nie zdołał wykazać, wbrew rozkładowi ciężaru dowodu wynikającemu w tym zakresie z regulacji zawartej wkonwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)poniesienia szkody i jej wysokości.
W szczególności dowodem na powyższe nie jest wystawiona w dniu 13 lipca 2018 r. przez kontrahenta pozwanego(...) S.A.z siedzibą wG.nota obciążeniową nr(...)na kwotę 650,00 zł tytułem odszkodowania za niedotrzymanie terminu dostawy. Z jej brzmienia nie wynika, iż dotyczy przewozu będącego przedmiotem sporu. W jej treści, wskazano nr zlecenia(...), nie zaś(...). Zatem pozwany nie udowodnił, że dotyczy to opóźnienia w przewozie realizowanym przez powoda. Nie wykazał również, ażeby weryfikował wysokość tej kwoty, podczas gdy należyta staranności determinowana zawodowym charakterem prowadzonej działalności gospodarczej (§2 art. 355 kc) wymagała przeprowadzenia analizy jej wysokości. Nie można tracić z pola widzenia tej okoliczności, że obciążanie powoda kosztami wymagało wykazania wysokości poniesionej szkody.
Nie stanowiła także miarodajnego dowodu na okoliczność wysokości poniesionej szkody nota obciążeniowa(...)na kwotę 865,24 zł wystawiona przez pozwanego na rzecz powoda. W nocie tej wskazano jedynie kwotę, którą pozwany obciążył powoda, podając tytuł obciążenia. Nota ta nie zawiera jednakże żadnego wskazania podstaw, jak i sposobu wyliczenia powyższej kwoty i nie może w żadnej mierze stanowić dowodu na to, że pozwany poniósł szkodę w kwocie odpowiadającej tej sumie. Tym bardzie, że nota obciążeniowa wystawiona pozwanemu przez(...) S.A.opiewa na kwotę 650,00 zł, podczas gdy pozwany wystawił powodowi notę na kwotę 865,24 zł. Przy czym podkreślić w tym miejscu należy, że pracownik powoda co prawda oświadczył pracownikowi, że powód pokryje kwotę obciążenia związanego z opóźnieniem realizowanego przez siebie transportu jednakże, o czym już wyżej była mowa, pozwany nie wykazał wysokości tej kwoty. Nadto nie wykazał, żeP. S.był umocowany do złożenia takiego oświadczenia w imieniu powoda.
Mając na względzie powyższe rozważania uznać należało, że dokonane przez pozwanego potrącenie kwoty 650,00 zł naliczonej za opóźnienie w dostawie towaruz wierzytelnością powoda dochodzoną niniejszym postępowaniem w kwocie 650,00 zł było nieskuteczne i nie mogło prowadzić do umorzenia wzajemnych wierzytelności.
Dlatego też Sąd uznał roszczenie powoda w zakresie żądanej należności głównej za uzasadnione w całości, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.
O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawieart. 481§1 i 2 kc.
Zgodnie z pkt 9 zlecenia transportowego termin zapłaty za wykonana usługę został przez strony ustalony na 60 dni od otrzymania prawidłowo wystawionej faktury za transport oraz potwierdzonego listu CMR wraz z oryginalnymi dokumentami otrzymanymi na miejscu załadunku.
Powód przedkładając wyciąg z pocztowej książki nadawczej z wydrukiem ze śledzenia przesyłek wykazał, kiedy doręczył pozwanemu spółce fakturę VAT wraz z kompletem dokumentów w sposób zgodny z treścią zlecenia transportowego, które przyjęła do wykonania. Z uwagi na powyższe Sąd uznał roszczenie odsetkowe z uzasadnione w całości, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik.
Na koszty te w rozpoznawanej sprawie złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 30,00 zł obliczona zgodnie zart. 28 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. tj. z 2016 r., poz. 623 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego stron w kwocie po 270,00 zł obliczone zgodnie z §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz kwota 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa wynikająca zart. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej(tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1000).
Pozwany przegrał proces w całości, winien więc w całości ponieść jego koszty. Mając na względzie powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 317,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 287,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w pkt 2 sentencji wyroku.
sędzia Katarzyna Górna-Szuława | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kaliszu
date: '2020-03-05'
department_name: V Wydział Gospodarczy
judges:
- sędzia Katarzyna Górna-Szuława
legal_bases:
- art. 210§2 kpc
- art. 481§1 i 2 kc.
- art. 17 ust. 1 konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)
- art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
- art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
recorder: sekr. sąd. Anna Zakrzewska
signature: V GC 384/19
``` |
153005000000503_I_C_001223_2013_Uz_2015-06-16_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 1223/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 czerwca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny
w składzie:
PrzewodniczącySSO Piotr Jakubiec
ProtokolantMałgorzata Siuda
po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2015 r. w Lublinie
na rozprawie
sprawy z powództwaM. S.
przeciwko
(...)Spółka Akcyjna wM.Oddział w Polsce
ozadośćuczynienie
I
zasądza od pozwanego(...)Spółka Akcyjna wM.Oddział w Polsce na rzecz powódkiM. S.kwotę 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych 00/100) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od dnia 4 września 2013 r. do dnia zapłaty;
II
oddala powództwo w pozostałej części;
III
zasądza od pozwanego(...)Spółka Akcyjna wM.Oddział w Polsce na rzecz powódkiM. S.kwotę 550 zł (pięćset pięćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;
IV
nakazuje ściągnąć od pozwanego(...)Spółka Akcyjna wM.Oddział w Polsce na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Lublinie kwotę 2 292,80 zł (dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote 80/100) tytułem części opłaty od pozwu oraz części wydatków;
V
nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Lublinie z roszczenia zasądzonego w punkcie I wyroku na rzeczM. S.kwotę 2 292,80 zł (dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote 80/100) tytułem zwrotu części kosztów sądowych, od ponoszenia, których powódka była tymczasowo zwolniona.
Sygn. akt I C 1123/13
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 5 grudnia 2013 roku
(data stempla pocztowego)skierowanym przeciwko(...)Spółka Akcyjna wM.Oddział w Polsce powodowieR. J.iM. S.wystąpili o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz:
-
R. J.– kwoty 100 000 złotych,
M. S.– kwoty 100 000 złotych,
wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 września 2013 roku do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek śmierciB. J., a nadto zasądzenie na rzecz powódki kwoty 6 000 złotych wraz z odsetkami w wysokości ustawowej liczonymi od 31 dnia od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów pogrzebu zmarłej matki.
Powodowie wnieśli również o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych(petitum pozwu, k. 2).
W uzasadnieniu pozwu powodowie podnieśli, że w dniu 11 kwietnia 2013 roku wL.na skrzyżowaniu(...)zulicą (...)doszło do wypadku drogowego, w którym uczestniczyła jadąca jako pasażerka pojazduV.B. J.. Kierujący pojazdemO. (...)onr. rej. (...)P. S.wymusił pierwszeństwo doprowadzając do zderzenia. Wobec rozległości doznanych w tym wypadku obrażeńB. J.zmarła w szpitalu w dniu 12 kwietnia 2013 roku. Wszczęte w sprawie postępowanie karne prowadzone było przez Komendę Miejską Policji wL.. ZmarłaB. J.w chwili śmierci miała 65 lat, była żoną powodaR. J.i matką powódkiM. S.. Powodowie bardzo przeżyli jej stratę, gdyż była dla nich dużym wsparciem. Powód nie może się pogodzić ze stratą żony, która stanowiła dla niego oparcie, a uzyskiwane przez żonę dochody znaczną część domowego budżetu. Wskazano, iż pozostawali w szczęśliwym małżeństwie ponad 20 lat. Powód korzysta z pomocy psychiatrycznej, a doznany stres doprowadził u niego również do powstania innych schorzeń. Obecnie jest samotny i pozbawiony możliwości dalszego, niezakłóconego życia w rodzinie. W dalszej części uzasadnienia pozwu podano, iż zmarłaB. J.była również dużym autorytetem dla córki, powódka zawsze mogła liczyć na jej wsparcie między innymi przy wychowywaniu dzieci. Matka wspierała ją we wszystkich sytuacjach cenna radą i pomocą. Trauma po śmierci matki spowodowała konieczność zasięgnięcia pomocy specjalistycznej.
Pozwanemu zgłoszono szkody pismami z dnia 9 maja 2013 roku. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel uznał istnienie swojej odpowiedzialności wypłacając na rzecz powoda kwotę 20 000 złotych, a na rzecz powódki kwotę 8 000 złotych. W ocenie powodów wypłacone sumy nie spełniają ani funkcji ani kryteriów przewidzianych dla należnego powodom zadośćuczynienia i zostały przez ubezpieczyciela rażąco zaniżone. Stopień zażyłości pomiędzy powodami, a zmarłą oraz trauma i perturbacje jakich doznali powodowie po śmierciB. J.wskazuje, że wysokość należnego im świadczenia winna być kształtowana inaczej niż uczynił to pozwany(uzasadnienie pozwu k. 3-7).
W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2014 roku powódR. J.cofnął pozew w części jaka jego dotyczyła z uwagi na zawartą z pozwanym ubezpieczycielem ugodę pozasądową(pismo procesowe k. 52-53).
W odpowiedzi na pozew z dnia 19 maja 2014 roku pozwany odnosząc się do roszczeniaR. J.w związku z cofnięciem pozwu wniósł o umorzenie postępowania w tym zakresie, a w odpowiedzi na roszczeniaM. S.wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych oraz kwoty 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że w związku ze zgłoszeniem przez powodów roszczeń odszkodowawczych przeprowadził szczegółowe postępowanie wyjaśniające, w wyniku którego wypłacił na rzeczR. J.kwotę 20 000 złotych, a na rzeczM. S.kwotę 10 000 złotych – precyzując w ten sposób mylnie wskazaną przez powódkę w pozwie kwotę, jaką otrzymała tytułem zadośćuczynienia za śmierć matki. W dalszej części pozwany ubezpieczyciel podnosił, iż w dniu 26 lutego 2014 roku z powodemR. J.została zawarta ugoda pozasądowa wyczerpująca wszelkie jego roszczenia. Powyższe uzasadnia zatem umorzenie postępowania w sprawie z jego powództwa.
W zakresie roszczeń zgłoszonych przezM. S.pozwany wskazał, iż po zweryfikowaniu faktur dotyczących pogrzebu zdecydował się je pokryć w całości na dowód czego przedstawia potwierdzenie stosownej wypłaty. Roszczenie o zadośćuczynienie w ocenie ubezpieczyciela nie jest zasadne albowiem szkoda doznana przez powódkę ma charakter pośredni, tymczasem ogólne zasady odpowiedzialności nie przewidują naprawienia tego rodzaju szkody. Dla ustalenia rozmiaru doznanej szkody konieczne jest zbadanie stopnia zażyłości pomiędzy pośrednio poszkodowanym, a zmarłym, rodzaju i intensywności łączących ich więzi i żywionych wobec siebie uczuć. W ocenie pozwanegoart. 446 § 4 k.c.powinien służyć wynagrodzeniu krzywdy ale tylko tej przekraczającej naturalną reakcję żałoby. Nie kwestionując, iż powódka doznała krzywdy na skutek śmierci matki wskazał, że wypłacona tytułem zadośćuczynienia kwota nie była zaniżona, a określoną na poziomie 110 000 złotych sumę z tego tytułu należy uznać za zbyt dowolną. Odnosząc się do terminu odsetek wskazanego w pozwie ubezpieczyciel wywodził, iż w opozycji do twierdzeń strony powodowej odsetki należą się dopiero od daty wyrokowania(odpowiedź na pozew k. 66-71).
Postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 12 czerwca 2014 roku w sprawie I C 1223/13 umorzono postępowanie z powództwaR. J.w całości oraz umorzono postępowanie z powództwaM. S.w części obejmującej żądanie zapłaty kwoty 6 000 złotych wraz z dochodzonymi pozwem odsetkami od tej kwoty(postanowienie k. 153).
W toku procesu strony podtrzymywały swoje stanowiska. PowódkaM. S.popierała powództwo, zaś pozwany powództwa nie uznawał, wnosił o jego oddalenie.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
W dniu 11 kwietnia 2013 roku wL.na skrzyżowaniuul. (...)zulicą (...)doszło do wypadku drogowego podczas którego kierujący samochodem markiO. (...)nr rej. (...)P. S.ubezpieczony wtowarzystwie (...)nrpolisy (...)jadącul. (...)od stronyul. (...)nie udzielił pierwszeństwa przejazdu kierującemu samochodem markiV.nr rej. (...)– taksówka kierowanym przezT. Z.jadącegoul. (...). W wyniku zdarzenia pojazdów śmierć poniosła pasażerka tego samochoduB. J.. Śledztwo w tej sprawie prowadziła Komenda Miejska Policji wL.za numerem 2 Ds. -569/13(dowód: okoliczność bezsporna, pismo k. 10).
PowódkaM. S.pismem z dnia 9 maja 2013 roku zgłosiła szkodę żądając jednocześnie zapłaty zadośćuczynienia w związku ze śmiercią swojej matkiB. J.. Pozwany otrzymał pismo w dniu 13 maja 2013 roku(dowód : zgłoszenie szkody k. 134-137).
Decyzją z dnia 31 lipca 2013 roku przyznał powódceM. S.tytułem zadośćuczynienia kwotę 10 000 złotych(dowód: decyzja k. 132).
W chwili śmierciB. J.miała 65 lat, była matką powódkiM. S.(okoliczność bezsporna, odpis skrócony aktu zgonu k. 93).
Zmarła była jedną z najbliższych powódce osób.M. S.nie mieszkała wprawdzie z matką, a ze swoją babką. Wychowywali ją również dziadkowie.B. J.była jednak obecna na co dzień w jej życiu. Często odwiedzała córkę i do niej przyjeżdżała. Ojciec biologiczny powódki nie uczestniczył w jej wychowaniu, dlatego ich więzi były silne. W czasie, kiedyM. S.założyła własną rodzinęB. J.pomagała jej w wychowaniu dzieci i opiece nad nimi, sprawowała również opiekę nad babką, która wymagała pomocy. Dzięki zaangażowaniu matki oraz jej poświęceniu powódka mimo, że będąc rozwiedziona nie mogła liczyć na pomoc byłego męża, realizowała się zawodowo w tym podnosząc kwalifikacje na szkoleniach odbywających się poza miejscem zamieszkania. Była spokojna o los swoich dzieci wiedząc, iż matka się nimi zaopiekuje, poda im ciepły posiłek i ich dopilnuje. Korzystała również z rad swojej matki i jej doświadczenia życiowego. Po wypadku powódka tęskni za matką. Nie może liczyć na pomoc nikogo z rodziny, bo praktycznie poza własnymi dziećmi jej nie posiada. Mąż zmarłejR. J.nie pomaga jej, gdyż sam nie potrafi sobie poradzić ze stratąB. J.i popadł w nałóg. Powódka postanowiła całą swoją uwagę poświęcić pracy i dzieciom. Jednocześnie cierpi z powodu osamotnienia.
Informację o wypadku powódka uzyskała przebywając na szkoleniu wW.. Telefonicznie powiadomiła o tym swoich sąsiadów. Korzystała również z ich wsparcia podczas organizacji pogrzebu. Dwa miesiące po śmierciB. J.zgłosiła się do lekarza psychiatry i kontynuuje leczenie specjalistyczne. Zdarzenie to było dla powódki bardzo bolesne, cierpi z tego powodu, że sprawca wypadku mieszka w miejscowości w której ona pracuje i, że nie przeprosił za to co zrobił. Po śmierciB. J.powódka próbowała sobie ułożyć życie. Z uwagi na to, że nie może liczyć na niczyją pomoc rozstała się z mężczyzną z którym się spotykała przez pewien czas, nie potrafiła znaleźć czasu na nowy związek. Nie może uczestniczyć w szkoleniach organizowanych przez pracodawcę, gdyż nie ma komu powierzyć opieki nad dziećmi, ograniczyła swoje życie towarzyskie. Mimo upływu czasu nadal przeżywa stratę matki(dowód: zeznania powódkiM. S.protokół skrócony k. 151-151v w znacznikach czasowych od 00:14:42 do 00:27:41, k. 217v-218, zeznaniaM. B.protokół skrócony k. 151-151v w znacznikach czasowych od 00:27:41 do 00:33:32, dokumentacja medyczna k. 168-170v).
Śmierć matki była u powódki czynnikiem powodującym wystąpienie trwających do dziś zaburzeń emocjonalnych. Jak wynika z opinii sądowo –psychiatrycznej wywołanej w toku postępowania uM. S.zdiagnozowano przewlekłe zaburzenia adaptacyjne z objawami depresyjno – lękowymi, które ze względu na czas ich trwania stanowią przedłużoną reakcję żałoby. Wskazano ponadto, iż powódka żyje w podwyższonym napięciu psychicznym, stara się ukrywać emocje, przejawia obniżony nastrój, nadmierną pobudliwość, skłonność do wygórowanych reakcji emocjonalnych i płaczu. Rozpamiętuje swoją sytuację, przede wszystkim stratę matki. Osłabły kontakty międzyludzkie powódki, która w krótkim czasie rozstała się z partnerem. Wystąpiły u powódki zaburzenia snu i przejściowy spadek wagi wskutek zaburzeń apetytu. Jej stan jest w opinii biegłego niezadowalający gdyż zaburzenia mają czynnościowe podłoże ale ich długość utrzymywania jest niepokojąca. Aktualna farmakoterapia powódki została uznana za adekwatną, a powstały długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 5 %(dowód: opinia sądowo – psychiatryczna k. 184-187, pisemna opinia uzupełniająca k. 199-199v, ustna opinia uzupełniająca protokół rozprawy k. 216-217).
W toku postępowania pozwany uwzględnił roszczenie powódki o zwrot kosztów pogrzebuB. J.dokonując stosownej wypłaty(okoliczność bezsporna)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, a w pozostałym zakresie opierając się na treści w/w zeznań. Podstawą ustaleń była także opinia biegłego psychiatry. W ocenie Sądu przeprowadzone dowody wzajemnie się uzupełniają i przedstawiają jednolity obraz życia powodów sprzed i po zdarzeniu.
Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa uznając, iż dowód ten jest nieprzydatny. Poza tym okoliczności, które miałyby zostać wykazane w przedmiotowej opinii zostały już uwzględnione w przeprowadzonej w toku niniejszego postępowania opinii sądowo – psychiatrycznej.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Podstawa odpowiedzialności pozwanego nie była sporna, dlatego też należy jedynie wspomnieć, iż stosownie do treściart. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych: zubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.
Przepisy niniejszej ustawy, w zakresie przez nią uregulowanym, mają charakter szczególny w stosunku dokodeksu cywilnego(por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2008 roku w sprawie III CZP 115/07).
Z kolei istota odpowiedzialności sprawcy wypadku opiera się na zasadzie ryzyka i wynika z treściart. 436 § 1 k.c.
Przed przystąpieniem do rozważań odnośnie żądania zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należy zauważyć, że roszczenie najbliższych członków rodziny zmarłego o przyznanie stosownego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawieart. 446 § 4 k.c., które zmierza do zaspokojenia szkody niematerialnej, jest rodzajowo i normatywnie odmienne od roszczenia o przyznanie stosownego odszkodowania zart. 446 § 3 k.c., które wymaga wykazania szkody majątkowej, polegającej na znacznym pogorszeniu sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny poszkodowanego, który zmarł wskutek wynikłego z czynu niedozwolonego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowa(por. wyrok SN z 21 października 2009r., sygn. akt I PK 97/09, LEX nr 558566).
Zadośćuczynienie to ma zrekompensować straty niemajątkowe, krzywdę wywołaną przez śmierć najbliższego członka rodziny. Istota szkody niemajątkowej wiąże się z naruszeniem czysto subiektywnych przeżyć człowieka. Można przyznać zadośćuczynienie za ból, pewne utrudnienia życiowe, za konieczność zasadniczo odmiennego urządzenia sobie życia(por. M. Olczyk, Komentarz do ustawy z dnia 30 maja 2008r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Lex).
Zadośćuczynienie określone wart. 446 § 4 k.c.jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, a ta w istocie nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego. Jedynie rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na umiarkowany jego wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny oraz materialny poszkodowanego. Przesłanka przeciętnej stopy życiowej nie może pozbawić omawianego roszczenia funkcji kompensacyjnej i eliminować innych istotniejszych czynników kształtujących jego rozmiar i ma charakter uzupełniający(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 roku III CSK 279/10).
Ustalenie wysokości zadośćuczynienia wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takich jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, pogorszenie stanu zdrowia na skutek śmierci osoby bliskiej.
W ocenie Sądu żądanie powódkiM. S.zasądzenia na jej rzecz zadośćuczynienia jest uzasadnione. Utraciła jedną z najbliższych sobie osób z rodziny, znamiennie przy tym wskazując na rozprawie, że „została sama na świecie, nie ma ojca, dziadków, nikogo poza własnymi dziećmi”. Jak wskazano wyżej u powódki wystąpiły przewlekłe zaburzenia adaptacyjne z objawami depresyjno – lękowymi i śmierć matki była zasadniczym czynnikiem sprawczym tego stanu. Wprawdzie są to zgodnie z wnioskami opinii sądowo – psychiatrycznej zmiany całkowicie odwracalne, to stan powódki mimo prowadzonej farmakoterapii, którą uznano za potrzebną nie uległ znaczącej poprawie i nadal jest niezadowalający. Na zakres jej cierpień niewątpliwie miał fakt, iż zmarła była dla nie bardzo dużym wsparciem. Dzięki opiece jaką sprawowała nad dziećmi powódki nie musiała martwić się o to, że zostają same. Sąd uwzględnił okoliczność, iż więzi dorosłych dzieci, które założyły własne rodziny i usamodzielniły się, z rodzicami w naturalny sposób osłabiają się, nawet przy zachowaniu bliskich relacji. Wpływ zatem śmierci rodzica na psychikę dorosłej osoby ocenić trzeba inaczej, niż śmierć osoby, która wspólnie prowadzi gospodarstwo domowe.
Miał przy tym na uwadze jednak fakt, iż powódka jako osoba rozwiedziona, nie miała nikogo bliższego niż jej własna matka w tym czasie. Krzywdę doświadczaną w skutek śmierci potęguje fakt, że nastąpiła ona w sposób niespodziewany, tragiczny. Łatwiej bowiem pogodzić się ze zdarzeniem nieuchronnie związanym z wiekiem i schorzeniami skutkującymi śmiercią osoby starszej niż, jak w sprawie, z nagłym, tragicznym wypadkiem.
Bezspornym zaś w sprawie jest, że mimo swojego wieku poszkodowana była aktywna i pomocna dla rodziny. Wiek zatem nie stanowił dla poszkodowanej podstawy do ograniczenia kontaktów szczególnie z powódką i jej dziećmi. Sąd miał w sprawie na uwadze, że obiektywnie wyższy jest rozmiar krzywdy, gdy utrata kontaktu z osobą najbliższą obejmuje potencjalnie wiele lat. Okoliczność wieku poszkodowanego nie jest zatem bez znaczenia w kontekście analizy stopnia doznanych przez powódkę cierpień z powodu gwałtownego zerwania więzi rodzinnej. Nie można bowiem kwestionować, że z upływem lat prawdopodobieństwo śmierci zwiększa się, a powódka musiała liczyć się z nieuchronnością tego procesu. Dokonane w sprawie w/w ustalenia faktyczne oraz wymienione argumenty przemawiają za uznaniem, iż odpowiednim zadośćuczynieniem krzywdy powódceM. S.będzie dodatkowo kwota 50 000 złotych, poza sumą przyznaną dotychczas przez pozwanego w wysokości 10 000 złotych, która w ocenie Sądu była zaniżona i nieadekwatna.
Odsetki od zasądzonej kwoty Sąd zasądził stosownie doart. 481 k.c.oraz art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Wskazać należy, że świadczenie pieniężne związane z zadośćuczynieniem jest świadczeniem bezterminowym, do którego zastosowanie maart. 455 in fine k.c.Powódka wezwała pozwanego pismem z dnia 9 maja 2013 roku, doręczonym w dniu 13 maja 2013 roku do zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 120 000 złotych. Pozwany ubezpieczyciel decyzją z 31 lipca 2013 roku przyznał powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 10 000 złotych. Tym samym będąc związanym żądaniem pozwu – należało zasądzić odsetki ustawowe od wymienionej kwoty zgodnie z wnioskiem w tym zakresie tj. od dnia 4 września 2013 roku.
Rozstrzygnięcie o kosztach uzasadnia treśćart. 100w zw. zart. 98 § 1 i § 3 k.p.c.i zart. 99 k.p.c.wyrażająca zasadę odpowiedzialności za wynik sporu.
PowódkaM. S.dochodził pozwem kwoty 100 000 złotych. Zasądzono na jej rzecz 50 000 złotych, zatem wygrała proces w 50 %.
Powódka poniosła w procesie koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 617 złotych oraz opłatę od pozwu w wysokości 500 złotych, a nadto dokonała wpłaty 600 złotych tytułem zaliczki na opinię biegłego. Łącznie koszty powódki wyniosły 4 717 złotych (3 600 zł + 17 zł + 500 zł + 600 zł), z czego 50 % stanowi 2 358,50 złotych. Pozwany poniósł koszty w wysokości kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa, z czego 50% stanowi 1 808,50 zł. Różnica obu kwot, a więc 550 złotych stanowi wartość należnych powódce od pozwanego kosztów procesu.
Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono na podstawie§ 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radcy prawnego oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzęduoraz§ 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Sąd, na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. zart. 98 k.p.c., nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2 292,80 złotych tytułem opłaty od pozwu i wydatków na opinię biegłego uiszczonych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa. Pozostałą część opłaty od pozwu i wydatków w takiej samej wysokości - stosownie do wyników procesu należało ściągnąć od powódki z zasądzonego na jej rzecz świadczenia (art. 113 ust. 2 u.k.s.c.) .
Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Lublinie
date: '2015-06-16'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Piotr Jakubiec
legal_bases:
- art. 455 in fine k.c.
- art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach
obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych
- art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.
- § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radcy prawnego oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu
recorder: Małgorzata Siuda
signature: I C 1223/13
``` |
151515000004021_VIII_Pa_000214_2014_Uz_2015-07-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIIIPa 214/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lipca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Jolanta Łanowy (spr.)
Sędziowie:
SSO Grażyna Łazowska
SSO Patrycja Bogacińska-Piątek
Protokolant:
Ewa Gambuś
po rozpoznaniu w dniu25 czerwca 2015r. w Gliwicach
sprawy z powództwaM. K.(Z.-K.)
przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.
oodszkodowanie
na skutek apelacjipozwanej
od wyrokuSądu Rejonowego w Zabrzu
z dnia12 września 2014 r.sygn. aktIV P 271/13
1
oddala apelację,
2
zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.
(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (-) SSO Jolanta Łanowy (spr.) (-) SSO Grażyna Łazowska
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. akt VIII Pa 214/14
UZASADNIENIE
PowódkaM. K.wniosła pozew przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK., domagając się zasądzenia od pozwanego odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w kwocie 21.300 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu podała, że pozwany pismem, które otrzymała w dniu 21 maja 2013r. rozwiązał z nią umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu „niestawienia się do pracy w dniu 30 kwietnia 2013r. Wskazała, że przyczyna rozwiązania umowy o pracę była nieuzasadniona.
Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł oddalenie powództwa w całości podnosząc, podnosząc że uzależnił zgodę na jeden dzień urlopu na żądanie od stawiennictwa w pracy w tym dniu i przedstawieniu zaświadczenia o zdolności do pracy, powódka nie stawiła się do pracy, a zatem rozwiązanie umowy było zasadne.
Wyrokiem z dnia 12 września 2014r. sygn. IVP 271/13 – Sad Rejonowy w Zabrzu uwzględnił powództwo w całości.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym:
Jak ustalono powódka była zatrudniona w pozwanejspółce (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.na podstawie umowy o pracę z dnia 27 października 2011r., na czas określony od dnia 01 grudnia 2011r. do dnia 30 listopada 2013r. na stanowisku kierownika apteki.
Miejscem wykonywania pracy była apteka wZ.. Powódka była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, z tym, że w związku z orzeczeniem o niepełnosprawności dobowa norma czasu pracy skrócona została do 7 godzin, a tygodniowa do 35 godzin. Wynagrodzenie zasadnicze powódki wynosiło 7100 złotych brutto.
Bezpośrednim przełożonym powódki byłJ. W.– kierownik apteki wP.– koordynator aptek. Powódka kontaktowała się z nim w sprawach zamówień, przesunięć towarowych. W sprawach kadrowych swoich i podległych pracowników powódka kontaktowała się telefonicznie i mailowo z działem kadr, w szczególności z paniąS..
Dnia 28 października 2012r. powódka przesłała drogą mailową do działu kadr wK.wniosek o udzielenie jej w tym dniu urlopu na żądanie. Następnego dnia, w godzinach popołudniowych siostra powódki złożyła w aptece wZ., w której powódka pracowała ten sam wniosek w formie papierowej prosząc o przybicie pieczątki w celu potwierdzenia wpływu. /dowód zeznania świadkaM. P.k. 206v., zeznania świadkaI. S.k. 206v., zeznania świadkaJ.S.k. 207, zeznania świadkaJ. W.k. 207v., zeznania powódki k. 214/
Przy udzielaniu urlopu na żądanie w dniu 29 października 2012r. pracodawca nie potwierdzał mailowo faktu udzielenia powódce urlopu na żądanie.
W okresach od dnia 30 maja 2012r. do dnia 28 października 2012r., od dnia 30 października 2012r. do dnia 29 kwietnia 2013r. i od dnia 01 maja 2013r. powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego.
W dniu 23 kwietnia 2013r. powódka spotkała się osobiście w siedzibie pracodawcy, wK.z pracownikiem działu kadrI. S.i szefową działu kadrJ. S., które poinformowała, że z uwagi na stan zdrowia prawdopodobnie nie wróci jeszcze do pracy i że potrzebuje urlopu na żądanie na dzień 30 kwietnia 2013r. .
W dniu 29 kwietnia 2013r. powódka w godzinach południowych – po godzinie 17 wysłała drogą mailową wniosek o udzielenie w dniu 30 kwietnia 2013r. urlopu na żądanie. Pracodawca w mailu z dnia 30 kwietnia 2013r. nie udzielił powódce urlopu, o który wnioskowała żądając zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zdolności do pracy.
Opisanego wyżej maila powódka odebrała w dniu 05 maja 2013r.
Tego samego dnia powódka również drogą mailową poinformowała szefową działu kadr, że nie była w stanie wykonać polecenia pracodawcy, z powodu późnego odebrania wiadomości.
Powódka na skutek wypadku komunikacyjnego cierpi na schorzenia kręgosłupa i stawu biodrowego. Od dnia 23 sierpnia 2010r. posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Pismem datowanym na dzień 06 maja 2013r. doręczonym powódce dnia 21 maja 2013r. pozwany pracodawca złożył powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu niestawienia się do pracy w dniu 30 kwietnia 2013r.
W ocenie Sądu Rejonowego rozwiązanie umowy o pracę z powódką było niezgodne z prawem.
Wskazał, iż zgodnie z treściąart. 52.§ 1 pkt 1 kppracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie: ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.
Przyczyną rozwiązania umowy o pracę w trybie przewidzianym we wskazanym przepisie może być tylko czyn pracownika przez niego zawiniony, który zarazem stanowi istotne zagrożenie interesów pracodawcy. Ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych zachodzi wówczas, gdy jego działanie lub zaniechanie cechuje wina umyślna lub rażące niedbalstwo.
Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, powołując się na stanowisko judykatury , ikż rozwiązanie umowy o pracę w trybieart. 52 kpjako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie .
Strona pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu niestawienia się do pracy w dniu 30 kwietnia 2013r.
Z zebranego materiału dowodowego wynikało zdaniem Sądu Rejonowego, że powódka w dniu 29 kwietnia 2013r. wysłała do biura wK.drogą elektroniczną wniosek o udzielenie urlopu na żądnie w dniu 30 kwietnia. Wniosek wysłany został w godzinach popołudniowych na dzień przez dniem, w którym powódka miała urlop rozpocząć.
Mail dotarł do biura i został odczytany przez pracownikaJ. S.– pracownika działu kadr, co najmniej o godzinie 7.56 gdyż o tej godzinie wysłany został do powódki mail z prośbą o stawienie się do pracy tego samego dnia, celem odbioru skierowania na badania lekarskie. W mailu wskazano, że warunkiem udzielenia urlopu na żądanie jest przedstawienie aktualnego orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Sad Rejonowy zauważył, iż powódka w drodze mailowej zwracała się już do pracodawcy o udzielenie urlopu na żądanie, co jest okolicznością bezsporną, zatem formę wystąpienia przez powódkę z wnioskiem o udzielenie urlopu na żądanie uznać należy za dopuszczalną. Zart. 1672k.p.nie wynika, w jakiej formie pracownik powinien złożyć wniosek o udzielenie urlopu na żądanie. Oznaczało to, że żądanie udzielenia tego urlopu pracownik może zgłosić w dowolnej formie, czyli pisemnie, ustnie - osobiście lub przez telefon, a także pocztą elektroniczną lub faksem.
Podkreślił, że wniosek o udzielenie urlopu na żądnie w dniu 29 października 2012r, powódka także wysłała do biura wK.- działu kadr drogą elektroniczną. Strona pozwana nie zakwestionowała wówczas procedury wdrożonej przez powódkę. Nikt nie poinformował powódki, że wniosek powinna złożyć przełożonemu, w związku z tym zarzuty strony pozwanej w tym zakresie uznać należy za całkowicie nieuzasadnione.
W ocenie Sądu Rejonowego wniosek o urlop na żądnie powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu. Istota urlopu na żądanie wyraża się w obowiązku pracodawcy udzielenia na wniosek (żądanie) pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym.
Pracownik ma więc prawo zadecydowania o terminie wykorzystania części urlopu wypoczynkowego samodzielnie, jednostronnie, a więc w oderwaniu od reguł związanych z planowaniem urlopów lub ustalaniem ich terminu przez pracodawcę, po porozumieniu z pracownikiem. Urlop na żądanie nie podlega planowaniu, co wynika wprost zart. 163 § 1 k.p.i oznacza konieczność pozostawienia przez pracodawcę tych czterech dni do dyspozycji pracownika, poza planem urlopów (zob. komentarz do art. 163 k.p., pkt 5).
Co do zasady - pracodawca nie może odmówić udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie w terminie wskazanym przez pracownika. Jeśli więc nie występują żadne szczególne okoliczności, uzasadniające niezaspokojenie przez pracodawcę zgłoszonego żądania, to nieudzielenie urlopu na żądanie lub udzielenie go w innym niż wskazany przez pracownika terminie stanowić będzie wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 282 § 1 pkt 2 k.p.).
W rozpoznawanej sprawie pracodawca postąpił w sposób niezrozumiały gdyż uzależnił udzielenie urlopu na żądnie od stawienia się w dniu urlopu w pracy. Oczywistym jest, że pracownik występuje o udzielenie urlopu właśnie dlatego że do pracy stawić się nie może.
Strona pozwana wywodziła, ze nie mogła powódce udzielić urlopu, gdyż ta nie przedłożyła zaświadczenia o zdolności do pracy, a z urlopu może skorzystać pracownik, który jest w danym dniu zdolny do pracy.
Z taką argumentacją Sąd I instancji się nie zgodził.
Uznał, iż skoro urlop wypoczynkowy polega na czasowym niewykonywaniu pracy na dotychczasowym stanowisku, to już z tego powodu nie można przyjąć, że niezbędnym warunkiem jego rozpoczęcia przez pracownika, który wcześniej był niezdolny do pracy z powodu choroby trwającej ponad 30 dni, jest przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich.
Podkreślił, że kontrolne badania lekarskie, o których mowa wart. 229 § 2 k.p., przeprowadzane są: "w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku". W niniejszej sprawie nie ustalono, aby rozpoczęcie urlopu przez powódkę przypadało w okresie jej niezdolności do pracy, nastąpiło ono natomiast po zakończeniu zwolnienia lekarskiego.
W pojęciu "ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych" mieszczą się trzy elementy. Są to: bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego), naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy, a także zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2009 r., II PK 46/09, LEX nr 533035). W niniejszej sprawie powinność poddania się badaniu kontrolnemu nie była jeszcze zaktualizowana, a pracodawca nie mógł żądać, aby powódka poddała się temu badaniu w okresie urlopu wypoczynkowego. Badania takie powinny być bowiem wykonywane, zgodnie zart. 229 § 3 k.p., w miarę możliwości w godzinach pracy, co wyklucza możliwość żądania od pracownika ich wykonywania w okresie urlopu wypoczynkowego. Zachowaniu powódki nie można przypisać zatem cech bezprawności, a to przesądza o bezpodstawności rozwiązania stosunku pracy.
Na marginesie zaznaczono, że podniesione przez pozwaną spółkę w odpowiedzi na pozew zarzuty wykorzystywania przez powódkę zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem oraz niezłożenia przez nią w terminie rozliczenia dla NFZ nie miały znaczenia dla wydania rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu, a to z uwagi na sposób określenia w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę przyczyny rozwiązania. Przyczyna rozwiązania w żaden sposób nie odnosiła się do wyżej opisanych zarzutów, dlatego też nie podlegała ona badaniu przez Sąd.
W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy na podstawieart. 56 §1 kpzasądził na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości przewidzianej wart. 58 kp,zdanie drugie, czyli w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenie powódki.
O odsetkach orzeczono w myślart. 481 kcw zw. zart.300 kp. Odsetki zasądzone zostały od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu tj od dnia 19 lipca 2013r. Roszczenie o zapłatę odszkodowania staje się wymagalne z datą wezwania dłużnika do zapłaty. Za wezwanie do zapłaty Sąd uznał doręczenie pozwanemu odpisu pozwu.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 §1 i 3 kpcw związku z §11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz.U. z 2013r. poz. 490).
Na mocyart. 4772k.p.c.wyrokowi do kwoty 4,199 złotych Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności.
O obowiązku uiszczenia przez pozwaną spółkę opłaty sądowej od pozwu w kwocie 1065 złotych, od której powódka była zwolniona orzeczono na podstawieart. 98 kpc,art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. z 2010 roku nr 90 poz. 594, ze zm. ).
Apelacjęwniosła strona pozwana. Zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła:
I
naruszenie prawa materialnego , a to:
1
art. 167(2) kppoprzez błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że do uregulowania w tym przepisie nie znajdują zastosowania zasady udzielania urlopu wypoczynkowego, w szczególności te zart. 165 kp.
2
Art. 52 par. 1 pkt 1 kp, poprzez nie zastosowanie i uznanie, że powódka n ie dopuściła się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, podczas gdy mimo braku usprawiedliwionej przyczyny nie stawiła się do pracy 30.04.2013r., próbując usankcjonować nieobecność urlopem na żądanie,
3
Art. 8 kppoprzez nie zastosowanie i przyjęcie, że zachowanie powódki było skierowane na uzyskanie jednodniowej przerwy w okresach pobierania zasiłku chorobowego,
II
Naruszenie przepisów postępowania, a to:
1
Art. 233 kpcpoprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia wszystkich dowodów, z których w ocenie pozwanej wynikało jednoznacznie, iż powódka poruszała się swobodnie po mieście pomimo zwolnienia lekarskiego co naruszało w sposób rażący obowiązki pracownicze i uznaniu, że powódka uzyskała zgodę na urlop na żądanie skoro w dniu 29.10.2012r. pracodawca także nie potwierdził formalnie takiej zgody,
2
Art. 328 par. 2 kpcpoprzez nie wskazanie którym dowodom dał wiarę a którym nie.
Powołując się na powyższe , strona apelująca wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa i zasadzenie od powódki kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.
Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.
Sąd Okręgowy VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wG.zważył co następuje:
Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżony wyrok jest trafny, albowiem odpowiada prawu. Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie zgłoszonego roszczenia. Ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nie narusza zasad określonych wart. 233 kpc. Sąd Rejonowy wskazał także na podstawie jakich dowodów dokonał ustaleń faktycznych , przy czym wskazać należy , iż okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia pozostawały pomiędzy stronami bezsporne. Dlatego też Sąd Okręgowy przyjął ustalenia Sądu I instancji za własne w całości.
Zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisuart. 233 kpcjest niezasadny, a zmierza się jedynie do wskazania, iż strona pozwana nie zgadza się z wnioskami Sądu I instancji ,zarzucając , iż Sąd Rejonowy nie dokonał wszechstronnej oceny przeprowadzonych dowodów pomijając fakty istotne dla sprawy, jak ten że powódka poruszała się swobodnie po mieście, będąc na zwolnieniu lekarskim dlatego pracodawca nie mógł jej doręczyć wezwania do stawiennictwa się w pracy w dniu 30.04.2014r., a ponadto iż jej zachowanie zmierzało do uzyskania przerwy w zasiłku chorobowym. W ocenie Sądu Okręgowego słusznie Sąd I instancji uznał te okoliczności za mało istotne dla sprawy, albowiem przedmiotem sprawy było dokonanie oceny prawidłowości rozwiązania z powódką umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym, w kontekście tylko, i wyłącznie wskazanej przez pracodawcę przyczyny rozwiązania umowy w tym trybie.
To że powódka poruszała się po mieście podczas pobierania zasiłku chorobowego, mogło co najwyżej stanowić powód wszczęcia przez organ rentowy postępowania w celu wyjaśnienia prawidłowości korzystania przez powódkę ze zwolnienia lekarskiego, co słusznie zauważył Sąd I instancji, a nie mogło stanowić o naruszeniu przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych, w kontekście przyczyny rozwiązania z nią umowy o pracę. Sąd Okręgowy podziela także w całości argumentację prawną zaprezentowana przez Sąd I instancji, albowiem ma uzasadnienie w przepisach, a nadto poparta została stanowiskiem doktryny i judykatury.
Ponadto, zdaniem Sądu Okręgowego, uzasadnienie zaskarżonego wyroku zostało sporządzone zgodnie z treścią przepisuart. 328 kpc, co w pełni umożliwia dokonanie oceny instancyjnej.
Inicjując rozważania prawne wskazać należy w pierwszej kolejności, iż rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia to jednostronne oświadczenie woli , stanowiące nadzwyczajny sposób ustania stosunku pracy, które powinno być stosowane przez pracodawcę w świetle judykatury Sądu Najwyższego z wyjątkową ostrożnością . Bowiem w następstwie skutkuje ono natychmiastowym zakończeniem stosunku pracy z chwilą dojścia do drugiej strony w taki sposób, żeby mogła się zapoznać z jego treścią.
W doktrynie przyjmuje się, iż istotnym zagadnieniem dla wykładni komentowanego przepisu jest rozumienie pojęcia winy. Zgodnie z tradycyjnym ujęciem rozróżnia się w niej element obiektywny i subiektywny. Ten pierwszy polega na przypisaniu zachowaniu pracownika bezprawności, poprzez naruszenie obowiązujących norm prawnych lub zasad współżycia społecznego, zarówno poprzez działanie, jak i zaniechanie. Z kolei wymiar subiektywny odnosi się do świadomości pracownika, który chce swoim zachowaniem wywołać określony skutek lub godzi się na jego wywołanie, albo przewidując, że swoim zachowaniem może naruszyć obowiązujące przepisy bezpodstawnie, przypuszcza, iż tego uniknie, bądź też nie przewiduje takiej możliwości, chociaż powinien lub mógł ją przewidzieć. Ze względu na fakt, że ustawodawca nie wprowadza w tej materii żadnych podziałów, zasadne jest wnioskowanie, że wart. 52 § 1 k.p.chodzi zarówno o winę umyślną, jak i nieumyślną. Przy czym warto podkreślić, iż w pkt 2 i 3 analizowanej normy jej zakres jest pełny, podczas gdy wpkt 1ulega kwantyfikacji poprzez faktor ciężkości naruszenia obowiązków pracowniczych. W tym kontekście Sąd najwyższy wyraził pogląd w wyroku SN z dnia 11 września 2001 r. (I PKN 634/00) , zgodnie z którym w pojęciu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków mieści się wina umyślna oraz rażące niedbalstwo - rodzaj winy nieumyślnej , której nasilenie wyraża się w całkowitym ignorowaniu przez pracownika następstw swojego działania, chociaż rodzaj wykonywanych obowiązków lub zajmowane stanowisko nakazują szczególną ostrożność i przezorność w działaniu. Dlatego też sama bezprawność zachowania nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybieart. 52 § 1 pkt 1 k.p., jeżeli stosunek psychiczny pracownika do skutków postępowania określony jego świadomością nie wskazuje ani na winę umyślną, ani na rażące niedbalstwo . Należy bowiem mieć na uwadze, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest nadzwyczajnym sposobem ustania umowy o pracę. Dlatego zwykłe zaniedbania pracownika albo nieosiągnięcie - wbrew oczekiwaniom pracodawcy - zamierzonych rezultatów nie mogą być oceniane jako naruszenie podstawowych obowiązków w rozumieniuart. 52 k.p.Z reguły znacznego stopnia winy nie można przypisać też pracownikowi naruszającemu postanowienia regulaminowe, jeżeli jego zachowanie jest zgodne ze zwyczajami panującymi w zakładzie pracy, akceptowanymi przez pracodawcę lub osoby działające w jego imieniu .
Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, iż przyczyna rozwiązania z powódka umowy o prace w trybie dyscyplinarnym nie spełnia przesłanek zart. 52 par. 1 kp, bowiem zachowanie powódki nie można było ocenić w kategoriach ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, a raczej w kategoriach zaniedbania. Które niewątpliwie polegało na tym, iż powódka składając wniosek o urlop na żądanie z góry założyła, iż taką zgodę uzyska i na nią nie czekała, bowiem już wcześniej taki jej wniosek nie został formalnie przez pracodawcę potwierdzony, a urlopu jej udzielono. Działała zatem w przekonaniu, iż tym razem ten mechanizm także zadziała. Tymczasem pracodawca zgodę na urlop na żądanie uzależnił od stawiennictwa się powódki w tym dniu i poddaniu badaniom lekarskim w celu oceny jej zdolności do pracy. Co było niezgodne z przepisami. Bowiem ustanowienie obowiązku pracodawcy udzielenia pracownikowi na jego żądanie części urlopu wypoczynkowego ma na celu uwzględnienie nadzwyczajnych sytuacji, które powodują , że pracownik w danym terminie nie może świadczyć pracy,. Mając na względzie socjalny cel urlopu wypoczynkowego, należy uznać , że sytuacje te powinny mieścić się w tym celu. Ustawodawca , co należy pokreślić, nie określił obowiązku uzasadniania przez pracownika jego żądania udzielenia urlopu w trybieart. 167(2) kp, brak zatem jakiegokolwiek instrumentu, który by umożliwiał weryfikacje przez pracodawcę takiego założenia. Dlatego pozwany nie miał prawa wezwać powódki aby stawiła się do pracy w dniu rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego w rozmiarze jednego dnia – na żądanie. Powódka miała prawo wykorzystać ten dzień w sposób przez siebie uznany.
Wskazać należy, iż zasadą jest iż pracodawca nie może sprzeciwić się żądaniu pracownika co do udzielenia urlopu na żądanie, jednak korzystanie przez pracownika z tego prawa podlega ocenie z punktu widzenia interesów pracodawcy, zasad współżycia społecznego lub społecznie gospodarczego przeznaczenia tego prawa. Pracownik nie może rozpocząć takiego urlopu jeżeli pracodawca wyraźnie nie udzieli na to zgody. Faktem jest , iż w okolicznościach niniejszej sprawy takiej zgody pracodawca nie wyraził, ale też nie sposób pominąć faktu, iż wcześniej w takiej samej sytuacji powódka uzyskała urlop bez formalnego potwierdzenia. Przypuszczała zatem , iż sytuacja się powtórzy. Brak okoliczności w sprawie , które by przemawiały za tym , iż udzielenie powódce jednego dnia urlopu na żądanie było sprzeczne z interesem pracodawcy czy zasadami współżycia społecznego. Powódce można by odmówić ochrony tego prawa tylko wtedy, gdyby jej nieobecność miała sparaliżować działalność pozwanego, a taka sytuacja nie miała miejsca.
Słusznie zatem Sąd I instancji wagę naruszenia przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych ocenił przez pryzmat okoliczności towarzyszących udzieleniu jej zgody na urlop na żądanie, a także mając na uwadze praktykę obowiązującą wcześniej u pozwanego. Powódce nie można zatem było zarzucić winy w rozumieniu zamiaru bezpośredniego albo rażącego niedbalstwa, a raczej łagodniejszą postać winy nieumyślnej jaką jest lekkomyślność.
Reasumując z wyżej wskazanych względów zarzuty apelacji Sąd Okręgowy uznał za nieuzasadnione , dlatego na mocyart. 385 kpcapelacje oddalono.
O kosztach procesu orzeczono po myśliart. 98 kpcw zw. z par. 12 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013r. poz. 491).
(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (-) SSO Jolanta Łanowy (spr.) (-) SSO Grażyna Łazowska
Sędzia Przewodniczący Sędzia | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2015-07-09'
department_name: VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Patrycja Bogacińska-Piątek
- Grażyna Łazowska
- Jolanta Łanowy
legal_bases:
- art. 282 § 1 pkt 2 k.p.
- art. 481 kc
- Art. 328 par. 2 kpc
- art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
recorder: Ewa Gambuś
signature: VIII Pa 214/14
``` |
152010000000503_I_C_001019_2015_Uz_2016-04-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 1019/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Irena Żarnowska-Sporysz
Protokolant: prot. sądowy Anna Łachman
po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2016 r. w Krakowie
na rozprawie
sprawy z powództwa
Syndyka masy upadłościG. (...)(...)w upadłości likwidacyjnej
przeciwko
M. J.Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w(...)Skarbowi Państwa Prezesowi Sądu Rejonowego w(...)
o zapłatę
I
powództwo oddala;
II
zasądza od Syndyka masy upadłościG. (...)
(...)w upadłości likwidacyjnej na rzecz pozwanegoM. J.kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
III
zasądza od Syndyka masy upadłościG. (...)
(...)w upadłości likwidacyjnej na rzecz strony pozwanej Skarbu PaństwaP. (...)kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
I C 1019/15
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 15 czerwca 2015r powód syndyk masy upadłości(...) Sp. z o.o.w upadłości likwidacyjnej wniósł przeciwko komornikowi przy Sądzie Rejonowym w(...)M. J.i Skarbowi Państwa Prezesowi Sądu Rejonowego w(...)– o zasądzenie od nich solidarnie kwoty 436.233,50 zł z umownymi odsetkami liczonymi od 06 grudnia 2014r do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu podał ,że postanowieniem z dnia 11 lutego 2014r o sygn. VIII GU 212/13/S Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie ogłosił upadłość(...)(...). z możliwością zawarcia układu. Na mocyart. 149 par.1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 Prawo upadłościowe i naprawczeuległy zawieszeniu wszystkie postępowania egzekucyjne w tym dotyczące prowadzonej przez komornikaM. J.egzekucji z wniosku wierzyciela(...) sp. z o.o.sygn.(...)które było wszczęte przed ogłoszeniem upadłości . Pozwany komornik wiedział o ogłoszeniu upadłości co potwierdził w piśmie z dnia 10.03.2014r informując powoda o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego.
(...) sp. z o.o.zgłosił dnia 31 marca 2014r swą wierzytelność w wysokości 1.016.416,76 zł wynikającą z nakazu zapłaty do masy upadłości .
Postanowieniem z dnia 14 listopada 2014r – sygn. VIII GUp 5/14/S Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie – zmienił sposób postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na sposób obejmujący likwidację majątku upadłego.
Komornik w międzyczasie tj. dnia 18 lipca 2014r wbrew zakazowi ustawowemu dokonał czynności polegającej na zajęciu i przejęciu pod dozór środków pieniężnych w kwocie 435.233,50 zł które następnie przekazał nie do masy upadłości lecz wierzycielowi tj.(...) sp. z o.o.Pozbawił w ten sposób masę upadłości tej kwoty i uszczuplił możliwość zaspokojenia innych wierzycieli.
Odpowiada za to solidarnie ze Skarbem Państwa na podstawieart. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r o komornikach sądowych i egzekucji.
W odpowiedzi na pozew – pozwany Skarb Państwa – reprezentowany przezP. (...)wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postepowania.
W uzasadnieniu wskazał na konieczność wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych tj. działania z którego szkoda wynikła , szkody i związku przyczynowego między nimi. Podał ,że działanie komornika tj. zajęcie środków pieniężnych i przekazanie ich wierzycielowi nie było działaniem niezgodnym z prawem bowiem wierzytelność zajęta przez komornika była zabezpieczona na mieniu upadłego hipoteką kaucyjną – na co wskazał wierzyciel w piśmie skierowanym do komornika dnia 14 lipca 2014r a skarga dłużnika na tę czynność komornika została postanowieniem Sądu Rejonowego w Grodzisku Wielkopolskim z dnia 11 grudnia 2014r – I Co 718/14 odrzucona. Komornik dokonując zajęcia działał w odniesieniu do wierzytelności zabezpieczonej hipoteką a co do takich wierzytelności obowiązuje zasada iż nie wchodzą one do układu o czym stanowiart.273 ust.2 i 3 prawa upadłościowego i naprawczego– i w związku z tym co do nich nie obowiązuje zawieszenie z mocy prawa postępowania egzekucyjnego – bo to dotyczy tylko wierzytelności objętych układem na mocy art. 140 i 146 pr. upadłościowego .
Podnosi również pozwany iż powód nie wykazał szkody bowiem działaniem komornika doszło do częściowego zaspokojenia wierzyciela który i tak były zaspokajany w postępowaniu upadłościowym . Ponadto postępowanie to nie zostało prawomocnie zakończone dlatego twierdzenia o pokrzywdzeniu wierzycieli tego postepowania są przedwczesne.
Nie jest również zasadne żądanie odsetek gdyż stron nie łączył żaden stosunek umowny określający ich wysokość, a wysokość odszkodowania sąd ustala na dzień wyrokowania.
Przedsądowe wezwanie do zapłaty pozwany ten otrzymał 7 maja 2015r .
Pozwany komornikM. J.w pisemnej odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania . W uzasadnieniu podniósł iż prowadzi postępowanie egzekucyjne pod sygn.(...)z wniosku wierzyciela(...) sp. z o.o.(...)A na podstawie tytułu wykonawczego tj. nakazu zapłaty SO w Krakowie IX GNc 435/11.
Otrzymał od nadzorcy sądowego pismo z dnia 25 lutego 2014r z informacją o ogłoszeniu upadłości dłużnika(...) sp. z o.o.na co odpowiedział nadzorcy ,że postępowanie egzekucyjne jest zawieszone z mocy prawa na zasadzie art. 140 ust.1 ustawy prawo up. i napr.
Dnia 15 lipca 2014r do jego kancelarii wpłynęło pismo wierzyciela z wnioskiem o dokonanie zajęcia środków pieniężnych dłużnika bowiem wierzytelność wierzyciela jest zabezpieczona hipoteką kaucyjną na nieruchomości dłużnej spółki w związku z czym wierzytelność ta nie jest objęta układem i wierzytelności tej nie dotyczy zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Komornik dokonał sprawdzenia tej informacji i dnia 18 lipca 2014r zajął środki pieniężne dłużnika w wysokości 436239,50 zł i przekazał je w tej wysokości wierzycielowi.
Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014r Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie dokonał zmiany sposobu postępowania upadłościowego na postępowanie z likwidacją majątku upadłego a dnia 20 marca 2015r komornik otrzymał wezwanie syndyka do zwrotu do masy upadłości kwoty 436.233,50 zł – czego komornik nie uczynił .Dodał ,że komornik nie ma obowiązku badać jakie oświadczenia składa wierzyciel w postępowaniu upadłościowym .
Wobec powyższego działania komornika nie były bezprawne, nie spełnione zostały przesłanki jego odszkodowawczej odpowiedzialności.
Sąd ustalił:
Na podstawie tytułu wykonawczego jakim był opatrzony klauzulą wykonalności nakaz zapłaty wydany przez sąd Okręgowy w Krakowie z dnia 1 czerwca 2011r sygn. IX GNc 435/11 – wierzyciel tj.(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością(...)A wK.złożyła dnia 16 września 2011r do komornika przy Sądzie Rejonowym w(...)M. J.wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi tj.(...) Spółce z o.o.wN.i wyegzekwowanie kwot z w/w nakazu tj. 1220.000,000 wraz z kosztami postępowania .
Dow: akta(...), nakaz zapłaty k. 16 , wniosek wierzyciela –k. 84
Postępowanie zostało wszczęte i toczyło się , podjęto w nim szereg czynności.
Postanowieniem z dnia 11 lutego 2011r sygn. VIII GU 212/13/S Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie ogłosił upadłość z możliwością zawarcia układu dłużnika(...) spółki z o.o.z siedzibą wN.pozostawiając dłużnikowi zarząd swoim majątkiem.
Dow; postanowienie –k. 12
Do tego postępowania upadłościowego wierzytelność swą w wysokości 1.016.416,76 zł zgłosił dnia 02 kwietnia 2014r wierzyciel tj.(...) sp. z o.o.(...)A . W piśmie podał , że wierzytelność ta jest zabezpieczona hipoteką kaucyjną nr 4 na nieruchomości upadłego położonej wW.dla której Sąd Rejonowy w Wałbrzychu prowadziksięgę wieczystą nr (...). Dodał iż z uwagi na istniejące na powyższej nieruchomości inne obciążenia hipoteczne tj. hipoteki 1-3 na łączną kwotę 450.000 Euro które mają pierwszeństwo przed roszczeniem wierzyciela – wobec szacunkowej wartości nieruchomości na sumę 1700.000,00 zł jest wysoce prawdopodobne że roszczenie wierzyciela nie zostanie w ogóle zaspokojone.
Dow; zgłoszenie wierzytelności –k. 13
Nadzorca sądowyM. S.pismem z dnia 25 lutego 2011r poinformował komornika do sprawy(...)o zapadłym postanowieniu ogłaszającym upadłość dłużnika(...) Sp. z o.o.na co komornik zareagował pismem z dnia 10 marca 2014r zawiadamiającym nadzorcę ,że postępowanie egzekucyjne zostało zawieszone z mocy prawa.
Dow; pismo nadzorcy –k. 95, pismo komornika –k. 19
Następnie pismem z daty 14 lipca 2014r – które wpłynęło do komornika dnia 15 lipca 2014r wierzyciel(...) sp. z o. o.(...)A wniósł o podjęcie działań egzekucyjnych i zajęcie automatów do gry i środków pieniężnych dłużnika znajdujących się w tych automatach oraz o sprzedaż licytacyjną. Dodał ,że zawieszeniu z mocy prawa podlegają jedynie postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętych z mocy prawa układem – a ta dochodzona w niniejszym postępowaniu egzekucyjnym nie jest wierzytelnością układową bo jest zabezpieczona hipoteką na nieruchomości dłużnika położoną wW..
Dow: pismo wierzyciela –k. 97,98
Komornik dokonał zajęcia ruchomości dłużnika tj. automatów do gry i środków pieniężnych
Dow; protokoły zajęcia ruchomości –k. 111- 118, zajęcie środków pieniężnych k. 23
Środki pieniężne w wysokości 436.233,50 zł przekazał wierzycielowi - bezsporne
Na czynność komornika w postaci dokonania zajęcia ruchomości skargę złożył dłużnik– (...) sp. z o.o.w upadłości układowej
Dow; skarga dłużnika –k. 119
Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlk. skargę tę odrzucił z uwagi na jej spóźnienie - postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014r – sygn. I Co 718/14 nie mniej podał w uzasadnieniu ,że jest ona również nieuzasadniona merytorycznie bowiem zajęte ruchomości dokonano w ramach zaspokojenia wierzytelności nie objętej układem.
Dow; postanowienie –k. 26
Dnia 14 listopada 2014r Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie sygn. VIII GUp 5/14/S zmienił sposób postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego.
W uzasadnieniu tegoż postanowienia stwierdził m. innymi że wierzyciel upadłego tj.G. (...)(...).(...)dokonał dnia 31 marca 2014r zgłoszenia wierzytelności w łącznej wysokości 1.016.416,76 zł która posiadała zabezpieczenie w postaci hipoteki kaucyjnej na nieruchomości upadłego położonej wW.Kw nr(...), a w piśmie z dnia 15 lipca 2014r wierzyciel oświadczył iż nie wyraża zgody na objecie układem zgłoszonej wierzytelności ( pismo wierzyciela k. 496) .
Dow; postanowienie z uzasadnieniem –k. 288 i nast.
W związku z wydaniem tego w/w postanowienia Sąd Rejonowy w Grodzisku Wielkopolskim postanowieniem z dnia 5 marca 2015r sygn. I Co 718/14 uchylił swe wcześniejsze postanowienie z dnia 11 grudnia 2014r – I Co 718/14 i powołując się na obowiązek zawieszenia postępowania na zasadzieart. 174 par.1 pkt.4 kpc– zawiesił postępowanie w sprawie.
Dow; postanowienie k. 24
Dnia 16 marca 2015r syndyk masy upadłościG. (...)(...). w upadłości likwidacyjnej skierował do komornika pismo żądając wydania do masy upadłości zajętych dłużnikowi- upadłemu środków pieniężnych w wysokości 435.233,50 zł
Do; pismo syndyka –k. 29, odpis Kw z wpisanymi hipotekami –k. 105
Komornik udzielił syndykowi odpowiedzi pismem z dnia 2 kwietnia 2015r – informując go ,że zajete pieniądze przekazano wierzycielowi więc ich wydanie do masy nie jest możliwe.
Dow; pismo komornika –k. 32
Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2015r komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie(...)na podstawie art. 146 pr.up.i napr. i ustalił koszty tego postępowania.
Dow; postanowienie komornika –k. 148
Na to postanowienie skargę złożył syndyk – która to skarga została postanowieniem Sądu Rejonowego w Grodzisku Wielkopolskim z dnia 8 stycznia 2016r – sygn. I Co 945/15 oddalona . Sąd ten powołał się na postanowienie i uzasadnienie Sądu krakowskiego z dnia 14 listopada 2014r sygn. VIII GUp 5/14/S którym sąd ten zmienił sposób postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidacje majątku upadłego i stwierdził w swym uzasadnieniu m. inn. że „ sąd upadłościowy w postanowieniu z dnia 14 listopada 2014r w sprawie VIII GUp 5/14 upadłego(...) sp. z o.o.
(...)A wK.stwierdził iż wierzyciel dokonał zgłoszenia wierzytelności w łącznej wysokości 1.016.416,76 zł, która posiadała zabezpieczenie w postaci hipoteki kaucyjnej na nieruchomości upadłego położonej wW.Kw nr(...), a w piśmie z dnia 15 lipca 2014r wierzyciel oświadczył iż nie wyraża zgody na objecie układem zgłoszonej wierzytelności . Z powyższych ustaleń wynika że egzekwowana wierzytelność nie była objęta układem z mocy prawa. „
Dow; postanowienie –k. 236
Zażalenie na to postanowienie nie jest jeszcze rozpoznane.
Syndyk masy upadłości w postępowaniu upadłościowym sporządził listę wierzytelności na której znajduje się również wierzytelnośćspółki (...)sp(...).(...)w wysokości 1.016416,76 zł – na karcie 12 tej listy , (k. 268) ale ta lista wierzytelności jest dopiero ustalana i nie jest jeszcze zatwierdzona przez sędziego komisarza
( vide – oświadczenie powoda – pismo z 29.03.2016r - k. 223 )
Taki stan faktyczny wynika z cytowanych dokumentów , których treści i autentyczności nikt nie kwestionował . Sąd oddalił wnioski pozwanego komornika o słuchanie świadków na okoliczności które wynikają z treści tych dokumentów jako zbędne.
Zważyć należy;
Zasadniczą kwestią w tym postępowaniu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy komornik postąpił zgodnie z prawem zajmując środki pieniężne dłużnika dnia 18 lipca 2014r ( tj. po ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu a przed zmianą postępowania upadłościowego na postepowanie obejmujące likwidacje majątku upadłego) i przekazując je wierzycielowi a nie masie upadłości a konkretnie czy wierzytelność ta była objęta układem i czy co do niej obowiązywało zawieszenie postępowania egzekucyjnego z mocyart. 140 prawa upadłościowego i naprawczego.
Tylko bowiem niezgodne z prawem działanie komornika rodzi jego odpowiedzialność odszkodowawczą na mocyart. 23 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji– a solidarnie z nim Skarbu Państwa .
Zgodnie z treścią art. 140 pr.u.i.npr. – postępowanie egzekucyjnedotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed ogłoszeniem upadłości ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości , a sumy uzyskane w zawieszonym postepowaniu a jeszcze nie wydane przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.
Z przepisu art. 273 pr. up.i n. wynika zasada iżukład nie obejmuje wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na mieniu upadłego w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na objęcie jej układem. Co do wierzytelności nie objętych układem postępowanie egzekucyjne czy inne nie jest z mocy prawa zawieszone – co wynika a’ contrario z art. 140 pr.u.i.npr. i co oznacza ,że można co do takich wierzytelności prowadzić egzekucje .
W omawianym przypadku komornik dokonał zajęcia środków pieniężnych na poczet wierzytelności zabezpieczonej hipoteką – a więc co do zasady nie objętej układem ( pod warunkiem wszakże iż znajduje ona pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia)
Ustalenie tego w jakim zakresie wierzytelność zabezpieczona hipoteką znajduje pokrycie w zabezpieczonej nieruchomości dokonuje się przy ustalaniu listy wierzytelności . Stosownie do art. 240 pkt.5 pr. u.i npr. w zgłoszeniu wierzytelności wierzyciel winien złożyć oświadczenie w jakiej prawdopodobnie sumie wierzytelność nie będzie zaspokojona z przedmiotu zabezpieczenia. Oświadczenie to jest weryfikowane w toku ustalania listy wierzytelności - art. 245 ust.1pkt.3 . Listę tę jednak ostatecznie zatwierdza sędzia komisarz – art. 260 p.2 . Nieruchomość upadłego została oszacowana na 1700.000,00 zł , hipoteka zabezpieczająca wierzytelność naszego wierzyciela została ustanowiona do kwoty 2500.000,00 zł . Sama wierzytelność zgłoszona do masy to kwota 1.016.416,76 zł.
Do dnia dzisiejszegolista wierzytelności nie została jeszcze zatwierdzona- co strony zgodnie przyznają - zatem nie można w sposób nie budzący żadnych wątpliwości stwierdzić czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką znajduje pokrycie w przedmiocie zabezpieczenia a, co za tym idzie czy układ ją obejmuje czy nie i czy w związku z tym co do niej wszelkie postępowania w tym egzekucyjne winny być z mocy prawa zawieszone czy nie i czy można było czy nie dokonać zajęcia ruchomości dłużnika na poczet jej zaspokojenia .Zanim lista wierzytelności nie zostanie zatwierdzona - przedwcześnie jest o powyższym wyrokować . Nie można zatem również ocenić czy działanie komornika zajęcia środków pieniężnych dotyczyło wierzytelności objętej układem czy nie i czy było zgodne z prawem czy nie a więc czy rodzi ono odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadzieart. 23 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.
Poza tym niezakończenie postępowania upadłościowego również oznacza ,że nie można stwierdzić czy wierzyciele ( przez działanie komornika) ponieśli szkodę i w jakiej wysokości , bo nie wiadomo ile każdy z nich otrzyma w wyniku podziału majątku upadłego.
Mając powyższe na uwadze tj. że powództwo jest przedwczesne – oddalono je na mocy powołanych przepisów . O kosztach orzeczono na mocyart. 98 kpczasądzając od przegrywającego proces powoda zwrot kosztów zastępstwa procesowego na rzecz każdego z pozwanych wg. stawki odpowiadającej wskazanej wartości przedmiotu sporu. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Krakowie
date: '2016-04-28'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Irena Żarnowska-Sporysz
legal_bases:
- art. 149 par.1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 Prawo upadłościowe i naprawcze
- art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r o komornikach sądowych i egzekucji
- art. 174 par.1 pkt.4 kpc
recorder: prot. sądowy Anna Łachman
signature: I C 1019/15
``` |
152520000002021_IV_U_000463_2022_Uz_2022-11-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV U 463/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 listopada 2022 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska
Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2022 roku w Sieradzu
odwołaniaU. D.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
z dnia 23 sierpnia 2022 r. Nr(...)
w sprawieU. D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
o nienależnie pobraną rentę socjalną
oddala odwołanie.
Sygn. akt IV U 463/22
UZASADNIENIE
Decyzją z 23.08.2022r., ZUS stwierdził, żeU. D.pobrała nienależnie świadczenia za okres od 1.04.2021 – 30.04.2921 w łącznej kwocie 1250,88zł. z tytułu przekroczenia przychodu i zobowiązał w/w do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w kwocie 1250,88zł.
Nie podzielając powyższej decyzji,U. D.złożyła odwołanie. W ocenie skarżącej, na skutek pomyłki ZUS, bądź zamierzonego działania, otrzymała w kwietniu zasiłek macierzyński, który powinien być wypłacony w marcu. Odwołanie poparł pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie. Podnoszono, że wbrew twierdzeniom odwołującej, wypłata zasiłku nastąpiła w terminie 30 dni zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
U. D.,ur. (...), pobiera rentę socjalną.
Od 8.03.2021r. była uprawniona do zasiłku macierzyńskiego.
W dniu 17.03.2021r. złożyła wniosek o zasiłek macierzyński. Wypłata zasiłku za okres od 8.03.2021 – 31.03.2021 w wysokości 1.932,96zł., została nadana w dniu 6.04.2021r. Zasiłek za okres od 1.04.2021 – 30.04.2021 w wysokości 2.416,20zł., został nadany 26.04.2021r.(wydruk z karty zasiłkowej/akta ZUS).
W dniu 7.04.2022r., do ZUS wpłynęło oświadczenie odwołującej o osiąganiu przychodu(k. 82 - 84/akta ZUS).
Pismem z 1.08.2022r., organ rentowy wezwał w/w do przesłania zaświadczenia o przychodzie w 2021r., jaki osiągnęła z tytułu zatrudnienia, w rozbiciu na miesiące(k. 25/akta ZUS).
W odpowiedzi na pismo, w dniu 11.08.2021r., wnioskodawczyni nadesłała zaświadczenie, z którego wynika, że jest zatrudniona w(...) S.C.na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na czas nieokreślony i osiągnęła przychód: 01.2021r. – 2.800zł. brutto, 02.2021r. – 2.800zł. brutto, 03.2021r. – 560zł. brutto(k. 27 – 30/akta ZUS).
W dniu 23.08.2022r., została ujawniona nadpłata renty socjalnej za okres od 1.04.2021 – 30.04.2021 w kwocie 1250,88zł.(notatka w sprawie ujawnienia nadpłaty i przyczyn jej powstania k. 32/akta ZUS).
Decyzją z 23.08.2022r., ZUS stwierdził, żeU. D.pobrała nienależnie świadczenia za okres od 1.04.2021 – 30.04.2921 w łącznej kwocie 1250,88zł. z tytułu przekroczenia przychodu i zobowiązał w/w do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w kwocie 1250,88zł.(k. 33/akta ZUS).
Powyższy stan faktycznySąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed organem rentowym.
Sąd Okręgowy zważył:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie zart. 138 ust. 1 i 2 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.
Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania; świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.
Jak wynika zart. 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej(Dz.U.2022.240 t.j.), prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, na zasadach określonych wart. 104 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zgodnie z art. 104 ust. 6 ustawy emerytalno - rentowej, za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisówKodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.
Na podstawie art. 104 ust. 7 i 8 ustawy emerytalnej, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (od 1.03.2021r. była to kwota 3820,60zł.).
Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Łączny przychód osiągnięty przez wnioskodawczynię 4.909,16zł. w okresie od 1.04.2021 – 30.04.2021, przekroczył kwotę graniczną ustaloną dla tego okresu - 3.820,60zł., o kwotę 1250,88zł. Sąd nie podzielił zarzutu odwołującej dot. terminu wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Zdaniem Sądu organ rentowy zgodnie z obowiązującymi przepisami, zachował termin 30 dni do realizacji wypłaty zasiłku macierzyńskiego za kolejne okresy zasiłkowe. Sąd nie podzielił także argumentu odwołującej, o niepoinformowaniu przez ZUS o powodach przekroczenia dochodu. Zaznaczyć należy, że odwołująca miała wiedzę dotyczącą wysokości przychodów, których przekroczenie skutkuje zawieszeniem prawa do renty, gdyż była pouczona o tym w decyzjach dot. pobierania renty socjalnej. Pobierając rentę socjalną i pozostając jednocześnie w zatrudnieniu, składała w tym celu do ZUS stosowne zaświadczenia o wysokości osiąganych dochodów.
Mając na uwadze powyższe, na podstawieart. 47714§1 k.p.c., orzeczono jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Sieradzu
date: '2022-11-29'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- sędzia Dorota Załęska
legal_bases:
- art. 138 ust. 1 i 2 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych
- art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej
- art. 477
recorder: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
signature: IV U 463/22
``` |
150500000001521_III_AUa_001077_2013_Uz_2014-02-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn.akt III AUa 1077/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 lutego 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Piotr Prusinowski (spr.)
Sędziowie: SA Bohdan Bieniek
SA Alicja Sołowińska
Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2014 r. wB.
sprawy z odwołaniaM. C. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.
o świadczenie niezrealizowane
na skutek apelacji wnioskodawcyM. C. (1)
od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 4 czerwca 2013 r. sygn. akt V U 514/13
I
oddala apelację;
II
zasądza odM. C. (1)na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.
Sygn akt III AUa 1077/13
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.decyzją z dnia 19.03.2013 r. odmówił wypłaceniaM. C. (1)emerytury należnej jego ojcu za styczeń 2013 r. ponieważ świadczenie zostało przekazane na rachunek bankowy emeryta w miesiącu jego śmierci, a bank nie ma obowiązku jego zwrotu.
W odwołaniu od tego orzeczenia wnioskodawca podał, że opiekował się ojcem gdyż był on niezdolny do samodzielnej egzystencji. Organ rentowy odmówił mu wypłaty emerytury ojca za styczeń 2013 r. powołując się na art. 138a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przepis ten w sprawie nie ma zastosowania gdyż dotyczy zupełnie innej sytuacji. Ojciec otrzymywał emeryturę za pośrednictwemBanku (...). Upoważnił syna do dysponowania rachunkiem. Pełnomocnictwo wygasło wraz z jego śmiercią. Emerytura ojca przysługuje mu na podstawie art.136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na podstawie takich zarzutów zażądał zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu spornego świadczenia.
Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 4 czerwca 2013 r. oddalił odwołanie.Sąd ten ustalił, żeP. C. (1)zmarł(...). wE.. Od czerwca 2006 r. pobierał emeryturę. Organ rentowy ustalił termin jej płatności na 15 dzień miesiąca. Świadczenie za miesiąc styczeń 2013 r. zostało wypłacone na rachunek bankowy emeryta. Sąd pierwszej instancji zauważył, że zgodnie z treścią art.101 pkt 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z F.U.S. prawo do świadczenia ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej, natomiast wg art.130 ust.1 ustawy świadczenie wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin jego płatności. Sąd przy toczył również przepis art. 138a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W tym kontekście zauważył, że skoro ustawodawca nałożył na bank i kasę obowiązek zwrotu nienależnie przekazanych świadczeń za miesiące następujące po miesiącu śmierci uprawnionego, toa contrarionależy uznać, że przekaz dokonany w miesiącu śmierci jest przekazem należnym. Odnośnie przepisu art. 136 ustawy Sąd Okręgowy wskazał, że wykładnia językowa wskazuje na regulowanie przez ten przepis sytuacji, w której osoba ubiegająca się o emeryturę lub rentę zmarła w trakcie postępowania. W drodze bardzo liberalnej wykładni przyjmuje się, że ma on też zastosowanie w przypadku śmierci osoby już pobierającej świadczenie. W tym kontekście Sąd pierwszej instancji zauważył, że w jednym miesiącu można otrzymać tylko raz świadczenie.P. C.prawo do emerytury za styczeń 2013 r. nabył pierwszego dnia tego miesiąca. Została ona wpłacona na jego rachunek tydzień po jego śmierci. Według art. 136a ust.2 w razie śmierci emeryta wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym emeryt zmarł. W rezultacie Sąd pierwszej instancji uznał, że świadczenie należneP. C.za styczeń 2013 r. zostało wypłacone. Może je otrzymać spadkobierca albo osoba uprawniona wgart. 56 prawa bankowego. Na pewno nie należy się onoM. C..
Apelację wniósłM. C. (1).Zaskarżył wyrok w całości. Zarzucił mu naruszenie przepisuart. 922 § 1 i 2 k.c.oraz art. 136 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Odwołujący się wskazał również na uchybienie przepisuart. 32 Konstytucji RP. W uzasadnieniu środka odwoławczego argumentował, że jego ojciecP. C. (1)nie otrzymał świadczenia za miesiąc styczeń 2013 r., a organ rentowy nie zrealizował wypłaty osobom uprawnionym w świetle przepisu art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Apelujący wskazał również, że Sąd pierwszej instancji podzielił obywateli na dwie kategorie – pierwszą, która pobiera świadczenie od listonosza i drugą, która otrzymuje emeryturę na rachunek bankowy. Zdaniem skarżącego uprawnieni powinni mieć identyczne prawa bez względu na formę otrzymywania świadczenia. Autor apelacji domagał się uchylenia wyroku w całości.
Sąd Apelacyjny zważył:
Apelacja nie jest zasadna. Sąd drugiej instancji podziela ustalenia faktyczne. Przebieg zdarzeń nie był sporny, należy go uzupełnić jedynie o stwierdzenie, że informacja o śmierciP. C. (1)trafiła do Zakładu Ubezpieczeń społecznych w dniu 15 stycznia 2013 r. Potwierdza to kserokopia aktu zgonu dołączona do akt rentowych. Odnośnie do oceny prawnej Sąd drugiej instancji prezentuje zbieżne stanowisko. Wymaga ono jednak przybliżenia i uporządkowania.
Punktem wyjścia powinien być przepis art. 136 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z jego treści można wyprowadzić co najmniej trzy konstatacje. Po pierwsze, reguluje on w sposób odmienny odprawa spadkowegouprawnienie członków rodziny do niewypłaconych, a należnych, zmarłemu świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W tym znaczeniu przepis ten stanowi wyjątek względem przepisuart. 922 § 2 k.c.Po drugie, zakres stosowania tego przepisu obejmuje sytuację, w której ubezpieczony złożył wniosek o świadczenie i zmarł przed ustaleniem prawa do świadczenia, jak również dotyczy on stanów faktycznych, w których śmierć uprawnionego nastąpiła po przyznaniu prawa, jednak przed terminem wypłaty należności. Zastrzeżenia Sądu Okręgowego w tym zakresie, mogąprima faciewydawać się uzasadnione. Istotnie kierując się wyłącznie wykładnią literalną można dojść do przekonania, że przepis art. 136 ust 1 ustawy ma zastosowanie wyłącznie do osób, które zmarły przed wydaniem decyzji przez ZUS. Przy bliższym oglądzie okazuje się, że prawidłowa interpretacja językowa pozwala na uznanie, że przepis ten dotyczy również uprawnionych, którym przyznano już decyzją uprawnienie. Przepis posłużył się zwrotem „w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenie”. Formuła ta akcentuje zdarzenie graniczne – śmierć uprawnionego – oraz zdarzenie początkowe, którym jest zgłoszenie wniosku o świadczenie. Przepis nie przywiązuje wagi do wydania decyzji przyznającej uprawnienie (odmiennie jest w przepisie art. 116 ust 1b ustawy). Kwestią tą zajmuje się wyłącznie przepis kompetencyjny zawarty w art. 136 ust 2 ustawy. Nie znaczy to, że przez jego pryzmat można oceniać regułę wyrażona w ust 1. Po trzecie, przepis art. 136 ust 1 ustawy zakłada, że organ rentowy nie wypłacił należności. Norma prawna nie zawiera jednak wskazówek dotyczących sposobu skutecznego wypłacenia świadczenia. W tym zakresie zastosowanie ma przepis art. 130 ust 2 ustawy. Zezwala on na wypłacanie świadczenia na rachunek w banku. Oznacza to, że wpłynięcie środków na rachunek bankowy zwalnia organ rentowy z obowiązku.
Mianownikiem wywodów zawartych w apelacji jest założenie, że przelanie świadczenia na rachunek w banku po śmierci uprawnionego nie jest skutecznym zrealizowaniem świadczenia. Pogląd ten jest fałszywy. Prawidłowa wypłata emerytury polega na tym, że jej wartość zostaje przedstawiona ubezpieczonemu do dysponowania. Emerytura za miesiąc, w którym nastąpiła śmierć uprawnionego podlega dziedziczeniu przez uprawnionych wymienionych w przepisie art. 136 ust 1 ustawy. Nie znaczy to jednak, że organ rentowy jest zobowiązany do ponownej wypłaty świadczenia spadkobiercom, gdy wysłał należność na rachunek w banku. Organ rentowy nie uczestniczy w relacjach związanych ze spadkobraniem. Rolą przepisu art. 136 ust 1 ustawy jest zakreślenie kręgu spadkobierców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją określa osoby uprawnione, jednak do czasu wypłaty świadczenia. Analiza przepisu art. 136 ust 1 w związku z art. 130 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie daje podstawy do przyjęcia, że organ rentowy ma obowiązek wypłacenia spadkobiercom emerytury, w sytuacji, gdy działając zgodnie z wnioskiem ubezpieczonego, przed uzyskaniem informacji o jego śmierci, przekazał świadczenie na rachunek w banku. W sytuacji tej dochodzi do zrealizowania należności, a organ rentowy zwolniony zostaje od obowiązku przesądzania komu świadczenie przysługuje. Nie oznacza to, że do wypłaconej na rachunek kwoty nie są uprawnione wyłącznie osoby wskazane w przepisie art. 136 ust 1 ustawy. Akt wypłacenia należności nie powoduje, że emerytura podlega dziedziczeniu na ogólnych zasadach. Czym innym są reguły dziedziczenia, a czym innym odpowiedzialność za wypłacenie długu spadkowego. Organ rentowy spełnił obowiązek, od tej chwili nie był już zobowiązany do dokonywania wyboru osoby uprawnionej, a w konsekwencji ponownej wypłaty emerytury za miesiąc styczeń 2013 r.
Zaprezentowana wykładnia znajduje odzwierciedlenie w argumentach systemowych. Zestawienie treści przepisu art. 138a, art. 101 pkt 2 i art. 136a ust 2 ustawy o emeryturach i rentach pozwala na wyprowadzenie wiążących wniosków. Według przepisu art. 101 pkt 2 prawo do świadczenia ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej. Mimo to przepis art. 136a ust 2 deklaruje, że wstrzymanie wypłaty emerytury następuje dopiero od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarł emeryt. Oznacza to, że ustawodawca przyznaje prawo do świadczenia również osobie zmarłej (na okres po dniu śmierci). Stwierdzenie to ma znaczenie, gdy uwzględni się, że bank prowadzący rachunek ubezpieczonego jest zobowiązany zwrócić organowi rentowemu świadczenie przekazane za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy (art. 138a ustawy). Zestawienie powyższych przepisów upoważnia do postawienia tezy, że emerytura za miesiąc, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, jest świadczeniem należnym, a jego przelew na rachunek w banku, nawet po dacie śmierci ubezpieczonego, stanowi prawidłową wypłatę.
Dlatego apelujący nie ma racji powołując się na naruszenie przez Sąd Okręgowy w Białymstoku przepisuart. 922 § 1 i 2 k.c.oraz art. 136 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Odmienność sytuacji prawnej, gdy należność wypłacana jest do rąk osoby uprawnionej albo na rachunek w banku jest pozorna. Rozróżnienie to nie zmienia zasady, że uprawnionymi do emerytury za ostatni miesiąc są ubezpieczeni - jeżeli wypłata nastąpiła przed ich śmiercią, albo osoby wymienione w przepisie art. 136 ust 1 ustawy. Odrębność polega jedynie na tym, że wypłacenie należności przez ZUS, przed uzyskaniem wiadomości o śmierci świadczeniobiorcy, zwalnia go od obowiązku ustalania kręgu osób uprawnionych. Nie sposób dopatrzyć się w tej odmienności naruszenia przepisuart. 32 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Nie można pominąć, że to zmarłyP. C. (1)wybrał wypłatę świadczenia na rachunek w banku. Rozwiązanie to nie może być zatem postrzegane przez syna świadczeniobiorcy w kategorii nierówności wobec prawa.
Z uwagi na powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie przepisuart. 385 k.p.c.orzekł jak w sentencji. O kosztach procesu rozstrzygnął w oparciu o przepisart. 98 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2014-02-25'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Piotr Prusinowski
- Alicja Sołowińska
- Bohdan Bieniek
legal_bases:
- art. 56 prawa bankowego
- art. 922 § 1 i 2 k.c.
- art. 32 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
- art. 385 k.p.c.
recorder: Magda Małgorzata Gołaszewska
signature: III AUa 1077/13
``` |
155020150000503_I_Ns_001098_2012_Uz_2014-01-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ns 1098/12
POSTANOWIENIE
Dnia 20 grudnia 2013r.
Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilnyw składzie:
Przewodniczący: SSR Halina Grzybowska
Protokolant: Magdalena Tobiasz
po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013r. w Świdnicy
na rozprawie
sprawy z wnioskuI. B.,B. C.,M. K. (1),W. K. (1), GminyŚ.z siedzibą wŚ.
przy udzialeR. N. (1)iS. N. (1)
o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu
p o s t a n a w i a:
I
oddalić wniosek;
II
zasądzić w równych częściach od wnioskodawcówI. B.,B. C.,M. K. (1),W. K. (1), GminyŚ.z siedzibą wŚ.solidarnie na rzecz uczestnikówR. N. (1)iS. N. (1)240 zł tytułem kosztów zastępstwa.
UZASADNIENIE
Wnioskodawcy:W.iM. K. (2),I. B.,B. C.i(...)sp z o.o. wŚ.wskazując jako uczestników postępowaniaR.iS. N. (1)- jako współwłaściciele posiadający większoś
i udziałów we współwłasności w nieruchomości wspólnej położonej wŚ.przyulicy (...)wnieśli:
1
o upoważnienie wnioskodawców do dokonania naprawy dachu i kominów w budynku przyulicy (...)według zakresu opisanego w opinii technicznej mgr inż.W. K. (2)i protokołu z okresowej kontroli przewodów kominowych sporządzonego przez mistrza kominiarskiegoJ. B.na koszt wszystkich współwłaścicieli, stosownie do ich udziałów
2
Zobowiązanie właścicieli i lokali – uczestników do wnoszenia zaliczek na fundusz remontowy do rak Zarządcy(...)po 2,50 zł miesięcznie za 1 m 2 od 1 lipca 2012 roku.
W uzasadnieniu wniosku wskazali, że nieruchomość wspólna stanowi tzw.małą wspólnotę , w której wnioskodawcy ad.1,2 i 3 dysponują łącznie udziałem 83,16 % . Zarządcą tej Wspólnoty jest(...) Towarzystwo Budownictwa (...)sp z o.o. wW.. Na podstawie uchwały nr 08/2007 właściciele wpłacają na fundusz remontowy po 1 zl za 1 m2, a ostatnio uczestnicy sprzeciwiają się decyzjom wspólnoty, które skutkują po stronie współwłaścicieli obciążeniami finansowymi . Gdy zarządca zapoznał uczestników postepowania z opinią techniczną i protokołem przeglądu, z których wynika konieczność naprawy dachu i kominów,( przecieki w poziomie strychu „górnego” i mieszkań wbudowanych w część strychową co skutkuje koniecznością zwiększenia wpłat na fundusz remontowy, uczestnicyS.iR. N. (2)nie wyrażają na to zgody, co skutkuje działaniem na szkodę nieruchomości wspólnej.
W piśmie z dnia 27 marca 2013 roku wnioskodawcy sprecyzowali określenie wnioskodawcy nr 4 w ten sposób, że w miejsceMiejskiego Zarządu (...)sp zo.o. wŚ.wskazano GminęŚ.w siedzibą wŚ.,a ponadto sprecyzowali pkt. 2 żądania wniosku w ten sposób, że wnieśli aby sąd nakazał uczestnikom postępowania wnoszenie zaliczek na fundusz remontowy do rąk zarządcy wspólnoty(...) Towarzystwa Budownictwa (...)sp z o.o. wW.w wysokości po 2,50 zł miesięcznie za 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego , począwszy od 1 lipca 2012 roku.
W odpowiedzi na wniosek( k. 81-82) uczestnicyR.iS. N. (2)wnieśli o oddalenie wniosku i zasądzenie solidarnie od wnioskodawców kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa wg norm prawem przepisanych. Zarzucili, że uchwała nr 5/13 ./2012 została podjęte jedynie w sprawie składki miesięcznej na wyodrębniony fundusz remontowy, a zatem wniosek co do pkt.1 do dokonania naprawy dachu i kominów jest przedwczesny i winien zostać oddalony z powodu braku uchwały w tym zakresie, albowiem uczestnicy nie zgadzają się z opinia przedstawioną przez wnioskodawców dot. stanu technicznego dachu i zauważyli, że w ich mieszkaniu nie dochodzi do zalewania , ani do zalewań korytarza oraz nie zawiera żadnych wyliczeń kosztów, jakie są potrzebne do usunięcia usterek, nie przedstawiono też wyceny firm budowlanych w zakresie remontu dachu, tym samym uczestnicy nie maja możliwości wypowiedzenia się ani w zakresie projektu nowego dachu, kosztów inwestycji, możliwości wyboru ewentualnie najkorzystniejszej oferty banku dot. kredytu, projektu nowego dachu ,kosztów inwestycji i dlatego tez podwyższenie funduszu remontowego, w związku z założonym remontem dachu finansowanego z kredytu bankowego staje się w chwili obecnej niepotrzebnym obciążeniem dla członków wspólnoty.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny .
Nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym położona nadziałce nr (...)o pow.0,017 ha położona wŚ.stanowi nieruchomość wspólną, w której znajduje się 7 lokali mieszkalnych, a jej współwłaścicielami są : - GminaŚ.w 40,50 %, uczestnicyR.iS. N. (2)jako właściciele samodzielnegolokalu mieszkalnego nr (...)w udziale 16,84 %,W.iM. K. (2)jako właściciele samodzielnegolokalu mieszkalnego nr (...)w udziale 16,00 %,B. C.jako właściciel samodzielnegolokalu mieszkalnego Nr (...)w udziale – 14,11 % iI. B.jako właściciel samodzielnegolokalu mieszkalnego Nr (...)w udziale 10,13 % ( niesporne ).
Funkcję zarządu tej wspólnoty sprawuje(...) Towarzystwo Budownictwa (...)sp z o.o. wW.na podstawie jednogłośnie podjętej uchwały właścicielilokali nr (...)z dnia 21 czerwca 20-07 roku podjętej na zebraniu zaprotokołowanym przez notariusza
Dowód: wypis z aktu notarialnego z dnia 21 czerwca 2007 roku Rep A nr 2259/2007 sporządzonego przed notariuszemP. R.prowadzącym Kancelarie Notarialna wŚ.k. 11- 12
Uchwałą nr 8 / 2007 członków tej Wspólnoty podjętą jednogłośnie w drodze indywidualnego zbierania głosów ustalono składkę miesięczną na fundusz remontowy Wspólnoty po 1,00 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej mieszkania wraz z pomieszczeniami przynależnymi , począwszy od sierpnia 2007 roku
Dowód: odpis uchwały j.w. k. 13.
Wiosną 2012 r, Zarządca tej Wspólnoty przedstawił jej członkom protokół przeglądu usług kominiarskich z dnia 27 lutego 20012 roku sporządzony przez mistrza kominiarskiegoJ. B., z którego wynika, że stan techniczny przewodów kominiarskich w budynku jest dobry, przewody kominowe są drożne i osiągają prawidłowy ciąg , ale jednocześnie wykazał usterki zapisane sformułowaniem : „ przebudować kominy ponad dachem ze względu na ich spękanie i nieszczelności, co może spowodować wysunięcie się cegieł, zablokowanie przewodów kominowych i zatrucie lokatorów. Pilne.” , nadto opinię techniczną stanu technicznego pokrycia dachu budynku wspólnoty. Z opinii tej wynika, że jej autor rzeczoznawca budowlanyB. K.w kwietniu 2012 roku po przeprowadzeniu wizji lokalnej stwierdził dwa rodzaje dachówki na dachu dwuspadkowym: pierwszej o znacznym stopniu zużycia, drugiej o mniejszym stopniu zużycia oraz występowanie znacznych przecieków w poziomie strychu ,, górnego” i mieszkań w budowanych w część strychową, a to z uwagi na zastosowanie do częściowej przekładki dachu dachówki „ z odzysku” lub nowej ,która z uwagi na długoletnią eksploatację utraciła swoje właściwości w zakresie przesiąkliwości i w tym stanie należy dokonać kompleksowej naprawy dachu łącznie z przemurowaniem spękanych kominów
Dowód: opinia techniczna j.w. z kwietnia 2012 roku – k. 17,kopia w/w/protokołu k.16 .
W związku z powyższym do przegłosowania częściowo na zebraniu w dniu 19 kwietnia 2012 roku oraz częściowo w drodze indywidualnego zbierania głosów zarządca przedstawił członkom Wspólnoty projekty uchwał, w tym projekt uchwały nr 5/13/2012 w sprawie podwyższenia składki miesięcznej na fundusz remontowy w związku z planowanym remontem kapitalnym dachu finansowanym z kredytu bankowego do kwoty 2,50 zl miesięcznie, poczynając od 1 lipca 2012 roku. Podjęciu tej uchwały sprzeciwili się tylko uczestniczyS. N. (1)iR. N. (1)
Dowód: projekt w/w/ uchwały k. 18, zawiadomienie z dnia 15 maja 2012 roku o podjętych uchwałach k. 20, oświadczenie w sprawie glosowania nad w/w uchwałąR. N. (1)iS. N. (1)k.19 .
Na dzień 28 lutego 2013 roku na rachunku funduszu remontowego przedmiotowej Wspólnoty została zgromadzona kwota 9.149,24 zł, a nadto wspólnota ma zgromadzone oszczędności na 2 lokatach terminowych bankowych w łącznej kwocie 12 000 zł
Dowód: wyciąg z rachunku bankowego k. 98, zestawienie dekretów k. 99.
Do 30 kwietnia 2013 roku mieszkanie uczestnikówN.wynajmowałaA. B..Miała problemy z paleniem w piecu c.o. na węgiel, ponieważ dymiło się do wewnątrz mieszkania, Dach budynku jest nieszczelny, wymaga remontu , strych oraz mieszkanie wnioskodawcówK.było już zalewane a także lokal najemcyM.przezlokal nr (...), nieszczelne też są omurowania kominów ponad dachem, a na strychu widać prześwity między dachówkami i zacieki na podłodze .
Zarządca planuje przeprowadzenie remontu kapitalnego dachu z przemurowaniem kominów oraz połączonego z wykonaniem nowej elewacji, który to remont miałby być sfinansowany z kredyty bankowego , spłacanego z funduszu remontowego Wspólnoty, przy czym na podwyższenie składki miesięcznej na funduszu remontowy do 2,50 zł od 1 m2 wyrazili zgodę wszyscy członkowie Wspólnoty z wyjątkiem uczestnikówR.iS. N. (1). GminaŚ.jako członek wspólnoty wpłacała podwyższoną do 2,50 zł od 1 m2 składkę na fundusz remontowy, mimo nieprzegłosowania uchwały ,ale ostatecznie zażądała zwrotu nadpłaconej składki z uwagi na to, że sprawa się przeciągała i nie zostały przedstawione dotąd żadne oferty kredytowe , ani nie przedstawiono kosztorysu .M. K. (1)przedstawiłP. K.jako przedstawicielowi Gminy poglądowo kosztorys bliźniaczego budynku .
I. B.o planowanym remoncie elewacji dowiedziała się dopiero w sądzie przed ostatnią rozprawą .Ona podobnie jak Gmina wpłacała podwyższoną składkę na fundusz remontowy i powstała nadpłata, nikt z nią nie rozmawiał na temat szczegółów remontu dachu
Dowód: zeznania świadkaA. B.k. 144, zeznania wnioskodawców:P. K.– w imieniu Gminy k. 183 0.-184,M. K. (1)k. 184-185,I. B.k. 185- 185 o.,B. C.k. 185 0.-186
.
Powyższe ustalenia zostały poczynione na podstawie okoliczności niespornych , przytoczonych wyżej dokumentów, których treść w zakresie poczynionych wyżej ustaleń nie budzi wątpliwości oraz zeznań świadkaA. B.i przesłuchania uczestników postępowania z wyjątkiemR.iS. N. (1), albowiem dowód z ich przesłuchania wobec niestawiennictwa , został pomięty.
Sporną kwestia w niniejszej sprawie była okoliczność, czy dach budynku w nieruchomości wspólnej jest szczelny i czy zdarzało się zalewanie pomieszczeń przez nieszczelny dach, co kwestionowali uczestnicyN.. W świetle jednak zeznań świadkaA. B.– powołanej na tę okoliczność przez uczestnikówN.oraz wnioskodawcówM. K. (1)iB. C.fakty te w ocenie sądu nie budzą wątpliwości, albowiem zeznania w tym zakresie w/w osób są ze sobą zgodne i logicznie powiązane.
Sąd zważył, co następuje .
Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie .
Przepis art. 19. Ustawy z dnia 24 czerwca 199 roku o własności lokali (Tj Dz u z 2000 nr 80,poz 903 z późnym. ) stanowi, że jeżeli liczba lokali wyodrębnionych i lokali niewyodrębnionych, należących nadal do dotychczasowego właściciela, nie jest większa niż siedem, do zarządu nieruchomością wspólną mają odpowiednie zastosowanie przepisyKodeksu cywilnegoiKodeksu postępowania cywilnegoo współwłasności.
Natomiast przepis art. Art. 22. Ust. 1 , że czynności zwykłego zarządu podejmuje zarząd samodzielnie, a zgodnie z ust.2. do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej. Katalog czynności przekraczających zwykły zarząd wymienia przykładowo ust. Art. 22, a do nich należą m.in. :
1) ustalenie wynagrodzenia zarządu lub zarządcy nieruchomości wspólnej,
2) przyjęcie rocznego planu gospodarczego,
3) ustalenie wysokości opłat na pokrycie kosztów zarządu,
4) zmiana przeznaczenia części nieruchomości wspólnej,
5) udzielenie zgody na nadbudowę lub przebudowę nieruchomości wspólnej, na ustanowienie odrębnej własności lokalu powstałego w następstwie nadbudowy lub przebudowy i rozporządzenie tym lokalem oraz na zmianę wysokości udziałów w następstwie powstania odrębnej własności lokalu nadbudowanego lub przebudowanego,
5a) udzielenie zgody na zmianę wysokości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej,
6) dokonanie podziału nieruchomości wspólnej,
6a) nabycie nieruchomości,
7) wytoczenie powództwa, o którym mowa w art. 16,
8) ustalenie, w wypadkach nieuregulowanych przepisami, części kosztów związanych z eksploatacją urządzeń lub części budynku służących zarówno do użytku poszczególnych właścicieli lokali, jak i do wspólnego użytku właścicieli co najmniej dwóch lokali, które zaliczane będą do kosztów zarządu nieruchomością wspólną,
9) udzielenie zgody na podział nieruchomości gruntowej zabudowanej więcej niż jednym budynkiem mieszkalnym i związane z tym zmiany udziałów w nieruchomości wspólnej oraz ustalenie wysokości udziałów w nowo powstałych, odrębnych nieruchomościach wspólnych,
10) określenie zakresu i sposobu prowadzenia przez zarząd lub zarządcę, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, ewidencji pozaksięgowej kosztów zarządu nieruchomością wspólną, zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej.
4. Połączenie dwóch lokali stanowiących odrębne nieruchomości w jedną nieruchomość lub podział lokalu wymaga zgody właścicieli wyrażonej w uchwale. W razie odmowy zainteresowany właściciel może żądać rozstrzygnięcia przez sąd.
Art. 23. 1. Uchwały właścicieli lokali są podejmowane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd; uchwała może być wynikiem głosów oddanych częściowo na zebraniu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbierania.
2. Uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos.
2a. Jeżeli suma udziałów w nieruchomości wspólnej nie jest równa 1 albo większość udziałów należy do jednego właściciela bądź gdy obydwa te warunki spełnione są łącznie, głosowanie według zasady, że na każdego właściciela przypada jeden głos, wprowadza się na każde żądanie właścicieli lokali posiadających łącznie co najmniej 1/5 udziałów w nieruchomości wspólnej.
3. O treści uchwały, która została podjęta z udziałem głosów zebranych indywidualnie, każdy właściciel lokalu powinien zostać powiadomiony na piśmie.
Zgodnie z przepisem art. 24. Ustawy w razie braku zgody wymaganej większości właścicieli lokali zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich właścicieli. Sprawę sąd rozpoznaje w postępowaniu nieprocesowym.
Stosownie do treści przepisuart. 199 kodeksu cywilnegomającego zastosowanie do tzw. małych Wspólnot - do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli.W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Natomiast zgodnie z art.art. 201. K.c.do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności.
Wnioskodawcy reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika domagali się m.in. upoważnienia ich do dokonania naprawy dachu i kominów w budynku przyulicy (...)wŚ.według zakresu opisanego w opinii technicznej mgra inż.W. K. (2)oraz protokołu z okresowej kontroli przewodów kominowych sporządzonego przez mistrza kominiarskiegoJ. B., na koszt wszystkich współwłaścicieli, stosownie do ich udziałów.
Tymczasem przedłożona j i załączona do wniosku „ opinia technicznaB. K.nie wskazuje ani zakresu ani sposobu naprawy tego dachu, a w szczególności, czy polegać miałaby na całkowitej wymianie poszycia dachu, czy na częściowym, czy łącznie z przebudową konstrukcji więźby dachowej czy nie , a ma to istotne znaczenie, wobec sprzeciwu uczestnikówN., albowiem ma wpływ na koszt takiego remontu i jeśli zaś ma być to gruntowny kapitalny remont dachu, to brak wskazania takiego zakresu uniemożliwia merytoryczna ocenę nie tylko przez członków wspólnoty ale i przez sąd, tym bardziej ,że dopiero w toku tego postępowania ujawniły się dodatkowa okoliczność, że remont dachu ma być połączony z wykonaniem elewacji budynku . Ma racje przy tym przedstawiciel GminyP.kaczmarek , który zeznał, że od profesjonalnego zarządcy jakim jest(...) Towarzystwo Budownictwa (...)sp zo.o. wW.należałoby wymagać wyższych standardów zarządzania, tym bardziej że członek zarządu tej Spółki jest jednocześnie członkiem Wspólnoty, co przy 7 lokalach w budynku wspólnoty i 5 jej członkach świadczy o słabej komunikacji miedzy zarządcą a członkami, a ocenę tę potwierdzają chociażby zeznaniaI. B., która o planowanym połączeniu remontu dachu z odnowieniem elewacji budynku dowiedziała się dopiero przed rozprawa w sądzie .Dlatego też, zdaniem Sądu wniosek w części oznaczonej pkt.1. jest nieprecyzyjny i przedwczesny, albowiem powinien on być poprzedzony zebraniem Wspólnoty i próbą podjęcia uchwały w przedmiocie przeprowadzenia kapitalnego remontu, ale po określeniu jego faktycznie planowanego zakresu i orientacyjnego kosztu, omówieniem zdolności kredytowej wspólnoty i możliwością zaciągnięcia kredytu , jego planowanej wysokości i jego warunków spłaty, co implikować może następnie bądź równocześnie podjęcie próby uchwalenia planu gospodarczego z wysokością przewidywanej wysokości i zaliczki na fundusz remontowy . Nie określa jednoznacznie zakresu tego remontu przedłożony przez wnioskodawców dokumentów w postaci opinii technicznejB. K..
Jeśli chodzi o wnioskowane wyrażenie zgody przez sąd na przeprowadzenie remontu kominów , zgodnie z protokołem mistrza kominiarskiego , z którego wynika, że konieczne jest pilne usunięcie usterki polegającej na przebudowie kominów nad dachem, to taka czynność w ocenie sądu jako czynność zwykłego zarządu nie wymaga zgody wszystkich, lecz tylko właścicieli posiadających większość udziałów, a wnioskodawcy takową posiadają .
Bezzasadny był także wniosek w pkt. 2 polegający na żądaniu aby sąd nakazał uczestnikom postępowania wnoszenie zaliczek na fundusz remontowy do rąk zarządcy wspólnoty(...) Towarzystwa Budownictwa (...)sp z o.o. wW.w wysokości po 2,50 zł miesięcznie za 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego , począwszy od 1 lipca 2012 roku, albowiem taki obowiązek może wynikać tylko z planu gospodarczego Wspólnoty wynikającego z jednomyślnej uchwały a do podjęcia tejże uchwały nie doszło , a wnioskodawcy z wyjątkiemI. B.zaliczek w takiej wysokości od 1 lipca 2012 roku faktycznie nie wnoszą .Poza tym obowiązek wnoszenia zaliczek na fundusz remontowy nie może wynikać z nakazu sądu, bo wynika on z przepisówustawy o własności lokali, natomiast jego wysokość powinna być określona w planie gospodarczym lub wynikać z podjętej jednomyślnie decyzji czy uchwały właścicieli lokali . Podkreślić przy tym należy ,że wnioskodawcy reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika , mimo zakreślania terminów do poprawnego sformułowania wniosku w tym zakresie, w sposób umożliwiający jego właściwe procedowanie, faktycznie tego nie uczynili . Domyślać się jedynie można iż mogło chodzić, o wyrażenie przez sąd zgody zastępującej j zgodna uchwalę właścicieli lokali o ustaleniu w planie gospodarczym konkretnej stawki zaliczki na fundusz remontowy Wspólnoty, jak w projekcie uchwały nr 5/13.2012 lecz nie takie było w tym zakresie żądanie wniosku.
Z przyczyn wyżej wskazanych wniosek podlegał oddaleniu w całości.
O kosztach postępowania wpkt. II, na które składają się koszty zastępstwa orzeczono na podstawie przepisuart. 520 § 3 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Świdnicy
date: '2013-12-20'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Halina Grzybowska
legal_bases:
- art. 199 kodeksu cywilnego
- art. 520 § 3 k.p.c.
recorder: Magdalena Tobiasz
signature: I Ns 1098/12
``` |
155005350000503_I_C_000677_2015_Uz_2015-12-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 677/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10-12-2015 r.
Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący: SSR Lidia Orzechowska-Korpikiewicz
Protokolant: Magdalena Popławska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10-12-2015 r. wK.
sprawy z powództwaT. W.
przeciwkoR. K.,M. K.
o zapłatę
I
powództwo oddala,
II
przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze na rzecz adw.A. M.kwotę 600,00 zł tytułem wynagrodzenia nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Sygn. aktI C 677/15
UZASADNIENIE
PowódT. W.wniósł o zasądzenie od pozwanychR. K.iM. K.kwoty 3.000,00 zł. z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu żądania twierdził, iż na podstawie porozumienia z pozwanymi kupił dla nich w systemie ratalnym komputer, który do dnia dzisiejszego jest przez nich używany. Pozwani mieli kredyt spłacać, jednak go nie spłacili. Przeciwko powodowi została wszczęta egzekucja i zapłacił on przymusowo niespłacony kredyt i koszty. 20.11.2004 r. skierował sprawę do prokuratury. Pozwani twierdzili, że dał im komputer w prezencie, jednak to jest nieprawdą.
Pozwani w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że powód w czasie trwania małżeństwa zT. S.dokonał w 2003 r. darowizny zakupionego w systemie ratalnym komputera na rzecz małoletniej wówczas wnuczkiT. M.– córki pozwanych, z okazji I rocznicy Komunii Świętej. Powód nie odwołał wcześniej darowizny, nie powołał się na okoliczności uzasadniające jej odwołanie. Wskazali również, że powód jest osobą niezrównoważoną, chorą psychicznie, mającą problemy z alkoholem. Od kilku lat nachodzi i nęka pozwanych, co nasiliło się po rozwodzie powoda zT. S.. Roszczenie jest niezasadne, a z ostrożności procesowej podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
PowódT. W.przez 25 lat pozostawał w związku małżeńskim zT. S.. W 2004 r. została wszczęta sprawa o rozwód, która zakończyła się w 2005 r. orzeczeniem rozwodu. Wcześniej, w 2003 r. małżonkowie zakupili w systemie ratalnym za kwotę około 1.300,00 zł. komputer stacjonarny dla wnuczki żony powoda, córki pozwanych.
/ Dowód: zeznania świadkaT. S.złożone na rozprawie w dniu 17 września 2015 r. karta. 75 odwrót oraz nagranie z rozprawy 00:26:08 -00:38:37, zeznania pozwanejR. K.złożone na rozprawie w dniu 17 września 2015 r. karta. 76 oraz nagranie z rozprawy 00:54:18 -00:59:00, zeznania pozwanegoM. K.złożone na rozprawie w dniu 17 września 2015 r. karta. 76 oraz nagranie z rozprawy 00:59:26 -01:01:00. /
Sąd zważył co następuje:
Zgodnie zart. 6 k.c.ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Niewątpliwe to na powodzie ciąży obowiązek wykazania istnienia wierzytelności, jej wysokości i terminu wymagalności.
W przedmiotowej sprawie powód ograniczył się jedynie do twierdzenia, że kupił w systemie ratalnym komputer, który miał być spłacony przez pozwanych. Powoływał się na sprawę egzekucyjną Km 637/13, z której miało wynikać, że raty za komputer nie zostały spłacone i w związku z tym prowadzona była przeciwko niemu skuteczna egzekucja.
Należy zauważyć, że z akt egzekucyjnych wynika jedynie, że przeciwko powodowi prowadzona jest egzekucja i wyegzekwowano kwotę 2.981,35 zł. Nie ma natomiast żadnej informacji, z jakiego tytułu jest to wierzytelność.
Niespornym między stronami było, że powód zakupił w 2003 r. w systemie ratalnym stacjonarny komputer. Z zeznań pozwanych, popartych zeznaniami świadkaT. S.wynika, że komputer był prezentem dla wnuczki żony powoda. WówczasT. S.i powód byli jeszcze małżeństwem. Zeznania te są w ocenie Sądu wiarygodne, bowiem wzajemnie się uzupełniają, są logiczne i spójne. W przeciwieństwie do tych zeznań, zeznania powoda są chaotyczne, nielogiczne. Powód zeznał, że zakupił komputer dla pozwanych i oni mieli go spłacać, a jednocześnie podaje, że pozwani wówczas nigdzie nie pracowali. Zaprzecza dokonanej darowiźnie podnosząc, że nigdzie nie ma jego podpisu, tak, jakby podpis miał być dowodem na dokonanie darowizny.
Wobec powyższego Sąd ocenił, że powód nie udowodnił istnienia dochodzonego roszczenia. W tych warunkach powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.
Sąd nie odnosił się do zarzutu przedawnienia roszczeń, bowiem był on bezprzedmiotowy, w sytuacji, gdy Sąd ustalił, że komputer był prezentem.
Powód był reprezentowany przez adwokata ustanowionego z urzędu i orzeczenie o kosztach wydano na podstawie§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu( tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 461). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze
date: '2015-12-23'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Lidia Orzechowska-Korpikiewicz
legal_bases:
- art. 6 k.c.
- § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: Magdalena Popławska
signature: I C 677/15
``` |
153500000001521_III_AUa_001272_2012_Uz_2013-03-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 1272/12
III AUz 168/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 marca 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Dorota Goss-Kokot (spr.)
Sędziowie:
SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska
SSA Marta Sawińska
Protokolant:
inspektor ds. biurowości Krystyna Kałużna
po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 r. w Poznaniu
sprawy z odwołaniaZakładu (...)wI.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wZ.
przy udziale zainteresowanegoP. K.
o podstawę wymiaru składek
na skutek apelacjiZakładu (...)wI.
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznychw Zielonej Górze
z dnia 1 sierpnia 2012 r. sygn. akt IV U 998/12
na skutek zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wZ.
na postanowienie Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznychw Zielonej Górze
z dnia 29 sierpnia 2012r. sygn. akt IV U 988/12
1
zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I oraz poprzedzającą go decyzję i stwierdza, że do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Emerytur Pomostowych zainteresowanegoP. K.nie wlicza świadczeń pieniężnych przeznaczonych na „wycieczkę doP.w maju 2008r, wycieczkę doK.w czerwcu 2009r., wycieczkę doW.w czerwcu 2010r., wycieczkę doW.iK.w czerwcu 2011r.”, oraz wypłaconych na „cele świąteczne – Boże Narodzenie – grudzień 2010r.”;
2
zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II i koszty zastępstwa procesowego wzajemnie znosi;
3
w pozostałym zakresie apelację oddala;
4
koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym wzajemnie znosi;
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wZ.Inspektorat wŻ., decyzją z 13 stycznia 2012 roku, nr(...), znak(...)- (...), na podstawieart. 83 ust. 1 pkt 3, art. 4 pkt 9, art. 8 ust. 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 36 ust. 2 ustawy z 19 grudnia 2009 roku o emeryturach pomostowych, stwierdził, że płatnik składekZakład (...)wI.nie zadeklarował składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Emerytur Pomostowych od wartości świadczeń pieniężnych przeznaczonych na: „cele świąteczne – Wielkanoc 3/2008”, dofinansowanie do wycieczki doP.5/2008, „cele świąteczne – Boże Narodzenie 12/2008”, dofinansowanie do wycieczki doK.6/2009, „cele świąteczne – Boże Narodzenie 12/2009”, dofinansowanie do wycieczki doW.6/2010, „cele świąteczne – Boże Narodzenie 12/2010”, dofinansowanie do wycieczki doW.iK.6/2011, wypłaconychP. K..
W decyzji Zakład szczegółowo określił podstawę wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia.
Odwołanie od w/w decyzji wniósł płatnik składek GminaI.-Zakład (...)wI., podnosząc zarzuty:
- naruszenia prawa materialnego poprzez błędną interpretację treści§ 1 i § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowepoprzez przyjęcie, że zaliczenie bądź niezaliczenie do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie przychodu uzyskanego z tytułu wypłaty świadczeń finansowanych ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zależy od zasad jakie stosowane są przy wypłacie tych świadczeń,
- naruszenie przepisów prawa materialnego w szczególności poprzez błędną wykładnięart. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, poprzez przyjęcie, iż pracodawca dysponujący środkami zgromadzonymi na koncie ZFŚS wydatkował je niezgodnie z ustawą, tj. nie stosował kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczeń z funduszu (wycieczki) oraz pomimo stosownego zróżnicowania kwotowego nie stosowano kryterium socjalnego.
Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i ustalenie, iż świadczenia z ZFŚŚ w postaci dofinansowania do wycieczek oraz świadczenia pieniężne przeznaczone na cele świąteczne nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze wyrokiem z 1 sierpnia 2012 roku, w sprawie IV U. 998/12 oddalił odwołanie.
Sąd I instancji dokonał następujących ustaleń faktycznych:
Zakład (...)wI.od 1 lipca 1979 roku tworzy Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.
Zgodnie z § 5 regulaminu funduszu przeznaczenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowi:
1. finansowanie części kosztów w zakresie:
1) krajowych i zagranicznych wczasów pracowniczych oraz wczasów profilaktyczno- leczniczych, zakupionych indywidualnie przez pracowników, jeżeli pobyt na tych wczasach potwierdzony jest rachunkiem, skierowaniem lub innym dokumentem wystawionym przez instytucję lub osobę fizyczną posiadającą informację o wysokości poniesionych kosztów;
2) wypoczynku wczasowego organizowanego przez pracownika we własnym zakresie, potwierdzonego jego oświadczeniem;
3) krajowego i zagranicznego wypoczynku dzieci i młodzieży w formie kolonii wypoczynkowych lub zdrowotnych, wczasów wypoczynkowych, obozów młodzieżowych oraz wyjazdów klimatycznych organizowanych w ciągu roku szkolnego, zakupionych indywidualnie przez pracowników, jeżeli pobyt na tych wypoczynkach potwierdzony jest rachunkiem, skierowaniem lub innym dokumentem wystawionym przez instytucję lub osobę fizyczną posiadającą uprawnienia do świadczenia usług w zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży, zawierający informację o wysokości poniesionych kosztów;
4) zakupu biletów wstępu na imprezy artystyczne, kulturalne, rozrywkowe, sportowe, potwierdzony zakupionym biletem;
5) imprez okolicznościowych wraz z zakupem drobnych symbolicznych upominków, poczęstunków z okazji:
Mikołaja, pożegnania pracownika odchodzącego na rentę, emeryturę, Międzynarodowego Dnia Kobiet, okresowych spotkań w(...)I./emeryci, renciści/;
6) pomocy materialnej przyznawanej osobom uprawnionym do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej - wypadki losowe.
W § 6 regulaminu określono zasady i kryteria przyznawania świadczeń z funduszu świadczeń specjalnych.
W szczególności w ustępie 6 wskazano pracowników, którym dopłata do różnych form wypoczynku przyznawana jest w pierwszej kolejności, w ustępie 9 zaś uregulowano sposób obliczania dochodu uwzględnianego przy rozdziale środków z funduszu.
W § 7 regulaminu uregulowano tryb zgłaszania wniosków i kwalifikacji osób uprawnionych do korzystania ze świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Organ rentowy przeprowadził kontrolę u płatnika składek zakończoną protokołem kontroli z 9 listopada 2011 roku.
W okresie od 2008 roku do 2011 roku płatnik składek wypłacił z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych swoim pracownikom świadczenia pieniężne na cele świąteczne: „Wielkanoc 03/2008", „Boże Narodzenie 12/2008", „Boże Narodzenie 10/2009", „Boże Narodzenie 12/2010", oraz dofinansował swoim pracownikom wycieczki: doP.05/2008, doK.06/2009, doW.06/2010, doW.iK.06/2011. Od w/w przychodów uzyskanych przez pracowników płatnik składek nie zadeklarował składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy.
Płatnik składek przyznając pracownikom w/w świadczenia nie kierował się zasadami i warunkami korzystania z regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wartości świadczeń nie były uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu świadczeń socjalnych. Pracownicy do 2010 roku nie składali wniosków o wypłatę świadczenia, nie składali oświadczeń o dochodach współmałżonków, o średniej na członka rodziny.
Wypłata środków z ZFŚS w latach 2008-2009 dokonana została w różnych kwotach, ale ich zróżnicowanie zostało ustalone z pominięciem kryterium socjalnego.
W latach 2008 - 2011 świadczenie przeznaczone na dofinansowanie wycieczek zostało rozdzielone pracownikom w takich samych kwotach dla wszystkich uczestników będącymi pracownikami tj. w kwocie ok. 500 zł. Płatnik składek brał pod uwagę wartość całej wycieczki podzieloną przez ilość osób uczestniczących w wycieczce.
W 2010 roku u płatnika powstał obowiązek składania przez pracowników oświadczeń o dochodzie na członka rodziny.
Wprowadzono wówczas 3 progi dochodu na członka rodziny i w zależności od tego, w którym progu dochodów znajdował się dany pracownik, dokonywano wypłaty świadczenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
W 2008 i 2009 roku pracownicy płatnika składek otrzymali kwoty po 500 i 1.000 zł. na każdego i dodatkowo kwoty po 10 i 20 zł na każde małoletnie bądź uczące się dziecko.
Postanowieniem z 29 sierpnia 2012 roku, w sprawie IV U. 998/12 Sąd Okręgowy uzupełnił wyrok, w ten sposób, że w punkcie II nie obciążył GminyI.–Zakładu (...)wI.kosztami zastępstwa procesowego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wZ..
Apelację od całości wyroku wniósł odwołujący, podnosząc zarzuty:
1. Sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicieart. 233 § 1 k.p.c.poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logiki i prawidłowego wnioskowania.
W szczególności apelujący wskazał iż:
Sąd przyjął, iż płatnik składek przyznając pracownikom świadczenia nie kierował się zasadami i warunkami korzystania z Regulaminu ZFŚS, wartości świadczeń nie były uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu, pracownicy nie składali wniosków o wypłatę świadczenia, nie składali oświadczeń o dochodach współmałżonka i średniej na członka rodziny w sytuacji gdy pracownicy składając oświadczenie: w 2008 roku o ilości dzieci, w 2009 roku o ilości dzieci, w 2010 roku o dochodzie na członka rodziny, składali jednocześnie wniosek o wypłatę świadczenia, a dane wynikające ze złożonych oświadczeń jako zawierające dane o sytuacji osobistej i materialnej osoby uprawnionej do świadczeń stanowiły podstawę do wypłaty świadczeń, w zakładzie pracy działała Komisja Socjalna która zajmowała się przyznawaniem świadczeń;
Sąd przyjął, iż wypłata środków z ZFŚS w latach 2008 - 2009 dokonywana była w różnych kwotach, ale ich różnicowanie zostało ustalone z pominięciem kryterium socjalnego, w sytuacji gdy w tych latach kwota dofinansowania była ustalana w oparciu o kryterium socjalne - brano pod uwagę ilość dzieci posiadanych przez pracownika, co wynika również z dalszych ustaleń Sądu I instancji (dalej Sąd ustalił, iż wysokość świadczenia była między innymi ustalana w zależności od ilości posiadanych dzieci);
Sąd przyjął, iż wysokość świadczeń z ZFŚS w roku 2010 nie była różnicowana w stosunku do dochodów osiąganych na 1 członka rodziny, w sytuacji gdy pracownicy w tym roku składali oświadczenie o wysokości dochodów na członka rodziny i oświadczenie to było brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości świadczeń i co pozostaje w sprzeczności z dalszymi ustaleniami Sądu, który wskazał, iż w 2010 roku płatnik posiadał informacje o sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracowników w postaci oświadczeń o dochodach na członka rodziny;
Sąd przyjął, iż pracownicy nie składali wniosków o wypłatę świadczeń, które to ustalenia pozostaje w sprzeczności z zeznaniami świadków, którzy potwierdzili, iż oświadczenie o ilości dzieci oraz oświadczenie o dochodach stanowiło wniosek o wypłatę świadczenia;
Sąd przyjął, iż przyznanie świadczeń nie nastąpiło w uzgodnieniu z komisją socjalną, co stoi w sprzeczności z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. treścią protokołów z posiedzeń komisji (protokół z 2 grudnia 2008 roku, z 1 grudnia 2009 roku, z 30 grudnia 2010 roku oraz z treścią preliminarzy wypłaty środków.
2. Naruszenie przepisów prawa materialnego, które mogło mieć wpływ na wynik
sprawy tj.: błędną wykładnięart. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnychi przyjęcie, iż w przypadku wypłaty świadczeń - dofinansowanie do wycieczek zakładowych - płatnik winien kierować się kryterium socjalnym tj. dokonywać analizy sytuacji socjalno-bytowej uprawnionych w sytuacji gdy przepis ten odnosi się tylko i wyłącznie do dopłat i świadczeń o charakterze ulgowym, a dofinansowania do imprez integracyjnych nie są tego typu świadczeniami;
Mając na uwadze powyższe apelujący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie odwołania w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów procesu za obydwie instancje, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Zażalenie na postanowienie w przedmiocie uzupełnienia wyroku w zakresie kosztów procesu wniósł organ rentowy, domagając się jego zmiany poprzez zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz ZUS kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja odwołującego okazała się uzasadniona w części.
Rozstrzygnięcie Sądu I instancji obejmowało dwa rodzaje świadczeń: wypłaty gotówkowe z okazji Świąt Wielkanocy i Bożego Narodzenia oraz dofinansowania do wycieczek, przy czym poza sporem pozostawało, iż świadczenia wydatkowane zostały z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i mieszczą się w kategorii działalności socjalnej zdefiniowanej w art. 2 ust. 1 ustawy z o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Apelujący podniósł w apelacji zarzuty błędnych ustaleń faktycznych oraz naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego.
Podnosząc w apelacji zarzut naruszeniaart. 233 § 1 kpc, strona musi wykazać, jakich dowodów sąd nie ocenił lub ocenił wadliwie, jakie fakty pominął i jaki wpływ pominięcie faktów czy dowodów miało na treść orzeczenia.
Tymczasem odwołujący podniósł, iż ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nasuwa zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logiki i prawidłowego wnioskowania, zastrzeżeń tych jednak nie umotywował. Rozwinięcie zarzutów oraz argumentacja zawarta w uzasadnieniu środka zaskarżenia w znacznej mierze odnoszą się do oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego dokonanej przez Sąd Okręgowy, z którą skarżący nie zgadza się.
Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przezart. 233 § 1 k.p.c.Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które tutejszy Sąd w pełni podzielił i przyjął za własne.
Sąd Apelacyjny podziela również stanowisko Sądu Okręgowego dotyczące wydatkowania przez odwołującego świadczeń z okazji Świąt Wielkanocy w marcu 2008 i Bożego Narodzenia w grudniu 2008 roku i 2009 roku, w świetle przepisów właściwych dla rozstrzygnięcia, tj.art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,§ 2 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentoweorazart. 2 i art. 8 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, i w tym zakresie apelację, jako bezzasadną na podstawieart. 385 k.p.c.oddalił.
Apelujący podniósł, iż sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym jest przyjęcie przez Sąd I instancji jakoby wypłata przedmiotowych świadczeń dokonywana była z pominięciem kryterium socjalnego, uprawnieni nie składali wniosków o ich wypłatę ani oświadczeń o własnej sytuacji.
Odwołujący wskazał, że oświadczenie o stanie rodzinnym zastępowało wnioski o wypłatę świadczeń, co w świetle regulaminu u niego obowiązującego uznać należy za dopuszczalne.
Nadto(...)wI.podkreślił, iż stanowisko Sądu Okręgowego o braku stosowania kryterium socjalnego nie może się ostać wobec ustaleń, iż świadczenia wypłacane były w wysokości uzależnionej między innymi od ilości dzieci (2008 i 2009 rok) a w 2010 roku uprawnieni składali oświadczenia o dochodzie na członka rodziny.
Odwołujący zaznaczył także, że sytuacja wszystkich uprawnionych jest pracodawcy dobrze znana, ponieważ mieszkają w małej miejscowości; sposób wydatkowania spornych środków nie budził zastrzeżeń pracowników i był przez nich akceptowany.
Powyższa argumentacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Co do zasady rację ma apelujący, iż składanie ustnych wniosków o wypłatę świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz oświadczeń o sytuacji uprawnionych jest dopuszczalne. Niewątpliwie ani przepisyustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnychanirozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,nie wskazują sposobu pozyskiwania od uprawnionych do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych informacji o ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej. Częściowe informacje o stanie rodzinnym będą zatem wynikać z dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych pracownika czy w zgłoszeniach do ubezpieczenia społecznego. W pozostałym zakresie właściwym sposobem zdobycia informacji o sytuacji osób uprawnionych mogą być ich oświadczenia składane w dowolnej formie, a zatem również ustnie.
Jednocześnie w niniejszej sprawie ciężar dowodu wykazania, iż odwołujący dysponował niezbędnymi informacjami na temat sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionych do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych spoczywał, stosowanie doart. 6 k.c.właśnie na nim.
Wbrew stanowisku apelującego przesłuchani w sprawie świadkowie nie potwierdzili jakoby wypłata spornych świadczeń w marcu 2008 roku i w grudniu 2008 i 2009 roku była zgodna z brzmieniem regulaminu i uwzględniała kryterium socjalne. Przesłuchani przez Sąd I instancji świadkowie – byli i aktualni członkowie działającej w(...)wI.komisji socjalnej - w najistotniejszych dla rozstrzygnięcia kwestiach nie potrafili wskazać szczegółowych i pewnych informacji, nie byli pewni co do rodzaju świadczeń, ich wysokości oraz kryteriów przyjmowanych przy ich wypłacie w poszczególnych latach, wprost wskazywali, że nie pamiętają tych szczegółów. Świadkowie podawali informacje ogólnikowe, bezsporne, o tym, że pracownicy składali oświadczenia o ilości małoletnich lub uczących się dzieci i byli zadowoleni ze sposobu wydatkowania środków.
W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można wykluczyć, iż w małej społeczności pracowniczej, w niewielkiej miejscowości, pracodawca posiada niezbędne informacje o uprawnionych do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pozyskane bez konieczności składania przez pracowników stosownych oświadczeń.
Nie należy również całkowicie pomijać stanowiska samych uprawnionych, co do sposobu dysponowania środkami z funduszu.
Wszystko to nie przesądza jednak o słuszności stanowiska skarżącego w niniejszej sprawie.
Odwołujący nie dostrzega bowiem, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o zakładkowym funduszu świadczeń socjalnych przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszuuzależnia sięod sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.
Nie wystarczy zatem, że pracodawca posiada niezbędne dane o sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionych. Informacje te winny przesądzać o sposobie wydatkowania środków z funduszu, a w okolicznościach niniejszej sprawy w odniesieniu do świadczeń z marca 2008 roku oraz grudnia 2008 i 2009 roku nie zostały w ogóle uwzględnione.
Reasumując, świadczenia świąteczne z marca 2008 roku oraz z grudnia 2008 i 2009 roku, zostały rozdysponowane przez odwołującego na rzecz uprawnionych, w szczególnościP. K., ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych bez uwzględnienia koniecznego w tym przypadku kryterium socjalnego, tj. łącznie rozpatrywanej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej każdego z pracowników.
W takim przypadku, uznać należało je za świadczenia okolicznościowe, czy też nagrody, które nie mogą być finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w każdym razie stanowią – jako przychody – podstawę wymiaru składek.
Przechodząc do oceny zaskarżonego wyroku w pozostałym zakresie dodać należy, iż na mocy aneksu z 7 marca 2007 roku (w aktach rentowych) uległ zmianie regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w(...)wI.. W § 5 ust. 1, dotyczącym przeznaczenia zakładowego funduszu, przewidziano dodatkowo finansowanie części kosztów w zakresie: „pomocy materialnej w formie bonów towarowych przyznawanych z okazji Wielkanocy i Bożego Narodzenia” (pkt 7) oraz ”innych imprez kulturalno – oświatowych organizowanych dla pracowników” (pkt 8).
Nadto, jak ustalił Sąd Okręgowy, komisja socjalna działająca u apelującego ustaliła w 2010 roku trzy progi dochodowe, wyznaczające wysokość świadczenia dla poszczególnych uprawnionych, którzy zobowiązani zostali z kolei do złożenia stosowanych oświadczeń. Świadczenia zostały zróżnicowane.
Uwzględniając powyższe, bezsporne okoliczności, oraz treść pisma odwołującego z 28 lutego 2013 roku, do którego dołączył oświadczenieP. K.o dochodzie netto na członka jego rodziny złożone przez zainteresowanego 1 grudnia 2010 rok, Sąd Apelacyjny uznał, iż w przypadku świadczenia z okazji Bożego Narodzenia wypłaconego w grudniu 2010 roku pracodawca uwzględnił kryterium socjalne i zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.należało zmienić.
Skarżący w apelacji zakwestionował rozstrzygnięcie także w odniesieniu do świadczeń przeznaczonych na dofinansowanie uprawnionym kosztów wycieczek, w przypadku zainteresowanego były to wycieczki doP.(maj 2008 roku), doK.(czerwiec 2009 roku), doW.(czerwiec 2010 roku) oraz doW.iK.(czerwiec 2011 roku).
W powyższym zakresie Sąd Apelacyjny uznał stanowisko za(...)wI.za trafne i stosownie doart. 386 § 1 k.p.c.zmienił wyrok Sądu I instancji.
Apelujący powołał w uzasadnieniu środka skarżącego stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 23 października 2008 roku, w sprawie II PK. 74/08, zgodnie z którym przepisart. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnychnie odnosi się do całości działalności socjalnej w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej ustawy, a jedynie do ulgowych świadczeń i usług. Regulamin może przewidywać wydatkowanie środków funduszu na inne cele mieszczące się z ramach działalności socjalnej oraz ustalać inne zasady korzystania z tych świadczeń
Sąd Apelacyjny powyższe stanowisko co do zasady podziela.
Powołany wyrok Sądu Najwyższego w sprawie II PK. 74/08 stanowi niewątpliwie wyłom w jednolitym dotychczas orzecznictwie. Sąd Najwyższy wskazał, że za przytoczonym powyżej wnioskiem przemawia wykładania językowo logiczna oraz funkcjonalna.
W ocenie Sądu Apelacyjnego argumentacja dotycząca wykładni językowej nie jest przekonująca. Niewątpliwie ustawodawca nie jest konsekwentny w zakresie nazewnictwa form dystrybucji środków funduszu. Wart. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnychposłużono się określeniami: „usługi”, „udzielenie pomocy” oraz „udzielenie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy. Z kolei art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje wprawdzie na „ulgowe usługi i świadczenia” ale dodatkowo wymienia „wysokości dopłat z funduszu”. Dopłaty nie dość, że nie zostały wymienione w art. 8 ust. 2 ustawy to jeszcze niekoniecznie odnosi się do niech zwrot „ulgowych”. W konsekwencji równie poprawna, co zaprezentowana przez Sąd Najwyższy, wykładnia językowo – logiczna może prowadzić do konkluzji, że zwrot „korzystanie z usług i świadczeń” użyty wart. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnychjest tożsamy z określeniem „przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu (art. 8 ust. 1 ustawy). Wniosek taki byłby zbieżny z zasadami poprawnej legislacji; w pierwszym ustępie przepisu wskazano na pełną treść opisywanego przedmiotu, w drugim zastosowano zwrot tożsamy, jednak tekstowo krótszy. Wykładania taka nie pozostawałby w sprzeczności zart. 2 pkt 1, który rozróżnia „usługi” i „pomoc” (tak: P. Prusinowski „Kryteria socjalne a dystrybucja zakładowego funduszu świadczeń socjalnych” MOPR rok 2010 numer12).
Zadaniem Sądu Apelacyjnego należy natomiast zgodzić się z argumentacją Sądu Najwyższego w przedmiocie wykładni funkcjonalnej, trudno bowiem przyjąć, że korzystanie z niektórych form działalności socjalnej określonych w art. 2 ust. 1 ustawy miałoby być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej.
Niewątpliwie takimi świadczeniami są dofinansowania do wycieczek organizowanych przez odwołującego dla pracowników.
Zauważyć również należy, że powołane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu orzeczenia przepisyustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychnie przesądzają w żadnej mierze o tym, czy dane świadczenie podlega wyłączeniu z oskładkowania stosownie do§ 2 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, czy też nie. Stwierdzenie, że stosownie do art. 11 ustawy o PIT przychodem są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, nie stanowi rzeczowej argumentacji w przedmiocie sporu.
Po rozpoznaniu zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu I instancji o uzupełnieniu zaskarżonego wyroku w zakresie kosztów procesu, Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 2 wyroku na podstawieart. 100 i 108 k.p.c.orazart. 397 § 2 k.p.c.w zw. zart. 386 § 1 k.p.c.
Sąd II instancji uznał, iż stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w postanowieniu z 29 sierpnia 2012 roku, w sprawie IV U. 998/12 jest nietrafne.
Sąd Okręgowy nie obciążył odwołującego kosztami zastępstwa procesowego na rzecz Zakładu powołując jako podstawę rozstrzygnięciaart. 102 k.p.c.i wskazując, że pełnomocnik organu rentowego złożył we wszystkich 60 sprawach z odwołania(...)od decyzji ZUS niemalże identyczne odpowiedzi na odwołanie i przyznano mu już koszty procesu w pierwszych 6 sprawach z tychże odwołań.
Uzasadniając zażalenie organ rentowy podniósł, że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki zart. 102 k.p.c.Na poparcie swego stanowiska powołał tezę orzeczenia Sądu Najwyższego z 8 marca 2012 roku, w sprawie II CZ 11/12, zgodnie z którą prawo do żądania przez stronę, która wygrała sprawę, zwrotu przez jej przeciwnika procesowego kosztów procesu, obejmujących wynagrodzenie ustanowionego w sprawie pełnomocnika – będącego radcą prawnym – nie jest uzależnione od podjęcia przez tego pełnomocnika określonych czynności procesowych.
Sąd Apelacyjny podziela powyższe stanowisko organu rentowego.
Jednocześnie jednak uwzględnić należy, że odwołanie(...)wI.zostało ostatecznie w części uwzględnione i apelująca nie może zostać uznana za stronę przegrywającą sprawę w całości.
Sąd II instancji uznał zatem, że zastosowanie winien miećart. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub częściowo rozdzielone.
W ocenie Sądu Apelacyjnego wartość składek określona szczegółowo w zaskarżonej decyzji stanowi miarodajny wyznacznik dla ustalenia tego, w jakim stopniu, która ze stron postępowania uległa przeciwnikowi i na jej podstawie przyjąć należy, że odwołująca przegrała sprawę w połowie.
Powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny uwzględnił także orzekając o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym wzajemnie je znosząc (pkt 4).
/SSA Marta Sawińska/ /SSA Dorota Goss-Kokot/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/ | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
date: '2013-03-14'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Dorota Goss-Kokot
- Hanna Hańczewska-Pawłowska
- Marta Sawińska
legal_bases:
- art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 4 pkt 9, art. 8 ust. 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ust.
1 ustawy z 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych
- § 1 i § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18
grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
- art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych
- art. 100 i 108 k.p.c.
- art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 6 k.c.
recorder: inspektor ds. biurowości Krystyna Kałużna
signature: III AUa 1272/12
``` |
152505000001003_II_Ca_000567_2013_Uz_2013-12-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 567/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
K., dnia 19 grudnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Janusz Roszewski (spr.)
Sędziowie:
SSO Henryk Haak
SSO Marian Raszewski
Protokolant:
st. sekr. sąd. Jolanta Bąk
po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2013 r. w Kaliszu
sprawy z powództwaJ. M.
przeciwkoTowarzystwu (...) Spółka AkcyjnawW.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą wP.
z dnia 29 kwietnia 2013r. sygn. akt VI C 45/13
I
oddala apelację;
II
zasądza od powodaJ. M.na rzeczTowarzystwa (...) Spółka AkcyjnawW.kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
II Ca 567/13
UZASADNIENIE
PowódJ. M.wniósł do Sądu Rejonowego w Jarocinie pozew o zasądzenie od pozwanegoTowarzystwa (...) S.A.wW.kwoty 35.544,77 zł z ustawowymi odsetkami obliczanymi od kwoty: 19,975,47 zł od dnia 23 marca 2011 r., 13,419,30 zł od dnia 14 września 2011 r., 2.150,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną w jego mieniu w skutek kolizji drogowej, za którą pozwany ponosi odpowiedzialność z ubezpieczenia OC sprawcy kolizji. PozwanyTowarzystwo (...) S.A.wW.wniósło oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy w Jarocinie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą wP.z dnia 29 kwietnia 2013r. zasądził od pozwanegoTowarzystwa (...)i (...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powodaJ. M.kwotę 18.766,22 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 14.055,32 zł od dnia 23 marca 2011 r., kwoty 2.066,40 zł od dnia 18 października 2011 r. i od kwoty 2.644,50 zł od dnia3 lutego 2012 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i rozstrzygnął o kosztach procesu.
Rozstrzygnięcie w sprawie zapadło na podstawie ustaleń faktycznych, z których wynika, że w dniu 21 lutego 2011 r. doszło do kolizji drogowej pomiędzy powodem kierującym pojazdem markiB. (...)aR. W.kierującym pojazdem markiM.. Winnym zaistniałej kolizji był kierowca pojazduM., który nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu i doprowadził do zderzenia się pojazdów.
J. M.zgłosił pozwanemu w dniu 23 lutego 2011 r. szkodę z ubezpieczenia OCR. W..Pozwany odmówił powodowi przyjęcia swej odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie i wypłacenia odszkodowania z tego tytułu.Po wykonaniu zleconejZespołowi (...) Spółka z o.o.wP.powód ponownie w piśmie z dnia 21 czerwca 2011r. wezwał pozwanego do wypłaty odszkodowania z tytułu poniesionej szkody.Pozwany w piśmie z dnia 03 sierpnia 2011 r. uznał swoją odpowiedzialność za zaistniałą szkodęi przyznał powodowi odszkodowanie za uszkodzony pojazd w kwocie 10.666,49 zł i odmówił zgłoszonych przez powoda roszczeń w pozostałym zakresie. Powód pismem z dnia06 września 2011 r., które wpłynęły do pozwanego w dniu 10 października 2011 r., wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 19.975,47 zł z tytułu odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, kwoty 13.419,30 zł za wynajem pojazdu zastępczego oraz kwoty 2.644,50 zł za poniesione koszty sporządzenia prywatnej opinii i kalkulacji szkody.
Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynika, że uszkodzony samochód stanowił współwłasność powoda i jego ojcaT. M.. Współwłaścicielami tego samochodu byli przez okres niespełna roku. Kupili go oni jako uszkodzony. Pojazd ten został sprowadzonyz importu zB.. Powód wraz z ojcem we własnym zakresie dokonali naprawy tego pojazdu i zarejestrowali go w dniu 29 listopada2010 r.. Po kolizji z dnia21 lutego 2011 r. nie naprawialiB. (...)i sprzedali go w dniu 23 sierpnia 2011 r. jako uszkodzony za kwotę 35.500,00 zł. W międzyczasieJ. M.zakupił do naprawyB.zderzak przedni i reflektor prawy. Części te kupował jako używane na giełdziei przekazał je kupującemu przy sprzedaży.J. M.pracuje w firmie zajmującej się skupem pojazdów i sprowadzaniem ich z zagranicy, następnie remontem i odsprzedażą.W firmie tej pracuje jako kierowca i mechanik, zajmuje się też załatwianiem spraw dotyczących tej firmy.Koszt naprawy pojazdu brutto w autoryzowanej stacji obsługi ((...))B.według cennika części z lutego 2011 r. wynosi 30.270,96 zł. Natomiast zoptymalizowany koszt naprawy pojazdu brutto wyniósłby 24.721,81 zł. W tym wypadku naprawa pojazdu nastąpiłaby w nieautoryzowanych zakładach samochodowych zajmujących się odbudową pojazdów uszkodzonych, w których wysokość wynagrodzenia za godzinę pracy mechanika wynosiła 70,00 zł netto, zaś wysokość wynagrodzenia za godzinę pracy lakiernika wynosiła 80,00 zł netto. W tym kosztorysie przyjęto do naprawy pojazdu występujące w ofercie firm motoryzacyjnych części zamienne tzw. „zamienniki”. Obydwa kosztorysy naprawy pozwalająw pełni przywrócić stan pojazdu do stanu sprzed powstania kolizji. Naprawa pojazdu w(...)B.z użyciem oryginalnych części nie jest niezbędna do przywrócenia stanu pojazdu sprzed powstania kolizji.
Do przywrócenia stanu sprzed kolizji nie jest niezbędnym jego naprawa w(...), ponieważ zakłady specjalizujące się w naprawie samochodów uszkodzonych stosują taką samą technologię naprawy jak w(...). Posiadają te same urządzenia i taką samą wykwalifikowaną kadrę. Ceny w(...)odbiegają w górę od średnich cen rynkowych. Są to ceny maksymalne stosowane na rynku.W zoptymalizowanym kosztorysie naprawy pojazdu przyjęte zostały zamienniki zserii (...)iserii (...). Zamienniki zserii (...)to zamienniki o porównywalnej jakości,a części zserii (...)to części o identycznej jakości produkowane przez tych samych producentów, którzy produkują części na pierwszy montaż.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy wskazując na przepisyart. 822 kcorazart. 8241k.c.zważył, że powodowi należy się różnica pomiędzy odszkodowaniem wypłaconym a odszkodowaniem należnym, która wynosi ona 14.055,32 zł.Zoptymalizowany koszt naprawy pojazduB. (...)wynosił według cen z lutego 2011 r. 24.721,81 zł..Roszczenie w kwocie przekraczającej 14.055,32 zł jest według Sądu I instancji absolutnie bezzasadne. Do przywrócenia stanu pojazdu sprzed szkody nie było niezbędnym naprawienie pojazdu w(...), gdzie koszty naprawy, przy takiej samej jakości wykonanej naprawy jak w innych zakładach naprawczych specjalizujących się w odbudowie uszkodzonych pojazdów, odbiegają od średnich rynkowych i kształtują się na poziomach maksymalnych. W okolicznościach sprawy pojazd stanowiący własność powoda i jego ojca był pojazdem siedmioletnim, sprowadzonym z zagranicy jako uszkodzony i naprawianym przez powoda we własnym zakresie. Naprawa pojazdu poza siecią dealera nie wpłynęłaby zatem na utratę gwarancji pojazdu bądź spadek jego wartości.
Jako w pełni uzasadnione uznał domaganie się przez powoda zwrotu odszkodowania z tytułu poniesionych przez niego kosztów sporządzenia opinii w zakresie rekonstrukcji przebiegu kolizji i wyceny kosztów naprawy pojazdu w kwocie 2.644,50 zł. Nie było w ocenie Sądu Rejonowego niezbędnym wynajmowanie przez powoda pojazdu zastępczego przez okres aż 113 dni za kwotę prawie 13.500,00 zł.. W tym zakresie uznał za uzasadnione wynajmowanie takiego pojazdu przez okres dwóch tygodni, w którym to czasie powód mógł zapewnić sobie stosowny pojazd na potrzeby rodziny i potrzeby dojazdów do pracy.Koszt wynajmu pojazdu przez okres 14 dni wyniósł 2.066,40 zł.Sąd uznał też za uzasadnione roszczenie o odsetki za opóźnienieod dnia 18 października 2011 r. przyjmując, że pozwany otrzymał wezwanie zapłaty odszkodowania z obu tytułów w dniu 10 października 2011 r.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód zaskarżając go w części oddalającej żądanie powoda co do kwoty 5.549,15 zł tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku uszkodzenia pojazdu. Zarzucając wyrokowi temu naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.art. 233 § l k.p.c.poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, w szczególności w zakresie oceny opinii biegłego i naruszenie przepisów prawa materialnego,art. 361 § l k.c.orazart. 363 § l i 2 k.c.poprzez odmowę zasądzenia odszkodowaniaw kwocie równej wysokości szkody, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyrokui uwzględnienie powództwa w zaskarżonej części i o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego oraz postępowania przed sądem II instancji zgodnie z normami przepisanymi, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W odpowiedzi na apelację powoda pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja powoda jest nieuzasadniona. Podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa procesowego oraz prawa materialnego okazały się nietrafne.
Artykuł 233 kpcdotyczy oceny dowodów. Powoływanie się na jego obrazę jest dopuszczalne tylko wówczas, gdyby ocena dowodów okazała się rażąco wadliwa albow sposób oczywisty błędna. Apelujący nie może jednak ograniczyć się w złożonym środku odwoławczym do ogólnego zakwestionowania analizy materiału dowodowego zgromadzonego przeprowadzonej przez sąd pierwszej instancji. Powinien wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, logicznymi lub wynikającymi z zasad doświadczenia życiowego, że doszło do rażącego naruszenia ustanowionych w tym przepis reguł oceny wiarygodnościi mocy dowodów i że naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Prawidłowe postawienie tego zarzutu wymaga więc wskazania konkretnych dowodów przeprowadzonych w sprawie i podania, w czym skarżący upatruje wadliwość tej oceny. Nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnego stanu faktycznego, a tylko na podważeniu podstaw do wniosków wyprowadzonych z oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.(patrz także:wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 274/03, LEX nr 16852 orazJ. J.- Przegląd orzecznictwa, Glosa 2005/3/5, wyrok SN / dnia 07 stycznia 2005 r., IV CK 387/04, LEX nr 1777263, wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, LEX 172176, wyrok SN z dnia 16 lutego 2005 r, IV CK 526/04, LEX nr 177281).
W przedmiotowej sprawie skarżący wprawdzie w petitum apelacji, wskazał na dowódz opinii biegłego rzeczoznawcy samochodowego, które miałyby przesądzać o zasadności postawionego przez niego zarzutu sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie oraz naruszeniaart. 233 §1 k.p.c., lecz w jejuzasadnieniu niczym tak postawionego zarzutu nie uzasadnił, co już co do zasady musi wskazywać na nietrafność zarzutu dotyczącego naruszenia przez sąd pierwszej instancji zasady swobodnej oceny dowodów.
Przyjmując, że ustalenia faktyczne nie wymagają uzupełnienia i w oparciu o stwierdzenie, że powodowie nie dokonali naprawy uszkodzonego samochodu, przywracającej jego stan używalności przed uszkodzeniem, Sad Okręgowy mając na względzie zarzut naruszeniaart. 361 §1 i art. 363 §1 i 2 k.c.zważył, co następuje.
Artykuł 363 § 1 k.c.pozostawia do uznania poszkodowanego określenie sposobu naprawienia szkody, z tym zastrzeżeniem, że przewidziano tu (pomijając unormowania szczególne, np.art. 805, 822 k.c.) dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy niemożności restytucji naturalnej (np. przy szkodzie na osobie), drugi – gdyby przywrócenie stanu poprzedniego pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty.
Wyboru sposobu naprawienia szkody, o którym stanowiart. 363 § 1 k.c.dokonuje się przez złożenie oświadczenia drugiej stronie. Ma ono charakter prawokształtujący i bez zgody adresata nie może być cofnięte lub zmienione. Przy stosowaniu przepisuart. 363 § 1 k.c.do wypadków komunikacyjnych należy za apelującym, przywołującym wybrane orzecznictwo Sądu Najwyższego, stwierdzić, że szkoda powstaje sferze odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela co prowadzi do wniosku, że treścią świadczenia ubezpieczyciela, wynikającą z umowy ubezpieczenia OC, nie jest jednak przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku (restytucja techniczna samochodu), ale naprawienie szkody powstałej w ogóle w majątku poszkodowanego, wywołanej uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu. Szkoda powstajew chwili wypadku komunikacyjnego i podlega naprawieniu na podstawieart. 436 k.c.oraz według zasadart. 363 k.c, a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń – według zasad określonych wart. 363 § 2 k.c.stąd obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierzają naprawić. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia, czy i jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo zamierza uczynić. I oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom usunięcia różnicy w wartości majątku poszkodowanego, a ściślej – kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku. Gdy zatem przez wykonanie naprawy pojazdu poszkodowany przywrócił mu jego wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takiej właśnie naprawy, jeżeli natomiast jej nie wykonał, to winno odpowiadać kosztom takiej naprawy ustalonym przez rzeczoznawcę.
Uwzględniając zatem fakt, że powód nie dokonał naprawy pojazdu,pokreślić należy, że w niniejszej sprawieistotne są te rozważania, oparte na zgromadzonym materiale dowodowym, które dotyczą niezbędnych kosztów gwarantujących przywrócenie stanu pojazdu sprzed szkody, a których obliczenia dokonuje rzeczoznawca będący biegłym sądowym z dziedziny motoryzacji.
Już z uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012r. (sygn. akt. III CZP 85/11), do którego odwołuje się apelujący, wynika, że rozmaitość okoliczności faktycznych dotyczących naprawy uszkodzonego pojazdu, jego stanu sprzed i po wypadku, rodzaju napraw i użytych części oraz następstw w sferze usprawiedliwionych interesów majątkowych poszkodowanego uzasadnia ich rozstrzygnięcie na podstawiekonkretnego stanu faktycznego.
Na gruncie niniejszej sprawy spór dotyczy żądanego przez apelującego uwzględnianiaw obliczeniu kosztów wykonania naprawy samochodu w autoryzowanej zakładzie naprawczym (serwisie) oraz z użyciem oryginalnych części.Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska apelującego, upatrującego naruszeniaart. 361 §1 k.c.iart. 363 k.c.w nieuwzględnieniu powyższego kryterium dla ustalenia wyższego odszkodowania.
Pogląd apelującego, mimo, że został wsparty orzecznictwem Sądu Najwyższego, nie jest trafny. Oczywistym jest,co wynika także z poglądu Sądu Najwyższego zawartegow przytoczonym wyżej postanowieniu, że reguła dotycząca zasadności wykorzystania przy ustalaniu wysokości odszkodowania cen części równoważnych oryginalnych nie jest miarodajna w każdym przypadku. Potrzeba zastosowania części oryginalnych lub producenta odnosi się w szczególności do pojazdów będących jeszcze na gwarancji producenta, który wymaga od autoryzowanych warsztatów, by w ramach napraw gwarancyjnych korzystały wyłącznie z części zamiennych dostarczanych przez producenta pojazdów na potrzeby tych napraw.Także szczególny interes poszkodowanego może uzasadniać dokonanie naprawyz wykorzystaniem części oryginalnych, pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu. Przykładem tego jest wskazany przez Sąd Najwyższy przypadek, gdy pojazd był dotychczas serwisowany i naprawiany wyłącznie przy użyciu części oryginalnych, tzn. pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, a kontynuacja takiej "historii" pojazdu może wpłynąć na jego wartość handlową, lub też gdy poszkodowany potwierdzi swój uzasadniony interesw dokonaniu naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych przez to, że jej faktycznie dokona.Z drugiej strony Sad Najwyższy dostrzega także i to, że użytkowane w Polsce pojazdy są w znacznej części modelami przestarzałymi, stąd nie można wykluczyć sytuacji,w których uzasadniona będzie rezygnacja z ograniczenia możliwości przyjmowania do podstawy ustalania odszkodowania cen części równoważnych oryginalnym i dopuszczenie wykorzystania cen części zamiennych „o porównywalnej jakości" w rozumieniu § 2 pkt 21 rozporządzenia z 2010 r., w sprawie włączeń określonych porozumień wertykalnychw sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz.U. Nr 198, poz. 1315), a więc części zamiennych, „których producent zaświadczy, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu danych pojazdów samochodowych". Odstąpienie od tych wskazań może mieć zatem jedynie miejscew sytuacji wykazania przez poszkodowanego szczególnego interesu w wykorzystaniu części oryginalnych, pochodzących od producenta pojazdu.
SądO.powyższe stanowisko wyrażone w postanowienia Sądu Najwęższego w sprawie III CZP 85/11 i uznaje, że znajduje ono odniesienie do przypadku niniejszej sprawy. Jeżeli zważyć, że powód nie dokonując naprawy samochodu sprzedał go w stanie uszkodzonym, ze samochód z uwagi na swój wiek nie był samochodem na gwarancji, i nie posiadał tzw. „historii serwisowania” w autoryzowanej stacji zarówno przez powoda, ani przez jego poprzedniegowłaściciela, ponadto, że był to samochód nabyty przez powoda jako uszkodzony, którego naprawa nie była wykonana w autoryzowanym serwisie producenta tego samochodu, zatem nie istnieje żadna okoliczność uzasadniająca interes powoda w dokonaniu naprawy pojazdu wyłącznie wserwisie (...)i z zastosowaniem części oryginalnych lub producenta.
W tych okolicznościach obliczona przez rzeczoznawcę kwota optymalnych kosztów naprawy samochodu w nieautoryzowanym zakładzie naprawczym i z uwzględnieniem także części nieoryginalnych, przyjęta przez Sąd Rejonowy za podstawę oceny roszczenia odszkodowawczego i jego wysokości, jest uzasadniona. Tym samym nie doszło do naruszenia wskazanych przez apelującego przepisów prawa materialnego.
Z podanych wyżej przyczyn apelacja powoda z mocyart. 385 k.p.c.jako nieuzasadniona podlega oddaleniu.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego znajduje uzasadnienie wart. 98i art. 108 §1 k.p.c.
. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Kaliszu
date: '2013-12-19'
department_name: II Wydział Cywilny
judges:
- Janusz Roszewski
- Marian Raszewski
- Henryk Haak
legal_bases:
- art. 361 §1 i art. 363 §1 i 2 k.c.
- art. 233 § l k.p.c.
recorder: st. sekr. sąd. Jolanta Bąk
signature: II Ca 567/13
``` |
155020100001512_III_RC_000827_2012_Uz_2013-02-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt. III RC 827/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 lutego 2013r.
Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący: SSR Joanna Wojtoszek
Protokolant: Anna Kołodziej
po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2013r. w Kłodzku
na rozprawie sprawy z powództwaJ. C. (1)
przeciwkoW. C.oraz małoletniemuP. C.reprezentowanemu przez przedstawicielkę ustawowąW. C.
o obniżenie alimentów
I. obniża raty alimentacyjne od powodaJ. C. (1)płacone na rzecz małoletniego pozwanegoP. C.do kwoty 500 zł ( pięćset złotych ) miesięcznie, z tym że tak ustalone obniżone alimenty powód płacił będzie do rąk jego matkiW. C.każdego następującego po sobie miesiąca z góry najpóźniej do dnia 15 - go z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 25 lutego 2013 roku, w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 13 września 2011 r. w sprawie sygn. akt IC 1388/11 w kwocie po 600 zł miesięcznie,
II. obniża raty alimentacyjne od powodaJ. C. (1)płacone na rzecz pozwanejW. C.do kwoty 200 zł ( dwieście złotych ) miesięcznie, z tym że tak ustalone obniżone alimenty powód płacił będzie do jej rąk każdego następującego po sobie miesiąca z góry najpóźniej do dnia 15 - go z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 25 lutego 2013 roku, w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 13 września 2011 r. w sprawie sygn. akt IC 1388/11 w kwocie po 400 zł miesięcznie,
III. w pozostałym zakresie powództwo oddala;
IV. nie obciąża pozwanejW. C.kosztami postępowania zaliczając je na rzecz Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE
PowódJ. C. (1)wniósł o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego pozwanegoP. C.z kwoty 600 zł miesięcznie do kwoty 300 zł miesięcznie oraz o obniżenie alimentów na rzecz pozwanej – byłej żonyW. C.z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty 200 zł miesięcznie.
W uzasadnieniu pozwuJ. C. (1)podniósł, że od sprawy rozwodowej , zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 13 września 2011 r. pogorszyła się jego sytuacja materialna. Powód stracił pracę wKopalni (...)'' sp. zoo wŚ.i od dnia 17 sierpnia 2012 r. powód jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w PUP wK.i będzie otrzymywał zasiłek w wysokości 794,20 zł miesięcznie przez pierwsze trzy miesiące a następnie w kwocie 623,60 zł .J. C. (1)podał, że poszukuje pracy a za odprawę pieniężną podniósł swoje kwalifikacje zawodowe i skończył szkolenie kierowców kat. C wraz z koniecznymi badaniami oraz ukończył szkolenie na operatora ładowarki jednonaczyniowej klasy II .
W stanowisku końcowym, na rozprawie w dniu 25 lutego 2013 r., powódJ. C. (1)wniósł o obniżenie alimentów na rzecz synaP. C.do kwoty 300 zł miesięcznie oraz na rzeczW. C.do kwoty 200 złotych miesięcznie .
Pozwana i przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanegoW. C.w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości . W uzasadnieniu podała, że od czasu sprawy rozwodowej z dnia 13 września 2011 r. zmieniły się i wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniego pozwanego. SynP. C.ma obecnie 15 lat , jest uczniem gimnazjum i miesięczny koszt jego utrzymania, związany z zakupem niezbędnej żywności, odzieży, obuwia i potrzebami edukacyjnymi, wynosi obecnie 800 złotych. PowódJ. C. (1)nie utrzymuje żadnego kontaktu z synem i nie czyni na rzecz syna żadnych osobistych starań.W. C.podała, że sama jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku i nie korzysta z zasiłków z pomocy społecznej. Pozwana aktywnie poszukuje pracy i uczestniczy w kursach organizowanych przez Urząd Pracy .
W stanowisku końcowym, na rozprawie w dniu 25 lutego 2013 r. pozwana i przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanegoW. C.wniosła o oddalenie powództwa o obniżenie alimentów w stosunku do małoletniego pozwanegoP. C.i wyraziła zgodę na obniżenie alimentów na jej rzecz do kwoty 200 zł miesięcznie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem z dnia 13 września 2011 r. w sprawie o sygn. akt I C 1388/11 Sąd Okręgowy w Świdnicy rozwiązał małżeństwoJ. C. (1)zW. C., z winy powoda i zasądził odJ. C. (1)na rzecz małoletniegoP. C.alimenty w wysokości 600 zł miesięcznie a na rzeczW. C.alimenty w wysokości 400 złotych miesięcznie .
dowód:akta Sądu Okręgowego w Świdnicy , sygn I C 1388/11;
W tym czasieJ. C. (1)był zatrudniony, od dnia 1 listopada 1997 r., na stałą umowę o pracę , jako nadgórnik wfirmie Kopalnia (...),,Ś.' Sp. zo.o. z/s wW.Zakład wŚ., z wynagrodzeniem miesięcznym 2982,38 zł netto. Powód od dnia 26 lutego 2011 r. wyprowadził się od żonyW. C.i synaP..J. C. (1)utrzymywał kontakt z synemP..
dowód:akta Sądu Okręgowego w Świdnicy , sygn I C 1388/11
W tym czasie małoletni pozwanyP. C.,ur. (...)wN., miał skończone 13 lat i mieszkał z matkąW. C.. MałoletniP. C.miał żal do powoda, że odszedł od rodziny i nie chciał na temat ojca rozmawiać . Chłopiec chodził prywatnie do psychologa. W tym czasie miesięczny koszt usprawiedliwionych potrzeb małoletniego pozwanegoP. C.wynosił więcej niż 600 złotych.
dowód:akta Sądu Okręgowego w Świdnicy , sygn I C 1388/11
W. C.w tym czasie nie pracowała. Była zarejestrowana jako osoba bezrobotna , bez prawa do zasiłku i poszukiwała pracy. W czerwcu 2011 r. wyprowadziła się z synemP.do mieszkania swoich rodziców doN., którzy jej pomagali.W. C.utrzymywała siebie i syna z alimentów płaconych przez powoda.
dowód:akta Sądu Okręgowego w Świdnicy , sygn I C 1388/11;
J. C. (1)do dnia 31 lipca 2012 r. był zatrudniony wKopalni (...)'' Sp. zo.o. wŚ.jako pracownik niższego dozoru specjalności – laborant, kierowca, sztygar mechaniczny, z wynagrodzeniem miesięcznym netto około 2982,38 zł , Powód w dniu 5 czerwca 2012 r. otrzymał od pracodawcy , skrócone do jednego miesiąca , wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji spółki , ze skutkiem na dzień 31 lipca 2012 r. Na mocy otrzymanego wypowiedzeniaJ. C. (1), od dnia 15 czerwca 2012 r. do dnia 31 lipca 2012 r. był zwolniony z obowiązku świadczenia pracy i otrzymał w tym czasie pełne wynagrodzenie. Za okres od 1 sierpnia 2012 do dnia 30 września 2012 r. , z powodu skróconego okresu wypowiedzenia , powód otrzymał odszkodowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia.J. C. (1)odchodząc z pracy , zgodnie z warunkami zawartymi w wypowiedzeniu otrzymał odprawę pieniężną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Odprawa pieniężna została wypłacona razem z wynagrodzeniem za pracę za miesiąc lipiec 2012 r. Po stracie pracyJ. C. (1)podniósł swoje kwalifikacje zawodowe i ukończył szkolenie kierowców kat. C wraz z koniecznymi badaniami , za które zapłacił 700 zł oraz ukończył szkolenie na operatora ładowarki jednonaczyniowej kl. II , za które zapłacił 1600 zł.
Powód , od dnia 1 października 2012 r. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku, które przysługuje mu do 8 października 2013 r. Z tytułu zasiłku dla bezrobotnyJ. C. (1)otrzymał następujące kwoty: w październiku 2012 r. - 545,9 zł netto , w listopadzie i grudniu 2012 r. 687,72 zł netto . Powód posiada wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem mechanikiem , ma uprawnienia do wykonywania zawodu operatora ładowarki, sztygara mechanicznego , laboranta, kierowcy kat. B i C. Od dnia rejestracji jako osoba bezrobotna do dnia 25 02 2012 r. Powiatowy Urząd Pracy wK.Filia wN.nie zaproponował powodowi żadnej oferty pracy. Powód aktywnie poszukuje pracy .
J. C. (1)mieszka obecnie u swoich rodzicówA.iE. C.i wspólnie z nimi prowadzi gospodarstwo domowe. Ojciec powoda otrzymuje rentę w wysokości 1200 zł miesięcznie a matka otrzymuje rentę w wysokości 740 zł miesięcznie. Powód ponosi następujące wydatki stałe : 60 zł miesięcznie-koszt butli gazu, telefon komórkowy 40-50 zł, na opał na zimę 1500 zł, za prąd około 100 zł miesięcznie. Powód na swoje potrzeby pożycza pieniądze od swoich rodziców.J. C. (1)jest człowiekiem zdrowym i nie ponosi wydatków związanych z leczeniem.
J. C. (1)oprócz małoletniego synaP.nie ma innych osób na utrzymaniu . Powód do listopada 2012 r. płacił regularnie alimenty w wysokości 600 zł miesięcznie na rzecz małoletniego synaP. C.oraz w wysokości 400 zł na rzeczW. C.. W dniu 15 11 2012 r. powód zapłacił tytułem alimentów 300 zł na rzecz synaP.i 200 zł na rzecz byłej żony . W listopadzie 2012 r.W. C.złożyła do komornika wniosek egzekucyjny dotyczący ściągania od powoda należnych alimentów.J. C. (1), od dnia orzeczenia wyroku rozwodowego , oprócz zasądzonych alimentów , okolicznościowo łożył na rzecz synaP.dodatkowe sumy pieniężne. W dniu 03 12 2011 powód przesłał synowiP.100 zł naM., w dniu 19 12 2011 r. 100 zł na gwiazdkę, , 31 05 maja 2012 r. 100 zł na dzień dziecka, 16 07 2012 r. 200 zł na wakacje, 26 07 2012 r. 500 zł na podręczniki i zeszyty . Na Boże Narodzenie w 2011 r.J. C. (1)wysłał synowi paczkę żywnościową.
Od dnia 13 września 2011 r powód stara się utrzymywać kontakt z synemP.,ale syn tego wyraźnie nie chce. Jak powód widzi syna na ulicy lub na terenie szkoły, do której chodzi aby zorientować się w postępach w nauce syna, zawoła syna, aleP.nie chce wtedy z nim rozmawiać i odchodzi.
dowód:-zeznania powodaJ. C.k. 36-37
- zeznania przedstawicielki ustawowej i pozwanejW. C.k. 48-49
- oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z dnia 05 06 2012 k.6
-decyzji PUP wK.z dnia 10 10 2012 r. k. 10
- zaświadczenia PUP wK.z dnia 14 01 2013 r k. 29
- zaświadczenia PUP wK.z dnia 25 02 2013 r k. 47
- przelewy bankowe z dnia 31 05 2012, 16 07 2012, 26 07 2012, 03 12 2012,19 12 2011 k. 31-35
Obecnie małoletni pozwanyP. C.ma skończone 15 lat i jest uczniem II klasy Gimnazjum wN.. Małoletni pozwany jest dzieckiem zdrowym i rozwija się prawidłowo.P. C.trenuje lekkoatletykę- biegi i osiąga sukcesy sportowe.P. C.zamknął się w sobie i nie chce mieć kontaktu z ojcemJ. C. (1). . Miesięczny koszt utrzymania małoletniegoP. C., wynosi obecnie co najmniej 800 złotych miesięcznie. Na kwotę tę składają się : wydatki związane z :zakupem żywności dla małoletniego, odzieży i obuwia , w tym specjalistycznego sportowego, wydatki związane z potrzebami edukacyjnymi.
PowódJ. C. (1)nie rozmawia z synem, interesuje się postępami w nauce syna- uczestniczy w wywiadówkach . Powód łoży na rzeczP. C.alimenty , które wpływały regularnie do listopada 2012 r.J. C. (1)dodatkowo , okolicznościowo przesyłał synowi pieniądze w kwotach 100, 200, 500 zł. .
dowód:zeznania przedstawicielki ustawowej i pozwanejW. C.k. 48-49
zeznania powodaJ. C.k. 36-37
Obecnie pozwana i przedstawicielka ustawowa małoletniegoW. C.nadal jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pozwana poszukuje pracy na terenieN.i okolic, w każdym zawodzie.W. C.składa oferty u różnych pracodawców i w prasie lokalnej. Pozwana podejmuje okolicznościowo prace dorywcze przy sprzątaniu, za które otrzymuje około 100 złotych.
Matka małoletniego pozwanego , mieszka nadal w domu swoich rodziców .W. C.z synemP.i rodzicamiA.iW. S.prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.W. C., oprócz synaP.nie ma innych osób na utrzymaniu. Pozwana otrzymuje od powodaJ. C.na siebie alimenty w wysokości 400 zł, na synaP.alimenty w wysokości 600 zł,pobiera zasiłek rodzinny w wysokości 106 zł miesięcznie, i okolicznościowo podejmuje prace dorywcze. Pozwana zasądzone alimenty otrzymywała regularnie do listopada 2012 r. . Dnia 15 listopada 2012 r.J. C. (1)wpłacił tytułem alimentów 300 złotych na synaP.i 200 zł na rzecz byłej żony. Pozwana złożyła wtedy wniosek do komornika o egzekucję zasądzonych alimentów. Za pośrednictwem komornika tytułem alimentówW. C.otrzymała : w grudniu 2012 r.-500 zł, w styczniu 2013 r. -563,,66 zł ,w lutym 2013 r. łącznie - 505,36 zł.
W. C., mimo że mieszka z rodzicami gotuje tylko dla siebie i synaP.a jej rodzice stołują się osobno.W. C.płaci następujące , stałe wydatki : 1/2 opłaty za prąd w wysokości 112 zł, za opał daje rodzicom 150 zł miesięcznie, za wywóz nieczystości - około 12 zł, abonament telewizyjny -34,5 zł miesięcznie , za butle gazu raz w miesiącu płaci 55 złotych , za internet 48 zł miesięcznie , połowę podatku od nieruchomości-100 zł w skali rocznej.
Pozwana we wrześniu 2012 r. na książki dla syna , do II klasy gimnazjum wydała 630 zł, na przybory szkolne 150 zł, za obuwie zimowe i kurtkę zimową zapłaciła 250 zł w listopadzie 2012 r. .W. C.70 zł miesięcznie wydaje na odzież i buty sportowe dla syna , który trenuje lekkoatletykę. Za obóz sportowy wM.dla syna , na wakacjach 2012 r.W. C.zapłaciła 700 zł.
dowód: -zeznania przedstawicielki ustawowej i pozwanejW. C.k. 48-4
- zaświadczenie z PUP wK., Filia wN.z dnia 15 01 13 k. 24
Powiatowy Urząd Pracy wK.pismem z dnia 22 lutego 2013 r. roku podał, że w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do dnia 22 lutego 2013 roku dysponował trzema ofertami pracy dla osób w zawodzie- mechanik samochodowy , za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto+ diety do 3000 złoty brutto , czterema ofertami pracy dla osób w zawodzie operator koparko-ładowarki za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto do 2000 złoty brutto oraz 27 ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wykształceniem średnim, za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto do kwoty 3000 zł brutto miesięcznie. Powiatowy Urząd Pracy wK.w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do dnia 22 lutego 2013 nie dysponował ofertami pracy dla osób w zawodzie sztygar mechaniczny.
W okresie od dnia 1 sierpnia 2012 r. do dnia 22 lutego 2013 w gminieN., gdzie zameldowany jest powódJ. C. (1), były zarejestrowane(...)osoby bezrobotne, w tym(...)kobiet. Z ilości(...), tylko(...)osobom przysługiwało prawo do zasiłku dla bezrobotnych.
dowód:-pismo Powiatowego Urzędu Pracy wK.z dnia 22.02 .2013 k.40-45 a
Sąd zważył co następuje:
Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.
Rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (art. 133 kro) Zarówno w judykaturze jak i orzecznictwie powszechny jest pogląd, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem małoletniego dziecka spoczywa na obojgu rodzicach, chyba, że któreś z nich nie ma możliwości wypełniania tego obowiązku .
Art. 138 k.r.o.stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiany te dotyczyć mogą zakresu potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Jednakże zakres obowiązku alimentacyjnego nigdy nie może przekroczyć możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej , ani też usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentów.
Z powyższego wynika, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym naart. 138 krowymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmniejszeniu lub zwiększeniu . Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po wydaniu prawomocnego wyroku.
W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu , w okresie od orzeczenia wyroku rozwodowego z dnia 13 września 2011 r. zasądzającego alimenty na rzecz małoletniego pozwanegoP. C.oraz na rzecz pozwanejW. C.zaszła taka zmiana stosunków , która uzasadnia ich częściowe obniżenie.
Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że w okresie od dnia 13 września 2011 r. do dnia 25 lutego 2013 r. zaszły zmiany w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych powodaJ. C. (1).
Przechodząc do oceny zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanegoJ. C. (1)podnieść należy, że w przedmiotowej sprawie Sąd przyjął zasadę, że zakres obowiązku alimentacyjnego nie należy badać wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków czy innych dochodów , lecz należy czynić to, uwzględniając możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Istotne jest bowiem, że przy ocenie, czy dana osoba może zostać obciążona obowiązkiem alimentacyjnym i w jakiej wysokości ,badana jest przez Sąd nie tyle jej aktualna sytuacja majątkowa i zarobkowa, lecz właśnie to, jakie ma ona w tej mierze hipotetyczne możliwości.
W dniu 13 września 2011 r. powódJ. C. (1)był zatrudniony jako nadgórnik wfirmie Kopalnia (...),,Ś.' Sp. zo.o. z/s wW.Zakład wŚ., z wynagrodzeniem miesięcznym 2982,38 zł netto. Powód od 26 lutego 2011 r. , nie mieszkał już z małoletnim synemP.i byłą żonąW. C..
Podnieść należny, że powód z dniem 31 lipca 2012 r. stracił pracę ,z winy pracodawcy. Jednak jak wynika z warunków wypowiedzenia, które otrzymałJ. C. (1)w dniu 5 czerwca 2012 r. , powód faktycznie ,od 15 czerwca 2012 roku był zwolniony z obowiązku świadczenia pracy i od tego dnia mógł aktywnie poszukiwać nowego zatrudnienia. Zaznaczyć również należy, żeJ. C. (1)tracąc pracę dostał od pracodawcy znaczne środki pieniężne. Na mocy otrzymanego wypowiedzeniaJ. C. (1), za okres od 1 sierpnia 2012 do dnia 30 września 2012 r. , z powodu skróconego okresu wypowiedzenia , otrzymał odszkodowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia. Ponadto powód odchodząc z pracy , zgodnie z warunkami zawartymi w wypowiedzeniu otrzymał odprawę pieniężną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Odprawa pieniężna została wypłacona razem z wynagrodzeniem za pracę za miesiąc lipiec 2012 r. Zważyć należy, żeJ. C. (1)zarabiał miesięcznie 2982,38 zł netto, to odchodząc z pracy otrzymał kilkanaście tysięcy złotych. Część z tych środkówJ. C. (1)przeznaczył na podniesienie i zwiększenie swoich kwalifikacji zawodowych.. Powód ukończył szkolenie kierowców kat. C wraz z koniecznymi badaniami , za które zapłacił 700 zł oraz ukończył szkolenie na operatora ładowarki jednonaczyniowej kl. II , za które zapłacił 1600 zł. Resztę tych środków powód mógł tak racjonalnie podzielić , że przez kilka miesięcy mógłby wywiązywać się z obowiązku alimentacyjnego w kwocie 600 zł na rzecz małoletniego synaP.oraz w wysokości 400 zł na rzecz pozwanejW. C..
Od dnia 1 października 2012 r.J. C. (1)jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku , przysługującym do dnia 8 października 2013 r. Z tytułu zasiłku dla bezrobotnyJ. C. (1)otrzymał następujące kwoty: w październiku 2012 r. - 545,9 zł netto , w listopadzie i grudniu 2012 r. 687,72 zł netto .
Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd stanął na stanowisku , że hipotetyczne możliwości zarobkowe i majątkoweJ. C. (1)są duże. Powód ma wykształcenie średnie , z zawodu jest technikiem mechanikiem , może pracować jako operator ładowarki, sztygar mechaniczny , kierowca kat. B i C .Ponadto Powiatowy Urząd Pracy wK.w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do dnia 22 lutego 2013 roku dysponował licznymi ofertami pracy dla osób o takich kwalifikacjach zawodowych jakJ. C. (1). Powiatowy Urząd Pracy wK.dysponował w w/w okresie trzema ofertami pracy dla osób w zawodzie- mechanik samochodowy , za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto+ diety do 3000 złoty brutto , czterema ofertami pracy dla osób w zawodzie operator koparko-ładowarki za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto do 2000 złoty brutto oraz 27 ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wykształceniem średnim, za wynagrodzeniem miesięcznym od 1500 złoty brutto do kwoty 3000 zł brutto miesięcznie.J. C. (1)jest zdrowym , operatywnym mężczyzną , nie mieszka razem z małoletnim pozwanymP. C.i nie czyni osobistych starań w jego wychowanie dlatego może poszukiwać pracy nie tylko w powiecie(...), ale również na terenie całego kraju , nie wyłączając wyjazdów za granicę. W przedmiotowej sprawie Sąd uznał , że powódJ. C. (1)ma hipotetyczną możliwość osiągania wynagrodzenia co najmniej 1500 zł brutto miesięcznie .
Podkreślić należy, że Sąd uwzględnił to, żeJ. C. (1)do listopada 2012 r. wywiązywał się ze swoich zobowiązań alimentacyjnych na rzecz małoletniegoP. C.w wysokości 600 zł miesięcznie oraz na rzeczW. C.w wysokości 400 zł. Ponadto powód łożył, jak pracował,na rzecz synaP.dodatkowo okolicznościowo kwoty pieniężne w wysokości 100, 200 i raz 500 zł Natomiast krytycznie Sąd odniósł się do tego, że powód w dniu 15 listopada 2012 roku , bez żadnej próby porozumienia zW. C., zapłacił zmniejszone bezprawnie przez siebie alimenty, w łącznej kwocie 500 zł, co zmusiło pozwanąW. C.do złożenia wniosku o egzekucję zasądzonych alimentów do komornika.
W okresie od dnia 13 września 2012 r. do dnia 25 lutego 2013 r. wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniego pozwanego. W dacie orzekania sprawy rozwodowej małoletniP. C.miał skończone 13 i miesięczny koszt usprawiedliwionych jego potrzeb wynosił więcej niż 600 złotych. Obecnie małoletni pozwanyP. C.ma skończone 15 lat. Jest uczniem II klasy gimnazjum , znajduje się w okresie intensywnego wzrostu fizycznego , dynamicznego rozwoju psychicznego ,wzrostu potrzeb edukacyjnych, intelektualnych i sportowych co powoduje znaczny wzrost kosztów jego utrzymania. Małoletni powód zaczął uprawiać lekkoatletykę i wydatki z tego tytułu zwiększają również jego utrzymanie miesięcznie o około 70 zł. Obecnie miesięczny koszt utrzymania małoletniego pozwanego wynosi co najmniej 800 złotych. Sąd kierując się aktualnym kosztem usprawiedliwionych potrzeb małoletniego w wysokości 800 złotych miesięcznie i przyjmując, że te koszty w naturalny i racjonalny sposób będą rosły, obniżył powodowiJ. C. (1)ratę alimentacyjną do kwoty 500 złotych miesięcznie uznając , że w pozostałym zakresie powinna te koszty ponosić matkaW. C..
W analizowanym okresie nie zmieniły się zasadniczo możliwości zarobkowe i majątkoweW. C.. Zarówno w dniu 13 września 2011 r. jaki i obecnie .pozwana i zarazem przedstawicielska ustawowa małoletniego pozwanegoW. C.była zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.W. C.obecnie wykazuje aktywniejsza postawę w poszukiwaniu pracy. Podnieść należy, że pozwanaW. C.w stanowisku końcowym , na rozprawie w dniu 25 lutego 2012 r. wyraziła zgodę na obniżenie w stosunku do niej alimentów od powoda z kwoty 400 zł do kwoty 200 złotych miesięcznie.Tym samym Sąd przyjął, że pozwana uznała w stosunku do swojej osoby powództwo i obniżyłJ. C. (1)alimenty płacone na rzecz pozwanejW. C.do kwoty 200 zł miesięcznie .
Analiza zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego wykazała, że w okresie od orzeczenia wyroku rozwodowego z dnia 13 września 2011 roku , do dnia 25 lutego 2013 r. powódJ. C. (1), z nie swojej winy stracił z dniem 31 lipca 2012 r prace i od dnia 1 października 2012 r. otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych, co zmniejszyło jego realne dochody . Mając na uwadze, to żeJ. C. (1)posiada duże zdolności majątkowe i zarobkowe,ma wykształcenie średnie, może pracować jako technik mechanik, kierowca kat. B i C , sztygar mechaniczny, operator koparki jest człowiekiem zdrowym , zaradnym ,nie ma ograniczeń w poszukiwaniu pracy a ponadto Powiatowy Urząd Pracy wK.dysponował ofertami pracy zgodnymi z kwalifikacjami powoda Sąd obniżył jego zobowiązania alimentacyjne w stosunku do małoletniego pozwanego do kwoty 500 zł miesięcznie. Sąd uwzględnił , również to, że zakres i koszt usprawiedliwionych potrzeb małoletniego pozwanegoP. C., który ma skończone 15 lat i znajduje się w okresie intensywnego wzrostu fizycznego i rozwoju intelektualnego, będzie w naturalny sposób dynamicznie wzrastał, dlatego Sąd obniżył raty alimentacyjne na rzecz małoletniego pozwanego od dnia 25 lutego 2013 r. , a nie od dnia wniesienia pozwu. Ponadto podnieść należy, że powód i jego pełnomocnik w stanowisku końcowym nie wnosili o obniżenie alimentów na rzeczP. C.od dnia złożenia pozwu.
Wobec powyższego , w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił .
Mając na uwadze trudną sytuację materialną pozwanejW. C., Sąd na podstawieart. 102 kpcnie obciążył jej kosztami postępowania .
Z tych względów należało orzec jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kłodzku
date: '2013-02-25'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Joanna Wojtoszek
legal_bases:
- Art. 138 k.r.o.
- art. 102 kpc
recorder: Anna Kołodziej
signature: III RC 827/12
``` |
154510200003503_VII_C_001006_2018_Uz_2018-10-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII C 1006/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2018 roku
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VII Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Adam Jaworski
Protokolant: Martyna Rafałko
po rozpoznaniu w dniu 18 października 2018 roku w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwaJ. M.
przeciwkoT. T.iH. T.
o eksmisję i zapłatę
1
nakazuje pozwanymT. T.iH. T., aby opuścili i opróżnili oraz wydali powódceJ. M.nieruchomość zabudowaną, stanowiącą działkę ewidencyjną onumerze ewidencyjnym (...)z obrębu 3-07-19, położoną wW.przyul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa prowadziksięgę wieczystą o numerze (...);
2
orzeka, że pozwanemuT. T.przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;
3
orzeka, że pozwanejH. T.nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;
4
wstrzymuje wykonanie punktu 1 wyroku do czasu złożeniaT. T.przez(...) W.oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;
5
oddala powództwo o zapłatę;
6
znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;
7
nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie 1 w części dotyczącejH. T.. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
date: '2018-10-29'
department_name: VII Wydział Cywilny
judges:
- Adam Jaworski
legal_bases: []
recorder: Martyna Rafałko
signature: VII C 1006/18
``` |
155515300005527_XI_GC_000518_2019_Uz_2020-07-10_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt XI GC 518/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
S., dnia 23 czerwca 2020 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka
Protokolant: Karolina Tórz
po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2020 r. w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) spółki akcyjnejwW.
przeciwko(...) Spółka AkcyjnaV.(...)wW.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanej(...) Spółka AkcyjnaV.(...)wW.na rzecz powoda(...) spółki akcyjnejwW.kwotę 1159,17 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt dziewięć złotych siedemnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 lutego 2018 r. do dnia zapłaty;
II
oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III
zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 61,33 zł (sześćdziesiąt jeden złotych trzydzieści trzy grosze), tytułem kosztów procesu;
IV
nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 17,25 zł (siedemnaście złotych dwadzieścia pięć groszy), tytułem kosztów sądowych;
V
nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 132,75 zł (sto trzydzieści dwa złote siedemdziesiąt pięć groszy), tytułem kosztów sądowych.
SSR Andrzej Muzyka
Sygn. akt XI GC 518/19
UZASADNIENIE
Sprawa rozpoznana w postępowaniu „zwykłym”
Pozwem z dnia 23 lutego 2018 r. złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczy, powód(...) spółka akcyjnawW.wniósł przeciwko pozwanemu(...) spółce akcyjnejV.(...)wW.(pop.(...) spółka akcyjnawW.) o zapłatę kwoty 1309,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 lutego 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dnia 17 marca 2015 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu markiM. (...)nr rej. (...)należącego do poszkodowanegoG.(...)wP.przez sprawcę posiadającego ważną polisę odpowiedzialności cywilnej wykupioną u pozwanego. Poszkodowany zwrócił się do powoda z wnioskiem o bezpośrednią likwidację powstałej szkody po czym zawarł z powodem umowę zlecenia obejmująca likwidację szkody oraz umowę cesji wierzytelności przysługującej poszkodowanemu w stosunku do pozwanego z tytułu szkody. Powód wypłacił odszkodowanie w łącznej kwocie 6915,25 zł i wezwał pozwanego do zapłaty. Pozwany wypłacił część odszkodowania w kwocie 5605,55 zł.
Nakazem zapłaty z dnia 26 marca 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.
W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadnieniu sprzeciwu pozwana zakwestionowała swoją odpowiedzialność co do zasady, kwestionując roszczenie powódki dotyczące kosztu najmu pojazdu zastępczego wynajętego przez poszkodowanego, wobec uznania okresu najmu wynoszącego 5 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 135 zł netto. Nadto pozwana zakwestionowała konieczność najmu pojazdu zastępczego oraz nieuzasadnione wydłużenie okresu najmu. Finalnie pozwana zakwestionowała roszczenie w zakresie dochodzonego podatku VAT oraz w zakresie odsetek.
Postanowieniem z dnia 10 września 2018 r. przekazano sprawę do rozpoznania Sadowi Rejonowemu dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, który postanowieniem z dnia 3 stycznia 2019 r. przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.
W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Dnia 17 marca 2015 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu markiM. (...)nr rej. (...)należącego do poszkodowanego(...) spółka akcyjna,(...)wP., a użytkowanego przezM. P.przez sprawcę posiadającego ważną polisę odpowiedzialności cywilnej wykupioną u pozwanego(...) spółki akcyjnejwW..
Poszkodowany zwrócił się do(...) spółki akcyjnejwW.o bezpośrednią likwidację szkody zawierając w tym przedmiocie dnia 26 marca 2015 r. zawarł z ubezpieczycielem umowę zlecenia oraz umowę cesji wierzytelności.
Niesporne, a nadto dowód:
- oświadczenie sprawcy k. 65;
- umowa zlecenia k. 67-68;
- umowa cesji wierzytelności k. 66, 69;
- oświadczenie VAT k. 70;
- akta szkodyW.k. 123;
- zeznania świadkaM. P.k. 126;
Dnia 16 kwietnia 2015 r. poszkodowany zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego z(...) spółką z ograniczona odpowiedzialnościąwS., jednakże z uwagi na niewłaściwą klasę i wygląd pojazdu, następnego dnia zwrócił wynajęty pojazd zastępczy. Koszt najmu dla 1 doby wyniósł 178,40 zł wraz z 50% podatku VAT.
Dowód:
- notatka służbowa z dnia 9 października 2017 r. k. 79;
-faktura VAT nr (...)k. 80;
- zestawienie kosztów najmu k. 81;
Dnia 17 kwietnia 2015 r. poszkodowanyM. P.zawarł z(...)wW.umowę najmu pojazdu zastępczego markiV. (...)nr rej. (...), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 135 zł netto.
Dowód:
- umowa najmu z dnia 17 kwietnia 2015 r. k. 74;
- protokół przekazania/odbioru k. 74v.;
- OWU k. 75;
- (...)k. 75v.;
- oświadczenie k. 76;
- wiadomość e-mail z dnia 17 kwietnia 2015 r. k. 77;
- zestawienie kosztów najmu k. 78;
Decyzja z dnia 27 kwietnia 2015 r. ubezpieczyciel poszkodowanego przyznał(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.kwotę 178,40 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego przez 1 dobę.
Dowód:
- decyzja(...)z dnia 27 kwietnia 2015 r. k. 82;
- potwierdzenie przelewu z dnia 28 kwietnia 2015 r. k. 84;
Dnia 28 kwietnia 2015 r.(...) spółka jawnawS.wystawił na rzecz użytkownika pojazduM. P.fakturę VAT nr (...)r. na kwotę 6064,58 zł brutto (4930,55 zł netto) tytułem kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu.
Dnia 30 kwietnia 2015 r. 99 rent spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.wystawiła na rzecz poszkodowanegofakturę VAT nr (...)na kwotę 1992,60 zł brutto (1620 zł netto) tytułem kosztu wynajmu pojazdu zastępczego markiV. (...)w okresie od 17 kwietnia 2015 r. do 29 kwietnia 2015 r. tj. 12 dób, przy dobowej stawce najmy wynoszącej 135 zł netto.
Dowód:
-faktura VAT nr (...)r. k. 72;
-faktura VAT nr (...)k. 73;
Decyzją z dnia 13 maja 2015 r. ubezpieczyciel poszkodowanego przyznał łączną kwotę odszkodowania w wysokości 6915,25 zł, przy czym(...)wypłacił kwotę 4930,55 zł, zaś 99 rent spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 1806,30 zł tytułem kosztów najmu, uwzględniając 50% podatku VAT.
Dowód:
- decyzja(...)z dnia 13 maja 2015 r. k. 83;
- potwierdzenia przelewów z dnia 13 maja 2015 r. k. 85-86;
Pismem z dnia 15 maja 2015 r.(...) spółka akcyjnawW.dokonał zgłoszenia wierzytelności ubezpieczycielowi sprawcy szkody, wzywając do zapłaty kwoty 178,40 zł poniesionej w związku z najmem pojazdu zastępczego.
Dowód:
- pismo z dnia 15 maja 2018 r. k. 87;
- dowód doręczenia k. 88;
Pismem z dnia 23 czerwca 2015 r.(...) spółka akcyjnawW.dokonał zgłoszenia wierzytelności ubezpieczycielowi sprawcy szkody, wzywając do zapłaty łącznej kwoty 6915,25 zł poniesionej w związku z najmem pojazdu zastępczego oraz kosztem naprawy
Dowód:
- pismo(...)z dnia 23 czerwca 2015 r. k. 89;
- dowód doręczenia k. 90;
Okres konieczny i niezbędny na naprawę pojazdu markiM. (...)nr rej. (...)wedle zakresu kwalifikacji naprawy wskazanej przez serwis, tożsamy z uzasadnionym okresem najmu pojazdów zastępczych, uwzględniający oprócz technologicznego czasu naprawy pojazdu usuwającego uszkodzenia związane z kolizją zaistniałą dnia 17 marca 2015 r. wynosił 5 dni roboczych. Techniczny czas naprawy biorąc pod uwagę okres niezbędny na przyjęcie pojazdu do warsztatu, przeprowadzenie oględzin dodatkowych, schnięcie lakieru, wykonanie badań technicznych, dni wolne od pracy oraz wydanie auta po naprawie wynosił 11 dni kalendarzowych i w tym okresie pojazd musiał znajdować się w dyspozycji serwisu i nie mógł być normalnie eksploatowany.
Dowód:
- opinia biegłego sądowegoR. S.k. 134-140;
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.
Podstawę prawną żądania pozwu stanowiłart. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w§1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również zart. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie, a więc zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu, co wynika z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy.
Stosownie doart. 822 §4 k.c.uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.
Zgodnie zart 361 k.c.zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
W sprawie nie sporna była odpowiedzialność co do zasady pozwanego jako ubezpieczyciela sprawcy szkody, rodzaj szkody oraz wysokość szkody w zakresie uzasadnionego kosztu najmu.
Sąd badając z urzędu legitymację czynną powoda, również doszedł do przekonania, że została ona wykazana dowodami z dokumentów – umową przelewu wierzytelności i zeznaniami świadka – i wynikała zart. 509 § 1 kodeksu cywilnego.
W zakresie uzasadnionego okresu najmu i dobowej stawki najmu tj. wysokości kosztów najmu- przeprowadzono szereg dowodów w postaci dokumentów – faktury za najem, kosztorysów, jak również dowód z opinii biegłego sądowego oraz zeznań świadka. Opinia nie była kwestionowana przez żadną ze storn postępowania, jak również sąd nie dostrzegł podstaw do jej podważania. Mając na uwadze wiedzę specjalistyczną biegłego i jego wieloletnie doświadczenie, uznano, że istotnie hipotetyczny okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 11 dni zaś zastosowana dobowa stawka najmu nie była stawką zawyżoną.
Mając powyższe na uwadze uzasadniony koszt najmu ustalony przez biegłego wynosił iloczyn uzasadnionego okresu najmu i dobowej stawki najmu niekwestionowanej przez strony tj. 11 dni x 135 zł netto co daje kwotę 1485 zł netto.
Wskazaną kwotę powiększyć należało o 50 % stawki VAT tj. 170,77 zł co daje łączną kwotę 1655,77 zł. Do wskazanej kwoty doliczyć należało również koszt najmu pojazdu zastępczego przez okres 1 doby, na podstawie umowy najmu z dnia 16 kwietnia 2015 r., który wyniósł 178,40 zł, co daje łączną kwotę 1834,17 zł.
W tym miejscu wskazać, należy, iż Sąd nie podzielił stanowiska pozwanej, jakoby poszkodowanym, był leasingodawca, mający możliwość odliczenia całego podatku VAT. Zauważyć należy, iż o i ile leasingodawca jest właścicielem finansującym pojazd zastępczy, to koszty jego utrzymania, napraw, obciążają leasingobiorcę, który jak w rozpoznawanej sprawie miał uprawnienie do odliczenia 50% podatku VAT.
Wobec wypłacenia tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego przez pozwaną dotychczas kwoty 675 zł. Zasądzeniu podlegała kwota stanowiąca różnicę uzasadnionego kosztu najmu i dotychczas wypłaconego odszkodowania tj. 1159,17 zł (1834,17 zł – 675 zł).
O odsetkach orzeczono na podstawieart. 481 k.c.w zw. zart. 817 § 1 k.c.zgodnie z żądaniem pozwu – co nie było w istocie kwestionowane przez pozwaną.
W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie normy zawartejart. 100 k.p.c.wpkt III, zgodnie z którą w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Powód wygrał sprawę w części 88,50 %.
Koszty poniesione przez powoda to opłata od pozwu 30 złotych, koszt pełnomocnictwa 17 złotych, Daje to sumę 47 złotych z czego 88,50 % daje 41,59 złotych. Na koszty poniesione przez pozwanego składa się wynagrodzenie pełnomocnika oraz opłata od pełnomocnictwa 300 złotych 608 złotych tytułem kosztów opinii z czego 11,50 % daje kwotę 102,92 złotych. Stąd 102,92 złotych – 47,59 złotych daje 61,33 złotych, stąd orzeczono jak w punkcie III wyroku.
W punkcie IV i V Sąd nakazał pobrać zgodnie z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. koszty sądowe stosownie do wyniku sprawy. Koszt stawiennictwa świadka wyniósł 150 złotych. Powód przegrał sprawę w 11,5 %, a pozwany w 88,5 %. Odpowiednio więc Sąd nakazał pobrać od pozwanego 132,75 złotych, a od powoda 17,25 złotych.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
SSR Andrzej Muzyka
Sygn. akt XI GC 518/19, dnia 10 lipca 2020 r.
ZARZĄDZENIE
1.(...)
2.(...)
3.(...)
4.(...)
SSR Andrzej Muzyka | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
date: '2020-07-10'
department_name: XI Wydział Gospodarczy
judges:
- Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka
legal_bases:
- art. 509 § 1 kodeksu cywilnego
- art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- art. 100 k.p.c.
recorder: Karolina Tórz
signature: XI GC 518/19
``` |
153005400001006_II_K_000326_2019_Uz_2023-06-23_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 326/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 07 czerwca 2023 roku
Sąd Rejonowy w Puławach II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Marek Stachoń
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anita Szczepanik
po rozpoznaniu na rozprawie dnia 17.10.2019 r., 13.02.2020 r., 05.03.2020 r., 25.08.2020 r., 19.11.2020 r., 18.02.2021 r., 16.12.2021 r., 11.10.2022 r., 24.05.2023 r.
sprawy
1
A. M.synaJ.iB.z domuJ.,urodzonego dnia (...)wK.
2
M. K.synaA.iI. z domu P.,urodzonego dnia (...)wL.
3
J. P.synaS.iB. z domu K.,urodzonego dnia (...)wL.
Oskarżonych o to, że działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i czyniąc sobie z tego źródło dochodu
a
dokonywali obrotu półmaskami filtrującymiA.(...)+ oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 2 534 szt. na szkodę(...), co ujawniono wK. D.oraz wL.w dniu 31 sierpnia 2016 r. oraz
b
dokonywali obrotu pochłaniaczami(...)oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 118 szt. na jej szkodę, co ujawniono wL.w dniu 2 listopada 2016 r.
tj. o czyn zart. 305 ust. 1 i 3 Ustawy Prawo Własności Przemysłowejw zw. zart. 12§1 kkw zw. zart. 65§1 kk
I. oskarżonegoA. M.od dokonania zarzucanego mu czynu uniewinnia;
II. oskarżonegoM. K.od dokonania zarzucanego mu czynu uniewinnia;
III. oskarżonegoJ. P.od dokonania zarzucanego mu czynu uniewinnia;
IV. ustala, iż koszty procesu ponosi oskarżyciel posiłkowy.
UZASADNIENIE
Formularz UK 1
Sygnatura akt
II K 326/19
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybieart. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k.albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.
1
USTALENIE FAKTÓW
0.1.Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Oskarżony
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)
1
A. M.
Działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu dokonywali obrotu półmaskami filtrującymiA.(...)+ oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 2534 sztuk na szkodę(...), co ujawniono wK. D.oraz wL.w dniu 31 sierpnia 2016 roku oraz dokonywali obrotu pochłaniaczami(...)oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 118 sztuk na jej szkodę, co ujawniono wL.w dniu 2 listopada 2016 roku.
2
M. K.
3
J. P.
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione
Dowód
Numer karty
1
Spółka (...) sp. z o.o.z/s wL.zwana dalej(...)prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu artykułami przemysłowymi w tym też środkami ochrony osobistej jak maski, półmaski i filtry.J. P.jest prezesem zarządu(...)oraz prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą(...)z/s wW..A. M.jest dyrektorem Handlowym(...).M. K.jest pracownikiem biura obsługi klienta(...). Jednym z kontrahentówfirmy (...)jest firma(...).(...)była w roku 2016 autoryzowanym dostawcąproduktów f. (...), jednak środki ochrony osobistejspółka (...)kupowała nie tylko bezpośrednio od(...), ale również od innych dostawców wykorzystując okazje niskiej ceny. Na początku 2016 roku rozpoczęli współpracę zfirmą (...)z Holandii, która oferowała za półmaskiA.(...)+ cenę dwukrotnie niższą od standardowej, ale zbliżoną do tzw. cen specjalnych przyznawanych przez(...)na określoną partię zaufanym dostawcom. Odfirmy (...)kupiło nie tylko półmaskiA.(...)+ za cenę 9,64 zł za sztukę, ale również pochłaniacze(...)w cenie 12,90 – 11,15 złotych za sztukę. Łącznie za towar zakupiony w(...)zapłaciła 47000 złotych. Oba produkty oznaczone były znakiem(...). Po dostarczeniu pierwszej partii zostały zgłoszone pocztą elektroniczną zastrzeżenia co do jakości opakowań prosząc o poprawę w tym zakresie oraz podniesiono wątpliwości co do braku perforacji na półmaskach, co zostało wyjaśnione, że perforacje dotyczą półmasek z niebieskimi gumkami, a oni zakupili z czerwonymi. Zastrzeżenia co do jakości dostarczanych produktów oraz terminowości dostaw dotyczyły także towaru dostarczanego bezpośrednio przez(...).Firma (...)była doceniana przez(...)przez lata współpracy uzyskując prestiż i pozycję na rynku. W roku 2016 obrót(...)wyniósł ponad 31 000 000 złotych.
1.wyjaśnienia oskarżonegoA. M.
210-212v, 1059v-1060, z PR 2 Ds 233.2019: 417-419 i(...)-3000
2.wyjaśnienia oskarżonegoM. K.
212v-213v, 1060-1060v, z PR 212 Ds. 233.2019: 420-421
3.wyjaśnienia oskarżonegoJ. P.
213v-216, 1060v, z PR 2 Ds. 233.2019: 340-343,(...)- (...)
4.zgłoszenie reklamacji
82, 87, 94-95, 100, 136-137, 375
5.zdjęcia błędnie oznaczonego kartonu oraz uszkodzonych i wybrakowanych kartonów od(...)
83, 85-86, 90-92, 99, 134, 144-149, 371-374, 385-388, 403-406,615-627
6.korespondencja z(...)
84, 88-89, 93, 96-98, 101-105, 131-132, 135, 139-143, 236-370, 376-384, 390-402
7.dyplomy i inne dowody uznania
107-130, 152
8.oferty w internecie
150-151
9.umowa dystrybucyjna
408-431
10.cennik
433-434
11.faktury
435-442,(...)- (...)
12.korespondencja z(...)
522-552
2
Przedstawiciele firmy(...)nie udostępniali(...)materiałów niezbędnych do odróżnienia produktów oryginalnych od podrobionych informując jedynie, że na rynku pojawiły się podrobione towary firmy, a jedyną cechą jaka na to wskazuje jest niska cena.(...)otrzymywała ceny specjalne, gdyż w przypadku cen katalogowych zakupu trudno było osiągnąć rentowność sprzedaży. W dniu 31 sierpnia 2016 roku domagazynu (...)zgłosił się przedstawiciel(...)w asyście policji, gdzie po uzyskaniu zgodyJ. P.na ustną prośbę i po przeszukaniu kartonów z półmaskamiA.(...)+ zabezpieczono 2534 sztuki tych półmasek z powodu wątpliwości co do ich oryginalności, a w dniu 22 września 2016 roku zabezpieczono 118 sztuk pochłaniaczy(...)zgłoszonych przezJ. P.również z powodu zastrzeżeń co do ich oryginalności.
1.zeznania świadkaG. H.
574v-575v, z PR 2 Ds 233.2019: 326
2.zeznania świadkaK. W.
628v-630v, z PR 2 Ds 233.2019: 793-794, 847-848
3.zeznania świadkaK. M.
713v-716
4.zeznania świadkaC. H.
765, z(...). 233.2019: 192
5.zeznania świadkaE. L.
765, z(...). 233.2019: 291-292
6.zeznania świadkaP. W.
765, z(...). 233.2019: 296
3
W roku 2016 w Polsce cena specjalna za pochłaniacze(...)wynosiła od 13,20 zł do 17,26 zł, a za półmaskiA.(...)+ wynosiła od 10,54 zł do 14,63 zł, a w stosunku do dwóch podmiotów w przypadku kontraktów międzynarodowych wynosiła od 9,86 zł do 9,94 zł., natomiast w innych krajach europejskich za pochłaniacze od 3,4 EUR do 7,2 EUR, a za półmaski od 3 EUR do 5,6 CHF
1.informacja z(...)(...)
639
2.informacja z(...)Company
854-861
4
Zatrzymane wfirmie (...)półmaskiA.(...)+ oraz pochłaniacze(...), na których widniały oznaczenia(...)nie były oryginalnymiproduktami f. (...), lecz były podrobione.
1.opinia biegłego
793-828, 871v-878, 923-978
5
A. M.nie był dotychczas karany
1.dane zK.
840
6
M. K.nie był dotychczas karany
1.dane zK.
841
7
J. P.nie był dotychczas karany
1.dane zK.
839
0.1. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Oskarżony
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)
1.
A. M.
Działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu dokonywali obrotu półmaskami filtrującymiA.(...)+ oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 2534 sztuk na szkodę(...), co ujawniono wK. D.oraz wL.w dniu 31 sierpnia 2016 roku oraz dokonywali obrotu pochłaniaczami(...)oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi(...)w ilości co najmniej 118 sztuk na jej szkodę, co ujawniono wL.w dniu 2 listopada 2016 roku.
2.
M. K.
3.
J. P.
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione
Dowód
Numer karty
1
A. M.,M. K.iJ. P.dokonując obrotu półmaskami i pochłaniaczami wiedzieli, że są one podrobione.
Brak dowodu
2
OCena DOWOdów
0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 1.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
1
1
Wyjaśnienia oskarżonego są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
2
Wyjaśnienia oskarżonego są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
3
Wyjaśnienia oskarżonego są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
4
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została skutecznie zakwestionowana przez strony
5
Wiarygodność wykonanej dokumentacji fotograficznej nie budzi wątpliwości, chociaż też nie ma pewności, czy oskarżeni i w tym przypadku nie padli ofiarą podrabiających produkt.
6
Wiarygodność wydruku korespondencji elektronicznej nie budzi wątpliwości co do swojej wiarygodności i nie została zakwestionowana skutecznie przez strony.
7
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
8
Wiarygodność wydruku ofert internetowych nie budzi wątpliwości co do swojej wiarygodności. Wprawdzie pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego przedstawił oferty na znacznie wyższe kwoty, których nikt nie kwestionuje, ale to nie wyklucza, że pojawiały się w internecie znacznie korzystniejsze finansowa propozycje.
9
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
10
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
11
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
12
Wiarygodność wydruku korespondencji elektronicznej nie budzi wątpliwości co do swojej wiarygodności i nie została zakwestionowana skutecznie przez strony.
2
1
Zeznania świadka są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
2
Zeznania świadka są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
3
Zeznania świadka są logiczne, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
4
Zeznania świadka są logiczne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
5
Zeznania świadka są logiczne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
6
Zeznania świadka są logiczne i znajdują potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym
3
1
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
2
Wiarygodność dokumentu prywatnego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
4
1
Opinia została wydana przez bezstronnego biegłego posiadającego odpowiednią wiedzę specjalną, a jej treść jest zrozumiała i przekonująca.
5
1
Wiarygodność dokumentu urzędowego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
6
1
Wiarygodność dokumentu urzędowego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
7
1
Wiarygodność dokumentu urzędowego nie budzi wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony
0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
1.2.1.
1
Wbrew twierdzeniom pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego brak jest dowodu wskazującego, że którykolwiek z oskarżonych miał wiedzę, że zakupione od(...)produkty są podrobione. Wszystkie twierdzenia w tym zakresie opierają się jedynie na przypuszczeniach i wewnętrznym przekonaniu, ale nie na dowodach. W żadnym momencie korespondencji z(...)nie pada stwierdzenie o braku autentyczności produktu, a wyciąganie wniosków z emotikonów, czy żartów o chińskim pochodzeniu jest zbyt daleko idące tym bardziej, że można to tłumaczyć na różne sposoby w tym korzystne dla oskarżonych.
3
PODSTAWA PRAWNA WYROKU
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Oskarżony
☐
3.1
Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
☐
3.2
Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
☐
3.3
Warunkowe umorzenie postępowania
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania
☐
3.4
Umorzenie postępowania
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania
☒
3.5
Uniewinnienie
I
A. M.
II
M. K.
III
J. P.
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia
Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, żeA. M.,M. K.iJ. P.dopuścili się dokonania zarzucanego im czynu. Przestępstwo zart. 305 ust. 1 i 3 ustawy prawo własności przemysłowejjest przestępstwem, które można popełnić wyłącznie z winy umyślnej. W omawianym przypadku umyślność wystąpiłaby wówczas, gdyby oskarżeni wiedzieli, że zakupione przez nich półmaski i pochłaniacze są podrobione. Korespondencja z dostawcą wskazuje, że były wątpliwości co do towaru, ale zostały one wytłumaczone, a oskarżeni nie mając przekazanych przez(...)wzorców wskazujących na cechy oryginalnych półmasek przyjęli to tłumaczenie. Można uznać, że była to naiwność i brak należytej staranności, co świadczy o winie nieumyślnej, ale to nie jest przestępstwo i prowadzić może jedynie do odpowiedzialności cywilnoprawnej. Zachowanie oskarżonych przeczy ich świadomości, że dysponują podrobionymi towarami, gdyż prowadzili z dostawcą korespondencję w internecie zostawiając ślady nie tylko zawartych kontraktów, ale również wątpliwości co do towaru. Gdyby mieli świadomość, że handlują podrobionymi półmaskami, to wówczas takie rozmowy prowadziliby telefonicznie, by ich wątpliwości nie zostały użyte przeciwko nim, jak ma to miejsce. Na brak świadomości posiadania podrobionego towaru wskazuje zachowanieJ. P., który na ustną prośbę zezwolił na kontrolę magazynu. Policja nie dysponowała nakazem przeszukania, więc mógł grać na czas, a wywiezienie z magazynu dwóch palet podrobionych półmasek nie stanowiłoby dla firmy żadnego problemu i to w krótkim czasie. ZachowanieJ. P.wskazuje, że nie miał on pojęcia, że w magazynie znajdują się podrobione półmaski. Z kolei zebranie pochłaniaczy od odbiorców z powodu wątpliwości co do ich oryginalności i przekazanie ich policji świadczy o tym, że wcześniej oskarżeni nie mieli świadomości, że są podrobione, a wiedzę tę nabyli dopiero, jak wszczęto przeciwko nim postępowanie, a pochłaniacze były już u odbiorców, więc po uzyskaniu tej świadomości nie dokonywali obrotu nimi. Gdyby mieli złe intencje i świadomość, że popełnili przestępstwo, to odzyskane pochłaniacze wystarczyło zutylizować usuwając w ten sposób obciążające ich dowody. Wartość zakupionych podrobionych półmasek i pochłaniaczy w stosunku do obrotów firmy świadczy, że nie opłacało się oskarżonym ryzykować narażenia się na stratę prestiżu i dobrych relacji z tak renomowanym dostawcą jak(...)świadomie handlując podrobionym towarem tym bardziej, że w działalności ich firmy to była jednostkowa sytuacja. Wprawdzie oskarżeni byli informowani o pojawieniu się na rynku podrobionych półmasek, ale istnienie na rynku podrobionych produktów renomowanej firmy jest niestety normą podobnie jak ich niska cena. Żeby umożliwić oskarżonym rozpoznanie podrobionych półmasek należało podać cechy umożliwiające to, czego nie uczyniono. Cena za jaką nabyli oskarżeni półmaski i pochłaniacze jest zbliżona do cen specjalnych przyznawanych przez(...), a biorąc pod uwagę takie sytuacje rynkowe jak problemy finansowe firmy, która musi jak najszybciej sprzedać posiadany towar nawet za niską cenę lub konieczność odzyskania powierzchni magazynowej dla bardziej rentownego towaru, jej wysokość nie musiała wzbudzać wątpliwości co do oryginalności towaru. Oskarżeni nie mogli przy każdej niskiej cenie wzywać przedstawicieli(...), gdyż musieli na bieżąco obracać towarem, ponieważ na tym polega ich działalność, a szybkość reakcji firmy(...)pozostawia wiele do życzenia, o czym przekonał się sam sąd orzekający w sprawie długo czekając na uzyskanie ważnych danych. Poza tym półmaski i pochłaniacze stanowiły tylko dwa z wielu towarów jakimi obracałafirma (...), więc nie można było im poświęcać tak dużo czasu, żeby wszystko dokładnie sprawdzić. Świadomość o obracaniu podrobionym towarem przez oskarżonych można oceniać w kategorii prawdopodobieństwa czy wewnętrznego przekonania, ale nie ma niewątpliwych dowodów i dlatego należało wydać wyrok uniewinniający.
4
KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie
Oskarżony
Punkt rozstrzygnięciaz wyroku
Punkt z wyroku odnoszący siędo przypisanego czynu
Przytoczyć okoliczności
5
1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU
Oskarżony
Punkt rozstrzygnięciaz wyroku
Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu
Przytoczyć okoliczności
1.6. inne zagadnienia
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę
7
KOszty procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
IV
Orzeczenie o kosztach uzasadniaart. 632 pkt 1 k.p.k.w zw. zart. 640 §1 k.p.k.
6
1Podpis | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Puławach
date: '2023-06-07'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Sędzia Sądu Rejonowego Marek Stachoń
legal_bases:
- art. 305 ust. 1 i 3 Ustawy Prawo Własności Przemysłowej
- art. 12§1 kk
- art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k.
recorder: starszy sekretarz sądowy Anita Szczepanik
signature: II K 326/19
``` |
153510600001006_II_W_000135_2021_Uz_2021-05-12_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktII W 135/21
Rsow 98/21 KPP(...)
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Wągrowiec, dnia 12 maja 2021 r.
Sąd Rejonowy w Wągrowcu II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Anna Filipiak
Protokolant: st.sekr. sąd. Paulina Ciesielska
przy udziale oskarżyciela z ramienia(...)
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12.05.2021 r. sprawy
A. G.
s.A.iM.
ur. (...)wW.
PESEL (...)
obwinionego o to, że:
w dniu 12 lutego 2021 roku o godz. 20:55 w miejscowościW.naul. (...)przy skrzyżowaniu zul (...)kierując pojazdem markiO. (...)onr rej. (...)nie zastosował się do znaku pionowego B-20(...)w związku z linią P12- linia bezwzględnego zatrzymania (ciągła);
tj. o wykroczenie z art. 92 § 1 k.w. w zw. z § 21 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 roku w sprawie znaków i sygnałów drogowych
1
obwinionegoA. G.uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego powyżej, z tym uzupełnieniem, że nie zastosował się do znaku poziomego i pionowego, tj. znaku P-12 ,,linia bezwzględnego zatrzymania - stop'' wskazującego miejsce zatrzymania pojazdu w związku ze znakiem pionowym B-20 - tj. wykroczenia z art. 92 § 1 k.w. i za to na podstawie powołanego przepisu oraz art. 24 § 1 i §3 k.w. wymierza mu karę 100 (stu) złotych grzywny;
2
na podstawieart. 118 § 1-§4 k.p.s.w. w zw. z § 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia iart. 119 § 1 k.p.s.w. iart. 1, art. 3 ust. 1 oraz art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnychzasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zwrot wydatków w kwocie 100 zł oraz opłatę w kwocie 30 złotych.
sędzia Anna Filipiak | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Wągrowcu
date: '2021-05-12'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Sędzia Anna Filipiak
legal_bases:
- art. 119 § 1 k.p.s.
- art. 1, art. 3 ust. 1 oraz art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach
w sprawach karnych
recorder: st.sekr. sąd. Paulina Ciesielska
signature: II W 135/21
``` |
Subsets and Splits