sentences
string
labels
int64
Wpływ środowiska przyrodniczego na rozmieszczenie osadnictwa kultury pucharów lejkowatych w dorzeczu środkowej Tążyny Przedstawione zostały cechy środowiska przyrodniczego fragmentu dorzecza Tążyny, przede wszystkim budowa geologiczna, cechy geomorfologiczne, a także wody powierzchniowe oraz pokrywa glebowa. Dokonano analizy związku wymienionych elementów środowiska z intensywnością zasiedlenia obszaru w trakcie funkcjonowania społeczności kultury pucharów lejkowatych. Stwierdzono, że dobre rozpoznanie warunków środowiskowych wpłynęło na wybór do zasiedlenia przede wszystkim siedlisk położonych na obszarach piaszczystych, o niewielkim zróżnicowaniu rzeźby terenu, gdzie wykształciły się gleby bielicoziemne i czarne ziemie, położonych w dolinach, w odległości kilkuset metrów od cieków.
0
Samorząd terytorialny między ustrojowo-organizacyjną formą władzy wykonawczej a czwartą władzą CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest określenie warunków uznania podmiotu życia społeczno-politycznego za wypełniający funkcje czwartej władzy oraz sprawdzenie, czy polski samorząd terytorialny można uznać za czwartą władzę. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest pytanie: czy samorząd terytorialny w Polsce jest czwartą władzą, czy „tylko” częścią władzy wykonawczej? W badaniu posłużono się metodami desk research, analizy instytucjonalno-prawnej oraz porównawczą. PROCES WYWODU: Sprawdzono, która z dwóch głównych teorii samorządu terytorialnego może stanowić teoretyczną podstawę uznania go za czwartą władzę, określono status prawny samorządu terytorialnego w Polsce i sformułowano definicję operacyjną czwartej władzy. Umożliwiło to analizę okoliczności i warunków kluczowych dla uznania samorządu terytorialnego za czwartą władzę oraz wskazanie instrumentów tej władzy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przy spełnieniu określonych warunków samorząd terytorialny w Polsce można uznać za czwartą władzę. Podmiotem tej władzy są wspólnoty mieszkańców, instrumentami zaś zinstytucjonalizowane w formie prawnej i/lub sformalizowane instrumenty demokracji uczestniczącej. Cechą tej władzy jest rozproszenie, gdyż przejawia się ona przede wszystkim w obrębie konkretnych jednostek samorządu terytorialnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Czwarta władza, wiązana przede wszystkim z mediami i kontrolą władz publicznych, może być również rozumiana inaczej, jako specyficzna forma wpływu i sposób kreowania rzeczywistości. Może się realizować nie tylko na poziomie krajowym, ale również na niższych poziomach władzy publicznej – w jednostkach samorządu terytorialnego. Uświadomienie tego faktu członkom wspólnot samorządowych mogłoby przyczynić się do wzrostu zaangażowania obywateli w lokalne sprawy publiczne.
31
Wpływ szerokości szczeliny z gazem inertnym na wymianę ciepła i masy w procesie destylacji dyfuzyjnej Przeprowadzono badania doświadczalne procesu odparowania filmu ciekłej mieszaniny dwuskładnikowej izopropanol - woda spływającej po ściance rury pionowej w obecności powietrza jako gazu inertnego w szerokim zakresie stężeń i temperatur. Opracowano modele matematyczne procesu przy różnych upraszczających założeniach dotyczących transportu masy. W obliczeniach numerycznych uwzględniono opory transportu ciepła i masy w fazie ciekłej oraz gazowej. Wyniki obliczeń numerycznych uzyskane na podstawie opracowanych modeli matematycznych dobrze zgadzają się z danymi eksperymentalnymi. Stwierdzono duży wpływ temperatury odparowania i szerokości szczeliny na całkowity strumień molowy.
10
Dylematy ograniczania miopatii mięśni piersiowych typu DPM u kurcząt brojlerów Postęp genetyczny w hodowli kurcząt brojlerów przyczynia się do wzrostu opłacalności tego działu produkcji rolnej. Równocześnie obserwuje się nowe zjawisko – występowanie wielu schorzeń metabolicznych, układu kostnego i mięśni. Szczególnym tego przykładem jest anomalia mięśni piersiowych kurcząt brojlerów zwana deep pectoral myopathy (DPM). Celem pracy było kompleksowe przeanalizowanie problemu miopatii musculus pectoralis minor, w tym rozpoznanie objawów DPM, częstotliwości, przyczyn i możliwości ograniczania anomalii. Zmiany charakterystyczne dla rozwoju DPM to początkowo krwawe wybroczyny, obrzęki, różowe zabarwienie pectoralis minor, a w późniejszych fazach zielona i zielono-szara barwa mięśni z objawami martwicy. Częstotliwość występowania miopatii zależy od wielu czynników. W Polsce, wśród dużych populacji kurcząt brojlerów stwierdzono natężenie od 0,15 do 0,9 %, ale także przypadki do 1,9 %. Podobne natężenie obserwowano w kilku krajach UE. W USA częstotliwość występowania DPM oceniono średnio na 0,7 %, ale znane są również przypadki na poziomie od 3 do nawet 17 %. Straty ekonomiczne z tytułu utylizowania mięśni piersiowych mniejszych oraz ograniczonej przydatności użytkowej i technologicznej mięśni większych są znaczące. Doświadczalne stymulowanie wymuszonego i kontrolowanego trzepotania skrzydłami u szybko rosnących komercyjnych linii genetycznych Ross i Hubbard Flex wywołało pojawianie się symptomów DPM. Analiza ryzyka występowania DPM pozwoliła ustalić, że selekcja stada, naruszenie hierarchii stada (więcej niż jednorazowy odbiór ptaków z tego samego pomieszczenia), hałasy, dźwięki w pobliżu wychowalni są czynnikami największego ryzyka w warunkach produkcji krajowej na fermach.
37
Bezpieczeństwo żywnościowe krajów Unii Europejskiej Celem artykułu jest ukazanie stanu bezpieczeństwa żywnościowego krajów Unii Europejskiej oraz określenie podstawowych czynników determinujących poziom tego bezpieczeństwa. Stwierdzono istnienie dużych dysproporcji w stanie bezpieczeństwa żywnościowego pomiędzy poszczególnymi krajami UE, a szczególnie pomiędzy krajami starej i nowej UE. Określono, że w analizowanych latach średnio w krajach UE pogorszyła się dostępność cenowa produktów oraz ich jakość. Niekorzystne zmiany, jakie zaszły, nie były jednak zbyt wielkie. Natomiast średni wskaźnik dla analizowanych krajów dotyczący dostępu do żywności wyraźnie się poprawił.
37
Wpływ aktywności fizycznej na sprawność poznawczą Wraz z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa obserwuje się zwiększenie odsetka osób, których funkcjonowanie poznawcze ulega obniżeniu. Przeciwdziałanie temu procesowi stanowi wyzwanie dzisiejszych czasów i wymaga opracowania rekomendacji w zakresie stylu życia, które pozwolą zatrzymać lub opóźnić proces spadku sprawności poznawczej. Regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zdrowie i sprawność poznawczą, a zwłaszcza na 1 z rodzajów funkcji poznawczych – funkcje wykonawcze. Dane dowodzą korzystnego wpływu ćwiczeń fizycznych – zarówno aerobowych, jak i siłowych, a także ich połączenia – na sprawność poznawczą. U podstaw efektywności ćwiczeń fizycznych leży kilka mechanizmów biologicznych: zmiany na poziomie komórkowym, uwalnianie białek, wzrost przepływu krwi przez mózg, wzrost stężenia neuroprzekaźników i proces neurogenezy. Celem niniejszego artykułu jest analiza najnowszych badań uwzględniających związek między aktywnością fizyczną a sprawnością poznawczą, prowadzonych w latach 2015–2020. Przegląd badań uwzględniał wpływ aktywności fizycznej, bez łączenia treningów fizycznych z poznawczymi, na sprawność poznawczą w grupie zdrowych dorosłych i osób starszych. Analizie poddano badania, które definiowały aktywność fizyczną jako uprawianie sportu lub zwiększanie codziennej aktywności w celu ograniczenia następstw siedzącego trybu życia. Wyniki przeglądu dostępnych danych wskazują na to, że badacze stwierdzają pozytywny wpływ zwiększania aktywności fizycznej na sprawność poznawczą, głównie funkcje wykonawcze (w tym pamięć roboczą), ale także procesy uwagi i pamięci. Tylko kilka prac nie zawiera istotnych różnic w tym zakresie. Analiza badań wskazuje jednak na brak jednolitych metod oceny natężenia aktywności fizycznej, jak również pomiaru sprawności poznawczej. Istnieje konieczność prowadzenia dalszych badań w tym zakresie w celu sprawdzenia efektów długoterminowych. Kolejne badania powinny służyć opracowaniu najskuteczniejszych technik interwencyjnych i zaleceń profilaktycznych dotyczących zachowania sprawności poznawczej na dobrym poziomie. Należałoby rozszerzyć te badania o kontrolę zmiennych, które wpływają na nabywanie sprawności poznawczej oraz efektywność poznawczą pojawiających się na przestrzeni trwania interwencji. Med. Pr. 2021;72(4):437–450
26
Używanie substancji psychoaktywnych wśród studentów w aspekcie analizy uczelnianych działań prozdrowotnych Wprowadzenie. Młodzi ludzie rozpoczynając studia, wchodzą w środowisko, w którym dominujące zachowania zdrowotne nie są korzystne. Studenci to istotni adresaci działań mających na celu przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych. Cel pracy. Celem pracy była ocena skali używania substancji psychoaktywnych wśród studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (PWSZ) w Suwałkach w aspekcie analizy uczelnianych działań prozdrowotnych. Materiał i metoda. Badanie odbyło się w dwuetapowo. Przed rozpoczęciem działań prozdrowotnych, w roku akademickim 2013/14, zbadano 322 studentów pierwszego roku studiów. Powtórne badanie przeprowadzono po dwóch latach prowadzenia działań prozdrowotnych wśród 249 studentów trzeciego roku studiów. Badanie zrealizowano metodą sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety własnego autorstwa. Wyniki. Alkohol był najbardziej popularną substancją psychoaktywną wśród studentów PWSZ. Nielegalne substancje psychoaktywne były najmniej rozpowszechnione. Nie stwierdzono różnic w zakresie rozpowszechnienia substancji psychoaktywnych wśród studentów PWSZ w trakcie prowadzenia uczelnianych działań prozdrowotnych. Wnioski. Działania mające na celu przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych wśród studentów powinny skupiać się na grupach ryzyka. Poza edukacją należy wykorzystywać także strategie zmiany postaw i zachowań w większym stopniu aktywizujące uczestników.
34
Analiza korzyści wdrożenia systemu informatycznego klasy ERP w przedsiębiorstwie branży kurierskiej Artykuł koncentruje się na kwestiach dotyczących korzyści wdrożenia systemu informatycznego na przykłądzie branży kurierskiej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie konieczności stosowania rozwiązań informatycznych wspomagających obsługę skomplikowanych usług branży KEP, a także analiza korzyści wynikających z jego zastosowania na przykładzie polskich oddziałów firmy kurierskiej. Z przeprowadzonych badań wynika, że na etapie wprowadzania systemu ERP i jego wdrażania w podmiocie badań sprawdzana była funkcjonalność, jak i błędy kontrolne – 78% respondentów potwierdziło, że czynności te są wykonywane systematycznie w firmie. Wraz ze wdrażaniem systemu ERP starano się jak najbardziej zachować wysoką jakość realizacji działań, zgodnie z normami zarządzania jakością, występowanie tego typu działań potwierdza 59% badanych. Przeważają następujące formy zastosowania ERP: tworzenie statystyk sprzedaży – 35% oraz kalkulowanie cen sprzedaży – 34%. Wprowadzony system ERP jest przydatny według 72% pracowników firmy kurierskiej
39
Reakcja fasoli szparagowej na zasolenie podłoża W przeprowadzonym eksperymencie wazonowym określono wpływ zróżnicowanego zasolenia podłoża na aktywność katalazy i peroksydazy oraz zawartość chlorofilu całkowitego i karotenoidów w liściach fasoli szparagowej (Phaseolus vulgaris L., cv Złota Saxa). Rośliny potraktowano doglebowo roztworami chlorku sodu zawierającymi: 5, 10, 20 i 30 mM NaCl. Uzyskane wyniki wykazały, że zarówno zmiany aktywności badanych enzymów, jak i zawartości barwników asymilacyjnych w liściach roślin były w dużym stopniu zależne od poziomu zasolenia gleby. Zasolenie podłoża prowadziło do wzrostu aktywności peroksydazy w liściach fasoli, wielkość zmian była wprost proporcjonalna do poziomu zasolenia. Aktywność katalazy w liściach fasoli rosnącej na podłożu o niższych poziomach zasolenia była zbliżona do aktywności w roślinach kontrolnych, podczas gdy wyższe zasolenia wywołały spadek aktywności tego enzymu. Zasolenie podłoża wpłynęło także na obniżenie zawartości chlorofilu i karotenoidów w liściach fasoli, przy czym zmiany te były tym większe im wyższy był poziom zasolenia gleby.
10
Stan geometryczny powierzchni bocznych zębów kół zębatych po frezowaniu diagonalnym Przedstawiono znaną, ale sporadycznie wykorzystywaną metodę diagonalnego nacinania kół zębatych. Dotychczasowe opracowania na ten temat są bardzo nikłe i niedoskonałe. Przedstawione w literaturze zależności, według których należy prowadzić tę obróbkę, w praktyce nie dają pozytywnych rezultatów. Dopiero przeprowadzona szczegółowa analiza łańcucha kinematycznego konkretnej obrabiarki dała zadowalający wynik. Potwierdziły to prace wstępne prowadzone w warunkach warsztatowych. Badania właściwe obejmują badania wpływu parametrów skrawania na stan powierzchni koła po obróbce tą metodą. Według teorii należy spodziewać się znacznego polepszenia tego stanu ze względu na krzyżowe ślady obróbki. Uzyskane rezultaty częściowo potwierdzają te przypuszczenia. Pierwsze badania prowadzono na kołach w stanie nieutwardzonym. Przewiduje się, że lepsze rezultaty będą uzyskiwane na kołach utwardzonych. Pełne badania mogą spopularyzować tą zarzuconą metodę i dać wymierne korzyści w postaci znacznego polepszenia stanu powierzchni bez kosztownego szlifowania.
13
Problemy anonimizacji dokumentów medycznych. Część 1. Wprowadzenie do anonimizacji danych medycznych. Zapewnienie ochrony danych wrażliwych metodami f(a)- i f(a,b)-anonimizacji Wstęp: Dokumentacja medyczna powinna być zabezpieczona przed uszkodzeniami lub utratą. Sposób zabezpieczenia musi uwzględniać zachowanie integralności i wiarygodności oraz zapewniać stały dostęp do dokumentacji osobom uprawnionym, a także uniemożliwiać dostęp osobom nieuprawnionym. Dokumentację medyczną powinno się udostępniać z zachowaniem jej integralności oraz ochrony danych osobowych. Jednym ze sposobów zabezpieczenia danych przed ujawnieniem jest anonimizacja. Cel badań: analiza metod anonimizacji, metod ochrony zanonimizowanych danych oraz opracowanie nowego typu zabez-pieczenia prywatności umożliwiającego sterowanie udostępnianiem danych wrażliwych przez podmiot, którego te dane dotyczą. Materiał i metody: metody analityczne. Wyniki: dostarczenie materiału wspomagającego wybór i analizę sposobów anonimizacji danych medycznych, opracowanie nowego typu zabezpieczenia umożliwiającego kontrolę danych wrażliwych przez podmioty, których dane te dotyczą. Wnioski: W pracy przeprowadzono analizę rozwiązań w zakresie anonimizacji danych pod kątem zastosowania ich do ochrony prywatności w zbiorach danych medycznych. Przeprowadzono analizę takich metod, jak: k-anonimizacji, (X,y)-anonimizacji, (α,k)-anonimizacji, (k,e)-anonimizacji, l-dywersyfikacji, (X,y)-dołączalności, (X,y)-prywatności, LKC-prywatności, t-bliskości, ograniczonego zaufania oraz personalizowanej prywatności. Szczególnej analizie poddano problem możliwości personalizacji sterowania prywatnością danych wrażliwych przez podmiot, którego dane te dotyczą. Oprócz samych metod anonimizacji przeprowadzono analizę metod ochrony zanonimizowanych danych. W szczególności zaś metod: δ-obecności, prywatności e-różnicowej, (d,γ)-prywatności, prywatności (α,β)-dystrybucyjnej oraz ochrony przed (c,t)-izolacją. W pracy zaproponowano nowe rozwiązanie w zakresie kontrolowanej ochrony prywatności. Rozwiązanie oparte jest na wydzieleniu chronionych pól i wielokluczowym szyfrowaniu i deszyfrowaniu danych wrażliwych. Zaproponowano sposób wydzielenia pól zgodny z obowiązującym standardem XML. Do szyfrowania wybrany został schemat szyfrowania posiadający n różnych kluczy. Do deszyfrowania zawartości wystarczające jest p spośród wszystkich możliwych. Umożliwia to tworzenie zupełnie nowych systemów dostępu do danych wrażliwych oraz ich udostępniania.
25
Ochrona architektonicznych dóbr kultury współczesnej na terenie Pomorza Zachodniego Polska architektura i urbanistyka 2. połowy XX wieku jako zasób dziedzictwa podlegającego potrzebie ochrony jest zjawiskiem nowym, ale wpisującym się w aktualny nurt działań podejmowanych na rzecz zachowania współczesnych dóbr kultury. W Polsce punktem zwrotnym była ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r. wprowadzająca pojęcie dobro kultury współczesnej. Praca podejmuje próbę zilustrowania stanu ochrony dziedzictwa architektury i urbanistyki polskiej na terenie województwa zachodniopomorskiego w ciągu ostatniej dekady. Przedstawiona zostanie sytuacja „lokalnych ikon” architektury modernistycznej, jak i zasady ochrony obiektów będących dobrem kultury.
32
Flora nasypu nieużytkowanej linii kolejowej w okolicach Sokołowa Podlaskiego Celem pracy jest charakterystyka flory nasypu nieużytkowanej linii kolejowej w okolicach Sokołowa Podlaskiego. Badania przeprowadzono w latach 2005-2006 i 2007-2008. Wykonano 180 zdjęć fitosocjologicznych metodą Brauna-Blanqueta na trzech odcinkach badawczych. Określono przynależność fitosocjologiczną występujących gatunków roślin wg MATUSZKIEWICZA [2001]. Rozpoznane gatunki pogrupowano wg form życiowych RAUNKIAERA [1934]. Dominują gatunki synantropijne z klasy Artemisietea vulgaris. Rozpoznano pięć form życiowych roślin, tj. hemikryptofity, geofity, chamefity, terofity i fanerofity. Ekosystemy przyległe do terenu badań mają wpływ na skład gatunkowy roślin nieczynnych torów kolejowych, co potwierdzają uzyskane wyniki badań.
14
Zachowania zdrowotne i zachowania ryzykowne dla zdrowia wśród uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego Cel badań. Celem badań była ocena niektórych zachowań zdrowotnych uczniów szkół gimnazjalnych oraz rozpoznanie przyczyn podejmowania zachowań ryzykownych dla zdrowia (palenia papierosów i picia alkoholu) z uwzględnieniem wieku i płci badanych. Materiał i metody. Badaniem objęto 503 uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego. Wśród nich było 252 dziewcząt (50,1%) i 251 (49,9%) chłopców. Średni wiek badanych wynosił 14,5 ± 0,8 roku. W badaniu zastosowano metodę sondażową, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Badana młodzież wykazywała zachowania antyzdrowotne. Ponad połowa ankietowanych (56,06%) spędzała wolny czas, siedząc przed komputerem. Średni wiek inicjacji alkoholowej wynosił 12,5 ± 1,9 roku, a tytoniowej 12,1 ± 2,2 roku i był niezależny od płci badanych uczniów (p > 0,05), ale zależny od ich wieku. Wraz z wiekiem wzrastała liczba osób zarówno spożywających alkohol, jak i palących papierosy. Wnioski. Analizowane zachowania zdrowotne badanej młodzieży gimnazjalnej znacznie odbiegały od zaleceń dotyczących zdrowego stylu życia: obserwowano błędy w sposobie odżywiania, małą aktywność fizyczną oraz sedentarny tryb życia i stosowanie używek. Najczęstszymi przyczynami podejmowania przez badaną młodzież zachowań ryzykownych (palenia papierosów i picia alkoholu) były: zabawa, ciekawość i wpływ grupy rówieśniczej, a ich występowanie było niezależnie od płci, ale zależne od wieku badanych uczniów.
29
Zawartosc skladnikow nawozowych oraz metali ciezkich i ich frakcji w kompostach z odpadow komunalnych Analizowany kompost z odpadów komunalnych w Katowicach ma dobre właściwości nawozowe, ponieważ zawiera od 33,1 do 45,9% s.m. substancji organicznej. W wielu przypadkach nie przekracza dopuszczalnych normą zawartości metali ciężkich (Cu, Zn, Cd, Pb, Cr, Ni, Co, Mn), natomiast głównym czynnikiem ograniczającym jego przyrodnicze zastosowanie jest nadmierna zawartość szkła, ceramiki i innych części twardych, która wynosi od 2,0 do 2,6% s.m. Ze względu na fakt, iż całkowita zawartość metali ciężkich nie dostarcza nam wystarczających informacji na temat zachowania się ich w środowisku glebowym, przeprowadzono badania sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej, która pozwoliła wskazać na tempo uwalniania się poszczególnych metali. W badanych kompostach metale ciężkie w najwyższym stopniu związane są z frakcjami: tlenków żelaza i manganu, materią organiczną i pozostałością (poza cynkiem, manganem i ołowiem, które dodatkowo związane są z węglanami). We frakcji I (wymiennej) i frakcji II (węglanowej) związane są głównie miedź, cynk i mangan.
45
Wybrane zachowania zdrowotne młodzieży akademickiej a umiejscowienie kontroli zdrowia Wstęp: Zachowania zdrowotne są efektem ukształtowanej postawy wobec zdrowia, a szczególnie poczucia odpowiedzialności za swoje zdrowie i współodpowiedzialności za zdrowie innych. Istotną rolę w wyborze zachowań zdrowotnych pełni umiejscowienie kontroli zdrowia. Charakteryzuje się ono przekonaniem o możliwości wpływania na stan własnego zdrowia i jego poprawę. Młodzież akademicka jest grupą szczególnie narażoną na występowanie niekorzystnych zachowań zdrowotnych. cel badań: Celem badań była ocena związku pomiędzy wybranymi zachowaniami zdrowotnymi młodzieży akademickiej a umiejscowieniem kontroli zdrowia. Materiał i metoda: Badaniem objęto grupę 194 studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku. Zastosowano autorski kwestionariusz ankiety oraz Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia MHLC–B. Do opracowania statystycznego wykorzystano test niezależności chi- kwadrat. Wyniki i wnioski: Analiza wybranych zachowań zdrowotnych pozwala stwierdzić, że zdecydowana większość młodzieży akademickiej nie pali papierosów, natomiast prawie ¾ studentów deklaruje picie alkoholu. Nie wykazano zależności pomiędzy zachowaniami ryzykownymi, tj. paleniem papierosów i piciem alkoholu a umiejscowieniem kontroli zdrowia.
26
Refleksja wobec pojęcia w systemie Hegla Artykuł przedstawia Heglowską koncepcję refleksji w nawiązaniu do jego Logiki Subiektywnej, zawartej w Nauce logiki. Tłumaczy on trzy momenty refleksji: refleksję postulującą, zewnętrzną i określającą. Następnie przedstawia abstrakcyjny schemat Heglowskiego pojęcia, uchwycony w jego trzech aspektach: uniwersalności, partykularności i jednostkowości. Wreszcie poruszony zostaje wątek negacji w pojęciu refleksji, oraz moment ukazywania się, poprzez negację, absolutu.
4
Określenie zapachowego oddziaływania wybranego zakładu przetwórstwa rolno-spożywczego przy zastosowaniu olfaktometrii dynamicznej oraz metod obliczeniowych Pomiary stężenia zapachowego przeprowadzono w okresie jesiennym 2010 roku. Próbki wonnych gazów zostały pobrane podczas kampanii buraczanej z sześciu źródeł emisji zlokalizowanych na terenie wybranej cukrowni. Przy zastosowaniu olfaktometrii dynamicznej (zgodnie z normą PN-EN 13725) i metod obliczeniowych (model wskaźnikowy i model smugi korzystający z równania Pasquilla) określono zakres zapachowego oddziaływania rozpatrywanego obiektu. Stwierdzono, że ponad 99% całkowitej emisji zapachu stanowiła emisja ze źródeł punktowych (procesy saturacji i defekacji). Obliczenia wykonane za pomocą modelu wskaźnikowego wykazały, że obszarem narażonym na wpływ odorów (dla różnych prędkości wiatru) może być obszar znajdujący się do 1050 metrów od badanego obiektu. Według obliczeń przeprowadzonych z zastosowaniem modelu Pasquilla, najwyższe średnie roczne stężenie zapachu uzyskano w punkcie o współrzędnych X = 850 i Y = 950 m, i wyniosło 3,34 ouE/m3. Zgodnie z polskim projektem ustawy o „przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej” jako poziom odniesienia zostało ustalone stężenie zapachu równe 1 ouE/m3. W związku z tym, że na podstawie obliczeń ww. wartość została przekroczona, powinny zostać podjęte działania mające na celu ograniczenie emisji zapachów z badanej cukrowni.
41
Inwazyjne antropofity na murszejącym drewnie i wykrociskach w lasach Karkonoszy Na murszejącym drewnie i na wykrociskach w lasach Karkonoszy stwierdzono trzy inwazyjne antropofity, tj.: dwie rośliny naczyniowe – Digitalis purpurea L. i Impatiens parviflora DC. oraz jeden mech – Orthodontium lineare Schwägr. Stanowi to zaledwie 1,9% flory analizowanych siedlisk (1,1% flory mchów, 2,9% flory roślin naczyniowych) i 3,5% kenofitów znanych we florze kwiatowej Sudetów. Gatunki te rosły przeważnie sporadycznie i z niską frekwencją, na 3,5% zbadanych obiektów (na 3,1% murszejących kłód i pniaków oraz na 5,6% elementów składowych wykrocisk), we wszystkich typach zbiorowisk leśnych w granicach Karkonoskiego PN i poza nim. Obecnie inwazyjne kenofity nie zagrażają różnorodności narażonej na wyginięcie flory epiksylicznej. Omawiane siedliska wydają się wykazywać odporność na wnikanie antropofitów.
14
Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918 Marian Ruzamski, najwybitniejszy malarz związany z Tarnobrzegiem, absolwent krakowskiej ASP, uczeń Wyczółkowskiego i Malczewskiego, po zajęciu Tarnobrzega w 1914 r. przez wojska rosyjskie, został przez nie uprowadzony z miasta jako tzw. jeniec cywilny. Osadzony w Charkowie, spędził tam 5 kolejnych lat swego życia. Przeżył dzięki pomocy rodziny, przyjaciół i działalności Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Utrzymywał się także ze sprzedaży swoich prac, malowanych na zamówienie bądź wymienianych za żywność. Podczas pobytu w Charkowie doświadczył również okropności rewolucji bolszewickiej i wojny domowej. Doświadczenia te stały się ogromnie ważnym punktem odniesienia w jego dalszym życiu. Do wolnej Polski powrócił w 1919 r. wraz z ocalałymi pracami, które składają się na tzw. okres charkowski jego twórczości.
22
Liturgia sakramentu małżeństwa w realiach litewskich w diecezji Wiłkawiszskiej Przymierze między mężczyzną a kobietą nie jest jedynie przedmiotem układu prawnego lub jakiegoś kontraktu. W Kościele katolickim zostało bowiem podniesione do godności sakramentu. Nauka Kościoła jest więc jednoznaczna: małżeństwo pochodzi z ustanowienia Bożego. Dlatego też określane jest ono mianem przymierza, w miejsce dawnego określenia umowa. Ze względu na to, że jest sakramentem, którego udzielaniu towarzyszy odpowiednia forma zewnętrzna – wymaga obrzędu liturgicznego. Dlatego też ustawodawca kościelny sformułował zasadę dotyczącą formy zawierania małżeństwa. Opierając się na badaniach socjologiczno-pastoralnych autora, ukazana została strona praktyczna zawarcia małżeństwa w diecezji Wiłkawiszskiej na Litwie po odzyskaniu niepodległości od 1991 r. do 2012 r., a także zmiany zachodzące w latach późniejszych.
43
Przepowiadanie narracyjne jako forma dotarcia do współczesnego człowieka Współczesny człowiek żyje i uczy się w kulturze ikonicznej, co sprawia, że jego mentalność staje się podobna do tej kultury. Tymczasem przepowiadający pozostają sługami słowa. Narracja jest jedną z form obrazowego mówienia, które dąży do stworzenia w umyśle słuchacza obrazu głoszonej prawdy. Dlatego narracja staje się wprawnym narzędziem, które jednocześnie pozostaje słowem, a z drugiej strony odpowiada mentalności współczesnego człowieka.
40
Wpływ Brexitu na współpracę sądową w sprawach karnych w Unii Europejskiej The withdrawal of the United Kingdom from the European Union is one of the main challenges for the continued functioning of the European judicial area in criminal matters. In this article, special attention will be paid to selected aspects of ensuring further judicial cooperation in criminal matters after Brexit. This primarily concerns the possibility of further participation of the United Kingdom in specific organs supporting this cooperation (Eurojust and Europol) and the the application of legal instruments implementing the principle of mutual recognition of judgments, with reference to the flagship legal instrument, i.e. the European arrest warrant. It also presents a unique position of the United Kingdom in the Area of Freedom Security and Justice EU, which that state is guaranteed under the provisions of Treaties. Wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej stanowi jedno z głównych wyzwań dla dalszego funkcjonowania europejskiego obszaru wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. W niniejszym artykule szczególna uwaga zostanie zwrócona na wybrane aspekty zapewnienia dalszej współpracy sądowej w sprawach karnych po Brexicie. Dotyczy to przede wszystkim możliwości dalszego udziału Zjednoczonego Królestwa w specyficznych organach wspomagających obrót prawny w ramach tej współpracy (tj. w ramach Eurojustu i Europolu) oraz stosowania instrumentów prawnych urzeczywistniających zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń, ze szczególnym uwzględnieniem sztandarowego instrumentu prawnego, tj. europejskiego nakazu aresztowania. Przedstawiono również wyjątkową pozycję Zjednoczonego Królestwa w Przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE, którą to państwo zagwarantowało sobie z mocy postanowień traktatowych.
39
Komunikacja symplastowa w drewnie Rejon drewna wtórnego, oprócz martwych elementów przewodzących i wzmacniających, zawiera żywe komórki połączone za pośrednictwem plazmodesm, które tworzą trójwymiarowy system, w obrębie którego zachodzi intensywny transport symplastowy. Prezentowany artykuł przybliża znaczenie komunikacji symplastowej w drewnie wtórnym, omawiając istotną rolę żywych komórek drewna m.in. w magazynowaniu substancji odżywczych, w transporcie międzykomórkowym oraz w regulacji procesów rozwojowych wybranych elementów drewna. Charakteryzuje również anatomię miękiszu drzewnego, drewno bezpromieniowe oraz różnice między komórkami izolowanymi i kontaktowymi oraz omawia specyfikę transportu symplastowego przebiegającego w apoplastowej przestrzeni drewna wtórnego.
41
III Konferencja Naukowa Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa „Wielka historia puka do naszych drzwi”. Wieś podkrakowska wobec polskich powstań narodowych XVIII-XIX wieku III Konferencja Naukowa Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa „Wielka historia puka do naszych drzwi”. Wieś podkrakowska wobec polskich powstań narodowych XVIII-XIX wieku (Baranówka 24 maja 2013 roku)Z okazji 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa przy współudziale Instytutu Pedagogicznego w Krakowie zorganizowało konferencję naukową poświęconą tematyce podkrakowskich wsi w dobie polskich powstań narodowych od konfederacji barskiej po powstanie styczniowe.Honorowy patronat na przedsięwzięciem objął Marek Sowa, Marszałek Województwa Małopolskiego.  
22
Bariery w informatyzacji Polski Wschodniej Na łamach niniejszego artykułu dokonano identyfikacji barier informatyzacji Polski Wschodniej, tj. pięciu województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Wyodrębniony obszar nie jest przypadkowy, a związany jest z realizacją jednego z największych projektów informatycznych wpisanych w perspektywę finansową 2007–2013 „Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej”. Budowa infrastruktury technicznej w zakresie dostępu do Internetu, a w szczególności budowa sieci szerokopasmowej nie jest jedynym poważnym problemem informatyzacji Polski Wschodniej. Zaprezentowana na łamach artykułu analiza wskazuje na występowanie dysonansu pomiędzy real-nymi potrzebami technicznymi i organizacyjnymi w przedmiotowym zakresie. Okazuje się bowiem, że w ramach ogółu działań związanych z informatyzacją dochodzi zarówno do powielania wdrażanych rozwiązań technicznych, czyniąc je tym samym docelowo bezużytecznymi, jak również two-rzenia usług elektronicznych niskiej jakości. Odrębną kwestią w identyfikacji barier procesu informatyzacji jest wymiar społecznych kompetencji teleinformatycznych, który winien być kompatybilny z budowaną infrastrukturą. Wykorzystanie kapitału społecznego w tworzeniu innowacyjnej gospodarki wymaga jednak w pierwszej kolejności dostępu do nowoczesnych narzędzi pracy wpiętych w systemy teleinformatyczne i do tego wymiaru zawężona została zaprezentowana na łamach niniejszego artykułu analiza. Wyniki zrealizowanych badań wskazały na istnienie szeregu barier, z których większość ma jednak charakter systemowy wykraczający poza granice Polski Wschodniej.
39
Projekt Lutostańskiego a bolszewickie regulacje prawne dotyczące prawa małżeńskiego okresu międzywojennego Celem artykułu jest analiza projektu prawa małżeńskiego Karola Lutostańskiego z 1929 r. przeprowadzona w ujęciu porównawczym z rozwiązaniami prawnymi obowiązującymi w Rosji Radzieckiej. Zasadność uwzględnienia komparatystyki uzasadnia powoływanie się przez obóz konserwatywny II Rzeczypospolitej na zbieżność treści i założeń projektu Lutostańskiego z bolszewickim ustawodawstwem małżeńskim. Stanowisko takie bezpośrednio stało się przyczyną tego, że projekt nie uzyskał mocy obowiązującej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na istnienie istotnych rozbieżności tak w samych założeniach proponowanej regulacji, jak i w zredagowanych w niej przepisach kształtujących model małżeństwa i rodziny, a w konsekwencji państwa. W odróżnieniu od prawa obowiązującego w Rosji, polski projekt w zamierzeniu faktycznie chronił instytucje małżeństwa i rodziny.
43
Literatura jako spotkanie z człowiekiem. Profesora Jacka Brzozowskiego wspominają Jego przyjaciele i współpracownicy z łódzkiej polonistyki Teksty i materiały bibliograficzne, zamieszczone w tym dziale, prezentują sylwetkę i dorobek naukowy prof. dr hab. Jacka Brzozowskiego, wybitnego literaturoznawcy i edytora z łódzkiej polonistyki, zmarłego 18 czerwca 2017 roku.
16
Farmakologiczne metody leczenia starczowzroczności Starczowzroczność to fizjologiczny stan wynikający ze starzenia się organizmu, dotykający ludzi po 40. r.ż., którego rezultatem jest utrata zdolności do wyraźnego widzenia przedmiotów z bliskiej odległości. W korygowaniu starczowzroczności najpopularniejsze jest używanie pomocy optycznych, tj. okularów i soczewek kontaktowych, które jednak bywa uciążliwe dla pacjentów. Farmakologiczne leczenie prezbiopii opiera się na stosowaniu kropli okulistycznych, które poprzez wpływ na mięsień rzęskowy, szerokość źrenicy oraz elastyczność soczewki miałyby znacząco poprawić ostrość wzroku do bliży. Artykuł przedstawia obecny stan badań naukowych na temat farmakologicznych możliwości korekcji starczowzroczności.
25
New Age w filozofii, czyli powrót do hylozoizmu i Kabały Book Review: Harman G. 2013. Traktat o przedmiotach, przekład Marcin Rychter. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4
Liturgia jako przestrzeń przepowiadania słowa Bożego Pomimo tego, iż wartość i znaczenie słowa mocno osłabły, to przepowiadanie słowa Bożego, które jest nieustannym głoszeniem kerygmatu, pozostaje nadal sprawą bardzo aktualną i potrzebną. Jak mówi św. Paweł „wiara rodzi się z tego, co się słyszy, a tym, co się słyszy jest słowo Chrystusa” (Rz 10, 17). W artykule wskazano na to, że obowiązek głoszenia słowa Bożego spoczywa na wszystkich chrześcijanach. Szczególną rolę w tym odgrywają biskupi i kapłani, którzy są pierwszymi i uprzywilejowanymi podmiotami do przepowiadania słowa Bożego. Wyraźnym miejscem do głoszenia kerygmatu jest liturgia, a wyjątkową pozycję zajmuje w niej homilia, która najczęściej jest związana z Eucharystią. Nie należy pomijać faktu, iż głoszenie słowa Bożego jest mocno związane ze świadectwem życia. Podejmowane przez człowieka decyzje i jego zachowania są najbardziej skutecznym głoszeniem Ewangelii. W artykule dokonano usystematyzowania treści dotyczących przepowiadania słowa Bożego. Przedstawiono konkretne wnioski wskazując na celebrację liturgiczną, jako najbardziej powszechne i dostępne dla wszystkich miejsce głoszenia i słuchania Dobrej Nowiny. Celem artykułu było pokazanie wartości słowa Bożego, a także wpływu świadectwa życia mówiącego na jego „skuteczność”. Zwrócono również uwagę na pierwszorzędną rolę kerygmatu w głoszeniu Ewangelii.
40
Zastosowanie kompostów z drzewnych odpadów poużytkowych w uprawie pelargonii rabatowej (Pelargonium zonale) 'Andria' Celem przeprowadzonych badań było poznanie wpływu kompostów uzyskanych z drewna poużytkowego na wzrost i kwitnienie pelargonii rabatowej (Pelargonium zonale) 'Andria'. W badaniach zastosowano dwa warianty kompostów otrzymanych z drzewnych odpadów poużytkowych, oznaczone symbolami OPA i OPB. Rośliny uprawiano w podłożach składających się z kompostów i torfu wysokiego w różnych kombinacjach objętościowych. Analizując uzyskane wyniki stwierdzono, że rodzaj podłoża wywarł istotny wpływ na wzrost i kwitnienie pelargonii rabatowej. Większe dawki kompostu (100% i 75%) w podłożu powodowały zahamowanie wzrostu roślin w porównaniu z kontrolą. Dawki mniejsze (25%) dawały wyniki porównywalne w stosunku do kontroli, zwłaszcza w przypadku roślin nawożonych pogłównie.
23
Wpływ podziału dawki oraz kąta początku wtrysku dawki inicjującej na parametry pracy dwupaliwowego silnika o zapłonie samoczynnym W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu podziału inicjującej zapłon dawki oleju napędowego w dwupaliwowym silniku o ZS zasilanym propanem. Zaprezentowano zestawienie wyników badań dla czterech różnych proporcji podziału inicjującej zapłon dawki oleju napędowego mierzonych udziałem energetycznym dawki pilotującej, oraz dla przypadku pojedynczej dawki oleju napędowego. Badania obejmowały analizę procesu spalania, oraz emisji spalin. Wykazano że podział dawki oleju napędowego z zachowaniem odpowiednich proporcji dawki pilotującej do dawki głównej, oraz kąt początku wtrysku ma istotne znaczenie dla przebiegu procesu spalania, oraz emisji związków toksycznych spalin. Poprawie ulega zarówno sprawność ogólna jak i emisja tlenków azotu przy nieznacznym wzroście emisji węglowodorów. Ponadto wykazano że zastosowanie podziału dawki oleju napędowego wyraźnie redukuje obciążenia cieplne i mechaniczne silnika.
13
Zadania mediów w realizacji misji nauczycielskiej Kościoła w Polsce Z woli Jezusa Chrystusa posłannictwem Kościoła jest ewangelizacja. Stanowi ona podstawę do wyznaczenia ogólnych zadań mediów, którymi są: 1) promocja godności człowieka i 2) głoszenie prawdy oraz demaskowanie zła. Łącząc socjologiczne rozumienie środków społecznego przekazu jako władzy z teologicznymi przesłankami sprawowania władzy w Kościele, która ma być służbą, można sformułować szczegółowe zadania mediów, jako różnych rodzajów służby spełnianej: 1) wobec ludzi i kultur, 2) w dialogu ze światem, 3) wobec wspólnoty ludzkiej i postępu społecznego, 4) wobec wspólnoty kościelnej i 5) wobec nowej ewangelizacji.
43
Analiza porównawcza rozwiązań okrętowych instalacji grzewczych W artykule przedstawiono opisy i schematy okrętowych instalacji grzewczych parowych i olejowych. Dokonano przeglądu ich własności oraz przeprowadzono analizę porównawczą z punktu widzenia korzyści eksploatacyjnych.
13
Grzyby z rodzaju Fusarium - występowanie, charakterystyka i znaczenie w środowisku W pracy opisano przynależność systematyczną i scharakteryzowano wybrane gatunki z rodzaju Fusarium. Omówiono budowę mikroskopową oraz strukturę grzybni, a także opisano tworzone zarodniki. Przedstawiono także zdolności do produkcji mykotoksyn. Określono rolę, jaką grzyby z rodzaju Fusarium pełnią w środowisku. Opisano również wybrane choroby wywoływane przez Fusarium spp. zarówno u roślin, jak i u ludzi i zwierząt. Przedstawiono także wybrane metody badawcze służące identyfikacji i ocenie bioróżnorodności grzybów z rodzaju Fusarium.
41
Projektowanie sieci teleinformatycznych Wstęp i cel: Praca przedstawia budowę przewodowych i bezprzewodowych sieci komputerowych. Są w niej opisane etapy projektowania dostępu do Internetu oraz zasoby sprzętowe niezbędne podczas budowy infrastruktury sieciowej. Omówiono sposoby łączenia komputerów w sieć i przedstawiono urządzenia wykorzystywane w tym procesie. W pracy można zauważyć szczególny nacisk na funkcjonalność i bezawaryjność sieci LAN oraz WLAN. Celem pracy jest ukazanie obecnych standardów i możliwości przydatnych podczas projektowania sieci teleinformatycznych. Materiał i metody: Materiał stanowią dane z literatury dotyczącej sieci komputerowych. Zastosowano metodę analizy. Wyniki: Wyjaśnione zostały pojęcia związane z topologią oraz aktualnymi standardami. Zostały wyjaśnione pojęcia z zakresu Informatyki i technologii sieciowych. Ukazano, na co należy zwrócić uwagę podczas projektowania i analizy sieci teleinformatycznych. Wnioski: Opisanie zasad projektowania sieci teleinformatycznej w niniejszej pracy może stanowić poradnik dla początkujących projektantów sieci z tego względu, że znajdziemy tutaj przegląd technologii związanych z dziedziną Informatyki i sieci komputerowych. Praca może być traktowana, jako pomoc podczas projektowania sieci komputerowych.
23
Flora segetalna Bełchatowskiego Okręgu Górniczo-Energetycznego W pracy podano wykaz 248 gatunków chwastów, zanotowanych w latach 1976—1980 na siedliskach segetalnych Bełchatowskiego Okręgu Górniczno- Energetycznego (BOGE). Wśród roślin naczyniowych tego obszaru przeważają gatunki krótkotrwałe (65,3%) oraz apofity (62,3%).
41
Zastosowanie ultradźwięków i laseroterapii w leczeniu przewlekłych zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego Przewlekły zespół bólowy kręgosłupa (ZBK) szyjnego staje się powszechnie występującą chorobą współczesnych czasów. W leczeniu tych dolegliwości zaleca się fizykoterapię, w tym także ultradźwięki i laseroterapię. Obie terapie uznaje się za efektywne, szczególnie w działaniu o charakterze przeciwbólowym. Celem pracy była ocena wpływu fali ultradźwiękowej i laseroterapii na leczenie przewlekłych ZBK szyjnego oraz porównanie ich skuteczności. Badaniu poddano 102 pacjentów w wieku 23–61 lat, podzielonych na dwie równe grupy. W pierwszej grupie zastosowano ultradźwięki, w drugiej-laseroterapię. Badanych poddano ocenie dwukrotnie – przed i po terapii. Do analizy skuteczności zabiegów zastosowano następujące zmienne: kwestionariusz Laitinena, zmodyfikowany kwestionariusz Oswestry (Neck Disability Index – NDI) oraz ocenę ruchomości kręgosłupa szyjnego według kryteriów Zembatego. W obu grupach stwierdzono istotne zmniejszenie się dolegliwości bólowych, poprawę sprawności pacjentów funkcjonowaniu w ich życiu codziennym oraz wzrost zakresów ruchów w kręgosłupie szyjnym. Wykazano zbliżone działanie lecznicze ultradźwięków i laseroterapii.
9
Rozkład wybranych metali ciężkich w osadach dennych Zbiornika Dobczyckiego Osady denne stanowią istotny składnik środowiska wodnego, akumulując składniki mineralne, w tym metale ciężkie. Zbiornik Dobczycki, będąc rezerwuarem wody pitnej dla aglomeracji krakowskiej, spełnia bardzo ważną funkcję gospodarczą. W badaniach osadów dennych Zbiornika Dobczyckiego wykonano analizę wierzchniej ich warstwy w 17 punktach pomiarowych. Pozwoliło to na opisanie dystrybucji metali w czaszy zbiornika oraz ocenę czynników warunkujących tę dystrybucję. Analizę wykonano dwoma metodami: metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej oraz metodą PIXE. Stwierdzono, z wykorzystaniem narzędzi statystycznych, że ze względu na stężenie metali, punkty poboru próbek można podzielić na dwie grupy: leżące poza dawnym nurtem rzeki Raby (niższe stężenia metali ciężkich) oraz usytuowane w dawnym nurcie rzeki (wyższe stężenia). Odpowiada to zmieniającym się właściwościom sorpcyjnym osadów, zależnym m.in. od uziarnienia, składu chemicznego i mineralnego oraz zawartości materii organicznej. Zastosowanie metody PIXE umożliwiło wykonanie wielopierwiastkowej analizy składu bez wstępnej procedury przygotowania próbek, z wystarczającą czułością oznaczeń, lecz mniejszą precyzją niż metoda ASA. Metody te mogą być komplementarne z punktu widzenia potrzeb analiz środowiskowych.
41
„Rzecz, której w literaturze naszej całej nie ma”. Quidam wobec tradycji epickich. Preliminaria Poematy Norwida powstawały i pozostawały w dużej mierze poza głównymi tendencjami epoki i właściwie stanowiły ostatnie ważkie ogniwo procesu rozwojowego tej formy gatunkowej. Quidam nie jest ani powieścią, ani epopeją, ani poematem opisowym, ani też powieścią poetycką − w gatunkowym rozumieniu tych pojęć; wchłania w siebie różnorodne formy gatunkowe, podporządkowując je nadrzędnej koncepcji realistycznego poematu epickiego o tematyce historycznej.
16
Logos komunikującego milczenia Artykuł poświęcony jest fenomenowi milczenia i jego licznym odcieniom. Autor stawia tezę, zgodnie z którą milczenie jest sposobem komunikowania, w tym także komunikowania niekomunikowalności. Komunikujący wymiar milczenia zostaje przedstawiony w części głównej jako milczenie natury, milczenie człowieka oraz milczenie Boga. Z kolei substancjalność różnorakich form milczenia zostaje ukazana z perspektywy emocjonalności różnych form bycia wspólnotowego, w których fundamentalną rolę odgrywa kategoria uważności. W części kończącej milczenie zostaje scharakteryzowane w różnych horyzontach ontologicznych. I tak, obok omawianego horyzontu dialogicznego i religijnego naszkicowany zostaje horyzont hermeneutyczny, fenomenologiczny oraz dziejowy milczenia.
40
Obrazowanie stanu akumulatorów w smartfonie na podstawie SMS-ów z urządzeń TBA-IŁ W artykule scharakteryzowano zasady eksploatacji baterii akumulatorów w obiektach telekomunikacyjnych, podano ogólne informacje o rodzinie urządzeń TBA-IŁ, przeznaczonych do pomiaru dysponowanej pojemności takich baterii w obiektach oraz opisano wprowadzoną w ostatnim okresie ich nową funkcjonalność – graficzną prezentację wyników badań w smartfonie na podstawie odebranych z tych urządzeń wiadomości SMS.
8
Geostatystyka jako narzędzie wspomagające badania polskich złóż – główne kierunki zastosowań W artykule skrótowo przedstawiono historię rozwoju geostatystyki w świecie i jej zastosowań w Polsce. Wymieniono i skomentowano główne kierunki wykorzystania geostatystyki w badaniu polskich złóż kopalin stałych, a w szczególności do szacowania zasobów kopaliny oraz modelowania rozkładu przestrzennego wartości parametrów złożowych. Wskazano na potrzebę i celowość wdrożenia metod geostatystycznych do praktyki rozpoznawania i dokumentowania złóż, projektowania ich eksploatacji i prognozy jakości urobku.
41
Status gwary w języku polskim Powszechnie zauważalne zjawisko wypierania gwar przez język ogólny wynika z niskiej pozycji gwary w hierarchii odmian języka. Autorka stawia tezę, że obecnie język wsi i język miast nie są odrębnymi systemami. Proponuje nową definicję gwary jako odmiany języka: 1) przekazywanej w sposób naturalny przez starsze pokolenie młodszemu; 2) uwarunkowanej regionalnie; 3) obecnej w realnie występujących tekstach. Postuluje też traktowanie terminów dialektyzm i regionalizm jako synonimicznych. Zwraca też uwagę na próby tworzenia nowych języków regionalnych przez kodyfikację dialektów.
15
W jednym pierścieniu. Zarys relacji intermedialnych literatury i sztuki jubilerskiej Artykuł ma charakter syntetyczny i stanowi próbę wstępnego zarysu wieloaspektowych i złożonych, choć nierównomiernie budowanych związków literatury z dziełami sztuki jubilerskiej. Autorka, przywołując przykłady projektów z różnych epok, stara się podkreślić znaczenie tych relacji dla rozwoju obu mediów oraz zaakcentować wagę podjęcia studiów w tym zakresie, dotąd dość marginalizowanych. Do analizy zagadnienia przyjmuje teorię medium i szeroko rozumianej intermedialności Wernera Wolfa, którą można aplikować do badań nad tradycyjnymi sztukami. Autorka wykorzystuje więc kategorie intermedialności wewnątrzkompozycyjnej i zewnątrzkompozycyjnej oraz związane z tymi obszarami podkategorie. Nie bagatelizuje jednak przy tym użyteczności kategorii intermedialności ontologicznej, dlatego w finale artykułu podejmuje również refleksję nad jubilerską metaforyką.
16
Toksykologia współczesna nanomateriałów magnetycznych Aktualny postęp w zakresie nanobiotechnologii doprowadził do rozwoju nowego obszaru nanomedycyny, związanego z aplikacją nano(bio)materiałów zarówno w celach diagnostycznych jak i terapeutycznych (teranostyki). Główne oczekiwania i wyzwania w powyższym zakresie dotyczą nanoproduktów magnetycznych, otrzymywanych metodami bioinżynierii, o potencjalnym zastosowaniu w transporcie leków, przede wszystkim leków przeciwnowotworowych, stosowanych w terapiach wykorzystujących określone molekularne punkty uchwytu. Wyjątkowe właściwości fizykochemiczne nanocząstek magnetycznych rokują nadzieję na rozwój współczesnej nanomedycyny nowotworów, stanowiąc między innymi technologiczny przełom w zakresie celowanego transportu leków i genów, terapii nowotworów z wykorzystaniem magnetycznej hipertermii, inżynierii tkankowej, znakowania komórek nowotworowych czy molekularnego obrazowania rezonansem magnetycznym. Wraz z szerokim zainteresowaniem magnetycznymi nanoproduktami bioinżynierii, w sferze szczególnej uwagi pozostaje ich potencjał toksyczny. Pokaźna ilość dotychczasowych dowodów naukowych sugeruje, że pewne właściwości nanocząstek magnetycznych (np. podwyższona aktywność powierzchniowa, zdolność do penetracji przez błony komórkowe, oporność na procesy biodegradacji) może zwiększać ich potencjał cytotoksyczny w porównaniu z odpowiadającymi im materiałami nieposiadającymi rozmiarów w nanoskali. Innymi słowy, ocena bezpieczeństwa przeprowadzona w odniesieniu do standardowych materiałów magnetycznych, może mieć ograniczone zastosowanie w ocenie ryzyka narażenia zdrowotnego i środowiskowego w przypadku nowych nanoproduktów magnetycznych otrzymanych metodami bioinżynierii. W niniejszym artykule dyskutujemy główne kierunki badawcze prowadzone w doświadczalnych modelach in vitro oraz in vivo w celu oceny toksyczności magnetycznych nanozwiązków, zwracając szczególną uwagę na problematykę analizy toksykologicznej nanomagnetyków. W pracy zaprezentowano ponadto nowe kierunki badawcze prowadzone na polu nanotoksykologii, podkreślając znaczenie rozwoju alternatywnych metod testowania magnetycznych nano(bio)produktów.
26
Wolność człowieka w perspektywie teologicznej oraz w teologii filozoficznej (Georg W. F. Hegel, Friedrich W. J. Schelling) Wolność człowieka w materialnym świecie stanowi jedną z największych zagadek filozoficznych (ontologicznych): czy można ją pogodzić z deterministycznym charakterem natury ? Ponieważ zakładam (co staram się w tym artykule także uzasadnić), że odpowiedź na powyższe pytanie jest negatywna, uwagę swą kieruję ku teologicznemu uzasadnieniu wolności – włączając w tę perspektywę nie tylko teologię klasyczną, lecz także teologię filozoficzną Friedricha W. J. Schellinga oraz Georga W. F. Hegla. Dochodzę do wniosku, że teologiczny punkt widzenia nie tylko pozwala wytłumaczyć obecność wolności w deterministycznym świecie, lecz także – określić, na  czym polega najwyższy jej stopień.
40
Awifauna lęgowa obszaru Natura 2000 Doliny Wkry i Mławki PLB140008 W roku 2011 przeprowadzono inwentaryzację awifauny lęgowej w granicach OSO Natura 2000 Doliny Wkry i Mławki na powierzchni 287,5 km2. Stwierdzono 134 gatunki lęgowe, a oceną liczebności objęto 76 gatunków. Największą liczebność osiągnęły: świergotek łąkowy Anthus pratensis (387 par), słowik szary Luscinia luscinia (362) i świerszczak Locustella naevia (203). Stwierdzono 22 gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe, wymienione w załączniku I Dyrektywy Rady 2009/147/ WE. Liczebność derkacza Crex crex (122 terytorialne samce) i podróżniczka Luscinia svecica (63 pary/ samce) przekroczyła progi kwalifikacyjne dla ostoi o znaczeniu międzynarodowym. W ostoi gniazdowały znaczące w skali kraju populacje kulika wielkiego Numenius arquata (13 par) i kszyka Gallinago gallinago (190 par). Doliny Wkry i Mławki stanowią ważną na Mazowszu ostoję dla następujących gatunków z załącznika I Dyrektywy Rady 2009/147/WE: bocian czarny Ciconia nigra (3 pary), bocian biały Ciconia ciconia (117), orlik krzykliwy Clanga pomarina (7), błotniak stawowy Circus aeruginosus (24-26), żuraw Grus grus (74), gąsiorek Lanius collurio (236) i jarzębatka Sylvia nisoria (152). Wzrost liczebności odnotowano dla 5 gatunków z grupy „naturowych”, a dla 3 gatunków spadek.
41
Rola czynników psychologicznych w przebiegu atopowego zapalenia skóry Celem niniejszego artykułu jest omówienie najważniejszych psychologicznych aspektów leczenia chorób dermatologicznych.
44
Kiedyś zaplanowałam może jeszcze pouczyć się trochę… aspiracje edukacyjne a ich realizacja w narracjach wielodzietnych ubogich kobiet artykule podjęto problematykę edukacji i aspiracji edukacyjnych wielodzietnych ubogich kobiet. Empiryczną podstawę opracowania stanowią cząstkowe wyniki badań jakościowych zrealizowanych w latach 2013-14 i w 2017 roku w rodzinach wspieranych przez instytucjonalną pomoc społeczną. Główny nurt analiz koncentruje się wokół zagadnień autoidentyfikacji aspiracyjnych badanych (w większości słabo wykształconych i funkcjonujących poza rynkiem pracy) oraz tych wypowiedzi, które dotyczą ich stosunku do edukacji. Zarówno formułowane przez matki autoprezentacje, jak i pozostałe fragmenty wywiadów pozwalają odpowiedzieć na pytanie, jak postrzegają one własną sytuację i jak definiują swoje aktualne i potencjalne aktywności edukacyjne – zwłaszcza w kontekście doświadczanego niedostatku (w tym przypadku istotne jest oddziaływanie wprowadzonego w 2016 r. programu „Rodzina 500 plus”) oraz własnej wielodzietności i związanych z nią obowiązków. Wyraźna – zwłaszcza w I etapie badań – obecność wątków edukacyjnych w narracjach badanych wskazuje, że ten rodzaj aktywności jest deklaratywnie istotny dla części matek. Powrót do badanych rodzin po kilku latach pozwala poszerzyć i zobiektywizować wnioskowanie oraz oszacować, na ile zgłaszane przez badane aspiracje edukacyjne są urzeczywistniane (i przekładają się na konkretne działania), na ile zaś są jedynie wyuczonymi, niemal recytowanymi odpowiedziami, które stanowią rodzaj ochrony przed spojrzeniem na siebie jak na jednostkę ubogą i niewykształconą, a w konsekwencji (z)marginalizowaną czy wykluczoną społecznie. Teoretyczno-metodologiczną podstawę prezentowanych analiz stanowią prace z zakresu socjologii ubóstwa, socjologicznych teorii tożsamości oraz metodologii teorii ugruntowanej.
39
Aplikacja niezawodnościowch struktur fazowych do wyznaczania niezawodności i kosztów eksploatacji technicznej wtryskiwaczy systemu Common Rail Istotnym aspektem analizy niezawodności obiektów technicznych jest uwzględnienie poszczególnych faz w ich pracy, podczas których funkcyjne charakterystyki niezawodnościowe ulegają nieustannym zmianom. Dzięki dostępności generatorów liczb losowych, jako funkcjonalnych narzędzi ułatwiających prowadzenie dyskretnych symulacji czasu poprawnej pracy, wzrosło zaawansowanie w opracowywaniu stochastycznych metod służących do opisu zjawisk rzeczywistych. Niniejszy artykuł dotyczy wykorzystania niezawodnościowych struktur fazowych do modelowania i analizy niezawodności wtryskiwaczy układu Common Rail z uwzględnieniem kosztów ich eksploatacji technicznej.
23
Fosfor i jego forma nieorganiczna ekstrahowana wodą w roślinnych surowcach leczniczych WSTĘP Z badań nad wpływem formy chemicznej fosforu w żywności na przyswajalność innych biopierwiastków wiadomo, że fosfor w postaci fi tynianów ogranicza biodostępność niektórych pierwiastków metalicznych, np. wapnia i żelaza. Badania nad biodostępną postacią fosforu mają znaczenie w aspekcie zaopatrzenia organizmu człowieka w pierwiastki niezbędne. Celem prowadzonych badań jest określenie, w jakim stopniu fosfor w postaci nieorganicznej, przyjmowany wraz z często stosowanymi przetworami roślinnymi (naparami i odwarami), może być źródłem tego pierwiastka dla człowieka. WYNIKI Na podstawie przeglądu piśmiennictwa oraz badań własnych scharakteryzowano zawartość fosforu w roślinnych surowcach leczniczych oraz oceniono przydatność uzyskanych z nich naparów jako źródła biodostępnego fosforu dla organizmu człowieka. Wyniki cytowanych prac wskazują na zróżnicowanie poziomu badanego makroelementu w materiale roślinnym oraz formy P-PO4 w wyciągach wodnych. Źródła tego zróżnicowania to pochodzenie surowca z różnych części wegetatywnych roślin leczniczych, z roślin należących do różnych gatunków botanicznych, a także różne warunki uprawy lub zbioru. Poziom fosforu całkowitego określono przeciętnie jako kilka mg/g s.m. surowca roślinnego, natomiast jego forma ekstrahowana wodą stanowi 28,3–62,3% całkowitej ilości tego pierwiastka. WNIOSKI Stwierdzono, że w większości przypadków istnieje statystycznie istotna zależność między fosforem całkowitym a P-PO4 przechodzącym do wyciągu wodnego (naparu). Zawartość fosforu całkowitego jest także skorelowana z całkowitą ilością azotu w roślinach leczniczych, co wynika z udziału obu pierwiastków w syntezie związków biologicznie czynnych. Wskazano również, że napary uzyskane z roślinnych surowców leczniczych dostarczają około 1% zalecanego dziennego pobrania fosforu dla organizmu człowieka.
26
Specyfika funkcjonowania gospodarstwa rolnego jako potencjalnego obszaru wdrazania systemu zarzadzania jakoscia Zadaniem nadrzędnym zarządzania jakością jest ciągłe doskonalenie produktów i działań. Takie same cele należy postawić przed gospodarstwem rolnym chcącym wdrożyć system zarządzania jakością. Problem, z jakim należy się liczyć podejmując takie działania, to specyfika funkcjonowania gospodarstw rolnych w porównaniu z produkcją odbywającą się w warunkach stabilnych, niezmiennych i przewidywalnych w czasie. Dlatego w pracy zamieszczono wskazówki, jakie należy uwzględnić podejmując w gospodarstwie działania projakościowe.
37
Niewolnice polskie Teatr Fredry w Gnieźnie Jolanta Janiczak "Mrowisko: z życia dobrej służącej" reżyseria: Wiktor Rubin, dramaturgia: Jolanta Janiczak, scenografia: Wiktor Rubin, Łukasz Surowiec, kostiumy: Marta Szypulska, muzyka: Krzysztof Kaliski, światła: Jacqueline Sobiszewski, wideo: Dominik Stanisławski premiera: 26 lutego 2022
47
Współczesny polski reportaż wobec kryminalnego śledztwa. Na wybranych przykładach W artykule stawiam pytanie o związki miedzy powieścią kryminalną a reportażem. Nie interesuje mnie prosta zależność odsłaniająca się w reportażu kryminalnym. Zależy mi raczej na pokazaniu, że reporter i detektyw mają często dużo wspólnego, jeśli weźmiemy pod uwagę sposób podejścia do problemu oraz schemat zadawanych pytań i opracowywanych odpowiedzi. Na uwagę zasługuje także operowanie śledztwem jako działaniem porządkującym opowieść w powieści kryminalnej oraz w reportażu. Próba zastanowienia się nad wzajemną zależnością zachodzącą między opowieścią opartą na fikcji i historią odwołującą się do faktów pozwala na wskazanie efektów możliwych do uzyskania dzięki zastosowaniu śledztwa.
16
„Totus Tuus” św. Jana Pawła II. Od teologicznej głębi po ikonograficzną mistyfikację Życiowa dewiza Karola Wojtyły – papieża św. Jana Pawła II zawierała się w dwóch słowach: Totus Tuus. Zaczerpnięte one zostały z pochodzącego z początku XVIII stulecia, a wydanego w 1843 roku Traktatu o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny św. Ludwika Marii Grignion de Montfort. Wybór takiego motta życia wyrażał całkowite i bezgraniczne zawierzenie się Matce Bożej przez Jej wyjątkowego czciciela, będąc wyrazem jego żywej, konkretnej i ogarniającej wszystkie dziedziny życia wiary. Ta właśnie dewiza zainspirowała krakowską artystkę Izabelę Delektę-Wicińską do namalowania w roku 1984 wyjątkowego obrazu Totus Tuus, który uzyskał nieprawdopodobną popularność w świecie, stając się przedmiotem pobożnościowego oszustwa. Choć artystka utrzymywała, że zainspirowała się niezwykłym uściskiem Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego w dniu inauguracji pontyfikatu polskiego papieża, jednak fotografie malowidła Totus Tuus zaczęto rozpowszechniać w całym chrześcijańskim świecie jako cudowne zdjęcie, przypadkowo wykonane papieżowi Janowi Pawłowi II. Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku sprawą zainteresowano nawet jednego z najwybitniejszych ówczesnych mariologów – ks. René Laurentina. Jeszcze w 2018 roku na stronie internetowej www.infovaticana.com podano wyjaśnienia, iż przedstawienie Totus Tuus nie jest cudowną fotografią św. Jana Pawła II, ale malarską wizją krakowskiej artystki – Izabeli Delekty-Wicińskiej.
30
Spółdzielnie rolnicze po akcesji Polski do Unii Europejskiej; wybrane zagadnienia prawne Celem artykułu była próba oceny wpływu członkostwa Polski w Unii Europejskiej na kształt regulacji prawnych dotyczących funkcjonowania spółdzielni rolniczych i wskazania kierunków ich rozwoju. Przedstawiono problematykę spółdzielczych grup producentów rolnych, w szczególności ewolucję ustawodawstwa oraz problemy związane z korzystaniem ze środków unijnych. W dalszej kolejności rozważania koncentrują się wokół rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz spółdzielni mleczarskich. W uwagach podsumowujących podkreślono m.in., że na prowadzenie działalności przez spółdzielnie rolnicze i kierunki ich rozwoju coraz większy wpływ mają przepisy prawa unijnego oraz sytuacja na rynku europejskim.
3
Czym Mojżesz rozgniewał Boga? Problem przyczyny gniewu Bożego w narracji Wj 4,24-26 Celem niniejszej pracy jest ocena najważniejszych propozycji egzegetów usiłujących wytłumaczyć przyczynę gniewu Bożego w narracji Wj 4,24-26. Autor przywołał i omówił cztery rozwiązania proponowane przez badaczy, które odniósł do omówionych we wcześniejszej części opracowania trudności generowanych przez kontrowersyjną perykopę. W świetle przeprowadzonych w pracy analiz należy stwierdzić, że żadne z przywołanych rozwiązań nie udziela zadowalających odpowiedzi na postawiony problem. W przypadku każdej propozycji bowiem pewne trudności pozostają nierozwiązane. Nie zmienia to jednak tego, że najlepszym wyjaśnieniem przyczyny gniewu Bożego wydaje się być odwołanie do nieobrzezania któregoś z bohaterów narracji. Chociaż ta propozycja słabo wpisuje się w kontekst perykopy, to jednak najlepiej radzi sobie z wewnętrznymi napięciami opowiadania.
40
Aktywność fizyczna studentów szkół medycznych i wybrane jej uwarunkowania na tle populacji studentów innych kierunków Cel badań. Celem pracy była ocena aktywności fizycznej studentów uczelni medycznych i wybranych jej uwarunkowań na tle populacji studentów z innych szkół wyższych. Materiał i metody. Badaniami objęto 3148 studentów I roku studiów z 11 różnych uczelni Katowic, Chorzowa i Krakowa, z czego studentów szkół medycznych było 711. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety autorstwa Umiastowskiej. Przyjęto poziom istotności p = 0,05. Wyniki. Największa grupa studentów (40%) ćwiczyła tylko raz w tygodniu. Niespełna 30% studentów ćwiczyło więcej niż trzy razy w tygodniu. Młodzież szkół medycznych nie różniła się pod tym względem od pozostałych badanych. W grupie medycznej tylko 4% przyznało, że trenuje w klubach sportowych, a aż 28%, że ćwiczy jedynie na obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego. W obu przypadkach studenci szkół medycznych wypadali niekorzystnie w porównaniu z pozostałymi, a różnice były statystycznie istotne (odpowiednio p = 0,001, p = 0,002). Najpopularniejszymi formami aktywności fizycznej wśród studentów były jazda na rowerze i ćwiczenia w domu. Dla studentów szkół niemedycznych dominującą motywacją do podejmowania aktywności fizycznej okazała się przyjemność (62%), natomiast studenci szkół medycznych w jednakowym stopniu wskazali przyjemność, zdrowie i sylwetkę (57%). Wnioski. Studenci szkół medycznych, mimo że znacznie częściej niż inni dostrzegają znaczenie sprawności fizycznej w swoim przyszłym zawodzie, rzadziej deklarowali, że trenują w klubach sportowych i częściej ograniczali swoją aktywność do obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego.
29
Analiza oddziaływań wybranych drobnoustrojów w środowisku glebowym Gleba stanowi złożone środowisko, w którym przebiegają liczne, skomplikowane i często ściśle zazębiające się procesy biologiczne. Wynikają one przede wszystkim, z obecności bogatej i różnorodnej mikrobioty glebowej oraz oddziaływań zachodzących z jej udziałem. Najbardziej dynamicznym obszarem gleby, charakteryzującym się wzmożoną intensywnością interakcji, jest strefa bezpośrednio przylegająca do korzeni roślin, zwana ryzosferą. W jej obrębie obserwuje się rozmaite wzajemne oddziaływania między drobnoustrojami, do których zalicza się zarówno stosunki antagonistyczne, jak i nieantagonistyczne. Mikroorganizmy mogą również wchodzić w interakcje z roślinami, w ryzosferze których przebywają, stymulując bądź hamując ich wzrost. Zjawiskiem koniecznym do zajścia powyższych zależności jest allelopatia, czyli wymiana cząsteczek sygnalnych, wytwarzanych przez mikroorganizmy w postaci fitohormonów, czy lotnych związków organicznych, ale także uwalnianych przez rośliny w formie wydzielin korzeniowych. Z racji złożoności środowiska glebowego wiele spośród zachodzących tam procesów nie jest jeszcze w ogóle poznanych. Z kolei, inne nie są w pełni wyjaśnione ani też zrozumiałe, co często stanowi znaczną przeszkodę w osiąganiu przez rolników oczekiwanej wydajności plonów. Wnikliwa analiza oddziaływań zachodzących między drobnoustrojami w środowisku glebowym może przyczynić się do osiągnięcia licznych kosrzyści w wielu aspektach dotyczących rolnictwa, rozwoju licznych technologii czy też związanych z poprawą zdrowia ludzi. Stąd też istnieje silna potrzeba pogłębiania wiedzy na temat zachodzących w glebie interakcji. Literatura
41
Na granicy z codziennością. Motyw okna w epidemii koronawirusa W czasie kwarantanny narodowej i izolacji, znamiennej dla epidemii koronawirusa, okno stało się jedynym bezpośrednim łącznikiem między zamkniętymi w domach ludźmi a światem zewnętrznym. Motyw ten chętnie podejmowany, by wyrazić tęsknotę za utraconą codziennością, stał się także formą wymiany doświadczeń dla nowej wspólnoty dotkniętej kryzysem. Analiza akcji „Narysuj swoje okno” zainicjowanej przez Gabrielle Thierry pokazuje istotę sztuki w czasach kryzysu, jej wartość terapeutyczną oraz możliwości wyrażania przeżyć. Powstałe w tym okresie prace traktują motyw okna w różnorodny sposób, ukazują mnogość emocji oraz strategii radzenia sobie z kryzysem. Okno niekiedy jawi się jako „granica nie do przejścia”, a czasem wręcz nie zauważamy jego obecności. Wszystkie te prace łączy jednak wyczuwalna samotność.
49
Wpływ nienadzorowanych ćwiczeń domowych na stan funkcjonalny pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa – badanie wstępne Wstęp. Kompleksowe leczenie zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa powinno łączyć metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Celem pracy jest ocena wpływu nienadzorowanych ćwiczeń domowych na poziom funkcjonalny pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa. Dodatkowo przeprowadzono ocenę wpływu ćwiczeń realizowanych w domu na efektywność prowadzonej rehabilitacji szpitalnej. Materiał i metody. Badaniem zostało objętych 52 pacjentów (12 kobiet i 40 mężczyzn) z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa w wieku średnio 44,1 lat. W oparciu o zebrane dane z ankiet, podzielono pacjentów na dwie grupy: grupa A (34 pacjentów) – pacjenci ćwiczący w domu, grupa B (18 pacjentów) – pacjenci niećwiczący w domu. W obu grupach dokonano dwukrotnie oceny stanu funkcjonalnego za pomocą kwestionariusza BASFI (na początku rehabilitacji oraz po 3 tygodniach). Wyniki. W obu grupach wykazano porównywalne wartości wskaźnika BASFI na początku rehabilitacji (BASFI I). Po 3 tygodniach prowadzonego leczenia szpitalnego odnotowano istotną statystycznie poprawę stanu funkcjonalnego (wskaźnik BASFI II) w całej grupie pacjentów. Stopień poprawy stanu funkcjonalnego był porównywalny w obu grupach. Wnioski. W przeprowadzonych badaniach wykazano brak wpływu nienadzorowanych ćwiczeń domowych na poziom funkcjonalny pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa. Stan funkcjonalny pacjentów po 3-tygodniowej rehabilitacji szpitalnej uległ znaczącej poprawie. Nie wykazano, by ćwiczenia realizowane w domu wpływały na zwiększenie efektywności prowadzonej rehabilitacji.
26
Metoda matematycznego modelowania kształtu części morfologicznych główki czosnku (Allium Sativum L.) za pomocą krzywych przestrzennych W pracy zaprezentowanej w artykule wykonano model matematyczny kształtu poszczególnych części składowych główki czosnku przy wykorzystaniu krzywych przestrzennych. Dla każdego ząbka czosnku i obciętego pędu opracowano krzywe przestrzenne leżące w bliskiej odległości od powierzchni zewnętrznych rzeczywistych części morfologicznych główki czosnku. Skróconą łodygę odwzorowano za pomocą siatki dyskretnej powierzchni. Opracowano krzywą przestrzenną będącą modelem matematycznym kształtu łuski zewnętrznej okrywającej ząbki w główce czosnku. Stosując przesunięcia i obroty względem osi X, Y, Z układu współrzędnych, złożono z modeli 3D części morfologicznych główkę czosnku. Wizualizacji wymienionych modeli brył 3D dokonano za pomocą programu komputerowego Mathcad v. 14.
37
Współpraca i rozwój zrzeszonych gospodarstw rolnych w ujęciu form prawnych Choć rozwój gospodarstw może być realizowany przez współpracę w grupie producentów rolnych to występuje wiele czynników, które mogą ograniczać ten proces. Przykładowo problemy na etapie początkowym tworzenia grupy, kryteria doboru członków do grupy hamują proces rozwoju przez limitowanie efektów pozytywnych współpracy i zwiększanie negatywnych następstw. Przeprowadzone analizy porównawcze w grupach według form prawnych miały na celu określenie zróżnicowania i zależności między przyjętymi zmiennymi.
37
Aktywność policji w obszarze profilaktyki zagrożeń społecznych Aktualnie nadal głównym celem działania Policji jest zagwarantowanie stabilności życia społecznego przez utrzymanie porządku prawnego, jednakże już nie za sprawą samego legitymizowanego przymusu, ale w znaczącym stopniu również za sprawą kształtowania odpowiednich postaw obywatelskich oraz zapobiegania i eliminacji przejawów bezładu społecznego, czynników ryzyka i zagrożeń oraz zachowań kryminogennych zagrażających równowadze życia społecznego. W jej zadaniach ustawowych, obok tych najczęściej wymienianych w postaci wykrywania przestępstw oraz wykroczeń oraz ścigania ich sprawców, znajduje się bowiem również zadanie mające na celu zapobieganie rozwijaniu się zagrożeń społecznych, którego realizacja w konsekwencji przekłada się na poziom poczucia bezpieczeństwa obywateli. Realizacja wspomnianego zadania wiąże się natomiast najczęściej z opracowywaniem i wdrażaniem przez jednostki organizacyjne Policji programów lub akcji profi laktycznych. W związku ze zmieniającymi się uwarunkowaniami społecznymi funkcjonowania samej Policji jako organizacji, zależnie od poziomu poczucia bezpieczeństwa deklarowanego przez mieszkańców, a także zgodnie z ich deklarowanymi obawami przed staniem się ofi arą konkretnego przestępstwa lub zagrożenia — inicjatywy te podlegają ciągłej modyfi kacji lub są zastępowane przez nowe, dostosowane do aktualnych zagrożeń społecznych. Działania profi laktyczne muszą bowiem odpowiadać na realne potrzeby społeczne, a także formułowane przez mieszkańców konkretne oczekiwania co do rodzaju i form aktywności Policji w obszarze zapobiegania zagrożeniom bezpieczeństwa.
39
Ocena głębokości stropu sitowia oraz długości płytki bocznej blaszki sitowej, położenia górnego przyczepu wyrostka haczykowatego i tętnicy sitowej przedniej w oparciu o wielopłaszczyznowe rekonstrukcje tomografii komputerowej Cel: Celem niniejszego badania jest ocena położenia tętnicy sitowej przedniej (TSP) względem górnego przyczepu wyrostka haczykowatego (GPWH) oraz położenia wyżej wymienionych struktur względem płytki bocznej blaszki sitowej (PBBS) w oparciu o wielopłaszczyznowe (tj. wykonywane w płaszczyznach: czołowej, osiowej i strzałkowej) rekonstrukcje tomografii komputerowej. Dokonaliśmy pomiarów głębokości dołu opuszki węchowej oraz długości płytki bocznej blaszki sitowej, a także wyznaczyliśmy najwyższy punkt przyczepu wyrostka haczykowatego. Powyższe wymiary porównaliśmy względem przedniej, bocznej i przyśrodkowej granicy zachyłka czołowego [4, 6]. Metody: Wszystkie badania TK przeprowadzono przy pomocy 320-rzędowego tomografu Aquilion ONE (Canon Medical Systems, Otawara, Japonia). Rekonstrukcje w płaszczyznach osiowej, czołowej i strzałkowej wykonano przy użyciu przeznaczonego do tego celu oprogramowania stacji roboczej (Vitrea Enterprise Suite, wersja 6.7; Vital Images, Minnetonka USA). Do analiz wykorzystano oprogramowanie Statistica 13, przy czym wyniki uznawano za istotne statystycznie na poziomie p < 0,05. Wyniki: W grupie mężczyzn najczęstszymi typami wyrostka haczykowatego wg klasyfikacji Landsberga-Friedmana były: typ I (30,77% przypadków), typ II (30,77% przypadków), typ III (26,92% przypadków), typ VI (7,69% przypadków), typ V (3,85%) i typ IV (0% przypadków). Z kolei w grupie kobiet najczęstsze typy wyrostka haczykowatego wg klasyfikacji LandsbergaFriedmana to: typ III (44,12% przypadków), typ II (32,35% przypadków), typ I (8,82% przypadków), typ V (8,82% przypadków), typ IV (5,88% przypadków) i typ VI (0% przypadków). Mediana długości płytki bocznej blaszki sitowej (PBBS) w wymiarze przednio-tylnym wyniosła 13 mm po obu stronach, co odpowiada typowi II wg klasyfikacji Yeniguna. Mediana głębokości stropu sitowia w górno-dolnym wymiarze PBBS wyniosła po obu stronach 5 mm, co odpowiada typowi II wg klasyfikacji Kerosa. Średnia odległość między tętnicą sitową przednią a górnym przyczepem wyrostka haczykowatego to około 9,73 mm i 9,16 mm odpowiednio po prawej i lewej stronie. Wnioski: Ocena położenia TSP, GPWH oraz konfiguracji przedniej części podstawy czaszki w wielopłaszczyznowych rekonstrukcjach TK przyczynia się do optymalizacji wyników operacji zatok czołowych.
26
Charakterystyka wybranych biopaliw z biomasy stałej Badaniom poddano "świeże" zrębki i pelet wytworzony z jednorocznych pędów wierzby krzewiastej odmiany Start oraz pelet z biomasy ślazowca pensylwańskiego. Ponadto, w celu porównania parametrów energetycznych, badaniom poddano: pelet wyprodukowany z trocin bukowych, dębowych, sosnowych, z pozostałości słonecznikowych i jabłkowych oraz brykiet z mieszaniny trocin iglastych i liściastych w proporcji (1:1). Parametry wyprodukowanego paliwa z roślin energetycznych oraz pozostałości z przemysłu rolno-spożywczego były zróżnicowane i z reguły gorsze niż peletu z czystych trocin zarówno z drzew iglastych, jak i liściastych. Zawartość popiołu w badanych paliwach wynosiła średnio 1,76%. Najniższa była ona w pelecie z trocin dębowych (0,4%), a najwyższa w pelecie z pozostałości słonecznikowych (3,5%). Wartość opałowa uwzględniająca wilgotność danego paliwa oraz zawartość w nim popiołu była najniższa w świeżych zrębkach wierzby (7,67 MJ/kg). Istotnie najwyższą wartością tej cechy charakteryzował się pelet z trocin dębowych (18,03 MJ/kg). Zawartość siarki w pelecie z odpadów słonecznikowych była prawie 3.krotnie wyższa niż w biomasie roślin energetycznych i 20.krotnie wyższa niż z czystych trocinach.
37
Analiza zaopatrzenia w energię elektryczną budynku użyteczności publicznej z wykorzystaniem instalacji fotowoltaicznej i mikroturbiny W ostatnich latach poszukiwania nowych, efektywnych rozwiązań wytwarzania energii są skierowane na produkcję energii elektrycznej z wykorzystaniem nośników odnawialnych oraz przyjaznych środowisku. Spowodowało to wzrost zainteresowania ogniwami PV oraz systemami kogeneracyjnymi. W artykule, na tle historii rozwoju kolejnych generacji ogniw PV, zaprezentowano główne czynniki wpływające na ich parametry eksploatacyjne. Scharakteryzowano średnie dzienne promieniowanie słoneczne i prędkości wiatru w Łodzi. Przedmiotem badań była stacjonarna i nadążna instalacja fotowoltaiczna o łącznej mocy szczytowej 15 kWp oraz mikroturbina gazowa o mocy elektrycznej 30 kW, znajdujące się na Politechnice Łódzkiej na Wydziału Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki, zasilające sieć elektroenergetyczną budynków laboratoriów. Pomiary energetyczne prowadzono w 2016 roku i na ich podstawie wykonano analizę efektywności energetycznej i analizę finansową zaopatrzenia budynków w energię. Oceniono uzysk energii w modułach stacjonarnych i nadążnych oraz procentowe pokrycie energii elektrycznej z ogniw PV i mikroturbiny. Wyznaczono rozkład miesięcznych oszczędności, roczną oszczędność kosztów energii oraz czas zwrotu kosztów inwestycyjnych badanych systemów. Przeprowadzone badania pozwalają na stwierdzenie, że energia wytworzona przez moduły nadążne jest około 3 razy większa niż wytworzona w modułach stacjonarnych. Natomiast roczne oszczędności kosztów energii przy zastosowaniu mikroturbiny gazowej są około dziesięciokrotnie większe niż dla paneli nadążnych. Po przeprowadzeniu tej analizy można stwierdzić opłacalność stosowania agregatów kogeneracyjnych i paneli fotowoltaicznych, mimo dużych nakładów finansowych. Czas zwrotu nakładów inwestycyjnych wynosi około 12 lat podczas użytkowania instalacji przez cały rok.
23
Reforma Urzędu Informacji Finansowej i Instytutu Dzieł Religijnych Autor analizuje reformę przeprowadzoną przez papieża Franciszka w Stolicy Apostolskiej i Państwie-Mieście Watykan. W pierwszej kolejności papież Franciszek utworzył trzy organy mające na celu wspomaganie go w reformie: Radę Kardynałów, Papieską Komisję Referującą przy Instytucie Dzieł Religijnych i Papieską Komisję Referującą ds. organizacji struktur ekonomiczno-administracyjnych Stolicy Apostolskiej. Następnie autor opisuje zmiany w Urzędzie Informacji Finansowej – ustanowienie Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego i zatwierdzenie nowego statutu Urzędu – i w Instytucie Dzieł Religijnych.
43
Folgen der Intertextualität bei Georg Trakl Od lat sześćdziesiątych XX wieku z jednej strony stwierdza się silny wpływ literackich wzorcówA. Rimbauda, F. Hölderlina i Novalisa na Georga Trakla, z drugiej strony W. Killy podkreślaw odniesieniu do wydania krytycznego oscylowanie tekstu w procesie powstawania międzyróżnymi i sprzecznymi wersjami. Dopiero nowa linia badań nad intertekstualnością zezwalajednak na to, by połączyć z sobą oba fenomeny i zrozumieć ich oddziaływania. Na podstawieBiblii, stanowiącej istotny i wielostronny pre-tekst, łączony w wierszach Trakla z nawiązaniamimitologicznymi i literackimi, w artykule wykazano, w jaki sposób montaż różnych odniesieńnie tylko pociąga za sobą ambiwalencję ocen, lecz także jak stwarza otwartość znaczeń,charakterystyczną dla nowoczesnego dzieła sztuki, dzięki której czytelnik odgrywa ważną rolę.(Por. U. Eco, Das offene Kunstwerk, Frankfurt nad Menem 1973.)
22
Prawda Pisma Świętego jako owoc natchnienia Na tle przedsoborowej, soborowej i posoborowej nauki na temat prawdy Pisma Świętego autor przedstawia jej oryginalne ujęcie w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej Natchnienie i prawda Pisma świętego. Podkreśla, że dokonano przesunięcia akcentu: z prawdy koniecznej do zbawienia na prawdę o Bogu, który chce zbawić człowieka. Słowo Boże, które jako natchnione pochodzi od Boga, mówi o Bogu. Prawda Pisma Świętego, zauważa autor, ma charakter performatywny, polifoniczny i jest wyrażona w formach uwarunkowanych historycznie i literacko. Rozwijana jest w kolejnych księgach Biblii wraz z rozwojem objawienia w kolejnych etapach historii zbawienia. Treścią prawdy Pisma Świętego jest w pierwszym rzędzie orędzie o Bogu Stworzycielu i o Bogu, który objawia się jako Osoba w Jezusie Chrystusie. Z kolei prawda o zbawieniu koncentruje się w zmartwychwstaniu Chrystusa i w orędziu o chrześcijaninie, który staje się dziedzicem Królestwa Bożego. Ze szczególną mocą podkreśla rolę słowa Bożego w procesie zbawienia człowieka. „Prawdziwe słowa Boże” to nośniki zbawczej nowości Chrystusa-Pana, która przemienia „starego człowieka” w „nowe stworzenie”.
40
Lokalna konkurencja podatkowa w Polsce Artykuł stawia pytanie o przydatność koncepcji konkurencji podatkowej do analizy lokalnej polityki podatkowej w Polsce. Koncepcja ta była stosowana z powodzeniem do analiz prowadzonych w innych krajach europejskich, ale jak dotychczas nie była systematycznie testowana w Polsce. Dyskutowane są dwa warianty konkurencji: klasyczna (o mobilną bazę podatkową) oraz porównawcza, w której przedmiotem konkurencji jest kapitał polityczny władz podtrzymywany (lub zdobywany) w wyniku porównania stawek podatkowych z gminami sąsiednimi. Ze względu na wielkość i charakter podatków lokalnych testowana jest hipoteza o większym znaczeniu konkurencji porównawczej. Artykuł rozpatruje też kwestię regionalnego zróżnicowania konkurencji podatkowej, stawiając hipotezę, że na natężenie tej konkurencji ma wpływ wielkość pomostowego kapitału społecznego. Wyniki przeprowadzonego badania potwierdziły przydatność koncepcji konkurencji podatkowej dla wyjaśniania różnic w polityce realizowanej przez poszczególne gminy.
38
Nadzwyczajny Synod Biskupów na temat rodziny Anno Domini 2014. Między wolą Chrystusa i wiarą Kościoła a oczekiwaniami świata Nadzwyczajny Synod Biskupów obradujący w Watykanie w 2014 roku poświęcony był duszpasterskiej trosce o rodzinę. Od samego początku obrad synodu, a nawet jeszcze przed jego rozpoczęciem, towarzyszyła mu spora doza emocji i komentarzy medialnych. Niektóre z nich zaczęły kreować specyficzny klimat wokół synodu, upatrując w nim moment przełomowy, który zmieni dotychczasową dyscyplinę, a może nawet i doktrynę Kościoła dotyczącą małżeństwa i rodziny. Niniejszy artykuł przybliża wypowiadane na łamach wielu mediów oczekiwania świata kierowane pod adresem Kościoła, przypomina toczącą się wokół obrad synodalnych dyskusję, by ostatecznie ukazać oficjalne stanowisko synodu sprecyzowane w dokumencie końcowym Relatio Synodi.  
40
Wolontariat jako aktywna forma adaptacji do starości i strategia radzenia sobie z samotnością Celem poznawczym niniejszego artykułu jest opis wolontariatu jako aktywnej formy adaptacji do starości i strategii radzenia sobie z samotnością w tym okresie życia człowieka. Celem praktycznym niniejszego opracowania jest natomiast określenie wskazań w projektowaniu systemu wspierania wolontariatu osób starszych. W percepcji ogółu społeczeństwa starość jest bilansem życia, syntezą i wykładnikiem ludzkich uzdolnień i dokonań oraz rozrachunkiem z przeszłością. Często prowadzi do pogorszenia się pozycji w rodzinie oraz środowisku lokalnym, a w związku z tym do zmiany publicznego i prywatnego „ja”. Przede wszystkim jest jednak okresem nagromadzenia się czynników zwiększających ryzyko przeżywania przewlekłych schorzeń, doświadczania śmierci przyjaciół czy współmałżonka oraz samotności i osamotnienia. W perspektywie pedagogicznej osoby starsze mogą i powinny stanowić istotne ogniwo kapitału społecznego. Osiągnięcie tego zadania jest możliwe dzięki wdrażaniu strategii edukacji do aktywnej starości, w których za podstawę adaptacji do tego okresu uznaje się tak zwaną selektywną optymalizację sprawności funkcji psychicznych, fizycznych i społecznych, czyli podtrzymywanie poprzez stymulację tych funkcji, które ulegają stopniowej deterioracji. Przykładem takich w pełni synergicznych działań jest aktywność prospołeczna określona mianem wolontariatu. Na tle dokonanej w artykule analizy literatury oraz dostępnych badań dostrzegać w niej będziemy element systemu wsparcia społecznego oraz optymalną formę adaptacji do starości, która poradzi sobie także z samotnością.
44
Świadomość skutków polityki ekologicznej UE i jej wpływ na rozwój Polski Artykuł przedstawia politykę ochrony środowiska Unii Europejskiej w krótko- i średnioterminowej perspektywie i jej wpływ na gospodarkę i społeczeństwo w Polsce. Opisuje ścisłe związki pomiędzy trzema filarami zrównoważonego rozwoju: społecznym, gospodarczym i środowiskowym oraz podkreśla konieczność uwzględniania aspektów ochrony środowiska we wszystkich strategiach rozwojowych. Sugeruje również przyjęcie zintegrowanego podejścia do realizacji polityki ochrony środowiska.
41
Wpływ aktywności wody i temperatury na wzrost oraz aktywność lipolityczną szczepów Penicillium chrysogenum w pożywkach płynnych z olejami roślinnymi Szczepy P. chrysogenum wyizolowane z nasion rzepaku, soi i słonecznika hodowano w pożywkach płynnych z dodatkiem oleju rzepakowego, sojowego i słonecznikowego. Zbadano wpływ aktywności wody (aw) pożywki (0,995, 0,950, 0,900 i 0,850) i temperatury (15 i 25 ºC) na zawartość suchej masy grzybni i aktywność lipolityczną. Wzrost grzybni badanych szczepów był zróżnicowany w zależności od aw i temperatury. Aktywność lipolityczna w temperaturze 15 ºC była wyższa niż w 25 ºC. Najwyższą aktywność P. chrysogenum stwierdzono w temperaturze 15 ºC przy najniższej badanej aktywności wody pożywki. Otrzymane wyniki wskazują na możliwość inicjowania niekorzystnych zmian jakościowych olejów przez enzymy lipolityczne szczepów tego gatunku nawet wówczas, gdy nie ma widocznego (makroskopowo) wzrostu grzybni.
50
Najnowsze osiągnięcia na płaszczyźnie fizyki i chemii oraz inżynierii materiałowej w aspekcie wzrostu wydajności procesów przeróbczych na styku przemysłów węglowego i energetycznego Rozwój inżynierii materiałowej oraz najnowsze wyniki badań stosowanych w zakresie fizyki i chemii ciała stałego umożliwiły opracowanie nowych metod kontroli jakości i przetwarzania paliw stałych. W skali laboratoryjnej powstały zaawansowane metody wytwarzania energii elektrycznej z węgla z pominięciem przetwarzania na energię cieplną i mechaniczną. Ogół tych procesów umożliwia wzrost sprawności energetycznej wytwarzania energii elektrycznej. Jest to szczególnie istotne zagadnienie z punktu widzenia krajów, w których energetyka opiera się na węglu kamiennym lub brunatnym.
39
Rewizja procesu absolutyzacji ciała w sporcie z perspektywy ponowoczesności Kultura fizyczna należy do jednych z najpopularniejszych sposobów nadawania sensu samemu sobie, swojemu życiu, jak i otaczającemu światu. Niestety jednak sport, zwłaszcza ten profesjonalny, w dobie ponowoczesności zyskuje zgoła odmiennie oblicze. Wzorce lansowane przez ponowoczesne media powodują, że ciało przestaje być rozumiane przez pryzmat swoich cielesnych funkcji, ale staje się ono celem w samym sobie. Głównym celem artykułu było zwrócenie uwagi na problem absolutyzacji ciała w sporcie, z uwypukleniem faktu, że sport, jak każda inna społeczna czy indywidualna działalność człowieka, może ulegać różnym dewiacjom. W artykule poddano krytyce współczesny obraz ciała poniekąd uzasadniając ten fakt ponowoczesnymi realiami, w których nawet stuka ucieka się do okrucieństwa i fizjologii jako narzędzi ekspresji i formy przekazu.
34
Skarby z lamusa. Ciekawe materiały z miejscowości Łady Nowe, pow. sochaczewski W 1938 do zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego przekazano zabytki pochodzące z miejscowości Łady Nowe, pow. sochaczewski. Są to dwa niewielkie naczynia gliniane[ryc. 8; 9], żelazna zapinka [ryc. 1], dwa noże [ryc. 2; 3], grot [ryc. 4], uszkodzone umbo [ryc. 5; 6], oraz kawałki nadtopionej blachy brązowej, zapewne pozostałości naczynia brązowego. [ryc. 7] Najwcześniejszą chronologię ma żelazna zapinka o konstrukcji środkowolateńskiej zbliżona do odmiany B wg J. Kostrzewskiego, zdobiona kulką i głębokim wgłębieniem na nóżce, które mogło służyć do zamocowania dodatkowego elementu zdobniczego – kawałka koralu, szkła albo kości. Najbliższe analogie to zapinka z grobu popielnicowego w Wilczej Wólce, pow. piaseczyński [ryc. 10:1] i fibula z Gradowa, pow. radziejowski [ryc. 10:2]. Są one najprawdopodobniej importami z kręgu cywilizacji celtyckiej. Znaleziska z ziem polskich, datowane na fazę A1, wiązane są często z kulturą jastorfską. Nietypowym znaleziskiem jest uszkodzony, nóż żelazny, o szerokim ostrzu z prostym tylcem przechodzącym w tulejkę. [ryc. 2] Podobne narzędzie znaleziono na datowanym na młodszy okres przedrzymski cmentarzysku kultury przeworskiej w Zagorzynie, pow. kaliski.[ryc. 11:4]. Są spotykane wśród narzędzi celtyckich, choć nie są to znaleziska częste. [ryc. 11:3] Analogie do noża z tulejką pochodzą też z cmentarzyska Kraghede, w północnej Jutlandii. W grobach A i 8 znaleziono podobne przedmioty [ryc. 11:1] Związki tzw. grupy Kraghede z kulturą przeworską i jastorfską są potwierdzone w ceramice, być może jest to kolejny przykład tych nawiązań. Funkcja tych noży pozostaje niejasna. Mogły być symbolem prestiżu służąc, zdaniem niektórych badaczy, do ćwiartowania zwierząt ofiarnych albo do dzielenia mięsa na ucztach. Znaleziska z Kraghede zostały określone jako one-edged lance head. Mogło to być też wyspecjalizowane narzędzie o nieznanej obecnie funkcji. Zachowany fragmentarycznie drugi nóż z Ład Nowych ma szerokie ostrze i jednostronnie wyodrębniony trzpień do rękojeści. Datowany jest na młodszy okres przedrzymski. [ryc. 3] Z żelaznego grotu zachowana jest tylko tulejka i fragment liścia tak niewielki, że nie można określić jego kształtu, typu ani chronologii [ryc. 4]. Z żelaznego umba zachował się tylko fragment kaloty z wąskim, tępo zakończonym kolcem, wmontowanym w otwór w kalocie i zaklepanym od wewnątrz. [ryc. 5; 6] Brak kaloty, kołnierza i nitów utrudnia jednoznaczne określenie typologiczne, a co za tym idzie chronologię tego przedmiotu. Tępo zakończone kolce są charakterystyczne zarówno dla umb datowanych na młodszy okres przedrzymski, określanych jako typ 7, wg typologii D. Bohnsacka, jak i dla umb datowanych na wczesny okres wpływów rzymskich, typ 7a wg M. Jahna. Kolce w egzemplarzach z fazy A3 najczęściej mocowane są do blachy kaloty za pomocą nitów. Technika zgrzewania nie wymagająca użycia nitów jest charakterystyczna dla egzemplarzy z fazy B2 wczesnego okresu wpływów rzymskich, ale była znana i mogła być stosowana już w młodszym okresie przedrzymskim. W miejscowości Łady Nowe najprawdopodobniej istotnie było cmentarzysko ciałopalne kultury przeworskiej, o czym świadczy sposób zniszczenia niektórych przedmiotów. Datowane jest na młodszy okres przedrzymski, może również później. Niestety nie można ustalić zespołów grobowych i omówione bardzo ciekawe znaleziska muszą być traktowane jako kolekcja zabytków.
0
Skarb z miejscowości Wąwelnica koło Szczecina Artykuł prezentuje skarb przedmiotów brązowych, odkryty przypadkowo w 2014 roku w miejscowości Wąwelnica, pow. policki, na Pomorzu Zachodnim, który zawiera bardzo rzadkie i unikatowe przedmioty: pas-diadem, naramienniki ażurowe, zapinkę typu Kolsko, misy/pokrywki typu Biesenbrow czy dzbanek podobny do naczynia z Pluckow. W składzie depozytu datowanego na V okres epoki brązu widoczne są silne nawiązania do strefy alpejskiej kręgu pól popielnicowych.
0
Ocena dyskryminacyjnej roli wykształcenia matki i dzietności rodzin w kształtowaniu wysokości ciała dzieci z Zagłębia Miedziowego Wstęp. Na przebieg rozwoju fizycznego dzieci wpływa zespół czynników środowiskowych, w tym stopień urbanizacji miejsca zamieszkania, wykształcenie rodziców, dzietność rodzin. Z licznych badań wynika, że czułym miernikiem oddziaływań środowiskowych na rozwój fizyczny w okresie progresywnego rozwoju jest wysokość ciała. Celem pracy było ustalenie, czy wykształcenie matki i dzietność rodzin należą nadal do czynników modyfikujących wysokość ciała dzieci w środowisku ekologicznie zagrożonym, miejskim i wiejskim. Materiał i metody. Zbadano 2599 chłopców i dziewcząt w wieku od 7 do 15 lat. Dzieci uczęszczały do szkół podstawowych i gimnazjów w Polkowicach oraz wiejskich szkół okolic Legnicy i Głogowa. Badania zostały przeprowadzone w 2007 i 2008 roku. U każdej osoby przeprowadzono pomiary wysokości ciała, a za pomocą ankiety uzyskano dane dotyczące warunków socjalno-bytowych – wykształcenia matki i liczby dzieci w rodzinie. Wyniki. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że pomiędzy wydzielonymi grupami chłopców i dziewcząt występują różnice w wysokości ciała zależne od stopnia zurbanizowania środowiska bytowego, jak również w zależności od warunków społeczno- ekonomicznych. Wnioski. Zgromadzone wyniki pozwalają stwierdzić, że nadal takie czynniki jak wykształcenie matki i dzietność rodziny przyczyniają się do zróżnicowania wysokości ciała młodego pokolenia i że działają one w obu środowiskach – miejskim i wiejskim – z różnym nasileniem.
26
Roboty w terapii osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) przejawiają się poprzez trudności behawioralne, poznawcze i społeczne, których występowanie jest mocno zróżnicowane pod względem na-tężenia i częstotliwości. Nieustający wzrost wiedzy na temat uwarunkowań zaburzeń autystycznych oraz odkrycia patomechanizmów leżących u podłoża obserwowanych objawów ujawniających się w trakcie postnatalnego rozwoju skłania równocześnie do poszukiwania nowych propozycji terapeutycznych. Współczesne propozycje wspierania rozwoju i terapii osób z ASD coraz częściej korzystają ze zdobyczy zaawansowanej techniki, wykorzystując różne formy tak zwanej technologii wspierającej (assistive technology). Najbardziej zaawansowaną z nich jest zastosowanie wielofunkcyjnych robotów. W artykule dokonano przeglądu współczesnych wyników badań poświęconych efektywności stosowania robotów w terapii zaburzeń ze spektrum autyzmu pod kątem odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jakie aspekty rozwoju osób z ASD mogą być stymulowane poprzez wykorzystanie robotów? 2. Jakie cechy robotów są istotne dla poprawy funkcjonowania osób z ASD?
39
Zastosowanie tkanki kalusa w biotechnologii drzew leśnych: badania in vitro Kalus występujący w warunkach ex vitro jako tkanka przyranna jest obiektem badaniach biotechnologicznych in vitro takich jak: uzyskiwanie metabolitów wtórnych, analiza patogeniczności na poziomie embrionalnym, krioprezerwacja materiału roślinnego, uzyskiwanie roślin transformowanych i analiza wpływu metali ciężkich na rośliny. Kalus otrzymuje się m.in. metodą somatycznej embriogenezy i organogenezy in vitro jako jej pośredni efekt. Istnieje duże zainteresowanie otrzymaniem kalusa drzew leśnych. Kalus roślin drzewiastych zaindukowany w warunkach in vitro pod wpływem elicitorów w postaci grzybów produkuje metabolity wtórne: monoterpeny i izoproteidy z Betula sp. oraz glikozydy fenolowe u rodziny Salicaceae. Substancje te znalazły zastosowanie nie tylko w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, ale również mają silne działanie odstraszające zwierzęta roślinożerne. Kultury dualne in vitro wykazały, że kalus nieembriogenny poddany wpływowi czynników stresowych (grzyb patogeniczny) wytwarza białka odpornościowe o niskiej masie cząsteczkowej. Daje to podstawę do oceny stopnia patogeniczności grzyba na poziomie embrionalnym. Krioprezerwacja kalusa embriogennego znajduje szerokie zastosowanie w rozszerzaniu banku genów. Badano także wpływ metali ciężkich na kalus.
41
Flora uroczyska Szczawin i Krogulec w województwie miejskim łódzkim Praca zawiera wykaz gatunków flory dwóch uroczysk leśnych, położonych na północ od Łodzi. Ogółem stwierdzono 364 gatunki, w tym 311 roślin naczyniowych, 44 gatunki mchów i 9 gatunków wątrobowców. We florze badanych uroczysk zwraca uwagę stosunkowo duży udział roślin naczyniowych, tworzących głównie w zespołach grądowych wielobarwny aspekt wczesnowiosenny. Do rzadkości florystycznych w okolicach Łodzi należą: Lycopodium complanatum, Pulsatilla patens, P. vernalis, Hedera helix (kwitnący), Polygonatum verticillatum i Cephalanthera rubra. Znaleziono 12 gatunków podlegających ochronie zupełnej oraz 6 podlegających ochronie częściowej.
41
Zarys polityki wielojęzyczności Królestwa Hiszpanii Niniejszy artykuł dotyczy sytuacji wielojęzyczności w Hiszpanii, ze szczególnym uwzględnieniem regulacji prawnych jej dotyczących. Obecnie na terytorium Królestwa Hiszpanii około połowa mieszkańców Hiszpanii zamieszkuje obszary dwu- lub wielojęzyczne. Sytuacja wielojęzyczności kraju odzwierciedlona jest w stosownych aktach prawnych oraz w samej konstytucji Królestwa. Rzeczywistość wielojęzycznego społeczeństwa ujęta jest w systemie prawnym oraz odzwierciedla się we wszystkich sferach życia społecznego. Proces rewindykacji języków regionalnych na Półwyspie Iberyjskim jest też często związany z postulatami niezawisłości regionów (np. w Katalonii lub w Kraju Basków). Koncepcja wielojęzyczności staje się zatem zakładniczką samej siebie i wydaje się podminowywać odgórną zasadę pluralizmu. Czy model hiszpański jest skuteczny i jakie stoją za nim przesłania?
15
AKTYWNOŚĆ TURYSTYCZNA MIESZKAŃCÓW WĘGROWA W LATACH 2014-2016 - MOTYWY WYJAZDÓW I CZAS ICH TRWANIA W artykule przedstawiono zróżnicowanie aktywności turystycznej mieszkańców Węgrowa w latach 2014-2016. W pracy skupiono się na analizach dotyczących ogólnego poziomu uczestnictwa w turystyce tak krajowej, jak i zagranicznej, dokonując analiz jego zróżnicowania w najważniejszych przekrojach społeczno-demograficznych. Do analiz wykorzystano badania przeprowadzone w styczniu 2017 r., na 100-osobowej próbie mieszkańców Węgrowa. W pracy zidentyfikowano: średnią liczbę krajowych i zagranicznych wyjazdów turystycznych w podziale na krótkoterminowe i długoterminowe, główne cele podróży oraz kierunki. Uzyskane wyniki badań jednoznacznie wskazują, iż mieszkańcy Węgrowa preferują aktywny wypoczynek realizowany na obszarze Polski. Stwarza to szansę na wzmocnienie i wykorzystanie potencjału turystycznego kraju w przyszłości i jednocześnie stanowi czynnik ożywienia polskiej gospodarki turystycznej.
26
Ocena skuteczności leczenia dysfunkcji trąbek słuchowych przy pomocy inhalatora dyszowego AMSA Wstęp: Zapalenia górnych dróg oddechowych są częstymi chorobami wieku dziecięcego. Dzieci są bardziej podatne na zakażenia ucha środkowego, ponieważ ich trąbka słuchowa jest krótka, prosta i szeroka. W konsekwencji powyższych zmian zapalnych z jednoczesnym upośledzeniem drożności trąbki słuchowej bardzo często powstaje niedosłuch przewodzeni owy. Cel: Celem pracy była ocena skuteczności leczenia dysfunkcji trąbek słuchowych za pomocą inhalatora AMSA Materiał i metoda: Grupę badaną stanowiło 30 pacjentów. Tyle samo było w grupie kontrolnej. U wszystkich badanych stwierdzono upośledzenie słuchu typu przewodeniowego. Grupa badana leczona była za pomocą inhalatora AMSA. Grupę kontrolną leczono farmakologicznie. Pacjentów zbadano z wykorzystaniem audiometrii tonalnej oraz impedancyjnej na początku terapii, po tygodniu oraz po czterech tygodniach. Wyniki: Analiza statystyczna wykazała poprawę badanych parametrów u chorych leczonych inhalatorem AMSA w znacznie krótszym czasie niż u osób leczonych farmakologiczne.
26
Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce Upadek Rzeczypospolitej po powstaniu z 1794 roku nie przesądził o zaniechaniu dążeń niepodległościowych przez uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej. Po zwycięstwach na polach Jeny i Auerstädt 14 października 1806 roku armia francuska była zmęczona i mogła nie sprostać ofensywie prusko-rosyjskiej. Na dawnych ziemiach polskich wciąż znajdowały się resztki armii pruskiej, co wysuwało na pierwszy plan kwestię zaangażowania Polaków przeciwko Prusom oraz wspierającej je Rosji w zamian za niejasną obietnicę przywrócenia Polakom bytu politycznego. Do zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika wybrano pełniącego funkcję generalnego inspektora kawalerii włoskiej generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcę Legionów Polskich we Włoszech. W Wielkopolsce generał był otaczany szacunkiem, który zdobył podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Chcąc pozyskać Polaków do realizacji własnych celów politycznych, Napoleon postanowił wykorzystać autorytet Tadeusza Kościuszki, silnie związanego z tradycją francuskiego i amerykańskiego Oświecenia. Kościuszko nie ufał deklaracjom Napoleona, nie stanął na czele Legionów Polskich, choć często występował w roli mentora wobec władz francuskich. Zdecydowanie odmówił także firmowania działań w Wielkopolsce. Jego sceptycyzm wzmacniało stanowisko dyplomacji francuskiej względem insurekcji z 1794 roku. Instrumentalne traktowanie polskich przywódców potwierdzają zarówno nieuczciwe działania dyplomacji francuskiej, jak i zachowana korespondencja Napoleona. Ogłoszenie powstania w Wielkopolsce, entuzjastycznie przyjęte przez mieszkańców miast, spotykało się z nieufnością części społeczeństwa. Reaktywowano instytucję pospolitego ruszenia szlachty, wzorem insurekcji przeprowadzono pobór w systemie kantonalnym. Dowództwo tworzonych formacji często powierzano oficerom z przeszłością insurekcyjną, którzy oprócz autorytetu moralnego reprezentowali ciągłość tradycji. Mimo że w epizodzie z 1806 roku pozostaje dostatecznie wiele niewiadomych, nie tylko w odniesieniu do postawy polskiego społeczeństwa, ale i działań dyplomacji francuskiej, skala zaangażowania weteranów Insurekcji Kościuszkowskiej w kolejną szansę odbudowy Rzeczypospolitej wpisuje się na trwałe do pamięci historycznej.
6
Przystanki na żądanie w transporcie kolejowym Artykuł omawia historię przystanków na żądanie na polskiej sieci kolejowej, które oficjalnie zanikły na początku lat pięćdziesiątych XX wieku. Przedstawia przesłanki przywrócenia tego podejścia, proces analizy i uzgodnień towarzyszący ponownemu wprowadzeniu rozwiązania do stosowania oraz założenia eksploatacji pilotażowej. Tekst zamyka prezentacja próbnego wdrożenia oraz omówienie docelowych warunków funkcjonowania.
11
Różnice w wynikach analiz uziarnienia przeprowadzonych różnymi metodami W naukach o ziemi do badania wielkości cząstek osadu używa się wielu różnych metod. Do najpopularniejszych należą metody sitowe, metoda areometryczna i metoda dyfrakcji laserowej. Każda z nich opiera się na wykorzystaniu innych wartości fizycznych, przez co, za ich pomocą, analizując te same utwory otrzymuje się różne wyniki. W pracy przedstawiono wyliczone równania mogące służyć do przeliczania pomiędzy sobą wyników metod sitowych między sobą oraz z metodą areometryczną i dyfrakcji laserowej.
41
Zagrożenia dla środowiska od składowanych odpadów oraz możliwość ich wykorzystania do produkcji paliwa alternatywnego na przykładzie technologii RDF Jedno z największych zagrożeń dla środowiska oraz pośrednio dla życia i zdrowia człowieka stwarzają wszechobecne na terenach zurbanizowanych, a także i niezurbanizowanych odpady składowane na nie zawsze przystosowanych do tego celu składowiskach, a także często leżące luzem na tzw. dzikich wysypiskach. Przyczyniają się do degradacji środowiska, zanieczyszczenia gleb, wód podziemnych i powierzchniowych, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego gazami i pyłami, powodują nadmierny rozwój gryzoni, ptactwa, owadów. W ewidentny sposób naruszają właściwy obieg materii w środowisku. Niewłaściwa lokalizacja składowiska może również stwarzać zagrożenie epidemiologiczne.
1
Rosnące znaczenie przemysłu kreatywnego w Polsce na przykładzie rynku gier wideo Motywacja: Obecnie powstające gry wideo są coraz bardziej zaawansowane technologicznie, co przyczynia się do intensywnego rozwoju rynku gier wideo. Uzupełnienie specyfiki tego rynku i jego rozwoju oraz przedstawienie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa CD Projekt działającego na tym rynku było głównym motywem wyboru tematu niniejszego artykułu. Cel: Celem artykułu jest scharakteryzowanie rynku gier wideo w Polsce jako przykładu przemysłu kreatywnego, a także przedstawienie wyników finansowych CD Projekt na tle tego rynku. Materiały i metody: W części teoretycznej wykorzystano analizę opisową, natomiast w części empirycznej analizę porównawczą. Materiał empiryczny stanowią raporty KPT, Newzoo oraz CD Projekt. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano nieznaczną zależność między sytuacją finansową CD Projekt a kształtowaniem się przychodów na rynku gier wideo w Polsce w 2015 roku. Charakterystyka rynku gier wideo w Polsce ukazała dużą popularność e-sportu oraz wysoki potencjał technologii rzeczywistości wirtualnej (virtual reality, VR) i rozszerzonej (augmented reality, AR).
3
Koncepcja ochrony infrastruktury krytycznej na lata 2015-2017 W artykule zaprezentowano koncepcję ochrony infrastruktury krytycznej na lata 2015-2017 wynikającą z aktualizacji Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej, jak również zakres zmian prawnych mających bezpośredni wpływ na problematykę infrastruktury krytycznej. Prezentowana dyskusja stanowi pokłosie zmian w zakresie kierowania działami administracji rządowej mających kluczowe znaczenie z perspektywy zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania infrastruktury krytycznej.
39
Rzymskokatolicki i prawosławny Kościół instytucjonalny w opiniach maturzystów pogranicza środkowo-wschodniego w Polsce. Analiza porównawcza Artykuł przedstawia stosunek maturzystów z liceów ogólnokształcących funkcjonujących w regionie środkowo-wschodniej Polski do instytucji Kościoła rzymskokatolickiego i prawosławnego. Autor analizuje zebrany materiał badawczy w kontekście następujących wskaźników: stopnia zaufania do Kościoła i księży, autorytetu duchownych, poziomu zaspokojenia potrzeb religijnych oraz stosunku do tradycji. Wykazano, że religijność maturzystów jest kościelnie uformowana lecz równolegle respondenci poszukują nowych, bardziej adekwatnych form zaspokojenia potrzeb religijnych.
38
Ilości generowanych odpadów komunalnych w aspekcie typów gospodarczych gmin województwa Małopolskiego Ilość wytworzonych odpadów komunalnych zależna jest od wielu czynników, z których do najważniejszych należą: standard życia i liczba ludności oraz wielkość i intensywność konsumpcji wyrobów. Rodzaj wytwarzanych odpadów jest uzależniony od rodzaju obszaru, na którym odpady są wytwarzane, gęstości zaludnienia, rodzaju zabudowy, obecności obiektów użyteczności publicznej, obecności i wielkości placówek handlowych, intensywności rozwoju przemysłu, usług i innych. W niniejszym artykule zbadano zależność wielkości produkcji odpadów komunalnych od jednego z czynników społeczno-ekonomicznych jakim jest struktura działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności. Badaniami objęto gminy województwa Małopolskiego. W analizie określono średnie ilości produkowanych odpadów w wyróżnionych typach gospodarczych gmin oraz istotność różnic pomiędzy średnimi. Wykazano, że największą produkcją odpadów w przeliczeniu na jedną osobę cechują się gminy, w których jedną z dominujących działalności gospodarczych jest działalność finansowa (lub ubezpieczeniowa), transportowa lub turystyczna. Najmniej odpadów generują gminy, w których dominują: budownictwo, energetyka i rolnictwo.
5
Recenzja książki: Słownik wsi śląskich w średniowieczu, tom 1, Powiat lubiński Recenzja dotyczy publikacji kilku autorów przygotowanej pod kierownictwem dr Dominika Nowakowskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Należy ją traktować jako efekt końcowy kwerend i badań oraz weryfikacji terenowej, poświęconych średniowiecznemu osadnictwu wiejskiemu w granicach dzisiejszego powiatu lubińskiego (północna część Dolnego Śląska). W projekcie uczestniczyli historycy, archeolodzy i geografowie (specjalizujący się w antropogenicznych zmianach krajobrazu oraz w kartografii historycznej). Recenzowana książka, wydana jako interdyscyplinarne opracowanie, dostarcza wszystkich najważniejszych danych do dalszych badań. Ze względu na fakt, że jest ona jednocześnie pierwszym tomem "Słownika wsi śląskiej w średniowieczu", autorzy stanęli przed wyzwaniem ustalenia odpowiedniej metodologii, którą można by się kierować w kolejnych częściach "Słownika". Moim zdaniem autorzy odnieśli sukces na obu płaszczyznach.
22
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Luzinie – sakralna perełka na terenie Kaszub Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca można śmiało uznać za sakralną perełkę na terenie Kaszub. W 2013 roku kościół i wierni świętowali 770 rocznicę założenia. Obecny kościół, drugi z kolei, powstał na miejscu drewnianego, w XVIII wieku. Był on wielokrotnie przebudowywany i dekorowany. Posiada bogate wyposażenie – szczególną uwagę należy zwrócić na dwa krucyfiksy, świecznik z XVII wieku i ołtarze, główny i dwa boczne. Ołtarz główny pochodzi z XVIII wieku. W środku jest wnęka, która mieści w sobie rzeźbę Madonny gotycko stylizowaną. Boczne barokowe ołtarze są ozdobione obrazami z wizerunkami św. Wawrzyńca, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Józefa oraz św. Jana. Na łuku tęczowym znajduje się płaskorzeźba upamiętniająca ewakuację więźniów z obozu Stutthof, którą wykonał Edmund Sztyfter w 1971 roku z okazji beatyfikacji ojca Kolbego. Niestety, w wyniku zmian, które następowały na przestrzeni istnienia kościoła, zostały utracone (usunięte) cenne malowidła naścienne – w środku budynku – oraz zdobnictwo ścian zewnętrznych, jak i wiele innych pięknych elementów.
40
Prawda o transformacji energetycznej w Niemczech "Energiewende” Według danych niemieckiej organizacji pozarządowej Vernunftkraft energia wiatrowa generowana jest nierównomiernie w ciągu roku, miesiąca i w ciągu doby i nie można na nią liczyć dla pokrycia zapotrzebowania kraju w energię elektryczną. Analizy przebiegu zmienności mocy wiatrowej w ciągu roku w krajach Europy Zachodniej potwierdzają, że teza o wyrównywaniu rozkładu generacji mocy przy powiększaniu sieci energetycznej nawet na całą Europę Zachodnią jest nieprawdziwa. Magazynowanie energii jest praktycznie niemożliwe, a ogromne subsydia przyznawane deweloperom wiatraków powodują zniekształcenia rynku energii i wzrost kosztów nie dając obniżenia emisji CO2.
21
Narzędzia informatyczne wspomagające proces oceny żywotności i wytężenia konstrukcji W pracy przedstawiono wyniki badań przemysłowych prowadzonych w ramach realizacji projektu zintegrowanego systemu oceny wytężenia i żywotności konstrukcji. W pierwszej części przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych wykonanych celem określenia podstawowych danych materiałowych niezbędnych w analizach zgodnych z procedurami FITNET. Ponadto w pracy dokonano analizy przypadków wykorzystania modułów pękanie i zmęczenie do analizy rzeczywistych komponentów maszyn wykorzystywanych w przemyśle energetycznym i wydobywczym.
8