sentences
string | labels
int64 |
|---|---|
Chemiczne aspekty energetyki jądrowej w projekcie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju "Technologie wspomagające bezpieczny rozwój energetyki jądrowej" Artykuł przedstawia najważniejsze rezultaty prac prowadzonych w ramach trzech zadań projektu strategicznego Narodowego
Centrum Badań i Rozwoju „Technologie wspierające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej” dotyczących chemicznych
aspektów energetyki jądrowej. W realizacji tych zadań koordynowanych przez Instytut Chemii i Techniki Jądrowej uczestniczyło
14 różnych instytucji. | 41 |
Wartość odżywcza posiłków w dietach kobiet o prawidłowej i nadmiernej masie ciała Celem pracy była ocena liczby i rodzaju spożywanych posiłków w ciągu dnia oraz porównanie wartości energetycznej i
odżywczej posiłków w jadłospisach kobiet z prawidłową i nadmierną masą ciała. Badania ankietowe przeprowadzono w grupie
346 kobiet w wieku 18-79 lat (średnia wieku 41,1±13,1 lat). Należną masę ciała posiadało 145 kobiet (42%), a nadwagę lub
otyłość 201 kobiet (58%). W badaniach wykorzystano kwestionariusz ankiety zawierający m. in. pytania dotyczące nawyków
żywieniowych, w tym liczby zwyczajowo spożywanych posiłków oraz dojadania między nimi. Ocenę ilościową dziennych racji
pokarmowych dokonano przy użyciu 24-godz. wywiadu żywieniowego z dnia poprzedzającego badanie. Ocenie poddano
z uwzględnieniem podziału na posiłki wartość energetyczną oraz zawartość podstawowych składników odżywczych diety
(białek, tłuszczów, węglowodanów), a także cholesterolu i błonnika pokarmowego, wykorzystując opracowany w Instytucie
Żywności i Żywienia w Warszawie program komputerowy Dieta 2.0. Wykazano, iż w obu porównywanych grupach
dominował model 3 posiłkowy, najczęściej opuszczanym posiłkiem był podwieczorek. Do nieregularnego dojadania miedzy
posiłkami przyznawało się 56% kobiet z prawidłową masą ciała i 71% kobiet z nadmierną masą ciała. Wykazano również
zaburzenia proporcji w dostarczaniu energii z poszczególnych posiłków, jak i nieprawidłowości w zakresie ich wartości
odżywczej, zwłaszcza w grupie kobiet z nadwagą lub otyłością. | 26 |
Sterowanie piecem rezystancyjnym do wyżarzania rdzeni ze stopów amorficznych W referacie przedstawiono teoretyczne i praktyczne aspekty sterowania piecem rezystancyjnym przeznaczonym do wyżarzania rdzeni magnetycznych ze stopów amorficznych w warunkach laboratoryjnych. Proces wyżarzania rdzeni wymaga zapewnienia specyficznych warunków zarówno z punktu widzenia wartości temperatury, jak i z punktu widzenia szybkości jej zmian. Przedstawione w referacie rozwiązania w zakresie regulacji umożliwiają uzyskanie niewielkiej odchyłki regulacji wartości temperatury w trakcie wyżarzania oraz szybkie dochodzenie do wartości zadanej. | 23 |
Ewolucja terenów nadrzecznych w miastach poprzemysłowych aglomeracji górnośląskiej – poszukiwanie drogi ku realizacji idei miast zrównoważonych W okresie industrializacji oddziaływanie rzek na strukturę przestrzenno-funkcjonalną i krajobraz przemysłowych obszarów miejskich Aglomeracji Gornośląskiej było znikome. Współcześnie w krajobrazie większości miast aglomeracji zachodzą zmiany, które prowadzą do stopniowej zmiany ich wizerunku i coraz lepszego wykorzystania potencjału tkwiącego w nadrzecznych lokalizacjach. Zmiany te zachodzą powoli i są bardzo różnorodne. Podejmowane w rożnych skalach przestrzennych działania widoczne są w rożnego rodzaju koncepcjach, konkursach, warsztatach, konsultacjach społecznych, projektach badawczych czy wreszcie realizacjach. Niektóre z tych działań wpisują się w ideę zielonej infrastruktury, inne ukazują problemy z kreacją miast: zrównoważonych, zielonych, inteligentnych. Przedmiotem artykułu jest problematyka ewolucji terenów nadrzecznych w miastach poprzemysłowych Aglomeracji Górnośląskiej. Celem zaś ukazanie potencjału tych terenów oraz poszukiwanie możliwości wprowadzania innowacyjnych rozwiązań nakierowanych na potrzeby współczesnego użytkownika obszarów miejskich „naznaczonych” dziedzictwem przemysłowym. Wynikiem rozważań jest podkreślenie konieczności kompleksowego podejścia do procesu odnowy terenów nadrzecznych w zakresie doboru uczestników, rodzaju podejmowanych działań oraz stosowanych metod i narzędzi planistycznych.
| 5 |
Wieloletnia zmienność występowania ekstremów opadowych w Hornsundzie (Spitsbergen) i ich związek z cyrkulacją atmosfery Celem opracowania jest określenie charakterku wieloletnich zmian i zmienności ekstremów opadowych w okresie obserwacji instrumentalnych w Hornsundzie oraz zbadanie synoptycznych przyczyn ich występowania. Badania przeprowadzono na podstawie dobowych sum opadów atmosferycznych z okresu lipiec 1978 – grudzień 2006. Za ekstremalne zjawisko opadowe uznano dobową sumę opadów przekraczającą wartość progową opadu, zdefiniowaną jako 90 i 95 percentyl. Ogólne tendencje w przebiegu czasowym wskaźników opadów ekstremalnych zbadano stosując analizę trendów metodą Mann-Kendala. Związki pomiędzy ekstremal-nymi zdarzeniami opadowymi i cyrkulacją atmosferyczną zbadano poprzez obliczenie częstości opadów ekstre-malnych oraz prawdopodobieństwa warunkowego ich wystąpienia w poszczególnych typach cyrkulacji według T. Niedźwiedzia. | 41 |
PET-MOF-CLEANWATER wspólny projekt Polska – Republika Południowej Afryki Celem projektu PET-MOF-CLEANWATER jest wytworzenie nowych zaawansowanych materiałów adsorpcyjnych
na bazie porowatych metaloorganicznych polimerów koordynacyjnych (sorbenty typu MOF) z wykorzystaniem odpadów PET
jako surowca do pozyskania liganda tereftalowego. Uzyskano pozytywne wyniki badań laboratoryjnych. Prowadzone są prace
dla wykazania przydatności materiałów sorpcyjnych produkowanych z wykorzystaniem odpadowego PET do usuwania szkodliwych pierwiastków z roztworów wodnych. | 41 |
Model optometrii mobilnej w Polsce Próba budowy modelu optometrii mobilnej (ang. Domiciliary Eye Care) jest odpowiedzią na rosnący i jak dotąd w Polsce nierozwiązany problem braku dostępu (lub jego istotnego ograniczenia) do specjalistów z zakresu ochrony wzroku, szczególnie wśród osób starszych i osób z niepełnosprawnościami. Najistotniejszą cechą optometrii mobilnej jest możliwość wykonywania badań optometrycznych w miejscu zamieszkania/pobytu pacjentów. Na model taki składają się aspekty formalnoprawne, możliwy zakres badań, zestaw przyrządów pomiarowo-diagnostycznych oraz zestaw testów optometrycznych, które łącznie tworzą standard mobilnego badania optometrycznego. Zaproponowany model został przetestowany na grupie 23 pacjentów w podeszłym wieku lub z niepełnosprawnościami (średnia wieku 72 lata). Następnie przeanalizowano otrzymane wyniki badań optometrycznych oraz prowadzonych równolegle badań ankietowych dotyczących komfortu, jakości badania i jego kosztu. Ponadto oszacowano średni czas badania, a na jego podstawie średni koszt wizyty, uwzględniając koszty dojazdu oraz amortyzacji wykorzystanego sprzętu. | 26 |
Porównanie energochłonności klasycznego (PID) i rozmytego sterowania odlewniczym piecem oporowym Odlewnicze piece oporowe są urządzeniami cieplnymi o stosunkowo dużym opóźnieniu czasowym ich reakcji na zmianę parametrów zasilania. Powszechnie stosowane w automatyce klasyczne regulatory PID nie spełniają w sposób zadowalający stawianych przed nimi wymagań wysokiej jakości sterowania. Rozwijana w ostatnich latach teoria sterowania rozmytego znajduje coraz szersze zastosowania w różnych gałęziach gospodarki i przemysłu. Regulatory rozmyte umożliwiają wprowadzenie nowych rozwiązań w układach sterowania także piecami odlewniczymi. Prawidłowo dobrany regulator rozmyty może znacznie obniżyć energochłonność procesu cieplnego w sterowanym urządzeniu grzejnym. W artykule przedstawiono porównanie energochłonności pracy układu sterowania oporowym piecem odlewniczym, wyposażonego albo w regulator typu PID, albo optymalnie dobrany regulator rozmyty. | 12 |
Faust? Jerzy Jarocki. Głosy, wspomnienia, wywiady, redakcja Beata Guczalska, Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 2020 | 46 |
Kartograficzne sposoby prezentowania dynamiki zjawisk Artykuł jest próbą kartograficznego spojrzenia na zjawiska zmienne w czasie. Autor prezentuje podział dynamiki w ujęciu kartograficznym oraz daje przegląd sposobów jej przedstawiania na pomocą tradycyjnych map statystycznych. Omówiono także zalety i wady poszczególnych sposobów prezentowania zmian ma mapach. | 35 |
Projekty strategiczne Samodzielnego Laboratorium Długości Głównego Urzędu Miar Omówiono dwa projekty strategiczne realizowane w Samodzielnym Laboratorium Długości: „Udział w projekcie wykorzystania mikroukładów elektromechanicznych do zapewnienia wzorców wymiarów dla użytkowników mikroskopów bliskich oddziaływań i mikroskopów elektronowych” oraz „Udział w projekcie opracowania polskiego kompaktowego laserowego wzorca długości/częstotliwości– elementu składowego interferometru dla celów przemysłowych”. | 21 |
Wpływ czasu przechowywania ziarna pszenicy na zmianę jego cech jakościowych Celem badań było określenie wpływu czasu przechowywania na cechy jakościowe ziarna pszenicy, oraz zbadanie czy doczyszczenie ziarna zmienia ich parametry podczas przechowywania. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że doczyszczanie ziarna zebranego z pola o średniej wilgotności 12% wpłynęło korzystnie na wzrost liczby opadania, natomiast zmiany pozostałych cech, które decydują o jego przydatności na cele konsumpcyjne były nieznaczne. W czasie przechowywania nastąpiła poprawa rozpływalności glutenu i liczby opadania, co świadczy o polepszeniu cech wypiekowych ziarna pszenicy. Wskaźniki energii i zdolności kiełkowania były wyższe średnio o 2% w całym okresie przechowywania dla ziarna po doczyszczeniu. | 37 |
Biodegradacja polichlorowanych bifenyli przez zespół mikroorganizmów wyizolowanych z wody i gleby Praca przedstawia rezultaty badań dotyczące możliwości biodegradacji chloroorganicznych składników preparatu technicznego Aroclor 1242. Z wody i gleby skażonej związkami chloroorganicznymi wyizolowano zespół mikroorganizmów składający się z dziewięciu aktywnych szczepów zdolnych do rozkładu polichlorowanych bifenyli (PCB). Szczepy te należały do następujących rodzajów: Micrococcus, Alcaligenes, Arthrobacter i Pseudomonas, Rhodotorula i Candida. Następnie zbadano przydatność pozyskanych drobnoustrojów do rozkładu składników Arocloru 1242 w hodowlach pojedynczych szczepów i ich mieszaniny. Postęp biodegradacji badano metodami mikrobiologicznymi, biochemicznymi i chemicznymi. Do oznaczeń zawartości PCB zastosowano chromatograf gazowy z selektywnym (względem związków chloroorganicznych) dedektorem ECD. Zbadano także potencjalne właściwości mutagenne produktów pobiodegradacyjnych metodą testu Amesa. Wszystkie badane mikroorganizmy odznaczały się dobrymi właściwościami biodegradacyjnymi, rozkładając PCB z wydajnością 5÷60%. Największą wydajność rozkładu preparatu Aroclor 1242, około 72%, uzyskano w przypadku zastosowania mieszanej kultury, a nie pojedynczych aktywnych szczepów. Badania biochemiczne wykazały wysoką aktywność biologiczną szczepów podczas trwania procesu rozkładu PCB, co potwierdziło wyniki badań analitycznych. Badania genotoksyczności powstających metabolitów biodegradacji, wykonane testem Amesa, wykazały brak obecności związków o charakterze mutagennym i rakotwórczym w większości ekstraktów pobiodegradacyjnych. | 14 |
Metodyka modelowego bilansowania zasobów wód podziemnych w ich zlewniowym zagospodarowaniu W systemie wodonośnym należy zidentyfikowć warunki hydrodynamiczne oraz granice hydrostrukturalne jednostki bilansowej zbiornika wód podziemnych. W przypadku występowania kontaktów hydraulicznych z wodami powierzchniowymi stanowią one granice wewnętrzne w modelu koncepcyjnym. Uwzględnienie tych uwarunkowań jest możliwe jedynie stosując modelowanie matematyczne, w którym wiarygodnie odzwierciedla się przestrzennoczasową zmienność czynników determinujących warunki formowania się zasobów wód podziemnych, możliwości gospodarowania nimi oraz ochrony. Wykonane symulacje umożliwiają obliczenia bilansów wodnych w warunkach naturalnych oraz wielkości zasobów odnawialnych, dyspozycyjnych (dostępnych) i eksploatacyjnych. Optymalizacja gospodarki tymi zasobami jest możliwa poprzez wielowariantowe rozwiązania modelowe, prowadzone z zachowaniem uwarunkowań ochrony ilościowej i jakościowej wód krążących w systemie wodonośnym. | 41 |
Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu padaczki w przeszłości oraz wyzwania współczesnej epileptologii Padaczka jest najczęstszą chorobą neurologiczną wieku dziecięcego towarzyszącą ludziom od początku ich historii. Pierwszy opis napadu padaczkowego sięga około 2000 lat p.n.e. Od tego czasu na przestrzeni wieków w znaczący sposób zmieniło się postrzeganie padaczki, jak również metody jej leczenia oraz znaczenie społeczne. Od wiary w pochodzenie padaczki jako kary od bogów lub opętania przez złe duchy i związanej z tym dyskryminacji społecznej do odkrycia w XX wieku leków przeciwpadaczkowych, wzorców w badaniu EEG aż do współczesnych, zaawansowanych badań molekularnych nad epileptogenezą. Jednakże pomimo znacznego postępu i dostępności nowych metod leczenia wciąż u 1/3 pacjentów nie udaje się osiągnąć remisji napadów. Około 50–70 mln ludzi cierpi z powodu padaczki, a roczne koszty opieki i leczenia pacjentów z padaczką sięgają w obrębie Unii Europejskiej blisko 20 bilionów euro, czyniąc tę chorobę jednym z największych współczesnych wyzwań medycznych i socjo-ekonomicznych. Coraz większą nadzieję wiąże się z odkrywaniem wczesnych biomarkerów rozwoju padaczki i opracowaniem strategii jej zapobiegania, zatrzymywania i wyleczenia. Czy zatem możliwe będzie w przyszłości rozpoznawanie i leczenie padaczki jeszcze przed wystąpieniem napadu padaczkowego? Jest to zapewne jedno z wielu pytań i wyzwań dla współczesnej epileptologii. W prezentowanej pracy przedstawiliśmy historię badań nad padaczką oraz ich wpływ na zmianę definicji, klasyfikacji oraz zaleceń dotyczących leczenia. | 25 |
Mit paniki - mechanizmy poznawcze, emocjonalne i społeczne reakcji ludzi na zagrożenie pożarem "Potoczna opinia o dużym niebezpieczeństwie związanym z wystąpieniem paniki w sytuacji ewakuacji jest mitem. Omawiane w artykule wyniki badań i teoretyczne modele pokazują, że człowiek w sytuacji zagrożenia przez długi czas działa racjonalnie, kierując się dostępnymi informacjami, dopóki zagrożenie nie stanie się rzeczywiście ekstremalne. Przedstawione modele reakcji człowieka na sytuację pożaru wykazują, że w pierwszej fazie następuje proces weryfikacji informacji o zagrożeniu, i jego przedłużanie się stanowi dużo bardziej realne niebezpieczeństwo niż wystąpienie paniki. Siła stresu (i ryzyko zachowań nieracjonalnych) rośnie wówczas, kiedy uczestnik zdarzenia odczuwa zwątpienie w możliwość poradzenia sobie z sytuacją. W artykule omówiono rolę czynników poznawczych, emocjonalnych i społecznych w rozwoju sytuacji. Ustalenia te prowadzą do sformułowania wskazówek dla osób kierujących ewakuacją i projektowania automatycznych dźwiękowych systemów ostrzegawczych". | 27 |
Analiza wyników działalności MSP z kapitałem zagranicznym w Polsce Niniejszy artykuł ma na celu ocenę działalności gospodarczej polskich małych i średnich przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego na tle ogółu podmiotów gospodarczych z analizowanego sektora. Rola małych i średnich przedsiębiorstw jest kluczowa dla budowania wzrostu gospodarczego i innowacyjności polskiej gospodarki. Małe i średnie przedsiębiorstwa są niezwykle istotne z punktu widzenia zwiększania zatrudnienia, eksportu oraz konkurencyjności gospodarki. Analiza została przeprowadzona dla lat 2009-2014 w oparciu o dane statystyczne pochodzące z GUS-u i Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wstępne rozważania poświęcone zostały roli małych i średnich przedsiębiorstw w polskiej gospodarce oraz znaczeniu kapitału zagranicznego dla ich funkcjonowania. Dalsza część artykułu dotyczy oceny kondycji finansowej podmiotów gospodarczych reprezentujących sektor niefinansowy | 39 |
Reformy sądownictwa administracyjnego w Chorwacji Celem opracowania jest wykazanie, że reforma chorwackiego sądownictwa administracyjnego z 2010 r. nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Nastąpiła wówczas zmiana charakterystycznej cechy sądowej kontroli administracji – w miejsce rozstrzygania sporów prawnych co do legalności aktu administracyjnego wprowadzono nieograniczoną kompetencję orzeczniczą sądów administracyjnych. W wyniku reformy wprowadzono też nowe instytucje, takie jak: kontrola legalności aktów ogólnych, umów administracyjnych, ochrona sądowa przed czynnościami i bezczynnością administracji itp. Ponadto, sądownictwo administracyjne zorganizowano po raz pierwszy jako dwuinstancyjne. Jednakże, pomimo wprowadzenia pełnych kompetencji orzeczniczych (jurysdykcji nieograniczonej), chorwackie sądownictwo administracyjne pozostało w okowach sporu o legalność, a sposób interpretacji przepisów przez sądy w nowym stanie prawnym w dużej mierze nawiązuje do wzorców wcześniejszego ustroju socjalistycznego – jest on wąski, formalistyczny i czysto literalny, bez uwzględnienia kontekstu czy szczególnych okoliczności danego przypadku. Główną tego przyczyną jest nieodpowiednie wykształcenie i dokształcanie sędziów, brak ich specjalizacji oraz niechęć samego Naczelnego Sądu Administracyjnego do zmiany ustalonych, aktualnych w dawnych warunkach ustrojowych wzorców i praktyk, do zaakceptowania swojej nowej pozycji i interpretacji przyznanych mu uprawnień w ramach nowego, zmienionego stanu prawnego. | 36 |
Wpływ węgli brunatnych, osadów ściekowych oraz ich mieszanin i obornika na zawartość kadmu i ołowiu w podłożu glebowym i życicy wielokwiatowej (Lolium multiflorum Lam.) W latach 1998-2000 przeprowadzono doświadczenie wazonowe, którego celem było określenie wpływu węgli brunatnych, osadów ściekowych oraz ich mieszanin i obornika na zawartość Cd i Pb w podłożu glebowym i życicy wielokwiatowej odmiany Kroto. W doświadczeniu wykorzystano piasek gliniasty lekki (jako podłoże), węgiel brunatny odmiany ziemistej z Kopalni Węgla Brunatnego w Sieniawie i Koninie, osady ściekowe z oczyszczalni w Siedlcach, Łukowie i z Drosedu oraz obornik mieszany. W każdym roku badań zbierano po cztery pokosy trawy. Całkowitą zawartość Cd i Pb w podłożu glebowym i suchej masie trawy oznaczono metodą ICP-AES, po uprzedniej mineralizacji „na sucho” badanych prób. Średnia zawartość kadmu i ołowiu w podłożu glebowym przed rozpoczęciem doświadczenia wynosiła odpowiednio 0,44 i 8,42 mg·kg-1, natomiast po zakończeniu badań 0,33 i 7,09 mg·kg-1 s.m. W suchej masie życicy wielokwiatowej oznaczono średnio od 0,27 do 0,33 mg·kg-1 s.m. kadmu i od 3,33 do 5,14 mg·kg-1 s.m. ołowiu. | 37 |
Z działalności ekspozytury nr 3 w Bydgoszczy w latach trzydziestych. Akcja "Wózek" Od chwili odzyskania przez Polskę niepodległości bezpieczeństwo państwa było ciągle zagrożone ze strony Niemiec. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie działalności Ekspozytury Nr 3 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Bydgoszczy w obliczu zagrożenia wojennego. Ekspozytura prowadziła działalność z zakresu wywiadu i kontrwywiadu. Na szczególną uwagę zasługuje prowadzona przez ekspozyturę akcja "Wózek". W jej ramach badano zawartości niemieckich przesyłek, zwłaszcza wojskowych, przewożonych tranzytem z Niemiec do Prus Wschodnich i Wolnego Miasta Gdańska. Był to ważny, a przy tym mało kosztowny sposób uzyskiwania cennego materiału wywiadowczego. Akcja w istotny sposób przyczyniła się do rozpoznania niemieckich przygotowań do agresji na Polskę we wrześniu 1939 r. | 27 |
Identyfikacja i ocena czynników uczestnictwa kibiców sportowych w międzynarodowych widowiskach sportowych na przykładzie badań kibiców siatkówki W artykule przedstawione zostały niepublikowane wyniki badań przeprowadzonych wśród kibiców Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn w 2014 r. (1618 respondentów bezpośredniego badania kwestionariuszowego). Celem przeprowadzonych studiów było poznanie znaczenia oraz struktury wybranych motywów i barier uczestnictwa w międzynarodowych widowiskach sportowych. Efektem analizy jest uzyskanie informacji o znaczeniu poszczególnych czynników/barier dla respondentów, hierarchii ważności czynników oraz modelu czynnikowego wynikającego ze struktury powiązań korelacyjnych pomiędzy zmiennymi wyjaśniającymi uczestnictwo kibiców w międzynarodowych wydarzeniach sportowych. | 38 |
Przyczyny i skutki wypadków jaskiniowych na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej Wstęp: Górskie jaskinie rządzą się swoimi prawami, kto je zna i nie lekceważy, ten ma szansę przeżyć w nich niezapomniane
chwile i móc do nich wracać. Niebezpieczeństw czyhających na turystę w górskich rejonach, w tym w jaskiniach jest wiele;
ich przyczyny mają swoje podłoże zarówno w naturze, jak i w samym turyście, w jego działaniu.
Cel pracy: Celem pracy było dokonanie analizy zarejestrowanej wypadkowości na terenie jaskiń znajdujących się na obszarze
Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Materiał i metody: W pracy wykorzystano metodę analizy dokumentacji; analizie poddano dokumentację obejmującą lata
1998-2014 (październik) stanowiącą własność Grupy Jurajskiej GOPR z siedzibą w Podlesicach. Wśród dokumentów stano-
wiących materiał do badań znalazły się: Karty Wypadku GOPR, sprawozdania z wypraw ratunkowych oraz książka kontroli
pracy sprzętu transportowego.
Wyniki: Najwięcej zarejestrowanych wypadków jaskiniowych na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej miało miejsce w
rejonie Gór Sokolich. Wśród przyczyn tych niebezpiecznych zdarzeń wskazano: brak odpowiedniego sprzętu i przygotowania
kondycyjnego, zagubienie, upadek z wysokości, poślizgnięcie i zaklinowanie. Skutki wypadków były bardzo poważne, od
złamań kości miednicy i kręgosłupa poczynając, na zdarzeniach śmiertelnych kończąc.
Wnioski: Turystyka górska/jaskiniowa jest bez wątpienia źródłem wielu niezapomnianych doznań. Ważne jest jednak, aby
osoby, które ją uprawiają miały świadomość zagrożeń z nią związanych i nie lekceważyły konieczności uprawiania jej zgodnie
z ogólnie przyjętymi zasadami bezpieczeństwa. | 26 |
Opakowania stosowane w sterylizacji radiacyjnej Przeznaczone do sterylizacji radiacyjnej opakowania muszą spełniać specjalne wymagania. Materiał z jakiego
są wykonane, ich formy i kształty uzależnione są ściśle od jednostkowych potrzeb obiektu poddawanego procesowi
sterylizacji. Sterylizacja, inaczej wyjaławianie, to proces prowadzący do usunięcia wszelkich drobnoustrojów, zarówno
wegetatywnych jak i ich form przetrwalnikowych metodami fizycznymi. Obiekt uważa się za sterylny, jeśli teoretyczne
prawdopodobieństwo występowania żywych organizmów jest mniejsze lub równe 10-6 [EN 556 1:2001]. Sterylizacji radiacyjnej,
w celu usunięcia zanieczyszczeń, poddaje się różne materiały począwszy od medycznych różnego zastosowania,
poprzez farmaceutyki, kosmetyki, żywność, aż po wyrób nowych materiałów (hydrożele), kiedy to proces jonizacji
wodnych roztworów odpowiednich polimerów zapoczątkowuje proces sieciowania i otrzymania gotowego finalnego
produktu. Promieniowanie jonizujące może przedłużyć okres trwałości, podnieść jakość i bezpieczeństwo towarów poddawanych
sterylizacji radiacyjnej. | 41 |
„Obcy” w Dubrowniku od XIII do początków XVI wieku Problem „obcych” na terenie średniowiecznego Dubrownika w różnych kontekstach (zawodowym, społecznym, ekonomicznym, etnicznym) był przedmiotem zainteresowania licznego grona badaczy (K. Jireček, B. Stulli, I. Mahnken, I. Lučić, I. Mitić, D. Dinić-Knežević, J. Mijušković, I. Voje, B. Krekić, T. Raukar, V. Miović, Z. Janeković-Römer, P. Wróbel). W artykule, po wyrywkowym przeanalizowaniu sytuacji „obcych” w Dubrowniku w okresie od XIII do początków XV wieku, autor doszedł do następujących konkluzji: 1. Przyczyny pozytywnego nastawienia Dubrowniczan do imigrantów leżą w podtrzymywanym w oficjalnej propagandzie micie o założeniu Raguzy przez przybyszów. 2. Analiza struktury „obcych” w mieście może prowadzić do wydzielenia wśród nich pewnych grup. Ich pozycja zależnie od przynależności zawodowej, etnicznej oraz zamożności była zróżnicowana. 3. Cyganie i Żydzi pojawili się najpóźniej jako „obcy” w Dubrowniku. Nastawienie miejscowej społeczności do obu tych grup było radykalnie odmienne, co wynikało (jak się wydaje) z różnych pozycji, jakie zajęły one w społeczności lokalnej. | 22 |
Wykorzystanie przesuszonego ziarna jako naturalnego sorbentu w procesach konserwacji i przechowalnictwa zbóż Przedstawiono propozycję wykorzystania przesuszonego ziarna jako naturalnego sorbentu w procesach konserwacji i przechowalnictwa zbóż. Sformułowano model matematyczny procesu wymiany wody pomiędzy sorbentem a sorbatem. Symulacja komputerowa oraz wyniki doświadczeń empirycznych wykazały poprawność zaproponowanego modelu. Na podstawie przyjętej teorii oraz doświadczeń ustalono optymalny skład udziałów sorbentu i sorbatu. | 45 |
Ocena jakości życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu Cel badań. Celem pracy była ocena wpływu płci, czasu od wystąpienia udaru oraz strony dotkniętej niedowładem na jakość życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu. Materiał i metody. Badaniem objęto 34 pacjentów (18 kobiet i 16 mężczyzn) po udarze mózgu w wieku 51–78 lat. Czas, jaki upłynął od udaru w chwili badania mieścił się w przedziale od 0,3 roku do 4 lat. Wśród badanych przeważali pacjenci z niedowładem połowiczym po prawej stronie. Badanie zostało wykonane w celu oceny odległych wyników leczenia. Pierwszą grupę stanowili pacjenci, których udar miał miejsce nie wcześniej niż 3 miesiące i nie później niż rok od badania, do drugiej grupy należeli pacjenci, którzy przebyli udar kilka lat temu. Do oceny subiektywnych wskaźników jakości życia wykorzystano 30-punktową wersję skali SIP zaadaptowaną dla udarów mózgu (Stoke-Adapted 30-Item Version of the Sickness Impact Profile). Wyniki i wnioski. Chorzy, u których czas po przebytym udarze był krótszy od roku, znaczne niżej oceniali swą jakość życia w porównaniu z pacjentami, którzy przebyli udar kilka lat wcześniej. Badani najbardziej odczuwali obniżenie jakości życia w zakresie mobilności i poruszania się, natomiast najmniej w odniesieniu do swego stanu emocjonalnego. Płeć nie odgrywała znaczącej roli w ocenie jakości życia pacjentów. | 29 |
Choroby powiek - entropium i ektropium Entropium i Ektropium zaliczają się do powszechnie spotykanych przypadków
okulistycznych u psów i kotów. Są przyczyną wielu poważnych powikłań, a nie leczone
doprowadzić mogą do utraty wzroku. Prawidłowe rozpoznanie jest warunkiem zastosowania
odpowiedniej procedury chirurgicznej, prowadzącej do pełnego wyleczenia. | 37 |
Zabezpieczenie sieci przemysłowych przed intruzami - temat dnia Zwrócono uwagę na istotność zagadnienia zabezpieczenia systemów sterowania infrastrukturami krytycznymi przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Przedstawiono w zarysie tematykę poruszaną na Warsztatach CRITIS'09 dotyczącą zabezpieczenia w przemyśle procesowym. Omówiono zawartość projektu najnowszej normy międzynarodowej dotyczącej tego zagadnienia. | 23 |
Wykorzystanie techniki termowizyjnej do wyznaczania rozkładu natężenia pola elektrycznego na powierzchni izolatorów wysokiego napięcia W artykule przedstawiono weryfikację metody termowizyjnej stosowanej do wyznaczania rozkładu natężenia pola elektrycznego na powierzchni izolatora wysokiego napięcia (izolator kompozytowy 220 kV). Metoda termowizyjna, zaproponowana przez współautorów, polega na wyznaczaniu rozkładu natężenia pola elektrycznego na podstawie znajomości pola temperaturowego na powierzchni izolatora. Czyni się założenie, że wzrost temperatury w materiale izolacyjnym zależy między innymi od natężenia pola elektrycznego. Metoda ta została zweryfikowana poprzez pomiar rozkładu potencjału wzdłuż izolatora iskiernikiem. | 23 |
Chrystus obliczem miłosierdzia Ojca. Koncepcja odgórna i teofanijna Bożego miłosierdzia Autor artykułu Chrystus obliczem miłosierdzia Ojca. Koncepcja odgórna i teofanijna Bożego Miłosierdzia wydobywa z bogatej literatury polskiej na temat Bożego Miłosierdzia i analizuje najbardziej fundamentalne ujęcie misterium miłosierdzia jako formy objawienia wewnętrznego życia Boga Trójjedynego. Również praktykowanie miłosierdzia, według tej koncepcji, może być właściwie prowadzone, jeśli się rozpozna jego cechy w działaniu Jezusa Chrystusa, Syna Wcielonego. Autor nazywa tę perspektywę teologii miłosierdzia „koncepcją odgórną”, gdyż ludzkość nie jest w stanie pojąć istoty miłosierdzia bez pomocy światła nadprzyrodzonego, które z jednej strony pokazuje jaki jest Bóg co do swej istoty, z drugiej jak należy naśladować Boga, by się zbawić. Samoobjawienie Boga w wydarzeniach zbawczych staje się − według autora − najlepszym kluczem interpretacyjnym teologii miłosierdzia Bożego, oddającym jego trynitarny charakter. | 40 |
Badania dyfuzyjności cieplnej struktur kompozytowych metodą wymuszeń okresowych z termowizyjnym pomiarem temperatury Praca dotyczy badań właściwości cieplnych cienkościennych struktur kompozytowych. Ze względu na ograniczenia metrologiczne uwarunkowane strukturą materiału zastosowanie standardowych metod pomiaru dyfuzyjności cieplnej do badań cienkościennych próbek niejednorodnych jest kłopotliwe i nie zawsze zapewnia możliwość uzyskania w pełni wiarygodnych wyników. W niniejszym przypadku zastosowano zmodyfikowaną metodę wymuszeń okresowych. Dyfuzyjność cieplną wyznaczano na podstawie analizy tłumienia amplitudy i przesunięcia fazowego sygnału okresowych zmian temperatury w badanej próbce płaskiej. Procedura taka umożliwia wzajemną weryfikację wyników. Badano dwie próbki tego samego kompozytu o różnych właściwościach kierunkowych. Eksperymenty wykonano w temperaturze pokojowej. Podczas badań testowano zastosowanie kamery termowizyjnej w układzie pomiaru temperatury. Wykazano korzyści z określania uśrednionej temperatury powierzchni. Badania potwierdziły przydatność metody do określania różnic anizotropii dyfuzyjności cieplnej materiału. | 2 |
Wpływ obróbki termicznej na siłę cięcia i siłę ściskania ziemniaków W niniejszej pracy badano wpływ obróbki termicznej na zmiany wartości siły cięcia i siły ściskania próbek ziemniaków. Po obróbce termicznej w piecu konwekcyjno-parowym określano wartości siły cięcia i siły ściskania próbek ziemniaków oraz ustalano ich zależności od czasu prowadzenia procesu oraz ilości dodanej pary, przy stałej temperaturze. Stwierdzono istotny wpływ czasu obróbki i ilości dodanej pary na zmiany wartości siły cięcia i siły ściskania próbek obrobionych termicznie ziemniaków. | 37 |
ZRÓŻNICOWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WŚRÓD DZIEWCZĄT I CHŁOPCÓW SZKÓŁ POLSKICH NA ŁOTWIE Wprowadzenie: Aktywność fizyczna jest jednym z głównych czynników stylu życia, która może zapobiegać wielu chorobom. Grupą wieku szczególnie ważną jest młodzież wkraczająca w dorosłość. Wśród różnorodnych czynników warunkujących aktywność fizyczną jest płeć. Znajomość różnic w aktywności fizycznej dziewcząt i chłopców pozwala trafniej dobierać zajęcia ruchowe do ich specyfiki. Materiał: Badaniami przeprowadzonymi w 2013 r objęto 156 uczniów w wieku 16,17,18 lat w tym 62 dziewcząt (41%) i 88 chłopców (59%) ze szkół polskich w Rydze na Łotwie. Metoda: Zastosowano Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ) w wersji krótkiej powszechnie zalecany w badaniach międzynarodowych. Wyniki: Poziom wysoki aktywności fizycznej wykazano wśród 47,6% u chłopców, a 27,8% wśród dziewcząt. Nie wykazano wśród dziewcząt i chłopców osób z niskim poziomem aktywności fizycznej. Poziom całkowitej aktywności fizycznej chłopców zwiększa się wraz z wiekiem, w przypadku dziewcząt obniża się tj. 16-18 lat. U chłopców największy udział badanych o wysokiej aktywności fizycznej wykazano w wieku 17 lat-59,5% i 18 lat-43,2%. W przypadku dziewcząt najwyższą wartość wykazano w wieku 16 lat-32,4%. Wykazano natomiast istotne różnice w ramach grup wieku obu płci. W przypadku dziewcząt między grupą 17-latek (297 min.), a 18-latek (257,6) min. Natomiast w przypadku chłopców między grupą 16-latków (329 min.), a 17-latków (270 min.). Wnioski: Poziom całkowitej aktywności fizycznej zawiera się głównie w przedziale wartości umiarkowanych, a dominującym obszarem aktywności jest chodzenie. Wyniki badań potwierdziły powszechnie wykazywaną wyższą aktywności fizyczną u chłopców co należy brać pod uwagę przy zajęciach ruchowych młodzieży szkolnej w analizowanym wieku. | 26 |
Ze zbioru kazań skrzatuskich – Kazanie na VI niedzielę po Wielkanocy Opracowanie jest kontynuacją badania tekstów niemieckojęzycznych rękopisów kaznodziejskich z XIX w. odnalezionych w archiwum sanktuarium skrzatuskiego. Analizowane kazanie na szóstą niedzielę po Wielkanocy (VI. Sontag nach Ostern), a właściwie ze względu na zwięzłość – szkic kaznodziejski, jest napisane w formie homilii do perykopy Ewangelii św. Jana (15,26–16,4), zasadniczo do jej pierwszych dwóch wersetów o obietnicy Jezusa zesłania Pocieszyciela – Ducha Świętego. Treść homilii o bardzo prostej i przejrzystej strukturze (dwie części z trzema elementami każda) jest adresowana do katolika w parafii. Wiara w działanie Ducha Świętego w Kościele przez wieki zachęca do dawania świadectwa wierze dziś. Powinno się to dokonywać przez nauczanie chrześcijanina w środowisku domowym („apostoł w swoim środowisku”), a nawet w gospodzie wobec prowadzących spory religijne, przez zgodność wyznawanej wiary z czynem („wiara bez uczynków jest martwa, a uczynki bez wiary są jak drzewo bez korzenia”), walkę z wadami (zazdrość, pijaństwo, cudzołóstwo, skąpstwo, lichwiarstwo, mściwość, niecierpliwość) i świętość życia w miłości Boga, bliźniego i nieprzyjaciół oraz na końcu życia przez „świętą śmierć”. | 40 |
Rola cen i wolumenu jako czynników eksportu Polski W artykule przedstawiono analizę dwóch głównych czynników determinujących eksport krajów i regionów, tj. ceny i wolumenu na przykładzie Polski. Celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie: który z wymienionych czynników odegrał większą rolę w osiągnięciu bardzo wysokiej dynamiki polskiego eksportu, jako podstawy ożywionego wzrostu gospodarczego naszego kraju w ostatniej dekadzie.
Teoretyczną podstawą analizy empirycznej są założenia dwóch modeli rozwoju eksportu, bazujących na strategii niskich ( np. Chiny ) lub też wysokich cen ( np. Niemcy, Japonia oraz - w innym aspekcie – kraje OPEC ). Analizą objęto przede wszystkim ubiegłą dekadę z uwagi na chęć ukazania wpływu akcesji Polski do Unii Europejskiej. | 39 |
Dojrzałość religijna kandydatów do bierzmowania. Teoretyczna i empiryczna refleksja nad miejscem sakramentu bierzmowania w życiu Kościoła Artykuł podejmuje zagadnienie miejsca i roli sakramentu bierzmowania w pastoralnej misji Kościoła. W części teoretycznej prezentuje aktualne nauczanie Kościoła dotyczące bierzmowania w aspekcie: dogmatycznym, prawnym, katechetycznym i wyznaniowym. Analizuje także znaczenie i sposób przygotowania do przyjęcia bierzmowania. W części badawczej prezentuje wyniki badań własnych przeprowadzonych wśród uczniów gimnazjów. Na ich podstawie opisuje dojrzałość religijną współczesnych kandydatów do bierzmowania oraz formułuje wskazania duszpasterskie związane zarówno z przygotowaniem, jak i z udzielaniem tegoż sakramentu. | 40 |
Wykorzystanie metod jakościowych do badania wiedzy środowiskowej społeczności lokalnych Możliwości jakie daje wykorzystanie jakościowych sposobów badań społecznych w analizach dotyczących świadomości ekologicznej społeczności lokalnych nie są w naszym kraju powszechnie znane, a metody te nie są stosowane. Jak pokazują przykłady z innych krajów posłużenie się wynikami tak przeprowadzonych badań pozwala na lepsze wdrożenie planów ochrony oraz pełniejsze zdiagnozowanie stanu świadomości ekologicznej danej społeczności. Niniejszy artykuł przedstawia te metody i pokazuje w jaki sposób należy je wykorzystywać, w zestawieniu z powszechnie stosowanymi w ochronie środowiska metodami ilościowymi. | 26 |
Prawna kontrola metrologiczna beczek metalowych W artykule poruszono zagadnienie prawnej kontroli metrologicznej beczek metalowych. Przedstawiono procedury zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej tych przyrządów pomiarowych, wymagania im stawiane oraz sposoby przeprowadzenia badań w celu sprawdzenia ich pojemności. | 21 |
Człowiek dzieckiem Bożej Wolności. Wybrane aspekty antropologii teologicznej Pawła Evdokimova Paweł Evdokimov (1901-1970) to jeden z najważniejszych współczesnych teologów prawosławnych. W jego pracach znajdujemy bardzo ważne, inspirujące i prorocze intuicje antropologiczne. Jego antropologia zbudowana jest wokół pojęć: „imago Dei”, ciało-dusza-duch, biblijne serce, osoba, teandryzm, miłość oraz wolność. Człowiek jako osoba ludzka realizuje się poprzez w wolności rozpoznany i przyjęty dar ikoniczności. Doskonałym Obrazem jest wcielony Syn. Wierzący w Jezusa Chrystusa realnie uczestniczy w Jego synostwie oraz wolności, która urzeczywistnia się przez miłość. | 40 |
Primo Leviego „przemoc zbędna”: rozwinięcie pojęcia Artykuł zawiera prezentację, analizę oraz interpretację pojęcia przemocy zbędnej, które pojawia się w piątej części książki Primo Leviego Pogrążeni i ocaleni. Levi podjął próbę uchwycenia przy pomocy tego pojęcia specyfiki przemocy stosowanej przez niemieckich nazistów. Sposób ujęcia fenomenu bezużytecznej przemocy przez tego autora zostaje rozszerzony o dodatkowe relacje świadków oraz ustalenia badaczy, którzy zajmują się sposobem funkcjonowania obozów koncentracyjnych oraz fenomenem nazistowskiego terroru. W ten sposób charakterystyka pewnej formy przemocy, którą wypracował autor, będący jednocześnie jej ofiarą, uzyskuje poparcie i szeroki komentarz. | 22 |
[Rev.:] Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae, przełożyła Beata Gaj, opracowała Maria Rowińska-Szczepaniak, Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej, Opole 2007, 52 [2] s., il. Książka Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthiae) w przekładzie z łaciny na język polski dokonanym przez Beatę Gaj oraz w opracowaniu Marii Rowińskiej-Szczepaniak – wprowadza na nowo do kultury polskiej łacińskojęzyczne dzieło kaznodziei królewskiego sprzed czterystu lat. Dominikanin Fabian Birkowski (1566-1636), bakałarz i magister Akademii Krakowskiej, wykładowca literatury greckiej i rzymskiej w tejże Akademii, znany był z mów pogrzebowych z okazji zgonu sławnych osób (np. Jana Zamoyskiego, ks. Piotra Skargi, Jana Karola Chodkiewicza, Bartłomieja Nowodworskiego, króla Zygmunta III Wazy) oraz tzw. ‘mów obozowych’, kierowanych m.in. do rycerstwa w związku z jakąś ważną dla Rzeczypospolitej bitwą. F.Birkowski uczestniczył w wyprawie królewicza Władysława IV pod Chocim ‘na Turka’ oraz wcześniej w jego wyprawie ‘na Moskala’. Żył więc w czasach zajęcia Moskwy przez Polaków na pocz. XVII w., czyli wydarzenia historycznego dotąd bez precedensu. Trzeba przypomnieć, że tylko Polakom w latach 1610-1612 i Napoleonowi Bonapartemu w 1812 r. udało się zająć Moskwę. Fabian Birkowski zwycięstwo chocimskie uczcił kazaniem pt. Panu Bogu podziękowanie za uspokojenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1621), był autorem Kazania obozowego o Bogarodzicy (1623).
Kazania na niedziele i święta (1628) i Orationes Ecclesiasticae (1622) stanowią zbiory jego mów kościelnych. Dzięki tłumaczeniu Beaty Gaj na jezyk polski czytelnik może się po prawie czterystu latach od powstania dzieła – zapoznać się z treścią wyboru Mów kościelnych w polskim języku literackim. W istocie jest to ważne wydarzenie kulturalne i edytorskie. Książka pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (2007) składa się z czterech części. W części pierwszej Maria Rowińska-Szczepaniak w studium pt. Święty Jacek – Patron Królestwa Polskiego (s.VII-XXX) analizuje osobę i dzieło tego polskiego świętego także kontekście trzech mów Fabiana Birkowskiego. Studium zawiera skróconą bibliografię przedmiotu. W części drugiej zaprezentowano faksymile (fotoreprodukcje) tekstu łacińskiego z oryginalnego wydania pt. Fabiani Bircovii, Orationes ecclesiasticae z 1622 r. Są to trzy mowy Birkowskiego po łacinie: 1) Hyacinthina prima, sive de votis religiosis S. Hyacinthi (s. [196-211]), 2) Hyacinthina secunda, sive de itineribus aeternitatis (s. [211-225]), 3) Hyacinthina tertia, sive de ornamentis religiosorum (s. [225-234]). W części trzeciej pt. Fabiana Birkowskiego, Mowy kościelne zawarte też same trzy mowy w tłumaczeniu na język polski: 1) Pierwsza mowa ku czci św. Jacka, czyli o zakonnych ślubach św. Jacka (s. 4-19), 2) Druga mowa ku czci św. Jacka, czyli o drogach do wieczności (s. 19-33), 3) Trzecia mowa ku czci św. Jacka, czyli o zbroi zakonnej (s. 33-42). W części czwartej autorstwa Beaty Gaj pt. „Łaciński” święty Jacek Fabiana Birkowskiego, czyli kilka słów od tłumaczki (s. 43-52) zawarto pogłębioną analizę tłumaczonego dzieła łacińskiego, m.in. kontekstu kulturowego i chwytów retorycznych. Artykuł Beaty Gaj z odniesieniami do kultury antycznej i staropolskiej ukazuje we właściwym świetle historycznym pięknie przyswojone polszczyźnie dzieło F.Birkowskiego. Przekład jest zrozumiały, zadbano o uwspółcześnienie językowe tłumaczonego tekstu, co także jest zasługą Beaty Gaj. | 22 |
System odprowadzania i oczyszczania ścieków na obszarach wiejskich - postęp i potrzeby Obszary wiejskie w Polsce odznaczają się, mimo postępu, jaki nastąpił w tym zakresie w ostatnich latach, znacznym niedorozwojem w wyposażeniu ich w takie podstawowe urządzenia, jak sieć kanalizacyjna i oczyszczalnie ścieków. Problem stanowią także dość znaczne dysproporcje między wyposażeniem w elementy infrastruktury ekologicznej obszarów wiejskich poszczególnych województw. | 37 |
Wartość technologiczna ziarna odmian pszenicy jarej uprawianej w siewie czystym i mieszanym oraz przy zastosowaniu fungicydów Materiałem badawczym było ziarno i mąka czterech odmian pszenicy jarej, uprawianej w siewie czystym i mieszanym, ze zbioru z trzech kolejnych lat. Badanymi odmianami były: Omega, Igna, Henika, Banti oraz ich mieszaniny: Omega+Igna+Henika i Omega+Igna+Banti. Omega i Igna należą do odmian wrażliwych na grzyby patogeniczne w przeciwieństwie do odmian Henika i Banti. Pszenicę uprawiano z zastosowaniem i bez zastosowania ochrony fungicydowej. Wykazano, że cechy genetyczne odmian wpłynęły na jakość technologiczną mieszanin. Niska szklistość ziarna odmiany Banti i wysoki wskaźnik sedymentacji mąki z niego uzyskanej (28%, 40,0 cm3) oddziaływały na wartości tych wyróżników w mieszaninie Omega+Igna+Banti (62%, 39,0 cm3). Duża wydajność i rozpływalność glutenu mąki uzyskanej z ziarna odmiany Henika (36,4 %, 12 mm) przyczyniły się do uzyskania wyższych wartości wymienionych cech mieszaniny Omega+Igna+Henika (36,2%, 8 mm), w porównaniu z odmianami Omega (35,1%, 7 mm) i Igna (33,8%, 6 mm). Stosowanie fungicydów w uprawie pszenicy wpłynęło korzystnie na większość cech fizycznych ziarna oraz na wydajność mąki ogółem, ale równocześnie spowodowało zmniejszenie zawartości białka ogółem w mące, jak również pogorszenie objętości i porowatości miękiszu chleba. | 50 |
Udział rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych form berylowców i Pb w pyle zawieszonym i w migdałkach gardłowych Wstęp. Migdałek gardłowy na podstawie dotychczasowych badań, uznany został jako dobry biomarker ekspozycji, dzięki swojemu położeniu w głównym strumieniu wdychanego powietrza i wiele pierwiastków może być w nim kumulowanych. Celem niniejszych badań było ustalenie, jaki udział posiadają formy rozpuszczalne i nierozpuszczalne związków poszczególnych pierwiastków w pyle zawieszonym w kumulacji Pb, Be, Ba, Sr, Ca, Mg w migdałkach gardłowych. Materiał i metody. Zawartość badanych pierwiastków określono w 86 próbkach migdałków gardłowych dzieci mieszkających w Tychach oraz w 76 migdałkach dzieci z Chorzowa, jak również w pyłach zawieszonych w powietrzu, występujących w formie rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej. Wyszczególnione współczynniki k1, k2 obecne w równaniu podziału pozwalają wskazać na większe znaczenie frakcji rozpuszczalnej lub nierozpuszczalnej danego pierwiastka obecnej we wdychanym pyle zawieszonym. Wyniki. Wartości współczynników w równaniu podziału potwierdziły znaczenie płci dziecka oraz zwróciły uwagę na możliwość ich obszarowego zróżnicowania w odniesieniu do biernego palenia, w stopniu kumulowania w migdałkach gardłowych Pb, Be, Ba, Sr, Mg, Ca. Wnioski. Równanie podziału pozwala ocenić względne udziały poszczególnych frakcji w odniesieniu do ogólnej zawartości danego pierwiastka w migdałkach gardłowych. | 26 |
Relacja uczeń – nauczyciel ukazana na podstawie analizy prac plastycznych i wypracowań dzieci W pierwszej części podjęto próbę wprowadzenia do tematu wagi wyrażania własnych emocji, obaw i potrzeb przez dzieci i młodzież w sposób pośredni – za pomocą rysunków i prac pisemnych. Ponadto określono sylwetkę dobrego pedagoga, z naciskiem na cechy pożądane we współczesnym systemie edukacji. Druga część opracowania odnosi się do badań własnych o charakterze jakościowym, które wskazują na sposób postrzegania owych relacji z nauczycielem przez dwie zróżnicowane wiekowo grupy uczniów szkoły podstawowej. Próba psychologicznej analizy prac dzieci dała możliwość określenia ich skrywanych potrzeb odnoszących się do oczekiwanych przez nie cech idealnego nauczyciela. W celu ukazania wyników badań dokonano kolejno próby analizy psychologicznej prac plastycznych uczniów klasy drugiej, a następnie wypracowań uczniów klasy szóstej. Badania pokazały, iż uczniowie szkoły podstawowej oczekują od nauczycieli empatycznego podejścia, dostosowania metod pracy do ich potrzeb i rozwoju technologicznego. Konieczne jest zatem zaangażowanie nauczycieli w wykonywanie zawodu, podjęcie przez nich gotowości do ciągłych zmian oraz samodoskonalenie. | 39 |
Adypinian 2-dietyloheksylu – metoda oznaczania Metoda polega na osadzeniu aerozolu adypinianu 2-dietyloheksylu na filtrze PTFE, wymyciu metanolem i analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 40 mg/m3. | 33 |
Kanonizacja nowomęczenników okresu niewoli tureckiej w Kościele prawosławnym i ich znaczenie Artykuł poświęcony jest kwestii kanonizacji tzw. nowomęczenników bałkańskich w Kościele prawosławnym, która nie była dotychczas w języku polskim przedmiotem badań. Dotyczy on zatem świętych, którzy ponieśli śmierć za Chrystusa po zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 roku. Zasadnicze rozważania na ten temat poprzedza krótki wstęp dotyczący roli męczenników w Kościele. Artykuł odnosi się również do kwestii nazewnictwa, tj. zdefiniowania terminu „nowomęczennik” oraz jego pojawiania się w chrześcijaństwie.
Z imienia znanych jest blisko 300 nowomęczenników okresu niewoli tureckiej na Bałkanach, wśród których są osoby różnych grup społecznych: hierarchowie, władcy, mnisi, żonaci kapłani i osoby świeckie. Jest to zapewne jedynie nieduża część osób, które poniosły w tym okresie śmierć w obronie Prawosławia. Badacze dzielą ich na cztery grupy, które też autor omawia. Ich kult przez długie wieki miał ograniczony charakter ze względu na obawy przed konsekwencjami ze strony władz tureckich. Tylko część spośród nich została kanonizowana po 1821 r., gdy w wyniku powstania niepodległościowego Grecja odzyskała niepodległość. W artykule znajduje się również omówienie kwestii znaczenia nowomęczenników okresu niewoli tureckiej dla Kościoła prawosławnego i wiernych. Znaczenie to podkreślali już im współcześni. Jest ono wielopłaszczyznowe i nawiązuje do roli jaką w Kościele od początków jego istnienia posiadali męczennicy. | 40 |
Pyłek bylicy (Artemisia L.) w aeroplanktonie Lublina, 2001–2005 Przebieg sezonów pyłkowych Artemisia rejestrowano w Lublinie w ciągu pięciu lat: 2001-2005. Do badañ zastosowano metodę wolumetryczną przy użyciu aparatu VPPS 2000 Lanzoni. Długość sezonu określono metodą 98%. Analizowano wpływ kilku czynników meteorologicznych na rozpoczęcie i przebieg sezonu pyłkowego.
Stwierdzono, że w badanym pięcioleciu sezon pyłkowy bylicy (mugwort) rozpoczy-
nał się w drugiej lub trzeciej dekadzie lipca i trwał 59-90 dni. Maksymalne koncentra-
cje zawarte w przedziale 103-221 ziaren pyłku w 1 m3 powietrza notowano między
2 a 9 sierpnia. Sumy roczne ziaren pyłku bylicy wahały się od 1496 do 2532. Wyka-
zano istotną dodatnią korelację między stężeniem pyłku Artemisia i temperaturą po-
wietrza oraz ujemną między stężeniem pyłku i wilgotnością względną powietrza oraz
zachmurzeniem. Stwierdzono również istotny wpływ temperatury na rozpoczęcie
sezonu pyłkowego Artemisia. | 37 |
Zmiana demograficzna i jej wpływ na kadry kwalifikowane w górnictwie węgla kamiennego W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu zmiany demograficznej na kadry kwalifikowane w górnictwie węgla
kamiennego. Z przeprowadzonych badań i analiz wynika, że brak działań wyprzedzających wpływ zmiany demograficznej na
kadry kwalifikowane w górnictwie może prowadzić do zagrożenia funkcjonowania zakładów górniczych. Wraz z tym zagrożeniem
można oczekiwać niekorzystnych zmian w ich otoczeniu. Mogą to być zmiany wiążące się ze zjawiskami bezrobocia,
ubóstwa i w konsekwencji wykluczenia społecznego. | 14 |
Źródła myśli filozoficzno-ewolucyjnej Tadeusza Garbowskiego w czasach monarchii austro-węgierskiej W artykule rekonstruujemy pierwszy i mało znany okres tworzenia własnej filozofii pozytywistycznej
przez Tadeusza Garbowskiego, przypadający na lata 1891–1910, kiedy studiował
i pracował w Wiedniu. Inspirowany empiriokrytycyzmem, głównie w wersji Adolpha Stöhra,
stworzył własny system filozoficzny składający się z empiriokrytyczno-ewolucyjnej teorii
poznania, ontologiczno-metafizycznego psychomonizmu, nazwanego ostatecznie homogenizmem,
ale i podstaw nowej nauki, jaką stała się zoopsychologia. Poglądy te przedstawił
w następujących pracach: Biologie im Lichte phänomenalistischer Metaphysik (Wien
1894), Einige Bemerkung über biologische und philosophische Probleme. Nach einem Vortrage
bearbeitet (Wien und Leipzig 1906), Die Organismen und das anorganisches Weltbild. Erkenntniskritische
Materialien zur wissenschaftlichen Philosophie (Leipzig 1910) i La Philosophie
de lʼHomogénisme (Kraków 1915). Sądzimy, że to właśnie Garbowski jest prekursorem
ewolucyjnej teorii poznania, ontologiczno-metafizycznego psychomonizmu, antropologii i socjologii
ewolucyjnej w naukowym środowisku wiedeńskim, o czym się bardzo rzadko wspomina. | 22 |
Monety brązowe w rzymskich prowincjach nad dolnym Dunajem w połowie III wieku. Studium obiegu Wyniki prac archeologicznych na terenach dawnych rzymskich prowincji naddunajskich stworzyły możliwość badań nad ogólnym modelem cyrkulacji monet w prowincjach rzymskich w połowie III w. n.e. Prezentowane opracowanie dotyczy obiegu monet brązowych na terenie prowincji nad dolnym Dunajem. Analiza porównawcza została wykonana na podstawie materiałów z Dacji oraz sąsiednich prowincji. Punktem odniesienia dla danych numizmatycznych są charakterystyczne wydarzenia historyczne, takie jak ewakuacja prowincji Dacji przez rzymską administrację, wewnętrzne i zewnętrzne niepokoje na wskazanych terenach. | 0 |
Usługa VoIP - czynniki wpływające na jakość transmitowanego głosu Na podstawie prac prowadzonych w IŁ przedstawiono najważniejsze wymagania stawiane sieciom realizującym usługę VoIP. Wyszczególniono aspekty techniczne związane z przesyłaniem pakietów głosowych w sieci danych. Omówiono problemy dotyczące zaadaptowania protokołu IP do usługi VoIP. Opisano czynniki wpływające na jakość głosu przenoszonego w sieci danych i zaproponowano ogólny proces testowania jakości głosu w sieciach o ustalonej charakterystyce ruchu. | 8 |
Zasobność w wybrane surowce metaliczne stref odmieszania planetarnych stopów krzemianowych i metalicznych na podstawie analizy składu chemicznego pallasytów i mezosyderytów Pallasyty i mezosyderyty, należące do meteorytów żelazno-kamiennych, stanowią materię, która reprezentuje planetarne strefy odmieszania stopów krzemianowych i metalicznych. Pallasyty pochodzą najprawdopodobniej ze strefy granicznej między żelazowo-niklowym jądrem, a oliwinowym płaszczem planetoidy macierzystej, rozbitej w wyniku zderzeń i kolizji. W przeciwieństwie do mezosyderytów, planetoida macierzysta pallasytów została rozbita prawdopodobnie już po zastygnięciu jej zdyferencjonowanego wnętrza. Za ciała macierzyste mezosyderytów uważa się planetoidy: 201 Penelope, 250 Bettina i 337 Devosa, zaś pallasytów planetoidy: 246 Asporina, 289 Nenetta czy 446 Aeternitas. Analiza składu chemicznego mezosyderytów i pallasytów oraz jej porównanie ze składem skorupy ziemskiej pozwoliła autorom wyciągnąć wnioski dotyczące zasobności w surowce metaliczne ich ciał macierzystych. Zarówno pallasyty jak i mezosyderyty, a co za tym idzie strefy odmieszania stopów krzemianowych i metalicznych z których pochodzą te meteoryty, są najbardziej zasobne w platynowce oraz Fe, Ni, Co, Cr i Au. Mezosyderyty zawierają od kilkuset tysięcy razy do kilkuset razy więcej metali szlachetnych niż skorupa ziemska. Największe wzbogacenie zaobserwować można dla: Ru, Os, Pt, Re i Au. Także Ni, Co, Ge i Cr występują w mezosyderytach w koncentracjach znacznie większych niż w skorupie ziemskiej. Również pallasyty wykazują największe wzbogacenie w metale szlachetne – Ru, Ir, Os, Pt, Pd i Au. W dalszej kolejności wśród metali występujących w pallasytach w koncentracjach większych niż w skorupie ziemskiej wymienić należy: Re, Ni, Co, Ge i Cr. Większa zawartość Fe, Ni, Co, Au i Ir w uśrednionym składzie mezosyderytów i pallasytów niż w składzie chondrytów CI, meteorytów z klanu HED czy skorupie ziemskiej świadczy o tym, że przypowierzchniowe strefy ciał zdyferencjonowanych zbudowane z krzemianów podczas procesów odmieszania utraciły znaczną część tych pierwiastków na rzecz stopów metalicznych. Proces migracji pierwiastków i ich odmieszania do stopu metalicznego nie zaszedł prawdopodobnie do końca w strefach, z których pochodzą mezosyderyty i pallasyty na co wskazuje większa zawartość Fe, Ni i Co w krzemianach meteorytów żelazno-kamiennych niż w chondrytach CI, meteorytach klanu HED i skorupie ziemskiej. Także większa zawartość litofilnego Cr w stopie FeNi mezosyderytów i pallasytów niż w meteorytach żelaznych stanowi dowód na to, że nie uległ on całkowitemu odmieszaniu do stopu krzemianowego zgodnie ze swoim geochemicznym charakterem. | 41 |
Wpływ niedoboru potasu na wskaźniki wymiany gazowej, indeks zieloności liści (SPAD) oraz plonowanie życicy trwałej i kupkówki pospokitej W doświadczeniu szklarniowym badano intensywność fotosyntezy, transpiracji, indeks zieloności liści SPAD (Soil Plant Analysis Development) oraz plonowanie życicy trwałej i kupkówki pospolitej uprawianych w warunkach niedoboru potasu w podłożu. Intensywność fotosyntezy i transpiracji mierzono przenośnym analizatorem gazowym LI-COR 6400, a indeks zieloności liści - optycznym chlorofilometrem Minolta SPAD-502. Plon suchej masy określono susząc zieloną masę w temp. 105 st.C do stałej wagi. Stwierdzono, że niedobór potasu w glebie istotnie ograniczał intensywność fotosyntezy, poziom chlorofilu w liściach oraz plonowanie życicy trwałej i kupkówki pospolitej. Odmiany tetraploidalne silniej reagowały na jego niedobór i w większym stopniu ograniczały badane parametry niż odmiany diploidalne. Pod wpływem deficytu potasu wzrastała intensywność transpiracji u wszystkich odmian, przy czym odmiany tetraploidalne zawierające więcej chlorofilu wyparowywały więcej wody z jednostki powierzchni liści niż odmiany diploidalne. Najbardziej odporna na niedobór potasu okazała się odmiana Areda kupkówki pospolitej, u której stwierdzono najmniejszy spadek intensywności fotosyntezy plonu suchej masy. | 18 |
Wyposażenie i wykorzystanie wybranych technicznych środków produkcji w gospodarstwach warzywniczych o różnej intensywności produkcji Dokonano analizy wyposażenia gospodarstw zajmujących się produkcją warzywniczą w wybrane techniczne środki produkcji. Zakresem pracy objęto najczęściej występujący sprzęt rolniczy, a więc: ciągniki rolnicze, pługi, rozsiewacze nawozów oraz opryskiwacze ciągnikowe. Zaprezentowano: poziom wyposażenia, wiek oraz wykorzystanie roczne w/w środków technicznych w grupach gospodarstw podzielonych w zależności od udziału upraw warzywniczych w powierzchni użytków rolnych gospodarstwa. | 37 |
Wpływ dodatków probiotycznych i ziołowych na produkcyjność i jakość mięsa indyków Celem pracy było określenie wpływu zastosowania preparatu probiotycznego lub preparatu
ziołowego w mieszankach dla indyków rzeźnych na wyniki produkcyjne i jakość mięsa.
Badaniami objęto 240 indyczek rasy BIG 6, podzielonych losowo na trzy grupy, po cztery
powtórzenia w każdej. W żywieniu indyków z grupy kontrolnej (I) stosowano mieszanki
pełnoporcjowe bez udziału dodatków paszowych. W grupie doświadczalnej II zastosowano
preparat probiotyczny (Lactobacillus lactis 2×108 jtk/g). Preparat wprowadzono do mieszanki
w ilości 0,5 kg/t. W grupie doświadczalnej III zastosowano preparat ziołowy o działaniu
antybakteryjnym (mieszanina olejków eterycznych z oregano, chili i cynamonu), który wprowadzono
do mieszanki w ilości 1,0 kg/t. W czasie doświadczenia kontrolowano masę ciała
oraz wykorzystanie paszy. Efektywność tuczu określono na podstawie europejskiego wskaźnika
wydajności (EWW). Ocenę poubojową przeprowadzono w 15. tygodniu życia. Po uboju
w mięśniu piersiowym oznaczono skład chemiczny mięsa. Stwierdzono, że zastosowanie w
mieszankach dla indyków rzeźnych preparatu probiotycznego wpłynęło na poprawę wyników
produkcyjnych wyrażonych masą ciała, nie miało natomiast wpływu na wykorzystanie
paszy i zdrowotność ptaków. Wprowadzenie do mieszanek dla indyków preparatu ziołowego
nie miało wpływu na wyniki tuczu. Mięso badanych indyków charakteryzowało się zbliżoną
zawartością suchej masy, popiołu surowego, białka ogólnego i tłuszczu surowego. | 52 |
Konwersja materiałowo-konstrukcyjna elementu kutego na odlewany Zaprezentowana praca obejmowała analizę możliwości zmiany technologii wykonywania wahacza samochodowego, przy jednoczesnej zmianie tworzywa. Zastosowanie wysokowytrzymałego żeliwa sferoidalnego pozwoliło na zmiany w konstrukcji elementu, dzięki czemu uzyskano ażurowy odlew o cienkich ściankach. Zaproponowane zmiany zmniejszyły masę elementu bez pogorszenia właściwości wytrzymałościowych konstrukcji. | 23 |
Przekazywanie jednostki masy od wzorca państwowego do wielokrotności i podwielokrotności kilograma w oparciu o hierarchiczny układ sprawdzań Dowiedz się, co to jest hierarchiczny układ sprawdzań. | 21 |
Rękawice dla pracowników służb medycznych - medyczne czy ochronne? W artykule przedstawiono podstawowe informacje dotyczące rękawic ochronnych, należących do środków ochrony indywidualnej oraz rękawic medycznych stosowanych jako tzw. wyrób podwójnego użycia. Omówiono aktualnie wymagania w świetle obowiązujących aktów prawnych oraz dokumentów, w tym normatywnych dla obydwu typów rękawic przeznaczonych do stosowania przez pracowników służb medycznych, w tym ratownictwa medycznego. W artykule opisano podstawowe zagrożenia wynikające z niewłaściwej oceny zużycia rękawic oraz zaprezentowano aktualne rozwiązania umożliwiające sygnalizację uszkodzenia rękawic podczas ich stosowania. | 27 |
Lesny obszar funkcjonalny - pojecie, zasady delimitacji W pracy omówiono w ogólnym zarysie problemy związane z interpretacją pojęcia las i kompleks leśny oraz sposób ujmowania zagadnień leśnych w pracach z zakresu planowania przestrzennego. Przedstawiono także propozycję definicji i delimitacji granic leśnego obszaru funkcjonalnego (LOF). | 24 |
Problemy językowe Unii Europejskiej. Między idealizmem założeń, utylitaryzmem rozwiązań, a potrzebą komunikatywności prawa. Cz. II Tekst ten jest drugą częścią rozważań odnoszących się do kwestii językowych w aspekcie konstytucyjnym w odniesieniu do terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej. Przedstawione w tym tekście zagadnienia interpretacji językowej w praktyce Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a także kwestie związane z tłumaczeniem językowym w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, zwracając uwagę na treść Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i jej konsekwencje. Poruszono problem statusu półoficjalnych (dodatkowych) języków, analizując akty normatywne odnoszące się do tego zagadnienia. Wreszcie przeanalizowano problemy językowe w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Podsumowanie wskazuje na aspekt finansowy wynikający z faktu, że Europa nie ma języka, z którym można by zidentyfikować całą ludność Unii, podkreślając trudności, które pojawią się po oczekiwanym odejściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. | 39 |
„Obcy” jako wyzwanie dla eklezjologii communio W niniejszym artykule autor podejmuje kwestię communio w kontekście aktualnego kryzysu migracyjnego w Europie. Teologia kontekstualna oparta na metodzie korelacji próbuje pogłębić rozumienie istoty i misji Kościoła poprzez włączenie eklezjologicznego modelu communio we współczesny kontekst społeczny. Pojęcie „obcego”, wprowadzone przez socjologów do publicznego dyskursu, wydaje się być użyteczną i operatywną kategorią również dla eklezjologii. Pierwsza część artykułu ukazuje fenomen obcego w perspektywie socjologicznej. Druga część prezentuje Jezusa jako Sakrament Boga w spotkaniu z obcymi. Autor analizuje słowa i stosunek do ludzi obcych i społecznie wyalienowanych. Trzecia część opisuje Kościół jako sakrament odpowiedzialności i otwarty dom dla obcych i ubogich. Kościół może być rozumiany również jako matka posiadająca otwarte serce, szczególnie dla tych, którzy cierpią z powodu wojny i nędzy. W ostatniej części artykułu autor formułuje wnioski duszpasterskie. Zwraca uwagę na konieczność uwydatniania społecznego aspektu Eucharystii i zachęcania wierzących do tworzenia „kultury solidarności” z uchodźcami i ludźmi obcymi będącymi w potrzebie. | 40 |
Informatyczne wspomaganie zarządzania zleceniami w mikroprzedsiębiorstwie na przykładzie serwisu komputerowego Mikroprzedsiębiorstwa stanowią zdecydowaną większość polskich firm – w 2013 roku 95,6% ogółu wszystkich podmiotów gospodarczych. Często są to niewielkie przedsiębiorstwa rodzinne lub osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na własny rachunek i zatrudniają mniej niż 10 osób. Podmioty te, w celu podniesienia konkurencyjności, powinny wykorzystywać informatyczne systemy wspomagające zarządzanie. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi Czytelnika na fakt, że wdrożenie odpowiedniego, zgodnego z profilem działalności danego mikroprzedsiębiorstwa, informatyczne wymiernego systemu wspomagania zarządzania dostarcza korzyści dla tej firmy. Jako praktyczny przykład narzędzia informatycznego o zaprezentowano bazodanową aplikację, która istotnie wspomaga proces ewidencji i rozliczeń w serwisie komputerowym, w tym szczególnie kompleksową obsługę zleceń serwisowych. Dzięki temu firma zyskuje oszczędność czasu i zdobywa szybki dostęp do wszystkich zgromadzonych danych, a także możliwość łatwej ich edycji. Przedstawiono projekt relacyjnej bazy danych, która stanowi fundament systemu. Zaprojektowane oprogramowanie umożliwia ponadto rejestrowanie zakupów części zamiennych od dostawców, zarządzanie rekordami dotyczącymi kontrahentów, pracowników, usług świadczonych przez serwis oraz stanami magazynowymi. Wdrożono możliwość generowania różnych raportów. Zaproponowany system informatyczny wspomagania zarządzania można rozwinąć poprzez zaadoptowanie go do potrzeb rzeczywistej firmy i dodanie nowych, istotnych z punktu widzenia tego podmiotu, funkcjonalności. Dzięki temu można finalnie uzyskać kompleksowy system informatyczny wspomagania zarządzania do obsługi danego mikroprzedsiębiorstwa. | 23 |
Kazanie na Górze (Mt 5-7) w wykładzie Marcina Lutra Celem artykułu jest krytyczne przedstawienie Lutrowej interpretacji Mt 5-7, ze specjalnym podkreśleniem założeń hermeneutycznych i konsekwencji antropologicznych tego wykładu. Na wstępie autor artykułu przedstawia źródła pisane zawierające wypowiedzi Lutra na temat Mt 5-7, przede wszystkim jego kazania tygodniowe (Wochenpredigten) i wybrane pisma teologiczne. Następnie omawia hermeneutyczne założenia wykładu przyjęte przez Lutra: jego polemikę z popularną w średniowieczu „etyką dwu poziomów” oraz jego spór z interpretacją uznawaną przez anabaptystów i innych protestanckich idealistów. Główną zasadą hermeneutyczną interpretacji była jednak nauka M. Lutra o dwóch królestwach (Zwei-Reichen-Lehre); rozróżnienie między królestwem świeckim i duchowym jest niezbędne dla zrozumienia Lutrowej interpretacji Kazania na Górze (por. WA 32, 299-301). Reformator twierdził, że Kazanie nie wiąże chrześcijanina w świecie, natomiast obowiązuje go w Królestwie Bożym. Luter podkreślał, że Mt 5-7 nie jest tekstem soteriologicznym i zawiera nauczanie etyczne Chrystusa. Jednak zdaniem Lutra to wzniosłe nauczanie Chrystusa jest niemożliwe do realizacji: jest ono „lustrem” chrześcijańskiego życia. W zakończeniu autor przybliżył pierwsze reakcje Kościołów na Lutrowy wykład Kazania na Górze. Dzisiaj jego interpretacja jest standardem obowiązującym we wspólnotach protestanckich. | 40 |
Problemy identyfikacji oraz potrzeba uzupełnienia listy chronionych siedlisk i zbiorowisk leśnych Artykuł stanowi głos w dyskusji na temat inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych podjętej przez Lasy Państwowe w 2006 roku. Rozważane są głównie dwa aspekty: identyfikacji niektórych typów siedlisk (i zbiorowisk) leśnych w procesie inwentaryzacji oraz sygnalizowanych przez przyrodników, potrzeb uzupełnienia listy siedlisk chronionych. Pełna diagnoza siedliska powinna obejmować zarówno rozpoznanie fitosocjologiczne jak i ocenę stopnia naturalności siedliska. Zdaniem autorów lista siedlisk chronionych winna być uzupełniona o ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum, ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum oraz łozowisko Salicetum pentandro-cinereae. | 37 |
Budowa mierników syntetycznych do oceny efektywności europejskich funduszy inwestycyjnych Celem prowadzonych badań jest konstrukcja agregatowych mierników, które umożliwią kompleksową ocenę efektywności funduszy inwestycyjnych działających na paneuropejskim rynku. Do budowy mierników wykorzystano m.in. współczynniki Sharpe’a, Treynora i Jensena. Badania empiryczne dotyczyły 18 funduszy inwestycyjnych, 4 indeksów giełdowych (Euro STOXX 50, DAX, CAC 40 i FTSE 100) oraz 6 przedziałów czasowych zawartych w okresie od 15.09.2006 r. do 20.01.2012 r. Wykazano, że zastosowanie mierników syntetycznych pozwala na jednoznaczną ocenę funduszy inwestycyjnych. | 3 |
Wstępne badania nad plonowaniem i wewnątrzgatunkową zmiennością chemiczną turówki leśnej (Hierochloe australis (Schrad.) Roem. & SCHULT.) W pracy określono zróżnicowanie rozwojowe i chemiczne w obrębie dwóch populacji turówki leśnej, pochodzących z różnych rejonów Polski - Podlasia (Koryciny) i Mazur (Babięta), w warunkach ex situ. Z obu stanowisk zebrano po 15 roślin, które rozmnożono wegetatywnie, uzyskując po 15 klonów. Dla każdego klonu określono masę ziela w I roku uprawy (1 pokos) i w II roku uprawy (2 pokosy) oraz zawartość kumaryny w surowcu. Stwierdzono wyraźne różnice pod względem masy ziela zarówno pomiędzy populacjami, jak i w ich obrębie. Zawartość kumaryny w zielu w mniejszym stopniu związana była z pochodzeniem roślin, a zróżnicowanie w obrębie populacji pod względem zawartości tego związku było znacznie większe w pierwszym roku wegetacji niż w drugim. Najwyższą zawartością kumaryny charakteryzowało się ziele turówki z drugiego pokosu w II roku uprawy. | 45 |
Diagnostyka urządzeń sterowania ruchem kolejowym Sterowanie ruchem kolejowym jest realizowane przez człowieka przy wykorzystaniu określonych środków technicznych. Postęp techniczny, a także bogata funkcjonalność systemów sterowania ruchem kolejowym powoduje, że mamy do czynienia z wieloma rodzajami urządzeń wykonanych w różnych technologiach. Dlatego też utrzymanie urządzeń i systemów w stanie zdatności technicznej jest dużym wyzwaniem dla zarządców infrastruktury kolejowej i musi być wspierane przez diagnostykę techniczną. Potrzeba diagnostyki urządzeń sterowania ruchem kolejowym wynika z procesu ich destrukcji, który jest związany z czasem istnienia urządzeń, intensywnością ich użytkowania, jakością obsługi technicznej, czy poziomem jakości eksploatacyjnej. Uzyskiwane w wyniku diagnostyki informacje o zmianach stanu technicznego urządzeń umożliwiają efektywne przywracanie stanu ich zdatności uzyskiwanego w wyniku odnowy. Dlatego też prowadzone są badania naukowe oraz podejmowane są działania związane z wdrażaniem nowych metod diagnostycznych w obszarze automatyki kolejowej. W artykule przedstawiono wybrane systemy diagnostyczne urządzeń sterowania ruchem kolejowym. | 23 |
Wymiar wspólnotowy życia zakonnego Życie wspólnotowe obok praktyki rad ewangelicznych na wzór Jezusa Chrystusa należy do zasadniczych elementów życia zakonnego. Artykuł omawia źródła teologiczne wspólnoty zakonnej, ukazując jej podstawy biblijne oraz inspirację, jaką czerpie z wewnętrznego życia Trójcy Przenajświętszej. W drugiej części zostają przedstawione niektóre praktyczne i współczesne elementy wymiaru wspólnotowego. | 40 |
Umiejscowienie kontroli rodzicielskiej matek a ich współpraca ze specjalistami w procesie terapii dzieci z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego Celem przeprowadzonych badań było udzielenie odpowiedzi na pytanie o lokalizację kontroli wychowawczej matek dzieci z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego, które podejmowały współpracę w procesie wczesnej interwencji oraz matek, które wykazywały trudności w podejmowaniu działań rehabilitacyjnych i współdziałaniu ze specjalistami. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że matki, które mają trudności w podejmowaniu współpracy w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, mają większe nasilenie zewnętrznego umiejscowienia kontroli niż matki, które nawiązują dobrą współpracę ze specjalistami i angażują się w proces pomocowy. | 42 |
Wpływ parametrów technologicznych procesu granulowania bezciśnieniowego na kształt granulatu z odpadów pokrzywy Jednym z roślinnych odpadów poprodukcyjnych, generowanych przez zakłady
Herbapol w Białymstoku, są drobnoziarniste odpady pokrzywy powstające podczas ich segregowania
i pakowania. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu parametrów technologicznych
procesu granulowania bezciśnieniowego na kształt granulatu z odpadów pokrzywy. Proces granulowania
przeprowadzono z wykorzystaniem nowatorskiego układu mieszająco-granulująco-dozującego
stosowanego jako układ podający materiał roślinny do układu zagęszczającego urządzenia
granulująco-brykietującego z matrycą płaską. Budowa układu pozwala na jednoczesną realizację
zarówno operacji mieszania, jak i bezciśnieniowego granulowania pylistych frakcji przetwarzanego
materiału. W badaniach określono wpływ prędkości obrotowej cylindra wewnętrznego układu mieszająco-
granulująco-dozującego (25, 40, 55 obr·minˉ¹), wpływ ilości lepiszcza dodawanego do
odpadów pokrzywy (10, 20, 30%) oraz wpływu zawartość skrobi w wodnym roztworze lepiszcza
(0, 10, 20%) na kształt uzyskanego granulatu (wartość współczynników kształtu cząstek). Badania
przeprowadzono przy masowym natężeniu przepływu zagęszczanego surowca 8 kg·hˉ¹. Uzyskane
wyniki badań pozwoliły stwierdzić, że zwiększenie prędkości obrotowej cylindra granulacyjnego
wpływa na zwiększenie jednorodności granulatu określonego za pomocą współczynnika kształtu.
Wraz ze wzrostem ilości lepiszcza dodawanego w procesie granulacji zmniejsza się zróżnicowanie
współczynnika kształtu cząstek. Natomiast zwiększenie zawartości skrobi w lepiszczu nie wpływa
znacząco na rozkład granulometryczny pod względem współczynnika kształtu. Różnice w udziałach
ilościowych wynoszą jedynie 2 do 5%. | 37 |
Elementy aktywnego zarządzania popytem na energię w budynkach inteligentnych i mikroinstalacjach prosumenckich W rozwoju i implementacji nowych funkcji systemów automatyki budynkowej kluczową rolę odgrywają mechanizmy zarządzania energią elektryczną, zarówno w samych budynkach, jak i ich grupach, objętych lokalnymi mikroinstalacjami prosumenckimi. Jednym z nich jest aktywne zarządzanie popytem na energię, z wykorzystaniem integracji urządzeń monitorujących i sterujących w ramach systemów automatyki budynkowej. Poziom popytu na energię w budynku lub lokalnej mikroinstalacji zmienia się w czasie i zależy od różnych zdarzeń, czynników i parametrów. Dlatego autorzy przedstawiają w tym artykule model elastycznego zarządzania popytem, wraz z ideą jego implementacji, w systemach monitoringu i sterowania. Zaprezentowano również inne, istotne elementy organizacji zaawansowanych systemów zarządzania energią i popytem na nią w budynkach, w szczególności w świetle planowanego rozwoju inteligentnych sieci elektroenergetycznych oraz lokalnych instalacji zasilających, z odnawialnymi źródłami energii. Proponowane rozwiązanie zapewnia możliwość integracji z sieciowymi systemami automatyki budynkowej, bazującymi na otwartych, międzynarodowych standardach, oraz włączenia w infrastrukturę sieci protokołu IP – Internetu Rzeczy. | 13 |
Dalekobieżna komunikacja autobusowa w Portugalii Artykuł jest poświęcony dalekobieżnym przewozom autobusowym w Portugalii. Podjęto w nim próbę prezentacji tych przewozów przez pryzmat polskiego spojrzenia na tę kwestię. Pewne podobieństwa przekształceń portugalskich przedsiębiorstw autobusowych i polskich przedsiębiorstw PKS wynikają z zaszłości historycznych oraz zmian na scenie politycznej w obu krajach. Obecny obraz transportu w Portugalii jest bowiem - podobnie jak w Polsce - wypadkową trzech czynników: pierwotnej nacjonalizacji majątku transportowego w połowie lat 70., przekształceń własnościowych ostatnich trzech lat oraz stopniowego urynkowienia przewozów. | 23 |
Zagrożenia zdrowotne wynikające z narażenia zawodowego na enfluran – przegląd badań i próba analizy wartości dopuszczalnych stężeń Ponieważ przeprowadzono niewiele badań dotyczących wpływu zawodowego narażenia na enfluran na stan zdrowia, celem pracy była analiza zagrożeń zdrowotnych wynikających z narażenia na tę substancję oraz analiza jej dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy. Zastosowano metodę zbierania dowodów na podstawie przeglądu internetowych baz danych czasopism naukowych. Enfluran należy do wziewnych środków ogólnie znieczulających. Obserwowano, że u pacjentów powodował on złośliwą hipertermię, napady padaczkowe, zaburzenia rytmu serca, depresję ośrodka oddechowego i niedociśnienie tętnicze. Nieliczne dane wskazują na możliwość uszkodzenia wątroby czy niewydolności nerek na skutek narkozy. Narażenie zawodowe na enfluran może występować u pracowników opieki medycznej. Narządem docelowym dla enfluranu jest ośrodkowy układ nerwowy, a skutkiem krytycznym pogorszenie sprawności psychomotorycznej. W badaniach z udziałem ochotników rekrutowanych spośród personelu medycznego sal operacyjnych narażonego na enfluran wykazano istotne pogorszenie wyników w Teście czasu reakcji prostej. Grupy eksperckie na świecie za najniższy poziom działania szkodliwego (lowest observed adverse effect concentration – LOAEC) dla pogorszenia wyników testów psychomotorycznych przyjmują stężenie na poziomie 5–10% minimalnego stężenia w powietrzu pęcherzyków płucnych w trakcie znieczulania (minimal anesthetic concentration – MAC), tj. 6342–12 684 mg/m3. Ocena potencjalnego działania nefrotoksycznego enfluranu wykazała, że jest ono mało prawdopodobne, gdyż biotransformacja enfluranu u ludzi skutkuje niskim szczytowym stężeniem fluorku w surowicy, średnio 15 μmol/l. Wczesne doniesienia przypisujące uszkodzenie wątroby u pacjentów nie zostały potwierdzone. Badania epidemiologiczne dotyczące narażenia zawodowego wzbudziły obawy co do wpływu mieszanin gazów znieczulających na częstość poronień, rozwój płodu i wady wrodzone u dzieci, jednak w żadnym z tych badań nie określono szczegółowo rodzaju i stężenia stosowanych gazów znieczulających. W badaniu rakotwórczości i mutagenności uzyskano wyniki negatywne. W Polsce nie monitoruje się narażenia zawodowego na enfluran, ponieważ nie ustalono dla niego wartości normatywnej w powietrzu środowiska pracy. Konieczne jest szybkie wprowadzenie tego anestetyku wraz z obowiązującą wartością dopuszczalną do wykazu NDS (najwyższe dopuszczalne stężenie). | 34 |
Wplyw powlekania na kinetyke adsorpcji pary wodnej przez napoj kakaowy w proszku Celem pracy była analiza wpływu powlekania na właściwości sorpcyjne napoju kakaowego w proszku, uwzględniając skład mieszaniny oraz rodzaj substancji powlekającej. Zakres pracy obejmował wpływ składników napoju kakaowego w proszku (cukru, kakao, maltodekstryny i mleka w proszku), aglomeracji oraz powlekania na kinetykę adsorpcji pary wodnej. Wykazano istotny wpływ powlekania napoju kakaowego w proszku zawierającego w swoim składzie kakao i cukier jak i napoju z dodatkiem maltodekstryny na zmianę szybkości adsorpcji pary wodnej. | 37 |
Wpływ stanu technicznego i regulacji silników wysokoprężnych na środowisko naturalne W pracy przedstawiono wyniki badania silników wysokoprężnych pojazdów samochodowych jeżdżących w terenie urzeźbionym miejscowości wczasowych i uzdrowiskowych. Wszystkie pojazdy samochodowe w których badano stan techniczny silników miały przebieg od 130 000 km do 300 000 km. Wykonano pomiary: stopnia zadymienia spalin, ciśnienia sprężania, szczelności wtryskiwaczy i jakości rozpylania oraz ocenę jakości oleju silnikowego Wykazano, że większość badanych silników spełnia normy zadymienia. Natomiast regulacje wtryskiwaczy były nieprawidłowe, tylko w dwóch silnikach nastawy były prawidłowe, natomiast w pozostałych przynajmniej jeden miał nieprawidłowe nastawy. | 37 |
Ysegups – „maior rex Galindiae” W niniejszym artykule analizie zostało poddane zdanie z kroniki Jana Plastwicha, kanonika
kapituły warmińskiej: et isti dixerunt, se audivisse a progenitoribus suis et etiam ab illis, quorum
progenitores habitaverunt in terra Galindiae, quod maior rex Galindiae habitaverit circa magnum
lacum nomine Nabentine, qui est ad medium miliare ab illa parte Leiczen versus Litwanos, et vocabatur
rex ille Ysegups. Analiza potwierdziła, że rzeczywiście istniał wódz Galindów o imieniu
Ysegups. Informację tę kronikarz warmiński zaczerpnął z krótkiej wzmianki o postępowaniu
sądowym pomiędzy Zakonem Krzyżackim a biskupstwem warmińskim. Przypadek dotyczył
przynależności dawnych ziem galindzkich, a miał miejsce za czasów biskupa Jana z Miśni,
prawdopodobnie około 1353–1354 roku. Staropruscy świadkowie podczas zeznań o przebiegu
granic Galindii opowiedzieli o Ysegupsie. Miał swoją siedzibę nad jeziorem Niegocin, pół mili
od miejsca zwanego Leiczen, w kierunku Litwy. Prawdopodobnie Leiczen pokrywa się z dzisiejszą
Piękną Górą. Tutaj powstał pierwszy zamek krzyżacki, a po przeniesieniu warowni na
teren dzisiejszego Giżycka, dawną lokalizację nazwano Alt Lötzen, Stary Lec lub Stari Zamek.
Tak więc siedziba Ysegupsa znajdowała się w granicach dzisiejszego miasta Giżycko, być może
w okolicach zamku, gdzie już w trakcie wykopalisk archeologicznych znaleziono pozostałości
drewna. Imię Ysegups jest prawdopodobnie staropruskie i oznacza „emigranta”. Wszystkie informacje
o Ysegupsie dowodzą, pozwalają stwierdzić, że nie ma powodu, by wątpić w słuszność
twierdzenia, iż był on rzeczywiście najwyższym królem Galindii (maior rex Galindiae). Jedynym okresem, w którym istnieli wysocy królowie starych plemiona pruskich to czas Wielkiego
Powstania 1260–1274, więc jest prawdopodobne, że Ysegups mógł być najwyższym królem
Galindii od czasów podboju krzyżackiego, aż do wyludnienia tych terenów w latach 1268–1272. | 6 |
Zróżnicowanie rozwoju społecznego w ujęciu przestrzennym Celem artykułu jest ocena zróżnicowania rozwoju społecznego w ujęciu lokalnym. Za podstawę badania przyjęto powiaty na prawach miasta (grodzkie) i ziemskie. Rozwój społeczny ma charakter złożony i wieloaspektowy, dlatego do realizacji badania zastosowano metody wielowymiarowej analizy porównawczej — wybrano dwie metody optymalizacyjne: k-średnich i Wisharta. Wybór tych metod związany był z dużą liczbą badanych obiektów. Pomiar i ocenę lokalnego oraz regionalnego poziomu rozwoju społecznego oparto na Wskaźniku Lokalnego Rozwoju Społecznego. | 3 |
Badania współczynnika tarcia zewnętrznego i kąta naturalnego usypu nasion łubinu odmiany Bar i Radames Wyznaczono współczynnik tarcia zewnętrznego ž oraz kąt naturalnego usypu [alfa] w funkcji wilgotności W dla odmian łubinu Bar i Radames na podłożach konstrukcyjnych (beton, szkło, guma, stal, drewno). Wilgotność wpływa znacząco na badane cechy nasion łubinu (wielkości te rosną prostoliniowo wraz ze wzrostem wilgotności). Zakres wielkości współczynnika tarcia zewnętrznego wynosi od žsz = 0,14 do ždn = 0,66, a kąta naturalnego usypu od [alfa]sz = 7,29° do [alfa]sz = 31,62°. Zależność kąta naturalnego usypu od współczynnika tarcia zewnętrznego można opisać równaniami prostych rosnących. | 45 |
Wpływ realizacji fiskalnych kryteriów konwergencji na konkurencyjność gospodarki Polski Kryteria konwergencji, po raz pierwszy umieszczone w traktacie z Maastricht, stanowią zbiór wymogów, które powinna spełnić gospodarka państwa członkowskiego przed przystąpieniem do strefy euro. W wyniku problemów spowodowanych kryzysem 2008+ w wielu państwach członkowskich pojawiły się liczne kontrowersje związane z kryteriami konwergencji. Polska zobowiązała się do przyjęcia euro w momencie akcesji. Kryteria fiskalne bezpośrednio wpływają na kształt budżetu, a przez to - pośrednio - na gospodarkę, w tym konkurencyjność. Analiza wskaźników używanych w najpopularniejszych rankingach konkurencyjności pozwala zauważyć sfery bezpośrednio oraz pośrednio zależne od stopnia realizacji fiskalnych kryteriów konwergencji. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o zależność pomiędzy wypełnieniem fiskalnych kryteriów konwergencji a poziomem konkurencyjności, z uwzględnieniem hamującej roli restrykcji budżetowych w sytuacji spowolnienia gospodarczego. | 39 |
Geneza i historia Rytu Premonstrateńskiego Ryt zakonu Premonstratensów, inaczej ryt norbertański, jest ściśle związany z założonym przez św. Norberta w XII wieku zakonem Kanoników Regularnych, zwanych również białymi kanonikami. W pierwszych latach działalności zakonu trzymano się zwyczajów liturgicznych powszechnych wśród kanoników regularnych św. Augustyna. Niniejszy artykuł przybliża genezę i rozwój liturgii norbertańskiej, która przetrwawszy Sobór Trydencki, nie uchowała się wśród zmian około-liturgicznych Soboru Watykańskiego II. | 22 |
Wpływ wybranych czynników otoczenia bankowego na włączenie cyfrowe społeczeństwa Cyfryzacja usług bankowych w ostatnich latach istotnie wpływa na bankowe kanały dystrybucji. Otoczenie makroekonomiczne i technologiczne wymuszają na instytucjach finansowych ukierunkowanie swoich działań na zachęcenie kon-sumentów do korzystania z elektronicznych kanałów dystrybucji usług banko-wych.Celem artykułu jest analiza oddziaływania czynników otoczenia bankowe-go na włączenie cyfrowe społeczeństwa. Zmienne objaśniające zostały podzielo-ne na cztery grupy, które obejmują otoczenie makroekonomiczne i technologicz-ne sektora , infrastrukturę systemu bankowego oraz wybrane miary jego rozwoju . Ponadto przeanalizowano włączenie cyfrowe, w zależności od poziomu wykształ-cenia społeczeństwa w danym kraju.
W badaniach panelowych wykorzystano ustalone efekty losowe. pochodzące z licznych baz danych m.in.: IMF (Financial Access Survey), EBC (Statistical Data Warehouse), Eurostat, BIS, ESMA dla 27 krajów UE w latach 2012-2019.
Wyniki wskazują na istotne zależności pomiędzy zmiennymi objaśniającymi a włączeniem cyfrowym społeczeństwa, potwierdzając dotychczasowe ustalenia a także wskazując nowe zmienne wpływające na włączenie cyfrowe, w tym rolę wysokiego i średniego poziomu wykształcenia społeczeństwa. | 3 |
Normatywne ujęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych w aspekcie dowodu nielegalnego Zagadnienia omawiane w niniejszym artykule dotyczą statusu normatywnego czynności operacyjno-rozpoznawczych w kontekście ustawy o Policji oraz kodeksu postępowania karnego. Podjęto próbę wskazania warunków, które rzutują na legalny charakter inwigilacji, a co za tym idzie – na skuteczne wykorzystanie materiału operacyjnego w procesie karnym. W tym celu scharakteryzowano niejawną aktywność Policji, wyszczególniając dopuszczalne metody operacyjne oraz definiując czynności operacyjno-rozpoznawcze w świetle literatury przedmiotu. Aby w pełni zobrazować problematykę poruszoną w artykule, przeanalizowano relację prawną między dowodem nielegalnym, o którym mowa w art. 168a kpk, a dowodem z czynności operacyjno-rozpoznawczych, na przykładzie zarządzonej kontroli operacyjnej. Praktyczny wymiar tych rozważań omówiono z punktu widzenia postępowania dowodowego, z uwzględnieniem ról i obowiązków procesowych prokuratora oraz sądu. | 39 |
Analiza porównawcza testów emisji związków szkodliwych spalin silnika turbinowego Lotnicze silniki turbinowe o sile ciągu większej od 27,6 kN podlegają normom emisji związków szkodliwych spalin zgodnie z Aneksem 16 Konwencji Chicagowskiej ustalonymi przez ICAO. Normy emisji silników odrzutowych określone są wg przyjętego jako wzorcowy - cyklu startu i lądowania LTO (ang. Landing and take-off cycle). Normy te stosuje się również dla silników wykorzystywanych w wojskowych samolotach wielozadaniowych. Jednak eksploatacja samolotów wielozadaniowych różni się od eksploatacji cywilnych statków powietrznych. W związku z tym przeprowadzono analizę wyników emisji zanieczyszczeń uzyskanych w przeprowadzonych testach badawczych z wartościami emisji wynikających z wytycznych zawartych w normach. | 23 |
[Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s. Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury,
zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim
obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek
miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio
o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej
(Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość
wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących
z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków.
Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie
artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji
religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką
religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są
zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego
polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy
artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym
detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie
bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego
czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej
(biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście
heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych
metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów.
Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie
drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez
słowo.
W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza
CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności
Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów,
opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje
do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy
jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od
motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli
ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny
nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają
dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor
ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że
człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami,
upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego,
osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje
także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na
cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na
rzeczywistość ludzką i Boską.
Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych
źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym
znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych
wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w
Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim
chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807-
1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814-
1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości
ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując
nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i
zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i
wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza
Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie,
a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków
życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie
idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i
odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie.
Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu
jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia
Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z
Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa
Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w
pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze
zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym
wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają
oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem,
realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym
odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi,
istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej
kilkukilometrowej drodze do Emaus.
O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu
w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich
tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga-
Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga
część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’,
niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy
tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej).
W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy
poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej,
w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza
CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co
chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej
oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką
wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego
autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865-
1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście
Słowa (Logosu).
Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego
(doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z
drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do
aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych
okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu
zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej
penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w
geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie
kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności
następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i
według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym
dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można
tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego
(geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię
fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na
świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego
oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich
(lub podmiotu lirycznego).
Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską),
w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz
Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu
Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek
Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To
także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości
„odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych
przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie
jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar
merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę
rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny,
apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji
kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza
Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win –
Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania
twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza
CR.
Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej
natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania
autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł
w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to
inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy,
według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam
w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do
Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także
umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’
oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest
inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem,
powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego.
Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K.
Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze,
Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie
tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa,
Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II,
Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy,
Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie
pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający
się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji
ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów
zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu
krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza.
Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w
tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek
Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan
Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-).
Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy,
ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora
(tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram,
oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks
wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików
poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku,
ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których
drukował autor Dookoła Emaus i dalej.
Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją,
zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy
religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z
obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich
Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan,
Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad
Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael
Zielonka.
Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza
CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych
analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców,
teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu
polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI
wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę
literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez
skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i
skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej
rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach
rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami
tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które
uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie
tylko języków ale i talent tłumaczenia języków. | 22 |
Wykluczenie społeczne a reintegracja osób defaworyzowanych Artykuł porusza kwestie związane z wykluczeniem społecznym poszczególnych kategorii osób, do których zalicza się m.in. bezdomnych, uzależnionych, chorych psychicznie, długotrwale bezrobotnych, zwalnianych z zakładów karnych, uchodźców, niepełnosprawnych. Szczególnie istotne jest wskazanie obszarów wykluczenia, a także możliwości zwalczania tego zjawiska. Z tego też względu w artykule zwrócono uwagę na sposoby przeciwdziałania skutkom wykluczenia społecznego, czyli działania obejmujące reintegrację społeczną i zawodową osób defaworyzowanych, podejmowane przez podmioty ekonomii społecznej, tj. centrum integracji społecznej, klub integracji społecznej czy zakład aktywności zawodowej. Dla zobrazowania działalności wymienionych podmiotów posłużył przykład województwa małopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem powiatu nowosądeckiego i miasta Nowy Sącz. | 38 |
Kapitał psychologiczny w środowisku pracy - indywidualny zasób pracownika W artykule przedstawiono pojęcie kapitału psychologicznego i jego rolę w funkcjonowaniu pracowników. Przytoczono badania dowodzące związków między kapitałem psychologicznym a dobrostanem pracowników, ich innowacyjnością i efektywnością. Wskazano również na źródła kapitału psychologicznego, który mimo ze jest zasobem indywidualnym, kształtowany jest m.in. przez wybrane psychospołeczne cechy pracy: styl przywództwa, klimat organizacyjny, wsparcie społeczne. Podano przykłady interwencji mających na celu rozwój tego kapitału wśród pracowników. | 27 |
Rak podstawnokomórkowy skóry twarzy penetrujący do oczodołu – opis przypadku Rak podstawnokomórkowy (BCC) jest najczęstszym nowotworem złośliwym skóry. W niniejszej pracy przedstawiamy przypadek 59-letniej kobiety z guzem skóry twarzy stopniowo powiększającym się od 5 lat. Badanie MR ujawniło nieprawidłowy naciek w lewym oczodole. Pacjentka została zakwalifikowana do częściowej resekcji nosa zewnętrznego, enukleacji oczodołu, maksylektomii przyśrodkowej wraz z rekonstrukcją ubytku tkanek płatem przedniobocznym uda. Autorzy przedstawiają problemy diagnostyczne oraz metody leczenia BCC. | 25 |
O sposobach zabezpieczania zabytkowego muru oporowego nabrzeża portowego przy rzece Warcie w Poznaniu Praca dotyczy historii budowy, stanu technicznego oraz sposobów naprawy zabytkowego muru oporowego nabrzeża portowego. Przedstawiono trzy sposoby naprawy muru – dwa już zrealizowane oraz trzeci w fazie projektu, który budzi zastrzeżenia. | 23 |
Nośność słupa w strefie połączenia z płytą żelbetową W artykule przedstawiono problem nośności słupów wykonanych z wysokiej wytrzymałości betonu przedzielonych żelbetową płytą wykonaną z betonu normalnego. W Eurokodzie 2 nie ma żadnych wskazówek odnośnie tego problemu. Pewną pomocą w tym względzie mogą być przepisy norm zagranicznych – m.in.: amerykańskiej ACI 318-14 [1] i kanadyjskiej CSA A23.3-04 [2]. | 1 |
Utrzymanie nawierzchni wykonanych z betonu cementowego. Kondycja betonu po 83 latach eksploatacji – droga krajowa nr 18 Droga krajowa nr 18 łączy przejście graniczne w Olszynie z najkrótszą autostradą w Polsce – A18 (węzeł Golnice) a dalej z autostradą A4. W latach 1936–1945 był to fragment autostrady Reichsautobahn 9 (RAB 9), która łączyła Berlin z Wrocławiem (Breslau). Pod koniec roku 2019, po ok. 83 latach eksploatacji, rozpoczęto prace na jezdni południowej – prawej, które polegają na wyburzeniu starej konstrukcji i ułożeniu nowych warstw nawierzchni. Przed całkowitą destrukcją, pobrano próbki i wykonano badania laboratoryjne oraz petrograficzne. W artykule przedstawiono wyniki tych badań i omówiono kondycję betonu nawierzchniowego. | 11 |
Przydatność oznaczania wskaźnika kwaśnego steatokrytu u niemowląt chorych na mukowiscydozę Przedmiot badań: U 85% pacjentów z mukowiscydozą (ang.: cystic fibrosis, CF) stwierdza się niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki (nzt). Złotym standardem rozpoznawania biegunki tłuszczowej jest ocena stężenia tłuszczu w stolcu. Ze względu na małą akceptowalność tej metody szuka się nowych procedur. Alternatywę może stanowić pomiar wskaźnika kwaśnego steatokrytu (KS). Cel badań: Celem badania była ocena przydatności oznaczania KS w ocenie wydalania tłuszczu w stolcu u niemowląt z CF z nzt, przed włączeniem suplementacji enzymatycznej. Materiał i metody: Do badania włączono 10 niemowląt z CF wykrytą w przesiewie noworodkowym oraz 16 zdrowych niemowląt. U wszystkich dzieci wykonano oznaczenie stężenia elastazy-1 w kale, stężenia tłuszczu (%) w kale w oparciu o metodę Van de Kamera oraz wartości wskaźnika KS. Wyniki: Stężenie tłuszczu w stolcu dzieci z CF wynosiło od 14,5% do 32,1% i było statystycznie większe (p<0,0001) niż w grupie zdrowych niemowląt, w której wynosiło od 1,7% do 15,1%. Wartość wskaźnika KS w grupie badanej mieściła się w zakresie od 19,8% do 68,7% i również była większa niż w grupie kontrolnej (p<0,0001), w której wynosiła od 10,7% do 22,7%. Nie wykazano korelacji między wskaźnikiem KS a stężeniem tłuszczu w stolcu. Pole pod krzywą ROC dla wartości 95 percentyla wartości prawidłowych wynosiło 0,981 (95% przedział ufności: 0,941-1,0) odzwierciedlając dużą wartość diagnostyczną metody oznaczania KS. Wnioski: Pomiar wskaźnika KS dobrze różnicuje grupy niemowląt zdrowych oraz niemowląt chorych na CF z nzt. W porównaniu do metody Van de Kamera, czułość/swoistość oznaczania KS w wykrywaniu biegunki tłuszczowej u niemowląt, jest potencjalnie mniejsza, ale wciąż bardzo zadowalająca. Należy podkreślić prostotę oznaczania KS i możliwość uzyskania wyniku danego dnia. To sprawia, że oznaczenie KS może być przydatną metodą oceny stężenia tłuszczu w stolcu u niemowląt ze skryningu noworodkowego, u których nie włączono jeszcze suplementacji enzymatycznej. | 20 |
O „Sztuce rymotwórczej” Franciszka Ksawerego Dmochowskiego Sztuka rymotwórcza Franciszka Ksawerego Dmochowskiego przedstawia ogół poetyckich doświadczeń epoki. Autor wpisał swój utwór w sięgającą antyku tradycję gatunku ars poetica i nawiązał do klasycznych poetyk, ale dał w nim obraz literatury polskiej i obowiązujących w niej tendencji. Poemat, podzielony na cztery pieśni, nie tylko omawia ogólne zasady sztuki poetyckiej, ale porusza też kwestie związane z przekładem i krytyką literacką, wskazuje wzorce różnorodnych gatunków i analizuje ich najwybitniejsze polskie realizacje. Pierwsza pieśń prezentuje podstawowe prawidła sztuki rymotwórczej i zawiera przegląd dokonań polskiej literatury. Kolejne pieśni Sztuki rymotwórczej (druga i trzecia) to przegląd różnych konwencji gatunkowych. Wśród nich szczególne miejsce zajmują: pieśń, oda, epigramat, satyra i epos. W artykule ukazano nowoczesny charakter rozważań Dmochowskiego, który w sposobie postrzegania literatury uwzględniał najnowsze tendencje. | 16 |
Korzyści i zagrożenia wynikające z funkcjonowania wirtualnych zespołów projektowych Celem artykułu jest identyfikacja kluczowych problemów, zagrożeń oraz korzyści
związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem wirtualnych zespołów projektowych.
Wyniki zaprezentowanych badań uzyskano na podstawie krytycznej analizy literatury,
skategoryzowanego wywiadu oraz analizy dokumentacji przykładowego projektu
realizowanego przez wirtualny zespół projektowy, powołany celem zbadania obciążenia
pracą i opracowania standardów pracy dla wybranych grup zawodowych w organizacjach
administracji publicznej. Ponadto, w artykule zaproponowano zestaw
dobrych praktyk, które warto implementować, realizując projekty z wykorzystaniem
wirtualnych zespołów projektowych. | 7 |
Radio społeczne a idea partycypacji społecznej na przykładzie Radia Spark FM Radio społeczne – trzeci obok publicznego i komercyjnego sektor radiowy - na stałe wpisało się w krajobraz medialny, zwłaszcza krajów Europy Zachodniej. Jedną z kluczowych cech wyróżniających ten sektor jest wysoki stopień zaangażowania społecznego w funkcjonowanie rozgłośni. W artykule autorka stara się wykazać, że to społeczne zaangażowanie, nie jest czymś samoistnym, lecz wartością, o którą rozgłośnie społeczne muszą się troszczyć i nieustannie zabiegać. Za przykład posłużyło działające przy Uniwersytecie w Sunderlandzie w Wielkiej Brytanii społeczne Radio Spark. Inspiracją do napisania tego artykułu była wizyta Centrum Medialnym Davida Puttnama na Uniwersytetu w Sunderlandzie, podczas której autorka miała okazję przyjrzeć się z bliska jak funkcjonuje ta rozgłośnia, zebrać dokumenty jej dotyczące oraz porozmawiać z kierownictwem i wolontariuszami współpracującymi ze stacją. | 28 |
Wrażliwość na wzmocnienia a zazdrość w związkach romantycznych Zazdrość jest adaptacyjną reakcją emocjonalną, która sygnalizuje zagrożenie dla aktualnej relacji romantycznej i wzbudza motywację do jej obrony. Uznając zazdrość za mechanizm wrażliwości na sygnały zagrożenia relacji, przewidywano, że wrażliwość biologicznych systemów walki-ucieczki-znieruchomienia (FFFS) oraz behawioralnego systemu hamowania (BIS) będzie dodatnio skorelowana z intensywnością doświadczania zazdrości. Spodziewano się, że związki te będą silniejsze wśród osób bardziej zaangażowanych w relację. Analizowano także orientację na dążenie i unikanie w bliskim związku romantycznym jako mediatory relacji między wrażliwością FFFS, BIS i behawioralnego systemu aktywacji (BAS) a intensywnością doświadczania zazdrości. Badania prowadzono wśród 217 osób w wieku od 17 do 36 roku życia, pozostających w związkach romantycznych. Wykazano, że wrażliwość BIS i FFFS dodatnio koreluje z intensywnością doświadczania zazdrości. Zaangażowanie w związek moderowało zależności między wrażliwością FFFS a intensywnością zazdrości. Orientacja na unikanie w bliskim związku była zaś mediatorem relacji między wrażliwością BIS a doświadczaniem zazdrości. | 39 |
BÓG W FILOZOFII NADZIEI KS. JÓZEFA TISCHNERA WSTĘP. 1. KRYTYKA BOGA TOMIZMU. 2. WEWNĘTRZNE ŻYCIE BOGA. 3. BÓG – PEŁNIA PRAWDY I DOBRA. 4. BÓG JAKO MIŁOŚĆ I JAKO ŚWIĘTOŚĆ „WŁASNOŚCIĄ” CZŁOWIEKA. 5. BÓG DZIAŁAJĄCY PRZEZ ŁASKĘ. ZAKOŃCZENIE | 40 |
Wykorzystanie sorbentów w procesach oczyszczania gruntów W wyniku niewłaściwej działalności ludzkiej następuje degradacja środowiska naturalnego. Degradacji ulega zarówno powietrze, woda, jak i gleba. Najtrudniejszym zadaniem jest przywrócenie zdegradowanej gleby do stanu normalnego, gdyż gleba jest bardzo skomplikowanym układem fizykochemicznym, różniącym się właściwościami w różnych miejscach jej badania. Zanieczyszczoną związkami chemicznymi glebę można oczyścić zarówno metodami in-situ, jak i ex-situ, stosując nieorganiczne sorbenty. W tej publikacji omówiono właściwości sorpcyjne krzemionek, tlenków glinu, krzemianów i glinokrzemianów, minerałów ilastych typu kaolinitu, bentonitu, a w tym montmorylonitu, sepiolitu i zeolitów z grupy sodalitu, fojazytu i mordenitu oraz węgli aktywnych. Uwagę zwrócono na budowę (strukturę) tych sorbentów oraz na centra oddziałujące aktywnie z sorbowanymi cząstkami chemicznymi stanowiącymi zanieczyszczenia gleby, którymi są kationy metali ciężkich i związki organiczne typu pestycydy, fenole, dioksan, węglowodory i inne. W prezentowanym artykule uwaga zostanie skierowana na możliwość oczyszczanie gruntu spowodowanego związkami chemicznymi za pomocą nieorganicznych sorbentów. | 19 |
Wymagania na rozdzielczość i nieliniowość przetwornika C/A dla sygnału OFDM Przedstawiono model analityczny, umożliwiający wyznaczenie błędów wnoszonych do sygnału OFDM w procesie przetwarzania cyfrowo-analogowego. Zaproponowano wyrażenia do oszacowania wymaganej rozdzielczości i dopuszczalnych nieliniowości przetwornika C/A, gwarantujących utrzymanie zniekształceń sygnału poniżej założonego poziomu. | 8 |
Stosowanie modelu open innowation w opinii przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego Celem artykułu jest przybliżenie istoty modelu innowacji otwartych w sektorze rolno-spożywczym
oraz prezentacja wyników badania wśród małopolskich przedsiębiorców w zakresie oceny wykorzystania
koncepcji w praktyce. Badaniem objęto 58 podmiotów. Świadomość istnienia i praktycznego
zastosowania modelu innowacji otwartych była stosunkowo niewielka. | 37 |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.