_id
string | text
string | title
string |
|---|---|---|
doc_203 | kształtują wiązkę światła, dzięki czemu ich światłość w strefie cienia jest porównywalna lub nawet mniejsza od światłości przednich świateł pozycyjnych. Przepisy wymagają by światła mijania oświetlały tylko wybrany obszar przed samochodem, na wprost przed samochodem oświetlany obszar powinien tworzyć z jezdnią kąt większy niż 0,1%, co odpowiada oświetleniu powierzchni płaskiej jezdni maksymalnie do około 300 m, a przestrzeni nad jezdnią jeszcze bliżej. Światła są asymetryczne: konstrukcja soczewek i reflektorów tych świateł powoduje, że snop światła skierowany jest bardziej ku poboczu drogi, co zapobiega oślepianiu kierowców pojazdów nadjeżdżających z przeciwka, ma także zapewnić oświetlenie znaków drogowych, przeszkód i pieszych poruszających się skrajem drogi. == Światła mijania w dzień == W Polsce w latach 90. XX wieku – wzorem krajów skandynawskich, gdzie | |
doc_204 | dziewczynka, kolejny zaś przyjdzie na świat chłopiec, który odbierze Zeusowi panowanie nad światem i wypędzi ojca z Olimpu. Władca nieba zaczął więc obawiać się, że urodzone z tego związku dziecko odbierze mu władzę. Połknął więc Metydę noszącą jego córkę. Począł po tym cierpieć na bóle głowy, które utrzymywały się dłuższy czas. Wezwał więc do siebie boskiego kowala, Hefajstosa, któremu polecił rozłupać sobie czaszkę toporem, aby dojść do przyczyny złego stanu zdrowia i usunąć jego przyczynę. Gdy Hefajstos uderzył w głowę swego ojca, wyskoczyła z niej Atena ubrana w jasną zbroję. Wydała od razu okrzyk wojenny. Inny mit mówi, że po urodzeniu Ateny Hera pozazdrościła swemu mężowi, że wydał na świat dziecko bez jej pomocy. W efekcie zrodziła Hefajstosa. Wedle innej | |
doc_205 | o prowadzenie, odnosząc trzecie zwycięstwo w sezonie. Ostatnią eliminację sezonu 2019, czyli Grand Prix Abu Zabi, Verstappen ukończył na drugim miejscu. W klasyfikacji kierowców, Verstappen zajął trzecie miejsce z 278 punktami, zdobywając trzy zwycięstwa, dziewięć miejsc na podium, dwa pola position i trzy najszybsze okrążenia. ==== 2020 ==== Przed sezonem 2020, Max Verstappen liczył, że będzie w stanie walczyć o tytuł mistrzowski. Do wyścigu o Grand Prix Austrii ruszał z drugiego pola startowego, jednak nie ukończył go z powodu problemów z samochodem. Przed startem do Grand Prix Węgier, Holender rozbił się w mokrych warunkach, gdy jechał na pola startowe, jednak mechanicy w porę naprawili samochód kierowcy, który ostatecznie dojechał do mety na drugiej pozycji. Verstappen wygrał wyścig o Grand Prix | |
doc_206 | Biblia, Pismo Święte (z greckiego , "biblion" „zwój papirusu, księga”, l.m. , "biblia" „księgi”) – zbiór ksiąg, spisanych pierwotnie w językach hebrajskim, aramejskim i w greckim (w formie "koinè" (gr. κοινὴ)), uznawanych przez żydów i chrześcijan za natchnione przez Boga. Biblia i poszczególne jej części posiadają odmienne znaczenie religijne dla różnych wyznań. Na chrześcijańską Biblię składają się Stary Testament i Nowy Testament. Biblia hebrajska – Tanach – obejmuje księgi Starego Testamentu. Poszczególne odłamy i tradycje chrześcijańskie mają nieco inny kanon ksiąg świętych. == Kanon == Do IV wieku n.e. nie było powszechnie przyjmowanego kanonu Biblii. Lokalne kościoły, jak i poszczególne regiony, miały do niego własne podejście. Na Wschodzie odrzucano Apokalipsę, na Zachodzie – List do Hebrajczyków, a do pism kanonicznych | |
doc_207 | od powstania listopadowego, w którym Skawiński brał udział. == Bohaterowie == === Skawiński === Główny bohater to stary Polak, tułacz poszukujący spokojnej posady w miejscu, gdzie mógłby zamieszkać na stałe. Urodził się w Polsce. Wiódł burzliwe życie, walczył w wielu wojnach oraz powstaniach (powstanie listopadowe, wojna secesyjna itd). Następnym etapem jego życia było „szukanie swego miejsca” – podejmował się wówczas wielu zawodów – był m.in. harpunnikiem, poszukiwaczem diamentów i właścicielem fabryki cygar. Wszystkie te stanowiska tracił w tajemniczych okolicznościach, sam sobie tłumaczył to prześladującym go pechem. Przełomowym momentem w jego życiu było objęcie pracy latarnika w Aspinwall. Tam odnalazł swój upragniony spokój i wiódł ascetyczne życie, praktycznie nie wychodząc z latarni. W lekturze nie ma informacji o jego imieniu. === | |
doc_208 | istnieje. Pluton został odkryty 18 lutego 1930 roku przez amerykańskiego astronoma, Clyde’a Tombaugha, pracującego w Lowell Observatory w Arizonie. Obiekt został przez niego zauważony na zdjęciach zrobionych między 23 a 29 stycznia tegoż roku. Po uzyskaniu fotograficznego potwierdzenia, 13 marca wysłał telegraficzną wiadomość do Obserwatorium Harvard College. W późniejszym czasie zdjęcia jeszcze z 1915 roku potwierdziły istnienie nowego obiektu. W sprawie nazewnictwa obiektu pierwszeństwo miał jego odkrywca. Przełożeni skłaniali Tombaugha do szybkiego zaproponowania nazwy, zanim ktoś inny go uprzedzi. Wkrótce propozycje zaczęły nadchodzić niemal z całego świata. Constance Lowell, wdowa po Percivalu (założycielu obserwatorium, w którym odkryto Plutona), zaproponowała nazwę Zeus. Ostatecznie, w wyniku impasu w tej sprawie, wdowa Lowell zaproponowała jako nazwę swoje pierwsze imię, co spotkało się z | |
doc_209 | System prawny Polski – w Polsce obowiązuje system prawny typu kontynentalnego. Duży wpływ na jego kształt miało prawo niemieckie i francuskie. == Źródła polskiego prawa == Zgodnie z artykułem 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: * Konstytucja * ustawy * ratyfikowane umowy międzynarodowe * rozporządzenia * akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły). Ponadto do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza się ustawy o zmianie Konstytucji, rozporządzenia z mocą ustawy wydane na podstawie art. 234 Konstytucji i inne nieuchylone akty prawne o mocy ustawy. Dotyczy to obowiązujących rozporządzeń Prezydenta RP z mocą ustawy wydanych w okresie II Rzeczypospolitej i dekretów wydanych w okresie tzw. Polski Ludowej. Obok źródeł prawa powszechnie obowiązującego, wyróżnia się | |
doc_210 | Plac broni – miejsce, plac w fortyfikacji nowożytnej, na którym zbierają się oddziały przed dokonaniem wypadu na przedpole. Może być tworzone zarówno w obrębie fortyfikacji, jak i przez wojska oblegające (w tym wypadku tworzone w systemie aproszy). W systemie bastionowym, place broni lokowano za przedstokiem, poszerzając drogę krytą. W fortach z końca XIX w. plac broni znajdował się za koszarami szyjowymi. Nazwą tą określano niekiedy plac służący do ćwiczeń wojskowych. | |
doc_211 | na realizacje założeń ekonomicznych w sposób zdecydowanie negatywny. Nie powiodła się reforma rolna, proces industrializacji nie został zakończony, a duża skala bezrobocia pozostawała ważnym problemem społecznym. Udało się jednak zintegrować gospodarkę całego kraju, zagospodarować Wybrzeże, uruchomić procesy modernizacyjne oraz zapoczątkować stopniowe niwelowanie dysproporcji w rozwoju ekonomicznym poszczególnych regionów. Do głównych sukcesów polityki gospodarczej II RP należy zaliczyć: ujednolicenie linii kolejowych, budowę magistrali węglowej Śląsk – Gdynia, budowę portu i stoczni w Gdyni, Centralnego Okręgu Przemysłowego oraz budowę wielu innych fabryk, np. Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach. Odsetek produktu gospodarki wytwarzany w przemyśle wzrósł z 32% w 1929 do 50% w roku 1939. Problemem był bardzo wysoki udział rolnictwa w zatrudnieniu. Na początku dwudziestolecia międzywojennego był on na poziomie 63,9%, a pod | |
doc_212 | Nowy Testament (gr. Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Hē Kainē Diathēkē) – druga, po Starym Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej; zbiór dwudziestu siedmiu ksiąg, napisanych przez piętnastu lub szesnastu autorów między rokiem 50 a 120 po Chrystusie w formie koine języka starogreckiego. Są one skierowane do osób indywidualnych lub wspólnot chrześcijańskich. Do czasów współczesnych przekazany w postaci odpisów i kopii, z których najstarsze manuskrypty pochodzą z II wieku, a pełny odpis z IV wieku. Nowy Testament jest uważany za jeden z fundamentalnych tekstów dla zrozumienia ludzkiej historii. Kształtował postawy i zachowania chrześcijan przez dwa tysiące lat. Pozostaje głównym źródłem chrześcijańskiej doktryny i etyki. Od XVIII wieku jest przedmiotem badań uczonych, którzy często podchodzą do niego krytycznie. Rezultaty tych badań są niekiedy bardzo złożone. | |
doc_213 | Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Norwegowie dwukrotnie, w latach 1972 i 1994, sprzeciwili się akcesji i do tej pory do niej nie doszło. Po kolejnym rozszerzeniu, w roku 2007, liczba członków Unii Europejskiej wzrosła do 27 – do wspólnoty dołączyły Rumunia i Bułgaria. W roku 2013 do Unii Europejskiej dołączyła Chorwacja. Trwają także negocjacje z innymi krajami. Proces rozszerzeń jest często nazywany "integracją europejską", jednak terminu tego używa się również w odniesieniu do zacieśniania współpracy między państwami należącymi do UE. O północy z 31 stycznia na 1 lutego 2020 r. Wielka Brytania, jako pierwsze państwo członkowskie, opuściła Unię Europejską. == Historia rozszerzeń == == Etapy rozszerzania Unii Europejskiej == Daty złożenia wniosków akcesyjnych i przystąpienia do Wspólnoty. | |
doc_214 | Pożar – niekontrolowany, samoistny proces spalania materiałów palnych w miejscu i czasie do tego nieprzeznaczonym. Warunkiem zapoczątkowania pożaru (podobnie jak w procesie spalania) jest istnienie tzw. trójkąta spalania, jak i odpowiednich warunków do jego podtrzymania: * materiał palny * utleniacz * źródło energii cieplnej koniecznej do zapalenia materiału palnego. == Przyczyny pożarów == * Naturalne ** wyładowania atmosferyczne, erupcja wulkanu * Spowodowane przez czynnik ludzki ** zaniedbania, zaprószenia, podpalenia, wypadki komunikacyjne i in. == Podział pożarów ze względu na materiał == W Polsce stosuje się następującą klasyfikację pożarów: W USA stosuje się inny podział na grupy: A – ciała stałe, B – ciecze i gazy palne, C – pożary grup A i B w pobliżu urządzeń pod napięciem, D – | |
doc_215 | na świecie samochód typu SUV. Pierwszy europejski SUV – Range Rover powstał w Wielkiej Brytanii w 1970 roku. W 1964 roku rozpoczęto produkcję NSU Spider – pierwszego auta z silnikiem Wankla. W latach 70. XX w. zaczęły powstawać supersamochody nastawione na rozwijanie jak największych prędkości, m.in. De Tomaso Pantera, Ferrari Berlinetta Boxer czy Lancia Stratos HF. Producenci w Stanach Zjednoczonych skoncentrowali się na poprawie bezpieczeństwa jazdy i spełnienia norm ochrony środowiska ustanowionych prawnie w 1966 roku. Zostały wprowadzone m.in. niskoemisyjne silniki, pasy bezpieczeństwa i wzmocnione zderzaki. W 1974 roku pojawił się Volkswagen Golf – prekursor najpopularniejszej w Europie klasy kompaktowej. === Lata 80. XX w. === W latach 80. XX w. popularność zdobyły samochody typu minivan takie jak Dodge Caravan. | |
doc_216 | Józef Jerzy Kukuczka (ur. 24 marca 1948 w Katowicach, zm. 24 października 1989 na Lhotse w Nepalu) – polski taternik, alpinista i himalaista, jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie 14 głównych szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów (pierwszy był Reinhold Messner, któremu zajęło to szesnaście lat i cztery miesiące, Kukuczce niespełna osiem lat). Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych himalaistów w historii. == Życiorys == Był beskidzkim góralem, którego rodzina pochodzi z Istebnej. Wyznawał katolicyzm. W szkole średniej uprawiał przez pewien czas podnoszenie ciężarów, aż do momentu, kiedy dostał zakaz lekarski uprawiania tego sportu. W 1965 roku został członkiem Harcerskiego Klubu Taternickiego im. gen. Mariusza Zaruskiego w Katowicach. HKT, należący do Hufca Katowice-Zachód, | |
doc_217 | Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2022 to XXII edycja najważniejszej międzynarodowej imprezy piłkarskiej mężczyzn organizowane przez FIFA, które odbyły się w Katarze od 20 listopada do 18 grudnia 2022 roku. Był to pierwszy turniej, który odbył się na Bliskim Wschodzie, pierwszy w kraju, w którym przeważa islam i pierwszy turniej, który rozgrywano jesienią, było to również najmniejsze państwo, w którym odbywały się mistrzostwa. Był to ostatni mundial, w którym uczestniczyły 32 reprezentacje, w następnym mundialu liczba ta zwiększy się do 48. Reprezentacja Kataru z racji bycia gospodarzem mundialu, była jedynym debiutantem w turnieju. Mistrzostwo zdobyła reprezentacja Argentyny, która pokonała obrońcę tytułu, reprezentację Francji po rzutach karnych 4:2 (po 120 minutach był wynik 3:3). Gospodarz po raz drugi w historii odpadł | |
doc_218 | Franciszek (, , ; właśc. Jorge Mario Bergoglio; ur. 17 grudnia 1936 w Buenos Aires) – argentyński duchowny rzymskokatolicki, jezuita, arcybiskup metropolita Buenos Aires i Prymas Argentyny w latach 1998–2013, kardynał prezbiter w latach 2001–2013, przewodniczący Konferencji Episkopatu Argentyny w latach 2005–2011, 266. papież i 8. Suweren Państwa Watykańskiego od 2013, prefekt Dykasterii ds. Ewangelizacji od 2022, sekretarz sekcji ds. migrantów i uchodźców Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka od 2017. Po powrocie do zdrowia po ciężkiej chorobie, w 1958 wstąpił do zakonu jezuitów. Święcenia kapłańskie przyjął w 1969, a w latach 1973–1979 był prowincjałem jezuickim w Argentynie. W 1992 mianowany biskupem pomocniczym archidiecezji Buenos Aires oraz biskupem tytularnym Auki, a w 1998 roku został arcybiskupem Buenos Aires. W 2001 kreowany | |
doc_219 | Samochodowe płyny chłodzące – płyny stosowane w samochodowych układach chłodzenia zamiast wody, charakteryzujące się znacznie niższą od wody temperaturą krzepnięcia i wyższą temperaturą wrzenia. Wytwarzane są na bazie glikolu etylenowego lub glikolu propylenowego w kilku odmianach, różniących się składem i przeznaczeniem (np. w wersji szczególnie zalecanej dla chłodnic wykonanych z aluminium). Lepszymi właściwościami charakteryzuje się glikol etylenowy, ale coraz szerzej jest stosowany glikol propylenowy. Wynika to z dużej toksyczności glikolu etylenowego oraz nietoksyczności propylenowego. Płyny z glikolem propylenowym wymagają dodatków antykorozyjnych w większej ilości i o lepszej jakości oraz wymagają substancji zapobiegających wzrostowi drobnoustrojów (w glikolu etylenowym z powodu toksyczności zjawisko takie nie zachodzi), co zwiększa ich koszt. Inne bazy to alkohole (metanol, etanol) i glicerol. Alkohole obecnie nie są | |
doc_221 | Elżbieta II (; ur. 21 kwietnia 1926 w Londynie, zm. 8 września 2022 w Balmoral) – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 (koronowana 2 czerwca 1953) do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietę – głowę państwa. Elżbieta urodziła się w Mayfair w Londynie jako pierwsze dziecko księcia i księżnej Yorku (późniejszego króla Jerzego VI i królowej Elżbiety). Jej ojciec wstąpił na tron w 1936 r. po abdykacji swojego brata, króla Edwarda VIII, czyniąc Elżbietę pretendentką do tronu. Kształciła się prywatnie w domu i zaczęła podejmować obowiązki publiczne podczas II wojny światowej, | |
doc_222 | Upadek Konstantynopola (, ) – we wtorek 29 maja 1453 roku wojska Imperium Osmańskiego zajęły Konstantynopol. Zdobycie miasta oraz śmierć ostatniego cesarza bizantyjskiego Konstantyna XI pociągnęły za sobą ostateczny upadek Cesarstwa wschodniorzymskiego. Zwycięstwo to dało Turkom panowanie nad wschodnim basenem Morza Śródziemnego i otworzyło drogę do podboju Europy powstrzymanego dopiero przez Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w roku 1683. Zdobyte miasto stało się stolicą Imperium Osmańskiego i pozostało nią do powstania republiki w 1923. Turcy zaczęli też stosować w odniesieniu do miasta nazwę "Stambuł", która od 18 marca 1930 stała się jedyną oficjalną jego nazwą. == Wstęp == === Sytuacja Bizancjum przed 1453 === Bizancjum, które swoje terytorium, stolicę i ludność otrzymało w spadku po cesarstwie wschodniorzymskim, w XV wieku | |
doc_223 | najlepszego filmu krótkometrażowego jest przyznawany filmom trwającym nie dłużej niż 40 minut. Jako filmy krótkometrażowe są realizowane zarówno filmy animowane, dokumentalne, eksperymentalne, jak i fabularne. Pierwszym filmem krótkometrażowym była "Scenka ogrodu z Roundhay" (1888); obraz przedstawia rodzinę reżysera filmu, Louisa Aimé Augustina Le Prince'a. We Włoszech pierwszy film krótkometrażowy i zarazem fabularny pokazany szerszej publiczności nakręcił pionier kina Filoteo Alberini. Był to obraz historyczny "La presa di Roma", którego premiera odbyła się 16 września 1905 roku. W historii kina krótki metraż odegrał dużą rolę. Niskobudżetowe formy inspirowały bardziej znanych twórców i przesuwały granice przyzwoitości dopuszczalną w filmie. Ważne nazwiska związane z powstawaniem filmów krótkometrażowych pochodzą przede wszystkim ze środowiska amerykańskiego undegroundu działającego głównie w latach 60. i znanego amerykańskiej opinii | |
doc_224 | Stan wojenny w Polsce w latach 1981–1983 – stan nadzwyczajny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, niezgodnie z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”, a życie straciło około 40 osób, w tym 9 górników z Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach podczas pacyfikacji strajku. Stan wojenny wprowadzono na mocy podjętej niejednomyślnie uchwały Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 roku, na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego – tymczasowego, niekonstytucyjnego organu władzy, a faktycznie nadrzędnego wobec konstytucyjnych władz państwowych. Został on poparty przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwałą z | |
doc_225 | Zachowanie (ang. "behavior") – skoordynowane postępowanie organizmu w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju reakcje na bodźce z otoczenia (układ bodziec – reakcja, ang. "stimulus" – "reaction", S–R), np. wykonywane za pomocą grup mięśni reakcje ruchowe. Zachowanie może być "reaktywne" lub "celowe" – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność): * jest rezultatem działania bodźców zewnętrznych ("behawioryzm") * jest rezultatem działania popędów, zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze nieświadome ("psychoanaliza") * jest wynikiem potrzeby eksploracji i procesów poznawczych ("psychologia poznawcza") * jest rezultatem doświadczanej akceptacji ("psychologia humanistyczna") * jest komunikatem pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną, jak i skutkiem ("psychologia systemowa") * jest usiłowaniem przystosowania się organizmu w celu przetrwania ("psychologia ewolucyjna") == Przykłady zachowań == * | |
doc_226 | wraz z Piotrem Szrekiem odkryli znacznie więcej śladów – w ich naukowym opisie uczestniczyli również Katarzyna i Marek Narkiewiczowie oraz Per Ahlberg. Odkrycie śladów wczesnych tetrapodów w Zachełmiu wpłynęło na zmianę hipotezy dotyczącej zarówno ewolucji tej grupy, jak i czasu pierwszego wyjścia jej przedstawicieli na ląd. == Opis == W Zachełmiu odkryto bardzo liczne tropy poruszających się zwierząt, różniące się rozmiarem i cechami, a także dużą liczbę izolowanych odcisków oraz gęsto zadeptaną powierzchnię. Kształt odcisków różni się w zależności od wielkości zwierzęcia i sposobu, w jaki się poruszało, oraz od typu podłoża. Tropy oznaczone numerem katalogowym Muz.PGI 1728.II.16 pod wieloma względami przypominają inne ślady dewońskich tetrapodów, takie jak tropy z wyspy Valentia, Tarbat Ness lub Genoa River – we wszystkich | |
doc_227 | stanie odbyć pielgrzymki, może wysłać w swoim imieniu zastępcę. Pielgrzymka główna odbywa się w dniach 7–13 miesiąca zu al-hidżdża, (12 miesiąc kalendarza muzułmańskiego) według ściśle określonego rytuału. Po obmyciu się, mężczyźni zakładają specjalny strój, składający się z dwóch niezszytych ze sobą kawałków białego płótna. Na nogach pielgrzymi mogą nosić tylko sandały. Cały dziedziniec potężnego meczetu Al-Masdżid al-Haram wypełniony jest pogrążonym w modlitwie tłumem o twarzach pełnych zachwytu, zamyślenia i refleksyjnego upojenia. Zdecydowana większość wiernych odwiedza to miejsce tylko raz w życiu. Liczba pielgrzymów jest dokładnie kontrolowana – w ciągu roku do Mekki może przyjechać określona grupa wyznawców z danego kraju. Trudno się tu dostać, a dla niemuzułmanów jest to wręcz niemożliwe. Muszą objeżdżać miasto. Ponadto na drogach do Mekki i | |
doc_228 | można uznać, iż określenia "tablet" i "tablet PC" są ze sobą tożsame. == Historia tabletów == Historia tabletów sięga końca XIX wieku, kiedy w 1888 roku Elisha Gray opatentował elektryczne urządzenie do przechwytywania wprowadzanego za pomocą rysika pisma odręcznego i przekazywania go na odległość za pomocą impulsu elektromagnetycznego nazwane Teleautografem. Jednak pierwszy opatentowany system rozpoznawania ręcznie wprowadzanego tekstu należał do H.E. Goldberga i powstał on dopiero w 1915 roku. Urządzenia które według dzisiejszej definicji można by nazwać tabletami zaczęły pojawiać się dopiero w latach 60. XX wieku. Wielką popularność tablety zdobyły po wprowadzeniu w 2010 roku przez Apple iPada. === Kalendarium === ==== XIX wiek ==== 1888 rok * W USA zostało opatentowane przez Elishę Graya elektryczne urządzenie do przechwytywania | |
doc_229 | Naturalny satelita (księżyc) – ciało niebieskie pochodzenia naturalnego, obiegające planetę, planetę karłowatą lub planetoidę. Słowo „Księżyc” pisane wielką literą oznacza naturalnego satelitę Ziemi. Ściśle rzecz biorąc planeta i jej księżyce krążą wokół wspólnego środka masy. Tradycyjnie tylko największy obiekt z takiego układu jest nazywany planetą, lecz w przypadku planety i księżyca o zbliżonych rozmiarach mówi się czasem o planetach podwójnych (układ Ziemia-Księżyc). Analogicznie układ Pluton−Charon może być określany jako podwójna planeta karłowata. == Etymologia == Nazwa "księżyc" w języku polskim oznacza „syna księcia”. W języku staropolskim rzeczowniki oznaczające czyjegoś syna tworzono poprzez dodanie końcówki "-ic/-yc", np. "królewic" (później "królewicz") - syn króla, "panic" (później "panicz") - syn pana (możnego). Słońce uważano za księcia, a Księżyc był jego „synem”. Wg innej | |
doc_230 | === Narodziny współczesnej gry === Tenis w obecnej postaci może być wywodzony z dwóch różnych źródeł. Między 1859 a 1865 major Harry Gem wraz ze swoim przyjacielem Augurio Parerą opracowali grę będącą mieszanką sportów rakietowych i baskijskiej gry "peloty". Pierwsze mecze tenisowe rozgrywali na trawniku do gry w krokieta w posiadłości Gema w Birmingham. W 1872 razem z dwoma miejscowymi lekarzami, Fredericiem Haynesem i Arthurem Tomkinem założyli pierwszy na świecie klub tenisowy w Leamington Spa. W grudniu 1873 major Walter Clopton Wingfield opracował podobną grę, w którą grano podczas przyjęć w ogrodzie jego walijskiej posiadłości Nantclwyd. W 1874 roku major opatentował tę grę nadając jej grecką nazwę "sphairistike", znaną również jako "lawn tennis". Do jej opisu Wingfield zapożyczył znaczną część | |
doc_231 | Ruch Czystych Serc (RCS) – młodzieżowy ruch katolicki zainicjowany przez czasopismo „Miłujcie się!”, którego członkowie decydują się na zachowanie dziewictwa przed zawarciem małżeństwa. Patronką ruchu jest bł. Karolina Kózka, która zginęła w 1914 roku, broniąc się przed gwałtem. == Geneza == W latach dziewięćdziesiątych XX wieku powstało wiele organizacji promujących wstrzemięźliwość seksualną aż do ślubu. Ruch ten był odpowiedzią na swobodę seksualną, która opanowała Amerykę w latach sześćdziesiątych XX wieku. Jego rozwój w wielu rejonach USA wprowadził tzw. modę na czystość. W Kościele baptystycznym ruch ten zapoczątkowano w Nashville w stanie Tennessee pod kierunkiem pastora Richarda Rossa. W 1997 r. w Denver w stanie Kolorado katolicki duchowny William Carmody uruchomił ruch propagujący czystość przedmałżeńską. Ruch został nazwany "Czysty z wyboru". | |
doc_232 | Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego – pomnik konny znajdujący się w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście przed Pałacem Prezydenckim. Pomnik przedstawia księcia Józefa Poniatowskiego siedzącego na koniu i trzymającego w prawym ręku miecz. Rzeźba dłuta Bertela Thorvaldsena była wzorowana na pomniku Marka Aureliusza na Kapitolu w Rzymie. == Historia == Zbiórkę pieniędzy na pomnik rozpoczęto na początku 1814, kilka miesięcy po śmierci księcia w bitwie pod Lipskiem. Zgodę na postawienie monumentu w Warszawie uzyskała u cara Aleksandra I Anna z Tyszkiewiczów Potocka. Na czele Komitetu Budowy stanął Adam Jerzy Czartoryski. Monument został zamówiony w 1818 u mieszkającego w Rzymie duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena. Ostateczną umowę podpisano w lipcu 1820 podczas wizyty Thorvaldsena w Warszawie. Pierwotną lokalizacją pomnika był plac Krasińskich, jednak | |
doc_233 | postawę patriotyczną i krzewienie idei pamięci o Żołnierzach Wyklętych") * 2018: Złoty Medal Amerykańskiego Instytutu Kultury Polskiej * 2018: Tytuł „Człowieka Roku 2017” tygodnika „Wprost” (wspólnie z zespołem gospodarczym ministrów rządu) * 2018: Nagroda im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (przyznana przez Ruch Społeczny im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego) * 2018: Tytuł „Człowieka Roku 2017” tygodnika „Gazeta Polska” * 2019: Tytuł „Człowieka Roku 2018” tygodnika „Gazeta Polska” * 2019: Tytuł „Człowieka Roku” 2018 Forum Ekonomicznego w Krynicy * 2019: Nagroda „Człowiek Wolności 2019” przyznana przez redakcję tygodnika „Sieci” == Życie prywatne == Od pierwszej połowy lat 90. żonaty z Iwoną; ojciec czworga dzieci: dwóch córek (Aleksandry i Magdaleny) oraz dwóch synów (Jeremiasza i Ignacego). Mateusz Morawiecki jest katolikiem. == Galeria == | |
doc_234 | Atak na Pearl Harbor – przeprowadzony 7 grudnia 1941 roku japoński nalot na amerykańskie bazy floty i lotnictwa w Pearl Harbor na Hawajach. Atak na najważniejszą bazę amerykańskiej Floty Pacyfiku oraz kilka baz armii amerykańskiej wciągnął Stany Zjednoczone do II wojny światowej i rozpoczął działania wojenne na obszarze Pacyfiku. Precyzyjnie zaplanowana i ćwiczona przez wiele miesięcy japońska operacja lotnicza, została przeprowadzona za pomocą 353 samolotów bombowych, torpedowych oraz myśliwskich. Przeprowadzając atak bez wcześniejszego wypowiedzenia wojny, japońska marynarka wojenna osiągnęła taktyczne zaskoczenie zadając duży cios amerykańskim zasobom militarnym na Pacyfiku. W dwugodzinnym ataku zatopionych lub ciężko uszkodzonych zostało pięć pancerników, na lotniskach zaś na wyspie Oʻahu zniszczonych lub ciężko uszkodzonych zostało 328 amerykańskich samolotów. Mimo zadania amerykańskiej flocie ciężkich strat, japońskie | |
doc_235 | do rozmów stowarzyszeniowych z UE (rozkład głosów: 33 głosy za przystąpieniem, 28 przeciwko, 2 posłów wstrzymało się). Dyrektor komisji parlamentarnej do spraw UE, Árni Þór Sigurðsson, oświadczył, że Islandia nie będzie gotowa dołączyć do UE wcześniej niż w 2013. 17 lipca 2009 wniosek o członkostwo w UE został przekazany rządowi Szwecji, która wówczas sprawowała prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, poprzez ambasadora Islandii w Sztokholmie. Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii w Niemczech oświadczyła, że jest przeciwna islandzkiej akcesji. W połowie czerwca 2013 nowy prawicowy rząd wstrzymał negocjacje akcesyjne. 12 marca 2015 Islandia oficjalnie wycofała swoją kandydaturę do Unii Europejskiej. == Euro == Ze względu na kłopoty islandzkiej waluty, rząd ma zbadać możliwość przyjęcia euro, bez przystępowania do UE. Unia Europejska utrzymuje jednak, | |
doc_236 | odnalezionej w 1978 r. w Egipcie koptyjskiej kopii (datowanej na III/IV wiek) gnostyckiego apokryfu nazwanego "Ewangelią Judasza" (datowanego na II wiek), według którego Jezus poprosił Judasza, aby go wydał, co oznaczałoby, że Judasz nie był "zdrajcą", lecz wykonawcą woli Chrystusa. Przy podawaniu tej informacji pomija się jednak często fakt, że w apokryfie argumentem Jezusa za zdradą było nie zbawienie ludzkości, lecz uwolnienie jego samego od cielesnej powłoki. Według jednej z hipotez, Judasz zgodził się zostać jednym z Apostołów, gdyż widział w osobie Jezusa przywódcę, który by poprowadził Żydów przeciwko Rzymianom. Sam Judasz miał być faworyzowany na tle pozostałych uczniów, co ma rzekomo potwierdzać wybranie go na skarbnika apostołów, co – według amerykańskiego duchownego Davida Wilkersona – ma być dowodem na | |
doc_237 | przedstawianie tego jako potwierdzenie prognozy). === Metody badań naukowych === Metody te w różnych naukach znajdują różne zastosowanie – niektóre są stosowane tylko w pewnych dziedzinach, zależnie od ich specyfiki. W szczególności, inne metody stosowane są w badaniach eksploracyjnych i konfirmacyjnych; inne narzędzia stosują też badania jakościowe i ilościowe. Wyróżnia się między innymi następujące metody i narzędzia badań naukowych, luźno powiązane z kolejnymi etapami pracy: * krytyka źródeł, analiza krytyczna, przegląd systematyczny, metaanaliza * rozwój teorii (modelowanie teoretyczne lub matematyczne; opis struktury zjawiska i właściwych mu związków przyczynowych) * metoda intuicyjna, * obserwacja (operacjonalizacja problemu badawczego, pomiar) * metoda eksperymentalna, * metody statystyczne (estymacja, wnioskowanie statystyczne) * metoda monograficzna, metoda indywidualnych przypadków, * metoda sondażu diagnostycznego (korzystająca np. z ankiet) | |
doc_238 | Sir Edmund Percival Hillary (ur. 20 lipca 1919 w Auckland, zm. 11 stycznia 2008 tamże) – nowozelandzki himalaista i polarnik, z zawodu pszczelarz. == Życiorys == W latach 1951–1952 uczestnik trzech wypraw himalajskich. 29 maja 1953 zdobył wraz z Szerpą Tenzingiem Norgayem, jako pierwsi w historii, szczyt Mount Everest (8848 m) Do historii przeszły jego słowa wypowiedziane po zejściu ze szczytu Everestu: „W końcu załatwiliśmy skurczybyka” ("We finally knocked the bastard off"). Nie przypuszczał nawet, że za pośrednictwem BBC usłyszał je cały świat. Za wyczyn został uhonorowany przez królową angielską Elżbietę II tytułem szlacheckim, natomiast Nowa Zelandia umieściła podobiznę Hillary'ego na pięciodolarowym banknocie, czyniąc go pierwszą osobą, która znalazła się na banknocie za życia. W latach 1954–1967 kierował wyprawami nowozelandzkimi | |
doc_239 | Związek Morski, Związek Ateński lub Związek Delijski, właśc. Symmachia Ateńska (gr. "sym" "współ" i "machos" "walka") – sojusz zaczepno-obronny poleis starożytnej Grecji, którego hegemonem były Ateny. == Historia == Związek powstał pod koniec wojen perskich około roku 478 p.n.e. głównie z państw obszaru Morza Egejskiego. Miał na celu obronę miast jońskich przed Persją. Po rozpoczęciu II wojny peloponeskiej (431–404 p.n.e.) przeciwnikiem sojuszu stała się Sparta. Związek z czasem stał się podstawą ateńskiego imperium morskiego. Każdy członek był zobowiązany do płacenia corocznej składki ("foros") lub dostarczania okrętów w zamian za gwarancje bezpieczeństwa. Była ona przeznaczona na finansowanie kampanii wojennych związku. Z biegiem lat pieniądze te Ateny zaczęły przeznaczać na powiększenie swej potęgi militarnej. Początkowo związkiem kierowała rada związkowa (Zgromadzenie Sprzymierzonych), której | |
doc_240 | Stan wyjątkowy w Polsce – stan nadzwyczajny wprowadzony 2 września 2021 roku na wniosek Rady Ministrów przez prezydenta Andrzeja Dudę na części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Objął 115 miejscowości w województwie podlaskim oraz 68 miejscowości w województwie lubelskim, wzdłuż całej granicy polsko-białoruskiej. Został wprowadzony na 30 dni. Rozporządzeniem z 1 października 2021 prezydent Andrzej Duda przedłużył stan wyjątkowy na całym wprowadzonym obszarze na kolejne 60 dni. Dzień wcześniej zgodę na przedłużenie stanu wyjątkowego wyraził Sejm. == Okoliczności wprowadzenia == 31 sierpnia 2021 Rada Ministrów złożyła do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o wprowadzenie stanu wyjątkowego z powodu zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego na części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z kryzysem migracyjnym oraz odbywającymi się przy polskiej granicy ćwiczeniami wojsk rosyjsko-białoruskich o | |
doc_242 | Choking Game (j.pol. "zabawa w podduszanie") – niebezpieczna gra lub zabawa (samodzielna lub grupowa) popularna zwłaszcza wśród osób nastoletnich, polegająca na celowym odcinaniu sobie dopływu tlenu do organizmu na różne sposoby. Metoda jest alternatywą dla podobnych efektów osiąganych dzięki przyswajaniu alkoholu lub narkotyków. == Charakterystyka == Zabawa rozprzestrzeniła się z USA, gdzie była popularna na przełomie XX i XXI wieku. Dopływ tlenu do organizmu odcinany jest najczęściej przez samego zainteresowanego przy użyciu różnorakich przedmiotów, np. sznurowadeł, pasków, sznurów, lin, poduszek, czy siatek (worków) foliowych. Przedmioty te obwiązuje się wokół szyi lub wpycha do ust. Znane są przypadki podduszania gołymi rękoma. Celem zabawy jest osiągnięcie krótkotrwałego stanu euforii i przejściowej utraty przytomności. Gra jest bardzo niebezpieczna, ponieważ może doprowadzić do nieodwracalnych | |
doc_244 | większość tłuszczu jest wchłaniana przez smażoną potrawę. Z tych powodów usmażyć na maśle da się zasadniczo tylko jedną porcję, ewentualnie kilka porcji z rzędu – za jednym rozgrzaniem. Jeśli masło podgrzewane jest zbyt długo, potrawa zaczyna się przypalać w widoczny sposób, co ogranicza ryzyko zjedzenia czegoś usmażonego na maśle nieświeżym. Ze względu na przewagę tłuszczów nasyconych smalec poniżej punktu dymienia ulega starzeniu tylko w minimalnym stopniu, a używanie go przez dłuższy czas bądź wielokrotnie nie powinno mieć zauważalnych skutków. Zmiana koloru bądź przykry zapach dość wcześnie ostrzegają o zużyciu tego tłuszczu; tak samo wyraźnie przykry smak potrawy przygotowanej na starym smalcu zapobiega jej spożyciu o wiele skuteczniej niż zmiana smaku oleju – ta następuje znacznie później niż wydzielanie substancji rakotwórczych. | |
doc_245 | Wojewoda ( „komes pałacowy, palatyn”) – organ administracji państwowej w Polsce, a w przeszłości także w innych krajach słowiańskich i bałkańskich: w Czechach, Rosji, Bułgarii, Mołdawii i Siedmiogrodzie. W Czechach i na Węgrzech był to tytuł arystokratyczny odpowiadający polskiemu księciu ("dux"). == Geneza urzędu w Polsce == Słowo "wojewoda" wywodzi się od "wój" oraz "wodzić" (prowadzić), a więc całość oznacza "tego, który przewodzi wojskiem". W średniowiecznej Polsce dowodził wojskiem w zastępstwie monarchy. Następnie w I Rzeczypospolitej należeli do grona urzędów senatorskich, jednak w zależności od terenów, z których pochodzili, mieli różne kompetencje. Najmniejsze mieli na Rusi Halickiej, największe w Prusach Królewskich. Na przestrzeni lat ich kompetencje ulegały zmianom i ograniczeniom. Urząd wojewody zaczął funkcjonować w czasach nowożytnych w Koronie, a | |
doc_246 | wraz z elementami podmiejskich linii na granicy przedmieść i granic miasta. * Metro w Warszawie (Polska) – jedna długa, prosta linia idącą przez całą szerokość miasta, umieszczona w 100% pod ziemią z pociągami osiągającymi prędkość do 80 km/h, oraz druga różniąca się jedynie mniej prostą trasą i tunelem pod powierzchnią Wisły. Nie istnieją skręty dla poszczególnych połączeń w obrębie torowisk (jedno połączenie ma cały tunel na wyłączność). Oprócz tego działają linie korzystające z niezależnej l, krajowej infrastruktury kolejowej, idącą przez miasto i okolice, w tym Szybka Kolej Miejska (5 linii), Warszawska Kolej Dojazdowa (2 linie) oraz aglomeracyjne linie Kolei Mazowieckich (połączenia między innymi do Modlina czy Wołomina). Istnieje ponadto gęsta sieć tramwajowa, podobnie jak reszta, niezależna od pozostałych i modernizowana | |
doc_248 | Siła sprężystości – siła, która powoduje powrót odkształconego ciała do pierwotnego kształtu. Dla małych odkształceń siła sprężystości jest proporcjonalna do odkształcenia, co wyraża prawo Hooke’a, które dla odkształcenia liniowego można przedstawić wzorem: :: \vec{F}=-k\Delta \vec{x}, gdzie: : \Delta \vec{x} – wektor wydłużenia (skrócenia) ciała, : k – współczynnik sprężystości sprężyny wyrażany w N/m, : \vec{F} – siła sprężystości. Minus we wzorze oznacza, że siła sprężystości ma zwrot przeciwny do zwrotu wektora wydłużenia (skrócenia) ciała. Siła ta przeciwdziała więc odkształcaniu ciała i powoduje powrót do stanu nieodkształconego gdy przestaną działać siły zewnętrzne, odkształcające ciało. W ogólnym przypadku dowolnej bryły o dowolnej strukturze, siły sprężystości ciała mają bardziej skomplikowany charakter, zarówno przestrzenny, jak i co do kierunku, a zamiast współczynnika sprężystości stosuje | |
doc_249 | pokarmu i miejsc do spania. W Europie Środkowej gromadzą się w głębi lądu. Skandynawskie i środkowoeuropejskie żurawie odlatują do Hiszpanii (Andaluzja) i Portugalii w październiku i listopadzie. Coraz więcej osobników zimuje coraz bardziej na północ, np. w północno-wschodniej Francji, a nawet Niemczech, gdzie mają również lęgowiska. Gatunek w niewielkiej liczbie zimuje regularnie również w Polsce. Takie skracanie wędrówek oszczędza energię i zapewnia szybsze zdobycie lepszego terytorium na lęgowiskach. Ptaki skandynawskie, wracając w marcu i kwietniu, zatrzymują się na wypoczynek na terenach na południe od Bałtyku. == Środowisko == Rozległe bagna wśród lasów, torfowiska, wrzosowiska, nad jeziorami i starorzeczami. Zwykle w oddaleniu od siedzib ludzkich, ale żeruje także na łąkach i polach uprawnych. W Europie Środkowej lęgowiska znajdują się w wilgotnych | |
doc_250 | Maria Salomea Skłodowska-Curie (ur. 7 listopada 1867 w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 w Passy) – polsko-francuska uczona zajmująca się fizyką doświadczalną i chemią fizyczną, podwójna noblistka – laureatka Nagrody Nobla z fizyki (1903) i chemii (1911). W 1891 Maria Skłodowska wyjechała z Królestwa Polskiego do Paryża, by podjąć studia na Sorbonie (w XIX wieku kobiety nie mogły studiować na ziemiach polskich); następnie rozwinęła tam swoją karierę naukową. Była prekursorką nowej gałęzi chemii – radiochemii. Do jej dokonań należą: rozwinięcie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków – radu i polonu. Z jej inicjatywy prowadzono także badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Nagrodą Nobla została wyróżniona po raz pierwszy w 1903 – z fizyki, wraz | |
doc_251 | Demeter (także Demetra; Dēmḗtēr, Dḗmētra, ) – w mitologii greckiej bogini płodności ziemi, urodzaju, ziemi uprawnej, zbóż, rolnictwa; matka Kory-Persefony. Siostra Zeusa, Posejdona, Hadesa, Hestii i Hery. Kochanka Zeusa – miała z nim córkę Korę-Persefonę. Córka Rei i Kronosa. == Istota bóstwa == Imię Demeter składa się z dwóch członów: „meter” "mḗtēr" oznacza matkę, zaś „de” "dē̂" (w dialekcie doryckim "da") to prawdopodobnie "gē̂", czyli ‘ziemia’. Taka interpretacja nie jest pewna z powodu braku potwierdzenia w źródłach pisanych. Demeter była jednym z pradawnych bóstw przyrody. Była czczona nad Morzem Śródziemnym, a jej kult został włączony przez Greków do ich religii. Demeter była nazywana „panią ziarna”, „panią zbóż” (gr. "(Sítōn) Pótnia"). Była połączona z "Kore" („Dziewczyna”), swoją córką, dlatego mówiło się | |
doc_252 | Bitwa pod Grunwaldem (zwana w języku niemieckim pierwszą bitwą pod Tannenbergiem "„Schlacht bei Tannenberg”", a w języku litewskim bitwą pod Żalgirisem "„Žalgirio mūšis”") – jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy (pod względem liczby uczestników), stoczona na polach pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku, w czasie trwania wielkiej wojny między siłami zakonu krzyżackiego, wspomaganego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie (głównie z Czech, z wielu księstw śląskich, z Pomorza Zachodniego i z pozostałych państw Świętego Cesarstwa Rzymskiego) oraz Prusów i chorągwiami prywatnymi (między innymi chorągiew z Nowogrodu Wielkiego księcia Lingwena Semena), pod dowództwem króla Polski Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została jednak wykorzystana do całkowitego zniszczenia zakonu. | |
doc_253 | Straż pożarna, dawniej straż ogniowa – zorganizowana formacja zajmująca się prewencją i walką z pożarami oraz pozostałymi zagrożeniami (innymi niż przestępczość) dla zdrowia i życia ludzkiego, dobytku oraz środowiska naturalnego. Do zadań straży pożarnej należy także usuwanie skutków klęsk żywiołowych i katastrof. == Zakres działań == Do zadań specjalnych wykonywanych przez straż pożarną należy ratownictwo: * biologiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników zakaźnych oraz ochrony ludności i zwierząt gospodarskich w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni biologicznej), * chemiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników chemicznych oraz ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i środowiska przyrodniczego w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni chemicznej, katastrof chemicznych i niektórych katastrof drogowych), * medyczne (sprowadzające się do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy przed przybyciem fachowych służb | |
doc_254 | Ursus C-360 – średni ciągnik rolniczy produkowany w latach 1976–1994 w Zakładach Mechanicznych Ursus w Warszawie, w liczbie około 282 000 sztuk. W latach 2015 - 2017 przedsiębiorstwo Ursus S.A. produkowano w Lublinie tzw. drugą generację modelu C-360. W kwietniu 1976 r. rozpoczęto produkcję seryjną kołowego ciągnika rolniczego Ursus C-360. Zastąpił on produkowaną od lipca 1975 r. zmodernizowaną wersję modelu C-355, oznaczoną Ursus C-355M. Ciągnik Ursus C-355M był pierwszym etapem wprowadzenia do produkcji modelu C-360. == Dane techniczne == === I. 1976–1994 === * Klasa – 0,9 Dane ogólne: * Napęd – 4×2, * Max. prędkość jazdy – 25,4 km/h * Koła przód – 6.00-16,6 PR * Koła tył – 14,9/13-28 * Masa bez obciążników – 2170 kg * Masa | |
doc_255 | Lekkoatletyka (także lekka atletyka) – jedna z najstarszych dyscyplin sportu, oparta na naturalnym ruchu. == Wstęp == Podstawowe konkurencje lekkoatletyczne: biegi, skoki, rzuty, pchnięcia i chód mają swój początek w zachowaniach pradawnych ludzi. Były one w naturalny sposób uprawiane i trenowane przez człowieka, który musiał biegać, skakać przez przeszkody terenowe oraz rzucać oszczepem czy kamieniem. Z biegiem lat, dla rozrywki, człowiek zaczął stosować różne formy rywalizacji i wtedy obok sportów walki pojawiły się konkurencje lekkoatletyczne. Starożytni Grecy podczas swoich igrzysk wprowadzili konkurencje rzutu dyskiem i biegi na krótkim dystansie, nieco później skok w dal z miejsca. Bieg maratoński jest konkurencją olimpijską od czasów pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich, wprowadzono ją dla upamiętnienia wyczynu Filippidesa, który po zwycięstwie Greków nad Persami w | |
doc_256 | Kaliningrad, Królewiec (; dawn. ) – miasto należące do Rosji, położone przy ujściu Pregoły do Zalewu Wiślanego, stolica obwodu kaliningradzkiego. Jest to ważny morski port handlowy i wojenny, połączony torem wodnym z otwartym Morzem Bałtyckim i awanportem Bałtyjsk, a także ośrodek przemysłu środków transportu, maszynowego, celulozowo-papierniczego i rybnego. Stanowi węzeł kolejowy, obsługiwane jest przez port lotniczy w pobliskim Chrabrowie. W mieście działają liczne szkoły wyższe (m.in. uniwersytet i uniwersytet techniczny). W 2021 liczyło 493,2 tys. mieszkańców. == Położenie == Kaliningrad leży na Półwyspie Sambijskim u ujścia Pregoły do Morza Bałtyckiego, 35 km od granicy polskiej, 70 km od granicy litewskiej i 1289 km od Moskwy. Historycznie leży na terenie Prus Dolnych i Sambii. Najbliższe duże miasta (min. 150 tys.) wokół | |
doc_257 | Hobbit () – trylogia filmowa produkcji amerykańsko-nowozelandzkiej, łącząca gatunek fantasy z filmem przygodowym. Jest to filmowa adaptacja powieści "Hobbit, czyli tam i z powrotem" autorstwa J.R.R. Tolkiena, wprowadzana do kin jako prequel trylogii filmowej "Władca Pierścieni". Producentem, współscenarzystą i reżyserem całego projektu jest Peter Jackson. Początkowo "Hobbit" miał składać się z dwóch części, jednak w lipcu 2012 roku Peter Jackson poinformował, iż w związku ze sporą ilością wciąż niezrealizowanego materiału literackiego, ekipa wróci na plan i nakręci dodatkowe zdjęcia, całość zaś zostanie zaprezentowana w trzech filmach. Światowa premiera pierwszego obrazu z serii, zatytułowanego "Hobbit: Niezwykła podróż" ("The Hobbit: An Unexpected Journey"), miała miejsce 28 listopada 2012 roku. Drugi film, "Hobbit: Pustkowie Smauga" ("The Hobbit: The Desolation of Smaug"), pojawił się | |
doc_258 | II tysiąclecie n.e. • III tysiąclecie n.e. • IV tysiąclecie n.e. XXI wiek ~ XXII wiek ~ XXIII wiek ~ XXIV wiek ~ XXV wiek ~ XXVI wiek ~ XXVII wiek ~ XXVIII wiek ~ XXIX wiek ~ XXX wiek Trzecie tysiąclecie naszej ery – okres 1000 lat rozpoczynający się 1 stycznia 2001 i kończący się 31 grudnia 3000 roku kalendarza gregoriańskiego. Jest to trzecie tysiąclecie naszej ery. Pierwsze dziesięciolecie (dekada) XXI wieku jest przedmiotem zainteresowania historii. Przyszłe wydarzenia trzeciego tysiąclecia są przedmiotem zainteresowań futurologii. | |
doc_259 | Dom Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie ("Dom Aktora w Skolimowie") – dom należący do Związku Artystów Scen Polskich, znajdujący się obecnie w lewobrzeżnej części Konstancina-Jeziorny (w Skolimowie C), przy ul. Kazimierza Pułaskiego 6. == Historia == Dom został wybudowany w 1927 ze składek członków ZASP i darowizn miłośników teatru, z myślą o samotnych emerytowanych artystach. Wzniesiony z inicjatywy aktora Antoniego Bednarczyka na parceli ufundowanej przez Wacława Prekera. Do II wojny światowej schronisko dla aktorów w trudnej sytuacji życiowej. Po wojnie utrzymywany dzięki dotacjom Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz dzięki akcjom charytatywnym organizowanym przez aktorów, nadal jest miejscem pobytu i zamieszkania dla wielu artystów. W latach 80. XX wieku powiększony o nowy budynek, dzięki m.in. zapisom testamentowym Zofii Terne i | |
doc_260 | Biskup diecezjalny – biskup, któremu powierzono aktualnie istniejącą diecezję. Potocznie wobec biskupa diecezjalnego używa się również określenia biskup ordynariusz. == Biskup diecezjalny w Kościele katolickim == W Kościele katolickim biskup diecezjalny jest to duchowny katolicki, który sprawuje wszelką władzę zwyczajną, własną i bezpośrednią w powierzonej mu diecezji, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej oraz podlegających innej władzy kościelnej. Posiadana władza ma swoje źródło w przyjętym sakramencie święceń w stopniu episkopatu (święcenia biskupie), a prawo do jej wykonywania nadaje papież. Termin ten został wprowadzony przez Kodeks prawa kanonicznego z 1983 roku, gdyż poprzedni kodeks kodeks z 1917 używał terminu biskup rezydencjalny. Potocznie używa się wobec biskupa diecezjalnego terminu biskup ordynariusz, chociaż termin ordynariusz jest pojęciem szerszym i obejmuje między innymi wikariuszy | |
doc_261 | Wertera, w większości do przyjaciela Wilhelma. Całość składa się z dwóch ksiąg, przy czym pierwsza rozpoczyna się datą 4 maja 1771. W listach Werter wspomina swoje intymne chwile spędzone w fikcyjnej wiosce Wahlheim (Goethe nawiązuje tu do dzielnicy miasta Wetzlar – Garbenheim). W Wahlheim Werter zakochuje się w Lotcie (Locie), młodej i pięknej kobiecie, która zajmuje się domem i rodzeństwem po śmierci matki. Lotta jest jednak już zaręczona z niejakim Albertem. Werter jest zrozpaczony, jednak stara się tego nie okazywać. Spędza miłe chwile z Lottą oraz Albertem zwiększając przyjaźń pomiędzy nimi. Potem jednak postanawia wyjechać z Wahlheim i rozpocząć pracę w poselstwie. Po pewnym czasie, gdy dowiaduje się, że Lotta wzięła ślub z Albertem, kończy z dotychczasową pracą i wyjeżdża | |
doc_262 | Wielki mistrz zakonu krzyżackiego (niem. "der Hochmeister") – oficjalny tytuł zwierzchnika zakonu krzyżackiego w latach 1198–1929. Wielki mistrz był obierany dożywotnio przez kapitułę generalną złożoną z mistrzów krajowych, dostojników zakonu oraz członków konwentu stołecznego. Wielki mistrz był kierownikiem zakonu i władcą państwa zakonu krzyżackiego, nadto naczelnym wodzem wojsk krzyżackich. Władza jego nie była nieograniczona. Musiał się liczyć z opinią kapituły generalnej, zbierającej się co roku 14 września, oraz z głosem konwentu stołecznego, którego sam był komturem. Towarzyszył mu stale kontroler tzw. kompan. Po przyjeździe wielkich mistrzów do Malborka utworzyła się u boku wielkiego mistrza, nie przewidziana w statucie, rada dostojników zakonnych, składająca się z 5 dygnitarzy: wielkiego komtura, wielkiego marszałka, wielkiego szpitalnika, wielkiego szatnego, wielkiego skarbnika oraz jednego z komturów. | |
doc_263 | Wielka schizma wschodnia – rozłam w chrześcijaństwie na Kościół wschodni i zachodni. Za symboliczną datę tego wydarzenia przyjmuje się rok 1054. Nie był to jednorazowy akt, lecz proces, który rozciągał się w szerokich ramach chronologicznych, trwający aż do XIII w. Wtedy wiele osób nie zdawało sobie sprawy z istnienia schizmy. Winą za jej powstanie obarcza się zarówno Rzym, jak i Konstantynopol. Wielką schizmę poprzedziły dwie inne: schizma akacjańska (484–519) i schizma Focjusza (861–867). == Geneza == Podział Kościoła na część wschodnią i zachodnią sięgał czasów Imperium Rzymskiego, kiedy to cesarz Teodozjusz I Wielki w 395 r. podzielił cesarstwo na zachodniorzymskie i wschodniorzymskie. Stało się tak, ponieważ tereny imperium były zbyt rozległe i wykazywały dużą odmienność kulturową. Zachód był światem łaciny | |
doc_265 | W książce "Hobbit, czyli tam i z powrotem" gobliny jeżdżą na wargach, olbrzymich wilkach. === Gothic === W cyklu gier Gothic gobliny przedstawione są jako stworzenia zbliżone wyglądem do małp. Istnieją co najmniej dwie ich odmiany: częściej spotykane zielone gobliny (zwykłe i gobliny-wojownicy) oraz nieco potężniejsze czarne niektóre z nich opanowały proste zaklęcia (kula ognia). Gobliny wydają się być stworzeniami prymitywnymi, nic nie wiadomo o żadnych wytworach ich kultury, ani o ewentualnych podziałach społecznych. Spotykane niemal wyłącznie w grupach, żyją w lasach lub jaskiniach. Są agresywne i brutalne; walczą niemal wyłącznie przy pomocy drewnianych pałek, czasem posługują się zardzewiałymi mieczami. Nie zbliżają się do siedzib ludzkich. Odżywiają się mięsem (znają jego cieplną obróbkę), rybami i roślinami. Jak wchodzą w posiadanie | |
doc_266 | Brytyjska ekspedycja na Mount Everest z 1953 roku była dziewiątą próbą zdobycia najwyższego szczytu na Ziemi i pierwszą, która zakończyła się powodzeniem. 29 maja 1953 roku Nowozelandczyk Edmund Hillary oraz pochodzący z Nepalu Tenzing Norgay zdobyli wierzchołek Mount Everestu. Wyprawa została zorganizowana i sfinansowana przez Komitet Himalajski. Na jej czele stanął pułkownik John Hunt. == Przygotowania == Na początku lat 50. XX wieku rozgorzała międzynarodowa rywalizacja o zdobycie Mount Everestu. W latach 1922–1952 wielokrotnie próbowano osiągnąć ten cel. Większość spośród kilkunastu ekspedycji zorganizowali Brytyjczycy. W roku 1952 pierwszą wyprawę na Mount Everest zorganizowali Szwajcarzy. Jej uczestnicy dotarli do wysokości niemalże 8600 m n.p.m. Francuscy badacze otrzymali od rządu Nepalu pozwolenie na wspinaczkę w roku 1954, zaś Szwajcarzy planowali organizację kolejnej | |
doc_267 | Żołnierze wyklęci, żołnierze niezłomni, polskie powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne – antykomunistyczny, niepodległościowy ruch partyzancki, stawiający opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR toczący walkę ze służbami bezpieczeństwa ZSRR i podporządkowanymi im służbami w Polsce. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120–180 tysięcy osób. W ostatnich dniach II wojny światowej na terenie Polski działało 80 tysięcy partyzantów antykomunistycznych. Ostatni członek ruchu oporu – Józef Franczak ps. „Lalek” z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” – zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami (woj. lubelskie) osiemnaście lat po wojnie – 21 października 1963 roku. Powszechnie się uznaje, że większość niepodległościowych organizacji zbrojnych upadła na skutek braku reakcji USA i Wielkiej Brytanii i gwarantów postanowień konferencji jałtańskiej. | |
doc_269 | Gniezna nieznany Pomorzanin. Wkrótce potem Chrobry wykupił resztę ciała Wojciecha na wagę złota i rozkazał pochować w Gnieźnie. Do jego grobu w 1000 roku pielgrzymował Otton III (zjazd gnieźnieński). W czasie jego wizyty w Gnieźnie założono metropolię arcybiskupią, której Wojciech został patronem, a jego brat Radzim Gaudenty stanął na czele. == Relikwie == Wykupione przez Bolesława Chrobrego ciało znalazło się w Gnieźnie, gdzie było przechowywane w katedrze gnieźnieńskiej jako relikwia. Tuż po śmierci Wojciecha, w 998 roku, cesarz Otton III ufundował w Rzymie, na wyspie na Tybrze kościół mający być miejscem jego kultu, dziś znany jako bazylika św. Bartłomieja na Wyspie Tyberyjskiej (pierwotnie "Sancti Adalbertus et Paulinus", świętych Wojciecha i Paulina). W 1000 roku Otton III przybył z pielgrzymką do | |
doc_270 | Projekt – zbiór aktywności charakteryzujący się następującymi cechami: * są ze sobą powiązane w złożony sposób, * zmierzają do osiągnięcia celu, często poprzez wytworzenie unikatowego produktu, usługi bądź rezultatu, * posiadają zaplanowany z góry początek i koniec. Inna definicja projektu to: * zorganizowane ciągi działań ludzkich, * zmierzające do osiągnięcia założonego wyniku, * zawarte w skończonym przedziale czasu z wyróżnionym początkiem i końcem, * realizowane najczęściej zespołowo, * z wykorzystaniem skończonej ilości zasobów. czyli w zarządzaniu projekty to przedsięwzięcia: * jednorazowe, * niepowtarzalne, * złożone. == Charakterystyka == Projekt często przeciwstawiany jest, z punktu widzenia nauki o zarządzaniu, procesom związanym z utrzymaniem produkcji lub zapewnieniem usług. Procesy te mają charakter ciągły i często są nazywane działaniami operacyjnymi, natomiast dziedzina wiedzy | |
doc_271 | Sezon mistrzostw świata Formuły 1 składa się z serii Grand Prix, które odbywają się na przeznaczonych do tego celu torach wyścigowych, a czasem na zamkniętych ulicach miast. Wyniki wszystkich wyścigów w danym sezonie pozwalają wyłonić mistrza w dwóch kategoriach – wśród kierowców i konstruktorów. Pierwsze Grand Prix Mistrzostw Świata Formuły 1 odbyło się w 1950 roku na brytyjskim Silverstone Circuit. Zwycięzcą został Giuseppe „Nino” Farina, startujący w Alfie Romeo. W początkowych latach wyścigi rozgrywane były głównie na torach europejskich, jednak Formuła 1 stała się serią o zasięgu globalnym. Z 19 torów używanych w sezonie 2014, 6 to obiekty powstałe w XXI wieku, a wszystkie z nich (z wyjątkiem Sochi Autodrom) znajdują się poza Europą. Torem, na którym zorganizowano najwięcej wyścigów | |
doc_272 | 2011 na swoje 90. urodziny otrzymał od swojej małżonki tytuł Lorda Wielkiego Admirała Marynarki ("Lord High Admiral of the Navy"). Z Elżbietą II mieli czworo dzieci – Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda. == Życiorys == === Wczesne dzieciństwo === Urodził się na wyspie Korfu jako Filip, książę Grecji i Danii. Jedyny syn i ostatnie dziecko księcia Andrzeja, syna króla Grecji Jerzego I oraz księżnej Alicji Battenberg. W 1922 wuj Filipa, panujący Konstantyn I, został zmuszony do abdykacji po rewolucji 11 września, spowodowanej przez wojska rozczarowane klęską Grecji w wojnie z Turcją, a książę Andrzej aresztowany przez rząd wojskowy i wkrótce skazany na dożywotnie wygnanie oraz pozbawienie, tak jak reszta rodziny, obywatelstwa greckiego. W grudniu rodzina Filipa opuściła kraj i osiedliła | |
doc_273 | Wings for Life World Run – międzynarodowy bieg charytatywny organizowany w 33 miastach na świecie. Dochód z biegu przeznaczony jest na badania nad urazami rdzenia kręgowego. Odbywa się on od 2014 roku w pierwszą niedzielę maja. Po pewnym czasie od startu biegaczy rusza za nimi specjalny samochód „meta”. Każdy uczestnik, którego „dogoni meta” kończy wyścig. Zwycięża biegacz, którego jako ostatniego dosięgnie meta i przebiegnie najdłuższy dystans. W Polsce bieg organizowany jest w Poznaniu. W 2016 uczestniczyło w nim 3957 biegaczy, a za kierownicą samochodu „mety” siedział Adam Małysz. Zwycięzcami tej edycji byli: Tomasz Walerowicz z dystansem 71 km i 120 m oraz Agnieszka Janasiak z dystansem 39 km i 940 m. Na świecie najlepszym Polakiem był Bartosz Olszewski, który w | |
doc_274 | Ruch jednostajnie zmienny – ruch prostoliniowy, w którym wartość przyspieszenia jest stała, czyli: :: a = \mathrm{const}. Jest to ogólny przypadek ruchu jednostajnie przyspieszonego (a>0) i opóźnionego (a<0). W ruchu jednostajnie przyspieszonym szybkość wzrasta w każdej jednostce czasu o taką samą wartość, czyli liniowo. Obliczając pole pod wykresem v(t) sporządzonym dla rozważanego przypadku ruchu, obliczamy drogę przebytą przez ciało tym ruchem. Jeżeli v początkowe równe jest zeru, to obliczamy pole trójkąta. Jeżeli v początkowe nie jest równe zeru, obliczamy pole trapezu. == Definicje == Przemieszczenie :: \Delta x={x_2}-{x_1}. Jest to wielkość wektorowa. Znak przemieszczenia świadczy o tym, w którą stronę osi x przesunęło się ciało. Prędkość średnia Jeśli ciało w czasie \Delta t przesunęło się o \Delta x, to: :: | |
doc_275 | wieku n.e. i trzy duże składy bursztynu na terenie przedmieścia Wrocław-Partynice. == Założenie miasta == Według tradycji gród we Wrocławiu został założony przez czeskiego księcia Wratysława () (panował 915–921). Nazwa miasta pochodzi być może od skróconej formy imienia założyciela (Wrocisław), jednakże ekspansję na teren Śląska mógł przeprowadzić Bolesław I Srogi dopiero po roku 935, dlatego kwestia nazwy miasta jest polem do dalszych interpretacji. Według ostatnich badań nie ma śladu, który by wskazywał na funkcjonowanie wcześniej niż przed 940 rokiem grodu na wrocławskim Ostrowie Tumskim. Nie ma więc możliwości, aby Wrocław wcześniej pełnił rolę czeskiego ośrodka administracyjnego. W roku 985 na Ostrowie Tumskim powstał pierwszy gród wybudowany przez Mieszka I. W tym też okresie miasto wraz z resztą Śląska przeszło we | |
doc_276 | Odkrycie Ameryki – popularne określenie faktu dotarcia Krzysztofa Kolumba do tego kontynentu, w 1492 r. W rzeczywistości pierwszymi ludźmi, którzy dotarli do kontynentu amerykańskiego, byli członkowie społeczności łowieckich, przybyłych z Azji przez Beringię w czasie zlodowacenia, między 40 000 a 17 000 lat temu. Za pierwszego przedstawiciela cywilizacji europejskiej, który dotarł do Ameryki, uznaje się Leifa Erikssona (na początku XI w.). == Historia == Udoskonalenia dokonane w pierwszej połowie XV w. w budowie statków (karawela) i nawigacji morskiej (np. wynalezienie busoli magnetycznej, usprawnienie astrolabium do ustalania szerokości geograficznej) zwiększyły znacznie zasięg i możliwości transportowe żeglugi morskiej. Rozpoczęła się era podróży oceanicznych do coraz dalszych krajów i lądów, dotąd Europejczykom nieznanych. Pionierską rolę w tej dziedzinie w XV w. odegrały zwłaszcza | |
doc_277 | Rak szlachetny, rak rzeczny, szerokoszczypcowy, szewc ("Astacus astacus") – gatunek słodkowodnego skorupiaka z rzędu dziesięcionogów (Decapoda). Określany czasem jako „barometr czystości wody”, gdyż jest on bioindykatorem czystości wód. Jeszcze na początku XX wieku wody Europy Środkowej były pełne raków szlachetnych oraz raków błotnych ("Astacus leptodactylus"), które są przybyszami z terenu Morza Czarnego. Jednak w XIX wieku przywleczono z Ameryki Północnej śmiertelną dla raków europejskich chorobę zwaną raczą dżumą, a potem uodpornionego na nią amerykańskiego raka pręgowatego, który lepiej znosząc zanieczyszczenie i niedotlenienie wody zaczął wypierać raka szlachetnego z wielu obszarów. == Opis == Ciało pokryte twardym pancerzem podzielone na głowotułów i odwłok. Od strony głowy znajduje się dziobopodobne rostrum, po jego bokach rozmieszczone są oczy na swoistych słupkach mogące niezależnie | |
doc_278 | „Solidarności” podjęła uchwałę, na mocy której rozpoczęto zbieranie podpisów pod inicjatywą ustawodawczą na rzecz przywrócenia zasiłków i świadczeń przedemerytalnych. * 29 listopada – Weszły w życie pierwsze zmiany w znowelizowanym kodeksie pracy. === Rok 2003 === * 25 kwietnia – Ponad 20-tysięczna manifestacja „Solidarności” przeszła ulicami Warszawy. Związkowcy domagali się tworzenia nowych miejsc pracy, przestrzegania prawa do wynagrodzenia oraz przywrócenia zasiłków i świadczeń przedemerytalnych. * 29 kwietnia – 650 tys. podpisów (na wymagane 100 tys.) zebrała „Solidarność” pod projektem ustawy przywracającym zasiłki i świadczenia przedemerytalne. Projekt wraz z podpisami został przekazany na ręce wicemarszałka Sejmu * 29 lipca – w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Ponad 2 tys. związkowców z „S” domagało | |
doc_280 | Śpiewak jazzbandu (org. "The Jazz Singer") – amerykański film muzyczny w reżyserii Alana Croslanda, którego premiera odbyła się 6 października 1927 roku. Film powszechnie uważa się za pierwszy film dźwiękowy w historii kina. Rok wcześniej, w sierpniu 1926, odbyła się premiera filmu "Don Juan", gdzie taśmę filmową udźwiękowiono płytami gramofonowymi z muzyką lecz bez dialogów. Metodę udźwiękowienia taśmy filmowej opracowano i opatentowano w 1922 roku. Jednak już wcześniej powstawały próby łączenia filmu z dźwiękiem, synchronizując obraz z dźwiękiem z płyt gramofonowych. Na przykład w roku 1914 zaczęto wyświetlać "Fotodramę stworzenia", opracowaną przez Badaczy Pisma Świętego. Właściwie "Śpiewak jazzbandu" był klasycznym filmem niemym (dialogi przedstawiano na tablicach z napisami) jednak na udźwiękowionej taśmie filmowej oprócz muzyki pojawiają się obszerne wstawki śpiewane | |
doc_281 | Rzeźba powierzchni ziemi (terenu) (także relief (powierzchni terenu), morfologia terenu) – ukształtowanie powierzchni Ziemi powstałe w wyniku oddziałania procesów endo- i egzogenicznych, jak też wskutek działalności człowieka. Współczesny relief jest wynikiem aktywności procesów o różnym natężeniu i czasie ich oddziaływania. Rzeźba terenu powstaje w wyniku procesów rzeźbotwórczych. Źródłami energii tych procesów są: * energia grawitacyjna * energia geotermalna * promieniowanie słoneczne * geomagnetyzm Przykładowe typy rzeźby terenu: * rzeźba poligeniczna * rzeźba policykliczna * rzeźba strukturalna * rzeźba krawędziowa * rzeźba tektoniczna * rzeźba alpejska ==Zobacz też== * formy ukształtowania terenu | |
doc_282 | Proboszcz (z niem. "Propst", a to od łac. "praepositus", przełożony; łac. odpowiednik to "parochus", z gr. "πάροικος" "paroikos", sąsiad), pleban (łac. "plebanus" od "plebs" lud) – duchowny, na ogół w stopniu prezbitera, zarządzający gminą kościelną (parafią). == Stan obecny == === Kościół katolicki === W Kościele katolickim proboszcz jest mianowanym przez biskupa duszpasterzem i zarządcą parafii. Jest więc odpowiedzialny za duszpasterstwo parafian i dobra materialne parafii. Status proboszcza prawo kanoniczne określa sformułowaniem: "Własny pasterz zleconej sobie parafii pod władzą biskupa" ("Pastor proprius paroeciae sibi commissae sub auctoritate Episcopi" – kan. 519). Proboszczem zostać może wyłącznie prezbiter, którego poglądy są zgodne z magisterium Kościoła i który nie budzi zastrzeżeń obyczajowych i moralnych. Jeżeli prezbiter żyje w małżeństwie, jego żona i dzieci | |
doc_283 | tak, „gej” jest świetny. Ma swoje miejsce. Ale kiedy wiele lesbijek i gejów budzi się rano, czujemy się źli i zdegustowani, a nie gejowsko (radośnie). Więc zdecydowaliśmy się nazywać siebie queer. Używając „queer” przypominamy sobie, jak jesteśmy postrzegani przez resztę świata." [Tłumaczenie z angielskiego]Współcześnie słowo „queer” uznawane jest za pojęcie zbiorcze oznaczające ogół mniejszości seksualnych i genderowych oraz antonim heteronormatywności. Obejmuje on wtedy swym znaczeniem ludzi o orientacji nieheteroseksualnej (osoby homoseksualne, biseksualne, aseksualne i panseksualne) osoby nie-cispłciowe (transseksualne, transpłciowe, niebinarne, agender i androgyniczne lub dowolnej innej tożsamości płciowej) oraz osoby interpłciowe. Niektórzy byli za tym aby także uwzględniać rodzajowo normatywnych heteroseksualistów, których orientacja lub aktywność seksualna nie mieszczą się w granicach najpowszechniejszych (np. BDSM, poliamoria). Jednak spotkało się to z | |
doc_284 | Poker – gra karciana, rozgrywana najczęściej 1 talią składającą się z 52 kart (choć możliwa jest także gra kilkoma taliami), której celem jest wygranie pieniędzy (lub żetonów w wersji sportowej) od pozostałych uczestników dzięki skompletowaniu najlepszego układu lub za pomocą tzw. blefu. Nie ma ograniczenia liczby graczy przy jednym stole, ale ze względów praktycznych nie gra się w więcej niż dziesięć osób. == Historia == Historia pokera nie jest jednoznaczna. Jako pierwszy grę tę opisał Jonathan H. Green w 1834 roku w książce J. HIldretha z 1836 roku pod tytułem „Kampanie Dragoon do Gór Skalistych”. Dwa późniejsze dzieła literackie wskazują jednak, że gra mogła być znana jeszcze przed 1829 rokiem. Wspomnienia o pokerze w swoich zapiskach zawarł Jonathan H. Green | |
doc_285 | się nieregularny periodyk związany z jednym z nurtów polskiego podziemia – Polską Ludową Akcją Niepodległościową. Jeszcze w czasie trwania działań wojennych, 23 lipca 1944 r., ukazał się w Chełmie pierwszy numer „Rzeczpospolitej” – organu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Całą pierwszą stronę zajmował dekret Krajowej Rady Narodowej oraz manifest PKWN. Pomysłodawcą, i zarazem jej pierwszym redaktorem naczelnym, został organizator prasy z ramienia Polskiej Partii Robotniczej, Jerzy Borejsza, w latach międzywojennych działacz komunistyczny i publicysta, po wybuchu wojny współpracujący z Rosjanami przed ich wkroczeniem na tereny Polski. Jego teksty na łamach gazety przedstawiały stanowisko zbieżne z zamierzeniami Kremla. Wydawnictwo krytykowało dowództwo AK i jego decyzję o wybuchu powstania warszawskiego, popierało nacjonalizację i reformę rolną. Po wojnie „Rzeczpospolitą” zaczęła wydawać Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, | |
doc_286 | Dubaj (arab. دبي, trl. "Dubayy", trb. "Dubajj"; oficjalnie arab. إمارة دبي, trl. "Imārat Dubayy", trb. "Imarat Dubajj") – jeden z siedmiu emiratów tworzących Zjednoczone Emiraty Arabskie. Stolicą tej jednostki administracyjnej jest miasto Dubaj. Emirat Dubaj jest najbardziej zaludnionym i drugim co do wielkości emiratem w ZEA po Abu Zabi. Wyróżnia się spośród innych części kraju niskim dochodem z wydobycia ropy naftowej, stanowiącym 6% PKB. Główne dochody emirat czerpie z Jebel Ali Free Zone oraz turystyki. == Historia == Tereny dzisiejszego miasta były zamieszkane już 3 tys. lat p.n.e. Najstarsze miejsce, gdzie został wspomniany Dubaj to arabska książka "Majam Ma Ostojam men Asmae Al beelad wal Mawadhea" z roku 1095. Z czasem, gdy coraz większą rolę zaczął odgrywać handel perłami łowionymi | |
doc_287 | jego twardnienie i obrzęk, wydzielina zmienia się z krwistej na śluzową. U większości gatunków następuje spontaniczna owulacja. U kotów owulacja prowokowana jest kopulacją. === Metestrus – faza porujowa === Metestrus (łac. "metoestrus") trwa od 1–5 dni. W tej fazie kształtują się ciałka żółte i rozpoczyna się produkcja progesteronu. W tym czasie następuje zapłodnienie komórki jajowej, a w jego konsekwencji – ciąża. === Anestrus – okres bezrujowy === Okres braku aktywności płciowej. Jest to faza aktywności jajnikowej. == Ruja pozorna == Początkowy przebieg (proestrus i estrus) przebiegają bez zmian, ale nie następuje zapłodnienie (może nawet nie dojść do kopulacji). W dalszym przebiegu obserwowana jest ciąża urojona (ciąża rzekoma). == Psy == Osiąganie dojrzałości płciowej, częstotliwość cieczki oraz czas trwania poszczególnych jej | |
doc_288 | Uniwersytet w Montpellier (1289 r.) Na wzór Uniwersytetu Paryskiego zorganizowano pierwszy w Europie Środkowej uniwersytet, który powstał 1348 w Pradze z inicjatywy króla Czech Karola IV Luksemburskiego i nosi teraz jego imię (Uniwersytet Karola w Pradze). Był to też pierwszy uniwersytet na terytorium Cesarstwa. Obok Uniwersytetu Karola jedną z najstarszych uczelni w Europie jest pierwszy w Polsce uniwersytet, Uniwersytet Jagielloński, założony przez Kazimierza III Wielkiego w 1364 w Krakowie. Istniejące uniwersytety niekiedy zwalczały wysiłki miast dążących do otwarcia nowych uniwersytetów, postrzegając to jako konkurencję. Np. w 1505 Aleksander Jagiellończyk, pod wpływem rajców Krakowa zablokował zaawansowany proces otwierania uniwersytetu we Wrocławiu. == Średniowieczny model uniwersytetu == === Trzy modele uniwersytetu === Pierwsze uniwersytety były wzorem dla powstających później uczelni. W okresie | |
doc_289 | Insulina ( - pol. "wyspa") – anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów, a także białek i tłuszczów wydzielany przez część wewnątrzwydzielniczą trzustki, a dokładniej przez komórki beta wysp Langerhansa. == Odkrycie == Insulina została odkryta w 1922 roku przez Fredericka Bantinga i jego asystentów Charlesa Besta, oraz Jamesa Collipa i Johna Macleoda. W 1923 za odkrycie insuliny Banting otrzymał Nagrodę Nobla. Za współpracę w tym odkryciu razem z nim wyróżniono nagrodą jego zwierzchnika, Johna Macleoda, natomiast pominięto Besta oraz Jamesa Collipa, chociaż sam Banting uważał, że należała się ona Bestowi bardziej niż Macleodowi. W akcie solidarności Banting podzielił się premią finansową z Bestem. Kolejną Nagrodę Nobla związaną z insuliną odebrał w 1958 roku Frederick | |
doc_290 | Zemsta – polski film komediowy z 1956 roku w reżyserii Antoniego Bohdziewicza i Bohdana Korzeniewskiego. Ekranizacja komedii „Zemsta” Aleksandra Fredry. Zdjęcia do filmu powstały na zamku w Niedzicy oraz w Józefowie (województwo łódzkie). == Obsada == * Jan Kurnakowicz – Cześnik Maciej Raptusiewicz * Jacek Woszczerowicz – Rejent Milczek * Tadeusz Kondrat – Józef Papkin * Danuta Szaflarska – Podstolina Hanna Czepiersińska * Beata Tyszkiewicz – Klara Raptusiewiczówna * Ryszard Barycz – Wacław Milczek * Edward Fertner – Dyndalski | |
doc_291 | Moderator – osoba oceniająca komentarze oraz inne treści wprowadzane na stronie WWW, kanale IRC, liście dyskusyjnej, serwisie społecznościowym lub na forum, zazwyczaj posiadająca dostęp do narzędzi technicznych, zarządzania treścią oraz kontami uczestników na poziomie wyższym niż zwykli uczestnicy (jak np. edytowanie lub trwałe usuwanie komentarzy/postów, blokowanie kont). Celem moderacji jest zapobieganie trollowaniu, nadużyciu systemu komentarzy, zapewnieniu, że wpisy nie będą powodować kłótni i rozstrzyganie sporów między użytkownikami. Moderatorzy dbają o przestrzeganie zasad netykiety, a czasami również o czystość języka polskiego używanego w dyskusji poprzez zwracanie uwagi lub poprawianie błędów ortograficznych. Moderowanie może być wykonywane w trybie prewencyjnym – publikacja treści zależy wtedy od moderatora. == Moderator a administrator == Ogólnie pojęta administracja różnych internetowych kanałów jest wykonywana przez administratorów zajmujących | |
doc_292 | Karol III (; ur. 14 listopada 1948 w Londynie) – król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz 14 innych, suwerennych królestw Wspólnoty, w tym ich terytoriów i obszarów zależnych, od 8 września 2022. Ponadto głowa Wspólnoty, świecka głowa Kościoła Anglii (Obrońca Wiary) i naczelny dowódca brytyjskich sił zbrojnych. Pochodzi z dynastii Windsorów. Jest pierworodnym synem królowej Elżbiety II i jej małżonka, Filipa, księcia Edynburga. Od urodzenia nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia Karola z Edynburga. Po śmierci dziadka w 1952, gdy matka wstąpiła na tron Zjednoczonego Królestwa, zajął pierwsze miejsce w linii sukcesji brytyjskiego tronu, otrzymując tytuł księcia Kornwalii. W 1958, w wieku dziesięciu lat, nadano mu tytuł księcia Walii. W 2021 został księciem Edynburga, przejmując tytuł po | |
doc_293 | Dinozaury (Dinosauria) – zróżnicowany klad zauropsydów. Pojawiły się w triasie, około 237 milionów lat temu. Stanowiły dominującą grupę kręgowców lądowych od początku jury (około 201 milionów lat temu) przez 135 milionów lat, do końca kredy (66 milionów lat temu), kiedy wymieranie kredowe (wyznaczające granicę kreda-trzeciorzęd i koniec mezozoiku) doprowadziło do zniknięcia większości linii. Zapis kopalny wskazuje, że w jurze ptaki wyewoluowały z dinozaurów zaliczanych do teropodów, wobec czego przez literaturę przedmiotu wydaną w XXI wieku uznawane są za grupę dinozaurów. Przeżywając katastrofę sprzed 66 milionów lat, dzięki swym potomkom stały się kontynuatorami linii dinozaurów po czasy współczesne. Do ostatnich dziesięcioleci XX wieku wszystkie grupy dinozaurów uznawano za wymarłe. Jednakże zapis kopalny wskazuje, że ptaki, nazywane dziś w języku angielskim "avian | |
doc_294 | (1 860 281 mieszkańców według GUS, stan na 31 marca 2021). Liczba osób zameldowanych w mieście jest jednak niższa niż liczba osób podawana przez GUS. Szacowana całkowita liczba mieszkańców spędzająca noc w mieście wynosi w przybliżeniu 1,91–1,96 mln osób. Również według szacunków Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego z 2014 liczba ludności Warszawy była wyższa o 118–221 tys. od danych w rejestrach. Ponadto wiele osób codziennie dojeżdża do Warszawy z obszaru metropolitalnego, Łodzi i Radomia. Liczba ludności przebywająca w granicach miasta w ciągu dnia szacowana jest na 2,41–2,46 mln. Warszawa poniosła duże straty ludnościowe w wyniku II wojny światowej z 1289 tys. mieszkańców w 1939 do 478 755 w 1946. Na początku lat 50. XX wieku przyrost ludności rocznie wynosił ok. 5–7% | |
doc_295 | Mikołajek () – seria książek napisana przez René Goscinnego i zilustrowana przez Jean-Jacques'a Sempégo. Mikołajek był pierwotnie bohaterem pasków komiksowych publikowanych przez duet Goscinny-Sempé w belgijskim magazynie "La Moustique" w roku 1956. Seria została jednak dość szybko zaprzestana. Kilka lat później Goscinny zdecydował się pisać o Mikołajku prozą, w formie krótkich opowiadań do których Sempé tworzył odrębne ilustracje. Pierwsza historyjka o przygodach Mikołajka pt. "L’œuf de Pâques" została opublikowana 29 marca 1959 roku na łamach francuskiego dziennika „Sud-Ouest Dimanche”. Początkowo autorzy nie planowali jej kontynuacji, jednak żywy odzew ze strony czytelników spowodował, że zdecydowali się stworzyć kolejne opowiadania. Odtąd Goscinny i Sempé aż do 1965 roku publikowali kolejne historyjki w „Sud-Ouest” i „Pilote”. W ciągu sześciu lat stworzyli ich 221. | |
doc_296 | Mógł wówczas względnie łatwo dosięgnąć batem trzymanym w prawej ręce do każdego konia, natomiast siedzenie po lewej wymuszało – w celu łatwiejszej obserwacji drogi – kierowanie pojazdu bliżej jej prawej krawędzi. Na ziemiach polskich ruch prawostronny obowiązuje w całości od okresu międzywojennego, wcześniej obowiązywał w zaborze pruskim i rosyjskim, przy czym o ile kodeks drogowy z 1921 r. wprowadził ogólnie ruch prawostronny, o tyle jego wprowadzanie trwało do 30 września 1922 r., kiedy objęto nimi samochody w Krakowie. Jednocześnie tramwaje krakowskie do 1925 r. poruszały się lewą stroną. Ruch prawostronny w kontynentalnej Europie wprowadzano stopniowo, m.in. w Hiszpanii (1924), Portugalii (1926), i Jugosławii (1920), natomiast po 1939 r. III Rzesza wymusiła tę zmianę na terenach dawnych Austro-Węgier (Czechy, Słowacja, Węgry | |
doc_297 | Chupa Chups – hiszpańska marka lizaków stworzonych w 1958 roku przez Enrica Bernata. Początkowo nosiły nazwę „Gol”, jednak konsumentom bardziej przypadła do gustu nazwa „Chupa Chups”. Logo zaprojektował Salvador Dalí w 1969 roku. Forma przypominająca stokrotkę została entuzjastycznie przyjęta i używana jest do dziś w nieznacznie tylko zmienionej wersji. Obecnie w Polsce dostępne są liczne warianty smakowe, lizaki z gumą do żucia lub z zabawkami, a także żelki, gumy do żucia czy cukierki. | |
doc_298 | Dzwon Zygmunt – najsłynniejszy polski dzwon, potocznie nazywany "Dzwonem Zygmunta". Znajduje się na Wieży Zygmuntowskiej w północnej części katedry wawelskiej w Krakowie. Ufundowany przez Zygmunta I Starego, nazwany jego imieniem. Dzwon Zygmunt był największym polskim dzwonem do roku 1999, kiedy to przewyższył go masą i rozmiarem licheński dzwon Maryja Bogurodzica. == Historia == === Od 1520 do XVIII wieku === Odlanie dzwonu zlecił król Zygmunt I Stary ludwisarzowi Hansowi Behemowi z Norymbergi (działającemu od 1518 w Krakowie). Nie są znane powody, dla których król postanowił ufundować dzwon, być może było to wotum błagalne związane z narodzinami jego syna Zygmunta II Augusta (1 sierpnia 1520). Dzwon i jego wielkość miały podkreślać potęgę panującego króla. Koszt wykonania dzwonu wyniósł 3000 zł. Dzwon | |
doc_299 | Hajmon (gr. Aimōn, łac. Haemon ‘biegły’) – w mitologii greckiej królewicz tebański. Uchodził za syna Kreona i Eurydyki. Był narzeczonym Antygony. Na wieść o samobójczej śmierci swej wybranki odebrał sobie życie. Jego śladem poszła także jego matka. | |
doc_300 | szkolnych, uczących się w gminie Ateny, nie posiada greckich korzeni rodzinnych. Na podstawie nowego prawa imigracyjnego, dzieci cudzoziemców, urodzone w Grecji i uczęszczające do greckich szkół, od 2010 roku mogą ubiegać się o greckie obywatelstwo. == Geografia == Za teren Aten ich mieszkańcy uznają całą szczelnie zabudowaną równinę, rozciągającą się pomiędzy Zatoką Sarońską Morza Egejskiego a czterema górami i częściowo także na ich zboczach. Są to wzgórza: * Egaleo (wysokość 359 i 414 m n.p.m.) od południowego zachodu, * Parnita (1423 m n.p.m.) od strony zachodu i północnego zachodu, * Hymet (1026 m n.p.m.) od wschodu, * Pentelejkon (1108 m n.p.m.) od północy. Przedmieścia, przelewające się już także poza te granice, w mowie potocznej uważane są za oddzielne miejscowości. - | |
doc_301 | służąc w Pomocniczej Służbie Terytorialnej. W listopadzie 1947 roku poślubiła Filipa Mountbattena, byłego księcia Grecji i Danii, a ich małżeństwo trwało 73 lata, aż do jego śmierci w kwietniu 2021 roku. Mieli czworo dzieci: Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda. Kiedy w lutym 1952 roku zmarł jej ojciec, Elżbieta – wówczas 25-letnia – została królową siedmiu niezależnych krajów Wspólnoty: Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Pakistanu i Cejlonu (znanego dziś jako Sri Lanka), a także i pozostałą głową Królestw Wspólnoty. Elżbieta panowała jako monarcha konstytucyjna w czasie wielkich zmian politycznych, takich jak konflikt w Irlandii Północnej, decentralizacja w Wielkiej Brytanii, dekolonizacja Afryki oraz przystąpienie Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich i wystąpienie z Unii Europejskiej. Liczba jej królestw zmieniała się w | |
doc_302 | Ewa Drzyzga (ur. 1 grudnia 1967 w Krakowie) – polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna. W latach 2000–2016 prowadziła talk-show "Rozmowy w toku", za co została nagrodzona Wiktorem w kategorii "Osobowość telewizyjna", trzema Telekamerami i Złotą Telekamerą. == Życiorys == Jest córką pielęgniarki i wojskowego. Urodziła się i wychowała w Krakowie, gdzie ukończyła Szkołę Podstawową nr 64, VIII LO w klasie matematyczno-fizycznej i filologię rosyjską na Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej. Działalność medialną rozpoczęła w 1990, odbywając trzymiesięczny staż do Polskiego Radia w Krakowie. Następnie przeszła do RMF FM, debiutując na antenie w połowie 1991. Początkowo przygotowywała i prowadziła poranne serwisy informacyjne oraz prowadziła różne pasma programowe, m.in. "Radio Muzyka Fakty", później była reporterką stacji, ponadto przyczyniła się do | |
doc_303 | Świnice, działa "Suntago Village", kompleks 100 domów typu bungalow. ; Hotel : Planowany jest czterogwiazdkowy hotel z 240 pokojami oraz salami konferencyjnymi, bezpośrednio połączony z Suntago Wodny Świat. == Miejsce w rankingach == Park of Poland zajął w 2020 roku 10. miejsce w rankingu „European Star Award” dla najlepszych parków wodnych w Europie. == Dojazd == Kompleks zlokalizowany jest w pobliżu Mszczonowa i Żyrardowa, około 50 kilometrów od centrum Warszawy i ponad 100 kilometrów od Łodzi. Park of Poland znajduje się pomiędzy drogą ekspresową S8 i autostradą A2. W 2018 gminy Mszczonów i Radziejowice, dzięki dotacji ze środków województwa mazowieckiego, wybudowały drogę dojazdową łączącą obiekt z drogą krajową nr 50 w Słabomierzu. Park posiada połączenia autobusowe z Warszawą i Żyrardowem. | |
doc_304 | Wojna krymska – wojna między Imperium Rosyjskim a Imperium Osmańskim i jego sprzymierzeńcami, tj. Wielką Brytanią, Francją i Królestwem Sardynii, toczona w latach 1853–1856. Wojnę wywołała rosyjska ekspansja, a Rosja przegrała ją w wyniku starcia się ze sprawnymi i dobrze wyposażonymi technicznie armiami państw zachodnich oraz w wyniku wewnętrznej korupcji i kradzieży w administracji cywilnej i wojskowej. Dodatkowo broniący się na Krymie Rosjanie ponieśli większe straty w ludziach od atakujących, co dowiodło dużych dysproporcji w umiejętności organizacji działań wojennych. Był to pierwszy konflikt zbrojny mocarstw europejskich od czasów napoleońskich. Łącznie poległo i zmarło z powodu ran 500 tysięcy żołnierzy. Mocarstwa zachodnie osiągnęły czasowe zahamowanie rosyjskiej ekspansji w kierunku Bałkanów oraz zapobiegły upadkowi Imperium Osmańskiego, który nastąpił dopiero w następnym stuleciu. | |
doc_305 | okresu karolińskiego. Zasięg architektury romańskiej przekroczył granice Cesarstwa Zachodniego, obejmując także Europę Środkowo-Wschodnią i Skandynawię. Jej wzorce wraz z krucjatami dotarły także do Syrii i Palestyny. W okresie romańskim po raz pierwszy od czasów starożytnych ukształtował się w miarę jednolity styl, obejmujący swoim wpływem tak duży obszar. == Ogólne cechy charakteryzujące architekturę romańską == Podstawowymi cechami wyróżniającymi architekturę romańską od stylów wcześniejszych i późniejszych to addycyjność brył i separatyzm wnętrz. Pierwszy termin oznacza, że budynek romański składa się z prostych brył geometrycznych (prostopadłościanów, walców i półwalców) zestawionych ze sobą z wyraźnym wyróżnieniem każdej z nich (bez płynnego ciągłego przechodzenia jednej w drugą), nakrytych osobnymi dachami. We wnętrzu odzwierciedla to druga z powyższych cech – poszczególne części przestrzeni (nawy, kruchty, chóry, | |
doc_306 | Procesor (ang. "central processing unit", "CPU") – sekwencyjne urządzenie cyfrowe, które pobiera dane z pamięci operacyjnej lub strumienia danych, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy, zwracając dane do pamięci lub wyjściowego strumienia danych. Termin ten w zawężonym znaczeniu jest używany w odniesieniu do jednostki centralnej (CPU) systemu, ale odnosi się również do innych elementów przetwarzających dane zwanych koprocesorami, takich jak jednostki do obliczeń na liczbach zmiennopozycyjnych, przetwarzania grafiki (GPU). Technika wykonywania procesorów zmienia się wraz z rozwojem elektroniki. Pierwotnie procesory były konstruowane przy użyciu wielu lamp próżniowych, później wielu pojedynczych tranzystorów, które zastępowano układami scalonymi małej skali integracji. W latach 70. XX w. skonstruowano procesory składające się z jednego lub kilku układów scalonych wielkiej skali integracji określane jako mikroprocesory. Od | |
doc_307 | Pusty grób – w chrześcijaństwie określenie grobu Jezusa, który kobiety niosące wonne zioła (Maria Magdalena, Maria Matka Jakuba (Kleofasowa) i Salome) zastały pustym. Od opowiadania o pustym grobie zaczyna się ewangeliczna historia o zmartwychwstaniu Jezusa. . Pierwszą reakcją kobiet na widok pustego grobu nie jest myśl, że oto Jezus mógł powstać z martwych. Przychodzi im na myśl zbezczeszczenie grobu, a Maria Magdalena zostaje przedstawiona we łzach: „Zabrano Pana mego i nie wiem, gdzie Go położono” (J 20, 13). Dopiero wyjaśnienia aniołów i samego Jezusa zmartwychwstałego objawiły kobietom prawdę o zmartwychwstaniu. Zdaniem jezuickiego teologa Johna O’Collinsa, bez pustego grobu zmartwychwstanie Jezusa straciłoby swoją wymowę i znaczenie. Bez opowieści o pustym grobie nie ma teologicznego łącznika między uwielbieniem i wywyższeniem Jezusa a | |
doc_308 | Cypr – azjatycka wyspa we wschodniej części Morza Śródziemnego, często traktowana jako część Bliskiego Wschodu. Czasami bywa jednak zaliczana do Europy, gdyż historycznie, kulturowo i politycznie stanowi jej część. Jest trzecią pod względem wielkości wyspą na Morzu Śródziemnym po Sycylii i Sardynii. == Geografia == Cypr jest położony około 65 km na południe od Turcji, 100 km na zachód od Syrii i 770 km na południowy wschód od kontynentalnej Grecji. Wyspa rozciąga się na długości 225 km, od przylądka Arnauti na zachodzie do przylądka Apostolos Andreas na północnym wschodzie, a jej rozciągłość w osi północ-południe wynosi 100 km. Długość linii brzegowej wynosi około 640 km. W północnej części wyspy znajdują się równoleżnikowo ułożone Góry Kyreńskie, zaś na południu i południowym | |
doc_309 | James Bond, także agent 007 – postać fikcyjna, szpieg brytyjskiej Secret Intelligence Service (MI6), bohater szeregu powieści Iana Fleminga, protagonista w wielu powieściach i opowiadaniach autorstwa Iana Fleminga. Po śmierci pierwotnego autora dalsze przygody agenta 007 opisywali Kingsley Amis, John Gardner, Raymond Benson, Sebastian Faulks, Jeffery Deaver, William Boyd i Anthony Horowitz. W 2012 roku James Bond w specjalnie przygotowanym filmie eskortował królową Elżbietę II na Stadion Olimpijski w Londynie z jej pałacu w celu otwarcia XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012. Królowa po raz pierwszy w historii zgodziła się zagrać samą siebie w filmie. Rolę Jamesa Bonda zagrał Daniel Craig. James Bond najbardziej znany jest z serii filmów. Do 2021 roku powstało 25 oficjalnych (wytwórni EON Productions) i 3 niezależne |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.