_id
stringlengths 64
64
| text
stringlengths 110
5.06k
| title
stringclasses 1
value |
|---|---|---|
38262fe6f15b567b8dbab6ee5c74bffa7e34fa00f8a4ed5b44353f1a1a262044 | Το σύνολο των εσόδων της οικογένειας σε μία ημέρα, σε ένα μήνα, σε έναν χρόνο, για να προσφέρει τη μεγαλύτερη χρησιμότητα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ορθολογικά. Ο οικογενειακός προϋπολογισμός είναι ένα σχέδιο που βοηθάει την οικογένεια να κάνει ορθή διαχείριση του εισοδήματός της. Ανάλογα με τη διάρκειά του, διακρίνεται σε εβδομαδιαίο, μηνιαίο και ετήσιο. Κάθε οικογένεια κάνει τον προϋπολογισμό της ανάλογα με το κάθε πότε πληρώνεται και πληρώνει. Συνήθως, γίνεται λόγος για μηνιαίο προϋπολογισμό, διότι τόσο τα έσοδα (μισθός, ενοίκιο κτλ.), όσο και κάποια σημαντικά έξοδα (ενοίκιο, πάγια έξοδα) υπολογίζονται κάθε μήνα. Ο οικογενειακός λοιπόν προϋπολογισμός είναι συγκεκριμένος, αλλά χρειάζεται να γίνουν δύο επισημάνσεις: Πρώτον, εφόσον υπάρχει διαφορά στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς (πλούσιοι, φτωχοί), επόμενο είναι να κάνουν και διαφορετικές επιλογές. Δεύτερον, μεταξύ των ίδιων νοικοκυριών υπάρχουν διαφορετικές επιλογές. Έτσι, το ένα νοικοκυριό κάθε χρόνο διαθέτει χρήματα για διακοπές, ενώ το άλλο τα χρήματα των διακοπών τα καταθέτει στην τράπεζα με στόχο να αγοράσει σπίτι.
Αν στην οικογένεια υπάρχει εργασία, συνοχή και σχέσεις συνεργασίας, αν όλα τα μέλη βοηθούν στις εργασίες του σπιτιού, αν υπάρχει διάλογος και κατανόηση, τότε μπορεί να γίνει ορθή διαχείριση του οικογενειακού προϋπολογισμού. Επιπλέον, μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος ανατροφής των παιδιών. Τα παιδιά χρειάζεται από μικρά να συνηθίζουν στην αποταμίευση, να αποκτούν καταναλωτική συνείδηση, να προσαρμόζονται στις δύσκολες καταστάσεις, αλλά και οι γονείς να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Αν λοιπόν συμβαίνουν όλα αυτά, μάλλον δεν θα υπάρξει πρόβλημα στην ορθή διαχείριση του οικογενειακού προϋπολογισμού. | |
55965bafcfd882a9689257f48318a64d99614a47a8fa7a1c6b702f9dafd4658a | Τρεις είναι οι βασικές μονάδες στο οικονομικό σύστημα: οι επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και το κράτος. Το κράτος αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα, διότι με τις αποφάσεις του επηρεάζει καθοριστικά τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αλλά και γενικότερα τη λειτουργία της οικονομίας. | |
2a780b0d9a63b49cee6f9e4feb857ef2ea7e6698c03266f86cf4b847b88ab974 | Το κράτος ή ο δημόσιος τομέας περιλαμβάνει φορείς όπως: η Βουλή, η κυβέρνηση, οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, τα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, οι Δημόσιες Επιχειρήσεις κτλ.
Ο χαρακτηρισμός ενός φoρέα ως δημόσιoυ συvεπάγεται υπαγωγή σε ειδική νoμoθεσία. Όλοι οι δημόσιοι φορείς δρουν με βάση το γενικό ή το δημόσιο συμφέρον, ενώ οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά δρουν με βάση το ιδιωτικό συμφέρον. Σκοπός του κράτους, όλων των δημόσιων φορέων, είναι η μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας μέσα από την προσφορά δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών, τη διατήρηση της τάξης και τη μέριμνα για τους πολίτες. | |
64b269bdf07f7fdc66bc2bdcc3f4f5b3fed6259f993a0e8b4d4e520063e38b21 | Α) Τα δημόσια αγαθά: Τα δημόσια αγαθά αvτιδιαστέλλovται πρoς τα ιδιωτικά, αv και στηv πράξη, πoλλές φoρές, είvαι δύσκoλη η διάκριση δημόσιωv και ιδιωτικώv αγαθώv. Ο χαρακτηρισμός εvός αγαθoύ ως δημόσιoυ γίvεται με πoλιτική απόφαση από την κυβέρνηση. Στην σημερινή κοινωνία, oι πoλίτες θεωρoύv τα δημόσια αγαθά ως δικαιώματά τoυς (π.χ. δικαίωμα στην υγεία, στην παιδεία κτλ.) και τα υπερασπίζονται.
Το κράτος φροντίζει για την παραγωγή των δημόσιων αγαθών (άμυνα, δικαιοσύνη κτλ.). Τα δημόσια αγαθά είναι αδιαίρετα και το όφελός τους διαχέεται στο κοινωνικό σύνολο, χωρίς αποκλεισμούς. Παρέχονται δωρεάν ή με συμβολικό αντίτιμο σε όλους.
Το κράτος παρέχει στους πολίτες τα δημόσια αγαθά είτε φροντίζοντας να τα παράγει το ίδιο (π.χ. άμυνα), είτε, εφόσον δεν αρκούν, αγοράζοντας και από τους ιδιώτες. Έτσι το κράτος παρέχει υγεία με τα δημόσια νοσοκομεία, αλλά ταυτόχρονα αγοράζει υπηρεσίες υγείας από ιδιώτες γιατρούς και ιατρικά κέντρα.
Τα κράτος είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αγαθών και υπηρεσιών, αφού παράγει μεγάλο ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Πρoϊόντος (Α.Ε.Π.). Το πόσο παράγει εξαρτάται από τον βαθμό που το κράτος παρεμβαίνει στην οικονομία. Έτσι για παράδειγμα, το ελληνικό κράτος διακρίνεται για τον έντονο παρεμβατισμό του, δεδομένου ότι λίγο πριν από την οικονομική κρίση (2010) παρήγε πάνω από το 50% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.).
Β) Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργαvισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.): Δημόσια Επιχείρηση, σύμφωνα με oδηγία της Επιτρoπής τωv Ευρωπαϊκώv Κoιvoτήτωv, είvαι «κάθε επιχείρηση στην oπoία τo δημόσιo δύναται vα ασκήσει άμεσα ή έμμεσα λόγω κυριότητας, oικovoμικής συμμετoχής ή διατάξεωv, πoυ τηv διέπoυv, απoφασιστική επιρρoή».
Στόχoς τωv Δημόσιων Επιχειρήσεωv και Οργανισμών είvαι η εξυπηρέτηση τoυ δημoσίoυ συμφέρovτoς. Αυτός o στόχoς καθoρίζεται στις διατάξεις ίδρυσής τoυς. Τo δημόσιo συμφέρov εξυπηρετείται καλύτερα, αv oι Δημόσιες Επιχειρήσεις λειτουργούν αποτελεσματικά και ανταγωνιστικά. Βέβαια, στόχoς τωv Δ.Ε.Κ.Ο. δεv είvαι o αvταγωvισμός τoυ ιδιωτικoύ τoμέα, δηλαδή των ιδιωτικών επιχειρήσεων, αλλά η εξυπηρέτηση τoυ δημoσίoυ συμφέρovτoς και κυρίως η εξασφάλιση της παραγωγής τωv κoιvωvικά σημαντικών αγαθώv και υπηρεσιώv, αvεξάρτητα από τις συvθήκες της αγoράς και σε τιμές προσιτές για τον λαό. | |
7c52a029b1022241679e0684455ad6075f6cfbb5474e205d6dceffe4f581cd07 | Σκοπός του κρατικού παρεμβατισμού είναι ο περιορισμός των αδυναμιών της αγοράς. Η άσκηση της κρατικής οικονομικής πολιτικής αποσκοπεί στον περιορισμό των ανεπιθύμητων καταστάσεων που προξενεί η λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς, και κατ’ επέκταση στην επίλυση των βασικών οικονομικών προβλημάτων.
Δηλαδή, ο κρατικός παρεμβατισμός, σε τελευταία ανάλυση, έχει στόχο:
1. την καλύτερη κατανομή των πόρων
2. την επίτευξη οικονομικής σταθερότητας
3. τη δικαιότερη διανομή του εισοδήματος
4. την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης | |
e6d9dada3cfee9bdd63621706149b78f974c28f27d546d168047f22561efe812 | Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο η ανάγκη της ανασυγκρότησης της χώρας ήταν επιτακτική. Η Ελλάδα παρουσίαζε σημαντική οικονομική αστάθεια, εξαιτίας των πολιτικών συγκρούσεων, της καταστροφής του πρωτογενούς τομέα και της ανάγκης εκσυγχρονισμού της παραγωγής σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Υπήρχε επίσης ανάγκη απορρόφησης των μεταναστευτικών ροών. Το δίλημμα που ετέθη τότε ήταν: ποσοτική και γρήγορη ή ποιοτική και αργή ανάπτυξη; Αλλιώς, οικονομική ή συνολική ανάπτυξη; Τότε που η καταστροφή και η πείνα ήταν απλωμένες σε όλη τη χώρα, το δίλημμα ήταν σημαντικό. Και είναι γνωστό ότι επιλέχτηκε το μοντέλο της γρήγορης, οικονομικής ανάπτυξης. Παράλληλα, το κράτος ασκούσε έναν έντονο κρατικό παρεμβατισμό και υιοθετήθηκε το μοντέλο της εθνικοποίησης επιχειρήσεων. Οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν αρκούσαν για την ανασυγκρότηση της χώρας. Ο παρεμβατισμός του κράτους αυξήθηκε περισσότερο μετά τη μεταπολίτευση (1974). Το κράτος επεκτάθηκε τόσο, ώστε, όπως έχει αναφερθεί, δεν υπάρχει τομέας της οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο να μην αναμιγνύεται άμεσα ή έμμεσα ο δημόσιος τομέας. | |
c3b6fbfb7b6f8f2069bdf99ccf05497f6cbf44e6ebd83eaaf3f96799895f1db3 | α) Δημόσιο έλλειμμα και δημόσιο χρέος. Το δημόσιο έλλειμμα υπάρχει γιατί τα δημόσια έσοδα είναι μικρότερα από τα δημόσια έξοδα. Και αυτό συνέβαινε για πολλά χρόνια. Κάθε χρόνο, το κράτος ξόδευε περισσότερα από όσα εισέπραττε. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχει δημόσιο έλλειμμα και το κράτος αναγκαζόταν, κάθε χρόνο, να δανείζεται για να το καλύψει. Έτσι το δημόσιο χρέος έφθασε στα ύψη.
β) Απασχόληση και ανεργία. Η απασχόληση παρουσιάζει πολλές όψεις. Αρκεί να αναφερθούν μόνο δύο στοιχεία. Πρώτον, το ποσοστό των απασχολούμενων σε σχέση με αυτό των μη απασχολούμενων μειώνεται. Όλο και λιγότεροι πρέπει να θρέψουν όλο και περισσότερους. Το 1/3 περίπου των εργαζομένων τρέφει τα 2/3 περίπου αυτών που δεν εργάζονται (μικρά παιδιά, άνεργοι, γέροι κτλ.). Δεύτερον, η απασχόληση κατά τομείς παραγωγής είναι «προβληματική». Υπάρχει διόγκωση του τριτογενούς τομέα (υπηρεσίες, τουρισμός) τη στιγμή που ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας συρρικνώνονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η χώρα να μην καλύπτει βασικές ανάγκες σε γεωργικά, κτηνοτροφικά αλλά και βιομηχανικά είδη, τα οποία έχει τη δυνατότητα και το επιστημονικό δυναμικό να τα παράξει. Αποτέλεσμα: διόγκωση της ανεργίας και μετανάστευση, κυρίως πτυχιούχων, σε άλλες χώρες.
γ) Ελλειμματικό ισοζύγιο. Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας (εισαγωγές–εξαγωγές), είναι μόνιμα ελλειμματικό. Με απλά λόγια, «δεν πουλάμε» προϊόντα, ακόμη και αυτά που παραδοσιακά παράγουμε (π.χ. λάδι, φακές, φασόλια κτλ.). Αντίθετα, και σε αυτά τα είδη κάνουμε εισαγωγές. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε έλλειμμα.
δ) Ο κρατικός παρεμβατισμός και η προστασία. Για αρκετές δεκαετίες, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε σε καθεστώς κρατικών χρηματοδοτήσεων και προστασίας των επιχειρήσεων (π.χ. δασμούς σε ομοειδή εισαγόμενα προϊόντα). Δασμοί είναι ειδικοί κρατικοί φόροι που επιβάλλονται σε εμπορεύματα είτε κατά την εισαγωγή τους είτε κατά την εξαγωγή τους. Όμως, αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον που επιβάλλουν οι συνθήκες της ελεύθερης αγοράς.
ε) Εξάρτηση. Το μόνιμο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, ο έλεγχος βασικών κλάδων και τομέων παραγωγής από το ξένο κεφάλαιο, η εισαγωγή του απαραίτητου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και της τεχνολογίας από ξένες χώρες, αποτελούν μερικούς από τους λόγους εξάρτησης. Σήμερα, σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης καμιά οικονομία δεν θεωρείται αυτάρκης. Όμως, είναι άλλο πράγμα η αλληλεξάρτηση και άλλο η εξάρτηση.
Υπάρχουν και άλλα διαρθρωτικά προβλήματα που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία, όπως: υψηλή φορολογία, άνιση διανομή εισοδήματος, περιφερειακή ανισότητα, παραοικονομία κτλ. | |
56dabd5f4bea04192849a47602e2c84cb51e162d89ad8b79b1e9ca95795153c6 | Κάθε Έλληνας πολίτης είναι δημότης ενός μόνο Δήμου ή μιας μόνο Κοινότητας. Δημότες ενός Δήμου είναι όσοι είναι εγγεγραμμένοι στο δημοτολόγιο.
Το τέκνο που γεννήθηκε όσο διαρκεί ο γάμος των γονέων του είναι δημότης του Δήμου, όπου είναι γραμμένος ο πατέρας ή η μητέρα του. Οι γονείς υποχρεούνται, εντός της προθεσμίας που ορίζει ο νόμος, να προσδιορίσουν με αμετάκλητη δήλωσή τους ενώπιον του ληξιάρχου του τόπου κατάρτισης της σχετικής ληξιαρχικής πράξης τη δημοτι κότητά του. Η δήλωση αυτή προσδιορίζει τη δημοτι κότητα και των τέκνων που θα γεννηθούν μεταγενέστε ρα. Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν γίνει η παραπάνω δήλωση, το τέκνο αποκτά τη δημοτικότητα του πατέρα. | |
86e05bf4be2455060662db37594ad8eca7404919abe26bcd848ae5304a710267 | Όλοι οι δημότες (άνω των 18) του Δήμου έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν στις δημοτικές εκλογές. Δικαίωμα του εκλέγειν έχουν επίσης οι πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι ομογενείς, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. | |
afb225108c2057fde430d93e1c70b4bbedd646505c31c5362e104a3f985adba7 | Δήμαρχος μπορεί να εκλεγεί ο δημότης που έχει την ικανότητα να εκλέγει και έχει συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας του κατά την ημέρα της διενέργειας των εκλογών. Δημοτικός σύμβουλος μπορεί να εκλεγεί ο δημότης που έχει την ικανό τητα να εκλέγει και έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της η λικίας του κατά την ημέρα διενέργειας των εκλογών.
Δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας μπορεί να εκλεγεί και ο πολίτης κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο ομογενής, σύμφωνα και με τις ειδικότερες διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας.
Στις εκλογές των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων θεωρείται επιτυχών συνδυασμός αυτός που συγκέντρωσε την α πόλυτη πλειοψηφία (50% + 1 ψήφο) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελ τίων και επιλαχόντες όσοι συνδυασμοί έλαβαν έστω και μία έδρα. Δήμαρχος εκλέγεται ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασμού. Εάν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την α πόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επό μενη Κυριακή ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρ χους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότε ρες ψήφους. Τα τρία πέμπτα (3/5) των εδρών του δημοτικού συμ βουλίου καταλαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός και τα δύο πέμπτα (2/5) οι επιλαχόντες, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν. | |
deb42ae9463d877a85f906983163ecbc72249beefcbe3535be1d00e1a8e8cf4e | Ο δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο, την οικονομική επιτροπή, την επιτροπή ποιότητας ζωής, την εκτελεστική επιτροπή και τον δήμαρχο. | |
0b59be27568188bef3ae755333b5eef21baadadddca0f6a8d14e7ca4f87c1e18 | Το δημοτικό συμβούλιο αποτελείται από δεκατρία (13) μέλη σε Δήμους με πληθυσμό έως δύο χιλιάδες κατοίκους και κλιμακωτά μέχρι σαράντα εννέα (49) μέλη σε Δήμους με πληθυσμό από εκατόν πενήντα χιλιάδες έναν (150.001) και άνω κατοίκους. | |
db755371d959fc3943ab0fa65b2532a1aa049f6786f16b411dccab3bf745fedc | Οι αρμοδιότητες των Δήμων αφορούν, κυρίως, τους τομείς:
α) Ανάπτυξης, με σκοπό την προστασία, αξιοποίηση και εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών. Επίσης, την κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων.
β) Περιβάλλοντος, με σκοπό την εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
γ) Ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πό λεων και των οικισμών, με σκοπό την εξασφάλιση και διαρκή βελτίωση των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών στις πόλεις και τα χωριά (κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων ύδρευσης, έργων ηλεκτροφωτισμού, κοινόχρηστων χώρων, δημιουργία χώρων πρασίνου κτλ.).
δ) Απασχόλησης, κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, πολιτικής προστασίας. Επιπλέον, οι Δήμοι ασκούν, σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα αρμοδιότητες, οι οποίες τους έχουν ανατεθεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, όπως π.χ.:
1. Η τήρηση του δημοτολογίου και του μητρώου αρρένων και η έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών.
2. Η τήρηση των ληξιαρχικών βιβλίων.
3. Η τήρηση αρχείων επίσημων εγγράφων και η έκδοση αντιγράφων.
4. Η τήρηση των διατάξεων που αφορούν το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων. | |
c27a4fd94a6cf9c5fca3c129a1042a9c6324f7d8381c2afba9bab43018f21c4a | Η χώρα μας αποτελείται από 13 Περιφέρειες. Οι Περιφέρειες σχεδιάζουν, προγραμματίζουν και υλοποιούν πολιτικές σε περιφερειακό επίπεδο στο πλαί σιο των αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές. | |
901810dfe31c8838355ece713a14b704fb167d516f19296f3a37212f690fac38 | Όργανα της Περιφέρειας είναι ο περιφερειάρχης, οι αντιπεριφερειάρχες, το περιφερειακό συμβούλιο, η οικονομική επιτροπή και η εκτελεστική επιτροπή. Σε κάθε Περιφέρεια τον περιφερειάρχη επικουρούν αντιπεριφερειάρχες. Ειδικά στις περιφέρειες Βορείου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων οι ανωτέρω αντιπεριφερειάρχες εκλέγονται ανά ένας σε κάθε νομό.
Ο περιφερειάρχης, οι αντιπεριφερειάρχες και τα μέλη του περιφερειακού συμβουλίου εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία.
Οι εκλογές γίνονται κάθε πέντε (5) χρόνια, ταυτόχρονα με τις δημοτικές εκλογές, στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές και τους ίδιους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και εφόρους αντιπροσώπων, αλλά η ψηφοφορία διενεργείται σε διαφορετικές κάλπες. Οι εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την επικράτεια. Στις εκλογές των περιφερειαρχών και περιφερειακών συμβούλων θεωρείται επιτυχών ο συνδυασμός αυτός που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία (50% + 1 ψήφο) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες συνδυασμοί, ό σοι συνδυασμοί έλαβαν έστω και μία έδρα.
Στις εκλογές των περιφερειαρχών και περιφερειακών συμβούλων θεωρείται επιτυχών ο συνδυασμός αυτός που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία (50% + 1 ψήφο) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες συνδυασμοί, ό σοι συνδυασμοί έλαβαν έστω και μία έδρα.
Εάν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους περιφερειάρχες των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
Τα τρία πέμπτα (3/5) των εδρών του περιφερειακού συμβουλίου καταλαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός και τα δύο πέμπτα (2/5) οι επιλαχόντες, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν. | |
1fb67de3bcf4701ddf421d5cb9fd6cc74d759896440a5bfcc28564c9a26b9bdd | Οι περιφερειακές και δημοτικές αρχές ασκούν τις αρμοδιότητές τους σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας. Κατά την άσκησή τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη:
α) Οι εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές που σχετίζονται με τις αρμοδιότητές τους.
β) Η ανάγκη συνεργασίας και συντονισμού με άλλες τοπικές ή δημόσιες αρχές και οργανισμούς.
γ) Οι διαθέσιμοι πόροι για την κάλυψη των αρμοδιοτήτων και η ανάγκη να διασφαλισθεί η επωφελής και αποτελεσματική χρήση τους, καθώς και η ισόρροπη κατανομή τους.
δ) Η ανάγκη οργάνωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια και η ποιότητά τους, η διαφάνεια και η ισονομία, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. ε) Η ανάγκη αειφόρου ανάπτυξης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στους Δήμους και τις Περιφέρειες ασκείται εποπτεία από το κράτος. Η εποπτεία δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ούτε να θίγει την διοικητική και την οικονομική αυτοτέλειά τους. | |
04a5730c90f225791d97beaf5ba5c0d7474f3eac1fbb14ef9c840d93c7e3444c | Με νόμο του 2010, που προωθήθηκε από το ΔΝΤ, καταργήθηκαν οι Νομαρχίες και συνενώθηκαν πολλοί Δήμοι και Κοινότητες. Έτσι, στον νέο χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που ονομάστηκε Πρόγραμμα «Καλλικράτης» έχει περιοριστεί ο αριθμός των Δήμων σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα έχει αυξηθεί η γεωγραφική έκταση όσων προέκυψαν από συνένωση. Στόχος ήταν η οικονομική ενίσχυση των Δήμων και η εύρυθμη λειτουργία τους μέσω της μείωσης περιττών φορέων και εξόδων. | |
a2f54fa44803b1f8be0d54e662ecb02db36be7f80204ef32484e76c75d411ba7 | Η νεοελληνική πολιτεία συγκροτείται ως πολιτική κοινότητα, ως ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος, μετά την επανάσταση του 1821. Η Α΄ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων έγινε στο χωριό Πιάδα, κοντά στην αρχαία Επίδαυρο. Εκεί οι 59 αντιπρόσωποι του έθνους, από όλες σχεδόν τις περιοχές, την 1η Ιανουαρίου 1822, διακήρυξαν την πολιτική ύπαρξη και ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους. | |
3e15e1ee75d918df4b3c24e72abf760578f02bd4dfe18129797448a00030b3aa | Μεταξύ των προβλημάτων είναι π.χ.:
α) Το δημογραφικό. Η μείωση των γεννήσεων τις τελευταίες δεκαετίες έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του πληθυσμού. Η μετανάστευση τροφοδότησε την Ελλάδα με «νέο αίμα». Όμως, η ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία προϋποθέτει την παροχή ευκαιριών από το ελληνικό κράτος για να εργασθούν, να μορφωθούν τα παιδιά τους, να έχουν δυνατότητες κοινωνικής ανόδου κτλ.
β) Η προστασία και ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού. Η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου του λαού, η διατήρηση της γλώσσας, η ιστορική αυτοσυνειδησία κτλ. είναι απαραίτητα. Ειδικότερα, όσον αφορά τη γλώσσα, αφού «τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου» (Λούντβιχ Βιτγκενστάιν), η προστασία της γλώσσας είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ για τη συνέχεια του ελληνισμού και του ελληνικού πολιτισμού.
γ) Η ανάπτυξη και μάλιστα η ισόρροπη ανάπτυξη. Η έννοια της ανάπτυξης δεν αναφέρεται μόνο στην οικονομία αλλά σε όλους τους τομείς της κοινωνίας (κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό κτλ.). Ειδικότερα, όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, η συγκέντρωση του μισού πληθυσμού της χώρας στην πρωτεύουσα, χωρίς άλλο κριτήριο, δε βοηθά στην ανάπτυξη της κοινωνίας και της οικονομίας. Η ερήμωση της υπαίθρου και η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στην Αθήνα και σε μερικές άλλες πόλεις δημιουργεί επιπλέον προβλήματα.
δ) Η δημοκρατική λειτουργία των πολιτικών θεσμών (Βουλής, κυβέρνησης, κομμάτων, συνδικάτων, τοπικής αυτοδιοίκησης κτλ.). Η δυσλειτουργία των πολιτικών θεσμών έχει οδηγήσει και στη δυσλειτουργία του πολιτικού συστήματος. Χρειάζεται διαφάνεια, αξιοκρατία και έλεγχος στη λειτουργία του κράτους και των πολιτικών θεσμών. Απαιτείται η κατάργηση των πελατειακών σχέσεων, ώστε καθένας να αναλαμβάνει δημόσιες θέσεις ανάλογα με τα προσόντα του, αλλά και η καθιέρωση πραγματικού «πόθεν έσχες» (έλεγχος των πηγών και των τρόπων απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων) για όλους τους δημόσιους λειτουργούς.
ε) Η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Το δωρεάν και δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να δίνει στους μαθητές γνώσεις με τις οποίες θα μπορούν να κατανοήσουν τη φύση και την κοινωνία. Όπως έλεγε ο Βραζιλιάνος παιδαγωγός Πάουλο Φρέιρε «οι μαθητές δεν αρκεί να μάθουν να διαβάζουν τις λέξεις. Είναι ανάγκη να μάθουν να διαβάζουν τον κόσμο». Αυτό σημαίνει σύνδεση της σχολικής γνώσης με την φυσική και κοινωνική πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να λαμβάνει μέτρα για την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων των μαθητών, ώστε να έχουν πρόσβαση στη γνώση όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση των γονιών τους. | |
f6ee27744b1e9f6a27cd748a8772a2065aeec994cdfdd3f4dab9ec0fa8ec48ec | Από την αρχή της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξαν τρεις βασικές απόψεις για τη διαμόρφωσή της. Ειδικότερα:
α) Η δημιουργία ομοσπονδίας. Στόχος ήταν η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής ομοσπονδίας (Ενωμένες Πολιτείες Ευρώπης). Στην περίπτωση αυτή θα υπήρχε ένα κεντρικό ομοσπονδιακό κράτος με ευρείες αρμοδιότητες και επιμέρους ομόσπονδα κράτη. Το ομοσπονδιακό σύστημα θα είχε δύο πλεονεκτήματα: πρώτον, θα εξασφάλιζε ισότιμη συμμετοχή των χωρών. Δεύτερον, θα έδινε τη δυνατότητα σε κάθε χώρα να προχωρήσει με τους δικούς της ρυθμούς στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
β) Η δημιουργία συνομοσπονδίας. Στόχος ήταν η δημιουργία μιας χαλαρής ένωσης κρατών με ελάχιστους περιορισμούς στην εξουσία των κρατών-μελών. Η κοινή δράση θα περιοριζόταν στο επίπεδο της διακρατικής συνεργασίας. Αυτή ήταν η αντίληψη που προώθησε η Αγγλία.
γ) Η ανοιχτή προσέγγιση. Στόχος όχι άμεσος αλλά μακροπρόθεσμος ήταν η Ευρωπαϊκή ομοσπονδία. Δηλαδή, η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να γίνει σταδιακά αρχίζοντας από τους τομείς στους οποίους υπάρχουν προϋποθέσεις επιτυχίας. Η παραχώρηση αρμοδιοτήτων από τα κράτη θα παρέμενε «ανοιχτή» και θα προχωρούσε ανάλογα με τις εμπειρίες της Ένωσης. Τελικά, επικράτησε αυτή η τρίτη προσέγγιση. Έτσι, η πορεία προς την «Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία» συνεχίζεται αργά αλλά σταθερά. | |
e3d539cf1a18d3c0d4d9fd72e19a4d26ce8a9ee8eb6a2d051a4698c643555ff8 | Τα κριτήρια ένταξης κάθε κράτους στην Ε.Ε. είναι:
Πρώτον, να διαθέτει σταθερούς θεσμούς που να εγγυώνται τη δημοκρατία, τον σεβασμό στα δικαιώματα του ανθρώπου, τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων.
Δεύτερον, να έχει καθεστώς ελεύθερης οικονομίας, οικονομίας της αγοράς, καθώς και την ικανότητα να αντιμετωπίζει ανταγωνιστικά τις δυνάμεις της αγοράς, στα πλαίσια της Ε.Ε.
Τρίτον, να έχει την ικανότητα να επωμιστεί τις υποχρεώσεις του κράτους-μέλους, να συμμορθώνεται δηλαδή στις υποδείξεις της Ένωσης, να σέβεται τους σκοπούς της και να ενστερνίζεται το όραμα της κοινής ανάπτυξης και ευημερίας. | |
78edfc9d7c7d124044ec392edabe592d4346456e1cc72503814b13d1ff50a85e | Οι αξίες πάνω στην οποίες προσπαθεί να οικοδομηθεί η Ε.Ε. είναι:
α) Η ειρήνη. Μετά τις καταστροφές των δύο παγκοσμίων πολέμων του 20ού αιώνα, η Ευρώπη των πολέμων προσπαθεί να γίνει η Ευρώπη της ειρήνης.
β) Η ενότητα. Η ενότητα των κρατών ως κοινότητα συμφερόντων και οντότητα αντιμετώπισης προβλημάτων. Αν ληφθεί υπόψη ότι τα σημερινά προβλήματα (π.χ. μόλυνση περιβάλλοντος) έχουν διακρατικό χαρακτήρα κι αν κατανοηθεί η σημασία του αξιώματος «η ισχύς εν τη ενώσει», τότε καταδεικνύεται η αξία της κοινότητας.
γ) Η ισότητα. Η ενότητα ως κοινότητα μπορεί να υπάρξει μόνο εκεί που υπάρχει ισότητα. Ισότητα μεταξύ των κρατών μελών και ισότητα μεταξύ των πολιτών της κοινότητας. Όλοι λοιπόν είναι ίσοι και οι όποιες διαφορές οφείλουν να επιλύονται με βάση την αρχή της ισότητας.
δ) Η αλληλεγγύη. Η συνοχή της ένωσης, η ασφάλεια και η ευημερία των κρατών και των πολιτών, στηρίζονται στην αλληλεγγύη. Χωρίς αλληλεγγύη αργά ή γρήγορα θα αναπτύσσονται διαλυτικές τάσεις σε κάθε είδους ένωση.
ε) Η ελευθερία. Ήδη, εδώ και πολλά χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίχθηκε στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων. | |
d924f6696a6852958eadf030fe59ea4d60240f9d04118a3405ae27e2ee6f6f1e | Η συμμετοχή είναι η διαδικασία που παρέχει στους πολίτες την δυνατότητα να επηρεάζουν τη λήψη των δημόσιων αποφάσεων. Οι ρίζες της συμμετοχής βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα. Στην πόλη-κράτος ο πολίτης συμμετέχει στην Εκκλησία του Δήμου, όπου κληρώνονται οι πολίτες στα περισσότερα από τα δημόσια αξιώματα και λαμβάνονται αποφάσεις για τα κοινά, αποφάσεις που αφορούν τις δημόσιες υποθέσεις.
Όπως οι εκλογές, έτσι και η συμμετοχή του πολίτη στα «κοινά» από τον Δήμο μέχρι την παγκόσμια κοινότητα αποτελεί μια πράξη ευθύνης. Ο πολίτης ενδιαφέρεται για το κοινό μέλλον, που είναι και δικό του μέλλον. Και αυτή η «μετοχή» στα κοινά προσφέρει μοναδική χαρά και πληρότητα. Είναι η χαρά της συνεύρεσης και της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Με τη συμμετοχή στα κοινά αναπτύσσεται ο διάλογος, η συνεργασία, η εμπιστοσύνη, η συναίνεση κτλ. μεταξύ των πολιτών. Επιπλέον, ο πολίτης αναπτύσσει ικανότητες / δυνατότητες διάγνωσης και ιεράρχησης των κοινών αναγκών, αλλά και αξιολόγησης και επίλυσης των κοινών προβλημάτων. Τέλος, αντιλαμβάνεται ότι η συν-ύπαρξη απαιτεί αποφυγή των ακραίων θέσεων.
Η συμμετοχή του πολίτη σε διάφορες τοπικές, πολιτιστικές, συνδικαλιστικές, κομματικές κτλ. ενώσεις δεν χρειάζεται να υπηρετεί τα στενά τοπικά, συνδικαλιστικά, κομματικά κτλ. συμφέροντα και να εμποδίζει την πρόοδο και το γενικό συμφέρον. Η συμμετοχή του πολίτη έχει νόημα όταν συνδυάζει αρμονικά το ατομικό συμφέρον και το υποτάσσει στο γενικότερο συμφέρον. | |
0dbd7133da2e7d85266033342c5703ea2acdac505a608eb5fcf95b847e725a51 | Ο πολίτης συμμετέχει:
α) Στον Δήμο. Οι πολίτες του Δήμου εκλέγουν τους δημοτικούς άρχοντες. Συνήθως οι πολίτες έχουν ενδιαφέρον για τον Δήμο, για τις τοπικές υποθέσεις. Οι πολίτες συμμετέχοντας ενεργά γίνονται συμπαραγωγοί της πολιτικής σε διάφορα θέματα, όπως στην κοινωνική πολιτική, στην κατανομή των δημοτικών τελών, στην ανάπλαση περιοχών κτλ.
β) Στην πολιτεία. Η ελληνική πολιτεία είναι αντιπροσωπευτική δημοκρατία και, όπως ορίζει το Σύνταγμα, «θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία». Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες πολίτες συμμετέχουν: Στην εκλογή των βουλευτών. Σε δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα.
γ) Στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη ο Ευρωπαίος πολίτης απολαμβάνει αρκετά πλεονεκτήματα: περισσότερες επιλογές, ενίσχυση και διασφάλιση των δικαιωμάτων και ελευθεριών του, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο κτλ. Με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (1992) ο κάθε πολίτης πλέον δεν είναι μόνο πολίτης του κράτους μέλους αλλά και πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα αποφασιστικό βήμα για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης υπήρξε και η θέσπιση της ιθαγένειας της Ένωσης. Τονίζεται ότι η ιθαγένεια της Ένωσης συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια. | |
dcbbe82c8e552574121d826e8ddd99a5e17b508dc03580fdc685c3e7bfcd139d | Παρά την ανάγκη και τη χρησιμότητα της συμμετοχής στα κοινά, αρκετοί πολίτες δεν μετέχουν για διάφορους λόγους, όπως:
1. Το χάσμα ανάμεσα στα λόγια και στα έργα των πολιτικών.
2. Η διαπλοκή και η διαφθορά.
3. Η αντικατάσταση της πολιτικής από την επικοινωνία.
4. Η έλλειψη ηγεσίας που να εμπνέει τους πολίτες.
Αποτέλεσμα αυτής της πορείας είναι η «αποχή» από την πολιτική. Αποχή η οποία εκδηλώνεται είτε ως πολιτική απάθεια, είτε ως πολιτική απέχθεια. Και στις δύο περιπτώσεις ο πολίτης βρίσκεται στη γωνιά. Άλλοι αποφασίζουν γι’ αυτόν. Ο πολίτης είναι θεατής των εξελίξεων. Η δημοκρατία της συμμετοχής αντικαταστάθηκε από τη δημοκρατία των θεατών. Επιπλέον, η αποχή από την πολιτική, οδήγησε στον πολιτικό αναλφαβητισμό. Δηλαδή, ο πολίτης δεν έχει τις απαραίτητες κοινωνικές και πολιτικές γνώσεις για να μπορεί να συμμετέχει ουσιαστικά, ελεύθερα και υπεύθυνα στα πολιτικά δρώμενα. Δεν γνωρίζει, δεν κατανοεί, δεν συνειδητοποιεί. Είναι ή νοιώθει ανίκανος να συμμετέχει, από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα.
Μια πολιτεία, όταν απέχουν οι πολίτες από τα κοινά, είναι επόμενο να διέρχεται κρίση. Κρίση νομιμοποίησης, η οποία οδηγεί στην ανάγκη και στο αίτημα για τη συμμετοχή του πολίτη. Η πολιτεία πλέον οφείλει να παρέχει πολιτική παιδεία, να εκπαιδεύει τον πολίτη, ώστε να γίνει ικανός να συμμετέχει ελεύθερα και υπεύθυνα στα κοινά. | |
564229c292339e0c8d27ae7f0965b4ef3406fef63594952a27838038d7268c64 | α) Συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό. Το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του οργανώθηκε συγκεντρωτικά. Η επιλογή αυτή ήταν επιτακτική, αφού υπήρχε ανάγκη για ένα ισχυρό εθνικό κέντρο. Με την επανάσταση του 1821 μόνο ένα μικρό τμήμα των ελληνικών πληθυσμών απελευθερώθηκε. Το μεγαλύτερο μέρος βρισκόταν υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που ανακινούσε διαρκώς το αίτημα για εθνική ολοκλήρωση. Η συγκεντρωτική διοίκηση και παιδεία πρόσφεραν σημαντικά στον σκοπό αυτό, στη διαμόρφωση δηλαδή της εθνικής ταυτότητας. Όμως, σήμερα το συγκεντρωτικό κράτος έχει γίνει ένα δυσκίνητο γραφειοκρατικό κράτος. Έχει αναπτυχθεί μια γραφειοκρατία, που δρα ανορθολογικά και κοστίζει ακριβά σε χρόνο και χρήμα. Η τεχνολογία (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, νέα συστήματα οργάνωσης κτλ.) προσφέρει τις δυνατότητες να περιοριστεί η γραφειοκρατία. Ήδη με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος.
β) Παρεμβατικό και αναποτελεσματικό. Για λόγους ιστορικούς, ήταν επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένα παρεμβατικό στην οικονομία και την κοινωνία κράτος. Έπρεπε να είναι παρεμβατικό για να σώσει ό,τι μπορούσε να περισωθεί και να δημιουργήσει ό,τι μπορούσε να δημιουργηθεί. Τον 20ό αιώνα, η διεθνής συγκυρία (π.χ. οικονομική κρίση 1929, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος), βοήθησε στην επέκταση του κρατικού παρεμβατισμού. Μετά το 1974 ο κρατικός παρεμβατισμός επεκτείνεται. Στις αρχές του 21ου αιώνα το κράτος παράγει πάνω από το 50% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.). Το κράτος σήμερα είναι ένας μηχανισμός διεύθυνσης και διαχείρισης όχι μόνο της οικονομίας αλλά πολλών δραστηριοτήτων. Δεν υπάρχει τομέας στον οποίο να μην παρεμβαίνει το κράτος. Η αύξηση του παρεμβατισμού συνεπάγεται αύξηση της γραφειοκρατίας και κατ’ επέκταση αύξηση της αναποτελεσματικότητας.
γ) Παραδοσιακό και σύγχρονο. Στο ελληνικό κράτος, από την ίδρυσή του, διαμορφώνονται συμφέροντα και συνήθειες που αντιδρούν στον εκσυγχρονισμό. Ο συγκεντρωτισμός, ο παρεμβατισμός, οι πελατειακές σχέσεις, υπάρχουν από τη γέννηση του ελληνικού κράτους. Το ελληνικό κράτος λειτουργεί άλλοτε με βάση αυτή την παράδοση και άλλοτε με βάση τον εκσυγχρονισμό. Η εξάλειψη των πελατειακών σχέσεων, η συνέχεια των θεσμών, η διαφανής και αξιοκρατική λειτουργία του κράτους, είναι μερικά μέτρα απαραίτητα για τον εκσυγχρονισμό. Πάντως, χρειάζεται να τονιστεί ότι, παρά τις όποιες καθυστερήσεις, υπάρχουν «νησίδες» εκσυγχρονισμού και πρωτοπορίας σε αρκετούς τομείς, όπως π.χ. στην τέχνη, τη ναυτιλία, τις καινοτόμες επιχειρήσεις κτλ.
δ) Εμπιστοσύνη στην κοινότητα και αντιπαλότητα στο κράτος. Ο Έλληνας αναζητεί τις σχέσεις πρόσωπο με πρόσωπο. Έχει εμπιστοσύνη και στην οικογένεια που στηρίζεται στην αλληλεγγύη, στη συνεργασία, στους ισχυρούς δεσμούς. Αν η κοινότητα είναι χώρος συνεργασίας, το κράτος είναι χώρος σύγκρουσης, γι, αυτό και είναι χώρος αποστροφής. Θεωρείται αντίπαλο, εχθρικό. Η έλλειψη εμπιστοσύνης φαίνεται στις σχέσεις πολίτη-κράτους. Υπάρχει μια αμοιβαία δυσπιστία. Ο πολίτης νοιώθει το κράτος σαν ξένο και εχθρικό, γι, αυτό το αντιμετωπίζει ανάλογα. Επιδιώκει να παίρνει περισσότερα από αυτό και να του δίνει λιγότερα. Αλλά και το κράτος δίνει συχνά την εντύπωση ότι θεωρεί τον πολίτη «υπήκοο», που έχει μόνο υποχρεώσεις και όχι δικαιώματα. Επιδιώκει να εισπράττει περισσότερα από αυτόν και να του παρέχει λιγότερα. Σήμερα, ο πολίτης νοιώθει ένα κενό από την έλλειψη της κοινότητας και από την λειψή λειτουργία του κράτους. Η διάλυση της κοινότητας δεν αναπληρώθηκε από το κράτος. | |
f39522cc7743240e404e4b2034c85d1ae71a21bbd5ccc691d334710d782872f2 | Η κοινωνικοποίηση είναι μια διαδικασία ένταξης και ενσωμάτωσης του ατόμου σε ένα κοινωνικό σύνολο. Μια διαδικασία εκμάθησης των αξιών και των κανόνων της κοινωνίας. Κάθε κοινωνία έχει αξίες, κανόνες, αντιλήψεις, προσδοκίες κτλ., τα οποία μαθαίνει και μεταβιβάζει στα μέλη της, μέσω της κοινωνικοποίησης. Έτσι τα άτομα μπορούν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν στην κοινωνία, αλλά και η κοινωνία μπορεί να διατηρεί τη συνοχή της. Κάθε άτομο μαθαίνει τον τρόπο σκέψης, αίσθησης, συμπεριφοράς και δράσης, δηλαδή μια κοινωνικά επιθυμητή συμπεριφορά, γιατί ακριβώς η κοινωνία αυτό περιμένει από το άτομο, για να το εντάξει στα μέλη της.
Στόχος λοιπόν της κοινωνικοποίησης είναι: η ένταξη του ατόμου στην κοινωνία και η συνοχή της κοινωνίας. Η διαδικασία κοινωνικοποίησης αρχίζει από τη γέννηση, και συνεχίζεται σε όλη τη ζωή του ανθρώπου, μέχρι τα βαθειά γεράματα, αφού στην πορεία της ζωής του αναθεωρεί αξίες, στάσεις, ιδέες, συμπεριφορές.
Η κοινωνικοποίηση τροποποιείται στον χώρο και στον χρόνο. Έτσι, αλλιώς κοινωνικοποιεί τα άτομα μια ασιατική κοινωνία και αλλιώς μια ευρωπαϊκή ή η ελληνική. Αλλά και η ελληνική κοινωνία αλλιώς κοινωνικοποιούσε τα άτομα πριν πενήντα χρόνια και αλλιώς σήμερα. Επίσης, η κοινωνικοποίηση διαφοροποιείται ως προς το φύλο (άντρες, γυναίκες). Με διαφορετικά πρότυπα κοινωνικοποιούνται οι άνδρες και με διαφορετικά οι γυναίκες
. Η κοινωνικοποίηση είναι μια πολυδιάστατη και πολύπλοκη διαδικασία, που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί φορείς κοινωνικοποίησης που μεταβιβάζουν πολλά και διαφορετικά μηνύματα (αξίες, κανόνες, πρότυπα συμπεριφοράς) στο άτομο. Μερικές φορές τα μηνύματα αυτά συγκρούονται μεταξύ τους και αυτό δημιουργεί μια διλημματική κατάσταση, που εκφράζεται με το ερώτημα «τι να ακολουθήσω;».
Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η κοινωνικοποίηση στην περίοδο της εφηβείας και της ενηλικίωσης. Στην περίοδο αυτή, το άτομο πρέπει να κάνει επιλογές (σπουδές, επάγγελμα, σύντροφος κτλ.) που θα σημαδέψουν το μέλλον του. | |
7d39fcb300a7d5a926a040bd4bf72c17cf06bf7abd9063ac8783f9d2a2fd5123 | Η πολιτική κοινωνικοποίηση είναι μέρος της κοινωνικοποίησης και συντελείται από όλους τους φορείς κοινωνικοποίησης, με τους οποίους το άτομο έρχεται σε επαφή σ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής του ζωής.
Τέτοιοι φορείς είναι: η οικογένεια, το σχολείο, η εκκλησία, τα Μ.Μ.Ε., τα εργατικά σωματεία, οι επαγγελματικές οργανώσεις, τα πολιτικά κόμματα, καθώς και γεγονότα που συμβαίνουν εντός και εκτός της χώρας, όπως τα κοινωνικά κινήματα, οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι πόλεμοι, η εκμετάλλευση, η ανισότητα κτλ. Όλα αυτά –φορείς και γεγονότα– επηρεάζουν την πολιτική συμπεριφορά του ατόμου.
Η πολιτική κοινωνικοποίηση αναφέρεται στη διαμόρφωση γνώμης και στην υιοθέτηση στάσης για την πολιτική, δηλαδή για τους πολιτικούς θεσμούς, την πολιτική εξουσία, τις πολιτικές σχέσεις, τις πολιτικές διαδικασίες, τα πολιτικά γεγονότα.
Η συμμετοχή στα κοινά, το ενδιαφέρον για τις δημόσιες υποθέσεις, η δράση για την πρόοδο της πολιτείας δείχνει την ποιότητα της πολιτικοποίησης.
Μερικά παραδείγματα πολιτικής κοινωνικοποίησης:
1. Η γνώμη του πολίτη για τον τρόπο άσκησης της εξουσίας.
2. Η στάση του πολίτη στο πολιτικό γίγνεσθαι.
3. Η κριτική του πολίτη απέναντι στα πολιτικά κόμματα.
4. Η στάση του πολίτη απέναντι στην ανισότητα και εκμετάλλευση.
5. Η συμμετοχή του πολίτη στα κοινωνικά κινήματα. Η συμμετοχή του πολίτη στο σωματείο του χώρου όπου εργάζεται. | |
7fcf8e7f9f673f4e31f532aed44b559ce09dbf95fa40b8edc812256dfa568c23 | Η πολιτικοποίηση διαφέρει από την κομματικοποίηση, δηλαδή την ένταξη του ατόμου σε ένα κόμμα και τη δράση του υπέρ της πολιτικής και των συμφερόντων ορισμένου κόμματος. Αντικείμενο της πολιτικοποίησης είναι η μετάδοση γνώσεων, η καλλιέργεια αρχών και αξιών, η υιοθέτηση στάσεων και η δράση για θέματα που αφορούν την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Βέβαια, το περιεχόμενό της μεταβάλλεται στην πορεία του χρόνου. Είναι συνάρτηση των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, του επικρατούντος κοινωνικο-πολιτικού συστήματος. Έτσι π.χ. ένα αυταρχικό σύστημα μέσω της πολιτικοποίησης επιδιώκει διαφορετικούς στόχους σε σύγκριση με ένα δημοκρατικό σύστημα. Το αυταρχικό σύστημα φοβάται τη συμμετοχή του πολίτη, ενώ το δημοκρατικό σύστημα την επιδιώκει. Και όσον αφορά τη συμμετοχή του πολίτη, η πολιτεία δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη συμμετοχή των πολιτών της. | |
bb5c67d2959eb32e760e13a76b5e4a166e191367bc09a72e6c8d5f4cb00c299a | Η οικογένεια είναι ο πρώτος και ο κυριότερος φορέας-παράγοντας κοινωνικοποίησης. Αν ληφθεί υπόψη ότι η κοινωνικοποίηση αρχίζει από τη γέννηση (ορθότερα πριν από την γέννηση) και ότι τα χρόνια της παιδικής ηλικίας είναι καθοριστικά για την πορεία του ατόμου, τότε, αποδεικνύεται η σημασία της οικογένειας.
Η οικογένεια μαθαίνει στο άτομο τον τρόπο επικοινωνίας (γλώσσα), τις αξίες και τους κανόνες, τα πρότυπα συμπεριφοράς, τους ρόλους, τον τρόπο ένταξης στην κοινωνία. Φροντίζει για την ανατροφή, την εκπαίδευση, την επαγγελματική αποκατάσταση, την συναισθηματική κάλυψη την μελών της κτλ.
Ο τρόπος κοινωνικοποίησης και πολιτικοποίησης από την οικογένεια επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το φύλο (αγόρι, κορίτσι), η περιοχή (αγροτική, αστική), ο πολιτισμός (ευρωπαϊκός, αφρικανικός) κτλ.
Tέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι η υπερπροστασία των νέων μελών της οικογένειας δεν τα βοηθά να αναπτύξουν προσωπικότητα «ανθεκτική» στις δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους. | |
162172b0a32e9d5f53356c4f869ac23d8a576e21d35a492df8f3131e154fcd5e | Μεγάλη σημασία για την κοινωνικοποίηση και την πολιτικοποίηση των ατόμων έχει και το σχολικό περιβάλλον και η σχολική ζωή. Η συνύπαρξη μαθητών από διαφορετικά περιβάλλοντα, οι σχέσεις εκπαιδευτικού-μαθητών, η επιλογή γνωστικών αντικειμένων-θεμάτων και ο τρόπος ανάλυσής τους, η συνεργασία και η σύγκρουση, οι σχολικές εκδηλώσεις κτλ., διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και πολιτική διαπαιδαγώγηση των μαθητών. Το σχολείο προσφέρει οργανωμένη κοινωνικοποίηση. Συνεχίζει να είναι σημαντικός φορέας κοινωνικοποίησης και ειδικότερα πολιτικής κοινωνικοποίησης. Και επειδή δεν γεννιόμαστε αλλά γινόμαστε πολίτες, ο ρόλος του στη διαμόρφωση της ιδιότητας του πολίτη είναι σημαντικός.
Πολλές φορές, ανεξάρτητα από τις όποιες επιταγές της πολιτείας για τη διδασκαλία ορισμένου περιεχομένου, σημασία έχει τι συμβαίνει στην πράξη, στην σχολική τάξη. | |
8c6476b1ff3325063c5bf4d1594a63cd20bce486ba0fafe73acdb3fea07d01f5 | Από την παιδική ηλικία αρχίζουν οι παρέες συνομηλίκων. Αργότερα στο σχολείο οι παρέες διευρύνονται. Η ίδια θέση (μαθητές), το ίδιο περιβάλλον (σχολείο), οι ίδιες αγωνίες, οι ίδιες προσδοκίες και επιδιώξεις κτλ. οδηγούν σε παρέες, φιλίες κτλ.
Το άτομο δημιουργεί ή εντάσσεται σε ομάδες, επειδή ικανοποιεί διάφορες ανάγκες του, οι οποίες είναι, κυρίως, δύο ειδών: βιολογικές (π.χ. τροφή, κατοικία, ασφάλεια) ή κοινωνικές (π.χ. αγάπη, συνύπαρξη, απόκτηση ταυτότητας). Η ένταξη στη μία ή στην άλλη ομάδα γίνεται σε συνάρτηση με τις αξίες–επιδιώξεις–σκοπούς της ομάδας. Τα παιδιά έχουν διαφορετικές ανάγκες από τους μεγάλους, γι, αυτό και επιλέγουν τις παρέες τους με διαφορετικά κριτήρια από αυτά των μεγάλων. Πάντως, τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν έντονη την ανάγκη της αποδοχής και της ένταξης σε κάποια ομάδα, γιατί η ομάδα προσφέρει ταυτότητα, ασφάλεια, διαφορετικούς στόχους κτλ. Η ένταξη λοιπόν ενός παιδιού ή εφήβου σε κάποια παρέα συνομηλίκων γίνεται για διάφορους λόγους, όπως:
1. Η καλύτερη ικανοποίηση κάποιων αναγκών του.
2. Η ανάγκη για επικοινωνία και συναισθηματική έκφραση.
3. Η ανάγκη απόκτησης ταυτότητας.
4. Η ψυχαγωγία, η άθληση και οι εκδρομές.
5. Η περιέργεια, η παρακίνηση, η καθοδήγηση.
Η επίδραση της παρέας συνομηλίκων δεν πρέπει να υποτιμάται. Οι ομάδες ομηλίκων, οι παρέες, επηρεάζουν σημαντικά τους νέους. Η αποδοχή του εφήβου από τους συνομηλίκους του είναι σημαντική. Γι, αυτό και η συμπεριφορά του νέου, το ντύσιμό του, η μουσική που ακούει κτλ. εναρμονίζονται με τις συνήθειες και τις προτιμήσεις της παρέας στην οποία θέλει να ανήκει. | |
3ab6153a98ca0c5ce267551f90a27ffb85d91388454f7d66aac9b4242b82c725 | Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε.) είναι ο γραπτός και ηλεκτρονικός Τύπος. Παίζουν σημαντικό ρόλο στις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς οι άνθρωποι έρχονται διαρκώς σε επαφή μαζί τους. Η εφημερίδα, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το διαδίκτυο με τις τεράστιες δυνατότητες που έχει ανοίξει στην ενημέρωση, το βίντεο κτλ. είναι κομμάτια της καθημερινότητας κάθε ανθρώπου. Κάθε Μ.Μ.Ε. έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, έχει και τη δική του δύναμη. Έτσι π.χ. γίνεται λόγος για τη δύναμη του γραπτού λόγου (scripta manet = τα γραπτά μένουν), για τη ραδιοφωνική φαντασία (είναι μοναδική), για τη δύναμη της εικόνας (μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις).
Τα Μ.Μ.Ε. προσφέρουν ενημέρωση, γνώση, διασκέδαση κτλ., συνήθως, είκοσι τέσσερις ώρες την ημέρα. Η δύναμη του λόγου και κυρίως της εικόνας ασκούν τεράστια επίδραση. Αυτό αποδεικνύεται και με την επίδραση της διαφήμισης. Η κοινωνία μας έχει χαρακτηριστεί ως «κοινωνία των Μ.Μ.Ε.». Επομένως, η επιρροή τους ως φορέων κοινωνικοποίησης θεωρείται σημαντική, κυρίως στους νέους.
1. Η επίδραση των Μ.Μ.Ε. εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
2. Το είδος του μέσου (π.χ. εφημερίδα, τηλεόραση, H/Y).
3. Το περιεχόμενο του προγράμματος, αφού κάθε μέσο έχει το δικό του πρόγραμμα.
4. Τον χρόνο παρακολούθησης (π.χ. μία ώρα την ημέρα).
5. Την ηλικία, τη μόρφωση και την συνολική προσωπικότητα του δέκτη.
Είναι γεγονός ότι η επίδραση των Μ.Μ.Ε. είναι μεγαλύτερη στα παιδιά. Από την άλλη μεριά κάθε δέκτης δεν είναι άγραφος πίνακας (tabula rasa) πάνω στον οποίο γράφουν τα μηνύματά τους τα Μέσα. Κάθε δέκτης έχει τις δικές του εμπειρίες, γι, αυτό κάνει τη δική του αποκωδικοποίηση στα μηνύματα των Μέσων. Επιπλέον, λόγω της πληθώρας Μέσων, έχει το δικαίωμα επιλογής. Σε τελική ανάλυση, ο βαθμός επίδρασης των Μ.Μ.Ε. εξαρτάται από τη χρήση τους κι αυτή διαφέρει από άτομο σε άτομο. | |
42566de07e5a372d98d814f76551e279c4c7be61d275d80c72848293477b4d7e | Τα πολιτικά κόμματα μπορούν να αποτελέσουν «πολιτικό σχολείο» για τους νέους, δεδομένου ότι η διάπλαση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών, δεν είναι μόνον υπόθεση της εκπαίδευσης αλλά και των κομμάτων. Στα κόμματα, οι νέοι μπορούν να μάθουν να συνδιαλέγονται, να συμμετέχουν, να συνυπάρχουν, να συναποφασίζουν. Μαθαίνουν και κατανοούν την έννοια της Δημοκρατίας και διαμορφώνουν την πολιτική τους ταυτότητα. Παρά τις όποιες αδυναμίες και δυσλειτουργίες τους, τα πολιτικά κόμματα είναι απαραίτητα. Αποτελούν βασικό και απαραίτητο πολιτικό θεσμό της δημοκρατίας. Αποτελούν έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, αφού μέσα από τα κόμματα εκφράζεται η κοινωνία. | |
d32cc6a7671c8026dbd4d220b05285fff05d1412f69fc58687effe07e205e778 | Το σχολείο, ως ζωντανός οργανισμός, αποτελεί θεσμό που προετοιμάζει τα παιδιά για την ένταξή τους σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο. Ο Κανονισμός Μαθητικών Κοινοτήτων εξειδικεύει την οργάνωση και λειτουργία των Μαθητικών Κοινοτήτων, καθώς και τη συμμετοχή των μαθητών. Μεταξύ άλλων αναφέρει:
α) Οι μαθητικές κοινότητες (Μ.Κ.), καθαρά παιδαγωγικός θεσμός, που συνδέεται άρρηκτα με την εκπαιδευτική διαδικασία, αποτελούν τον χώρο για την ανάπτυξη της μαθητικής πρωτοβουλίας μέσα στο σχολείο, αποτελούν κύτταρο δημοκρατικής ζωής, στο πλαίσιο των οποίων, με τον διάλογο και τη συμμετοχή οι μαθητές με πνεύμα συνεργασίας, ασκούνται στη δημοκρατική διαδικασία και στη συμμετοχή τους στα κοινά, μελετώντας και προτείνοντας λύσεις για τα προβλήματα που τους αφορούν.
β) Οι Μ.Κ. αποτελούν τη μαθητική έκφραση στα σχολικά θέματα και πρωτοστατούν στην κατοχύρωση της συνεργασίας καθηγητών- γονέων-μαθητών, για την ανάπτυξη του διαλόγου στη σχολική ζωή και την από κοινού αντιμετώπιση των ζητημάτων που την αφορούν.
γ) Στόχος του Κανονισμού για τις μαθητικές κοινότητες είναι να τις αναδείξει σε δημοκρατικούς θεσμούς, όπου με τη συμμετοχή όλων των μαθητών στις διαδικασίες τους, θα απελευθερώνονται οι δημιουργικές ικανότητες όλων των παιδιών, θα εθίζονται οι μαθητές στη συλλογική ζωή, θα αναπτύσσεται η υπευθυνότητα, θα κατοχυρώνονται τα δικαιώματα αλλά και θα συνειδητοποιούνται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των μαθητών.
δ) Με τον κανονισμό αυτόν κατοχυρώνεται ο ρόλος των μαθητικών κοινοτήτων και αναπτύσσεται το πλαίσιο της δημοκρατικής ζωής στο σχολείο. Στους μαθητές απομένει να αξιοποιήσουν αυτές τις δυνατότητες, αναπτύσσοντας τις λειτουργίες των μαθητικών κοινοτήτων με τη συμμετοχή όλων των παιδιών στη διαδικασία για λήψη των αποφάσεων με επεξεργασία απόψεων, ώστε οι μαθητές να έχουν γνώμη για τα θέματα που τους αφορούν. Με την υλοποίηση αυτού του κανονισμού και τη μαθητική πρωτοβουλία οι μαθητικές κοινότητες θα αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο και θα συμμετέχουν ενεργά στη ζωή και στη λειτουργία του σχολείου. | |
10ea2fa8d5b7677a9c7f52e71ea7010ecad2c1ca4fec277f5036a1cc2ae0ffe4 | Σκοπός των Μ.Κ. είναι η μαθητεία στη δημοκρατία, δηλαδή:
1. Η ανάπτυξη δημοκρατικής συνείδησης.
2. Ο σεβασμός της αξίας και προσωπικότητας κάθε ανθρώπου.
3. Η ανάπτυξη ατομικής και κοινωνικής ευθύνης.
4. Η ανάπτυξη των ικανοτήτων και δυνατοτήτων του μαθητή.
5. Η άσκηση στους κοινωνικούς ρόλους.
Οι Μ.Κ. είναι τόσο απλή και συγχρόνως τόσο δύσκολη υπόθεση. Το τι πραγματικά είναι στην πράξη εξαρτάται από εμάς. Αν επιτυγχάνουν ή όχι τον σκοπό τους εξαρτάται από όλους όσους είναι εντός και εκτός σχολείου, αν πραγματικά θέλουν να ευδοκιμήσουν οι Μ.Κ. και να λειτουργήσουν ως άσκηση στη δημοκρατία. | |
3eab40bf0346c23295ac25478b9ae782c7a6f1c156fbc0a99e57a7c995bfc212 | Η μέχρι σήμερα λειτουργία των Μ.Κ. είναι, σε πολλές περιπτώσεις, τουλάχιστον προβληματική. Παρά το γεγονός ότι Μ.Κ. έχουν παρουσιάσει εξαιρετικά επιτεύγματα και υποδειγματικές εργασίες και δράσεις, η συνολική αποτίμηση του θεσμού είναι ότι δεν λειτουργούν ουσιαστικά. Είναι ανάγκη οι Μ.Κ. να οργανωθούν και να λειτουργήσουν ελεύθερα και ανεξάρτητα, δηλαδή δημοκρατικά. Μάλιστα, δεν είναι απαραίτητη η πλήρης τυποποίηση του θεσμού, γιατί κάθε σχολείο βιώνει τη δική του πραγματικότητα. Όμως, αν και η ύπαρξή τους θεωρείται σημαντική, όλοι οι ενδιαφερόμενοι και εμπλεκόμενοι ούτε εργάζονται ούτε συνεργάζονται πάντοτε για τη δημοκρατική λειτουργία τους.
Για να επιτύχουν οι Μ.Κ. χρειάζεται η πολιτεία και οι εκπαιδευτικοί να πιστεύουν και να υπηρετούν τον θεσμό αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της λειτουργίας τους. | |
effb33ca2735701fe5c288b4592ff08b8e62de2b93921d76da8793743479c341 | Άλλοτε ασκείται εκ των προτέρων, δηλαδή προληπτικά, για να μην υπάρξει παραβίαση των κανόνων και άλλοτε εκ των υστέρων, δηλαδή κατασταλτικά, όταν το άτομο έχει παραβιάσει τους κανόνες. Παράδειγμα: ο νόμος απαγορεύει τη φθορά ξένης περιουσίας. Η απαγόρευση αυτή λειτουργεί προληπτικά, δηλαδή «αναγκάζει» τα άτομα να μην προκαλούν φθορά σε ξένη περιουσία. Αν το πράξουν θα υποστούν κατασταλτικό έλεγχο (π.χ. θα τους επιβληθεί η προβλεπόμενη ποινή). | |
4d477301f1c4331299f5f753b27e96b347ee2ce0d943779e477ba2da6d7c7ed7 | Ασκείται με δύο τρόπους:
α) Με επιβραβεύσεις. Η επιβράβευση, ο έπαινος, η επιδοκιμασία, σημαίνουν θετική αξιολόγηση της συμπεριφοράς. Στόχος των επιβραβεύσεων είναι η επανάληψη της συμπεριφοράς που επιθυμούν αυτοί που ασκούν τον έλεγχο, δηλαδή της συμπεριφοράς που κινείται μέσα στα ορισμένα όρια.
β) Με κυρώσεις. Η κύρωση, ο ψόγος, η αποδοκιμασία, σημαίνουν αρνητική αξιολόγηση της συμπεριφοράς. Στόχος των κυρώσεων είναι η αποφυγή της μη ορθής συμπεριφοράς, δηλαδή της συμπεριφοράς που έχει ξεφύγει από τα ορισμένα όρια. Η υπέρβαση των ορίων απειλεί την κοινωνική συνοχή και αυτό δεν το θέλει καμιά ομάδα και καμιά κοινωνία. | |
af01d4766a37fcf32b314c6baf962f764f6ec2fdc39d1469c0b94f265ecb5b30 | Ο κοινωνικός έλεγχος διακρίνεται σε τρία είδη:
α) Άτυπος κοινωνικός έλεγχος. Γίνεται με βάση τα ήθη, τις παραδόσεις, τους άγραφους νόμους της ομάδας ή της κοινωνίας. Ασκείται με πολλούς τρόπους, όπως με άμεσες ή έμμεσες υποδείξεις, με χειρονομίες, με μορφασμούς, με περιφρόνηση, με αποδοκιμασία, με επιβράβευση κτλ. Ασκείται κυρίως όπου υπάρχουν μικρές ομάδες και σε παραδοσιακές κοινωνίες, όπου οι σχέσεις είναι άτυπες και προσωπικές. Ορισμένες φορές ο άτυπος έλεγχος είναι πιο αποτελεσματικός από τον τυπικό έλεγχο (σκεφτόμαστε τι θα πεί ο κόσμος, η γειτονιά, οι συνάδελφοι, οι φίλοι κτλ.).
β) Τυπικός κοινωνικός έλεγχος. Γίνεται με βάση γραπτούς κανόνες (νόμοι, κανονισμοί, αποφάσεις κτλ.). Η οικογένεια, το σχολείο, η θρησκεία, το κράτος κτλ., ασκούν τυπικό έλεγχο. Κάθε φορέας αξιολογεί τη συμπεριφορά του ατόμου με τους υπάρχοντες κανόνες και επιβάλλει τις προβλεπόμενες κυρώσεις. Αυτό ισχύει κυρίως για το κράτος, αλλά και για τους φορείς που η λειτουργία τους στηρίζεται σε γραπτούς κανόνες. Αυτό το είδος ελέγχου ασκείται, κυρίως, όπου υπάρχουν μεγάλες ομάδες και σε σύγχρονες κοινωνίες, όπου οι σχέσεις είναι τυπικές και απρόσωπες.
γ) Αυτοέλεγχος. Ο έλεγχος που ασκεί το ίδιο το άτομο στην συμπεριφορά του για διάφορους λόγους είτε γιατί έχει αποδεχθεί τους κοινωνικούς κανόνες ως λογικούς και αναγκαίους, είτε γιατί φοβάται τις κυρώσεις που θα υποστεί, αν τους παραβιάσει ονομάζεται αυτοέλεγχος. Παράδειγμα: υπάρχει ο κανόνας «απαγορεύεται η κλοπή». Το άτομο είτε γιατί θεωρεί τον κανόνα σωστό, είτε γιατί φοβάται την τιμωρία, είτε και για τους δύο λόγους, κρίνει και αξιολογεί τη συμπεριφορά του και δεν κλέβει. Βέβαια, ο βαθμός αυτοελέγχου εξαρτάται από τον βαθμό εσωτερίκευσης, δηλαδή αφομοίωσης και αποδοχής των κοινωνικών κανόνων και αξιών της κοινωνίας. | |
02cc046e6c3ba8bea49056f4a7f7b9c127b30cd6e8fc50aaf27d873850f0999f | Η απάντηση έχει ήδη δοθεί από την κλασική αρχαιότητα και συνεχίζει να ισχύει και σήμερα. Όλοι οι πολίτες μπορούν και οφείλουν να συμμετέχουν στην πολιτική. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να συμμετέχει στο πολιτικό γίγνεσθαι. Μέσω της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης οι πολίτες συγκροτούν γνώμη και άποψη για τα τεκταινόμενα, μαθαίνουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και ασκούν κριτική στους θεσμούς. Οι πολλοί, ως σύνολο, είναι καλύτεροι από τους λίγους. | |
8e0ba0a7b3a5ab6b79787b3eb51411d3a62c34ab26181397f2307cad72df8620 | Στη σημερινή κοινωνία της πολιτικής αποχής και της πολιτικής απάθειας ζητούμενο είναι ο ενεργός πολίτης. Ενεργός πολίτης δεν θεωρείται απλώς ο ενημερωμένος πολίτης, αλλά αυτός που συμμετέχει ενεργά στις δημόσιες υποθέσεις, στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο. Η συμμετοχή έχει στόχο την οργάνωση και τη λειτουργία μιας καλύτερης κοινωνίας, σύμφωνα με ορισμένες αξίες. Ο ενεργός πολίτης όχι απλώς συμμετέχει στα κοινά, αλλά «σκέφτεται σαν να εκπροσωπεί τους πάντες, σαν να επρόκειτο να κυβερνήσει».
Η δημοκρατική πολιτεία ενδιαφέρεται να μορφώσει έναν ελεύθερο, υπεύθυνο και ενεργό πολίτη. Έναν πολίτη που γνωρίζει ότι η αυτονομία συνεπάγεται την αυτοπειθαρχία και ότι ελευθερία σημαίνει ευθύνη. | |
c462b29ce305f30267a228aed2a8dff164d7e820863f1e61dd611cde1ea8a2e0 | Η καλλιέργεια βασικών κοινωνικών και πολιτικών αξιών κρίνεται απαραίτητη γιατί βοηθούν τον μαθητή να διαμορφώσει συνείδηση και συμπεριφορά σύμφωνα με αυτές τις αξίες. Να διαμορφώσει χαρακτήρα, δηλαδή συμπεριφορά ελεύθερη, υπεύθυνη, έντιμη, με συνέπεια και ακεραιότητα. Βέβαια, ζητούμενο είναι το σημείο ισορροπίας ανάμεσα στην προσωπική αυτονομία και την κοινωνική υπευθυνότητα, ανάμεσα στα ατομικά δικαιώματα και το συλλογικό καθήκον, ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ατόμου. Η καλλιέργεια αξιών αποτελεί μέσον διατήρησης της Δημοκρατίας και της κοινωνικής ευρυθμίας. | |
5bfba9a35096054d9018bf61249ed65b4434cd148a9d867f36ec4b2efd84edd2 | Η καλλιέργεια διαχρονικών και συγχρόνως παγκόσμιων αξιών είναι απαραίτητη στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, όπου ο κόσμος όλος είναι ένα «οικουμενικό χωριό». Αυτή η πραγματικότητα καθιστά αναγκαία τη δημιουργία πολιτών με οικουμενική συνείδηση. Η παγκοσμιοποίηση ευνοεί την συγκρότηση κοινών συμφερόντων και, επομένως, κοινού οράματος για την επίτευξή τους. Όμως, η δημιουργία του παγκόσμιου πολίτη δεν αναιρεί τον πολίτη με τοπική, εθνική και ευρωπαϊκή συνείδηση. Αντίθετα, προϋποθέτει όλες αυτές τις επιμέρους συνειδήσεις. Δηλαδή, ο πολίτης σήμερα χρειάζεται να έχει συγχρόνως συνείδηση τοπική, εθνική, ευρωπαϊκή, παγκόσμια. | |
909b711ff96fd86d771d247acbe23578cc2b4b211543f32af5683e3f690b54d9 | Η περιβαλλοντική αγωγή είναι συνιστώσα της σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής παιδείας, καθώς ο σύγχρονος πολίτης καλείται να πάρει θέση και να συμμετέχει σε δράσεις για την αντιμετώπιση του οικολογικού προβλήματος. Αρχές της περιβαλλοντικής αγωγής είναι:
α) Η αντιμετώπιση του περιβάλλοντος ως συνόλου. Το περιβάλλον έχει πολλές διαστάσεις (οικονομική, πολιτική, τεχνολογική, ιστορική, ηθική, αισθητική).
β) Η διεπιστημονικότητα. Οι πολλές διαστάσεις και η συνθετότητα του περιβάλλοντος, καθιστούν αναγκαία την προσέγγισή του από διαφορετικές επιστήμες, αλλά και από διαφορετικά μαθήματα στο σχολείο (ιστορία, λογοτεχνία, φυσική, χημεία κτλ.)
γ) Εξετάζει τα περιβαλλοντικά προβλήματα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
δ) Καλλιεργεί την ιδέα της συνεργασίας για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
ε) Βοηθά τους μαθητές να ανακαλύψουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αιτίες του οικολογικού προβλήματος.
στ) Ενθαρρύνει τη διαμόρφωση κριτικής πολιτικής σκέψης, η οποία πρέπει να χαρακτηρίζει τον σύγχρονο πολίτη. | |
96443bf7445c744a0064194c50932a89c4458fb94723d487b399f28749e85e1c | Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του κράτους και υποχρέωση αλλά και δικαίωμα του κάθε πολίτη. Το φυσικό περιβάλλον καθορίζει την ποιότητα ζωής, ενώ το πολιτιστικό περιβάλλον συντηρεί την παράδοση, την ιστορία, την ταυτότητα ενός λαού.
Το κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας, δηλαδή της συνεχούς αυτοτροφοδοτούμενης και χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ανάπτυξης. Οι πολίτες έχουν δικαίωμα και συνάμα υποχρέωση να διεκδικούν την προστασία του περιβάλλοντος, να ασκούν κριτική στα κυβερνητικά μέτρα και να συμμετέχουν οι ίδιοι σε πληθώρα περιβαλλοντικών δράσεων, π.χ. ομάδες δασοπροστασίας. Το περιβάλλον είναι οικουμενικό, δημόσιο, αδιαπραγμάτευτο αγαθό. Προηγείται όλων των άλλων αγαθών γιατί σχετίζεται με την επιβίωση του ανθρώπινου γένους. Γι, αυτό και η υποχρέωση προστασίας του είναι υποχρέωση διαρκείας. | |
5fbfa89124c7074048495c87192e802b461d98b3bb842d6f2bdac5b492e51876 | Η κατανάλωση αγαθών γίνεται για να καλυφθούν είτε ανάγκες πραγματικές είτε ανάγκες κατασκευασμένες. Αρκετές φορές η κατανάλωση γίνεται για λόγους επίδειξης. Για κάποιους η κατανάλωση λειτουργεί ως επιβεβαίωση της ύπαρξής τους –καταναλώνω άρα υπάρχω. Η ανάγκη για να ικανοποιηθούν οι κατασκευασμένες ανάγκες έχει οδηγήσει σε μια διαρκή κινητοποίηση, σε έναν αδυσώπητο ανταγωνισμό στον οποίο ο άνθρωπος έχει χάσει την ανθρωπιά του, αφού ισχύει η αρχή homo hominis lupus (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος). Έχει οδηγήσει, όχι μόνο στην αλλοτρίωση του ανθρώπου, αλλά και στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο άνθρωπος αναλώνει τον εαυτό του και τους πόρους της φύσης για να καταναλώνει ό,τι του επιβάλλουν. Βέβαια, δεν πιστεύει ότι του επιβάλλουν κάποιοι άλλοι, αλλά ότι είναι επιλογή του. Ο καταναλωτισμός ζεί το μεγαλείο του, αφού καθένας επιλέγει ελεύθερα τη σκλαβιά του στα δεσμά της κατανάλωσης. Η συνήθεια είναι ακατανίκητη. Όσο εύκολα αυξάνει κανείς την κατανάλωση, τόσο δύσκολα τη μειώνει. | |
a527cca37dde4c95c7363cee949f26593f0569c2f53b9a7b6c1cdf7cf25fbc18 | Η αγωγή του καταναλωτή είναι αναγκαία μέσα στον ορυμαγδό καταναλωτικών μηνυμάτων που δέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος. Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη διαφήμιση; Τι πραγματικά μας χρειάζεται και τι όχι; Η επαναϊεράρχηση των αναγκών του βίου μας κρίνεται απαραίτητη. Χρειάζεται η αγωγή καταναλωτή από την παιδική ηλικία για να μάθει το παιδί να διαμορφώνει ορθή καταναλωτική συμπεριφορά.
Μέσω της αγωγής ο πολίτης μαθαίνει να αναγνωρίζει τις ανάγκες του και να μη συμμορφώνεται στα επιβαλλόμενα καταναλωτικά πρότυπα. Συνάμα, χρειάζεται συνεχής ενημέρωση για τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, σύγκριση τιμών και ποιότητας και αγορές βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων του κάθε πολίτη. | |
7c0976452a8159ddfa5af729a4865115aaabe419b96fe5f369e7ae185553dc08 | Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, υγεία είναι η πλήρης σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του ανθρώπου και όχι μόνο η απουσία νόσου ή αναπηρίας.
Η προστασία της υγείας διασφαλίζεται καλύτερα με την αγωγή υγείας, η οποία έχει σκοπό την προάσπιση, τη βελτίωση και την προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας των πολιτών. Ανάμεσα στα θέματα με τα οποία ασχολείται η αγωγή υγείας είναι: οι διατροφικές συνήθειες, οι διαπροσωπικές σχέσεις, η σεξουαλική αγωγή, η φυσική άσκηση και γενικότερα οτιδήποτε έχει επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Ιδιαίτερο βάρος δίνει στην πρόληψη και στη χρήση των υπηρεσιών υγείας (π.χ. όχι στην πολυφαρμακία) και στην υγιεινή διατροφή (π.χ. όχι στην παχυσαρκία).
Η αγωγή υγείας είναι πρωτογενής πρόληψη και έχει άμεση σχέση με τον τρόπο ζωής μας. Γι, αυτό πρέπει να εφαρμόζεται από πολύ μικρή ηλικία. Η υγεία είναι το αποτέλεσμα μιας συνεχούς αλληλεπίδρασης ορισμένων ατομικών και κοινωνικών παραγόντων. Ο τρόπος ζωής, οι συνθήκες ζωής επηρεάζουν καθοριστικά την υγεία μας, π.χ. η παραγωγικότητά μας στην εργασία, η συμμετοχή μας στα κοινά κ.α.. Ειδικότερα, η συμπεριφορά μας, όπως η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, η σεξουαλική εκμετάλλευση, η εφηβική εγκυμοσύνη, το AIDS, η παχυσαρκία, η πολυφαρμακία, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η διατροφή, αλλά και ασθένειες όπως ο ζαχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, τα καρδιοαγγειακά νοσήματα κτλ., οφείλονται, κυρίως, στις επιλογές μας. | |
7859f6e6cbc0625740d35c654abb431edaddb1a90436e5acc9f13ee6fd5e66b7 | Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην υγεία και έχει συμφέρον για καλή υγεία. Έτσι το ατομικό συμφέρον συμπίπτει με το γενικό συμφέρον για καλή υγεία. Γι, αυτό και τα προβλήματα υγείας είναι συγχρόνως ατομικά και κοινωνικά προβλήματα.
Επειδή η υγεία είναι ίσως το σπουδαιότερο ζήτημα για το άτομο και την κοινωνία, η πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει την περίθαλψη και τη φροντίδα όλων των ασθενών. Προωθεί προγράμματα ενημέρωσης και περίθαλψης με στόχο την προάπσιση του ανθρώπινου δικαιώματος στην υγεία. Οφείλει, επίσης, να αντιμετωπίσει τα κοινωνικά προβλήματα (φτώχεια, υποσιτισμός, ανεργία κτλ.), τα οποία βλάπτουν την ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων. Στόχος και προτεραιότητα της πολιτείας είναι η βελτίωση της υγείας των πολιτών και του επιπέδου των παροχών των υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής σε όλους τους τομείς και για όλους τους πολίτες. Παράλληλα, η Πολιτεία αποσκοπεί στην δημιουργία υγειών πολιτών που θα συμβάλλουν στη λειτουργία της αγοράς εργασίας και την οικονομία και μεριμνά για την εξυγίανση του συστήματος υγείας. Η προαγωγή της υγείας αποτελεί και βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία χρηματοδοτεί διάφορα προγράμματα για τον σκοπό αυτό. | |
44a9057657609c88565ee959fc8df0030405456e37212a4b9842bc215a768dab | Με τον όρο Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία (Α.Υ.Ε.) εννοούμε όλα τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε έναν χώρο εργασίας, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε κάποιο εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια. Τα μέτρα αυτά διακρίνονται σε οργανωτικά ή τεχνικά και προσδιορίζονται κατά κανόνα από την ισχύουσα εθνική εργατική νομοθεσία.
Από την εμπειρία προκύπτει ότι για να είμαστε ασφαλείς κατά τη διάρκεια της εργασίας, πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της σωματικής μας ακεραιότητας αλλά και την προστασία της υγείας μας από τον κίνδυνο που υπάρχει εξαιτίας της φύσης ή της μορφής της εργασίας (επαγγελματικός κίνδυνος). Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να καλύπτουν τον εργοδότη, τους εργαζόμενους, αλλά και τρίτους που βρίσκονται στον χώρο εργασίας (π.χ. πελάτες).
Την ευθύνη για την τήρηση της ΑΥΕ στην επιχείρηση την έχει ο εργοδότης. Η πολιτεία έχει νομοθετήσει και καθιερώσει μέτρα, όπως:
α)Την γραπτή εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου. Αποτελεί ηθική και νομική υποχρέωση του εργοδότη και πραγματοποιείται από τον τεχνικό ασφάλειας και τον ιατρό εργασίας με στόχο την πρόληψη και την εξάλειψη των κινδύνων.
β)Τον τεχνικό ασφάλειας. Παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτώς ή προφορικώς, σε θέματα σχετικά με την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων.
γ)Τον ιατρό εργασίας. Παρέχει υποδείξεις και συμβουλές τόσο στον εργοδότη όσο και στους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και την ψυχική τους υγεία.
Η νομοθεσία για την ΑΥΕ προβλέπει τόσο διοικητικές (χρηματικά πρόστιμα, διακοπή εργασιών), όσο και ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση), ανάλογα με την βαρύτητα και τις συνέπειες της παράβασης. Στο υπουργείο Εργασίας λειτουργεί Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας που ασχολείται με τον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας για την ΑΥΕ και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παράβασής της, αλλά παράλληλα συμβουλεύει τους εργοδότες και τους ενημερώνει σχετικά με τις υποχρεώσεις τους. | |
128080f078b710e79a23ed83cbdc28d7b958a51e21d757084d38cc8d0f190356 | Όπως για κάθε κοινωνικό πρόβλημα, έτσι και για τα τροχαία, υπάρχει ατομική και κοινωνική ευθύνη. Ειδικότερα:
Ατομική ευθύνη. Ευθύνεται το άτομο όταν τα ατυχήματα οφείλονται π.χ. στην ανεπαρκή εκπαίδευσή του, στην ριψοκίνδυνη οδήγηση, στην υπερβολική κούραση, στην χρήση αλκοόλ, στην ελλιπή συντήρηση, στην έλλειψη οδικής συνείδησης. Γιατί ένας οδηγός συμπεριφέρεται έτσι; Τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς σχετίζονται με τα προσωπικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, με την προσωπικότητά του. Όταν π.χ. κάποιος δεν έχει στόχους και νόημα ζωής, προσπαθεί να βρει νόημα, να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του με την επικίνδυνη οδήγησή του.
Κοινωνική ευθύνη. Ευθύνεται η πολιτεία όταν τα ατυχήματα οφείλονται π.χ. στην κακή ποιότητα του δρόμου, στην ανεπαρκή σήμανση, στις αφύλακτες διαβάσεις των τρένων. Οι συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων είναι τραγικές. Χιλιάδες ζωές χάνονται και χιλιάδες τραυματίζονται. Απροσμέτρητος πόνος και δάκρυα σε κάθε οικογένεια. Μικρές ή βαριές αναπηρίες σημαδεύουν τους παθόντες και τους συγγενείς. Εκτός από το ατομικό και οικογενειακό, υπάρχει και το κοινωνικό κόστος. Μείωση του πληθυσμού, κυρίως των νέων, μείωση του εργατικού δυναμικού, αύξηση των δαπανών περίθαλψης κτλ. Το κόστος λοιπόν, για το άτομο και την οικογένεια, αλλά και για την κοινωνία είναι δυσβάσταχτο. | |
5043fa7696351b7bb3b9e590f13847be1a79f6745d363e94196b2d653c4a18b3 | Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται επειδή παραβιάζεται ο Κ.Ο.Κ. Οδηγοί και πεζοί, μικροί και μεγάλοι, δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις συνέπειες της παραβίασης. Δύο μόνο παραδείγματα από έρευνες:
Ζώνη ασφαλείας: είναι απολύτως απαραίτητη όταν οδηγούμε και ιδιαίτερα στις κατοικημένες περιοχές, αφού τα ατυχήματα που γίνονται σε αυτές είναι περισσότερα από αυτά που γίνονται στους εθνικούς και επαρχιακούς δρόμους.
Κράνος: επτά φορές λιγότερες πιθανότητες να τραυματισθούν θανάσιμα έχουν όσοι φορούν κράνος, κράνος με κάλυμμα ή γυαλιά. Οι κύριοι παράγοντες οδικής ασφάλειας είναι ο οδηγός, το όχημα, ο δρόμος, η σήμανση και ο έλεγχος. Οι εμπλεκόμενοι, δηλαδή το άτομο (ο οδηγός) και το κράτος (οι αρμόδιες υπηρεσίες) έχουν υποχρέωση να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. | |
bb088466c89da82b2ac04d8d88409bfc52f9c557b03e67a9277c4c72955e7cc6 | Η αντιμετώπιση κάθε προβλήματος γίνεται προληπτικά και κατασταλτικά. Μερικά μέτρα πρόληψης είναι:
α) Η κυκλοφοριακή αγωγή. Είναι ζήτημα κοινωνικοποίησης και εξαρτάται πρωτίστως από τους γονείς και το σχολείο. Από μικρή ηλικία το παιδί πρέπει να μάθει ότι «το αυτοκίνητο δεν είναι καλάμι». Να μάθει και να εφαρμόζει τον Κ.Ο.Κ., να σέβεται τη ζωή του και τη ζωή των συνανθρώπων του.
β) Η εκπαίδευση και οι αδιάβλητες εξετάσεις. Οι υποψήφιοι οδηγοί είναι απαραίτητο να έχουν άρτια εκπαίδευση, αλλιώς κινδυνεύουν οι ίδιοι και οι άλλοι. Η άρτια εκπαίδευση πιστοποιείται από αδιάβλητες εξετάσεις.
γ) Η βελτίωση του οδικού δικτύου. Η καλύτερη χάραξη και κατασκευή δρόμων, το καλύτερο οδόστρωμα, η καλύτερη σήμανση, η δημιουργία στηθαίων, η συντήρηση του οδικού δικτύου (π.χ. λακκούβες), είναι μερικά αναγκαία μέτρα.
Τα μέτρα καταστολής αφορούν τη δράση της πολιτείας μετά το ατύχημα. Είναι κυρίως τιμαριωτικά και στοχεύουν στη νουθεσία. Αυτά είναι η αφαίρεση άδειας οδήγησης, η παροχή εθελοντικής εργασίας από τους παραβάτες σε νοσοκομεία κτλ. | |
ff102ba2a63795ee3dbccee4c563b271cd6f4b681ff6345bd9d5798543ca2392 | Η φορολογία είναι τα ποσά που είναι υποχρεωμένοι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να καταβάλλουν στην πολιτεία για το εισόδημα και την περιουσία τους ή τη δραστηριότητα που ασκούν. Οι φόροι χωρίζονται σε άμεσους και σε έμμεσους. Άμεσοι φόροι είναι αυτοί που πληρώνουν απευθείας οι φορολογούμενοι, όπως είναι ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος ακινήτων, ο φόρος κληρονομιάς κτλ. Πρόκειται, δηλαδή, για φόρους που πληρώνουν όσοι έχουν ένα συγκεκριμένο ύψος εισοδήματος ή μια συγκεκριμένη περιουσιακή κατάσταση. Έμμεσοι είναι οι φόροι που πληρώνονται έμμεσα, δηλαδή μέσω της κατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών, π.χ. ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.). | |
c76570837a79ea405b8fdb2cfd68dba34a3a7a36ce21659a72c3a9e205fb1ba6 | Το πρόβλημα είναι ότι τα εισοδήματα που μπορούν εύκολα να εντοπισθούν και να φορολογηθούν είναι οι μισθοί και οι συντάξεις. Τα εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών δεν είναι εύκολο να εντοπισθούν, καθώς ο επαγγελματίας μπορεί να μην κόψει αποδείξεις ή τιμολόγια και να φοροδιαφύγει. Είναι ανάγκη να διαμορφωθεί ένα φορολογικό σύστημα που θα εντοπίζει τα εισοδήματα από τα ελεύθερα επαγγέλματα και θα τα φορολογεί. Διαφορετικά, φόρους θα πληρώνουν μόνο οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι έντιμοι ελεύθεροι επαγγελματίες. | |
3e2b3d961b407d735cabaa04063c7752728f56e596f88dff617268e58d1d157d | Στην Ελλάδα αποτελεί πρόβλημα η απουσία φορολογικής συνείδησης, η άρνηση ή η προσπάθεια πολιτών και επιχειρήσεων να κρύψουν τα εισοδήματα και την περιουσία τους προκειμένου να φοροδιαφύγουν. Η φοροδιαφυγή μπορεί να γίνει με διάφορα τεχνάσματα, όπως:
α) Η απόκρυψη εισοδημάτων (κάποιος που δεν κόβει αποδείξεις για τα προϊόντα που πουλά ή τις υπηρεσίες που παρέχει).
β) Η εμφάνιση πλαστών δαπανών (με τη χρήση τιμολογίων που δεν ανταποκρίνονται σε αγορά προϊόντων ένα πρόσωπο ή επιχείρηση μπορεί να αυξάνει φαινομενικά τις δαπάνες του, ώστε να γλυτώνει φόρους).
γ) Η ίδρυση πλασματικών εταιρειών με έδρα σε χώρες με ειδικό φορολογικό καθεστώς. Οι χώρες αυτές ονομάζονται φορολογικοί παράδεισοι, καθώς έχουν χαμηλή ή καθόλου φορολογία για τους ξένους επενδυτές που θα μεταφέρουν τις καταθέσεις ή τα κεφάλαιά τους σε αυτές. Πολλές από τις χώρες αυτές αρνούνται να δώσουν στοιχεία σχετικά με τους καταθέτες και το ύψος των καταθέσεών τους, εξασφαλίζοντας έτσι περιβάλλον πλήρους ασφάλειας σε φοροφυγάδες αλλά και σε κατόχους παράνομου χρήματος. Σε αυτές τις χώρες, πολλοί επιχειρηματίες που θέλουν να φοροδιαφύγουν ιδρύουν υπεράκτιες εταιρείες (offshore). Δηλώνουν δηλαδή ως έδρα της εταιρείας τους κάποιο «φορολογικό παράδεισο» προκειμένου να αποφύγουν την πληρωμή φόρων στη χώρα τους. | |
3da236a7ffbd7d55f28b65e872ea2e7521230103c95055921161f95228b57655 | Η φοροδιαφυγή είναι μια πράξη βαθιά αντικοινωνική. Όταν αυτοί που έχουν μεγάλα εισοδήματα και μεγάλη περιουσία κατορθώνουν να υπεκφεύγουν της πληρωμής του φόρου που τους αναλογεί, τότε το βάρος της φορολογίας πέφτει στα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα (μισθωτοί, συνταξιούχοι). Με τον τρόπο αυτό αναζωπυρώνονται οι οικονομικές ανισότητες και παρατηρούνται φαινόμενα πλουτισμού εις βάρος των οικονομικά ασθενέστερων.
Η φοροδιαφυγή στερεί από το κράτος πολύτιμους πόρους με τους οποίους μπορεί να γίνει κοινωνική πολιτική (νοσοκομεία, σχολεία, δημόσιοι δρόμοι κτλ.), με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο η διαβίωση των κατώτερων οικονομικών στρωμάτων. | |
71b19fb04861e2f3b1a4c3ee03857f31536f0c435a1ce85acdceb0597629d1c2 | Η κοινωνικά δίκαιη φορολογία είναι από τα μέτρα που έχει στα χέρια του το κράτος προκειμένου να εφαρμόσει πολιτική αναδιανομής του εισοδήματος, να μεταβιβάσει δηλαδή εισοδήματα από τους πλούσιους στους φτωχούς προκειμένου να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες. Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα κινείται σε υψηλά επίπεδα. Η μείωση της θα δημιουργούσε τους όρους για να διευρυνθεί η κοινωνική πολιτική της χώρας.
Γι, αυτό είναι αναγκαία η παρέμβαση της πολιτείας τόσο στην πάταξη της φοροδιαφυγής όσο και στη διαμόρφωση φορολογικής συνείδησης στους πολίτες. Για την πάταξη της φοροδιαφυγής είναι αναγκαίος όρος για τη διαμόρφωση φορολογικής συνείδησης. Η χρήση της τεχνολογίας μπορεί να διευκολύνει το έργο ελέγχου της φορολογίας. Ως κατασταλτικό μέτρο, μπορεί να γίνει χρήση κυρώσεων και ποινών που θα αποθαρρύνουν τα φαινόμενα φοροδιαγυφής. Σε μια οικονομία μαζικής φοροδιαφυγής, ο έντιμος φορολογούμενος αισθάνεται αδικημένος. | |
17009d6823db394be93df5e4d9d934371b456227501db4fa06488188d573a7b5 | Στη διαμόρφωση της απουσίας φορολογικής συνείδησης στη χώρα μας έχει συμβάλει και η διαφθορά. Αρκετοί πολίτες αμφισβητούν ότι τα χρήματα που πληρώνουν μέσω της φορολογίας στο κράτος πηγαίνουν σε έργα κοινωνικής πρόνοιας και υποδομής κτλ., δηλαδή σε κοινωνικά χρήσιμα έργα. Όταν το κράτος δεν διαχειρίζεται με διαφάνεια τα χρήματα των πολιτών, δημιουργεί το ίδιο τους όρους για την εμφάνιση της απουσίας φορολογικής συνείδησης.
Υπάρχουν αρκετά περιστατικά πολιτικών ή επιχειρηματιών που έχουν αποκαλυφθεί, κατά καιρούς στον τύπο, ότι έχουν φοροδιαφύγει. Τέτοια περιστατικά καλλιεργούν στους πολίτες το αίσθημα της αδικίας αλλά και το ότι είναι μάταιο οι ίδιοι να πληρώνουν φόρους. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να διαμορφώσει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, αλλά και να καλλιεργήσει τη φορολογική συνείδηση στους πολίτες. | |
3197afbb9caf02f3e4e5ff379ce312ea66899e7a74cbe32f5d4f1023969e7209 | Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι η πρώτη παγκόσμια δεσμευτική Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού. Θέτει στοιχειώδεις αρχές για την ευημερία των παιδιών στα διάφορα στάδια εξέλιξής τους και ισχύει σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου. Τα 54 άρθρα που περιέχει η Σύμβαση μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τέσσερις ευρύτερες κατηγορίες:
α) Δικαιώματα Επιβίωσης. Kαλύπτουν το δικαίωμα του παιδιού για ζωή και τις ανάγκες που είναι πιο βασικές για την ύπαρξή του. Αυτά συμπεριλαμβάνουν ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης, στέγη, διατροφή και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες.
β) Δικαιώματα Προστασίας. Aπαιτούν τα παιδιά να προφυλλάσσονται από κάθε είδους κακοποίηση, αμέλεια και εκμετάλλευση. Καλύπτουν θέματα όπως ειδική φροντίδα για προσφυγόπουλα, βασανιστήρια, κακοποίηση στο σωφρονιστικό σύστημα, ανάμειξη σε εμπόλεμες διαμάχες, εργασία ανηλίκων, χρήση ναρκωτικών και σεξουαλική εκμετάλλευση.
γ) Δικαιώματα Ανάπτυξης – Εξέλιξης. Συμπεριλαμβάνουν όλα όσα τα παιδιά χρειάζονται για να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους. Για παράδειγμα, το δικαίωμα της εκπαίδευσης, το παιχνίδι και η αναψυχή, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, η πρόσβαση σε πληροφορίες και η ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας κτλ.
δ) Δικαιώματα Συμμετοχής. Eπιτρέπουν στα παιδιά να παίζουν ενεργό ρόλο στις κοινωνίες και τα έθνη τους. Αυτά περικλείουν την ελευθερία να εκφράζουν γνώμη, να έχουν λόγο σε ζητήματα που αφορούν τη ζωή τους, να συμμετέχουν σε οργανώσεις και να συναθροίζονται ειρηνικά.
Επισημαίνεται ότι η Σύμβαση:
1. Προστατεύει όλα τα παιδιά, χωρίς καμία διάκριση φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων του παιδιού ή των γονέων του.
2. «Παιδί θεωρείται κάθε ανθρώπινο ον μικρότερο των δεκαοκτώ ετών, εκτός εάν η ενηλικίωση επέρχεται νωρίτερα, σύμφωνα με την ισχύουσα για το παιδί νομοθεσία» (Συνθήκη για τα Δικαιώματα των Παιδιών του Ο.Η.Ε.).
3. Τα κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε να προστατεύεται αποτελεσματικά το παιδί έναντι κάθε μορφής διάκρισης ή κύρωσης. | |
b9cac238eca868e1f705c0706eabce8d312c1fd136b060f95a05310976f3dc92 | Η εκπαίδευση είναι κοινωνικό αγαθό και συγχρόνως δικαίωμα όλων. Το κράτος έχει συνταγματική υποχρέωση να παρέχει σε όλους δωρεάν και με ίσους όρους παιδεία. Ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, «καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους». Άλλωστε, ο πολιτισμός μιας κοινωνίας κρίνεται από τη μέριμνά της για τους συναθρώπους μας που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας. Η ελληνική πολιτεία έχει ενσωματώσει την Ειδική Αγωγή στο εκπαιδευτικό σύστημα. Έτσι η Ειδική Αγωγή αντιμετωπίζεται ισότιμα με την υπόλοιπη εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Δίνεται επίσης έμφαση στην κατασκευή των κατάλληλων υποδομών ώστε οι εκπαιδευτικοί χώροι να είναι προσβάσιμοι σε όλους. Το ενδιαφέρον της πολιτείας και των πολιτών για τα άτομα με αναπηρία είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και ως εκ τούτου ζήτημα πρώτης προτεραιότητας. Τα άτομα αυτά θα νιώσουν ότι δεν είναι στο περιθώριο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και θα μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Αν ληφθεί υπόψη ότι πολλά άτομα υπερνικούν τις αδυναμίες τους χωρίς βοήθεια, γίνεται αντιληπτό τι μπορούν να κατορθώσουν, αν τους παρασχεθούν τα κατάλληλα μέσα. | |
dc64e473d8b3332f615cdf681c703250df8dc28ea3f49b7e2264795c557cb90b | Εθελοντισμός είναι η προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο, σε διάφορους τομείς, χωρίς την απαίτηση ανταλλάγματος. Η πρακτική του εθελοντισμού απλώνεται σε μια ευρύτατη κλίμακα δραστηριοτήτων. Από την εθελοντική αιμοδοσία μέχρι την παροχή εθελοντικής εργασίας (γιατροί που περιθάλπουν δωρεάν ασθενείς, εκπαιδευτικοί που διδάσκουν δωρεάν σε άπορα παιδιά και σε παιδιά μεταναστών την ελληνική γλώσσα, οι εθελοντές στους Ολυμπιακούς Αγώνες κτλ.).
Ορισμένες μορφές εθελοντισμού συνιστούν ενεργή συμμετοχή στα κοινά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο εθελοντής είναι ενεργός πολίτης. Οι εθελοντικές δεντροφυτεύσεις, οι διαμορφώσεις δημόσιων χώρων (πλατείες, πάρκα), ο καθαρισμός ακτών συνιστούν παρεμβάσεις βελτίωσης αλλά και προστασίας των δημόσιων χώρων της πόλης και της υπαίθρου. | |
d154ec2a4d38a6cf013fe0d6cb0ba01e4b98e3e105444c6c053640eeb0518963 | Η αιμοδοσία είναι η κορυφαία αλλά και πιο γνωστή μορφή εθελοντισμού. Το αίμα είναι ζωή και δεν μπορεί να βρεθεί από άλλη πηγή πέραν της αιμοδοσίας. Στην Ελλάδα χρειαζόμαστε ετησίως περίπου 600.000 μονάδες αίματος. Σύμφωνα με στοιχεία του 2001, το 2% των αναγκών της σε αίμα το προμηθεύεται η χώρα μας από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό. Παρόλο που το ποσοστό του 2% (12.000 μονάδες) είναι σχετικά μικρό, συνιστά σημαντικό έλλειμμα: σημαίνει ότι η εθελοντική αιμοδοσία δεν είναι επαρκής στη χώρα μας ενώ η εισαγωγή αίματος από το εξωτερικό απαιτεί οικονομικό κόστος. Η Ελλάδα μπορεί να είναι αυτάρκης στις ανάγκες της για αιμοδοσία αν περίπου το 3-4% του πληθυσμού αιμοδοτεί, σε μόνιμη βάση, δύο φορές τον χρόνο.
Παρά το γεγονός ότι χιλιάδες συνάνθρωποί μας χρειάζονται αίμα καθημερινά, επειδή πάσχουν από ανίατες ασθένειες, ας μην ξεχνάμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί εμείς οι ίδιοι ή κάποιο συγγενικό ή φιλικό μας πρόσωπο εξαιτίας κάποιου ατυχήματος να χρειαστεί αίμα. Τότε είναι οι στιγμές που, δυστυχώς εκ των υστέρων, αντιλαμβανόμαστε την αξία της εθελοντικής αιμοδοσίας. | |
156806b6ad755a8298bdf224b3061de2f1d0b61c6d629ef8c95e469f5f77f4a7 | Η συμμετοχή των σχολείων σε εθελοντικές δράσεις αποτελεί μορφή εκπαίδευσης του ενεργού πολίτη ενώ ταυτόχρονα ευαισθητοποιεί τη νεολαία στην αξία της αλληλεγγύης και της ενεργούς συμμετοχής στα κοινά.
Ο νέος μαθαίνει στην πράξη τις έννοιες της αλληλεγγύης και της ενσυναίσθησης, αξίες ανεκτίμητες για κάθε ενεργό πολίτη. Κατανοεί την αξία της συμμετοχής στα κοινά και της στήριξης των συνανθρώπων του που βρίσκονται σε ανάγκη. Αντιλαμβάνεται τη σημασία της αγάπης για τον τόπο του και της ανάγκης για την προστασία και την ανάπτυξή του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι δράσεις αυτές θα αναληφθούν σε μόνιμη βάση από τους εθελοντές, ώστε το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση να αποσυρθούν από αυτές. Πρόκειται για ενέργειες που αποσκοπούν να θέσουν το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση ενώπιον των ευθυνών τους για τη διαμόρφωση, τον καλλωπισμό και την καθαριότητα των δημόσιων χώρων, των ακτών κτλ. | |
825086b7d436c7ce101404a1c151333b83a5c438312dc0f1d5322de7efb02fb0 | Υπάρχουν όψεις του εθελοντισμού που έχουν επικριθεί. Παράδειγμα, η χρήση εθελοντών σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις έχει χαρακτηρισθεί, από πολλούς, σαν χρήση «δωρεάν εργατικών χεριών» από τους διοργανωτές, οι οποίοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσλάβουν έμμισθο προσωπικό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η εθελοντική δράση καταλήγει στην μείωση των θέσεων εργασίας και στην συμπίεση των ημερομισθίων. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι εθελοντές προσδοκούν μελλοντικά οφέλη από τη δράση τους ή τις υπηρεσίες που παρέχουν (π.χ. χρησιμοποίηση της εθελοντικής τους δράσης για μοριοδότηση σε διαγωνισμούς για κατάληψη θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα).
Τα κριτήρια αποφυγής τέτοιων περιπτώσεων αλλά και αποτίμησης του γνήσιου εθελοντικού πνεύματος είναι: για ποιον σκοπό κάποιος γίνεται εθελοντής, αν η εθελοντική του δράση δεν θίγει επαγγέλματα ή υπηρεσίες, αν οι αποδέκτες των υπηρεσιών θα μπορούσαν να τις πληρώσουν, αν πίσω από τον εθελοντισμό κρύβονται συγκεκριμένα συμφέροντα κρατών ή εταιρειών κτλ.
Πέρα όμως από τις επιμέρους επικρίσεις, υπάρχουν πρακτικές εθελοντισμού που βοηθούν πραγματικά τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη και προκαλούν τον θαυμασμό του κοινωνικού συνόλου. Γιατροί που πήγαν και πηγαίνουν στις λαϊκές γειτονιές για να βοηθήσουν φτωχούς συνανθρώπους μας, στην Αφρική και την Ασία για να πολεμήσουν με θανατηφόρες ασθένειες και επιδημίες, εκπαιδευτικοί που διδάσκουν χωρίς αμοιβή παιδιά αδύναμων οικονομικά οικογενειών. Όλοι αυτοί αποτελούν έναν φωτεινό φάρο ανθρωπιάς και παράδειγμα αλληλεγγύης σε έναν κόσμο που κυριαρχεί, δυστυχώς, ο ατομισμός και η κερδοσκοπία. | |
6d102a6e15ff85d7d747e964e38460e59fced6ad615738dca775c88f8339ec39 | Οι πολιτικές δυνάμεις αποτελούν την Πολιτική Άμυνα, που περιλαμβάνει την ελληνική αστυνομία, το πυροσβεστικό σώμα, το λιμενικό σώμα και όλες τις κρατικές υπηρεσίες και τους κοινωφελείς οργανισμούς (Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., Ε.YΔ.Α.Π. κτλ.) και όλους τους πολίτες της χώρας. Η κύρια αποστολή της Πολιτικής Άμυνας είναι η λήψη μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία του πληθυσμού και των βασικών υποδομών της χώρας από τις συνέπειες ενός πολέμου, όπως:
1. η ενημέρωση του κοινού (συναγερμός, καταφύγια, προφυλάξεις κτλ.),
2. η διάσωση ανθρώπων και η παροχή πρώτων βοηθειών,
3. η προστασία βασικών υποδομών και εγκαταστάσεων,
4. η κατάσβεση πυρκαγιών,
5. η απολύμανση χώρων και περιοχών από χημικές ή ραδιενεργές ουσίες κτλ. | |
dde8e00aa2316c0c5bc062e73f1e237a808a13b4f5aaeb1ad62e9bce30717606 | Το κράτος, εκτός από την προστασία εν καιρώ πολέμου, φροντίζει να προστατέψει τους πολίτες του και εν καιρώ ειρήνης από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές. Για τον σκοπό αυτόν έχει οργανώσει την Πολιτική Προστασία. Η κύρια αποστολή της Πολιτικής Προστασίας είναι η προστασία του πληθυσμού και των βασικών υποδομών της χώρας από τις συνέπειες φυσικών ή τεχνολογικών καταστροφών, σε καιρό ειρήνης.
Φυσικές καταστροφές, που προκαλούνται από:
1. Γεωλογικά φαινόμενα όπως: σεισμοί, κατολισθήσεις / καθιζήσεις, εκρήξεις ηφαιστείων κτλ.
2. Δασικές πυρκαγιές.
3. Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως: πλημμύρες, χιονοπτώσεις και παγετοί, καταιγίδες, καύσωνες κτλ.
Τεχνολογικές καταστροφές, που προκαλούνται από: χημικά ατυχήματα σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων κτλ.
Κάθε χώρα αντιμετωπίζει καταστροφές που προέρχονται από διάφορες αιτίες. Εκτός από τον πόλεμο, κυριότερες αιτίες είναι οι εξής: σεισμοί, κατολισθήσεις / καθιζήσεις, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες, έντονα καιρικά φαινόμενα, ηφαίστεια, τεχνολογικά ατυχήματα, άνθρακας. | |
161a8c278ba9fab834c37b4ef602e233d279312dda95b8d27c63ad4144b9238c | Η πολιτεία έχει δημιουργήσει το Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «Ξενοκράτης». O σκοπός του είναι η διαμόρφωση ενός συστήματος αποτελεσματικής αντιμετώπισης καταστροφικών φαινομένων για την προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Στο σχέδιο «Ξενοκράτης» καθορίζονται:
1. Τα είδη των καταστροφών και οι αντίστοιχοι όροι πολιτικής προστασίας.
2. Οι κατευθύνσεις σχεδίασης και η δράση σε Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμους, Κοινότητες.
3. Η έγκαιρη κινητοποίηση και ο συντονισμός του ανθρώπινου δυναμικού και των μέσων.
4. Η δημιουργία διοικητικής μέριμνας για την αντιμετώπιση προβλημάτων τόσο των επιχειρησιακών δυνάμεων, όσο και των πληγέντων πολιτών. | |
1e2210fbb0ef57c006d6c75601e6de8f4510703becd8aba81a8ef261024a2e3b | Οι υπηρεσίες της Πολιτικής Άμυνας και της Πολιτικής Προστασίας δρουν προληπτικά και κατασταλτικά. Οι προληπτικές δράσεις αφορούν μέτρα προετοιμασίας του τόπου και των πολιτών από τυχόν καταστροφές αλλά και την αποφυγή των καταστροφών αυτών, όποτε είναι δυνατό. Τα κατασταλτικά μέτρα εστιάζουν στην αντιμετώπιση των καταστροφών που έχουν ήδη προκύψει. Ειδικότερα:
Προληπτικά, όπως είναι η κατάρτιση σχεδίων, η ενημέρωση του πληθυσμού, η κατασκευή καταφυγίων, αντιπλημμυρικών έργων, έργων δασοπροστασίας κ.ά.
Κατασταλτικά, όπως είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων που έχουν προκύψει είτε από πόλεμο είτε από φυσική και τεχνολογική καταστροφή. | |
97bdd4d78b1b5e04ccff5c2838bcaa12c1b6b739e97032e7fb45594268891a08 | Στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασία υπάρχει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, που είναι αρμόδια για την πολιτική προστασία. Η προετοιμασία και η συνεργασία της πολιτείας και των πολιτών είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση καταστροφών, τόσο σε περίπτωση ειρήνης όσο και σε περίπτωση πολέμου. Οι πολίτες δεν πρέπει να ξεχνούν ότι το προλαμβάνειν είναι προτιμότερο από το θεραπεύειν.
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ΠΔ 151/2004, έχει ως αποστολή τηςː
1. Τη μελέτη, το σχεδιασμό, την οργάνωση και το συντονισμό της δράσης για την πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών, τεχνολογικών και λοιπών καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και την ενημέρωση του κοινού για τα ζητήματα αυτά.
2. Την προετοιμασία, κινητοποίηση και συντονισμό δράσης του δυναμικού και των μέσων πολιτικής προστασίας της χώρας για την αντιμετώπιση πιθανών κάθε μορφής καταστροφών στο πλαίσιο του υφιστάμενου σχετικού σχεδιασμού ανά κατηγορία κινδύνου.
3. Την αξιοποίηση των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων και πληροφοριών για την κινητοποίηση του δυναμικού και των μέσων πολιτικής προστασίας της χώρας, εν όψει απειλούμενου κινδύνου καταστροφών.
4. Τον συντονισμό του έργου και των δράσεων αντιμετώπισης των καταστροφών κατά την εκδήλωση των φαινομένων, καθώς και το έργο αποκατάστασης των προκαλουμένων ζημιών. | |
8d23b9bd75f23eec8ee0a7c15f77b78adb1fe500b2d4947031ff50eb07489929 | Εκτός από τον εθνικό υπάρχει και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, που διευκολύνει τη συνεργασία για την αντιμετώπιση καταστροφών μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Οι χώρες που συμμετέχουν στον μηχανισμό συνενώνουν τους πόρους που καθεμιά από αυτές μπορεί να διαθέσει για χώρες που έχουν πληγεί από καταστροφές ανά τον κόσμο. Από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθεί, ο μηχανισμός αυτός συντονίζει την παροχή βοήθειας εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, επειδή υπάρχουν διαφορές στην Πολιτική Προστασία και στην Πολιτική Άμυνα των διαφόρων κρατών, το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει αναλάβει πρωτοβουλία με τους εξής στόχους:
1. Προώθηση αντίληψης / αίσθησης ασφάλειας στους ανθρώπους της νέας γενιάς και αντικατάσταση του φόβου με μια κουλτούρα προετοιμασίας.
2. Δημιουργία κοινής βάσης γνώσεων με τις καλύτερες εμπειρίες και διάδοση της βάσης αυτής σε πολλές γλώσσες για να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι. | |
22ce253a2a2a3ef8da54288b26eed27c24b5394ca87c7f027964b0893476f6a7 | Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το διαδίκτυο εμβαθύνει τη δημοκρατία. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο πολίτης μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του για τόσα πολλά θέματα μέσω δημοψηφισμάτων. Έτσι, το διαδίκτυο προσφέρει μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως:
1. Όποιος έχει πρόσβαση μπορεί ν’ αναζητεί όποιες πληροφορίες θέλει και, επιπλέον, να τις διοχετεύει όπου θέλει.
2. Κάθε χρήστης μπορεί να εκφράσει/διατυπώσει τις απόψεις του, είτε φτιάχνοντας δική του ιστοσελίδα, είτε συμμετέχοντας σε συζητήσεις μέσω διαδικτύου.
3. Διάφορες εργασίες, π.χ. πληρωμή λογαριασμών, γίνονται εύκολα και γρήγορα και αποφεύγεται η γραφειοκρατία.
4. Ενδυνάμωση της Δημοκρατίας, μέσω της συνεχούς ενημέρωσης και της συσπείρωσης των πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κάποιοι άλλοι, έχουν αντίθετες απόψεις, και επισημαίνουν τα μειονεκτήματα του διαδικτύου όπως: Η δυνατότητα πληροφόρησης και έκφρασης γνώμης δεν αρκεί.
1. Η δυνατότητα για «απεριόριστη» πληροφόρηση, ουσιαστικά σημαίνει αδυναμία πληροφόρησης.
2. Επιπλέον, δεν έχουν όλοι αυτή τη δυνατότητα (ψηφιακός αναλφαβητισμός).
3. Η μείωση της συμμετοχής και η απομόνωση.
4. Η αντικατάσταση της πραγματικότητας από την εικονική πραγματικότητα οδηγεί στην ψευδή αντίληψη της πραγματικότητας και εν τέλει σε κοινωνική απομόνωση.
5. Αύξηση της προπαγάνδας και της παραπληροφόρησης. | |
82616af40412d8c4b495762b85554dbf4182be0fcc8b7fd5620ea1a0a8df9b49 | Στην κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας, ο σημερινός μαθητής και αυριανός ψηφιακός πολίτης για να συμμετέχει ελεύθερα και υπεύθυνα χρειάζεται να έχει και γνώση και ικανότητα διαχείρισης της πληροφορίας. Εν προκειμένω, οι Τ.Π.Ε. μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της δημοκρατίας. Ειδικότερα οι πολίτες μπορούν:
α) Να ψηφίζουν σε κάθε είδους εκλογές ή δημοψηφίσματα από το σπίτι τους μέσω του Η/Υ ή από ειδικά μηχανήματα που θα είναι εγκατεστημένα σε κεντρικά σημεία της πόλης (όπως π.χ. τα Α.Τ.Μ. των τραπεζών).
β) Να ασκούν δημόσιο έλεγχο. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει πλήρης δημοσιότητα και διαφάνεια στις δημόσιες υποθέσεις. Δηλαδή, κάθε πολίτης που αναλαμβάνει δημόσιο αξίωμα, στην αρχή και στο τέλος της θητείας του, υφίσταται τον προβλεπόμενο έλεγχο. Η δημοσίευση του «πόθεν έσχες», των προκηρύξεων διαγωνισμών του δημοσίου, αποφάσεων και εγκυκλίων στο διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου από τους ενδιαφερόμενους.
γ) Να ενημερώνονται διαρκώς για όλα τα τεκταινόμενα.
δ) Να εκφράζονται, να διατυπώνουν απόψεις και να ασκούν κριτική, σύμφωνα με τις αρχές της ελευθερίας της έκφρασης και της πολυφωνίας. | |
4758545b69f8d7568007cfb971fdd3ea1536f03722fc8a55825bfc0491c1c626 | Πρώτον, η ύπαρξη αναγκαίας τεχνολογίας. Αυτή υπάρχει. Ήδη έχουν γίνει πειραματικές εφαρμογές σε Η.Π.Α., Ελλάδα, κτλ., για ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, ηλεκτρονικές συνελεύσεις πολιτών, κτλ. Είναι λοιπόν εφικτό και το κόστος είναι μικρό.
Δεύτερον, η ύπαρξη αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης. Γι, αυτό χρειάζεται και στην Ελλάδα η δημιουργία μιας σύγχρονης, ευέλικτης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης.
Τρίτον, η ύπαρξη αντικειμενικής ενημέρωσης για τα υπό συζήτηση θέματα. Δεδομένου ότι υπεύθυνος πολίτης είναι ο ενημερωμένος πολίτης, η ενημέρωση είναι προϋπόθεση της δημοκρατίας. Και επειδή, τόσο η έλλειψη ενημέρωσης, όσο και η ακατάσχετη ενημέρωση έχουν ως αποτέλεσμα την μη ενημέρωση, χρειάζεται να καθιερωθούν τρόποι ώστε ο πολίτης να ενημερώνεται (π.χ. ραδιοτηλεοπτικός σταθμός Βουλής).
Τέλος, χρειάζεται η εξασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών στο διαδίκτυο, με την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης κ.α. | |
03b148c6541817035c58c202e78250cdd5d379eee9f915dd9c00ac85300a7cce | Στην αρχαιοελληνική γραμματεία, παρόμοια σημασία με το «μέτρον άριστον» έχει και η έκφραση «μηδέν άγαν», που σημαίνει: ούτε μία πράξη μας να μην είναι υπερβολική, κανένα πράγμα να μην είναι υπερβολικό (Πίνδαρος, Αισχύλος, Πλάτωνας κτλ.). Επίσης, ο Αριστοτέλης θεωρεί το μέτρο, τη μεσότητα, ως την απουσία της έλλειψης και της υπερβολής.
Στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία το μέτρο είχε μεγάλη σημασία. Και από τη φιλοσοφία πέρασε ως αίτημα στην καθημερινή ζωή. Αίτημα, ώστε η ατομική και συλλογική ζωή να ακολουθεί το μέτρο σε όλους τους τομείς. Ειδικότερα: Στην κοινωνία το μέτρο είχε ως αναφορά την οργάνωση της συλλογικής ζωής, το αίτημα για ισότιμες σχέσεις και για αξιοκρατική κοινωνία. Στην πολιτική το μέτρο αναφέρεται στις πολιτικές επιλογές των πολιτών και των πολιτικών. Στη φιλοσοφία το μέτρο αναφέρεται ως κριτήριο μεταξύ καλού και κακού, ηθικού και ανήθικου, δίκαιου και άδικου κτλ. Στη θρησκεία το μέτρο αναφέρεται στη σχέση των ανθρώπων με τη θρησκεία, ώστε να αποφεύγεται η θρησκοληψία και ο φανατισμός.
Στις περιπτώσεις που υπηρετείται μια κοινωνική αξία, η υπέρβαση του μέτρου, η προσωπική θυσία, υπηρετεί την κοινωνία. Γι, αυτό και η κοινωνία αναγνωρίζει και τιμά αυτές τις θυσίες. | |
b4253bd8afe31e04312132667073b081b021877145ce346671d73aa3558b28c7 | Στη σημερινή πραγματικότητα φαίνεται πως υπάρχει παραβίαση του μέτρου σε πολλούς τομείς της ατομικής και κοινωνικής ζωής. Μήπως λοιπόν έχουμε χάσει την αίσθηση του μέτρου; Ο άπληστος επαγγελματίας, ο ντοπαρισμένος αθλητής, ο απατεώνας έμπορος, ο γιατρός που παίρνει φακελάκι, ο εφοριακός που παίρνει τη μίζα, ο αγρότης που ραντίζει και την επόμενη πουλάει το προϊόν του, ο εργολάβος που χτίζει άσχημα και αντιοικονομικά κτήρια, ο αδιάφορος συνάνθρωπος, ο δήμαρχος και ο πολιτικός που για λόγους ψηφοθηρίας αυξάνουν τους συντελεστές δόμησης κ.ο.κ., μήπως έχουν συμπεριφορές που υπερβαίνουν το μέτρο προς όφελος του ατομικού συμφέροντος; Επίσης, η μουσική στη διαπασών, η παραβίαση του Κ.Ο.Κ., η άσκηση βίας προς τους συνανθρώπους μας, η εκμετάλλευση του αδύνατου από τον δυνατό, η ρύπανση των δημόσιων χώρων δείχνουν, υπό μία έννοια, έλλειψη της αίσθησης του μέτρου.
Από τα παραδείγματα αυτά φαίνεται πως χρειάζεται μέτρο στην προσωπική και συλλογική ζωή μας.
Για τους αρχαίους Έλληνες, η υπέρβαση του μέτρου συνιστά την ύβρη, που έχει ως συνέπεια την τιμωρία αυτού ή αυτών που υπερέβησαν το μέτρο. Επομένως, ζητούμενο είναι η τήρηση του μέτρου για να διατηρούμε την προσωπική και συλλογική μας ισορροπία και πρόοδο. | |
04477581c00bb8d5d53d9d2cf90e5b9527a8d2a224b14731a974b0ccfe542d72 | Η ατομική απόφαση είναι ο,τιδήποτε επιλέγει ο καθένας μας να κάνει στην καθημερινή του ζωή. Το αν θα διαβάσουμε ή όχι τα μαθήματα της επόμενης μέρας, το αν θα συμμετάσχουμε σε μια εθελοντική δράση, ποιον κλάδο σπουδών θα επιλέξουμε, αν θα κάνουμε κάποιον φίλο σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ατομικές αποφάσεις.
Η λήψη μιας απόφασης εξαρτάται από την προσωπικότητα αυτού που την λαμβάνει και από τις συγκεκριμένες συνθήκες στις οποίες λαμβάνεται η απόφαση. Η προσωπικότητα συμπυκνώνει την παιδεία και την εμπειρία του ατόμου που αποφασίζει. Διαφορετικά θα αποφασίσει για κάποιο θέμα ένας μορφωμένος άνθρωπος ή κάποιος με εμπειρία ζωής και διαφορετικά κάποιος άλλος με λιγότερη μόρφωση ή χωρίς εμπειρία ζωής. Παράδειγμα: κάποιος χρειάζεται χρήματα για να αγοράσει ένα αυτοκίνητο. Έχει, κυρίως, τρεις επιλογές: α) να περιμένει να συγκεντρώσει το ποσόν για να αγοράσει το αυτοκίνητο β) να δανεισθεί από κάποια τράπεζα αποπληρώνοντας το δάνειο σταδιακά με κάποια δόση στην οποία να μπορεί να αντεπεξέλθει γ) να δανεισθεί για να πάρει το αυτοκίνητο βάζοντας μια οποιαδήποτε δόση, διακινδυνεύοντας το αν μπορεί να ανταπεξέλθει στο μέλλον. Η επιλογή που θα κάνει εξαρτάται από τις αξίες του, το πώς ιεραρχεί τις ανάγκες του, την εμπειρία της ζωής του.
Σε τέτοιες αποφάσεις αναδεικνύεται η αξία της παιδείας, αλλά και ο ρόλος της πολιτείας να ασκεί τον απαραίτητο έλεγχο. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να αφήνονται ανεξέλεγκτες οι επιχειρήσεις να πουλούν και να διαφημίζουν ό,τι θέλουν (όπλα, ναρκωτικά κτλ.) σε όποια τιμή θέλουν (π.χ. αισχροκέρδεια) και η ευθύνη να μετακυλίεται στον καταναλωτή ή τον θεατή. Αναντίρρητα, ο καταναλωτής και ο θεατής έχουν ευθύνη για τις επιλογές τους, αλλά χρειάζεται και ο έλεγχος της πολιτείας.
Οι συνθήκες, επίσης, εξαρτώνται από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται όποιος καλείται να πάρει μια απόφαση. Διαφορετικά θα αποφασίσει ένας άνθρωπος σε καιρό ειρήνης και διαφορετικά σε κατάσταση πολέμου. Διαφορετικά θα αποφασίσει για το πόσο θα αγοράσει ένα μπουκάλι νερό ένας άνθρωπος που ζει σε μια μεγαλούπολη και διαφορετικά αν βρίσκεται χαμένος σε μια έρημο. Στην πρώτη περίπτωση, έχει τη δυνατότητα να αποφύγει περιπτώσεις αισχροκέρδειας στις οποίες κάποιοι μπορεί να προσπαθήσουν νατου πουλήσουν το νερό σε υψηλή τιμή. Στην δεύτερη περίπτωση, είναι έτοιμος να αποδεχθεί κάθε τίμημα καθώς κινδυνεύει η ζωή του. Αξίζει να επισημάνουμε ότι ο Κλαούζεβιτς (θεωρητικός του πολέμου), στο έργο του Περί Πολέμου, όρισε την νίκη ως τη θέση εκείνη όπου ο ηττημένος έχει να επιλέξει μεταξύ της ζωής του ή της ικανοποίησης των αξιώσεων του νικητή. Όρισε, δηλαδή, την νίκη και την ήττα στον πόλεμο με όρους επιλογής και απόφασης. | |
27b101c913529d8fc6e76c2a9c3bfeeff44755a18226750f6eec77aa00d113c4 | Η συλλογική απόφαση λαμβάνεται από ομάδες, κόμματα, σωματεία, κράτη κτλ. με δύο, κυρίως, τρόπους:
α) Δημοκρατικά με βάση την αρχή της πλειοψηφίας. Παράδειγμα, ο λαός στο δημοκρατικό πολίτευμα αποφασίζει σχετικά με το ποιο κόμμα θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, ποια παράταξη θα αναλάβει την ηγεσία του Δήμου κτλ.
β) Συγκεντρωτικά ή επιτελικά, όπου ένα πρόσωπο σε συνεργασία με κάποιο επιτελείο αποφασίζουν λαμβάνοντας υπόψη τις γνώμες κάποιων ειδικών. Παράδειγμα, συγκεντρωτικά ή επιτελικά παίρνονται οι αποφάσεις που αφορούν ειδικά θέματα, όπως η διαχείριση μιας θεομηνίας, η διάσωση ενός αεροπλάνου κτλ.
Οι δύο τρόποι απόφασης δεν είναι αντίθετοι. Αφορούν διαφορετικές συνθήκες λήψης απόφασης. Οι αρνητές της δημοκρατίας συγχέουν, συχνά, τους δύο τρόπους λήψης απόφασης. Για παράδειγμα, ταυτίζουν τη διακυβέρνηση ενός αεροπλάνου με τη διακυβέρνηση της χώρας, ώστε να καταλήξουν ότι ο πολίτης δεν μπορεί τελικά να έχει λόγο στη διακυβέρνηση της χώρας όπως δεν μπορεί να έχει λόγο και στη διακυβέρνηση του αεροπλάνου. Πρόκειται για «σόφισμα» (συλλογισμός που αν και φαίνεται σωστός είναι λάθος και σκοπό έχει την εξαπάτηση του συνομιλητή). Προφανώς, οι ειδικοί έχουν τον πρώτο και κύριο λόγο στην αντιμετώπιση ειδικών καταστάσεων. Η πολιτική, όμως, είναι εκείνη που σε τελική ανάλυση δίνει τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει ο ειδικός, την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει. Για παράδειγμα, το αν οι επιπτώσεις ενός σεισμού θα αντιμετωπισθούν από κρατικούς φορείς ή επιχειρήσεις, το αν η αεροπορική εταιρεία θα είναι ιδιωτική ή δημόσια. | |
6a69bf36f951226d1b805543a44b6770ae9a8c0b49bbf87ec2b2469cff6f1df0 | 1. Οι αξίες και οι κανόνες: Οι αξίες του ατόμου ή της ομάδας που λαμβάνει μια απόφαση παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στο περιεχόμενό της όσο και στη διαδικασία λήψης της. Οι αξίες αποτυπώνονται ουσιαστικά μέσα στην απόφαση. Οι κανόνες, επίσης, που ισχύουν σε μια κοινωνία συνιστούν ένα πλαίσιο το οποίο επηρεάζει τη λήψη μιας απόφασης.
2. Το συλλογικό συμφέρον: Ζούμε σε μια κοινωνία όπου το ατομικό συμφέρον κυριαρχεί, συχνά, επί του συλλογικού συμφέροντος. Πολλοί άνθρωποι και ομάδες προσπαθούν να επιτύχουν αυτό που είναι προς όφελός τους, ακόμη και αν αυτό προκαλεί βλάβη στο κοινωνικό σύνολο και στο συλλογικό συμφέρον. Η λήψη απόφασης είναι ορθή όταν λαμβάνει υπόψη της όχι μόνο το συμφέρον αυτού που την λαμβάνει αλλά και το συμφέρον του συνόλου.
3. Ο σεβασμός των δικαιωμάτων των άλλων: Καθοριστικό κριτήριο για την ορθότητα της λήψης μιας απόφασης είναι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των άλλων. Μια απόφαση που παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι ορθή. Άλλωστε, είναι γνωστό το αξίωμα ότι «τα δικαιώματα καθενός σταματούν εκεί που αρχίζουν τα δικαιώματα του άλλου».
4. Το ατομικό συμφέρον: Το ατομικό συμφέρον στη λήψη απόφασης είναι απολύτως σεβαστό στον βαθμό που σέβεται την ελευθερία και τα δικαιώματα των άλλων. Δεν μπορεί κανείς να περιορίζει το ατομικό συμφέρον κάποιου. Π.χ. δεν μπορεί κανείς να υποχρεώσει έναν καλό μαθητή να έχει χαμηλή επίδοση για να μην νοιώθουν μειονεκτικά οι συμμαθητές του. Όμως, πρέπει πάντα να υπάρχει η εξισορρόπηση ατομικού και συλλογικού συμφέροντος, ώστε να προάγεται το καλό του συνόλου.
5. Οι επιπτώσεις: κοινωνικές – οικονομικές – περιβαλλοντικές Για τη λήψη μιας απόφασης το άτομο, τα κόμματα, η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις πρέπει πάντα να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στην εποχή μας η οικονομική κρίση ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους, η κοινωνία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και το περιβάλλον φαίνεται να βρίσκεται σε οριακό σημείο, ώστε πολλοί επιστήμονες να κάνουν λόγο ακόμη και για την προοπτική της απειλής της ύπαρξης του πλανήτη μας. Σε αυτό το πλαίσιο, στη λήψη της όποιας απόφασης πρέπει να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Η λήψη απόφασης δεν μπορεί να περιορίζεται στην ικανοποίηση του συμφέροντος αυτού που την λαμβάνει. Κάτι τέτοιο θα αποβεί καταστροφικό για την οικονομία και την κοινωνία. Η πολιτική, ως δημόσια δράση που αποσκοπεί στο δημόσιο συμφέρον, περιορίζει τα ατομικά συμφέροντα προς όφελος του κοινού, του δημόσιου συμφέροντος. | |
7ea3e4786f3a9857171d8a7ca2ce3ff422c114d8ee9a389e3ea04dfb5b8fdde6 | 1. Καθορισμός του σκοπού: Η λήψη κάποιας απόφασης προϋποθέτει τον καθορισμό του σκοπού. Αποφασίζουμε για κάτι συγκεκριμένο και όχι γενικά. Σκοπεύουμε να κάνουμε μια επένδυση, να εκπονήσουμε μια εργασία σε κάποιο θέμα, να κατασκευάσουμε ένα σπίτι κτλ.
2. Συλλογή πληροφοριών: Αφού καθοριστεί ο σκοπός ξεκινάει η διαδικασία της συλλογής πληροφοριών. Ποια είναι τα διαθέσιμα μέσα για την επίτευξη του σκοπού; Ποιο είναι το κόστος τους; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των όσων σχεδιάζονται;
3. Εύρεση και αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων: Από τα διαθέσιμα μέσα ποια είναι τα προσφορότερα; Ποια είναι τα πιο αποδοτικά; Με ποια μπορεί να επιτευχθεί ο σκοπός σε λιγότερο χρόνο και με μικρότερο κόστος; Ποια από αυτά τα μέσα ανταποκρίνονται στα κριτήρια που θέσαμε στην προηγούμενη ενότητα για την ορθότητα της λήψης απόφασης;
4. Επιλογή της καλύτερης εναλλακτικής λύσης: Από το σύνολο των εναλλακτικών λύσεων επιλέγεται τελικά εκείνη που:- είναι πιο οικονομική- είναι λιγότερο χρονοβόρα- σέβεται το περιβάλλον- δεν παραβιάζει τα δικαιώματα άλλων- προωθεί το συλλογικό συμφέρον
5. Εφαρμογή της απόφασης: Η εφαρμογή της απόφασης είναι το τελευταίο στάδιο στην σειρά της διαδικασίας λήψης απόφασης. Η εφαρμογή περιέχει και την αξιολόγηση της απόφασης στην πράξη. Η πράξη είναι το θεμελιώδες κριτήριο για το αν μια απόφαση ήταν ορθή ή όχι. | |
1c9a85d84aba52b0d0df8a0a5d0f87cc4a210117db6d417dd7321bf2a82e5a80 | Το παίγνιο είναι μια κατάσταση όπου άτομα, επιχειρήσεις, κυβερνήσεις, συνδικάτα (παίκτες) κτλ. κάνουν κάποιες επιλογές και λαμβάνουν αποφάσεις με στόχο ο καθένας την ικανοποίηση του συμφέροντός του. Το αποτέλεσμα για τον κάθε παίκτη εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο από τη δική του επιλογή αλλά και από τις επιλογές που θα κάνουν οι άλλοι. Το σκάκι είναι ένα παράδειγμα τέτοιου παιγνίου. Οι κινήσεις του ενός παίκτη εξαρτώνται από τις κινήσεις που θα κάνει ο άλλος.
Αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική, κοινωνική, πολιτική αλλά και η καθημερινή μας ζωή είναι γεμάτη επιλογές (Θα πάμε σήμερα στον κινηματογράφο; Τι δώρο θα πάρουμε σε ένα φίλο μας;) που εξαρτώνται και από τις επιλογές των άλλων, τότε είναι αρκετά δικαιολογημένη η φιλοδοξία ορισμένων θεωρητικών της Θεωρίας των Παιγνίων ότι η θεωρία τους στο μέλλον μπορεί να γίνει γενική θεωρία της κοινωνίας. Μια θεωρία, δηλαδή, που θα μπορεί να εξηγήσει την περίπλοκη οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Έτσι, η Θεωρία των Παιγνίων θα μπορούσε, σύμφωνα με τη γνώμη αυτών των αισιόδοξων θεωρητικών, να αποτελέσει μεθοδολογία ενοποίησης των κοινωνικών επιστημών. Τη θέση της Πολιτικής Οικονομίας, της Κοινωνιολογίας, της Πολιτικής Επιστήμης, της Ψυχολογίας θα την καταλάμβανε μια γενική Θεωρία των Παιγνίων. Βάση αυτής της θεωρίας θα ήταν η ανάλυση των επιλογών των ανθρώπων, των επιχειρήσεων, των κομμάτων, των κρατών (κοινωνιολογική, ψυχολογική, πολιτική κτλ.) στα διάφορα επιμέρους πεδία (πολιτική, κοινωνικές σχέσεις, διεθνείς σχέσεις, αγορά κτλ.). Όμως, οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες είναι περίπλοκες και είναι αρκετά δύσκολο να καταγραφούν σε πλήθος μεμονωμένων επιλογών. Υπάρχουν αμέτρητοι παράγοντες που επιδρούν στην πορεία της οικονομίας και της πολιτικής. Πολλοί από αυτούς είναι εντελώς αστάθμητοι και άλλοι εμφανίζονται εντελώς απρόβλεπτα. Επίσης, ο συναισθηματικός παράγοντας που είναι απρόβλεπτος παίζει σημαντικό ρόλο στη λήψη απόφασης. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ακριβώς τι απόφαση θα λάβει και πώς θα δράσει κάποιος σε κάποια περίσταση. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι φοβούνται τον θάνατο και όταν βρεθούν σε μια επικίνδυνη κατάσταση θα κοιτάξουν να προφυλαχθούν. Πόσοι άνθρωποι, όμως, σε αντίθεση με αυτή τη διαπίστωση δεν δίνουν τη ζωή τους για κάποιο ιδανικό ακόμα και στις μέρες μας; Η ζωή και η κοινωνία είναι δύσκολο να περιορισθούν σε μια θεωρία επιλογών. | |
6f8f78d60660606d5d74da769cd6747afe4509334a5b8394ea0345c9f1af21cf | Η νομοθετική λειτουργία, που ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, συνιστά διαδικασία λήψης απόφασης. Η Βουλή νομοθετεί σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει το Σύνταγμα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει νόμους που ψήφισε η Βουλή. Η ψήφιση ενός νόμου από τη Βουλή διέρχεται από τα εξής στάδια:
1. Ο αρμόδιος Υπουργός αναθέτει σε ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή την κατάρτιση σχεδίου νόμου.
2. Το σχέδιο του νόμου (νομοσχέδιο) αποστέλλεται στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει παρατηρήσεις στο κείμενό του.
3. Ακολουθεί η κατάθεση του σχεδίου νόμου στη Βουλή, συνοδευόμενου α) από σχετική αιτιολογική έκθεση που περιέχει τους λόγους και τους σκοπούς των προτεινόμενων ρυθμίσεων β) από Ειδική Έκθεση για τον τρόπο κάλυψης των δαπανών αν προκαλείται από την ψήφισή του δαπάνη για το κράτος, γ) από την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που καθορίζει τη δαπάνη, η οποία τυχόν προκαλείται από την ψήφισή του.
4. Στη συνέχεια, από τον Πρόεδρο της Βουλής παραπέμπεται για συζήτηση είτε στην Ολομέλεια είτε στις διαρκείς κοινοβουλευτικές επιτροπές.
5. Το σχέδιο νόμου συζητείται και ψηφίζεται σε τριπλή ψηφοφορία: α) επί της αρχής β) κατ’ άρθρο γ) στο σύνολο. Τελικά, η Βουλή το εγκρίνει (ή το απορρίπτει), έτσι όπως διαμορφώθηκε μετά τη συζήτηση και την ψήφισή του.
6. Το κείμενο του νομοσχεδίου, όπως ψηφίστηκε, καταχωρείται στα πρακτικά της Βουλής.
7. Στη συνέχεια, μέσα σε διάστημα ενός μηνός, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκδίδει και δημοσιεύει τον νόμο. Δηλαδή: α) Εκδίδει: πιστοποιεί τη γνησιότητα του νόμου, ελέγχει δηλαδή αν όντως αυτό είναι το κείμενο που ψήφισε η Βουλή. Ελέγχει αν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από το Σύνταγμα διαδικασία. β) Δημοσιεύει: δημοσιεύεται ο νόμος στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) για να γίνει γνωστός στους πολίτες. Σημειώνεται ότι η ισχύς του νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στο Φ.Ε.Κ. ή από την ημερομηνία που ο ίδιος ο νόμος ορίζει. | |
c3e1f167331d7dcf4ebef3088a1820b2373f21b4524d52e5c193d066de5ae941 | Η ευθύνη του εκλογικού σώματος: Εκλογικό σώμα είναι όλοι οι πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα. Το εκλογικό δικαίωμα εξαρτάται από την ηλικία (συμπληρωμένο το 18ο έτος) και από την ιθαγένεια (π.χ. στην Ελλάδα ψηφίζουν μόνο όσοι έχουν ελληνική ιθαγένεια). Ευθύνη του εκλογικού σώματος είναι η συμμετοχή στις εκλογές.
Η πολιτική απάθεια και η αποχή από τα κοινά δεν λύνουν κανένα πρόβλημα.
Έτσι, ο πολίτης έχει την ευθύνη των επιλογών του στις εκλογές. Ο πολίτης, όμως, δεν είναι μόνο μέλος του εκλογικού σώματος. Η ιδιότητα του πολίτη δεν εξαντλείται στο δικαίωμα της ψήφου. Υπάρχει και η κοινωνία των πολιτών. Η κοινωνία των πολιτών περιλαμβάνει τις κοινωνικές οργανώσεις, τα κινήματα, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τις περιβαλλοντικές και εθελοντικές δράσεις των πολιτών. Στις κοινωνίες στις οποίες η κοινωνία των πολιτών είναι αναπτυγμένη, υπάρχει υψηλότερος βαθμός συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σε πρακτικές που σχετίζονται με τη διαφάνεια, την κοινωνική λογοδοσία, τον δημόσιο κοινωνικό έλεγχο. Στην κοινωνία των πολιτών περιλαμβάνονται και οι ομάδες πίεσης. Πρόκειται για ομάδες που προσπαθούν να επηρεάσουν την Κυβέρνηση, επιδιώκοντας την ικανοποίηση των συμφερόντων των μελών τους (π.χ. συνδικάτα, ενώσεις γονέων κτλ.).
Η ευθύνη των βουλευτών: Η ελληνική Βουλή αποτελείται από 300 βουλευτές. Ευθύνη του κάθε βουλευτή είναι να λαμβάνει την απόφασή του σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους. Η «κομματική πειθαρχία», την οποία επικαλούνται τα κόμματα σε ψηφοφορίες κρίσιμων νομοσχεδίων, δεν μπορεί να καταργεί την ιδιότητα του βουλευτή να «βούλεται» και να ασκεί τα καθήκοντά του σύμφωνα με τη συνείδησή του. | |
304d5b3ddf7d4409f5a67c9c65395fc613f7dc25a5c8a84db1483e99aa74b9a4 | Η Βουλή νομοθετεί κατόπιν συζήτησης. Η συζήτηση δεν περιορίζεται μόνο στους 300 βουλευτές και τα κόμματα στα οποία ανήκουν. Ανάλογα με το υπό συζήτηση θέμα, καλούνται να συμμετάσχουν στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, καταθέτοντας τις δικές τους απόψεις για τα νομοσχέδια στα σημεία που τους αφορούν, συνδικαλιστές οργανώσεις (όπως η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας -Γ.Σ.Ε.Ε. και η Ανώτατη Διοίκηση Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων - Α.Δ.Ε.Δ.Υ. κτλ.), επιχειρηματικές ενώσεις (Σ.Ε.Β., Ε.Β.Ε.Α. κτλ.), ομάδες πίεσης (π.χ. η ένωση ιδιοκτητών ακινήτων) κτλ. | |
547ff0c506ce6977066df220429000539be4664a2e930e9636aaf33f3355f5d2 | Το φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και την άβια ύλη (ύλη χωρίς ζωή) που βρίσκονται με φυσικό τρόπο στη Γη, χωρίς δηλαδή η ύπαρξή τους να οφείλεται στην παρέμβαση του ανθρώπου. Με αυτή την έννοια, το φυσικό περιβάλλον διακρίνεται από το ανθρωπογενές περιβάλλον, αυτό που δημιουργεί ο άνθρωπος. Το νερό, ο αέρας, η χλωρίδα και η πανίδα ανήκουν στο φυσικό περιβάλλον. Ο άνθρωπος με τις δραστηριότητές του μετασχηματίζει καθημερινά το φυσικό περιβάλλον. Η σχέση του φυσικού περιβάλλοντος με τον άνθρωπο αλλάζει στην πορεία του χρόνου. Στο παρελθόν, όταν οι άνθρωποι ζούσαν σε αγροτικές κοινωνίες χωρίς την σημερινή εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, το φυσικό περιβάλλον ήταν για αυτούς χώρος κατοικίας και δράσης «ζωντανών» δυνάμεων, οι οποίες επιδρούσαν καθοριστικά στη ζωή των ανθρώπων. Η αδυναμία των ανθρώπων να εξηγήσουν και να ελέγξουν τα φυσικά φαινόμενα βρίσκεται στη βάση μύθων, θρύλων και προλήψεων σχετικά με τα φυσικά φαινόμενα.
Η εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας έφερε το ξεπέρασμα όλων αυτών των αντιλήψεων. Τα νερά της βροχής μπορούν να αποταμιευτούν για ύδρευση και πότισμα. Οι ξηρασίες μπορούν να αντιμετωπισθούν με μεγάλα τεχνικά έργα (φράγματα εκτροπής ποταμών κτλ.) που διοχετεύουν νερό από άλλες περιοχές στις περιοχές που πάσχουν. Η φύση δεν αποτελεί πια ούτε μυστήριο, ούτε χώρο όπου κατοικούν σε αυτόν «ανεξήγητες δυνάμεις». Η ανάπτυξη των πόλεων, η μετακίνηση του πληθυσμού σε αυτές, η εγκατάλειψη των χωριών και της υπαίθρου άλλαξε τον τρόπο αντιμετώπισης του φυσικού περιβάλλοντος από τον άνθρωπο. Οι κάτοικοι των πόλεων αναζητούν στα χωριά και την ύπαιθρο στιγμές ξενοιασιάς. Η φύση, σήμερα, έχει μετατραπεί για τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων σε συνώνυμο της ανάπαυσης, της υγείας κτλ. Η παρέμβαση του ανθρώπου στη φύση, μετά την βιομηχανική επανάσταση, είχε και πολλά αρνητικά αποτελέσματα, τα οποία τα τελευταία χρόνια παίρνουν τραγικές διαστάσεις. Η βιομηχανική δραστηριότητα και η δημιουργία μεγαλουπόλεων με εκατομμύρια κατοίκους δημιούργησαν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Η βιομηχανία παράγει καυσαέρια και απόβλητα. Εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτοκίνητα για τις μετακινήσεις τους και βιομηχανικά προϊόντα, τα οποία παράγουν επίσης καυσαέρια και απόβλητα, πολλά από τα οποία είναι τοξικά. Η υπερεκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος έχει οδηγήσει τον πλανήτη σε οριακό σημείο. | |
b83998d17945b922a211790d14baa2287fc787d78e9dcd8b41d77cfa97808242 | Τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι:
α) Το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Προκαλείται, κατά κύριο λόγο, από τους βιομηχανικούς ρύπους και τα καυσαέρια που λειτουργούν όπως τα πλαστικά σκεπάσματα στο θερμοκήπιο. Επιτρέπουν στις ακτίνες του ήλιου να περάσουν, εμποδίζοντας ταυτόχρονα την έξοδο της θερμότητας. Αυτό επιφέρει τη ραγδαία αλλαγή του κλίματος του πλανήτη.
β) Η τρύπα του όζοντος. Προκαλείται από χλωροφθοριούχους άνθρακες, όπως το φρέον, οι οποίοι χρησιμοποιούνται σε πολλά βιομηχανικά προϊόντα καθημερινής χρήσης (αεροζόλ, κλιματιστικά, ψυγεία). Η καταστροφή του όζοντος αφήνει τους ανθρώπους απροστάτευτους στην ηλιακή ακτινοβολία.
γ) Η ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο αέρας των μεγαλουπόλεων γεμίζει ρύπους, οι οποίοι επιστρέφουν στη γη με τη μορφή της όξινης βροχής.
δ) Η ρύπανση των νερών λαμβάνει καθημερινά μεγάλες διαστάσεις. Οι θάλασσες και οι υδροφόροι ορίζοντες μολύνονται. Το πόσιμο νερό στον πλανήτη μειώνεται με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος πολέμου μεταξύ κρατών για τον έλεγχο του νερού.
ε) Τα απόβλητα. Τα απόβλητα και ιδιαίτερα τα πυρηνικά αποτελούν μια ωρολογιακή βόμβα για πολλές περιοχές του πλανήτη. Η διαχείριση των απορριμμάτων των μεγαλουπόλεων έχει γίνει μια εξαιρετική δύσκολη υπόθεση.
στ) Η καταστροφή των δασών. Ο «πνεύμονας της Γης», το δάσος του Αμαζόνιου ποταμού καθημερινά καταστρέφεται. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από τις πυρκαγιές κυρίως στην Ευρώπη και την Αμερική. Η αποδάσωση μπορεί να οδηγήσει στην ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών.
ζ) Η εξαφάνιση ειδών. Η ποικιλία των βιολογικών ειδών του πλανήτη μειώνεται και αρκετά ζώα και φυτά είτε εξαφανίζονται είτε γίνονται σπάνια. | |
0e417013ca7de4f5b90895238e63ef439f623825717d84d20c9b38115a9de607 | Οι επιπτώσεις των περιβαλλοντικών προβλημάτων, γενικά, εντοπίζονται στα εξής:
1. Στην υγεία των ανθρώπων. Χιλιάδες άνθρωποι αρρωσταίνουν από το μολυσμένο περιβάλλον. Πολλά προβλήματα υγείας δημιουργεί και η διατροφή με μολυσμένα προϊόντα (αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, διατροφή ζώων με ψόφια ζώα κτλ.).
2. Στο κλίμα με τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Όσο μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος, τόσο περισσότερα τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Το αποτέλεσμα, μόνο από τις ξηρασίες ή τις πλημμύρες, είναι να πεθαίνουν άνθρωποι και να καταστρέφονται περιουσίες.
3. Στην καταστροφή μνημείων πολιτισμού. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας φθείρει τα θαύματα της κλασικής αρχιτεκτονικής. Παράδειγμα, η Ακρόπολη τα τελευταία 25 χρόνια «υπέφερε» περισσότερο απ’ ότι τα προηγούμενα 2500 χρόνια. | |
2f8b056804c653c700bbb88e67d572c574423c59193607e106c4abc30c4e123b | Το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε μετά την βιομηχανική επανάσταση, σε όλες τις χώρες, στηρίχθηκε στην ιδέα ότι ο πλούτος κάθε χώρας απορρέει από το πόσο εντατικά θα χρησιμοποιήσει τους πόρους που έχει στη διάθεσή της.
Τα νερά, η γη, ο ορυκτός πλούτος έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να τροφοδοτηθεί η βιομηχανία με καύσιμο και πρώτες ύλες. Σε πολλές χώρες ασκήθηκε έντονη κριτική σε κυβερνήσεις που απέφευγαν να χρησιμοποιήσουν στο έπακρο όλους τους φυσικούς τους πόρους προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια, στις ανεπτυγμένες χώρες υπάρχει στροφή σε άλλα αναπτυξιακά μοντέλα, τα οποία θα προστατεύουν περισσότερο το περιβάλλον από την ανθρώπινη οικονομική δραστηριότητα. Όμως, εμφανίζονται νέες χώρες που προσπαθούν να αναπτυχθούν και αυτές. Η Κίνα και η Ινδία προσπαθούν να αναπτύξουν τη βιο-μηχανία τους και να γίνουν ισότιμοι παίκτες με τις Η.Π.Α., τη Γερμανία, την Ιαπωνία κτλ. στην παγκόσμια οικονομική σκηνή. Το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθούν δεν διαφέρει από αυτό που περιγράψαμε. Εντατική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, ρύπανση του περιβάλλοντος. Επίσης, άλλες λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική) προσπαθούν και αυτές να αναπτυχθούν μέσω του μοντέλου της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Παρατηρούμε μια προσπάθεια βιομηχανικής ανάπτυξης, η οποία θυμίζει έντονα την περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσε η βιομηχανική επανάσταση στις ανεπτυγμένες χώρες. Δίπλα σε αυτά τα φαινόμενα, προστίθεται και το ότι οι οικονομικά αδύναμες χώρες δέχονται, πολλές φορές, έναντι αμοιβής να φιλοξενήσουν τα τοξικά απόβλητα των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών στο δικό τους έδαφος.
Αυτή η αντίληψη για το φυσικό περιβάλλον είναι εργαλειακή, καθώς βλέπει το περιβάλλον σαν εργαλείο στα χέρια του ανθρώπου που μπορεί να το χρησιμοποιήσει προς όφελός του. Όμως, ο άνθρωπος ζει μέσα στο φυσικό περιβάλλον και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό. Το περιβάλλον δεν είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να φθαρεί και να αντικατασταθεί από κάτι άλλο. Η φθορά του περιβάλλοντος σημαίνει υποβάθμιση, ακόμη και κίνδυνο της ζωής του ανθρώπου.
Φυσικοί πόροι ιδιαίτερης αξίας, όπως τα κοιτάσματα πετρελαίου, αποτέλεσαν σημείο τριβής ανάμεσα σε κράτη. Κράτη προσπάθησαν να ελέγξουν άλλα κράτη προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τους φυσικούς τους πόρους. Το πετρέλαιο, για παράδειγμα, βρίσκεται στη βάση των προβλημάτων που ανακύπτουν διαρκώς στην Μέση Ανατολή. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου του πλανήτη βρίσκονται στο υπέδαφος 4 χωρών: της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράκ, του Κουβέιτ και του Ιράν. Γι, αυτό και η περιοχή αυτή είναι μονίμως επίκεντρο συγκρούσεων.
Το εργαλειακό παραδοσιακό μοντέλο έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις καθώς προκαλεί τεράστιες βλάβες στο περιβάλλον. Για αυτό τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει η προσπάθεια για την προώθηση ενός μοντέλου ανάπτυξης το οποίο θα προστατεύει το περιβάλλον. Πρόκειται για την αειφόρο ανάπτυξη, την οποία θα παρουσιάσουμε εκτενέστερα στην επόμενη ενότητα. | |
cada0014676f916eea5a0c038bf1767f9390148bff58635576555b8015d24755 | α) Υπέρβαση των περιβαλλοντικών προβλημάτων μέσω της ανάπτυξης. Η ανάπτυξη των οικονομικά αδύναμων χωρών θα τις κάνει πλουσιότερες και θα μπορέσουν, όπως σήμερα οι ανεπτυγμένες χώρες, να επενδύσουν σε αντιρρυπαντική τεχνολογία και να αντιμετωπίσουν τα περιβαλλοντικά τους προβλήματα.
β) Νέο μοντέλο ζωής και ανάπτυξης. Τα κράτη, οι επιχειρήσεις και οι κάτοικοι του πλανήτη είναι ανάγκη να αλλάξουν τρόπο σκέψης και δράσης. Τα κράτη χρειάζεται να προχωρήσουν σε τήρηση της νομοθεσίας που προστατεύει το περιβάλλον και να προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς στην αειφόρο ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις χρειάζεται να αλλάξουν την τεχνολογία που χρησιμοποιούν για την παραγωγή των προϊόντων τους, ώστε τα νέα μέσα παραγωγής να μην καταστρέφουν το περιβάλλον. Οι κάτοικοι του πλανήτη, ιδιαίτερα των ανεπτυγμένων χωρών, χρειάζεται να αλλάξουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες προκειμένου να αποφευχθεί η οικολογική καταστροφή. Ο καταναλωτισμός, όσο αυξάνεται, τόσο θα απαιτεί και περισσότερους φυσικούς πόρους για να καλυφθεί. Όπως έχει επισημάνει και ο Κορνήλιος Καστοριάδης, είναι καιρός ο άνθρωπος να αρνηθεί την κεντρική κατεύθυνση του παραδοσιακού μοντέλου ανάπτυξης «σύμφωνα με το οποίο το πεπρωμένο μας είναι ν’ αυξάνουμε ακατάπαυστα την παραγωγή και την κατανάλωση». | |
f025ac1f9fe6af3375ea2c1945be6aa0e13ae0eda262cee1425116d9b515d715 | Βιώσιμη ή αειφόρος ανάπτυξη είναι η οικονομική ανάπτυξη που λαμβάνει υπόψη της την προστασία του περιβάλλοντος και τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν οι φυσικοί πόροι και στο μέλλον. Η λογική της αειφορίας είναι η μέγιστη απολαβή αγαθών από το περιβάλλον, χωρίς να διακόπτεται η παραγωγή αυτών των αγαθών στο μέλλον. Για παράδειγμα, με βάση την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, η εκμετάλλευση ενός δάσους γίνεται με τέτοιον τρόπο που να μην καταστρέφεται το δάσος αλλά να μένει ζωντανό και για τις επόμενες γενιές.
Η ιδέα της αειφόρου ανάπτυξης είναι αποτέλεσμα του προβληματισμού σχετικά με το οικολογικό πρόβλημα, ο οποίος έχει αρχίσει να αναπτύσσεται από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η πετρελαϊκή κρίση του 1973, η απότομη δηλαδή αύξηση της τιμής του πετρελαίου λόγω της τεχνητής μείωσης της παραγωγής του από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, ήταν η αιτία να αναπτυχθεί έντονος προβληματισμός σχετικά με το μέλλον που επιφυλάσσει στην ανθρωπότητα η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Τη δεκαετία του 1970 εμφανίστηκαν σημαντικά οικολογικά κινήματα (Έcologistes στη Γαλλία) και περιοδικά προβληματισμού σχετικά με το οικολογικό ζήτημα (το περιοδικό Egologist στο Ηνωμένο Βασίλειο).
Αποτέλεσμα όλης αυτής της κίνησης ήταν ο όρος αειφόρος ανάπτυξη να αρχίσει να χρησιμοποιείται και σε κείμενα διεθνών οργανισμών. Το 1987, εμφανίσθηκε για πρώτη φορά σε κείμενο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Το κείμενο είχε τίτλο: «Το κοινό μας μέλλον». Πέντε χρόνια αργότερα (1992), ο όρος χρησιμοποιήθηκε στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον που έγινε στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας και στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 170 χώρες. Οι εκπρόσωποι των χωρών αυτών δεσμεύτηκαν ότι η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης θα αποτελέσει τη βασική ιδέα της ανάπτυξής τους. Αποτέλεσμα της Διάσκεψης του Ρίο ντε Τζανέιρο ήταν η Διακήρυξη του Ρίο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, στην οποία περιγράφονται μέτρα για τη δημιουργία της αειφόρου ανάπτυξης.
Το 1997, στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, υπογράφηκε η Συνθήκη του Άμστερνταμ, η οποία ρύθμιζε συγκεκριμένα θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνθήκη αναφέρεται η «αρμονική ισόρροπος και αειφόρος ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων». Με αυτή την αναφορά, η αειφόρος ανάπτυξη έπαψε να θεωρείται αποκλειστικά έννοια της οικολογίας και αναγνωρίστηκε και ως έννοια της οικονομίας και της πολιτικής.
Το 1997, επίσης, στην πόλη Κιότο της Ιαπωνίας πραγματοποιήθηκε διεθνής διάσκεψη για την ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτέλεσμα της διάσκεψης ήταν το Πρωτόκολλο του Κιότο για τις κλιματικές αλλαγές. Σύμφωνα με το κείμενο του Πρωτοκόλλου, οι βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες υποχρεούνται να μειώσουν μέχρι τα έτη 2008 – 2012 τις εκπομπές των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά 5,2% κατά μέσο όρο σε σχέση µε τα επίπεδα του 1990. Για τις αναπτυσσόμενες χώρες δεν καθορίζονται στόχοι ως προς τις εκπομπές. Το Πρωτόκολλο του Κιότο θέτει ως κεντρική έννοια την αειφόρο ανάπτυξη και αντιλαμβάνεται τους φυσικούς πόρους ως κεφάλαια που πρέπει να αναπαράγονται. Οι αναζητήσεις για μια φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία σε συνδυασμό με την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης οδήγησαν στις έννοιες της πράσινης ανάπτυξης και της πράσινης οικονομίας. Οι όροι αυτοί παραπέμπουν στην αειφόρο ανάπτυξη. Η πράσινη οικονομία, ειδικότερα, δίνει βαρύτητα στην προστασία του περιβάλλοντος έναντι της αύξησης της παραγωγής. Για παράδειγμα, ανάμεσα στην μαζική παραγωγή αυτοκινήτων ή τη στροφή του πληθυσμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η πράσινη οικονομία τίθεται σαφώς υπέρ του δευτέρου. Όχι ιδιωτικά αυτοκίνητα αλλά καλό δίκτυο συγκοινωνιών. Αυτό προϋποθέτει και ανάλογη παιδεία του πληθυσμού ώστε να αφήσει το αυτοκίνητο και να χρησιμοποιήσει το τρένο, το λεωφορείο, το τραμ κτλ. | |
ce66a6cd76f95586b297ebbda547c1461bc595779231ab807e2edf1be2f822cf | Η αειφόρος ανάπτυξη έχει δεχθεί κριτικές. Επιγραμματικά:
α) Η αειφόρος ανάπτυξη κατηγορείται ότι διευκολύνει την κυριαρχία των ανεπτυγμένων χωρών εις βάρος των χωρών του Τρίτου Κόσμου, καθώς με άλλοθι το οικολογικό πρόβλημα προσπαθούν να ρυθμίσουν την οικονομία τους. Οι ανεπτυγμένες χώρες μπορούν να παρέμβουν στο είδος της βιομηχανικής ανάπτυξης των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, αλλά και να τις αναγκάσουν να αγοράσουν νέα, περιβαλλοντικά «καθαρή» τεχνολογία.
β) Η αειφόρος ανάπτυξη είναι ουτοπία, καθώς σε μια οικονομία που στηρίζεται στο κέρδος των επιχειρήσεων το περιβάλλον είναι αδύνατο να προστατευτεί. Η αειφόρος ανάπτυξη προϋποθέτει αλλαγές τόσο στο οικονομικό μοντέλο όσο και στη συνείδηση των ανθρώπων. Η οικονομική ανάπτυξη πρέπει να σέβεται το περιβάλλον και να υπηρετεί τον άνθρωπο. Ταυτόχρονα, ο άνθρωπος πρέπει να σέβεται το περιβάλλον. | |
421ec090d54daf7bbef3bfa49054f16a9bb977ed3c9d5c9b038ea1de24a9727d | Τα κυριότερα είδη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας είναι:
1. Αιολική ενέργεια. Χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια. Με τη δύναμη του αέρα κινούνταν τα πλοία, καθώς ο άνεμος έσπρωχνε τα πανιά τους, όπως επίσης οι μύλοι άλεσης καρπών (αλευρόμυλοι, μύλοι σε ελαιοτριβεία). Τα τελευταία χρόνια, η αιολική ενέργεια έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρέως για ηλεκτροπαραγωγή.
2. Ηλιακή ενέργεια. Έχει κυρίως θερμικές εφαρμογές όπως οι ηλιακοί θερμοσίφωνες και οι φούρνοι. Τα τελευταία χρόνια, αρχίζει να χρησιμοποιείται και για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. - Υδραυλική ενέργεια. Είναι η εκμετάλλευση της δύναμης του νερού που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια.
3. Βιομάζα (βίος + μάζα). Η μορφή αυτή ενέργειας προέρχεται από τα φυτά, τα ξύλα, τα κτηνοτροφικά απόβλητα, τη λάσπη των βιολογικών καθαρισμών, τα απορρίμματα (σκουπίδια, τρόφιμα, ζωοτροφές κτλ.).
4. Θαλάσσια ενέργεια. Η θάλασσα μπορεί να γίνει πηγή ενέργειας με διάφορους τρόπους. Η κινητική ενέργεια του θαλάσσιου κυματισμού είναι ανεξάντλητη και παρουσιάζει ενδιαφέρον για ενεργειακή εκμετάλλευση.
Ήπια μορφή ενέργειας, αλλά όχι ανανεώσιμη είναι η γεωθερμική ενέργεια. Προέρχεται από τους θερμοπίδακες ή τις ζεστές πηγές νερού που υπάρχουν σε αρκετές περιοχές του πλανήτη. Η Ισλανδία, η οποία έχει στο έδαφός της πολλούς θερμοπίδακες και πηγές ζεστού νερού, έχει κατορθώσει να καλύπτει το 80% των αναγκών της για θέρμανση από αυτή τη μορφή ενέργειας. | |
fc1b30165c3f4c50549cb893b27009a2e6b60fd04a7a8c04474f20188b0139b6 | Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Τα πλεονεκτήματά τους είναι:
α) Δεν αφήνουν κατάλοιπα ή απόβλητα, όπως συμβαίνει με το πετρέλαιο.
β) Είναι διαρκείς. Τα ορυκτά καύσιμα κάποτε θα τελειώσουν. Ήδη πολλά μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου έχουν εξαντληθεί και οι ειδικοί ψάχνουν απεγνωσμένα νέα κοιτάσματα.
γ) Σε πολλές περιπτώσεις, όπως οι ανεμογεννήτριες, το κόστος εγκατάστασης είναι αρκετά χαμηλό.
δ) Χώρες που δεν έχουν ορυκτό πλούτο (π.χ. κοιτάσματα πετρελαίου) μπορούν να χρησιμοποιήσουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προκειμένου να αποδεσμευτούν εν μέρει από τη δαπάνη της αγοράς πετρελαίου και την εξάρτηση που αυτή δημιουργεί από τις χώρες και τις εταιρείες που το παράγουν και το πωλούν.
Όμως, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν και μειονεκτήματα.
Τα μειονεκτήματά τους είναι:
α) Έχουν μικρή απόδοση και γι, αυτό μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά στις παραδοσιακές πηγές ενέργειας. Το υβριδικό αυτοκίνητο, για παράδειγμα, δεν έχει αποδεσμευτεί από τη βενζίνη ή το πετρέλαιο. Η κίνηση του αυτοκινήτου αποκλειστικά με ηλεκτρική ενέργεια δεν έχει ακόμη φτάσει στο σημείο να δώσει ιπποδύναμη και ταχύτητα ανάλογη των βενζινοκινητήρων ή των πετρελαιοκινητήρων. Μεγάλα αστικά κέντρα δεν μπορούν να ηλεκτροδοτηθούν πλήρως από ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και εδώ συμπληρωματικά όπως π.χ. φανοστάτες με μικρούς ηλιακούς συσσωρευτές.
β) Προβλήματα αισθητικής έχουν παρουσιασθεί και με τις ανεμογεννήτριες στα νησιά, καθώς το νησιώτικο τοπίο αλλάζει προς το χειρότερο από τα «δάση» των ανεμογεννητριών.
γ) Τέλος, η πράσινη οικονομία και η πράσινη ανάπτυξη δεν ανοίγουν πολλές θέσεις εργασίας. Οι ανεμογεννήτριες, οι ηλιακοί συσσωρευτές και τα εργοστάσια επεξεργασίας αποβλήτων ανοίγουν ελάχιστες θέσεις εργασίας σε σχέση με τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας. | |
afd0baa3dd34cda6f0c7df82444a2a67608da3e554394099415e625cc0b6ae40 | Παρά το γεγονός ότι στο ζήτημα της χωροθέτησης των Χ.Υ.ΤΑ. εκφράζεται ο ακραίος ατομισμός με τους κατοίκους της κάθε περιοχής να θέλουν τα σκουπίδιά τους να πάνε οπουδήποτε αλλού εκτός από τη δική τους περιοχή, οι αντιδράσεις των κατοίκων των περιοχών όπου προορίζεται να δημιουργηθεί Χ.Υ.ΤΑ. είναι εν μέρει δικαιολογημένες. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η τιμή της γης στην περιοχή μειώνεται, ακόμη και για ψυχολογικούς λόγους. Οι πολίτες δεν έχουν εμπιστοσύνη ότι θα τηρηθούν οι υποσχέσεις της πολιτείας και οι προδιαγραφές που θέτουν οι επιστήμονες. Η ελλιπής φύλαξή τους γίνεται πόλος έλξης για περιθωριοποιημένους και φτωχούς πληθυσμούς, οι οποίοι προσπαθούν να αποκομίσουν οφέλη από την συγκομιδή απορριμμάτων. Ένας Χ.Υ.ΤΑ. που δεν λειτουργεί με τις σωστές προδιαγραφές μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε χωματερή και η περιοχή που τον φιλοξενεί να υποβαθμιστεί περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά. Η χωροθέτηση και η λειτουργία των Χ.Υ.ΤΑ. είναι ένα κεντρικό ζήτημα, στο οποίο η πολιτεία πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, αλλά και οι πολίτες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν τις ευθύνες τους. | |
c454b627bbcc0d3262f9643501a6bb2d9d102625d5b8c755124195294feb220c | Πιο αποδοτική είναι η μέθοδος του διαχωρισμού των προς επεξεργασία υλικών (γυαλί, χαρτί, μέταλλο). Τα τελευταία χρόνια, τοποθετούνται κάδοι απορριμμάτων, διαφορετικού χρώματος, όπου ρίπτονται μέσα διαφορετικού είδους απορρίμματα (διαφορετικοί κάδοι για το γυαλί, το πλαστικό, το χαρτί, το μέταλλο). Η μέθοδος αυτή επιτυγχάνει μόνο αν οι πολίτες ρίχνουν τα σκουπίδια τους στον κατάλληλο κάδο. Προγράμματα ανακύκλωσης που εφαρμόζονται στα σχολεία αποσκοπούν σε αυτήν ακριβώς την ευαισθητοποίηση. Η υγειονομική ταφή είναι διαδεδομένη μέθοδος, η οποία στη χώρα μας έχει γίνει αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα σε περιοχές για το ποια θα την φιλοξενήσει. Αυτό οφείλεται στη σύγχυση που υπάρχει ανάμεσα στη χωματερή και τον χώρο υγειονομικής ταφής (Χ.Υ.ΤΑ.). Η χωματερή είναι ένας χώρος όπου τα απορρίμματα ρίπτονται και στη συνέχεια σκεπάζονται με χώμα. Δυστυχώς, σε πολλές περιοχές έχουν δημιουργηθεί παράνομες και ανεξέλεγκτες χωματερές, όπου οι κάτοικοι από συνήθεια αποθέτουν εκεί τα απορρίμματά τους. Ο χώρος υγειονομικής ταφής προσδιορίζεται μετά από μελέτη. Διαθέτει ειδική τεχνολογία, ώστε τα τοξικά απόβλητα να μην περνούν στον υδροφόρο ορίζοντα. Η λειτουργία ενός Χ.Υ.ΤΑ. διαρκεί περίπου τριάντα χρόνια. Μετά κλείνει και γίνονται έργα επαναφοράς του περιβάλλοντος στην αρχική του μορφή. | |
aa773cfe11f275d7097d7b7aec5ed49868e98ff2ad8aa87a93fc3aa3cc9c09b2 | Επιχείρηση είναι μια παραγωγική μονάδα, η οποία συνδυάζει τους συντελεστές παραγωγής (έδαφος, εργατική δύναμη, κεφάλαιο) προκειμένου να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες με σκοπό το κέρδος.
Η επιχείρηση αποτελεί θεμελιώδη θεσμό της οικονομίας και της κοινωνίας. Η πορεία της εξαρτάται πρωτίστως από τις ικανότητες του επιχειρηματία. Επιπλέον εξαρτάται από το θεσμικό πλαίσιο (προϋποθέσεις λειτουργίας, φορολογικό σύστημα κτλ.) και από τη νοοτροπία της κοινωνίας (αποδοχή ή όχι από την κοινωνία). Η επιχείρηση επιτελεί πολλές λειτουργίες, οι οποίες δεν είναι ανεξάρτητες, αλλά η μία επηρεάζει την άλλη. Οι λειτουργίες της επιχείρησης εξαρτώνται από το μέγεθός της. Στις μεγάλες επιχειρήσεις υπάρχουν πολλές και ξεχωριστές λειτουργίες, κατανεμημένες σε διαφορετικά τμήματα. Στις μικρές επιχειρήσεις όλες σχεδόν οι λειτουργίες εμφανίζονται, συνήθως, ως μία καθώς γίνονται από ελάχιστους εργαζόμενους που δεν εργάζονται σε ξεχωριστά και διακριτά τμήματα. Οι σημαντικότερες λειτουργίες μιας μεγάλης ή μεσαίας επιχείρησης είναι:
α) Παραγωγική λειτουργία. Είναι η σημαντικότερη και αναφέρεται σε όλες τις δραστηριότητες που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
β) Εμπορική λειτουργία. Περιλαμβάνει τις δραστηριότητες διάθεσης των προϊόντων, μέχρι να φθάσουν στον τελικό καταναλωτή.
γ) Οικονομική λειτουργία. Αναφέρεται σε όλες τις δραστηριότητες σχετικά με τα οικονομικά θέματα και τις οικονομικές συναλλαγές.
δ) Λειτουργία προσωπικού. Περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που αφορούν τη διεύθυνση του προσωπικού (προσλήψεις, τοποθετήσεις σε θέσεις, προαγωγές κτλ.). | |
2e4f5c670f15a533f04cd2e95e4d38c7aca5804f21a36f66a4d248aebed427e5 | α) Επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας. Είναι επιχειρήσεις που για την παραγωγή των προϊόντων τους χρησιμοποιούν πολλούς εργαζόμενους. Η εργασία είναι φθηνή, και αυτό συμφέρει τον επιχειρηματία. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι οι κλωστοϋφαντουργικές. Όμως, επειδή η εργασία στις ανεπτυγμένες χώρες είναι «ακριβή», γι, αυτό οι επιχειρήσεις αυτές μεταναστεύουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, που η εργασία είναι «φθηνή». Βέβαια, αυτή η μετανάστευση δημιουργεί προβλήματα στις ανεπτυγμένες χώρες –και στη χώρα μας– διότι προκαλεί ανεργία. Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα; Πώς μπορεί μια χώρα –και η Ελλάδα– να κρατήσει τις επιχειρήσεις, αλλά και να προσελκύσει νέες χωρίς να μειώσει τους μισθούς των εργαζομένων; Αυτό μπορεί να γίνει με τη δημιουργία προϋποθέσεων προσέλκυσης επιχειρήσεων όπως:
1. Δημιουργία έργων υποδομής (π.χ. δρόμοι, λιμάνια, βιομηχανικές ζώνες).
2. Μείωση της φορολογίας και άλλων εισφορών (π.χ. Ι.Κ.Α.).
3. Μείωση της γραφειοκρατίας για την έναρξη και λειτουργία μιας επιχείρησης.
4. Ύπαρξη άλλων υπηρεσιών (τράπεζες, ασφάλειες, υπηρεσίες διαδικτύου κτλ.).
β) Επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου. Είναι επιχειρήσεις, οι οποίες στην παραγωγή των προϊόντων τους χρησιμοποιούν σημαντικό κεφάλαιο. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν περισσότερα ή και καλύτερα μηχανήματα και λιγότεροι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι π.χ. οι χημικές βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις νέων τεχνολογιών.
Η Ελλάδα μπορεί να στρέψει το ενδιαφέρον της σε επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου. Τα τελευταία χρόνια, η επέκταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχει δημιουργήσει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει στην παραγωγική διαδικασία. Οι επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας, αν εκσυγχρονίσουν τα μηχανήματά τους και την όλη οργάνωση και λειτουργία τους, μπορούν να γίνουν επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου. | |
b0ef5feda601dfc8df56942954244d4879e0d86a57e2b80c884e645ce810efff | Το επιχειρείν εμπεριέχει την επιτυχία και την αποτυχία. Όποιος ιδρύει μια επιχείρηση αναλαμβάνει και τα οφέλη και τις ζημιές της επιχείρησης. Αμέσως, με την ίδρυσή της η επιχείρηση αναλαμβάνει υποχρεώσεις έναντι των εργαζομένων, των προμηθευτών, των πελατών, του κράτους, του κοινωνικού συνόλου.
Αν η επιχείρηση επιτύχει, θα έχει κέρδη και ο επιχειρηματίας θα δρέψει τα κέρδη του. Αντίθετα, αν αποτύχει θα υποστεί τις ζημιές. Ο επιχειρηματικός κίνδυνος είναι πανταχού παρών από τη στιγμή της ίδρυσης της επιχείρησης. Αντισταθμίζεται με την ελπίδα του κέρδους. Αρκετές επιχειρήσεις, εκτός από το κέρδος, έχουν και άλλους στόχους, όπως η κυρίαρχη θέση στην αγορά, η δημόσια εικόνα, η ποιότητα των προϊόντων κτλ. Το κέρδος είναι απαραίτητο για κάθε επιχείρηση. Επιχείρηση με ζημιές δεν μπορεί να υπάρξει. Αν το ενδιαφέρον και την αγάπη για τη ζωή, το δίνει η επιθυμία να επιτύχουμε ή να αποκτήσουμε κάτι, τότε το επιχειρείν μπορεί να κάνει τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα. Ο επιχειρηματίας, με κριτήριο την οικονομική του δραστηριότητα, είναι μια δημιουργική προσωπικότητα. | |
de6c4e350ec16d8c7e4f8d8c14d943ada9c4a420d6e942b5e85f0f0d9941ce6e | Η επιχείρηση δεν λειτουργεί στο κενό. Επηρεάζει και επηρεάζεται από το περιβάλλον, εξωτερικό και εσωτερικό, στο οποίο λειτουργεί. Ειδικότερα, στο εξωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνονται:
1. Κοινωνικό περιβάλλον (κοινωνικό σύστημα, συνδικαλιστικό κίνημα κτλ.).
2. Οικονομικό περιβάλλον (φορολογία, επιτόκια κτλ.).
3. Πολιτικό περιβάλλον (πολιτική σταθερότητα, νομοθεσία κτλ.).
4. Πολιτισμικό περιβάλλον (παράδοση, αξίες κτλ.).
5. Τεχνολογικό περιβάλλον (εξοπλισμός, ποιότητα υλικών κτλ.).
6. Οικολογικό περιβάλλον (ύπαρξη πόρων, ρύπανση κτλ.).
Στο εσωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνονται: προμηθευτές υλικών ή υπηρεσιών, πιστωτές, χρηματοδότες και μέτοχοι, πελάτες και καταναλωτές, εργαζόμενοι και συνδικάτα, άλλες επιχειρήσεις που συνεργάζονται ή ανταγωνίζονται. |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.