Datasets:

---

JuDDGES

/

pl-court-raw

like 0

Follow

JuDDGES 9

154505250000503_I_C_000506_2008_Uz_2010-03-02_002

I C 506/08

2010-03-02 01:00:00.0 CET

2014-05-05 20:15:13.0 CEST

2014-06-11 07:42:19.0 CEST

15450525

503

SENTENCE

Sygn. akt I C 506/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 02 marca 2010 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSR Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska Protokolant: Beata Klimkowska po rozpoznaniu w dniu 02 marca 2010 roku w Warszawie sprawy z powództwa I. P. (1) , M. K. , E. P. , B. Ł. przeciwko (...) sp. z o.o. w W. , G. Ł. , I. P. (2) o zaniechanie naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem I oddala powództwo; II zasądza od powódki I. P. (

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Małgorzata Kurek" xVersion="1.0" xYear="2008" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="m.kurek" xPublisher="m.kurek" xEditorFullName="Małgorzata Kurek" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450525/0000503/C" xVolNmbr="000506"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I C 506/08</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 02 marca 2010 roku</xText> <xText/> <xText>Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska</xText> <xText>Protokolant: Beata Klimkowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 02 marca 2010 roku w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>I. P. (1)</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>E. P.</xAnon>, <xAnon>B. Ł.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>G. Ł.</xAnon>, <xAnon>I. P. (2)</xAnon></xText> <xText>o zaniechanie naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala powództwo;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od powódki <xAnon>I. P. (1)</xAnon> na rzecz pozwanego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanych <xAnon>G. Ł.</xAnon> i <xAnon>I. P. (2)</xAnon> kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zasądza od powódki <xAnon>M. K.</xAnon> na rzecz pozwanego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanych <xAnon>G. Ł.</xAnon> i <xAnon>I. P. (2)</xAnon> kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>zasądza od powódki <xAnon>E. P.</xAnon> na rzecz pozwanego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanych <xAnon>G. Ł.</xAnon> i <xAnon>I. P. (2)</xAnon> kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>zasądza od powódki <xAnon>B. Ł.</xAnon> na rzecz pozwanego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanych <xAnon>G. Ł.</xAnon> i <xAnon>I. P. (2)</xAnon> kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska

Małgorzata Kurek

Beata Klimkowska

Małgorzata Kurek

Sygn. akt I C 506/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 02 marca 2010 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSR Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska Protokolant: Beata Klimkowska po rozpoznaniu w dniu 02 marca 2010 roku w Warszawie sprawy z powództwaI. P. (1),M. K.,E. P.,B. Ł. przeciwko(...) sp. z o.o.wW.,G. Ł.,I. P. (2) o zaniechanie naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem I oddala powództwo; II zasądza od powódkiI. P. (1)na rzecz pozwanego(...) sp. z o.o.wW.kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanychG. Ł.iI. P. (2)kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu; III zasądza od powódkiM. K.na rzecz pozwanego(...) sp. z o.o.wW.kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanychG. Ł.iI. P. (2)kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu; IV zasądza od powódkiE. P.na rzecz pozwanego(...) sp. z o.o.wW.kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanychG. Ł.iI. P. (2)kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu; V zasądza od powódkiB. Ł.na rzecz pozwanego(...) sp. z o.o.wW.kwotę 154,25 zł (sto pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy) oraz na rzecz pozwanychG. Ł.iI. P. (2)kwotę 302,60 zł (trzysta dwa złote sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu.

15/450525/0000503/C

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000484_2009_Uz_2010-03-02_004

XVII AmC 484/09

2010-03-02 01:00:00.0 CET

2017-02-03 18:15:39.0 CET

2017-02-03 11:04:57.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 484/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania (...)

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="000484" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 484/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 2 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą <xBRx/>w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania <xAnon>(...)</xAnon> Spółce Akcyjnej w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Regulamin ogólnego otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych w <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna” <xBRx/>o treści:</xText> <xText>„ Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (…) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji.”</xText> <xText>II zasądza od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna na rzecz powoda <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego</xText> <xText>III nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText>IV zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna.</xText> <xText>/-/ SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Sygn. akt XVII Amc 484 /09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 20 kwietnia 2009r. (data stempla pocztowego) powód <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna ” o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ”(§ 70ust.1) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jako spółka akcyjna prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy-,, Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna’’, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>( 1)</xSUPx> k.c.</xLexLink>, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto wyłącza odpowiedzialność przedsiębiorcy względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie, co stanowi niedozwoloną klauzulę w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>( 3)</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> Zapis ten narusza również <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art.52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe</xLexLink> ( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawo bankowe</xLexLink>” ), ponieważ niezgodnie z prawem ogranicza odpowiedzialność pozwanego za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy o świadczenie usługi bankowej. Powołany przepis <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawa bankowego</xLexLink> nie może bowiem być interpretowany w ten sposób, że wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Dodatkowo powód podniósł, iż pozwany Bank nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności w przypadku posługiwania się osobami trzecimi w wykonaniu zawartej umowy ani w przypadku gdy szkoda powstała wskutek np. awarii systemów komputerowych w przedsiębiorstwie, które współpracuje z bankiem przy przetwarzaniu danych</xText> <xText>Klientów (pozew k.1-4, pismo k.62).</xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne.</xText> <xText>Sporna klauzula prawidłowo potwierdza jedynie brak odpowiedzialności Banku za okoliczności pozostające poza jego kontrolą . Jeżeli okoliczność, z której wynikła strata klienta Banku, daje się powiązać ze sferą zależną-pozostającą pod kontrolą Banku, Bank będzie za to odpowiedzialny –o ile wiąże się to z naruszeniem standardów starannego działania wymaganych od profesjonalisty. Przedmiotowa klauzula odpowiada więc sposobowi ukształtowania odpowiedzialności Banku na zasadach ogólnych prawa cywilnego, zatem nie prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności Banku w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink>, nie narusza przy tym wymogów <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego</xLexLink>. Bank nie ponosi odpowiedzialności jedynie za okoliczności od niego niezależne, co pozostaje w zgodzie z kodeksowymi przesłankami odpowiedzialności określonymi w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 i nast. K.c.</xLexLink></xText> <xText>Zakwestionowana klauzula nie spełnia ponadto przesłanek abuzywności przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx>k.c.</xLexLink> Sporny zapis nie jest w szczególności sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie narusza rażąco interesów konsumentów. Powód w żaden sposób nie wykazał spełnienia wskazanych przesłanek, które muszą pozostawać ze sobą w adekwatnym związku przyczynowym. Powód nie określił zwłaszcza jaki konkretnie dobry obyczaj miałby zostać naruszony w analizowanym przypadku oraz jak to naruszenie należałoby oceniać w kontekście specyfiki tej działalności gospodarczej , jaką jest otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych dla osób fizycznych.</xText> <xText>Powód nie przedstawił ponadto żadnych okoliczności świadczących o tym , iż sporna klauzula w jakikolwiek sposób narusza interesy konsumentów (odpowiedź na pozew k.20-33).</xText> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługuje się wzorcem umowy -,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna”.</xText> <xText>W treści tego wzorca - w § 70ust.1pkt 4- zawarty jest zapis: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ”</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:</xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność, iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom .Postanowienie to nie dotyczy przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ”, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Zaznaczyć należy, wbrew temu na co powołuje się pozwany, że przyjęcie , iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ).</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04 Lex nr 159111).</xText> <xText>Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie</xText> <xText>jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a</xText> <xText>ponadto wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.</xText> <xText>Zgodnie z tym postanowieniem Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji.</xText> <xText>Sformułowanie tego zapisu sugeruje konsumentowi- Posiadaczowi Rachunku i może wywołać u niego przekonanie, że zawsze okolicznościami niezależnymi od Banku będą wszelkie opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnienia wynikające z działania poczty lub telekomunikacji. A zatem za straty spowodowane tymi okolicznościami pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności, co jest nie do pogodzenia z ogólnymi zasadami odpowiedzialności określonymi w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 i nast. K.c.</xLexLink> Mogą wszak przy realizacji przedmiotowego zobowiązania wystąpić opóźnienia wynikające np. z wad transmisji awarii systemów komputerowych , które wiążą się z naruszeniem przez Bank reguł starannego działania wymaganych od profesjonalisty ( <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 472</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>) . W takich sytuacjach Bank nie może być zwolniony od odpowiedzialności za powstałe w związku z tymi opóźnieniami straty.</xText> <xText>Opisane przekonanie może odnieść przeciętny konsument, nie będący profesjonalistą (np. prawnikiem) po zapoznaniu się z treścią Regulaminu.</xText> <xText>Pogląd taki- wbrew twierdzeniom pozwanego- jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowy. Brak w tym wzorcu bowiem jednoznacznych, wyraźnych zapisów wykluczających zaprezentowane stanowisko.</xText> <xText>Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do przysługujących mu praw oraz obowiązków pozwanego Banku odnośnie świadczonej przez niego usługi bankowej i okoliczności egzoneracyjnych zwalniających Bank od odpowiedzialności. Bank, chcąc uniknąć od odpowiedzialności za powstałe straty, w kontaktach z konsumentem mógłby powoływać się na to, że zaistniałe opóźnienie jest wynikiem np. awarii systemu komputerowego, niezależnie od tego czy faktycznie awaria ta była przez niego zawiniona, czy też nie. Ocena czy okoliczności powodujące opóźnienie mieszczą się w zakresie określonym w kwestionowanym postanowieniu nie może leżeć tylko w kompetencji pozwanego.</xText> <xText>Tym samym w ocenie Sądu sporny zapis należy uznać za sprzeczny z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta</xText> <xText>( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta).</xText> <xText>Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471i art. 472 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355§ 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Skoro sporna klauzula w ocenie Sądu wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych , za niezasadne traktować trzeba stanowisko pozwanego ,że klauzula ta prawidłowo realizuje wymogi <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego</xLexLink>. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.’’ Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (<xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak: Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005).</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt.2 k.c.</xLexLink> uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>42</xSUPx></xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>44</xSUPx>kpc</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Maciejewska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. Akt XVII AmC 484/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z siedzibąwP. przeciwko(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania(...)Spółce Akcyjnej w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Regulamin ogólnego otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych w(...)Spółka Akcyjna”o treści: „ Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (…) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji.” II zasądza od pozwanego(...)Spółka Akcyjna na rzecz powoda(...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego III nakazuje pobranie od pozwanego(...)Spółka Akcyjna wW.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego(...)Spółka Akcyjna. /-/ SSR del. Ewa Maciejewska Sygn. akt XVII Amc 484 /09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 20 kwietnia 2009r. (data stempla pocztowego) powód(...)z siedzibą wP.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych(...)Spółka Akcyjna ” o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ”(§ 70ust.1) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jako spółka akcyjna prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy-,, Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych(...)Spółka Akcyjna’’, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart.385( 1)k.c., jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto wyłącza odpowiedzialność przedsiębiorcy względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie, co stanowi niedozwoloną klauzulę w myślart.385( 3)pkt 2 k.c.Zapis ten narusza równieżart.52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „Prawo bankowe” ), ponieważ niezgodnie z prawem ogranicza odpowiedzialność pozwanego za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy o świadczenie usługi bankowej. Powołany przepisPrawa bankowegonie może bowiem być interpretowany w ten sposób, że wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Dodatkowo powód podniósł, iż pozwany Bank nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności w przypadku posługiwania się osobami trzecimi w wykonaniu zawartej umowy ani w przypadku gdy szkoda powstała wskutek np. awarii systemów komputerowych w przedsiębiorstwie, które współpracuje z bankiem przy przetwarzaniu danych Klientów (pozew k.1-4, pismo k.62). Pozwany(...)Spółka Akcyjna wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne. Sporna klauzula prawidłowo potwierdza jedynie brak odpowiedzialności Banku za okoliczności pozostające poza jego kontrolą . Jeżeli okoliczność, z której wynikła strata klienta Banku, daje się powiązać ze sferą zależną-pozostającą pod kontrolą Banku, Bank będzie za to odpowiedzialny –o ile wiąże się to z naruszeniem standardów starannego działania wymaganych od profesjonalisty. Przedmiotowa klauzula odpowiada więc sposobowi ukształtowania odpowiedzialności Banku na zasadach ogólnych prawa cywilnego, zatem nie prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności Banku w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c., nie narusza przy tym wymogówart. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego. Bank nie ponosi odpowiedzialności jedynie za okoliczności od niego niezależne, co pozostaje w zgodzie z kodeksowymi przesłankami odpowiedzialności określonymi wart.471 i nast. K.c. Zakwestionowana klauzula nie spełnia ponadto przesłanek abuzywności przewidzianych wart.3851k.c.Sporny zapis nie jest w szczególności sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie narusza rażąco interesów konsumentów. Powód w żaden sposób nie wykazał spełnienia wskazanych przesłanek, które muszą pozostawać ze sobą w adekwatnym związku przyczynowym. Powód nie określił zwłaszcza jaki konkretnie dobry obyczaj miałby zostać naruszony w analizowanym przypadku oraz jak to naruszenie należałoby oceniać w kontekście specyfiki tej działalności gospodarczej , jaką jest otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych dla osób fizycznych. Powód nie przedstawił ponadto żadnych okoliczności świadczących o tym , iż sporna klauzula w jakikolwiek sposób narusza interesy konsumentów (odpowiedź na pozew k.20-33). Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwany(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługuje się wzorcem umowy -,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych(...)Spółka Akcyjna”. W treści tego wzorca - w § 70ust.1pkt 4- zawarty jest zapis: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ” /okoliczności bezsporne/ W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność, iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom .Postanowienie to nie dotyczy przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. ”, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Zaznaczyć należy, wbrew temu na co powołuje się pozwany, że przyjęcie , iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04 Lex nr 159111). Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a ponadto wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Zgodnie z tym postanowieniem Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnień wynikłych z działania poczty lub telekomunikacji. Sformułowanie tego zapisu sugeruje konsumentowi- Posiadaczowi Rachunku i może wywołać u niego przekonanie, że zawsze okolicznościami niezależnymi od Banku będą wszelkie opóźnienia wynikające z wad transmisji, awarii systemów komputerowych, systemów telekomunikacyjnych i teletransmisji danych, systemów zasilania oraz opóźnienia wynikające z działania poczty lub telekomunikacji. A zatem za straty spowodowane tymi okolicznościami pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności, co jest nie do pogodzenia z ogólnymi zasadami odpowiedzialności określonymi wart.471 i nast. K.c.Mogą wszak przy realizacji przedmiotowego zobowiązania wystąpić opóźnienia wynikające np. z wad transmisji awarii systemów komputerowych , które wiążą się z naruszeniem przez Bank reguł starannego działania wymaganych od profesjonalisty (art. 472w zw. zart. 355 § 2 k.c.) . W takich sytuacjach Bank nie może być zwolniony od odpowiedzialności za powstałe w związku z tymi opóźnieniami straty. Opisane przekonanie może odnieść przeciętny konsument, nie będący profesjonalistą (np. prawnikiem) po zapoznaniu się z treścią Regulaminu. Pogląd taki- wbrew twierdzeniom pozwanego- jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowy. Brak w tym wzorcu bowiem jednoznacznych, wyraźnych zapisów wykluczających zaprezentowane stanowisko. Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do przysługujących mu praw oraz obowiązków pozwanego Banku odnośnie świadczonej przez niego usługi bankowej i okoliczności egzoneracyjnych zwalniających Bank od odpowiedzialności. Bank, chcąc uniknąć od odpowiedzialności za powstałe straty, w kontaktach z konsumentem mógłby powoływać się na to, że zaistniałe opóźnienie jest wynikiem np. awarii systemu komputerowego, niezależnie od tego czy faktycznie awaria ta była przez niego zawiniona, czy też nie. Ocena czy okoliczności powodujące opóźnienie mieszczą się w zakresie określonym w kwestionowanym postanowieniu nie może leżeć tylko w kompetencji pozwanego. Tym samym w ocenie Sądu sporny zapis należy uznać za sprzeczny zart. 3851§ 1 k.c.jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta). Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myślart. 3853pkt 2 k.c.wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych wart.471i art. 472 k.c.w zw. zart. 355§ 2 k.c. Skoro sporna klauzula w ocenie Sądu wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych , za niezasadne traktować trzeba stanowisko pozwanego ,że klauzula ta prawidłowo realizuje wymogiart. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.’’ Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (art. 355 § 2 k.c.).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak: Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005). Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.w zw. zart. 3853pkt.2 k.c.uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 k.p.c. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmC_000485_2009_Uz_2010-03-02_001

XVII AmC 485/09

2010-03-02 01:00:00.0 CET

2016-06-07 19:15:29.0 CEST

2016-06-13 14:05:20.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 485/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenie (...) z siedzibą w P. przeciwko Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje wy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Krasuska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="akrasuska" xPublisher="akrasuska" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="000485"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 485/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 2 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>Stowarzyszenie (...)</xAnon> z siedzibą <xBRx/>w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText/> <xText>I uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania <xAnon> Bankowi (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Regulamin ogólnego otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych w <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon>” o treści:</xText> <xText>„ Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (…) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty.”</xText> <xText/> <xText>II zasądza od pozwanego <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>Stowarzyszenia (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego</xText> <xText>III nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText>IV zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>/-/ SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Sygn. akt XVII Amc 485 /09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 20 kwietnia 2009r. (data stempla pocztowego) powód <xAnon>Stowarzyszenie (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego <xAnon> Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon> ” o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty.”</xText> <xText>(§ 70ust.1) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jako spółka akcyjna prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy-,, Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon>’’, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto wyłącza odpowiedzialność przedsiębiorcy względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie ,co stanowi niedozwoloną klauzulę w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> Zapis ten narusza również <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art.52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe</xLexLink> ( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawo bankowe</xLexLink>” ), ponieważ niezgodnie z prawem ogranicza odpowiedzialność pozwanego za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy o świadczenie usługi bankowej. Powołany przepis <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawa bankowego</xLexLink> nie może bowiem być interpretowany w ten sposób, że wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Dodatkowo powód podniósł, iż pozwany Bank nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności w przypadku posługiwania się osobami trzecimi w wykonaniu zawartej umowy ani w przypadku gdy szkoda powstała wskutek wadliwego działania bankomatu . W sytuacji gdy przy korzystaniu z bankomatu klientowi została zabrana z konta większa kwota niż faktycznie pobrana z bankomatu, pełną odpowiedzialność ponosi wyłącznie bank, który nie może wyłączyć tej odpowiedzialności, co przewiduje ustawa o elektronicznych środkach płatniczych. (pozew k.1-4, pismo k.61).</xText> <xText>Pozwany <xAnon> Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne.</xText> <xText>Sporna klauzula prawidłowo potwierdza jedynie brak odpowiedzialności Banku za okoliczności pozostające poza jego kontrolą . Jeżeli okoliczność, z której wynikła strata klienta Banku, daje się powiązać ze sferą zależną-pozostającą pod kontrolą Banku, Bank będzie za to odpowiedzialny –o ile wiąże się to z naruszeniem standardów starannego działania wymaganych od profesjonalisty. Przedmiotowa klauzula odpowiada więc sposobowi ukształtowania odpowiedzialności Banku na zasadach ogólnych prawa cywilnego, zatem nie prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności Banku w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink>, nie narusza przy tym wymogów <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego</xLexLink>. Bank nie ponosi odpowiedzialności jedynie za okoliczności od niego niezależne, co pozostaje w zgodzie z kodeksowymi przesłankami odpowiedzialności określonymi w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 i nast. K.c.</xLexLink></xText> <xText>Zakwestionowana klauzula nie spełnia ponadto przesłanek abuzywności przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx>k.c.</xLexLink> Sporny zapis nie jest w szczególności sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie narusza rażąco interesów konsumentów. Powód w żaden sposób nie wykazał spełnienia wskazanych przesłanek, które muszą pozostawać ze sobą w adekwatnym związku przyczynowym. Powód nie określił zwłaszcza jaki konkretnie dobry obyczaj miałby zostać naruszony w analizowanym przypadku oraz jak to naruszenie należałoby oceniać w kontekście specyfiki tej działalności gospodarczej , jaką jest otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych dla osób fizycznych.</xText> <xText>Powód nie przedstawił ponadto żadnych okoliczności świadczących o tym , iż sporna klauzula w jakikolwiek sposób narusza interesy konsumentów (odpowiedź na pozew k.20-32).</xText> <xText/> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText/> <xText>Pozwany <xAnon> Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługuje się wzorcem umowy -,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych <xAnon> Banku (...) Spółka Akcyjna</xAnon>”.</xText> <xText>W treści tego wzorca - w § 70ust.1pkt 6- zawarty jest zapis: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty ”</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText/> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:</xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczy przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty ”, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Zaznaczyć należy, wbrew temu na co powołuje się pozwany, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ).</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111).</xText> <xText>Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie</xText> <xText>jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a</xText> <xText>ponadto wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.</xText> <xText>Zgodnie z tym postanowieniem Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...)wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty.</xText> <xText>Sformułowanie tego zapisu sugeruje konsumentowi- Posiadaczowi Rachunku i może wywołać u niego przekonanie, że wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty są zawsze okolicznościami niezależnymi od Banku. A zatem za straty spowodowane tymi okolicznościami pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności, co jest nie do pogodzenia z ogólnymi zasadami odpowiedzialności określonymi w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 i nast. K.c.</xLexLink> Mogą wszak przy realizacji przedmiotowego zobowiązania wystąpić straty wynikające np. z</xText> <xText>wadliwego działania bankomatów, które wiążą się z naruszeniem przez Bank reguł starannego działania wymaganych od profesjonalisty ( <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 472</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.355 § 2 k.c.</xLexLink>) . W takich sytuacjach Bank nie może być zwolniony od odpowiedzialności za powstałe w związku z tym szkodę.</xText> <xText>Opisane przekonanie może odnieść przeciętny konsument, nie będący profesjonalistą (np. prawnikiem) po zapoznaniu się z treścią Regulaminu.</xText> <xText>Pogląd taki- wbrew twierdzeniom pozwanego- jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowy. Brak w tym wzorcu bowiem jednoznacznych, wyraźnych zapisów wykluczających zaprezentowane stanowisko.</xText> <xText>Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przeświadczenie co do przysługujących mu praw oraz obowiązków pozwanego Banku odnośnie wykonywanej przez niego usługi bankowej i okoliczności egzoneracyjnych zwalniających Bank od odpowiedzialności. Bank, chcąc uniknąć od odpowiedzialności za powstałe straty, w kontaktach z konsumentem mógłby powoływać się na to, że zaistniałe straty są wynikiem np. wadliwego działania bankomatów, niezależnie od tego czy faktycznie wadliwe działanie tych urządzeń, było przez niego zawinione czy też nie. Ocena czy okoliczności powodujące straty mieszczą się w zakresie określonym w kwestionowanym postanowieniu nie może leżeć tylko w kompetencji pozwanego.</xText> <xText>Tym samym w ocenie Sądu sporny zapis należy uznać za sprzeczny z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta</xText> <xText>( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta).</xText> <xText>Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471i art. 472 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355§ 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Podkreślić należy , iż sporny zapis jest także sprzeczny z <xLexLink xArt="art. 57" xIsapId="WDU20021691385" xTitle="Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 169, poz. 1385">art.57 ustawy z dnia 12.09. 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych</xLexLink> ( Dz. U. Nr 169, poz. 1385 ze zm. ). Zgodnie z tym przepisem umowa o instrument pieniądza elektronicznego (a taka umową jest m.in. umowa , której dotyczy krytyczny wzorzec umowy ) nie może ograniczać odpowiedzialności banku wobec posiadacza za utratą pieniądza elektronicznego lub szkodę wynikłą wskutek nieprawidłowego wykonania operacji zleconych przez posiadacza, jeżeli przyczyną utraty pieniądza elektronicznego lub nieprawidłowego wykonania operacji będzie wadliwe funkcjonowanie urządzenia ( np. bankomatu),na którego używanie bank wyraził zgodę.</xText> <xText>Za trafny uznać należy pogląd powoda, że w sytuacji gdy przy korzystaniu z bankomatu klientowi została zabrana z konta większa kwota niż faktycznie pobrana z bankomatu, pełną odpowiedzialność ponosi wyłącznie bank, który nie może wyłączyć tej odpowiedzialności.</xText> <xText>Skoro sporna klauzula w ocenie Sądu ogranicza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych , za niezasadne traktować trzeba stanowisko pozwanego, że klauzula ta prawidłowo realizuje wymogi <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego</xLexLink>. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.’’ Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (<xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak: Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005).</xText> <xText>Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z umowy zawartej w dniu 2.12.2008 r. pomiędzy pozwanym a operatorem sieci jego bankomatów tj. <xAnon> (...) Spółka z o.o.</xAnon> na okoliczność odpowiedzialności tego operatora za sprawność i poprawność działania bankomatów i zobowiązania operatora do zapewnienia szybkiego i efektywnego serwisu obsługiwanych urządzeń. Okoliczności mające zostać stwierdzone tym dowodem nie mają bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolony Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca. Ocena ta prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, jej przedmiotem jest badanie tylko zakwestionowanych klauzul wzorca , a nie praktyki i konsekwencji ich stosowania w umowach z konsumentami.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt.2 k.c.</xLexLink> uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>42</xSUPx></xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>44</xSUPx>kpc</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Maciejewska

Aneta Krasuska

Łukasz Wychowaniec

Aneta Krasuska

Sygn. Akt XVII AmC 485/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaStowarzyszenie (...)z siedzibąwP. przeciwkoBank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywaniaBankowi (...) Spółce Akcyjnejw obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Regulamin ogólnego otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznych wBanku (...) Spółka Akcyjna” o treści: „ Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (…) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty.” II zasądza od pozwanegoBanku (...) Spółka Akcyjnana rzecz powodaStowarzyszenia (...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego III nakazuje pobranie od pozwanegoBanku (...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanegoBanku (...) Spółka Akcyjna. /-/ SSR del. Ewa Maciejewska Sygn. akt XVII Amc 485 /09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 20 kwietnia 2009r. (data stempla pocztowego) powódStowarzyszenie (...)z siedzibą wP.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanegoBank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznychBanku (...) Spółka Akcyjna” o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty.” (§ 70ust.1) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jako spółka akcyjna prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy-,, Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznychBanku (...) Spółka Akcyjna’’, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart.3851k.c., jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto wyłącza odpowiedzialność przedsiębiorcy względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie ,co stanowi niedozwoloną klauzulę w myślart.3853pkt 2 k.c.Zapis ten narusza równieżart.52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „Prawo bankowe” ), ponieważ niezgodnie z prawem ogranicza odpowiedzialność pozwanego za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy o świadczenie usługi bankowej. Powołany przepisPrawa bankowegonie może bowiem być interpretowany w ten sposób, że wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Dodatkowo powód podniósł, iż pozwany Bank nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności w przypadku posługiwania się osobami trzecimi w wykonaniu zawartej umowy ani w przypadku gdy szkoda powstała wskutek wadliwego działania bankomatu . W sytuacji gdy przy korzystaniu z bankomatu klientowi została zabrana z konta większa kwota niż faktycznie pobrana z bankomatu, pełną odpowiedzialność ponosi wyłącznie bank, który nie może wyłączyć tej odpowiedzialności, co przewiduje ustawa o elektronicznych środkach płatniczych. (pozew k.1-4, pismo k.61). PozwanyBank (...) Spółka Akcyjnawniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne. Sporna klauzula prawidłowo potwierdza jedynie brak odpowiedzialności Banku za okoliczności pozostające poza jego kontrolą . Jeżeli okoliczność, z której wynikła strata klienta Banku, daje się powiązać ze sferą zależną-pozostającą pod kontrolą Banku, Bank będzie za to odpowiedzialny –o ile wiąże się to z naruszeniem standardów starannego działania wymaganych od profesjonalisty. Przedmiotowa klauzula odpowiada więc sposobowi ukształtowania odpowiedzialności Banku na zasadach ogólnych prawa cywilnego, zatem nie prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności Banku w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c., nie narusza przy tym wymogówart. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego. Bank nie ponosi odpowiedzialności jedynie za okoliczności od niego niezależne, co pozostaje w zgodzie z kodeksowymi przesłankami odpowiedzialności określonymi wart.471 i nast. K.c. Zakwestionowana klauzula nie spełnia ponadto przesłanek abuzywności przewidzianych wart.3851k.c.Sporny zapis nie jest w szczególności sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie narusza rażąco interesów konsumentów. Powód w żaden sposób nie wykazał spełnienia wskazanych przesłanek, które muszą pozostawać ze sobą w adekwatnym związku przyczynowym. Powód nie określił zwłaszcza jaki konkretnie dobry obyczaj miałby zostać naruszony w analizowanym przypadku oraz jak to naruszenie należałoby oceniać w kontekście specyfiki tej działalności gospodarczej , jaką jest otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych dla osób fizycznych. Powód nie przedstawił ponadto żadnych okoliczności świadczących o tym , iż sporna klauzula w jakikolwiek sposób narusza interesy konsumentów (odpowiedź na pozew k.20-32). Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: PozwanyBank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługuje się wzorcem umowy -,,Regulamin ogólny otwierania i prowadzenia rachunków bankowych dla osób fizycznychBanku (...) Spółka Akcyjna”. W treści tego wzorca - w § 70ust.1pkt 6- zawarty jest zapis: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty ” /okoliczności bezsporne/ W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczy przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...) wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty ”, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Zaznaczyć należy, wbrew temu na co powołuje się pozwany, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111). Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a ponadto wyłącza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Zgodnie z tym postanowieniem Bank nie odpowiada za straty spowodowane okolicznościami niezależnymi od Banku takimi jak (...)wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty. Sformułowanie tego zapisu sugeruje konsumentowi- Posiadaczowi Rachunku i może wywołać u niego przekonanie, że wadliwe działanie bankomatów i innych urządzeń akceptujących karty są zawsze okolicznościami niezależnymi od Banku. A zatem za straty spowodowane tymi okolicznościami pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności, co jest nie do pogodzenia z ogólnymi zasadami odpowiedzialności określonymi wart.471 i nast. K.c.Mogą wszak przy realizacji przedmiotowego zobowiązania wystąpić straty wynikające np. z wadliwego działania bankomatów, które wiążą się z naruszeniem przez Bank reguł starannego działania wymaganych od profesjonalisty (art. 472w zw. zart.355 § 2 k.c.) . W takich sytuacjach Bank nie może być zwolniony od odpowiedzialności za powstałe w związku z tym szkodę. Opisane przekonanie może odnieść przeciętny konsument, nie będący profesjonalistą (np. prawnikiem) po zapoznaniu się z treścią Regulaminu. Pogląd taki- wbrew twierdzeniom pozwanego- jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowy. Brak w tym wzorcu bowiem jednoznacznych, wyraźnych zapisów wykluczających zaprezentowane stanowisko. Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przeświadczenie co do przysługujących mu praw oraz obowiązków pozwanego Banku odnośnie wykonywanej przez niego usługi bankowej i okoliczności egzoneracyjnych zwalniających Bank od odpowiedzialności. Bank, chcąc uniknąć od odpowiedzialności za powstałe straty, w kontaktach z konsumentem mógłby powoływać się na to, że zaistniałe straty są wynikiem np. wadliwego działania bankomatów, niezależnie od tego czy faktycznie wadliwe działanie tych urządzeń, było przez niego zawinione czy też nie. Ocena czy okoliczności powodujące straty mieszczą się w zakresie określonym w kwestionowanym postanowieniu nie może leżeć tylko w kompetencji pozwanego. Tym samym w ocenie Sądu sporny zapis należy uznać za sprzeczny zart. 3851§ 1 k.c.jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta). Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myślart. 3853pkt 2 k.c.wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych wart.471i art. 472 k.c.w zw. zart. 355§ 2 k.c. Podkreślić należy , iż sporny zapis jest także sprzeczny zart.57 ustawy z dnia 12.09. 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych( Dz. U. Nr 169, poz. 1385 ze zm. ). Zgodnie z tym przepisem umowa o instrument pieniądza elektronicznego (a taka umową jest m.in. umowa , której dotyczy krytyczny wzorzec umowy ) nie może ograniczać odpowiedzialności banku wobec posiadacza za utratą pieniądza elektronicznego lub szkodę wynikłą wskutek nieprawidłowego wykonania operacji zleconych przez posiadacza, jeżeli przyczyną utraty pieniądza elektronicznego lub nieprawidłowego wykonania operacji będzie wadliwe funkcjonowanie urządzenia ( np. bankomatu),na którego używanie bank wyraził zgodę. Za trafny uznać należy pogląd powoda, że w sytuacji gdy przy korzystaniu z bankomatu klientowi została zabrana z konta większa kwota niż faktycznie pobrana z bankomatu, pełną odpowiedzialność ponosi wyłącznie bank, który nie może wyłączyć tej odpowiedzialności. Skoro sporna klauzula w ocenie Sądu ogranicza odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych , za niezasadne traktować trzeba stanowisko pozwanego, że klauzula ta prawidłowo realizuje wymogiart. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.’’ Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (art. 355 § 2 k.c.).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak: Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005). Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z umowy zawartej w dniu 2.12.2008 r. pomiędzy pozwanym a operatorem sieci jego bankomatów tj.(...) Spółka z o.o.na okoliczność odpowiedzialności tego operatora za sprawność i poprawność działania bankomatów i zobowiązania operatora do zapewnienia szybkiego i efektywnego serwisu obsługiwanych urządzeń. Okoliczności mające zostać stwierdzone tym dowodem nie mają bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolony Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca. Ocena ta prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, jej przedmiotem jest badanie tylko zakwestionowanych klauzul wzorca , a nie praktyki i konsekwencji ich stosowania w umowach z konsumentami. Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.w zw. zart. 3853pkt.2 k.c.uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 k.p.c. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000004827_XVI_GC_000091_2009_Uz_2010-03-02_001

XVI GC 91/09

2010-03-02 01:00:00.0 CET

2014-03-12 19:15:04.0 CET

2014-12-11 15:47:49.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 91/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 02 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie następującym : Przewodniczący SSO Maria Zgiet - Zawadzka Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Szczurowska po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o nakazanie 1. powództwo oddala 2. zasądza od powoda na rz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="rzielonka" xPublisher="bsierpinska" xEditorFullName="Renata Zielonka" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000091"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVI GC 91/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 02 marca 2010 roku</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy</xBx></xText> <xText>w składzie następującym :</xText> <xText><xBx>Przewodniczący SSO Maria Zgiet - Zawadzka</xBx></xText> <xText>Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Szczurowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 roku w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon></xBx></xText> <xText><xBx>z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx> </xBx><xAnon>(...)</xAnon><xBx> </xBx>S.A. <xBx> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xBx> </xText> <xText>o nakazanie</xText> <xText>1. powództwo oddala</xText> <xText>2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 840,00 zł tytułem zwrotu kosztów<xBRx/> zastępstwa procesowego</xText> <xText>3. tymczasową opłatę od pozwu w wysokości 2.000,00 zł ustala za ostateczną i uiszczoną<xBRx/> przez powoda w całości.</xText> <xText/> <xText>SSIO Maria Zgiet-Zawadzka</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Zgiet-Zawadzka

Beata Sierpińska

sekretarz sądowy Magdalena Szczurowska

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 91/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 02 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie następującym : Przewodniczący SSO Maria Zgiet - Zawadzka Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Szczurowska po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą wW. przeciwko (...)S.A. z siedzibą wW. o nakazanie 1. powództwo oddala 2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 840,00 zł tytułem zwrotu kosztówzastępstwa procesowego 3. tymczasową opłatę od pozwu w wysokości 2.000,00 zł ustala za ostateczną i uiszczonąprzez powoda w całości. SSIO Maria Zgiet-Zawadzka

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

154505000006027_XX_GC_000777_2009_Uz_2010-03-03_001

XX GC 777/09

2010-03-03 01:00:00.0 CET

2014-08-08 20:15:04.0 CEST

2014-11-24 23:54:51.0 CET

15450500

6027

REASON

Sygn. akt XX GC 777/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XX Gospodarczy w następującym składzie: Przewodniczący : SSR del. Dorota Brodziak Protokolant : Elżbieta Kołodziejek po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa J. G. , I. W. przeciwko W. T. o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji, naruszenia prawa do firmy i zapłatę I nakazuje W. T. opublikowanie w terminie dwóch tygodni od daty upraw

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="9" xEditor="bgonera" xPublisher="bgonera" xEditorFullName="Beata Gonera" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0006027/GC" xVolNmbr="000777"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XX GC 777/09</xText> <xText xALIGNx="center">WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 3 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XX Gospodarczy</xText> <xText>w następującym składzie:</xText> <xText>Przewodniczący : SSR del. Dorota Brodziak</xText> <xText>Protokolant : Elżbieta Kołodziejek</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. G.</xAnon>, <xAnon>I. W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>W. T.</xAnon></xText> <xText>o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji, naruszenia prawa do firmy i zapłatę</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>nakazuje <xAnon>W. T.</xAnon>opublikowanie w terminie dwóch tygodni od<xBRx/>daty uprawomocnienia się orzeczenia, w dzienniku „<xAnon>(...)</xAnon>" na<xBRx/>stronach redakcyjnych, w wymiarze czterech modułów, ogłoszenia następującej<xBRx/>treści: "Przedsiębiorca <xAnon>W. T.</xAnon>działający pod nazwą Instytut<xBRx/><xAnon>(...)</xAnon>z<xBRx/>siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>przeprasza Panią <xAnon>J. G.</xAnon>i <xAnon>I. W.</xAnon>za to, że wykorzystując w reklamie internetowej łącznie słowa<xBRx/><xAnon>(...)</xAnon>m" i „<xAnon>(...)</xAnon>" dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji oraz naruszył ich<xBRx/>prawo do firmy <xAnon>(...)</xAnon>Z tego powodu <xAnon>W. T.</xAnon>wyraża<xBRx/>szczere ubolewanie",</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od <xAnon>W. T.</xAnon>kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) na<xBRx/>rzecz <xAnon>Fundacji (...)</xAnon>z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>(01-015),<xBRx/>Skwer <xAnon>(...)</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>oddala powództwo w pozostałej części,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>zasądza od <xAnon>W. T.</xAnon> na rzecz <xAnon>J. G.</xAnon> i <xAnon>I. W.</xAnon> kwotę 5.717 zł (pięć tysięcy siedemset siedemnaście złotych) tytułem<xBRx/>zwrotu kosztów procesu,</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt XX GC 777/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>J. G.</xAnon>i <xAnon>I. W.</xAnon>prowadzące działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod <xAnon>firmą Centrum- (...)</xAnon>wniosły pozew przeciwko <xAnon>W. T.</xAnon>o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji oraz naruszania prawa do firmy, zasądzenie kwoty 10.000 zł na wskazany cel społeczny, nakazanie opublikowania w prasie określonego oświadczenia w trybie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu podniosły, że pozwany dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji i narusza ich prawo do firmy w ten sposób, że konstruuje swoje reklamy w wyszukiwarce <xAnon>G.</xAnon>w taki sposób, że po wpisaniu dwóch słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i <xAnon>(...)</xAnon>, które łącznie stanowią firmę powódek pojawia się odnośnik reklamowy do strony internetowej pozwanego, przy czym taki efekt nie występuje w momencie wpisania do wyszukiwarki <xAnon>G.</xAnon>samych pojedynczych słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon>". Powódki wyjaśniły, że nie wysuwają roszczeń do używania przez kogokolwiek osobno słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon>", gdyż są to słowa powszechnie używane i nikt nie może zastrzec ich do wyłącznego używania. Powódki roszczą jedynie prawo do łącznego stosowania słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i <xAnon>(...)</xAnon>, bowiem połączenie tych słów w firmę „<xAnon>(...)</xAnon>" jest fantazyjne i taki wyrażenie nic nie oznacza w powszechnym języku. Powódki powołały się na odpowiedzialność z <xLexLink xArt="art. 43(10)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43 (10) k.c.</xLexLink> oraz wskazały, że czyn pozwanego wyczerpuje znamiona czynów nieuczciwej konkurencji, określonych w <xLexLink xArt="art. 16;art. 16 ust. 1;art. 16 ust. 1 pkt. 1;art. 16 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 16 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>, jak również narusza art. 6 kodeksu etyki reklamy (pozew: k.2-4).</xText> <xText><xAnon>W. T.</xAnon>wniósł o oddalenie powództwa w całości. Przyznał, że jest właścicielem domeny internetowej <xIx><xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>a działalność gospodarczą prowadzoną pod nazwą <xAnon>Instytut (...)</xAnon>reklamuje również przy pomocy wyszukiwarki internetowej <xAnon>G.</xAnon>. Pozwany przyznał również, że wśród wielu haseł na swoim zestawie słów kluczowych użył także słów: <xAnon>(...)</xAnon>i <xAnon>(...)</xAnon>, ponieważ są to słowa o podstawowym znaczeniu z punktu widzenia nauki psychologii i miał do tego pełne prawo, nie użył natomiast hasła <xAnon>(...)</xAnon>, stanowiącego nazwę przedsiębiorstwa powódek. W ocenie pozwanego powódki nie mają firmy tylko nazwę, co dodatkowo skutkuje bezpodstawnością zarzutu naruszenia prawa do firmy. Poza tym powódki nie wykazały sprzeczności reklamy z przepisami prawa, ani dobrymi obyczajami, w szczególności sprzeczności z art. 6 kodeksu etyki reklamy, bowiem pozwany nie używał w obrocie nazwy powódek ani w pełnej, ani w skróconej formie. Zasada działania wyszukiwarki <xAnon>G.</xAnon>nie utrudnia internaucie świadomego wyboru, jeżeli szuka konkretnej witryny, to w ogóle nie musi zwracać uwagi na reklamy, a jeśli nawet na nie spojrzy, to sam decyduje czy skorzysta z zaproszenia czy też nie. Identycznie, jak w przypadku reklamy w gazecie. Zamieszczenie takiej reklamy nie eliminuje innych podmiotów, które korzystają z programu reklamowego <xAnon>G.</xAnon>. Nie można, więc mówić o żadnej pomyłce i wprowadzeniu klienta w błąd. Pozwany zakwestionował wysokość kwoty żądanej do zasądzenia na wskazany cel społeczny, jak również wartość roszczenia dotyczącego nakazania publikacji oświadczenia</xText> <xText xALIGNx="center">l</xText> <xText>prasowego. Pozwany podkreślił również „skalę problemu" podnosząc, że w odniesieniu do trzech reklam, tj. <xIx><xAnon>(...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon></xIx>i <xIx>Psycholog <xAnon>W.</xAnon>, </xIx>wśród słów kluczowych dla tych reklam użyto hasła <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>. T </xIx>przedstawionych przy odpowiedzi na pozew zestawień wynika zdaniem pozwanego, że w odniesieniu do reklamy <xIx>Psychoterapia - w <xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>w okresie 1-25.06.2008 r. hasto <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>zostało kliknięte 1 raz a wyświetleń było ogółem 46, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 3.130 i 1.120.647. W odniesieniu do reklamy <xIx><xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>w okresie 22.01.2007 r.-25.06.2008 r. hasło <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>zostało kliknięte 43 razy a wyświetleń było ogółem 2.488, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 52.367 i 19.575.805. W odniesieniu do reklamy <xIx>Psycholog <xAnon>W.</xAnon>, </xIx>w okresie 1-31.05.2008 r. hasło <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>zostało kliknięte 1 raz a wyświetleń było ogółem 62, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 3.927 i 1.388.759. Zdaniem pozwanego, te dane wskazują na to, że wykorzystanie samego zestawienia <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>ma zdecydowanie marginalne znaczenie w skuteczności reklam. Nadto pozwany powołał się na <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 k.c.</xLexLink> wskazując, że powódki wykorzystywały zastrzeżoną nazwę domeny internetowej pozwanego <xIx><xAnon>(...)</xAnon> </xIx>w programie reklamowym <xAnon>G.</xAnon>, same popełniły wobec pozwanego czyn, który pozwanemu bezpodstawnie zarzucają (odpowiedź na pozew: k. 53-60).</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 16.10.2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XX Wydział Gospodarczy oddalił powództwo (k.94). Po rozpoznaniu apelacji powódek Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25.11.2009 r. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego (wyrok z uzasadnieniem: k. 154-157). Na rozprawie w dniu 17.02.2010 r. pełnomocnik powódek oświadczył, że z tego co jest mu wiadome pozwany nie dokonuje już naruszeń określonych w pkt 1 pozwu, tj. nie wykorzystuje już łącznie stów <xAnon>(...)</xAnon>i <xAnon>(...)</xAnon> w reklamach internet owych. W związku z tym pełnomocnik powódek cofnął pozew co do pkt 1, podtrzymał żądanie z pkt 2 i 3 pozwu. Uzasadniając żądanie zasądzenia kwoty 10.000 zł na wskazany cel społeczny powołał się na czas trwania naruszeń, tj. okres około półtora roku oraz fakt, iż naruszenia były wykorzystywane przez pozwanego do osiągnięcia korzyści majątkowej. Wskazał, że żądana kwota jest odpowiednia w stosunku do wagi naruszeń. W odniesieniu do żądania opublikowania oświadczenia prasowego to oświadczył, że ogłoszenie to ma być ograniczone do 4 modułów, wyjaśnił, że umieszczenie takiego ogłoszenia w Internecie powodowałoby dalsze naruszenia, ponieważ mogłoby umożliwić wyszukiwanie pozwanego. Poza tym pełnomocnik powódek sprostował treść oświadczenia. Pełnomocnik pozwanego nie złożył oświadczenia czy wyraża zgodę na częściowe cofnięcie pozwu. Podniósł, że żądana kwota pozostaje w żadnej proporcji do zdarzenia, bowiem dzięki użyciu słów kluczowych <xAnon>(...)</xAnon>i <xAnon>(...)</xAnon> na stroną pozwanego weszło 4 internautów, a żaden z nich nie stał się klientem (stanowiska stron: k.173-174).</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>W dniu 28.07.2006 r. powódki zawarły umowę spółki cywilnej, w § 2 określając, że nazwa spółki brzmi „<xAnon>(...)</xAnon> spółka cywilna". Przedmiotem ich działalności jest działalność psychologiczna i psychoterapeutyczna. W tym samym zakresie działalność gospodarczą prowadzi pozwany, pod nazwą <xAnon>Instytut (...)</xAnon>(zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej powódek: k.8, 9, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej pozwanego: k.14, odpis umowy spółki: k.10-13).</xText> <xText>W 2007 r. powódki zaobserwowały, że pozwany konstruuje swoje reklamy w wyszukiwarce internetowej <xAnon>G.</xAnon>w taki sposób, że po wpisaniu dwóch słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon>" pojawia się odnośnik reklamowy do strony internetowej pozwanego: <xIx><xAnon>(...)</xAnon></xIx>(wydruk z wyszukiwarki internetowej <xAnon>G.</xAnon>: k.27-40). W związku z tym powódki wezwały pozwanego za pośrednictwem poczty elektronicznej do wycofania znaku „<xAnon>(...)</xAnon>" z listy słów kluczowych adword oraz innych reklam pozwanego. Pozwany odmówił usunięcia tych słów jednocześnie potwierdzając, że w zestawie słów kluczowych <xAnon>G.</xAnon>adwords umieścił, obok kilkuset innych, słowa <xAnon>(...)</xAnon>i <xAnon>(...)</xAnon>. Wyjaśnił, że są to słowa powszechnie używane w języku polskim i jako takie nie mogą być przez nikogo zastrzeżone. Powódki skierowały do pozwanego kilka pisemnych wezwań do zaprzestania naruszeń. W odpowiedzi na jedno z nich, tj. w piśmie z dnia 23.10.2007 r. pełnomocnik pozwanego przyznał, że pozwany w reklamie używa łącznie słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon>" i robi to celowo, aby internauci otrzymywali ofertę obu podmiotów i mogli dokonać w pełni świadomego wyboru, jednocześnie wskazał, że we wrześniu 2007 r. na stronę internetową pozwanego poprzez <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>weszło czerech internautów. Pozwany stanowczo stwierdził, że nie zamierza realizować roszczeń powódek, ponieważ są one zupełnie bezpodstawne, pozwany zasugerował, że stawiane mu zarzuty wynikają z niedostatecznej znajomości zasad działania wyszukiwarki <xAnon>G.</xAnon>, zaprzeczył twierdzeniu by doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji (korespondencja mailowa: k.15-16, pismo powódek z dnia 17.05.2007 r.: k.17-18, pismo powódek z dnia 20.06.2007 r.: k.20-22, pismo pozwanego z dnia 07.08.2007 r.: k.23-24, pismo pozwanego z dnia 23.10.2007 r.: k.25-26).</xText> <xText>Pozwany korzystał ze słów kluczowych stanowiących jedną frazę <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon></xIx>dla wyszukiwania trzech reklam: <xIx>Psychoterapia - w <xAnon>(...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon></xIx> i <xIx>Psycholog <xAnon>W.</xAnon>. </xIx>W odniesieniu do reklamy <xIx>Psychoterapia - w <xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>w okresie 1-25.06.2008 r. reklama ta została wyświetlona 46 razy przy użyciu frazy <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>natomiast jeden raz reklama została „kliknięta", tj. internauta wszedł na reklamowaną stroną internetową pozwanego. W odniesieniu do reklamy <xIx><xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>w okresie 22.01.2007 r.-25.06.2008 r. reklama ta została wyświetlona 2.488 razy przy użyciu frazy <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>, </xIx>natomiast 43 razy reklama została „kliknięta", tj. internauta wszedł na reklamowaną stroną internetową pozwanego (wydruki wyników użycia słów kluczowych dla wyszukiwania: k.69-71). Pozwany korzystał z zestawu wielu</xText> <xText>słów kluczowych (jednocześnie około 200) w reklamowaniu swojej działalności. Efektywność użycia poszczególnych słów kluczowych była monitorowana przez osoby zaangażowane przez pozwanego, stosownie do wyników tych sprawdzeń, słowa kluczowe, na które było najmniej kliknięć były usuwane. Słowa kluczowe, na które było najwięcej kliknięć miały około 1.000 wejść miesięcznie. Pomimo świadomości niskiej efektywności słów <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon> </xIx>i wezwań powódek do zaprzestania naruszania prawa do ich firmy, pozwany zdecydował się na pozostawienie frazy <xIx><xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon> </xIx>w zestawie swoich słów kluczowych, z takim uzasadnieniem, że przedmiotowe słowa kluczowe nie mają związku z firmą powódek oraz z uwagi na brak podstaw do wywierania na pozwanego jakiejkolwiek presji (zeznania świadka <xAnon>J. Ł.</xAnon>: k.91-92).</xText> <xText>Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dokumentów, których prawdziwość nie budziła wątpliwości oraz niespornych stanowisk stron i zeznań świadka <xAnon>J. Ł.</xAnon>, w zakresie, w jakim przedstawił stosowany przez pozwanego schemat zarządzania słowami kluczowymi i przedstawił motywy użycia spornych słów kluczowych, pomimo wezwania powódek do zaprzestania naruszania ich prawa do firmy. W tym zakresie zeznania świadka sąd obdarzył wiarygodnością, jako spójnie wpisujące się w stanowisko procesowe prezentowane przez stronę pozwaną w przedmiotowym postępowaniu.</xText> <xText><xBx>S ą d Okr ę gowy zwa ż y ł , co nast ę puje:</xBx></xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 6 k. p.c.</xLexLink> ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego. W konsekwencji, rozpoznając sprawę na obecnym etapie postępowania, sąd zastosował ocenę prawną i wskazania Sądu Apelacyjnego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 25.11.2009 r. (k.154-157).</xText> <xText>Przede wszystkim Sąd Apelacyjny wyraził pogląd, że pozwany użył w zestawie słów kluczowych w wyszukiwarce <xAnon>G.</xAnon>firmę powódek bez myślnika, pozostawiając charakterystyczne połączenie słów „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon>". W ten sposób doszło do naruszenia prawa do firmy, bowiem naruszenie takie może nastąpić poprzez posługiwanie się nie tylko pełna nazwą, ale i jej częściami, jeżeli w sposób wystarczający ta część spełnia funkcję indywidualizującą, umożliwiając identyfikację i odróżnienie przedsiębiorcy od innych podmiotów, mając dostateczna moc dystynktywną. Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie jest dopuszczalne użycie firmy innego przedsiębiorcy (w tym przypadku części firmy), które polega na wykorzystywaniu jej w wyszukiwarkach internetowych w celu ukazania swojej oferty w analogicznych usługach, nawet jeżeli nie wiąże się to z eliminacją właściciela danej witryny internetowej. Sąd Apelacyjny ocenił, że pozwany poprzez użycie firmy powódek korzysta z określonej renomy ich firmy, bazy klientów ją znających i kojarzących z określoną działalnością, w ten sposób umożliwia sobie dotarcie do większej liczby potencjalnych klientów i wdziera się klientelę powódek,</xText> <xText>przechwytując tę klientelę lub jej część. Tym samym Sąd Apelacyjny wyraził jednoznaczny pogląd, że pozwany dopuścił się naruszenia prawa do firmy powódek. Nadto, poprzez bezprawne posłużenie się ich firmą w swojej reklamie spowodował, że reklama ta jest sprzeczna z przepisami prawa, a dodatkowo narusza dobre obyczaje w myśl art. 6 kodeksu etyki reklamy, który nie jest źródłem prawa, ale jest przydatny do oceny, jakie działania reklamowe godzą w dobre obyczaje. Tym samym pozwany naruszył art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczani nieuczciwej konkurencji. W ocenie Sądu Apelacyjnego reklama pozwanego nie może być kwalifikowana jako wprowadzająca w błąd, albowiem brak jest dowodów na to, że reklama ta wywoływała u klientów niezgodne z rzeczywistym stanem <xIx>rzeczy </xIx>wyobrażenie o usłudze lub możliwość podjęcia pod wpływem błędu decyzji dot. nabycia usługi. Potencjalny klient wpisując firmę powódek w wyszukiwarce otrzymuje ofertę powódek i pozwanego, obie strony mają wystarczająco odróżniające się firmy i precyzyjnie określają zakres swoich usług. Dokonując pozytywnej oceny, co do naruszenia prawa do firmy oraz popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Sąd Apelacyjny polecił zbadanie zasadności żądania zapłaty na wskazany cel społeczny oraz zasadności zamieszczenia żądanego przez powódki oświadczenia.</xText> <xText>Zgodnie z treścią art. 18 ust 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>zaniechania niedozwolonych działań;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>usunięcia skutków niedozwolonych działań;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w<xBRx/>odpowiedniej formie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">5</xName> <xText>wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">6</xName> <xText>zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze<xBRx/>wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej<xBRx/>konkurencji był zawiniony. Z kolei <xLexLink xArt="art. 43(10)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43 (10) k.c.</xLexLink> stanowi, że przedsiębiorca, którego prawo<xBRx/>do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że<xBRx/>nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego<xBRx/>skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na<xBRx/>zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która<xBRx/>dopuściła się naruszenia.</xText> </xUnit> <xText>W przedmiotowej sprawie stwierdzono zarówno naruszenie prawa do firmy powódek, jak i popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, polegającego na reklamie sprzecznej z przepisami prawa i dobrymi obyczajami (art. 16 ust.1 pkt 1 u.z.n.k.). Przesłanką do orzekania na podstawie ww. przepisów jest ustalenie naruszenia lub zagrożenia interesów</xText> <xText>przedsiębiorcy wskutek czynu nieuczciwej konkurencji, oraz ustalenie zagrożenia prawa do firmy wskutek bezprawnego działania. W ocenie sądu popełniony czyn nieuczciwej konkurencji polegający na bezprawnej i sprzecznej z dobrymi obyczajami reklamie, kwalifikowany jednocześnie jako naruszenie prawa do firmy, spowodował co najmniej zagrożenie interesów powódek. <xIx>Zważyć</xIx> należy, że powódki i pozwany prowadzą działalność gospodarczą w tej samej branży, kierują ofertę swoich usług do tej samej grupy odbiorców. Pojęcie "naruszenie lub zagrożenie interesu" obejmuje swym zakresem wyrządzenie szkody, lecz nie jest ze szkodą tożsame. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji uznaje czyny nieuczciwej konkurencji za popełnione nie tylko w razie naruszenia interesów innego przedsiębiorcy lub klienta, ale także w przypadku jedynie zagrożenia tych interesów (art. 3 ustawy), a więc zanim dojdzie do wyrządzenia szkody. Nie jest zatem istotne dla uznania zasadności dochodzenia roszczeń z art. 18 u.z.n.k. czy działanie pozwanego spowodowało szkodę w majątku powódek, w szczególności poprzez faktyczne „odebranie klientów" i w jakim rozmiarze, tj. z jakim skutkiem finansowym. Istotne jest to, czy działanie pozwanego niosło ze sobą zagrożenie wyrządzenia tego rodzaju szkody. Okoliczność ta nie może budzić wątpliwości. Pozwany przyznał, że korzystał z tej formy reklamy w celu przedstawienia swojej oferty w bezpośrednim zestawieniu z ofertą powódek, ażeby klient mógł dokonać wyboru. Brak reklamy pozwanego oznaczałby brak wyboru, a w konsekwencji brak zagrożenia, że poprzez wyszukanie przy pomocy słów kluczowych stanowiących element firmy powódek wystarczająco ją identyfikujący, potencjalny klient otrzyma również ofertę pozwanego, w związku z tym nie wybierze jego oferty, w konsekwencji zaś zwiększone zostanie prawdopodobieństwo skorzystania z oferty powódek (poszukiwanej poprzez użycie słów kluczowych stanowiących ich firmę).</xText> <xText>Wobec stwierdzonego zaniechania naruszania prawa do firmy i działania stanowiącego czyn nieuczciwej konkurencji, powódki cofnęły zadnie określone w pkt 1 pozwu. Podtrzymały natomiast żądania z pkt 2 i 3.</xText> <xText>Roszczenie określone w art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k. złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie służy usunięciu skutków niedozwolonych działań i nie powinno stanowić represji. Jego celem jest przekazanie klienteli danego przedsiębiorcy informacji prostujących, aby zmienić błędną, nieprawdziwą opinię o nim, bądź jego towarach czy usługach, przyjętą w społeczeństwie, i przywrócić mu dobrą sławę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 07.11.2007 r. , l ACa 334/07, Lex nr 516548). Służy zatem temu samemu celowi co roszczenie o usunięcie skutków niedozwolonych działań i może być dochodzone samodzielnie, jak i z innymi roszczeniami z art. 18 ust. 1 u.z.n.k. z tym, że nie mogą one prowadzić do wielokrotnego pokrywania "szkód". Gwarancją jest pełne usunięcie niekorzystnych skutków. W przedmiotowej sprawie istotne jest, że ochrona za pomocą tego roszczenia krzyżuje się z ochroną udzieloną w <xLexLink xArt="art. 43(10)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43 (10) k.c.</xLexLink>, przewidującą również złożenie oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie. Firma jest dobrem</xText> <xText>intelektualnym niejednokrotnie o znacznej wartości majątkowej, ma charakter prawa podmiotowego bezwzględnego skutecznego erga <xIx>omnes, </xIx>przysługującego przedsiębiorcy, w związku z tym korzysta z bardzo szerokiej ochrony na podstawie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeksu cywilnego</xLexLink> o ochronie dóbr osobistych, realizowanej nie tylko w obrocie gospodarczym, ale i poza nim, która może być skierowana przeciwko każdemu, kto dopuszcza się naruszenia interesu przedsiębiorcy związanego z jego firmą. Zakres takiej ochrony nie jest ograniczony terytorialnie ani też zakresem działalności uprawnionego do nazwy. Stąd wynika istotna różnica w odniesieniu do ochrony wynikającej z art. 18 ust.1 pkt 3 u.z.n.k., mianowicie, złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i formie stanowi cel sam w sobie, polegający na zniwelowaniu stanu naruszenia prawa do firmy polegającego na jej bezprawnym wykorzystaniu, niezależnie od tego czy istnieje potrzeba zamieszczenia treści prostujących, aby zmienić błędną opinię o przedsiębiorcy i przywrócić mu renomę. Wystarczające jest zatem umieszczenie oświadczenia przyznającego fakt dopuszczenia się naruszenia prawa do firmy poprzez jej użycie, które nie znajduje uzasadnienia, bowiem dopuszczający się użycia cudzej firmy nie jest w żaden sposób legitymowany. W stanie faktycznym niniejszej sprawy nie wystąpiły żadne okoliczności usprawiedliwiające posłużenie się słowem indywidualizującym powódki, stanowiącym ich firmę. Należy zważyć, że działanie pozwanego nie było przypadkowe, nie było usprawiedliwione jakimkolwiek celem zasługującym na ochronę. Jedynym celem pozwanego było wykorzystanie firmy powódek na potrzeby własnej reklamy. W ocenie sądu działanie pozwanego spowodowało ograniczenie powódek w ich prawie do firmy, tak bowiem należy kwalifikować sytuację, w której przedsiębiorca zostaje „zmuszony" do znoszenia korzystania z przysługującego mu bezwzględnie oznaczenia indywidualizującego, przez inny podmiot, który nie legitymuje się żadnym celem zasługującym na ochronę. Reasumując, w ocenie sądu w pełni zasadne było żądanie zamieszczenia oświadczenia o treści wskazanej przez powódki, zmodyfikowanej na ostatniej rozprawie. Oświadczenie to służy ochronie prawa do firmy, realizuje istotny cel społeczny propagowania świadomości prawnej w zakresie ochrony bezwzględnie obowiązujących praw podmiotowych.</xText> <xText>Reklama jest wypowiedzią mającą na celu zachęcenie i skłonienie adresatów do nabywania towarów lub korzystania z usług. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z reklamą wyrażoną poprzez stworzenie sugestywnego obrazu usług i samego przedsiębiorcy - pozwanego w sposób nasuwającym adresatom chęć nabycia jego usług poprzez zestawienie z usługą konkurenta - powódek, po to aby stworzyć przekonanie, że usługa pozwanego jest co najmniej tak dobra jak usługa powódek. W ten sposób dochodzi do wykorzystania renomy powódek, ich rozpoznawalnej pozycji rynkowej poprzez odwołanie do firmy. Celem jest uzyskanie korzyści majątkowej. Pozwany miał świadomość wykorzystania oznaczenia odróżniającego, stanowiącego element firmy powódek. Działał z zamiarem ukierunkowanym na przysporzenie sobie korzyści kosztem powódek, poprzez przechwycenie ich klienteli. Pozwany miał świadomość działania z pokrzywdzeniem konkurenta. Mamy więc do czynienia z czynem zawinionym, w związku z tym</xText> <xText>zachodzą podstawy do orzekania w trybie art. 18 ust. 1 pkt 6 u.z.n.k. Kwota zasądzona na wskazany cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego, winna być sumą odpowiednią. Rozważając zasadność zasądzenia żądanej kwoty 10.000 zt sąd doszedł do przekonania, że suma ta nie jest zawyżona w szczególności ze względu na stopień winy sprawcy. W ocenie sądu pozwany umyślnie dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji naruszając prawo do firmy powódek w swoich reklamach. Podjął zamierzone działanie sprzeczne z prawem, wbrew obowiązkowi powstrzymania się od takiego działania i przewidując skutek w postaci szkody dla konkurenta. Pomimo wezwań do zaniechania naruszania prawa do firmy powódek w reklamowaniu swoich usług, pozwany utrzymywał stan naruszenia przez okres około półtora roku. Stopień winy sprawcy jest wysoki. Jednocześnie dobro, które zostało naruszone korzysta z najwyższej ochrony. Ta dwie przesłanki są wystarczające do stwierdzenia, że kwota 10.000 zł przeznaczona na cel społeczny nie może być oceniona jako zawyżona, przeciwnie jest stosunkowo niska. Istotny jest również wymiar społeczny dokonanego naruszenia. Reklama internetowa ma ogromny zasięg oddziaływania, jej efektywność (oczekiwana i osiągana) jest wysoka w porównaniu z innymi środkami dotarcia do klienta i skłonienia go do zakupu towaru lub usługi. W szczególności ze względu na bardzo szeroki krąg adresatów w czasach powszechnej dostępności do Internetu. Dodatkowo koszt takiej reklamy nie jest wysoki w porównaniu z „tradycyjnymi" formami reklamy. W ocenie sądu wysokość zasądzonej kwoty jest adekwatna do stopnia zawinienia i wystarczająca by spełniła rolę dolegliwości, której poniesienie zapobiegnie popełnianiu tego rodzaju czynów w przyszłości. Twierdzenie pozwanego o znikomych efektach reklam wyszukiwanych przez słowa kluczowe stanowiące firmę powódek, nie zmienia powyższej oceny. Należy bowiem podkreślić, że pomimo tak nisko ocenianej efektywności, pozwany przez okres półtora roku nie zdecydował się na ich usunięcie. Natomiast wielkość ewentualnej korzyści pozwanego nie ma istotnego znaczenia dla ustalenia wysokości zasądzonej kwoty. Wielkość ta mogłaby jedynie wpłynąć na podwyższenie tej kwoty, nie zaś na obniżenie poniżej kwoty, która jest adekwatna do stopnia zawinienia pozwanego.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie oparto na podstawie <xLexLink xArt="art. 43(10)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43 (10) k.c.</xLexLink> w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. w zw. z art. 18 ust.1 pkt 3 i 6 u.z.n.k. W zakresie, w jakim powódki cofnęły pozew wskazując na brak naruszeń na dzień zamknięcia rozprawy, z uwagi na niewyrażenie zgody na cofnięcie pozwu przez pozwanego, sąd oddalił powództwo. O kosztach procesu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> Pozwany przegrał proces, dlatego zobowiązany zwrócić powódkom poniesione koszty procesu, tj. opłatę od pozwu 750 zł, opłatę od apelacji 750 zł, koszty zastępstwa procesowego za l instancję 2.417 zł i za II instancję 1.800 zł, łącznie 5.717 zt</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Dorota Brodziak

Beata Gonera

Elżbieta Kołodziejek

Beata Gonera

Sygn. akt XX GC 777/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XX Gospodarczy w następującym składzie: Przewodniczący : SSR del. Dorota Brodziak Protokolant : Elżbieta Kołodziejek po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaJ. G.,I. W. przeciwkoW. T. o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji, naruszenia prawa do firmy i zapłatę I nakazujeW. T.opublikowanie w terminie dwóch tygodni oddaty uprawomocnienia się orzeczenia, w dzienniku „(...)" nastronach redakcyjnych, w wymiarze czterech modułów, ogłoszenia następującejtreści: "PrzedsiębiorcaW. T.działający pod nazwą Instytut(...)zsiedzibą wW.przeprasza PaniąJ. G.iI. W.za to, że wykorzystując w reklamie internetowej łącznie słowa(...)m" i „(...)" dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji oraz naruszył ichprawo do firmy(...)Z tego powoduW. T.wyrażaszczere ubolewanie", II zasądza odW. T.kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) narzeczFundacji (...)z siedzibą wW.(01-015),Skwer(...), III oddala powództwo w pozostałej części, IV zasądza odW. T.na rzeczJ. G.iI. W.kwotę 5.717 zł (pięć tysięcy siedemset siedemnaście złotych) tytułemzwrotu kosztów procesu, Sygn. akt XX GC 777/09 UZASADNIENIE J. G.iI. W.prowadzące działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Centrum- (...)wniosły pozew przeciwkoW. T.o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji oraz naruszania prawa do firmy, zasądzenie kwoty 10.000 zł na wskazany cel społeczny, nakazanie opublikowania w prasie określonego oświadczenia w trybie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu podniosły, że pozwany dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji i narusza ich prawo do firmy w ten sposób, że konstruuje swoje reklamy w wyszukiwarceG.w taki sposób, że po wpisaniu dwóch słów „(...)" i(...), które łącznie stanowią firmę powódek pojawia się odnośnik reklamowy do strony internetowej pozwanego, przy czym taki efekt nie występuje w momencie wpisania do wyszukiwarkiG.samych pojedynczych słów „(...)" i „(...)". Powódki wyjaśniły, że nie wysuwają roszczeń do używania przez kogokolwiek osobno słów „(...)" i „(...)", gdyż są to słowa powszechnie używane i nikt nie może zastrzec ich do wyłącznego używania. Powódki roszczą jedynie prawo do łącznego stosowania słów „(...)" i(...), bowiem połączenie tych słów w firmę „(...)" jest fantazyjne i taki wyrażenie nic nie oznacza w powszechnym języku. Powódki powołały się na odpowiedzialność zart. 43 (10) k.c.oraz wskazały, że czyn pozwanego wyczerpuje znamiona czynów nieuczciwej konkurencji, określonych wart. 16 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak również narusza art. 6 kodeksu etyki reklamy (pozew: k.2-4). W. T.wniósł o oddalenie powództwa w całości. Przyznał, że jest właścicielem domeny internetowej(...),a działalność gospodarczą prowadzoną pod nazwąInstytut (...)reklamuje również przy pomocy wyszukiwarki internetowejG.. Pozwany przyznał również, że wśród wielu haseł na swoim zestawie słów kluczowych użył także słów:(...)i(...), ponieważ są to słowa o podstawowym znaczeniu z punktu widzenia nauki psychologii i miał do tego pełne prawo, nie użył natomiast hasła(...), stanowiącego nazwę przedsiębiorstwa powódek. W ocenie pozwanego powódki nie mają firmy tylko nazwę, co dodatkowo skutkuje bezpodstawnością zarzutu naruszenia prawa do firmy. Poza tym powódki nie wykazały sprzeczności reklamy z przepisami prawa, ani dobrymi obyczajami, w szczególności sprzeczności z art. 6 kodeksu etyki reklamy, bowiem pozwany nie używał w obrocie nazwy powódek ani w pełnej, ani w skróconej formie. Zasada działania wyszukiwarkiG.nie utrudnia internaucie świadomego wyboru, jeżeli szuka konkretnej witryny, to w ogóle nie musi zwracać uwagi na reklamy, a jeśli nawet na nie spojrzy, to sam decyduje czy skorzysta z zaproszenia czy też nie. Identycznie, jak w przypadku reklamy w gazecie. Zamieszczenie takiej reklamy nie eliminuje innych podmiotów, które korzystają z programu reklamowegoG.. Nie można, więc mówić o żadnej pomyłce i wprowadzeniu klienta w błąd. Pozwany zakwestionował wysokość kwoty żądanej do zasądzenia na wskazany cel społeczny, jak również wartość roszczenia dotyczącego nakazania publikacji oświadczenia l prasowego. Pozwany podkreślił również „skalę problemu" podnosząc, że w odniesieniu do trzech reklam, tj.(...),(...)iPsychologW.,wśród słów kluczowych dla tych reklam użyto hasła(...)(...). Tprzedstawionych przy odpowiedzi na pozew zestawień wynika zdaniem pozwanego, że w odniesieniu do reklamyPsychoterapia - w(...),w okresie 1-25.06.2008 r. hasto(...)(...)zostało kliknięte 1 raz a wyświetleń było ogółem 46, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 3.130 i 1.120.647. W odniesieniu do reklamy(...),w okresie 22.01.2007 r.-25.06.2008 r. hasło(...)(...)zostało kliknięte 43 razy a wyświetleń było ogółem 2.488, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 52.367 i 19.575.805. W odniesieniu do reklamyPsychologW.,w okresie 1-31.05.2008 r. hasło(...)(...)zostało kliknięte 1 raz a wyświetleń było ogółem 62, zaś wszystkich kliknięć i wyświetleń dla tej reklamy w tym okresie było odpowiednio 3.927 i 1.388.759. Zdaniem pozwanego, te dane wskazują na to, że wykorzystanie samego zestawienia(...)(...)ma zdecydowanie marginalne znaczenie w skuteczności reklam. Nadto pozwany powołał się naart. 5 k.c.wskazując, że powódki wykorzystywały zastrzeżoną nazwę domeny internetowej pozwanego(...)w programie reklamowymG., same popełniły wobec pozwanego czyn, który pozwanemu bezpodstawnie zarzucają (odpowiedź na pozew: k. 53-60). Wyrokiem z dnia 16.10.2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XX Wydział Gospodarczy oddalił powództwo (k.94). Po rozpoznaniu apelacji powódek Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25.11.2009 r. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego (wyrok z uzasadnieniem: k. 154-157). Na rozprawie w dniu 17.02.2010 r. pełnomocnik powódek oświadczył, że z tego co jest mu wiadome pozwany nie dokonuje już naruszeń określonych w pkt 1 pozwu, tj. nie wykorzystuje już łącznie stów(...)i(...)w reklamach internet owych. W związku z tym pełnomocnik powódek cofnął pozew co do pkt 1, podtrzymał żądanie z pkt 2 i 3 pozwu. Uzasadniając żądanie zasądzenia kwoty 10.000 zł na wskazany cel społeczny powołał się na czas trwania naruszeń, tj. okres około półtora roku oraz fakt, iż naruszenia były wykorzystywane przez pozwanego do osiągnięcia korzyści majątkowej. Wskazał, że żądana kwota jest odpowiednia w stosunku do wagi naruszeń. W odniesieniu do żądania opublikowania oświadczenia prasowego to oświadczył, że ogłoszenie to ma być ograniczone do 4 modułów, wyjaśnił, że umieszczenie takiego ogłoszenia w Internecie powodowałoby dalsze naruszenia, ponieważ mogłoby umożliwić wyszukiwanie pozwanego. Poza tym pełnomocnik powódek sprostował treść oświadczenia. Pełnomocnik pozwanego nie złożył oświadczenia czy wyraża zgodę na częściowe cofnięcie pozwu. Podniósł, że żądana kwota pozostaje w żadnej proporcji do zdarzenia, bowiem dzięki użyciu słów kluczowych(...)i(...)na stroną pozwanego weszło 4 internautów, a żaden z nich nie stał się klientem (stanowiska stron: k.173-174). Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny: W dniu 28.07.2006 r. powódki zawarły umowę spółki cywilnej, w § 2 określając, że nazwa spółki brzmi „(...)spółka cywilna". Przedmiotem ich działalności jest działalność psychologiczna i psychoterapeutyczna. W tym samym zakresie działalność gospodarczą prowadzi pozwany, pod nazwąInstytut (...)(zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej powódek: k.8, 9, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej pozwanego: k.14, odpis umowy spółki: k.10-13). W 2007 r. powódki zaobserwowały, że pozwany konstruuje swoje reklamy w wyszukiwarce internetowejG.w taki sposób, że po wpisaniu dwóch słów „(...)" i „(...)" pojawia się odnośnik reklamowy do strony internetowej pozwanego:(...)(wydruk z wyszukiwarki internetowejG.: k.27-40). W związku z tym powódki wezwały pozwanego za pośrednictwem poczty elektronicznej do wycofania znaku „(...)" z listy słów kluczowych adword oraz innych reklam pozwanego. Pozwany odmówił usunięcia tych słów jednocześnie potwierdzając, że w zestawie słów kluczowychG.adwords umieścił, obok kilkuset innych, słowa(...)i(...). Wyjaśnił, że są to słowa powszechnie używane w języku polskim i jako takie nie mogą być przez nikogo zastrzeżone. Powódki skierowały do pozwanego kilka pisemnych wezwań do zaprzestania naruszeń. W odpowiedzi na jedno z nich, tj. w piśmie z dnia 23.10.2007 r. pełnomocnik pozwanego przyznał, że pozwany w reklamie używa łącznie słów „(...)" i „(...)" i robi to celowo, aby internauci otrzymywali ofertę obu podmiotów i mogli dokonać w pełni świadomego wyboru, jednocześnie wskazał, że we wrześniu 2007 r. na stronę internetową pozwanego poprzez(...)(...)weszło czerech internautów. Pozwany stanowczo stwierdził, że nie zamierza realizować roszczeń powódek, ponieważ są one zupełnie bezpodstawne, pozwany zasugerował, że stawiane mu zarzuty wynikają z niedostatecznej znajomości zasad działania wyszukiwarkiG., zaprzeczył twierdzeniu by doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji (korespondencja mailowa: k.15-16, pismo powódek z dnia 17.05.2007 r.: k.17-18, pismo powódek z dnia 20.06.2007 r.: k.20-22, pismo pozwanego z dnia 07.08.2007 r.: k.23-24, pismo pozwanego z dnia 23.10.2007 r.: k.25-26). Pozwany korzystał ze słów kluczowych stanowiących jedną frazę(...)(...)dla wyszukiwania trzech reklam:Psychoterapia - w(...),(...)iPsychologW..W odniesieniu do reklamyPsychoterapia - w(...),w okresie 1-25.06.2008 r. reklama ta została wyświetlona 46 razy przy użyciu frazy(...)(...),natomiast jeden raz reklama została „kliknięta", tj. internauta wszedł na reklamowaną stroną internetową pozwanego. W odniesieniu do reklamy(...),w okresie 22.01.2007 r.-25.06.2008 r. reklama ta została wyświetlona 2.488 razy przy użyciu frazy(...)(...),natomiast 43 razy reklama została „kliknięta", tj. internauta wszedł na reklamowaną stroną internetową pozwanego (wydruki wyników użycia słów kluczowych dla wyszukiwania: k.69-71). Pozwany korzystał z zestawu wielu słów kluczowych (jednocześnie około 200) w reklamowaniu swojej działalności. Efektywność użycia poszczególnych słów kluczowych była monitorowana przez osoby zaangażowane przez pozwanego, stosownie do wyników tych sprawdzeń, słowa kluczowe, na które było najmniej kliknięć były usuwane. Słowa kluczowe, na które było najwięcej kliknięć miały około 1.000 wejść miesięcznie. Pomimo świadomości niskiej efektywności słów(...)(...)i wezwań powódek do zaprzestania naruszania prawa do ich firmy, pozwany zdecydował się na pozostawienie frazy(...)(...)w zestawie swoich słów kluczowych, z takim uzasadnieniem, że przedmiotowe słowa kluczowe nie mają związku z firmą powódek oraz z uwagi na brak podstaw do wywierania na pozwanego jakiejkolwiek presji (zeznania świadkaJ. Ł.: k.91-92). Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dokumentów, których prawdziwość nie budziła wątpliwości oraz niespornych stanowisk stron i zeznań świadkaJ. Ł., w zakresie, w jakim przedstawił stosowany przez pozwanego schemat zarządzania słowami kluczowymi i przedstawił motywy użycia spornych słów kluczowych, pomimo wezwania powódek do zaprzestania naruszania ich prawa do firmy. W tym zakresie zeznania świadka sąd obdarzył wiarygodnością, jako spójnie wpisujące się w stanowisko procesowe prezentowane przez stronę pozwaną w przedmiotowym postępowaniu. S ą d Okr ę gowy zwa ż y ł , co nast ę puje: Zgodnie z treściąart. 386 § 6 k. p.c.ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego. W konsekwencji, rozpoznając sprawę na obecnym etapie postępowania, sąd zastosował ocenę prawną i wskazania Sądu Apelacyjnego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 25.11.2009 r. (k.154-157). Przede wszystkim Sąd Apelacyjny wyraził pogląd, że pozwany użył w zestawie słów kluczowych w wyszukiwarceG.firmę powódek bez myślnika, pozostawiając charakterystyczne połączenie słów „(...)" i „(...)". W ten sposób doszło do naruszenia prawa do firmy, bowiem naruszenie takie może nastąpić poprzez posługiwanie się nie tylko pełna nazwą, ale i jej częściami, jeżeli w sposób wystarczający ta część spełnia funkcję indywidualizującą, umożliwiając identyfikację i odróżnienie przedsiębiorcy od innych podmiotów, mając dostateczna moc dystynktywną. Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie jest dopuszczalne użycie firmy innego przedsiębiorcy (w tym przypadku części firmy), które polega na wykorzystywaniu jej w wyszukiwarkach internetowych w celu ukazania swojej oferty w analogicznych usługach, nawet jeżeli nie wiąże się to z eliminacją właściciela danej witryny internetowej. Sąd Apelacyjny ocenił, że pozwany poprzez użycie firmy powódek korzysta z określonej renomy ich firmy, bazy klientów ją znających i kojarzących z określoną działalnością, w ten sposób umożliwia sobie dotarcie do większej liczby potencjalnych klientów i wdziera się klientelę powódek, przechwytując tę klientelę lub jej część. Tym samym Sąd Apelacyjny wyraził jednoznaczny pogląd, że pozwany dopuścił się naruszenia prawa do firmy powódek. Nadto, poprzez bezprawne posłużenie się ich firmą w swojej reklamie spowodował, że reklama ta jest sprzeczna z przepisami prawa, a dodatkowo narusza dobre obyczaje w myśl art. 6 kodeksu etyki reklamy, który nie jest źródłem prawa, ale jest przydatny do oceny, jakie działania reklamowe godzą w dobre obyczaje. Tym samym pozwany naruszył art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczani nieuczciwej konkurencji. W ocenie Sądu Apelacyjnego reklama pozwanego nie może być kwalifikowana jako wprowadzająca w błąd, albowiem brak jest dowodów na to, że reklama ta wywoływała u klientów niezgodne z rzeczywistym stanemrzeczywyobrażenie o usłudze lub możliwość podjęcia pod wpływem błędu decyzji dot. nabycia usługi. Potencjalny klient wpisując firmę powódek w wyszukiwarce otrzymuje ofertę powódek i pozwanego, obie strony mają wystarczająco odróżniające się firmy i precyzyjnie określają zakres swoich usług. Dokonując pozytywnej oceny, co do naruszenia prawa do firmy oraz popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Sąd Apelacyjny polecił zbadanie zasadności żądania zapłaty na wskazany cel społeczny oraz zasadności zamieszczenia żądanego przez powódki oświadczenia. Zgodnie z treścią art. 18 ust 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać: 1 zaniechania niedozwolonych działań; 2 usunięcia skutków niedozwolonych działań; 3 złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i wodpowiedniej formie; 4 naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych; 5 wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych; 6 zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany zewspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwejkonkurencji był zawiniony. Z koleiart. 43 (10) k.c.stanowi, że przedsiębiorca, którego prawodo firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba żenie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jegoskutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia nazasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, któradopuściła się naruszenia. W przedmiotowej sprawie stwierdzono zarówno naruszenie prawa do firmy powódek, jak i popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, polegającego na reklamie sprzecznej z przepisami prawa i dobrymi obyczajami (art. 16 ust.1 pkt 1 u.z.n.k.). Przesłanką do orzekania na podstawie ww. przepisów jest ustalenie naruszenia lub zagrożenia interesów przedsiębiorcy wskutek czynu nieuczciwej konkurencji, oraz ustalenie zagrożenia prawa do firmy wskutek bezprawnego działania. W ocenie sądu popełniony czyn nieuczciwej konkurencji polegający na bezprawnej i sprzecznej z dobrymi obyczajami reklamie, kwalifikowany jednocześnie jako naruszenie prawa do firmy, spowodował co najmniej zagrożenie interesów powódek.Zważyćnależy, że powódki i pozwany prowadzą działalność gospodarczą w tej samej branży, kierują ofertę swoich usług do tej samej grupy odbiorców. Pojęcie "naruszenie lub zagrożenie interesu" obejmuje swym zakresem wyrządzenie szkody, lecz nie jest ze szkodą tożsame. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji uznaje czyny nieuczciwej konkurencji za popełnione nie tylko w razie naruszenia interesów innego przedsiębiorcy lub klienta, ale także w przypadku jedynie zagrożenia tych interesów (art. 3 ustawy), a więc zanim dojdzie do wyrządzenia szkody. Nie jest zatem istotne dla uznania zasadności dochodzenia roszczeń z art. 18 u.z.n.k. czy działanie pozwanego spowodowało szkodę w majątku powódek, w szczególności poprzez faktyczne „odebranie klientów" i w jakim rozmiarze, tj. z jakim skutkiem finansowym. Istotne jest to, czy działanie pozwanego niosło ze sobą zagrożenie wyrządzenia tego rodzaju szkody. Okoliczność ta nie może budzić wątpliwości. Pozwany przyznał, że korzystał z tej formy reklamy w celu przedstawienia swojej oferty w bezpośrednim zestawieniu z ofertą powódek, ażeby klient mógł dokonać wyboru. Brak reklamy pozwanego oznaczałby brak wyboru, a w konsekwencji brak zagrożenia, że poprzez wyszukanie przy pomocy słów kluczowych stanowiących element firmy powódek wystarczająco ją identyfikujący, potencjalny klient otrzyma również ofertę pozwanego, w związku z tym nie wybierze jego oferty, w konsekwencji zaś zwiększone zostanie prawdopodobieństwo skorzystania z oferty powódek (poszukiwanej poprzez użycie słów kluczowych stanowiących ich firmę). Wobec stwierdzonego zaniechania naruszania prawa do firmy i działania stanowiącego czyn nieuczciwej konkurencji, powódki cofnęły zadnie określone w pkt 1 pozwu. Podtrzymały natomiast żądania z pkt 2 i 3. Roszczenie określone w art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k. złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie służy usunięciu skutków niedozwolonych działań i nie powinno stanowić represji. Jego celem jest przekazanie klienteli danego przedsiębiorcy informacji prostujących, aby zmienić błędną, nieprawdziwą opinię o nim, bądź jego towarach czy usługach, przyjętą w społeczeństwie, i przywrócić mu dobrą sławę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 07.11.2007 r. , l ACa 334/07, Lex nr 516548). Służy zatem temu samemu celowi co roszczenie o usunięcie skutków niedozwolonych działań i może być dochodzone samodzielnie, jak i z innymi roszczeniami z art. 18 ust. 1 u.z.n.k. z tym, że nie mogą one prowadzić do wielokrotnego pokrywania "szkód". Gwarancją jest pełne usunięcie niekorzystnych skutków. W przedmiotowej sprawie istotne jest, że ochrona za pomocą tego roszczenia krzyżuje się z ochroną udzieloną wart. 43 (10) k.c., przewidującą również złożenie oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie. Firma jest dobrem intelektualnym niejednokrotnie o znacznej wartości majątkowej, ma charakter prawa podmiotowego bezwzględnego skutecznego ergaomnes,przysługującego przedsiębiorcy, w związku z tym korzysta z bardzo szerokiej ochrony na podstawie przepisówKodeksu cywilnegoo ochronie dóbr osobistych, realizowanej nie tylko w obrocie gospodarczym, ale i poza nim, która może być skierowana przeciwko każdemu, kto dopuszcza się naruszenia interesu przedsiębiorcy związanego z jego firmą. Zakres takiej ochrony nie jest ograniczony terytorialnie ani też zakresem działalności uprawnionego do nazwy. Stąd wynika istotna różnica w odniesieniu do ochrony wynikającej z art. 18 ust.1 pkt 3 u.z.n.k., mianowicie, złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i formie stanowi cel sam w sobie, polegający na zniwelowaniu stanu naruszenia prawa do firmy polegającego na jej bezprawnym wykorzystaniu, niezależnie od tego czy istnieje potrzeba zamieszczenia treści prostujących, aby zmienić błędną opinię o przedsiębiorcy i przywrócić mu renomę. Wystarczające jest zatem umieszczenie oświadczenia przyznającego fakt dopuszczenia się naruszenia prawa do firmy poprzez jej użycie, które nie znajduje uzasadnienia, bowiem dopuszczający się użycia cudzej firmy nie jest w żaden sposób legitymowany. W stanie faktycznym niniejszej sprawy nie wystąpiły żadne okoliczności usprawiedliwiające posłużenie się słowem indywidualizującym powódki, stanowiącym ich firmę. Należy zważyć, że działanie pozwanego nie było przypadkowe, nie było usprawiedliwione jakimkolwiek celem zasługującym na ochronę. Jedynym celem pozwanego było wykorzystanie firmy powódek na potrzeby własnej reklamy. W ocenie sądu działanie pozwanego spowodowało ograniczenie powódek w ich prawie do firmy, tak bowiem należy kwalifikować sytuację, w której przedsiębiorca zostaje „zmuszony" do znoszenia korzystania z przysługującego mu bezwzględnie oznaczenia indywidualizującego, przez inny podmiot, który nie legitymuje się żadnym celem zasługującym na ochronę. Reasumując, w ocenie sądu w pełni zasadne było żądanie zamieszczenia oświadczenia o treści wskazanej przez powódki, zmodyfikowanej na ostatniej rozprawie. Oświadczenie to służy ochronie prawa do firmy, realizuje istotny cel społeczny propagowania świadomości prawnej w zakresie ochrony bezwzględnie obowiązujących praw podmiotowych. Reklama jest wypowiedzią mającą na celu zachęcenie i skłonienie adresatów do nabywania towarów lub korzystania z usług. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z reklamą wyrażoną poprzez stworzenie sugestywnego obrazu usług i samego przedsiębiorcy - pozwanego w sposób nasuwającym adresatom chęć nabycia jego usług poprzez zestawienie z usługą konkurenta - powódek, po to aby stworzyć przekonanie, że usługa pozwanego jest co najmniej tak dobra jak usługa powódek. W ten sposób dochodzi do wykorzystania renomy powódek, ich rozpoznawalnej pozycji rynkowej poprzez odwołanie do firmy. Celem jest uzyskanie korzyści majątkowej. Pozwany miał świadomość wykorzystania oznaczenia odróżniającego, stanowiącego element firmy powódek. Działał z zamiarem ukierunkowanym na przysporzenie sobie korzyści kosztem powódek, poprzez przechwycenie ich klienteli. Pozwany miał świadomość działania z pokrzywdzeniem konkurenta. Mamy więc do czynienia z czynem zawinionym, w związku z tym zachodzą podstawy do orzekania w trybie art. 18 ust. 1 pkt 6 u.z.n.k. Kwota zasądzona na wskazany cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego, winna być sumą odpowiednią. Rozważając zasadność zasądzenia żądanej kwoty 10.000 zt sąd doszedł do przekonania, że suma ta nie jest zawyżona w szczególności ze względu na stopień winy sprawcy. W ocenie sądu pozwany umyślnie dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji naruszając prawo do firmy powódek w swoich reklamach. Podjął zamierzone działanie sprzeczne z prawem, wbrew obowiązkowi powstrzymania się od takiego działania i przewidując skutek w postaci szkody dla konkurenta. Pomimo wezwań do zaniechania naruszania prawa do firmy powódek w reklamowaniu swoich usług, pozwany utrzymywał stan naruszenia przez okres około półtora roku. Stopień winy sprawcy jest wysoki. Jednocześnie dobro, które zostało naruszone korzysta z najwyższej ochrony. Ta dwie przesłanki są wystarczające do stwierdzenia, że kwota 10.000 zł przeznaczona na cel społeczny nie może być oceniona jako zawyżona, przeciwnie jest stosunkowo niska. Istotny jest również wymiar społeczny dokonanego naruszenia. Reklama internetowa ma ogromny zasięg oddziaływania, jej efektywność (oczekiwana i osiągana) jest wysoka w porównaniu z innymi środkami dotarcia do klienta i skłonienia go do zakupu towaru lub usługi. W szczególności ze względu na bardzo szeroki krąg adresatów w czasach powszechnej dostępności do Internetu. Dodatkowo koszt takiej reklamy nie jest wysoki w porównaniu z „tradycyjnymi" formami reklamy. W ocenie sądu wysokość zasądzonej kwoty jest adekwatna do stopnia zawinienia i wystarczająca by spełniła rolę dolegliwości, której poniesienie zapobiegnie popełnianiu tego rodzaju czynów w przyszłości. Twierdzenie pozwanego o znikomych efektach reklam wyszukiwanych przez słowa kluczowe stanowiące firmę powódek, nie zmienia powyższej oceny. Należy bowiem podkreślić, że pomimo tak nisko ocenianej efektywności, pozwany przez okres półtora roku nie zdecydował się na ich usunięcie. Natomiast wielkość ewentualnej korzyści pozwanego nie ma istotnego znaczenia dla ustalenia wysokości zasądzonej kwoty. Wielkość ta mogłaby jedynie wpłynąć na podwyższenie tej kwoty, nie zaś na obniżenie poniżej kwoty, która jest adekwatna do stopnia zawinienia pozwanego. Rozstrzygnięcie oparto na podstawieart. 43 (10) k.c.w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. w zw. z art. 18 ust.1 pkt 3 i 6 u.z.n.k. W zakresie, w jakim powódki cofnęły pozew wskazując na brak naruszeń na dzień zamknięcia rozprawy, z uwagi na niewyrażenie zgody na cofnięcie pozwu przez pozwanego, sąd oddalił powództwo. O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 98 k.p.c.Pozwany przegrał proces, dlatego zobowiązany zwrócić powódkom poniesione koszty procesu, tj. opłatę od pozwu 750 zł, opłatę od apelacji 750 zł, koszty zastępstwa procesowego za l instancję 2.417 zł i za II instancję 1.800 zł, łącznie 5.717 zt

15/450500/0006027/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XX Wydział Gospodarczy

155025000001506_III_K_000051_2010_Uz_2010-03-03_001

III K 51/10

2010-03-03 01:00:00.0 CET

2013-09-06 03:01:02.0 CEST

2015-02-04 03:48:35.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 51/10 POSTANOWIENIE Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Beata Kinstler Protokolant: Joanna Kulpińska bez udziału prokuratora po rozpoznaniu na posiedzeniu w sprawie skazanego B. G. wniosku skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postanawia umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego, jego kosztami obciążając Skarb Państwa. UZASADNIEN

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000051"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 51/10</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right"> Dnia 3 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Beata Kinstler</xText> <xText>Protokolant: Joanna Kulpińska</xText> <xText>bez udziału prokuratora</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu</xText> <xText>w sprawie skazanego <xAnon>B. G.</xAnon></xText> <xText>wniosku skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu)</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego,</xText> <xText xALIGNx="center">jego kosztami obciążając Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 10 lutego 2010 r. (data wpływu) skazany <xAnon>B. G.</xAnon> po raz kolejny skierował do Sądu Okręgowego we Wrocławiu wniosek o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych wyrokami:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 maja 2006 r., sygn. akt. V K 404/06,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt. III K 281/08.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wniosek skazanego <xAnon>B. G.</xAnon> nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Skazany <xAnon>B. G.</xAnon> już wcześniej, a mianowicie w dniu 8 stycznia 2009r. (data wpływu), złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego i połączenie w nim kar orzeczonych opisanymi powyżej wyrokami. Rozpoznając ten wniosek Sąd Okręgowy we Wrocławiu postanowieniem z dnia 31 marca 2009 r., sygn. akt III K 5/09, na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w stosunku do skazanego <xAnon>B. G.</xAnon> z uwagi na brak warunków do orzeczenia kary łącznej.</xText> <xText>Po raz kolejny skazany złożył wniosek w tym samym przedmiocie w dniu 9 lipca 2009 r. i postanowieniem z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie o sygn. akt III K 272/09 Sąd Okręgowy we Wrocławiu umorzył postępowanie na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Z powyższego wynika, że w tej sprawie ponownie zachodzi tzw. ujemna przesłanka procesowa, o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink> Przepis ten stanowi, że nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się. Postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie objętym wnioskiem skazanego <xAnon>B. G.</xAnon> zostało już wcześniej prawomocnie zakończone. W takiej sytuacji niedopuszczalne jest prowadzenie nowego postępowania i wydanie kolejnego merytorycznego orzeczenia.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd umorzył postępowanie.</xText> <xText>Na zasadzie <xLexLink xArt="art. 624" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 k.p.k.</xLexLink> Sąd zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Beata Kinstler

Patrycja Świtoń

Joanna Kulpińska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 51/10 POSTANOWIENIE Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Beata Kinstler Protokolant: Joanna Kulpińska bez udziału prokuratora po rozpoznaniu na posiedzeniu w sprawie skazanegoB. G. wniosku skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego na podstawieart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postanawia umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego, jego kosztami obciążając Skarb Państwa. UZASADNIENIE W dniu 10 lutego 2010 r. (data wpływu) skazanyB. G.po raz kolejny skierował do Sądu Okręgowego we Wrocławiu wniosek o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych wyrokami: ⚫ Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 11 maja 2006 r., sygn. akt. V K 404/06, Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt. III K 281/08. Wniosek skazanegoB. G.nie zasługuje na uwzględnienie. SkazanyB. G.już wcześniej, a mianowicie w dniu 8 stycznia 2009r. (data wpływu), złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego i połączenie w nim kar orzeczonych opisanymi powyżej wyrokami. Rozpoznając ten wniosek Sąd Okręgowy we Wrocławiu postanowieniem z dnia 31 marca 2009 r., sygn. akt III K 5/09, na podstawieart. 572 k.p.k.umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w stosunku do skazanegoB. G.z uwagi na brak warunków do orzeczenia kary łącznej. Po raz kolejny skazany złożył wniosek w tym samym przedmiocie w dniu 9 lipca 2009 r. i postanowieniem z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie o sygn. akt III K 272/09 Sąd Okręgowy we Wrocławiu umorzył postępowanie na podstawieart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. Z powyższego wynika, że w tej sprawie ponownie zachodzi tzw. ujemna przesłanka procesowa, o jakiej mowa wart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.Przepis ten stanowi, że nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się. Postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie objętym wnioskiem skazanegoB. G.zostało już wcześniej prawomocnie zakończone. W takiej sytuacji niedopuszczalne jest prowadzenie nowego postępowania i wydanie kolejnego merytorycznego orzeczenia. Mając powyższe na uwadze Sąd umorzył postępowanie. Na zasadzieart. 624 k.p.k.Sąd zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_000021_2010_Uz_2010-03-03_001

I ACa 21/10

2010-03-03 01:00:00.0 CET

2013-06-18 03:01:02.0 CEST

2018-05-14 20:06:58.0 CEST

15100000

503

SENTENCE

Sygn. akt: I ACa 21/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Włodzimierz Gawrylczyk SA Marek Machnij (spr.) Protokolant: sekr. sąd. Żaneta Dombrowska po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa J. K. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł. o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 19 listopada 200

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/100000/0000503/ACa" xVolNmbr="000021" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Karolina Najda" xFlag="published" xPublisher="knajda" xToPage="11" xEditor="knajda" xYear="2010" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: I ACa 21/10</xText> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 3 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska</xText> <xText>Sędziowie: SA Włodzimierz Gawrylczyk</xText> <xText>SA Marek Machnij (spr.)</xText> <xText>Protokolant: sekr. sąd. Żaneta Dombrowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Gdańsku</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku</xText> <xText>z dnia 19 listopada 2009 r. sygn. akt IX GC 123/08</xText> <xText/> <xText>1) zmienia zaskarżony wyrok:</xText> <xText>a) w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>J. K.</xAnon> kwotę 35.964 (trzydzieści pięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt cztery) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 4 kwietnia 2008 r.,</xText> <xText>b) w punkcie III (trzecim) w całości i zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.967,41 zł (siedem tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem złotych i czterdzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,</xText> <xText>c) w punktach IV (czwartym) i V (piątym) w całości w ten sposób, że nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku tytułem zwrotu tymczasowo wyłożonych wydatków: od powoda kwotę 308,36 zł (trzysta osiem złotych i trzydzieści sześć groszy), a od pozwanego kwotę 686,34 zł (sześćset osiemdziesiąt sześć złotych i trzydzieści cztery grosze),</xText> <xText>2) oddala apelację w pozostałym zakresie,</xText> <xText>3) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.624 (jeden tysiąc sześćset dwadzieścia cztery) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText><xBx> <xIx>Na oryginale właściwe podpisy.</xIx> </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sygn. akt: I ACa 21/10</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xIx>Uzasadnienie:</xIx></xText> <xText> <xIx> Powód <xAnon>J. K.</xAnon> wniósł o zasądzenie od pozwanego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> kwoty 191.287,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (tj. od dnia 4 kwietnia 2008 r.) z tytułu naprawienia szkody komunikacyjnej, wyrządzonej w dniu <xAnon>(...)</xAnon> r. w samochodzie marki <xAnon>(...)</xAnon> o <xAnon>nr rej. (...)</xAnon> z winy kierowcy samochodu marki <xAnon>(...)</xAnon> o <xAnon>nr rej. (...)</xAnon>, który miał zawartą umowę ubezpieczenia OC z pozwanym. Według powoda naprawa samochodu <xAnon>(...)</xAnon>wyniosła łącznie 199.562,62 zł, a ponadto, na skutek zaistniałej kolizji i dużego zakresu uszkodzenia tego samochodu, doszło do piętnastoprocentowego obniżenia jego wartości, która przed wypadkiem wynosiła 229.508 zł. Poza tym z uwagi na pozbawienie go w okresie od dnia <xAnon>(...)</xAnon>r. do dnia <xAnon>(...)</xAnon>r. możliwości korzystania z w/w samochodu zawarł umowę wynajmu samochodu zastępczego i łączny koszt z tego tytułu wyniósł 76.000 zł netto. Dochodzona przez niego kwota stanowiła różnicę między poniesioną szkodą w wysokości 309.988,82 zł, na którą składały się koszty naprawy (199.562,62 zł), koszty wynajmu pojazdu zastępczego (76.000 zł) i piętnastoprocentowa utrata wartości pojazdu powypadkowego (34.426,20 zł), a wysokością odszkodowania, wypłaconego przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w kwocie 118.701,03 zł na podstawie umowy ubezpieczenia autocasco. </xIx> </xText> <xText><xIx>Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zarzucił, że powód nie udowodnił, iż wyłączną winę za wypadek drogowy ponosi zmarły w wyniku wypadku ubezpieczony przez niego <xAnon>W. S.</xAnon>, gdyż ustalenia policji nie stanowią wiążącego dowodu dla sądu w postępowaniu cywilnym. Ponadto podniósł, że powód nie udowodnił wysokości szkody i związku przyczynowego między wypadkiem drogowym a szkodą oraz iż powód przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. W ocenie pozwanego, wobec stwierdzenia tzw. szkody całkowitej, jego ewentualna odpowiedzialność byłaby ograniczona do wartości pojazdu w dniu wypadku, jednak powód nie wykazał tej wartości. Ponadto zakwestionował konieczność najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub niezbędnych celów osobistych powoda i zanegował, że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę po jego stronie. Zakwestionował także domaganie się odszkodowania z tytułu utraty wartości pojazdu tak co do zasady, jak i co do wysokości.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 19 listopada 2009 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 95.961,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2008 r., oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.782,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, a koszty zastępstwa procesowego zniósł wzajemnie między stronami, a ponadto nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od obu stron kwoty po 497,35 zł tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego.</xIx></xText> <xText> <xIx> W pisemnym uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu <xAnon>(...)</xAnon> r. doszło do zderzenia samochodu marki <xAnon>(...)</xAnon>o <xAnon>nr rej. (...)</xAnon>, kierowanego przez <xAnon>W. S.</xAnon>, z samochodem marki <xAnon>(...)</xAnon>o <xAnon>nr rej. (...)</xAnon>, kierowanym przez powoda. Do ich zderzenia doszło z winy kierowcy <xAnon>(...)</xAnon>, który podjął manewr wyprzedzania, w wyniku czego zjechał na przeciwny pas ruchu, gdzie zderzył się czołowo z jadącym z naprzeciwka prawidłowo samochodem <xAnon>(...)</xAnon>prowadzonym przez powoda.</xIx> </xText> <xText> <xIx> Samochód <xAnon>(...)</xAnon>znajdował się w posiadaniu powoda na podstawie umowy leasingu operacyjnego nr <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 21 grudnia 2004 r., zawartej z <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. W chwili wypadku posiadał ubezpieczenie pakietowe w <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, wykupione przez leasingodawcę, natomiast sprawca wypadku <xAnon>W. S.</xAnon> posiadał umowę ubezpieczenia OC, zawartą z pozwanym.</xIx> </xText> <xText> <xIx> W dniu<xAnon>(...)</xAnon>r. powód zlecił naprawę powypadkową samochodu <xAnon>(...)</xAnon> w firmie P.H.U. <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>J. H.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> (powoływanej dalej jako <xAnon> (...)</xAnon>) i początkowo, celem przyspieszenia procedur, związanych z likwidacją szkody, zdecydował się na zaliczkową naprawę pojazdu w ciężar posiadanej polisy autocasco w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> W związku z tym w dniu <xAnon>(...)</xAnon>r. sporządzona została przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> kalkulacja szkody, zgodnie z którą koszt naprawy samochodu <xAnon>(...)</xAnon>ustalono na kwotę 118.701,03 zł, która następnie została wypłacona w/w zakładowi naprawczemu, na podstawie upoważnienia udzielonego mu w dniu <xAnon>(...)</xAnon>r. przez leasingodawcę.</xIx> </xText> <xText> <xIx> Przedmiotowy samochód został naprawiony zgodnie z powyższą kalkulacją, ale nadal nie nadawał się do normalnej eksploatacji, ponieważ zakres jego uszkodzeń był większy, niż pierwotnie zakładano. Ponadto ujawniły się uszkodzenia instalacji elektrycznej i modułów elektronicznych, które mogły być stwierdzone dopiero po wykonaniu naprawy. Samochód był już wtedy naprawiony w 80%. W związku z tym dokonane zostały dodatkowe oględziny przez pracownika <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, podczas których ustalono zakres dalszych koniecznych napraw. W tej sytuacji <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w dniu 8 sierpnia 2005 r. poinformowało leasingodawcę, że z uwagi na zakres uszkodzeń pojazdu jego naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona, wobec czego nie pokryje kosztów ewentualnej naprawy i ustaliło odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej w wysokości 134.100 zł na podstawie różnicy między wartością pojazdu według stanu przed wypadkiem (219.700 zł) i po wypadku (85.600 zł). Ponadto w pismach z dnia<xAnon>(...)</xAnon>r. i z dnia<xAnon>(...)</xAnon>r. poinformowało leasingodawcę, iż dochodzi zwrotu wypłaconej kwoty od <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon>, jak również jakiekolwiek dalsze roszczenia związane z naprawą tego samochodu należy kierować bezpośrednio do tego podmiotu jako zobowiązanego w ramach polisy ubezpieczeniowej OC sprawcy wypadku <xAnon>W. S.</xAnon>.</xIx> </xText> <xText> <xIx> W/w samochód znajdował się w warsztacie naprawczym w okresie od dnia <xAnon>(...)</xAnon>r. do dnia <xAnon>(...)</xAnon>r. Było to związane z oczekiwaniem na nowe części pochodzące od dealera, koniecznością sprowadzania części bezpośrednio do producenta, a także trzykrotnym wykonywaniem oględzin przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> i oczekiwaniem na jego decyzje. Za wykonaną naprawę <xAnon> zakład (...)</xAnon> wystawił dwie faktury VAT: na kwotę 80.725,18 zł netto i na kwotę 118.837,44 zł netto. Na czas naprawy samochodu w okresie od dnia 14 kwietnia 2005 r. do dnia 19 października 2005 r. powód wynajął w tym zakładzie samochód zastępczy marki <xAnon>(...)</xAnon>. Łączny koszt wynajmu samochodu zgodnie z fakturą VAT wyniósł 76.000 zł netto. </xIx> </xText> <xText> <xIx> Powód kilkukrotnie wzywał pisemnie pozwanego do zapłaty odszkodowania, ale pozwany nie zareagował na wezwania. W dniu <xAnon>(...)</xAnon>. leasingodawca przelał na niego wierzytelność z tytułu spornego odszkodowania.</xIx> </xText> <xText><xIx>W toku niniejszego postępowania przeprowadzony został dowód z opinii biegłego sądowego ds. rekonstrukcji wypadków <xAnon>B. S.</xAnon> na okoliczność określenia wartości przedmiotowego samochodu po wypadku, utraty przez niego wartości na skutek uszkodzeń powstałych podczas wypadku oraz możliwości stwierdzenia zakresu naprawy podczas jego oględzin po wypadku i w czasie trwania naprawy oraz stwierdzenia „szkody całkowitej”, a także ustalenia terminu, w jakim najpóźniej powód mógł uzyskać informację o szkodzie całkowitej i podjąć decyzję co do naprawy pojazdu lub zaspokojeniu się wyłącznie z odszkodowania i pozostałości samochodu po wypadku oraz określenia technicznie uzasadnionego czasu naprawy pojazdu. Biegły w swojej opinii stwierdził, że wartość rynkowa pojazdu w stanie nieuszkodzonym wynosiła 224.600 zł netto, a w stanie uszkodzonym – 54.100 zł netto, rynkowy ubytek jego wartości kształtował się w wysokości 15.100 zł netto, technologicznie uzasadniony czas naprawy wynosił 29 roboczodni, różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wyniosła 170.500 zł.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron i nie wzbudziła wątpliwości z urzędu. Ponadto uwzględnił zeznania świadków <xAnon>F. R.</xAnon>, <xAnon>P. W.</xAnon> i <xAnon>J. H.</xAnon> na okoliczność zakresu uszkodzeń przedmiotowego samochodu, zasadności dokonania jego naprawy, przebiegu naprawy i likwidacji szkody, a także kosztów naprawy i okresu, w jakim powód nie mógł korzystać z samochodu, uznając, iż ich zeznania, jak również zeznania powoda w części, w której dał im wiarę, są wewnętrznie spójne, uzupełniają się wzajemnie i korespondują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. </xIx></xText> <xText><xIx>Sąd dał również wiarę opinii sporządzonej przez w/w biegłego sądowego i jego opinii uzupełniającej, stwierdzając, że są rzetelne, z ich treści wynika, iż sporządzone zostały zgodnie z zasadami sztuki, solidnie i drobiazgowo, a zawarte w nich wnioski są przejrzyste i profesjonalne.</xIx></xText> <xText> <xIx> Oceniając zasadność żądania, Sąd zauważył najpierw, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie bezsporny między stronami, zwłaszcza w zakresie okoliczności, dotyczących zdarzenia z dnia <xAnon>(...)</xAnon> r., w wyniku którego doszło do czołowego zderzenia samochodu marki<xAnon>(...)</xAnon>, kierowanego przez <xAnon>W. S.</xAnon> z samochodem marki <xAnon>(...)</xAnon>, kierowanym przez powoda i wielkości uszkodzeń, jakim uległ jego samochód. Ich spór sprowadzał się do ustalenia, czy pozwany zobowiązany jest do naprawienia tej szkody oraz jej wysokości.</xIx> </xText> <xText><xIx>W związku z tym Sąd wskazał, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 436;art. 436 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 436 § 2 k.c.</xLexLink> w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody można żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Za zderzenie się należy rozumieć każde, bez względu na jego przyczynę, zetknięcie się takich pojazdów w ruchu. Sprawcą przedmiotowego zdarzenia był <xAnon>W. S.</xAnon>, więc na nim spoczywał obowiązek naprawienia szkody poniesionej przez powoda, jednak ponieważ w chwili wypadku miał on wykupione u pozwanego ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem mechanicznym, tym samym obowiązek jej naprawienia przeszedł na pozwanego.</xIx></xText> <xText><xIx>Podstawę prawną roszczeń powoda stanowi przepis <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c.</xLexLink>, zgodnie z którym ten, kto wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu pozwanego, iż powód nie udowodnił, że wyłączną winę za przedmiotowy wypadek ponosi <xAnon>W. S.</xAnon>, który podjął manewr wyprzedzania, w wyniku czego zjechał na przeciwny pas ruchu i zderzył się czołowo z jadącym prawidłowo samochodem, kierowanym przez powoda. </xIx></xText> <xText><xIx>Sąd uznał dalej, że pozwany niezasadnie zarzucił również powodowi nieudowodnienie wysokości szkody. Powód oddał samochód do zakładu naprawczego. Za wykonaną naprawę wystawione zostały dwie faktury VAT w łącznej wysokości 199.562,62 zł. <xAnon> (...) S.A.</xAnon> wypłaciło zakładowi naprawczemu kwotę 118.837,44 zł, a pozostała kwota za naprawę samochodu w wysokości 80.725,18 zł uiszczona została przez powoda. Dokonanie naprawy było ekonomicznie uzasadnione, gdyż jej koszt nie przewyższał wartości przedmiotowego samochodu, a wybór sposobu odszkodowania należał do powoda. Ponadto za nieuzasadnione uznane zostało stanowisko pozwanego, zarzucające powodowi przyczynienie się do zwiększenia rozmiaru szkody. </xIx></xText> <xText><xIx>Co do żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 34.426,20 zł tytułem 15% utraty wartości samochodu po wypadku, Sąd Okręgowy, opierając się na opinii biegłego, z której wynikało, iż rynkowy ubytek wartości pojazdu wyniósł 15.100 zł, uwzględnił żądanie do tejże wysokości.</xIx></xText> <xText><xIx>Odnośnie do żądania zasądzenia zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego Sąd stwierdził, że powód nie sprostał obciążającemu go ciężarowi dowodu, ponieważ nie wykazał konieczności najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych, niezbędnych celów osobistych oraz że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę. Na potwierdzenie poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przedłożył umowę najmu pojazdu zastępczego samochodu i fakturę VAT w wysokości 76.000 zł za okres od dnia 12 kwietnia 2005 r. do dnia 19 października 2005 r., w którym korzystał z pojazdu zastępczego. Podał ponadto, iż samochód był mu niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie wykazał jednak, czy istotnie korzystał z pojazdu zastępczego we wszystkie dni tygodnia oraz w dni świąteczne i jaka była dzienna stawka za wynajem samochodu. Rachunek za wynajem samochodu nie jest wystarczającym dowodem na potwierdzenie zasadności wynajęcia pojazdu zastępczego i że koszt ten był wydatkiem niezbędnym i celowym.</xIx></xText> <xText><xIx>Z tych przyczyn Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 95.961,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2008 r. i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. O kosztach postępowania orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink>, mając na względzie zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Ponieważ każda ze stron wygrała proces po połowie, wobec czego zasądził od pozwanego na rzecz powoda połowę uiszczonej opłaty od pozwu oraz zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego. Ponadto obciążył obie strony po połowie kosztami sporządzenia dowodu z opinii biegłego w kwocie 994,70 zł, gdyż żadna z nich nie poniosła tego kosztu zaliczkowo.</xIx></xText> <xText> <xIx> Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją w części oddalającej powództwo co do kwoty 76.000 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz w części orzekającej o kosztach procesu. Apelant zarzucił Sądowi pierwszej instancji:</xIx> </xText> <xText><xIx>1) naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:</xIx></xText> <xText><xIx> a) <xLexLink xArt="art. 231" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 231 k.p.c.</xLexLink> przez przyjęcie, że nie udowodnił konieczności wynajęcia pojazdu zastępczego,</xIx></xText> <xText><xIx> b) <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez rażącą sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego co do konieczności wynajęcia samochodu zastępczego i przyjęcie, iż nie wykazał konieczności najmu takiego pojazdu do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych niezbędnych celów osobistych i że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę,</xIx></xText> <xText><xIx> c) <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink> przez oddalenie powództwa w zakresie żądania naprawienia szkody z tytułu najmu pojazdu zastępczego, pomimo że sąd był zobowiązany zasądzić odpowiednią sumę odszkodowania według swojej oceny, skoro wystąpienie tej szkody było bezsporne,</xIx></xText> <xText><xIx>2) naruszenie prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 361" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 k.c.</xLexLink> przez jego błędne zastosowanie wskutek uznania, iż normalnym następstwem szkody w sytuacji powoda nie była konieczność najmu pojazdu zastępczego,</xIx></xText> <xText><xIx>3) naruszenie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez oddalenie jego wniosku o zwrot poniesionych kosztów postępowania przez wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego między stronami. </xIx></xText> <xText><xIx>Na tych podstawach powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 76.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu i kosztów procesu w kwocie 4.782,50 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem pierwszej instancji, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także domagał się zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.</xIx></xText> <xText><xIx>Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xIx></xText> <xText><xIx>Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie, gdyż jej zarzutom nie można w pełni odmówić racji.</xIx></xText> <xText><xIx>Biorąc pod uwagę zakres zaskarżenia przedmiotowego wyroku, stwierdzić można, że wbrew zarzutom powoda Sąd pierwszej instancji generalnie – w odniesieniu do kwestii odszkodowania za koszty wynajmu pojazdu zastępczego – dokonał prawidłowych i wystarczających ustaleń faktycznych, które odpowiadają treści zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz twierdzeniom powoda. W związku z tym chybione są zarzuty dopuszczenia się naruszenia wskazanych w apelacji przepisów, tj. <xLexLink xArt="art. 231" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 231 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> </xIx></xText> <xText><xIx>Przede wszystkim zauważyć wypada, iż dopiero w apelacji pojawiły się twierdzenia powoda, dotyczące szerokiego zakresu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i związanej z tym niezbędności korzystania z samochodu, i to dokładnie takiej marki i klasy jak przedmiotowy pojazd, zarówno na potrzeby prowadzenia tej działalności, jak i w jego życiu osobistych. W pozwie powód jedynie bardzo ogólnie powoływał się na pozbawienie go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu w bliżej wskazanym okresie i w celu udowodnienia tej okoliczności przedstawił umowę najmu pojazdu zastępczego, fakturę VAT oraz zeznania świadków i swoje własne na okoliczność niemożności korzystania z uszkodzonego samochodu i przyczyn długotrwałości jego niesprawności (k. 7). </xIx></xText> <xText><xIx>Wprawdzie z całokształtu jego twierdzeń i dowodów przedstawionych w toku postępowania przed Sądem Okręgowym można byłoby wyprowadzić wniosek, że powód nabył konkretny samochód na podstawie umowy leasingu operacyjnego w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, ale nie jest to wystarczające do uwzględnienia powództwa w zaskarżonej części. Zresztą, właśnie z tej przyczyny niniejsza sprawa miała charakter gospodarczy. Nie było jednak tak konkretnych twierdzeń jak w apelacji co do charakteru tej działalności, konieczności wykorzystania właśnie takiego samochodu przy jej prowadzeniu i w jego życiu osobistym oraz wliczania kosztów leasingu w ciężar prowadzonej działalności gospodarczej. Tym bardziej nie było dowodów, które mogłyby pozwolić Sądowi Okręgowemu na dokonanie ustaleń zgodnych z tymi twierdzeniami.</xIx></xText> <xText><xIx>Powyższych twierdzeń nie może zastąpić powołanie się na rzekomo oczywistą okoliczność, iż skoro powód, prowadząc powyższą działalność, zdecydował się na kupno takiego a nie innego pojazdu, to widocznie było to dla niego niezbędne i powinno uzasadniać uznanie, że zostało przez niego należycie wykazane, iż wynajęcie pojazdu zastępczego w ogólności, a w szczególności właśnie takiego samego jak pojazd uszkodzony, było absolutnie konieczne. Dla oceny tej okoliczności nie mogą też mieć decydującego znaczenia powołane licznie w apelacji orzeczenia sądów w innych sprawach, ponieważ istotne jest wyłącznie to, czy powód wykazał zasadność tego żądania w konkretnej sprawie i dopiero wtedy wspomniane orzeczenia mogłyby ewentualnie stanowić pomocniczą argumentację, potwierdzającą trafność jego stanowiska. W żadnym wypadku te orzeczenia nie mogą przesłonić i zastąpić braku powołania we właściwym czasie – zwłaszcza już w pozwie z uwagi na treść <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink>, a w każdym razie w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji – odpowiednich twierdzeń i dowodów.</xIx></xText> <xText> <xIx> W konsekwencji powód nie zdołał skutecznie podważyć poglądu Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym nie wykazał on konieczności najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych, niezbędnych celów osobistych oraz faktu poniesienia szkody z tego tytułu. W nawiązaniu do tego ostatniego zagadnienia, czyli istnienia po stronie powoda szkody, wynikającej z poniesienia kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego, wskazać ponadto można, iż chybiony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 361" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 k.c.</xLexLink> Oddalenie żądania w tej części nie było bowiem rezultatem błędnego uznania przez Sąd Okręgowy, że powyższe koszty nie stanowiły normalnego następstwa szkody, poniesionej przez skarżącego w wyniku przedmiotowego zdarzenia z dnia <xAnon>(...)</xAnon> r., lecz było efektem stwierdzenia, iż nie zostały wykazane okoliczności faktyczne stanowiące podstawę takiego żądania. Chodziło zatem o kwestie natury faktycznej, a nie prawnej, związanej z wadliwą wykładnią lub niewłaściwym zastosowaniem w/w przepisu. </xIx> </xText> <xText> <xIx> W tej sytuacji zauważyć wypada po pierwsze, że nadal sporna jeszcze na etapie apelacji szkoda powoda, wynikająca z poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego, niewątpliwie nie może być oceniana w kategoriach utraconych korzyści (</xIx>lucrum cessans<xIx> ), lecz jako rzeczywisty uszczerbek majątkowy (</xIx>damnum emergens<xIx> ), wyrażający się w poniesieniu wydatków, których nie poniósłby, gdyby nie zaszło zdarzenie, wyrządzające mu szkodę. Podkreślić można, iż powód ani nie twierdził, ani tym bardziej nie udowodnił, że w związku z pozbawieniem go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu, zwłaszcza na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lub w celach osobistych – co bardzo mocno wyeksponował w apelacji – utracił konkretne korzyści (np. zwiększone dochody z tej działalności), które na pewno osiągnąłby, gdyby nie doszło do zdarzenia z dnia <xAnon>(...)</xAnon> r.</xIx> </xText> <xText><xIx>Po drugie, w świetle twierdzeń przedstawianych przez powoda w takim wypadku jego rzeczywisty uszczerbek majątkowy nie mógł polegać wprost i bezpośrednio na samym pozbawieniu go możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, lecz niezbędne było wykazanie, iż pozbawienie go tej możliwości spowodowało zwiększone wydatki po jego stronie. Jak bowiem wyżej wyjaśniono, powyższe żądanie nie dotyczyło pozbawienia go określonych korzyści (dochodów) z powodu niemożliwości korzystania z samochodu, ale chodziło o dodatkowe wydatki (koszty) na wynajęcie pojazdu zastępczego.</xIx></xText> <xText><xIx>Z tego punktu widzenia stwierdzić należy, że samo korzystanie z pojazdu nie ma bezpośrednio charakteru majątkowego, aczkolwiek oczywiście wiąże się z przysługiwaniem określonego prawa majątkowego, będącego podstawą korzystania z konkretnej rzeczy. Majątkowy charakter może mieć natomiast wynik korzystania z rzeczy, co wymaga uwzględnienia z jednej strony kosztów ponoszonych w związku z korzystaniem z rzeczy, a z drugiej strony korzyści, jakie daje uprawnionemu korzystanie z niej. Zwrócić uwagę można zwłaszcza na to, że sposób i zakres korzystania z konkretnej rzeczy mogą mieć charakter bardzo zróżnicowany i zindywidualizowany, wobec czego – na potrzeby naprawienia takiej szkody – konieczne jest nie tyle udowodnienie niemożliwości korzystania z tej rzeczy (w tej sprawie: z przedmiotowego samochodu), lecz faktu powstania z tego powodu określonych i konkretnych dodatkowych wydatków lub utraconych korzyści.</xIx></xText> <xText><xIx>W konsekwencji, pomimo że przedmiotowa szkoda nie odnosiła się do utraconych korzyści, lecz zwiększonych (dodatkowych) wydatków, konieczne było jednak wykazanie przez powoda – jak trafnie uznał Sąd pierwszej instancji – niezbędności zastąpienia możliwości korzystania z uszkodzonego samochodu przez wynajęcie pojazdu zastępczego. W żadnym wypadku nie mogło chodzić tylko o pozbawienie go samej potencjalnej możliwości korzystania z pojazdu takiej marki i klasy, zwłaszcza z celów prestiżowych, na co wydaje się kłaść nacisk w swojej apelacji. W przeciwnym razie byłoby to w zasadzie odszkodowanie niejako tylko za pozbawienie posiadania tej rzeczy. W związku z tym Sąd Apelacyjny nie znalazł dostatecznych podstaw do uwzględnienia tego żądania. </xIx></xText> <xText>Nota bene<xIx>, w nawiązaniu do wywodów pełnomocnika powoda na rozprawie apelacyjnej (k. 301) nie można przyjąć, że pozwany w piśmie procesowym z dnia 7 września 2009 r. częściowo uznał to roszczenie do kwoty 11.600 zł, ponieważ z treści tego pisma wynika, iż nie złożył stanowczego oświadczenia w tym przedmiocie, lecz jedynie deklarował gotowość uznania przedmiotowego roszczenia w tym zakresie (k. 210), jednak ani w tym piśmie, ani w toku dalszego postępowania nie zajął jednoznacznego stanowiska w tej kwestii.</xIx></xText> <xText><xIx>Na uwzględnienie zasługiwał natomiast zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink>, aczkolwiek częściowo z innych przyczyn, niż zostały wskazane przez apelanta. Nie może być bowiem mowy o ewentualnym ustaleniu przez sądy orzekające w tej sprawie na podstawie tego przepisu wysokości odszkodowania powoda z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez przybliżone oszacowanie „odpowiedniej sumy” odszkodowania z tego tytułu. Wynika to z faktu, iż powód nie wykazał konieczności wynajęcia pojazdu zastępczego, a zatem jego żądanie było nieusprawiedliwione co do zasady, więc w tym zakresie w ogóle nie można było zasądzić jakiejkolwiek, choćby przybliżonej, sumy odszkodowania.</xIx></xText> <xText><xIx>Niemniej jednak zauważyć można – na co zresztą powód również powoływał się w toku postępowania – że pozbawienie go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu nie tylko skutkowało poniesieniem przez niego wydatków na najem pojazdu zastępującego mu utraconą możliwość korzystania z tego samochodu (za co – jak wyżej wyjaśniono – nie może otrzymać odszkodowania), ale ponadto powodowało, iż ponosił koszty opłat z tytułu umowy leasingu, na podstawie której korzystał ze spornego pojazdu, stanowiące odpłatność za możliwość korzystania z niego, ale pomimo tego faktycznie nie mógł z niego korzystać, czyli uzyskiwać świadczenia, za które płacił na rzecz leasingodawcy. Prowadzi to do wniosku, że powyższe opłaty w zakresie, w jakim nie mógł korzystać z samochodu z przyczyn, za które pozwany ponosi odpowiedzialność, stanowią jego szkodę, gdyż są wydatkami ponoszonymi w celu uzyskania możliwości korzystania z pojazdu oddanego w leasing, z którego jednak w rzeczywistości nie mógł korzystać.</xIx></xText> <xText><xIx>Wobec tego Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, że właśnie te wydatki na podstawie <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink> mogą zostać uznane za szkodę doznaną przez powoda wskutek pozbawienia go możliwości korzystania z konkretnego pojazdu zgodnie z umową leasingu, zawartą z osobą trzecią. W ocenie Sądu Apelacyjnego, stosując w/w przepis, można również zaakceptować długość okresu, w jakim powód, pomimo uiszczania opłat z tytułu leasingu, był pozbawiony możliwości korzystania z przedmiotu leasingu, ponieważ uwzględnić należy nie tylko okres niezbędny na dokonanie technologicznej naprawy pojazdu, ale także związane z nią czynności, zwłaszcza okres oczekiwania na sprowadzenie niezbędnych części zamiennych, a także na likwidację szkody, w tym kilkukrotne oględziny pojazdu, które wpłynęły na przedłużenie okresu naprawy. W tym ujęciu technologiczny okres naprawy mógłby zostać zachowany tylko teoretycznie z technicznego punktu widzenia, a ponadto przy założeniu braku jakichkolwiek zakłóceń i przeszkód (np. braku odpowiednich części zamiennych). Zauważyć zaś można, że powód dochował należytej staranności przy likwidacji konkretnej szkody, ponieważ niezwłocznie (już następnego dnia po zdarzeniu) oddał uszkodzony pojazd do odpowiedniego warsztatu naprawczego (czego pozwany nie kwestionował) i zgłosił szkodę zakładowi ubezpieczeń, a w toku likwidacji szkody i naprawy samochodu bez zbędnej zwłoki uczestniczył we wszystkich czynnościach, wymagających jego udziału. </xIx></xText> <xText> <xIx> W konsekwencji wziąć należy pod uwagę, że okres naprawy przedmiotowego pojazdu, w którym powód nie mógł z niego normalnie korzystać, chociaż uiszczał opłaty leasingowe, trwał od dnia <xAnon>(...)</xAnon> r. do dnia<xAnon>(...)</xAnon>r., czyli sześć miesięcy i jeden tydzień (w przybliżeniu 6,25 miesiąca). Uwzględniając bezsporną wysokość opłaty powoda z tytułu leasingu przedmiotowego pojazdu, wynoszącą 5.754,24 zł brutto (por. k. 24), uznać więc można, iż tak ujmowana szkoda powoda, wynikająca z pozbawienia go możliwości korzystania z przedmiotowego pojazdu, odpowiada co najmniej kwocie 35.964 zł (6,25 x 5.754,24 zł). W związku z tym objęte apelacją żądanie mogło zostać częściowo uzasadnione w powyższym zakresie. Dodać można, że odsetki od tej kwoty zostały zasądzone od daty przyjętej przez Sąd Okręgowy, ponieważ nie była ona sporna i nie budziła wątpliwości z urzędu.</xIx> </xText> <xText><xIx>Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny częściowo uwzględnił apelację, zmieniając zaskarżony wyrok jak w sentencji niniejszego orzeczenia, a dalej idącą apelację uznał za pozbawioną usprawiedliwionych podstaw. Z tych przyczyn na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w punktach pierwszym i drugim wyroku.</xIx></xText> <xText><xIx>Odnośnie do ostatniego zarzutu apelacyjnego powoda, dotyczącego wadliwego rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych w wyniku naruszenia <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 k.p.c.</xLexLink>, wskazać wypada, iż powyższy zarzut był uzasadniony przede wszystkim z tego powodu, że zgodnie z zasadą jednolitości kosztów procesu nie jest dopuszczalne jednoczesne stosowanie w konkretnej sprawie różnych podstaw prawnych do rozstrzygania o rozliczeniu tych kosztów między stronami, np. <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> do zwrotu uiszczonych kosztów sądowych oraz <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, jak faktycznie postąpił Sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie, chociaż wprost nie powołał tego ostatniego przepisu. Niemniej jednak wskazać można, iż to uchybienie ostatecznie nie miałoby wpływu na ostateczny wynik rozstrzygnięcia o tych kosztach, ponieważ – gdyby nie doszło do częściowej zmiany zaskarżonego wyroku co do istoty – to różnica na niekorzyść powoda, przy prawidłowym zastosowaniu jedynie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink>, wynosiłaby tylko 25,23 zł.</xIx></xText> <xText><xIx>Powyższe uwagi nie mają istotnego znaczenia w niniejszej sprawie, gdyż przede wszystkim wziąć trzeba pod uwagę, że w świetle wyroku Sądu Apelacyjnego powód ostatecznie sprawę nie w 50,17%, jak wynikało z zaskarżonego wyroku, lecz w 69% i właśnie w takim stosunku zgodnie z <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> należało ostatecznie rozliczyć koszty procesu, poniesione przez obie strony w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. </xIx></xText> <xText><xIx>W tym zakresie wskazać trzeba, że powód poniósł koszty w kwocie 13.172 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa, opłata od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego), a pozwany – w kwocie 3.617 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego). Łącznie koszty procesu w pierwszej instancji wyniosły zatem 16.789 zł, z czego powód powinien ponieść 31%, a pozwany – 69%. Liczbowo odpowiada to kwotom 5.204,59 zł oraz 11.584,41 zł. Skoro zatem powód poniósł te koszty do wysokości 13.172 zł, to różnica na jego rzecz, którą pozwany powinien mu zwrócić, wynosi 7.967,41 zł. W związku z tym właśnie taka kwota została zasądzona na jego rzecz przez Sąd Apelacyjny, z jednoczesną całkowitą zmianą dotychczasowego rozstrzygnięcia o tych kosztach, zawartego w punkcie III zaskarżonego wyroku.</xIx></xText> <xText><xIx>W takiej samej proporcji zmienione zostało obciążenie stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi, zawarte w punktach IV i V zaskarżonego wyroku.</xIx></xText> <xText><xIx>Również o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink>, z tym że w tej instancji powód wygrał sprawę tylko 47%, a pozwany – w 53%. Koszty postępowania apelacyjnego wyniosły łącznie 9.200 zł (powód: 6.500 zł – opłata od apelacji i koszty zastępstwa procesowego, pozwany – 2.700 zł koszty zastępstwa procesowego). Wobec tego powód powinien ponieść te koszty do kwoty 4.876 zł, a pozwany – 4.324 zł. Biorąc więc pod uwagę, że faktycznie pozwany poniósł te koszty tylko w kwocie 2.700 zł, uznać należy, że powinien zapłacić powodowi różnicę w kwocie 1.624 zł, która została zasądzona w punkcie trzecim wyroku Sądu Apelacyjnego.</xIx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Teresa Sobolewska

Karolina Najda

sekr. sąd. Żaneta Dombrowska

Karolina Najda

Sygn. akt: I ACa 21/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Włodzimierz Gawrylczyk SA Marek Machnij (spr.) Protokolant: sekr. sąd. Żaneta Dombrowska po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaJ. K. przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwŁ. o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 19 listopada 2009 r. sygn. akt IX GC 123/08 1) zmienia zaskarżony wyrok: a) w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego(...) Spółki AkcyjnejwŁ.na rzecz powodaJ. K.kwotę 35.964 (trzydzieści pięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt cztery) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 4 kwietnia 2008 r., b) w punkcie III (trzecim) w całości i zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.967,41 zł (siedem tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem złotych i czterdzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, c) w punktach IV (czwartym) i V (piątym) w całości w ten sposób, że nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku tytułem zwrotu tymczasowo wyłożonych wydatków: od powoda kwotę 308,36 zł (trzysta osiem złotych i trzydzieści sześć groszy), a od pozwanego kwotę 686,34 zł (sześćset osiemdziesiąt sześć złotych i trzydzieści cztery grosze), 2) oddala apelację w pozostałym zakresie, 3) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.624 (jeden tysiąc sześćset dwadzieścia cztery) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Na oryginale właściwe podpisy. Sygn. akt: I ACa 21/10 Uzasadnienie: PowódJ. K.wniósł o zasądzenie od pozwanego(...) S.A.wŁ.kwoty 191.287,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (tj. od dnia 4 kwietnia 2008 r.) z tytułu naprawienia szkody komunikacyjnej, wyrządzonej w dniu(...)r. w samochodzie marki(...)onr rej. (...)z winy kierowcy samochodu marki(...)onr rej. (...), który miał zawartą umowę ubezpieczenia OC z pozwanym. Według powoda naprawa samochodu(...)wyniosła łącznie 199.562,62 zł, a ponadto, na skutek zaistniałej kolizji i dużego zakresu uszkodzenia tego samochodu, doszło do piętnastoprocentowego obniżenia jego wartości, która przed wypadkiem wynosiła 229.508 zł. Poza tym z uwagi na pozbawienie go w okresie od dnia(...)r. do dnia(...)r. możliwości korzystania z w/w samochodu zawarł umowę wynajmu samochodu zastępczego i łączny koszt z tego tytułu wyniósł 76.000 zł netto. Dochodzona przez niego kwota stanowiła różnicę między poniesioną szkodą w wysokości 309.988,82 zł, na którą składały się koszty naprawy (199.562,62 zł), koszty wynajmu pojazdu zastępczego (76.000 zł) i piętnastoprocentowa utrata wartości pojazdu powypadkowego (34.426,20 zł), a wysokością odszkodowania, wypłaconego przez(...) S.A.w kwocie 118.701,03 zł na podstawie umowy ubezpieczenia autocasco. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zarzucił, że powód nie udowodnił, iż wyłączną winę za wypadek drogowy ponosi zmarły w wyniku wypadku ubezpieczony przez niegoW. S., gdyż ustalenia policji nie stanowią wiążącego dowodu dla sądu w postępowaniu cywilnym. Ponadto podniósł, że powód nie udowodnił wysokości szkody i związku przyczynowego między wypadkiem drogowym a szkodą oraz iż powód przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. W ocenie pozwanego, wobec stwierdzenia tzw. szkody całkowitej, jego ewentualna odpowiedzialność byłaby ograniczona do wartości pojazdu w dniu wypadku, jednak powód nie wykazał tej wartości. Ponadto zakwestionował konieczność najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub niezbędnych celów osobistych powoda i zanegował, że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę po jego stronie. Zakwestionował także domaganie się odszkodowania z tytułu utraty wartości pojazdu tak co do zasady, jak i co do wysokości. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 19 listopada 2009 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 95.961,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2008 r., oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.782,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, a koszty zastępstwa procesowego zniósł wzajemnie między stronami, a ponadto nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od obu stron kwoty po 497,35 zł tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego. W pisemnym uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu(...)r. doszło do zderzenia samochodu marki(...)onr rej. (...), kierowanego przezW. S., z samochodem marki(...)onr rej. (...), kierowanym przez powoda. Do ich zderzenia doszło z winy kierowcy(...), który podjął manewr wyprzedzania, w wyniku czego zjechał na przeciwny pas ruchu, gdzie zderzył się czołowo z jadącym z naprzeciwka prawidłowo samochodem(...)prowadzonym przez powoda. Samochód(...)znajdował się w posiadaniu powoda na podstawie umowy leasingu operacyjnego nr(...)z dnia 21 grudnia 2004 r., zawartej z(...) S.A.wW.. W chwili wypadku posiadał ubezpieczenie pakietowe w(...) S.A., wykupione przez leasingodawcę, natomiast sprawca wypadkuW. S.posiadał umowę ubezpieczenia OC, zawartą z pozwanym. W dniu(...)r. powód zlecił naprawę powypadkową samochodu(...)w firmie P.H.U.(...)J. H.z siedzibą wP.(powoływanej dalej jako(...)) i początkowo, celem przyspieszenia procedur, związanych z likwidacją szkody, zdecydował się na zaliczkową naprawę pojazdu w ciężar posiadanej polisy autocasco w(...) S.A.W związku z tym w dniu(...)r. sporządzona została przez(...) S.A.kalkulacja szkody, zgodnie z którą koszt naprawy samochodu(...)ustalono na kwotę 118.701,03 zł, która następnie została wypłacona w/w zakładowi naprawczemu, na podstawie upoważnienia udzielonego mu w dniu(...)r. przez leasingodawcę. Przedmiotowy samochód został naprawiony zgodnie z powyższą kalkulacją, ale nadal nie nadawał się do normalnej eksploatacji, ponieważ zakres jego uszkodzeń był większy, niż pierwotnie zakładano. Ponadto ujawniły się uszkodzenia instalacji elektrycznej i modułów elektronicznych, które mogły być stwierdzone dopiero po wykonaniu naprawy. Samochód był już wtedy naprawiony w 80%. W związku z tym dokonane zostały dodatkowe oględziny przez pracownika(...) S.A., podczas których ustalono zakres dalszych koniecznych napraw. W tej sytuacji(...) S.A.w dniu 8 sierpnia 2005 r. poinformowało leasingodawcę, że z uwagi na zakres uszkodzeń pojazdu jego naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona, wobec czego nie pokryje kosztów ewentualnej naprawy i ustaliło odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej w wysokości 134.100 zł na podstawie różnicy między wartością pojazdu według stanu przed wypadkiem (219.700 zł) i po wypadku (85.600 zł). Ponadto w pismach z dnia(...)r. i z dnia(...)r. poinformowało leasingodawcę, iż dochodzi zwrotu wypłaconej kwoty od(...) S.A.wŁ., jak również jakiekolwiek dalsze roszczenia związane z naprawą tego samochodu należy kierować bezpośrednio do tego podmiotu jako zobowiązanego w ramach polisy ubezpieczeniowej OC sprawcy wypadkuW. S.. W/w samochód znajdował się w warsztacie naprawczym w okresie od dnia(...)r. do dnia(...)r. Było to związane z oczekiwaniem na nowe części pochodzące od dealera, koniecznością sprowadzania części bezpośrednio do producenta, a także trzykrotnym wykonywaniem oględzin przez(...) S.A.i oczekiwaniem na jego decyzje. Za wykonaną naprawęzakład (...)wystawił dwie faktury VAT: na kwotę 80.725,18 zł netto i na kwotę 118.837,44 zł netto. Na czas naprawy samochodu w okresie od dnia 14 kwietnia 2005 r. do dnia 19 października 2005 r. powód wynajął w tym zakładzie samochód zastępczy marki(...). Łączny koszt wynajmu samochodu zgodnie z fakturą VAT wyniósł 76.000 zł netto. Powód kilkukrotnie wzywał pisemnie pozwanego do zapłaty odszkodowania, ale pozwany nie zareagował na wezwania. W dniu(...). leasingodawca przelał na niego wierzytelność z tytułu spornego odszkodowania. W toku niniejszego postępowania przeprowadzony został dowód z opinii biegłego sądowego ds. rekonstrukcji wypadkówB. S.na okoliczność określenia wartości przedmiotowego samochodu po wypadku, utraty przez niego wartości na skutek uszkodzeń powstałych podczas wypadku oraz możliwości stwierdzenia zakresu naprawy podczas jego oględzin po wypadku i w czasie trwania naprawy oraz stwierdzenia „szkody całkowitej”, a także ustalenia terminu, w jakim najpóźniej powód mógł uzyskać informację o szkodzie całkowitej i podjąć decyzję co do naprawy pojazdu lub zaspokojeniu się wyłącznie z odszkodowania i pozostałości samochodu po wypadku oraz określenia technicznie uzasadnionego czasu naprawy pojazdu. Biegły w swojej opinii stwierdził, że wartość rynkowa pojazdu w stanie nieuszkodzonym wynosiła 224.600 zł netto, a w stanie uszkodzonym – 54.100 zł netto, rynkowy ubytek jego wartości kształtował się w wysokości 15.100 zł netto, technologicznie uzasadniony czas naprawy wynosił 29 roboczodni, różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wyniosła 170.500 zł. Sąd wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron i nie wzbudziła wątpliwości z urzędu. Ponadto uwzględnił zeznania świadkówF. R.,P. W.iJ. H.na okoliczność zakresu uszkodzeń przedmiotowego samochodu, zasadności dokonania jego naprawy, przebiegu naprawy i likwidacji szkody, a także kosztów naprawy i okresu, w jakim powód nie mógł korzystać z samochodu, uznając, iż ich zeznania, jak również zeznania powoda w części, w której dał im wiarę, są wewnętrznie spójne, uzupełniają się wzajemnie i korespondują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd dał również wiarę opinii sporządzonej przez w/w biegłego sądowego i jego opinii uzupełniającej, stwierdzając, że są rzetelne, z ich treści wynika, iż sporządzone zostały zgodnie z zasadami sztuki, solidnie i drobiazgowo, a zawarte w nich wnioski są przejrzyste i profesjonalne. Oceniając zasadność żądania, Sąd zauważył najpierw, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie bezsporny między stronami, zwłaszcza w zakresie okoliczności, dotyczących zdarzenia z dnia(...)r., w wyniku którego doszło do czołowego zderzenia samochodu marki(...), kierowanego przezW. S.z samochodem marki(...), kierowanym przez powoda i wielkości uszkodzeń, jakim uległ jego samochód. Ich spór sprowadzał się do ustalenia, czy pozwany zobowiązany jest do naprawienia tej szkody oraz jej wysokości. W związku z tym Sąd wskazał, że zgodnie zart. 436 § 2 k.c.w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody można żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Za zderzenie się należy rozumieć każde, bez względu na jego przyczynę, zetknięcie się takich pojazdów w ruchu. Sprawcą przedmiotowego zdarzenia byłW. S., więc na nim spoczywał obowiązek naprawienia szkody poniesionej przez powoda, jednak ponieważ w chwili wypadku miał on wykupione u pozwanego ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem mechanicznym, tym samym obowiązek jej naprawienia przeszedł na pozwanego. Podstawę prawną roszczeń powoda stanowi przepisart. 415 k.c., zgodnie z którym ten, kto wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu pozwanego, iż powód nie udowodnił, że wyłączną winę za przedmiotowy wypadek ponosiW. S., który podjął manewr wyprzedzania, w wyniku czego zjechał na przeciwny pas ruchu i zderzył się czołowo z jadącym prawidłowo samochodem, kierowanym przez powoda. Sąd uznał dalej, że pozwany niezasadnie zarzucił również powodowi nieudowodnienie wysokości szkody. Powód oddał samochód do zakładu naprawczego. Za wykonaną naprawę wystawione zostały dwie faktury VAT w łącznej wysokości 199.562,62 zł.(...) S.A.wypłaciło zakładowi naprawczemu kwotę 118.837,44 zł, a pozostała kwota za naprawę samochodu w wysokości 80.725,18 zł uiszczona została przez powoda. Dokonanie naprawy było ekonomicznie uzasadnione, gdyż jej koszt nie przewyższał wartości przedmiotowego samochodu, a wybór sposobu odszkodowania należał do powoda. Ponadto za nieuzasadnione uznane zostało stanowisko pozwanego, zarzucające powodowi przyczynienie się do zwiększenia rozmiaru szkody. Co do żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 34.426,20 zł tytułem 15% utraty wartości samochodu po wypadku, Sąd Okręgowy, opierając się na opinii biegłego, z której wynikało, iż rynkowy ubytek wartości pojazdu wyniósł 15.100 zł, uwzględnił żądanie do tejże wysokości. Odnośnie do żądania zasądzenia zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego Sąd stwierdził, że powód nie sprostał obciążającemu go ciężarowi dowodu, ponieważ nie wykazał konieczności najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych, niezbędnych celów osobistych oraz że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę. Na potwierdzenie poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przedłożył umowę najmu pojazdu zastępczego samochodu i fakturę VAT w wysokości 76.000 zł za okres od dnia 12 kwietnia 2005 r. do dnia 19 października 2005 r., w którym korzystał z pojazdu zastępczego. Podał ponadto, iż samochód był mu niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie wykazał jednak, czy istotnie korzystał z pojazdu zastępczego we wszystkie dni tygodnia oraz w dni świąteczne i jaka była dzienna stawka za wynajem samochodu. Rachunek za wynajem samochodu nie jest wystarczającym dowodem na potwierdzenie zasadności wynajęcia pojazdu zastępczego i że koszt ten był wydatkiem niezbędnym i celowym. Z tych przyczyn Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 95.961,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2008 r. i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. O kosztach postępowania orzekł na podstawieart. 98 k.p.c., mając na względzie zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Ponieważ każda ze stron wygrała proces po połowie, wobec czego zasądził od pozwanego na rzecz powoda połowę uiszczonej opłaty od pozwu oraz zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego. Ponadto obciążył obie strony po połowie kosztami sporządzenia dowodu z opinii biegłego w kwocie 994,70 zł, gdyż żadna z nich nie poniosła tego kosztu zaliczkowo. Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją w części oddalającej powództwo co do kwoty 76.000 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz w części orzekającej o kosztach procesu. Apelant zarzucił Sądowi pierwszej instancji: 1) naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: a)art. 231 k.p.c.przez przyjęcie, że nie udowodnił konieczności wynajęcia pojazdu zastępczego, b)art. 233 § 1 k.p.c.przez rażącą sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego co do konieczności wynajęcia samochodu zastępczego i przyjęcie, iż nie wykazał konieczności najmu takiego pojazdu do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych niezbędnych celów osobistych i że brak pojazdu zastępczego spowodowałby szkodę, c)art. 322 k.p.c.przez oddalenie powództwa w zakresie żądania naprawienia szkody z tytułu najmu pojazdu zastępczego, pomimo że sąd był zobowiązany zasądzić odpowiednią sumę odszkodowania według swojej oceny, skoro wystąpienie tej szkody było bezsporne, 2) naruszenie prawa materialnego, tj.art. 361 k.c.przez jego błędne zastosowanie wskutek uznania, iż normalnym następstwem szkody w sytuacji powoda nie była konieczność najmu pojazdu zastępczego, 3) naruszenieart. 98 § 1 k.p.c.przez oddalenie jego wniosku o zwrot poniesionych kosztów postępowania przez wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego między stronami. Na tych podstawach powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 76.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu i kosztów procesu w kwocie 4.782,50 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem pierwszej instancji, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także domagał się zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie, gdyż jej zarzutom nie można w pełni odmówić racji. Biorąc pod uwagę zakres zaskarżenia przedmiotowego wyroku, stwierdzić można, że wbrew zarzutom powoda Sąd pierwszej instancji generalnie – w odniesieniu do kwestii odszkodowania za koszty wynajmu pojazdu zastępczego – dokonał prawidłowych i wystarczających ustaleń faktycznych, które odpowiadają treści zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz twierdzeniom powoda. W związku z tym chybione są zarzuty dopuszczenia się naruszenia wskazanych w apelacji przepisów, tj.art. 231 k.p.c.iart. 233 § 1 k.p.c. Przede wszystkim zauważyć wypada, iż dopiero w apelacji pojawiły się twierdzenia powoda, dotyczące szerokiego zakresu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i związanej z tym niezbędności korzystania z samochodu, i to dokładnie takiej marki i klasy jak przedmiotowy pojazd, zarówno na potrzeby prowadzenia tej działalności, jak i w jego życiu osobistych. W pozwie powód jedynie bardzo ogólnie powoływał się na pozbawienie go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu w bliżej wskazanym okresie i w celu udowodnienia tej okoliczności przedstawił umowę najmu pojazdu zastępczego, fakturę VAT oraz zeznania świadków i swoje własne na okoliczność niemożności korzystania z uszkodzonego samochodu i przyczyn długotrwałości jego niesprawności (k. 7). Wprawdzie z całokształtu jego twierdzeń i dowodów przedstawionych w toku postępowania przed Sądem Okręgowym można byłoby wyprowadzić wniosek, że powód nabył konkretny samochód na podstawie umowy leasingu operacyjnego w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, ale nie jest to wystarczające do uwzględnienia powództwa w zaskarżonej części. Zresztą, właśnie z tej przyczyny niniejsza sprawa miała charakter gospodarczy. Nie było jednak tak konkretnych twierdzeń jak w apelacji co do charakteru tej działalności, konieczności wykorzystania właśnie takiego samochodu przy jej prowadzeniu i w jego życiu osobistym oraz wliczania kosztów leasingu w ciężar prowadzonej działalności gospodarczej. Tym bardziej nie było dowodów, które mogłyby pozwolić Sądowi Okręgowemu na dokonanie ustaleń zgodnych z tymi twierdzeniami. Powyższych twierdzeń nie może zastąpić powołanie się na rzekomo oczywistą okoliczność, iż skoro powód, prowadząc powyższą działalność, zdecydował się na kupno takiego a nie innego pojazdu, to widocznie było to dla niego niezbędne i powinno uzasadniać uznanie, że zostało przez niego należycie wykazane, iż wynajęcie pojazdu zastępczego w ogólności, a w szczególności właśnie takiego samego jak pojazd uszkodzony, było absolutnie konieczne. Dla oceny tej okoliczności nie mogą też mieć decydującego znaczenia powołane licznie w apelacji orzeczenia sądów w innych sprawach, ponieważ istotne jest wyłącznie to, czy powód wykazał zasadność tego żądania w konkretnej sprawie i dopiero wtedy wspomniane orzeczenia mogłyby ewentualnie stanowić pomocniczą argumentację, potwierdzającą trafność jego stanowiska. W żadnym wypadku te orzeczenia nie mogą przesłonić i zastąpić braku powołania we właściwym czasie – zwłaszcza już w pozwie z uwagi na treśćart. 479 12 § 1 k.p.c., a w każdym razie w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji – odpowiednich twierdzeń i dowodów. W konsekwencji powód nie zdołał skutecznie podważyć poglądu Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym nie wykazał on konieczności najmu pojazdu zastępczego do wykonywania pracy zarobkowej lub uzasadnionych, niezbędnych celów osobistych oraz faktu poniesienia szkody z tego tytułu. W nawiązaniu do tego ostatniego zagadnienia, czyli istnienia po stronie powoda szkody, wynikającej z poniesienia kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego, wskazać ponadto można, iż chybiony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicieart. 361 k.c.Oddalenie żądania w tej części nie było bowiem rezultatem błędnego uznania przez Sąd Okręgowy, że powyższe koszty nie stanowiły normalnego następstwa szkody, poniesionej przez skarżącego w wyniku przedmiotowego zdarzenia z dnia(...)r., lecz było efektem stwierdzenia, iż nie zostały wykazane okoliczności faktyczne stanowiące podstawę takiego żądania. Chodziło zatem o kwestie natury faktycznej, a nie prawnej, związanej z wadliwą wykładnią lub niewłaściwym zastosowaniem w/w przepisu. W tej sytuacji zauważyć wypada po pierwsze, że nadal sporna jeszcze na etapie apelacji szkoda powoda, wynikająca z poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego, niewątpliwie nie może być oceniana w kategoriach utraconych korzyści (lucrum cessans ), lecz jako rzeczywisty uszczerbek majątkowy (damnum emergens ), wyrażający się w poniesieniu wydatków, których nie poniósłby, gdyby nie zaszło zdarzenie, wyrządzające mu szkodę. Podkreślić można, iż powód ani nie twierdził, ani tym bardziej nie udowodnił, że w związku z pozbawieniem go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu, zwłaszcza na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lub w celach osobistych – co bardzo mocno wyeksponował w apelacji – utracił konkretne korzyści (np. zwiększone dochody z tej działalności), które na pewno osiągnąłby, gdyby nie doszło do zdarzenia z dnia(...)r. Po drugie, w świetle twierdzeń przedstawianych przez powoda w takim wypadku jego rzeczywisty uszczerbek majątkowy nie mógł polegać wprost i bezpośrednio na samym pozbawieniu go możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, lecz niezbędne było wykazanie, iż pozbawienie go tej możliwości spowodowało zwiększone wydatki po jego stronie. Jak bowiem wyżej wyjaśniono, powyższe żądanie nie dotyczyło pozbawienia go określonych korzyści (dochodów) z powodu niemożliwości korzystania z samochodu, ale chodziło o dodatkowe wydatki (koszty) na wynajęcie pojazdu zastępczego. Z tego punktu widzenia stwierdzić należy, że samo korzystanie z pojazdu nie ma bezpośrednio charakteru majątkowego, aczkolwiek oczywiście wiąże się z przysługiwaniem określonego prawa majątkowego, będącego podstawą korzystania z konkretnej rzeczy. Majątkowy charakter może mieć natomiast wynik korzystania z rzeczy, co wymaga uwzględnienia z jednej strony kosztów ponoszonych w związku z korzystaniem z rzeczy, a z drugiej strony korzyści, jakie daje uprawnionemu korzystanie z niej. Zwrócić uwagę można zwłaszcza na to, że sposób i zakres korzystania z konkretnej rzeczy mogą mieć charakter bardzo zróżnicowany i zindywidualizowany, wobec czego – na potrzeby naprawienia takiej szkody – konieczne jest nie tyle udowodnienie niemożliwości korzystania z tej rzeczy (w tej sprawie: z przedmiotowego samochodu), lecz faktu powstania z tego powodu określonych i konkretnych dodatkowych wydatków lub utraconych korzyści. W konsekwencji, pomimo że przedmiotowa szkoda nie odnosiła się do utraconych korzyści, lecz zwiększonych (dodatkowych) wydatków, konieczne było jednak wykazanie przez powoda – jak trafnie uznał Sąd pierwszej instancji – niezbędności zastąpienia możliwości korzystania z uszkodzonego samochodu przez wynajęcie pojazdu zastępczego. W żadnym wypadku nie mogło chodzić tylko o pozbawienie go samej potencjalnej możliwości korzystania z pojazdu takiej marki i klasy, zwłaszcza z celów prestiżowych, na co wydaje się kłaść nacisk w swojej apelacji. W przeciwnym razie byłoby to w zasadzie odszkodowanie niejako tylko za pozbawienie posiadania tej rzeczy. W związku z tym Sąd Apelacyjny nie znalazł dostatecznych podstaw do uwzględnienia tego żądania. Nota bene, w nawiązaniu do wywodów pełnomocnika powoda na rozprawie apelacyjnej (k. 301) nie można przyjąć, że pozwany w piśmie procesowym z dnia 7 września 2009 r. częściowo uznał to roszczenie do kwoty 11.600 zł, ponieważ z treści tego pisma wynika, iż nie złożył stanowczego oświadczenia w tym przedmiocie, lecz jedynie deklarował gotowość uznania przedmiotowego roszczenia w tym zakresie (k. 210), jednak ani w tym piśmie, ani w toku dalszego postępowania nie zajął jednoznacznego stanowiska w tej kwestii. Na uwzględnienie zasługiwał natomiast zarzut naruszeniaart. 322 k.p.c., aczkolwiek częściowo z innych przyczyn, niż zostały wskazane przez apelanta. Nie może być bowiem mowy o ewentualnym ustaleniu przez sądy orzekające w tej sprawie na podstawie tego przepisu wysokości odszkodowania powoda z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez przybliżone oszacowanie „odpowiedniej sumy” odszkodowania z tego tytułu. Wynika to z faktu, iż powód nie wykazał konieczności wynajęcia pojazdu zastępczego, a zatem jego żądanie było nieusprawiedliwione co do zasady, więc w tym zakresie w ogóle nie można było zasądzić jakiejkolwiek, choćby przybliżonej, sumy odszkodowania. Niemniej jednak zauważyć można – na co zresztą powód również powoływał się w toku postępowania – że pozbawienie go możliwości korzystania z przedmiotowego samochodu nie tylko skutkowało poniesieniem przez niego wydatków na najem pojazdu zastępującego mu utraconą możliwość korzystania z tego samochodu (za co – jak wyżej wyjaśniono – nie może otrzymać odszkodowania), ale ponadto powodowało, iż ponosił koszty opłat z tytułu umowy leasingu, na podstawie której korzystał ze spornego pojazdu, stanowiące odpłatność za możliwość korzystania z niego, ale pomimo tego faktycznie nie mógł z niego korzystać, czyli uzyskiwać świadczenia, za które płacił na rzecz leasingodawcy. Prowadzi to do wniosku, że powyższe opłaty w zakresie, w jakim nie mógł korzystać z samochodu z przyczyn, za które pozwany ponosi odpowiedzialność, stanowią jego szkodę, gdyż są wydatkami ponoszonymi w celu uzyskania możliwości korzystania z pojazdu oddanego w leasing, z którego jednak w rzeczywistości nie mógł korzystać. Wobec tego Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, że właśnie te wydatki na podstawieart. 322 k.p.c.mogą zostać uznane za szkodę doznaną przez powoda wskutek pozbawienia go możliwości korzystania z konkretnego pojazdu zgodnie z umową leasingu, zawartą z osobą trzecią. W ocenie Sądu Apelacyjnego, stosując w/w przepis, można również zaakceptować długość okresu, w jakim powód, pomimo uiszczania opłat z tytułu leasingu, był pozbawiony możliwości korzystania z przedmiotu leasingu, ponieważ uwzględnić należy nie tylko okres niezbędny na dokonanie technologicznej naprawy pojazdu, ale także związane z nią czynności, zwłaszcza okres oczekiwania na sprowadzenie niezbędnych części zamiennych, a także na likwidację szkody, w tym kilkukrotne oględziny pojazdu, które wpłynęły na przedłużenie okresu naprawy. W tym ujęciu technologiczny okres naprawy mógłby zostać zachowany tylko teoretycznie z technicznego punktu widzenia, a ponadto przy założeniu braku jakichkolwiek zakłóceń i przeszkód (np. braku odpowiednich części zamiennych). Zauważyć zaś można, że powód dochował należytej staranności przy likwidacji konkretnej szkody, ponieważ niezwłocznie (już następnego dnia po zdarzeniu) oddał uszkodzony pojazd do odpowiedniego warsztatu naprawczego (czego pozwany nie kwestionował) i zgłosił szkodę zakładowi ubezpieczeń, a w toku likwidacji szkody i naprawy samochodu bez zbędnej zwłoki uczestniczył we wszystkich czynnościach, wymagających jego udziału. W konsekwencji wziąć należy pod uwagę, że okres naprawy przedmiotowego pojazdu, w którym powód nie mógł z niego normalnie korzystać, chociaż uiszczał opłaty leasingowe, trwał od dnia(...)r. do dnia(...)r., czyli sześć miesięcy i jeden tydzień (w przybliżeniu 6,25 miesiąca). Uwzględniając bezsporną wysokość opłaty powoda z tytułu leasingu przedmiotowego pojazdu, wynoszącą 5.754,24 zł brutto (por. k. 24), uznać więc można, iż tak ujmowana szkoda powoda, wynikająca z pozbawienia go możliwości korzystania z przedmiotowego pojazdu, odpowiada co najmniej kwocie 35.964 zł (6,25 x 5.754,24 zł). W związku z tym objęte apelacją żądanie mogło zostać częściowo uzasadnione w powyższym zakresie. Dodać można, że odsetki od tej kwoty zostały zasądzone od daty przyjętej przez Sąd Okręgowy, ponieważ nie była ona sporna i nie budziła wątpliwości z urzędu. Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny częściowo uwzględnił apelację, zmieniając zaskarżony wyrok jak w sentencji niniejszego orzeczenia, a dalej idącą apelację uznał za pozbawioną usprawiedliwionych podstaw. Z tych przyczyn na mocyart. 386 § 1 k.p.c.iart. 385 k.p.c.orzekł jak w punktach pierwszym i drugim wyroku. Odnośnie do ostatniego zarzutu apelacyjnego powoda, dotyczącego wadliwego rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych w wyniku naruszeniaart. 98 § 1 k.p.c., wskazać wypada, iż powyższy zarzut był uzasadniony przede wszystkim z tego powodu, że zgodnie z zasadą jednolitości kosztów procesu nie jest dopuszczalne jednoczesne stosowanie w konkretnej sprawie różnych podstaw prawnych do rozstrzygania o rozliczeniu tych kosztów między stronami, np.art. 98 k.p.c.do zwrotu uiszczonych kosztów sądowych orazart. 100 k.p.c.do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, jak faktycznie postąpił Sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie, chociaż wprost nie powołał tego ostatniego przepisu. Niemniej jednak wskazać można, iż to uchybienie ostatecznie nie miałoby wpływu na ostateczny wynik rozstrzygnięcia o tych kosztach, ponieważ – gdyby nie doszło do częściowej zmiany zaskarżonego wyroku co do istoty – to różnica na niekorzyść powoda, przy prawidłowym zastosowaniu jedynieart. 100 k.p.c., wynosiłaby tylko 25,23 zł. Powyższe uwagi nie mają istotnego znaczenia w niniejszej sprawie, gdyż przede wszystkim wziąć trzeba pod uwagę, że w świetle wyroku Sądu Apelacyjnego powód ostatecznie sprawę nie w 50,17%, jak wynikało z zaskarżonego wyroku, lecz w 69% i właśnie w takim stosunku zgodnie zart. 100 k.p.c.należało ostatecznie rozliczyć koszty procesu, poniesione przez obie strony w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. W tym zakresie wskazać trzeba, że powód poniósł koszty w kwocie 13.172 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa, opłata od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego), a pozwany – w kwocie 3.617 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego). Łącznie koszty procesu w pierwszej instancji wyniosły zatem 16.789 zł, z czego powód powinien ponieść 31%, a pozwany – 69%. Liczbowo odpowiada to kwotom 5.204,59 zł oraz 11.584,41 zł. Skoro zatem powód poniósł te koszty do wysokości 13.172 zł, to różnica na jego rzecz, którą pozwany powinien mu zwrócić, wynosi 7.967,41 zł. W związku z tym właśnie taka kwota została zasądzona na jego rzecz przez Sąd Apelacyjny, z jednoczesną całkowitą zmianą dotychczasowego rozstrzygnięcia o tych kosztach, zawartego w punkcie III zaskarżonego wyroku. W takiej samej proporcji zmienione zostało obciążenie stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi, zawarte w punktach IV i V zaskarżonego wyroku. Również o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawieart. 100 k.p.c., z tym że w tej instancji powód wygrał sprawę tylko 47%, a pozwany – w 53%. Koszty postępowania apelacyjnego wyniosły łącznie 9.200 zł (powód: 6.500 zł – opłata od apelacji i koszty zastępstwa procesowego, pozwany – 2.700 zł koszty zastępstwa procesowego). Wobec tego powód powinien ponieść te koszty do kwoty 4.876 zł, a pozwany – 4.324 zł. Biorąc więc pod uwagę, że faktycznie pozwany poniósł te koszty tylko w kwocie 2.700 zł, uznać należy, że powinien zapłacić powodowi różnicę w kwocie 1.624 zł, która została zasądzona w punkcie trzecim wyroku Sądu Apelacyjnego.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000874_2009_Uz_2010-03-03_002

XVII AmC 874/09

2010-03-03 01:00:00.0 CET

2020-04-30 19:10:07.0 CEST

2020-04-30 14:19:50.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 874/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR /del./ Łukasz Piebiak Protokolant: apl. adw. Paweł Elżanowski po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie na skutek wniesionego w dniu 17 czerwca 2009 r. pozwu sprawy z powództwa D. C. i M. K. (1) przeciwko (...) spółce akcyjnej w Z. o uzna

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Iwona Lubańska" xPublisher="ilubanska" xEditorFullName="Iwona Lubańska" xEditor="ilubanska" xml:space="preserve" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="17" xFlag="published" xYear="2009" xVolNmbr="000874" xDocType="Uz" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 874/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Warszawa, dnia 3 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący: SSR /del./ Łukasz Piebiak</xBx></xText> <xText>Protokolant: apl. adw. Paweł Elżanowski</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>na skutek wniesionego w dniu 17 czerwca 2009 r. pozwu</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>D. C.</xAnon> i <xAnon>M. K. (1)</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> spółce akcyjnej w <xAnon>Z.</xAnon> </xText> <xText>o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon>(...)</xAnon> spółce akcyjnej w <xAnon>Z.</xAnon> wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>„Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno – konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych.”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>„W przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1, zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami.”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>„Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość wpłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami.”</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>„W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący, niezależnie od wykonania przez sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji innych praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenia za korzystanie z lokalu w wysokości 1 zł z jednego m<xSUPx>2</xSUPx> powierzchni użytkowej lokalu.”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>„Stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególności <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> i postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą stanowiącą wartość 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia.”</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>„Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardu, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt 1”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">g</xName> <xText>„Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniu jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część Umowy stanowi załącznik nr 1 i 2”;</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>w pozostałym zakresie pozew odrzuca;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> spółki akcyjnej w <xAnon>Z.</xAnon> na rzecz solidarnych <xAnon>D. C.</xAnon> i <xAnon>M. K. (1)</xAnon> kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>nakazuje ściągnąć od <xAnon>(...)</xAnon> spółki akcyjnej w <xAnon>Z.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset złotych);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon>(...)</xAnon> spółki akcyjnej w <xAnon>Z.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText/> <xText xALIGNx="right">/-/ SSR /del./ Łukasz Piebiak</xText> <xText/> <xText><xBx>Na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 3 marca 2010 r., sygn. akt XVII AmC 874/09, <xBRx/>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt VI ACa 785/10</xBx></xText> <xText/> <xText>1.zmienia zaskarżony wyrok w zakresie rozstrzygnięcia objętego punktem I f) w ten sposób, że oddala powództwo o uznanie za niedozwolone postanowienia o następującej treści: „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardu, konstrukcji , materiałów, technologii lub polegającej na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt 1”;</xText> <xText>2. oddala apelację w pozostałej części;</xText> <xText>3. znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText> <xAnon>D. C.</xAnon> i <xAnon>M. K. (1)</xAnon> pozwem oddanym w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego w dniu 17 czerwca 2009 r. wniosły o uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystywania w obrocie z konsumentami przez <xAnon>(...)</xAnon>spółkę akcyjną w <xAnon>Z.</xAnon> (dalej: <xAnon>(...)</xAnon>) postanowień wzorca umownego o nazwie „umowa przedwstępna” stosowanej przez <xAnon>(...)</xAnon> o treści:</xText> <xEnum> <xBullet/> <xEnumElem> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>w § 4 ust. 1 „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno-konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>w § 4 ust. 1 „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”;\</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>w § 7 ust. 2 „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUSW (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>w § 7 ust. 5 „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>w § 8 ust. 3 „W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący niezależnie od wykonania przez Sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenie za korzystanie lokalu w wysokości 1 zł z jednego m<xSUPx>2</xSUPx> powierzchni użytkowej lokalu”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>w § 9 ust. 1 „stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególności <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> i postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">g</xName> <xText>w § 9 ust. 2 „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. Zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardy, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo do odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt. 1”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">h</xName> <xText>§ 21 „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2”</xText> </xUnit> </xEnumElem> </xEnum> <xText>oraz o zasądzenie na swą rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>W uzasadnieniu podniosły, że pozwana oferując swe produkty posługuje się w stosunkach z konsumentami wzorcem wskazanym w <xIx>petitum </xIx>albowiem każda z nich zawarła odrębną umowę dotyczącą innego przedmiotu umowy, a pomimo tego postanowienia umów, z wyjątkiem treści uzupełnionych w oparciu o indywidualne cechy przedmiotowych lokali, są takie same. Wskazały nadto, iż treść § 4 ust. 2, § 7 ust. 2 i 5 stosowanego przez pozwaną wzorca umownego stanowią niedozwolone klauzule umowne wypełniające przesłanki <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 20" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 20 k.c.</xLexLink> (błędnie wskazano w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">uzasadnieniu k.p.c.</xLexLink>) stanowiąc klauzule waloryzacyjne ceny przedmiotu umowy bez przyznania prawa do odstąpienia od umowy konsumentowi. Dodatkowo podniosły, iż redakcja każdego ze wskazanych postanowień uniemożliwia jednoznaczne i ostateczne ustalenie ceny nabycia kupionego lokalu w chwili zawarcia umowy przedwstępnej. Na potwierdzenie zasadności swego żądania powołały liczne orzeczenia tutejszego sądu dotyczące dopuszczalności zmian ceny w wypadku umowy w obrocie z konsumentem.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowień zawartych w § 8 ust. 3, § 9 ust. 1 i 2 oraz § 12 wzorca umowy wskazały, iż wypełniają one przesłanki określone w 385<xSUPx>3</xSUPx> <xLexLink xArt="pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">pkt 17 k.c.</xLexLink> (błędnie wskazano w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">uzasadnieniu k.p.c.</xLexLink>) albowiem nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty rażąco wygórowanych kar umownych, jak również nadają pozwanej uprawnienie możliwości ich naliczenia zarówno z tytułu odstąpienia (§ 9 ust. 1 i 2), jak i nienależytego wykonania umowy (§ 8 ust. 3). Wskazały, iż co prawda możliwość naliczenia kar umownych jest dopuszczalna w myśl przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>, jednakże ich wysokość nie może być sprzeczna z dobrymi obyczajami oraz nie może mieć charakteru jednostronnego. Powołując się na „raport z kontroli wzorców umownych stosowanych w umowach developerskich z lipca 2007 r.” wskazały, iż zastrzeżenie kar umownych w wysokości 5 % zostało uznane za niedozwolone. W ocenie powódek postanowienia zawarte w § 9 ust. 1 i 2 również należy uznać za niedozwolone z uwagi na przewidziany w nich 3 miesięczny termin rozliczenia oraz zwrotu wpłaconych środków albowiem wobec charakteru zawieranych przez pozwaną umów ma ona możliwość dysponowania środkami konsumenta zarówno w okresie finansowania inwestycji, jak również w przypadku odstąpienia od umowy przez kolejne trzy miesiące, co pozwala jej na uzyskiwanie dodatkowych profitów z obrotu tymi środkami.</xText> <xText>W ocenie powódek postanowienie zawarte w § 4 ust. 1 zawiera nieostrą klauzulę umożliwiającą dowolną interpretację tegoż postanowienia. Opierając się o treść powyższego raportu wskazały, iż jest ona analogiczna do klauzuli o treści „strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni użytkowej lokalu opisanego w § 2 p. 1 niniejszej umowy bez wpływu na wysokość ceny opisane w § 3 p 5 niniejszej umowy (…)” uznanej za abuzywną. Podniosły również, iż z treści tego postanowienia nie sposób ustalić, jakie zmiany powierzchni lokalu oraz innych pomieszczeń są nieznaczne, co rodzi po stronie pozwanego możliwość dowolnej zmian powierzchni lokalu bez żadnych konsekwencji. Ostatecznie podniosły, iż postanowienie zawarte w § 21 wprowadza w błąd kreując mylne wyobrażenie przez konsumenta, iż w skutek indywidualnego uzgodnienia treści umowy utracił on swoje prawa, mimo, iż postanowienie to jest elementem wzorca. Wskazały również, iż postanowienia analogiczne do § 21 wzorca umowy pozwanej zostały uznane za niedozwolone (pozew – k. 2 – 5).</xText> <xText>Pismem datowanym na dzień 13 lipca 2009 r. pozwana wniosła odpowiedź na pozew wnosząc tamże o oddalenie powództwa, ewentualnie o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania toczącego się w tutejszym sądzie pod sygn. akt XVII AmA 53/09 oraz zasądzenie na jej rzecz od powódek kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniosła, iż powództwo nie tylko jest pozbawione podstaw, ale również brak jest argumentów za uznaniem wskazanych postanowień za niedozwolone zaś tok rozumowania przedstawiony w pozwie obarczony jest błędem, który wynika z niezrozumienia specyfiki branży budowlanej i developerskiej. Pozwana poinformowała, iż w wyniku wewnętrznej autokontroli zaprzestała wykorzystywania postanowień zawartych w pkt d) – g) <xIx>petitum</xIx> pozwu, a zatem nie jest już kwestionowana zgodność tych klauzul zawieranych w umowach z klientami, przez co kontrola wskazanych postanowień ma nie tyle charakter abstrakcyjny, ale w praktyce pozbawiona jest sensu. Wskazała, iż postanowienia zawarte w pkt a) i b) również są niezwykle rzadko stosowane zaś w odniesieniu do klauzuli waloryzacyjnej zawartej w pkt c) toczy się postępowanie przed tutejszym sądem w sprawie XVII AmA 53/09 co stanowi podstawę do zawieszenia postępowania.</xText> <xText>Ustosunkowując się do poszczególnych kwestionowanych postanowień podniosła, iż w zakresie dotyczącym § 4 wzorca umowy klauzula został rozbita na dwie osobne niezależne klauzule, co powoduje, iż klasyfikacja taka jest błędna i oderwana od celu, dla jakiego zostały zawarte te postanowienia w umowie. Winny one być rozpatrywane łącznie, jako jeden mechanizm, a argumentacja zawarta w pozwie jest nierzetelna i wprowadza w błąd przez wskazywanie jej jako rzekomo podobnej klauzuli do wskazanej w tej części uzasadnienia pozwu klauzuli o treści „strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu użytkowego (…) bez wpływu na wysokość ceny (…)”. Jej zdaniem nie tylko dogłębna analiza, ale i pobieżne porównanie wskazują na znaczną ich odmienność. Po pierwsze bowiem pozwana, wbrew sugestiom zawartym w pozwie, zakłada zmianę ceny w sytuacji zmiany powierzchni lokalu, po drugie zaś precyzyjnie określa kryteria dokonywania owej zmiany, które są obiektywne i ryzyko powstania różnicy powierzchni lokalu rozłożone jest równomiernie na strony umowy, a końcowe rozliczenie oparte jest na weryfikowalnych i przejrzystych kryteriach.</xText> <xText>Dla uzasadnienia swych twierdzeń wskazała, iż umowy deweloperskie zawierane są na etapie koncepcyjnym, a zatem w sytuacji kiedy projekt widnieje jedynie na papierze zakłada się, iż finalny produkt w zakresie wielkości lokali będzie odpowiadał projektowi. Jednakże z przyczyn architektoniczno-budowlanych możliwym jest istnienie odstępstw pomiędzy projektem, a rzeczywiście wybudowanym lokalem, przy czym strona powodowa błędnie interpretuje te odstępstwa jako „możliwość dowolnej wręcz zmiany powierzchni lokalu bez żadnych konsekwencji”. Wskazała również, iż sposób wyliczenia metrażu w fazie koncepcyjnej różni się od wyliczenia metrażu lokalu już wybudowanego, co skutkować musi korektą ceny lokalu. Mając na względzie specyfikę obmiarów pozwana wskazuje w jaki sposób będzie obmiary wykonywać, a zatem użyte w umowie określenie „nieznaczne” jest wbrew przeciwnym twierdzeniom powódek określeniem doprecyzowanym. Wskazała przy tym, iż cena ostateczna z reguły będzie mniejsza niż zawarta w umowie przyrzeczonej właśnie z uwagi na różnice pomiędzy obmiarami projektowymi, a wykonawczymi po powstaniu lokalu. Podniosła też, że kwestia odstąpienia od umowy uregulowana jest w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>, a zatem brak tego uprawnienia w umowie nie może powodować niemożliwości odstąpienia od umowy w każdej chwili.</xText> <xText>W zakresie klauzul waloryzacyjnych podniosła, iż przed tutejszym sądem toczy się postępowanie na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji z dnia 28 listopada 2008 r. nr <xAnon> (...)</xAnon> pod sygn. akt XVII AmA 53/09 co powoduje, iż postępowanie niniejsze winno być zawieszone. Z ostrożności procesowej podniosła, iż klauzule te są przejrzyste i odnoszą się do ceny, a zatem świadczenia głównego – tym samym nie mogą być uznane za abuzywne – zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> Nadto podniosła, iż klauzule waloryzacyjne w umowach uzgodnionych indywidualnie nie mogą podlegać takiemu badaniu albowiem konsument godzi się na ewentualną zmianę ceny podpisując umowę, z którą się zapoznał i którą wynegocjował, po drugie zaś zgodnie z <xLexLink xArt="art. 538;art. 538 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 538 § 1 k.c.</xLexLink> cenę można oznaczyć zarówno kwotowo jak i poprzez wskazanie podstawy jej wyliczenia, jak również dopuszczalne jest stosowanie metody mieszanej, w której część ceny oznaczana jest kwotowo, a część za pomocą wskaźnika. Tym samym w ocenie pozwanej zastosowanie waloryzacji według wskaźnika GUS nie może być uznane za zmianę ceny.</xText> <xText>Odnosząc się do pozostałych postanowień pozwana wskazała, iż zaprzestała ich stosowania, co powoduje, iż nie jest możliwym uznanie ich za niedozwolone. W odniesieniu do ostatniego z kwestionowanych postanowień podniosła, iż wzorce stanowią ofertę, która w wyniku interakcji i prowadzenia indywidualnych negocjacji staje się umową ostateczną, co jedynie potwierdza, iż są one indywidualnie uzgodnione (odpowiedź na pozew – k. 31 – 40).</xText> <xText>W odpowiedzi na powyższe powódki podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie wnosząc o oddalenie wniosków pozwanej. Podniosły, iż twierdzenia pozwanej w zakresie postanowień zawartych w pkt a) i b) nie znajdują uzasadnienia albowiem pozwana prowadząc działalność w zakresie budownictwa ma wiedzę, w jakim zakresie istnieją odstępstwa w projekcie w stosunku do lokalu rzeczywiście wybudowanego, a zatem winna ona wskazać precyzyjnie jakie mogą to być odstępstwa. Powoduje to, iż postanowienie zawarte w pkt a) jest nieostre i jako takie winno zostać uznane za niedozwolone albowiem narusza ono prawa konsumenta skoro wbrew twierdzeniom pozwanej może zaistnieć sytuacja, w której powierzchnia lokalu będzie większa niż zakładano co skutkować będzie koniecznością dopłaty do umówionej ceny lokalu, a zatem niedopuszczalną zmianę ceny. Podniosły, iż ryzyko zmiany powierzchni lokalu każdorazowo negatywnie wpływa na kontrahenta pozwanej albowiem konsument każdorazowo obowiązany jest do zapłaty ceny określonej w umowie, a dopiero ostateczne obmiary powodują bądź to konieczność uzupełniania ceny przez konsumenta bądź też obniżenia tej ceny, przy czym nie jest określone w umowie kiedy nastąpi zwrot różnicy. Jak wskazały powódki umowa przedwstępna nie jest umową wzajemną zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, a zatem brak w niej unormowań w zakresie możliwości odstąpienia od niej – tym samym tego rodzaju uprawnienie konsumentowi nie przysługuje. Jednocześnie wskazały, iż powołany przez pozwaną przepis <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> odnosi się do obiektywnej niemożności świadczenia, a zatem nie znajduje zastosowania w sytuacji, w której dochodzi do zmiany metrażu lokalu. Na marginesie podniosła, iż pozwana na potrzeby niniejszego postępowania zmieniła swoje stanowisko w zakresie możliwości odstąpienia od umowy na tej podstawie albowiem wcześniej nie wyrażała na powyższe zgody. W zakresie klauzul waloryzacyjnych powódki wskazały, iż postanowienia te mają wpływ na cenę, nie stanowią zaś postanowień określających cenę. Powołując się na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (dalej: Prezes UOKiK) wskazała, iż podobne postanowienie stosowane przez pozwaną zostało uznane za niedozwolone.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowień z pkt d) – g) wskazały, iż z dołączonych do odpowiedzi na pozew umów z lat 2006-2008 wynika, iż pozwana nadal stosuje identyczne ze wskazanymi w pozwie postanowieniami, co dowodzi, iż pozwana zaprzestała ich stosowania najwcześniej w maju 2009 r., a zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(39)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>39</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> możliwym jest żądanie uznania wzorca umownego za niedozwolony, jeżeli od zaniechania stosowania nie minęło sześć miesięcy. Zatem powództwo w tym zakresie jest uzasadnione. Ostatecznie wskazały, iż umowy wbrew twierdzeniom pozwanej nie były indywidualnie wynegocjowane (pismo – k. 317 – 322).</xText> <xText>Na rozprawie poprzedzającej ogłoszenie wyroku strony podtrzymały stanowiska w sprawie, przy czym pozwana dodatkowo wniosła o odrzucenie pozwu w zakresie klauzuli waloryzacyjnej z uwagi na prawomocne orzeczenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakazujące jej stosowania (protokół – k. 355 – 357).</xText> <xText/> <xText><xBx>Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText/> <xText><xAnon>(...)</xAnon> w obrocie gospodarczym w zakresie budownictwa posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym pod nazwą „przedwstępna umowa sprzedaży” (niesporne, umowy popisane w oparciu o wzorzec – k. 9-17, 18-26, 57-70, 71-80, 81-85, 86-100, 101-114, 115-132, 133-148, 149-162, 163- 175, 176-190, 191-205-216, 217-229, 230-241, 242-256, 257-266, 267-274, 275-280, 282-288, 289-295, 296-303, 304-314, 328-338). We wzorcu tym zawarte są następujące postanowienia:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>w § 4 ust. 1 „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno-konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>w § 4 ust. 1 „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”;\</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>w § 7 ust. 2 „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUSW (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>w § 7 ust. 5 „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>w § 8 ust. 3 „W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący niezależnie od wykonania przez Sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenie za korzystanie lokalu w wysokości 1 zł z jednego m<xSUPx>2</xSUPx> powierzchni użytkowej lokalu”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>w § 9 ust. 1 „stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególności <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> i postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">g</xName> <xText>w § 9 ust. 2 „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. Zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardy, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo do odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt. 1”;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">h</xName> <xText>§ 21 „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2”.</xText> </xUnit> <xText>Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 27 lipca 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta w sprawie o sygn. akt XVII AmC 335/09 z powództwa <xAnon>M. K. (2)</xAnon> przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> uznał za niedozwolone m.in. postanowienie o treści: „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu” (akta sprawy o sygn. akt XVII AmC 335/09).</xText> <xText>Stosowane przez <xAnon>(...)</xAnon> postanowienia są treściowo tożsame z klauzulami wpisanymi do Rejestru Klauzul Niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji pod pozycjami 857, 1478, 1540, 887, 919 ((rejestr <xUx> http://www.uokik.gov.pl/pl/ochrona_konsumentow/niedozwolone_klauzule/rejestr_klauzul_niedozwolonych/</xUx>).</xText> <xText>Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie złożonych przez strony kopii umów zawierających kwestionowane postanowienia umowne oraz w pełni zgodnych twierdzeń stron co do okoliczności faktycznych wyrażonych w pozwie i odpowiedzi na pozew. Wymagający rozstrzygnięcia spór stron miał charakter <xIx>stricte </xIx>prawny – fakty nie były sporne.</xText> <xText>Sąd oddalił wnioski dowodowe w zakresie przesłuchania świadków zgłoszonych przez strony albowiem z punktu widzenia przedmiotu niniejszego postępowania tj. abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych nie ma jakiegokolwiek znaczenia to czy powódki miały możliwość negocjowania umowy z pozwaną czy nie, a jeśli tak to w jakim zakresie – kontroli Sądu Ochrony i Konkurencji i Konsumentów podlega bowiem sam wzorzec umowy, a nie praktyka jego wykorzystywania przez przedsiębiorcę i ewentualnie istniejąca po stronie konsumenta możliwość zmiany niektórych jego postanowień na skutek skutecznych negocjacji. Również nie mogły być przesłuchiwane strony na okoliczność zarzucanej abuzywności stosowanych postanowień albowiem przedmiotem dowodu są fakty, a nie interpretacja prawa. Wreszcie nie było potrzeby prowadzenia w sprawie dowodu z opinii biegłego na okoliczność istnienia różnic w metrażu pomiędzy etapem prac projektowych, a wybudowanym już budynkiem albowiem nie był to fakt między stronami sporny i nie budził wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy – stąd dowodu nie wymagał.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej w części.</xText> <xText>Na wstępie należało rozważyć dopuszczalność merytorycznej kontroli wzorca umownego w wypadku gdy zapadło już prawomocne rozstrzygnięcie dotyczące owego lub zbliżonego wzorca, jednakże w odmiennym niż w prawomocnie zakończonej sprawie, układzie procesowym.</xText> <xText>Bez wątpienia <xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>43</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> stanowiący, iż: „Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 479(45);art. 479(45) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>45 </xSUPx>§ 2</xLexLink>.” stanowi o skuteczności wyroku nie tylko w stosunku do stron procesu, ale również wobec osób trzecich. Przepis ten spowodował konieczność opisania istoty tzw. rozszerzonej prawomocności materialnej (<xLexLink xArt="art. 365;art. 365 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 365 § 1 in fine k.p.c.</xLexLink>) oraz określenia jej stosunku do powagi rzeczy osądzonej, stanowiącej przeszkodę procesową dla ponownego rozpoznania sprawy raz już merytorycznie rozstrzygniętej (<xLexLink xArt="art. 366" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 366</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 199;art. 199 § 1;art. 199 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.</xLexLink>). W uchwale z dnia z dnia 19 grudnia 2003 r., sygn. akt III CZP 95/03, <xIx>OSNC 2005/2/25</xIx> Sąd Najwyższy wskazał, iż: „Powaga rzeczy osądzonej wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wyłącza - od chwili wpisania tego postanowienia do rejestru (<xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>43</xSUPx></xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 365;art. 479(45);art. 479(45) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 365 i 479<xSUPx>45 </xSUPx>§ 2 k.p.c.</xLexLink>) – ponowne wytoczenie powództwa w tym przedmiocie, także przez osobę nie biorącą udziału w sprawie, w której wydano wyrok”. Bez wątpienia również powyższe stanowisko znalazło odzwierciedlenie w uchwale z dnia 13 lipca 2006 r. sygn. akt III SZP 3/06, w uzasadnieniu której Sąd Najwyższy wskazał, iż „Kwestia skutków wpisu klauzuli do rejestru nie została jednoznacznie rozstrzygnięta przez ustawodawcę. Uwzględniając <xIx>ratio legis </xIx>ustawy oraz kierując się potrzebą zapewnienia skuteczności przepisów implementujących dyrektywę 93/13 i dyrektywę 98/27, Sąd Najwyższy akceptuje stanowisko doktryny, zgodnie z którym wpis postanowienia wzorca do rejestru skutkuje tym, że zakazane jest posługiwanie się wpisaną klauzulą we wszystkich wzorcach umów, pod rygorem sankcji z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 58 k.c.</xLexLink>” Wreszcie potwierdza powyższą konstatację treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., III CZP 80/08, OSNC 2009/9/118, zgodnie z którą: „Rozszerzona prawomocność wyroku uwzględniającego powództwo o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone (<xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>43</xSUPx></xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 365" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 365 k.p.c.</xLexLink>) nie wyłącza możliwości wytoczenia powództwa przez tego samego lub innego powoda - w tym także przez organizację społeczną działającą na rzecz ochrony interesów konsumentów - przeciwko innemu przedsiębiorcy, niebiorącemu udziału w postępowaniu, w którym zapadł wyrok, stosującemu takie same lub podobne postanowienia wzorca, jak wpisane do rejestru, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 479(45);art. 479(45) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>45 </xSUPx>§ 2 k.p.c.</xLexLink>” albowiem wynika z niej wprost konieczność wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sytuacji, w której kontrola dotyczy wzorca (tożsamego lub zbliżonego treściowo) ale stosowanego przez innego przedsiębiorcę niż ten, wobec którego zapadło prawomocne orzeczenie zakazujące stosowania określonego postanowienia umownego.</xText> <xText>Powracając do realiów przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pozew w zakresie postanowienia umowne zawartego w pkt c) <xIx> petitum </xIx>pozwu podlegał odrzuceniu z uwagi na prawomocność wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 27 lipca 2009 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XVII AmC 335/09 z powództwa <xAnon>M. K. (2)</xAnon> przeciwko <xAnon>(...)</xAnon>. W zakresie tym zastosowanie znajduje <xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>( 43)</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 479(36);art. 479(38)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>36</xSUPx> i art. 479<xSUPx>38</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> przedmiotem postępowania prowadzonego przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie jest kontrola i analiza postanowień konkretnej, zawartej przez strony umowy, lecz kontrola abstrakcyjna wzorca umownego stosowanego przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami, którego postanowienia mogłyby kształtować treść stosunku prawnego w przypadku zawarcia umowy konsumenckiej.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>: „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny”. Powyższy przepis stanowi klauzulę generalną oceny postanowień wzorca za niedozwolony zawierającą dwa kryteria oceny: dobre obyczaje i interes konsumenta, przy czym „interesy” konsumenta należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, ale też każdy inny nie wymierny interes jak np. zdrowie, czas zbędnie stracony, dezorganizacja czy też inne uciążliwości powstałe z tak ukształtowanym postanowieniem. Koniecznym przy ocenie tych interesów w zakresie kontroli abstrakcyjnej jest zbadanie czy naruszenia te są rażące pod kątem obiektywnym wielkości poniesionych lub grożących strat i niebezpieczeństw w zakresie zbiorowego interesu konsumentów, a zatem każdego potencjalnego konsumenta.</xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 385(2)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>2</xSUPx> k.c.</xLexLink> „Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia”. Powyższy przepis stanowi dyrektywę dotyczącą czterech elementów: czasu „chwila zawarcia umowy”, który w przypadku badania wzorca umowy stanowi datę wytoczenia powództwa o uznanie klauzul wzorca umowy za niedozwolony, okoliczności zawarcia umowy (nie znajdująca zastosowania w kontroli abstrakcyjnej), przedmiotu badania „materiału poddanego ocenie”, a zatem w przypadku kontroli abstrakcyjnej danego postanowienia wzorca umowy również w odniesieniu do innych postanowień oraz rodzaju świadczenia na rzecz konsumenta (tak: SN w wyroku z dnia 9 października 2003 r., V CK 277/02, OSNC 2004, nr 11, poz. 184) oraz wskazówki co do uwzględnienia umów pozostających w związku z ocenianym wzorcem. Jednocześnie ustawodawca przesądził, które z postanowień mogą być uznane w razie wątpliwości za klauzule niedozwolone tworząc w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> k.c.</xLexLink> katalog tzw. szarych klauzul stosowanych w obrocie z konsumentem.</xText> <xText>Reasumując powyższe należy stwierdzić, iż nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia ewentualne indywidualne uzgodnienia umów albowiem badaniu podlegają wzorce umowne, a zatem wzorce jakie są przedstawiane na wstępnym etapie procesu negocjacyjnego, przy czym pozwana nie zaprzeczyła faktowi ich stosowania podnosząc jedynie zarzuty zaprzestania ich stosowania lub tez rzadkiego wykorzystywania.</xText> <xText>Przechodząc zatem do poszczególnych postanowień należy stwierdzić, iż postanowienia te wpływają na uprawnienia konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, jak również, co najbardziej istotne, negatywnie oddziaływają na interesy konsumenta.</xText> <xText>W zakresie pierwszych dwu postanowień należy je rozpatrywać zarówno osobno, jak i łącznie co postuluje pozwana. Tworzą one bowiem każda oddzielnie, jak i razem, postanowienie dotyczące przedmiotu umowy, jakim jest bez wątpienia lokal o określonej powierzchni. Pierwsze z nich (postanowienie a) <xIx>petitum</xIx>) reguluje kwestię odpowiedzialności pozwanej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez nią umowy polegającego na zmianie metrażu lokalu. Poprzez użycie w postanowieniu stwierdzenia, iż „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni (…)”, pozwana w istotny sposób ogranicza własną odpowiedzialność na wypadek wystąpienia odstępstw w przedmiocie umowy. Dodatkowo przy tym posługuje się nieostrym pojęciem używając sformułowania „nieznacznej”.</xText> <xText>Nie wynika z niego w żaden sposób jak duża może być to zmiana, podczas gdy nic nie stało na przeszkodzie, by pozwana określiła ową granicę poprzez użycie w miejsce sformułowania „nieznacznej” sformułowania precyzyjnego w rodzaju np. 3 % powierzchni użytkowej przy jednoczesnym zagwarantowaniu konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy. Bez wątpienia było to wykonalne bowiem doświadczenie pozwanej w prowadzeniu działalności gospodarczej polegającej wznoszeniu budynków pozwala przewidzieć w jakich granicach kształtują się owe niezgodności powierzchni różnego rodzaju lokali i ich przynależności pomiędzy etapem projektowania, a etapem sprzedaży. Brak jest przy tym w przedłożonych umowach opartych o kontrolowany wzorzec przyznanego konsumentowi przy wystąpieniu niezgodności przedmiotu umowy z umową uprawnienia czy to do odstąpienia od umowy, czy to dochodzenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych z tytułu nienależytego wykonania umowy. Nie ma przy tym racji pozwana gdy twierdzi, że uprawnienia te wynikają z ustawy albowiem właśnie poprzez zastosowanie kwestionowanego postanowienia umownego strony owe uprawnienia wynikające z ustawy wyłączyły. Z tego względu postanowienie to należy uznać za niedozwolone.</xText> <xText>Postanowienie z pkt b) ma następujące brzmienie: „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”. Odnosząc się doń należy stwierdzić, że tylko na pozór wydaje się być neutralnym, a nawet – w połączeniu w postanowieniem z pkt a) zdaje się wskazywać, iż jest ono zastrzeżone na korzyść konsumenta. Bliższa jednak jego analiza powoduje, iż nie można uznać je za obiektywnie neutralne, ani tym bardziej prokonsumenckie albowiem w jego treści pozwana po raz kolejny posługuje się sformułowaniami nieostrymi, które mogą być przez nią interpretowane w sposób niekorzystny dla konsumenta. Po pierwsze, nie jest w jego treści wskazana data ostatecznego rozliczenia stron w wypadku wystąpienia różnicy pomiędzy powierzchnią wynikającą z umowy, a powierzchnią wybudowanego lokalu. Oznacza to, iż pozwana w wypadku wybudowania lokalu mniejszego niż zadeklarowany, zgodnie z umową ma prawo dowolnie dysponować środkami finansowymi konsumenta przez czas nieokreślony, tj. do czasu dokonania ostatecznych rozliczeń, co wobec niewskazania ostatecznego terminu powoduje, iż może ona w dowolny sposób odwlekać owo rozliczenie. Łącznie interpretowane powyższe postanowienia powodują, iż co prawda pozwana ma obowiązek ostatecznie dokonać wzajemnego rozliczenia, jednakże do tego momentu (bliżej nieoznaczonego, a zatem zależnego tylko od woli pozwanej) może nieodpłatnie korzystać ze środków pieniężnych należnych konsumentowi. Po drugie, z postanowienia owego nie wynika, w jaki sposób zostanie dokonane owo rozliczenie – innymi słowy: znowu wyłącznie od pozwanej zależy czy rozliczy ową nadmierną bądź brakującą powierzchnię w cenach wynikających z umowy czy może w innych. W zgodzie bowiem z owym niedookreślonym postanowieniem umownym pozwana mogłaby dokonać rozliczenia np. w ten sposób, że w wypadku wzrostu cen rynkowych w razie wybudowania lokalu większego niż umówiony zażądać za dodatkową powierzchnię wyższej ceny albo też w wypadku ich spadku i wybudowania lokalu mniejszego niż zadeklarowany w umowie zwrócić konsumentowi kwotę stanowiącą iloczyn aktualnej ceny rynkowej oraz brakującej powierzchni lokalu. Stosowanie, zgodnie z brzmieniem kwestionowanych postanowień umownych, tego rodzaju praktyk prowadzi to zaburzenia zasady ekwiwalentności świadczeń, a tym samym powoduje uznanie tych postanowień wzorca umowy za niedozwolone.</xText> <xText>Kolejne postanowienia również należało uznać za niedozwolone. Należy przy tym wskazać, iż pozwana nie przedstawiła dowodu, iż zaprzestała ich stosowania, jak również w jakiej ewentualnie dacie nastąpiło owo zaprzestanie. Tymczasem to na niej spoczywał, zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, ciężar udowodnienia tego faktu, by zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>43</xSUPx> k.p.c.</xLexLink>, zakwestionować powództwo na tej podstawie. Zatem, gdyby nawet uznać, iż pozwana zaprzestała ich stosowania w maju 2009 r., co jak wskazano wyżej nie znajduje oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym (ale na co wskazuje strona powodowa), to możliwym jest dokonanie ich merytorycznej kontroli z uwagi na to, że nie upłynął sześciomiesięczny okres pomiędzy datą zaprzestania ich stosowania, a datą wytoczenia powództwa (17 czerwca 2009 r.). Tym samym należało odnieść się do każdego z tych postanowień.</xText> <xText>Powódki wskazały, iż pozwana stosuje postanowienie o treści: „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”. Pozwana planując swoje inwestycje, które bez wątpienia są długoterminowe, winna się liczyć z ewentualnymi zmianami stawek podatku VAT zarówno w sferze usług, jaki i produktów, które nie następują z dnia na dzień i tak zaplanować je by nie wpływały na cenę oferowanych lokali. Dodatkowo postanowienie to uprawnia pozwaną do zmiany ceny w przypadku jakichkolwiek zmian stawek podatku, również w sytuacji, w której doszłoby do nich w zakresie produktów nie mających żadnego wpływu na wykonanie przedmiotu umowy. Zgodnie z tym postanowieniem konsument musi się godzić na każdorazowego obciążenie go tymi kosztami, mimo iż przedsiębiorca może mieć możliwość zminimalizowania kosztów poniesionych w związku ze zmianą stawek podatkowych np. poprzez zmianę dostawcy towarów bądź podmiotów świadczących usługi. W orzecznictwie tutejszego sądu wielokrotnie prezentowany był pogląd, iż cena oferowana konsumentowi winna być ceną ostateczną, tak by konsument mógł na tej podstawie dokonać świadomego wyboru.</xText> <xText>Postanowienie to spełnia również przesłanki zakazanego postanowienia, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 20" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 20 k.c.</xLexLink>, który zakazuje zastrzegania o możliwości zmiany ceny przedmiotu umowy bez przyznania konsumentowi prawa do odstąpienia od tej umowy. Jak trafnie wskazały powódki nie jest możliwym uznanie, iż niemożność następcza świadczenia wynika z faktu podwyższenia ceny umowy. Powoduje to, iż pozwana nie przyznając konsumentom prawa do odstąpienia od umowy ogranicza w istotny sposób ich prawa w tym zakresie w przypadku zmian ceny przedmiotu umowy. W rzeczywistości pozwana kwestionowanym postanowieniem umownym ryzyko gospodarcze, które winna ponosić jako przedsiębiorca, w ramach którego mieści się również ryzyko zmiany (podwyższenia) obciążeń publicznoprawnych, usiłuje przerzucić na ewidentnie słabszego ekonomicznie kontrahenta tj. konsumenta, podczas gdy to na nim, jako profesjonaliście, którego miernik staranności w prowadzeniu działalności jest wyższy (<xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>), powinno owo ryzyko przynajmniej w przeważającej części spoczywać.</xText> <xText>Kolejne postanowienia dają pozwanej uprawnienie do obciążenia konsumenta karami umownymi za nieprzystąpienie do aktu notarialnego czy też odstąpienia od umowy z winy konsumenta. Postanowienia te, wbrew jej twierdzeniom, nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty rażąco wygórowanych kar umownych. Po pierwsze, zaznaczyć należy, że nie ma decydującego znaczenia jakim wskaźnikiem procentowym określana jest kara umowna. Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa tutejszego sądu za karę rażąco wygórowaną są uznawane zarówno kary w wysokości 5% czy 3%, jak i 10% i 15%. Sam wskaźnik procentowy nie ma decydującego wpływu na uznanie klauzuli za niedozwoloną bowiem mają również znaczenie okoliczności w jakich kary umowne są zastrzegane i to one często determinują uznanie za niedozwolone postanowień owe kary zawierających. W niniejszej sprawie kary umowne, niezależnie od zastosowanego nazewnictwa, odnoszą się do sytuacji, w których to pozwana decyduje o przyszłości umowy, przy czym tak skonstruowane przesłanki jak opóźnienie czy nieprzystąpienie do zawarcia umowy przyrzeczonej w datach wskazanych przez pozwaną, bądź też zapłata kary umownej z „winy” tej strony kreują po stronie pozwanej uprawnienia, przy jednoczesnym dowolnym uznaniu czy doszło do zaistnienia owych okoliczności.</xText> <xText>Konsument zna ostateczny termin zawarcia umowy przyrzeczonej i zobowiązany jest do przystąpienia do niej w terminach wskazanych przez pozwaną ale postanowienie owo kreuje możliwość nieuwzględnienia sytuacji konsumenta, który może nie mieć możliwości przystąpienia do zawarcia tejże albowiem nie ma wpływu na ustalenie terminu jej zawarcia – ten jest samowolnie oznaczany przez pozwaną. W efekcie powyższego pozwana ma uprawnienie do dowolnego wskazywania terminów – również po to wiedząc, iż konsument do umowy nie będzie mógł przystąpić, odstąpić od umowy i otrzymać kary umownej. Z kolei kary umowne, w przypadku odstąpienia od umowy, są wygórowane z dwóch powodów. Po pierwsze, ocennym jest uznanie winy strony skutkującej odstąpieniem od umowy. Możliwym jest bowiem zaistnienie sytuacji, w której konsument mimo odstąpienia od umowy z winy pozwanej zostanie obciążony karą umowną wskutek uznania przez pozwaną, iż wyłączną winę za powyższe ponosi konsument na skutek uznania, iż było ono nieuprawnione albowiem podstawą były prace wykonane po przekazaniu konsumentowi lokalu na prowadzenie prac wykończeniowych, które ujawniły wadę w przedmiocie umowy. Postanowienia te spełniają zatem przesłanki zakazanego postanowienia, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 17 k.c.</xLexLink> i jako takie winny być uznane za niedozwolone,</xText> <xText>Ostatnie z postanowień o treści: „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2” bez wątpienia wprowadza konsumenta w błąd. Powoduje ono bowiem powstanie po jego stronie bezzasadnego przeświadczenia, iż na skutek jego przeczytania (wzorca umowy) i podpisania traci on prawo do dochodzenia swoich praw wynikających ze stosowania przez pozwaną prawem zakazanych postanowień umownych. Przeciętny konsument nie ma świadomości, iż aby umowa była indywidualnie wynegocjowana koniecznym jest by miał on realny wpływ na treść każdego z postanowień, jak również, iż przysługuje mu uprawnienie do wytoczenia powództwa o uznanie wzorca umownego za niedozwolone. Skoro pozwana usiłuje umownie ograniczyć owe uprawnienia konsumenta poprzez celowe wprowadzenie go w błąd co do ich nieistnienia uznać należy, iż zakwestionowane postanowienie umowne jest postanowieniem niedozwolonym.</xText> <xText>Na marginesie należy już tylko wskazać, iż większość ze wskazanych z powyżej postanowień jest w treści swej analogiczna do wpisanych już postanowień do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, co również uprawnia do uznania, iż powyższe rozważania są w pełni uzasadnione,</xText> <xText>Ponieważ powódki wygrały sprawę w przeważającej części zastosowanie znajduje – w zakresie kosztów procesu – poprzez <xLexLink xArt="art. 100;art. 100 zd. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 zd. 2 k.p.c.</xLexLink> – art.. 98 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink>, z którego to wynika, że strona przegrywająca sprawę w całości obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Zwrot tych kosztów przysługuje powódkom albowiem ich pełnomocnik procesowy będący radcą prawnym zgłosił żądanie ich zasądzenia (<xLexLink xArt="art. 109" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 109 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Koszt celowego dochodzenia praw w przedmiotowym postępowaniu to wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powódek będącego radcą prawnym. Koszt wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powódek będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 14 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem minimalna stawka wynagrodzenia radcy prawnego w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone wynosi 360 złotych. Taką też kwotę z tego tytułu pozwana obowiązany jest im zwrócić</xText> <xText>Do kosztów procesu nie zaliczono w ogóle opłaty skarbowej należnej od dokumentu pełnomocnictwa udzielonego przez powódki, pomimo że został on poniesiony albowiem został poniesiony nienależnie gdyż zgodnie z częścią IV pkt 4 ppkt 2 lit. b) załącznika do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20062251635" xTitle="Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej" xAddress="Dz. U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635">ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej</xLexLink> (Dz.U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) zwolnione od opłaty skarbowej jest złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopia, w sprawach cywilnych, w których mocodawcy przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm., dalej: u.k.s.c.): „Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych: strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone”. Stosownie zaś do art. 113 ust. 1 u.k.s.c.: „Kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.” Ponieważ powód wygrał sprawę należało tym nieuiszczonym kosztem obciążyć pozwaną. Tym samym należało nakazać ściągnięcie kwoty 600 zł ustalonej na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 u.k.s.c. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie.</xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44);art. 479(44) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44 </xSUPx>§ 2 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> Zgodnie z powołanymi przepisami koszt publikacji zalicza się do kosztów procesu, którymi są koszta celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Oczywiście ww. koszta nie są typowymi kosztami procesu albowiem te z zasady są kosztami poniesionymi przez jedną ze stron, które to koszta strona przegrywająca, obowiązana jest jej zwrócić. Skoro jednak ustawodawca w art.. 479<xSUPx>44</xSUPx><xSUPx> </xSUPx><xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 2 k.p.c.</xLexLink> odsyła do regulacji dotyczącej kosztów procesu, a nie kosztów sądowych, uznać należy że wolą jego jest by i do tego kosztu znalazła zasada odpowiedzialności za wynik procesu, zwłaszcza że brak jest jakichkolwiek racji po temu by przyjąć, że wolą prawodawcy było by to Skarb Państwa finansował wszelkie koszta spraw dotyczących abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec jak w sentencji.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Łukasz Piebiak

Iwona Lubańska

apl. adw. Paweł Elżanowski

Iwona Lubańska

Sygn. akt XVII AmC 874/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 3 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR /del./ Łukasz Piebiak Protokolant: apl. adw. Paweł Elżanowski po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie na skutek wniesionego w dniu 17 czerwca 2009 r. pozwu sprawy z powództwaD. C.iM. K. (1) przeciwko(...)spółce akcyjnej wZ. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje(...)spółce akcyjnej wZ.wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści: a „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno – konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych.”, b „W przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1, zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami.”, c „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość wpłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami.” d „W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący, niezależnie od wykonania przez sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji innych praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenia za korzystanie z lokalu w wysokości 1 zł z jednego m2powierzchni użytkowej lokalu.”, e „Stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególnościkodeksu cywilnegoi postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą stanowiącą wartość 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia.” f „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardu, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt 1”, g „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniu jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część Umowy stanowi załącznik nr 1 i 2”; II w pozostałym zakresie pozew odrzuca; III zasądza od(...)spółki akcyjnej wZ.na rzecz solidarnychD. C.iM. K. (1)kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; IV nakazuje ściągnąć od(...)spółki akcyjnej wZ.na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset złotych); V zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt(...)spółki akcyjnej wZ.. /-/ SSR /del./ Łukasz Piebiak Na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 3 marca 2010 r., sygn. akt XVII AmC 874/09,Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt VI ACa 785/10 1.zmienia zaskarżony wyrok w zakresie rozstrzygnięcia objętego punktem I f) w ten sposób, że oddala powództwo o uznanie za niedozwolone postanowienia o następującej treści: „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardu, konstrukcji , materiałów, technologii lub polegającej na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt 1”; 2. oddala apelację w pozostałej części; 3. znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego UZASADNIENIE D. C.iM. K. (1)pozwem oddanym w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego w dniu 17 czerwca 2009 r. wniosły o uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystywania w obrocie z konsumentami przez(...)spółkę akcyjną wZ.(dalej:(...)) postanowień wzorca umownego o nazwie „umowa przedwstępna” stosowanej przez(...)o treści: a w § 4 ust. 1 „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno-konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych”; b w § 4 ust. 1 „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”;\ c w § 7 ust. 2 „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUSW (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu”; d w § 7 ust. 5 „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”; e w § 8 ust. 3 „W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący niezależnie od wykonania przez Sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenie za korzystanie lokalu w wysokości 1 zł z jednego m2powierzchni użytkowej lokalu”; f w § 9 ust. 1 „stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególnościkodeksu cywilnegoi postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia”; g w § 9 ust. 2 „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. Zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardy, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo do odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt. 1”; h § 21 „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2” oraz o zasądzenie na swą rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniosły, że pozwana oferując swe produkty posługuje się w stosunkach z konsumentami wzorcem wskazanym wpetitumalbowiem każda z nich zawarła odrębną umowę dotyczącą innego przedmiotu umowy, a pomimo tego postanowienia umów, z wyjątkiem treści uzupełnionych w oparciu o indywidualne cechy przedmiotowych lokali, są takie same. Wskazały nadto, iż treść § 4 ust. 2, § 7 ust. 2 i 5 stosowanego przez pozwaną wzorca umownego stanowią niedozwolone klauzule umowne wypełniające przesłankiart. 3853pkt 20 k.c.(błędnie wskazano wuzasadnieniu k.p.c.) stanowiąc klauzule waloryzacyjne ceny przedmiotu umowy bez przyznania prawa do odstąpienia od umowy konsumentowi. Dodatkowo podniosły, iż redakcja każdego ze wskazanych postanowień uniemożliwia jednoznaczne i ostateczne ustalenie ceny nabycia kupionego lokalu w chwili zawarcia umowy przedwstępnej. Na potwierdzenie zasadności swego żądania powołały liczne orzeczenia tutejszego sądu dotyczące dopuszczalności zmian ceny w wypadku umowy w obrocie z konsumentem. W odniesieniu do postanowień zawartych w § 8 ust. 3, § 9 ust. 1 i 2 oraz § 12 wzorca umowy wskazały, iż wypełniają one przesłanki określone w 3853pkt 17 k.c.(błędnie wskazano wuzasadnieniu k.p.c.) albowiem nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty rażąco wygórowanych kar umownych, jak również nadają pozwanej uprawnienie możliwości ich naliczenia zarówno z tytułu odstąpienia (§ 9 ust. 1 i 2), jak i nienależytego wykonania umowy (§ 8 ust. 3). Wskazały, iż co prawda możliwość naliczenia kar umownych jest dopuszczalna w myśl przepisówk.c., jednakże ich wysokość nie może być sprzeczna z dobrymi obyczajami oraz nie może mieć charakteru jednostronnego. Powołując się na „raport z kontroli wzorców umownych stosowanych w umowach developerskich z lipca 2007 r.” wskazały, iż zastrzeżenie kar umownych w wysokości 5 % zostało uznane za niedozwolone. W ocenie powódek postanowienia zawarte w § 9 ust. 1 i 2 również należy uznać za niedozwolone z uwagi na przewidziany w nich 3 miesięczny termin rozliczenia oraz zwrotu wpłaconych środków albowiem wobec charakteru zawieranych przez pozwaną umów ma ona możliwość dysponowania środkami konsumenta zarówno w okresie finansowania inwestycji, jak również w przypadku odstąpienia od umowy przez kolejne trzy miesiące, co pozwala jej na uzyskiwanie dodatkowych profitów z obrotu tymi środkami. W ocenie powódek postanowienie zawarte w § 4 ust. 1 zawiera nieostrą klauzulę umożliwiającą dowolną interpretację tegoż postanowienia. Opierając się o treść powyższego raportu wskazały, iż jest ona analogiczna do klauzuli o treści „strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni użytkowej lokalu opisanego w § 2 p. 1 niniejszej umowy bez wpływu na wysokość ceny opisane w § 3 p 5 niniejszej umowy (…)” uznanej za abuzywną. Podniosły również, iż z treści tego postanowienia nie sposób ustalić, jakie zmiany powierzchni lokalu oraz innych pomieszczeń są nieznaczne, co rodzi po stronie pozwanego możliwość dowolnej zmian powierzchni lokalu bez żadnych konsekwencji. Ostatecznie podniosły, iż postanowienie zawarte w § 21 wprowadza w błąd kreując mylne wyobrażenie przez konsumenta, iż w skutek indywidualnego uzgodnienia treści umowy utracił on swoje prawa, mimo, iż postanowienie to jest elementem wzorca. Wskazały również, iż postanowienia analogiczne do § 21 wzorca umowy pozwanej zostały uznane za niedozwolone (pozew – k. 2 – 5). Pismem datowanym na dzień 13 lipca 2009 r. pozwana wniosła odpowiedź na pozew wnosząc tamże o oddalenie powództwa, ewentualnie o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania toczącego się w tutejszym sądzie pod sygn. akt XVII AmA 53/09 oraz zasądzenie na jej rzecz od powódek kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniosła, iż powództwo nie tylko jest pozbawione podstaw, ale również brak jest argumentów za uznaniem wskazanych postanowień za niedozwolone zaś tok rozumowania przedstawiony w pozwie obarczony jest błędem, który wynika z niezrozumienia specyfiki branży budowlanej i developerskiej. Pozwana poinformowała, iż w wyniku wewnętrznej autokontroli zaprzestała wykorzystywania postanowień zawartych w pkt d) – g)petitumpozwu, a zatem nie jest już kwestionowana zgodność tych klauzul zawieranych w umowach z klientami, przez co kontrola wskazanych postanowień ma nie tyle charakter abstrakcyjny, ale w praktyce pozbawiona jest sensu. Wskazała, iż postanowienia zawarte w pkt a) i b) również są niezwykle rzadko stosowane zaś w odniesieniu do klauzuli waloryzacyjnej zawartej w pkt c) toczy się postępowanie przed tutejszym sądem w sprawie XVII AmA 53/09 co stanowi podstawę do zawieszenia postępowania. Ustosunkowując się do poszczególnych kwestionowanych postanowień podniosła, iż w zakresie dotyczącym § 4 wzorca umowy klauzula został rozbita na dwie osobne niezależne klauzule, co powoduje, iż klasyfikacja taka jest błędna i oderwana od celu, dla jakiego zostały zawarte te postanowienia w umowie. Winny one być rozpatrywane łącznie, jako jeden mechanizm, a argumentacja zawarta w pozwie jest nierzetelna i wprowadza w błąd przez wskazywanie jej jako rzekomo podobnej klauzuli do wskazanej w tej części uzasadnienia pozwu klauzuli o treści „strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu użytkowego (…) bez wpływu na wysokość ceny (…)”. Jej zdaniem nie tylko dogłębna analiza, ale i pobieżne porównanie wskazują na znaczną ich odmienność. Po pierwsze bowiem pozwana, wbrew sugestiom zawartym w pozwie, zakłada zmianę ceny w sytuacji zmiany powierzchni lokalu, po drugie zaś precyzyjnie określa kryteria dokonywania owej zmiany, które są obiektywne i ryzyko powstania różnicy powierzchni lokalu rozłożone jest równomiernie na strony umowy, a końcowe rozliczenie oparte jest na weryfikowalnych i przejrzystych kryteriach. Dla uzasadnienia swych twierdzeń wskazała, iż umowy deweloperskie zawierane są na etapie koncepcyjnym, a zatem w sytuacji kiedy projekt widnieje jedynie na papierze zakłada się, iż finalny produkt w zakresie wielkości lokali będzie odpowiadał projektowi. Jednakże z przyczyn architektoniczno-budowlanych możliwym jest istnienie odstępstw pomiędzy projektem, a rzeczywiście wybudowanym lokalem, przy czym strona powodowa błędnie interpretuje te odstępstwa jako „możliwość dowolnej wręcz zmiany powierzchni lokalu bez żadnych konsekwencji”. Wskazała również, iż sposób wyliczenia metrażu w fazie koncepcyjnej różni się od wyliczenia metrażu lokalu już wybudowanego, co skutkować musi korektą ceny lokalu. Mając na względzie specyfikę obmiarów pozwana wskazuje w jaki sposób będzie obmiary wykonywać, a zatem użyte w umowie określenie „nieznaczne” jest wbrew przeciwnym twierdzeniom powódek określeniem doprecyzowanym. Wskazała przy tym, iż cena ostateczna z reguły będzie mniejsza niż zawarta w umowie przyrzeczonej właśnie z uwagi na różnice pomiędzy obmiarami projektowymi, a wykonawczymi po powstaniu lokalu. Podniosła też, że kwestia odstąpienia od umowy uregulowana jest wk.c., a zatem brak tego uprawnienia w umowie nie może powodować niemożliwości odstąpienia od umowy w każdej chwili. W zakresie klauzul waloryzacyjnych podniosła, iż przed tutejszym sądem toczy się postępowanie na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji z dnia 28 listopada 2008 r. nr(...)pod sygn. akt XVII AmA 53/09 co powoduje, iż postępowanie niniejsze winno być zawieszone. Z ostrożności procesowej podniosła, iż klauzule te są przejrzyste i odnoszą się do ceny, a zatem świadczenia głównego – tym samym nie mogą być uznane za abuzywne – zgodnie zart. 3851§ 1 k.c.Nadto podniosła, iż klauzule waloryzacyjne w umowach uzgodnionych indywidualnie nie mogą podlegać takiemu badaniu albowiem konsument godzi się na ewentualną zmianę ceny podpisując umowę, z którą się zapoznał i którą wynegocjował, po drugie zaś zgodnie zart. 538 § 1 k.c.cenę można oznaczyć zarówno kwotowo jak i poprzez wskazanie podstawy jej wyliczenia, jak również dopuszczalne jest stosowanie metody mieszanej, w której część ceny oznaczana jest kwotowo, a część za pomocą wskaźnika. Tym samym w ocenie pozwanej zastosowanie waloryzacji według wskaźnika GUS nie może być uznane za zmianę ceny. Odnosząc się do pozostałych postanowień pozwana wskazała, iż zaprzestała ich stosowania, co powoduje, iż nie jest możliwym uznanie ich za niedozwolone. W odniesieniu do ostatniego z kwestionowanych postanowień podniosła, iż wzorce stanowią ofertę, która w wyniku interakcji i prowadzenia indywidualnych negocjacji staje się umową ostateczną, co jedynie potwierdza, iż są one indywidualnie uzgodnione (odpowiedź na pozew – k. 31 – 40). W odpowiedzi na powyższe powódki podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie wnosząc o oddalenie wniosków pozwanej. Podniosły, iż twierdzenia pozwanej w zakresie postanowień zawartych w pkt a) i b) nie znajdują uzasadnienia albowiem pozwana prowadząc działalność w zakresie budownictwa ma wiedzę, w jakim zakresie istnieją odstępstwa w projekcie w stosunku do lokalu rzeczywiście wybudowanego, a zatem winna ona wskazać precyzyjnie jakie mogą to być odstępstwa. Powoduje to, iż postanowienie zawarte w pkt a) jest nieostre i jako takie winno zostać uznane za niedozwolone albowiem narusza ono prawa konsumenta skoro wbrew twierdzeniom pozwanej może zaistnieć sytuacja, w której powierzchnia lokalu będzie większa niż zakładano co skutkować będzie koniecznością dopłaty do umówionej ceny lokalu, a zatem niedopuszczalną zmianę ceny. Podniosły, iż ryzyko zmiany powierzchni lokalu każdorazowo negatywnie wpływa na kontrahenta pozwanej albowiem konsument każdorazowo obowiązany jest do zapłaty ceny określonej w umowie, a dopiero ostateczne obmiary powodują bądź to konieczność uzupełniania ceny przez konsumenta bądź też obniżenia tej ceny, przy czym nie jest określone w umowie kiedy nastąpi zwrot różnicy. Jak wskazały powódki umowa przedwstępna nie jest umową wzajemną zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, a zatem brak w niej unormowań w zakresie możliwości odstąpienia od niej – tym samym tego rodzaju uprawnienie konsumentowi nie przysługuje. Jednocześnie wskazały, iż powołany przez pozwaną przepisk.c.odnosi się do obiektywnej niemożności świadczenia, a zatem nie znajduje zastosowania w sytuacji, w której dochodzi do zmiany metrażu lokalu. Na marginesie podniosła, iż pozwana na potrzeby niniejszego postępowania zmieniła swoje stanowisko w zakresie możliwości odstąpienia od umowy na tej podstawie albowiem wcześniej nie wyrażała na powyższe zgody. W zakresie klauzul waloryzacyjnych powódki wskazały, iż postanowienia te mają wpływ na cenę, nie stanowią zaś postanowień określających cenę. Powołując się na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (dalej: Prezes UOKiK) wskazała, iż podobne postanowienie stosowane przez pozwaną zostało uznane za niedozwolone. W odniesieniu do postanowień z pkt d) – g) wskazały, iż z dołączonych do odpowiedzi na pozew umów z lat 2006-2008 wynika, iż pozwana nadal stosuje identyczne ze wskazanymi w pozwie postanowieniami, co dowodzi, iż pozwana zaprzestała ich stosowania najwcześniej w maju 2009 r., a zgodnie zart. 47939k.p.c.możliwym jest żądanie uznania wzorca umownego za niedozwolony, jeżeli od zaniechania stosowania nie minęło sześć miesięcy. Zatem powództwo w tym zakresie jest uzasadnione. Ostatecznie wskazały, iż umowy wbrew twierdzeniom pozwanej nie były indywidualnie wynegocjowane (pismo – k. 317 – 322). Na rozprawie poprzedzającej ogłoszenie wyroku strony podtrzymały stanowiska w sprawie, przy czym pozwana dodatkowo wniosła o odrzucenie pozwu w zakresie klauzuli waloryzacyjnej z uwagi na prawomocne orzeczenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakazujące jej stosowania (protokół – k. 355 – 357). Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: (...)w obrocie gospodarczym w zakresie budownictwa posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym pod nazwą „przedwstępna umowa sprzedaży” (niesporne, umowy popisane w oparciu o wzorzec – k. 9-17, 18-26, 57-70, 71-80, 81-85, 86-100, 101-114, 115-132, 133-148, 149-162, 163- 175, 176-190, 191-205-216, 217-229, 230-241, 242-256, 257-266, 267-274, 275-280, 282-288, 289-295, 296-303, 304-314, 328-338). We wzorcu tym zawarte są następujące postanowienia: a w § 4 ust. 1 „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, których dotyczy Niniejsza Umowa z przyczyn architektoniczno-konstrukcyjnych lub odchyłek wykonawczych”; b w § 4 ust. 1 „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”;\ c w § 7 ust. 2 „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUSW (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu”; d w § 7 ust. 5 „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”; e w § 8 ust. 3 „W przypadku niewykonania wskazanego w poprzednim ustępie zobowiązania przez Kupującego, który wcześniej odebrał lokal, Kupujący niezależnie od wykonania przez Sprzedającego przysługujących mu w takiej sytuacji praw, poza należnościami wskazanymi w § 14 ust. 1 zobowiązany jest płacić Sprzedającemu za okres od daty upływu terminu wyznaczonego do podpisania aktu do momentu jego podpisania lub opóźnienia i zwrotnego przekazania lokalu Sprzedającemu dzienne wynagrodzenie za korzystanie lokalu w wysokości 1 zł z jednego m2powierzchni użytkowej lokalu”; f w § 9 ust. 1 „stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadkach i na warunkach przewidzianych przepisami prawa, w szczególnościkodeksu cywilnegoi postanowieniami niniejszej umowy. Rozliczenie oraz zwrot dotychczasowych wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie 3 miesięcy licząc od daty złożenia drugiej stronie oświadczenia o odstąpieniu. Strona, z winy której doszło do odstąpienia obciążona zostanie na rzecz strony przeciwnej z tytułu niewykonania zobowiązania kwotą 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy, która to kwota o ile nie zostanie zapłacona, może być potrącona ze świadczeń pieniężnych podlegających zwrotowi wskutek rozliczenia”; g w § 9 ust. 2 „Do upływu terminu wskazanego w § 6 ust. 1, a w przypadku zmian budowlanych w lokalu na życzenie Kupującego (tzw. Zmiany lokatorskie wymagające zmiany projektu, standardy, konstrukcji, materiałów, technologii lub polegające na indywidualnej aranżacji wnętrza) do czasu rozpoczęcia realizacji tych zmian, każdej ze stron przysługuje prawo do odstąpienia od umowy za zapłatą na rzecz drugiej strony kwoty stanowiącej 5% łącznej ceny brutto przedmiotu umowy (odstępne). Rozliczenie i zwrot wzajemnych świadczeń nastąpi w terminie określonym w pkt. 1”; h § 21 „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2”. Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 27 lipca 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta w sprawie o sygn. akt XVII AmC 335/09 z powództwaM. K. (2)przeciwko(...)uznał za niedozwolone m.in. postanowienie o treści: „Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu” (akta sprawy o sygn. akt XVII AmC 335/09). Stosowane przez(...)postanowienia są treściowo tożsame z klauzulami wpisanymi do Rejestru Klauzul Niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji pod pozycjami 857, 1478, 1540, 887, 919 ((rejestr http://www.uokik.gov.pl/pl/ochrona_konsumentow/niedozwolone_klauzule/rejestr_klauzul_niedozwolonych/). Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie złożonych przez strony kopii umów zawierających kwestionowane postanowienia umowne oraz w pełni zgodnych twierdzeń stron co do okoliczności faktycznych wyrażonych w pozwie i odpowiedzi na pozew. Wymagający rozstrzygnięcia spór stron miał charakterstricteprawny – fakty nie były sporne. Sąd oddalił wnioski dowodowe w zakresie przesłuchania świadków zgłoszonych przez strony albowiem z punktu widzenia przedmiotu niniejszego postępowania tj. abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych nie ma jakiegokolwiek znaczenia to czy powódki miały możliwość negocjowania umowy z pozwaną czy nie, a jeśli tak to w jakim zakresie – kontroli Sądu Ochrony i Konkurencji i Konsumentów podlega bowiem sam wzorzec umowy, a nie praktyka jego wykorzystywania przez przedsiębiorcę i ewentualnie istniejąca po stronie konsumenta możliwość zmiany niektórych jego postanowień na skutek skutecznych negocjacji. Również nie mogły być przesłuchiwane strony na okoliczność zarzucanej abuzywności stosowanych postanowień albowiem przedmiotem dowodu są fakty, a nie interpretacja prawa. Wreszcie nie było potrzeby prowadzenia w sprawie dowodu z opinii biegłego na okoliczność istnienia różnic w metrażu pomiędzy etapem prac projektowych, a wybudowanym już budynkiem albowiem nie był to fakt między stronami sporny i nie budził wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy – stąd dowodu nie wymagał. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje: Powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej w części. Na wstępie należało rozważyć dopuszczalność merytorycznej kontroli wzorca umownego w wypadku gdy zapadło już prawomocne rozstrzygnięcie dotyczące owego lub zbliżonego wzorca, jednakże w odmiennym niż w prawomocnie zakończonej sprawie, układzie procesowym. Bez wątpieniaart. 47943k.p.c.stanowiący, iż: „Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o którym mowa wart. 47945§ 2.” stanowi o skuteczności wyroku nie tylko w stosunku do stron procesu, ale również wobec osób trzecich. Przepis ten spowodował konieczność opisania istoty tzw. rozszerzonej prawomocności materialnej (art. 365 § 1 in fine k.p.c.) oraz określenia jej stosunku do powagi rzeczy osądzonej, stanowiącej przeszkodę procesową dla ponownego rozpoznania sprawy raz już merytorycznie rozstrzygniętej (art. 366w związku zart. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). W uchwale z dnia z dnia 19 grudnia 2003 r., sygn. akt III CZP 95/03,OSNC 2005/2/25Sąd Najwyższy wskazał, iż: „Powaga rzeczy osądzonej wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wyłącza - od chwili wpisania tego postanowienia do rejestru (art. 47943w związku zart. 365 i 47945§ 2 k.p.c.) – ponowne wytoczenie powództwa w tym przedmiocie, także przez osobę nie biorącą udziału w sprawie, w której wydano wyrok”. Bez wątpienia również powyższe stanowisko znalazło odzwierciedlenie w uchwale z dnia 13 lipca 2006 r. sygn. akt III SZP 3/06, w uzasadnieniu której Sąd Najwyższy wskazał, iż „Kwestia skutków wpisu klauzuli do rejestru nie została jednoznacznie rozstrzygnięta przez ustawodawcę. Uwzględniającratio legisustawy oraz kierując się potrzebą zapewnienia skuteczności przepisów implementujących dyrektywę 93/13 i dyrektywę 98/27, Sąd Najwyższy akceptuje stanowisko doktryny, zgodnie z którym wpis postanowienia wzorca do rejestru skutkuje tym, że zakazane jest posługiwanie się wpisaną klauzulą we wszystkich wzorcach umów, pod rygorem sankcji zart. 58 k.c.” Wreszcie potwierdza powyższą konstatację treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., III CZP 80/08, OSNC 2009/9/118, zgodnie z którą: „Rozszerzona prawomocność wyroku uwzględniającego powództwo o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone (art. 47943w związku zart. 365 k.p.c.) nie wyłącza możliwości wytoczenia powództwa przez tego samego lub innego powoda - w tym także przez organizację społeczną działającą na rzecz ochrony interesów konsumentów - przeciwko innemu przedsiębiorcy, niebiorącemu udziału w postępowaniu, w którym zapadł wyrok, stosującemu takie same lub podobne postanowienia wzorca, jak wpisane do rejestru, o którym mowa wart. 47945§ 2 k.p.c.” albowiem wynika z niej wprost konieczność wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sytuacji, w której kontrola dotyczy wzorca (tożsamego lub zbliżonego treściowo) ale stosowanego przez innego przedsiębiorcę niż ten, wobec którego zapadło prawomocne orzeczenie zakazujące stosowania określonego postanowienia umownego. Powracając do realiów przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pozew w zakresie postanowienia umowne zawartego w pkt c) petitumpozwu podlegał odrzuceniu z uwagi na prawomocność wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 27 lipca 2009 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XVII AmC 335/09 z powództwaM. K. (2)przeciwko(...). W zakresie tym zastosowanie znajdujeart. 479( 43)k.p.c. Stosownie do treściart. 47936i art. 47938k.p.c.przedmiotem postępowania prowadzonego przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie jest kontrola i analiza postanowień konkretnej, zawartej przez strony umowy, lecz kontrola abstrakcyjna wzorca umownego stosowanego przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami, którego postanowienia mogłyby kształtować treść stosunku prawnego w przypadku zawarcia umowy konsumenckiej. Zgodnie zart. 3851§ 1 k.c.: „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny”. Powyższy przepis stanowi klauzulę generalną oceny postanowień wzorca za niedozwolony zawierającą dwa kryteria oceny: dobre obyczaje i interes konsumenta, przy czym „interesy” konsumenta należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, ale też każdy inny nie wymierny interes jak np. zdrowie, czas zbędnie stracony, dezorganizacja czy też inne uciążliwości powstałe z tak ukształtowanym postanowieniem. Koniecznym przy ocenie tych interesów w zakresie kontroli abstrakcyjnej jest zbadanie czy naruszenia te są rażące pod kątem obiektywnym wielkości poniesionych lub grożących strat i niebezpieczeństw w zakresie zbiorowego interesu konsumentów, a zatem każdego potencjalnego konsumenta. Zgodnie z treściąart. 3852k.c.„Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia”. Powyższy przepis stanowi dyrektywę dotyczącą czterech elementów: czasu „chwila zawarcia umowy”, który w przypadku badania wzorca umowy stanowi datę wytoczenia powództwa o uznanie klauzul wzorca umowy za niedozwolony, okoliczności zawarcia umowy (nie znajdująca zastosowania w kontroli abstrakcyjnej), przedmiotu badania „materiału poddanego ocenie”, a zatem w przypadku kontroli abstrakcyjnej danego postanowienia wzorca umowy również w odniesieniu do innych postanowień oraz rodzaju świadczenia na rzecz konsumenta (tak: SN w wyroku z dnia 9 października 2003 r., V CK 277/02, OSNC 2004, nr 11, poz. 184) oraz wskazówki co do uwzględnienia umów pozostających w związku z ocenianym wzorcem. Jednocześnie ustawodawca przesądził, które z postanowień mogą być uznane w razie wątpliwości za klauzule niedozwolone tworząc wart. 3853k.c.katalog tzw. szarych klauzul stosowanych w obrocie z konsumentem. Reasumując powyższe należy stwierdzić, iż nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia ewentualne indywidualne uzgodnienia umów albowiem badaniu podlegają wzorce umowne, a zatem wzorce jakie są przedstawiane na wstępnym etapie procesu negocjacyjnego, przy czym pozwana nie zaprzeczyła faktowi ich stosowania podnosząc jedynie zarzuty zaprzestania ich stosowania lub tez rzadkiego wykorzystywania. Przechodząc zatem do poszczególnych postanowień należy stwierdzić, iż postanowienia te wpływają na uprawnienia konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, jak również, co najbardziej istotne, negatywnie oddziaływają na interesy konsumenta. W zakresie pierwszych dwu postanowień należy je rozpatrywać zarówno osobno, jak i łącznie co postuluje pozwana. Tworzą one bowiem każda oddzielnie, jak i razem, postanowienie dotyczące przedmiotu umowy, jakim jest bez wątpienia lokal o określonej powierzchni. Pierwsze z nich (postanowienie a)petitum) reguluje kwestię odpowiedzialności pozwanej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez nią umowy polegającego na zmianie metrażu lokalu. Poprzez użycie w postanowieniu stwierdzenia, iż „Strony dopuszczają możliwość nieznacznej zmiany powierzchni (…)”, pozwana w istotny sposób ogranicza własną odpowiedzialność na wypadek wystąpienia odstępstw w przedmiocie umowy. Dodatkowo przy tym posługuje się nieostrym pojęciem używając sformułowania „nieznacznej”. Nie wynika z niego w żaden sposób jak duża może być to zmiana, podczas gdy nic nie stało na przeszkodzie, by pozwana określiła ową granicę poprzez użycie w miejsce sformułowania „nieznacznej” sformułowania precyzyjnego w rodzaju np. 3 % powierzchni użytkowej przy jednoczesnym zagwarantowaniu konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy. Bez wątpienia było to wykonalne bowiem doświadczenie pozwanej w prowadzeniu działalności gospodarczej polegającej wznoszeniu budynków pozwala przewidzieć w jakich granicach kształtują się owe niezgodności powierzchni różnego rodzaju lokali i ich przynależności pomiędzy etapem projektowania, a etapem sprzedaży. Brak jest przy tym w przedłożonych umowach opartych o kontrolowany wzorzec przyznanego konsumentowi przy wystąpieniu niezgodności przedmiotu umowy z umową uprawnienia czy to do odstąpienia od umowy, czy to dochodzenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych z tytułu nienależytego wykonania umowy. Nie ma przy tym racji pozwana gdy twierdzi, że uprawnienia te wynikają z ustawy albowiem właśnie poprzez zastosowanie kwestionowanego postanowienia umownego strony owe uprawnienia wynikające z ustawy wyłączyły. Z tego względu postanowienie to należy uznać za niedozwolone. Postanowienie z pkt b) ma następujące brzmienie: „w przypadku zmiany wielkości powierzchni lokalu, tarasu, komórki przygarażowej, z przyczyn określonych w ust. 1 zostanie ona uwzględniona w końcowym rozliczeniu między stronami”. Odnosząc się doń należy stwierdzić, że tylko na pozór wydaje się być neutralnym, a nawet – w połączeniu w postanowieniem z pkt a) zdaje się wskazywać, iż jest ono zastrzeżone na korzyść konsumenta. Bliższa jednak jego analiza powoduje, iż nie można uznać je za obiektywnie neutralne, ani tym bardziej prokonsumenckie albowiem w jego treści pozwana po raz kolejny posługuje się sformułowaniami nieostrymi, które mogą być przez nią interpretowane w sposób niekorzystny dla konsumenta. Po pierwsze, nie jest w jego treści wskazana data ostatecznego rozliczenia stron w wypadku wystąpienia różnicy pomiędzy powierzchnią wynikającą z umowy, a powierzchnią wybudowanego lokalu. Oznacza to, iż pozwana w wypadku wybudowania lokalu mniejszego niż zadeklarowany, zgodnie z umową ma prawo dowolnie dysponować środkami finansowymi konsumenta przez czas nieokreślony, tj. do czasu dokonania ostatecznych rozliczeń, co wobec niewskazania ostatecznego terminu powoduje, iż może ona w dowolny sposób odwlekać owo rozliczenie. Łącznie interpretowane powyższe postanowienia powodują, iż co prawda pozwana ma obowiązek ostatecznie dokonać wzajemnego rozliczenia, jednakże do tego momentu (bliżej nieoznaczonego, a zatem zależnego tylko od woli pozwanej) może nieodpłatnie korzystać ze środków pieniężnych należnych konsumentowi. Po drugie, z postanowienia owego nie wynika, w jaki sposób zostanie dokonane owo rozliczenie – innymi słowy: znowu wyłącznie od pozwanej zależy czy rozliczy ową nadmierną bądź brakującą powierzchnię w cenach wynikających z umowy czy może w innych. W zgodzie bowiem z owym niedookreślonym postanowieniem umownym pozwana mogłaby dokonać rozliczenia np. w ten sposób, że w wypadku wzrostu cen rynkowych w razie wybudowania lokalu większego niż umówiony zażądać za dodatkową powierzchnię wyższej ceny albo też w wypadku ich spadku i wybudowania lokalu mniejszego niż zadeklarowany w umowie zwrócić konsumentowi kwotę stanowiącą iloczyn aktualnej ceny rynkowej oraz brakującej powierzchni lokalu. Stosowanie, zgodnie z brzmieniem kwestionowanych postanowień umownych, tego rodzaju praktyk prowadzi to zaburzenia zasady ekwiwalentności świadczeń, a tym samym powoduje uznanie tych postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Kolejne postanowienia również należało uznać za niedozwolone. Należy przy tym wskazać, iż pozwana nie przedstawiła dowodu, iż zaprzestała ich stosowania, jak również w jakiej ewentualnie dacie nastąpiło owo zaprzestanie. Tymczasem to na niej spoczywał, zgodnie z treściąart. 6 k.c., ciężar udowodnienia tego faktu, by zgodnie z treściąart. 47943k.p.c., zakwestionować powództwo na tej podstawie. Zatem, gdyby nawet uznać, iż pozwana zaprzestała ich stosowania w maju 2009 r., co jak wskazano wyżej nie znajduje oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym (ale na co wskazuje strona powodowa), to możliwym jest dokonanie ich merytorycznej kontroli z uwagi na to, że nie upłynął sześciomiesięczny okres pomiędzy datą zaprzestania ich stosowania, a datą wytoczenia powództwa (17 czerwca 2009 r.). Tym samym należało odnieść się do każdego z tych postanowień. Powódki wskazały, iż pozwana stosuje postanowienie o treści: „Wpłaty zostaną dokonane w złotych polskich. W razie zmiany stawki podatku VAT cena oraz wysokość opłat ulegną zmianie odpowiednio o różnicę pomiędzy poprzednią i aktualnie obowiązującą stawką VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami”. Pozwana planując swoje inwestycje, które bez wątpienia są długoterminowe, winna się liczyć z ewentualnymi zmianami stawek podatku VAT zarówno w sferze usług, jaki i produktów, które nie następują z dnia na dzień i tak zaplanować je by nie wpływały na cenę oferowanych lokali. Dodatkowo postanowienie to uprawnia pozwaną do zmiany ceny w przypadku jakichkolwiek zmian stawek podatku, również w sytuacji, w której doszłoby do nich w zakresie produktów nie mających żadnego wpływu na wykonanie przedmiotu umowy. Zgodnie z tym postanowieniem konsument musi się godzić na każdorazowego obciążenie go tymi kosztami, mimo iż przedsiębiorca może mieć możliwość zminimalizowania kosztów poniesionych w związku ze zmianą stawek podatkowych np. poprzez zmianę dostawcy towarów bądź podmiotów świadczących usługi. W orzecznictwie tutejszego sądu wielokrotnie prezentowany był pogląd, iż cena oferowana konsumentowi winna być ceną ostateczną, tak by konsument mógł na tej podstawie dokonać świadomego wyboru. Postanowienie to spełnia również przesłanki zakazanego postanowienia, o którym mowa wart. 3853pkt 20 k.c., który zakazuje zastrzegania o możliwości zmiany ceny przedmiotu umowy bez przyznania konsumentowi prawa do odstąpienia od tej umowy. Jak trafnie wskazały powódki nie jest możliwym uznanie, iż niemożność następcza świadczenia wynika z faktu podwyższenia ceny umowy. Powoduje to, iż pozwana nie przyznając konsumentom prawa do odstąpienia od umowy ogranicza w istotny sposób ich prawa w tym zakresie w przypadku zmian ceny przedmiotu umowy. W rzeczywistości pozwana kwestionowanym postanowieniem umownym ryzyko gospodarcze, które winna ponosić jako przedsiębiorca, w ramach którego mieści się również ryzyko zmiany (podwyższenia) obciążeń publicznoprawnych, usiłuje przerzucić na ewidentnie słabszego ekonomicznie kontrahenta tj. konsumenta, podczas gdy to na nim, jako profesjonaliście, którego miernik staranności w prowadzeniu działalności jest wyższy (art. 355 § 2 k.c.), powinno owo ryzyko przynajmniej w przeważającej części spoczywać. Kolejne postanowienia dają pozwanej uprawnienie do obciążenia konsumenta karami umownymi za nieprzystąpienie do aktu notarialnego czy też odstąpienia od umowy z winy konsumenta. Postanowienia te, wbrew jej twierdzeniom, nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty rażąco wygórowanych kar umownych. Po pierwsze, zaznaczyć należy, że nie ma decydującego znaczenia jakim wskaźnikiem procentowym określana jest kara umowna. Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa tutejszego sądu za karę rażąco wygórowaną są uznawane zarówno kary w wysokości 5% czy 3%, jak i 10% i 15%. Sam wskaźnik procentowy nie ma decydującego wpływu na uznanie klauzuli za niedozwoloną bowiem mają również znaczenie okoliczności w jakich kary umowne są zastrzegane i to one często determinują uznanie za niedozwolone postanowień owe kary zawierających. W niniejszej sprawie kary umowne, niezależnie od zastosowanego nazewnictwa, odnoszą się do sytuacji, w których to pozwana decyduje o przyszłości umowy, przy czym tak skonstruowane przesłanki jak opóźnienie czy nieprzystąpienie do zawarcia umowy przyrzeczonej w datach wskazanych przez pozwaną, bądź też zapłata kary umownej z „winy” tej strony kreują po stronie pozwanej uprawnienia, przy jednoczesnym dowolnym uznaniu czy doszło do zaistnienia owych okoliczności. Konsument zna ostateczny termin zawarcia umowy przyrzeczonej i zobowiązany jest do przystąpienia do niej w terminach wskazanych przez pozwaną ale postanowienie owo kreuje możliwość nieuwzględnienia sytuacji konsumenta, który może nie mieć możliwości przystąpienia do zawarcia tejże albowiem nie ma wpływu na ustalenie terminu jej zawarcia – ten jest samowolnie oznaczany przez pozwaną. W efekcie powyższego pozwana ma uprawnienie do dowolnego wskazywania terminów – również po to wiedząc, iż konsument do umowy nie będzie mógł przystąpić, odstąpić od umowy i otrzymać kary umownej. Z kolei kary umowne, w przypadku odstąpienia od umowy, są wygórowane z dwóch powodów. Po pierwsze, ocennym jest uznanie winy strony skutkującej odstąpieniem od umowy. Możliwym jest bowiem zaistnienie sytuacji, w której konsument mimo odstąpienia od umowy z winy pozwanej zostanie obciążony karą umowną wskutek uznania przez pozwaną, iż wyłączną winę za powyższe ponosi konsument na skutek uznania, iż było ono nieuprawnione albowiem podstawą były prace wykonane po przekazaniu konsumentowi lokalu na prowadzenie prac wykończeniowych, które ujawniły wadę w przedmiocie umowy. Postanowienia te spełniają zatem przesłanki zakazanego postanowienia, o którym mowa wart. 3853pkt 17 k.c.i jako takie winny być uznane za niedozwolone, Ostatnie z postanowień o treści: „Umowę sporządzono i podpisano, po zapoznaniu się z jej treścią i indywidualnym uzgodnieniem jej postanowień z Kupującym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Integralną część umowy stanowi załącznik nr 1 i 2” bez wątpienia wprowadza konsumenta w błąd. Powoduje ono bowiem powstanie po jego stronie bezzasadnego przeświadczenia, iż na skutek jego przeczytania (wzorca umowy) i podpisania traci on prawo do dochodzenia swoich praw wynikających ze stosowania przez pozwaną prawem zakazanych postanowień umownych. Przeciętny konsument nie ma świadomości, iż aby umowa była indywidualnie wynegocjowana koniecznym jest by miał on realny wpływ na treść każdego z postanowień, jak również, iż przysługuje mu uprawnienie do wytoczenia powództwa o uznanie wzorca umownego za niedozwolone. Skoro pozwana usiłuje umownie ograniczyć owe uprawnienia konsumenta poprzez celowe wprowadzenie go w błąd co do ich nieistnienia uznać należy, iż zakwestionowane postanowienie umowne jest postanowieniem niedozwolonym. Na marginesie należy już tylko wskazać, iż większość ze wskazanych z powyżej postanowień jest w treści swej analogiczna do wpisanych już postanowień do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, co również uprawnia do uznania, iż powyższe rozważania są w pełni uzasadnione, Ponieważ powódki wygrały sprawę w przeważającej części zastosowanie znajduje – w zakresie kosztów procesu – poprzezart. 100 zd. 2 k.p.c.– art.. 98k.p.c., z którego to wynika, że strona przegrywająca sprawę w całości obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Zwrot tych kosztów przysługuje powódkom albowiem ich pełnomocnik procesowy będący radcą prawnym zgłosił żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.). Koszt celowego dochodzenia praw w przedmiotowym postępowaniu to wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powódek będącego radcą prawnym. Koszt wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powódek będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 14 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem minimalna stawka wynagrodzenia radcy prawnego w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone wynosi 360 złotych. Taką też kwotę z tego tytułu pozwana obowiązany jest im zwrócić Do kosztów procesu nie zaliczono w ogóle opłaty skarbowej należnej od dokumentu pełnomocnictwa udzielonego przez powódki, pomimo że został on poniesiony albowiem został poniesiony nienależnie gdyż zgodnie z częścią IV pkt 4 ppkt 2 lit. b) załącznika doustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej(Dz.U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) zwolnione od opłaty skarbowej jest złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopia, w sprawach cywilnych, w których mocodawcy przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych. Zgodnie zart. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm., dalej: u.k.s.c.): „Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych: strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone”. Stosownie zaś do art. 113 ust. 1 u.k.s.c.: „Kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.” Ponieważ powód wygrał sprawę należało tym nieuiszczonym kosztem obciążyć pozwaną. Tym samym należało nakazać ściągnięcie kwoty 600 zł ustalonej na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 u.k.s.c. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie. Publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart. 47944§ 2 k.p.c.w zw. zart. 98 k.p.c.Zgodnie z powołanymi przepisami koszt publikacji zalicza się do kosztów procesu, którymi są koszta celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Oczywiście ww. koszta nie są typowymi kosztami procesu albowiem te z zasady są kosztami poniesionymi przez jedną ze stron, które to koszta strona przegrywająca, obowiązana jest jej zwrócić. Skoro jednak ustawodawca w art.. 47944§ 2 k.p.c.odsyła do regulacji dotyczącej kosztów procesu, a nie kosztów sądowych, uznać należy że wolą jego jest by i do tego kosztu znalazła zasada odpowiedzialności za wynik procesu, zwłaszcza że brak jest jakichkolwiek racji po temu by przyjąć, że wolą prawodawcy było by to Skarb Państwa finansował wszelkie koszta spraw dotyczących abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych. Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec jak w sentencji.

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000030_2010_Uz_2010-03-04_001

II AKa 30/10

2010-03-04 01:00:00.0 CET

2013-02-20 02:01:01.0 CET

2014-03-04 04:58:01.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 30/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Aleksandra Malorny SSA Robert Kirejew (spr.) Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2010 r. sprawy wnioskodawcy W. S. - o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikające z wykonania wobec wnioskodawcy d

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="6" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000030" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 30/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 4 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Aleksandra Malorny</xText> <xText>SSA Robert Kirejew (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Dariusz Bryła</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Tomasza Janeczka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2010 r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xBx><xAnon>W. S.</xAnon></xBx>- o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody <xBRx/>i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikające z wykonania wobec wnioskodawcy decyzji o internowaniu wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej <xBRx/>w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 10 grudnia 2009 r. sygn. akt IV Ko 16/09</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 30/10</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>W. S.</xAnon>działając za pośrednictwem swojego pełnomocnika złożył wniosek o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 25.000 złotych tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłych z wykonania decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 3 września 1982 r. o internowaniu i umieszczeniu w ośrodku odosobnienia. Jednocześnie powołując się na przepis <xLexLink xArt="art. 586;art. 586 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 586 § 1 k.p.k.</xLexLink> pełnomocnik <xAnon>W. S.</xAnon>wniósł o zwrócenie się przez sąd do Kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w <xAnon>D.</xAnon>o przesłuchanie wnioskodawcy mieszkającego aktualnie w Irlandii.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 10 grudnia 2009 r., sygnatura akt IV Ko 16/09, na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>W. S.</xAnon>kwotę 5.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania w okresie od 3.09.1982 r. do 24.11.1982 r. decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 03.09.1982 r. nr 29/V o internowaniu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku, a w pozostałym zakresie wniosek oddalił obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od tego orzeczenia wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 i 2 k.p.k.</xLexLink> poprzez nienależyte uzasadnienie wyroku polegające na braku wskazania jakie okoliczności faktyczne, mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia, Sąd uznał za udowodnione oraz na zaniechaniu umotywowania wysokości zasądzonego zadośćuczynienia – co istotnie utrudnia kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 k.p.k.</xLexLink> poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy na okoliczność rozmiaru krzywdy i wysokości szkody poniesionej w wyniku wykonania decyzji o internowaniu, obrazę <xLexLink xArt="art. 299" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 299 k.p.c.</xLexLink> poprzez uznanie, że wysokość szkody polegającej na utracie zarobku nie może być wykazywana za pomocą zeznań strony, oraz <xLexLink xArt="art. 246;art. 247" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 246 i 247 k.p.c.</xLexLink> poprzez ich zastosowanie mimo braku podstaw ku temu – co miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, bowiem doprowadziło sąd I instancji do błędnego ustalenia, że wnioskodawca nie poniósł szkody w wyniku wydania decyzji o internowaniu;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, poprzez przyznanie wnioskodawcy zadośćuczynienia w wysokości nie odpowiadającej rozmiarowi krzywdy wynikłej z wykonania decyzji o internowaniu.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Podnosząc te zarzuty pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy okazała się w pełni uzasadniona i dlatego musiała zostać uwzględniona.</xText> <xText>Orzeczenie wydane przez sąd I instancji oraz jego pisemne uzasadnienie, a także procedowanie Sądu Okręgowego w Gliwicach prowadzące do wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia, nie były pozbawione mankamentów, a zwłaszcza tych, które podniesione zostały w apelacji pełnomocnika, co spowodowało konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji.</xText> <xText>Na wstępie wypada powtórzyć, że zgodnie z przepisem <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 3" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) w postępowaniach prowadzonych na podstawie tej ustawy odpowiednie zastosowanie mają przepisy <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 58 k.p.k.</xLexLink>, za wyjątkiem <xLexLink xArt="art. 555" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 555 k.p.k.</xLexLink> Z kolei w myśl zawartego w tymże rozdziale przepisu <xLexLink xArt="art. 558" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 558 k.p.k.</xLexLink>, w sprawach odszkodowawczych tego typu zastosowanie znajdują także przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>, jednakże tylko w zakresie kwestii nie uregulowanych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kodeksie postępowania karnego</xLexLink>.</xText> <xText>Z przytoczonej sekwencji norm odsyłających wynika m. in., że sąd orzekający w sprawie o zadośćuczynienie i odszkodowanie, prowadzonej na podstawie przepisów powołanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, winien przy uzasadnieniu rozstrzygnięcia dochować wymogów ujętych w <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 k.p.k.</xLexLink>, czyli przede wszystkim wskazać, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych.</xText> <xText>W uzasadnieniu wyroku kwestionowanego przez pełnomocnika wnioskodawcy ustalenia faktyczne ograniczają się w zasadzie do wskazania okresu i miejsca internowania <xAnon>W. S.</xAnon>oraz przytoczenia decyzji, które zapoczątkowały oraz prowadziły do uchylenia tegoż internowania. Fakty te odtworzone zostały na podstawie dokumentów znajdujących się wśród materiałów archiwalnych nadesłanych przez Instytut Pamięci Narodowej, które zostały ujawnione na rozprawie.</xText> <xText>Z dalszych pisemnych rozważań Sądu Okręgowego w Gliwicach wynika jedynie pośrednio, że Sąd ten przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia brał pod uwagę również to, że wnioskodawca będąc pozbawiony wolności w trakcie internowania przebywał z kryminalistami, będąc wówczas młodym studentem, ojcem jednorocznego dziecka, a przy tym pozbawiony był częstego kontaktu z rodziną, gdyż przez cały okres internowania odnotowano u niego 6 odwiedzin. Oprócz tego ostatniego faktu znajdującego udokumentowanie w aktach IPN-u, nie zostało wyjaśnione, w oparciu o jakie dowody sąd meriti stwierdził zaistnienie przytoczonych okoliczności. Być może sąd I instancji uznał je za bezsporne i wykazane we wniosku pełnomocnika, jednakże w tym piśmie procesowym powołano także szereg dalszych elementów stanu faktycznego mogących wpływać na wysokość zadośćuczynienia, do których nie odniesiono się w żaden sposób. Wymienić tu można w szczególności zastraszanie, poniżanie i naruszanie nietykalności cielesnej wnioskodawcy podczas jego przesłuchań po zatrzymaniu i w trakcie internowania, fakt, że jego żona miała być wówczas w ciąży z drugim dzieckiem, czy też pogorszenie się kondycji psychofizycznej <xAnon>W. S.</xAnon> skutkujące znerwicowaniem i depresją. Te okoliczności zostały pominięte milczeniem w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia sądu I instancji i nie wiadomo, czy były uwzględniane przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia, a jeśli nie, to dlaczego. Trafnie zatem wskazano w apelacji, że w zakresie orzeczenia o zadośćuczynieniu doszło do naruszenia przepisu <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink>, co uniemożliwia miarodajną kontrolę odwoławczą rozstrzygnięcia w przedmiocie zadośćuczynienia.</xText> <xText>Stwierdzić także należy, że niewłaściwe było oddalenie przez sąd wniosku dowodowego o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczności związane z żądanym zadośćuczynieniem, gdyż decydujący wpływ na jego wysokość ma rozmiar doznanych przez wnioskodawcę cierpień psychicznych oraz fizycznych wynikających z wykonania decyzji o internowaniu. Trudno jest miarodajnie ustalić intensywność i zakres cierpień bez przesłuchania osoby, która miała doznać tych krzywd i bez oceny wiarygodności jej wypowiedzi, dokonanej w zgodzie z normą <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Podkreślić również trzeba, że zasądzona przez sąd I instancji kwota zadośćuczynienia, wobec oparcia jej na nieczytelnych i nie wynikających z materiału dowodowego kryteriach, musiała zostać uznana za określoną całkowicie dowolnie i nie spełniającą wymogów wypracowanych w orzecznictwie, w tym w powołanych przez sąd I instancji wyrokach Sądu Najwyższego. Jej wysokość, nawet przy tak niepełnych i niejasnych ustaleniach sądu meriti, jawi się też jako zdecydowanie zbyt niska, gdyż, na co także wskazywano w judykaturze (np. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. III KK 349/07, Prok. i Pr. – wkł., 2008, z. 7-8, poz. 28), wysokość zadośćuczynienia powinna mieć charakter kompensacyjny, tj. przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będąc przy tym nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Ponadto należy wziąć również pod uwagę, że dużo wyższe od negatywnych doznań łączących się z pozbawieniem wolności w toku postępowania karnego były cierpienia, zwłaszcza psychiczne, związane z internowaniem jako decyzją o charakterze politycznym, podejmowaną poza jakąkolwiek prawną kontrolą, skutkującą pozbawieniem wolności bez określonego terminu końcowego (zwracał na to uwagę ostatnio np. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 7 maja 2009 r., sygn. II AKa 71/09, Lex nr 513132).</xText> <xText/> <xText>Sąd I instancji w całości oddalił wniosek <xAnon>W. S.</xAnon>w zakresie przyznania mu odszkodowania w związku z wykonaniem wobec niego decyzji o internowaniu. U podstaw takiego rozstrzygnięcia legło uznanie, że fakt doznania szkody nie został wykazany dowodowo przez wnioskodawcę. Jednocześnie Sąd Okręgowy w Gliwicach w toku postępowania w tej sprawie oddalił wniosek o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony stwierdzając, że przesłuchanie strony co do wysokości szkody byłoby dowodem nieprzydatnym i nieweryfikowalnym wobec braku innych źródeł dowodowych, gdyż wysokość szkody winna być wykazana dokumentami przedłożonymi przez wnioskodawcę.</xText> <xText>Stanowisko to jest nietrafne, a zawarty w apelacji zarzut naruszenia przepisu <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 k.p.k.</xLexLink> przy oddalaniu wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony należy uznać za w pełni zasadny.</xText> <xText>Zgodnie bowiem z przepisem <xLexLink xArt="art. 299" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 299 k.p.c.</xLexLink> znajdującym zastosowanie do przesłuchania wnioskodawcy w sprawie tego typu, jeśli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla ich wyjaśnienia zarządza dowód z przesłuchania stron. Sytuacja taka miała miejsce w tej sprawie, a brak innych dowodów, w tym ewentualnych dokumentów potwierdzających uzyskiwanie przez wnioskodawcę dochodów utraconych w czasie internowania, mógł być uzasadniony upływem czasu od tamtego okresu. Całkowicie niesłusznie sąd stanął na stanowisku, że okoliczności odnoszące się do wystąpienia i wysokości szkody mogą być wykazane tylko i wyłącznie na podstawie dowodów z dokumentów, a powołane na poparcie tego poglądu przepisy <xLexLink xArt="art. 246;art. 247" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 246 i 247 k.p.c.</xLexLink> nie znajdują w tej sprawie zastosowania. Norma zawarta w <xLexLink xArt="art. 246" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 246 k.p.c.</xLexLink> dotyczy bowiem sytuacji dowodzenia czynności prawnej z zastrzeżoną formą pisemną w sporze między jej stronami, a i tak zezwala w przypadku zagubienia, czy zniszczenia dokumentu na przesłuchanie świadków lub stron. W realiach rozpatrywanej sprawy wnioskodawca powoływał się na zatrudnienie w spółdzielniach studenckich przed internowaniem. Zatrudnienie takie nie następowało zazwyczaj w formie umowy o pracę, a wykonywane było na podstawie umów zlecenia, dla których <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeks cywilny</xLexLink> nie przewidywał w tamtym czasie i nie przewiduje nadal wymogu formy pisemnej. Rozpatrywana sprawa nie dotyczy też sporu między uczestnikami czynności prawnej, dzięki której wnioskodawca miał uzyskiwać dochody. Powoływanie się zatem na brzmienie przepisu <xLexLink xArt="art. 246" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 246 k.p.c.</xLexLink> w żadnej mierze nie uzasadnia oddalenia wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczność dochodów utraconych z powodu internowania. Jeszcze bardziej nie przystający do tej sprawy jest przepis <xLexLink xArt="art. 247" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 247 k.p.c.</xLexLink> mówiący o dowodzeniu przeciw osnowie lub ponad osnowę dokumentów obejmujących czynność prawną, gdyż w toku postępowania takich dokumentów nie zgromadzono.</xText> <xText>Zauważyć także trzeba, że sąd I instancji stwierdzając, że nie została w żadnym stopniu wykazana szkoda, nie uwzględnił treści tych niewielu dowodów, którymi jednak dysponował. W dołączonych do akt sprawy materiałach nadesłanych przez IPN, w ich ostatniej części, na karcie 18, znajduje się kopia własnoręcznego życiorysu <xAnon>W. S.</xAnon>, datowana na 8 listopada 1982 r., w którym wnioskodawca miał napisać, że przed internowaniem wraz z żoną i córką utrzymywali się z przyznanego im stypendium w kwocie 7.400 złotych miesięcznie, a które nie było wypłacane w okresie jego internowania. Ta okoliczność wskazuje na wystąpienie realnej szkody i wydaje się możliwa do zweryfikowania nie tylko w drodze przesłuchania wnioskodawcy, ale również poprzez sprawdzenie w dokumentacji uczelni, której studentem był wtedy <xAnon>W. S.</xAnon>.</xText> <xText>Z wszystkich przytoczonych powodów wyrok sądu I instancji musiał zostać uchylony, a sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania w I instancji przez Sąd Okręgowy w Gliwicach. Zaskarżony wyrok uchylony został w całości, mimo tego, że skarżący na wstępie apelacji wskazywał, iż środek odwoławczy dotyczy jedynie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie drugim orzeczenia. Jednakże dalsze twierdzenia apelacji, a także jej wniosek o uchylenie całego zaskarżonego wyroku wskazywały, że kwestionowana była także istota oraz przyjęte kryteria, a w zasadzie ich brak, przy rozstrzyganiu o zadośćuczynieniu, które zawierało w sobie także element całościowego zamknięcia kwestii dochodzonego zadośćuczynienia. Oczywiste jest przy tym, że po ponownym rozpoznaniu sprawy, w świetle stosowanego odpowiednio przepisu <xLexLink xArt="art. 443" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 443 k.p.k.</xLexLink>, nie może zapaść w przedmiocie zadośćuczynienia orzeczenie mniej korzystne dla wnioskodawcy, aniżeli zawarte w uchylonym wyroku.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy konieczne będzie przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony, co możliwe będzie w trybie określonym w <xLexLink xArt="art. 1134" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 1134 k.p.c.</xLexLink>, na okoliczności relewantne do ustalenia wysokości zadośćuczynienia, tj. rzeczywiście doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, a także w odniesieniu do ustalenia zaistnienia i wysokości szkody – czy przed internowaniem w rzeczywistości uzyskiwał dochody i w jakiej wysokości, czy i gdzie był zatrudniony, gdzie znajdują się dokumenty mogące potwierdzić takie zatrudnienie, czy sporządził życiorys znajdujący się w aktach IPN (który winien przesłuchiwanemu zostać okazany), dlaczego podał w nim, że z żoną i córką utrzymywał się tylko ze stypendium we wskazanej kwocie, czy to stypendium zostało mu wstrzymane i czy zostało przywrócone po zwolnieniu z internowania, a także gdzie przebywa i jak się nazywa jego żona, której ewentualne przesłuchanie celem weryfikacji słów wnioskodawcy może okazać się konieczne. Sąd powinien następnie z należytym krytycyzmem, utrzymując się w ramach swobodnej oceny dowodów, zgodnej z przepisem <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink>, ocenić zebrany materiał dowodowy i wydać odpowiednie rozstrzygnięcie, które w razie złożenia stosownego wniosku winno zostać uzasadnione zgodnie z wymogami <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Sąd odwoławczy nie orzekał o kosztach wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru, gdyż nie wydawał orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, a do wniosku o zasadzenie kosztów zastępstwa adwokackiego, obejmującego też postępowanie przed sadem II instancji, będzie się musiał odnieść sąd meriti, biorąc przy tym pod uwagę ostatnio wyrażane w judykaturze poglądy (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 maja 2008 r., sygn. akt II AKa 78/08, OSAB z 2008 r., z. 2-3, poz. 46).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Dariusz Bryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 30/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Aleksandra Malorny SSA Robert Kirejew (spr.) Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2010 r. sprawy wnioskodawcyW. S.- o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkodyi zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikające z wykonania wobec wnioskodawcy decyzji o internowaniu wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji ObywatelskiejwK. na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 10 grudnia 2009 r. sygn. akt IV Ko 16/09 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. Sygn. akt II AKa 30/10 UZASADNIENIE W. S.działając za pośrednictwem swojego pełnomocnika złożył wniosek o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 25.000 złotych tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłych z wykonania decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej wK.z dnia 3 września 1982 r. o internowaniu i umieszczeniu w ośrodku odosobnienia. Jednocześnie powołując się na przepisart. 586 § 1 k.p.k.pełnomocnikW. S.wniósł o zwrócenie się przez sąd do Kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej wD.o przesłuchanie wnioskodawcy mieszkającego aktualnie w Irlandii. Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 10 grudnia 2009 r., sygnatura akt IV Ko 16/09, na mocyart. 8 ust. 1 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegozasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyW. S.kwotę 5.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania w okresie od 3.09.1982 r. do 24.11.1982 r. decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej wK.z dnia 03.09.1982 r. nr 29/V o internowaniu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku, a w pozostałym zakresie wniosek oddalił obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Apelację od tego orzeczenia wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając: - obrazęart. 424 § 1 i 2 k.p.k.poprzez nienależyte uzasadnienie wyroku polegające na braku wskazania jakie okoliczności faktyczne, mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia, Sąd uznał za udowodnione oraz na zaniechaniu umotywowania wysokości zasądzonego zadośćuczynienia – co istotnie utrudnia kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia; obrazęart. 2 § 2 k.p.k.w zw. zart. 170 k.p.k.poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy na okoliczność rozmiaru krzywdy i wysokości szkody poniesionej w wyniku wykonania decyzji o internowaniu, obrazęart. 299 k.p.c.poprzez uznanie, że wysokość szkody polegającej na utracie zarobku nie może być wykazywana za pomocą zeznań strony, orazart. 246 i 247 k.p.c.poprzez ich zastosowanie mimo braku podstaw ku temu – co miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, bowiem doprowadziło sąd I instancji do błędnego ustalenia, że wnioskodawca nie poniósł szkody w wyniku wydania decyzji o internowaniu; obrazęart. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, poprzez przyznanie wnioskodawcy zadośćuczynienia w wysokości nie odpowiadającej rozmiarowi krzywdy wynikłej z wykonania decyzji o internowaniu. Podnosząc te zarzuty pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje. Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy okazała się w pełni uzasadniona i dlatego musiała zostać uwzględniona. Orzeczenie wydane przez sąd I instancji oraz jego pisemne uzasadnienie, a także procedowanie Sądu Okręgowego w Gliwicach prowadzące do wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia, nie były pozbawione mankamentów, a zwłaszcza tych, które podniesione zostały w apelacji pełnomocnika, co spowodowało konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji. Na wstępie wypada powtórzyć, że zgodnie z przepisemart. 8 ust. 3 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) w postępowaniach prowadzonych na podstawie tej ustawy odpowiednie zastosowanie mają przepisyrozdziału 58 k.p.k., za wyjątkiemart. 555 k.p.k.Z kolei w myśl zawartego w tymże rozdziale przepisuart. 558 k.p.k., w sprawach odszkodowawczych tego typu zastosowanie znajdują także przepisykodeksu postępowania cywilnego, jednakże tylko w zakresie kwestii nie uregulowanych wkodeksie postępowania karnego. Z przytoczonej sekwencji norm odsyłających wynika m. in., że sąd orzekający w sprawie o zadośćuczynienie i odszkodowanie, prowadzonej na podstawie przepisów powołanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, winien przy uzasadnieniu rozstrzygnięcia dochować wymogów ujętych wart. 424 k.p.k., czyli przede wszystkim wskazać, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W uzasadnieniu wyroku kwestionowanego przez pełnomocnika wnioskodawcy ustalenia faktyczne ograniczają się w zasadzie do wskazania okresu i miejsca internowaniaW. S.oraz przytoczenia decyzji, które zapoczątkowały oraz prowadziły do uchylenia tegoż internowania. Fakty te odtworzone zostały na podstawie dokumentów znajdujących się wśród materiałów archiwalnych nadesłanych przez Instytut Pamięci Narodowej, które zostały ujawnione na rozprawie. Z dalszych pisemnych rozważań Sądu Okręgowego w Gliwicach wynika jedynie pośrednio, że Sąd ten przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia brał pod uwagę również to, że wnioskodawca będąc pozbawiony wolności w trakcie internowania przebywał z kryminalistami, będąc wówczas młodym studentem, ojcem jednorocznego dziecka, a przy tym pozbawiony był częstego kontaktu z rodziną, gdyż przez cały okres internowania odnotowano u niego 6 odwiedzin. Oprócz tego ostatniego faktu znajdującego udokumentowanie w aktach IPN-u, nie zostało wyjaśnione, w oparciu o jakie dowody sąd meriti stwierdził zaistnienie przytoczonych okoliczności. Być może sąd I instancji uznał je za bezsporne i wykazane we wniosku pełnomocnika, jednakże w tym piśmie procesowym powołano także szereg dalszych elementów stanu faktycznego mogących wpływać na wysokość zadośćuczynienia, do których nie odniesiono się w żaden sposób. Wymienić tu można w szczególności zastraszanie, poniżanie i naruszanie nietykalności cielesnej wnioskodawcy podczas jego przesłuchań po zatrzymaniu i w trakcie internowania, fakt, że jego żona miała być wówczas w ciąży z drugim dzieckiem, czy też pogorszenie się kondycji psychofizycznejW. S.skutkujące znerwicowaniem i depresją. Te okoliczności zostały pominięte milczeniem w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia sądu I instancji i nie wiadomo, czy były uwzględniane przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia, a jeśli nie, to dlaczego. Trafnie zatem wskazano w apelacji, że w zakresie orzeczenia o zadośćuczynieniu doszło do naruszenia przepisuart. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., co uniemożliwia miarodajną kontrolę odwoławczą rozstrzygnięcia w przedmiocie zadośćuczynienia. Stwierdzić także należy, że niewłaściwe było oddalenie przez sąd wniosku dowodowego o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczności związane z żądanym zadośćuczynieniem, gdyż decydujący wpływ na jego wysokość ma rozmiar doznanych przez wnioskodawcę cierpień psychicznych oraz fizycznych wynikających z wykonania decyzji o internowaniu. Trudno jest miarodajnie ustalić intensywność i zakres cierpień bez przesłuchania osoby, która miała doznać tych krzywd i bez oceny wiarygodności jej wypowiedzi, dokonanej w zgodzie z normąart. 7 k.p.k. Podkreślić również trzeba, że zasądzona przez sąd I instancji kwota zadośćuczynienia, wobec oparcia jej na nieczytelnych i nie wynikających z materiału dowodowego kryteriach, musiała zostać uznana za określoną całkowicie dowolnie i nie spełniającą wymogów wypracowanych w orzecznictwie, w tym w powołanych przez sąd I instancji wyrokach Sądu Najwyższego. Jej wysokość, nawet przy tak niepełnych i niejasnych ustaleniach sądu meriti, jawi się też jako zdecydowanie zbyt niska, gdyż, na co także wskazywano w judykaturze (np. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. III KK 349/07, Prok. i Pr. – wkł., 2008, z. 7-8, poz. 28), wysokość zadośćuczynienia powinna mieć charakter kompensacyjny, tj. przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będąc przy tym nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Ponadto należy wziąć również pod uwagę, że dużo wyższe od negatywnych doznań łączących się z pozbawieniem wolności w toku postępowania karnego były cierpienia, zwłaszcza psychiczne, związane z internowaniem jako decyzją o charakterze politycznym, podejmowaną poza jakąkolwiek prawną kontrolą, skutkującą pozbawieniem wolności bez określonego terminu końcowego (zwracał na to uwagę ostatnio np. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 7 maja 2009 r., sygn. II AKa 71/09, Lex nr 513132). Sąd I instancji w całości oddalił wniosekW. S.w zakresie przyznania mu odszkodowania w związku z wykonaniem wobec niego decyzji o internowaniu. U podstaw takiego rozstrzygnięcia legło uznanie, że fakt doznania szkody nie został wykazany dowodowo przez wnioskodawcę. Jednocześnie Sąd Okręgowy w Gliwicach w toku postępowania w tej sprawie oddalił wniosek o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony stwierdzając, że przesłuchanie strony co do wysokości szkody byłoby dowodem nieprzydatnym i nieweryfikowalnym wobec braku innych źródeł dowodowych, gdyż wysokość szkody winna być wykazana dokumentami przedłożonymi przez wnioskodawcę. Stanowisko to jest nietrafne, a zawarty w apelacji zarzut naruszenia przepisuart. 170 k.p.k.przy oddalaniu wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony należy uznać za w pełni zasadny. Zgodnie bowiem z przepisemart. 299 k.p.c.znajdującym zastosowanie do przesłuchania wnioskodawcy w sprawie tego typu, jeśli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla ich wyjaśnienia zarządza dowód z przesłuchania stron. Sytuacja taka miała miejsce w tej sprawie, a brak innych dowodów, w tym ewentualnych dokumentów potwierdzających uzyskiwanie przez wnioskodawcę dochodów utraconych w czasie internowania, mógł być uzasadniony upływem czasu od tamtego okresu. Całkowicie niesłusznie sąd stanął na stanowisku, że okoliczności odnoszące się do wystąpienia i wysokości szkody mogą być wykazane tylko i wyłącznie na podstawie dowodów z dokumentów, a powołane na poparcie tego poglądu przepisyart. 246 i 247 k.p.c.nie znajdują w tej sprawie zastosowania. Norma zawarta wart. 246 k.p.c.dotyczy bowiem sytuacji dowodzenia czynności prawnej z zastrzeżoną formą pisemną w sporze między jej stronami, a i tak zezwala w przypadku zagubienia, czy zniszczenia dokumentu na przesłuchanie świadków lub stron. W realiach rozpatrywanej sprawy wnioskodawca powoływał się na zatrudnienie w spółdzielniach studenckich przed internowaniem. Zatrudnienie takie nie następowało zazwyczaj w formie umowy o pracę, a wykonywane było na podstawie umów zlecenia, dla którychkodeks cywilnynie przewidywał w tamtym czasie i nie przewiduje nadal wymogu formy pisemnej. Rozpatrywana sprawa nie dotyczy też sporu między uczestnikami czynności prawnej, dzięki której wnioskodawca miał uzyskiwać dochody. Powoływanie się zatem na brzmienie przepisuart. 246 k.p.c.w żadnej mierze nie uzasadnia oddalenia wniosku o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczność dochodów utraconych z powodu internowania. Jeszcze bardziej nie przystający do tej sprawy jest przepisart. 247 k.p.c.mówiący o dowodzeniu przeciw osnowie lub ponad osnowę dokumentów obejmujących czynność prawną, gdyż w toku postępowania takich dokumentów nie zgromadzono. Zauważyć także trzeba, że sąd I instancji stwierdzając, że nie została w żadnym stopniu wykazana szkoda, nie uwzględnił treści tych niewielu dowodów, którymi jednak dysponował. W dołączonych do akt sprawy materiałach nadesłanych przez IPN, w ich ostatniej części, na karcie 18, znajduje się kopia własnoręcznego życiorysuW. S., datowana na 8 listopada 1982 r., w którym wnioskodawca miał napisać, że przed internowaniem wraz z żoną i córką utrzymywali się z przyznanego im stypendium w kwocie 7.400 złotych miesięcznie, a które nie było wypłacane w okresie jego internowania. Ta okoliczność wskazuje na wystąpienie realnej szkody i wydaje się możliwa do zweryfikowania nie tylko w drodze przesłuchania wnioskodawcy, ale również poprzez sprawdzenie w dokumentacji uczelni, której studentem był wtedyW. S.. Z wszystkich przytoczonych powodów wyrok sądu I instancji musiał zostać uchylony, a sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania w I instancji przez Sąd Okręgowy w Gliwicach. Zaskarżony wyrok uchylony został w całości, mimo tego, że skarżący na wstępie apelacji wskazywał, iż środek odwoławczy dotyczy jedynie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie drugim orzeczenia. Jednakże dalsze twierdzenia apelacji, a także jej wniosek o uchylenie całego zaskarżonego wyroku wskazywały, że kwestionowana była także istota oraz przyjęte kryteria, a w zasadzie ich brak, przy rozstrzyganiu o zadośćuczynieniu, które zawierało w sobie także element całościowego zamknięcia kwestii dochodzonego zadośćuczynienia. Oczywiste jest przy tym, że po ponownym rozpoznaniu sprawy, w świetle stosowanego odpowiednio przepisuart. 443 k.p.k., nie może zapaść w przedmiocie zadośćuczynienia orzeczenie mniej korzystne dla wnioskodawcy, aniżeli zawarte w uchylonym wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy konieczne będzie przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony, co możliwe będzie w trybie określonym wart. 1134 k.p.c., na okoliczności relewantne do ustalenia wysokości zadośćuczynienia, tj. rzeczywiście doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, a także w odniesieniu do ustalenia zaistnienia i wysokości szkody – czy przed internowaniem w rzeczywistości uzyskiwał dochody i w jakiej wysokości, czy i gdzie był zatrudniony, gdzie znajdują się dokumenty mogące potwierdzić takie zatrudnienie, czy sporządził życiorys znajdujący się w aktach IPN (który winien przesłuchiwanemu zostać okazany), dlaczego podał w nim, że z żoną i córką utrzymywał się tylko ze stypendium we wskazanej kwocie, czy to stypendium zostało mu wstrzymane i czy zostało przywrócone po zwolnieniu z internowania, a także gdzie przebywa i jak się nazywa jego żona, której ewentualne przesłuchanie celem weryfikacji słów wnioskodawcy może okazać się konieczne. Sąd powinien następnie z należytym krytycyzmem, utrzymując się w ramach swobodnej oceny dowodów, zgodnej z przepisemart. 7 k.p.k., ocenić zebrany materiał dowodowy i wydać odpowiednie rozstrzygnięcie, które w razie złożenia stosownego wniosku winno zostać uzasadnione zgodnie z wymogamiart. 424 k.p.k. Sąd odwoławczy nie orzekał o kosztach wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru, gdyż nie wydawał orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, a do wniosku o zasadzenie kosztów zastępstwa adwokackiego, obejmującego też postępowanie przed sadem II instancji, będzie się musiał odnieść sąd meriti, biorąc przy tym pod uwagę ostatnio wyrażane w judykaturze poglądy (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 maja 2008 r., sygn. akt II AKa 78/08, OSAB z 2008 r., z. 2-3, poz. 46).

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_000873_2009_Uz_2010-03-05_001

XVII AmC 873/09

2010-03-05 01:00:00.0 CET

2015-06-18 20:15:03.0 CEST

2014-11-29 01:03:40.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmC 873/09 WYROK ZAOCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 05 marca 2010r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska po rozpoznaniu w dniu 05 marca 2010r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko (...) z siedzibą w Ł. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez (...) z si

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="dsiliwoniuk" xToPage="1" xPublisher="dsiliwoniuk" xFlag="published" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000873" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 873/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK ZAOCZNY</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 05 marca 2010r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Maria Witkowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 05 marca 2010r. w Warszawie</xText> <xText>na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści:</xText> <xText>1. „W okresie wakacyjnym tj. za lipiec, sierpień, wrzesień student uiszcza niepełne czesne w wysokości 75% pełnej stawki miesięcznej”.</xText> <xText>2. „W przypadku skreślenia studenta z powodu niedostatecznych postępów w nauce, zalegania z zapłatą czesnego lub rezygnacji z pobierania nauki w miesiącach: czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień student zobowiązany jest do zapłaty czesnego za te miesiące. Podobna metoda naliczania czesnego obowiązuje także w stosunku do studentów, którzy przesunęli termin oddania pracy dyplomowej i w związku z tym nie zaliczyli semestru końcowego, a egzamin dyplomowy odbywa się w trybie indywidualnym.”</xText> <xText>II. Zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>III. Poleca pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon> kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa.</xText> <xText>IV. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>/-/SSO Maria Witkowska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Witkowska

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 873/09 WYROK ZAOCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 05 marca 2010r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska po rozpoznaniu w dniu 05 marca 2010r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko(...)z siedzibą wŁ. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez(...)z siedzibą wŁ.w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści: 1. „W okresie wakacyjnym tj. za lipiec, sierpień, wrzesień student uiszcza niepełne czesne w wysokości 75% pełnej stawki miesięcznej”. 2. „W przypadku skreślenia studenta z powodu niedostatecznych postępów w nauce, zalegania z zapłatą czesnego lub rezygnacji z pobierania nauki w miesiącach: czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień student zobowiązany jest do zapłaty czesnego za te miesiące. Podobna metoda naliczania czesnego obowiązuje także w stosunku do studentów, którzy przesunęli termin oddania pracy dyplomowej i w związku z tym nie zaliczyli semestru końcowego, a egzamin dyplomowy odbywa się w trybie indywidualnym.” II. Zasądza od(...)z siedzibą wŁ.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III. Poleca pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od(...)z siedzibą wŁ.kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa. IV. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt(...)z siedzibą wŁ.. /-/SSO Maria Witkowska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154500000000503_I_ACa_001060_2009_Uz_2010-03-03_001

I ACa 1060/09

2010-03-03 01:00:00.0 CET

2014-05-06 20:15:05.0 CEST

2014-05-12 04:21:27.0 CEST

15450000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1060/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA – Anna Owczarek Sędzia SA – Ewa Kaniok /spr./ Sędzia SA – Dorota Markiewicz Protokolant – st. sekr. sad. Katarzyna Foltak po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa U. S. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="9" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0000503/ACa" xVolNmbr="001060"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 1060/09 </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Dnia 3 marca 2010 r.</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: </xBx></xText> <xText/> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA – Anna Owczarek</xBx></xText> <xText><xBx> Sędzia SA – Ewa Kaniok /spr./</xBx></xText> <xText><xBx> Sędzia SA – Dorota Markiewicz</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant – st. sekr. sad. Katarzyna Foltak</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie</xBx></xText> <xText><xBx>na rozprawie sprawy z powództwa <xAnon>U. S.</xAnon></xBx></xText> <xText><xBx>przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa</xBx></xText> <xText><xBx>o zapłatę</xBx></xText> <xText><xBx>na skutek apelacji powódki</xBx></xText> <xText><xBx>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie </xBx></xText> <xText><xBx>z dnia 24 lutego 2009 r. sygn. akt II C 57/07 </xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.</xBx></xText> <xText/> <xText>I ACa 1060/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>U. S.</xAnon> wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa -Ministra Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie 35.732 zł za poniesione przez nią straty w okresie od listopada 1997 r. do listopada 2002 r. w związku z wadliwym uregulowaniem czynszów w prawie mieszkaniowym, oraz w kwocie 88.000 zł. tytułem utraconych korzyści w okresie od listopada 1997 r. do lutego 2005 r.</xText> <xText>W piśmie procesowym z 15 października 2008 r. rozszerzyła powództwo do kwoty 235.063 zł. i 30 gr., a w tym 35.699 zł. z tytułu poniesionych strat oraz kwoty 199.364 zł. i 30 gr. z tytułu utraconych korzyści .</xText> <xText>Jako podstawę prawną żądania wskazała delikt legislacyjny w postaci bezprawia legislacyjnego, a na wypadek gdyby Sąd nie podzielił tego stanowiska - „materialne wywłaszczenie”.</xText> <xText>Skarb Państwa- Minister Skarbu Państwa, wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów postępowania. Podniósł, że brak jest podstaw do uznania odpowiedzialności pozwanego z tytułu deliktu legislacyjnego przed 1 września 2004 r. Ponadto podnosił on, że przesłanką odpowiedzialności za delikt legislacyjny jest prejudycjalne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, natomiast, stwierdzenie niezgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka przez Trybunał Praw Człowieka jest nie wystarczające.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 24 lutego 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.</xText> <xText>W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał:</xText> <xText><xAnon>U. L.</xAnon>, ma udział w nieruchomości położonej w <xAnon>K.</xAnon>, przy <xAnon>ul.(...)</xAnon>, wynoszący 1/2. Oprócz niej współwłaścicielami są jeszcze <xAnon>J. P.</xAnon>, <xAnon>B. P.</xAnon> oraz <xAnon>L. P.</xAnon> po 1/6 części każde z nich. Dom na nieruchomości w <xAnon>K.</xAnon>, przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, w którym powódka ma udział, był objęty szczególnym trybem najmu. Na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale wynajmowane były przez cały czas dwa lokale mieszkalne; <xAnon>lokal nr (...)</xAnon> o powierzchni 70,86 m2, położony na II piętrze i <xAnon>lokal nr (...)</xAnon> o powierzchni 65,61 m2, położony na parterze. W okresie objętym pozwem, powódka przez cały czas otrzymywała z tytułu wynajmu tych lokali czynsz regulowany - zgodny z obowiązującymi wówczas przepisami - do końca listopada 2002 r. poniżej wartości odtworzeniowej, a do końca lutego 2005 r. poniżej wartości wolnorynkowej.</xText> <xText>Zdaniem biegłej sądowej mgr inż. <xAnon>J. W.</xAnon>, która na zlecenie Sądu wydała opinię z 17 stycznia 2008 r., stawki wolnorynkowe za wynajem tych mieszkań w okresie od 1 listopada 1998 r. do 28 lutego 2005 r. kształtowały się na poziomie 27 zł. za m<xSUPx>2</xSUPx>, co wynosi 1.771 zł. miesięcznie za <xAnon>lokal nr (...)</xAnon> i 1.913 zł. miesięcznie za <xAnon>lokal nr (...)</xAnon>.</xText> <xText>Poza tym, zdaniem biegłej, wynajęcie tych lokali w okresie od 1 listopada 1997 r. do 28 lutego 2005 r. było możliwe z dużym prawdopodobieństwem. Wreszcie, w opinii biegłej, ze względu na znaczne zużycie techniczne budynku koszty utrzymania technicznego omawianych lokali osiągnęły poziom 3-3,7% wartości odtworzeniowej tych lokali w skali roku.</xText> <xText>Bezprawie legislacyjne według powódki polega na uznaniu przez Trybunał Konstytucyjny obowiązujących przepisów mieszkaniowych za niezgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> w zakresie, w jakim ograniczają one prawa właścicieli przez ograniczenie wysokości czynszu na poziomie niższym niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu, jak też przez ograniczenie możliwości rozwiązania stosunku najmu, z lokatorami, zajmującymi mieszkania na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale , przez co powódka poniosła stratę w postaci otrzymywania czynszu na poziomie poniżej 3% wartości odtworzeniowej wynajmowanych lokali. Poza tym bezprawie legislacyjne jest związane z uznaniem przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> przepisów, które uniemożliwiały pobieranie czynszu wolnorynkowego za takie mieszkania, przez co utraciła ona korzyści w postaci różnicy między czynszem wolnorynkowym a maksymalnymi stawkami czynszu regulowanego.</xText> <xText>Na wypadek, gdyby Sąd nie podzielił tego stanowiska, powódka wnosiła o zasądzenie żądanego odszkodowania z tytułu „materialnego wywłaszczenia” na podstawie przepisu <xLexLink xArt="art. 222;art. 222 ust. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.222 ust.2 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 ust. 1;art. 64 ust. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art.64 ust.1 i 2 Konstytucji</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art.31 ust. 3 Konstytucji RP</xLexLink> oraz art.1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka.</xText> <xText>Delikt legislacyjny w postaci bezprawia legislacyjnego w związku z wydaniem przepisów niezgodnych z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> reguluje przepis <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.417<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> W myśl tego przepisu jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Przepis ten wszedł w życie 1 września 2004 r. Sąd Okręgowy uznał, że przed tą datą nie ma podstaw do uznania odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego za delikt legislacyjny Przed 1 września 2004 r. nie było w systemie prawa polskiego przewidzianej odpowiedzialności odszkodowawczej za delikt legislacyjny za czym przemawia zasada nieretroakcyjności. Przepis <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.417<xSUPx>1 </xSUPx>§ l k.c.</xLexLink>, który wszedł w życie od 1 września 2004 r., nie może mieć zastosowania do stanów faktycznych sprzed tej daty. Po drugie przemawia za taką wykładnią również zasada, obowiązująca na gruncie prawa karnego, „nullum crimen sine lege”. Zasada ta może być stosowana w drodze analogii w prawie cywilnym. W tej sprawie uzasadnione jest zastosowanie tej zasady w drodze analogii do wykładni przepisu <xLexLink xArt="art. 417(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, gdyż odpowiedzialność za delikt ma podobny charakter jak odpowiedzialność za przestępstwo. Oba te rodzaje odpowiedzialności prawnej łączy represyjny charakter. Zastosowanie tej zasady na gruncie przepisu <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> wyklucza możliwość przyjęcia, że przed datą wejścia tego przepisu w życie istniała odpowiedzialność za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnych. Po trzecie za taką wykładnią przemawia zasada pewności prawa. Przyjęcie odpowiedzialności za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnych - przepisu <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 Konstytucji RP</xLexLink> i przepisu <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> umożliwiałoby każdemu sądowi orzekającemu przesądzanie o zgodności przepisów z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> w miejsce zastrzeżenia tej kompetencji dla organu właściwego we właściwym trybie - jak w przepisie <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> par.1 k.c.</xLexLink> Mogłoby to prowadzić do rozbieżnych rozstrzygnięć i naruszałoby zasadę pewności prawa. Wreszcie w takim kierunku, że przed tą datą nie było w prawie polskim odpowiedzialności odszkodowawczej za delikt legislacyjny, idzie też najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego. I tak w wyroku z 5 grudnia 2007 r., sygn.II CSK 273/07, Sąd Najwyższy przyjął, że przepis <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.417<xSUPx>1 </xSUPx>par. 4 k.c.</xLexLink> nie ma zastosowania do zaniechania prawodawczego powstałego przed 1 września 2004 r. i trwającego po tym dniu, jak też uznał, że dopiero w następstwie zmian wprowadzonych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksie cywilnym</xLexLink> z dniem 1 września 2004 r. można konstruować odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody spowodowane deliktem legislacyjnym. Z kolei w wyroku z 15 lutego 2007 r., sygn. II CSK 483/06, Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art.77 ust.1 Konstytucji</xLexLink> nie może stanowić podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za działania lub zaniechania legislacyjne Państwa w sferze prawodawczej. Z tych względów Sąd Okręgowy uznał, że nie można przyjąć, iż przed 1 września 2004 r. odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu deliktu legislacyjnego regulowały przepisy ogólne, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art.77 Konstytucji</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.417 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Żądanie odszkodowania tak w zakresie poniesionych strat od 1 listopada 1997 r. do końca listopada 2002 r., jak i w zakresie utraconych korzyści za okres od 1 listopada 1998 r. do 31 sierpnia 2004 r. Sąd Okręgowy oddalił, przyjmując, że w tym czasie Państwo nie odpowiadało za delikt legislacyjny.</xText> <xText>Gdy idzie o odpowiedzialność Skarbu Państwa za utracone korzyści w okresie od 1 września 2004 r. do końca lutego 2005 r. to w tym czasie obowiązywał już przepis <xLexLink xArt="art. 417(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, który wprowadził odpowiedzialność za bezprawie legislacyjne.</xText> <xText>Przesłanką odpowiedzialności za delikt legislacyjny na gruncie tego przepisu jest stwierdzenie we właściwym postępowaniu niezgodności aktu normatywnego z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.</xText> <xText>Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 19 kwietnia 2005 r., sygn. K 4/05, uznał za niezgodny z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 pkt. 9;art. 1 pkt. 9 lit. a" xIsapId="WDU20010710733" xTitle="Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733">art. 1 pkt 9 lit a</xLexLink> nowelizacji z dnia 17 grudnia 2004 r. do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010710733" xTitle="Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733">ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego</xLexLink> (Dz.U. Nr 105, poz.509, z późn. zm.) w zakresie, w jakim wyznaczył on maksymalny roczny 10% pułap podwyżek dotychczasowych czynszów, jeśli ich wysokość przekraczała 3% wartości odtworzeniowej oraz uznał za niezgodny z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> i uchylił w całości <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU20010710733" xTitle="Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733">art. 1</xLexLink> nowelizacji z dnia 22 grudnia 2004 r. W związku z tym w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010710733" xTitle="Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733">ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego</xLexLink> przestały obowiązywać ograniczenia wysokości czynszu za najem mieszkania, czynsz najmu stał się w pełni wolnorynkowy. Z tym, że wyrok Trybunał Konstytucyjnego miał charakter prospektywny. Do czasu publikacji tego wyroku w organie urzędowym uznane w nim za niezgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> przepisy zachowały moc prawną i obowiązywały w obrocie prawnym. W tej sytuacji przepisy, uznane za niezgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>, w okresie przed wejściem wyroku w Zycie nie mogą rodzić odpowiedzialności.</xText> <xText>Żądanie odszkodowania w zakresie utraconych korzyści w postaci różnicy między czynszem wolnorynkowym a maksymalnymi stawkami czynszu regulowanego za okres od 1 września 2004 r. do końca lutego 2005 r. uległo oddaleniu ponieważ w tym okresie zakwestionowane przepisy nie utraciły jeszcze mocy prawnej, mimo późniejszego orzeczenia o niekonstytucyjności, i nie mogą rodzić skutku odszkodowawczego.</xText> <xText>Kwestia, czy orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o niezgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka może być prejudykatem w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx> 1 </xSUPx>par. 1 k.c</xLexLink> nie ma w tej sprawie znaczenia.</xText> <xText>Gdy idzie o materialne wywłaszczenie polegające instytucja ta zdaniem sądu I instancji nie jest znana prawu polskiemu. Nie jest też uregulowana w prawie wspólnotowym, które jest częścią porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.</xText> <xText>Pełnomocnik powódki oparł roszczenie odszkodowawcze na roszczeniu negatoryjnym z przepisu <xLexLink xArt="art. 222;art. 222 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.222par.2 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 ust. 1;art. 64 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 64 ust.1 i 3 Konstytucji</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 31 ust. 3 Konstytucji</xLexLink> oraz art.1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka.</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 222;art. 222 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 222 § 2 k.c.</xLexLink> stanowi, że przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.</xText> <xText>Z kolei cytowane wyżej przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji</xLexLink> i art. 1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka mówią o wzmożonej ochronie prawa własności. W ramach ochrony negatoryjnej z przepisu <xLexLink xArt="art. 222;art. 222 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 222 § 2 k.c.</xLexLink> można ubiegać się jedynie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechania dalszych naruszeń. Przepis ten nie stwarza natomiast uprawnień do żądania odszkodowania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w zakresie pkt 1 i 3.</xBx></xText> <xText>Apelująca zarzuciła:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>rażącą obrazę <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 Konstytucji RP</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 8 ust. 2 Konstytucji RP</xLexLink> oraz w zw. z <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> (w brzmieniu obowiązującym do 31 sierpnia 2004 r.), polegającą na przyjęciu, że powyższe przepisy wykluczają odpowiedzialność Skarbu Państwa za tzw. delikt legislacyjny;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> polegającą na rażących niekonsekwencjach logicznych w analizie przepisów prawnych stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku, całkowitym pominięciu przy wyjaśnianiu podstawy prawnej zaskarżonego wyroku bardzo bogatego i jednolitego dorobku orzecznictwa orz doktryny w zakresie wykładni przepisów prawa materialnego wskazanych powyżej;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę art. 46 Europejskiej Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 ust. 1;art. 9" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 91 ust. 1 i art. 9 Konstytucji RP</xLexLink>, polegającą na nieuwzględnieniu przy orzekaniu wiążącego Sąd wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 19 czerwca 2006 r. (w sprawie Hutten Czapska przeciwko Polsce) oraz wynikającego z niego prawnie chronionego oczekiwania (ekspektatywy) powódki i w rezultacie pominięcie, iż ustawowe uniemożliwienie powódce czerpania godziwego zysku ze swoje własności naruszało art. 1 Protokołu Dodatkowego do EKPCiPW, a zatem było bezprawne i rodziło po stronie pozwanego obowiązek odszkodowawczy wobec powódki;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisu prawa materialnego, w postaci <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> (w zakresie dotyczącym okresu do dnia 31 sierpnia 2004 r.) i w postaci <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> (od dnia 1 września 2004 r.), polegającą na nieprawidłowej ich wykładni, tj. na błędnym ustaleniu, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2005 r. (sygn. K 4/05) ma skutek jedynie prospektywny, wskutek czego nie może stanowić prejudykatu warunkującego odpowiedzialność pozwanego za delikt legislacyjny na podstawie powyższych przepisów;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisu <xLexLink xArt="art. 64" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 64 Konstytucji</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2;art. 31;art. 31 ust. 3;art. 31 ust. 3 zd. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 8 ust. 2 i art. 31 ust. 3 zd. 2 Konstytucji</xLexLink>, polegającą na przyjęciu, że prawu polskiemu nie jest znany bezwzględny zakaz pozbawiania obywatela substancji własności bez odpowiedniego odszkodowania, w tym również zakaz ograniczania korzystania z własności bez jej fizycznego odebrania, określany jako zakaz „materialnego wywłaszczenia”;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink>, polegającą na niezastosowaniu przedmiotowego przepisu, pomimo szczególnego charakteru niniejszej sprawy oraz rażącej dysproporcji w sytuacji materialnej powódki i pozwanego.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.</xText> <xText>Na wypadek nieuwzględnienia żadnego z powyższych wniosków apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach zawartego w jego pkt 3, poprzez nieobciążanie powódki na rzecz pozwanego kosztami zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Apelująca wniosła o przeprowadzenie przed Sądem Apelacyjnym następujących dowodów:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>dowodu z zeznań świadka <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>dowodu z przesłuchania stron, ograniczonego do zeznań powódki, na okoliczności wskazane w piśmie procesowym z dnia 2 kwietnia 2007 r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>uzupełniającego dowodu z opinii biegłej - rzeczoznawcy majątkowego, i dowodu z opinii biegłego ds. budownictwa, na okoliczności, jak w pkt (1) i (2) pisma procesowego z dnia 3 listopada 2008 r.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył:</xBx></xText> <xText/> <xText>apelacja jest zasadna.</xText> <xText>Trafnie przyjął sąd I instancji, że nowe przepisy tj. <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> par. 1 k.c.</xLexLink> nie mają mocy wstecznej i nie mogą być zastosowane do stanów prawnych sprzed 01.09.2004r., wbrew stanowisku sądu I instancji, nie oznacza to jednak, że przed nowelizacją <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> odpowiedzialność za wadliwe akty normatywne była wyłączona.</xText> <xText>Przyjęcie przez Sad Okręgowy takiego błędnego stanowiska uzasadnia twierdzenie, że istota sprawy nie została rozpoznana.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego podstawę odpowiedzialności Państwa za delikt legislacyjny mający miejsce od wejścia w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji RP</xLexLink> aż do 31.08.2004r. stanowi <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> w brzmieniu obowiązującym do 31.08.2004r. interpretowany w związku z <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>, rozumiany zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 04.12.2001r.SK 18/00 czyli z pominięciem przesłanki winy funkcjonariusza państwowego.</xText> <xText>Nie ma przeszkód, aby przyjąć odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa za delikt legislacyjny od chwili wejścia w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej</xLexLink>. Nakaz interpretacji przepisów w zgodzie z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją RP</xLexLink> oznacza, że w braku regulacji szczegółowej należy - w miarę możliwości- poszukiwać podstaw odpowiedzialności w regulacjach ogólnych. Problemy, które obecnie rozwiązuje <xLexLink xArt="art. 417(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1 </xSUPx>k.c.</xLexLink> mogły zostać rozwiązane również pod rządem <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> interpretowanego w związku z <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 19.05.2009r. sygn. akt III CZP 139/08 przyjął, że Skarb Państwa odpowiada za szkodę wyrządzoną niewydaniem aktu normatywnego, którego obowiązek wydania powstał po wejściu w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji RP</xLexLink>, wskazując że podstawę takiej odpowiedzialności stanowi <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>. Skoro wspomniane przepisy stanowią podstawę odpowiedzialności za szkodę spowodowaną niewydaniem aktu normatywnego, to tym bardziej stanowią podstawę odpowiedzialności za szkodę spowodowaną wydaniem wadliwego aktu normatywnego.</xText> <xText>Chybiony jest pogląd sądu I instancji, że przyjęcie odpowiedzialności za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnych <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> umożliwia każdemu sądowi orzekającemu przesądzanie o zgodności przepisów z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>. Jest niewątpliwe, że postępowaniem właściwym do stwierdzenia niezgodności aktu normatywnego z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą jest postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Założeniem obowiązującej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji</xLexLink> jest bowiem kontrola konstytucyjności ustaw przez Trybunał Konstytucyjny – <xLexLink xArt="art. 10;art. 79" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 10 i art. 79 Konstytucji RP</xLexLink>, a kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie wynikają wprost z art. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.</xText> <xText>Postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka jest postępowaniem przed organem międzynarodowym, którego orzeczenie może ustalić niezgodność krajowego aktu normatywnego z prawem międzynarodowym.</xText> <xText>Konwencja o ochronie praw człowieka stanowi część polskiego porządku prawnego, została bowiem przez Rzeczypospolitą Polską ratyfikowana za uprzednia zgodą wyrażoną w ustawie.</xText> <xText>Europejski Trybunał Praw Człowieka utworzony w celu zapewnienia przestrzegania zobowiązań wynikających z Konwencji rozpoznaje skargi międzypaństwowe oraz indywidualne składane przez osoby, organizacje pozarządowe lub grupy jednostek pokrzywdzone naruszeniem wolności lub praw wynikających z Konwencji i jej protokołów ( art. 19, 32 ust. 1, art. 333 i art. 34 Konwencji). Rzeczpospolita Polska złożyła oświadczenie o uznaniu jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw człowieka.</xText> <xText>Z art. 46 Konwencji wynika, że ostateczny wyrok Trybunału uwzględniający skargę wiąże państwo , przeciwko któremu została ona skierowana. Państwo to nie może zatem kwestionować stwierdzonego tym wyrokiem naruszenia praw gwarantowanych Konwencją.</xText> <xText>Państwo, przeciwko któremu zapadł wyrok stwierdzający naruszenie praw człowieka ma swobodę wyboru sposobów zadośćuczynienia orzeczeniu, niemniej podstawowym obowiązkiem jest zaniechanie stwierdzonego naruszenia i usunięcie jego konsekwencji. Obowiązek ten wynika z <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 9 Konstytucji</xLexLink> stanowiącego, że Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego ( zob. uzasadnienie wyroku SN z 28.11.2008r. sygn. V CSK 271/08.</xText> <xText>W sprawie Hutten-Czapska przeciwko Polsce Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził wprost „systemowe naruszenia” Konwencji przez polskie akty legislacyjne a oceniając sprawę jako „pilotażową” przesądził o kwestii zgodności z Konwencją polskich przepisów i wskazał na zobowiązanie państwa do usunięcia skutków obowiązywania ustaw o ochronie praw lokatorów z lat 1994 i 2001. Wyrok ten wywiera skutki wobec wszystkich, do których znajdowały zastosowanie wadliwe przepisy, jest więc równoznaczny ze stwierdzeniem materialnoprawnej przesłanki bezprawności (zob. Bezprawie legislacyjne Leszek Bosek wydanie 1, Lexis Nexis Warszawa 2007 str.178-181).</xText> <xText>Konwencja zakłada, że państwo nie musi zawsze gwarantować odszkodowania za delikty legislacyjne. Orzeczenie Trybunału pozostawia Państwu możliwość doboru środków usunięcia stanu sprzecznego z Konwencją lub usunięcia konsekwencji stwierdzonego naruszenia. Orzeczenia Trybunału z reguły działają retroaktywnie, powodując zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego (zob. Bezprawie Legislacyjne Leszek Bosek K.185).</xText> <xText>Odnosząc się do zasadności roszczeń powódki Sąd Okręgowy powinien ustalić zakres deliktu normatywnego wynikający z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz rozważyć pozostałe przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa za bezprawie legislacyjne tj. szkodę i istnienie związku przyczynowego pomiędzy aktem bezprawności normatywnej a szkodą.</xText> <xText>Zgodnie z ogólnymi zasadami rozkładu ciężaru dowodu obowiązek wykazania tych przesłanek obciąża stronę powodową – <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Sąd Okręgowy winien wziąć pod uwagę, że zarówno Europejski Trybunał Praw Człowieka jak i Trybunał Konstytucyjny <xBx>dopuszczają wprowadzanie ustawowych ograniczeń czynszu za lokale mieszkalne</xBx> przyjmując, że problem wysokości czynszów musi być ujmowany w świetle wyznaczenia koniecznego balansu pomiędzy prawem ochrony własności a prawami najemców lokali. Gospodarka mieszkaniowa należy bowiem do tych dziedzin społecznych, w których ustawodawca musi podejmować działania pozwalające na najlepsze uzgodnienie interesów właścicieli i lokatorów. Trybunał Praw Człowieka wskazał na konieczność podjęcia stosownych środków prawnych lub innych środków zapewniających właścicielom lokali rozsądny poziom czynszu zarazem podkreślając, że nie wyklucza to wprowadzenia innych mechanizmów chroniących najemców, w tym kontroli państwa w przedmiocie wzrostu czynszów. W <xLexLink xArt="pkt. 4" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">punkcie 4</xLexLink> orzeczenia czytamy, że pozwane państwo musi zapewnić w krajowym porządku prawnym mechanizm utrzymujący sprawiedliwą równowagę pomiędzy interesami właścicieli budynków i ogólnym interesem społeczeństwa, w zgodzie z konwencyjnymi standardami ochrony prawa własności. W orzeczeniu z 19.04.2005r. w sprawie K 4/05 Trybunał Konstytucyjny uznał że istnienie do końca 2004r. regulacji uniemożliwiających pobieranie czynszu rynkowego jest zgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> , potrzebne i uzasadnione.</xText> <xText>Zatem w świetle wskazanych orzeczeń ETPC i TK nie sposób przyjąć, że gdyby ustawodawca nie popełnił deliktu legislacyjnego powódka od listopada 1997r. do końca 2004r. uzyskałaby czynsz z wynajmu lokali w wysokości czynszu rynkowego.</xText> <xText>Poza roszczeniem dotyczącym utraconych korzyści powódka domaga się odszkodowania równego różnicy pomiędzy czynszem regulowanym a wskaźnikiem 3% wartości odtworzeniowej budynku. Sąd Okręgowy winien w tym zakresie rozważyć istnienie przesłanek o których mowa w <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 konstytucji RP</xLexLink> i orzec stosownie do dokonanych ustaleń.</xText> <xText>Sąd Okręgowy winien także wziąć pod uwagę, że w wyroku z 12.01.2000r. Trybunał Konstytucyjny orzekł iż przepis <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 2" xIsapId="WDU19941050509" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509">art. 56 ust. 2</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 25;art. 26" xIsapId="WDU19941050509" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509">art. 25 i art. 26 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych</xLexLink> (Dz. U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) jest niezgodny z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 ust. 3" xIsapId="WDU19941050509" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509">art. 64 ust. 3</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 2;art. 31;art. 31 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.</xLexLink> (Dz. U. Nr 78, poz. 483) oraz art. 1 Protokołu Nr 1 do ratyfikowanej przez Polskę w 1993 r. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930610284" xTitle="Konwencja z dnia 4 listopada 1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284">Konwencji z dnia 4 listopada 1950 r. o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności</xLexLink> sporządzonej w Rzymie (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284), lecz pomimo to zachowuje moc obowiązującą aż do dnia 11 lipca 2001 r. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 2000 r., P. 11/98 - ogłoszony w dniu 21 stycznia 2000 r. w Dz. U. Nr 3, poz. 46). Skoro Trybunał Konstytucyjny odroczył utratę mocy obowiązującej w/w przepisów do 11.07.2001r. tak długo jak długo przepisy te obowiązywały żadnemu zachowaniu, do którego przepisy te odnoszą się , nie można przypisać cechy bezprawności.</xText> <xText/> <xText>Wadliwy jest pogląd Sądu Okręgowego, że przepisy uznane za niezgodne z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> nie mogą być uznane za bezprawne w odniesieniu do zdarzeń poprzedzających wejście w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego i w związku z tym przed wejściem w życie wyroku TK z 19.04.2005r. sygn. K 4/05 nie rodzą odpowiedzialności odszkodowawczej.</xText> <xText>Nie można przyjmować, że wyroki TK działają zawsze wstecz bądź, że działają zawsze prospektywnie. Należy uwzględnić charakter ocenianych przez TK konkretnych układów normatywnych i regulowanych przez nie stosunków prawnych.</xText> <xText>Przyjmując założenie, że celem <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 190 ust. 3 Konstytucji</xLexLink> jest oznaczenie okresu skuteczności wyroku TK, można dojść do wniosku, że wyrok TK działa z zasady prospektywnie. Przepis ten określa jedynie moment wejścia w życie wyroku, nie przesądza natomiast sam w sobie czy wyrok wywiera skutki ex tunc czy ex nunc. <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 ust. 4" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Art. 190 ust. 4 Konstytucji</xLexLink> wyraża konstytucyjne prawo do restytucji konstytucyjności tj. usunięcia skutków obowiązywania niekonstytucyjnej normy dla poszkodowanych jej obowiązywaniem. Przypisywanie prospektywnego skutku orzeczeniom TK doprowadziłoby do pozbawienia jednostek ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 ust. 4" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 190 ust. 4 Konstytucji</xLexLink> należy zatem przypisywać wyrokom TK skuteczność wsteczną.</xText> <xText>Nie można jednak zapominać o tym, że Trybunał Konstytucyjny ma kompetencję wynikającą wprost z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji</xLexLink> do utrzymywania w mocy wadliwych przepisów , może bowiem odroczyć termin wejścia w życie wyroku o niekonstytucyjności danej normy. Gwarancje praw jednostki muszą w wyjątkowych sytuacjach ustąpić pierwszeństwa innym kluczowym wartościom konstytucyjnym. Odroczenie utraty mocy obowiązującej przepisu uznanego za niekonstytucyjny sprawia, że działania organów państwa polegające na stosowaniu tego przepisu nie są co do zasady bezprawne. Zatem w przypadku odroczenia utraty mocy obowiązującej przepisu uznanego za niekonstytucyjny , wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma charakter prospektywny, przez co nie zachodzi odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadzie <xLexLink xArt="art. 417(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> za okres do którego odroczono utratę mocy obowiązującej przepisu. Jeżeli więc TK biorąc pod uwagę wszystkie chronione <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">konstytucją</xLexLink> wartości decyduje się na utrzymanie w mocy przepisu sprzecznego z ustawą , umową międzynarodową lub <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">konstytucją</xLexLink>, tak długo jak przepis ten obowiązuje żadnemu zachowaniu do którego przepis ten odnosi się , nie możemy przypisać cechy bezprawności zob. uchwała SN z 7.12.2007r. III CZP 125/07.</xText> <xText>Sąd orzekający o odpowiedzialności Skarbu Państwa za delikt normatywny musi zbadać treść orzeczenia TK i w razie uznania, że wyrok działa ex nunc odmówić przyznania odszkodowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 417(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> a w razie uznania, że wyrok ten działa ex tunc rozważyć przesłanki odpowiedzialności wskazane w tym artykule i orzec o odszkodowaniu stosownie do poczynionych ustaleń.</xText> <xText>Sąd Okręgowy treści orzeczenia TK z 19.04.2005r. sygn. K 4/05 nie poddał żadnej analizie przeto jego twierdzenie, że wyrok ten ma charakter prospektywny nie może być uznane za należycie umotywowane i jako takie nie poddaje się kontroli.</xText> <xText>Uzasadniony jest przeto wniosek, że także w zakresie roszczenia odszkodowawczego dochodzonego za okres od 01.09.2004r. do końca lutego 2005r. istota sprawy nie została rozpoznana.</xText> <xText>Jeśli idzie o kwestię materialnego wywłaszczenia, Sąd Apelacyjny podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku ETPC z dnia 19.06.2006r. w sprawie Hutten-Czapska przeciwko Polsce, iż środki których celem było ciągłe utrzymywanie w mocy umów najmu w danym budynku a nie odebranie go na stałe, nie mogą być traktowane jako formalne lub nawet de facto wywłaszczenie. Stanowiły natomiast środek uregulowania przez Państwo sposobu korzystania z własności i były stosowane zgodnie z ustawodawstwem polskim obowiązującym w rozpatrywanym okresie( k.45 uzasadnienia wyroku ETPC).</xText> <xText>Roszczenia odszkodowawcze powódki należy zatem rozpatrywać w oparciu o <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 Konstytucji RP</xLexLink> gdy idzie o szkodę za okres od listopada 1997r. do 31.08 2004r. i w oparciu o <xLexLink xArt="art. 417(1);art. 417(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417<xSUPx>1</xSUPx>par. 1 k.c.</xLexLink> gdy idzie o szkodę za okres od 1.09.2004r.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny z mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 par. 4 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 par. 2 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Anna Owczarek

Danuta Śliwińska

st. sekr. sad. Katarzyna Foltak

Danuta Śliwińska

Sygn. akt I ACa 1060/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA – Anna Owczarek Sędzia SA – Ewa Kaniok /spr./ Sędzia SA – Dorota Markiewicz Protokolant – st. sekr. sad. Katarzyna Foltak po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaU. S. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 lutego 2009 r. sygn. akt II C 57/07 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. I ACa 1060/09 UZASADNIENIE U. S.wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa -Ministra Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie 35.732 zł za poniesione przez nią straty w okresie od listopada 1997 r. do listopada 2002 r. w związku z wadliwym uregulowaniem czynszów w prawie mieszkaniowym, oraz w kwocie 88.000 zł. tytułem utraconych korzyści w okresie od listopada 1997 r. do lutego 2005 r. W piśmie procesowym z 15 października 2008 r. rozszerzyła powództwo do kwoty 235.063 zł. i 30 gr., a w tym 35.699 zł. z tytułu poniesionych strat oraz kwoty 199.364 zł. i 30 gr. z tytułu utraconych korzyści . Jako podstawę prawną żądania wskazała delikt legislacyjny w postaci bezprawia legislacyjnego, a na wypadek gdyby Sąd nie podzielił tego stanowiska - „materialne wywłaszczenie”. Skarb Państwa- Minister Skarbu Państwa, wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów postępowania. Podniósł, że brak jest podstaw do uznania odpowiedzialności pozwanego z tytułu deliktu legislacyjnego przed 1 września 2004 r. Ponadto podnosił on, że przesłanką odpowiedzialności za delikt legislacyjny jest prejudycjalne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, natomiast, stwierdzenie niezgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka przez Trybunał Praw Człowieka jest nie wystarczające. Wyrokiem z dnia 24 lutego 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał: U. L., ma udział w nieruchomości położonej wK., przyul.(...), wynoszący 1/2. Oprócz niej współwłaścicielami są jeszczeJ. P.,B. P.orazL. P.po 1/6 części każde z nich. Dom na nieruchomości wK., przyul. (...), w którym powódka ma udział, był objęty szczególnym trybem najmu. Na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale wynajmowane były przez cały czas dwa lokale mieszkalne;lokal nr (...)o powierzchni 70,86 m2, położony na II piętrze ilokal nr (...)o powierzchni 65,61 m2, położony na parterze. W okresie objętym pozwem, powódka przez cały czas otrzymywała z tytułu wynajmu tych lokali czynsz regulowany - zgodny z obowiązującymi wówczas przepisami - do końca listopada 2002 r. poniżej wartości odtworzeniowej, a do końca lutego 2005 r. poniżej wartości wolnorynkowej. Zdaniem biegłej sądowej mgr inż.J. W., która na zlecenie Sądu wydała opinię z 17 stycznia 2008 r., stawki wolnorynkowe za wynajem tych mieszkań w okresie od 1 listopada 1998 r. do 28 lutego 2005 r. kształtowały się na poziomie 27 zł. za m2, co wynosi 1.771 zł. miesięcznie zalokal nr (...)i 1.913 zł. miesięcznie zalokal nr (...). Poza tym, zdaniem biegłej, wynajęcie tych lokali w okresie od 1 listopada 1997 r. do 28 lutego 2005 r. było możliwe z dużym prawdopodobieństwem. Wreszcie, w opinii biegłej, ze względu na znaczne zużycie techniczne budynku koszty utrzymania technicznego omawianych lokali osiągnęły poziom 3-3,7% wartości odtworzeniowej tych lokali w skali roku. Bezprawie legislacyjne według powódki polega na uznaniu przez Trybunał Konstytucyjny obowiązujących przepisów mieszkaniowych za niezgodne zKonstytucjąw zakresie, w jakim ograniczają one prawa właścicieli przez ograniczenie wysokości czynszu na poziomie niższym niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu, jak też przez ograniczenie możliwości rozwiązania stosunku najmu, z lokatorami, zajmującymi mieszkania na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale , przez co powódka poniosła stratę w postaci otrzymywania czynszu na poziomie poniżej 3% wartości odtworzeniowej wynajmowanych lokali. Poza tym bezprawie legislacyjne jest związane z uznaniem przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne zKonstytucjąprzepisów, które uniemożliwiały pobieranie czynszu wolnorynkowego za takie mieszkania, przez co utraciła ona korzyści w postaci różnicy między czynszem wolnorynkowym a maksymalnymi stawkami czynszu regulowanego. Na wypadek, gdyby Sąd nie podzielił tego stanowiska, powódka wnosiła o zasądzenie żądanego odszkodowania z tytułu „materialnego wywłaszczenia” na podstawie przepisuart.222 ust.2 k.c.w zw. zart.64 ust.1 i 2 Konstytucjiiart.31 ust. 3 Konstytucji RPoraz art.1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka. Delikt legislacyjny w postaci bezprawia legislacyjnego w związku z wydaniem przepisów niezgodnych zKonstytucjąreguluje przepisart.4171§ 1 k.c.W myśl tego przepisu jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu zKonstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Przepis ten wszedł w życie 1 września 2004 r. Sąd Okręgowy uznał, że przed tą datą nie ma podstaw do uznania odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego za delikt legislacyjny Przed 1 września 2004 r. nie było w systemie prawa polskiego przewidzianej odpowiedzialności odszkodowawczej za delikt legislacyjny za czym przemawia zasada nieretroakcyjności. Przepisart.4171§ l k.c., który wszedł w życie od 1 września 2004 r., nie może mieć zastosowania do stanów faktycznych sprzed tej daty. Po drugie przemawia za taką wykładnią również zasada, obowiązująca na gruncie prawa karnego, „nullum crimen sine lege”. Zasada ta może być stosowana w drodze analogii w prawie cywilnym. W tej sprawie uzasadnione jest zastosowanie tej zasady w drodze analogii do wykładni przepisuart. 4171k.c., gdyż odpowiedzialność za delikt ma podobny charakter jak odpowiedzialność za przestępstwo. Oba te rodzaje odpowiedzialności prawnej łączy represyjny charakter. Zastosowanie tej zasady na gruncie przepisuart. 4171§ 1 k.c.wyklucza możliwość przyjęcia, że przed datą wejścia tego przepisu w życie istniała odpowiedzialność za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnych. Po trzecie za taką wykładnią przemawia zasada pewności prawa. Przyjęcie odpowiedzialności za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnych - przepisuart. 77 Konstytucji RPi przepisuart. 417 k.c.umożliwiałoby każdemu sądowi orzekającemu przesądzanie o zgodności przepisów zKonstytucjąw miejsce zastrzeżenia tej kompetencji dla organu właściwego we właściwym trybie - jak w przepisieart. 4171par.1 k.c.Mogłoby to prowadzić do rozbieżnych rozstrzygnięć i naruszałoby zasadę pewności prawa. Wreszcie w takim kierunku, że przed tą datą nie było w prawie polskim odpowiedzialności odszkodowawczej za delikt legislacyjny, idzie też najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego. I tak w wyroku z 5 grudnia 2007 r., sygn.II CSK 273/07, Sąd Najwyższy przyjął, że przepisart.4171par. 4 k.c.nie ma zastosowania do zaniechania prawodawczego powstałego przed 1 września 2004 r. i trwającego po tym dniu, jak też uznał, że dopiero w następstwie zmian wprowadzonych wkodeksie cywilnymz dniem 1 września 2004 r. można konstruować odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody spowodowane deliktem legislacyjnym. Z kolei w wyroku z 15 lutego 2007 r., sygn. II CSK 483/06, Sąd Najwyższy zajął stanowisko, żeart.77 ust.1 Konstytucjinie może stanowić podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za działania lub zaniechania legislacyjne Państwa w sferze prawodawczej. Z tych względów Sąd Okręgowy uznał, że nie można przyjąć, iż przed 1 września 2004 r. odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu deliktu legislacyjnego regulowały przepisy ogólne, a mianowicieart.77 Konstytucjiiart.417 k.c. Żądanie odszkodowania tak w zakresie poniesionych strat od 1 listopada 1997 r. do końca listopada 2002 r., jak i w zakresie utraconych korzyści za okres od 1 listopada 1998 r. do 31 sierpnia 2004 r. Sąd Okręgowy oddalił, przyjmując, że w tym czasie Państwo nie odpowiadało za delikt legislacyjny. Gdy idzie o odpowiedzialność Skarbu Państwa za utracone korzyści w okresie od 1 września 2004 r. do końca lutego 2005 r. to w tym czasie obowiązywał już przepisart. 4171k.c., który wprowadził odpowiedzialność za bezprawie legislacyjne. Przesłanką odpowiedzialności za delikt legislacyjny na gruncie tego przepisu jest stwierdzenie we właściwym postępowaniu niezgodności aktu normatywnego zKonstytucjąratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 19 kwietnia 2005 r., sygn. K 4/05, uznał za niezgodny zKonstytucjąart. 1 pkt 9 lit anowelizacji z dnia 17 grudnia 2004 r. doustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego(Dz.U. Nr 105, poz.509, z późn. zm.) w zakresie, w jakim wyznaczył on maksymalny roczny 10% pułap podwyżek dotychczasowych czynszów, jeśli ich wysokość przekraczała 3% wartości odtworzeniowej oraz uznał za niezgodny zKonstytucjąi uchylił w całościart. 1nowelizacji z dnia 22 grudnia 2004 r. W związku z tym wustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnegoprzestały obowiązywać ograniczenia wysokości czynszu za najem mieszkania, czynsz najmu stał się w pełni wolnorynkowy. Z tym, że wyrok Trybunał Konstytucyjnego miał charakter prospektywny. Do czasu publikacji tego wyroku w organie urzędowym uznane w nim za niezgodne zKonstytucjąprzepisy zachowały moc prawną i obowiązywały w obrocie prawnym. W tej sytuacji przepisy, uznane za niezgodne zKonstytucją, w okresie przed wejściem wyroku w Zycie nie mogą rodzić odpowiedzialności. Żądanie odszkodowania w zakresie utraconych korzyści w postaci różnicy między czynszem wolnorynkowym a maksymalnymi stawkami czynszu regulowanego za okres od 1 września 2004 r. do końca lutego 2005 r. uległo oddaleniu ponieważ w tym okresie zakwestionowane przepisy nie utraciły jeszcze mocy prawnej, mimo późniejszego orzeczenia o niekonstytucyjności, i nie mogą rodzić skutku odszkodowawczego. Kwestia, czy orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o niezgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka może być prejudykatem w rozumieniu przepisuart. 4171par. 1 k.cnie ma w tej sprawie znaczenia. Gdy idzie o materialne wywłaszczenie polegające instytucja ta zdaniem sądu I instancji nie jest znana prawu polskiemu. Nie jest też uregulowana w prawie wspólnotowym, które jest częścią porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Pełnomocnik powódki oparł roszczenie odszkodowawcze na roszczeniu negatoryjnym z przepisuart.222par.2 k.c.w związku zart. 64 ust.1 i 3 Konstytucjiiart. 31 ust. 3 Konstytucjioraz art.1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka. Przepisart. 222 § 2 k.c.stanowi, że przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Z kolei cytowane wyżej przepisyKonstytucjii art. 1 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka mówią o wzmożonej ochronie prawa własności. W ramach ochrony negatoryjnej z przepisuart. 222 § 2 k.c.można ubiegać się jedynie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechania dalszych naruszeń. Przepis ten nie stwarza natomiast uprawnień do żądania odszkodowania. Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w zakresie pkt 1 i 3. Apelująca zarzuciła: ⚫ rażącą obrazęart. 77 Konstytucji RPw zw. zart. 8 ust. 2 Konstytucji RPoraz w zw. zart. 417 k.c.(w brzmieniu obowiązującym do 31 sierpnia 2004 r.), polegającą na przyjęciu, że powyższe przepisy wykluczają odpowiedzialność Skarbu Państwa za tzw. delikt legislacyjny; obrazęart. 328 § 2 k.p.c.polegającą na rażących niekonsekwencjach logicznych w analizie przepisów prawnych stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku, całkowitym pominięciu przy wyjaśnianiu podstawy prawnej zaskarżonego wyroku bardzo bogatego i jednolitego dorobku orzecznictwa orz doktryny w zakresie wykładni przepisów prawa materialnego wskazanych powyżej; obrazę art. 46 Europejskiej Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art.art. 91 ust. 1 i art. 9 Konstytucji RP, polegającą na nieuwzględnieniu przy orzekaniu wiążącego Sąd wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 19 czerwca 2006 r. (w sprawie Hutten Czapska przeciwko Polsce) oraz wynikającego z niego prawnie chronionego oczekiwania (ekspektatywy) powódki i w rezultacie pominięcie, iż ustawowe uniemożliwienie powódce czerpania godziwego zysku ze swoje własności naruszało art. 1 Protokołu Dodatkowego do EKPCiPW, a zatem było bezprawne i rodziło po stronie pozwanego obowiązek odszkodowawczy wobec powódki; obrazę przepisu prawa materialnego, w postaciart. 417 k.c.(w zakresie dotyczącym okresu do dnia 31 sierpnia 2004 r.) i w postaciart. 4171§ 1 k.c.(od dnia 1 września 2004 r.), polegającą na nieprawidłowej ich wykładni, tj. na błędnym ustaleniu, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2005 r. (sygn. K 4/05) ma skutek jedynie prospektywny, wskutek czego nie może stanowić prejudykatu warunkującego odpowiedzialność pozwanego za delikt legislacyjny na podstawie powyższych przepisów; obrazę przepisuart. 64 Konstytucjiw zw. zart. 8 ust. 2 i art. 31 ust. 3 zd. 2 Konstytucji, polegającą na przyjęciu, że prawu polskiemu nie jest znany bezwzględny zakaz pozbawiania obywatela substancji własności bez odpowiedniego odszkodowania, w tym również zakaz ograniczania korzystania z własności bez jej fizycznego odebrania, określany jako zakaz „materialnego wywłaszczenia”; obrazęart. 102 k.p.c., polegającą na niezastosowaniu przedmiotowego przepisu, pomimo szczególnego charakteru niniejszej sprawy oraz rażącej dysproporcji w sytuacji materialnej powódki i pozwanego. Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. Na wypadek nieuwzględnienia żadnego z powyższych wniosków apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach zawartego w jego pkt 3, poprzez nieobciążanie powódki na rzecz pozwanego kosztami zastępstwa procesowego. Apelująca wniosła o przeprowadzenie przed Sądem Apelacyjnym następujących dowodów: ⚫ dowodu z zeznań świadkaJ.S., dowodu z przesłuchania stron, ograniczonego do zeznań powódki, na okoliczności wskazane w piśmie procesowym z dnia 2 kwietnia 2007 r. uzupełniającego dowodu z opinii biegłej - rzeczoznawcy majątkowego, i dowodu z opinii biegłego ds. budownictwa, na okoliczności, jak w pkt (1) i (2) pisma procesowego z dnia 3 listopada 2008 r. Sąd Apelacyjny zważył: apelacja jest zasadna. Trafnie przyjął sąd I instancji, że nowe przepisy tj.art. 4171par. 1 k.c.nie mają mocy wstecznej i nie mogą być zastosowane do stanów prawnych sprzed 01.09.2004r., wbrew stanowisku sądu I instancji, nie oznacza to jednak, że przed nowelizacjąk.c.odpowiedzialność za wadliwe akty normatywne była wyłączona. Przyjęcie przez Sad Okręgowy takiego błędnego stanowiska uzasadnia twierdzenie, że istota sprawy nie została rozpoznana. W ocenie Sądu Apelacyjnego podstawę odpowiedzialności Państwa za delikt legislacyjny mający miejsce od wejścia w życieKonstytucji RPaż do 31.08.2004r. stanowiart. 417 k.c.w brzmieniu obowiązującym do 31.08.2004r. interpretowany w związku zart. 77 ust. 1 Konstytucji RP, rozumiany zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 04.12.2001r.SK 18/00 czyli z pominięciem przesłanki winy funkcjonariusza państwowego. Nie ma przeszkód, aby przyjąć odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa za delikt legislacyjny od chwili wejścia w życieKonstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nakaz interpretacji przepisów w zgodzie zKonstytucją RPoznacza, że w braku regulacji szczegółowej należy - w miarę możliwości- poszukiwać podstaw odpowiedzialności w regulacjach ogólnych. Problemy, które obecnie rozwiązujeart. 4171k.c.mogły zostać rozwiązane również pod rządemart. 417 k.c.interpretowanego w związku zart. 77 ust. 1 Konstytucji RP. Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 19.05.2009r. sygn. akt III CZP 139/08 przyjął, że Skarb Państwa odpowiada za szkodę wyrządzoną niewydaniem aktu normatywnego, którego obowiązek wydania powstał po wejściu w życieKonstytucji RP, wskazując że podstawę takiej odpowiedzialności stanowiart. 417 k.c.w zw. zart. 77 ust. 1 Konstytucji RP. Skoro wspomniane przepisy stanowią podstawę odpowiedzialności za szkodę spowodowaną niewydaniem aktu normatywnego, to tym bardziej stanowią podstawę odpowiedzialności za szkodę spowodowaną wydaniem wadliwego aktu normatywnego. Chybiony jest pogląd sądu I instancji, że przyjęcie odpowiedzialności za delikt legislacyjny na podstawie przepisów ogólnychk.c.umożliwia każdemu sądowi orzekającemu przesądzanie o zgodności przepisów zKonstytucją. Jest niewątpliwe, że postępowaniem właściwym do stwierdzenia niezgodności aktu normatywnego zKonstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą jest postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Założeniem obowiązującejKonstytucjijest bowiem kontrola konstytucyjności ustaw przez Trybunał Konstytucyjny –art. 10 i art. 79 Konstytucji RP, a kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie wynikają wprost z art. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka jest postępowaniem przed organem międzynarodowym, którego orzeczenie może ustalić niezgodność krajowego aktu normatywnego z prawem międzynarodowym. Konwencja o ochronie praw człowieka stanowi część polskiego porządku prawnego, została bowiem przez Rzeczypospolitą Polską ratyfikowana za uprzednia zgodą wyrażoną w ustawie. Europejski Trybunał Praw Człowieka utworzony w celu zapewnienia przestrzegania zobowiązań wynikających z Konwencji rozpoznaje skargi międzypaństwowe oraz indywidualne składane przez osoby, organizacje pozarządowe lub grupy jednostek pokrzywdzone naruszeniem wolności lub praw wynikających z Konwencji i jej protokołów ( art. 19, 32 ust. 1, art. 333 i art. 34 Konwencji). Rzeczpospolita Polska złożyła oświadczenie o uznaniu jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw człowieka. Z art. 46 Konwencji wynika, że ostateczny wyrok Trybunału uwzględniający skargę wiąże państwo , przeciwko któremu została ona skierowana. Państwo to nie może zatem kwestionować stwierdzonego tym wyrokiem naruszenia praw gwarantowanych Konwencją. Państwo, przeciwko któremu zapadł wyrok stwierdzający naruszenie praw człowieka ma swobodę wyboru sposobów zadośćuczynienia orzeczeniu, niemniej podstawowym obowiązkiem jest zaniechanie stwierdzonego naruszenia i usunięcie jego konsekwencji. Obowiązek ten wynika zart. 9 Konstytucjistanowiącego, że Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego ( zob. uzasadnienie wyroku SN z 28.11.2008r. sygn. V CSK 271/08. W sprawie Hutten-Czapska przeciwko Polsce Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził wprost „systemowe naruszenia” Konwencji przez polskie akty legislacyjne a oceniając sprawę jako „pilotażową” przesądził o kwestii zgodności z Konwencją polskich przepisów i wskazał na zobowiązanie państwa do usunięcia skutków obowiązywania ustaw o ochronie praw lokatorów z lat 1994 i 2001. Wyrok ten wywiera skutki wobec wszystkich, do których znajdowały zastosowanie wadliwe przepisy, jest więc równoznaczny ze stwierdzeniem materialnoprawnej przesłanki bezprawności (zob. Bezprawie legislacyjne Leszek Bosek wydanie 1, Lexis Nexis Warszawa 2007 str.178-181). Konwencja zakłada, że państwo nie musi zawsze gwarantować odszkodowania za delikty legislacyjne. Orzeczenie Trybunału pozostawia Państwu możliwość doboru środków usunięcia stanu sprzecznego z Konwencją lub usunięcia konsekwencji stwierdzonego naruszenia. Orzeczenia Trybunału z reguły działają retroaktywnie, powodując zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego (zob. Bezprawie Legislacyjne Leszek Bosek K.185). Odnosząc się do zasadności roszczeń powódki Sąd Okręgowy powinien ustalić zakres deliktu normatywnego wynikający z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz rozważyć pozostałe przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa za bezprawie legislacyjne tj. szkodę i istnienie związku przyczynowego pomiędzy aktem bezprawności normatywnej a szkodą. Zgodnie z ogólnymi zasadami rozkładu ciężaru dowodu obowiązek wykazania tych przesłanek obciąża stronę powodową –art. 6 k.c. Sąd Okręgowy winien wziąć pod uwagę, że zarówno Europejski Trybunał Praw Człowieka jak i Trybunał Konstytucyjnydopuszczają wprowadzanie ustawowych ograniczeń czynszu za lokale mieszkalneprzyjmując, że problem wysokości czynszów musi być ujmowany w świetle wyznaczenia koniecznego balansu pomiędzy prawem ochrony własności a prawami najemców lokali. Gospodarka mieszkaniowa należy bowiem do tych dziedzin społecznych, w których ustawodawca musi podejmować działania pozwalające na najlepsze uzgodnienie interesów właścicieli i lokatorów. Trybunał Praw Człowieka wskazał na konieczność podjęcia stosownych środków prawnych lub innych środków zapewniających właścicielom lokali rozsądny poziom czynszu zarazem podkreślając, że nie wyklucza to wprowadzenia innych mechanizmów chroniących najemców, w tym kontroli państwa w przedmiocie wzrostu czynszów. Wpunkcie 4orzeczenia czytamy, że pozwane państwo musi zapewnić w krajowym porządku prawnym mechanizm utrzymujący sprawiedliwą równowagę pomiędzy interesami właścicieli budynków i ogólnym interesem społeczeństwa, w zgodzie z konwencyjnymi standardami ochrony prawa własności. W orzeczeniu z 19.04.2005r. w sprawie K 4/05 Trybunał Konstytucyjny uznał że istnienie do końca 2004r. regulacji uniemożliwiających pobieranie czynszu rynkowego jest zgodne zKonstytucją, potrzebne i uzasadnione. Zatem w świetle wskazanych orzeczeń ETPC i TK nie sposób przyjąć, że gdyby ustawodawca nie popełnił deliktu legislacyjnego powódka od listopada 1997r. do końca 2004r. uzyskałaby czynsz z wynajmu lokali w wysokości czynszu rynkowego. Poza roszczeniem dotyczącym utraconych korzyści powódka domaga się odszkodowania równego różnicy pomiędzy czynszem regulowanym a wskaźnikiem 3% wartości odtworzeniowej budynku. Sąd Okręgowy winien w tym zakresie rozważyć istnienie przesłanek o których mowa wart. 417 k.c.w zw. zart. 77 konstytucji RPi orzec stosownie do dokonanych ustaleń. Sąd Okręgowy winien także wziąć pod uwagę, że w wyroku z 12.01.2000r. Trybunał Konstytucyjny orzekł iż przepisart. 56 ust. 2w związku zart. 25 i art. 26 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych(Dz. U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) jest niezgodny zart. 64 ust. 3w związku zart. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. Nr 78, poz. 483) oraz art. 1 Protokołu Nr 1 do ratyfikowanej przez Polskę w 1993 r.Konwencji z dnia 4 listopada 1950 r. o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościsporządzonej w Rzymie (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284), lecz pomimo to zachowuje moc obowiązującą aż do dnia 11 lipca 2001 r. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 2000 r., P. 11/98 - ogłoszony w dniu 21 stycznia 2000 r. w Dz. U. Nr 3, poz. 46). Skoro Trybunał Konstytucyjny odroczył utratę mocy obowiązującej w/w przepisów do 11.07.2001r. tak długo jak długo przepisy te obowiązywały żadnemu zachowaniu, do którego przepisy te odnoszą się , nie można przypisać cechy bezprawności. Wadliwy jest pogląd Sądu Okręgowego, że przepisy uznane za niezgodne zKonstytucjąnie mogą być uznane za bezprawne w odniesieniu do zdarzeń poprzedzających wejście w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego i w związku z tym przed wejściem w życie wyroku TK z 19.04.2005r. sygn. K 4/05 nie rodzą odpowiedzialności odszkodowawczej. Nie można przyjmować, że wyroki TK działają zawsze wstecz bądź, że działają zawsze prospektywnie. Należy uwzględnić charakter ocenianych przez TK konkretnych układów normatywnych i regulowanych przez nie stosunków prawnych. Przyjmując założenie, że celemart. 190 ust. 3 Konstytucjijest oznaczenie okresu skuteczności wyroku TK, można dojść do wniosku, że wyrok TK działa z zasady prospektywnie. Przepis ten określa jedynie moment wejścia w życie wyroku, nie przesądza natomiast sam w sobie czy wyrok wywiera skutki ex tunc czy ex nunc.Art. 190 ust. 4 Konstytucjiwyraża konstytucyjne prawo do restytucji konstytucyjności tj. usunięcia skutków obowiązywania niekonstytucyjnej normy dla poszkodowanych jej obowiązywaniem. Przypisywanie prospektywnego skutku orzeczeniom TK doprowadziłoby do pozbawienia jednostek ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Zgodnie zart. 190 ust. 4 Konstytucjinależy zatem przypisywać wyrokom TK skuteczność wsteczną. Nie można jednak zapominać o tym, że Trybunał Konstytucyjny ma kompetencję wynikającą wprost zKonstytucjido utrzymywania w mocy wadliwych przepisów , może bowiem odroczyć termin wejścia w życie wyroku o niekonstytucyjności danej normy. Gwarancje praw jednostki muszą w wyjątkowych sytuacjach ustąpić pierwszeństwa innym kluczowym wartościom konstytucyjnym. Odroczenie utraty mocy obowiązującej przepisu uznanego za niekonstytucyjny sprawia, że działania organów państwa polegające na stosowaniu tego przepisu nie są co do zasady bezprawne. Zatem w przypadku odroczenia utraty mocy obowiązującej przepisu uznanego za niekonstytucyjny , wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma charakter prospektywny, przez co nie zachodzi odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadzieart. 4171k.c.za okres do którego odroczono utratę mocy obowiązującej przepisu. Jeżeli więc TK biorąc pod uwagę wszystkie chronionekonstytucjąwartości decyduje się na utrzymanie w mocy przepisu sprzecznego z ustawą , umową międzynarodową lubkonstytucją, tak długo jak przepis ten obowiązuje żadnemu zachowaniu do którego przepis ten odnosi się , nie możemy przypisać cechy bezprawności zob. uchwała SN z 7.12.2007r. III CZP 125/07. Sąd orzekający o odpowiedzialności Skarbu Państwa za delikt normatywny musi zbadać treść orzeczenia TK i w razie uznania, że wyrok działa ex nunc odmówić przyznania odszkodowania na podstawieart. 4171k.c.a w razie uznania, że wyrok ten działa ex tunc rozważyć przesłanki odpowiedzialności wskazane w tym artykule i orzec o odszkodowaniu stosownie do poczynionych ustaleń. Sąd Okręgowy treści orzeczenia TK z 19.04.2005r. sygn. K 4/05 nie poddał żadnej analizie przeto jego twierdzenie, że wyrok ten ma charakter prospektywny nie może być uznane za należycie umotywowane i jako takie nie poddaje się kontroli. Uzasadniony jest przeto wniosek, że także w zakresie roszczenia odszkodowawczego dochodzonego za okres od 01.09.2004r. do końca lutego 2005r. istota sprawy nie została rozpoznana. Jeśli idzie o kwestię materialnego wywłaszczenia, Sąd Apelacyjny podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku ETPC z dnia 19.06.2006r. w sprawie Hutten-Czapska przeciwko Polsce, iż środki których celem było ciągłe utrzymywanie w mocy umów najmu w danym budynku a nie odebranie go na stałe, nie mogą być traktowane jako formalne lub nawet de facto wywłaszczenie. Stanowiły natomiast środek uregulowania przez Państwo sposobu korzystania z własności i były stosowane zgodnie z ustawodawstwem polskim obowiązującym w rozpatrywanym okresie( k.45 uzasadnienia wyroku ETPC). Roszczenia odszkodowawcze powódki należy zatem rozpatrywać w oparciu oart. 417 k.c.w zw. zart. 77 Konstytucji RPgdy idzie o szkodę za okres od listopada 1997r. do 31.08 2004r. i w oparciu oart. 4171par. 1 k.c.gdy idzie o szkodę za okres od 1.09.2004r. Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny z mocyart.386 par. 4 k.p.c.iart. 108 par. 2 k.p.c.orzekł jak na wstępie.

15/450000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmA_000038_2009_Uz_2010-03-10_001

XVII AmA 38/09

2010-03-10 01:00:00.0 CET

2013-08-24 03:01:04.0 CEST

2017-07-04 14:57:15.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmA 38/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR (del) Magdalena Sajur – Kordula Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...) o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000038" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Wioleta Żochowska" xPublisher="bsierpinska" xEditor="wzochowska" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Sierpińska"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 38/09</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 10 marca 2010 roku</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Przewodniczący: SSR (del) Magdalena Sajur – Kordula</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie</xText> <xText/> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">1</xName> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>Oddala odwołanie</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania</xText> </xUnit> </xUnit> <xText/> <xText>/-/ SSR (del) Magdalena Sajur – Kordula</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

del) Magdalena Sajur – Kordula

Beata Sierpińska

Łukasz Wychowaniec

Wioleta Żochowska

Sygn. akt XVII AmA 38/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR (del) Magdalena Sajur – Kordula Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania(...) Bank (...) Spółka AkcyjnawW. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr(...) o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej 1 1 Oddala odwołanie 2 Zasądza od(...) Bank (...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania /-/ SSR (del) Magdalena Sajur – Kordula

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000000503_I_ACa_000790_2009_Uz_2010-03-05_001

I ACa 790/09

2010-03-05 01:00:00.0 CET

2012-12-19 19:01:38.0 CET

2013-08-12 14:26:20.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 790/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Ewa Tkocz (spr.) Sędziowie : SA Piotr Wójtowicz SA Ewa Jastrzębska Protokolant : sekr. sąd. Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa A. T. przeciwko Archidiecezji (...) w K. i M. G. o ochronę dóbr osobistych i zapłatę na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego w Kat

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="24" xEditor="jwnuk" xPublisher="bpanek" xFromPg="1" xVolNmbr="000790" xVolType="15/150000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 790/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 5 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Ewa Tkocz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Piotr Wójtowicz</xText> <xText>SA Ewa Jastrzębska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>sekr. sąd. Łukasz Zgoda</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>A. T.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Archidiecezji <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>M. G.</xAnon></xText> <xText>o ochronę dóbr osobistych i zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanych</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt II C 286/08</xText> <xText/> <xText>1) zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten sposób, że:</xText> <xText>a) zobowiązuje pozwanych <xAnon>M. G.</xAnon> i Archidiecezję <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> do zamieszczenia na ich koszt na trzeciej stronie tygodnika <xAnon> (...)</xAnon>, w drugim numerze tego czasopisma następującym po dniu uprawomocnienia się wyroku, czcionką zwykle używaną przy jego drukowaniu, przeprosin o treści:</xText> <xText> <xIx>Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> jako wydawca i <xAnon>M. G.</xAnon> jako redaktor naczelny tygodnika <xAnon> (...)</xAnon> przepraszają Panią <xAnon>A. T.</xAnon> za bezprawne porównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za morderstwa w obozie <xAnon>O.</xAnon>oraz za męczeństwo Żydów w gettach.</xIx> </xText> <xText><xIx>Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> jako wydawca i <xAnon>M. G.</xAnon> jako redaktor naczelny tygodnika <xAnon> (...)</xAnon> wyrażają ubolewanie, że przez bezprawne naruszenie dóbr osobistych Pani <xAnon>A. T.</xAnon> i używanie języka nienawiści wyrządzili jej ból oraz krzywdę.</xIx></xText> <xText>b) w pozostałej części powództwo oddala;</xText> <xText>2) oddala apelację w pozostałym zakresie;</xText> <xText>3) zasądza od pozwanych na rzecz powódki solidarnie 2070 (dwa tysiące siedemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt I ACa 790/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach zobowiązał pozwanych do zamieszczenia na ich koszt w najbliższym numerze tygodnika <xAnon> (...)</xAnon>, bezpośrednio po uprawomocnieniu się wyroku, zwykłą czcionką używaną przy redagowaniu tego czasopisma, przeprosin o treści: „Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon>M. G.</xAnon> jako redaktor naczelny tygodnika <xAnon> (...)</xAnon> przepraszają Panią <xAnon>A. T.</xAnon> za bezprawne porównanie Pani <xAnon>A. T.</xAnon> do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za Zagładę Żydów w obozie <xAnon>O.</xAnon> oraz za męczeństwo Żydów w gettach. Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> jako wydawca i <xAnon>M. G.</xAnon> jako redaktor naczelny tygodnika <xAnon> (...)</xAnon> wyrażają ubolewanie, że przez bezprawne naruszenie dóbr osobistych Pani <xAnon>A. T.</xAnon> i używanie języka nienawiści, spowodowali ból i krzywdę Pani <xAnon>A. T.</xAnon>”, zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 30 000,00 zł, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.</xText> <xText/> <xText>Sąd ten poczynił następujące ustalenia:</xText> <xText>Powódka cierpi na schorzenie wzroku – miopię. W 2000 r., kiedy zaszła w ciążę, jej wada wzroku wynosiła 20 dioptrii. Powódka obawiała się, że na skutek ciąży i porodu utraci wzrok i nie będzie w stanie opiekować się dwojgiem swoich dzieci (wówczas w wieku siedmiu i ośmiu lat). Powódce odmówiono wykonania zabiegu przerwania ciąży. W listopadzie 2000 r. urodziła córkę <xAnon>J.</xAnon>, którą wychowuje wraz z pozostałymi swoimi dziećmi.</xText> <xText>W 2003 r. powódka wniosła przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wyrokiem z dnia 20 marca 2007 r. Trybunał ten stwierdził naruszenie przez Państwo Polskie art. 8 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i zasądził na rzecz skarżącej zadośćuczynienie w wysokości 25 000,00 euro oraz zwrot kosztów postępowania.</xText> <xText>Tygodnik <xAnon> (...)</xAnon> jest <xAnon>(...)</xAnon> czasopismem, wydawanym przez Archidiecezję <xAnon> (...)</xAnon>, dystrybuowanym na ternie całego kraju, a jego nakład wynosi około 180 000 egzemplarzy. Z przeprowadzonych przez <xAnon> (...)</xAnon> badań wynika, że 46% czytelników tego tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe. Od 2003 r. funkcję jego redaktora naczelnego pełni pozwany <xAnon>M. G.</xAnon>.</xText> <xText>W okresie od 29 maja 2005 r. do 4 listopada 2007 r. ukazały się w <xAnon> (...)</xAnon> następujące materiały prasowe:</xText> <xText>W numerze <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 29 maja 2005 r. opublikowany został artykuł „<xAnon>(...)</xAnon>!”. Autor <xAnon>F. K.</xAnon> podał w nim między innymi, że powódka wniosła skargę do Trybunału w <xAnon>S.</xAnon>, w dalszej zaś części tego artykułu znalazły się słowa: <xIx>W telewizji pokazali panią <xAnon>T.</xAnon> w grubych okularach, w otoczeniu rodziny. Tłumaczyła do kamery, jaka krzywda ją spotkała. Uosobienie tej krzywdy stało obok – śliczna dziewczynka o niewinnym (i zupełnie zdrowym) wzroku. I to było najbardziej wstrząsające. Powstał jakiś nowy gatunek rodziców, którzy nie wstydzą się pokazywać całemu światu dzieci, których nie zdołali zabić, i jeszcze domagają się z tego tytułu rekompensaty. Na dodatek od razu zabrzmiał chór współczujących jej głosów. „Prawo polskie zezwala przecież na aborcję w takich przypadkach” – rozlegało się. Owszem, i w paru innych – i co z tego? Właśnie w tej mierze nie wolno nam się do niego stosować. Moralność stoi wyżej niż ułomne z natury prawo. Co powiedzielibyśmy, gdyby matka nie wyniosła z pożaru swego dziecka, tłumacząc się papierem od lekarza, że dźwiganie ciężarów grozi jej ślepotą? Chyba byśmy nie byli tak wyrozumiali, prawda? Tymczasem, gdy kobieta, dla ochrony resztek i tak słabego wzroku chciała człowieka pozbawić życia, podnosi się krzyk, że nikt jej noża nie podał.</xIx> </xText> <xText>Dnia 1 kwietnia 2007 r. w numerze <xAnon> (...)</xAnon> ukazała się kolejna publikacja tegoż autora, zatytułowana <xAnon> (...)</xAnon> <xIx>. </xIx>W opatrzonej podtytułem <xAnon>(...)</xAnon> części napisano: <xIx>Nic dziwnego, że z takiego Trybunału <xAnon>A. T.</xAnon> wyszła z poczuciem zwycięstwa. Polska (więc my wszyscy) musi jej zapłacić 25 tysięcy euro „zadośćuczynienia moralnego”. (...). <xAnon>Ł. W.</xAnon>, organizator wystawy <xAnon>(...)</xAnon> i prezes <xAnon> Fundacji (...)</xAnon>, nie widzi tego w kategoriach porażki.</xIx> – <xIx>Jeżeli 25 tysięcy euro jest ceną za życie polskich obywateli, to państwo polskie powinno ją płacić. To powód do dumy. Jak kiedyś wykupywano Żydów z getta, tak teraz, skoro jest konieczność, powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone, ocalając im życie – mówi <xAnon>W.</xAnon>. </xIx> </xText> <xText>W dniu 7 października 2007 r. ukazał się nr <xAnon> (...)</xAnon>, zawierający sześć tekstów wskazywanych przez powódkę jako naruszające jej dobra osobiste.</xText> <xText>Pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> jest autorem artykułu <xAnon>(...)</xAnon>: <xIx>Człowiek potrafi się przyzwyczaić do wszystkiego. Jeśli człowiek przyzwyczai się do dobrego, to chwalić Boga. Problem zaczyna się wtedy, gdy przyzwyczai się do złego.</xIx> </xText> <xText> <xIx>Trzy miesiące temu do muzeum obozowego w <xAnon>O.</xAnon> trafiły niezwykłe zdjęcia z prywatnego albumu <xAnon>K. H.</xAnon>, esesmana z <xAnon>A.</xAnon>. Można na nich zobaczyć, czym „po godzinach” (...) zajmowali się hitlerowcy „pracujący” w obozie. Na wypoczynek jeździli do <xAnon>M.</xAnon>. Widzimy słynnego doktora <xAnon>M.</xAnon> w <xAnon> towarzystwie (...)</xAnon> i innych oficerów. Roześmiani, zrelaksowani. Przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem obozu. A jak jest dzisiaj? Inaczej, ale równie strasznie. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w <xAnon>S.</xAnon> odrzucił właśnie odwołanie rządu polskiego w słynnej już sprawie <xAnon>A. T.</xAnon>. W konsekwencji pani <xAnon>T.</xAnon> otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że nie mogła zabić swojego dziecka. Mówiąc inaczej, żyjemy w świecie, w którym mama otrzymuje nagrodę za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono. To odszkodowanie będzie pochodzić z budżetu państwa, a więc z naszych podatków.</xIx> </xText> <xText><xIx>A co z sędziami, którzy wydali tak nieprawdopodobny wyrok</xIx>? <xIx>Zapewne na weekendy jeżdżą w różne urokliwe miejsca. Są uśmiechnięci, zrelaksowani. Przyzwyczaili się.</xIx></xText> <xText>Inny<xIx>, </xIx>napisany przez <xAnon>A. P.</xAnon>, artykuł <xAnon>(...)</xAnon> rozpoczyna się słowami: <xIx>Matka, która nie chciała urodzić dziecka, wygrała z polskim rządem. Zadośćuczynienie: 25 tys. euro, plus koszty postępowania. Tyle wartych jest kilka dioptrii, sprawiedliwość, czy życie córki? Ile podobnych „wykupnych” przyjdzie nam zapłacić?</xIx> </xText> <xText>Kolejnym tekstem był przeprowadzony przez <xAnon>P. K.</xAnon> wywiad z liderem <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>M. J.</xAnon>. Przedmiotem jego był przyznający <xAnon>A. T.</xAnon> zadośćuczynienie wyrok Trybunału w <xAnon>S.</xAnon>. Przytoczona jest wypowiedź <xAnon>M. J.</xAnon>, iż wyrok nie do końca go zaskoczył, gdyż <xIx>Ten Trybunał od ponad dwudziestu lat wydaje wyroki, w których uchyla się od odpowiedzi na pytanie, czy dzieciobójstwo prenatalne to naruszenie prawa do życia. Mimo że jego zadaniem jest ochrona zasad zapisanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r</xIx>. <xIx>A ten dokument uznaje wprost prawo człowieka do życia. Ten wyrok może mieć ciężkie konsekwencje. Jest szokujący, bo dotyczy dziewczynki, która żyje. Więc właściwie podważa legalność jej urodzenia (...) I po drugie: ten wyrok próbuje narzucić Polsce, by przeszła od zasady niekaralności za zabicie dziecka w niektórych przypadkach przed urodzeniem, do uznania prawa do tego czynu. Zobowiązuje lekarzy do czynnego uczestnictwa w aborcyjnych procedurach. Zobowiązuje też państwo do znalezienia lekarzy, którzy to dziecko zabiją. </xIx>Komentując reakcje na rozstrzygnięcie Trybunału, <xAnon>M. J.</xAnon> powiedział: <xIx>To szokujące, że zabójstwo człowieka z taką łatwością nazywa się dzisiaj „zabiegiem”, </xIx>w dalszym zaś ciągu wywiadu odnotowano jego wypowiedź, iż <xIx>wyrok opiera się na złej interpretacji polskiego prawa. Wniosek: trzeba polskie ustawodawstwo uczynić przynajmniej w tym punkcie bardziej wyraźnym. Trzeba prawnie zagwarantować lekarzom wolność od przymusu uczestnictwa w tego rodzaju procederze. Uczestnictwa także pośredniego, np. przez wydawanie opinii, na podstawie których można dokonać zabójstwa dziecka.</xIx> </xText> <xText>W tymże numerze zamieszczono również wypowiedź arcybiskupa <xAnon>J. Ż.</xAnon> dotyczącą – jak napisano – dramatu córeczki <xAnon>A. T.</xAnon>, w której użyte zostały słowa: <xIx>Nasiliła się atmosfera, w której coraz wyraźniej dociera do jej psychiki świadomość, że była dzieckiem niechcianym, </xIx>i wzór protestu o treści: <xIx>Protest. Jako człowiek opowiadam się za obroną każdego życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci. Dlatego wyrażam moje zdumienie, oburzenie i przerażenie wobec wyroku Trybunału Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon> karzącego Rząd Polski za to, że córka pani <xAnon>A. T.</xAnon> nie została zamordowana przed urodzeniem. Ponadto odmowa aborcji była zgodna z prawem obowiązującym w Polsce. Dlatego jako obywatel nie mogę zgodzić się z wyrokiem Trybunału, podjętym wbrew prawu obowiązującemu w mojej Ojczyźnie. </xIx>Towarzyszył temu tekstowi apel: <xIx>Protestujmy. W związku z oburzającym wyrokiem Trybunału Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon>, którym ukarano Rząd Polski za to, że córka pani <xAnon>A. T.</xAnon> mogła się urodzić, Komitet <xAnon>(...)</xAnon> zwraca się do redakcji mediów, którym leży na sercu obrona tych wartości, w tym życia od poczęcia do naturalnej śmierci, o wysłanie protestu według załączonego wzoru. </xIx>Wskazano adresy poczty elektronicznej, w tym adres Trybunału Praw Człowieka.</xText> <xText>Ostatnim spośród wskazanych przez powódkę materiałem opublikowanym w tym numerze był artykuł <xAnon>F. K.</xAnon> zatytułowany <xAnon>(...)</xAnon> <xIx>. </xIx>W części noszącej podtytuł <xAnon>(...)</xAnon> autor napisał: <xIx> <xAnon>A. T.</xAnon> dostanie odszkodowanie od Polski za to, że „musiała” urodzić swoją córkę, bo tak kazał Trybunał w <xAnon>S.</xAnon>. No dobrze, ale jak się za coś dostaje odszkodowanie, to się to zwraca instytucji wypłacającej pieniądze. Pani <xAnon>T.</xAnon> po odebraniu pieniędzy powinna oddać dziecko.</xIx> </xText> <xText>W kolejnym wydaniu z 21 października 2007 r. opublikowany został tekst <xAnon>P. K.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>. Odnosił się on do artykułu <xAnon>K. W.</xAnon>, która skrytykowała w <xAnon> Gazecie (...)</xAnon> za język, jakiego używa pisząc o <xAnon>A. T.</xAnon>. Autor odpowiedział nań słowami: <xIx>To ciekawe, jak ludzkie odruchy budzą się w zwolennikach aborcji zawsze, kiedy <xAnon>(...)</xAnon> nazwą ten czyn tak, jak na to zasługuje: zabójstwem. Dla nich najlepiej byłoby, gdybyśmy się w ogóle nie odzywali. Pani <xAnon>K.</xAnon>, z całym szacunkiem: czy sądzi Pani, że do córki <xAnon>A. T.</xAnon> dotrze wyłącznie ocena <xAnon> (...)</xAnon>? I że jakimś cudem nie dowie się o setkach reportaży w telewizjach i gazetach, poświęconych jej niedoszłemu zabójstwu? <xAnon>A. T.</xAnon> skarżyła się przecież w mediach na lewo i prawo, że państwo nie pozwoliło jej „przerwać ciąży”. Także w <xAnon> (...)</xAnon>. Przed kilku laty był nawet taki telewizyjny wywiad, podczas którego córeczka pani <xAnon>A.</xAnon> stała obok. I co, nie domyśli się, że matka jej nie chciała? To jest prawdziwy dramat, a nie fakt, że <xAnon>(...)</xAnon> nazywają aborcję zbrodnią. Poza tym, wbrew sugestiom <xAnon> (...)</xAnon>, wcale <xAnon>A. T.</xAnon> nie potępiamy. Szczerze jej życzymy, aby prawda w końcu do niej dotarła.</xIx> </xText> <xText> <xAnon>P. K.</xAnon> jest także autorem tekstu zatytułowanego <xAnon>(...)</xAnon> <xIx>, </xIx>który ukazał się w wydaniu z dnia 4 listopada 2007 r. Artykuł ten prezentuje stanowisko lekarza, który odmówił wykonania u powódki aborcji. Znalazł się tam zapis: <xIx>W <xAnon> (...)</xAnon> klinice, którą kieruje, lekarze zabijają nienarodzone dzieci (…). Feministki z Federacji zaczęły wykorzystywać <xAnon>A. T.</xAnon> do walki o szerszą dopuszczalność zabijania nienarodzonych dzieci.</xIx> Publikacja zilustrowana została zdjęciem powódki. Była to fotografia wykonana w czasie rozprawy przed Trybunałem Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy oddalił wnioski powódki o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków <xAnon>D. Z.</xAnon> i <xAnon>K. W.</xAnon> oraz z treści artykułów prasowych autorstwa tych dziennikarek, a nadto kopii oraz tłumaczeń na język polski listów, jakie otrzymała od <xAnon>E. L.</xAnon> i przewodniczącej francuskiego stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>M. V.</xAnon>, nie można bowiem ustalać, jaki był obiektywny odbiór spornych materiałów prasowych przez czytelników <xAnon> (...)</xAnon> w oparciu o indywidualne poglądy czterech osób.</xText> <xText/> <xText>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy stwierdził, że w świetle <xLexLink xArt="art. 23;art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 i 24 k.c.</xLexLink> żądanie powódki zasługuje na częściowe uwzględnienie, nie ulega bowiem wątpliwości, że pozwani naruszyli dobra osobiste powódki w postaci jej czci i godności, choć nie we wszystkich kwestionowanych w pozwie artykułach prasowych. Wskazał Sąd ten na następujące kwestie:</xText> <xText>W publikacjach <xAnon> (...)</xAnon> zwarta była teza, że <xAnon>A. T.</xAnon> otrzymała na mocy wyroku Trybunału w <xAnon>S.</xAnon> odszkodowanie za to, iż nie dokonała (nie mogła dokonać) aborcji. Jest to teza nieprawdziwa i prezentowanie jej na łamach tygodnika naruszało dobra powódki. Wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. Państwo Polskie nie zostało zobowiązane do wypłacenia <xAnon>A. T.</xAnon> zadośćuczynienia za to, że nie wykonała (nie mogła legalnie wykonać) zabiegu przerwania ciąży; Trybunał ten stwierdził, że Rzeczpospolita Polska naruszyła art. 8 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ponieważ w prawie polskim brak jest przepisów regulujących w odpowiedni sposób procedury zmierzające do ustalenia, czy w konkretnym przypadku po stronie konkretnej kobiety zachodzą wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży ustawowe przesłanki do legalnego przerwania ciąży.</xText> <xText>Na podstawie niezgodnego z prawdą przedstawienia przyczyn i sensu wyroku Trybunału, dziennikarze <xAnon> (...)</xAnon> formułowali w swych artykułach wypowiedzi, które przekazywały czytelnikom jednolite i czytelne przesłanie, że Państwo Polskie zapłaciło powódce za <xIx>niezamordowanie</xIx> jej córki. Jednoznaczne w tym zakresie jest użycie słowa „wykupne”, odwoływanie się do wykupywania Żydów z getta, a także nazwanie zadośćuczynienia <xIx>nagrodą za to, że matka bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono</xIx>.</xText> <xText>Przedstawiony powyżej sposób interpretowania przez pozwanych wyroku Trybunału w <xAnon>S.</xAnon> nie może być uznany za rzetelny i podlegający ochronie, wykracza bowiem poza granice zgodnego z prawdą relacjonowania faktów.</xText> <xText>Pozwani ponoszą odpowiedzialność nie tylko za opublikowanie nieprawdy dotyczącej przyczyn przyznania powódce zadośćuczynienia, ale także za pozostałe wypowiedzi, w których mowa jest o <xIx>zabijaniu nienarodzonych dzieci</xIx>, o matce, która <xIx>bardzo chciała zabić swoje dziecko</xIx>, o córce powódki, która <xIx>nie została zamordowana przed urodzeniem.</xIx></xText> <xText>Każda ze stron przypisywała inną zawartość pojęciową słowu „zabójstwo” i odnosiła je do innej sytuacji. Nie ulega wątpliwości, że sposób rozumienia tego pojęcia zdeterminowany jest przez poglądy religijne pozwanych, którzy słusznie podnosili, że w odniesieniu do sformułowań zawartych w artykułach prasowych tygodnika <xAnon>(...)</xAnon> nie można oczekiwać i wymagać, aby rozumienie to było zgodne z tym, jaki wynika z normy <xLexLink xArt="art. 148" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 k.k.</xLexLink> Zgodnie z doktryną <xAnon>Kościoła (...)</xAnon> człowiek (istota ludzka) istnieje od chwili poczęcia i od tej chwili ma bezwzględne prawo do życia, przerwanie ciąży jest więc równoznaczne z zabiciem człowieka. Przekonanie to nie jest jednak powszechne. Dla tych ludzi, którzy nie wyznają zasad religii <xAnon>(...)</xAnon> lub w tym zakresie nie zgadzają się z doktryną <xAnon>Kościoła (...)</xAnon>, przerwanie ciąży nie jest zabiciem człowieka. Dlatego też stwierdzenie, że osoba, która dokonała aborcji, dopuściła się zabójstwa jest dla kogoś o innym niż <xAnon>(...)</xAnon> światopoglądzie nie do przyjęcia jako niezgodne z prawdą i obraźliwe. Użycie przez osoby wyznające wiarę <xAnon>(...)</xAnon> określenia „zabicie człowieka” w odniesieniu do aborcji może być wprawdzie rozpatrywane w kategorii wyrażenia poglądu (nie wypowiedzi o faktach), tym niemniej sąd uprawiony jest do zbadania, czy sposób i kontekst jego użycia nie powodują naruszenia czci osoby, której wypowiedź dotyczy.</xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon> mogą nazywać aborcję zabójstwem, gdyż takie jest przekonanie płynące z zasad wiary. Jeżeli pogląd ten prezentowany jest przez nich w ujęciu generalnym, a równocześnie nie godzi w dobra osobiste konkretnych osób, to nie zachodzi żadna kolizja pomiędzy dobrami prawnie chronionymi.</xText> <xText>Zawarta w <xAnon> (...)</xAnon> wypowiedź <xAnon>M. J.</xAnon>, w której użył on określeń „dzieciobójstwo prenatalne” i „zabicie dziecka przed urodzeniem” nie spowodowała naruszenia dóbr osobistych powódki (<xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink>), albowiem nie wyraził on żadnego poglądu wartościującego, odnoszącego się do niej. Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon> posłużyło mu jedynie jako baza do wyrażenia jego przekonań, zaś cytowanych powyżej słów użył w odniesieniu do aborcji.</xText> <xText>Na całkowicie odmienną ocenę zasługują inne kwestionowane w sprawie teksty, w których także mowa jest o „zabijaniu dziecka”, a nawet „mordowaniu dziecka”, gdyż ich kontekst i ogólna wymowa powodują, że przekroczone zostało prawo dziennikarzy do krytycznego przedstawiania zjawisk i faktów. Odnoszą się one bezpośrednio do powódki i podają wielokrotnie jej dane personalne. Słowa o „zabiciu dziecka” używane są w kontekście stwierdzeń, że powódka jest matką, która „nie zdołała zabić córki” i która „otrzymała nagrodę” za to, że „bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”, która „dostała odszkodowanie” za to, że „musiała urodzić dziecko” i teraz „powinna je oddać”. Przedstawiono powódkę jako kobietę, która „dla ochrony resztek już i tak słabego wzroku chciała człowieka pozbawić życia”. Są to w stosunku do niej sformułowania napastliwe, obraźliwe i pogardliwe. Wymowa ich jest taka, że powódka z urodzenia dziecka uczyniła źródło pozyskania pieniędzy, a życie jej córki było warte dla niej tyle, ile zadośćuczynienie, że otrzymała pieniądze za to, że nie zabiła dziecka. W tym kontekście określenie „zabicie dziecka” nabiera innego, obraźliwego charakteru, albowiem nie jest to już artykułowanie poglądu, że aborcja to zabicie człowieka, do czego <xAnon>(...)</xAnon> mają prawo. Pisanie, że powódka „powinna oddać” dziecko, ponieważ otrzymała za nie „odszkodowanie” było zniewagą nie tylko dla niej, ale także dla małoletniej <xAnon>J.</xAnon>, co z kolei wpłynęło na sferę uczuć matki do dziecka.</xText> <xText>W najwyższym stopniu znieważające dla powódki były dwa artykuły, które w swej treści odwoływały się do czasów II Wojny Światowej.</xText> <xText>W artykule <xAnon>(...)</xAnon> pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> wyraził pogląd, że obecnie jest równie strasznie jak w czasach zbrodniczej działalności hitlerowców z obozu <xAnon>A.</xAnon>. Uzasadnił tę ocenę, wskazując na wydanie przez Trybunał w <xAnon>S.</xAnon> wyroku w sprawie ze skargi <xAnon>A. T.</xAnon> i konkludując, że w jego konsekwencji powódka otrzyma „odszkodowanie za to, że nie mogła zabić swego dziecka”. Jakkolwiek wypowiedź ta jest oceną, to jednak naruszyła dobra osobiste powódki przez zastosowanie porównania w najwyższym stopniu znieważającego dla każdej osoby znającej historię XX wieku.</xText> <xText>Chybiony był zarzut strony pozwanej, jakoby treść cytowanego powyżej artykułu odnosiła się wyłącznie do sędziów Trybunału w <xAnon>S.</xAnon>, skoro dwa akapity poświęcone są powódce, która zidentyfikowana jest z imienia i nazwiska i której przypisuje się określone, niskie motywy działania. Postępowanie powódki nie zostało wprawdzie wprost porównane do zbrodniczego działania esesmanów z <xAnon>A.</xAnon>, to jednakże wynikało to z treści i konstrukcji tekstu. Konstatacja ta jest tym bardziej uzasadniona, że około połowa czytelników <xAnon> (...)</xAnon> ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, co pozwala przyjąć, że w większości nie są to osoby, które poddają czytane teksty analizie logicznej lub językowej, lecz rozumieją je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nich to, co czytają.</xText> <xText>Pozwani odpowiadają także za przytoczone w <xAnon> (...)</xAnon> wypowiedzi <xAnon>Ł. W.</xAnon>, który przyrównał wypłacenie powódce orzeczonego przez Trybunał w <xAnon>S.</xAnon> zadośćuczynienia do wykupywania Żydów z getta (artykuł <xAnon> (...)</xAnon>). Wprawdzie także i w tym przypadku nie ma bezpośredniego porównania powódki do hitlerowców, ale sens tej publikacji jest dla niej obelżywy, gdyż dla przeciętnego czytelnika wynika z niej jasna paralela: hitlerowcom płacono za „wypuszczenie” Żydów, a powódka otrzymała dwadzieścia pięć tysięcy euro, bo „jest to cena za życie polskich obywateli”, bo „powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone”. W obu tych sytuacjach miał miejsce „okup” za życie, a „okup” ten (czyli zadośćuczynienie) wypłacony został powódce.</xText> <xText>Omawiane artykuły we wskazanych powyżej fragmentach naruszyły dobra osobiste powódki, albowiem przekroczone zostały w nich granice, jakie wynikają z obowiązujących dziennikarzy (<xLexLink xArt="art. 1;art. 10;art. 12" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 1, 10, 12 Prawa prasowego</xLexLink>)zasad: szczególnej staranności, rzetelności i szacunku dla praw innych osób. Pozwani opublikowali nieprawdę przy podawaniu przyczyn przyznania powódce zadośćuczynienia, co niewątpliwie stanowiło naruszenie jej dóbr osobistych.</xText> <xText>Nie było natomiast bezprawne opublikowanie zdjęcia powódki. Ochrona wizerunku jest zróżnicowana i zależy od tego, czy daną osobę można uznać za „powszechnie znaną”, a zdjęcie wykonane zostało w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Są to nie tylko znane społeczeństwu jednostki ze świata mediów, polityki, władzy i biznesu, ale także osoby, które przez wykonywanie swych ról publicznych, zawodowych, społecznych budzą zainteresowanie opinii publicznej. Zgoda takiej osoby na opublikowanie wizerunku nie jest wymagana, jeżeli zdjęcie wykonane zostało w związku z pełnieniem przez nią jej funkcji publicznych, a samo rozpowszechnienie zostało dokonane w celu informacyjnym, a nie komercyjnym.</xText> <xText> <xAnon>A. T.</xAnon> jest „osobą powszechnie znaną” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 81" xIsapId="WDU19940240083" xTitle="Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83">art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych</xLexLink>, o czym świadczy jej osobista aktywność na różnego rodzaju konferencjach i jej udział w debatach, audycjach i programach telewizyjnych dotyczących praw kobiet do legalnego i bezpiecznego przerywania ciąży; jest ona jedną z bohaterek filmu <xAnon>(...)</xAnon>, wielokrotnie udzielała wywiadów, komentując nie tylko wyrok Trybunału w <xAnon>S.</xAnon> z dnia 20 marca 2007 r., ale też polską ustawę „antyaborcyjną”. Opublikowanie zdjęcia, które dotyczyło nie życia prywatnego powódki, lecz sytuacji związanej z postępowaniem przed Trybunałem, nie było zatem bezprawne i nie stanowiło naruszenia prawa podmiotowego.</xText> <xText>Pozwani nie mogą skutecznie uwolnić się od odpowiedzialności, powołując się na konstytucyjne prawo do wyrażania przekonań religijnych oraz <xAnon>(...)</xAnon> charakter tygodnika <xAnon> (...)</xAnon>. Nie ulega wprawdzie wątpliwości, że ma on prawo prezentować wszelkie poglądy społeczności <xAnon>(...)</xAnon>, co obejmuje także tematykę aborcji, w szczególności zaś wyrażanie dezaprobaty moralnej dla zabiegów przerywania ciąży, ale głoszenie takich poglądów i przekonań nie może naruszać dobrego imienia i praw innych. Nie ma podstaw do przyjęcia, że wolność prasy i prawo do poglądów religijnych usprawiedliwiają wyrażanie przekonań <xAnon>(...)</xAnon> w taki sposób, jak uczynili to pozwani pisząc, że powódka jest matką, która „otrzymała nagrodę” za to, że „bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”, która „dostała odszkodowanie” za to, że „musiała urodzić dziecko”. Taka treść artykułów nie jest prezentowaniem poglądów, a stanowi jedynie wyraz skrajnie negatywnych emocji do powódki, pogardy, niechęci i napastliwości, co pozwala przyjąć, że pozwani przekroczyli granice dopuszczalnej krytyki prasowej. Stwierdzenie, iż odszkodowanie było „nagrodą za niezmordowanie dziecka” było niezgodne z motywami wyroku Trybunału w <xAnon>S.</xAnon>.</xText> <xText>Bezprawności działania pozwanych nie uchyla to, że powódka jest osobą „powszechnie znaną” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 81" xIsapId="WDU19940240083" xTitle="Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83">art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych</xLexLink>, nie oznacza to bowiem, iż można wobec niej stosować każdy, nawet bardzo obraźliwy sposób wypowiedzi.</xText> <xText>Reasumując, nie było bezprawne zachowanie pozwanych, gdy w ogólnej debacie światopoglądowej nazywali aborcję „zabiciem człowieka”, jak również gdy spersonalizowali tę wypowiedź przez zarzucenie konkretnie oznaczonej osobie (powódce) zamiaru „zabicia człowieka”. Naruszenie dóbr powódki polegało na tym, że określenie „zabicie człowieka” wielokrotnie pojawiało się artykułach <xAnon> (...)</xAnon> jako element szerszej wypowiedzi, która z uwagi na swój sens i treść zawartego w niej porównania do czasów nazistowskich powodowała obrazę jej czci i godności. Przesądza o tym ocena sposobu rozumienia tych tekstów przez przeciętnego czytelnika <xAnon> (...)</xAnon>, przy uwzględnieniu faktu, że co drugi z nich jest osobą o niskim wykształceniu, a jego zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru przez niego sensu tego, co czyta.</xText> <xText>Nie było podstaw do zobowiązania pozwanych do przeproszenia za „bezprawne ingerowanie w sferę życia prywatnego Pani <xAnon>A. T.</xAnon> poprzez sugerowanie, iż nie chciała ona swego dziecka” i „sugerowanie, że powódka usiłowała dopuścić się zabójstwa” oraz za „bezprawne ingerowanie w sferę życia prywatnego Pani <xAnon>A. T.</xAnon> poprzez opublikowanie zdjęcia Pani <xAnon>A. T.</xAnon> bez Jej zgody”. W tym zakresie zamieszczone w <xAnon> (...)</xAnon> ocenne wypowiedzi o tym, że powódka nie chciała swego dziecka, nie podlegały kognicji Sądu i nie naruszyły jej dóbr osobistych, gdyż nie przekroczyły dopuszczalnych granic, nie miały też formy obraźliwej. Dotyczy to także zasadności żądania przeproszenia za sugerowanie, że powódka „usiłowała dopuścić się zabójstwa”. Nie można bowiem potraktować używania w <xAnon>(...)</xAnon> czasopiśmie określenia „zabicie dziecka nienarodzonego” jako równoznacznego z postawieniem zarzutu zabójstwa w potocznym rozumieniu tego słowa. Niezasadne było także żądanie powódki zobowiązania pozwanych do przeproszenia za zamieszczenie jej zdjęcia, albowiem nie doszło w tym przypadku do naruszenia dóbr osobistych.</xText> <xText>Na uwzględnienie zasługiwało natomiast żądanie, aby pozwani przeprosili za „bezprawne porównanie do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za Zagładę Żydów w obozie <xAnon>O.</xAnon> oraz męczeństwo Żydów w gettach”, albowiem stanowiły one rażące naruszenie czci i godności powódki.</xText> <xText>Powódka domagała się, aby pozwani stwierdzili, iż „wyrażają ubolewanie, że poprzez bezprawne naruszenie dóbr osobistych Pani <xAnon>A. T.</xAnon> i używanie języka nienawiści spowodowali ból i krzywdę Pani <xAnon>A. T.</xAnon>”.</xText> <xText>Zgodnie z definicją Słownika języka polskiego PWN nienawiść to „uczucie silnej niechęci, wrogości do kogoś lub czegoś”. W opisanych wyżej artykułach silna niechęć do powódki jest wyraźnie odczuwalna. Kwestionowane teksty stanowiły wyraz skrajnej dezaprobaty dla powódki jako człowieka, wyrażanej pogardliwie i napastliwie, z pozycji wyższości moralnej, co w szczególności znajduje wyraz w tekście <xAnon>F. K.</xAnon>: „Jak się za coś dostaje odszkodowanie, to się to zwraca instytucji wypłacającej pieniądze. Pani <xAnon>T.</xAnon> po odebraniu pieniędzy powinna oddać dziecko”. Należyta staranność, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 Prawa prasowego</xLexLink>, winna była powstrzymać pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> od zgody na publikowanie tekstów sugerujących, że powódka domagała się odszkodowania (i otrzymała je) za to, że nie zabiła swojej córki, lub zrównujących postępowanie powódki z hitlerowcami. Stosowanie takiej oddziałującej na emocje retoryki, zwłaszcza przy świadomości Redakcji, że połowa czytelników tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, było przejawem braku dziennikarskiej odpowiedzialności. Oczywiste jest, że w Polsce odwoływanie się przy ocenie postępowania powódki do sytuacji, jakie miały miejsce podczas II Wojny Światowej, będzie szczególnie mocno wpływać na reakcje czytających i może doprowadzić do eskalacji uczuć skrajnych, bardzo wobec powódki negatywnych, i to tym bardziej, że nieprzychylne publikacje o niej nie miały charakteru incydentalnego. Kwestionowane teksty spowodowały agresję słowną nie tylko wobec powódki, ale także jej rodziny, w tym dzieci.</xText> <xText>Za uzasadnione uznać należało żądanie powódki zasądzenia od pozwanych na jej rzecz zadośćuczynienia, lecz tylko w zakresie 30 000,00 zł, która to kwota adekwatna jest tak do stopnia naruszenia dóbr osobistych, jak i do zakresu uwzględnionego roszczenia (<xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu przywołał Sąd normę <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 113 ust. 2;art. 113 ust. 2 pkt. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Apelację od powyższego wyroku w zakresie punktu 1, 2, 4 i 5 wnieśli pozwani <xAnon>M. G.</xAnon> i Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>. Zarzucili:</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> przez dokonanie przez Sąd Okręgowy ustaleń co do treści wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 marca 2007 r. bez wskazania źródła tych ustaleń,</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233§1 k.p.c.</xLexLink> przez:</xText> <xText>- błędne przyjęcie, że w tygodniku <xAnon> (...)</xAnon> w kwestionowanych artykułach zafałszowano sens i przyczyny wydanego przez Europejski Trybunał Praw Człowieka wyroku,</xText> <xText>- pominięcie, jak inne media oceniały treść i skutki tego wyroku,</xText> <xText>- nieprawidłowe ustalenie, że przeciętny czytelnik <xAnon> (...)</xAnon> nie poddaje tekstów analizie logicznej ani językowej i rozumie je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nim to, co czyta, i że jest on osobą, której zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru czytanego tekstu, podatną na eskalację skrajnie negatywnych uczuć w stosunku do osób skrytykowanych w tym tygodniku,</xText> <xText>- błędne ustalenie, że powódka w publikacjach <xAnon> (...)</xAnon> porównana została do <xIx>hitlerowskich zbrodniarzy,</xIx></xText> <xText>- błędne ustalenie, że z kontekstu i ogólnej wymowy publikacji wynikały uwłaczające dla powódki sugestie, jakoby <xIx>z faktu urodzenia dziecka uczyniła źródło pozyskania pieniędzy</xIx> lub <xIx>otrzymała odszkodowanie pieniężne za to, że powstrzymała się od zabicia swojej córki,</xIx></xText> <xText>- błędne ustalenie, że publikacje <xAnon> (...)</xAnon> posługiwały się językiem (mową) nienawiści,</xText> <xText>- fałszywe ustalenie, że powódka i jej dzieci z powodu publikacji spotkały się z nieprzyjemnymi komentarzami sąsiadów oraz kolegów szkolnych, a tym samym, że teksty te spowodowały agresję słowną wobec powódki i jej rodziny,</xText> <xText>- obrazę <xLexLink xArt="art. 54" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 54 Konstytucji RP</xLexLink> i art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">24§1 k.c.</xLexLink> przez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że gwarantowana przez nie wolność słowa nie obejmuje poglądu, że na mocy wyroku ETPCz z dnia 20 marca 2007 r. przyznano skarżącej zadośćuczynienie za to, że nie dokonała ona aborcji, oraz przez przyjęcie, że poglądy prezentowane w <xAnon> (...)</xAnon> nie podlegają ochronie prawnej, gdyż niczego nie wnoszą do społecznej dyskusji o aborcji, bo są tylko ekspresją emocji, nie argumentów,</xText> <xText>- obrazę <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 41" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 41 Prawa prasowego</xLexLink> przez dokonanie ustaleń o naruszeniu dóbr osobistych oraz skutków tego naruszenia w oparciu o arbitralnie skonstruowane kryterium <xIx>przeciętny czytelnik GN</xIx> w miejsce <xIx>przeciętnego, rozważnego odbiorcy</xIx> oraz przez błędne określenie podmiotowych i przedmiotowych granic krytyki prasowej, to jest przez zastosowanie wobec publikowanej przez pozwanych krytycznej oceny promujących aborcję działań powódki kryteriów właściwych dla oceny osób nieprowadzących działalności publicznej, pomimo ustalenia, że w zakresie, którego sporne artykuły dotyczyły, powódka spełnia warunki do zakwalifikowania jej jako osoby prowadzącej taką działalność, a także przez oderwanie oceny wypowiedzi zawartych w spornych artykułach od kontekstu całokształtu działalności i wypowiedzi proaborcyjnych powódki oraz przez przyjęcie, że inkryminowane wypowiedzi bezprawnie naruszyły cześć, godność, dobre imię powódki i jej uczucia matczyne wobec córki,</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> przez uznanie, że złożenie oświadczenia o określonej w wyroku treści stanowi „czynność potrzebą do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powódki w rozumieniu tego przepisu”, podczas gdy oświadczenie to zmierza wyłącznie do upokorzenia pozwanych oraz uznania twierdzeń opartych na światopoglądzie wyznawanym przez pozwanych za język (mowę) nienawiści,</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 ust. 1 Prawa prasowego</xLexLink> przez przyjęcie odpowiedzialności pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> mimo braku ustalenia, że decydował on bądź uczestniczył we współdecydowaniu o publikacji na łamach tygodnika <xAnon> (...)</xAnon>,</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> przez zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki zadośćuczynienia za krzywdę w wysokości 30 000,00 zł.</xText> <xText>W oparciu o te zarzuty pozwani domagali się zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 19 lutego 2010 r. zmodyfikowali swe stanowisko o tyle, że w przypadku uwzględniania apelacji, wnieśli o nieobciążanie powódki kosztami procesu i za pierwszą, i za drugą instancję.</xText> <xText>Ponadto pozwani wnieśli o dopuszczenie dowodów z tekstu „tłumaczenia przysięgłego” wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. na okoliczność treści i sensu orzeczenia, z wyników badań <xAnon> (...)</xAnon> na okoliczność profilu „przeciętnego czytelnika” <xAnon> (...)</xAnon>, a także z tekstu artykułu z dnia 23 września 2009 r. autorstwa <xAnon>M. T.</xAnon>-<xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>G. B.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon> zamieszczonego na stronie internetowej <xAnon> (...)</xAnon>, na okoliczność rzeczywistych intencji, które legły u podstaw wytoczenia powództwa.</xText> <xText/> <xText>Powódka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów procesu.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja jest uzasadniona w nieznacznym tylko zakresie, dotyczącym zastąpienia w treści przeprosin, do jakich zobowiązani zostali pozwani, słów: „za Zagładę Żydów” słowami: „za morderstwa”. W pozostałej części zaskarżone orzeczenie należy uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny przedstawionego przez strony materiału procesowego i trafnej wykładni prawa materialnego. Poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia i wnioski Sąd Apelacyjny przyjmuje jako własne.</xText> <xText>Na wstępie podkreślić przyjdzie, że rozpoznawana sprawa nie dotyczy przekonań religijnych i związanej z tym wolności wyrażania poglądów w kwestii dotyczącej aborcji, lecz naruszenia dóbr osobistych, które chronione są przepisami prawa, to jest normami <xLexLink xArt="art. 23;art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 i 24 kodeksu cywilnego</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 37" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 37</xLexLink> i następnych <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe</xLexLink> (Dz.U. nr 5, poz. 24 ze zm.). Wzajemna relacja między tymi przepisami rozwiązana została przez normy kolizyjne zamieszczone w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§3 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 37" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">37 Prawa prasowego</xLexLink>. Pierwszy z nich w <xLexLink xArt="art. 24 § 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§3</xLexLink> stanowi, że „Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach…”, drugi natomiast stwierdza, że do odpowiedzialności za naruszenie prawa, spowodowane opublikowaniem materiału prasowego, stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej. Oznacza to, że ustawodawca przyjął kumulatywny zbieg przepisów ustawy, dopuszczając kumulatywne albo alternatywne stosowanie środków ochrony przewidzianej w przepisach obu ustaw, przy czym wybór tych środków należy do strony powodowej (zob. wyrok SN z 24.08.1990r., IICR 405/90, LEX nr 37063).</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 ust. 1 Prawa prasowego</xLexLink> odpowiedzialność cywilną za spowodowane opublikowaniem materiału prasowego naruszenie prawa ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału, przy czym nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy, w zakresie odpowiedzialności majątkowej zaś odpowiedzialność tych osób jest solidarna. Niewątpliwie pozwana Archidiecezja <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> jest wydawcą tygodnika <xAnon> (...)</xAnon>, a pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> jest jego redaktorem naczelnym oraz autorem jednego z inkryminowanych artykułów – <xAnon>(...)</xAnon>, który ukazał się w numerze <xAnon> (...)</xAnon> z 7 października 2007 r.</xText> <xText>Jak już w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia wyjaśnił Sąd pierwszej instancji, stosownie do przepisów <xLexLink xArt="art. 23;art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 i 24 k.c.</xLexLink> poszkodowanemu w przypadku naruszenia jego dobra osobistego służy ochrona cywilnoprawna. Dobra te podlegają ochronie, jeżeli ich naruszenie (zagrożenie) jest bezprawne. W przypadku zarzutu naruszenia dóbr osobistych w materialne prasowym, sąd musi dokonać analizy i oceny tego materiału przez pryzmat przeciętnego odbiorcy.</xText> <xText>Przenosząc powyższe wywody na okoliczności rozpoznawanej sprawy, stwierdzić w pierwszej kolejności trzeba, że nie znajduje uzasadnienia zarzut skarżących, jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia normy <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328§2 k.p.c.</xLexLink> przez dokonanie ustaleń faktycznych odnośnie do treści wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie <xAnon>A. T.</xAnon> przeciwko Polsce, skarga nr <xAnon> (...)</xAnon>, bez wskazania ich źródła. Wyrok Trybunału jest wszak powszechnie dostępny, znany był i stronom, i Sądowi pierwszej instancji, o czym świadczy uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia, w którym Sąd ten prawidłowo przywołał jego treść i wskazał, z jakich przyczyn Państwo Polskie zobowiązane zostało do wypłacenia powódce 25 000 euro z tytułu szkody niemajątkowej. Przyczyną tą było naruszenie art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wskutek niedopełnienia przez Państwo pozytywnego obowiązku zapewnienia stronie skarżącej (tu: powódce) skutecznego poszanowania jej życia prywatnego. Bez znaczenia jest przy tym – na co także powołuje się apelacja – jak inne media oceniały treść i skutki wyroku Trybunału, skoro rozpoznawana sprawa dotyczy wyłącznie pozwanych. Podnieść trzeba, że pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> nie miał trudności w prawidłowym zrozumieniu wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i zawartych w nim wniosków, z zeznań jego wynika bowiem, iż „zrozumiał wyrok tak, że Polska musiała wypłacić odszkodowanie powódce, bo kiedy ta chciała dokonać przerwania ciąży, nie było procedur odwoławczych, z których mogłaby skorzystać” (k. 423). Nie zachodziła zatem potrzeba dopuszczenia dowodu z tekstu dokonanego na zlecenie skarżących tłumaczenia wyroku Trybunału z 20 marca 2007r. na okoliczność jego treści i sensu. Zawarty w apelacji w tym przedmiocie wniosek oddalony został przeto w myśl 228 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Zarzuty dotyczące naruszenia <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233§1 k.p.c.</xLexLink> nie mają uzasadnionych podstaw, sprowadzają się bowiem do kwestionowania oceny dowodów, dokonanej przez Sąd pierwszej instancji w ramach zagwarantowanej mu tą normą swobody.</xText> <xText>Przyjmuje się, że granice swobodnej oceny dowodów wyznaczone są przez: zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, nakaz opierania się na dowodach przeprowadzonych prawidłowo, nakaz wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i konieczność wskazania, na podstawie których dowodów dokonano ustaleń, a którym dowodom odmówiono wiarygodności i mocy. Tymczasem apelacja nie wskazuje skutecznie, by Sąd Okręgowy uczynił to z naruszeniem wymienionych zasad i nakazów. Zgodnie z przyjętą i utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów jest uzasadniony jedynie wówczas, gdy skarżący wykaże, że ocena ta dokonana została rażąco wadliwie albo oczywiście błędnie. Postawienie w apelacji zarzutu naruszenia <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233§1 k.p.c.</xLexLink> nie może ograniczać się do zaprezentowania odmiennej oceny dowodów niż dokonana przez Sąd pierwszej instancji (zob. orz. SN z 14.01.2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000,7-8, 139).</xText> <xText>Nie mogą zostać uznane za trafne wywody apelacji, jakoby pozwani, publikując inkryminowane artykuły, bronili ważnego interesu społecznego, czego miał nie dostrzec Sąd pierwszej instancji, pomijając ustalenia co do odbioru tego wyroku przez inne media oraz nie biorąc pod uwagę tego, czego sama powódka domagała się w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.</xText> <xText>Nie można bronić żadnego interesu społecznego, naruszając równocześnie dobra osobiste innych osób czy też innej osoby, zwłaszcza tak, jak uczynił to pozwany <xAnon>M. G.</xAnon>, posługując się niezgodnymi z prawdą argumentami, przekazując czytelnikom <xAnon> (...)</xAnon>, że „Pani <xAnon>T.</xAnon> otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że nie mogła zabić swojego dziecka” lub „za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”. Pozwany wiedział, że przyczyną zasądzenia na rzecz powódki 25 000 euro było stwierdzenie przez Trybunał braku w prawie polskim procedur odwoławczych w przypadkach zezwalających na przerwanie ciąży, określonych w art. 4a ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z zm.). Konsekwencją tego było uznanie przez Trybunał, że doszło do naruszenia art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.</xText> <xText>Bezprawności działania pozwanych nie pozbawia wskazywana w apelacji treść zdania odrębnego jednego z członków orzekającego w sprawie ze skargi <xAnon>A. T.</xAnon> <xAnon> składu (...)</xAnon> Praw Człowieka – sędziego J. <xAnon>B. B.</xAnon>. Przedstawiony przez niego pogląd pozostaje bowiem bez znaczenia o tyle, że pozostali członkowie składu orzekającego wyrazili inne zapatrywanie, które stało się podstawą wyroku oraz stanowiska wskazanego w jego pisemnych motywach. Wypada jedynie zwrócić uwagę na to, iż sędzia J. <xAnon>B. B.</xAnon> stwierdził, że „w niniejszej sprawie Trybunał pomija debatę dotyczącą aborcji w Polsce” (pkt 6. zd. drugie zdania odrębnego).</xText> <xText>Nie mogą pozwani powoływać się na to, że <xAnon> (...)</xAnon> komentował rozstrzygnięcie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zaledwie w tydzień po jego wydaniu, w czasie gdy w mediach dominował pogląd, że Trybunał nałożył na Polskę sankcję za odmowę aborcji. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 Prawa prasowego</xLexLink> przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych dziennikarz obowiązany jest zachować szczególną staranność i rzetelność, zwłaszcza zaś sprawdzać zgodność z prawdą wszystkich wiadomości lub podać ich źródło oraz chronić dobra osobiste. Zobowiązując dziennikarza do szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i korzystaniu z materiałów prasowych, ustawodawca nałożył na niego powinność sprawdzania zgodności z prawdą uzyskiwanych wiadomości. Staranność oznacza dokładność, pilność, sumienność, troskliwość, gorliwość, dbałość o szczegóły. Przez rzetelność z kolei należy rozumieć uczciwość, solidność, obowiązkowość, konkretność, odpowiedzialność za słowo. Staranność szczególna w znaczeniu potocznym to staranność niezwykła, wyjątkowa, specjalna, nieprzeciętna. Judykatura posługuje się także określeniami takimi jak ostrożność, rozwaga, dokładność, zapobiegliwość, oględność, roztropność (J. Sobczak „Prawo Prasowe”, Komentarz, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008, str. 407-408). Nie mogli zatem poprzestać pozwani na niesprawdzonych poglądach, zwłaszcza gdy publikowane przez nich artykuły godziły w dobra osobiste konkretnej osoby, wielokrotnie wymienianej z imienia i nazwiska. Bez znaczenia była w tej sytuacji pełna treść zawartego w skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka żądania powódki, skoro pozwani w inkryminowanych artykułach odnosili się nie do tej skargi, a do zapadłego orzeczenia, które stwierdzało, że doszło tylko do naruszenia 8 Konwencji.</xText> <xText>Wbrew odmiennym wywodom autora apelacji, Sąd pierwszej instancji nie odmówił przeciętnemu czytelnikowi tygodnika <xAnon> (...)</xAnon> „podstawowych kompetencji intelektualnych”, nie przyjął, że „jest on osobą ograniczoną w swoich ocenach przez zaangażowanie religijne” ani że czytelnicy <xAnon> (...)</xAnon> są osobami szczególnie podatnymi na „eskalację uczuć skrajnych i agresję względem osób napiętnowanych przez tygodnik”. Wysnucie takich wniosków z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku jest nieuprawnione. Sąd Okręgowy – mając na względzie to, że blisko połowa czytelników tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe – trafnie uznał jedynie, że w większości nie są to osoby, które poddają czytane teksty analizie logicznej lub językowej, lecz rozumieją je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nich to co czytają, a ich zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru sensu czytanego tekstu.</xText> <xText>Temu stanowisku Sądu pierwszej instancji nie można odmówić słuszności. Pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> w zeznaniach swoich przyznał wszak, że około 46% czytelników <xAnon> (...)</xAnon> ma wykształcenie podstawowe i zasadnicze zawodowe; oczywistym także jest, że tygodnik ten trafia przede wszystkim do <xAnon>(...)</xAnon>(k. 423). W tym kontekście nie zachodziła potrzeba weryfikacji profilu przeciętnego czytelnika <xAnon> (...)</xAnon>, tym bardziej, że strona pozwana nie złożyła takiego wniosku w toku postępowania w pierwszej instancji. Wniosek dowodowy na tę okoliczność, zgłoszony w apelacji, oddalony został natomiast przez Sąd Apelacyjny jako spóźniony na podstawie <xLexLink xArt="art. 381" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 381 k.p.c.</xLexLink> Pozwani nie wykazali bowiem, aby nie mogli dowodu tego powołać przed Sądem pierwszej instancji.</xText> <xText>Przywołane w publikowanych artykułach zbrodnie II Wojny Światowej, to jest morderstwa dokonywane przez hitlerowców w obozie <xAnon>O.</xAnon> i męczeństwo Żydów w gettach, w kontekście czynności podejmowanych przez powódkę w celu dokonania zabiegu przerwania ciąży – co określane było mianem „zabójstwa” – musiały wywołać u każdego przeciętnego czytelnika skojarzenia z działalnością tych zbrodniarzy. Nie jest także trafne stanowisko skarżących, jakoby pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> w artykule <xAnon>(...)</xAnon> ograniczył się do porównania czasów, sytuacji i zdarzeń, a nie ludzi. W artykule wymienione zostało dwukrotnie nazwisko powódki wraz z fałszywą informacją, że „otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono.” Wskazani zostali tam jednocześnie <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>H.</xAnon>, „przyzwyczajeni do morderstw dokonywanych za płotem obozu”. Łącznikiem pomiędzy morderstwami dokonywanymi przez tych zbrodniarzy a powódką jest pytanie – „A jak jest dzisiaj?”. Odpowiedź pozwanego „Inaczej, ale równie strasznie” wywołuje nieodparte skojarzenie, że powódka chciała dopuścić się zabójstwa „równie strasznego” jak te, które popełniane były w Obozie w <xAnon>O.</xAnon>. Oceny tej nie może zmienić wskazywana w apelacji definicja pojęcia „porównanie” w rozumieniu autorów publikacji <xAnon>(...)</xAnon> oraz zaprezentowana za autorem <xAnon> (...)</xAnon> konstrukcja semantyczna, przeciętny czytelnik nie dokonuje bowiem analizy tekstów według zaprezentowanych przez skarżących reguł.</xText> <xText>Brak jest w tej sytuacji podstaw do podzielenia wyrażonego w apelacji stanowiska, jakoby użyte przez pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> porównanie nie odnosiło się do ludzi; i w tym zakresie zatem zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233§1 k.p.c.</xLexLink> nie zasługiwał na uwzględnienie.</xText> <xText>Tezom uprzednio przedstawionym nie przeczy to, że w artykule pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> doszukać się można też znieważenia sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon>, którzy to sędziowie po wykonaniu swojego „zbrodniczego obowiązku”, podczas wypoczynku są – podobnie jak hitlerowscy zbrodniarze <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>H.</xAnon> – uśmiechnięci i zrelaksowani. To nie oni jednak dążą do „zabicia swojego dziecka” ani też nie domagają się „nagrody” za to, że nie pozwolono im „zabić swojego dziecka”. Osobą, która chce dokonać „morderstwa” – takiego jak „dokonywane za płotem obozu” – jest wymieniona w artykule <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>A. T.</xAnon>. Trafnie zatem stwierdził Sąd Okręgowy, iż chybione są wywody pozwanych, jakoby tekst ten odnosił się tylko do sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Uznać bowiem trzeba, że nie można było, w tak skonstruowanym artykule i przy użyciu takich słów, obrazić sędziów tego Trybunału, nie obrażając równocześnie powódki. Nie sposób także zgodzić się z wywodami apelacji, że powołana w artykule autorstwa <xAnon>F. K.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> wypowiedź <xAnon>Ł. W.</xAnon>, dotycząca wykupywania Żydów z getta, nie nasuwa skojarzenia powódki z hitlerowskimi zbrodniarzami. Sąd Apelacyjny podziela zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku wywody Sądu pierwszej instancji i w tym zakresie, że kwota 25 000 euro, którą powódka otrzymała na mocy wyroku Trybunału, jest według autora tej wypowiedzi – „ceną za wykupienie życia jej córki”. Odmienne twierdzenia apelacji nie znajdują uzasadnienia w kontekście całego artykułu, w którym wymieniono kilkakrotnie nazwisko powódki, która „wcześniej robiła wszystko, żeby córeczki w ogóle nie oglądać”, oraz poinformowano, że „wyszła ona z poczuciem zwycięstwa” z „takiego Trybunału”, który przyznał jej 25 000 euro „zadośćuczynienia moralnego”, a następnie skonstatowano, że „Jeżeli 25 tysięcy euro jest ceną za życie polskich obywateli, to państwo polskie powinno ją płacić. To jest powód do dumy. Jak kiedyś wykupywano Żydów z getta, tak teraz, skoro taka jest konieczność, powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone, ocalając im życie”.</xText> <xText>W konsekwencji uznać należy, że porównanie powódki do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za morderstwa w obozie <xAnon>O.</xAnon> i za męczeństwo Żydów w gettach jest przejawem silnej niechęci i wrogości wobec niej, a tym samym nienawiści.</xText> <xText>Są to wypowiedzi o faktach, a nawet kreowanie tych faktów, nie zaś tylko ocena pewnych powszechnie znanych i żywo dyskutowanych zdarzeń. Podnieść przy tym trzeba z całą mocą, że nawet sądy ocenne mogą okazać się nadużyciem, jeżeli zawarta w nich ocena nie ma podstaw w faktach.</xText> <xText>Przechodząc do zarzutu apelacji kwestionującego zasadność przypisania inkryminowanym publikacjom języka (mowy) nienawiści, uznać należy, iż nie jest on uzasadniony. Trafnie odniósł się Sąd pierwszej instancji do definicji pojęcia „nienawiść” stwierdzając, że oznacza ono uczucie silnej niechęci, wrogości do kogoś („Słownik języka polskiego”). Tak też rozumie to słowo przeciętny odbiorca (nie tylko <xAnon> (...)</xAnon>), to jest osoba zwykła, rozsądna, racjonalnie oceniająca, o przeciętnej inteligencji, wykształceniu i wiedzy. Nie można domagać się od takiego przeciętnego odbiorcy wiedzy specjalistycznej i znajomości języka prawniczego, którym posługiwał się Europejski Trybunał Praw Człowieka używając w niektórych swych wyrokach pojęcia „mowy nienawiści” (<xIx>hate speech</xIx>) dla określenia wypowiedzi, które „rozpowszechniają, podżegają, promują lub usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm albo inne formy nienawiści oparte na nietolerancji”. Pozwani w publikacjach, które naruszyły dobra powódki, powołując się na swój światopogląd, użyli języka stanowiącego zaprzeczenie głoszonych przez nich zasad i wartości. <xAnon>(...)</xAnon> jest religią miłości i taki też winien być język zamieszczanych w <xAnon> (...)</xAnon> publikacji. Pojęciem przeciwstawnym językowi miłości jest język nienawiści, którym posłużyli się autorzy inkryminowanych publikacji, budując retoryczne figury stawiające znak równości między działaniami zmierzającymi do dokonania w oparciu o istniejące regulacje prawne aborcji w obawie o utratę wzroku, a zbrodniami w Obozie Zagłady w <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText>Warto w tym miejscu przypomnieć, iż zgodnie z preambułą do zawartego między <xAnon>(...)</xAnon> a Rzecząpospolitą Polską Konkordatu, fundamentem rozwoju wolnego i demokratycznego społeczeństwa jest poszanowanie godności osoby ludzkiej i jej praw. Poszanowanie to nie może odnosić się jednak wyłącznie do wyznawców tego samego światopoglądu. Jest oczywiste – na co wskazywał już Sąd Okręgowy w pisemnych motywach – że tygodnik <xAnon> (...)</xAnon> ma prawo eksponować wszelkie poglądy społeczności <xAnon>(...)</xAnon>, co obejmuje także debatę na temat aborcji i obowiązujących w Polsce w tym przedmiocie unormowań, oraz prezentować stanowisko, że prawo to powinno zostać zmienione, i wyrażać dezaprobatę moralną w stosunku do wykonywania zabiegów przerwania ciąży. Pozwani nie mogą jednak naruszać przy tym niczyich dóbr osobistych, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Bezpodstawnie podnoszą apelujący, że Sąd pierwszej instancji dał wiarę zeznaniom powódki o „nieprzyjemnych komentarzach” i zaczepkach, z którymi ona i jej dzieci były „konfrontowane” w związku z publikacjami w <xAnon> (...)</xAnon>. Pomimo iż nie ulega wątpliwości, że sytuacje takie mogły mieć miejsce – na co powódka w swoich zeznaniach powoływała się – to Sąd ten okoliczności takich nie ustalił. Zasądzając zadośćuczynienie kierował się Sąd natomiast jego celem, a to rekompensatą za krzywdę moralną odniesioną na skutek naruszenia prawa w stwierdzonym zakresie. W szczególności Sąd wziął pod uwagę kwestię oczywistą i niewymagającą dowodu, iż stawianie powódki na równi z nazistami i przypisywanie jej korzyści pieniężnej za „niezabicie dziecka”, a także uprzedmiotowienie dziecka godzi dotkliwie w jej uczucia macierzyńskie, poczucie godności własnej i czci. Dobór słów i porównań rzutował na stopień cierpień psychicznych powódki.</xText> <xText>Przechodząc do oceny zarzutów dotyczących obrazy prawa materialnego, stwierdzić trzeba, że i one w przeważającym zakresie skutku odnieść nie mogą.</xText> <xText>Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się obrazy <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 54 ust. 1 Konstytucji</xLexLink> stanowiącego, iż „Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania publikacji”. Zapis w nim zawarty nie uprawnia bowiem do naruszania dóbr osobistych, które pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Również żaden światopogląd nie usprawiedliwia obrażania i poniżania innych osób. Nie sposób przychylić się do argumentów apelacji, że gwarantowana przez powyższy przepis wolność wyrażania swoich poglądów zezwalała na opublikowanie tezy, iż na mocy wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 marca 2007 r. Trybunał przyznał powódce zadośćuczynienie za to, że nie dokonała ona aborcji, a posługując się słowami pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> – „za to, że nie mogła zabić swojego dziecka” i „za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”. Teza ta była nieprawdziwa, gdyż – jak wynika z treści przywołanych wcześniej zeznań pozwanego – wiedział on, jaka była przyczyna zasądzenia na rzecz powódki kwoty 25 000 euro. Nie była to zatem ocena prawna, lecz przedstawienie czytelnikom <xAnon> (...)</xAnon> fałszywych informacji w celu wywołania niechęci i wrogości wobec powódki, która podejmowała działania zgodne z porządkiem prawnym. Porównanie jej do dokonujących morderstw w obozie <xAnon>O.</xAnon> i biorących wykupne za wypuszczenie Żydów z getta hitlerowskich zbrodniarzy nie mieści się w ramach zagwarantowanej <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 54 ust. 1 Konstytucji</xLexLink> wolności wyrażania swoich poglądów.</xText> <xText>Z tych samych przyczyn nie nastąpiło także naruszenie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Konwencja ta stanowi część polskiego porządku prawnego, została bowiem ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie (<xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19920850427" xTitle="Ustawa z dnia 2 października 1992 r. o ratyfikacji Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności" xAddress="Dz. U. z 1992 r. Nr 85, poz. 427">art. 1 ustawy z 2.10.1992 r.</xLexLink> o ratyfikacji <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930610284" xTitle="Konwencja z dnia 4 listopada 1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284">Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności</xLexLink>, Dz.U. nr 85, poz. 427 oraz oświadczenie rządowe z 7.04.1993 r., Dz.U nr 61, poz. 285).</xText> <xText>Orzecznictwo organów Konwencji daje podstawę do wniosku, że ochrona wynikająca z art. 10 rozciąga się na wszelkie rodzaje wypowiedzi wyrażające opinie, idee lub informacje niezależnie od ich treści oraz sposobu komunikowania się. Korzystanie w odpowiedni sposób ze swobody wypowiedzi jest wszak sprawą złożoną i delikatną (por. orz. Perna v. Włochy z 25.07.2001, Izba (Sekcja II), §46). Dziennikarze korzystają z gwarancji umożliwiających im publikowanie informacji o sprawach publicznie ważnych pod warunkiem, że działają w dobrej wierze i na ścisłej podstawie faktycznej i prawnej oraz zapewniają wiarygodną i precyzyjną informację zgodną z etyką dziennikarską (por. orz. Fressoz i Roire v. Francja z 21.01.1999 r., Wielka Izba, §54, orz. Stoll v. Szwajcaria z 25.04.2006r., Izba (Sekcja IV), §53).</xText> <xText>W inkryminowanych publikacjach swoboda wypowiedzi pozbawiona była dobrej wiary, ścisłej podstawy faktycznej i prawnej oraz wiarygodnej i precyzyjnej informacji zgodnie z etyką dziennikarską. Zauważyć ponownie należy, iż nawet sądy ocenne mogą okazać się nadużyciem, jeśli zawarta w nich ocena nie ma podstaw w faktach (por. orz. Hedersten i Baadsgaard v. Dania z 19.06.2003 r., Wielka Izba, §56). Ponieważ, jak wynika z wcześniejszych wywodów, stanowisko skarżących, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka przyznał <xAnon>A. T.</xAnon> odszkodowanie za odmowę przerwania ciąży, jest sprzeczne z prawdą, zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 54 ust. 1 Konstytucji</xLexLink> oraz art. 10 Konwencji jest bezzasadny.</xText> <xText>Prawidłowo także Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że działanie pozwanych było bezprawne. Za bezprawne uważa się bowiem każde działanie naruszające dobra osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności je usprawiedliwiających. Samo powołanie się na działanie w obronie subiektywnie uzasadnionego interesu bezprawności nie może uchylić. Ciężar dowodu braku bezprawności działania (<xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink>) spoczywa na osobie, której zarzucono naruszenie dobra osobistego. Musi ona wykazać, że była do tego uprawniona. Domniemanie to może sprawca obalić, jeżeli wykaże, że zachodziła jedna z okoliczności wyłączających bezprawność działania. Okolicznościami tymi są: 1) działanie w ramach porządku prawnego, to jest działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawne, 2) wykonywanie prawa podmiotowego, 3) zgoda pokrzywdzonego, 4) działanie w obronie uzasadnionego interesu społecznego (por. wyrok SN z 19.10.1989 r., II CR 419/89, OSP 1990/11-12/377). Pozwani żadnej z tych okoliczności nie wykazali.</xText> <xText>Oceniając kwestię bezprawności działań pozwanych trzeba zwrócić uwagę, że <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">prawo prasowe</xLexLink> stanowi, między innymi, iż zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz (czyli osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, czy to pozostająca w stosunku pracy z redakcją, czy to zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji) ma obowiązek działać zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego w granicach określonych przepisami prawa (<xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 10 ust. 1 Prawa prasowego</xLexLink>) i zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzać zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło, a także chronić dobra osobiste (<xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 Prawa prasowego</xLexLink>). Pozwani, porównując powódkę do nazistowskich zbrodniarzy i podając fałszywie przyczyny zasądzenia na jej rzecz 25 000 euro, uchybili zarówno etyce zawodowej, jak i wymienionej zasadzie rzetelności.</xText> <xText>W Rezolucji <xAnon> (...)</xAnon> Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 1 lipca 1993 r. w sprawie etyki dziennikarskiej (Zeszyty Prasoznawcze, Kraków 1994, R.XXXVI, nr 3-4, 140) stwierdzono, między innymi, że przekazywanie informacji powinno być oparte na popartej weryfikacją i udokumentowaniem zebranych materiałów prawdzie i cechować je winna bezstronność przekazu zarówno w prezentacji, opisie, jak i narracji (pkt 4, str. 155), a ponadto że media mają moralny obowiązek bronić demokratycznych wartości, a wśród nich: poszanowania ludzkiej godności, tolerancji, konsekwentnego sprzeciwiania się językowi nienawiści i konfrontacji, odrzucać wszystkie rodzaje dyskryminacji wynikającej z odmienności, między innymi religijnej (pkt 33, str. 159). W Polsce w dniu 29 marca 1995 r. podpisana została przez prezesów największych mediów i organizacji dziennikarskich Karta etyczna mediów. Propagatorem tej Karty było rzymskokatolickie Duszpasterstwo Środowisk <xAnon> (...)</xAnon>. Sformułowano w niej kilka zasad, a wśród nich: zasadę prawdy – co znaczy, że dziennikarze oraz wydawcy dokładają wszelkich starań, aby przekazywane informacje były zgodne z prawdą i sumienne, zasadę obiektywizmu – co znaczy, że autor przedstawia rzeczywistość niezależnie od swoich poglądów i rzetelnie relacjonuje różne punkty widzenia, zasadę szacunku i tolerancji – czyli poszanowania ludzkiej godności, praw, dóbr osobistych, a szczególnie prywatności i dobrego imienia, zasadę wolności i odpowiedzialności – co znaczy, że wolność mediów nakłada na dziennikarzy i wydawców odpowiedzialność za treść i formę przekazu oraz za wynikające z nich konsekwencje. Tymczasem pozwani, wbrew faktom, wyraźnie zmierzali do zdeprecjonowania osoby powódki, naruszając przez to jej dobra osobiste.</xText> <xText>Wypada także powołać się na uzasadnienie Sądu Najwyższego do wyroku z dnia 5 kwietnia 2002 r. (II CKN 1095/99, OSNC 2003/3/42), z treści którego wynika, że wolność prasy i wolność wypowiedzi prasowych doznaje ograniczeń płynących z prawa obywateli do ich rzetelnego informowania (<xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 1 Prawa prasowego</xLexLink>).</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 14" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Artykuł 14 Konstytucji</xLexLink> stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków masowego przekazu. Zamieszczenie tego przepisu w rozdziale „Rzeczpospolita” wskazuje, że wolność ta jest jedną z podstawowych zasad ustroju politycznego państwa. Wolność prasy i innych środków masowego przekazu, zadeklarowane w zacytowanym przepisie, skonkretyzowane zostały w <xLexLink xArt="art. 54" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 54 Konstytucji</xLexLink>. Wolność ta jednak nie jest absolutna, stosownie bowiem do <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 31 ust. 3 Konstytucji</xLexLink> możliwe jest jej ustawowe ograniczenie, jeżeli jest to konieczne dla, między innymi, moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia wolności prasy i wolności wypowiedzi płyną również – jak wynika z wcześniejszych wywodów – z art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka oraz z art. 19 ust. 3 a Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977, nr 38, poz. 167) oraz z <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 10;art. 10 ust. 1;art. 12;art. 12 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 6 ust. 1, art. 10 ust.1 i art. 12 ust.1 Prawa prasowego</xLexLink>.</xText> <xText>Okoliczność, że wolność prasy nie ma charakteru absolutnego, lecz doznaje ograniczeń i musi się mieścić w ramach wytyczonych przez prawo, akcentuje silnie Europejski Trybunał Praw Człowieka. Stwierdzał on wielokrotnie, że prasa, korzystając z wolności, nie może przekroczyć granic prawnych, w szczególności tych, które dotyczą dobrego imienia i praw innych osób. Trybunał podkreślał, że swoboda wypowiedzi, będąc jedną z podstaw demokratycznego społeczeństwa, nie może przekroczyć prawnych granic. Granice dopuszczalnej krytyki są szersze, gdy krytykuje się rządy, niż w przypadku krytyki zwykłego obywatela, a nawet polityka.</xText> <xText>Tak więc wolność prasy, z jakiej korzystali pozwani, w żadnym wypadku nie oznacza prawa do przedstawienia niezgodnych z prawdą twierdzeń, a tym samym kreowania fałszywych faktów i atakowania powódki przy użyciu – jak trafnie uznał Sąd Okręgowy – skrajnie negatywnych emocji zawierających słowa pogardy, niechęci i napastliwości. Słowa te nie służyły rzeczowej argumentacji w kwestii dotyczącej aborcji regulowanej w <xLexLink xArt="art. 4 a" xIsapId="WDU19930170078" xTitle="Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78">art. 4a ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży</xLexLink>. Pozwani nie dołożyli starań, aby informacje, na których oparto inkryminowane materiały prasowe, zweryfikować i przedstawić w sposób rzetelny. Wymagając „szczególnej staranności” (<xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 Prawa prasowego</xLexLink>) ustawodawca domaga się od dziennikarzy staranności większej od tej, która jest normalnie wymagana w prawie cywilnym. Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że obowiązek dziennikarza zachowania takiej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych oznacza kwalifikowaną staranność i rzetelność (wyrok z 8.10.1987 r., II CR 269/87, OSNC 1989 r., 4, 66), rozumiejąc przez pojęcie szczególnej staranności konieczność sprawdzenia zgodności z prawdą uzyskanych wiadomości, co mieści się w zwykłych obowiązkach dziennikarskich (zob. też postanowienie SN z 17.10.2001r., IV KKN 168/97, OSN KW 2002, 2-3, 28).</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie naruszył <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 41" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 41 Prawa prasowego</xLexLink>, nie jest bowiem trafny zarzut arbitralnego skonstruowania kryterium „przeciętnego czytelnika” <xAnon> (...)</xAnon>. Jak zaznaczono już uprzednio, Sąd pierwszej instancji nie przypisał ograniczonych kompetencji intelektualnych i moralnych temu czytelnikowi, co bezpodstawnie wytyka apelacja, powołując się na strony 28 i 43 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Sąd ten stwierdził jedynie, że pozbawione jakiejkolwiek refleksji moralnej było działanie „personelu” obozu <xAnon>A.</xAnon> („biorąc pod uwagę sposób rozumienia i odbiór przeciętnego czytelnika, postępowanie powódki zostało ... porównane do zbrodniczego, a równocześnie pozbawionego jakiejkolwiek refleksji moralnej działania ‹personelu› <xAnon>A.</xAnon>, str. 28 uzasadnienia). Stwierdzenie zaś, że co drugi czytelnik tego czasopisma „jest osobą o niskim wykształceniu, a zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru przez niego sensu tego, co czyta” (str. 43 uzasadnienia) w pełni zasługuje na aprobatę z przyczyn wcześniej wskazanych.</xText> <xText>Podnoszona w apelacji okoliczność, że powódka brała aktywny udział w wystąpieniach publicznych, podczas których wypowiadała się na temat aborcji, nie otwiera drogi – na co już wcześniej wskazywano – do bezprawnego naruszania jej dóbr osobistych, zwłaszcza wtedy, gdy następuje to przez przyrównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy. Nawet rozszerzone granice dopuszczalnej krytyki osób sprawujących funkcje publiczne nie pozwalają na publikowanie nieprawdy ani na nierzetelne wykorzystywanie materiałów prasowych (powoływany już wcześniej wyrok SN z 5.04.2002 r., II CKN 1095/99).</xText> <xText>Nieuprawniony jest też zarzut apelacji, jakoby Sąd Okręgowy, rozpoznając sprawę, dokonał oceny wypowiedzi zawartych we wszystkich inkryminowanych publikacjach jako pewnej całości. To, że poszczególne wypowiedzi zamieszczone były w różnych (stanowiących odrębną całość) publikacjach, nie oznacza, że ich połączenie w celu zestawienia sformułowań godzących w dobra osobiste powódki powodowało obrazę <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 41" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 41 Prawa prasowego</xLexLink>, a równocześnie uzasadniało zawarty w apelacji wniosek zawierający żądanie uchylenia wyroku oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Powódka domagając się ochrony swoich dóbr osobistych wskazała nie jeden, lecz kilka artykułów zamieszczonych w <xAnon> (...)</xAnon>, co zezwalało Sądowi na analizę tak każdego z nich z osobna, jak i łącznie, a nadto na ocenę, czy zawierają one fakty, czy też tylko oceny. W części z nich zresztą Sąd Okręgowy nie doszukał się naruszenia dóbr osobistych powódki, uznając, że zawarte w nich wypowiedzi mają charakter wyłącznie ocenny.</xText> <xText>Zauważyć na koniec trzeba, że możliwe jest naruszenie dobra osobistego treścią publikacji, z której wynikają jednoznaczne sugestie co do nagannego moralnie postępowania osoby wskazanej w tej publikacji z imienia i nazwiska. Nie wyłącza także bezprawności samo powołanie w danym materiale prasowym cudzych wypowiedzi, nawet ze wskazaniem ich źródła.</xText> <xText>Rację mają skarżący, że w sprawach o ochronę dóbr osobistych celem złożenia oświadczenia zawierającego treść przeprosin ma być doprowadzenie do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, nie zaś kara lub innego rodzaju sankcja dla sprawcy. Nie znajduje jednak uzasadnienia w okolicznościach sprawy twierdzenie, jakoby nałożone na pozwanych zobowiązanie do zamieszczenia przeprosin zmierzało wyłącznie do ich upokorzenia oraz do uznania twierdzeń, opartych na wyznawanych przez nich światopoglądzie, za język nienawiści.</xText> <xText>Raz jeszcze podkreślić trzeba, że rozpoznawana sprawa nie dotyczy przekonań religijnych ani wyrażania poglądów w kwestii aborcji, nazywanej przez pozwanych – zgodnie z ich światopoglądem – zabójstwem. Treść przeprosin nie zmierza ani do upokorzenia pozwanych, ani tym bardziej do wymuszenia na nich wyrazów ubolewania za wypowiedzi stanowiące manifestację ich przekonań. Zobowiązani zostali oni wyłącznie do przeproszenia powódki za bezprawne porównanie jej do odpowiedzialnych za morderstwa w obozie <xAnon>O.</xAnon> oraz za męczeństwo Żydów z getta hitlerowskich zbrodniarzy i do wyrażenia ubolewania, że przez bezprawne naruszenie jej dóbr osobistych i używanie języka nienawiści wyrządzili jej ból i krzywdę.</xText> <xText>Twierdzenia pozwanych, iż powódka nie tyle dąży do ochrony swoich dóbr osobistych, ile do ideologicznej konfrontacji, zmierzającej do uznania poglądów głoszonych przez pozwanych za mowę nienawiści, w świetle żądań pozwu nie znajdują uzasadnienia. Bez znaczenia dla dochodzonego roszczenia jest powołana w apelacji wypowiedź jej pełnomocnika, zawarta w wywiadzie udzielonym po ogłoszeniu zaskarżonego wyroku, czy też wskazywane artykuły, które ukazały się na stronie internetowej <xAnon> (...)</xAnon>. Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z tekstu artykułu z 23 września 2009 r. „<xAnon>A. T.</xAnon> wygrała”, przedmiotem dowodu bowiem są wyłącznie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Powołany dowód jako irrelewantny, nie mieści się w dyspozycji <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Odnosząc się do zarzucanego przez skarżących naruszenia <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 ust. 1 Prawa prasowego</xLexLink> przez uznanie pozwanego <xAnon>G.</xAnon> za odpowiedzialnego za naruszenie dóbr osobistych powódki, zauważyć trzeba, że jest on nie tylko redaktorem naczelnym <xAnon> (...)</xAnon>, ale także autorem artykułu <xAnon>(...)</xAnon>, porównującego powódkę do <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>H.</xAnon> – hitlerowskich zbrodniarzy, którzy „przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem obozu”</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 ust. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 ust 1 Prawa prasowego</xLexLink> precyzuje dyspozycję zawartej w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> normy prawnej w odniesieniu do legitymacji biernej, statuując odpowiedzialność autora, redaktora, a także innej osoby, którzy spowodowali opublikowanie materiału prasowego, oraz wydawcy. <xAnon> (...)</xAnon> w rozumieniu tej ustawy jest decydujący względnie współdecydujący o publikacji materiałów prasowych dziennikarz (art. 7 ust.2 pkt 6) albo osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji (art. 7 ust. 2 pkt 7), będąca „redaktorem naczelnym”. Sąd Najwyższy rozważał problem odpowiedzialności redaktora naczelnego wielokrotnie. Zauważył, że redaktor naczelny może ponosić ją także na podstawie <xLexLink xArt="art. 38" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 Prawa prasowego</xLexLink>, lecz tylko w razie ustalenia, że decydował o publikacji. Artykuł 38 powołanej ustawy łączy odpowiedzialność cywilną za spowodowane opublikowaniem materiału prasowego naruszenie prawa z udziałem w czynnościach, które ostatecznie doprowadziły do publikacji. Kwestią tą zajął się Sąd Najwyższy w powołanych w apelacji wyrokach z dnia: 26.09.2002 r. (III CKN 1037/00), 22.02.2001 r. (II CKN 587/00), 17.04.2002 r. (IV CKN 925/00), wyjaśniając, że do naruszenia dobra osobistego pokrzywdzonego dochodzi w wyniku wyrażającego się w „spowodowaniu opublikowania materiału prasowego” czynu niedozwolonego; odpowiedzialność na podstawie powołanego przepisu ponosić może także redaktor naczelny, lecz tylko w razie ustalenia, że decydował on o publikacji. Art. 7 ust. 2 pkt 7 w połączeniu z treścią <xLexLink xArt="art. 25" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 25 Prawa prasowego</xLexLink> traktować można jedynie jako podstawę domniemania faktycznego, że osoba sprawująca w czasie publikacji konkretnego materiału funkcję redaktora naczelnego decydowała o jego publikacji (tak J. Sobczak, Prawo prasowe, Komentarz, str. 848-849). Sąd Okręgowy ustalił, że pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> funkcję redaktora naczelnego pełni od roku 2003. Sporne publikacje ukazały się w roku 2007, z czego większość w numerze 40, zawierającym artykuł wstępny jego autorstwa pod tytułem <xAnon>(...)</xAnon>, który odsyłał do „szczegółów na str. 28-30”. W tej sytuacji więc, gdy pozwany nie wykazał, że nie decydował lub nie współdecydował o wydaniu tych publikacji, nie może uwolnić się od odpowiedzialności za zawartą w pozostałych artykułach treść, która naruszała dobra osobiste powódki.</xText> <xText>Z przyczyn wcześniej wskazanych skutku odnieść nie mógł także zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Skoro doszło do naruszenia dóbr osobistych powódki, to Sąd Okręgowy mógł zasądzić na jej rzecz odpowiednią sumę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przyznana przez Sąd pierwszej instancji kwota jest „odpowiednia” w rozumieniu powołanego przepisu, uwzględnia bowiem rodzaj i rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy i z pewnością zapłacenie jej nie będzie stanowić nadmiernego dla pozwanych uszczerbku. Z zeznań <xAnon>M. G.</xAnon> wynika wszak, że uzyskiwany przez wydawcę ze sprzedaży <xAnon> (...)</xAnon> dochód kształtuje się w granicach 1 000 000 zł roczne (k. 423).</xText> <xText>Trafnie – powołując się na dominujący w literaturze pogląd – podnosi apelacja, że przewidziane w <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> zadośćuczynienie może być przyznane tylko w przypadku zawinionego naruszenia dóbr osobistych. Rzecz jednak w tym, że w okolicznościach sprawy niniejszej wina pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> jako redaktora naczelnego nie budzi wątpliwości. Wypada zauważyć, że wina zachodzi wówczas, gdy sprawcy szkody można postawić zarzut zarówno obiektywnej, jak i subiektywnej niewłaściwości zachowania. Obiektywny element winy wypełnia każde zachowanie niewłaściwe, a więc niezgodne z przepisami prawa bądź z zasadami etycznymi, czy też w ogóle z obowiązkiem ostrożności, jakiej każdy człowiek w społeczeństwie powinien dochować, aby drugiemu nie wyrządzić krzywdy. Element subiektywny przejawia się w świadomości naruszenia cudzego prawa lub w będącej efektem lekkomyślności bądź niedbalstwa nieświadomości takiego naruszenia. Wcześniejsze rozważania prowadzić muszą do wniosku że zachowanie pozwanego <xAnon>M. G.</xAnon> wyczerpało oba te elementy winy.</xText> <xText>Apelacja musiała odnieść skutek w nieznacznym tylko zakresie, z obrazą <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24§1 k.c.</xLexLink> bowiem, nakazując przeproszenie powódki za nieuzasadnione porównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych „za Zagładę Żydów”, Sąd Okręgowy wyszedł poza granice dokonanego naruszenia jej dóbr osobistych. W żadnym z opublikowanych w <xAnon> (...)</xAnon> artykułów nie użyto takiego sformułowania, pozwany <xAnon>M. G.</xAnon> bowiem – jak zresztą prawidłowo Sąd ten ustalił – w artykule jego autorstwa stwierdził jedynie (i aż), że hitlerowcy z obozu w <xAnon>A.</xAnon> przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem, <xAnon>F. K.</xAnon> zaś powołał się na wypowiedź <xAnon>Ł. W.</xAnon> o powinności wykupywania dzieci nienarodzonych i ocalania im życia „jak kiedyś wykupywano Żydów z getta”. Uzasadniało to częściową zmianę wyroku przez dostosowanie jego treści do poczynionych w sprawie ustaleń. Podstawę orzeczenia w tym zakresie stanowi norma <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386§1 k.p.c.</xLexLink> Kolejna zmiana ma charakter wyłącznie techniczny, gdyż zobowiązuje pozwanych do zamieszczenia przeprosin nie – jak orzekł Sąd Okręgowy – w najbliższym, a w drugim, następującym po dniu uprawomocnienia się wyroku numerze czasopisma <xAnon> (...)</xAnon>. Sąd Apelacyjny miał na względzie, że czasopismo to jest tygodnikiem, a tym samym z przyczyn technicznych, z uwagi na fakt, że wyrok wydany przez sąd drugiej instancji jest prawomocny z chwilą jego ogłoszenia, zamieszczenie przeprosin w najbliższym numerze mogłoby napotkać trudne do przezwyciężenia przeszkody. Pozostała zmiana tekstu wyroku Sądu pierwszej instancji stanowi wyłącznie drobną korektę redakcyjną.</xText> <xText>W pozostałej części apelacja jako bezzasadna z mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> uległa oddaleniu.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje oparcie w zasadach odpowiedzialności finansowej za wynik procesu, konkretnie zaś w <xLexLink xArt="art. 100;art. 100 zd. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 zdanie drugie</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1;art. 108 § 1 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108§1 zdanie pierwsze</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 391;art. 391 § 1;art. 391 § 1 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 391§1 zdanie pierwsze k.p.c.</xLexLink> Wysokość zasądzonej na rzecz powódki tytułem kosztów postępowania za drugą instancję kwoty wynika z <xLexLink xArt="art. 391 § 6;art. 391 § 6 pkt. 5" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§6 pkt 5</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 391 § 11;art. 391 § 11 ust. 1;art. 391 § 11 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§11 ust. 1 pkt 2</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1;§ 13 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu</xLexLink> i wynosi 2 070 zł.</xText> <xText>Z powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Tkocz

Barbara Panek

sekr. sąd. Łukasz Zgoda

Justyna Wnuk

Sygn. akt I ACa 790/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Ewa Tkocz (spr.) Sędziowie : SA Piotr Wójtowicz SA Ewa Jastrzębska Protokolant : sekr. sąd. Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaA. T. przeciwko Archidiecezji(...)wK.iM. G. o ochronę dóbr osobistych i zapłatę na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt II C 286/08 1) zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten sposób, że: a) zobowiązuje pozwanychM. G.i Archidiecezję(...)wK.do zamieszczenia na ich koszt na trzeciej stronie tygodnika(...), w drugim numerze tego czasopisma następującym po dniu uprawomocnienia się wyroku, czcionką zwykle używaną przy jego drukowaniu, przeprosin o treści: Archidiecezja(...)wK.jako wydawca iM. G.jako redaktor naczelny tygodnika(...)przepraszają PaniąA. T.za bezprawne porównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za morderstwa w obozieO.oraz za męczeństwo Żydów w gettach. Archidiecezja(...)wK.jako wydawca iM. G.jako redaktor naczelny tygodnika(...)wyrażają ubolewanie, że przez bezprawne naruszenie dóbr osobistych PaniA. T.i używanie języka nienawiści wyrządzili jej ból oraz krzywdę. b) w pozostałej części powództwo oddala; 2) oddala apelację w pozostałym zakresie; 3) zasądza od pozwanych na rzecz powódki solidarnie 2070 (dwa tysiące siedemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt I ACa 790/09 UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach zobowiązał pozwanych do zamieszczenia na ich koszt w najbliższym numerze tygodnika(...), bezpośrednio po uprawomocnieniu się wyroku, zwykłą czcionką używaną przy redagowaniu tego czasopisma, przeprosin o treści: „Archidiecezja(...)iM. G.jako redaktor naczelny tygodnika(...)przepraszają PaniąA. T.za bezprawne porównanie PaniA. T.do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za Zagładę Żydów w obozieO.oraz za męczeństwo Żydów w gettach. Archidiecezja(...)jako wydawca iM. G.jako redaktor naczelny tygodnika(...)wyrażają ubolewanie, że przez bezprawne naruszenie dóbr osobistych PaniA. T.i używanie języka nienawiści, spowodowali ból i krzywdę PaniA. T.”, zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 30 000,00 zł, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu. Sąd ten poczynił następujące ustalenia: Powódka cierpi na schorzenie wzroku – miopię. W 2000 r., kiedy zaszła w ciążę, jej wada wzroku wynosiła 20 dioptrii. Powódka obawiała się, że na skutek ciąży i porodu utraci wzrok i nie będzie w stanie opiekować się dwojgiem swoich dzieci (wówczas w wieku siedmiu i ośmiu lat). Powódce odmówiono wykonania zabiegu przerwania ciąży. W listopadzie 2000 r. urodziła córkęJ., którą wychowuje wraz z pozostałymi swoimi dziećmi. W 2003 r. powódka wniosła przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wyrokiem z dnia 20 marca 2007 r. Trybunał ten stwierdził naruszenie przez Państwo Polskie art. 8 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i zasądził na rzecz skarżącej zadośćuczynienie w wysokości 25 000,00 euro oraz zwrot kosztów postępowania. Tygodnik(...)jest(...)czasopismem, wydawanym przez Archidiecezję(...), dystrybuowanym na ternie całego kraju, a jego nakład wynosi około 180 000 egzemplarzy. Z przeprowadzonych przez(...)badań wynika, że 46% czytelników tego tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe. Od 2003 r. funkcję jego redaktora naczelnego pełni pozwanyM. G.. W okresie od 29 maja 2005 r. do 4 listopada 2007 r. ukazały się w(...)następujące materiały prasowe: W numerze(...)z dnia 29 maja 2005 r. opublikowany został artykuł „(...)!”. AutorF. K.podał w nim między innymi, że powódka wniosła skargę do Trybunału wS., w dalszej zaś części tego artykułu znalazły się słowa:W telewizji pokazali paniąT.w grubych okularach, w otoczeniu rodziny. Tłumaczyła do kamery, jaka krzywda ją spotkała. Uosobienie tej krzywdy stało obok – śliczna dziewczynka o niewinnym (i zupełnie zdrowym) wzroku. I to było najbardziej wstrząsające. Powstał jakiś nowy gatunek rodziców, którzy nie wstydzą się pokazywać całemu światu dzieci, których nie zdołali zabić, i jeszcze domagają się z tego tytułu rekompensaty. Na dodatek od razu zabrzmiał chór współczujących jej głosów. „Prawo polskie zezwala przecież na aborcję w takich przypadkach” – rozlegało się. Owszem, i w paru innych – i co z tego? Właśnie w tej mierze nie wolno nam się do niego stosować. Moralność stoi wyżej niż ułomne z natury prawo. Co powiedzielibyśmy, gdyby matka nie wyniosła z pożaru swego dziecka, tłumacząc się papierem od lekarza, że dźwiganie ciężarów grozi jej ślepotą? Chyba byśmy nie byli tak wyrozumiali, prawda? Tymczasem, gdy kobieta, dla ochrony resztek i tak słabego wzroku chciała człowieka pozbawić życia, podnosi się krzyk, że nikt jej noża nie podał. Dnia 1 kwietnia 2007 r. w numerze(...)ukazała się kolejna publikacja tegoż autora, zatytułowana(...) .W opatrzonej podtytułem(...)części napisano:Nic dziwnego, że z takiego TrybunałuA. T.wyszła z poczuciem zwycięstwa. Polska (więc my wszyscy) musi jej zapłacić 25 tysięcy euro „zadośćuczynienia moralnego”. (...).Ł. W., organizator wystawy(...)i prezesFundacji (...), nie widzi tego w kategoriach porażki.–Jeżeli 25 tysięcy euro jest ceną za życie polskich obywateli, to państwo polskie powinno ją płacić. To powód do dumy. Jak kiedyś wykupywano Żydów z getta, tak teraz, skoro jest konieczność, powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone, ocalając im życie – mówiW.. W dniu 7 października 2007 r. ukazał się nr(...), zawierający sześć tekstów wskazywanych przez powódkę jako naruszające jej dobra osobiste. PozwanyM. G.jest autorem artykułu(...):Człowiek potrafi się przyzwyczaić do wszystkiego. Jeśli człowiek przyzwyczai się do dobrego, to chwalić Boga. Problem zaczyna się wtedy, gdy przyzwyczai się do złego. Trzy miesiące temu do muzeum obozowego wO.trafiły niezwykłe zdjęcia z prywatnego albumuK. H., esesmana zA.. Można na nich zobaczyć, czym „po godzinach” (...) zajmowali się hitlerowcy „pracujący” w obozie. Na wypoczynek jeździli doM.. Widzimy słynnego doktoraM.wtowarzystwie (...)i innych oficerów. Roześmiani, zrelaksowani. Przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem obozu. A jak jest dzisiaj? Inaczej, ale równie strasznie. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wS.odrzucił właśnie odwołanie rządu polskiego w słynnej już sprawieA. T.. W konsekwencji paniT.otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że nie mogła zabić swojego dziecka. Mówiąc inaczej, żyjemy w świecie, w którym mama otrzymuje nagrodę za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono. To odszkodowanie będzie pochodzić z budżetu państwa, a więc z naszych podatków. A co z sędziami, którzy wydali tak nieprawdopodobny wyrok?Zapewne na weekendy jeżdżą w różne urokliwe miejsca. Są uśmiechnięci, zrelaksowani. Przyzwyczaili się. Inny,napisany przezA. P., artykuł(...)rozpoczyna się słowami:Matka, która nie chciała urodzić dziecka, wygrała z polskim rządem. Zadośćuczynienie: 25 tys. euro, plus koszty postępowania. Tyle wartych jest kilka dioptrii, sprawiedliwość, czy życie córki? Ile podobnych „wykupnych” przyjdzie nam zapłacić? Kolejnym tekstem był przeprowadzony przezP. K.wywiad z liderem(...)M. J.. Przedmiotem jego był przyznającyA. T.zadośćuczynienie wyrok Trybunału wS.. Przytoczona jest wypowiedźM. J., iż wyrok nie do końca go zaskoczył, gdyżTen Trybunał od ponad dwudziestu lat wydaje wyroki, w których uchyla się od odpowiedzi na pytanie, czy dzieciobójstwo prenatalne to naruszenie prawa do życia. Mimo że jego zadaniem jest ochrona zasad zapisanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.A ten dokument uznaje wprost prawo człowieka do życia. Ten wyrok może mieć ciężkie konsekwencje. Jest szokujący, bo dotyczy dziewczynki, która żyje. Więc właściwie podważa legalność jej urodzenia (...) I po drugie: ten wyrok próbuje narzucić Polsce, by przeszła od zasady niekaralności za zabicie dziecka w niektórych przypadkach przed urodzeniem, do uznania prawa do tego czynu. Zobowiązuje lekarzy do czynnego uczestnictwa w aborcyjnych procedurach. Zobowiązuje też państwo do znalezienia lekarzy, którzy to dziecko zabiją.Komentując reakcje na rozstrzygnięcie Trybunału,M. J.powiedział:To szokujące, że zabójstwo człowieka z taką łatwością nazywa się dzisiaj „zabiegiem”,w dalszym zaś ciągu wywiadu odnotowano jego wypowiedź, iżwyrok opiera się na złej interpretacji polskiego prawa. Wniosek: trzeba polskie ustawodawstwo uczynić przynajmniej w tym punkcie bardziej wyraźnym. Trzeba prawnie zagwarantować lekarzom wolność od przymusu uczestnictwa w tego rodzaju procederze. Uczestnictwa także pośredniego, np. przez wydawanie opinii, na podstawie których można dokonać zabójstwa dziecka. W tymże numerze zamieszczono również wypowiedź arcybiskupaJ. Ż.dotyczącą – jak napisano – dramatu córeczkiA. T., w której użyte zostały słowa:Nasiliła się atmosfera, w której coraz wyraźniej dociera do jej psychiki świadomość, że była dzieckiem niechcianym,i wzór protestu o treści:Protest. Jako człowiek opowiadam się za obroną każdego życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci. Dlatego wyrażam moje zdumienie, oburzenie i przerażenie wobec wyroku Trybunału Praw Człowieka wS.karzącego Rząd Polski za to, że córka paniA. T.nie została zamordowana przed urodzeniem. Ponadto odmowa aborcji była zgodna z prawem obowiązującym w Polsce. Dlatego jako obywatel nie mogę zgodzić się z wyrokiem Trybunału, podjętym wbrew prawu obowiązującemu w mojej Ojczyźnie.Towarzyszył temu tekstowi apel:Protestujmy. W związku z oburzającym wyrokiem Trybunału Praw Człowieka wS., którym ukarano Rząd Polski za to, że córka paniA. T.mogła się urodzić, Komitet(...)zwraca się do redakcji mediów, którym leży na sercu obrona tych wartości, w tym życia od poczęcia do naturalnej śmierci, o wysłanie protestu według załączonego wzoru.Wskazano adresy poczty elektronicznej, w tym adres Trybunału Praw Człowieka. Ostatnim spośród wskazanych przez powódkę materiałem opublikowanym w tym numerze był artykułF. K.zatytułowany(...) .W części noszącej podtytuł(...)autor napisał: A. T.dostanie odszkodowanie od Polski za to, że „musiała” urodzić swoją córkę, bo tak kazał Trybunał wS.. No dobrze, ale jak się za coś dostaje odszkodowanie, to się to zwraca instytucji wypłacającej pieniądze. PaniT.po odebraniu pieniędzy powinna oddać dziecko. W kolejnym wydaniu z 21 października 2007 r. opublikowany został tekstP. K.(...). Odnosił się on do artykułuK. W., która skrytykowała wGazecie (...)za język, jakiego używa pisząc oA. T.. Autor odpowiedział nań słowami:To ciekawe, jak ludzkie odruchy budzą się w zwolennikach aborcji zawsze, kiedy(...)nazwą ten czyn tak, jak na to zasługuje: zabójstwem. Dla nich najlepiej byłoby, gdybyśmy się w ogóle nie odzywali. PaniK., z całym szacunkiem: czy sądzi Pani, że do córkiA. T.dotrze wyłącznie ocena(...)? I że jakimś cudem nie dowie się o setkach reportaży w telewizjach i gazetach, poświęconych jej niedoszłemu zabójstwu?A. T.skarżyła się przecież w mediach na lewo i prawo, że państwo nie pozwoliło jej „przerwać ciąży”. Także w(...). Przed kilku laty był nawet taki telewizyjny wywiad, podczas którego córeczka paniA.stała obok. I co, nie domyśli się, że matka jej nie chciała? To jest prawdziwy dramat, a nie fakt, że(...)nazywają aborcję zbrodnią. Poza tym, wbrew sugestiom(...), wcaleA. T.nie potępiamy. Szczerze jej życzymy, aby prawda w końcu do niej dotarła. P. K.jest także autorem tekstu zatytułowanego(...) ,który ukazał się w wydaniu z dnia 4 listopada 2007 r. Artykuł ten prezentuje stanowisko lekarza, który odmówił wykonania u powódki aborcji. Znalazł się tam zapis:W(...)klinice, którą kieruje, lekarze zabijają nienarodzone dzieci (…). Feministki z Federacji zaczęły wykorzystywaćA. T.do walki o szerszą dopuszczalność zabijania nienarodzonych dzieci.Publikacja zilustrowana została zdjęciem powódki. Była to fotografia wykonana w czasie rozprawy przed Trybunałem Praw Człowieka wS.. Sąd Okręgowy oddalił wnioski powódki o dopuszczenie dowodów z zeznań świadkówD. Z.iK. W.oraz z treści artykułów prasowych autorstwa tych dziennikarek, a nadto kopii oraz tłumaczeń na język polski listów, jakie otrzymała odE. L.i przewodniczącej francuskiego stowarzyszenia(...)M. V., nie można bowiem ustalać, jaki był obiektywny odbiór spornych materiałów prasowych przez czytelników(...)w oparciu o indywidualne poglądy czterech osób. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy stwierdził, że w świetleart. 23 i 24 k.c.żądanie powódki zasługuje na częściowe uwzględnienie, nie ulega bowiem wątpliwości, że pozwani naruszyli dobra osobiste powódki w postaci jej czci i godności, choć nie we wszystkich kwestionowanych w pozwie artykułach prasowych. Wskazał Sąd ten na następujące kwestie: W publikacjach(...)zwarta była teza, żeA. T.otrzymała na mocy wyroku Trybunału wS.odszkodowanie za to, iż nie dokonała (nie mogła dokonać) aborcji. Jest to teza nieprawdziwa i prezentowanie jej na łamach tygodnika naruszało dobra powódki. Wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. Państwo Polskie nie zostało zobowiązane do wypłaceniaA. T.zadośćuczynienia za to, że nie wykonała (nie mogła legalnie wykonać) zabiegu przerwania ciąży; Trybunał ten stwierdził, że Rzeczpospolita Polska naruszyła art. 8 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ponieważ w prawie polskim brak jest przepisów regulujących w odpowiedni sposób procedury zmierzające do ustalenia, czy w konkretnym przypadku po stronie konkretnej kobiety zachodzą wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży ustawowe przesłanki do legalnego przerwania ciąży. Na podstawie niezgodnego z prawdą przedstawienia przyczyn i sensu wyroku Trybunału, dziennikarze(...)formułowali w swych artykułach wypowiedzi, które przekazywały czytelnikom jednolite i czytelne przesłanie, że Państwo Polskie zapłaciło powódce zaniezamordowaniejej córki. Jednoznaczne w tym zakresie jest użycie słowa „wykupne”, odwoływanie się do wykupywania Żydów z getta, a także nazwanie zadośćuczynienianagrodą za to, że matka bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono. Przedstawiony powyżej sposób interpretowania przez pozwanych wyroku Trybunału wS.nie może być uznany za rzetelny i podlegający ochronie, wykracza bowiem poza granice zgodnego z prawdą relacjonowania faktów. Pozwani ponoszą odpowiedzialność nie tylko za opublikowanie nieprawdy dotyczącej przyczyn przyznania powódce zadośćuczynienia, ale także za pozostałe wypowiedzi, w których mowa jest ozabijaniu nienarodzonych dzieci, o matce, którabardzo chciała zabić swoje dziecko, o córce powódki, któranie została zamordowana przed urodzeniem. Każda ze stron przypisywała inną zawartość pojęciową słowu „zabójstwo” i odnosiła je do innej sytuacji. Nie ulega wątpliwości, że sposób rozumienia tego pojęcia zdeterminowany jest przez poglądy religijne pozwanych, którzy słusznie podnosili, że w odniesieniu do sformułowań zawartych w artykułach prasowych tygodnika(...)nie można oczekiwać i wymagać, aby rozumienie to było zgodne z tym, jaki wynika z normyart. 148 k.k.Zgodnie z doktrynąKościoła (...)człowiek (istota ludzka) istnieje od chwili poczęcia i od tej chwili ma bezwzględne prawo do życia, przerwanie ciąży jest więc równoznaczne z zabiciem człowieka. Przekonanie to nie jest jednak powszechne. Dla tych ludzi, którzy nie wyznają zasad religii(...)lub w tym zakresie nie zgadzają się z doktrynąKościoła (...), przerwanie ciąży nie jest zabiciem człowieka. Dlatego też stwierdzenie, że osoba, która dokonała aborcji, dopuściła się zabójstwa jest dla kogoś o innym niż(...)światopoglądzie nie do przyjęcia jako niezgodne z prawdą i obraźliwe. Użycie przez osoby wyznające wiarę(...)określenia „zabicie człowieka” w odniesieniu do aborcji może być wprawdzie rozpatrywane w kategorii wyrażenia poglądu (nie wypowiedzi o faktach), tym niemniej sąd uprawiony jest do zbadania, czy sposób i kontekst jego użycia nie powodują naruszenia czci osoby, której wypowiedź dotyczy. (...)mogą nazywać aborcję zabójstwem, gdyż takie jest przekonanie płynące z zasad wiary. Jeżeli pogląd ten prezentowany jest przez nich w ujęciu generalnym, a równocześnie nie godzi w dobra osobiste konkretnych osób, to nie zachodzi żadna kolizja pomiędzy dobrami prawnie chronionymi. Zawarta w(...)wypowiedźM. J., w której użył on określeń „dzieciobójstwo prenatalne” i „zabicie dziecka przed urodzeniem” nie spowodowała naruszenia dóbr osobistych powódki (art. 23 k.c.), albowiem nie wyraził on żadnego poglądu wartościującego, odnoszącego się do niej. Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wS.posłużyło mu jedynie jako baza do wyrażenia jego przekonań, zaś cytowanych powyżej słów użył w odniesieniu do aborcji. Na całkowicie odmienną ocenę zasługują inne kwestionowane w sprawie teksty, w których także mowa jest o „zabijaniu dziecka”, a nawet „mordowaniu dziecka”, gdyż ich kontekst i ogólna wymowa powodują, że przekroczone zostało prawo dziennikarzy do krytycznego przedstawiania zjawisk i faktów. Odnoszą się one bezpośrednio do powódki i podają wielokrotnie jej dane personalne. Słowa o „zabiciu dziecka” używane są w kontekście stwierdzeń, że powódka jest matką, która „nie zdołała zabić córki” i która „otrzymała nagrodę” za to, że „bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”, która „dostała odszkodowanie” za to, że „musiała urodzić dziecko” i teraz „powinna je oddać”. Przedstawiono powódkę jako kobietę, która „dla ochrony resztek już i tak słabego wzroku chciała człowieka pozbawić życia”. Są to w stosunku do niej sformułowania napastliwe, obraźliwe i pogardliwe. Wymowa ich jest taka, że powódka z urodzenia dziecka uczyniła źródło pozyskania pieniędzy, a życie jej córki było warte dla niej tyle, ile zadośćuczynienie, że otrzymała pieniądze za to, że nie zabiła dziecka. W tym kontekście określenie „zabicie dziecka” nabiera innego, obraźliwego charakteru, albowiem nie jest to już artykułowanie poglądu, że aborcja to zabicie człowieka, do czego(...)mają prawo. Pisanie, że powódka „powinna oddać” dziecko, ponieważ otrzymała za nie „odszkodowanie” było zniewagą nie tylko dla niej, ale także dla małoletniejJ., co z kolei wpłynęło na sferę uczuć matki do dziecka. W najwyższym stopniu znieważające dla powódki były dwa artykuły, które w swej treści odwoływały się do czasów II Wojny Światowej. W artykule(...)pozwanyM. G.wyraził pogląd, że obecnie jest równie strasznie jak w czasach zbrodniczej działalności hitlerowców z obozuA.. Uzasadnił tę ocenę, wskazując na wydanie przez Trybunał wS.wyroku w sprawie ze skargiA. T.i konkludując, że w jego konsekwencji powódka otrzyma „odszkodowanie za to, że nie mogła zabić swego dziecka”. Jakkolwiek wypowiedź ta jest oceną, to jednak naruszyła dobra osobiste powódki przez zastosowanie porównania w najwyższym stopniu znieważającego dla każdej osoby znającej historię XX wieku. Chybiony był zarzut strony pozwanej, jakoby treść cytowanego powyżej artykułu odnosiła się wyłącznie do sędziów Trybunału wS., skoro dwa akapity poświęcone są powódce, która zidentyfikowana jest z imienia i nazwiska i której przypisuje się określone, niskie motywy działania. Postępowanie powódki nie zostało wprawdzie wprost porównane do zbrodniczego działania esesmanów zA., to jednakże wynikało to z treści i konstrukcji tekstu. Konstatacja ta jest tym bardziej uzasadniona, że około połowa czytelników(...)ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, co pozwala przyjąć, że w większości nie są to osoby, które poddają czytane teksty analizie logicznej lub językowej, lecz rozumieją je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nich to, co czytają. Pozwani odpowiadają także za przytoczone w(...)wypowiedziŁ. W., który przyrównał wypłacenie powódce orzeczonego przez Trybunał wS.zadośćuczynienia do wykupywania Żydów z getta (artykuł(...)). Wprawdzie także i w tym przypadku nie ma bezpośredniego porównania powódki do hitlerowców, ale sens tej publikacji jest dla niej obelżywy, gdyż dla przeciętnego czytelnika wynika z niej jasna paralela: hitlerowcom płacono za „wypuszczenie” Żydów, a powódka otrzymała dwadzieścia pięć tysięcy euro, bo „jest to cena za życie polskich obywateli”, bo „powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone”. W obu tych sytuacjach miał miejsce „okup” za życie, a „okup” ten (czyli zadośćuczynienie) wypłacony został powódce. Omawiane artykuły we wskazanych powyżej fragmentach naruszyły dobra osobiste powódki, albowiem przekroczone zostały w nich granice, jakie wynikają z obowiązujących dziennikarzy (art. 1, 10, 12 Prawa prasowego)zasad: szczególnej staranności, rzetelności i szacunku dla praw innych osób. Pozwani opublikowali nieprawdę przy podawaniu przyczyn przyznania powódce zadośćuczynienia, co niewątpliwie stanowiło naruszenie jej dóbr osobistych. Nie było natomiast bezprawne opublikowanie zdjęcia powódki. Ochrona wizerunku jest zróżnicowana i zależy od tego, czy daną osobę można uznać za „powszechnie znaną”, a zdjęcie wykonane zostało w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Są to nie tylko znane społeczeństwu jednostki ze świata mediów, polityki, władzy i biznesu, ale także osoby, które przez wykonywanie swych ról publicznych, zawodowych, społecznych budzą zainteresowanie opinii publicznej. Zgoda takiej osoby na opublikowanie wizerunku nie jest wymagana, jeżeli zdjęcie wykonane zostało w związku z pełnieniem przez nią jej funkcji publicznych, a samo rozpowszechnienie zostało dokonane w celu informacyjnym, a nie komercyjnym. A. T.jest „osobą powszechnie znaną” w rozumieniuart. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, o czym świadczy jej osobista aktywność na różnego rodzaju konferencjach i jej udział w debatach, audycjach i programach telewizyjnych dotyczących praw kobiet do legalnego i bezpiecznego przerywania ciąży; jest ona jedną z bohaterek filmu(...), wielokrotnie udzielała wywiadów, komentując nie tylko wyrok Trybunału wS.z dnia 20 marca 2007 r., ale też polską ustawę „antyaborcyjną”. Opublikowanie zdjęcia, które dotyczyło nie życia prywatnego powódki, lecz sytuacji związanej z postępowaniem przed Trybunałem, nie było zatem bezprawne i nie stanowiło naruszenia prawa podmiotowego. Pozwani nie mogą skutecznie uwolnić się od odpowiedzialności, powołując się na konstytucyjne prawo do wyrażania przekonań religijnych oraz(...)charakter tygodnika(...). Nie ulega wprawdzie wątpliwości, że ma on prawo prezentować wszelkie poglądy społeczności(...), co obejmuje także tematykę aborcji, w szczególności zaś wyrażanie dezaprobaty moralnej dla zabiegów przerywania ciąży, ale głoszenie takich poglądów i przekonań nie może naruszać dobrego imienia i praw innych. Nie ma podstaw do przyjęcia, że wolność prasy i prawo do poglądów religijnych usprawiedliwiają wyrażanie przekonań(...)w taki sposób, jak uczynili to pozwani pisząc, że powódka jest matką, która „otrzymała nagrodę” za to, że „bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”, która „dostała odszkodowanie” za to, że „musiała urodzić dziecko”. Taka treść artykułów nie jest prezentowaniem poglądów, a stanowi jedynie wyraz skrajnie negatywnych emocji do powódki, pogardy, niechęci i napastliwości, co pozwala przyjąć, że pozwani przekroczyli granice dopuszczalnej krytyki prasowej. Stwierdzenie, iż odszkodowanie było „nagrodą za niezmordowanie dziecka” było niezgodne z motywami wyroku Trybunału wS.. Bezprawności działania pozwanych nie uchyla to, że powódka jest osobą „powszechnie znaną” w rozumieniuart. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie oznacza to bowiem, iż można wobec niej stosować każdy, nawet bardzo obraźliwy sposób wypowiedzi. Reasumując, nie było bezprawne zachowanie pozwanych, gdy w ogólnej debacie światopoglądowej nazywali aborcję „zabiciem człowieka”, jak również gdy spersonalizowali tę wypowiedź przez zarzucenie konkretnie oznaczonej osobie (powódce) zamiaru „zabicia człowieka”. Naruszenie dóbr powódki polegało na tym, że określenie „zabicie człowieka” wielokrotnie pojawiało się artykułach(...)jako element szerszej wypowiedzi, która z uwagi na swój sens i treść zawartego w niej porównania do czasów nazistowskich powodowała obrazę jej czci i godności. Przesądza o tym ocena sposobu rozumienia tych tekstów przez przeciętnego czytelnika(...), przy uwzględnieniu faktu, że co drugi z nich jest osobą o niskim wykształceniu, a jego zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru przez niego sensu tego, co czyta. Nie było podstaw do zobowiązania pozwanych do przeproszenia za „bezprawne ingerowanie w sferę życia prywatnego PaniA. T.poprzez sugerowanie, iż nie chciała ona swego dziecka” i „sugerowanie, że powódka usiłowała dopuścić się zabójstwa” oraz za „bezprawne ingerowanie w sferę życia prywatnego PaniA. T.poprzez opublikowanie zdjęcia PaniA. T.bez Jej zgody”. W tym zakresie zamieszczone w(...)ocenne wypowiedzi o tym, że powódka nie chciała swego dziecka, nie podlegały kognicji Sądu i nie naruszyły jej dóbr osobistych, gdyż nie przekroczyły dopuszczalnych granic, nie miały też formy obraźliwej. Dotyczy to także zasadności żądania przeproszenia za sugerowanie, że powódka „usiłowała dopuścić się zabójstwa”. Nie można bowiem potraktować używania w(...)czasopiśmie określenia „zabicie dziecka nienarodzonego” jako równoznacznego z postawieniem zarzutu zabójstwa w potocznym rozumieniu tego słowa. Niezasadne było także żądanie powódki zobowiązania pozwanych do przeproszenia za zamieszczenie jej zdjęcia, albowiem nie doszło w tym przypadku do naruszenia dóbr osobistych. Na uwzględnienie zasługiwało natomiast żądanie, aby pozwani przeprosili za „bezprawne porównanie do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za Zagładę Żydów w obozieO.oraz męczeństwo Żydów w gettach”, albowiem stanowiły one rażące naruszenie czci i godności powódki. Powódka domagała się, aby pozwani stwierdzili, iż „wyrażają ubolewanie, że poprzez bezprawne naruszenie dóbr osobistych PaniA. T.i używanie języka nienawiści spowodowali ból i krzywdę PaniA. T.”. Zgodnie z definicją Słownika języka polskiego PWN nienawiść to „uczucie silnej niechęci, wrogości do kogoś lub czegoś”. W opisanych wyżej artykułach silna niechęć do powódki jest wyraźnie odczuwalna. Kwestionowane teksty stanowiły wyraz skrajnej dezaprobaty dla powódki jako człowieka, wyrażanej pogardliwie i napastliwie, z pozycji wyższości moralnej, co w szczególności znajduje wyraz w tekścieF. K.: „Jak się za coś dostaje odszkodowanie, to się to zwraca instytucji wypłacającej pieniądze. PaniT.po odebraniu pieniędzy powinna oddać dziecko”. Należyta staranność, o której mowa wart. 12 Prawa prasowego, winna była powstrzymać pozwanegoM. G.od zgody na publikowanie tekstów sugerujących, że powódka domagała się odszkodowania (i otrzymała je) za to, że nie zabiła swojej córki, lub zrównujących postępowanie powódki z hitlerowcami. Stosowanie takiej oddziałującej na emocje retoryki, zwłaszcza przy świadomości Redakcji, że połowa czytelników tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, było przejawem braku dziennikarskiej odpowiedzialności. Oczywiste jest, że w Polsce odwoływanie się przy ocenie postępowania powódki do sytuacji, jakie miały miejsce podczas II Wojny Światowej, będzie szczególnie mocno wpływać na reakcje czytających i może doprowadzić do eskalacji uczuć skrajnych, bardzo wobec powódki negatywnych, i to tym bardziej, że nieprzychylne publikacje o niej nie miały charakteru incydentalnego. Kwestionowane teksty spowodowały agresję słowną nie tylko wobec powódki, ale także jej rodziny, w tym dzieci. Za uzasadnione uznać należało żądanie powódki zasądzenia od pozwanych na jej rzecz zadośćuczynienia, lecz tylko w zakresie 30 000,00 zł, która to kwota adekwatna jest tak do stopnia naruszenia dóbr osobistych, jak i do zakresu uwzględnionego roszczenia (art. 448 k.c.). Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu przywołał Sąd normęart. 100 k.p.c.oraz113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Apelację od powyższego wyroku w zakresie punktu 1, 2, 4 i 5 wnieśli pozwaniM. G.i Archidiecezja(...)wK.. Zarzucili: - naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.przez dokonanie przez Sąd Okręgowy ustaleń co do treści wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 marca 2007 r. bez wskazania źródła tych ustaleń, - naruszenieart. 233§1 k.p.c.przez: - błędne przyjęcie, że w tygodniku(...)w kwestionowanych artykułach zafałszowano sens i przyczyny wydanego przez Europejski Trybunał Praw Człowieka wyroku, - pominięcie, jak inne media oceniały treść i skutki tego wyroku, - nieprawidłowe ustalenie, że przeciętny czytelnik(...)nie poddaje tekstów analizie logicznej ani językowej i rozumie je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nim to, co czyta, i że jest on osobą, której zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru czytanego tekstu, podatną na eskalację skrajnie negatywnych uczuć w stosunku do osób skrytykowanych w tym tygodniku, - błędne ustalenie, że powódka w publikacjach(...)porównana została dohitlerowskich zbrodniarzy, - błędne ustalenie, że z kontekstu i ogólnej wymowy publikacji wynikały uwłaczające dla powódki sugestie, jakobyz faktu urodzenia dziecka uczyniła źródło pozyskania pieniędzylubotrzymała odszkodowanie pieniężne za to, że powstrzymała się od zabicia swojej córki, - błędne ustalenie, że publikacje(...)posługiwały się językiem (mową) nienawiści, - fałszywe ustalenie, że powódka i jej dzieci z powodu publikacji spotkały się z nieprzyjemnymi komentarzami sąsiadów oraz kolegów szkolnych, a tym samym, że teksty te spowodowały agresję słowną wobec powódki i jej rodziny, - obrazęart. 54 Konstytucji RPi art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz24§1 k.c.przez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że gwarantowana przez nie wolność słowa nie obejmuje poglądu, że na mocy wyroku ETPCz z dnia 20 marca 2007 r. przyznano skarżącej zadośćuczynienie za to, że nie dokonała ona aborcji, oraz przez przyjęcie, że poglądy prezentowane w(...)nie podlegają ochronie prawnej, gdyż niczego nie wnoszą do społecznej dyskusji o aborcji, bo są tylko ekspresją emocji, nie argumentów, - obrazęart. 24§1 k.c.w związku zart. 41 Prawa prasowegoprzez dokonanie ustaleń o naruszeniu dóbr osobistych oraz skutków tego naruszenia w oparciu o arbitralnie skonstruowane kryteriumprzeciętny czytelnik GNw miejsceprzeciętnego, rozważnego odbiorcyoraz przez błędne określenie podmiotowych i przedmiotowych granic krytyki prasowej, to jest przez zastosowanie wobec publikowanej przez pozwanych krytycznej oceny promujących aborcję działań powódki kryteriów właściwych dla oceny osób nieprowadzących działalności publicznej, pomimo ustalenia, że w zakresie, którego sporne artykuły dotyczyły, powódka spełnia warunki do zakwalifikowania jej jako osoby prowadzącej taką działalność, a także przez oderwanie oceny wypowiedzi zawartych w spornych artykułach od kontekstu całokształtu działalności i wypowiedzi proaborcyjnych powódki oraz przez przyjęcie, że inkryminowane wypowiedzi bezprawnie naruszyły cześć, godność, dobre imię powódki i jej uczucia matczyne wobec córki, -art. 24§1 k.c.przez uznanie, że złożenie oświadczenia o określonej w wyroku treści stanowi „czynność potrzebą do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powódki w rozumieniu tego przepisu”, podczas gdy oświadczenie to zmierza wyłącznie do upokorzenia pozwanych oraz uznania twierdzeń opartych na światopoglądzie wyznawanym przez pozwanych za język (mowę) nienawiści, -art. 38 ust. 1 Prawa prasowegoprzez przyjęcie odpowiedzialności pozwanegoM. G.mimo braku ustalenia, że decydował on bądź uczestniczył we współdecydowaniu o publikacji na łamach tygodnika(...), -art. 448 k.c.przez zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki zadośćuczynienia za krzywdę w wysokości 30 000,00 zł. W oparciu o te zarzuty pozwani domagali się zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 19 lutego 2010 r. zmodyfikowali swe stanowisko o tyle, że w przypadku uwzględniania apelacji, wnieśli o nieobciążanie powódki kosztami procesu i za pierwszą, i za drugą instancję. Ponadto pozwani wnieśli o dopuszczenie dowodów z tekstu „tłumaczenia przysięgłego” wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. na okoliczność treści i sensu orzeczenia, z wyników badań(...)na okoliczność profilu „przeciętnego czytelnika”(...), a także z tekstu artykułu z dnia 23 września 2009 r. autorstwaM. T.-J.iG. B.(...)zamieszczonego na stronie internetowej(...), na okoliczność rzeczywistych intencji, które legły u podstaw wytoczenia powództwa. Powódka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów procesu. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja jest uzasadniona w nieznacznym tylko zakresie, dotyczącym zastąpienia w treści przeprosin, do jakich zobowiązani zostali pozwani, słów: „za Zagładę Żydów” słowami: „za morderstwa”. W pozostałej części zaskarżone orzeczenie należy uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny przedstawionego przez strony materiału procesowego i trafnej wykładni prawa materialnego. Poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia i wnioski Sąd Apelacyjny przyjmuje jako własne. Na wstępie podkreślić przyjdzie, że rozpoznawana sprawa nie dotyczy przekonań religijnych i związanej z tym wolności wyrażania poglądów w kwestii dotyczącej aborcji, lecz naruszenia dóbr osobistych, które chronione są przepisami prawa, to jest normamiart. 23 i 24 kodeksu cywilnegoorazart. 37i następnychustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe(Dz.U. nr 5, poz. 24 ze zm.). Wzajemna relacja między tymi przepisami rozwiązana została przez normy kolizyjne zamieszczone wart. 24§3 k.c.oraz37 Prawa prasowego. Pierwszy z nich w§3stanowi, że „Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach…”, drugi natomiast stwierdza, że do odpowiedzialności za naruszenie prawa, spowodowane opublikowaniem materiału prasowego, stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej. Oznacza to, że ustawodawca przyjął kumulatywny zbieg przepisów ustawy, dopuszczając kumulatywne albo alternatywne stosowanie środków ochrony przewidzianej w przepisach obu ustaw, przy czym wybór tych środków należy do strony powodowej (zob. wyrok SN z 24.08.1990r., IICR 405/90, LEX nr 37063). Zgodnie zart. 38 ust. 1 Prawa prasowegoodpowiedzialność cywilną za spowodowane opublikowaniem materiału prasowego naruszenie prawa ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału, przy czym nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy, w zakresie odpowiedzialności majątkowej zaś odpowiedzialność tych osób jest solidarna. Niewątpliwie pozwana Archidiecezja(...)wK.jest wydawcą tygodnika(...), a pozwanyM. G.jest jego redaktorem naczelnym oraz autorem jednego z inkryminowanych artykułów –(...), który ukazał się w numerze(...)z 7 października 2007 r. Jak już w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia wyjaśnił Sąd pierwszej instancji, stosownie do przepisówart. 23 i 24 k.c.poszkodowanemu w przypadku naruszenia jego dobra osobistego służy ochrona cywilnoprawna. Dobra te podlegają ochronie, jeżeli ich naruszenie (zagrożenie) jest bezprawne. W przypadku zarzutu naruszenia dóbr osobistych w materialne prasowym, sąd musi dokonać analizy i oceny tego materiału przez pryzmat przeciętnego odbiorcy. Przenosząc powyższe wywody na okoliczności rozpoznawanej sprawy, stwierdzić w pierwszej kolejności trzeba, że nie znajduje uzasadnienia zarzut skarżących, jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia normyart. 328§2 k.p.c.przez dokonanie ustaleń faktycznych odnośnie do treści wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 20 marca 2007 r. w sprawieA. T.przeciwko Polsce, skarga nr(...), bez wskazania ich źródła. Wyrok Trybunału jest wszak powszechnie dostępny, znany był i stronom, i Sądowi pierwszej instancji, o czym świadczy uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia, w którym Sąd ten prawidłowo przywołał jego treść i wskazał, z jakich przyczyn Państwo Polskie zobowiązane zostało do wypłacenia powódce 25 000 euro z tytułu szkody niemajątkowej. Przyczyną tą było naruszenie art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wskutek niedopełnienia przez Państwo pozytywnego obowiązku zapewnienia stronie skarżącej (tu: powódce) skutecznego poszanowania jej życia prywatnego. Bez znaczenia jest przy tym – na co także powołuje się apelacja – jak inne media oceniały treść i skutki wyroku Trybunału, skoro rozpoznawana sprawa dotyczy wyłącznie pozwanych. Podnieść trzeba, że pozwanyM. G.nie miał trudności w prawidłowym zrozumieniu wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i zawartych w nim wniosków, z zeznań jego wynika bowiem, iż „zrozumiał wyrok tak, że Polska musiała wypłacić odszkodowanie powódce, bo kiedy ta chciała dokonać przerwania ciąży, nie było procedur odwoławczych, z których mogłaby skorzystać” (k. 423). Nie zachodziła zatem potrzeba dopuszczenia dowodu z tekstu dokonanego na zlecenie skarżących tłumaczenia wyroku Trybunału z 20 marca 2007r. na okoliczność jego treści i sensu. Zawarty w apelacji w tym przedmiocie wniosek oddalony został przeto w myśl 228k.p.c. Zarzuty dotyczące naruszeniaart. 233§1 k.p.c.nie mają uzasadnionych podstaw, sprowadzają się bowiem do kwestionowania oceny dowodów, dokonanej przez Sąd pierwszej instancji w ramach zagwarantowanej mu tą normą swobody. Przyjmuje się, że granice swobodnej oceny dowodów wyznaczone są przez: zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, nakaz opierania się na dowodach przeprowadzonych prawidłowo, nakaz wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i konieczność wskazania, na podstawie których dowodów dokonano ustaleń, a którym dowodom odmówiono wiarygodności i mocy. Tymczasem apelacja nie wskazuje skutecznie, by Sąd Okręgowy uczynił to z naruszeniem wymienionych zasad i nakazów. Zgodnie z przyjętą i utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów jest uzasadniony jedynie wówczas, gdy skarżący wykaże, że ocena ta dokonana została rażąco wadliwie albo oczywiście błędnie. Postawienie w apelacji zarzutu naruszeniaart. 233§1 k.p.c.nie może ograniczać się do zaprezentowania odmiennej oceny dowodów niż dokonana przez Sąd pierwszej instancji (zob. orz. SN z 14.01.2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000,7-8, 139). Nie mogą zostać uznane za trafne wywody apelacji, jakoby pozwani, publikując inkryminowane artykuły, bronili ważnego interesu społecznego, czego miał nie dostrzec Sąd pierwszej instancji, pomijając ustalenia co do odbioru tego wyroku przez inne media oraz nie biorąc pod uwagę tego, czego sama powódka domagała się w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Nie można bronić żadnego interesu społecznego, naruszając równocześnie dobra osobiste innych osób czy też innej osoby, zwłaszcza tak, jak uczynił to pozwanyM. G., posługując się niezgodnymi z prawdą argumentami, przekazując czytelnikom(...), że „PaniT.otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że nie mogła zabić swojego dziecka” lub „za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”. Pozwany wiedział, że przyczyną zasądzenia na rzecz powódki 25 000 euro było stwierdzenie przez Trybunał braku w prawie polskim procedur odwoławczych w przypadkach zezwalających na przerwanie ciąży, określonych w art. 4a ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z zm.). Konsekwencją tego było uznanie przez Trybunał, że doszło do naruszenia art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Bezprawności działania pozwanych nie pozbawia wskazywana w apelacji treść zdania odrębnego jednego z członków orzekającego w sprawie ze skargiA. T.składu (...)Praw Człowieka – sędziego J.B. B.. Przedstawiony przez niego pogląd pozostaje bowiem bez znaczenia o tyle, że pozostali członkowie składu orzekającego wyrazili inne zapatrywanie, które stało się podstawą wyroku oraz stanowiska wskazanego w jego pisemnych motywach. Wypada jedynie zwrócić uwagę na to, iż sędzia J.B. B.stwierdził, że „w niniejszej sprawie Trybunał pomija debatę dotyczącą aborcji w Polsce” (pkt 6. zd. drugie zdania odrębnego). Nie mogą pozwani powoływać się na to, że(...)komentował rozstrzygnięcie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zaledwie w tydzień po jego wydaniu, w czasie gdy w mediach dominował pogląd, że Trybunał nałożył na Polskę sankcję za odmowę aborcji. Zgodnie zart. 12 Prawa prasowegoprzy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych dziennikarz obowiązany jest zachować szczególną staranność i rzetelność, zwłaszcza zaś sprawdzać zgodność z prawdą wszystkich wiadomości lub podać ich źródło oraz chronić dobra osobiste. Zobowiązując dziennikarza do szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i korzystaniu z materiałów prasowych, ustawodawca nałożył na niego powinność sprawdzania zgodności z prawdą uzyskiwanych wiadomości. Staranność oznacza dokładność, pilność, sumienność, troskliwość, gorliwość, dbałość o szczegóły. Przez rzetelność z kolei należy rozumieć uczciwość, solidność, obowiązkowość, konkretność, odpowiedzialność za słowo. Staranność szczególna w znaczeniu potocznym to staranność niezwykła, wyjątkowa, specjalna, nieprzeciętna. Judykatura posługuje się także określeniami takimi jak ostrożność, rozwaga, dokładność, zapobiegliwość, oględność, roztropność (J. Sobczak „Prawo Prasowe”, Komentarz, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008, str. 407-408). Nie mogli zatem poprzestać pozwani na niesprawdzonych poglądach, zwłaszcza gdy publikowane przez nich artykuły godziły w dobra osobiste konkretnej osoby, wielokrotnie wymienianej z imienia i nazwiska. Bez znaczenia była w tej sytuacji pełna treść zawartego w skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka żądania powódki, skoro pozwani w inkryminowanych artykułach odnosili się nie do tej skargi, a do zapadłego orzeczenia, które stwierdzało, że doszło tylko do naruszenia 8 Konwencji. Wbrew odmiennym wywodom autora apelacji, Sąd pierwszej instancji nie odmówił przeciętnemu czytelnikowi tygodnika(...)„podstawowych kompetencji intelektualnych”, nie przyjął, że „jest on osobą ograniczoną w swoich ocenach przez zaangażowanie religijne” ani że czytelnicy(...)są osobami szczególnie podatnymi na „eskalację uczuć skrajnych i agresję względem osób napiętnowanych przez tygodnik”. Wysnucie takich wniosków z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku jest nieuprawnione. Sąd Okręgowy – mając na względzie to, że blisko połowa czytelników tygodnika ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe – trafnie uznał jedynie, że w większości nie są to osoby, które poddają czytane teksty analizie logicznej lub językowej, lecz rozumieją je zgodnie z emocjami, jakie budzi w nich to co czytają, a ich zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru sensu czytanego tekstu. Temu stanowisku Sądu pierwszej instancji nie można odmówić słuszności. PozwanyM. G.w zeznaniach swoich przyznał wszak, że około 46% czytelników(...)ma wykształcenie podstawowe i zasadnicze zawodowe; oczywistym także jest, że tygodnik ten trafia przede wszystkim do(...)(k. 423). W tym kontekście nie zachodziła potrzeba weryfikacji profilu przeciętnego czytelnika(...), tym bardziej, że strona pozwana nie złożyła takiego wniosku w toku postępowania w pierwszej instancji. Wniosek dowodowy na tę okoliczność, zgłoszony w apelacji, oddalony został natomiast przez Sąd Apelacyjny jako spóźniony na podstawieart. 381 k.p.c.Pozwani nie wykazali bowiem, aby nie mogli dowodu tego powołać przed Sądem pierwszej instancji. Przywołane w publikowanych artykułach zbrodnie II Wojny Światowej, to jest morderstwa dokonywane przez hitlerowców w obozieO.i męczeństwo Żydów w gettach, w kontekście czynności podejmowanych przez powódkę w celu dokonania zabiegu przerwania ciąży – co określane było mianem „zabójstwa” – musiały wywołać u każdego przeciętnego czytelnika skojarzenia z działalnością tych zbrodniarzy. Nie jest także trafne stanowisko skarżących, jakoby pozwanyM. G.w artykule(...)ograniczył się do porównania czasów, sytuacji i zdarzeń, a nie ludzi. W artykule wymienione zostało dwukrotnie nazwisko powódki wraz z fałszywą informacją, że „otrzyma 25 tys. euro odszkodowania, plus koszty postępowania, za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono.” Wskazani zostali tam jednocześnieM.iH., „przyzwyczajeni do morderstw dokonywanych za płotem obozu”. Łącznikiem pomiędzy morderstwami dokonywanymi przez tych zbrodniarzy a powódką jest pytanie – „A jak jest dzisiaj?”. Odpowiedź pozwanego „Inaczej, ale równie strasznie” wywołuje nieodparte skojarzenie, że powódka chciała dopuścić się zabójstwa „równie strasznego” jak te, które popełniane były w Obozie wO.. Oceny tej nie może zmienić wskazywana w apelacji definicja pojęcia „porównanie” w rozumieniu autorów publikacji(...)oraz zaprezentowana za autorem(...)konstrukcja semantyczna, przeciętny czytelnik nie dokonuje bowiem analizy tekstów według zaprezentowanych przez skarżących reguł. Brak jest w tej sytuacji podstaw do podzielenia wyrażonego w apelacji stanowiska, jakoby użyte przez pozwanegoM. G.porównanie nie odnosiło się do ludzi; i w tym zakresie zatem zarzut naruszeniaart. 233§1 k.p.c.nie zasługiwał na uwzględnienie. Tezom uprzednio przedstawionym nie przeczy to, że w artykule pozwanegoM. G.doszukać się można też znieważenia sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wS., którzy to sędziowie po wykonaniu swojego „zbrodniczego obowiązku”, podczas wypoczynku są – podobnie jak hitlerowscy zbrodniarzeM.iH.– uśmiechnięci i zrelaksowani. To nie oni jednak dążą do „zabicia swojego dziecka” ani też nie domagają się „nagrody” za to, że nie pozwolono im „zabić swojego dziecka”. Osobą, która chce dokonać „morderstwa” – takiego jak „dokonywane za płotem obozu” – jest wymieniona w artykule(...)A. T.. Trafnie zatem stwierdził Sąd Okręgowy, iż chybione są wywody pozwanych, jakoby tekst ten odnosił się tylko do sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Uznać bowiem trzeba, że nie można było, w tak skonstruowanym artykule i przy użyciu takich słów, obrazić sędziów tego Trybunału, nie obrażając równocześnie powódki. Nie sposób także zgodzić się z wywodami apelacji, że powołana w artykule autorstwaF. K.(...)wypowiedźŁ. W., dotycząca wykupywania Żydów z getta, nie nasuwa skojarzenia powódki z hitlerowskimi zbrodniarzami. Sąd Apelacyjny podziela zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku wywody Sądu pierwszej instancji i w tym zakresie, że kwota 25 000 euro, którą powódka otrzymała na mocy wyroku Trybunału, jest według autora tej wypowiedzi – „ceną za wykupienie życia jej córki”. Odmienne twierdzenia apelacji nie znajdują uzasadnienia w kontekście całego artykułu, w którym wymieniono kilkakrotnie nazwisko powódki, która „wcześniej robiła wszystko, żeby córeczki w ogóle nie oglądać”, oraz poinformowano, że „wyszła ona z poczuciem zwycięstwa” z „takiego Trybunału”, który przyznał jej 25 000 euro „zadośćuczynienia moralnego”, a następnie skonstatowano, że „Jeżeli 25 tysięcy euro jest ceną za życie polskich obywateli, to państwo polskie powinno ją płacić. To jest powód do dumy. Jak kiedyś wykupywano Żydów z getta, tak teraz, skoro taka jest konieczność, powinniśmy wykupywać dzieci nienarodzone, ocalając im życie”. W konsekwencji uznać należy, że porównanie powódki do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za morderstwa w obozieO.i za męczeństwo Żydów w gettach jest przejawem silnej niechęci i wrogości wobec niej, a tym samym nienawiści. Są to wypowiedzi o faktach, a nawet kreowanie tych faktów, nie zaś tylko ocena pewnych powszechnie znanych i żywo dyskutowanych zdarzeń. Podnieść przy tym trzeba z całą mocą, że nawet sądy ocenne mogą okazać się nadużyciem, jeżeli zawarta w nich ocena nie ma podstaw w faktach. Przechodząc do zarzutu apelacji kwestionującego zasadność przypisania inkryminowanym publikacjom języka (mowy) nienawiści, uznać należy, iż nie jest on uzasadniony. Trafnie odniósł się Sąd pierwszej instancji do definicji pojęcia „nienawiść” stwierdzając, że oznacza ono uczucie silnej niechęci, wrogości do kogoś („Słownik języka polskiego”). Tak też rozumie to słowo przeciętny odbiorca (nie tylko(...)), to jest osoba zwykła, rozsądna, racjonalnie oceniająca, o przeciętnej inteligencji, wykształceniu i wiedzy. Nie można domagać się od takiego przeciętnego odbiorcy wiedzy specjalistycznej i znajomości języka prawniczego, którym posługiwał się Europejski Trybunał Praw Człowieka używając w niektórych swych wyrokach pojęcia „mowy nienawiści” (hate speech) dla określenia wypowiedzi, które „rozpowszechniają, podżegają, promują lub usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm albo inne formy nienawiści oparte na nietolerancji”. Pozwani w publikacjach, które naruszyły dobra powódki, powołując się na swój światopogląd, użyli języka stanowiącego zaprzeczenie głoszonych przez nich zasad i wartości.(...)jest religią miłości i taki też winien być język zamieszczanych w(...)publikacji. Pojęciem przeciwstawnym językowi miłości jest język nienawiści, którym posłużyli się autorzy inkryminowanych publikacji, budując retoryczne figury stawiające znak równości między działaniami zmierzającymi do dokonania w oparciu o istniejące regulacje prawne aborcji w obawie o utratę wzroku, a zbrodniami w Obozie Zagłady wO.. Warto w tym miejscu przypomnieć, iż zgodnie z preambułą do zawartego między(...)a Rzecząpospolitą Polską Konkordatu, fundamentem rozwoju wolnego i demokratycznego społeczeństwa jest poszanowanie godności osoby ludzkiej i jej praw. Poszanowanie to nie może odnosić się jednak wyłącznie do wyznawców tego samego światopoglądu. Jest oczywiste – na co wskazywał już Sąd Okręgowy w pisemnych motywach – że tygodnik(...)ma prawo eksponować wszelkie poglądy społeczności(...), co obejmuje także debatę na temat aborcji i obowiązujących w Polsce w tym przedmiocie unormowań, oraz prezentować stanowisko, że prawo to powinno zostać zmienione, i wyrażać dezaprobatę moralną w stosunku do wykonywania zabiegów przerwania ciąży. Pozwani nie mogą jednak naruszać przy tym niczyich dóbr osobistych, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie. Bezpodstawnie podnoszą apelujący, że Sąd pierwszej instancji dał wiarę zeznaniom powódki o „nieprzyjemnych komentarzach” i zaczepkach, z którymi ona i jej dzieci były „konfrontowane” w związku z publikacjami w(...). Pomimo iż nie ulega wątpliwości, że sytuacje takie mogły mieć miejsce – na co powódka w swoich zeznaniach powoływała się – to Sąd ten okoliczności takich nie ustalił. Zasądzając zadośćuczynienie kierował się Sąd natomiast jego celem, a to rekompensatą za krzywdę moralną odniesioną na skutek naruszenia prawa w stwierdzonym zakresie. W szczególności Sąd wziął pod uwagę kwestię oczywistą i niewymagającą dowodu, iż stawianie powódki na równi z nazistami i przypisywanie jej korzyści pieniężnej za „niezabicie dziecka”, a także uprzedmiotowienie dziecka godzi dotkliwie w jej uczucia macierzyńskie, poczucie godności własnej i czci. Dobór słów i porównań rzutował na stopień cierpień psychicznych powódki. Przechodząc do oceny zarzutów dotyczących obrazy prawa materialnego, stwierdzić trzeba, że i one w przeważającym zakresie skutku odnieść nie mogą. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się obrazyart. 54 ust. 1 Konstytucjistanowiącego, iż „Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania publikacji”. Zapis w nim zawarty nie uprawnia bowiem do naruszania dóbr osobistych, które pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Również żaden światopogląd nie usprawiedliwia obrażania i poniżania innych osób. Nie sposób przychylić się do argumentów apelacji, że gwarantowana przez powyższy przepis wolność wyrażania swoich poglądów zezwalała na opublikowanie tezy, iż na mocy wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 marca 2007 r. Trybunał przyznał powódce zadośćuczynienie za to, że nie dokonała ona aborcji, a posługując się słowami pozwanegoM. G.– „za to, że nie mogła zabić swojego dziecka” i „za to, że bardzo chciała zabić swoje dziecko, ale jej nie pozwolono”. Teza ta była nieprawdziwa, gdyż – jak wynika z treści przywołanych wcześniej zeznań pozwanego – wiedział on, jaka była przyczyna zasądzenia na rzecz powódki kwoty 25 000 euro. Nie była to zatem ocena prawna, lecz przedstawienie czytelnikom(...)fałszywych informacji w celu wywołania niechęci i wrogości wobec powódki, która podejmowała działania zgodne z porządkiem prawnym. Porównanie jej do dokonujących morderstw w obozieO.i biorących wykupne za wypuszczenie Żydów z getta hitlerowskich zbrodniarzy nie mieści się w ramach zagwarantowanejart. 54 ust. 1 Konstytucjiwolności wyrażania swoich poglądów. Z tych samych przyczyn nie nastąpiło także naruszenie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Konwencja ta stanowi część polskiego porządku prawnego, została bowiem ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie (art. 1 ustawy z 2.10.1992 r.o ratyfikacjiKonwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Dz.U. nr 85, poz. 427 oraz oświadczenie rządowe z 7.04.1993 r., Dz.U nr 61, poz. 285). Orzecznictwo organów Konwencji daje podstawę do wniosku, że ochrona wynikająca z art. 10 rozciąga się na wszelkie rodzaje wypowiedzi wyrażające opinie, idee lub informacje niezależnie od ich treści oraz sposobu komunikowania się. Korzystanie w odpowiedni sposób ze swobody wypowiedzi jest wszak sprawą złożoną i delikatną (por. orz. Perna v. Włochy z 25.07.2001, Izba (Sekcja II), §46). Dziennikarze korzystają z gwarancji umożliwiających im publikowanie informacji o sprawach publicznie ważnych pod warunkiem, że działają w dobrej wierze i na ścisłej podstawie faktycznej i prawnej oraz zapewniają wiarygodną i precyzyjną informację zgodną z etyką dziennikarską (por. orz. Fressoz i Roire v. Francja z 21.01.1999 r., Wielka Izba, §54, orz. Stoll v. Szwajcaria z 25.04.2006r., Izba (Sekcja IV), §53). W inkryminowanych publikacjach swoboda wypowiedzi pozbawiona była dobrej wiary, ścisłej podstawy faktycznej i prawnej oraz wiarygodnej i precyzyjnej informacji zgodnie z etyką dziennikarską. Zauważyć ponownie należy, iż nawet sądy ocenne mogą okazać się nadużyciem, jeśli zawarta w nich ocena nie ma podstaw w faktach (por. orz. Hedersten i Baadsgaard v. Dania z 19.06.2003 r., Wielka Izba, §56). Ponieważ, jak wynika z wcześniejszych wywodów, stanowisko skarżących, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka przyznałA. T.odszkodowanie za odmowę przerwania ciąży, jest sprzeczne z prawdą, zarzut naruszeniaart. 54 ust. 1 Konstytucjioraz art. 10 Konwencji jest bezzasadny. Prawidłowo także Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że działanie pozwanych było bezprawne. Za bezprawne uważa się bowiem każde działanie naruszające dobra osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności je usprawiedliwiających. Samo powołanie się na działanie w obronie subiektywnie uzasadnionego interesu bezprawności nie może uchylić. Ciężar dowodu braku bezprawności działania (art. 24 k.c.) spoczywa na osobie, której zarzucono naruszenie dobra osobistego. Musi ona wykazać, że była do tego uprawniona. Domniemanie to może sprawca obalić, jeżeli wykaże, że zachodziła jedna z okoliczności wyłączających bezprawność działania. Okolicznościami tymi są: 1) działanie w ramach porządku prawnego, to jest działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawne, 2) wykonywanie prawa podmiotowego, 3) zgoda pokrzywdzonego, 4) działanie w obronie uzasadnionego interesu społecznego (por. wyrok SN z 19.10.1989 r., II CR 419/89, OSP 1990/11-12/377). Pozwani żadnej z tych okoliczności nie wykazali. Oceniając kwestię bezprawności działań pozwanych trzeba zwrócić uwagę, żeprawo prasowestanowi, między innymi, iż zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz (czyli osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, czy to pozostająca w stosunku pracy z redakcją, czy to zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji) ma obowiązek działać zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego w granicach określonych przepisami prawa (art. 10 ust. 1 Prawa prasowego) i zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzać zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło, a także chronić dobra osobiste (art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 Prawa prasowego). Pozwani, porównując powódkę do nazistowskich zbrodniarzy i podając fałszywie przyczyny zasądzenia na jej rzecz 25 000 euro, uchybili zarówno etyce zawodowej, jak i wymienionej zasadzie rzetelności. W Rezolucji(...)Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 1 lipca 1993 r. w sprawie etyki dziennikarskiej (Zeszyty Prasoznawcze, Kraków 1994, R.XXXVI, nr 3-4, 140) stwierdzono, między innymi, że przekazywanie informacji powinno być oparte na popartej weryfikacją i udokumentowaniem zebranych materiałów prawdzie i cechować je winna bezstronność przekazu zarówno w prezentacji, opisie, jak i narracji (pkt 4, str. 155), a ponadto że media mają moralny obowiązek bronić demokratycznych wartości, a wśród nich: poszanowania ludzkiej godności, tolerancji, konsekwentnego sprzeciwiania się językowi nienawiści i konfrontacji, odrzucać wszystkie rodzaje dyskryminacji wynikającej z odmienności, między innymi religijnej (pkt 33, str. 159). W Polsce w dniu 29 marca 1995 r. podpisana została przez prezesów największych mediów i organizacji dziennikarskich Karta etyczna mediów. Propagatorem tej Karty było rzymskokatolickie Duszpasterstwo Środowisk(...). Sformułowano w niej kilka zasad, a wśród nich: zasadę prawdy – co znaczy, że dziennikarze oraz wydawcy dokładają wszelkich starań, aby przekazywane informacje były zgodne z prawdą i sumienne, zasadę obiektywizmu – co znaczy, że autor przedstawia rzeczywistość niezależnie od swoich poglądów i rzetelnie relacjonuje różne punkty widzenia, zasadę szacunku i tolerancji – czyli poszanowania ludzkiej godności, praw, dóbr osobistych, a szczególnie prywatności i dobrego imienia, zasadę wolności i odpowiedzialności – co znaczy, że wolność mediów nakłada na dziennikarzy i wydawców odpowiedzialność za treść i formę przekazu oraz za wynikające z nich konsekwencje. Tymczasem pozwani, wbrew faktom, wyraźnie zmierzali do zdeprecjonowania osoby powódki, naruszając przez to jej dobra osobiste. Wypada także powołać się na uzasadnienie Sądu Najwyższego do wyroku z dnia 5 kwietnia 2002 r. (II CKN 1095/99, OSNC 2003/3/42), z treści którego wynika, że wolność prasy i wolność wypowiedzi prasowych doznaje ograniczeń płynących z prawa obywateli do ich rzetelnego informowania (art. 1 Prawa prasowego). Artykuł 14 Konstytucjistanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków masowego przekazu. Zamieszczenie tego przepisu w rozdziale „Rzeczpospolita” wskazuje, że wolność ta jest jedną z podstawowych zasad ustroju politycznego państwa. Wolność prasy i innych środków masowego przekazu, zadeklarowane w zacytowanym przepisie, skonkretyzowane zostały wart. 54 Konstytucji. Wolność ta jednak nie jest absolutna, stosownie bowiem doart. 31 ust. 3 Konstytucjimożliwe jest jej ustawowe ograniczenie, jeżeli jest to konieczne dla, między innymi, moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia wolności prasy i wolności wypowiedzi płyną również – jak wynika z wcześniejszych wywodów – z art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka oraz z art. 19 ust. 3 a Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977, nr 38, poz. 167) oraz zart. 6 ust. 1, art. 10 ust.1 i art. 12 ust.1 Prawa prasowego. Okoliczność, że wolność prasy nie ma charakteru absolutnego, lecz doznaje ograniczeń i musi się mieścić w ramach wytyczonych przez prawo, akcentuje silnie Europejski Trybunał Praw Człowieka. Stwierdzał on wielokrotnie, że prasa, korzystając z wolności, nie może przekroczyć granic prawnych, w szczególności tych, które dotyczą dobrego imienia i praw innych osób. Trybunał podkreślał, że swoboda wypowiedzi, będąc jedną z podstaw demokratycznego społeczeństwa, nie może przekroczyć prawnych granic. Granice dopuszczalnej krytyki są szersze, gdy krytykuje się rządy, niż w przypadku krytyki zwykłego obywatela, a nawet polityka. Tak więc wolność prasy, z jakiej korzystali pozwani, w żadnym wypadku nie oznacza prawa do przedstawienia niezgodnych z prawdą twierdzeń, a tym samym kreowania fałszywych faktów i atakowania powódki przy użyciu – jak trafnie uznał Sąd Okręgowy – skrajnie negatywnych emocji zawierających słowa pogardy, niechęci i napastliwości. Słowa te nie służyły rzeczowej argumentacji w kwestii dotyczącej aborcji regulowanej wart. 4a ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Pozwani nie dołożyli starań, aby informacje, na których oparto inkryminowane materiały prasowe, zweryfikować i przedstawić w sposób rzetelny. Wymagając „szczególnej staranności” (art. 12 ust. 1 pkt 1 Prawa prasowego) ustawodawca domaga się od dziennikarzy staranności większej od tej, która jest normalnie wymagana w prawie cywilnym. Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że obowiązek dziennikarza zachowania takiej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych oznacza kwalifikowaną staranność i rzetelność (wyrok z 8.10.1987 r., II CR 269/87, OSNC 1989 r., 4, 66), rozumiejąc przez pojęcie szczególnej staranności konieczność sprawdzenia zgodności z prawdą uzyskanych wiadomości, co mieści się w zwykłych obowiązkach dziennikarskich (zob. też postanowienie SN z 17.10.2001r., IV KKN 168/97, OSN KW 2002, 2-3, 28). Sąd Okręgowy nie naruszyłart. 24§1 k.c.w związku zart. 41 Prawa prasowego, nie jest bowiem trafny zarzut arbitralnego skonstruowania kryterium „przeciętnego czytelnika”(...). Jak zaznaczono już uprzednio, Sąd pierwszej instancji nie przypisał ograniczonych kompetencji intelektualnych i moralnych temu czytelnikowi, co bezpodstawnie wytyka apelacja, powołując się na strony 28 i 43 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Sąd ten stwierdził jedynie, że pozbawione jakiejkolwiek refleksji moralnej było działanie „personelu” obozuA.(„biorąc pod uwagę sposób rozumienia i odbiór przeciętnego czytelnika, postępowanie powódki zostało ... porównane do zbrodniczego, a równocześnie pozbawionego jakiejkolwiek refleksji moralnej działania ‹personelu›A., str. 28 uzasadnienia). Stwierdzenie zaś, że co drugi czytelnik tego czasopisma „jest osobą o niskim wykształceniu, a zaangażowanie religijne rzutuje na sposób odbioru przez niego sensu tego, co czyta” (str. 43 uzasadnienia) w pełni zasługuje na aprobatę z przyczyn wcześniej wskazanych. Podnoszona w apelacji okoliczność, że powódka brała aktywny udział w wystąpieniach publicznych, podczas których wypowiadała się na temat aborcji, nie otwiera drogi – na co już wcześniej wskazywano – do bezprawnego naruszania jej dóbr osobistych, zwłaszcza wtedy, gdy następuje to przez przyrównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy. Nawet rozszerzone granice dopuszczalnej krytyki osób sprawujących funkcje publiczne nie pozwalają na publikowanie nieprawdy ani na nierzetelne wykorzystywanie materiałów prasowych (powoływany już wcześniej wyrok SN z 5.04.2002 r., II CKN 1095/99). Nieuprawniony jest też zarzut apelacji, jakoby Sąd Okręgowy, rozpoznając sprawę, dokonał oceny wypowiedzi zawartych we wszystkich inkryminowanych publikacjach jako pewnej całości. To, że poszczególne wypowiedzi zamieszczone były w różnych (stanowiących odrębną całość) publikacjach, nie oznacza, że ich połączenie w celu zestawienia sformułowań godzących w dobra osobiste powódki powodowało obrazęart. 24§1 k.c.iart. 41 Prawa prasowego, a równocześnie uzasadniało zawarty w apelacji wniosek zawierający żądanie uchylenia wyroku oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Powódka domagając się ochrony swoich dóbr osobistych wskazała nie jeden, lecz kilka artykułów zamieszczonych w(...), co zezwalało Sądowi na analizę tak każdego z nich z osobna, jak i łącznie, a nadto na ocenę, czy zawierają one fakty, czy też tylko oceny. W części z nich zresztą Sąd Okręgowy nie doszukał się naruszenia dóbr osobistych powódki, uznając, że zawarte w nich wypowiedzi mają charakter wyłącznie ocenny. Zauważyć na koniec trzeba, że możliwe jest naruszenie dobra osobistego treścią publikacji, z której wynikają jednoznaczne sugestie co do nagannego moralnie postępowania osoby wskazanej w tej publikacji z imienia i nazwiska. Nie wyłącza także bezprawności samo powołanie w danym materiale prasowym cudzych wypowiedzi, nawet ze wskazaniem ich źródła. Rację mają skarżący, że w sprawach o ochronę dóbr osobistych celem złożenia oświadczenia zawierającego treść przeprosin ma być doprowadzenie do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, nie zaś kara lub innego rodzaju sankcja dla sprawcy. Nie znajduje jednak uzasadnienia w okolicznościach sprawy twierdzenie, jakoby nałożone na pozwanych zobowiązanie do zamieszczenia przeprosin zmierzało wyłącznie do ich upokorzenia oraz do uznania twierdzeń, opartych na wyznawanych przez nich światopoglądzie, za język nienawiści. Raz jeszcze podkreślić trzeba, że rozpoznawana sprawa nie dotyczy przekonań religijnych ani wyrażania poglądów w kwestii aborcji, nazywanej przez pozwanych – zgodnie z ich światopoglądem – zabójstwem. Treść przeprosin nie zmierza ani do upokorzenia pozwanych, ani tym bardziej do wymuszenia na nich wyrazów ubolewania za wypowiedzi stanowiące manifestację ich przekonań. Zobowiązani zostali oni wyłącznie do przeproszenia powódki za bezprawne porównanie jej do odpowiedzialnych za morderstwa w obozieO.oraz za męczeństwo Żydów z getta hitlerowskich zbrodniarzy i do wyrażenia ubolewania, że przez bezprawne naruszenie jej dóbr osobistych i używanie języka nienawiści wyrządzili jej ból i krzywdę. Twierdzenia pozwanych, iż powódka nie tyle dąży do ochrony swoich dóbr osobistych, ile do ideologicznej konfrontacji, zmierzającej do uznania poglądów głoszonych przez pozwanych za mowę nienawiści, w świetle żądań pozwu nie znajdują uzasadnienia. Bez znaczenia dla dochodzonego roszczenia jest powołana w apelacji wypowiedź jej pełnomocnika, zawarta w wywiadzie udzielonym po ogłoszeniu zaskarżonego wyroku, czy też wskazywane artykuły, które ukazały się na stronie internetowej(...). Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z tekstu artykułu z 23 września 2009 r. „A. T.wygrała”, przedmiotem dowodu bowiem są wyłącznie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Powołany dowód jako irrelewantny, nie mieści się w dyspozycjiart. 227 k.p.c. Odnosząc się do zarzucanego przez skarżących naruszeniaart. 38 ust. 1 Prawa prasowegoprzez uznanie pozwanegoG.za odpowiedzialnego za naruszenie dóbr osobistych powódki, zauważyć trzeba, że jest on nie tylko redaktorem naczelnym(...), ale także autorem artykułu(...), porównującego powódkę doM.iH.– hitlerowskich zbrodniarzy, którzy „przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem obozu” Przepisart. 38 ust 1 Prawa prasowegoprecyzuje dyspozycję zawartej wart. 24§1 k.c.normy prawnej w odniesieniu do legitymacji biernej, statuując odpowiedzialność autora, redaktora, a także innej osoby, którzy spowodowali opublikowanie materiału prasowego, oraz wydawcy.(...)w rozumieniu tej ustawy jest decydujący względnie współdecydujący o publikacji materiałów prasowych dziennikarz (art. 7 ust.2 pkt 6) albo osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji (art. 7 ust. 2 pkt 7), będąca „redaktorem naczelnym”. Sąd Najwyższy rozważał problem odpowiedzialności redaktora naczelnego wielokrotnie. Zauważył, że redaktor naczelny może ponosić ją także na podstawieart. 38 Prawa prasowego, lecz tylko w razie ustalenia, że decydował o publikacji. Artykuł 38 powołanej ustawy łączy odpowiedzialność cywilną za spowodowane opublikowaniem materiału prasowego naruszenie prawa z udziałem w czynnościach, które ostatecznie doprowadziły do publikacji. Kwestią tą zajął się Sąd Najwyższy w powołanych w apelacji wyrokach z dnia: 26.09.2002 r. (III CKN 1037/00), 22.02.2001 r. (II CKN 587/00), 17.04.2002 r. (IV CKN 925/00), wyjaśniając, że do naruszenia dobra osobistego pokrzywdzonego dochodzi w wyniku wyrażającego się w „spowodowaniu opublikowania materiału prasowego” czynu niedozwolonego; odpowiedzialność na podstawie powołanego przepisu ponosić może także redaktor naczelny, lecz tylko w razie ustalenia, że decydował on o publikacji. Art. 7 ust. 2 pkt 7 w połączeniu z treściąart. 25 Prawa prasowegotraktować można jedynie jako podstawę domniemania faktycznego, że osoba sprawująca w czasie publikacji konkretnego materiału funkcję redaktora naczelnego decydowała o jego publikacji (tak J. Sobczak, Prawo prasowe, Komentarz, str. 848-849). Sąd Okręgowy ustalił, że pozwanyM. G.funkcję redaktora naczelnego pełni od roku 2003. Sporne publikacje ukazały się w roku 2007, z czego większość w numerze 40, zawierającym artykuł wstępny jego autorstwa pod tytułem(...), który odsyłał do „szczegółów na str. 28-30”. W tej sytuacji więc, gdy pozwany nie wykazał, że nie decydował lub nie współdecydował o wydaniu tych publikacji, nie może uwolnić się od odpowiedzialności za zawartą w pozostałych artykułach treść, która naruszała dobra osobiste powódki. Z przyczyn wcześniej wskazanych skutku odnieść nie mógł także zarzut naruszeniaart. 448 k.c.Skoro doszło do naruszenia dóbr osobistych powódki, to Sąd Okręgowy mógł zasądzić na jej rzecz odpowiednią sumę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przyznana przez Sąd pierwszej instancji kwota jest „odpowiednia” w rozumieniu powołanego przepisu, uwzględnia bowiem rodzaj i rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy i z pewnością zapłacenie jej nie będzie stanowić nadmiernego dla pozwanych uszczerbku. Z zeznańM. G.wynika wszak, że uzyskiwany przez wydawcę ze sprzedaży(...)dochód kształtuje się w granicach 1 000 000 zł roczne (k. 423). Trafnie – powołując się na dominujący w literaturze pogląd – podnosi apelacja, że przewidziane wart. 448 k.c.zadośćuczynienie może być przyznane tylko w przypadku zawinionego naruszenia dóbr osobistych. Rzecz jednak w tym, że w okolicznościach sprawy niniejszej wina pozwanegoM. G.jako redaktora naczelnego nie budzi wątpliwości. Wypada zauważyć, że wina zachodzi wówczas, gdy sprawcy szkody można postawić zarzut zarówno obiektywnej, jak i subiektywnej niewłaściwości zachowania. Obiektywny element winy wypełnia każde zachowanie niewłaściwe, a więc niezgodne z przepisami prawa bądź z zasadami etycznymi, czy też w ogóle z obowiązkiem ostrożności, jakiej każdy człowiek w społeczeństwie powinien dochować, aby drugiemu nie wyrządzić krzywdy. Element subiektywny przejawia się w świadomości naruszenia cudzego prawa lub w będącej efektem lekkomyślności bądź niedbalstwa nieświadomości takiego naruszenia. Wcześniejsze rozważania prowadzić muszą do wniosku że zachowanie pozwanegoM. G.wyczerpało oba te elementy winy. Apelacja musiała odnieść skutek w nieznacznym tylko zakresie, z obraząart. 24§1 k.c.bowiem, nakazując przeproszenie powódki za nieuzasadnione porównanie jej do hitlerowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych „za Zagładę Żydów”, Sąd Okręgowy wyszedł poza granice dokonanego naruszenia jej dóbr osobistych. W żadnym z opublikowanych w(...)artykułów nie użyto takiego sformułowania, pozwanyM. G.bowiem – jak zresztą prawidłowo Sąd ten ustalił – w artykule jego autorstwa stwierdził jedynie (i aż), że hitlerowcy z obozu wA.przyzwyczaili się do morderstw dokonywanych za płotem,F. K.zaś powołał się na wypowiedźŁ. W.o powinności wykupywania dzieci nienarodzonych i ocalania im życia „jak kiedyś wykupywano Żydów z getta”. Uzasadniało to częściową zmianę wyroku przez dostosowanie jego treści do poczynionych w sprawie ustaleń. Podstawę orzeczenia w tym zakresie stanowi normaart. 386§1 k.p.c.Kolejna zmiana ma charakter wyłącznie techniczny, gdyż zobowiązuje pozwanych do zamieszczenia przeprosin nie – jak orzekł Sąd Okręgowy – w najbliższym, a w drugim, następującym po dniu uprawomocnienia się wyroku numerze czasopisma(...). Sąd Apelacyjny miał na względzie, że czasopismo to jest tygodnikiem, a tym samym z przyczyn technicznych, z uwagi na fakt, że wyrok wydany przez sąd drugiej instancji jest prawomocny z chwilą jego ogłoszenia, zamieszczenie przeprosin w najbliższym numerze mogłoby napotkać trudne do przezwyciężenia przeszkody. Pozostała zmiana tekstu wyroku Sądu pierwszej instancji stanowi wyłącznie drobną korektę redakcyjną. W pozostałej części apelacja jako bezzasadna z mocyart. 385 k.p.c.uległa oddaleniu. Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje oparcie w zasadach odpowiedzialności finansowej za wynik procesu, konkretnie zaś wart. 100 zdanie drugiew związku zart. 108§1 zdanie pierwszeoraz zart. 391§1 zdanie pierwsze k.p.c.Wysokość zasądzonej na rzecz powódki tytułem kosztów postępowania za drugą instancję kwoty wynika z§6 pkt 5oraz z§11 ust. 1 pkt 2w związku z§13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędui wynosi 2 070 zł. Z powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

154505000000303_I_C_000703_2007_Uz_2010-03-10_001

I C 703/07

2010-03-10 01:00:00.0 CET

2014-09-03 20:15:04.0 CEST

2017-01-12 17:59:45.0 CET

15450500

303

SENTENCE

Sygn. I C 703/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następujacym: Przewodniczący : SSO Bożena Jaskuła Protokolant : Paweł Ponikowski po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa I. B. i Z. M. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odszkodowanie I. oddala powództwo; II. odstępuje od obciążania powódek zwrotem kosztów zastępstwa p

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="000703" xVolType="15/450500/0000303/C" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Paulina Chmielewska" xFlag="published" xPublisher="bgonera" xToPage="1" xEditor="pchmielewska" xYear="2007" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Gonera"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sygn.<xBx> I C 703/07</xBx></xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="left"> Dnia 10 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny</xText> <xText xALIGNx="left">w składzie następujacym:</xText> <xText xALIGNx="left"> Przewodniczący :<xBx> SSO Bożena Jaskuła </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> Protokolant : Paweł Ponikowski</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie</xText> <xText xALIGNx="left">na rozprawie</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa <xBx><xAnon>I. B.</xAnon> i <xAnon>Z. M.</xAnon> </xBx></xText> <xText xALIGNx="left">przeciwko <xBx> Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Rolnictwa </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"><xBx>i Rozwoju Wsi </xBx></xText> <xText xALIGNx="left">o odszkodowanie</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">I. oddala powództwo;</xText> <xText xALIGNx="left">II. odstępuje od obciążania powódek zwrotem kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego;</xText> <xText xALIGNx="left">III. nie uiszczone przez powódki koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Jaskuła

Beata Gonera

Paweł Ponikowski

Paulina Chmielewska

Sygn.I C 703/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następujacym: Przewodniczący :SSO Bożena Jaskuła Protokolant : Paweł Ponikowski po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaI. B.iZ. M. przeciwkoSkarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odszkodowanie I. oddala powództwo; II. odstępuje od obciążania powódek zwrotem kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego; III. nie uiszczone przez powódki koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

15/450500/0000303/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505250000503_I_C_000242_2008_Uz_2010-03-10_002

I C 242/08

2010-03-10 01:00:00.0 CET

2014-05-05 20:15:13.0 CEST

2014-06-11 07:41:59.0 CEST

15450525

503

SENTENCE

Sygn. akt I C 242/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Piotr Bednarczyk Protokolant: Milena Gąsiorkiewicz po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. D. i Z. D. przeciwko (...) SA w W. o nakazanie i zapłatę 1 nakazuje pozwanej (...) SA w W. usunięcie kabla telekomunikacyjnego z nieruchomości powodów oznaczonej jako działka ewi

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Małgorzata Kurek" xVersion="1.0" xYear="2008" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="m.kurek" xPublisher="m.kurek" xEditorFullName="Małgorzata Kurek" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450525/0000503/C" xVolNmbr="000242"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText/> <xText>Sygn. akt I C 242/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w <xAnon>W.</xAnon> Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR Piotr Bednarczyk</xText> <xText>Protokolant: Milena Gąsiorkiewicz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>M. D.</xAnon> i <xAnon>Z. D.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o nakazanie i zapłatę</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>nakazuje pozwanej <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> usunięcie kabla telekomunikacyjnego z nieruchomości powodów oznaczonej jako <xAnon>działka ewidencyjna (...)</xAnon> położona w <xAnon>G.</xAnon> 38a na odcinku od murku oporowego do północno-wschodniego narożnika działki w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od pozwanej <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon>Z. D.</xAnon> i <xAnon>M. D.</xAnon> kwotę 1090zł 15gr (tysiąc dziewięćdziesiąt złotych piętnaście groszy) i oddala powództwo w pozostałym zakresie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>nie obciąża żadnej ze stron obowiązkiem zwrotu kosztów procesu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>nakazuje pobrać od <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 1158 zł 36gr (tysiąc sto pięćdziesiąt osiem złotych trzydzieści sześć groszy) tytułem nieopłaconych kosztów sądowych.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Piotr Bednarczyk

Małgorzata Kurek

Milena Gąsiorkiewicz

Małgorzata Kurek

Sygn. akt I C 242/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 marca 2010 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy wW.Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Piotr Bednarczyk Protokolant: Milena Gąsiorkiewicz po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaM. D.iZ. D. przeciwko(...) SAwW. o nakazanie i zapłatę 1 nakazuje pozwanej(...) SAwW.usunięcie kabla telekomunikacyjnego z nieruchomości powodów oznaczonej jakodziałka ewidencyjna (...)położona wG.38a na odcinku od murku oporowego do północno-wschodniego narożnika działki w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku; 2 zasądza od pozwanej(...) SAwW.na rzeczZ. D.iM. D.kwotę 1090zł 15gr (tysiąc dziewięćdziesiąt złotych piętnaście groszy) i oddala powództwo w pozostałym zakresie; 3 nie obciąża żadnej ze stron obowiązkiem zwrotu kosztów procesu; 4 nakazuje pobrać od(...) SAwW.na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy wW.kwotę 1158 zł 36gr (tysiąc sto pięćdziesiąt osiem złotych trzydzieści sześć groszy) tytułem nieopłaconych kosztów sądowych.

15/450525/0000503/C

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000024_2010_Uz_2010-03-11_001

II AKa 24/10

2010-03-11 01:00:00.0 CET

2013-02-19 02:01:04.0 CET

2013-12-04 17:01:32.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 24/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SSA Alicja Bochenek SSO del. Wiesław Kosowski Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2010 sprawy wnioskodawcy J. M. - o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji pełnomocnika od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 l

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="4" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000024" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 24/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Alicja Bochenek</xText> <xText>SSO del. Wiesław Kosowski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Dariusz Bryła</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2010</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xBx><xAnon>J. M.</xAnon></xBx> - o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 30 listopada 2009 r. sygn. akt XVI Ko 243/08</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 24/10</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 30 listopada 2009 roku <xBRx/>sygn. akt XVI Ko 243/08 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>J. M.</xAnon> kwotę 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia z tytułu pozbawienia wolności <xBRx/>w sprawie IV Kp 145/69 Sądu Powiatowego w <xAnon>K.</xAnon> w okresie od 17 stycznia 1969 roku do dnia 2 sierpnia 1969 roku. Podstawą tego orzeczenia uczyniono przepis <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego <xBRx/>bytu Państwa Polskiego</xLexLink>. W części dotyczącej odszkodowania wniosek oddalono, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Od wyroku tego, w części dotyczącej oddalenia wniosku, apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawcy, który zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, przez przyjęcie, że <xAnon>J. M.</xAnon> przed zatrzymaniem go nie osiągał żadnych dochodów i przez to szkoda spowodowana przez odbycie kary oraz zadośćuczynienie zostały ustalone w sposób nieprawidłowy.</xText> <xText>Podnosząc ten zarzut apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku <xBRx/>i zasądzenie na rzecz <xAnon>J. M.</xAnon> odszkodowania w wysokości 9.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja okazała się zasadna o tyle, że spowodowała uchylenie zaskarżonego wyroku i to w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText/> <xText>Analiza akt przedmiotowej sprawy oraz uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że z uwagi na rażące błędy proceduralne, a także rażącą obrazę prawa materialnego, nie można dopuścić do funkcjonowania w obrocie prawnym wyroku z takimi wadami, jako że jest on rażąco niesprawiedliwy w rozumieniu <xBRx/><xLexLink xArt="art. 440" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 440 k.p.k.</xLexLink> – co obligowało Sąd Apelacyjny do procedowania poza granicami zarzutu środka odwoławczego.</xText> <xText>Na wstępie wskazać należy, że rażące braki uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia całkowicie uniemożliwiają kontrolę odwoławczą. Praktycznie rzecz biorąc, z treści tegoż uzasadnienia nie wynika nawet w oparciu o jakie przepisy Sąd Okręgowy procedował. Powołanie się jedynie na przepis art. 8 ust. 1 Ustawy lutowej jest wysoce niewystarczające, bowiem ten konkretnie przepis dotyczy możliwości zasądzenia odszkodowania za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz osób, wobec których stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 roku w Polsce stanu wojennego, a przedmiotowa sprawa przecież tych sytuacji nie dotyczy. Należy domyślić się, że Sąd Okręgowy, zasądzając w tym trybie zadośćuczynienie, opierał się przede wszystkim o przepis art. 11 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że przepisy art. 8 – 10 mają odpowiednie zastosowanie również wobec osób, co do których zachodzą przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżonego uniewinniono lub postępowanie umorzono z powodów, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.</xLexLink> i nie zostało prawomocnie zasadzone odszkodowanie i zadośćuczynienie, ale sąd odwoławczy nie jest zobowiązany domyślać się intencji sądu wydającego zaskarżone orzeczenie.</xText> <xText>Zresztą należy podkreślić, że Sąd orzekający w żaden sposób nie wykazał, że <xBRx/>w przedmiotowej sprawie przepis art. 8 ust. 1 ustawy lutowej w ogóle może mieć zastosowanie, bowiem jego obowiązkiem było wykazać, że czyn za jaki wnioskodawca został skazany w 1969 roku należał do kategorii czynów opisanych <xBRx/>w art. 1 tejże ustawy, czyli, że był to czyn związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albo orzeczenie wydano z powodu takiej działalności. Jednozdaniowe twierdzenie sądu, że „treść zarzutu zawarta w akcie oskarżenia mieści się w szerokim rozumowaniu treści art. 1 ust. 1 ustawy” w żaden sposób nie realizuje tego obowiązku, w szczególności jeśli weźmie się pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo Sądów Apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego, które zmierza w kierunku ograniczenia możliwości zasądzenia odszkodowania w podobnych sytuacjach.</xText> <xText>W swojej uchwale z dnia 20 listopada 1991 roku sygn. akt I KZP 32/91 Sąd Najwyższy wręcz stwierdził, że celem ustawy lutowej jest oddanie sprawiedliwości rzeczywistym działaniom na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, <xBRx/>a czynnikiem istotnym są w tej mierze nie poglądy polityczne, ale konkretna działalność represjonowanych z tego powodu osób.</xText> <xText>Podobnie Sąd Apelacyjny w Katowicach, postanowieniem z dnia 13 sierpnia <xBRx/>2008 roku sygn. II AKo 175/08 LEX nr 447103 stwierdził, że „rozmaite przejawy poglądów politycznych, czy inne wypowiedzi ocenne dotyczące ówczesnego ustroju politycznego, choćby krytyczne względem postępowania ośrodka rządzącego, nie wyczerpują znamion „działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”, <xBRx/>a nawet nie muszą być zawarte w tym pojęciu. Są to akty indywidualnego stosunku do praktyki władz, a uznanie ich przez te władze za przestępstwa przeciwko władzy, nie zmienia charakteru tych czynów.”</xText> <xText>Generalnie stwierdzić więc należy, że procedowanie Sądu Okręgowego <xBRx/>w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> było w przedmiotowej sprawie całkowicie nieuprawnione.</xText> <xText>Niezrozumiałe jest przy tym uzasadnienie sądu w części, w której tłumaczy odstąpienie od procedowania w trybie przepisów <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 58 k.p.k.</xLexLink>, a w takim <xBRx/>to trybie wnioskodawca przedmiotowy wniosek złożył – co wprost wynika z jego końcowego fragmentu.</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 555" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 555 k.p.k.</xLexLink> przewiduje wprawdzie, że roszczenia przewidziane w <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 58 k.p.k.</xLexLink> przedawniają się po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania i zadośćuczynienia, ale przecież już dawno orzecznictwo Sądu Najwyższego przesądziło, że wobec cywilno – prawnego charakteru tego terminu, zgłoszenie żądania po upływie terminu przedawnienia prowadzi do oddalenia tego żądania jedynie pod warunkiem podniesienia przez prokuratora tego zarzutu i to w dodatku przy przyjęciu, że jego podniesienie nie zostanie uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05.09.1995 roku WZ 14/95, OSNKW 1996/5-6/30)</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie prokurator nie podniósł zarzutu przedawnienia, wręcz wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy określonego zadośćuczynienia, co przecież pozwalało Sądowi I instancji orzec o roszczeniach wnioskodawcy na podstawie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, a to w sposób oczywisty byłoby dla wnioskodawcy korzystniejsze, bowiem po pierwsze nie uzależniałoby zasadności jego roszczeń od charakteru czynu, za który został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego w <xAnon>K.</xAnon> w sprawie sygn. IV Kp 145/69, zmienionym następnie wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1991 roku, po drugie zaś – sąd nie byłby ograniczony możliwością zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia wyłącznie w granicach do 25.000 zł – co przecież zakłada art. 8 ust.1a Ustawy lutowej.</xText> <xText/> <xText>Ta ostatnia uwaga nabiera szczególnego znaczenia w kontekście ewentualnego zasadzenia odszkodowania za poniesiona szkodę – w tym bowiem zakresie stanowisko Sądu Okręgowego, które sprowadza się do stwierdzenia, że skoro wnioskodawca precyzyjnie nie był w stanie określić wysokości szkody i brak jest też stosownych dokumentów obrazujących zarobki wnioskodawcy w 1969 roku, to odszkodowanie się nie należy. Jest to całkowite nieporozumienie. Sąd ustalił przecież bezspornie, że wnioskodawca, na skutek pozbawienia go wolności, utracił pracę w kopalni, gdzie pracował na stanowisku sztygara oddziału budowlanego.</xText> <xText>Należy w tym miejscu podzielić wywody apelacji, że przecież istnieje możliwość ustalenia ile mógł w tym czasie inżynier na takim stanowisku pracujący zarobić, ile wynosiła wtedy przeciętna praca w górnictwie, jak miało się to do przeciętnej płacy w ogólności i przełożenie tych danych na chwilę obecną nie stanowiłoby wielkiego problemu, istnieją zresztą biegli, którzy potrafią niezwłocznie takie obliczenia poczynić, o ile przekroczy to możliwości sądu. Poza tym należy zauważyć, że wnioskodawca słuchany był w charakterze strony, jego zeznania są także dowodem podlegającym ocenie jak każdy inny, należało go więc wypytać na okoliczność ile wówczas zarabiał, jak jego zarobki prezentowały się na tle średniej płacy itp. Oczywiście należało poprzez jego przesłuchanie i ewentualnie przesłuchanie jego żony ustalić, jaka była wówczas sytuacja rodzinna i majątkowa rodziny wnioskodawcy, jakie poniesiono koszty związane z pobytem w Zakładzie Karnym, ile przeznaczano wówczas z wynagrodzenia otrzymywanego przez wnioskodawcę przed jego osadzeniem na utrzymanie domu itp.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi więc postępowanie dowodowe celem ustalenia powyższych okoliczności i wyda stosowne rozstrzygnięcie, pamiętając przy tym, że w części dotyczącej zadośćuczynienia jest ograniczony treścią <xLexLink xArt="art. 443" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 443 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Dariusz Bryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 24/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SSA Alicja Bochenek SSO del. Wiesław Kosowski Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2010 sprawy wnioskodawcyJ. M.- o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji pełnomocnika od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 listopada 2009 r. sygn. akt XVI Ko 243/08 uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Sygn. akt II AKa 24/10 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 30 listopada 2009 rokusygn. akt XVI Ko 243/08 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyJ. M.kwotę 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia z tytułu pozbawienia wolnościw sprawie IV Kp 145/69 Sądu Powiatowego wK.w okresie od 17 stycznia 1969 roku do dnia 2 sierpnia 1969 roku. Podstawą tego orzeczenia uczyniono przepisart. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległegobytu Państwa Polskiego. W części dotyczącej odszkodowania wniosek oddalono, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Od wyroku tego, w części dotyczącej oddalenia wniosku, apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawcy, który zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, przez przyjęcie, żeJ. M.przed zatrzymaniem go nie osiągał żadnych dochodów i przez to szkoda spowodowana przez odbycie kary oraz zadośćuczynienie zostały ustalone w sposób nieprawidłowy. Podnosząc ten zarzut apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyrokui zasądzenie na rzeczJ. M.odszkodowania w wysokości 9.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja okazała się zasadna o tyle, że spowodowała uchylenie zaskarżonego wyroku i to w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Analiza akt przedmiotowej sprawy oraz uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że z uwagi na rażące błędy proceduralne, a także rażącą obrazę prawa materialnego, nie można dopuścić do funkcjonowania w obrocie prawnym wyroku z takimi wadami, jako że jest on rażąco niesprawiedliwy w rozumieniuart. 440 k.p.k.– co obligowało Sąd Apelacyjny do procedowania poza granicami zarzutu środka odwoławczego. Na wstępie wskazać należy, że rażące braki uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia całkowicie uniemożliwiają kontrolę odwoławczą. Praktycznie rzecz biorąc, z treści tegoż uzasadnienia nie wynika nawet w oparciu o jakie przepisy Sąd Okręgowy procedował. Powołanie się jedynie na przepis art. 8 ust. 1 Ustawy lutowej jest wysoce niewystarczające, bowiem ten konkretnie przepis dotyczy możliwości zasądzenia odszkodowania za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz osób, wobec których stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 roku w Polsce stanu wojennego, a przedmiotowa sprawa przecież tych sytuacji nie dotyczy. Należy domyślić się, że Sąd Okręgowy, zasądzając w tym trybie zadośćuczynienie, opierał się przede wszystkim o przepis art. 11 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że przepisy art. 8 – 10 mają odpowiednie zastosowanie również wobec osób, co do których zachodzą przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżonego uniewinniono lub postępowanie umorzono z powodów, o których mowa wart. 17 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.i nie zostało prawomocnie zasadzone odszkodowanie i zadośćuczynienie, ale sąd odwoławczy nie jest zobowiązany domyślać się intencji sądu wydającego zaskarżone orzeczenie. Zresztą należy podkreślić, że Sąd orzekający w żaden sposób nie wykazał, żew przedmiotowej sprawie przepis art. 8 ust. 1 ustawy lutowej w ogóle może mieć zastosowanie, bowiem jego obowiązkiem było wykazać, że czyn za jaki wnioskodawca został skazany w 1969 roku należał do kategorii czynów opisanychw art. 1 tejże ustawy, czyli, że był to czyn związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albo orzeczenie wydano z powodu takiej działalności. Jednozdaniowe twierdzenie sądu, że „treść zarzutu zawarta w akcie oskarżenia mieści się w szerokim rozumowaniu treści art. 1 ust. 1 ustawy” w żaden sposób nie realizuje tego obowiązku, w szczególności jeśli weźmie się pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo Sądów Apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego, które zmierza w kierunku ograniczenia możliwości zasądzenia odszkodowania w podobnych sytuacjach. W swojej uchwale z dnia 20 listopada 1991 roku sygn. akt I KZP 32/91 Sąd Najwyższy wręcz stwierdził, że celem ustawy lutowej jest oddanie sprawiedliwości rzeczywistym działaniom na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego,a czynnikiem istotnym są w tej mierze nie poglądy polityczne, ale konkretna działalność represjonowanych z tego powodu osób. Podobnie Sąd Apelacyjny w Katowicach, postanowieniem z dnia 13 sierpnia2008 roku sygn. II AKo 175/08 LEX nr 447103 stwierdził, że „rozmaite przejawy poglądów politycznych, czy inne wypowiedzi ocenne dotyczące ówczesnego ustroju politycznego, choćby krytyczne względem postępowania ośrodka rządzącego, nie wyczerpują znamion „działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”,a nawet nie muszą być zawarte w tym pojęciu. Są to akty indywidualnego stosunku do praktyki władz, a uznanie ich przez te władze za przestępstwa przeciwko władzy, nie zmienia charakteru tych czynów.” Generalnie stwierdzić więc należy, że procedowanie Sądu Okręgowegow oparciu o przepisyUstawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegobyło w przedmiotowej sprawie całkowicie nieuprawnione. Niezrozumiałe jest przy tym uzasadnienie sądu w części, w której tłumaczy odstąpienie od procedowania w trybie przepisówrozdziału 58 k.p.k., a w takimto trybie wnioskodawca przedmiotowy wniosek złożył – co wprost wynika z jego końcowego fragmentu. Przepisart. 555 k.p.k.przewiduje wprawdzie, że roszczenia przewidziane wrozdziale 58 k.p.k.przedawniają się po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania i zadośćuczynienia, ale przecież już dawno orzecznictwo Sądu Najwyższego przesądziło, że wobec cywilno – prawnego charakteru tego terminu, zgłoszenie żądania po upływie terminu przedawnienia prowadzi do oddalenia tego żądania jedynie pod warunkiem podniesienia przez prokuratora tego zarzutu i to w dodatku przy przyjęciu, że jego podniesienie nie zostanie uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05.09.1995 roku WZ 14/95, OSNKW 1996/5-6/30) W przedmiotowej sprawie prokurator nie podniósł zarzutu przedawnienia, wręcz wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy określonego zadośćuczynienia, co przecież pozwalało Sądowi I instancji orzec o roszczeniach wnioskodawcy na podstawie przepisówKodeksu postępowania karnego, a to w sposób oczywisty byłoby dla wnioskodawcy korzystniejsze, bowiem po pierwsze nie uzależniałoby zasadności jego roszczeń od charakteru czynu, za który został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego wK.w sprawie sygn. IV Kp 145/69, zmienionym następnie wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1991 roku, po drugie zaś – sąd nie byłby ograniczony możliwością zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia wyłącznie w granicach do 25.000 zł – co przecież zakłada art. 8 ust.1a Ustawy lutowej. Ta ostatnia uwaga nabiera szczególnego znaczenia w kontekście ewentualnego zasadzenia odszkodowania za poniesiona szkodę – w tym bowiem zakresie stanowisko Sądu Okręgowego, które sprowadza się do stwierdzenia, że skoro wnioskodawca precyzyjnie nie był w stanie określić wysokości szkody i brak jest też stosownych dokumentów obrazujących zarobki wnioskodawcy w 1969 roku, to odszkodowanie się nie należy. Jest to całkowite nieporozumienie. Sąd ustalił przecież bezspornie, że wnioskodawca, na skutek pozbawienia go wolności, utracił pracę w kopalni, gdzie pracował na stanowisku sztygara oddziału budowlanego. Należy w tym miejscu podzielić wywody apelacji, że przecież istnieje możliwość ustalenia ile mógł w tym czasie inżynier na takim stanowisku pracujący zarobić, ile wynosiła wtedy przeciętna praca w górnictwie, jak miało się to do przeciętnej płacy w ogólności i przełożenie tych danych na chwilę obecną nie stanowiłoby wielkiego problemu, istnieją zresztą biegli, którzy potrafią niezwłocznie takie obliczenia poczynić, o ile przekroczy to możliwości sądu. Poza tym należy zauważyć, że wnioskodawca słuchany był w charakterze strony, jego zeznania są także dowodem podlegającym ocenie jak każdy inny, należało go więc wypytać na okoliczność ile wówczas zarabiał, jak jego zarobki prezentowały się na tle średniej płacy itp. Oczywiście należało poprzez jego przesłuchanie i ewentualnie przesłuchanie jego żony ustalić, jaka była wówczas sytuacja rodzinna i majątkowa rodziny wnioskodawcy, jakie poniesiono koszty związane z pobytem w Zakładzie Karnym, ile przeznaczano wówczas z wynagrodzenia otrzymywanego przez wnioskodawcę przed jego osadzeniem na utrzymanie domu itp. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi więc postępowanie dowodowe celem ustalenia powyższych okoliczności i wyda stosowne rozstrzygnięcie, pamiętając przy tym, że w części dotyczącej zadośćuczynienia jest ograniczony treściąart. 443 k.p.k. Mając to wszystko na uwadze, orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155010050001006_II_Ks_000011_2009_Uz_2010-03-12_001

II Ks 11/09

2010-03-12 01:00:00.0 CET

2013-03-01 02:01:03.0 CET

2016-11-11 01:17:25.0 CET

15501005

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II Ks 11/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010r Sąd Rejonowy w Głogowie Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący : SSR Jerzy Mudryk Ławnicy: ------------------------- Protokolant: Katarzyna Ratajczak w obecności Piotra Białonia prokuratora Prokuratury Rejonowej w Głogowie po rozpoznaniu dnia 12 marca 2010r sprawy z wniosku Prokuratora Rejonowego w Głogowie w przedmiocie: orzeczenia odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego, tj. (...) Sp. z o.o. w R. z si

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Ewelina Frątczak" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Ewelina Frątczak" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="efratczak" xToPage="3" xPublisher="efratczak" xFromPg="1" xVolNmbr="000011" xVolType="15/501005/0001006/Ks"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II Ks 11/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 marca 2010r</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Rejonowy w Głogowie Wydział II Karny w składzie:</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>Przewodniczący</xBx>: SSR Jerzy Mudryk</xText> <xText><xBx>Ławnicy: ------------------------- </xBx></xText> <xText><xBx>Protokolant:</xBx> Katarzyna Ratajczak</xText> <xText/> <xText><xBx>w obecności</xBx> Piotra Białonia<xBx>prokuratora Prokuratury Rejonowej w Głogowie</xBx> </xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xUx>po rozpoznaniu dnia 12 marca 2010r </xUx></xText> <xText/> <xText>sprawy z wniosku Prokuratora Rejonowego w Głogowie</xText> <xText><xBx>w przedmiocie:</xBx> orzeczenia odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego, <xBx>tj. <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>R.</xAnon> z siedzibą przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, </xBx>za czyn zabroniony pod groźbą kary, stanowiący przestępstwo skarbowe określone w <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 2" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 54§2 kks</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 54§1 kks</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 9 § 3 kks</xLexLink> <xBx>polegające na tym, że:</xBx></xText> <xText>- <xAnon>J. K.</xAnon>jako pełnomocnik <xAnon>spółki (...) Sp. z o.o.</xAnon>w <xAnon>R.</xAnon>z siedzibą tej spółki podatkiem od towarów i <xAnon>usług (...)</xAnon>nie złożył w imieniu tej spółki w terminie deklaracji VAT 7 za miesiąc lipiec 2007r., przez co doprowadził do narażenia na uszczuplenie podatku od towarów i usług VAT w kwocie 14322 zł, za który to czyn <xAnon>J. K.</xAnon>został skazany prawomocnie wyrokiem Sądu Rejonowego Wydziału VI Grodzkiego w Głogowie z dnia 25 listopada 2008r., sygnatura akt VI Ks 60/08 uwzględniającym wniosek Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon>o dobrowolne poddanie się przez <xAnon>J. K.</xAnon>odpowiedzialności i orzekającym od <xAnon>J. K.</xAnon>kwotę 400 zł, tytułem kary grzywny oraz kwotę 112 zł tytułem kosztów postępowania</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>orzeka odpowiedzialność podmiotu zbiorowego <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>R.</xAnon> za czyn opisany w części wstępnej wyroku wyczerpujący znamiona <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 2" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 54§2 kks</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 54§1 kks</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 9§3 kks</xLexLink>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 7;art. 7 ust. 1" xIsapId="WDU20021971661" xTitle="Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 197, poz. 1661">art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 2002r o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary</xLexLink> orzeka wobec <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>R.</xAnon> karę pieniężną w kwocie 1.000zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 627" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 627 kpk</xLexLink> zasądza od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>R.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Głogowie) koszty postępowania.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt II Ks 11/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"><xName>UZASADNIENIE</xName><xText><xBx>Sąd ustalił następujący stan faktyczny</xBx></xText><xText><xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>R.</xAnon> została zarejestrowana i wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: <xAnon> (...)</xAnon>. Kapitał zakładowy Spółki wynosił 25.000 zł. <xAnon> (...) Spółki (...)</xAnon> jest <xAnon>E. K.</xAnon>. Pełni on także funkcję Prezesa Zarządu.</xText><xText>Do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych i niemajątkowych Spółki, podpisywania dokumentów majątkowych w imieniu Spółki oraz dokonywania innych czynności prawnych w imieniu Spółki jest uprawniony prezes zarządu jednoosobowo, pozostali członkowie zarządu - dwóch członków zarządu łącznie.</xText><xText>W dniu 26 czerwca 2007r. <xAnon>E. K.</xAnon>jako Prezes Zarządu udzielił pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego (repertorium A nr <xAnon>(...)</xAnon>), <xAnon>J. K.</xAnon>do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Spółki za wyjątkiem spraw dotyczących nieruchomości, a w szczególności do reprezentowania Spółki wobec osób trzecich, organów samorządowych i państwowych oraz sądów.</xText><xText>Prezes Zarządu Spółki, <xAnon>E. K.</xAnon>udzielił także w dniu 18 lutego 2008r. <xAnon>J. K.</xAnon>pełnomocnictwa do wykonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Spółki związanych z Urzędem Skarbowym w <xAnon>(...)</xAnon>w szczególności do składania i podpisywania dokumentów w imieniu Spółki (CIT, PIT i innych sprawozdań, deklaracji i dokumentów związanych z prowadzeniem Spółki), pobierania kserokopii dokumentów, odpisów poświadczonych przez Urząd Skarbowy i innych oświadczeń niezbędnych do prowadzenia Spółki, reprezentowania Spółki w sprawach podatkowych przez Urząd Skarbowy w <xAnon>(...)</xAnon>.</xText><xText>Wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 25.11.2008r. w sprawie o sygn. akt VI Ks 60/08 orzeczono wobec <xAnon>J. K.</xAnon>tytułem kary grzywny kwotę 400zł, za czyn z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1;art. 54 § 2" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 54 § 1 i 2 k.k.s.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 9 § 3 k.k.s.</xLexLink>, polegający na tym, że <xAnon>J. K.</xAnon>jako pełnomocnik Zarządu Sp. z o.o. <xAnon>(...)</xAnon>z siedzibą w <xAnon>R.</xAnon>uchylając się od opodatkowania Spółki podatkiem od towarów i usług, nie złożył w terminie w imieniu Spółki deklaracji VAT - 7 za miesiąc lipiec 2007 roku, przez co naraził podatek od towarów i usług VAT na uszczuplenie w kwocie 14.322zł. Wyrok uwzględniał wniosek Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon>o dobrowolne poddanie się przez <xAnon>J. K.</xAnon>odpowiedzialności. Za czyn ten orzeczono wobec <xAnon>J. K.</xAnon>także kwotę 112 zł tytułem kosztów postępowania.</xText><xText/><xText><xBx><xUx>Dowód:</xUx></xBx></xText><xText xALIGNx="center">- protokół zgłoszenia wniosku o zezwolenie na dobrowolne</xText><xText xALIGNx="left">poddanie się odpowiedzialności (k. 12),</xText><xText xALIGNx="left">- wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (k. 13),</xText><xText xALIGNx="left">- informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z KRS (k. 21-25),</xText><xText/><xEnum><xBullet>-</xBullet><xEnumElem><xText>odpis wyroku z dnia 25 listopada 2008r (k. 26),</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>pełnomocnictwo z dnia 26.06.2007r. (k. 37-38),</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>pełnomocnictwo z dnia 18.02.2008r. (k. 33).</xText></xEnumElem></xEnum><xText/><xText>Obecnie działalność <xAnon> Spółki (...)</xAnon> nie jest zagrożona upadłością. Spółka rozlicza się z Urzędem Skarbowym terminowo i bez żadnych zaległości.</xText><xText/><xText><xBx><xUx>Dowód:</xUx></xBx></xText><xEnum><xBullet>-</xBullet><xEnumElem><xText>zeznania <xAnon>E. K.</xAnon> (k. 60).</xText></xEnumElem></xEnum><xText/><xText><xBx>Sąd zważył, co następuje:</xBx></xText><xText/><xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 pkt. 3" xIsapId="WDU20021971661" xTitle="Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 197, poz. 1661">art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 28 października 2002r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary</xLexLink>, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 3 pkt. 1" xIsapId="WDU20021971661" xTitle="Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 197, poz. 1661">pkt 1</xLexLink>, tj. osoby fizycznej działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przekroczeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku.</xText><xText>„(...) Jeżeli by natomiast uznać, że pełnomocnicy (prokurenci) są kategorią osób, o których mowa w pkt 3 [art. 3], to wówczas podstawą przypisania odpowiedzialności podmiotowi zbiorowemu będzie wina w wyborze pełnomocnika (prokurenta) albo w nadzorze nad tą osobą. Taka konstrukcja niewątpliwie wydaje się bardziej odpowiednia dla rozważania odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za działania jego pełnomocników (prokurentów)". Bartosiewicz Adam artykuł PPH.2004.2.38 Przesłanki odpowiedzialności podmiotu zbiorowego - aspekty praktyczne. Teza nr 42121/1.</xText><xText>Zgodnie zaś z art. 4 ustawy, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli fakt popełnienia czynu zabronionego, wymienionego w art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy, przez osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3 ustawy, został potwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym tę osobę, wyrokiem warunkowo umarzającym wobec niej postępowanie karne albo postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, orzeczeniem o udzieleniu tej osobie zwolnienia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności albo orzeczeniem sądu o umorzeniu przeciwko niej postępowania z powodu okoliczności wyłączającej ukaranie sprawcy.</xText><xText>Stosownie do treści art. 5 Ustawy, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli do popełnienia czynu zabronionego doszło w następstwie co najmniej braku należytej staranności w wyborze osoby fizycznej, o której mowa w art. 3 pkt 2 lub 3, lub co najmniej braku</xText><xText>należytego nadzoru nad tą osobą - ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego.</xText><xText>Należy przy tym powołać także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009r. (IV KK 427/08): „Przepis <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU20021971661" xTitle="Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 197, poz. 1661">art. 5 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary</xLexLink> (Dz.U. Nr 179, poz. 1661 ze zm.), w brzmieniu ustalonym ustawą nowelizującą z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1492) w sposób zupełnie jednoznaczny przesłankę "zawinienia" podmiotu zbiorowego ustanawia jedynie w stosunku do osób wymienionych w art. 3 pkt 2 i 3 tej ustawy, poprzez wskazanie na "winę" w wyborze bądź nadzorze. Pominięcie w tym przepisie przesłanki własnej odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyny osób wskazanych w art. 3 pkt 1, przy nie wprowadzeniu jakichkolwiek innych zasad odpowiedzialności podmiotu za działania osób nim zarządzających, spowodowało brak możliwości pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności za czyny zabronione tej kategorii osób."</xText><xText>Nie ulega wątpliwości, że <xAnon>J. K.</xAnon>, jako pełnomocnik Zarządu Spółki, działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby fizycznej działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej, tj. Prezesa Zarządu <xAnon>(...) Sp. z o.o.</xAnon>z siedzibą <xAnon>R.</xAnon>, <xAnon>E. K.</xAnon>. Nie ulega wątpliwości również, że <xAnon>J. K.</xAnon>będąc pełnomocnikiem prezesa Zarządu Spółki <xAnon>(...)</xAnon>dopuścił się czynu zabronionego z <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1;art. 55 § 2" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 55 § 1 i 2 k.k.s.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 9 § 3 k.k.s.</xLexLink>, którego popełnienie zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 25 listopada 2008r. o sygn. akt VIK Ks 60/08, uwzględniający wniosek Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon>o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Przedmiotowy czyn karalny mieści się w katalogu czynów, za które odpowiedzialność karną ponoszą podmioty zbiorowe w myśl art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy.</xText><xText>W tym stanie rzeczy należało uznać, że spełnione zostały określone w cytowanej ustawie przesłanki do orzeczenia odpowiedzialności karnej <xAnon> Spółki (...)</xAnon> za czyn popełniony przez <xAnon>J. K.</xAnon>.</xText>Art. 7 ust. 1 Ustawy przewiduje wobec podmiotu zbiorowego karę pieniężną w wysokości od lOOOzł do 20.000zł. Uwzględniając obecną sytuację prawną i majątkową Spółki, a także mając na uwadze charakter czynu popełnionego przez <xAnon>J. K.</xAnon> oraz wymiar grzywny, Sąd orzekł wobec tego podmiotu karę pieniężną w wymiarze lOOOzł. Sąd zasądził także od Spółki koszty postępowania.</xUnit> </xBlock> </xPart>

Jerzy Mudryk

Ewelina Frątczak

Katarzyna Ratajczak

Ewelina Frątczak

Sygn. akt II Ks 11/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010r Sąd Rejonowy w Głogowie Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący: SSR Jerzy Mudryk Ławnicy: ------------------------- Protokolant:Katarzyna Ratajczak w obecnościPiotra Białoniaprokuratora Prokuratury Rejonowej w Głogowie po rozpoznaniu dnia 12 marca 2010r sprawy z wniosku Prokuratora Rejonowego w Głogowie w przedmiocie:orzeczenia odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego,tj.(...) Sp. z o.o.wR.z siedzibą przyul. (...),za czyn zabroniony pod groźbą kary, stanowiący przestępstwo skarbowe określone wart. 54§2 kksw zw. zart. 54§1 kksiart. 9 § 3 kkspolegające na tym, że: -J. K.jako pełnomocnikspółki (...) Sp. z o.o.wR.z siedzibą tej spółki podatkiem od towarów iusług (...)nie złożył w imieniu tej spółki w terminie deklaracji VAT 7 za miesiąc lipiec 2007r., przez co doprowadził do narażenia na uszczuplenie podatku od towarów i usług VAT w kwocie 14322 zł, za który to czynJ. K.został skazany prawomocnie wyrokiem Sądu Rejonowego Wydziału VI Grodzkiego w Głogowie z dnia 25 listopada 2008r., sygnatura akt VI Ks 60/08 uwzględniającym wniosek Urzędu Skarbowego w(...)o dobrowolne poddanie się przezJ. K.odpowiedzialności i orzekającym odJ. K.kwotę 400 zł, tytułem kary grzywny oraz kwotę 112 zł tytułem kosztów postępowania I orzeka odpowiedzialność podmiotu zbiorowego(...) Sp. z o.o.z siedzibą wR.za czyn opisany w części wstępnej wyroku wyczerpujący znamionaart. 54§2 kksw zw. zart. 54§1 kksiart. 9§3 kks, II na podstawieart. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 2002r o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą karyorzeka wobec(...) Sp. z o.o.z siedzibą wR.karę pieniężną w kwocie 1.000zł, III na podstawieart. 627 kpkzasądza od(...) Sp. z o.o.z siedzibą wR.na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Głogowie) koszty postępowania. Sygn. akt II Ks 11/09 UZASADNIENIESąd ustalił następujący stan faktyczny(...) Sp. z o.o.z siedzibą wR.została zarejestrowana i wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS:(...). Kapitał zakładowy Spółki wynosił 25.000 zł.(...) Spółki (...)jestE. K.. Pełni on także funkcję Prezesa Zarządu.Do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych i niemajątkowych Spółki, podpisywania dokumentów majątkowych w imieniu Spółki oraz dokonywania innych czynności prawnych w imieniu Spółki jest uprawniony prezes zarządu jednoosobowo, pozostali członkowie zarządu - dwóch członków zarządu łącznie.W dniu 26 czerwca 2007r.E. K.jako Prezes Zarządu udzielił pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego (repertorium A nr(...)),J. K.do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Spółki za wyjątkiem spraw dotyczących nieruchomości, a w szczególności do reprezentowania Spółki wobec osób trzecich, organów samorządowych i państwowych oraz sądów.Prezes Zarządu Spółki,E. K.udzielił także w dniu 18 lutego 2008r.J. K.pełnomocnictwa do wykonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Spółki związanych z Urzędem Skarbowym w(...)w szczególności do składania i podpisywania dokumentów w imieniu Spółki (CIT, PIT i innych sprawozdań, deklaracji i dokumentów związanych z prowadzeniem Spółki), pobierania kserokopii dokumentów, odpisów poświadczonych przez Urząd Skarbowy i innych oświadczeń niezbędnych do prowadzenia Spółki, reprezentowania Spółki w sprawach podatkowych przez Urząd Skarbowy w(...).Wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 25.11.2008r. w sprawie o sygn. akt VI Ks 60/08 orzeczono wobecJ. K.tytułem kary grzywny kwotę 400zł, za czyn zart. 54 § 1 i 2 k.k.s.w zw. zart. 9 § 3 k.k.s., polegający na tym, żeJ. K.jako pełnomocnik Zarządu Sp. z o.o.(...)z siedzibą wR.uchylając się od opodatkowania Spółki podatkiem od towarów i usług, nie złożył w terminie w imieniu Spółki deklaracji VAT - 7 za miesiąc lipiec 2007 roku, przez co naraził podatek od towarów i usług VAT na uszczuplenie w kwocie 14.322zł. Wyrok uwzględniał wniosek Urzędu Skarbowego w(...)o dobrowolne poddanie się przezJ. K.odpowiedzialności. Za czyn ten orzeczono wobecJ. K.także kwotę 112 zł tytułem kosztów postępowania.Dowód:- protokół zgłoszenia wniosku o zezwolenie na dobrowolnepoddanie się odpowiedzialności (k. 12),- wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (k. 13),- informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z KRS (k. 21-25),-odpis wyroku z dnia 25 listopada 2008r (k. 26),pełnomocnictwo z dnia 26.06.2007r. (k. 37-38),pełnomocnictwo z dnia 18.02.2008r. (k. 33).Obecnie działalnośćSpółki (...)nie jest zagrożona upadłością. Spółka rozlicza się z Urzędem Skarbowym terminowo i bez żadnych zaległości.Dowód:-zeznaniaE. K.(k. 60).Sąd zważył, co następuje:Zgodnie z treściąart. 3 pkt 3 ustawy z dnia 28 października 2002r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby, o której mowa wpkt 1, tj. osoby fizycznej działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przekroczeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku.„(...) Jeżeli by natomiast uznać, że pełnomocnicy (prokurenci) są kategorią osób, o których mowa w pkt 3 [art. 3], to wówczas podstawą przypisania odpowiedzialności podmiotowi zbiorowemu będzie wina w wyborze pełnomocnika (prokurenta) albo w nadzorze nad tą osobą. Taka konstrukcja niewątpliwie wydaje się bardziej odpowiednia dla rozważania odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za działania jego pełnomocników (prokurentów)". Bartosiewicz Adam artykuł PPH.2004.2.38 Przesłanki odpowiedzialności podmiotu zbiorowego - aspekty praktyczne. Teza nr 42121/1.Zgodnie zaś z art. 4 ustawy, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli fakt popełnienia czynu zabronionego, wymienionego w art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy, przez osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3 ustawy, został potwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym tę osobę, wyrokiem warunkowo umarzającym wobec niej postępowanie karne albo postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, orzeczeniem o udzieleniu tej osobie zwolnienia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności albo orzeczeniem sądu o umorzeniu przeciwko niej postępowania z powodu okoliczności wyłączającej ukaranie sprawcy.Stosownie do treści art. 5 Ustawy, podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli do popełnienia czynu zabronionego doszło w następstwie co najmniej braku należytej staranności w wyborze osoby fizycznej, o której mowa w art. 3 pkt 2 lub 3, lub co najmniej brakunależytego nadzoru nad tą osobą - ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego.Należy przy tym powołać także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009r. (IV KK 427/08): „Przepisart. 5 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary(Dz.U. Nr 179, poz. 1661 ze zm.), w brzmieniu ustalonym ustawą nowelizującą z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1492) w sposób zupełnie jednoznaczny przesłankę "zawinienia" podmiotu zbiorowego ustanawia jedynie w stosunku do osób wymienionych w art. 3 pkt 2 i 3 tej ustawy, poprzez wskazanie na "winę" w wyborze bądź nadzorze. Pominięcie w tym przepisie przesłanki własnej odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyny osób wskazanych w art. 3 pkt 1, przy nie wprowadzeniu jakichkolwiek innych zasad odpowiedzialności podmiotu za działania osób nim zarządzających, spowodowało brak możliwości pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności za czyny zabronione tej kategorii osób."Nie ulega wątpliwości, żeJ. K., jako pełnomocnik Zarządu Spółki, działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby fizycznej działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej, tj. Prezesa Zarządu(...) Sp. z o.o.z siedzibąR.,E. K.. Nie ulega wątpliwości również, żeJ. K.będąc pełnomocnikiem prezesa Zarządu Spółki(...)dopuścił się czynu zabronionego zart. 55 § 1 i 2 k.k.s.w zw. zart. 9 § 3 k.k.s., którego popełnienie zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 25 listopada 2008r. o sygn. akt VIK Ks 60/08, uwzględniający wniosek Urzędu Skarbowego w(...)o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Przedmiotowy czyn karalny mieści się w katalogu czynów, za które odpowiedzialność karną ponoszą podmioty zbiorowe w myśl art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy.W tym stanie rzeczy należało uznać, że spełnione zostały określone w cytowanej ustawie przesłanki do orzeczenia odpowiedzialności karnejSpółki (...)za czyn popełniony przezJ. K..Art. 7 ust. 1 Ustawy przewiduje wobec podmiotu zbiorowego karę pieniężną w wysokości od lOOOzł do 20.000zł. Uwzględniając obecną sytuację prawną i majątkową Spółki, a także mając na uwadze charakter czynu popełnionego przezJ. K.oraz wymiar grzywny, Sąd orzekł wobec tego podmiotu karę pieniężną w wymiarze lOOOzł. Sąd zasądził także od Spółki koszty postępowania.

15/501005/0001006/Ks

Sąd Rejonowy w Głogowie

II Wydział Karny

kara pieniężna 1.000 zł

154505000005127_XVII_AmC_001189_2009_Uz_2010-03-12_001

XVII AmC 1189/09

2010-03-12 01:00:00.0 CET

2013-07-17 03:01:05.0 CEST

2014-11-29 19:56:26.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmC 1189/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w P. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w K. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="enarog" xPublisher="bgonera" xEditorFullName="Ewa Naróg" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="001189"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 1189/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText>sprawy z powództwa Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy w brzmieniu: „pisma nie odebrane przez posiadacza pod ostatnio wskazanym adresem, jednorazowo awizowane przez pocztę, strony uznają za skutecznie doręczone”,</xText> <xText>II. zasądza od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 374,64 zł (trzysta siedemdziesiąt cztery zł sześćdziesiąt cztery gr) z tytułu zwrotu kosztów postępowania,</xText> <xText>III. nakazuje pobrać od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset zł) z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której powód był zwolniony,</xText> <xText>IV. nakazuje publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText>/-/ SSO Andrzej Turliński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Andrzej Turliński

Beata Gonera

Ewa Naróg

Sygn. akt XVII AmC 1189/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Stowarzyszenia(...)wP. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu wK. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy w brzmieniu: „pisma nie odebrane przez posiadacza pod ostatnio wskazanym adresem, jednorazowo awizowane przez pocztę, strony uznają za skutecznie doręczone”, II. zasądza od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Stowarzyszenia(...)wP.kwotę 374,64 zł (trzysta siedemdziesiąt cztery zł sześćdziesiąt cztery gr) z tytułu zwrotu kosztów postępowania, III. nakazuje pobrać od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Skarbu Państwa Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset zł) z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której powód był zwolniony, IV. nakazuje publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. /-/ SSO Andrzej Turliński

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmA_000038_2009_Uz_2010-03-10_002

XVII AmA 38/09

2010-03-10 01:00:00.0 CET

2013-08-24 03:01:04.0 CEST

2017-07-04 14:57:17.0 CEST

15450500

5127

REASON

Sygn. akt XVII AmA 38/09 U Z A S A D N I E N I E: Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wydał w dniu 12 grudnia 2008r. decyzję nr (...) , w której na podstawie art. 27 ust 1 i 2 w związku z art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o któ

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000038" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Beata Sierpińska" xPublisher="bsierpinska" xEditor="bsierpinska" xToPage="29" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Sierpińska"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 38/09</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>U Z A S A D N I E N I E:</xBx></xText> <xText/> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wydał w dniu 12 grudnia 2008r. decyzję nr <xAnon>(...)</xAnon>, w której na podstawie <xLexLink xArt="art. 27;art. 27 ust. 1;art. 27 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 27 ust 1 i 2</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, działanie <xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>, polegające na:</xText> <xText>1. nieinformowaniu w reklamie lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przy jednoczesnym braku odesłań do dalszych materiałów reklamowych, które mogłyby wskazywać na potrzebę poszukiwania przez konsumentów dodatkowych informacji o ograniczeniach związanych z w/w produktem, co jest działaniem bezprawnym stanowiącym nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6 ust. 3;art. 6 ust. 3 pkt. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 6 ust. 1 oraz ust.3 pkt 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów oraz</xText> <xText>2. sugerowaniu odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, poprzez umieszczanie sformułowań „bez gwiazdek", że oferowany produkt <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu, co jest działaniem bezprawnym stanowiąc nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 5 ust. 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206) raz godzi w zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Prezes UOKiK stwierdził zaniechanie stosowania w/w praktyki z dniem 25 lutego 2008 r.</xText> <xText>Ponadto na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 26 ust. 2</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 27;art. 27 ust. 4" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 27 ust. 4</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 27;art. 27 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz.331 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakazał <xAnon>(...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon>z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>publikację przedmiotowej decyzji w całości na koszt <xAnon>(...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon>na stronie internetowej przedsiębiorcy www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl oraz utrzymywanie jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej, a ponadto dwukrotną publikację sentencji decyzji na koszt <xAnon>(...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon>na jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm x 12 cm w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, z tym że okres między przedmiotowymi publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 106 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na <xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>, karę pieniężną w wysokości 5 712 365,46 zł, płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ust 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r Nr 50, poz. 331 ze. zm.).</xText> <xText>W uzasadnieniu decyzji Prezes UOKiK podniósł, że artykuł 24 ust. 2 uokik stanowi, iż przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy. Konsumentem w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (<xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22(1) k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 pkt. 12" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 4 pkt 12</xLexLink> uokik). Zbiorowe interesy konsumentów podlegają ochronie przed działaniami przedsiębiorców, które są sprzeczne z prawem, tj. przepisami określonych aktów prawnych oraz zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. W związku z powyższym, dla uznania działania przedsiębiorcy za niezgodne z zawartym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów zakazem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów należy wykazać, iż spełnione zostały kumulatywnie trzy następujące przesłanki:</xText> <xText>A) kwestionowane działanie jest działaniem przedsiębiorcy;</xText> <xText>B) działanie to jest bezprawne;</xText> <xText>C) działanie to godzi w zbiorowy interes konsumentów.</xText> <xText>Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów zawiera legalną definicję przedsiębiorcy. Zgodnie z jej <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 pkt. 1" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 4 pkt 1</xLexLink> uokik<xIx>, </xIx>pod pojęciem tym należy rozumieć m.in. przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, póz. 1905 ze zm.) i jest to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Właściwą dla przedsiębiorcy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.</xText> <xText><xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> jest spółką prawa handlowego wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą w zakresie m. in. udzielania kredytów, świadczenia usług bankowych, leasingu finansowego oraz usług maklerskich i nie ulega wątpliwości, iż posiada status przedsiębiorcy w rozumieniu powoływanego powyżej art. 4 pkt 1 uokik. Tym samym Spółka przy wykonywaniu działalności gospodarczej podlega rygorom określonym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów i jej działania mogą podlegać ocenie w aspekcie naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Bezprawność oznacza sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym, którego źródłem są normy prawa powszechnie obowiązującego, a także zakazy i nakazy wynikające z zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów. Dla stwierdzenia bezprawności bez znaczenia pozostaje wina sprawcy., jej stopień, a takąe świadomość istnienia naruszonych norm prawnych.</xText> <xText>Jako zachowania przedsiębiorcy, które stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, ustawodawca wskazuje w szczególności nieuczciwe praktyki rynkowe (<xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art.24 ust.2 pkt 3</xLexLink> uokik). Oznacza to, że jeśli mamy do czynienia z nieuczciwą praktyką rynkową w rozumieniu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink>, która jednocześnie narusza zbiorowe interesy konsumentów, takie działanie w świetle prawa może zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Zgodnie z art.4 ust.1 upnpr stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów praktyka rynkowa jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.</xText> <xText>W celu wykazania, że zachowanie Spółki stanowi nieuczciwą praktykę rynkową konieczne jest zatem wykazanie, że mieści się ono w pojęciu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art.4 ust. 1 upnpr. Przez praktykę rynkową rozumie się zgodnie z art. 2 pkt 4 upnpr- działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio lub pośrednio</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> posługuje się pojęciem przeciętnego konsumenta. Będące przedmiotem decyzji zachowanie Spółki w zakresie przekazu reklamowego powinno być zatem oceniane z perspektywy przeciętnego konsumenta. Prezes UOKiK przeanalizował pojęcie przeciętnego konsumenta w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> z uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), orzecznictwa polskich sądów oraz poglądów doktryny.</xText> <xText>Definicja przeciętnego konsumenta zamieszczona w upnpr jest wynikiem dorobku orzeczniczego ETS. Stopniowy rozwój orzecznictwa ETS doprowadził do utrwalenia modelu konsumenta jako konsumenta rozważnego, przeciętnie zorientowanego, mającego prawo do rzetelnej informacji nie wprowadzającej w błąd, zawierającej wszelkie niezbędne dane wynikające z funkcji i przeznaczenia danego towaru. To czego można oczekiwać od rozsądnego konsumenta wynika przede wszystkim z tego, jak daleko sięga obowiązek informacji handlowej, jej dostępności, jasności, niedwuznaczności, pełności i odpowiedniości. Orzecznictwo sądów polskich nie wypracowało natomiast do tej pory ujednoliconej wykładni, która pozwoliłaby na utrwalenie modelu przeciętnego konsumenta. Z jednej strony sądy traktowały konsumenta jako osobę nieuważną i nieświadomą, próbując w ten sposób wyrównać jego szansę w relacji z przedsiębiorcą. Wynikało to ze specyfiki uwarunkowań społeczno-gospodarczych (przemiana z gospodarki uspołecznionej w wolnorynkową) i braku wiedzy konsumenta na temat mechanizmów wolnorynkowych, zwłaszcza co do pozyskiwania klienteli za pomocą reklamy. Z drugiej zaś strony wskazywano także na model konsumenta mocno wyedukowanego łącząc wysoki standard powinności konsumenta z samym faktem uczestnictwa na coraz bardziej nieprzejrzystym rynku („skoro kupuje, powinien wiedzieć", „gdyby przeczytał, byłby wiedział"), przy jednoczesnym braku odniesienia tej powinności nie tylko do istniejącej i realizowanej polityki informacyjno-edukacyjnej wobec konsumenta, ale także oceny konkretnych obowiązków w tym zakresie jego kontrahenta (E. Łętowska, Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa 2004, s. 66-67).</xText> <xText>Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr przez przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno dokonać się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak m. in. wiek, wykształcenie, sprawność fizyczna czy umysłowa. Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. Treść kampanii nie wskazywała bowiem, by Spółka chciała dotrzeć do szczególnej grupy konsumentów, którą można wyodrębnić na podstawie szczególnej,wspólnej im cechy. Zatem przyjmując moc przeciętnego konsumenta na potrzeby niniejszego rozstrzygnięcia zasadnym jest nieuwzględnianie ostatniej przesłanki wskazanej w powołanej definicji. Konstrukcję modeli przeciętnego konsumenta należy zatem stworzyć bez odwoływania się do przynależności szczególnej grupy konsumentów. Przeciętnego konsumenta należy rozumieć jako dostatecznie dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego przy uwzględnieniu czynników społecznych, kulturowych i językowych - charakterystycznych dla polskiego konsumenta. Wskazanie na cechy takie jak dostateczne poinformowanie, uwaga oraz ostrożność określa pewien zespół cech mentalnych konsumenta (jego „przeciętność") polegającą na tym, że z jednej strony możemy wymagać od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w rzeczywistości, lecz z drugiej strony nie możemy uznać, że jego wiedza jest kompletna i profesjonalna oraz że konsument nie ma prawa pewnych rzeczy nie wiedzieć. Przeciętny konsument nie posiada wiedzy specjalistycznej w danej dziedzinie, ale przede i wszystkim rozumie kierowane do niego informacje i potrafi je wykorzystać do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej produktu. Nie jest naiwny, ale z drugiej strony nie potrafi i ocenić sytuacji tak jak profesjonalista. Ma świadomość specyfiki języka reklam, wie, że i często używana jest w nich metafora, przesada czy pewna umowność, do której należy odnosić się z racjonalnym dystansem. Niemniej jednak nawet ostrożny, uważny konsument ma prawo do rzetelnej informacji, która przy założeniu dokonania z jego strony aktów staranności celem zrozumienia istoty oferty przedsiębiorcy, nie będzie wprowadzać w błąd.</xText> <xText>Klauzula generalna zawarta w art. 4 ust. l upnpr na okoliczność stosowania danej praktyki będzie podlegała stosownej konkretyzacji. Jednocześnie upnpr dokonuje podziału praktyk rynkowych na wprowadzające w błąd oraz agresywne praktyki rynkowe (art. 4 ust. 2 upnpr). Praktyki rynkowe wprowadzające w błąd mogą przybrać postać czynną i bierną, tj. polegać na działaniu (art. 5 upnpr) lub zaniechaniu (art. 6 upnpr) wprowadzającym w błąd.</xText> <xText>Zgodnie z art. 6 ust. 1 praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 3 pkt 1 wprowadzającym w błąd zaniechaniem może być w szczególności zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie koniecznym stało się rozważenie przez Prezesa Urzędu, czy treści zawarte w prowadzonej przez Spółkę kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, pomijały istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powodowały lub mogły powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.</xText> <xText>W ocenie Prezesa Urzędu, niezamieszczenie przez Bank w przeważającej części materiałów reklamowych produktu <xAnon> (...)</xAnon> (materiałach o największej sile oddziaływania na konsumentów) informacji o okresie obowiązywania oprocentowania przedmiotowej lokaty, w sytuacji gdy w/w okres nie rozpoczynał się z dniem podpisania umowy lokaty terminowej, wprowadzało konsumenta w błąd, poprzez pominięcie istotnej informacji potrzebnej przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.</xText> <xText>Przyjęcie przez Bank terminu późniejszego, od którego naliczane będzie przedstawione w reklamie 6 %-owe oprocentowanie roczne lokaty, niż standardowo przyjęty w umowach tego typu termin zawarcia umowy z konsumentem, oznaczać będzie dla konsumenta mniejszą stopę zysku niż ta, której mógł się spodziewać przyjmując, że okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia umowy. W ocenie Prezesa Urzędu, w sytuacjach gdy termin, od którego naliczane będzie oprocentowanie lokaty nie pokrywa się z dniem zawarcia umowy, odbiorca reklamy nie posiadający informacji o okresie obowiązywania oprocentowania pozbawiony jest możliwości dokonania oceny korzyści płynących z zawarcia umowy reklamowanego produktu, w szczególności realnej stopy opłacalności skorzystania z przedmiotowej formy lokowania środków.</xText> <xText>Przy analizie reklamy należy wziąć po uwagę wszystkie czynniki, które mogą kształtować jej odbiór przez przeciętnego konsumenta, a więc przede wszystkim komunikat który ich autor/zleceniodawca (tu: Bank) chce przekazać konsumentom. W materiałach reklamowych Bank akcentował przede wszystkim wysokość oprocentowania przedmiotowej lokaty. Tylko w znikomej części reklam Bank informował potencjalnych odbiorców, iż w/w oprocentowanie obowiązywać będzie w okresie umownym liczonym od daty innej niż zawarcie umowy. Przeważająca część przedmiotowych materiałów, przede wszystkim o zasięgu ogólnokrajowym (reklamy telewizyjne), nie zawierała niniejszej informacji.</xText> <xText>W związku z powyższym, Prezes Urzędu wskazał, iż przeciętny konsument, odbiorca prezentowanych przez Spółkę materiałów reklamowych, w których Bank pominął informację o okresie oprocentowania lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, mógł spodziewać się, że w sytuacji chęci skorzystania z oferowanego produktu, okres oprocentowania przedmiotowej lokaty, którego wysokość podana była w materiałach reklamowych, obowiązywać będzie, tak jak w standardowych umowach lokat tzn. od daty zawarcia przedmiotowej umowy.</xText> <xText>Mając na uwadze dyspozycję art. 6 ust. 5 upnpr Prezes Urzędu uwzględnił przy ocenie stosowanych przez bank reklam wszystkie ich elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji a także brzmienie art. 6 ust. 6 upnpr zgodnie z którym w przypadku gdy ze specyfiki środka komunikowania się z konsumentami stosowanego dla danej praktyki rynkowej wynikają ograniczenia przestrzenne i czasowe, ograniczenia te i wszystkie środki podjęte przez przedsiębiorcę w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób uwzględnia się przy ocenie, czy doszło do pominięcia informacji. Prezes Urzędu uznał, iż wszystkie z zastosowanych w kampanii reklamowej <xAnon> (...)</xAnon> środków komunikacji z klientem umożliwiały choćby zasygnalizowanie konieczności poszukiwania dalszych informacji o produkcie. Sformułowanie materiałów wskazujące na kompletność, pełność oferty sprawiały, że konsument miał prawo oczekiwać, iż reklam podaje wszelkie istotne informacje potrzebne do podjęcia decyzji.</xText> <xText>Prezes Urzędu uznał za bezzasadną argumentację Spółki, że treść reklam formułowana była w sposób właściwy dla użytego środka komunikowania się z klienta który ze swej istoty uniemożliwiał przekazanie za jego pośrednictwem wszystkiej szczegółów dotyczących oferowanego produktu. W ocenie Prezesa Urzędu, wskazana przez Spółkę ograniczoność pojemności nośników przekazu użytych podczas kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej <xAnon>(...)</xAnon>nie może stanowić usprawiedliwienia, przyzwolenia do działania niezgodnego z prawem. Dlatego tak istotna jest treść reklamy która nie przedstawiając pełnej treści warunków dotyczących produktu, nie powinna wprowadzać jednak w błąd, tj. wywoływać u konsumenta mylnego wyobrażenia, co do jej istoty, głównej korzyści. Dodatkowo, podkreślono, iż Spółka poprzez swoje działania „samokontrole" potwierdziła prawidłowość rozumowania Prezesa Urzędu gdyż dokonują częściowej zmiany kampanii poprzez zamieszczenie informacji o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania (i to w sposób bezpośredni a nie przez odwołanie do innych materiałów), wskazuje tym samym, że „ograniczona pojemność" nośników przekazu umożliwia jednak przekazanie treści oferty w sposób niewprowadzający w błąd.</xText> <xText>Jednocześnie Prezes Urzędu nie uwzględnił argumentacji Spółki, w której podniósł ona, że nieumieszczenie w materiałach reklamowych lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> informacji o okresie jej oprocentowania w podanej przez Bank wysokości, nie wprowadzało konsumenta w błąd, gdyż w sytuacji chęci zawarcia umowy przedmiotowej lokaty zobowiązany był on do zapoznania się z „Potwierdzeniem otwarcia rachunku lokaty subskrybowanej", w którym Bank zawarł wszystkie warunki umowy. Tym samym, zdaniem Banku, w chwili zawarcia umowy konsument posiadał pełną informację o przedmiotowym <xAnon>produkcie .. (...)</xAnon> ocenie Prezesa Urzędu działanie polegające na wprowadzeniu w błąd, jak także zaniechanie wprowadzające w błąd jako rodzaj nieuczciwej praktyki rynkowej, nie musi finalnie doprowadzić do dokonania przez przeciętnego konsumenta czynności prawnej, której gdyby nie działał pod wpływem błędu, by nie dokonał, Decyzja dotycząca umowy, którą posługuje się upnpr ma bowiem szerszy zakres niż instytucja uregulowana w <xLexLink xArt="art. 84;art. n" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 84 i n. kodeksu cywilnego</xLexLink>, ponadto przy jej interpretacji należy odpowiednio stosować reguły dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd i wypracowane już w tym przedmiocie orzecznictwo na podstawie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, póz. 153 ze zm.). Prezes Urzędu nie rozważał w niniejszej decyzji czy faktycznie dojdzie do zawarcia przez przeciętnego konsumenta ze Spółką umowy (etap kontraktowania, zawierania umowy). Prezes Urzędu, stosownie do dyspozycji przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink>, bada jedynie wpływ prowadzonej przez powoda kamapanii reklamowej na możliwość podjęcia przez przeciętnego konsumenta decyzji co do zawarcia umowy (etap przedkontraktowy).</xText> <xText>Decyzja dotycząca umowy w przedmiotowym stanie faktycznym będzie sprowadzać się sytuacji, w której konsument pod wpływem kampanii reklamowej zainteresuje się reklamowanym produktem lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> i uda się do placówki Banku w celu uzyskania szczegółowej informacji dotyczącej tego produktu, czy też już z zamiarem zawarcia umowy lokaty. Wśród elementów konstrukcyjnych decyzji dotyczącej umowy wskazanych w art. 2 pkt 7 upnpr (przez decyzję dotyczącą umowy rozumie się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona zakupu, zapłaci za produkt w całości lub w części, zatrzyma produkt, rozporządzi nim lub wykona uprawnienie umowne związane z produktem, bez względu na to, czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzymać się od jej dokonania) wskazuje się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego czy i na jakich warunkach zawrze umowę - bez względu na to czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzyma się od jej dokonania. A zatem konsumenta podejmującego tak rozumianą decyzję skłoniła do tego w omawianym stanie faktycznym kampania reklamowa; która poprzez błędny przekaz doprowadziła lub mogła doprowadzić do sytuacji, w której zainteresował się on omawianą ofertą. W podobny sposób interpretowana jest kwestia reklamy wprowadzającej w błąd - aby dany przekaz reklamowy przez swoją wprowadzającą w błąd treść mógł podlegać negatywnej ocenie z punktu widzenia art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy musi posiadać zdolność kierowania wyborem dokonywanym przez klienta (...). Nie jest przy tym konieczne rzeczywiste nabycie towaru lub usługi, omawiany przepis zakazuje bowiem prowadzenia reklamy wprowadzającej w błąd w przypadku kiedy może ona wpłynąć decyzję klienta. Dokonując stosownych ocen, organ orzekający nie ma więc obowiązku ustalania faktycznych skutków rynkowych tej reklamy (tak: E. Nowińska, M. du Vall „Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji", Warszawa 2001, str. 158). Odnosząc się do argumentu Banku, iż celem materiałów reklamowych wykorzystywanych w promocji lokaty nie było pełnienie funkcji oferty rozumianej jako stanowcza propozycja zawarcia umowy, a jedynie promowanie produktu poprzez wskazanie głównej (najistotniejszej jego cechy), Prezes Urzędu podniósł, że kwestia ta pozostaje ambiwalentna dla niniejszego rozstrzygnięcia, gdyż przedmiotem postępowania jest konstrukcja reklamy produktu Banku a nie oferta w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 66;art. 66 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 66 § 1 kodeksu cywilnego</xLexLink>. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.</xText> <xText>Obiekcje budzi także zasadność podnoszenia przez Bank wątpliwości prawnych czy wyemitowany przez Bank spot telewizyjny był propozycją nabycia produktu w rozumieniu art. 2 pkt 6 upnpr , podczas gdy Prezes Urzędu stawiając Bankowi zarzuty nie dokonał subsumcji stanu faktycznego w oparciu o przepis dotyczący „propozycji nabycia produktu" (art. 6 ust. 4 upnpr).</xText> <xText>W toku swojego wywodu Bank wydaje się także wskazywać, iż podstawą kwalifikacji działań Banku jest art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Również i w tym przypadku należy podnieść, iż Prezes Urzędu nie oparł kwalifikacji prawnej działań Banku o wskazany przepis, a zatem odnoszenie się do prezentowanej przez bank argumentacji w tym zakresie jest niezasadne.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK regulacja dotycząca nieuczciwych praktyk rynkowych jest regulacją nową posługująca się nieznanymi do tej pory w cywilistyce pojęciami, co przyczynia się do ryzyka popełnienia błędu. W tym miejscu należy podkreślić, iż w zakresie działań reklamowych <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> nie przynosi rozwiązań znacząco różniących się od obowiązujących już od wielu lat regulacji zawartych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Zgodnie z art. 5 ust. 1 praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Stosownie do brzmienia art. 5 ust. 4 upnpr przy ocenie, czy praktyka rynkowa wprowadza w błąd przez działanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie koniecznym stało się zatem rozważenie przez Prezesa Urzędu, czy treści zawarte w prowadzonej przez Spółkę kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, mogły wprowadzać przeciętnego konsumenta w błąd, mogły powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by podjął.</xText> <xText>Bank w ramach kampanii produktu <xAnon> (...)</xAnon> zastosował sformułowania materiałów reklamowych w sposób wskazujący ich kompletność, pewną skończone. W materiałach nie zamieszczono jakichkolwiek oznaczeń, odesłań wskazujących konieczność zapoznania się z dodatkowymi materiałami informacyjnymi dotyczących produktu.</xText> <xText>W ocenie Prezesa Urzędu, działanie Banku polegające na zamieszczeniu w przeważającej części przedmiotowych materiałów sformułowania „bez gwiazdek" może sugerować potencjalnemu odbiorcy, iż przedmiotowe materiały zawierają wszystkie istotne informacje mogące wywierać wpływ na stopień korzyści jakich może on oczekiwać po zawarciu umowy oferowanego przez Bank produktu i tym samym mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by podjął.</xText> <xText>Sformułowanie „bez gwiazdek",zdaniem Prezesa Urzędu, odnosi się do powszechnej praktyki umieszczania przez przedsiębiorców w reklamach tzw. „gwiazdek" tzn. zazwyczaj krótkich komunikatów uzupełniających treści zawarte w reklamie dotyczące oferowanego produktu. Użycie w materiałach reklamowych gwiazdki wskazuje na to, że podane w reklamie informacje na temat produktu nie są kompletne i dalszych istotnych danych dotyczących oferowanego produktu należy poszukiwać w innych źródłach. Należy zatem przyjąć, iż z punktu widzenia potencjnego dbiorcymateriałów eklamowych produktu <xAnon> (...)</xAnon>, umieszczone przez Spółkę sformułowanie „bez-gwiazdek" odbierane było jako komunikat wskazujący, że przedmiotowe materiały zawierały wszystkie informacje mogące wywierać istotny wpływ na ocenę korzyści płynących z zwarcia umowy oferowanego przez Bank produktu.<xBRx/>W związku z powyższym, w ocenie Prezesa Urzędu nie sposób przyjąć argumentacji <xBRx/>Spółki, w której podnosi ona, że sformułowanie „bez gwiazdek" nie wprowadzało odbiorcy wbłąd, gdyż miało na celu zwrócenie jego uwagi na prostą konstrukcję produktu.</xText> <xText>Wyżej opisane sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, że oferowany produkt <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu należy uznać za niezgodne ze stanem faktycznym. Przedmiotowe materiały nie zawierały bowiem informacji o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przedmiotowej lokaty, która stanowiła informację niezbędną przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy, gdyż umożliwia mu dokonanie oceny poziomu korzyści płynących z zawarcia umowy oferowanego przez Bank produktu.</xText> <xText>Prezes Urzędu uznał, że przeciętny konsument, odbiorca prezentowanych przez Spółkę materiałów reklamowych, mógł spodziewać się, że w sytuacji chęci skorzystania z oferowanego produktu lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, okres oprocentowania w/w lokaty, którego wysokość podana była w materiałach reklamowych, obowiązywać będzie, tak jak w standardowych umowach lokat tzn. od daty zawarcia przedmiotowej umowy. Umieszczanie przez Bank w materiałach reklamowych sformułowań „bez gwiazdek" powodowało u odbiorcy w/w materiałów reklamowych przeświadczenie, iż umowa w/w lokaty nie będzie zawierała żadnych dodatkowych postanowień mogących wywierać istotny wpływ na poziom oczekiwanych przez niego korzyści płynących z zawarcia umowy oferowanego przez Bank produktu.</xText> <xText>W szczególności takie sformułowanie mogło wskazywać, iż podana w reklamie wysokość oprocentowania w/w lokaty obowiązywać będzie w okresie zazwyczaj przyjmowanym w umowach lokat terminowych tj. okresie liczonym od dnia zawarcia przedmiotowej umowy.</xText> <xText>Prezes UOKiK nie kwestionuje sytuacji w której przedsiębiorca może ukształtować produkt w ten sposób, iż oprocentowanie lokaty będzie liczone od danego momentu, innego niż moment zawarcia umowy. Musi to jednak się wiązać ze stosowną informacją skierowaną do konsumentów, już na etapie komunikatu reklamowego. W opinii Prezesa Urzędu, skierowanie do konsumentów mylnych co do ich istoty komunikatów reklamowych, stanowi naruszenie nie tylko gospodarczego interesu konsumentów, rozumianego m.in. jako prawo do uczestniczenia w przejrzystych i niezakłóconych przez przedsiębiorcę relacjach rynkowych, zapewniających konsumentom możliwość dokonywania transakcji handlowych przy całkowitym zrozumieniu rzeczywistego sensu ekonomicznego i prawnego czynności dokonywanych na etapie przedkontraktowym, ale również stanowi naruszenie interesu pozaekonomicznego, rozumianego jako nierzetelność traktowania, strata czasu lub wprowadzenie w błąd, które może wystąpić na etapie przedkontraktowym. Za pośrednictwem kwestionowanych reklam konsumenci uzyskiwali mylne wyobrażenie o korzyściach płynących z zawarcia z bankiem umowy lokat terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, nie będąc ostrzeżonym o konieczności poszukiwania dalszych informacji że oprocentowanie będzie naliczane od daty innej niż data zawarcia umowy.</xText> <xText>Konsument, uzyskawszy z przekazu reklamowego informację o atrakcyjnym oprocentowaniu produktu <xAnon> (...)</xAnon> bez jakichkolwiek oznaczeń wskazujących na potrzebę poszukiwania dodatkowych informacji, mógł uznać, że nie ma dalszej potrzeby dodatkowego sprawdzania/potwierdzania tej informacji. Na uwagę zasługuje w tym miejscu stanowisko wyrażone w SOKiK w wyroku z dnia 19 grudnia 2007 r., XVII AmA 64/07: zarówno konsument łatwowierny, jak i konsument krytyczny nie są skłonni, bez dodatkowych danych wprowadzających wątpliwość co do rzetelności kierowanej do nich oferty, jak rażąco niska cena albo niewiadoma reputacja sprzedawcy, do weryfikacji prawdziwości informacji dotyczącej oferowanego produktu dotyczącej jego istotnej i weryfikowalnej cechy.</xText> <xText>W tym kierunku podąża najnowsze orzecznictwo SOKiK: konsument, do którego reklama jest kierowana ma prawo do rzetelnej informacji już w chwili zapoznania się z reklamą bez konieczności zasięgania jej dopiero w miejscu sprzedaży u powoda; przedsiębiorca ma obowiązek poinformowania w sposób rzetelny i prawdziwy o cechach oferowanego towaru już w reklamie, a klient zwabiony jego ofertą nie ma obowiązku jej weryfikacji w miejscu sprzedaży (tak cyt. powyżej wyrok z dnia 19 grudnia 2007 r.). Konsument - w sposób rozważny podejmuje decyzje dotyczące sfery jego interesów - pod warunkiem dostarczenia mu pełnej i prawdziwej informacji przez sprzedawcę.</xText> <xText>W celu wykazania, że powyższe działania Spółki stanowią nieuczciwe praktyki rynkowe konieczne jest ponadto wykazanie, że niniejsze praktyki rynkowe sprzeczne są z dobrymi obyczajami i w sposób istotny zniekształcają lub mogą zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po zawarciu. W związku z powyższym zasadne jest zatem dokonanie oceny przesłanki nieuczciwości w kontekście naruszenia dobrych obyczajów oraz możliwości zniekształcenia w sposób istotny zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, tj. na etapie kierowania do niego komunikatu marketingowego. Dobre obyczaje pozostają klauzulą generalną, która podlega konkretyzacji na okoliczność danego stanu faktycznego. Zgodnie z poglądem doktryny sprzeczne z dobrymi obyczajami i działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności (...) czyli takie działam które potocznie określone jest jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus o przyjętych standardów postępowania (tak: K. Pietrzykowski red., Kodeks cywilny Komentarz, Warszawa 2002 r., str. 804). W niniejszej sprawie dobre obyczaje należy oceni jako prawo do rzetelnej i jednoznacznej informacji, jaką w ramach przekazu reklamowego profesjonalista - przedsiębiorca powinien kierować do przeciętnego konsument (dostatecznie poinformowanego, ostrożnego i uważnego), przy uwzględnieniu oczywiście ograniczeń z takiej formy prezentacji oferty. Naruszenie tak rozumianych dobrych obyczajów zostało dokonane przez Spółkę poprzez: pomijanie w materiałach reklamowych istotnych informacji o produkcie „<xAnon>M. L.</xAnon>'" mogących mieć wpływ na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy,oraz sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, że oferowany produkt <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu.</xText> <xText>W tym też zakresie mogło dojść do istotnego zniekształcenia zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta (a więc jego decyzji dotyczącej umowy) w wyniku otrzymania błędnego komunikatu od przedsiębiorcy, pod wpływem którego mógł on dojść do niewłaściwych wniosków dotyczących cech reklamowanego produktu.</xText> <xText>Wobec powyższego, w ocenie Prezesa Urzędu, działanie Spółki, polegające na: nieinformowaniu w reklamie lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przy jednoczesnym braku odesłań do dalszych materiałów reklamowych, które mogłyby wskazywać na potrzebę poszukiwania przez konsumentów dodatkowych informacji o ograniczeniach związanych z ww. produktem co jako:</xText> <xText>- pomijanie w materiałach reklamowych istotnych informacji o produkcie <xAnon> (...)</xAnon>, mogących mieć wpływ na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy, jest działaniem bezprawnym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6 ust. 3;art. 6 ust. 3 pkt. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 6 ust. l oraz ust. 3 pkt l</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 4 ust. l ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, póz. 1206)</xText> <xText>oraz jako</xText> <xText>- sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, poprzez umieszczanie sformułowań „bez gwiazdek", że oferowany produkt <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu co jest działaniem bezprawnym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 5 ust. 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, póz. 1206).</xText> <xText>Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów nie podaje definicji „zbiorowego interesu konsumentów", wskazując jednak w przepisie art. 24 ust. 3, że nie jest nim suma indywidualnych interesów konsumentów. Naruszenie zbiorowego interesu konsumentów oznacza zatem narażenie na uszczerbek interesów znacznej grupy lub wszystkich konsumentów, poprzez stosowaną przez przedsiębiorcę praktykę, obejmującą tak działania, jak i zaniechania. Ponadto, godzenie w zbiorowe interesy konsumentów może polegać zarówno na ich naruszeniu, jak i na zagrożeniu ich naruszenia. O tym, czy naruszony został interes zbiorowy, nie zawsze przesądza kryterium ilościowe, ponieważ niekiedy jeden ujawniony przypadek naruszenia prawa konsumenta może być przejawem stosowanej praktyki naruszającej interes zbiorowy. W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, iż nie jest zasadne uznawanie, że postępowanie z tytułu naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów można wszcząć tylko wtedy, gdy zagrożone są interesy wielu odbiorców, a nie jest to możliwe w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest tylko jeden konsument. Wydawane orzeczenie ma bowiem wymiar znacznie szerszy, pełni także funkcję prewencyjną, śluzy bowiem ochronie także nieograniczonej liczbie potencjalnych konsumentów (wyrok SN z dnia 12 września 2003 r., I CKN 504/01).</xText> <xText>Dla stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów istotne jest ustalenie, że konkretne działanie przedsiębiorcy nie ma ściśle określonego adresata, lecz jest kierowane do nieoznaczonego z góry kręgu podmiotów. Jak podnosi się w doktrynie, w pojęciu praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów mieści się także działanie przedsiębiorcy skierowane wprawdzie do oznaczonych (zindywidualizowanych), ale za to dostatecznie licznych konsumentów, o ile przy tym konsumentów tych łączy jakaś wspólna cecha rodzajowa. Wówczas bowiem poszkodowana zostaje pewna grupa konsumentów, nie będąca jedynie - z punktu widzenia przedsiębiorcy stosującego daną praktykę - zbiorowością przypadkowych jednostek, lecz stanowiącą określoną i odrębną kategorię konsumentów, reprezentującą w znacznym stopniu wspólne interesy (M. Szydło, Publicznoprawna ochrona zbiorowych interesów konsumentów, Monitor Prawniczy 2004/17/791). Należy zatem przyjąć, że zbiorowy interes konsumentów nie musi odnosić się do nieograniczonej liczby konsumentów, których nie da się zindywidualizować, gdyż brak indywidualizacji nie sprzeciwia się możliwości wyodrębnienia kategorii bądź zbioru konsumentów o pewnych cechach. Oznacza to, że nie ilość faktycznych, potwierdzonych naruszeń, ale przede wszystkim ich charakter, a w związku z tym możliwość (chociażby tylko potencjalna) wywołania negatywnych skutków wobec określonej zbiorowości przesądza o naruszeniu zbiorowego interesu.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bez wątpienia mamy do czynienia z naruszeniem praw potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentów. Prezes Urzędu podejmując rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej decyzji nie opierał się na indywidualnych przypadkach przedstawianych przez konsumentów, a wziął pod uwagę działania Spółki odnoszące się do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, a więc pewnej, potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentów. W omawianym przypadku naruszenie przejawia się w prezentowaniu reklam, których treść wprowadza konsumentów w błąd, co zostało uznane za działanie bezprawne. Zbiorowy interes realizuje się natomiast poprzez fakt, iż potencjalnie wszyscy odbiorcy tych reklam (nieograniczona grupa konsumentów) zostali dotknięci naruszeniem. Materiały reklamowe przedmiotowego produktu były prezentowane we wszystkich mediach, w miejscach publicznych (winyle) oraz dostępne w placówkach Banku. Wprowadzające w błąd działanie odnosiło się zatem do zbiorowości tych konsumentów, dla których skutek w ww. postaci był wspólny.</xText> <xText>Prezes UOKiK na postawie art.27 uokik stwierdził zaniechanie stosowanych przez Bank praktyk. Na mocy art.27 ust.4 w zw. z art.27 ust.2 w zw. z art.26 ust.2 nakazał publikację przedmiotowej decyzji, zaś na mocy art.106 ust. 1 pkt 4 nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną wwysokości <xAnon>(...)</xAnon> zł, stanowiącą<xAnon>(...)</xAnon> % przychodu osiągniętego przez Spółkę w 2007r.</xText> <xText/> <xText><xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wniosła odwołanie od powyższej decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zaskarżając ją w całości i zarzucając:</xText> <xText>1. naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust 1 i 2 uokik oraz podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, a w tym zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym oraz zasady bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego, poprzez błędne przyjęcie, iż działanie <xAnon>(...)</xAnon>było bezprawne w rozumieniu art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym3 („upnpr"), a w szczególności poprzez błędne przyjęcie, iż było ono sprzeczne z dobrymi obyczajami lub w istotny sposób zniekształcało lub mogło zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta w rozumieniu tego przepisu;</xText> <xText>2. naruszenie <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6;art. 6 ust. 5;art. 6 ust. 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 6 ust.1 i art. 6 ust. 5 i ust. 6</xLexLink> upnpr w zw. z <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 84</xLexLink> uokik, tj. obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału poprzez nieuwzględnienie wszystkich elementów i okoliczności wprowadzenia produktu na rynek oraz ograniczeń przestrzennych i czasowych wynikających ze specyfiki stosowanych przez powoda środków komunikowania się z konsumentami i środków podjętych przez powoda w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób, prowadzące do błędnego przyjęcia, iż informowanie w niektórych (tj. nieinformowanie we wszystkich) materiałach reklamowych <xAnon> (...)</xAnon> o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania stanowi zaniechanie wprowadzające w błąd;</xText> <xText>3. naruszenie art. 6 ust.1 i art. 5 ust.1 w zw. z art. 2 pkt 7 upnpr poprzez błędne przyjęcie, iż opisane w decyzji działanie <xAnon>(...)</xAnon>powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta „decyzji dotyczącej umowy", której inaczej by nie podjął;</xText> <xText>4. naruszenie art. 6 ust.1 i art. 5 ust.1 w zw. z art. 2 pkt 8 upnpr, poprzez błędne przyjęcie, iż „przeciętny konsument" został bądź mógł zostać wprowadzony w błąd poprzez opisane w decyzji działanie powoda;</xText> <xText>5. naruszenie <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 77 § l</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.</xLexLink> Kodeks postępowania administracyjnego4 („<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">kpa</xLexLink>") oraz <xLexLink xArt="art. 107;art. 107 § 3" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 107 § 3 kpa</xLexLink>, a także <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § l kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 84</xLexLink> uokik, jak również <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 8 kpa</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 80" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 80 kpa</xLexLink>, czyli obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego oraz obowiązku dokładnego i rzetelnego wyjaśnienia stanu faktycznego, poprzez:</xText> <xText>• błędne ustalenie, iż przeciętny konsument mógł się spodziewać, że w sytuacji skorzystania z lokaty <xAnon> (...)</xAnon> okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia przedmiotowej umowy,</xText> <xText>• błędne ustalenie, że „reklama lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> nie informowała o dacie rozpoczęcia naliczaniaoprocentowania6,podczasgdywrzeczywistości od samego początku kampania reklamowa <xAnon>(...)</xAnon> zawierała materiały informujące o terminie, w jakim naliczane będą odsetki,</xText> <xText>• błędne ustalenie, że sformułowanie „bez gwiazdek” sugeruje, że oferowany produkt pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu;</xText> <xText>6. naruszenie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 uokik, poprzez nakazanie <xAnon>(...)</xAnon>dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt powoda w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim oraz publikacji decyzji na stronie internetowej powoda, podczas gdy brak jest przesłanek dla nałożenia przedmiotowych nakazów, z uwagi na fakt, iż stanowią one środki usunięcia trwających skutków naruszenia, a w przedmiotowej sprawie skutki takie nie występują;</xText> <xText>7. naruszenie art. 106 ust.1 pkt 4 w zw. z art. 111 uokik, poprzez nieuwzględnienie precedensowego charakteru sprawy i wynikającej z niego celowości położenia nacisku na funkcję prewencyjną, nie zaś na funkcję represyjną zastosowanych sankcji, co skutkowało błędnym nałożeniem kary pieniężnej, podczas gdy nie było podstaw do jej nałożenia.</xText> <xText>Wskazując na powyższe zarzuty, <xAnon>(...)</xAnon>wniosło o:</xText> <xText>zmianę decyzji w całości poprzez umorzenie postępowania administracyjnego z uwagi na brak podstaw do stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, o którym mowa w art. 24 ust.1l i 2 uokik;</xText> <xText>ewentualnie</xText> <xText>zmianę decyzji w części, w szczególności w ten sposób, że:</xText> <xText>• w punkcie II decyzji - nie nakazuje się publikacji decyzji na stronie internetowej powoda www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl w ciągu 30 (trzydzieści) dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl oraz utrzymywanie jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 (sześciu) miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej oraz nie nakazuje się dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt powoda na jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm x 12 cm w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się decyzji, z zastrzeżeniem, że okres między przedmiotowymi publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni, a</xText> <xText>w punkcie III decyzji - nie nakłada się kary pieniężnej;</xText> <xText>albo</xText> <xText>uchylenie decyzji w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Prezesowi UOKiK;</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: </xBx></xText> <xText><xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy pod nr KRS <xAnon> (...)</xAnon> i prowadzi działalność gospodarczą m. in. w zakresie udzielania kredytów, świadczenia usług bankowych, leasingu finansowego oraz usług maklerskich.</xText> <xText>Bank na mocy uchwały zarządu <xAnon> Banku (...)</xAnon>/<xAnon> (...)</xAnon> wprowadził do swojej oferty lokatę terminową o nazwie marketingowej <xAnon> (...)</xAnon> z terminem oferowania od 28 stycznia do 17 marca z możliwością zmiany tego terminu. Termin oferowania został skrócony uchwałą zarządu nr <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 13 lutego 2008 r. w wyniku czego <xAnon> (...)</xAnon> oferowana była przez Bank do dnia 24 lutego. Warunki lokaty nie przewidywały możliwości dokonywania dopłat .</xText> <xText>Wprowadzeniu ww. produktu towarzyszyła kampania reklamowa, w ramach której w środkach masowego przekazu (prasa, radio, internet, telewizja), miejscach publicznych (wielkoformatowe siatki winylowe) oraz w placówkach Banku (ulotki, plakaty, witryny, plansze statyczne) prezentowane były materiały reklamowe przedmiotowego produktu.</xText> <xText><xAnon> (...)</xAnon> była lokatą terminową z rocznym oprocentowaniem stałym w wysokości 6% liczonym w okresie umownym od 18 marca 2008 r. do 17 marca 2009 r. Zgodnie z warunkami oferty zawartymi we wzorcu umowy przedmiotowej lokaty, otwarcie lokaty dostępne było na jeden okres dwunastomiesięczny i nie podlegało przedłużeniu na kolejny okres umowny.</xText> <xText>Kampania reklamowa rozpoczęła się w dniu 27 stycznia 2008 r. Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej <xAnon>(...)</xAnon>adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. W ogólnopolskiej Kampanii <xAnon>M. L.</xAnon>wykorzystano środki komunikacji budujące zasięg, jak: TV i prasa oraz materiały pełniące funkcję informacyjną, w tym: Internet, materiały <xAnon>(...)</xAnon>. Ponadto oznakowane zostały witryny wybranych oddziałów oraz wykorzystano dwie lokalizacje w <xAnon>W.</xAnon>do zwieszenia wielkoformatowych siatek winylowych. W celu wsparcia działań regionalnych przygotowane zostały ogłoszenia prasowe, radiówka oraz telewizyjna plansza statyczna. Kampania reklamowa produktu <xAnon>(...)</xAnon>, prowadzona była w następujący sposób:</xText> <xText><xBx>TELEWIZJA</xBx></xText> <xText>1. Reklama telewizyjna 15 sekund</xText> <xText>Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Mężczyzna stojący przed bankiem zwraca się do potencjalnych odbiorców reklamy słowami: <xIx>Wmawiają nam, że lokata jest bez sensu. A jeśli jest wysoko oprocentowana? Co powiesz na lokatę sześć procent? </xIx>Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora: <xIx>Załóż roczną <xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...)</xAnon>. To sześć procent pewnego zysku. </xIx>W dalszej części reklamy pojawia się logo Banku, w tle słychać słowa lektora <xIx><xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>– blisko Ciebie. </xIx>Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napis drobnym drukiem <xIx><xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r.</xIx> </xText> <xText>2. Reklama telewizyjna 15 sekund</xText> <xText>Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Kobieta stojąca na ulicy zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotów reklamy słowami: <xIx>Obiecują nam podwójne zyski, ale ukrywają informacje pod gwiazdką. A co powiesz na sześć procent bez gwiazdek? </xIx>Kobieta wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora: <xIx>Załóż roczną <xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...)</xAnon>. To sześć procent bez żadnych gwiazdek, </xIx>W dalszej części pojawia się logo Banku, w tle słychać słowa lektora <xIx><xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>blisko Ciebie. </xIx>Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napisany drobnym drukiem <xIx><xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r.</xIx> </xText> <xText>3. Reklama telewizyjna 15 sekund</xText> <xText>Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Mężczyzna stojący na ulicy zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotowej reklamy słowami: <xIx><xAnon>(...)</xAnon>, tymczasem giełda idzie w dół. A co powiesz na lokatę sześć procent? </xIx>Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora: <xIx>Załóż roczną <xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...)</xAnon>. To sześć procent pewnego zysku. </xIx>W dalszej części pojawia się logo Banku, w tle słychać słowa <xIx>lektora <xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>- blisko Ciebie. </xIx>Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napisany drobnym drukiem <xIx><xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r.</xIx> </xText> <xText>4. Reklama telewizyjna 15 sekund</xText> <xText>Data emisji: 18.02.2008 r.- 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Mężczyzna stojący przed bankiem zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotowej reklamy słowami: <xIx> Wmawiają nam, że lokata jest bez sensu. A jeśli jest wysoko oprocentowana? Co powiesz na lokatę sześć procent? </xIx>Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora: <xIx> Załóż roczną <xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...)</xAnon>. Subskrypcja tylko do 24 lutego </xIx>W dalszej części pojawia się plansza z zamieszczoną informacja następującej treści: <xIx> <xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon> Subskrypcja tylko do 24 lutego 2008 r., </xIx>a po chwili logo Banku, w tle słychać słowa lektora <xIx> <xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>- blisko Ciebie.</xIx> </xText> <xText>5. Plansza TV</xText> <xText>Data prezentacji: 18.02.2008 r.- 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie „ <xIx>6%". </xIx>Po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści: <xIx><xAnon>W.</xAnon> i pewny zysk; <xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>;</xIx></xText> <xText><xIx>Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.;</xIx></xText> <xText>Poniżej w/w treści znajduje się logo <xAnon> (...) Banku (...)</xAnon> oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii.</xText> <xText><xBx>PRASA</xBx></xText> <xText>1. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 18.02.2008 - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie <xIx>6%. </xIx>Po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści:</xText> <xText><xAnon>W.</xAnon> i pewny zysk;</xText> <xText>'<xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>;</xText> <xText>Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.;</xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon>? <xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>daje Ci doskonale rozwiązanie, jakim jest <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText><xAnon>L.</xAnon>; \ Otrzymujesz wysokie, stale oprocentowanie lokaty, które wynosi 6% w stosunku rocznym oraz dostęp do swoich środków w dowolnym okresie jej trwania bez konieczności likwidacji lokaty; Szczegóły w oddziałach lub <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>oraz w serwisie internetowym <xAnon>I.</xAnon>. Dodatkowo wniosek o otwarcie lokaty możesz przesiać przez Internet ze strony www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl.</xText> <xText>Poniżej w/w treści znajduje się logo <xAnon> (...) Banku (...)</xAnon> oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii.</xText> <xText>2. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon> z informacją o konkursie</xText> <xText>Okres publikacji: 27.01.2008- 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie 6%. Poniżej w/w oznaczenia znajduje się informacja o treści: Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.;</xText> <xText>Ponadto po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści:</xText> <xText><xIx><xAnon>W.</xAnon> i pewny zysk;</xIx></xText> <xText><xIx><xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>;</xIx></xText> <xText><xIx>Do wygrania 3 x <xAnon>T. (...)</xAnon>, załóż <xAnon>M. L.</xAnon> i wygraj samochód. Konkurs trwa od</xIx></xText> <xText><xIx>18 lutego 2008 r. Szczegóły w oddziałach i <xAnon> (...) Banku (...)</xAnon> oraz na stronie</xIx></xText> <xText><xIx>internetowej Banku. Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r. (nad niniejszą informacją znajduje się zdjęcie samochodu).</xIx></xText> <xText><xIx><xAnon>(...)</xAnon>? <xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>daje Ci doskonałe rozwiązanie, jakim jest <xAnon>M. L.</xAnon>;</xIx> </xText> <xText><xIx>Otrzymujesz wysokie, stałe oprocentowanie lokaty, które wynosi 6% w stosunku rocznym oraz dostęp do swoich środków w dowolnym okresie jej trwania bez konieczności likwidacji lokaty; Szczegóły w oddziałach lub agencjach <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>oraz w serwisie internetowym <xAnon>I.</xAnon>. Dodatkowo wniosek o otwarcie lokaty możesz przesłać przez Internet ze strony www.<xAnon>(...)</xAnon>.pl.</xIx> </xText> <xText>Poniżej w/w treści znajduje się logo <xAnon> (...) Banku (...)</xAnon> oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii.</xText> <xText><xBx>INTERNET</xBx></xText> <xText>1. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: <xIx>Istotnymi elementami reklamy są informacje o dostępności do 17 marca 2008 r. produktu lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> o oprocentowaniu w wysokości 6% w skali roku. Reklama zawiera również informację o konkursie, w którym możliwe są do wygrania 3 samochody, który to trwać ma do 18 lutego 2008 r.</xIx></xText> <xText>2. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 27.01.2008 -17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis<xIx> : zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (<xAnon>I.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>).</xIx> </xText> <xText>3. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon>7</xText> <xText>Okres publikacji: 27.01.2008 -17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: zakres przedstawionych w mniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (<xAnon>I.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>).</xText> <xText>4. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: <xIx>niniejsza reklama zawiera następujące treści: 6%, <xAnon>M. W.</xAnon> i Pewny <xAnon>Z.</xAnon>, Tylko do 24 lutego br., <xAnon>M. L.</xAnon> to aż 6% w skali roku, bez żadnych gwiazdek.</xIx></xText> <xText>5. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (<xAnon>(...)</xAnon>).</xText> <xText>6. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon> .</xText> <xText>Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis:<xIx> Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się kolejno komunikatów: <xAnon>(...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>?; <xAnon>(...)</xAnon>?; <xAnon>(...)</xAnon>; Załóż <xAnon>M. L.</xAnon>, do wygrania 3 <xAnon>T. (...)</xAnon>element prezentacji stanowi logo Banku.</xIx> </xText> <xText>7. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: <xIx>zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (<xAnon>(...)</xAnon>), zawiera ponadto komunikat, iż oprocentowania liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.</xIx> </xText> <xText>8. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis:<xIx> Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się kolejno komunikatów: <xAnon>(...)</xAnon>; <xAnon>(...)</xAnon>!; <xAnon>(...)</xAnon>; Załóż <xAnon>M. L.</xAnon>, do wygrania 3 <xAnon>T.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon> Ostatni element prezentacji stanowi logo Banku.</xIx> </xText> <xText>9. Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: <xIx>zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (<xAnon>(...)</xAnon>), zawiera ponadto komunikat, iż oprocentowania liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.</xIx> </xText> <xText>10<xBx>. </xBx>Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. .</xText> <xText>Opis: <xIx>Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się* kolejno komunikatów: <xAnon>(...)</xAnon>; <xAnon>(...)</xAnon>!; <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>, do wygrania 3 <xAnon>T. (...)</xAnon>!. Ostami element prezentacji stanowi logo Banku.</xIx> </xText> <xText>11<xBx>.</xBx>Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres publikacji:27.01.2008-17.02.2008r. <xBRx/>Opis:<xIx> zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy stawionej powyżej (<xAnon>(...)</xAnon>), zawiera ponadto<xBRx/>Jtomunikat, iż oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.</xIx> <xBRx/>12.Reklama produktu <xAnon>(...)</xAnon><xBRx/>Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: <xIx>Reklama posiada formę kuponu konkursowego na najlepsze hasło zachęcające do otwarcia <xAnon>(...)</xAnon>, po prawej stronie kuponu konkursowego znajdują się następujące treści: <xAnon>M.</xAnon> <xAnon>L.</xAnon>6% <xAnon>W.</xAnon>i pewny zysk, Do wygrania 3x samochód <xAnon>T. (...)</xAnon>.</xIx> </xText> <xText><xBx>RADIO</xBx></xText> <xText>Reklama produktu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Okres prezentacji: 27.01.2008 - 27.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Rozmowa kobiety z mężczyzną, w tle słychać dźwięki silnika samochodowego wskazujące, że miejscem rozmowy jest wnętrze jadącego samochodu. Kobieta: szóstka! wrzuć szóstkę!</xText> <xText>Mężczyzna: <xIx>Już wrzuciłem na szóstkę. <xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...)</xAnon>to pewne sześć procent! </xIx>K: <xIx>Na pewno?</xIx> </xText> <xText><xIx>M: No jasne i jeszcze tę auto.</xIx></xText> <xText>Po opisanym wyżej dialogu, słychać komunikat lektora: <xIx><xAnon>M. L.</xAnon>w <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>to sześć procent w skali roku oraz szansa wygrania <xAnon>T. (...)</xAnon>. Aby wziąć udział w konkursie załóż lokatę do 18 lutego. Szczegóły w oddziałach, agencjach oraz na stronach www.<xAnon>(...)</xAnon>.<xAnon>pl. (...)</xAnon>umowne lokaty liczone jest w okresie umownym od 18 marca bieżącego roku. <xAnon>(...) Bank (...)</xAnon>- blisko Ciebie.</xIx> </xText> <xText><xBx>PUNKTY SPRZEDAŻY</xBx></xText> <xText>1. Witryny</xText> <xText>Data prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujący element stanowi komunikat <xIx><xAnon>W.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>. </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to: napisy <xIx><xAnon>R.</xAnon><xAnon>M. L.</xAnon>; <xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r. </xIx>oraz logo Banku.</xText> <xText>2. Ulotka promocyjna z informacją o konkursie</xText> <xText>Data prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujący element zewnętrznej części ulotki stanowi komunikat <xIx><xAnon>W.</xAnon> i Pewny zysk, wypłata kiedy chcesz - 6%. </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to: napisy <xIx><xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>; Do wygrania 3 x <xAnon>T. (...)</xAnon>, </xIx>zdjęcie samochodu oraz logo Banku.</xText> <xText>Ponadto zewnętrzna część ulotki zawiera informację o numerze infolini Banku oraz adres internetowej strony Banku.</xText> <xText>Wewnętrzna część zawiera informacje dotyczące oferowanego produktu tj. następujące informacje:</xText> <xText> <xIx> <xAnon>(...)</xAnon></xIx> </xText> <xText><xIx>Ulokowanie środków pieniężnych na <xAnon> (...)</xAnon> to doskonałe rozwiązanie dla zainteresowanych osiągnięciem wysokiego i pewnego zysku;</xIx></xText> <xText><xIx>OPROCENTOWANIE, KWOTA MINIMALNA I OKRES TRWANIA UMOWY</xIx></xText> <xText><xIx>Oprocentowanie wynosi 6% w stosunku rocznym. Środki zgromadzone na rachunku</xIx></xText> <xText><xIx><xAnon>L.</xAnon> są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej. W okresie subskrypcji</xIx></xText> <xText><xIx>lokowane środki nie będą oprocentowane.</xIx></xText> <xText><xIx>Minimalna wysokość kwoty lokowanej na rachunku <xAnon> (...)</xAnon>, warunkująca podpisanie}</xIx></xText> <xText><xIx>umowy, to 1000PLN.</xIx></xText> <xText><xIx>Okres umowny obejmuje 12 miesięcy. Okres ten nie podlega przedłużeniu.</xIx></xText> <xText><xIx><xAnon> (...)</xAnon> adresowana jest do osób fizycznych.</xIx></xText> <xText><xIx>DYSPONOWANIE ŚRODKAMI</xIx></xText> <xText><xIx>W umownym okresie utrzymania lokaty istnieje możliwość wypłaty środków bez konieczności</xIx></xText> <xText><xIx>rozwiązania umowy.</xIx></xText> <xText><xIx>Wypłata środków w trakcie trwania <xAnon> (...)</xAnon>, pod warunkiem pozostawienia na lokacie</xIx></xText> <xText><xIx>min. 1000 PLN, nie powoduj e utraty odsetek ani likwidacji lokaty.</xIx></xText> <xText>3. Ulotka promocyjna bez informacji o konkursie</xText> <xText>Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: zakres informacji przedstawionych w ulotce jest analogiczny jak w ulotce opisanej powyżej, nie zawiera jednak informacji o konkursie oraz zawiera informacje o obowiązywaniu oprocentowania w okresie umownym liczonym od 1 8 marca 2008 r i zasadach wcześniejszej likwidacji lokaty.</xText> <xText>4. Plansza statyczna z konkursem</xText> <xText>Data prezentacji: 27.01.2008 r. - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujące elementy planszy stanowią komunikaty 6% oraz <xIx><xAnon>W.</xAnon> i Pewny zysk </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to: napisy <xIx><xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>; Do wygrania 3 x <xAnon>T. (...)</xAnon> trwa tylko do 18 lutego 2008 r., </xIx>zdjęcie trzech samochodów oraz logo Banku. Ponadto w dolnej części planszy znajduje się napisany drobnym drukiem komunikat-<xIx>Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.</xIx></xText> <xText>5. Plansza statyczna bez informacji o konkursie Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujące elementy planszy stanowią komunikaty 6% oraz <xIx><xAnon>W.</xAnon> i Pewny zysk. </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to: napisy <xIx><xAnon>R.</xAnon> <xAnon>M. L.</xAnon>; Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. </xIx>oraz logo Banku.</xText> <xText>6. plakat produktu <xAnon> (...)</xAnon> z informacją o konkursie</xText> <xText>Data prezentacji: 28.01.2008 r. - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujący element stanowi komunikat <xIx><xAnon>W.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>. </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to napisy: <xIx><xAnon>R.</xAnon><xAnon>M. L.</xAnon>; </xIx>Do wygrania 3x <xAnon>T. (...)</xAnon>, <xIx>Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r., <xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r. </xIx>oraz logo Banku.</xText> <xText>7. plakat produktu <xAnon> (...)</xAnon> bez informacji o konkursie</xText> <xText>Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Dominujący element stanowi komunikat <xIx><xAnon>W.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>. </xIx>Dodatkowe elementy reklamy to napisy: <xIx><xAnon>R. M.</xAnon>. <xAnon>L.</xAnon>; </xIx>Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 1 8 marca br.</xText> <xText><xBx>KORESPONDENCJA LISTOWNA</xBx></xText> <xText>1. List</xText> <xText>Data prezentacji: 27.01.2008 r. - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: W prawej części listu znajduje się komunikat: <xIx><xAnon>W.</xAnon>i pewny zysk 6%, <xAnon>R.</xAnon><xAnon>M.</xAnon><xBRx/><xAnon>L.</xAnon>, </xIx>w lewej część zaś znajdują się następujące treści:</xText> <xText><xIx>Gdzie? W <xAnon> (...) Bank (...)</xAnon>. Jak? Zakładając roczną <xAnon> (...)</xAnon>.</xIx></xText> <xText><xIx>Teraz dzięki uatrakcyjnieniu naszej oferty możesz elastycznie zarządzać pieniędzmi</xIx></xText> <xText><xIx>i pomnażać swój kapitał.</xIx></xText> <xText><xIx>Specjalnie przyszykowana dla Ciebie <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>L.</xAnon> to przede wszystkim:</xIx></xText> <xText>• <xIx>Gwarancja zysku - wysokie oprocentowanie lokaty wg Stałej stopy procentowej, która wynosi aż 6% w stosunku rocznym.</xIx></xText> <xText>• <xIx>Elastyczny dostęp do środków - możliwość wypłat pieniędzy z lokaty w dowolnym okresie jej trwania bez utraty odsetek.</xIx></xText> <xText>• <xIx>Dostępność - możliwość założenia lokaty w każdym oddziale lub <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>oraz w serwisie internetowym <xAnon>I.</xAnon>. Wniosek o założenie lokaty można przesiać także przez Internet ze strony www.<xAnon>(...)</xAnon>.<xAnon>pl. (...)</xAnon>liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. Już teraz ulokuj się w <xAnon>T.</xAnon>! <xAnon>(...)</xAnon>to nie tylko wysoki i gwarantowany zysk, ale także szansa wygrania bardzo atrakcyjnej i wartościowej nagrody, jednego z trzech samochodów <xAnon>T. (...)</xAnon>. Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r.</xIx> </xText> <xText>Poniżej w/w treści znajduje się informacja o dostępnej infolinii oraz informacja, iż niniejsza propozycja nie jest ofertą w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 66 Kodeksu Cywilnego</xLexLink>.</xText> <xText><xBx>REKLAMA ZEWNĘTRZNA</xBx></xText> <xText>1. Winyl wielkopowierzchniowy</xText> <xText>Data prezentacji: 24.01.2008 r. - 17.02.2008 r.</xText> <xText>Opis: Reklama posiadała formę winylu wielkopowierzchniowego montowanego na elewacjach budynków składającego się z dwóch identycznych części, których dominujący element stanowiło oznaczenie <xIx>6%, </xIx>ponadto w reklamie znalazły się następujące treści: <xIx>wysoki i pewny zysk, wypłata kiedy chcesz; <xAnon>R.</xAnon><xAnon>M.</xAnon> <xAnon>L.</xAnon>; <xAnon>L.</xAnon>w sprzedaży do 17 marca 2008 r. oraz </xIx>logo Banku. Przedmiotowa reklama prezentowana była przez Bank na elewacjach dwóch budynków zlokalizowanych w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Wtrakcie kampanii reklamowej, Spółka podjęła działania „samokontrolne", mające na celu eliminację własnych, niewłaściwych zachowań, które mogły wprowadzać w błąd potencjalnych odbiorców, polegające na uzupełnieniu części materiałów reklamowych, prezentowanych w okresie od 18 lutego 2008 r do 24 lutego 2008 r., o informację wskazującą na okres oprocentowania oferowanej lokaty.</xText> <xText>Przychód osiągnięty przez Spółkę w 2007r. wyniósł <xAnon>(...)</xAnon> zł.</xText> <xText/> <xText>Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych oraz aktach niniejszej sprawy. Wskazane okoliczności były pomiędzy stronami bezsporne.</xText> <xText>Sąd dał wiarę zeznaniom świadków <xAnon>M. G.</xAnon> i <xAnon>A. B.</xAnon>, jednakże nie miały one wpływu na rozstrzygnięcie, gdyż w niniejszej sprawie nie było sporu co do kwestii dostępności informacji dotyczących <xAnon> (...)</xAnon> w placówkach banku przeszkolenia pracowników banku, jak również informacji zawartych w materiałach dla sprzedawców.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Okręgowy- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Odwołanie nie jest uzasadnione.</xText> <xText>Pierwszy zasadniczy zarzut odwołującego się dotyczył naruszenia art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art.24 ust. 1 i 2 uokik oraz podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, a w tym zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego oraz zasady bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego poprzez błędne przyjęcie przez Prezesa UOKiK, że działanie <xAnon>(...)</xAnon>miało charakter bezprawny.</xText> <xText>Ogólnie stwierdzić należy, że bezprawność działania polega na jego sprzeczności z normami prawa, zasadami współżycia społecznego lub dobrymi obyczajami.</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">Art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz.U. Nr 50 poz. 331 ze zm.) (dalej również uokik) ustanawia zakaz stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">ust. 2 pkt 2</xLexLink> powyższego przepisu przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy w szczególności naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.</xText> <xText>W niniejszym przypadku bezprawność działania powoda, zdaniem Sądu, wynika z naruszenia przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink>.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1" xIsapId="WDU20071711206" xTitle="Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206">art.4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym</xLexLink> (Dz.U. Nr 171 poz.1206) (dalej: upnpr) praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.</xText> <xText>Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK, że zachowanie powoda polegające na nieinformowaniu w materiałach reklamowych o braku oprocentowania <xAnon>M. L.</xAnon> przez okres subskrypcji stanowiło naruszenie art. 6 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 4 ust.1 upnpr. Umieszczenie w nich sformułowania „bez gwiazdek” narusza art.5 ust.1 w zw. z art.4 ust.1 powyższej ustawy.</xText> <xText>W sprawie niniejszej wykazane przez pozwanego zostało, że materiały reklamowe lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> nie zawierały daty rozpoczęcia naliczania oprocentowania, nie zawierały równocześnie dalszych odesłań do materiałów reklamowych. W sytuacji, gdy przez okres subskrypcji oprocentowanie nie było naliczane, istniała potrzeba, aby konsumenci mieli tego świadomość, istniała więc potrzeba poszukiwania przez konsumentów dalszych informacji o produkcie, w szczególności o ograniczeniach z nim związanych. Brak tych odesłań w materiałach reklamowych np. do strony internetowej, sugerował konsumentom na brak potrzeby takich poszukiwań.</xText> <xText>Prawidłowo Prezes UOKiK uznał taką praktykę za zaniechanie wprowadzające w błąd, uregulowane w art.6 upnpr. <xAnon> Bank (...)</xAnon> w kampanii reklamowej <xAnon> (...)</xAnon> pominął istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjecia decyzji dotyczącej umowy i tym samym spowodował lub mógł spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. W szczególności poprzez zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu.</xText> <xText>Zdaniem Sądu istotnymi informacjami dotyczącymi produktu w postaci lokaty bankowej są wysokość oprocentowania i okres, na jaki zawierana jest umowa- w jakim przedziale czasu będzie naliczane oprocentowanie. Powód podał, ze oprocentowanie wynosić będzie 6% w stosunku rocznym, nie podał jednak daty, od której zostanie naliczane oprocentowanie. Jest to pominięcie jednej z głównych informacji dotyczących tego produktu.</xText> <xText>Prezes UOKiK prawidłowo uznał, że zawarcie w reklamach sformułowania „bez gwiazdek” sugeruje konsumentom, że produkt <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu. Jest to działanie wprowadzające w błąd, które powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.</xText> <xText>Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa jeżeli:</xText> <xText>-jest sprzeczna z dobrymi obyczajami</xText> <xText>-w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcać zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.</xText> <xText>Obie cytowane przesłanki wymienione w art. 4 ust. 1 upnpr muszą wystąpić kumulatywnie.</xText> <xText>Powód zarzucił brak wykazania przez Prezesa UOKiK istnienia sprzeczności z dobrymi obyczajami przedmiotowej praktyki rynkowej.</xText> <xText>Pojęcie dobrych obyczajów to klauzula generalna występująca w prawie polskim, w tym również w kodekcie cywilnym, stanowi odesłanie do zasad moralnych powszechnie akceptowanych w Polsce i wyrażonych przede wszystkim w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji RP</xLexLink>. Klauzula ta nawiązuje do wyobrażeń o uczciwych, rzetelnych działaniach stron (K. Zagrobelny Komentarz KC pod.. red. E.Gniewka). Sprzeczne z dobrymi obyczajami są działania, które zmierzają do dezinformacji, wywołania błędnego mniemania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy i naiwności. Prowadzą do takiego ukształtowania stosunku prawnego, w którym brak jest równorzędności stron.</xText> <xText>W niniejszym przypadku działanie <xAnon>(...)</xAnon>jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Mogło bowiem wywołać u konsumenta błędne mniemanie dotyczące produktu <xAnon>(...)</xAnon>, zasugerować mu brak konieczności poszukiwań dodatkowych informacji, prowadziły do ukształtowania stosunku prawnego, w którym pozycja konsumenta nie byłaby równorzędna z bankiem.</xText> <xText/> <xText>Strona pozwana podniosła, że zawarta w upnpr przesłanka sprzeczności praktyki z „dobrymi obyczajami”, będąca jednym z elementów konstrukcyjnych pojęcia „nieuczciwej praktyki rynkowej” (art. 4 ust. 1 upnpr) stanowi niedoskonałą formę implementacji do polskiego porządku prawnego przesłanki sprzeczności praktyki z „wymogami staranności zawodowej” (requirements of professional diligence), która to przesłanka została zapisana w Dyrektywie 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005r. jako konstytutywny element pojęcia „nieuczciwej praktyki rynkowej” (art. 5 ust. 2 lit. a Dyrektywy). Podniósł również, że Prezes UOKiK nie podjął próby pojęcia „dobrych obyczajów” przez pryzmat wspólnotowego porządku prawnego, nie dostrzegł bogatszych treściowo sformułowań zawartych w art. 2 lit. h Dyrektywy, nie dokonał prowspólnotowej wykładni przedmiotowego pojęcia, odwołał się jedynie do pojęcia dobrych obyczajów” znanego prawu polskiemu.</xText> <xText>Sąd nie podziela stanowiska przedstawionego przez powoda. Art.2 lit.h powyższej Dyrektywy wyjaśnia, że „staranność zawodowa” oznacza standard dotyczący szczególnej wiedzy i staranności, których można w racjonalny sposób oczekiwać od przedsiębiorcy w jego relacjach z konsumentami, zgodnie z uczciwymi praktykami rynkowymi i/lub ogólną zasadą dobrej wiary w zakresie jego działalności.</xText> <xText>Klauzula dobrych obyczajów nawiązuje do wyobrażeń o uczciwych, rzetelnych działaniach stron. Klauzula ta winna być również interpretowana przez pryzmat jej pierwowzoru z Dyrektywy 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich zasady wzajemnego zaufania i zasady ochrony usprawiedliwionych oczekiwań konsumenta. Dokonując takiej interpretacji klauzuli dobrych obyczajów, należy dojść do wniosku, że jest to pojęcie znaczeniowo zbliżone do pojęcia „staranności zawodowej”. Brak jest również podstaw do przyjęcia, że implementacja jest błędna i istnieje sprzeczność dokonanego w decyzji Prezesa UOKiK rozstrzygnięcia z postanowieniami Dyrektywy 2005/29/WE.</xText> <xText>Kolejny zarzut dotyczy braku spełnienia przesłanki sprzeczności z dobrymi obyczajami. Powód podniósł, ze żadna reklama nigdy nie zawiera wszystkich elementów szczegółowej specyfikacji oferowanego produktu, gdyż celem reklamy jest wyeksponowanie zalet produktu oraz jego najistotniejszych cech, nie zaś zapoznanie konsumentów ze wszystkimi szczegółami funkcjonowania produktu. Poza tym reklama nie miała charakteru propozycji nabycia produktu.</xText> <xText>Zgodnie z art.5 ust. 1 i art.6 ust.1 w zw. z art.4 ust. 1 upnpr zakazane są praktyki rynkowe wprowadzające w błąd, jak również pomijanie istotnych informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjecia decyzji dotyczącej umowy, jeżeli brak ich może powodować podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Z cytowanych przepisów wynika, ze reklama ze swej istoty krótka czasowo lub o ograniczonym formacie winna jednak zawierać informacje umożliwiające przeciętnemu konsumentowi podjęcie świadomej decyzji dotyczącej umowy.</xText> <xText>Zarzut dotyczący kwestii propozycji nabycia produktu jest chybiony, gdyż podstawą prawną przedmiotowej decyzji nie był art. 6 ust. 4 upnpr, gdzie rozważenia wymagałoby pojecie istotnych informacji, wyszczególnionych w pkt 1-5 tego przepisu.</xText> <xText>Powód podniósł również, ze każdy przeciętny konsument ma świadomość niekompletności reklamy, oraz tego że szczegółowe informacje dotyczące produktu finansowego znajdują się regulaminie lub wzorcu umownym przedstawianym przez bank.</xText> <xText>Z tego względu użycie sformułowania „bez gwiazdek”, zdaniem powoda, nie może być uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Pojęcie „gwiazdki” jego zdaniem, oznacza odesłanie do pewnych postanowień regulaminu, które poprzez swoje skomplikowanie powodują, że oferta ze strony przedsiębiorcy jest niezrozumiała. <xAnon>(...)</xAnon>używając sformułowania „bez gwiazdek” wskazwała że konstrukcja oferty <xAnon>(...)</xAnon>nie zawiera skomplikowanych postanowień charakteryzujących generalnie tzw produkty strukturyzowane, a konstrukcja lokaty jest prosta i zbliżona do standardowej lokaty terminowej.</xText> <xText>Sąd nie podziela tego stanowiska. Połączenie w przekazie reklamowym wysokości oprocentowania (6%), sformułowania „lokata” (<xAnon>(...)</xAnon>) oraz sformułowania „bez gwiazdek”, wskazywało potencjalnemu odbiorcy, że może oczekiwać rentowności lokaty na poziomie przedstawianym w reklamach. „Bez gwiazdek” odnosiło się zdaniem Sądu do oprocentowania lokaty na poziomie 6%, wobec wyeksponowania tego elementu w materiałach reklamowych. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że „bez gwiazdek” miało sugerować nieistnienie skomplikowanych zapisów w regulaminie. W takim przypadku należałoby założyć istnienie po stronie konsumenta świadomości występowania w innych przypadkach skomplikowanych postanowień umowy (wzorca umownego) oraz znajomości przez konsumenta cech charakteryzujacych tzw produkty strukturyzowane, zwłaszcza w sytuacji gdy produkt był nazywany w reklamach „lokatą”. Z materiałów reklamowych nie wynikało, że jest to produkt subskrybowany. Wobec powyższego uznać należy, że poprzez sformułowanie „bez gwiazdek” <xAnon>(...)</xAnon>sugerowało odbiorcom, że produkt <xAnon>(...)</xAnon>pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu.</xText> <xText>Powód zarzucił również, że działania <xAnon>(...)</xAnon>nie spełniają również przesłanki zaistnienia lub możliwości zaistnienia istotnego zniekształcenia zachowania rynkowego.</xText> <xText>Ustawa o pnpr nie podaje definicji zniekształcenia w istotny sposób zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta. Zawiera ją natomiast Dyrektywa 2005/29/WE implementowana do krajowego porządku prawnego poprzez upnpr. Zgodnie z art. 2 pkt e) powyższej Dyrektywy „istotne zniekształcenie zachowania gospodarczego konsumentów oznacza wykorzystanie praktyki handlowej w celu znacznego ograniczenia zdolności konsumenta do podjęcia świadomej decyzji i skłonienia go tym samym do podjęcia decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął.</xText> <xText>W tym zakresie Sąd podziela stanowisko pozwanego, że brak zamieszczenia w większości materiałów reklamowych informacji o okresie obowiązywania oprocentowania przedmiotowej lokaty, w sytuacji, gdy nie obowiązywał on od dnia podpisania umowy, wprowadzało konsumenta w błąd, poprzez pominiecie istotnej informacji do potrzebnej do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy. Jak już wyżej wspomniano późniejsze rozpoczęcie naliczania oprocentowania, powoduje, że oprocentowanie będzie w istocie niższe niż 6%. Zysk uzyskany przez konsumenta będzie więc niższy, niż mógł się spodziewać, przyjmując że okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia umowy. Zasadnie Prezes Urzędu przyjął, ze w sytuacjach, gdy termin od którego naliczane będzie oprocentowanie lokaty nie pokrywa się z dniem zawarcia umowy, odbiorca reklamy nie posiadający informacji o okresie obowiązywania oprocentowania pozbawiony jest możliwości dokonania oceny korzyści płynących z zawarcia umowy reklamowanego produktu, w szczególności realnej stopy opłacalności. Trafnie pozwany przyjął, iż praktyka powoda ograniczyła zdolność konsumenta do podjęcia świadomej decyzji i skłonienia go do podjęcia decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął, tym samym doszło do istotnego zniekształcenia decyzji gospodarczej konsumenta. Kwestia istotności zniekształcenia decyzji wynika z okoliczności pominięcia w reklamach istotnej informacji. Jak już wyżej wspomniano najważniejszymi elementami reklamowanego produktu były wysokość oprocentowania i czas, w jakim je naliczano. Pomnięcie jednego z tych elementów, wprowadzenie co do niego w błąd prowadzi do istotnego zniekształcenia decyzji gospodarczej.</xText> <xText/> <xText>Drugi główny zarzut powoda dotyczył naruszenia <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6;art. 6 ust. 5;art. 6 ust. 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 6 ust.1 i art. 6 ust.5 i ust.6</xLexLink> upnpr w zw. z <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 84</xLexLink> uokik t.j. obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału poprzez nieuwzględnienie wszystkich elementów i okoliczności wprowadzenia produktu na rynek oraz ograniczeń przestrzennych i czasowych wynikających ze specyfiki stosowanych przez powoda środków komunikowania się z konsumentami i środków podjętych przez powoda w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób.</xText> <xText>Zgodnie z art. 6 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 4 upnpr reklama stanowi zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie odjął. W myśl art. 6 ust. 2 upnpr, zdaniem powoda, za istotne uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać na podstawie odrębnych przepisów. Natomiast w przypadku propozycji nabycia produktu za istotne informacje uważa uważa się istotne cechy produktu w takim zakresie, w jakim jest to właściwe dla danego środka komunikowania się z konsumentami i produktu (art. 6 ust. 4 pkt 1 upnpr).</xText> <xText>Wywody odwołującego się odnośnie propozycji nabycia produktu nie dotyczą istoty niniejszej sprawy, gdyż reklama <xAnon> (...)</xAnon> za taką nie była uznawana, co wyraźnie zostało wskazane w podstawie prawnej wydanej decyzji.</xText> <xText>Sąd nie podziela natomiast dokonanej przez powoda wykładni art. 6 ust.2 upnpr. Brzmienie tego przepisu jest bowiem następujące: w razie wątpliwości za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać konsumentom na podstawie odrębnych przepisów. Obowiązek podania informacji wynikających z odrębnych przepisów ma zastosowanie jedynie w sytuacji istnienia wątpliwości, nie zaś w każdym przypadku. Właściwe jest uznanie za istotne informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji.</xText> <xText/> <xText>Trzeci zasadniczy zarzut powoda dotyczył błędnego przyjecia przez Prezesa UOKiK, iż opisane w decyzji działanie <xAnon>(...)</xAnon>powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta „decyzji dotyczącej umowy”. Zdaniem powoda, samo zainteresowanie się ofertą, nie jest podjęciem decyzji dotyczącej umowy, w rozumieniu przepisów upnpr. Fakt zainteresowania się ofertą jest etapem wcześniejszym, następującym przed jakimkolwiek etapem decyzyjnym.</xText> <xText>Odnośnie tego zarzutu Sąd w pełni podziela stanowisko przedstawione przez pozwanego w decyzji.</xText> <xText>Zgodnie z art.2 pkt 7 upnpr przez decyzję dotyczącą umowy rozumie się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona zakupu, zapłaci za produkt w całości lub w części, zatrzyma produkt, rozporządzi nim lub wykona uprawnienie umowne związane z produktem, bez względu na to, czy konsument postanowi dokonać określonej czynności, czy też powstrzyma się od jej dokonania.</xText> <xText>W ocenie Prezesa Urzędu działanie polegające na wprowadzeniu w błąd, jak także zaniechanie wprowadzające w błąd jako rodzaj nieuczciwej praktyki rynkowej, nie musi doprowadzić do dokonania przez przeciętnego konsumenta czynności prawnej, której gdyby nie działał pod wpływem błędu, by nie dokonał. Pojęcie decyzji, którym posługuje się upnpr ma szersze znaczenie niż instytucja uregulowana w <xLexLink xArt="art. 84;art. n" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 84 i n. kodeksu cywilnego</xLexLink>, ponadto przy jej interpretacji należy odpowiednio stosować reguły, dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd i wypracowane już w tym przedmiocie orzecznictwo na podstawie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, póz. 153 ze zm.).</xText> <xText>Sąd rozważając kwestię decyzji, również brał pod uwagę jedynie etap przedkontraktowy, w którym konsument pod wpływem kampanii reklamowej zainteresuje się reklamowanym produktem lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon> i uda się do placówki <xAnon> Banku (...)</xAnon> w celu uzyskania szczegółowej informacji dotyczącej tego produktu, czy też już z zamiarem zawarcia umowy lokaty. Trafnie Prezes UOKiK przyjął przyjął, że wśród elementów konstrukcyjnych decyzji dotyczącej umowy wskazanych w art. 2 pkt 7 upnpr, znajduje się podejmowana przez konsumenta decyzja, co do tego czy i na jakich warunkach zawrze umowę - bez względu na to czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzyma się od jej dokonania. Konsumenta podejmującego tak rozumianą decyzję skłoniła do tego kampania reklamowa <xAnon> (...)</xAnon>; która poprzez błędny przekaz doprowadziła lub mogła doprowadzić do sytuacji, w której zainteresował się on omawianą ofertą.</xText> <xText>W tej sytuacji nie sposób podzielić stanowiska powoda, że działanie powoda miało na celu jedynie skłonienie konsumenta do zapoznania się ze szczegółową ofertą <xAnon> (...)</xAnon>, zdaniem Sądu doszło do podjęcia decyzji dotyczącej umowy, w rozumieniu art.2 pkt 7 upnpr.</xText> <xText/> <xText>Kolejny, zasadniczy zarzut powoda, dotyczył błędnego przyjęcia, że „przeciętny konsument” został bądź mógł zostać wprowadzony w błąd poprzez opisane w decyzji działanie.</xText> <xText>Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr przez przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno dokonać się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak m. in. wiek, wykształcenie, sprawność fizyczna czy umysłowa.</xText> <xText>Przyjęty przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości wzór przeciętnego konsumenta, czyli osoby należycie poinformowanej, uważnej i racjonalnej, nie zaś osoby nieporadnej, nie oznacza, że ze względu na swoje cechy osobowe wzorca, nie może zostać wprowadzony w błąd. Tak przyjęty wzorzec konsumenta, nie powoduje również, że traci on prawo do bycia rzetelnie poinformowanym o reklamowanym produkcie. Rzetelna informacja pozwala na podjęcie mu świadomej decyzji co do zawarcia umowy.</xText> <xText/> <xText>Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej <xAnon> (...)</xAnon>, poprzez zastosowanie różnych form przekazu, adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. Treść kampanii nie wskazywała bowiem, by Spółka chciała dotrzeć do szczególnej grupy konsumentów, którą można wyodrębnić na podstawie szczególnej, wspólnej im cechy. Zasadnie prezes UOKiK przyjął, że przeciętnego konsumenta należy rozumieć jako dostatecznie dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego przy uwzględnieniu czynników społecznych, kulturowych i językowych - charakterystycznych dla polskiego konsumenta. Z jednej strony możemy wymagać od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w rzeczywistości, lecz z drugiej strony nie możemy uznać, że jego wiedza jest kompletna i profesjonalna oraz że konsument nie ma prawa pewnych rzeczy nie wiedzieć. Przeciętny konsument nie posiada wiedzy specjalistycznej w danej dziedzinie, ale przede i wszystkim rozumie kierowane do niego informacje i potrafi je wykorzystać do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej produktu. Nie jest naiwny, ale z drugiej strony nie potrafi i ocenić sytuacji tak jak profesjonalista. Ma świadomość specyfiki języka reklam, wie, że i często używana jest w nich metafora, przesada czy pewna umowność, do której należy odnosić się z racjonalnym dystansem.</xText> <xText>Jak już wyżej wspomniano taki konsument ma prawo być rzetelnie poinformowany o reklamowanym produkcie.</xText> <xText/> <xText>Odnośnie zarzutu powoda, że Prezes UOKiK nie uwzględnił w przedmiotowej decyzji wyjaśnień <xAnon>(...)</xAnon>dotyczących charakteru produktów subskrybowanych., zauważyć należy, że wniesienie odwołania od decyzji Prezesa UOKiK wszczyna postępowanie I-instancyjne, na zasadach postępowania kontradyktoryjnego. Sąd rozstrzyga sprawę merytorycznie, postępowanie jest prowadzone w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> ewentualne błędy postępowania administracyjnego mogą zostać konwalidowane w postępowaniu sadowym.</xText> <xText/> <xText>Zgodnie z art.106 ust. 1 pkt 4 u.o.k.i k. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż <xAnon>(...)</xAnon> przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24.</xText> <xText>Przy wymiarze kary pieniężnej, zgodnie z art.111 uokik należy uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy.</xText> <xText>Jak wynika z cytowanych przepisów nałożenie kary ma charakter fakultatywny, zaś jej wysokość jest uzależniona od wymienionych przesłanek.</xText> <xText>W niniejszej sprawie Sąd uznał, że nałożenie kary pieniężnej na odwołującęgo się było uzasadnione.</xText> <xText>Prezes UOKiK. stwierdził stosowanie przez <xAnon> Bank (...)</xAnon>.P. praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, poprzez zaniechanie wprowadzające w błąd, czyli naruszenie prawa konsumenta do informacji.</xText> <xText>Prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji jest jednym z najbardziej podstawowych praw konsumenta. Zasada przejrzystości, rzetelności informacji udzielanej konsumentowi, jako standard obowiązujący w relacjach z nim, wynika z Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, wdrożonej do krajowego porządku prawnego w <xLexLink xArt="art. 384;art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.384-385(3) kodeksu cywilnego</xLexLink>.</xText> <xText>Waga naruszonego dobra i interes publiczny uzasadniają nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej.</xText> <xText>Kara ma spełniać rolę prewencyjną, zarówno w ujęciu ogólnym- oddziaływanie na ogół adresatów norm prawnych, jak i w ujęciu indywidualnym- ma bowiem zabezpieczać konsumentów przed ponownym naruszeniem dobra prawnego przez <xAnon> Bank (...)</xAnon>.P. Kara ma oddziaływać prewencyjnie w sensie negatywnym- poprzez odstraszanie przedsiębiorców od zachowań sprzecznych z prawem i w sensie pozytywnym- poprzez wzmacnianie hamulców u przedsiębiorców przestrzegających prawa. Kara ma oddziaływanie również represyjne, musi stanowić dla ukaranego dolegliwość za naruszenie prawa. Sąd docenia znaczenie banków i wagę systemu bankowego w gospodarce rynkowej, które w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 stycznia 2002r. w sprawie o sygn. 19/01, zostały określone jako „system nerwowy gospodarki rynkowej”. Tym bardziej od takiego podmiotu należy oczekiwać respektowania podstawowych praw strony dużo słabszej jaką jest konsument.</xText> <xText>Przy wymiarze kary, zdaniem Sądu, Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił okoliczności wymienione w art. 111 uokik, zarówno okoliczności obciążające jak i łagodzące. Uwzględniono stopień winy powoda- niedbalstwo. Spółka, jako podmiot o wieloletnim doświadczeniu w prowadzeniu działalności gospodarczej, powinna wiedzieć, że sposób jej postępowania może godzić w konsumentów. Reklama miała zasięg ogólnokrajowy, była szeroko prezentowana w mediach, przy zaangażowaniu znacznych środków finansowych. Pozwany słuszne przyjął, ze od profesjonalisty w zakresie usług bankowych skierowanych do osób indywidualnych, z ogromnym w tym zakresie doświadczeniem należy wymagać większej ostrożności przy ustalaniu treści zawartych w reklamach, stwierdzenia możliwych naruszeń interesów konsumentów i wyeliminowania ich już na etapie tworzenia kampanii reklamowej. Powód dysponował odpowiednimi zasobami finansowymi i kadrą potrzebna do takich działań. Tymczasem przez prawie cały okres postępowania przed Prezesem UOKiK powód nie widział zagrożenia dla konsumentów z płynącego przekazu reklamowego. Uwzględniono również nie wystarczające działania samokontrolne, mające na celu eliminację własnych zachowań, mogących wprowadzać w błąd adresatów. Częściowo uzupełniono materiały reklamowe, równocześnie stosując materiały dotychczasowe dotyczące<xAnon>(...)</xAnon>, których treść, jako mogąca wprowadzać w błąd konsumentów, była kwestionowana przez pozwanego.</xText> <xText>Pozwany uwzględnił, jako okoliczności łagodzące, dotychczasową niekaralność powoda za naruszenia dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd. Uwzględniono również krótki okres stosowania praktyki, chociaż nie zostało to wprost wyrażone w uzasadnieniu decyzji przy omówieniu wysokości kary. Okoliczność ta wynika z całości decyzji, gdzie w jej sentencji stwierdzono zaniechanie stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej z dniem 25 lutego 2008r., okoliczność ta została wskazana w ustalonym stanie faktycznym.</xText> <xText>Wysokość kary, jaka może zostać wymierzona, uregulowana w art. 106 ust.1, odwołuje się do przychodu przedsiębiorcy w rozumieniu przedstawionym w art. 4 pkt 15 uokik. Jest to przychód uzyskany w roku podatkowym poprzedzającym dzień wszczęcia postępowania na podstawie ustawy, w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorcę o podatku dochodowym.</xText> <xText>Bezsporne jest, ze przychód osiągnięty przez powoda w 2007r. wyniósł <xAnon>(...)</xAnon> zł <xAnon>(...)</xAnon>. Nałożona kara w wysokości <xAnon>(...)</xAnon> zł stanowi <xAnon>(...)</xAnon> przychodu osiągniętego przez przedsiębiorcę i <xAnon>(...)</xAnon> kary jaką Prezes Urzędu mógł nałożyć. Uwzględniając fakt, ze kara w maksymalnym wymiarze wyniosłaby <xAnon>(...)</xAnon>, wymierzona kara jest adekwatna do rodzaju naruszenia i wagi naruszonego dobra.</xText> <xText>Prezes Urzędu przy wymiarze kary uwzględnił możliwości finansowe przedsiębiorcy, jej aspekt restrykcyjny, prewencyjny i edukacyjny.</xText> <xText/> <xText>Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK odnośnie zasadności publikacji decyzji w prasie i na stronie internetowej przedsiębiorcy.</xText> <xText>Możliwość nałożenia obowiązku publikacji wynika z art.26 ust.2 uokik.</xText> <xText>W niniejszym przypadku doszło do naruszenia prawa konsumenta do uczestnictwa w grze rynkowej na równych warunkach poprzez naruszenie jego prawa do informacji. Konsument ma prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, co kompensuje jego słabszą pozycję w stosunku do przedsiębiorcy. Informacja jest czynnikiem determinującym podjecie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy. Zasadne jest podanie treści decyzji do publicznej wiadomości, aby zrekompensować jego wcześniejszą niewiedzę odnośnie pomijanych w reklamie <xAnon> (...)</xAnon> elementów, które mogłyby mieć wpływ na jego decyzje odnośnie zawarcia umowy. Publikacja tej decyzji ma także znaczenie na przyszłość, w oderwaniu od przedmiotu tej konkretnej sprawy, gdyż może przyczynić się do kształtowania świadomości konsumenckiej na wzór europejski a więc konsumenta uważnego, ostrożnego, dobrze poinformowanego. Konsumenta, który zna język reklam, potrafiącego je świadomie odbierać.</xText> <xText>Publikacja decyzji ma również charakter prewencyjny w aspekcie indywidualnym- skierowanym do <xAnon> Banku (...)</xAnon>.P przeciwko ponownemu naruszeniu praw konsumenta, ogólnym skierowanym do wszystkich przedsiębiorców, przedsiębiorców aspekcie pozytywnym i negatywnym.</xText> <xText>Sąd uważa za uzasadniony sposób publikacji decyzji. Ogłoszenia prasowe mają tutaj znaczenie tym bardziej, ze reklama produktu w postaci <xAnon>(...)</xAnon>była prowadzona bardzo szeroko, z użyciem różnych mediów, z zaangażowaniem znacznych środków finansowych. Dwukrotna publikacja decyzji w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim na jednej z pięciu pierwszych stron o objętości co najmniej 24 cmx12 cm, nie jest zbyt uciążliwa dla przedsiębiorcy, zaś pozwoli zapoznać się dużej części konsumentów z jej treścią. Podobne znaczenie ma publikacja na stronie internetowej <xAnon>(...)</xAnon>, gdzie również wcześniej była prezentowana reklama <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>W treści decyzji zawarte jest stwierdzenie o zaniechaniu praktyki, co stanie się również przedmiotem publikacji.</xText> <xText/> </xBlock> </xPart>

Beata Sierpińska

Beata Sierpińska

Sygn. akt XVII AmA 38/09 U Z A S A D N I E N I E: Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wydał w dniu 12 grudnia 2008r. decyzję nr(...), w której na podstawieart. 27 ust 1 i 2w związku zart. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa wart. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działanie(...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW., polegające na: 1. nieinformowaniu w reklamie lokaty terminowej(...)o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przy jednoczesnym braku odesłań do dalszych materiałów reklamowych, które mogłyby wskazywać na potrzebę poszukiwania przez konsumentów dodatkowych informacji o ograniczeniach związanych z w/w produktem, co jest działaniem bezprawnym stanowiącym nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniuart. 6 ust. 1 oraz ust.3 pkt 1w zw. zart. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym(Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów oraz 2. sugerowaniu odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, poprzez umieszczanie sformułowań „bez gwiazdek", że oferowany produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu, co jest działaniem bezprawnym stanowiąc nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniuart. 5 ust. 1w zw. zart. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym(Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206) raz godzi w zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK stwierdził zaniechanie stosowania w/w praktyki z dniem 25 lutego 2008 r. Ponadto na podstawieart. 26 ust. 2w związku zart. 27 ust. 4w związku zart. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz.331 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakazał(...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.publikację przedmiotowej decyzji w całości na koszt(...) Bank (...) Spółka Akcyjnana stronie internetowej przedsiębiorcy www.(...).pl w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej www.(...).pl oraz utrzymywanie jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej, a ponadto dwukrotną publikację sentencji decyzji na koszt(...) Bank (...) Spółka Akcyjnana jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm x 12 cm w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, z tym że okres między przedmiotowymi publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni. Na podstawieart. 106 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na(...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW., karę pieniężną w wysokości 5 712 365,46 zł, płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa wart. 24 ust 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. z 2007 r Nr 50, poz. 331 ze. zm.). W uzasadnieniu decyzji Prezes UOKiK podniósł, że artykuł 24 ust. 2 uokik stanowi, iż przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy. Konsumentem w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 22(1) k.c.w zw. zart. 4 pkt 12uokik). Zbiorowe interesy konsumentów podlegają ochronie przed działaniami przedsiębiorców, które są sprzeczne z prawem, tj. przepisami określonych aktów prawnych oraz zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. W związku z powyższym, dla uznania działania przedsiębiorcy za niezgodne z zawartym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów zakazem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów należy wykazać, iż spełnione zostały kumulatywnie trzy następujące przesłanki: A) kwestionowane działanie jest działaniem przedsiębiorcy; B) działanie to jest bezprawne; C) działanie to godzi w zbiorowy interes konsumentów. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów zawiera legalną definicję przedsiębiorcy. Zgodnie z jejart. 4 pkt 1uokik,pod pojęciem tym należy rozumieć m.in. przedsiębiorcę w rozumieniu przepisówustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, póz. 1905 ze zm.) i jest to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Właściwą dla przedsiębiorcy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. (...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.jest spółką prawa handlowego wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą w zakresie m. in. udzielania kredytów, świadczenia usług bankowych, leasingu finansowego oraz usług maklerskich i nie ulega wątpliwości, iż posiada status przedsiębiorcy w rozumieniu powoływanego powyżej art. 4 pkt 1 uokik. Tym samym Spółka przy wykonywaniu działalności gospodarczej podlega rygorom określonym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów i jej działania mogą podlegać ocenie w aspekcie naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Bezprawność oznacza sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym, którego źródłem są normy prawa powszechnie obowiązującego, a także zakazy i nakazy wynikające z zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów. Dla stwierdzenia bezprawności bez znaczenia pozostaje wina sprawcy., jej stopień, a takąe świadomość istnienia naruszonych norm prawnych. Jako zachowania przedsiębiorcy, które stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, ustawodawca wskazuje w szczególności nieuczciwe praktyki rynkowe (art.24 ust.2 pkt 3uokik). Oznacza to, że jeśli mamy do czynienia z nieuczciwą praktyką rynkową w rozumieniuustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, która jednocześnie narusza zbiorowe interesy konsumentów, takie działanie w świetle prawa może zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie z art.4 ust.1 upnpr stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów praktyka rynkowa jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. W celu wykazania, że zachowanie Spółki stanowi nieuczciwą praktykę rynkową konieczne jest zatem wykazanie, że mieści się ono w pojęciu nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art.4 ust. 1 upnpr. Przez praktykę rynkową rozumie się zgodnie z art. 2 pkt 4 upnpr- działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio lub pośrednio Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymposługuje się pojęciem przeciętnego konsumenta. Będące przedmiotem decyzji zachowanie Spółki w zakresie przekazu reklamowego powinno być zatem oceniane z perspektywy przeciętnego konsumenta. Prezes UOKiK przeanalizował pojęcie przeciętnego konsumenta w oparciu o przepisyustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymz uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), orzecznictwa polskich sądów oraz poglądów doktryny. Definicja przeciętnego konsumenta zamieszczona w upnpr jest wynikiem dorobku orzeczniczego ETS. Stopniowy rozwój orzecznictwa ETS doprowadził do utrwalenia modelu konsumenta jako konsumenta rozważnego, przeciętnie zorientowanego, mającego prawo do rzetelnej informacji nie wprowadzającej w błąd, zawierającej wszelkie niezbędne dane wynikające z funkcji i przeznaczenia danego towaru. To czego można oczekiwać od rozsądnego konsumenta wynika przede wszystkim z tego, jak daleko sięga obowiązek informacji handlowej, jej dostępności, jasności, niedwuznaczności, pełności i odpowiedniości. Orzecznictwo sądów polskich nie wypracowało natomiast do tej pory ujednoliconej wykładni, która pozwoliłaby na utrwalenie modelu przeciętnego konsumenta. Z jednej strony sądy traktowały konsumenta jako osobę nieuważną i nieświadomą, próbując w ten sposób wyrównać jego szansę w relacji z przedsiębiorcą. Wynikało to ze specyfiki uwarunkowań społeczno-gospodarczych (przemiana z gospodarki uspołecznionej w wolnorynkową) i braku wiedzy konsumenta na temat mechanizmów wolnorynkowych, zwłaszcza co do pozyskiwania klienteli za pomocą reklamy. Z drugiej zaś strony wskazywano także na model konsumenta mocno wyedukowanego łącząc wysoki standard powinności konsumenta z samym faktem uczestnictwa na coraz bardziej nieprzejrzystym rynku („skoro kupuje, powinien wiedzieć", „gdyby przeczytał, byłby wiedział"), przy jednoczesnym braku odniesienia tej powinności nie tylko do istniejącej i realizowanej polityki informacyjno-edukacyjnej wobec konsumenta, ale także oceny konkretnych obowiązków w tym zakresie jego kontrahenta (E. Łętowska, Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa 2004, s. 66-67). Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr przez przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno dokonać się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak m. in. wiek, wykształcenie, sprawność fizyczna czy umysłowa. Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej(...)adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. Treść kampanii nie wskazywała bowiem, by Spółka chciała dotrzeć do szczególnej grupy konsumentów, którą można wyodrębnić na podstawie szczególnej,wspólnej im cechy. Zatem przyjmując moc przeciętnego konsumenta na potrzeby niniejszego rozstrzygnięcia zasadnym jest nieuwzględnianie ostatniej przesłanki wskazanej w powołanej definicji. Konstrukcję modeli przeciętnego konsumenta należy zatem stworzyć bez odwoływania się do przynależności szczególnej grupy konsumentów. Przeciętnego konsumenta należy rozumieć jako dostatecznie dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego przy uwzględnieniu czynników społecznych, kulturowych i językowych - charakterystycznych dla polskiego konsumenta. Wskazanie na cechy takie jak dostateczne poinformowanie, uwaga oraz ostrożność określa pewien zespół cech mentalnych konsumenta (jego „przeciętność") polegającą na tym, że z jednej strony możemy wymagać od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w rzeczywistości, lecz z drugiej strony nie możemy uznać, że jego wiedza jest kompletna i profesjonalna oraz że konsument nie ma prawa pewnych rzeczy nie wiedzieć. Przeciętny konsument nie posiada wiedzy specjalistycznej w danej dziedzinie, ale przede i wszystkim rozumie kierowane do niego informacje i potrafi je wykorzystać do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej produktu. Nie jest naiwny, ale z drugiej strony nie potrafi i ocenić sytuacji tak jak profesjonalista. Ma świadomość specyfiki języka reklam, wie, że i często używana jest w nich metafora, przesada czy pewna umowność, do której należy odnosić się z racjonalnym dystansem. Niemniej jednak nawet ostrożny, uważny konsument ma prawo do rzetelnej informacji, która przy założeniu dokonania z jego strony aktów staranności celem zrozumienia istoty oferty przedsiębiorcy, nie będzie wprowadzać w błąd. Klauzula generalna zawarta w art. 4 ust. l upnpr na okoliczność stosowania danej praktyki będzie podlegała stosownej konkretyzacji. Jednocześnie upnpr dokonuje podziału praktyk rynkowych na wprowadzające w błąd oraz agresywne praktyki rynkowe (art. 4 ust. 2 upnpr). Praktyki rynkowe wprowadzające w błąd mogą przybrać postać czynną i bierną, tj. polegać na działaniu (art. 5 upnpr) lub zaniechaniu (art. 6 upnpr) wprowadzającym w błąd. Zgodnie z art. 6 ust. 1 praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 3 pkt 1 wprowadzającym w błąd zaniechaniem może być w szczególności zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu. W przedmiotowej sprawie koniecznym stało się rozważenie przez Prezesa Urzędu, czy treści zawarte w prowadzonej przez Spółkę kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej(...), pomijały istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powodowały lub mogły powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. W ocenie Prezesa Urzędu, niezamieszczenie przez Bank w przeważającej części materiałów reklamowych produktu(...)(materiałach o największej sile oddziaływania na konsumentów) informacji o okresie obowiązywania oprocentowania przedmiotowej lokaty, w sytuacji gdy w/w okres nie rozpoczynał się z dniem podpisania umowy lokaty terminowej, wprowadzało konsumenta w błąd, poprzez pominięcie istotnej informacji potrzebnej przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Przyjęcie przez Bank terminu późniejszego, od którego naliczane będzie przedstawione w reklamie 6 %-owe oprocentowanie roczne lokaty, niż standardowo przyjęty w umowach tego typu termin zawarcia umowy z konsumentem, oznaczać będzie dla konsumenta mniejszą stopę zysku niż ta, której mógł się spodziewać przyjmując, że okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia umowy. W ocenie Prezesa Urzędu, w sytuacjach gdy termin, od którego naliczane będzie oprocentowanie lokaty nie pokrywa się z dniem zawarcia umowy, odbiorca reklamy nie posiadający informacji o okresie obowiązywania oprocentowania pozbawiony jest możliwości dokonania oceny korzyści płynących z zawarcia umowy reklamowanego produktu, w szczególności realnej stopy opłacalności skorzystania z przedmiotowej formy lokowania środków. Przy analizie reklamy należy wziąć po uwagę wszystkie czynniki, które mogą kształtować jej odbiór przez przeciętnego konsumenta, a więc przede wszystkim komunikat który ich autor/zleceniodawca (tu: Bank) chce przekazać konsumentom. W materiałach reklamowych Bank akcentował przede wszystkim wysokość oprocentowania przedmiotowej lokaty. Tylko w znikomej części reklam Bank informował potencjalnych odbiorców, iż w/w oprocentowanie obowiązywać będzie w okresie umownym liczonym od daty innej niż zawarcie umowy. Przeważająca część przedmiotowych materiałów, przede wszystkim o zasięgu ogólnokrajowym (reklamy telewizyjne), nie zawierała niniejszej informacji. W związku z powyższym, Prezes Urzędu wskazał, iż przeciętny konsument, odbiorca prezentowanych przez Spółkę materiałów reklamowych, w których Bank pominął informację o okresie oprocentowania lokaty terminowej(...), mógł spodziewać się, że w sytuacji chęci skorzystania z oferowanego produktu, okres oprocentowania przedmiotowej lokaty, którego wysokość podana była w materiałach reklamowych, obowiązywać będzie, tak jak w standardowych umowach lokat tzn. od daty zawarcia przedmiotowej umowy. Mając na uwadze dyspozycję art. 6 ust. 5 upnpr Prezes Urzędu uwzględnił przy ocenie stosowanych przez bank reklam wszystkie ich elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji a także brzmienie art. 6 ust. 6 upnpr zgodnie z którym w przypadku gdy ze specyfiki środka komunikowania się z konsumentami stosowanego dla danej praktyki rynkowej wynikają ograniczenia przestrzenne i czasowe, ograniczenia te i wszystkie środki podjęte przez przedsiębiorcę w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób uwzględnia się przy ocenie, czy doszło do pominięcia informacji. Prezes Urzędu uznał, iż wszystkie z zastosowanych w kampanii reklamowej(...)środków komunikacji z klientem umożliwiały choćby zasygnalizowanie konieczności poszukiwania dalszych informacji o produkcie. Sformułowanie materiałów wskazujące na kompletność, pełność oferty sprawiały, że konsument miał prawo oczekiwać, iż reklam podaje wszelkie istotne informacje potrzebne do podjęcia decyzji. Prezes Urzędu uznał za bezzasadną argumentację Spółki, że treść reklam formułowana była w sposób właściwy dla użytego środka komunikowania się z klienta który ze swej istoty uniemożliwiał przekazanie za jego pośrednictwem wszystkiej szczegółów dotyczących oferowanego produktu. W ocenie Prezesa Urzędu, wskazana przez Spółkę ograniczoność pojemności nośników przekazu użytych podczas kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej(...)nie może stanowić usprawiedliwienia, przyzwolenia do działania niezgodnego z prawem. Dlatego tak istotna jest treść reklamy która nie przedstawiając pełnej treści warunków dotyczących produktu, nie powinna wprowadzać jednak w błąd, tj. wywoływać u konsumenta mylnego wyobrażenia, co do jej istoty, głównej korzyści. Dodatkowo, podkreślono, iż Spółka poprzez swoje działania „samokontrole" potwierdziła prawidłowość rozumowania Prezesa Urzędu gdyż dokonują częściowej zmiany kampanii poprzez zamieszczenie informacji o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania (i to w sposób bezpośredni a nie przez odwołanie do innych materiałów), wskazuje tym samym, że „ograniczona pojemność" nośników przekazu umożliwia jednak przekazanie treści oferty w sposób niewprowadzający w błąd. Jednocześnie Prezes Urzędu nie uwzględnił argumentacji Spółki, w której podniósł ona, że nieumieszczenie w materiałach reklamowych lokaty terminowej(...)informacji o okresie jej oprocentowania w podanej przez Bank wysokości, nie wprowadzało konsumenta w błąd, gdyż w sytuacji chęci zawarcia umowy przedmiotowej lokaty zobowiązany był on do zapoznania się z „Potwierdzeniem otwarcia rachunku lokaty subskrybowanej", w którym Bank zawarł wszystkie warunki umowy. Tym samym, zdaniem Banku, w chwili zawarcia umowy konsument posiadał pełną informację o przedmiotowymprodukcie .. (...)ocenie Prezesa Urzędu działanie polegające na wprowadzeniu w błąd, jak także zaniechanie wprowadzające w błąd jako rodzaj nieuczciwej praktyki rynkowej, nie musi finalnie doprowadzić do dokonania przez przeciętnego konsumenta czynności prawnej, której gdyby nie działał pod wpływem błędu, by nie dokonał, Decyzja dotycząca umowy, którą posługuje się upnpr ma bowiem szerszy zakres niż instytucja uregulowana wart. 84 i n. kodeksu cywilnego, ponadto przy jej interpretacji należy odpowiednio stosować reguły dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd i wypracowane już w tym przedmiocie orzecznictwo na podstawieustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, póz. 153 ze zm.). Prezes Urzędu nie rozważał w niniejszej decyzji czy faktycznie dojdzie do zawarcia przez przeciętnego konsumenta ze Spółką umowy (etap kontraktowania, zawierania umowy). Prezes Urzędu, stosownie do dyspozycji przepisówustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, bada jedynie wpływ prowadzonej przez powoda kamapanii reklamowej na możliwość podjęcia przez przeciętnego konsumenta decyzji co do zawarcia umowy (etap przedkontraktowy). Decyzja dotycząca umowy w przedmiotowym stanie faktycznym będzie sprowadzać się sytuacji, w której konsument pod wpływem kampanii reklamowej zainteresuje się reklamowanym produktem lokaty terminowej(...)i uda się do placówki Banku w celu uzyskania szczegółowej informacji dotyczącej tego produktu, czy też już z zamiarem zawarcia umowy lokaty. Wśród elementów konstrukcyjnych decyzji dotyczącej umowy wskazanych w art. 2 pkt 7 upnpr (przez decyzję dotyczącą umowy rozumie się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona zakupu, zapłaci za produkt w całości lub w części, zatrzyma produkt, rozporządzi nim lub wykona uprawnienie umowne związane z produktem, bez względu na to, czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzymać się od jej dokonania) wskazuje się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego czy i na jakich warunkach zawrze umowę - bez względu na to czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzyma się od jej dokonania. A zatem konsumenta podejmującego tak rozumianą decyzję skłoniła do tego w omawianym stanie faktycznym kampania reklamowa; która poprzez błędny przekaz doprowadziła lub mogła doprowadzić do sytuacji, w której zainteresował się on omawianą ofertą. W podobny sposób interpretowana jest kwestia reklamy wprowadzającej w błąd - aby dany przekaz reklamowy przez swoją wprowadzającą w błąd treść mógł podlegać negatywnej ocenie z punktu widzenia art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy musi posiadać zdolność kierowania wyborem dokonywanym przez klienta (...). Nie jest przy tym konieczne rzeczywiste nabycie towaru lub usługi, omawiany przepis zakazuje bowiem prowadzenia reklamy wprowadzającej w błąd w przypadku kiedy może ona wpłynąć decyzję klienta. Dokonując stosownych ocen, organ orzekający nie ma więc obowiązku ustalania faktycznych skutków rynkowych tej reklamy (tak: E. Nowińska, M. du Vall „Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji", Warszawa 2001, str. 158). Odnosząc się do argumentu Banku, iż celem materiałów reklamowych wykorzystywanych w promocji lokaty nie było pełnienie funkcji oferty rozumianej jako stanowcza propozycja zawarcia umowy, a jedynie promowanie produktu poprzez wskazanie głównej (najistotniejszej jego cechy), Prezes Urzędu podniósł, że kwestia ta pozostaje ambiwalentna dla niniejszego rozstrzygnięcia, gdyż przedmiotem postępowania jest konstrukcja reklamy produktu Banku a nie oferta w rozumieniuart. 66 § 1 kodeksu cywilnego. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Obiekcje budzi także zasadność podnoszenia przez Bank wątpliwości prawnych czy wyemitowany przez Bank spot telewizyjny był propozycją nabycia produktu w rozumieniu art. 2 pkt 6 upnpr , podczas gdy Prezes Urzędu stawiając Bankowi zarzuty nie dokonał subsumcji stanu faktycznego w oparciu o przepis dotyczący „propozycji nabycia produktu" (art. 6 ust. 4 upnpr). W toku swojego wywodu Bank wydaje się także wskazywać, iż podstawą kwalifikacji działań Banku jest art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Również i w tym przypadku należy podnieść, iż Prezes Urzędu nie oparł kwalifikacji prawnej działań Banku o wskazany przepis, a zatem odnoszenie się do prezentowanej przez bank argumentacji w tym zakresie jest niezasadne. Zdaniem Prezesa UOKiK regulacja dotycząca nieuczciwych praktyk rynkowych jest regulacją nową posługująca się nieznanymi do tej pory w cywilistyce pojęciami, co przyczynia się do ryzyka popełnienia błędu. W tym miejscu należy podkreślić, iż w zakresie działań reklamowychustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymnie przynosi rozwiązań znacząco różniących się od obowiązujących już od wielu lat regulacji zawartych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 5 ust. 1 praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Stosownie do brzmienia art. 5 ust. 4 upnpr przy ocenie, czy praktyka rynkowa wprowadza w błąd przez działanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji. W przedmiotowej sprawie koniecznym stało się zatem rozważenie przez Prezesa Urzędu, czy treści zawarte w prowadzonej przez Spółkę kampanii reklamowej produktu lokaty terminowej(...), mogły wprowadzać przeciętnego konsumenta w błąd, mogły powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by podjął. Bank w ramach kampanii produktu(...)zastosował sformułowania materiałów reklamowych w sposób wskazujący ich kompletność, pewną skończone. W materiałach nie zamieszczono jakichkolwiek oznaczeń, odesłań wskazujących konieczność zapoznania się z dodatkowymi materiałami informacyjnymi dotyczących produktu. W ocenie Prezesa Urzędu, działanie Banku polegające na zamieszczeniu w przeważającej części przedmiotowych materiałów sformułowania „bez gwiazdek" może sugerować potencjalnemu odbiorcy, iż przedmiotowe materiały zawierają wszystkie istotne informacje mogące wywierać wpływ na stopień korzyści jakich może on oczekiwać po zawarciu umowy oferowanego przez Bank produktu i tym samym mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by podjął. Sformułowanie „bez gwiazdek",zdaniem Prezesa Urzędu, odnosi się do powszechnej praktyki umieszczania przez przedsiębiorców w reklamach tzw. „gwiazdek" tzn. zazwyczaj krótkich komunikatów uzupełniających treści zawarte w reklamie dotyczące oferowanego produktu. Użycie w materiałach reklamowych gwiazdki wskazuje na to, że podane w reklamie informacje na temat produktu nie są kompletne i dalszych istotnych danych dotyczących oferowanego produktu należy poszukiwać w innych źródłach. Należy zatem przyjąć, iż z punktu widzenia potencjnego dbiorcymateriałów eklamowych produktu(...), umieszczone przez Spółkę sformułowanie „bez-gwiazdek" odbierane było jako komunikat wskazujący, że przedmiotowe materiały zawierały wszystkie informacje mogące wywierać istotny wpływ na ocenę korzyści płynących z zwarcia umowy oferowanego przez Bank produktu.W związku z powyższym, w ocenie Prezesa Urzędu nie sposób przyjąć argumentacjiSpółki, w której podnosi ona, że sformułowanie „bez gwiazdek" nie wprowadzało odbiorcy wbłąd, gdyż miało na celu zwrócenie jego uwagi na prostą konstrukcję produktu. Wyżej opisane sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, że oferowany produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu należy uznać za niezgodne ze stanem faktycznym. Przedmiotowe materiały nie zawierały bowiem informacji o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przedmiotowej lokaty, która stanowiła informację niezbędną przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy, gdyż umożliwia mu dokonanie oceny poziomu korzyści płynących z zawarcia umowy oferowanego przez Bank produktu. Prezes Urzędu uznał, że przeciętny konsument, odbiorca prezentowanych przez Spółkę materiałów reklamowych, mógł spodziewać się, że w sytuacji chęci skorzystania z oferowanego produktu lokaty terminowej(...), okres oprocentowania w/w lokaty, którego wysokość podana była w materiałach reklamowych, obowiązywać będzie, tak jak w standardowych umowach lokat tzn. od daty zawarcia przedmiotowej umowy. Umieszczanie przez Bank w materiałach reklamowych sformułowań „bez gwiazdek" powodowało u odbiorcy w/w materiałów reklamowych przeświadczenie, iż umowa w/w lokaty nie będzie zawierała żadnych dodatkowych postanowień mogących wywierać istotny wpływ na poziom oczekiwanych przez niego korzyści płynących z zawarcia umowy oferowanego przez Bank produktu. W szczególności takie sformułowanie mogło wskazywać, iż podana w reklamie wysokość oprocentowania w/w lokaty obowiązywać będzie w okresie zazwyczaj przyjmowanym w umowach lokat terminowych tj. okresie liczonym od dnia zawarcia przedmiotowej umowy. Prezes UOKiK nie kwestionuje sytuacji w której przedsiębiorca może ukształtować produkt w ten sposób, iż oprocentowanie lokaty będzie liczone od danego momentu, innego niż moment zawarcia umowy. Musi to jednak się wiązać ze stosowną informacją skierowaną do konsumentów, już na etapie komunikatu reklamowego. W opinii Prezesa Urzędu, skierowanie do konsumentów mylnych co do ich istoty komunikatów reklamowych, stanowi naruszenie nie tylko gospodarczego interesu konsumentów, rozumianego m.in. jako prawo do uczestniczenia w przejrzystych i niezakłóconych przez przedsiębiorcę relacjach rynkowych, zapewniających konsumentom możliwość dokonywania transakcji handlowych przy całkowitym zrozumieniu rzeczywistego sensu ekonomicznego i prawnego czynności dokonywanych na etapie przedkontraktowym, ale również stanowi naruszenie interesu pozaekonomicznego, rozumianego jako nierzetelność traktowania, strata czasu lub wprowadzenie w błąd, które może wystąpić na etapie przedkontraktowym. Za pośrednictwem kwestionowanych reklam konsumenci uzyskiwali mylne wyobrażenie o korzyściach płynących z zawarcia z bankiem umowy lokat terminowej(...), nie będąc ostrzeżonym o konieczności poszukiwania dalszych informacji że oprocentowanie będzie naliczane od daty innej niż data zawarcia umowy. Konsument, uzyskawszy z przekazu reklamowego informację o atrakcyjnym oprocentowaniu produktu(...)bez jakichkolwiek oznaczeń wskazujących na potrzebę poszukiwania dodatkowych informacji, mógł uznać, że nie ma dalszej potrzeby dodatkowego sprawdzania/potwierdzania tej informacji. Na uwagę zasługuje w tym miejscu stanowisko wyrażone w SOKiK w wyroku z dnia 19 grudnia 2007 r., XVII AmA 64/07: zarówno konsument łatwowierny, jak i konsument krytyczny nie są skłonni, bez dodatkowych danych wprowadzających wątpliwość co do rzetelności kierowanej do nich oferty, jak rażąco niska cena albo niewiadoma reputacja sprzedawcy, do weryfikacji prawdziwości informacji dotyczącej oferowanego produktu dotyczącej jego istotnej i weryfikowalnej cechy. W tym kierunku podąża najnowsze orzecznictwo SOKiK: konsument, do którego reklama jest kierowana ma prawo do rzetelnej informacji już w chwili zapoznania się z reklamą bez konieczności zasięgania jej dopiero w miejscu sprzedaży u powoda; przedsiębiorca ma obowiązek poinformowania w sposób rzetelny i prawdziwy o cechach oferowanego towaru już w reklamie, a klient zwabiony jego ofertą nie ma obowiązku jej weryfikacji w miejscu sprzedaży (tak cyt. powyżej wyrok z dnia 19 grudnia 2007 r.). Konsument - w sposób rozważny podejmuje decyzje dotyczące sfery jego interesów - pod warunkiem dostarczenia mu pełnej i prawdziwej informacji przez sprzedawcę. W celu wykazania, że powyższe działania Spółki stanowią nieuczciwe praktyki rynkowe konieczne jest ponadto wykazanie, że niniejsze praktyki rynkowe sprzeczne są z dobrymi obyczajami i w sposób istotny zniekształcają lub mogą zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po zawarciu. W związku z powyższym zasadne jest zatem dokonanie oceny przesłanki nieuczciwości w kontekście naruszenia dobrych obyczajów oraz możliwości zniekształcenia w sposób istotny zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, tj. na etapie kierowania do niego komunikatu marketingowego. Dobre obyczaje pozostają klauzulą generalną, która podlega konkretyzacji na okoliczność danego stanu faktycznego. Zgodnie z poglądem doktryny sprzeczne z dobrymi obyczajami i działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności (...) czyli takie działam które potocznie określone jest jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus o przyjętych standardów postępowania (tak: K. Pietrzykowski red., Kodeks cywilny Komentarz, Warszawa 2002 r., str. 804). W niniejszej sprawie dobre obyczaje należy oceni jako prawo do rzetelnej i jednoznacznej informacji, jaką w ramach przekazu reklamowego profesjonalista - przedsiębiorca powinien kierować do przeciętnego konsument (dostatecznie poinformowanego, ostrożnego i uważnego), przy uwzględnieniu oczywiście ograniczeń z takiej formy prezentacji oferty. Naruszenie tak rozumianych dobrych obyczajów zostało dokonane przez Spółkę poprzez: pomijanie w materiałach reklamowych istotnych informacji o produkcie „M. L.'" mogących mieć wpływ na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy,oraz sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, że oferowany produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu. W tym też zakresie mogło dojść do istotnego zniekształcenia zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta (a więc jego decyzji dotyczącej umowy) w wyniku otrzymania błędnego komunikatu od przedsiębiorcy, pod wpływem którego mógł on dojść do niewłaściwych wniosków dotyczących cech reklamowanego produktu. Wobec powyższego, w ocenie Prezesa Urzędu, działanie Spółki, polegające na: nieinformowaniu w reklamie lokaty terminowej(...)o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania przy jednoczesnym braku odesłań do dalszych materiałów reklamowych, które mogłyby wskazywać na potrzebę poszukiwania przez konsumentów dodatkowych informacji o ograniczeniach związanych z ww. produktem co jako: - pomijanie w materiałach reklamowych istotnych informacji o produkcie(...), mogących mieć wpływ na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy, jest działaniem bezprawnym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniuart. 6 ust. l oraz ust. 3 pkt lw zw. zart. 4 ust. l ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym(Dz. U. z 2007 r. Nr 171, póz. 1206) oraz jako - sugerowanie odbiorcom, w ramach prowadzonej kampanii reklamowej, poprzez umieszczanie sformułowań „bez gwiazdek", że oferowany produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu co jest działaniem bezprawnym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniuart. 5 ust. 1w zw. zart. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym(Dz. U. z 2007 r. Nr 171, póz. 1206). Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów nie podaje definicji „zbiorowego interesu konsumentów", wskazując jednak w przepisie art. 24 ust. 3, że nie jest nim suma indywidualnych interesów konsumentów. Naruszenie zbiorowego interesu konsumentów oznacza zatem narażenie na uszczerbek interesów znacznej grupy lub wszystkich konsumentów, poprzez stosowaną przez przedsiębiorcę praktykę, obejmującą tak działania, jak i zaniechania. Ponadto, godzenie w zbiorowe interesy konsumentów może polegać zarówno na ich naruszeniu, jak i na zagrożeniu ich naruszenia. O tym, czy naruszony został interes zbiorowy, nie zawsze przesądza kryterium ilościowe, ponieważ niekiedy jeden ujawniony przypadek naruszenia prawa konsumenta może być przejawem stosowanej praktyki naruszającej interes zbiorowy. W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, iż nie jest zasadne uznawanie, że postępowanie z tytułu naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów można wszcząć tylko wtedy, gdy zagrożone są interesy wielu odbiorców, a nie jest to możliwe w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest tylko jeden konsument. Wydawane orzeczenie ma bowiem wymiar znacznie szerszy, pełni także funkcję prewencyjną, śluzy bowiem ochronie także nieograniczonej liczbie potencjalnych konsumentów (wyrok SN z dnia 12 września 2003 r., I CKN 504/01). Dla stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów istotne jest ustalenie, że konkretne działanie przedsiębiorcy nie ma ściśle określonego adresata, lecz jest kierowane do nieoznaczonego z góry kręgu podmiotów. Jak podnosi się w doktrynie, w pojęciu praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów mieści się także działanie przedsiębiorcy skierowane wprawdzie do oznaczonych (zindywidualizowanych), ale za to dostatecznie licznych konsumentów, o ile przy tym konsumentów tych łączy jakaś wspólna cecha rodzajowa. Wówczas bowiem poszkodowana zostaje pewna grupa konsumentów, nie będąca jedynie - z punktu widzenia przedsiębiorcy stosującego daną praktykę - zbiorowością przypadkowych jednostek, lecz stanowiącą określoną i odrębną kategorię konsumentów, reprezentującą w znacznym stopniu wspólne interesy (M. Szydło, Publicznoprawna ochrona zbiorowych interesów konsumentów, Monitor Prawniczy 2004/17/791). Należy zatem przyjąć, że zbiorowy interes konsumentów nie musi odnosić się do nieograniczonej liczby konsumentów, których nie da się zindywidualizować, gdyż brak indywidualizacji nie sprzeciwia się możliwości wyodrębnienia kategorii bądź zbioru konsumentów o pewnych cechach. Oznacza to, że nie ilość faktycznych, potwierdzonych naruszeń, ale przede wszystkim ich charakter, a w związku z tym możliwość (chociażby tylko potencjalna) wywołania negatywnych skutków wobec określonej zbiorowości przesądza o naruszeniu zbiorowego interesu. W niniejszej sprawie bez wątpienia mamy do czynienia z naruszeniem praw potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentów. Prezes Urzędu podejmując rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej decyzji nie opierał się na indywidualnych przypadkach przedstawianych przez konsumentów, a wziął pod uwagę działania Spółki odnoszące się do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, a więc pewnej, potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentów. W omawianym przypadku naruszenie przejawia się w prezentowaniu reklam, których treść wprowadza konsumentów w błąd, co zostało uznane za działanie bezprawne. Zbiorowy interes realizuje się natomiast poprzez fakt, iż potencjalnie wszyscy odbiorcy tych reklam (nieograniczona grupa konsumentów) zostali dotknięci naruszeniem. Materiały reklamowe przedmiotowego produktu były prezentowane we wszystkich mediach, w miejscach publicznych (winyle) oraz dostępne w placówkach Banku. Wprowadzające w błąd działanie odnosiło się zatem do zbiorowości tych konsumentów, dla których skutek w ww. postaci był wspólny. Prezes UOKiK na postawie art.27 uokik stwierdził zaniechanie stosowanych przez Bank praktyk. Na mocy art.27 ust.4 w zw. z art.27 ust.2 w zw. z art.26 ust.2 nakazał publikację przedmiotowej decyzji, zaś na mocy art.106 ust. 1 pkt 4 nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną wwysokości(...)zł, stanowiącą(...)% przychodu osiągniętego przez Spółkę w 2007r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.wniosła odwołanie od powyższej decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zaskarżając ją w całości i zarzucając: 1. naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust 1 i 2 uokik oraz podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, a w tym zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym oraz zasady bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego, poprzez błędne przyjęcie, iż działanie(...)było bezprawne w rozumieniu art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym3 („upnpr"), a w szczególności poprzez błędne przyjęcie, iż było ono sprzeczne z dobrymi obyczajami lub w istotny sposób zniekształcało lub mogło zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta w rozumieniu tego przepisu; 2. naruszenieart. 6 ust.1 i art. 6 ust. 5 i ust. 6upnpr w zw. zart. 233 § 1 kpcw zw. zart. 84uokik, tj. obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału poprzez nieuwzględnienie wszystkich elementów i okoliczności wprowadzenia produktu na rynek oraz ograniczeń przestrzennych i czasowych wynikających ze specyfiki stosowanych przez powoda środków komunikowania się z konsumentami i środków podjętych przez powoda w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób, prowadzące do błędnego przyjęcia, iż informowanie w niektórych (tj. nieinformowanie we wszystkich) materiałach reklamowych(...)o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania stanowi zaniechanie wprowadzające w błąd; 3. naruszenie art. 6 ust.1 i art. 5 ust.1 w zw. z art. 2 pkt 7 upnpr poprzez błędne przyjęcie, iż opisane w decyzji działanie(...)powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta „decyzji dotyczącej umowy", której inaczej by nie podjął; 4. naruszenie art. 6 ust.1 i art. 5 ust.1 w zw. z art. 2 pkt 8 upnpr, poprzez błędne przyjęcie, iż „przeciętny konsument" został bądź mógł zostać wprowadzony w błąd poprzez opisane w decyzji działanie powoda; 5. naruszenieart. 77 § lw związku zart. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.Kodeks postępowania administracyjnego4 („kpa") orazart. 107 § 3 kpa, a takżeart. 233 § l kpcw zw. zart. 84uokik, jak równieżart. 8 kpaiart. 80 kpa, czyli obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego oraz obowiązku dokładnego i rzetelnego wyjaśnienia stanu faktycznego, poprzez: • błędne ustalenie, iż przeciętny konsument mógł się spodziewać, że w sytuacji skorzystania z lokaty(...)okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia przedmiotowej umowy, • błędne ustalenie, że „reklama lokaty terminowej(...)nie informowała o dacie rozpoczęcia naliczaniaoprocentowania6,podczasgdywrzeczywistości od samego początku kampania reklamowa(...)zawierała materiały informujące o terminie, w jakim naliczane będą odsetki, • błędne ustalenie, że sformułowanie „bez gwiazdek” sugeruje, że oferowany produkt pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu; 6. naruszenie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 uokik, poprzez nakazanie(...)dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt powoda w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim oraz publikacji decyzji na stronie internetowej powoda, podczas gdy brak jest przesłanek dla nałożenia przedmiotowych nakazów, z uwagi na fakt, iż stanowią one środki usunięcia trwających skutków naruszenia, a w przedmiotowej sprawie skutki takie nie występują; 7. naruszenie art. 106 ust.1 pkt 4 w zw. z art. 111 uokik, poprzez nieuwzględnienie precedensowego charakteru sprawy i wynikającej z niego celowości położenia nacisku na funkcję prewencyjną, nie zaś na funkcję represyjną zastosowanych sankcji, co skutkowało błędnym nałożeniem kary pieniężnej, podczas gdy nie było podstaw do jej nałożenia. Wskazując na powyższe zarzuty,(...)wniosło o: zmianę decyzji w całości poprzez umorzenie postępowania administracyjnego z uwagi na brak podstaw do stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, o którym mowa w art. 24 ust.1l i 2 uokik; ewentualnie zmianę decyzji w części, w szczególności w ten sposób, że: • w punkcie II decyzji - nie nakazuje się publikacji decyzji na stronie internetowej powoda www.(...).pl w ciągu 30 (trzydzieści) dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej www.(...).pl oraz utrzymywanie jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 (sześciu) miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej oraz nie nakazuje się dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt powoda na jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm x 12 cm w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się decyzji, z zastrzeżeniem, że okres między przedmiotowymi publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni, a w punkcie III decyzji - nie nakłada się kary pieniężnej; albo uchylenie decyzji w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Prezesowi UOKiK; Sąd Okręgowy- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: (...) Bank (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy pod nr KRS(...)i prowadzi działalność gospodarczą m. in. w zakresie udzielania kredytów, świadczenia usług bankowych, leasingu finansowego oraz usług maklerskich. Bank na mocy uchwały zarząduBanku (...)/(...)wprowadził do swojej oferty lokatę terminową o nazwie marketingowej(...)z terminem oferowania od 28 stycznia do 17 marca z możliwością zmiany tego terminu. Termin oferowania został skrócony uchwałą zarządu nr(...)z dnia 13 lutego 2008 r. w wyniku czego(...)oferowana była przez Bank do dnia 24 lutego. Warunki lokaty nie przewidywały możliwości dokonywania dopłat . Wprowadzeniu ww. produktu towarzyszyła kampania reklamowa, w ramach której w środkach masowego przekazu (prasa, radio, internet, telewizja), miejscach publicznych (wielkoformatowe siatki winylowe) oraz w placówkach Banku (ulotki, plakaty, witryny, plansze statyczne) prezentowane były materiały reklamowe przedmiotowego produktu. (...)była lokatą terminową z rocznym oprocentowaniem stałym w wysokości 6% liczonym w okresie umownym od 18 marca 2008 r. do 17 marca 2009 r. Zgodnie z warunkami oferty zawartymi we wzorcu umowy przedmiotowej lokaty, otwarcie lokaty dostępne było na jeden okres dwunastomiesięczny i nie podlegało przedłużeniu na kolejny okres umowny. Kampania reklamowa rozpoczęła się w dniu 27 stycznia 2008 r. Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej(...)adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. W ogólnopolskiej KampaniiM. L.wykorzystano środki komunikacji budujące zasięg, jak: TV i prasa oraz materiały pełniące funkcję informacyjną, w tym: Internet, materiały(...). Ponadto oznakowane zostały witryny wybranych oddziałów oraz wykorzystano dwie lokalizacje wW.do zwieszenia wielkoformatowych siatek winylowych. W celu wsparcia działań regionalnych przygotowane zostały ogłoszenia prasowe, radiówka oraz telewizyjna plansza statyczna. Kampania reklamowa produktu(...), prowadzona była w następujący sposób: TELEWIZJA 1. Reklama telewizyjna 15 sekund Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r. Opis: Mężczyzna stojący przed bankiem zwraca się do potencjalnych odbiorców reklamy słowami:Wmawiają nam, że lokata jest bez sensu. A jeśli jest wysoko oprocentowana? Co powiesz na lokatę sześć procent?Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora:Załóż rocznąM. L.w(...). To sześć procent pewnego zysku.W dalszej części reklamy pojawia się logo Banku, w tle słychać słowa lektora(...) Bank (...)– blisko Ciebie.Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napis drobnym drukiemL.w sprzedaży do 17 marca 2008 r. 2. Reklama telewizyjna 15 sekund Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r. Opis: Kobieta stojąca na ulicy zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotów reklamy słowami:Obiecują nam podwójne zyski, ale ukrywają informacje pod gwiazdką. A co powiesz na sześć procent bez gwiazdek?Kobieta wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora:Załóż rocznąM. L.w(...). To sześć procent bez żadnych gwiazdek,W dalszej części pojawia się logo Banku, w tle słychać słowa lektora(...) Bank (...)blisko Ciebie.Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napisany drobnym drukiemL.w sprzedaży do 17 marca 2008 r. 3. Reklama telewizyjna 15 sekund Data emisji: 27.01.2008 r.-17.02.2008 r. Opis: Mężczyzna stojący na ulicy zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotowej reklamy słowami:(...), tymczasem giełda idzie w dół. A co powiesz na lokatę sześć procent?Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora:Załóż rocznąM. L.w(...). To sześć procent pewnego zysku.W dalszej części pojawia się logo Banku, w tle słychać słowalektora(...) Bank (...)- blisko Ciebie.Ponadto w połowie reklamy pojawia się w dolnej części ekranu komunikat napisany drobnym drukiemL.w sprzedaży do 17 marca 2008 r. 4. Reklama telewizyjna 15 sekund Data emisji: 18.02.2008 r.- 24.02.2008 r. Opis: Mężczyzna stojący przed bankiem zwraca się do potencjalnych odbiorców przedmiotowej reklamy słowami: Wmawiają nam, że lokata jest bez sensu. A jeśli jest wysoko oprocentowana? Co powiesz na lokatę sześć procent?Mężczyzna wchodzi do Banku. W tle słychać słowa lektora: Załóż rocznąM. L.w(...). Subskrypcja tylko do 24 lutegoW dalszej części pojawia się plansza z zamieszczoną informacja następującej treści: R. M. L.(...)Subskrypcja tylko do 24 lutego 2008 r.,a po chwili logo Banku, w tle słychać słowa lektora (...) Bank (...)- blisko Ciebie. 5. Plansza TV Data prezentacji: 18.02.2008 r.- 24.02.2008 r. Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie „6%".Po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści:W.i pewny zysk;R.M. L.; Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.; Poniżej w/w treści znajduje się logo(...) Banku (...)oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii. PRASA 1. Reklama produktu(...) Okres publikacji: 18.02.2008 - 24.02.2008 r. Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie6%.Po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści: W.i pewny zysk; 'R.M. L.; Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.; (...)?(...) Bank (...)daje Ci doskonale rozwiązanie, jakim jestM. L.; \ Otrzymujesz wysokie, stale oprocentowanie lokaty, które wynosi 6% w stosunku rocznym oraz dostęp do swoich środków w dowolnym okresie jej trwania bez konieczności likwidacji lokaty; Szczegóły w oddziałach lub(...) Banku (...)oraz w serwisie internetowymI.. Dodatkowo wniosek o otwarcie lokaty możesz przesiać przez Internet ze strony www.(...).pl. Poniżej w/w treści znajduje się logo(...) Banku (...)oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii. 2. Reklama produktu(...)z informacją o konkursie Okres publikacji: 27.01.2008- 17.02.2008 r. Opis: Główny element reklamy stanowi oznaczenie 6%. Poniżej w/w oznaczenia znajduje się informacja o treści: Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym od 18 marca br.; Ponadto po prawej stronie w/w oznaczenia znajdują się następujące treści: W.i pewny zysk; R.M. L.; Do wygrania 3 xT. (...), załóżM. L.i wygraj samochód. Konkurs trwa od 18 lutego 2008 r. Szczegóły w oddziałach i(...) Banku (...)oraz na stronie internetowej Banku. Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r. (nad niniejszą informacją znajduje się zdjęcie samochodu). (...)?(...) Bank (...)daje Ci doskonałe rozwiązanie, jakim jestM. L.; Otrzymujesz wysokie, stałe oprocentowanie lokaty, które wynosi 6% w stosunku rocznym oraz dostęp do swoich środków w dowolnym okresie jej trwania bez konieczności likwidacji lokaty; Szczegóły w oddziałach lub agencjach(...) Banku (...)oraz w serwisie internetowymI.. Dodatkowo wniosek o otwarcie lokaty możesz przesłać przez Internet ze strony www.(...).pl. Poniżej w/w treści znajduje się logo(...) Banku (...)oraz informacja o dostępnym numerze telefonicznym infolinii. INTERNET 1. Reklama produktu(...) Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:Istotnymi elementami reklamy są informacje o dostępności do 17 marca 2008 r. produktu lokaty terminowej(...)o oprocentowaniu w wysokości 6% w skali roku. Reklama zawiera również informację o konkursie, w którym możliwe są do wygrania 3 samochody, który to trwać ma do 18 lutego 2008 r. 2. Reklama produktu(...) Okres publikacji: 27.01.2008 -17.02.2008 r. Opis : zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (I.(...)). 3. Reklama produktu(...)7 Okres publikacji: 27.01.2008 -17.02.2008 r. Opis: zakres przedstawionych w mniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej (I.(...)). 4. Reklama produktu(...) Okres publikacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r. Opis:niniejsza reklama zawiera następujące treści: 6%,M. W.i PewnyZ., Tylko do 24 lutego br.,M. L.to aż 6% w skali roku, bez żadnych gwiazdek. 5. Reklama produktu(...) Okres publikacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r. Opis: zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej ((...)). 6. Reklama produktu(...). Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się kolejno komunikatów:(...)(...)?;(...)?;(...); ZałóżM. L., do wygrania 3T. (...)element prezentacji stanowi logo Banku. 7. Reklama produktu(...) Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej ((...)), zawiera ponadto komunikat, iż oprocentowania liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. 8. Reklama produktu(...) Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się kolejno komunikatów:(...);(...)!;(...); ZałóżM. L., do wygrania 3T.(...)Ostatni element prezentacji stanowi logo Banku. 9. Reklama produktu(...) Okres prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy przedstawionej powyżej ((...)), zawiera ponadto komunikat, iż oprocentowania liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. 10.Reklama produktu(...) Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. . Opis:Reklama posiada formę prezentacji składającej się z sekwencji pojawiających się* kolejno komunikatów:(...);(...)!;(...)M. L., do wygrania 3T. (...)!. Ostami element prezentacji stanowi logo Banku. 11.Reklama produktu(...) Okres publikacji:27.01.2008-17.02.2008r.Opis:zakres przedstawionych w niniejszej reklamie treści jest analogiczny do reklamy stawionej powyżej ((...)), zawiera ponadtoJtomunikat, iż oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.12.Reklama produktu(...)Okres publikacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis:Reklama posiada formę kuponu konkursowego na najlepsze hasło zachęcające do otwarcia(...), po prawej stronie kuponu konkursowego znajdują się następujące treści:M.L.6%W.i pewny zysk, Do wygrania 3x samochódT. (...). RADIO Reklama produktu(...) Okres prezentacji: 27.01.2008 - 27.02.2008 r. Opis: Rozmowa kobiety z mężczyzną, w tle słychać dźwięki silnika samochodowego wskazujące, że miejscem rozmowy jest wnętrze jadącego samochodu. Kobieta: szóstka! wrzuć szóstkę! Mężczyzna:Już wrzuciłem na szóstkę.M. L.w(...)to pewne sześć procent!K:Na pewno? M: No jasne i jeszcze tę auto. Po opisanym wyżej dialogu, słychać komunikat lektora:M. L.w(...) Banku (...)to sześć procent w skali roku oraz szansa wygraniaT. (...). Aby wziąć udział w konkursie załóż lokatę do 18 lutego. Szczegóły w oddziałach, agencjach oraz na stronach www.(...).pl. (...)umowne lokaty liczone jest w okresie umownym od 18 marca bieżącego roku.(...) Bank (...)- blisko Ciebie. PUNKTY SPRZEDAŻY 1. Witryny Data prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis: Dominujący element stanowi komunikatW.(...).Dodatkowe elementy reklamy to: napisyR.M. L.;L.w sprzedaży do 17 marca 2008 r.oraz logo Banku. 2. Ulotka promocyjna z informacją o konkursie Data prezentacji: 27.01.2008 - 17.02.2008 r. Opis: Dominujący element zewnętrznej części ulotki stanowi komunikatW.i Pewny zysk, wypłata kiedy chcesz - 6%.Dodatkowe elementy reklamy to: napisyR.M. L.; Do wygrania 3 xT. (...),zdjęcie samochodu oraz logo Banku. Ponadto zewnętrzna część ulotki zawiera informację o numerze infolini Banku oraz adres internetowej strony Banku. Wewnętrzna część zawiera informacje dotyczące oferowanego produktu tj. następujące informacje: (...) Ulokowanie środków pieniężnych na(...)to doskonałe rozwiązanie dla zainteresowanych osiągnięciem wysokiego i pewnego zysku; OPROCENTOWANIE, KWOTA MINIMALNA I OKRES TRWANIA UMOWY Oprocentowanie wynosi 6% w stosunku rocznym. Środki zgromadzone na rachunku L.są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej. W okresie subskrypcji lokowane środki nie będą oprocentowane. Minimalna wysokość kwoty lokowanej na rachunku(...), warunkująca podpisanie} umowy, to 1000PLN. Okres umowny obejmuje 12 miesięcy. Okres ten nie podlega przedłużeniu. (...)adresowana jest do osób fizycznych. DYSPONOWANIE ŚRODKAMI W umownym okresie utrzymania lokaty istnieje możliwość wypłaty środków bez konieczności rozwiązania umowy. Wypłata środków w trakcie trwania(...), pod warunkiem pozostawienia na lokacie min. 1000 PLN, nie powoduj e utraty odsetek ani likwidacji lokaty. 3. Ulotka promocyjna bez informacji o konkursie Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r. Opis: zakres informacji przedstawionych w ulotce jest analogiczny jak w ulotce opisanej powyżej, nie zawiera jednak informacji o konkursie oraz zawiera informacje o obowiązywaniu oprocentowania w okresie umownym liczonym od 1 8 marca 2008 r i zasadach wcześniejszej likwidacji lokaty. 4. Plansza statyczna z konkursem Data prezentacji: 27.01.2008 r. - 17.02.2008 r. Opis: Dominujące elementy planszy stanowią komunikaty 6% orazW.i Pewny zyskDodatkowe elementy reklamy to: napisyR.M. L.; Do wygrania 3 xT. (...)trwa tylko do 18 lutego 2008 r.,zdjęcie trzech samochodów oraz logo Banku. Ponadto w dolnej części planszy znajduje się napisany drobnym drukiem komunikat-Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. 5. Plansza statyczna bez informacji o konkursie Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r. Opis: Dominujące elementy planszy stanowią komunikaty 6% orazW.i Pewny zysk.Dodatkowe elementy reklamy to: napisyR.M. L.; Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br.oraz logo Banku. 6. plakat produktu(...)z informacją o konkursie Data prezentacji: 28.01.2008 r. - 17.02.2008 r. Opis: Dominujący element stanowi komunikatW.(...).Dodatkowe elementy reklamy to napisy:R.M. L.;Do wygrania 3xT. (...),Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r.,L.w sprzedaży do 17 marca 2008 r.oraz logo Banku. 7. plakat produktu(...)bez informacji o konkursie Data prezentacji: 18.02.2008 r. - 24.02.2008 r. Opis: Dominujący element stanowi komunikatW.(...).Dodatkowe elementy reklamy to napisy:R. M..L.;Oprocentowanie liczone jest w okresie umownym, od 1 8 marca br. KORESPONDENCJA LISTOWNA 1. List Data prezentacji: 27.01.2008 r. - 17.02.2008 r. Opis: W prawej części listu znajduje się komunikat:W.i pewny zysk 6%,R.M.L.,w lewej część zaś znajdują się następujące treści: Gdzie? W(...) Bank (...). Jak? Zakładając roczną(...). Teraz dzięki uatrakcyjnieniu naszej oferty możesz elastycznie zarządzać pieniędzmi i pomnażać swój kapitał. Specjalnie przyszykowana dla Ciebie(...)L.to przede wszystkim: •Gwarancja zysku - wysokie oprocentowanie lokaty wg Stałej stopy procentowej, która wynosi aż 6% w stosunku rocznym. •Elastyczny dostęp do środków - możliwość wypłat pieniędzy z lokaty w dowolnym okresie jej trwania bez utraty odsetek. •Dostępność - możliwość założenia lokaty w każdym oddziale lub(...) Banku (...)oraz w serwisie internetowymI.. Wniosek o założenie lokaty można przesiać także przez Internet ze strony www.(...).pl. (...)liczone jest w okresie umownym, od 18 marca br. Już teraz ulokuj się wT.!(...)to nie tylko wysoki i gwarantowany zysk, ale także szansa wygrania bardzo atrakcyjnej i wartościowej nagrody, jednego z trzech samochodówT. (...). Konkurs trwa tylko do 18 lutego 2008 r. Poniżej w/w treści znajduje się informacja o dostępnej infolinii oraz informacja, iż niniejsza propozycja nie jest ofertą w rozumieniuart. 66 Kodeksu Cywilnego. REKLAMA ZEWNĘTRZNA 1. Winyl wielkopowierzchniowy Data prezentacji: 24.01.2008 r. - 17.02.2008 r. Opis: Reklama posiadała formę winylu wielkopowierzchniowego montowanego na elewacjach budynków składającego się z dwóch identycznych części, których dominujący element stanowiło oznaczenie6%,ponadto w reklamie znalazły się następujące treści:wysoki i pewny zysk, wypłata kiedy chcesz;R.M.L.;L.w sprzedaży do 17 marca 2008 r. orazlogo Banku. Przedmiotowa reklama prezentowana była przez Bank na elewacjach dwóch budynków zlokalizowanych wW.. Wtrakcie kampanii reklamowej, Spółka podjęła działania „samokontrolne", mające na celu eliminację własnych, niewłaściwych zachowań, które mogły wprowadzać w błąd potencjalnych odbiorców, polegające na uzupełnieniu części materiałów reklamowych, prezentowanych w okresie od 18 lutego 2008 r do 24 lutego 2008 r., o informację wskazującą na okres oprocentowania oferowanej lokaty. Przychód osiągnięty przez Spółkę w 2007r. wyniósł(...)zł. Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych oraz aktach niniejszej sprawy. Wskazane okoliczności były pomiędzy stronami bezsporne. Sąd dał wiarę zeznaniom świadkówM. G.iA. B., jednakże nie miały one wpływu na rozstrzygnięcie, gdyż w niniejszej sprawie nie było sporu co do kwestii dostępności informacji dotyczących(...)w placówkach banku przeszkolenia pracowników banku, jak również informacji zawartych w materiałach dla sprzedawców. Sąd Okręgowy- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Odwołanie nie jest uzasadnione. Pierwszy zasadniczy zarzut odwołującego się dotyczył naruszenia art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art.24 ust. 1 i 2 uokik oraz podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, a w tym zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego oraz zasady bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego poprzez błędne przyjęcie przez Prezesa UOKiK, że działanie(...)miało charakter bezprawny. Ogólnie stwierdzić należy, że bezprawność działania polega na jego sprzeczności z normami prawa, zasadami współżycia społecznego lub dobrymi obyczajami. Art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz.U. Nr 50 poz. 331 ze zm.) (dalej również uokik) ustanawia zakaz stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie zust. 2 pkt 2powyższego przepisu przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy w szczególności naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. W niniejszym przypadku bezprawność działania powoda, zdaniem Sądu, wynika z naruszenia przepisówustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. W myślart.4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym(Dz.U. Nr 171 poz.1206) (dalej: upnpr) praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK, że zachowanie powoda polegające na nieinformowaniu w materiałach reklamowych o braku oprocentowaniaM. L.przez okres subskrypcji stanowiło naruszenie art. 6 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 4 ust.1 upnpr. Umieszczenie w nich sformułowania „bez gwiazdek” narusza art.5 ust.1 w zw. z art.4 ust.1 powyższej ustawy. W sprawie niniejszej wykazane przez pozwanego zostało, że materiały reklamowe lokaty terminowej(...)nie zawierały daty rozpoczęcia naliczania oprocentowania, nie zawierały równocześnie dalszych odesłań do materiałów reklamowych. W sytuacji, gdy przez okres subskrypcji oprocentowanie nie było naliczane, istniała potrzeba, aby konsumenci mieli tego świadomość, istniała więc potrzeba poszukiwania przez konsumentów dalszych informacji o produkcie, w szczególności o ograniczeniach z nim związanych. Brak tych odesłań w materiałach reklamowych np. do strony internetowej, sugerował konsumentom na brak potrzeby takich poszukiwań. Prawidłowo Prezes UOKiK uznał taką praktykę za zaniechanie wprowadzające w błąd, uregulowane w art.6 upnpr.Bank (...)w kampanii reklamowej(...)pominął istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjecia decyzji dotyczącej umowy i tym samym spowodował lub mógł spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. W szczególności poprzez zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu. Zdaniem Sądu istotnymi informacjami dotyczącymi produktu w postaci lokaty bankowej są wysokość oprocentowania i okres, na jaki zawierana jest umowa- w jakim przedziale czasu będzie naliczane oprocentowanie. Powód podał, ze oprocentowanie wynosić będzie 6% w stosunku rocznym, nie podał jednak daty, od której zostanie naliczane oprocentowanie. Jest to pominięcie jednej z głównych informacji dotyczących tego produktu. Prezes UOKiK prawidłowo uznał, że zawarcie w reklamach sformułowania „bez gwiazdek” sugeruje konsumentom, że produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu. Jest to działanie wprowadzające w błąd, które powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa jeżeli: -jest sprzeczna z dobrymi obyczajami -w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcać zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Obie cytowane przesłanki wymienione w art. 4 ust. 1 upnpr muszą wystąpić kumulatywnie. Powód zarzucił brak wykazania przez Prezesa UOKiK istnienia sprzeczności z dobrymi obyczajami przedmiotowej praktyki rynkowej. Pojęcie dobrych obyczajów to klauzula generalna występująca w prawie polskim, w tym również w kodekcie cywilnym, stanowi odesłanie do zasad moralnych powszechnie akceptowanych w Polsce i wyrażonych przede wszystkim wKonstytucji RP. Klauzula ta nawiązuje do wyobrażeń o uczciwych, rzetelnych działaniach stron (K. Zagrobelny Komentarz KC pod.. red. E.Gniewka). Sprzeczne z dobrymi obyczajami są działania, które zmierzają do dezinformacji, wywołania błędnego mniemania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy i naiwności. Prowadzą do takiego ukształtowania stosunku prawnego, w którym brak jest równorzędności stron. W niniejszym przypadku działanie(...)jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Mogło bowiem wywołać u konsumenta błędne mniemanie dotyczące produktu(...), zasugerować mu brak konieczności poszukiwań dodatkowych informacji, prowadziły do ukształtowania stosunku prawnego, w którym pozycja konsumenta nie byłaby równorzędna z bankiem. Strona pozwana podniosła, że zawarta w upnpr przesłanka sprzeczności praktyki z „dobrymi obyczajami”, będąca jednym z elementów konstrukcyjnych pojęcia „nieuczciwej praktyki rynkowej” (art. 4 ust. 1 upnpr) stanowi niedoskonałą formę implementacji do polskiego porządku prawnego przesłanki sprzeczności praktyki z „wymogami staranności zawodowej” (requirements of professional diligence), która to przesłanka została zapisana w Dyrektywie 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005r. jako konstytutywny element pojęcia „nieuczciwej praktyki rynkowej” (art. 5 ust. 2 lit. a Dyrektywy). Podniósł również, że Prezes UOKiK nie podjął próby pojęcia „dobrych obyczajów” przez pryzmat wspólnotowego porządku prawnego, nie dostrzegł bogatszych treściowo sformułowań zawartych w art. 2 lit. h Dyrektywy, nie dokonał prowspólnotowej wykładni przedmiotowego pojęcia, odwołał się jedynie do pojęcia dobrych obyczajów” znanego prawu polskiemu. Sąd nie podziela stanowiska przedstawionego przez powoda. Art.2 lit.h powyższej Dyrektywy wyjaśnia, że „staranność zawodowa” oznacza standard dotyczący szczególnej wiedzy i staranności, których można w racjonalny sposób oczekiwać od przedsiębiorcy w jego relacjach z konsumentami, zgodnie z uczciwymi praktykami rynkowymi i/lub ogólną zasadą dobrej wiary w zakresie jego działalności. Klauzula dobrych obyczajów nawiązuje do wyobrażeń o uczciwych, rzetelnych działaniach stron. Klauzula ta winna być również interpretowana przez pryzmat jej pierwowzoru z Dyrektywy 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich zasady wzajemnego zaufania i zasady ochrony usprawiedliwionych oczekiwań konsumenta. Dokonując takiej interpretacji klauzuli dobrych obyczajów, należy dojść do wniosku, że jest to pojęcie znaczeniowo zbliżone do pojęcia „staranności zawodowej”. Brak jest również podstaw do przyjęcia, że implementacja jest błędna i istnieje sprzeczność dokonanego w decyzji Prezesa UOKiK rozstrzygnięcia z postanowieniami Dyrektywy 2005/29/WE. Kolejny zarzut dotyczy braku spełnienia przesłanki sprzeczności z dobrymi obyczajami. Powód podniósł, ze żadna reklama nigdy nie zawiera wszystkich elementów szczegółowej specyfikacji oferowanego produktu, gdyż celem reklamy jest wyeksponowanie zalet produktu oraz jego najistotniejszych cech, nie zaś zapoznanie konsumentów ze wszystkimi szczegółami funkcjonowania produktu. Poza tym reklama nie miała charakteru propozycji nabycia produktu. Zgodnie z art.5 ust. 1 i art.6 ust.1 w zw. z art.4 ust. 1 upnpr zakazane są praktyki rynkowe wprowadzające w błąd, jak również pomijanie istotnych informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjecia decyzji dotyczącej umowy, jeżeli brak ich może powodować podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Z cytowanych przepisów wynika, ze reklama ze swej istoty krótka czasowo lub o ograniczonym formacie winna jednak zawierać informacje umożliwiające przeciętnemu konsumentowi podjęcie świadomej decyzji dotyczącej umowy. Zarzut dotyczący kwestii propozycji nabycia produktu jest chybiony, gdyż podstawą prawną przedmiotowej decyzji nie był art. 6 ust. 4 upnpr, gdzie rozważenia wymagałoby pojecie istotnych informacji, wyszczególnionych w pkt 1-5 tego przepisu. Powód podniósł również, ze każdy przeciętny konsument ma świadomość niekompletności reklamy, oraz tego że szczegółowe informacje dotyczące produktu finansowego znajdują się regulaminie lub wzorcu umownym przedstawianym przez bank. Z tego względu użycie sformułowania „bez gwiazdek”, zdaniem powoda, nie może być uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Pojęcie „gwiazdki” jego zdaniem, oznacza odesłanie do pewnych postanowień regulaminu, które poprzez swoje skomplikowanie powodują, że oferta ze strony przedsiębiorcy jest niezrozumiała.(...)używając sformułowania „bez gwiazdek” wskazwała że konstrukcja oferty(...)nie zawiera skomplikowanych postanowień charakteryzujących generalnie tzw produkty strukturyzowane, a konstrukcja lokaty jest prosta i zbliżona do standardowej lokaty terminowej. Sąd nie podziela tego stanowiska. Połączenie w przekazie reklamowym wysokości oprocentowania (6%), sformułowania „lokata” ((...)) oraz sformułowania „bez gwiazdek”, wskazywało potencjalnemu odbiorcy, że może oczekiwać rentowności lokaty na poziomie przedstawianym w reklamach. „Bez gwiazdek” odnosiło się zdaniem Sądu do oprocentowania lokaty na poziomie 6%, wobec wyeksponowania tego elementu w materiałach reklamowych. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że „bez gwiazdek” miało sugerować nieistnienie skomplikowanych zapisów w regulaminie. W takim przypadku należałoby założyć istnienie po stronie konsumenta świadomości występowania w innych przypadkach skomplikowanych postanowień umowy (wzorca umownego) oraz znajomości przez konsumenta cech charakteryzujacych tzw produkty strukturyzowane, zwłaszcza w sytuacji gdy produkt był nazywany w reklamach „lokatą”. Z materiałów reklamowych nie wynikało, że jest to produkt subskrybowany. Wobec powyższego uznać należy, że poprzez sformułowanie „bez gwiazdek”(...)sugerowało odbiorcom, że produkt(...)pozbawiony jest jakichkolwiek, dodatkowych, innych niż zawarte w reklamie, elementów mających wpływ na ostateczny kształt produktu. Powód zarzucił również, że działania(...)nie spełniają również przesłanki zaistnienia lub możliwości zaistnienia istotnego zniekształcenia zachowania rynkowego. Ustawa o pnpr nie podaje definicji zniekształcenia w istotny sposób zachowania rynkowego przeciętnego konsumenta. Zawiera ją natomiast Dyrektywa 2005/29/WE implementowana do krajowego porządku prawnego poprzez upnpr. Zgodnie z art. 2 pkt e) powyższej Dyrektywy „istotne zniekształcenie zachowania gospodarczego konsumentów oznacza wykorzystanie praktyki handlowej w celu znacznego ograniczenia zdolności konsumenta do podjęcia świadomej decyzji i skłonienia go tym samym do podjęcia decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko pozwanego, że brak zamieszczenia w większości materiałów reklamowych informacji o okresie obowiązywania oprocentowania przedmiotowej lokaty, w sytuacji, gdy nie obowiązywał on od dnia podpisania umowy, wprowadzało konsumenta w błąd, poprzez pominiecie istotnej informacji do potrzebnej do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy. Jak już wyżej wspomniano późniejsze rozpoczęcie naliczania oprocentowania, powoduje, że oprocentowanie będzie w istocie niższe niż 6%. Zysk uzyskany przez konsumenta będzie więc niższy, niż mógł się spodziewać, przyjmując że okres oprocentowania obowiązywać będzie od daty zawarcia umowy. Zasadnie Prezes Urzędu przyjął, ze w sytuacjach, gdy termin od którego naliczane będzie oprocentowanie lokaty nie pokrywa się z dniem zawarcia umowy, odbiorca reklamy nie posiadający informacji o okresie obowiązywania oprocentowania pozbawiony jest możliwości dokonania oceny korzyści płynących z zawarcia umowy reklamowanego produktu, w szczególności realnej stopy opłacalności. Trafnie pozwany przyjął, iż praktyka powoda ograniczyła zdolność konsumenta do podjęcia świadomej decyzji i skłonienia go do podjęcia decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął, tym samym doszło do istotnego zniekształcenia decyzji gospodarczej konsumenta. Kwestia istotności zniekształcenia decyzji wynika z okoliczności pominięcia w reklamach istotnej informacji. Jak już wyżej wspomniano najważniejszymi elementami reklamowanego produktu były wysokość oprocentowania i czas, w jakim je naliczano. Pomnięcie jednego z tych elementów, wprowadzenie co do niego w błąd prowadzi do istotnego zniekształcenia decyzji gospodarczej. Drugi główny zarzut powoda dotyczył naruszeniaart. 6 ust.1 i art. 6 ust.5 i ust.6upnpr w zw. zart. 233 § 1 kpcw zw. zart. 84uokik t.j. obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału poprzez nieuwzględnienie wszystkich elementów i okoliczności wprowadzenia produktu na rynek oraz ograniczeń przestrzennych i czasowych wynikających ze specyfiki stosowanych przez powoda środków komunikowania się z konsumentami i środków podjętych przez powoda w celu udostępnienia informacji konsumentom w inny sposób. Zgodnie z art. 6 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 4 upnpr reklama stanowi zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie odjął. W myśl art. 6 ust. 2 upnpr, zdaniem powoda, za istotne uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać na podstawie odrębnych przepisów. Natomiast w przypadku propozycji nabycia produktu za istotne informacje uważa uważa się istotne cechy produktu w takim zakresie, w jakim jest to właściwe dla danego środka komunikowania się z konsumentami i produktu (art. 6 ust. 4 pkt 1 upnpr). Wywody odwołującego się odnośnie propozycji nabycia produktu nie dotyczą istoty niniejszej sprawy, gdyż reklama(...)za taką nie była uznawana, co wyraźnie zostało wskazane w podstawie prawnej wydanej decyzji. Sąd nie podziela natomiast dokonanej przez powoda wykładni art. 6 ust.2 upnpr. Brzmienie tego przepisu jest bowiem następujące: w razie wątpliwości za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uważa się informacje, które przedsiębiorca stosujący praktykę rynkową jest obowiązany podać konsumentom na podstawie odrębnych przepisów. Obowiązek podania informacji wynikających z odrębnych przepisów ma zastosowanie jedynie w sytuacji istnienia wątpliwości, nie zaś w każdym przypadku. Właściwe jest uznanie za istotne informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji. Trzeci zasadniczy zarzut powoda dotyczył błędnego przyjecia przez Prezesa UOKiK, iż opisane w decyzji działanie(...)powodowało lub mogło powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta „decyzji dotyczącej umowy”. Zdaniem powoda, samo zainteresowanie się ofertą, nie jest podjęciem decyzji dotyczącej umowy, w rozumieniu przepisów upnpr. Fakt zainteresowania się ofertą jest etapem wcześniejszym, następującym przed jakimkolwiek etapem decyzyjnym. Odnośnie tego zarzutu Sąd w pełni podziela stanowisko przedstawione przez pozwanego w decyzji. Zgodnie z art.2 pkt 7 upnpr przez decyzję dotyczącą umowy rozumie się podejmowaną przez konsumenta decyzję, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona zakupu, zapłaci za produkt w całości lub w części, zatrzyma produkt, rozporządzi nim lub wykona uprawnienie umowne związane z produktem, bez względu na to, czy konsument postanowi dokonać określonej czynności, czy też powstrzyma się od jej dokonania. W ocenie Prezesa Urzędu działanie polegające na wprowadzeniu w błąd, jak także zaniechanie wprowadzające w błąd jako rodzaj nieuczciwej praktyki rynkowej, nie musi doprowadzić do dokonania przez przeciętnego konsumenta czynności prawnej, której gdyby nie działał pod wpływem błędu, by nie dokonał. Pojęcie decyzji, którym posługuje się upnpr ma szersze znaczenie niż instytucja uregulowana wart. 84 i n. kodeksu cywilnego, ponadto przy jej interpretacji należy odpowiednio stosować reguły, dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd i wypracowane już w tym przedmiocie orzecznictwo na podstawieustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, póz. 153 ze zm.). Sąd rozważając kwestię decyzji, również brał pod uwagę jedynie etap przedkontraktowy, w którym konsument pod wpływem kampanii reklamowej zainteresuje się reklamowanym produktem lokaty terminowej(...)i uda się do placówkiBanku (...)w celu uzyskania szczegółowej informacji dotyczącej tego produktu, czy też już z zamiarem zawarcia umowy lokaty. Trafnie Prezes UOKiK przyjął przyjął, że wśród elementów konstrukcyjnych decyzji dotyczącej umowy wskazanych w art. 2 pkt 7 upnpr, znajduje się podejmowana przez konsumenta decyzja, co do tego czy i na jakich warunkach zawrze umowę - bez względu na to czy konsument postanowi dokonać określonej czynności czy też powstrzyma się od jej dokonania. Konsumenta podejmującego tak rozumianą decyzję skłoniła do tego kampania reklamowa(...); która poprzez błędny przekaz doprowadziła lub mogła doprowadzić do sytuacji, w której zainteresował się on omawianą ofertą. W tej sytuacji nie sposób podzielić stanowiska powoda, że działanie powoda miało na celu jedynie skłonienie konsumenta do zapoznania się ze szczegółową ofertą(...), zdaniem Sądu doszło do podjęcia decyzji dotyczącej umowy, w rozumieniu art.2 pkt 7 upnpr. Kolejny, zasadniczy zarzut powoda, dotyczył błędnego przyjęcia, że „przeciętny konsument” został bądź mógł zostać wprowadzony w błąd poprzez opisane w decyzji działanie. Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr przez przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Oceny tej powinno dokonać się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak m. in. wiek, wykształcenie, sprawność fizyczna czy umysłowa. Przyjęty przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości wzór przeciętnego konsumenta, czyli osoby należycie poinformowanej, uważnej i racjonalnej, nie zaś osoby nieporadnej, nie oznacza, że ze względu na swoje cechy osobowe wzorca, nie może zostać wprowadzony w błąd. Tak przyjęty wzorzec konsumenta, nie powoduje również, że traci on prawo do bycia rzetelnie poinformowanym o reklamowanym produkcie. Rzetelna informacja pozwala na podjęcie mu świadomej decyzji co do zawarcia umowy. Treść materiałów reklamowych lokaty terminowej(...), poprzez zastosowanie różnych form przekazu, adresowana była do nieograniczonego kręgu odbiorców. Treść kampanii nie wskazywała bowiem, by Spółka chciała dotrzeć do szczególnej grupy konsumentów, którą można wyodrębnić na podstawie szczególnej, wspólnej im cechy. Zasadnie prezes UOKiK przyjął, że przeciętnego konsumenta należy rozumieć jako dostatecznie dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego przy uwzględnieniu czynników społecznych, kulturowych i językowych - charakterystycznych dla polskiego konsumenta. Z jednej strony możemy wymagać od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w rzeczywistości, lecz z drugiej strony nie możemy uznać, że jego wiedza jest kompletna i profesjonalna oraz że konsument nie ma prawa pewnych rzeczy nie wiedzieć. Przeciętny konsument nie posiada wiedzy specjalistycznej w danej dziedzinie, ale przede i wszystkim rozumie kierowane do niego informacje i potrafi je wykorzystać do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej produktu. Nie jest naiwny, ale z drugiej strony nie potrafi i ocenić sytuacji tak jak profesjonalista. Ma świadomość specyfiki języka reklam, wie, że i często używana jest w nich metafora, przesada czy pewna umowność, do której należy odnosić się z racjonalnym dystansem. Jak już wyżej wspomniano taki konsument ma prawo być rzetelnie poinformowany o reklamowanym produkcie. Odnośnie zarzutu powoda, że Prezes UOKiK nie uwzględnił w przedmiotowej decyzji wyjaśnień(...)dotyczących charakteru produktów subskrybowanych., zauważyć należy, że wniesienie odwołania od decyzji Prezesa UOKiK wszczyna postępowanie I-instancyjne, na zasadach postępowania kontradyktoryjnego. Sąd rozstrzyga sprawę merytorycznie, postępowanie jest prowadzone w oparciu o przepisyk.p.c.ewentualne błędy postępowania administracyjnego mogą zostać konwalidowane w postępowaniu sadowym. Zgodnie z art.106 ust. 1 pkt 4 u.o.k.i k. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż(...)przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24. Przy wymiarze kary pieniężnej, zgodnie z art.111 uokik należy uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy. Jak wynika z cytowanych przepisów nałożenie kary ma charakter fakultatywny, zaś jej wysokość jest uzależniona od wymienionych przesłanek. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że nałożenie kary pieniężnej na odwołującęgo się było uzasadnione. Prezes UOKiK. stwierdził stosowanie przezBank (...).P. praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, poprzez zaniechanie wprowadzające w błąd, czyli naruszenie prawa konsumenta do informacji. Prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji jest jednym z najbardziej podstawowych praw konsumenta. Zasada przejrzystości, rzetelności informacji udzielanej konsumentowi, jako standard obowiązujący w relacjach z nim, wynika z Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, wdrożonej do krajowego porządku prawnego wart.384-385(3) kodeksu cywilnego. Waga naruszonego dobra i interes publiczny uzasadniają nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej. Kara ma spełniać rolę prewencyjną, zarówno w ujęciu ogólnym- oddziaływanie na ogół adresatów norm prawnych, jak i w ujęciu indywidualnym- ma bowiem zabezpieczać konsumentów przed ponownym naruszeniem dobra prawnego przezBank (...).P. Kara ma oddziaływać prewencyjnie w sensie negatywnym- poprzez odstraszanie przedsiębiorców od zachowań sprzecznych z prawem i w sensie pozytywnym- poprzez wzmacnianie hamulców u przedsiębiorców przestrzegających prawa. Kara ma oddziaływanie również represyjne, musi stanowić dla ukaranego dolegliwość za naruszenie prawa. Sąd docenia znaczenie banków i wagę systemu bankowego w gospodarce rynkowej, które w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 stycznia 2002r. w sprawie o sygn. 19/01, zostały określone jako „system nerwowy gospodarki rynkowej”. Tym bardziej od takiego podmiotu należy oczekiwać respektowania podstawowych praw strony dużo słabszej jaką jest konsument. Przy wymiarze kary, zdaniem Sądu, Prezes UOKiK prawidłowo uwzględnił okoliczności wymienione w art. 111 uokik, zarówno okoliczności obciążające jak i łagodzące. Uwzględniono stopień winy powoda- niedbalstwo. Spółka, jako podmiot o wieloletnim doświadczeniu w prowadzeniu działalności gospodarczej, powinna wiedzieć, że sposób jej postępowania może godzić w konsumentów. Reklama miała zasięg ogólnokrajowy, była szeroko prezentowana w mediach, przy zaangażowaniu znacznych środków finansowych. Pozwany słuszne przyjął, ze od profesjonalisty w zakresie usług bankowych skierowanych do osób indywidualnych, z ogromnym w tym zakresie doświadczeniem należy wymagać większej ostrożności przy ustalaniu treści zawartych w reklamach, stwierdzenia możliwych naruszeń interesów konsumentów i wyeliminowania ich już na etapie tworzenia kampanii reklamowej. Powód dysponował odpowiednimi zasobami finansowymi i kadrą potrzebna do takich działań. Tymczasem przez prawie cały okres postępowania przed Prezesem UOKiK powód nie widział zagrożenia dla konsumentów z płynącego przekazu reklamowego. Uwzględniono również nie wystarczające działania samokontrolne, mające na celu eliminację własnych zachowań, mogących wprowadzać w błąd adresatów. Częściowo uzupełniono materiały reklamowe, równocześnie stosując materiały dotychczasowe dotyczące(...), których treść, jako mogąca wprowadzać w błąd konsumentów, była kwestionowana przez pozwanego. Pozwany uwzględnił, jako okoliczności łagodzące, dotychczasową niekaralność powoda za naruszenia dotyczące reklamy wprowadzającej w błąd. Uwzględniono również krótki okres stosowania praktyki, chociaż nie zostało to wprost wyrażone w uzasadnieniu decyzji przy omówieniu wysokości kary. Okoliczność ta wynika z całości decyzji, gdzie w jej sentencji stwierdzono zaniechanie stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej z dniem 25 lutego 2008r., okoliczność ta została wskazana w ustalonym stanie faktycznym. Wysokość kary, jaka może zostać wymierzona, uregulowana w art. 106 ust.1, odwołuje się do przychodu przedsiębiorcy w rozumieniu przedstawionym w art. 4 pkt 15 uokik. Jest to przychód uzyskany w roku podatkowym poprzedzającym dzień wszczęcia postępowania na podstawie ustawy, w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorcę o podatku dochodowym. Bezsporne jest, ze przychód osiągnięty przez powoda w 2007r. wyniósł(...)zł(...). Nałożona kara w wysokości(...)zł stanowi(...)przychodu osiągniętego przez przedsiębiorcę i(...)kary jaką Prezes Urzędu mógł nałożyć. Uwzględniając fakt, ze kara w maksymalnym wymiarze wyniosłaby(...), wymierzona kara jest adekwatna do rodzaju naruszenia i wagi naruszonego dobra. Prezes Urzędu przy wymiarze kary uwzględnił możliwości finansowe przedsiębiorcy, jej aspekt restrykcyjny, prewencyjny i edukacyjny. Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK odnośnie zasadności publikacji decyzji w prasie i na stronie internetowej przedsiębiorcy. Możliwość nałożenia obowiązku publikacji wynika z art.26 ust.2 uokik. W niniejszym przypadku doszło do naruszenia prawa konsumenta do uczestnictwa w grze rynkowej na równych warunkach poprzez naruszenie jego prawa do informacji. Konsument ma prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, co kompensuje jego słabszą pozycję w stosunku do przedsiębiorcy. Informacja jest czynnikiem determinującym podjecie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy. Zasadne jest podanie treści decyzji do publicznej wiadomości, aby zrekompensować jego wcześniejszą niewiedzę odnośnie pomijanych w reklamie(...)elementów, które mogłyby mieć wpływ na jego decyzje odnośnie zawarcia umowy. Publikacja tej decyzji ma także znaczenie na przyszłość, w oderwaniu od przedmiotu tej konkretnej sprawy, gdyż może przyczynić się do kształtowania świadomości konsumenckiej na wzór europejski a więc konsumenta uważnego, ostrożnego, dobrze poinformowanego. Konsumenta, który zna język reklam, potrafiącego je świadomie odbierać. Publikacja decyzji ma również charakter prewencyjny w aspekcie indywidualnym- skierowanym doBanku (...).P przeciwko ponownemu naruszeniu praw konsumenta, ogólnym skierowanym do wszystkich przedsiębiorców, przedsiębiorców aspekcie pozytywnym i negatywnym. Sąd uważa za uzasadniony sposób publikacji decyzji. Ogłoszenia prasowe mają tutaj znaczenie tym bardziej, ze reklama produktu w postaci(...)była prowadzona bardzo szeroko, z użyciem różnych mediów, z zaangażowaniem znacznych środków finansowych. Dwukrotna publikacja decyzji w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim na jednej z pięciu pierwszych stron o objętości co najmniej 24 cmx12 cm, nie jest zbyt uciążliwa dla przedsiębiorcy, zaś pozwoli zapoznać się dużej części konsumentów z jej treścią. Podobne znaczenie ma publikacja na stronie internetowej(...), gdzie również wcześniej była prezentowana reklama(...). W treści decyzji zawarte jest stwierdzenie o zaniechaniu praktyki, co stanie się również przedmiotem publikacji.

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmC_001190_2009_Uz_2010-03-12_001

XVII AmC 1190/09

2010-03-12 01:00:00.0 CET

2013-07-17 03:01:05.0 CEST

2014-11-28 18:47:54.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmC 1190/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w P. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w K. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="enarog" xPublisher="bgonera" xEditorFullName="Ewa Naróg" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="001190"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 1190/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText>sprawy z powództwa Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy w brzmieniu: „Wszelkie spory wynikłe z niniejszej umowy rozstrzygają sądy powszechne właściwe dla siedziby Banku”</xText> <xText>II. zasądza od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 374,64 zł (trzysta siedemdziesiąt cztery zł sześćdziesiąt cztery gr) z tytułu zwrotu kosztów postępowania,</xText> <xText>III. nakazuje pobrać od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset zł) z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której powód był zwolniony,</xText> <xText>IV. nakazuje publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText/> <xText>/-/ SSO Andrzej Turliński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Andrzej Turliński

Beata Gonera

Ewa Naróg

Sygn. akt XVII AmC 1190/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Andrzej Turliński po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Stowarzyszenia(...)wP. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu wK. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i nakazuje pozwanemu zaniechanie stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy w brzmieniu: „Wszelkie spory wynikłe z niniejszej umowy rozstrzygają sądy powszechne właściwe dla siedziby Banku” II. zasądza od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Stowarzyszenia(...)wP.kwotę 374,64 zł (trzysta siedemdziesiąt cztery zł sześćdziesiąt cztery gr) z tytułu zwrotu kosztów postępowania, III. nakazuje pobrać od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Skarbu Państwa Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 600 zł (sześćset zł) z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której powód był zwolniony, IV. nakazuje publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. /-/ SSO Andrzej Turliński

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

155025000001506_III_Kop_000001_2010_Uz_2010-03-12_001

III Kop 1/10

2010-03-12 01:00:00.0 CET

2013-10-12 03:01:05.0 CEST

2021-01-25 03:50:36.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III Kop 1/10 POSTANOWIENIE Dnia 12 marca 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Mariusz Wiązek Protokolant: Patrycja Świtoń po rozpoznaniu w sprawie T. N. z urzędu w przedmiocie odwołania Europejskiego Nakazu Aresztowania na podstawie art. 607a k.p.k. postanawia odwołać (...) Nakaz Aresztowania wydany na mocy postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział III Karny z dnia 6 stycznia 2010 roku, sygn. akt III Kop 1/10 wobec T. N. syna T. i

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/502500/0001506/Kop" xVolNmbr="000001" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xPublisher="pswiton" xToPage="1" xEditor="pswiton" xYear="2010" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Patrycja Świtoń"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt III Kop 1/10</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 marca 2010r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Mariusz Wiązek</xText> <xText>Protokolant: Patrycja Świtoń</xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie<xBx> <xAnon>T. N.</xAnon></xBx></xText> <xText>z urzędu</xText> <xText>w przedmiocie odwołania Europejskiego Nakazu Aresztowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 607 a" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607a k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText><xBx>postanawia</xBx></xText> <xText><xBx>odwołać <xAnon> (...)</xAnon> Nakaz Aresztowania</xBx> wydany na mocy postanowienia <xBRx/>Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział III Karny z dnia 6 stycznia 2010 roku, sygn. akt III Kop 1/10 wobec <xBx><xAnon>T. N.</xAnon> syna <xAnon>T.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon> z domu <xAnon>P.</xAnon>, <xAnon>urodzonego (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xBx>, ostatnio zamieszkałego w <xAnon>W.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> z uwagi na zatrzymanie ww.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 6 stycznia 2010r. w sprawie III Kop 1/10 <xBRx/>Sąd Okręgowy we Wrocławiu wydał za <xAnon>T. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> Nakaz Aresztowania.</xText> <xText>Tymczasem <xAnon>T. N.</xAnon> został zatrzymany w <xAnon>B.</xAnon>, a następnie w dniu 10 marca 2010r. przejęty z Hiszpanii do Polski.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak na wstępie, odwołując wydany w stosunku do <xAnon>T. N.</xAnon> Europejski Nakaz Aresztowania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Wiązek

Patrycja Świtoń

Patrycja Świtoń

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III Kop 1/10 POSTANOWIENIE Dnia 12 marca 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Mariusz Wiązek Protokolant: Patrycja Świtoń po rozpoznaniu w sprawieT. N. z urzędu w przedmiocie odwołania Europejskiego Nakazu Aresztowania na podstawieart. 607a k.p.k. postanawia odwołać(...)Nakaz Aresztowaniawydany na mocy postanowieniaSądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział III Karny z dnia 6 stycznia 2010 roku, sygn. akt III Kop 1/10 wobecT. N.synaT.iM.z domuP.,urodzonego (...)wW., ostatnio zamieszkałego wW.przyul. (...)z uwagi na zatrzymanie ww. UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 6 stycznia 2010r. w sprawie III Kop 1/10Sąd Okręgowy we Wrocławiu wydał zaT. N.(...)Nakaz Aresztowania. TymczasemT. N.został zatrzymany wB., a następnie w dniu 10 marca 2010r. przejęty z Hiszpanii do Polski. Z tych względów orzeczono jak na wstępie, odwołując wydany w stosunku doT. N.Europejski Nakaz Aresztowania.

15/502500/0001506/Kop

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000001503_V_Cz_000729_2010_Uz_2010-03-18_001

V Cz 729/10

2010-03-18 01:00:00.0 CET

2022-09-14 20:00:04.0 CEST

2022-09-14 10:33:18.0 CEST

15450500

1503

DECISION, REASON

Sygn. akt V Cz 729/10 POSTANOWIENIE Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny – Odwoławczy w składzie: Przewodniczący-Sędzia SO Marzanna Góral po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 marca 2010 r. sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie działającego na rzecz J. M. przeciwko M. S. , A. S. , Ł. K. , Z. B. , T. S. , B. W. i syndykowi masy upadłości (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w upadłości L. K. o zapłatę na s

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Gąsińska" xPublisher="agasinska" xEditorFullName="Aneta Gąsińska" xEditor="agasinska" xml:space="preserve" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="2" xFlag="published" xDocType="Uz" xVolType="15/450500/0001503/Cz" xYear="2010" xVolNmbr="000729"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt V Cz 729/10</xUx> </xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny – Odwoławczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący-Sędzia SO Marzanna Góral</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 marca 2010 r.</xText> <xText>sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie</xText> <xText>działającego na rzecz <xAnon>J. M.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>M. S.</xAnon>, <xAnon>A. S.</xAnon>, <xAnon>Ł. K.</xAnon>, <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>T. S.</xAnon>, <xAnon>B. W.</xAnon> i syndykowi masy upadłości <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> w upadłości <xAnon>L.</xAnon> <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek zażalenia powoda</xText> <xText>od zarządzenia Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Woli w Warszawie</xText> <xText>z dnia 27 października 2009 r., sygn. akt I C 1317/07</xText> <xText/> <xText><xBx>postanawia: </xBx></xText> <xText>oddalić zażalenie.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt V Cz 729/10</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zarządzeniem z dnia 27 października 2009 r. Przewodniczący w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie ustalił wysokość opłaty od apelacji w niniejszej sprawie na kwotę 2.519 zł i wezwał apelującego – Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego do jej uiszczenia.</xText> <xText>Zażalenie na powyższe zarządzenie wniósł Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego.</xText> <xText><xBx> <xUx>Sąd Okręgowy zważył, co następuje: </xUx> </xBx></xText> <xText>Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zarzuty w nim podniesione uznać należy za bezzasadne.</xText> <xText>Wprawdzie rację ma skarżący twierdząc, iż zgodnie z art. 6 ust 1 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119) Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego, w sprawach cywilnych wynikających ze stosunków związanych z uczestnictwem w obrocie na rynku bankowym, emerytalnym lub kapitałowym, albo dotyczących podmiotów działających na tych rynkach, przysługują uprawnienia prokuratora wynikające z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego</xLexLink> (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), jednakże – jak słusznie podniósł Sąd I instancji - w/w podmiotowi korzystającemu tylko i wyłącznie z uprawnień prokuratora określonych powyższą ustawą, nie przysługuje ustawowe zwolnienie od kosztów sądowych. Instytucja zwolnienia od kosztów nie wynika już z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink>, lecz z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), w której - w <xLexLink xArt="art. 94;art. 96" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 94 i 96</xLexLink> ustawodawca enumeratywnie określił podmioty korzystające z ustawowego podmiotowego zwolnienia od kosztów sądowych, a skoro w katalogu tym brak jest podmiotu jakim jest Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, tym samym ze zwolnienia takiego nie może korzystać. Nie można bowiem dokonywać rozszerzającej wykładni przepisu art. 96 w/w ustawy, gdyż katalog ten jest pełny, precyzyjny i ma charakter katalogu zamkniętego. Wskazać ponadto należy, iż Rzecznik Praw Obywatelskich również posiada uprawnienia prokuratora, a jednak ustawodawca w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> wskazuje go jako podmiot, któremu przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych. W ocenie Sądu II instancji ustawodawca nadając Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego uprawnienie prokuratora miał na uwadze jego pozycję w procesie cywilnym, w którym może występować z powództwem na rzecz innego podmiotu, nie można natomiast uprawnienia takiego traktować jako prawa do zwolnienia od kosztów sądowych.</xText> <xText>Na marginesie jedynie podnieść należy, że przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mają charakter fiskalny, a tym samym nie podlegają rozszerzającej wykładni.</xText> <xText>Z tych też względów wezwanie przez Sąd meritii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego do uiszczenia opłaty od apelacji w wysokości 2.519 zł uznać należy za zasadne.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 397;art. 397 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 397§ 2 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 398" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">398 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w sentencji postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marzanna Góral

Aneta Gąsińska

Aneta Gąsińska

Sygn. akt V Cz 729/10 POSTANOWIENIE Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny – Odwoławczy w składzie: Przewodniczący-Sędzia SO Marzanna Góral po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 marca 2010 r. sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie działającego na rzeczJ. M. przeciwkoM. S.,A. S.,Ł. K.,Z. B.,T. S.,B. W.i syndykowi masy upadłości(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.w upadłościL.K. o zapłatę na skutek zażalenia powoda od zarządzenia Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Woli w Warszawie z dnia 27 października 2009 r., sygn. akt I C 1317/07 postanawia: oddalić zażalenie. Sygn. akt V Cz 729/10 UZASADNIENIE Zarządzeniem z dnia 27 października 2009 r. Przewodniczący w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie ustalił wysokość opłaty od apelacji w niniejszej sprawie na kwotę 2.519 zł i wezwał apelującego – Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego do jej uiszczenia. Zażalenie na powyższe zarządzenie wniósł Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zarzuty w nim podniesione uznać należy za bezzasadne. Wprawdzie rację ma skarżący twierdząc, iż zgodnie z art. 6 ust 1 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119) Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego, w sprawach cywilnych wynikających ze stosunków związanych z uczestnictwem w obrocie na rynku bankowym, emerytalnym lub kapitałowym, albo dotyczących podmiotów działających na tych rynkach, przysługują uprawnienia prokuratora wynikające z przepisówustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego(Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), jednakże – jak słusznie podniósł Sąd I instancji - w/w podmiotowi korzystającemu tylko i wyłącznie z uprawnień prokuratora określonych powyższą ustawą, nie przysługuje ustawowe zwolnienie od kosztów sądowych. Instytucja zwolnienia od kosztów nie wynika już z przepisówkodeksu cywilnego, lecz zustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), w której - wart. 94 i 96ustawodawca enumeratywnie określił podmioty korzystające z ustawowego podmiotowego zwolnienia od kosztów sądowych, a skoro w katalogu tym brak jest podmiotu jakim jest Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, tym samym ze zwolnienia takiego nie może korzystać. Nie można bowiem dokonywać rozszerzającej wykładni przepisu art. 96 w/w ustawy, gdyż katalog ten jest pełny, precyzyjny i ma charakter katalogu zamkniętego. Wskazać ponadto należy, iż Rzecznik Praw Obywatelskich również posiada uprawnienia prokuratora, a jednak ustawodawca wustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnychwskazuje go jako podmiot, któremu przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych. W ocenie Sądu II instancji ustawodawca nadając Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego uprawnienie prokuratora miał na uwadze jego pozycję w procesie cywilnym, w którym może występować z powództwem na rzecz innego podmiotu, nie można natomiast uprawnienia takiego traktować jako prawa do zwolnienia od kosztów sądowych. Na marginesie jedynie podnieść należy, że przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mają charakter fiskalny, a tym samym nie podlegają rozszerzającej wykładni. Z tych też względów wezwanie przez Sąd meritii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego do uiszczenia opłaty od apelacji w wysokości 2.519 zł uznać należy za zasadne. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawieart. 385 k.p.c.w zw. zart. 397§ 2 k.p.c.i398 k.p.c.orzekł jak w sentencji postanowienia.

15/450500/0001503/Cz

Sąd Okręgowy w Warszawie

V Wydział Cywilny Odwoławczy

151500000001006_II_AKz_000107_2010_Uz_2010-03-17_001

II AKz 107/10

2010-03-17 01:00:00.0 CET

2014-06-24 20:15:06.0 CEST

2014-07-23 08:35:21.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 107/10 POSTANOWIENIE Dnia 17 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Mirosław Ziaja( spr.) Sędziowie: SA Alicja Bochenek SA Grażyna Wilk Protokolant: Bożena Drzymalla przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w sprawie przeciwko Z. P. oskarżonemu o przestępstwa z art. 286 § 1 kk i inne zażalenia wniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Bia

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2010" xEditor="mgierszner" xToPage="5" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000107" xVolType="15/150000/0001006/AKz"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 107/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 marca 2010 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący-Sędzia: SA Mirosław Ziaja( spr.)</xBx></xText> <xText><xBx>Sędziowie: SA Alicja Bochenek </xBx></xText> <xText><xBx>SA Grażyna Wilk</xBx></xText> <xText>Protokolant: Bożena Drzymalla</xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xBx><xAnon>Z. P.</xAnon></xBx></xText> <xText>oskarżonemu o przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej</xText> <xText>z dnia 25 stycznia 2010 r. sygn. akt III K 92/09</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania z subsydiarnego aktu oskarżenia</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie. <xBRx/></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Do Sądu Okręgowego Bielsku-Białej wpłynął subsydiarny akt oskarżenia, <xBRx/>w którym <xAnon>R. G.</xAnon>(dawniej <xAnon>P.</xAnon>) oskarżyła <xAnon>Z. P.</xAnon>, o to że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>w dniu 15 listopada 2007 r. w Domu Rodzinnym <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>M.</xAnon>, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził <xAnon>J. P.</xAnon>do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci nieruchomości gruntowej i budynku mieszkalnego usytuowanego w <xAnon>W.</xAnon>o ogólnej wartości 841.000 zł –sprzedanych w drodze aktu notarialnego <xAnon>Z. P.</xAnon>, poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd, co do tego, że uiści cenę kupna, <xBRx/>czym pokrzywdził również <xAnon>R. G.</xAnon>(dawniej <xAnon>P.</xAnon>) – żonę <xAnon>J.</xAnon>, tj. o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>w tym samym czasie i miejscu przed notariuszem <xAnon>B. F.</xAnon> poprzez wprowadzenie jej w błąd co do tego, że uiścił na rzecz zbywcy <xAnon>J. P.</xAnon> cenę kupna nieruchomości w kwocie 487.880 zł wyłudził poświadczenie nieprawdy, gdyż w rzeczywistości zdarzenie takie nie miało miejsca, tj. o czyn opisany <xBRx/>w <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>.</xText> </xUnit> <xText>Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2010 r. (sygn. akt III K 92/09) Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 2 kpk</xLexLink> umorzył postępowanie karne przeciwko <xAnon>Z. P.</xAnon>oskarżonemu subsydiarnym aktem oskarżenia o popełnienie przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink> oraz na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 9 kpk</xLexLink> umorzył postępowanie karne przeciwko <xAnon>Z. P.</xAnon>oskarżonemu subsydiarnym aktem oskarżenia o popełnienie przestępstwa <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>.</xText> <xText>W uzasadnieniu wskazał sąd I instancji, iż analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala przyjąć, iż zachowanie <xAnon>Z. P.</xAnon>wyczerpywało ustawowe znamiona przestępstwa oszustwa stypizowanego w <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. <xBRx/>286 § 1 kk</xLexLink> w. zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink>. Sąd ten podkreślił, że z samego faktu nabycia przez oskarżonego majątku o znacznej wartości w drodze notarialnej umowy <xBRx/>kupna-sprzedaży nie można wyprowadzać kategorycznego wniosku, iż zdarzenie to było rezultatem podjętych przez niego oszukańczych zabiegów mających na celu osiągniecie korzyści majątkowej na szkodę pokrzywdzonego <xAnon>J. P.</xAnon>i jego małżonki <xAnon>R. G.</xAnon>(dawniej <xAnon>P.</xAnon>). Sąd orzekający podniósł dalej, że dla przyjęcia istnienia po jego stronie takiego zamiaru koniecznym byłoby wykazanie, iż swoją świadomością i wolą obejmował zarówno to, że wprowadza <xAnon>J. P.</xAnon>jako rozporządzającego mieniem w błąd co do konsekwencji prawnych przedmiotowej umowy, względnie wyzyskuje jego błąd lub niezdolność do należytego pojmowanie przedsiębranej czynności, a także i to, że doprowadza go w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych wątpliwości. Tymczasem <xAnon>J. P.</xAnon>w czasie swojego pobytu w Domu Rodzinnym <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>M.</xAnon>wykazywał wyraźną wolę przeniesienia swojego majątku na rzecz swojego bratanka <xAnon>Z. P.</xAnon>, będąc w pełni świadomym konsekwencji prawnych przedsiębranej przez siebie czynności.</xText> <xText>W konkluzji wskazał sąd, iż zachodzi brak znamiona przestępstwa oszustwa, <xBRx/>w związku z czym, postępowanie o czyn z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink>, objęty subsydiarnym aktem oskarżenia, na mocy <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 17 § 1 pkt 2 kk</xLexLink> należało umorzyć.</xText> <xText>W ocenie tego sądu także umorzeniu podlegało postępowanie w zakresie drugiego z zarzucanych <xAnon>Z. P.</xAnon>czynów, a mianowicie przestępstwa <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>, a to z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela.</xText> <xText>Postanowienie to zaskarżył pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, zarzucając orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, polegającą na błędnym przyjęciu, iż <xAnon>R. G.</xAnon> (dawniej <xAnon>P.</xAnon>) nie posiada przymiotu osoby pokrzywdzonej, gdyż jej pokrzywdzenie może być tylko pochodną pokrzywdzenia jej nieżyjącego męża.</xText> <xText>Ponadto skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z fotografii budynku objętego transakcją na okoliczność, iż opis tego budynku w akcie notarialnym (fot. nr 1) nie odpowiadał stanowi z daty umowy notarialnej (fot. nr 2).</xText> <xText>Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje</xBx></xText> <xText>Zażalenie w sposób oczywiście bezzasadny nie zasługiwało na uwzględnienie.</xText> <xText>W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zarzuty zawarte w skardze odwoławczej, w szczególności dotyczące pkt 1 zaskarżonego postanowienia są zupełnie nieprecyzyjne, nie wskazują przepisu postępowania, który miałyby zostać naruszony przez sąd a quo, a nadto operują sformułowaniami obcymi dla procedury („nie rozpoznanie istoty sprawy”), co znacząco utrudnia pole działania sądu <xBRx/>II instancji.</xText> <xText>Po wtóre odnieść można też wrażenie, że autor zażalenia, dążąc do realizacji roszczeń cywilno-prawnych swojego mandanta, nadużywa instytucji prawo-karnych, nie do końca prawidłowo wykorzystując istotę subsydiarnego aktu oskarżenia, opartego na przepisie <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 § 1 kpk</xLexLink> i nast.</xText> <xText>Przechodząc do szczegółowej analizy zaskarżonego orzeczenia przez pryzmat argumentów zaoferowanych w zażaleniu, należy dojść do przekonania, że jest ono trafne, aczkolwiek nie do końca przekonuje część motywacyjna odnosząca się do rozstrzygnięcia zawartego w <xLexLink xArt="art. 272 pkt. 2;art. 272 pkt. a" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">pkt 2, a</xLexLink> dotycząca umorzenia postępowania o czyn <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>, na co uwagę zwrócił skarżący.</xText> <xText>Nie może budzić wątpliwości, że w pełni zasadnie Sąd Okręgowy, już na obecnym etapie postępowania, nie dopatrując się potrzeby procedowania na rozprawie odwoławczej, doszedł do wniosku, że czyn z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> zarzucany oskarżonemu <xAnon>Z. P.</xAnon>, nie zawiera ustawowych znamion przestępstwa, co przemawia za potrzebą umorzenia postępowania, wobec wystąpienia jednej <xBRx/>z negatywnych w tym względzie przesłanek.</xText> <xText>Sąd meriti poddał w tym zakresie obszerny i wystarczający materiał dowodowy uzyskany w toku postępowania przygotowawczego niezwykle szczegółowej <xBRx/>i starannej ocenie, zwracając uwagę na wszystkie istotne zagadnienia faktyczno-prawne z punktu widzenia zarzucanego oskarżonemu występku oszustwa, trafnie nie dopatrując się w jego zachowaniu cech tego przestępstwa.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości, że tempore criminis <xAnon>J. P.</xAnon> był głęboko skonfliktowany ze swoją żoną, obecną oskarżycielką posiłkową <xAnon>R. G.</xAnon> (dawniej <xAnon>P.</xAnon>). W tym czasie też mimo podeszłego wieku zachował on pełną świadomość podejmowanych przez siebie decyzji, ich motywów oraz skutków czynności prawnych, w których jako strona uczestniczył.</xText> <xText>Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że działając w ramach objętych zasadą autonomii woli stron, nie miał on świadomości tego, że zbywa on w formie umowy kupna – sprzedaży, należącą do niego zabudowaną nieruchomość położoną <xBRx/>w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz swego bratanka, a więc członka najbliższej rodziny, za uzgodnioną kwotę, która przed omawianą czynnością dokonaną w formie szczególnej aktu notarialnego, została mu przekazana.</xText> <xText>Takie działanie <xAnon>J. P.</xAnon> było w pełni kompatybilne z innymi podejmowanymi wówczas przez niego czynnościami o charakterze cywilno-prawnym (powołanie <xAnon>Z. P.</xAnon> testamentem do spadku, wydziedziczenie żony <xAnon>R. G.</xAnon> – dawniej <xAnon>P.</xAnon>), tym bardziej że nie posiadał on własnych dzieci.</xText> <xText>Zasadnie zatem można przyjąć, że dokonywane w krytycznym miejscu i czasie czynności przez <xAnon>J. P.</xAnon> nie były obarczone żadnymi wadami oświadczenia woli, do których odnosi się <xLexLink xArt="dział 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Dział IV Kodeksu cywilnego</xLexLink>.</xText> <xText>Podejmował on decyzje świadomie i swobodnie, z pełnym rozeznaniem i nie sposób przyjąć, że został on wprowadzony w błąd co do ceny sprzedawanej nieruchomości, mając mylne tego wyobrażenie, która nie do końca musi odzwierciedlać jej wartość.</xText> <xText>Sąd Okręgowy problematykę tą w sposób zadawalający zgłębił dokonując poprawnych ustaleń faktycznych oraz zasadnie omówił dowody, w tym też wskazujące na finansowe zaspokojenie <xAnon>J. P.</xAnon> przez oskarżonego w związku ze sprzedażą przedmiotowej nieruchomości, a nadto szeroko rozprawił się prawno-karną oceną zachowania oskarżonego pod kątem występku określonego w przepisie <xBRx/><xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink>, trafnie uznając, że nie nosi ono cech tego przestępstwa.</xText> <xText>Nie sposób tym samym kontestować potrzeby w tym zakresie umorzenia postępowania w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 2 kpk</xLexLink>, którą to decyzję wraz z częścią motywacyjną w pełni aprobuje sąd ad quem, nie dopatrując się w zażaleniu skutecznych argumentów do jej wzruszenia zgodnie z intencją skarżącego.</xText> <xText>Trafnie również Sąd Okręgowy uznał, że w zakresie czynu drugiego zarzucanego subsydiarnym aktem oskarżenia, niezbędne staje się umorzenie postępowania wobec wystąpienia jednej z negatywnych tego przesłanek, określonej w przepisie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 9 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Trudno zgodzić się ze skarżącym, że zaskarżone postanowienie w tej części wydane zostało z obrazą <xLexLink xArt="art. 49;art. 49 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 49 § 1 kpk</xLexLink> poprzez uznanie, że <xAnon>J. P.</xAnon> nie był pokrzywdzonym czynem określonym w przepisie <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>, a co za tym idzie po jego śmierci oskarżycielka posiłkowa jako tzw. strona zastępcza nie mogła realizować skutecznie prawa wniesienia w tym zakresie subsydiarnego aktu oskarżenia. Brak jest też podstaw prawnych do uznania jej samej za pokrzywdzoną tym przestępstwem, o czym przekonuje chociażby stylizacja aktu oskarżenia sporządzonego przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, który w części odnoszącej się do przepisu <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink>, nie wskazał by przestępstwo to, w kształcie tam opisanym, miało być popełnione na szkodę kogokolwiek.</xText> <xText>Nie budzi tak w doktrynie jak i orzecznictwie wątpliwości, że aby skutecznie wystąpić z subsydiarnym aktem oskarżenia niezbędne jest spełnienie szeregu okoliczności wymienionych w <xLexLink xArt="art. 55" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 kpk</xLexLink>. Powyższe m.in. oznacza, że taką skargę do sądu właściwego może wnieść jedynie pokrzywdzony, o którym mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 49;art. 49 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 49 § 1 kpk</xLexLink>, a na wypadek jego śmierci osoba najbliższa, a więc m.in. żona w formie chociażby tzw. strony zastępczej.</xText> <xText>Zauważyć też trzeba, że na gruncie prawa karnego pojęcie pokrzywdzonego nie odpowiada w całości szerszej formule poszkodowanego, którą operuje się w prawie cywilnym, chociażby dlatego, że przepis <xLexLink xArt="art. 49;art. 49 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 49 § 1 kpk</xLexLink> wymaga, by pokrzywdzonym była osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio, czyli wprost i bez żadnych ogniw naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.</xText> <xText>Podkreślić należy, że przedmiotem ochrony, do którego odnosi się przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 kk</xLexLink> jest wiarygodność dokumentów w ich aspekcie dowodowym, a co za tym idzie w szerszym znaczeniu prawidłowe funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości, czy innych organów władzy publicznej, prowadzących postępowania dowodowe. Dobrem prawnym zatem, które bezpośrednio zostało naruszone lub zagrożone poprzez wyłudzenie poświadczenia nieprawdy przez funkcjonariusza publicznego będzie wystawiony przez niego dokument, a nie jest nim dobro prawne osoby dokumentem tym objęte np. mienie. Do tego może dojść dopiero wobec funkcjonowania takiego dokumentu w obrocie prawnym i podejmowaniu przez właściwe organy w przyszłości określonych decyzji.</xText> <xText>W tej mierze nie sposób pokrzywdzonym w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 49;art. 49 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 49 § 1 kpk</xLexLink> uznać strony umowy cywilno-prawnej, sporządzonej dla jej ważności w formie aktu notarialnego nawet wówczas gdy wyłudzono w nim poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd notariusza (por. też w innym stanie prawnym OSNKW 2005r. Nr 7-8 poz. 66).</xText> <xText>Skoro tak, to brak jakichkolwiek podstaw do uznania, by status pokrzywdzonego w konkretnym wypadku objętym zarzutem z subsydiarnego aktu oskarżenia nadać zmarłemu <xAnon>J. P.</xAnon>, a tym bardziej jego żonie <xAnon>R.</xAnon>, co przemawia za tym, że w zakresie czynu z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 272 kpk</xLexLink> brak było legitymacji procesowej do wniesienia aktu oskarżenia.</xText> <xText>Fakt naruszenia lub zagrożenia w wyniku przestępstwa dobra prawnego konkretnej osoby należy odnosić do zespołu znamion przestępstwa (czynu współukaranego) będącego przedmiotem postępowania, wyznaczających przedmiot ochrony normą prawną, która została naruszona (por. OSNKW 1999 r. Nr 11-12 <xBRx/>poz. 69; OSNKW 2003r. Nr 11-12 poz. 94).</xText> <xText>Powyższa relacja, co podkreślono wyżej, musi mieć charakter bezpośredni, <xBRx/>a więc naruszać lub zagrażać dobru prawnemu wprost, a nie za pośrednictwem godzenia w inne dobro.</xText> <xText>Wskazane rozważania prowadzą zatem do konkluzji, iż oskarżyciel posiłkowy może wnieść subsydiarny akt oskarżenia o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 55" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 55 kk</xLexLink> jedynie o czyny, w których był on pokrzywdzonym w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 49;art. 49 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 49 § 1 kpk</xLexLink>, a nie takie, co do których dobro chronione prawem wprost ma wymiar ogólnospołeczny i nie dotyka indywidualnie oraz bezpośrednio dóbr konkretnej osoby, co sprawia, że<xBRx/>w takim zakresie nie jest on podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi, warunkującej wszczęcie postępowania przed właściwym sądem, co musi skutkować tym samym umorzeniem postępowania wobec wystąpienia negatywnej po temu okoliczności określonej w przepisie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 9 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie podzielając zatem w całości argumentacji zawartej w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia i argumenty te uzupełniając jak wyżej, Sąd Apelacyjny podzielił natomiast poprawne rozstrzygnięcie opisane w pkt 2 części dyspozytywnej, co nie wymagało wdawania się w rozważania, czy oskarżony jako nabywca podstępem, wprowadził w błąd notariusza sporządzającego umowę kupna – sprzedaży nieruchomości, której zbywcą był <xAnon>J. P.</xAnon>.</xText> <xText>Skoro w zażaleniu sąd ad quem nie znalazł wystarczających przesłanek do wzruszenia zaskarżonego postanowienia w kierunku pożądanym przez skarżących, orzeczono jak wyżej, tym bardziej że stronom pozostaje ewentualnie dochodzenie roszczeń majątkowych na drodze cywilnej.</xText> <xText>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Bożena Drzymalla

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKz 107/10 POSTANOWIENIE Dnia 17 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Mirosław Ziaja( spr.) Sędziowie: SA Alicja Bochenek SA Grażyna Wilk Protokolant: Bożena Drzymalla przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoZ. P. oskarżonemu o przestępstwa zart. 286 § 1 kki inne zażalenia wniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 25 stycznia 2010 r. sygn. akt III K 92/09 w przedmiocie umorzenia postępowania z subsydiarnego aktu oskarżenia na podstawieart. 437 § 1 kpk postanawia utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie. UZASADNIENIE Do Sądu Okręgowego Bielsku-Białej wpłynął subsydiarny akt oskarżenia,w którymR. G.(dawniejP.) oskarżyłaZ. P., o to że: 1 w dniu 15 listopada 2007 r. w Domu Rodzinnym(...)wM., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziłJ. P.do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci nieruchomości gruntowej i budynku mieszkalnego usytuowanego wW.o ogólnej wartości 841.000 zł –sprzedanych w drodze aktu notarialnegoZ. P., poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd, co do tego, że uiści cenę kupna,czym pokrzywdził równieżR. G.(dawniejP.) – żonęJ., tj. o przestępstwo zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 294 § 1 kk; 2 w tym samym czasie i miejscu przed notariuszemB. F.poprzez wprowadzenie jej w błąd co do tego, że uiścił na rzecz zbywcyJ. P.cenę kupna nieruchomości w kwocie 487.880 zł wyłudził poświadczenie nieprawdy, gdyż w rzeczywistości zdarzenie takie nie miało miejsca, tj. o czyn opisanywart. 272 kk. Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2010 r. (sygn. akt III K 92/09) Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej na podstawieart. 17 § 1 pkt 2 kpkumorzył postępowanie karne przeciwkoZ. P.oskarżonemu subsydiarnym aktem oskarżenia o popełnienie przestępstwa zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 294 § 1 kkoraz na podstawieart. 17 § 1 pkt 9 kpkumorzył postępowanie karne przeciwkoZ. P.oskarżonemu subsydiarnym aktem oskarżenia o popełnienie przestępstwazart. 272 kk. W uzasadnieniu wskazał sąd I instancji, iż analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala przyjąć, iż zachowanieZ. P.wyczerpywało ustawowe znamiona przestępstwa oszustwa stypizowanego wart.286 § 1 kkw. zw. zart. 294 § 1 kk. Sąd ten podkreślił, że z samego faktu nabycia przez oskarżonego majątku o znacznej wartości w drodze notarialnej umowykupna-sprzedaży nie można wyprowadzać kategorycznego wniosku, iż zdarzenie to było rezultatem podjętych przez niego oszukańczych zabiegów mających na celu osiągniecie korzyści majątkowej na szkodę pokrzywdzonegoJ. P.i jego małżonkiR. G.(dawniejP.). Sąd orzekający podniósł dalej, że dla przyjęcia istnienia po jego stronie takiego zamiaru koniecznym byłoby wykazanie, iż swoją świadomością i wolą obejmował zarówno to, że wprowadzaJ. P.jako rozporządzającego mieniem w błąd co do konsekwencji prawnych przedmiotowej umowy, względnie wyzyskuje jego błąd lub niezdolność do należytego pojmowanie przedsiębranej czynności, a także i to, że doprowadza go w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych wątpliwości. TymczasemJ. P.w czasie swojego pobytu w Domu Rodzinnym(...)wM.wykazywał wyraźną wolę przeniesienia swojego majątku na rzecz swojego bratankaZ. P., będąc w pełni świadomym konsekwencji prawnych przedsiębranej przez siebie czynności. W konkluzji wskazał sąd, iż zachodzi brak znamiona przestępstwa oszustwa,w związku z czym, postępowanie o czyn zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 294 § 1 kk, objęty subsydiarnym aktem oskarżenia, na mocyart. 17 § 1 pkt 2 kknależało umorzyć. W ocenie tego sądu także umorzeniu podlegało postępowanie w zakresie drugiego z zarzucanychZ. P.czynów, a mianowicie przestępstwazart. 272 kk, a to z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela. Postanowienie to zaskarżył pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, zarzucając orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, polegającą na błędnym przyjęciu, iżR. G.(dawniejP.) nie posiada przymiotu osoby pokrzywdzonej, gdyż jej pokrzywdzenie może być tylko pochodną pokrzywdzenia jej nieżyjącego męża. Ponadto skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z fotografii budynku objętego transakcją na okoliczność, iż opis tego budynku w akcie notarialnym (fot. nr 1) nie odpowiadał stanowi z daty umowy notarialnej (fot. nr 2). Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje Zażalenie w sposób oczywiście bezzasadny nie zasługiwało na uwzględnienie. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zarzuty zawarte w skardze odwoławczej, w szczególności dotyczące pkt 1 zaskarżonego postanowienia są zupełnie nieprecyzyjne, nie wskazują przepisu postępowania, który miałyby zostać naruszony przez sąd a quo, a nadto operują sformułowaniami obcymi dla procedury („nie rozpoznanie istoty sprawy”), co znacząco utrudnia pole działania sąduII instancji. Po wtóre odnieść można też wrażenie, że autor zażalenia, dążąc do realizacji roszczeń cywilno-prawnych swojego mandanta, nadużywa instytucji prawo-karnych, nie do końca prawidłowo wykorzystując istotę subsydiarnego aktu oskarżenia, opartego na przepisieart. 55 § 1 kpki nast. Przechodząc do szczegółowej analizy zaskarżonego orzeczenia przez pryzmat argumentów zaoferowanych w zażaleniu, należy dojść do przekonania, że jest ono trafne, aczkolwiek nie do końca przekonuje część motywacyjna odnosząca się do rozstrzygnięcia zawartego wpkt 2, adotycząca umorzenia postępowania o czynzart. 272 kk, na co uwagę zwrócił skarżący. Nie może budzić wątpliwości, że w pełni zasadnie Sąd Okręgowy, już na obecnym etapie postępowania, nie dopatrując się potrzeby procedowania na rozprawie odwoławczej, doszedł do wniosku, że czyn zart. 286 § 1 kkzarzucany oskarżonemuZ. P., nie zawiera ustawowych znamion przestępstwa, co przemawia za potrzebą umorzenia postępowania, wobec wystąpienia jednejz negatywnych w tym względzie przesłanek. Sąd meriti poddał w tym zakresie obszerny i wystarczający materiał dowodowy uzyskany w toku postępowania przygotowawczego niezwykle szczegółoweji starannej ocenie, zwracając uwagę na wszystkie istotne zagadnienia faktyczno-prawne z punktu widzenia zarzucanego oskarżonemu występku oszustwa, trafnie nie dopatrując się w jego zachowaniu cech tego przestępstwa. Nie budzi wątpliwości, że tempore criminisJ. P.był głęboko skonfliktowany ze swoją żoną, obecną oskarżycielką posiłkowąR. G.(dawniejP.). W tym czasie też mimo podeszłego wieku zachował on pełną świadomość podejmowanych przez siebie decyzji, ich motywów oraz skutków czynności prawnych, w których jako strona uczestniczył. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że działając w ramach objętych zasadą autonomii woli stron, nie miał on świadomości tego, że zbywa on w formie umowy kupna – sprzedaży, należącą do niego zabudowaną nieruchomość położonąwW.na rzecz swego bratanka, a więc członka najbliższej rodziny, za uzgodnioną kwotę, która przed omawianą czynnością dokonaną w formie szczególnej aktu notarialnego, została mu przekazana. Takie działanieJ. P.było w pełni kompatybilne z innymi podejmowanymi wówczas przez niego czynnościami o charakterze cywilno-prawnym (powołanieZ. P.testamentem do spadku, wydziedziczenie żonyR. G.– dawniejP.), tym bardziej że nie posiadał on własnych dzieci. Zasadnie zatem można przyjąć, że dokonywane w krytycznym miejscu i czasie czynności przezJ. P.nie były obarczone żadnymi wadami oświadczenia woli, do których odnosi sięDział IV Kodeksu cywilnego. Podejmował on decyzje świadomie i swobodnie, z pełnym rozeznaniem i nie sposób przyjąć, że został on wprowadzony w błąd co do ceny sprzedawanej nieruchomości, mając mylne tego wyobrażenie, która nie do końca musi odzwierciedlać jej wartość. Sąd Okręgowy problematykę tą w sposób zadawalający zgłębił dokonując poprawnych ustaleń faktycznych oraz zasadnie omówił dowody, w tym też wskazujące na finansowe zaspokojenieJ. P.przez oskarżonego w związku ze sprzedażą przedmiotowej nieruchomości, a nadto szeroko rozprawił się prawno-karną oceną zachowania oskarżonego pod kątem występku określonego w przepisieart. 286 § 1 kk, trafnie uznając, że nie nosi ono cech tego przestępstwa. Nie sposób tym samym kontestować potrzeby w tym zakresie umorzenia postępowania w oparciu o przepisart. 17 § 1 pkt 2 kpk, którą to decyzję wraz z częścią motywacyjną w pełni aprobuje sąd ad quem, nie dopatrując się w zażaleniu skutecznych argumentów do jej wzruszenia zgodnie z intencją skarżącego. Trafnie również Sąd Okręgowy uznał, że w zakresie czynu drugiego zarzucanego subsydiarnym aktem oskarżenia, niezbędne staje się umorzenie postępowania wobec wystąpienia jednej z negatywnych tego przesłanek, określonej w przepisieart. 17 § 1 pkt 9 kpk. Trudno zgodzić się ze skarżącym, że zaskarżone postanowienie w tej części wydane zostało z obraząart. 49 § 1 kpkpoprzez uznanie, żeJ. P.nie był pokrzywdzonym czynem określonym w przepisieart. 272 kk, a co za tym idzie po jego śmierci oskarżycielka posiłkowa jako tzw. strona zastępcza nie mogła realizować skutecznie prawa wniesienia w tym zakresie subsydiarnego aktu oskarżenia. Brak jest też podstaw prawnych do uznania jej samej za pokrzywdzoną tym przestępstwem, o czym przekonuje chociażby stylizacja aktu oskarżenia sporządzonego przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, który w części odnoszącej się do przepisuart. 272 kk, nie wskazał by przestępstwo to, w kształcie tam opisanym, miało być popełnione na szkodę kogokolwiek. Nie budzi tak w doktrynie jak i orzecznictwie wątpliwości, że aby skutecznie wystąpić z subsydiarnym aktem oskarżenia niezbędne jest spełnienie szeregu okoliczności wymienionych wart. 55 kpk. Powyższe m.in. oznacza, że taką skargę do sądu właściwego może wnieść jedynie pokrzywdzony, o którym mowa w przepisieart. 49 § 1 kpk, a na wypadek jego śmierci osoba najbliższa, a więc m.in. żona w formie chociażby tzw. strony zastępczej. Zauważyć też trzeba, że na gruncie prawa karnego pojęcie pokrzywdzonego nie odpowiada w całości szerszej formule poszkodowanego, którą operuje się w prawie cywilnym, chociażby dlatego, że przepisart. 49 § 1 kpkwymaga, by pokrzywdzonym była osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio, czyli wprost i bez żadnych ogniw naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Podkreślić należy, że przedmiotem ochrony, do którego odnosi się przestępstwo zart. 272 kkjest wiarygodność dokumentów w ich aspekcie dowodowym, a co za tym idzie w szerszym znaczeniu prawidłowe funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości, czy innych organów władzy publicznej, prowadzących postępowania dowodowe. Dobrem prawnym zatem, które bezpośrednio zostało naruszone lub zagrożone poprzez wyłudzenie poświadczenia nieprawdy przez funkcjonariusza publicznego będzie wystawiony przez niego dokument, a nie jest nim dobro prawne osoby dokumentem tym objęte np. mienie. Do tego może dojść dopiero wobec funkcjonowania takiego dokumentu w obrocie prawnym i podejmowaniu przez właściwe organy w przyszłości określonych decyzji. W tej mierze nie sposób pokrzywdzonym w rozumieniuart. 49 § 1 kpkuznać strony umowy cywilno-prawnej, sporządzonej dla jej ważności w formie aktu notarialnego nawet wówczas gdy wyłudzono w nim poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd notariusza (por. też w innym stanie prawnym OSNKW 2005r. Nr 7-8 poz. 66). Skoro tak, to brak jakichkolwiek podstaw do uznania, by status pokrzywdzonego w konkretnym wypadku objętym zarzutem z subsydiarnego aktu oskarżenia nadać zmarłemuJ. P., a tym bardziej jego żonieR., co przemawia za tym, że w zakresie czynu zart. 272 kpkbrak było legitymacji procesowej do wniesienia aktu oskarżenia. Fakt naruszenia lub zagrożenia w wyniku przestępstwa dobra prawnego konkretnej osoby należy odnosić do zespołu znamion przestępstwa (czynu współukaranego) będącego przedmiotem postępowania, wyznaczających przedmiot ochrony normą prawną, która została naruszona (por. OSNKW 1999 r. Nr 11-12poz. 69; OSNKW 2003r. Nr 11-12 poz. 94). Powyższa relacja, co podkreślono wyżej, musi mieć charakter bezpośredni,a więc naruszać lub zagrażać dobru prawnemu wprost, a nie za pośrednictwem godzenia w inne dobro. Wskazane rozważania prowadzą zatem do konkluzji, iż oskarżyciel posiłkowy może wnieść subsydiarny akt oskarżenia o jakim mowa wart. 55 kkjedynie o czyny, w których był on pokrzywdzonym w rozumieniu przepisuart. 49 § 1 kpk, a nie takie, co do których dobro chronione prawem wprost ma wymiar ogólnospołeczny i nie dotyka indywidualnie oraz bezpośrednio dóbr konkretnej osoby, co sprawia, żew takim zakresie nie jest on podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi, warunkującej wszczęcie postępowania przed właściwym sądem, co musi skutkować tym samym umorzeniem postępowania wobec wystąpienia negatywnej po temu okoliczności określonej w przepisieart. 17 § 1 pkt 9 kpk. Nie podzielając zatem w całości argumentacji zawartej w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia i argumenty te uzupełniając jak wyżej, Sąd Apelacyjny podzielił natomiast poprawne rozstrzygnięcie opisane w pkt 2 części dyspozytywnej, co nie wymagało wdawania się w rozważania, czy oskarżony jako nabywca podstępem, wprowadził w błąd notariusza sporządzającego umowę kupna – sprzedaży nieruchomości, której zbywcą byłJ. P.. Skoro w zażaleniu sąd ad quem nie znalazł wystarczających przesłanek do wzruszenia zaskarżonego postanowienia w kierunku pożądanym przez skarżących, orzeczono jak wyżej, tym bardziej że stronom pozostaje ewentualnie dochodzenie roszczeń majątkowych na drodze cywilnej. .

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000038_2010_Uz_2010-03-18_001

II AKa 38/10

2010-03-18 01:00:00.0 CET

2013-02-20 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:41.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 38/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Witold Mazur Sędziowie SSA Małgorzata Niementowska (spr.) SSO del. Aleksander Sikora Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Bednarek po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2010 r. sprawy wnioskodawczyni E. M. (1) - o odszkodowanie i zadośćuczynienie – na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000038" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 38/10</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Witold Mazur</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Małgorzata Niementowska (spr.)</xText> <xText>SSO del. Aleksander Sikora</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Przewoźnik</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Bednarek</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2010 r. sprawy</xText> <xText>wnioskodawczyni <xBx><xAnon>E. M. (1)</xAnon></xBx></xText> <xText>- o odszkodowanie i zadośćuczynienie –</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział V Karny Zamiejscowy <xBRx/>w Wodzisławiu Śląskim z dnia 5 października 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt. V Ko 62/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adwokata <xAnon>I.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> - Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) zł w tym 22 % VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawczyni <xAnon>E. M. (1)</xAnon> w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 38/10</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 5 października 2009 roku, sygn. akt V Ko 62/08 Sąd Okregowy w Gliwicach oddalił wniosek <xAnon>E. M. (1)</xAnon> o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienie w związku z wykonaniem wyroku Sądu Powiatowego w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 8 kwietnia 1953 roku wydanego <xBRx/>w sprawie Kp 182/53 przeciwko <xAnon>E. M. (2)</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>W apelacji od powyższego wyroku skarżący zarzucił błędną ocenę stanu faktycznego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia, a mianowicie, iż wypowiedź skazanego <xAnon>E. M. (2)</xAnon> ma cechy krytyki ustroju i władzy, podczas gdy <xBRx/>w ocenie Sądu ma inne „zabarwienie” polityczne, czy patriotyczne, które nie daje prawa do odszkodowania.</xText> <xText>Powołując się na powyższe wniósł o zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie wniosku o wypłatę odszkodowania lub o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja pełnomocnika okazała się niezasadna stąd też nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich bazie wywiódł słuszną i logiczną ocenę prawną roszczenia wnioskodawcy. Sąd Okręgowy w żadnym stopniu nie kwestionował treści relacji wnioskodawczyni co do faktu, że jej ojciec <xAnon>E. M. (2)</xAnon> został w dniu 13 marca 1953 roku na mocy postanowienia Sądu Powiatowego w <xAnon>B.</xAnon> tymczasowo aresztowany, <xBRx/>a wyrokiem Sądu Rejonowego w Bystrzycy Kłodzkiej z dnia 08 kwietnia 1953 roku uznany winnym popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art.170 kodeksu karnego z 1932 roku</xLexLink> <xBRx/>i skazanym na karę 10 miesięcy aresztu i 150.00 złotych grzywny. Fakty te znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym podobnie jak utrzymanie <xBRx/>w/w wyroku w mocy przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu i jego zmiana dokonana <xBRx/>w dniu 13 sierpnia 1993 roku przez Sąd Najwyższy skutkująca uniewinnieniem <xAnon>E. M. (2)</xAnon> od przypisanego mu czynu.</xText> <xText>Zgodzić sie należało z sądem meriti, że istotą niniejszej sprawy było ustalenie czy wyrok Sądu Powiatowego w <xAnon>B.</xAnon> wydany w 1953 roku wobec <xAnon>E. M. (2)</xAnon> spełnia warunki określone w <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ust. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Podzielając rozważania sądu I instancji dotyczące tej materii przyjąć należy, iż <xAnon>E. M. (2)</xAnon>nie został skazany za patriotyczną działalność, która mogłaby by rozpatrywana w kategoriach działalności prowadzonej na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wszak Sąd Najwyższy uniewinniając <xAnon>E. M. (2)</xAnon>jednoznacznie uznał, że nie zrealizował on znamion czynu z <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 170 kodeksu karnego z 1932 roku</xLexLink>, czyli zarzucanego mu przestępstwa. I tak nie rozpowszechniał on fałszywych wiadomości gdyż podał jedynie fakt historyczny dotyczący nieobecności <xAnon>M. T.</xAnon>na pogrzebie <xAnon>J. S.</xAnon>, a forum na jakim wyrażał swoją opinię <xBRx/>i pogląd było tego rodzaju, że oceniając obiektywnie nie mogła ona wywołać żadnego niepokoju publicznego.</xText> <xText>Zgodzić się należy zatem z Sądem Okręgowym, iż przeprowadzone przezeń postępowanie nie wykazało aby rozmowa <xAnon>E. M. (2)</xAnon>, przeprowadzona <xBRx/>w nielicznym gronie mieszkańców <xAnon>W.</xAnon> w marcu 1953 roku była czymś więcej niż tylko towarzyską rozmową o zasłyszanych faktach. Niemożność uznania tej rozmowy za czynność ukierunkowaną na działanie opozycyjne czy niepodległościowe czyni całkowicie bezzasadnym zarzut obrony dotyczący błędnej oceny stanu faktycznego i przyjęcia, że wypowiedź <xAnon>E. M. (2)</xAnon> miała cechy krytyki ustroju i władzy dające prawo do odszkodowania.</xText> <xText>Przeprowadzone w sposób drobiazgowy przez sąd meriti postępowanie z wniosku <xAnon>E. M. (1)</xAnon> o zadośćuczynienie i odszkodowanie nie wykazało także aby skazanie <xAnon>E. M. (2)</xAnon> przez Sąd Powiatowy w <xAnon>B.</xAnon> był represją karną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przybierającą inne formy. I tak ani z akt sprawy o sygn. II Kp 182/53, ani z zeznań wnioskodawczyni i jej matki <xAnon>J. M.</xAnon> nie wynika, aby <xAnon>E. M. (2)</xAnon> w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych prowadził jakakolwiek działalność niepodległościową. Wszak nie można uznać za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zainteresowania polityka nie wykraczającego poza czytanie codziennej prasy i słuchanie audycji radiowych w tym nadawanych przez <xAnon> radio (...)</xAnon>.</xText> <xText>Podzielając stanowisko sądu I instancji, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, że <xAnon>E. M. (2)</xAnon> był represjonowany za działalność niepodległościową, jak również do przyjęcia, ze wydany wyrok przez Sąd Powiatowy w <xAnon>B.</xAnon> był następstwem czynu związanego z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, wyrok Sądu Okręgowego należało uznać <xBRx/>z prawidłowy i należycie uzasadniony.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny utrzymując zaskarżony wyrok w mocy stosownie do treści <xBRx/><xLexLink xArt="art. 554;art. 554 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 554 § 2 k.p.k.</xLexLink> kosztami niniejszego postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Mazur

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 38/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Witold Mazur Sędziowie SSA Małgorzata Niementowska (spr.) SSO del. Aleksander Sikora Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Bednarek po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2010 r. sprawy wnioskodawczyniE. M. (1) - o odszkodowanie i zadośćuczynienie – na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział V Karny Zamiejscowyw Wodzisławiu Śląskim z dnia 5 października 2009 r. sygn. akt. V Ko 62/08 1 utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adwokataI.P.- Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) zł w tym 22 % VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawczyniE. M. (1)w postępowaniu odwoławczym, 3 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 38/10 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 5 października 2009 roku, sygn. akt V Ko 62/08 Sąd Okregowy w Gliwicach oddalił wniosekE. M. (1)o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienie w związku z wykonaniem wyroku Sądu Powiatowego wB.z dnia 8 kwietnia 1953 roku wydanegow sprawie Kp 182/53 przeciwkoE. M. (2). W apelacji od powyższego wyroku skarżący zarzucił błędną ocenę stanu faktycznego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia, a mianowicie, iż wypowiedź skazanegoE. M. (2)ma cechy krytyki ustroju i władzy, podczas gdyw ocenie Sądu ma inne „zabarwienie” polityczne, czy patriotyczne, które nie daje prawa do odszkodowania. Powołując się na powyższe wniósł o zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie wniosku o wypłatę odszkodowania lub o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje: Apelacja pełnomocnika okazała się niezasadna stąd też nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich bazie wywiódł słuszną i logiczną ocenę prawną roszczenia wnioskodawcy. Sąd Okręgowy w żadnym stopniu nie kwestionował treści relacji wnioskodawczyni co do faktu, że jej ojciecE. M. (2)został w dniu 13 marca 1953 roku na mocy postanowienia Sądu Powiatowego wB.tymczasowo aresztowany,a wyrokiem Sądu Rejonowego w Bystrzycy Kłodzkiej z dnia 08 kwietnia 1953 roku uznany winnym popełnienia przestępstwa zart.170 kodeksu karnego z 1932 rokui skazanym na karę 10 miesięcy aresztu i 150.00 złotych grzywny. Fakty te znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym podobnie jak utrzymaniew/w wyroku w mocy przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu i jego zmiana dokonanaw dniu 13 sierpnia 1993 roku przez Sąd Najwyższy skutkująca uniewinnieniemE. M. (2)od przypisanego mu czynu. Zgodzić sie należało z sądem meriti, że istotą niniejszej sprawy było ustalenie czy wyrok Sądu Powiatowego wB.wydany w 1953 roku wobecE. M. (2)spełnia warunki określone wart. 1 ust. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Podzielając rozważania sądu I instancji dotyczące tej materii przyjąć należy, iżE. M. (2)nie został skazany za patriotyczną działalność, która mogłaby by rozpatrywana w kategoriach działalności prowadzonej na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wszak Sąd Najwyższy uniewinniającE. M. (2)jednoznacznie uznał, że nie zrealizował on znamion czynu zart. 170 kodeksu karnego z 1932 roku, czyli zarzucanego mu przestępstwa. I tak nie rozpowszechniał on fałszywych wiadomości gdyż podał jedynie fakt historyczny dotyczący nieobecnościM. T.na pogrzebieJ. S., a forum na jakim wyrażał swoją opinięi pogląd było tego rodzaju, że oceniając obiektywnie nie mogła ona wywołać żadnego niepokoju publicznego. Zgodzić się należy zatem z Sądem Okręgowym, iż przeprowadzone przezeń postępowanie nie wykazało aby rozmowaE. M. (2), przeprowadzonaw nielicznym gronie mieszkańcówW.w marcu 1953 roku była czymś więcej niż tylko towarzyską rozmową o zasłyszanych faktach. Niemożność uznania tej rozmowy za czynność ukierunkowaną na działanie opozycyjne czy niepodległościowe czyni całkowicie bezzasadnym zarzut obrony dotyczący błędnej oceny stanu faktycznego i przyjęcia, że wypowiedźE. M. (2)miała cechy krytyki ustroju i władzy dające prawo do odszkodowania. Przeprowadzone w sposób drobiazgowy przez sąd meriti postępowanie z wnioskuE. M. (1)o zadośćuczynienie i odszkodowanie nie wykazało także aby skazanieE. M. (2)przez Sąd Powiatowy wB.był represją karną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przybierającą inne formy. I tak ani z akt sprawy o sygn. II Kp 182/53, ani z zeznań wnioskodawczyni i jej matkiJ. M.nie wynika, abyE. M. (2)w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych prowadził jakakolwiek działalność niepodległościową. Wszak nie można uznać za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zainteresowania polityka nie wykraczającego poza czytanie codziennej prasy i słuchanie audycji radiowych w tym nadawanych przezradio (...). Podzielając stanowisko sądu I instancji, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, żeE. M. (2)był represjonowany za działalność niepodległościową, jak również do przyjęcia, ze wydany wyrok przez Sąd Powiatowy wB.był następstwem czynu związanego z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, wyrok Sądu Okręgowego należało uznaćz prawidłowy i należycie uzasadniony. Sąd Apelacyjny utrzymując zaskarżony wyrok w mocy stosownie do treściart. 554 § 2 k.p.k.kosztami niniejszego postępowania obciążył Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000000303_I_C_000527_2008_Uz_2010-03-25_001

I C 527/08

2010-03-18 01:00:00.0 CET

2014-09-11 20:15:06.0 CEST

2023-09-11 19:31:36.0 CEST

15450500

303

SENTENCE

Sygn. akt: I C 527/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka Protokolant: asystent Sędziego Ewa Buczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2010 r. w Warszawie, sprawy z powództwa A. J. , J. K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Finansów o zapłatę ze skargi o wznowienie postępowania II C 636/06 I uwzględnia skargę A. J. o wznowienie postępowania, II powództwo oddala,

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0000303/C" xVolNmbr="000527" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Paulina Chmielewska" xFlag="published" xPublisher="bgonera" xToPage="1" xEditor="pchmielewska" xYear="2008" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Gonera"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt: I C 527/08</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 18 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny </xBx></xText> <xText>w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant: asystent Sędziego Ewa Buczyńska</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2010 r. w Warszawie,</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon>A. J.</xAnon>, <xAnon>J. K.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx>Skarbowi Państwa – Ministrowi Finansów</xBx></xText> <xText>o <xBx>zapłatę ze skargi o wznowienie postępowania II C 636/06</xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>uwzględnia skargę <xAnon>A. J.</xAnon> o wznowienie postępowania,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>powództwo oddala,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych na rzecz pozwanego.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Chłopecka

Beata Gonera

asystent Sędziego Ewa Buczyńska

Paulina Chmielewska

Sygn. akt: I C 527/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka Protokolant: asystent Sędziego Ewa Buczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2010 r. w Warszawie, sprawy z powództwaA. J.,J. K. przeciwkoSkarbowi Państwa – Ministrowi Finansów ozapłatę ze skargi o wznowienie postępowania II C 636/06 I uwzględnia skargęA. J.o wznowienie postępowania, II powództwo oddala, III nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych na rzecz pozwanego.

15/450500/0000303/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000004827_XVI_GC_000662_2009_Uz_2010-03-23_001

XVI GC 662/09

2010-03-23 01:00:00.0 CET

2014-03-12 19:15:04.0 CET

2014-12-08 14:23:16.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 662/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie następującym Przewodniczący: S.S.O Danuta Kiepurska Protokolant: apl.radc.Arkadiusz Falecki po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2010r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa : (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji w K. przeciwko : (...) spółka akcyjna w W. o zapłatę 75.086,66 zł. 1 Powództwo oddala 2 Zasądza od (...) spółki z ogra

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="rzielonka" xPublisher="bsierpinska" xEditorFullName="Renata Zielonka" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000662"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVI GC 662/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy</xText> <xText>w składzie następującym</xText> <xText>Przewodniczący: S.S.O Danuta Kiepurska</xText> <xText>Protokolant: apl.radc.Arkadiusz Falecki</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2010r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie sprawy z powództwa : <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko : <xAnon> (...) spółka akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę 75.086,66 zł.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Powództwo oddala</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w<xBRx/>likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon><xBRx/>spółka akcyjna w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 3.217 zł ( trzy tysiące dwieście<xBRx/>siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText>SSO Danuta Kiepurska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

S.S.O Danuta Kiepurska

Beata Sierpińska

apl.radc.Arkadiusz Falecki

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 662/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie następującym Przewodniczący: S.S.O Danuta Kiepurska Protokolant: apl.radc.Arkadiusz Falecki po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2010r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa :(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji wK. przeciwko :(...) spółka akcyjnawW. o zapłatę 75.086,66 zł. 1 Powództwo oddala 2 Zasądza od(...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wlikwidacji wK.na rzecz(...)spółka akcyjna wW.kwotę 3.217 zł ( trzy tysiące dwieściesiedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSO Danuta Kiepurska

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

154505000005127_XVII_AmC_001124_2009_Uz_2010-03-24_002

XVII AmC 1124/09

2010-03-24 01:00:00.0 CET

2017-02-02 18:15:32.0 CET

2017-02-02 09:37:19.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 1124/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko (...) w O. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania (...) w O. w obrocie z konsu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="001124" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 1124/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 24 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą</xText> <xText>w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText> <xBx> I.</xBx> uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> o treści: „<xIx> Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy, Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności rachunku</xIx>”,</xText> <xText> <xBx> II.</xBx> zasądza od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>(...)</xAnon>z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,</xText> <xText><xBx>III.</xBx> nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText><xBx>IV.</xBx> zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i<xBRx/> Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText>/-/ SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Sygn. akt XVII Amc 1124/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ” o treści: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku.”</xText> <xText>(§ 12 ) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.61).</xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.</xText> <xText>Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie z <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 472 k.c.</xLexLink> niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Okolicznością uzasadniającą ograniczenia w dostępie do rachunku, za którą Bank wyłączył swoją odpowiedzialność przedmiotowym postanowieniem, może być działanie czynników atmosferycznych, organów bezpieczeństwa państwa, bądź awarie techniczne, których przyczyna tkwi poza zasięgiem oddziaływania Banku.</xText> <xText>Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r.</xText> <xText>(odpowiedź na pozew k.19-24).</xText> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”. W treści tego wzorca - w § 12- zawarty był zapis: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku.”</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:</xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku” kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ).</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111).</xText> <xText>Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2;art. 385(3) pkt. 9" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 i 9 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.</xText> <xText>Stosownie zaś do <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 9" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy.</xText> <xText>Zgodnie z przedmiotowym postanowieniem Bank , jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy, może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu i w takim wypadku nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku.</xText> <xText>Sformułowanie tego zapisu , poprzez brak precyzyjnego określenia przyczyn ze względu na które Bank może ograniczyć dostęp do rachunku ( ,,lub inne....względy ”), dezinformuje konsumenta – posiadacza rachunku co do zakresu okoliczności , które uprawniają Bank do czasowego ograniczenia dostępu do rachunku. Postanowienie to jest niejednoznaczne i może być niezrozumiałe dla konsumenta. Podkreślić trzeba, że umowa winna jasno , szczegółowo i dokładnie określać w jakich sytuacjach Bank może ograniczyć swojemu klientowi dostęp do rachunku. Niedopuszczalne jest zastrzeżenie na rzecz Banku prawa ograniczenia dostępu do rachunku z bliżej niedookreślonych przyczyn ( ,,względy bezpieczeństwa”, ,,inne, niezależne od Banku względy” ) . Rodzi to bowiem wątpliwości interpretacyjne po stronie konsumenta i stwarza podstawą dla Banku do dokonywania wiążącej interpretacji umowy np. w zakresie tego czy była podstawa do ograniczenia dostępu do rachunku oraz czy długość okresu w jakim nie było dostępu, była uzasadniona wymogami związanymi z przywróceniem dostępu. To z kolei może prowadzić do ograniczenia odpowiedzialności Banku wobec konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania , skoro to sam Bank ma decydować czy zaistniałe okoliczności są , czy nie są od niego zależne, tym samym czy ponosi odpowiedzialność za ewentualne szkody powstałe w związku z tymi okolicznościami. Skutkiem dokonywania interpretacji umowy przez Bank może być utrata przez konsumenta przysługujących mu uprawnień z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego.</xText> <xText>Reasumując stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu sporny zapis jest sprzeczny z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta).</xText> <xText>Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2;art. 385(3) pkt. 9" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 i 9 k.c.</xLexLink> wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471i art. 472 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355§ 2 k.c.</xLexLink>, a przy tym przyznaje Bankowi -kontrahentowi konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy.</xText> <xText>Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (<xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink> ), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(40)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>40</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2;art. 385(3) pkt. 9" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt.2 i 9 k.c.</xLexLink> uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>42</xSUPx></xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1pkt 6</xLexLink> w zw. z art..113 <xLexLink xArt="art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1</xLexLink> oraz art..96 <xLexLink xArt="ust. 1;ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.)</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto stosownie do wyniku sporu na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 3;§ 14 ust. 3 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631349" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349">§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu</xLexLink> (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>44</xSUPx>kpc</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Maciejewska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. Akt XVII AmC 1124/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z siedzibą wP. przeciwko(...)wO. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I.uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania(...)wO.w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.o treści: „ Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy, Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności rachunku”, II.zasądza od pozwanego(...)wO.na rzecz powoda(...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, III.nakazuje pobranie od pozwanego(...)wO.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV.zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym iGospodarczym na koszt pozwanego(...)wO.. /-/ SSR del. Ewa Maciejewska Sygn. akt XVII Amc 1124/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód(...)z siedzibą wP.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego(...)wO.wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.” o treści: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku.” (§ 12 ) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart.3851k.c., jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.61). Pozwany(...)wO.wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych wart. 3851k.c.Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie zart. 471 k.c.dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie zart. 472 k.c.niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Okolicznością uzasadniającą ograniczenia w dostępie do rachunku, za którą Bank wyłączył swoją odpowiedzialność przedmiotowym postanowieniem, może być działanie czynników atmosferycznych, organów bezpieczeństwa państwa, bądź awarie techniczne, których przyczyna tkwi poza zasięgiem oddziaływania Banku. Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r. (odpowiedź na pozew k.19-24). Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwany(...)wO.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”. W treści tego wzorca - w § 12- zawarty był zapis: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku.” /okoliczności bezsporne/ W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,, Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy , Bank może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu. W takim wypadku Bank nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku” kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111). Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3853pkt 2 i 9 k.c. Zgodnie zart. 3853pkt 2 k.c.w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Stosownie zaś doart. 3853pkt 9 k.c.w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Zgodnie z przedmiotowym postanowieniem Bank , jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub inne, niezależne od Banku względy, może czasowo ograniczyć dostęp do rachunku za pośrednictwem kanałów, przez okres jakiego wymaga usunięcie przyczyn braku dostępu i w takim wypadku nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe ograniczenia w dostępności do rachunku. Sformułowanie tego zapisu , poprzez brak precyzyjnego określenia przyczyn ze względu na które Bank może ograniczyć dostęp do rachunku ( ,,lub inne....względy ”), dezinformuje konsumenta – posiadacza rachunku co do zakresu okoliczności , które uprawniają Bank do czasowego ograniczenia dostępu do rachunku. Postanowienie to jest niejednoznaczne i może być niezrozumiałe dla konsumenta. Podkreślić trzeba, że umowa winna jasno , szczegółowo i dokładnie określać w jakich sytuacjach Bank może ograniczyć swojemu klientowi dostęp do rachunku. Niedopuszczalne jest zastrzeżenie na rzecz Banku prawa ograniczenia dostępu do rachunku z bliżej niedookreślonych przyczyn ( ,,względy bezpieczeństwa”, ,,inne, niezależne od Banku względy” ) . Rodzi to bowiem wątpliwości interpretacyjne po stronie konsumenta i stwarza podstawą dla Banku do dokonywania wiążącej interpretacji umowy np. w zakresie tego czy była podstawa do ograniczenia dostępu do rachunku oraz czy długość okresu w jakim nie było dostępu, była uzasadniona wymogami związanymi z przywróceniem dostępu. To z kolei może prowadzić do ograniczenia odpowiedzialności Banku wobec konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania , skoro to sam Bank ma decydować czy zaistniałe okoliczności są , czy nie są od niego zależne, tym samym czy ponosi odpowiedzialność za ewentualne szkody powstałe w związku z tymi okolicznościami. Skutkiem dokonywania interpretacji umowy przez Bank może być utrata przez konsumenta przysługujących mu uprawnień z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego. Reasumując stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu sporny zapis jest sprzeczny zart. 3851§ 1 k.c.jako godzący w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco naruszający interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta). Omawiane postanowienie stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myślart. 3853pkt 2 i 9 k.c.wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych wart.471i art. 472 k.c.w zw. zart. 355§ 2 k.c., a przy tym przyznaje Bankowi -kontrahentowi konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (art. 229 k.p.c.), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie zart. 47940k.p.c.zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie. Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.w zw. zart. 3853pkt.2 i 9 k.c.uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust 1pkt 6w zw. z art..113ust.1oraz art..96ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto stosownie do wyniku sporu na zasadzieart. 98 i 99 k.p.c.w zw. z§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000006627_XXII_GWwp_000008_2009_Uz_2010-03-22_001

XXII GWwp 8/09

2010-03-22 01:00:00.0 CET

2015-02-27 19:15:04.0 CET

2014-11-18 12:15:10.0 CET

15450500

6627

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XXII GWwp 8/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych w składzie następującym: Przewodniczący SSO Beata Piwowarska Protokolant aplikant radcowski Magdalena Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2010 r. połączonych spraw z powództwa głównego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P. o ochronę praw z rejestracj

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="13" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0006627/GWwp" xVolNmbr="000008"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt XXII GWwp 8/09</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 22 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII </xBx></xText> <xText><xBx>Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych</xBx></xText> <xText/> <xText>w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Beata Piwowarska</xText> <xText>Protokolant aplikant radcowski Magdalena Nowak</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2010 r.</xText> <xText>połączonych spraw z powództwa głównego</xText> <xText> <xBx> </xBx><xAnon>(...)</xAnon> Spółki Akcyjnej w <xAnon>Ł.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko <xBx> <xAnon>(...)</xAnon> </xBx>spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>o ochronę praw z rejestracji wzorów Wspólnoty i zapłatę</xText> <xText>oraz</xText> <xText>z powództwa wzajemnego <xAnon> (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Zakładom (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon></xText> <xText>o unieważnienie wzorów Wspólnoty</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText><xBx>z powództwa głównego : </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>oddala powództwo;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> Spółki Akcyjnej w <xAnon>Ł.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę <xAnon>(...)</xAnon> złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText><xBx>z powództwa wzajemnego : </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>stwierdza nieważność wzoru Wspólnoty zarejestrowanego przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego w <xAnon>A.</xAnon> pod numerem <xAnon>(...)</xAnon> na rzecz <xAnon> Zakładów (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałej części powództwo wzajemne oddala;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zwraca <xAnon> (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę <xAnon>(...)</xAnon>, tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty tłumaczenia, uiszczonej w dniu 21 I 2010 r., a zaksięgowanej pod nr <xAnon>(...)</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>znosi pomiędzy stronami koszty postępowania.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt XXII GWwp 8/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W pozwie wniesionym w dniu 2 XI 2009 r., sprecyzowanym w piśmie procesowym z 23 XII 2009 r., <xAnon> Zakłady (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> domagały się :</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zasądzenia od <xAnon> (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwoty <xAnon>(...)</xAnon>z odsetkami ustawowymi za czas od dnia 1 marca 2007 r. do dnia zapłaty,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>nakazania pozwanej zaniechania naruszeń praw powódki do wzorów wspólnotowych nr <xAnon>(...)</xAnon>i <xAnon>(...)</xAnon>, przez zaprzestanie importowania, używania i wprowadzania do obrotu zestawów filiżanek ze spodkami pod nazwą <xAnon>V.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>nakazania pozwanej usunięcia skutków dokonanych naruszeń przez wycofanie wprowadzonych dotychczas do obrotu zestawów filiżanek wraz ze spodkami stanowiących kopie wzorów wspólnotowych nr<xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>, zastrzeżonych na rzecz <xAnon> Zakładów (...)</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zasądzenia kosztów postępowania.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>W motywach powódka powoływała się na prowadzoną przez <xAnon> Zakłady (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> działalność produkcyjną i handlową artykułów z porcelany. Fabryka powódki jest największą i jedną z najnowocześniejszych w Polsce. W katalogu oferowanych przez nią wyrobów znajdują się m.in. porcelanowe zestawy - filiżanka i spodek <xAnon>V.</xAnon>, których charakterystyczny, oryginalny kształt jest przedmiotem wzorów zarejestrowanych w <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText><xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> prowadzi sieć handlową obejmującą ponad sto sklepów na terenie Polski. Pozwana bezprawnie wykorzystuje wzory zastrzeżone na rzecz powódki. Wprowadza do obrotu artykuły stanowiące kopie zestawów <xAnon>V.</xAnon>, ze względu na ich cechy, takie jak kształt, rozmiar i kolor. Pozwana przyznała, iż narusza prawa wyłączne <xIx><xAnon>(...)</xAnon></xIx>, wyraziła ubolewanie oraz zadeklarowała wolę utylizacji kwestionowanych produktów i zaprzestania wprowadzania ich do obrotu w przyszłości. Nie wywiązała się jednak ze zobowiązania i nie zaprzestała naruszania praw powódki.</xText> <xText/> <xText>Jako podstawę prawną swych żądań <xIx> </xIx><xAnon>(...)</xAnon> wskazała przepisy art. 88 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002, <xLexLink xArt="art. 287;art. 287 ust. 1;art. 292;art. 292 ust. 1" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 287 ust. 1 i art. 292 ust. 1 ustawy <xIx> Prawo własności przemysłowej</xIx></xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 ust. 1;art. 79 ust. 1 pkt. 1;art. 79 ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19940240083" xTitle="Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83">art. 79 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy <xIx> o prawie autorskim i prawach pokrewnych</xIx></xLexLink>. (k.1-76, 146)</xText> <xText>Zarządzeniem z dnia 25 XI 2009 r. zwrócono pozew w pkt 1., obejmującym żądanie zasądzenia na rzecz powódki od <xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwoty <xAnon>(...)</xAnon> z odsetkami ustawowymi od 1 III 2007 r. do dnia zapłaty. (k.84-86)</xText> <xText/> <xText>Po ponownym wniesieniu pozwu (sygn. akt XXII GWzt 4/10), w dniu 17 II 2010 r. Sąd postanowił połączyć tę sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z powództwa <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> przeciwko <xAnon> (...) spółce z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> - o ochronę praw z rejestracji wzoru Wspólnoty - sygn. akt XXII GWwp 8/09. (<xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink>)</xText> <xText/> <xText><xBx><xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> wniosła o oddalenie powództw i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. </xBx>Zarzuciła, że żądania są nieusprawiedliwione co do zasady i nieudowodnione co do wysokości. Powołała się przy tym na nieważność spornych wzorów. (k.96-119, 213-226)</xText> <xText/> <xText> <xBx> Pozwana wystąpiła z pozwem wzajemnym o unieważnienie wzorów Wspólnoty zarejestrowanych w <xAnon> (...)</xAnon> pod numerami <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon> </xBx>, żądając także zasądzenia kosztów postępowania.</xText> <xText>Zarzuciła, że zarejestrowane na rzecz powódki, wzory nie spełniają przesłanek nowości i indywidualnego charakteru. Zestaw sprzedawany przez pozwaną główną, a powódkę wzajemną był publicznie ujawniony już w marcu 2003 r. Od dnia 4 III 2003 r. był produkowany w <xAnon>C.</xAnon> i wprowadzany do obrotu, także na terytorium Unii Europejskiej.</xText> <xText/> <xText>Na poparcie swych twierdzeń zaoferowała dowody z dokumentów – dokumentacji technicznej producenta kwestionowanych zestawów porcelany stołowej oraz z zeznań świadków <xAnon>S. L.</xAnon>,<xAnon>M. L.</xAnon> i <xAnon>A. K.</xAnon>. (k.96-119)</xText> <xText/> <xText>Odpis pozwu wzajemnego został doręczony pełnomocnikowi pozwanej wzajemnej w dniu 12 I 2010 r. (k.173) <xBx><xAnon> Zakłady (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> nie złożyły jednak odpowiedzi na pozew wzajemny. </xBx></xText> <xText/> <xText>W piśmie procesowym złożonym w dniu 28 I 2010 r. - po upływie terminu określonego w <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 k.p.c.</xLexLink> - <xIx><xAnon>L.</xAnon></xIx> zażądała oddalenia powództwa wzajemnego, podnosząc zarzuty dotyczące wartości dowodowej dokumentów zaoferowanych przez <xIx><xAnon> (...)</xAnon> </xIx>na poparcie twierdzenia o nieważności wzorów. Odniosła się do nich w sposób bardzo ogólny także na rozprawie w dniu 15 III 2010 r. Twierdzenia i zarzuty podnoszone przez pozwaną wzajemną z nieusprawiedliwionym opóźnieniem zostały pominięte przez Sąd. (k.190-193)</xText> <xText><xBx>O wytoczeniu powództwa w sprawie o stwierdzenie nieważności wzorów Wspólnoty Sąd zawiadomił <xAnon> (...)</xAnon>. </xBx>(k.182)</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd ustalił, że </xBx>w dniu 5 VIII 2004 r. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego w <xAnon>A.</xAnon>, dokonał rejestracji zgłoszonych tego dnia wzoru Wspólnoty :</xText> <xEnum> <xBullet></xBullet> <xEnumElem> <xText>pod nr <xAnon>(...)</xAnon> filiżanki, przedstawiającej się następująco :</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> <xEnum> <xBullet></xBullet> <xEnumElem> <xText>pod nr <xAnon>(...)</xAnon> talerza (naczynia), przedstawiającego się następująco :</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>o czym opublikowano w dniu 14 XII 2004 r.</xText> <xText>(bezsporne – tak też świadectwa rejestracji k. 148-151, 153-156)</xText> <xText/> <xText>W dacie zgłoszenia – 5 VIII 2004 r., wzór nr <xAnon>(...)</xAnon> nie był nowy i nie miał indywidualnego charakteru warunkującego jego ważność i uzasadniającego udzielenie powódce ochrony przed działaniami stanowiącymi naruszenie praw z rejestracji. Wzór ten, przedstawia filiżankę widzianą jedynie z góry i z dołu, nie pozwalając na dokonanie pełnego, całościowego oglądu, określenia kształtu i wysokości filiżanki oraz kształtu uszka.</xText> <xText>Jako wzór nr <xAnon>(...)</xAnon> została zarejestrowana fotografia filiżanki oglądanej z góry i z dołu. Ogląd <xAnon>(...)</xAnon> jest powszechnie spotykany, identyczny jak wszystkie inne filiżanki i kubki o okrągłym przekroju, z uszkiem. Ogląd <xAnon>(...)</xAnon>jest często spotykany. Spód filiżanki jest ukształtowany jako okrągła podstawa, obudowana konturem w kształcie czworokąta. Zagłębienie filiżanki, umożliwiające umieszczenie w niej cieczy, uszko, służące uchwyceniu oraz okrągły cokolik na spodzie, przeznaczony do ustabilizowania filiżanki na spodku, są determinowane funkcją produktu, dla którego wzór został opracowany.</xText> <xText>Elementy jakie zostały zarejestrowane nie cechują się indywidualnym charakterem i były publicznie jawne przed dniem 5 VIII 2004 r. Nie wywołują one na zorientowanym użytkowniku odmiennego ogólnego wrażenia niż inne filiżanki powszechnie dostępne na rynku. W marcu 2003 r., wzór taki został opracowany dla produktów chińskiej <xAnon> fabryki (...)</xAnon>. Ltd. Został ujawniony publicznie przez producenta, a produkty ucieleśniające ten wzór były importowane do <xAnon>(...)</xAnon> i oferowane do sprzedaży począwszy od 2004 r. (dowód : dokumentacja techniczna k.122-129, oświadczenie k.171, zeznania świadków <xAnon>M. L.</xAnon> k. 210, <xAnon>A. K.</xAnon> k. 210-211)</xText> <xText/> <xText>W ocenie Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych, wzór zarejestrowany przez <xAnon> (...)</xAnon> w dniu 5 VIII 2004 r. przedstawia popularną i powszechnie znaną przed tą datą filiżankę. Jej kształt, materiał, z których została wytworzona, kolorystyka, proporcje, ani układ linii nie mają cech indywidualnych, które mogłyby wyróżniać ją od wcześniej ujawnionych wzorów przemysłowych.</xText> <xText/> <xText>Wzór wspólnotowy zarejestrowany w <xAnon> (...)</xAnon> pod nr<xAnon>(...)</xAnon> przedstawia talerz (naczynie), podczas gdy talerzyk w zestawie produkcji chińskiej jest w istocie spodkiem (wg definicji słownika języka polskiego jest to talerz niewielkiej średnicy, przeznaczony zazwyczaj jako podstawka pod filiżankę lub szklankę). Względy użytkowe – zapobieganie przesuwaniu, stabilizacja kubka na talerzyku – decydują o istnieniu okrągłego wyżłobienia w centralnej części spodka. W nim sytuuje się okrągła podstawa kubka. Talerzyk pozwanej ma odmienne od wzoru powódki kształty, linie i proporcje. Rogi są bardziej zaokrąglone, część środkowa jest większa, a pas brzegowy istotnie węższy od wzoru powódki. W tym ostatnim, część centralna służąca układaniu potraw jest zdecydowanie większa, zaś pas obrzeżający ją, węższy. Rogi talerzyka – zarówno zewnętrzne, jak i zarysowane wewnątrz są ostre.</xText> <xText>W przekonaniu Sądu odrębna rejestracja filiżanki i talerzyka, a także brak elementu pozwalającego na ich łączne używanie wywołują wątpliwości co do prawdziwości tezy powódki głównej, o tym, że obydwa sporne wzory tworzą zestaw oferowany pod nazwą handlową <xAnon>V.</xAnon>. Brak również podstaw do stwierdzenia, że pozwana główna oferuje pod nazwą <xAnon>V.</xAnon> swe produkty, które kopiują kształt, rozmiar i kolor produktów (nie zaś wzorów) powódki głównej.</xText> <xText>Wzór nr <xAnon>(...)</xAnon> różni się zasadniczo od spodka zobrazowanego w dokumentacji technicznej przedstawionej przez powódkę wzajemną. Na zorientowanym użytkowniku wywołują one odmienne ogólne wrażenie. (ocena normatywna Sądu dokonywana na podstawie świadectw rejestracji k.148-149, 153-154 i dokumentacji technicznej produktów oferowanych przez <xAnon> spółkę (...)</xAnon> k.122-123, 124-125, tłumaczenia k.126-129)</xText> <xText/> <xText>Ze względu na charakter sprawy, <xBx> w pierwszym rzędzie należało rozstrzygnąć o zasadności zawartych w pozwie wzajemnym żądań </xBx>stwierdzenia nieważności wzorów Wspólnoty zarejestrowanych na rzecz <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> pod numerami <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>. <xBx> W tej mierze Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych zważył :</xBx> </xText> <xText/> <xText>Przepis art. 85 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 XII 2001 r. <xIx>w sprawie wzorów wspólnotowych </xIx>(Dz.U.UE.L.02.3.1, z 5 I 2002 r. Dz.U.UE.L.02.3.1) stanowi, że unieważnienia wzoru dochodzić można występując ze stosownym wnioskiem do Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego lub w trybie pozwu wzajemnego w sprawie o naruszenie. W tym przypadku nie ma zastosowania <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 3 k.p.c.</xLexLink>, obowiązujący w sprawach wszczętych po dniu 20 III 2007 r., wyłączający dopuszczalność zgłaszania pozwu wzajemnego w postępowaniu szczególnym w sprawach gospodarczych.</xText> <xText/> <xText>Z art. 85 rozporządzenia wynika <xBx>domniemanie ważności wzoru Wspólnoty</xBx>. Przepis ten stanowi w ust. 1., że w postępowaniu w sprawie o naruszenie wzoru zarejestrowanego sądy uznają go za ważny. Jeżeli w toku postępowania wywołanego pozwem wzajemnym ważność wzoru zostanie zaprzeczona, sąd, uznając, że jedna z przyczyn wymienionych w art. 25 sprzeciwia się utrzymaniu wzoru, stwierdza jego nieważność. (art. 86 ust. 1a) W przeciwnym razie oddala powództwo wzajemne. (art. 86 ust. 1b) Zgodnie z art. 25 ust. 1, wzór wspólnotowy może zostać uznany za nieważny, m.in. gdy:</xText> <xText xALIGNx="right"><xBx>a.</xBx> nie jest wzorem w rozumieniu definicji zawartej w art. 3a.,</xText> <xText xALIGNx="right"><xBx>b.</xBx> nie spełnia wymogów art. 4-9.</xText> <xText/> <xText>Rozporządzenie zawiera legalną definicję wzoru przemysłowego. Cechą charakterys-tyczną jest odmienne ujęcie wzoru w stosunku do definicji zawartych dotąd w ustawach państw członkowskich Unii Europejskiej. Jest nim bowiem <xUx>postać całego produktu lub jego części</xUx>, wynikająca w szczególności z cech linii konturów, kolorystyki, kształtu, <xBx>tekstury lub materiałów samego produktu lub jego ornamentacji</xBx>. (art. 3a) Natomiast produktem jest każdy przedmiot przemysłowy lub rękodzielniczy, włączając w to m.in. części przeznaczone do stworzenia produktu złożonego (składającego się z wielu części, dających się zastępować umożliwiając rozłożenie i ponowne złożenie), opakowanie, wygląd zewnętrzny, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.</xText> <xText>Krajowe prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie, natomiast przepisy rozporządzenia, regulując zakres ochrony, nie odnoszą go ani nie ograniczają do produktu, w którym wzór jest uprzedmiotowiony.</xText> <xText> <xBx> Zgodnie jednak z poglądem wyrażonym przez Sąd Unii Europejskiej w wyroku wydanym w dniu 18 III 2010 r. w sprawie T-9/07 <xIx> <xAnon>(...)</xAnon>S.A. vs. </xIx> <xAnon> (...) Inc.</xAnon> </xBx>(teza 56.) : <xIx> z art. 36 ust. 6 rozporządzenia nr 6/2002 wynika, że przy określaniu produktu, w którym sporny wzór ma być zawarty lub zastosowany, należy uwzględnić wskazanie tego produktu zawarte w zgłoszeniu rozpatrywanego wzoru, ale także, w razie potrzeby, sam wzór – w zakresie, w jakim ukazuje on charakter produktu, jego przeznaczenie i funkcję. Wzięcie pod uwagę samego wzoru może bowiem pozwolić na umiejscowienie danego produktu w ramach szerszej kategorii towarów wskazanej przy rejestracji, a w konsekwencji na dokładne określenie poinformowanego użytkownika i stopnia swobody twórcy przy opracowywaniu danego wzoru.</xIx> </xText> <xText/> <xText>Wygląd (postać) przejawia się w zewnętrznych cechach charakterystycznych produktu, w jego formie, ukształtowaniu albo w samym przyozdobieniu, wyrażającym się w zestawieniu linii, konturów, doborze kolorów lub użyciu powierzchni o specjalnych właściwościach. W wyglądzie zewnętrznym produktu mieszczą się wszystkie jego charakterystyczne cechy, które są wizualnie postrzegalne, widoczne w czasie normalnego użytkowania przez użytkownika finalnego. (tak M. Poźniak-Niedzielska <xIx>Wzór wspólnoty.</xIx> w <xIx>Ochrona znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej.</xIx> UPRP W-wa 2004 s.56, 57, <xIx>Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim. </xIx>Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.4-11)</xText> <xText/> <xText><xBx>Wzór Wspólnoty podlega ochronie w takim zakresie, w jakim jest nowy i posiada indywidualny charakter.</xBx> (art. 4 ust.1) Obydwie wymienione przesłanki muszą występować łącznie.</xText> <xText>Zarejestrowany wzór Wspólnoty uważa się za <xBx>nowy, jeśli wzór identyczny nie został udostępniony publicznie przed datą złożenia wniosku o rejestrację</xBx> lub, jeśli wystąpiono o pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa. (art. 5 ust.1b) Uważa się, że wzór udostępniono publicznie, jeżeli został on opublikowany po zarejestrowaniu lub w inny sposób, wystawiony, wykorzystany w handlu, lub w inny sposób ujawniony przed datą określoną w art.5 ust. 1a i art.6 ust.1a lub w art.5 ust.1b i art.6 ust.1b, z wyjątkiem przypadków, gdy wydarzenia te nie mogły stać się dostatecznie znane podczas zwykłego toku prowadzenia spraw środowiskom wyspecjalizowanym w danej branży, działającym we Wspólnocie. Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeżeli został on ujawniony jedynie osobie trzeciej pod wyraźnym lub dorozumianym warunkiem zachowania poufności. (art. 7 ust. 1 w zw. z art. 5)</xText> <xText> <xBx> Wzory uważa się za identyczne, jeżeli ich cechy różnią się jedynie nieistotnymi szczegółami.</xBx> (art. 5 ust.2) Cechę nowości wzoru (rysunku, modelu) niweczy zatem wyłącznie jego identyczność lub występowanie różnic zaledwie w nieznaczących szczegółach w porównaniu z wzorem udostępnionym wcześniej przez publikację rejestracji, wystawienie, używanie w handlu lub w jakikolwiek inny sposób. <xIx> Tylko zatem różnice cech istotnych pozwalają uznać, że porównywane wzory nie są identyczne.</xIx> (tak K. Szczepanowska-Kozłowska <xIx> Zdolność rejestracyjna wzoru w prawie Unii Europejskiej</xIx>. PPH nr 3 z 2005 r. s.45-50)</xText> <xText/> <xText>Zarejestrowany wzór Wspólnoty cechuje indywidualny charakter, jeśli całościowe (ogólne) wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na takim użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie przed datą dokonania zgłoszenia wzoru do rejestracji, od której ma być chroniony lub, jeśli zastrzeżono pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa. (art. 6 ust.1b) Przy ocenie indywidualnego charakteru bierze się pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru. (art. 6 ust.2) <xIx>Określenie, czy wzór ma indywidualny charakter, powinno być uzależnione od faktu, czy ogólne wrażenie wywierane na poinformowanym użytkowniku dokonującym oglądu danego wzoru różni się wyraźnie od wrażenia związanego z istniejącą całością wzoru, przy uwzględnieniu natury produktu, do którego odnosi się wzór lub w którym się zawiera, w szczególności do sektora przemysłu, do którego należy, oraz stopień swobody twórcy podczas tworzenia danego wzoru.</xIx> (pkt 14 Preambuły)</xText> <xText/> <xText>Oceniając indywidualny charakter wzoru Sąd musi rozważyć na ile utrudnione jest w określonej dziedzinie przemysłu tworzenie rysunków i modeli o charakterze indywidualnym. Swobodę tę mogą ograniczać narzucane projektantom względy funkcjonalne, techniczne, handlowe, a także tendencje panujące w modzie, czy gusta nabywców.</xText> <xText/> <xText>Ocena indywidualnego charakteru rysunku lub modelu opiera się na ogólnym wrażeniu, jakie wywołuje on na zorientowanym użytkowniku <xIx>(informed user, l'utilisateur averti)</xIx> w odniesieniu do tego co poprzednio istniało w tej samej dziedzinie produktów. <xBx>Wrażenie to musi być wyraźnie odmienne</xBx>. Bez znaczenia jest, że wzór różni się od wcześniejszego rysunku lub modelu pewną, nawet dużą liczbą szczegółów, jeśli mimo wszystko zorientowany użytkownik (bardziej obiektywny, wnikliwy, posiadający lepszą znajomość przedmiotu, używający go i posługujący się nim jako znawca) odnosi wrażenie, że widział już taki wzór. (<xIx>déjà vu)</xIx></xText> <xText>Wzór będzie miał charakter indywidualny jedynie wówczas, gdy ma na tyle <xUx> silną</xUx> zdolność odróżniającą go od innych, że będzie mógł być zindywidualizowany przez zorientowanego użytkownika. (tak M. Poźniak-Niedzielska <xIx> Wzór wspólnoty.</xIx> w <xIx> Ochrona znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej.</xIx> UPRP Warszawa 2004 s.57-59) <xIx> Wymóg, by był to użytkownik zorientowany, wskazuje na konieczność ograniczenia kręgu użytkowników relewantnych dla oceny ogólnego wrażenia. To zorientowanie powinno być zatem pewnym "wyczuleniem" takiego odbiorcy, polegającym na świadomości różnej postaci przedmiotów materialnych jako efektu intelektualnego, kreatywnego wysiłku, a w efekcie skłonności do wyboru określonego produktu ze względu na jego cechy wizualne. </xIx>(tak K.Szczepanowska-Kozłowska <xIx> Zdolność </xIx>(…) s.45-50)</xText> <xText/> <xText>Określenie <xBx> zorientowany użytkownik</xBx> stanowi pewne nawiązanie do terminu <xBx> znawca</xBx> używanego w odniesieniu do wynalazków (<xLexLink xArt="art. 26" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 26 p.w.p.</xLexLink>). Podobieństwo wzorów nie musi być oceniane przez ekspertów z danej dziedziny wzornictwa, lecz wystarczy, by uczyniły to osoby, które mają wystarczający zasób ogólnej wiedzy, aby ocenić wzór pod kątem widzenia. <xBx> Za zorientowanego może być uważany stały użytkownik produktu</xBx>, ale także ten, który używając go doraźnie dobrze go zna. Będzie nim także każdy podmiot związany z tworzeniem, przechowywaniem lub dystrybucją produktu, znający dobrze jego walory użytkowe i cechy techniczne. (tak J. Sozański <xIx> Ochrona własności intelektualnej i przemysłowej w Unii Europejskiej – prawo wzorów przemysłowych krajowych i wspólnotowych. nr 12/2005 s.30-37)</xIx> </xText> <xText/> <xText>Sąd podziela pogląd <xAnon>M. N.</xAnon>, że zorientowany (uświadomiony) użytkownik to taki, który jest bardziej przenikliwy i ma lepszą niż zwykły znajomość przedmiotu. Nie jest to sam twórca ani przeciętny odbiorca, ani znawca w określonej dziedzinie lecz osoba, która tkwi pomiędzy nimi. Od zorientowanego użytkownika wymaga się określonych kwalifikacji, zatem nie może nim być nabywca (konsument) lecz <xUx> osoba, która używa przedmiotu i posługuje się nim jako znawca</xUx>. Niekoniecznie musi to być finalny użytkownik. (<xIx> Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim. </xIx> Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.6)</xText> <xText/> <xText>W okolicznościach niniejszej sprawy, zorientowanymi użytkownikami porcelany stołowej są w szczególności osoby prowadzące i zajmujące się wyposażeniem restauracji czy kawiarni, ale może nim być również każda osoba, najczęściej kobieta, przywiązująca wagę do używanych w jej domu naczyń stołowych. Tego typu produkty są stale obecne w naszym życiu, powszechnie używane w bardzo różnych miejscach i sytuacjach. Wraz z doświadczeniem życiowym każdy z nas powiększa swą znajomość wzornictwa i orientację w panujących modach czy trendach. Pełnione przez filiżanki i spodki funkcje oraz przyzwyczajenia użytkowników istotnie ograniczają swobodę twórczą, która realizowana jest głównie w ornamentyce i kolorystyce produktów, rzadziej w ich kształtach, liniach, czy proporcjach (tu np. oryginalne wzornictwo <xIx> <xAnon>(...)</xAnon></xIx>).</xText> <xText/> <xText><xBx>W efekcie orzeczenia o unieważnieniu uważa się, że wzór wspólnotowy od początku nie rodził skutków określonych w rozporządzeniu, w zakresie w jakim został uznany za nieważny.</xBx> (art. 26 ust. 1) W przekonaniu Sądu, ze względu na jego skutek <xIx>ex tunc</xIx>, stwierdzenie nieważności wzoru wspólnotowego może nastąpić także po zakończeniu ochrony.</xText> <xText/> <xText>Wzory wspólnotowe, których ważność zakwestionowała powódka wzajemna nie mają żadnych szczególnych cech, decydujących o ich oryginalności i indywidualnym charakterze. Filiżanka (wzór nr <xAnon>(...)</xAnon>) nie wywołuje na zorientowanym użytkowniku odmiennego od innych ogólnego wrażenia. <xAnon>C.</xAnon> dokumentacja techniczna wiarygodnie obrazuje brak nowości i oryginalnego charakteru tego wzoru. Talerzyk (wzór nr <xAnon>(...)</xAnon>, jakkolwiek niczym szczególnym się nie wyróżnia, to nie można zasadnie twierdzić o jego podobieństwie do spodka, produkowanego w <xAnon>C.</xAnon> i stanowiącego element kompletu oferowanego do sprzedaży przez pozwaną. Sąd nie może zaś orzec o unieważnieniu, kierując się wyłącznie zaniechaniem pozwanej wzajemnej przedstawienia jej racji w odpowiedzi na pozew wzajemny. Także w takim przypadku, Sąd dokonuje oceny w oparciu o zaoferowany mu przez powódkę wzajemną materiał dowodowy, a ten nie jest wystarczający do stwierdzenia nieważności wzoru.</xText> <xText/> <xText>Na kwestionującym ważność wzoru powodzie wzajemnym spoczywa, zgodnie z zasadą <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, obowiązek udowodnienia, że w dacie złożenia wniosku o rejestrację (lub w innej dacie pierwszeństwa), wzór pozbawiony był cechy nowości i/lub indywidualnego charakteru.</xText> <xText/> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink>, strona zobowiązana jest zgłaszać wnioski dowodowe. Ma także obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody (<xLexLink xArt="art. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 3 k.p.c.</xLexLink>). Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. (wyrok Sądu Najwyższego z 15 VII 1999 r. I CKN 415/99) <xBx>Samo twierdzenie strony nie jest dowodem</xBx>, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (<xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink>) powinno być udowodnione przez stronę je zgłaszającą. (<xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 XI 2001 r. I PKN 660/00 Wokanda 2002/7-8/44)</xText> <xText>Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności zwalnia sąd orzekający z odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są same strony. (wyrok Sądu Najwyższego z 16 XII 1997 r. II UKN 406/97 OSNAPiUS 1998/21/641). Ukształtowany system kontradyktoryjnego procesu wyklucza czynienie przez stronę sądu orzekającego adresatem działań czy dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia jej twierdzeń i wykrycia środków dowodowych pozwalających na udowodnienie wysuniętych przez nią żądań.</xText> <xText/> <xText> <xBx> Powódka wzajemna, którą obciążał obowiązek udowodnienia twierdzenia o niespełnieniu przez sporne wzory Wspólnoty warunku nowości i indywidualnego charakteru</xBx>, dowodziła nieważności przedstawiając chińską dokumentację techniczną filiżanki i spodka oraz zeznania świadków uznane przez Sąd za wiarygodne (niezaprzeczone przez stronę przeciwną i nie budzące wątpliwości co do ich zgodności z prawdą). Wobec uznania, że wyniki postępowania dowodowego pozwalają na czynienie ustaleń zgodnych z twierdzeniem powódki wzajemnej, Sąd pominął dowód z zeznań świadka <xAnon>S. L.</xAnon>.</xText> <xText>Na podstawie zaoferowanych dowodów możliwe było jednak wyłącznie stwierdzenie, że zobrazowany w <xAnon>c.</xAnon> dokumentacji technicznej spodek był publicznie jawny przed dniem 4 VIII 2004 r. Dowody te nie pozwoliły natomiast na stwierdzenie przez Sąd braku nowości i indywidualnego charakteru wzoru nr <xAnon>(...)</xAnon>, który na zorientowanym użytkowniku wywołuje odmienne ogólne wrażenie niż chiński produkt.</xText> <xText/> <xText>Jakkolwiek więc <xIx> <xAnon>(...)</xAnon> </xIx>wykazała dowodnie, że spodek przedstawiony w dokumentacji technicznej był znany przed złożeniem wniosku o rejestrację wzoru nr <xAnon>(...)</xAnon> to odmienne wrażenie jakie na zorientowanym użytkowniku wywołuje wzór i produkt uzasadniają oddalenie powództwa wzajemnego w tej części. Brak bowiem dowodów pozwalających na obalenie domniemania ważności zarejestrowanych przez <xAnon> (...)</xAnon> wzorów Wspólnoty, wynikającego z art. 85 rozporządzenia.</xText> <xText/> <xText> <xBx> Stosownie do powołanych wyżej przepisów rozporządzenia, nieuzasadnione jest udzielanie dalszej ochrony wzorowi nr <xAnon>(...)</xAnon>, w takiej postaci w jakiej stał się on przedmiotem rejestracji. </xBx>Powódka główna nie może zatem skutecznie twierdzić o naruszeniu jej prawa wyłącznego i żądać zakazania pozwanej głównej naruszeń na przyszłość, usunięcia skutków już dokonanych naruszeń, a w szczególności zapłaty odszkodowania.</xText> <xText/> <xText>W tym miejscu należy wyjaśnić, że wskazując jako podstawę prawną przepisy prawa krajowego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w żaden sposób nie wykazała, a tym bardziej nie udowodniła, że służą jej do wzorów przemysłowych autorskie prawa majątkowe lub prawo wynikające z rejestracji krajowej.</xText> <xText/> <xText> <xBx> Wobec stwierdzenia braku nowości i indywidualnego charakteru wzoru Wspólnoty zarejestrowanego w <xAnon> (...)</xAnon> pod nr </xBx><xAnon>(...)</xAnon><xBx> , Sąd unieważnił ten wzór, oddalając w pozostałym zakresie powództwo wzajemne <xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon>. </xBx> </xText> <xText/> <xText>O kosztach procesu (zakresie powództwa wzajemnego) Sąd orzekł na zasadzie <xLexLink xArt="art. 100;art. 100 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.</xLexLink>, znosząc je pomiędzy stronami. Sąd zwrócił <xAnon> (...) spółce z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę <xAnon>(...)</xAnon> tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty prowadzenia dowodu z zeznań świadka. Zaliczka uiszczona przez powódkę wzajemną na pokrycie kosztów zawiadomienia <xAnon> (...)</xAnon> zostanie rozliczona przez Sąd po prawomocnym zakończeniu sprawy i przekazaniu Urzędowi tłumaczenia wydanego w sprawie wyroku.</xText> <xText/> <xText><xBx>Rozstrzygając o naruszeniu praw z rejestracji wzoru <xAnon>Wspólnoty nr (...)</xAnon> Sąd zważył co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 XII 2001 r. <xIx>w sprawie wzorów wspólnotowych </xIx>stworzyło ujednolicony system otrzymywania wzoru przemysłowego, objętego jednolitą ochroną z jednakowym skutkiem na całym terytorium Wspólnoty, dążąc do wyeliminowania wcześniejszych, wynikających z różnorodności rozwiązań w poszczególnych państwach członkowskich konfliktów handlowych i przeszkód w swobodnym przepływie towarów. (ust. 3 art.1) Skuteczne <xIx>erga omnes</xIx>, prawo do wzoru wspólnotowego (prawo z rejestracji wzoru i prawo do niezarejestrowanego wzoru przemysłowego) obejmuje każdy wzór, który nie wywołuje u zorientowanego użytkownika ogólnego wrażenia, wywoływanego przez inne już ujawnione wzory (art. 10 ust. 1)</xText> <xText>W razie rejestracji w Urzędzie w <xAnon> (...)</xAnon>, wzór podlega ochronie w okresie 5 lat od daty zgłoszenia jako zarejestrowany wzór wspólnotowy, o ile spełnia przesłanki z art.1 ust.2b w zw. z art. 5 ust.1b i art.6 ust.1b Rozporządzenia. Powstaje wyłączne prawo z rejestracji, polegające na używaniu i zakazywaniu osobom trzecim używania wzoru, w szczególności : wytwarzania, oferowania, wprowadzenia do obrotu, importu i eksportu lub używania produktu, w którym jest zawarty lub zastosowany wzór, lub składowania takiego produktu w tych celach (art. 19 ust.1).</xText> <xText>Rozporządzenie wyznacza zakres uprawnień wynikających z rejestracji wzoru. Korzystaniem jest wytwarzanie (<xIx>making</xIx>) całego produktu, w którym wzór został ucieleśniony lub do którego został zastosowany. Oferowanie produktu dotyczy nie tylko umowy kupna / sprzedaży ale również wynajmu, dzierżawy czy innego przekazania produktu, mającego ostatecznie na celu przeniesienie prawa. Szeroko należy rozumieć zwrot użycie produktu, które obejmuje także wystawy czy pokazy, o ile prowadzi to do zakłócenia normalnej ekonomicznej eksploatacji prawa wyłącznego. Natomiast składowanie nie powinno być interpretowane rozszerzająco, stanowi naruszenie prawa z rejestracji tylko wówczas, gdy dokonane jest w celu oferowania produktu, wprowadzenia go do obrotu, importu itd.</xText> <xText/> <xText>Z rejestracji wzoru Wspólnoty wynikają roszczenia zakazowe względem osoby, która narusza lub grozi naruszeniem prawa m.in. wytwarzając, wprowadzając do obrotu, czy przechowując produkty, w których inkorporowany jest wzór.</xText> <xText/> <xText>Zgodnie z art. 10, wzór podlega ochronie w takim zakresie w jakim wywołuje u zorientowanego użytkownika inne ogólne wrażenie (ust. 1), należy przy tym wziąć pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru (ust. 2). Dla oceny naruszenia (groźby naruszenia) istotne jest zatem ustalenie, że wzór ucieleśniony w produkcie pozwanego jest na tyle podobny do zarejestrowanego na rzecz powoda wzoru Wspólnoty, że nie wywołuje on u zorientowanego użytkownika innego ogólnego wrażenia, uwzględnia się przy tym stopień swobody twórcy przy jego opracowywaniu.</xText> <xText/> <xText>Zakres ochrony wzoru określają <xBx>cechy zewnętrzne</xBx> ujawnione przez uprawnionego w dokumentacji złożonej przy wniosku o rejestrację. Będą to wyłącznie takie <xUx>cechy, które mogą być postrzegane zmysłem wzroku</xUx>. Dyrektywa nr 98/71/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 X 1998 r. <xIx>w sprawie prawnej ochrony wzorów</xIx>, w wersji angielskiej w sposób wyraźny odnosi się do tych właśnie cech. (<xIx>shown visibly</xIx>)</xText> <xText/> <xText>Zakres ochrony zarejestrowanego wzoru będzie zdecydowanie większy gdy swoboda projektanta ograniczona jest w niewielkim stopniu. Wówczas stosunkowo niski stopień podobieństwa może stanowić podstawę do uznania istnienia naruszenia, gdyż nie istnieją obiektywne przyczyny, dla których występujące podobieństwa byłyby konieczne ze względu na brak swobody twórczej w danej dziedzinie. (por. K. Szczepanowska-Kozłowska <xIx>Ochrona wzoru w prawie europejskim. </xIx>PPH nr 5 z 2005 r. s.30-34, M.Poźniak-Niedzielska <xIx>Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim. </xIx>Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.4-11)</xText> <xText/> <xText>Wzory należy porównywać, mając na względzie cechy nowe, nie zaś elementy znane i ogólnie dostępne. Nie należy do treści prawa np. z elementów folkloru czy ukształtowanych historycznie stylów. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego nie obejmuje zatem właściwości wzoru, które są własnością publiczną, a tylko nowe, istotne jego cechy. Istnienie takie samego ogólnego wrażenia nie zawsze przesądza o naśladownictwie; często jest nieuniknioną konsekwencją sytuacji, gdy wygląd przedmiotu jest inspirowany sztuką ludową lub silnie zdeterminowany przez jego funkcję użytkową. Nie byłoby zatem celowe generalne rozciągnięcie wyłączności płynącej z prawa z rejestracji wzoru na wszelkie wzory sprawiające podobne ogólne wrażenia.</xText> <xText/> <xText>W sprawach wzorów wspólnotowych sądy stosują przepisy rozporządzenia (art. 88 ust.1), a w kwestiach w nim nieuregulowanych ustawodawstwo krajowe, zarówno w zakresie przepisów prawa materialnego jak i procesowego, stosowanych do tego samego rodzaju postępowań w sprawach dotyczących praw z rejestracji krajowego wzoru przemysłowego.</xText> <xText/> <xText><xBx>Uznając, że pozwany naruszył</xBx> lub że z jego strony istnieje groźba naruszenia <xBx>praw z rejestracji wzoru Wspólnoty sąd stosuje</xBx>, <xBx>jeśli nie stoją temu na przeszkodzie ważne powody, następujące środki:</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">a</xName> <xText>zabraniające pozwanemu kontynuowania działań, które naruszają lub grożą naruszeniem</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">b</xName> <xText>zajęcie podrobionych produktów;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">c</xName> <xText>zajęcie materiałów i narzędzi wykorzystanych w przeważającej mierze do wytworzenia podrobionych dóbr, jeżeli ich właściciel wiedział do jakich celów były użyte lub w określonych okolicznościach było to oczywiste,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">d</xName> <xText>wszelkie środki pozwalające na nałożenie innych sankcji, odpowiednich w określonych okolicznościach, przewidziane przepisami prawa krajowego, w tym również <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19650460290" xTitle="Ustawa z dnia 12 listopada 1965 r. - Prawo prywatne międzynarodowe" xAddress="Dz. U. z 1965 r. Nr 46, poz. 290">prawa prywatnego międzynarodowego</xLexLink> państwa członkowskiego, w którym naruszenie miało miejsce lub istnieje groźba jego popełnienia. (<xLexLink xArt="art. 89;art. 89 ust. 1" xIsapId="WDU19650460290" xTitle="Ustawa z dnia 12 listopada 1965 r. - Prawo prywatne międzynarodowe" xAddress="Dz. U. z 1965 r. Nr 46, poz. 290">art. 89 ust.1</xLexLink>)</xText> </xUnit> <xText>Sąd w sprawach wzorów wspólnotowych podejmuje, zgodnie z prawem krajowym, niezbędne środki zapewniające przestrzeganie sankcji określonych w ust.1. (ust.2)</xText> <xText/> <xText>Na rozstrzygnięcie sporu dotyczącego naruszenia praw wyłącznych powódki głównej zasadnicze znaczenie miało unieważnienie wzoru wspólnotowego nr <xAnon>(...)</xAnon>, wywołujące skutek od daty rejestracji oraz stwierdzenie przez Sąd odmienności ogólnego wrażenia jakie wywołują wzór wspólnotowy nr <xAnon>(...)</xAnon> oraz oferowany przez pozwaną główną spodek, a w konsekwencji odmowa unieważnienia wzoru powódki głównej i uznanie, że pozwana główna nie naruszała praw z rejestracji <xAnon> (...) S.A.</xAnon> </xText> <xText/> <xText>Należy dodatkowo stwierdzić, że żądając zakazania naruszeń (na przyszłość) powódka powinna była przedstawić prócz świadectwa rejestracji <xAnon> (...)</xAnon> dowód przedłużenia ochrony na dalsze 5 lat, po dniu 4 VIII 2009 r., czego zaniechała. Informacji o przedłużeniu ochrony nie zawiera także internetowa baza danych <xAnon> (...)</xAnon>. Okoliczność tę, decydującą o istnieniu prawa wyłącznego, a w konsekwencji ewentualnego naruszenia, Sąd bierze pod uwagę z urzędu, bez względu na niepodniesienie zarzutu przez pozwaną główną. Powódka nie może zatem skutecznie domagać się zakazania naruszeń na przyszłość i żądać usunięcia skutków naruszeń zaistniałych po 4 VIII 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd pragnie przy tym wyjaśnić, że obowiązkiem powódki głównej, wynikającym z przepisu <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, było przedstawienie kwestionowanego produktu, czy choćby jego fotografii. Dzieje się tak w każdej sprawie o naruszenie praw wyłącznych. Zaniechania powódki głównej reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika nie usprawiedliwiają ani trudności w nabyciu produktu, do którego miała dostęp, skoro wykonano fotografię etykiety (z kodem paskowym produktu pod nazwą <xIx> zestaw filiżanka + spodek biała porcelana </xIx>[...] <xIx> wyprodukowano w <xAnon>C.</xAnon> nr</xIx><xAnon>(...)</xAnon> k.33), ani wysoka cena tego produktu. Powódka ograniczyła się do wniesienia o zobowiązanie pozwanej głównej do złożenia przedmiotu naruszenia, co w sytuacji, w której <xIx> <xAnon> (...)</xAnon> </xIx> zadeklarowała, że go nie posiada, uniemożliwiło Sądowi dokonanie porównania i oceny ogólnego wrażenia jakie wywołują wzory i kwestionowane produkty.</xText> <xText/> <xText>Powódka nie może skutecznie odwoływać się do rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego w sprawie o udzielenie zabezpieczenia, ponieważ uwzględnienie wniosku wynikało z uznania za <xUx>uprawdopodobniony</xUx> zarzutu naruszenia praw wyłącznych. Wobec zaprzeczenia tego faktu w niniejszym postępowaniu i wyjaśnienia przez pozwaną w jakich okolicznościach doszło do złożenia oświadczeń w postępowaniu przedsądowym, w świetle zeznań świadka <xAnon>M. L.</xAnon>, autora pisma z 21 IV 2008 r., powódka zobowiązana była do udowodnienia swych roszczeń, czego w tym postępowaniu nie uczyniła.</xText> <xText>Sprawy z zakresu ochrony własności przemysłowej mają bardziej skomplikowany charakter i wymagają od stron i ich pełnomocników dołożenia większej staranności w przedstawieniu twierdzeń i formułowaniu wniosków dowodowych. Jakkolwiek postępowanie toczy się w trybie właściwym dla spraw gospodarczych, to rola Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych nie ogranicza się do prostego rozstrzygnięcia o racjach stron. Sąd dokonuje normatywnej oceny podobieństwa wzoru i przeciwstawionego mu produktu pod kątem naruszenia praw z rejestracji wzorów wspólnotowych. Rzeczą powodów głównego i wzajemnego jest umożliwić mu dokonanie pełnej i wszechstronnej oceny.</xText> <xText>Wobec nieprzedstawienia przez powódkę główną kwestionowanych produktów Sąd dokonał oceny, odnosząc wzór talerza do rysunku spodka zawartego w dokumentacji technicznej złożonej przez pozwaną główną/powódkę wzajemną, <xIx> <xAnon>L.</xAnon> </xIx> nie przeczyła bowiem, że rysunek oddaje wygląd spodka, który miał być kopią wzoru wspólnotowego nr <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Stwierdzając odmienne ogólne wrażenie jakie wywołują wzór <xIx/><xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>produkt P. (...)</xAnon>, a zatem brak naruszenia, Sąd nie prowadził postępowania dowodowego, odnoszącego się do wykazania okoliczności i zakresu naruszenia, a w szczególności szkody jaka miałaby być wyrządzona powódce głównej w efekcie bezprawnych działań pozwanej głównej. Okoliczności te nie były bowiem istotne dla rozstrzygnięcia sporu w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText> <xBx> O oddaleniu powództwa głównego zadecydowało zatem unieważnienie wzoru wspólnotowego nr <xAnon>(...)</xAnon>, wywołujące skutek od daty rejestracji, brak dowodu przedłużenia ochrony po 4 VIII 2009 r. oraz stwierdzenie przez Sąd odmienności ogólnego wrażenia jakie wywołują wzór wspólnotowy nr <xAnon>(...)</xAnon>. ( <xIx> a contrario</xIx> art. 89 ust. 1 rozporządzenia)</xBx> </xText> <xText/> <xText><xBx>O kosztach procesu (zakresie powództwa głównego) Sąd orzekł na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> – odpowiedzialności za wynik sporu. </xBx></xText> <xText/> <xText>Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. (<xLexLink xArt="art. 99 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3</xLexLink>.) Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego lub rzecznika patentowego zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. (<xLexLink xArt="art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 99 k.p.c.</xLexLink>)</xText> <xText>Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości określa <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021631349" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349">rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 IX 2002 r. <xIx>w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu</xIx></xLexLink><xIx>.</xIx></xText> <xText>Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. (§ 2 ust.1.) Podstawę zasądzenia opłaty stanowią określone w rozdziałach 3-4 stawki minimalne. Opłata nie może być wyższa od sześciokrotnej stawki minimalnej, ani wartości przedmiotu sporu. (§ 2 ust.2.) Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju. (§ 4 ust.1.) Przy wartości przedmiotu sporu od <xAnon>(...)</xAnon> do <xAnon>(...)</xAnon> zł stawki minimalne wynoszą<xAnon>(...)</xAnon>. (§ 6 ust.1 pkt 5) W sprawach, w których przedmiotem jest naruszenie prawa z rejestracji minimalne wynagrodzenie wynosi <xAnon>(...)</xAnon> zł. (§ 10 ust.1 pkt 18) Stawki te nie obejmują opłat od dochodzonych łącznie roszczeń pieniężnych. (§ 10 ust. 2)</xText> <xText/> <xText>Zważywszy charakter sprawy, jej wagę i stopień skomplikowania, Sąd uznał, że adekwatne do nakładu pracy pełnomocnika pozwanego głównego, wykonującego zawód radcy prawnego, jest wynagrodzenie w minimalnej wysokości. (<xAnon>(...)</xAnon>, tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa)</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Beata Piwowarska

Damian Siliwoniuk

aplikant radcowski Magdalena Nowak

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XXII GWwp 8/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych w składzie następującym: Przewodniczący SSO Beata Piwowarska Protokolant aplikant radcowski Magdalena Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2010 r. połączonych spraw z powództwa głównego (...)Spółki Akcyjnej wŁ. przeciwko (...)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wP. o ochronę praw z rejestracji wzorów Wspólnoty i zapłatę oraz z powództwa wzajemnego(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwP. przeciwkoZakładom (...) Spółce AkcyjnejwŁ. o unieważnienie wzorów Wspólnoty I z powództwa głównego : 1 oddala powództwo; 2 zasądza od(...)Spółki Akcyjnej wŁ.na rzecz(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.kwotę(...)złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; II z powództwa wzajemnego : 1 stwierdza nieważność wzoru Wspólnoty zarejestrowanego przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego wA.pod numerem(...)na rzeczZakładów (...) Spółki AkcyjnejwŁ.; 2 w pozostałej części powództwo wzajemne oddala; 3 zwraca(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.kwotę(...), tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty tłumaczenia, uiszczonej w dniu 21 I 2010 r., a zaksięgowanej pod nr(...) 4 znosi pomiędzy stronami koszty postępowania. Sygn. akt XXII GWwp 8/09 UZASADNIENIE W pozwie wniesionym w dniu 2 XI 2009 r., sprecyzowanym w piśmie procesowym z 23 XII 2009 r.,Zakłady (...) Spółka AkcyjnawŁ.domagały się : 1 zasądzenia od(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.kwoty(...)z odsetkami ustawowymi za czas od dnia 1 marca 2007 r. do dnia zapłaty, 2 nakazania pozwanej zaniechania naruszeń praw powódki do wzorów wspólnotowych nr(...)i(...), przez zaprzestanie importowania, używania i wprowadzania do obrotu zestawów filiżanek ze spodkami pod nazwąV., 3 nakazania pozwanej usunięcia skutków dokonanych naruszeń przez wycofanie wprowadzonych dotychczas do obrotu zestawów filiżanek wraz ze spodkami stanowiących kopie wzorów wspólnotowych nr(...)i(...), zastrzeżonych na rzeczZakładów (...), 4 zasądzenia kosztów postępowania. W motywach powódka powoływała się na prowadzoną przezZakłady (...) S.A.wŁ.działalność produkcyjną i handlową artykułów z porcelany. Fabryka powódki jest największą i jedną z najnowocześniejszych w Polsce. W katalogu oferowanych przez nią wyrobów znajdują się m.in. porcelanowe zestawy - filiżanka i spodekV., których charakterystyczny, oryginalny kształt jest przedmiotem wzorów zarejestrowanych w(...). (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.prowadzi sieć handlową obejmującą ponad sto sklepów na terenie Polski. Pozwana bezprawnie wykorzystuje wzory zastrzeżone na rzecz powódki. Wprowadza do obrotu artykuły stanowiące kopie zestawówV., ze względu na ich cechy, takie jak kształt, rozmiar i kolor. Pozwana przyznała, iż narusza prawa wyłączne(...), wyraziła ubolewanie oraz zadeklarowała wolę utylizacji kwestionowanych produktów i zaprzestania wprowadzania ich do obrotu w przyszłości. Nie wywiązała się jednak ze zobowiązania i nie zaprzestała naruszania praw powódki. Jako podstawę prawną swych żądań (...)wskazała przepisy art. 88 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002,art. 287 ust. 1 i art. 292 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowejorazart. 79 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (k.1-76, 146) Zarządzeniem z dnia 25 XI 2009 r. zwrócono pozew w pkt 1., obejmującym żądanie zasądzenia na rzecz powódki od(...) spółki z o.o.wP.kwoty(...)z odsetkami ustawowymi od 1 III 2007 r. do dnia zapłaty. (k.84-86) Po ponownym wniesieniu pozwu (sygn. akt XXII GWzt 4/10), w dniu 17 II 2010 r. Sąd postanowił połączyć tę sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z powództwaZakładów (...) S.A.wŁ.przeciwko(...) spółce z o.o.wP.- o ochronę praw z rejestracji wzoru Wspólnoty - sygn. akt XXII GWwp 8/09. (art. 219 k.p.c.) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwP.wniosła o oddalenie powództw i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.Zarzuciła, że żądania są nieusprawiedliwione co do zasady i nieudowodnione co do wysokości. Powołała się przy tym na nieważność spornych wzorów. (k.96-119, 213-226) Pozwana wystąpiła z pozwem wzajemnym o unieważnienie wzorów Wspólnoty zarejestrowanych w(...)pod numerami(...)i(...) , żądając także zasądzenia kosztów postępowania. Zarzuciła, że zarejestrowane na rzecz powódki, wzory nie spełniają przesłanek nowości i indywidualnego charakteru. Zestaw sprzedawany przez pozwaną główną, a powódkę wzajemną był publicznie ujawniony już w marcu 2003 r. Od dnia 4 III 2003 r. był produkowany wC.i wprowadzany do obrotu, także na terytorium Unii Europejskiej. Na poparcie swych twierdzeń zaoferowała dowody z dokumentów – dokumentacji technicznej producenta kwestionowanych zestawów porcelany stołowej oraz z zeznań świadkówS. L.,M. L.iA. K.. (k.96-119) Odpis pozwu wzajemnego został doręczony pełnomocnikowi pozwanej wzajemnej w dniu 12 I 2010 r. (k.173)Zakłady (...) S.A.wŁ.nie złożyły jednak odpowiedzi na pozew wzajemny. W piśmie procesowym złożonym w dniu 28 I 2010 r. - po upływie terminu określonego wart. 47914§ 2 k.p.c.-L.zażądała oddalenia powództwa wzajemnego, podnosząc zarzuty dotyczące wartości dowodowej dokumentów zaoferowanych przez(...)na poparcie twierdzenia o nieważności wzorów. Odniosła się do nich w sposób bardzo ogólny także na rozprawie w dniu 15 III 2010 r. Twierdzenia i zarzuty podnoszone przez pozwaną wzajemną z nieusprawiedliwionym opóźnieniem zostały pominięte przez Sąd. (k.190-193) O wytoczeniu powództwa w sprawie o stwierdzenie nieważności wzorów Wspólnoty Sąd zawiadomił(...).(k.182) Sąd ustalił, żew dniu 5 VIII 2004 r. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego wA., dokonał rejestracji zgłoszonych tego dnia wzoru Wspólnoty :  pod nr(...)filiżanki, przedstawiającej się następująco : (...)  pod nr(...)talerza (naczynia), przedstawiającego się następująco : (...) o czym opublikowano w dniu 14 XII 2004 r. (bezsporne – tak też świadectwa rejestracji k. 148-151, 153-156) W dacie zgłoszenia – 5 VIII 2004 r., wzór nr(...)nie był nowy i nie miał indywidualnego charakteru warunkującego jego ważność i uzasadniającego udzielenie powódce ochrony przed działaniami stanowiącymi naruszenie praw z rejestracji. Wzór ten, przedstawia filiżankę widzianą jedynie z góry i z dołu, nie pozwalając na dokonanie pełnego, całościowego oglądu, określenia kształtu i wysokości filiżanki oraz kształtu uszka. Jako wzór nr(...)została zarejestrowana fotografia filiżanki oglądanej z góry i z dołu. Ogląd(...)jest powszechnie spotykany, identyczny jak wszystkie inne filiżanki i kubki o okrągłym przekroju, z uszkiem. Ogląd(...)jest często spotykany. Spód filiżanki jest ukształtowany jako okrągła podstawa, obudowana konturem w kształcie czworokąta. Zagłębienie filiżanki, umożliwiające umieszczenie w niej cieczy, uszko, służące uchwyceniu oraz okrągły cokolik na spodzie, przeznaczony do ustabilizowania filiżanki na spodku, są determinowane funkcją produktu, dla którego wzór został opracowany. Elementy jakie zostały zarejestrowane nie cechują się indywidualnym charakterem i były publicznie jawne przed dniem 5 VIII 2004 r. Nie wywołują one na zorientowanym użytkowniku odmiennego ogólnego wrażenia niż inne filiżanki powszechnie dostępne na rynku. W marcu 2003 r., wzór taki został opracowany dla produktów chińskiejfabryki (...). Ltd. Został ujawniony publicznie przez producenta, a produkty ucieleśniające ten wzór były importowane do(...)i oferowane do sprzedaży począwszy od 2004 r. (dowód : dokumentacja techniczna k.122-129, oświadczenie k.171, zeznania świadkówM. L.k. 210,A. K.k. 210-211) W ocenie Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych, wzór zarejestrowany przez(...)w dniu 5 VIII 2004 r. przedstawia popularną i powszechnie znaną przed tą datą filiżankę. Jej kształt, materiał, z których została wytworzona, kolorystyka, proporcje, ani układ linii nie mają cech indywidualnych, które mogłyby wyróżniać ją od wcześniej ujawnionych wzorów przemysłowych. Wzór wspólnotowy zarejestrowany w(...)pod nr(...)przedstawia talerz (naczynie), podczas gdy talerzyk w zestawie produkcji chińskiej jest w istocie spodkiem (wg definicji słownika języka polskiego jest to talerz niewielkiej średnicy, przeznaczony zazwyczaj jako podstawka pod filiżankę lub szklankę). Względy użytkowe – zapobieganie przesuwaniu, stabilizacja kubka na talerzyku – decydują o istnieniu okrągłego wyżłobienia w centralnej części spodka. W nim sytuuje się okrągła podstawa kubka. Talerzyk pozwanej ma odmienne od wzoru powódki kształty, linie i proporcje. Rogi są bardziej zaokrąglone, część środkowa jest większa, a pas brzegowy istotnie węższy od wzoru powódki. W tym ostatnim, część centralna służąca układaniu potraw jest zdecydowanie większa, zaś pas obrzeżający ją, węższy. Rogi talerzyka – zarówno zewnętrzne, jak i zarysowane wewnątrz są ostre. W przekonaniu Sądu odrębna rejestracja filiżanki i talerzyka, a także brak elementu pozwalającego na ich łączne używanie wywołują wątpliwości co do prawdziwości tezy powódki głównej, o tym, że obydwa sporne wzory tworzą zestaw oferowany pod nazwą handlowąV.. Brak również podstaw do stwierdzenia, że pozwana główna oferuje pod nazwąV.swe produkty, które kopiują kształt, rozmiar i kolor produktów (nie zaś wzorów) powódki głównej. Wzór nr(...)różni się zasadniczo od spodka zobrazowanego w dokumentacji technicznej przedstawionej przez powódkę wzajemną. Na zorientowanym użytkowniku wywołują one odmienne ogólne wrażenie. (ocena normatywna Sądu dokonywana na podstawie świadectw rejestracji k.148-149, 153-154 i dokumentacji technicznej produktów oferowanych przezspółkę (...)k.122-123, 124-125, tłumaczenia k.126-129) Ze względu na charakter sprawy, w pierwszym rzędzie należało rozstrzygnąć o zasadności zawartych w pozwie wzajemnym żądaństwierdzenia nieważności wzorów Wspólnoty zarejestrowanych na rzeczZakładów (...) S.A.wŁ.pod numerami(...)i(...). W tej mierze Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych zważył : Przepis art. 85 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 XII 2001 r.w sprawie wzorów wspólnotowych(Dz.U.UE.L.02.3.1, z 5 I 2002 r. Dz.U.UE.L.02.3.1) stanowi, że unieważnienia wzoru dochodzić można występując ze stosownym wnioskiem do Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego lub w trybie pozwu wzajemnego w sprawie o naruszenie. W tym przypadku nie ma zastosowaniaart. 47914§ 3 k.p.c., obowiązujący w sprawach wszczętych po dniu 20 III 2007 r., wyłączający dopuszczalność zgłaszania pozwu wzajemnego w postępowaniu szczególnym w sprawach gospodarczych. Z art. 85 rozporządzenia wynikadomniemanie ważności wzoru Wspólnoty. Przepis ten stanowi w ust. 1., że w postępowaniu w sprawie o naruszenie wzoru zarejestrowanego sądy uznają go za ważny. Jeżeli w toku postępowania wywołanego pozwem wzajemnym ważność wzoru zostanie zaprzeczona, sąd, uznając, że jedna z przyczyn wymienionych w art. 25 sprzeciwia się utrzymaniu wzoru, stwierdza jego nieważność. (art. 86 ust. 1a) W przeciwnym razie oddala powództwo wzajemne. (art. 86 ust. 1b) Zgodnie z art. 25 ust. 1, wzór wspólnotowy może zostać uznany za nieważny, m.in. gdy: a.nie jest wzorem w rozumieniu definicji zawartej w art. 3a., b.nie spełnia wymogów art. 4-9. Rozporządzenie zawiera legalną definicję wzoru przemysłowego. Cechą charakterys-tyczną jest odmienne ujęcie wzoru w stosunku do definicji zawartych dotąd w ustawach państw członkowskich Unii Europejskiej. Jest nim bowiempostać całego produktu lub jego części, wynikająca w szczególności z cech linii konturów, kolorystyki, kształtu,tekstury lub materiałów samego produktu lub jego ornamentacji. (art. 3a) Natomiast produktem jest każdy przedmiot przemysłowy lub rękodzielniczy, włączając w to m.in. części przeznaczone do stworzenia produktu złożonego (składającego się z wielu części, dających się zastępować umożliwiając rozłożenie i ponowne złożenie), opakowanie, wygląd zewnętrzny, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych. Krajowe prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie, natomiast przepisy rozporządzenia, regulując zakres ochrony, nie odnoszą go ani nie ograniczają do produktu, w którym wzór jest uprzedmiotowiony. Zgodnie jednak z poglądem wyrażonym przez Sąd Unii Europejskiej w wyroku wydanym w dniu 18 III 2010 r. w sprawie T-9/07 (...)S.A. vs. (...) Inc.(teza 56.) : z art. 36 ust. 6 rozporządzenia nr 6/2002 wynika, że przy określaniu produktu, w którym sporny wzór ma być zawarty lub zastosowany, należy uwzględnić wskazanie tego produktu zawarte w zgłoszeniu rozpatrywanego wzoru, ale także, w razie potrzeby, sam wzór – w zakresie, w jakim ukazuje on charakter produktu, jego przeznaczenie i funkcję. Wzięcie pod uwagę samego wzoru może bowiem pozwolić na umiejscowienie danego produktu w ramach szerszej kategorii towarów wskazanej przy rejestracji, a w konsekwencji na dokładne określenie poinformowanego użytkownika i stopnia swobody twórcy przy opracowywaniu danego wzoru. Wygląd (postać) przejawia się w zewnętrznych cechach charakterystycznych produktu, w jego formie, ukształtowaniu albo w samym przyozdobieniu, wyrażającym się w zestawieniu linii, konturów, doborze kolorów lub użyciu powierzchni o specjalnych właściwościach. W wyglądzie zewnętrznym produktu mieszczą się wszystkie jego charakterystyczne cechy, które są wizualnie postrzegalne, widoczne w czasie normalnego użytkowania przez użytkownika finalnego. (tak M. Poźniak-NiedzielskaWzór wspólnoty.wOchrona znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej.UPRP W-wa 2004 s.56, 57,Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim.Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.4-11) Wzór Wspólnoty podlega ochronie w takim zakresie, w jakim jest nowy i posiada indywidualny charakter.(art. 4 ust.1) Obydwie wymienione przesłanki muszą występować łącznie. Zarejestrowany wzór Wspólnoty uważa się zanowy, jeśli wzór identyczny nie został udostępniony publicznie przed datą złożenia wniosku o rejestracjęlub, jeśli wystąpiono o pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa. (art. 5 ust.1b) Uważa się, że wzór udostępniono publicznie, jeżeli został on opublikowany po zarejestrowaniu lub w inny sposób, wystawiony, wykorzystany w handlu, lub w inny sposób ujawniony przed datą określoną w art.5 ust. 1a i art.6 ust.1a lub w art.5 ust.1b i art.6 ust.1b, z wyjątkiem przypadków, gdy wydarzenia te nie mogły stać się dostatecznie znane podczas zwykłego toku prowadzenia spraw środowiskom wyspecjalizowanym w danej branży, działającym we Wspólnocie. Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeżeli został on ujawniony jedynie osobie trzeciej pod wyraźnym lub dorozumianym warunkiem zachowania poufności. (art. 7 ust. 1 w zw. z art. 5) Wzory uważa się za identyczne, jeżeli ich cechy różnią się jedynie nieistotnymi szczegółami.(art. 5 ust.2) Cechę nowości wzoru (rysunku, modelu) niweczy zatem wyłącznie jego identyczność lub występowanie różnic zaledwie w nieznaczących szczegółach w porównaniu z wzorem udostępnionym wcześniej przez publikację rejestracji, wystawienie, używanie w handlu lub w jakikolwiek inny sposób. Tylko zatem różnice cech istotnych pozwalają uznać, że porównywane wzory nie są identyczne.(tak K. Szczepanowska-Kozłowska Zdolność rejestracyjna wzoru w prawie Unii Europejskiej. PPH nr 3 z 2005 r. s.45-50) Zarejestrowany wzór Wspólnoty cechuje indywidualny charakter, jeśli całościowe (ogólne) wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na takim użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie przed datą dokonania zgłoszenia wzoru do rejestracji, od której ma być chroniony lub, jeśli zastrzeżono pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa. (art. 6 ust.1b) Przy ocenie indywidualnego charakteru bierze się pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru. (art. 6 ust.2)Określenie, czy wzór ma indywidualny charakter, powinno być uzależnione od faktu, czy ogólne wrażenie wywierane na poinformowanym użytkowniku dokonującym oglądu danego wzoru różni się wyraźnie od wrażenia związanego z istniejącą całością wzoru, przy uwzględnieniu natury produktu, do którego odnosi się wzór lub w którym się zawiera, w szczególności do sektora przemysłu, do którego należy, oraz stopień swobody twórcy podczas tworzenia danego wzoru.(pkt 14 Preambuły) Oceniając indywidualny charakter wzoru Sąd musi rozważyć na ile utrudnione jest w określonej dziedzinie przemysłu tworzenie rysunków i modeli o charakterze indywidualnym. Swobodę tę mogą ograniczać narzucane projektantom względy funkcjonalne, techniczne, handlowe, a także tendencje panujące w modzie, czy gusta nabywców. Ocena indywidualnego charakteru rysunku lub modelu opiera się na ogólnym wrażeniu, jakie wywołuje on na zorientowanym użytkowniku(informed user, l'utilisateur averti)w odniesieniu do tego co poprzednio istniało w tej samej dziedzinie produktów.Wrażenie to musi być wyraźnie odmienne. Bez znaczenia jest, że wzór różni się od wcześniejszego rysunku lub modelu pewną, nawet dużą liczbą szczegółów, jeśli mimo wszystko zorientowany użytkownik (bardziej obiektywny, wnikliwy, posiadający lepszą znajomość przedmiotu, używający go i posługujący się nim jako znawca) odnosi wrażenie, że widział już taki wzór. (déjà vu) Wzór będzie miał charakter indywidualny jedynie wówczas, gdy ma na tyle silnązdolność odróżniającą go od innych, że będzie mógł być zindywidualizowany przez zorientowanego użytkownika. (tak M. Poźniak-Niedzielska Wzór wspólnoty.w Ochrona znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej.UPRP Warszawa 2004 s.57-59) Wymóg, by był to użytkownik zorientowany, wskazuje na konieczność ograniczenia kręgu użytkowników relewantnych dla oceny ogólnego wrażenia. To zorientowanie powinno być zatem pewnym "wyczuleniem" takiego odbiorcy, polegającym na świadomości różnej postaci przedmiotów materialnych jako efektu intelektualnego, kreatywnego wysiłku, a w efekcie skłonności do wyboru określonego produktu ze względu na jego cechy wizualne.(tak K.Szczepanowska-Kozłowska Zdolność(…) s.45-50) Określenie zorientowany użytkownikstanowi pewne nawiązanie do terminu znawcaużywanego w odniesieniu do wynalazków (art. 26 p.w.p.). Podobieństwo wzorów nie musi być oceniane przez ekspertów z danej dziedziny wzornictwa, lecz wystarczy, by uczyniły to osoby, które mają wystarczający zasób ogólnej wiedzy, aby ocenić wzór pod kątem widzenia. Za zorientowanego może być uważany stały użytkownik produktu, ale także ten, który używając go doraźnie dobrze go zna. Będzie nim także każdy podmiot związany z tworzeniem, przechowywaniem lub dystrybucją produktu, znający dobrze jego walory użytkowe i cechy techniczne. (tak J. Sozański Ochrona własności intelektualnej i przemysłowej w Unii Europejskiej – prawo wzorów przemysłowych krajowych i wspólnotowych. nr 12/2005 s.30-37) Sąd podziela poglądM. N., że zorientowany (uświadomiony) użytkownik to taki, który jest bardziej przenikliwy i ma lepszą niż zwykły znajomość przedmiotu. Nie jest to sam twórca ani przeciętny odbiorca, ani znawca w określonej dziedzinie lecz osoba, która tkwi pomiędzy nimi. Od zorientowanego użytkownika wymaga się określonych kwalifikacji, zatem nie może nim być nabywca (konsument) lecz osoba, która używa przedmiotu i posługuje się nim jako znawca. Niekoniecznie musi to być finalny użytkownik. ( Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim. Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.6) W okolicznościach niniejszej sprawy, zorientowanymi użytkownikami porcelany stołowej są w szczególności osoby prowadzące i zajmujące się wyposażeniem restauracji czy kawiarni, ale może nim być również każda osoba, najczęściej kobieta, przywiązująca wagę do używanych w jej domu naczyń stołowych. Tego typu produkty są stale obecne w naszym życiu, powszechnie używane w bardzo różnych miejscach i sytuacjach. Wraz z doświadczeniem życiowym każdy z nas powiększa swą znajomość wzornictwa i orientację w panujących modach czy trendach. Pełnione przez filiżanki i spodki funkcje oraz przyzwyczajenia użytkowników istotnie ograniczają swobodę twórczą, która realizowana jest głównie w ornamentyce i kolorystyce produktów, rzadziej w ich kształtach, liniach, czy proporcjach (tu np. oryginalne wzornictwo (...)). W efekcie orzeczenia o unieważnieniu uważa się, że wzór wspólnotowy od początku nie rodził skutków określonych w rozporządzeniu, w zakresie w jakim został uznany za nieważny.(art. 26 ust. 1) W przekonaniu Sądu, ze względu na jego skutekex tunc, stwierdzenie nieważności wzoru wspólnotowego może nastąpić także po zakończeniu ochrony. Wzory wspólnotowe, których ważność zakwestionowała powódka wzajemna nie mają żadnych szczególnych cech, decydujących o ich oryginalności i indywidualnym charakterze. Filiżanka (wzór nr(...)) nie wywołuje na zorientowanym użytkowniku odmiennego od innych ogólnego wrażenia.C.dokumentacja techniczna wiarygodnie obrazuje brak nowości i oryginalnego charakteru tego wzoru. Talerzyk (wzór nr(...), jakkolwiek niczym szczególnym się nie wyróżnia, to nie można zasadnie twierdzić o jego podobieństwie do spodka, produkowanego wC.i stanowiącego element kompletu oferowanego do sprzedaży przez pozwaną. Sąd nie może zaś orzec o unieważnieniu, kierując się wyłącznie zaniechaniem pozwanej wzajemnej przedstawienia jej racji w odpowiedzi na pozew wzajemny. Także w takim przypadku, Sąd dokonuje oceny w oparciu o zaoferowany mu przez powódkę wzajemną materiał dowodowy, a ten nie jest wystarczający do stwierdzenia nieważności wzoru. Na kwestionującym ważność wzoru powodzie wzajemnym spoczywa, zgodnie z zasadąart. 6 k.c., obowiązek udowodnienia, że w dacie złożenia wniosku o rejestrację (lub w innej dacie pierwszeństwa), wzór pozbawiony był cechy nowości i/lub indywidualnego charakteru. Zgodnie zart. 232 k.p.c., strona zobowiązana jest zgłaszać wnioski dowodowe. Ma także obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody (art. 3 k.p.c.). Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. (wyrok Sądu Najwyższego z 15 VII 1999 r. I CKN 415/99)Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę je zgłaszającą. (art. 232 k.p.c.iart. 6 k.c.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 XI 2001 r. I PKN 660/00 Wokanda 2002/7-8/44) Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności zwalnia sąd orzekający z odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są same strony. (wyrok Sądu Najwyższego z 16 XII 1997 r. II UKN 406/97 OSNAPiUS 1998/21/641). Ukształtowany system kontradyktoryjnego procesu wyklucza czynienie przez stronę sądu orzekającego adresatem działań czy dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia jej twierdzeń i wykrycia środków dowodowych pozwalających na udowodnienie wysuniętych przez nią żądań. Powódka wzajemna, którą obciążał obowiązek udowodnienia twierdzenia o niespełnieniu przez sporne wzory Wspólnoty warunku nowości i indywidualnego charakteru, dowodziła nieważności przedstawiając chińską dokumentację techniczną filiżanki i spodka oraz zeznania świadków uznane przez Sąd za wiarygodne (niezaprzeczone przez stronę przeciwną i nie budzące wątpliwości co do ich zgodności z prawdą). Wobec uznania, że wyniki postępowania dowodowego pozwalają na czynienie ustaleń zgodnych z twierdzeniem powódki wzajemnej, Sąd pominął dowód z zeznań świadkaS. L.. Na podstawie zaoferowanych dowodów możliwe było jednak wyłącznie stwierdzenie, że zobrazowany wc.dokumentacji technicznej spodek był publicznie jawny przed dniem 4 VIII 2004 r. Dowody te nie pozwoliły natomiast na stwierdzenie przez Sąd braku nowości i indywidualnego charakteru wzoru nr(...), który na zorientowanym użytkowniku wywołuje odmienne ogólne wrażenie niż chiński produkt. Jakkolwiek więc (...)wykazała dowodnie, że spodek przedstawiony w dokumentacji technicznej był znany przed złożeniem wniosku o rejestrację wzoru nr(...)to odmienne wrażenie jakie na zorientowanym użytkowniku wywołuje wzór i produkt uzasadniają oddalenie powództwa wzajemnego w tej części. Brak bowiem dowodów pozwalających na obalenie domniemania ważności zarejestrowanych przez(...)wzorów Wspólnoty, wynikającego z art. 85 rozporządzenia. Stosownie do powołanych wyżej przepisów rozporządzenia, nieuzasadnione jest udzielanie dalszej ochrony wzorowi nr(...), w takiej postaci w jakiej stał się on przedmiotem rejestracji.Powódka główna nie może zatem skutecznie twierdzić o naruszeniu jej prawa wyłącznego i żądać zakazania pozwanej głównej naruszeń na przyszłość, usunięcia skutków już dokonanych naruszeń, a w szczególności zapłaty odszkodowania. W tym miejscu należy wyjaśnić, że wskazując jako podstawę prawną przepisy prawa krajowego(...) S.A.w żaden sposób nie wykazała, a tym bardziej nie udowodniła, że służą jej do wzorów przemysłowych autorskie prawa majątkowe lub prawo wynikające z rejestracji krajowej. Wobec stwierdzenia braku nowości i indywidualnego charakteru wzoru Wspólnoty zarejestrowanego w(...)pod nr(...) , Sąd unieważnił ten wzór, oddalając w pozostałym zakresie powództwo wzajemne(...) spółki z o.o.wP.. O kosztach procesu (zakresie powództwa wzajemnego) Sąd orzekł na zasadzieart. 100 zdanie pierwsze k.p.c., znosząc je pomiędzy stronami. Sąd zwrócił(...) spółce z o.o.wP.kwotę(...)tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty prowadzenia dowodu z zeznań świadka. Zaliczka uiszczona przez powódkę wzajemną na pokrycie kosztów zawiadomienia(...)zostanie rozliczona przez Sąd po prawomocnym zakończeniu sprawy i przekazaniu Urzędowi tłumaczenia wydanego w sprawie wyroku. Rozstrzygając o naruszeniu praw z rejestracji wzoruWspólnoty nr (...)Sąd zważył co następuje : Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 XII 2001 r.w sprawie wzorów wspólnotowychstworzyło ujednolicony system otrzymywania wzoru przemysłowego, objętego jednolitą ochroną z jednakowym skutkiem na całym terytorium Wspólnoty, dążąc do wyeliminowania wcześniejszych, wynikających z różnorodności rozwiązań w poszczególnych państwach członkowskich konfliktów handlowych i przeszkód w swobodnym przepływie towarów. (ust. 3 art.1) Skuteczneerga omnes, prawo do wzoru wspólnotowego (prawo z rejestracji wzoru i prawo do niezarejestrowanego wzoru przemysłowego) obejmuje każdy wzór, który nie wywołuje u zorientowanego użytkownika ogólnego wrażenia, wywoływanego przez inne już ujawnione wzory (art. 10 ust. 1) W razie rejestracji w Urzędzie w(...), wzór podlega ochronie w okresie 5 lat od daty zgłoszenia jako zarejestrowany wzór wspólnotowy, o ile spełnia przesłanki z art.1 ust.2b w zw. z art. 5 ust.1b i art.6 ust.1b Rozporządzenia. Powstaje wyłączne prawo z rejestracji, polegające na używaniu i zakazywaniu osobom trzecim używania wzoru, w szczególności : wytwarzania, oferowania, wprowadzenia do obrotu, importu i eksportu lub używania produktu, w którym jest zawarty lub zastosowany wzór, lub składowania takiego produktu w tych celach (art. 19 ust.1). Rozporządzenie wyznacza zakres uprawnień wynikających z rejestracji wzoru. Korzystaniem jest wytwarzanie (making) całego produktu, w którym wzór został ucieleśniony lub do którego został zastosowany. Oferowanie produktu dotyczy nie tylko umowy kupna / sprzedaży ale również wynajmu, dzierżawy czy innego przekazania produktu, mającego ostatecznie na celu przeniesienie prawa. Szeroko należy rozumieć zwrot użycie produktu, które obejmuje także wystawy czy pokazy, o ile prowadzi to do zakłócenia normalnej ekonomicznej eksploatacji prawa wyłącznego. Natomiast składowanie nie powinno być interpretowane rozszerzająco, stanowi naruszenie prawa z rejestracji tylko wówczas, gdy dokonane jest w celu oferowania produktu, wprowadzenia go do obrotu, importu itd. Z rejestracji wzoru Wspólnoty wynikają roszczenia zakazowe względem osoby, która narusza lub grozi naruszeniem prawa m.in. wytwarzając, wprowadzając do obrotu, czy przechowując produkty, w których inkorporowany jest wzór. Zgodnie z art. 10, wzór podlega ochronie w takim zakresie w jakim wywołuje u zorientowanego użytkownika inne ogólne wrażenie (ust. 1), należy przy tym wziąć pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru (ust. 2). Dla oceny naruszenia (groźby naruszenia) istotne jest zatem ustalenie, że wzór ucieleśniony w produkcie pozwanego jest na tyle podobny do zarejestrowanego na rzecz powoda wzoru Wspólnoty, że nie wywołuje on u zorientowanego użytkownika innego ogólnego wrażenia, uwzględnia się przy tym stopień swobody twórcy przy jego opracowywaniu. Zakres ochrony wzoru określającechy zewnętrzneujawnione przez uprawnionego w dokumentacji złożonej przy wniosku o rejestrację. Będą to wyłącznie takiecechy, które mogą być postrzegane zmysłem wzroku. Dyrektywa nr 98/71/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 X 1998 r.w sprawie prawnej ochrony wzorów, w wersji angielskiej w sposób wyraźny odnosi się do tych właśnie cech. (shown visibly) Zakres ochrony zarejestrowanego wzoru będzie zdecydowanie większy gdy swoboda projektanta ograniczona jest w niewielkim stopniu. Wówczas stosunkowo niski stopień podobieństwa może stanowić podstawę do uznania istnienia naruszenia, gdyż nie istnieją obiektywne przyczyny, dla których występujące podobieństwa byłyby konieczne ze względu na brak swobody twórczej w danej dziedzinie. (por. K. Szczepanowska-KozłowskaOchrona wzoru w prawie europejskim.PPH nr 5 z 2005 r. s.30-34, M.Poźniak-NiedzielskaOchrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim.Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s.4-11) Wzory należy porównywać, mając na względzie cechy nowe, nie zaś elementy znane i ogólnie dostępne. Nie należy do treści prawa np. z elementów folkloru czy ukształtowanych historycznie stylów. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego nie obejmuje zatem właściwości wzoru, które są własnością publiczną, a tylko nowe, istotne jego cechy. Istnienie takie samego ogólnego wrażenia nie zawsze przesądza o naśladownictwie; często jest nieuniknioną konsekwencją sytuacji, gdy wygląd przedmiotu jest inspirowany sztuką ludową lub silnie zdeterminowany przez jego funkcję użytkową. Nie byłoby zatem celowe generalne rozciągnięcie wyłączności płynącej z prawa z rejestracji wzoru na wszelkie wzory sprawiające podobne ogólne wrażenia. W sprawach wzorów wspólnotowych sądy stosują przepisy rozporządzenia (art. 88 ust.1), a w kwestiach w nim nieuregulowanych ustawodawstwo krajowe, zarówno w zakresie przepisów prawa materialnego jak i procesowego, stosowanych do tego samego rodzaju postępowań w sprawach dotyczących praw z rejestracji krajowego wzoru przemysłowego. Uznając, że pozwany naruszyłlub że z jego strony istnieje groźba naruszeniapraw z rejestracji wzoru Wspólnoty sąd stosuje,jeśli nie stoją temu na przeszkodzie ważne powody, następujące środki: a zabraniające pozwanemu kontynuowania działań, które naruszają lub grożą naruszeniem b zajęcie podrobionych produktów; c zajęcie materiałów i narzędzi wykorzystanych w przeważającej mierze do wytworzenia podrobionych dóbr, jeżeli ich właściciel wiedział do jakich celów były użyte lub w określonych okolicznościach było to oczywiste, d wszelkie środki pozwalające na nałożenie innych sankcji, odpowiednich w określonych okolicznościach, przewidziane przepisami prawa krajowego, w tym równieżprawa prywatnego międzynarodowegopaństwa członkowskiego, w którym naruszenie miało miejsce lub istnieje groźba jego popełnienia. (art. 89 ust.1) Sąd w sprawach wzorów wspólnotowych podejmuje, zgodnie z prawem krajowym, niezbędne środki zapewniające przestrzeganie sankcji określonych w ust.1. (ust.2) Na rozstrzygnięcie sporu dotyczącego naruszenia praw wyłącznych powódki głównej zasadnicze znaczenie miało unieważnienie wzoru wspólnotowego nr(...), wywołujące skutek od daty rejestracji oraz stwierdzenie przez Sąd odmienności ogólnego wrażenia jakie wywołują wzór wspólnotowy nr(...)oraz oferowany przez pozwaną główną spodek, a w konsekwencji odmowa unieważnienia wzoru powódki głównej i uznanie, że pozwana główna nie naruszała praw z rejestracji(...) S.A. Należy dodatkowo stwierdzić, że żądając zakazania naruszeń (na przyszłość) powódka powinna była przedstawić prócz świadectwa rejestracji(...)dowód przedłużenia ochrony na dalsze 5 lat, po dniu 4 VIII 2009 r., czego zaniechała. Informacji o przedłużeniu ochrony nie zawiera także internetowa baza danych(...). Okoliczność tę, decydującą o istnieniu prawa wyłącznego, a w konsekwencji ewentualnego naruszenia, Sąd bierze pod uwagę z urzędu, bez względu na niepodniesienie zarzutu przez pozwaną główną. Powódka nie może zatem skutecznie domagać się zakazania naruszeń na przyszłość i żądać usunięcia skutków naruszeń zaistniałych po 4 VIII 2009 r. Sąd pragnie przy tym wyjaśnić, że obowiązkiem powódki głównej, wynikającym z przepisuart. 6 k.c., było przedstawienie kwestionowanego produktu, czy choćby jego fotografii. Dzieje się tak w każdej sprawie o naruszenie praw wyłącznych. Zaniechania powódki głównej reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika nie usprawiedliwiają ani trudności w nabyciu produktu, do którego miała dostęp, skoro wykonano fotografię etykiety (z kodem paskowym produktu pod nazwą zestaw filiżanka + spodek biała porcelana[...] wyprodukowano wC.nr(...)k.33), ani wysoka cena tego produktu. Powódka ograniczyła się do wniesienia o zobowiązanie pozwanej głównej do złożenia przedmiotu naruszenia, co w sytuacji, w której (...) zadeklarowała, że go nie posiada, uniemożliwiło Sądowi dokonanie porównania i oceny ogólnego wrażenia jakie wywołują wzory i kwestionowane produkty. Powódka nie może skutecznie odwoływać się do rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego w sprawie o udzielenie zabezpieczenia, ponieważ uwzględnienie wniosku wynikało z uznania zauprawdopodobnionyzarzutu naruszenia praw wyłącznych. Wobec zaprzeczenia tego faktu w niniejszym postępowaniu i wyjaśnienia przez pozwaną w jakich okolicznościach doszło do złożenia oświadczeń w postępowaniu przedsądowym, w świetle zeznań świadkaM. L., autora pisma z 21 IV 2008 r., powódka zobowiązana była do udowodnienia swych roszczeń, czego w tym postępowaniu nie uczyniła. Sprawy z zakresu ochrony własności przemysłowej mają bardziej skomplikowany charakter i wymagają od stron i ich pełnomocników dołożenia większej staranności w przedstawieniu twierdzeń i formułowaniu wniosków dowodowych. Jakkolwiek postępowanie toczy się w trybie właściwym dla spraw gospodarczych, to rola Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych nie ogranicza się do prostego rozstrzygnięcia o racjach stron. Sąd dokonuje normatywnej oceny podobieństwa wzoru i przeciwstawionego mu produktu pod kątem naruszenia praw z rejestracji wzorów wspólnotowych. Rzeczą powodów głównego i wzajemnego jest umożliwić mu dokonanie pełnej i wszechstronnej oceny. Wobec nieprzedstawienia przez powódkę główną kwestionowanych produktów Sąd dokonał oceny, odnosząc wzór talerza do rysunku spodka zawartego w dokumentacji technicznej złożonej przez pozwaną główną/powódkę wzajemną, L. nie przeczyła bowiem, że rysunek oddaje wygląd spodka, który miał być kopią wzoru wspólnotowego nr(...). Stwierdzając odmienne ogólne wrażenie jakie wywołują wzór(...)iprodukt P. (...), a zatem brak naruszenia, Sąd nie prowadził postępowania dowodowego, odnoszącego się do wykazania okoliczności i zakresu naruszenia, a w szczególności szkody jaka miałaby być wyrządzona powódce głównej w efekcie bezprawnych działań pozwanej głównej. Okoliczności te nie były bowiem istotne dla rozstrzygnięcia sporu w rozumieniuart. 227 k.p.c. O oddaleniu powództwa głównego zadecydowało zatem unieważnienie wzoru wspólnotowego nr(...), wywołujące skutek od daty rejestracji, brak dowodu przedłużenia ochrony po 4 VIII 2009 r. oraz stwierdzenie przez Sąd odmienności ogólnego wrażenia jakie wywołują wzór wspólnotowy nr(...). ( a contrario art. 89 ust. 1 rozporządzenia) O kosztach procesu (zakresie powództwa głównego) Sąd orzekł na zasadzieart. 98 k.p.c.– odpowiedzialności za wynik sporu. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. (§ 3.) Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego lub rzecznika patentowego zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. (art. 99 k.p.c.) Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości określarozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 IX 2002 r.w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. (§ 2 ust.1.) Podstawę zasądzenia opłaty stanowią określone w rozdziałach 3-4 stawki minimalne. Opłata nie może być wyższa od sześciokrotnej stawki minimalnej, ani wartości przedmiotu sporu. (§ 2 ust.2.) Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju. (§ 4 ust.1.) Przy wartości przedmiotu sporu od(...)do(...)zł stawki minimalne wynoszą(...). (§ 6 ust.1 pkt 5) W sprawach, w których przedmiotem jest naruszenie prawa z rejestracji minimalne wynagrodzenie wynosi(...)zł. (§ 10 ust.1 pkt 18) Stawki te nie obejmują opłat od dochodzonych łącznie roszczeń pieniężnych. (§ 10 ust. 2) Zważywszy charakter sprawy, jej wagę i stopień skomplikowania, Sąd uznał, że adekwatne do nakładu pracy pełnomocnika pozwanego głównego, wykonującego zawód radcy prawnego, jest wynagrodzenie w minimalnej wysokości. ((...), tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa)

15/450500/0006627/GWwp

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXII Wydział Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych

151000000000503_I_ACa_000156_2010_Uz_2010-03-24_001

I ACa 156/10

2010-03-24 01:00:00.0 CET

2014-04-24 20:07:55.0 CEST

2017-04-30 02:20:38.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: I ACa 156/10; I ACz 181/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.) Sędziowie: SA Teresa Sobolewska SA Włodzimierz Gawrylczyk Protokolant: st. sekr. sąd. Justyna Stankiewicz po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta G. o ustalenie

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Karolina Najda" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="14" xEditor="knajda" xPublisher="knajda" xEditorFullName="Karolina Najda" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xVolNmbr="000156"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: I ACa 156/10; I ACz 181/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 24 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.)</xText> <xText>Sędziowie: SA Teresa Sobolewska</xText> <xText>SA Włodzimierz Gawrylczyk</xText> <xText>Protokolant: st. sekr. sąd. Justyna Stankiewicz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r. w Gdańsku</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>o ustalenie</xText> <xText>na skutek apelacji powoda i zażalenia pozwanego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku</xText> <xText>z dnia 7 grudnia 2009 r. sygn. akt I C 538/07</xText> <xText/> <xText>1) oddala apelację,</xText> <xText>2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego,</xText> <xText>3) zmienia zaskarżony wyrok:</xText> <xText>a) w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 474,56 zł (czterysta siedemdziesiąt cztery złote i pięćdziesiąt sześć groszy) zamiast kwoty 6.786,73 zł (sześć tysięcy siedemset osiemdziesiąt sześć złotych i siedemdziesiąt trzy grosze),</xText> <xText>b) w punkcie III (trzecim) przez jego uchylenie,</xText> <xText>c) w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, iż nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych: od powoda kwotę 260,31 zł (dwieście sześćdziesiąt złotych i trzydzieści jeden groszy), a od pozwanego kwotę 101,23 zł (sto jeden złotych i dwadzieścia trzy grosze) zamiast kwoty 361,54 zł (trzysta sześćdziesiąt jeden złotych i pięćdziesiąt cztery grosze),</xText> <xText>4) oddala zażalenie w pozostałej części,</xText> <xText>5) znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania zażaleniowego.</xText> <xText/> <xText><xBx> <xIx>Na oryginale właściwe podpisy</xIx> </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. akt: I ACa 156/10; I ACz 181/10</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xIx>Powód <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> wniósł przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta <xAnon>G.</xAnon> o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, położonego w <xAnon>G.</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon>, <xAnon>działka nr (...)</xAnon>, dokonana wypowiedzeniem z dnia 25 października 2006 r., doręczonym w tym samym dniu, jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Twierdził, iż nie można zgodzić się z nową opłatą roczną z tytułu użytkowania wieczystego w kwocie 278.681,04 zł, płatną od dnia 1 stycznia 2007 r., ponieważ wartość tej nieruchomości została w operacie szacunkowym znacznie zawyżona. Ponadto zakwestionował legitymację Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon> do dokonania tego wypowiedzenia, gdyż właścicielem nieruchomości jest Skarb Państwa. W toku procesu zakwestionował również zmianę stawki procentowej oraz zarzucił, iż pozwany nie wykazał przesłanek aktualizacji opłaty rocznej.</xIx></xText> <xText><xIx>Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że zgodnie z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19980910578" xTitle="Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578">ustawą o samorządzie powiatowym</xLexLink> organem właściwym do dokonania wypowiedzenia był Prezydent Miasta <xAnon>G.</xAnon>, działający w imieniu Skarbu Państwa. Ponadto podniósł, iż na obecnym etapie postępowania na powodzie spoczywa ciężar wykazania kwestionowanych okoliczności, dotyczących wypowiedzenia opłaty rocznej.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 7 grudnia 2009 r. ustalił, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w <xAnon>G.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, oznaczonej jako <xAnon>działka gruntu nr (...)</xAnon> o powierzchni 23.458 m <xSUPx>2</xSUPx> , dla której jest prowadzona <xAnon>księga wieczysta (...)</xAnon>, wynosi od dnia 1 stycznia 2007 r. 200.637 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 6.687.900 zł i wysokości stawki procentowej równej 3%, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.786,73 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego oraz nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 361,54 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.</xIx></xText> <xText><xIx>W pisemnym uzasadnieniu tego wyroku Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 15 grudnia 2000 r. pozwany oddał <xAnon> (...) Klubowi Sportowemu (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat zabudowaną <xAnon>działkę nr (...)</xAnon> obszaru 6,9731 ha, położoną w <xAnon>G.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, objętą <xAnon>księgą wieczystą KW nr (...)</xAnon>, z przeznaczeniem na prowadzenie działalności sportowej i wychowawczej niezwiązanej z działalnością zarobkową. Strony ustaliły pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste nieruchomości, przy zastosowaniu bonifikaty w wysokości 99%, na kwotę 4.288,46 zł. Stawka procentowa opłaty rocznej została określona na 0,3% wartości gruntu.</xIx></xText> <xText><xIx>Następnie w dniu 8 listopada 2005 r. <xAnon> (...) Klub Sportowy (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> sprzedał powodowi prawo użytkowania wieczystego <xAnon>działki nr (...)</xAnon> o powierzchni 2,3458 ha (powstałą w wyniku podziału <xAnon>działki nr (...)</xAnon>) oraz stanowiące odrębne nieruchomości budynki położone na tej działce za cenę 6.866.987 zł. W związku z nabyciem tego prawa pozwany pismem z dnia 9 marca 2006 r. poinformował powoda, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntu wynosi 2.885,33 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 961.778 zł i stawki procentowej w wysokości 0,3%.</xIx></xText> <xText><xIx>Pismem z dnia 25 października 2006 r., doręczonym powodowi w dniu 30 października 2006 r., pozwany dokonał wypowiedzenia dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w/w gruntu, wskazując, iż nowa opłata roczna od dnia 1 stycznia 2007 r. wyniesie 278.681,04 zł przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 9.289.368 zł i stawki procentowej 3%. Ustalona przez Sąd Okręgowy wartość nieruchomości na chwilę wypowiedzenia wynosiła 6.687.900 zł. </xIx></xText> <xText><xIx>W dniu 22 listopada 2006 r. powód wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w <xAnon>G.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>) o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, dokonana powyższym wypowiedzeniem, jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, kwestionując legitymację Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon> do dokonania tego wypowiedzenia oraz przyjętą wartość nieruchomości jako znacznie zawyżoną. Orzeczeniem z dnia 18 kwietnia 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w <xAnon>G.</xAnon> oddaliło w/w wniosek powoda jako nieuzasadniony.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd pierwszej instancji ustalił ponadto, iż pismem z dnia 7 sierpnia 2008 r. powód zwrócił się do pozwanego z wnioskiem o potwierdzenie istniejącego stanu faktycznego i wyrażenie opinii w przedmiocie sposobu korzystania ze spornej nieruchomości, powołując się na zainteresowanie francuskiej spółki, zajmującej się hotelarstwem, nabyciem tego gruntu, które uzależniła od dokonania zmian w umowie użytkowania wieczystego co do sposobu korzystania z nieruchomości. Natomiast w dniu 3 grudnia 2008 r. powód złożył do pozwanego wniosek o zmianę treści umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste powołując się na tożsamą argumentację jak w piśmie z dnia 7 sierpnia 2008 r. W dniu 16 kwietnia 2009 r. strony zawarły umowę o zmianie treści umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i sprzedaży, na mocy której zmieniły przeznaczenie nieruchomości na prowadzenie działalności usługowej, handlowej, rekreacyjnej, turystycznej, hotelowej i sportowej.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd wyjaśnił, iż powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, zgromadzonych w aktach Samorządowego Kolegium Odwoławczego w <xAnon>G.</xAnon> i aktach, dotyczących przedmiotowej nieruchomości oraz operatu szacunkowego i dokumentów, złożonych przez powoda, które uznał za wiarygodne. Sąd podkreślił, że zarządzeniem z dnia 26 lutego 2008 r. pełnomocnicy stron zostali zobowiązani do złożenia w terminie tygodniowym pisma przygotowawczego z powołaniem wszelkich twierdzeń, zarzutów i dowodów pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku dalszego postępowania (<xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 207 § 3 k.p.c.</xLexLink>), przy czym obie strony złożyły po tym terminie dowody z dokumentów, ale jedynie dowód w postaci pełnego odpisu KRS powoda został pominięty jako spóźniony. </xIx></xText> <xText><xIx>Poza tym Sąd uwzględnił dowód z opinii biegłej <xAnon>I. O. (1)</xAnon>, wskazując, iż rozstrzygnięcie sprawy wymagało sporządzenia opinii z zakresu szacowania wartości nieruchomości, gdyż powód powołał się na zawyżenie wartości spornej nieruchomości w operacie szacunkowym, sporządzonym na zlecenie pozwanego. Sąd uznał opinię biegłej <xAnon>I. O. (1)</xAnon> za wiarygodną, stwierdzając, że zarzuty powoda do tej opinii nie zasługiwały na uwzględnienie. Ostatecznie powód kwestionował opinię wyłącznie w zakresie oceny lokalizacji spornej nieruchomości, dokonanej przez biegłą, ale na rozprawie przekonująco wyjaśniła ona to zagadnienie. </xIx></xText> <xText><xIx>Sąd uznał za nieprzydatny dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy operat szacunkowy, sporządzony na potrzeby postępowania egzekucyjnego, gdyż uwzględniał on stan nieruchomości w październiku 2003 r. oraz nie dotyczył bezpośrednio spornej działki. W konsekwencji ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości na podstawie opinii biegłej <xAnon>I. O. (1)</xAnon>.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd Okręgowy stwierdził, iż powyższy stan faktyczny w zasadzie nie był sporny między stronami, wobec czego należało rozstrzygnąć zagadnienie prawne, tj. ustalić, czy aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, dokonana wypowiedzeniem z dnia 25 października 2006 r., była nieuzasadniona albo uzasadniona w innej wysokości. Powód podniósł, że przyjęta przez pozwanego wartość nieruchomości została zawyżona oraz że nie nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, uzasadniająca zmianę stawki procentowej z 0,3% na 3%, a także legitymację pozwanego do dokonania aktualizacji opłaty rocznej w odniesieniu do spornej nieruchomości.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd uznał powyższą argumentację za uzasadnioną jedynie na częściowo. Przede wszystkim nie uwzględnił zarzutu braku legitymacji pozwanego do wypowiedzenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego spornej nieruchomości, ponieważ Prezydent Miasta <xAnon>G.</xAnon> na mocy przytoczonych bliżej w pisemnym uzasadnieniu wyroku przepisów wykonywał w imieniu pozwanego Skarbu Państwa co do spornej nieruchomości zadanie z zakresu administracji rządowej. W konsekwencji zarzut braku uprawnień Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon> do dokonania aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego był bezpodstawny.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd wskazał dalej, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 238" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 238 k.c.</xLexLink> wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Obecnie w orzecznictwie i doktrynie nie budzi wątpliwości cywilnoprawny charakter powyższej opłaty. Szczegółowe regulacje, dotyczące ustalenia wysokości opłat z tytułu użytkowania wieczystego, znajdują się w art. 71 – 81 u.g.n., które mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Zgodnie z art. 73 ust. 2 u.g.n. jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu. Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb postępowania określony w art. 78 – 81. Natomiast po myśli art. 77 ust. 1 u.g.n. wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być aktualizowana nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie.</xIx></xText> <xText><xIx>Aktualizacja opłaty rocznej może nastąpić zarówno z uwagi na trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, jak i z uwagi na zmianę wartości nieruchomości. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, gdyż pismem z dnia 25 października 2006 r. pozwany dokonał na podstawie art. 78 ust. 1 u.g.n. wypowiedzenia dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, wskazując, że nowa opłata roczna od dnia 1 stycznia 2007 r. wyniesie 278.681,04 zł przy przyjęciu wartości nieruchomości w kwocie 9.289.368 zł i stawki procentowej 3%.</xIx></xText> <xText><xIx>Powód skorzystał z przewidzianej w art. 78 ust. 2 u.g.n. możliwości złożenia wniosku do samorządowego kolegium odwoławczego o ustalenie, iż powyższa aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. W tym postępowaniu na pozwanym spoczywał ciężar dowodu, że istniały przesłanki do aktualizacji opłaty. Następnie powód stosownie do art. 80 u.g.n. wniósł w przepisanym terminie sprzeciw od orzeczenia kolegium, co było równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, a wniosek powoda o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest nieuzasadniona w innej wysokości, zastępował pozew. </xIx></xText> <xText><xIx>W związku z tym Sąd Okręgowy wskazał, że w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymagała sporna między stronami kwestia rozkładu ciężaru dowodu w niniejszym postępowaniu, ponieważ każda ze stron twierdziła, iż to jej przeciwnik powinien wykazać przesłanki istnienia lub nieistnienia podstaw do aktualizacji opłaty rocznej. W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko pozwanego, stwierdzając, że powód błędnie powoływał się w postępowaniu sądowym na treść przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink>, dotyczących rozkładu ciężaru dowodu, tj. na art. 78 ust. 3 u.g.n., który reguluje ciężar dowodu jedynie w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym. Wyłącznie w tej fazie postępowania ciężar dowodu, że istnieją przesłanki do aktualizacji opłaty spoczywa na właściwym organie (pozwanym Skarbie Państwa – Prezydencie Miasta <xAnon>G.</xAnon>), natomiast w toku postępowania przed sądem powszechnym zastosowanie ma ogólna reguła rozkładu ciężaru dowodu, określona w <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> W konsekwencji na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktu, że aktualizacja jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości, skoro kwestionuje dokonane przez pozwanego wypowiedzenie opłaty rocznej. </xIx></xText> <xText><xIx>Sąd zwrócił przy tym uwagę na porównanie treści przepisów art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n. i art. 81 ust. 2 u.g.n., stwierdzając, iż zgodnie z założeniem racjonalnego ustawodawcy wynika z nich, że ciężar dowodu w postępowaniu sądowym w przedmiocie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zawsze będzie spoczywać na użytkowniku wieczystym.</xIx></xText> <xText><xIx>W oparciu o powyższe rozważania Sąd uznał, iż powód jedynie częściowo sprostał wymogom dowodowym w przedmiotowej sprawie, a mianowicie przedstawił dowody na poparcie twierdzenia o zawyżeniu wartości spornej nieruchomości w wypowiedzeniu dokonanym przez pozwanego w październiku 2006 r. Z opinii biegłej <xAnon>I. O. (1)</xAnon> wynika bowiem, że wartość tej nieruchomości na dzień 25 października 2006 r. wynosiła 6.687.900 zł, a zatem była niższa od przyjętej przez pozwanego w spornym wypowiedzeniu. Sąd wskazał, iż powyższą opinię uznał za wiarygodną, a strony procesu nie wnosiły o powołanie innego biegłego oraz nie przedstawiły obiektywnego i wiarygodnego materiału dowodowego, podważającego treść opinii. Z tych względów Sąd ustalił wartość nieruchomości na chwilę dokonania wypowiedzenia przez pozwanego na podstawie w/w opinii.</xIx></xText> <xText> <xIx> Następnie Sąd stwierdził, że powód nie podważył skutecznie przyjętej przez pozwanego w wypowiedzeniu stawki opłaty rocznej w wysokości 3%, ponieważ nie przedstawił materiału dowodowego, który uzasadniałby przyjęcie, iż nie nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości. Sąd wyjaśnił, przy tym, że ten zarzut, wbrew pozwanemu, nie był spóźniony, ponieważ wypowiedzenie z dnia 25 października 2006 r. dotyczyło zarówno zmiany wartości nieruchomości, jak i trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości. Wprawdzie powód na etapie postępowania przed SKO nie podniósł zarzutów, odnoszących się do stawki procentowej, niemniej po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO, orzeczenie to utraciło moc, a postępowanie przed SKO uznaje się za niebyłe. Skoro zaś wypowiedzenie dotyczyło obu spornych elementów opłaty rocznej, to powód do chwili upływu terminu wyznaczonego w trybie <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 207 § 3 k.p.c.</xLexLink> mógł podnosić wszelkie zarzuty i powoływać dowody na ich potwierdzenie bez narażenia się na prekluzję w tym zakresie. </xIx> </xText> <xText><xIx>Niemniej jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, powód nie wykazał, aby w chwili wypowiedzenia nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania przez niego z przedmiotowej nieruchomości. Z przedłożonych przez niego dokumentów w sposób pośredni wynika okoliczność przeciwna, a mianowicie, że dążył on do zmiany umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w celu potwierdzenia istniejącego stanu faktycznego polegającego na niewykonywaniu swego prawa zgodnie z pierwotną umową, która obejmowała prowadzenie działalności sportowej i wychowawczej niezwiązanej z działalnością zarobkową. Powód powinien przedstawić dowody pozytywne na okoliczność, iż w 2006 r. prowadził na przedmiotowym gruncie działalność sportową i wychowawczą niezwiązaną z działalnością zarobkową, ale takiego dowodu nie przeprowadził. Fakt dokonania przez strony w 2009 r. zmian w umowie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości nie wyjaśnia, jaki był rzeczywisty sposób korzystania z niej w 2006 r. (przed dokonaniem tej zmiany). </xIx></xText> <xText><xIx>Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na mocy <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 238" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 238 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 71;art. 73;art. 77;art. 78;art. 80;art. 80 ust. 1" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 71, art. 73, art. 77, art. 78 i art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) ustalił, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości od dnia 1 stycznia 2007 r. wynosi 200.637 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości w kwocie 6.687.900 zł i stawki procentowej w wysokości 3%. </xIx></xText> <xText><xIx>O kosztach postępowania Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> uznając, że powód wygrał sprawę w połowie, ponieważ uwzględnione zostały jego zarzuty co do wartości nieruchomości, natomiast zarzuty w zakresie zmiany stawki procentowej opłaty rocznej nie znalazły oparcia w zaproponowanym przez niego materiale dowodowym. Ponadto na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego oraz na mocy <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 361,54 zł tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych.</xIx></xText> <xText><xIx>Powyższy wyrok został zaskarżony przez obie strony.</xIx></xText> <xText><xIx>Powód wniósł apelację, w której zaskarżył ustalenie wysokości opłaty rocznej na kwotę 200.637 zł oraz orzekającej o kosztach procesu (punkty I – III wyroku). Apelant zarzucił Sądowi pierwszej instancji:</xIx></xText> <xText><xIx>1) naruszenie prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 ust. 3" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 78 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> (w skrócie: „u.g.n.”) i <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> przez błędne przyjęcie, że spoczywał na nim ciężar wykazania okoliczności, uzasadniających aktualizację wysokości opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania, pomimo że wypowiedzenia jej dotychczasowej wysokości dokonał pozwany, </xIx></xText> <xText><xIx>a ponadto z ostrożności</xIx></xText> <xText><xIx>2) naruszenie prawa procesowego, tj. <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez błędną ocenę, iż nie wykazał, że nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości, przy czym to naruszenie pozostaje w związku z naruszeniem prawa materialnego, a mianowicie art. 73 ust. 2 u.g.n. przez jego zastosowanie wskutek pominięcia, iż w tym przepisie nie chodzi tylko o trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, ale o taką trwałą zmianę, która prowadzi do zmiany celu, na jaki nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie,</xIx></xText> <xText><xIx>3) naruszenie prawa procesowego, tj. <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, prowadzącą do przyjęcia, że wartość przedmiotowej nieruchomości wynosi 6.687.900 zł, a nie 5.806.768,80 zł,</xIx></xText> <xText><xIx>4) naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 72 ust. 3 pkt 4 u.g.n. przez niezastosowanie stawki 1% do części nieruchomości, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i opartej na nim opinii biegłej jest przeznaczona na działalność sportową.</xIx></xText> <xText><xIx>Na tych podstawach powód domagał się zmiany wyroku w zaskarżonej części przez ustalenie, iż opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości odpowiada od dnia 1 stycznia 2007 r. kwocie 17.420,30 zł lub 20.063,70 zł albo 114.232,14 zł i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.</xIx></xText> <xText><xIx>Pozwany wniósł zażalenie na zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych, domagając się zmiany tego orzeczenia przez zasądzenie od powoda na jego rzecz łącznie kwoty 7.800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazanie ściągnięcia od powoda nieuiszczonych kosztów sądowych lub z ostrożności procesowej – przez stosunkowe rozliczenie kosztów procesu między stronami przy uwzględnieniu tego, że pozwany wygrał sprawę w 72%. Z uzasadnienia zażalenia wynika, iż pozwany zarzuca naruszenie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> przez jego wadliwe zastosowanie wskutek przyjęcia, że powód wygrał sprawę w połowie.</xIx></xText> <xText><xIx>Obie strony wniosły wzajemnie o oddalenie środka odwoławczego przeciwnika oraz zasądzenie od drugiej strony kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.</xIx></xText> <xText><xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xIx></xText> <xText><xIx>Apelacja powoda jest bezzasadna, natomiast zażalenie pozwanego zasługuje na częściowe uwzględnienie.</xIx></xText> <xText> <xIx> Nietrafny jest najdalej idący zarzut apelacyjny powoda, dotyczący naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 78 ust. 3 u.g.n. i <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, przez błędne rozłożenie między stronami ciężaru dowodu odnośnie do okoliczności, od których uzależnione było w tej sprawie dokonanie aktualizacji wysokości opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania, tj. wartości przedmiotowej nieruchomości w chwili dokonania przez pozwanego wypowiedzenia dotychczasowej wysokości tej opłaty oraz trwałej zmiany sposobu korzystania przez powoda z tej nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który została oddana w wieczyste użytkowanie. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, według którego przepis art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n. reguluje zasady rozkładu ciężaru dowodu jedynie w postępowaniu toczącym się przed samorządowym kolegium odwoławczym na skutek wniosku o ustalenie, iż aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości, natomiast w postępowaniu przed sądem powszechnym, toczącym się po wniesieniu sprzeciwu przez wieczystego użytkownika od orzeczenia SKO, nie ma już zastosowania, lecz stosuje się ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu, wynikającą z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, po myśli którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.</xIx> </xText> <xText> <xIx> Argumentacja powoda, przytoczona na poparcie tego zarzutu, jest bezzasadna i nieprzekonująca. Nie jest istotna okoliczność, że nie ma żadnego przepisu, który wyraźnie wskazywałby na to, iż przepis art. 78 ust. ust. 3 zd. 2 u.g.n. dotyczy tylko postępowania przed SKO lub że nie ma on zastosowania przed sądem powszechnym. Zauważyć bowiem należy, że takie wyraźne rozstrzygnięcie nie stanowi wyłącznego sposobu zredagowania treści przepisów, lecz ustalenie ich znaczenia następuje na ogół w drodze wykładni przy zastosowaniu bardzo różnych metod interpretacji i wnioskowań prawniczych. W związku z tym brak wskazanego przez powoda przepisu wcale nie przesądza o sposobie rozumienia w/w przepisu i poprawności poglądu skarżącego. </xIx> </xText> <xText> <xIx> W konsekwencji nie podważa to trafności wykładni przyjętej przez Sąd pierwszej instancji, zwłaszcza z uwzględnieniem systematyki <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> i innych przepisów. Podkreślić zwłaszcza należy, że <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">ustawa o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> reguluje jedynie niektóre zagadnienia, związane z wieczystym użytkowaniem, w tym z ustalaniem wysokości opłaty rocznej. Ponadto, jak słusznie zauważył Sąd </xIx>a quo<xIx> , nawet w ramach tej ustawy przewidziane są różne zasady rozkładu ciężaru dowodu przy ustalaniu wysokości opłaty rocznej. Nie ma więc uzasadnionych podstaw do przyjęcia, iż regulacja, zawarta w przepisie art. 78 ust. 3 zd. 2 tej ustawy, ma ogólniejsze znaczenie i szersze zastosowanie, niż wynika z usytuowania tego przepisu w treści tej ustawy, w szczególności, że wykracza poza zakres regulacji tej ustawy, stanowiąc przepis szczególny w stosunku do <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Okręgowego, iż rozważany przepis ma zastosowanie tylko w tym postępowaniu, którego wprost dotyczy, a mianowicie postępowania toczącego się przed SKO wskutek wniosku wieczystego użytkownika o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości.</xIx> </xText> <xText> <xIx> Powyższego poglądu nie podważa argument apelanta, wyprowadzany z treści art. 80 ust. 2 zd. 2 u.g.n., z którego wynika, że powyższy wniosek – po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO – zastępuje pozew. Powód bezpodstawnie twierdzi, iż akceptacja stanowiska Sądu pierwszej instancji prowadziłaby do konieczności przedstawiania przez wieczystego użytkownika już w treści wniosku wszystkich twierdzeń i dowodów na wypadek przekazania sprawy do postępowania sądowego i wywodzi, że byłoby to sprzeczne z art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., który nie nakłada na wieczystego użytkownika obowiązku wykazania braku podstaw do dokonania aktualizacji wysokości opłaty rocznej. </xIx> </xText> <xText><xIx>Wywód powoda opiera się na nieuprawnionym założeniu, iż w powyższym wniosku niezbędne jest przytoczenie przez wieczystego użytkownika wszystkich twierdzeń i wniosków dowodowych na ich poparcie. Takie stanowisko nie bierze pod uwagę tego, że w postępowaniu cywilnym w zasadzie – oprócz niektórych postępowań odrębnych, zwłaszcza toczących się przed sądem gospodarczym – powód nie ma obowiązku przytoczenia już w pozwie wszystkich twierdzeń i wniosków dowodowych na ich poparcie, ponieważ zgodnie z <xLexLink xArt="art. 217;art. 217 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 § 1 k.p.c.</xLexLink> strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, jakie według przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. W szczególności może wchodzić w rachubę zastosowanie przez sąd orzekający <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 207 § 3 k.p.c.</xLexLink> </xIx></xText> <xText> <xIx> Generalnie jednak nie ma żadnych przeszkód procesowych, aby po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO powód, niezależnie od treści wniosku, złożonego na podstawie art. 78 ust. 2 u.g.n. i zastępującego po myśli art. 80 ust. 2 u.g.n. pozew, z własnej inicjatywy lub w wykonaniu zobowiązania sądu przedstawił (ustnie na rozprawie lub w piśmie procesowym) ewentualne dalsze twierdzenia oraz argumenty i dowody na ich poparcie. Tak zresztą było również w niniejszej sprawie, czemu Sąd pierwszej instancji dał jednoznaczny wyraz, stwierdzając w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że powód zachował uprawnienie do zgłoszenia dopiero na etapie rozpoznania sprawy przed sądem powszechnym zarzutów, dotyczących zastosowania zmienionej stawki procentowej opłaty rocznej w wysokości 3% w miejsce dotychczasowej stawki 0,3%. W konsekwencji ta okoliczność nie może przemawiać za taką wykładnią art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., jaką proponuje powód.</xIx> </xText> <xText><xIx>Chybione jest również zakwestionowanie możliwości przeciwstawienia przepisu <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> przepisowi art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., a także możliwości porównania tego ostatniego przepisu z przepisem art. 81 ust. 2 u.g.n. Podkreślić przy tym można, że w wypadku ustalenia wartości nieruchomości kwestia rozkładu ciężaru dowodu w istocie nie ma decydującego znaczenia, ponieważ w razie powstania sporu między stronami w tym zakresie ostatecznie jego rozstrzygnięcie w zasadzie i tak wymaga skorzystania z pomocy opinii biegłego niezależnie od tego, z czyjej inicjatywy taki dowód zostanie dopuszczony. </xIx></xText> <xText><xIx>Zupełnie inaczej rzecz ma się natomiast z wykazaniem powstania trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który nieruchomość została oddania w wieczyste użytkowanie. Zauważyć bowiem można, że w gruncie rzeczy zaakceptowanie poglądu, prezentowanego przez apelanta, nakładającego ciężar dowodu w postępowaniu sądowym na pozwanego na podstawie art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., prowadziłoby do wymagania od niego, aby udowodnił okoliczność o charakterze negatywnym, polegającą na tym, iż wieczysty użytkownik w sposób trwały zaprzestał korzystania z nieruchomości w sposób odpowiadający powyższemu celowi. Inaczej mówiąc, pozwany organ musiałby wykazać, że powód trwale nie korzysta z przedmiotowej nieruchomości w sposób zgodny z celem, na jaki ta nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie. Taki dowód w praktyce byłby niemożliwy do przeprowadzenia, gdyż pozwany musiałby posiadać niemal nieograniczoną wiedzę o działalności powoda, a przynajmniej o jego działalności w odniesieniu do korzystania z konkretnej nieruchomości. Nawet w takiej sytuacji nie można byłoby wykluczyć, że powód mógłby z łatwością podważyć dowody, zaoferowane przez pozwanego, wykazując, iż wbrew niemu korzystał z nieruchomości zgodnie ze wspomnianym celem. </xIx></xText> <xText><xIx>Z tego punktu widzenia wskazać należy, że w zasadzie to właśnie wieczysty użytkownik, będący powodem w sprawie dotyczącej ustalenia wysokości opłaty rocznej, może przedstawić dowody, że wbrew zarzutom pozwanego korzysta z nieruchomości zgodnie z celem, przewidzianym w umowie. W szczególności może udowodnić swoje konkretne czynności, wskazujące na zgodność korzystania z nieruchomości z takim celem. Innymi słowy, tylko on ma realną możliwość wykazania, jak faktycznie korzysta z nieruchomości.</xIx></xText> <xText><xIx>W okolicznościach niniejszej sprawy polegałoby to wykazaniu przez powoda, że po nabyciu nieruchomości w dniu 8 listopada 2005 r. od swojego poprzednika prawnego do chwili dokonania przez pozwanego wypowiedzenia z dnia 25 października 2006 r. rzeczywiście podejmował konkretne działania, świadczące o korzystaniu z przedmiotowej nieruchomości w sposób zgodny z celem, określonym w § 3 pkt a umowy z dnia 15 grudnia 2000 r. o oddaniu tego gruntu w wieczyste użytkowanie, tj. dla prowadzenia działalności sportowej i wychowawczej, niezwiązanej z działalnością zarobkową.</xIx></xText> <xText><xIx>W tym kontekście wyjaśnić obecnie wypada, że powód bezzasadnie eksponuje w apelacji rzekomą niekonsekwentność pozwanego, polegającą na zmianie wysokości opłaty w terminie siedmiu miesięcy od przesłania mu w dniu 9 marca 2006 r. informacji o wysokości opłaty rocznej w kwocie wynoszącej tylko 2.885,33 zł. Nie można zgodzić się z powodem, iż oznacza to, że do trwałej zmiany sposobu korzystania przez niego z nieruchomości, powodującej zmianę celu, na jaki została oddana w wieczyste użytkowanie, doszło w okresie między marcem a październikiem 2006 r. Nie ma bowiem żadnych podstaw do stwierdzenia, że w marcu 2006 r. pozwany rzeczywiście analizował sposób korzystania przez powoda z przedmiotowej nieruchomości i w efekcie uznał, iż odpowiada on powyższemu celowi.</xIx></xText> <xText><xIx>Podobnie chybione było powoływanie się przez powoda w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji na to, że zmiana sposobu korzystania z nieruchomości nie może być konsekwencją samego przejścia prawa wieczystego użytkowania na inny podmiot (zmiany podmiotowej po tej stronie). W rzeczywistości przyjęcie trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, powodującej zmianę w/w celu, nie wynikało jedynie ze zmiany wieczystego użytkowania, ale ze stwierdzenia, iż nowy podmiot nie prowadzi takiej samej działalności jak jego poprzednik prawny. Oczywiście, możliwe byłoby wykazanie, że faktycznie kontynuuje on tę działalność, tzn. działalność sportową i wychowawczą, niezwiązaną z działalnością zarobkową, ale wymagałoby to – o czym była mowa wyżej – odpowiednich twierdzeń i inicjatywy dowodowej ze strony powoda, których nie może zastąpić negowanie stanowiska pozwanego i domaganie się, aby wykazał on, iż powód trwale nie korzysta z tej nieruchomości zgodnie z powyższym celem. </xIx></xText> <xText><xIx>Nietrafny jest także argument, że dopiero od chwili zmiany umowy o oddanie przedmiotowej nieruchomości w wieczyste użytkowanie, dokonanej w 2009 r., można mówić o trwałej zmianie sposobu korzystania z tej nieruchomości, powodującej zmianę celu na jaki została oddana. Zauważyć bowiem należy, iż ta zmiana nie była dokonana na potrzeby ustalenia wysokości opłaty (stawki procentowej, gdyż w tym zakresie możliwe jest dokonanie aktualizacji na podstawie art. 73 ust. 2 u.g.n.). lecz miała na celu zapewnienie zgodności zachowania wieczystego użytkownika z treścią umowy, a zatem była istotna dla jego ochrony przed zarzutem ze strony właściciela, iż korzysta z nieruchomości niezgodnie z umową, co w skrajnym wypadku mogłoby nawet skutkować rozwiązaniem umowy. Nie zmienia to jednak faktu, że nawet bez zmiany umowy możliwe było ustalenie nowej stawki procentowej opłaty rocznej odpowiednio do trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, jeżeli powodowało to zmianę celu, na jaki ta nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie.</xIx></xText> <xText><xIx>Z powyższych względów Sąd Apelacyjny uznał za nieuzasadnione zarzuty dotyczące wadliwego rozkładu ciężaru dowodu, jak również błędnego ustalenia, że powód nie wykazał, iż przed dokonaniem przedmiotowego wypowiedzenia nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania ze spornej nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który została ona oddana w wieczyste użytkowanie. W tej sytuacji decydujące znaczenie dla oceny zasadności apelacji mają zarzuty, związane z ustaleniem wartości powyższej nieruchomości oraz zastosowania niższej stawki procentowej do jej części, która zgodnie z treścią obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczona na działalność sportową. </xIx></xText> <xText><xIx>Odnośnie do pierwszego z w/w zagadnień zauważyć należy, że powód – formalnie nie kwestionując opinii biegłej <xAnon>I. O. (1)</xAnon> – w istocie zmierza do jej zastąpienia własnymi twierdzeniami i wnioskami. Takie podejście nie może zostać zaaprobowane, ponieważ ustalenie wartości przedmiotowej nieruchomości niewątpliwie wymagało posiadania wiadomości specjalnych, więc powód, jako strona zainteresowana ustaleniem innej wartości nieruchomości, nie może domagać się przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia jego własnych twierdzeń i wywodów. Nie może zwłaszcza skutecznie polemizować z przyjętą przez biegłą oceną warunków lokalizacji przedmiotowej nieruchomości, wpływających na wycenę wartości rynkowej tej nieruchomości. </xIx></xText> <xText><xIx>Podkreślić wypada, że także sąd orzekający, pomimo posiadania w postępowaniu pozycji najwyższego biegłego, nie może w istocie zastąpić własną oceną lub przekonaniem wniosków biegłego, wymagających posiadania określonych wiadomości specjalnych. Z tego powodu wywody apelanta w przedmiocie oceny lokalizacji przedmiotowej nieruchomości nie mogą posłużyć do zmiany ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd pierwszej instancji na podstawie opinii. Jedyną drogą do ich zmiany mogło być bowiem wyłącznie przedstawienie opinii zgodnej z twierdzeniami powoda. </xIx></xText> <xText><xIx>W tym kontekście dodać należy, że powód powoływał się już na te okoliczności w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji (zob. pismo powoda z dnia 19 listopada 2009 r. k. 165 – 166), jednak biegła <xAnon>I. O.</xAnon> na rozprawie podtrzymała swoje stanowisko w zakresie przedstawionej w pisemnej opinii oceny lokalizacji przedmiotowej nieruchomości (k. 183), a powód nie kwestionował już jej wyjaśnień, w szczególności nie zgłosił zastrzeżeń w trybie <xLexLink xArt="art. 162" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 162 k.p.c.</xLexLink> ani nie złożył wniosku o uzupełnienie jej opinii lub sporządzenie opinii przez innego biegłego (nie uczynił tego również na kolejnej rozprawie – k. 204 ani w późniejszych pismach procesowych – k. 210 – 212, k. 214 i k. 226). W związku z tym powtórzenie tych zarzutów, i to w oparciu o własną, w gruncie rzeczy dowolną, ocenę, dopiero w apelacji nie może uzasadniać ustalenia wartości nieruchomości w wysokości wskazanej przez skarżącego, tj. 5.806.768,70 zł zamiast 6.687.900 zł.</xIx></xText> <xText><xIx>Podobnie ocenić należy kwestię zastosowania prawidłowej stawki procentowej do części przedmiotowej nieruchomości, przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na działalność sportową. Niezależnie od wcześniejszych rozważań, dotyczących nieudowodnienia przez powoda, że po nabyciu tej nieruchomości nadal korzystał faktycznie z tej nieruchomości zgodnie z celem, na jaki została oddana w wieczyste użytkowanie, wskazać należy, iż w świetle opinii biegłej <xAnon>I. O.</xAnon> – co zresztą powód powtarza w uzasadnieniu apelacji, chociaż nie w samym zarzucie apelacyjnym (k. 268 i k. 273) – ściśle rzecz ujmując, część przedmiotowej nieruchomości nie jest przeznaczona na działalność sportową, ale na usługi, w tym usługi w zakresie sportu, rekreacji i turystyki (k. 140). </xIx></xText> <xText><xIx>Odnosząc to do treści wskazanego w apelacji art. 72 ust. 3 pkt 4 u.g.n., zauważyć wypada, że w tym przepisie jest mowa o działalności sportowej. Nie jest to pojęcie tożsame z prowadzeniem usług w zakresie sportu, rekreacji i turystyki. Dla przykładu wskazać można, że wybudowanie i prowadzenie hotelu, o czym była mowa w pismach powoda do pozwanego z dnia 7 sierpnia 2008 r. (k. 179 – 180) i z dnia 2 grudnia 2008 r. (k. 181 – 182), niewątpliwie stanowiłoby prowadzenie usług w zakresie turystyki (por. przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971330884" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884">ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych</xLexLink> – t.j. Dz.U. z 2004, Nr 223, poz. 2268 ze zm.) , chociaż niezaprzeczalnie nie byłoby to prowadzenie działalności sportowej, uprawniającej do zastosowania obniżonej stawki procentowej opłaty rocznej na mocy w/w przepisu. </xIx></xText> <xText><xIx>W konsekwencji nie ma też istotnego znaczenia okoliczność, że powód w zakresie przedmiotu swojej działalności ma m. in. działalność związaną z kulturą, rekreacją i sportem (k. 187), ponieważ przede wszystkim niezbędne jest, aby faktycznie prowadził taką działalność na przedmiotowej nieruchomości i żeby czynił to w sposób, pozwalający uznać, iż stanowi to trwałą zmianę sposobu korzystania z tej nieruchomości, uzasadniającą zmianę celu, na jaki została ona oddana w wieczyste użytkowanie, a tym samym zastosowanie powyższej stawki procentowej opłaty rocznej. Jak już jednak wcześniej wyjaśniono, powód w ogóle nie udowodnił, w jaki sposób faktycznie korzystał z przedmiotowej nieruchomości przed dokonaniem spornego wypowiedzenia.</xIx></xText> <xText><xIx>W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że apelacja powoda nie opierała się na usprawiedliwionych podstawach, ponieważ nie wykazał, ani zasadności podniesionych zarzutów naruszenia prawa materialnego, ani dokonania przez Sąd Okręgowy wadliwych ustaleń w wyniku popełnienia zarzucanych uchybień procesowych, które miałyby istotny wpływ na prawidłowość zaskarżonego wyroku. W konsekwencji apelacja podlegała oddaleniu na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink>, a odpowiednio do wyniku rozstrzygnięcia o odwołaniu powoda został on obciążony obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, o czym orzeczono na mocy <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 109" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 109 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 §§ 1 i 3 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 99 k.p.c.</xLexLink> </xIx></xText> <xText><xIx>Odnośnie do zażalenia pozwanego wskazać należy w pierwszej kolejności, że niewątpliwie nie może zostać zaakceptowane stanowisko, zajęte przez Sąd pierwszej instancji, które sprowadzało się do porównania zakresu (ilości) uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów powoda z całkowitym pominięciem oceny zakresu uwzględnionej i oddalonej części żądania, ustalonej według wartości przedmiotu sporu, która decydowała przecież o wysokości kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego, stanowiących główne składniki kosztów procesu w niniejszej sprawie. Ponadto wadliwe było zróżnicowanie przez Sąd Okręgowy – sprzecznie z zasadą jednolitości orzekania o kosztach procesu – sposobu rozstrzygnięcia o poszczególnych składnikach tych kosztów, a mianowicie o uiszczonych przez powoda kosztach sądowych i kosztach zastępstwa procesowego. </xIx></xText> <xText><xIx>W związku z tym, przyjmując prawidłowe zasady jednolitego orzekania o całości kosztów procesu poniesionych przez obie strony odpowiednio do wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie, określonej przez powoda w piśmie procesowym z dnia 30 maja 2007 r. na kwotę 278.681,04 zł (k. 7), stwierdzić należy, iż powód wygrał sprawę jedynie w 28%, ponieważ uzyskał zmniejszenie opłaty – w stosunku do wysokości, wskazanej w wypowiedzeniu z dnia 25 października 2006 r. – tylko o kwotę 78.044,44 zł. W związku z tym powinien ponieść koszty procesu do wysokości 72% – jak trafnie wskazał pozwany w jednym z twierdzeń, przytoczonych w zażaleniu – natomiast druga strona (pozwany) jedynie do wysokości 28%. Uzasadnia to przyjęcie, jako podstawy rozstrzygnięcia o tych kosztach, <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> i dokonanie wzajemnego rozdzielenia kosztów stron w powyższym stosunku.</xIx></xText> <xText><xIx>W tym celu wskazać trzeba, że powód poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 21.752 zł (opłata od pozwu – 13.935 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, zaliczka na biegłego – 600 zł i wynagrodzenie pełnomocnika – 7.200 zł), a pozwany – w łącznej kwocie 7.800 zł (zaliczka na biegłego – 600 zł i wynagrodzenie pełnomocnika – 7.200 zł). Ogółem koszty procesu obu stron wyniosły więc 29.552 zł, z czego powód powinien ponieść je w 72%, tj. do wysokości 21.277,44 zł, a pozwany w 28%, tj. do wysokości 8.274,56 zł. Z ich porównania z kwotami rzeczywiście poniesionymi przez strony wynika, iż powodowi należy się dopłata od pozwanego w kwocie 474,56 zł. Na podstawie tych wyliczeń Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II, ponieważ pozwany powinien zwrócić powodowi jedynie wymienioną ostatnio kwotę zamiast kwoty 6.786,73 zł. Ponadto uchylono punkt III zaskarżonego wyroku, gdyż rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa procesowego mieści się w jednolitym orzeczeniu o całości kosztów procesu. </xIx></xText> <xText><xIx>Według tych samych zasad należało obciążyć obie strony nieuiszczoną część kosztów sądowych, na które składa się wynagrodzenie biegłej <xAnon>I. O.</xAnon>, nieznajdujące pokrycia we wpłaconych zaliczkach, tj. kwota 361,54 zł, którą Sąd Okręgowy bezpodstawnie obciążył w całości pozwanego. W konsekwencji powód został obciążony kwotą 260,31 zł, a pozwany – kwotą 101,23 zł.</xIx></xText> <xText><xIx>W świetle powyższego rozstrzygnięcia stwierdzić należy, że pozwany wygrał w postępowaniu zażaleniowym niemal w połowie (w 46%), ponieważ ze wskazanej w zażaleniu wartości przedmiotu zaskarżenia w kwocie 14.346 zł wygrał co do kwoty 6.571,48 zł, o jaką zmniejszono obciążające go koszty procesu (do zwrotu dla powoda) oraz nieuiszczone koszty sądowe (zamiast łącznej kwoty 7.148,27 zł, tj. 6.786,73 zł + 361,54 zł zapłaci 576,79 zł, czyli 474,56 zł + 101,23 zł). Biorąc pod uwagę zakres wygrania sprawy w postępowaniu zażaleniowym, Sąd Apelacyjny uznał, że w tym wypadku istnieje w pełni uzasadniona podstawa do dokonania wzajemnego zniesienia między stronami kosztów postępowania zażaleniowego, ponieważ każda z nich wygrała w tym zakresie w przybliżeniu po połowie.</xIx></xText> <xText><xIx>Podstawę rozstrzygnięcia o zażaleniu pozwanej stanowiły przepisy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 397;art. 397 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 397 § 2 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> </xIx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Machnij

Karolina Najda

st. sekr. sąd. Justyna Stankiewicz

Karolina Najda

Sygn. akt: I ACa 156/10; I ACz 181/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.) Sędziowie: SA Teresa Sobolewska SA Włodzimierz Gawrylczyk Protokolant: st. sekr. sąd. Justyna Stankiewicz po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwG. przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi MiastaG. o ustalenie na skutek apelacji powoda i zażalenia pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 7 grudnia 2009 r. sygn. akt I C 538/07 1) oddala apelację, 2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, 3) zmienia zaskarżony wyrok: a) w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 474,56 zł (czterysta siedemdziesiąt cztery złote i pięćdziesiąt sześć groszy) zamiast kwoty 6.786,73 zł (sześć tysięcy siedemset osiemdziesiąt sześć złotych i siedemdziesiąt trzy grosze), b) w punkcie III (trzecim) przez jego uchylenie, c) w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, iż nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych: od powoda kwotę 260,31 zł (dwieście sześćdziesiąt złotych i trzydzieści jeden groszy), a od pozwanego kwotę 101,23 zł (sto jeden złotych i dwadzieścia trzy grosze) zamiast kwoty 361,54 zł (trzysta sześćdziesiąt jeden złotych i pięćdziesiąt cztery grosze), 4) oddala zażalenie w pozostałej części, 5) znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania zażaleniowego. Na oryginale właściwe podpisy Sygn. akt: I ACa 156/10; I ACz 181/10 UZASADNIENIE Powód(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwG.wniósł przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi MiastaG.o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, położonego wG.przyulicy (...),działka nr (...), dokonana wypowiedzeniem z dnia 25 października 2006 r., doręczonym w tym samym dniu, jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Twierdził, iż nie można zgodzić się z nową opłatą roczną z tytułu użytkowania wieczystego w kwocie 278.681,04 zł, płatną od dnia 1 stycznia 2007 r., ponieważ wartość tej nieruchomości została w operacie szacunkowym znacznie zawyżona. Ponadto zakwestionował legitymację Prezydenta MiastaG.do dokonania tego wypowiedzenia, gdyż właścicielem nieruchomości jest Skarb Państwa. W toku procesu zakwestionował również zmianę stawki procentowej oraz zarzucił, iż pozwany nie wykazał przesłanek aktualizacji opłaty rocznej. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że zgodnie zustawą o samorządzie powiatowymorganem właściwym do dokonania wypowiedzenia był Prezydent MiastaG., działający w imieniu Skarbu Państwa. Ponadto podniósł, iż na obecnym etapie postępowania na powodzie spoczywa ciężar wykazania kwestionowanych okoliczności, dotyczących wypowiedzenia opłaty rocznej. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 7 grudnia 2009 r. ustalił, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej wG.przyul. (...), oznaczonej jakodziałka gruntu nr (...)o powierzchni 23.458 m 2 , dla której jest prowadzonaksięga wieczysta (...), wynosi od dnia 1 stycznia 2007 r. 200.637 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 6.687.900 zł i wysokości stawki procentowej równej 3%, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.786,73 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego oraz nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 361,54 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. W pisemnym uzasadnieniu tego wyroku Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 15 grudnia 2000 r. pozwany oddał(...) Klubowi Sportowemu (...)wG.w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat zabudowanądziałkę nr (...)obszaru 6,9731 ha, położoną wG.przyul. (...), objętąksięgą wieczystą KW nr (...), z przeznaczeniem na prowadzenie działalności sportowej i wychowawczej niezwiązanej z działalnością zarobkową. Strony ustaliły pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste nieruchomości, przy zastosowaniu bonifikaty w wysokości 99%, na kwotę 4.288,46 zł. Stawka procentowa opłaty rocznej została określona na 0,3% wartości gruntu. Następnie w dniu 8 listopada 2005 r.(...) Klub Sportowy (...)wG.sprzedał powodowi prawo użytkowania wieczystegodziałki nr (...)o powierzchni 2,3458 ha (powstałą w wyniku podziałudziałki nr (...)) oraz stanowiące odrębne nieruchomości budynki położone na tej działce za cenę 6.866.987 zł. W związku z nabyciem tego prawa pozwany pismem z dnia 9 marca 2006 r. poinformował powoda, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntu wynosi 2.885,33 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 961.778 zł i stawki procentowej w wysokości 0,3%. Pismem z dnia 25 października 2006 r., doręczonym powodowi w dniu 30 października 2006 r., pozwany dokonał wypowiedzenia dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w/w gruntu, wskazując, iż nowa opłata roczna od dnia 1 stycznia 2007 r. wyniesie 278.681,04 zł przy przyjęciu wartości nieruchomości równej 9.289.368 zł i stawki procentowej 3%. Ustalona przez Sąd Okręgowy wartość nieruchomości na chwilę wypowiedzenia wynosiła 6.687.900 zł. W dniu 22 listopada 2006 r. powód wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego wG.(...)) o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, dokonana powyższym wypowiedzeniem, jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, kwestionując legitymację Prezydenta MiastaG.do dokonania tego wypowiedzenia oraz przyjętą wartość nieruchomości jako znacznie zawyżoną. Orzeczeniem z dnia 18 kwietnia 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze wG.oddaliło w/w wniosek powoda jako nieuzasadniony. Sąd pierwszej instancji ustalił ponadto, iż pismem z dnia 7 sierpnia 2008 r. powód zwrócił się do pozwanego z wnioskiem o potwierdzenie istniejącego stanu faktycznego i wyrażenie opinii w przedmiocie sposobu korzystania ze spornej nieruchomości, powołując się na zainteresowanie francuskiej spółki, zajmującej się hotelarstwem, nabyciem tego gruntu, które uzależniła od dokonania zmian w umowie użytkowania wieczystego co do sposobu korzystania z nieruchomości. Natomiast w dniu 3 grudnia 2008 r. powód złożył do pozwanego wniosek o zmianę treści umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste powołując się na tożsamą argumentację jak w piśmie z dnia 7 sierpnia 2008 r. W dniu 16 kwietnia 2009 r. strony zawarły umowę o zmianie treści umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i sprzedaży, na mocy której zmieniły przeznaczenie nieruchomości na prowadzenie działalności usługowej, handlowej, rekreacyjnej, turystycznej, hotelowej i sportowej. Sąd wyjaśnił, iż powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, zgromadzonych w aktach Samorządowego Kolegium Odwoławczego wG.i aktach, dotyczących przedmiotowej nieruchomości oraz operatu szacunkowego i dokumentów, złożonych przez powoda, które uznał za wiarygodne. Sąd podkreślił, że zarządzeniem z dnia 26 lutego 2008 r. pełnomocnicy stron zostali zobowiązani do złożenia w terminie tygodniowym pisma przygotowawczego z powołaniem wszelkich twierdzeń, zarzutów i dowodów pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku dalszego postępowania (art. 207 § 3 k.p.c.), przy czym obie strony złożyły po tym terminie dowody z dokumentów, ale jedynie dowód w postaci pełnego odpisu KRS powoda został pominięty jako spóźniony. Poza tym Sąd uwzględnił dowód z opinii biegłejI. O. (1), wskazując, iż rozstrzygnięcie sprawy wymagało sporządzenia opinii z zakresu szacowania wartości nieruchomości, gdyż powód powołał się na zawyżenie wartości spornej nieruchomości w operacie szacunkowym, sporządzonym na zlecenie pozwanego. Sąd uznał opinię biegłejI. O. (1)za wiarygodną, stwierdzając, że zarzuty powoda do tej opinii nie zasługiwały na uwzględnienie. Ostatecznie powód kwestionował opinię wyłącznie w zakresie oceny lokalizacji spornej nieruchomości, dokonanej przez biegłą, ale na rozprawie przekonująco wyjaśniła ona to zagadnienie. Sąd uznał za nieprzydatny dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy operat szacunkowy, sporządzony na potrzeby postępowania egzekucyjnego, gdyż uwzględniał on stan nieruchomości w październiku 2003 r. oraz nie dotyczył bezpośrednio spornej działki. W konsekwencji ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości na podstawie opinii biegłejI. O. (1). Sąd Okręgowy stwierdził, iż powyższy stan faktyczny w zasadzie nie był sporny między stronami, wobec czego należało rozstrzygnąć zagadnienie prawne, tj. ustalić, czy aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, dokonana wypowiedzeniem z dnia 25 października 2006 r., była nieuzasadniona albo uzasadniona w innej wysokości. Powód podniósł, że przyjęta przez pozwanego wartość nieruchomości została zawyżona oraz że nie nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, uzasadniająca zmianę stawki procentowej z 0,3% na 3%, a także legitymację pozwanego do dokonania aktualizacji opłaty rocznej w odniesieniu do spornej nieruchomości. Sąd uznał powyższą argumentację za uzasadnioną jedynie na częściowo. Przede wszystkim nie uwzględnił zarzutu braku legitymacji pozwanego do wypowiedzenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego spornej nieruchomości, ponieważ Prezydent MiastaG.na mocy przytoczonych bliżej w pisemnym uzasadnieniu wyroku przepisów wykonywał w imieniu pozwanego Skarbu Państwa co do spornej nieruchomości zadanie z zakresu administracji rządowej. W konsekwencji zarzut braku uprawnień Prezydenta MiastaG.do dokonania aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego był bezpodstawny. Sąd wskazał dalej, że zgodnie zart. 238 k.c.wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Obecnie w orzecznictwie i doktrynie nie budzi wątpliwości cywilnoprawny charakter powyższej opłaty. Szczegółowe regulacje, dotyczące ustalenia wysokości opłat z tytułu użytkowania wieczystego, znajdują się w art. 71 – 81 u.g.n., które mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Zgodnie z art. 73 ust. 2 u.g.n. jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu. Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb postępowania określony w art. 78 – 81. Natomiast po myśli art. 77 ust. 1 u.g.n. wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być aktualizowana nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Aktualizacja opłaty rocznej może nastąpić zarówno z uwagi na trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, jak i z uwagi na zmianę wartości nieruchomości. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, gdyż pismem z dnia 25 października 2006 r. pozwany dokonał na podstawie art. 78 ust. 1 u.g.n. wypowiedzenia dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu, wskazując, że nowa opłata roczna od dnia 1 stycznia 2007 r. wyniesie 278.681,04 zł przy przyjęciu wartości nieruchomości w kwocie 9.289.368 zł i stawki procentowej 3%. Powód skorzystał z przewidzianej w art. 78 ust. 2 u.g.n. możliwości złożenia wniosku do samorządowego kolegium odwoławczego o ustalenie, iż powyższa aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. W tym postępowaniu na pozwanym spoczywał ciężar dowodu, że istniały przesłanki do aktualizacji opłaty. Następnie powód stosownie do art. 80 u.g.n. wniósł w przepisanym terminie sprzeciw od orzeczenia kolegium, co było równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, a wniosek powoda o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest nieuzasadniona w innej wysokości, zastępował pozew. W związku z tym Sąd Okręgowy wskazał, że w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymagała sporna między stronami kwestia rozkładu ciężaru dowodu w niniejszym postępowaniu, ponieważ każda ze stron twierdziła, iż to jej przeciwnik powinien wykazać przesłanki istnienia lub nieistnienia podstaw do aktualizacji opłaty rocznej. W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko pozwanego, stwierdzając, że powód błędnie powoływał się w postępowaniu sądowym na treść przepisówustawy o gospodarce nieruchomościami, dotyczących rozkładu ciężaru dowodu, tj. na art. 78 ust. 3 u.g.n., który reguluje ciężar dowodu jedynie w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym. Wyłącznie w tej fazie postępowania ciężar dowodu, że istnieją przesłanki do aktualizacji opłaty spoczywa na właściwym organie (pozwanym Skarbie Państwa – Prezydencie MiastaG.), natomiast w toku postępowania przed sądem powszechnym zastosowanie ma ogólna reguła rozkładu ciężaru dowodu, określona wart. 6 k.c.iart. 232 k.p.c.W konsekwencji na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktu, że aktualizacja jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości, skoro kwestionuje dokonane przez pozwanego wypowiedzenie opłaty rocznej. Sąd zwrócił przy tym uwagę na porównanie treści przepisów art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n. i art. 81 ust. 2 u.g.n., stwierdzając, iż zgodnie z założeniem racjonalnego ustawodawcy wynika z nich, że ciężar dowodu w postępowaniu sądowym w przedmiocie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zawsze będzie spoczywać na użytkowniku wieczystym. W oparciu o powyższe rozważania Sąd uznał, iż powód jedynie częściowo sprostał wymogom dowodowym w przedmiotowej sprawie, a mianowicie przedstawił dowody na poparcie twierdzenia o zawyżeniu wartości spornej nieruchomości w wypowiedzeniu dokonanym przez pozwanego w październiku 2006 r. Z opinii biegłejI. O. (1)wynika bowiem, że wartość tej nieruchomości na dzień 25 października 2006 r. wynosiła 6.687.900 zł, a zatem była niższa od przyjętej przez pozwanego w spornym wypowiedzeniu. Sąd wskazał, iż powyższą opinię uznał za wiarygodną, a strony procesu nie wnosiły o powołanie innego biegłego oraz nie przedstawiły obiektywnego i wiarygodnego materiału dowodowego, podważającego treść opinii. Z tych względów Sąd ustalił wartość nieruchomości na chwilę dokonania wypowiedzenia przez pozwanego na podstawie w/w opinii. Następnie Sąd stwierdził, że powód nie podważył skutecznie przyjętej przez pozwanego w wypowiedzeniu stawki opłaty rocznej w wysokości 3%, ponieważ nie przedstawił materiału dowodowego, który uzasadniałby przyjęcie, iż nie nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości. Sąd wyjaśnił, przy tym, że ten zarzut, wbrew pozwanemu, nie był spóźniony, ponieważ wypowiedzenie z dnia 25 października 2006 r. dotyczyło zarówno zmiany wartości nieruchomości, jak i trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości. Wprawdzie powód na etapie postępowania przed SKO nie podniósł zarzutów, odnoszących się do stawki procentowej, niemniej po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO, orzeczenie to utraciło moc, a postępowanie przed SKO uznaje się za niebyłe. Skoro zaś wypowiedzenie dotyczyło obu spornych elementów opłaty rocznej, to powód do chwili upływu terminu wyznaczonego w trybieart. 207 § 3 k.p.c.mógł podnosić wszelkie zarzuty i powoływać dowody na ich potwierdzenie bez narażenia się na prekluzję w tym zakresie. Niemniej jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, powód nie wykazał, aby w chwili wypowiedzenia nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania przez niego z przedmiotowej nieruchomości. Z przedłożonych przez niego dokumentów w sposób pośredni wynika okoliczność przeciwna, a mianowicie, że dążył on do zmiany umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w celu potwierdzenia istniejącego stanu faktycznego polegającego na niewykonywaniu swego prawa zgodnie z pierwotną umową, która obejmowała prowadzenie działalności sportowej i wychowawczej niezwiązanej z działalnością zarobkową. Powód powinien przedstawić dowody pozytywne na okoliczność, iż w 2006 r. prowadził na przedmiotowym gruncie działalność sportową i wychowawczą niezwiązaną z działalnością zarobkową, ale takiego dowodu nie przeprowadził. Fakt dokonania przez strony w 2009 r. zmian w umowie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości nie wyjaśnia, jaki był rzeczywisty sposób korzystania z niej w 2006 r. (przed dokonaniem tej zmiany). Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na mocyart. 6 k.c.,art. 238 k.c.orazart. 71, art. 73, art. 77, art. 78 i art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami(t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) ustalił, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości od dnia 1 stycznia 2007 r. wynosi 200.637 zł, przy przyjęciu wartości nieruchomości w kwocie 6.687.900 zł i stawki procentowej w wysokości 3%. O kosztach postępowania Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawieart. 100 k.p.c.uznając, że powód wygrał sprawę w połowie, ponieważ uwzględnione zostały jego zarzuty co do wartości nieruchomości, natomiast zarzuty w zakresie zmiany stawki procentowej opłaty rocznej nie znalazły oparcia w zaproponowanym przez niego materiale dowodowym. Ponadto na podstawieart. 100 k.p.c.zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego oraz na mocyart. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 361,54 zł tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych. Powyższy wyrok został zaskarżony przez obie strony. Powód wniósł apelację, w której zaskarżył ustalenie wysokości opłaty rocznej na kwotę 200.637 zł oraz orzekającej o kosztach procesu (punkty I – III wyroku). Apelant zarzucił Sądowi pierwszej instancji: 1) naruszenie prawa materialnego, tj.art. 78 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami(w skrócie: „u.g.n.”) iart. 6 k.c.przez błędne przyjęcie, że spoczywał na nim ciężar wykazania okoliczności, uzasadniających aktualizację wysokości opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania, pomimo że wypowiedzenia jej dotychczasowej wysokości dokonał pozwany, a ponadto z ostrożności 2) naruszenie prawa procesowego, tj.art. 233 § 1 k.p.c.przez błędną ocenę, iż nie wykazał, że nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości, przy czym to naruszenie pozostaje w związku z naruszeniem prawa materialnego, a mianowicie art. 73 ust. 2 u.g.n. przez jego zastosowanie wskutek pominięcia, iż w tym przepisie nie chodzi tylko o trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, ale o taką trwałą zmianę, która prowadzi do zmiany celu, na jaki nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie, 3) naruszenie prawa procesowego, tj.art. 233 § 1 k.p.c.przez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, prowadzącą do przyjęcia, że wartość przedmiotowej nieruchomości wynosi 6.687.900 zł, a nie 5.806.768,80 zł, 4) naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 72 ust. 3 pkt 4 u.g.n. przez niezastosowanie stawki 1% do części nieruchomości, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i opartej na nim opinii biegłej jest przeznaczona na działalność sportową. Na tych podstawach powód domagał się zmiany wyroku w zaskarżonej części przez ustalenie, iż opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości odpowiada od dnia 1 stycznia 2007 r. kwocie 17.420,30 zł lub 20.063,70 zł albo 114.232,14 zł i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Pozwany wniósł zażalenie na zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych, domagając się zmiany tego orzeczenia przez zasądzenie od powoda na jego rzecz łącznie kwoty 7.800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazanie ściągnięcia od powoda nieuiszczonych kosztów sądowych lub z ostrożności procesowej – przez stosunkowe rozliczenie kosztów procesu między stronami przy uwzględnieniu tego, że pozwany wygrał sprawę w 72%. Z uzasadnienia zażalenia wynika, iż pozwany zarzuca naruszenieart. 100 k.p.c.przez jego wadliwe zastosowanie wskutek przyjęcia, że powód wygrał sprawę w połowie. Obie strony wniosły wzajemnie o oddalenie środka odwoławczego przeciwnika oraz zasądzenie od drugiej strony kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja powoda jest bezzasadna, natomiast zażalenie pozwanego zasługuje na częściowe uwzględnienie. Nietrafny jest najdalej idący zarzut apelacyjny powoda, dotyczący naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 78 ust. 3 u.g.n. iart. 6 k.c., przez błędne rozłożenie między stronami ciężaru dowodu odnośnie do okoliczności, od których uzależnione było w tej sprawie dokonanie aktualizacji wysokości opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania, tj. wartości przedmiotowej nieruchomości w chwili dokonania przez pozwanego wypowiedzenia dotychczasowej wysokości tej opłaty oraz trwałej zmiany sposobu korzystania przez powoda z tej nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który została oddana w wieczyste użytkowanie. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, według którego przepis art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n. reguluje zasady rozkładu ciężaru dowodu jedynie w postępowaniu toczącym się przed samorządowym kolegium odwoławczym na skutek wniosku o ustalenie, iż aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości, natomiast w postępowaniu przed sądem powszechnym, toczącym się po wniesieniu sprzeciwu przez wieczystego użytkownika od orzeczenia SKO, nie ma już zastosowania, lecz stosuje się ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu, wynikającą zart. 6 k.c., po myśli którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Argumentacja powoda, przytoczona na poparcie tego zarzutu, jest bezzasadna i nieprzekonująca. Nie jest istotna okoliczność, że nie ma żadnego przepisu, który wyraźnie wskazywałby na to, iż przepis art. 78 ust. ust. 3 zd. 2 u.g.n. dotyczy tylko postępowania przed SKO lub że nie ma on zastosowania przed sądem powszechnym. Zauważyć bowiem należy, że takie wyraźne rozstrzygnięcie nie stanowi wyłącznego sposobu zredagowania treści przepisów, lecz ustalenie ich znaczenia następuje na ogół w drodze wykładni przy zastosowaniu bardzo różnych metod interpretacji i wnioskowań prawniczych. W związku z tym brak wskazanego przez powoda przepisu wcale nie przesądza o sposobie rozumienia w/w przepisu i poprawności poglądu skarżącego. W konsekwencji nie podważa to trafności wykładni przyjętej przez Sąd pierwszej instancji, zwłaszcza z uwzględnieniem systematykiustawy o gospodarce nieruchomościamii innych przepisów. Podkreślić zwłaszcza należy, żeustawa o gospodarce nieruchomościamireguluje jedynie niektóre zagadnienia, związane z wieczystym użytkowaniem, w tym z ustalaniem wysokości opłaty rocznej. Ponadto, jak słusznie zauważył Sąda quo , nawet w ramach tej ustawy przewidziane są różne zasady rozkładu ciężaru dowodu przy ustalaniu wysokości opłaty rocznej. Nie ma więc uzasadnionych podstaw do przyjęcia, iż regulacja, zawarta w przepisie art. 78 ust. 3 zd. 2 tej ustawy, ma ogólniejsze znaczenie i szersze zastosowanie, niż wynika z usytuowania tego przepisu w treści tej ustawy, w szczególności, że wykracza poza zakres regulacji tej ustawy, stanowiąc przepis szczególny w stosunku doart. 6 k.c.Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Okręgowego, iż rozważany przepis ma zastosowanie tylko w tym postępowaniu, którego wprost dotyczy, a mianowicie postępowania toczącego się przed SKO wskutek wniosku wieczystego użytkownika o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona w innej wysokości. Powyższego poglądu nie podważa argument apelanta, wyprowadzany z treści art. 80 ust. 2 zd. 2 u.g.n., z którego wynika, że powyższy wniosek – po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO – zastępuje pozew. Powód bezpodstawnie twierdzi, iż akceptacja stanowiska Sądu pierwszej instancji prowadziłaby do konieczności przedstawiania przez wieczystego użytkownika już w treści wniosku wszystkich twierdzeń i dowodów na wypadek przekazania sprawy do postępowania sądowego i wywodzi, że byłoby to sprzeczne z art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., który nie nakłada na wieczystego użytkownika obowiązku wykazania braku podstaw do dokonania aktualizacji wysokości opłaty rocznej. Wywód powoda opiera się na nieuprawnionym założeniu, iż w powyższym wniosku niezbędne jest przytoczenie przez wieczystego użytkownika wszystkich twierdzeń i wniosków dowodowych na ich poparcie. Takie stanowisko nie bierze pod uwagę tego, że w postępowaniu cywilnym w zasadzie – oprócz niektórych postępowań odrębnych, zwłaszcza toczących się przed sądem gospodarczym – powód nie ma obowiązku przytoczenia już w pozwie wszystkich twierdzeń i wniosków dowodowych na ich poparcie, ponieważ zgodnie zart. 217 § 1 k.p.c.strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, jakie według przepisówkodeksu postępowania cywilnegomogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. W szczególności może wchodzić w rachubę zastosowanie przez sąd orzekającyart. 207 § 3 k.p.c. Generalnie jednak nie ma żadnych przeszkód procesowych, aby po wniesieniu sprzeciwu od orzeczenia SKO powód, niezależnie od treści wniosku, złożonego na podstawie art. 78 ust. 2 u.g.n. i zastępującego po myśli art. 80 ust. 2 u.g.n. pozew, z własnej inicjatywy lub w wykonaniu zobowiązania sądu przedstawił (ustnie na rozprawie lub w piśmie procesowym) ewentualne dalsze twierdzenia oraz argumenty i dowody na ich poparcie. Tak zresztą było również w niniejszej sprawie, czemu Sąd pierwszej instancji dał jednoznaczny wyraz, stwierdzając w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że powód zachował uprawnienie do zgłoszenia dopiero na etapie rozpoznania sprawy przed sądem powszechnym zarzutów, dotyczących zastosowania zmienionej stawki procentowej opłaty rocznej w wysokości 3% w miejsce dotychczasowej stawki 0,3%. W konsekwencji ta okoliczność nie może przemawiać za taką wykładnią art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., jaką proponuje powód. Chybione jest również zakwestionowanie możliwości przeciwstawienia przepisuart. 6 k.c.przepisowi art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., a także możliwości porównania tego ostatniego przepisu z przepisem art. 81 ust. 2 u.g.n. Podkreślić przy tym można, że w wypadku ustalenia wartości nieruchomości kwestia rozkładu ciężaru dowodu w istocie nie ma decydującego znaczenia, ponieważ w razie powstania sporu między stronami w tym zakresie ostatecznie jego rozstrzygnięcie w zasadzie i tak wymaga skorzystania z pomocy opinii biegłego niezależnie od tego, z czyjej inicjatywy taki dowód zostanie dopuszczony. Zupełnie inaczej rzecz ma się natomiast z wykazaniem powstania trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który nieruchomość została oddania w wieczyste użytkowanie. Zauważyć bowiem można, że w gruncie rzeczy zaakceptowanie poglądu, prezentowanego przez apelanta, nakładającego ciężar dowodu w postępowaniu sądowym na pozwanego na podstawie art. 78 ust. 3 zd. 2 u.g.n., prowadziłoby do wymagania od niego, aby udowodnił okoliczność o charakterze negatywnym, polegającą na tym, iż wieczysty użytkownik w sposób trwały zaprzestał korzystania z nieruchomości w sposób odpowiadający powyższemu celowi. Inaczej mówiąc, pozwany organ musiałby wykazać, że powód trwale nie korzysta z przedmiotowej nieruchomości w sposób zgodny z celem, na jaki ta nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie. Taki dowód w praktyce byłby niemożliwy do przeprowadzenia, gdyż pozwany musiałby posiadać niemal nieograniczoną wiedzę o działalności powoda, a przynajmniej o jego działalności w odniesieniu do korzystania z konkretnej nieruchomości. Nawet w takiej sytuacji nie można byłoby wykluczyć, że powód mógłby z łatwością podważyć dowody, zaoferowane przez pozwanego, wykazując, iż wbrew niemu korzystał z nieruchomości zgodnie ze wspomnianym celem. Z tego punktu widzenia wskazać należy, że w zasadzie to właśnie wieczysty użytkownik, będący powodem w sprawie dotyczącej ustalenia wysokości opłaty rocznej, może przedstawić dowody, że wbrew zarzutom pozwanego korzysta z nieruchomości zgodnie z celem, przewidzianym w umowie. W szczególności może udowodnić swoje konkretne czynności, wskazujące na zgodność korzystania z nieruchomości z takim celem. Innymi słowy, tylko on ma realną możliwość wykazania, jak faktycznie korzysta z nieruchomości. W okolicznościach niniejszej sprawy polegałoby to wykazaniu przez powoda, że po nabyciu nieruchomości w dniu 8 listopada 2005 r. od swojego poprzednika prawnego do chwili dokonania przez pozwanego wypowiedzenia z dnia 25 października 2006 r. rzeczywiście podejmował konkretne działania, świadczące o korzystaniu z przedmiotowej nieruchomości w sposób zgodny z celem, określonym w § 3 pkt a umowy z dnia 15 grudnia 2000 r. o oddaniu tego gruntu w wieczyste użytkowanie, tj. dla prowadzenia działalności sportowej i wychowawczej, niezwiązanej z działalnością zarobkową. W tym kontekście wyjaśnić obecnie wypada, że powód bezzasadnie eksponuje w apelacji rzekomą niekonsekwentność pozwanego, polegającą na zmianie wysokości opłaty w terminie siedmiu miesięcy od przesłania mu w dniu 9 marca 2006 r. informacji o wysokości opłaty rocznej w kwocie wynoszącej tylko 2.885,33 zł. Nie można zgodzić się z powodem, iż oznacza to, że do trwałej zmiany sposobu korzystania przez niego z nieruchomości, powodującej zmianę celu, na jaki została oddana w wieczyste użytkowanie, doszło w okresie między marcem a październikiem 2006 r. Nie ma bowiem żadnych podstaw do stwierdzenia, że w marcu 2006 r. pozwany rzeczywiście analizował sposób korzystania przez powoda z przedmiotowej nieruchomości i w efekcie uznał, iż odpowiada on powyższemu celowi. Podobnie chybione było powoływanie się przez powoda w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji na to, że zmiana sposobu korzystania z nieruchomości nie może być konsekwencją samego przejścia prawa wieczystego użytkowania na inny podmiot (zmiany podmiotowej po tej stronie). W rzeczywistości przyjęcie trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, powodującej zmianę w/w celu, nie wynikało jedynie ze zmiany wieczystego użytkowania, ale ze stwierdzenia, iż nowy podmiot nie prowadzi takiej samej działalności jak jego poprzednik prawny. Oczywiście, możliwe byłoby wykazanie, że faktycznie kontynuuje on tę działalność, tzn. działalność sportową i wychowawczą, niezwiązaną z działalnością zarobkową, ale wymagałoby to – o czym była mowa wyżej – odpowiednich twierdzeń i inicjatywy dowodowej ze strony powoda, których nie może zastąpić negowanie stanowiska pozwanego i domaganie się, aby wykazał on, iż powód trwale nie korzysta z tej nieruchomości zgodnie z powyższym celem. Nietrafny jest także argument, że dopiero od chwili zmiany umowy o oddanie przedmiotowej nieruchomości w wieczyste użytkowanie, dokonanej w 2009 r., można mówić o trwałej zmianie sposobu korzystania z tej nieruchomości, powodującej zmianę celu na jaki została oddana. Zauważyć bowiem należy, iż ta zmiana nie była dokonana na potrzeby ustalenia wysokości opłaty (stawki procentowej, gdyż w tym zakresie możliwe jest dokonanie aktualizacji na podstawie art. 73 ust. 2 u.g.n.). lecz miała na celu zapewnienie zgodności zachowania wieczystego użytkownika z treścią umowy, a zatem była istotna dla jego ochrony przed zarzutem ze strony właściciela, iż korzysta z nieruchomości niezgodnie z umową, co w skrajnym wypadku mogłoby nawet skutkować rozwiązaniem umowy. Nie zmienia to jednak faktu, że nawet bez zmiany umowy możliwe było ustalenie nowej stawki procentowej opłaty rocznej odpowiednio do trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości, jeżeli powodowało to zmianę celu, na jaki ta nieruchomość została oddana w wieczyste użytkowanie. Z powyższych względów Sąd Apelacyjny uznał za nieuzasadnione zarzuty dotyczące wadliwego rozkładu ciężaru dowodu, jak również błędnego ustalenia, że powód nie wykazał, iż przed dokonaniem przedmiotowego wypowiedzenia nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania ze spornej nieruchomości, powodującej zmianę celu, na który została ona oddana w wieczyste użytkowanie. W tej sytuacji decydujące znaczenie dla oceny zasadności apelacji mają zarzuty, związane z ustaleniem wartości powyższej nieruchomości oraz zastosowania niższej stawki procentowej do jej części, która zgodnie z treścią obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczona na działalność sportową. Odnośnie do pierwszego z w/w zagadnień zauważyć należy, że powód – formalnie nie kwestionując opinii biegłejI. O. (1)– w istocie zmierza do jej zastąpienia własnymi twierdzeniami i wnioskami. Takie podejście nie może zostać zaaprobowane, ponieważ ustalenie wartości przedmiotowej nieruchomości niewątpliwie wymagało posiadania wiadomości specjalnych, więc powód, jako strona zainteresowana ustaleniem innej wartości nieruchomości, nie może domagać się przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia jego własnych twierdzeń i wywodów. Nie może zwłaszcza skutecznie polemizować z przyjętą przez biegłą oceną warunków lokalizacji przedmiotowej nieruchomości, wpływających na wycenę wartości rynkowej tej nieruchomości. Podkreślić wypada, że także sąd orzekający, pomimo posiadania w postępowaniu pozycji najwyższego biegłego, nie może w istocie zastąpić własną oceną lub przekonaniem wniosków biegłego, wymagających posiadania określonych wiadomości specjalnych. Z tego powodu wywody apelanta w przedmiocie oceny lokalizacji przedmiotowej nieruchomości nie mogą posłużyć do zmiany ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd pierwszej instancji na podstawie opinii. Jedyną drogą do ich zmiany mogło być bowiem wyłącznie przedstawienie opinii zgodnej z twierdzeniami powoda. W tym kontekście dodać należy, że powód powoływał się już na te okoliczności w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji (zob. pismo powoda z dnia 19 listopada 2009 r. k. 165 – 166), jednak biegłaI. O.na rozprawie podtrzymała swoje stanowisko w zakresie przedstawionej w pisemnej opinii oceny lokalizacji przedmiotowej nieruchomości (k. 183), a powód nie kwestionował już jej wyjaśnień, w szczególności nie zgłosił zastrzeżeń w trybieart. 162 k.p.c.ani nie złożył wniosku o uzupełnienie jej opinii lub sporządzenie opinii przez innego biegłego (nie uczynił tego również na kolejnej rozprawie – k. 204 ani w późniejszych pismach procesowych – k. 210 – 212, k. 214 i k. 226). W związku z tym powtórzenie tych zarzutów, i to w oparciu o własną, w gruncie rzeczy dowolną, ocenę, dopiero w apelacji nie może uzasadniać ustalenia wartości nieruchomości w wysokości wskazanej przez skarżącego, tj. 5.806.768,70 zł zamiast 6.687.900 zł. Podobnie ocenić należy kwestię zastosowania prawidłowej stawki procentowej do części przedmiotowej nieruchomości, przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na działalność sportową. Niezależnie od wcześniejszych rozważań, dotyczących nieudowodnienia przez powoda, że po nabyciu tej nieruchomości nadal korzystał faktycznie z tej nieruchomości zgodnie z celem, na jaki została oddana w wieczyste użytkowanie, wskazać należy, iż w świetle opinii biegłejI. O.– co zresztą powód powtarza w uzasadnieniu apelacji, chociaż nie w samym zarzucie apelacyjnym (k. 268 i k. 273) – ściśle rzecz ujmując, część przedmiotowej nieruchomości nie jest przeznaczona na działalność sportową, ale na usługi, w tym usługi w zakresie sportu, rekreacji i turystyki (k. 140). Odnosząc to do treści wskazanego w apelacji art. 72 ust. 3 pkt 4 u.g.n., zauważyć wypada, że w tym przepisie jest mowa o działalności sportowej. Nie jest to pojęcie tożsame z prowadzeniem usług w zakresie sportu, rekreacji i turystyki. Dla przykładu wskazać można, że wybudowanie i prowadzenie hotelu, o czym była mowa w pismach powoda do pozwanego z dnia 7 sierpnia 2008 r. (k. 179 – 180) i z dnia 2 grudnia 2008 r. (k. 181 – 182), niewątpliwie stanowiłoby prowadzenie usług w zakresie turystyki (por. przepisyustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych– t.j. Dz.U. z 2004, Nr 223, poz. 2268 ze zm.) , chociaż niezaprzeczalnie nie byłoby to prowadzenie działalności sportowej, uprawniającej do zastosowania obniżonej stawki procentowej opłaty rocznej na mocy w/w przepisu. W konsekwencji nie ma też istotnego znaczenia okoliczność, że powód w zakresie przedmiotu swojej działalności ma m. in. działalność związaną z kulturą, rekreacją i sportem (k. 187), ponieważ przede wszystkim niezbędne jest, aby faktycznie prowadził taką działalność na przedmiotowej nieruchomości i żeby czynił to w sposób, pozwalający uznać, iż stanowi to trwałą zmianę sposobu korzystania z tej nieruchomości, uzasadniającą zmianę celu, na jaki została ona oddana w wieczyste użytkowanie, a tym samym zastosowanie powyższej stawki procentowej opłaty rocznej. Jak już jednak wcześniej wyjaśniono, powód w ogóle nie udowodnił, w jaki sposób faktycznie korzystał z przedmiotowej nieruchomości przed dokonaniem spornego wypowiedzenia. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że apelacja powoda nie opierała się na usprawiedliwionych podstawach, ponieważ nie wykazał, ani zasadności podniesionych zarzutów naruszenia prawa materialnego, ani dokonania przez Sąd Okręgowy wadliwych ustaleń w wyniku popełnienia zarzucanych uchybień procesowych, które miałyby istotny wpływ na prawidłowość zaskarżonego wyroku. W konsekwencji apelacja podlegała oddaleniu na mocyart. 385 k.p.c., a odpowiednio do wyniku rozstrzygnięcia o odwołaniu powoda został on obciążony obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, o czym orzeczono na mocyart. 108 § 1 k.p.c.w zw. zart. 109 k.p.c.iart. 98 §§ 1 i 3 k.p.c.iart. 99 k.p.c. Odnośnie do zażalenia pozwanego wskazać należy w pierwszej kolejności, że niewątpliwie nie może zostać zaakceptowane stanowisko, zajęte przez Sąd pierwszej instancji, które sprowadzało się do porównania zakresu (ilości) uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów powoda z całkowitym pominięciem oceny zakresu uwzględnionej i oddalonej części żądania, ustalonej według wartości przedmiotu sporu, która decydowała przecież o wysokości kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego, stanowiących główne składniki kosztów procesu w niniejszej sprawie. Ponadto wadliwe było zróżnicowanie przez Sąd Okręgowy – sprzecznie z zasadą jednolitości orzekania o kosztach procesu – sposobu rozstrzygnięcia o poszczególnych składnikach tych kosztów, a mianowicie o uiszczonych przez powoda kosztach sądowych i kosztach zastępstwa procesowego. W związku z tym, przyjmując prawidłowe zasady jednolitego orzekania o całości kosztów procesu poniesionych przez obie strony odpowiednio do wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie, określonej przez powoda w piśmie procesowym z dnia 30 maja 2007 r. na kwotę 278.681,04 zł (k. 7), stwierdzić należy, iż powód wygrał sprawę jedynie w 28%, ponieważ uzyskał zmniejszenie opłaty – w stosunku do wysokości, wskazanej w wypowiedzeniu z dnia 25 października 2006 r. – tylko o kwotę 78.044,44 zł. W związku z tym powinien ponieść koszty procesu do wysokości 72% – jak trafnie wskazał pozwany w jednym z twierdzeń, przytoczonych w zażaleniu – natomiast druga strona (pozwany) jedynie do wysokości 28%. Uzasadnia to przyjęcie, jako podstawy rozstrzygnięcia o tych kosztach,art. 100 k.p.c.i dokonanie wzajemnego rozdzielenia kosztów stron w powyższym stosunku. W tym celu wskazać trzeba, że powód poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 21.752 zł (opłata od pozwu – 13.935 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, zaliczka na biegłego – 600 zł i wynagrodzenie pełnomocnika – 7.200 zł), a pozwany – w łącznej kwocie 7.800 zł (zaliczka na biegłego – 600 zł i wynagrodzenie pełnomocnika – 7.200 zł). Ogółem koszty procesu obu stron wyniosły więc 29.552 zł, z czego powód powinien ponieść je w 72%, tj. do wysokości 21.277,44 zł, a pozwany w 28%, tj. do wysokości 8.274,56 zł. Z ich porównania z kwotami rzeczywiście poniesionymi przez strony wynika, iż powodowi należy się dopłata od pozwanego w kwocie 474,56 zł. Na podstawie tych wyliczeń Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II, ponieważ pozwany powinien zwrócić powodowi jedynie wymienioną ostatnio kwotę zamiast kwoty 6.786,73 zł. Ponadto uchylono punkt III zaskarżonego wyroku, gdyż rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa procesowego mieści się w jednolitym orzeczeniu o całości kosztów procesu. Według tych samych zasad należało obciążyć obie strony nieuiszczoną część kosztów sądowych, na które składa się wynagrodzenie biegłejI. O., nieznajdujące pokrycia we wpłaconych zaliczkach, tj. kwota 361,54 zł, którą Sąd Okręgowy bezpodstawnie obciążył w całości pozwanego. W konsekwencji powód został obciążony kwotą 260,31 zł, a pozwany – kwotą 101,23 zł. W świetle powyższego rozstrzygnięcia stwierdzić należy, że pozwany wygrał w postępowaniu zażaleniowym niemal w połowie (w 46%), ponieważ ze wskazanej w zażaleniu wartości przedmiotu zaskarżenia w kwocie 14.346 zł wygrał co do kwoty 6.571,48 zł, o jaką zmniejszono obciążające go koszty procesu (do zwrotu dla powoda) oraz nieuiszczone koszty sądowe (zamiast łącznej kwoty 7.148,27 zł, tj. 6.786,73 zł + 361,54 zł zapłaci 576,79 zł, czyli 474,56 zł + 101,23 zł). Biorąc pod uwagę zakres wygrania sprawy w postępowaniu zażaleniowym, Sąd Apelacyjny uznał, że w tym wypadku istnieje w pełni uzasadniona podstawa do dokonania wzajemnego zniesienia między stronami kosztów postępowania zażaleniowego, ponieważ każda z nich wygrała w tym zakresie w przybliżeniu po połowie. Podstawę rozstrzygnięcia o zażaleniu pozwanej stanowiły przepisyart. 386 § 1 k.p.c.iart. 385 k.p.c.w zw. zart. 397 § 2 k.p.c.iart. 100 k.p.c.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_001127_2009_Uz_2010-03-24_003

XVII AmC 1127/09

2010-03-24 01:00:00.0 CET

2017-02-03 18:15:39.0 CET

2017-02-03 11:46:23.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 1127/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko (...) w O. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania (...) w O. w obrocie z konsu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="001127" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 1127/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: <xBx>SSR del. Ewa Maciejewska</xBx></xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText> <xBx> I. </xBx>uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> o treści: „<xIx> Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz <xAnon>(...)</xAnon></xIx>”,</xText> <xText> <xBx> II. </xBx>zasądza od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,</xText> <xText><xBx>III. </xBx>nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText><xBx>IV. </xBx>zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText xALIGNx="right">SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Sygn. akt XVII Amc 1127/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>O.</xAnon> wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ” o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz <xAnon>(...)</xAnon>”</xText> <xText>(§19 ust.1 pkt 3 )oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.42).</xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>O.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.</xText> <xText>Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 k.c.</xLexLink> dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie z <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 472 k.c.</xLexLink> niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Klauzula ta dotyczy wyłączenia odpowiedzialności za opóźnienia firm świadczących usługi telekomunikacyjne oraz <xAnon>(...)</xAnon>. Pozwany nie ma wpływu na treść i wzajemne zobowiązania konsumenta i firm teleinformatycznych , za pomocą których konsument korzysta z usług świadczonych przez Bank. Rażąco niesprawiedliwym byłoby obciążanie pozwanego odpowiedzialnością za opóźnienia wynikające z działalności systemów telekomunikacyjnych, na które nie ma wpływu.</xText> <xText>Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r.</xText> <xText>(odpowiedź na pozew k.19-24).</xText> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: </xBx></xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>O.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”. W treści tego wzorca – w §19 ust.1 pkt 3 - zawarty był zapis: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz <xAnon>(...)</xAnon>” .</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: </xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 3851;art. 3851 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 3851§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy</xText> <xText>zakwestionowany zapis o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz <xAnon>(...)</xAnon>”</xText> <xText>kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I</xText> <xText>CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ).</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111).</xText> <xText>Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.</xText> <xText>W myśl przedmiotowego postanowienia Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula prowadzi niewątpliwie do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania w stosunku do zasad określonych w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 k.c.</xLexLink> i następne. Pozwany bowiem całkowicie wyłącza swoją odpowiedzialność za opóźnienia powstałe na skutek okoliczności wymienionych w tym postanowieniu.</xText> <xText>Klauzula ta jest tak sformułowana , że -wbrew twierdzeniom pozwanego- odnosi się do wszelkich opóźnień wynikających działalności telekomunikacji i <xAnon>(...)</xAnon>, także w sytuacji kiedy z tej działalności korzysta sam Bank</xText> <xText>świadcząc na rzecz konsumenta <xAnon> usługę (...)</xAnon> .</xText> <xText>Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do zakresu przysługujących mu praw , możliwości dochodzenia przez niego ewentualnych roszczeń wynikających z zawartej umowy. To wyłącznie od pozwanego Banku będzie należała ocena tego, czy zaistniałe okoliczności ( opóźnienia ) mieszczą się w przedmiotowym zakresie.</xText> <xText>Podkreślić trzeba, że skoro pozwany prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to winien ponosić również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane, a nie przerzucać tego ryzyka na swoich klientów – konsumentów. Taka ocena jest w niniejszej sprawie uprawniona, jeśli ma się na uwadze, iż działalność Banku opiera się obecnie w głównej mierze na pracy systemów informatycznych ( m.in. transmisji danych ), korzystaniu z łączy telekomunikacyjnych.</xText> <xText>Zgodnie z art. 354 § 1k.c. określającym sposób wykonania zobowiązania-</xText> <xText>dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Stosownie do <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.355 § 2 k.c.</xLexLink> należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Nieuzasadnionym jest więc wyłączenie odpowiedzialności banku z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez podmioty, za pośrednictwem lub przy pomocy których, pozwany prowadzi swoją działalność (dostawcy łączy telekomunikacyjnych, Poczta Polska).</xText> <xText>Bank jako strona umowy rachunku bankowego zawartej z konsumentem, regulowanej przepisami <xLexLink xArt="art. 725;art. 726;art. 727;art. 728;art. 729;art. 730;art. 731;art. 732;art. 733" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.725-733 k.c</xLexLink> oraz przepisami ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawo bankowe</xLexLink> ( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">Prawo bankowe</xLexLink>”), powinien spełnić ewentualne roszczenie konsumentem z tytułu niewykonania względnie nienależytego wykonania tej umowy, a następnie sam wystąpić z roszczeniem regresowym do operatora ponoszącego winę za nienależyte wykonanie umowy.</xText> <xText>Dodatkowo podnieść należy, że krytyczna klauzula, zdaniem Sądu, nie realizuje prawidłowo wymogów <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego</xLexLink>. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń</xText> <xText>pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku. ,, Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (<xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak; Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005).</xText> <xText>Reasumując przyjąć należy , że przedstawione ukształtowanie stosunku prawnego w przedmiotowym wzorcu umowy jest nieuzasadnione, gdyż godzi w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco narusza interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta).</xText> <xText>Sporny zapis stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink>, wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471i art. 472 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355§ 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (<xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink> ), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 47940" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 47940 k.p.c.</xLexLink> zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 3851;art. 3851 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 3851§1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 3853;art. 3853 pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 3853 pkt.2 k.c.</xLexLink> uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 47942" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 47942</xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1pkt 6</xLexLink> w zw. z art..113 <xLexLink xArt="art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1</xLexLink> oraz art..96 <xLexLink xArt="ust. 1;ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.)</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 3;§ 14 ust. 3 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631349" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349">§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu</xLexLink> (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 47944" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.47944kpc</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSR del. Ewa Maciejewska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Maciejewska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. Akt XVII AmC 1127/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący:SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z siedzibą wP. przeciwko(...)wO. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I.uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania(...)wO.w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.o treści: „ Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz(...)”, II.zasądza od pozwanego(...)wO.na rzecz powoda(...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, III.nakazuje pobranie od pozwanego(...)wO.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV.zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego(...)wO.. SSR del. Ewa Maciejewska Sygn. akt XVII Amc 1127/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód(...)z siedzibą wP.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego(...)wO.wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.” o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz(...)” (§19 ust.1 pkt 3 )oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart.3851k.c., jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.42). Pozwany(...)wO.wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych wart. 3851k.c.Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie zart.471 k.c.dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie zart. 472 k.c.niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Klauzula ta dotyczy wyłączenia odpowiedzialności za opóźnienia firm świadczących usługi telekomunikacyjne oraz(...). Pozwany nie ma wpływu na treść i wzajemne zobowiązania konsumenta i firm teleinformatycznych , za pomocą których konsument korzysta z usług świadczonych przez Bank. Rażąco niesprawiedliwym byłoby obciążanie pozwanego odpowiedzialnością za opóźnienia wynikające z działalności systemów telekomunikacyjnych, na które nie ma wpływu. Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r. (odpowiedź na pozew k.19-24). Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwany(...)wO.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”. W treści tego wzorca – w §19 ust.1 pkt 3 - zawarty był zapis: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz(...)” . /okoliczności bezsporne/ W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz(...)” kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111). Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Zgodnie zart. 3853pkt 2 k.c.w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. W myśl przedmiotowego postanowienia Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z działania telekomunikacji oraz(...). W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula prowadzi niewątpliwie do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania w stosunku do zasad określonych wart.471 k.c.i następne. Pozwany bowiem całkowicie wyłącza swoją odpowiedzialność za opóźnienia powstałe na skutek okoliczności wymienionych w tym postanowieniu. Klauzula ta jest tak sformułowana , że -wbrew twierdzeniom pozwanego- odnosi się do wszelkich opóźnień wynikających działalności telekomunikacji i(...), także w sytuacji kiedy z tej działalności korzysta sam Bank świadcząc na rzecz konsumentausługę (...). Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do zakresu przysługujących mu praw , możliwości dochodzenia przez niego ewentualnych roszczeń wynikających z zawartej umowy. To wyłącznie od pozwanego Banku będzie należała ocena tego, czy zaistniałe okoliczności ( opóźnienia ) mieszczą się w przedmiotowym zakresie. Podkreślić trzeba, że skoro pozwany prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to winien ponosić również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane, a nie przerzucać tego ryzyka na swoich klientów – konsumentów. Taka ocena jest w niniejszej sprawie uprawniona, jeśli ma się na uwadze, iż działalność Banku opiera się obecnie w głównej mierze na pracy systemów informatycznych ( m.in. transmisji danych ), korzystaniu z łączy telekomunikacyjnych. Zgodnie z art. 354 § 1k.c. określającym sposób wykonania zobowiązania- dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Stosownie doart.355 § 2 k.c.należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Nieuzasadnionym jest więc wyłączenie odpowiedzialności banku z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez podmioty, za pośrednictwem lub przy pomocy których, pozwany prowadzi swoją działalność (dostawcy łączy telekomunikacyjnych, Poczta Polska). Bank jako strona umowy rachunku bankowego zawartej z konsumentem, regulowanej przepisamiart.725-733 k.coraz przepisami ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r.Prawo bankowe( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm., „Prawo bankowe”), powinien spełnić ewentualne roszczenie konsumentem z tytułu niewykonania względnie nienależytego wykonania tej umowy, a następnie sam wystąpić z roszczeniem regresowym do operatora ponoszącego winę za nienależyte wykonanie umowy. Dodatkowo podnieść należy, że krytyczna klauzula, zdaniem Sądu, nie realizuje prawidłowo wymogówart. 52 ust.2 pkt 10 Prawa bankowego. Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku. ,, Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (art. 355 § 2 k.c.).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak; Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005). Reasumując przyjąć należy , że przedstawione ukształtowanie stosunku prawnego w przedmiotowym wzorcu umowy jest nieuzasadnione, gdyż godzi w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco narusza interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta). Sporny zapis stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myślart. 3853pkt 2 k.c., wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych wart.471i art. 472 k.c.w zw. zart. 355§ 2 k.c. Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (art. 229 k.p.c.), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie zart. 47940 k.p.c.zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.w zw. zart. 3853 pkt.2 k.c.uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust 1pkt 6w zw. z art..113ust.1oraz art..96ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzieart. 98 i 99 k.p.c.w zw. z§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc SSR del. Ewa Maciejewska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000006027_XX_GC_000074_2008_Uz_2010-03-24_001

XX GC 74/08

2010-03-24 01:00:00.0 CET

2016-04-11 19:15:26.0 CEST

2016-04-14 11:17:02.0 CEST

15450500

6027

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XX GC 74/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010r Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XX Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maciej Kruszyński Protokolant: sekr.sądowy Ewa Pieńczuk po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W. Przeciwko Bank (...) S.A. w W. o zapłatę I zasądza od pozwanego Banku (...) SA w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 5.730.811,- zł (pięć milionów sied

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Krasuska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2008" xEditor="akrasuska" xToPage="22" xPublisher="akrasuska" xFlag="published" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000074" xVolType="15/450500/0006027/GC"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XX GC 74/08</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 24 marca 2010r</xText> <xText xALIGNx="center">Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy</xText> <xText xALIGNx="center">XX Wydział Gospodarczy</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="184"/> <xCOLx xWIDTHx="508"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSO Maciej Kruszyński</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>sekr.sądowy Ewa Pieńczuk</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa</xText> <xText><xBx><xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> </xBx></xText> <xText>Przeciwko</xText> <xText><xBx><xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> </xBx></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zasądza od pozwanego <xAnon> Banku (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 5.730.811,- zł (pięć milionów siedemset trzydzieści tysięcy osiemset jedenaście złotych) z ustawowymi odsetkami od kwot:</xText> </xUnit> <xText>a) 3.258.350,- zł od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>b) 2.000.000,- zł od dnia 26 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>c) 157.487,- zł od dnia 03 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>d) 157.487,- zł od dnia 03 lipca 2002 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>e) 157.487,- zł od dnia 03 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>w pozostałym zakresie powództwo oddala;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od pozwanego <xAnon> Banku (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 28.369,35 zł (dwadzieścia osiem tysięcy trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych 35/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>w zakresie kwoty 150.693, zł (opłata od apelacji i skargi kasacyjnej) z uiszczenia której powód był zwolniony:</xText> </xUnit> <xText>a) nakazuje pobrać od pozwanego <xAnon> Banku (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 101.680,45 zł (sto jeden tysięcy sześćset osiemdziesiąt złotych 45/100);</xText> <xText>b) w pozostałym zakresie kosztami obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText xALIGNx="right">SSO Maciej Kruszyński</xText> <xText>Sygn. akt <xBx>XX GC </xBx>74/08</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 29 maja 2002 r. <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> wniósł o zasądzenie od pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> kwoty 1.000.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty w stosunku do kwoty 500.000 zł wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przypisanych. Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że dochodzi od pozwanego odszkodowania za szkodę wyrządzoną sprzecznymi z prawem, dobrymi obyczajami kupieckimi i zawartą w dniu 01 czerwca 1999 r. umową agencyjną działaniami pozwanego zmierzającymi do likwidacji powodowej Agencji i przejęcia jej pracowników bezpośrednio przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz. Dodatkowo wskazał, że w wyniku konsekwentnych działań pozwanego <xAnon> Banku (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, które polegały na opracowaniu planu restrukturyzacji dystrybucji przewidującego m.in. dokonanie nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy agencyjnej we wrześniu 2001 r., namawianiu pracowników powoda do rozwiązywania z nim umów o pracę i przejścia najbardziej efektywnych pracowników do <xAnon> Agencji (...)</xAnon> przy jednoczesnym blokowaniu odbudowy osłabionych struktur oraz odmowie współpracy w sprawach bieżących doszło do znaczącego osłabienia potencjału agencji i obniżenia wartości przedsiębiorstwa, a w konsekwencji do osłabienia jej pozycji rynkowej i perspektyw na przyszłość (pozew k. 1-17).</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew wraz z pozwem wzajemny oraz wnioskiem o cofnięcie powodowi zwolnienia od kosztów sądowych z dnia 12 września 2002 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa głównego w całości. Dodatkowo domagał się zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według złożonego na rozprawie spisu kosztów, a w przypadku jego braku w wysokości 18.000 zł. Równocześnie na podstawie art. 116</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 120" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 120 k.p.c.</xLexLink> wniósł o zarządzenie dochodzenia dotyczącego rzeczywistego stanu majątkowego powoda, a jego rozpoznaniu o cofnięcie powodowi zwolnienia od kosztów sądowych. Ponadto na podstawie <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 pkt. 2 k" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 192 pkt 2 k</xLexLink>.pc. wniósł o zasądzenie od pozwanego z pozwu wzajemnego — <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda z pozwu wzajemnego — <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwoty 417.940 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> w sposób nieuzasadniony uzyskał zwolnienie od kosztów sądowych -opłaty od pozwu, gdyż powód główny jako profesjonalista prowadzący działalność gospodarczą powinien występując na drogę postępowania sądowego powinien dysponować przynajmniej kwotą niezbędną do uiszczenia opłat sądowych. W ocenie <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> takie stanowisko jest tym bardziej uzasadniony, gdyż po 15 stycznia 2002 r. powód powodowa Agencja uzyskała od pozwanego Banku dodatkowe środki finansowe, przekraczające 50 tyś. zł, które powinna przeznaczyć na koszty procesu.</xText> <xText>W ocenie pozwanego Banku powództwo jest nieuzasadnione, gdyż umowa agencyjna łącząca strony wygasła z dniem 01 czerwca 2002 r. Z tą sytuacją powodowa agencja musiała się liczyć od lutego 2001 r. kiedy to przedłużono jej umowę na kolejny rok. To zaś oznacza, że powód oraz jego pracownicy nie zapewniając sobie odpowiednio wcześnie współpracy z inną instytucją finansową mogli przypuszczać, że dotychczasowych stanowisk pracy ulegnie obniżenie. W świetle zaś konstytucyjnych i ustawowych zasad prawa pracy pozwany Bank, jak również powodowa Agencja nie mogły zmusić pracownika do nawiązania stosunku pracy, bądź do pozostawania w nim. Równocześnie wobec braku umownych zapisów o zakazie konkurencji w umowach o pracę, żaden przepis prawa nie zabraniał zatrudniać pozwanemu Bankowi, osób, które uprzednio pracowały w powodowej Agencji. Taka sytuacja nie korzysta również z ochrony prawnej na podstawie przepisów o ochronie nieuczciwej konkurencji, gdyż w ocenie</xText> <xText>pozwanego jej zapisami objęte jest nakłanianie do niewykonywanie umowy o pracę albo do nienależytego jej wykonywania. W ocenie pozwanego banku powód zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> nie wykazała na czym miałoby polegać niewykonywanie lub nienależyte wykonanie umowy o pracę przez konkretnych pracowników i jaki był związek tego z działaniami pozwanego Banku. Równocześnie pozwany Bank wskazał, że nie ponosi odpowiedzialności za działania osób trzecich, a w szczególności innych osób prawnych.</xText> <xText>Uzasadniając żądanie z pozwu wzajemnego powodów)<xSUPx>7</xSUPx> <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> z siedzibą <xAnon>W.</xAnon> wskazał, że z łączącej go z pozwaną agencją umową z dnia 01 czerwca 1999 r. wynika, że Agencja zobowiązał się traktować wszystkie informacje i dane dotyczące Banku, jego produktów, jak również bazy klientów Banku uzyskane w trakcie realizacji umowy jako informacje poufne. W przypadku udostępnienia danych jakiejkolwiek osobie trzeciej Agencja zobowiązała się zapłacić Bankowi karę umowną w wysokości równowartości 100.000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu NBP w dniu płatności. Dodatkowo zdaniem powodowego Banku w przypadku wygaśnięcia umowy na agencji ciążył obowiązek zwrotu do banku lub zniszczenia informacji poufnych. Dane te jednak zostały udostępnione osobie trzeciej - - notariuszowi <xAnon>K. O.</xAnon>. Wysokość roszczenia została ustalona w oparciu o średni kurs USD do złotówki obowiązujący w dniu 08 sierpnia 2002 r. w NBP (odpowiedź na pozew k. 383-394).</xText> <xText>Pismem z dnia 24 grudnia 2002 r. powód <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> wniosła o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przypisanych. Dodatkowo rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wniosła o zasądzenie od po pozwanego na swoją rzecz kwoty 3.258.350 zł wraz z ustawowymi odsetkami:</xText> <xEnum> <xBullet>•</xBullet> <xEnumElem> <xText>od kwoty 500.000 zł od dnia 23 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>od kwoty 500.000 zł od dnia 24 maja 2002 r. do dni zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>od kwoty 1.258.350 zł od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty tytułem<xBRx/>odszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowej agencji polegającej na</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>dezorganizacji przedsiębiorstwa powoda oraz przejęciu grupy pracowników i współpracowników powoda przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz.</xText> <xText>Równocześnie wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 4.034.857,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty tytułem świadczenia wyrównawczego. Dodatkowo wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.200.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami:</xText> <xEnum> <xBullet>•</xBullet> <xEnumElem> <xText>od kwoty 400.000 zł od dnia 03 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>od kwoty 400.000 zł od dnia 03 lipca 2002 r. do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>od kwoty 400.000 zł od 03 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>tytułem należnego powodowi odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po zakończeniu umowy. W końcu wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 107.179,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem prowizji za świadczenie usług agencyjnych na rzecz pozwanego. Dodatkowo wniosła o rozszerzenie zwolnienia od kosztów sądowych na roszczenie rozszerzające żądania pozwu z dnia 28 maja 2002 r. Równocześnie sprecyzowała wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów przedsiębiorstw na okoliczność wysokości szkody poniesionej przez powoda na skutek ingerencji pozwanego banku w integralność zespołu pracowniczego powodowej agencji ora niewypłacenia należy powodowi kwoty. W ocenie powoda biegły powinien wyjaśnić jak kształtowałaby się sytuacja ekonomiczna powodowej agencji oraz wartość jej przedsiębiorstwa przy założeniu, że umowa agencyjna z dnia 01 czerwca 1999 r. byłaby wykonywana przez pozwany Bank zgodnie z jej treścią oraz z należną starannością i lojalnością, a także jaki wpływ na istnienie i wartość oraz perspektywy przedsiębiorstwa powodowej Spółki miało zatrudnianie za zgodą pozwanego przez <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> oraz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon>, a także bezpośrednio przez pozwany Bank pracowników i współpracowników powodowej agencji bez jej zgody jak również wypłacenie powodowej spółce odszkodowania karencyjnego i świadczenia wyrównawczego. Ponadto w ocenie powoda biegły</xText> <xText>powinien wyliczyć wielkość i ocenić przyczyny powstałych w działalności powodowej agencji strat. Dodatkowo biegły powinien wskazać przesłanki i wysokość należnego powodowej agencji świadczenia wyrównawczego oraz należnego powodowej agencji odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po zakończeniu umowy. Przy sporządzaniu opinii biegły w ocenie powoda powinien wziąć pod uwagę dane dotyczące rzeczywistej sprzedaży przez pozwany Bank produktów, w szczególności kanałem „bulk", a także dane dotyczące zatrudnienia byłych pracowników powodowej agencji. Uzasadniając rozszerzenie powództwa powód wskazał, że po dniu jego wniesienia pozwany Bank kontynuował sprzeczne w prawem, dobrymi obyczajami kupiecki oraz umową agencyjną działania wymierzone w integralność przedsiębiorstwa powodowej agencji. W rezultacie w okresie czerwiec -- lipiec 2002 r. doszło do faktycznej likwidacji przedsiębiorstwa powodowej agencji, utraty wypracowanej latami organizacji oraz szans na rozwój i dochody w przyszłości. W konsekwencji w ocenie powoda wyrządzona szkoda uległa znacznemu powiększeniu, co uzasadnia rozszerzenie powództwa w tym zakresie (pismo procesowe — k. 462-487).</xText> <xText>Pismem z dnia 27 stycznia 2003 r. pozwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wniósł o odmowę przyjęcia do rozpoznania nowych roszczeń i oddalenie wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych. Wskazał, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(12)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> powód obowiązany był najpóźniej w pozwie podać wszystkie twierdzenia i dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania. Uzasadniając stanowisko w sprawie oddalenie wniosku o zwolnienie go od kosztów sądowych w odniesieniu do rozszerzonego powództwa wskazał, że analiza złożonych do akt postępowania dokumentów księgowych powoda wskazuje, że jest on w stanie ponosić koszty własnego utrzymania, zatrudnia księgową i profesjonalnego pełnomocnika, ponosi koszty<xSUPx>7</xSUPx> sporządzenia aktu notarialnego, czy prywatnej oceny przedsiębiorstwa oraz płaci za służbowe przejazdy zarządu z <xAnon>W.</xAnon> do <xAnon>W.</xAnon>. Przemawia to za</xText> <xText>przyjęcie stanowiska, że powoda stać również na ponoszenie opłat związanych z postępowaniem sądowym (pismo k. 1270-1273).</xText> <xText>Pismem z dnia 13 czerwca 2003 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa głównego w całości, również w części rozszerzonej. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że rozszerzenie powództwa do łącznej kwoty 8.600.386,84 zł jest nie uzasadnione i nieudowodnione. W szczególności obowiązek wypłacenia odpowiedniej sumy pieniędzy za ograniczenie działalności konkurencyjnej ma charakter dyspozytywny, a wszelkie kwestie z tym związane regulowała umowa. Dodatkowo nie zostały spełnione przesłanki do wypłaty świadczenia wyrównawczego. Powodowa agencja nie wykazała oraz nie udowodniła zasadności roszczenia na kwotę 107.179,22 zł (odpowiedź na rozszerzenie powództwa k. 1295-1308).</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 03 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> kwotę:</xText> <xText>• 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 lipca 2002 r. do dnia<xBRx/>zapłaty,</xText> <xText>• 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 sierpnia 2002 r. do dnia<xBRx/>zapłaty,</xText> <xEnum> <xBullet>•</xBullet> <xEnumElem> <xText>337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 września 2002 r. do dnia<xBRx/>zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>5.768,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 grudnia 2002 r. do dnia<xBRx/>zapłaty,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W pozostałym zakresie powództwo oddalił. Równocześnie zasądził od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> na rzecz <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> kwotę 10.169 zł tytułem kosztów postępowania. Dodatkowo nakazał <xAnon> Bankowi (...) S.A.</xAnon> zapłacenie na rzecz Skarbu Państwa kwoty 13.000 zł tytułem wpisu od pozwu, od którego powód był zwolniony. Kosztami wpisu od powództwa wzajemnego obciążył pozwanego, a pozostałymi kosztami obciążył Skarb Państwa (wyrok k. 2112-2112v).</xText> <xText>Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy zwolnił powoda od kosztów postępowania w całości (postanowienie k. 2396).</xText> <xText>Apelacją z dnia 27 lipca 2005 r. <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> zaskarżył wyrok w części oddalającej roszczenie powoda oraz zasądzającej od powoda zwrot kosztów postępowania. Wyrokowi zarzucił m.in. błędne ustalenia faktyczne - sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego. Dodatkowo wskazał na nierozpoznanie istoty sprawy oraz zaniechanie wszechstronnej oceny materiału dowodowego, a w szczególności stron. Równocześnie zarzucił naruszenie przepisów postępowania, w tym <xLexLink xArt="art. 208;art. 210;art. 217;art. 217 § 2;art. 217 § 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 208, 210, 217 § 2 i 227 kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> oraz prawa materialnego poprzez jego niewłaściwą wykładnie. Przede wszystkim <xLexLink xArt="art. 764(3)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 764<xSUPx>3</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> w zw. z art. 17 Dyrektywy Rady nr 86/653 z dnia 18 grudnia 1986 r. w sprawie harmonizacji praw państw członkowskich dotyczących niezależnych agentów handlowych. Dodatkowo wskazał na naruszenie art. 760 i 354 w zw. z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 kodeksu cywilnego</xLexLink>, a także <xLexLink xArt="art. 416;art. 422;art. 430" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 416, 422, 430 kodeksu cywilnego</xLexLink> oraz art. 12 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej. Ewentualnie domagał się zmiany wyroku i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty dochłodzonej pozwem — 4.034.857,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty z tytułu świadczenia wyrównawczego oraz kwoty 3.258.350,00 wraz z odsetkami ustawowymi:</xText> <xEnum> <xBullet>•</xBullet> <xEnumElem> <xText>do kwoty 500.000 zł od dnia 32 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>do kwoty 500.000 zł od dnia 24 maja 2002 r. do dnia zapłaty</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>do kwoty 3.358.350 od dnia 23 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty<xBRx/>tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowej agencji, polegającą na<xBRx/>dezorganizacji przedsiębiorstwa powoda oraz przyjęciu grupy pracowników i<xBRx/>współpracowników powoda przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz,<xBRx/>to jest za opisane w pozwie naruszenie kontraktowego obowiązku lojalności</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>(stanowiącego jednocześnie czyn nieuczciwej konkurencji) oraz 101.392,72 zł tytułem zaległego wynagrodzenia prowizyjnego wraz z odsetkami od dnia 23 grudnia 2002 r. oraz kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego za I i II instancję. Równocześnie wniósł o zwolnienie powoda od kosztów postępowania w całości również w postępowaniu apelacyjnym (apelacja k, <xAnon> (...)- (...)</xAnon>).</xText> <xText>Apelacją z dnia 30 listopada 2005 r. <xAnon> Bank (...) S.A</xAnon> zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w części objętej punktami I, III i IV sentencji. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił przede wszystkim nieważność postępowania wskutek naruszenia <xLexLink xArt="art. 379;art. 379 pkt. 5" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 379 pkt 5 k.p.c.</xLexLink> poprzez pozbawienie pozwanego możności obrony swych praw polegającą na zaniechaniu doręczenia pełnomocnikowi pozwanego pisemnej opinii uzupełniającej biegłej <xAnon>B. N. (1)</xAnon> j-<xAnon>Z.</xAnon> z dnia 14 kwietnia 2005 r.. Dodatkowo pozwany wskazał na naruszenie szeregi przepisów prawa materialnego, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 764(6)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> k.c.</xLexLink> i aart, <xAnon> (...)</xAnon> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c</xLexLink> w zw. art. 2 ust 2 i ust. 3 ustawy zmieniającej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeks cywilny z dnia 26 lipca 2000 r.</xLexLink> (Dz. U. nr 74, póz. 857) w zw. z § 7.6 umowy agencyjnej i <xLexLink xArt="art. 761" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 761 k.c.</xLexLink> poprzez zasądzenie na rzecz powoda świadczenia karencyjnego oraz prowizji wobec ich nie udowodnienia. Dodatkowo wskazał na naruszenie <xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> § 4 k.c.</xLexLink> poprzez błędną jego wykładnie polegającą na wadliwym ustaleniu świadczenia karencyjnego. Jednocześnie zarzucił Sądowi Okręgowego naruszenia <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 § 2 k.c.</xLexLink> w zw. z § 5 ust 5.105.8 umowy agencyjnej w zw. z treścią załączników nr 3 i nr 4 do tej umowy poprzez błędne uznanie, że wynagrodzenie agenta powinno być wynagrodzeniem kalkulacyjnym. Zarzucił także naruszenia <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 § 2 k.c.</xLexLink> w zw. z § 7.8 9 § 9.8 umowy agencyjnej poprzez przyjęcie, że bankowi nie należy się kara umowna za ujawnienie przez powoda poufnych danych banku osobie trzeciej -notariuszowi. Równocześnie wskazał na naruszenia <xLexLink xArt="art. 764(6)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 764(6)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> k.c</xLexLink> w zw. art. 2 ust 2 i ust. 3 ustawy zmieniającej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeks cywilny z dnia 26 lipca 2000 r.</xLexLink> (Dz. U. nr 74, póz. 857) w zw. z § 7.6 umowy agencyjnej poprzez błędną wykładnie przepisów przejściowych. Nadto wskazał na naruszenie przepisów postępowania</xText> <xText>cywilnego mających wpływ na treść wyrok, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 478" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 478</xLexLink> ~ <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ l k.p.c.</xLexLink>, poprzez błędne uznanie, że w sprawach gospodarczych dopuszczalne jest późniejsze rozszerzenie powództwa o roszczenie pierwotnie nie zgłoszone w żądaniu pozwu, a w konsekwencji zasądzenie w postępowaniu gospodarczym roszczenia o zapłatę tzw. Świadczenia karencyjnego, w sytuacji, gdy roszczenie to nie było zgłoszone w samym pozwie. Dodatkowo wskazał na naruszenie <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 232</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § l k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 316" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 316 k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 325" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 325 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> polegające na zaniechaniu wszechstronnej ocenie materiału dowodowego. Jednoczenie zarzucił naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § l k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> polegające na braku wszechstronnego rozważeniu wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Jednocześnie wskazał na naruszenie <xLexLink xArt="art. 217" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art 227 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodów na ustalenie istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Dodatkowo zarzucił Sądowi naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia wyroku, <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 § l k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 285;art. 286" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 285 i 286 k.p.c.</xLexLink> poprzez oparcie wyroku na wadliwej i niepełnej opinii biegłej, <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 § l k.p.c.</xLexLink> poprzez skorzystanie z opinii biegłej w zakresie nie wymagających wiadomości specjalnych, <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § l k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 321;art. 321 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 321 § l k.p.c.</xLexLink> poprzez orzeczenie ponad żądanie pozwu. Równocześnie w oparciu o <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § l i § 4 k.p.c.</xLexLink> zarzucił sprzeczność ustaleń faktycznych Sądu stanowiących podstawę orzeczenia z treścią znajdujących się w aktach sprawy dowodów. W konsekwencji wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa głównego w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 417.940 wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 09 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty tytułem uwzględnienia powództwa wzajemnego, a nadto zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za wszystkie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przewidzianych. Względnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania z pozostawieniem Sądowi l instancji orzeczenia o kosztach postępowania.</xText> <xText>Ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością oraz przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania z pozostawieniem orzeczenia o kosztach postępowania (apelacja pozwanego k. 2522-2535).</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 09 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok w punkcie I w części zasądzającej kwotę 5.786,50 zł z odsetkami i w tym zakresie umarza postępowanie w sprawie. W punkcie II uchylił zaskarżony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo o zapłatę odszkodowania w kwocie 3.258.350 zł i o zapłatę w świadczenia wyrównawczego w kwocie 3.258.350 zł i o zapłatę świadczenia wyrównawczego w kwocie 4.034.857,62 zł oraz rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w punktach IV i V i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiające temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. W punkcie III zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w pkt. I w części zasądzającej kwotę 337.948 zł z odsetkami id 01 lipca 2002 r. do dnia zapłaty i kwotę 337.948 zł z odsetkami od dnia 01 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 337.948 zł z odsetkami od 01 września 2002 r. do dnia zapłaty w ten sposób, że oddala powództwo główne o zapłatę kwoty 1.013.844 wraz z odsetkami. W punkcie IV zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł w ten sposób, że zasądza od <xAnon> Banku (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> kwotę 75.283 zł z odsetkami od 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty. W punkcie V Sąd Apelacyjny oddalił obie apelacje w pozostałej części (wyrok Sądu Apelacyjnego k. 2663-2663v).</xText> <xText>W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że nie doszło do pozbawienia możności obrony swoich praw. Równocześnie zdaniem sądu II instancji powód nie dochodził w postępowaniu kwoty 5.786,50 zł, co skutkował uchyleniem zaskarżonego wyroku w punkcie I w części zasądzającej kwotę 5.786,50 i umorzeniem postępowania. Równocześnie Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd I</xText> <xText>instancji wobec błędnej wykładni <xLexLink xArt="art. 764(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>3</xSUPx> k.c.</xLexLink> nie rozpoznał istoty sprawy w zakresie żądania o zasądzenie świadczenia wyrównawczego. Skutkowało to uchyleniem zaskarżonego wyroku w punkcie II w części oddalającej powództwo o świadczenie wyrównawcze w kwocie 4.034.857,62 zł i w tym zakresie Sąd Apelacyjny przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Jednocześnie zalecił, aby w toku dalszego postępowania poczynić ustalenia, czy spełnione zostały pozostałe przesłanki roszczenia o świadczenie wyrównawcze określone w <xLexLink xArt="art. 764" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764</xLexLink> § ł <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>. Równocześnie Sąd Apelacyjny stwierdził, że wobec nieudowodnienia przez powoda, w tym również nie zgłoszenia żadnych dowodów na fakt odniesienia przez pozwanego korzyści w następstwie ograniczenia działalności konkurencyjnej Agencji ani wysokości tej korzyści, ani utraty możliwości zarobkowych w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 764(6)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> k.c.</xLexLink> należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo główne o zapłatę sumy 1.013,844 zł wraz z odsetkami jako niezasadne w świetle przepisu <xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>6</xSUPx> § 4 k.c.</xLexLink>. Wobec nie rozpoznania przez Sąd Okręgowy istoty sprawy należało uchylić rozstrzygnięcie o oddaleniu powództwa o zapłatę odszkodowania w kwocie 3.258.350 zł i w tym zakresie Sąd Apelacyjny przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Równocześnie z powodu niudowodnienia przez powoda żądania zasądzenia zaległych prowizji w części przewyższającą kwotę 75.283 zł Sąd Apelacyjny zmienił zakażony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł i zasądzono od <xAnon> Banku (...)</xAnon> na rzecz powoda kwotę 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty (uzasadnienie k. 2677-2703).</xText> <xText>Pismem z dnia 06 grudnia 2006 r. pozwany od orzeczenia Sąd Apelacyjnego wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego w zakresie punktu 4 zmieniającego zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 03 czerwca 2005 r. (sygn. akt. XX GC 684/02 ) w jego punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł i zasądzającego od <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon>. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda kwotę 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty. Dodatkowo zaskarżył wyrok Sąd</xText> <xText>Apelacyjnego w zakresie jego punktu 5 w części oddalającej apelacje pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 03 czerwca 2005 r. w zakresie oddalenia powództwa wzajemnego. Uzasadniając skargę wskazał na przyczyn przyjęcia jej do rozpoznania, a dodatkowo zarzucił wyrokowi Sądu Apelacyjnego naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego mających wpływ na orzeczenie. W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez oddalenie powództwa głównego w zakresie kwoty 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 do dnia zapłaty. Dodatkowo wniósł o uznanie powództwa wzajemnego w całości i zasądzenie od powoda(pozwanego wzajemnego) na rzecz pozwanego (powoda wzajemnego) kwoty 417.940 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 09 sierpnia 2002 r. do dnia faktycznej zapłaty. Równocześnie wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania (skarga kasacyjna k. 2714-2727).</xText> <xText>Od rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego skargę kasacyjną wniósł również powód. Zaskarżył on wyrok Sądu II instancji, w części w której Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego i oddalił powództwo <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> o zapłatę 1.013.844 zł wraz z odsetkami. Uzasadniając swoje stanowisko wskazała na naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego mających wpływ na treść orzeczenia. Wskazał również na przyczyny przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (skarga kasacyjna k. 2735).</xText> <xText>Postanowieniem z dnia 06 marca 2007 r. Sąd Najwyższy przyjął obie skargi kasacyjne do rozpoznania (postanowienie k. 2787).</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2007 r. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną strony pozwanej i uchylił zaskarżony wyrok w pkt 3 i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego (wyrok k. 2815).</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 27 listopada 2007 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w pkt l w części zasądzającej kwoty:</xText> <xEnum> <xBullet>•</xBullet> <xEnumElem> <xText>337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 lipca 2002 do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 sierpnia 2002 do dnia zapłaty,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 września 2002 do dnia zapłaty,<xBRx/>i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego<xBRx/>rozpoznania (wyrok k. 2956).</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego przeprowadzenie co do roszczenia karencyjnego postępowania dowodowego przez Sąd II instancji nie jest uzasadnione, gdyż wykracza poza jego zakres. Według wskazówek Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy powinien wykonać wskazania zawarte w uzasadnieniu Sądu Najwyższego. Dodatkowo Sąd Okręgowy powinien ocenić przydatność dla rozstrzygnięcia sprawy wniosków dowodowych zwartych w piśmie procesowym pozwanego Banku z dnia 14 września 2007 r. (uzasadnienie k. 2966).</xText> <xText>Do dnia wyroku strony pozostały przy swoich stanowiskach procesowych.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznając ponownie sprawę ustalił, co następuje:</xBx></xText> <xText>W dniu 01 czerwca 1999 r. <xAnon>C.</xAnon> (<xAnon> (...)</xAnon>) S.A. (Bank) zawarł z <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> (Agencji) umowę agencyjną. Na jej podstawie Agencja zobowiązała się do świadczenia (na zasadzie wyłączności) na rzecz Banku usług pośrednictwa finansowego tj. sprzedaży oferowanych przez Bank produktów bankowych - m.in. kart kredytowych, na terenie województwa <xAnon> (...)</xAnon>. Strony ustaliły, iż Agencja będzie zatrudniać pracowników na warunkach uzgodnionych z Bankiem. Wynagrodzenie i premia przedstawicieli Agencji wynikać będą z systemu wynagrodzeń zatwierdzonego przez Bank. Agencji wypłacana będzie prowizja uzależniona od ilości zaakceptowanych przez Bank wniosków o wydanie produktów, na zasadach określonych w Załączniku nr 3 do umowy. Umowę zawarto na okres l roku. Przewidziano, iż umowa będzie</xText> <xText>automatycznie przedłużana na następny okres, o ile żadna ze stron do ostatniego dnia lutego każdego roku nie oświadczy pisemnie drugiej stronie woli rozwiązania umowy. Strony zachowały prawo wypowiedzenia umowy przy zachowaniu trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia. Umowa Agencyjna z, dnia 01 czerwca 1999 r. (k. 96) ^ <xBx>załącznikami </xBx>(k. 42-47).</xText> <xText>Pismem z dnia 26 września 2001 r. Bank dokonał wypowiedzenia umowy agencyjnej. Pismo — Wypowiedzenie (k. 62)</xText> <xText>Po wymianie korespondencji między stronami, pismem z dnia 25 października 2001 r. Bank oświadczył, iż uznaje za bezskuteczne wypowiedzenie z dnia 26 września 2001 r. Pisma k.63 — 78, oświadczenie k. 79</xText> <xText>W dniu 21 października 2001 r. na terenie Agencji miało miejsce spotkanie z pracownikami Agencji, w którym udział wzięli ze strony <xAnon> Banku (...)</xAnon>, <xAnon>M. C.</xAnon> i <xAnon>G. K.</xAnon>. Na spotkaniu przedstawiciele Banku przedstawili pracownikom Agencji wizję zakończenia współpracy z <xAnon> agencją (...)</xAnon>, dając do zrozumienia, iż Agencja zostanie rozwiązana do czerwca 2002 r. Jednocześnie pracowników Agencji zapewniono, iż znajdą zatrudnienie w Banku lub w jego innych agencjach. Wcześniej przedstawiciele Banku spotkali się z menadżerami Agencji. Mimo cofnięcia wypowiedzenia umowy, w Agencji zapanowała atmosfera niepewności. Handlowcy nie byli pewni swej przyszłości zawodowej w <xAnon> spółce (...)</xAnon>.</xText> <xText>Zeznania świadków <xAnon>K. W. (1)</xAnon> (3310), <xAnon>G. Z. (1)</xAnon> (k. 3292), <xAnon>P. P. (1)</xAnon><xBx> </xBx>(<xAnon> (...)</xAnon>), <xAnon>M. S. (1)</xAnon><xBx>^aka </xBx>(k. 3301) <xBx>ęęjgiania </xBx>strony <xAnon>M. S. (2)</xAnon>.</xText> <xText>Osoby zatrudnione w Agencji zaczęły szukać zatrudnienia w innych podmiotach -- znaczna część została zatrudniona w <xAnon> agencji (...)</xAnon>. Inicjatorem zatrudnienia pracowników <xAnon> Agencji (...)</xAnon> w <xAnon> agencji (...)</xAnon> był Bank, który m.in. przedstawił tejże agencji listę pracowników do zatrudnienia - w tym agentów</xText> <xText>z kanału <xAnon> (...)</xAnon> Rozmowy z pracownikami Agencji prowadził przedstawiciel <xAnon> Banku (...)</xAnon>.</xText> <xText>%e%nania świadka <xAnon>A. S.</xAnon> (k. 3308), <xAnon>K. W. (1)</xAnon>, <xAnon>G. Z. (2)</xAnon>^yńskiej, <xAnon>P. P. (1)</xAnon>, %e%nania strony <xAnon>M. S. (2)</xAnon>, prośby o rozwiązanie umowy o pracę (k. 120 - 124),</xText> <xText>Pismem z dnia 08 lutego 2002 r. Bank oświadczył, iż nie przedłuża umowy agencyjnej na kolejny rok, wobec czego wygaśnie ona z dniem 01 czerwca 2002 r. Oświadczenie k. 163</xText> <xText>Pismem z dnia 22 lutego 2002 r. Bank zwolnił Agencję z obowiązku powstrzymania się z działalnością konkurencyjną. Pismo k. 171, 175</xText> <xText>Jednocześnie w tym okresie Bank, nie wyrażał zgody na zatrudnianie nowych pracowników przez MS <xAnon>D.</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>.</xText> <xText>Zegnania świadków <xAnon>K. W. (1)</xAnon>, <xAnon>G. Z. (2)</xAnon>^yńskiej, yeynania strony <xAnon>M. S. (2)</xAnon>, %estawienie k. 494</xText> <xText>Otrzymane przez <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> wynagrodzenie związane z wykonywaniem umowy wyniosło 12.178.209,58 zł. opinia <xAnon>B. N. (2)</xAnon> — <xAnon>Z.</xAnon> k. 1919</xText> <xText>Postanowieniem z dnia 19 marca 2009 r. Sąd Okręgów)<xSUPx>7</xSUPx> w <xAnon>W.</xAnon> dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości przedsiębiorstw celem ustalenia przybliżonej wartości korzyści, jakie odniósł pozwany <xAnon> Bank (...) SA</xAnon> w skutek obowiązywania klauzuli zakazu konkurencji wobec powoda jak również przybliżonej wartości możliwości zarobkowych, które utraciła powodowa spółka, przy uwzględnieniu m.in. kwestii popytu na usługi sprzedaży bezpośredniej oferowane przez powoda na rynku kart kredytowych i innych produktów bankowych, uwzględnienia dynamiki tego rynku, a także migracji klientów. Dodatkowo postanowienie dotyczyło ustalenia wartości powodowego przedsiębiorstwa w datach 01 stycznia 2002 r. oraz 01 grudnia 2002 r.</xText> <xText>W ocenie biegłego wartość korzyści osiąganych przez <xAnon> Bank (...)</xAnon> w okresie czerwiec 2002 r. - sierpień 2002 r. z tytułu zakazu konkurencji wynosiła 6.699.417 zł. Z kolei możliwości zarobkowe <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> utracone z powodu obowiązywania zakazu konkurencji, w wyniku oszacowania wynoszą 1.174.932,13 zł. W ocenie biegłego oszacowana wartość przedsiębiorstwa lokuje się w przedziale <xAnon>(...)</xAnon> gdzie dolna krawędź przedziału spółki wyznaczona została metodą likwidacyjną, a górna metodą skorygowanych aktywów netto (opinia biegłego k. 2884-3908). opinia biegłego <xAnon>B. M. (1)</xAnon> dońskiego (k. 3884, t. XX, korekta k. 4147, t. XXI)</xText> <xText>Sąd uznał za wiarygodne zeznania przywołanych wyżej świadków. Ich zeznania były wzajemnie spójne i odzwierciedlone w złożonych dokumentach. Podobnie za wiarygodne należało uznać zeznania słuchanego w charakterze strony <xAnon>M. S. (2)</xAnon>. Jakkolwiek jest on niewątpliwie zainteresowany wynikiem postępowania, nie mniej jego zeznania potwierdzają inne zebrane w sprawie dowody.</xText> <xText>Należy zwrócić uwagę, iż znaczna część przedstawionych przez powoda w toku postępowania materiałów (zestawień, tabel, opinii prywatnych itp.) została potraktowana jako twierdzenia strony powodowej, ewentualnie materiały mające ułatwić dojście do ustalenia stanu faktycznego. Zeznania świadka <xAnon>P.</xAnon> zasadniczo nie wniosły istotnych, dla będącego podstawą rozstrzygnięcia stanu faktycznego, informacji. W istotnych kwestiach świadek zasłaniał się niepamięcią lub niewiedzą.</xText> <xText>Część zgłoszonych przez strony wniosków nie została przez Sąd uwzględniona.</xText> <xText>Wnioski dowodowe pozwanego zgłoszone pismem z dnia 13 maja 2008 r. (<xAnon> (...)</xAnon>) należało uznać za spóźnione (479 <xSUPx>14</xSUPx><xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ l k.p.c.</xLexLink>). Również Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii instytutu i konfrontacji. W sprawie zostały sporządzone opinie, które - jakkolwiek nie doskonałe - były przydatne i</xText> <xText>wystarczające do wydania orzeczenia w sprawie. Należy podkreślić, iż Bank nie przedstawił dokładnych danych, które mogłyby być przedmiotem dodatkowej opinii. Jednocześnie Sąd uwzględnił część zarzutów pozwanego odnośnie opinii (o czym w dalszej części uzasadnienia) i nie widział potrzeby dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii które, z uwagi na oparcie na dotychczasowym materiale dowodowym - prowadziłaby jedynie do przedłużenia postępowania, nie wnosząc nic nowego dla przyszłego rozstrzygnięcia. Ponadto Sąd nie widział potrzeby powoływania dowodu z opinii biegłego informatyka na okoliczność treści przechowywanych przez pozwanego w systemie informatycznym. Sąd - jakkolwiek Bank nie przedstawił w toku postępowania wszystkich informacji związanych z zakresem współpracy między stronami - nie wyciągnął ujemnych konsekwencji z tego faktu. Opinie biegłych w toku postępowania zostały sporządzone w oparciu o dostępny materiał dowodowy metodą szacowania i przy przyjęciu pewnych, możliwie najbliższych rzeczywistości, założeń.</xText> <xText>Pozostałe wnioski dowodowe zostały oddalone z uwagi na złożenie ich po terminach przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>12</xSUPx> § l k.p.c.</xLexLink> i 479 <xSUPx>u</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ l k.p.c.</xLexLink>.</xText> <xText>Obie strony zgłaszały w toku postępowania zastrzeżenia do opinii biegłych -zwłaszcza do opinii <xAnon>B. M.</xAnon>. Należy mieć jednak na uwadze, iż opinia <xAnon>B. M.</xAnon> oparta została na przyjętych przez biegłego założeniach, które jednak pozwalają na wykorzystanie jej w tym procesie. Biegły umotywował swoje stanowisko rzeczowo i logicznie. Sąd nie dysponował bowiem dokładnymi danymi, zaś pewne założenia z gruntu musiały być hipotetyczne. Jest to jednak wpisane w charakter przepisów regulujących kwestię wynagrodzenia i innych świadczeń po zakończeniu umowy agencji. Nie ma bowiem obiektywnych możliwości dokonania pewnych ustaleń (np. odnośnie hipotetycznych zarobków powoda w określonej sytuacji). Między innymi dlatego tez Sąd uznał za bezcelowe mnożenie kolejnych opinii, które także oparte musiałyby być na hipotetycznych założeniach. Sąd nie podzielił opinii tego biegłego w zakresie dokonania wyliczenia możliwości</xText> <xText>zarobkowych spółki w ujęciu przychodowym (bez uwzględnienia kosztów). Szczegółowo ta kwestia omówiona będzie w części odnoszącej się do roszczenia karencyjnego.</xText> <xText>Sąd <xBx>Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Po ponownym skierowaniu sprawy do rozpoznania w Sądzie I Instancji, do rozważenia zostały trzy żądania powoda: roszczenie karencyjne, wyrównawcze i odszkodowanie z tytułu nieuczciwej konkurencji. L</xText> <xText>Odszkodowanie z tytułu naruszenia zasad nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie powoda obejmujące zapłatę odszkodowania z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Na wstępie rozważań w tym przedmiocie należy stwierdzić, iż Sąd Apelacyjny wskazał -- w sposób wiążący dla Sądu Okręgowego — iż w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania art. 12 ustaw)<xSUPx>7</xSUPx> z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: uznk). Sąd II Instancji zwrócił uwagę, iż wskazywane przez powoda zatrudnianie jego pracowników przez pozwany bank i współpracujące z nim agencje, ocenione być winno przez pryzmat art. 3 ust. l uznk, ewentualnie art. 760, 354 w związku z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink>.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalało uznać działanie pozwanego banku za wyczerpujące znamiona art. 3 ust. l uznk.</xText> <xText>Uznanie konkretnych czynów za czyny nieuczciwej konkurencji wymaga ustalenia na czym polegało określone działanie, przypisanie mu cech bądź konkretnego deliktu, bądź deliktu odpowiadającego hipotezie art. 3 ust. l uznk. W przedmiotowej sprawie oceny działań pozwanego dokonano na gruncie art. 3 ust. l</xText> <xText>uznk. Aby na podstawie tej regulacji stwierdzić wystąpienie czynu nieuczciwej konkurencji należy ustalić, iż działanie naruszającego było bezprawne (w ścisłym znaczeniu) lub sprzeczne z dobrymi obyczajami i jednocześnie naruszało interes innego przedsiębiorcy (lub klienta). Są to konieczne przesłanki dla uznania działania za czyn nieuczciwej konkurencji. „Działaniem" w rozumieniu tej regulacji zaś jest całe spektrum zachowań, które wywiera wpływ na wynik działalności gospodarczej (obecnej lub w przyszłości). Stan faktyczny przedmiotowej sprawy wymagał dokonania oceny postępowania pozwanego w kontekście dobrych obyczajów. „Dobre obyczaje" są normami postępowania. Obecnie piśmiennictwo wskazuje na wysuwające się na plan pierwszy rozumienie tego pojęcia w ujęciu ekonomiczno-funkcjonalnym (por: Ustawa o uznk. z komentarzem pod red. J. Szwai str. 157, t.58), czyli o przestrzeganie norm w działalności gospodarczej i ocenę ich przestrzegania w kontekście zapewnienia niezakłóconego funkcjonowania konkurencji. Zdaniem Sądu Okręgowego takie rozumienie „dobrych obyczajów" nie pozbawia oceny tego pojęcia także w ujęciu moralno-etycznym. Sprzeczność z dobrymi obyczajami podlega ocenie obiektywnej.</xText> <xText>Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy, w pierwszym rzędzie podkreślić, iż - co do zasady - nie można pozwanemu Bankowi czynić zarzutu z faktu nie przedłużenia umowy agencyjnej z powodem. Istotnie, obie strony, jako profesjonalni uczestnicy obrotu gospodarczego, w kontekście zapisów łączącej je umowy, winny brać pod uwagę taką decyzję swego kontrahenta. Nawet w kontekście eksponowanych przez powoda zapewnień Banku o chęci nawiązania długotrwałej współpracy. Ale w ocenie Sądu Okręgowego działanie pozwanego Banku, wobec <xAnon> spółki (...)</xAnon>, przy okazji podjęcia decyzji o nie przedłużaniu umowy agencyjnej, przekroczyło działanie dopuszczalne na gruncie zasady swobody umów. Pozwany Bank bowiem, przez swoich przedstawicieli (w tym <xAnon>M. C.</xAnon> - prokurenta), zakomunikował swoją decyzję w powodowej agencji, jej pracownikom, w sposób, który wskazywał na pozbawienie powoda dalszych, jakichkolwiek perspektyw prowadzenia działalności gospodarczej po</xText> <xText>zakończeniu współpracy z Bankiem. Zrozumiałym zatem jest, że wzbudził w pracownikach powoda poczucie zagrożenia co do własnych perspektyw zawodowych. Jednocześnie zapewniono pracowników powoda, iż mogą się nie przejmować zaistniałą sytuacją^ gdyż czekają na nich posady bądź to w pozwanym Banku, bądź w związanych z nim agencjach, o profilu działalności takim jak powodowe przedsiębiorstwo. Sytuacja ta nie ograniczała się do jednego spotkania przedstawiciela Banku z pracownikami powoda. Miało bowiem miejsce spotkanie z pracownikami w październiku, ale także spotkanie z menadżerami Agencji oraz indywidualne rozmowy pana <xAnon>K.</xAnon> z poszczególnymi pracownikami <xAnon>(...)</xAnon>. Wynika to z ustalonego stanu faktycznego. Świadek <xAnon>G. Z.</xAnon> (zeznania k. 3292 t. XVII) zeznała, iż o wypowiedzeniu umowy przez bank dowiedziała się na przełomie września i października 2001. I mimo, iż była zatrudniona u powoda, dostała propozycję z <xAnon> agencji (...)</xAnon>. Wskazała też, że impulsem do odejścia z <xAnon>(...)</xAnon> było wypowiedzenie umowy przez Bank. Świadek potwierdziła także, iż przedstawiciele Banku zapewniali pracowników <xAnon>(...)</xAnon> o tym, że znajdą zatrudnienie w <xAnon> agencji (...)</xAnon>, zaś pracownicy z kanału <xAnon> (...)</xAnon> w agencji w <xAnon>W.</xAnon>. Podobnie zeznawał świadek <xAnon>P. P. (1)</xAnon>. Wskazał, iż część pracowników z jego grupy przeszła do <xAnon> agencji (...)</xAnon>, jemu zaś przejście do tej agencji proponował <xAnon>K.</xAnon> - przedstawiciel Banku. Również świadek <xAnon>M. S. (1)</xAnon> potwierdził okoliczność zapewniania przez Bank pracowników powoda o dalszej możliwości pracy w strukturach <xAnon>C.</xAnon>. Wskazał, iż głównym powodem odejścia była informacja o likwidacji agencji uzyskana na spotkaniu z przedstawicielami banku. Wreszcie świadek <xAnon>K. W. (1)</xAnon> (zeznania k. 3310, t. XVII) potwierdziła fakt, iż w powodowej spółce miało miejsce spotkanie przedstawicieli <xAnon> banku (...)</xAnon> z pracownikami <xAnon>(...)</xAnon>, na którym zakomunikowali oni, iż <xAnon> agencja (...)</xAnon> zostanie zamknięta. Spowodowało to spadek motywacji do pracy wśród pracowników agencji. Znaczna część pracowników złożyła wypowiedzenia (kanał <xAnon> (...)</xAnon> w listopadzie). Odchodzili także inni pracownicy. Otrzymywała także informacje o</xText> <xText>nakłanianiu przez pana <xAnon>K.</xAnon> pracowników agencji do zmiany pracodawcy. Także ona w październiku 2001 r. otrzymała taką propozycję.</xText> <xText>Powyższe zeznania znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka <xAnon>A. S.</xAnon> (k. 3308, t. XVII). Prowadził on <xAnon> agencję (...)</xAnon>. Wskazał, iż otrzymał od banku — poprzez <xAnon>A. K.</xAnon> — propozycję „nie do odrzucenia" polegającą na oddaniu części obszaru działalności innej agencji w zamian za agentów kanału <xAnon> (...)</xAnon>. Dostali z banku listę osób, które zostały zatrudnione w jego agencji. Wskazał również, iż wiedział, że <xAnon> Agencja (...)</xAnon>, w zamian za oddanie mu agentów z kanału <xAnon> (...)</xAnon> ma otrzymać agentów z MS <xAnon>D.</xAnon>. Świadek ten zatem potwierdza twierdzenia powoda o działaniach banku nakierowanych na przejęcie pracowników powoda.</xText> <xText>Także słuchany jako strona <xAnon>M. S. (2)</xAnon> (k. 3704, t. XIX) stwierdził, iż sprzedawcy kanału <xAnon> (...)</xAnon> mieli zostać zatrudnieni przez <xAnon>R.</xAnon>. Potwierdził także fakt spotkania w październiku 2001, z przedstawicielami <xAnon> banku (...)</xAnon>, oraz to że bank miał zamiar pozyskać struktury sprzedaży <xAnon>(...)</xAnon>. Zeznał, iż w listopadzie wypowiedzenia złożyli pracownicy kanału <xAnon> (...)</xAnon>, zaś on rozmawiał z prezesem <xAnon> agencji (...)</xAnon>. <xAnon>S.</xAnon>, o tym, że ta ma przejąć tych pracowników. Prezes powodowej spółki zeznał także, iż działania banku spowodowały odchodzenie pracowników. Działania w tym kierunku prowadził pan <xAnon>K.</xAnon>, namawiając pracowników <xAnon>(...)</xAnon> na przechodzenie do <xAnon> agencji (...)</xAnon> (m. in. <xAnon>K. W. (1)</xAnon>). <xBx> Wskazywał, </xBx>iż adres mailowy przy rekrutacji do <xAnon> agencji (...)</xAnon> to był adres należący do pana <xAnon>K.</xAnon> <xUx> (<xAnon>(...)</xAnon>).</xUx> </xText> <xText>Zeznania <xAnon>M. S. (2)</xAnon> potwierdzone są zeznaniami świadków.</xText> <xText>Ujemne dla powoda skutki powyższych działań zostały powiększone polityką banku, który nie akceptował zatrudnienia nowych pracowników w powodowej spółce. Taki zaś akcept, wymagany był w myśl łączącej strony umowy. De facto prowadziło to do wyhamowania działalności operacyjnej <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Ustalenia poczynione w toku postępowania pozwalają przyjąć następującą konkluzję. Nie można zabronić pozwanemu podjęcia decyzji o nie przedłużeniu umowy z powodową agencją - - abstrahując tu od ewentualnych zapewnień o długich perspektywach współpracy. Jak również nie można odmówić pracownikom powoda możliwości zmiany pracodawcy, w sytuacji gdy kierują się oni przy podejmowaniu swoich decyzji przesłankami opartymi ma uczciwych i normalnych zasadach funkcjonujących w konkurencyjnej gospodarce. Bank, chcąc nakłonić pracowników <xAnon>(...)</xAnon> do zmiany pracodawcy winien czynić to poprzez zaproponowanie im konkurencyjnych wobec dotychczasowych warunków pracy, płacy, rozwoju zawodowego itp. Nie wpływać zaś na decyzję pracowników „obniżając wartość" dotychczasowego pracodawcy w ich oczach, wskazując na rychłe zakończenie jego funkcjonowania na rynku i brak perspektyw. Zwłaszcza w sytuacji gdy to Bank — uznany i duży uczestnik rynku, był jedynym podmiotem, który dotychczas był zapewniał rynkową egzystencję Agencji. Taka, prowadzona przez Bank w ostatnim okresie współpracy z Agencją polityka: przyczynianie się do odpływu kadry w powiązaniu z rysowaniem perspektyw)<xSUPx>( 7)</xSUPx> rychłego zakończenia działalności <xAnon>(...)</xAnon>, brak zgody na zatrudnianie nowych pracowników - czyli podejmowanie przez Bank działań wymierzonych w prawidłowe funkcjonowanie na rynku, jakby nie patrzeć, odrębnego od banku podmiotu prawnego — uczestnika obrotu gospodarczego, narusza zasady uczciwej konkurencji. Bank skorzystał z zasady swobody wyboru kontrahenta, zrezygnował ze współpracy z powodem. Prowadząc jednak, poprzez swoich przedstawicieli, skierowaną do pracowników powoda, akcję informacyjną wskazującą na brak perspektyw działania powodowej spółki, zaplanowaną jej likwidację, nakłanianie pracowników do podjęcia zatrudnienia w pozwanym banku lub współpracujących z nim podmiotach, naruszył zasady dobrych obyczajów i uczciwości kupieckiej. W zdrowej konkurencji bowiem dwaj uczestnicy obrotu gospodarczego nie mogą prowadzić rynkowej konkurencji „grając" na osłabienie przeciwnika, nie konkurując na polu oferowania lepszych produktów, warunków płacy itp., ale prowadząc działania nakierowane na</xText> <xText>zdestabilizowanie konkurencyjnej spółki poprzez kierowanie do jej pracowników informacji o jej likwidacji, wprowadzania atmosfery „tonącego okrętu" i proponowanie wyjścia z sytuacji poprzez oferowanie zatrudnienia u siebie. Z doświadczenia życiowego bowiem wiadomym jest, iż każdy logicznie rozumujący pracownik będzie starał się podejmować działania mające zapewnić mu możliwość dalszej, spokojnej pracy zarobkowej. W sytuacji niepewności co do perspektyw swego pracodawcy zatem będzie podatniejszy na propozycję zmiany miejsca pracy. Nie można też tracić z oczy faktu, iż największym „kapitałem" powodowej spółki byli ludzie. Przedmiotem działalności jej jest bowiem sprzedaż produktów, która opiera się na wykształconych agentach, którzy posiadają znajomość tynku, potencjalnych klientów, opanowali techniki sprzedaży charakterystyczne dla oferowanych przez siebie produktów. Pozwany zaś, przyczyniając się do rozbicia zespołu pracowników, nie dał powodowi szansy na zaistnienie na rynku po rozwiązaniu z nim umowy agencyjnej.</xText> <xText>Pozwany Bank jest instytucją, która w powszechnym odczuciu kojarzyć się winna z uczciwością, zaufaniem, lojalnością, stabilnością. Tym bardziej zatem, należy od niego oczekiwać postępowania - tak wobec klientów jak kontrahentów -które wpisuje się w moralne i etyczne normy działania w biznesie. Działania Banku, zdaniem Sądu, wobec powodowej Agencji nie mogą zostać ocenione jako „dobre" i „pożądane" w obrocie gospodarczym i winny zostać wyeliminowane. „Sąd dokonując wykładni prawa powinien mieć na względzie także jej znaczenie na przyszłość. Określone rozumienie konkretnego zachowania jako zgodnego z dobrymi obyczajami, lub z nimi sprzecznego, może wpływać na kształtowanie właściwych wzorców postępowania i zapobiegać upowszechnianiu praktyk niezasługujących na aprobatę" (wyr. SN z 26.09.2002 r., III CKN 213/01, OSN 2003, nr 12, póz. 169). Należy również mieć na uwadze, iż pozwany Bank, jako jeden z największych tego typu podmiotów na rynku, z uznaną renomą, niewątpliwie także wyznacza standardy dla innych uczestników rynku. Zdaniem</xText> <xText>Sądu, powyższe orzeczenie Sądu Najwyższego wyraża postulat aby Sąd dbał o kształtowanie tych standardów zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.</xText> <xText>Działanie Pozwanego banku związane z informowaniem pracowników powoda o <xAnon> (...) spółki (...)</xAnon>, powiązane z nakłanianiem jej pracowników do zmiany pracodawcy, było sprzeczne z dobrymi obyczajami. Jednocześnie również, wobec faktu, iż w konsekwencji naruszało interes powodowej spółki poprzez przyczynienie się do destabilizacji jej sytuacji związanej z obszarem zatrudnienia, wypełnia znamiona art. 3 ust. l uznk. Stopniowe odchodzenie pracowników zaś było bezpośrednią przyczyną braku możliwości dalszego funkcjonowania powodowej spółki w obrocie. Skoro, o czym była mowa wyżej, działalność spółki opierała się na zespole doświadczonych pracowników. Między czynem nieuczciwej konkurencji zatem, a poniesioną przez powoda szkodą istnieje związek przyczynowy.</xText> <xText>Powód zatem, na podstawie art. 18 ust. ł. 4 mógł domagać się naprawienia wynikłej z działań pozwanego szkody.</xText> <xText>Powód wskazał, iż miernikiem jego szkody jest spadek wartości jego przedsiębiorstwa. Wskutek odejść pracowników bowiem, zmuszony on byłby ponieść koszty związane z odbudową zespołu agentów. Jednocześnie poniósł straty związane z zaprzestaniem działalności. Powód z tego tytułu domagał się zasądzenia kwoty 3.258.350,- zł.</xText> <xText>Kwestia ustalenia obniżenia wartości powodowego przedsiębiorstwa wymagała przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. W toku postępowania Sąd dopuścił zatem powyższy dowód z opinii biegłego, celem przybliżonego oszacowania spadku wartości powodowego przedsiębiorstwa w wyniku zabronionych działań pozwanego. Biegły <xAnon>B. M. (3)</xAnon> w swej opinii (k. 3884, t. XX) określił wartość <xAnon> spółki (...)</xAnon> na dzień 02 stycznia 2002 r. w przedziale <xAnon>(...)</xAnon> (korekta k. 4147, t. XXI), w zależności od przyjętej metody wyznaczenia wartości, zaś wartość przedsiębiorstwa na dzień</xText> <xText>30 <xAnon>H.</xAnon> 2002 r. ustalił na przedział <xAnon>(...)</xAnon>, także w zależności od przyjętej metody wyznaczenia wartości.</xText> <xText>Sąd nie podzielił zastrzeżeń powoda odnośnie uwzględnienia przy obliczaniu wartości przedsiębiorstwa zasobów ludzkich. Ten bowiem „kapitał" w przedsiębiorstwach, których działalność opiera się na wiedzy, doświadczeniu i umiejętnościach ludzi (przykładem niech będzie renomowana kancelaria prawna, która bez uwzględnienia „wartości" uznanych prawników firmujących ją swymi nazwiskami będzie miała jedynie wartość biurek i komputerów) musi być uwzględniony przy szacowaniu wartości przedsiębiorstwa. Spierać można się co do metody wyliczenia wartości tego „aktywu". Biegły, zdaniem Sądu prawidłowo, przyjął „odtworzeniową" wartość zasobów ludzkich - przybliżony koszt niezbędny do ponownego odtworzenia zespołu.</xText> <xText>Zeznania <xAnon>M. S. (2)</xAnon> w charakterze strony, potwierdzone zeznaniami <xAnon>K. W. (2)</xAnon> i <xAnon>P. P. (1)</xAnon>, jak również złożonymi do akt dokumentami, wskazują również na poniesienie przez powoda szkody wywołanej nie podjęciem współpracy z <xAnon> Bankiem (...)</xAnon>. Jak wynika ze szczegółowych zeznań <xAnon>M. S. (2)</xAnon>, rozmowy między stronami odnośnie nawiązania współpracy w zakresie świadczenia na rzecz tego banku analogicznych do świadczonych na rzecz pozwanego usług przez powoda, były zaawansowane i do ich fmalizacji nie doszło z uwagi na odpływ z powodowej spółki kadry sprzedawców. Jednak mimo, szczegółowych zeznań strony, zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie wysokości możliwych do uzyskania z tytułu zawarcia tej umowy przychodów. Załączone projekty nie określają przyszłej prowizji (k. 3764, t. XIX).</xText> <xText>Nie mniej, zdaniem Sądu roszczenie powoda w zakresie żądania zasądzenie od pozwanego odszkodowania zasługiwało na uwzględnienie. Ocena biegłego co do wartości powodowej spółki wskazywała na dwie graniczne kwoty, wynikające z przyjęcia bądź to metody likwidacyjnej określenia wartości przedsiębiorstwa, bądź metody skorygowanych aktywów netto. W opinii Sądu, jako zasadną należy przyjąć</xText> <xText>kwotę zbliżającą się do wartości obliczonej drugą z tych metod. Ta metoda bowiem określa wartość spółki przy założeniu prowadzenia przez nią dalszej działalności operacyjnej. Gdyby zaś powód, mimo wypowiedzenia umowy przez pozwanego, mógł nadal dysponować swoim zespołem sprzedawców, prowadziłby swą działalność. Dlatego też, skoro powód domagał się zapłaty odszkodowania z tytułu naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez pozwanego w kwocie 3.258.350,- zł, zaś ustalenia biegłego wskazywały na górną granicę szacunkowej wartości przedsiębiorstwa w kwocie <xAnon>(...)</xAnon> - Sąd Okręgowy uznał roszczenie powoda za udowodnione i zasługujące na uwzględnienie.</xText> <xText>II.</xText> <xText>Świadczenie wyrównawcze.</xText> <xText>Podstawą żądania powoda w zakresie roszczenia wyrównawczego był <xLexLink xArt="art. 764(3);art. 764(3) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764<xSUPx>3</xSUPx> § l.k.c.</xLexLink> Ponownie rozpoznając to żądanie, po uchyleniu poprzedniego orzeczenia Sądu I Instancji, Sąd Okręgowy związany był poglądami Sądu Apelacyjnego wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 sierpnia 2006 r. (k. 2676, t. XIV) iż, powołana wyżej regulacja znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie; jako wynagrodzenie agenta (w jej rozumieniu) należy przyjąć prowizję oraz inne elementy takie jak opłaty agencyjne stałe oraz pokrycie kosztów; górna zaś granica świadczenia wyrównawczego w niniejszej sprawie winna być obliczona na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego przez powodową agencję w okresie trzech lat trwania umowy i nie przekraczać średniego rocznego wynagrodzenia. Zatem ponownie rozpoznając sprawę należało zbadać istnienie przesłanek warunkujących wypłatę świadczenia wyrównawczego.</xText> <xText>Skuteczna możliwość domagania się świadczenia wyrównawczego wymaga spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:</xText> <xText>1. agent w roku umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>dający zlecenie nadal czerpie znaczne korzyści z umów z tymi klientami;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>za uwzględnieniem żądania, po rozważeniu wszystkich okoliczności,<xBRx/>zwłaszcza utraty prowizji przez agenta, przemawiają względy słuszności.</xText> </xUnit> <xText>Odnosząc się do poszczególnych przesłanek, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy doszedł do następujących wniosków:</xText> <xText>Ad. 1.</xText> <xText>Poza sporem w niniejszej sprawie był fakt, iż powód pozyskał na rzecz pozwanego banku nowych klientów (okoliczność przyznana także przez pozwanego pismo k. 3049, t.XVI)</xText> <xText>Ad. 2.</xText> <xText>Pozwany kwestionował, jakoby po ustaniu umowy agencji czerpał znaczne korzyści z umów z klientami pozyskanymi przez powodową agencję. Rozważając kwestię istnienia tej przesłanki trzeba odnieść się do obszaru na jakim działała powodowa Agencja. Mając bowiem na względzie rozmiar pozwanego przedsiębiorstwa, należy stwierdzić, iż zawsze w umowach z agentami działającymi na ograniczonym obszarze, porównanie z globalnymi przychodami pozwanego prowadzić może do wniosku, iż będące skutkiem ich działania korzyści nie są znaczne dla Banku, co za tym idzie będą oni pozbawieni możliwości otrzymania świadczenia wyrównawczego. To w sytuacji, gdyby przyjąć rozumienie pojęcia „znaczne" w odniesieniu do całkowitych dochodów Banku. Zdaniem Sądu należało skupić się na tym, jaka ilość klientów banku, którzy zakupili produkty pozwanego pozostaje jego klientami po rozwiązaniu umowy (oceniając "znaczność korzyści" w kontekście liczby utrzymanych klientów spośród grupy klientów pozyskanych za pomocą powoda).</xText> <xText>Wiadomym jest, zwłaszcza jeżeli chodzi o produkt, jakim jest karta kredytowa, że okres umowy klienta z bankiem nie ogranicza się do roku lub dwóch. Bank niewątpliwie uzyskiwał zatem dochody z produktów sprzedanych za pośrednictwem powoda długo po wygaśnięciu umowy agencji. Świadczy o tym wskaźnik migracji klientów, a więc klientów którzy zrezygnowali z produktów -kart kredytowych. Bank nie przedstawił w toku procesu - - na żądanie sądu -danych, z których wynikałby wskaźnik migracji. Został on wyznaczony drogą szacowania przez biegłego, który opierając się na dostępnych informacjach pochodzących od pozwanego Banku stwierdził, iż wynosi on (średnio) 8,5% . Od 4,50 % w pierwszym roku do 18,50 % w roku 10 (opinia k. 3897).</xText> <xText>Zatem w podsumowaniu tej części rozważań należy stwierdzić, iż pozwany Bank czerpał po wygaśnięciu umowy znaczne korzyści z klientów pozyskanych przez powoda. Wskazuje na to właśnie wskaźnik migracji.</xText> <xText>Ad. 3</xText> <xText>Rozważając kwestię względów słuszności pod kątem przyznania świadczenia wyrównawczego należy podkreślić, iż pewne okoliczności przemawiają „za" uwzględnieniem żądania inne ,,przeciw".</xText> <xText>I tak, za obniżeniem wysokości świadczenia wyrównawczego przemawiają następujące okoliczności: bezsporny fakt, iż powód uzyskał już całą należną mu od pozwanego prowizję. Umowa nie przewidywała jakiegokolwiek innego przyszłego wynagrodzenia z tytułu umów zawartych z pozyskanymi klientami. Wprawdzie powód wskazuje na utratę prowizji od przyszłych umów przedłożonych lub pozyskanych klientów z uwagi na to, iż miała nastąpić zmiana treści umowy (tzw. przełom prowizyjny) (pismo k. 3971). Ale w niniejszej sprawie należało wziąć pod uwagę, istniejące między stronami regulacje, nie zaś te które ewentualnie miały być w kolejnej umowie. Te zaś nie przewidywały żadnego innego wynagrodzenia poza wpłaconą prowizją. Także fakt, iż powód miał świadomość terminowości zawartej umowy, nawet mimo ewentualnych, początkowych zapewnień pozwanego o</xText> <xText>długoterminowej współpracy. Każdy bowiem uczestnik obrotu gospodarczego musi mieć tu na względzie świadomość, wpisującej się w ryzyko gospodarcze, możliwości nie przedłużenia współpracy. Uwzględniono także żądanie powoda odnośnie świadczenia karencyjnego. Także fakt, iż to pozwany prowadził i finansował kampanie reklamowe swego produktu, jak również że to pozwany jest Bankiem o uznanej, światowej, renomie, co za tym idzie łatwiejsze było pozyskanie klienta dla produktu renomowanego banku przemawia za obniżeniem świadczenia wyrównawczego.</xText> <xText>Z kolei za argumenty, które uzasadniałyby przyznanie świadczenia uznać należy, iż <xAnon> spółka (...)</xAnon> był spółką zaangażowaną wyłącznie we współpracę z pozwanym Bankiem. Związana była zakazem konkurencji przez znaczny okres trwania umowy. Była wyróżniającym się agentem spośród agencji działających równocześnie na rzecz pozwanego na innych obszarach Polski. Praktycznie tylko powód prowadził sprzedaż produktów pozwanego na obszarze swojej działalności.</xText> <xText>Reasumując powyższe rozważania Sąd Okręgowy w Warszawie stanął na stanowisku, iż powodowi należy się świadczenie wyrównawcze.</xText> <xText>Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> nie ustalają zasad obliczania świadczenia wyrównawczego. Określają wyłącznie jego górną granicę. W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny stwierdził, iż górną granicą winno być jednoroczne, średnie wynagrodzenie powoda (liczone wg zasady wskazanej w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Apelacyjnego). Z opinii biegłej <xAnon>N.</xAnon>-<xAnon>Z.</xAnon> wynika, iż wynagrodzenie powoda w okresie trzech łat wykonywania umowy wyniosło <xAnon>(...)</xAnon>, co daje średnio rocznie kwotę (w zaokrągleniu do pełnych złotych) <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż wobec braku matematycznego modelu na obliczenie należnego kwestia ta winna być pozostawiona sądowi, analogicznie do sytuacji przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink> (tak również Szczepankowska-Kozłowska, glosa do wyroku SN z 8 11 2005,1 CK 207/05). Nie można bowiem wprost przenosić na grunt polskiego porządku prawnego praktyki</xText> <xText>sądów niemieckich. Oba uregulowania różnią się, zaś orzecznictwo niemieckie nie jest jednolite. Także modelowy sposób obliczania świadczenia wyrównawczego zawarty w raporcie w sprawie zastosowania art. 17 Dyrektywy Rady EWG (k. 2014) przewidziany jest dla sytuacji, gdy agent tracił prowizję, należną mu w kolejnych latach od umów zawartych z pozyskanymi przez niego klientami, więc nie daje się wprost zastosować w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Uwzględniając wskazane wyżej argumenty, Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, iż nie ma możliwości dokładnego „matematycznego wyliczenia" świadczenia wyrównawczego. Mając zatem na względzie wszystkie, wskazane wyżej okoliczności i zebrany materiał dowodowy, należało przyjąć, iż żądanie powoda z tytułu świadczenia wyrównawczego zasługuje na uwzględnienie w części - - w kwocie 2.000.000,- zł.</xText> <xText>III.</xText> <xText>Roszczenie karencyjne.</xText> <xText>Strony w łączącej je umowie 01 czerwca 1999 r. ograniczyły działalność konkurencyjną powodowej agencji (<xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 1;art. 764(6) § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764 <xSUPx>6</xSUPx> § l i 2 k.c.</xLexLink>). Sąd Apelacyjny wskazał, iż nie ma podstaw do uznania zapisu w tym przedmiocie za nieważny. Sąd Okręgowy nie widział również podstaw do dopuszczenia wniosków pozwanego, z zeznań świadków, na okoliczność ustalenia wyłączenia uprawnienia agenta do uzyskania świadczenia karencyjnego, tj. ustalenia zgodnego zamiaru stron i celu zapisu dotyczącego klauzuli konkurencyjności zamieszczonej w umowie. Zapis umowy jest w tym zakresie jasny i nie wymaga interpretacji na podstawie <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 § 2 k.c.</xLexLink>. Oczywistym jest natomiast dla sądu, iż strony nie wprowadziły stosownej regulacji, która uwzględniałaby zmienione w trakcie trwania umowy agencyjnej przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksy cywilnego</xLexLink>. Pozwany także nie zwolnił powoda z zakazu wcześniej, czym uniknąłby konieczności wypłaty kwot z tytułu powstrzymywania</xText> <xText>się powoda od konkurencyjnej działalności. Nie daje to jednak teraz podstawy do prób wyinterpretowania z treści umowy ,,zgodnego zamiaru", który będzie zasadniczo odbiegał od jej spisanej treści.</xText> <xText>Podstawą prawną, umożliwiającą agentowi otrzymanie świadczenia tytułu powstrzymania się od działalności konkurencyjnej jest powołany wyżej <xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 1;art. 764(6) § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764 <xSUPx>6</xSUPx> § l i 2 k.c.</xLexLink>. Sąd Apelacyjny wskazał, iż przepis ten znajduje zastosowanie do umowy łączącej powoda i pozwanego.</xText> <xText>W niniejszej sprawie nie budziła zatem wątpliwości Sądów kwestia tego, że powód zobowiązany był do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, z uwagi na zapis w łączącej strony umowie. Okres ten obejmował, z uwagi na cofnięcie tego zakazu przez pozwany Bank pismem z 27 lutego 2001 r., miesiące czerwiec, lipiec i sierpień 2002r.</xText> <xText>Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia wydanego wskutek wniesienia kasacji, wskazał, iż powód nie musi wykazywać faktycznych możliwości utraconych wskutek obowiązywania zakazu konkurencji. Przepis bowiem wprowadza - co do zasady -- możliwość uzyskania rekompensaty za związanie zakazem konkurencji. Istotą problemu staje się zatem wysokość należnej agentowi sumy. W myśl <xLexLink xArt="art. 764;art. 764 § 1;art. 764 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764 § l i 2 k.c.</xLexLink> winna odzwierciedlać ona do korzyści osiągnięte przez dającego zlecenie na skutek ograniczenia działalności konkurencyjnej oraz utracone z tego powodu możliwości zarobkowe agenta.</xText> <xText>Powód w niniejszej sprawie żądał zasądzenia na jego rzecz kwoty 1.200.000,-zł. W celu potwierdzenia wysokości dochodzonej przez powoda należności, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, który miał zbadać tak kwestię możliwości zarobkowych powoda w okresie obowiązywania zakazu konkurencji, jak też korzyści uzyskane przez pozwany Bank. Siłą rzeczy ustalenia te musiały być szacunkowe i hipotetyczne. Dokładne ustalenie tych kwot w zasadzie nie jest możliwe. Zawsze będzie bowiem oparte na pewnych założeniach wyjściowych. Zaś trzeba mieć na uwadze, iż jakich założeń nie przyjął by biegły dokonując takiego</xText> <xText>szacunku, zawsze będą one poddawane w wątpliwość przez jedną bądź obie strony postępowania.</xText> <xText>Dlatego też wskazuje się na <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink>, jako zawierający zasadę umożliwiającą wydanie przez Sąd orzeczenia, mimo braku dokładnego wyliczenia kwot, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 1;art. 764(6) § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764 <xSUPx>6</xSUPx> § l i 2 k.c.</xLexLink>. Na taką możliwość zwrócił też uwagę Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż istotnie w niniejszej sprawie nie było możliwości precyzyjnego wyznaczenia należności składających się na dochodzone przez powoda roszczenie karencyjne.</xText> <xText>Dlatego też, mając na względzie zebrany w sprawie materiał dowodowy, uznał, iż zasadnym będzie zasądzenie na rzecz powoda z tytułu tego roszczenia kwoty 472.461,- zł.</xText> <xText>Ustalając wysokość zasądzonej kwoty Sąd wziął pod uwagę następujące okoliczności. Z opinii biegłego <xAnon>B. M. (4)</xAnon> wynika, iż szacunkowa wartość korzyści pozwanego banku w okresie czerwiec — sierpień 2002 wyniosła 6.699.417,- zł. Wartość zaś utraconych przez powoda możliwości zarobkowych 1.174.932,13 zł. Przede wszystkim należy podkreślić, iż Sąd zdaje sobie sprawę z pewnej, wynikającej z szacunkowości, niedoskonałości opinii. Biegły jednak nie dysponował danymi wyjściowymi, które pozwalałyby na dokładne wyliczenia. Nie mniej opinia przydatna jest przy ocenie żądania powoda przez pryzmat <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink> Przy czym Sąd Okręgowy<xSUPx>7</xSUPx> podzielił zastrzeżenia pozwanego, iż biegły wskazał na korzyści banku i utracone możliwości powoda w ujęciu „przychodu". Nie uwzględnił zatem kosztów ich uzyskania. Zgodzić się zaś należy z pozwanym, iż na tle <xLexLink xArt="art. 764" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 764</xLexLink> ° <xLexLink xArt="§ 1;§ 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ l i 2 k.c.</xLexLink> utracone możliwości agenta, winny obejmować <xBx>dochody </xBx>możliwe do uzyskania przy podjęciu pracy dla innego przedsiębiorcy (tak też w: System Prawa Handlowego, tom 5, Prawo Umów Handlowych pod. red. S. Władyki, wyd. CH Beck Warszawa, 2006, str. 576). Podobną zasadę należy przyjąć przy obliczaniu korzyści Banku. Taka metodologia przyjęta przez biegłego nie</xText> <xText>dyskwalifikuje jednak jego opinii, jako całkowicie nie przydatnej w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Biegły słuchany na rozprawie w dniu 13 stycznia 2010 r. (k. 4370 t. XXII) stwierdził, iż rentowność przedsiębiorstw tego typu jak przedsiębiorstwo powoda wynosi 5 do 10 %.</xText> <xText>Także pozwany w piśmie z dnia 12 stycznia 2010 r. (k. 4219, t. XXII), podpierając się autorytetem uznanych ekonomistów, iż w najlepszym wypadku rentowność przedsiębiorstw zajmujących się działalnością zbliżoną do powoda, wynosi nieco ponad 7 %.</xText> <xText>Jedynie powód wskazywał na znacznie wyższą rentowność, możliwą do uzyskania, co jest zrozumiałe w kontekście chęci uzyskania jak najkorzystniejszego dla siebie rozstrzygnięcia.</xText> <xText>Zatem rozważając kwestię wysokości należnej powodowi kwoty z tytułu świadczenia karencyjnego na podstawie <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 k.p.c.</xLexLink>, wobec braku możliwości udowodnienia dokładnego udowodnienia, Sąd uznał iż zasadna będzie kwota stanowiąca 6 % wartości wyliczonej przez biegłego <xAnon>M.</xAnon>, a więc sumy korzyści pozwanego banku w ujęciu przychodowym w kwocie 6.699.417,- zł oraz utraconych możliwości zarobkowych powoda w kwocie 1.174.932,13 zł. Odzwierciedla ona, oczywiście w mocno uproszczony i szacunkowy (w ujęciu dochodowym) sposób kwotę, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 764(6);art. 764(6) § 1;art. 764(6) § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 764 <xSUPx>6</xSUPx> § l i 2 k.c</xLexLink>:</xText> <xText>6% * (6.699.417 + 1.174.932,13) (po zaokrągleniu) 472.461. Zatem rozbijając tę kwotę na poszczególne miesiące, kwota należna, zdaniem Sądu, powodowi z tytułu roszczenia karencyjnego za miesiące czerwiec, lipiec i sierpień 2002 r. wynosi po 157.487 zł.</xText> <xText>Dlatego też roszczenie karencyjne uwzględniono w powyższej wysokości, za każdy z trzech miesięcy, w którym powód pozbawiony był możliwości prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pozwanego Banku.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w treści wyroku.</xText> <xText>IV.</xText> <xText>Koszty postępowania.</xText> <xText>Koszty powoda: wpis -- 51.600,-zł ; opłata od pełnomocnictwa -- 15,- zł; koszt opinii biegłego 6.237,- zł, stawiennictwo świadka - 280,- zł; opinia biegłego 24.219,65,- zł; stawiennictwo biegłego - 212.92 zł; opinia uzupełniająca - 5.056,-zł; wynagrodzenie pełnomocnika: 106.200,- zł (I instancja 28.800,- zł, II inst. 21.600,- zł, post. kasacyjne 21.600, ponowne postępowanie przed SA 5.400,- zł, ponowne postępowanie I instancyjne 28.800). Łączne, poniesione przez powoda koszty wyniosły 142.221.42 zł. Ponadto powód uzyskał zwolnienia od kosztów na kwotę 150.693 zł.</xText> <xText>Koszty pozwanego: 13.000,- zł (I wyrok SO); opłata skarbowa pełnomocnictwa -- 15,- zł, koszt opinii biegłego 5.051,60 ,-zł; ponowna opinia -6.315,68 zł; opłata w post. kasacyjnym 24.662,- zł; wpis od apelacji - 52.581,50 zł, koszty pełnomocnika 106.200,- zł - łącznie 207.825,78 zł.</xText> <xText>Mając na względzie stopień w jakim każda ze stron utrzymała się w toku postępowania ze swoim stanowiskiem, należało, proporcjonalnie przyznać stronom zwrot kosztów. Po zróżnicowaniu - - kwota należna powodowi od pozwanego wynosi 28.369,35,- zł (<xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>W tym samym stosunku, w jakim powód wygrał postępowanie, pozwany zobowiązany został do pokrycia kosztów, z których opłacenia powoda w toku procesu zwolniono (101.680,45 zł). W pozostałym zakresie kosztami obciążono Skarb Państwa.</xText> <xText xALIGNx="right">SSO Maciej Kruszyński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maciej Kruszyński

Aneta Krasuska

sekr.sądowy Ewa Pieńczuk

Aneta Krasuska

Sygn. akt XX GC 74/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010r Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XX Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maciej Kruszyński Protokolant: sekr.sądowy Ewa Pieńczuk po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2010 w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o.wW. Przeciwko Bank (...) S.A.wW. o zapłatę I zasądza od pozwanegoBanku (...) SAwW.na rzecz powoda(...) Sp. z o.o.wW.kwotę 5.730.811,- zł (pięć milionów siedemset trzydzieści tysięcy osiemset jedenaście złotych) z ustawowymi odsetkami od kwot: a) 3.258.350,- zł od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty; b) 2.000.000,- zł od dnia 26 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty; c) 157.487,- zł od dnia 03 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty; d) 157.487,- zł od dnia 03 lipca 2002 r. do dnia zapłaty; e) 157.487,- zł od dnia 03 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty; w pozostałym zakresie powództwo oddala; II zasądza od pozwanegoBanku (...) SAwW.na rzecz powoda(...) Sp. z o.o.wW.kwotę 28.369,35 zł (dwadzieścia osiem tysięcy trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych 35/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania; III w zakresie kwoty 150.693, zł (opłata od apelacji i skargi kasacyjnej) z uiszczenia której powód był zwolniony: a) nakazuje pobrać od pozwanegoBanku (...) SAwW.na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 101.680,45 zł (sto jeden tysięcy sześćset osiemdziesiąt złotych 45/100); b) w pozostałym zakresie kosztami obciąża Skarb Państwa. SSO Maciej Kruszyński Sygn. aktXX GC74/08 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 29 maja 2002 r.(...) Sp. z o.o.z siedzibą weW.wniósł o zasądzenie od pozwanegoBanku (...) S.A.kwoty 1.000.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty w stosunku do kwoty 500.000 zł wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przypisanych. Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że dochodzi od pozwanego odszkodowania za szkodę wyrządzoną sprzecznymi z prawem, dobrymi obyczajami kupieckimi i zawartą w dniu 01 czerwca 1999 r. umową agencyjną działaniami pozwanego zmierzającymi do likwidacji powodowej Agencji i przejęcia jej pracowników bezpośrednio przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz. Dodatkowo wskazał, że w wyniku konsekwentnych działań pozwanegoBanku (...)wW., które polegały na opracowaniu planu restrukturyzacji dystrybucji przewidującego m.in. dokonanie nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy agencyjnej we wrześniu 2001 r., namawianiu pracowników powoda do rozwiązywania z nim umów o pracę i przejścia najbardziej efektywnych pracowników doAgencji (...)przy jednoczesnym blokowaniu odbudowy osłabionych struktur oraz odmowie współpracy w sprawach bieżących doszło do znaczącego osłabienia potencjału agencji i obniżenia wartości przedsiębiorstwa, a w konsekwencji do osłabienia jej pozycji rynkowej i perspektyw na przyszłość (pozew k. 1-17). W odpowiedzi na pozew wraz z pozwem wzajemny oraz wnioskiem o cofnięcie powodowi zwolnienia od kosztów sądowych z dnia 12 września 2002 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa głównego w całości. Dodatkowo domagał się zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według złożonego na rozprawie spisu kosztów, a w przypadku jego braku w wysokości 18.000 zł. Równocześnie na podstawie art. 116 k.p.c.w zw. zart. 120 k.p.c.wniósł o zarządzenie dochodzenia dotyczącego rzeczywistego stanu majątkowego powoda, a jego rozpoznaniu o cofnięcie powodowi zwolnienia od kosztów sądowych. Ponadto na podstawieart. 192 pkt 2 k.pc. wniósł o zasądzenie od pozwanego z pozwu wzajemnego —(...) Sp. z o.o.z siedzibą weW.na rzecz powoda z pozwu wzajemnego —Banku (...) S.A.z siedzibą wW.kwoty 417.940 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że(...) Sp. z o.o.z siedzibą weW.w sposób nieuzasadniony uzyskał zwolnienie od kosztów sądowych -opłaty od pozwu, gdyż powód główny jako profesjonalista prowadzący działalność gospodarczą powinien występując na drogę postępowania sądowego powinien dysponować przynajmniej kwotą niezbędną do uiszczenia opłat sądowych. W ocenieBanku (...) S.A.z siedzibą wW.takie stanowisko jest tym bardziej uzasadniony, gdyż po 15 stycznia 2002 r. powód powodowa Agencja uzyskała od pozwanego Banku dodatkowe środki finansowe, przekraczające 50 tyś. zł, które powinna przeznaczyć na koszty procesu. W ocenie pozwanego Banku powództwo jest nieuzasadnione, gdyż umowa agencyjna łącząca strony wygasła z dniem 01 czerwca 2002 r. Z tą sytuacją powodowa agencja musiała się liczyć od lutego 2001 r. kiedy to przedłużono jej umowę na kolejny rok. To zaś oznacza, że powód oraz jego pracownicy nie zapewniając sobie odpowiednio wcześnie współpracy z inną instytucją finansową mogli przypuszczać, że dotychczasowych stanowisk pracy ulegnie obniżenie. W świetle zaś konstytucyjnych i ustawowych zasad prawa pracy pozwany Bank, jak również powodowa Agencja nie mogły zmusić pracownika do nawiązania stosunku pracy, bądź do pozostawania w nim. Równocześnie wobec braku umownych zapisów o zakazie konkurencji w umowach o pracę, żaden przepis prawa nie zabraniał zatrudniać pozwanemu Bankowi, osób, które uprzednio pracowały w powodowej Agencji. Taka sytuacja nie korzysta również z ochrony prawnej na podstawie przepisów o ochronie nieuczciwej konkurencji, gdyż w ocenie pozwanego jej zapisami objęte jest nakłanianie do niewykonywanie umowy o pracę albo do nienależytego jej wykonywania. W ocenie pozwanego banku powód zgodnie zart. 6 k.c.nie wykazała na czym miałoby polegać niewykonywanie lub nienależyte wykonanie umowy o pracę przez konkretnych pracowników i jaki był związek tego z działaniami pozwanego Banku. Równocześnie pozwany Bank wskazał, że nie ponosi odpowiedzialności za działania osób trzecich, a w szczególności innych osób prawnych. Uzasadniając żądanie z pozwu wzajemnego powodów)7Bank (...) S.A.z siedzibąW.wskazał, że z łączącej go z pozwaną agencją umową z dnia 01 czerwca 1999 r. wynika, że Agencja zobowiązał się traktować wszystkie informacje i dane dotyczące Banku, jego produktów, jak również bazy klientów Banku uzyskane w trakcie realizacji umowy jako informacje poufne. W przypadku udostępnienia danych jakiejkolwiek osobie trzeciej Agencja zobowiązała się zapłacić Bankowi karę umowną w wysokości równowartości 100.000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu NBP w dniu płatności. Dodatkowo zdaniem powodowego Banku w przypadku wygaśnięcia umowy na agencji ciążył obowiązek zwrotu do banku lub zniszczenia informacji poufnych. Dane te jednak zostały udostępnione osobie trzeciej - - notariuszowiK. O.. Wysokość roszczenia została ustalona w oparciu o średni kurs USD do złotówki obowiązujący w dniu 08 sierpnia 2002 r. w NBP (odpowiedź na pozew k. 383-394). Pismem z dnia 24 grudnia 2002 r. powód(...) Sp. z o.o.weW.wniosła o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przypisanych. Dodatkowo rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wniosła o zasądzenie od po pozwanego na swoją rzecz kwoty 3.258.350 zł wraz z ustawowymi odsetkami: • od kwoty 500.000 zł od dnia 23 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty, od kwoty 500.000 zł od dnia 24 maja 2002 r. do dni zapłaty, od kwoty 1.258.350 zł od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty tytułemodszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowej agencji polegającej na dezorganizacji przedsiębiorstwa powoda oraz przejęciu grupy pracowników i współpracowników powoda przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz. Równocześnie wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 4.034.857,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty tytułem świadczenia wyrównawczego. Dodatkowo wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.200.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami: • od kwoty 400.000 zł od dnia 03 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty, od kwoty 400.000 zł od dnia 03 lipca 2002 r. do dnia zapłaty, od kwoty 400.000 zł od 03 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty. tytułem należnego powodowi odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po zakończeniu umowy. W końcu wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 107.179,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem prowizji za świadczenie usług agencyjnych na rzecz pozwanego. Dodatkowo wniosła o rozszerzenie zwolnienia od kosztów sądowych na roszczenie rozszerzające żądania pozwu z dnia 28 maja 2002 r. Równocześnie sprecyzowała wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów przedsiębiorstw na okoliczność wysokości szkody poniesionej przez powoda na skutek ingerencji pozwanego banku w integralność zespołu pracowniczego powodowej agencji ora niewypłacenia należy powodowi kwoty. W ocenie powoda biegły powinien wyjaśnić jak kształtowałaby się sytuacja ekonomiczna powodowej agencji oraz wartość jej przedsiębiorstwa przy założeniu, że umowa agencyjna z dnia 01 czerwca 1999 r. byłaby wykonywana przez pozwany Bank zgodnie z jej treścią oraz z należną starannością i lojalnością, a także jaki wpływ na istnienie i wartość oraz perspektywy przedsiębiorstwa powodowej Spółki miało zatrudnianie za zgodą pozwanego przez(...) Sp. z o.o.oraz(...) Sp. z o.o., a także bezpośrednio przez pozwany Bank pracowników i współpracowników powodowej agencji bez jej zgody jak również wypłacenie powodowej spółce odszkodowania karencyjnego i świadczenia wyrównawczego. Ponadto w ocenie powoda biegły powinien wyliczyć wielkość i ocenić przyczyny powstałych w działalności powodowej agencji strat. Dodatkowo biegły powinien wskazać przesłanki i wysokość należnego powodowej agencji świadczenia wyrównawczego oraz należnego powodowej agencji odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po zakończeniu umowy. Przy sporządzaniu opinii biegły w ocenie powoda powinien wziąć pod uwagę dane dotyczące rzeczywistej sprzedaży przez pozwany Bank produktów, w szczególności kanałem „bulk", a także dane dotyczące zatrudnienia byłych pracowników powodowej agencji. Uzasadniając rozszerzenie powództwa powód wskazał, że po dniu jego wniesienia pozwany Bank kontynuował sprzeczne w prawem, dobrymi obyczajami kupiecki oraz umową agencyjną działania wymierzone w integralność przedsiębiorstwa powodowej agencji. W rezultacie w okresie czerwiec -- lipiec 2002 r. doszło do faktycznej likwidacji przedsiębiorstwa powodowej agencji, utraty wypracowanej latami organizacji oraz szans na rozwój i dochody w przyszłości. W konsekwencji w ocenie powoda wyrządzona szkoda uległa znacznemu powiększeniu, co uzasadnia rozszerzenie powództwa w tym zakresie (pismo procesowe — k. 462-487). Pismem z dnia 27 stycznia 2003 r. pozwanyBank (...) S.A.z siedzibą wW.wniósł o odmowę przyjęcia do rozpoznania nowych roszczeń i oddalenie wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych. Wskazał, że zgodnie zart. 47912k.p.c.powód obowiązany był najpóźniej w pozwie podać wszystkie twierdzenia i dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania. Uzasadniając stanowisko w sprawie oddalenie wniosku o zwolnienie go od kosztów sądowych w odniesieniu do rozszerzonego powództwa wskazał, że analiza złożonych do akt postępowania dokumentów księgowych powoda wskazuje, że jest on w stanie ponosić koszty własnego utrzymania, zatrudnia księgową i profesjonalnego pełnomocnika, ponosi koszty7sporządzenia aktu notarialnego, czy prywatnej oceny przedsiębiorstwa oraz płaci za służbowe przejazdy zarządu zW.doW.. Przemawia to za przyjęcie stanowiska, że powoda stać również na ponoszenie opłat związanych z postępowaniem sądowym (pismo k. 1270-1273). Pismem z dnia 13 czerwca 2003 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa głównego w całości, również w części rozszerzonej. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że rozszerzenie powództwa do łącznej kwoty 8.600.386,84 zł jest nie uzasadnione i nieudowodnione. W szczególności obowiązek wypłacenia odpowiedniej sumy pieniędzy za ograniczenie działalności konkurencyjnej ma charakter dyspozytywny, a wszelkie kwestie z tym związane regulowała umowa. Dodatkowo nie zostały spełnione przesłanki do wypłaty świadczenia wyrównawczego. Powodowa agencja nie wykazała oraz nie udowodniła zasadności roszczenia na kwotę 107.179,22 zł (odpowiedź na rozszerzenie powództwa k. 1295-1308). Wyrokiem z dnia 03 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził odBanku (...) S.A.na rzecz(...) Sp. z o.o.kwotę: • 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 lipca 2002 r. do dniazapłaty, • 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 sierpnia 2002 r. do dniazapłaty, • 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01 września 2002 r. do dniazapłaty, 5.768,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 grudnia 2002 r. do dniazapłaty, W pozostałym zakresie powództwo oddalił. Równocześnie zasądził od(...) Sp. z o.o.na rzeczBanku (...) S.A.kwotę 10.169 zł tytułem kosztów postępowania. Dodatkowo nakazałBankowi (...) S.A.zapłacenie na rzecz Skarbu Państwa kwoty 13.000 zł tytułem wpisu od pozwu, od którego powód był zwolniony. Kosztami wpisu od powództwa wzajemnego obciążył pozwanego, a pozostałymi kosztami obciążył Skarb Państwa (wyrok k. 2112-2112v). Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy zwolnił powoda od kosztów postępowania w całości (postanowienie k. 2396). Apelacją z dnia 27 lipca 2005 r.(...) Sp. z o.o.zaskarżył wyrok w części oddalającej roszczenie powoda oraz zasądzającej od powoda zwrot kosztów postępowania. Wyrokowi zarzucił m.in. błędne ustalenia faktyczne - sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego. Dodatkowo wskazał na nierozpoznanie istoty sprawy oraz zaniechanie wszechstronnej oceny materiału dowodowego, a w szczególności stron. Równocześnie zarzucił naruszenie przepisów postępowania, w tymart. 208, 210, 217 § 2 i 227 kodeksu postępowania cywilnegooraz prawa materialnego poprzez jego niewłaściwą wykładnie. Przede wszystkimart. 7643k.p.c.w zw. z art. 17 Dyrektywy Rady nr 86/653 z dnia 18 grudnia 1986 r. w sprawie harmonizacji praw państw członkowskich dotyczących niezależnych agentów handlowych. Dodatkowo wskazał na naruszenie art. 760 i 354 w zw. zart. 471 kodeksu cywilnego, a takżeart. 416, 422, 430 kodeksu cywilnegooraz art. 12 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej. Ewentualnie domagał się zmiany wyroku i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty dochłodzonej pozwem — 4.034.857,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty z tytułu świadczenia wyrównawczego oraz kwoty 3.258.350,00 wraz z odsetkami ustawowymi: • do kwoty 500.000 zł od dnia 32 stycznia 2002 r. do dnia zapłaty, do kwoty 500.000 zł od dnia 24 maja 2002 r. do dnia zapłaty do kwoty 3.358.350 od dnia 23 grudnia 2002 r. do dnia zapłatytytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowej agencji, polegającą nadezorganizacji przedsiębiorstwa powoda oraz przyjęciu grupy pracowników iwspółpracowników powoda przez pozwanego lub osoby działające na jego rzecz,to jest za opisane w pozwie naruszenie kontraktowego obowiązku lojalności (stanowiącego jednocześnie czyn nieuczciwej konkurencji) oraz 101.392,72 zł tytułem zaległego wynagrodzenia prowizyjnego wraz z odsetkami od dnia 23 grudnia 2002 r. oraz kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego za I i II instancję. Równocześnie wniósł o zwolnienie powoda od kosztów postępowania w całości również w postępowaniu apelacyjnym (apelacja k,(...)- (...)). Apelacją z dnia 30 listopada 2005 r.Bank (...) S.Azaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w części objętej punktami I, III i IV sentencji. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił przede wszystkim nieważność postępowania wskutek naruszeniaart. 379 pkt 5 k.p.c.poprzez pozbawienie pozwanego możności obrony swych praw polegającą na zaniechaniu doręczenia pełnomocnikowi pozwanego pisemnej opinii uzupełniającej biegłejB. N. (1)j-Z.z dnia 14 kwietnia 2005 r.. Dodatkowo pozwany wskazał na naruszenie szeregi przepisów prawa materialnego, a w szczególnościart. 6 k.c.w zw. zart. 7646k.c.i aart,(...)k.cw zw. art. 2 ust 2 i ust. 3 ustawy zmieniającejkodeks cywilny z dnia 26 lipca 2000 r.(Dz. U. nr 74, póz. 857) w zw. z § 7.6 umowy agencyjnej iart. 761 k.c.poprzez zasądzenie na rzecz powoda świadczenia karencyjnego oraz prowizji wobec ich nie udowodnienia. Dodatkowo wskazał na naruszenieart. 7646§ 4 k.c.poprzez błędną jego wykładnie polegającą na wadliwym ustaleniu świadczenia karencyjnego. Jednocześnie zarzucił Sądowi Okręgowego naruszeniaart. 65 § 2 k.c.w zw. z § 5 ust 5.105.8 umowy agencyjnej w zw. z treścią załączników nr 3 i nr 4 do tej umowy poprzez błędne uznanie, że wynagrodzenie agenta powinno być wynagrodzeniem kalkulacyjnym. Zarzucił także naruszeniaart. 65 § 2 k.c.w zw. z § 7.8 9 § 9.8 umowy agencyjnej poprzez przyjęcie, że bankowi nie należy się kara umowna za ujawnienie przez powoda poufnych danych banku osobie trzeciej -notariuszowi. Równocześnie wskazał na naruszeniaart. 7646k.c.iart. 7646k.cw zw. art. 2 ust 2 i ust. 3 ustawy zmieniającejkodeks cywilny z dnia 26 lipca 2000 r.(Dz. U. nr 74, póz. 857) w zw. z § 7.6 umowy agencyjnej poprzez błędną wykładnie przepisów przejściowych. Nadto wskazał na naruszenie przepisów postępowania cywilnego mających wpływ na treść wyrok, a w szczególnościart. 478~§ l k.p.c., poprzez błędne uznanie, że w sprawach gospodarczych dopuszczalne jest późniejsze rozszerzenie powództwa o roszczenie pierwotnie nie zgłoszone w żądaniu pozwu, a w konsekwencji zasądzenie w postępowaniu gospodarczym roszczenia o zapłatę tzw. Świadczenia karencyjnego, w sytuacji, gdy roszczenie to nie było zgłoszone w samym pozwie. Dodatkowo wskazał na naruszenieart. 232w zw. zart. 6 k.c.,art. 229 k.p.c.,art. 233 § l k.p.c.,art. 316 k.p.c.,art. 325 k.p.c.orazart. 328 § 2 k.p.c.polegające na zaniechaniu wszechstronnej ocenie materiału dowodowego. Jednoczenie zarzucił naruszenieart. 233 § l k.p.c.w zw. zart. 328 § 2 k.p.c.polegające na braku wszechstronnego rozważeniu wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Jednocześnie wskazał na naruszenieart. 217 k.p.c.w zw. zart 227 k.p.c.orazart. 328 § 2 k.p.c.poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodów na ustalenie istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Dodatkowo zarzucił Sądowi naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.poprzez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia wyroku,art. 278 § l k.p.c.w zw. zart. 285 i 286 k.p.c.poprzez oparcie wyroku na wadliwej i niepełnej opinii biegłej,art. 278 § l k.p.c.poprzez skorzystanie z opinii biegłej w zakresie nie wymagających wiadomości specjalnych,art. 47912§ l k.p.c.w zw. zart. 321 § l k.p.c.poprzez orzeczenie ponad żądanie pozwu. Równocześnie w oparciu oart. 386 § l i § 4 k.p.c.zarzucił sprzeczność ustaleń faktycznych Sądu stanowiących podstawę orzeczenia z treścią znajdujących się w aktach sprawy dowodów. W konsekwencji wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa głównego w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 417.940 wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 09 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty tytułem uwzględnienia powództwa wzajemnego, a nadto zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za wszystkie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przewidzianych. Względnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania z pozostawieniem Sądowi l instancji orzeczenia o kosztach postępowania. Ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością oraz przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania z pozostawieniem orzeczenia o kosztach postępowania (apelacja pozwanego k. 2522-2535). Wyrokiem z dnia 09 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok w punkcie I w części zasądzającej kwotę 5.786,50 zł z odsetkami i w tym zakresie umarza postępowanie w sprawie. W punkcie II uchylił zaskarżony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo o zapłatę odszkodowania w kwocie 3.258.350 zł i o zapłatę w świadczenia wyrównawczego w kwocie 3.258.350 zł i o zapłatę świadczenia wyrównawczego w kwocie 4.034.857,62 zł oraz rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w punktach IV i V i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiające temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. W punkcie III zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w pkt. I w części zasądzającej kwotę 337.948 zł z odsetkami id 01 lipca 2002 r. do dnia zapłaty i kwotę 337.948 zł z odsetkami od dnia 01 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 337.948 zł z odsetkami od 01 września 2002 r. do dnia zapłaty w ten sposób, że oddala powództwo główne o zapłatę kwoty 1.013.844 wraz z odsetkami. W punkcie IV zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł w ten sposób, że zasądza odBanku (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz(...) Sp. z o.o.z siedzibą weW.kwotę 75.283 zł z odsetkami od 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty. W punkcie V Sąd Apelacyjny oddalił obie apelacje w pozostałej części (wyrok Sądu Apelacyjnego k. 2663-2663v). W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że nie doszło do pozbawienia możności obrony swoich praw. Równocześnie zdaniem sądu II instancji powód nie dochodził w postępowaniu kwoty 5.786,50 zł, co skutkował uchyleniem zaskarżonego wyroku w punkcie I w części zasądzającej kwotę 5.786,50 i umorzeniem postępowania. Równocześnie Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd I instancji wobec błędnej wykładniart. 7643k.c.nie rozpoznał istoty sprawy w zakresie żądania o zasądzenie świadczenia wyrównawczego. Skutkowało to uchyleniem zaskarżonego wyroku w punkcie II w części oddalającej powództwo o świadczenie wyrównawcze w kwocie 4.034.857,62 zł i w tym zakresie Sąd Apelacyjny przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Jednocześnie zalecił, aby w toku dalszego postępowania poczynić ustalenia, czy spełnione zostały pozostałe przesłanki roszczenia o świadczenie wyrównawcze określone wart. 764§ łk.c.. Równocześnie Sąd Apelacyjny stwierdził, że wobec nieudowodnienia przez powoda, w tym również nie zgłoszenia żadnych dowodów na fakt odniesienia przez pozwanego korzyści w następstwie ograniczenia działalności konkurencyjnej Agencji ani wysokości tej korzyści, ani utraty możliwości zarobkowych w rozumieniuart. 7646k.c.należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo główne o zapłatę sumy 1.013,844 zł wraz z odsetkami jako niezasadne w świetle przepisuart. 7646§ 4 k.c.. Wobec nie rozpoznania przez Sąd Okręgowy istoty sprawy należało uchylić rozstrzygnięcie o oddaleniu powództwa o zapłatę odszkodowania w kwocie 3.258.350 zł i w tym zakresie Sąd Apelacyjny przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Równocześnie z powodu niudowodnienia przez powoda żądania zasądzenia zaległych prowizji w części przewyższającą kwotę 75.283 zł Sąd Apelacyjny zmienił zakażony wyrok w punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł i zasądzono odBanku (...)na rzecz powoda kwotę 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty (uzasadnienie k. 2677-2703). Pismem z dnia 06 grudnia 2006 r. pozwany od orzeczenia Sąd Apelacyjnego wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego w zakresie punktu 4 zmieniającego zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 03 czerwca 2005 r. (sygn. akt. XX GC 684/02 ) w jego punkcie II w części oddalającej powództwo główne o zapłatę kwoty 75.283 zł i zasądzającego odBanku (...) S.A.. z siedzibą wW.na rzecz powoda kwotę 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 r. do dnia zapłaty. Dodatkowo zaskarżył wyrok Sąd Apelacyjnego w zakresie jego punktu 5 w części oddalającej apelacje pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 03 czerwca 2005 r. w zakresie oddalenia powództwa wzajemnego. Uzasadniając skargę wskazał na przyczyn przyjęcia jej do rozpoznania, a dodatkowo zarzucił wyrokowi Sądu Apelacyjnego naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego mających wpływ na orzeczenie. W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez oddalenie powództwa głównego w zakresie kwoty 75.283 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2002 do dnia zapłaty. Dodatkowo wniósł o uznanie powództwa wzajemnego w całości i zasądzenie od powoda(pozwanego wzajemnego) na rzecz pozwanego (powoda wzajemnego) kwoty 417.940 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 09 sierpnia 2002 r. do dnia faktycznej zapłaty. Równocześnie wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania (skarga kasacyjna k. 2714-2727). Od rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego skargę kasacyjną wniósł również powód. Zaskarżył on wyrok Sądu II instancji, w części w której Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego i oddalił powództwo(...) Sp. z o.o.o zapłatę 1.013.844 zł wraz z odsetkami. Uzasadniając swoje stanowisko wskazała na naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego mających wpływ na treść orzeczenia. Wskazał również na przyczyny przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (skarga kasacyjna k. 2735). Postanowieniem z dnia 06 marca 2007 r. Sąd Najwyższy przyjął obie skargi kasacyjne do rozpoznania (postanowienie k. 2787). Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2007 r. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną strony pozwanej i uchylił zaskarżony wyrok w pkt 3 i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego (wyrok k. 2815). Wyrokiem z dnia 27 listopada 2007 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w pkt l w części zasądzającej kwoty: • 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 lipca 2002 do dnia zapłaty, 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 sierpnia 2002 do dnia zapłaty, 337.948 zł z ustawowymi odsetkami od 01 września 2002 do dnia zapłaty,i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownegorozpoznania (wyrok k. 2956). W ocenie Sądu Apelacyjnego przeprowadzenie co do roszczenia karencyjnego postępowania dowodowego przez Sąd II instancji nie jest uzasadnione, gdyż wykracza poza jego zakres. Według wskazówek Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy powinien wykonać wskazania zawarte w uzasadnieniu Sądu Najwyższego. Dodatkowo Sąd Okręgowy powinien ocenić przydatność dla rozstrzygnięcia sprawy wniosków dowodowych zwartych w piśmie procesowym pozwanego Banku z dnia 14 września 2007 r. (uzasadnienie k. 2966). Do dnia wyroku strony pozostały przy swoich stanowiskach procesowych. Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznając ponownie sprawę ustalił, co następuje: W dniu 01 czerwca 1999 r.C.((...)) S.A. (Bank) zawarł z(...) sp. z o.o.z siedzibą weW.(Agencji) umowę agencyjną. Na jej podstawie Agencja zobowiązała się do świadczenia (na zasadzie wyłączności) na rzecz Banku usług pośrednictwa finansowego tj. sprzedaży oferowanych przez Bank produktów bankowych - m.in. kart kredytowych, na terenie województwa(...). Strony ustaliły, iż Agencja będzie zatrudniać pracowników na warunkach uzgodnionych z Bankiem. Wynagrodzenie i premia przedstawicieli Agencji wynikać będą z systemu wynagrodzeń zatwierdzonego przez Bank. Agencji wypłacana będzie prowizja uzależniona od ilości zaakceptowanych przez Bank wniosków o wydanie produktów, na zasadach określonych w Załączniku nr 3 do umowy. Umowę zawarto na okres l roku. Przewidziano, iż umowa będzie automatycznie przedłużana na następny okres, o ile żadna ze stron do ostatniego dnia lutego każdego roku nie oświadczy pisemnie drugiej stronie woli rozwiązania umowy. Strony zachowały prawo wypowiedzenia umowy przy zachowaniu trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia. Umowa Agencyjna z, dnia 01 czerwca 1999 r. (k. 96) ^załącznikami(k. 42-47). Pismem z dnia 26 września 2001 r. Bank dokonał wypowiedzenia umowy agencyjnej. Pismo — Wypowiedzenie (k. 62) Po wymianie korespondencji między stronami, pismem z dnia 25 października 2001 r. Bank oświadczył, iż uznaje za bezskuteczne wypowiedzenie z dnia 26 września 2001 r. Pisma k.63 — 78, oświadczenie k. 79 W dniu 21 października 2001 r. na terenie Agencji miało miejsce spotkanie z pracownikami Agencji, w którym udział wzięli ze stronyBanku (...),M. C.iG. K.. Na spotkaniu przedstawiciele Banku przedstawili pracownikom Agencji wizję zakończenia współpracy zagencją (...), dając do zrozumienia, iż Agencja zostanie rozwiązana do czerwca 2002 r. Jednocześnie pracowników Agencji zapewniono, iż znajdą zatrudnienie w Banku lub w jego innych agencjach. Wcześniej przedstawiciele Banku spotkali się z menadżerami Agencji. Mimo cofnięcia wypowiedzenia umowy, w Agencji zapanowała atmosfera niepewności. Handlowcy nie byli pewni swej przyszłości zawodowej współce (...). Zeznania świadkówK. W. (1)(3310),G. Z. (1)(k. 3292),P. P. (1)((...)),M. S. (1)^aka(k. 3301)ęęjgianiastronyM. S. (2). Osoby zatrudnione w Agencji zaczęły szukać zatrudnienia w innych podmiotach -- znaczna część została zatrudniona wagencji (...). Inicjatorem zatrudnienia pracownikówAgencji (...)wagencji (...)był Bank, który m.in. przedstawił tejże agencji listę pracowników do zatrudnienia - w tym agentów z kanału(...)Rozmowy z pracownikami Agencji prowadził przedstawicielBanku (...). %e%nania świadkaA. S.(k. 3308),K. W. (1),G. Z. (2)^yńskiej,P. P. (1), %e%nania stronyM. S. (2), prośby o rozwiązanie umowy o pracę (k. 120 - 124), Pismem z dnia 08 lutego 2002 r. Bank oświadczył, iż nie przedłuża umowy agencyjnej na kolejny rok, wobec czego wygaśnie ona z dniem 01 czerwca 2002 r. Oświadczenie k. 163 Pismem z dnia 22 lutego 2002 r. Bank zwolnił Agencję z obowiązku powstrzymania się z działalnością konkurencyjną. Pismo k. 171, 175 Jednocześnie w tym okresie Bank, nie wyrażał zgody na zatrudnianie nowych pracowników przez MSD.S.. Zegnania świadkówK. W. (1),G. Z. (2)^yńskiej, yeynania stronyM. S. (2), %estawienie k. 494 Otrzymane przez(...) sp. z o.o.wynagrodzenie związane z wykonywaniem umowy wyniosło 12.178.209,58 zł. opiniaB. N. (2)—Z.k. 1919 Postanowieniem z dnia 19 marca 2009 r. Sąd Okręgów)7wW.dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości przedsiębiorstw celem ustalenia przybliżonej wartości korzyści, jakie odniósł pozwanyBank (...) SAw skutek obowiązywania klauzuli zakazu konkurencji wobec powoda jak również przybliżonej wartości możliwości zarobkowych, które utraciła powodowa spółka, przy uwzględnieniu m.in. kwestii popytu na usługi sprzedaży bezpośredniej oferowane przez powoda na rynku kart kredytowych i innych produktów bankowych, uwzględnienia dynamiki tego rynku, a także migracji klientów. Dodatkowo postanowienie dotyczyło ustalenia wartości powodowego przedsiębiorstwa w datach 01 stycznia 2002 r. oraz 01 grudnia 2002 r. W ocenie biegłego wartość korzyści osiąganych przezBank (...)w okresie czerwiec 2002 r. - sierpień 2002 r. z tytułu zakazu konkurencji wynosiła 6.699.417 zł. Z kolei możliwości zarobkowe(...) Sp. z o.o.utracone z powodu obowiązywania zakazu konkurencji, w wyniku oszacowania wynoszą 1.174.932,13 zł. W ocenie biegłego oszacowana wartość przedsiębiorstwa lokuje się w przedziale(...)gdzie dolna krawędź przedziału spółki wyznaczona została metodą likwidacyjną, a górna metodą skorygowanych aktywów netto (opinia biegłego k. 2884-3908). opinia biegłegoB. M. (1)dońskiego (k. 3884, t. XX, korekta k. 4147, t. XXI) Sąd uznał za wiarygodne zeznania przywołanych wyżej świadków. Ich zeznania były wzajemnie spójne i odzwierciedlone w złożonych dokumentach. Podobnie za wiarygodne należało uznać zeznania słuchanego w charakterze stronyM. S. (2). Jakkolwiek jest on niewątpliwie zainteresowany wynikiem postępowania, nie mniej jego zeznania potwierdzają inne zebrane w sprawie dowody. Należy zwrócić uwagę, iż znaczna część przedstawionych przez powoda w toku postępowania materiałów (zestawień, tabel, opinii prywatnych itp.) została potraktowana jako twierdzenia strony powodowej, ewentualnie materiały mające ułatwić dojście do ustalenia stanu faktycznego. Zeznania świadkaP.zasadniczo nie wniosły istotnych, dla będącego podstawą rozstrzygnięcia stanu faktycznego, informacji. W istotnych kwestiach świadek zasłaniał się niepamięcią lub niewiedzą. Część zgłoszonych przez strony wniosków nie została przez Sąd uwzględniona. Wnioski dowodowe pozwanego zgłoszone pismem z dnia 13 maja 2008 r. ((...)) należało uznać za spóźnione (47914§ l k.p.c.). Również Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii instytutu i konfrontacji. W sprawie zostały sporządzone opinie, które - jakkolwiek nie doskonałe - były przydatne i wystarczające do wydania orzeczenia w sprawie. Należy podkreślić, iż Bank nie przedstawił dokładnych danych, które mogłyby być przedmiotem dodatkowej opinii. Jednocześnie Sąd uwzględnił część zarzutów pozwanego odnośnie opinii (o czym w dalszej części uzasadnienia) i nie widział potrzeby dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii które, z uwagi na oparcie na dotychczasowym materiale dowodowym - prowadziłaby jedynie do przedłużenia postępowania, nie wnosząc nic nowego dla przyszłego rozstrzygnięcia. Ponadto Sąd nie widział potrzeby powoływania dowodu z opinii biegłego informatyka na okoliczność treści przechowywanych przez pozwanego w systemie informatycznym. Sąd - jakkolwiek Bank nie przedstawił w toku postępowania wszystkich informacji związanych z zakresem współpracy między stronami - nie wyciągnął ujemnych konsekwencji z tego faktu. Opinie biegłych w toku postępowania zostały sporządzone w oparciu o dostępny materiał dowodowy metodą szacowania i przy przyjęciu pewnych, możliwie najbliższych rzeczywistości, założeń. Pozostałe wnioski dowodowe zostały oddalone z uwagi na złożenie ich po terminach przewidzianych wart. 47912§ l k.p.c.i 479u§ l k.p.c.. Obie strony zgłaszały w toku postępowania zastrzeżenia do opinii biegłych -zwłaszcza do opiniiB. M.. Należy mieć jednak na uwadze, iż opiniaB. M.oparta została na przyjętych przez biegłego założeniach, które jednak pozwalają na wykorzystanie jej w tym procesie. Biegły umotywował swoje stanowisko rzeczowo i logicznie. Sąd nie dysponował bowiem dokładnymi danymi, zaś pewne założenia z gruntu musiały być hipotetyczne. Jest to jednak wpisane w charakter przepisów regulujących kwestię wynagrodzenia i innych świadczeń po zakończeniu umowy agencji. Nie ma bowiem obiektywnych możliwości dokonania pewnych ustaleń (np. odnośnie hipotetycznych zarobków powoda w określonej sytuacji). Między innymi dlatego tez Sąd uznał za bezcelowe mnożenie kolejnych opinii, które także oparte musiałyby być na hipotetycznych założeniach. Sąd nie podzielił opinii tego biegłego w zakresie dokonania wyliczenia możliwości zarobkowych spółki w ujęciu przychodowym (bez uwzględnienia kosztów). Szczegółowo ta kwestia omówiona będzie w części odnoszącej się do roszczenia karencyjnego. SądOkręgowy w Warszawie zważył, co następuje: Po ponownym skierowaniu sprawy do rozpoznania w Sądzie I Instancji, do rozważenia zostały trzy żądania powoda: roszczenie karencyjne, wyrównawcze i odszkodowanie z tytułu nieuczciwej konkurencji. L Odszkodowanie z tytułu naruszenia zasad nieuczciwej konkurencji. Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie powoda obejmujące zapłatę odszkodowania z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji. Na wstępie rozważań w tym przedmiocie należy stwierdzić, iż Sąd Apelacyjny wskazał -- w sposób wiążący dla Sądu Okręgowego — iż w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania art. 12 ustaw)7z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: uznk). Sąd II Instancji zwrócił uwagę, iż wskazywane przez powoda zatrudnianie jego pracowników przez pozwany bank i współpracujące z nim agencje, ocenione być winno przez pryzmat art. 3 ust. l uznk, ewentualnie art. 760, 354 w związku zart. 471 k.c.. Zdaniem Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalało uznać działanie pozwanego banku za wyczerpujące znamiona art. 3 ust. l uznk. Uznanie konkretnych czynów za czyny nieuczciwej konkurencji wymaga ustalenia na czym polegało określone działanie, przypisanie mu cech bądź konkretnego deliktu, bądź deliktu odpowiadającego hipotezie art. 3 ust. l uznk. W przedmiotowej sprawie oceny działań pozwanego dokonano na gruncie art. 3 ust. l uznk. Aby na podstawie tej regulacji stwierdzić wystąpienie czynu nieuczciwej konkurencji należy ustalić, iż działanie naruszającego było bezprawne (w ścisłym znaczeniu) lub sprzeczne z dobrymi obyczajami i jednocześnie naruszało interes innego przedsiębiorcy (lub klienta). Są to konieczne przesłanki dla uznania działania za czyn nieuczciwej konkurencji. „Działaniem" w rozumieniu tej regulacji zaś jest całe spektrum zachowań, które wywiera wpływ na wynik działalności gospodarczej (obecnej lub w przyszłości). Stan faktyczny przedmiotowej sprawy wymagał dokonania oceny postępowania pozwanego w kontekście dobrych obyczajów. „Dobre obyczaje" są normami postępowania. Obecnie piśmiennictwo wskazuje na wysuwające się na plan pierwszy rozumienie tego pojęcia w ujęciu ekonomiczno-funkcjonalnym (por: Ustawa o uznk. z komentarzem pod red. J. Szwai str. 157, t.58), czyli o przestrzeganie norm w działalności gospodarczej i ocenę ich przestrzegania w kontekście zapewnienia niezakłóconego funkcjonowania konkurencji. Zdaniem Sądu Okręgowego takie rozumienie „dobrych obyczajów" nie pozbawia oceny tego pojęcia także w ujęciu moralno-etycznym. Sprzeczność z dobrymi obyczajami podlega ocenie obiektywnej. Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy, w pierwszym rzędzie podkreślić, iż - co do zasady - nie można pozwanemu Bankowi czynić zarzutu z faktu nie przedłużenia umowy agencyjnej z powodem. Istotnie, obie strony, jako profesjonalni uczestnicy obrotu gospodarczego, w kontekście zapisów łączącej je umowy, winny brać pod uwagę taką decyzję swego kontrahenta. Nawet w kontekście eksponowanych przez powoda zapewnień Banku o chęci nawiązania długotrwałej współpracy. Ale w ocenie Sądu Okręgowego działanie pozwanego Banku, wobecspółki (...), przy okazji podjęcia decyzji o nie przedłużaniu umowy agencyjnej, przekroczyło działanie dopuszczalne na gruncie zasady swobody umów. Pozwany Bank bowiem, przez swoich przedstawicieli (w tymM. C.- prokurenta), zakomunikował swoją decyzję w powodowej agencji, jej pracownikom, w sposób, który wskazywał na pozbawienie powoda dalszych, jakichkolwiek perspektyw prowadzenia działalności gospodarczej po zakończeniu współpracy z Bankiem. Zrozumiałym zatem jest, że wzbudził w pracownikach powoda poczucie zagrożenia co do własnych perspektyw zawodowych. Jednocześnie zapewniono pracowników powoda, iż mogą się nie przejmować zaistniałą sytuacją^ gdyż czekają na nich posady bądź to w pozwanym Banku, bądź w związanych z nim agencjach, o profilu działalności takim jak powodowe przedsiębiorstwo. Sytuacja ta nie ograniczała się do jednego spotkania przedstawiciela Banku z pracownikami powoda. Miało bowiem miejsce spotkanie z pracownikami w październiku, ale także spotkanie z menadżerami Agencji oraz indywidualne rozmowy panaK.z poszczególnymi pracownikami(...). Wynika to z ustalonego stanu faktycznego. ŚwiadekG. Z.(zeznania k. 3292 t. XVII) zeznała, iż o wypowiedzeniu umowy przez bank dowiedziała się na przełomie września i października 2001. I mimo, iż była zatrudniona u powoda, dostała propozycję zagencji (...). Wskazała też, że impulsem do odejścia z(...)było wypowiedzenie umowy przez Bank. Świadek potwierdziła także, iż przedstawiciele Banku zapewniali pracowników(...)o tym, że znajdą zatrudnienie wagencji (...), zaś pracownicy z kanału(...)w agencji wW.. Podobnie zeznawał świadekP. P. (1). Wskazał, iż część pracowników z jego grupy przeszła doagencji (...), jemu zaś przejście do tej agencji proponowałK.- przedstawiciel Banku. Również świadekM. S. (1)potwierdził okoliczność zapewniania przez Bank pracowników powoda o dalszej możliwości pracy w strukturachC.. Wskazał, iż głównym powodem odejścia była informacja o likwidacji agencji uzyskana na spotkaniu z przedstawicielami banku. Wreszcie świadekK. W. (1)(zeznania k. 3310, t. XVII) potwierdziła fakt, iż w powodowej spółce miało miejsce spotkanie przedstawicielibanku (...)z pracownikami(...), na którym zakomunikowali oni, iżagencja (...)zostanie zamknięta. Spowodowało to spadek motywacji do pracy wśród pracowników agencji. Znaczna część pracowników złożyła wypowiedzenia (kanał(...)w listopadzie). Odchodzili także inni pracownicy. Otrzymywała także informacje o nakłanianiu przez panaK.pracowników agencji do zmiany pracodawcy. Także ona w październiku 2001 r. otrzymała taką propozycję. Powyższe zeznania znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadkaA. S.(k. 3308, t. XVII). Prowadził onagencję (...). Wskazał, iż otrzymał od banku — poprzezA. K.— propozycję „nie do odrzucenia" polegającą na oddaniu części obszaru działalności innej agencji w zamian za agentów kanału(...). Dostali z banku listę osób, które zostały zatrudnione w jego agencji. Wskazał również, iż wiedział, żeAgencja (...), w zamian za oddanie mu agentów z kanału(...)ma otrzymać agentów z MSD.. Świadek ten zatem potwierdza twierdzenia powoda o działaniach banku nakierowanych na przejęcie pracowników powoda. Także słuchany jako stronaM. S. (2)(k. 3704, t. XIX) stwierdził, iż sprzedawcy kanału(...)mieli zostać zatrudnieni przezR.. Potwierdził także fakt spotkania w październiku 2001, z przedstawicielamibanku (...), oraz to że bank miał zamiar pozyskać struktury sprzedaży(...). Zeznał, iż w listopadzie wypowiedzenia złożyli pracownicy kanału(...), zaś on rozmawiał z prezesemagencji (...).S., o tym, że ta ma przejąć tych pracowników. Prezes powodowej spółki zeznał także, iż działania banku spowodowały odchodzenie pracowników. Działania w tym kierunku prowadził panK., namawiając pracowników(...)na przechodzenie doagencji (...)(m. in.K. W. (1)). Wskazywał,iż adres mailowy przy rekrutacji doagencji (...)to był adres należący do panaK. ((...)). ZeznaniaM. S. (2)potwierdzone są zeznaniami świadków. Ujemne dla powoda skutki powyższych działań zostały powiększone polityką banku, który nie akceptował zatrudnienia nowych pracowników w powodowej spółce. Taki zaś akcept, wymagany był w myśl łączącej strony umowy. De facto prowadziło to do wyhamowania działalności operacyjnej(...) Ustalenia poczynione w toku postępowania pozwalają przyjąć następującą konkluzję. Nie można zabronić pozwanemu podjęcia decyzji o nie przedłużeniu umowy z powodową agencją - - abstrahując tu od ewentualnych zapewnień o długich perspektywach współpracy. Jak również nie można odmówić pracownikom powoda możliwości zmiany pracodawcy, w sytuacji gdy kierują się oni przy podejmowaniu swoich decyzji przesłankami opartymi ma uczciwych i normalnych zasadach funkcjonujących w konkurencyjnej gospodarce. Bank, chcąc nakłonić pracowników(...)do zmiany pracodawcy winien czynić to poprzez zaproponowanie im konkurencyjnych wobec dotychczasowych warunków pracy, płacy, rozwoju zawodowego itp. Nie wpływać zaś na decyzję pracowników „obniżając wartość" dotychczasowego pracodawcy w ich oczach, wskazując na rychłe zakończenie jego funkcjonowania na rynku i brak perspektyw. Zwłaszcza w sytuacji gdy to Bank — uznany i duży uczestnik rynku, był jedynym podmiotem, który dotychczas był zapewniał rynkową egzystencję Agencji. Taka, prowadzona przez Bank w ostatnim okresie współpracy z Agencją polityka: przyczynianie się do odpływu kadry w powiązaniu z rysowaniem perspektyw)( 7)rychłego zakończenia działalności(...), brak zgody na zatrudnianie nowych pracowników - czyli podejmowanie przez Bank działań wymierzonych w prawidłowe funkcjonowanie na rynku, jakby nie patrzeć, odrębnego od banku podmiotu prawnego — uczestnika obrotu gospodarczego, narusza zasady uczciwej konkurencji. Bank skorzystał z zasady swobody wyboru kontrahenta, zrezygnował ze współpracy z powodem. Prowadząc jednak, poprzez swoich przedstawicieli, skierowaną do pracowników powoda, akcję informacyjną wskazującą na brak perspektyw działania powodowej spółki, zaplanowaną jej likwidację, nakłanianie pracowników do podjęcia zatrudnienia w pozwanym banku lub współpracujących z nim podmiotach, naruszył zasady dobrych obyczajów i uczciwości kupieckiej. W zdrowej konkurencji bowiem dwaj uczestnicy obrotu gospodarczego nie mogą prowadzić rynkowej konkurencji „grając" na osłabienie przeciwnika, nie konkurując na polu oferowania lepszych produktów, warunków płacy itp., ale prowadząc działania nakierowane na zdestabilizowanie konkurencyjnej spółki poprzez kierowanie do jej pracowników informacji o jej likwidacji, wprowadzania atmosfery „tonącego okrętu" i proponowanie wyjścia z sytuacji poprzez oferowanie zatrudnienia u siebie. Z doświadczenia życiowego bowiem wiadomym jest, iż każdy logicznie rozumujący pracownik będzie starał się podejmować działania mające zapewnić mu możliwość dalszej, spokojnej pracy zarobkowej. W sytuacji niepewności co do perspektyw swego pracodawcy zatem będzie podatniejszy na propozycję zmiany miejsca pracy. Nie można też tracić z oczy faktu, iż największym „kapitałem" powodowej spółki byli ludzie. Przedmiotem działalności jej jest bowiem sprzedaż produktów, która opiera się na wykształconych agentach, którzy posiadają znajomość tynku, potencjalnych klientów, opanowali techniki sprzedaży charakterystyczne dla oferowanych przez siebie produktów. Pozwany zaś, przyczyniając się do rozbicia zespołu pracowników, nie dał powodowi szansy na zaistnienie na rynku po rozwiązaniu z nim umowy agencyjnej. Pozwany Bank jest instytucją, która w powszechnym odczuciu kojarzyć się winna z uczciwością, zaufaniem, lojalnością, stabilnością. Tym bardziej zatem, należy od niego oczekiwać postępowania - tak wobec klientów jak kontrahentów -które wpisuje się w moralne i etyczne normy działania w biznesie. Działania Banku, zdaniem Sądu, wobec powodowej Agencji nie mogą zostać ocenione jako „dobre" i „pożądane" w obrocie gospodarczym i winny zostać wyeliminowane. „Sąd dokonując wykładni prawa powinien mieć na względzie także jej znaczenie na przyszłość. Określone rozumienie konkretnego zachowania jako zgodnego z dobrymi obyczajami, lub z nimi sprzecznego, może wpływać na kształtowanie właściwych wzorców postępowania i zapobiegać upowszechnianiu praktyk niezasługujących na aprobatę" (wyr. SN z 26.09.2002 r., III CKN 213/01, OSN 2003, nr 12, póz. 169). Należy również mieć na uwadze, iż pozwany Bank, jako jeden z największych tego typu podmiotów na rynku, z uznaną renomą, niewątpliwie także wyznacza standardy dla innych uczestników rynku. Zdaniem Sądu, powyższe orzeczenie Sądu Najwyższego wyraża postulat aby Sąd dbał o kształtowanie tych standardów zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji. Działanie Pozwanego banku związane z informowaniem pracowników powoda o(...) spółki (...), powiązane z nakłanianiem jej pracowników do zmiany pracodawcy, było sprzeczne z dobrymi obyczajami. Jednocześnie również, wobec faktu, iż w konsekwencji naruszało interes powodowej spółki poprzez przyczynienie się do destabilizacji jej sytuacji związanej z obszarem zatrudnienia, wypełnia znamiona art. 3 ust. l uznk. Stopniowe odchodzenie pracowników zaś było bezpośrednią przyczyną braku możliwości dalszego funkcjonowania powodowej spółki w obrocie. Skoro, o czym była mowa wyżej, działalność spółki opierała się na zespole doświadczonych pracowników. Między czynem nieuczciwej konkurencji zatem, a poniesioną przez powoda szkodą istnieje związek przyczynowy. Powód zatem, na podstawie art. 18 ust. ł. 4 mógł domagać się naprawienia wynikłej z działań pozwanego szkody. Powód wskazał, iż miernikiem jego szkody jest spadek wartości jego przedsiębiorstwa. Wskutek odejść pracowników bowiem, zmuszony on byłby ponieść koszty związane z odbudową zespołu agentów. Jednocześnie poniósł straty związane z zaprzestaniem działalności. Powód z tego tytułu domagał się zasądzenia kwoty 3.258.350,- zł. Kwestia ustalenia obniżenia wartości powodowego przedsiębiorstwa wymagała przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. W toku postępowania Sąd dopuścił zatem powyższy dowód z opinii biegłego, celem przybliżonego oszacowania spadku wartości powodowego przedsiębiorstwa w wyniku zabronionych działań pozwanego. BiegłyB. M. (3)w swej opinii (k. 3884, t. XX) określił wartośćspółki (...)na dzień 02 stycznia 2002 r. w przedziale(...)(korekta k. 4147, t. XXI), w zależności od przyjętej metody wyznaczenia wartości, zaś wartość przedsiębiorstwa na dzień 30H.2002 r. ustalił na przedział(...), także w zależności od przyjętej metody wyznaczenia wartości. Sąd nie podzielił zastrzeżeń powoda odnośnie uwzględnienia przy obliczaniu wartości przedsiębiorstwa zasobów ludzkich. Ten bowiem „kapitał" w przedsiębiorstwach, których działalność opiera się na wiedzy, doświadczeniu i umiejętnościach ludzi (przykładem niech będzie renomowana kancelaria prawna, która bez uwzględnienia „wartości" uznanych prawników firmujących ją swymi nazwiskami będzie miała jedynie wartość biurek i komputerów) musi być uwzględniony przy szacowaniu wartości przedsiębiorstwa. Spierać można się co do metody wyliczenia wartości tego „aktywu". Biegły, zdaniem Sądu prawidłowo, przyjął „odtworzeniową" wartość zasobów ludzkich - przybliżony koszt niezbędny do ponownego odtworzenia zespołu. ZeznaniaM. S. (2)w charakterze strony, potwierdzone zeznaniamiK. W. (2)iP. P. (1), jak również złożonymi do akt dokumentami, wskazują również na poniesienie przez powoda szkody wywołanej nie podjęciem współpracy zBankiem (...). Jak wynika ze szczegółowych zeznańM. S. (2), rozmowy między stronami odnośnie nawiązania współpracy w zakresie świadczenia na rzecz tego banku analogicznych do świadczonych na rzecz pozwanego usług przez powoda, były zaawansowane i do ich fmalizacji nie doszło z uwagi na odpływ z powodowej spółki kadry sprzedawców. Jednak mimo, szczegółowych zeznań strony, zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie wysokości możliwych do uzyskania z tytułu zawarcia tej umowy przychodów. Załączone projekty nie określają przyszłej prowizji (k. 3764, t. XIX). Nie mniej, zdaniem Sądu roszczenie powoda w zakresie żądania zasądzenie od pozwanego odszkodowania zasługiwało na uwzględnienie. Ocena biegłego co do wartości powodowej spółki wskazywała na dwie graniczne kwoty, wynikające z przyjęcia bądź to metody likwidacyjnej określenia wartości przedsiębiorstwa, bądź metody skorygowanych aktywów netto. W opinii Sądu, jako zasadną należy przyjąć kwotę zbliżającą się do wartości obliczonej drugą z tych metod. Ta metoda bowiem określa wartość spółki przy założeniu prowadzenia przez nią dalszej działalności operacyjnej. Gdyby zaś powód, mimo wypowiedzenia umowy przez pozwanego, mógł nadal dysponować swoim zespołem sprzedawców, prowadziłby swą działalność. Dlatego też, skoro powód domagał się zapłaty odszkodowania z tytułu naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez pozwanego w kwocie 3.258.350,- zł, zaś ustalenia biegłego wskazywały na górną granicę szacunkowej wartości przedsiębiorstwa w kwocie(...)- Sąd Okręgowy uznał roszczenie powoda za udowodnione i zasługujące na uwzględnienie. II. Świadczenie wyrównawcze. Podstawą żądania powoda w zakresie roszczenia wyrównawczego byłart. 7643§ l.k.c.Ponownie rozpoznając to żądanie, po uchyleniu poprzedniego orzeczenia Sądu I Instancji, Sąd Okręgowy związany był poglądami Sądu Apelacyjnego wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 sierpnia 2006 r. (k. 2676, t. XIV) iż, powołana wyżej regulacja znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie; jako wynagrodzenie agenta (w jej rozumieniu) należy przyjąć prowizję oraz inne elementy takie jak opłaty agencyjne stałe oraz pokrycie kosztów; górna zaś granica świadczenia wyrównawczego w niniejszej sprawie winna być obliczona na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego przez powodową agencję w okresie trzech lat trwania umowy i nie przekraczać średniego rocznego wynagrodzenia. Zatem ponownie rozpoznając sprawę należało zbadać istnienie przesłanek warunkujących wypłatę świadczenia wyrównawczego. Skuteczna możliwość domagania się świadczenia wyrównawczego wymaga spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek: 1. agent w roku umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi; 2 dający zlecenie nadal czerpie znaczne korzyści z umów z tymi klientami; 3 za uwzględnieniem żądania, po rozważeniu wszystkich okoliczności,zwłaszcza utraty prowizji przez agenta, przemawiają względy słuszności. Odnosząc się do poszczególnych przesłanek, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy doszedł do następujących wniosków: Ad. 1. Poza sporem w niniejszej sprawie był fakt, iż powód pozyskał na rzecz pozwanego banku nowych klientów (okoliczność przyznana także przez pozwanego pismo k. 3049, t.XVI) Ad. 2. Pozwany kwestionował, jakoby po ustaniu umowy agencji czerpał znaczne korzyści z umów z klientami pozyskanymi przez powodową agencję. Rozważając kwestię istnienia tej przesłanki trzeba odnieść się do obszaru na jakim działała powodowa Agencja. Mając bowiem na względzie rozmiar pozwanego przedsiębiorstwa, należy stwierdzić, iż zawsze w umowach z agentami działającymi na ograniczonym obszarze, porównanie z globalnymi przychodami pozwanego prowadzić może do wniosku, iż będące skutkiem ich działania korzyści nie są znaczne dla Banku, co za tym idzie będą oni pozbawieni możliwości otrzymania świadczenia wyrównawczego. To w sytuacji, gdyby przyjąć rozumienie pojęcia „znaczne" w odniesieniu do całkowitych dochodów Banku. Zdaniem Sądu należało skupić się na tym, jaka ilość klientów banku, którzy zakupili produkty pozwanego pozostaje jego klientami po rozwiązaniu umowy (oceniając "znaczność korzyści" w kontekście liczby utrzymanych klientów spośród grupy klientów pozyskanych za pomocą powoda). Wiadomym jest, zwłaszcza jeżeli chodzi o produkt, jakim jest karta kredytowa, że okres umowy klienta z bankiem nie ogranicza się do roku lub dwóch. Bank niewątpliwie uzyskiwał zatem dochody z produktów sprzedanych za pośrednictwem powoda długo po wygaśnięciu umowy agencji. Świadczy o tym wskaźnik migracji klientów, a więc klientów którzy zrezygnowali z produktów -kart kredytowych. Bank nie przedstawił w toku procesu - - na żądanie sądu -danych, z których wynikałby wskaźnik migracji. Został on wyznaczony drogą szacowania przez biegłego, który opierając się na dostępnych informacjach pochodzących od pozwanego Banku stwierdził, iż wynosi on (średnio) 8,5% . Od 4,50 % w pierwszym roku do 18,50 % w roku 10 (opinia k. 3897). Zatem w podsumowaniu tej części rozważań należy stwierdzić, iż pozwany Bank czerpał po wygaśnięciu umowy znaczne korzyści z klientów pozyskanych przez powoda. Wskazuje na to właśnie wskaźnik migracji. Ad. 3 Rozważając kwestię względów słuszności pod kątem przyznania świadczenia wyrównawczego należy podkreślić, iż pewne okoliczności przemawiają „za" uwzględnieniem żądania inne ,,przeciw". I tak, za obniżeniem wysokości świadczenia wyrównawczego przemawiają następujące okoliczności: bezsporny fakt, iż powód uzyskał już całą należną mu od pozwanego prowizję. Umowa nie przewidywała jakiegokolwiek innego przyszłego wynagrodzenia z tytułu umów zawartych z pozyskanymi klientami. Wprawdzie powód wskazuje na utratę prowizji od przyszłych umów przedłożonych lub pozyskanych klientów z uwagi na to, iż miała nastąpić zmiana treści umowy (tzw. przełom prowizyjny) (pismo k. 3971). Ale w niniejszej sprawie należało wziąć pod uwagę, istniejące między stronami regulacje, nie zaś te które ewentualnie miały być w kolejnej umowie. Te zaś nie przewidywały żadnego innego wynagrodzenia poza wpłaconą prowizją. Także fakt, iż powód miał świadomość terminowości zawartej umowy, nawet mimo ewentualnych, początkowych zapewnień pozwanego o długoterminowej współpracy. Każdy bowiem uczestnik obrotu gospodarczego musi mieć tu na względzie świadomość, wpisującej się w ryzyko gospodarcze, możliwości nie przedłużenia współpracy. Uwzględniono także żądanie powoda odnośnie świadczenia karencyjnego. Także fakt, iż to pozwany prowadził i finansował kampanie reklamowe swego produktu, jak również że to pozwany jest Bankiem o uznanej, światowej, renomie, co za tym idzie łatwiejsze było pozyskanie klienta dla produktu renomowanego banku przemawia za obniżeniem świadczenia wyrównawczego. Z kolei za argumenty, które uzasadniałyby przyznanie świadczenia uznać należy, iżspółka (...)był spółką zaangażowaną wyłącznie we współpracę z pozwanym Bankiem. Związana była zakazem konkurencji przez znaczny okres trwania umowy. Była wyróżniającym się agentem spośród agencji działających równocześnie na rzecz pozwanego na innych obszarach Polski. Praktycznie tylko powód prowadził sprzedaż produktów pozwanego na obszarze swojej działalności. Reasumując powyższe rozważania Sąd Okręgowy w Warszawie stanął na stanowisku, iż powodowi należy się świadczenie wyrównawcze. Przepisykodeksu cywilnegonie ustalają zasad obliczania świadczenia wyrównawczego. Określają wyłącznie jego górną granicę. W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny stwierdził, iż górną granicą winno być jednoroczne, średnie wynagrodzenie powoda (liczone wg zasady wskazanej w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Apelacyjnego). Z opinii biegłejN.-Z.wynika, iż wynagrodzenie powoda w okresie trzech łat wykonywania umowy wyniosło(...), co daje średnio rocznie kwotę (w zaokrągleniu do pełnych złotych)(...) Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż wobec braku matematycznego modelu na obliczenie należnego kwestia ta winna być pozostawiona sądowi, analogicznie do sytuacji przewidzianej wart. 322 k.p.c.(tak również Szczepankowska-Kozłowska, glosa do wyroku SN z 8 11 2005,1 CK 207/05). Nie można bowiem wprost przenosić na grunt polskiego porządku prawnego praktyki sądów niemieckich. Oba uregulowania różnią się, zaś orzecznictwo niemieckie nie jest jednolite. Także modelowy sposób obliczania świadczenia wyrównawczego zawarty w raporcie w sprawie zastosowania art. 17 Dyrektywy Rady EWG (k. 2014) przewidziany jest dla sytuacji, gdy agent tracił prowizję, należną mu w kolejnych latach od umów zawartych z pozyskanymi przez niego klientami, więc nie daje się wprost zastosować w niniejszej sprawie. Uwzględniając wskazane wyżej argumenty, Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, iż nie ma możliwości dokładnego „matematycznego wyliczenia" świadczenia wyrównawczego. Mając zatem na względzie wszystkie, wskazane wyżej okoliczności i zebrany materiał dowodowy, należało przyjąć, iż żądanie powoda z tytułu świadczenia wyrównawczego zasługuje na uwzględnienie w części - - w kwocie 2.000.000,- zł. III. Roszczenie karencyjne. Strony w łączącej je umowie 01 czerwca 1999 r. ograniczyły działalność konkurencyjną powodowej agencji (art. 7646§ l i 2 k.c.). Sąd Apelacyjny wskazał, iż nie ma podstaw do uznania zapisu w tym przedmiocie za nieważny. Sąd Okręgowy nie widział również podstaw do dopuszczenia wniosków pozwanego, z zeznań świadków, na okoliczność ustalenia wyłączenia uprawnienia agenta do uzyskania świadczenia karencyjnego, tj. ustalenia zgodnego zamiaru stron i celu zapisu dotyczącego klauzuli konkurencyjności zamieszczonej w umowie. Zapis umowy jest w tym zakresie jasny i nie wymaga interpretacji na podstawieart. 65 § 2 k.c.. Oczywistym jest natomiast dla sądu, iż strony nie wprowadziły stosownej regulacji, która uwzględniałaby zmienione w trakcie trwania umowy agencyjnej przepisykodeksy cywilnego. Pozwany także nie zwolnił powoda z zakazu wcześniej, czym uniknąłby konieczności wypłaty kwot z tytułu powstrzymywania się powoda od konkurencyjnej działalności. Nie daje to jednak teraz podstawy do prób wyinterpretowania z treści umowy ,,zgodnego zamiaru", który będzie zasadniczo odbiegał od jej spisanej treści. Podstawą prawną, umożliwiającą agentowi otrzymanie świadczenia tytułu powstrzymania się od działalności konkurencyjnej jest powołany wyżejart. 7646§ l i 2 k.c.. Sąd Apelacyjny wskazał, iż przepis ten znajduje zastosowanie do umowy łączącej powoda i pozwanego. W niniejszej sprawie nie budziła zatem wątpliwości Sądów kwestia tego, że powód zobowiązany był do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, z uwagi na zapis w łączącej strony umowie. Okres ten obejmował, z uwagi na cofnięcie tego zakazu przez pozwany Bank pismem z 27 lutego 2001 r., miesiące czerwiec, lipiec i sierpień 2002r. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia wydanego wskutek wniesienia kasacji, wskazał, iż powód nie musi wykazywać faktycznych możliwości utraconych wskutek obowiązywania zakazu konkurencji. Przepis bowiem wprowadza - co do zasady -- możliwość uzyskania rekompensaty za związanie zakazem konkurencji. Istotą problemu staje się zatem wysokość należnej agentowi sumy. W myślart. 764 § l i 2 k.c.winna odzwierciedlać ona do korzyści osiągnięte przez dającego zlecenie na skutek ograniczenia działalności konkurencyjnej oraz utracone z tego powodu możliwości zarobkowe agenta. Powód w niniejszej sprawie żądał zasądzenia na jego rzecz kwoty 1.200.000,-zł. W celu potwierdzenia wysokości dochodzonej przez powoda należności, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, który miał zbadać tak kwestię możliwości zarobkowych powoda w okresie obowiązywania zakazu konkurencji, jak też korzyści uzyskane przez pozwany Bank. Siłą rzeczy ustalenia te musiały być szacunkowe i hipotetyczne. Dokładne ustalenie tych kwot w zasadzie nie jest możliwe. Zawsze będzie bowiem oparte na pewnych założeniach wyjściowych. Zaś trzeba mieć na uwadze, iż jakich założeń nie przyjął by biegły dokonując takiego szacunku, zawsze będą one poddawane w wątpliwość przez jedną bądź obie strony postępowania. Dlatego też wskazuje się naart. 322 k.p.c., jako zawierający zasadę umożliwiającą wydanie przez Sąd orzeczenia, mimo braku dokładnego wyliczenia kwot, o których mowa wart. 7646§ l i 2 k.c.. Na taką możliwość zwrócił też uwagę Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż istotnie w niniejszej sprawie nie było możliwości precyzyjnego wyznaczenia należności składających się na dochodzone przez powoda roszczenie karencyjne. Dlatego też, mając na względzie zebrany w sprawie materiał dowodowy, uznał, iż zasadnym będzie zasądzenie na rzecz powoda z tytułu tego roszczenia kwoty 472.461,- zł. Ustalając wysokość zasądzonej kwoty Sąd wziął pod uwagę następujące okoliczności. Z opinii biegłegoB. M. (4)wynika, iż szacunkowa wartość korzyści pozwanego banku w okresie czerwiec — sierpień 2002 wyniosła 6.699.417,- zł. Wartość zaś utraconych przez powoda możliwości zarobkowych 1.174.932,13 zł. Przede wszystkim należy podkreślić, iż Sąd zdaje sobie sprawę z pewnej, wynikającej z szacunkowości, niedoskonałości opinii. Biegły jednak nie dysponował danymi wyjściowymi, które pozwalałyby na dokładne wyliczenia. Nie mniej opinia przydatna jest przy ocenie żądania powoda przez pryzmatart. 322 k.p.c.Przy czym Sąd Okręgowy7podzielił zastrzeżenia pozwanego, iż biegły wskazał na korzyści banku i utracone możliwości powoda w ujęciu „przychodu". Nie uwzględnił zatem kosztów ich uzyskania. Zgodzić się zaś należy z pozwanym, iż na tleart. 764°§ l i 2 k.c.utracone możliwości agenta, winny obejmowaćdochodymożliwe do uzyskania przy podjęciu pracy dla innego przedsiębiorcy (tak też w: System Prawa Handlowego, tom 5, Prawo Umów Handlowych pod. red. S. Władyki, wyd. CH Beck Warszawa, 2006, str. 576). Podobną zasadę należy przyjąć przy obliczaniu korzyści Banku. Taka metodologia przyjęta przez biegłego nie dyskwalifikuje jednak jego opinii, jako całkowicie nie przydatnej w niniejszej sprawie. Biegły słuchany na rozprawie w dniu 13 stycznia 2010 r. (k. 4370 t. XXII) stwierdził, iż rentowność przedsiębiorstw tego typu jak przedsiębiorstwo powoda wynosi 5 do 10 %. Także pozwany w piśmie z dnia 12 stycznia 2010 r. (k. 4219, t. XXII), podpierając się autorytetem uznanych ekonomistów, iż w najlepszym wypadku rentowność przedsiębiorstw zajmujących się działalnością zbliżoną do powoda, wynosi nieco ponad 7 %. Jedynie powód wskazywał na znacznie wyższą rentowność, możliwą do uzyskania, co jest zrozumiałe w kontekście chęci uzyskania jak najkorzystniejszego dla siebie rozstrzygnięcia. Zatem rozważając kwestię wysokości należnej powodowi kwoty z tytułu świadczenia karencyjnego na podstawieart. 322 k.p.c., wobec braku możliwości udowodnienia dokładnego udowodnienia, Sąd uznał iż zasadna będzie kwota stanowiąca 6 % wartości wyliczonej przez biegłegoM., a więc sumy korzyści pozwanego banku w ujęciu przychodowym w kwocie 6.699.417,- zł oraz utraconych możliwości zarobkowych powoda w kwocie 1.174.932,13 zł. Odzwierciedla ona, oczywiście w mocno uproszczony i szacunkowy (w ujęciu dochodowym) sposób kwotę, o której mowa wart. 7646§ l i 2 k.c: 6% * (6.699.417 + 1.174.932,13) (po zaokrągleniu) 472.461. Zatem rozbijając tę kwotę na poszczególne miesiące, kwota należna, zdaniem Sądu, powodowi z tytułu roszczenia karencyjnego za miesiące czerwiec, lipiec i sierpień 2002 r. wynosi po 157.487 zł. Dlatego też roszczenie karencyjne uwzględniono w powyższej wysokości, za każdy z trzech miesięcy, w którym powód pozbawiony był możliwości prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pozwanego Banku. Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w treści wyroku. IV. Koszty postępowania. Koszty powoda: wpis -- 51.600,-zł ; opłata od pełnomocnictwa -- 15,- zł; koszt opinii biegłego 6.237,- zł, stawiennictwo świadka - 280,- zł; opinia biegłego 24.219,65,- zł; stawiennictwo biegłego - 212.92 zł; opinia uzupełniająca - 5.056,-zł; wynagrodzenie pełnomocnika: 106.200,- zł (I instancja 28.800,- zł, II inst. 21.600,- zł, post. kasacyjne 21.600, ponowne postępowanie przed SA 5.400,- zł, ponowne postępowanie I instancyjne 28.800). Łączne, poniesione przez powoda koszty wyniosły 142.221.42 zł. Ponadto powód uzyskał zwolnienia od kosztów na kwotę 150.693 zł. Koszty pozwanego: 13.000,- zł (I wyrok SO); opłata skarbowa pełnomocnictwa -- 15,- zł, koszt opinii biegłego 5.051,60 ,-zł; ponowna opinia -6.315,68 zł; opłata w post. kasacyjnym 24.662,- zł; wpis od apelacji - 52.581,50 zł, koszty pełnomocnika 106.200,- zł - łącznie 207.825,78 zł. Mając na względzie stopień w jakim każda ze stron utrzymała się w toku postępowania ze swoim stanowiskiem, należało, proporcjonalnie przyznać stronom zwrot kosztów. Po zróżnicowaniu - - kwota należna powodowi od pozwanego wynosi 28.369,35,- zł (art. 100 k.p.c.). W tym samym stosunku, w jakim powód wygrał postępowanie, pozwany zobowiązany został do pokrycia kosztów, z których opłacenia powoda w toku procesu zwolniono (101.680,45 zł). W pozostałym zakresie kosztami obciążono Skarb Państwa. SSO Maciej Kruszyński

15/450500/0006027/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XX Wydział Gospodarczy

154505000005127_XVII_AmC_001126_2009_Uz_2010-03-24_003

XVII AmC 1126/09

2010-03-24 01:00:00.0 CET

2017-02-03 18:15:39.0 CET

2017-02-03 09:57:44.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 1126/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko (...) w O. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania (...) w O. w obrocie z konsu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="6" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="001126" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 1126/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 24 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText> <xBx> I.</xBx> uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> o treści: „<xIx> Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku</xIx>”,</xText> <xText> <xBx> II.</xBx> zasądza od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,</xText> <xText><xBx>III.</xBx> nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText><xBx>IV.</xBx> zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText xALIGNx="right">/-/ SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText>Sygn. akt XVII Amc 1126/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ” o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku.”</xText> <xText>(§19 ust.1 pkt 2 )oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>, jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.42).</xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.</xText> <xText>Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 k.c.</xLexLink> dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie z <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 472 k.c.</xLexLink> niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Klauzula ta dotyczy wyłączenia odpowiedzialności za opóźnienia z tytułu awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych niezależnych od pozwanego. Wyłączenie to nie odnosi się do odpowiedzialności Banku za System <xAnon>(...)</xAnon>, za pomocą którego wykonywana jest usługa świadczona na rzecz klientów pozwanego. Pozwany nie ma wpływu na treść i wzajemne zobowiązania konsumenta i firm teleinformatycznych , za pomocą których konsument korzysta z usług świadczonych przez Bank.</xText> <xText>Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r.</xText> <xText>(odpowiedź na pozew k.19-24).</xText> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Pozwany <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> ”. W treści tego wzorca – w §19 ust.1 pkt 2 - zawarty był zapis: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku.”</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:</xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy</xText> <xText>zakwestionowany zapis o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku”</xText> <xText>kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ).</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111).</xText> <xText>Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.</xText> <xText>W myśl przedmiotowego postanowieniem Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku.</xText> <xText>W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula prowadzi niewątpliwie do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania w stosunku do zasad określonych w <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471 k.c.</xLexLink> i następne. Pozwany wyłącza swoją odpowiedzialność za opóźnienia powstałe na skutek okoliczności wymienionych w tym postanowieniu.</xText> <xText>Klauzula ta jest tak sformułowana , że -wbrew twierdzeniom pozwanego- odnosi się do wszelkich opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych</xText> <xText>(a więc także opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, z których korzysta Bank) , a nie tylko opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, które użytkuje sam konsument. korzystając z <xAnon> usługi (...)</xAnon> świadczonej przez pozwanego.</xText> <xText>Sąd nie wyklucza, że intencją autora wzorca , było jak podnosi pozwany, aby wyłączenie odpowiedzialności Banku ograniczało się jedynie do opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, które użytkuje sam konsument, jednak intencja ta nie znajduje wyrazu w zakwestionowanych zapisach wzorca.</xText> <xText>Pogląd taki jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowy<xBRx/> Objęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do zakresu przysługujących mu praw , możliwości dochodzenia przez niego ewentualnych roszczeń wynikających z zawartej umowy. To wyłącznie od pozwanego Banku będzie należała ocena tego, czy zaistniałe okoliczności ( opóźnienia ) mieszczą się w przedmiotowym zakresie.</xText> <xText>Podkreślić trzeba, że skoro pozwany prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to winien ponosić również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane, a nie przerzucać tego ryzyka na swoich klientów – konsumentów. Taka ocena jest w niniejszej sprawie uprawniona, jeśli ma się na uwadze, iż działalność Banku opiera się obecnie w głównej mierze na pracy systemów informatycznych ( m.in. transmisji danych ), korzystaniu z łączy telekomunikacyjnych.</xText> <xText>Zgodnie z art. 354 § 1k.c. określającym sposób wykonania zobowiązania-</xText> <xText>dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Stosownie do <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.355 § 2 k.c.</xLexLink> należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Nieuzasadnionym jest więc wyłączenie odpowiedzialności banku z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez podmioty, za pośrednictwem lub przy pomocy których, pozwany prowadzi swoją działalność (dostawcy łączy telekomunikacyjnych, zasilania i.t.d.).</xText> <xText>Dodatkowo podnieść należy, że krytyczna klauzula, zdaniem Sądu, nie realizuje prawidłowo wymogów <xLexLink xArt="art. 52;art. 52 ust. 2;art. 52 ust. 2 pkt. 10" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe</xLexLink> ( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm.). Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku. ,, Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (<xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 k.c.</xLexLink>).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak; Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005).</xText> <xText>Reasumując przyjąć należy , że takie ukształtowanie stosunku prawnego we przedmiotowym wzorcu umowy jest nieuzasadnione, godzi w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco narusza interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta).</xText> <xText>Sporny zapis stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myśl <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink>, wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.471i art. 472 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355§ 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczenia <xAnon> usługi (...)</xAnon> dla posiadaczy rachunków bankowych w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (<xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink> ), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(40)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>40</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt.2 k.c.</xLexLink> uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>42</xSUPx></xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1pkt 6</xLexLink> w zw. z art..113 <xLexLink xArt="art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1</xLexLink> oraz art..96 <xLexLink xArt="ust. 1;ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.)</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 3;§ 14 ust. 3 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631349" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349">§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu</xLexLink> (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>44</xSUPx>kpc</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Maciejewska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. Akt XVII AmC 1126/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR del. Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z siedzibą wP. przeciwko(...)wO. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I.uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania(...)wO.w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.o treści: „ Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku”, II.zasądza od pozwanego(...)wO.na rzecz powoda(...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, III.nakazuje pobranie od pozwanego(...)wO.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV.zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego(...)wO.. /-/ SSR del. Ewa Maciejewska Sygn. akt XVII Amc 1126/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 17 lipca 2009r. (data stempla pocztowego) powód(...)z siedzibą wP.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia zawartego w stosowanym przez pozwanego(...)wO.wzorcu umowy o nazwie ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.” o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku.” (§19 ust.1 pkt 2 )oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany prowadzi bank. W ramach swojej działalności gospodarczej pozwany posługuje się wzorcem umowy- ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”, zawierającym m. in. zakwestionowane postanowienie. Postanowienie to- zdaniem powoda - stanowi klauzulę niedozwoloną w rozumieniuart.3851k.c., jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszające interesy konsumentów. Postanowienie to ponadto w sposób sprzeczny z prawem przewiduje ograniczenie odpowiedzialności banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie (pozew k.1-3, pismo k.42). Pozwany(...)wO.wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Motywując swoje stanowisko strona pozwana podniosła, że roszczenie powoda jest bezzasadne, a kwestionowana klauzula nie może być uznana za niedozwoloną, gdyż nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych wart. 3851k.c.Sporne postanowienie nie wprowadza dysproporcji praw, czy dezinformacji konsumenta. Postanowienie to nie wyłącza odpowiedzialności Banku z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Bank jako profesjonalista wykonuje swoje zadania z należytą starannością. Odpowiedzialność Banku jest odpowiedzialnością kontraktową. Zgodnie zart.471 k.c.dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonania jest następstwem okoliczności , za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Podstawową okolicznością, za którą bank ponosi odpowiedzialność jest zgodnie zart. 472 k.c.niezachowanie należytej staranności. W sytuacji kiedy Bank przy wykonywaniu ciążących na nim obowiązków – świadczenia usług bankowości elektronicznej- dochowa należytej staranności, to nie może być pociągnięty do odpowiedzialności z powodu okoliczności niezależnych od niego. Bank w kwestionowanej klauzuli nie wyłączył swojej odpowiedzialności za okoliczności pozostające pod jego wpływem. Klauzula ta dotyczy wyłączenia odpowiedzialności za opóźnienia z tytułu awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych niezależnych od pozwanego. Wyłączenie to nie odnosi się do odpowiedzialności Banku za System(...), za pomocą którego wykonywana jest usługa świadczona na rzecz klientów pozwanego. Pozwany nie ma wpływu na treść i wzajemne zobowiązania konsumenta i firm teleinformatycznych , za pomocą których konsument korzysta z usług świadczonych przez Bank. Dodatkowo pozwany podniósł, że krytyczny regulamin, w którym znajdowała się omawiana klauzula nie jest już regulaminem obowiązującym w Banku. Został on bowiem zmieniony na podstawie uchwały zarządu banku z dnia 16 lipca 2009 r., sporny zapis utracił moc z dniem 20 lipca 2009 r. (odpowiedź na pozew k.19-24). Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwany(...)wO.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, tj. do dnia 17 lipca 2009 r., posługiwał się wzorcem umowy - ,,Regulamin świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.”. W treści tego wzorca – w §19 ust.1 pkt 2 - zawarty był zapis: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku.” /okoliczności bezsporne/ W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorca umownego zawierającego sporną klauzulę, jak i okoliczność , iż klauzula ta była narzucana konsumentowi i nie podlegała indywidualnym uzgodnieniom. Postanowienie to nie dotyczyło przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczny wzorzec . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowany zapis o treści: ,,Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku” kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy i istotnie ogranicza odpowiedzialność pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Lex nr 159111). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Zaznaczyć należy, że przyjęcie, iż postanowienie wzorca umowy narusza dobre obyczaje , nie wymaga wskazania jaki „dobry obyczaj ” został in casu naruszony, wystarczające jest uzasadnienie takiej oceny poprzez odwołanie się do reguł etycznych, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie (vide: wyrok SN z 3 lutego 2006 r. I CK 297/2005 . Lex Polonica 393979 ). Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005 r. I CK 832/04, Lex nr 159111). Mając powyższe na względzie, Sad podziela stanowiska powoda, iż sporne postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów . Postanowienie to w ocenie Sadu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3853pkt 2 k.c. Zgodnie zart. 3853pkt 2 k.c.w razie wątpliwości uważa się , że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. W myśl przedmiotowego postanowieniem Bank nie odpowiada za opóźnienia wynikające z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, powstałe z przyczyn niezależnych od Banku. W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula prowadzi niewątpliwie do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania w stosunku do zasad określonych wart.471 k.c.i następne. Pozwany wyłącza swoją odpowiedzialność za opóźnienia powstałe na skutek okoliczności wymienionych w tym postanowieniu. Klauzula ta jest tak sformułowana , że -wbrew twierdzeniom pozwanego- odnosi się do wszelkich opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych (a więc także opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, z których korzysta Bank) , a nie tylko opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, które użytkuje sam konsument. korzystając zusługi (...)świadczonej przez pozwanego. Sąd nie wyklucza, że intencją autora wzorca , było jak podnosi pozwany, aby wyłączenie odpowiedzialności Banku ograniczało się jedynie do opóźnień wynikających z awarii systemów informatycznych, systemów zasilania, łączy telekomunikacyjnych, które użytkuje sam konsument, jednak intencja ta nie znajduje wyrazu w zakwestionowanych zapisach wzorca. Pogląd taki jest uprawniony jeśli weźmie się pod uwagę całokształt brzmienia przedmiotowego wzorca umowyObjęta sporem klauzula poprzez niedoinformowanie konsumenta może wywołać u niego błędne przekonanie co do zakresu przysługujących mu praw , możliwości dochodzenia przez niego ewentualnych roszczeń wynikających z zawartej umowy. To wyłącznie od pozwanego Banku będzie należała ocena tego, czy zaistniałe okoliczności ( opóźnienia ) mieszczą się w przedmiotowym zakresie. Podkreślić trzeba, że skoro pozwany prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to winien ponosić również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane, a nie przerzucać tego ryzyka na swoich klientów – konsumentów. Taka ocena jest w niniejszej sprawie uprawniona, jeśli ma się na uwadze, iż działalność Banku opiera się obecnie w głównej mierze na pracy systemów informatycznych ( m.in. transmisji danych ), korzystaniu z łączy telekomunikacyjnych. Zgodnie z art. 354 § 1k.c. określającym sposób wykonania zobowiązania- dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Stosownie doart.355 § 2 k.c.należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Nieuzasadnionym jest więc wyłączenie odpowiedzialności banku z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez podmioty, za pośrednictwem lub przy pomocy których, pozwany prowadzi swoją działalność (dostawcy łączy telekomunikacyjnych, zasilania i.t.d.). Dodatkowo podnieść należy, że krytyczna klauzula, zdaniem Sądu, nie realizuje prawidłowo wymogówart. 52 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm.). Według tego przepisu umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku. ,, Przepis ten nie może być interpretowany w ten sposób, iż wprowadza on ustawowe zezwolenie na ograniczenie odpowiedzialności banku w stosunku do zasad ogólnych. Trudno wskazać jakiekolwiek racje do wykładni tego przepisu jako podstawy ograniczenia odpowiedzialności banku, skoro-jako profesjonalista- tym bardziej powinien gwarantować wykonanie swojego zobowiązania umownego zgodnie z jego treścią (art. 355 § 2 k.c.).Omawiany przepis należałoby odczytywać wręcz odwrotnie , jako sugestię zaostrzenia odpowiedzialności w stosunku do zasad ogólnych, w żadnym natomiast razie jako dozwolenie, czy nakaz jej ograniczenia.’’- ( tak; Dominika Rogoń[w:] Fryderyk Zoll-red., Prawo bankowe. Komentarz, Zakamycze 2005). Reasumując przyjąć należy , że takie ukształtowanie stosunku prawnego we przedmiotowym wzorcu umowy jest nieuzasadnione, godzi w dobre obyczaje (rzetelne traktowanie konsumenta, szacunek, zaufanie stron) i rażąco narusza interesy konsumenta ( dezinformacja, wykorzystanie niewiedzy konsumenta). Sporny zapis stanowi przy tym niedozwoloną klauzulę umowną w myślart. 3853pkt 2 k.c., wyłącza bowiem odpowiedzialność pozwanego Banku względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, w stosunku do zasad ogólnych przewidzianych wart.471i art. 472 k.c.w zw. zart. 355§ 2 k.c. Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego dotyczący przeprowadzenia dowodu z uchwały zarządu pozwanego z dnia 16 lipca 2009 r. wraz przyjętym tą uchwałą Regulaminem świadczeniausługi (...)dla posiadaczy rachunków bankowych w(...)wO.na okoliczność , iż w nowym Regulaminie brak jest spornego postanowienia- albowiem okoliczność mająca być wykazana tym dowodem nie jest kwestionowana przez powoda (art. 229 k.p.c.), a przy tym nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie zart. 47940k.p.c.zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa , stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Nowy , zmieniony regulamin, w którym pozwany zaniechał stosowania spornej klauzuli ,wszedł w życie 20 lipca 2009 r., a więc po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.w zw. zart. 3853pkt.2 k.c.uznał postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust 1pkt 6w zw. z art..113ust.1oraz art..96ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzieart. 98 i 99 k.p.c.w zw. z§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001521_III_AUa_002903_2009_Uz_2010-03-25_001

III AUa 2903/09

2010-03-25 01:00:00.0 CET

2013-02-21 02:01:06.0 CET

2014-06-10 08:30:27.0 CEST

15150000

1521

SENTENCE, REASON

Sygn. akt III AUa 2903/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący SSA Alicja Kolonko (spr.) Sędziowie SSA Wojciech Bzibziak SSA Witold Nowakowski Protokolant Agnieszka Turczyńska Przy udziale – po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2010r. w Katowicach sprawy z odwołania S. G. ( S. G. ) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. o wysokość świadczenia na skutek apelacj

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Lidia Sznurawa" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Edyta Katerwy" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="ekaterwy" xToPage="3" xPublisher="lsznurawa" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001521/AUa" xVolNmbr="002903"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III AUa 2903/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 25 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="167"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Alicja Kolonko (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wojciech Bzibziak</xText> <xText>SSA Witold Nowakowski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Turczyńska</xText> <xText/> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>Przy udziale –</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2010r. w Katowicach</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon>S. G.</xAnon> (<xAnon>S. G.</xAnon> )</xText> <xText>przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>S.</xAnon></xText> <xText>o wysokość świadczenia</xText> <xText>na skutek apelacji ubezpieczonego <xAnon>S. G.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych</xText> <xText>w Katowicach </xText> <xText>z dnia 19 czerwca 2009r. sygn. akt XI U 709/09</xText> <xText/> <xText><xBx>zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu <xAnon>S. G.</xAnon> prawo do emerytury w wysokości uwzględniającej zastosowanie przelicznika 1,5 za każdy rok pracy w okresach:</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xBx>od 31 lipca 1967r. do 9 września 1971r. </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xBx>od 10 września 1971r. do 17 listopada 1971r. </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText><xBx>od 27 stycznia 1972r. do 9 maja 1976r. </xBx></xText> </xUnit> <xText><xBx>do ustalenia wysokości części emerytury, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 183;art. 183 ust. 1;art. 183 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19981621118" xTitle="Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118">art. 183 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych</xLexLink> (tekst jednolity Dz.U. 2004.39.353 ze zm.).</xBx></xText> <xText/> <xText>/-/SSA W.Nowakowski /-/SSA A.Kolonko /-/SSA W.Bzibziak </xText> <xText>Sędzia Przewodniczący Sędzia</xText> <xText>III AUa 2903/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją z dnia 25 lutego 2009r. znak EN-<xAnon> (...)</xAnon> Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>S.</xAnon> ustalił wysokość emerytury <xAnon>S. G.</xAnon>, przyjmując w szczególności do ustalenia wysokości części emerytury zgodnie z <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19981621118" xTitle="Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118">art. 53 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych</xLexLink> (tekst jednol. Dz.U. z 2004r. nr 39 poz. 353 ze zm.) (ustawy o FUS) 415 miesięcy składkowych i 37 miesięcy nieskładkowych oraz mnożąc te wielkości odpowiednio przez 1,3%/12 oraz 0,7%/12 oraz przez podstawę wymiaru świadczenia.</xText> <xText/> <xText>W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony zarzucił, że w latach 1967 - 1976 pracował pod ziemią, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w zastosowaniu przelicznika 1,5% zamiast 1,3%.</xText> <xText/> <xText>Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko oraz powołując się na uregulowanie art. 183 i 184 ustawy o FUS i podając, że przeliczenie współczynnikiem 1,5% za okres pracy górniczej przewidziane zostało w stosunku do emerytury górniczej, natomiast w stosunku do nowych emerytur nie przysługuje, ponieważ art. 53 ustawy o FUS nie przewiduje przeliczenia okresów składkowych innymi współczynnikami niż 1,3%.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009r. sygn. XI U 709/09 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie.</xText> <xText>Sąd ustalił, że ubezpieczony w dniu 31 grudnia 2008r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, przy czym przesłanki do nabycia tego świadczenia spełnił w dniu <xAnon>(...)</xAnon>, kiedy to ukończył 60 rok życia, wszystkie pozostałe przesłanki spełnił natomiast przed dniem 1 stycznia 2009r.</xText> <xText>Ubezpieczony był zatrudniony pod ziemią w następujących okresach:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>w <xAnon> KWK (...)</xAnon> od 31.07.197r. do 9.09.1971r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w <xAnon> KWK (...)</xAnon> od 10.09.1971r. do 17.11.1971r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w <xAnon> Przedsiębiorstwie (...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> od 27.01.1972r. do 9.05.1976r.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Przywołując uregulowanie <xLexLink xArt="art. 183;art. 183 ust. 1" xIsapId="WDU19981621118" xTitle="Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118">art. 183 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych</xLexLink> (tekst jednol. Dz.U. z 2004r. nr 39 poz. 353 ze zm.) (ustawy o FUS) Sąd stwierdził, że z przepisu tego wynika wprost, iż do obliczenia 80% emerytury ma zastosowanie jedynie przepis art. 53 ustawy, nie zaś art. 52 ust. 1. Zdaniem Sądu Okręgowego, przesądza o tym także fakt, że przepis ten znajduje się w rozdziale 4 zatytułowanym „Ustalanie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27-50e” ustawy oraz nie zamieszczając w przepisie <xLexLink xArt="art. 183" xIsapId="WDU19981621118" xTitle="Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118">art. 183</xLexLink> odesłania do art. 52.</xText> <xText/> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony, zarzucając naruszenie przepisów <xLexLink xArt="art. 2;art. 67" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 i 67 Konstytucji RP</xLexLink>. Podniósł, że jego zdaniem skoro od początku roku 2009 wchodzi w życie nowy system przyznawania świadczeń, chcąc uniknąć „szoku przejścia” ustalono, że przez pięć kolejnych lat Polacy będą otrzymywać świadczenia, z których część będzie ustalana na starych zasadach (z dopłatą Państwa), a część na nowych, przy czym proporcje obu świadczeń będą ulegały stopniowemu przesunięciu, aż w roku 2014 emerytura będzie w 100% ustalana na podstawie zgromadzonych składek.</xText> <xText>Praca, jaką wykonywał, pozwala na zastosowanie wobec niego przepisu art. 52 ust. 1 ustawy, a zatem ustalenia rozmiaru okresów składkowych poprzez odniesienie do 102 miesięcy pracy przelicznika 1,5%. Przepis art. 52, jak to wynika wprost z jego treści, ma zastosowanie do wszystkich emerytur poza świadczeniami górniczymi.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja jest zasadna.</xText> <xText>Ustawa o FUS, oprócz sposobu ustalenia wysokości świadczeń emerytalnych przejętego z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19911040450" xTitle="Ustawa z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 104, poz. 450">ustawy z dnia 17.10.1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw</xLexLink> (Dz.U. nr 104 poz. 450 ze zm.), a opartego o ustalanie rozmiaru okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru świadczenia, wprowadza także system nowy, całkowicie odmienny – oparty o kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego oraz prognozowane średnie dalsze trwanie życia. Ten nowy system wchodzi w życie stopniowo począwszy od roku 2009, przy czym – jak słusznie zauważa apelujący – przepis art. 183 ustawy o FUS określa sposób dokonania tego stopniowego przejścia pomiędzy obydwoma rodzajami świadczeń emerytalnych w kolejnych latach 2009 - 2013, tworząc swego rodzaju świadczenie hybrydowe, w części ustalone wg zasad dotychczasowych, w części wg zasad nowych i dokonując stopniowego przesunięcia proporcji pomiędzy tymi świadczeniami w ten sposób, aby w końcu począwszy od roku 2014 wysokość świadczeń emerytalnych była ustalana wyłącznie wg nowych zasad.</xText> <xText>W taki też wyłącznie sposób – jako skrót myślowy - należy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, odczytywać używane w przepisie art. 183 ustawy określenia: „emerytura obliczona na podstawie art. 26” i „emerytura obliczona na podstawie art. 53”, jedynie jako określenie jednego lub drugiego rodzaju emerytury.</xText> <xText>Brak jest natomiast uzasadnionych podstaw ku temu, aby z tego sformułowania wyprowadzać wniosek, jakoby w przypadku „emerytury obliczonej na podstawie art. 53” brak było możliwości stosowania tzw. przeliczników górniczych, o których mowa w art. 52 ustawy.</xText> <xText>Zauważyć w tym miejscu należy, że najzupełniej błędny jest wywód organu rentowego zawarty w odpowiedzi na odwołanie, a oparty na stwierdzeniu, że art. 53 nie przewiduje dla okresów składkowych innych przeliczników niż 1,3% (por. k. 4 a.s.).</xText> <xText>Innego przelicznika niż 1,3% za każdy rok okresów składkowych ustawa o FUS nigdy nie przewidywała i nadal nie przewiduje. Przelicznik natomiast, o którym mowa w art. 52 ustawy, który nota bene nie jest wyrażany w procentach lecz w liczbach bezwzględnych, służy ustaleniu nowego, hipotetycznego wymiaru okresów składkowych, wynikającego z faktu wykonywania pracy stale i pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią bądź tzw. pracy przodkowej, a branego pod uwagę wyłącznie dla ustalenia wysokości świadczenia.</xText> <xText>Zastosowanie tego przelicznika w niczym nie narusza określonego przepisem art. 53 ustawy o FUS sposobu ustalenia wysokości tzw. stażowej części świadczenia emerytalnego, wręcz przeciwnie – stanowi jego integralną część, o ile oczywiście spełnione są dodatkowe warunki określone przepisem art. 52 ustawy.</xText> <xText>Nie jest też trafny, zdaniem Sądu Apelacyjnego, zastosowany przez Sąd Okręgowy argument, wyprowadzany z faktu, że skoro przepis art. 52 zamieszczony jest w rozdziale 4 zatytułowanym „Ustalanie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27-50e”, zatem nie dotyczy on emerytur ustalanych na zasadach art. 183.</xText> <xText>Nie można nie zauważyć, że przepis art. 183 określa jedynie sposób ustalenia wysokości świadczenia, nie zaś warunki uzyskania prawa. Tytuł zaś rozdziału nie uległ zmianie (pomijając oznaczenie przepisów dotyczących emerytur górniczych) od początku obowiązywania ustawy, co nie stało na przeszkodzie jego stosowaniu (wraz z art. 52) także do świadczeń przyznawanych na podstawie art. 184 ustawy o FUS.</xText> <xText>Ponadto, stosując sposób argumentowania przyjęty przez Sąd I instancji, należałoby również przy ustalaniu wysokości części „emerytury obliczonej na podstawie art. 53” w rozumieniu art. 183 pominąć zwiększenia przysługujące w myśl art. 56 ustawy, gdyż również i ten przepis nie jest w art. 183 przywołany. Z pewnością jednak nie było intencją ustawodawcy dokonywanie obniżenia wysokości części emerytury ustalanej na dotychczasowych zasadach przez pozbawienie jej omawianych składników. Chodziło wyłącznie o skonstruowanie świadczenia w nowej wysokości, składającej się częściowo z emerytury w wysokości ustalanej na zasadach dotychczasowych a częściowo – z emerytury w wysokości pochodnej od kwoty kapitalizowanej składki emerytalnej. Każda dalej idąca interpretacja uregulowania art. 183 jest jego nadinterpretacją.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 kpc</xLexLink>, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.</xText> <xText/> <xText>/-/SSA W.Nowakowski /-/SSA A.Kolonko /-/SSA W.Bzibziak </xText> <xText>Sędzia Przewodniczący Sędzia</xText> <xText/> <xText>GB</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Alicja Kolonko

Lidia Sznurawa

Agnieszka Turczyńska

Edyta Katerwy

Sygn. akt III AUa 2903/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w KatowicachIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący SSA Alicja Kolonko (spr.) Sędziowie SSA Wojciech Bzibziak SSA Witold Nowakowski Protokolant Agnieszka Turczyńska Przy udziale – po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2010r. w Katowicach sprawy z odwołaniaS. G.(S. G.) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wS. o wysokość świadczenia na skutek apelacji ubezpieczonegoS. G. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 19 czerwca 2009r. sygn. akt XI U 709/09 zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemuS. G.prawo do emerytury w wysokości uwzględniającej zastosowanie przelicznika 1,5 za każdy rok pracy w okresach: a od 31 lipca 1967r. do 9 września 1971r. b od 10 września 1971r. do 17 listopada 1971r. c od 27 stycznia 1972r. do 9 maja 1976r. do ustalenia wysokości części emerytury, o której mowa wart. 183 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednolity Dz.U. 2004.39.353 ze zm.). /-/SSA W.Nowakowski /-/SSA A.Kolonko /-/SSA W.Bzibziak Sędzia Przewodniczący Sędzia III AUa 2903/09 UZASADNIENIE Decyzją z dnia 25 lutego 2009r. znak EN-(...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wS.ustalił wysokość emeryturyS. G., przyjmując w szczególności do ustalenia wysokości części emerytury zgodnie zart. 53 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednol. Dz.U. z 2004r. nr 39 poz. 353 ze zm.) (ustawy o FUS) 415 miesięcy składkowych i 37 miesięcy nieskładkowych oraz mnożąc te wielkości odpowiednio przez 1,3%/12 oraz 0,7%/12 oraz przez podstawę wymiaru świadczenia. W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony zarzucił, że w latach 1967 - 1976 pracował pod ziemią, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w zastosowaniu przelicznika 1,5% zamiast 1,3%. Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko oraz powołując się na uregulowanie art. 183 i 184 ustawy o FUS i podając, że przeliczenie współczynnikiem 1,5% za okres pracy górniczej przewidziane zostało w stosunku do emerytury górniczej, natomiast w stosunku do nowych emerytur nie przysługuje, ponieważ art. 53 ustawy o FUS nie przewiduje przeliczenia okresów składkowych innymi współczynnikami niż 1,3%. Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009r. sygn. XI U 709/09 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie. Sąd ustalił, że ubezpieczony w dniu 31 grudnia 2008r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, przy czym przesłanki do nabycia tego świadczenia spełnił w dniu(...), kiedy to ukończył 60 rok życia, wszystkie pozostałe przesłanki spełnił natomiast przed dniem 1 stycznia 2009r. Ubezpieczony był zatrudniony pod ziemią w następujących okresach: ⚫ wKWK (...)od 31.07.197r. do 9.09.1971r. wKWK (...)od 10.09.1971r. do 17.11.1971r. wPrzedsiębiorstwie (...)wC.od 27.01.1972r. do 9.05.1976r. Przywołując uregulowanieart. 183 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednol. Dz.U. z 2004r. nr 39 poz. 353 ze zm.) (ustawy o FUS) Sąd stwierdził, że z przepisu tego wynika wprost, iż do obliczenia 80% emerytury ma zastosowanie jedynie przepis art. 53 ustawy, nie zaś art. 52 ust. 1. Zdaniem Sądu Okręgowego, przesądza o tym także fakt, że przepis ten znajduje się w rozdziale 4 zatytułowanym „Ustalanie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27-50e” ustawy oraz nie zamieszczając w przepisieart. 183odesłania do art. 52. Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony, zarzucając naruszenie przepisówart. 2 i 67 Konstytucji RP. Podniósł, że jego zdaniem skoro od początku roku 2009 wchodzi w życie nowy system przyznawania świadczeń, chcąc uniknąć „szoku przejścia” ustalono, że przez pięć kolejnych lat Polacy będą otrzymywać świadczenia, z których część będzie ustalana na starych zasadach (z dopłatą Państwa), a część na nowych, przy czym proporcje obu świadczeń będą ulegały stopniowemu przesunięciu, aż w roku 2014 emerytura będzie w 100% ustalana na podstawie zgromadzonych składek. Praca, jaką wykonywał, pozwala na zastosowanie wobec niego przepisu art. 52 ust. 1 ustawy, a zatem ustalenia rozmiaru okresów składkowych poprzez odniesienie do 102 miesięcy pracy przelicznika 1,5%. Przepis art. 52, jak to wynika wprost z jego treści, ma zastosowanie do wszystkich emerytur poza świadczeniami górniczymi. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja jest zasadna. Ustawa o FUS, oprócz sposobu ustalenia wysokości świadczeń emerytalnych przejętego zustawy z dnia 17.10.1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw(Dz.U. nr 104 poz. 450 ze zm.), a opartego o ustalanie rozmiaru okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru świadczenia, wprowadza także system nowy, całkowicie odmienny – oparty o kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego oraz prognozowane średnie dalsze trwanie życia. Ten nowy system wchodzi w życie stopniowo począwszy od roku 2009, przy czym – jak słusznie zauważa apelujący – przepis art. 183 ustawy o FUS określa sposób dokonania tego stopniowego przejścia pomiędzy obydwoma rodzajami świadczeń emerytalnych w kolejnych latach 2009 - 2013, tworząc swego rodzaju świadczenie hybrydowe, w części ustalone wg zasad dotychczasowych, w części wg zasad nowych i dokonując stopniowego przesunięcia proporcji pomiędzy tymi świadczeniami w ten sposób, aby w końcu począwszy od roku 2014 wysokość świadczeń emerytalnych była ustalana wyłącznie wg nowych zasad. W taki też wyłącznie sposób – jako skrót myślowy - należy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, odczytywać używane w przepisie art. 183 ustawy określenia: „emerytura obliczona na podstawie art. 26” i „emerytura obliczona na podstawie art. 53”, jedynie jako określenie jednego lub drugiego rodzaju emerytury. Brak jest natomiast uzasadnionych podstaw ku temu, aby z tego sformułowania wyprowadzać wniosek, jakoby w przypadku „emerytury obliczonej na podstawie art. 53” brak było możliwości stosowania tzw. przeliczników górniczych, o których mowa w art. 52 ustawy. Zauważyć w tym miejscu należy, że najzupełniej błędny jest wywód organu rentowego zawarty w odpowiedzi na odwołanie, a oparty na stwierdzeniu, że art. 53 nie przewiduje dla okresów składkowych innych przeliczników niż 1,3% (por. k. 4 a.s.). Innego przelicznika niż 1,3% za każdy rok okresów składkowych ustawa o FUS nigdy nie przewidywała i nadal nie przewiduje. Przelicznik natomiast, o którym mowa w art. 52 ustawy, który nota bene nie jest wyrażany w procentach lecz w liczbach bezwzględnych, służy ustaleniu nowego, hipotetycznego wymiaru okresów składkowych, wynikającego z faktu wykonywania pracy stale i pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią bądź tzw. pracy przodkowej, a branego pod uwagę wyłącznie dla ustalenia wysokości świadczenia. Zastosowanie tego przelicznika w niczym nie narusza określonego przepisem art. 53 ustawy o FUS sposobu ustalenia wysokości tzw. stażowej części świadczenia emerytalnego, wręcz przeciwnie – stanowi jego integralną część, o ile oczywiście spełnione są dodatkowe warunki określone przepisem art. 52 ustawy. Nie jest też trafny, zdaniem Sądu Apelacyjnego, zastosowany przez Sąd Okręgowy argument, wyprowadzany z faktu, że skoro przepis art. 52 zamieszczony jest w rozdziale 4 zatytułowanym „Ustalanie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27-50e”, zatem nie dotyczy on emerytur ustalanych na zasadach art. 183. Nie można nie zauważyć, że przepis art. 183 określa jedynie sposób ustalenia wysokości świadczenia, nie zaś warunki uzyskania prawa. Tytuł zaś rozdziału nie uległ zmianie (pomijając oznaczenie przepisów dotyczących emerytur górniczych) od początku obowiązywania ustawy, co nie stało na przeszkodzie jego stosowaniu (wraz z art. 52) także do świadczeń przyznawanych na podstawie art. 184 ustawy o FUS. Ponadto, stosując sposób argumentowania przyjęty przez Sąd I instancji, należałoby również przy ustalaniu wysokości części „emerytury obliczonej na podstawie art. 53” w rozumieniu art. 183 pominąć zwiększenia przysługujące w myśl art. 56 ustawy, gdyż również i ten przepis nie jest w art. 183 przywołany. Z pewnością jednak nie było intencją ustawodawcy dokonywanie obniżenia wysokości części emerytury ustalanej na dotychczasowych zasadach przez pozbawienie jej omawianych składników. Chodziło wyłącznie o skonstruowanie świadczenia w nowej wysokości, składającej się częściowo z emerytury w wysokości ustalanej na zasadach dotychczasowych a częściowo – z emerytury w wysokości pochodnej od kwoty kapitalizowanej składki emerytalnej. Każda dalej idąca interpretacja uregulowania art. 183 jest jego nadinterpretacją. Mając powyższe na uwadze, na mocyart. 386 § 1 kpc, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku. /-/SSA W.Nowakowski /-/SSA A.Kolonko /-/SSA W.Bzibziak Sędzia Przewodniczący Sędzia GB

15/150000/0001521/AUa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

154505000005127_XVII_AmC_001162_2009_Uz_2010-03-26_001

XVII AmC 1162/09

2010-03-26 01:00:00.0 CET

2015-02-18 19:15:07.0 CET

2015-02-02 13:46:47.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmC 1162/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie następującym: Przewodniczący : SSR /del/ Tomasz Szanciło Protokolant : Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o uzn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="001162"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 1162/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący : SSR /del/ Tomasz Szanciło</xText> <xText>Protokolant : Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Uznaje za niedozwolone i zakazuje pozwanemu <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorców umowy o treści:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>„W terminie 48 godzin od otrzymania podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy, Organizator zobowiązany jest potwierdzić wszelkie istotne dane dotyczące imprezy turystycznej zawartych w Umowie. Do tego czasu Umowa podpisana przez Klienta traktowana jest jako propozycja zawarcia Umowy na warunkach opisanych w tym dokumencie. Umowa dochodzi do skutku po podpisaniu jej przez Klienta i potwierdzeniu przyjęcia Umowy przez Organizatora i przekazaniu Klientowi potwierdzenia Organizatora na piśmie. W przypadku, gdy Organizator po otrzymaniu podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy w terminie 48 godzin nie potwierdzi wszystkich postanowień Umowy dotyczących imprezy turystycznej, Umowa nie dochodzi do skutku”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>„W terminie 48 godzin od otrzymania podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy, Organizator zobowiązany jest potwierdzić wszelkie istotne dane dotyczące imprezy turystycznej zawarte w Umowie. Umowa dochodzi do skutku po podpisaniu jej przez Klienta i potwierdzeniu przyjęcia Umowy przez Organizatora”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>„Klient jest zobowiązany poinformować Organizatora o zmianie adresu, nazwiska, wymianie paszportu etc. w terminie umożliwiającym załatwienie niezbędnych formalności. Za zaniedbanie tego obowiązku i skutki z tego wynikłe Organizator nie ponosi odpowiedzialności”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>„Klient ponosi odpowiedzialność za dotrzymanie wszelkich ważnych przepisów, niezbędnych w celu przeprowadzenia imprezy turystycznej, o których został poinformowany przez Organizatora. Wszelkimi szkodliwymi następstwami, szczególnie żądaniem uiszczenia kosztów rezygnacji z imprezy turystycznej, które wynikły z niedotrzymania tych przepisów, obciążany jest Klient” oraz „Organizator odpowiada za poinformowanie, przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, o przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, obowiązujących w kraju docelowym oraz ich ewentualnych zmianach. W opisie imprezy turystycznej, w katalogu i cenniku, a także w dokumentach podróży, znajdują się istotne informacje, dotyczące niezbędnych formalności, związanych z imprezą turystyczną”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">5</xName> <xText>„W przypadku konieczności zmian w strukturze zakwaterowania na skutek rezygnacji któregokolwiek z uczestników przewidzianych pierwotną umową (a w konsekwencji zmiany liczby osób w pokoju), uczestnik, który nie zrezygnował zobowiązany jest do pokrycia kosztów wynikających ze zmiany struktury zakwaterowania”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">6</xName> <xText>„Klient ma obowiązek zapłacić koszty rezygnacji także w przypadkach rezygnacji z imprezy z następujących przyczyn nie leżących po stronie Organizatora: nieprzybycie na zbiórkę na miejsce wyjazdu zbiorowym środkiem transportu”.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza od pozwanego <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł (<xAnon>(...)</xAnon>) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Nakazuje pobrać od pozwanego <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Warszawie kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł (<xAnon>(...)</xAnon>) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy prawa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>SSR /del/ Tomasz Szanciło</xText> <xText/> <xText><xBx>Na skutek apelacji <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> od Wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 marca 2010 r., sygn. akt XVII AmC 1162/09, Sąd Apelacyjny <xBRx/>w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 27 stycznia 2011 r. sygn. akt <xBRx/>VI ACa 681/10</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł (<xAnon>(...)</xAnon>)tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

del/ Tomasz Szanciło

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 1162/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie następującym: Przewodniczący : SSR /del/ Tomasz Szanciło Protokolant : Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje pozwanemu(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorców umowy o treści: 1 „W terminie 48 godzin od otrzymania podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy, Organizator zobowiązany jest potwierdzić wszelkie istotne dane dotyczące imprezy turystycznej zawartych w Umowie. Do tego czasu Umowa podpisana przez Klienta traktowana jest jako propozycja zawarcia Umowy na warunkach opisanych w tym dokumencie. Umowa dochodzi do skutku po podpisaniu jej przez Klienta i potwierdzeniu przyjęcia Umowy przez Organizatora i przekazaniu Klientowi potwierdzenia Organizatora na piśmie. W przypadku, gdy Organizator po otrzymaniu podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy w terminie 48 godzin nie potwierdzi wszystkich postanowień Umowy dotyczących imprezy turystycznej, Umowa nie dochodzi do skutku”, 2 „W terminie 48 godzin od otrzymania podpisanego przez Klienta egzemplarza Umowy, Organizator zobowiązany jest potwierdzić wszelkie istotne dane dotyczące imprezy turystycznej zawarte w Umowie. Umowa dochodzi do skutku po podpisaniu jej przez Klienta i potwierdzeniu przyjęcia Umowy przez Organizatora”, 3 „Klient jest zobowiązany poinformować Organizatora o zmianie adresu, nazwiska, wymianie paszportu etc. w terminie umożliwiającym załatwienie niezbędnych formalności. Za zaniedbanie tego obowiązku i skutki z tego wynikłe Organizator nie ponosi odpowiedzialności”, 4 „Klient ponosi odpowiedzialność za dotrzymanie wszelkich ważnych przepisów, niezbędnych w celu przeprowadzenia imprezy turystycznej, o których został poinformowany przez Organizatora. Wszelkimi szkodliwymi następstwami, szczególnie żądaniem uiszczenia kosztów rezygnacji z imprezy turystycznej, które wynikły z niedotrzymania tych przepisów, obciążany jest Klient” oraz „Organizator odpowiada za poinformowanie, przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, o przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, obowiązujących w kraju docelowym oraz ich ewentualnych zmianach. W opisie imprezy turystycznej, w katalogu i cenniku, a także w dokumentach podróży, znajdują się istotne informacje, dotyczące niezbędnych formalności, związanych z imprezą turystyczną”, 5 „W przypadku konieczności zmian w strukturze zakwaterowania na skutek rezygnacji któregokolwiek z uczestników przewidzianych pierwotną umową (a w konsekwencji zmiany liczby osób w pokoju), uczestnik, który nie zrezygnował zobowiązany jest do pokrycia kosztów wynikających ze zmiany struktury zakwaterowania”, 6 „Klient ma obowiązek zapłacić koszty rezygnacji także w przypadkach rezygnacji z imprezy z następujących przyczyn nie leżących po stronie Organizatora: nieprzybycie na zbiórkę na miejsce wyjazdu zbiorowym środkiem transportu”. II Zasądza od pozwanego(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.na rzecz powoda Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę(...)zł ((...)) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. III Nakazuje pobrać od pozwanego(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Warszawie kwotę(...)zł ((...)) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy prawa. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.. SSR /del/ Tomasz Szanciło Na skutek apelacji(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.od Wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 marca 2010 r., sygn. akt XVII AmC 1162/09, Sąd Apelacyjnyw Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 27 stycznia 2011 r. sygn. aktVI ACa 681/10 I oddala apelację II zasądza od(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę(...)zł ((...))tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

150520200000503_I_C_000039_2010_Uz_2010-03-31_001

I C 39/10

2010-03-31 02:00:00.0 CEST

2017-02-13 18:15:35.0 CET

2017-02-13 12:58:33.0 CET

15052020

503

SENTENCE

Sygn. akt: I. C. 39/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 marca 2010 r. Sąd Rejonowy w Suwałkach I. Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz Protokolant: Anna Borkowska po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2010 r. w Suwałkach sprawy z powództwa M. R. przeciwko Bankowi (...) S.A. w (...) S.A. z siedzibą w P. Oddziałowi w Polsce z siedzibą w W. o wyłączenie spod egzekucji Oddala powództwo SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Edyta Kołowszyc" xPublisher="[email protected]" xEditorFullName="Edyta Kołowszyc" xEditor="[email protected]" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="1" xFlag="published" xVolType="15/052020/0000503/C" xYear="2010" xVolNmbr="000039" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: I. C. 39/10</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 31 marca 2010 r.</xText> <xText>Sąd Rejonowy w Suwałkach I. Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="186"/> <xCOLx xWIDTHx="525"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Przewodniczący:</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Protokolant:</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>Anna Borkowska</xBx></xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2010 r. w Suwałkach</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>M. R.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Bankowi (...) S.A.</xAnon> w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> Oddziałowi w Polsce z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o wyłączenie spod egzekucji</xText> <xText>Oddala powództwo</xText> <xText><xIx>SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz</xIx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Anna Magdalena Taraszkiewicz

Edyta Kołowszyc

Anna Borkowska

Edyta Kołowszyc

Sygn. akt: I. C. 39/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 marca 2010 r. Sąd Rejonowy w Suwałkach I. Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz Protokolant: Anna Borkowska po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2010 r. w Suwałkach sprawy z powództwaM. R. przeciwkoBankowi (...) S.A.w(...) S.A.z siedzibą wP.Oddziałowi w Polsce z siedzibą wW. o wyłączenie spod egzekucji Oddala powództwo SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz

15/052020/0000503/C

Sąd Rejonowy w Suwałkach

I Wydział Cywilny

154505000006927_XXIII_Ga_000155_2010_Uz_2010-03-29_001

XXIII Ga 155/10

2010-03-29 02:00:00.0 CEST

2015-02-13 19:15:04.0 CET

2023-12-01 09:44:26.0 CET

15450500

6927

SENTENCE

Sygn. akt XXIII Ga 155/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy w składzie: Przewodniczący - SSO Bolesław Wadowski Sędziowie SSO Jolanta Stępień - Kordiał SSO Bernard Litwiniec (spr.) Protokolant apl. radc. Katarzyna Burczaniuk po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy ze skargi (...) Sp. z o.o. w Ł. z udziałem przeciwnika skargi Agencji Mienia Wojskowego w W. i interwenienta ubo

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pwiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0006927/Ga" xVolNmbr="000155"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XXIII Ga 155/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 29 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący - SSO Bolesław Wadowski</xText> <xText>Sędziowie SSO Jolanta Stępień - Kordiał</xText> <xText>SSO Bernard Litwiniec (spr.)</xText> <xText/> <xText>Protokolant apl. radc. Katarzyna Burczaniuk</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy ze skargi <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon></xText> <xText>z udziałem przeciwnika skargi Agencji Mienia Wojskowego w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>i interwenienta ubocznego po stronie przeciwnika skargi <xAnon> (...) Agencja Ochrony Osób i Mienia sp. z o. o.</xAnon> w <xAnon>R.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29 stycznia 2010 r. Sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala skargę,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> na rzecz Agencji Mienia Wojskowego w <xAnon>W.</xAnon> 600 zł (sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania przed Sądem Okręgowym,</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bolesław Wadowski

Paula Wiaterska

apl. radc. Katarzyna Burczaniuk

Paula Wiaterska

Sygn. akt XXIII Ga 155/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy w składzie: Przewodniczący - SSO Bolesław Wadowski Sędziowie SSO Jolanta Stępień - Kordiał SSO Bernard Litwiniec (spr.) Protokolant apl. radc. Katarzyna Burczaniuk po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy ze skargi(...) Sp. z o.o.wŁ. z udziałem przeciwnika skargi Agencji Mienia Wojskowego wW. i interwenienta ubocznego po stronie przeciwnika skargi(...) Agencja Ochrony Osób i Mienia sp. z o. o.wR. od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29 stycznia 2010 r. Sygn. akt(...) I oddala skargę, II zasądza od(...) Sp. z o.o.wŁ.na rzecz Agencji Mienia Wojskowego wW.600 zł (sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania przed Sądem Okręgowym,

15/450500/0006927/Ga

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy

154500000003003_VI_ACa_000938_2009_Uz_2010-03-26_001

VI ACa 938/09

2010-03-26 01:00:00.0 CET

2014-03-31 20:15:02.0 CEST

2014-04-02 11:41:13.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VIA Ca 938/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Ryszard Sarnowicz (spr.) Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Ksenia Sobolewska - Filcek Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. S. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w P. o odszkodowanie na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Ok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="8" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000938"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VIA Ca 938/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 marca 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Ryszard Sarnowicz (spr.)</xText> <xText>Sędzia SA Krzysztof Tucharz</xText> <xText>Sędzia SA Ksenia Sobolewska - Filcek</xText> <xText>Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>M. S.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku</xText> <xText>z dnia 27 maja 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt I C 190/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>przyznaje ze Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Płocku adwokatowi <xAnon>P. S.</xAnon> kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) plus VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygnatura akt VI ACa 938/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 29 stycznia 2008 roku <xAnon>M. S.</xAnon> wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w <xAnon>P.</xAnon> o zapłatę kwoty 300.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za nieludzkie, niehumanitarne i bezprawne warunki, w jakich odbywa karę pozbawienia wolności. Zdaniem powoda, warunki te są sprzeczne, zarówno z prawem polskim, jak i europejskim. W szczegó1ności powód podniósł, iż przebywa w przeludnionych celach, w których na skazanego przypada mniej niż 3 m<xSUPx>2</xSUPx>, otwory wentylacyjne są niewydolne. Interwencje kierowane przez skazanego do administracji Zakładu Karnego i sędziego penitencjarnego nie przyniosły żadnych rezultatów.</xText> <xText>Pozwany Zakład Karny w <xAnon>P.</xAnon> nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm.</xText> <xText/> <xText> <xBx> Wyrokiem z dnia 27 maja 2009 roku Sąd Okręgowy w Płocku, w sprawie o sygnaturze akt I C 190/08 oddalił powództwo <xAnon>M. S.</xAnon> przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w <xAnon>P.</xAnon> o zapłatę, zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.200,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz przyznał adw. <xAnon>P. S.</xAnon> tytułem wynagrodzenia adwokackiego kwotę 7.200,00 złotych plus 22% stawki VAT - powyższą kwotę nakazał zaś wypłacić z Kasy Sądu Okręgowego w Płocku.</xBx> </xText> <xText/> <xText><xBx>Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego były następujące ustalenia : </xBx></xText> <xText> <xAnon>M. S.</xAnon> przebywa w Zakładzie Karnym w <xAnon>P.</xAnon> od dnia 8 listopada 2007 roku do chwili obecnej. Wcześniej tj. od 18.08.2000 roku powód, jako skazany przebywał w zakładach karnych we <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>Ł.</xAnon>, <xAnon>C.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon>, <xAnon>S.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon>Ł.</xAnon>. W dniu 24 czerwca 2007 roku przebywając w ZK w <xAnon>G.</xAnon> doznał zawału serca. Podczas pobytu w pozwanym Zakładzie Karnym powód przebywał w celach nr <xAnon>(...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon> (od 22 stycznia 2008 roku), 624. Cela nr <xAnon>(...)</xAnon> ma powierzchnię 15,09 m<xSUPx>( 2)</xSUPx> i jest przeznaczona dla 5 osób, cela nr<xAnon>(...)</xAnon> ma powierzchnię 16,78 m<xSUPx>( 2)</xSUPx> i jest również przeznaczona również dla 5 osób. W czasie, gdy powód przebywał w celi nr <xAnon>(...)</xAnon> była ona przepełniona - przebywało w niej 9 osób (na jeden dzień i noc osadzono 10 skazanego). W celi nr <xAnon>(...)</xAnon> liczba osób przedstawiała się następująco: <xBRx/>- od 22.01.2008 roku - do 29.01.2008 roku - 8 osób,</xText> <xText>- od 29.01.2008 roku - do 31.01.2008 roku - 7 osób,</xText> <xText>- od 31.01.2008 roku - do 04.04.2008 roku - 8 osób,</xText> <xText>- od 04.04.2008 roku - do 14.04.2008 roku - 7 osób,</xText> <xText>- od 14.04.2008 roku - do 17.04.2008 roku - 6 osób,</xText> <xText>- od 17.04.2008 roku - do 12.05.2008 roku - 8 osób.</xText> <xText>Przeludnienie w celach odbywało się za zgodą i wiedzą sędziego penitencjarnego.</xText> <xText>W celach, w których przebywał powód znajdują się wydzielone kąciki sanitarne oddzielone od pomieszczenia, w którym przebywają skazani. <xBRx/>Posiadają one kratki wentylacyjne, które podlegają okresowo kontroli w zakresie przepuszczalności powietrza i w razie potrzeby są przeczyszczane. <xBRx/>Kratki te umocowywane są w suficie kącika sanitarnego, który jest zawieszony poniżej sufitu celi mieszkalnej. Dopływ powietrza do celi jest ze znajdujących się w niej okien i lufcików. Cele liczą od 3,75 do 4,5 m wysokości. Raz do roku dokonywane kontrole w zakresie drożności przewodów wentylacyjnych w celach mieszkalnych.</xText> <xText>Każdy skazany ma swoje łóżko wraz z wyposażeniem – materacem, kocem oraz wiszącą półkę. Łóżka do spania są trzypoziomowe, opatrzone w drabinki i bariery zabezpieczające. Skazani wszystkie posiłki spożywają w celach, albowiem Zakład Karny w <xAnon>P.</xAnon> nie ma własnej stołówki. W celach są stoły i taborety. Generalnie ściany, sufity, kąciki sanitarne wymagają przeprowadzenia remontów, podobnie jak łaźnie.</xText> <xText>Przy umieszczaniu w danej celi brane są pod uwagę względy osobowościowe i zdrowotne skazanego. Wyodrębnione są cele dla palących i niepalących. Skazani na terenie Zakładu Karnego mają zapewnioną opiekę stomatologiczną i duszpasterską. Nadto skazani mają możliwość odbywania godzinnego spaceru na terenie otwartym Zakładu oraz korzystania ze świetlic i punktu bibliotecznego, znajdujących się na każdym oddziale. Korzystanie ze świetlicy i biblioteki jest prowadzone według grafiku czasowego. Poza tym na terenie Zakładu Karnego znajduje się centralna świetlica, gdzie są organizowane zajęcia kulturalno - oświatowe i sportowe oraz widzenia z rodziną. Skazani mogą korzystać z łaźni i robić zakupy w miejscowym sklepiku. Dodatkowo prowadzona jest edukacja szkolna na poziomie szkoły zawodowej i technikum.</xText> <xText>Powód na terenie Zakładu Karnego uczęszcza na kurs komputerowy oraz prowadzi zespół muzyczny. Nie był zatrudniany podczas odbywania kary.</xText> <xText>Warunki bytowe skazanych są na bieżąco monitorowane przez funkcjonariusza służby kwatermistrzowskiej. Dwa razy w roku są przeprowadzane przeglądy robocze pomieszczeń i obiektów Zakładu, a także <xBRx/>kompleksowe kontrole w zakresie stanu budynków i pomieszczeń.</xText> <xText>W związku z występującym od 2000 roku problemem „przeludnienia” Dyrektor Zakładu Karnego w <xAnon>P.</xAnon> podejmował działania, mające na celu adaptację innych pomieszczeń na cele mieszkalne. O fakcie przeludnienia i konieczności umieszczenia osadzonych w warunkach niezapewniających im właściwego metrażu tj. 3 m<xSUPx>2</xSUPx> powierzchni na osobę, informował Sąd Penitencjarny w <xAnon>P.</xAnon>.</xText> <xText>Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci: dowodu z przesłuchania powoda, zeznań świadków: <xAnon>R. B.</xAnon>, <xAnon>P. G.</xAnon>, <xAnon>K. S.</xAnon>, informacji o ilościach osadzonych w celi <xAnon>(...)</xAnon> i protokołu oględzin, a także informacji Dyrektora ZK do sędziego penitencjarnego o przeludnieniu cel i informacji o warunkach panujących w ZK <xAnon>P.</xAnon> sporządzonej przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Powyższe dowody, tak w postaci osobowych źródeł dowodowych, jak i dowodów w postaci dokumentów nie budziły zastrzeżeń Sądu co do swej wiarygodności i autentyczności, nie były z resztą kwestionowane przez strony, oczywiście za wyjątkiem wniosków i ocen powoda, co do warunków, w których odbywa karę pozbawienia wolności.</xText> <xText>Przechodząc do rozważań natury prawnej, Sąd Okręgowy wskazał, iż powód, jako postawę faktyczną dochodzonego roszczenia wskazał naruszenie dóbr osobistych, jakimi są godność osobista wyrażająca się w humanitarnym traktowaniu osoby pozbawionej wolności poprzez stworzenie jej właściwych i godnych z wymogami warunków do odbycia kary.</xText> <xText>Problematykę ochrony dóbr osobistych normuje <xLexLink xArt="art. 23;art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 i 24 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Ochrona przewidziana w <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink> przysługuje jedynie przed bezprawnym naruszeniem lub zagrożeniem dobra osobistego. Przepis ten nie wymaga, aby naruszenie było zawinione. Na sprawcy ciąży zaś obowiązek wykazania, że jego działanie było zgodne z prawem.</xText> <xText>W ocenie Sądu pierwszej instancji, w ustalonym stanie faktycznym nie potwierdziły się zarzuty powoda w przedmiocie złych warunków bytowych w celach, inne aniżeli przeludnienie cel. Podczas oględzin nie stwierdzono, by w celach, w których przebywał powód panował zaduch. Nie było też skarg na system wentylacyjny w celi <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon> (w nr <xAnon>(...)</xAnon> osadzeni sygnalizowali, iż system wentylacyjny jest częściowo niedrożny).</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu naruszenia dóbr osobistych powoda w związku z przeludnieniem cel, Sąd <xIx>meriti</xIx> podniósł, iż ustawodawca dostosowując przepisy dotyczące wykonywania kary pozbawienia wolności do norm prawa europejskiego w <xLexLink xArt="art. 110;art. 110 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 110 § 2 k.k.w.</xLexLink> zawarł wymogi dotyczące warunków bytowych w celach mieszkalnych wskazując, że cele muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania i odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza oraz odpowiednią temperaturę i oświetlenie. W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany wykazał, że powyższe wymogi zostały zachowane. Poza wymienionymi wymogami skazani realizowali bowiem swoje uprawnienia w szerszym zakresie, poprzez kontakt z rodzinami, uczestnictwo w zajęciach kulturalnych, sportowych, praktykach religijnych, spacerach, zdobywaniu wiedzy.</xText> <xText>W świetle cytowanego przepisu powierzchnia przypadająca na skazanego nie może wynosić mniej niż 3 m<xSUPx>2</xSUPx>. Jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach określonych w <xLexLink xArt="art. 248" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 k.k.w.</xLexLink> i przy zachowaniu trybu wskazanego w tym przepisie oraz w przewidzianych w nim przepisach wykonawczych, może dojść do ograniczenia wielkości powierzchni celi na jednego skazanego poniżej 3m<xSUPx>2</xSUPx>, jednakże na czas określony. O takim umniejszeniu należy bezzwłocznie powiadomić sędziego penitencjarnego, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Bezsporną okolicznością, według Sądu Okręgowego, pozostaje fakt, że powód odbywał w Zakładzie w <xAnon>P.</xAnon> karę pozbawienia wolności w warunkach przeludnienia w celach. Niewątpliwie wykazany metraż ograniczał swobodę jego poruszania się celi i prawo do intymności. Dyrekcja pozwanego Zakładu w zakresie swoich kompetencji i możliwości podejmowała wszystkie niezbędne i możliwe działania, mające na celu przystosowanie innych pomieszczeń na terenie placówki do wymogów mieszkalnych. Zachowała tryb określony w <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink> informując o przeludnieniu Sąd Penitencjarny w <xAnon>P.</xAnon>. Zgodnie z <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 4" xIsapId="WDU20060650459" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 kwietnia 2006 r. w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów" xAddress="Dz. U. z 2006 r. Nr 65, poz. 459">§ 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 kwietnia 2006 roku w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadkach, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów</xLexLink> (Dz. U Nr 65, poz. 459)<xIx>, </xIx>osadzonych można umieścić w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę jest mniejsza niż 3 m<xSUPx>2</xSUPx>. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, decyzje Dyrektora Zakładu Karnego w <xAnon>P.</xAnon> o umieszczeniu osadzonych w warunkach niezapewniających im właściwej powierzchni w celi nie wynikały tylko z określonej sytuacji, ale były za zgodą sędziego penitencjarnego i znajdowały podstawę prawną. W tym stanie rzeczy nie można pozwanemu przypisać bezprawności działania. W tym miejscu na uwagę zasługuje orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka w <xAnon>S.</xAnon>, dotyczące normy powierzchni, która przysługuje skazanemu, w kontekście art. 3 europejskiej konwencji praw człowieka. W orzeczeniu z dnia 6 marca 2001 roku w sprawie Dougoz vs. Gruzja Trybunał uznał, że powierzchnia celi przysługująca osadzonemu nie jest samoistną i wystarczającą przesłanką do oceny, czy doszło o naruszenia praw zagwarantowanych w konwencji. Trybunał posługuje się, bowiem kryterium kumulatywnej oceny zaistniałych warunków i odnosi się do kompleksowej oceny wszelkich aspektów związanych z warunkami i rygorami pobytu skazanego w zakładzie karny (powierzchnia celi, ilość osadzonych w ce1i, ilość czasu spędzonego poza cela, możliwość nauki i innych zajęć). Poza tym, brak jest jednolitego standardu europejskiego dotyczącego powierzchni należnej skazanemu w zakładzie penitencjarnym.</xText> <xText>Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego, zaznaczyć należy, że przebywanie powoda w przeludnionych celach nie jest sytuacją zawinioną przez stronę pozwaną, ale wynika ze znacznego wzrostu przestępczości. Sprawcy przestępstw powinni liczyć się z tego typu niedogodnościami wchodząc w kolizję z prawem. Niewątpliwie system penitencjarny i warunki odbywania kary wymagają zmian, co wiąże się głównie z określonymi nakładami finansowymi z tym, iż warunki, w jakich przebywał i przebywa powód nie są z pewnością komfortowe, ale nie można uznać ich też za niehumanitarne.</xText> <xText>Mając więc na względzie powyższe, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że nie można pozwanemu zarzucić bezprawności działania i uznać, że zaistniały przesłanki z 448 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> Strona powodowa nie wykazała też związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy stanem zdrowia powoda, a warunkami, w jakich odbywa karę pobawienia wolności w Zakładzie Karnym w <xAnon>P.</xAnon>, do czego w myśl <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> była zobowiązana. O kosztach procesu Sąd ten orzekł zgodnie z <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 roku w sprawach opłat za czynności radców prawnych.</xText> <xText/> <xText><xBx>Apelację od powyższego wyroku złożył powód. </xBx>Zaskarżając w całości to orzeczenie zarzucił mu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego - polegającą na ustaleniu, iż złe warunki bytowe w celach polegały wyłącznie na przeludnieniu oraz naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> - poprzez jednostronne rozważenie materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia. W oparciu o wskazane zarzuty, <xBx>skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xBx></xText> <xText/> <xText>Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik powoda popierał apelację oraz wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, oświadczając, iż nie zostały one pokryte.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.</xBx></xText> <xText><xBx>Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie. </xBx></xText> <xText>Na wstępie podnieść należy, iż Sąd Odwoławczy w pełni podziela i przyjmuje za własną dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jak też poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne stanowiące podstawę orzekania oraz rozważania prawne, bowiem skarżący za pomocą wskazanych w apelacji zarzutów i argumentów skutecznie ich nie podważył.</xText> <xText/> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, zawarte w treści apelacji zarzuty skupiają się w istocie na kwestionowaniu prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Jednakże, zdaniem Sądu drugiej instancji, nie zasługują one na uwzględnienie. Nie można bowiem podzielić zarzutu powoda dotyczącego naruszenia przez Sąd Okręgowy <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> poprzez jednostronne rozważenie materiału dowodowego, polegające na przyjęciu, iż złe warunki bytowe w celach przejawiały się wyłącznie w przeludnieniu, podczas gdy Sąd ten pominął kwestię małej powierzchni panującej w celach, piętrowych łóżek - w tym przy dolnym znajdował się duży, żeliwny nieregulowany kaloryfer, zaś przy dolnym łóżku małe okienko, odrapane ściany i niedostatecznie odizolowane kąciki sanitarne. W ocenie Sądu Odwoławczego natomiast, wbrew zarzutom skarżącego, Sąd orzekający dokonał oceny zaoferowanego przez strony materiału dowodowego w sposób, którego nie można uznać za niepełny, wyrywkowy, ogólnikowy, nielogiczny, czy też dowolny i sprzeczny z doświadczeniem życiowym. Jak przyjmuje bowiem Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie, <xIx>jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (<xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink>) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona </xIx>(<xIx>vide</xIx>: m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906). <xIx>Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu</xIx> (<xIx>vide</xIx>: SN w orzeczeniu z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98 niepubl.).</xText> <xText>Odnosząc powyższe rozważania do przedmiotowego postępowania trzeba zauważyć, iż zarzut naruszenia przepisu <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> w żaden sposób nie znajduje podstaw w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy przyjął bowiem prawidłowo w ramach poczynionych ustaleń faktycznych – w zgodzie z przeprowadzonymi dowodami, w szczególności w postaci zeznań świadków <xAnon>R. B.</xAnon>, <xAnon>P. G.</xAnon>, <xAnon>K. S.</xAnon> (k. 175 – 177), zeznań złożonych przez powoda (k. 230-231), a także dowodów z dokumentów w postaci wykazu cel (k. 42-43) oraz Informacji Rzecznika Praw Obywatelskich o czynnościach przeprowadzonych w pozwanym ZK (k. 236-244) i protokołu z oględzin przedmiotowych cel (k. 210-211) - iż poza tym, że w celach panowało przeludnienie, znajdowały się „<xIx>wydzielone kąciki sanitarne oddzielone od pomieszczenia, w którym przebywali skazani</xIx>”, umieszczone były „<xIx>kratki wentylacyjne, które podlegają okresowej kontroli w zakresie przepuszczalności powietrza i w razie potrzeby są przeczyszczane</xIx>” a nadto „<xIx>dopływ powietrza zapewniony był dzięki znajdującym się w celi oknom i lufcikom”</xIx>. Dodatkowo Sąd orzekający szczegółowo opisał wyposażenie poszczególnych cel oraz przedmioty pozostające w użytku każdego ze skazanych, takie jak łóżko, materac, pościel, koc i wisząca półka. Sąd podniósł również, iż „<xIx>generalnie ściany, sufity, kąciki sanitarne i podłoga wymagają przeprowadzenia remontów, podobnie jak łaźnie”</xIx> (k. 253-254).</xText> <xText>Wobec powyższego, zdaniem Sądu Odwoławczego, wskazany zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> nie znajduje odzwierciedlenia w niniejszej sprawie, a wręcz uzasadnione jest stanowisko, iż częściowo w treści uzasadnienia znalazły się tezy zbieżne ze stanowiskiem skarżącego zawartym w apelacji odnośnie niedogodności odczuwanych przez osadzonych - w tym powoda - związanych ze stanem technicznym cel (wymagających remontu) oraz występującym zjawiskiem przeludnienia w Zakładzie Karnym w <xAnon>P.</xAnon>. Nie znalazły natomiast potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym twierdzenia co do panującego w celach zaduchu w związku z wadliwym funkcjonowaniem wentylacji, a także okoliczność nieprawidłowego działania ogrzewania, która to kwestia podniesiona została dopiero w apelacji.</xText> <xText>Jednakże, wbrew stanowisku skarżącego, w opisanych powyżej warunkach bytowych panujących w pozwanym Zakładzie Karnym, nie można upatrywać naruszenia dobra osobistego <xAnon>M. S.</xAnon>, jakim jest jego godność, rozumiana jako przyrodzony, niezbywalny, nieodłączny atrybut każdej osoby ludzkiej tożsamy z pojęciem człowieczeństwa – również skazanego, czy też przyjąć istnienia naruszenia zasady humanitarnego traktowania osadzonych, rozumianego jako dyrektywę minimalizowania cierpień, dolegliwości zadawanych człowiekowi przy stosowaniu kar kryminalnych, w jakich jest to konieczne dla realizacji normy prawa karnego, do której przestrzegania zobligowana jest na podstawie <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 4 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny wykonawczy</xLexLink> (dalej zwany: <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">k.k.w.</xLexLink>) (<xIx>vide</xIx>: W. Wąsek – w: Kalitowski M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. I, Gdańsk 1999 , s. 52; L. Gardocki, <xIx>Prawo karne</xIx>, Warszawa 2003, s. 30). W ocenie Sądu Apelacyjnego, warunków, w których przebywał powód nie można także uznać za mające charakter tortur definiowanych jako umyślne, nieludzkie traktowanie, powodujące poważne i okrutne cierpienia, a także za nieludzkie traktowanie polegające na zadawaniu ciężkiego fizycznego i psychicznego cierpienia, czy też poniżającego traktowania, czyli mającego na celu wzbudzenie u ofiary uczucia strachu, udręki lub poczucia niższości, powodującego upokorzenie i upodlenie, które ma na celu złamać jej fizyczną i moralną odporność (<xIx>vide</xIx>: postanowienie SN z dnia 28 lipca 1197, sygn. II KKN 313/97, opubl. OSNKW z 1997, z. 9-10, poz. 85).</xText> <xText>Co prawda przyznać należy rację, iż warunki, w których powód odbywał karę pozbawienia wolności – ze względu na przeludnienie i związaną z tym niewielką powierzchnię celi przypadającą na jednego osadzonego oraz brak potrzebnych remontów infrastruktury więziennej – mogły stanowić dla niego dyskomfort, jednakże okoliczności te nie miały wpływu na jego przyrodzoną godność. Nie wpłynęły bowiem negatywnie na jego wartość jako człowieka, ani też nie znieważyły go. Dodatkowo, zważyć należy, że decyzje administracji zakładu karnego odnośnie odbywania kary pozbawienia wolności przez powoda nie stanowiły represji skierowanej indywidualnie przeciwko <xAnon>M. S.</xAnon>, ponieważ dotyczyły także innych osadzonych.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, podkreślić jeszcze należy, na co zasadnie zwrócił uwagę również Sąd Okręgowy, iż poza bezspornie stwierdzonym przeludnieniem <xAnon>M. S.</xAnon> odbywał karę pozbawienia wolności zgodnie z wymogami określonymi <xLexLink xArt="art. 110;art. 110 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 110 § 2 k.k.w.</xLexLink>, co dodatkowo wskazuje na brak bezprawności w zachowaniu pozwanego i skutkuje oddaleniem powództwa.</xText> <xText>Nadto podkreślić należy, iż również zgodnie z orzecznictwem Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, powierzchnia celi przysługująca osadzonemu nie jest samoistną i wystarczającą przesłanką do oceny, czy doszło do naruszenia praw zagwarantowanych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930610284" xTitle="Konwencja z dnia 4 listopada 1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284">Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności</xLexLink>. Trybunał posługuje się bowiem kryterium kumulatywnej oceny zaistniałych warunków. Odnosi się to do kompleksowej oceny wszelkich aspektów związanych z warunkami i rygorami pobytu skazanego w zakładzie penitencjarnym, takich jak powierzchnia celi, ilość osób w celi, ilość czasu spędzanego poza celą możliwość pracy, nauki, czas i częstotliwość spacerów, zajęć sportowych itp. (<xIx> vide</xIx>: orzeczenie z dnia 6 marca 2001r. w sprawie Dougoz vs. Grecja, sygn. 40907/98) Europejski Trybunał Praw Człowieka, dokonując wykładni powołanego art. 3 konwencji stwierdził także, że cierpienie i upokorzenie muszą przekraczać nieunikniony element cierpienia wpisanego w odbywanie kary pozbawienia wolności, aby stanowiły naruszenie tego przepisu (<xIx> vide</xIx>: orzeczenie ETC z dn. 29 kwietnia 2003r. nr 38812/97 i z tej samej daty nr 50390/99) . W podobny sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 02 października 2007r., sygn. akt II CSK 269/07, LEX nr 315849.</xText> <xText>W niniejszej zaś sprawie, jak trafnie bowiem podniósł Sąd pierwszej instancji, pozwany wykazał, iż cele, w których osadzony był powód wyposażone były w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Spełnione zostały również warunki formalne określone w ówcześnie obowiązującym <xLexLink xArt="art. 248" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 k.k.w.</xLexLink> umożliwiające umieszczanie osadzonych w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m<xSUPx>2</xSUPx>. Kwestię tę szczegółowo opisał Sąd pierwszej instancji, dlatego też podzielając te rozważania w całej rozciągłości, niecelowym jest ich powielanie w tym miejscu.</xText> <xText>Godzi się przy tym zauważyć, zdaniem Sądu Odwoławczego, iż powód poza standardowym dostępem do świetlicy i punktu bibliotecznego oraz spacerów - jak wynika ze złożonych przez niego zeznań -obecnie uczęszcza on na kurs komputerowy oraz prowadzi zespół muzyczny (k. 231). Pobieranie nauki i prowadzenie zespołu muzycznego z pewnością pozytywnie wpływa na osobowość powoda, bowiem pozwala w warunkach pozbawienia wolności realizować powodowi zachowania właściwe dla ludzi nie podlegających rygorom Zakładu Karnego. Powód ma zatem zapewniony dostęp do zajęć dodatkowych, co także świadczy o bezzasadności podnoszonych przez powoda zarzutów o jego niehumanitarnym traktowaniu podczas odbywania kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na zakończenie, zważyć jeszcze należy, iż nie zasługują na uwzględnienie argumenty skarżącego podnoszone podczas procesu przed Sądem pierwszej instancji oraz w apelacji, iż ze względu na warunki panujące w więzieniach, w których przebywa od 2000 roku, doznał zawału serca oraz nadal ma problemu kardiologiczne – co stanowi naruszenie jego dobra osobistego w postaci zdrowia. <xAnon>M. S.</xAnon> nie udowodnił bowiem w żaden sposób związku przyczynowego pomiędzy chorobą, na którą cierpi, a warunkami bytowymi. Na nim zaś zgodnie dyspozycją <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> - spoczywał ciężar wykazania tej kwestii. <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Art. 24 k.c.</xLexLink> przenosi na pozwanego jedynie ciężar udowodnienia braku bezprawności jego działania. Udowodnienie samego faktu naruszenia dobra osobistego – w tym przypadku zdrowia – spoczywa zaś na powodzie zgodnie z ogólnymi zasadami dowodzenia.</xText> <xText><xBx>Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie 385 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w sentencji. Orzeczenie o kosztach wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym znajduje oparcie w § 6 pkt 7 w zw. z <xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1;§ 13 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348).</xBx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ryszard Sarnowicz

Danuta Śliwińska

sekr. sąd. Julia Gotówka

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VIA Ca 938/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Ryszard Sarnowicz (spr.) Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Ksenia Sobolewska - Filcek Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaM. S. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu wP. o odszkodowanie na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 27 maja 2009 r. sygn. akt I C 190/08 I oddala apelację; II przyznaje ze Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Płocku adwokatowiP. S.kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) plus VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Sygnatura akt VI ACa 938/09 UZASADNIENIE W dniu 29 stycznia 2008 rokuM. S.wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu wP.o zapłatę kwoty 300.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za nieludzkie, niehumanitarne i bezprawne warunki, w jakich odbywa karę pozbawienia wolności. Zdaniem powoda, warunki te są sprzeczne, zarówno z prawem polskim, jak i europejskim. W szczegó1ności powód podniósł, iż przebywa w przeludnionych celach, w których na skazanego przypada mniej niż 3 m2, otwory wentylacyjne są niewydolne. Interwencje kierowane przez skazanego do administracji Zakładu Karnego i sędziego penitencjarnego nie przyniosły żadnych rezultatów. Pozwany Zakład Karny wP.nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm. Wyrokiem z dnia 27 maja 2009 roku Sąd Okręgowy w Płocku, w sprawie o sygnaturze akt I C 190/08 oddalił powództwoM. S.przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu wP.o zapłatę, zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.200,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz przyznał adw.P. S.tytułem wynagrodzenia adwokackiego kwotę 7.200,00 złotych plus 22% stawki VAT - powyższą kwotę nakazał zaś wypłacić z Kasy Sądu Okręgowego w Płocku. Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego były następujące ustalenia : M. S.przebywa w Zakładzie Karnym wP.od dnia 8 listopada 2007 roku do chwili obecnej. Wcześniej tj. od 18.08.2000 roku powód, jako skazany przebywał w zakładach karnych weW.,Ł.,C.,P.,S.,B.,G.iŁ.. W dniu 24 czerwca 2007 roku przebywając w ZK wG.doznał zawału serca. Podczas pobytu w pozwanym Zakładzie Karnym powód przebywał w celach nr(...),(...)(od 22 stycznia 2008 roku), 624. Cela nr(...)ma powierzchnię 15,09 m( 2)i jest przeznaczona dla 5 osób, cela nr(...)ma powierzchnię 16,78 m( 2)i jest również przeznaczona również dla 5 osób. W czasie, gdy powód przebywał w celi nr(...)była ona przepełniona - przebywało w niej 9 osób (na jeden dzień i noc osadzono 10 skazanego). W celi nr(...)liczba osób przedstawiała się następująco:- od 22.01.2008 roku - do 29.01.2008 roku - 8 osób, - od 29.01.2008 roku - do 31.01.2008 roku - 7 osób, - od 31.01.2008 roku - do 04.04.2008 roku - 8 osób, - od 04.04.2008 roku - do 14.04.2008 roku - 7 osób, - od 14.04.2008 roku - do 17.04.2008 roku - 6 osób, - od 17.04.2008 roku - do 12.05.2008 roku - 8 osób. Przeludnienie w celach odbywało się za zgodą i wiedzą sędziego penitencjarnego. W celach, w których przebywał powód znajdują się wydzielone kąciki sanitarne oddzielone od pomieszczenia, w którym przebywają skazani.Posiadają one kratki wentylacyjne, które podlegają okresowo kontroli w zakresie przepuszczalności powietrza i w razie potrzeby są przeczyszczane.Kratki te umocowywane są w suficie kącika sanitarnego, który jest zawieszony poniżej sufitu celi mieszkalnej. Dopływ powietrza do celi jest ze znajdujących się w niej okien i lufcików. Cele liczą od 3,75 do 4,5 m wysokości. Raz do roku dokonywane kontrole w zakresie drożności przewodów wentylacyjnych w celach mieszkalnych. Każdy skazany ma swoje łóżko wraz z wyposażeniem – materacem, kocem oraz wiszącą półkę. Łóżka do spania są trzypoziomowe, opatrzone w drabinki i bariery zabezpieczające. Skazani wszystkie posiłki spożywają w celach, albowiem Zakład Karny wP.nie ma własnej stołówki. W celach są stoły i taborety. Generalnie ściany, sufity, kąciki sanitarne wymagają przeprowadzenia remontów, podobnie jak łaźnie. Przy umieszczaniu w danej celi brane są pod uwagę względy osobowościowe i zdrowotne skazanego. Wyodrębnione są cele dla palących i niepalących. Skazani na terenie Zakładu Karnego mają zapewnioną opiekę stomatologiczną i duszpasterską. Nadto skazani mają możliwość odbywania godzinnego spaceru na terenie otwartym Zakładu oraz korzystania ze świetlic i punktu bibliotecznego, znajdujących się na każdym oddziale. Korzystanie ze świetlicy i biblioteki jest prowadzone według grafiku czasowego. Poza tym na terenie Zakładu Karnego znajduje się centralna świetlica, gdzie są organizowane zajęcia kulturalno - oświatowe i sportowe oraz widzenia z rodziną. Skazani mogą korzystać z łaźni i robić zakupy w miejscowym sklepiku. Dodatkowo prowadzona jest edukacja szkolna na poziomie szkoły zawodowej i technikum. Powód na terenie Zakładu Karnego uczęszcza na kurs komputerowy oraz prowadzi zespół muzyczny. Nie był zatrudniany podczas odbywania kary. Warunki bytowe skazanych są na bieżąco monitorowane przez funkcjonariusza służby kwatermistrzowskiej. Dwa razy w roku są przeprowadzane przeglądy robocze pomieszczeń i obiektów Zakładu, a takżekompleksowe kontrole w zakresie stanu budynków i pomieszczeń. W związku z występującym od 2000 roku problemem „przeludnienia” Dyrektor Zakładu Karnego wP.podejmował działania, mające na celu adaptację innych pomieszczeń na cele mieszkalne. O fakcie przeludnienia i konieczności umieszczenia osadzonych w warunkach niezapewniających im właściwego metrażu tj. 3 m2powierzchni na osobę, informował Sąd Penitencjarny wP.. Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci: dowodu z przesłuchania powoda, zeznań świadków:R. B.,P. G.,K. S., informacji o ilościach osadzonych w celi(...)i protokołu oględzin, a także informacji Dyrektora ZK do sędziego penitencjarnego o przeludnieniu cel i informacji o warunkach panujących w ZKP.sporządzonej przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Powyższe dowody, tak w postaci osobowych źródeł dowodowych, jak i dowodów w postaci dokumentów nie budziły zastrzeżeń Sądu co do swej wiarygodności i autentyczności, nie były z resztą kwestionowane przez strony, oczywiście za wyjątkiem wniosków i ocen powoda, co do warunków, w których odbywa karę pozbawienia wolności. Przechodząc do rozważań natury prawnej, Sąd Okręgowy wskazał, iż powód, jako postawę faktyczną dochodzonego roszczenia wskazał naruszenie dóbr osobistych, jakimi są godność osobista wyrażająca się w humanitarnym traktowaniu osoby pozbawionej wolności poprzez stworzenie jej właściwych i godnych z wymogami warunków do odbycia kary. Problematykę ochrony dóbr osobistych normujeart. 23 i 24 k.c.orazart. 448 k.c.Ochrona przewidziana wart. 24 k.c.przysługuje jedynie przed bezprawnym naruszeniem lub zagrożeniem dobra osobistego. Przepis ten nie wymaga, aby naruszenie było zawinione. Na sprawcy ciąży zaś obowiązek wykazania, że jego działanie było zgodne z prawem. W ocenie Sądu pierwszej instancji, w ustalonym stanie faktycznym nie potwierdziły się zarzuty powoda w przedmiocie złych warunków bytowych w celach, inne aniżeli przeludnienie cel. Podczas oględzin nie stwierdzono, by w celach, w których przebywał powód panował zaduch. Nie było też skarg na system wentylacyjny w celi(...)i(...)(w nr(...)osadzeni sygnalizowali, iż system wentylacyjny jest częściowo niedrożny). Odnosząc się do zarzutu naruszenia dóbr osobistych powoda w związku z przeludnieniem cel, Sądmeritipodniósł, iż ustawodawca dostosowując przepisy dotyczące wykonywania kary pozbawienia wolności do norm prawa europejskiego wart. 110 § 2 k.k.w.zawarł wymogi dotyczące warunków bytowych w celach mieszkalnych wskazując, że cele muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania i odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza oraz odpowiednią temperaturę i oświetlenie. W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany wykazał, że powyższe wymogi zostały zachowane. Poza wymienionymi wymogami skazani realizowali bowiem swoje uprawnienia w szerszym zakresie, poprzez kontakt z rodzinami, uczestnictwo w zajęciach kulturalnych, sportowych, praktykach religijnych, spacerach, zdobywaniu wiedzy. W świetle cytowanego przepisu powierzchnia przypadająca na skazanego nie może wynosić mniej niż 3 m2. Jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach określonych wart. 248 k.k.w.i przy zachowaniu trybu wskazanego w tym przepisie oraz w przewidzianych w nim przepisach wykonawczych, może dojść do ograniczenia wielkości powierzchni celi na jednego skazanego poniżej 3m2, jednakże na czas określony. O takim umniejszeniu należy bezzwłocznie powiadomić sędziego penitencjarnego, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Bezsporną okolicznością, według Sądu Okręgowego, pozostaje fakt, że powód odbywał w Zakładzie wP.karę pozbawienia wolności w warunkach przeludnienia w celach. Niewątpliwie wykazany metraż ograniczał swobodę jego poruszania się celi i prawo do intymności. Dyrekcja pozwanego Zakładu w zakresie swoich kompetencji i możliwości podejmowała wszystkie niezbędne i możliwe działania, mające na celu przystosowanie innych pomieszczeń na terenie placówki do wymogów mieszkalnych. Zachowała tryb określony wart. 248 § 1 k.k.w.informując o przeludnieniu Sąd Penitencjarny wP.. Zgodnie z§ 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 kwietnia 2006 roku w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadkach, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów(Dz. U Nr 65, poz. 459),osadzonych można umieścić w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę jest mniejsza niż 3 m2. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, decyzje Dyrektora Zakładu Karnego wP.o umieszczeniu osadzonych w warunkach niezapewniających im właściwej powierzchni w celi nie wynikały tylko z określonej sytuacji, ale były za zgodą sędziego penitencjarnego i znajdowały podstawę prawną. W tym stanie rzeczy nie można pozwanemu przypisać bezprawności działania. W tym miejscu na uwagę zasługuje orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka wS., dotyczące normy powierzchni, która przysługuje skazanemu, w kontekście art. 3 europejskiej konwencji praw człowieka. W orzeczeniu z dnia 6 marca 2001 roku w sprawie Dougoz vs. Gruzja Trybunał uznał, że powierzchnia celi przysługująca osadzonemu nie jest samoistną i wystarczającą przesłanką do oceny, czy doszło o naruszenia praw zagwarantowanych w konwencji. Trybunał posługuje się, bowiem kryterium kumulatywnej oceny zaistniałych warunków i odnosi się do kompleksowej oceny wszelkich aspektów związanych z warunkami i rygorami pobytu skazanego w zakładzie karny (powierzchnia celi, ilość osadzonych w ce1i, ilość czasu spędzonego poza cela, możliwość nauki i innych zajęć). Poza tym, brak jest jednolitego standardu europejskiego dotyczącego powierzchni należnej skazanemu w zakładzie penitencjarnym. Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego, zaznaczyć należy, że przebywanie powoda w przeludnionych celach nie jest sytuacją zawinioną przez stronę pozwaną, ale wynika ze znacznego wzrostu przestępczości. Sprawcy przestępstw powinni liczyć się z tego typu niedogodnościami wchodząc w kolizję z prawem. Niewątpliwie system penitencjarny i warunki odbywania kary wymagają zmian, co wiąże się głównie z określonymi nakładami finansowymi z tym, iż warunki, w jakich przebywał i przebywa powód nie są z pewnością komfortowe, ale nie można uznać ich też za niehumanitarne. Mając więc na względzie powyższe, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że nie można pozwanemu zarzucić bezprawności działania i uznać, że zaistniały przesłanki z 448k.p.c.Strona powodowa nie wykazała też związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy stanem zdrowia powoda, a warunkami, w jakich odbywa karę pobawienia wolności w Zakładzie Karnym wP., do czego w myślart. 6 k.c.była zobowiązana. O kosztach procesu Sąd ten orzekł zgodnie zart. 98 k.p.c.zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 roku w sprawach opłat za czynności radców prawnych. Apelację od powyższego wyroku złożył powód.Zaskarżając w całości to orzeczenie zarzucił mu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego - polegającą na ustaleniu, iż złe warunki bytowe w celach polegały wyłącznie na przeludnieniu oraz naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.- poprzez jednostronne rozważenie materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia. W oparciu o wskazane zarzuty,skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik powoda popierał apelację oraz wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, oświadczając, iż nie zostały one pokryte. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje. Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie podnieść należy, iż Sąd Odwoławczy w pełni podziela i przyjmuje za własną dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jak też poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne stanowiące podstawę orzekania oraz rozważania prawne, bowiem skarżący za pomocą wskazanych w apelacji zarzutów i argumentów skutecznie ich nie podważył. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zawarte w treści apelacji zarzuty skupiają się w istocie na kwestionowaniu prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Jednakże, zdaniem Sądu drugiej instancji, nie zasługują one na uwzględnienie. Nie można bowiem podzielić zarzutu powoda dotyczącego naruszenia przez Sąd Okręgowyart. 233 k.p.c.poprzez jednostronne rozważenie materiału dowodowego, polegające na przyjęciu, iż złe warunki bytowe w celach przejawiały się wyłącznie w przeludnieniu, podczas gdy Sąd ten pominął kwestię małej powierzchni panującej w celach, piętrowych łóżek - w tym przy dolnym znajdował się duży, żeliwny nieregulowany kaloryfer, zaś przy dolnym łóżku małe okienko, odrapane ściany i niedostatecznie odizolowane kąciki sanitarne. W ocenie Sądu Odwoławczego natomiast, wbrew zarzutom skarżącego, Sąd orzekający dokonał oceny zaoferowanego przez strony materiału dowodowego w sposób, którego nie można uznać za niepełny, wyrywkowy, ogólnikowy, nielogiczny, czy też dowolny i sprzeczny z doświadczeniem życiowym. Jak przyjmuje bowiem Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie,jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona(vide: m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sądart. 233 § 1 k.p.c.wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu(vide: SN w orzeczeniu z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98 niepubl.). Odnosząc powyższe rozważania do przedmiotowego postępowania trzeba zauważyć, iż zarzut naruszenia przepisuart. 233 k.p.c.w żaden sposób nie znajduje podstaw w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy przyjął bowiem prawidłowo w ramach poczynionych ustaleń faktycznych – w zgodzie z przeprowadzonymi dowodami, w szczególności w postaci zeznań świadkówR. B.,P. G.,K. S.(k. 175 – 177), zeznań złożonych przez powoda (k. 230-231), a także dowodów z dokumentów w postaci wykazu cel (k. 42-43) oraz Informacji Rzecznika Praw Obywatelskich o czynnościach przeprowadzonych w pozwanym ZK (k. 236-244) i protokołu z oględzin przedmiotowych cel (k. 210-211) - iż poza tym, że w celach panowało przeludnienie, znajdowały się „wydzielone kąciki sanitarne oddzielone od pomieszczenia, w którym przebywali skazani”, umieszczone były „kratki wentylacyjne, które podlegają okresowej kontroli w zakresie przepuszczalności powietrza i w razie potrzeby są przeczyszczane” a nadto „dopływ powietrza zapewniony był dzięki znajdującym się w celi oknom i lufcikom”. Dodatkowo Sąd orzekający szczegółowo opisał wyposażenie poszczególnych cel oraz przedmioty pozostające w użytku każdego ze skazanych, takie jak łóżko, materac, pościel, koc i wisząca półka. Sąd podniósł również, iż „generalnie ściany, sufity, kąciki sanitarne i podłoga wymagają przeprowadzenia remontów, podobnie jak łaźnie”(k. 253-254). Wobec powyższego, zdaniem Sądu Odwoławczego, wskazany zarzut naruszeniaart. 233 k.p.c.nie znajduje odzwierciedlenia w niniejszej sprawie, a wręcz uzasadnione jest stanowisko, iż częściowo w treści uzasadnienia znalazły się tezy zbieżne ze stanowiskiem skarżącego zawartym w apelacji odnośnie niedogodności odczuwanych przez osadzonych - w tym powoda - związanych ze stanem technicznym cel (wymagających remontu) oraz występującym zjawiskiem przeludnienia w Zakładzie Karnym wP.. Nie znalazły natomiast potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym twierdzenia co do panującego w celach zaduchu w związku z wadliwym funkcjonowaniem wentylacji, a także okoliczność nieprawidłowego działania ogrzewania, która to kwestia podniesiona została dopiero w apelacji. Jednakże, wbrew stanowisku skarżącego, w opisanych powyżej warunkach bytowych panujących w pozwanym Zakładzie Karnym, nie można upatrywać naruszenia dobra osobistegoM. S., jakim jest jego godność, rozumiana jako przyrodzony, niezbywalny, nieodłączny atrybut każdej osoby ludzkiej tożsamy z pojęciem człowieczeństwa – również skazanego, czy też przyjąć istnienia naruszenia zasady humanitarnego traktowania osadzonych, rozumianego jako dyrektywę minimalizowania cierpień, dolegliwości zadawanych człowiekowi przy stosowaniu kar kryminalnych, w jakich jest to konieczne dla realizacji normy prawa karnego, do której przestrzegania zobligowana jest na podstawieart. 4 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny wykonawczy(dalej zwany:k.k.w.) (vide: W. Wąsek – w: Kalitowski M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. I, Gdańsk 1999 , s. 52; L. Gardocki,Prawo karne, Warszawa 2003, s. 30). W ocenie Sądu Apelacyjnego, warunków, w których przebywał powód nie można także uznać za mające charakter tortur definiowanych jako umyślne, nieludzkie traktowanie, powodujące poważne i okrutne cierpienia, a także za nieludzkie traktowanie polegające na zadawaniu ciężkiego fizycznego i psychicznego cierpienia, czy też poniżającego traktowania, czyli mającego na celu wzbudzenie u ofiary uczucia strachu, udręki lub poczucia niższości, powodującego upokorzenie i upodlenie, które ma na celu złamać jej fizyczną i moralną odporność (vide: postanowienie SN z dnia 28 lipca 1197, sygn. II KKN 313/97, opubl. OSNKW z 1997, z. 9-10, poz. 85). Co prawda przyznać należy rację, iż warunki, w których powód odbywał karę pozbawienia wolności – ze względu na przeludnienie i związaną z tym niewielką powierzchnię celi przypadającą na jednego osadzonego oraz brak potrzebnych remontów infrastruktury więziennej – mogły stanowić dla niego dyskomfort, jednakże okoliczności te nie miały wpływu na jego przyrodzoną godność. Nie wpłynęły bowiem negatywnie na jego wartość jako człowieka, ani też nie znieważyły go. Dodatkowo, zważyć należy, że decyzje administracji zakładu karnego odnośnie odbywania kary pozbawienia wolności przez powoda nie stanowiły represji skierowanej indywidualnie przeciwkoM. S., ponieważ dotyczyły także innych osadzonych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, podkreślić jeszcze należy, na co zasadnie zwrócił uwagę również Sąd Okręgowy, iż poza bezspornie stwierdzonym przeludnieniemM. S.odbywał karę pozbawienia wolności zgodnie z wymogami określonymiart. 110 § 2 k.k.w., co dodatkowo wskazuje na brak bezprawności w zachowaniu pozwanego i skutkuje oddaleniem powództwa. Nadto podkreślić należy, iż również zgodnie z orzecznictwem Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, powierzchnia celi przysługująca osadzonemu nie jest samoistną i wystarczającą przesłanką do oceny, czy doszło do naruszenia praw zagwarantowanych wKonwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Trybunał posługuje się bowiem kryterium kumulatywnej oceny zaistniałych warunków. Odnosi się to do kompleksowej oceny wszelkich aspektów związanych z warunkami i rygorami pobytu skazanego w zakładzie penitencjarnym, takich jak powierzchnia celi, ilość osób w celi, ilość czasu spędzanego poza celą możliwość pracy, nauki, czas i częstotliwość spacerów, zajęć sportowych itp. ( vide: orzeczenie z dnia 6 marca 2001r. w sprawie Dougoz vs. Grecja, sygn. 40907/98) Europejski Trybunał Praw Człowieka, dokonując wykładni powołanego art. 3 konwencji stwierdził także, że cierpienie i upokorzenie muszą przekraczać nieunikniony element cierpienia wpisanego w odbywanie kary pozbawienia wolności, aby stanowiły naruszenie tego przepisu ( vide: orzeczenie ETC z dn. 29 kwietnia 2003r. nr 38812/97 i z tej samej daty nr 50390/99) . W podobny sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 02 października 2007r., sygn. akt II CSK 269/07, LEX nr 315849. W niniejszej zaś sprawie, jak trafnie bowiem podniósł Sąd pierwszej instancji, pozwany wykazał, iż cele, w których osadzony był powód wyposażone były w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Spełnione zostały również warunki formalne określone w ówcześnie obowiązującymart. 248 k.k.w.umożliwiające umieszczanie osadzonych w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m2. Kwestię tę szczegółowo opisał Sąd pierwszej instancji, dlatego też podzielając te rozważania w całej rozciągłości, niecelowym jest ich powielanie w tym miejscu. Godzi się przy tym zauważyć, zdaniem Sądu Odwoławczego, iż powód poza standardowym dostępem do świetlicy i punktu bibliotecznego oraz spacerów - jak wynika ze złożonych przez niego zeznań -obecnie uczęszcza on na kurs komputerowy oraz prowadzi zespół muzyczny (k. 231). Pobieranie nauki i prowadzenie zespołu muzycznego z pewnością pozytywnie wpływa na osobowość powoda, bowiem pozwala w warunkach pozbawienia wolności realizować powodowi zachowania właściwe dla ludzi nie podlegających rygorom Zakładu Karnego. Powód ma zatem zapewniony dostęp do zajęć dodatkowych, co także świadczy o bezzasadności podnoszonych przez powoda zarzutów o jego niehumanitarnym traktowaniu podczas odbywania kary pozbawienia wolności. Na zakończenie, zważyć jeszcze należy, iż nie zasługują na uwzględnienie argumenty skarżącego podnoszone podczas procesu przed Sądem pierwszej instancji oraz w apelacji, iż ze względu na warunki panujące w więzieniach, w których przebywa od 2000 roku, doznał zawału serca oraz nadal ma problemu kardiologiczne – co stanowi naruszenie jego dobra osobistego w postaci zdrowia.M. S.nie udowodnił bowiem w żaden sposób związku przyczynowego pomiędzy chorobą, na którą cierpi, a warunkami bytowymi. Na nim zaś zgodnie dyspozycjąart. 6 k.c.- spoczywał ciężar wykazania tej kwestii.Art. 24 k.c.przenosi na pozwanego jedynie ciężar udowodnienia braku bezprawności jego działania. Udowodnienie samego faktu naruszenia dobra osobistego – w tym przypadku zdrowia – spoczywa zaś na powodzie zgodnie z ogólnymi zasadami dowodzenia. Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie 385k.p.c.orzekł jak w sentencji. Orzeczenie o kosztach wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym znajduje oparcie w § 6 pkt 7 w zw. z§ 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348).

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000063_2010_Uz_2010-04-07_001

III K 63/10

2010-04-07 02:00:00.0 CEST

2013-08-21 03:01:04.0 CEST

2016-11-07 15:46:35.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt IIIK 63/10 POSTANOWIENIE Dnia 7 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym Przewodniczący : SSO Marek Poteralski Protokolant: Wiktoria Gąsior przy udziale prokuratora Małgorzaty Siwek po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia 2010 r. sprawy : A. S. oskarżonego o czyny: - z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148§ 1 k.k. i art. 157§ 1 k.k. w zw. z art. 11§ 2 k.k. , - z art. 207§ 1 k.k. i art. 288§ 1 k.k. w zw. z art. 11§ 2 k.k. , - z art. 190§ 1 k.k. - z art. 224§

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000063" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xPublisher="pswiton" xToPage="1" xEditor="pswiton" xLang="PL" xYear="2010" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Patrycja Świtoń"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt IIIK 63/10</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 7 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący : SSO Marek Poteralski</xText> <xText/> <xText>Protokolant: Wiktoria Gąsior</xText> <xText/> <xText>przy udziale prokuratora Małgorzaty Siwek</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>sprawy : <xAnon>A. S.</xAnon></xText> <xText><xUx>oskarżonego o </xUx>czyny:</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§ 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink>,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207§ 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink>,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190§ 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 224;art. 224 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 224§ 2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226§ 1 k.k.</xLexLink>,</xText> <xText>- a nadto z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n o w i ł :</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>I na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 5 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie;</xBx></xText> <xText><xBx>II na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 100 k.k.</xLexLink> orzec przepadek dowodów rzeczowych wymienionych w piśmie Prokuratora Rejonowego z dnia 22 lutego 2010 r. pod <xLexLink xArt="art. 100 poz. 8;art. 100 poz. 9;art. 100 poz. 10;art. 100 poz. 11;art. 100 poz. 16" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">poz. 8, 9, 10, 11 oraz 16</xLexLink> w postaci: siekiery, noża, osełki, noża (sztyletu) oraz woreczka strunowego z zawartością amfetaminy;</xBx></xText> <xText><xBx>III na podstawie <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 231 § 1 k.p.k.</xLexLink> złożyć do depozytu sądowego dowody rzeczowe wymienione w piśmie Prokuratora Rejonowego z dnia 22 lutego 2010 r. pod <xLexLink xArt="art. 231 poz. 1;art. 231 poz. 2;art. 231 poz. 3;art. 231 poz. 4;art. 231 poz. 5;art. 231 poz. 6;art. 231 poz. 7;art. 231 poz. 12;art. 231 poz. 13;art. 231 poz. 14;art. 231 poz. 15" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">poz. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12, 13, 14 i 15</xLexLink>;</xBx></xText> <xText><xBx>IV na podstawie <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt. 2 k.p.k.</xLexLink> kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa;</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>22 lutego 2010 r. Prokuratura Rejonowa w Oleśnicy wniosła akt oskarżenia przeciwko <xAnon>A. S.</xAnon> o czyny z art. - z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§ 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink>, z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207§ 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink>, z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190§ 1 k.k.</xLexLink>, z <xLexLink xArt="art. 224;art. 224 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 224§ 2 k.k.</xLexLink>, z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226§ 1 k.k.</xLexLink>, a nadto z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.</xText> <xText>Jak wynika z odpisu skróconego aktu zgonu sześć dni po wniesieniu aktu oskarżenia tj. 28 lutego 2010 r. oskarżony zmarł. W związku z powyższym zachodzi negatywna przesłanka procesowa z <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 5 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Mając na uwadze powyższe na podstawie przepisów wymienionych w części wstępnej należało umorzyć postępowanie i na podstawie wyżej wskazanych przepisów orzec o dowodach rzeczowych przekazanych do dyspozycji Sądu oraz o kosztach postępowania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Poteralski

Patrycja Świtoń

Wiktoria Gąsior

Patrycja Świtoń

Sygn. akt IIIK 63/10 POSTANOWIENIE Dnia 7 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym Przewodniczący : SSO Marek Poteralski Protokolant: Wiktoria Gąsior przy udziale prokuratora Małgorzaty Siwek po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia 2010 r. sprawy :A. S. oskarżonego oczyny: - zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 148§ 1 k.k.iart. 157§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k., - zart. 207§ 1 k.k.iart. 288§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k., - zart. 190§ 1 k.k. - zart. 224§ 2 k.k. - zart. 226§ 1 k.k., - a nadto z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w przedmiocie umorzenia postępowania p o s t a n o w i ł : I na podstawieart. 17§1 pkt 5 k.p.k.umorzyć postępowanie; II na podstawieart. 100 k.k.orzec przepadek dowodów rzeczowych wymienionych w piśmie Prokuratora Rejonowego z dnia 22 lutego 2010 r. podpoz. 8, 9, 10, 11 oraz 16w postaci: siekiery, noża, osełki, noża (sztyletu) oraz woreczka strunowego z zawartością amfetaminy; III na podstawieart. 231 § 1 k.p.k.złożyć do depozytu sądowego dowody rzeczowe wymienione w piśmie Prokuratora Rejonowego z dnia 22 lutego 2010 r. podpoz. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12, 13, 14 i 15; IV na podstawieart. 632 pkt. 2 k.p.k.kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa; UZASADNIENIE 22 lutego 2010 r. Prokuratura Rejonowa w Oleśnicy wniosła akt oskarżenia przeciwkoA. S.o czyny z art. - zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 148§ 1 k.k.iart. 157§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k., zart. 207§ 1 k.k.iart. 288§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k., zart. 190§ 1 k.k., zart. 224§ 2 k.k., zart. 226§ 1 k.k., a nadto z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Jak wynika z odpisu skróconego aktu zgonu sześć dni po wniesieniu aktu oskarżenia tj. 28 lutego 2010 r. oskarżony zmarł. W związku z powyższym zachodzi negatywna przesłanka procesowa zart. 17§1 pkt 5 k.p.k. Mając na uwadze powyższe na podstawie przepisów wymienionych w części wstępnej należało umorzyć postępowanie i na podstawie wyżej wskazanych przepisów orzec o dowodach rzeczowych przekazanych do dyspozycji Sądu oraz o kosztach postępowania.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_K_000038_2010_Uz_2010-04-07_001

III K 38/10

2010-04-07 02:00:00.0 CEST

2013-09-10 03:01:02.0 CEST

2015-02-04 03:58:39.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 38/10 POSTANOWIENIE Dnia 07 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Aleksandra Borowska Prokurator Prokuratury Rejonowej – Sylwia Kaczmarek Po rozpoznaniu sprawy skazanego P. M. z wniosku ww. z dnia 28 stycznia 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego Postanawia I na podstawie art. 572 k.p.k. umorzyć postępowanie karne w przedmiocie wydania wyroku łącznego; II zwolnić skazan

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2010" xEditor="pswiton" xToPage="1" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000038" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 38/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 07 kwietnia 2010 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek</xText> <xText>Protokolant: Aleksandra Borowska</xText> <xText>Prokurator Prokuratury Rejonowej – Sylwia Kaczmarek</xText> <xText>Po rozpoznaniu sprawy skazanego <xBx><xAnon>P. M.</xAnon></xBx></xText> <xText>z wniosku ww. z dnia 28 stycznia 2010 r. (data wpływu)</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie karne w przedmiocie wydania wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zwolnić skazanego <xAnon>P. M.</xAnon> od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Skazany <xAnon>P. M.</xAnon> wniósł o połączenie kar wymierzonych mu wyrokami: Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście w sprawie II K 1031/05 oraz Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie III K 67/09</xText> <xText>Zgodnie z treścią przepisu <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> karę łączną orzeka się w przypadku, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstwa nim zapadł pierwszy co do niego wyrok. <xAnon>P. M.</xAnon> wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia w sprawie II K 1031/05 został skazany w dniu 09 października 2006r.</xText> <xText>Czyn za który został on skazany przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie III K 67/09 popełnił on w dniu 07 lipca 2008r. to jest w dniu już po tym jak został on skazany przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia.</xText> <xText>Tym samym w sprawie brak warunków formalnych do wydania wyroku łącznego obejmującego wskazane przez <xAnon>P. M.</xAnon> wyroki skazujące.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Wiązek

Patrycja Świtoń

Aleksandra Borowska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 38/10 POSTANOWIENIE Dnia 07 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Aleksandra Borowska Prokurator Prokuratury Rejonowej – Sylwia Kaczmarek Po rozpoznaniu sprawy skazanegoP. M. z wniosku ww. z dnia 28 stycznia 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego Postanawia I na podstawieart. 572 k.p.k.umorzyć postępowanie karne w przedmiocie wydania wyroku łącznego; II zwolnić skazanegoP. M.od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIE SkazanyP. M.wniósł o połączenie kar wymierzonych mu wyrokami: Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście w sprawie II K 1031/05 oraz Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie III K 67/09 Zgodnie z treścią przepisuart. 85 kkkarę łączną orzeka się w przypadku, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstwa nim zapadł pierwszy co do niego wyrok.P. M.wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia w sprawie II K 1031/05 został skazany w dniu 09 października 2006r. Czyn za który został on skazany przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie III K 67/09 popełnił on w dniu 07 lipca 2008r. to jest w dniu już po tym jak został on skazany przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia. Tym samym w sprawie brak warunków formalnych do wydania wyroku łącznego obejmującego wskazane przezP. M.wyroki skazujące. Z tych względów orzeczono jak na wstępie.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000000303_I_C_000794_2009_Uz_2010-04-15_001

I C 794/09

2010-04-15 02:00:00.0 CEST

2014-09-03 20:15:04.0 CEST

2017-01-15 15:50:00.0 CET

15450500

303

SENTENCE

Sygn. akt I C 794/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSO Agnieszka Jędrzejewska - Jaroszewicz Protokolant: Monika Likos po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Z. K. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości o zapłatę 1. powództwo oddala; 2. odstępuje od obciążenia powoda Z. K. obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0000303/C" xVolNmbr="000794" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Jolanta Sadoch" xPublisher="bgonera" xEditor="jsadoch" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Gonera"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt I C 794/09</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 15 kwietnia 2010 roku</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny</xBx></xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: <xBx>SSO Agnieszka Jędrzejewska - Jaroszewicz </xBx></xText> <xText>Protokolant: Monika Likos</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2010 roku w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>Z. K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości</xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText/> <xText><xBx>1.</xBx> powództwo oddala;</xText> <xText><xBx>2.</xBx> odstępuje od obciążenia powoda <xAnon>Z. K.</xAnon> obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów postępowania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Agnieszka Jędrzejewska-Jaroszewicz

Beata Gonera

Monika Likos

Jolanta Sadoch

Sygn. akt I C 794/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący:SSO Agnieszka Jędrzejewska - Jaroszewicz Protokolant: Monika Likos po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaZ. K. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości o zapłatę 1.powództwo oddala; 2.odstępuje od obciążenia powodaZ. K.obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów postępowania.

15/450500/0000303/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000000303_I_C_001280_2009_Uz_2010-04-16_001

I C 1280/09

2010-04-16 02:00:00.0 CEST

2014-09-03 20:15:04.0 CEST

2017-01-15 17:13:54.0 CET

15450500

303

SENTENCE

Sygn. I C 1280/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następujacym: Przewodniczący : SSr (del.) Alicja Fronczyk Protokolant : sekretarz sądowy Paulina Słowińska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa E. Ł. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości o zapłatę I. oddala powództwo, II. nie obciąża powoda E. Ł. kosztami procesu.

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0000303/C" xVolNmbr="001280" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Jolanta Sadoch" xPublisher="bgonera" xEditor="jsadoch" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Gonera"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sygn.<xBx> I C 1280/09</xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="left"> Dnia 16 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny</xText> <xText xALIGNx="left">w składzie następujacym:</xText> <xText xALIGNx="left"> Przewodniczący :<xBx> SSr (del.) Alicja Fronczyk </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> Protokolant : sekretarz sądowy Paulina Słowińska</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 roku w Warszawie</xText> <xText xALIGNx="left">na rozprawie</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa <xBx> <xAnon>E. Ł.</xAnon></xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx> o zapłatę </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">I. oddala powództwo,</xText> <xText xALIGNx="left">II. nie obciąża powoda <xAnon>E. Ł.</xAnon> kosztami procesu.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

SSr () Alicja Fronczyk

Beata Gonera

sekretarz sądowy Paulina Słowińska

Jolanta Sadoch

Sygn.I C 1280/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następujacym: Przewodniczący :SSr (del.) Alicja Fronczyk Protokolant : sekretarz sądowy Paulina Słowińska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaE. Ł. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Sprawiedliwości o zapłatę I. oddala powództwo, II. nie obciąża powodaE. Ł.kosztami procesu.

15/450500/0000303/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

150500000000503_I_ACa_000026_2010_Uz_2010-04-09_001

I ACa 26/10

2010-04-09 02:00:00.0 CEST

2013-10-29 02:01:01.0 CET

2015-10-27 12:22:06.0 CET

15050000

503

DECISION, REASON

Sygn. akt. I A Ca 26/10 POSTANOWIENIE Dnia 9 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Janusz Leszek Dubij Sędziowie : SA Małgorzata Dołęgowska (spr.) : SA Bogusław Dobrowolski Protokolant : Iwona Aldona Zakrzewska po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2010 r. w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwa A. R. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu w O. o zapłatę i ustalenie na skutek apelacji powoda i pozwa

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Basiel" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2010" xEditor="ilach" xToPage="10" xPublisher="bbasiel" xFlag="published" xEditorFullName="Izabela Lach" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/050000/0000503/ACa" xVolNmbr="000026"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt. I A Ca 26/10</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 9 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący : SSA Janusz Leszek Dubij</xText> <xText>Sędziowie : SA Małgorzata Dołęgowska (spr.)</xText> <xText>: SA Bogusław Dobrowolski </xText> <xText>Protokolant : Iwona Aldona Zakrzewska</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2010 r. w Białymstoku</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon>A. R.</xAnon> </xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx>Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu w <xAnon>O.</xAnon> </xBx></xText> <xText><xBx>o zapłatę i ustalenie</xBx></xText> <xText>na skutek apelacji <xBx>powoda i pozwanego</xBx></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie</xText> <xText>z dnia 9 listopada 2009 r., sygn. akt I C 275/09</xText> <xText/> <xText><xBx>p o s t a n a w i a:</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>I. uchylić zaskarżony wyrok i pozew odrzucić;</xBx></xText> <xText><xBx>II. odstąpić od obciążania powoda kosztami procesu za obie instancje.</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód - <xAnon>A. R.</xAnon> wniósł przeciwko pozwanemu - Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego <xAnon>P.</xAnon> Terenowej w <xAnon>I.</xAnon> o ustalenie, że pozwany miał obowiązek wystawienia decyzji określających podleganie powoda ubezpieczeniom społecznym od 01.01.1999 r. oraz o zasądzenie kwoty 113.000 złotych z odsetkami za zwłokę, tytułem odszkodowania za szkodę wywołaną opóźnieniem wydania tych decyzji oraz tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych związanych z pozbawieniem go możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.</xText> <xText>W uzasadnieniu żądania podał, że dochodzona przez niego kwota 113.000 złotych stanowi między innymi odszkodowania za konieczności uiszczania zaległych składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za okres od 01.01.1999 r. do 01.02.2007 r., a co wynikło z zaniechania obowiązków służbowych pracowników pozwanego (k. 14).</xText> <xText>Pozwany - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego <xAnon> Oddział (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>, wniósł o odrzucenie pozwu, w przypadku nie uwzględnienia tego wniosku o oddalenie powództwa.</xText> <xText>W uzasadnieniu podał, że pozew powinien być odrzucony, skoro bowiem powód nie zgadza się z wyliczeniem składek, to pozwanym powinien być Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie pozwany - Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, ponadto podał, że sprawa pomiędzy powodem, a pozwanym, w przedmiocie ubezpieczenia społecznego, została ostatecznie rozstrzygnięta prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22.08.2005 r. Pozwany podniósł także, że powód pozwał placówkę terenową KRUS w <xAnon>I.</xAnon>, która nie posiada zdolności sądowej, nie zaś Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 09.11.2009 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>odmówił odrzucenia pozwu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 24.102 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 04.05.2009 r. do dnia zapłaty;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>oddalił powództwo o zapłatę w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>zniósł wzajemnie koszty procesu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>wyłączył do odrębnego rozpoznania sprawę o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.</xText> </xUnit> <xText>Sąd ten ustalił, że powód od 1982 r. prowadził z przerwami działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług tapicerskich. W dniu 20.09.1995 r. działalność powoda została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej. W 1992 r. powód nabył gospodarstwo rolne o powierzchni 77 arów, zabudowane budynkiem mieszkalnym i gospodarczymi, które stopniowo powiększał, i w grudniu 1997 r. powierzchnia nabytych przez niego użytków rolnych objęła obszar powyżej 1 ha przeliczeniowego. Wobec powyższego, powód zgłosił się do placówki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w <xAnon>I.</xAnon>, gdzie uzyskał informacje, o dokumentach jakie powinien złożyć, aby podlegać ubezpieczeniu społecznym rolników. W tym czasie podlegał ubezpieczeniu społecznemu jako prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. W okresie od 09.12.1997 r. do 07.01.1998 r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim i pobierał zasiłek chorobowy i z tego powodu był zwolniony z obowiązku opłacania składek do ZUS-u. Od 08.01.1998 r. powód zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, a w dniu 12.02.1998 r. złożył w <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon> wniosek o objęcie go i jego żony ubezpieczeniem społecznym rolników. W zgłoszeniu powód zaznaczył, że podlega ubezpieczeniu rolników od 01.12.1997 r., natomiast nie podał, że podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu. W dniu 26.02.1998 r. kierownik <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon>, z upoważnienia Prezesa, wydał decyzję, w której stwierdził podleganie powoda i jego żony ubezpieczeniu społecznemu rolników od 01.12.1997 r. Następnie, jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego, w dniu 25.11.1998 r. powód złożył w <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon> pismo informujące, że z dniem 02.12.1998 r. wznawia działalność gospodarczą i do pisma dołączył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej od 1995 r. W dniu 11.01.1999 r. powód poinformował zaś pisemnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych w <xAnon>B.</xAnon>, że od 02.12.1998 r. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników i że rezygnuje z ubezpieczenia w ZUS-ie „od początku tego roku".</xText> <xText>Z dalszych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że w 2004 r., w związku z wejściem w życie zmian do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink>, akta powoda zostały poddane szczegółowej analizie celem weryfikacji zasadności pozostawania w ubezpieczeniu w KRUS. W ramach tego postępowania wezwano powoda do złożenia zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o okresie zawieszenia działalności gospodarczej oraz zaświadczenia z ZUS-u o okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej od 1995 r. działalności gospodarczej. Po zakończeniu przedmiotowego postępowania, w dniu 31.01.2005 r. Kierownik <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon>, z upoważnienia Prezesa, wydał dwie decyzje dotyczące powoda. W pierwszej stwierdził podleganie powoda ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 08.01.1998 r., w drugiej zaś stwierdził ustanie tego ubezpieczenia od 01.01.1999 r. Na skutek odwołania się powoda od powyższych decyzji Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VII Wydział Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22.08.2005 r. oddalił odwołanie powoda. Natomiast wyrokiem z dnia 06.02.2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego.</xText> <xText>W konsekwencji powyższego, decyzją z dnia 23.02.2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>B.</xAnon> określił stan należności powoda z tytułu zaległych składek na łączną kwotę 105.297,57 złotych, w tym kwotę 41.823,32 złotych tytułem składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres 01/99 - 01/07, kwotę 11.254,66 złotych tytułem składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 06/99 - 01/07, kwotę 2.987,59 złotych tytułem składek na Fundusz Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 01/99 - 01/07 oraz kwotę 49.232 złotych tytułem odsetek za zwłokę na dzień 20.02.2009 r.</xText> <xText>W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 36" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">art. 36 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink> Prezes Kasy, lub osoba przez niego upoważniona, wydaje decyzje w sprawach podlegania ubezpieczeniu lub ustania ubezpieczenia. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 39;art. 39 ust. 4" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">art. 39 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink> w razie zmiany stanu faktycznego lub stanu prawnego, na podstawie którego wydano decyzję o ustaleniu podlegania ubezpieczeniu, wydaje się nową decyzją w tej sprawie. W myśl art. 44 ust. 2 przedmiotowej ustawy prawo do świadczeń z ubezpieczenia lub ich wysokość ustala się ponownie, na wniosek lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.</xText> <xText>Pozwany, według Sądu Okręgowego, powyższego obowiązku nie wykonał, pomimo przedstawienia nowego dowodu i ujawnienia nowych okoliczności przez powoda. W dniu 25.11.1998 r. powód złożył w <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon> pismo informujące, że z dniem 02.12.1998 r. wznawia działalność gospodarczą. Do pisma tego dołączył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej od 1995 r. Pismo powyższe wraz z załączonym dokumentem, zdaniem Sądu pierwszej instancji, niewątpliwie miało wpływ na ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników, bowiem wynikało z przedłożonych dokumentów, że powód prowadził działalność gospodarczą w okresie, za który został objęty także ubezpieczeniem społecznym rolników, co stanowiło nową okoliczność w stosunku do oświadczenia powoda złożonego w zgłoszeniu do ubezpieczenia. Z uwagi bowiem na podleganie powoda ubezpieczeniu społecznym z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej m.in. w okresie od 01.12.1997 r. do 07.01.1998 r. nie mógł on w tym czasie podlegać ubezpieczeniu społecznym rolników. Nie został także spełniony warunek nieprzerwanego roku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, zgodnie z <xLexLink xArt="art. 5 a" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink> w brzmieniu obowiązującym przed dniem 02.05.2004 r., co miało znaczenie przy wznowieniu przez powoda pozarolniczej działalności gospodarczej, gdyż spowodowało to wyłączenie go z ubezpieczenia społecznego rolników z końcem IV kwartału 1999 r.</xText> <xText>Sąd podkreślił, że dopiero w 2004 r., gdy akta powoda poddane zostały szczegółowej analizie, ujawniono nieścisłości, które skutkowały wydaniem przedmiotowych decyzji. Sąd Okręgowy wskazał, że sam pozwany w piśmie z dnia 17.05.2005 r. kierowanym do powoda przyznał, że placówka w <xAnon>I.</xAnon> nie wykazała dostatecznej staranności w ustaleniu, czy rzeczywiście w dniu 01.12.1997 r. powód miał prawo do podlegania ubezpieczeniu rolniczemu, a w konsekwencji, czy w dniu wznowienia działalności gospodarczej miał za sobą pełny rok podlegania temu ubezpieczeniu i czy spełniał warunki do pozostania w ubezpieczeniu.</xText> <xText>Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że z uwagi na bezprawne zaniechanie pozwanego, dopiero w dniu 31.01.2005 r. Kierownik <xAnon>P.</xAnon> Terenowej KRUS w <xAnon>I.</xAnon>, z upoważnienia Prezesa, wydał decyzję o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników wobec powoda od dnia 01.01.1999 r. W związku z tą decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>B.</xAnon> w dniu 23.02.2009 r. wydał decyzję, w której określił stan zaległości powoda z tytułu należnych składek na ubezpieczeni społeczne.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego szkodą powstałą w wyniku bezprawnego zaniechania pozwanego jest kwota odsetek ustalona przez ZUS. W wyniku zachowania pozwanego powstał po stronie powoda uszczerbek w jego majątku - obowiązek zapłaty odsetek za nieterminowe uiszczanie składek na ubezpieczenie społeczne. Niezasadnym, zdaniem Sądu, było natomiast żądanie powoda zapłaty przez pozwanego całej kwoty ustalonej przez ZUS, bowiem obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne powstał niezależnie od zachowania się pozwanego. Powód w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej podlegał pozarolniczemu ubezpieczeniu społecznemu i był obowiązany do uiszczania składek. Sąd wskazał, że w zawartej przez powoda i Zakład Ubezpieczeń Społecznych umowie z dnia 14.04.2009 r. powód zobowiązał się do zapłaty tytułem odsetek za nieterminowe uiszczanie składek kwoty 48.204 złotych i w związku z tym taką kwotę przyjął jako udowodnioną wysokość szkody. Jednocześnie Sąd doszedł jednak do przekonania, że powód w równym co pozwany stopniu przyczynił się do powstania powyższej szkody. W zgłoszeniu do ubezpieczenia powód bowiem nie podał, że w dniu 01.12.1997 r., gdy stał się właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni ponad 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych, podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu. Dlatego <xAnon>P.</xAnon> KRUS w <xAnon>I.</xAnon>, z uwagi na brak w dokumentacji informacji o prowadzeniu przez powoda pozarolniczej działalności gospodarczej, wydała w dniu 26.02.1998 r. decyzję ustalającą podleganie powoda ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 1.12.1997 r.</xText> <xText>W związku z powyższym Sąd przyjął, że powód w 50% przyczynił się do powstania szkody i obniżył wysokość szkody 48.204 złotych o 50%, tj. do kwoty 24.102 złotych i na podstawie <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> (w brzmieniu sprzed 1 września 2004 r.) w związku z cytowanymi wyżej przepisami <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink>, zasądził od pozwanego na rzecz powoda powyższą kwotą z ustawowymi odsetkami od dnia 4.05.2009r., tj. od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu wobec braku dowodów wcześniejszych wezwań do zapłaty. W pozostałej części Sąd powództwo o odszkodowanie oddalił jako niezasadne.</xText> <xText>Sąd oddalił także żądanie powoda zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie jego dobra osobistego poprzez pozbawienie go możliwości prowadzenia pozarolniczej działalności, czym naruszono jego wolność wyboru. Zdaniem Sądu, powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu, aby pozwany faktycznie naruszył jego dobra osobiste.</xText> <xText>Co do żądania powoda ustalenia obowiązku wydania przez Prezesa KRUS decyzji, Sąd przekazał w tym zakresie sprawę Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie bowiem z <xLexLink xArt="art. 36;art. 36 ust. 3" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">art. 36 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink>, w przypadku niewydania decyzji przysługuje odwołanie do Sądu, w terminach i na zasadach określonych w przepisach <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> o postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, jako właściwemu rzeczowo do jej rozpoznania.</xText> <xText>Ostatecznie, Sąd uznał także za niezasadny wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu w niniejszej sprawie. Podkreślił, że w sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek wymienionych w przepisie <xLexLink xArt="art. 199;art. 199 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 199 § 1 k.p.c.</xLexLink> Podkreślił przy tym, że wbrew twierdzeniom pozwanego zawartym w odpowiedzi na pozew, powód domagał się od pozwanego odszkodowania, a nie kwestionował wysokości naliczonych przez ZUS składek. W związku z tym przedmiot sprawy rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, sygn. akt VII U 1628/05 nie jest tożsamy z przedmiotem niniejszej sprawy, w której powód dochodzi zapłaty od pozwanego odszkodowania. Sąd Okręgowy podkreślił również, że powód w pozwie wskazał, że pozywa Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a <xAnon>P.</xAnon> w <xAnon>I.</xAnon> wskazał jako jednostkę osoby, z działalnością, której wiąże się dochłodzone roszczenie, celem ustalenia właściwości miejscowej Sądu. Zgodnie zaś z <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 ust. 1" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">art. 2 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink> ubezpieczenie realizuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Powód zatem właściwie oznaczył osobę pozwaną. W związku z powyższym Sąd odmówił odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie.</xText> <xText/> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył zarówno powód jak i pozwany.</xText> <xText>Powód swoją apelację skierował przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie III wyroku, zarzucając mu ustalenie, że niezależnie od decyzji organów rentowych dotyczących objęcia go ubezpieczeniem społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie zrezygnowałby z prowadzenia działalności pozarolniczej, podczas gdy dochody jakie przynosiła prowadzona przez niego działalność były bardzo niskie w porównaniu do obciążających go składek na ubezpieczania społeczne wnoszonych do ZUS – u.</xText> <xText>W związku z powyższym powód wniósł o zmianę wyroku i zasądzenie całej kwoty żądanego w pozwie odszkodowania, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (k. 197).</xText> <xText>Pozwany, przedmiotowy wyrok zaskarżył również w części tj. w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II, uznającym powództwo na kwotę 24.102 złotych oraz w punktach IV i V wyroku zarzucając mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c</xLexLink>, polegającą na zastosowaniu tego artykułu w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.09.2004 r. w przypadku gdy w przedmiotowej sprawie zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28.11.2008 r., sygn. V CSK 271/08, wobec tego, że powód wywodzi roszczenie odszkodowawcze ze zdarzeń powstałych przed wejściem w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20041621692" xTitle="Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692">ustawy z dnia 17.06.2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw</xLexLink> roszczenie, to należy oceniać przez pryzmat <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § k.c.</xLexLink> w brzmieniu sprzed dnia 01.09.2004 r., rozumianego w ten sposób, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, co w konsekwencji w niniejszej sprawie, przy braku stwierdzenia niezgodnego z prawem działania pracownika KRUS, a jedynie nie dowiedzionego domniemania przez Sąd I instancji zaniechania działania KRUS, powinno skutkować oddaleniem powództwa w całości,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c.</xLexLink> poprzez błędne i niezgodne ze stanem faktycznym ustalenia polegające na uznaniu, iż powód poniósł szkodę w wysokości odsetek zawartych w decyzji ZUS w wysokości 48.204 zł, podczas gdy jak sam przyznał dotychczas zapłacił jedynie kwotę 900 zł na rzecz ZUS i zaprzestał dalszego wywiązywania się z układu ratalnego, tym samym rzeczywiście poniesiona przez niego szkoda nie przekracza kwoty 900 zł, a przyznanie odszkodowania w wyższej kwocie prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powoda, gdyż jak na razie szkoda jest wyłącznie abstrakcyjna wynikająca z decyzji ZUS, która to decyzja w każdej chwili może zostać zmieniona, przy czym istnieje bardzo realna możliwość, że ZUS umorzy zaległe odsetki albo w ogóle postępowanie w sprawie zapłaty zaległych składek ulegnie umorzeniu. Nawet przy uznaniu, iż jest to szkoda, Sąd niewłaściwie ją obliczył licząc odsetki na dzień 20.02.2009 r. i za okres do stycznia 2007 r., a więc dawno po dniu 31.01.2005 r., kiedy to KRUS wydawał ostatnie swoje decyzje w sprawie powoda, a po tym dniu jako, że powód został wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników pozwany nie był zobowiązany do wydawania żadnych decyzji wobec powoda,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 2009 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 ze zm.) polegające na wyłączeniu do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, podczas gdy przepis ten dotyczy osoby ubezpieczonej w KRUS, w sytuacji gdy wcześniej wszystkie decyzje wobec powoda zostały wydane, a ponadto nie składał on w KRUS jakiegokolwiek nowego wniosku o wydanie jakiejkolwiek decyzji, tym samym nie może być mowy o bezczynności KRUS polegającej na niewydaniu jakiejś decyzji, jak niezasadnie sugeruje Sąd I instancji, co tym samym w konsekwencji czyni wyłączenie do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych bezprzedmiotowym.</xText> </xUnit> <xText>Mając na uwadze powyższe zarzuty, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz uchylenie postanowienia o wyłączeniu do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, przy obciążeniu powoda kosztami postępowania za obie instancje według norm przepisanych.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>W sprawie nie zachodzi konieczność merytorycznego badania prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, bowiem prowadzone przed tym Sądem postępowanie toczyło się w warunkach nieważności (<xLexLink xArt="art. 379;art. 379 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 379 pkt 2 kpc</xLexLink>).</xText> <xText>Z treści pozwu jednoznacznie wynika, że jako stronę pozwaną powód wskazał Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego <xAnon>P.</xAnon> Terenową w <xAnon>I.</xAnon>. W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że podmiot wskazany przez powoda nie posiada zdolności sądowej i w sprawie pozwanym powinien być Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ostatecznie, Sąd Okręgowy jako stronę pozwaną wskazał w wyroku Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Odział <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText>Pomijając samą ocenę prawidłowości postępowania Sądu Okręgowego, który samodzielnie, bez wniosku powoda, zmienił oznaczanie strony pozwanej, wskazać należy, że ani Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Odział <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon>, ani jej <xAnon>P.</xAnon> Terenowa w <xAnon>I.</xAnon>, nie posiadają zdolności sądowej, co wyklucza ich udział w sprawie w charakterze strony.</xText> <xText>Rozwijając powyższe stanowisko zauważyć należy, że krąg podmiotów, które mają zdolność sądową wyznacza przepis <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 64 § 1 i 2 k.p.c.</xLexLink>, zaliczając do nich osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, a którym ustawa przyznaje zdolność prawną oraz organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej. Niekiedy ustawodawca uznaje zdolność sądową pewnych podmiotów, którym poza tym nie przysługuje zdolność prawna np. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (<xLexLink xArt="art. 479(29);art. 479(29) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>29</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink>), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (<xLexLink xArt="art. 479(50);art. 479(50) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>50 </xSUPx>§ 1 k.p.c.</xLexLink>), Prezes Urzędu <xAnon> (...)</xAnon> Elektronicznej (<xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 § 1 k.p.c.</xLexLink>), Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (<xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 § 1 k.p.c.</xLexLink>), pracodawcom i organom rentowym (<xLexLink xArt="art. 460;art. 460 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 460 § 1</xLexLink>), organom państwowym w zakresie żądania wykonania polecenia (<xLexLink xArt="art. 894;art. 894 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 894 § 2 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 985;art. 985 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 985 zd. 2 k.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Pozycję ustrojową Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego określa <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910070024" xTitle="Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24">ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników</xLexLink> (j.t.: Dz.U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 z zm.). Z przepisu art. 2 tej ustawy wynika, że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego realizuje ubezpieczenia. Przepis art. 59 ust. 3 ustawy wskazuje natomiast, że Kasą kieruje Prezes, który jest centralnym organem administracji rządowej, podległym ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi (art. 2 ust. 2). W żadnym miejscu ustawa nie przyznaje jednak Kasie zdolności prawnej, ani zdolności sądowej.</xText> <xText>Nie będąc zatem ani osobą prawną, ani jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, ani też organizacją społeczną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 64 § 2 k.p.c.</xLexLink>, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie ma zdolności do uczestnictwa w postępowaniu w charakterze strony.</xText> <xText>Zaznaczyć przy tym należy, że z treści przepisu <xLexLink xArt="art. 460;art. 460 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 460 § 1 k.p.c.</xLexLink>, wynika wprawdzie zdolność sądowa organów realizujących ubezpieczenia, ale obejmuje ona jedynie postępowania związane z ubezpieczeniami społecznymi. Ponadto, zdolność tę ustawa przyznaje Prezesowi Kasy, a nie jej samej (<xLexLink xArt="art. 476;art. 476 § 4;art. 476 § 4 pkt. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 476 § 4 pkt 3 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Powyższe ustalenie, co do braku zdolności sądowej wskazanej przez powoda strony pozwanej, nie może prowadzić do wniosku, że w niniejszej sprawie nie występuje podmiot, przeciwko któremu powód mógłby skierować swoje roszczenie. Ustalając bowiem, że żądanie powoda związane jest z działaniem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na czele której stoi Prezes, jako centralny organ administracji rządowej, podległy ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi, uznać należało, że pozwanym w sprawie powinien być Skarb Państwa – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, reprezentowany przez Prezesa Kasy (<xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 67 § 2 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Ponieważ jednak powód, jako stronę pozwaną wskazał podmiot nie posiadający zdolności sądowej, Sąd Apelacyjny zmuszony był uchylić wyrok Sądu pierwszej instancji i odrzucić pozew. Przy tym zauważyć należy, że chociaż brak zdolności sądowej pozwanego nie został podniesionych w apelacji żadnej ze stron, fakt ten Sąd odwoławczy zobowiązany był uwzględnić z urzędu (<xLexLink xArt="art. 378" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 378 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Motywując powyższe rozstrzygnięcie wskazać także należy, że w sprawie nie zachodziły podstawy do sprostowania oznaczenia strony pozwanej, poprzez wskazanie, iż jest nią Skarb Państwa.</xText> <xText>Uzasadniając to stanowisko w szczególności wyjaśnić trzeba, że w rozpatrywanym przypadku nie mógł znaleźć zastosowania przepis <xLexLink xArt="art. 70;art. 70 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 70 § 1 k.p.c.</xLexLink>, zgodnie z którym, jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, Sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. Możliwość uzupełnienia braków zdolności sądowej na podstawie przywołanego powyższej przepisu odnosi się bowiem jedynie do podmiotu będącego stroną procesową. Bezwzględną przesłanką uzupełnienia braku jest zachowanie tożsamości stron, tj. zachowanie takiego stanu rzeczy, w którym zarówno przed uzupełnieniem, jak i po uzupełnieniu braku zdolności sądowej stroną pozostaje ten sam podmiot. W rozważanym wypadku warunek ten nie zostałby spełniony. Uznanie bowiem, że pozwana Kasa nie ma zdolności procesowej i wezwanie w jej miejsce wyposażonego w tę zdolność Skarbu Państwa prowadziłoby do zmiany podmiotowej po stronie pozwanej.</xText> <xText>W orzecznictwie jak i doktrynie przyjmuje się natomiast, że powód, na którym ciąży obowiązek oznaczenia strony pozwanej, może uściślić jej oznaczenie wówczas, jeżeli nie prowadzi ono do naruszenia tożsamości stron, a pierwotne, mylne oznaczenie w pozwie strony pozwanej nie daje samo przez się podstawy do odrzucenia pozwu, gdyż z przebiegu procesu ewidentnie widoczne jest, kogo powód miał właściwie zamiar pozwać (wyrok SN z dnia 22.06.2006 r., V CSK 139/06, opubl. LEX nr 196953). Ponadto, w wyroku z dnia 18.06.1998 r., (II CKN 817/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 16), Sąd Najwyższy stwierdził, że uściślenie oznaczenia strony w wyroku dopuszczalne jest w trybie przepisu <xLexLink xArt="art. 350" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 350 k.p.c</xLexLink> także przez Sąd drugiej instancji.</xText> <xText>Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy, wskazać należy, że jeżeli z dotychczasowego przebiegu procesu jednoznacznie wynikałoby, że pozew skierowany jest przeciwko Skarbowi Państwa, a powód jedynie omyłkowo, jako pozwanego wskazał jednostkę organizacyjną Skarbu Państwa, z którą związane jest dochodzone przez niego roszczenie, to co do zasady, możliwe byłoby uściślenie przez niego oznaczenia strony pozwanej. To z kolei dawałoby Sądowi odwoławczemu podstawę do sprostowania tego oznaczenia, w trybie przepisu <xLexLink xArt="art. 350;art. 350 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 350 § 1 k.p.c.</xLexLink>, w wyroku Sąd pierwszej instancji. Zaznaczyć jednak należy, że nie jest to dopuszczalne w sytuacji, gdy żądanie oparte zostało na kategorycznym twierdzeniu powoda, iż jednostka wskazana jako strona pozwana jest podmiotem odrębnym od Skarbu Państwa (por. uchwała SN z dnia 19.04.2001 r. III CZP 10/01, opubl. OSNC 2001 r. Nr 10, poz. 147, wyrok SN z dnia 28.11.2006 r., IV CSK 176/06, opubl. Biul. SN 2007 r. Nr 2 poz. 13). W takiej sytuacji, modyfikując z urzędu oznaczenie strony pozwanej, Sąd działałby wbrew stanowisku powoda, który generalnie posiada wyłączną możliwość wskazania pozwanego.</xText> <xText>W kontekście powyższego, w orzecznictwie sądowym szczególną uwagę zwraca się na sytuację, gdy powód, który nie korzysta z pomocy profesjonalnego pełnomocnika wskazuje w pozwie, jako stronę pozwaną nie Skarb Państwa, a jego jednostkę organizacyjną bez zdolności sądowej. Z postępowania powoda, wynika jednak, że takie określenie przez niego strony pozwanej nie ma charakteru stanowczego, co może oznaczać, iż nie posiada on wiedzy, co do tego, że pozwanym powinien być Skarb Państwa. Mianowicie w judykaturze podkreśla się, że skoro, z przepisu <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 zd. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 202 zd. 2 k.p.c.</xLexLink> wyraźnie wynika, iż okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również brak zdolności procesowej Sąd bierze pod rozwagę z urzędu, w każdym stanie sprawy, Sąd ma również obowiązek podjęcia określonych czynności procesowych, zmierzających do wyjaśnienia statusu prawnego strony pozwanej, która nie ma zdolności sądowej. Realizacja tego obowiązku pierwszorzędnie sprowadza się zaś do udzielenia powodowi, stosownie do <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 5 k.p.c.</xLexLink>, niezbędnych pouczeń, co do możliwości określenia strony pozwanej. W sytuacji, gdyby powód, pomimo wskazania na możliwość rozważenia zmiany oznaczenia strony na Skarb Państwa, nadal wskazywał jako pozwanego jednostkę nie posiadającą zdolności sądowej, wówczas zastosowanie winien znaleźć przepis <xLexLink xArt="art. 199;art. 199 § 1;art. 199 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.</xLexLink> Jak już bowiem wyżej wskazano, Sąd nie jest władny oznaczyć Skarbu Państwa jako strony pozwanej wówczas, gdy żądanie oparte zostało na twierdzeniu, że jednostka określona jako strona pozwana jest podmiotem odrębnym od Skarbu Państwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.05.2008 r. II CSK 10/08, LEX nr 420377).</xText> <xText>Natomiast gdyby powód wskazał Skarb Państwa jako stronę, a dotychczasowego pozwanego określił jako jednostkę organizacyjną, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, to przyjmuje się, że jest to dopuszczalne sprecyzowanie oznaczenia strony – nie prowadzące do zmiany jej tożsamości (postanowienia SN z dnia 09.07.2009 r., III CZP 45/09, opubl. OSNC-ZD 2009 r. Nr 4, poz. 113; z dnia 04.02.2004 r., I CK 342/03, opubl. LEX nr 467459; z dnia 08.01.2003 r. II CKN 90/02, opubl. LEX nr 77068).</xText> <xText>Oceniając pogląd wyrażony w powyższym orzecznictwie nie można bezsprzecznie przyjąć, aby sprostowanie w orzeczeniu Sądu oznaczenia strony pozwanej wskazanej przez powoda mogło nastąpić w trybie przepisu <xLexLink xArt="art. 350" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 350 k.p.c.</xLexLink> Nie budzi bowiem wątpliwości, że dopuszczalność sprostowania niedokładności, jest możliwe jedynie wówczas, gdy wynika z niestaranności samego Sądu, a nie strony.</xText> <xText>Niezależnie jednak od powyższego, stwierdzić należy, że i tak w sprawie nie zachodzą podstawy do pouczania powoda o statusie prawnym pozwanej przez niego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jak również sprostowania oznaczenia strony pozwanej.</xText> <xText>Wprawdzie w niniejszej sprawie powód występował samodzielnie, bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika, to jednak kwestia zdolności sądowej pozwanej Kasy została w trakcie postępowania wyjaśniona. Wskazać tu przede wszystkim należy, na pismo procesowe pozwanego – odpowiedź na apelację powoda (k. 185 – 186), w którym wyraźnie wskazał on, że w sprawie jako strona pozwana powinien występować Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczania <xAnon> (...)</xAnon>. Co więcej, popierając swoje stanowisko pozwany przedłożył postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie, odrzucającego wniosek Kasy Rolniczego Ubezpieczania <xAnon> (...)</xAnon> o wpis hipoteki przymusowej, ze względu na brak po stronie wnioskodawcy zdolności sądowej (k. 187 – 189). Pomimo powyższych twierdzeń pozwanego powód nie zmienił stanowiska w sprawie, tylko nadal popierał powództwo przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Przyjąć, zatem należy, że kategorycznie obstawał przy zapatrywaniu, że pozwany został określony prawidłowo. Trudno zaś uznać, aby w ramach realizacji obowiązku pouczania strony, co do czynności procesowych (<xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 5 k.p.c.</xLexLink>), Sąd wprost wskazał jej, kto powinien występować w sprawie w charakterze pozwanego.</xText> <xText>Końcowo zaznaczyć należy, że odrzucenie pozwu w niniejszej sprawie nie zamyka powodowi drogi do ponownego wytoczenia powództwa o te same roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa.</xText> <xText>W związku z powyższy na mocy przepisu <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 3 k.p.c.</xLexLink> orzeczono jak w wyroku.</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Janusz Leszek Dubij

Barbara Basiel

Iwona Aldona Zakrzewska

Izabela Lach

Sygn. akt. I A Ca 26/10 POSTANOWIENIE Dnia 9 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Janusz Leszek Dubij Sędziowie : SA Małgorzata Dołęgowska (spr.) : SA Bogusław Dobrowolski Protokolant : Iwona Aldona Zakrzewska po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2010 r. w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwaA. R. przeciwkoKasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu wO. o zapłatę i ustalenie na skutek apelacjipowoda i pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 9 listopada 2009 r., sygn. akt I C 275/09 p o s t a n a w i a: I. uchylić zaskarżony wyrok i pozew odrzucić; II. odstąpić od obciążania powoda kosztami procesu za obie instancje. UZASADNIENIE Powód -A. R.wniósł przeciwko pozwanemu - Kasie Rolniczego Ubezpieczenia SpołecznegoP.Terenowej wI.o ustalenie, że pozwany miał obowiązek wystawienia decyzji określających podleganie powoda ubezpieczeniom społecznym od 01.01.1999 r. oraz o zasądzenie kwoty 113.000 złotych z odsetkami za zwłokę, tytułem odszkodowania za szkodę wywołaną opóźnieniem wydania tych decyzji oraz tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych związanych z pozbawieniem go możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. W uzasadnieniu żądania podał, że dochodzona przez niego kwota 113.000 złotych stanowi między innymi odszkodowania za konieczności uiszczania zaległych składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za okres od 01.01.1999 r. do 01.02.2007 r., a co wynikło z zaniechania obowiązków służbowych pracowników pozwanego (k. 14). Pozwany - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia SpołecznegoOddział (...)wO., wniósł o odrzucenie pozwu, w przypadku nie uwzględnienia tego wniosku o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podał, że pozew powinien być odrzucony, skoro bowiem powód nie zgadza się z wyliczeniem składek, to pozwanym powinien być Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie pozwany - Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, ponadto podał, że sprawa pomiędzy powodem, a pozwanym, w przedmiocie ubezpieczenia społecznego, została ostatecznie rozstrzygnięta prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22.08.2005 r. Pozwany podniósł także, że powód pozwał placówkę terenową KRUS wI., która nie posiada zdolności sądowej, nie zaś Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wyrokiem z dnia 09.11.2009 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie: I odmówił odrzucenia pozwu; II zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 24.102 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 04.05.2009 r. do dnia zapłaty; III oddalił powództwo o zapłatę w pozostałej części; IV zniósł wzajemnie koszty procesu; V wyłączył do odrębnego rozpoznania sprawę o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Sąd ten ustalił, że powód od 1982 r. prowadził z przerwami działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług tapicerskich. W dniu 20.09.1995 r. działalność powoda została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej. W 1992 r. powód nabył gospodarstwo rolne o powierzchni 77 arów, zabudowane budynkiem mieszkalnym i gospodarczymi, które stopniowo powiększał, i w grudniu 1997 r. powierzchnia nabytych przez niego użytków rolnych objęła obszar powyżej 1 ha przeliczeniowego. Wobec powyższego, powód zgłosił się do placówki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wI., gdzie uzyskał informacje, o dokumentach jakie powinien złożyć, aby podlegać ubezpieczeniu społecznym rolników. W tym czasie podlegał ubezpieczeniu społecznemu jako prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. W okresie od 09.12.1997 r. do 07.01.1998 r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim i pobierał zasiłek chorobowy i z tego powodu był zwolniony z obowiązku opłacania składek do ZUS-u. Od 08.01.1998 r. powód zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, a w dniu 12.02.1998 r. złożył wP.Terenowej KRUS wI.wniosek o objęcie go i jego żony ubezpieczeniem społecznym rolników. W zgłoszeniu powód zaznaczył, że podlega ubezpieczeniu rolników od 01.12.1997 r., natomiast nie podał, że podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu. W dniu 26.02.1998 r. kierownikP.Terenowej KRUS wI., z upoważnienia Prezesa, wydał decyzję, w której stwierdził podleganie powoda i jego żony ubezpieczeniu społecznemu rolników od 01.12.1997 r. Następnie, jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego, w dniu 25.11.1998 r. powód złożył wP.Terenowej KRUS wI.pismo informujące, że z dniem 02.12.1998 r. wznawia działalność gospodarczą i do pisma dołączył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej od 1995 r. W dniu 11.01.1999 r. powód poinformował zaś pisemnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wB., że od 02.12.1998 r. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników i że rezygnuje z ubezpieczenia w ZUS-ie „od początku tego roku". Z dalszych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że w 2004 r., w związku z wejściem w życie zmian doustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, akta powoda zostały poddane szczegółowej analizie celem weryfikacji zasadności pozostawania w ubezpieczeniu w KRUS. W ramach tego postępowania wezwano powoda do złożenia zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o okresie zawieszenia działalności gospodarczej oraz zaświadczenia z ZUS-u o okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej od 1995 r. działalności gospodarczej. Po zakończeniu przedmiotowego postępowania, w dniu 31.01.2005 r. KierownikP.Terenowej KRUS wI., z upoważnienia Prezesa, wydał dwie decyzje dotyczące powoda. W pierwszej stwierdził podleganie powoda ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 08.01.1998 r., w drugiej zaś stwierdził ustanie tego ubezpieczenia od 01.01.1999 r. Na skutek odwołania się powoda od powyższych decyzji Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VII Wydział Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22.08.2005 r. oddalił odwołanie powoda. Natomiast wyrokiem z dnia 06.02.2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego. W konsekwencji powyższego, decyzją z dnia 23.02.2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.określił stan należności powoda z tytułu zaległych składek na łączną kwotę 105.297,57 złotych, w tym kwotę 41.823,32 złotych tytułem składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres 01/99 - 01/07, kwotę 11.254,66 złotych tytułem składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 06/99 - 01/07, kwotę 2.987,59 złotych tytułem składek na Fundusz Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 01/99 - 01/07 oraz kwotę 49.232 złotych tytułem odsetek za zwłokę na dzień 20.02.2009 r. W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie zart. 36 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolnikówPrezes Kasy, lub osoba przez niego upoważniona, wydaje decyzje w sprawach podlegania ubezpieczeniu lub ustania ubezpieczenia. Zgodnie zart. 39 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolnikóww razie zmiany stanu faktycznego lub stanu prawnego, na podstawie którego wydano decyzję o ustaleniu podlegania ubezpieczeniu, wydaje się nową decyzją w tej sprawie. W myśl art. 44 ust. 2 przedmiotowej ustawy prawo do świadczeń z ubezpieczenia lub ich wysokość ustala się ponownie, na wniosek lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Pozwany, według Sądu Okręgowego, powyższego obowiązku nie wykonał, pomimo przedstawienia nowego dowodu i ujawnienia nowych okoliczności przez powoda. W dniu 25.11.1998 r. powód złożył wP.Terenowej KRUS wI.pismo informujące, że z dniem 02.12.1998 r. wznawia działalność gospodarczą. Do pisma tego dołączył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej od 1995 r. Pismo powyższe wraz z załączonym dokumentem, zdaniem Sądu pierwszej instancji, niewątpliwie miało wpływ na ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników, bowiem wynikało z przedłożonych dokumentów, że powód prowadził działalność gospodarczą w okresie, za który został objęty także ubezpieczeniem społecznym rolników, co stanowiło nową okoliczność w stosunku do oświadczenia powoda złożonego w zgłoszeniu do ubezpieczenia. Z uwagi bowiem na podleganie powoda ubezpieczeniu społecznym z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej m.in. w okresie od 01.12.1997 r. do 07.01.1998 r. nie mógł on w tym czasie podlegać ubezpieczeniu społecznym rolników. Nie został także spełniony warunek nieprzerwanego roku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, zgodnie zart. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolnikóww brzmieniu obowiązującym przed dniem 02.05.2004 r., co miało znaczenie przy wznowieniu przez powoda pozarolniczej działalności gospodarczej, gdyż spowodowało to wyłączenie go z ubezpieczenia społecznego rolników z końcem IV kwartału 1999 r. Sąd podkreślił, że dopiero w 2004 r., gdy akta powoda poddane zostały szczegółowej analizie, ujawniono nieścisłości, które skutkowały wydaniem przedmiotowych decyzji. Sąd Okręgowy wskazał, że sam pozwany w piśmie z dnia 17.05.2005 r. kierowanym do powoda przyznał, że placówka wI.nie wykazała dostatecznej staranności w ustaleniu, czy rzeczywiście w dniu 01.12.1997 r. powód miał prawo do podlegania ubezpieczeniu rolniczemu, a w konsekwencji, czy w dniu wznowienia działalności gospodarczej miał za sobą pełny rok podlegania temu ubezpieczeniu i czy spełniał warunki do pozostania w ubezpieczeniu. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że z uwagi na bezprawne zaniechanie pozwanego, dopiero w dniu 31.01.2005 r. KierownikP.Terenowej KRUS wI., z upoważnienia Prezesa, wydał decyzję o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników wobec powoda od dnia 01.01.1999 r. W związku z tą decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.w dniu 23.02.2009 r. wydał decyzję, w której określił stan zaległości powoda z tytułu należnych składek na ubezpieczeni społeczne. W ocenie Sądu Okręgowego szkodą powstałą w wyniku bezprawnego zaniechania pozwanego jest kwota odsetek ustalona przez ZUS. W wyniku zachowania pozwanego powstał po stronie powoda uszczerbek w jego majątku - obowiązek zapłaty odsetek za nieterminowe uiszczanie składek na ubezpieczenie społeczne. Niezasadnym, zdaniem Sądu, było natomiast żądanie powoda zapłaty przez pozwanego całej kwoty ustalonej przez ZUS, bowiem obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne powstał niezależnie od zachowania się pozwanego. Powód w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej podlegał pozarolniczemu ubezpieczeniu społecznemu i był obowiązany do uiszczania składek. Sąd wskazał, że w zawartej przez powoda i Zakład Ubezpieczeń Społecznych umowie z dnia 14.04.2009 r. powód zobowiązał się do zapłaty tytułem odsetek za nieterminowe uiszczanie składek kwoty 48.204 złotych i w związku z tym taką kwotę przyjął jako udowodnioną wysokość szkody. Jednocześnie Sąd doszedł jednak do przekonania, że powód w równym co pozwany stopniu przyczynił się do powstania powyższej szkody. W zgłoszeniu do ubezpieczenia powód bowiem nie podał, że w dniu 01.12.1997 r., gdy stał się właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni ponad 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych, podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu. DlategoP.KRUS wI., z uwagi na brak w dokumentacji informacji o prowadzeniu przez powoda pozarolniczej działalności gospodarczej, wydała w dniu 26.02.1998 r. decyzję ustalającą podleganie powoda ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 1.12.1997 r. W związku z powyższym Sąd przyjął, że powód w 50% przyczynił się do powstania szkody i obniżył wysokość szkody 48.204 złotych o 50%, tj. do kwoty 24.102 złotych i na podstawieart. 417 k.c.(w brzmieniu sprzed 1 września 2004 r.) w związku z cytowanymi wyżej przepisamiustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, zasądził od pozwanego na rzecz powoda powyższą kwotą z ustawowymi odsetkami od dnia 4.05.2009r., tj. od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu wobec braku dowodów wcześniejszych wezwań do zapłaty. W pozostałej części Sąd powództwo o odszkodowanie oddalił jako niezasadne. Sąd oddalił także żądanie powoda zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie jego dobra osobistego poprzez pozbawienie go możliwości prowadzenia pozarolniczej działalności, czym naruszono jego wolność wyboru. Zdaniem Sądu, powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu, aby pozwany faktycznie naruszył jego dobra osobiste. Co do żądania powoda ustalenia obowiązku wydania przez Prezesa KRUS decyzji, Sąd przekazał w tym zakresie sprawę Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie bowiem zart. 36 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w przypadku niewydania decyzji przysługuje odwołanie do Sądu, w terminach i na zasadach określonych w przepisachkodeksu postępowania cywilnegoo postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, jako właściwemu rzeczowo do jej rozpoznania. Ostatecznie, Sąd uznał także za niezasadny wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu w niniejszej sprawie. Podkreślił, że w sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek wymienionych w przepisieart. 199 § 1 k.p.c.Podkreślił przy tym, że wbrew twierdzeniom pozwanego zawartym w odpowiedzi na pozew, powód domagał się od pozwanego odszkodowania, a nie kwestionował wysokości naliczonych przez ZUS składek. W związku z tym przedmiot sprawy rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, sygn. akt VII U 1628/05 nie jest tożsamy z przedmiotem niniejszej sprawy, w której powód dochodzi zapłaty od pozwanego odszkodowania. Sąd Okręgowy podkreślił również, że powód w pozwie wskazał, że pozywa Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, aP.wI.wskazał jako jednostkę osoby, z działalnością, której wiąże się dochłodzone roszczenie, celem ustalenia właściwości miejscowej Sądu. Zgodnie zaś zart. 2 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolnikówubezpieczenie realizuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Powód zatem właściwie oznaczył osobę pozwaną. W związku z powyższym Sąd odmówił odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie. Powyższy wyrok zaskarżył zarówno powód jak i pozwany. Powód swoją apelację skierował przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie III wyroku, zarzucając mu ustalenie, że niezależnie od decyzji organów rentowych dotyczących objęcia go ubezpieczeniem społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie zrezygnowałby z prowadzenia działalności pozarolniczej, podczas gdy dochody jakie przynosiła prowadzona przez niego działalność były bardzo niskie w porównaniu do obciążających go składek na ubezpieczania społeczne wnoszonych do ZUS – u. W związku z powyższym powód wniósł o zmianę wyroku i zasądzenie całej kwoty żądanego w pozwie odszkodowania, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (k. 197). Pozwany, przedmiotowy wyrok zaskarżył również w części tj. w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II, uznającym powództwo na kwotę 24.102 złotych oraz w punktach IV i V wyroku zarzucając mu: 1 naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnięart. 417 k.c, polegającą na zastosowaniu tego artykułu w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.09.2004 r. w przypadku gdy w przedmiotowej sprawie zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28.11.2008 r., sygn. V CSK 271/08, wobec tego, że powód wywodzi roszczenie odszkodowawcze ze zdarzeń powstałych przed wejściem w życieustawy z dnia 17.06.2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustawroszczenie, to należy oceniać przez pryzmatart. 417 § k.c.w brzmieniu sprzed dnia 01.09.2004 r., rozumianego w ten sposób, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, co w konsekwencji w niniejszej sprawie, przy braku stwierdzenia niezgodnego z prawem działania pracownika KRUS, a jedynie nie dowiedzionego domniemania przez Sąd I instancji zaniechania działania KRUS, powinno skutkować oddaleniem powództwa w całości, 2 naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicieart. 415 k.c.poprzez błędne i niezgodne ze stanem faktycznym ustalenia polegające na uznaniu, iż powód poniósł szkodę w wysokości odsetek zawartych w decyzji ZUS w wysokości 48.204 zł, podczas gdy jak sam przyznał dotychczas zapłacił jedynie kwotę 900 zł na rzecz ZUS i zaprzestał dalszego wywiązywania się z układu ratalnego, tym samym rzeczywiście poniesiona przez niego szkoda nie przekracza kwoty 900 zł, a przyznanie odszkodowania w wyższej kwocie prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powoda, gdyż jak na razie szkoda jest wyłącznie abstrakcyjna wynikająca z decyzji ZUS, która to decyzja w każdej chwili może zostać zmieniona, przy czym istnieje bardzo realna możliwość, że ZUS umorzy zaległe odsetki albo w ogóle postępowanie w sprawie zapłaty zaległych składek ulegnie umorzeniu. Nawet przy uznaniu, iż jest to szkoda, Sąd niewłaściwie ją obliczył licząc odsetki na dzień 20.02.2009 r. i za okres do stycznia 2007 r., a więc dawno po dniu 31.01.2005 r., kiedy to KRUS wydawał ostatnie swoje decyzje w sprawie powoda, a po tym dniu jako, że powód został wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników pozwany nie był zobowiązany do wydawania żadnych decyzji wobec powoda, 3 naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 2009 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 ze zm.) polegające na wyłączeniu do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, podczas gdy przepis ten dotyczy osoby ubezpieczonej w KRUS, w sytuacji gdy wcześniej wszystkie decyzje wobec powoda zostały wydane, a ponadto nie składał on w KRUS jakiegokolwiek nowego wniosku o wydanie jakiejkolwiek decyzji, tym samym nie może być mowy o bezczynności KRUS polegającej na niewydaniu jakiejś decyzji, jak niezasadnie sugeruje Sąd I instancji, co tym samym w konsekwencji czyni wyłączenie do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych bezprzedmiotowym. Mając na uwadze powyższe zarzuty, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz uchylenie postanowienia o wyłączeniu do odrębnego rozpoznania sprawy o stwierdzenie obowiązku wydania decyzji przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, przy obciążeniu powoda kosztami postępowania za obie instancje według norm przepisanych. Sąd zważył, co następuje: W sprawie nie zachodzi konieczność merytorycznego badania prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, bowiem prowadzone przed tym Sądem postępowanie toczyło się w warunkach nieważności (art. 379 pkt 2 kpc). Z treści pozwu jednoznacznie wynika, że jako stronę pozwaną powód wskazał Kasę Rolniczego Ubezpieczenia SpołecznegoP.Terenową wI.. W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że podmiot wskazany przez powoda nie posiada zdolności sądowej i w sprawie pozwanym powinien być Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ostatecznie, Sąd Okręgowy jako stronę pozwaną wskazał w wyroku Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Odział(...)wO.. Pomijając samą ocenę prawidłowości postępowania Sądu Okręgowego, który samodzielnie, bez wniosku powoda, zmienił oznaczanie strony pozwanej, wskazać należy, że ani Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Odział(...)wO., ani jejP.Terenowa wI., nie posiadają zdolności sądowej, co wyklucza ich udział w sprawie w charakterze strony. Rozwijając powyższe stanowisko zauważyć należy, że krąg podmiotów, które mają zdolność sądową wyznacza przepisart. 64 § 1 i 2 k.p.c., zaliczając do nich osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, a którym ustawa przyznaje zdolność prawną oraz organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej. Niekiedy ustawodawca uznaje zdolność sądową pewnych podmiotów, którym poza tym nie przysługuje zdolność prawna np. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 47929§ 1 k.p.c.), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 47950§ 1 k.p.c.), Prezes Urzędu(...)Elektronicznej (art. 479 § 1 k.p.c.), Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (art. 479 § 1 k.p.c.), pracodawcom i organom rentowym (art. 460 § 1), organom państwowym w zakresie żądania wykonania polecenia (art. 894 § 2 k.c.,art. 985 zd. 2 k.c.). Pozycję ustrojową Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego określaustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników(j.t.: Dz.U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 z zm.). Z przepisu art. 2 tej ustawy wynika, że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego realizuje ubezpieczenia. Przepis art. 59 ust. 3 ustawy wskazuje natomiast, że Kasą kieruje Prezes, który jest centralnym organem administracji rządowej, podległym ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi (art. 2 ust. 2). W żadnym miejscu ustawa nie przyznaje jednak Kasie zdolności prawnej, ani zdolności sądowej. Nie będąc zatem ani osobą prawną, ani jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, ani też organizacją społeczną w rozumieniuart. 64 § 2 k.p.c., Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie ma zdolności do uczestnictwa w postępowaniu w charakterze strony. Zaznaczyć przy tym należy, że z treści przepisuart. 460 § 1 k.p.c., wynika wprawdzie zdolność sądowa organów realizujących ubezpieczenia, ale obejmuje ona jedynie postępowania związane z ubezpieczeniami społecznymi. Ponadto, zdolność tę ustawa przyznaje Prezesowi Kasy, a nie jej samej (art. 476 § 4 pkt 3 k.p.c.). Powyższe ustalenie, co do braku zdolności sądowej wskazanej przez powoda strony pozwanej, nie może prowadzić do wniosku, że w niniejszej sprawie nie występuje podmiot, przeciwko któremu powód mógłby skierować swoje roszczenie. Ustalając bowiem, że żądanie powoda związane jest z działaniem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na czele której stoi Prezes, jako centralny organ administracji rządowej, podległy ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi, uznać należało, że pozwanym w sprawie powinien być Skarb Państwa – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, reprezentowany przez Prezesa Kasy (art. 67 § 2 k.p.c.). Ponieważ jednak powód, jako stronę pozwaną wskazał podmiot nie posiadający zdolności sądowej, Sąd Apelacyjny zmuszony był uchylić wyrok Sądu pierwszej instancji i odrzucić pozew. Przy tym zauważyć należy, że chociaż brak zdolności sądowej pozwanego nie został podniesionych w apelacji żadnej ze stron, fakt ten Sąd odwoławczy zobowiązany był uwzględnić z urzędu (art. 378 k.p.c.). Motywując powyższe rozstrzygnięcie wskazać także należy, że w sprawie nie zachodziły podstawy do sprostowania oznaczenia strony pozwanej, poprzez wskazanie, iż jest nią Skarb Państwa. Uzasadniając to stanowisko w szczególności wyjaśnić trzeba, że w rozpatrywanym przypadku nie mógł znaleźć zastosowania przepisart. 70 § 1 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, Sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. Możliwość uzupełnienia braków zdolności sądowej na podstawie przywołanego powyższej przepisu odnosi się bowiem jedynie do podmiotu będącego stroną procesową. Bezwzględną przesłanką uzupełnienia braku jest zachowanie tożsamości stron, tj. zachowanie takiego stanu rzeczy, w którym zarówno przed uzupełnieniem, jak i po uzupełnieniu braku zdolności sądowej stroną pozostaje ten sam podmiot. W rozważanym wypadku warunek ten nie zostałby spełniony. Uznanie bowiem, że pozwana Kasa nie ma zdolności procesowej i wezwanie w jej miejsce wyposażonego w tę zdolność Skarbu Państwa prowadziłoby do zmiany podmiotowej po stronie pozwanej. W orzecznictwie jak i doktrynie przyjmuje się natomiast, że powód, na którym ciąży obowiązek oznaczenia strony pozwanej, może uściślić jej oznaczenie wówczas, jeżeli nie prowadzi ono do naruszenia tożsamości stron, a pierwotne, mylne oznaczenie w pozwie strony pozwanej nie daje samo przez się podstawy do odrzucenia pozwu, gdyż z przebiegu procesu ewidentnie widoczne jest, kogo powód miał właściwie zamiar pozwać (wyrok SN z dnia 22.06.2006 r., V CSK 139/06, opubl. LEX nr 196953). Ponadto, w wyroku z dnia 18.06.1998 r., (II CKN 817/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 16), Sąd Najwyższy stwierdził, że uściślenie oznaczenia strony w wyroku dopuszczalne jest w trybie przepisuart. 350 k.p.ctakże przez Sąd drugiej instancji. Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy, wskazać należy, że jeżeli z dotychczasowego przebiegu procesu jednoznacznie wynikałoby, że pozew skierowany jest przeciwko Skarbowi Państwa, a powód jedynie omyłkowo, jako pozwanego wskazał jednostkę organizacyjną Skarbu Państwa, z którą związane jest dochodzone przez niego roszczenie, to co do zasady, możliwe byłoby uściślenie przez niego oznaczenia strony pozwanej. To z kolei dawałoby Sądowi odwoławczemu podstawę do sprostowania tego oznaczenia, w trybie przepisuart. 350 § 1 k.p.c., w wyroku Sąd pierwszej instancji. Zaznaczyć jednak należy, że nie jest to dopuszczalne w sytuacji, gdy żądanie oparte zostało na kategorycznym twierdzeniu powoda, iż jednostka wskazana jako strona pozwana jest podmiotem odrębnym od Skarbu Państwa (por. uchwała SN z dnia 19.04.2001 r. III CZP 10/01, opubl. OSNC 2001 r. Nr 10, poz. 147, wyrok SN z dnia 28.11.2006 r., IV CSK 176/06, opubl. Biul. SN 2007 r. Nr 2 poz. 13). W takiej sytuacji, modyfikując z urzędu oznaczenie strony pozwanej, Sąd działałby wbrew stanowisku powoda, który generalnie posiada wyłączną możliwość wskazania pozwanego. W kontekście powyższego, w orzecznictwie sądowym szczególną uwagę zwraca się na sytuację, gdy powód, który nie korzysta z pomocy profesjonalnego pełnomocnika wskazuje w pozwie, jako stronę pozwaną nie Skarb Państwa, a jego jednostkę organizacyjną bez zdolności sądowej. Z postępowania powoda, wynika jednak, że takie określenie przez niego strony pozwanej nie ma charakteru stanowczego, co może oznaczać, iż nie posiada on wiedzy, co do tego, że pozwanym powinien być Skarb Państwa. Mianowicie w judykaturze podkreśla się, że skoro, z przepisuart. 202 zd. 2 k.p.c.wyraźnie wynika, iż okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również brak zdolności procesowej Sąd bierze pod rozwagę z urzędu, w każdym stanie sprawy, Sąd ma również obowiązek podjęcia określonych czynności procesowych, zmierzających do wyjaśnienia statusu prawnego strony pozwanej, która nie ma zdolności sądowej. Realizacja tego obowiązku pierwszorzędnie sprowadza się zaś do udzielenia powodowi, stosownie doart. 5 k.p.c., niezbędnych pouczeń, co do możliwości określenia strony pozwanej. W sytuacji, gdyby powód, pomimo wskazania na możliwość rozważenia zmiany oznaczenia strony na Skarb Państwa, nadal wskazywał jako pozwanego jednostkę nie posiadającą zdolności sądowej, wówczas zastosowanie winien znaleźć przepisart. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.Jak już bowiem wyżej wskazano, Sąd nie jest władny oznaczyć Skarbu Państwa jako strony pozwanej wówczas, gdy żądanie oparte zostało na twierdzeniu, że jednostka określona jako strona pozwana jest podmiotem odrębnym od Skarbu Państwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.05.2008 r. II CSK 10/08, LEX nr 420377). Natomiast gdyby powód wskazał Skarb Państwa jako stronę, a dotychczasowego pozwanego określił jako jednostkę organizacyjną, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, to przyjmuje się, że jest to dopuszczalne sprecyzowanie oznaczenia strony – nie prowadzące do zmiany jej tożsamości (postanowienia SN z dnia 09.07.2009 r., III CZP 45/09, opubl. OSNC-ZD 2009 r. Nr 4, poz. 113; z dnia 04.02.2004 r., I CK 342/03, opubl. LEX nr 467459; z dnia 08.01.2003 r. II CKN 90/02, opubl. LEX nr 77068). Oceniając pogląd wyrażony w powyższym orzecznictwie nie można bezsprzecznie przyjąć, aby sprostowanie w orzeczeniu Sądu oznaczenia strony pozwanej wskazanej przez powoda mogło nastąpić w trybie przepisuart. 350 k.p.c.Nie budzi bowiem wątpliwości, że dopuszczalność sprostowania niedokładności, jest możliwe jedynie wówczas, gdy wynika z niestaranności samego Sądu, a nie strony. Niezależnie jednak od powyższego, stwierdzić należy, że i tak w sprawie nie zachodzą podstawy do pouczania powoda o statusie prawnym pozwanej przez niego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jak również sprostowania oznaczenia strony pozwanej. Wprawdzie w niniejszej sprawie powód występował samodzielnie, bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika, to jednak kwestia zdolności sądowej pozwanej Kasy została w trakcie postępowania wyjaśniona. Wskazać tu przede wszystkim należy, na pismo procesowe pozwanego – odpowiedź na apelację powoda (k. 185 – 186), w którym wyraźnie wskazał on, że w sprawie jako strona pozwana powinien występować Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczania(...). Co więcej, popierając swoje stanowisko pozwany przedłożył postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie, odrzucającego wniosek Kasy Rolniczego Ubezpieczania(...)o wpis hipoteki przymusowej, ze względu na brak po stronie wnioskodawcy zdolności sądowej (k. 187 – 189). Pomimo powyższych twierdzeń pozwanego powód nie zmienił stanowiska w sprawie, tylko nadal popierał powództwo przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Przyjąć, zatem należy, że kategorycznie obstawał przy zapatrywaniu, że pozwany został określony prawidłowo. Trudno zaś uznać, aby w ramach realizacji obowiązku pouczania strony, co do czynności procesowych (art. 5 k.p.c.), Sąd wprost wskazał jej, kto powinien występować w sprawie w charakterze pozwanego. Końcowo zaznaczyć należy, że odrzucenie pozwu w niniejszej sprawie nie zamyka powodowi drogi do ponownego wytoczenia powództwa o te same roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa. W związku z powyższy na mocy przepisuart. 386 § 3 k.p.c.orzeczono jak w wyroku. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisuart. 102 k.p.c.

15/050000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjnyw Białymstoku

I Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000064_2010_Uz_2010-04-15_001

III K 64/10

2010-04-15 02:00:00.0 CEST

2013-08-21 03:01:04.0 CEST

2015-02-04 04:20:21.0 CET

15502500

1506

DECISION

Sygn. akt III K 64/10 POSTANOWIENIE Dnia 15 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz Protokolant: Patrycja Korż Prokurator Prokuratury Okręgowej Tomasz Błoński po rozpoznaniu wniosku skazanego R. P. z dnia 24 lutego 2010r. /data wpływu/ w przedmiocie wydania wyroku łącznego postanowił I na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć; II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Anny Strumpf - Ry

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000064"> <xName>Postanowienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. akt III K 64/10</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 kwietnia 2010r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz</xText> <xText>Protokolant: Patrycja Korż</xText> <xText>Prokurator Prokuratury Okręgowej Tomasz Błoński</xText> <xText>po rozpoznaniu wniosku skazanego <xBx><xAnon>R.</xAnon><xAnon>P.</xAnon></xBx> z dnia 24 lutego 2010r. /data wpływu/</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx> <xUx>postanowił</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Anny Strumpf - Rybickiej, Kancelaria Adwokacka we <xAnon>W.</xAnon><xAnon>ul. (...)</xAnon>- kwotę 146, 40 zł (sto czterdzieści sześć złotych czterdzieści groszy) zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej skazanemu <xBRx/>z urzędu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="center"> <xBx> <xUx>Uzasadnienie:</xUx> </xBx></xText> <xText>W dniu 24 lutego 2010r. skazany <xAnon>R.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> zwrócił się do Sądu Okręgowego we Wrocławiu z wnioskiem o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych:</xText> <xText>1. wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 05 stycznia 2005r., sygn. akt II K 293/04 obejmującym:</xText> <xText>a) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 27 marca 2000r., sygn. akt <xBRx/>II K 358/99 za ciąg przestępstw z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 §1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 283" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 283 k.k.</xLexLink> <xBRx/>i w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 2 k.k.</xLexLink> popełnionych w okresie od dnia 12.09.1999r. <xBRx/>do dnia 22.09.1999r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności <xBRx/>z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 5 lat próby zarządzoną do wykonania postanowieniem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia <xBRx/>07 kwietnia 2004r., sygn. akt II Ko1276/03 oraz na karę 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda;</xText> <xText>b) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 24 października 2000r., sygn. akt II K 109/00 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu <xBRx/>05.12.1999r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzoną do wykonania postanowieniem Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia <xBRx/>14 października 2003r., sygn. akt II Ko 202/03;</xText> <xText>c) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 09 stycznia 2002r., sygn. akt VI K 434/01 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 178 a;art. 178 a § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 178 a § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu <xBRx/>09 wrześnie 2001r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności <xBRx/>z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 2 lat próby;</xText> <xText>d) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 13 listopada 2002r., sygn. akt II K 229/02 utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu <xBRx/>z dnia 03 czerwca 2003r., sygn. akt IV Ka 53/03 za przestępstwo <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 275;art. 275 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 275 § 1 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 15.02.2002r. na karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>e) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 31 lipca 2003r., sygn. akt <xBRx/>II K 522/03 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 291;art. 291 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 291 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w pierwszej dekadzie stycznia 2003r. na okres 1 roku pozbawienia wolności <xBRx/>z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 4 lat próby;</xText> <xText>f) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 19 września 2003r., sygn. akt II K 469/02 za ciąg przestępstw z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 k.k.</xLexLink>, w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 k.k.</xLexLink> popełnionych w okresie od dnia 25.01.2002r. do dnia 02.02.2002r. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>g) wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 23stycznia 2004r., sygn. akt <xBRx/>II K 339/03 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 07.03.2003r. na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności;</xText> <xText>2) wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu , sygn. akt III K 33/09 z dnia<xBRx/>23 kwietnia 2009r., za przestępstwo:</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od dnia 17.06.2006r. do dnia 25.01.2007r. na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od dnia 17.06.2006r. do dnia 08.09.2006r. na karę 2 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od dnia 18.12.2006r. do dnia 23.01.2006r. na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od dnia 19.09.2007r. do dnia 18.08.2007r. na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 275;art. 275 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 275 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w styczniu 2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 264;art. 264 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 264 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 275;art. 275 § 1;art. 275 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 275 § 1 i 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 235" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 235 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 22.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności</xText> <xText>przy czym w miejsce kar jednostkowych wymierzono karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 22 sierpnia 2007r. do dnia 16 września 2008r.</xText> <xText>Wniosek skazanego <xAnon>R.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> o połączenie kar orzeczonych cyt. wyżej wyrokami nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż brak jest warunków do wydania nowego wyroku łącznego.</xText> <xText>Zgodnie z przepisem <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">artykułu 85 k.k.</xLexLink>, warunkiem wymierzenia kary łącznej jest sytuacja, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu.</xText> <xText>Z uwagi na to, iż kolejnych przestępstw objętych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 23 kwietnia 2009r., sygn. akt III K 33/09 skazany dopuścił się już po wydaniu któregokolwiek z wyroków objętych wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 05 stycznia 2005r., sygn. akt <xBRx/>II K 293/04, nie zachodzą przesłanki do wydania nowego wyroku łącznego.</xText> <xText>Z tych przyczyn postępowanie w tym przedmiocie należało umorzyć.</xText> <xText>Pozostałe rozstrzygnięcia mają swoje uzasadnienie w treści powołanych <xBRx/>w postanowieniu przepisów prawa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wiesław Rodziewicz

Patrycja Świtoń

Patrycja Korż

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 64/10 POSTANOWIENIE Dnia 15 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz Protokolant: Patrycja Korż Prokurator Prokuratury Okręgowej Tomasz Błoński po rozpoznaniu wniosku skazanegoR.P.z dnia 24 lutego 2010r. /data wpływu/ w przedmiocie wydania wyroku łącznego postanowił I na podstawieart. 572 k.p.k.postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć; II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Anny Strumpf - Rybickiej, Kancelaria Adwokacka weW.ul. (...)- kwotę 146, 40 zł (sto czterdzieści sześć złotych czterdzieści groszy) zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej skazanemuz urzędu; III kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa. Uzasadnienie: W dniu 24 lutego 2010r. skazanyR.P.zwrócił się do Sądu Okręgowego we Wrocławiu z wnioskiem o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych: 1. wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 05 stycznia 2005r., sygn. akt II K 293/04 obejmującym: a) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 27 marca 2000r., sygn. aktII K 358/99 za ciąg przestępstw zart. 279 §1 k.k.w zw. zart. 283 k.k.i w zw. zart. 91 § 2 k.k.popełnionych w okresie od dnia 12.09.1999r.do dnia 22.09.1999r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolnościz warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 5 lat próby zarządzoną do wykonania postanowieniem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia07 kwietnia 2004r., sygn. akt II Ko1276/03 oraz na karę 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda; b) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 24 października 2000r., sygn. akt II K 109/00 za przestępstwo zart. 288 § 1 k.k.popełnione w dniu05.12.1999r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzoną do wykonania postanowieniem Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia14 października 2003r., sygn. akt II Ko 202/03; c) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 09 stycznia 2002r., sygn. akt VI K 434/01 za przestępstwo zart. 178 a § 1 k.k.popełnione w dniu09 wrześnie 2001r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolnościz warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 2 lat próby; d) wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 13 listopada 2002r., sygn. akt II K 229/02 utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniuz dnia 03 czerwca 2003r., sygn. akt IV Ka 53/03 za przestępstwozart. 280 § 1 k.k.w zw. zart. 275 § 1 k.k.i w zw. zart. 11 § 2 k.k.popełnione w dniu 15.02.2002r. na karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności; e) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 31 lipca 2003r., sygn. aktII K 522/03 za przestępstwo zart. 291 § 1 k.k.popełnione w pierwszej dekadzie stycznia 2003r. na okres 1 roku pozbawienia wolnościz warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 4 lat próby; f) wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 19 września 2003r., sygn. akt II K 469/02 za ciąg przestępstw zart. 279 § 1 k.k.iart. 13 § 1 k.k.w zw.zart. 279 § 1 k.k., w zw. zart. 91 § 1 k.k.popełnionych w okresie od dnia 25.01.2002r. do dnia 02.02.2002r. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności; g) wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 23stycznia 2004r., sygn. aktII K 339/03 za przestępstwo zart. 190 § 1 k.k.popełnione w dniu 07.03.2003r. na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności; 2) wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu , sygn. akt III K 33/09 z dnia23 kwietnia 2009r., za przestępstwo: - zart. 258 § 1 k.k.popełnione w okresie od dnia 17.06.2006r. do dnia 25.01.2007r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, - zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.iart. 64 § 1 k.k.w zw. zart. 65 § 1 k.k.popełnione w okresie od dnia 17.06.2006r. do dnia 08.09.2006r. na karę 2 lat pozbawienia wolności, - zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.iart. 64 § 1 k.k.w zw.zart. 65 § 1 k.k.popełnione w okresie od dnia 18.12.2006r. do dnia 23.01.2006r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, - zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw.zart. 12 k.k.iart. 64 § 1 k.k.popełnione w okresie od dnia 19.09.2007r. do dnia 18.08.2007r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, - zart. 275 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w styczniu 2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, - zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 264 § 2 k.k.w zw. zart. 270 § 1 k.k.w zw.zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, - zart. 275 § 1 i 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, - zart. 235 k.k.w zw. zart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.popełnione w dniu 23.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, - zart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w dniu 22.08.2007r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności przy czym w miejsce kar jednostkowych wymierzono karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 22 sierpnia 2007r. do dnia 16 września 2008r. Wniosek skazanegoR.P.o połączenie kar orzeczonych cyt. wyżej wyrokami nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż brak jest warunków do wydania nowego wyroku łącznego. Zgodnie z przepisemartykułu 85 k.k., warunkiem wymierzenia kary łącznej jest sytuacja, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu. Z uwagi na to, iż kolejnych przestępstw objętych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 23 kwietnia 2009r., sygn. akt III K 33/09 skazany dopuścił się już po wydaniu któregokolwiek z wyroków objętych wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 05 stycznia 2005r., sygn. aktII K 293/04, nie zachodzą przesłanki do wydania nowego wyroku łącznego. Z tych przyczyn postępowanie w tym przedmiocie należało umorzyć. Pozostałe rozstrzygnięcia mają swoje uzasadnienie w treści powołanychw postanowieniu przepisów prawa.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000100_2010_Uz_2010-04-15_001

II AKa 100/10

2010-04-15 02:00:00.0 CEST

2013-02-19 02:01:04.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 100/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec (spr.) Sędziowie SSA Helena Kubaty SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2010 r. sprawy wnioskodawczyni S. S. - w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia – na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000100" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 100/10</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Michał Marzec (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Helena Kubaty</xText> <xText>SSA Bożena Summer-Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Przewoźnik</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2010 r. sprawy</xText> <xText>wnioskodawczyni <xBx><xAnon>S. S.</xAnon></xBx></xText> <xText>- w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia –</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 stycznia 2010 r.</xText> <xText>sygn. akt. XXI Ko 224/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że podwyższa przyznaną <xAnon>S. S.</xAnon> w punkcie 1 wyroku kwotę zadośćuczynienia do wysokości 11.000 (jedenastu tysięcy) złotych,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zaskarżonym zakresie wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz <xAnon>S. S.</xAnon> kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem poniesionych kosztów pełnomocnictwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 100/10</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 25 stycznia 2009 roku zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni <xAnon>S. S.</xAnon> kwoty: 5000 złotych zadośćuczynienia i 2000 złotych odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia wyroku w związku z decyzją o internowaniu z dnia 27.08.1982 roku wydaną wobec <xAnon>W. D.</xAnon>, w pozostałej części wniosek oddalił <xBRx/>i orzekł w przedmiocie kosztów sądowych.</xText> <xText>Apelację od tego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawczyni. Zaskarżył wyrok w zakresie dotyczącym zasądzonej kwoty zadośćuczynienia. Zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym materiałem dowodowym poprzez uznanie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest współmierna do krzywdy wyrządzonej internowaniem, błędne uzależnienie wysokości zadośćuczynienia od okresu pobytu w ośrodku internowania, błędne ustalenie, że choroba alkoholowa <xAnon>W. D.</xAnon> nie pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym <xBRx/>z decyzją o internowaniu, naruszenie <xLexLink xArt="art. 481" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 481 kpc</xLexLink> poprzez wadliwe określenie terminu początkowego naliczania odsetek.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawczyni jest częściowo zasadna i jej konsekwencją musiało być podwyższenie kwoty zadośćuczynienia, choć nie w postulowanej przez nią wysokości.</xText> <xText>Dla Sądu Apelacyjnego nie ulega wątpliwości, że przyznana wnioskodawczyni tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez <xAnon>W. D.</xAnon> krzywdę, związaną z internowaniem, kwota 5 000 złotych jest rażąco niewspółmiernie niska.</xText> <xText>Choć Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił wszystkie istotne okoliczności <xBRx/>mogące mieć wpływ na określenie wysokości kwestionowanego zadośćuczynienia, <xBRx/>w szczególności stopień doznanej krzywdy i cierpienia, będących wynikiem internowania, poniżające traktowanie przed przewiezieniem do miejsca internowania czy okres internowania, to niestety nie znalazło to właściwego odzwierciedlenia <xBRx/>w przyznanej kwocie zadośćuczynienia. W żadnym razie Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych pomijając wśród tych okoliczności późniejszą chorobę alkoholową <xAnon>W. D.</xAnon>. Sąd Okręgowy słusznie uznał, że sposób <xBRx/>w jaki konkretna osoba rozwiązuje swe problemy jest kwestią wyboru i woli, a nie bezpośrednią konsekwencją internowania.</xText> <xText>Błędna decyzja Sądu Okręgowego w zakresie przyznanej kwoty zadośćuczynienia była skutkiem nie wystarczającego odzwierciedlenia tych okoliczności w przyznanej kwocie zadośćuczynienia, które zgodnie z intencją ustawodawcy, winno skutkować naprawieniem doznanych krzywd. Pamiętać należy, że do najważniejszych skutków społecznych, jakie zgodnie z intencją ustawodawcy miało wywołać wejście w życie projektowanej ustawy, należało zaliczyć usunięcie stanu bezprawności, wzrost poczucia sprawiedliwości społecznej i dziejowej. <xBRx/>W uzasadnieniu projektu rządowego wyraźnie wskazywano, że ogromne znaczenie społeczne będzie też miało właśnie naprawienie krzywd. Przyjęcie założenia przez Sąd Okręgowy, że kwota zadośćuczynienia w wysokości 5 000 złotych za internowania trwające około 1,5 miesiąca jest wystarczające, przeczy chyba tym ideom i w żadnym razie nie realizuje intencji ustawodawcy, który poza wszystkim chciał uhonorować bohaterów polskiej historii współczesnej.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w powołanym w uzasadnieniu apelacji wyroku z dnia 10.09.2009 roku II AKa 240/09 zajął, akceptowane również przez obecny skład sądu, stanowisko, iż z uwagi na okoliczności towarzyszące internowaniu w początkowym okresie jego stosowania – organem decydującym o internowaniu był wyłącznie Komendant Wojewódzki MO, niepewność wynikająca ze sposobu zatrzymania i osadzenia, oderwanie od środowiska rodzinnego i zawodowego, brak jakichkolwiek informacji o przyczynach zatrzymania <xBRx/>i miejscu pobytu – to właśnie początkowy okres izolacji powodował największy stres <xBRx/>i krzywdę psychiczną. Te okoliczności powodują, zdaniem Sądu Apelacyjnego, konieczność określenia kwoty zadośćuczynienia za doznane w tym początkowym okresie internowania krzywdy w odpowiednio wyższej wysokości, niezależnie od okresu dalszego internowania. Dopiero w dalszej kolejności dla ustalania wysokości należnego zadośćuczynienia winien mieć znaczenie czasokres pozbawienia wolności. Choć pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie prowadzi do sugerowanych w apelacji wniosków, że Sąd Okręgowy powiązał wysokość przyznanego zadośćuczynienia wyłącznie z długością internowania i określonym ustawowo jego górnym limitem, to jednak określenie kwoty zadośćuczynienia na 5 000 złotych nie uwzględnia w wystarczającym stopniu wyżej podniesionych przesłanek, w szczególności konieczności określenia kwoty minimalnej za fakt internowania na odpowiednio wysokim poziomie. W powołanym wyżej wyroku Sąd Apelacyjny określił tę kwotę za 10 000 złotych i Sąd Apelacyjny w obecnym składzie tę ocenę podziela. Ponieważ <xAnon>W. D.</xAnon> był internowany przez okres 45 dni, a więc okres nieznacznie przekraczający minimalne okresy internowania, Sąd Apelacyjny podwyższył przyznaną kwotę zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawczyni do wysokości 11 000 złotych.</xText> <xText>Jeżeli chodzi o zarzut dotyczący daty naliczania odsetek, to nadal obowiązująca jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1991 roku I KZP 35/91, z której wynika, że w sprawach o roszczenia przewidziane w <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 ustawy z dnia <xBRx/>23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> <xBRx/>(Dz. U. Nr 34, poz. 149) sąd, uwzględniając wniosek, zasądza od Skarbu Państwa odszkodowanie za krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się postanowienia zasądzającego tę należność /OSNKW 1992/3-4/26/.</xText> <xText>Z tych powodów orzeczono jak w wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 100/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec (spr.) Sędziowie SSA Helena Kubaty SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2010 r. sprawy wnioskodawczyniS. S. - w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia – na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 stycznia 2010 r. sygn. akt. XXI Ko 224/08 1 zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że podwyższa przyznanąS. S.w punkcie 1 wyroku kwotę zadośćuczynienia do wysokości 11.000 (jedenastu tysięcy) złotych, 2 w pozostałym zaskarżonym zakresie wyrok utrzymuje w mocy, 3 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzeczS. S.kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem poniesionych kosztów pełnomocnictwa, 4 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 100/10 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 25 stycznia 2009 roku zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyniS. S.kwoty: 5000 złotych zadośćuczynienia i 2000 złotych odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia wyroku w związku z decyzją o internowaniu z dnia 27.08.1982 roku wydaną wobecW. D., w pozostałej części wniosek oddaliłi orzekł w przedmiocie kosztów sądowych. Apelację od tego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawczyni. Zaskarżył wyrok w zakresie dotyczącym zasądzonej kwoty zadośćuczynienia. Zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym materiałem dowodowym poprzez uznanie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest współmierna do krzywdy wyrządzonej internowaniem, błędne uzależnienie wysokości zadośćuczynienia od okresu pobytu w ośrodku internowania, błędne ustalenie, że choroba alkoholowaW. D.nie pozostawała w adekwatnym związku przyczynowymz decyzją o internowaniu, naruszenieart. 481 kpcpoprzez wadliwe określenie terminu początkowego naliczania odsetek. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pełnomocnika wnioskodawczyni jest częściowo zasadna i jej konsekwencją musiało być podwyższenie kwoty zadośćuczynienia, choć nie w postulowanej przez nią wysokości. Dla Sądu Apelacyjnego nie ulega wątpliwości, że przyznana wnioskodawczyni tytułem zadośćuczynienia za doznaną przezW. D.krzywdę, związaną z internowaniem, kwota 5 000 złotych jest rażąco niewspółmiernie niska. Choć Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił wszystkie istotne okolicznościmogące mieć wpływ na określenie wysokości kwestionowanego zadośćuczynienia,w szczególności stopień doznanej krzywdy i cierpienia, będących wynikiem internowania, poniżające traktowanie przed przewiezieniem do miejsca internowania czy okres internowania, to niestety nie znalazło to właściwego odzwierciedleniaw przyznanej kwocie zadośćuczynienia. W żadnym razie Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych pomijając wśród tych okoliczności późniejszą chorobę alkoholowąW. D.. Sąd Okręgowy słusznie uznał, że sposóbw jaki konkretna osoba rozwiązuje swe problemy jest kwestią wyboru i woli, a nie bezpośrednią konsekwencją internowania. Błędna decyzja Sądu Okręgowego w zakresie przyznanej kwoty zadośćuczynienia była skutkiem nie wystarczającego odzwierciedlenia tych okoliczności w przyznanej kwocie zadośćuczynienia, które zgodnie z intencją ustawodawcy, winno skutkować naprawieniem doznanych krzywd. Pamiętać należy, że do najważniejszych skutków społecznych, jakie zgodnie z intencją ustawodawcy miało wywołać wejście w życie projektowanej ustawy, należało zaliczyć usunięcie stanu bezprawności, wzrost poczucia sprawiedliwości społecznej i dziejowej.W uzasadnieniu projektu rządowego wyraźnie wskazywano, że ogromne znaczenie społeczne będzie też miało właśnie naprawienie krzywd. Przyjęcie założenia przez Sąd Okręgowy, że kwota zadośćuczynienia w wysokości 5 000 złotych za internowania trwające około 1,5 miesiąca jest wystarczające, przeczy chyba tym ideom i w żadnym razie nie realizuje intencji ustawodawcy, który poza wszystkim chciał uhonorować bohaterów polskiej historii współczesnej. Sąd Apelacyjny w powołanym w uzasadnieniu apelacji wyroku z dnia 10.09.2009 roku II AKa 240/09 zajął, akceptowane również przez obecny skład sądu, stanowisko, iż z uwagi na okoliczności towarzyszące internowaniu w początkowym okresie jego stosowania – organem decydującym o internowaniu był wyłącznie Komendant Wojewódzki MO, niepewność wynikająca ze sposobu zatrzymania i osadzenia, oderwanie od środowiska rodzinnego i zawodowego, brak jakichkolwiek informacji o przyczynach zatrzymaniai miejscu pobytu – to właśnie początkowy okres izolacji powodował największy stresi krzywdę psychiczną. Te okoliczności powodują, zdaniem Sądu Apelacyjnego, konieczność określenia kwoty zadośćuczynienia za doznane w tym początkowym okresie internowania krzywdy w odpowiednio wyższej wysokości, niezależnie od okresu dalszego internowania. Dopiero w dalszej kolejności dla ustalania wysokości należnego zadośćuczynienia winien mieć znaczenie czasokres pozbawienia wolności. Choć pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie prowadzi do sugerowanych w apelacji wniosków, że Sąd Okręgowy powiązał wysokość przyznanego zadośćuczynienia wyłącznie z długością internowania i określonym ustawowo jego górnym limitem, to jednak określenie kwoty zadośćuczynienia na 5 000 złotych nie uwzględnia w wystarczającym stopniu wyżej podniesionych przesłanek, w szczególności konieczności określenia kwoty minimalnej za fakt internowania na odpowiednio wysokim poziomie. W powołanym wyżej wyroku Sąd Apelacyjny określił tę kwotę za 10 000 złotych i Sąd Apelacyjny w obecnym składzie tę ocenę podziela. PonieważW. D.był internowany przez okres 45 dni, a więc okres nieznacznie przekraczający minimalne okresy internowania, Sąd Apelacyjny podwyższył przyznaną kwotę zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawczyni do wysokości 11 000 złotych. Jeżeli chodzi o zarzut dotyczący daty naliczania odsetek, to nadal obowiązująca jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1991 roku I KZP 35/91, z której wynika, że w sprawach o roszczenia przewidziane wart. 8 ust. 1 ustawy z dnia23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149) sąd, uwzględniając wniosek, zasądza od Skarbu Państwa odszkodowanie za krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się postanowienia zasądzającego tę należność /OSNKW 1992/3-4/26/. Z tych powodów orzeczono jak w wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000001503_V_Ca_000606_2010_Uz_2010-04-16_001

V Ca 606/10

2010-04-16 02:00:00.0 CEST

2015-10-05 19:15:03.0 CEST

2015-10-14 20:03:23.0 CEST

15450500

1503

SENTENCE

Sygn. akt V Ca 606/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie: Przewodniczący: SSO Agnieszka Fronczak Sędziowie: SSO Zbigniew Podedworny SSR del. Ewa Talarczyk (spr.) Protokolant: Agnieszka Godziebiewska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. W. przeciwko Ministrowi Zdrowia o udostępnienie informacji publicznej na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu R

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2010" xEditor="bsukiennik" xToPage="1" xPublisher="pwiaterska" xFlag="published" xEditorFullName="Bernadetta Sukiennik" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000606" xVolType="15/450500/0001503/Ca"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V Ca 606/10</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 16 kwietnia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="167"/> <xCOLx xWIDTHx="431"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSO Agnieszka Fronczak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSO Zbigniew Podedworny</xText> <xText>SSR del. Ewa Talarczyk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Godziebiewska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>M. W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Ministrowi Zdrowia</xText> <xText>o udostępnienie informacji publicznej</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanego</xText> <xText>od wyroku Sądu Rejonowego <xAnon>(...)</xAnon> w Warszawie</xText> <xText>z dnia 13 stycznia 2010r., sygn. akt VI C 1092/09</xText> <xText/> <xText><xBx>oddala apelację.</xBx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Agnieszka Fronczak

Paula Wiaterska

Agnieszka Godziebiewska

Bernadetta Sukiennik

Sygn. akt V Ca 606/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie: Przewodniczący: SSO Agnieszka Fronczak Sędziowie: SSO Zbigniew Podedworny SSR del. Ewa Talarczyk (spr.) Protokolant: Agnieszka Godziebiewska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaM. W. przeciwko Ministrowi Zdrowia o udostępnienie informacji publicznej na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego(...)w Warszawie z dnia 13 stycznia 2010r., sygn. akt VI C 1092/09 oddala apelację.

15/450500/0001503/Ca

Sąd Okręgowy w Warszawie

V Wydział Cywilny Odwoławczy

151520300000503_I_C_000561_2007_Uz_2010-04-19_001

I C 561/07

2010-04-19 02:00:00.0 CEST

2016-12-06 18:16:09.0 CET

2016-12-06 14:41:42.0 CET

15152030

503

REASON

Sygn. akt: I C 561/07/12 Sygn. akt I C 735/07/12 Dnia 19 kwietnia 2010 r. Sąd Rejonowy Katowice Wschód w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSR Mariusz Witkowski protokolant sek. sąd. Aleksandra Pytel po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2010 r. w Katowicach na rozprawie I sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w G. przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta K. (...) Spółce Akcyjnej w K. KWK (...) II sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w G. przeciwko Miasto K. -

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Dorota Maciejewska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2007" xEditor="maciejewskad" xToPage="1" xPublisher="maciejewskad" xFlag="published" xEditorFullName="Dorota Maciejewska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000561" xVolType="15/152030/0000503/C"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: I C 561/07/12</xText> <xText>Sygn. akt I C 735/07/12</xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 19 kwietnia 2010 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Rejonowy Katowice Wschód w Katowicach I Wydział Cywilny</xBx></xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący : SSR Mariusz Witkowski</xText> <xText>protokolant sek. sąd. Aleksandra Pytel</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2010 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>I sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText><xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> KWK (...)</xAnon></xText> <xText>II sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Miasto <xAnon>K.</xAnon> - Prezydentowi Miasta <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym</xText> <xText>I a oddala powództwo <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta <xAnon>K.</xAnon>, <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> KWK (...)</xAnon>;</xText> <xText>I b zasądza od powoda <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> na rzecz pozwanego Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta <xAnon>K.</xAnon> kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;</xText> <xText>I c zasądza od powoda <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> na rzecz pozwanej <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> KWK (...)</xAnon> kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;</xText> <xText>II a oddala powództwo <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> przeciwko Miastu <xAnon>K.</xAnon> - Prezydentowi Miasta <xAnon>K.</xAnon>;</xText> <xText>II b zasądza od powoda <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> na rzecz pozwanego Miasta <xAnon>K.</xAnon> - Prezydenta Miasta <xAnon>K.</xAnon> kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.</xText> </xBlock> </xPart>

Mariusz Witkowski

Dorota Maciejewska

sek. sąd. Aleksandra Pytel

Dorota Maciejewska

Sygn. akt: I C 561/07/12 Sygn. akt I C 735/07/12 Dnia 19 kwietnia 2010 r. Sąd Rejonowy Katowice Wschód w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSR Mariusz Witkowski protokolant sek. sąd. Aleksandra Pytel po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2010 r. w Katowicach na rozprawie I sprawy z powództwa(...) Spółki AkcyjnejwG. przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi MiastaK. (...) Spółce AkcyjnejwK.KWK (...) II sprawy z powództwa(...) Spółki AkcyjnejwG. przeciwko MiastoK.- Prezydentowi MiastaK. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym I a oddala powództwo(...) Spółki AkcyjnejwG.przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi MiastaK.,(...) Spółce AkcyjnejwK.KWK (...); I b zasądza od powoda(...) Spółki AkcyjnejwG.na rzecz pozwanego Skarbu Państwa - Prezydenta MiastaK.kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania; I c zasądza od powoda(...) Spółki AkcyjnejwG.na rzecz pozwanej(...) Spółki AkcyjnejwK.KWK (...)kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania; II a oddala powództwo(...) Spółki AkcyjnejwG.przeciwko MiastuK.- Prezydentowi MiastaK.; II b zasądza od powoda(...) Spółki AkcyjnejwG.na rzecz pozwanego MiastaK.- Prezydenta MiastaK.kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

15/152030/0000503/C

Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_001693_2009_Uz_2010-04-20_001

XVII AmC 1693/09

2010-04-20 02:00:00.0 CEST

2013-07-17 03:01:05.0 CEST

2014-11-29 05:19:20.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. Akt XVII AmC 1693/09 TYTUŁ WYKONAWCZY WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: (del.) SSR Dariusz Dąbrowski Protokolant: Katarzyna Boguszewska po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2010 roku, w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) z siedzibą w P. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w K. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. oddala wnios

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="bgonera" xPublisher="bgonera" xEditorFullName="Beata Gonera" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="001693"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 1693/09 TYTUŁ WYKONAWCZY</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 20 kwietnia 2010 roku</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: (del.) SSR Dariusz Dąbrowski</xText> <xText>Protokolant: Katarzyna Boguszewska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2010 roku, w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą <xBRx/> w <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. oddala wniosek o odrzucenie pozwu,</xText> <xText>II. uznaje za niedozwolone i zakazuje Bankowi Spółdzielczemu w <xAnon>K.</xAnon>wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy „Regulamin świadczenia usług bankowości elektronicznej Internet Banking dla posiadaczy rachunków bankowych w Banku Spółdzielczym w <xAnon>K.</xAnon>” o treści: „Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki wynikłe z użycia identyfikatorów oraz haseł dostępu przez osoby trzecie” (§11 ust. 3).</xText> <xText>III. zasądza od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Stowarzyszenia<xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego,</xText> <xText>IV. nakazuje pobranie od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa Sąd Okręgowy w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText>V. zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Na skutek wniosku pełnomocnika powoda w przedmiocie zasądzenia kosztów postępowania o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, postanawia:</xText> <xText>Zasądzić od Banku Spółdzielczego w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon>z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych), tytułem kosztów postępowania o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności.</xText> <xText/> <xText>/-/SSR Dariusz Dabrowski</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Dariusz Dąbrowski

Beata Gonera

Katarzyna Boguszewska

Beata Gonera

Sygn. Akt XVII AmC 1693/09 TYTUŁ WYKONAWCZY WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: (del.) SSR Dariusz Dąbrowski Protokolant: Katarzyna Boguszewska po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2010 roku, w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenia(...)z siedzibąwP. przeciwko Bankowi Spółdzielczemu wK. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. oddala wniosek o odrzucenie pozwu, II. uznaje za niedozwolone i zakazuje Bankowi Spółdzielczemu wK.wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy „Regulamin świadczenia usług bankowości elektronicznej Internet Banking dla posiadaczy rachunków bankowych w Banku Spółdzielczym wK.” o treści: „Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki wynikłe z użycia identyfikatorów oraz haseł dostępu przez osoby trzecie” (§11 ust. 3). III. zasądza od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Stowarzyszenia(...)z siedzibą wP.kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, IV. nakazuje pobranie od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Skarbu Państwa Sąd Okręgowy w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, V. zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt Banku Spółdzielczego wK.. Na skutek wniosku pełnomocnika powoda w przedmiocie zasądzenia kosztów postępowania o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, postanawia: Zasądzić od Banku Spółdzielczego wK.na rzecz Stowarzyszenia(...)z siedzibą wP.kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych), tytułem kosztów postępowania o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności. /-/SSR Dariusz Dabrowski

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

150520200000503_I_C_000039_2010_Uz_2010-04-20_001

I C 39/10

2010-04-20 02:00:00.0 CEST

2017-02-13 18:15:35.0 CET

2017-02-13 13:00:15.0 CET

15052020

503

REASON

Sygn. akt IC 39/10 UZASADNIENIE Powódka M. R. w pozwie skierowanym do tut. Sądu przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej w (...) S.A. z siedzibą w P. Oddziałowi w Polsce z siedzibą w W. domagała się wyłączenia spod egzekucji – ruchomości: w postaci 2 krówmaści czarno-białej i jałówki maści czarno-białej, zajętych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach B. M. w sprawach egzekucyjnych z wniosku pozwanych przeciwko W. S. (BM Km 806/09, (...) i BM Km 1143/09). W uzasadnieniu pozwu pow

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Edyta Kołowszyc" xPublisher="[email protected]" xEditorFullName="Edyta Kołowszyc" xEditor="[email protected]" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="3" xFlag="published" xVolType="15/052020/0000503/C" xYear="2010" xVolNmbr="000039" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt IC 39/10</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon>M. R.</xAnon> w pozwie skierowanym do tut. Sądu przeciwko <xAnon> (...) Bank Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> Oddziałowi w Polsce z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> domagała się wyłączenia spod egzekucji – ruchomości: w postaci 2 krówmaści czarno-białej i jałówki maści czarno-białej, zajętych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach <xAnon>B. M.</xAnon> w sprawach egzekucyjnych z wniosku pozwanych przeciwko <xAnon>W. S.</xAnon> (BM Km 806/09, <xAnon> (...)</xAnon> i BM Km 1143/09).</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że zajęte przez komornika zwierzęta są jej własnością, nabyła je od dłużnika – swego ojca umową z dnia 25.07.2009 r.</xText> <xText>Pismem z dnia 16.02.2010 r. dłużnik <xAnon>W. S.</xAnon> przyznał, że to powódka jest właścicielką zajętych przez komornika zwierząt.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> <xAnon>K.</xAnon> (jako następca prawny pozwanego <xAnon> (...) Banku S.A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>) wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany wskazywał, że termin do wytoczenia powództwa ekscydencyjnego upłynął, albowiem powódka wniosła pozew po upływie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu jej prawa. Pozwany podnosił, że powódka zamieszkuje wraz z dłużnikiem <xAnon>W. S.</xAnon>, wobec czego dowiedziała się o zajęciu ruchomości stanowiących jej własność właśnie w dniu zajęcia. W tym stanie rzeczy zdaniem pozwanego powództwo powinno zostać oddalone.</xText> <xText>Pozwany <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> Oddział w Polsce z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wnosił o oddalenie powództwa wskazując, że powódka nie udowodniła własności zajętych ruchomości.</xText> <xText><xBx>Sąd ustalił co następuje</xBx>:</xText> <xText>W dniu 25.07.2009 r. <xAnon>W. S.</xAnon> zawarł ze swoją córką <xAnon>M. R.</xAnon> umowę sprzedaży dwóch krów maści czarno-białej numerach kolczyka: <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> oraz jałówki maści czarno-białej o numerze kolczyka <xAnon> (...)</xAnon>. Zwierzęta po sprzedaży pozostały w gospodarstwie rolnym dłużnika (umowa k. 9, wyjaśnienia informacyjne powódki k.65-66).</xText> <xText>Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach <xAnon>B. M.</xAnon> prowadzi przeciwko dłużnikowi <xAnon>W. S.</xAnon> postępowanie egzekucyjne z wniosku wierzyciela: <xAnon> (...) Bank Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> (obecnie <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> <xAnon>K.</xAnon>) w sprawie sygn. akt BM Km 806/09 oraz z wniosku <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> Oddział w Polsce z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>. Postępowanie egzekucyjne obejmowało m.in. skierowanie egzekucji do majątku ruchomego dłużnika (akta komornicze sygn. BM Km 806/09, BM Km 1143/09 i BM Km 1212/09).</xText> <xText>Na podstawie złożonego wniosku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach <xAnon>B. M.</xAnon> dokonał w dniu 10.12.2009r. zajęcia znajdujących się w posiadaniu dłużnika <xAnon>W. S.</xAnon> w jego miejscu zamieszkania – <xAnon> (...)</xAnon> - ruchomości w postaci dwóch krów maści czarno-białej o numerach kolczyka: <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> oraz jałówki maści czarno-białej o numerze kolczyka <xAnon> (...)</xAnon>. Przy zajęciu dłużnik był obecny i wskazał jako właściciela zajętych zwierząt swoja córkę <xAnon>M. R.</xAnon> (protokół zajęcia w aktach komorniczych sygn. BM Km 806/09, BM Km 1212/09, BM Km 1143/09).</xText> <xText>Obecny w czasie zajęcia komornik pozostawił w miejscu zamieszkania dłużnika protokół zajęcia ruchomości. Z protokołem tym zapoznała się <xAnon>M. R.</xAnon> w dniu 10.12.2009 r. (wyjaśnienia informacyjne powódki k. 65-66).</xText> <xText>W dniu 04.01.2010 r. Komornik skierował do <xAnon>M. R.</xAnon> zawiadomienie o dokonanym zajęciu ruchomości w miejscu zamieszkania dłużnika <xAnon>W. S.</xAnon>. Zawiadomienie to <xAnon>M. R.</xAnon> odebrała w dniu 08.01.2010r. (akta komornicze sygn. BM Km 1212/09 k. 22, 23).</xText> <xText>W dniu 04.02.2010r.<xAnon>M. R.</xAnon> wystąpiła do Sądu Rejonowego w Suwałkach z pozwem o wyłączenie spod egzekucji zajętych przez komornika krów i jałówki przedkładając kopie paszportów zwierząt jako dowody jej własności (pozew k 2-3).</xText> <xText><xBx>Sąd zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Celem postępowania egzekucyjnego jest zaspokojenie wierzyciela jedynie z majątku osoby, która została jako dłużnik wskazana w tytule wykonawczym (<xLexLink xArt="art. 803" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 803 kpc</xLexLink>). Skierowanie egzekucji do majątku osoby nie będącej dłużnikiem narusza prawa tej osoby i godzi w zasadę ustanowioną w <xLexLink xArt="art. 803" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 803 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Prawa osób trzecich w postępowaniu egzekucyjnym chronione są treścią <xLexLink xArt="art. 841;art. 841 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 841 § 1 kpc</xLexLink> i ustanowioną w nim możliwością wytoczenia powództwa ekscydencyjnego. Stosownie do treści tego przepisu osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa, przy czym - w myśl <xLexLink xArt="art. 841;art. 841 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 841 § 2 kpc</xLexLink> – jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. Powództwo ekscydencyjne jest jednak ograniczone terminem ustawowym, albowiem można je wnieść <xUx>w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa</xUx> chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.</xText> <xText>W niniejszej sprawie wystąpienie <xAnon>M. R.</xAnon> z powództwem do tut. Sądu miało związek z twierdzeniem, że egzekucja prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach <xAnon>B. M.</xAnon> z wniosku wierzycieli – dwóch banków przeciwko <xAnon>W. S.</xAnon> została skierowana do przedmiotu stanowiącego wyłączną własność powódki, nie zaś dłużnika egzekwowanego.</xText> <xText>Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy a także akt prowadzonych przez Komornika postępowań egzekucyjnych doprowadziła Sąd do przekonania, że żądanie powódki nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać należy, iż powódka nie będąc co prawda obecna w czasie zajęcia dokonywanego przez komornika, dowiedziała się o zajęciu w tym samym dniu. Powódka mieszka na stałe wraz z dłużnikiem, swoim ojcem. Zna sytuację dłużnika, wie, że wobec niego jest prowadzona egzekucja i skoro zawarła z dłużnikiem umowę sprzedaży zwierząt gospodarskich do niego uprzednio należących, to wiedziała, że brak takowej umowy, pozostawienie zwierząt we własności dłużnika spowoduje objecie ich postępowaniem egzekucyjnym. W tym stanie rzeczy już w dniu zajęcia ruchomości przez komornika zdawała sobie ona sprawę, że skoro zwierzęta należą do niej, to owo zajęcie narusza jej prawa.</xText> <xText>Ustawodawca w treści <xLexLink xArt="art. 841" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 841 kpc</xLexLink> przewidział miesięczny materialno prawny termin na wytoczenie powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji. Termin ten nie ulega przywróceniu, a po jego upływie roszczenie osoby uprawnionej nie będącej dłużnikiem wygasa. Skoro powódka dowiedziała się o zajęciu krów i jałówki w dniu 10.12.2009 r. to termin na wytoczenie powództwa o zwolnienie zajętych przedmiotów spod egzekucji upłynął z dniem 10.01.2010r. W tej sytuacji wytoczenie przez powódkę powództwa w dniu 04.02.2010 r. nastąpiło już po upływie terminu wskazanego w <xLexLink xArt="art. 841" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 841 kpc</xLexLink> i z tego względu podlegało oddaleniu.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak na wstępie.</xText> <xText xALIGNx="right"> <xIx>SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz</xIx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Edyta Kołowszyc

Edyta Kołowszyc

Sygn. akt IC 39/10 UZASADNIENIE PowódkaM. R.w pozwie skierowanym do tut. Sądu przeciwko(...) Bank Spółce Akcyjnejw(...) S.A.z siedzibą wP.Oddziałowi w Polsce z siedzibą wW.domagała się wyłączenia spod egzekucji – ruchomości: w postaci 2 krówmaści czarno-białej i jałówki maści czarno-białej, zajętych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w SuwałkachB. M.w sprawach egzekucyjnych z wniosku pozwanych przeciwkoW. S.(BM Km 806/09,(...)i BM Km 1143/09). W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że zajęte przez komornika zwierzęta są jej własnością, nabyła je od dłużnika – swego ojca umową z dnia 25.07.2009 r. Pismem z dnia 16.02.2010 r. dłużnikW. S.przyznał, że to powódka jest właścicielką zajętych przez komornika zwierząt. W odpowiedzi na pozew pozwanyBank (...) S.A.K.(jako następca prawny pozwanego(...) Banku S.A.wG.) wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany wskazywał, że termin do wytoczenia powództwa ekscydencyjnego upłynął, albowiem powódka wniosła pozew po upływie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu jej prawa. Pozwany podnosił, że powódka zamieszkuje wraz z dłużnikiemW. S., wobec czego dowiedziała się o zajęciu ruchomości stanowiących jej własność właśnie w dniu zajęcia. W tym stanie rzeczy zdaniem pozwanego powództwo powinno zostać oddalone. Pozwany(...) S.A.z siedzibą wP.Oddział w Polsce z siedzibą wW.wnosił o oddalenie powództwa wskazując, że powódka nie udowodniła własności zajętych ruchomości. Sąd ustalił co następuje: W dniu 25.07.2009 r.W. S.zawarł ze swoją córkąM. R.umowę sprzedaży dwóch krów maści czarno-białej numerach kolczyka:(...)i(...)oraz jałówki maści czarno-białej o numerze kolczyka(...). Zwierzęta po sprzedaży pozostały w gospodarstwie rolnym dłużnika (umowa k. 9, wyjaśnienia informacyjne powódki k.65-66). Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w SuwałkachB. M.prowadzi przeciwko dłużnikowiW. S.postępowanie egzekucyjne z wniosku wierzyciela:(...) Bank Spółki AkcyjnejwG.(obecnieBank (...) S.A.K.) w sprawie sygn. akt BM Km 806/09 oraz z wniosku(...) S.A.z siedzibą wP.Oddział w Polsce z siedzibą wW.. Postępowanie egzekucyjne obejmowało m.in. skierowanie egzekucji do majątku ruchomego dłużnika (akta komornicze sygn. BM Km 806/09, BM Km 1143/09 i BM Km 1212/09). Na podstawie złożonego wniosku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w SuwałkachB. M.dokonał w dniu 10.12.2009r. zajęcia znajdujących się w posiadaniu dłużnikaW. S.w jego miejscu zamieszkania –(...)- ruchomości w postaci dwóch krów maści czarno-białej o numerach kolczyka:(...)i(...)oraz jałówki maści czarno-białej o numerze kolczyka(...). Przy zajęciu dłużnik był obecny i wskazał jako właściciela zajętych zwierząt swoja córkęM. R.(protokół zajęcia w aktach komorniczych sygn. BM Km 806/09, BM Km 1212/09, BM Km 1143/09). Obecny w czasie zajęcia komornik pozostawił w miejscu zamieszkania dłużnika protokół zajęcia ruchomości. Z protokołem tym zapoznała sięM. R.w dniu 10.12.2009 r. (wyjaśnienia informacyjne powódki k. 65-66). W dniu 04.01.2010 r. Komornik skierował doM. R.zawiadomienie o dokonanym zajęciu ruchomości w miejscu zamieszkania dłużnikaW. S.. Zawiadomienie toM. R.odebrała w dniu 08.01.2010r. (akta komornicze sygn. BM Km 1212/09 k. 22, 23). W dniu 04.02.2010r.M. R.wystąpiła do Sądu Rejonowego w Suwałkach z pozwem o wyłączenie spod egzekucji zajętych przez komornika krów i jałówki przedkładając kopie paszportów zwierząt jako dowody jej własności (pozew k 2-3). Sąd zważył, co następuje: Celem postępowania egzekucyjnego jest zaspokojenie wierzyciela jedynie z majątku osoby, która została jako dłużnik wskazana w tytule wykonawczym (art. 803 kpc). Skierowanie egzekucji do majątku osoby nie będącej dłużnikiem narusza prawa tej osoby i godzi w zasadę ustanowioną wart. 803 kpc. Prawa osób trzecich w postępowaniu egzekucyjnym chronione są treściąart. 841 § 1 kpci ustanowioną w nim możliwością wytoczenia powództwa ekscydencyjnego. Stosownie do treści tego przepisu osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa, przy czym - w myślart. 841 § 2 kpc– jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. Powództwo ekscydencyjne jest jednak ograniczone terminem ustawowym, albowiem można je wnieśćw terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawachyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych. W niniejszej sprawie wystąpienieM. R.z powództwem do tut. Sądu miało związek z twierdzeniem, że egzekucja prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w SuwałkachB. M.z wniosku wierzycieli – dwóch banków przeciwkoW. S.została skierowana do przedmiotu stanowiącego wyłączną własność powódki, nie zaś dłużnika egzekwowanego. Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy a także akt prowadzonych przez Komornika postępowań egzekucyjnych doprowadziła Sąd do przekonania, że żądanie powódki nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać należy, iż powódka nie będąc co prawda obecna w czasie zajęcia dokonywanego przez komornika, dowiedziała się o zajęciu w tym samym dniu. Powódka mieszka na stałe wraz z dłużnikiem, swoim ojcem. Zna sytuację dłużnika, wie, że wobec niego jest prowadzona egzekucja i skoro zawarła z dłużnikiem umowę sprzedaży zwierząt gospodarskich do niego uprzednio należących, to wiedziała, że brak takowej umowy, pozostawienie zwierząt we własności dłużnika spowoduje objecie ich postępowaniem egzekucyjnym. W tym stanie rzeczy już w dniu zajęcia ruchomości przez komornika zdawała sobie ona sprawę, że skoro zwierzęta należą do niej, to owo zajęcie narusza jej prawa. Ustawodawca w treściart. 841 kpcprzewidział miesięczny materialno prawny termin na wytoczenie powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji. Termin ten nie ulega przywróceniu, a po jego upływie roszczenie osoby uprawnionej nie będącej dłużnikiem wygasa. Skoro powódka dowiedziała się o zajęciu krów i jałówki w dniu 10.12.2009 r. to termin na wytoczenie powództwa o zwolnienie zajętych przedmiotów spod egzekucji upłynął z dniem 10.01.2010r. W tej sytuacji wytoczenie przez powódkę powództwa w dniu 04.02.2010 r. nastąpiło już po upływie terminu wskazanego wart. 841 kpci z tego względu podlegało oddaleniu. Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak na wstępie. SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz

15/052020/0000503/C

Sąd Rejonowy w Suwałkach

I Wydział Cywilny

154505100000503_I_C_000276_2009_Uz_2010-04-21_002

I C 276/09

2010-04-21 02:00:00.0 CEST

2014-07-25 20:15:05.0 CEST

2024-01-17 14:03:29.0 CET

15450510

503

REASON

I C 276/09 UZASADNIENIE W. M. działając jako przedstawiciel ustawowy w imieniu i na rzecz małoletniego syna P. M. pozwem z dnia 14 maja 2009 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. A. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) zadośćuczynienia w wysokości 3.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01.12.2008 r. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu powód podał, że dochodzi od pozwanej zadośćuczynienia z tytułu poniesionych przez swojego syna cierpień

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="000276" xVolType="15/450510/0000503/C" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Małgorzata Nowińska" xPublisher="manowin" xEditor="manowin" xToPage="4" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Małgorzata Nowińska"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>I <xBx>C 276/09</xBx></xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>W. M.</xAnon> działając jako przedstawiciel ustawowy w imieniu i na rzecz małoletniego syna <xAnon>P. M.</xAnon> pozwem z dnia 14 maja 2009 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej <xAnon>M. A.</xAnon> prowadzącej działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą (...)</xAnon> zadośćuczynienia w wysokości 3.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01.12.2008 r. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód podał, że dochodzi od pozwanej zadośćuczynienia z tytułu poniesionych przez swojego syna cierpień fizycznych i moralnych oraz krzywdy i bólu jakich małoletni <xAnon>P. M.</xAnon> doznał w wyniku wypadku na obozie młodzieżowym zorganizowanym i prowadzony przez pozwaną.</xText> <xText>W pozwie podniesiono zarzuty nie dopełnienia obowiązku &quot;pilnowania dzieci&quot; oraz „brak ubezpieczenia uczestników obozu w pełnym zakresie&quot;, ponadto brak sporządzenia protokołu wypadku z dnia 27.08.2007r</xText> <xText>Pełnomocnik pozwanej w piśmie z dnia 29.09.2009 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanej wskazał, że w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia przez pozwaną dóbr osobistych powoda. Wskazał on także na brak adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanej, a doznaną krzywdą powoda.</xText> <xText>Pełnomocnik pozwanej podniósł także, że pozwana prowadziła i prowadzi swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie można pozwanej zarzucić uchybień w nadzorze. Zdaniem pelnomocnika pozwanej żadne okoliczności podniesione przez powoda nie wskazują, że doznany uraz był wynikiem działania lub zaniechania pozwanej.</xText> <xText><xBx>Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>W okresie do 19 sierpnia do l września 2007 r. pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zorganizowała obóz dla dzieci i młodzieży w <xAnon> Ośrodku (...)</xAnon>, przy czym jej działalność prowadzona była zgodnie z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970120067" xTitle="Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67">Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r.</xLexLink> w sprawie warunków jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67) (dowód: zaświadczenie Kuratorium <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 19 czerwca 2007 k. 29),</xText> <xText><xAnon>P. M.</xAnon> był uczestnikiem wyżej wskazanego obozu (dowód: z rozprawy z dnia 28 stycznia 2010 r. k. 46).</xText> <xText>W dniu 27 sierpnia 2007 r. doszło do urazu <xAnon>P. M.</xAnon>, który przewrócił się na chodniku idąc na stołówkę. Poszkodowany został odwieziony przez organizatora obozu do szpitala. W czasie pobytu w szpitalu znajdował się pod opieką pielęgniarki obozowej .Organizator niezwłocznie skontaktował się z ojcem poszkodowanego i stosował się do jego zaleceń co do dalszego postępowania z dzieckiem (dowód: zeznania <xAnon>W. M.</xAnon> z dnia 21 kwietnia 2010 r. k. 56-57).</xText> <xText>U <xAnon>P. M.</xAnon> rozpoznane zostało złamanie trzonów kości przedramienia lewego, natomiast na Oddziale przebywał on od 27 do 28 sierpnia 2007 r. (dowód: karta informacyjna z dnia 28 sierpnia 2007 r. k, 3), Następnie został ponownie przewieziony na teren obozu, skąd zabrał go ojciec (dowód: z rozprawy z dnia 21 kwietnia 2010 r. k, 57).</xText> <xText>Następnie powód przebywał w Samodzielnym Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Oddziale <xAnon> (...)</xAnon> Urazowo - Ortopedycznej w <xAnon>W.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, w okresie od 11 do 15 września 2007 r. - z uwagi na przemieszczenie odłamków po złamaniu przedramienia lewego w dniu 27 sierpnia 2007 r. (dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 15 września 2007 r. k. 6) oraz w okresie od 13 do 15 marca 2008 r. Z uwagi na konieczność usunięcia pręta śródszpikowego, którym zespolono złamaną kość promieniową (dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 15 marca 2008 r. k. 7).</xText> <xText>Tytułem odszkodowania <xAnon> (...)</xAnon> z <xAnon>polisy nr (...)</xAnon> w związku ze zdarzeniem z dnia 27 sierpnia 2007 r. zostało przyznane powodowi świadczenie w łącznej kwocie 500,00 zł, w związku z określeniem przez lekarza orzecznika, przy wykorzystaniu <xIx>Tabeli norm oceny procentowego trwałego uszczerbku na zdrowiu, </xIx>łącznego stopnia trwałego uszczerbku na poziomie 5% (dowód: pismo <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z dnia 17 października 2007 L k. 4, pismo <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z dnia 27 maja 2008 r. k. 5, pismo <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z dnia l I lipca 2008 r. k. 8-9).</xText> <xText><xBx>Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:</xBx></xText> <xText>Bezsporne pomiędzy stronami było, iż powód uległ wypadkowi w trakcie trwania obozu zorganizowanego przez pozwaną. Spór dotyczył natomiast odpowiedzialności pozwanej za przedmiotowy wypadek. Przede wszystkim, czy po stronie pozwanej znajdował się element winy w nadzorze. W przedmiotowym stanie faktycznym odpowiedzialność pozwanej oparta jest na zasadzie winy, nie ryzyka. Strona powodowa przedstawiała zarzut braku staranności po stronie pozwanej w utrzymaniu porządku na terenie obiektu, przez co przyczyniła się do zaistnienia wypadku. Przy czym nie wskazał.</xText> <xText>Pełnomocnik pozwanej podniósł natomiast, że pozwana prowadziła i prowadzi swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie można pozwanej zarzucić uchybień w nadzorze. W procesie cywilnym zasadą jest kontradyktoryjność. Jednocześnie zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> na stronie która z faktu wywodzi skutki prawne, spoczywa ciężar jego udowodnienia. Oznacza to, że strona postępowania procesowego zobowiązana jest przedstawić dowody na poparcie własnych twierdzeń. W świetle powyższego pełnomocnik pozwanej jako dowód w sprawie powołał zaświadczenie Kuratorium <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 19 czerwca 2007 r., które zgodnie z <xLexLink xArt="§ 6;§ 6 ust. 4" xIsapId="WDU19970120067" xTitle="Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67">§6 ust. 4 Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r.</xLexLink> w sprawie warunków jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67), wydawane jest organizatorowi wypoczynku spełniającemu warunki określone w rozporządzeniu. Strona powodowa w zakresie twierdzeń o niedopełnieniu przez pozwanego staranności w nadzorze nie wykazała się natomiast materiałem dowodowym.</xText> <xText>Udowodnienie przez powoda wskazanej powyżej kwestii jest istotne w związku z dalszym zarzutem pozwu w zakresie wyboru ubezpieczenia dla uczestników obozu, co uniemożliwiło zdaniem powoda dochodzenie od ubezpieczyciela zadośćuczynienia w związku z wypadkiem. Element zawinienia po stronic pozwanej jest bowiem warunkiem koniecznym dochodzenia zadośćuczynienia przez powoda.</xText> <xText>Powód ograniczył się w przeważającej mierze do formułowania twierdzeń o skutkach zdarzenia. <xAnon>W. M.</xAnon> zeznał, że nie był świadkiem wypadku i wiadome jest mu jedynie, z informacji uzyskanych od syna, że przewrócił się on na terenie obozu na chodniku, który był nierówny i popękany. Zaznaczył, iż syn po prostu potknął się o nierówności chodnika. Wobec takiego przebiegu wydarzeń przedstawionego przez powoda trudno przypisać odpowiedzialność organizatorowi obozu, któremu nie można przypisać odpowiedzialności za wszystko co wydarzy się w tym czasie a co nie jest jego willą ,bez względu na rozmiar szkód czy cierpień których doznał powód. Jak wynika z twierdzeń powoda w trakcie wypadku synowi udzielono pomocy i odwieziono go do szpitala, a także powiadomiono rodziców i stosowano się do ich zaleceń.</xText> <xText><xBx>Sąd zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Powództwo zostało oparte na instytucji zadośćuczynienia uregulowanej w <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink>, który stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Konstrukcja <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 k.c.</xLexLink> oparta jest na trzech przesłankach. Po pierwsze zadośćuczynienie pieniężne Sąd może przyznać poszkodowanemu wyłącznie w wypadkach wskazanych w ustawie. Oznacza to, że przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego możliwe jest wyjątkowo; zasadą jest bowiem, że naprawieniu podlega szkoda majątkowa. Po drugie ograniczenie stosowania zadośćuczynienia pieniężnego, jako formy naprawienia krzywdy, odnosi siłę do odpowiedzialności deliktowej, konieczny zatem jest element zawinienia po stronie pozwanej. Po trzecie zasadą jest fakultatywność zadośćuczynienia pieniężnego co oznacza, że jego przyznanie nic jest obligatoryjne nawet w razie zaistnienia krzywdy i zależy w konkretnym przypadku od uznania oraz oceny Sądu.</xText> <xText>Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym był fakt, że doszło do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia powoda. Natomiast istotne dla dalszych rozważać było rozstrzygnięcie sporu, czy po stronie pozwanej zachodził element winy.</xText> <xText>W świetle okoliczności niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że właściwym dla ustalenia winy bądź jej braku po stronie pozwanej jest <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 4</xLexLink>] 5 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>, który normuje podstawową zasadę odpowiedzialności opartej na winie sprawcy szkody. Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie (działanie bądź zaniechanie) jest źródłem powstania tej szkody. Przedstawiciel ustawowy powoda nie przedstawił, żadnego dowodu wskazującego na element winy po stronie pozwanej. Połączył on niejako automatycznie wypadek syna z odpowiedzialnością pozwanej stawiając tez\(, iż skoro doszło do wypadku, to odpowiedzialność za to zdarzenie spoczywa na pozwanej. Powód nie wskazywał natomiast na jakiekolwiek zaniedbania czy też zaniechania pozwanej, które to doprowadziły, czy też przyczyniły się do zdarzenia a zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> udowodnienie tego spoczywało na powodzie.</xText> <xText>Dla przedmiotowych rozważać istotne znaczenie ma także wykazanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego między działaniem sprawcy a powstałą szkodą. Związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą jest jedną z koniecznych przesłanek odpowiedzialności za szkody, a zatem brak przyczynowości powoduje. iż nawet ocena działań jako bezprawnych i zawinionych nie prowadzi do odpowiedzialności za szkody (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2005 r., sygn. V CK 654/2004).</xText> <xText>W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić, że powód czynił zarzut pozwanej co do skutku - wypadku, natomiast nie wykazał jej działań czy też zaniechań, będących Zadośćuczynienie przewidziane wart. 445 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ l k.c.</xLexLink>, jest sposobem naprawienia krzywdy w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Za ugruntowany w orzecznictwie i piśmiennictwie należy uznać pogląd, że roszczenie o zadośćuczynienie przysługuje jedynie osobie, przeciwko której było skierowane zdarzenie określone jako czyn niedozwolony, natomiast element zawinienia nie został w niniejszej sprawie udowodniony przez powoda.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe, a odnosząc się do zarzutu braku staranności w wyborze ubezpieczenia, odróżnić należy ubezpieczenie z <xAnon> (...)</xAnon> od ochrony ubezpieczeniowej w zakresie zadośćuczynienia. W tym drugim wypadku odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń i pozwanej miałaby charakter In solidum ,a ubezpieczyciel przyjąłby odpowiedzialność za niniejszą szkodę wyłącznie w przypadku wykazania winy pozwanej, czego powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu.</xText> <xText>Podobnie zarzut braku sporządzenia przez powódkę protokołu z wypadku nie jest zarzutem, który może wskazać na zaniechanie w nadzorze nad małoletnim przebywającym na obozie. Wprawdzie nie sporządzenie przez organizatora takiego protokołu wypadku trzeba uznać za formalny błąd w procedurze dokumentowania zdarzenia to jednak brak jest miedzy tym zaniechaniem a upadkiem małoletniego jakiegokolwiek związku przyczynowego, który uzasadniałby odpowiedzialność za jego skutki.</xText> <xText>W świetle powyższego Sąd oddalił powództwo o zapłatę z uwagi na fakt, że żądanie pozwu w świetle okoliczności faktycznych i prawnych ustalonych przez Sąd okazało się nieuzasadnione.</xText> <xText>O kosztach sądowych sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3;art. 98 § 108;art. 98 § 1;art. 98 § 109" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § l i §3, 108 § l i 109 k.p.c.</xLexLink> zasądzając od powoda na rzecz pozwanej koszty w wysokości 617,00 zł.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Małgorzata Nowińska

Małgorzata Nowińska

IC 276/09 UZASADNIENIE W. M.działając jako przedstawiciel ustawowy w imieniu i na rzecz małoletniego synaP. M.pozwem z dnia 14 maja 2009 r. wniósł o zasądzenie od pozwanejM. A.prowadzącej działalność gospodarczą podfirmą (...)zadośćuczynienia w wysokości 3.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01.12.2008 r. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu powód podał, że dochodzi od pozwanej zadośćuczynienia z tytułu poniesionych przez swojego syna cierpień fizycznych i moralnych oraz krzywdy i bólu jakich małoletniP. M.doznał w wyniku wypadku na obozie młodzieżowym zorganizowanym i prowadzony przez pozwaną. W pozwie podniesiono zarzuty nie dopełnienia obowiązku "pilnowania dzieci" oraz „brak ubezpieczenia uczestników obozu w pełnym zakresie", ponadto brak sporządzenia protokołu wypadku z dnia 27.08.2007r Pełnomocnik pozwanej w piśmie z dnia 29.09.2009 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanej wskazał, że w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia przez pozwaną dóbr osobistych powoda. Wskazał on także na brak adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanej, a doznaną krzywdą powoda. Pełnomocnik pozwanej podniósł także, że pozwana prowadziła i prowadzi swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie można pozwanej zarzucić uchybień w nadzorze. Zdaniem pelnomocnika pozwanej żadne okoliczności podniesione przez powoda nie wskazują, że doznany uraz był wynikiem działania lub zaniechania pozwanej. Sąd ustalił następujący stan faktyczny: W okresie do 19 sierpnia do l września 2007 r. pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zorganizowała obóz dla dzieci i młodzieży wOśrodku (...), przy czym jej działalność prowadzona była zgodnie zRozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r.w sprawie warunków jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67) (dowód: zaświadczenie Kuratorium(...)wB.z dnia 19 czerwca 2007 k. 29), P. M.był uczestnikiem wyżej wskazanego obozu (dowód: z rozprawy z dnia 28 stycznia 2010 r. k. 46). W dniu 27 sierpnia 2007 r. doszło do urazuP. M., który przewrócił się na chodniku idąc na stołówkę. Poszkodowany został odwieziony przez organizatora obozu do szpitala. W czasie pobytu w szpitalu znajdował się pod opieką pielęgniarki obozowej .Organizator niezwłocznie skontaktował się z ojcem poszkodowanego i stosował się do jego zaleceń co do dalszego postępowania z dzieckiem (dowód: zeznaniaW. M.z dnia 21 kwietnia 2010 r. k. 56-57). UP. M.rozpoznane zostało złamanie trzonów kości przedramienia lewego, natomiast na Oddziale przebywał on od 27 do 28 sierpnia 2007 r. (dowód: karta informacyjna z dnia 28 sierpnia 2007 r. k, 3), Następnie został ponownie przewieziony na teren obozu, skąd zabrał go ojciec (dowód: z rozprawy z dnia 21 kwietnia 2010 r. k, 57). Następnie powód przebywał w Samodzielnym Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Oddziale(...)Urazowo - Ortopedycznej wW.przyul. (...), w okresie od 11 do 15 września 2007 r. - z uwagi na przemieszczenie odłamków po złamaniu przedramienia lewego w dniu 27 sierpnia 2007 r. (dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 15 września 2007 r. k. 6) oraz w okresie od 13 do 15 marca 2008 r. Z uwagi na konieczność usunięcia pręta śródszpikowego, którym zespolono złamaną kość promieniową (dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 15 marca 2008 r. k. 7). Tytułem odszkodowania(...)zpolisy nr (...)w związku ze zdarzeniem z dnia 27 sierpnia 2007 r. zostało przyznane powodowi świadczenie w łącznej kwocie 500,00 zł, w związku z określeniem przez lekarza orzecznika, przy wykorzystaniuTabeli norm oceny procentowego trwałego uszczerbku na zdrowiu,łącznego stopnia trwałego uszczerbku na poziomie 5% (dowód: pismo(...) S.A.z dnia 17 października 2007 L k. 4, pismo(...) S.A.z dnia 27 maja 2008 r. k. 5, pismo(...) S.A.z dnia l I lipca 2008 r. k. 8-9). Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego: Bezsporne pomiędzy stronami było, iż powód uległ wypadkowi w trakcie trwania obozu zorganizowanego przez pozwaną. Spór dotyczył natomiast odpowiedzialności pozwanej za przedmiotowy wypadek. Przede wszystkim, czy po stronie pozwanej znajdował się element winy w nadzorze. W przedmiotowym stanie faktycznym odpowiedzialność pozwanej oparta jest na zasadzie winy, nie ryzyka. Strona powodowa przedstawiała zarzut braku staranności po stronie pozwanej w utrzymaniu porządku na terenie obiektu, przez co przyczyniła się do zaistnienia wypadku. Przy czym nie wskazał. Pełnomocnik pozwanej podniósł natomiast, że pozwana prowadziła i prowadzi swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie można pozwanej zarzucić uchybień w nadzorze. W procesie cywilnym zasadą jest kontradyktoryjność. Jednocześnie zgodnie zart. 6 k.c.na stronie która z faktu wywodzi skutki prawne, spoczywa ciężar jego udowodnienia. Oznacza to, że strona postępowania procesowego zobowiązana jest przedstawić dowody na poparcie własnych twierdzeń. W świetle powyższego pełnomocnik pozwanej jako dowód w sprawie powołał zaświadczenie Kuratorium(...)wB.z dnia 19 czerwca 2007 r., które zgodnie z§6 ust. 4 Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r.w sprawie warunków jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67), wydawane jest organizatorowi wypoczynku spełniającemu warunki określone w rozporządzeniu. Strona powodowa w zakresie twierdzeń o niedopełnieniu przez pozwanego staranności w nadzorze nie wykazała się natomiast materiałem dowodowym. Udowodnienie przez powoda wskazanej powyżej kwestii jest istotne w związku z dalszym zarzutem pozwu w zakresie wyboru ubezpieczenia dla uczestników obozu, co uniemożliwiło zdaniem powoda dochodzenie od ubezpieczyciela zadośćuczynienia w związku z wypadkiem. Element zawinienia po stronic pozwanej jest bowiem warunkiem koniecznym dochodzenia zadośćuczynienia przez powoda. Powód ograniczył się w przeważającej mierze do formułowania twierdzeń o skutkach zdarzenia.W. M.zeznał, że nie był świadkiem wypadku i wiadome jest mu jedynie, z informacji uzyskanych od syna, że przewrócił się on na terenie obozu na chodniku, który był nierówny i popękany. Zaznaczył, iż syn po prostu potknął się o nierówności chodnika. Wobec takiego przebiegu wydarzeń przedstawionego przez powoda trudno przypisać odpowiedzialność organizatorowi obozu, któremu nie można przypisać odpowiedzialności za wszystko co wydarzy się w tym czasie a co nie jest jego willą ,bez względu na rozmiar szkód czy cierpień których doznał powód. Jak wynika z twierdzeń powoda w trakcie wypadku synowi udzielono pomocy i odwieziono go do szpitala, a także powiadomiono rodziców i stosowano się do ich zaleceń. Sąd zważył co następuje: Powództwo zostało oparte na instytucji zadośćuczynienia uregulowanej wart. 445 § 1 k.c., który stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Konstrukcjaart. 445 k.c.oparta jest na trzech przesłankach. Po pierwsze zadośćuczynienie pieniężne Sąd może przyznać poszkodowanemu wyłącznie w wypadkach wskazanych w ustawie. Oznacza to, że przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego możliwe jest wyjątkowo; zasadą jest bowiem, że naprawieniu podlega szkoda majątkowa. Po drugie ograniczenie stosowania zadośćuczynienia pieniężnego, jako formy naprawienia krzywdy, odnosi siłę do odpowiedzialności deliktowej, konieczny zatem jest element zawinienia po stronie pozwanej. Po trzecie zasadą jest fakultatywność zadośćuczynienia pieniężnego co oznacza, że jego przyznanie nic jest obligatoryjne nawet w razie zaistnienia krzywdy i zależy w konkretnym przypadku od uznania oraz oceny Sądu. Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym był fakt, że doszło do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia powoda. Natomiast istotne dla dalszych rozważać było rozstrzygnięcie sporu, czy po stronie pozwanej zachodził element winy. W świetle okoliczności niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że właściwym dla ustalenia winy bądź jej braku po stronie pozwanej jestart. 4] 5k.c., który normuje podstawową zasadę odpowiedzialności opartej na winie sprawcy szkody. Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie (działanie bądź zaniechanie) jest źródłem powstania tej szkody. Przedstawiciel ustawowy powoda nie przedstawił, żadnego dowodu wskazującego na element winy po stronie pozwanej. Połączył on niejako automatycznie wypadek syna z odpowiedzialnością pozwanej stawiając tez\(, iż skoro doszło do wypadku, to odpowiedzialność za to zdarzenie spoczywa na pozwanej. Powód nie wskazywał natomiast na jakiekolwiek zaniedbania czy też zaniechania pozwanej, które to doprowadziły, czy też przyczyniły się do zdarzenia a zgodnie zart. 6 k.c.udowodnienie tego spoczywało na powodzie. Dla przedmiotowych rozważać istotne znaczenie ma także wykazanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego między działaniem sprawcy a powstałą szkodą. Związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą jest jedną z koniecznych przesłanek odpowiedzialności za szkody, a zatem brak przyczynowości powoduje. iż nawet ocena działań jako bezprawnych i zawinionych nie prowadzi do odpowiedzialności za szkody (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2005 r., sygn. V CK 654/2004). W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić, że powód czynił zarzut pozwanej co do skutku - wypadku, natomiast nie wykazał jej działań czy też zaniechań, będących Zadośćuczynienie przewidziane wart. 445§ l k.c., jest sposobem naprawienia krzywdy w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Za ugruntowany w orzecznictwie i piśmiennictwie należy uznać pogląd, że roszczenie o zadośćuczynienie przysługuje jedynie osobie, przeciwko której było skierowane zdarzenie określone jako czyn niedozwolony, natomiast element zawinienia nie został w niniejszej sprawie udowodniony przez powoda. Mając na uwadze powyższe, a odnosząc się do zarzutu braku staranności w wyborze ubezpieczenia, odróżnić należy ubezpieczenie z(...)od ochrony ubezpieczeniowej w zakresie zadośćuczynienia. W tym drugim wypadku odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń i pozwanej miałaby charakter In solidum ,a ubezpieczyciel przyjąłby odpowiedzialność za niniejszą szkodę wyłącznie w przypadku wykazania winy pozwanej, czego powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu. Podobnie zarzut braku sporządzenia przez powódkę protokołu z wypadku nie jest zarzutem, który może wskazać na zaniechanie w nadzorze nad małoletnim przebywającym na obozie. Wprawdzie nie sporządzenie przez organizatora takiego protokołu wypadku trzeba uznać za formalny błąd w procedurze dokumentowania zdarzenia to jednak brak jest miedzy tym zaniechaniem a upadkiem małoletniego jakiegokolwiek związku przyczynowego, który uzasadniałby odpowiedzialność za jego skutki. W świetle powyższego Sąd oddalił powództwo o zapłatę z uwagi na fakt, że żądanie pozwu w świetle okoliczności faktycznych i prawnych ustalonych przez Sąd okazało się nieuzasadnione. O kosztach sądowych sąd orzekł na podstawieart. 98 § l i §3, 108 § l i 109 k.p.c.zasądzając od powoda na rzecz pozwanej koszty w wysokości 617,00 zł.

15/450510/0000503/C

Sąd Rejonowy w Piasecznie

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000541_2009_Uz_2010-04-21_004

XVII AmC 541/09

2010-04-21 02:00:00.0 CEST

2017-01-23 18:15:27.0 CET

2017-01-23 15:21:55.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 541/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Hanna Kulesza Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) w P. przeciwko (...) spółka jawna z siedzibą w S. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumenta

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="000541" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 541/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 21 kwietnia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Hanna Kulesza</xText> <xText>Protokolant: Piotr Grzywacz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko<xAnon>(...)</xAnon> spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon> </xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści: „<xIx> Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji ” (§14 ust 1 Regulaminu), </xIx> </xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Nakazuje pobranie od Pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon>, na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwotę 600 zł. (sześćset złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zasądza od Pozwanego <xAnon>(...)</xAnon>spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 zł. (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;</xText> </xUnit> <xText>IV. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon>(...)</xAnon>spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon>.</xText> <xText xALIGNx="right">SSO Hanna Kulesza</xText> <xText><xBx>Sygn. Akt XVII AmC 541/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 11 maja 2009 r., do Sądu wpłynął pozew, w którym powód - <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon>, wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia wzorca umownego w postaci Regulaminu określającego zasady przystąpienia oraz prawa i obowiązki związane z uczestnictwem w programie lojalnościowym organizowanym przez Organizatora tj. <xAnon>(...)</xAnon>spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon>, o treści: „<xIx> Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji ” (§14 ust 1 Regulaminu).</xIx> </xText> <xText>Zdaniem powoda wskazane przez niego w pozwie postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink> i jest rażąco sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz narusza uzasadnione interesy konsumentów.</xText> <xText>Ponadto powód podniósł, iż zakwestionowana przez niego klauzula powinna zostać uznana za niedozwoloną gdyż w sposób sprzeczny z prawem przewiduje uciążliwe warunki składania reklamacji przez konsumentów i wprowadza zbyt krótki termin na składanie reklamacji.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew, pełnomocnik pozwanej spółki <xAnon>(...)</xAnon> spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon>, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto pozwany wniósł o połączenie do wspólnego rozpoznania spraw wytoczonych przez <xAnon>(...)</xAnon>, wpisanych pod sygn. AmC 534/09, AmC 535/09, AmC 536/09, AmC 537/09, AmC 538/09, AmC 539/09, AmC 540/09, AmC 541/09, AmC 542/09, AmC 543/09, AmC 544/09, ponieważ pozostają one ze sobą w bezpośrednim związku poprzez tożsamość powoda i pozwanego jak również kwestionowanie przez powoda postanowień tego samego regulaminu.</xText> <xText>Przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, pozwany podniósł, iż w treści pozwu powód nie powołuje jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby przemawiać za tym, iż przysługuje mu czynna legitymacja procesowa. Zdaniem pozwanego, brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż powód może wystąpić z przedmiotowymi powództwami.</xText> <xText>Przechodząc zaś do kwestii merytorycznych, pozwany podniósł, iż uczestnictwo w programie lojalnościowym prowadzonym przez pozwanego, nie wiąże się z jakąkolwiek dodatkową odpłatnością. Pozwany przyznaje klientom netpunkty za dokonaną przez nich płatność za usługi świadczone na ich rzecz przez pozwanego, tudzież za spełnienie innych warunków jak np. okres trwania umowy z pozwanym. Tym samym jak podnosi pozwany, przyznanie netpunktów wiąże się tylko i wyłącznie ze skorzystaniem z usług pozwanego. Dodatkowo przystąpienie do programu wiąże się z akceptacją regulaminu. Zdaniem pozwanego, w wyniku tego programu nie dochodzi do zawarcia umowy pomiędzy klientem (konsumentem) a pozwanym. Program ten jest, zdaniem pozwanego, przyrzeczeniem publicznym regulowanym postanowieniami <xLexLink xArt="art. 919;art. 920;art. 921" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 919-921 k.c.</xLexLink> Według pozwanego, w rzeczywistości regulamin programu jest jednostronną czynnością prawną, którą organizator przyrzeka publicznie przyznanie określonych w katalogu nagród, w przypadku spełnienia przez Uczestnika określonych warunków. Zdaniem więc strony pozwanej, skoro w wyniku programu nie dochodzi do zawarcia pomiędzy konsumentem a pozwaną jakiejkolwiek umowy, nie można uznać, iż jakiekolwiek postanowienie regulaminu stanowiącego przyrzeczenie publiczne, są niedozwolonymi klauzulami umownymi.</xText> <xText>Abstrahując od dopuszczalności stosowania <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink>, odnośnie zakwestionowanej przez powoda klauzuli, pozwany podniósł, iż nie godzi ona w jakikolwiek sposób w dobre obyczaje i nie narusza interesów konsumenta. Zdaniem pełnomocnika pozwanej spółki, w przedmiotowej sprawie brak jest okoliczności, które mogłyby świadczyć o tym, iż pojawiają się jakiekolwiek dysproporcje praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta, a treść kwestionowanego zapisu znajduje swoje oparcie w <xLexLink xArt="art. 919" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 919 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W piśmie procesowym, które wpłynęło do tutejszego Sądu w dniu 21 sierpnia 2009 r., powód podtrzymał w całości wszystkie żądania pozwu, uznając argumentację pozwanego za całkowicie chybioną.</xText> <xText>Na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2010 r., Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> zarządził połączenie spraw o sygn. akt AmC 538/09, AmC 539/09, AmC 540/09, AmC 541/09, AmC 542/09, AmC 543/09, AmC 544/09 do łącznego rozpoznania i odrębnego rozstrzygnięcia.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Pozwana – <xAnon>(...)</xAnon>spółka jawna z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon> prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie świadczenia usług internetowych.</xText> <xText>W ramach prowadzonej działalności, pozwana zorganizowała specjalny program lojalnościowy, który ma na celu zachęcania klientów do nabywania usług pozwanej, w zamian za co klient otrzymuje punkty, które może wymienić na określone w katalogu nagrody. Bezspornym jest, że pozwana posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym – Regulaminem określającym zasady przystąpienia oraz prawa i obowiązki związane z uczestnictwem w programie lojalnościowym Organizatora – sprzedaży premiowej, który zawiera zakwestionowane przez powoda postanowienie o następującej treści: „<xIx> Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji”.</xIx> </xText> <xText>Bezspornym jest, iż pozwana w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywała przytoczone w pozwie postanowienie umowne. Pozwana temu nie zaprzeczyła. Nie zarzuciła też niezgodności cytowanego postanowienia z treścią wzorca umownego. W związku z tym, okoliczności te należało uznać za przyznane w świetle <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText><xBx>W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Powództwo jest uzasadnione.</xText> <xText>Odnośnie zarzutu pozwanego , co do braku legitymacji procesowej po stronie powodowej , w ocenie Sądu należało uznać go za nieuzasadniony . Powód – <xAnon>(...)</xAnon> posiada legitymację procesową, ponieważ zgodnie z przedłożonym odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działalności ujawnionym w rejestrze jest między innymi dbanie o interesy konsumentów. W rozumieniu <xLexLink xArt="art. 479(38)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>38</xSUPx> kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> powód jest zatem organizacją społeczną, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów.</xText> <xText>W dalszej kolejności rozważenia wymaga ustalenie charakteru wiążącej strony więzi prawnej . Zdaniem Sądu podkreślenia wymaga tu fakt, iż punktem wyjścia do zawarcia umowy o uczestnictwo w programie lojalnościowym jest zawarcie umowy sprzedaży produktów lub usług oferowanych przez pozwaną oraz akceptacja przez klienta warunków programu Netpunkty oraz postanowień Regulaminu. Moment ten rodzi w ocenie Sądu miedzy stronami skutki obligacyjne gdyż poprzez wyrażoną przez konsumenta wolę przystąpienia do programu dochodzi do swoistego rozszerzenia warunków zawartej wcześniej umowy sprzedaży produktów lub usług pozwanego o postanowienia zawarte w stosowanym przez niego Regulaminie dotyczącym, jak określa to sama pozwana – sprzedaży premiowej.</xText> <xText>Analizowany stosunek prawny stanowi zatem zdaniem Sądu, przykład wyodrębnionego już w doktrynie podtypu umowy sprzedaży zwanej sprzedażą premiowaną (premiową). Jej cechą charakterystyczną jest to, że każdy kupujący produkty lub usługi danej firmy i spełniający ogłoszone w regulaminie warunki, ma prawo do nagrody (premii). Nie oznacza to jednak, że sprzedający świadczy na rzecz konsumenta „dodatkowe bezekwiwalentne przysporzenie”. W zamian bowiem za produkt (lub usługę) i prawo do nagrody, sprzedający otrzymuje od konsumenta świadczenie pieniężne w postaci zapłaty określonej kwoty. Nie ma zatem racji pozwany twierdząc, iż „uczestnicy programu, którego organizatorem jest pozwana Spółka, nie są zobowiązani względem organizatora programu do jakiegokolwiek świadczenia”. Świadczeniem tym jest bowiem kwota, jaką uczestnik programu musi uiścić pozwanej z tytułu umowy sprzedaży produktu lub usługi oferowanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto sama pozwana we wstępie spornego regulaminu wskazuje, iż określa on zasady „sprzedaży premiowej”, co wyklucza zasadność argumentów pozwanej o tym, iż ma on charakter jednostronnej czynności prawnej – przyrzeczenia publicznego. Podkreślić przy tym należy, iż nie ma znaczenia podnoszone przez pozwanego w odpowiedzi na pozew, rozróżnienie pomiędzy klientem jako podmiotem, który zawarł umowę o świadczenie usług i gromadzi za nabywane usługi „netpunkty”, a uczestnikiem uprawnionym do korzystania ze świadczeń pozwanego, określonych w regulaminie programu, z uwagi na treść §8 pkt 1 lit d Regulaminu, z którego wynika, iż uczestnikiem może być klient będący konsumentem (osoba fizyczna, której uczestnictwo w programie nie będzie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą).</xText> <xText>Sąd zważył zatem, iż powyższa kwalifikacja łączącej strony więzi prawne jednoznacznie oznacza dopuszczalność sądowej kontroli zaskarżonych postanowień stosowanego przez pozwaną Regulaminu pod kątem abuzywności.</xText> <xText>W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest to, czy zawarte we wzorach, kwestionowane postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to jednak postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zostały uzgodnione w sposób indywidualny.</xText> <xText><xIx> Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Dobre obyczaje” to reguły postępowania zgodne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystujące choćby niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. </xIx></xText> <xText>Klauzula generalna wyrażona w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink> uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> k.c.</xLexLink> Obejmuje ona najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków lub ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, iż zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalną <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink> W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy – <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1 </xSUPx> §4 k.c.</xLexLink> Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3 </xSUPx>k.c.</xLexLink> jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego „niedozwolonego” brzmienia tzn. nie spełnia przesłanek z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink> Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności.</xText> <xText>Zgodnie z uznanym w doktrynie poglądem klauzule abuzywne sklasyfikowano według następujących rodzajów postanowień:</xText> <xEnum> <xBullet></xBullet> <xEnumElem> <xText>postanowienia przyznające przedsiębiorcy uprawnienie do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>postanowienia ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające jego obowiązki bez zachowania symetrii w stosunku do praw (obowiązków) przedsiębiorcy</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>postanowienia wyłączające lub ograniczające znaczenie rzeczywistej woli konsumenta.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W niniejszym przypadku stwierdzić należy, że konsumenci nie mieli wpływu na treść kwestionowanego postanowienia umownego, nie było ono z nimi uzgodnione indywidualnie. Pozwany nie przedstawił również żadnego dowodu na okoliczność, iż konsument miał możliwość prowadzenia negocjacji lub też innego wpływu na treść postanowień przedmiotowego wzorca. Sąd ustalił zatem, że wskazany wzorzec umowny nie był uzgadniany indywidualnie z konsumentem.</xText> <xText>Do rozstrzygnięcia pozostała zatem kwestia, czy przedmiotowe postanowienie, kształtuje prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta.</xText> <xText>Uwzględniając powyższe Sąd uznał, że kwestionowana przez powoda klauzula o treści: „<xIx> Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji</xIx>” stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>( 1)</xSUPx> §1 k.c.</xLexLink>, ponieważ z jednej strony przewiduje uzależnienie przyjęcia reklamacji od spełnienia, zdaniem Sądu, zbyt uciążliwych dla konsumenta formalności, z drugiej zaś przewiduje zbyt krótki termin do złożenia owej reklamacji.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 21" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 21 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności.</xText> <xText>W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula stosowana przez pozwanego niewątpliwie prowadzi do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania i jednocześnie uzależnia tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych warunków .Zawarte w kwestionowanym postanowieniu zastrzeżenie , odnośnie konieczności <xIx>wskazania konkretnych okoliczności , które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji </xIx>jest zapisem nieprecyzyjnym , dającym pozwanemu uprawnienie do jednostronnej dowolnej oceny , czy podane przez klienta w reklamacji okoliczności uzna za ,,konkretne” i pozwalające na uwzględnienie reklamacji .</xText> <xText>Wskazać również należy, iż przedmiotowe postanowienie umowne wypełnia przesłanki określone w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 2 k.c.</xLexLink> Stosownie bowiem do treści tego artykułu, w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Zdaniem Sądu, zapis ten, co słusznie podniósł powód, wprowadza rażąco krótki, bo zaledwie 28 dniowy, termin składania przez konsumenta reklamacji za nienależyte wykonanie umowy przez zleceniobiorcę, a nadto może wywołać u konsumenta mylne wrażenie, że po upływie wskazanego we wzorcu terminu do złożenia reklamacji, traci on prawo dochodzenia roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy. Zdaniem Sądu, wskazany w tym postanowieniu termin jest zbyt krótki na zebranie dowodów potwierdzających roszczenie konsumenta, czy też sformułowania reklamacji , co może spowodować , że konsumenci będą rezygnować ze składania reklamacji .</xText> <xText>Wobec powyższego, w ocenie Sądu, przedmiotowe postanowienie umowne prowadzi do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi, a nade wszystko nie uwzględnia i nie zabezpiecza interesu konsumenta, jako słabszej strony umowy, co nie znajduje żadnego uzasadnienia i prowadzi do ukształtowania stosunku zobowiązaniowego w sposób nie równorzędny i rażąco niekorzystny dla konsumenta.</xText> <xText>Mając na uwadze zaistniałe okoliczności Sąd, uznając, iż zakwestionowane postanowienie wzorca umowy stosowanego przez pozwanego spełnia przesłanki klauzuli niedozwolonej w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>, zakazał ich wykorzystywania w obrocie (<xLexLink xArt="art. 473(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 473<xSUPx>43 </xSUPx>k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Zgodnie z treścią przepisu <xLexLink xArt="art. 96;art. 96 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 96 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. Nr 167, poz. 1398) strona wnosząca o uznanie postanowień umowy za niedozwolone jest zwolniona od kosztów sądowych. Wobec powyższego, o obciążeniu pozwanego stałą opłatą sądową od pozwu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3;art. 94" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink>.</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego zarządzono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44 </xSUPx>k.p.c.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Hanna Kulesza

Damian Siliwoniuk

Piotr Grzywacz

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 541/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Hanna Kulesza Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)wP. przeciwko(...)spółka jawna z siedzibą wS. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści: „ Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji ” (§14 ust 1 Regulaminu), II Nakazuje pobranie od Pozwanego(...)spółka jawna z siedzibą wS., na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwotę 600 zł. (sześćset złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony; III Zasądza od Pozwanego(...)spółka jawna z siedzibą wS.na rzecz(...)wP.kwotę 360 zł. (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego; IV. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt(...)spółka jawna z siedzibą wS.. SSO Hanna Kulesza Sygn. Akt XVII AmC 541/09 UZASADNIENIE W dniu 11 maja 2009 r., do Sądu wpłynął pozew, w którym powód -(...)z siedzibą wP., wniósł o uznanie za niedozwolone postanowienia wzorca umownego w postaci Regulaminu określającego zasady przystąpienia oraz prawa i obowiązki związane z uczestnictwem w programie lojalnościowym organizowanym przez Organizatora tj.(...)spółka jawna z siedzibą wS., o treści: „ Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji ” (§14 ust 1 Regulaminu). Zdaniem powoda wskazane przez niego w pozwie postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniuart. 3851§1 k.c.i jest rażąco sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz narusza uzasadnione interesy konsumentów. Ponadto powód podniósł, iż zakwestionowana przez niego klauzula powinna zostać uznana za niedozwoloną gdyż w sposób sprzeczny z prawem przewiduje uciążliwe warunki składania reklamacji przez konsumentów i wprowadza zbyt krótki termin na składanie reklamacji. W odpowiedzi na pozew, pełnomocnik pozwanej spółki(...)spółka jawna z siedzibą wS., wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto pozwany wniósł o połączenie do wspólnego rozpoznania spraw wytoczonych przez(...), wpisanych pod sygn. AmC 534/09, AmC 535/09, AmC 536/09, AmC 537/09, AmC 538/09, AmC 539/09, AmC 540/09, AmC 541/09, AmC 542/09, AmC 543/09, AmC 544/09, ponieważ pozostają one ze sobą w bezpośrednim związku poprzez tożsamość powoda i pozwanego jak również kwestionowanie przez powoda postanowień tego samego regulaminu. Przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, pozwany podniósł, iż w treści pozwu powód nie powołuje jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby przemawiać za tym, iż przysługuje mu czynna legitymacja procesowa. Zdaniem pozwanego, brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż powód może wystąpić z przedmiotowymi powództwami. Przechodząc zaś do kwestii merytorycznych, pozwany podniósł, iż uczestnictwo w programie lojalnościowym prowadzonym przez pozwanego, nie wiąże się z jakąkolwiek dodatkową odpłatnością. Pozwany przyznaje klientom netpunkty za dokonaną przez nich płatność za usługi świadczone na ich rzecz przez pozwanego, tudzież za spełnienie innych warunków jak np. okres trwania umowy z pozwanym. Tym samym jak podnosi pozwany, przyznanie netpunktów wiąże się tylko i wyłącznie ze skorzystaniem z usług pozwanego. Dodatkowo przystąpienie do programu wiąże się z akceptacją regulaminu. Zdaniem pozwanego, w wyniku tego programu nie dochodzi do zawarcia umowy pomiędzy klientem (konsumentem) a pozwanym. Program ten jest, zdaniem pozwanego, przyrzeczeniem publicznym regulowanym postanowieniamiart. 919-921 k.c.Według pozwanego, w rzeczywistości regulamin programu jest jednostronną czynnością prawną, którą organizator przyrzeka publicznie przyznanie określonych w katalogu nagród, w przypadku spełnienia przez Uczestnika określonych warunków. Zdaniem więc strony pozwanej, skoro w wyniku programu nie dochodzi do zawarcia pomiędzy konsumentem a pozwaną jakiejkolwiek umowy, nie można uznać, iż jakiekolwiek postanowienie regulaminu stanowiącego przyrzeczenie publiczne, są niedozwolonymi klauzulami umownymi. Abstrahując od dopuszczalności stosowaniaart. 3851§1 k.c., odnośnie zakwestionowanej przez powoda klauzuli, pozwany podniósł, iż nie godzi ona w jakikolwiek sposób w dobre obyczaje i nie narusza interesów konsumenta. Zdaniem pełnomocnika pozwanej spółki, w przedmiotowej sprawie brak jest okoliczności, które mogłyby świadczyć o tym, iż pojawiają się jakiekolwiek dysproporcje praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta, a treść kwestionowanego zapisu znajduje swoje oparcie wart. 919 k.c. W piśmie procesowym, które wpłynęło do tutejszego Sądu w dniu 21 sierpnia 2009 r., powód podtrzymał w całości wszystkie żądania pozwu, uznając argumentację pozwanego za całkowicie chybioną. Na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2010 r., Sąd na podstawieart. 219 k.p.c.zarządził połączenie spraw o sygn. akt AmC 538/09, AmC 539/09, AmC 540/09, AmC 541/09, AmC 542/09, AmC 543/09, AmC 544/09 do łącznego rozpoznania i odrębnego rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: Pozwana –(...)spółka jawna z siedzibą wS.prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie świadczenia usług internetowych. W ramach prowadzonej działalności, pozwana zorganizowała specjalny program lojalnościowy, który ma na celu zachęcania klientów do nabywania usług pozwanej, w zamian za co klient otrzymuje punkty, które może wymienić na określone w katalogu nagrody. Bezspornym jest, że pozwana posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym – Regulaminem określającym zasady przystąpienia oraz prawa i obowiązki związane z uczestnictwem w programie lojalnościowym Organizatora – sprzedaży premiowej, który zawiera zakwestionowane przez powoda postanowienie o następującej treści: „ Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji”. Bezspornym jest, iż pozwana w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywała przytoczone w pozwie postanowienie umowne. Pozwana temu nie zaprzeczyła. Nie zarzuciła też niezgodności cytowanego postanowienia z treścią wzorca umownego. W związku z tym, okoliczności te należało uznać za przyznane w świetleart. 230 k.p.c. W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Powództwo jest uzasadnione. Odnośnie zarzutu pozwanego , co do braku legitymacji procesowej po stronie powodowej , w ocenie Sądu należało uznać go za nieuzasadniony . Powód –(...)posiada legitymację procesową, ponieważ zgodnie z przedłożonym odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działalności ujawnionym w rejestrze jest między innymi dbanie o interesy konsumentów. W rozumieniuart.47938kodeksu postępowania cywilnegopowód jest zatem organizacją społeczną, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów. W dalszej kolejności rozważenia wymaga ustalenie charakteru wiążącej strony więzi prawnej . Zdaniem Sądu podkreślenia wymaga tu fakt, iż punktem wyjścia do zawarcia umowy o uczestnictwo w programie lojalnościowym jest zawarcie umowy sprzedaży produktów lub usług oferowanych przez pozwaną oraz akceptacja przez klienta warunków programu Netpunkty oraz postanowień Regulaminu. Moment ten rodzi w ocenie Sądu miedzy stronami skutki obligacyjne gdyż poprzez wyrażoną przez konsumenta wolę przystąpienia do programu dochodzi do swoistego rozszerzenia warunków zawartej wcześniej umowy sprzedaży produktów lub usług pozwanego o postanowienia zawarte w stosowanym przez niego Regulaminie dotyczącym, jak określa to sama pozwana – sprzedaży premiowej. Analizowany stosunek prawny stanowi zatem zdaniem Sądu, przykład wyodrębnionego już w doktrynie podtypu umowy sprzedaży zwanej sprzedażą premiowaną (premiową). Jej cechą charakterystyczną jest to, że każdy kupujący produkty lub usługi danej firmy i spełniający ogłoszone w regulaminie warunki, ma prawo do nagrody (premii). Nie oznacza to jednak, że sprzedający świadczy na rzecz konsumenta „dodatkowe bezekwiwalentne przysporzenie”. W zamian bowiem za produkt (lub usługę) i prawo do nagrody, sprzedający otrzymuje od konsumenta świadczenie pieniężne w postaci zapłaty określonej kwoty. Nie ma zatem racji pozwany twierdząc, iż „uczestnicy programu, którego organizatorem jest pozwana Spółka, nie są zobowiązani względem organizatora programu do jakiegokolwiek świadczenia”. Świadczeniem tym jest bowiem kwota, jaką uczestnik programu musi uiścić pozwanej z tytułu umowy sprzedaży produktu lub usługi oferowanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto sama pozwana we wstępie spornego regulaminu wskazuje, iż określa on zasady „sprzedaży premiowej”, co wyklucza zasadność argumentów pozwanej o tym, iż ma on charakter jednostronnej czynności prawnej – przyrzeczenia publicznego. Podkreślić przy tym należy, iż nie ma znaczenia podnoszone przez pozwanego w odpowiedzi na pozew, rozróżnienie pomiędzy klientem jako podmiotem, który zawarł umowę o świadczenie usług i gromadzi za nabywane usługi „netpunkty”, a uczestnikiem uprawnionym do korzystania ze świadczeń pozwanego, określonych w regulaminie programu, z uwagi na treść §8 pkt 1 lit d Regulaminu, z którego wynika, iż uczestnikiem może być klient będący konsumentem (osoba fizyczna, której uczestnictwo w programie nie będzie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą). Sąd zważył zatem, iż powyższa kwalifikacja łączącej strony więzi prawne jednoznacznie oznacza dopuszczalność sądowej kontroli zaskarżonych postanowień stosowanego przez pozwaną Regulaminu pod kątem abuzywności. W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest to, czy zawarte we wzorach, kwestionowane postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to jednak postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zostały uzgodnione w sposób indywidualny. Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Dobre obyczaje” to reguły postępowania zgodne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystujące choćby niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Klauzula generalna wyrażona wart. 3851§1 k.c.uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną wart. 3853k.c.Obejmuje ona najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków lub ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, iż zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalnąart. 3851§1 k.c.W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy –art. 3851§4 k.c.Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych wart. 3853k.c.jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego „niedozwolonego” brzmienia tzn. nie spełnia przesłanek zart. 3851§1 k.c.Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności. Zgodnie z uznanym w doktrynie poglądem klauzule abuzywne sklasyfikowano według następujących rodzajów postanowień:  postanowienia przyznające przedsiębiorcy uprawnienie do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron postanowienia ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające jego obowiązki bez zachowania symetrii w stosunku do praw (obowiązków) przedsiębiorcy postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy postanowienia wyłączające lub ograniczające znaczenie rzeczywistej woli konsumenta. W niniejszym przypadku stwierdzić należy, że konsumenci nie mieli wpływu na treść kwestionowanego postanowienia umownego, nie było ono z nimi uzgodnione indywidualnie. Pozwany nie przedstawił również żadnego dowodu na okoliczność, iż konsument miał możliwość prowadzenia negocjacji lub też innego wpływu na treść postanowień przedmiotowego wzorca. Sąd ustalił zatem, że wskazany wzorzec umowny nie był uzgadniany indywidualnie z konsumentem. Do rozstrzygnięcia pozostała zatem kwestia, czy przedmiotowe postanowienie, kształtuje prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Uwzględniając powyższe Sąd uznał, że kwestionowana przez powoda klauzula o treści: „ Wszelkie reklamacje związane z procesem gromadzenia i ewidencjonowania Netpunktów, zamówieniem lub jego realizacją, rodzajem i ilością Nagród są przyjmowane wyłącznie przez Organizatora, na podstawie zgłoszeń sporządzonych w formie pisemnej, albo elektronicznej z tym zastrzeżeniem, że muszą one wskazywać konkretne okoliczności, które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacji i zostaną zgłoszone nie później niż 28 dni od daty zdarzenia stanowiącego podstawę zgłoszenia reklamacji” stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart.385( 1)§1 k.c., ponieważ z jednej strony przewiduje uzależnienie przyjęcia reklamacji od spełnienia, zdaniem Sądu, zbyt uciążliwych dla konsumenta formalności, z drugiej zaś przewiduje zbyt krótki termin do złożenia owej reklamacji. Zgodnie zart. 3853pkt 21 k.c.w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności. W ocenie Sądu, przedmiotowa klauzula stosowana przez pozwanego niewątpliwie prowadzi do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania i jednocześnie uzależnia tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych warunków .Zawarte w kwestionowanym postanowieniu zastrzeżenie , odnośnie koniecznościwskazania konkretnych okoliczności , które spowodowały konieczność zgłoszenia reklamacjijest zapisem nieprecyzyjnym , dającym pozwanemu uprawnienie do jednostronnej dowolnej oceny , czy podane przez klienta w reklamacji okoliczności uzna za ,,konkretne” i pozwalające na uwzględnienie reklamacji . Wskazać również należy, iż przedmiotowe postanowienie umowne wypełnia przesłanki określone wart. 3853pkt 2 k.c.Stosownie bowiem do treści tego artykułu, w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Zdaniem Sądu, zapis ten, co słusznie podniósł powód, wprowadza rażąco krótki, bo zaledwie 28 dniowy, termin składania przez konsumenta reklamacji za nienależyte wykonanie umowy przez zleceniobiorcę, a nadto może wywołać u konsumenta mylne wrażenie, że po upływie wskazanego we wzorcu terminu do złożenia reklamacji, traci on prawo dochodzenia roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy. Zdaniem Sądu, wskazany w tym postanowieniu termin jest zbyt krótki na zebranie dowodów potwierdzających roszczenie konsumenta, czy też sformułowania reklamacji , co może spowodować , że konsumenci będą rezygnować ze składania reklamacji . Wobec powyższego, w ocenie Sądu, przedmiotowe postanowienie umowne prowadzi do wyłączenia lub istotnego ograniczenia odpowiedzialności pozwanego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi, a nade wszystko nie uwzględnia i nie zabezpiecza interesu konsumenta, jako słabszej strony umowy, co nie znajduje żadnego uzasadnienia i prowadzi do ukształtowania stosunku zobowiązaniowego w sposób nie równorzędny i rażąco niekorzystny dla konsumenta. Mając na uwadze zaistniałe okoliczności Sąd, uznając, iż zakwestionowane postanowienie wzorca umowy stosowanego przez pozwanego spełnia przesłanki klauzuli niedozwolonej w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c., zakazał ich wykorzystywania w obrocie (art. 47343k.p.c.). Zgodnie z treścią przepisuart. 96 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. Nr 167, poz. 1398) strona wnosząca o uznanie postanowień umowy za niedozwolone jest zwolniona od kosztów sądowych. Wobec powyższego, o obciążeniu pozwanego stałą opłatą sądową od pozwu orzeczono na podstawieart. 26 ust 1 pkt 6w zw. zart. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 i 99 k.p.c.stosownie do wyniku sporu. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego zarządzono na zasadzieart. 47944k.p.c. SSO Hanna Kulesza

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKz_000242_2010_Uz_2010-04-21_001

II AKz 242/10

2010-04-21 02:00:00.0 CEST

2014-03-31 20:15:02.0 CEST

2014-07-23 08:35:25.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 242/10 POSTANOWIENIE Dnia 21 kwietnia 2010 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Wojciech Kopczyński (spr.) Sędziowie: SA Aleksandra Malorny SA Grażyna Wilk Protokolant: Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Janusza Konstantego po rozpoznaniu w sprawie przeciwko M. K. ( K. ) i in. oskarżonemu o przestępstwo z art. 148 § 1 kk . i art. 280 § 1 kk . przy zast. art. 11 § 2 kk . zażalenia wniesionego pr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKz" xVolNmbr="000242"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 242/10</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right"> Dnia 21 kwietnia 2010 roku</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący-Sędzia: SA Wojciech Kopczyński (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx>Sędziowie: SA Aleksandra Malorny </xBx></xText> <xText><xBx>SA Grażyna Wilk</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx> Protokolant: Magdalena Baryła </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="left"> <xBx>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Janusza Konstantego </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xAnon>M. K.</xAnon> (<xAnon>K.</xAnon>) i in. </xBx></xText> <xText>oskarżonemu o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink>. i <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink>. przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez obrońcę oskarżonego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 8 marca 2010 roku – sygn. akt XXI K 100/08</xText> <xText>w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 8 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Katowicach przedłużył do dnia 15 czerwca 2010 roku stosowanie środka zapobiegawczego <xBRx/>w postaci tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon>, aresztowanego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tychach z dnia <xBRx/>16 grudnia 2007 roku, sygn. akt II Kp 1075/07.</xText> <xText>W motywach zaskarżonego postanowienia sąd wskazał, że nieprawomocnym wyrokiem z dnia 18 lutego 2010 roku oskarżony <xAnon>M. K.</xAnon> został uznany <xBRx/>za winnego popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink>. i <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink>. przy zast. <xBRx/><xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>. i za to został skazany na karę 12 lat pozbawienia wolności. <xBRx/>W tych okolicznościach sąd uznał, że dalsze stosowanie najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania uzasadnione jest potrzebą zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania międzyinstancyjnego.</xText> <xText/> <xText>Zażalenie na to postanowienie złożył obrońca oskarżonego, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, a w szczególności:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>., poprzez przyjęcie, iż wysokość wymierzonej oskarżonemu nieprawomocnym wyrokiem kary stanowiła wystarczającą przesłankę do stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania;<xBRx/></xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249 § 1 kpk</xLexLink>. poprzez przyjęcie, iż w celu zagwarantowania prawidłowego toku postępowania odwoławczego w sprawie oskarżonego, stosowanie tymczasowego aresztowania jest zasadne i konieczne.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>W motywach zażalenia skarżący podniósł, iż przy ocenie szczególnej przesłanki stosowania aresztu z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. należy mieć na uwadze, że w przypadku wydania wyroku skazującego okres tymczasowego aresztowania, który w przypadku oskarżonego wynosi już ponad 2 lata, zostanie zaliczony na poczet wymierzonej kary. Dodał, że surowość grożącej kary nie stanowi przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania sama w sobie, jak również powołał się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wskazując, iż nie jest zasadnym przedłużanie tymczasowego aresztowania w sytuacji, gdy nie jest ono w należyty sposób usprawiedliwione. Skarżący zarzucił również, że sąd nie wykazał, aby cel leżący <xBRx/>u podstaw stosowania środków zapobiegawczych, opisany w <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249 § 1 kpk</xLexLink>., mógł zostać osiągnięty wyłącznie poprzez utrzymywanie w mocy tymczasowego aresztowania, co stanowi naruszenie zasady minimalizacji i wyjątkowości <xBRx/>w stosowaniu środków zapobiegawczych, przeradzając się w represję karną w sytuacji, gdy orzeczona wobec <xAnon>M. K.</xAnon> kara nie stała się prawomocna. Wreszcie obrońca oskarżonego podniósł, iż oskarżony swoim zachowaniem w trakcie dotychczasowego przebiegu postępowania karnego nie dał jakichkolwiek podstaw do przyjęcia obawy, że będzie próbował je bezprawnie zakłócać, wobec czego nie może być w jego przypadku mowy o obawie ucieczki czy ukrycia się, celem uniknięcia odpowiedzialności karnej.</xText> <xText>Stawiając tak opisane zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uchylenie wobec oskarżonego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, ewentualnie o uchylenie tymczasowego aresztowania i zastosowanie wobec oskarżonego innych środków o charakterze wolnościowym, tj. dozoru policji i zakazu opuszczania kraju.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Zażalenie obrońcy skazanego jest bezzasadne i wobec tego nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, do chwili obecnej, nie ustały przyczyny dla których zastosowano wobec oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> najsurowszy ze środków zapobiegawczych, wynikające z <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249 § 1 kpk</xLexLink>. i <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>., a jednocześnie brak jest przesłanek z <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Podkreślić należy, że oskarżony nieprawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 lutego 2010 roku został skazany na karę 12 lat pozbawienia wolności. Niewątpliwie w ten sposób Sąd Okręgowy dał wyraz swojemu przekonaniu, co do sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu. Wydanie wyroku skazującego w pierwszej instancji i uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, uprawdopodobnia jego sprawstwo w stopniu dużym, czyniąc zbytecznym omawianie konkretnych dowodów świadczących <xBRx/>o występowaniu przesłanki ogólnej stosowania środków zapobiegawczych, określonej w <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249 § 1 kpk</xLexLink>., zwłaszcza, że obrońca skazanego nie kwestionował istnienia ogólnej przesłanki stosowania środków zapobiegawczych.</xText> <xText>Fakt orzeczenia wobec oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> surowej, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. kary nosi w sobie elementy realnej obawy zakłócenia przez oskarżonego prawidłowego toku postępowania i z woli ustawodawcy wprowadza przypuszczenie, iż konieczne jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania właśnie poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania, której to potrzeby nie eliminuje argument, iż w dotychczasowym zachowaniu oskarżonego w toku procesu brak jest elementów wskazujących na utrudnianie postępowania. Nie można <xBRx/>bowiem tracić z pola widzenia, że przez całe dotychczasowe postępowanie, tak przygotowawcze jak i I-instancyjne jurysdykcyjne, oskarżony był tymczasowo aresztowany, a zatem nie miał on większych możliwości do podejmowania takich działań, które by co najmniej to postępowanie utrudniały.</xText> <xText>Z tych zatem względów dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania nie może, jak chce tego obrońca, być traktowane jako antycypacja orzeczonej nieprawomocnie kary, a wyłącznie jako środek zapobiegawczy stosowany celem zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O antycypowaniu kary można mówić dopiero, gdy tymczasowe aresztowanie nie spełnia już swej funkcji zabezpieczania prawidłowego toku procesu, bądź gdy postępowanie jest prowadzone rażąco wadliwie, bądź gdy okres aresztowania zbliża się do prawdopodobnej długości kary realnie grożącej oskarżonemu. W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z żadną <xBRx/>z opisanych sytuacji. Oskarżony jest tymczasowo aresztowany od około 2 lat i 4 miesięcy. Nawet przy uwzględnieniu, iż ten okres zostanie zaliczony na poczet kary, do odbycia, w razie uprawomocnienia się wyroku, pozostanie niemal 10 lat pozbawienia wolności, która to kara jest surową w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. <xBRx/>Długi czas trwania aresztowania w przedmiotowej sprawie jest niczym innym, jak normalną konsekwencją prowadzenia postępowania i wagi stawianego oskarżonemu zarzutu.</xText> <xText>Nie jest przy tym zasadny zarzut podnoszony przez skarżącego, jakoby gramatyczna wykładnia przepisu <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. przemawiała za uznaniem, iż ma <xBRx/>on zastosowanie jedynie w przypadku, gdy tymczasowe aresztowanie jest stosowane po raz pierwszy, natomiast nie jest on relewantny w sytuacji, gdy Sąd decyduje <xBRx/>o przedłużeniu stosowania tego środka zapobiegawczego. Takie oparcie się wyłącznie na wykładni gramatycznej, z pominięciem wykładni systemowej i celowościowej, prowadzi do błędnych wniosków. Skarżący na poparcie swego stanowiska powołał wprawdzie orzeczenia Sądów Apelacyjnych, niemniej z ich lektura nie pozwala <xBRx/>w żaden sposób wyprowadzić z ich treści takich wniosków, jakie wysnuł skarżący. Wręcz przeciwnie, takie zawężenie zakresu zastosowania <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. nie znajduje oparcia ani w doktrynie, ani w praktyce orzeczniczej sądów, które wielokrotnie podkreślały możliwość oparcia przedłużenia tymczasowego aresztowania o przesłankę grożącej podejrzanemu surowej kary <xIx>(tak chociażby postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lipca 2003 roku, sygn. akt II AKz 555/03, KZS 2003/11/56).</xIx> Dodać jedynie trzeba, że istotnie, wraz z przedłużaniem czasu trwania tymczasowego aresztowania ulega zmniejszeniu znacznie przesłanki zagrożenia surową karą, jednakże nie prowadzi to do automatycznego zanegowania możliwości stosowania podstawy z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 kpk</xLexLink>. przy przedłużaniu okresu stosowania tego środka zapobiegawczego. Dlatego też stwierdzić należy, że grożąca oskarżonemu realnie surowa kara pozbawienia wolności stanowić może podstawę zarówno postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, jak i orzeczenia <xBRx/>o przedłużeniu tego środka zapobiegawczego.</xText> <xText>Bezzasadne okazało się również, sugerowane przez skarżącego w motywach zażalenia, naruszenie przez sąd I instancji przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, zwłaszcza że skarżący nie wskazuje w czym upatruje naruszenia przez <xBRx/>Sąd tejże konwencji. Nie wystarczy ogólnikowe powołanie się na normy Konwencji Europejskiej, czy przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji RP</xLexLink>, by uzyskać skuteczność zabiegów <xBRx/>o uchylenie tymczasowego aresztowania. Prawo do wolności osobistej człowieka <xBRx/>(<xLexLink xArt="art. 5;art. 31;art. 31 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 5 i 31 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>) podlega ograniczeniom, które są niezbędne (konieczne) w demokratycznym państwie prawnym ze względu na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku prawnego lub prawa i wolności innych osób. Ograniczenia te są jasno sprecyzowane w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji</xLexLink> (<xLexLink xArt="art. 31;art. 31 ust. 3;art. 41;art. 41 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 31 ust. 3 i art. 41 ust. 1</xLexLink>), a także w przepisach prawa międzynarodowego, które zostało ratyfikowane <xBRx/>przez Polskę (art. 9 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, art. 5 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Powołane przepisy pozwalają zatem na pozbawienie wolności, czy jej ograniczenie, choć tylko na zasadach i w trybie określonym w ustawie. Taką ustawą jest obowiązujący <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeks postępowania karnego</xLexLink> i skarżący nie wykazał, aby Sąd dopuścił się naruszenia jego przepisów.</xText> <xText>Na marginesie należy zauważyć, że nie jest właściwe formułowanie w apelacji czy zażaleniu zarzutu naruszenia prawa materialnego, czy procesowego przez użycie określenia, że zarzut ten dotyczy "w szczególności" wymienionych przez skarżącego przepisów. Takie sformułowanie oznacza, że skarżący sugeruje naruszenie także jakichś innych, nie wyszczególnionych w środku odwoławczym przepisów prawa. <xBRx/>Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że zwrot „w szczególności” jest semantycznie pusty. Jeśli skarżący uważa, że Sąd dopuścił się naruszenia innych jeszcze, poza wskazanymi w środku odwoławczym przepisów to powinien zarzuty te wyartykułować wprost.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe, nie znajdując powodów do uwzględnienia zażalenia, orzeczono jak w sentencji postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Wojciech Kopczyński

Renata Kopiec

Magdalena Baryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKz 242/10 POSTANOWIENIE Dnia 21 kwietnia 2010 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Wojciech Kopczyński (spr.) Sędziowie: SA Aleksandra Malorny SA Grażyna Wilk Protokolant: Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Janusza Konstantego po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoM. K.(K.) i in. oskarżonemu o przestępstwo zart. 148 § 1 kk. iart. 280 § 1 kk. przy zast.art. 11 § 2 kk. zażalenia wniesionego przez obrońcę oskarżonego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 marca 2010 roku – sygn. akt XXI K 100/08 w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na podstawieart. 437 § 1 kpk. p o s t a n a w i a zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy. UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 8 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Katowicach przedłużył do dnia 15 czerwca 2010 roku stosowanie środka zapobiegawczegow postaci tymczasowego aresztowania wobec oskarżonegoM. K., aresztowanego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tychach z dnia16 grudnia 2007 roku, sygn. akt II Kp 1075/07. W motywach zaskarżonego postanowienia sąd wskazał, że nieprawomocnym wyrokiem z dnia 18 lutego 2010 roku oskarżonyM. K.został uznanyza winnego popełnienia przestępstwa zart. 148 § 1 kk. iart. 280 § 1 kk. przy zast.art. 11 § 2 kk. i za to został skazany na karę 12 lat pozbawienia wolności.W tych okolicznościach sąd uznał, że dalsze stosowanie najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania uzasadnione jest potrzebą zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania międzyinstancyjnego. Zażalenie na to postanowienie złożył obrońca oskarżonego, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, a w szczególności: – art. 258 § 2 kpk., poprzez przyjęcie, iż wysokość wymierzonej oskarżonemu nieprawomocnym wyrokiem kary stanowiła wystarczającą przesłankę do stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania; art. 249 § 1 kpk. poprzez przyjęcie, iż w celu zagwarantowania prawidłowego toku postępowania odwoławczego w sprawie oskarżonego, stosowanie tymczasowego aresztowania jest zasadne i konieczne. W motywach zażalenia skarżący podniósł, iż przy ocenie szczególnej przesłanki stosowania aresztu zart. 258 § 2 kpk. należy mieć na uwadze, że w przypadku wydania wyroku skazującego okres tymczasowego aresztowania, który w przypadku oskarżonego wynosi już ponad 2 lata, zostanie zaliczony na poczet wymierzonej kary. Dodał, że surowość grożącej kary nie stanowi przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania sama w sobie, jak również powołał się na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wskazując, iż nie jest zasadnym przedłużanie tymczasowego aresztowania w sytuacji, gdy nie jest ono w należyty sposób usprawiedliwione. Skarżący zarzucił również, że sąd nie wykazał, aby cel leżącyu podstaw stosowania środków zapobiegawczych, opisany wart. 249 § 1 kpk., mógł zostać osiągnięty wyłącznie poprzez utrzymywanie w mocy tymczasowego aresztowania, co stanowi naruszenie zasady minimalizacji i wyjątkowościw stosowaniu środków zapobiegawczych, przeradzając się w represję karną w sytuacji, gdy orzeczona wobecM. K.kara nie stała się prawomocna. Wreszcie obrońca oskarżonego podniósł, iż oskarżony swoim zachowaniem w trakcie dotychczasowego przebiegu postępowania karnego nie dał jakichkolwiek podstaw do przyjęcia obawy, że będzie próbował je bezprawnie zakłócać, wobec czego nie może być w jego przypadku mowy o obawie ucieczki czy ukrycia się, celem uniknięcia odpowiedzialności karnej. Stawiając tak opisane zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uchylenie wobec oskarżonego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, ewentualnie o uchylenie tymczasowego aresztowania i zastosowanie wobec oskarżonego innych środków o charakterze wolnościowym, tj. dozoru policji i zakazu opuszczania kraju. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenie obrońcy skazanego jest bezzasadne i wobec tego nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Apelacyjnego, do chwili obecnej, nie ustały przyczyny dla których zastosowano wobec oskarżonegoM. K.najsurowszy ze środków zapobiegawczych, wynikające zart. 249 § 1 kpk. iart. 258 § 2 kpk., a jednocześnie brak jest przesłanek zart. 259 § 1 kpk. Podkreślić należy, że oskarżony nieprawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 lutego 2010 roku został skazany na karę 12 lat pozbawienia wolności. Niewątpliwie w ten sposób Sąd Okręgowy dał wyraz swojemu przekonaniu, co do sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu. Wydanie wyroku skazującego w pierwszej instancji i uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, uprawdopodobnia jego sprawstwo w stopniu dużym, czyniąc zbytecznym omawianie konkretnych dowodów świadczącycho występowaniu przesłanki ogólnej stosowania środków zapobiegawczych, określonej wart. 249 § 1 kpk., zwłaszcza, że obrońca skazanego nie kwestionował istnienia ogólnej przesłanki stosowania środków zapobiegawczych. Fakt orzeczenia wobec oskarżonegoM. K.surowej, w rozumieniuart. 258 § 2 kpk. kary nosi w sobie elementy realnej obawy zakłócenia przez oskarżonego prawidłowego toku postępowania i z woli ustawodawcy wprowadza przypuszczenie, iż konieczne jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania właśnie poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania, której to potrzeby nie eliminuje argument, iż w dotychczasowym zachowaniu oskarżonego w toku procesu brak jest elementów wskazujących na utrudnianie postępowania. Nie możnabowiem tracić z pola widzenia, że przez całe dotychczasowe postępowanie, tak przygotowawcze jak i I-instancyjne jurysdykcyjne, oskarżony był tymczasowo aresztowany, a zatem nie miał on większych możliwości do podejmowania takich działań, które by co najmniej to postępowanie utrudniały. Z tych zatem względów dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania nie może, jak chce tego obrońca, być traktowane jako antycypacja orzeczonej nieprawomocnie kary, a wyłącznie jako środek zapobiegawczy stosowany celem zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O antycypowaniu kary można mówić dopiero, gdy tymczasowe aresztowanie nie spełnia już swej funkcji zabezpieczania prawidłowego toku procesu, bądź gdy postępowanie jest prowadzone rażąco wadliwie, bądź gdy okres aresztowania zbliża się do prawdopodobnej długości kary realnie grożącej oskarżonemu. W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z żadnąz opisanych sytuacji. Oskarżony jest tymczasowo aresztowany od około 2 lat i 4 miesięcy. Nawet przy uwzględnieniu, iż ten okres zostanie zaliczony na poczet kary, do odbycia, w razie uprawomocnienia się wyroku, pozostanie niemal 10 lat pozbawienia wolności, która to kara jest surową w rozumieniuart. 258 § 2 kpk.Długi czas trwania aresztowania w przedmiotowej sprawie jest niczym innym, jak normalną konsekwencją prowadzenia postępowania i wagi stawianego oskarżonemu zarzutu. Nie jest przy tym zasadny zarzut podnoszony przez skarżącego, jakoby gramatyczna wykładnia przepisuart. 258 § 2 kpk. przemawiała za uznaniem, iż maon zastosowanie jedynie w przypadku, gdy tymczasowe aresztowanie jest stosowane po raz pierwszy, natomiast nie jest on relewantny w sytuacji, gdy Sąd decydujeo przedłużeniu stosowania tego środka zapobiegawczego. Takie oparcie się wyłącznie na wykładni gramatycznej, z pominięciem wykładni systemowej i celowościowej, prowadzi do błędnych wniosków. Skarżący na poparcie swego stanowiska powołał wprawdzie orzeczenia Sądów Apelacyjnych, niemniej z ich lektura nie pozwalaw żaden sposób wyprowadzić z ich treści takich wniosków, jakie wysnuł skarżący. Wręcz przeciwnie, takie zawężenie zakresu zastosowaniaart. 258 § 2 kpk. nie znajduje oparcia ani w doktrynie, ani w praktyce orzeczniczej sądów, które wielokrotnie podkreślały możliwość oparcia przedłużenia tymczasowego aresztowania o przesłankę grożącej podejrzanemu surowej kary(tak chociażby postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lipca 2003 roku, sygn. akt II AKz 555/03, KZS 2003/11/56).Dodać jedynie trzeba, że istotnie, wraz z przedłużaniem czasu trwania tymczasowego aresztowania ulega zmniejszeniu znacznie przesłanki zagrożenia surową karą, jednakże nie prowadzi to do automatycznego zanegowania możliwości stosowania podstawy zart. 258 § 2 kpk. przy przedłużaniu okresu stosowania tego środka zapobiegawczego. Dlatego też stwierdzić należy, że grożąca oskarżonemu realnie surowa kara pozbawienia wolności stanowić może podstawę zarówno postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, jak i orzeczeniao przedłużeniu tego środka zapobiegawczego. Bezzasadne okazało się również, sugerowane przez skarżącego w motywach zażalenia, naruszenie przez sąd I instancji przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, zwłaszcza że skarżący nie wskazuje w czym upatruje naruszenia przezSąd tejże konwencji. Nie wystarczy ogólnikowe powołanie się na normy Konwencji Europejskiej, czy przepisyKonstytucji RP, by uzyskać skuteczność zabiegówo uchylenie tymczasowego aresztowania. Prawo do wolności osobistej człowieka(art. 5 i 31 ust. 1 Konstytucji RP) podlega ograniczeniom, które są niezbędne (konieczne) w demokratycznym państwie prawnym ze względu na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku prawnego lub prawa i wolności innych osób. Ograniczenia te są jasno sprecyzowane wKonstytucji(art. 31 ust. 3 i art. 41 ust. 1), a także w przepisach prawa międzynarodowego, które zostało ratyfikowaneprzez Polskę (art. 9 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, art. 5 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Powołane przepisy pozwalają zatem na pozbawienie wolności, czy jej ograniczenie, choć tylko na zasadach i w trybie określonym w ustawie. Taką ustawą jest obowiązującyKodeks postępowania karnegoi skarżący nie wykazał, aby Sąd dopuścił się naruszenia jego przepisów. Na marginesie należy zauważyć, że nie jest właściwe formułowanie w apelacji czy zażaleniu zarzutu naruszenia prawa materialnego, czy procesowego przez użycie określenia, że zarzut ten dotyczy "w szczególności" wymienionych przez skarżącego przepisów. Takie sformułowanie oznacza, że skarżący sugeruje naruszenie także jakichś innych, nie wyszczególnionych w środku odwoławczym przepisów prawa.Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że zwrot „w szczególności” jest semantycznie pusty. Jeśli skarżący uważa, że Sąd dopuścił się naruszenia innych jeszcze, poza wskazanymi w środku odwoławczym przepisów to powinien zarzuty te wyartykułować wprost. Mając na uwadze powyższe, nie znajdując powodów do uwzględnienia zażalenia, orzeczono jak w sentencji postanowienia.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000098_2010_Uz_2010-04-22_001

II AKa 98/10

2010-04-22 02:00:00.0 CEST

2013-02-20 02:01:01.0 CET

2014-03-04 04:56:33.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 98/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Mariusz Żak SSA Małgorzata Niementowska (spr.) Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 sprawy wnioskodawcy A. P. - w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="4" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000098" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 98/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mariusz Żak</xText> <xText>SSA Małgorzata Niementowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Dariusz Bryła</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Tadeusza Trzęsimiecha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xBx><xAnon>A. P.</xAnon></xBx> - w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie sygn. akt <xBRx/>IV K 1308/82</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt II Ko 175/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 98/10</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2010 roku, sygn. akt II Ko 175/08, Sąd Okręgowy w Częstochowie na podstawie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 11 ust. 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 ustawy z dnia <xBRx/>23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, oddalił wniosek <xAnon>A. P.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie za tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie o sygn. akt IV K 1308/82.</xText> <xText/> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucając:</xText> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieuzasadnionym przyjęciu <xBRx/>przez sąd pierwszej instancji, iż w stosunku do wnioskodawcy <xAnon>A. P.</xAnon> nie zaistniały przesłanki do wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia zgodnie z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawą z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do takich ustaleń;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest <xBRx/><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink>, polegającą na przekroczeniu przez sąd pierwszej instancji zasady doświadczenia życiowego.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez uznanie wniosku <xAnon>A. P.</xAnon> w całości, ewentualnie o uchylenie orzeczenia <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje</xBx>:</xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika okazała się niezasadna stąd też nie zasługiwała na uwzględnienie. Wbrew jej wywodom Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w oparciu o właściwie zebrany materiał dowodowy, którego ocena nie przekracza granic zakreślonych przepisem <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k</xLexLink> i na ich bazie wywiódł słuszną <xBRx/>i logiczną ocenę prawną roszczenia wnioskodawcy</xText> <xText>Sąd Okręgowy w żadnym stopniu nie kwestionował treści relacji wnioskodawcy <xBRx/>co do faktu, że został w dniu 31 sierpnia 1982 roku został zatrzymany za udział <xBRx/>w manifestacji, a w dniu 01 września 1982 roku prawomocnym orzeczeniem Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydencie Miasta <xAnon>C.</xAnon> został <xBRx/>uznany winnym wykroczenia z <xLexLink xArt="art. 50;art. 50 ust. 1" xIsapId="WDU19810290154" xTitle="Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym" xAddress="Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 154">art. 50 ust.1 Dekretu z dnia 12 grudnia 1981 roku <xBRx/>o stanie wojennym</xLexLink>. Podobnie nie kwestionowano faktu ponownego zatrzymania wnioskodawcy <xAnon>A. P.</xAnon>, a następnie jego tymczasowego aresztowania na <xBRx/>mocy postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Częstochowie z dnia <xBRx/>2 września 1982 roku pod zarzutem popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 46;art. 46 ust. 1" xIsapId="WDU19810290154" xTitle="Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym" xAddress="Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 154">art. 46 ust 1 Dekretu <xBRx/>z dnia 12 grudnia 1981 roku o stanie wojennym</xLexLink>. Fakty te znajdują potwierdzenie <xBRx/>w zgromadzonym materiale dowodowym, tak jak wydanie przez Sąd Rejonowy <xBRx/>w Częstochowie wyroku umarzającego postępowanie przeciwko <xAnon>A. P.</xAnon> <xBRx/>i jego zmiana dokonana w dniu 12 kwietnia 1983 roku przez Sąd Wojewódzki <xBRx/>w Częstochowie skutkująca uniewinnieniem <xAnon>A. P.</xAnon> od przypisanego mu czynu.</xText> <xText>Zgodzić się należało z sądem meriti, że istotą niniejszej sprawy było ustalenie czy zaistniały przesłanki do uwzględnienia wniosku <xAnon>A. P.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Brzmienie art. 8 ust1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku nie pozostawia wątpliwości, co do podstaw dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w trybie niniejszej ustawy. Uprawnienia przewidziane w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, <xBRx/>o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego mają więc zastosowanie <xBRx/>w sytuacji, gdy do rehabilitacji doszło w wyniku stwierdzenia nieważności orzeczenia w trybie przewidzianym ustawą, a poniesiona i doznana szkoda wynikają z wydania orzeczenia, które zostało uznane za nieważne z mocy art. 1 ust. 1, 2 powołanej ustawy. W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją albowiem <xAnon>A. P.</xAnon> wyrokiem Sadu Wojewódzkiego w Częstochowie z dnia dniu 12 kwietnia 1983 roku został prawomocnie uniewinniony od popełnienia zarzucanego mu czynu.</xText> <xText/> <xText>Ponadto podzielając dalsze rozważania sądu I instancji dotyczące zaistnienia przesłanek do uwzględnienia wniosku <xAnon>A. P.</xAnon> o odszkodowanie <xBRx/>i zadośćuczynienie w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, przyjąć należy, iż tymczasowe aresztowanie wnioskodawcy <xAnon>A. P.</xAnon> nie miało związku lub zostało zastosowane z powodu prowadzonej przez niego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Zgodzić się należy z Sądem Okręgowym, iż przeprowadzone przezeń postępowanie nie wykazało aby <xAnon>A. P.</xAnon> prowadził tego rodzaju działalność, a wyrok Sądu Wojewódzkiego w Częstochowie sygn. akt. II Kr 120/83 z dnia12 kwietnia 1983 roku stwierdził bezpodstawność zarzutu naruszenia przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19810290154" xTitle="Dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym" xAddress="Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 154">dekretu o stanie wojennym</xLexLink>. Sam wnioskodawca zaprzeczył, aby podejmował jakiekolwiek działania o charakterze niepodległościowym, a jego wkład w działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego ograniczał się do udziału, jako osoby wierzącej, w mszach świętych odprawianych w intencji ojczyzny. Niemożność uznania uczestnictwa w mszach świętych za czynność ukierunkowaną na działanie opozycyjne czy niepodległościowe czyni całkowicie bezzasadnym zarzut obrony dotyczący błędnej oceny stanu faktycznego i przyjęcia, że powyższe zachowanie <xAnon>A. P.</xAnon> daje mu prawo do odszkodowania.</xText> <xText>Przeprowadzone w sposób drobiazgowy przez sąd meriti postępowanie z wniosku <xAnon>A. P.</xAnon> o zadośćuczynienie i odszkodowanie nie wykazało także aby tymczasowe aresztowanie wnioskodawcy było represją karną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przybierającą inne formy. Słusznie natomiast sąd I instancji rozważał możliwość dochodzenia przez wnioskodawcę odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania</xText> <xText>Dbając o wyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, <xBRx/>a niewątpliwie taką okolicznością było w niniejszej sprawie to, czy podniesienie przez prokuratora zarzutu przedawnienia nie jest in concreto sprzeczne z zasadami współżycia społecznego sąd odniósł się i do tej kwestii, a rozważania i wnioski jej dotyczące zostały zaaprobowane przez sąd odwoławczy</xText> <xText>Ocena, czy zasady współżycia społecznego zostały naruszone, czy też nie powinna opierać się na analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego, postawy wnioskodawcy i przedstawionych przezeń przyczyn naruszenia terminu zgłoszenia roszczenia z <xLexLink xArt="art. 552" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 k.p.k.</xLexLink> Dysponując takim materiałem, sąd meriti jest w stanie ocenić, czy w konkretnym przypadku zarzut przedawnienia stanowił nadużycie prawa, czy też nie.</xText> <xText>Sąd dokonał tej oceny, stwierdzając, że zarzut prokuratora nie sprzeciwiał się <xBRx/><xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 k.c.</xLexLink> Ocena ta wypływała z analizy postawy wnioskodawcy w okresie od <xBRx/>12 kwietnia 1983 roku do 9 września 2008 roku i w opinii Sądu Apelacyjnego zasługuje na pełną aprobatę. Na uwadze należy mieć bowiem wyjątkowy charakter przepisu <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 k.c.</xLexLink> wynikający z użycia w nim klauzul generalnych. Z tej przyczyny dla oceny, czy podniesiony zarzut przedawnienia nie nosi znamion nadużycia prawa, konieczne jest rozważenie z jednej strony charakteru dochodzonego roszczenia, <xBRx/>z drugiej zaś przyczyn opóźnienia i ewentualnej dysproporcji zarzutu przedawnienia <xBRx/>w stosunku do tych dwóch okoliczności. O ile rodzaj roszczeń wnioskodawcy ze wszech miar zasługiwałby na ochronę prawną, to wskazane przez niego przyczyny wystąpienia z wnioskiem o odszkodowanie dopiero w dniu 09 września 2008 roku <xBRx/>nie uzasadniają zastosowania <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 k.c.</xLexLink> Podstawy takiej nie mogą stanowić, ani ewentualna nieznajomość prawa, ani skupienie się na życiu rodzinnym i zawodowym. Z zeznań wnioskodawcy wyłania się wniosek, iż jedynie przez to, że nie zadbał należycie o ochronę swoich interesów i wykazał się w tym zakresie pewną nonszalancją, złożył wniosek o odszkodowanie po upływie rocznego terminu, <xBRx/>a w takiej sytuacji przeciwstawiony jego wnioskowi zarzut przedawnienia roszczenia nie może być zwalczany za pomocą przepisu <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 k.c.</xLexLink> <xAnon>A. P.</xAnon>, jako osoba dorosła i znająca zasady i reguły funkcjonowania społeczeństwa, musiał być świadomy, że bezpodstawne pozbawienie wolności jest związane z reperkusjami <xBRx/>dla sankcjonujących je organów państwa. Gdyby dołożył należytej staranności, bez trudu znalazłyby podstawę dla dochodzenia roszczeń, a także i pomoc w tym zakresie. Wyłącznie zatem od jego woli zależne było to, iż stosowne kroki podjął dopiero po upływie 25 lat od zaistnienia podstawy do dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa. Podzielając stanowisko sądu I instancji, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia wniosku <xAnon>A. P.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie <xBRx/>w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, wyrok Sądu Okręgowego należało uznać <xBRx/>z prawidłowy i należycie uzasadniony.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny utrzymując zaskarżony wyrok w mocy stosownie do treści <xBRx/><xLexLink xArt="art. 554;art. 554 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 554 § 2 k.p.k.</xLexLink> kosztami niniejszego postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Dariusz Bryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 98/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Mariusz Żak SSA Małgorzata Niementowska (spr.) Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 sprawy wnioskodawcyA. P.- w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie sygn. aktIV K 1308/82 na skutek apelacji pełnomocnika od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt II Ko 175/08 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 98/10 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2010 roku, sygn. akt II Ko 175/08, Sąd Okręgowy w Częstochowie na podstawieart. 11 ust. 1w zw. zart. 8 ust. 1 ustawy z dnia23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, oddalił wniosekA. P.o odszkodowanie i zadośćuczynienie za tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie o sygn. akt IV K 1308/82. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucając: – błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieuzasadnionym przyjęciuprzez sąd pierwszej instancji, iż w stosunku do wnioskodawcyA. P.nie zaistniały przesłanki do wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia zgodnie zustawą z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do takich ustaleń; – obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jestart. 7 k.p.k., polegającą na przekroczeniu przez sąd pierwszej instancji zasady doświadczenia życiowego. Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez uznanie wnioskuA. P.w całości, ewentualnie o uchylenie orzeczeniai przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje: Apelacja pełnomocnika okazała się niezasadna stąd też nie zasługiwała na uwzględnienie. Wbrew jej wywodom Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w oparciu o właściwie zebrany materiał dowodowy, którego ocena nie przekracza granic zakreślonych przepisemart. 7 k.p.ki na ich bazie wywiódł słusznąi logiczną ocenę prawną roszczenia wnioskodawcy Sąd Okręgowy w żadnym stopniu nie kwestionował treści relacji wnioskodawcyco do faktu, że został w dniu 31 sierpnia 1982 roku został zatrzymany za udziałw manifestacji, a w dniu 01 września 1982 roku prawomocnym orzeczeniem Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydencie MiastaC.zostałuznany winnym wykroczenia zart. 50 ust.1 Dekretu z dnia 12 grudnia 1981 rokuo stanie wojennym. Podobnie nie kwestionowano faktu ponownego zatrzymania wnioskodawcyA. P., a następnie jego tymczasowego aresztowania namocy postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Częstochowie z dnia2 września 1982 roku pod zarzutem popełnienia przestępstwa zart. 46 ust 1 Dekretuz dnia 12 grudnia 1981 roku o stanie wojennym. Fakty te znajdują potwierdzeniew zgromadzonym materiale dowodowym, tak jak wydanie przez Sąd Rejonowyw Częstochowie wyroku umarzającego postępowanie przeciwkoA. P.i jego zmiana dokonana w dniu 12 kwietnia 1983 roku przez Sąd Wojewódzkiw Częstochowie skutkująca uniewinnieniemA. P.od przypisanego mu czynu. Zgodzić się należało z sądem meriti, że istotą niniejszej sprawy było ustalenie czy zaistniały przesłanki do uwzględnienia wnioskuA. P.o odszkodowanie i zadośćuczynienie w oparciu o przepisyustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Brzmienie art. 8 ust1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku nie pozostawia wątpliwości, co do podstaw dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w trybie niniejszej ustawy. Uprawnienia przewidziane w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku,o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego mają więc zastosowaniew sytuacji, gdy do rehabilitacji doszło w wyniku stwierdzenia nieważności orzeczenia w trybie przewidzianym ustawą, a poniesiona i doznana szkoda wynikają z wydania orzeczenia, które zostało uznane za nieważne z mocy art. 1 ust. 1, 2 powołanej ustawy. W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją albowiemA. P.wyrokiem Sadu Wojewódzkiego w Częstochowie z dnia dniu 12 kwietnia 1983 roku został prawomocnie uniewinniony od popełnienia zarzucanego mu czynu. Ponadto podzielając dalsze rozważania sądu I instancji dotyczące zaistnienia przesłanek do uwzględnienia wnioskuA. P.o odszkodowaniei zadośćuczynienie w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, przyjąć należy, iż tymczasowe aresztowanie wnioskodawcyA. P.nie miało związku lub zostało zastosowane z powodu prowadzonej przez niego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Zgodzić się należy z Sądem Okręgowym, iż przeprowadzone przezeń postępowanie nie wykazało abyA. P.prowadził tego rodzaju działalność, a wyrok Sądu Wojewódzkiego w Częstochowie sygn. akt. II Kr 120/83 z dnia12 kwietnia 1983 roku stwierdził bezpodstawność zarzutu naruszenia przepisówdekretu o stanie wojennym. Sam wnioskodawca zaprzeczył, aby podejmował jakiekolwiek działania o charakterze niepodległościowym, a jego wkład w działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego ograniczał się do udziału, jako osoby wierzącej, w mszach świętych odprawianych w intencji ojczyzny. Niemożność uznania uczestnictwa w mszach świętych za czynność ukierunkowaną na działanie opozycyjne czy niepodległościowe czyni całkowicie bezzasadnym zarzut obrony dotyczący błędnej oceny stanu faktycznego i przyjęcia, że powyższe zachowanieA. P.daje mu prawo do odszkodowania. Przeprowadzone w sposób drobiazgowy przez sąd meriti postępowanie z wnioskuA. P.o zadośćuczynienie i odszkodowanie nie wykazało także aby tymczasowe aresztowanie wnioskodawcy było represją karną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przybierającą inne formy. Słusznie natomiast sąd I instancji rozważał możliwość dochodzenia przez wnioskodawcę odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania Dbając o wyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności,a niewątpliwie taką okolicznością było w niniejszej sprawie to, czy podniesienie przez prokuratora zarzutu przedawnienia nie jest in concreto sprzeczne z zasadami współżycia społecznego sąd odniósł się i do tej kwestii, a rozważania i wnioski jej dotyczące zostały zaaprobowane przez sąd odwoławczy Ocena, czy zasady współżycia społecznego zostały naruszone, czy też nie powinna opierać się na analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego, postawy wnioskodawcy i przedstawionych przezeń przyczyn naruszenia terminu zgłoszenia roszczenia zart. 552 k.p.k.Dysponując takim materiałem, sąd meriti jest w stanie ocenić, czy w konkretnym przypadku zarzut przedawnienia stanowił nadużycie prawa, czy też nie. Sąd dokonał tej oceny, stwierdzając, że zarzut prokuratora nie sprzeciwiał sięart. 5 k.c.Ocena ta wypływała z analizy postawy wnioskodawcy w okresie od12 kwietnia 1983 roku do 9 września 2008 roku i w opinii Sądu Apelacyjnego zasługuje na pełną aprobatę. Na uwadze należy mieć bowiem wyjątkowy charakter przepisuart. 5 k.c.wynikający z użycia w nim klauzul generalnych. Z tej przyczyny dla oceny, czy podniesiony zarzut przedawnienia nie nosi znamion nadużycia prawa, konieczne jest rozważenie z jednej strony charakteru dochodzonego roszczenia,z drugiej zaś przyczyn opóźnienia i ewentualnej dysproporcji zarzutu przedawnieniaw stosunku do tych dwóch okoliczności. O ile rodzaj roszczeń wnioskodawcy ze wszech miar zasługiwałby na ochronę prawną, to wskazane przez niego przyczyny wystąpienia z wnioskiem o odszkodowanie dopiero w dniu 09 września 2008 rokunie uzasadniają zastosowaniaart. 5 k.c.Podstawy takiej nie mogą stanowić, ani ewentualna nieznajomość prawa, ani skupienie się na życiu rodzinnym i zawodowym. Z zeznań wnioskodawcy wyłania się wniosek, iż jedynie przez to, że nie zadbał należycie o ochronę swoich interesów i wykazał się w tym zakresie pewną nonszalancją, złożył wniosek o odszkodowanie po upływie rocznego terminu,a w takiej sytuacji przeciwstawiony jego wnioskowi zarzut przedawnienia roszczenia nie może być zwalczany za pomocą przepisuart. 5 k.c.A. P., jako osoba dorosła i znająca zasady i reguły funkcjonowania społeczeństwa, musiał być świadomy, że bezpodstawne pozbawienie wolności jest związane z reperkusjamidla sankcjonujących je organów państwa. Gdyby dołożył należytej staranności, bez trudu znalazłyby podstawę dla dochodzenia roszczeń, a także i pomoc w tym zakresie. Wyłącznie zatem od jego woli zależne było to, iż stosowne kroki podjął dopiero po upływie 25 lat od zaistnienia podstawy do dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa. Podzielając stanowisko sądu I instancji, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia wnioskuA. P.o odszkodowanie i zadośćuczynieniew oparciu o przepisyustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, wyrok Sądu Okręgowego należało uznaćz prawidłowy i należycie uzasadniony. Sąd Apelacyjny utrzymując zaskarżony wyrok w mocy stosownie do treściart. 554 § 2 k.p.k.kosztami niniejszego postępowania obciążył Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000084_2010_Uz_2010-04-22_001

II AKa 84/10

2010-04-22 02:00:00.0 CEST

2015-09-09 20:15:05.0 CEST

2015-09-01 09:18:49.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 84/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz SSA Mirosław Ziaja (spr.) Protokolant Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. do Prok. Apel. Izabeli Pirch - Mirochy po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. sprawy G. J. s. B. i J. , ur. (...) w K. oskarżonego z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk n

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000084"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt: II AKa 84/10</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Dnia 22 kwietnia 2010 roku</xBx></xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Przewodniczący</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Bożena Brewczyńska</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Sędziowie</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Jolanta Śpiechowicz</xBx></xText> <xText><xBx>SSA Mirosław Ziaja (spr.) </xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Magdalena Baryła</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Okręg. del. do Prok. Apel. Izabeli Pirch - Mirochy</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>G. J.</xAnon></xBx>s. <xAnon>B.</xAnon>i <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 18 grudnia 2009 roku, sygn. akt. V K 131/09</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokata <xAnon>K. S.</xAnon>– Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon>kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa) złote w tym 22 % podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu <xAnon>G. J.</xAnon>w postępowaniu odwoławczym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 84/10</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 18 grudnia 2009r., w sprawie o sygn. akt V K 131/09, uniewinnił <xBx><xAnon>G. J.</xAnon></xBx>od popełnienia zarzucanego mu czynu, polegającego na tym, że w dniu 13 listopada 2008r. w <xAnon>K.</xAnon>przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, po uprzednim użyciu wobec pokrzywdzonych <xAnon>M. G.</xAnon>i <xAnon>M. L.</xAnon>przemocy w postaci bicia oraz gróźb, posługując się siekierą, dokonał zaboru telefonu komórkowego <xAnon>m-ki S. (...)</xAnon>wartości 500zł na szkodę <xAnon>M. L.</xAnon>oraz telefonu <xAnon>marki S. (...)</xAnon>wartości 200zł na szkodę <xAnon>M. G.</xAnon>, przy czym, zarzucanego mu czynu dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 24 maja 2001r. do 2 września 2002r, od dnia 11 kwietnia 2003r. do dnia 9 lutego 2004r., od dnia 5 lipca 2006r. do dnia 6 października 2008r., od 5 listopada 2008r. do dnia 20.10.2008r. (kiedy został warunkowo zwolniony postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 17 października 2008r.) .</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 1;§ 14 ust. 1 pkt. 5;§ 16" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§14 ust 1 pkt 5 i §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej w <xAnon>K.</xAnon>- adw. <xAnon>K. S.</xAnon> kwotę 1317,60 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony oskarżonego z urzędu.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624§1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, obciążając nimi równocześnie Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od przedmiotowego orzeczenia złożył prokurator, zarzucając obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a to <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 366§1 kk</xLexLink> poprzez dokonanie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w sposób dowolny i wybiórczy, z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów oraz nieuwzględnienie i niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, jak również uchybienie <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.167 kk</xLexLink>, polegające na niepełnym przeprowadzeniu dowodów, a w szczególności nieprzesłuchania funkcjonariuszy Policji <xAnon>P. W.</xAnon>, <xAnon>K. K.</xAnon>i <xAnon>G. P.</xAnon>, na okoliczność przebiegu okazań <xAnon>G. J.</xAnon>oraz jego wizerunku i w konsekwencji niewyjaśnienia wszystkich wątpliwości co do rozpoznania podejrzanego przez pokrzywdzonych i uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 kk</xLexLink>,</xText> <xText>-błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w części dotyczącej uznania, iż czyn oskarżonego nie wypełnia znamion czynu określonego w <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 kk</xLexLink>, podczas gdy szczegółowa i krytyczna analiza przeprowadzonych w sprawie dowodów prowadzi do uznania, iż czyn popełniony przez oskarżonego wypełnia znamiona przestępstwa z artykułu zarzucanego mu aktem oskarżenia.</xText> <xText>Stawiając powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.</xText> <xText><xBx> <xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx> </xBx></xText> <xText>Apelacja, jako oczywiście bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>Mając w polu widzenia granice zaskarżenia wyznaczone omawianą skargą odwoławczą należy dojść do jednoznacznego wniosku, iż niekontestowane przez strony są okoliczności związane z przebiegiem inkryminowanego zdarzenia w miejscu i czasie wskazanym w akcie oskarżenia, a jedyną kontrowersyjną okolicznością jest to, czy jednym z trzech sprawców rozboju był oskarżony <xAnon>G. J.</xAnon>oraz, czy sąd meriti dołożył należytej staranności w zakresie postępowania dowodowego falsyfikując taki pogląd.</xText> <xText>Bacząc również na całokształt ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, w tym też stanowisko wyrażone przez skarżącego w apelacji, za trafną uznać należy tezę, że jedynie zeznania oraz rozpoznanie oskarżonego przez pokrzywdzonego <xAnon>M. G.</xAnon>w toku czynności okazania tak wizerunku, jak i osoby na etapie postępowania przygotowawczego, doprowadziło w konsekwencji do skierowania aktu oskarżenia przeciwko <xAnon>G. J.</xAnon>.</xText> <xText>Poza sporem jest także i to, że w toku postępowania rozpoznawczego świadek <xAnon>M. G.</xAnon> wskazał na okoliczności podważające nie tylko jakość wspomnianego rozpoznania, ale też samej czynności okazania osoby oskarżonego.</xText> <xText>Nie budzi natomiast wątpliwości, że drugi z pokrzywdzonych <xAnon>M. L.</xAnon>w istocie rzeczy nie był w stanie rozpoznać żadnego ze sprawców, nie rozpoznał wśród okazywanych oskarżonego <xAnon>G. J.</xAnon>, mimo że widział napastnika trzymającego w ręku siekierę i opisał jego ubiór (k. 21) oraz wskazał też bez pewności wizerunek <xAnon>K. T.</xAnon>, jako jednego ze współsprawców rozboju (k. 44-45, 101-102), ale ten nie został oskarżony.</xText> <xText>Niekontrowersyjne jest również i to, że mimo stosunkowo dobrych warunków obserwacji sprawców tempore criminis (kilka do kilkunastu sekund, dobre oświetlenie, otwarta przestrzeń, bliska odległość), po 2 tygodniach od zajścia, pokrzywdzeni nie pamiętali szczegółowego wyglądu twarzy widzianych napastników, co uniemożliwiło sporządzenie portretu pamięciowego (k. 27-28), mimo że świadek <xAnon>M. G.</xAnon> deklarował przy pierwszym przesłuchaniu, iż jest w stanie ich rozpoznać. Świadek ten wskazał też wówczas, iż pierwszy mężczyzna ubrany był w spodnie dresowe granatowe, białe buty sportowe <xAnon> (...)</xAnon> i bluzę z kapturem; drugi ubrany był w zieloną kurtkę, czarną bluzę i spodnie w kolorze zielonym, a trzeci miał chyba na sobie kurtkę z wystającym białym kapturem.</xText> <xText>Opisanie ubioru sprawców jest o tyle ważne, że już w tym zakresie rodzą się rozbieżności między zeznaniami obu pokrzywdzonych, skoro <xAnon>M. L.</xAnon> podał, że mężczyzna z siekierą w ręku miał na sobie kurtkę z kapturem koloru jasnego (trzeci z napastników wskazanych przez <xAnon>M. G.</xAnon>) natomiast <xAnon>M. G.</xAnon> rozpoznając oskarżonego jako sprawcę trzymającego w ręku siekierę zeznał, że był on ubrany w kurtkę koloru zielonego co świadczy, że miałaby to być osoba druga opisana przez niego w pierwotnych zeznaniach.</xText> <xText>Mając w polu widzenia powyższe informacje, których nie kwestionowały strony podkreślić należy, że sąd a quo uniewinniając oskarżonego od zarzucanego mu czynu podniósł, że brak jest wystarczających dowodów przemawiających za tym, że ten brał udział w inkryminowanym zdarzeniu, a w szczególności za taki dowód, jako jedyny, nie można uznać rozpoznania oskarżonego przez pokrzywdzonego <xAnon>M. G.</xAnon>, co zdaniem skarżącego jest błędne, skoro sąd nie podjął dostatecznej próby pełnego ustalenia okoliczności sprawy, naruszając reguły ostrożności przy ocenie ujawnionych dowodów, wynikające z faktu, iż nie przeprowadził on dowodu z zeznań w charakterze świadków funkcjonariuszy Policji zaangażowanych w przedmiotowym śledztwie, którzy przeprowadzali czynności okazania oskarżonego z udziałem <xAnon>M. G.</xAnon> na okoliczność, że świadek ten rozpoznał oskarżonego w 100% oraz, czy okazania zostały w konkretnym wypadku przeprowadzone właściwie.</xText> <xText>Z poglądem wyartykułowanym przez skarżącego żadną miarą nie sposób się zgodzić i w pełni podzielić należy stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy, a obszernie omówione, bez potrzeby zbędnych powtórzeń, w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, które racjonalnie wskazywało na brak przesłanek, co do przyjęcia sprawstwa oskarżonego.</xText> <xText>Sąd Okręgowy analitycznie i starannie ocenił całokształt ujawnionych dowodów, wyprowadzając z nich wnioski, które trudno uznać za pozbawione logiki lub doświadczenia życiowego, dając temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu, które w pełni odpowiada treści przepisu <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Trudno zatem twierdzić, że w tej sytuacji sąd naruszył normę wskazaną w przepisie <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink>, a w konsekwencji dokonał oceny dowodów nie będąc chroniony zasadą wynikającą z <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd ten nie wyrażał też w omawianym zakresie wątpliwości, których nie możnaby usunąć racjonalną oceną dowodów, a zatem niezrozumiałe wydaje się być sugerowanie przez prokuratora, iż w konkretnym wypadku naruszona została zasada in dubio pro reo.</xText> <xText>Brak było też powodów do uznania, że Sąd Okręgowy nie przeprowadzając dowodów z zeznań funkcjonariuszy Policji wykonujących czynności okazania z udziałem świadka <xAnon>M. G.</xAnon> na okoliczność przekonania tegoż co do rozpoznania i prawidłowości tych czynności, naruszył reguły postępowania dowodowego i wskazane w zarzucie pierwszym przepisy prawa.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego przeprowadzone w niniejszej sprawie czynności okazania, tak z kryminalistycznego, jak i prawnego punktu widzenia budzą zastrzeżenia, co wobec faktu, że miałby to być jedyny dowód wskazujący na sprawstwo <xAnon>G. J.</xAnon>, przy braku skutecznego podważenia przez oskarżyciela publicznego jego alibi wynikającego z wykonywania tempore criminis w innym miejscu pracy zarobkowej, dawał w pełni Sądowi Okręgowemu asumpt do wyrażenia tezy o braku uzasadnionego przekonania odnośnie udziału oskarżonego w omawianym zdarzeniu.</xText> <xText>Zauważyć należy, co podniesiono już wyżej, że pokrzywdzony nie pamiętał szczegółów wyglądu twarzy sprawców już dwa tygodnie po zdarzeniu, a nawet fakt ten sygnalizował zaraz po zajściu, co uniemożliwiło wykonanie portretu pamięciowego.</xText> <xText>Rozpoznał on natomiast po rysach twarzy, brwiach, wyglądzie szczęki, włosach oskarżonego <xAnon>G. J.</xAnon> w trakcie okazania jego wizerunku, która to czynność miała miejsce 2 miesiące po zdarzeniu (k. 41-43), twierdząc, że jego wygląd nie różnił się od tego z chwili zdarzenia. Podał on rolę jaką miał w zajściu odegrać oskarżony, a nadto nie wyrażał (w przeciwieństwie do <xAnon>G. L.</xAnon> co zostało odnotowane w protokole) żadnych wątpliwości w identyfikacji tegoż jako jednego ze sprawców.</xText> <xText>Następnie po 5 i pół miesiąca od zdarzenia, w trakcie czynności okazania osoby (k. 98-100), rozpoznał on <xAnon>G. J.</xAnon> jako jednego ze sprawców, aczkolwiek wydawało mu się, że w chwili zdarzenia był on wyższy. Różnił się on wprawdzie posturą lecz, co zostało odnotowane w protokole, rysy jego twarzy i cały wygląd zgadzały się.</xText> <xText>W toku rozprawy głównej <xAnon>M. G.</xAnon> zeznał (k. 230), że okazano mu wizerunek oskarżonego na zeskanowanym czarno-białym zdjęciu i już wówczas wprawdzie rozpoznał go jako sprawcę, ale nie był pewny, czy to on, mimo że zdjęcie od razu rzuciło mu się w oczy. Podniósł on również, że w trakcie okazania „na żywo” rozpoznał on mężczyznę „tego, którego wcześniej rozpoznał na zdjęciach” i w jego ocenie „był to ten, który na miejscu zdarzenia miał siekierę”. Nie był do końca pewny tego rozpoznania, bo oskarżony miał dłuższe włosy, ale jak stwierdził „najbardziej pasował mu ze wszystkich oskarżonych”. Był on przy tym świadomy ciężaru gatunkowego jego rozpoznania w aspekcie możliwości skazania oskarżonego.</xText> <xText>Charakterystyczne jest również to, że przed omawianą czynnością okazania, świadek miał na korytarzu kontakt, nie tylko wzrokowy, z osobami ustawionymi następnie w paradzie osób, przy czym nie było wśród nich oskarżonego, a nadto <xAnon>G. J.</xAnon> wyróżniał się wśród pozostałych, bo był od nich starszy.</xText> <xText>Mając na względzie powyższe, a nadto fakt, iż z zeznań licznych świadków, w tym kuratora sądowego <xAnon>A. T.</xAnon> (k. 260-261) i M. <xAnon>C.</xAnon> (k. 233-234) wynikało, że w chwili zdarzenia oskarżony miał charakterystyczną fryzurę oraz wykonywał pracę w innym miejscu do godziny 16-17, co nie zostało obalone, nawet wobec stwierdzenia, że mógł on się incydentalnie zwalniać wcześniej, wobec braku spójności w rozpoznaniach z udziałem obu pokrzywdzonych i wątpliwościami w rozpoznaniu oskarżonego wyrażanymi przez <xAnon>M. G.</xAnon>, nie sposób uznać za trafne twierdzenia o braku dostatecznych dowodów pozwalających na skazanie <xAnon>G. J.</xAnon> za zarzucany mu rozbój, co sąd meriti prawidłowo uzasadnił, o czym przekonuje lektura uzasadnienia (str. 13).</xText> <xText>Tym samym kontrola odwoławcza nie wykazała, aby wyrażone przez Sąd Okręgowy stanowisko nie znajdowało odniesienia w ujawnionych dowodach oraz było sprzeczne z logiką i doświadczeniem, a co za tym idzie zarzuty skarżącego uznać należy jedynie za głos polemiczny, nie pozwalający na orzeczenie o charakterze kasatoryjnym.</xText> <xText>Zauważyć trzeba, że w doktrynie prawa karnego procesowego oraz kryminalistyce przyjmuje się, że okazanie jako specyficzna forma zeznań, czy wyjaśnień, jest czynnością, której sens sprowadza się do identyfikacji przedmiotu okazania, a więc też sprawcy przestępstwa.</xText> <xText>Jest to czynność w zasadzie niepowtarzalna, w sytuacji okazania które zakończyło się rozpoznaniem, co wynika z ogromnego ładunku sugestii jaki zawarty jest w tej czynności oraz wypierania z pamięci świadka obrazu osoby widzianej w czasie zdarzenia przez późniejszy silniejszy obraz osoby widzianej przy pierwszym rozpoznaniu. Ponadto w kryminalistyce podnosi się np. (np. T. Hanansek), że czynności okazania nie można nadmiernie odkładać, gdyż pamięć rozpoznawcza nie obniża się tylko przez okres ok. 1 miesiąca od chwili pierwszego kontraktu.</xText> <xText>Do okazania sensu stricto powinno dojść tylko wówczas, gdy zeznania uzyskane od osoby rozpoznającej zawierają dokładny opis spostrzeżonego obiektu, przy czym uzyskanie szczegółowego rysopisu jest testem celowości i dopuszczalności okazania danej osoby (<xAnon>J. G.</xAnon>; <xAnon>Z. B.</xAnon>).</xText> <xText>Powyższe teoretyczne uwagi zmierzają do wykazania, że nie wolno bezkrytycznie traktować wyników okazania, a zawsze należy postrzegać go przez pryzmat całego materiału sprawy, w tym też istniejących w nim luk.</xText> <xText>Mając to w polu widzenia, nie sposób pominąć, co trafnie wyeksponował sąd I instancji, że okazanie wizerunku oskarżonego <xAnon>M. G.</xAnon> miało miejsce 2 miesiące od zdarzenia, a więc w czasie obniżenia jego pamięci rozpoznawczej.</xText> <xText>Mimo, że wówczas rozpoznał on wizerunek oskarżonego powtórzono po kolejnych 3,5 miesiąca czynność okazania osoby, naruszając zasadę niepowtarzalności tej czynności, co sugeruje możliwość sugestii pokrzywdzonego, o czym świadczyć może chociażby jego twierdzenie „rozpoznałem mężczyznę tego którego wcześniej rozpoznałem na zdjęciach”.</xText> <xText>Czynność okazania w sprawie przeprowadzono w sytuacji, w której od początku pokrzywdzeni nie potrafili szczegółowo opisać rysopisu sprawców.</xText> <xText>Powyższe z kryminalistycznego punktu widzenia kontestuje zasadność wykonania czynności okazania z udziałem pokrzywdzonych w niniejszej sprawie i przyjęcia za obiektywne i niepodważalne wyników tych czynności, w tym prawidłowości rozpoznania <xAnon>G. J.</xAnon> przez świadka <xAnon>M. G.</xAnon>.</xText> <xText>Jeśli mieć też w polu widzenia zeznania tego świadka z rozprawy (kontakt z osobami uczestniczącymi w paradzie okazywanych, wśród których oskarżony był starszy), które trudno wzruszyć, brak było też podstaw do aprobaty tej czynności z prawnego punktu widzenia w kontekście § 4 ust. 2 i § 6 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2.06.2003r., w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania (Dz. U. Nr 104,981), co znacząco wzmacnia stanowisko wyrażone przez sąd meriti w zaskarżonym wyroku.</xText> <xText>Zauważyć przy tym trzeba, że nie sposób uznać by zeznania policjantów przeprowadzających tą czynność mogły cokolwiek zmienić w tej ocenie, skoro trudno logicznie przyjąć, by przyznali oni fakt naruszenia określonych warunków okazania, a gdyby tak twierdzili wobec zeznań <xAnon>M. G.</xAnon> i tak nakazywałoby zastosować normę wyrażoną w przepisie <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 143;art. 143 § 1;art. 143 § 1 pkt. 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 143 § 1 pkt 5 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1;art. 148 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 148 § 1 i 2 kpk</xLexLink> czynność okazania winna zostać udokumentowana w formie szczególnej, a protokół z tej czynności, sporządzony z możliwą dokładnością ma odzwierciedlać jej prawidłowość oraz rzeczywisty przebieg, co za tym idzie w sytuacji, w której żadna ze stron nie podważa zasadności sporządzenia protokołu przed złożeniem podpisów, dokument ten stanowi wiarygodne źródło informacji o przeprowadzonej czynności. Za niedopuszczalne zatem z gwarancyjnego punktu widzenia uznać należy obejście tych przepisów, wyrażające się w przeprowadzeniu dowodu z zeznań w charakterze świadka funkcjonariuszy Policji wykonujących czynność okazania celem stwierdzenia stopnia pewności identyfikacji przedmiotu okazania, w tym też osoby, przez świadka, któremu przedmiot ten okazywano, jeśli nie wynika to wprost z zapisów protokołu.</xText> <xText>Na marginesie tylko zauważyć trzeba, że w niniejszej sprawie pokrzywdzony <xAnon>M. G.</xAnon> nie artykułował (co nie znaczy by ich faktycznie nie mógł mieć) wątpliwości w rozpoznaniu w śledztwie wizerunku oskarżonego, co wynika z protokołu, a zatem niezrozumiałe jest domaganie się przez prokuratora wykazanie zeznaniami policjanta, że był on w 100% pewny identyfikacji.</xText> <xText>Podobnie rzecz się ma z okazaniem osoby oskarżonego, gdzie wyrażone przez świadka wątpliwości co do postury (wzrostu) oskarżonego znalazły swój wyraz w protokole, co także zbytecznym i niedopuszczalnym czyni przesłuchanie świadków wymienionych przez prokuratora w zarzucie apelacji.</xText> <xText>Nie dopatrując się zatem naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanych przepisów prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych, niezbędnym stało się, wbrew oczywiście bezzasadnym argumentom apelacji, ustabilizowanie zaskarżonego wyroku i obciążenie tym samym, po myśli <xLexLink xArt="art. 636;art. 636 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 636 § 1 kpk</xLexLink> Skarbu Państwa kosztami sądowymi postępowania odwoławczego.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Magdalena Baryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 84/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz SSA Mirosław Ziaja (spr.) Protokolant Magdalena Baryła przy udzialeProkuratora Prok. Okręg. del. do Prok. Apel. Izabeli Pirch - Mirochy po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. sprawy G. J.s.B.iJ.,ur. (...)wK. oskarżonego zart. 280 § 2 kkw zw. zart. 64 § 1 kk na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2009 roku, sygn. akt. V K 131/09 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną; 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokataK. S.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa) złote w tym 22 % podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemuG. J.w postępowaniu odwoławczym; 3 kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 84/10 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 18 grudnia 2009r., w sprawie o sygn. akt V K 131/09, uniewinniłG. J.od popełnienia zarzucanego mu czynu, polegającego na tym, że w dniu 13 listopada 2008r. wK.przyul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, po uprzednim użyciu wobec pokrzywdzonychM. G.iM. L.przemocy w postaci bicia oraz gróźb, posługując się siekierą, dokonał zaboru telefonu komórkowegom-ki S. (...)wartości 500zł na szkodęM. L.oraz telefonumarki S. (...)wartości 200zł na szkodęM. G., przy czym, zarzucanego mu czynu dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 24 maja 2001r. do 2 września 2002r, od dnia 11 kwietnia 2003r. do dnia 9 lutego 2004r., od dnia 5 lipca 2006r. do dnia 6 października 2008r., od 5 listopada 2008r. do dnia 20.10.2008r. (kiedy został warunkowo zwolniony postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 17 października 2008r.) . Na mocy§14 ust 1 pkt 5 i §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzęduzasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej wK.- adw.K. S.kwotę 1317,60 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony oskarżonego z urzędu. Na mocyart. 624§1 kpkiart. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnychzwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, obciążając nimi równocześnie Skarb Państwa. Apelację od przedmiotowego orzeczenia złożył prokurator, zarzucając obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a toart. 7 kpkiart. 410 kpkiart. 366§1 kkpoprzez dokonanie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w sposób dowolny i wybiórczy, z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów oraz nieuwzględnienie i niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, jak również uchybienieart.167 kk, polegające na niepełnym przeprowadzeniu dowodów, a w szczególności nieprzesłuchania funkcjonariuszy PolicjiP. W.,K. K.iG. P., na okoliczność przebiegu okazańG. J.oraz jego wizerunku i w konsekwencji niewyjaśnienia wszystkich wątpliwości co do rozpoznania podejrzanego przez pokrzywdzonych i uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu zart. 280§2 kk, -błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w części dotyczącej uznania, iż czyn oskarżonego nie wypełnia znamion czynu określonego wart. 280§2 kk, podczas gdy szczegółowa i krytyczna analiza przeprowadzonych w sprawie dowodów prowadzi do uznania, iż czyn popełniony przez oskarżonego wypełnia znamiona przestępstwa z artykułu zarzucanego mu aktem oskarżenia. Stawiając powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja, jako oczywiście bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie. Mając w polu widzenia granice zaskarżenia wyznaczone omawianą skargą odwoławczą należy dojść do jednoznacznego wniosku, iż niekontestowane przez strony są okoliczności związane z przebiegiem inkryminowanego zdarzenia w miejscu i czasie wskazanym w akcie oskarżenia, a jedyną kontrowersyjną okolicznością jest to, czy jednym z trzech sprawców rozboju był oskarżonyG. J.oraz, czy sąd meriti dołożył należytej staranności w zakresie postępowania dowodowego falsyfikując taki pogląd. Bacząc również na całokształt ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, w tym też stanowisko wyrażone przez skarżącego w apelacji, za trafną uznać należy tezę, że jedynie zeznania oraz rozpoznanie oskarżonego przez pokrzywdzonegoM. G.w toku czynności okazania tak wizerunku, jak i osoby na etapie postępowania przygotowawczego, doprowadziło w konsekwencji do skierowania aktu oskarżenia przeciwkoG. J.. Poza sporem jest także i to, że w toku postępowania rozpoznawczego świadekM. G.wskazał na okoliczności podważające nie tylko jakość wspomnianego rozpoznania, ale też samej czynności okazania osoby oskarżonego. Nie budzi natomiast wątpliwości, że drugi z pokrzywdzonychM. L.w istocie rzeczy nie był w stanie rozpoznać żadnego ze sprawców, nie rozpoznał wśród okazywanych oskarżonegoG. J., mimo że widział napastnika trzymającego w ręku siekierę i opisał jego ubiór (k. 21) oraz wskazał też bez pewności wizerunekK. T., jako jednego ze współsprawców rozboju (k. 44-45, 101-102), ale ten nie został oskarżony. Niekontrowersyjne jest również i to, że mimo stosunkowo dobrych warunków obserwacji sprawców tempore criminis (kilka do kilkunastu sekund, dobre oświetlenie, otwarta przestrzeń, bliska odległość), po 2 tygodniach od zajścia, pokrzywdzeni nie pamiętali szczegółowego wyglądu twarzy widzianych napastników, co uniemożliwiło sporządzenie portretu pamięciowego (k. 27-28), mimo że świadekM. G.deklarował przy pierwszym przesłuchaniu, iż jest w stanie ich rozpoznać. Świadek ten wskazał też wówczas, iż pierwszy mężczyzna ubrany był w spodnie dresowe granatowe, białe buty sportowe(...)i bluzę z kapturem; drugi ubrany był w zieloną kurtkę, czarną bluzę i spodnie w kolorze zielonym, a trzeci miał chyba na sobie kurtkę z wystającym białym kapturem. Opisanie ubioru sprawców jest o tyle ważne, że już w tym zakresie rodzą się rozbieżności między zeznaniami obu pokrzywdzonych, skoroM. L.podał, że mężczyzna z siekierą w ręku miał na sobie kurtkę z kapturem koloru jasnego (trzeci z napastników wskazanych przezM. G.) natomiastM. G.rozpoznając oskarżonego jako sprawcę trzymającego w ręku siekierę zeznał, że był on ubrany w kurtkę koloru zielonego co świadczy, że miałaby to być osoba druga opisana przez niego w pierwotnych zeznaniach. Mając w polu widzenia powyższe informacje, których nie kwestionowały strony podkreślić należy, że sąd a quo uniewinniając oskarżonego od zarzucanego mu czynu podniósł, że brak jest wystarczających dowodów przemawiających za tym, że ten brał udział w inkryminowanym zdarzeniu, a w szczególności za taki dowód, jako jedyny, nie można uznać rozpoznania oskarżonego przez pokrzywdzonegoM. G., co zdaniem skarżącego jest błędne, skoro sąd nie podjął dostatecznej próby pełnego ustalenia okoliczności sprawy, naruszając reguły ostrożności przy ocenie ujawnionych dowodów, wynikające z faktu, iż nie przeprowadził on dowodu z zeznań w charakterze świadków funkcjonariuszy Policji zaangażowanych w przedmiotowym śledztwie, którzy przeprowadzali czynności okazania oskarżonego z udziałemM. G.na okoliczność, że świadek ten rozpoznał oskarżonego w 100% oraz, czy okazania zostały w konkretnym wypadku przeprowadzone właściwie. Z poglądem wyartykułowanym przez skarżącego żadną miarą nie sposób się zgodzić i w pełni podzielić należy stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy, a obszernie omówione, bez potrzeby zbędnych powtórzeń, w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, które racjonalnie wskazywało na brak przesłanek, co do przyjęcia sprawstwa oskarżonego. Sąd Okręgowy analitycznie i starannie ocenił całokształt ujawnionych dowodów, wyprowadzając z nich wnioski, które trudno uznać za pozbawione logiki lub doświadczenia życiowego, dając temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu, które w pełni odpowiada treści przepisuart. 424 § 1 kpk. Trudno zatem twierdzić, że w tej sytuacji sąd naruszył normę wskazaną w przepisieart. 410 kpk, a w konsekwencji dokonał oceny dowodów nie będąc chroniony zasadą wynikającą zart. 7 kpk. Sąd ten nie wyrażał też w omawianym zakresie wątpliwości, których nie możnaby usunąć racjonalną oceną dowodów, a zatem niezrozumiałe wydaje się być sugerowanie przez prokuratora, iż w konkretnym wypadku naruszona została zasada in dubio pro reo. Brak było też powodów do uznania, że Sąd Okręgowy nie przeprowadzając dowodów z zeznań funkcjonariuszy Policji wykonujących czynności okazania z udziałem świadkaM. G.na okoliczność przekonania tegoż co do rozpoznania i prawidłowości tych czynności, naruszył reguły postępowania dowodowego i wskazane w zarzucie pierwszym przepisy prawa. W ocenie Sądu Apelacyjnego przeprowadzone w niniejszej sprawie czynności okazania, tak z kryminalistycznego, jak i prawnego punktu widzenia budzą zastrzeżenia, co wobec faktu, że miałby to być jedyny dowód wskazujący na sprawstwoG. J., przy braku skutecznego podważenia przez oskarżyciela publicznego jego alibi wynikającego z wykonywania tempore criminis w innym miejscu pracy zarobkowej, dawał w pełni Sądowi Okręgowemu asumpt do wyrażenia tezy o braku uzasadnionego przekonania odnośnie udziału oskarżonego w omawianym zdarzeniu. Zauważyć należy, co podniesiono już wyżej, że pokrzywdzony nie pamiętał szczegółów wyglądu twarzy sprawców już dwa tygodnie po zdarzeniu, a nawet fakt ten sygnalizował zaraz po zajściu, co uniemożliwiło wykonanie portretu pamięciowego. Rozpoznał on natomiast po rysach twarzy, brwiach, wyglądzie szczęki, włosach oskarżonegoG. J.w trakcie okazania jego wizerunku, która to czynność miała miejsce 2 miesiące po zdarzeniu (k. 41-43), twierdząc, że jego wygląd nie różnił się od tego z chwili zdarzenia. Podał on rolę jaką miał w zajściu odegrać oskarżony, a nadto nie wyrażał (w przeciwieństwie doG. L.co zostało odnotowane w protokole) żadnych wątpliwości w identyfikacji tegoż jako jednego ze sprawców. Następnie po 5 i pół miesiąca od zdarzenia, w trakcie czynności okazania osoby (k. 98-100), rozpoznał onG. J.jako jednego ze sprawców, aczkolwiek wydawało mu się, że w chwili zdarzenia był on wyższy. Różnił się on wprawdzie posturą lecz, co zostało odnotowane w protokole, rysy jego twarzy i cały wygląd zgadzały się. W toku rozprawy głównejM. G.zeznał (k. 230), że okazano mu wizerunek oskarżonego na zeskanowanym czarno-białym zdjęciu i już wówczas wprawdzie rozpoznał go jako sprawcę, ale nie był pewny, czy to on, mimo że zdjęcie od razu rzuciło mu się w oczy. Podniósł on również, że w trakcie okazania „na żywo” rozpoznał on mężczyznę „tego, którego wcześniej rozpoznał na zdjęciach” i w jego ocenie „był to ten, który na miejscu zdarzenia miał siekierę”. Nie był do końca pewny tego rozpoznania, bo oskarżony miał dłuższe włosy, ale jak stwierdził „najbardziej pasował mu ze wszystkich oskarżonych”. Był on przy tym świadomy ciężaru gatunkowego jego rozpoznania w aspekcie możliwości skazania oskarżonego. Charakterystyczne jest również to, że przed omawianą czynnością okazania, świadek miał na korytarzu kontakt, nie tylko wzrokowy, z osobami ustawionymi następnie w paradzie osób, przy czym nie było wśród nich oskarżonego, a nadtoG. J.wyróżniał się wśród pozostałych, bo był od nich starszy. Mając na względzie powyższe, a nadto fakt, iż z zeznań licznych świadków, w tym kuratora sądowegoA. T.(k. 260-261) i M.C.(k. 233-234) wynikało, że w chwili zdarzenia oskarżony miał charakterystyczną fryzurę oraz wykonywał pracę w innym miejscu do godziny 16-17, co nie zostało obalone, nawet wobec stwierdzenia, że mógł on się incydentalnie zwalniać wcześniej, wobec braku spójności w rozpoznaniach z udziałem obu pokrzywdzonych i wątpliwościami w rozpoznaniu oskarżonego wyrażanymi przezM. G., nie sposób uznać za trafne twierdzenia o braku dostatecznych dowodów pozwalających na skazanieG. J.za zarzucany mu rozbój, co sąd meriti prawidłowo uzasadnił, o czym przekonuje lektura uzasadnienia (str. 13). Tym samym kontrola odwoławcza nie wykazała, aby wyrażone przez Sąd Okręgowy stanowisko nie znajdowało odniesienia w ujawnionych dowodach oraz było sprzeczne z logiką i doświadczeniem, a co za tym idzie zarzuty skarżącego uznać należy jedynie za głos polemiczny, nie pozwalający na orzeczenie o charakterze kasatoryjnym. Zauważyć trzeba, że w doktrynie prawa karnego procesowego oraz kryminalistyce przyjmuje się, że okazanie jako specyficzna forma zeznań, czy wyjaśnień, jest czynnością, której sens sprowadza się do identyfikacji przedmiotu okazania, a więc też sprawcy przestępstwa. Jest to czynność w zasadzie niepowtarzalna, w sytuacji okazania które zakończyło się rozpoznaniem, co wynika z ogromnego ładunku sugestii jaki zawarty jest w tej czynności oraz wypierania z pamięci świadka obrazu osoby widzianej w czasie zdarzenia przez późniejszy silniejszy obraz osoby widzianej przy pierwszym rozpoznaniu. Ponadto w kryminalistyce podnosi się np. (np. T. Hanansek), że czynności okazania nie można nadmiernie odkładać, gdyż pamięć rozpoznawcza nie obniża się tylko przez okres ok. 1 miesiąca od chwili pierwszego kontraktu. Do okazania sensu stricto powinno dojść tylko wówczas, gdy zeznania uzyskane od osoby rozpoznającej zawierają dokładny opis spostrzeżonego obiektu, przy czym uzyskanie szczegółowego rysopisu jest testem celowości i dopuszczalności okazania danej osoby (J. G.;Z. B.). Powyższe teoretyczne uwagi zmierzają do wykazania, że nie wolno bezkrytycznie traktować wyników okazania, a zawsze należy postrzegać go przez pryzmat całego materiału sprawy, w tym też istniejących w nim luk. Mając to w polu widzenia, nie sposób pominąć, co trafnie wyeksponował sąd I instancji, że okazanie wizerunku oskarżonegoM. G.miało miejsce 2 miesiące od zdarzenia, a więc w czasie obniżenia jego pamięci rozpoznawczej. Mimo, że wówczas rozpoznał on wizerunek oskarżonego powtórzono po kolejnych 3,5 miesiąca czynność okazania osoby, naruszając zasadę niepowtarzalności tej czynności, co sugeruje możliwość sugestii pokrzywdzonego, o czym świadczyć może chociażby jego twierdzenie „rozpoznałem mężczyznę tego którego wcześniej rozpoznałem na zdjęciach”. Czynność okazania w sprawie przeprowadzono w sytuacji, w której od początku pokrzywdzeni nie potrafili szczegółowo opisać rysopisu sprawców. Powyższe z kryminalistycznego punktu widzenia kontestuje zasadność wykonania czynności okazania z udziałem pokrzywdzonych w niniejszej sprawie i przyjęcia za obiektywne i niepodważalne wyników tych czynności, w tym prawidłowości rozpoznaniaG. J.przez świadkaM. G.. Jeśli mieć też w polu widzenia zeznania tego świadka z rozprawy (kontakt z osobami uczestniczącymi w paradzie okazywanych, wśród których oskarżony był starszy), które trudno wzruszyć, brak było też podstaw do aprobaty tej czynności z prawnego punktu widzenia w kontekście § 4 ust. 2 i § 6 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2.06.2003r., w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania (Dz. U. Nr 104,981), co znacząco wzmacnia stanowisko wyrażone przez sąd meriti w zaskarżonym wyroku. Zauważyć przy tym trzeba, że nie sposób uznać by zeznania policjantów przeprowadzających tą czynność mogły cokolwiek zmienić w tej ocenie, skoro trudno logicznie przyjąć, by przyznali oni fakt naruszenia określonych warunków okazania, a gdyby tak twierdzili wobec zeznańM. G.i tak nakazywałoby zastosować normę wyrażoną w przepisieart. 5 § 2 kpk. Zgodnie zart. 143 § 1 pkt 5 kpkiart. 148 § 1 i 2 kpkczynność okazania winna zostać udokumentowana w formie szczególnej, a protokół z tej czynności, sporządzony z możliwą dokładnością ma odzwierciedlać jej prawidłowość oraz rzeczywisty przebieg, co za tym idzie w sytuacji, w której żadna ze stron nie podważa zasadności sporządzenia protokołu przed złożeniem podpisów, dokument ten stanowi wiarygodne źródło informacji o przeprowadzonej czynności. Za niedopuszczalne zatem z gwarancyjnego punktu widzenia uznać należy obejście tych przepisów, wyrażające się w przeprowadzeniu dowodu z zeznań w charakterze świadka funkcjonariuszy Policji wykonujących czynność okazania celem stwierdzenia stopnia pewności identyfikacji przedmiotu okazania, w tym też osoby, przez świadka, któremu przedmiot ten okazywano, jeśli nie wynika to wprost z zapisów protokołu. Na marginesie tylko zauważyć trzeba, że w niniejszej sprawie pokrzywdzonyM. G.nie artykułował (co nie znaczy by ich faktycznie nie mógł mieć) wątpliwości w rozpoznaniu w śledztwie wizerunku oskarżonego, co wynika z protokołu, a zatem niezrozumiałe jest domaganie się przez prokuratora wykazanie zeznaniami policjanta, że był on w 100% pewny identyfikacji. Podobnie rzecz się ma z okazaniem osoby oskarżonego, gdzie wyrażone przez świadka wątpliwości co do postury (wzrostu) oskarżonego znalazły swój wyraz w protokole, co także zbytecznym i niedopuszczalnym czyni przesłuchanie świadków wymienionych przez prokuratora w zarzucie apelacji. Nie dopatrując się zatem naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanych przepisów prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych, niezbędnym stało się, wbrew oczywiście bezzasadnym argumentom apelacji, ustabilizowanie zaskarżonego wyroku i obciążenie tym samym, po myśliart. 636 § 1 kpkSkarbu Państwa kosztami sądowymi postępowania odwoławczego. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155025000001506_III_K_000458_2009_Uz_2010-04-22_001

III K 458/09

2010-04-22 02:00:00.0 CEST

2013-09-06 03:01:02.0 CEST

2015-01-12 23:15:30.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 458/09 POSTANOWIENIE Dnia 22 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz Protokolant: Ewa Gonerska przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Justyny Dubieńskiej w sprawie skazanego M. M. (poprzednio Uchwał) o wydanie wyroku łącznego w przedmiocie umorzenia postępowania postanawia I na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy we Wrocławi

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="2" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000458" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt III K 458/09</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 kwietnia 2010r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz</xText> <xText>Protokolant: Ewa Gonerska</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Justyny Dubieńskiej</xText> <xText>w sprawie skazanego <xBx><xAnon>M. M.</xAnon> (poprzednio Uchwał)</xBx></xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Marcina Strzeszyńskiego Kancelaria Adwokacka <xAnon>ul .(...) (...)-(...) W.</xAnon>kwotę 204zł 60 gr tytułem kosztów obrony z urzędu;</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>M. M.</xAnon> (pop. Uchwał) skazany został prawomocnymi wyrokami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 22.01.2004 r. sygn. II K 685/03 na karę łączna 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności za czyny z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 12 grudnia 2002 r. oraz czyn z <xLexLink xArt="art. 48;art. 48 ust. 3" xIsapId="WDU19970750468" xTitle="Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468">art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 24.04.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> popełniony w dniu 13 grudnia 2002 r.;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu obejmującym skazania wyrokami:</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25.10.2000 r. sygn. III K 69/00 na karę 2 lat pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 310;art. 310 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 310 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> popełniony w okresie od 14 do 21 lipca 1999 r.,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 21.11.2000 r. sygn. II K 743/00 na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i 80 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda za czyny z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 5" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 5 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 275;art. 275 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 275 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 31 sierpnia 1999 r. oraz we wrześniu 1999 r.</xText> </xUnit> <xText>w którym wymierzono wobec skazanego karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączna 80 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda;</xText> <xText><xBx>III.</xBx> wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia<xBRx/>20.12.2007 r. sygn. XII K 730/07 obejmującym skazania wyrokami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 31.03.2006 r. sygn. V K 2997/05 na karę 1 roku pozbawienia wolności za czyny z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 273" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 273 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od 15 czerwca 2004 r. do 5 lipca 2004 r.,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 11.01.2007 r. sygn. XII K 23/05 na karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyny z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 273" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 273 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w lipcu 2004 r. i w dniu 11 sierpnia 2004 r.,</xText> </xUnit> <xText>w którym orzeczono wobec skazanego karę łączną 3 lat pozbawienia wolności;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 5.10.2007 r. sygn. II 1 K 150/07 na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 5 lat, za czyny z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 272" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 272 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od 28 marca 2004 r. do 19 lipca 2004 r.;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 28.03.2008 r. sygn. II K 703/07 na karę 1 roku pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 8 czerwca 2004 r.</xText> </xUnit> <xText>W Wydziale III Karnym Sądu Okręgowego we Wrocławiu toczyło się już postępowanie pod sygn. akt III K 79/09 w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Z uwagi na brak podstaw do wydania wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Okręgowego postanowieniem z dnia 12 maja 2009r. postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu zostało umorzone, w pozostałym zakresie sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia Krzyków VII Wydział Karny.</xText> <xText>W dniu 1 lipca 2009r. zapadł wyrok Sadu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków sygn. akt VII K 753/09, który obejmował wszystkie wskazane powyżej wyroki skazujące <xAnon>M. M.</xAnon> (wcześniej Uchwał). Następnie wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 12 listopada 2009r. uchylono wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków i sprawę przekazano do ponownego rozpoznania. Obecnie sprawa o wydanie wyroku łącznego toczy się pod nową sygnaturą VII K 1650/09.</xText> <xText>W związku z zaistnieniem ujemnej bezwzględnej przesłanki procesowej, w postaci stanu zawisłości sprawy, postępowanie w niniejszej sprawie należało umorzyć.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Firkowicz

Patrycja Świtoń

Ewa Gonerska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 458/09 POSTANOWIENIE Dnia 22 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz Protokolant: Ewa Gonerska przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Justyny Dubieńskiej w sprawie skazanegoM. M.(poprzednio Uchwał) o wydanie wyroku łącznego w przedmiocie umorzenia postępowania postanawia I na podstawieart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Marcina Strzeszyńskiego Kancelaria Adwokackaul .(...) (...)-(...) W.kwotę 204zł 60 gr tytułem kosztów obrony z urzędu; UZASADNIENIE M. M.(pop. Uchwał) skazany został prawomocnymi wyrokami: I Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 22.01.2004 r. sygn. II K 685/03 na karę łączna 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności za czyny zart. 286 § 1 k.k.iart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.i w zw. zart. 12 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełniony w dniu 12 grudnia 2002 r. oraz czyn zart. 48 ust. 3 ustawy z dnia 24.04.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomaniipopełniony w dniu 13 grudnia 2002 r.; II Wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu obejmującym skazania wyrokami: a Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25.10.2000 r. sygn. III K 69/00 na karę 2 lat pozbawienia wolności za czyn zart. 310 § 1 k.k.iart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.popełniony w okresie od 14 do 21 lipca 1999 r., b Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 21.11.2000 r. sygn. II K 743/00 na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i 80 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda za czyny zart. 278 § 1 k.k.iart. 278 § 5 k.k.iart. 275 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.iart. 286 § 1 k.k.iart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.popełnione w dniu 31 sierpnia 1999 r. oraz we wrześniu 1999 r. w którym wymierzono wobec skazanego karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączna 80 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda; III.wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia20.12.2007 r. sygn. XII K 730/07 obejmującym skazania wyrokami: a Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 31.03.2006 r. sygn. V K 2997/05 na karę 1 roku pozbawienia wolności za czyny zart. 286 § 1 k.k.,art. 273 k.k.iart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 91 § 1 k.k.i w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w okresie od 15 czerwca 2004 r. do 5 lipca 2004 r., b Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 11.01.2007 r. sygn. XII K 23/05 na karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyny zart. 278 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.i zart. 270 § 1 k.k.iart. 273 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.i w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w lipcu 2004 r. i w dniu 11 sierpnia 2004 r., w którym orzeczono wobec skazanego karę łączną 3 lat pozbawienia wolności; IV Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 5.10.2007 r. sygn. II 1 K 150/07 na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 5 lat, za czyny zart. 278 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.oraz zart. 272 k.k.iart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.i w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełnione w okresie od 28 marca 2004 r. do 19 lipca 2004 r.; V Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 28.03.2008 r. sygn. II K 703/07 na karę 1 roku pozbawienia wolności za czyn zart. 286 § 1 k.k.iart. 270 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.popełniony w dniu 8 czerwca 2004 r. W Wydziale III Karnym Sądu Okręgowego we Wrocławiu toczyło się już postępowanie pod sygn. akt III K 79/09 w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Z uwagi na brak podstaw do wydania wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Okręgowego postanowieniem z dnia 12 maja 2009r. postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu zostało umorzone, w pozostałym zakresie sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia Krzyków VII Wydział Karny. W dniu 1 lipca 2009r. zapadł wyrok Sadu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków sygn. akt VII K 753/09, który obejmował wszystkie wskazane powyżej wyroki skazująceM. M.(wcześniej Uchwał). Następnie wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 12 listopada 2009r. uchylono wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków i sprawę przekazano do ponownego rozpoznania. Obecnie sprawa o wydanie wyroku łącznego toczy się pod nową sygnaturą VII K 1650/09. W związku z zaistnieniem ujemnej bezwzględnej przesłanki procesowej, w postaci stanu zawisłości sprawy, postępowanie w niniejszej sprawie należało umorzyć.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154500000003003_VI_ACa_000122_2010_Uz_2010-04-22_001

VI ACa 122/10

2010-04-22 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:47:03.0 CET

2013-04-24 06:07:05.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 122/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.) Sędzia SA– Aldona Wapińska Sędzia SA– Ewa Stefańska Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) SA we W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę zbiorowych interesów konsumentó

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2010" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="7" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolNmbr="000122" xVolType="15/450000/0003003/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 122/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.)</xText> <xText>Sędzia SA– Aldona Wapińska </xText> <xText>Sędzia SA– Ewa Stefańska </xText> <xText/> <xText>Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek </xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) SA</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o ochronę zbiorowych interesów konsumentów</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>od wyroku uzupełniającego z dnia 9 listopada 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 93/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>oddala apelację,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt VI ACa 122/10</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją nr <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 31 lipca 2008 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:</xText> <xText>I. Na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 26 ust. 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> uznał za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania <xAnon>(...)</xAnon> S.A. (dawniej<xAnon>(...)</xAnon>S.A.) we <xAnon>W.</xAnon>, polegające na:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>nierzetelnym wskazywaniu, w pismach wzywających konsumentów do zapłaty, ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, co może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną prowadzącą do działania zgodnego z wolą Spółki;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracowników <xAnon> Windykacji (...)</xAnon> w celu ustalenia majątku na potrzeby postępowania komorniczego, co może wprowadzać w błąd poprzez powodowanie u konsumentów wrażenia, że podmiot inny niż sąd może zobowiązać dłużnika do wyjawienia majątku oraz może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, wywierając presję psychiczną prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż brak uregulowania zadłużenia spowoduje uzyskanie przez Spółkę sądowego nakazu zapłaty, co może wzbudzać u konsumentów wrażenie co do pewności wydania przez sąd nakazu zapłaty, niezależnie od podnoszonych zarzutów, a także wywołać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>braku podawania w pismach wzywających dłużnika do zapłaty danych pozwalających na identyfikację długu, w szczególności podstawy prawnej (umownej) powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, uniemożliwiając konsumentowi identyfikację długu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>umieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji, iż brak spłaty zadłużenia stanowi celowe działanie konsumenta, które może narazić go na odpowiedzialność karną, co może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o swoje dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki;</xText> </xUnit> <xText>co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa w art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i nakazał zaniechanie ich stosowania.</xText> <xText>II. Na podstawie art. 27 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 1 oraz art. 24 ust. 1 ustawy z 16 lutego 2007 r. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, polegające na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż złożenie przez Spółkę pozwu do sądu wszczyna procedurę egzekucyjną, co może wprowadzać konsumentów w błąd poprzez sugerowanie, iż egzekucja zostanie wszczęta bez przeprowadzenia postępowania sądowego i uzyskania tytułu wykonawczego, co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustawy i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 29 maja 2007 r.</xText> <xText>III. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. nałożył na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 79.672,34 zł, płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2, w zakresie określonym w punkcie I i II sentencji decyzji.</xText> <xText>IV. Na podstawie <xLexLink xArt="art. 105;art. 105 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 105 § 1 k.p.a.</xLexLink> w zw. z art. 83 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r., po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania w sprawie działań przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> polegających na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracowników <xAnon> Windykacji (...)</xAnon>, którzy będą przeprowadzili windykację bezpośrednią w miejscu zamieszkania lub pracy dłużnika, co mogło stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. przez naruszenie przepisu <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> i wynikającego z niego obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów i słusznych interesów konsumentów w związku ze wzbudzaniem u nich poczucia lęku, zagrożenia i obawy o utratę dobrego imienia w miejscu zamieszkania i zatrudnienia oraz zamiarem wywarcia na konsumentów presji psychicznej prowadzącej do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki, umorzył postępowanie.</xText> <xText>Odwołując się od powyższej decyzji <xAnon> (...) S.A.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> wniosła o jej uchylenie w całości, zarzucając:</xText> <xText>• naruszenie <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 106 ust. 1 pkt 4</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 84 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 227;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 i art. 233 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 Konstytucji RP</xLexLink>, przez błędne przyjęcie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy upoważnia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 106 ust. 1 pkt 4</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink></xText> <xText>• naruszenie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 26 ust. 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink>, przez błędne przyjęcie, że praktyki opisane w pkt 1 a-c zaskarżonej decyzji naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17</xLexLink> oraz godzą w zbiorowe interesy konsumentów, a tym samym stanowią praktyki naruszające, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink></xText> <xText>• naruszenie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 26 ust. 1</xLexLink> w zw. z art. 24 ust. 2 u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 17</xLexLink> u.s.d.g., <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 84</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 227;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 i art. 233 k.p.c.</xLexLink>, przez błędne uznanie, że zebrany pod rządami ustawy z 2000 r. materiał dowodowy, dotyczący praktyk Spółki opisanych w pkt I d, e, II i IV decyzji, stanowi wystarczający dowód naruszenia przez Spółkę art. 24 ust. 2 ustawy.</xText> <xText>Ewentualnie, wniosła o uchylenie decyzji w części, tj. co do pkt I, II i IV, zmianę decyzji co do pkt III przez orzeczenie znacząco niższej kary pieniężnej, a także o zasądzenie kosztów procesu.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zmienił decyzję nr<xAnon>(...)</xAnon>Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaną w dniu 31 lipca 2008 r. w ten sposób, że w pkt III nałożył na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 20.000 zł, znosząc pomiędzy stronami koszty postępowania.</xText> <xText>W dniu 5 lutego 2009 r. Sąd I instancji postanowił o oddaleniu wniosku <xAnon> (...) S.A.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> o uzupełnienie wyroku. Na skutek zażalenia powódki, Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem wydanym w dniu 10 lipca 2009 r. sygn. akt VIACz 879/09, uchylił zaskarżone postanowienie. Sąd II instancji uznał, że wydany wyrok nie wyczerpuje całości rozstrzygnięcia o żądaniu ewentualnym.</xText> <xText>Po przeprowadzeniu rozprawy, w dniu 9 listopada 2009 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów związany wskazaniami Sądu odwoławczego uzupełnił wyrok z dnia 19 stycznia 2009 r. przez dodanie pkt 3. o treści: w pozostałej części powództwo oddala.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał, że na uwzględnienie zasługuje wyłącznie żądanie zmiany zaskarżonej decyzji w pkt III, nakładającym na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> obowiązek zapłaty kary pieniężnej w kwocie 79.672,34 zł. Dalej idące żądania nie znalazły żadnego usprawiedliwienia w świetle poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej, przedstawionych w motywach wyroku. Orzeczono o oddaleniu powództwa w pozostałej części.</xText> <xText>Apelację od wyroku uzupełniającego wniosła strona powodowa, zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła mu:</xText> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego i zarazem przepisów prawa procesowego, w szczególności:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>106 <xLexLink xArt="ust. 1;ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (dalej: u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>) w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 84</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 227;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 i art. 233 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 Konstytucji RP</xLexLink>, przez błędne przyjęcie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy upoważniał Prezesa UOKiK do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 106 ust. 1 pkt 4</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 106 ust. 1 pkt 4</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 131;art. 131 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 131 ust. 1</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 Konstytucji RP</xLexLink>, przez błędne przyjęcie, że zebrany w toku postępowania <xBRx/>wyjaśniającego – pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. – materiał dowodowy upoważniał Prezesa UOKiK do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 106;art. 106 ust. 1;art. 106 ust. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 106 ust. 1 pkt 4</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 26 ust. 1</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> (dalej: u.s.d.g.), przez błędne przyjęcie, że praktyki opisane w pkt I a – c zaskarżonej decyzji naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17</xLexLink> u.s.d.g. oraz godzą w zbiorowe interesy konsumentów, a tym samym stanowią praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego i zarazem przepisów prawa procesowego, w szczególności <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 26 ust. 1</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 17</xLexLink> u.s.d.g. w zw. z <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 84</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w <xBRx/>zw. z <xLexLink xArt="art. 227;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 i art. 233 k.p.c.</xLexLink>, przez błędne uznanie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy, dotyczący praktyk powódki opisanych w pkt I d, e oraz w pkt II i IV decyzji nr <xBRx/><xAnon>(...)</xAnon> Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r., stanowi wystarczający dowód naruszenia przez powódkę <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xText>Mając na uwadze powyższe zarzuty powódka wniosła:</xText> <xText>o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i uwzględnienie w całości powództwa – tj. odwołania strony powodowej od decyzji nr <xAnon>(...)</xAnon>Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r. – oraz zasądzenie kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx></xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna, zarzuty w niej sformułowane są chybione. Sąd II instancji uznając trafność ustaleń faktycznych i słuszność ocen prawnych dokonane przez Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne.</xText> <xText>Sąd odwoławczy w uzasadnieniu do wyroku (sygn. VI ACa 688/09) rozpoznającego apelację od wyroku Sądu I instancji z dnia 19 stycznia 2009 r. wyjaśnił prawidłowość zastosowania w niniejszej sprawie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (dalej u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>), co czyni zbędnym ponawianie wywodów w tym zakresie. Dwa z pierwszych zarzutów sformułowanych ponownie w niniejszej apelacji były przedmiotem rozważań w uzasadnieniu wyroku sygn. VI ACa 688/09.</xText> <xText>Naruszenie <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> skarżąca łączy z etapem postępowania administracyjnego, w którym przedstawiła wzory pism kierowanych do konsumentów w ramach prowadzonych windykacji. Również i ten element został wyjaśniony uzasadnieniu do wyroku – sygn. VI ACa 688/09. Powodowa Spółka w odpowiedzi na jednoznacznie sformułowany wniosek Prezesa UOKiK w piśmie z dnia 9 stycznia 2007 r. wzywającym do przekazania wszystkich dokumentów: procedur prowadzenia czynności windykacyjnych wobec konsumentów oraz wszystkich wzorów pism kierowanych do konsumentów w związku z prowadzoną windykacją, nadesłała wzory, które stały się podstawą ustaleń Prezesa Urzędu, zaakceptowanych następnie przez Sąd I instancji. Na wezwanie do przedstawienia wzorów pism kierowanych w trakcie windykacji do konsumentów Spółka przedstawiała konkretne wzory (przy piśmie z dnia 28 stycznia 2007 r. oraz modyfikacje wzorów pism przy piśmie z dnia 15 listopada 2007 r.). Zatem poprawnym logicznie jest wniosek i w konsekwencji przyjęcie, że te właśnie wzory pism są wykorzystywane w procedurach windykacyjnych powódki – przed, jaki po dniu 21 kwietnia 2007 r.</xText> <xText>Tym samym Prezes Urzędu dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego, które uprawniały subsumcję ustalonego w sprawie stanu faktycznego pod normę <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 26 ust. 1</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> Trafnie uznał Sąd I instancji, że opisane w pkt I i II zaskarżonej decyzji zachowania powódki stanowią praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Sąd Okręgowy zgodził się z dokonaną przez pozwanego klasyfikacją działań Spółki, której praktyki opisane w pkt I a-d oraz II sentencji stanowią celowe dezinformowanie konsumentów (naruszenie prawa do rzetelnej i pełnej informacji). Praktyki z pkt I b, c, e oraz pkt II sentencji stanowią ponadto uciążliwe nagabywanie, niepokojenie i zaskakiwanie konsumenta. W konsekwencji Spółka zmusza konsumentów do zapłaty należności w warunkach presji oraz braku rzetelnej i pełnej informacji, która wykracza poza granice zakreślone poszanowaniem dobrych obyczajów i słusznych interesów konsumentów, a które to granice zostały ustanowione w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd I instancji nie sformułował w uzasadnieniu orzeczenia generalnego wymogu informowania konsumenta przez spółkę zajmującą się windykacją należności o kosztach postępowania sądowego i egzekucyjnego, a jedynie pragnął zaznaczyć, że jeżeli powódka zdecydowała się przekazywać informacje o tych kosztach, winna ona być rzetelna i pełna, a nie ograniczająca się do przedstawienia informacji najbardziej niekorzystnych dla dłużnika, nawet jeżeli są to informacje utrzymujące się w ramach zasady generalnej odpowiedzialności za wynik procesu. <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">Art. 24</xLexLink> ust. pkt 2 u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> uznaje bowiem za naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania przedsiębiorcy naruszające obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Powodowa Spółka nie jest zobowiązana do udzielania konsumentom jakiejkolwiek informacji o możliwych kosztach procesu i egzekucji. Sugerowanie jednak, że dłużnik zostanie obciążony wszelkimi i maksymalnymi kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnymi („koszty mogą wynieść”) jest udzielaniem informacji, która nie spełnia wymogów informacji rzetelnej, prawdziwej i pełnej, nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca czyni to dobrowolnie, w dążeniu do szybszego uzyskania założonego celu biznesowego narusza zakaz określony w ust. 1 art. 24 u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> (pkt I a decyzji).</xText> <xText>Poprawną logicznie jest ocena umieszczania w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracowników <xAnon> Windykacji (...)</xAnon> w celu ustalenia majątku na potrzeby postępowania komorniczego, co może wprowadzać w błąd przez powodowanie u konsumentów wrażenia, że podmiot inny niż sąd może zobowiązać dłużnika do wyjawienia majątku (<xLexLink xArt="art. 913 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">pkt I</xLexLink> b decyzji). Niekwestionowanym jest obowiązek wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym wskazania majątku dłużnika, co jednak nie generuje po stronie wierzyciela prawa do żądania wyjawienia majątku przez dłużnika, z pominięciem procedury przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 913" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 913 k.p.c.</xLexLink> i dodatkowo wierzyciel podejmuje takie działania przed uzyskaniem tytułu wykonawczego (jedynie może więc przewidywać jedną z ewentualności, tj. że tytuł taki w przyszłości uzyska). Słuszna jest więc konstatacja Prezesa UOKiK, że może to wzbudzać u dłużnika stan obawy i poczucie lęku o jego dobra, wywierając presję psychiczną prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki i tym samym prawidłowe jest uznanie tego rodzaju zachowań powódki za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Powódka umieszcza w treści pism kierowanych do konsumentów informację, iż brak uregulowania zadłużenia spowoduje uzyskanie przez Spółkę sądowego nakazu zapłaty, co może wzbudzać u konsumentów wrażenie co do pewności wydania przez sąd nakazu zapłaty, niezależnie od podnoszonych zarzutów i merytorycznej obrony dłużnika (pkt I c decyzji). W ocenie Sądu Apelacyjnego kategoryczność i jednoznaczność podanej informacji jest nieuprawniona, sugeruje bowiem „mechaniczność” postępowania sądowego nakazowego i upominawczego, tj. złożenie pozwu – wydanie nakazu zapłaty. Istotą zaś postępowania sądowego również w ramach postępowań nakazowych jest wyczerpujące i zindywidualizowane badanie każdej sprawy poddanej pod osąd. Omawiana praktyka narusza zarówno prawa konsumenta do rzetelnej i pełnej informacji, jak i stanowi uciążliwe niepokojenie i zaskakiwanie konsumenta.</xText> <xText>W pełni uzasadniony jest także zarzut braku podawania w pismach wzywających dłużnika do zapłaty danych pozwalających na identyfikację długu, w szczególności podstawy prawnej (umownej) powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, uniemożliwiając konsumentowi identyfikację długu (pkt I d decyzji), które to zachowanie wyczerpuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w postaci naruszania obowiązku udzielania rzetelnej i pełnej informacji. Powodowa Spółka winna w pismach kierowanych do dłużników podawać niezbędne dane umożliwiające identyfikację długu przez konsumenta, a do takich należy źródło obowiązku świadczenia oraz okres, za jaki domaga się zapłaty długu, która to informacja ma podstawowe znaczenie przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym. W ocenie Sądu II instancji nie znosi tego obowiązku możliwość np. telefonicznego uzyskania stosownej informacji przez konsumenta, bowiem stanowiłoby to nieuzasadnione przerzucenie na konsumentów obowiązku doprowadzenia do wyjaśnienia sprawy.</xText> <xText>Trafny jest także kolejny zarzut bezprawności praktyki polegającej na umieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji, że niespłacenie zadłużenia będzie traktowane jako celowe działanie konsumenta, które może narazić go na odpowiedzialność karną, co może wzbudzać stan obawy i poczucie lęku o jego dobra, wywierać presję psychiczną w celu podejmowania działań zgodnych z wolą indykatora (<xLexLink xArt="art. 17 pkt. 1" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">pkt I</xLexLink> e decyzji). Trafnie uzasadnia Prezes UOKiK niedopuszczalność omawianej praktyki, polegającej na hipotetycznym nawet przypisaniu zachowań mających charakter przestępstwa, jako sprzecznej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów – <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink>.</xText> <xText>W ocenie Sądu II instancji brak także podstaw do kwestionowania pkt II decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r., w którym uznano za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania powódki, polegające na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż złożenie przez Spółkę pozwu do sądu wszczyna procedurę egzekucyjną, co może wprowadzać konsumentów w błąd przez sugerowanie, iż egzekucja zostanie wszczęta bez przeprowadzenia postępowania sądowego i uzyskania tytułu wykonawczego, co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 ust. 2</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink>, Prezes Urzędu stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 29 maja 2007 r. Powódka kierując cytowaną informację posłużyła się pewnym skrótem, tj. pominęła istotną informację, że wyłącznie prawomocny tytuł egzekucyjny – orzeczenie wydane po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zaopatrzony w klauzulę wykonalności stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji. Konsument zaś mógł zrozumieć tę informację: pozew – wszczęcie postępowania egzekucyjnego, bez przeprowadzenia postępowania sądowego umożliwiającego dłużnikowi merytoryczną obronę przed stawianymi mu zarzutami. Spółka w piśmie z dnia 10 czerwca 2007 r. poinformowała o zaprzestaniu umieszczania w pismach kierowanych do konsumentów treści będącej przedmiotem omawianego zarzutu. Prawidłowo zatem Prezes UOKiK ustalił zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 29 maja 2007 r.</xText> <xText>Niezrozumiała jest natomiast dla Sądu odwoławczego „idea”, która spowodowała, że powodowa Spółka zaskarżyła również pkt IV decyzji, który nie zawiera merytorycznego rozstrzygnięcia dotyczącego praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Poczynione przez Prezesa Urzędu ustalenia faktyczne potwierdzają bowiem bezprzedmiotowość prowadzenia postępowania administracyjnego we wskazanym zakresie, a w konsekwencji umorzenie postępowania na zasadzie <xLexLink xArt="art. 105;art. 105 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 105 § 1 k.p.a.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 83" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 83</xLexLink> u.o.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink></xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 par. 1 i 3 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia SA– Urszula Wiercińska

Danuta Śliwińska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 122/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.) Sędzia SA– Aldona Wapińska Sędzia SA– Ewa Stefańska Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...) SAweW. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę zbiorowych interesów konsumentów na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów od wyroku uzupełniającego z dnia 9 listopada 2009 r. sygn. akt XVII AmA 93/08 1 oddala apelację, 2 zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt VI ACa 122/10 UZASADNIENIE Decyzją nr(...)z dnia 31 lipca 2008 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: I. Na podstawieart. 26 ust. 1w zw. zart. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówuznał za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania(...)S.A. (dawniej(...)S.A.) weW., polegające na: a nierzetelnym wskazywaniu, w pismach wzywających konsumentów do zapłaty, ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, co może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną prowadzącą do działania zgodnego z wolą Spółki; b umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracownikówWindykacji (...)w celu ustalenia majątku na potrzeby postępowania komorniczego, co może wprowadzać w błąd poprzez powodowanie u konsumentów wrażenia, że podmiot inny niż sąd może zobowiązać dłużnika do wyjawienia majątku oraz może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, wywierając presję psychiczną prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki; c umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż brak uregulowania zadłużenia spowoduje uzyskanie przez Spółkę sądowego nakazu zapłaty, co może wzbudzać u konsumentów wrażenie co do pewności wydania przez sąd nakazu zapłaty, niezależnie od podnoszonych zarzutów, a także wywołać u nich stan obawy i poczucie lęku o ich dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki; d braku podawania w pismach wzywających dłużnika do zapłaty danych pozwalających na identyfikację długu, w szczególności podstawy prawnej (umownej) powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, uniemożliwiając konsumentowi identyfikację długu; e umieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji, iż brak spłaty zadłużenia stanowi celowe działanie konsumenta, które może narazić go na odpowiedzialność karną, co może wzbudzać u nich stan obawy i poczucie lęku o swoje dobra, a tym samym wywierać presję psychiczną do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki; co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa wart. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczejoraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa w art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i nakazał zaniechanie ich stosowania. II. Na podstawie art. 27 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 1 oraz art. 24 ust. 1 ustawy z 16 lutego 2007 r. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania(...) S.A., polegające na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż złożenie przez Spółkę pozwu do sądu wszczyna procedurę egzekucyjną, co może wprowadzać konsumentów w błąd poprzez sugerowanie, iż egzekucja zostanie wszczęta bez przeprowadzenia postępowania sądowego i uzyskania tytułu wykonawczego, co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustawy i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 29 maja 2007 r. III. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. nałożył na(...) S.A.karę pieniężną w wysokości 79.672,34 zł, płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2, w zakresie określonym w punkcie I i II sentencji decyzji. IV. Na podstawieart. 105 § 1 k.p.a.w zw. z art. 83 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r., po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania w sprawie działań przez(...) S.A.polegających na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracownikówWindykacji (...), którzy będą przeprowadzili windykację bezpośrednią w miejscu zamieszkania lub pracy dłużnika, co mogło stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. przez naruszenie przepisuart. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczeji wynikającego z niego obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów i słusznych interesów konsumentów w związku ze wzbudzaniem u nich poczucia lęku, zagrożenia i obawy o utratę dobrego imienia w miejscu zamieszkania i zatrudnienia oraz zamiarem wywarcia na konsumentów presji psychicznej prowadzącej do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki, umorzył postępowanie. Odwołując się od powyższej decyzji(...) S.A.weW.wniosła o jej uchylenie w całości, zarzucając: • naruszenieart. 106 ust. 1 pkt 4w zw. zart. 84 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentóww zw. zart. 227 i art. 233 k.p.c.w zw. zart. 2 Konstytucji RP, przez błędne przyjęcie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy upoważnia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa wart. 106 ust. 1 pkt 4u.o.k.k. • naruszenieart. 26 ust. 1w zw. zart. 24 ust. 2u.o.k.k.i w zw. zart. 17 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przez błędne przyjęcie, że praktyki opisane w pkt 1 a-c zaskarżonej decyzji naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa wart. 17oraz godzą w zbiorowe interesy konsumentów, a tym samym stanowią praktyki naruszające, o których mowa wart. 24 ust. 2u.o.k.k. • naruszenieart. 26 ust. 1w zw. z art. 24 ust. 2 u.o.k.k.,art. 17u.s.d.g.,art. 84u.o.k.k.i w zw. zart. 227 i art. 233 k.p.c., przez błędne uznanie, że zebrany pod rządami ustawy z 2000 r. materiał dowodowy, dotyczący praktyk Spółki opisanych w pkt I d, e, II i IV decyzji, stanowi wystarczający dowód naruszenia przez Spółkę art. 24 ust. 2 ustawy. Ewentualnie, wniosła o uchylenie decyzji w części, tj. co do pkt I, II i IV, zmianę decyzji co do pkt III przez orzeczenie znacząco niższej kary pieniężnej, a także o zasądzenie kosztów procesu. Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zmienił decyzję nr(...)Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaną w dniu 31 lipca 2008 r. w ten sposób, że w pkt III nałożył na(...) S.A.weW.karę pieniężną w wysokości 20.000 zł, znosząc pomiędzy stronami koszty postępowania. W dniu 5 lutego 2009 r. Sąd I instancji postanowił o oddaleniu wniosku(...) S.A.weW.o uzupełnienie wyroku. Na skutek zażalenia powódki, Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem wydanym w dniu 10 lipca 2009 r. sygn. akt VIACz 879/09, uchylił zaskarżone postanowienie. Sąd II instancji uznał, że wydany wyrok nie wyczerpuje całości rozstrzygnięcia o żądaniu ewentualnym. Po przeprowadzeniu rozprawy, w dniu 9 listopada 2009 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów związany wskazaniami Sądu odwoławczego uzupełnił wyrok z dnia 19 stycznia 2009 r. przez dodanie pkt 3. o treści: w pozostałej części powództwo oddala. Sąd Okręgowy uznał, że na uwzględnienie zasługuje wyłącznie żądanie zmiany zaskarżonej decyzji w pkt III, nakładającym na(...) S.A.weW.obowiązek zapłaty kary pieniężnej w kwocie 79.672,34 zł. Dalej idące żądania nie znalazły żadnego usprawiedliwienia w świetle poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej, przedstawionych w motywach wyroku. Orzeczono o oddaleniu powództwa w pozostałej części. Apelację od wyroku uzupełniającego wniosła strona powodowa, zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła mu: naruszenie przepisów prawa materialnego i zarazem przepisów prawa procesowego, w szczególności: 1 106ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(dalej: u.o.k.k.) w zw. zart. 84u.o.k.k.w zw. zart. 227 i art. 233 k.p.c.w zw. zart. 2 Konstytucji RP, przez błędne przyjęcie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy upoważniał Prezesa UOKiK do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa wart. 106 ust. 1 pkt 4u.o.k.k.; 2 naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególnościart. 106 ust. 1 pkt 4u.o.k.k.w zw. zart. 131 ust. 1u.o.k.k.w zw. zart. 2 Konstytucji RP, przez błędne przyjęcie, że zebrany w toku postępowaniawyjaśniającego – pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. – materiał dowodowy upoważniał Prezesa UOKiK do nałożenia na powódkę kary pieniężnej, o której mowa wart. 106 ust. 1 pkt 4u.o.k.k.; 3 naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.art. 26 ust. 1u.o.k.k.w zw. zart. 24 ust. 2u.o.k.k.w zw. zart. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(dalej: u.s.d.g.), przez błędne przyjęcie, że praktyki opisane w pkt I a – c zaskarżonej decyzji naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa wart. 17u.s.d.g. oraz godzą w zbiorowe interesy konsumentów, a tym samym stanowią praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa wart. 24 ust. 2u.o.k.k.; 4 naruszenie przepisów prawa materialnego i zarazem przepisów prawa procesowego, w szczególnościart. 26 ust. 1u.o.k.k.w zw. zart. 24 ust. 2u.o.k.k.w zw. zart. 17u.s.d.g. w zw. zart. 84u.o.k.k.wzw. zart. 227 i art. 233 k.p.c., przez błędne uznanie, że zebrany pod rządami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. materiał dowodowy, dotyczący praktyk powódki opisanych w pkt I d, e oraz w pkt II i IV decyzji nr(...)Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r., stanowi wystarczający dowód naruszenia przez powódkęart. 24 ust. 2u.o.k.k. Mając na uwadze powyższe zarzuty powódka wniosła: o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i uwzględnienie w całości powództwa – tj. odwołania strony powodowej od decyzji nr(...)Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r. – oraz zasądzenie kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja nie jest zasadna, zarzuty w niej sformułowane są chybione. Sąd II instancji uznając trafność ustaleń faktycznych i słuszność ocen prawnych dokonane przez Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne. Sąd odwoławczy w uzasadnieniu do wyroku (sygn. VI ACa 688/09) rozpoznającego apelację od wyroku Sądu I instancji z dnia 19 stycznia 2009 r. wyjaśnił prawidłowość zastosowania w niniejszej sprawieustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(dalej u.o.k.k.), co czyni zbędnym ponawianie wywodów w tym zakresie. Dwa z pierwszych zarzutów sformułowanych ponownie w niniejszej apelacji były przedmiotem rozważań w uzasadnieniu wyroku sygn. VI ACa 688/09. Naruszenieart. 227 k.p.c.iart. 233 k.p.c.skarżąca łączy z etapem postępowania administracyjnego, w którym przedstawiła wzory pism kierowanych do konsumentów w ramach prowadzonych windykacji. Również i ten element został wyjaśniony uzasadnieniu do wyroku – sygn. VI ACa 688/09. Powodowa Spółka w odpowiedzi na jednoznacznie sformułowany wniosek Prezesa UOKiK w piśmie z dnia 9 stycznia 2007 r. wzywającym do przekazania wszystkich dokumentów: procedur prowadzenia czynności windykacyjnych wobec konsumentów oraz wszystkich wzorów pism kierowanych do konsumentów w związku z prowadzoną windykacją, nadesłała wzory, które stały się podstawą ustaleń Prezesa Urzędu, zaakceptowanych następnie przez Sąd I instancji. Na wezwanie do przedstawienia wzorów pism kierowanych w trakcie windykacji do konsumentów Spółka przedstawiała konkretne wzory (przy piśmie z dnia 28 stycznia 2007 r. oraz modyfikacje wzorów pism przy piśmie z dnia 15 listopada 2007 r.). Zatem poprawnym logicznie jest wniosek i w konsekwencji przyjęcie, że te właśnie wzory pism są wykorzystywane w procedurach windykacyjnych powódki – przed, jaki po dniu 21 kwietnia 2007 r. Tym samym Prezes Urzędu dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego, które uprawniały subsumcję ustalonego w sprawie stanu faktycznego pod normęart. 24w związku zart. 26 ust. 1u.o.k.k.Trafnie uznał Sąd I instancji, że opisane w pkt I i II zaskarżonej decyzji zachowania powódki stanowią praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Sąd Okręgowy zgodził się z dokonaną przez pozwanego klasyfikacją działań Spółki, której praktyki opisane w pkt I a-d oraz II sentencji stanowią celowe dezinformowanie konsumentów (naruszenie prawa do rzetelnej i pełnej informacji). Praktyki z pkt I b, c, e oraz pkt II sentencji stanowią ponadto uciążliwe nagabywanie, niepokojenie i zaskakiwanie konsumenta. W konsekwencji Spółka zmusza konsumentów do zapłaty należności w warunkach presji oraz braku rzetelnej i pełnej informacji, która wykracza poza granice zakreślone poszanowaniem dobrych obyczajów i słusznych interesów konsumentów, a które to granice zostały ustanowione wart. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Sąd I instancji nie sformułował w uzasadnieniu orzeczenia generalnego wymogu informowania konsumenta przez spółkę zajmującą się windykacją należności o kosztach postępowania sądowego i egzekucyjnego, a jedynie pragnął zaznaczyć, że jeżeli powódka zdecydowała się przekazywać informacje o tych kosztach, winna ona być rzetelna i pełna, a nie ograniczająca się do przedstawienia informacji najbardziej niekorzystnych dla dłużnika, nawet jeżeli są to informacje utrzymujące się w ramach zasady generalnej odpowiedzialności za wynik procesu.Art. 24ust. pkt 2 u.o.k.k.uznaje bowiem za naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania przedsiębiorcy naruszające obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Powodowa Spółka nie jest zobowiązana do udzielania konsumentom jakiejkolwiek informacji o możliwych kosztach procesu i egzekucji. Sugerowanie jednak, że dłużnik zostanie obciążony wszelkimi i maksymalnymi kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnymi („koszty mogą wynieść”) jest udzielaniem informacji, która nie spełnia wymogów informacji rzetelnej, prawdziwej i pełnej, nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca czyni to dobrowolnie, w dążeniu do szybszego uzyskania założonego celu biznesowego narusza zakaz określony w ust. 1 art. 24 u.o.k.k.(pkt I a decyzji). Poprawną logicznie jest ocena umieszczania w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracownikówWindykacji (...)w celu ustalenia majątku na potrzeby postępowania komorniczego, co może wprowadzać w błąd przez powodowanie u konsumentów wrażenia, że podmiot inny niż sąd może zobowiązać dłużnika do wyjawienia majątku (pkt Ib decyzji). Niekwestionowanym jest obowiązek wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym wskazania majątku dłużnika, co jednak nie generuje po stronie wierzyciela prawa do żądania wyjawienia majątku przez dłużnika, z pominięciem procedury przewidzianej wart. 913 k.p.c.i dodatkowo wierzyciel podejmuje takie działania przed uzyskaniem tytułu wykonawczego (jedynie może więc przewidywać jedną z ewentualności, tj. że tytuł taki w przyszłości uzyska). Słuszna jest więc konstatacja Prezesa UOKiK, że może to wzbudzać u dłużnika stan obawy i poczucie lęku o jego dobra, wywierając presję psychiczną prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą Spółki i tym samym prawidłowe jest uznanie tego rodzaju zachowań powódki za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Powódka umieszcza w treści pism kierowanych do konsumentów informację, iż brak uregulowania zadłużenia spowoduje uzyskanie przez Spółkę sądowego nakazu zapłaty, co może wzbudzać u konsumentów wrażenie co do pewności wydania przez sąd nakazu zapłaty, niezależnie od podnoszonych zarzutów i merytorycznej obrony dłużnika (pkt I c decyzji). W ocenie Sądu Apelacyjnego kategoryczność i jednoznaczność podanej informacji jest nieuprawniona, sugeruje bowiem „mechaniczność” postępowania sądowego nakazowego i upominawczego, tj. złożenie pozwu – wydanie nakazu zapłaty. Istotą zaś postępowania sądowego również w ramach postępowań nakazowych jest wyczerpujące i zindywidualizowane badanie każdej sprawy poddanej pod osąd. Omawiana praktyka narusza zarówno prawa konsumenta do rzetelnej i pełnej informacji, jak i stanowi uciążliwe niepokojenie i zaskakiwanie konsumenta. W pełni uzasadniony jest także zarzut braku podawania w pismach wzywających dłużnika do zapłaty danych pozwalających na identyfikację długu, w szczególności podstawy prawnej (umownej) powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, uniemożliwiając konsumentowi identyfikację długu (pkt I d decyzji), które to zachowanie wyczerpuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w postaci naruszania obowiązku udzielania rzetelnej i pełnej informacji. Powodowa Spółka winna w pismach kierowanych do dłużników podawać niezbędne dane umożliwiające identyfikację długu przez konsumenta, a do takich należy źródło obowiązku świadczenia oraz okres, za jaki domaga się zapłaty długu, która to informacja ma podstawowe znaczenie przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym. W ocenie Sądu II instancji nie znosi tego obowiązku możliwość np. telefonicznego uzyskania stosownej informacji przez konsumenta, bowiem stanowiłoby to nieuzasadnione przerzucenie na konsumentów obowiązku doprowadzenia do wyjaśnienia sprawy. Trafny jest także kolejny zarzut bezprawności praktyki polegającej na umieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji, że niespłacenie zadłużenia będzie traktowane jako celowe działanie konsumenta, które może narazić go na odpowiedzialność karną, co może wzbudzać stan obawy i poczucie lęku o jego dobra, wywierać presję psychiczną w celu podejmowania działań zgodnych z wolą indykatora (pkt Ie decyzji). Trafnie uzasadnia Prezes UOKiK niedopuszczalność omawianej praktyki, polegającej na hipotetycznym nawet przypisaniu zachowań mających charakter przestępstwa, jako sprzecznej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów –art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W ocenie Sądu II instancji brak także podstaw do kwestionowania pkt II decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 lipca 2008 r., w którym uznano za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania powódki, polegające na umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji, iż złożenie przez Spółkę pozwu do sądu wszczyna procedurę egzekucyjną, co może wprowadzać konsumentów w błąd przez sugerowanie, iż egzekucja zostanie wszczęta bez przeprowadzenia postępowania sądowego i uzyskania tytułu wykonawczego, co narusza obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa wart. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczejoraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów, stanowiąc praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa wart. 24 ust. 2u.o.k.k., Prezes Urzędu stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 29 maja 2007 r. Powódka kierując cytowaną informację posłużyła się pewnym skrótem, tj. pominęła istotną informację, że wyłącznie prawomocny tytuł egzekucyjny – orzeczenie wydane po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zaopatrzony w klauzulę wykonalności stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji. Konsument zaś mógł zrozumieć tę informację: pozew – wszczęcie postępowania egzekucyjnego, bez przeprowadzenia postępowania sądowego umożliwiającego dłużnikowi merytoryczną obronę przed stawianymi mu zarzutami. Spółka w piśmie z dnia 10 czerwca 2007 r. poinformowała o zaprzestaniu umieszczania w pismach kierowanych do konsumentów treści będącej przedmiotem omawianego zarzutu. Prawidłowo zatem Prezes UOKiK ustalił zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 29 maja 2007 r. Niezrozumiała jest natomiast dla Sądu odwoławczego „idea”, która spowodowała, że powodowa Spółka zaskarżyła również pkt IV decyzji, który nie zawiera merytorycznego rozstrzygnięcia dotyczącego praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Poczynione przez Prezesa Urzędu ustalenia faktyczne potwierdzają bowiem bezprzedmiotowość prowadzenia postępowania administracyjnego we wskazanym zakresie, a w konsekwencji umorzenie postępowania na zasadzieart. 105 § 1 k.p.a.w związku zart. 83u.o.k.k. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono stosownie do treściart. 98 par. 1 i 3 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000072_2010_Uz_2010-04-23_001

III K 72/10

2010-04-23 02:00:00.0 CEST

2013-08-21 03:01:04.0 CEST

2015-02-04 04:42:57.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 72/10 POSTANOWIENIE Dnia 23 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Aleksandra Borowska Prokurator Prokuratury Rejonowej – Justyna Dzieciuchowicz - Nowak Po rozpoznaniu sprawy skazanego A. K. z wniosku ww. z dnia 04 marca 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego Postanawia I Na podstawie art. 572 k.p.k. umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego; II Zasądzić o

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000072"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 72/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 kwietnia 2010r.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek</xText> <xText>Protokolant: Aleksandra Borowska</xText> <xText>Prokurator Prokuratury Rejonowej – Justyna Dzieciuchowicz - Nowak</xText> <xText>Po rozpoznaniu sprawy skazanego <xBx><xAnon>A. K.</xAnon></xBx></xText> <xText>z wniosku ww. z dnia 04 marca 2010 r. (data wpływu)</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojciecha Szajkowskiego wynagrodzenie za nieopłaconą obronę z urzędu w kwocie 146,40 zł. brutto,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów postępowania zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>A. K.</xAnon> wniósł o wydanie wyroku łącznego obejmującego 3 wyroki skazujące: Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia w sprawie II K 244/07 oraz w sprawie II K 1304/08 i wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie III K 275/09, jak również ukaranie w sprawie o wykroczenie.</xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> podlegają łączeniu wysoki skazujące, gdy sprawca popełnił dwa bądź więcej przestępstw nim zapadł pierwszy wyrok.</xText> <xText>W przypadku <xAnon>A. K.</xAnon> taka sytuacja nie zachodzi i z tego powodu nie podlegają łączeniu żadne z wyroków wymierzonych temu skazanemu.</xText> <xText>Wyrok w sprawie II K 244/07 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieście zapadł 8 maja 2007r.</xText> <xText>W sprawie II K 1304/08 <xAnon>A. K.</xAnon> został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia w dniu 2 grudnia 2008r za czyn popełniony 9 września 2008r., a więc już po skazaniu w sprawie tego Sądu II K 244/07.</xText> <xText>Natomiast wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 sierpnia 2009r. sygn. akt III K 275/09 <xAnon>A. K.</xAnon> został skazany za czyny popełnione w dniach 27 i 28 kwietnia 2009r., a więc już po skazaniu wyrokami Sądu Rejonowego.</xText> <xText>Tym samym żaden z tych wyroków nie podlega łączeniu, jak również łączeniu z jakimkolwiek innym wyrokiem, którym został skazany <xAnon>A. K.</xAnon>.</xText> <xText>Z mocy prawa nie podlega łączeniu również ukaranie za wykroczenie ze skazaniem za przestępstwo.</xText> <xText>Z tych względów należało umorzyć postępowanie zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Wiązek

Patrycja Świtoń

Aleksandra Borowska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 72/10 POSTANOWIENIE Dnia 23 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Aleksandra Borowska Prokurator Prokuratury Rejonowej – Justyna Dzieciuchowicz - Nowak Po rozpoznaniu sprawy skazanegoA. K. z wniosku ww. z dnia 04 marca 2010 r. (data wpływu) w przedmiocie wydania wyroku łącznego Postanawia I Na podstawieart. 572 k.p.k.umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego; II Zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojciecha Szajkowskiego wynagrodzenie za nieopłaconą obronę z urzędu w kwocie 146,40 zł. brutto, III Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów postępowania zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIE A. K.wniósł o wydanie wyroku łącznego obejmującego 3 wyroki skazujące: Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia w sprawie II K 244/07 oraz w sprawie II K 1304/08 i wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie III K 275/09, jak również ukaranie w sprawie o wykroczenie. Zgodnie z treściąart. 85 kkpodlegają łączeniu wysoki skazujące, gdy sprawca popełnił dwa bądź więcej przestępstw nim zapadł pierwszy wyrok. W przypadkuA. K.taka sytuacja nie zachodzi i z tego powodu nie podlegają łączeniu żadne z wyroków wymierzonych temu skazanemu. Wyrok w sprawie II K 244/07 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieście zapadł 8 maja 2007r. W sprawie II K 1304/08A. K.został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia w dniu 2 grudnia 2008r za czyn popełniony 9 września 2008r., a więc już po skazaniu w sprawie tego Sądu II K 244/07. Natomiast wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 sierpnia 2009r. sygn. akt III K 275/09A. K.został skazany za czyny popełnione w dniach 27 i 28 kwietnia 2009r., a więc już po skazaniu wyrokami Sądu Rejonowego. Tym samym żaden z tych wyroków nie podlega łączeniu, jak również łączeniu z jakimkolwiek innym wyrokiem, którym został skazanyA. K.. Z mocy prawa nie podlega łączeniu również ukaranie za wykroczenie ze skazaniem za przestępstwo. Z tych względów należało umorzyć postępowanie zgodnie z treściąart. 572 k.p.k.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_K_000052_2010_Uz_2010-04-27_001

III K 52/10

2010-04-27 02:00:00.0 CEST

2013-09-06 03:01:02.0 CEST

2015-02-04 03:53:10.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 52/10 POSTANOWIENIE Dnia 27 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna Przy udziale Violetty Gnatowskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Stare Miasto po rozpoznaniu sprawy T. K. (1) skazanego za czyn z art. 156 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 kk . o wydanie wyroku łącznego wniosku obrońcy skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego. n

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2010" xEditor="pswiton" xToPage="1" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000052" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 52/10</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 27 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: </xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz</xText> <xText>Protokolant: Anna Konieczna</xText> <xText/> <xText>Przy udziale Violetty Gnatowskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Stare Miasto</xText> <xText>po rozpoznaniu sprawy <xBx><xAnon>T. K. (1)</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za czyn z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 3 kk</xLexLink>.</xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>wniosku obrońcy skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText>postanowił</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanego <xAnon>T. K. (1)</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Obrońca skazanego <xAnon>T. K. (1)</xAnon> wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 20 lutego 2001 r., sygn. akt <xBx>V K 936/00</xBx> gdzie został on skazany za czyny z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 1 k.k.</xLexLink> i inne, popełnione w dniu 10.09.2000r. na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, zarządzonej do wykonania na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 15 listopada 2005 r., sygn. akt II Ko 1871/05.</xText> </xUnit> <xText>2. Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 2004 r., sygn. akt <xBx>III K 118/04</xBx>, gdzie został skazany za czyn z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 3 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 14 marca 2004 r., na karę 3 lat pozbawienia wolności, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 06 maja 2005 r., sygn. II AKa 69/05, na karę 2 lat pozbawienia wolności;</xText> <xText/> <xText>Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kodeksu karnego</xLexLink> połączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu.</xText> <xText>Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo. <xAnon>T. K. (2)</xAnon> popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1 i 2 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 20 lutego 2001 r., tj. data wydania wyroku w sprawie V K 936/00. Skoro zatem czyn popełniony przez skazanego w sprawie III K 118/04 miał miejsce już po tej dacie (14 marca 2004 r.), to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisu <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>.</xText> <xText>W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych.</xText> <xText>Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Mokrzysz

Patrycja Świtoń

Anna Konieczna

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 52/10 POSTANOWIENIE Dnia 27 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna Przy udziale Violetty Gnatowskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Stare Miasto po rozpoznaniu sprawyT. K. (1) skazanego za czyn zart. 156 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 3 kk. o wydanie wyroku łącznego wniosku obrońcy skazanego z dnia 10 lutego 2010 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego. na podstawieart. 572 k.p.k. postanowił I umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanegoT. K. (1); II na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIE Obrońca skazanegoT. K. (1)wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach: 1 Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 20 lutego 2001 r., sygn. aktV K 936/00gdzie został on skazany za czyny zart. 158 § 1 k.k.i inne, popełnione w dniu 10.09.2000r. na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, zarządzonej do wykonania na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 15 listopada 2005 r., sygn. akt II Ko 1871/05. 2. Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 2004 r., sygn. aktIII K 118/04, gdzie został skazany za czyn zart. 156 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 3 k.k.popełniony w dniu 14 marca 2004 r., na karę 3 lat pozbawienia wolności, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 06 maja 2005 r., sygn. II AKa 69/05, na karę 2 lat pozbawienia wolności; Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treściąart. 85 kodeksu karnegopołączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu. Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo.T. K. (2)popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1 i 2 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 20 lutego 2001 r., tj. data wydania wyroku w sprawie V K 936/00. Skoro zatem czyn popełniony przez skazanego w sprawie III K 118/04 miał miejsce już po tej dacie (14 marca 2004 r.), to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisuart. 569 § 1 kpkw zw. zart. 85 kk. W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych. Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_000873_2009_Uz_2010-04-27_001

XVII AmC 873/09

2010-04-27 02:00:00.0 CEST

2015-06-18 20:15:03.0 CEST

2014-11-29 01:03:40.0 CET

15450500

5127

DECISION, REASON

Sygn. akt XVII AmC 873/09 POSTANOWIENIE Dnia 27 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 r., w W. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Wyższa Szkoła (...) z/s w Ł. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone postanowił: 1. ustalić koszt publikacji wyroku zaocznego z dnia 5 marca 2010 r. na kwotę

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="dsiliwoniuk" xToPage="1" xPublisher="dsiliwoniuk" xFlag="published" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="000873"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt XVII AmC 873/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 kwietnia 2010 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="left">w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 r., w <xAnon>W.</xAnon> na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="left">przeciwko <xAnon> Wyższa Szkoła (...)</xAnon> z/s w <xAnon>Ł.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText xALIGNx="left">postanowił:</xText> <xText xALIGNx="left">1. ustalić koszt publikacji wyroku zaocznego z dnia 5 marca 2010 r. na kwotę 888,30 zł (osiemset osiemdziesiąt osiem złotych 30/100),</xText> <xText xALIGNx="left">2. zarządzić pobranie od <xAnon> Wyższej Szkoły (...)</xAnon> w <xAnon>Ł.</xAnon> kwotę 888,30 zł na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie,</xText> <xText xALIGNx="left">3. zarządzić przekazanie pobranej w pkt 2 kwoty na rzecz Monitora Sądowego</xText> <xText xALIGNx="left">i Gospodarczego.</xText> <xText xALIGNx="right"> /-/ SSO Bogdan Gierzyński</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText xALIGNx="left"> Prawomocnym wyrokiem z dnia 5 marca 2010 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zarządził jego publikację na koszt pozwanego.</xText> <xText xALIGNx="left"> W wyniku uprawomocnienia się wyroku możliwe stało się określenie kosztu publikacji, który stosownie do przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19960450204" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 1996 r. w sprawie organizacji, sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczenie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 45, poz. 204">rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 1996 r. w sprawie organizacji, sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczenie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia</xLexLink> (Dz. U. Nr 45, poz. 204 z późn. zm.) wyniósł 888,30 zł.</xText> <xText xALIGNx="left"> Z tych też względów należało orzec jak w sentencji na podstawie art. 83 ust.</xText> <xText xALIGNx="left">2 w zw. z <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 1;art. 5 ust. 1 pkt. 7;art. 8" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 5 ust. 1 pkt 7 i art. 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (t. jedn. Dz. U. Nr 167, poz. 1398).</xText> <xText xALIGNx="left"> /-/ SSO Bogdan Gierzyński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bogdan Gierzyński

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 873/09 POSTANOWIENIE Dnia 27 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 r., wW.na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwkoWyższa Szkoła (...)z/s wŁ. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone postanowił: 1. ustalić koszt publikacji wyroku zaocznego z dnia 5 marca 2010 r. na kwotę 888,30 zł (osiemset osiemdziesiąt osiem złotych 30/100), 2. zarządzić pobranie odWyższej Szkoły (...)wŁ.kwotę 888,30 zł na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie, 3. zarządzić przekazanie pobranej w pkt 2 kwoty na rzecz Monitora Sądowego i Gospodarczego. /-/ SSO Bogdan Gierzyński UZASADNIENIE Prawomocnym wyrokiem z dnia 5 marca 2010 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zarządził jego publikację na koszt pozwanego. W wyniku uprawomocnienia się wyroku możliwe stało się określenie kosztu publikacji, który stosownie do przepisówrozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 1996 r. w sprawie organizacji, sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczenie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia(Dz. U. Nr 45, poz. 204 z późn. zm.) wyniósł 888,30 zł. Z tych też względów należało orzec jak w sentencji na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. zart. 5 ust. 1 pkt 7 i art. 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(t. jedn. Dz. U. Nr 167, poz. 1398). /-/ SSO Bogdan Gierzyński

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505250000503_I_C_000722_2009_Uz_2010-04-27_002

I C 722/09

2010-04-27 02:00:00.0 CEST

2014-05-05 20:15:13.0 CEST

2014-06-09 20:56:02.0 CEST

15450525

503

SENTENCE

Sygn. akt I C 722/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 kwietnia 2010 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący SSR Łukasz Klimowicz Protokolant Katarzyna Nogal po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 roku w Warszawie sprawy z powództwa D. Ś. i B. Ś. przeciwko K. Ś. o zapłatę 8 600 złotych I zasądza od pozwanego K. Ś. solidarnie na rzecz powodów D. Ś. i B. Ś. kwotę 2 900 zł (dwa tysiące dziewięćset złotych); II oddala powództwo w pozostałym z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Małgorzata Kurek" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="m.kurek" xPublisher="m.kurek" xEditorFullName="Małgorzata Kurek" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450525/0000503/C" xVolNmbr="000722"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I C 722/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 kwietnia 2010 roku</xText> <xText>Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący SSR Łukasz Klimowicz</xText> <xText>Protokolant Katarzyna Nogal</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 roku w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon>D. Ś.</xAnon> i <xAnon>B. Ś.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx><xAnon>K. Ś.</xAnon></xBx></xText> <xText>o <xBx>zapłatę 8 600 złotych </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zasądza od pozwanego <xAnon>K. Ś.</xAnon> solidarnie na rzecz powodów <xAnon>D. Ś.</xAnon> i <xAnon>B. Ś.</xAnon> kwotę 2 900 zł (dwa tysiące dziewięćset złotych);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>oddala powództwo w pozostałym zakresie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zasądza od pozwanego <xAnon>K. Ś.</xAnon> solidarnie na rzecz powodów <xAnon>D. Ś.</xAnon> i <xAnon>B. Ś.</xAnon> kwotę 69 zł (sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>nakazuje ściągnąć od pozwanego <xAnon>K. Ś.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy kwotę 79,35 zł (siedemdziesiąt dziewięć złotych i trzydzieści pięć groszy) tytułem uzupełnienia opłaty stałej od pozwu od uiszczenia której powodowie <xAnon>D. Ś.</xAnon> i <xAnon>B. Ś.</xAnon> byli zwolnieni;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy kwotę 150,65 zł (sto pięćdziesiąt złotych i sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem opłaty stałej od pozwu od uiszczenia której powodowie <xAnon>D. Ś.</xAnon> i <xAnon>B. Ś.</xAnon> byli zwolnieni.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Łukasz Klimowicz

Małgorzata Kurek

Katarzyna Nogal

Małgorzata Kurek

Sygn. akt I C 722/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 kwietnia 2010 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący SSR Łukasz Klimowicz Protokolant Katarzyna Nogal po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 roku w Warszawie sprawy z powództwaD. Ś.iB. Ś. przeciwkoK. Ś. ozapłatę 8 600 złotych I zasądza od pozwanegoK. Ś.solidarnie na rzecz powodówD. Ś.iB. Ś.kwotę 2 900 zł (dwa tysiące dziewięćset złotych); II oddala powództwo w pozostałym zakresie; III zasądza od pozwanegoK. Ś.solidarnie na rzecz powodówD. Ś.iB. Ś.kwotę 69 zł (sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania; IV nakazuje ściągnąć od pozwanegoK. Ś.na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy kwotę 79,35 zł (siedemdziesiąt dziewięć złotych i trzydzieści pięć groszy) tytułem uzupełnienia opłaty stałej od pozwu od uiszczenia której powodowieD. Ś.iB. Ś.byli zwolnieni; V przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy kwotę 150,65 zł (sto pięćdziesiąt złotych i sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem opłaty stałej od pozwu od uiszczenia której powodowieD. Ś.iB. Ś.byli zwolnieni.

15/450525/0000503/C

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000000303_I_C_001173_2009_Uz_2010-04-28_001

I C 1173/09

2010-04-28 02:00:00.0 CEST

2014-11-28 19:15:03.0 CET

2020-10-21 17:06:32.0 CEST

15450500

303

DECISION

Sygn. akt: I C 1173/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny W składzie: Przewodnicząca: SSO Bożena Jaskuła Protokolant: stażysta Paweł Ponikowski Po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. C. i A. C. przeciwko Miastu S. W. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ewentualnie o zapłatę postanawia: I oddalić wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu, II na podstawie art. 222 k.p.c. wstrzymać dalsze rozpoznan

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001173" xVolType="15/450500/0000303/C" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditor="pwiaterska" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Paula Wiaterska"> <xName>Postanowienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt: I C 1173/09</xBx></xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 28 kwietnia 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny </xBx></xText> <xText>W składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodnicząca: SSO Bożena Jaskuła</xBx></xText> <xText><xBx>Protokolant: stażysta Paweł Ponikowski</xBx></xText> <xText>Po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy</xText> <xText>z powództwa <xBx><xAnon>M. C.</xAnon> i <xAnon>A. C.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx><xAnon>Miastu S.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon></xBx></xText> <xText>o <xBx>zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ewentualnie o zapłatę</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>postanawia: </xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddalić wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 222" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 222 k.p.c.</xLexLink> wstrzymać dalsze rozpoznanie sprawy, aż do czasu uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Jaskuła

Paula Wiaterska

stażysta Paweł Ponikowski

Paula Wiaterska

Sygn. akt: I C 1173/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny W składzie: Przewodnicząca: SSO Bożena Jaskuła Protokolant: stażysta Paweł Ponikowski Po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaM. C.iA. C. przeciwkoMiastu S.W. ozobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ewentualnie o zapłatę postanawia: I oddalić wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu, II na podstawieart. 222 k.p.c.wstrzymać dalsze rozpoznanie sprawy, aż do czasu uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.

15/450500/0000303/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000004827_XVI_GC_000600_2009_Uz_2010-04-28_001

XVI GC 600/09

2010-04-28 02:00:00.0 CEST

2014-03-18 19:15:07.0 CET

2014-12-08 21:10:14.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 600/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie: Przewodniczący — SSO Marta Sadowska Protokolant — apl. radc. Karolina Doruchowska po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2010 r. w Warszawie sprawy z powództwa: (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością w W. przeciwko: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o zapłatę orzeka: 1 Zasądza od pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzia

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="rzielonka" xToPage="1" xPublisher="bsierpinska" xFlag="published" xEditorFullName="Renata Zielonka" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000600" xVolType="15/450500/0004827/GC"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText/> <xText>Sygn. akt XVI GC 600/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"><xName>WYROK</xName><xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle><xText xALIGNx="right">Dnia 28 kwietnia 2010 r.</xText><xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy <xBRx/>w składzie:</xText><xText>Przewodniczący — SSO Marta Sadowska</xText><xText>Protokolant — apl. radc. Karolina Doruchowska</xText><xText>po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2010 r. w Warszawie</xText><xText>sprawy z powództwa: <xBx><xAnon> (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> </xBx>przeciwko: <xBx><xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w</xBx></xText><xText><xBx> <xAnon>W.</xAnon> </xBx></xText><xText>o zapłatę orzeka:</xText><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">1</xName><xText><xBx>Zasądza od pozwanego <xAnon> (...)</xAnon> Spółka z ograniczoną<xBRx/>odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon> (...)</xAnon> Spółka z<xBRx/>ograniczona odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 19.957,22 zł (słownie:<xBRx/>dziewiętnaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt siedem złotych 22/100) wraz z<xBRx/>odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 21 marca 2009 r. do dnia zapłaty;</xBx></xText></xUnit><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">2</xName><xText><xBx>W pozostałym zakresie oddala powództwo; </xBx></xText></xUnit><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">3</xName><xText><xBx>Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.970 zł (słownie: dwa tysiące </xBx></xText></xUnit><xBx>dziewięćset siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu części kosztów procesu, w tym kwotę 1.920 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xBx></xUnit> </xBlock> </xPart>

Marta Sadowska

Beata Sierpińska

apl. radc. Karolina Doruchowska

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 600/09 WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJDnia 28 kwietnia 2010 r.Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczyw składzie:Przewodniczący — SSO Marta SadowskaProtokolant — apl. radc. Karolina Doruchowskapo rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2010 r. w Warszawiesprawy z powództwa:(...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnościąwW.przeciwko:(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.o zapłatę orzeka:1Zasądza od pozwanego(...)Spółka z ograniczonąodpowiedzialnością wW.na rzecz powoda(...)Spółka zograniczona odpowiedzialnością wW.kwotę 19.957,22 zł (słownie:dziewiętnaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt siedem złotych 22/100) wraz zodsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 21 marca 2009 r. do dnia zapłaty;2W pozostałym zakresie oddala powództwo;3Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.970 zł (słownie: dwa tysiącedziewięćset siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu części kosztów procesu, w tym kwotę 1.920 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

154505000005127_XVII_AmC_000514_2009_Uz_2010-04-28_003

XVII AmC 514/09

2010-04-28 02:00:00.0 CEST

2017-02-03 18:15:39.0 CET

2017-02-03 10:10:36.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. Akt XVII AmC 514/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR /del/Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. . o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaj

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="16" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="000514" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. Akt XVII AmC 514/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 28 kwietnia 2010r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR /del/Ewa Maciejewska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText><xBx>I. </xBx>uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania pozwanemu <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie:</xText> <xText>- <xBx> „Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.” o treści:</xBx> </xText> <xText><xBx>1</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu],</xText> <xText><xBx>2</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu],</xText> <xText><xBx>3</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ],</xText> <xText> <xBx> - „Cennik Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cennik Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> obowiązujący od 3 listopada 2008 r.” o treści:</xBx> </xText> <xText><xBx> 1</xBx>. <xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł </xIx></xText> <xText><xBx> 2</xBx>. <xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł</xIx> .</xText> <xText><xBx>II.</xBx> zasądza od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,</xText> <xText><xBx>III.</xBx> nakazuje pobranie od pozwanego <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych,</xText> <xText><xBx>IV. </xBx>zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego</xText> <xText xALIGNx="right">/-/ SSR del. Ewa Maciejewska</xText> <xText><xBx>Na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 28 kwietnia 2010 r., sygn. akt XVII AmC 514/09, Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 31 stycznia 2010 r. sygn. akt VI ACa 998/10</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>oddala apelację</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt AmC 514/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 29 kwietnia 2009r. (data wpływu do Sądu) powód Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o :</xText> <xText>uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień zawartych w stosowanych przez <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wzorcach umowy o nazwie:</xText> <xText> <xBx> A</xBx>.. Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r. o treści:</xText> <xText><xBx>1</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> oraz w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 21" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 21 k.c.</xLexLink>,</xText> <xText><xBx>2</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>,</xText> <xText><xBx>3</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>,</xText> <xText> <xBx> B</xBx>. Cennik Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cennik Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r. o treści:</xText> <xText><xBx> 1</xBx>. <xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł </xIx>- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c</xLexLink>,</xText> <xText><xBx> 2</xBx>. <xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł</xIx> - co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c</xLexLink>,</xText> <xText><xBx> II</xBx>. Zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.</xText> <xText>Uzasadniając pozew powód podniósł, że pozwana <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych (w szczególności w zakresie telefonii ruchomej oraz transmisji danych).W ramach tej działalności pozwana stosuje w obrocie z konsumentami wzorce umowne o nazwie: ,,Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.”, ,, Cennik Oferty <xAnon>(...)</xAnon> - Cennik Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.”, w których treści zawarte są niedozwolone postanowienia umowne.</xText> <xText>Zdaniem powoda kwestionowane postanowienie opisane pkt A..1. pozwu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1 k" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1k</xLexLink>.c., gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając ich interesy oraz <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 21" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 21 k.c.</xLexLink>, bowiem uzależnia odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę. Postanowienie to [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu ] dopuszcza możliwość rozwiązania przez pozwaną umowy świadczenia usług telekomunikacyjnych w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia bez prawa do odszkodowania w przypadku nieprzedstawienia przez abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcie umowy , o których mowa w § 5 Regulaminu. Tenże paragraf Regulaminu stanowi że : <xIx>Operator ma prawo odmowy zawarcia Umowy lub odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia w przypadku:(...) niespełnienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta warunków wynikających z Regulaminu, w szczególności dotyczących dostarczenia w odpowiedniej formie dokumentów określonych w § 4 lub przedstawienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta dokumentów , których autentyczność budzi uzasadnione wątpliwości</xIx>.( § 5 ust 1 lit.b). § 4 Regulaminu w pkt 1 a określa, iż <xIx>umowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora. Lista wymaganych dokumentów jest dostępna na stronie www Operatora oraz w Punktach Sprzedaży <xAnon>(...)</xAnon>.</xIx></xText> <xText>Powód wskazał, że lista dokumentów wymaganych od konsumenta jest lista zamkniętą, ich weryfikacja przez pozwaną przed zawarciem umowy nie powinna więc nastręczać trudności. Wskazane postanowienia § 4 i 5 Regulaminu obejmują co do zasady strefę przedkontraktową, z uwagi na fakt, że wymagane dokumenty muszą być przedstawione przed zawarciem umowy (jedynie w § 5 Regulaminu zastrzeżono dodatkowo możliwość odstąpienia przez operatora od umowy w ciągu 10 dni od jej zawarcia z przyczyn w nim wymienionych lit.a-g.)</xText> <xText>Tym samym prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Przejawia się to w faktycznym przerzuceniu odpowiedzialności na konsumentów za działania i zaniechania osób zawierających z nimi umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w imieniu pozwanej. Osoby te na etapie przedkontraktowym są zobligowane do ustalenia czy wymagane dokumenty zostały przedłożone i tym samym nie przeszkód, aby zainteresowany konsument mógł, w przeświadczeniu spełnienia wszystkich wymogów i dołożenia ze swej strony należytej staranności, liczyć na zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i jej wykonanie. Kwestionowany zapis przerzuca zaś na konsumenta skuteki potencjalnego niedopełnienia bądź wykonania w sposób nienależyty obowiązków przez osoby upoważnione przez pozwaną do zawierania umów w jej imieniu. Nadto zapis ten uzależnia odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowy.</xText> <xText>Odnośnie postanowienia opisanego w pozwie w pkt A.2. [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ] powód podniósł, że jest to niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink>, gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. W ocenie powoda o ukształtowaniu praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami decyduje fakt, że pozwana dysponuje możliwością rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, bez obowiązku wcześniejszego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności z tytułu wykonanych usług telekomunikacyjnych. Uprawnienie to jest jednostronne , konsument -Abonent w świetle zapisów przedmiotowego wzorca umowy nie dysponuje ,,odpowiednim ”, pozwalającym mu na rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym, w sytuacji braku świadczenia usług przez pozwaną przez okres np. 14 dni. Powód nie zakwestionował co do zasady możliwości uprawnienia do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, a wskazał, że takie uprawnienie powinno zostać uwarunkowane uprzednim obowiązkiem pozwanej przynajmniej jednokrotnego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności oraz zachowaniem równości stron umowy.</xText> <xText>Krytyczna klauzula naraża konsumentów na niewygodę organizacyjną,utratę czasu, a przede wszystkim ponoszenie wymiernych strat ekonomicznych w przypadku rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Często bowiem umowy z konsumentami zawierane są na czas określony, w zdecydowanej większości na warunkach promocyjnych, co wiąże się z przyznaniem konsumentowi określonych ulg np. zakupu aparatu telefonicznego w promocyjnej cenie lub promocyjna miesięczna opłata abonamentowa .Rozwiązanie przez pozwaną z winy abonenta przedmiotowej umowy zawartej na czas określony, przed upływem czasu na jaki została zawarta, wiąże się z możliwością żądania przez pozwaną zwrotu przyznanej abonentowi ulgi Konsument może zatem – bez uprzedniego wezwania ze strony pozwanej- zostać nagle obciążony koniecznością zwrotu przyznanych mu ulg.</xText> <xText>Co do postanowienia opisanego w pkt A. 3. pozwu [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ] to -w ocenie powoda-stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 kc</xLexLink>, gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Pozwana zastrzegła w przedmiotowym postanowieniu możliwość wypowiedzenia przez siebie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia, bez prawa odszkodowania oraz bez wcześniejszego uprzedzenia abonenta w przypadkach działania na szkodę pozwanej lub korzystania z usług telekomunikacyjnych operatora niezgodnie z prawem lub umową. W ocenie powoda powyższe postanowienie, przewidując w swej treści możliwość wymierzenia bardzo dotkliwych z punktu widzenia konsumenta sankcji, przejawia wysoki stopień ogólności, dający szeroki margines swobody decyzyjnej pozwanej w zakresie interpretacji zachowań konsumenta. Powód wskazuje, że uprawnienie pozwanej jest jednostronne, czym została naruszona zasada równość stron. Postanowienie to naraża także konsumentów na niewygodę organizacyjną, utratę czasu, a przede wszystkim na ponoszenie strat o wymiarze ekonomicznym w przypadku rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Brak jak najbardziej precyzyjnego określenia w jakich sytuacjach konsument jest narażony na rozwiązanie umowy, powoduje u niego stan niepewności, narażając go na dowolną interpretację nieostrych pojęć takich jak działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z umową. Ukształtowanie zapisu powoduje, że konsument nie ma możliwości na ewentualne zaprzestanie kwestionowanych zachowań.</xText> <xText>W ocenie powoda, postanowienie wskazane w pkt B.1.pozwu zawarte w Cenniku Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cenniku Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązującym od 3 listopada 2008 r., mówiące o opłacie w kwocie 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczenia terminu płatności, stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>( 1)</xSUPx>§1 kc</xLexLink>, gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, nie będąc zarazem postanowieniem określającym główne świadczenie stron. Zdaniem powoda w sytuacji opóźnienia abonenta w spełnianiu świadczenia pieniężnego określonego w fakturze za dany okres rozliczeniowy, pozwana może żądać zapłaty odsetek za czas opóźnienia. Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> uprawniają wierzyciela do dochodzenia roszczeń ponad odsetki na zasadach ogólnych , w razie wystąpienia szkody po stronie wierzyciela. Pozwany dokonując określonych czynności ( zawieszenie połączeń wychodzących ) działa w celu zabezpieczenia swoich własnych interesów, przeciwdziałając powiększaniu się długu. Nie jest więc uzasadnione przerzucanie kosztów działań <xAnon>(...)</xAnon>, podejmowanych celem zabezpieczenia interesów samego tego przedsiębiorcy, na abonentów, którzy ponoszą już sankcje w postaci pozbawienia ich możliwości korzystania z usług telekomunikacyjnych., a ponadto przez cały czas zobowiązani są do regulowania opłat abonamentowych. Powód podkreślił, że zastrzeżona opłata jest ustanowiona w stałej, z góry określonej kwocie, niezależnej od rzeczywiście poniesionej szkody, pełni tym samym funkcję przypisaną karze umownej, możliwej do zastrzeżenia jedynie w odniesieniu do świadczeń niepieniężnych. Powód dodał, że opłata ta jego zdaniem jest naliczana jedynie w przypadkach zalegania z płatnością główną, a zatem ma charakter dodatkowy, uboczny i nie stanowi elementu, bez którego umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie doszłaby do skutku.</xText> <xText>Co do postanowienia zawartego w Cenniku Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cenniku Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązującym od 3 listopada 2008 r,-pkt B.2. pozwu, mówiącego o opłacie w kwocie 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności, powód wskazał, że zapis ten stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>( 1)</xSUPx>§1 kc</xLexLink>, gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, nie będąc zarazem postanowieniem określającym główne świadczenie stron. Powód wskazał, że argumentacja za uznaniem tego zapisu za postanowienie niedozwolone jest w zasadzie identyczna, jak przedstawiona do zapisu dotyczącego opłaty w wysokości 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczenia terminu płatności.</xText> <xText>Dodatkowo powód podniósł, iż pobieranie opłat wskazanych w pkt B.1.i B.2. pozwu nie znajduje podstawy w <xLexLink xArt="art. 61;art. 61 ust. 3" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">art.61 ust 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo Telekomunikacyjne</xLexLink> (Dz.U. Nr171, poz. 1800 ze zm., dalej Prawo telekomunikacyjne ) . Zgodnie z tym przepisem dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych, zwanych dalej ,,cennikiem ”, ceny za <xBx>przyłączenie do sieci</xBx>, za usługi ,za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące stosowanych pakietów cenowych oraz opustów. Samo zawieszenie świadczenia usług nie powoduje automatycznego odłączenia abonenta od sieci telekomunikacyjnej.</xText> <xText>( pozew k.3- 15, pismo k.142-145)</xText> <xText>Pozwana <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.</xText> <xText>Uzasadniając swoje stanowisko pozwana wskazała, że żądania pozwu są bezzasadne, żadne z kwestionowanych przez powoda postanowień nie kształtuje praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy. Pozwana przyznała fakt zawarcia w treści przywołanych w pozwie wzorców umowy ( Regulamin oraz Cennik) kwestionowanych postanowień.</xText> <xText>Odnosząc się do postanowienia przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu pozwana podniosła , że treść tego postanowienia winna być poddana analizie w kontekście nie zakwestionowanych przez powoda postanowień § 4, § 16 ust 11, §16 ust.11lit d, §3 ust 6 ww. Regulaminu oraz pkt 3 stosowanego przez pozwaną w obrocie konsumenckim wzoru Umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. ( dla osób indywidualnych- dalej umowa),. Ogół powyższych postanowień należy rozpatrywać łącznie jako elementy regulacji wprowadzającej zgodny z prawem model weryfikacji dokumentów niezbędnych do zawarcia Umowy. Pozwany jest uprawniony w myśl art. 57 ust 2 Prawa telekomunikacyjnego do uzależnienia zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych od:</xText> <xText>-dostarczenia przez użytkownika końcowego dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązania wobec dostawcy wynikającego z umowy</xText> <xText>-pozytywnej oceny wiarygodności płatniczej użytkownika końcowego wynikającej z danych będących w posiadaniu dostawcy usług lub udostępnionych mu przez biuro informacji gospodarczej.</xText> <xText>W sytuacji zawarcia w §3 ust 6 Regulaminu stwierdzenia, że do rozpoczęcia świadczenia usług telekomunikacyjnych- pod rygorem odstąpienia abonenta od Umowy -może dojść do 10 dni roboczych od dnia jej zawarcia uznać należy za błędne rozpatrywanie kwestionowanego§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu bez uwzględnienia treści przytoczonego na wstępie zapisu.</xText> <xText>Postanowienia § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu stanowią ponadto konsekwencję stwierdzenia w § 4 Regulaminu , <xIx>iż Umowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora</xIx>.(...)</xText> <xText>Pozwana wskazuje, że dokonywanie przez nią weryfikacji dokumentów przedstawionych przez abonenta odbywa się w dwóch etapach :</xText> <xText>- etap weryfikacji przedkontraktowej ( ocenie podlega sam fakt przedstawienia przez klienta dokumentów), do którego dochodzi w punktach sprzedaży usług pozwanej,</xText> <xText>-etap weryfikacji następczej ( szczegółowej ocenie podlega aktualność, ważność oraz prawdziwość dokumentów ), do którego dochodzi na szczeblu organizacyjnym centrali pozwanej.</xText> <xText>W obu tych etapach mają zastosowanie postanowienia kwestionowanego § 16 ust. 11 lit. e ( ocena ważności i aktualności dokumentów), oraz nie kwestionowanego przez powoda postanowienia § 16 ust. 11 lit. d Regulaminu, w myśl którego : <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: podania przez Abonenta nieprawdziwych danych lub posługiwania się podrobionymi lub przerobionymi dokumentami przy zawieraniu lub w trakcie wykonywania Umowy</xIx>.</xText> <xText>Weryfikacja następcza jest możliwa wyłącznie na poziomie organizacyjnym centrali czyli siedziby pozwanej.</xText> <xText>Odnosząc się do postanowienia przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. i. Regulaminu pozwana podniosła, że jego treść dotyczy jednego z kwalifikowanych przypadków rażącego naruszenia postanowień umowy przez abonenta, co wynika z nierzetelnego wywiązywania się przez abonenta ze spoczywających na nim zobowiązań płatniczych wobec pozwanej. Nie chodzi przy tym o zwłokę czy opóźnienie w wykonaniu zobowiązania ale o niewykonanie zobowiązania w sposób trwały. W myśl stosowanego przez pozwaną wieloetapowego Modelu ponagleń, mającego charakter eskalacyjny , rozwiązanie bez wypowiedzenia Umowy na tej podstawie, poprzedzone jest zawsze poinformowaniem abonenta o konsekwencjach braku uregulowania przez niego należności i wyznaczenia mu na to odpowiedniego terminu. .</xText> <xText>Pozwana nie może być zobowiązana do świadczenia usług telekomunikacyjnych i narażona na nieotrzymanie z tego tytułu należnego jej wynagrodzenia.</xText> <xText>W zakresie zakwestionowanego zapisu w § 16 ust. 11 lit. k. Regulaminu pozwana wskazała, że zapis ten podobnie jak dwa poprzednie dotyczy przypadku kwalifikowanego, rażącego naruszenia postanowień umowy przez abonenta. W treści tego postanowienia zastrzeżono na rzecz pozwanej możliwość rozwiązania Umowy w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub zawieszenia świadczenia usług telekomunikacyjnych w przypadku:</xText> <xText>-działania abonenta na szkodę pozwanej,</xText> <xText>-korzystania przez abonenta z usług świadczonych przez pozwaną niezgodnie z prawem lub Umową.</xText> <xText>Zdaniem pozwanej pod pojęciem ,,działania na szkodę pozwanej ”należy rozumieć zamierzone i subiektywnie naganne zachowanie abonenta w związku z korzystaniem przez niego z usług telekomunikacyjnych, mogące skutkować poniesieniem przez pozwaną określonej szkody. Kategoria ta nie stanowi otwartego katalogu, za rażące naruszenie interesów pozwanej nie można uznać jakiegokolwiek działania na jej szkodę , a tylko to zamierzone, którego rezultatem może być powstanie szkody po stronie pozwanej lub naruszenie Umowy i przepisów obowiązującego prawa. W razie uznania, że postanowienie to jest mało precyzyjne, nieostre winno się go interpretować stosownie do <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art 385 k.c.</xLexLink> na korzyść konsumenta, co eliminuje możliwość uznania go za sprzeczne z dobrymi obyczajami.</xText> <xText>Pozwana- co do kwestionowanych postanowień Cennika, w myśl których: „<xIx>włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł ”</xIx>oraz <xIx>„włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł”</xIx>- podniosła, iż powód błędnie przypisał tym opłatom charakter kary umownej, możliwej do zastrzeżenia jedynie w odniesieniu do świadczenia niepieniężnego. Przedmiotowe opłaty są bowiem tzw. opłatą za przyłączenie do sieci, której konieczność zapłaty powstała w związku z brakiem wywiązania się konsumenta ze spoczywających na nim zobowiązań umownych. Określenie tych opłat w Cenniku ma uzasadnienie w obowiązujących przepisach.Art.61 ust 3 Prawa telekomunikacyjnego stanowi bowiem, że dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych m.in. ceny za przyłączenie do sieci, za usługi oraz obsługę serwisową. ( odpowiedź na pozew k.39-59).</xText> <xText>W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.</xText> <xText><xBx>Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Pozwana jest przedsiębiorcą, działającym jako spółka prawa handlowego (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego</xText> <xText>Głównym przedmiotem działalności pozwanej jest działalność telekomunikacyjna.</xText> <xText>Pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej , w obrocie z konsumentami, wykorzystuje wzory umowne pod nazwą: „ Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.” oraz ,, Cennik Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cennik Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.”. W treści tych wzorców zawarte były zapisy:</xText> <xText><xBx> -</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu</xText> <xText><xBx>-</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ]</xText> <xText><xBx>-</xBx>. <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu.],</xText> <xText><xBx> -</xBx>. <xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł</xIx> [Cennik] -<xIx>Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 z </xIx>[Cennik].</xText> <xText>/okoliczności bezsporne/</xText> <xText>.</xText> <xText><xBx>W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:</xBx></xText> <xText>.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>- postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi,</xText> <xText>- prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,</xText> <xText>- postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron.</xText> <xText>Należy wskazać, iż Sąd rozstrzygając sprawę o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwlone -dokonuje abstrakcyjnej oceny treści wzorca umowy stosowanego przez przedsiębiorcę, a nie praktyki wykorzystywania zapisów tego wzorca przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami. Ocena kwestionowanych klauzul prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego z określonym konsumentem. Taki charakter sprawy prowadzonej przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 3.10.2008 roku wydanym w sprawie I CSK 70/08 (LEX nr 510140).</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorców umownych zawierających sporne klauzule, jak i okoliczność , iż klauzule te były narzucane konsumentowi i nie podlegały indywidualnym uzgodnieniom .Postanowienia te nie dotyczą przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczne wzorce. .</xText> <xText>Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowane zapisy kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy .</xText> <xText>Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami.</xText> <xText>Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Biul.SN 2006, nr2, s.86 ). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania.</xText> <xText>Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 27 października 2006 r. Lex Polonica nr 1584268).</xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo wniesione w tejże sprawie uznać należy w całości za zasadne.</xText> <xText>Sad podziela stanowiska powoda, iż postanowienie wskazane w pkt A.1. pozwu [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu], stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink>, gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając ich interesy oraz w rozumieniu. Zapis ten wypełnia ponadto przesłanki wskazane w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 21" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 21 k.c.</xLexLink>, zgodnie z którym w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę.</xText> <xText>Omawiane postanowienie dopuszcza możliwość rozwiązania przez pozwaną umowy świadczenia usług telekomunikacyjnych w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia bez prawa do odszkodowania w przypadku nieprzedstawienia przez abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcie umowy , o których mowa w § 5 Regulaminu. Powołany § 5 Regulaminu stanowi że : <xIx>Operator ma prawo odmowy zawarcia Umowy lub odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia w przypadku:(...) niespełnienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta warunków wynikających z Regulaminu, w szczególności dotyczących dostarczenia w odpowiedniej formie dokumentów określonych w § 4 lub przedstawienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta dokumentów , których autentyczność budzi uzasadnione wątpliwości</xIx>.( § 5 ust 1 lit.b). § 4 Regulaminu w pkt 1 a określa z kolei, iż <xIx>umowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora. Lista wymaganych dokumentów jest dostępna na stronie www Operatora oraz w Punktach Sprzedaży <xAnon>(...)</xAnon>.</xIx></xText> <xText>W świetle tych zapisów uznać należy, iż to jakie dokumenty winien dostarczyć konsument nie może wzbudzać wątpliwości, tym bardziej , że lista tych dokumentów ma charakter zamknięty. Dokumenty te konsument winien przedłożyć przed zawarciem umowy , wskazane uprzednio postanowienia Regulaminu nie zawierają w tym zakresie żadnych odstępstw. Kontrola tych dokumentów, weryfikacja pod względem ich kompletności nie powinna zatem stwarzać większych trudności. Przedmiotowe dokumenty są składane pracownikom pozwanej względnie pracownikom podmiotów współpracujących z pozwaną .To wskazane osoby są zobligowane do sprawdzenia złożonych dokumentów i ustalenia czy wszystkie wymagane dokumenty zostały przedłożone i nie ma przeszkód, aby zainteresowany konsument mógł liczyć na zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i jej wykonanie. Kwestionowane postanowienie § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu przerzuca na konsumenta skutki ewentualnego niedopełnienia lub wykonania w sposób nienależyty obowiązków przez osoby, które w imieniu pozwanej zawierają umowy. Kształtuje to pozycję konsumenta w stosunku zobowiązaniowym łączącym go z pozwaną w sposób naruszający zasadę równości stron i jest przejawem nierzetelnego traktowania konsumenta przez pozwaną. Pozwana nie można przerzucać na konsumentów skutków działania lub zaniechania osób, którymi się posługuje, a które to osoby nie potrafią sprostać nałożonym na nich obowiązkom. Pozwana powinna zatrudniać pracowników kompetentnych, zdolnych do wykonywania powierzonych im obowiązków lub podpisywać umowy pośrednictwa z podmiotami, które dają gwarancje należytego wykonania usługi. Konsument nie powinien być obciążany przez pozwaną skutkami nieprofesjonalnie dokonanej weryfikacji dokumentów na etapie przedkontraktowym. Konsument, w sytuacji gdy przed zawarciem umowy dołożył ze swej strony należytej staranności, dostarczając wszystkie żądane od niego dokumenty, a potem wywiązywał się z obowiązków wynikających z umowy, nie może być narażony na rozwiązanie przez pozwaną umowy ze skutkiem natychmiastowym , w każdym czasie , bez prawa do odszkodowania. Na powyższe stanowisko nie maja wpływu okoliczności na jakie powołuje się pozwana dotyczące kwestii weryfikacji dokumentów dostarczanych przez konsumenta na dwóch etapach, z których drugi (sprawdzenie ważności , aktualności i prawdziwości dokumentów ) jest możliwy jedynie na szczeblu organizacyjnym centrali. Zdaniem Sąd , nie są zasadne twierdzenia pozwanej, iż kontrola ważności i aktualności wymaganych od konsumenta dokumentów, które przedstawia on przed zawarciem umowy, musi być przeprowadzona na etapie kontroli następczej i nie jest ona możliwa na etapie weryfikacji przedkontraktowej. Zauważyć należy, iż to czy dokument jest ważny wynika zasadniczo z jego treści (np. dowód osobisty, paszport czy legitymacja studencka zawierją w swej treści wskazanie daty ważności).Aktualność dokumentów , to z jakiej daty, z jakiego okresu winny pochodzić poszczególne dokumenty niezbędne do zawarcie umowy jest wyraźnie określone w Wykazie dokumentów niezbędnych do podpisania Umowy oświadczenie usług telekomunikacyjnych ( np. potwierdzenie wpłaty KRUS – nie starsze niż 3 miesiące, aktualne zaświadczenie z dziekanatu -nie starsze niż 30 dni -vide: Wykaz k.32-36) .Sprawdzenie ważności i aktualności dokumentów nie wymaga więc- wbrew temu co twierdzi pozwana- wiedzy specjalistycznej, dostępu do specjalnych narzędzi informatycznych. Zatem brak podstaw do przyjęcia, iż kontrola ważności i aktualności przedmiotowych dokumentów nie może być dokonana na etapie kontroli przedkontraktowej, w punktach sprzedaży usług pozwanej. Nie jest więc uzasadnione, aby przypadki przedstawiania przez konsumenta dokumentów nieważnych mogły być traktowane jako<xIx>: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy</xIx> , która to sytuacja w myśl kwestionowanego zapisu § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu dawałaby pozwanej podstawę aby:<xIx>rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania.</xIx></xText> <xText>W ocenie Sadu jedynie dla sprawdzenie przedstawionych dokumentów pod kontem prawdziwości danych lub ewentualnego podrobienia czy przerobienia dokumentów może być konieczna kontrola następcza , dokonywana na szczeblu organizacyjnym centrali pozwanej. Ewentualne stwierdzenie nieprawidłowości w tym przedmiocie, nie może jednak podpadać pod zakres objęty spornym postanowieniem, ale pod zakres niekwestionowanego w niniejszej sprawie zapisu przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. d. krytycznego wzorca umowy, w myśl którego : <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: podania przez Abonenta nieprawdziwych danych lub posługiwania się podrobionymi lub przerobionymi dokumentami przy zawieraniu lub w trakcie wykonywania Umowy</xIx>. Postanowienie § 16 ust. 11 lit. d Regulaminu w dostatecznym stopniu zabezpiecza interes ekonomiczno –prawny pozwanej.</xText> <xText>Twierdzenia pozwanej , iż z momentem rozpoczęcia przez pozwaną świedczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz abonenta (co w świetle § 3ust. 6 omawianego Regulaminu oraz pkt 3 stosowanego przez pozwana wzoru umowy powinno nastąpić w czasie nie dłuższym niż 10 dni od zawarcia umowy),.wykluczone jest stosowanie przez pozwaną § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu , nie znajduje poparcia w stosowanym przez pozwanego wzorcu umownym. Przeciwko temu przemawia bowiem sam zapis spornej klauzuli , która stanowi wszak, że pozwana może rozwiązać umowę lub zawiesić świadczenie usług <xUx>w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym.</xUx></xText> <xText>Niedozwolonym postanowieniem umownym jest również postanowienie określone w pkt.A.2. pozwu o treści: . <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ].</xText> <xText>Za zasadne uznać trzeba stanowisko powoda, iż postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, spełnia zatem przesłanki z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> Decyduje o tym w szczególności to, że pozwana ,w sytuacji opóźnienia konsumenta w regulowaniu należności za wykonane usługi telekomunikacyjne, ma prawo rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, <xUx>bez obowiązku wcześniejszego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności</xUx> .To uprawnienie pozwanej ma charakter jednostronny. Drugiej stronie przedmiotowego stosunku zobowiązaniowego- konsumentowi, nie przysługuje bowiem w oparciu o krytyczny regulamin odpowiednie prawo ,w sytuacji braku świadczenia przez pozwaną na jego rzecz usług przez określony czas. Wprowadza to dysproporcję praw i obowiązków stron przedmiotowego stosunku prawnego na niekorzyść konsumenta i jest przejawem nierzetelnego traktowania konsumenta przez pozwaną.</xText> <xText>W świetle całokształtu brzmienia omawianego wzorca brak jest po stronie pozwanej obowiązku wezwania konsumenta do uregulowania zaległości, przed skorzystaniem przez pozwaną z uprawnień przysługujących jej na podstawie</xText> <xText>§ 16 ust. 11 lit. i. Regulaminu. Treść tego wzorca nie potwierdza także, aby sporna klauzula mogła mieć zastosowanie tylko w sytuacji niewywiązywania się przez konsumenta w sposób trwały z ciążącego na nim obowiązku płatności – jak to podnosi pozwana.</xText> <xText>Powoływanie się przez pozwaną na to, iż w ramach wewnętrznych procedur -tzw. ,,Modelu ponagleń”, zanim dojdzie do realizacji przez nią krytycznego uprawnienia, konsument zawsze jest wzywany do zapłaty zaległości nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Jak juz wcześniej wskazano kontrola abuzywności postanowień wzorca umowy ma charakter kontroli abstrakcyjnej i jej przedmiotem jest sama treść wzorca, a nie praktyka wykorzystywania zapisów tego wzorca przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami. Dodać należy, że dokument Modelu ponagleń ma charakter wewnętrzny, nie stanowi on części wzorca umownego, w oparciu o który pozwana zawiera umowy z konsumentami.</xText> <xText>Nie można zgodzić się z pozwaną , że rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym nie naraża abonenta na niewygodę organizacyjną (brak możliwości wykonywania połączeń telefonicznych) , czy utrudnienia o charakterze ekonomicznym ( np. natychmiastowy zwrot ulg przyznanych mu w ofercie promocyjnej ), jeśli weźmie się pod uwagę, że do takiego rozwiązania umowy może dojść bez wcześniejszego wezwania konsumenta do uregulowania zaległości wobec pozwanej . Interesy ekonomiczne pozwanej zabezpiecza nie tylko możliwość żądania zwrotu przyznanych konsumentowi ulg , ale także możliwość zaspokojenia się z pobranej od konsumenta kaucji.</xText> <xText>Za niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>1</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink> uznać także należy postanowienie o treści: <xIx>Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową</xIx> [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu- pkt A.3. pozwu].</xText> <xText>W ocenie Sądu zasadnym jest powoływanie się powoda na to, iż postanowienie to poprzez możliwość zastosowania przez pozwana bardzo dotkliwych dla konsumenta sankcji , bez uprzedzenia go o możliwości skorzystania z tych sankcji , przy wysokim stopniu ogólności w określeniu tego kiedy te sankcje mogą być wymierzane- kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Podstawą do sankcji przewidzianych w tym postanowieniu jest np. jakiekolwiek działanie abonenta na szkodę pozwanej. Niejednoznaczność, nieostrość tego zapisu może wywołać u konsumenta niepewność co do zakresu faktycznych uprawnień stron w ramach łączącego je stosunku zobowiązaniowego, narażając go ponadto na dowolną wykładnią przez pozwaną użytych w tym nim nieprecyzyjnych pojęć. Interpretacja pojęcia ,,działania na szkodę Operatora”</xText> <xText>przedstawiona przez pozwaną (,,zamierzone i subiektywnie naganne zachowanie abonenta w związku z korzystaniem przez niego z usług telekomunikacyjnych, mogące skutkować poniesieniem przez pozwaną określonej szkody”), nie znajduje jednoznacznego oparcia w samej treści wzorca . Sporny zapis faktycznie nie daje podstawy do takiej interpretacji jego brzmienia jak wskazała pozwana. Pozwana dokonując opisanej wykładni przyznała samej sobie uprawnienie do wiążącego stwierdzania w jakich sytuacjach zachowania konsumenta traktować należy za zamierzone i świadome , co również jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a na co słusznie zwraca uwagę powód.</xText> <xText>Pozwana zarzuciła, że kwestionowane postanowienie, nawet przy przyjęciu , iż w jego treści zawarte są pojęcia nieostre i mało precyzyjne, nie oznacza abuzywności tego postanowienia. Wówczas bowiem postanowienie to winno być interpretowane na korzyść konsumenta stosownie do art. 385 § 2k.c.</xText> <xText>Teza postawiona przez pozwana nie jest prawidłowa , nie uwzględnia bowiem ostatniego zdania powołanego przepisu ,zgodnie z którym zasady tłumaczenia niejednoznacznych postanowień na korzyść konsumenta nie stosuje się w postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca za niedozwolone. Oznacza to, że możliwość dokonania wykładni niejednoznacznych postanowień wzorca na korzyść konsumenta, nie wyłącza uznania takiego postanowienia za niedozwolone w toku postępowania przewidzianego w <xLexLink xArt="art. 479(36)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>36 </xSUPx>k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Okoliczności podniesione przez pozwaną w zakresie omawianego obecnie postanowienia, dotyczące stosowanego Modelu ponagleń nie mają znaczenia w niniejszej sprawie, o czym była już mowa uprzednio.</xText> <xText>Dwa ostatnie kwestionowane postanowienia wymienione w pkt B.1.i B.2.,</xText> <xText>zawarte we wzorcu umowy o nazwie ,, Cennik Oferty <xAnon>(...)</xAnon>- Cennik Usług Telekomunikacyjnych <xAnon>(...)</xAnon> spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.” o treści:<xIx> Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł</xIx> oraz <xIx> Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej <xAnon>(...)</xAnon> po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł </xIx>, również -w ocenie Sądu.- kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy stosownie do <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385<xSUPx>( 1)</xSUPx>§ 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Przewidziane w tych postanowieniach opłaty – wbrew stanowisku pozwanego- nie znajdują uzasadnienia w treści art. 61 ust.3 Prawa telekomunikacyjnego.</xText> <xText>Zgodnie z tym przepisem dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych ceny za <xBx>przyłączenie do sieci</xBx>, za usługi , za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące stosowanych pakietów cenowych oraz opustów. Samo zawieszenie świadczenia usług nie powoduje automatycznego odłączenia abonenta od sieci telekomunikacyjnej. Brak jest więc podstaw do pobierania przez pozwaną opłat wymienionych w spornych klauzulach , określonych jako opłaty za ,,włączenie do sieci”. Sąd podziela stanowisko powoda, że zawieszenie świadczenia przez pozwaną traktować należy jako powstrzymanie się pozwanej będącej stroną umowy wzajemnej od dalszego spełniania świadczenia (<xLexLink xArt="art. 490" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.490 k.c.</xLexLink>). Czynność taka jest jednostronną czynnością , dokonaną z inicjatywy samej pozwanej, koszty wynikłe z tej czynności związane z potrzebą ponownego włączenia abonenta do sieci nie mogą być przerzucane na konsumenta –abonenta. Obciążanie konsumenta skutkami w/w jednostronnych czynności pozwanej jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów. Pozwana narzucając konsumentom obowiązek pokrycia przedmiotowych kosztów, wykorzystuje swoją uprzywilejowaną pozycję w ramach stosunku zobowiązaniowego łączącego ją z konsumentami.</xText> <xText>Podkreślić należy, że powód trafnie podnosi,iż w sytuacji opóźnienia abonenta w spełnianiu świadczenia pieniężnego określonego w fakturze za dany okres rozliczeniowy, pozwana może żądać zapłaty odsetek za czas opóźnienia. Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> uprawniają wierzyciela do dochodzenia roszczeń ponad odsetki na zasadach ogólnych , w razie wystąpienia szkody po stronie wierzyciela. Pozwana dokonując określonych czynności ( zawieszenie połączeń wychodzących lub zawieszenie świadczenia wszystkich usług ) działa w celu zabezpieczenia swoich własnych interesów, przeciwdziałając powiększaniu się długu. Nie jest więc uzasadnione przerzucanie kosztów działań pozwanej, podejmowanych celem zabezpieczenia interesów jej samej, na abonentów, którzy ponoszą już sankcje w postaci pozbawienia ich możliwości korzystania z usług telekomunikacyjnych., a ponadto przez cały czas zobowiązani są do regulowania opłat abonamentowych.</xText> <xText>Zastrzeżone opłaty są ustanowione w stałej, z góry określonej kwocie. Wysokość tej kwoty nie jest uzależniona od rzeczywiście poniesionej szkody. Opłaty te mają wiec charakter kary umownej. Kara taka zgodnie z <xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.483 §1 k.c.</xLexLink> może być zastrzeżona zaś jedynie w odniesieniu do świadczeń niepieniężnych.</xText> <xText>Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanej dotyczące przeprowadzenia dowodów:</xText> <xText>- z zeznań świadka <xAnon>K. W.</xAnon> na okoliczność ustalenia stosowanego przez pozwaną „ Modelu ponagleń”, przebiegu jego poszczególnych etapów oraz kosztów stosowania, a także treści wysyłanych w jego ramach powiadomień SMS,</xText> <xText>-z dokumentu: ,,Procedura Weryfikacji umów telekomunikacyjnych” na okoliczność konieczności przez pozwaną weryfikacji następczej dokumentów na szczeblu organizacyjnym centrali,</xText> <xText>-z dokumentu: schemat ,,Modelu ponagleń ” na okoliczność stosowania przez pozwaną eskalacyjnej procedury informowania abonentów o niewywiązywaniu się przez nich ze zobowiązań płatniczych oraz fakt, iż czynności podejmowane przez pozwaną w zakresie informowania konsumentów o zaległościach znajdują swoje odzwierciedlenie w stosowanych przez pozwaną wzorcach umownych,</xText> <xText>-z dokumentu: wzór stosowanej przez pozwaną noty obciążeniowej oraz wypowiedzenia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okoliczność ich stosowania w ramach Modelu ponagleń,</xText> <xText>- z dokumentu: wzór stosowanego przez pozwaną w obrocie konsumenckim ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty na okoliczność informowania abonentów o nieuregulowanych płatnościach,</xText> <xText>z dokumentu: wykaz zawierający ,, Koszty Modelu ponagleń” oraz faktury na okoliczność wysokości ponoszonych miesięcznie przez pozwaną w/w kosztów, wykaz ponoszonych miesięcznie przez pozwaną kosztów przekazywania spraw do windykacji i faktury na okoliczność wysokości w/w kosztów.</xText> <xText>Okoliczności mające zostać stwierdzone tymi dowodami nie mają bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.227 k.p.c.</xLexLink> przedmiotem dowodu są fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.</xText> <xText>Jak już wcześniej wskazano, w postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolony Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca .Ocena ta prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, jej przedmiotem jest badanie tylko zakwestionowanych klauzul wzorca , a nie praktyki i konsekwencji ich stosowania w umowach z konsumentami. Sąd nie bada tym samym okoliczności, w jakich umowa jest zawierana i wykonywana.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx>§1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 21" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt.21 k.c.</xLexLink> uznał sporne postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>42</xSUPx></xLexLink> zakazał ich wykorzystywania w obrocie.</xText> <xText>O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1pkt 6</xLexLink> w zw. z art..113 <xLexLink xArt="art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1</xLexLink> oraz art..96 <xLexLink xArt="ust. 1;ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.)</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 3;§ 14 ust. 3 pkt. 2" xIsapId="WDU20021631349" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349">§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu</xLexLink> (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>44</xSUPx>kpc</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

del/Ewa Maciejewska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. Akt XVII AmC 514/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR /del/Ewa Maciejewska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I.uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania pozwanemu(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie: - „Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.” o treści: 1.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5[§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu], 2.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych[§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu], 3.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową[§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ], - „Cennik Oferty(...)- Cennik Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.obowiązujący od 3 listopada 2008 r.” o treści: 1.Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł 2.Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł. II.zasądza od pozwanego(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.na rzecz powoda Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, III.nakazuje pobranie od pozwanego(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wW.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwoty 600 zł (sześćset złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych, IV.zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego /-/ SSR del. Ewa Maciejewska Na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 28 kwietnia 2010 r., sygn. akt XVII AmC 514/09, Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 31 stycznia 2010 r. sygn. akt VI ACa 998/10 1 oddala apelację 2 zasądza od(...)Sp. z o.o. wW.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt AmC 514/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 29 kwietnia 2009r. (data wpływu do Sądu) powód Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o : uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień zawartych w stosowanych przez(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą wW.wzorcach umowy o nazwie: A.. Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r. o treści: 1.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5[§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa wart. 3851§ 1 k.c.oraz wart.3853pkt 21 k.c., 2.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych[§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa wart. 3851§ 1 k.c., 3.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową[§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ]- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa wart. 3851§ 1 k.c., B. Cennik Oferty(...)- Cennik Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r. o treści: 1.Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa wart. 3851§ 1 k.c, 2.Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł- co stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa wart. 3851§ 1 k.c, II. Zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając pozew powód podniósł, że pozwana(...)sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych (w szczególności w zakresie telefonii ruchomej oraz transmisji danych).W ramach tej działalności pozwana stosuje w obrocie z konsumentami wzorce umowne o nazwie: ,,Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.”, ,, Cennik Oferty(...)- Cennik Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.”, w których treści zawarte są niedozwolone postanowienia umowne. Zdaniem powoda kwestionowane postanowienie opisane pkt A..1. pozwu stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1k.c., gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając ich interesy orazart. 3853pkt 21 k.c., bowiem uzależnia odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę. Postanowienie to [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu ] dopuszcza możliwość rozwiązania przez pozwaną umowy świadczenia usług telekomunikacyjnych w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia bez prawa do odszkodowania w przypadku nieprzedstawienia przez abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcie umowy , o których mowa w § 5 Regulaminu. Tenże paragraf Regulaminu stanowi że :Operator ma prawo odmowy zawarcia Umowy lub odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia w przypadku:(...) niespełnienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta warunków wynikających z Regulaminu, w szczególności dotyczących dostarczenia w odpowiedniej formie dokumentów określonych w § 4 lub przedstawienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta dokumentów , których autentyczność budzi uzasadnione wątpliwości.( § 5 ust 1 lit.b). § 4 Regulaminu w pkt 1 a określa, iżumowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora. Lista wymaganych dokumentów jest dostępna na stronie www Operatora oraz w Punktach Sprzedaży(...). Powód wskazał, że lista dokumentów wymaganych od konsumenta jest lista zamkniętą, ich weryfikacja przez pozwaną przed zawarciem umowy nie powinna więc nastręczać trudności. Wskazane postanowienia § 4 i 5 Regulaminu obejmują co do zasady strefę przedkontraktową, z uwagi na fakt, że wymagane dokumenty muszą być przedstawione przed zawarciem umowy (jedynie w § 5 Regulaminu zastrzeżono dodatkowo możliwość odstąpienia przez operatora od umowy w ciągu 10 dni od jej zawarcia z przyczyn w nim wymienionych lit.a-g.) Tym samym prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Przejawia się to w faktycznym przerzuceniu odpowiedzialności na konsumentów za działania i zaniechania osób zawierających z nimi umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w imieniu pozwanej. Osoby te na etapie przedkontraktowym są zobligowane do ustalenia czy wymagane dokumenty zostały przedłożone i tym samym nie przeszkód, aby zainteresowany konsument mógł, w przeświadczeniu spełnienia wszystkich wymogów i dołożenia ze swej strony należytej staranności, liczyć na zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i jej wykonanie. Kwestionowany zapis przerzuca zaś na konsumenta skuteki potencjalnego niedopełnienia bądź wykonania w sposób nienależyty obowiązków przez osoby upoważnione przez pozwaną do zawierania umów w jej imieniu. Nadto zapis ten uzależnia odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowy. Odnośnie postanowienia opisanego w pozwie w pkt A.2. [§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ] powód podniósł, że jest to niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniuart. 3851§1 k.c., gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. W ocenie powoda o ukształtowaniu praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami decyduje fakt, że pozwana dysponuje możliwością rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, bez obowiązku wcześniejszego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności z tytułu wykonanych usług telekomunikacyjnych. Uprawnienie to jest jednostronne , konsument -Abonent w świetle zapisów przedmiotowego wzorca umowy nie dysponuje ,,odpowiednim ”, pozwalającym mu na rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym, w sytuacji braku świadczenia usług przez pozwaną przez okres np. 14 dni. Powód nie zakwestionował co do zasady możliwości uprawnienia do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, a wskazał, że takie uprawnienie powinno zostać uwarunkowane uprzednim obowiązkiem pozwanej przynajmniej jednokrotnego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności oraz zachowaniem równości stron umowy. Krytyczna klauzula naraża konsumentów na niewygodę organizacyjną,utratę czasu, a przede wszystkim ponoszenie wymiernych strat ekonomicznych w przypadku rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Często bowiem umowy z konsumentami zawierane są na czas określony, w zdecydowanej większości na warunkach promocyjnych, co wiąże się z przyznaniem konsumentowi określonych ulg np. zakupu aparatu telefonicznego w promocyjnej cenie lub promocyjna miesięczna opłata abonamentowa .Rozwiązanie przez pozwaną z winy abonenta przedmiotowej umowy zawartej na czas określony, przed upływem czasu na jaki została zawarta, wiąże się z możliwością żądania przez pozwaną zwrotu przyznanej abonentowi ulgi Konsument może zatem – bez uprzedniego wezwania ze strony pozwanej- zostać nagle obciążony koniecznością zwrotu przyznanych mu ulg. Co do postanowienia opisanego w pkt A. 3. pozwu [§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu ] to -w ocenie powoda-stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§1 kc, gdyż kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Pozwana zastrzegła w przedmiotowym postanowieniu możliwość wypowiedzenia przez siebie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia, bez prawa odszkodowania oraz bez wcześniejszego uprzedzenia abonenta w przypadkach działania na szkodę pozwanej lub korzystania z usług telekomunikacyjnych operatora niezgodnie z prawem lub umową. W ocenie powoda powyższe postanowienie, przewidując w swej treści możliwość wymierzenia bardzo dotkliwych z punktu widzenia konsumenta sankcji, przejawia wysoki stopień ogólności, dający szeroki margines swobody decyzyjnej pozwanej w zakresie interpretacji zachowań konsumenta. Powód wskazuje, że uprawnienie pozwanej jest jednostronne, czym została naruszona zasada równość stron. Postanowienie to naraża także konsumentów na niewygodę organizacyjną, utratę czasu, a przede wszystkim na ponoszenie strat o wymiarze ekonomicznym w przypadku rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Brak jak najbardziej precyzyjnego określenia w jakich sytuacjach konsument jest narażony na rozwiązanie umowy, powoduje u niego stan niepewności, narażając go na dowolną interpretację nieostrych pojęć takich jak działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z umową. Ukształtowanie zapisu powoduje, że konsument nie ma możliwości na ewentualne zaprzestanie kwestionowanych zachowań. W ocenie powoda, postanowienie wskazane w pkt B.1.pozwu zawarte w Cenniku Oferty(...)- Cenniku Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązującym od 3 listopada 2008 r., mówiące o opłacie w kwocie 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczenia terminu płatności, stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisuart. 385( 1)§1 kc, gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, nie będąc zarazem postanowieniem określającym główne świadczenie stron. Zdaniem powoda w sytuacji opóźnienia abonenta w spełnianiu świadczenia pieniężnego określonego w fakturze za dany okres rozliczeniowy, pozwana może żądać zapłaty odsetek za czas opóźnienia. Przepisykodeksu cywilnegouprawniają wierzyciela do dochodzenia roszczeń ponad odsetki na zasadach ogólnych , w razie wystąpienia szkody po stronie wierzyciela. Pozwany dokonując określonych czynności ( zawieszenie połączeń wychodzących ) działa w celu zabezpieczenia swoich własnych interesów, przeciwdziałając powiększaniu się długu. Nie jest więc uzasadnione przerzucanie kosztów działań(...), podejmowanych celem zabezpieczenia interesów samego tego przedsiębiorcy, na abonentów, którzy ponoszą już sankcje w postaci pozbawienia ich możliwości korzystania z usług telekomunikacyjnych., a ponadto przez cały czas zobowiązani są do regulowania opłat abonamentowych. Powód podkreślił, że zastrzeżona opłata jest ustanowiona w stałej, z góry określonej kwocie, niezależnej od rzeczywiście poniesionej szkody, pełni tym samym funkcję przypisaną karze umownej, możliwej do zastrzeżenia jedynie w odniesieniu do świadczeń niepieniężnych. Powód dodał, że opłata ta jego zdaniem jest naliczana jedynie w przypadkach zalegania z płatnością główną, a zatem ma charakter dodatkowy, uboczny i nie stanowi elementu, bez którego umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie doszłaby do skutku. Co do postanowienia zawartego w Cenniku Oferty(...)- Cenniku Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązującym od 3 listopada 2008 r,-pkt B.2. pozwu, mówiącego o opłacie w kwocie 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności, powód wskazał, że zapis ten stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisuart. 385( 1)§1 kc, gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, nie będąc zarazem postanowieniem określającym główne świadczenie stron. Powód wskazał, że argumentacja za uznaniem tego zapisu za postanowienie niedozwolone jest w zasadzie identyczna, jak przedstawiona do zapisu dotyczącego opłaty w wysokości 50 złotych za włączenie do sieci po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczenia terminu płatności. Dodatkowo powód podniósł, iż pobieranie opłat wskazanych w pkt B.1.i B.2. pozwu nie znajduje podstawy wart.61 ust 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo Telekomunikacyjne(Dz.U. Nr171, poz. 1800 ze zm., dalej Prawo telekomunikacyjne ) . Zgodnie z tym przepisem dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych, zwanych dalej ,,cennikiem ”, ceny zaprzyłączenie do sieci, za usługi ,za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące stosowanych pakietów cenowych oraz opustów. Samo zawieszenie świadczenia usług nie powoduje automatycznego odłączenia abonenta od sieci telekomunikacyjnej. ( pozew k.3- 15, pismo k.142-145) Pozwana(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko pozwana wskazała, że żądania pozwu są bezzasadne, żadne z kwestionowanych przez powoda postanowień nie kształtuje praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy. Pozwana przyznała fakt zawarcia w treści przywołanych w pozwie wzorców umowy ( Regulamin oraz Cennik) kwestionowanych postanowień. Odnosząc się do postanowienia przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu pozwana podniosła , że treść tego postanowienia winna być poddana analizie w kontekście nie zakwestionowanych przez powoda postanowień § 4, § 16 ust 11, §16 ust.11lit d, §3 ust 6 ww. Regulaminu oraz pkt 3 stosowanego przez pozwaną w obrocie konsumenckim wzoru Umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych(...)sp. z o.o. ( dla osób indywidualnych- dalej umowa),. Ogół powyższych postanowień należy rozpatrywać łącznie jako elementy regulacji wprowadzającej zgodny z prawem model weryfikacji dokumentów niezbędnych do zawarcia Umowy. Pozwany jest uprawniony w myśl art. 57 ust 2 Prawa telekomunikacyjnego do uzależnienia zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych od: -dostarczenia przez użytkownika końcowego dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązania wobec dostawcy wynikającego z umowy -pozytywnej oceny wiarygodności płatniczej użytkownika końcowego wynikającej z danych będących w posiadaniu dostawcy usług lub udostępnionych mu przez biuro informacji gospodarczej. W sytuacji zawarcia w §3 ust 6 Regulaminu stwierdzenia, że do rozpoczęcia świadczenia usług telekomunikacyjnych- pod rygorem odstąpienia abonenta od Umowy -może dojść do 10 dni roboczych od dnia jej zawarcia uznać należy za błędne rozpatrywanie kwestionowanego§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu bez uwzględnienia treści przytoczonego na wstępie zapisu. Postanowienia § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu stanowią ponadto konsekwencję stwierdzenia w § 4 Regulaminu ,iż Umowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora.(...) Pozwana wskazuje, że dokonywanie przez nią weryfikacji dokumentów przedstawionych przez abonenta odbywa się w dwóch etapach : - etap weryfikacji przedkontraktowej ( ocenie podlega sam fakt przedstawienia przez klienta dokumentów), do którego dochodzi w punktach sprzedaży usług pozwanej, -etap weryfikacji następczej ( szczegółowej ocenie podlega aktualność, ważność oraz prawdziwość dokumentów ), do którego dochodzi na szczeblu organizacyjnym centrali pozwanej. W obu tych etapach mają zastosowanie postanowienia kwestionowanego § 16 ust. 11 lit. e ( ocena ważności i aktualności dokumentów), oraz nie kwestionowanego przez powoda postanowienia § 16 ust. 11 lit. d Regulaminu, w myśl którego :Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: podania przez Abonenta nieprawdziwych danych lub posługiwania się podrobionymi lub przerobionymi dokumentami przy zawieraniu lub w trakcie wykonywania Umowy. Weryfikacja następcza jest możliwa wyłącznie na poziomie organizacyjnym centrali czyli siedziby pozwanej. Odnosząc się do postanowienia przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. i. Regulaminu pozwana podniosła, że jego treść dotyczy jednego z kwalifikowanych przypadków rażącego naruszenia postanowień umowy przez abonenta, co wynika z nierzetelnego wywiązywania się przez abonenta ze spoczywających na nim zobowiązań płatniczych wobec pozwanej. Nie chodzi przy tym o zwłokę czy opóźnienie w wykonaniu zobowiązania ale o niewykonanie zobowiązania w sposób trwały. W myśl stosowanego przez pozwaną wieloetapowego Modelu ponagleń, mającego charakter eskalacyjny , rozwiązanie bez wypowiedzenia Umowy na tej podstawie, poprzedzone jest zawsze poinformowaniem abonenta o konsekwencjach braku uregulowania przez niego należności i wyznaczenia mu na to odpowiedniego terminu. . Pozwana nie może być zobowiązana do świadczenia usług telekomunikacyjnych i narażona na nieotrzymanie z tego tytułu należnego jej wynagrodzenia. W zakresie zakwestionowanego zapisu w § 16 ust. 11 lit. k. Regulaminu pozwana wskazała, że zapis ten podobnie jak dwa poprzednie dotyczy przypadku kwalifikowanego, rażącego naruszenia postanowień umowy przez abonenta. W treści tego postanowienia zastrzeżono na rzecz pozwanej możliwość rozwiązania Umowy w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub zawieszenia świadczenia usług telekomunikacyjnych w przypadku: -działania abonenta na szkodę pozwanej, -korzystania przez abonenta z usług świadczonych przez pozwaną niezgodnie z prawem lub Umową. Zdaniem pozwanej pod pojęciem ,,działania na szkodę pozwanej ”należy rozumieć zamierzone i subiektywnie naganne zachowanie abonenta w związku z korzystaniem przez niego z usług telekomunikacyjnych, mogące skutkować poniesieniem przez pozwaną określonej szkody. Kategoria ta nie stanowi otwartego katalogu, za rażące naruszenie interesów pozwanej nie można uznać jakiegokolwiek działania na jej szkodę , a tylko to zamierzone, którego rezultatem może być powstanie szkody po stronie pozwanej lub naruszenie Umowy i przepisów obowiązującego prawa. W razie uznania, że postanowienie to jest mało precyzyjne, nieostre winno się go interpretować stosownie doart 385 k.c.na korzyść konsumenta, co eliminuje możliwość uznania go za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Pozwana- co do kwestionowanych postanowień Cennika, w myśl których: „włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł ”oraz„włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł”- podniosła, iż powód błędnie przypisał tym opłatom charakter kary umownej, możliwej do zastrzeżenia jedynie w odniesieniu do świadczenia niepieniężnego. Przedmiotowe opłaty są bowiem tzw. opłatą za przyłączenie do sieci, której konieczność zapłaty powstała w związku z brakiem wywiązania się konsumenta ze spoczywających na nim zobowiązań umownych. Określenie tych opłat w Cenniku ma uzasadnienie w obowiązujących przepisach.Art.61 ust 3 Prawa telekomunikacyjnego stanowi bowiem, że dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych m.in. ceny za przyłączenie do sieci, za usługi oraz obsługę serwisową. ( odpowiedź na pozew k.39-59). W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie. Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwana jest przedsiębiorcą, działającym jako spółka prawa handlowego (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego Głównym przedmiotem działalności pozwanej jest działalność telekomunikacyjna. Pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej , w obrocie z konsumentami, wykorzystuje wzory umowne pod nazwą: „ Regulamin świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dla Abonentów z dnia 16 marca 2007 r.” oraz ,, Cennik Oferty(...)- Cennik Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.”. W treści tych wzorców zawarte były zapisy: -.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, o których mowa w § 5[§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu -.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych[§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ] -.Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową[§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu.], -.Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł[Cennik] -Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 z[Cennik]. /okoliczności bezsporne/ . W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje: . W myślart. 3851§ 1 k.c.niedozwolonymi są takie postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek: - postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie, tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu na jego treść, nie podlegało negocjacjom, lecz zostało ono narzucone konsumentowi, - prawa i obowiązki konsumenta zostały ukształtowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, - postanowienie umowne nie odnosi się do określonych jednoznacznie głównych świadczeń stron. Należy wskazać, iż Sąd rozstrzygając sprawę o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwlone -dokonuje abstrakcyjnej oceny treści wzorca umowy stosowanego przez przedsiębiorcę, a nie praktyki wykorzystywania zapisów tego wzorca przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami. Ocena kwestionowanych klauzul prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego z określonym konsumentem. Taki charakter sprawy prowadzonej przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 3.10.2008 roku wydanym w sprawie I CSK 70/08 (LEX nr 510140). W niniejszej sprawie bezsporny jest zarówno fakt stosowania przez stronę pozwaną wzorców umownych zawierających sporne klauzule, jak i okoliczność , iż klauzule te były narzucane konsumentowi i nie podlegały indywidualnym uzgodnieniom .Postanowienia te nie dotyczą przy tym jednoznacznie określonych głównych świadczeń stron w ramach umowy zawieranej w oparciu o krytyczne wzorce. . Powyższe oznacza, że przesądzenia wymaga jedynie kwestia czy zakwestionowane zapisy kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy . Należy wskazać, że ,, dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w zakresie treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu klauzul godzących w równowagę kontraktową stron (vide: wyrok SN z 13 lipca 2005r.I CK832/04, Biul.SN 2006, nr2, s.86 ). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznać trzeba działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub braku doświadczenia, a więc działania traktowane powszechnie za nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych reguł, standardów postępowania. Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na ich niekorzyść (vide: wyrok SN z 27 października 2006 r. Lex Polonica nr 1584268). W ocenie Sądu powództwo wniesione w tejże sprawie uznać należy w całości za zasadne. Sad podziela stanowiska powoda, iż postanowienie wskazane w pkt A.1. pozwu [§ 16 ust. 11 lit. e Regulaminu], stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisuart.3851§ 1 k.c., gdyż kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając ich interesy oraz w rozumieniu. Zapis ten wypełnia ponadto przesłanki wskazane wart. 3853pkt 21 k.c., zgodnie z którym w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę. Omawiane postanowienie dopuszcza możliwość rozwiązania przez pozwaną umowy świadczenia usług telekomunikacyjnych w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym lub ich zawieszenia bez prawa do odszkodowania w przypadku nieprzedstawienia przez abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcie umowy , o których mowa w § 5 Regulaminu. Powołany § 5 Regulaminu stanowi że :Operator ma prawo odmowy zawarcia Umowy lub odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od daty jej zawarcia w przypadku:(...) niespełnienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta warunków wynikających z Regulaminu, w szczególności dotyczących dostarczenia w odpowiedniej formie dokumentów określonych w § 4 lub przedstawienia przez osobę ubiegającą się o zawarcie Umowy lub Abonenta dokumentów , których autentyczność budzi uzasadnione wątpliwości.( § 5 ust 1 lit.b). § 4 Regulaminu w pkt 1 a określa z kolei, iżumowa może być zawarta po udokumentowaniu przez potencjalnego Abonenta będącego osobą fizyczną : tożsamości i aktualnego miejsca zamieszkania oraz dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązań wobec Operatora. Lista wymaganych dokumentów jest dostępna na stronie www Operatora oraz w Punktach Sprzedaży(...). W świetle tych zapisów uznać należy, iż to jakie dokumenty winien dostarczyć konsument nie może wzbudzać wątpliwości, tym bardziej , że lista tych dokumentów ma charakter zamknięty. Dokumenty te konsument winien przedłożyć przed zawarciem umowy , wskazane uprzednio postanowienia Regulaminu nie zawierają w tym zakresie żadnych odstępstw. Kontrola tych dokumentów, weryfikacja pod względem ich kompletności nie powinna zatem stwarzać większych trudności. Przedmiotowe dokumenty są składane pracownikom pozwanej względnie pracownikom podmiotów współpracujących z pozwaną .To wskazane osoby są zobligowane do sprawdzenia złożonych dokumentów i ustalenia czy wszystkie wymagane dokumenty zostały przedłożone i nie ma przeszkód, aby zainteresowany konsument mógł liczyć na zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i jej wykonanie. Kwestionowane postanowienie § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu przerzuca na konsumenta skutki ewentualnego niedopełnienia lub wykonania w sposób nienależyty obowiązków przez osoby, które w imieniu pozwanej zawierają umowy. Kształtuje to pozycję konsumenta w stosunku zobowiązaniowym łączącym go z pozwaną w sposób naruszający zasadę równości stron i jest przejawem nierzetelnego traktowania konsumenta przez pozwaną. Pozwana nie można przerzucać na konsumentów skutków działania lub zaniechania osób, którymi się posługuje, a które to osoby nie potrafią sprostać nałożonym na nich obowiązkom. Pozwana powinna zatrudniać pracowników kompetentnych, zdolnych do wykonywania powierzonych im obowiązków lub podpisywać umowy pośrednictwa z podmiotami, które dają gwarancje należytego wykonania usługi. Konsument nie powinien być obciążany przez pozwaną skutkami nieprofesjonalnie dokonanej weryfikacji dokumentów na etapie przedkontraktowym. Konsument, w sytuacji gdy przed zawarciem umowy dołożył ze swej strony należytej staranności, dostarczając wszystkie żądane od niego dokumenty, a potem wywiązywał się z obowiązków wynikających z umowy, nie może być narażony na rozwiązanie przez pozwaną umowy ze skutkiem natychmiastowym , w każdym czasie , bez prawa do odszkodowania. Na powyższe stanowisko nie maja wpływu okoliczności na jakie powołuje się pozwana dotyczące kwestii weryfikacji dokumentów dostarczanych przez konsumenta na dwóch etapach, z których drugi (sprawdzenie ważności , aktualności i prawdziwości dokumentów ) jest możliwy jedynie na szczeblu organizacyjnym centrali. Zdaniem Sąd , nie są zasadne twierdzenia pozwanej, iż kontrola ważności i aktualności wymaganych od konsumenta dokumentów, które przedstawia on przed zawarciem umowy, musi być przeprowadzona na etapie kontroli następczej i nie jest ona możliwa na etapie weryfikacji przedkontraktowej. Zauważyć należy, iż to czy dokument jest ważny wynika zasadniczo z jego treści (np. dowód osobisty, paszport czy legitymacja studencka zawierją w swej treści wskazanie daty ważności).Aktualność dokumentów , to z jakiej daty, z jakiego okresu winny pochodzić poszczególne dokumenty niezbędne do zawarcie umowy jest wyraźnie określone w Wykazie dokumentów niezbędnych do podpisania Umowy oświadczenie usług telekomunikacyjnych ( np. potwierdzenie wpłaty KRUS – nie starsze niż 3 miesiące, aktualne zaświadczenie z dziekanatu -nie starsze niż 30 dni -vide: Wykaz k.32-36) .Sprawdzenie ważności i aktualności dokumentów nie wymaga więc- wbrew temu co twierdzi pozwana- wiedzy specjalistycznej, dostępu do specjalnych narzędzi informatycznych. Zatem brak podstaw do przyjęcia, iż kontrola ważności i aktualności przedmiotowych dokumentów nie może być dokonana na etapie kontroli przedkontraktowej, w punktach sprzedaży usług pozwanej. Nie jest więc uzasadnione, aby przypadki przedstawiania przez konsumenta dokumentów nieważnych mogły być traktowane jako: nieprzedstawienia przez Abonenta wszystkich dokumentów wymaganych przez operatora do zawarcia Umowy, która to sytuacja w myśl kwestionowanego zapisu § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu dawałaby pozwanej podstawę aby:rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania. W ocenie Sadu jedynie dla sprawdzenie przedstawionych dokumentów pod kontem prawdziwości danych lub ewentualnego podrobienia czy przerobienia dokumentów może być konieczna kontrola następcza , dokonywana na szczeblu organizacyjnym centrali pozwanej. Ewentualne stwierdzenie nieprawidłowości w tym przedmiocie, nie może jednak podpadać pod zakres objęty spornym postanowieniem, ale pod zakres niekwestionowanego w niniejszej sprawie zapisu przewidzianego w § 16 ust. 11 lit. d. krytycznego wzorca umowy, w myśl którego :Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: podania przez Abonenta nieprawdziwych danych lub posługiwania się podrobionymi lub przerobionymi dokumentami przy zawieraniu lub w trakcie wykonywania Umowy. Postanowienie § 16 ust. 11 lit. d Regulaminu w dostatecznym stopniu zabezpiecza interes ekonomiczno –prawny pozwanej. Twierdzenia pozwanej , iż z momentem rozpoczęcia przez pozwaną świedczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz abonenta (co w świetle § 3ust. 6 omawianego Regulaminu oraz pkt 3 stosowanego przez pozwana wzoru umowy powinno nastąpić w czasie nie dłuższym niż 10 dni od zawarcia umowy),.wykluczone jest stosowanie przez pozwaną § 16 ust. 11 lit. e Regulaminu , nie znajduje poparcia w stosowanym przez pozwanego wzorcu umownym. Przeciwko temu przemawia bowiem sam zapis spornej klauzuli , która stanowi wszak, że pozwana może rozwiązać umowę lub zawiesić świadczenie usługw każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym. Niedozwolonym postanowieniem umownym jest również postanowienie określone w pkt.A.2. pozwu o treści: .Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: nieuregulowania przez Abonenta Rachunków Telekomunikacyjnych[§ 16 ust. 11 lit. i Regulaminu ]. Za zasadne uznać trzeba stanowisko powoda, iż postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, spełnia zatem przesłanki zart.3851§ 1 k.c.Decyduje o tym w szczególności to, że pozwana ,w sytuacji opóźnienia konsumenta w regulowaniu należności za wykonane usługi telekomunikacyjne, ma prawo rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym,bez obowiązku wcześniejszego wezwania konsumenta do zapłaty zaległej należności.To uprawnienie pozwanej ma charakter jednostronny. Drugiej stronie przedmiotowego stosunku zobowiązaniowego- konsumentowi, nie przysługuje bowiem w oparciu o krytyczny regulamin odpowiednie prawo ,w sytuacji braku świadczenia przez pozwaną na jego rzecz usług przez określony czas. Wprowadza to dysproporcję praw i obowiązków stron przedmiotowego stosunku prawnego na niekorzyść konsumenta i jest przejawem nierzetelnego traktowania konsumenta przez pozwaną. W świetle całokształtu brzmienia omawianego wzorca brak jest po stronie pozwanej obowiązku wezwania konsumenta do uregulowania zaległości, przed skorzystaniem przez pozwaną z uprawnień przysługujących jej na podstawie § 16 ust. 11 lit. i. Regulaminu. Treść tego wzorca nie potwierdza także, aby sporna klauzula mogła mieć zastosowanie tylko w sytuacji niewywiązywania się przez konsumenta w sposób trwały z ciążącego na nim obowiązku płatności – jak to podnosi pozwana. Powoływanie się przez pozwaną na to, iż w ramach wewnętrznych procedur -tzw. ,,Modelu ponagleń”, zanim dojdzie do realizacji przez nią krytycznego uprawnienia, konsument zawsze jest wzywany do zapłaty zaległości nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Jak juz wcześniej wskazano kontrola abuzywności postanowień wzorca umowy ma charakter kontroli abstrakcyjnej i jej przedmiotem jest sama treść wzorca, a nie praktyka wykorzystywania zapisów tego wzorca przez przedsiębiorcę w obrocie z konsumentami. Dodać należy, że dokument Modelu ponagleń ma charakter wewnętrzny, nie stanowi on części wzorca umownego, w oparciu o który pozwana zawiera umowy z konsumentami. Nie można zgodzić się z pozwaną , że rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym nie naraża abonenta na niewygodę organizacyjną (brak możliwości wykonywania połączeń telefonicznych) , czy utrudnienia o charakterze ekonomicznym ( np. natychmiastowy zwrot ulg przyznanych mu w ofercie promocyjnej ), jeśli weźmie się pod uwagę, że do takiego rozwiązania umowy może dojść bez wcześniejszego wezwania konsumenta do uregulowania zaległości wobec pozwanej . Interesy ekonomiczne pozwanej zabezpiecza nie tylko możliwość żądania zwrotu przyznanych konsumentowi ulg , ale także możliwość zaspokojenia się z pobranej od konsumenta kaucji. Za niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniuart.3851§ 1 k.c.uznać także należy postanowienie o treści:Operator może , według własnego wyboru , rozwiązać Umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia, lub zawiesić świadczenie Usług Telekomunikacyjnych bez odszkodowania w przypadku: działania na szkodę Operatora lub korzystania z usług świadczonych przez Operatora niezgodnie z prawem lub umową[§ 16 ust. 11 lit. k Regulaminu- pkt A.3. pozwu]. W ocenie Sądu zasadnym jest powoływanie się powoda na to, iż postanowienie to poprzez możliwość zastosowania przez pozwana bardzo dotkliwych dla konsumenta sankcji , bez uprzedzenia go o możliwości skorzystania z tych sankcji , przy wysokim stopniu ogólności w określeniu tego kiedy te sankcje mogą być wymierzane- kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Podstawą do sankcji przewidzianych w tym postanowieniu jest np. jakiekolwiek działanie abonenta na szkodę pozwanej. Niejednoznaczność, nieostrość tego zapisu może wywołać u konsumenta niepewność co do zakresu faktycznych uprawnień stron w ramach łączącego je stosunku zobowiązaniowego, narażając go ponadto na dowolną wykładnią przez pozwaną użytych w tym nim nieprecyzyjnych pojęć. Interpretacja pojęcia ,,działania na szkodę Operatora” przedstawiona przez pozwaną (,,zamierzone i subiektywnie naganne zachowanie abonenta w związku z korzystaniem przez niego z usług telekomunikacyjnych, mogące skutkować poniesieniem przez pozwaną określonej szkody”), nie znajduje jednoznacznego oparcia w samej treści wzorca . Sporny zapis faktycznie nie daje podstawy do takiej interpretacji jego brzmienia jak wskazała pozwana. Pozwana dokonując opisanej wykładni przyznała samej sobie uprawnienie do wiążącego stwierdzania w jakich sytuacjach zachowania konsumenta traktować należy za zamierzone i świadome , co również jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, a na co słusznie zwraca uwagę powód. Pozwana zarzuciła, że kwestionowane postanowienie, nawet przy przyjęciu , iż w jego treści zawarte są pojęcia nieostre i mało precyzyjne, nie oznacza abuzywności tego postanowienia. Wówczas bowiem postanowienie to winno być interpretowane na korzyść konsumenta stosownie do art. 385 § 2k.c. Teza postawiona przez pozwana nie jest prawidłowa , nie uwzględnia bowiem ostatniego zdania powołanego przepisu ,zgodnie z którym zasady tłumaczenia niejednoznacznych postanowień na korzyść konsumenta nie stosuje się w postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca za niedozwolone. Oznacza to, że możliwość dokonania wykładni niejednoznacznych postanowień wzorca na korzyść konsumenta, nie wyłącza uznania takiego postanowienia za niedozwolone w toku postępowania przewidzianego wart.47936k.p.c. Okoliczności podniesione przez pozwaną w zakresie omawianego obecnie postanowienia, dotyczące stosowanego Modelu ponagleń nie mają znaczenia w niniejszej sprawie, o czym była już mowa uprzednio. Dwa ostatnie kwestionowane postanowienia wymienione w pkt B.1.i B.2., zawarte we wzorcu umowy o nazwie ,, Cennik Oferty(...)- Cennik Usług Telekomunikacyjnych (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujący od 3 listopada 2008 r.” o treści: Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu połączeń wychodzących z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 złoraz Włączenie do Sieci Telekomunikacyjnej(...)po zawieszeniu wszystkich usług z tytułu przekroczonego terminu płatności - 50 zł, również -w ocenie Sądu.- kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy stosownie doart.385( 1)§ 1 k.c. Przewidziane w tych postanowieniach opłaty – wbrew stanowisku pozwanego- nie znajdują uzasadnienia w treści art. 61 ust.3 Prawa telekomunikacyjnego. Zgodnie z tym przepisem dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określa w cenniku usług telekomunikacyjnych ceny zaprzyłączenie do sieci, za usługi , za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące stosowanych pakietów cenowych oraz opustów. Samo zawieszenie świadczenia usług nie powoduje automatycznego odłączenia abonenta od sieci telekomunikacyjnej. Brak jest więc podstaw do pobierania przez pozwaną opłat wymienionych w spornych klauzulach , określonych jako opłaty za ,,włączenie do sieci”. Sąd podziela stanowisko powoda, że zawieszenie świadczenia przez pozwaną traktować należy jako powstrzymanie się pozwanej będącej stroną umowy wzajemnej od dalszego spełniania świadczenia (art.490 k.c.). Czynność taka jest jednostronną czynnością , dokonaną z inicjatywy samej pozwanej, koszty wynikłe z tej czynności związane z potrzebą ponownego włączenia abonenta do sieci nie mogą być przerzucane na konsumenta –abonenta. Obciążanie konsumenta skutkami w/w jednostronnych czynności pozwanej jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów. Pozwana narzucając konsumentom obowiązek pokrycia przedmiotowych kosztów, wykorzystuje swoją uprzywilejowaną pozycję w ramach stosunku zobowiązaniowego łączącego ją z konsumentami. Podkreślić należy, że powód trafnie podnosi,iż w sytuacji opóźnienia abonenta w spełnianiu świadczenia pieniężnego określonego w fakturze za dany okres rozliczeniowy, pozwana może żądać zapłaty odsetek za czas opóźnienia. Przepisykodeksu cywilnegouprawniają wierzyciela do dochodzenia roszczeń ponad odsetki na zasadach ogólnych , w razie wystąpienia szkody po stronie wierzyciela. Pozwana dokonując określonych czynności ( zawieszenie połączeń wychodzących lub zawieszenie świadczenia wszystkich usług ) działa w celu zabezpieczenia swoich własnych interesów, przeciwdziałając powiększaniu się długu. Nie jest więc uzasadnione przerzucanie kosztów działań pozwanej, podejmowanych celem zabezpieczenia interesów jej samej, na abonentów, którzy ponoszą już sankcje w postaci pozbawienia ich możliwości korzystania z usług telekomunikacyjnych., a ponadto przez cały czas zobowiązani są do regulowania opłat abonamentowych. Zastrzeżone opłaty są ustanowione w stałej, z góry określonej kwocie. Wysokość tej kwoty nie jest uzależniona od rzeczywiście poniesionej szkody. Opłaty te mają wiec charakter kary umownej. Kara taka zgodnie zart.483 §1 k.c.może być zastrzeżona zaś jedynie w odniesieniu do świadczeń niepieniężnych. Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanej dotyczące przeprowadzenia dowodów: - z zeznań świadkaK. W.na okoliczność ustalenia stosowanego przez pozwaną „ Modelu ponagleń”, przebiegu jego poszczególnych etapów oraz kosztów stosowania, a także treści wysyłanych w jego ramach powiadomień SMS, -z dokumentu: ,,Procedura Weryfikacji umów telekomunikacyjnych” na okoliczność konieczności przez pozwaną weryfikacji następczej dokumentów na szczeblu organizacyjnym centrali, -z dokumentu: schemat ,,Modelu ponagleń ” na okoliczność stosowania przez pozwaną eskalacyjnej procedury informowania abonentów o niewywiązywaniu się przez nich ze zobowiązań płatniczych oraz fakt, iż czynności podejmowane przez pozwaną w zakresie informowania konsumentów o zaległościach znajdują swoje odzwierciedlenie w stosowanych przez pozwaną wzorcach umownych, -z dokumentu: wzór stosowanej przez pozwaną noty obciążeniowej oraz wypowiedzenia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okoliczność ich stosowania w ramach Modelu ponagleń, - z dokumentu: wzór stosowanego przez pozwaną w obrocie konsumenckim ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty na okoliczność informowania abonentów o nieuregulowanych płatnościach, z dokumentu: wykaz zawierający ,, Koszty Modelu ponagleń” oraz faktury na okoliczność wysokości ponoszonych miesięcznie przez pozwaną w/w kosztów, wykaz ponoszonych miesięcznie przez pozwaną kosztów przekazywania spraw do windykacji i faktury na okoliczność wysokości w/w kosztów. Okoliczności mające zostać stwierdzone tymi dowodami nie mają bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zgodnie zart.227 k.p.c.przedmiotem dowodu są fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak już wcześniej wskazano, w postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolony Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca .Ocena ta prowadzona jest w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, jej przedmiotem jest badanie tylko zakwestionowanych klauzul wzorca , a nie praktyki i konsekwencji ich stosowania w umowach z konsumentami. Sąd nie bada tym samym okoliczności, w jakich umowa jest zawierana i wykonywana. Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawieart. 3851§1 k.c.iart. 3853pkt.21 k.c.uznał sporne postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, zaś na podstawieart. 47942zakazał ich wykorzystywania w obrocie. O wysokości opłaty sądowej od pozwu i obciążeniu nią pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust 1pkt 6w zw. z art..113ust.1oraz art..96ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto, stosownie do wyniku sporu, na zasadzieart. 98 i 99 k.p.c.w zw. z§ 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na podstawieart.47944kpc

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154500000003003_VI_ACa_001233_2009_Uz_2010-05-05_001

VI ACa 1233/09

2010-05-05 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:47:03.0 CET

2013-04-24 05:40:49.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE

Sygn. akt VIA Ca 1233/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 maja 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.) Sędzia SO (del.) Irena Piotrowska Protokolant sekr. sąd. Karolina Kulibska po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa K. T. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów na

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="dsliwins" xToPage="9" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="001233"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VIA Ca 1233/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 5 maja 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Marzena Miąskiewicz</xText> <xText>Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.)</xText> <xText>Sędzia SO (del.) Irena Piotrowska</xText> <xText>Protokolant sekr. sąd. Karolina Kulibska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>K. T.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 10 sierpnia 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 77/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok częściowo, to jest:</xText> </xUnit> <xText>- w punkcie pierwszym w ten sposób, że zmienia zaskarżoną decyzję częściowo, to jest w punkcie drugim w ten sposób, że karę pieniężną obniża do kwoty 2.070 zł (dwa tysiące siedemdziesiąt złotych) natomiast w pozostałym zakresie oddala odwołanie;</xText> <xText>- w punkcie trzecim w ten sposób, że koszty procesu wzajemnie znosi pomiędzy stronami;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>koszty postępowania apelacyjnego wzajemnie znosi pomiędzy stronami.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt VI ACa 1233/09</xText> <xText>Uzasadnienie.</xText> <xText>Decyzją z dnia 1 lipca 2008 r. Nr <xAnon>(...)</xAnon>Prezes UOKiK po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przeciwko powodowi – <xAnon>K. T.</xAnon> prowadzącemu w <xAnon>W.</xAnon> działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon> Centrum (...)</xAnon> uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działanie powoda, podejmowane w okresie przed uzyskaniem decyzji Prezydenta m. st. <xAnon>W.</xAnon> o nadaniu<xAnon>(...)</xAnon>Policealnej Szkole Zawodowej w <xAnon>W.</xAnon> uprawnień szkoły publicznej, polegające na stosowaniu wprowadzającego w błąd oznaczenia świadczonych usług przez informowanie na stronie internetowej <xUx><xAnon>(...)</xAnon></xUx>, iż po ukończeniu tej szkoły słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu co – jako wyczerpujące znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustęp 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> – stanowi naruszenie art. 24 ustęp 2 pkt 3 w związku z art. 24 ustęp 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdził jej zaniechanie z dniem 17 stycznia 2007 r.</xText> <xText>Prezes UOKiK w zaskarżonej decyzji nałożył na powoda karę pieniężną w wysokości 20.000 zł. z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ustęp 2 pkt 3 ustawy w zakresie opisanym w pkt 1 decyzji.</xText> <xText>Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie domagając się jej uchylenia w całości ewentualnie o jej zmianę przez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej, bądź też jej obniżenie.</xText> <xText>Zaskarżonej decyzji zarzucono:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> przez przyjęcie, że informacje umieszczane na stronie internetowej <xAnon>(...)</xAnon> wyczerpywały znamiona tego przepisu w ten sposób, że zawierały oznaczenie świadczonych przez powoda usług, które mogło wprowadzić w błąd konsumentów, podczas gdy oznaczenie usług świadczonych przez powoda znajdowało się w zawartych ze słuchaczami umowach;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ustęp 2 pkt 3</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ustęp 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez przyjęcie, że informacje umieszczone na stronie internetowej stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w sytuacji, gdy informacje te nie naruszając art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie mogły być uznane za bezprawne;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 107" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 107 k.p.a.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 83" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 83 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia odnośnie kary wymierzonej powodowi, polegającą na wskazaniu, że zamiarem Prezesa było wymierzenie powodowi kary w wysokości 1 % kary maksymalnej, a rzeczywistym jej wymierzeniem w wysokości 10 % kary maksymalnej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 111" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 111 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez nieuwzględnienie przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także faktu braku uprzedniego naruszenia przepisów ustawy,</xText> </xUnit> <xText>Pozwany wnosił o oddalenie odwołania.</xText> <xText>Postanowieniem z 11 września 2008 r. Nr<xAnon>(...)</xAnon> Prezes UOKiK sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, polegającą na nieprawidłowym wskazaniu na str. 15 uzasadnienia, że kara nałożona na przedsiębiorcę wynosi około 1 % kary maksymalnej jaka mogłaby zostać nałożona na powoda, w ten sposób, że w miejsce „1 %” wstawia się „10 %”.</xText> <xText>Od powyższego postanowienia <xAnon>K. T.</xAnon> wniósł zażalenie, domagając się jego uchylenia w całości. Powód zarzucił naruszenie <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 113 par. 1 k.p.c.</xLexLink> przez przyjęcie, że zastąpienie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wyrażenia „1 %” wyrażeniem „10 %” stanowi oczywistą omyłkę pisarską.</xText> <xText>W uzasadnieniu zażalenia podniósł, że samo porównanie przychodu skarżącego z wysokością nałożonej kary pieniężnej nie świadczy, iż pozwany dokonał oczywistej omyłki pisarskiej. Powód wskazał, że ustawa daje Prezesowi możliwość nałożenia kary w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Ten fakt w żaden sposób nie przekłada się, zdaniem skarżącego bezpośrednio na to, czy wymierzona kara stanowić miała w istocie rzeczy 1 % czy też 10 % kary maksymalnej. W ocenie powoda, skoro pozwany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazał, iż jego zamiarem było wymierzenie kary stanowiącej 1 % kary maksymalnej, to sprostowanie mogłoby równie dobrze polegać na zastąpieniu kwoty 20.000 zł.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie zażalenia.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów połączył sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia i wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2009 r. oddalił odwołanie oraz zażalenie.</xText> <xText>Sąd Okręgowy za bezsporne uznał, że powód na stronie internetowej <xAnon> Centrum (...)</xAnon> zamieścił informację „Szkoła policealna 2 letnia: nauka trwa dwa lata (4 semestry). Po ukończeniu szkoły Słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu”. Równocześnie, wśród informacji tych nie została zamieszczona jakakolwiek wzmianka o statusie prawnym Szkoły. Informacja ta była dostępna, co najmniej w dniu 9 listopada 2006 r.</xText> <xText>Jako okoliczność bezsporną przyjął Sąd I instancji, że powód w dniu 17 stycznia 2007 r., na mocy decyzji Prezydenta m. st. <xAnon>W.</xAnon> otrzymał dla<xAnon>(...)</xAnon> Policealnej Szkoły Zawodowej w <xAnon>W.</xAnon> uprawnienia szkoły publicznej. Do tego czasu, przedmiotowa szkoła działała jako szkoła niepubliczna.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił również, że powód osiągnął w 2007 r. przychód w kwocie 2.070.048,70 zł.</xText> <xText>Sąd I instancji oddalił wniosek <xAnon>K. T.</xAnon> o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka <xAnon>M. B.</xAnon> na okoliczność informacji udzielanych słuchaczom przy podpisywaniu z nimi umów o świadczenie usług edukacyjnych, że szkoła nie posiada uprawnień takich, jakie mają szkoły publiczne, oraz na okoliczność, że duża część słuchaczy uzyskuje informacje o szkole oraz podejmuje decyzje o jej wyborze, kierując się pozytywnymi opiniami innych słuchaczy lub członków rodzin. Zdaniem Sądu Okręgowego okoliczności powyższe nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.</xText> <xText>Odnośnie zażalenia na sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, to Sąd Okręgowy wskazał, że skoro w myśl art. 106 ustęp 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, chociażby nieumyślnie dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24, a przychód powoda wyniósł w 2007 r. 2.070.048,70 zł. to maksymalny wymiar kary wynosił 207.004 zł. Wymierzona w kwocie 20.000 zł. kara, stanowi więc około 10 %, a nie 1 % jak wskazano w uzasadnieniu decyzji. Zasadne było, zdaniem Sądu I instancji, zatem sprostowanie oczywistej omyłki na podstawie <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 113 par. 1 k.p.a.</xLexLink></xText> <xText>Odnosząc się do odwołania powoda, Sąd Okręgowy zważył, że stosownie do treści art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez taką praktykę rozumie się godzące w zbiorowy interes konsumentów bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności m. in. nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji (art. 24 ustęp 2 pkt 3 tej ustawy). W kontekście <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>, praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest m. in. działanie polegające na oznaczeniu usług lub jego braku, które może wprowadzić klientów w błąd co do ich pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Okręgowego, w przypadku usługi edukacyjnej, jej istotną cechą jest rodzaj dokumentu poświadczającego nabycie określonych umiejętności oraz ewentualny nabyty tytuł zawodowy lub naukowy. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 7;art. 7 ust. 2" xIsapId="WDU19910950425" xTitle="Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 95, poz. 425">art. 7 ustęp 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty</xLexLink>, świadectwa i dyplomy państwowe mają prawo wydawać jedynie szkoły publiczne, lub szkoły niepubliczne, które uzyskały status szkoły publicznej. Do wydawania dyplomu technika danego zawodu, jako państwowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe uprawnione są więc wyżej wymienione typy szkół. <xAnon> Centrum (...)</xAnon> nabyła takie uprawnienie dopiero od dnia 17 stycznia 2007 r. Oznaczenie świadczonej przez powoda usługi edukacyjnej oferowanej w <xAnon> Centrum (...)</xAnon> na stronie internetowej<xAnon>(...)</xAnon>, mogło wprowadzić klientów w błąd co do istotnej cechy, jaką jest dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Pod wpływem zamieszczonej tam informacji klient mógł nabrać przekonania, że uzyska państwowy dyplom technika danego zawodu, a nie jedynie dokument szkoły. Działanie powoda naruszało zatem art. 24 ustęp 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w związku z <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>.</xText> <xText>Zdaniem Sądu I instancji, dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia, czy były udzielane słuchaczom przy podpisywaniu z nimi umów o świadczenie usług edukacyjnych informacje, że szkoła nie posiada uprawnień takich, jakie mają szkoły publiczne. Po pierwsze, ewentualne późniejsze wyjaśnienia nie legitymizują wcześniejszych działań, naruszających <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>. Po drugie, wyjaśnienie, że szkoła nie posiada uprawnień takich jak szkoła publiczna, nie stanowi dostatecznego wyjaśnienia dla klienta, że dokument taki, jaki uzyska po ukończeniu szkoły nie będzie państwowym dyplomem technika danego zawodu. Każdy klient musiałby bowiem mieć pełną świadomość co do różnicy w uprawnieniach szkół publicznych, szkół niepublicznych posiadających uprawnienia szkoły publicznej i szkół niepublicznych nieposiadających uprawnień szkoły publicznej. Powszechność takiej wiedzy nie została wykazana.</xText> <xText>Bez znaczenia jest również, według Sądu I instancji, że duża część słuchaczy uzyskuje informacje o szkole oraz podejmuje decyzje o jej wyborze, kierując się pozytywnymi opiniami innych słuchaczy lub członków rodzin. Naruszenie <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> następuje już w sytuacji, gdy informacja może wprowadzić klientów w błąd, a więc nie jest konieczne by kogokolwiek w błąd wprowadziła. Ponadto, powód nie twierdzi, że rodzaj dokumentu, jaki uzyska uczeń po zakończeniu nauki nie ma żadnego znaczenia. Przeciwnie, staranie jakie podjął o uzyskanie uprawnień szkoły publicznej świadczy, zdaniem Sądu Okręgowego, że status taki ma znaczenie dla możliwości pozyskania klientów. Pozytywne opinie innych słuchaczy lub członków rodzin stanowią zatem jedno z kryteriów wyboru, a nie kryterium wyłączne.</xText> <xText>W związku z powyższym Sąd I instancji uznał zarzuty naruszenia <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ustęp 2 pkt 3</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ustęp 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> za bezzasadne.</xText> <xText>Za bezzasadny uznany został również zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 111" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez nieuwzględnienie przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy. Jak wskazał Sąd Okręgowy, wymierzona kara stanowi zaledwie około 10 % jej maksymalnego wymiaru, a więc została wymierzona w pobliżu dolnej granicy ustawowego zagrożenia.</xText> <xText>W ocenie Sądu I instancji, nie ma wątpliwości, że zamieszczenie na stronie internetowej spornej informacji służyło pozyskaniu klientów, a powód miał pełną świadomość, że w tym czasie powyższa informacja nie była prawdziwa, działanie powoda miało zatem cechy umyślności. Dlatego nałożona na niego kara jest adekwatna do popełnionego czynu i nie narusza <xLexLink xArt="art. 111" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>.</xText> <xText>Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości.</xText> <xText>W apelacji zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> przez przyjęcie, że informacje umieszczone na stronie internetowej wyczerpywały znamiona tego przepisu w ten sposób, że zawierały oznaczenie świadczonych przez powoda usług, które mogło wprowadzić w błąd konsumentów, podczas gdy oznaczenie to nie mogło takiego błędu wywołać oraz znajdowało się w zawartych ze słuchaczami umowach;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2;art. 24 ust. 2 pkt. 3" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 24 ustęp 2 pkt 3</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 1" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 24 ustęp 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> przez przyjęcie, że informacje zamieszczone na stronie internetowej stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w sytuacji, gdy informacje te nie naruszając <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> nie mogły być uznane za bezprawne;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 107" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 107 k.p.a.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 83" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 83 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez przyjęcie, że nie istnieje wewnętrzna sprzeczność uzasadnienia zaskarżonej decyzji odnośnie kary wymierzonej powodowi, polegająca na wskazaniu, że zamiarem Prezesa było wymierzenie powodowi kary w wysokości 1 % kary maksymalnej, a rzeczywistym jej wymierzeniem w wysokości 10 % kary maksymalnej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 111" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 111 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez zaaprobowanie zaskarżonej decyzji, która nie uwzględniła przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz potencjału ekonomicznego powoda, a także faktu braku uprzedniego naruszenia przepisów ustawy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 par. 2 k.p.c.</xLexLink> przez niewystarczające wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalonych faktów, które Sąd I instancji uznał za udowodnione oraz dowodów, na których się oparł, a także przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">6</xName> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 227;art. 299" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 oraz art. 299 k.p.c.</xLexLink> przez nieprzeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, polegające na oddaleniu wniosku powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka <xAnon>M. B.</xAnon> oraz dowodu z przesłuchania <xAnon>K. T.</xAnon> w charakterze strony.</xText> </xUnit> <xText>W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK z dnia 1 lipca 2008 r. lub zmianę tej decyzji przez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej bądź jej obniżenie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja zasługuje na uwzględnienie jedynie w części dotyczącej wysokości nałożonej na skarżącego kary, zaś w pozostałym zakresie jest bezzasadna.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom apelacji Sąd Okręgowy w sposób wyczerpujący wskazał podstawę swojego rozstrzygnięcia, wskazując na fakty, które uznał za bezsporne oraz te, które nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wyjaśnił także, z jakich przyczyn oddalił wnioski dowodowe powoda, nie naruszając w ten sposób <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 par. 2 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Chybione są także zarzuty apelacji kwestionujące uznanie przez Sąd Okręgowy, że działanie powoda stanowiło praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Ustalenia i ocena prawna dokonane przez Sąd I instancji w tym zakresie są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne.</xText> <xText>Powód podnosił, że jego działania nie wyczerpują przesłanek określonych w <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustęp 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>, gdyż zapis na stronie internetowej prowadzonej przez niego szkoły może być traktowany jedynie jako informacja bądź reklama. Problematykę przekazywania nieprawdziwych bądź wprowadzających w błąd informacji oraz kwestie nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy regulują natomiast <xLexLink xArt="art. 14;art. 16" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 14 i art. 16 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>, a zachowanie skarżącego nie wyczerpuje hipotez tych przepisów.</xText> <xText>Powyższe twierdzenia nie są słuszne. Art. 14 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w żadnym razie nie wyłącza odpowiedzialności powoda. Stanowi on bowiem jedynie, że czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. Ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej<xAnon>(...)</xAnon><xUx>.pl</xUx> nie stanowiło natomiast rozpowszechnienia nieprawdziwych informacji o przedsiębiorcy czy przedsiębiorstwie, ale nie zawierało ono istotnych informacji o cechach usługi edukacyjnej świadczonej przez powoda, niedookreślając, jakie uprawnienia zdobywa słuchacz w wyniku jej ukończenia.</xText> <xText>Art. 16 z kolei, regulujący kwestie nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, wymienia czyny nieuczciwej konkurencji jedynie w szczególności. Stanowi on więc dodatkowe uregulowanie precyzujące tego typu zachowania przedsiębiorcy. Nie wyklucza to jednak zastosowania wobec przedsiębiorcy art. 10 tej ustawy stanowiącego m. in. o oznaczeniu usług.</xText> <xText>Nie jest zasadny zarzut powoda, że żaden z przepisów prawa nie zakazuje legalnie działającemu przedsiębiorcy wydawać swoim słuchaczom dokumentów potwierdzających odbytą edukację i określanie ich mianem „dyplomów”. Przepisem takim jest <xLexLink xArt="art. 7;art. 7 ust. 2" xIsapId="WDU19910950425" xTitle="Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 95, poz. 425">art. 7 ustęp 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty</xLexLink>, który stanowi, że szkoły publiczne umożliwiają uzyskanie świadectw lub dyplomów państwowych. Nie zasługują na uwzględnienie wyjaśnienia skarżącego, że prowadzona przez niego jednostka oświatowa ma prawo wydawać (podobnie jak to czynią powszechnie szkoły językowe) dyplomy ukończenia nauki i uzyskania tytułu technika danego zawodu, nie w tym bowiem tkwi istota problemu. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink>, czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług <xBx>albo jego brak</xBx>, które może wprowadzić klientów w błąd co do m. in. istotnych cech usług. Powód jako profesjonalista, wiedząc, że <xAnon> Centrum (...)</xAnon> nie posiada uprawnień szkoły publicznej, powinien oznaczyć oferowane przez siebie usługi w sposób umożliwiający konsumentowi świadome podjęcie decyzji co do wyboru prowadzonej przez niego szkoły. <xAnon>K. T.</xAnon> zamieścił na stronie internetowej jedynie informację następującej treści: „Szkoła policealna 2 letnia: nauka trwa dwa lata (4 semestry). Po ukończeniu szkoły Słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu”. Brak w tej informacji oznaczenia, że dyplom i tytuł, które słuchacz może uzyskać nie mają waloru dyplomu i tytułu państwowego, brak nawet określenia, że <xAnon> Centrum (...)</xAnon> jest szkołą niepubliczną. Brak takich informacji mogło wprowadzać w błąd potencjalnych klientów co do statusu i uprawnień szkoły. W powszechnym skojarzeniu, nawet u tzw. wyedukowanego konsumenta, jeżeli placówka oświatowa nie wskazuje, że jest placówką niepubliczną, a powołuje się jednocześnie na możliwość uzyskania dyplomu, ma uprawnienia szkoły publicznej. Powód może używać pojęcia „dyplom”, gdyż jest to określenie powszechne, nie zastrzeżone dla żadnego podmiotu. Rzecz w tym jednak, aby kontekst, w jakim słowo to jest używane dla promocji oferowanych usług nie wprowadzał klientów w błąd co do istotnych cech tych usług. Tymczasem <xAnon>K. T.</xAnon> wskazywał, że w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Sportu z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności, używana jest odmienna terminologia, to znaczy „dyplom uzyskania tytułu zawodowego”, „dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe”. Powód natomiast użył sformułowania „tytułu technika danego zawodu”. Wskazać należy, że zwrot użyty na stronie internetowej <xAnon> Centrum (...)</xAnon> („dyplom z tytułem technika danego zawodu”) sugeruje właśnie, że słuchacz uzyska dyplom potwierdzający tytuł zawodowy. Różnica sprowadza się do wskazówki, że będzie to tytuł w zakresie takiego zawodu, jaki zostanie wybrany przez słuchacza z kilku odstępnych w szkole powoda.</xText> <xText>Prawidłowo także uznał Sąd Okręgowy, że nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność, czy, a jeśli tak to ilu konsumentów zostało rzeczywiście wprowadzonych w błąd niepełną informacją zamieszczoną na stronie internetowej <xAnon> Centrum (...)</xAnon>. <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">Art. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> nie wymaga osiągnięcia skutku wprowadzenia w błąd, a jedynie taką możliwość. Nie jest zatem istotne, czy potencjalni słuchacze <xAnon> Centrum (...)</xAnon> byli informowani przy zawieraniu umów, o tym, że szkoła powoda nie posiada uprawnień szkoły publicznej (żadnej z tych umów skarżący nie złożył z resztą do akt sprawy). Stąd zasadnie oddalił Sąd I instancji wnioski dowodowe zgłoszone na tę okoliczność. Zauważyć także wypada, że zamieszczenie określonej informacji na stronie internetowej oraz zawarcie umowy określonej treści stanowią dwa odrębne czyny, które mogą różnić się w ocenie i konsekwencjach prawnych. Z materiału dowodowego zgromadzonego przez Prezesa UOKiK wynika, że część konsumentów została wprowadzona w błąd przez powoda i w związku z tym złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych poprzedniego oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Potwierdza to, że istniała potencjalna możliwość wprowadzenia konsumenta w błąd przez zamieszczenie niepełnej informacji na stronie internetowej <xAnon> Centrum (...)</xAnon> i jest to wystarczające dla uznania czynu skarżącego za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Odnośnie do kary, to zgodnie z <xLexLink xArt="art. 106" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 106 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.</xLexLink> o ochronie nieuczciwej konkurencji, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W przypadku powoda jest to kwota 207.004 zł. Nakładając na skarżącego karę w wysokości 20.000 zł. Prezes UOKiK wymierzył ją w wysokości około 10 % maksymalnej stawki. W ocenie Sądu I instancji natomiast, nie ma wątpliwości, że zamieszczenie na stronie internetowej spornej informacji służyło pozyskaniu klientów, a powód miał pełną świadomość, że w tym czasie powyższa informacja nie była prawdziwa, działanie powoda miało zatem cechy umyślności. Zdaniem Sądu Apelacyjnego nałożona na powoda kara nie jest adekwatna do popełnionego czynu i nie uwzględnia wszystkich przesłanek określonych w <xLexLink xArt="art. 111" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>. Powołany przepis nakazuje uwzględnić nie tylko stopień naruszenia ustawy (w tym umyślność działania), ale również okres w jakim stan sprzeczny z prawem trwał, okoliczności, w jakich doszło do naruszenia, a także uprzednie naruszenie ustawy. Nie ulega wątpliwości, że okres naruszenia przez <xAnon>K. T.</xAnon> ustawy trwał około 3 miesięcy, oraz że niedozwolona praktyka została zaniechana 17 stycznia 2007 r. Nie może także ujść uwadze, że do zaniechania tej praktyki (przez uzyskanie decyzji Prezydenta m. st. <xAnon>W.</xAnon> nadającej <xAnon>(...)</xAnon> Policealnej Szkole Zawodowej uprawnienia szkoły publicznej) doszło staraniem powoda, który wystąpił ze stosownym wnioskiem i uzyskał pozytywną opinię pozwalającą na podjęcie pozytywnej decyzji przez Prezydenta m. st. <xAnon>W.</xAnon>. Nie można także pominąć, że na skutek powyższych działań, żaden ze słuchaczy szkoły nie zostałby w rezultacie pozbawiony możliwości uzyskania dyplomu państwowego. Na wysokość nałożonej na powoda kary powinno również mieć wpływ to, że <xAnon>K. T.</xAnon> nie naruszał dotychczas przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z tego względu, zdaniem Sądu Apelacyjnego wysokość kary powinna wynosić 1 % przychodu osiągniętego przez powoda w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, to jest kwotę 2070 zł. W takim tylko zakresie Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok, zmieniając częściowo zaskarżoną decyzję Prezesa UOKiK i obniżając nałożoną na powoda karę.</xText> <xText>Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 par. 1 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak na wstępie.</xText> <xText>O kosztach procesu za obie instancje orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> wzajemnie je znosząc. Sąd Apelacyjny miał na uwadze, że <xAnon>K. T.</xAnon> przegrał niniejszy proces co do zasady, a wygrał go tylko częściowo co do wysokości kary, jednak poniesione przez niego koszty obrony były znacznie wyższe niż koszty procesu należne Prezesowi UOKiK. Powód bowiem, oprócz kosztów zastępstwa procesowego wyłożył opłatę sądową od apelacji w kwocie 1.000 zł.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marzena Miąskiewicz

Danuta Śliwińska

sekr. sąd. Karolina Kulibska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VIA Ca 1233/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 maja 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.) Sędzia SO (del.) Irena Piotrowska Protokolant sekr. sąd. Karolina Kulibska po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaK. T. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 10 sierpnia 2009 r. sygn. akt XVII AmA 77/08 1 zmienia zaskarżony wyrok częściowo, to jest: - w punkcie pierwszym w ten sposób, że zmienia zaskarżoną decyzję częściowo, to jest w punkcie drugim w ten sposób, że karę pieniężną obniża do kwoty 2.070 zł (dwa tysiące siedemdziesiąt złotych) natomiast w pozostałym zakresie oddala odwołanie; - w punkcie trzecim w ten sposób, że koszty procesu wzajemnie znosi pomiędzy stronami; 2 koszty postępowania apelacyjnego wzajemnie znosi pomiędzy stronami. Sygn. akt VI ACa 1233/09 Uzasadnienie. Decyzją z dnia 1 lipca 2008 r. Nr(...)Prezes UOKiK po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przeciwko powodowi –K. T.prowadzącemu wW.działalność gospodarczą pod nazwą(...)Centrum (...)uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działanie powoda, podejmowane w okresie przed uzyskaniem decyzji Prezydenta m. st.W.o nadaniu(...)Policealnej Szkole Zawodowej wW.uprawnień szkoły publicznej, polegające na stosowaniu wprowadzającego w błąd oznaczenia świadczonych usług przez informowanie na stronie internetowej(...), iż po ukończeniu tej szkoły słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu co – jako wyczerpujące znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, o którym mowa wart. 10 ustęp 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji– stanowi naruszenie art. 24 ustęp 2 pkt 3 w związku z art. 24 ustęp 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdził jej zaniechanie z dniem 17 stycznia 2007 r. Prezes UOKiK w zaskarżonej decyzji nałożył na powoda karę pieniężną w wysokości 20.000 zł. z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ustęp 2 pkt 3 ustawy w zakresie opisanym w pkt 1 decyzji. Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie domagając się jej uchylenia w całości ewentualnie o jej zmianę przez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej, bądź też jej obniżenie. Zaskarżonej decyzji zarzucono: 1 naruszenieart. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjiprzez przyjęcie, że informacje umieszczane na stronie internetowej(...)wyczerpywały znamiona tego przepisu w ten sposób, że zawierały oznaczenie świadczonych przez powoda usług, które mogło wprowadzić w błąd konsumentów, podczas gdy oznaczenie usług świadczonych przez powoda znajdowało się w zawartych ze słuchaczami umowach; 2 naruszenieart. 24 ustęp 2 pkt 3w związku zart. 24 ustęp 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez przyjęcie, że informacje umieszczone na stronie internetowej stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w sytuacji, gdy informacje te nie naruszając art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie mogły być uznane za bezprawne; 3 naruszenieart. 107 k.p.a.w związku zart. 83 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia odnośnie kary wymierzonej powodowi, polegającą na wskazaniu, że zamiarem Prezesa było wymierzenie powodowi kary w wysokości 1 % kary maksymalnej, a rzeczywistym jej wymierzeniem w wysokości 10 % kary maksymalnej; 4 naruszenieart. 111 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez nieuwzględnienie przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także faktu braku uprzedniego naruszenia przepisów ustawy, Pozwany wnosił o oddalenie odwołania. Postanowieniem z 11 września 2008 r. Nr(...)Prezes UOKiK sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, polegającą na nieprawidłowym wskazaniu na str. 15 uzasadnienia, że kara nałożona na przedsiębiorcę wynosi około 1 % kary maksymalnej jaka mogłaby zostać nałożona na powoda, w ten sposób, że w miejsce „1 %” wstawia się „10 %”. Od powyższego postanowieniaK. T.wniósł zażalenie, domagając się jego uchylenia w całości. Powód zarzucił naruszenieart. 113 par. 1 k.p.c.przez przyjęcie, że zastąpienie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wyrażenia „1 %” wyrażeniem „10 %” stanowi oczywistą omyłkę pisarską. W uzasadnieniu zażalenia podniósł, że samo porównanie przychodu skarżącego z wysokością nałożonej kary pieniężnej nie świadczy, iż pozwany dokonał oczywistej omyłki pisarskiej. Powód wskazał, że ustawa daje Prezesowi możliwość nałożenia kary w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Ten fakt w żaden sposób nie przekłada się, zdaniem skarżącego bezpośrednio na to, czy wymierzona kara stanowić miała w istocie rzeczy 1 % czy też 10 % kary maksymalnej. W ocenie powoda, skoro pozwany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazał, iż jego zamiarem było wymierzenie kary stanowiącej 1 % kary maksymalnej, to sprostowanie mogłoby równie dobrze polegać na zastąpieniu kwoty 20.000 zł. Pozwany wniósł o oddalenie zażalenia. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów połączył sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia i wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2009 r. oddalił odwołanie oraz zażalenie. Sąd Okręgowy za bezsporne uznał, że powód na stronie internetowejCentrum (...)zamieścił informację „Szkoła policealna 2 letnia: nauka trwa dwa lata (4 semestry). Po ukończeniu szkoły Słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu”. Równocześnie, wśród informacji tych nie została zamieszczona jakakolwiek wzmianka o statusie prawnym Szkoły. Informacja ta była dostępna, co najmniej w dniu 9 listopada 2006 r. Jako okoliczność bezsporną przyjął Sąd I instancji, że powód w dniu 17 stycznia 2007 r., na mocy decyzji Prezydenta m. st.W.otrzymał dla(...)Policealnej Szkoły Zawodowej wW.uprawnienia szkoły publicznej. Do tego czasu, przedmiotowa szkoła działała jako szkoła niepubliczna. Sąd Okręgowy ustalił również, że powód osiągnął w 2007 r. przychód w kwocie 2.070.048,70 zł. Sąd I instancji oddalił wniosekK. T.o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadkaM. B.na okoliczność informacji udzielanych słuchaczom przy podpisywaniu z nimi umów o świadczenie usług edukacyjnych, że szkoła nie posiada uprawnień takich, jakie mają szkoły publiczne, oraz na okoliczność, że duża część słuchaczy uzyskuje informacje o szkole oraz podejmuje decyzje o jej wyborze, kierując się pozytywnymi opiniami innych słuchaczy lub członków rodzin. Zdaniem Sądu Okręgowego okoliczności powyższe nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Odnośnie zażalenia na sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, to Sąd Okręgowy wskazał, że skoro w myśl art. 106 ustęp 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, chociażby nieumyślnie dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24, a przychód powoda wyniósł w 2007 r. 2.070.048,70 zł. to maksymalny wymiar kary wynosił 207.004 zł. Wymierzona w kwocie 20.000 zł. kara, stanowi więc około 10 %, a nie 1 % jak wskazano w uzasadnieniu decyzji. Zasadne było, zdaniem Sądu I instancji, zatem sprostowanie oczywistej omyłki na podstawieart. 113 par. 1 k.p.a. Odnosząc się do odwołania powoda, Sąd Okręgowy zważył, że stosownie do treści art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez taką praktykę rozumie się godzące w zbiorowy interes konsumentów bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności m. in. nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji (art. 24 ustęp 2 pkt 3 tej ustawy). W kontekścieart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest m. in. działanie polegające na oznaczeniu usług lub jego braku, które może wprowadzić klientów w błąd co do ich pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech. Zdaniem Sądu Okręgowego, w przypadku usługi edukacyjnej, jej istotną cechą jest rodzaj dokumentu poświadczającego nabycie określonych umiejętności oraz ewentualny nabyty tytuł zawodowy lub naukowy. Zgodnie zart. 7 ustęp 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, świadectwa i dyplomy państwowe mają prawo wydawać jedynie szkoły publiczne, lub szkoły niepubliczne, które uzyskały status szkoły publicznej. Do wydawania dyplomu technika danego zawodu, jako państwowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe uprawnione są więc wyżej wymienione typy szkół.Centrum (...)nabyła takie uprawnienie dopiero od dnia 17 stycznia 2007 r. Oznaczenie świadczonej przez powoda usługi edukacyjnej oferowanej wCentrum (...)na stronie internetowej(...), mogło wprowadzić klientów w błąd co do istotnej cechy, jaką jest dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Pod wpływem zamieszczonej tam informacji klient mógł nabrać przekonania, że uzyska państwowy dyplom technika danego zawodu, a nie jedynie dokument szkoły. Działanie powoda naruszało zatem art. 24 ustęp 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w związku zart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zdaniem Sądu I instancji, dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia, czy były udzielane słuchaczom przy podpisywaniu z nimi umów o świadczenie usług edukacyjnych informacje, że szkoła nie posiada uprawnień takich, jakie mają szkoły publiczne. Po pierwsze, ewentualne późniejsze wyjaśnienia nie legitymizują wcześniejszych działań, naruszającychart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Po drugie, wyjaśnienie, że szkoła nie posiada uprawnień takich jak szkoła publiczna, nie stanowi dostatecznego wyjaśnienia dla klienta, że dokument taki, jaki uzyska po ukończeniu szkoły nie będzie państwowym dyplomem technika danego zawodu. Każdy klient musiałby bowiem mieć pełną świadomość co do różnicy w uprawnieniach szkół publicznych, szkół niepublicznych posiadających uprawnienia szkoły publicznej i szkół niepublicznych nieposiadających uprawnień szkoły publicznej. Powszechność takiej wiedzy nie została wykazana. Bez znaczenia jest również, według Sądu I instancji, że duża część słuchaczy uzyskuje informacje o szkole oraz podejmuje decyzje o jej wyborze, kierując się pozytywnymi opiniami innych słuchaczy lub członków rodzin. Naruszenieart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjinastępuje już w sytuacji, gdy informacja może wprowadzić klientów w błąd, a więc nie jest konieczne by kogokolwiek w błąd wprowadziła. Ponadto, powód nie twierdzi, że rodzaj dokumentu, jaki uzyska uczeń po zakończeniu nauki nie ma żadnego znaczenia. Przeciwnie, staranie jakie podjął o uzyskanie uprawnień szkoły publicznej świadczy, zdaniem Sądu Okręgowego, że status taki ma znaczenie dla możliwości pozyskania klientów. Pozytywne opinie innych słuchaczy lub członków rodzin stanowią zatem jedno z kryteriów wyboru, a nie kryterium wyłączne. W związku z powyższym Sąd I instancji uznał zarzuty naruszeniaart. 24 ustęp 2 pkt 3w związku zart. 24 ustęp 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentóworazart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjiza bezzasadne. Za bezzasadny uznany został również zarzut naruszeniaart. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez nieuwzględnienie przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy. Jak wskazał Sąd Okręgowy, wymierzona kara stanowi zaledwie około 10 % jej maksymalnego wymiaru, a więc została wymierzona w pobliżu dolnej granicy ustawowego zagrożenia. W ocenie Sądu I instancji, nie ma wątpliwości, że zamieszczenie na stronie internetowej spornej informacji służyło pozyskaniu klientów, a powód miał pełną świadomość, że w tym czasie powyższa informacja nie była prawdziwa, działanie powoda miało zatem cechy umyślności. Dlatego nałożona na niego kara jest adekwatna do popełnionego czynu i nie naruszaart. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości. W apelacji zarzucił: 1 naruszenieart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjiprzez przyjęcie, że informacje umieszczone na stronie internetowej wyczerpywały znamiona tego przepisu w ten sposób, że zawierały oznaczenie świadczonych przez powoda usług, które mogło wprowadzić w błąd konsumentów, podczas gdy oznaczenie to nie mogło takiego błędu wywołać oraz znajdowało się w zawartych ze słuchaczami umowach; 2 naruszenieart. 24 ustęp 2 pkt 3w związku zart. 24 ustęp 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjiprzez przyjęcie, że informacje zamieszczone na stronie internetowej stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w sytuacji, gdy informacje te nie naruszającart. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjinie mogły być uznane za bezprawne; 3 naruszenieart. 107 k.p.a.w związku zart. 83 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez przyjęcie, że nie istnieje wewnętrzna sprzeczność uzasadnienia zaskarżonej decyzji odnośnie kary wymierzonej powodowi, polegająca na wskazaniu, że zamiarem Prezesa było wymierzenie powodowi kary w wysokości 1 % kary maksymalnej, a rzeczywistym jej wymierzeniem w wysokości 10 % kary maksymalnej; 4 naruszenieart. 111 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez zaaprobowanie zaskarżonej decyzji, która nie uwzględniła przy wymiarze kary okresu, stopnia i okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz potencjału ekonomicznego powoda, a także faktu braku uprzedniego naruszenia przepisów ustawy, 5 naruszenieart. 328 par. 2 k.p.c.przez niewystarczające wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalonych faktów, które Sąd I instancji uznał za udowodnione oraz dowodów, na których się oparł, a także przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności; 6 naruszenieart. 227 oraz art. 299 k.p.c.przez nieprzeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, polegające na oddaleniu wniosku powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadkaM. B.oraz dowodu z przesłuchaniaK. T.w charakterze strony. W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK z dnia 1 lipca 2008 r. lub zmianę tej decyzji przez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej bądź jej obniżenie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja zasługuje na uwzględnienie jedynie w części dotyczącej wysokości nałożonej na skarżącego kary, zaś w pozostałym zakresie jest bezzasadna. Wbrew twierdzeniom apelacji Sąd Okręgowy w sposób wyczerpujący wskazał podstawę swojego rozstrzygnięcia, wskazując na fakty, które uznał za bezsporne oraz te, które nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wyjaśnił także, z jakich przyczyn oddalił wnioski dowodowe powoda, nie naruszając w ten sposóbart. 328 par. 2 k.p.c. Chybione są także zarzuty apelacji kwestionujące uznanie przez Sąd Okręgowy, że działanie powoda stanowiło praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Ustalenia i ocena prawna dokonane przez Sąd I instancji w tym zakresie są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. Powód podnosił, że jego działania nie wyczerpują przesłanek określonych wart. 10 ustęp 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, gdyż zapis na stronie internetowej prowadzonej przez niego szkoły może być traktowany jedynie jako informacja bądź reklama. Problematykę przekazywania nieprawdziwych bądź wprowadzających w błąd informacji oraz kwestie nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy regulują natomiastart. 14 i art. 16 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a zachowanie skarżącego nie wyczerpuje hipotez tych przepisów. Powyższe twierdzenia nie są słuszne. Art. 14 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w żadnym razie nie wyłącza odpowiedzialności powoda. Stanowi on bowiem jedynie, że czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. Ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej(...).plnie stanowiło natomiast rozpowszechnienia nieprawdziwych informacji o przedsiębiorcy czy przedsiębiorstwie, ale nie zawierało ono istotnych informacji o cechach usługi edukacyjnej świadczonej przez powoda, niedookreślając, jakie uprawnienia zdobywa słuchacz w wyniku jej ukończenia. Art. 16 z kolei, regulujący kwestie nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, wymienia czyny nieuczciwej konkurencji jedynie w szczególności. Stanowi on więc dodatkowe uregulowanie precyzujące tego typu zachowania przedsiębiorcy. Nie wyklucza to jednak zastosowania wobec przedsiębiorcy art. 10 tej ustawy stanowiącego m. in. o oznaczeniu usług. Nie jest zasadny zarzut powoda, że żaden z przepisów prawa nie zakazuje legalnie działającemu przedsiębiorcy wydawać swoim słuchaczom dokumentów potwierdzających odbytą edukację i określanie ich mianem „dyplomów”. Przepisem takim jestart. 7 ustęp 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, który stanowi, że szkoły publiczne umożliwiają uzyskanie świadectw lub dyplomów państwowych. Nie zasługują na uwzględnienie wyjaśnienia skarżącego, że prowadzona przez niego jednostka oświatowa ma prawo wydawać (podobnie jak to czynią powszechnie szkoły językowe) dyplomy ukończenia nauki i uzyskania tytułu technika danego zawodu, nie w tym bowiem tkwi istota problemu. Zgodnie zart. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usługalbo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do m. in. istotnych cech usług. Powód jako profesjonalista, wiedząc, żeCentrum (...)nie posiada uprawnień szkoły publicznej, powinien oznaczyć oferowane przez siebie usługi w sposób umożliwiający konsumentowi świadome podjęcie decyzji co do wyboru prowadzonej przez niego szkoły.K. T.zamieścił na stronie internetowej jedynie informację następującej treści: „Szkoła policealna 2 letnia: nauka trwa dwa lata (4 semestry). Po ukończeniu szkoły Słuchacz otrzymuje dyplom z tytułem technika danego zawodu”. Brak w tej informacji oznaczenia, że dyplom i tytuł, które słuchacz może uzyskać nie mają waloru dyplomu i tytułu państwowego, brak nawet określenia, żeCentrum (...)jest szkołą niepubliczną. Brak takich informacji mogło wprowadzać w błąd potencjalnych klientów co do statusu i uprawnień szkoły. W powszechnym skojarzeniu, nawet u tzw. wyedukowanego konsumenta, jeżeli placówka oświatowa nie wskazuje, że jest placówką niepubliczną, a powołuje się jednocześnie na możliwość uzyskania dyplomu, ma uprawnienia szkoły publicznej. Powód może używać pojęcia „dyplom”, gdyż jest to określenie powszechne, nie zastrzeżone dla żadnego podmiotu. Rzecz w tym jednak, aby kontekst, w jakim słowo to jest używane dla promocji oferowanych usług nie wprowadzał klientów w błąd co do istotnych cech tych usług. TymczasemK. T.wskazywał, że w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Sportu z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności, używana jest odmienna terminologia, to znaczy „dyplom uzyskania tytułu zawodowego”, „dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe”. Powód natomiast użył sformułowania „tytułu technika danego zawodu”. Wskazać należy, że zwrot użyty na stronie internetowejCentrum (...)(„dyplom z tytułem technika danego zawodu”) sugeruje właśnie, że słuchacz uzyska dyplom potwierdzający tytuł zawodowy. Różnica sprowadza się do wskazówki, że będzie to tytuł w zakresie takiego zawodu, jaki zostanie wybrany przez słuchacza z kilku odstępnych w szkole powoda. Prawidłowo także uznał Sąd Okręgowy, że nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność, czy, a jeśli tak to ilu konsumentów zostało rzeczywiście wprowadzonych w błąd niepełną informacją zamieszczoną na stronie internetowejCentrum (...).Art. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjinie wymaga osiągnięcia skutku wprowadzenia w błąd, a jedynie taką możliwość. Nie jest zatem istotne, czy potencjalni słuchaczeCentrum (...)byli informowani przy zawieraniu umów, o tym, że szkoła powoda nie posiada uprawnień szkoły publicznej (żadnej z tych umów skarżący nie złożył z resztą do akt sprawy). Stąd zasadnie oddalił Sąd I instancji wnioski dowodowe zgłoszone na tę okoliczność. Zauważyć także wypada, że zamieszczenie określonej informacji na stronie internetowej oraz zawarcie umowy określonej treści stanowią dwa odrębne czyny, które mogą różnić się w ocenie i konsekwencjach prawnych. Z materiału dowodowego zgromadzonego przez Prezesa UOKiK wynika, że część konsumentów została wprowadzona w błąd przez powoda i w związku z tym złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych poprzedniego oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Potwierdza to, że istniała potencjalna możliwość wprowadzenia konsumenta w błąd przez zamieszczenie niepełnej informacji na stronie internetowejCentrum (...)i jest to wystarczające dla uznania czynu skarżącego za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Odnośnie do kary, to zgodnie zart. 106 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.o ochronie nieuczciwej konkurencji, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W przypadku powoda jest to kwota 207.004 zł. Nakładając na skarżącego karę w wysokości 20.000 zł. Prezes UOKiK wymierzył ją w wysokości około 10 % maksymalnej stawki. W ocenie Sądu I instancji natomiast, nie ma wątpliwości, że zamieszczenie na stronie internetowej spornej informacji służyło pozyskaniu klientów, a powód miał pełną świadomość, że w tym czasie powyższa informacja nie była prawdziwa, działanie powoda miało zatem cechy umyślności. Zdaniem Sądu Apelacyjnego nałożona na powoda kara nie jest adekwatna do popełnionego czynu i nie uwzględnia wszystkich przesłanek określonych wart. 111 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Powołany przepis nakazuje uwzględnić nie tylko stopień naruszenia ustawy (w tym umyślność działania), ale również okres w jakim stan sprzeczny z prawem trwał, okoliczności, w jakich doszło do naruszenia, a także uprzednie naruszenie ustawy. Nie ulega wątpliwości, że okres naruszenia przezK. T.ustawy trwał około 3 miesięcy, oraz że niedozwolona praktyka została zaniechana 17 stycznia 2007 r. Nie może także ujść uwadze, że do zaniechania tej praktyki (przez uzyskanie decyzji Prezydenta m. st.W.nadającej(...)Policealnej Szkole Zawodowej uprawnienia szkoły publicznej) doszło staraniem powoda, który wystąpił ze stosownym wnioskiem i uzyskał pozytywną opinię pozwalającą na podjęcie pozytywnej decyzji przez Prezydenta m. st.W.. Nie można także pominąć, że na skutek powyższych działań, żaden ze słuchaczy szkoły nie zostałby w rezultacie pozbawiony możliwości uzyskania dyplomu państwowego. Na wysokość nałożonej na powoda kary powinno również mieć wpływ to, żeK. T.nie naruszał dotychczas przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z tego względu, zdaniem Sądu Apelacyjnego wysokość kary powinna wynosić 1 % przychodu osiągniętego przez powoda w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, to jest kwotę 2070 zł. W takim tylko zakresie Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok, zmieniając częściowo zaskarżoną decyzję Prezesa UOKiK i obniżając nałożoną na powoda karę. Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.iart. 386 par. 1 k.p.c.orzekł jak na wstępie. O kosztach procesu za obie instancje orzeczono na podstawieart. 100 k.p.c.wzajemnie je znosząc. Sąd Apelacyjny miał na uwadze, żeK. T.przegrał niniejszy proces co do zasady, a wygrał go tylko częściowo co do wysokości kary, jednak poniesione przez niego koszty obrony były znacznie wyższe niż koszty procesu należne Prezesowi UOKiK. Powód bowiem, oprócz kosztów zastępstwa procesowego wyłożył opłatę sądową od apelacji w kwocie 1.000 zł.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

154505000007503_XXV_C_000274_2009_Uz_2010-05-12_001

XXV C 274/09

2010-05-12 02:00:00.0 CEST

2015-07-09 20:15:11.0 CEST

2014-04-01 16:50:43.0 CEST

15450500

7503

REASON

Sygn. akt XXV C 274/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12maja2010r. S ą d Okr ę gowy w Warszawie Wydzia ł XXV Cywilny w sk ł adzie: Przewodniczący SSO Hanna Jaworska Protokolant prot. sąd. staż. Anna Wsół po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010r. w Warszawie na rozprawie sprawy z pow ó dztwa K. B. przeciwko M. W. o zachowek w wysoko ś ci (...) z ł . orzeka: I. Zasądza od pozwanej M. W. na rzecz powoda K. B. kwotę (...) zł. (słownie: (...) z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 201

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0007503/C" xVolNmbr="000274"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt XXV C 274/09</xBx></xText> <xText><xBx>WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 12maja2010r.</xText> <xText> <xBx> S ą d Okr ę gowy w Warszawie Wydzia ł XXV Cywilny w sk ł adzie:</xBx> </xText> <xText>Przewodniczący SSO Hanna Jaworska</xText> <xText>Protokolant prot. sąd. staż. Anna Wsół</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText><xBx>sprawy z pow ó dztwa <xAnon>K. B.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx><xAnon>M. W.</xAnon></xBx></xText> <xText><xBx>o zachowek w wysoko ś ci <xAnon>(...)</xAnon> z ł .</xBx></xText> <xText>orzeka:</xText> <xText>I. Zasądza od pozwanej <xAnon>M. W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>K. B.</xAnon> kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł. (słownie: <xAnon>(...)</xAnon> z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 201 Or. do dnia zapłaty tytułem zachowku;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>dalej idące powództwo oddala;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>koszty sądowe stosunkowo rozdziela między stronami;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>szczegółowe wyliczenie kosztów z punktu III pozostawia referendarzowi sądowemu.</xText> </xUnit> <xText/> </xBlock> </xPart>

Hanna Jaworska

Damian Siliwoniuk

prot. sąd. staż. Anna Wsół

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XXV C 274/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12maja2010r. S ą d Okr ę gowy w Warszawie Wydzia ł XXV Cywilny w sk ł adzie: Przewodniczący SSO Hanna Jaworska Protokolant prot. sąd. staż. Anna Wsół po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010r. w Warszawie na rozprawie sprawy z pow ó dztwaK. B. przeciwkoM. W. o zachowek w wysoko ś ci(...)z ł . orzeka: I. Zasądza od pozwanejM. W.na rzecz powodaK. B.kwotę(...)zł. (słownie:(...)z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 201 Or. do dnia zapłaty tytułem zachowku; II dalej idące powództwo oddala; III koszty sądowe stosunkowo rozdziela między stronami; IV szczegółowe wyliczenie kosztów z punktu III pozostawia referendarzowi sądowemu.

15/450500/0007503/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXV Wydział Cywilny

150515050001006_II_K_000123_2010_Uz_2014-11-19_001

II K 123/10

2010-05-07 02:00:00.0 CEST

2014-11-26 19:15:03.0 CET

2015-05-01 02:38:41.0 CEST

15051505

1006

REGULATION, DECISION, REASON

Sygn. akt. II K 123/10 Ds. 8/10 POSTANOWIENIE Dnia 07 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSR Aneta Wojtanowska Protokolant: prac. sąd. Magdalena Staniec przy udziale Prokuratura Prok. Rejonowej w Bartoszycach M. Skowyry po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy E. D. (1) i I. C. (1) oskarżonych o czyny z art. 270§1 k.k. i inne na wniosek obrońców oskarżonych w przedmiocie umorzenia postępowania na podstawie art. 1§2 k.k. w zw. z art. 17§1 pkt 3 k.p.k

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Elżbieta Zięba" xVersion="1.0" xYear="2010" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="czaplickai" xPublisher="ziebae" xEditorFullName="Iwona Czaplicka-Wasilik" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/051505/0001006/K" xVolNmbr="000123"> <xName>Postanowienie+Zarządzenie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt. II K 123/10</xText> <xText>Ds. 8/10</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 07 maja 2010 r.</xText> <xText>Sąd Rejonowy w Bartoszycach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR Aneta Wojtanowska</xText> <xText>Protokolant: prac. sąd. Magdalena Staniec</xText> <xText>przy udziale Prokuratura Prok. Rejonowej w Bartoszycach M. Skowyry</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy <xIx><xAnon>E. D. (1)</xAnon> i <xAnon>I. C. (1)</xAnon></xIx></xText> <xText>oskarżonych o czyny z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 k.k.</xLexLink> i inne</xText> <xText>na wniosek obrońców oskarżonych</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 1§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 3 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanowił:</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">I</xName> <xText>postępowanie karne przeciwko oskarżonym <xAnon>E. D. (1)</xAnon> i <xAnon>I. C. (1)</xAnon> <xUx>umorzyć</xUx>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">II</xName> <xText>kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>ZARZĄDZENIE</xName> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odnotować,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>do sporządzenia pisemnego uzasadnienia na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 98§2 k.p.k.</xLexLink> do dnia 14.05.2010 r.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II K 123/10</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>E. D. (1)</xAnon>została oskarżona w niniejszej sprawie o popełnienie czynu z <xLexLink xArt="art. 18;art. 18 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 18§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 231§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 k.k.</xLexLink>, polegającego na tym, że w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r. w <xAnon>B.</xAnon>woj. <xAnon>(...)</xAnon>w warunkach czynu ciągłego, będąc funkcjonariuszem publicznym jako Dyrektor miejscowego Gimnazjum <xAnon>(...)</xAnon> przekroczyła swoje uprawnienia i wykorzystując uzależnienie od siebie stażystki <xAnon>I. C. (1)</xAnon>jako przełożona w celu użycia za autentyczny dwukrotnie poleciła jej przerobienie protokołu Komisji Inwentaryzacyjnej z komisyjnego otwarcia biurka byłego kierownika gospodarczego tej szkoły <xAnon>R. R. (1)</xAnon>w ten sposób, iż nakazała jej jako protokolantowi powyższej Komisji sporządzenie dodatkowych zapisów o znalezieniu podczas tej czynności list wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych po sporządzeniu i podpisaniu już tego protokołu przez pozostałych członków Komisji, a ona jako podwładna wykonała to polecenie i nakreśliła te zapisy w wolnych miejscach tego dokumentu, czym działała na szkodę interesu publicznego i interesu prywatnego byłego już pracownika.</xText> <xText>Z kolei <xAnon>I. C. (1)</xAnon>oskarżono o popełnienie czynu z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> polegającego na tym, że w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r. w <xAnon>B.</xAnon>, woj. <xAnon>(...)</xAnon>w warunkach czynu ciągłego na polecenie Dyrektora miejscowego Gimnazjum <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>E. D. (1)</xAnon>w celu użycia za autentyczny przerobiła protokół Komisji Inwentaryzacyjnej z komisyjnego otwarcia biurka byłego kierownika gospodarczego tej szkoły <xAnon>R. R. (1)</xAnon>w ten sposób, iż jako stażysta, będąc protokolantem powyższej Komisji wykonała polecenie i w tym dokumencie dwukrotnie nakreśliła dodatkowe zapisy o znalezieniu podczas tej czynności list wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych po sporządzeniu i podpisaniu już tego protokołu przez pozostałych członków Komisji.</xText> <xText>W ocenie Sądu postępowanie wobec obu oskarżonych należało umorzyć z uwagi na znikomy charakter czynów przez nich popełnionych.</xText> <xText>Na wstępie należy zaznaczyć, że według Sądu obie oskarżone dopuściły się popełnienia zarzucanych im czynów. Świadczą o tym dowody w postaci: dokumentów, w tym głównie <xAnon>opinii Nr (...)</xAnon>wydanej na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej z zakresu badań dokumentów, zeznań świadków: <xAnon>A. M.</xAnon>, <xAnon>S. C.</xAnon>, <xAnon>A. P.</xAnon>, K. <xAnon>C.</xAnon>i wyjaśnień oskarżonych, a szczególnie oskarżonej <xAnon>I. C. (1)</xAnon>. Zachowania oskarżonych, przedstawione w akcie oskarżenia, wyczerpują zdaniem Sądu dyspozycje przepisów zawartych w zarzutach im postawionych. W ocenie Sądu okolicznością bezsporną wręcz jest, że oskarżona <xAnon>I. C. (1)</xAnon>dokonała przerobienia dokumentu w postaci protokołu komisji inwentaryzacyjnej przez dopisanie w tym protokole w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r., iż w biurku <xAnon>R. R. (1)</xAnon>podczas komisyjnego otwarcia ujawniono także listy wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych. Oskarżona dokonała tych dodatkowych zapisów na protokole już podpisanym przez wszystkich członków komisji, a zatem nie ma żadnych wątpliwości, że doszło w ten sposób do przerobienia protokołu. Sąd nie ma także żadnych wątpliwości co do tego, iż oskarżona <xAnon>I. C.</xAnon>dokonała przerobienia protokołu komisji inwentaryzacyjnej na polecenie drugiej oskarżonej <xAnon>E. D. (1)</xAnon>, która jako dyrektor szkoły stwierdziła, że w dokumentach znalezionych w biurku R. <xAnon>R.</xAnon>znajdowały się także kopie list wynagrodzeń. To oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon>uznała, że fakt znajdowania się w tym biurku list wynagrodzeń pracowników szkoły, nawet w postaci kserokopii, jest na tyle istotny, że należy je koniecznie wpisać do protokołu z komisyjnego otwarcia biurka i wydała polecenie wpisania tych rzeczy do protokołu komisji. Według Sądu listy te z pewnością znajdowały się w biurku R. <xAnon>R.</xAnon>, chociaż zaprzecza temu jako jedyna świadek <xAnon>D. R.</xAnon>. Należy zaznaczyć, że oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon>już w dniu 6 lipca 2009 r. złożyła do tutejszej prokuratury zawiadomienie o znalezieniu w biurku <xAnon>R. R. (1)</xAnon>kserokopii list płac wszystkich pracowników szkoły, do posiadania których nie był on upoważniony (k. 193 i następne). Oprócz zgodnych i spójnych zeznań świadków, którzy potwierdzają jednoznacznie, iż listy te znajdowały się w biurku R. <xAnon>R.</xAnon>i zostały one zaniesione do gabinetu <xAnon>E. D.</xAnon>natychmiast po dokonaniu komisyjnego otwarcia biurka łącznie z innymi dokumentami, podana wyżej okoliczność złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 276" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 276 k.k.</xLexLink> świadczy zdaniem Sądu o prawdziwości zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonych w tym zakresie. Sąd w pełni uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonej <xAnon>I. C. (1)</xAnon>, iż nie miałaby ona żadnego powodu i interesu do samodzielnego dokonywania przerobienia protokołu, bez polecenia w tym kierunku oskarżonej <xAnon>E. D. (1)</xAnon>. To bowiem ta ostatnia wymieniona oskarżona dostrzegła zawartość segregatora i uznała, że kserokopie list płac pracowników szkoły są na tyle istotne, że fakt ich ujawnienia musi mieć odzwierciedlenie w protokole komisyjnego otwarcia biurka. Według Sądu oskarżona <xAnon>E. D. (1)</xAnon>nakazując oskarżonej <xAnon>I. C. (1)</xAnon>dokonanie przerobienia protokołu komisji inwentaryzacyjnej i będąc jako dyrektor publicznego gimnazjum funkcjonariuszem publicznym, tym zachowaniem przekroczyła swoje uprawnienia, czym działała na szkodę interesu publicznego i interesu prywatnego byłego już pracownika gimnazjum <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon><xAnon>R. R. (1)</xAnon>. Szkoda interesu publicznego przejawiała się w ocenie Sądu w działaniu przeciwko wiarygodności dokumentów tworzonych przez szkołę, natomiast szkoda interesu prywatnego <xAnon>R. R. (1)</xAnon>przejawia się w zagrożeniu jego dobra prawnego związanego z wykonywaniem funkcji kierownika gospodarczego. Sąd jednak już w tym miejscu zauważa, że ta szkoda była w zasadzie subminimalna i bardziej hipotetyczna (Sąd uznał to po przeanalizowaniu całości materiału dowodowego), co przede wszystkim przekonało Sąd o uznaniu czynów popełnionych przez obie oskarżone za szkodliwe społecznie w stopniu znikomym. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 1§2 k.k.</xLexLink> nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Z kolei stopień szkodliwości społecznej czynu zabronionego określa całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych, które wymienione są enumeratywnie w <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115§2 k.k.</xLexLink> Sąd przy ocenie społecznej szkodliwości czynu bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Wszystkie te wymienione okoliczności związane są z czynem, jego stroną przedmiotową i podmiotową (postać zamiaru, motywacja), każdy zaś z występujących w sprawie faktów podlega oddzielnej ocenie, bowiem jedne mogą mieć mniejszy, inne większy wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości i ocena tego stopnia musi spełniać wymogi oceny kompleksowej – całościowej <xIx>(wyrok Sądu Najwyższego z 26.08.2008 r. WA 31/08, OSNwSK 2008/1/1695). </xIx>Pamiętać należy, że katalog wymienionych w <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115§2 k.k.</xLexLink> elementów wpływających na ocenę społecznej szkodliwości czynu jest zamknięty i nie dopuszcza jego rozszerzającej interpretacji, a oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu należy odnieść się do każdej z przesłanek, o których mowa w powołanym przepisie <xIx>(tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.09.2008 r. WA 35/08, OSNwSK 2008/1/1849). </xIx>Zdaniem Sądu w przypadku obu czynów popełnionych przez oskarżone, w niniejszej sprawie ujemna zawartość każdego czynu jest atypowo niska i dlatego, pomimo realizacji przez czyny znamion typu czynu zabronionego, nie ma podstaw do traktowania tych czynów jako przestępstwa z tego względu czyny oskarżonych nie są czynami karygodnymi. Jeśli chodzi o działanie oskarżonej <xAnon>I. C. (1)</xAnon>, to według Sądu swoim zachowaniem przerabiając protokół naruszyła ona tylko jedno dobro prawne, a mianowicie dokonała materialnego fałszerstwa dokumentu, czym działała przeciw wiarygodności dokumentów, wyrządzona szkoda tym czynem jest zdaniem Sądu bardzo mała, bowiem jest tylko formalna w zakresie naruszenia wiarygodności dokumentów. Sąd jednak pragnie podkreślić bardzo doniosłą dla niniejszej sprawy okoliczność, mianowicie fakt, że przez dopisanie zapisów, które nie znajdowały się w protokole podpisanym przez wszystkich członków komisji, oskarżona <xAnon>I. C.</xAnon>, tak samo jak oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon>, nie miały zamiaru tworzyć fałszywych dokumentów przeciwko <xAnon>R. R. (1)</xAnon>, działać na jego niekorzyść w tym sensie, że oskarżona <xAnon>I. C.</xAnon>nie wpisała na polecenie oskarżonej <xAnon>E. D.</xAnon>, że w biurku R. <xAnon>R.</xAnon>znajdowały się dokumenty, które w rzeczywistości tam nie były. Te dokumenty, jak Sąd wcześniej przedstawiał, znajdowały się w segregatorach, lecz do protokołu wpisano jedynie treść: „segregator VAT” bez podania, co w nim się znajdowało. Poza tym sposób i okoliczności popełnienia czynu przez oskarżoną <xAnon>I. C.</xAnon>wskazują na znikomą społeczną szkodliwość tego czynu. Po pierwsze należy wskazać, że oskarżona była zatrudniona w szkole na stanowisku stażystki, pracowała w tym charakterze bardzo krótko, nie była przeszkolona w zakresie biurowości, prowadzenia dokumentacji, do komisji inwentaryzacyjnej jako protokolantka została powołana ad hoc, po raz pierwszy wykonywała taką funkcję, zaś czynu dokonała w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r., czyli niemal natychmiast po sporządzeniu protokołu komisji, bo to miało miejsce w dniu 1 lipca 2009 r. Świadczy to zdaniem Sądu o popełnieniu czynu bez większego namysłu, bardziej pod wpływem nieprzemyślanego dokładnie impulsu. To wpływa także na ocenę zamiaru sprawcy, który wprawdzie był bezpośredni, lecz jak wyżej podano, oskarżona <xAnon>I. C.</xAnon>, jak i oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon>, czynów swoich dokonały bez dokładnego przemyślenia, jakie skutki może odnieść dopisanie treści do protokołu, natomiast celem tego zachowania było tylko i wyłącznie oddanie rzeczywistego stanu rzeczy. Podkreślić też należy znikomą winę oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon>, która wykonała polecenie swojej przełożonej – oskarżonej <xAnon>E. D.</xAnon>myśląc, jak wyjaśniła, że dyrektor szkoły wydaje jej prawidłowe polecenia i należy je wykonać. Motywacją oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon>w żadnej mierze nie była chęć działania na niekorzyść R. <xAnon>R.</xAnon>, ponieważ oskarżona ta widziała dokładnie i była pewna, że dokumenty, które dopisała w protokole inwentaryzacyjnym komisji, istotnie znajdowały się w przeszukiwanym komisyjnie biurku. Motywacja oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon>z pewnością nie zasługuje na uznanie jej za niską, cyniczną, nie wynikała z chęci osiągnięcia korzyści majątkowej, czy jakiejkolwiek innej korzyści. Podobnie w ocenie Sądu rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia przez oskarżoną <xAnon>I. C.</xAnon>jest również tak minimalny, że cechy indywidualizujące czyn powodują, iż ujemna zawartość czynu, z punktu widzenia stopnia społecznej szkodliwości czynu, jest nietypowo niska.</xText> <xText>W ocenie Sądu wszystkie okoliczności podmiotowe i przedmiotowe, zawarte w <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115§2 k.k.</xLexLink>, odnoszące się do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, są również na tak niskie w odniesieniu do czynu popełnionego przez oskarżoną <xAnon>E. D.</xAnon>, że i ten czyn należało ocenić jako społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. Sąd oczywiście zauważa, że oskarżona swoim zachowaniem wyczerpała znamiona dwóch norm <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>, dokładnie <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 231§1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 18;art. 18 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 18§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 k.k.</xLexLink>, to oskarżona nakazała stażystce – oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon>, dopisanie w protokole komisji treści o ujawnieniu w biurku także list płac pracowników szkoły, lecz Sąd także stwierdza, że i ta oskarżona nie działała z niskich pobudek, jej zamiar, choć umyślny i bezpośredni, nie był do końca przemyślany w zakresie znaczenia prawnego wydania takiego polecenia oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon>. Oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon> działała wówczas w specyficznej sytuacji, była w szkole kontrola, musiała podjąć decyzję o zwolnieniu z pracy kierownika gospodarczego szkoły wobec ujawnienia błędów w jego pracy, należało zatrudnić szybko nowego kierownika gospodarczego i wdrożyć go do pracy, były pilne obowiązki do wykonania, jak zawarcie umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Były kierownik gospodarczy R. <xAnon>R.</xAnon> nie oddał dobrowolnie kluczy od biurka służbowego, podjęła więc decyzję o jego otwarciu. Zdaniem Sądu oskarżona, chociaż podjęła decyzję o zwolnieniu z pracy R. <xAnon>R.</xAnon>, polecając dopisanie do protokołu kserokopii list płac, które znajdowały się w jego biurku, nie działała wbrew jego interesowi w tym sensie, że nie zamierzała, aby w protokole ujęto dokumenty, których w rzeczywistości nie było w tym biurku. Według Sądu oskarżona popełniła błąd, nakazując swojej podwładnej samodzielne dopisanie w protokole treści, których wcześniej w tym protokole nie było i wyczerpuje to bez wątpienia znamiona przypisanego jej czynu zabronionego. Oskarżona w sposób nieprzemyślany, impulsywny stwierdziła, że listy płac powinny znaleźć się w protokole i nakazała oskarżonej <xAnon>I. C.</xAnon> dopisanie ich w protokole. A wystarczyło, żeby oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon> zwołała ponownie komisję i wskazała potrzebę sporządzenia aneksu do protokołu z podaniem, że w biurku R. <xAnon>R.</xAnon> znaleziono również kserokopie listy płac. A nawet wystarczyłoby zdaniem Sądu, że oskarżona <xAnon>E. D.</xAnon>, po dostarczeniu jej przedmiotowego protokołu i stwierdzeniu, że nie zawiera on ważnych treści w jej ocenie, mogła sporządzić odpowiednią notatkę o ujawnieniu w segregatorze znajdującym się w biurku byłego kierownika gospodarczego kserokopii list płac. Sąd stwierdza, że oskarżona z pewnością nie działała przeciw interesowi prywatnemu R. <xAnon>R.</xAnon>, a nawet działanie na szkodę interesu publicznego miało niejako formalny charakter, ponieważ istotnie mogła ona mieć dylemat, że nie ujawnienie przez nią posiadania przez <xAnon>R. R.</xAnon> w biurku kserokopii list płac, mogłoby narazić ją na zarzut niedopełnienia obowiązków funkcjonariusza publicznego, związany z ujawnieniem posiadania dokumentów przez osobę nieuprawnioną do tego, co też mogłoby skutkować postawieniem zarzutu z <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 231§1 k.k.</xLexLink> Z tego względu zdaniem Sądu waga naruszonych przez oskarżoną obowiązków nie była na pewno znaczna, wyrządzona szkoda nie była w żaden sposób materialna, a ma jedynie charakter związany z wiarygodnością dokumentów, lecz ponownie Sąd zwraca uwagę, że przez swój czyn oskarżona dążyła do odzwierciedlenia w protokole komisji inwentaryzacyjnej rzeczywistego stanu rzeczy, w związku z tym rodzaj i charakter naruszonego dobra jest subminimalny. W ocenie Sądu sposób zachowania się oskarżonej <xAnon>E. D.</xAnon> nie zasługuje na szczególne potępienie, a wyżej opisana przez Sąd sytuacja motywacyjna utrudniała jej podjęcie właściwej decyzji. Podkreślić należy, że czyn popełniony przez oskarżoną naruszył tylko dwa dobra prawne, przeciwko wiarygodności dokumentów i nadużycia władzy, oskarżona wprawdzie wykorzystała do popełnienia przypisanego jej czynu osobę jej podległą, lecz nie wyłącza to uznania jej czynu za społecznie szkodliwy w stopniu znikomym, bo jak Sąd wyżej podniósł, okoliczności podmiotowe, a nade wszystko przedmiotowe czynu wskazują, że czyn oskarżonej nie mógł być uznany jako karygodny. Czyn oskarżonej, jest według Sądu, zupełnie błahy, mało znaczący i dlatego nie zawiera w sobie w ogóle ujemnej społecznie treści i znikomą szkodliwość, nie podlega więc represji karno-sądowej, co oczywiście nie wyklucza napiętnowania i odpowiedzialności w innym postępowaniu <xIx>(podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13.12.2002 r. <xAnon> (...)</xAnon> 47/02, LEX nr 470214). </xIx></xText> <xText>Odnosząc się tylko na koniec do argumentów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w zakresie postawy oskarżonych w niniejszym postępowaniu, pełnionych przez nich stanowisk i opinii o nich, Sąd zwraca uwagę, że powinno być oczywistym, iż takie okoliczności jak warunki i właściwości osobiste sprawcy, procesowa postawa oskarżonych wobec postawionych im w procesie zarzutów, pozytywne opinie o oskarżonej <xAnon>E. D.</xAnon>, nie mieszczą się w zamkniętym katalogu wymienionych w <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115§2 k.k.</xLexLink> wpływających na ocenę społecznej szkodliwości czynu <xIx>(dla porównania warto podać następujące orzeczenia Sądu Najwyższego: postanowienie z dnia 04.03.2009 r. V KK 22/09, LEX nr 495325, wyrok z dnia 23.06.2009 r. w sprawie II K 13/09 LEX nr 512956).</xIx></xText> <xText>Sąd umorzył postępowanie w całości wobec obu oskarżonych i w związku z tym na podstawie <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink> uznano, że koszty postępowania ponosi Skarb Państwa</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Aneta Wojtanowska

Elżbieta Zięba

prac. sąd. Magdalena Staniec

Iwona Czaplicka-Wasilik

Sygn. akt. II K 123/10 Ds. 8/10 POSTANOWIENIE Dnia 07 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSR Aneta Wojtanowska Protokolant: prac. sąd. Magdalena Staniec przy udziale Prokuratura Prok. Rejonowej w Bartoszycach M. Skowyry po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawyE. D. (1)iI. C. (1) oskarżonych o czyny zart. 270§1 k.k.i inne na wniosek obrońców oskarżonych w przedmiocie umorzenia postępowania na podstawieart. 1§2 k.k.w zw. zart. 17§1 pkt 3 k.p.k.iart. 632 pkt 2 k.p.k. postanowił: I postępowanie karne przeciwko oskarżonymE. D. (1)iI. C. (1)umorzyć; II kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa. ZARZĄDZENIE 1 odnotować, 2 do sporządzenia pisemnego uzasadnienia na podstawieart. 98§2 k.p.k.do dnia 14.05.2010 r. Sygn. akt II K 123/10 UZASADNIENIE E. D. (1)została oskarżona w niniejszej sprawie o popełnienie czynu zart. 18§1 k.k.w zw. zart. 270§1 k.k.w zb. zart. 231§1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.i w zw. zart. 11§2 k.k., polegającego na tym, że w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r. wB.woj.(...)w warunkach czynu ciągłego, będąc funkcjonariuszem publicznym jako Dyrektor miejscowego Gimnazjum(...)przekroczyła swoje uprawnienia i wykorzystując uzależnienie od siebie stażystkiI. C. (1)jako przełożona w celu użycia za autentyczny dwukrotnie poleciła jej przerobienie protokołu Komisji Inwentaryzacyjnej z komisyjnego otwarcia biurka byłego kierownika gospodarczego tej szkołyR. R. (1)w ten sposób, iż nakazała jej jako protokolantowi powyższej Komisji sporządzenie dodatkowych zapisów o znalezieniu podczas tej czynności list wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych po sporządzeniu i podpisaniu już tego protokołu przez pozostałych członków Komisji, a ona jako podwładna wykonała to polecenie i nakreśliła te zapisy w wolnych miejscach tego dokumentu, czym działała na szkodę interesu publicznego i interesu prywatnego byłego już pracownika. Z koleiI. C. (1)oskarżono o popełnienie czynu zart. 270§1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.polegającego na tym, że w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r. wB., woj.(...)w warunkach czynu ciągłego na polecenie Dyrektora miejscowego Gimnazjum(...)E. D. (1)w celu użycia za autentyczny przerobiła protokół Komisji Inwentaryzacyjnej z komisyjnego otwarcia biurka byłego kierownika gospodarczego tej szkołyR. R. (1)w ten sposób, iż jako stażysta, będąc protokolantem powyższej Komisji wykonała polecenie i w tym dokumencie dwukrotnie nakreśliła dodatkowe zapisy o znalezieniu podczas tej czynności list wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych po sporządzeniu i podpisaniu już tego protokołu przez pozostałych członków Komisji. W ocenie Sądu postępowanie wobec obu oskarżonych należało umorzyć z uwagi na znikomy charakter czynów przez nich popełnionych. Na wstępie należy zaznaczyć, że według Sądu obie oskarżone dopuściły się popełnienia zarzucanych im czynów. Świadczą o tym dowody w postaci: dokumentów, w tym głównieopinii Nr (...)wydanej na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej z zakresu badań dokumentów, zeznań świadków:A. M.,S. C.,A. P., K.C.i wyjaśnień oskarżonych, a szczególnie oskarżonejI. C. (1). Zachowania oskarżonych, przedstawione w akcie oskarżenia, wyczerpują zdaniem Sądu dyspozycje przepisów zawartych w zarzutach im postawionych. W ocenie Sądu okolicznością bezsporną wręcz jest, że oskarżonaI. C. (1)dokonała przerobienia dokumentu w postaci protokołu komisji inwentaryzacyjnej przez dopisanie w tym protokole w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r., iż w biurkuR. R. (1)podczas komisyjnego otwarcia ujawniono także listy wynagrodzeń pracowników i listy dodatkowych wynagrodzeń rocznych. Oskarżona dokonała tych dodatkowych zapisów na protokole już podpisanym przez wszystkich członków komisji, a zatem nie ma żadnych wątpliwości, że doszło w ten sposób do przerobienia protokołu. Sąd nie ma także żadnych wątpliwości co do tego, iż oskarżonaI. C.dokonała przerobienia protokołu komisji inwentaryzacyjnej na polecenie drugiej oskarżonejE. D. (1), która jako dyrektor szkoły stwierdziła, że w dokumentach znalezionych w biurku R.R.znajdowały się także kopie list wynagrodzeń. To oskarżonaE. D.uznała, że fakt znajdowania się w tym biurku list wynagrodzeń pracowników szkoły, nawet w postaci kserokopii, jest na tyle istotny, że należy je koniecznie wpisać do protokołu z komisyjnego otwarcia biurka i wydała polecenie wpisania tych rzeczy do protokołu komisji. Według Sądu listy te z pewnością znajdowały się w biurku R.R., chociaż zaprzecza temu jako jedyna świadekD. R.. Należy zaznaczyć, że oskarżonaE. D.już w dniu 6 lipca 2009 r. złożyła do tutejszej prokuratury zawiadomienie o znalezieniu w biurkuR. R. (1)kserokopii list płac wszystkich pracowników szkoły, do posiadania których nie był on upoważniony (k. 193 i następne). Oprócz zgodnych i spójnych zeznań świadków, którzy potwierdzają jednoznacznie, iż listy te znajdowały się w biurku R.R.i zostały one zaniesione do gabinetuE. D.natychmiast po dokonaniu komisyjnego otwarcia biurka łącznie z innymi dokumentami, podana wyżej okoliczność złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa zart. 276 k.k.świadczy zdaniem Sądu o prawdziwości zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonych w tym zakresie. Sąd w pełni uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonejI. C. (1), iż nie miałaby ona żadnego powodu i interesu do samodzielnego dokonywania przerobienia protokołu, bez polecenia w tym kierunku oskarżonejE. D. (1). To bowiem ta ostatnia wymieniona oskarżona dostrzegła zawartość segregatora i uznała, że kserokopie list płac pracowników szkoły są na tyle istotne, że fakt ich ujawnienia musi mieć odzwierciedlenie w protokole komisyjnego otwarcia biurka. Według Sądu oskarżonaE. D. (1)nakazując oskarżonejI. C. (1)dokonanie przerobienia protokołu komisji inwentaryzacyjnej i będąc jako dyrektor publicznego gimnazjum funkcjonariuszem publicznym, tym zachowaniem przekroczyła swoje uprawnienia, czym działała na szkodę interesu publicznego i interesu prywatnego byłego już pracownika gimnazjum(...)wB.R. R. (1). Szkoda interesu publicznego przejawiała się w ocenie Sądu w działaniu przeciwko wiarygodności dokumentów tworzonych przez szkołę, natomiast szkoda interesu prywatnegoR. R. (1)przejawia się w zagrożeniu jego dobra prawnego związanego z wykonywaniem funkcji kierownika gospodarczego. Sąd jednak już w tym miejscu zauważa, że ta szkoda była w zasadzie subminimalna i bardziej hipotetyczna (Sąd uznał to po przeanalizowaniu całości materiału dowodowego), co przede wszystkim przekonało Sąd o uznaniu czynów popełnionych przez obie oskarżone za szkodliwe społecznie w stopniu znikomym. Zgodnie zart. 1§2 k.k.nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Z kolei stopień szkodliwości społecznej czynu zabronionego określa całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych, które wymienione są enumeratywnie wart. 115§2 k.k.Sąd przy ocenie społecznej szkodliwości czynu bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Wszystkie te wymienione okoliczności związane są z czynem, jego stroną przedmiotową i podmiotową (postać zamiaru, motywacja), każdy zaś z występujących w sprawie faktów podlega oddzielnej ocenie, bowiem jedne mogą mieć mniejszy, inne większy wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości i ocena tego stopnia musi spełniać wymogi oceny kompleksowej – całościowej(wyrok Sądu Najwyższego z 26.08.2008 r. WA 31/08, OSNwSK 2008/1/1695).Pamiętać należy, że katalog wymienionych wart. 115§2 k.k.elementów wpływających na ocenę społecznej szkodliwości czynu jest zamknięty i nie dopuszcza jego rozszerzającej interpretacji, a oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu należy odnieść się do każdej z przesłanek, o których mowa w powołanym przepisie(tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.09.2008 r. WA 35/08, OSNwSK 2008/1/1849).Zdaniem Sądu w przypadku obu czynów popełnionych przez oskarżone, w niniejszej sprawie ujemna zawartość każdego czynu jest atypowo niska i dlatego, pomimo realizacji przez czyny znamion typu czynu zabronionego, nie ma podstaw do traktowania tych czynów jako przestępstwa z tego względu czyny oskarżonych nie są czynami karygodnymi. Jeśli chodzi o działanie oskarżonejI. C. (1), to według Sądu swoim zachowaniem przerabiając protokół naruszyła ona tylko jedno dobro prawne, a mianowicie dokonała materialnego fałszerstwa dokumentu, czym działała przeciw wiarygodności dokumentów, wyrządzona szkoda tym czynem jest zdaniem Sądu bardzo mała, bowiem jest tylko formalna w zakresie naruszenia wiarygodności dokumentów. Sąd jednak pragnie podkreślić bardzo doniosłą dla niniejszej sprawy okoliczność, mianowicie fakt, że przez dopisanie zapisów, które nie znajdowały się w protokole podpisanym przez wszystkich członków komisji, oskarżonaI. C., tak samo jak oskarżonaE. D., nie miały zamiaru tworzyć fałszywych dokumentów przeciwkoR. R. (1), działać na jego niekorzyść w tym sensie, że oskarżonaI. C.nie wpisała na polecenie oskarżonejE. D., że w biurku R.R.znajdowały się dokumenty, które w rzeczywistości tam nie były. Te dokumenty, jak Sąd wcześniej przedstawiał, znajdowały się w segregatorach, lecz do protokołu wpisano jedynie treść: „segregator VAT” bez podania, co w nim się znajdowało. Poza tym sposób i okoliczności popełnienia czynu przez oskarżonąI. C.wskazują na znikomą społeczną szkodliwość tego czynu. Po pierwsze należy wskazać, że oskarżona była zatrudniona w szkole na stanowisku stażystki, pracowała w tym charakterze bardzo krótko, nie była przeszkolona w zakresie biurowości, prowadzenia dokumentacji, do komisji inwentaryzacyjnej jako protokolantka została powołana ad hoc, po raz pierwszy wykonywała taką funkcję, zaś czynu dokonała w okresie od 1 do 2 lipca 2009 r., czyli niemal natychmiast po sporządzeniu protokołu komisji, bo to miało miejsce w dniu 1 lipca 2009 r. Świadczy to zdaniem Sądu o popełnieniu czynu bez większego namysłu, bardziej pod wpływem nieprzemyślanego dokładnie impulsu. To wpływa także na ocenę zamiaru sprawcy, który wprawdzie był bezpośredni, lecz jak wyżej podano, oskarżonaI. C., jak i oskarżonaE. D., czynów swoich dokonały bez dokładnego przemyślenia, jakie skutki może odnieść dopisanie treści do protokołu, natomiast celem tego zachowania było tylko i wyłącznie oddanie rzeczywistego stanu rzeczy. Podkreślić też należy znikomą winę oskarżonejI. C., która wykonała polecenie swojej przełożonej – oskarżonejE. D.myśląc, jak wyjaśniła, że dyrektor szkoły wydaje jej prawidłowe polecenia i należy je wykonać. Motywacją oskarżonejI. C.w żadnej mierze nie była chęć działania na niekorzyść R.R., ponieważ oskarżona ta widziała dokładnie i była pewna, że dokumenty, które dopisała w protokole inwentaryzacyjnym komisji, istotnie znajdowały się w przeszukiwanym komisyjnie biurku. Motywacja oskarżonejI. C.z pewnością nie zasługuje na uznanie jej za niską, cyniczną, nie wynikała z chęci osiągnięcia korzyści majątkowej, czy jakiejkolwiek innej korzyści. Podobnie w ocenie Sądu rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia przez oskarżonąI. C.jest również tak minimalny, że cechy indywidualizujące czyn powodują, iż ujemna zawartość czynu, z punktu widzenia stopnia społecznej szkodliwości czynu, jest nietypowo niska. W ocenie Sądu wszystkie okoliczności podmiotowe i przedmiotowe, zawarte wart. 115§2 k.k., odnoszące się do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, są również na tak niskie w odniesieniu do czynu popełnionego przez oskarżonąE. D., że i ten czyn należało ocenić jako społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. Sąd oczywiście zauważa, że oskarżona swoim zachowaniem wyczerpała znamiona dwóch normkodeksu karnego, dokładnieart. 231§1 k.k.iart. 18§1 k.k.w zw. zart. 270§1 k.k., to oskarżona nakazała stażystce – oskarżonejI. C., dopisanie w protokole komisji treści o ujawnieniu w biurku także list płac pracowników szkoły, lecz Sąd także stwierdza, że i ta oskarżona nie działała z niskich pobudek, jej zamiar, choć umyślny i bezpośredni, nie był do końca przemyślany w zakresie znaczenia prawnego wydania takiego polecenia oskarżonejI. C.. OskarżonaE. D.działała wówczas w specyficznej sytuacji, była w szkole kontrola, musiała podjąć decyzję o zwolnieniu z pracy kierownika gospodarczego szkoły wobec ujawnienia błędów w jego pracy, należało zatrudnić szybko nowego kierownika gospodarczego i wdrożyć go do pracy, były pilne obowiązki do wykonania, jak zawarcie umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Były kierownik gospodarczy R.R.nie oddał dobrowolnie kluczy od biurka służbowego, podjęła więc decyzję o jego otwarciu. Zdaniem Sądu oskarżona, chociaż podjęła decyzję o zwolnieniu z pracy R.R., polecając dopisanie do protokołu kserokopii list płac, które znajdowały się w jego biurku, nie działała wbrew jego interesowi w tym sensie, że nie zamierzała, aby w protokole ujęto dokumenty, których w rzeczywistości nie było w tym biurku. Według Sądu oskarżona popełniła błąd, nakazując swojej podwładnej samodzielne dopisanie w protokole treści, których wcześniej w tym protokole nie było i wyczerpuje to bez wątpienia znamiona przypisanego jej czynu zabronionego. Oskarżona w sposób nieprzemyślany, impulsywny stwierdziła, że listy płac powinny znaleźć się w protokole i nakazała oskarżonejI. C.dopisanie ich w protokole. A wystarczyło, żeby oskarżonaE. D.zwołała ponownie komisję i wskazała potrzebę sporządzenia aneksu do protokołu z podaniem, że w biurku R.R.znaleziono również kserokopie listy płac. A nawet wystarczyłoby zdaniem Sądu, że oskarżonaE. D., po dostarczeniu jej przedmiotowego protokołu i stwierdzeniu, że nie zawiera on ważnych treści w jej ocenie, mogła sporządzić odpowiednią notatkę o ujawnieniu w segregatorze znajdującym się w biurku byłego kierownika gospodarczego kserokopii list płac. Sąd stwierdza, że oskarżona z pewnością nie działała przeciw interesowi prywatnemu R.R., a nawet działanie na szkodę interesu publicznego miało niejako formalny charakter, ponieważ istotnie mogła ona mieć dylemat, że nie ujawnienie przez nią posiadania przezR. R.w biurku kserokopii list płac, mogłoby narazić ją na zarzut niedopełnienia obowiązków funkcjonariusza publicznego, związany z ujawnieniem posiadania dokumentów przez osobę nieuprawnioną do tego, co też mogłoby skutkować postawieniem zarzutu zart. 231§1 k.k.Z tego względu zdaniem Sądu waga naruszonych przez oskarżoną obowiązków nie była na pewno znaczna, wyrządzona szkoda nie była w żaden sposób materialna, a ma jedynie charakter związany z wiarygodnością dokumentów, lecz ponownie Sąd zwraca uwagę, że przez swój czyn oskarżona dążyła do odzwierciedlenia w protokole komisji inwentaryzacyjnej rzeczywistego stanu rzeczy, w związku z tym rodzaj i charakter naruszonego dobra jest subminimalny. W ocenie Sądu sposób zachowania się oskarżonejE. D.nie zasługuje na szczególne potępienie, a wyżej opisana przez Sąd sytuacja motywacyjna utrudniała jej podjęcie właściwej decyzji. Podkreślić należy, że czyn popełniony przez oskarżoną naruszył tylko dwa dobra prawne, przeciwko wiarygodności dokumentów i nadużycia władzy, oskarżona wprawdzie wykorzystała do popełnienia przypisanego jej czynu osobę jej podległą, lecz nie wyłącza to uznania jej czynu za społecznie szkodliwy w stopniu znikomym, bo jak Sąd wyżej podniósł, okoliczności podmiotowe, a nade wszystko przedmiotowe czynu wskazują, że czyn oskarżonej nie mógł być uznany jako karygodny. Czyn oskarżonej, jest według Sądu, zupełnie błahy, mało znaczący i dlatego nie zawiera w sobie w ogóle ujemnej społecznie treści i znikomą szkodliwość, nie podlega więc represji karno-sądowej, co oczywiście nie wyklucza napiętnowania i odpowiedzialności w innym postępowaniu(podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13.12.2002 r.(...)47/02, LEX nr 470214). Odnosząc się tylko na koniec do argumentów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w zakresie postawy oskarżonych w niniejszym postępowaniu, pełnionych przez nich stanowisk i opinii o nich, Sąd zwraca uwagę, że powinno być oczywistym, iż takie okoliczności jak warunki i właściwości osobiste sprawcy, procesowa postawa oskarżonych wobec postawionych im w procesie zarzutów, pozytywne opinie o oskarżonejE. D., nie mieszczą się w zamkniętym katalogu wymienionych wart. 115§2 k.k.wpływających na ocenę społecznej szkodliwości czynu(dla porównania warto podać następujące orzeczenia Sądu Najwyższego: postanowienie z dnia 04.03.2009 r. V KK 22/09, LEX nr 495325, wyrok z dnia 23.06.2009 r. w sprawie II K 13/09 LEX nr 512956). Sąd umorzył postępowanie w całości wobec obu oskarżonych i w związku z tym na podstawieart. 632 pkt 2 k.p.k.uznano, że koszty postępowania ponosi Skarb Państwa

15/051505/0001006/K

Sąd Rejonowy w Bartoszycach

II Wydział Karny

154505000004827_XVI_GC_000970_2009_Uz_2010-05-12_001

XVI GC 970/09

2010-05-12 02:00:00.0 CEST

2014-04-04 20:15:07.0 CEST

2014-12-09 02:25:11.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 970/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie: Przewodniczący — SSO Marta Sadowska Protokolant — apl. rade. Marta Doroba po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie sprawy z powództwa: G. L. przeciwko: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o zapłatę orzeka: 1. Zasądza od pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz powoda G. L. kwotę 112.520,69 zł (

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Anna Dżuła" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="rzielonka" xToPage="1" xPublisher="adzula" xFlag="published" xEditorFullName="Renata Zielonka" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000970" xVolType="15/450500/0004827/GC"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVI GC 970/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 12 maja 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący — SSO Marta Sadowska</xText> <xText>Protokolant — apl. rade. Marta Doroba</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie sprawy z powództwa: <xBx><xAnon>G. L.</xAnon> </xBx>przeciwko: <xBx><xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w</xBx></xText> <xText><xBx><xAnon>W.</xAnon> </xBx></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>orzeka:</xText> <xText><xBx>1. Zasądza od pozwanego <xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>G. L.</xAnon> kwotę 112.520,69 zł (słownie: sto dwanaście tysięcy pięćset dwadzieścia złotych 69/100) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 września 2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 8.672 zł (słownie: osiem tysięcy sześćset siedemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu części kosztów procesu, w tym </xBx>2.880 <xBx>zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;</xBx></xText> <xText><xBx>2. W pozostałym zakresie oddala powództwo.</xBx></xText> <xText><xBx> SSO Marta Sadowska</xBx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marta Sadowska

Anna Dżuła

apl. rade. Marta Doroba

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 970/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w składzie: Przewodniczący — SSO Marta Sadowska Protokolant — apl. rade. Marta Doroba po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. w Warszawie sprawy z powództwa:G. L.przeciwko:(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąw W. o zapłatę orzeka: 1. Zasądza od pozwanego(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.na rzecz powodaG. L.kwotę 112.520,69 zł (słownie: sto dwanaście tysięcy pięćset dwadzieścia złotych 69/100) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 września 2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 8.672 zł (słownie: osiem tysięcy sześćset siedemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu części kosztów procesu, w tym2.880zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; 2. W pozostałym zakresie oddala powództwo. SSO Marta Sadowska

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

154505000006627_XXII_GWzt_000014_2009_Uz_2010-05-17_001

XXII GWzt 14/09

2010-05-17 02:00:00.0 CEST

2015-02-27 19:15:04.0 CET

2014-11-18 22:10:02.0 CET

15450500

6627

DECISION, REASON

Sygn. akt XXII GWzt 14/09 POSTANOWIENIE Dnia 17 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych w składzie następującym : Przewodniczący SSO Beata Piwowarska Protokolant aplikant radcowski Dorota Mazurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2010 r. sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (...) z siedzibą w M. (Hiszpania) - o zakazanie naruszeń prawa z rejestracji wspólnotowego znaku towaro

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0006627/GWzt" xVolNmbr="000014"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xIx>Sygn. akt XXII GWzt 14/09</xIx> </xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 maja 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII</xBx></xText> <xText><xBx>Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych</xBx></xText> <xText/> <xText>w składzie następującym : Przewodniczący SSO Beata Piwowarska</xText> <xText>Protokolant aplikant radcowski Dorota Mazurek</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2010 r.</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon> (...)</xAnon></xBx></xText> <xText>spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>M.</xAnon> (Hiszpania)</xText> <xText/> <xText>- o zakazanie naruszeń prawa z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego</xText> <xText/> <xText><xBx>postanawia :</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odrzucić pozew;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>opłatę tymczasową uznać za ostateczną;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądzić od <xIx> <xAnon>(...)</xAnon> </xIx>spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xIx> </xIx> <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> kwotę <xAnon>(...)</xAnon> złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>13 X 2009 r. <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> wniosła o zakazanie <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>M.</xAnon> podejmowania działań stanowiących naruszenie wspólnotowego znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz powoda w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w <xAnon>A.</xAnon> pod nr<xAnon>(...)</xAnon> a w szczególności zakazania pozwanemu używania w obrocie handlowym na terenie Wspólnoty (w tym za pośrednictwem Internetu) oznaczeń <xBx> </xBx> <xAnon>(...)</xAnon> dla oznaczania, oferowania i reklamowania usług w klasach <xAnon>(...)</xAnon>klasyfikacji nicejskiej, a zwłaszcza wykonywania studiów i projektów inwestycji wydajnej energetyki, energetyki odnawialnej oraz usług doradztwa finansowego przy inwestycjach wydajnej energetyki i energetyki odnawialnej. Jako szczegółowe żądania powód wymienił zakazanie pozwanemu :</xText> <xEnum> <xBullet></xBullet> <xEnumElem> <xText>używania oznaczenia we wszystkich dokumentach handlowych i w reklamie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>umieszczania oznaczenia na towarach lub na ich opakowaniach,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>oferowania towarów, wprowadzania ich do obrotu lub ich magazynowania w tym celu pod takim oznaczeniem lub oferowania i świadczenia usług pod tym oznaczeniem,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>przywozu lub wywozu towarów pod takim oznaczeniem.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText><xIx><xAnon> (...)</xAnon></xIx> zażądał także orzeczenia o podaniu zapadłego w sprawie wyroku do publicznej wiadomości oraz zasądzenia kosztów procesu.</xText> <xText/> <xText>Powód powołał się na zgłoszenie do rejestracji w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w <xAnon>A.</xAnon> (nr <xAnon> (...)</xAnon>) wspólnotowego słowno-graficznego znaku towarowego :</xText> <xText>Zarzucił, że co najmniej od marca 2009 r. <xAnon> (...)</xAnon> bezprawnie używa na terenie Wspólnoty znaku towarowego <xBx> <xAnon> (...)</xAnon> </xBx>, prowadząc, tożsamą z działalnością powoda, działalność gospodarczą. Naruszenia na terytorium Polski polegają na posługiwaniu się oznaczeniem słownym <xBx> <xAnon> (...)</xAnon> </xBx>oraz podobnym do znaku towarowego powoda oznaczeniem słowno-graficznym <xBx> </xBx> <xAnon>(...)</xAnon>w sieci Internet na stronie <xUx> www.</xUx><xAnon>(...)</xAnon> dostępnej w Polsce, a także na posługiwaniu się tym oznaczeniem w oficjalnej korespondencji mailowej prowadzonej z Polską.</xText> <xText>Na poparcie swych twierdzeń powód przedstawił wydruki ze strony internetowej pozwanego oraz z korespondencji elektronicznej. (k.1-62, 79-v)</xText> <xText/> <xText>W odpowiedzi na pozew, <xBx><xAnon> (...)</xAnon> zgłosił w pierwszym rzędzie zarzut braku jurysdykcji sądu polskiego, wnioskując o przekazanie sprawy do sądu w <xAnon>A.</xAnon>, właściwego ze względu na jego siedzibę lub odrzucenie pozwu</xBx>.</xText> <xText/> <xText>Pozwany odwołał się do przepisu art. 97 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z 26 II 2009 r. <xIx>w sprawie wspólnotowego znaku towarowego</xIx>, z którego wynika jurysdykcja sądu hiszpańskiego. Zakwestionował słuszność twierdzeń powoda uzasadniającego zastosowanie w niniejszej sprawie art. 97 ust. 5. W jego przekonaniu, na terytorium Polski nie nastąpiły żadne z zarzucanych pozwanemu naruszeń praw <xIx><xAnon> (...)</xAnon></xIx> z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. (k.121-188)</xText> <xText/> <xText>Powód zaprzeczył zasadności zarzutu braku jurysdykcji sądu polskiego. Na rozprawie w dniu 17 V 2010 r. jego pełnomocnik stwierdził, że<xIx> Sąd jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu ze względu na przepis art. 97 punkt 5 Rozporządzenia <xAnon>C.</xAnon>. Dowodzą tego dokumenty załączone do pozwu. Korespondencja kierowana była przez pozwanego do Polski. Powód zarzuca naruszenie przez pozwanego w ten sposób, że wysyłał on do powoda korespondencje, w której użyty jest znak towarowy w funkcji znaku, a nie w funkcji firmy. </xIx>(...) <xIx>strony współpracowały ze sobą. Powód był przedstawicielem pozwanego. Łącząca je umowa nie została do tej pory formalnie rozwiązana. Strona internetowa pozwanego nie jest dostępna w języku polskim. Korespondencja kierowana przez pozwanego do powoda nie była jego ofertą, była informacją handlową o projektach, usługach pozwanego oznaczanych znakiem towarowym powoda. </xIx>(k.237)</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd zważył co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Przepis art. 97 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z 26 II 2009 r. <xIx>w sprawie wspólnotowego znaku towarowego</xIx> stanowi, że z zastrzeżeniem przepisów rozporządzenia, jak również wszelkich przepisów rozporządzenia (WE) nr 44/2001 mających zastosowanie na mocy art. 94, <xBx>postępowania w odniesieniu do powództw i roszczeń określonych w art. 96 toczą się przed sądami tego państwa członkowskiego, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania / siedzibę</xBx>, lub jeżeli nie ma on miejsca zamieszkania / siedziby w żadnym z państw członkowskich, w tym, w którym ma przedsiębiorstwo. (ust.1.) <xBx>Postępowania</xBx> w odniesieniu do powództw i roszczeń określonych w art. 96, z wyjątkiem powództw o stwierdzenie braku naruszenia wspólnotowego znaku towarowego, <xBx>mogą również toczyć się przed sądami państwa członkowskiego, w którym miało miejsce naruszenie lub wystąpiła groźba naruszenia</xBx> lub w którym została dokonana czynność w rozumieniu art. 9 ust. 3 zdanie drugie. (ust.5)</xText> <xText/> <xText>Z ust. 1 wynika generalna zasada jurysdykcji sądu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego (łącznik podmiotowy) dla rozstrzygania o wszelkich naruszeniach lub groźbach naruszenia zaistniałych na obszarze Unii Europejskiej. W ust. 5 przepis ten daje natomiast sądowi państwa innego niż to, w którym swą siedzibę/miejsce zamieszkania ma pozwany kompetencję do rozstrzygania <xUx>wyłącznie</xUx> o tych naruszeniach, które miały miejsce, lub które zagrażają w kraju, w którym znajduje się jego siedziba. (łącznik przedmiotowy, stanowiący wyjątek od reguły z ust.1 art. 97 rozporządzenia).</xText> <xText>Zgodnie z art. 98 ust. 2, sąd w sprawach wspólnotowych znaków towarowych, którego właściwość wynika z art. 97 ust. 5, ma bowiem <xBx> właściwość wyłącznie w sprawach, których przedmiotem są czynności dokonane lub groźba</xBx> ich dokonania na terytorium państwa członkowskiego, w którym ten sąd ma swoją siedzibę. (por. także : wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 III 1995 r. <xUx> C-68/93</xUx> w sprawie <xAnon>(...)</xAnon><xIx> </xIx>).</xText> <xText/> <xText>Zgodnie z zasadą <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, na powodzie spoczywa w tym przypadku obowiązek wskazania i udowodnienia, że zarzucane pozwanemu naruszenie lub groźba naruszenia jego praw wyłącznych miało miejsce w państwie, do którego sądu kieruje pozew, a w którym pozwany nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby.</xText> <xText/> <xText><xBx>Zasięg jurysdykcji krajowej opartej na art. 97 ust. 5 rozporządzenia nie powinien być nadmierny.</xBx> Sąd państwa, w którym miało miejsce naruszenie lub wystąpiła groźba naruszenia praw z rejestracji, uznając swoje kompetencje musi opierać się na racjonalnych przesłankach, które powinny mieć faktyczny związek z jego obszarem prawnym. Działanie pozwanego na tym obszarze powinno być zamierzone (ukierunkowane na ten obszar), a nie tylko przypadkowe. W przypadku naruszeń znaków towarowych w Internecie należy uwzględnić stopień interaktywności strony internetowej i jej konkretne skutki, na które decydujący wpływ ma język, w jakim strona została opracowana.</xText> <xText/> <xText>Rozstrzygając o zasadności zarzutu pozwanego Sąd poddał badaniu żądania zakazowe (zaniechania naruszeń) objęte pozwem oraz twierdzenia powoda, odnosząc je do miejsca, w którym nastąpiło naruszenie prawa z rejestracji. Należy bowiem podkreślić, że w niniejszym procesie powód zwalcza naruszenia, nie twierdzi zaś, że działania podejmowane przez pozwanego grożą naruszeniem praw wyłącznych do słowno-graficznego wspólnotowego znaku towarowego <xBx><xAnon> (...)</xAnon></xBx>.</xText> <xText/> <xText><xAnon> Spółka (...)</xAnon><xIx> </xIx>żąda zakazania naruszania jej praw w obrocie handlowym. Równocześnie wskazuje na działania pozwanego związane z terytorium Polski, które nie odnoszą się do tego obrotu. Składa prywatną korespondencję prowadzoną przez przedstawicieli stron, nie będącą ofertą handlową, a także wydruki ze stron internetowych nie prowadzonych w języku polskim, z których w sposób niewątpliwy wynika, że działalność usługowa (reklamowanie i oferowanie usług identycznych lub podobnych do tych, dla których zarejestrowany został wspólnotowy znak towarowy <xBx><xAnon> (...)</xAnon></xBx>) nie jest prowadzona w Polsce. Powód nie twierdzi i nie dokumentuje, że informacja handlowa pozwanego jest kierowana do Polski, że strona internetowa była w Polsce otwierana przez osoby zainteresowane korzystaniem z <xAnon> usług (...)</xAnon>, że docierała do tych osób, które mogły być wprowadzone w błąd co do pochodzenia usług od którejś ze stron niniejszego postępowania. Z twierdzeń powoda nie wynika, czy strona internetowa <xUx>www.</xUx><xAnon>(...)</xAnon> daje możliwość dwustronnego przekazu, czy odnotowano na niej reakcje polskich podmiotów gospodarczych, czy też zawiera jedynie przekaz jednostronny.</xText> <xText/> <xText>Sama tylko dostepność strony internetowej w <xAnon>(...)</xAnon> nie stanowi dostatecznego powiązania z naszym państwem i nie może być uznana za wystarczającą podstawę do przyjęcia jurysdykcji polskiego sądu. Otwarcie strony przez samego powoda, który jest w Polsce przedstawicielem pozwanego nie może stanowić o naruszeniu praw wyłącznych <xIx> <xAnon> (...)</xAnon>.</xIx> </xText> <xText/> <xText>Pozwana ma swą siedzibę w Hiszpanii, tam też oferuje usługi. Nie prowadzi natomiast <xUx>na terytorium Polski</xUx> działalności gospodarczej, ani działań promocyjnych, uzasadniających jurysdykcję Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych do rozstrzygania o naruszeniach lub ich groźbie. Sam fakt, że pozwany dysponuje stroną internetową, którą można otworzyć w Polsce (zarówno jak na całym Świecie), w hiszpańskiej lub angielskiej wersji językowej, nie przekonuje za uznaniem, że w zakresie naruszania praw wyłącznych w odniesieniu do tej strony, właściwym jest sąd polski.</xText> <xText/> <xText>Niezrozumiałe jest natomiast dla Sądu formułowanie żądań odnoszących się do towarów, w sytuacji gdy zarówno sporny znak towarowy, jak i oznaczenia używane przez pozwanego są znakami usługowymi. W żadnym miejscu, powód nie zarzuca, że naruszenie jego znaku związane jest z jakimikolwiek towarami.</xText> <xText/> <xText>Uznając, że <xAnon> spółka (...)</xAnon> nie wskazuje i nie domaga się zakazania <xAnon> (...)</xAnon> takich działań, które naruszając prawa powoda z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego mogły mieć miejsce w Polsce, Sąd postanowił o odrzuceniu pozwu. (<xLexLink xArt="art. 1099;art. 1099 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 1099 § 1 k.p.c.</xLexLink> w zw. z art. 101 ust. 3 rozporządzenia)</xText> <xText/> <xText>O kosztach Sąd orzekł na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> – odpowiedzialności za wynik sporu. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 15;art. 15 ust. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 28 VII 2005 r. <xIx>o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xIx></xLexLink> Sąd uznał opłatę tymczasową za ostateczną.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XXII GWzt 14/09 POSTANOWIENIE Dnia 17 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych w składzie następującym : Przewodniczący SSO Beata Piwowarska Protokolant aplikant radcowski Dorota Mazurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2010 r. sprawy z powództwa(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wW. przeciwko(...)z siedzibą wM.(Hiszpania) - o zakazanie naruszeń prawa z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego postanawia : 1 odrzucić pozew; 2 opłatę tymczasową uznać za ostateczną; 3 zasądzić od (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wW.na rzecz (...)wM.kwotę(...)złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. UZASADNIENIE 13 X 2009 r.(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.wniosła o zakazanie(...)z siedzibą wM.podejmowania działań stanowiących naruszenie wspólnotowego znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz powoda w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego wA.pod nr(...)a w szczególności zakazania pozwanemu używania w obrocie handlowym na terenie Wspólnoty (w tym za pośrednictwem Internetu) oznaczeń (...)dla oznaczania, oferowania i reklamowania usług w klasach(...)klasyfikacji nicejskiej, a zwłaszcza wykonywania studiów i projektów inwestycji wydajnej energetyki, energetyki odnawialnej oraz usług doradztwa finansowego przy inwestycjach wydajnej energetyki i energetyki odnawialnej. Jako szczegółowe żądania powód wymienił zakazanie pozwanemu :  używania oznaczenia we wszystkich dokumentach handlowych i w reklamie, umieszczania oznaczenia na towarach lub na ich opakowaniach, oferowania towarów, wprowadzania ich do obrotu lub ich magazynowania w tym celu pod takim oznaczeniem lub oferowania i świadczenia usług pod tym oznaczeniem, przywozu lub wywozu towarów pod takim oznaczeniem. (...)zażądał także orzeczenia o podaniu zapadłego w sprawie wyroku do publicznej wiadomości oraz zasądzenia kosztów procesu. Powód powołał się na zgłoszenie do rejestracji w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego wA.(nr(...)) wspólnotowego słowno-graficznego znaku towarowego : Zarzucił, że co najmniej od marca 2009 r.(...)bezprawnie używa na terenie Wspólnoty znaku towarowego (...) , prowadząc, tożsamą z działalnością powoda, działalność gospodarczą. Naruszenia na terytorium Polski polegają na posługiwaniu się oznaczeniem słownym (...)oraz podobnym do znaku towarowego powoda oznaczeniem słowno-graficznym (...)w sieci Internet na stronie www.(...)dostępnej w Polsce, a także na posługiwaniu się tym oznaczeniem w oficjalnej korespondencji mailowej prowadzonej z Polską. Na poparcie swych twierdzeń powód przedstawił wydruki ze strony internetowej pozwanego oraz z korespondencji elektronicznej. (k.1-62, 79-v) W odpowiedzi na pozew,(...)zgłosił w pierwszym rzędzie zarzut braku jurysdykcji sądu polskiego, wnioskując o przekazanie sprawy do sądu wA., właściwego ze względu na jego siedzibę lub odrzucenie pozwu. Pozwany odwołał się do przepisu art. 97 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z 26 II 2009 r.w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, z którego wynika jurysdykcja sądu hiszpańskiego. Zakwestionował słuszność twierdzeń powoda uzasadniającego zastosowanie w niniejszej sprawie art. 97 ust. 5. W jego przekonaniu, na terytorium Polski nie nastąpiły żadne z zarzucanych pozwanemu naruszeń praw(...)z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. (k.121-188) Powód zaprzeczył zasadności zarzutu braku jurysdykcji sądu polskiego. Na rozprawie w dniu 17 V 2010 r. jego pełnomocnik stwierdził, żeSąd jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu ze względu na przepis art. 97 punkt 5 RozporządzeniaC.. Dowodzą tego dokumenty załączone do pozwu. Korespondencja kierowana była przez pozwanego do Polski. Powód zarzuca naruszenie przez pozwanego w ten sposób, że wysyłał on do powoda korespondencje, w której użyty jest znak towarowy w funkcji znaku, a nie w funkcji firmy.(...)strony współpracowały ze sobą. Powód był przedstawicielem pozwanego. Łącząca je umowa nie została do tej pory formalnie rozwiązana. Strona internetowa pozwanego nie jest dostępna w języku polskim. Korespondencja kierowana przez pozwanego do powoda nie była jego ofertą, była informacją handlową o projektach, usługach pozwanego oznaczanych znakiem towarowym powoda.(k.237) Sąd zważył co następuje : Przepis art. 97 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z 26 II 2009 r.w sprawie wspólnotowego znaku towarowegostanowi, że z zastrzeżeniem przepisów rozporządzenia, jak również wszelkich przepisów rozporządzenia (WE) nr 44/2001 mających zastosowanie na mocy art. 94,postępowania w odniesieniu do powództw i roszczeń określonych w art. 96 toczą się przed sądami tego państwa członkowskiego, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania / siedzibę, lub jeżeli nie ma on miejsca zamieszkania / siedziby w żadnym z państw członkowskich, w tym, w którym ma przedsiębiorstwo. (ust.1.)Postępowaniaw odniesieniu do powództw i roszczeń określonych w art. 96, z wyjątkiem powództw o stwierdzenie braku naruszenia wspólnotowego znaku towarowego,mogą również toczyć się przed sądami państwa członkowskiego, w którym miało miejsce naruszenie lub wystąpiła groźba naruszenialub w którym została dokonana czynność w rozumieniu art. 9 ust. 3 zdanie drugie. (ust.5) Z ust. 1 wynika generalna zasada jurysdykcji sądu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego (łącznik podmiotowy) dla rozstrzygania o wszelkich naruszeniach lub groźbach naruszenia zaistniałych na obszarze Unii Europejskiej. W ust. 5 przepis ten daje natomiast sądowi państwa innego niż to, w którym swą siedzibę/miejsce zamieszkania ma pozwany kompetencję do rozstrzyganiawyłącznieo tych naruszeniach, które miały miejsce, lub które zagrażają w kraju, w którym znajduje się jego siedziba. (łącznik przedmiotowy, stanowiący wyjątek od reguły z ust.1 art. 97 rozporządzenia). Zgodnie z art. 98 ust. 2, sąd w sprawach wspólnotowych znaków towarowych, którego właściwość wynika z art. 97 ust. 5, ma bowiem właściwość wyłącznie w sprawach, których przedmiotem są czynności dokonane lub groźbaich dokonania na terytorium państwa członkowskiego, w którym ten sąd ma swoją siedzibę. (por. także : wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 III 1995 r. C-68/93w sprawie(...) ). Zgodnie z zasadąart. 6 k.c., na powodzie spoczywa w tym przypadku obowiązek wskazania i udowodnienia, że zarzucane pozwanemu naruszenie lub groźba naruszenia jego praw wyłącznych miało miejsce w państwie, do którego sądu kieruje pozew, a w którym pozwany nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby. Zasięg jurysdykcji krajowej opartej na art. 97 ust. 5 rozporządzenia nie powinien być nadmierny.Sąd państwa, w którym miało miejsce naruszenie lub wystąpiła groźba naruszenia praw z rejestracji, uznając swoje kompetencje musi opierać się na racjonalnych przesłankach, które powinny mieć faktyczny związek z jego obszarem prawnym. Działanie pozwanego na tym obszarze powinno być zamierzone (ukierunkowane na ten obszar), a nie tylko przypadkowe. W przypadku naruszeń znaków towarowych w Internecie należy uwzględnić stopień interaktywności strony internetowej i jej konkretne skutki, na które decydujący wpływ ma język, w jakim strona została opracowana. Rozstrzygając o zasadności zarzutu pozwanego Sąd poddał badaniu żądania zakazowe (zaniechania naruszeń) objęte pozwem oraz twierdzenia powoda, odnosząc je do miejsca, w którym nastąpiło naruszenie prawa z rejestracji. Należy bowiem podkreślić, że w niniejszym procesie powód zwalcza naruszenia, nie twierdzi zaś, że działania podejmowane przez pozwanego grożą naruszeniem praw wyłącznych do słowno-graficznego wspólnotowego znaku towarowego(...). Spółka (...)żąda zakazania naruszania jej praw w obrocie handlowym. Równocześnie wskazuje na działania pozwanego związane z terytorium Polski, które nie odnoszą się do tego obrotu. Składa prywatną korespondencję prowadzoną przez przedstawicieli stron, nie będącą ofertą handlową, a także wydruki ze stron internetowych nie prowadzonych w języku polskim, z których w sposób niewątpliwy wynika, że działalność usługowa (reklamowanie i oferowanie usług identycznych lub podobnych do tych, dla których zarejestrowany został wspólnotowy znak towarowy(...)) nie jest prowadzona w Polsce. Powód nie twierdzi i nie dokumentuje, że informacja handlowa pozwanego jest kierowana do Polski, że strona internetowa była w Polsce otwierana przez osoby zainteresowane korzystaniem zusług (...), że docierała do tych osób, które mogły być wprowadzone w błąd co do pochodzenia usług od którejś ze stron niniejszego postępowania. Z twierdzeń powoda nie wynika, czy strona internetowawww.(...)daje możliwość dwustronnego przekazu, czy odnotowano na niej reakcje polskich podmiotów gospodarczych, czy też zawiera jedynie przekaz jednostronny. Sama tylko dostepność strony internetowej w(...)nie stanowi dostatecznego powiązania z naszym państwem i nie może być uznana za wystarczającą podstawę do przyjęcia jurysdykcji polskiego sądu. Otwarcie strony przez samego powoda, który jest w Polsce przedstawicielem pozwanego nie może stanowić o naruszeniu praw wyłącznych (...). Pozwana ma swą siedzibę w Hiszpanii, tam też oferuje usługi. Nie prowadzi natomiastna terytorium Polskidziałalności gospodarczej, ani działań promocyjnych, uzasadniających jurysdykcję Sądu Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych do rozstrzygania o naruszeniach lub ich groźbie. Sam fakt, że pozwany dysponuje stroną internetową, którą można otworzyć w Polsce (zarówno jak na całym Świecie), w hiszpańskiej lub angielskiej wersji językowej, nie przekonuje za uznaniem, że w zakresie naruszania praw wyłącznych w odniesieniu do tej strony, właściwym jest sąd polski. Niezrozumiałe jest natomiast dla Sądu formułowanie żądań odnoszących się do towarów, w sytuacji gdy zarówno sporny znak towarowy, jak i oznaczenia używane przez pozwanego są znakami usługowymi. W żadnym miejscu, powód nie zarzuca, że naruszenie jego znaku związane jest z jakimikolwiek towarami. Uznając, żespółka (...)nie wskazuje i nie domaga się zakazania(...)takich działań, które naruszając prawa powoda z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego mogły mieć miejsce w Polsce, Sąd postanowił o odrzuceniu pozwu. (art. 1099 § 1 k.p.c.w zw. z art. 101 ust. 3 rozporządzenia) O kosztach Sąd orzekł na zasadzieart. 98 k.p.c.– odpowiedzialności za wynik sporu. Zgodnie zart. 15 ust. 3 ustawy z dnia 28 VII 2005 r.o kosztach sądowych w sprawach cywilnychSąd uznał opłatę tymczasową za ostateczną.

15/450500/0006627/GWzt

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXII Wydział Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych

154505000001203_IV_C_001843_2009_Uz_2010-06-01_001

IV C 1843/09

2010-05-17 02:00:00.0 CEST

2016-12-15 14:58:56.0 CET

2016-12-15 12:53:01.0 CET

15450500

1203

SENTENCE, REASON

Sygn. akt IV C 1843/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 maja 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny W składzie następującym: Przewodniczący SSR (del) Agnieszka Derejczyk Protokolant: Rafał Skwarek po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2010 roku na rozprawie w Warszawie sprawy z powództwa I. G. przeciwko Przedsiębiorstwo Państwowe (...) z siedzibą w W. o zapłatę 1 Oddala powództwo. 2 Zasądza od I. G. na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="pwiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="001843" xVolType="15/450500/0001203/C"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="366"/> <xCOLx xWIDTHx="344"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sygn. akt IV C 1843/09</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"/> </xRow> </xRows> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 maja 2010 roku</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny</xText> <xText>W składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący SSR (del) Agnieszka Derejczyk</xText> <xText>Protokolant: Rafał Skwarek</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2010 roku na rozprawie w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>I. G.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Przedsiębiorstwo Państwowe (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Oddala powództwo.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>I. G.</xAnon> na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 21 sierpnia 2009 r. powódka <xAnon>I. G.</xAnon> wniosła o zasądzenie od pozwanego odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu spadku wartości rynkowej nieruchomości powódki, zasądzenie odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu utraty użyteczności nieruchomości powódki, zasądzenie odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego powódki - w związku z położeniem tej nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania utworzonego dla <xAnon> (...) im. (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. W piśmie procesowym z dnia 17 września 2009 r. powódka sprecyzowała żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie kwoty 100000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.</xText> <xText>Pozwany <xAnon> Przedsiębiorstwo Państwowe (...)</xAnon> wniosło o oddalenie powództwa.</xText> <xText>Na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>Powódka jest właścicielem nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym położonej przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> w miejscowości <xAnon>O.</xAnon> (wypis z rejestru gruntów k 11).</xText> <xText>Rozporządzeniem Wojewody <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 07 sierpnia 2007 r. utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla <xAnon> (...) im. (...)</xAnon>. Nieruchomość powódki leży w granicach tego obszaru(zaświadczenie k 12).</xText> <xText>W ocenie powódki utworzenie tego obszaru ograniczyło możliwość korzystania z nieruchomości, ponieważ powódka jest narażona na konieczność znoszenia olbrzymich hałasów generowanych przez lądujące i startujące samoloty, a tym samym istnieje konieczność wykonania prac celem zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego, a nadto przez tą okoliczność nieruchomość powódki straciła na wartości.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd zważył, co następuje:</xText> <xText>Powódka jako podstawę swoich roszczeń wskazała <xLexLink xArt="art. 129;art. 129 ust. 2" xIsapId="WDU20010620627" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627">art. 129 ust. 2</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 136" xIsapId="WDU20010620627" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627">art. 136 ustawy prawo ochrony środowiska</xLexLink> w związku z rozporządzeniem Wojewody <xAnon> (...)</xAnon> z 07 sierpnia 2007 r. i <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 435 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 322;art. 325" xIsapId="WDU20010620627" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627">art. 322 i 325 ustawy prawo ochrony środowiska</xLexLink>.</xText> <xText>W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z powodu braku podstawy prawnej do dochodzenia zgłoszonych roszczeń z uwagi na fakt nie obowiązywania przedmiotowego rozporządzenia Wojewody <xAnon> (...)</xAnon> od dnia 15 listopada 2008 r.</xText> <xText>Rozporządzenie Wojewody <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 07 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla <xAnon> (...) im. (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> zostało wydane w oparciu o <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 ust. 2" xIsapId="WDU20010620627" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627">art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27.04.2001 r. prawo ochrony środowiska</xLexLink>, który wówczas stanowił, iż obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 51;art. 51 ust. 1;art. 51 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU20081991227" xTitle="Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko" xAddress="Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227">art. 51 ust. 1 pkt. 1</xLexLink> lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda w drodze rozporządzenia. Z dniem 15 listopada 2008 r. nastąpiła zmiana treści tego przepisu, zgodnie z którą obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20081991227" xTitle="Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko" xAddress="Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227">ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko</xLexLink>, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały. Ustawodawca nie zamieścił żadnych przepisów t przejściowych, które mogłyby wskazywać na utrzymanie dotychczas wydanych na podstawie tego przepisu aktów prawa miejscowego. Zgodnie § 33. 1. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej jeżeli akt wykonawczy wydany na podstawie uchylanego albo zmienianego przepisu upoważniającego nie jest niezgodny z nową albo znowelizowaną ustawą, można go wyjątkowo zachować czasowo w mocy, nadając przepisowi przejściowemu brzmienie: "Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. ... ustawy (tytuł dotychczasowej ustawy) zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. ... ustawy." Zatem skoro w ustawie zmieniającej treść <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 ust. 2" xIsapId="WDU20010620627" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627">art. 135 ust. 2 ustawy prawo ochrony środowiska</xLexLink> nie zostało zawarte takie uregulowanie rozporządzenie z dnia 07 sierpnia 2007 r. przestało obowiązywać z dniem 15 listopada 2008 r. Pogląd taki zawarł w wielu orzeczeniach NSA np.: II OSK 445/09, VII SA/WA 1083/09 i pogląd ten Sąd Okręgowy w tym składzie w pełni podzielił. Należy także wskazać, iż Wojewoda <xAnon> (...)</xAnon> w wielu indywidualnych sprawach administracyjnych - o czym Sądowi wiadomo z urzędu - wydaje zaświadczenia, z których treści wprost wynika, iż rozporządzenie z dnia 07 sierpnia 2007 r. nie obowiązuje. Nadto o czym Sądowi także wiadomo z urzędu Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego także powołuje się w swoich decyzjach na nie obowiązywanie przedmiotowego rozporządzenia.</xText> <xText>Nie jest zasadny pogląd, iż w niniejszym postępowaniu należy wziąć pod uwagę <xLexLink xArt="art. 47;art. 47 ust. 2" xIsapId="WDU20051751462" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1462">art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej</xLexLink>, zgodnie z którym akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje. Po pierwsze ustawa ta odnosi się do przepisów zmienianych tą ustawą, a nie innych, po drugie ustawa odnosi się do przepisów prawa miejscowego wydanych wcześniej a przedmiotowe rozporządzenie zostało wydane w 2007 r., a po trzecie z dniem 30 czerwca 2008 r. ustawa ta przestała obowiązywać.</xText> <xText>Drugą z podanych przez powódkę podstaw prawnych zgłoszonych w pozwie roszczeń jest <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 435 kc</xLexLink>, zgodnie z którym prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła w skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. W ocenie Sądu przepis ten nie dotyczy pozwanego. Zgodnie z dominującym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem przepis ten dotyczy przedsiębiorstwa, które jako całość wprawiane jest w ruch za pomocą sił przyrody, a nie takiego, które wykorzystuje do realizacji zadań ruch urządzeń wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody (orzeczenia SN z 10.10.2008 r. II CSK 232/08, z 04.09.2009 r. III CSK 14/09). Pozwany jest zarządzającym <xAnon> (...) im. (...)</xAnon> , nie jest ani właścicielem ani posiadaczem jakichkolwiek samolotów, a zatem nie spełnia kryteriów z <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 435 kc.</xLexLink> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021301112" xTitle="Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112">Ustawa z dnia 03.07.2002 r. prawo lotnicze</xLexLink> w <xLexLink xArt="art. 173;art. 173 ust. 1;art. 173 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU20021301112" xTitle="Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112">art. 173 ust. 1 pkt. 1</xLexLink> stanowi, iż zarządzanie lotniskiem polega na świadczeniu usług na rzecz przewoźników lotniczych i innych użytkowników statków powietrznych. W ramach tego zarządu pozwany wykorzystuje samochody, pojazdy techniczne, sprzęt biurowy i inne urządzenia, ale to nie one stanowią źródło hałasu, a tym samym źródło ewentualnego roszczenia odszkodowawczego, o którym mowa w pozwie. Nadto pozwany prowadzi w ramach zarządu <xAnon> (...)</xAnon> inną działalność, nie związaną z obsługą przewoźników pasażerskich lub towarowych. W związku z tym nie można stwierdzić, iż pozwany spełnia kryteria z <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 435 kc.</xLexLink> Według Sądu nie jest zasadny pogląd odnoszący się do orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych w sprawie lotniska <xAnon>P.</xAnon>-<xAnon>K.</xAnon>, w których zostało ono uznane za zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody, ponieważ jest to lotnisko wojskowe, a nie cywilne, posiada samoloty wytwarzające zupełnie inny rodzaj hałasu niż samoloty pasażerskie, zupełnie inaczej zorganizowane i prowadzone niż przedsiębiorstwo pozwanego.</xText> <xText>Wprawdzie powódka nie opiera swoich roszczeń na przepisach <xLexLink xArt="art. 206;art. 207" xIsapId="WDU20021301112" xTitle="Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112">art. 206 i 207 w/w ustawy prawo lotnicze</xLexLink>, ale zasadnym jest w tym miejscu nadmienić, iż regulacja w nich zawarta dotyczy osób eksploatujących statek powietrzny. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 206/1" xIsapId="WDU20021301112" xTitle="Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112">art. 206. 1</xLexLink>. odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem statków powietrznych podlega przepisom prawa cywilnego o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji poruszanymi za pomocą sił przyrody, z zastrzeżeniem <xLexLink xArt="art. 207 ust. 2;art. 207 ust. 3;art. 207" xIsapId="WDU20021301112" xTitle="Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112">ust. 2 i 3 oraz art. 207</xLexLink>.</xText> <xText>Zgodnie z ust. 2 odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie powstaje, jeżeli szkoda wynikła z samego faktu przelotu statku powietrznego odbywającego się zgodnie z obowiązującymi przepisami.</xText> <xText>Zaś ust. 3 stanowi, iż do odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za szkody powstałe przy przewozie lotniczym stosuje się przepisy rozdziału 2. Zaś art. 207. 1. stanowi, iż odpowiedzialność za szkody, o których mowa w art. 206, ponosi osoba eksploatująca statek powietrzny.</xText> <xText>W związku z tym, iż Sąd doszedł do przekonania, iż nie ma podstawy prawnej do dochodzenia roszczeń zgłoszonych w pozwie przez powódkę, oddalił zgłoszone wnioski dowodowe uznając, iż nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania w świetle powyższych rozważań.</xText> <xText>W związku z powyższym Sąd orzekł jak w sentencji.</xText> <xText>O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 108" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 kpc</xLexLink> w zw. z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 z późn.zm.)</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

del) Agnieszka Derejczyk

Paula Wiaterska

Rafał Skwarek

Paula Wiaterska

Sygn. akt IV C 1843/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 maja 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny W składzie następującym: Przewodniczący SSR (del) Agnieszka Derejczyk Protokolant: Rafał Skwarek po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2010 roku na rozprawie w Warszawie sprawy z powództwaI. G. przeciwkoPrzedsiębiorstwo Państwowe (...)z siedzibą wW. o zapłatę 1 Oddala powództwo. 2 Zasądza odI. G.na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. UZASADNIENIE Pozwem z dnia 21 sierpnia 2009 r. powódkaI. G.wniosła o zasądzenie od pozwanego odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu spadku wartości rynkowej nieruchomości powódki, zasądzenie odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu utraty użyteczności nieruchomości powódki, zasądzenie odszkodowania w kwocie ustalonej w toku postępowania z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego powódki - w związku z położeniem tej nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania utworzonego dla(...) im. (...)wW.. W piśmie procesowym z dnia 17 września 2009 r. powódka sprecyzowała żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie kwoty 100000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. PozwanyPrzedsiębiorstwo Państwowe (...)wniosło o oddalenie powództwa. Na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Powódka jest właścicielem nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym położonej przyul. (...)w miejscowościO.(wypis z rejestru gruntów k 11). Rozporządzeniem Wojewody(...)z dnia 07 sierpnia 2007 r. utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla(...) im. (...). Nieruchomość powódki leży w granicach tego obszaru(zaświadczenie k 12). W ocenie powódki utworzenie tego obszaru ograniczyło możliwość korzystania z nieruchomości, ponieważ powódka jest narażona na konieczność znoszenia olbrzymich hałasów generowanych przez lądujące i startujące samoloty, a tym samym istnieje konieczność wykonania prac celem zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego, a nadto przez tą okoliczność nieruchomość powódki straciła na wartości. Mając powyższe na uwadze Sąd zważył, co następuje: Powódka jako podstawę swoich roszczeń wskazałaart. 129 ust. 2w zw. zart. 136 ustawy prawo ochrony środowiskaw związku z rozporządzeniem Wojewody(...)z 07 sierpnia 2007 r. iart. 435 kcw zw. zart. 322 i 325 ustawy prawo ochrony środowiska. W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z powodu braku podstawy prawnej do dochodzenia zgłoszonych roszczeń z uwagi na fakt nie obowiązywania przedmiotowego rozporządzenia Wojewody(...)od dnia 15 listopada 2008 r. Rozporządzenie Wojewody(...)z dnia 07 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla(...) im. (...)wW.zostało wydane w oparciu oart. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27.04.2001 r. prawo ochrony środowiska, który wówczas stanowił, iż obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa wart. 51 ust. 1 pkt. 1lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda w drodze rozporządzenia. Z dniem 15 listopada 2008 r. nastąpiła zmiana treści tego przepisu, zgodnie z którą obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniuustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały. Ustawodawca nie zamieścił żadnych przepisów t przejściowych, które mogłyby wskazywać na utrzymanie dotychczas wydanych na podstawie tego przepisu aktów prawa miejscowego. Zgodnie § 33. 1. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej jeżeli akt wykonawczy wydany na podstawie uchylanego albo zmienianego przepisu upoważniającego nie jest niezgodny z nową albo znowelizowaną ustawą, można go wyjątkowo zachować czasowo w mocy, nadając przepisowi przejściowemu brzmienie: "Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. ... ustawy (tytuł dotychczasowej ustawy) zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. ... ustawy." Zatem skoro w ustawie zmieniającej treśćart. 135 ust. 2 ustawy prawo ochrony środowiskanie zostało zawarte takie uregulowanie rozporządzenie z dnia 07 sierpnia 2007 r. przestało obowiązywać z dniem 15 listopada 2008 r. Pogląd taki zawarł w wielu orzeczeniach NSA np.: II OSK 445/09, VII SA/WA 1083/09 i pogląd ten Sąd Okręgowy w tym składzie w pełni podzielił. Należy także wskazać, iż Wojewoda(...)w wielu indywidualnych sprawach administracyjnych - o czym Sądowi wiadomo z urzędu - wydaje zaświadczenia, z których treści wprost wynika, iż rozporządzenie z dnia 07 sierpnia 2007 r. nie obowiązuje. Nadto o czym Sądowi także wiadomo z urzędu Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego także powołuje się w swoich decyzjach na nie obowiązywanie przedmiotowego rozporządzenia. Nie jest zasadny pogląd, iż w niniejszym postępowaniu należy wziąć pod uwagęart. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, zgodnie z którym akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje. Po pierwsze ustawa ta odnosi się do przepisów zmienianych tą ustawą, a nie innych, po drugie ustawa odnosi się do przepisów prawa miejscowego wydanych wcześniej a przedmiotowe rozporządzenie zostało wydane w 2007 r., a po trzecie z dniem 30 czerwca 2008 r. ustawa ta przestała obowiązywać. Drugą z podanych przez powódkę podstaw prawnych zgłoszonych w pozwie roszczeń jestart. 435 kc, zgodnie z którym prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła w skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. W ocenie Sądu przepis ten nie dotyczy pozwanego. Zgodnie z dominującym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem przepis ten dotyczy przedsiębiorstwa, które jako całość wprawiane jest w ruch za pomocą sił przyrody, a nie takiego, które wykorzystuje do realizacji zadań ruch urządzeń wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody (orzeczenia SN z 10.10.2008 r. II CSK 232/08, z 04.09.2009 r. III CSK 14/09). Pozwany jest zarządzającym(...) im. (...), nie jest ani właścicielem ani posiadaczem jakichkolwiek samolotów, a zatem nie spełnia kryteriów zart. 435 kc.Ustawa z dnia 03.07.2002 r. prawo lotniczewart. 173 ust. 1 pkt. 1stanowi, iż zarządzanie lotniskiem polega na świadczeniu usług na rzecz przewoźników lotniczych i innych użytkowników statków powietrznych. W ramach tego zarządu pozwany wykorzystuje samochody, pojazdy techniczne, sprzęt biurowy i inne urządzenia, ale to nie one stanowią źródło hałasu, a tym samym źródło ewentualnego roszczenia odszkodowawczego, o którym mowa w pozwie. Nadto pozwany prowadzi w ramach zarządu(...)inną działalność, nie związaną z obsługą przewoźników pasażerskich lub towarowych. W związku z tym nie można stwierdzić, iż pozwany spełnia kryteria zart. 435 kc.Według Sądu nie jest zasadny pogląd odnoszący się do orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych w sprawie lotniskaP.-K., w których zostało ono uznane za zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody, ponieważ jest to lotnisko wojskowe, a nie cywilne, posiada samoloty wytwarzające zupełnie inny rodzaj hałasu niż samoloty pasażerskie, zupełnie inaczej zorganizowane i prowadzone niż przedsiębiorstwo pozwanego. Wprawdzie powódka nie opiera swoich roszczeń na przepisachart. 206 i 207 w/w ustawy prawo lotnicze, ale zasadnym jest w tym miejscu nadmienić, iż regulacja w nich zawarta dotyczy osób eksploatujących statek powietrzny. Zgodnie zart. 206. 1. odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem statków powietrznych podlega przepisom prawa cywilnego o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji poruszanymi za pomocą sił przyrody, z zastrzeżeniemust. 2 i 3 oraz art. 207. Zgodnie z ust. 2 odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie powstaje, jeżeli szkoda wynikła z samego faktu przelotu statku powietrznego odbywającego się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zaś ust. 3 stanowi, iż do odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za szkody powstałe przy przewozie lotniczym stosuje się przepisy rozdziału 2. Zaś art. 207. 1. stanowi, iż odpowiedzialność za szkody, o których mowa w art. 206, ponosi osoba eksploatująca statek powietrzny. W związku z tym, iż Sąd doszedł do przekonania, iż nie ma podstawy prawnej do dochodzenia roszczeń zgłoszonych w pozwie przez powódkę, oddalił zgłoszone wnioski dowodowe uznając, iż nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania w świetle powyższych rozważań. W związku z powyższym Sąd orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 kpcw zw. zart. 108 kpcw zw. z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 z późn.zm.)

15/450500/0001203/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

IV Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000608_2010_Uz_2010-05-19_001

XVII AmC 608/10

2010-05-19 02:00:00.0 CEST

2013-07-25 03:01:03.0 CEST

2014-11-20 13:36:35.0 CET

15450500

5127