Datasets:

---

JuDDGES

/

pl-court-raw

like 0

Follow

JuDDGES 9

151500000002503_V_ACa_000464_2009_Uz_2009-10-08_001

V ACa 464/09

2009-10-08 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-12-04 17:47:10.0 CET

15150000

2503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt V ACa 464/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk Sędziowie : SA Lucyna Salachna SA Anna Tabak (spr.) Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w K. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś. o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Skrobol" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="ajasinska" xToPage="7" xPublisher="mskrobol" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0002503/ACa" xVolNmbr="000464"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V ACa 464/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 8 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Iwona Wilk</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Lucyna Salachna</xText> <xText>SA Anna Tabak (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Wójtowicz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>Ś.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt XIII GC 333/07</xText> <xText/> <xText>I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 671000 (sześćset siedemdziesiąt jeden tysięcy) złotych z następującymi ustawowymi odsetkami od:</xText> </xUnit> <xText>- kwoty 134200 złotych od dnia 31 lipca 2004 r.,</xText> <xText>- kwoty 134200 złotych od dnia 18 sierpnia 2004 r.,</xText> <xText>- kwoty 134200 złotych od dnia 25 sierpnia 2004 r.,</xText> <xText>- kwoty 134200 złotych od dnia 03 września 2004 r.,</xText> <xText>- kwoty 134200 złotych od dnia 12 września 2004 r.,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 42767 (czterdzieści dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów postępowania;</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 18030 (osiemnaście tysięcy trzydzieści) złotych tytułem kosztów postępowania odwoławczego;</xText> <xText>III. nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa</xText> <xText>- Sądu Okręgowego w Katowicach kwotę 35550 (trzydzieści pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt) złotych</xText> <xText>- Sądu Apelacyjnego w Katowicach 35030 (trzydzieści pięć tysięcy trzydzieści) złotych</xText> <xText>tytułem nieuiszczonych opłat sądowych</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt V ACa 464/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon> (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>Ś.</xAnon> domagała się zasądzenia na jej rzecz kwoty 671 000 zł z ustawowymi odsetkami od dat podanych w pozwie oraz zasądzenia kosztów postępowania tytułem wynagrodzenia za prace remontowe wykonane na jej zlecenie przez niewystępującą w sporze <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon>, od której nabyła wierzytelności.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa powołując się na nieważność umowy cesji z powodu zawartego przez strony w umowie o usługę zakazu przelewu wierzytelności.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 27 lutego 2008 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 7 217 zł tytułem kosztów postępowania.</xText> <xText>Wydanie wyroku poprzedziły następujące okoliczności faktyczne:</xText> <xText>W dniu 15 lipca 2004 r. powódka, sprzedała <xAnon>W.</xAnon> Sp. z o. w <xAnon>K.</xAnon> wyroby <xAnon>h.</xAnon>, za które wystawiła <xAnon>fakturę VAT nr (...)</xAnon> na kwotę 668.098,54 zł. Na zabezpieczenie roszczeń z tego tytułu, zawarto w tym samym dniu umowę przelewu wierzytelności w której dłużnik przeniósł na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, należne od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>Ś.</xAnon> wierzytelności wynikające z faktur VAT:</xText> <xEnum> <xBullet>*</xBullet> <xEnumElem> <xText>nr<xAnon>(...)</xAnon> z dnia 31.05.2004 r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nr <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 18.06.2004 r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nr<xAnon>(...)</xAnon>z dnia 25.06.2004 r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nr<xAnon>(...)</xAnon> z dnia 02.07.2004 r.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nr <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 13.07.2004 r wszystkie na kwoty 134 200 zł.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Cedent oświadczył, że wierzytelność jest bezsporna, a przelew nie jest wyłączony zastrzeżeniem umownym. Cedent przejął wobec cesjonariusza odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika. Ponadto ustalono, że cesjonariusz dokona zwrotnego przelewu wierzytelności na cedenta niezwłocznie po zaspokojeniu przez cedenta wszystkich należności cesjonariusza powstałych w związku z transakcją sprzedaży wynikającą z faktury VAT <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 07.07.2004 r.</xText> <xText>O zawarciu umowy przelewu wierzytelności zawiadomiono <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> która w odpowiedzi wezwała do doręczenia jej uwierzytelnionej kopii umowy cesji, celem podniesionych znanych cesjonariuszowi zarzutów formalnych i merytorycznych. Po otrzymaniu kopii umowy powiadomiła cesjonariusza o nieważności umowy przelewu wierzytelności, ze względu na znany mu zakaz zbywania wierzytelności, zawarty w § 5 <xAnon>umowy nr (...)</xAnon> r. łączącej spółki: <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Po otrzymaniu informacji o zastrzeżeniach, co do umowy przelewu wierzytelności, powódka niezwłocznie wystąpiła z pozwem przeciwko <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> o zapłatę należności za sprzedany towar. Uzyskała prawomocny nakazy zapłaty i wydano jej tytuł wykonawczy.</xText> <xText>Na wniosek powódki, zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne Komornik Sądowy Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Będzinie postanowieniem z dnia 18.01.2007 r. umorzył postępowania egzekucyjne w całości na podstawie <xLexLink xArt="art. 824;art. 824 § 1;art. 824 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.824 § 1 i 3 k.p.c.</xLexLink>, gdyż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.</xText> <xText>Powódka pismem z dnia 10 kwietnia 2007 r. wezwała pozwaną do zapłaty łącznej kwoty 671 000 zł. tj. wierzytelności wynikającej z faktur wyszczególnionych w umowie przelewu wierzytelności z dnia 15.07.2004 r. <xBRx/>w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Pozwana nie uregulowała powyższej należności.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powódki nie może być uwzględnione.</xText> <xText>Swoje pretensje powódka wywodzi z umowy przelewu wierzytelności z dnia <xBRx/>15 VII 2004 r. zawartej z <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon>, które nie mogła przenieść swoich wierzytelności wobec pozwanej, albowiem w umowie zawartej między <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> a <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> nr <xAnon> (...)</xAnon> z 26 IV 2004 r. znajduje się zastrzeżenie o zakazie zbycia wierzytelności bez zgody dłużnika.</xText> <xText>Zastrzeżenie takie jest skuteczne w świetle <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> Powódka wiedziała <xBRx/>o zastrzeżeniu zakazu zbycia wierzytelności lub powinna była wiedzieć, gdyż <xBRx/>w pierwszej z faktur objętych cesją o nr <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z 31 V 2004 r. wskazano której umowy dotyczy należność z faktury.</xText> <xText>Stwierdził sąd pierwszoinstancyjny, że cesjonariusz powinien był zapoznać się z umową, gdyż ciążył na nim obowiązek zachowania należytej staranności przez zawieraniu umowy.</xText> <xText>Pozwana nie wyraziła zgody na przelew wierzytelności, gdyż po zawiadomieniu o cesji pismem z 18 VIII 2004 r. powiadomiła powódkę <xBRx/>o kwestionowaniu przez nią umowy przelewu, zaś w kolejnym piśmie z 6 IX 2004 r. powołała się na znany powódce zakaz zbywania wierzytelności z umowy <xBRx/>nr <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 26 IV 2004 r.</xText> <xText>Skoro umowa przelewu wierzytelności z dnia 15 VII 2004 r. jest bezskuteczna wobec nabywcy – powódki, nie mogła ona nabyć wierzytelności, tym samym roszczenie jej nie mogło być uwzględnione.</xText> <xText/> <xText>Wyrok Sądu Okręgowego został w całości zaskarżony apelacją powódki, domagającej się jego zmiany poprzez uwzględnienie w całości jej roszczenie <xBRx/>i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.</xText> <xText>Skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie:</xText> <xEnum> <xBullet>*</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> przez jego błędne zastosowanie i wykładnię oraz błędne przyjęcie, że powódka wiedziała o zakazie zbycie wierzytelności, podczas gdy z treści umowy cesji z 15.07.2004 r. wynika że przedmiotem cesji są wierzytelności wynikające z określonych faktur oraz że przelew wierzytelności nie jest wyłączony zastrzeżeniami umownymi, a treść umowy na wykonanie <xAnon>(...)</xAnon> nie została powódce ujawniona,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 k.c.</xLexLink> przez jego niezastosowanie i nieprzyjęcie skuteczności umowy cesji wierzytelności z chwilą zawiadomienia o jej dokonaniu pozwanego dłużnika.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W uzasadnieniu apelacji podkreśliła, że w umowie cesji wymieniono konkretne faktury, z których przelano wierzytelność, faktury te nie zawierają wzmianki o zakazie przelewu, zaś w umowie przelewu w § 3 stwierdzono <xBRx/>o braku umownego zakazu zbycia wierzytelności. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> umowny zakaz zbycia wierzytelności jest skuteczny wobec nabywcy tylko wtedy, gdy pismo stwierdzające wierzytelność zawiera wzmiankę o umownym zastrzeżeniu niezbywalności.</xText> <xText>Dokumentem stwierdzającym wierzytelności są faktury VAT nie zawierające wzmianki o zakazie przelewu.</xText> <xText>Dodała, iż pozwana w toku procesu nie wykazała, by powódce znana była treść umowy zawierającej zakaz zbycia wierzytelności, zaś <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> wymaga wiedzy nabywcy o zakazie zbycia a nie potencjalną możliwość zapoznania się z takim zastrzeżeniem.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie apelacji powódki i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, podkreślając, iż faktury potwierdzające jej zadłużenie wobec zbywcy wierzytelności, nie zostały przez nią podpisane.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2008 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki i zasądził od niej na rzecz pozwanej kwotę 5 400 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Uznał Sąd Apelacyjny, iż wobec zakazu zbycia wierzytelności zawartego <xBRx/>w umowie łączącej pozwaną ze zbywcą wierzytelności powódka nie mogła skutecznie nabyć wierzytelności objętej pozwem, podzielił stanowisko sądu pierwszej instancji o możliwości uzyskania przez powódkę – przy dochowaniu należytej staranności – wiedzy, że doręczone jej stwierdzające istnienie wierzytelności faktury VAT wystawione zostały na realizację zawartej przez cedenta z pozwaną umowy i nie było przeszkód w zażądaniu przez nią umowy. Nie uznał zarzutu powódki o zasadności jej roszczenia w oparciu o oświadczenie cedenta i treść faktur, w których nie zawarto zakazu zbycia wierzytelności. Podkreślił brak zgody pozwanej na przelew wierzytelności po zawarciu przedmiotowej cesji.</xText> <xText>Uznał, że brak stosownego zastrzeżenia w fakturze o zakazie zbycia wierzytelności nie jest wystarczającą przesłanką do przyjęcia, że powódka korzysta z ochrony z <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink>, zaś faktura VAT jest dokumentem księgowym, a nie jakimś szczególnym dokumentem, w którym zawiera się klauzule umowne, zaś zapisami w fakturze nie można zmienić treści umowy. Faktura jako dokument księgowy jest kierowana do dłużnika, który orientuje się w istnieniu zastrzeżenia zawartego w umowie.</xText> <xText>Wyraził także pogląd o nieprzeznaczaniu do obrotu innych wierzytelności poza wierzytelnościami związanymi z dokumentami na okaziciela lub przenoszonymi w drodze indosu.</xText> <xText>Podał także i ten argument, iż powódka nie wykazała, by pomimo dołożenia należytej staranności nie była w stanie dowiedzieć się o istnieniu zastrzeżenia umownego zakazu zbycia wierzytelności.</xText> <xText/> <xText>Wyrok Sądu Apelacyjnego został objęty skargą kasacyjną powódki, powołującą się na naruszenie przepisów prawa materialnego – <xLexLink xArt="art. 514;art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 i 509 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">355 § 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania wywołanego wniesieniem skargi.</xText> <xText/> <xText>Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009 r. uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 czerwca 2008 r. i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.</xText> <xText>Sąd Najwyższy podkreślił bezsporne okoliczności faktyczne w sprawie, w tym brak umieszczenia na fakturach, z których wierzytelności objęte były umową cesji, zastrzeżenia umownego o zakazie ich zbycia oraz umieszczenie w umowie przelewu oświadczenia zbywcy o braku zastrzeżenia umownego w przedmiocie cesji, zaś sprowadzenie istoty sporu do interpretacji <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Przywołując swoje poglądy wyrażone w uchwale z dnia 6 VII 2005 r. III CZP 40/05, wyroku z dnia 5 IV 2006 r. I CSK 189/05 i w wyroku z 24 VI 2004 r. III CK 173/03 wyraził pogląd, że na podstawie <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 § 1 k.c.</xLexLink> bezskuteczny jest przelew wierzytelności, jeżeli strony w umowie postanowiły, że wierzytelności nie można przenieść na inną osobę, także bez zgody dłużnika, zastrzeżenie takie jest skuteczne erga omnes, a więc także wobec nabywcy wierzytelności, chociażby nawet nie wiedział o zakazie.</xText> <xText>Dobra wiara nabywcy jest jednak chroniona – <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> - w przypadku, gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem, który nie zawiera wzmianki o zakazie przelewu. Jeżeli nabywca w zaufaniu do takiego dokumentu nabędzie wierzytelność, to pozadokumentowy zakaz przelewu, o którym nie wiedział przy zawieraniu umowy, jest w stosunku do niego bezskuteczny. Wyraził także pogląd, iż stwierdzenie wierzytelności pismem nie jest tożsame z wymaganiem zachowania dla tej czynności formy pisemnej, zaś przepis <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514</xLexLink> nie wprowadza żadnych ograniczeń co do sposobu stwierdzenia wierzytelności pismem i może nastąpić poprzez wystawienie faktury VAT, która chociaż przede wszystkim ma znaczenie na gruncie prawa podatkowego, ale także wywołuje skutki z prawa cywilnego.</xText> <xText>Stwierdził, iż wierzytelność stwierdzona pismem w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> jest nie tylko wtedy, gdy umowa z której wynika wierzytelność została zawarta <xBRx/>w formie pisemnej, ale także i wówczas gdy istnienie wierzytelności zostało stwierdzone przez wystawienie faktury VAT.</xText> <xText/> <xText><xBx> Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja powódki podlega uwzględnieniu, albowiem podniesione w niej zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego są trafne.</xText> <xText>Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny, zaś spór sprowadzał się do odmiennej interpretacji przez strony <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink>, a w konsekwencji <xLexLink xArt="art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 k.c.</xLexLink> dla oceny, czy powódka skutecznie nabyła od osoby 3 wierzytelności w stosunku do pozwanej i uzyskała przymiot wierzyciela.</xText> <xText>Powódka wywodziła nabycie skuteczne wierzytelności w stosunku do pozwanej umową cesji z dnia 15 lipca 2004 r. powołując się na jej treść, <xBRx/>w szczególności zapisy § 3 punkt b, zawierające zapewnienie cedenta, iż przelew nie jest wyłączony przepisem prawa lub zastrzeżeniem umownym oraz treść faktur stwierdzających istnienie wierzytelności objętych cesją a nie zawierających stwierdzenia o zakazie przelewu.</xText> <xText>Pozwana z kolei wywodziła, iż wobec wystawienia przez zbywcę faktur w wyniku wykonania <xAnon>umowy Nr (...)</xAnon> z 26 IV 04 r. łączącej zbywcę z pozwaną, która zawierała zastrzeżenia zakazu zbycia wierzytelności bez zgody dłużnika (tutaj pozwanej), mimo że w fakturach nie zawarto zastrzeżenia o wyłącznie cesji, to powódka nie stała się wierzycielem, nie nabyła skutecznie względem niej wierzytelności, gdyż nie wyraziła zgody na przelew, zaś faktury stwierdzające jej zobowiązanie, a będące przedmiotem przelewu nie zostały przez nią podpisane, tym samym nie można uznać, by zrezygnowała z tego zastrzeżenia.</xText> <xText>Przede wszystkim wymaga podkreślenia, iż ponownie rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd Apelacyjny w oparciu o <xLexLink xArt="art. 398(20)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 398<xSUPx>20</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> związany jest wykładnią prawa dokonaną w tejże sprawie wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009 r. Sądu Najwyższego.</xText> <xText>Regułą jest – wg <xLexLink xArt="art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 k.c.</xLexLink> możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.</xText> <xText>W sytuacji, gdy strony stosunku podstawowego zastrzegają wyłączenie możliwości przelewu wierzytelności, to wyłączenie takie jest skuteczne wobec wszystkich, w tym nabywcy wierzytelności i dokonany przelew jest bezskuteczny.</xText> <xText>Ustawodawca jednak chroni nabywcę wierzytelności, działającego w dobrej wierze wprowadzając przepis <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenia umowne, że przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.</xText> <xText>Objęta sporem wierzytelność jest stwierdzona pismem w postaci faktur wystawionych przez zbywcę a obciążających pozwaną i należności z tychże faktur objęte zostały umową cesji z dnia 15 lipca 2004 r.</xText> <xText>Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku, którymi poglądami prawnymi wyrażonymi Sąd Apelacyjny jest związany – za dokumenty stwierdzające istnienie wierzytelności uznaje się faktury VAT, w tym również takie, które nie zawierają podpisu dłużnika.</xText> <xText>Niespornym było w sprawie, iż przedmiotowe faktury zostały wystawione przez zbywcę w oparciu o łączącą go z pozwaną <xAnon>umowę nr (...)</xAnon> z dnia 26 kwietnia 2004 r., w której zawarto zakaz przelewu wierzytelności bez zgody pozwanej. <xBRx/>W żadnej z objętych sporem faktur – a będących przedmiotem przelewu wierzytelności – nie zawarto zastrzeżenia pectum de non cedentum., zaś jedynie w jednej z nich uczyniono wzmiankę, że wystawiona została do umowy <xBRx/>z 16 IV 200 r., a więc innej daty niż zawierającej zakaz zbycia wierzytelności.</xText> <xText>W umowie przelewu wierzytelności z dnia 15 lipca 2004 r. z której powódka wywodzi swoje uprawnienia wierzycielskie zbywca wierzytelności wyraźnie w § 3 ust. b oświadczył, że wierzytelności nie są objęte zakazem ich przelewu.</xText> <xText>W sytuacji, gdy w umowie przelewu wierzytelności zbywca wyraźnie oświadcza <xBRx/>o braku zastrzeżenia umownego zawartego z dłużnikiem w przedmiocie zakazu zbycia wierzytelności, zaś wierzytelności będące przedmiotem przelewu są stwierdzone pismem (w tym fakturami VAT nie podpisanymi przez dłużnika) niezawierającymi zakazu zbycia wierzytelności, nabywca skutecznie nabywa względem dłużnika wierzytelność w świetle <xLexLink xArt="art. 509;art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 i 514 k.c.</xLexLink>, chociaż w innym dokumencie nie objętym umową cesji zawarto zastrzeżenie pectum de non cedento.</xText> <xText>Należy mieć na uwadze, iż w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> stwierdzenie pismem wierzytelności następuje poprzez wystawienie faktury VAT, przy tym nie musi być ona zaakceptowana przez dłużnika – jak podnosiła pozwana - w sytuacji, gdy zgodził się on na jej wystawienie bez jego podpisu.</xText> <xText>Według treści <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> dobra wiara nabywcy wierzytelności jest wyłączona, gdy nabywca wierzytelności (tu powódka) w chwili przelewu wiedziała <xBRx/>o zastrzeżeniu pectum de non cedentum. W wymienionym przepisie chodzi <xBRx/>o wiedzę nabywcy w chwili umowy cesji, a nie po jej zawarciu.</xText> <xText>Jak trafnie zauważyła skarżąca – zgodnie z <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> na pozwanej spoczywał w niniejszym procesie ciężar wykazania, iż powódka zawierając przedmiotową umowę cesji wiedziała o zakazie zbycia spornych wierzytelności.</xText> <xText>Pozwana obowiązkowi temu nie sprostała w procesie. Za takie wykazanie nie można przyjąć jej twierdzeń o powołaniu się w frakturze nr <xAnon>(...)</xAnon> na umowę z 16 IV 2004 r. oraz przywołanie się na umieszczenie zapisu na wszystkich fakturach: forma płatności – zgodnie z umową.</xText> <xText>Po pierwsze w <xAnon>fakturze nr (...)</xAnon> przywołano datę innej umowy, niż tej, która zawierała zakaz przelewu wierzytelności względem pozwanej, po drugie podanie, „forma płatności zgodnie z umową” odnosi się do sposobu zapłaty tj. gotówką, przelewem itp.</xText> <xText>Reasumując, skoro powódka zawierając w dniu 16 VII 2004 r. umowę przelewu wierzytelności została przez zbywcę zapewniona o braku zakazu przez cedenta cesji, w fakturach stwierdzających istnienie wierzytelności będących przedmiotem przelewu brak jest wzmianki zawierającej pectum de non cedentum, zaś pozwana nie wykazała w pozwie, by powódka w chwili zawierania umowy cesji wiedziała o zakazie zbycia wierzytelności stwierdzonej przedmiotowymi fakturami, powódka nabyła skutecznie wobec pozwanej dochodzone pozwem wierzytelności.</xText> <xText>Oznacza to zasadność zarzutów apelującej w przedmiocie naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisu prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 514;art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 i 509 k.c.</xLexLink>, co powoduje, że zaskarżony wyrok podlega zmianie w oparciu o <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> poprzez uwzględnienie w całości powództwa.</xText> <xText>Na koniec stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodziła konieczność zadania przez Sąd Apelacyjny pytania prawnego do Sądu Najwyższego, bowiem Sąd Apelacyjny ponownie rozpoznając sprawę był związany poglądem prawnym wyrażonym przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia <xBRx/>19 VI 2009 r. wydanym właśnie w tej sprawie.</xText> <xText>Okoliczności zaś podawane przez pozwaną w piśmie z dnia 6 X 2009 r. dotyczące rozliczenia się jej z niewystępującą w sporze <xAnon> spółką (...)</xAnon> nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu, zaś mogą być podstawą wzajemnych rozliczeń między pozwaną a zbywcą wierzytelności, w sytuacji braku ze strony pozwanej, zarzutu by przedmiotowa wierzytelność została zapłacona zbywcy przed powiadomieniu jej o cesji. Pozwana w procesie powoływała się jedynie na zakaz cesji wierzytelności oraz nieujawnienie cesji w swoich księgach rachunkowych.</xText> <xText>Zajętego przez Sąd Apelacyjny stanowiska nie może zmienić okoliczność wytoczenia przez powódkę przeciwko <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> powództwa o zapłatę własnej wierzytelności i następnie postępowania egzekucyjnego, albowiem rozpoznawana cesja została zawarta celem zabezpieczenia tejże wierzytelności przysługującej powódce względem <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> objętej sprawą cywilną <xBRx/>i egzekucyjną.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania oparto na przepisie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink> <xBRx/>w zw. rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 28 IX 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</xText> <xText>Od pozwanej na rzecz powódki w postępowaniu pierwszoinstancyjnym należy się zwrot kosztów w wysokości 42 760 zł, na które składa się opłata od pozwu <xBRx/>w wysokości 35 550 zł i 7 217 zł wynagrodzenie pełnomocnika procesowego.</xText> <xText>Za postępowanie odwoławcze (apelacyjne i wywołane skargą kasacyjną) powódce należy się zwrot kosztów w łącznej kwocie 18 030 zł, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego 7 200 zł za pierwsze rozpoznanie sprawy przez Sąd Apelacyjny (w postępowaniu tym występował nowy pełnomocnik), 5 400 zł w postępowaniu ze skargi kasacyjnej i 5 400 zł wynagrodzenie pełnomocnika za udział w ponownym rozpoznaniu sprawy przez Sąd Apelacyjny oraz 30 zł opłaty od skargi kasacyjnej.</xText> <xText>Pozwaną obciążono obowiązkiem uiszczenia opłat sądowych od apelacji i skargi kasacyjnej, od których powódka została zwolniona – na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</xText> <xText/> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> </xUnit> <xText> <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Iwona Wilk

Monika Skrobol

Barbara Wójtowicz

Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz

Sygn. akt V ACa 464/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk Sędziowie : SA Lucyna Salachna SA Anna Tabak (spr.) Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółki AkcyjnejwK. przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwŚ. o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt XIII GC 333/07 I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: 1 zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 671000 (sześćset siedemdziesiąt jeden tysięcy) złotych z następującymi ustawowymi odsetkami od: - kwoty 134200 złotych od dnia 31 lipca 2004 r., - kwoty 134200 złotych od dnia 18 sierpnia 2004 r., - kwoty 134200 złotych od dnia 25 sierpnia 2004 r., - kwoty 134200 złotych od dnia 03 września 2004 r., - kwoty 134200 złotych od dnia 12 września 2004 r., 2 zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 42767 (czterdzieści dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów postępowania; II. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 18030 (osiemnaście tysięcy trzydzieści) złotych tytułem kosztów postępowania odwoławczego; III. nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Katowicach kwotę 35550 (trzydzieści pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt) złotych - Sądu Apelacyjnego w Katowicach 35030 (trzydzieści pięć tysięcy trzydzieści) złotych tytułem nieuiszczonych opłat sądowych Sygn. akt V ACa 464/09 UZASADNIENIE Powódka(...) Spółka AkcyjnawK.w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej(...) Sp. z o.o.wŚ.domagała się zasądzenia na jej rzecz kwoty 671 000 zł z ustawowymi odsetkami od dat podanych w pozwie oraz zasądzenia kosztów postępowania tytułem wynagrodzenia za prace remontowe wykonane na jej zlecenie przez niewystępującą w sporze(...) sp. z o.o., od której nabyła wierzytelności. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa powołując się na nieważność umowy cesji z powodu zawartego przez strony w umowie o usługę zakazu przelewu wierzytelności. Wyrokiem z dnia 27 lutego 2008 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 7 217 zł tytułem kosztów postępowania. Wydanie wyroku poprzedziły następujące okoliczności faktyczne: W dniu 15 lipca 2004 r. powódka, sprzedałaW.Sp. z o. wK.wyrobyh., za które wystawiłafakturę VAT nr (...)na kwotę 668.098,54 zł. Na zabezpieczenie roszczeń z tego tytułu, zawarto w tym samym dniu umowę przelewu wierzytelności w której dłużnik przeniósł na(...) S.A.wK., należne od(...) Sp. z o.o.wŚ.wierzytelności wynikające z faktur VAT: * nr(...)z dnia 31.05.2004 r. nr(...)z dnia 18.06.2004 r. nr(...)z dnia 25.06.2004 r. nr(...)z dnia 02.07.2004 r. nr(...)z dnia 13.07.2004 r wszystkie na kwoty 134 200 zł. Cedent oświadczył, że wierzytelność jest bezsporna, a przelew nie jest wyłączony zastrzeżeniem umownym. Cedent przejął wobec cesjonariusza odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika. Ponadto ustalono, że cesjonariusz dokona zwrotnego przelewu wierzytelności na cedenta niezwłocznie po zaspokojeniu przez cedenta wszystkich należności cesjonariusza powstałych w związku z transakcją sprzedaży wynikającą z faktury VAT(...)z dnia 07.07.2004 r. O zawarciu umowy przelewu wierzytelności zawiadomiono(...) Sp. z o.o.która w odpowiedzi wezwała do doręczenia jej uwierzytelnionej kopii umowy cesji, celem podniesionych znanych cesjonariuszowi zarzutów formalnych i merytorycznych. Po otrzymaniu kopii umowy powiadomiła cesjonariusza o nieważności umowy przelewu wierzytelności, ze względu na znany mu zakaz zbywania wierzytelności, zawarty w § 5umowy nr (...)r. łączącej spółki:(...)i(...). Po otrzymaniu informacji o zastrzeżeniach, co do umowy przelewu wierzytelności, powódka niezwłocznie wystąpiła z pozwem przeciwko(...) Sp. z o.o.wK.o zapłatę należności za sprzedany towar. Uzyskała prawomocny nakazy zapłaty i wydano jej tytuł wykonawczy. Na wniosek powódki, zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne Komornik Sądowy Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Będzinie postanowieniem z dnia 18.01.2007 r. umorzył postępowania egzekucyjne w całości na podstawieart.824 § 1 i 3 k.p.c., gdyż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Powódka pismem z dnia 10 kwietnia 2007 r. wezwała pozwaną do zapłaty łącznej kwoty 671 000 zł. tj. wierzytelności wynikającej z faktur wyszczególnionych w umowie przelewu wierzytelności z dnia 15.07.2004 r.w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Pozwana nie uregulowała powyższej należności. Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powódki nie może być uwzględnione. Swoje pretensje powódka wywodzi z umowy przelewu wierzytelności z dnia15 VII 2004 r. zawartej z(...) sp. z o.o., które nie mogła przenieść swoich wierzytelności wobec pozwanej, albowiem w umowie zawartej między(...) sp. z o.o.a(...) sp. z o.o.nr(...)z 26 IV 2004 r. znajduje się zastrzeżenie o zakazie zbycia wierzytelności bez zgody dłużnika. Zastrzeżenie takie jest skuteczne w świetleart. 514 k.c.Powódka wiedziałao zastrzeżeniu zakazu zbycia wierzytelności lub powinna była wiedzieć, gdyżw pierwszej z faktur objętych cesją o nr(...)(...)z 31 V 2004 r. wskazano której umowy dotyczy należność z faktury. Stwierdził sąd pierwszoinstancyjny, że cesjonariusz powinien był zapoznać się z umową, gdyż ciążył na nim obowiązek zachowania należytej staranności przez zawieraniu umowy. Pozwana nie wyraziła zgody na przelew wierzytelności, gdyż po zawiadomieniu o cesji pismem z 18 VIII 2004 r. powiadomiła powódkęo kwestionowaniu przez nią umowy przelewu, zaś w kolejnym piśmie z 6 IX 2004 r. powołała się na znany powódce zakaz zbywania wierzytelności z umowynr(...)z dnia 26 IV 2004 r. Skoro umowa przelewu wierzytelności z dnia 15 VII 2004 r. jest bezskuteczna wobec nabywcy – powódki, nie mogła ona nabyć wierzytelności, tym samym roszczenie jej nie mogło być uwzględnione. Wyrok Sądu Okręgowego został w całości zaskarżony apelacją powódki, domagającej się jego zmiany poprzez uwzględnienie w całości jej roszczeniei zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie: * art. 514 k.c.przez jego błędne zastosowanie i wykładnię oraz błędne przyjęcie, że powódka wiedziała o zakazie zbycie wierzytelności, podczas gdy z treści umowy cesji z 15.07.2004 r. wynika że przedmiotem cesji są wierzytelności wynikające z określonych faktur oraz że przelew wierzytelności nie jest wyłączony zastrzeżeniami umownymi, a treść umowy na wykonanie(...)nie została powódce ujawniona, art. 509 k.c.przez jego niezastosowanie i nieprzyjęcie skuteczności umowy cesji wierzytelności z chwilą zawiadomienia o jej dokonaniu pozwanego dłużnika. W uzasadnieniu apelacji podkreśliła, że w umowie cesji wymieniono konkretne faktury, z których przelano wierzytelność, faktury te nie zawierają wzmianki o zakazie przelewu, zaś w umowie przelewu w § 3 stwierdzonoo braku umownego zakazu zbycia wierzytelności. Zgodnie zart. 514 k.c.umowny zakaz zbycia wierzytelności jest skuteczny wobec nabywcy tylko wtedy, gdy pismo stwierdzające wierzytelność zawiera wzmiankę o umownym zastrzeżeniu niezbywalności. Dokumentem stwierdzającym wierzytelności są faktury VAT nie zawierające wzmianki o zakazie przelewu. Dodała, iż pozwana w toku procesu nie wykazała, by powódce znana była treść umowy zawierającej zakaz zbycia wierzytelności, zaśart. 514 k.c.wymaga wiedzy nabywcy o zakazie zbycia a nie potencjalną możliwość zapoznania się z takim zastrzeżeniem. Pozwana wniosła o oddalenie apelacji powódki i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, podkreślając, iż faktury potwierdzające jej zadłużenie wobec zbywcy wierzytelności, nie zostały przez nią podpisane. Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2008 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki i zasądził od niej na rzecz pozwanej kwotę 5 400 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Uznał Sąd Apelacyjny, iż wobec zakazu zbycia wierzytelności zawartegow umowie łączącej pozwaną ze zbywcą wierzytelności powódka nie mogła skutecznie nabyć wierzytelności objętej pozwem, podzielił stanowisko sądu pierwszej instancji o możliwości uzyskania przez powódkę – przy dochowaniu należytej staranności – wiedzy, że doręczone jej stwierdzające istnienie wierzytelności faktury VAT wystawione zostały na realizację zawartej przez cedenta z pozwaną umowy i nie było przeszkód w zażądaniu przez nią umowy. Nie uznał zarzutu powódki o zasadności jej roszczenia w oparciu o oświadczenie cedenta i treść faktur, w których nie zawarto zakazu zbycia wierzytelności. Podkreślił brak zgody pozwanej na przelew wierzytelności po zawarciu przedmiotowej cesji. Uznał, że brak stosownego zastrzeżenia w fakturze o zakazie zbycia wierzytelności nie jest wystarczającą przesłanką do przyjęcia, że powódka korzysta z ochrony zart. 514 k.c., zaś faktura VAT jest dokumentem księgowym, a nie jakimś szczególnym dokumentem, w którym zawiera się klauzule umowne, zaś zapisami w fakturze nie można zmienić treści umowy. Faktura jako dokument księgowy jest kierowana do dłużnika, który orientuje się w istnieniu zastrzeżenia zawartego w umowie. Wyraził także pogląd o nieprzeznaczaniu do obrotu innych wierzytelności poza wierzytelnościami związanymi z dokumentami na okaziciela lub przenoszonymi w drodze indosu. Podał także i ten argument, iż powódka nie wykazała, by pomimo dołożenia należytej staranności nie była w stanie dowiedzieć się o istnieniu zastrzeżenia umownego zakazu zbycia wierzytelności. Wyrok Sądu Apelacyjnego został objęty skargą kasacyjną powódki, powołującą się na naruszenie przepisów prawa materialnego –art. 514 i 509 k.c.oraz355 § 2 k.c. Pozwana wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania wywołanego wniesieniem skargi. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009 r. uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 czerwca 2008 r. i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Sąd Najwyższy podkreślił bezsporne okoliczności faktyczne w sprawie, w tym brak umieszczenia na fakturach, z których wierzytelności objęte były umową cesji, zastrzeżenia umownego o zakazie ich zbycia oraz umieszczenie w umowie przelewu oświadczenia zbywcy o braku zastrzeżenia umownego w przedmiocie cesji, zaś sprowadzenie istoty sporu do interpretacjiart. 514 k.c. Przywołując swoje poglądy wyrażone w uchwale z dnia 6 VII 2005 r. III CZP 40/05, wyroku z dnia 5 IV 2006 r. I CSK 189/05 i w wyroku z 24 VI 2004 r. III CK 173/03 wyraził pogląd, że na podstawieart. 509 § 1 k.c.bezskuteczny jest przelew wierzytelności, jeżeli strony w umowie postanowiły, że wierzytelności nie można przenieść na inną osobę, także bez zgody dłużnika, zastrzeżenie takie jest skuteczne erga omnes, a więc także wobec nabywcy wierzytelności, chociażby nawet nie wiedział o zakazie. Dobra wiara nabywcy jest jednak chroniona –art. 514 k.c.- w przypadku, gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem, który nie zawiera wzmianki o zakazie przelewu. Jeżeli nabywca w zaufaniu do takiego dokumentu nabędzie wierzytelność, to pozadokumentowy zakaz przelewu, o którym nie wiedział przy zawieraniu umowy, jest w stosunku do niego bezskuteczny. Wyraził także pogląd, iż stwierdzenie wierzytelności pismem nie jest tożsame z wymaganiem zachowania dla tej czynności formy pisemnej, zaś przepisart. 514nie wprowadza żadnych ograniczeń co do sposobu stwierdzenia wierzytelności pismem i może nastąpić poprzez wystawienie faktury VAT, która chociaż przede wszystkim ma znaczenie na gruncie prawa podatkowego, ale także wywołuje skutki z prawa cywilnego. Stwierdził, iż wierzytelność stwierdzona pismem w rozumieniuart. 514 k.c.jest nie tylko wtedy, gdy umowa z której wynika wierzytelność została zawartaw formie pisemnej, ale także i wówczas gdy istnienie wierzytelności zostało stwierdzone przez wystawienie faktury VAT. Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja powódki podlega uwzględnieniu, albowiem podniesione w niej zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego są trafne. Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny, zaś spór sprowadzał się do odmiennej interpretacji przez stronyart. 514 k.c., a w konsekwencjiart. 509 k.c.dla oceny, czy powódka skutecznie nabyła od osoby 3 wierzytelności w stosunku do pozwanej i uzyskała przymiot wierzyciela. Powódka wywodziła nabycie skuteczne wierzytelności w stosunku do pozwanej umową cesji z dnia 15 lipca 2004 r. powołując się na jej treść,w szczególności zapisy § 3 punkt b, zawierające zapewnienie cedenta, iż przelew nie jest wyłączony przepisem prawa lub zastrzeżeniem umownym oraz treść faktur stwierdzających istnienie wierzytelności objętych cesją a nie zawierających stwierdzenia o zakazie przelewu. Pozwana z kolei wywodziła, iż wobec wystawienia przez zbywcę faktur w wyniku wykonaniaumowy Nr (...)z 26 IV 04 r. łączącej zbywcę z pozwaną, która zawierała zastrzeżenia zakazu zbycia wierzytelności bez zgody dłużnika (tutaj pozwanej), mimo że w fakturach nie zawarto zastrzeżenia o wyłącznie cesji, to powódka nie stała się wierzycielem, nie nabyła skutecznie względem niej wierzytelności, gdyż nie wyraziła zgody na przelew, zaś faktury stwierdzające jej zobowiązanie, a będące przedmiotem przelewu nie zostały przez nią podpisane, tym samym nie można uznać, by zrezygnowała z tego zastrzeżenia. Przede wszystkim wymaga podkreślenia, iż ponownie rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd Apelacyjny w oparciu oart. 39820k.p.c.związany jest wykładnią prawa dokonaną w tejże sprawie wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009 r. Sądu Najwyższego. Regułą jest – wgart. 509 k.c.możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W sytuacji, gdy strony stosunku podstawowego zastrzegają wyłączenie możliwości przelewu wierzytelności, to wyłączenie takie jest skuteczne wobec wszystkich, w tym nabywcy wierzytelności i dokonany przelew jest bezskuteczny. Ustawodawca jednak chroni nabywcę wierzytelności, działającego w dobrej wierze wprowadzając przepisart. 514 k.c. Zgodnie zart. 514 k.c.jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenia umowne, że przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział. Objęta sporem wierzytelność jest stwierdzona pismem w postaci faktur wystawionych przez zbywcę a obciążających pozwaną i należności z tychże faktur objęte zostały umową cesji z dnia 15 lipca 2004 r. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku, którymi poglądami prawnymi wyrażonymi Sąd Apelacyjny jest związany – za dokumenty stwierdzające istnienie wierzytelności uznaje się faktury VAT, w tym również takie, które nie zawierają podpisu dłużnika. Niespornym było w sprawie, iż przedmiotowe faktury zostały wystawione przez zbywcę w oparciu o łączącą go z pozwanąumowę nr (...)z dnia 26 kwietnia 2004 r., w której zawarto zakaz przelewu wierzytelności bez zgody pozwanej.W żadnej z objętych sporem faktur – a będących przedmiotem przelewu wierzytelności – nie zawarto zastrzeżenia pectum de non cedentum., zaś jedynie w jednej z nich uczyniono wzmiankę, że wystawiona została do umowyz 16 IV 200 r., a więc innej daty niż zawierającej zakaz zbycia wierzytelności. W umowie przelewu wierzytelności z dnia 15 lipca 2004 r. z której powódka wywodzi swoje uprawnienia wierzycielskie zbywca wierzytelności wyraźnie w § 3 ust. b oświadczył, że wierzytelności nie są objęte zakazem ich przelewu. W sytuacji, gdy w umowie przelewu wierzytelności zbywca wyraźnie oświadczao braku zastrzeżenia umownego zawartego z dłużnikiem w przedmiocie zakazu zbycia wierzytelności, zaś wierzytelności będące przedmiotem przelewu są stwierdzone pismem (w tym fakturami VAT nie podpisanymi przez dłużnika) niezawierającymi zakazu zbycia wierzytelności, nabywca skutecznie nabywa względem dłużnika wierzytelność w świetleart. 509 i 514 k.c., chociaż w innym dokumencie nie objętym umową cesji zawarto zastrzeżenie pectum de non cedento. Należy mieć na uwadze, iż w rozumieniuart. 514 k.c.stwierdzenie pismem wierzytelności następuje poprzez wystawienie faktury VAT, przy tym nie musi być ona zaakceptowana przez dłużnika – jak podnosiła pozwana - w sytuacji, gdy zgodził się on na jej wystawienie bez jego podpisu. Według treściart. 514 k.c.dobra wiara nabywcy wierzytelności jest wyłączona, gdy nabywca wierzytelności (tu powódka) w chwili przelewu wiedziałao zastrzeżeniu pectum de non cedentum. W wymienionym przepisie chodzio wiedzę nabywcy w chwili umowy cesji, a nie po jej zawarciu. Jak trafnie zauważyła skarżąca – zgodnie zart. 514 k.c.iart. 6 k.c.na pozwanej spoczywał w niniejszym procesie ciężar wykazania, iż powódka zawierając przedmiotową umowę cesji wiedziała o zakazie zbycia spornych wierzytelności. Pozwana obowiązkowi temu nie sprostała w procesie. Za takie wykazanie nie można przyjąć jej twierdzeń o powołaniu się w frakturze nr(...)na umowę z 16 IV 2004 r. oraz przywołanie się na umieszczenie zapisu na wszystkich fakturach: forma płatności – zgodnie z umową. Po pierwsze wfakturze nr (...)przywołano datę innej umowy, niż tej, która zawierała zakaz przelewu wierzytelności względem pozwanej, po drugie podanie, „forma płatności zgodnie z umową” odnosi się do sposobu zapłaty tj. gotówką, przelewem itp. Reasumując, skoro powódka zawierając w dniu 16 VII 2004 r. umowę przelewu wierzytelności została przez zbywcę zapewniona o braku zakazu przez cedenta cesji, w fakturach stwierdzających istnienie wierzytelności będących przedmiotem przelewu brak jest wzmianki zawierającej pectum de non cedentum, zaś pozwana nie wykazała w pozwie, by powódka w chwili zawierania umowy cesji wiedziała o zakazie zbycia wierzytelności stwierdzonej przedmiotowymi fakturami, powódka nabyła skutecznie wobec pozwanej dochodzone pozwem wierzytelności. Oznacza to zasadność zarzutów apelującej w przedmiocie naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisu prawa materialnego, a toart. 514 i 509 k.c., co powoduje, że zaskarżony wyrok podlega zmianie w oparciu oart. 386 § 1 k.p.c.poprzez uwzględnienie w całości powództwa. Na koniec stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodziła konieczność zadania przez Sąd Apelacyjny pytania prawnego do Sądu Najwyższego, bowiem Sąd Apelacyjny ponownie rozpoznając sprawę był związany poglądem prawnym wyrażonym przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia19 VI 2009 r. wydanym właśnie w tej sprawie. Okoliczności zaś podawane przez pozwaną w piśmie z dnia 6 X 2009 r. dotyczące rozliczenia się jej z niewystępującą w sporzespółką (...)nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu, zaś mogą być podstawą wzajemnych rozliczeń między pozwaną a zbywcą wierzytelności, w sytuacji braku ze strony pozwanej, zarzutu by przedmiotowa wierzytelność została zapłacona zbywcy przed powiadomieniu jej o cesji. Pozwana w procesie powoływała się jedynie na zakaz cesji wierzytelności oraz nieujawnienie cesji w swoich księgach rachunkowych. Zajętego przez Sąd Apelacyjny stanowiska nie może zmienić okoliczność wytoczenia przez powódkę przeciwko(...) sp. z o.o.powództwa o zapłatę własnej wierzytelności i następnie postępowania egzekucyjnego, albowiem rozpoznawana cesja została zawarta celem zabezpieczenia tejże wierzytelności przysługującej powódce względem(...) sp. z o.o.objętej sprawą cywilnąi egzekucyjną. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania oparto na przepisieart. 98 i 99 k.p.c.w zw. rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 28 IX 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Od pozwanej na rzecz powódki w postępowaniu pierwszoinstancyjnym należy się zwrot kosztów w wysokości 42 760 zł, na które składa się opłata od pozwuw wysokości 35 550 zł i 7 217 zł wynagrodzenie pełnomocnika procesowego. Za postępowanie odwoławcze (apelacyjne i wywołane skargą kasacyjną) powódce należy się zwrot kosztów w łącznej kwocie 18 030 zł, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego 7 200 zł za pierwsze rozpoznanie sprawy przez Sąd Apelacyjny (w postępowaniu tym występował nowy pełnomocnik), 5 400 zł w postępowaniu ze skargi kasacyjnej i 5 400 zł wynagrodzenie pełnomocnika za udział w ponownym rozpoznaniu sprawy przez Sąd Apelacyjny oraz 30 zł opłaty od skargi kasacyjnej. Pozwaną obciążono obowiązkiem uiszczenia opłat sądowych od apelacji i skargi kasacyjnej, od których powódka została zwolniona – na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. (...) 1 (...) (...) (...)

15/150000/0002503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

V Wydział Cywilny

150500000001006_II_AKz_000311_2009_Uz_2009-10-08_001

II AKz 311/09

2009-10-08 02:00:00.0 CEST

2014-04-24 20:15:03.0 CEST

2015-02-06 21:49:32.0 CET

15050000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 311/09 POSTANOWIENIE Dnia 8 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący :SSA Tamara Grygoruk Sędziowie :SSA Eugeniusz Wildowicz SSA Jacek Dunikowski (spr.) Protokolant :Monika Wojno przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku – Grzegorza Giedrysa po rozpoznaniu w sprawie J. W. s. F. podejrzanego z art. 258 § 1 kk , 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 § 1 kk zażalenia wnies

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Zielińska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="arezanow" xToPage="4" xPublisher="bzielinska" xFlag="published" xEditorFullName="Agnieszka Rezanow-Stöcker" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000311" xVolType="15/050000/0001006/AKz"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 311/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText/> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="155"/> <xCOLx xWIDTHx="438"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:SSA Tamara Grygoruk</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:SSA Eugeniusz Wildowicz</xText> <xText>SSA Jacek Dunikowski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:Monika Wojno</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku – Grzegorza Giedrysa</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>J. W.</xAnon> s. <xAnon>F.</xAnon></xBx></xText> <xText>podejrzanego z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>zażalenia wniesionego przez obrońców podejrzanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Łomży</xText> <xText>z dnia 22 września 2009r. sygn. akt II Kp 70/09</xText> <xText>w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§1kpk</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText><xBx> utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 22 września 2009r. Sąd Okręgowy w Łomży przedłużył stosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego <xAnon>J. W.</xAnon> do dnia 29.12.2009r.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie to zaskarżyli obrońcy podejrzanego zarzucając mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania:</xText> </xUnit> <xText>- <xLexLink xArt="art. 259" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259</xLexLink> § I <xLexLink xArt="pkt. 1;pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">pkt 1 i 2 k.p.k.</xLexLink> co polegało na przedłużeniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania w stosunku do podejrzanego <xAnon>J. W.</xAnon> na okres trzech miesięcy to jest do dnia 29 grudnia 2009 , w sytuacji gdy tymczasowe aresztowanie może spowodować poważne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia podejrzanego, a także może spowodować zbyt ciężkie skutki dla podejrzanego w związku z jego stanem zdrowia, a zwłaszcza stwierdzoną przez biegłych sądowych w opinii z dnia 10.08.2009 roku chorobą dopuszczającą przebywanie <xAnon>J. W.</xAnon> w zakładzie karnym jedynie w specjalnych warunkach a wydana jeszcze przed konsultacją z biegłym urologiem oraz wyjątkowo ciężkie skutki dla jego rodziny (oświadczenia żony i córek w załączeniu),</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1;art. 258 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 2 k.p.k.</xLexLink>, która to obraza polegała na przyjęciu, że przedłużenie tymczasowego aresztowania w stosunku do podejrzanego <xAnon>J. W.</xAnon> jest niezbędne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego w niniejszej sprawie z uwagi na możliwość matactwa ze strony podejrzanego, jak również zastosowanie tego środka uzasadnione jest grożącą podejrzanemu wysoką karą, w sytuacji gdy podejrzany <xAnon>J. W.</xAnon> złożył wyjaśnienia w sprawie przed Sądem Rejonowym w Gdańsku, a w sprawie zabezpieczono jako dowód dokumentację finansową niezbędną do wyjaśnienia okoliczności sprawy, ponadto w sprawie złożyli wyjaśnienia pozostali podejrzani, a podejrzany podkreślił w swoich wyjaśnieniach, iż zobowiązuje się stawić na każde wezwanie organów ścigania, a co za tym idzie nie ma on możliwości utrudniania postępowania w niniejszej sprawie, a zastosowanie tymczasowego aresztowania w chwili obecnej nosi cechy kary pozbawienia wolności bez jej orzeczenia w stosunku do podejrzanego;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249 § 1 k.p.k.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">257 § 1 k.p.k.</xLexLink>, oraz <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1;art. 258 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.</xLexLink> mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na zastosowaniu środka izolacyjnego - tymczasowego aresztowania, mimo braku przesłanek faktycznych i prawnych;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 251;art. 251 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 251 § 3 k.p.k.</xLexLink>, mającą wpływ na treść orzeczenia, poprzez nie przedstawienie dowodów świadczących o popełnieniu przez podejrzanego przestępstwa oraz okoliczności faktycznych i prawnych wskazujących na istnienie podstawy i konieczności zastosowania tymczasowego aresztowania;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 251;art. 251 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 251 § 3 k.p.k.</xLexLink> in fine , mająca wpływ na treść orzeczenia przez nie wyjaśnienie, dlaczego Sąd uznał za niewystarczające zastosowanie innego, łagodniejszego środka zapobiegawczego;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1;art. 259 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z 201 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">k.p.k.</xLexLink>, mającą wpływ na treść postanowienia, polegającą na zastosowaniu tymczasowego aresztowania, pomimo istnienia negatywnych przesłanek stosowania tego środka i oparciu się na niepełnej opinii biegłych w sytuacji gdy w aktach sprawy znajduje się dokumentacja medyczna świadcząca o tym,<xBRx/>iż przebywanie w izolacji stanowi dla zdrowia lub życia podejrzanego poważne<xBRx/>niebezpieczeństwo;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego poprzez brak ich zastosowania oraz obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść postanowienia, tj. <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 17 § 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 258" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 101;art. 101 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 101 § 1 k.k.</xLexLink>, polegającą na uznaniu, iż podejrzany działał w zorganizowanej grupie przestępczej oraz powołaniu się na tą okoliczność w uzasadnieniu postanowienia podczas gdy czyn z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 k.k.</xLexLink> uległ przedawnieniu.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Obaj obrońcy powołując się na powyższe zarzuty wnieśli o uchylenie tymczasowego aresztowania wobec <xAnon>J. W.</xAnon>, względnie o zmianę tego środka zapobiegawczego na poręczenie majątkowe w wysokości 200.000,00 zł. lub innego, wedle uznania Sądu.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Zażalenia są niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznoprawnych przemawiających za potrzebą dalszego przedłużenia stosowanego w sprawie wobec <xAnon>J. W.</xAnon> tymczasowego aresztowania i stanowisko swe w tej mierze należycie uzasadnił. Brak jest też powodów do twierdzenia, że Sąd I instancji procedujący w przedmiotowej sprawie naruszył wskazane w zażaleniach przepisy postępowania.</xText> <xText>Ogólna przesłanka stosowania tego środka tj. duże prawdopodobieństwo, że podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów, jak wynika ze zgromadzonych i wskazanych w zaskarżonym postanowieniu dowodów, jest w pełni uzasadniona.</xText> <xText>Konieczne jest jedynie wskazanie, że chociaż podstawowe dowody mają charakter pomówień współpodejrzanych, to zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (<xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.7 kpk</xLexLink>) także i pomówienie ocenione ze szczególną ostrożnością i starannością może stać się podstawą ustaleń i to nawet w sytuacji gdy będzie dowodem jedynym i w dodatku pozostającym w opozycji do zeznań i wyjaśnień innych osób – por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.01.1972r. NKR 28/71(przytoczony w glosie M.Lipczyńskiego OSPKA 1974, z.9, poz.178, s.377).</xText> <xText>W sytuacji zatem gdy wyjaśnienia <xAnon>M. S.</xAnon>, <xAnon>R. D.</xAnon> oraz <xAnon>S. K.</xAnon> mają charakter dowodów współistniejących, niesprzecznych i weryfikujących się częściowo w oparciu o inne dowody zgromadzone w sprawie, w pełni należy podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, że są one w zupełności wystarczające do uznania za uprawnioną przesłankę ogólną z <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.249 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nadal też istnieją przesłanki szczególne stosowania tymczasowego aresztowania, tj. obawa matactwa oraz grożąca podejrzanemu surowa kara. W tym miejscu należy odnieść się do zarzutu obrońcy o naruszeniu przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego. Zarzut dotyczący braku uwzględnienia faktu przedawnienia karalności czynu z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 kk</xLexLink>, w przekonaniu Sądu Apelacyjnego jest na tym etapie postępowania całkowicie bezzasadny. Biorąc pod uwagę okres jakiego aktualnie dotyczy zarzut udziału podejrzanego w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu, Sąd Okręgowy nie mógł uznać jego zasadności. Należy bowiem przypomnieć, że występek wymieniony w w/w przepisie zagrożony jest karą do 5 lat pozbawienia wolności, natomiast zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 101;art. 101 § 1;art. 101 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 101 § 1 pkt 3 kk</xLexLink> karalność takiego przestępstwa ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło 10 lat, przy czym należy pamiętać, że w przypadku przestępstwa wieloczynowego lub czynu ciągłego okres przedawnienia liczy się od ostatniej czynności realizującej znamiona zabronionego zachowania się (por. postanowienia SN z 24 listopada 1993 r., I KZP 26/93, Wokanda 1994, nr 1, s. 11 oraz wyrok SN z 15 listopada 1976 r., III KR 162/76, OSNKW 1977, nr 3, poz. 19). Skoro zatem podejrzanemu aktualnie zarzuca się udział w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie marzec 1999 r. – styczeń 2000 r., do jego przedawnienia z całą pewnością nie doszło.</xText> <xText>Jednocześnie abstrahując od powyższych rozważań należy podkreślić, iż <xAnon>J. W.</xAnon> podejrzany jest również o czyn z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink>, który zagrożony jest karą do 10 lat pozbawienia wolności. Tak surowa kara stanowi już samoistną przesłankę uzasadniają potrzebę kontynuowania izolacyjnego środka zapobiegawczego. Biorąc bowiem pod uwagę charakter i okoliczności czynu zarzucanego, podejrzanemu grozi realnie surowa kara, a zatem istnieje uzasadnione podejrzenie, że może to skłaniać go, w wypadku pozostawania na wolności, do działań zmierzających do jej uniknięcia. <xAnon>J. W.</xAnon> przebywając na wolności może ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości lub też podjąć działania zmierzające do wpływania - w niedozwolony sposób – na świadków, współpodejrzanych i treść ich zeznań czy wyjaśnień. Do wniosków takich upoważnia zarówno ocena dotychczasowej postawy i właściwości osobistych podejrzanego, jak też stopień jego demoralizacji - wynikające z okoliczności zarzucanych przestępstw ale przede wszystkim wynikająca z wyjaśnień współpodejrzanych próba uzgodnienia okoliczności wiążących się ze sprawą (k.2628 akt), wskazująca na realną obawę matactwa.</xText> <xText>Analiza akt sprawy przemawia jednocześnie za tym, że toczące się postępowanie jest realizowane sprawnie i w żadnej mierze nie nosi cech przewlekłości. Niewątpliwie sprawa należy do pracochłonnych i zawiłych, wymagających wykonania licznych czynności dowodowych i wnikliwej analizy zgromadzonych dowodów, a tym samym weryfikacji obszernej liczby informacji pod kątem zachowań przestępczych. Jest to właśnie owa szczególna okoliczność, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§2 kpk</xLexLink>, która z przyczyn obiektywnych uniemożliwiła zakończenie postępowania przygotowawczego.</xText> <xText>Za uchyleniem tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego nie przemawiają też względy, o jakich mowa w <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259 § 1 kpk</xLexLink>. Bez wątpienia podejrzany jest osobą cierpiącą na szereg schorzeń, jednakże biorąc pod uwagę opinie biegłych sądowych badających podejrzanego nie da się uznać by na chwilę obecną pozostawanie przez podejrzanego w izolacji zagrażało jego życiu lub zdrowiu. Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego pozbawienie wolności spowodowałoby dla życia lub zdrowia oskarżonego poważne niebezpieczeństwo w sytuacji, <xIx>w której charakter schorzenia, na jakie cierpi oskarżony, lub rozmiar doznanego przez niego uszkodzenia ciała są tego rodzaju, że - z uwagi na brak środków do odpowiedniej interwencji medycznej w warunkach pozbawienia wolności lub co najmniej znacznego utrudnienia w aplikowaniu zaleconego sposobu leczenia - osiągnięcie rezultatów zapewniających uniknięcie w tych warunkach wskazanego wyżej niebezpieczeństwa nie jest możliwe</xIx> (post. z 21 II 1995 r., WZ 35/95, OSNKW 1995, nr 7-8, poz. 52). W niniejszej sprawie z wcześniejszej opinii sądowo - lekarskiej wynika, że <xAnon>J. W.</xAnon> powinien przebywać w zakładzie karnym, na terenie którego znajduje się szpital więzienny dysponujący oddziałem internistycznym, zaś z ostatniej opinii z 24 września 2009r. (k.35) sporządzonej po przeprowadzeniu w dniu 18 września 2009r. badań, która pod względem merytorycznym nie budzi zastrzeżeń, odczytać można, że aktualny stan zdrowia podejrzanego jest dobry, pozwala na przebywanie w areszcie, a jeżeli będzie potrzebował leczenia może być ono prowadzone w warunkach więziennej służby zdrowia.</xText> <xText>Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego o konieczności dalszego stosowania względem podejrzanego tymczasowego aresztowania, nie znajdując również w opisanych przez żonę i córki <xAnon>J. W.</xAnon> okolicznościach tych o jakich mowa w <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1;art. 259 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.259 § 1 pkt 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Z tych wszystkich powodów orzeczono jak w sentencji.</xText> <xText/> <xText><xAnon>J.</xAnon></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Tamara Grygoruk

Beata Zielińska

Monika Wojno

Agnieszka Rezanow-Stöcker

Sygn. akt II AKz 311/09 POSTANOWIENIE Dnia 8 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący :SSA Tamara Grygoruk Sędziowie :SSA Eugeniusz Wildowicz SSA Jacek Dunikowski (spr.) Protokolant :Monika Wojno przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku – Grzegorza Giedrysa po rozpoznaniu w sprawieJ. W.s.F. podejrzanego zart. 258 § 1 kk,286 § 1 kkw zw. zart. 294 § 1 kkw zw. zart. 12 kkw zw. zart. 65 § 1 kk zażalenia wniesionego przez obrońców podejrzanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 22 września 2009r. sygn. akt II Kp 70/09 w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania na podstawieart. 437§1kpk postanawia utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 22 września 2009r. Sąd Okręgowy w Łomży przedłużył stosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanegoJ. W.do dnia 29.12.2009r. Rozstrzygnięcie to zaskarżyli obrońcy podejrzanego zarzucając mu: 1 obrazę przepisów postępowania: -art. 259§ Ipkt 1 i 2 k.p.k.co polegało na przedłużeniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania w stosunku do podejrzanegoJ. W.na okres trzech miesięcy to jest do dnia 29 grudnia 2009 , w sytuacji gdy tymczasowe aresztowanie może spowodować poważne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia podejrzanego, a także może spowodować zbyt ciężkie skutki dla podejrzanego w związku z jego stanem zdrowia, a zwłaszcza stwierdzoną przez biegłych sądowych w opinii z dnia 10.08.2009 roku chorobą dopuszczającą przebywanieJ. W.w zakładzie karnym jedynie w specjalnych warunkach a wydana jeszcze przed konsultacją z biegłym urologiem oraz wyjątkowo ciężkie skutki dla jego rodziny (oświadczenia żony i córek w załączeniu), -art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.iart. 258 § 2 k.p.k., która to obraza polegała na przyjęciu, że przedłużenie tymczasowego aresztowania w stosunku do podejrzanegoJ. W.jest niezbędne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego w niniejszej sprawie z uwagi na możliwość matactwa ze strony podejrzanego, jak również zastosowanie tego środka uzasadnione jest grożącą podejrzanemu wysoką karą, w sytuacji gdy podejrzanyJ. W.złożył wyjaśnienia w sprawie przed Sądem Rejonowym w Gdańsku, a w sprawie zabezpieczono jako dowód dokumentację finansową niezbędną do wyjaśnienia okoliczności sprawy, ponadto w sprawie złożyli wyjaśnienia pozostali podejrzani, a podejrzany podkreślił w swoich wyjaśnieniach, iż zobowiązuje się stawić na każde wezwanie organów ścigania, a co za tym idzie nie ma on możliwości utrudniania postępowania w niniejszej sprawie, a zastosowanie tymczasowego aresztowania w chwili obecnej nosi cechy kary pozbawienia wolności bez jej orzeczenia w stosunku do podejrzanego; -art. 249 § 1 k.p.k.,257 § 1 k.p.k., orazart. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na zastosowaniu środka izolacyjnego - tymczasowego aresztowania, mimo braku przesłanek faktycznych i prawnych; -art. 251 § 3 k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, poprzez nie przedstawienie dowodów świadczących o popełnieniu przez podejrzanego przestępstwa oraz okoliczności faktycznych i prawnych wskazujących na istnienie podstawy i konieczności zastosowania tymczasowego aresztowania; -art. 251 § 3 k.p.k.in fine , mająca wpływ na treść orzeczenia przez nie wyjaśnienie, dlaczego Sąd uznał za niewystarczające zastosowanie innego, łagodniejszego środka zapobiegawczego; -art. 259 § 1 pkt 1 k.p.k.w zw. z 201k.p.k., mającą wpływ na treść postanowienia, polegającą na zastosowaniu tymczasowego aresztowania, pomimo istnienia negatywnych przesłanek stosowania tego środka i oparciu się na niepełnej opinii biegłych w sytuacji gdy w aktach sprawy znajduje się dokumentacja medyczna świadcząca o tym,iż przebywanie w izolacji stanowi dla zdrowia lub życia podejrzanego poważneniebezpieczeństwo; 2 obrazę przepisów prawa materialnego poprzez brak ich zastosowania oraz obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść postanowienia, tj.art. 17 § 1 pkt 6w zw. zart. 258 k.k.w zw. zart. 101 § 1 k.k., polegającą na uznaniu, iż podejrzany działał w zorganizowanej grupie przestępczej oraz powołaniu się na tą okoliczność w uzasadnieniu postanowienia podczas gdy czyn zart. 258 § 1 k.k.uległ przedawnieniu. Obaj obrońcy powołując się na powyższe zarzuty wnieśli o uchylenie tymczasowego aresztowania wobecJ. W., względnie o zmianę tego środka zapobiegawczego na poręczenie majątkowe w wysokości 200.000,00 zł. lub innego, wedle uznania Sądu. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenia są niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznoprawnych przemawiających za potrzebą dalszego przedłużenia stosowanego w sprawie wobecJ. W.tymczasowego aresztowania i stanowisko swe w tej mierze należycie uzasadnił. Brak jest też powodów do twierdzenia, że Sąd I instancji procedujący w przedmiotowej sprawie naruszył wskazane w zażaleniach przepisy postępowania. Ogólna przesłanka stosowania tego środka tj. duże prawdopodobieństwo, że podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów, jak wynika ze zgromadzonych i wskazanych w zaskarżonym postanowieniu dowodów, jest w pełni uzasadniona. Konieczne jest jedynie wskazanie, że chociaż podstawowe dowody mają charakter pomówień współpodejrzanych, to zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (art.7 kpk) także i pomówienie ocenione ze szczególną ostrożnością i starannością może stać się podstawą ustaleń i to nawet w sytuacji gdy będzie dowodem jedynym i w dodatku pozostającym w opozycji do zeznań i wyjaśnień innych osób – por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.01.1972r. NKR 28/71(przytoczony w glosie M.Lipczyńskiego OSPKA 1974, z.9, poz.178, s.377). W sytuacji zatem gdy wyjaśnieniaM. S.,R. D.orazS. K.mają charakter dowodów współistniejących, niesprzecznych i weryfikujących się częściowo w oparciu o inne dowody zgromadzone w sprawie, w pełni należy podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, że są one w zupełności wystarczające do uznania za uprawnioną przesłankę ogólną zart.249 § 1 kpk. Nadal też istnieją przesłanki szczególne stosowania tymczasowego aresztowania, tj. obawa matactwa oraz grożąca podejrzanemu surowa kara. W tym miejscu należy odnieść się do zarzutu obrońcy o naruszeniu przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego. Zarzut dotyczący braku uwzględnienia faktu przedawnienia karalności czynu zart. 258 § 1 kk, w przekonaniu Sądu Apelacyjnego jest na tym etapie postępowania całkowicie bezzasadny. Biorąc pod uwagę okres jakiego aktualnie dotyczy zarzut udziału podejrzanego w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu, Sąd Okręgowy nie mógł uznać jego zasadności. Należy bowiem przypomnieć, że występek wymieniony w w/w przepisie zagrożony jest karą do 5 lat pozbawienia wolności, natomiast zgodnie z treściąart. 101 § 1 pkt 3 kkkaralność takiego przestępstwa ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło 10 lat, przy czym należy pamiętać, że w przypadku przestępstwa wieloczynowego lub czynu ciągłego okres przedawnienia liczy się od ostatniej czynności realizującej znamiona zabronionego zachowania się (por. postanowienia SN z 24 listopada 1993 r., I KZP 26/93, Wokanda 1994, nr 1, s. 11 oraz wyrok SN z 15 listopada 1976 r., III KR 162/76, OSNKW 1977, nr 3, poz. 19). Skoro zatem podejrzanemu aktualnie zarzuca się udział w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie marzec 1999 r. – styczeń 2000 r., do jego przedawnienia z całą pewnością nie doszło. Jednocześnie abstrahując od powyższych rozważań należy podkreślić, iżJ. W.podejrzany jest również o czyn zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 294 § 1 kkw zw. zart. 12 kk, który zagrożony jest karą do 10 lat pozbawienia wolności. Tak surowa kara stanowi już samoistną przesłankę uzasadniają potrzebę kontynuowania izolacyjnego środka zapobiegawczego. Biorąc bowiem pod uwagę charakter i okoliczności czynu zarzucanego, podejrzanemu grozi realnie surowa kara, a zatem istnieje uzasadnione podejrzenie, że może to skłaniać go, w wypadku pozostawania na wolności, do działań zmierzających do jej uniknięcia.J. W.przebywając na wolności może ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości lub też podjąć działania zmierzające do wpływania - w niedozwolony sposób – na świadków, współpodejrzanych i treść ich zeznań czy wyjaśnień. Do wniosków takich upoważnia zarówno ocena dotychczasowej postawy i właściwości osobistych podejrzanego, jak też stopień jego demoralizacji - wynikające z okoliczności zarzucanych przestępstw ale przede wszystkim wynikająca z wyjaśnień współpodejrzanych próba uzgodnienia okoliczności wiążących się ze sprawą (k.2628 akt), wskazująca na realną obawę matactwa. Analiza akt sprawy przemawia jednocześnie za tym, że toczące się postępowanie jest realizowane sprawnie i w żadnej mierze nie nosi cech przewlekłości. Niewątpliwie sprawa należy do pracochłonnych i zawiłych, wymagających wykonania licznych czynności dowodowych i wnikliwej analizy zgromadzonych dowodów, a tym samym weryfikacji obszernej liczby informacji pod kątem zachowań przestępczych. Jest to właśnie owa szczególna okoliczność, o której mowa wart. 263§2 kpk, która z przyczyn obiektywnych uniemożliwiła zakończenie postępowania przygotowawczego. Za uchyleniem tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego nie przemawiają też względy, o jakich mowa wart. 259 § 1 kpk. Bez wątpienia podejrzany jest osobą cierpiącą na szereg schorzeń, jednakże biorąc pod uwagę opinie biegłych sądowych badających podejrzanego nie da się uznać by na chwilę obecną pozostawanie przez podejrzanego w izolacji zagrażało jego życiu lub zdrowiu. Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego pozbawienie wolności spowodowałoby dla życia lub zdrowia oskarżonego poważne niebezpieczeństwo w sytuacji,w której charakter schorzenia, na jakie cierpi oskarżony, lub rozmiar doznanego przez niego uszkodzenia ciała są tego rodzaju, że - z uwagi na brak środków do odpowiedniej interwencji medycznej w warunkach pozbawienia wolności lub co najmniej znacznego utrudnienia w aplikowaniu zaleconego sposobu leczenia - osiągnięcie rezultatów zapewniających uniknięcie w tych warunkach wskazanego wyżej niebezpieczeństwa nie jest możliwe(post. z 21 II 1995 r., WZ 35/95, OSNKW 1995, nr 7-8, poz. 52). W niniejszej sprawie z wcześniejszej opinii sądowo - lekarskiej wynika, żeJ. W.powinien przebywać w zakładzie karnym, na terenie którego znajduje się szpital więzienny dysponujący oddziałem internistycznym, zaś z ostatniej opinii z 24 września 2009r. (k.35) sporządzonej po przeprowadzeniu w dniu 18 września 2009r. badań, która pod względem merytorycznym nie budzi zastrzeżeń, odczytać można, że aktualny stan zdrowia podejrzanego jest dobry, pozwala na przebywanie w areszcie, a jeżeli będzie potrzebował leczenia może być ono prowadzone w warunkach więziennej służby zdrowia. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego o konieczności dalszego stosowania względem podejrzanego tymczasowego aresztowania, nie znajdując również w opisanych przez żonę i córkiJ. W.okolicznościach tych o jakich mowa wart.259 § 1 pkt 2 kpk. Z tych wszystkich powodów orzeczono jak w sentencji. J.

15/050000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjnyw Białymstoku

II Wydział Karny

151500000002503_V_ACa_000377_2009_Uz_2009-10-13_001

V ACa 377/09

2009-10-13 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-12-04 17:46:19.0 CET

15150000

2503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt V ACa 377/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Grzegorz Stojek SA Jadwiga Galas Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w C. o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sąd

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Skrobol" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="5" xEditor="ajasinska" xPublisher="mskrobol" xFromPg="1" xVolNmbr="000377" xVolType="15/150000/0002503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V ACa 377/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 13 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Iwona Wilk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Grzegorz Stojek</xText> <xText>SA Jadwiga Galas</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Wójtowicz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon></xText> <xText>w <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>przeciwko<xAnon>(...)</xAnon>Spółce Akcyjnej w <xAnon>C.</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 30 kwietnia 2009 r., sygn. akt V GC 27/09</xText> <xText/> <xText>oddala apelację i zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt V ACa 377/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> wniosła o zasądzenie od pozwanej <xAnon>(...)</xAnon> Spółki Akcyjnej w <xAnon>C.</xAnon> kwoty 145 817,10 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania tytułem zapłaty należności za odlewy wykonane na zamówienie pozwanej, zgodnie z umową stron z 8 października 2007 r.</xText> <xText>W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego w Częstochowie z 16 lutego 2009 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania podnosząc, iż dochodzona wierzytelność nie istnieje gdyż wygasła w dniu 8 listopada 2008 r. na skutek potrącenia wierzytelności pozwanej wobec powódki także wynikającej z umowy stron z 8 października 2008 r., w konsekwencji pozwana podniosła zarzut wygaśnięcia wierzytelności przed wniesieniem powództwa. Ponadto pozwana zarzuciła, iż powódka nie dołączyła do pozwu całej korespondencji stron, wbrew wymogom <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12 </xSUPx>§ 2 kpc</xLexLink> wprowadzając w błąd sąd i doprowadzając do wydania nakazu zapłaty w sytuacji gdy w istocie nie istniały przesłanki z <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 498 § 2 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 499;art. 499 pkt. 1;art. 499 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 499 pkt 1 i 2 kpc</xLexLink>. Pozwana wskazała, że powódka nie załączając do pozwu pozostałych dokumentów utraciła możliwość ich powołanie w dalszej części procesu.</xText> <xText>Wyrokiem z 30 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej koszty procesu w kwocie 3 617,- zł.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, że strony zwarły w dniu 8 października 2007 r. umowę o współpracy w związku ze sprzedażą przez pozwaną na rzecz powódki zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci zakładu produkcyjnego nr<xAnon>(...)</xAnon>położonego w <xAnon>C.</xAnon> przy ul. <xAnon>(...)</xAnon> a to w celu zagwarantowania „adekwatności ustalonej wartości przedmiotu sprzedaży” zgodnie z zapewnieniami pozwanej dotyczącymi możliwości technicznych i produkcyjnych zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez co najmniej <xAnon>(...)</xAnon>miesięcy od daty sprzedaży. Przez „adekwatność ustalonej wartości przedmiotu sprzedaży” strony rozumiały brak straty na bezpośredniej działalności operacyjnej przy produkcji <xAnon>ż.</xAnon> szarego w zorganizowanej części przedsiębiorstwa nabytej przez powódkę zaś brak straty oznaczał sytuację, gdy w przypadku produkcji 240 ton odlewów <xAnon>ż.</xAnon> miesięcznie, wartość sprzedaży netto pokrywa koszty produkcji <xAnon>ż.</xAnon>, przy założeniu, że koszty surowców wynoszą 59% kosztów produkcji oraz uwzględniając dodatkowe koszty do 300 000,- zł miesięcznie. Powódka na podstawie § 6 pkt <xAnon>(...)</xAnon> umowy miała zapłacić pozwanej łączną kwotę 300 000,- Euro oraz 100 000,- euro za usługi świadczone powódce na podstawie tej umowy. Zapłata wynagrodzenia w wysokości 300 000,- Euro, zwiększonego o podatek VAT miała nastąpić w ciągu miesiąca od zakończenia umowy, na podstawie faktury wystawionej przez pozwaną. Zgodnie z § 7 umowy stron zapłata tej należności uwarunkowana była brakiem straty na bezpośredniej działalności produkcyjnej w zakładzie nr <xAnon>(...)</xAnon>w okresie trwania umowy. Na mocy tej umowy pozwana zobowiązała się do zapewnienia sprzedaży odlewów wykonanych przez powódkę na poziomie ustalonego poziomu rentowności tj. 240 ton odlewów miesięcznie jak również zapewnić powódce odpowiednie oprzyrządowanie do produkcji odlewów a także udzielać powódce pomocy w zakresie doradztwa w sferach produkcji, technologii, handlu, inwestycji.</xText> <xText>Jest poza sporem, że w maju, czerwcu i lipcu 2008 r. powódka, na zamówienie pozwanej dostarczyła jej odlewy o wartości objętej żądaniem pozwu i swoje zobowiązanie w tym zakresie pozwana przyznała w piśmie z 5 września 2008r. uznając roszczenia powódki do kwoty 1 012 004,- zł.</xText> <xText>Po zakończeniu trwania umowy stron tj. 8 października 2008 r. pozwana wystawiła fakturę VAT na kwotę 1 256 878,77 zł, a następnie pismem z 10 listopada 2008 r. (doręczonym powódce 12 listopada 2008 r.) pozwana złożyła powódce oświadczenie o potrąceniu tej wierzytelności z wierzytelnościami powódki wobec pozwanej w kwocie 1 041 889,58 zł.</xText> <xText>Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, iż żądanie pozwu nie jest uzasadnione a to wobec tego, iż zasadnym jest przyjęcie, że pozwana ze skutkiem z <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 498 § 2 kc</xLexLink>, wobec ziszczenia przesłanek z <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 498 § 1 kc</xLexLink>, potrąciła, jeszcze przed wytoczeniem sprawy wierzytelność własną z wierzytelnością powódki objętą żądaniem pozwu. Na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12 </xSUPx>§ 1 kpc</xLexLink> uznać należało, iż dowody zaoferowane przez powódkę później niż w pozwie dla wykazania braku skuteczności oświadczenia pozwanej o potrąceniu, uległy prekluzji procesowej gdyż dowody na tę okoliczność winna była powódka powołać już w pozwie.</xText> <xText>O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżyła w całości apelacją powódka, która zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 kpc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 6 kpc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12 </xSUPx>§ 1 kpc</xLexLink> oraz naruszenia <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 498;art. 499" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 498 i 499 kc</xLexLink> wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 145 817,10 zł. z ustawowymi odsetkami od 21 lipca 2008 r. oraz kosztów postępowania za obie instancje ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje: </xBx></xText> <xText>Apelacja nie jest uzasadniona.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji wtedy gdy Sąd ten przyjmuje, że na skutek oświadczenia o potrąceniu złożonego przez pozwaną jeszcze przed wytoczeniem niniejszej sprawy dochodzona wierzytelność uległa umorzeniu z wierzytelnością pozwanej z tytułu usług świadczonych przez pozwaną na rzecz powódki w wykonaniu umowy stron z 8 października 2007 r. w wysokości 400 000,- EURO. Powyższe ustalenia znajdują bowiem oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> i zarzuty apelacji sprzeczności tych ustaleń z treścią zebranego materiału nie zasługują na uwzględnienie. Zobowiązanie powódki wobec pozwanej wynika bowiem wprost z postanowienia § 6 pkt <xAnon>(...)</xAnon>umowy stron według których to postanowień powódka zobowiązana była zapłacić wymienione kwoty za usługi określone w § 2 umowy stron przy czym zapłata winna była nastąpić w terminie miesięcznym po zakończeniu umowy na podstawie faktury wystawionej przez pozwanego. Jest poza sporem, że pozwana, w zgodzie z postanowieniami umowy taką fakturę wystawiła i doręczyła powódce. Wbrew zarzutom powódki fakt wykonania umowy przez pozwaną w zakresie spoczywających na niej obowiązków wynikających z § 2 umowy stron można wywieść z tej okoliczności, iż przedmiotem żądania powódki jest cena sprzedanych pozwanej odlewów (<xLexLink xArt="art. 231" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 231 kpc</xLexLink>). Tym bardziej, że powódka nie wykazała tych okoliczności, które po myśli § 7 umowy stron zwalniały powódkę ze zobowiązania wobec pozwanej. Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty apelacji kwestionujące dokonaną przez Sąd I instancji ocenę zeznań świadków <xAnon>J. M.</xAnon> i <xAnon>J. G.</xAnon> bowiem w istocie zeznania tych świadków relacjonujących współpracę stron przy wykonaniu umowy są na tyle lakoniczne wtedy gdy kwestionują świadczenie usług przez pozwaną, iż nie mogą one być uznane za przydatne dla czynienia na ich podstawie stanowczych ustaleń (k.171-173).</xText> <xText>Nie są trafne zarzuty apelacji naruszenia art.. 47912 <xSUPx> </xSUPx><xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 kpc</xLexLink> wtedy gdy Sąd I instancji pominął jako sprekludowane zarzuty i dowody zaoferowane później niż w pozwie a tyczące się istnienia okoliczności zwalniających powódki od obowiązku zapłaty na rzecz pozwanej przewidzianych w § 7 umowy stron. Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji w tym zakresie można tylko dodać, że wprawdzie zgodnie z <xLexLink xArt="art. 217" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 kpc</xLexLink> strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków i twierdzeń strony przeciwnej jednakże od tej reguły przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink> przewidują szereg wyjątków, które zobowiązują strony do zgłoszenia twierdzeń, zarzutów i dowodów w określonym terminie i to pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku dalszego postępowania. Przepisy zobowiązujące strony do wskazywania twierdzeń, zarzutów i dowodów w określonym czasie wyrażają zasadę koncentracji dowodów zaś rygor utraty powoływania ich w toku dalszego postępowania jest wyrazem zasady prawdy formalnej wedle której, sąd orzeka na podstawie twierdzeń i dowodów dostarczonych przez strony (<xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 kpc</xLexLink>) a sam tylko wyjątkowo ma obowiązek prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu. Takiego obowiązku w szczególności nie sposób dopatrzyć się w sprawach o charakterze gospodarczym toczących się z udziałem podmiotów profesjonalnych i wtedy gdy strony reprezentowane są przez fachowych pełnomocników. Wszelkie zaniechania w zakresie inicjatywy dowodowej ocenione być zatem muszą jako zawinione przez stronę także wtedy gdy wnioski dowodowe składane są przez strony z uchybieniem terminów wynikających z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink>. W takim razie występuje bowiem prekluzja procesowa której bezwzględnym skutkiem jest pominięcie faktów i wniosków dowodowych zgłoszonych z uchybieniem przewidzianych terminów i to także wtedy gdy fakty te i dowody mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.</xText> <xText>Jednym z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink> przewidujących prekluzję procesową jest przepis <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12 </xSUPx>§ 1 kpc</xLexLink>, który nakłada na powoda obowiązek zgłoszenia już w pozwie wszystkich twierdzeń i dowodów pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później.</xText> <xText>Nie ulega wątpliwości, że zadanie powoda jest o tyle utrudnione, że nie może on przewidzieć obrony procesowej pozwanego jest jednak rzeczą oczywistą, że jeśli zgłoszone roszczenie ma być uwzględnione to powód musi podać w pozwie wszystkie twierdzenia i dowody konstruujące podstawę faktyczną powództwa tj. takie, bez których powództwo nie mogłoby być uwzględnione i w tym zakresie prekluzja procesowa występuje z całą mocą. Niewątpliwie zatem powód musi już w pozwie powołać wszystkie dowody mające wykazać istnienie istotnych dla przyjęcia zasadności roszczenia faktów. Dotyczy to zatem okoliczności wskazujących na nawiązanie przez strony stosunku zobowiązaniowego, jego treści, wykonania przez powoda zobowiązania własnego i braku wykonania zobowiązania przez pozwanego dłużnika. Jeśli zatem jeszcze przed wniesieniem pozwu nastąpiło zdarzenie, którego skutkiem mogło być wygaśnięcie zobowiązania, jak spełnienie świadczenia pieniężnego, umorzenie wierzytelności na skutek oświadczenia o potrąceniu czy wreszcie przedawnienie roszczenia to tymi faktami, które konstruują podstawę powództwa są także te, które mogą mieć wpływ na ustalenie że zdarzenia prowadzące zwykle do wygaśnięcia zobowiązania dłużnika w rzeczywistości nie wystąpiły. Bowiem rzeczą powoda, na którym ciąży obowiązek wykazania faktów z których wywodzi skutki prawne, zgodnie z regułą z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink>, jest dostarczenie już w pozwie materiału dowodowego koniecznego dla przyjęcia zasadności dochodzonego roszczenia. Tymi faktami zaś z których powód wywodzi skutki prawne są także te okoliczności które dają podstawę do wnioskowania, że nie doszło do wygaśnięcia zobowiązania i ono nadal istnieje.</xText> <xText>Jeśli zatem jeszcze przed wniesieniem pozwu pozwana złożyła powódce oświadczenie o potrąceniu to, zgodnie z powyższymi wnioskami, powódka powinna była już w pozwie naprowadzić twierdzenia i dowody dla wykazania, iż oświadczenie to jako niespełniające przesłanek ustawowego potrącenia nie wywołało skutku umorzenia obu wierzytelności i nie chodzi tu o antycypowanie stanowiska procesowego pozwanej podejmującej obronę w drodze zarzutu potrącenia, czego oczywiście nie można wymagać od powódki, gdyż odwołanie się w procesie do skutków potrącenia dokonanego przed wniesieniem pozwu to w istocie zarzut nieistnienia roszczenia jako skutku złożonego oświadczenia o potrąceniu. Nie można zatem w okolicznościach tej sprawy przyjąć by potrzeba powołania faktów i dowodów dotyczących braku obowiązku zapłaty przez powódkę należności na rzecz pozwanej powstała później niż w pozwie a to w szczególności dopiero po złożeniu sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym pozwana powołała się na wygaśnięcie dochodzonej wierzytelności jako skutku potrącenia wcześniej dokonanego.</xText> <xText>W konsekwencji Sąd I instancji w zgodzie z unormowaniem <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12 </xSUPx>§ 1 kpc</xLexLink> pominął te fakty i dowody, które zmierzały do wykazania braku spełnienia przesłanek ustawowego potrącenia i skutku tej czynności pozwanej w postaci umorzenia obu wierzytelności.</xText> <xText>W tak niewadliwie zatem ustalonych okolicznościach sprawy Sąd I instancji dokonał prawidłowej subsumcji prawa materialnego przyjmując, iż złożone przez pozwaną oświadczenie o potrąceniu spełnia przesłanki z <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 498 § 1 kpc</xLexLink>, w szczególności zaś to, iż powódka i pozwana były jednocześnie wierzycielami i dłużnikami wobec siebie co oznacza, iż wystąpił skutek umorzenia obu wierzytelności stosownie do <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 498 § 2 kpc</xLexLink>. Tym samym za chybione należy uznać zarzuty apelacji naruszenia przepisów prawa materialnego a to <xLexLink xArt="art. 498;art. 499" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 498 i 499 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Z tych przyczyn apelacja jako nieuzasadniona podlega oddaleniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink> a koszty postępowania apelacyjnego obciążają powódkę na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Iwona Wilk

Monika Skrobol

Barbara Wójtowicz

Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz

Sygn. akt V ACa 377/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Grzegorz Stojek SA Jadwiga Galas Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wC. przeciwko(...)Spółce Akcyjnej wC. o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 30 kwietnia 2009 r., sygn. akt V GC 27/09 oddala apelację i zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt V ACa 377/09 UZASADNIENIE Powódka(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwC.wniosła o zasądzenie od pozwanej(...)Spółki Akcyjnej wC.kwoty 145 817,10 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania tytułem zapłaty należności za odlewy wykonane na zamówienie pozwanej, zgodnie z umową stron z 8 października 2007 r. W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego w Częstochowie z 16 lutego 2009 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania podnosząc, iż dochodzona wierzytelność nie istnieje gdyż wygasła w dniu 8 listopada 2008 r. na skutek potrącenia wierzytelności pozwanej wobec powódki także wynikającej z umowy stron z 8 października 2008 r., w konsekwencji pozwana podniosła zarzut wygaśnięcia wierzytelności przed wniesieniem powództwa. Ponadto pozwana zarzuciła, iż powódka nie dołączyła do pozwu całej korespondencji stron, wbrew wymogomart. 47912§ 2 kpcwprowadzając w błąd sąd i doprowadzając do wydania nakazu zapłaty w sytuacji gdy w istocie nie istniały przesłanki zart. 498 § 2 kpciart. 499 pkt 1 i 2 kpc. Pozwana wskazała, że powódka nie załączając do pozwu pozostałych dokumentów utraciła możliwość ich powołanie w dalszej części procesu. Wyrokiem z 30 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej koszty procesu w kwocie 3 617,- zł. Sąd Okręgowy ustalił, że strony zwarły w dniu 8 października 2007 r. umowę o współpracy w związku ze sprzedażą przez pozwaną na rzecz powódki zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci zakładu produkcyjnego nr(...)położonego wC.przy ul.(...)a to w celu zagwarantowania „adekwatności ustalonej wartości przedmiotu sprzedaży” zgodnie z zapewnieniami pozwanej dotyczącymi możliwości technicznych i produkcyjnych zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez co najmniej(...)miesięcy od daty sprzedaży. Przez „adekwatność ustalonej wartości przedmiotu sprzedaży” strony rozumiały brak straty na bezpośredniej działalności operacyjnej przy produkcjiż.szarego w zorganizowanej części przedsiębiorstwa nabytej przez powódkę zaś brak straty oznaczał sytuację, gdy w przypadku produkcji 240 ton odlewówż.miesięcznie, wartość sprzedaży netto pokrywa koszty produkcjiż., przy założeniu, że koszty surowców wynoszą 59% kosztów produkcji oraz uwzględniając dodatkowe koszty do 300 000,- zł miesięcznie. Powódka na podstawie § 6 pkt(...)umowy miała zapłacić pozwanej łączną kwotę 300 000,- Euro oraz 100 000,- euro za usługi świadczone powódce na podstawie tej umowy. Zapłata wynagrodzenia w wysokości 300 000,- Euro, zwiększonego o podatek VAT miała nastąpić w ciągu miesiąca od zakończenia umowy, na podstawie faktury wystawionej przez pozwaną. Zgodnie z § 7 umowy stron zapłata tej należności uwarunkowana była brakiem straty na bezpośredniej działalności produkcyjnej w zakładzie nr(...)w okresie trwania umowy. Na mocy tej umowy pozwana zobowiązała się do zapewnienia sprzedaży odlewów wykonanych przez powódkę na poziomie ustalonego poziomu rentowności tj. 240 ton odlewów miesięcznie jak również zapewnić powódce odpowiednie oprzyrządowanie do produkcji odlewów a także udzielać powódce pomocy w zakresie doradztwa w sferach produkcji, technologii, handlu, inwestycji. Jest poza sporem, że w maju, czerwcu i lipcu 2008 r. powódka, na zamówienie pozwanej dostarczyła jej odlewy o wartości objętej żądaniem pozwu i swoje zobowiązanie w tym zakresie pozwana przyznała w piśmie z 5 września 2008r. uznając roszczenia powódki do kwoty 1 012 004,- zł. Po zakończeniu trwania umowy stron tj. 8 października 2008 r. pozwana wystawiła fakturę VAT na kwotę 1 256 878,77 zł, a następnie pismem z 10 listopada 2008 r. (doręczonym powódce 12 listopada 2008 r.) pozwana złożyła powódce oświadczenie o potrąceniu tej wierzytelności z wierzytelnościami powódki wobec pozwanej w kwocie 1 041 889,58 zł. Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, iż żądanie pozwu nie jest uzasadnione a to wobec tego, iż zasadnym jest przyjęcie, że pozwana ze skutkiem zart. 498 § 2 kc, wobec ziszczenia przesłanek zart. 498 § 1 kc, potrąciła, jeszcze przed wytoczeniem sprawy wierzytelność własną z wierzytelnością powódki objętą żądaniem pozwu. Na podstawieart. 47912§ 1 kpcuznać należało, iż dowody zaoferowane przez powódkę później niż w pozwie dla wykazania braku skuteczności oświadczenia pozwanej o potrąceniu, uległy prekluzji procesowej gdyż dowody na tę okoliczność winna była powódka powołać już w pozwie. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 i 99 kpc. Powyższy wyrok zaskarżyła w całości apelacją powódka, która zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, naruszenieart. 233 § 1 kpcorazart. 328 § 2 kpc,art. 232 kpcw zw. zart. 6 kpc,art. 47912§ 1 kpcoraz naruszeniaart. 233 § 1 kpcw zw. zart. 498 i 499 kcwniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 145 817,10 zł. z ustawowymi odsetkami od 21 lipca 2008 r. oraz kosztów postępowania za obie instancje ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie jest uzasadniona. Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji wtedy gdy Sąd ten przyjmuje, że na skutek oświadczenia o potrąceniu złożonego przez pozwaną jeszcze przed wytoczeniem niniejszej sprawy dochodzona wierzytelność uległa umorzeniu z wierzytelnością pozwanej z tytułu usług świadczonych przez pozwaną na rzecz powódki w wykonaniu umowy stron z 8 października 2007 r. w wysokości 400 000,- EURO. Powyższe ustalenia znajdują bowiem oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisemart. 233 § 1 kpci zarzuty apelacji sprzeczności tych ustaleń z treścią zebranego materiału nie zasługują na uwzględnienie. Zobowiązanie powódki wobec pozwanej wynika bowiem wprost z postanowienia § 6 pkt(...)umowy stron według których to postanowień powódka zobowiązana była zapłacić wymienione kwoty za usługi określone w § 2 umowy stron przy czym zapłata winna była nastąpić w terminie miesięcznym po zakończeniu umowy na podstawie faktury wystawionej przez pozwanego. Jest poza sporem, że pozwana, w zgodzie z postanowieniami umowy taką fakturę wystawiła i doręczyła powódce. Wbrew zarzutom powódki fakt wykonania umowy przez pozwaną w zakresie spoczywających na niej obowiązków wynikających z § 2 umowy stron można wywieść z tej okoliczności, iż przedmiotem żądania powódki jest cena sprzedanych pozwanej odlewów (art. 231 kpc). Tym bardziej, że powódka nie wykazała tych okoliczności, które po myśli § 7 umowy stron zwalniały powódkę ze zobowiązania wobec pozwanej. Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty apelacji kwestionujące dokonaną przez Sąd I instancji ocenę zeznań świadkówJ. M.iJ. G.bowiem w istocie zeznania tych świadków relacjonujących współpracę stron przy wykonaniu umowy są na tyle lakoniczne wtedy gdy kwestionują świadczenie usług przez pozwaną, iż nie mogą one być uznane za przydatne dla czynienia na ich podstawie stanowczych ustaleń (k.171-173). Nie są trafne zarzuty apelacji naruszenia art.. 47912 § 1 kpcwtedy gdy Sąd I instancji pominął jako sprekludowane zarzuty i dowody zaoferowane później niż w pozwie a tyczące się istnienia okoliczności zwalniających powódki od obowiązku zapłaty na rzecz pozwanej przewidzianych w § 7 umowy stron. Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji w tym zakresie można tylko dodać, że wprawdzie zgodnie zart. 217 kpcstrona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków i twierdzeń strony przeciwnej jednakże od tej reguły przepisykpcprzewidują szereg wyjątków, które zobowiązują strony do zgłoszenia twierdzeń, zarzutów i dowodów w określonym terminie i to pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku dalszego postępowania. Przepisy zobowiązujące strony do wskazywania twierdzeń, zarzutów i dowodów w określonym czasie wyrażają zasadę koncentracji dowodów zaś rygor utraty powoływania ich w toku dalszego postępowania jest wyrazem zasady prawdy formalnej wedle której, sąd orzeka na podstawie twierdzeń i dowodów dostarczonych przez strony (art. 232 kpc) a sam tylko wyjątkowo ma obowiązek prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu. Takiego obowiązku w szczególności nie sposób dopatrzyć się w sprawach o charakterze gospodarczym toczących się z udziałem podmiotów profesjonalnych i wtedy gdy strony reprezentowane są przez fachowych pełnomocników. Wszelkie zaniechania w zakresie inicjatywy dowodowej ocenione być zatem muszą jako zawinione przez stronę także wtedy gdy wnioski dowodowe składane są przez strony z uchybieniem terminów wynikających z przepisówkpc. W takim razie występuje bowiem prekluzja procesowa której bezwzględnym skutkiem jest pominięcie faktów i wniosków dowodowych zgłoszonych z uchybieniem przewidzianych terminów i to także wtedy gdy fakty te i dowody mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy. Jednym z przepisówkpcprzewidujących prekluzję procesową jest przepisart. 47912§ 1 kpc, który nakłada na powoda obowiązek zgłoszenia już w pozwie wszystkich twierdzeń i dowodów pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. Nie ulega wątpliwości, że zadanie powoda jest o tyle utrudnione, że nie może on przewidzieć obrony procesowej pozwanego jest jednak rzeczą oczywistą, że jeśli zgłoszone roszczenie ma być uwzględnione to powód musi podać w pozwie wszystkie twierdzenia i dowody konstruujące podstawę faktyczną powództwa tj. takie, bez których powództwo nie mogłoby być uwzględnione i w tym zakresie prekluzja procesowa występuje z całą mocą. Niewątpliwie zatem powód musi już w pozwie powołać wszystkie dowody mające wykazać istnienie istotnych dla przyjęcia zasadności roszczenia faktów. Dotyczy to zatem okoliczności wskazujących na nawiązanie przez strony stosunku zobowiązaniowego, jego treści, wykonania przez powoda zobowiązania własnego i braku wykonania zobowiązania przez pozwanego dłużnika. Jeśli zatem jeszcze przed wniesieniem pozwu nastąpiło zdarzenie, którego skutkiem mogło być wygaśnięcie zobowiązania, jak spełnienie świadczenia pieniężnego, umorzenie wierzytelności na skutek oświadczenia o potrąceniu czy wreszcie przedawnienie roszczenia to tymi faktami, które konstruują podstawę powództwa są także te, które mogą mieć wpływ na ustalenie że zdarzenia prowadzące zwykle do wygaśnięcia zobowiązania dłużnika w rzeczywistości nie wystąpiły. Bowiem rzeczą powoda, na którym ciąży obowiązek wykazania faktów z których wywodzi skutki prawne, zgodnie z regułą zart. 6 kc, jest dostarczenie już w pozwie materiału dowodowego koniecznego dla przyjęcia zasadności dochodzonego roszczenia. Tymi faktami zaś z których powód wywodzi skutki prawne są także te okoliczności które dają podstawę do wnioskowania, że nie doszło do wygaśnięcia zobowiązania i ono nadal istnieje. Jeśli zatem jeszcze przed wniesieniem pozwu pozwana złożyła powódce oświadczenie o potrąceniu to, zgodnie z powyższymi wnioskami, powódka powinna była już w pozwie naprowadzić twierdzenia i dowody dla wykazania, iż oświadczenie to jako niespełniające przesłanek ustawowego potrącenia nie wywołało skutku umorzenia obu wierzytelności i nie chodzi tu o antycypowanie stanowiska procesowego pozwanej podejmującej obronę w drodze zarzutu potrącenia, czego oczywiście nie można wymagać od powódki, gdyż odwołanie się w procesie do skutków potrącenia dokonanego przed wniesieniem pozwu to w istocie zarzut nieistnienia roszczenia jako skutku złożonego oświadczenia o potrąceniu. Nie można zatem w okolicznościach tej sprawy przyjąć by potrzeba powołania faktów i dowodów dotyczących braku obowiązku zapłaty przez powódkę należności na rzecz pozwanej powstała później niż w pozwie a to w szczególności dopiero po złożeniu sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym pozwana powołała się na wygaśnięcie dochodzonej wierzytelności jako skutku potrącenia wcześniej dokonanego. W konsekwencji Sąd I instancji w zgodzie z unormowaniemart. 47912§ 1 kpcpominął te fakty i dowody, które zmierzały do wykazania braku spełnienia przesłanek ustawowego potrącenia i skutku tej czynności pozwanej w postaci umorzenia obu wierzytelności. W tak niewadliwie zatem ustalonych okolicznościach sprawy Sąd I instancji dokonał prawidłowej subsumcji prawa materialnego przyjmując, iż złożone przez pozwaną oświadczenie o potrąceniu spełnia przesłanki zart. 498 § 1 kpc, w szczególności zaś to, iż powódka i pozwana były jednocześnie wierzycielami i dłużnikami wobec siebie co oznacza, iż wystąpił skutek umorzenia obu wierzytelności stosownie doart. 498 § 2 kpc. Tym samym za chybione należy uznać zarzuty apelacji naruszenia przepisów prawa materialnego a toart. 498 i 499 kpc. Z tych przyczyn apelacja jako nieuzasadniona podlega oddaleniu na podstawieart. 385 kpca koszty postępowania apelacyjnego obciążają powódkę na podstawieart. 98 i 99 kpc.

15/150000/0002503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

V Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000284_2009_Uz_2009-10-15_001

II AKa 284/09

2009-10-15 02:00:00.0 CEST

2013-02-21 02:01:06.0 CET

2013-12-04 16:53:34.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 284/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer-Brason Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Beata Basiura (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 15 października 2009 r. sprawy wnioskodawcy Z. D. - o odszkodowanie z tytułu zwolnienia z pracy - na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodaw

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000284" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 284/09</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Summer-Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> <xText>SSA Beata Basiura (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Przewoźnik</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 października 2009 r. sprawy</xText> <xText>wnioskodawcy <xBx><xAnon>Z. D.</xAnon></xBx></xText> <xText>- o odszkodowanie z tytułu zwolnienia z pracy -</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 stycznia 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt. V Ko 64/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw. <xAnon>M. P.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) zł w tym 22 % VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy <xAnon>Z. D.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 284/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>Z. D.</xAnon>w dniu 26 listopada 2007 roku wniósł o unieważnienie orzeczenia Komisji Odwoławczej ds. Pracy w <xAnon>O.</xAnon>z dnia 19 listopada 1976 roku w sprawie o sygn. <xAnon>(...)</xAnon>oraz wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 3 lutego 1977 roku nr <xAnon>(...)</xAnon>. Powołał się na przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>. Na rozprawie głównej wnioskodawca złożył nadto żądanie odszkodowania w wysokości 25 000 zł za pozostawanie bez pracy przez okres 1,5 roku.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 8 stycznia 2009 roku w sprawie o sygn. V Ko 64/08 Sąd Okręgowy w Katowicach na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust.1 i art.13 ustawy z dnia 23.02.1991 roku <xBRx/>o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> oddalił wniosek <xBRx/>o odszkodowanie z tytułu zwolnienia od pracy, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>Wyrok został zaskarżony apelacją pełnomocnika wnioskodawcy, który zarzucił:</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą wyroku mający wpływ <xBRx/>na jego treść a polegający na pominięciu materiału dowodowego zgromadzonego <xBRx/>w sprawie, a dotyczącego wszelkich okoliczności stosowania wobec wnioskodawcy represji, a w szczególności dowodów z akt IPN, wyjaśnień wnioskodawcy, znajdujących się w aktach sprawy,</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Naruszenie norm prawa materialnego:</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 1;art. 1 ust. 2" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> poprzez pominięcie, iż wydane orzeczenie związane ze zwolnieniem wnioskodawcy z pracy – stanowiło represję za działalność opozycyjną – polegającą m.in. na wyrażaniu krytyki co do podwyżek cen żywności, wyrażanie krytyki oraz interweniowanie <xBRx/>w sprawach niewłaściwego działania władz zarówno administracyjnych <xBRx/>jak i organów ścigania, które to działania wnioskodawcy zmierzały do przywrócenia podstawowych standardów jakim winno charakteryzować <xBRx/>się w pełni niezależne i niepodległe Państwo Polskie, takich jak uniezależnienie organów ścigania, zakładów pracy oraz administracji zarówno samorządowej oraz publicznej od wszelkich nacisków politycznych,</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy przez jego błędną wykładnię wobec nierozpoznania wniosku strony o stwierdzenia nieważności orzeczenia – <xBRx/>a tym samym i przesłanek uzasadniających przyznanie odszkodowania.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Obrazę przepisów postępowania, mających wpływ na treść orzeczenia, a to:</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów wobec naruszenia zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez pominięcie konkluzji wynikających ze zgromadzonych w sprawie dowodów;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 k.p.k.</xLexLink> poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku nieczyniącego zadość wymaganiom tam wskazanym, którego to kontrola instancyjna <xBRx/>jest niemożliwa, zwłaszcza wobec braku wyjaśnienia rozstrzygnięcia co do istoty sprawy zgodnie ze złażonym wnioskiem, braku wyjaśnienia podstawy prawnej zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia i wykazania trafności zastosowanych przepisów, jak również braku ich wykładni;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 3;art. 3 ust. 1;art. 3 ust. 2" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 3 ust.1 i 2 ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> poprzez brak rozpoznania wniosku <xAnon>Z. D.</xAnon>z dnia 26.11 2007 roku o unieważnienie orzeczenia Komisji Odwoławczej ds. Pracy w <xAnon>O.</xAnon>z dnia 19 listopada 1976 roku <xBRx/>w sprawie o sygn. <xAnon>(...)</xAnon>oraz wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy <xBRx/>i Ubezpieczeń Społecznych w <xAnon>K.</xAnon> z dnia 3 lutego 1977 roku <xBRx/>nr <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xText>Stawiając te zarzuty pełnomocnik wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja okazała się skuteczna o tyle, że w wyniku jej rozpoznania koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText>Stwierdzić należy, że zarówno część dyspozytywna wyroku, jak i treść uzasadnienia wskazują jednoznacznie, że Sąd I instancji nie rozstrzygnął o całości żądania wnioskodawcy. Nie wypowiedział się w kwestii, której rozstrzygnięcie ma podstawowe znaczenie dla dochodzenia odszkodowania za poniesioną szkodę <xBRx/>i zadośćuczynienia za krzywdę wynikłe z wykonania orzeczenia. Wydaje się, że Sądowi I instancji uszło, że w takim wypadku dochodzenie to ma charakter dwuetapowy. Zgłoszenie żądania odszkodowania i zadośćuczynienia musi być poprzedzone stwierdzeniem nieważności orzeczenia, o co zresztą wnosił <xAnon>Z. D.</xAnon>. W realiach niniejszej sprawy ta kwestia winna stanowić przedmiot postępowania Sądu. Bez jej rozstrzygnięcia nie jest możliwe orzekanie <xBRx/>o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 powołanej ustawy.</xText> <xText>W ogóle niezrozumiałe jest stwierdzenie Sądu, iż „wobec <xAnon>Z. D.</xAnon> <xBRx/>nie zapadło orzeczenie, które traci nieważność z mocy prawa lub co do którego stwierdzono nieważność”, skoro stwierdzenie nieważności lub nie, miało być przedmiotem postępowania zainicjowanego wnioskiem. Sąd winien merytorycznie odnieść się do tego, czy orzeczenia o unieważnienie których wnosił <xAnon>Z. D.</xAnon>, należą do kategorii tych, o których mowa w art.1 ustawy z dnia <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy <xBRx/>z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, <xBRx/>a tego w ogóle nie uczynił. Uzasadnienie wyroku jest lakoniczne, niezrozumiałe <xBRx/>i uniemożliwia przeprowadzenie kontroli odwoławczej. W pełni zasadny jest zatem zarzut obrońcy naruszenia przepisu <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 k.p.k.</xLexLink> w stopniu mającym wpływ na treść orzeczenia.</xText> <xText>Powyższe uchybienia, a przede wszystkim brak rozpoznania wniosku <xBRx/>o unieważnienie wskazanych w nim orzeczeń, spowodowały uchylenie zaskarżonego wyroku bez wdawania się w merytoryczną ocenę trafności rozstrzygnięcia Sądu <xBRx/>I instancji. Bezprzedmiotowe i przedwczesne, okazało się w tej sytuacji, ustosunkowanie się do pozostałych zarzutów zawartych w apelacji.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji uwzględni powyższe uwagi i zapatrywania, oceni merytorycznie wniosek o unieważnienie, mając na względzie treść przepisu art.1 ust.1 Ustawy z dnia <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23.02.1991 roku <xBRx/>o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, a także to, że dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia w oparciu o przepisy tej ustawy jest pochodną stwierdzenia nieważności orzeczenia lub uznania, że wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13.12.1981 roku stanu wojennego.</xText> <xText>Z tych wszystkich powodów Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 284/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer-Brason Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Beata Basiura (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 15 października 2009 r. sprawy wnioskodawcyZ. D. - o odszkodowanie z tytułu zwolnienia z pracy - na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 stycznia 2009 r. sygn. akt. V Ko 64/08 1 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw.M. P.Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) zł w tym 22 % VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcyZ. D.w postępowaniu odwoławczym. Sygn. akt II AKa 284/09 UZASADNIENIE Z. D.w dniu 26 listopada 2007 roku wniósł o unieważnienie orzeczenia Komisji Odwoławczej ds. Pracy wO.z dnia 19 listopada 1976 roku w sprawie o sygn.(...)oraz wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wK.z dnia 3 lutego 1977 roku nr(...). Powołał się na przepisyustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Na rozprawie głównej wnioskodawca złożył nadto żądanie odszkodowania w wysokości 25 000 zł za pozostawanie bez pracy przez okres 1,5 roku. Wyrokiem z dnia 8 stycznia 2009 roku w sprawie o sygn. V Ko 64/08 Sąd Okręgowy w Katowicach na mocyart. 8 ust.1 i art.13 ustawy z dnia 23.02.1991 rokuo uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegooddalił wnioseko odszkodowanie z tytułu zwolnienia od pracy, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa. Wyrok został zaskarżony apelacją pełnomocnika wnioskodawcy, który zarzucił: 1 Błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą wyroku mający wpływna jego treść a polegający na pominięciu materiału dowodowego zgromadzonegow sprawie, a dotyczącego wszelkich okoliczności stosowania wobec wnioskodawcy represji, a w szczególności dowodów z akt IPN, wyjaśnień wnioskodawcy, znajdujących się w aktach sprawy, 2 Naruszenie norm prawa materialnego: – – art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegopoprzez pominięcie, iż wydane orzeczenie związane ze zwolnieniem wnioskodawcy z pracy – stanowiło represję za działalność opozycyjną – polegającą m.in. na wyrażaniu krytyki co do podwyżek cen żywności, wyrażanie krytyki oraz interweniowaniew sprawach niewłaściwego działania władz zarówno administracyjnychjak i organów ścigania, które to działania wnioskodawcy zmierzały do przywrócenia podstawowych standardów jakim winno charakteryzowaćsię w pełni niezależne i niepodległe Państwo Polskie, takich jak uniezależnienie organów ścigania, zakładów pracy oraz administracji zarówno samorządowej oraz publicznej od wszelkich nacisków politycznych, – – art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy przez jego błędną wykładnię wobec nierozpoznania wniosku strony o stwierdzenia nieważności orzeczenia –a tym samym i przesłanek uzasadniających przyznanie odszkodowania. 2 Obrazę przepisów postępowania, mających wpływ na treść orzeczenia, a to: – – art. 7 k.p.k.poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów wobec naruszenia zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez pominięcie konkluzji wynikających ze zgromadzonych w sprawie dowodów; – – art. 424 k.p.k.poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku nieczyniącego zadość wymaganiom tam wskazanym, którego to kontrola instancyjnajest niemożliwa, zwłaszcza wobec braku wyjaśnienia rozstrzygnięcia co do istoty sprawy zgodnie ze złażonym wnioskiem, braku wyjaśnienia podstawy prawnej zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia i wykazania trafności zastosowanych przepisów, jak również braku ich wykładni; – – art. 3 ust.1 i 2 ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegopoprzez brak rozpoznania wnioskuZ. D.z dnia 26.11 2007 roku o unieważnienie orzeczenia Komisji Odwoławczej ds. Pracy wO.z dnia 19 listopada 1976 rokuw sprawie o sygn.(...)oraz wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracyi Ubezpieczeń Społecznych wK.z dnia 3 lutego 1977 rokunr(...). Stawiając te zarzuty pełnomocnik wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja okazała się skuteczna o tyle, że w wyniku jej rozpoznania koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Stwierdzić należy, że zarówno część dyspozytywna wyroku, jak i treść uzasadnienia wskazują jednoznacznie, że Sąd I instancji nie rozstrzygnął o całości żądania wnioskodawcy. Nie wypowiedział się w kwestii, której rozstrzygnięcie ma podstawowe znaczenie dla dochodzenia odszkodowania za poniesioną szkodęi zadośćuczynienia za krzywdę wynikłe z wykonania orzeczenia. Wydaje się, że Sądowi I instancji uszło, że w takim wypadku dochodzenie to ma charakter dwuetapowy. Zgłoszenie żądania odszkodowania i zadośćuczynienia musi być poprzedzone stwierdzeniem nieważności orzeczenia, o co zresztą wnosiłZ. D.. W realiach niniejszej sprawy ta kwestia winna stanowić przedmiot postępowania Sądu. Bez jej rozstrzygnięcia nie jest możliwe orzekanieo odszkodowaniu i zadośćuczynieniu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 powołanej ustawy. W ogóle niezrozumiałe jest stwierdzenie Sądu, iż „wobecZ. D.nie zapadło orzeczenie, które traci nieważność z mocy prawa lub co do którego stwierdzono nieważność”, skoro stwierdzenie nieważności lub nie, miało być przedmiotem postępowania zainicjowanego wnioskiem. Sąd winien merytorycznie odnieść się do tego, czy orzeczenia o unieważnienie których wnosiłZ. D., należą do kategorii tych, o których mowa w art.1 ustawy z dniaustawyz dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego,a tego w ogóle nie uczynił. Uzasadnienie wyroku jest lakoniczne, niezrozumiałei uniemożliwia przeprowadzenie kontroli odwoławczej. W pełni zasadny jest zatem zarzut obrońcy naruszenia przepisuart. 424 k.p.k.w stopniu mającym wpływ na treść orzeczenia. Powyższe uchybienia, a przede wszystkim brak rozpoznania wnioskuo unieważnienie wskazanych w nim orzeczeń, spowodowały uchylenie zaskarżonego wyroku bez wdawania się w merytoryczną ocenę trafności rozstrzygnięcia SąduI instancji. Bezprzedmiotowe i przedwczesne, okazało się w tej sytuacji, ustosunkowanie się do pozostałych zarzutów zawartych w apelacji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji uwzględni powyższe uwagi i zapatrywania, oceni merytorycznie wniosek o unieważnienie, mając na względzie treść przepisu art.1 ust.1 Ustawy z dniaustawy z dnia 23.02.1991 rokuo uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a także to, że dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia w oparciu o przepisy tej ustawy jest pochodną stwierdzenia nieważności orzeczenia lub uznania, że wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13.12.1981 roku stanu wojennego. Z tych wszystkich powodów Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155025000001506_III_Kp_001029_2009_Uz_2009-10-15_001

III Kp 1029/09

2009-10-15 02:00:00.0 CEST

2013-10-22 03:01:04.0 CEST

2015-02-05 06:28:30.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III Kp 1029/09 1 Ds. 241/09 POSTANOWIENIE Dnia 15 października 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Beata Kinstler Protokolant: Joanna Kulpińska przy udziale Agnieszki Winiarskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Krzyki Zachód. po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 15 września 2009 r. zażalenia pełnomocnika pokrzywdzonego P. P. z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu) na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wroc

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="2" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="001029" xVolType="15/502500/0001506/Kp"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText/> <xText>Sygn. akt III Kp 1029/09</xText> <xText>1 Ds. 241/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący:</xBx> SSO Beata Kinstler</xText> <xText><xBx>Protokolant:</xBx> Joanna Kulpińska</xText> <xText>przy udziale Agnieszki Winiarskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Krzyki Zachód.</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 15 września 2009 r.</xText> <xText>zażalenia pełnomocnika pokrzywdzonego <xAnon>P. P.</xAnon> z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu)</xText> <xText>na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Krzyki Zachód <xBRx/>z dnia 29 czerwca 2009 r. w przedmiocie umorzenia śledztwa w sprawie sygn. 1 Ds. 241/09.</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanowił </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 23 czerwca 2009 r. prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Stare Miasto wydał postanowienie w przedmiocie umorzenia śledztwa w sprawie doprowadzenia w dniu 2 listopada 2006 r. we <xAnon>W.</xAnon> do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie nie mniejszej niż 500 000 zł <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>M. C. (1)</xAnon> oraz <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>M. D.</xAnon> przez <xAnon>A. D.</xAnon>, działającego w imieniu <xAnon>M. T.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą (...)</xAnon>, polegającego na wprowadzeniu w/w w błąd co do zamiaru wywiązania się z notarialnie poświadczonego zobowiązania do wybudowania budynku wielolokalowego położonego w miejscowości <xAnon>I.</xAnon>, tj. o czyn z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink>, wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, tj. na zasadzie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Postanowienie to zaskarżyli <xAnon>M. C. (1)</xAnon> i <xAnon>M. C. (2)</xAnon> oraz <xAnon>B. D.</xAnon> i <xAnon>M. D.</xAnon>, podnosząc zarzut braku prawidłowego i wyczerpującego przeprowadzenia śledztwa, a więc zebrania w pełni materiału dowodowego, który to dopiero pozwoliłby na obiektywne i prawidłowe podjęcie decyzji co do zakończenia postępowania przygotowawczego. Formułując ten zarzut, skarżący wnieśli o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do dalszego prowadzenia postępowania w celu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy.</xText> <xText/> <xText><xBx> <xUx>Sąd zważył, co następuje:</xUx> </xBx></xText> <xText/> <xText>Zażalenie pokrzywdzonych nie jest zasadne, wobec czego nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Odnosząc się merytorycznie do zażalenia, należy stwierdzić, że dokonana w zaskarżonym postanowieniu ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jest prawidłowa, w tym zakresie w jakim wskazuje, że czyn <xAnon>A. D.</xAnon> nie zawiera znamion czynu zabronionego.</xText> <xText>Stosownie do <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> oszustwa dopuszcza się ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu.</xText> <xText>Określone w <xLexLink xArt="art. 286" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 k.k.</xLexLink> przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca, podejmując działanie, musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym, zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa. Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink>, należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (zob. m.in. wyr. SN z 11.02.2009 sygn. akt 245/08).</xText> <xText/> <xText>Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala uznać, że <xAnon>A. D.</xAnon> w momencie zawierania ze skarżącymi przedwstępnej umowy sprzedaży prawa współwłasności w udziałach ½ części budynku wielolokalowego położonego w miejscowości <xAnon>I.</xAnon> koło <xAnon>W.</xAnon> obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim, że wprowadza w/w osoby w błąd oraz że doprowadza je w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tym zakresie należy dać wiarę zeznaniom <xAnon>A. D.</xAnon>, który stanowczo zaprzeczył, jakoby działał z zamiarem wprowadzenia w błąd i oszukania pokrzywdzonych. W swoim zeznaniu potwierdził istnienie długu wobec skarżących. Wyjaśnił, iż z uwagi na sytuację w budownictwie mieszkaniowym spowodowaną wzrostem cen materiałów budowlanych i kosztów robocizny reprezentowana przez niego firma utraciła płynność finansową i nie mogła wykonywać swoich zobowiązań. Bezspornym jest również, że <xAnon>A. D.</xAnon> spłacił część należności. Dotychczasowe działania pozwalają również przypuszczać, że deklaracja dalszej spłaty pokrzywdzonych w miarę posiadanych środków nie pozostaje bezpodstawna w tej sytuacji.</xText> <xText>Sąd nie podzielił również stanowiska skarżących, jakoby w przedmiotowym śledztwie nie dokonano niezbędnych czynności procesowych, wyjaśniających okoliczności sprawy. Prokurator przeprowadził czynności przesłuchania wszystkich pokrzywdzonych, a także przesłuchał w trybie <xLexLink xArt="art. 183;art. 183 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 183 § 1 k.p.k.</xLexLink> <xAnon>A. D.</xAnon>. Ponadto przeprowadzono dowody z dokumentów zawnioskowanych przez pokrzywdzonych. Zdaniem Sądu wszelkie istotne okoliczności sprawy mające na celu ustalenie, czy zachowanie <xAnon>A. D.</xAnon> zawiera znamiona przestępstwa oszustwa, zostały w przedmiotowych śledztwie wyjaśnione.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Beata Kinstler

Patrycja Świtoń

Joanna Kulpińska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III Kp 1029/09 1 Ds. 241/09 POSTANOWIENIE Dnia 15 października 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący:SSO Beata Kinstler Protokolant:Joanna Kulpińska przy udziale Agnieszki Winiarskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Krzyki Zachód. po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 15 września 2009 r. zażalenia pełnomocnika pokrzywdzonegoP. P.z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu) na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Krzyki Zachódz dnia 29 czerwca 2009 r. w przedmiocie umorzenia śledztwa w sprawie sygn. 1 Ds. 241/09. na podstawieart. 437 § 1 k.p.k. postanowił zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy. UZASADNIENIE W dniu 23 czerwca 2009 r. prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Stare Miasto wydał postanowienie w przedmiocie umorzenia śledztwa w sprawie doprowadzenia w dniu 2 listopada 2006 r. weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie nie mniejszej niż 500 000 złM.iM. C. (1)orazB.iM. D.przezA. D., działającego w imieniuM. T.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą (...), polegającego na wprowadzeniu w/w w błąd co do zamiaru wywiązania się z notarialnie poświadczonego zobowiązania do wybudowania budynku wielolokalowego położonego w miejscowościI., tj. o czyn zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k., wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, tj. na zasadzieart. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. Postanowienie to zaskarżyliM. C. (1)iM. C. (2)orazB. D.iM. D., podnosząc zarzut braku prawidłowego i wyczerpującego przeprowadzenia śledztwa, a więc zebrania w pełni materiału dowodowego, który to dopiero pozwoliłby na obiektywne i prawidłowe podjęcie decyzji co do zakończenia postępowania przygotowawczego. Formułując ten zarzut, skarżący wnieśli o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do dalszego prowadzenia postępowania w celu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy. Sąd zważył, co następuje: Zażalenie pokrzywdzonych nie jest zasadne, wobec czego nie zasługuje na uwzględnienie. Odnosząc się merytorycznie do zażalenia, należy stwierdzić, że dokonana w zaskarżonym postanowieniu ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jest prawidłowa, w tym zakresie w jakim wskazuje, że czynA. D.nie zawiera znamion czynu zabronionego. Stosownie doart. 286 § 1 k.k.oszustwa dopuszcza się ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu. Określone wart. 286 k.k.przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca, podejmując działanie, musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym, zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa. Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego wart. 286 § 1 k.k., należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (zob. m.in. wyr. SN z 11.02.2009 sygn. akt 245/08). Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala uznać, żeA. D.w momencie zawierania ze skarżącymi przedwstępnej umowy sprzedaży prawa współwłasności w udziałach ½ części budynku wielolokalowego położonego w miejscowościI.kołoW.obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim, że wprowadza w/w osoby w błąd oraz że doprowadza je w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tym zakresie należy dać wiarę zeznaniomA. D., który stanowczo zaprzeczył, jakoby działał z zamiarem wprowadzenia w błąd i oszukania pokrzywdzonych. W swoim zeznaniu potwierdził istnienie długu wobec skarżących. Wyjaśnił, iż z uwagi na sytuację w budownictwie mieszkaniowym spowodowaną wzrostem cen materiałów budowlanych i kosztów robocizny reprezentowana przez niego firma utraciła płynność finansową i nie mogła wykonywać swoich zobowiązań. Bezspornym jest również, żeA. D.spłacił część należności. Dotychczasowe działania pozwalają również przypuszczać, że deklaracja dalszej spłaty pokrzywdzonych w miarę posiadanych środków nie pozostaje bezpodstawna w tej sytuacji. Sąd nie podzielił również stanowiska skarżących, jakoby w przedmiotowym śledztwie nie dokonano niezbędnych czynności procesowych, wyjaśniających okoliczności sprawy. Prokurator przeprowadził czynności przesłuchania wszystkich pokrzywdzonych, a także przesłuchał w trybieart. 183 § 1 k.p.k.A. D.. Ponadto przeprowadzono dowody z dokumentów zawnioskowanych przez pokrzywdzonych. Zdaniem Sądu wszelkie istotne okoliczności sprawy mające na celu ustalenie, czy zachowanieA. D.zawiera znamiona przestępstwa oszustwa, zostały w przedmiotowych śledztwie wyjaśnione.

15/502500/0001506/Kp

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_Kp_001025_2009_Uz_2009-10-16_001

III Kp 1025/09

2009-10-16 02:00:00.0 CEST

2013-10-22 03:01:04.0 CEST

2015-02-02 06:05:19.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III Kp 1025/09 POSTANOWIENIE Dnia 16 października 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSO Tomasz Kaszyca Protokolant: Sylwia Wójcik Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Fabrycznej-nie stawił się po rozpoznaniu zażalenia pokrzywdzonego na postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa na podstawie art. 329 § 1 kpk postanawia nie uwzględnić zażalenia i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 30

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="3" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="001025" xVolType="15/502500/0001506/Kp"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III Kp 1025/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 16 października 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Tomasz Kaszyca</xText> <xText>Protokolant: Sylwia Wójcik</xText> <xText>Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Fabrycznej-nie stawił się</xText> <xText>po rozpoznaniu zażalenia pokrzywdzonego na postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 329;art. 329 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 329 § 1 kpk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center">postanawia</xText> <xText>nie uwzględnić zażalenia i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2009 r. Prokurator Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej umorzył śledztwo w sprawie:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>poświadczenia w dniu 1 marca 2004r. we <xAnon>W.</xAnon>nieprawdy przed notariuszem w akcie notarialnym dokonującym przeniesienia własności nieruchomości przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>przez <xAnon>G. I. G.</xAnon>na <xAnon>Stowarzyszenie (...)</xAnon><xAnon>Osiedle (...)</xAnon>we <xAnon>W.</xAnon>poprzez podanie zaniżonej kwoty zadłużenia GI– tj. czynu z <xLexLink xArt="art. 271;art. 271 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 271§1 kk</xLexLink> wobec braku znamion czynu zabronionego,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>usiłowania doprowadzenia w marcu 2004r. we <xAnon>W.</xAnon>w celu osiągnięcia korzyści majątkowej <xAnon>Stowarzyszenia (...)</xAnon><xAnon>Osiedle (...)</xAnon>we <xAnon>W.</xAnon>do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości nie mniejszej niż 2.300.000zł w związku z zatajeniem przy podpisywaniu w dniu 1 marca 2004r. aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>przez <xAnon>G. I. G.</xAnon>na <xAnon>Stowarzyszenie (...)</xAnon><xAnon>Osiedle (...)</xAnon>we <xAnon>W.</xAnon>sytuacji finansowej <xAnon>G. I. G.</xAnon> oraz istnienia innych wierzycieli niż wskazanych w akcie notarialnym, tj. czynu z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§1 kk</xLexLink> wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie przestępstwa,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>doprowadzenia w dniu 22 czerwca 2004r. we <xAnon>W.</xAnon>, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej <xAnon> Stowarzyszenia (...)</xAnon> <xAnon>Osiedle (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 40000zł przez Syndyka Masy Upadłości <xAnon> (...) Spółka z o.o.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> w związku z zawarciem i realizacją porozumienia ze Stowarzyszeniem <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>Osiedle (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> – tj. czynu z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> wobec braku znamion czynu zabronionego</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>usiłowania doprowadzenia w październiku 2004r. we <xAnon>W.</xAnon> w celu osiągnięcia korzyści majątkowej <xAnon> Stowarzyszenia (...)</xAnon> <xAnon>Osiedle (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości nie mniejszej niż 2.300.000zł przez Syndyka Masy Upadłości <xAnon> (...) Spółka z o.o.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon> (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego (...)</xAnon> wierzytelności wobec Grupy Inwestycyjnej <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> udokumentowanymi potwierdzającymi nieprawdę dokumentami oraz przyjęciem przedmiotowej wierzytelności przez syndyka, utrzymywaniem jej na liście i żądanie jej spłaty przez Stowarzyszenie, tj. czynu z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 273" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 273kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie przestępstwa,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Zażalenie na to postanowienie złożył pokrzywdzony, zarzucając postanowieniu naruszenie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kk</xLexLink>. W konsekwencji wniósł on o kontynuację śledztwa.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Sąd zważył co następuje:</xText> <xText>W świetle całokształtu okoliczności sprawy istotnych dla oceny prawidłowości postępowania przygotowawczego i trafności rozstrzygnięcia kończącego to postępowanie, zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Prokurator Rejonowy przeprowadził postępowanie z niezbędną wnikliwością, rzeczowo, wykorzystując w jego toku możliwości dowodowej weryfikacji zarzutów stawianych przez zawiadamiających w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia kwestii sprawstwa, winy i odpowiedzialności karnej.</xText> <xText>W uzasadnieniu swego postanowienia poddał wszechstronnej analizie wszelkie okoliczności sprawy i w sposób w pełni przekonywujący oraz zgodny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego przedstawił na jakich przesłankach faktycznych i prawnych oparł swoje przekonanie.</xText> <xText>Nie można się zgodzić z twierdzeniami <xAnon>J. K.</xAnon>, iż prokurator nie zweryfikował możliwości zaistnienia popełnienia przestępstwa.</xText> <xText>Po pierwsze nie sposób przyjąć, iż w akcie notarialnym z dnia 1 marca 2004r. <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>T. J. (1)</xAnon> mieli składać oświadczenie, iż <xAnon> spółka (...)</xAnon> nie posiada innych zadłużeń, aniżeli te związane bezpośrednio z nieruchomością przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>. Po drugie nawet gdyby taką wersję przyjąć, dla zaistnienia przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie niezbędnym jest wykazanie, że osoba uprawniona poświadcza w dokumencie nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne, przy czym jak wskazuje się w doktrynie nie jest możliwe poświadczenie nieprawdy poprzez składanie nieprawdziwych oświadczeń we własnym interesie i we własnej sprawie. Takie zachowanie bowiem nie stanowi poświadczenia nieprawdy w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 271" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 271kk</xLexLink>.</xText> <xText>Skoro nie sposób uznać, iż <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>T. J. (2)</xAnon> zataili w akcie notarialnym sytuację finansową <xAnon> spółki (...)</xAnon>, albowiem nie było przedmiotem zawartej umowy sytuacja finansowa spółki, a jedynie kwestie dotyczące wskazanych w akcie notarialnym nieruchomości, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż w ten sposób usiłowali doprowadzić <xAnon> Stowarzyszenie (...)</xAnon> <xAnon>Osiedle (...)</xAnon> do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jak słusznie przy tym podkreśla się w uzasadnieniu decyzji o umorzeniu postępowania by zarzucić popełnienie przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> należy wykazać u sprawcy istnienie z góry powziętego zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Oszustwo w rozumieniu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> może być przestępstwem popełnionym tylko umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, obejmującym cel i sposób działania. Sąd zważył, że istnienia takiego zamiaru nie mógł wywieść z całokształtu okoliczności ujawnionych w niniejszym postępowaniu. Zamiar, chociaż istnieje tylko w świadomości sprawcy, jest faktem psychologicznym, który podlega takim samym regułom dowodowym jak okoliczności o charakterze przedmiotowym. Jeżeli więc sprawca nie wyraził swego zamiaru słownie, wnioskuje się o nim z całokształtu okoliczności konkretnego zdarzenia.</xText> <xText>Także w pozostałym zakresie należy zgodzić się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia odnośnie wszystkich będących przedmiotem postępowania czynów i zbędne jest w tym zakresie ponowne powoływanie się na podniesioną tam zasadnie argumentację.</xText> <xText>Należy przy tym jedynie podkreślić, iż faktycznie brak jest podstaw by zgłoszona przez syndyka masy upadłości <xAnon> (...)</xAnon> wierzytelność była sporna, a także by miała oparcie na nieprawdziwej dokumentacji. Tym samym zarówno zgłoszenie jak i przyjęcie wierzytelności, co do którego zresztą przysługiwało zgłoszenie sprzeciwu, w świetle zebranego materiału dowodowego nie może być rozpatrywane w aspekcie prawa karnego, gdyż było jedynie realizacją obowiązków syndyków.</xText> <xText>W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie było podstaw zdaniem Sądu do przeprowadzenia ewentualnych dalszych czynności procesowych o których to w swoim obszernym zażaleniu wspomina skarżący, albowiem nie miały one istotnego znaczenia dla meritum sprawy.</xText> <xText>Tak więc przedstawione przez skarżącego w treści zażalenia argumenty mające uzasadniać konieczność prowadzenia postępowania w niniejszej sprawie nie zasługują na uwzględnienie, albowiem dotyczą okoliczności nie mających znaczenia dla przedmiotowego postępowania przygotowawczego, kwalifikacji prawnej czynów i podjętej decyzji merytorycznej i nie mają merytorycznego znaczenia, mogącego skutkować uchyleniem postanowienia Prokuratora Rejonowego.</xText> <xText>W związku z powyższym należało orzec jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Tomasz Kaszyca

Patrycja Świtoń

Sylwia Wójcik

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III Kp 1025/09 POSTANOWIENIE Dnia 16 października 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSO Tomasz Kaszyca Protokolant: Sylwia Wójcik Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Fabrycznej-nie stawił się po rozpoznaniu zażalenia pokrzywdzonego na postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa na podstawieart. 329 § 1 kpk postanawia nie uwzględnić zażalenia i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2009 r. Prokurator Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej umorzył śledztwo w sprawie: ⚫ poświadczenia w dniu 1 marca 2004r. weW.nieprawdy przed notariuszem w akcie notarialnym dokonującym przeniesienia własności nieruchomości przyul. (...)przezG. I. G.naStowarzyszenie (...)Osiedle (...)weW.poprzez podanie zaniżonej kwoty zadłużenia GI– tj. czynu zart. 271§1 kkwobec braku znamion czynu zabronionego, usiłowania doprowadzenia w marcu 2004r. weW.w celu osiągnięcia korzyści majątkowejStowarzyszenia (...)Osiedle (...)weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości nie mniejszej niż 2.300.000zł w związku z zatajeniem przy podpisywaniu w dniu 1 marca 2004r. aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości przyul. (...)przezG. I. G.naStowarzyszenie (...)Osiedle (...)weW.sytuacji finansowejG. I. G.oraz istnienia innych wierzycieli niż wskazanych w akcie notarialnym, tj. czynu zart. 13§1 kkw zw. zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§1 kkwobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie przestępstwa, doprowadzenia w dniu 22 czerwca 2004r. weW., w celu osiągnięcia korzyści majątkowejStowarzyszenia (...)Osiedle (...)weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 40000zł przez Syndyka Masy Upadłości(...) Spółka z o.o.weW.w związku z zawarciem i realizacją porozumienia ze Stowarzyszeniem(...)Osiedle (...)weW.– tj. czynu zart. 286§1 kkwobec braku znamion czynu zabronionego usiłowania doprowadzenia w październiku 2004r. weW.w celu osiągnięcia korzyści majątkowejStowarzyszenia (...)Osiedle (...)weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości nie mniejszej niż 2.300.000zł przez Syndyka Masy Upadłości(...) Spółka z o.o.weW.i(...) Przedsiębiorstwa Budowlanego (...)wierzytelności wobec Grupy Inwestycyjnej(...) Sp. z o.o.udokumentowanymi potwierdzającymi nieprawdę dokumentami oraz przyjęciem przedmiotowej wierzytelności przez syndyka, utrzymywaniem jej na liście i żądanie jej spłaty przez Stowarzyszenie, tj. czynu zart. 13§1 kkw zw. zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§1 kkiart. 273kkw zw. zart. 11§2 kkwobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie przestępstwa, Zażalenie na to postanowienie złożył pokrzywdzony, zarzucając postanowieniu naruszenie przepisówkpkorazkk. W konsekwencji wniósł on o kontynuację śledztwa. Sąd zważył co następuje: W świetle całokształtu okoliczności sprawy istotnych dla oceny prawidłowości postępowania przygotowawczego i trafności rozstrzygnięcia kończącego to postępowanie, zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Prokurator Rejonowy przeprowadził postępowanie z niezbędną wnikliwością, rzeczowo, wykorzystując w jego toku możliwości dowodowej weryfikacji zarzutów stawianych przez zawiadamiających w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia kwestii sprawstwa, winy i odpowiedzialności karnej. W uzasadnieniu swego postanowienia poddał wszechstronnej analizie wszelkie okoliczności sprawy i w sposób w pełni przekonywujący oraz zgodny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego przedstawił na jakich przesłankach faktycznych i prawnych oparł swoje przekonanie. Nie można się zgodzić z twierdzeniamiJ. K., iż prokurator nie zweryfikował możliwości zaistnienia popełnienia przestępstwa. Po pierwsze nie sposób przyjąć, iż w akcie notarialnym z dnia 1 marca 2004r.M.iT. J. (1)mieli składać oświadczenie, iżspółka (...)nie posiada innych zadłużeń, aniżeli te związane bezpośrednio z nieruchomością przyul. (...). Po drugie nawet gdyby taką wersję przyjąć, dla zaistnienia przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie niezbędnym jest wykazanie, że osoba uprawniona poświadcza w dokumencie nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne, przy czym jak wskazuje się w doktrynie nie jest możliwe poświadczenie nieprawdy poprzez składanie nieprawdziwych oświadczeń we własnym interesie i we własnej sprawie. Takie zachowanie bowiem nie stanowi poświadczenia nieprawdy w rozumieniuart. 271kk. Skoro nie sposób uznać, iżM.iT. J. (2)zataili w akcie notarialnym sytuację finansowąspółki (...), albowiem nie było przedmiotem zawartej umowy sytuacja finansowa spółki, a jedynie kwestie dotyczące wskazanych w akcie notarialnym nieruchomości, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż w ten sposób usiłowali doprowadzićStowarzyszenie (...)Osiedle (...)do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jak słusznie przy tym podkreśla się w uzasadnieniu decyzji o umorzeniu postępowania by zarzucić popełnienie przestępstwa zart. 286§1 kknależy wykazać u sprawcy istnienie z góry powziętego zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Oszustwo w rozumieniukodeksu karnegomoże być przestępstwem popełnionym tylko umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, obejmującym cel i sposób działania. Sąd zważył, że istnienia takiego zamiaru nie mógł wywieść z całokształtu okoliczności ujawnionych w niniejszym postępowaniu. Zamiar, chociaż istnieje tylko w świadomości sprawcy, jest faktem psychologicznym, który podlega takim samym regułom dowodowym jak okoliczności o charakterze przedmiotowym. Jeżeli więc sprawca nie wyraził swego zamiaru słownie, wnioskuje się o nim z całokształtu okoliczności konkretnego zdarzenia. Także w pozostałym zakresie należy zgodzić się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia odnośnie wszystkich będących przedmiotem postępowania czynów i zbędne jest w tym zakresie ponowne powoływanie się na podniesioną tam zasadnie argumentację. Należy przy tym jedynie podkreślić, iż faktycznie brak jest podstaw by zgłoszona przez syndyka masy upadłości(...)wierzytelność była sporna, a także by miała oparcie na nieprawdziwej dokumentacji. Tym samym zarówno zgłoszenie jak i przyjęcie wierzytelności, co do którego zresztą przysługiwało zgłoszenie sprzeciwu, w świetle zebranego materiału dowodowego nie może być rozpatrywane w aspekcie prawa karnego, gdyż było jedynie realizacją obowiązków syndyków. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie było podstaw zdaniem Sądu do przeprowadzenia ewentualnych dalszych czynności procesowych o których to w swoim obszernym zażaleniu wspomina skarżący, albowiem nie miały one istotnego znaczenia dla meritum sprawy. Tak więc przedstawione przez skarżącego w treści zażalenia argumenty mające uzasadniać konieczność prowadzenia postępowania w niniejszej sprawie nie zasługują na uwzględnienie, albowiem dotyczą okoliczności nie mających znaczenia dla przedmiotowego postępowania przygotowawczego, kwalifikacji prawnej czynów i podjętej decyzji merytorycznej i nie mają merytorycznego znaczenia, mogącego skutkować uchyleniem postanowienia Prokuratora Rejonowego. W związku z powyższym należało orzec jak na wstępie.

15/502500/0001506/Kp

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_000898_2009_Uz_2009-10-14_001

I ACa 898/09

2009-10-14 02:00:00.0 CEST

2012-12-15 02:01:02.0 CET

2017-04-26 03:12:50.0 CEST

15100000

503

REASON

Sygn. akt I ACa 898/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 października 2009r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie: Sędzia SA Barbara Lewandowska (spr.) SA Ewa Giezek SA Włodzimierz Gawrylczyk st.sekr.sąd. J. S. po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa BP P.L.C. z siedzibą w L. (...) ) przeciwko M. S. o naruszenie zasad uczciwej konkurencji i praw ochronnych na znak towarowy na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/100000/0000503/ACa" xVolNmbr="000898" xFromPg="1" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="27" xLang="PL" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock><xText>Sygn. akt I ACa 898/09</xText>WYROK<xText>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xText><xText/><xText>Dnia 14 października 2009r.</xText><xText/><xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie:</xText><xText/>Sędzia SA Barbara Lewandowska (spr.) <xText>SA Ewa Giezek</xText><xText>SA Włodzimierz Gawrylczyk</xText><xText>st.sekr.sąd. <xAnon>J. S.</xAnon></xText><xText/><xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. w Gdańsku na rozprawie</xText><xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa BP P.L.C. z siedzibą w <xAnon>L.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>) przeciwko <xAnon>M. S.</xAnon> </xText><xText>o naruszenie zasad uczciwej konkurencji i praw ochronnych na znak towarowy</xText><xText xALIGNx="left">na skutek apelacji pozwanego</xText><xText xALIGNx="left">od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy</xText><xText xALIGNx="left">z dnia 22 lutego 2008 r. sygn. akt VIII GC 165/06</xText><xText/><xText xALIGNx="left">1/ zmienia zaskarżony wyrok:</xText><xText>1) w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że:</xText><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">a</xName><xText>nakazuje pozwanemu <xAnon>M. S.</xAnon> zaprzestania stosowania koloru zielonego na otokach wiat głównych, na słupach cenowych i na gzymsach sklepów dla oznakowania stacji paliw, usług przez nie świadczonych, ich reklamy oraz sprzedaży paliw płynnych,</xText></xUnit><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">b</xName><xText>nakazuje pozwanemu <xAnon>M. S.</xAnon> usunięcie, w terminie 6 (sześciu) miesięcy od uprawomocnienia się</xText></xUnit><xText/><xText>wyroku, koloru zielonego z otoków wiat głównych, słupów cenowych i gzymsów sklepów na stacjach paliw:</xText><xEnum><xBullet>⚫</xBullet><xEnumElem><xText>w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>T.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>L.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>N.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>O.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon> nr 74, <xAnon>(...)-(...) S.</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>Z.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon>, gmina <xAnon>B.</xAnon>, na <xAnon>działce nr (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem></xEnum><xText>a w zakresie dalej idącym oddala powództwo,</xText><xText>2) w punkcie 4 (czwartym) w ten sposób, że wzajemnie znosi pomiędzy powodem a pozwanym <xAnon>M. S.</xAnon> koszty procesu;</xText><xText>II/ oddala apelację w pozostałej części;</xText><xText>III/ znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania apelacyjnego.</xText><xText/><xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText><xText xALIGNx="right">r</xText><xText>I ACa 898/09</xText><xText/><xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"><xName>UZASADNIENIE</xName><xText>Wyrokiem z dnia 22 lutego 2008 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, po ponownym rozpoznaniu sprawy z powództwa PB P.L.C. z siedzibą w <xAnon>L.</xAnon>, nakazał pozwanemu <xAnon>M. S.</xAnon>:</xText><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">1</xName><xText>zaprzestania używania zielono-żółtej kombinacji kolorów dla oznakowania stacji paliw, usług przez nie świadczonych, ich reklamy oraz sprzedaży paliw płynnych,</xText></xUnit><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">2</xName><xText>zaprzestania podświetlania na zielono jakichkolwiek elementów stacji paliw, w szczególności otoku wiaty głównej, gzymsu sklepu oraz słupa cenowego,</xText></xUnit><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">3</xName><xText>usunięcie, w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, zielono-żółtej kombinacji kolorów lub koloru zielonego ze wszystkich obiektów znajdujących się na stacjach paliw:</xText></xUnit><xText/><xEnum><xBullet>•</xBullet><xEnumElem><xText>w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>T.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>L.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>N.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>O.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon>, nr 74, <xAnon>(...)-(...) S.</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>,</xText></xEnumElem><xEnumElem><xText>w <xAnon>Z.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon>,</xText></xEnumElem></xEnum><xUnit xType="none" xIsTitle="false"><xName xSffx=")">4</xName><xText>usunięcie, w terminie wyżej wskazanym, zielonego podświetlenia ze wszystkich elementów wymienionych w punkcie 3 stacji paliw.</xText></xUnit><xText>W zakresie dalej idącym powództwo wobec tego pozwanego uległo oddaleniu. Ponadto Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego <xAnon>M. S.</xAnon> na rzecz powoda kwotę 18.530 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W stosunku natomiast do drugiego z pozwanych <xAnon>A. K.</xAnon> powództwo zostało oddalone w całości, a powoda obciążono obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.</xText><xText/><xText>Rozstrzygnięcie powyższe miało za podstawę następujące ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji:</xText><xText>Powodowa Spółka prowadzi w kilkudziesięciu krajach świata działalność w zakresie produkcji i dystrybucji paliw, olejów oraz produktów ropopochodnych. Posiada prawie 30.000 stacji paliw. Na początku lat dziewięćdziesiątych powód wkroczył na rynek polski.</xText><xText>We wrześniu 1991 roku powstała <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> która przez pierwsze dwa lata zajmowała się rozwojem sieci dystrybucyjnej olejów i smarów, sprzedawanych w warsztatach naprawczych, sklepach i na stacjach benzynowych. Produkty te sprzedawane były w zielonych opakowaniach z logo spółki. W 1993 roku powód przeprowadził kampanię reklamową promującą powyższe produkty. Rozpoczęto również procesy inwestycyjne związane z budową stacji paliw, z których pierwsza została otwarta 1.08.1995 r. W tamtym okresie powstała również pierwsza stacja BP na terenie <xAnon>B.</xAnon>.</xText><xText>Stacje powoda cieszą się w Polsce i na świecie dużą renomą. Przez przeciętnego klienta kojarzone są z kombinacją kolorów zielonego i żółtego, z przewagą zielonego. Kolory te stanowią element wyróżniający stacji. W latach 1995-1996 powód zarejestrował w Urzędzie Patentowym RP kilka znaków towarowych, które utrzymane są w kolorystyce zielono-żółtej. Znak zarejestrowany pod numerem R-<xAnon> (...)</xAnon> zawiera wizerunek stacji paliw. Kolor tego znaku został określony jako zielony. Pod numerem R-<xAnon> (...)</xAnon> zarejestrowano znak towarowy przedstawiający kombinacje kolorów zielonego i żółtego.</xText><xText>Stacje paliw powoda są utrzymane w kolorystyce zielonej. Zielone jest zadaszenie wiaty głównej, słup cenowy oraz zadaszenie sklepu znajdującego się na terenie stacji. Na słupie cenowym widoczny jest również zielono-żółty znak. Kombinacja pasów zielonych i żółtych widoczna jest również na górnej części sklepu, poniżej zadaszenia. W porze nocnej podświetlona zostaje wiata główna, tworząc cienki pas koloru zielonego. W taki sam sposób podświetlony jest dach sklepu. Słupy podtrzymujące wiatę główną przy których znajdują się dystrybutory paliwa, są białe lub szerokie zielono-srebrne.</xText><xText>Pozwany <xAnon>M. S.</xAnon> w dniu 8.09.1994 r. nabył nieruchomość gruntową w <xAnon>K.</xAnon>, z rozpoczętą na niej budową stacji paliw wraz z zapleczem hotelarsko-gastronomicznym. Po dokończeniu budowy stacja rozpoczęła działalność. W dniu 8.12.1994 r. pozwany zarejestrował się w Urzędzie Miasta i Gminy w <xAnon>K.</xAnon> jako przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą obejmującą między innymi sprzedaż detaliczną i hurtową paliw, prowadzenie barów. Wcześniej prowadził również działalność zarejestrowaną <xBx>najpierw </xBx>w <xAnon>S.</xAnon>, a następnie w <xAnon>W.</xAnon>.</xText><xText>Dla oznaczenia swojej stacji w <xAnon>K.</xAnon> pozwany używa koloru żółtego i zielonego. Wiata główna stacji jest w kolorze zielonym z cienkim paskiem koloru żółtego przy dolnej krawędzi dachowej. Zielony jest także słup cenowy oraz zadaszenie mieszczącego się na terenie stacji sklepu. Filary podtrzymujące wiatę główną są koloru białego. W nocy otok wiaty jest podświetlony zielonym pasem. Na obrzeżu wiaty, od strony wjazdu na stację, znajduje się napis <xAnon> (...)</xAnon> w kolorze niebieskim. Taki wystrój stacji istniał od momentu jej otwarcia przez pozwanego.</xText><xText>Pozwany otworzył następnie kolejne stacje paliw: w <xAnon>N.</xAnon>, <xAnon>T.</xAnon>, <xAnon>L.</xAnon>, <xAnon>O.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon>. W toku niniejszego sporu pozwany uruchomił stację paliw w <xAnon>Z.</xAnon> gmina <xAnon>B.</xAnon>. Stacje te są utrzymane w tej samej kolorystyce. Na stacjach w <xAnon>N.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>L.</xAnon>, <xAnon>Z.</xAnon> i w <xAnon>O.</xAnon> słupy podtrzymujące wiatę pomalowane są na kolor żółty. Dodatkowo na zadaszeniu stacji w <xAnon>N.</xAnon> znajduje się widoczny neon z napisem <xAnon> (...)</xAnon> Nazwa przedsiębiorcy <xAnon> (...)</xAnon> nie jest dobrze widoczna na terenie stacji.</xText><xText>O istnieniu stacji pozwanego w <xAnon>K.</xAnon> powód dowiedział się w styczniu 2002 roku, po czym skierował w dniu 3.01.2002 r. pismo z żądaniem zaniechania oznaczania stacji w sposób przypominający stacje powoda. Adresatem pisma była <xAnon>G. S. (1)</xAnon>, figurująca wówczas jako sprzedawca paliw na tej stacji. <xAnon>G. S. (1)</xAnon> wskazała pozwanego jako właściciela przedsiębiorstwa, po czym powód nawiązał kontakt z <xAnon>M. S.</xAnon>, domagając się zmiany oznakowań stacji.</xText><xText>Opisany wyżej stan faktyczny Sąd pierwszej instancji ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów, a mianowicie zdjęć stacji paliw powoda i pozwanego, dokumentów w postaci zaświadczeń z ewidencji działalności gospodarczej, umowy sprzedaży nieruchomości w <xAnon>K.</xAnon>, wyciągów z rejestru znaków towarowych, przedłożonych przez powoda badań rynku, a także na podstawie zeznań świadków <xAnon>U. M.</xAnon>, <xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>Z. R.</xAnon>, <xAnon>G. S. (2)</xAnon> i <xAnon>J. B.</xAnon>.</xText><xText>Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne Sąd pierwszej instancji ocenił powództwo jako zasadne co do części zgłoszonych roszczeń. Sąd zważył, że powód poszukiwał ochrony na gruncie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (jedn. tekst Dz.U. Nr 153 z 2003 r., poz.1503 ze zm., dalej <xAnon> (...)</xAnon>) oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej</xLexLink> (Dz.U. Nr 47 z 2001 r., poz.508 ze zm., dalej <xAnon> (...)</xAnon>). Biorąc to pod uwagę Sąd orzekający stwierdził, że pozwany swoim działaniem, polegającym na zastosowaniu do wystroju stacji paliw kolorów zielonego i żółtego w odpowiednim układzie, naruszył przepisy art.5, art. 10 oraz art.3 <xAnon> (...)</xAnon>. a ponadto art.296 ust 2 <xAnon> (...)</xAnon>.</xText><xText>Zdaniem Sądu orzekającego używana przez powoda w odpowiednim zestawieniu i proporcji kompozycja kolorów zielonego i żółtego przy przewadze zielonego służą identyfikacji jego przedsiębiorstwa. Kolory te związane są nie tylko z wystrojem stacji paliw, ale i z wytwarzanymi przez powoda produktami i dotyczą w ogólności marki BP.</xText><xText>Rozważając kwestię, która ze stron jako pierwsza rozpoczęła używanie w obrocie krajowym spornych oznaczeń przedsiębiorstwa Sąd Okręgowy wskazał, że wprawdzie pozwany swoją stację w <xAnon>K.</xAnon>, posiadającą zielono-żółty wystrój, otworzył jeszcze przed uruchomieniem - w połowie 1995 roku - pierwszej polskiej stacji przez powoda, jednakże to powód jako pierwszy zaistniał na krajowym rynku, bowiem już na początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczął działalność w Polsce i wprowadził na ten rynek swoje produkty w charakterystycznych zielono-żółtych barwach, znanych w wielu państwach świata. Spółka przeprowadziła wówczas kampanię reklamową, dając poznać swoją markę szerszemu odbiorcy. Z tych względów, zdaniem Sądu pierwszej instancji, przy spełnieniu wszystkich pozostałych przesłanek ustawowych powodowi przysługuje ochrona prawna na podstawie art.5 <xAnon> (...)</xAnon>, zgodnie z którym czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa. Sąd Okręgowy zważył przy tym, że strony zabiegają o tę samą klientelę, zajmując się sprzedażą paliw, także na tym samym obszarze.</xText><xText>Sąd pierwszej instancji wskazał, że warunki określone w art.5 <xAnon> (...)</xAnon> zachodzą już wówczas, gdy wskutek podobnego oznaczenia wystąpi jedynie możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy, bez względu na to, czy skutek taki rzeczywiście nastąpił. W ocenie tego Sądu działanie pozwanego, który dla oznaczenia swoich stacji używa kolorystyki przyjętej przez powoda, może potencjalnych odbiorców wprowadzić w błąd co do tożsamości jego przedsiębiorstwa, którego oznaczenie charakteryzuje się przede wszystkim zielono-żółtą kolorystyką z przewagą koloru zielonego. Właśnie te kolory bowiem znaczna liczba odbiorców kojarzy ze stacjami powoda. Kolory te wyróżniają stacje BP od innych działających w branży paliwowej. Powód przedstawił wyniki badań sondażowych, które potwierdzają, że bardzo wielu konsumentów kojarzy kolor zielony i żółty ze stacjami i produktami powoda. W ocenie Sądu orzekającego, mimo że badania te. pochodzące z roku 1999, nie były przeprowadzone na mieszkańcach Polski, to jednak wykazały, że w grupie konsumentów będących kierowcami istnieją jednoznaczne skojarzenia omawianych kolorów z przedsiębiorstwem powoda.</xText><xText>Sąd pierwszej instancji uznał, że wizerunek stacji należących do pozwanego jest bardzo zbliżony do wizerunku stacji powoda. Stacje pozwanego zawierają dwa elementy charakterystyczne dla stacji powoda: zielony słup cenowy i, co najistotniejsze, zieloną wiatę główną oraz zielone zadaszenie baru znajdującego się na terenie stacji. Na obrzeżu obu dachów znajduje się pasek w kolorze żółtym. Większość stacji pozwanego posiada również żółte filary, jedynie słupy na stacjach w <xAnon>T.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> mają barwę białą.</xText><xText>Stacje powoda posiadają zielone zadaszenie osłaniające dystrybutory, słup cenowy w kolorze zielonym, opatrzony charakterystycznym znakiem stacji w barwach zielonej, żółtej i białej. Zielone jest także zadaszenie sklepu na terenie stacji. Niektóre ze stacji powoda posiadają ponadto zielono-srebrne filary podtrzymujące wiatę, a inne mają z kolei filary wiaty w kolorze białym. W nocnej porze stacje nabierają szczególnego wyglądu za sprawą podświetlonego zadaszenia i wiaty, i sklepu, występującego w postaci cienkiej zielonej linii na ich obrzeżach.</xText><xText>W ocenie Sądu orzekającego o bardzo dużym podobieństwie pomiędzy stacjami obu stron przesądza wysokie podobieństwo podstawowych elementów stacji - zadaszenia wiaty i słupów cenowych. W porze nocnej wizerunki obu stacji są niemal identyczne, gdyż pozwany w taki sam sposób jak powód podświetla obrzeża wiaty głównej i zadaszenia baru. Z tego względu szczególne zagrożenie pomyłką co do tożsamości przedsiębiorcy zachodzi nocą gdy widoczne z drogi są tylko elementy podświetlone.</xText><xText>Dokonując powyższej oceny Sąd pierwszej instancji opierał się na zdjęciach dołączonych do akt, a także, jak stwierdził, na własnej wiedzy i doświadczeniu życiowym. Zdaniem tego Sądu wskazywane przez pozwanego istniejące różnice w architekturze, a także w kolorystyce stacji obu stron, nie eliminują podobieństw w stopniu, który wyłączałby ryzyko pomyłki. Elementem dostatecznie różnicującym wizerunek stacji stron nie jest żółty pas zastosowany w otoku wiaty (podczas gdy na stacjach BP otok jest koloru zielonego), zwłaszcza gdy w nocy widok tych wiat jest bardzo zbliżony, a przeciętny klient nie przeprowadza analizy nieznacznych różnic w podświetleniu. Zdaniem Sądu przywoływany przez pozwanego napis <xAnon> (...)</xAnon>, umieszczony na otokach jego wiat. także nie pełni funkcji wystarczająco różnicującej, bowiem jest on w zasadzie niewidoczny. Również słupy podtrzymujące wiatę na stacjach powoda nie zawsze są szerokie i zielone, bowiem na części stacji słup)' te są wąskie i białe. Sąd podkreślił, że potencjalny klient obserwuje stację przez krótki czas i nie skupia się na szczegółach architektonicznych, lecz rozpoznaje markę po jej głównych, wyróżniających się elementach, takich jak charakterystyczny kolor zadaszenia i słupa cenowego, a w nocy sposób ich podświetlenia.</xText><xText>W tym stanie rzeczy, według oceny Sądu orzekającego, wizerunek stacji pozwanego wywołuje silne skojarzenie ze stacjami należącymi do powoda, co może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa prowadzącego daną stację. Zdaniem Sądu działanie pozwanego narusza również przepis art.10 <xAnon> (...)</xAnon>, bowiem wprowadza ono klientów w błąd także co do pochodzenia usług świadczonych przez pozwanego. Z jednej strony bowiem określona kolorystyka i wystrój stacji paliw stanowią oznaczenie powoda jako przedsiębiorcy (o czym mowa w art.5 <xAnon> (...)</xAnon>), z drugiej zaś są znakiem oznaczającym świadczone przez niego usługi (znakiem usługowym). Sąd zważył, że o podobieństwie znaków towarowych (usługowych) świadczy ogólne wrażenie nabywcy, przy czym decydują o tym elementy zbieżne, a nie różnice, analogicznie jak przy ocenie podobieństwa oznaczenia przedsiębiorcy. Z tych względów, zdaniem Sądu Okręgowego, oznaczenie świadczonych przez pozwanego usług przy zastosowaniu kolorystyki zielono-żółtej może wprowadzać odbiorców w błąd co do ich pochodzenia, w związku z czym wyczerpuje przesłanki określone w art.10 <xAnon> (...)</xAnon>.</xText><xText>Według oceny Sądu orzekającego posługiwanie się przez pozwanego podobnym do powoda oznaczeniem przedsiębiorstwa, a zarazem oznaczeniem usług, narusza renomę, jaką cieszy się powód jako jeden z wiodących producentów i dystrybutorów paliw, znany przez konsumentów na całym świecie. Takie wykorzystywanie cudzej renomy, zdaniem Sądu, stanowi naruszenie dobrych obyczajów, do których odwołuje się art.3 <xAnon> (...)</xAnon>. Jednocześnie Sąd pierwszej instancji podniósł, że postępowanie w niniejszej sprawie nie wykazało, by renoma powoda doznała zagrożenia z uwagi na prowadzenie przez pozwanego stacji w sposób niedbały czy oferowanie usług niskiej jakości.</xText><xText>Sąd Okręgowy wyraził nadto aprobatę dla poglądu o braku przeszkód do dochodzenia przez uprawnionego ochrony prawnej jednocześnie w oparciu o przepisy <xAnon> (...)</xAnon> oraz <xAnon> (...)</xAnon>, bowiem zakresy tej ochrony krzyżują się ze sobą. Możliwa jest zatem kumulacja żądań na gruncie art.10 oraz 3 <xAnon> (...)</xAnon> i art.296 ust. 2 pkt 1 i 2 <xAnon> (...)</xAnon> oraz art.301 <xAnon> (...)</xAnon>. Sąd pierwszej instancji wskazał, że pierwszeństwo powoda w posługiwaniu się charakterystycznym oznaczeniem kolorystycznym już od początku lat dziewięćdziesiątych, zanim powstały stacje pozwanego, dało powodowi uprawnienie do korzystania z ochrony na gruncie <xAnon> (...)</xAnon>. natomiast od 20.09.1995 r,., z chwilą zgłoszenia do rejestracji dwóch znaków - wizerunku stacji w kolorze zielonym i kompozycji zielno-żółtej znaki te zaczęły korzystać z dodatkowej, silniejszej ochrony prawnej, bowiem od tego momentu pozwany, używając do wystroju swoich stacji koloru zielonego i żółtego, naruszał również prawa powoda wynikające z rejestracji znaku towarowego (usługowego). Zachowanie pozwanego wyczerpuje zatem również hipotezę art.296 ust.2 pkt 2 <xAnon> (...)</xAnon>, bowiem używa on dla oznaczania świadczonych przez siebie usług oznaczeń podobnych do tych stosowanych przez powoda. Istnieje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, bowiem pozwany nie wprowadził do wystroju swoich stacji elementów, które mimo podobieństw pozwalałyby na wyraźne ich odróżnienie, co wykluczałoby możliwość pomyłki po stronie klientów. Zdaniem Sądu orzekającego elementu takiego nie stanowią zamieszczane na otokach wiat stacji pozwanego napisy <xAnon> (...)</xAnon> oraz czerwona, stylizowana litera <xAnon> S</xAnon>, gdyż są one w zasadzie niewidoczne, co przyznał sam pozwany, stwierdzając, że dla przeciętnego kierowcy oznaczenia te są widoczne dopiero w momencie wjazdu na stację.</xText><xText>Z tych wszystkich przyczyn, uznając, że pozwany dopuścił się wobec powoda czynów nieuczciwej konkurencji określonych w art.5 i 10 <xAnon> (...)</xAnon> oraz naruszył jego prawa do znaku towarowego (art.296 ust.2 pkt 2 <xAnon> (...)</xAnon>), Sąd pierwszej instancji zaaprobował prawo powoda do domagania się zaniechania niedozwolonych działań i usunięcia skutków naruszeń, orzekając wobec pozwanego nakazy objęte sentencją wyroku. Sąd zakreślił pozwanemu termin 6 miesięcy na wykonanie poleceń, mając na uwadze, że zakres przeprowadzenia koniecznych zmian wymaga określonego czasu. Jednocześnie Sąd orzekający nie uwzględnił roszczeń powoda o nakazanie pozwanemu zamieszczenia w prasie stosownego oświadczenia i o zapłatę kwoty 25.000 zł na wskazany cel społeczny, stwierdzając, że wystarczającym sposobem przywrócenia stanu rzeczy naruszonego przez pozwanego będzie dokonanie odpowiednich zmian w wizerunku należących do niego stacji paliw.</xText><xText>Za bezzasadny uznał Sąd pierwszej instancji podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia części roszczeń, wskazując, że powód dowiedział się o osobie pozwanego <xAnon>M. S.</xAnon> z pisma dzierżawcy stacji w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G. S. (1)</xAnon>, do której wystąpił pismem z dnia 2.01.2002 r. w przekonaniu, że jest ona właściwym adresatem żądań zaprzestania naruszania praw powoda, a dopiero z pisma <xAnon>G. S. (1)</xAnon> powód dowiedział się. że właścicielem stacji jest <xAnon>M. S.</xAnon>. Zdaniem Sądu orzekającego wytoczenie w tych warunkach powództwa przez powoda w dniu 1.01.2005 r. odpowiada wymogom zachowania terminu do dochodzenia roszczeń, określonym w art.20 <xAnon> (...)</xAnon> w związku z <xLexLink xArt="art. 442" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.442 k.c.</xLexLink> (wówczas obowiązującym).</xText><xText>Zgłoszone przez powoda w piśmie procesowym z dnia 14.02.2008 r. oraz na rozprawie w dniu 15.02.2008 r. wnioski dowodowe Sąd pierwszej instancji uznał za spóźnione na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479 § 1 k.p.c.</xLexLink> Powód nie wykazał bowiem, by nie było możliwe ich powołanie przynajmniej w piśmie procesowym z dnia 31.01.2007 r. ani że potrzeba ich powołania wynikła później.</xText><xText>O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na mocy <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.98 k.p.c</xLexLink>, szczegółowo wyjaśniając tę część rozstrzygnięcia.</xText><xText/><xText>Od przedstawionego wyroku pozwany wniósł apelację, w której zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 § 6 k.p.c.</xLexLink> poprzez pominięcie przy ponownym rozpoznaniu sprawy oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2006 r. sygn. akt I ACa 187/06, <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.210 § 3 k.p.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 235" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.235 k.p.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 236" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.236 k.p.c.</xLexLink> - gdyż Sąd samodzielnie nie przeprowadził na rozprawie żadnego z powołanych w uzasadnieniu wyroku dowodów, w szczególności z dokumentów i ze zdjęć, czym zostały naruszone ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności, <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez przyjęcie, że dowód z badania rozpoznania schematu kolorystyki BP (K.208-235) nie jest spóźniony, a także <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 1 k.p.c.</xLexLink> poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia dowodów w sposób sprecyzowany w rozwinięciu tego zarzutu apelacji. Apelujący zarzucał ponadto sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób bliżej opisany w apelacji, jak również niewyjaśnienie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych bliżej wskazanych, mających znaczenie dla ustalenia początkowego biegu terminu przedawnienia roszczeń dochodzonych w pozwie. Jako zarzut ewentualny skarżący wskazał naruszenie przepisu <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez niedokonanie oceny, jakie znaczenie nadać faktowi odmowy przedłożenia przez powoda dowodów na okoliczność początku biegu terminu przedawnienia, a także faktowi udzielenia pozwanemu prawa ochronnego na znak towarowy przedłożony do akt sprawy jako dowód.</xText><xText>Apelacja zawiera także zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art.3, art.5, art.10 i art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 ust. 2;art. 296 ust. 2 pkt. 1;art. 296 ust. 2 pkt. 2" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art.296 ust.2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej</xLexLink> przez niewłaściwe zastosowanie oraz nieznajdujące żadnego oparcia w jakimkolwiek przepisie prawa i w ustalonym przez Sąd pierwszej instancji stanie faktycznym całkowite zakazanie pozwanemu używania jakiejkolwiek kombinacji kolorów zielonego i żółtego do oznaczania prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Według pozwanego zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem również art.20 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w związku z <xLexLink xArt="art. 442" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.442 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.6 k.c.</xLexLink> poprzez ich niezastosowanie.</xText><xText>Pozwany żądał w apelacji przeprowadzenia dowodu z badań przeprowadzonych przez <xAnon> (...) Organizację (...)</xAnon> opublikowanych w prasie w dniach 8-9.02.<xAnon> (...)</xAnon>. na okoliczność udziału powoda w rynku stacji paliw w Polsce, a także z 18 zdjęć stacji pozwanego (w apelacji omyłkowo zapewne napisano -„powoda") na okoliczność sposobu i miejsca umieszczenia stylizowanej litery <xAnon> S</xAnon> i jej widoczności dla klientów stacji oraz stacji powoda dla wykazania, że wiata i słup cenowy na tych stacjach istotnie się różnią od wiaty i słupa cenowego pozwanego.</xText><xText>Formułując powyższe zarzuty pozwany wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości w stosunku do skarżącego oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu za wszystkie instancje.</xText><xText>Powód wniósł odpowiedź na apelację, w której domagał się jej oddalenia i zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, a także wnosił o oddalenie wszystkich wniosków dowodowych pozwanego, wskazując na brak podstaw do ich powoływania na etapie postępowania apelacyjnego.</xText><xText/><xText>Wyrokiem z dnia 25 września 2008 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo w stosunku do pozwanego <xAnon>M. S.</xAnon>, obciążając powoda kosztami procesu za obie instancje. U podłoża tego rozstrzygnięcia legł pogląd, że żądanie sformułowane przez powoda nie mogło zostać uwzględnione, gdyż nie znajduje ono uzasadnienia w treści art.18 ust. l pkt 1 i 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 ust. 2;art. 296 ust. 2 pkt. 1;art. 296 ust. 2 pkt. 2" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art.296 ust.2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej</xLexLink>, w istocie prowadziłoby bowiem do przyznania powodowi prawa na zmonopolizowanie kolorów zielonego i żółtego oraz możliwości dowolnego używania ich kombinacji.</xText><xText/><xText>Od wyroku Sądu Apelacyjnego z. dnia 25 września 2008 r. powód wywiódł skargę kasacyjną zarzucając naruszenie wyżej wymienionych przepisów prawa materialnego, a ponadto art.5 i art.10 <xAnon> (...)</xAnon> oraz <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 § 6 k.p.c.</xLexLink></xText><xText>Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2009 r. (sygn. akt IV CSK 61/09) Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd Najwyższy podzielił pogląd Sądu Apelacyjnego w zakresie w jakim przyjął, że żądanie pozwu zostało sformułowane zbyt szeroko. Sąd Najwyższy wskazał, że granicą żądań poszkodowanego jest zdolność odróżniająca związana z wykorzystywanym oznaczeniem lub znakiem towarowym. W sytuacji, gdy przedmiotem ochrony - jak w sprawie niniejszej - jest określona kombinacja kolorystyczna używana przez powoda, to ochrona przez niego żądana nie obejmuje każdej kombinacji kolorystycznej obejmującej kolory zawarte w używanym przez niego oznaczeniu, a tylko takie zestawienie barw, które może wprowadzić w błąd co do oznaczenia przedsiębiorstwa, towaru lub usługi albo które narusza prawo do wyłącznego używania znaku towarowego.</xText><xText>Jednocześnie Sąd Najwyższy nie zaaprobował stanowiska Sądu Apelacyjnego, że niedostateczne sprecyzowanie w żądaniu pozwu kompozycji kolorystycznej, której usunięcia domaga się powód, skutkuje oddaleniem powództwa. Sąd Najwyższy wskazał, że zakres działania sądu wyznacza <xLexLink xArt="art. 321" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.321 k.p.c</xLexLink>, w świetle którego dopuszczalna jest redukcja żądań pozwu, w szczególności przez ograniczenie zakresu żądania czy też jego uściślenie, o ile sąd nie wykroczy przez to poza podstawę faktyczną i prawną powództwa. Niewątpliwie występująca trudność w określeniu sposobu ograniczenia żądania w przypadku roszczeń niepieniężnych wynikających z treści <xLexLink xArt="art. 18" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.18</xLexLink> <xAnon> (...)</xAnon> i art.296 <xAnon> (...)</xAnon> nie może, zdaniem Sądu Najwyższego, stanowić podstawy do zaniechania takiej czynności przez sąd.</xText><xText>Konkludując Sąd Najwyższy stwierdził, że w przedmiotowej sprawie pozostaje zatem problem wskazania adekwatnego kryterium dla ustalenia zakresu, w jakim powództwo powinno zostać uwzględnione, do czego pomocne będzie sięgnięcie do jego podstawy faktycznej i prawnej.</xText><xText/><xText>Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText><xText/><xText>Apelacja pozwanego jedynie częściowo jest zasadna, a mianowicie gdy zarzuca, że całkowite zakazanie mu używania w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jakiejkolwiek kombinacji koloru zielonego i żółtego nie jest usprawiedliwione w okolicznościach sporu i narusza treść art.18 ust.l pkt 1 i 2 <xAnon> (...)</xAnon> oraz art.296 ust.2 pkt 1 i 2 <xAnon> (...)</xAnon>, umożliwiając powodowi swoiste zmonopolizowanie wskazanych wyżej braw dla oznaczania własnego przedsiębiorstwa w dowolnych zestawieniach. Nie bez racji skarżący podnosił, że tak sformułowane przez powoda żądanie jest nieadekwatne do potrzeby ochrony prawnej, jakiej udzielenia domagał się w niniejszym procesie. Uwzględnieniu będzie podlegał zatem zarzut wadliwego rozstrzygnięcia co do zakresu przyznanej powodowi ochrony, natomiast jako pozbawione podstaw Sąd Apelacyjny ocenił te wszystkie zarzuty apelacji, które kwestionowały zaskarżony wyrok w odniesieniu do samej zasady.</xText><xText>Bezzasadny jest zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 § 6 k.p.c.</xLexLink> Sąd Okręgowy oddalając powództwo po pierwszym rozpoznaniu sprawy stwierdził, że oznakowanie kolorystyczne i architektura stacji paliw prowadzonych przez strony oraz obiektów na nich usytuowanych na tyle się różnią iż nie mogą wprowadzać klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy. Sąd Okręgowy przyjął też, że pozwany dla oznaczania swoich towarów nie stosuje żadnego z opisanych w pozwie znaków towarowych. Uchylając ten wyrok do ponownego rozpoznania wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r., Sąd Apelacyjny wskazał, że zważywszy na zakres roszczeń powoda Sąd Okręgowy nie poczynił dotąd szczegółowych ustaleń pozwalających na ocenę, czy pozwany dopuszcza się względem powoda czynów nieuczciwej konkurencji oraz czy faktycznie narusza jego prawa ochronne na znaki towarowe. Uzasadnienie wyroku Sądu pierwszej instancji nie zawierało w tym zakresie ani odwołania się do stosownych faktów, ani pogłębionej analizy z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa materialnego. Uznając dokonanie takich ustaleń co do każdej stacji z osobna, a następnie przeprowadzenie analizy prawnej we wskazanych kierunkach za konieczne, Sąd Apelacyjny wydał wyrok kasatoryjny ze wskazaniem na konieczność usunięcia dostrzeżonych mankamentów dotychczasowego postępowania. Sąd II instancji zalecił nadto, między innymi, odniesienie się przez Sąd <xIx>meriti </xIx>do podnoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia (v. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 31 maja 2006 r. -K.459-469).</xText><xText>Wbrew zarzutom skarżącego Sąd pierwszej instancji ponownie rozpoznający sprawę należycie dostosował się do powyższych wskazań Sądu Apelacyjnego, przedstawiając w obszernym pisemnym uzasadnieniu wyroku zarówno szczegółowe ustalenia faktyczne odnoszące się do wyglądu poszczególnych stacji należących do pozwanego, jak i stacji prowadzonych przez powoda, czasu rozpoczęcia przez skarżącego działalności gospodarczej w branży sprzedaży paliw, rozwoju tej działalności, a także co do daty powzięcia przez powoda wiedzy o naruszeniu jego praw oraz o osobie pozwanego jako sprawcy tego naruszenia. Ustalenia te zostały poddane wnikliwej ocenie i analizie prawnej, popartej przepisami prawa materialnego, przytoczonymi poglądami doktryny, a także orzecznictwem innych sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego.</xText><xText>Analizie takiej poddane zostały wszystkie okoliczności faktyczne oraz kwestie prawne istotne dla rozstrzygnięcia. Sąd orzekający wskazał także, na jakich konkretnie dowodach się oparł, a które wnioski dowodowe powoda oraz z jakiej przyczyny uznał za sprekludowane. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe postępowanie Sądu pierwszej instancji w pełni realizuje nakaz określony w <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 § 6 k.p.c.</xLexLink> Błędne jest zapatrywanie pozwanego, że uchylenie przez Sąd Apelacyjny (pierwszego) wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 20 października 2005 r. nakładało na ten Sąd powinność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Zgodnie z zaleceniem wynikającym z wyroku Sądu drugiej instancji Sąd Okręgowy miał dokonać szczegółowych ustaleń faktycznych co do istoty sprawy, których dotąd zaniechał, a także winien był przedstawić ich szeroką analizę prawną co, jak wyżej wykazano, należycie uczynił. Ustalenia te mogły zostać dokonane w oparciu o dotychczasową ofertę dowodową stron, przy czym, wobec braku nowych wniosków dowodowych (poza wnioskami powoda ocenionymi jako sprekludowane), Sąd orzekający władny był sięgnąć do dowodów już przeprowadzonych bez potrzeby ich ponawiania, wobec braku wniosków stron o powtórzenie postępowania dowodowego.</xText><xText>Nie ma przy tym racji skarżący, w kategoriach zarzutu pod adresem Sądu postrzegając to, że w oparciu o dowody już istniejące poczynił obszerne ustalenia faktyczne. Uchylenie wyroku z dnia 20 października 2005 r. do ponownego rozpoznania wynikało z braku ustaleń faktycznych, koniecznych do rozstrzygnięcia żądania pozwu i adekwatnych do zakresu tego żądania. To, że ustalenia te nie były początkowo wystarczające, nie pozbawiało Sądu pierwszej instancji ponownie rozpoznającego sprawę możliwości dokonania ustaleń na podstawie tych dowodów, które znajdowały się w aktach przy pierwszym rozpoznaniu sprawy, jak i dalszych dowodów niesprekludowanych. zaoferowanych przez strony przy ponownym, rozpoznawaniu sprawy.</xText><xText>Postępowanie prowadzone w tych warunkach przez Sąd orzekający nie naruszało przepisów <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.210 § 3 k.p.c.</xLexLink> Przed zamknięciem rozprawy Przewodniczący udzielił głosu stronom, każda ze stron miała możliwość wypowiedzenia się co do materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz co do stanowiska własnego, a także twierdzeń strony przeciwnej. Z prawa tego obie strony skorzystały. Zgodzić się w tym miejscu można z zarzutem naruszenia przez Sąd pierwszej instancji <xLexLink xArt="art. 235;art. 235 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 235 § 1 k.p.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 236" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.236 k.p.c.</xLexLink> poprzez zaniechanie wydania postanowienia dowodowego, co w szczególności odnosi się do przywołanych w apelacji dowodów z dokumentów i zdjęć poszczególnych stacji. Sąd orzekający nie wydał także postanowień rozstrzygających negatywnie wnioski dowodowe. Podnieść jednak w tym miejscu należy, że charakter tych uchybień nie pozwala stronie pozwanej na skuteczne podniesienie co do nich zarzutu na obecnym etapie postępowania, wobec niezłożenia przez nią w toku posiedzenia poprzedzającego zamknięcie rozprawy zastrzeżenia wpisanego do protokołu stosownie do wymogu <xLexLink xArt="art. 162" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 162 k.p.c.</xLexLink></xText><xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił formułowanego w apelacji pozwanego zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisu <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> poprzez uznanie za niesprekludowane dowodów załączonych do pisma procesowego powoda z dnia 13.06.2005 r. (K.200-241). Zgodnie z przywołanym przepisem powód dalsze, nie ujęte w pozwie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie powinien powołać najpóźniej w terminie dwytygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania. Wskazane wyżej pismo procesowe powoda jako jeden z załączników przedstawia kwestionowane w apelacji tłumaczenie badania rozpoznania schematu kolorystyki BP, przeprowadzone przez powoda w roku 1999 (v.K.208-235). Co do spóźnienia powoda w złożeniu tego dowodu pozwany złożył zastrzeżenie na rozprawie w dniu 16.06.2005 t. (v.K.243). Należy jednak zauważyć, że wprawdzie pozwany zakwestionował rozpoznawalność koloru zielonego (i żółtego) jako znaku odróżniającego powoda od innych przedsiębiorców działających na tym samym rynku sprzedaży paliw w odpowiedzi na pozew, przesłanej powodowi listem poleconym nadanym w dniu 14.02.2005 r. (v.K.161), zatem należałoby oczekiwać reakcji powoda w terminie określonym w <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479 § 1 k.p.c</xLexLink>, jednakże bezsporne w sprawie jest to, że wkrótce po dokonaniu wymiany pozwu i odpowiedzi na pozew strony przystąpiły do pertraktacji ugodowych. Rozprawa wyznaczona na dzień 17.03.2005 r. z tego (m.in.) powodu została odroczona (v.K. 169-171), podobnie jak kolejna rozprawa w dniu 21.04.2005 r. (v.K.198). którą Sąd odroczył do dnia 16.06.2005 r. W dniu 13.06.2005 r. powód nadal na adres pełnomocnika powoda pismo procesowe z dnia 13.06.2005 r. ze spornymi załącznikami, stwierdzając, że możliwości negocjacyjne po obu stronach wyczerpały się i że do ugody nie doszło.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadne w tym stanie rzeczy było przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że twierdzenia i wnioski dowodowe powoda zawarte w tym piśmie, a stanowiące jego ustosunkowanie się do argumentów podniesionych w odpowiedzi na pozew, nie są spóźnione, bowiem toczące się wcześniej rozmowy w kierunku zawarcia ugody powstrzymały potrzebę prowadzenia przez strony polemiki w ramach procesu, mającego szansę na ugodowe zakończenie bez konieczności prowadzenia postępowania dowodowego. Zdaniem Sądu fiasko rozmów stron wznowiło w procesie stan, w którym powstała potrzeba powołania przez powoda dalszych twierdzeń i dowodów. Jednocześnie zważyć należy, że kwestia rozpoznawalności oznaczenia przedsiębiorstwa powoda nie była przez niego objęta wnioskami dowodowymi zawartymi w pozwie, gdyż powód nie miał powinności antycypować, że w świetle powołanych tam faktów i dowodów rozpoznawalność ta zostanie zakwestionowana przez przeciwnika. Mimo zatem, że biorąc pod uwagę datę przeprowadzenia Europejskiego Badania Omnibus w zakresie rozpoznawalności koloru zielonego - w roku 1999 - powód miał obiektywną możliwość przedstawienia ich wyników już w pozwie, to z uwagi na przebieg procesu można uznać, iż potrzeba powołania takiego dowodu powstała nie tyle bezpośrednio po doręczeniu odpowiedzi na pozew, co po fiasku negocjacji ugodowych. Nie sposób bowiem przyjąć, że strona ma obowiązek aktywnego formułowania oferty dowodowej w sytuacji, gdy na wniosek obu przeciwników rozprawy są odraczane z uwagi na wspólną inicjatywę ugodową.</xText><xText>Nie zachodzi przy tym naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 1 k.p.c.</xLexLink> przy ocenie omawianego wyżej dowodu z wyników badania rozpoznawalności koloru zielonego oraz kombinacji kolorów zielonego z żółtym akcentem jako znaku wyróżniającego powoda w różnych państwach Europy. Sąd Apelacyjny podtrzymuje w tym miejscu własne stanowisko w tej kwestii, wyrażone w motywach wyroku z dnia 31 maja 2006 r. (v.K.467). Zdaniem Sądu Apelacyjnego wartości dowodowej tego dokumentu nie dezawuuje niezałączenie do niego czterech alternatywnych projektów graficznych okazywanych badanym. W raporcie z badania opisano jego tło i cele, zakres terytorialny, metodologię, strukturę próby, sposób obliczania końcowego wyniku, wreszcie w czytelnej formie przedstawiono jego rezultat)<xSUPx>7</xSUPx>. Treść raportu wskazuje, że w każdym z dziewięciu krajów europejskich, w<xSUPx>;</xSUPx> jakich przeprowadzano badania. krajowo reprezentatywna próba obejmowała grupę 2000 dorosłych osób, rekrutowaną według przypadkowego wzoru, lecz z uwzględnieniem rozwarstwienia według regionu i obszaru, przy czym w drodze selekcji ustalona została próba celowa „kierowców pojazdów mechanicznych", których poddano wywiadom nieprzekraczającym 30 minut, polegającym na zadaniu krótkiego modułu pytań. Pytania te zostały zamieszczone w obrazowym przedstawieniu wyników poszczególnych prób (K.211, 215, 218, 221, 224, 227, 228, 229-232), a także w opisie modułu (K.213). Nie ulega wątpliwości, że badania te przeprowadzone były na znacznej co do liczebności grupie osób będących kierowcami pojazdów mechanicznych, zatem na tej grupie, która stanowi klientelę stacji paliw. Wynik badania wskazuje, że badani kierowcy, którym okazywano zielono-żółty projekt graficzny, jako podstawową przyczynę skojarzenia go z przedsiębiorstwem powoda wskazywali kolory (od 49 do 34%), a spośród kolorów objętych okazywaną kombinacją w 2/3 krajów częściej wskazywali na kolor zielony (od 39 do 22%) niż na żółty (od 11 do 44%) -(v.K.216). Na logo BP jako podstawę takiego skojarzenia wskazało zaledwie od 1 do maksimum 9% respondentów. Wskaźniki te wzrastały po pokazaniu respondentom projektu jedynie w kolorze zielonym - wówczas jeszcze większa liczba badanych kierowców (od 84 do 96%) stwierdziła, że wyznacznikiem skojarzenia był kolor, a przy tym od 36 do 77% przyznało, że projekt w tym kolorze kojarzy się im z powodem (K.219). Nawet okazanie projektu tylko z zielonym paskiem powodowało większość wskazań badanych kierowców na BP (K.222). Podobnie badanie wypadło przy okazaniu ankietowanym innego projektu zielono-żółtego; także i w tym przypadku zwraca uwagę większość uznająca kolory za podstawowe kryterium rozróżniające, a spośród kolorów z kombinacji - zielony jako dominujący.</xText><xText>Badanie, mimo że nieobejmujące kierowców polskich, jednoznacznie potwierdza, że w orientacji kierujących pojazdami mechanicznymi co do występujących na rynku stacji paliw bardzo istotną rolę odgrywa kolorystyka, a także, że kolor zielony przede wszystkim, ale także określona kombinacja zielonego z żółtym, nasuwają większości ankietowanych skojarzenia z powodem. Można z bardzo dużym stopniem prawdopodobieństwa przyjąć, że podobne wyniki takich badań odnotowano by w Polsce, będącej od ponad 5 lat członkiem Unii Europejskiej, zatem przynależnej terytorialnie i pod względem zachowań tynkowych do obszaru tej wspólnoty. Także w Polsce w ostatnich zwłaszcza latach nastąpił żywiołowy rozwój motoryzacji, zaś załączona do akt mapa (K.64) obrazuje, że powód już w<xSUPx>:</xSUPx> 2004 roku posiadał na terenie kraju sieć liczącą niemal 300 stacji paliw o zestandaryzowanej architekturze i wizerunku. Swobodny przepływ osób w ramach państw Unii powoduje otwarty od lat dostęp zarówno klientów polskich, jak i zagranicznych do stacji BP położonych na terenie tak Polski, jak i innych krajów członkowskich, w których - czego dowodzi omawiane wyżej badanie rynkowe -przedsiębiorstwo powoda jest szeroko znane i rozpoznawane przez kierujących.</xText><xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił także dalszych wywodów pozwanego objętych zarzutem naruszenia zasad swobodnej oceny dowodów (<xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 1 k.p.c.</xLexLink>) przy porównywaniu wyglądu i oznaczeń stacji każdej ze stron oraz przy ocenie różnic oraz stopnia podobieństwa pomiędzy nimi, mogącego spowodować ryzyko kontuzji.</xText><xText>Do akt sprawy załączone zostały liczne zdjęcia przedstawiające stacje pozwanego, w tym najnowszą w <xAnon>Z.</xAnon>, zbudowaną i uruchomioną w toku niniejszego procesu, a obarczoną tymi samymi cechami, których dotyczą zarzuty powoda będące podstawą faktyczną procesu. Fotografie przedstawiają także stacje powoda. Przy składaniu tych zdjęć strony nie kwestionowały tego, że przedstawiają one ich stacje paliw. Sąd pierwszej instancji w oparciu o ten materiał władny był dokonać, w ramach prerogatyw płynących z <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 1 k.p.c</xLexLink>, samodzielnej oceny, czy pomiędzy wskazywanymi w pozwie oznaczeniami stacji zachodzi podobieństwo tego rodzaju, że stwarza ryzyko wprowadzenia w błąd klientów.</xText><xText>Podstawowe znaczenie dla mocy odróżniającej przedsiębiorstwo powoda od innych firm działających na współczesnym rynku sprzedaży paliw ma kolor zielony. Klientelę stacji benzynowych stanowią kierowcy, czyli osoby poruszające się z pewną prędkością po drodze wśród ruchu innych pojazdów. Oznaczenie stacji paliw powinno zatem z odpowiednią siłą oddziaływać na zmysł wzroku, i to zarówno w dzień, jak i w nocy. O sile tego oddziaływania decyduje z pewnością intensywność barwy kojarzonej z danym przedsiębiorcą a także sama barwa - ta sama na wszystkich stacjach danego przedsiębiorcy sprzedającego paliwa. Powinna ona umożliwiać wzrokową identyfikację w bardzo krótkim czasie, na zasadzie impulsu podczas jazdy samochodem i zbliżania się do stacji. Z tego względu stacje, szczególnie dużych koncernów, przez lata utrzymują raz obraną kolorystykę, różną dla poszczególnych przedsiębiorców, stanowiącą ich znak rozpoznawczy.</xText><xText>Niesporne jest, że powód jako spółka zajmująca się handlem paliwami i produktami naftowymi istnieje od 14 kwietnia 1909 roku. zatem jej historia liczy ponad 100 lat (vwypis z rejestru spółek Wielkiej Brytanii z tłumaczeniem - K.34 i 27) i że posiada łącznie około 30.000 stacji benzynowych w kilkudziesięciu krajach świata. W Polsce funkcjonuje od roku 1991, a pierwszą stację spółka uruchomiła w sierpniu 1995 roku. I w Polsce, i na świecie powód od lat posługuje się tą samą kolorystyką dla której barwą dominującą jest zieleń.</xText><xText/><xText>Obecnie funkcjonujące w Polsce stacje powoda utrzymane są w kolorystyce zielonej, jako kolor uzupełniający w kombinacji z zielonym występuje żółty, a w ostatnich latach do oznaczania swoich stacji, towarów, usług i w materiałach reklamowych powód wprowadza dodatkowo kolor biały (y.zdjęcia stacji powoda w aktach sprawy, np. K.36,37).</xText><xText>Centralne miejsce na każdej stacji benzynowej zajmuje wiata, pod którą zainstalowane są dystrybutory. Innym stałym a istotnym elementem wystroju stacji paliw jest dużych rozmiarów słup cenowy, z reguły mocno eksponowany i widoczny już z drogi. Taka konstrukcja stacji benzynowej powoduje, iż z punktu widzenia wysłania sygnału dla kierowców, pozwalającego na dostrzeżenie, że dojeżdżają do stacji i na nabranie orientacji co do tego, jaka to stacja, szczególne znaczenie ma, oprócz słupa cenowego, także dach wiaty obudowany odpowiednim otokiem. To na tym elemencie, jako najbardziej widocznym z drogi, zamieszczane są oznaczenia - napisy i określone kolory, umożliwiające rozróżnienie przedsiębiorców działających na tym rynku. Elementem uzupełniającym, podkreślającym przynależność obiektu do stacji, jest budynek mieszczący kasy, sklep, pomieszczenia sanitarne, zwykle też bar kawowy czy niewielką restaurację. Także tu w oznakowaniu na stacjach powoda widoczne są mocne akcenty zieleni, usytuowane na gzymsach sklepu, a także w napisach <xAnon> (...)</xAnon> na tle żółtego prostokąta, nocą podświetlane (fotografie na K.35, 37).</xText><xText>Nie bez racji powód podkreślał szczególne znaczenie wyglądu stacji nocą kiedy to w zasadzie podstawowym, jeśli nie jedynym elementem rozróżniającym z odległości poszczególnych przedsiębiorców prowadzących stacje paliw są kolory oświetlenia. Bezsporne jest, że powód podświetla otok wiaty, oznakowany kolorem żywej zieleni, paskiem światła padającego na pozostałą powierzchnię otoku w sposób podkreślający jego intensywną zieloną barwę (zdjęcia na K.38,40,42,44). W ostatnich latach powód zaczął umieszczać na otokach wiat, na słupach cenowych, bądź na osobnym wysokim słupie, charakterystyczną rozetkę w kolorach zielono-żółto-białym, nocą także intensywnie podświetlaną (K.35-43).</xText><xText>Na zielono podświetlane są również słupy cenowe. Także górne krawędzie znajdujących się na wszystkich stacjach budynków, mieszczących sklep, kasy, pomieszczenia sanitarne etc. posiadają podświetlenie w kolorze zielonym. <xAnon>G.</xAnon> szyb w tych budynkach, aż po poziomu dachu, pomalowana jest w poziome pasy zielone i żółte, z przeważającą ilością barwy zielonej w pasach przebiegających od góry (v.K.37,42,43). W kolorze zieleni są utrzymane stanowiska dystrybutorów pod wiatą stanowiące lite powierzchnie pomiędzy jasnymi, srebrno-szarymi słupami. Zielone pozostają też dolne części dystrybutorów oraz drobniejsze elementy wystroju stacji - tablice reklamowe, kosze na śmieci, pojemniki, obudowy włazów do zbiorników (v.K.36). Natomiast liczniki dystrybutorów, tak jak sufit pod wiatą litery na tle powierzchni zielonych, elementy rozetki pozostają w kolorze białym (v.zdjęcia K.40,41,43).</xText><xText>Część stacji powoda, starszych, na zielonych otokach wiaty i na zielonych słupach cenowych posiada żółte litery <xAnon> (...)</xAnon>, a także (na otoku) napis <xAnon> (...)</xAnon>, przy czym logo <xAnon> (...)</xAnon> umieszczane jest w zielonej „tarczy" z żółtym cienkim obramowaniem jej konturu; litery i cyfry na słupie cenowym, a także reklama usług („car wash"), napisy nad dystrybutorami i na szybie sklepowej oznaczone są kolorem żółtym. Pozostałe elementy - powierzchnie nad dystrybutorami, same dystrybutory, śmietniki bezpośrednio przy nich, obramowania tablic reklamowych, górne części szyby wystawowej sklepu, są zielone. Charakterystyczna zielona tarcza z żółtym otokiem i znakiem BP w środku stosowana jest na wizytówkach firmowych powoda, a stacje o opisanym wyżej wizerunku jako charakterystycznym dla przedsiębiorstwa powoda prezentowane są w branżowym piśmiennictwie (v.K.44,45,47-50,58,62), jak również w zwykłej prasie krajowej w materiałach informacyjnych na temat działalności powoda w Polsce (v.K.46,51-57,59). Informacje o powodzie zamieszczone w internecie przedstawiają sieć oznaczonych na żółto punktów symbolizujących stacje paliw, na tle mapy Polski w kolorze zieleni. Reklama usług oferowanych na stacjach powoda - <xAnon> (...)</xAnon> -przedstawiona jest na prostokątnej zielonej tablicy z białymi literami, „car wash" na prostokątnej zielonej tablicy, której dolna krawędź oraz litery napisu mają barwę żółtą „bp express" na prostokątnej tablicy żółtej, na której umieszczona jest trójkolorowa rozetka, a litery napisu są zielone, reklamy „bar" i „lot" na prostokątnych tablicach białych z zielonymi obramowaniami konturów i zielonymi literami napisów, Jedynie napis <xAnon> (...)</xAnon> umieszczany jest na prostokątnej tablicy w barwie czerwonej, z literami koloru żółto-białego (v.K.64).</xText><xText>Taki wizerunek stacji powoda jest zgodny z treścią zarejestrowanych na jego rzecz praw ochronnych ze znaków towarowych. Od dnia 20.09.1995 r. powodowi służy prawo ze znaku o numerze R-<xAnon> (...)</xAnon> (v.K.65), według którego na rzecz powoda, w zakresie typowych elementów stacji paliwa w odniesieniu do otoku wiaty, całości słupa cenowego, gzymsów budynku, „sklepowego", a także elementów obudowy dystrybutorów znaj dujących się pod wiatą zastrzeżony został - jako kolor znaku - kolor zielony. Dla celów oznaczania wyrobów i świadczenia usług wymienionych w</xText><xText>obszernym wykazie powodowi przysługuje prawo do posługiwania się określoną w treści zastrzeżenia kombinacją kolorów zielonego jako dominującego oraz żółtego jako uzupełniającego, występującą pod postacią zestawów poziomych pasów, naprzemiennie zielonego i żółtego, z przewagą zielonego w pasach od góry, zwężających się stopniowo ku dołowi i ustępujących miejsca barwie żółtej, która w dolnej części znaku dominuje (v.K.66-68). Zarejestrowanym kolorem tego znaku, o numerze R-<xAnon> (...)</xAnon>, jest „zielony, żółty".</xText><xText>W dniu 12.03.2004 r. powód uzyskał rejestrację kolejnych znaków towarowych obejmujących cechy charakterystyczne wizerunku stacji paliw - nr R-<xAnon> (...)</xAnon> i R-<xAnon> (...)</xAnon> (K.69, 70), w której, przy zmianie wyglądu dystrybutorów oraz zmianie proporcji słupa cenowego, zachowana jest barwa zielona jako element dominujący, utrzymuje się bowiem na całym otoku wiaty, na dolnych częściach i otoku dodatkowego zadaszenia dystrybutorów, słupach cenowym i osobnym reklamowym, na gzymsie i dolnych elementach frontu sklepu. Na powierzchniach otoku, zadaszenia i słupa reklamowego dodano drobne elementy w kolorze żółtym.</xText><xText>Fotografie przedstawiające stacje powoda nocą pokazują że podświetlenie jasnym światłem po obrysie otoku wiaty, a także słupa cenowego i gzymsu sklepu, intensyfikują odcień barwy zielonej, podstawowej dla wystroju obiektu. W istocie stacje te wywierają wrażenie obiektów zielonych, bowiem inne kolory po zmroku stają się niemal niewidoczne. Wygląd tych samych stacji w porze dziennej pokazuje, że są one wielobarwne, jednak wrażenie ogólne jako kolor dominujący pozostawia intensywny odcień zieleni.</xText><xText>Stacje pozwanego oczywiście różnią się od stacji powoda, jednakże różnice te, podkreślane przez skarżącego, tkwią w detalach i stają się widoczne przy bliższym, uważnym przyjrzeniu się wystrojowi obiektu. Natomiast uwagę przeciętnego klienta stacji paliw, obserwującego obiekt z drogi i nienastawionego przecież na obserwację i wyłapywanie szczegółów, zwrócą przede wszystkim elementy najbardziej eksponowane przez każdą stację każdego przedsiębiorcy, to jest wygląd i kolorystyka wiaty oraz słupa cenowego.</xText><xText>Biorąc to pod uwagę należy zauważyć, że stacja pozwanego w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> (zdjęcia K.71-74, aktualne -K.535) posiada otok wiaty w kolorze zielonym, z żółtym pasem w dolnej części otoku, przy czym widoczna jest tu ilościowa przewaga barwy zielonej. Wiata ustawiona jest na białych słupach. Biały jest także budynek sklepu. Całkowicie zielony pozostaje słup cenowy, a zamieszczone na nim napisy i cyfry pozostawione sana tle prostokątnych pól barwy białej lub żółtej. Odcienie barwy zielonej i żółtej są bardzo zbliżone do odcieni stosowanych przez powoda. Niemal identycznie wygląda podświetlenie wiaty nocą które podkreśla zieloną barwę otoku.</xText><xText>Wbrew zarzutom skarżącego Sąd pierwszej instancji bez naruszenia zasad określonych w <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.233 § 1 k.p.c.</xLexLink> podjął się analizy oznaczeń stosowanych na stacjach pozwanego, dokonując przy tym oceny znaczenia, jakie można przypisać dodatkowym elementom zastosowanym w tych oznaczeniach, takim jak umieszczenie widocznego neonu z napisem <xAnon> (...)</xAnon> na zadaszeniu stacji w <xAnon>N.</xAnon> oraz umieszczenie na otokach wiat napisu <xAnon> (...)</xAnon>, na który, jak to podnosił skarżący, uzyskał on prawo ochronne na znak towarowy słowno-graficzny decyzją Urzędu Patentowego RP z dnia 11 stycznia 2008 r. (v.K.519-524), czy też stylizowanej czerwonej litery <xAnon> S</xAnon>. Niezasadny jest zarzut dowolności stwierdzenia, że napis <xAnon> (...)</xAnon> nie jest dobrze widoczny. Sam pozwany przesłuchiwany w procesie w dniu 15.02.2008 r. w charakterze strony przyznał, że napis <xAnon> (...)</xAnon> staje się zauważalny dla kierowców dopiero przy wjeździe na stację. Z opisu tego znaku załączonego do podania pozwanego o udzielenie prawa ochronnego (v.K.524) wynika, że ma on postać fantazyjnych dużych liter nakładających się częściowo na siebie, w kolorze niebieskim z żółtą obwódką umieszczonych na dużym tle zielonej części otoku wiaty. Taka kombinacja kolorów czyni znak słabo widocznym z braku dostatecznego kontrastu nawet w świetle dziennym, a prawie niewidocznym w porze nocnej.</xText><xText>Także fotografie stacji (omawianej i innych, na których znak umieszczono) uzasadniają ocenę, że jest on słabo widoczny w dzień przez to, że pozostaje usytuowany na tle szerokiego zielonego pasa otoku wiaty, będąc elementem w kolorze niedostatecznie kontrastującym z intensywną zielenią tego tła. W nocy natomiast całkowicie zlewa się z podświetloną na zielono częścią otoku, w ogóle przestając być widocznym z drogi. Z tych względów Sąd Apelacyjny w pełni podzielił pogląd Sądu pierwszej instancji, że zamieszczenie opisywanego znaku towarowego słowno-graficznego na otokach wiat stacji pozwanego nie stanowi elementu dostatecznie rozróżniającego oznaczenie przedsiębiorstw obu stron.</xText><xText>Na stacji w <xAnon>K.</xAnon> nieobudowane pozostaje natomiast otoczenie dystrybutorów, których boczne płaszczyzny pomalowano aktualnie na kolor czerwony (<xAnon> (...)</xAnon>,301). Budynek sklepu ma mniejszych rozmiarów<xSUPx>7</xSUPx> szyby wystawowe niż na stacjach BP. Element}' zieleni utrzymują się w obramowaniach okien. Widoczna jest też zielona barwa cokołów, na których ustawione są dystrybutory, jak również żółte akcenty w postaci kolory styki masztów czy fragmentów tła napisów na słupie cenowym (np. w napisie „serwis opon TIR" słowo „serwis" jest umieszczone na białym tle, a słowa „opon TIR" - na części żółtej tego samego prostokąta stanowiącego tło dla całej reklamy usługi - y.K.535, zdjęcia nocne stacji w <xAnon>K.</xAnon>).</xText><xText>Na uwagę na tej stacji zasługuje konstrukcja dachu wiaty, na której usytuowana jest w części środkowej półokrągła prześwitująca konstrukcja. Z daleka w porze dziennej ten wystający ponad poziom dachu element jest widoczny jako biały, tworząc optycznie całość z zielono-żółtym otokiem. W nocy pozostaje niewidoczny.</xText><xText><xAnon> (...)</xAnon> pozwanego w <xBx><xAnon>T.</xAnon> </xBx>przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> (zdjęcia K.100,101,535), posiada wiatę, której otok pomalowany jest na kolor zielony z wąskim paskiem żółtym u dołu. Całość otoku ma dodatkowo obramowane kontury cienką linią barwy białej. Wiata ustawiona jest na białych słupach. Jej dach również, podobnie jak w <xAnon>K.</xAnon>, posiada wmontowaną w części środkowej wypukłą konstrukcję, która z daleka wygląda jak górny biały element płaszczyzny dachu. Słup cenowy jest w całości zielony, a napisy na nim umieszczone są w polu białych lub żółtych prostokątów. Sklep nad szybą wystawową posiada tablicę w barwach zielono-żółtych. Na wiacie zamontowano z dwóch stron dużych rozmiarów widoczne napisy <xAnon> (...)</xAnon>. W nocy otok wiaty podświetlony jest przez obramowanie naokoło świetlówką podkreślającą kolor zielony. Rozświetlony jest też neon z napisem <xAnon> (...)</xAnon> w barwie jasnej. Na żółto -pomalowano słupy latarni otaczających stację, zaś dystrybutory - na kolory żółto-czerwony.</xText><xText>Na stacji w <xBx><xAnon>N.</xAnon> n/<xAnon>N.</xAnon> </xBx>(K. 102,103,535) widoczny jest zielono-żółty otok wiaty, takież gzymsy sklepu otynkowanego (jak na wszystkich pozostałych stacjach pozwanego) na biało, zielony słup cenowy z jasnym tłem napisów oraz zielone podświetlenie głównych elementów obiektu. Sama wiata posadowiona jest na słupach w kolorze żółtym. Na dachu wiaty umieszczono z dwóch stron duże napisy <xAnon> (...)</xAnon>, nocą podświetlone jeden na biało, drugi na żółto. Zielone z elementami żółtymi są dystrybutory oraz zielone obramowanie cokołu, na którym zostały umieszczone.</xText><xText><xAnon> (...)</xAnon> pozwanego w <xBx><xAnon>L.</xAnon> </xBx>(K. 104,105,535) posiada wiatę posadowioną na żółtych filarach, z białym sufitem i otokiem koloru zielonego, w którego dolnej części umieszczony jest wąski pas barwy żółtej. Na tle pasa zieleni na otoku zamieszczono ciemnej barwy napis <xAnon> (...)</xAnon>, słabo widoczny w porze dziennej, całkowicie niewidoczny z daleka w porze nocnej. Kontur,' otoku wiaty obramowane są na biało cienką linią. Taki sam wygląd posiada górna część budynku sklepu i baru, w którymi także stolarka okienna pomalowana została na zielono. Dystrybutory paliw są w kolorze zielonym, z elementami bieli. Zielone pozostają, brzegi cokołów, na których stoją dystrybutory. W nocy podświetlenie wiaty uwypukla kolorystykę stacji, z dominującym kolorem zielonym, w kombinacji z żółcią i bielą.</xText><xText>Podobnie stacja w <xBx><xAnon>O.</xAnon> </xBx>(K. 106,107,535) posiada wiatę na słupach barwy żółtej, z otokiem dachu koloru zielonego, z pasem żółtym przebiegającym naokoło jego dolnej krawędzi. Na pasie zieleni umieszczono ciemnej barwy napis <xAnon> (...)</xAnon>, po podświetleniu otoku niewidoczny. Gzyms budynku sklepu i baru również jest w kolorach zielonym i żółtym, z przewagą szerokości pasa zielonego, ponadto stolarka okienna pomalowana jest na zielono, a w górnych częściach okien widoczne pozostają elementy żółte. Elewacja budynku utrzymana jest w kolorze białym. Podstawy dystrybutorów są zielone, w dolnej części - w kolorystyce żółto-czarno-białej. Zielone pozostają obramowania cokołów pod dystrybutory, a także dolna partia elewacji sklepu. Zielony (z żółtymi elementami tła niektórych napisów) jest słup cenowy, na którym litery i cyfry umieszczono na tle białych pól w kształcie prostokątnym, nocą podświetlanych.</xText><xText><xAnon> (...)</xAnon> pozwanego położona w <xBx><xAnon>B.</xAnon> </xBx>(K.96-99,236,535) przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> ma wiatę umieszczoną na żółtych filarach, z otokiem zielono-żółtym, przy czym pas zieleni jest widocznie szerszy od pasa koloru żółtego. Taki sam wygląd ma gzyms sklepu, którego dolna część, od powierzchni ziemi do linii stolarki okiennej jest okolona pasem zielonym. Zielony pozostaje także słup cenowy, którego fragmenty zawierające litery i cyfry umieszczono na tle białych (z elementami żółtego, widocznego) prostokątnych pól. Nocne podświetlenie otoku wiaty i sklepu daje obraz nasycony zielenią z widoczną barwą żółtą filarów wiaty. Dystrybutory i cokoły ich podłoża mają także kolor zielony, przy czym w podstawie dystrybutora umieszczony jest znak oferowanego paliwa w obramowaniu koloru żółtego, a pola liczników pozostają białe. Przestrzeń wokół dystrybutorów jest niezabudowana.</xText><xText>Wreszcie uruchomiona w trakcie niniejszego procesu siódma stacja pozwanego, w <xAnon>Z.</xAnon> k/<xAnon>B.</xAnon> (K.485,491,495, 535,536), posiada wiatę osadzoną na żółtych słupach, z otokiem zielonym, w którego dolnej części umieszczono pas barwy żółtej, przy czym kontur otoku obramowany został cienką linią koloru białego. Taki sam wygląd ma gzyms budynku sklepowego. Stolarka okienna w tym budynku pomalowana jest na zielono, a napisy na szybach - na żółto. Cokoły wokół budynku oraz wokół podłoża dystrybutorów pomalowano na zielono. Tak jak. na innych stacjach pozwanego zielony jest słup cenowy. Same dystrybutory posiadają kolorystykę zielono-żółtą. Dolna partia elewacji sklepu od podłoża do poziomu stolarki okiennej stanowi jednolity pas koloru zielonego. W nocy otok wiaty w części środkowej, podobnie jak gzyms sklepu, podświetlone są linią świetlówek, co podkreśla przewagę barwy zielonej w kolorystyce obiektu.</xText><xText>Niezasadny jest zarzut pozwanego, że Sąd pierwszej instancji nienależycie określił, kim jest tzw. „przeciętny klient" stacji, mogący zostać wprowadzony w błąd oznakowaniem stacji stosowanym przez skarżącego. Sąd Okręgowy jasno bowiem stwierdził, że potencjalną klientelę każdej ze stron sporu stanowią osoby będące kierowcami pojazdów i przeciętnymi użytkownikami dróg. <xAnon> (...)</xAnon> obecnie dostępność samochodów, jak i powszechność posiadania uprawnień do ich użytkowania sprawia, że liczba takich osób jest bardzo duża, podobnie jak liczba i różnorodność stacji paliw. Modelowy klient, z uwagi na wspomnianą powszechność dokonywania zakupu paliwa na stacjach, jest osobą dostatecznie dobrze zorientowaną co do tej różnorodności oraz wynikającej stąd możliwości wyboru miejsca, w którym dokona zakupu, kierując się charakterystycznymi cechami oznaczeń stosowanych przez rozlicznych sprzedawców paliw.</xText><xText>Dokonując oceny podobieństwa i różnic w wyglądzie stacji obu stron Sąd pierwszej instancji prawidłowo brał pod uwagę specyfikę oddziaływania oznaczeń przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą paliw i usług na stacjach paliw, wynikającą z tego, że zwykle identyfikacja stacji następuje w trakcie ruchu pojazdu i dokonuje się w bardzo krótkim czasie. Z tego względu istotne jest korzystanie z takich metod oznaczeń, które są w stanie oddziaływać na kierowcę na zasadzie impulsu, do wywołania którego używa się w szczególności koloru jako swoistego „kodu rozpoznawczego". Nie można w tych warunkach zgodzić się ze skarżącym, który decydujące znaczenie próbuje przypisać oznaczeniom słowno-graficznym, ponieważ te, o ile nie przybierają znacznych, przykuwających uwagę rozmiarów lub o</xText><xText>ile nie absorbują uwagi niekonwencjonalną formą wymagają z reguły</xText><xText>dłuższej percepcji niż prostsze szybsze w odbiorze bodźce</xText><xText>kolorystyczne.</xText><xText>Konieczność podjęcia decyzji konsumenckiej podczas prowadzenia pojazdu wymaga z natury rzeczy oparcia się na charakterystycznej cesze, widocznej i łatwo rozpoznawalnej w bardzo krótkim czasie z drogi. Na ten aspekt mocy rozróżniającej oznakowania stacji paliw<xSUPx>7 </xSUPx>tramie zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji. Ten aspekt oznaczenia swoich stacji dostrzegał wyraźnie powód, poddając rejestracji znaki towarowe. w których eksponowany jest, jako zdecydowanie dominujący, kolor zielony jako używany do takich elementów wystroju stacji paliw, jak otok wiaty, słup cenowy, części obudowy przestrzeni wokół dystrybutorów, górna część powierzchni elewacji sklepu, a także drobniejsze akcenty, jak tablice reklamowe czy kosze, podkreślające ich przynależność do tego samego zespołu rzeczy tworzących stację jako funkcjonalną całość. Zarejestrowanym kolorem znaku o numerze R-l03704 jest zielony, a trzech znaków pozostałych - zielony i żółty, przy czym widoczna jest w każdym przypadku znaczna przewaga koloru zielonego występującego w zestawieniu z barwa żółtą</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego analiza wyglądu stacji paliw powoda w połączeniu z treścią zarejestrowanych na jego rzecz znaków towarowych, do których powodowi przysługują prawa ochronne, pozwala na stwierdzenie, że podstawowe znaczenie dla mocy odróżniającej tych znaków ma intensywny kolor zielony, a w drugiej kolejności kombinacja kolorów zielonego z żółtym, w której przewagę ma jednak barwa zielona. Każda ze stron dla oznaczania swoich stacji stosuje dodatkowe elementy - powód litery BP lub bp, trójkolorową rozetkę, a w ostatnich latach wprowadzony dodatkowo kolor biały do elementów charakterystycznych stacji (fragmenty słupa cenowego, elementy otoku wiaty), żółte napisy <xAnon> (...)</xAnon>, zaś pozwany niebieski napis <xAnon> (...)</xAnon> umieszczony na zielonej części otoku wiaty, stylizowaną literę <xAnon> S</xAnon> barwy czerwonej, czerwone elementy na dystrybutorach w niektórych stacjach. Jednak o ogólnym wizerunku stacji decydują nie szczegóły wystroju, widoczne po wjeździe na stację i poddaniu jej oględzinom, lecz jej podstawowa kolorystyka. W tym zakresie zaś, zwłaszcza w porze nocnej, stacje stron wykazują tak znaczne podobieństwo, że uprawnione staje się twierdzenie o wystąpieniu możliwości wprowadzenia w błąd klienteli stacji.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego szczególne znaczenie dla mocy odróżniającej oznaczeń używanych przez powoda ma kolor zielony, a stosowanie go, w dodatku w zbliżonym odcieniu, przez pozwanego na jego stacjach, w dodatku w zestawieniu z kolorem żółtym, budzi skojarzenie z marką BP. Zdaniem Sądu potwierdzeniem dla takiej oceny są nie tylko wyniki badań znacznej grupy kierowców europejskich - przy czym nie ma uzasadnionych podstaw do twierdzenia, że kierowca polski jest obecnie mniej uważny czy mniej „wyrobiony" niż kierowca z innego kraju Unii Europejskiej i że przez to gorzej orientuje się w produktach jednakowo oznakowanych na świecie, ale i szczegółowa analiza zdjęć stacji obu stron. Używanie przez pozwanego,, do oznaczania otoku wiat, słupów cenowych oraz gzymsów" sklepów na jego stacjach benzynowych, koloru zielonego w opisywanej wyżej ilości może wprowadzać kierowców w błąd. co do tożsamości przedsiębiorcy prowadzącego daną stację. Należy zwrócić uwagę na to, że obie strony działają na tym samym rynku, to jest w branży handlu paliwami i usługami związanymi ze sprzedażą detaliczną paliw na stacjach (sklep, myjnia, drobne usługi, np. związane z oponami, bar, możliwość korzystania z sanitariatów, postoju etc), sprzedają taki sam towar o jednakowym przeznaczeniu (przede wszystkim paliwa), w zbliżonych warunkach dystrybucji (na stacjach benzynowych stanowiących zespół obiektów i elementów funkcjonalnie ze sobą powiązanych). Identyczne zatem dla obu przedsiębiorców są kryteria oceny podobieństwa, co podwyższa ryzyko wprowadzenia klienteli w błąd.</xText><xText>Należy podnieść, że ryzyko takie zachodzi nie tylko wówczas, gdy przeciętnie uważny klient weźmie stację pozwanego za stację powoda. Możliwość konfuzji występuje także w sytuacji, gdy podobieństwo w wizerunku stacji stron może skłonić przeciętnego kierowcę do skojarzenia, że pomiędzy stacją pozwanego a stacjami powoda zachodzi jakiś związek - organizacyjny, funkcjonalny czy ekonomiczny. Używając koloru zielonego w ilości znacznej, w szczególności w otoku wiaty głównej, gzymsu sklepu i do oznaczenia słupa cenowego, a nadto stosując podświetlenie upodabniające widok stacji nocą do stacji powoda pozwany zmniejsza siłę odróżniającą podlegającego ochronie znaku powoda, Rozwadniając" jego moc.</xText><xText>Sąd Apelacyjny nie podziela stawianego przez pozwanego w apelacji zarzutu dowolności oceny, w wyniku której oznakowania stacji obu stron zostały uznane za podobne w stopniu powodującym ryzyko konfuzji w szerszym rozumieniu. <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">Art.233 § 1 k.p.c.</xLexLink> daje Sądowi możliwość oceny wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena tego rodzaju kwestii, jak podobieństwo przedstawionych pod osąd znaków graficznych i jego możliwe skutki, jest dokonywana nie tyle poprzez zeznania świadków, co przy pomocy postrzegania przez zmysł wzroku i własny odbiór wizualizacji ocenianego znaku. Nie jest to zatem kwestia oceny dowodów co do faktów - a tylko fakty pozostają w procesie cywilnym przedmiotem dowodu (<xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.227 k.p.c</xLexLink>) - lecz tego, czy przedstawione fakty (w postaci rzeczywistego i niekwestionowanego przecież wyglądu stacji każdej ze stron w konfrontacji z treścią zarejestrowanych znaków towarowych, także niesporną i wynikającą z dokumentów urzędowych) pozwalają na dokonanie określonej oceny prawnej. Kwestia oceny mocy odróżniającej koloru zielonego i sposobu podświetlenia stacji nie należy zatem, do sfery ustaleń faktycznych (ustaleniem jest niesporny między stronami fakt, że zarówno otoki wiat. jak i podświetlenia tych elementów mają barwę zieloną a w przypadku pozwanego - zieloną z dodatkiem pasa żółtego), lecz oceny ich znaczenia w kontekście norm prawamaterialnego. Sąd orzekający wyczerpująco przedstawił swoje stanowisko w tym względzie, wskazując, jakimi motywami kierował się w swoim rozumowaniu. Stanowisko to zasługuje na aprobatę.</xText><xText>Za wyraz nieporozumienia należy uznać zarzut skarżącego sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z zebranymi w sprawie dowodami, mający polegać na przyjęciu za podstawę tych ustaleń zdjęć przedstawiających stacje pozwanego, ujętych na K.87-94, na których widoczne j est podświetlenie otoku wiaty w innej niż zielona kolorystyce - w kolorach różowym, czerwonym, fioletowym. Zarówno treść pozwu, jak i załączona do tych zdjęć korespondencja (K. od 75 do K.86) jednoznacznie wskazują że nie są to zdjęcia obrazujące ówczesny rzeczywisty wygląd tych stacji, lecz zdjęcia tych stacji wraz ze zmienioną właśnie w opisywany przez stronę pozwaną w apelacji sposób, kolorystyką podświetlenia, przedstawioną pozwanemu przez powoda jako propozycje zmiany wizerunku obiektów w trakcie prowadzonych przez strony negocjacji ugodowych.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenie powoda znajduje uzasadnienie w pierwszym rzędzie w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej</xLexLink> (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r., Nr 119, poz.1117 ze zm., dalej <xAnon> - (...)</xAnon>). Poza sporem jest bowiem fakt przysługiwania powodowi ochrony zarejestrowanych przez niego znaków towarowych, obejmujących oznaczanie kolorem zielonym istotnych, omawianych powyżej, elementów wystroju stacji paliw. Kolor ten nadaje ton wystrojowi całego obiektu, a wrażenie kolorystyczne ulega wzmocnieniu w porze nocnej poprzez specyficzny sposób podświetlenia stacji. Zastosowanie barwy intensywnie zielonej zarówno w górnych partiach wystroju (otok wiaty, gzymsy sklepu), jak i w partiach położonych niżej (dystrybutory, przestrzeń w ich bliskim otoczeniu, kosze, tablice) powoduje, że jasne światło rzucone na elementy zielone rozprasza się w sposób wzmagający wrażenie zieleni jako barwy zdecydowanie dominującej, występującej na wszystkich poziomach przestrzennych.</xText><xText>Istotą i funkcją znaku towarowego jest jego zdolność do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów' innego przedsiębiorstwa (art. 120 ust. l <xAnon> (...)</xAnon>). Zakłócenie tej zdolności tworzy po stronie poszkodowanego roszczenie objęte treścią art.296 ust. l <xAnon> (...)</xAnon>, który stanowi, że osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone (łub osoba, której ustawa na to zezwala), może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, między innymi, zaniechania naruszania. W myśl art.296 ust. la pkt 2 <xAnon> (...)</xAnon> naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego do zapewnienia powodowi w stopniu wystarczającym ochrony prawnej z tytułu naruszenia jego praw ochronnych do wskazanych wyżej znaków towarowych adekwatne będzie nakazanie pozwanemu zaprzestania stosowania barwy zielonej na zasadniczych elementach wystroju należących do niego stacji paliw, a mianowicie na otokach wiat głównych, na słupach cenowych i na gzymsach sklepów. Eliminacja koloru zielonego z tych elementów, a pozostawienie pozwanemu możliwości posługiwania się innymi barwami, w tym dotychczas przez niego stosowanymi, do oznaczania pozostałych elementów stacji, usunie zagrożenie kojarzenia przez klientów stacji skarżącego ze stacjami powoda, w sposób należyty chroniąc zarówno interes poszkodowanego, jak i konsumentów przed wprowadzeniem w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy, względnie co do możliwego powiązania stacji powoda i pozwanego. Kolor intensywnej zieleni na wskazywanych wyżej elementach, wzmocniony w porze nocnej określonym sposobem ich podświetlenia, jest w ocenie Sądu Apelacyjnego tym elementem, który decyduje o sile znaku powoda.</xText><xText>Sąd Apelacyjny wyraża też przekonanie, że uprawnione jest kwalifikowanie znaku towarowego powoda jako znaku renomowanego. Wobec braku definicji ustawowej tego pojęcia, jego znaczenie próbuje określać doktryna, odwołując się do nazewnictwa stosowanego w ustawodawstwach innych państw. Wskazuje się, że cechą związaną ze znakiem renomowanym jest stopień jego znajomości na rynku, jak również sława, jaką cieszy się pośród odbiorców. Podnoszone jest nadto, że renoma jest nie tylko prostą konsekwencją rozpowszechnienia znaku i opinii klienteli o jego walorach oraz oczekiwanych cechach, ale może być również przekaźnikiem innych wartości niematerialnych, takich jak prestiż, poczucie luksusu, reputacja uprawnionego do znaku lub uznanie dla jego działalności, wyrażającej się na przykład w sposobie dystrybucji towarów<xSUPx>7</xSUPx>, dbałości o poziom jakości, także o utrwalanie poziomu znajomości marki na rynku poprzez reklamę, akcje promocyjne (v. „Prawo własności przemysłowej", E.Nowińska, U.Promińska, M.du Yall. wyd.4, LexisNexis W-wa 2008, s.226-227).</xText><xText>Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy podnieść, że o zaliczeniu znaku towarowego powoda do kategorii znaków renomowanych winny przesądzać takie okoliczności, jak stuletni okres istnienia <xAnon> spółki (...)</xAnon> na rynku światowym, a w Polsce funkcjonowanie jej na rynku od września 1991 roku, odkąd intensywnie rozwinęła (licząc do chwili obecnej) sieć miejsc sprzedaży produktów. Innym czynnikiem w tym zakresie jest zestandaryzowany, estetyczny wygląd stacji, dbałość o jednorodne kolorystycznie i solidnej jakości szczegóły wystroju, a także wygodę klientów poprzez umożliwienie im korzystania z szerszego wachlarza produktów (sklepy, bary kawowe) i usług (myjnie, toalety, stanowiska do odkurzania czy pompowania opon etc). Należy zważyć, że w początku lat 90. tego rodzaju jakość i estetyka nie były powszechne na polskim rynku, dostosowującym się dopiero do standardów europejskich. Renomę powoda podnosiła jego działalność reklamowa. Wjeżdżając na stację BP jako przedsiębiorstwa, które przez tak długi czas w warunkach wolnej konkurencji przetrwało na rynku i rozwijało swoją działalność, klient miał prawo oczekiwać, że dokona zakupu towaru dobrej jakości i w dobrych warunkach, w miejscu estetycznie i funkcjonalnie urządzonym.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego cechy rozpoznawalności powoda na rynku polskim nie niweczy przedstawiony jako załącznik do apelacji pozwanego artykuł nt. wyników badania rynku stacji paliw opublikowany w marcu 2008 przez gazetę „Rzeczpospolita", bowiem przedstawiany tam procentowy udział powoda w tym rynku w Polsce, zbliżony do udziału innych światowych marek, nie przesądza ani o zdolności rozróżniającej stosowanych przez niego oznaczeń, ani o braku cech znaku jako renomowanego. Przedstawiony tam wykres wskazuje, że decydujący udział w polskim rynku stacji paliw (48%) przypada stacjom prywatnym, do których zaliczać należy stacje pozwanego, a także <xAnon> (...)</xAnon>. Okoliczność ta, w powiązaniu z ilością stacji należących do pozwanego (siedem), wskazuje, że pozwany jest liczącym się na tym rynku przedsiębiorcą co wzmacnia jednak, w kontekście niniejszego sporu, uprawnienia powoda do nakazania pozwanemu zakazania naruszania jego praw ochronnych, bowiem zakres, także terytorialny, dokonywanych naruszeń z uwagi na ilość stacji pozwanego jest znaczny.</xText><xText>Uznanie znaku towarowego powoda za znak renomowany uzasadnia stwierdzenie, że jego moc odróżniająca jest większa niż siła takiego znaku nierenomowanego, a także że większe od przeciętnego staje się ryzyko wprowadzenia klientów w błąd. a w konsekwencji ustawa przyznaje takiemu znakowi zwiększoną ochronę. Bezprawne używanie w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego, stanowi działanie objęte sankcją z art.296 ust.l w związku z art.296 ust.la pkt 3 <xAnon> (...)</xAnon>. Także z tego względu uzasadnione jest nakazanie pozwanemu wyeliminowania z oznaczeń swojego przedsiębiorstwa cech upodabniających je do oznaczenia przedsiębiorstwa, w sposób wyżej wskazany. Usunięcie koloru zielonego z tych oznaczeń przywróci oznaczeniom stosowanym przez powoda ich pierwotną moc odróżniającą.</xText><xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego żądanie powoda co do nakazania pozwanemu zaprzestania używania na jego stacjach wszelkiej zielono­żółtej kombinacji kolorystycznej dla oznaczania samych stacji, usług przez pozwanego świadczonych oraz ich reklamy i sprzedaży, jest nazbyt daleko idące. Jak to wyżej wskazywano, kolorem bezspornie dominującym na stacjach powoda i decydującym o charakterze ich wystroju, jest zielony. O podobieństwie kolorystyki stacji obu stron świadczy stosowanie tego koloru, w zbliżonym odcieniu, jako dominującego zwłaszcza dla oznaczenia tych samych istotnych elementów stacji, przez pozwanego. Takie jednak użycie pozostałych barw, jakie stosuje pozwany, a mianowicie wykorzystywanie koloru żółtego, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie będzie szkodliwe dla zdolności odróżniającej znaku powoda (z dominantą barwy zielonej), po odjęciu komponentu zielonego na stacjach skarżącego. Nie można bowiem pominąć tego, że poza korzystaniem z barwy zielonej jako dominującej obie strony stosują wymieniane wyżej oznaczenia dodatkowe (napisy, powód - rozetkę), służące umożliwieniu należytego rozeznania klientom stacji. Usunięcie tego koloru z oznaczeń pozwanego usunie stan zakłócenia zdolności odróżniającej znaku powoda zarówno z dzień, jak i wyeliminuje problem kolorystyki podświetlenia wiaty nocą. Zastosowanie bowiem jakiegokolwiek innego koloru w miejsce dotychczasowego zielonego niewątpliwie zmieni barwę całego otoku.</xText><xText>Działanie pozwanego polegające na używaniu, w stwierdzonym w sprawie niniejszej szerokim zakresie, barwy zielonej dla oznakowania podstawowych elementów stacji paliw, jest działaniem bezprawnym, bowiem narusza prawo powoda do używania takiego oznakowania wynikające z uzyskania prawa ochronnego, które, w myśl art. 153 ust l <xAnon> (...)</xAnon>, jest prawem przysługującym powodowi na zasadzie wyłączności. Do odwrócenia skutków naruszenia praw powoda konieczne było nie tylko nakazanie pozwanemu zaprzestania używania podstawowego koloru odróżniającego stacje powoda od innych, ale również nakazanie usunięcia tego koloru z wymienionych w wyroku zasadniczych elementów stacji paliw.</xText><xText>Udzielenie powodowi żądanej ochrony prawnej w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">ustawy Prawo własności przemysłowej</xLexLink> w zasadzie zbędnym czyniło dalsze przenoszenie sporu na płaszczyznę innej podstawy prawnej, a mianowicie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r., Nr 153, poz.1503 ze zm.). Ochrona ta ma charakter subsydiarny wobec tej, jaką zapewnia zastosowanie przepisów <xAnon> (...)</xAnon>. Wprawdzie powód, w pełni zasadnie, wskazywał na możliwość dochodzenia swoich praw na podstawie zarówno przepisów <xAnon> (...)</xAnon>, jak i <xAnon> (...)</xAnon>, jednak cel procesu osiągnął w oparciu o pierwszą z wymienionych. Z tej przyczyny zarzuty apelacji w tej części zostały pominięte.</xText><xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów skarżącego odnoszących się do zarzutu przedawnienia roszczenia, a konkretnie do ustalenia początku biegu tego terminu. Ustalenia i rozważania Sądu orzekającego poczynione w tym zakresie (v.s.35i 36 uzasadnienia Sądu I instancji - K.597-598) odnosiły się do trzyletniego terminu przedawnienia, mającego zastosowanie zarówno do rozważanej przez ten Sąd podstawy roszczenia powoda z <xAnon> (...)</xAnon>, jak i do podstawy znajdującej się w <xAnon> (...)</xAnon> zgodnie z art.289 w związku z art.298 <xAnon> (...)</xAnon>. Sąd Apelacyjny w całości odwołuje się w tym miejscu do przedstawionych przez Sąd pierwszej instancji szczegółowych ustaleń faktycznych przedstawionych w motywach zaskarżonego wyroku, świadczących o zachowaniu przez powoda powyższego terminu do dochodzenia roszczeń, bez potrzeby ponownego przytaczania w tym miejscu tych ustaleń i rozważań.</xText><xText>Poza sferą wątpliwości winna pozostawać stacja w <xAnon>Z.</xAnon>, którą pozwany otworzył - stosując nadal kwestionowaną kolorystykę - w trakcie niniejszego procesu. Powód przekonująco przedstawił przy tym, a pozwany nie podważył tych twierdzeń dowodowo, że pierwszą stacją pozwanego, o jakiej powziął wiadomość, była w <xAnon>K.</xAnon>. Z korespondencji z <xAnon>G. S. (1)</xAnon> powód dowiedział się o osobie pozwanego, z którym następnie podjął negocjacje na temat zmiany wizerunku stacji (odpis korespondencji załączono do pozwu). W toku rozmów powód powziął wiedzę o istnieniu kolejnych stacji pozwanego. Korespondencja z marca 2004 roku (K.84) wskazuje w swej treści, że o stacji w <xAnon>B.</xAnon> powód dowiedział się niedługo przed jej skierowaniem do pozwanego. Pełnomocnictwo adwokatowi do prowadzenia niniejszego procesu, wszczętego w dniu 4.01.2005 r., zostało przez powoda udzielone w dniu 7.03.2003 r. (odpis tłumaczenia - K.16-17). W sytuacji, gdy powód stanowczo zaprzeczył, by wcześniej niż od czasu ustalenia osoby pozwanego poprzez korespondencję z <xAnon>G. S. (1)</xAnon> powziął wiedzę o pozostałych stacjach paliw skarżącego, ciężar dowodu, iż było inaczej, spoczywał na pozwanym jako osobie, która z takiego faktu wywodzić chciała korzystne dla siebie skutki prawne (<xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.6 k.c</xLexLink>). W tym stanie rzeczy za nietrafny Sąd Apelacyjny uznał zarzut pozwanego, że Sąd orzekający niedostatecznie zbadał podnoszoną przez niego kwestię przedawnienia i że obowiązkiem udowodnienia wcześniejszego niż wykazywany w pozwie początku biegu terminu przedawnienia powinien był zostać obciążony powód. Powód bowiem swój obowiązek w tym zakresie wypełnił należycie, wykazując określony przebieg zdarzeń i przedstawiając stosowne dowody na poparcie swoich twierdzeń. Powód nie miał natomiast obowiązku dowodzenia faktów przeciwnych własnemu opisowi.</xText><xText>Mając powyższe na względzie, uznając, że spełnione zostały przesłanki z art.296 ust.l w związku z art.296 ust.la pkt 2 i 3 <xAnon> (...)</xAnon>, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w omawianym zakresie, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.386 § 1 k.p.c</xLexLink>, zmieniając częściowo zaskarżony wyrok, a w zakresie dalej idącym oddalając powództwo i apelację w oparciu o <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.385 k.p.c.</xLexLink></xText><xText>O kosztach całości niniejszego postępowania Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> W ocenie Sądu Apelacyjnego koszty te winny podlegać wzajemnemu zniesieniu z uwagi na ostateczny wynik procesu w powiązaniu z wysokością kosztów poniesionych w nim przez każdą ze stron. Należy zważyć, że powód początkowo dochodził w procesie niniejszym zarówno roszczeń niepieniężnych, jak i pieniężnych w kwocie 50.000 zł, którą następnie rozszerzył do 100.000 zł. Łączne koszty poniesione przez powoda w postaci opłat sądowych od pozwu, jego rozszerzenia, apelacji i skargi kasacyjnej oraz kosztów zastępstwa procesowego według stawek urzędowych wyniosły 26.450 zł (500 zł opłaty sądowej od pozwu i od apelacji od roszczenia niepieniężnego, analogicznie po 3.600 zł od roszczenia pieniężnego, 2.400 zł kosztów adwokackich od roszczenia pieniężnego oraz 840 zł od roszczenia niepieniężnego za I instancję, odpowiednio 1.800 zł kosztów adwokackich od roszczenia pieniężnego i po 630 zł każdorazowo od roszczenia niepieniężnego rozpoznawanego w II instancji oraz przed Sadem Najwyższym, 4.350 zł opłaty od skargi kasacyjnej), natomiast koszty poniesione przez pozwanego - z tytułu opłaty od apelacji (4.950 zł) oraz kosztów zastępstwa procesowego we wszystkich instancjach (analogicznie jak koszty zastępstwa procesowego powoda) - wyniosły<xSUPx>7</xSUPx> łącznie 15.750 zł.</xText><xText>Powód jednak przegrał ostatecznie spór w zakresie roszczenia pieniężnego, nie należy mu się zatem zwrot kosztów w tej części, wynoszących 16.300 zł. Pozwanemu natomiast, jako wygrywającemu tę część sporu, należałoby się łącznie od pozwanego 6.600 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego za wszystkie instancje. Z kolei powód za całość roszczeń, niepieniężnych poniósł koszty łącznie 8.620 zł. zaś pozwany - 8.520 zł. Przy ostatnim rozpoznaniu sprawy przez Sad II instancji każda ze stron poniosła koszty adwokackie w kwocie po 630 zł. Wobec ustąpienia w sporze przez powoda z całości roszczeń pieniężnych oraz z części roszczeń niepieniężnych, mimo poniesienia większych kosztów całego postępowania przez powoda, po dokonaniu ich wzajemnej kompensaty uwarunkowanej końcowym wynikiem procesu, podlegały one wzajemnemu zniesieniu na zasadzie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink></xText></xUnit></xBlock> </xPart>

Karolina Najda

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 898/09WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJDnia 14 października 2009r.Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie:Sędzia SA Barbara Lewandowska (spr.)SA Ewa GiezekSA Włodzimierz Gawrylczykst.sekr.sąd.J. S.po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. w Gdańsku na rozprawiesprawy z powództwa BP P.L.C. z siedzibą wL.(...)) przeciwkoM. S. o naruszenie zasad uczciwej konkurencji i praw ochronnych na znak towarowyna skutek apelacji pozwanegood wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczyz dnia 22 lutego 2008 r. sygn. akt VIII GC 165/061/ zmienia zaskarżony wyrok:1) w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że:anakazuje pozwanemuM. S.zaprzestania stosowania koloru zielonego na otokach wiat głównych, na słupach cenowych i na gzymsach sklepów dla oznakowania stacji paliw, usług przez nie świadczonych, ich reklamy oraz sprzedaży paliw płynnych,bnakazuje pozwanemuM. S.usunięcie, w terminie 6 (sześciu) miesięcy od uprawomocnienia sięwyroku, koloru zielonego z otoków wiat głównych, słupów cenowych i gzymsów sklepów na stacjach paliw:⚫wK.przyul. (...),wT.przyul. (...),wL.k/B.,wN.przyul. (...),wO.k/B.nr 74,(...)-(...) S.,wB.przyul. (...),wZ.k/B., gminaB., nadziałce nr (...),a w zakresie dalej idącym oddala powództwo,2) w punkcie 4 (czwartym) w ten sposób, że wzajemnie znosi pomiędzy powodem a pozwanymM. S.koszty procesu;II/ oddala apelację w pozostałej części;III/ znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania apelacyjnego.Na oryginale właściwe podpisyrI ACa 898/09UZASADNIENIEWyrokiem z dnia 22 lutego 2008 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, po ponownym rozpoznaniu sprawy z powództwa PB P.L.C. z siedzibą wL., nakazał pozwanemuM. S.:1zaprzestania używania zielono-żółtej kombinacji kolorów dla oznakowania stacji paliw, usług przez nie świadczonych, ich reklamy oraz sprzedaży paliw płynnych,2zaprzestania podświetlania na zielono jakichkolwiek elementów stacji paliw, w szczególności otoku wiaty głównej, gzymsu sklepu oraz słupa cenowego,3usunięcie, w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, zielono-żółtej kombinacji kolorów lub koloru zielonego ze wszystkich obiektów znajdujących się na stacjach paliw:•wK.przyul. (...),wT.przyul. (...),wL.k/B.,wN.przyul. (...),wO.k/B., nr 74,(...)-(...) S.,wB.przyul. (...),wZ.k/B.,4usunięcie, w terminie wyżej wskazanym, zielonego podświetlenia ze wszystkich elementów wymienionych w punkcie 3 stacji paliw.W zakresie dalej idącym powództwo wobec tego pozwanego uległo oddaleniu. Ponadto Sąd Okręgowy zasądził od pozwanegoM. S.na rzecz powoda kwotę 18.530 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W stosunku natomiast do drugiego z pozwanychA. K.powództwo zostało oddalone w całości, a powoda obciążono obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.Rozstrzygnięcie powyższe miało za podstawę następujące ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji:Powodowa Spółka prowadzi w kilkudziesięciu krajach świata działalność w zakresie produkcji i dystrybucji paliw, olejów oraz produktów ropopochodnych. Posiada prawie 30.000 stacji paliw. Na początku lat dziewięćdziesiątych powód wkroczył na rynek polski.We wrześniu 1991 roku powstała(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąktóra przez pierwsze dwa lata zajmowała się rozwojem sieci dystrybucyjnej olejów i smarów, sprzedawanych w warsztatach naprawczych, sklepach i na stacjach benzynowych. Produkty te sprzedawane były w zielonych opakowaniach z logo spółki. W 1993 roku powód przeprowadził kampanię reklamową promującą powyższe produkty. Rozpoczęto również procesy inwestycyjne związane z budową stacji paliw, z których pierwsza została otwarta 1.08.1995 r. W tamtym okresie powstała również pierwsza stacja BP na terenieB..Stacje powoda cieszą się w Polsce i na świecie dużą renomą. Przez przeciętnego klienta kojarzone są z kombinacją kolorów zielonego i żółtego, z przewagą zielonego. Kolory te stanowią element wyróżniający stacji. W latach 1995-1996 powód zarejestrował w Urzędzie Patentowym RP kilka znaków towarowych, które utrzymane są w kolorystyce zielono-żółtej. Znak zarejestrowany pod numerem R-(...)zawiera wizerunek stacji paliw. Kolor tego znaku został określony jako zielony. Pod numerem R-(...)zarejestrowano znak towarowy przedstawiający kombinacje kolorów zielonego i żółtego.Stacje paliw powoda są utrzymane w kolorystyce zielonej. Zielone jest zadaszenie wiaty głównej, słup cenowy oraz zadaszenie sklepu znajdującego się na terenie stacji. Na słupie cenowym widoczny jest również zielono-żółty znak. Kombinacja pasów zielonych i żółtych widoczna jest również na górnej części sklepu, poniżej zadaszenia. W porze nocnej podświetlona zostaje wiata główna, tworząc cienki pas koloru zielonego. W taki sam sposób podświetlony jest dach sklepu. Słupy podtrzymujące wiatę główną przy których znajdują się dystrybutory paliwa, są białe lub szerokie zielono-srebrne.PozwanyM. S.w dniu 8.09.1994 r. nabył nieruchomość gruntową wK., z rozpoczętą na niej budową stacji paliw wraz z zapleczem hotelarsko-gastronomicznym. Po dokończeniu budowy stacja rozpoczęła działalność. W dniu 8.12.1994 r. pozwany zarejestrował się w Urzędzie Miasta i Gminy wK.jako przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą obejmującą między innymi sprzedaż detaliczną i hurtową paliw, prowadzenie barów. Wcześniej prowadził również działalność zarejestrowanąnajpierwwS., a następnie wW..Dla oznaczenia swojej stacji wK.pozwany używa koloru żółtego i zielonego. Wiata główna stacji jest w kolorze zielonym z cienkim paskiem koloru żółtego przy dolnej krawędzi dachowej. Zielony jest także słup cenowy oraz zadaszenie mieszczącego się na terenie stacji sklepu. Filary podtrzymujące wiatę główną są koloru białego. W nocy otok wiaty jest podświetlony zielonym pasem. Na obrzeżu wiaty, od strony wjazdu na stację, znajduje się napis(...)w kolorze niebieskim. Taki wystrój stacji istniał od momentu jej otwarcia przez pozwanego.Pozwany otworzył następnie kolejne stacje paliw: wN.,T.,L.,O.,B.. W toku niniejszego sporu pozwany uruchomił stację paliw wZ.gminaB.. Stacje te są utrzymane w tej samej kolorystyce. Na stacjach wN.,B.,L.,Z.i wO.słupy podtrzymujące wiatę pomalowane są na kolor żółty. Dodatkowo na zadaszeniu stacji wN.znajduje się widoczny neon z napisem(...)Nazwa przedsiębiorcy(...)nie jest dobrze widoczna na terenie stacji.O istnieniu stacji pozwanego wK.powód dowiedział się w styczniu 2002 roku, po czym skierował w dniu 3.01.2002 r. pismo z żądaniem zaniechania oznaczania stacji w sposób przypominający stacje powoda. Adresatem pisma byłaG. S. (1), figurująca wówczas jako sprzedawca paliw na tej stacji.G. S. (1)wskazała pozwanego jako właściciela przedsiębiorstwa, po czym powód nawiązał kontakt zM. S., domagając się zmiany oznakowań stacji.Opisany wyżej stan faktyczny Sąd pierwszej instancji ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów, a mianowicie zdjęć stacji paliw powoda i pozwanego, dokumentów w postaci zaświadczeń z ewidencji działalności gospodarczej, umowy sprzedaży nieruchomości wK., wyciągów z rejestru znaków towarowych, przedłożonych przez powoda badań rynku, a także na podstawie zeznań świadkówU. M.,M. B.,Z. R.,G. S. (2)iJ. B..Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne Sąd pierwszej instancji ocenił powództwo jako zasadne co do części zgłoszonych roszczeń. Sąd zważył, że powód poszukiwał ochrony na gruncieustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(jedn. tekst Dz.U. Nr 153 z 2003 r., poz.1503 ze zm., dalej(...)) orazustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej(Dz.U. Nr 47 z 2001 r., poz.508 ze zm., dalej(...)). Biorąc to pod uwagę Sąd orzekający stwierdził, że pozwany swoim działaniem, polegającym na zastosowaniu do wystroju stacji paliw kolorów zielonego i żółtego w odpowiednim układzie, naruszył przepisy art.5, art. 10 oraz art.3(...). a ponadto art.296 ust 2(...).Zdaniem Sądu orzekającego używana przez powoda w odpowiednim zestawieniu i proporcji kompozycja kolorów zielonego i żółtego przy przewadze zielonego służą identyfikacji jego przedsiębiorstwa. Kolory te związane są nie tylko z wystrojem stacji paliw, ale i z wytwarzanymi przez powoda produktami i dotyczą w ogólności marki BP.Rozważając kwestię, która ze stron jako pierwsza rozpoczęła używanie w obrocie krajowym spornych oznaczeń przedsiębiorstwa Sąd Okręgowy wskazał, że wprawdzie pozwany swoją stację wK., posiadającą zielono-żółty wystrój, otworzył jeszcze przed uruchomieniem - w połowie 1995 roku - pierwszej polskiej stacji przez powoda, jednakże to powód jako pierwszy zaistniał na krajowym rynku, bowiem już na początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczął działalność w Polsce i wprowadził na ten rynek swoje produkty w charakterystycznych zielono-żółtych barwach, znanych w wielu państwach świata. Spółka przeprowadziła wówczas kampanię reklamową, dając poznać swoją markę szerszemu odbiorcy. Z tych względów, zdaniem Sądu pierwszej instancji, przy spełnieniu wszystkich pozostałych przesłanek ustawowych powodowi przysługuje ochrona prawna na podstawie art.5(...), zgodnie z którym czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa. Sąd Okręgowy zważył przy tym, że strony zabiegają o tę samą klientelę, zajmując się sprzedażą paliw, także na tym samym obszarze.Sąd pierwszej instancji wskazał, że warunki określone w art.5(...)zachodzą już wówczas, gdy wskutek podobnego oznaczenia wystąpi jedynie możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy, bez względu na to, czy skutek taki rzeczywiście nastąpił. W ocenie tego Sądu działanie pozwanego, który dla oznaczenia swoich stacji używa kolorystyki przyjętej przez powoda, może potencjalnych odbiorców wprowadzić w błąd co do tożsamości jego przedsiębiorstwa, którego oznaczenie charakteryzuje się przede wszystkim zielono-żółtą kolorystyką z przewagą koloru zielonego. Właśnie te kolory bowiem znaczna liczba odbiorców kojarzy ze stacjami powoda. Kolory te wyróżniają stacje BP od innych działających w branży paliwowej. Powód przedstawił wyniki badań sondażowych, które potwierdzają, że bardzo wielu konsumentów kojarzy kolor zielony i żółty ze stacjami i produktami powoda. W ocenie Sądu orzekającego, mimo że badania te. pochodzące z roku 1999, nie były przeprowadzone na mieszkańcach Polski, to jednak wykazały, że w grupie konsumentów będących kierowcami istnieją jednoznaczne skojarzenia omawianych kolorów z przedsiębiorstwem powoda.Sąd pierwszej instancji uznał, że wizerunek stacji należących do pozwanego jest bardzo zbliżony do wizerunku stacji powoda. Stacje pozwanego zawierają dwa elementy charakterystyczne dla stacji powoda: zielony słup cenowy i, co najistotniejsze, zieloną wiatę główną oraz zielone zadaszenie baru znajdującego się na terenie stacji. Na obrzeżu obu dachów znajduje się pasek w kolorze żółtym. Większość stacji pozwanego posiada również żółte filary, jedynie słupy na stacjach wT.iK.mają barwę białą.Stacje powoda posiadają zielone zadaszenie osłaniające dystrybutory, słup cenowy w kolorze zielonym, opatrzony charakterystycznym znakiem stacji w barwach zielonej, żółtej i białej. Zielone jest także zadaszenie sklepu na terenie stacji. Niektóre ze stacji powoda posiadają ponadto zielono-srebrne filary podtrzymujące wiatę, a inne mają z kolei filary wiaty w kolorze białym. W nocnej porze stacje nabierają szczególnego wyglądu za sprawą podświetlonego zadaszenia i wiaty, i sklepu, występującego w postaci cienkiej zielonej linii na ich obrzeżach.W ocenie Sądu orzekającego o bardzo dużym podobieństwie pomiędzy stacjami obu stron przesądza wysokie podobieństwo podstawowych elementów stacji - zadaszenia wiaty i słupów cenowych. W porze nocnej wizerunki obu stacji są niemal identyczne, gdyż pozwany w taki sam sposób jak powód podświetla obrzeża wiaty głównej i zadaszenia baru. Z tego względu szczególne zagrożenie pomyłką co do tożsamości przedsiębiorcy zachodzi nocą gdy widoczne z drogi są tylko elementy podświetlone.Dokonując powyższej oceny Sąd pierwszej instancji opierał się na zdjęciach dołączonych do akt, a także, jak stwierdził, na własnej wiedzy i doświadczeniu życiowym. Zdaniem tego Sądu wskazywane przez pozwanego istniejące różnice w architekturze, a także w kolorystyce stacji obu stron, nie eliminują podobieństw w stopniu, który wyłączałby ryzyko pomyłki. Elementem dostatecznie różnicującym wizerunek stacji stron nie jest żółty pas zastosowany w otoku wiaty (podczas gdy na stacjach BP otok jest koloru zielonego), zwłaszcza gdy w nocy widok tych wiat jest bardzo zbliżony, a przeciętny klient nie przeprowadza analizy nieznacznych różnic w podświetleniu. Zdaniem Sądu przywoływany przez pozwanego napis(...), umieszczony na otokach jego wiat. także nie pełni funkcji wystarczająco różnicującej, bowiem jest on w zasadzie niewidoczny. Również słupy podtrzymujące wiatę na stacjach powoda nie zawsze są szerokie i zielone, bowiem na części stacji słup)' te są wąskie i białe. Sąd podkreślił, że potencjalny klient obserwuje stację przez krótki czas i nie skupia się na szczegółach architektonicznych, lecz rozpoznaje markę po jej głównych, wyróżniających się elementach, takich jak charakterystyczny kolor zadaszenia i słupa cenowego, a w nocy sposób ich podświetlenia.W tym stanie rzeczy, według oceny Sądu orzekającego, wizerunek stacji pozwanego wywołuje silne skojarzenie ze stacjami należącymi do powoda, co może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa prowadzącego daną stację. Zdaniem Sądu działanie pozwanego narusza również przepis art.10(...), bowiem wprowadza ono klientów w błąd także co do pochodzenia usług świadczonych przez pozwanego. Z jednej strony bowiem określona kolorystyka i wystrój stacji paliw stanowią oznaczenie powoda jako przedsiębiorcy (o czym mowa w art.5(...)), z drugiej zaś są znakiem oznaczającym świadczone przez niego usługi (znakiem usługowym). Sąd zważył, że o podobieństwie znaków towarowych (usługowych) świadczy ogólne wrażenie nabywcy, przy czym decydują o tym elementy zbieżne, a nie różnice, analogicznie jak przy ocenie podobieństwa oznaczenia przedsiębiorcy. Z tych względów, zdaniem Sądu Okręgowego, oznaczenie świadczonych przez pozwanego usług przy zastosowaniu kolorystyki zielono-żółtej może wprowadzać odbiorców w błąd co do ich pochodzenia, w związku z czym wyczerpuje przesłanki określone w art.10(...).Według oceny Sądu orzekającego posługiwanie się przez pozwanego podobnym do powoda oznaczeniem przedsiębiorstwa, a zarazem oznaczeniem usług, narusza renomę, jaką cieszy się powód jako jeden z wiodących producentów i dystrybutorów paliw, znany przez konsumentów na całym świecie. Takie wykorzystywanie cudzej renomy, zdaniem Sądu, stanowi naruszenie dobrych obyczajów, do których odwołuje się art.3(...). Jednocześnie Sąd pierwszej instancji podniósł, że postępowanie w niniejszej sprawie nie wykazało, by renoma powoda doznała zagrożenia z uwagi na prowadzenie przez pozwanego stacji w sposób niedbały czy oferowanie usług niskiej jakości.Sąd Okręgowy wyraził nadto aprobatę dla poglądu o braku przeszkód do dochodzenia przez uprawnionego ochrony prawnej jednocześnie w oparciu o przepisy(...)oraz(...), bowiem zakresy tej ochrony krzyżują się ze sobą. Możliwa jest zatem kumulacja żądań na gruncie art.10 oraz 3(...)i art.296 ust. 2 pkt 1 i 2(...)oraz art.301(...). Sąd pierwszej instancji wskazał, że pierwszeństwo powoda w posługiwaniu się charakterystycznym oznaczeniem kolorystycznym już od początku lat dziewięćdziesiątych, zanim powstały stacje pozwanego, dało powodowi uprawnienie do korzystania z ochrony na gruncie(...). natomiast od 20.09.1995 r,., z chwilą zgłoszenia do rejestracji dwóch znaków - wizerunku stacji w kolorze zielonym i kompozycji zielno-żółtej znaki te zaczęły korzystać z dodatkowej, silniejszej ochrony prawnej, bowiem od tego momentu pozwany, używając do wystroju swoich stacji koloru zielonego i żółtego, naruszał również prawa powoda wynikające z rejestracji znaku towarowego (usługowego). Zachowanie pozwanego wyczerpuje zatem również hipotezę art.296 ust.2 pkt 2(...), bowiem używa on dla oznaczania świadczonych przez siebie usług oznaczeń podobnych do tych stosowanych przez powoda. Istnieje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, bowiem pozwany nie wprowadził do wystroju swoich stacji elementów, które mimo podobieństw pozwalałyby na wyraźne ich odróżnienie, co wykluczałoby możliwość pomyłki po stronie klientów. Zdaniem Sądu orzekającego elementu takiego nie stanowią zamieszczane na otokach wiat stacji pozwanego napisy(...)oraz czerwona, stylizowana literaS, gdyż są one w zasadzie niewidoczne, co przyznał sam pozwany, stwierdzając, że dla przeciętnego kierowcy oznaczenia te są widoczne dopiero w momencie wjazdu na stację.Z tych wszystkich przyczyn, uznając, że pozwany dopuścił się wobec powoda czynów nieuczciwej konkurencji określonych w art.5 i 10(...)oraz naruszył jego prawa do znaku towarowego (art.296 ust.2 pkt 2(...)), Sąd pierwszej instancji zaaprobował prawo powoda do domagania się zaniechania niedozwolonych działań i usunięcia skutków naruszeń, orzekając wobec pozwanego nakazy objęte sentencją wyroku. Sąd zakreślił pozwanemu termin 6 miesięcy na wykonanie poleceń, mając na uwadze, że zakres przeprowadzenia koniecznych zmian wymaga określonego czasu. Jednocześnie Sąd orzekający nie uwzględnił roszczeń powoda o nakazanie pozwanemu zamieszczenia w prasie stosownego oświadczenia i o zapłatę kwoty 25.000 zł na wskazany cel społeczny, stwierdzając, że wystarczającym sposobem przywrócenia stanu rzeczy naruszonego przez pozwanego będzie dokonanie odpowiednich zmian w wizerunku należących do niego stacji paliw.Za bezzasadny uznał Sąd pierwszej instancji podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia części roszczeń, wskazując, że powód dowiedział się o osobie pozwanegoM. S.z pisma dzierżawcy stacji wK.G. S. (1), do której wystąpił pismem z dnia 2.01.2002 r. w przekonaniu, że jest ona właściwym adresatem żądań zaprzestania naruszania praw powoda, a dopiero z pismaG. S. (1)powód dowiedział się. że właścicielem stacji jestM. S.. Zdaniem Sądu orzekającego wytoczenie w tych warunkach powództwa przez powoda w dniu 1.01.2005 r. odpowiada wymogom zachowania terminu do dochodzenia roszczeń, określonym w art.20(...)w związku zart.442 k.c.(wówczas obowiązującym).Zgłoszone przez powoda w piśmie procesowym z dnia 14.02.2008 r. oraz na rozprawie w dniu 15.02.2008 r. wnioski dowodowe Sąd pierwszej instancji uznał za spóźnione na zasadzieart.479 § 1 k.p.c.Powód nie wykazał bowiem, by nie było możliwe ich powołanie przynajmniej w piśmie procesowym z dnia 31.01.2007 r. ani że potrzeba ich powołania wynikła później.O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na mocyart.98 k.p.c, szczegółowo wyjaśniając tę część rozstrzygnięcia.Od przedstawionego wyroku pozwany wniósł apelację, w której zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj.art.386 § 6 k.p.c.poprzez pominięcie przy ponownym rozpoznaniu sprawy oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2006 r. sygn. akt I ACa 187/06,art.210 § 3 k.p.c,art.235 k.p.c,art.236 k.p.c.- gdyż Sąd samodzielnie nie przeprowadził na rozprawie żadnego z powołanych w uzasadnieniu wyroku dowodów, w szczególności z dokumentów i ze zdjęć, czym zostały naruszone ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności,art. 479 § 1 k.p.c.przez przyjęcie, że dowód z badania rozpoznania schematu kolorystyki BP (K.208-235) nie jest spóźniony, a takżeart.233 § 1 k.p.c.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia dowodów w sposób sprecyzowany w rozwinięciu tego zarzutu apelacji. Apelujący zarzucał ponadto sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób bliżej opisany w apelacji, jak również niewyjaśnienie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych bliżej wskazanych, mających znaczenie dla ustalenia początkowego biegu terminu przedawnienia roszczeń dochodzonych w pozwie. Jako zarzut ewentualny skarżący wskazał naruszenie przepisuart.233 § 2 k.p.c.poprzez niedokonanie oceny, jakie znaczenie nadać faktowi odmowy przedłożenia przez powoda dowodów na okoliczność początku biegu terminu przedawnienia, a także faktowi udzielenia pozwanemu prawa ochronnego na znak towarowy przedłożony do akt sprawy jako dowód.Apelacja zawiera także zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art.3, art.5, art.10 i art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji iart.296 ust.2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowejprzez niewłaściwe zastosowanie oraz nieznajdujące żadnego oparcia w jakimkolwiek przepisie prawa i w ustalonym przez Sąd pierwszej instancji stanie faktycznym całkowite zakazanie pozwanemu używania jakiejkolwiek kombinacji kolorów zielonego i żółtego do oznaczania prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Według pozwanego zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem również art.20 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w związku zart.442 k.c.orazart.6 k.c.poprzez ich niezastosowanie.Pozwany żądał w apelacji przeprowadzenia dowodu z badań przeprowadzonych przez(...) Organizację (...)opublikowanych w prasie w dniach 8-9.02.(...). na okoliczność udziału powoda w rynku stacji paliw w Polsce, a także z 18 zdjęć stacji pozwanego (w apelacji omyłkowo zapewne napisano -„powoda") na okoliczność sposobu i miejsca umieszczenia stylizowanej literySi jej widoczności dla klientów stacji oraz stacji powoda dla wykazania, że wiata i słup cenowy na tych stacjach istotnie się różnią od wiaty i słupa cenowego pozwanego.Formułując powyższe zarzuty pozwany wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości w stosunku do skarżącego oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu za wszystkie instancje.Powód wniósł odpowiedź na apelację, w której domagał się jej oddalenia i zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, a także wnosił o oddalenie wszystkich wniosków dowodowych pozwanego, wskazując na brak podstaw do ich powoływania na etapie postępowania apelacyjnego.Wyrokiem z dnia 25 września 2008 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo w stosunku do pozwanegoM. S., obciążając powoda kosztami procesu za obie instancje. U podłoża tego rozstrzygnięcia legł pogląd, że żądanie sformułowane przez powoda nie mogło zostać uwzględnione, gdyż nie znajduje ono uzasadnienia w treści art.18 ust. l pkt 1 i 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji orazart.296 ust.2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, w istocie prowadziłoby bowiem do przyznania powodowi prawa na zmonopolizowanie kolorów zielonego i żółtego oraz możliwości dowolnego używania ich kombinacji.Od wyroku Sądu Apelacyjnego z. dnia 25 września 2008 r. powód wywiódł skargę kasacyjną zarzucając naruszenie wyżej wymienionych przepisów prawa materialnego, a ponadto art.5 i art.10(...)orazart.386 § 6 k.p.c.Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2009 r. (sygn. akt IV CSK 61/09) Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd Najwyższy podzielił pogląd Sądu Apelacyjnego w zakresie w jakim przyjął, że żądanie pozwu zostało sformułowane zbyt szeroko. Sąd Najwyższy wskazał, że granicą żądań poszkodowanego jest zdolność odróżniająca związana z wykorzystywanym oznaczeniem lub znakiem towarowym. W sytuacji, gdy przedmiotem ochrony - jak w sprawie niniejszej - jest określona kombinacja kolorystyczna używana przez powoda, to ochrona przez niego żądana nie obejmuje każdej kombinacji kolorystycznej obejmującej kolory zawarte w używanym przez niego oznaczeniu, a tylko takie zestawienie barw, które może wprowadzić w błąd co do oznaczenia przedsiębiorstwa, towaru lub usługi albo które narusza prawo do wyłącznego używania znaku towarowego.Jednocześnie Sąd Najwyższy nie zaaprobował stanowiska Sądu Apelacyjnego, że niedostateczne sprecyzowanie w żądaniu pozwu kompozycji kolorystycznej, której usunięcia domaga się powód, skutkuje oddaleniem powództwa. Sąd Najwyższy wskazał, że zakres działania sądu wyznaczaart.321 k.p.c, w świetle którego dopuszczalna jest redukcja żądań pozwu, w szczególności przez ograniczenie zakresu żądania czy też jego uściślenie, o ile sąd nie wykroczy przez to poza podstawę faktyczną i prawną powództwa. Niewątpliwie występująca trudność w określeniu sposobu ograniczenia żądania w przypadku roszczeń niepieniężnych wynikających z treściart.18(...)i art.296(...)nie może, zdaniem Sądu Najwyższego, stanowić podstawy do zaniechania takiej czynności przez sąd.Konkludując Sąd Najwyższy stwierdził, że w przedmiotowej sprawie pozostaje zatem problem wskazania adekwatnego kryterium dla ustalenia zakresu, w jakim powództwo powinno zostać uwzględnione, do czego pomocne będzie sięgnięcie do jego podstawy faktycznej i prawnej.Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:Apelacja pozwanego jedynie częściowo jest zasadna, a mianowicie gdy zarzuca, że całkowite zakazanie mu używania w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jakiejkolwiek kombinacji koloru zielonego i żółtego nie jest usprawiedliwione w okolicznościach sporu i narusza treść art.18 ust.l pkt 1 i 2(...)oraz art.296 ust.2 pkt 1 i 2(...), umożliwiając powodowi swoiste zmonopolizowanie wskazanych wyżej braw dla oznaczania własnego przedsiębiorstwa w dowolnych zestawieniach. Nie bez racji skarżący podnosił, że tak sformułowane przez powoda żądanie jest nieadekwatne do potrzeby ochrony prawnej, jakiej udzielenia domagał się w niniejszym procesie. Uwzględnieniu będzie podlegał zatem zarzut wadliwego rozstrzygnięcia co do zakresu przyznanej powodowi ochrony, natomiast jako pozbawione podstaw Sąd Apelacyjny ocenił te wszystkie zarzuty apelacji, które kwestionowały zaskarżony wyrok w odniesieniu do samej zasady.Bezzasadny jest zarzut naruszeniaart.386 § 6 k.p.c.Sąd Okręgowy oddalając powództwo po pierwszym rozpoznaniu sprawy stwierdził, że oznakowanie kolorystyczne i architektura stacji paliw prowadzonych przez strony oraz obiektów na nich usytuowanych na tyle się różnią iż nie mogą wprowadzać klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy. Sąd Okręgowy przyjął też, że pozwany dla oznaczania swoich towarów nie stosuje żadnego z opisanych w pozwie znaków towarowych. Uchylając ten wyrok do ponownego rozpoznania wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r., Sąd Apelacyjny wskazał, że zważywszy na zakres roszczeń powoda Sąd Okręgowy nie poczynił dotąd szczegółowych ustaleń pozwalających na ocenę, czy pozwany dopuszcza się względem powoda czynów nieuczciwej konkurencji oraz czy faktycznie narusza jego prawa ochronne na znaki towarowe. Uzasadnienie wyroku Sądu pierwszej instancji nie zawierało w tym zakresie ani odwołania się do stosownych faktów, ani pogłębionej analizy z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa materialnego. Uznając dokonanie takich ustaleń co do każdej stacji z osobna, a następnie przeprowadzenie analizy prawnej we wskazanych kierunkach za konieczne, Sąd Apelacyjny wydał wyrok kasatoryjny ze wskazaniem na konieczność usunięcia dostrzeżonych mankamentów dotychczasowego postępowania. Sąd II instancji zalecił nadto, między innymi, odniesienie się przez Sądmeritido podnoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia (v. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 31 maja 2006 r. -K.459-469).Wbrew zarzutom skarżącego Sąd pierwszej instancji ponownie rozpoznający sprawę należycie dostosował się do powyższych wskazań Sądu Apelacyjnego, przedstawiając w obszernym pisemnym uzasadnieniu wyroku zarówno szczegółowe ustalenia faktyczne odnoszące się do wyglądu poszczególnych stacji należących do pozwanego, jak i stacji prowadzonych przez powoda, czasu rozpoczęcia przez skarżącego działalności gospodarczej w branży sprzedaży paliw, rozwoju tej działalności, a także co do daty powzięcia przez powoda wiedzy o naruszeniu jego praw oraz o osobie pozwanego jako sprawcy tego naruszenia. Ustalenia te zostały poddane wnikliwej ocenie i analizie prawnej, popartej przepisami prawa materialnego, przytoczonymi poglądami doktryny, a także orzecznictwem innych sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego.Analizie takiej poddane zostały wszystkie okoliczności faktyczne oraz kwestie prawne istotne dla rozstrzygnięcia. Sąd orzekający wskazał także, na jakich konkretnie dowodach się oparł, a które wnioski dowodowe powoda oraz z jakiej przyczyny uznał za sprekludowane. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe postępowanie Sądu pierwszej instancji w pełni realizuje nakaz określony wart.386 § 6 k.p.c.Błędne jest zapatrywanie pozwanego, że uchylenie przez Sąd Apelacyjny (pierwszego) wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 20 października 2005 r. nakładało na ten Sąd powinność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Zgodnie z zaleceniem wynikającym z wyroku Sądu drugiej instancji Sąd Okręgowy miał dokonać szczegółowych ustaleń faktycznych co do istoty sprawy, których dotąd zaniechał, a także winien był przedstawić ich szeroką analizę prawną co, jak wyżej wykazano, należycie uczynił. Ustalenia te mogły zostać dokonane w oparciu o dotychczasową ofertę dowodową stron, przy czym, wobec braku nowych wniosków dowodowych (poza wnioskami powoda ocenionymi jako sprekludowane), Sąd orzekający władny był sięgnąć do dowodów już przeprowadzonych bez potrzeby ich ponawiania, wobec braku wniosków stron o powtórzenie postępowania dowodowego.Nie ma przy tym racji skarżący, w kategoriach zarzutu pod adresem Sądu postrzegając to, że w oparciu o dowody już istniejące poczynił obszerne ustalenia faktyczne. Uchylenie wyroku z dnia 20 października 2005 r. do ponownego rozpoznania wynikało z braku ustaleń faktycznych, koniecznych do rozstrzygnięcia żądania pozwu i adekwatnych do zakresu tego żądania. To, że ustalenia te nie były początkowo wystarczające, nie pozbawiało Sądu pierwszej instancji ponownie rozpoznającego sprawę możliwości dokonania ustaleń na podstawie tych dowodów, które znajdowały się w aktach przy pierwszym rozpoznaniu sprawy, jak i dalszych dowodów niesprekludowanych. zaoferowanych przez strony przy ponownym, rozpoznawaniu sprawy.Postępowanie prowadzone w tych warunkach przez Sąd orzekający nie naruszało przepisówart.210 § 3 k.p.c.Przed zamknięciem rozprawy Przewodniczący udzielił głosu stronom, każda ze stron miała możliwość wypowiedzenia się co do materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz co do stanowiska własnego, a także twierdzeń strony przeciwnej. Z prawa tego obie strony skorzystały. Zgodzić się w tym miejscu można z zarzutem naruszenia przez Sąd pierwszej instancjiart. 235 § 1 k.p.c.w związku zart.236 k.p.c.poprzez zaniechanie wydania postanowienia dowodowego, co w szczególności odnosi się do przywołanych w apelacji dowodów z dokumentów i zdjęć poszczególnych stacji. Sąd orzekający nie wydał także postanowień rozstrzygających negatywnie wnioski dowodowe. Podnieść jednak w tym miejscu należy, że charakter tych uchybień nie pozwala stronie pozwanej na skuteczne podniesienie co do nich zarzutu na obecnym etapie postępowania, wobec niezłożenia przez nią w toku posiedzenia poprzedzającego zamknięcie rozprawy zastrzeżenia wpisanego do protokołu stosownie do wymoguart. 162 k.p.c.Sąd Apelacyjny nie podzielił formułowanego w apelacji pozwanego zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisuart.47912§ 1 k.p.c.poprzez uznanie za niesprekludowane dowodów załączonych do pisma procesowego powoda z dnia 13.06.2005 r. (K.200-241). Zgodnie z przywołanym przepisem powód dalsze, nie ujęte w pozwie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie powinien powołać najpóźniej w terminie dwytygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania. Wskazane wyżej pismo procesowe powoda jako jeden z załączników przedstawia kwestionowane w apelacji tłumaczenie badania rozpoznania schematu kolorystyki BP, przeprowadzone przez powoda w roku 1999 (v.K.208-235). Co do spóźnienia powoda w złożeniu tego dowodu pozwany złożył zastrzeżenie na rozprawie w dniu 16.06.2005 t. (v.K.243). Należy jednak zauważyć, że wprawdzie pozwany zakwestionował rozpoznawalność koloru zielonego (i żółtego) jako znaku odróżniającego powoda od innych przedsiębiorców działających na tym samym rynku sprzedaży paliw w odpowiedzi na pozew, przesłanej powodowi listem poleconym nadanym w dniu 14.02.2005 r. (v.K.161), zatem należałoby oczekiwać reakcji powoda w terminie określonym wart.479 § 1 k.p.c, jednakże bezsporne w sprawie jest to, że wkrótce po dokonaniu wymiany pozwu i odpowiedzi na pozew strony przystąpiły do pertraktacji ugodowych. Rozprawa wyznaczona na dzień 17.03.2005 r. z tego (m.in.) powodu została odroczona (v.K. 169-171), podobnie jak kolejna rozprawa w dniu 21.04.2005 r. (v.K.198). którą Sąd odroczył do dnia 16.06.2005 r. W dniu 13.06.2005 r. powód nadal na adres pełnomocnika powoda pismo procesowe z dnia 13.06.2005 r. ze spornymi załącznikami, stwierdzając, że możliwości negocjacyjne po obu stronach wyczerpały się i że do ugody nie doszło.W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadne w tym stanie rzeczy było przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że twierdzenia i wnioski dowodowe powoda zawarte w tym piśmie, a stanowiące jego ustosunkowanie się do argumentów podniesionych w odpowiedzi na pozew, nie są spóźnione, bowiem toczące się wcześniej rozmowy w kierunku zawarcia ugody powstrzymały potrzebę prowadzenia przez strony polemiki w ramach procesu, mającego szansę na ugodowe zakończenie bez konieczności prowadzenia postępowania dowodowego. Zdaniem Sądu fiasko rozmów stron wznowiło w procesie stan, w którym powstała potrzeba powołania przez powoda dalszych twierdzeń i dowodów. Jednocześnie zważyć należy, że kwestia rozpoznawalności oznaczenia przedsiębiorstwa powoda nie była przez niego objęta wnioskami dowodowymi zawartymi w pozwie, gdyż powód nie miał powinności antycypować, że w świetle powołanych tam faktów i dowodów rozpoznawalność ta zostanie zakwestionowana przez przeciwnika. Mimo zatem, że biorąc pod uwagę datę przeprowadzenia Europejskiego Badania Omnibus w zakresie rozpoznawalności koloru zielonego - w roku 1999 - powód miał obiektywną możliwość przedstawienia ich wyników już w pozwie, to z uwagi na przebieg procesu można uznać, iż potrzeba powołania takiego dowodu powstała nie tyle bezpośrednio po doręczeniu odpowiedzi na pozew, co po fiasku negocjacji ugodowych. Nie sposób bowiem przyjąć, że strona ma obowiązek aktywnego formułowania oferty dowodowej w sytuacji, gdy na wniosek obu przeciwników rozprawy są odraczane z uwagi na wspólną inicjatywę ugodową.Nie zachodzi przy tym naruszenieart.233 § 1 k.p.c.przy ocenie omawianego wyżej dowodu z wyników badania rozpoznawalności koloru zielonego oraz kombinacji kolorów zielonego z żółtym akcentem jako znaku wyróżniającego powoda w różnych państwach Europy. Sąd Apelacyjny podtrzymuje w tym miejscu własne stanowisko w tej kwestii, wyrażone w motywach wyroku z dnia 31 maja 2006 r. (v.K.467). Zdaniem Sądu Apelacyjnego wartości dowodowej tego dokumentu nie dezawuuje niezałączenie do niego czterech alternatywnych projektów graficznych okazywanych badanym. W raporcie z badania opisano jego tło i cele, zakres terytorialny, metodologię, strukturę próby, sposób obliczania końcowego wyniku, wreszcie w czytelnej formie przedstawiono jego rezultat)7. Treść raportu wskazuje, że w każdym z dziewięciu krajów europejskich, w;jakich przeprowadzano badania. krajowo reprezentatywna próba obejmowała grupę 2000 dorosłych osób, rekrutowaną według przypadkowego wzoru, lecz z uwzględnieniem rozwarstwienia według regionu i obszaru, przy czym w drodze selekcji ustalona została próba celowa „kierowców pojazdów mechanicznych", których poddano wywiadom nieprzekraczającym 30 minut, polegającym na zadaniu krótkiego modułu pytań. Pytania te zostały zamieszczone w obrazowym przedstawieniu wyników poszczególnych prób (K.211, 215, 218, 221, 224, 227, 228, 229-232), a także w opisie modułu (K.213). Nie ulega wątpliwości, że badania te przeprowadzone były na znacznej co do liczebności grupie osób będących kierowcami pojazdów mechanicznych, zatem na tej grupie, która stanowi klientelę stacji paliw. Wynik badania wskazuje, że badani kierowcy, którym okazywano zielono-żółty projekt graficzny, jako podstawową przyczynę skojarzenia go z przedsiębiorstwem powoda wskazywali kolory (od 49 do 34%), a spośród kolorów objętych okazywaną kombinacją w 2/3 krajów częściej wskazywali na kolor zielony (od 39 do 22%) niż na żółty (od 11 do 44%) -(v.K.216). Na logo BP jako podstawę takiego skojarzenia wskazało zaledwie od 1 do maksimum 9% respondentów. Wskaźniki te wzrastały po pokazaniu respondentom projektu jedynie w kolorze zielonym - wówczas jeszcze większa liczba badanych kierowców (od 84 do 96%) stwierdziła, że wyznacznikiem skojarzenia był kolor, a przy tym od 36 do 77% przyznało, że projekt w tym kolorze kojarzy się im z powodem (K.219). Nawet okazanie projektu tylko z zielonym paskiem powodowało większość wskazań badanych kierowców na BP (K.222). Podobnie badanie wypadło przy okazaniu ankietowanym innego projektu zielono-żółtego; także i w tym przypadku zwraca uwagę większość uznająca kolory za podstawowe kryterium rozróżniające, a spośród kolorów z kombinacji - zielony jako dominujący.Badanie, mimo że nieobejmujące kierowców polskich, jednoznacznie potwierdza, że w orientacji kierujących pojazdami mechanicznymi co do występujących na rynku stacji paliw bardzo istotną rolę odgrywa kolorystyka, a także, że kolor zielony przede wszystkim, ale także określona kombinacja zielonego z żółtym, nasuwają większości ankietowanych skojarzenia z powodem. Można z bardzo dużym stopniem prawdopodobieństwa przyjąć, że podobne wyniki takich badań odnotowano by w Polsce, będącej od ponad 5 lat członkiem Unii Europejskiej, zatem przynależnej terytorialnie i pod względem zachowań tynkowych do obszaru tej wspólnoty. Także w Polsce w ostatnich zwłaszcza latach nastąpił żywiołowy rozwój motoryzacji, zaś załączona do akt mapa (K.64) obrazuje, że powód już w:2004 roku posiadał na terenie kraju sieć liczącą niemal 300 stacji paliw o zestandaryzowanej architekturze i wizerunku. Swobodny przepływ osób w ramach państw Unii powoduje otwarty od lat dostęp zarówno klientów polskich, jak i zagranicznych do stacji BP położonych na terenie tak Polski, jak i innych krajów członkowskich, w których - czego dowodzi omawiane wyżej badanie rynkowe -przedsiębiorstwo powoda jest szeroko znane i rozpoznawane przez kierujących.Sąd Apelacyjny nie podzielił także dalszych wywodów pozwanego objętych zarzutem naruszenia zasad swobodnej oceny dowodów (art.233 § 1 k.p.c.) przy porównywaniu wyglądu i oznaczeń stacji każdej ze stron oraz przy ocenie różnic oraz stopnia podobieństwa pomiędzy nimi, mogącego spowodować ryzyko kontuzji.Do akt sprawy załączone zostały liczne zdjęcia przedstawiające stacje pozwanego, w tym najnowszą wZ., zbudowaną i uruchomioną w toku niniejszego procesu, a obarczoną tymi samymi cechami, których dotyczą zarzuty powoda będące podstawą faktyczną procesu. Fotografie przedstawiają także stacje powoda. Przy składaniu tych zdjęć strony nie kwestionowały tego, że przedstawiają one ich stacje paliw. Sąd pierwszej instancji w oparciu o ten materiał władny był dokonać, w ramach prerogatyw płynących zart.233 § 1 k.p.c, samodzielnej oceny, czy pomiędzy wskazywanymi w pozwie oznaczeniami stacji zachodzi podobieństwo tego rodzaju, że stwarza ryzyko wprowadzenia w błąd klientów.Podstawowe znaczenie dla mocy odróżniającej przedsiębiorstwo powoda od innych firm działających na współczesnym rynku sprzedaży paliw ma kolor zielony. Klientelę stacji benzynowych stanowią kierowcy, czyli osoby poruszające się z pewną prędkością po drodze wśród ruchu innych pojazdów. Oznaczenie stacji paliw powinno zatem z odpowiednią siłą oddziaływać na zmysł wzroku, i to zarówno w dzień, jak i w nocy. O sile tego oddziaływania decyduje z pewnością intensywność barwy kojarzonej z danym przedsiębiorcą a także sama barwa - ta sama na wszystkich stacjach danego przedsiębiorcy sprzedającego paliwa. Powinna ona umożliwiać wzrokową identyfikację w bardzo krótkim czasie, na zasadzie impulsu podczas jazdy samochodem i zbliżania się do stacji. Z tego względu stacje, szczególnie dużych koncernów, przez lata utrzymują raz obraną kolorystykę, różną dla poszczególnych przedsiębiorców, stanowiącą ich znak rozpoznawczy.Niesporne jest, że powód jako spółka zajmująca się handlem paliwami i produktami naftowymi istnieje od 14 kwietnia 1909 roku. zatem jej historia liczy ponad 100 lat (vwypis z rejestru spółek Wielkiej Brytanii z tłumaczeniem - K.34 i 27) i że posiada łącznie około 30.000 stacji benzynowych w kilkudziesięciu krajach świata. W Polsce funkcjonuje od roku 1991, a pierwszą stację spółka uruchomiła w sierpniu 1995 roku. I w Polsce, i na świecie powód od lat posługuje się tą samą kolorystyką dla której barwą dominującą jest zieleń.Obecnie funkcjonujące w Polsce stacje powoda utrzymane są w kolorystyce zielonej, jako kolor uzupełniający w kombinacji z zielonym występuje żółty, a w ostatnich latach do oznaczania swoich stacji, towarów, usług i w materiałach reklamowych powód wprowadza dodatkowo kolor biały (y.zdjęcia stacji powoda w aktach sprawy, np. K.36,37).Centralne miejsce na każdej stacji benzynowej zajmuje wiata, pod którą zainstalowane są dystrybutory. Innym stałym a istotnym elementem wystroju stacji paliw jest dużych rozmiarów słup cenowy, z reguły mocno eksponowany i widoczny już z drogi. Taka konstrukcja stacji benzynowej powoduje, iż z punktu widzenia wysłania sygnału dla kierowców, pozwalającego na dostrzeżenie, że dojeżdżają do stacji i na nabranie orientacji co do tego, jaka to stacja, szczególne znaczenie ma, oprócz słupa cenowego, także dach wiaty obudowany odpowiednim otokiem. To na tym elemencie, jako najbardziej widocznym z drogi, zamieszczane są oznaczenia - napisy i określone kolory, umożliwiające rozróżnienie przedsiębiorców działających na tym rynku. Elementem uzupełniającym, podkreślającym przynależność obiektu do stacji, jest budynek mieszczący kasy, sklep, pomieszczenia sanitarne, zwykle też bar kawowy czy niewielką restaurację. Także tu w oznakowaniu na stacjach powoda widoczne są mocne akcenty zieleni, usytuowane na gzymsach sklepu, a także w napisach(...)na tle żółtego prostokąta, nocą podświetlane (fotografie na K.35, 37).Nie bez racji powód podkreślał szczególne znaczenie wyglądu stacji nocą kiedy to w zasadzie podstawowym, jeśli nie jedynym elementem rozróżniającym z odległości poszczególnych przedsiębiorców prowadzących stacje paliw są kolory oświetlenia. Bezsporne jest, że powód podświetla otok wiaty, oznakowany kolorem żywej zieleni, paskiem światła padającego na pozostałą powierzchnię otoku w sposób podkreślający jego intensywną zieloną barwę (zdjęcia na K.38,40,42,44). W ostatnich latach powód zaczął umieszczać na otokach wiat, na słupach cenowych, bądź na osobnym wysokim słupie, charakterystyczną rozetkę w kolorach zielono-żółto-białym, nocą także intensywnie podświetlaną (K.35-43).Na zielono podświetlane są również słupy cenowe. Także górne krawędzie znajdujących się na wszystkich stacjach budynków, mieszczących sklep, kasy, pomieszczenia sanitarne etc. posiadają podświetlenie w kolorze zielonym.G.szyb w tych budynkach, aż po poziomu dachu, pomalowana jest w poziome pasy zielone i żółte, z przeważającą ilością barwy zielonej w pasach przebiegających od góry (v.K.37,42,43). W kolorze zieleni są utrzymane stanowiska dystrybutorów pod wiatą stanowiące lite powierzchnie pomiędzy jasnymi, srebrno-szarymi słupami. Zielone pozostają też dolne części dystrybutorów oraz drobniejsze elementy wystroju stacji - tablice reklamowe, kosze na śmieci, pojemniki, obudowy włazów do zbiorników (v.K.36). Natomiast liczniki dystrybutorów, tak jak sufit pod wiatą litery na tle powierzchni zielonych, elementy rozetki pozostają w kolorze białym (v.zdjęcia K.40,41,43).Część stacji powoda, starszych, na zielonych otokach wiaty i na zielonych słupach cenowych posiada żółte litery(...), a także (na otoku) napis(...), przy czym logo(...)umieszczane jest w zielonej „tarczy" z żółtym cienkim obramowaniem jej konturu; litery i cyfry na słupie cenowym, a także reklama usług („car wash"), napisy nad dystrybutorami i na szybie sklepowej oznaczone są kolorem żółtym. Pozostałe elementy - powierzchnie nad dystrybutorami, same dystrybutory, śmietniki bezpośrednio przy nich, obramowania tablic reklamowych, górne części szyby wystawowej sklepu, są zielone. Charakterystyczna zielona tarcza z żółtym otokiem i znakiem BP w środku stosowana jest na wizytówkach firmowych powoda, a stacje o opisanym wyżej wizerunku jako charakterystycznym dla przedsiębiorstwa powoda prezentowane są w branżowym piśmiennictwie (v.K.44,45,47-50,58,62), jak również w zwykłej prasie krajowej w materiałach informacyjnych na temat działalności powoda w Polsce (v.K.46,51-57,59). Informacje o powodzie zamieszczone w internecie przedstawiają sieć oznaczonych na żółto punktów symbolizujących stacje paliw, na tle mapy Polski w kolorze zieleni. Reklama usług oferowanych na stacjach powoda -(...)-przedstawiona jest na prostokątnej zielonej tablicy z białymi literami, „car wash" na prostokątnej zielonej tablicy, której dolna krawędź oraz litery napisu mają barwę żółtą „bp express" na prostokątnej tablicy żółtej, na której umieszczona jest trójkolorowa rozetka, a litery napisu są zielone, reklamy „bar" i „lot" na prostokątnych tablicach białych z zielonymi obramowaniami konturów i zielonymi literami napisów, Jedynie napis(...)umieszczany jest na prostokątnej tablicy w barwie czerwonej, z literami koloru żółto-białego (v.K.64).Taki wizerunek stacji powoda jest zgodny z treścią zarejestrowanych na jego rzecz praw ochronnych ze znaków towarowych. Od dnia 20.09.1995 r. powodowi służy prawo ze znaku o numerze R-(...)(v.K.65), według którego na rzecz powoda, w zakresie typowych elementów stacji paliwa w odniesieniu do otoku wiaty, całości słupa cenowego, gzymsów budynku, „sklepowego", a także elementów obudowy dystrybutorów znaj dujących się pod wiatą zastrzeżony został - jako kolor znaku - kolor zielony. Dla celów oznaczania wyrobów i świadczenia usług wymienionych wobszernym wykazie powodowi przysługuje prawo do posługiwania się określoną w treści zastrzeżenia kombinacją kolorów zielonego jako dominującego oraz żółtego jako uzupełniającego, występującą pod postacią zestawów poziomych pasów, naprzemiennie zielonego i żółtego, z przewagą zielonego w pasach od góry, zwężających się stopniowo ku dołowi i ustępujących miejsca barwie żółtej, która w dolnej części znaku dominuje (v.K.66-68). Zarejestrowanym kolorem tego znaku, o numerze R-(...), jest „zielony, żółty".W dniu 12.03.2004 r. powód uzyskał rejestrację kolejnych znaków towarowych obejmujących cechy charakterystyczne wizerunku stacji paliw - nr R-(...)i R-(...)(K.69, 70), w której, przy zmianie wyglądu dystrybutorów oraz zmianie proporcji słupa cenowego, zachowana jest barwa zielona jako element dominujący, utrzymuje się bowiem na całym otoku wiaty, na dolnych częściach i otoku dodatkowego zadaszenia dystrybutorów, słupach cenowym i osobnym reklamowym, na gzymsie i dolnych elementach frontu sklepu. Na powierzchniach otoku, zadaszenia i słupa reklamowego dodano drobne elementy w kolorze żółtym.Fotografie przedstawiające stacje powoda nocą pokazują że podświetlenie jasnym światłem po obrysie otoku wiaty, a także słupa cenowego i gzymsu sklepu, intensyfikują odcień barwy zielonej, podstawowej dla wystroju obiektu. W istocie stacje te wywierają wrażenie obiektów zielonych, bowiem inne kolory po zmroku stają się niemal niewidoczne. Wygląd tych samych stacji w porze dziennej pokazuje, że są one wielobarwne, jednak wrażenie ogólne jako kolor dominujący pozostawia intensywny odcień zieleni.Stacje pozwanego oczywiście różnią się od stacji powoda, jednakże różnice te, podkreślane przez skarżącego, tkwią w detalach i stają się widoczne przy bliższym, uważnym przyjrzeniu się wystrojowi obiektu. Natomiast uwagę przeciętnego klienta stacji paliw, obserwującego obiekt z drogi i nienastawionego przecież na obserwację i wyłapywanie szczegółów, zwrócą przede wszystkim elementy najbardziej eksponowane przez każdą stację każdego przedsiębiorcy, to jest wygląd i kolorystyka wiaty oraz słupa cenowego.Biorąc to pod uwagę należy zauważyć, że stacja pozwanego wK.przyulicy (...)(zdjęcia K.71-74, aktualne -K.535) posiada otok wiaty w kolorze zielonym, z żółtym pasem w dolnej części otoku, przy czym widoczna jest tu ilościowa przewaga barwy zielonej. Wiata ustawiona jest na białych słupach. Biały jest także budynek sklepu. Całkowicie zielony pozostaje słup cenowy, a zamieszczone na nim napisy i cyfry pozostawione sana tle prostokątnych pól barwy białej lub żółtej. Odcienie barwy zielonej i żółtej są bardzo zbliżone do odcieni stosowanych przez powoda. Niemal identycznie wygląda podświetlenie wiaty nocą które podkreśla zieloną barwę otoku.Wbrew zarzutom skarżącego Sąd pierwszej instancji bez naruszenia zasad określonych wart.233 § 1 k.p.c.podjął się analizy oznaczeń stosowanych na stacjach pozwanego, dokonując przy tym oceny znaczenia, jakie można przypisać dodatkowym elementom zastosowanym w tych oznaczeniach, takim jak umieszczenie widocznego neonu z napisem(...)na zadaszeniu stacji wN.oraz umieszczenie na otokach wiat napisu(...), na który, jak to podnosił skarżący, uzyskał on prawo ochronne na znak towarowy słowno-graficzny decyzją Urzędu Patentowego RP z dnia 11 stycznia 2008 r. (v.K.519-524), czy też stylizowanej czerwonej literyS. Niezasadny jest zarzut dowolności stwierdzenia, że napis(...)nie jest dobrze widoczny. Sam pozwany przesłuchiwany w procesie w dniu 15.02.2008 r. w charakterze strony przyznał, że napis(...)staje się zauważalny dla kierowców dopiero przy wjeździe na stację. Z opisu tego znaku załączonego do podania pozwanego o udzielenie prawa ochronnego (v.K.524) wynika, że ma on postać fantazyjnych dużych liter nakładających się częściowo na siebie, w kolorze niebieskim z żółtą obwódką umieszczonych na dużym tle zielonej części otoku wiaty. Taka kombinacja kolorów czyni znak słabo widocznym z braku dostatecznego kontrastu nawet w świetle dziennym, a prawie niewidocznym w porze nocnej.Także fotografie stacji (omawianej i innych, na których znak umieszczono) uzasadniają ocenę, że jest on słabo widoczny w dzień przez to, że pozostaje usytuowany na tle szerokiego zielonego pasa otoku wiaty, będąc elementem w kolorze niedostatecznie kontrastującym z intensywną zielenią tego tła. W nocy natomiast całkowicie zlewa się z podświetloną na zielono częścią otoku, w ogóle przestając być widocznym z drogi. Z tych względów Sąd Apelacyjny w pełni podzielił pogląd Sądu pierwszej instancji, że zamieszczenie opisywanego znaku towarowego słowno-graficznego na otokach wiat stacji pozwanego nie stanowi elementu dostatecznie rozróżniającego oznaczenie przedsiębiorstw obu stron.Na stacji wK.nieobudowane pozostaje natomiast otoczenie dystrybutorów, których boczne płaszczyzny pomalowano aktualnie na kolor czerwony ((...),301). Budynek sklepu ma mniejszych rozmiarów7szyby wystawowe niż na stacjach BP. Element}' zieleni utrzymują się w obramowaniach okien. Widoczna jest też zielona barwa cokołów, na których ustawione są dystrybutory, jak również żółte akcenty w postaci kolory styki masztów czy fragmentów tła napisów na słupie cenowym (np. w napisie „serwis opon TIR" słowo „serwis" jest umieszczone na białym tle, a słowa „opon TIR" - na części żółtej tego samego prostokąta stanowiącego tło dla całej reklamy usługi - y.K.535, zdjęcia nocne stacji wK.).Na uwagę na tej stacji zasługuje konstrukcja dachu wiaty, na której usytuowana jest w części środkowej półokrągła prześwitująca konstrukcja. Z daleka w porze dziennej ten wystający ponad poziom dachu element jest widoczny jako biały, tworząc optycznie całość z zielono-żółtym otokiem. W nocy pozostaje niewidoczny.(...)pozwanego wT.przyulicy (...)(zdjęcia K.100,101,535), posiada wiatę, której otok pomalowany jest na kolor zielony z wąskim paskiem żółtym u dołu. Całość otoku ma dodatkowo obramowane kontury cienką linią barwy białej. Wiata ustawiona jest na białych słupach. Jej dach również, podobnie jak wK., posiada wmontowaną w części środkowej wypukłą konstrukcję, która z daleka wygląda jak górny biały element płaszczyzny dachu. Słup cenowy jest w całości zielony, a napisy na nim umieszczone są w polu białych lub żółtych prostokątów. Sklep nad szybą wystawową posiada tablicę w barwach zielono-żółtych. Na wiacie zamontowano z dwóch stron dużych rozmiarów widoczne napisy(...). W nocy otok wiaty podświetlony jest przez obramowanie naokoło świetlówką podkreślającą kolor zielony. Rozświetlony jest też neon z napisem(...)w barwie jasnej. Na żółto -pomalowano słupy latarni otaczających stację, zaś dystrybutory - na kolory żółto-czerwony.Na stacji wN.n/N.(K. 102,103,535) widoczny jest zielono-żółty otok wiaty, takież gzymsy sklepu otynkowanego (jak na wszystkich pozostałych stacjach pozwanego) na biało, zielony słup cenowy z jasnym tłem napisów oraz zielone podświetlenie głównych elementów obiektu. Sama wiata posadowiona jest na słupach w kolorze żółtym. Na dachu wiaty umieszczono z dwóch stron duże napisy(...), nocą podświetlone jeden na biało, drugi na żółto. Zielone z elementami żółtymi są dystrybutory oraz zielone obramowanie cokołu, na którym zostały umieszczone.(...)pozwanego wL.(K. 104,105,535) posiada wiatę posadowioną na żółtych filarach, z białym sufitem i otokiem koloru zielonego, w którego dolnej części umieszczony jest wąski pas barwy żółtej. Na tle pasa zieleni na otoku zamieszczono ciemnej barwy napis(...), słabo widoczny w porze dziennej, całkowicie niewidoczny z daleka w porze nocnej. Kontur,' otoku wiaty obramowane są na biało cienką linią. Taki sam wygląd posiada górna część budynku sklepu i baru, w którymi także stolarka okienna pomalowana została na zielono. Dystrybutory paliw są w kolorze zielonym, z elementami bieli. Zielone pozostają, brzegi cokołów, na których stoją dystrybutory. W nocy podświetlenie wiaty uwypukla kolorystykę stacji, z dominującym kolorem zielonym, w kombinacji z żółcią i bielą.Podobnie stacja wO.(K. 106,107,535) posiada wiatę na słupach barwy żółtej, z otokiem dachu koloru zielonego, z pasem żółtym przebiegającym naokoło jego dolnej krawędzi. Na pasie zieleni umieszczono ciemnej barwy napis(...), po podświetleniu otoku niewidoczny. Gzyms budynku sklepu i baru również jest w kolorach zielonym i żółtym, z przewagą szerokości pasa zielonego, ponadto stolarka okienna pomalowana jest na zielono, a w górnych częściach okien widoczne pozostają elementy żółte. Elewacja budynku utrzymana jest w kolorze białym. Podstawy dystrybutorów są zielone, w dolnej części - w kolorystyce żółto-czarno-białej. Zielone pozostają obramowania cokołów pod dystrybutory, a także dolna partia elewacji sklepu. Zielony (z żółtymi elementami tła niektórych napisów) jest słup cenowy, na którym litery i cyfry umieszczono na tle białych pól w kształcie prostokątnym, nocą podświetlanych.(...)pozwanego położona wB.(K.96-99,236,535) przyul. (...)ma wiatę umieszczoną na żółtych filarach, z otokiem zielono-żółtym, przy czym pas zieleni jest widocznie szerszy od pasa koloru żółtego. Taki sam wygląd ma gzyms sklepu, którego dolna część, od powierzchni ziemi do linii stolarki okiennej jest okolona pasem zielonym. Zielony pozostaje także słup cenowy, którego fragmenty zawierające litery i cyfry umieszczono na tle białych (z elementami żółtego, widocznego) prostokątnych pól. Nocne podświetlenie otoku wiaty i sklepu daje obraz nasycony zielenią z widoczną barwą żółtą filarów wiaty. Dystrybutory i cokoły ich podłoża mają także kolor zielony, przy czym w podstawie dystrybutora umieszczony jest znak oferowanego paliwa w obramowaniu koloru żółtego, a pola liczników pozostają białe. Przestrzeń wokół dystrybutorów jest niezabudowana.Wreszcie uruchomiona w trakcie niniejszego procesu siódma stacja pozwanego, wZ.k/B.(K.485,491,495, 535,536), posiada wiatę osadzoną na żółtych słupach, z otokiem zielonym, w którego dolnej części umieszczono pas barwy żółtej, przy czym kontur otoku obramowany został cienką linią koloru białego. Taki sam wygląd ma gzyms budynku sklepowego. Stolarka okienna w tym budynku pomalowana jest na zielono, a napisy na szybach - na żółto. Cokoły wokół budynku oraz wokół podłoża dystrybutorów pomalowano na zielono. Tak jak. na innych stacjach pozwanego zielony jest słup cenowy. Same dystrybutory posiadają kolorystykę zielono-żółtą. Dolna partia elewacji sklepu od podłoża do poziomu stolarki okiennej stanowi jednolity pas koloru zielonego. W nocy otok wiaty w części środkowej, podobnie jak gzyms sklepu, podświetlone są linią świetlówek, co podkreśla przewagę barwy zielonej w kolorystyce obiektu.Niezasadny jest zarzut pozwanego, że Sąd pierwszej instancji nienależycie określił, kim jest tzw. „przeciętny klient" stacji, mogący zostać wprowadzony w błąd oznakowaniem stacji stosowanym przez skarżącego. Sąd Okręgowy jasno bowiem stwierdził, że potencjalną klientelę każdej ze stron sporu stanowią osoby będące kierowcami pojazdów i przeciętnymi użytkownikami dróg.(...)obecnie dostępność samochodów, jak i powszechność posiadania uprawnień do ich użytkowania sprawia, że liczba takich osób jest bardzo duża, podobnie jak liczba i różnorodność stacji paliw. Modelowy klient, z uwagi na wspomnianą powszechność dokonywania zakupu paliwa na stacjach, jest osobą dostatecznie dobrze zorientowaną co do tej różnorodności oraz wynikającej stąd możliwości wyboru miejsca, w którym dokona zakupu, kierując się charakterystycznymi cechami oznaczeń stosowanych przez rozlicznych sprzedawców paliw.Dokonując oceny podobieństwa i różnic w wyglądzie stacji obu stron Sąd pierwszej instancji prawidłowo brał pod uwagę specyfikę oddziaływania oznaczeń przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą paliw i usług na stacjach paliw, wynikającą z tego, że zwykle identyfikacja stacji następuje w trakcie ruchu pojazdu i dokonuje się w bardzo krótkim czasie. Z tego względu istotne jest korzystanie z takich metod oznaczeń, które są w stanie oddziaływać na kierowcę na zasadzie impulsu, do wywołania którego używa się w szczególności koloru jako swoistego „kodu rozpoznawczego". Nie można w tych warunkach zgodzić się ze skarżącym, który decydujące znaczenie próbuje przypisać oznaczeniom słowno-graficznym, ponieważ te, o ile nie przybierają znacznych, przykuwających uwagę rozmiarów lub oile nie absorbują uwagi niekonwencjonalną formą wymagają z regułydłuższej percepcji niż prostsze szybsze w odbiorze bodźcekolorystyczne.Konieczność podjęcia decyzji konsumenckiej podczas prowadzenia pojazdu wymaga z natury rzeczy oparcia się na charakterystycznej cesze, widocznej i łatwo rozpoznawalnej w bardzo krótkim czasie z drogi. Na ten aspekt mocy rozróżniającej oznakowania stacji paliw7tramie zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji. Ten aspekt oznaczenia swoich stacji dostrzegał wyraźnie powód, poddając rejestracji znaki towarowe. w których eksponowany jest, jako zdecydowanie dominujący, kolor zielony jako używany do takich elementów wystroju stacji paliw, jak otok wiaty, słup cenowy, części obudowy przestrzeni wokół dystrybutorów, górna część powierzchni elewacji sklepu, a także drobniejsze akcenty, jak tablice reklamowe czy kosze, podkreślające ich przynależność do tego samego zespołu rzeczy tworzących stację jako funkcjonalną całość. Zarejestrowanym kolorem znaku o numerze R-l03704 jest zielony, a trzech znaków pozostałych - zielony i żółty, przy czym widoczna jest w każdym przypadku znaczna przewaga koloru zielonego występującego w zestawieniu z barwa żółtąW ocenie Sądu Apelacyjnego analiza wyglądu stacji paliw powoda w połączeniu z treścią zarejestrowanych na jego rzecz znaków towarowych, do których powodowi przysługują prawa ochronne, pozwala na stwierdzenie, że podstawowe znaczenie dla mocy odróżniającej tych znaków ma intensywny kolor zielony, a w drugiej kolejności kombinacja kolorów zielonego z żółtym, w której przewagę ma jednak barwa zielona. Każda ze stron dla oznaczania swoich stacji stosuje dodatkowe elementy - powód litery BP lub bp, trójkolorową rozetkę, a w ostatnich latach wprowadzony dodatkowo kolor biały do elementów charakterystycznych stacji (fragmenty słupa cenowego, elementy otoku wiaty), żółte napisy(...), zaś pozwany niebieski napis(...)umieszczony na zielonej części otoku wiaty, stylizowaną literęSbarwy czerwonej, czerwone elementy na dystrybutorach w niektórych stacjach. Jednak o ogólnym wizerunku stacji decydują nie szczegóły wystroju, widoczne po wjeździe na stację i poddaniu jej oględzinom, lecz jej podstawowa kolorystyka. W tym zakresie zaś, zwłaszcza w porze nocnej, stacje stron wykazują tak znaczne podobieństwo, że uprawnione staje się twierdzenie o wystąpieniu możliwości wprowadzenia w błąd klienteli stacji.W ocenie Sądu Apelacyjnego szczególne znaczenie dla mocy odróżniającej oznaczeń używanych przez powoda ma kolor zielony, a stosowanie go, w dodatku w zbliżonym odcieniu, przez pozwanego na jego stacjach, w dodatku w zestawieniu z kolorem żółtym, budzi skojarzenie z marką BP. Zdaniem Sądu potwierdzeniem dla takiej oceny są nie tylko wyniki badań znacznej grupy kierowców europejskich - przy czym nie ma uzasadnionych podstaw do twierdzenia, że kierowca polski jest obecnie mniej uważny czy mniej „wyrobiony" niż kierowca z innego kraju Unii Europejskiej i że przez to gorzej orientuje się w produktach jednakowo oznakowanych na świecie, ale i szczegółowa analiza zdjęć stacji obu stron. Używanie przez pozwanego,, do oznaczania otoku wiat, słupów cenowych oraz gzymsów" sklepów na jego stacjach benzynowych, koloru zielonego w opisywanej wyżej ilości może wprowadzać kierowców w błąd. co do tożsamości przedsiębiorcy prowadzącego daną stację. Należy zwrócić uwagę na to, że obie strony działają na tym samym rynku, to jest w branży handlu paliwami i usługami związanymi ze sprzedażą detaliczną paliw na stacjach (sklep, myjnia, drobne usługi, np. związane z oponami, bar, możliwość korzystania z sanitariatów, postoju etc), sprzedają taki sam towar o jednakowym przeznaczeniu (przede wszystkim paliwa), w zbliżonych warunkach dystrybucji (na stacjach benzynowych stanowiących zespół obiektów i elementów funkcjonalnie ze sobą powiązanych). Identyczne zatem dla obu przedsiębiorców są kryteria oceny podobieństwa, co podwyższa ryzyko wprowadzenia klienteli w błąd.Należy podnieść, że ryzyko takie zachodzi nie tylko wówczas, gdy przeciętnie uważny klient weźmie stację pozwanego za stację powoda. Możliwość konfuzji występuje także w sytuacji, gdy podobieństwo w wizerunku stacji stron może skłonić przeciętnego kierowcę do skojarzenia, że pomiędzy stacją pozwanego a stacjami powoda zachodzi jakiś związek - organizacyjny, funkcjonalny czy ekonomiczny. Używając koloru zielonego w ilości znacznej, w szczególności w otoku wiaty głównej, gzymsu sklepu i do oznaczenia słupa cenowego, a nadto stosując podświetlenie upodabniające widok stacji nocą do stacji powoda pozwany zmniejsza siłę odróżniającą podlegającego ochronie znaku powoda, Rozwadniając" jego moc.Sąd Apelacyjny nie podziela stawianego przez pozwanego w apelacji zarzutu dowolności oceny, w wyniku której oznakowania stacji obu stron zostały uznane za podobne w stopniu powodującym ryzyko konfuzji w szerszym rozumieniu.Art.233 § 1 k.p.c.daje Sądowi możliwość oceny wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena tego rodzaju kwestii, jak podobieństwo przedstawionych pod osąd znaków graficznych i jego możliwe skutki, jest dokonywana nie tyle poprzez zeznania świadków, co przy pomocy postrzegania przez zmysł wzroku i własny odbiór wizualizacji ocenianego znaku. Nie jest to zatem kwestia oceny dowodów co do faktów - a tylko fakty pozostają w procesie cywilnym przedmiotem dowodu (art.227 k.p.c) - lecz tego, czy przedstawione fakty (w postaci rzeczywistego i niekwestionowanego przecież wyglądu stacji każdej ze stron w konfrontacji z treścią zarejestrowanych znaków towarowych, także niesporną i wynikającą z dokumentów urzędowych) pozwalają na dokonanie określonej oceny prawnej. Kwestia oceny mocy odróżniającej koloru zielonego i sposobu podświetlenia stacji nie należy zatem, do sfery ustaleń faktycznych (ustaleniem jest niesporny między stronami fakt, że zarówno otoki wiat. jak i podświetlenia tych elementów mają barwę zieloną a w przypadku pozwanego - zieloną z dodatkiem pasa żółtego), lecz oceny ich znaczenia w kontekście norm prawamaterialnego. Sąd orzekający wyczerpująco przedstawił swoje stanowisko w tym względzie, wskazując, jakimi motywami kierował się w swoim rozumowaniu. Stanowisko to zasługuje na aprobatę.Za wyraz nieporozumienia należy uznać zarzut skarżącego sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z zebranymi w sprawie dowodami, mający polegać na przyjęciu za podstawę tych ustaleń zdjęć przedstawiających stacje pozwanego, ujętych na K.87-94, na których widoczne j est podświetlenie otoku wiaty w innej niż zielona kolorystyce - w kolorach różowym, czerwonym, fioletowym. Zarówno treść pozwu, jak i załączona do tych zdjęć korespondencja (K. od 75 do K.86) jednoznacznie wskazują że nie są to zdjęcia obrazujące ówczesny rzeczywisty wygląd tych stacji, lecz zdjęcia tych stacji wraz ze zmienioną właśnie w opisywany przez stronę pozwaną w apelacji sposób, kolorystyką podświetlenia, przedstawioną pozwanemu przez powoda jako propozycje zmiany wizerunku obiektów w trakcie prowadzonych przez strony negocjacji ugodowych.W ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenie powoda znajduje uzasadnienie w pierwszym rzędzie w oparciu o przepisyustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej(jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r., Nr 119, poz.1117 ze zm., dalej- (...)). Poza sporem jest bowiem fakt przysługiwania powodowi ochrony zarejestrowanych przez niego znaków towarowych, obejmujących oznaczanie kolorem zielonym istotnych, omawianych powyżej, elementów wystroju stacji paliw. Kolor ten nadaje ton wystrojowi całego obiektu, a wrażenie kolorystyczne ulega wzmocnieniu w porze nocnej poprzez specyficzny sposób podświetlenia stacji. Zastosowanie barwy intensywnie zielonej zarówno w górnych partiach wystroju (otok wiaty, gzymsy sklepu), jak i w partiach położonych niżej (dystrybutory, przestrzeń w ich bliskim otoczeniu, kosze, tablice) powoduje, że jasne światło rzucone na elementy zielone rozprasza się w sposób wzmagający wrażenie zieleni jako barwy zdecydowanie dominującej, występującej na wszystkich poziomach przestrzennych.Istotą i funkcją znaku towarowego jest jego zdolność do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów' innego przedsiębiorstwa (art. 120 ust. l(...)). Zakłócenie tej zdolności tworzy po stronie poszkodowanego roszczenie objęte treścią art.296 ust. l(...), który stanowi, że osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone (łub osoba, której ustawa na to zezwala), może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, między innymi, zaniechania naruszania. W myśl art.296 ust. la pkt 2(...)naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym.W ocenie Sądu Apelacyjnego do zapewnienia powodowi w stopniu wystarczającym ochrony prawnej z tytułu naruszenia jego praw ochronnych do wskazanych wyżej znaków towarowych adekwatne będzie nakazanie pozwanemu zaprzestania stosowania barwy zielonej na zasadniczych elementach wystroju należących do niego stacji paliw, a mianowicie na otokach wiat głównych, na słupach cenowych i na gzymsach sklepów. Eliminacja koloru zielonego z tych elementów, a pozostawienie pozwanemu możliwości posługiwania się innymi barwami, w tym dotychczas przez niego stosowanymi, do oznaczania pozostałych elementów stacji, usunie zagrożenie kojarzenia przez klientów stacji skarżącego ze stacjami powoda, w sposób należyty chroniąc zarówno interes poszkodowanego, jak i konsumentów przed wprowadzeniem w błąd co do tożsamości przedsiębiorcy, względnie co do możliwego powiązania stacji powoda i pozwanego. Kolor intensywnej zieleni na wskazywanych wyżej elementach, wzmocniony w porze nocnej określonym sposobem ich podświetlenia, jest w ocenie Sądu Apelacyjnego tym elementem, który decyduje o sile znaku powoda.Sąd Apelacyjny wyraża też przekonanie, że uprawnione jest kwalifikowanie znaku towarowego powoda jako znaku renomowanego. Wobec braku definicji ustawowej tego pojęcia, jego znaczenie próbuje określać doktryna, odwołując się do nazewnictwa stosowanego w ustawodawstwach innych państw. Wskazuje się, że cechą związaną ze znakiem renomowanym jest stopień jego znajomości na rynku, jak również sława, jaką cieszy się pośród odbiorców. Podnoszone jest nadto, że renoma jest nie tylko prostą konsekwencją rozpowszechnienia znaku i opinii klienteli o jego walorach oraz oczekiwanych cechach, ale może być również przekaźnikiem innych wartości niematerialnych, takich jak prestiż, poczucie luksusu, reputacja uprawnionego do znaku lub uznanie dla jego działalności, wyrażającej się na przykład w sposobie dystrybucji towarów7, dbałości o poziom jakości, także o utrwalanie poziomu znajomości marki na rynku poprzez reklamę, akcje promocyjne (v. „Prawo własności przemysłowej", E.Nowińska, U.Promińska, M.du Yall. wyd.4, LexisNexis W-wa 2008, s.226-227).Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy podnieść, że o zaliczeniu znaku towarowego powoda do kategorii znaków renomowanych winny przesądzać takie okoliczności, jak stuletni okres istnieniaspółki (...)na rynku światowym, a w Polsce funkcjonowanie jej na rynku od września 1991 roku, odkąd intensywnie rozwinęła (licząc do chwili obecnej) sieć miejsc sprzedaży produktów. Innym czynnikiem w tym zakresie jest zestandaryzowany, estetyczny wygląd stacji, dbałość o jednorodne kolorystycznie i solidnej jakości szczegóły wystroju, a także wygodę klientów poprzez umożliwienie im korzystania z szerszego wachlarza produktów (sklepy, bary kawowe) i usług (myjnie, toalety, stanowiska do odkurzania czy pompowania opon etc). Należy zważyć, że w początku lat 90. tego rodzaju jakość i estetyka nie były powszechne na polskim rynku, dostosowującym się dopiero do standardów europejskich. Renomę powoda podnosiła jego działalność reklamowa. Wjeżdżając na stację BP jako przedsiębiorstwa, które przez tak długi czas w warunkach wolnej konkurencji przetrwało na rynku i rozwijało swoją działalność, klient miał prawo oczekiwać, że dokona zakupu towaru dobrej jakości i w dobrych warunkach, w miejscu estetycznie i funkcjonalnie urządzonym.W ocenie Sądu Apelacyjnego cechy rozpoznawalności powoda na rynku polskim nie niweczy przedstawiony jako załącznik do apelacji pozwanego artykuł nt. wyników badania rynku stacji paliw opublikowany w marcu 2008 przez gazetę „Rzeczpospolita", bowiem przedstawiany tam procentowy udział powoda w tym rynku w Polsce, zbliżony do udziału innych światowych marek, nie przesądza ani o zdolności rozróżniającej stosowanych przez niego oznaczeń, ani o braku cech znaku jako renomowanego. Przedstawiony tam wykres wskazuje, że decydujący udział w polskim rynku stacji paliw (48%) przypada stacjom prywatnym, do których zaliczać należy stacje pozwanego, a także(...). Okoliczność ta, w powiązaniu z ilością stacji należących do pozwanego (siedem), wskazuje, że pozwany jest liczącym się na tym rynku przedsiębiorcą co wzmacnia jednak, w kontekście niniejszego sporu, uprawnienia powoda do nakazania pozwanemu zakazania naruszania jego praw ochronnych, bowiem zakres, także terytorialny, dokonywanych naruszeń z uwagi na ilość stacji pozwanego jest znaczny.Uznanie znaku towarowego powoda za znak renomowany uzasadnia stwierdzenie, że jego moc odróżniająca jest większa niż siła takiego znaku nierenomowanego, a także że większe od przeciętnego staje się ryzyko wprowadzenia klientów w błąd. a w konsekwencji ustawa przyznaje takiemu znakowi zwiększoną ochronę. Bezprawne używanie w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego, stanowi działanie objęte sankcją z art.296 ust.l w związku z art.296 ust.la pkt 3(...). Także z tego względu uzasadnione jest nakazanie pozwanemu wyeliminowania z oznaczeń swojego przedsiębiorstwa cech upodabniających je do oznaczenia przedsiębiorstwa, w sposób wyżej wskazany. Usunięcie koloru zielonego z tych oznaczeń przywróci oznaczeniom stosowanym przez powoda ich pierwotną moc odróżniającą.W ocenie Sądu Apelacyjnego żądanie powoda co do nakazania pozwanemu zaprzestania używania na jego stacjach wszelkiej zielono­żółtej kombinacji kolorystycznej dla oznaczania samych stacji, usług przez pozwanego świadczonych oraz ich reklamy i sprzedaży, jest nazbyt daleko idące. Jak to wyżej wskazywano, kolorem bezspornie dominującym na stacjach powoda i decydującym o charakterze ich wystroju, jest zielony. O podobieństwie kolorystyki stacji obu stron świadczy stosowanie tego koloru, w zbliżonym odcieniu, jako dominującego zwłaszcza dla oznaczenia tych samych istotnych elementów stacji, przez pozwanego. Takie jednak użycie pozostałych barw, jakie stosuje pozwany, a mianowicie wykorzystywanie koloru żółtego, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie będzie szkodliwe dla zdolności odróżniającej znaku powoda (z dominantą barwy zielonej), po odjęciu komponentu zielonego na stacjach skarżącego. Nie można bowiem pominąć tego, że poza korzystaniem z barwy zielonej jako dominującej obie strony stosują wymieniane wyżej oznaczenia dodatkowe (napisy, powód - rozetkę), służące umożliwieniu należytego rozeznania klientom stacji. Usunięcie tego koloru z oznaczeń pozwanego usunie stan zakłócenia zdolności odróżniającej znaku powoda zarówno z dzień, jak i wyeliminuje problem kolorystyki podświetlenia wiaty nocą. Zastosowanie bowiem jakiegokolwiek innego koloru w miejsce dotychczasowego zielonego niewątpliwie zmieni barwę całego otoku.Działanie pozwanego polegające na używaniu, w stwierdzonym w sprawie niniejszej szerokim zakresie, barwy zielonej dla oznakowania podstawowych elementów stacji paliw, jest działaniem bezprawnym, bowiem narusza prawo powoda do używania takiego oznakowania wynikające z uzyskania prawa ochronnego, które, w myśl art. 153 ust l(...), jest prawem przysługującym powodowi na zasadzie wyłączności. Do odwrócenia skutków naruszenia praw powoda konieczne było nie tylko nakazanie pozwanemu zaprzestania używania podstawowego koloru odróżniającego stacje powoda od innych, ale również nakazanie usunięcia tego koloru z wymienionych w wyroku zasadniczych elementów stacji paliw.Udzielenie powodowi żądanej ochrony prawnej w oparciu o przepisyustawy Prawo własności przemysłowejw zasadzie zbędnym czyniło dalsze przenoszenie sporu na płaszczyznę innej podstawy prawnej, a mianowicieustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r., Nr 153, poz.1503 ze zm.). Ochrona ta ma charakter subsydiarny wobec tej, jaką zapewnia zastosowanie przepisów(...). Wprawdzie powód, w pełni zasadnie, wskazywał na możliwość dochodzenia swoich praw na podstawie zarówno przepisów(...), jak i(...), jednak cel procesu osiągnął w oparciu o pierwszą z wymienionych. Z tej przyczyny zarzuty apelacji w tej części zostały pominięte.Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów skarżącego odnoszących się do zarzutu przedawnienia roszczenia, a konkretnie do ustalenia początku biegu tego terminu. Ustalenia i rozważania Sądu orzekającego poczynione w tym zakresie (v.s.35i 36 uzasadnienia Sądu I instancji - K.597-598) odnosiły się do trzyletniego terminu przedawnienia, mającego zastosowanie zarówno do rozważanej przez ten Sąd podstawy roszczenia powoda z(...), jak i do podstawy znajdującej się w(...)zgodnie z art.289 w związku z art.298(...). Sąd Apelacyjny w całości odwołuje się w tym miejscu do przedstawionych przez Sąd pierwszej instancji szczegółowych ustaleń faktycznych przedstawionych w motywach zaskarżonego wyroku, świadczących o zachowaniu przez powoda powyższego terminu do dochodzenia roszczeń, bez potrzeby ponownego przytaczania w tym miejscu tych ustaleń i rozważań.Poza sferą wątpliwości winna pozostawać stacja wZ., którą pozwany otworzył - stosując nadal kwestionowaną kolorystykę - w trakcie niniejszego procesu. Powód przekonująco przedstawił przy tym, a pozwany nie podważył tych twierdzeń dowodowo, że pierwszą stacją pozwanego, o jakiej powziął wiadomość, była wK.. Z korespondencji zG. S. (1)powód dowiedział się o osobie pozwanego, z którym następnie podjął negocjacje na temat zmiany wizerunku stacji (odpis korespondencji załączono do pozwu). W toku rozmów powód powziął wiedzę o istnieniu kolejnych stacji pozwanego. Korespondencja z marca 2004 roku (K.84) wskazuje w swej treści, że o stacji wB.powód dowiedział się niedługo przed jej skierowaniem do pozwanego. Pełnomocnictwo adwokatowi do prowadzenia niniejszego procesu, wszczętego w dniu 4.01.2005 r., zostało przez powoda udzielone w dniu 7.03.2003 r. (odpis tłumaczenia - K.16-17). W sytuacji, gdy powód stanowczo zaprzeczył, by wcześniej niż od czasu ustalenia osoby pozwanego poprzez korespondencję zG. S. (1)powziął wiedzę o pozostałych stacjach paliw skarżącego, ciężar dowodu, iż było inaczej, spoczywał na pozwanym jako osobie, która z takiego faktu wywodzić chciała korzystne dla siebie skutki prawne (art.6 k.c). W tym stanie rzeczy za nietrafny Sąd Apelacyjny uznał zarzut pozwanego, że Sąd orzekający niedostatecznie zbadał podnoszoną przez niego kwestię przedawnienia i że obowiązkiem udowodnienia wcześniejszego niż wykazywany w pozwie początku biegu terminu przedawnienia powinien był zostać obciążony powód. Powód bowiem swój obowiązek w tym zakresie wypełnił należycie, wykazując określony przebieg zdarzeń i przedstawiając stosowne dowody na poparcie swoich twierdzeń. Powód nie miał natomiast obowiązku dowodzenia faktów przeciwnych własnemu opisowi.Mając powyższe na względzie, uznając, że spełnione zostały przesłanki z art.296 ust.l w związku z art.296 ust.la pkt 2 i 3(...), Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w omawianym zakresie, na zasadzieart.386 § 1 k.p.c, zmieniając częściowo zaskarżony wyrok, a w zakresie dalej idącym oddalając powództwo i apelację w oparciu oart.385 k.p.c.O kosztach całości niniejszego postępowania Sąd Apelacyjny orzekł na podstawieart. 108 § 1 k.p.c.w związku zart. 100 k.p.c.W ocenie Sądu Apelacyjnego koszty te winny podlegać wzajemnemu zniesieniu z uwagi na ostateczny wynik procesu w powiązaniu z wysokością kosztów poniesionych w nim przez każdą ze stron. Należy zważyć, że powód początkowo dochodził w procesie niniejszym zarówno roszczeń niepieniężnych, jak i pieniężnych w kwocie 50.000 zł, którą następnie rozszerzył do 100.000 zł. Łączne koszty poniesione przez powoda w postaci opłat sądowych od pozwu, jego rozszerzenia, apelacji i skargi kasacyjnej oraz kosztów zastępstwa procesowego według stawek urzędowych wyniosły 26.450 zł (500 zł opłaty sądowej od pozwu i od apelacji od roszczenia niepieniężnego, analogicznie po 3.600 zł od roszczenia pieniężnego, 2.400 zł kosztów adwokackich od roszczenia pieniężnego oraz 840 zł od roszczenia niepieniężnego za I instancję, odpowiednio 1.800 zł kosztów adwokackich od roszczenia pieniężnego i po 630 zł każdorazowo od roszczenia niepieniężnego rozpoznawanego w II instancji oraz przed Sadem Najwyższym, 4.350 zł opłaty od skargi kasacyjnej), natomiast koszty poniesione przez pozwanego - z tytułu opłaty od apelacji (4.950 zł) oraz kosztów zastępstwa procesowego we wszystkich instancjach (analogicznie jak koszty zastępstwa procesowego powoda) - wyniosły7łącznie 15.750 zł.Powód jednak przegrał ostatecznie spór w zakresie roszczenia pieniężnego, nie należy mu się zatem zwrot kosztów w tej części, wynoszących 16.300 zł. Pozwanemu natomiast, jako wygrywającemu tę część sporu, należałoby się łącznie od pozwanego 6.600 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego za wszystkie instancje. Z kolei powód za całość roszczeń, niepieniężnych poniósł koszty łącznie 8.620 zł. zaś pozwany - 8.520 zł. Przy ostatnim rozpoznaniu sprawy przez Sad II instancji każda ze stron poniosła koszty adwokackie w kwocie po 630 zł. Wobec ustąpienia w sporze przez powoda z całości roszczeń pieniężnych oraz z części roszczeń niepieniężnych, mimo poniesienia większych kosztów całego postępowania przez powoda, po dokonaniu ich wzajemnej kompensaty uwarunkowanej końcowym wynikiem procesu, podlegały one wzajemnemu zniesieniu na zasadzieart. 100 k.p.c.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000004827_XVI_GC_000332_2008_Uz_2009-10-27_001

XVI GC 332/08

2009-10-27 01:00:00.0 CET

2014-03-12 19:15:04.0 CET

2014-12-07 09:18:31.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 332/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 października 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Danuta Kiepurska Protokolant: sekr.sąd.Agnieszka Bartkowska po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa: A. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...) w P. przeciwko: K. Ż. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firm

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xYear="2008" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="rzielonka" xPublisher="bsierpinska" xEditorFullName="Renata Zielonka" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000332"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVI GC 332/08</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 października 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: <xBx>SSO Danuta Kiepurska</xBx></xText> <xText>Protokolant: <xBx>sekr.sąd.Agnieszka Bartkowska</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText><xBx>sprawy z powództwa: <xAnon>A. O.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon></xBx></xText> <xText><xBx>przeciwko: <xAnon>K. Ż.</xAnon> prowadzącemu działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon></xBx></xText> <xText>o ustalenie</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Powództwo oddala</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>A. O.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz <xAnon>K. Ż.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> kwotę 720 zł ( siedemset dwadzieścia złotych ) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText>SSO Danuta Kiepurska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Danuta Kiepurska

Beata Sierpińska

sekr.sąd.Agnieszka Bartkowska

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 332/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 października 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący:SSO Danuta Kiepurska Protokolant:sekr.sąd.Agnieszka Bartkowska po rozpoznaniu w dniu 13 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa:A. O.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)wP. przeciwko:K. Ż.prowadzącemu działalność gospodarczą podfirmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)wG. o ustalenie 1 Powództwo oddala 2 Zasądza odA. O.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)wP.na rzeczK. Ż.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...)wG.kwotę 720 zł ( siedemset dwadzieścia złotych ) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSO Danuta Kiepurska

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

154505000005127_XVII_AmC_000349_2009_Uz_2009-10-22_003

XVII AmC 349/09

2009-10-22 02:00:00.0 CEST

2017-02-01 18:15:40.0 CET

2017-02-01 10:51:47.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 349/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 października 2009r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolon

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="9" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="000349" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 349/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 22 października 2009r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Maria Witkowska</xText> <xText>Protokolant: Łukasz Wychowaniec</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> Spółce Akcyjnej z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez <xAnon>(...)</xAnon>Spółkę Akcyjną z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści:</xText> </xUnit> <xText>„Do podstawowych obowiązków Kredytobiorcy należy: (…) powiadamianie <xAnon>(...)</xAnon> o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu, (…)”.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>oddala powództwo w pozostałym zakresie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>nakazuje pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od <xAnon>(...)</xAnon>Spółki Akcyjnej z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem połowy opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa – kasę Sądu Okręgowego w Warszawie kwotą 300 zł (trzysta złotych) tytułem połowy opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">VI</xName> <xText>zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">VII</xName> <xText>kosztami publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obciąża po połowie <xAnon>(...)</xAnon>Spółkę Akcyjną z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> i Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> <xText>SSO Maria Witkowska</xText> <xText>Na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie- Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 października 2009r. sygn. akt XVII AmC 349/09</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz <xAnon>(...)</xAnon>S.A. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText>Na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 sierpnia 2010 r., sygn. akt VI ACa 88/10</xText> <xText>Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.</xText> <xText>Na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie- Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 października 2009r. sygn. akt XVII AmC 349/09, Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 10 lutego 2012 r. sygn. akt VI ACa 1460/11</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>w punkcie II uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia zawartego w § 9 ust. 2 wzorca „Umowy kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy <xAnon>(...)</xAnon>” o treści: „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR)</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>zmiany stóp procentowych NBP</xText> </xUnit> </xUnit> </xUnit> <xText>oraz w zakresie wynikającym ze zmiany tych parametrów”,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>w punkcie III zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>w punkcie IV nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem nieziszczonej opłaty od pozwu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>uchyla punkt V,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>w punkcie VII kosztami publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obciąża pozwanego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu nieziszczonych kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym i Skarbu Państwa- Sądu Apelacyjnego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 630 (sześćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 26 marca 2009 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwanego – <xAnon>(...)</xAnon> S.A. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>, następujących postanowień wzorców zawartych w „Umowie kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy <xAnon>(...)</xAnon>” stosowanych w obrocie z konsumentami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>w § 9, ust. 2 o treści: „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR),</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>zmiany stóp procentowych NBP</xText> </xUnit> </xUnit> <xText>oraz w zakresie wynikającym ze zmian tych parametrów.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>w § 12 ust. 1 pkt 5 o treści: Do podstawowych obowiązków kredytobiorcy należy „powiadamianie <xAnon>(...)</xAnon>o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu”.</xText> </xUnit> <xText>Powód wniósł w pozwie o zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, jak również o przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność powoda.</xText> <xText>W ocenie powoda obydwa wskazane postanowienia umowne są postanowieniami niedozwolonymi w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 9" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9 k.c.</xLexLink> Pochodzą z wzorca umowy i nie stanowią przedmiotu indywidualnego uzgodnienia stron, nie podlegają negocjacjom, lecz są narzucane konsumentowi.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowienia umownego zawartego w § 9, ust. 2 umowy powód wywiódł, iż ze względu na zbytnią ogólnikowość należy je uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz za rażąco naruszające interesy konsumenta. Według powoda brak precyzyjnego sformułowania treści wskazanej klauzuli poprzez posłużenie się zwrotem „może ulegać zmianom” oraz brak ustalenia konkretnych przesłanek zmiany wysokości oprocentowania kredytu powoduje, że pozwany ma możliwość kształtowania wysokości oprocentowania kredytu według własnego uznania i w dowolnie wybranym momencie, w tym w sposób niekorzystny dla kredytobiorcy. Zdaniem powoda wymienione w kwestionowanym postanowieniu okoliczności, od których uzależniona została zmiana wysokości oprocentowania kredytu, charakteryzują się na tyle wysokim stopniem ogólności, iż uniemożliwiają kredytobiorcy faktyczną ocenę tego, czy ewentualne zmiany wysokości oprocentowania wprowadzone przez pozwanego dokonane zostały w sposób należyty. Stąd brak oparcia przesłanek zmiany wysokości oprocentowania kredytu na zobiektywizowanych podstawach nie daje kredytobiorcy możliwości weryfikacji czy zmiana wysokości oprocentowania dokonana decyzją pozwanego była uzasadniona.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowienia umownego zawartego w § 12 ust. 1 pkt 5 umowy powód wywiódł natomiast, iż nałożone w nim na konsumenta zobowiązanie sformułowane zostało nieprecyzyjnie, stąd może przysparzać trudności przy określaniu o jakich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową kredytobiorcy należy informować bank. Okoliczności te mogą być bowiem rozumiane szeroko lub wąsko. W konsekwencji, według powoda, pozwany może w każdym momencie stwierdzić, że konsument nie wykonał obowiązku poinformowania o dowolnej, nawet niewielkiej zmianie w majątku kredytobiorcy, nawet gdyby faktycznie nie wpływała na zdolność spłaty zaciągniętego przez konsumenta kredytu. Powoduje to zatem przyznanie kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Powód zauważył przy tym, iż w samym wzorcu „Umowy kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy <xAnon>(...)</xAnon>” zamieszczone jest postanowienie, iż bank może wypowiedzieć umowę w przypadku naruszenia przez kredytobiorcę „innych warunków i obowiązków określonych w umowie”. Natomiast skutkiem wypowiedzenia umowy kredytowej jest postawienie pozostałej do spłaty kwoty kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Wobec tego, skoro zdaniem powoda, uprawnienie do wypowiedzenia umowy jest kluczowe dla realizacji zawartej umowy, stąd przesłanki warunkujące jej wypowiedzenie nie powinny pozostawiać pozwanemu dowolności w zakresie interpretacji czy konsument wypełnił swoje obowiązki. Nadto, w ocenie powoda, nałożenie na konsumenta obowiązku przekazywania wszelkich informacji mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową naraża konsumenta na zbędne i uciążliwe formalności, przez co rażąco narusza jego interesy.</xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, o przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność pozwanego oraz przeprowadzenie dowodów z załączonych dokumentów oraz dowodu z przesłuchania świadka, ewentualnie dowodu z wyjaśnień strony pozwanej.</xText> <xText>Pozwany nawiązując do § 9 ust. 2 wzorca umowy wskazał, że oprocentowanie kredytu, a więc wynikające z niego roszczenie banku do konsumenta o zapłatę wynagrodzenia za postawienie określonych środków pieniężnych do jego dyspozycji oraz skorelowany z nim obowiązek zapłaty tego wynagrodzenia odpowiadającego określonemu procentowi kwoty kredytu jest postanowieniem, które określa główne świadczenia stron umowy kredytu. Podniósł przy tym, iż podstawowym świadczeniem kredytodawcy jest udzielenie kredytu, z czym związane jest postawienie do dyspozycji środków, a głównym świadczeniem kredytobiorcy jest spłata tego kredytu wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie banku. Pozwany podkreślił, iż zastrzeżenie zmiennej stopy oprocentowania jest prawnie dozwoloną formą określania odsetek należnych bankowi tytułem postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy, powołując się na przepis <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 ust. 1;art. 69 ust. 1 pkt. 5;art. 76" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 69 ust. 1 pkt 5 oraz art. 76 Prawa bankowego</xLexLink>. Według pozwanego z treści powołanych przepisów wynika, iż zmienność stopy oprocentowania niekoniecznie musi być przewidywalna na dzień zawarcia umowy kredytu, ale musi być wyliczalna w chwili nastąpienia zmiany. Zastrzeżenie stałej stopy procentowej w zakresie przedmiotowego kredytu, w sytuacji gdy na rynku finansowym i pieniężnym obserwowane są częste i drastyczne zmiany, uczyniłoby według pozwanego, działalność banku nieopłacalną i godziło w jego podstawowe interesy, a przez to także w interesy jego deponentów.</xText> <xText>Pozwany nawiązując natomiast do § 12 ust. 1 pkt 5 wzorca umowy wskazał, że do ustawowych uprawnień banku- kredytodawcy należy możliwość weryfikowania zdolności kredytowej i sytuacji finansowej kredytobiorcy zarówno przed, jak i po udzieleniu kredytu, z czym skorelowany jest ustawowy obowiązek do udzielania wszelkich związanych z tym informacji. Pozwany powołał się przy tym na przepisy <xLexLink xArt="art. 70;art. 70 ust. 1;art. 74" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 70 ust. 1 i art. 74 Prawa bankowego</xLexLink>, twierdząc, że nałożenie na konsumenta obowiązku informowania pozwanego o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową nie stanowi nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na jego niekorzyść, albowiem z mocy samej ustawy to konsument jest obowiązany do udzielania takowych informacji. Jak podał też pozwany, nieprzekazanie danych irrelewantnych z punktu widzenia obowiązków nałożonych przez ustawę na bank w zakresie badania zdolności kredytowej kredytobiorcy podczas istnienia kredytowego stosunku zobowiązaniowego nie jest obwarowane żadną sankcją oraz nie będzie stanowić nienależytego wykonania umowy kredytu.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje:</xBx></xText> <xText>Pozwany – <xAnon>(...)</xAnon> S.A. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług bankowych.</xText> <xText>Pozwany posługiwał się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym o nazwie „Umowa kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy <xAnon>(...)</xAnon>”, który zawierał zakwestionowane przez powoda postanowienia o następującej treści:</xText> <xText>I. „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR),</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>zmiany stóp procentowych NBP</xText> </xUnit> <xText>oraz w zakresie wynikającym ze zmian tych parametrów.</xText> <xText>II. Do podstawowych obowiązków kredytobiorcy należy „powiadamianie <xAnon>(...)</xAnon> o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu”.</xText> <xText>Pozwany nie zakwestionował wiarygodności dołączonego do pozwu wzorca umownego, ani też nie zarzucił niezgodności kwestionowanego postanowienia z jego treścią, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew przyznał, że stosował zakwestionowane przez powoda postanowienie, w związku z czym, okoliczność tą należało również uznać za udowodnioną na podstawie postawie <xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Powództwo zasługuje na uwzględnienie tylko w części tj. w zakresie stanowiska powoda wyrażonego co do postanowienia z § 12 ust. 1 pkt 5 wzorca umowy. Natomiast argumenty powoda odnośnie abuzywności klauzuli z § 9 ust. 2 wzorca umowy Sąd uznał za niesłuszne.</xText> <xText>Odnośnie pierwszego, zakwestionowanego przez powoda w pozwie postanowienia, należało zważyć, że w myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>, za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania zależna jest od spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>1) postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, a więc nie podlegało negocjacjom;</xText> <xText>2) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami;</xText> <xText>3) ukształtowane we wskazany sposób prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta;</xText> <xText>4) postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia.</xText> <xText>Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie, natomiast brak jednej z nich skutkuje, że Sąd nie dokonuje oceny danego postanowienia pod kątem abuzywności.</xText> <xText>Po dokonaniu analizy zakwestionowanego przez powoda postanowienia w oparciu o w/w kryteria Sąd stanął na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie czwarta ze wskazanych przesłanek nie została spełniona, bowiem zakwestionowane przez powoda postanowienie dotyczy głównego świadczenia stron umowy oraz zostało przez pozwanego sformułowane w sposób jednoznaczny w stosowanym wzorcu.</xText> <xText>W ocenie Sądu, przytoczony zakwestionowany przez powoda zapis określa świadczenie główne i jest niewątpliwie jednoznaczny, nie budzący żadnych wątpliwości.</xText> <xText>Stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 ust. 1" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe</xLexLink> (Dz.U. z 2002 roku, Nr 72, poz. 665 – t.j.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Z przepisu tego wynika zatem zakres głównego świadczenia stron umowy kredytu bankowego, a mianowicie - ze strony banku (kredytodawcy) oddanie do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kredytu kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel – ze strony zaś konsumenta (kredytobiorcy) spłata udzielonego kredytu, wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie kredytodawcy.</xText> <xText>Zgodnie natomiast z treścią <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 ust. 2;art. 69 ust. 2 pkt. 5" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 69 ust. 2 pkt 5 Prawa bankowego</xLexLink> umowa kredytu powinna określać w szczególności wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany. Z kolei przepis <xLexLink xArt="art. 76" xIsapId="WDU19971400939" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939">art. 76 ustawy – Prawo bankowe</xLexLink> stanowi, że zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu.</xText> <xText>Z powyższego wynika zatem, że niewątpliwie przedmiotowe postanowienie jako dotyczące oprocentowania kredytu i wskazania okoliczności warunkujących jego zmianę należy uznać za postanowienie określające główne świadczenia umowy i jest bezsprzecznie z tym świadczeniem związane. Rozstrzygnięcia wymaga jedynie, czy zostało ono sformułowane jednoznacznie. Należy wskazać, że wszystkie wymienione w tym postanowieniu parametry finansowe rynku pieniężnego i kapitałowego, które mogą mieć wpływ na zmianę oprocentowania tj. oprocentowanie lokat międzybankowych czyli stawek WIBID/WIBOR, rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa, zmiany stóp procentowych NBP są podawane do publicznej wiadomości przez co są także wyliczalne. Sytuacje dające bankowi możliwość zmiany stopy procentowej kredytu zostały szczegółowo przez Bank określone z zaznaczeniem zakresu tych zmian poprzez zawarte w zakwestionowanym postanowieniu sformułowanie ,,w zakresie wynikającym ze zmiany tych parametrów’’. Nie można zatem mówić o całkowitej swobodzie Banku przy ustalaniu skali tych zmian, skoro zmiana oprocentowania może być dokonana jedynie w zakresie wynikającym ze zmiany jednego z wymienionych w postanowieniu parametrów. Należy zwrócić uwagę, iż zmiany wymienionych parametrów są wynikiem licznych uwarunkowań, zrozumiałych i poddających się ocenie jedynie w zakresie finansów. O ich jednoznaczności przesądza natomiast fakt, iż warunki zmiany oprocentowania kredytu są możliwe do wyliczenia i sprawdzenia na podstawie jasnych i dostępnych powszechnie parametrów.</xText> <xText>Tożsame stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w VI Wydziale Cywilnym w sprawie VI ACa 132/04, które wyraził w uzasadnieniu do wyroku wydanego w dniu 15 października 2004r. W jego treści podniesiono, iż wskaźniki takie jak: zmiana stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP, zmiana stopy redyskontowej weksli, przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP, zmiany stawki WIBOR/WIBID, określającej oprocentowanie lokat międzybankowych, zmiany rentowności papierów skarbowych (np. bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa), zmiany poziomu inflacji i zmiany stopy rezerwy obowiązkowej, ustalanej przez NBP oraz warunków jej odprowadzania są wyliczalne i publikowane. Sąd zgadza się również z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, iż przyjmuje się, że postanowienia umowy powinny być tak formułowane, aby mogły być zrozumiane przez przeciętnego konsumenta, a więc konsumenta o średnim poziomie inteligencji, posiadającego średni zasób wiedzy, jednakże nie wszystkie umowy mogą odpowiadać tym wymogom ze względu na skomplikowaną materię, którą regulują. Wobec tego, aby spełniać warunek jednoznaczności muszą być jednak możliwe do wyliczenia i sprawdzenia na podstawie jasnych i dostępnych powszechnie choć skomplikowanych parametrów.</xText> <xText>Reasumując, kwestionowane przez powoda postanowienie odnosi się zatem do jednego z głównych świadczeń kredytobiorcy, a pozwany w sposób jednoznaczny określił parametry, których zmiana będzie powodować zmianę pierwotnie wskazanej w umowie stopy oprocentowania, wskazując jednocześnie zakres tej zmiany.</xText> <xText>Odrębnym zagadnieniem jest to, czy Bank stosował przedmiotowe postanowienie umowy i dokonywał zmiany stopy oprocentowania w sytuacji zaistnienia wymienionych w nim warunków, tj. zmiany wskazanych parametrów. Kwestia ta, jako pozostająca poza materią sprawy, nie podlega jednak ocenie Sądu w niniejszym postępowaniu.</xText> <xText>Z tych względów, mając na uwadze, że jedna z przesłanek koniecznych wymienionych w treści <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> warunkująca uznanie postanowienia wzorca umownego za klauzulę abuzywną nie została spełniona, Sąd uznał, że przedmiotowe postanowienie nie stanowi niedozwolonego postanowienia umownego i w tym zakresie oddalił powództwo jako bezzasadne.</xText> <xText>Odnośnie drugiej, zakwestionowanej przez powoda w pozwie klauzuli o treści: „Do podstawowych obowiązków Kredytobiorcy należy: (…) powiadamianie <xAnon>(...)</xAnon> o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu, (…)” Sąd uznał, że stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Analizując zakwestionowane przez powoda postanowienie, nie budzi wątpliwości Sądu, że konsumenci nie mają wpływu na jego treść, albowiem wzorzec jest przedstawiany przez pozwanego, a zatem należało uznać, że postanowienie nie jest z nimi uzgadniane indywidualnie.</xText> <xText>Przedmiotowe postanowienie nie dotyczy także głównych świadczeń stron umowy, którymi są: ze strony pozwanej – udzielenie kredytu, a zatem oddanie do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, ze strony zaś konsumenta – spłata tego kredytu wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie banku.</xText> <xText>Nadto, w ocenie Sądu, postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, a przy tym spełnia przesłanki określone w art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9k.c.</xText> <xText>Należy wskazać, że „dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania. Pojęcie „interesów konsumenta” należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, mogą tu wejść w grę także inne aspekty: zdrowia konsumenta (i jego bliskich), jego czasu zbędnie traconego, dezorganizacji toku życia, przykrości, zawodu itp. Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, a więc szczególnie doniosłe. Pełnię treści pojęciu „dobrych obyczajów” (w szczególności w stosunkach umownych między profesjonalistą a konsumentem) nadaje judykatura - w orzeczeniu SN z 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, IC Biul. SN 2006, nr 2, s. 86 wskazano, iż za „sprzeczne z dobrymi obyczajami” należy uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową, „rażące naruszenie interesów konsumenta” polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta w określonym stosunku umownym).</xText> <xText>Sąd zważył, iż stosownie do treści art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9k.c. w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy.</xText> <xText>Zaskarżone przez powoda postanowienie zawarte jest w „Umowie kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy <xAnon>(...)</xAnon>” i dotyczy zobowiązania kredytobiorcy do powiadamiania Banku o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową. Istotne jest, co zresztą podkreśla również powód w pozwie, że przedmiotowe zobowiązanie nałożone na konsumenta zostało przez pozwanego uznane za jeden z podstawowych obowiązków kredytobiorcy.</xText> <xText>Należy zauważyć, że przedmiotowa klauzula została sformułowana w sposób niejednoznaczny i nieprecyzyjny. Może powodować po stronie konsumentów problemy interpretacyjne, co do tego, jakie okoliczności wpływające na ich sytuację finansową są istotne i mają o nich informować Bank.. To zatem do pozwanego będzie należała ocena, czy zaistniałe okoliczności wpływają na sytuację finansową konsumentów. Treść przedmiotowego postanowienia powoduje zatem, że jedynym podmiotem uprawnionym do interpretacji przedmiotowego zapisu jest pozwany a konsumenci nie mają żadnego wpływu na decyzję pozwanego w tym zakresie. Ponadto, przedmiotowy zapis nie podaje przy tym żadnych kryteriów, na podstawie których można by, w sposób obiektywny, ustalić jakie okoliczności wpływają na sytuację finansową konsumentów.</xText> <xText>W ocenie Sądu postanowienie to jest zbyt ogólne a przy tym niejednoznaczne, przez co umożliwia zbyt dużą swobodę pozwanemu kwalifikowania danych okoliczności jako wpływających na sytuację finansową klienta, których to konsument nie będzie, ani w stanie przewidzieć, ani też obiektywnie zweryfikować ich zasadności. Ponadto, postanowienie to naraża konsumentów na zbędne i uciążliwe formalności.</xText> <xText>Posługiwanie się przedmiotowym postanowieniem, zdaniem Sądu, daje zatem pozwanemu możliwość dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Do pozwanego będzie należała bowiem ocena tego, czy wskazane przez konsumenta okoliczności wpływają na jego sytuację majątkową. Ponadto, konsument na podstawie przedmiotowego postanowienia nie ma możliwości dokonania oceny, o jakich zmianach swojej sytuacji ma informować pozwanego. Przedmiotowe postanowienie nie precyzuje bowiem w sposób wystarczający tych okoliczności, a wręcz w bardzo szeroki sposób nakłada obowiązek w zakresie dostarczania informacji pozwanemu.</xText> <xText>Wskazanym powyżej skutkiem dokonywania interpretacji przez pozwanego jest natomiast, iż może on wypowiedzieć umowę i pozostawić pozostałą do spłaty kwotę kredytu w stan natychmiastowej wykonalności. Postanowienie to może więc rodzić po stronie konsumenta bardzo poważne pod względem finansowym skutki.</xText> <xText>Powyższe postanowienie umowne, stosowane przez pozwanego w obrocie z konsumentami, w ocenie Sądu, powoduje nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Zakwestionowane postanowienie stanowi nadużycie przewagi kontraktowej pozwanego, jako profesjonalisty względem konsumenta, przyznając pozwanemu przewagę w łączącym ich stosunku umownym.</xText> <xText>Należy również podkreślić, że skoro pozwany, jako profesjonalista, prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to ponosi również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane. Trudno więc, w ocenie Sądu, zaakceptować przenoszenie tego ryzyka gospodarczego na konsumenta, gdyż jest to sprzeczne z dobrymi obyczajami.</xText> <xText>Przedmiotowa klauzula godzi zatem w równowagę kontraktową i prowadzi do nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta.</xText> <xText>W ocenie Sądu, takie ukształtowanie stosunku prawnego we wzorcu umownym nie znajduje żadnego uzasadnienia i w sposób rażący narusza interesy ekonomiczne konsumentów, jak również kształtuje ich prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak w sentencji, uznając za niedozwolone i zakazując stosowania w umowach z konsumentami postanowienia wymienionego w pkt II pozwu na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> i oddalając powództwo w pozostałej części jako bezzasadne.</xText> <xText>O kosztach procesu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink>, biorąc pod uwagę, że żądania powoda zostały uwzględnione jedynie częściowo. Obydwie strony wniosły o zasądzenie od strony przeciwnej kosztów zastępstwa procesowego, w związku z tym Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Kosztami sądowymi w niniejszej sprawie były również koszty związane z wpisem od pozwu, od których uiszczenia powód był zwolniony, a które tymczasowo poniósł Skarb Państwa. O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim stosunkowo, w połowie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust. 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3;art. 94" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink>.</xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44);art. 479(44) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44 </xSUPx> § 1 k.p.c</xLexLink>, a koszt jego publikacji poniósł w połowie pozwany.</xText> <xText>SSO Maria Witkowska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Witkowska

Damian Siliwoniuk

Łukasz Wychowaniec

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 349/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 października 2009r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska Protokolant: Łukasz Wychowaniec po rozpoznaniu w dniu 8 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko(...)Spółce Akcyjnej z siedzibą wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez(...)Spółkę Akcyjną z siedzibą wW.w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści: „Do podstawowych obowiązków Kredytobiorcy należy: (…) powiadamianie(...)o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu, (…)”. II oddala powództwo w pozostałym zakresie. III znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego. IV nakazuje pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od(...)Spółki Akcyjnej z siedzibą wW.kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem połowy opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa. V obciąża Skarb Państwa – kasę Sądu Okręgowego w Warszawie kwotą 300 zł (trzysta złotych) tytułem połowy opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa. VI zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. VII kosztami publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obciąża po połowie(...)Spółkę Akcyjną z siedzibą wW.i Skarbu Państwa. SSO Maria Witkowska Na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie- Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 października 2009r. sygn. akt XVII AmC 349/09 I oddala apelację, II zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz(...)S.A. z siedzibą wW.kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 sierpnia 2010 r., sygn. akt VI ACa 88/10 Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie- Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 października 2009r. sygn. akt XVII AmC 349/09, Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 10 lutego 2012 r. sygn. akt VI ACa 1460/11 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: a w punkcie II uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia zawartego w § 9 ust. 2 wzorca „Umowy kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy(...)” o treści: „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego: a oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR) b rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa, c zmiany stóp procentowych NBP oraz w zakresie wynikającym ze zmiany tych parametrów”, b w punkcie III zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, c w punkcie IV nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem nieziszczonej opłaty od pozwu, d uchyla punkt V, e w punkcie VII kosztami publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obciąża pozwanego, 2 nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu nieziszczonych kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym i Skarbu Państwa- Sądu Apelacyjnego w Warszawie kwoty 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego, 3 zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 630 (sześćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym. UZASADNIENIE Powód – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 26 marca 2009 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwanego –(...)S.A. z siedzibą wW., następujących postanowień wzorców zawartych w „Umowie kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy(...)” stosowanych w obrocie z konsumentami: I w § 9, ust. 2 o treści: „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego: a oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR), b rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa, c zmiany stóp procentowych NBP oraz w zakresie wynikającym ze zmian tych parametrów. II w § 12 ust. 1 pkt 5 o treści: Do podstawowych obowiązków kredytobiorcy należy „powiadamianie(...)o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu”. Powód wniósł w pozwie o zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, jak również o przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność powoda. W ocenie powoda obydwa wskazane postanowienia umowne są postanowieniami niedozwolonymi w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.orazart. 3853pkt 9 k.c.Pochodzą z wzorca umowy i nie stanowią przedmiotu indywidualnego uzgodnienia stron, nie podlegają negocjacjom, lecz są narzucane konsumentowi. W odniesieniu do postanowienia umownego zawartego w § 9, ust. 2 umowy powód wywiódł, iż ze względu na zbytnią ogólnikowość należy je uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz za rażąco naruszające interesy konsumenta. Według powoda brak precyzyjnego sformułowania treści wskazanej klauzuli poprzez posłużenie się zwrotem „może ulegać zmianom” oraz brak ustalenia konkretnych przesłanek zmiany wysokości oprocentowania kredytu powoduje, że pozwany ma możliwość kształtowania wysokości oprocentowania kredytu według własnego uznania i w dowolnie wybranym momencie, w tym w sposób niekorzystny dla kredytobiorcy. Zdaniem powoda wymienione w kwestionowanym postanowieniu okoliczności, od których uzależniona została zmiana wysokości oprocentowania kredytu, charakteryzują się na tyle wysokim stopniem ogólności, iż uniemożliwiają kredytobiorcy faktyczną ocenę tego, czy ewentualne zmiany wysokości oprocentowania wprowadzone przez pozwanego dokonane zostały w sposób należyty. Stąd brak oparcia przesłanek zmiany wysokości oprocentowania kredytu na zobiektywizowanych podstawach nie daje kredytobiorcy możliwości weryfikacji czy zmiana wysokości oprocentowania dokonana decyzją pozwanego była uzasadniona. W odniesieniu do postanowienia umownego zawartego w § 12 ust. 1 pkt 5 umowy powód wywiódł natomiast, iż nałożone w nim na konsumenta zobowiązanie sformułowane zostało nieprecyzyjnie, stąd może przysparzać trudności przy określaniu o jakich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową kredytobiorcy należy informować bank. Okoliczności te mogą być bowiem rozumiane szeroko lub wąsko. W konsekwencji, według powoda, pozwany może w każdym momencie stwierdzić, że konsument nie wykonał obowiązku poinformowania o dowolnej, nawet niewielkiej zmianie w majątku kredytobiorcy, nawet gdyby faktycznie nie wpływała na zdolność spłaty zaciągniętego przez konsumenta kredytu. Powoduje to zatem przyznanie kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Powód zauważył przy tym, iż w samym wzorcu „Umowy kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy(...)” zamieszczone jest postanowienie, iż bank może wypowiedzieć umowę w przypadku naruszenia przez kredytobiorcę „innych warunków i obowiązków określonych w umowie”. Natomiast skutkiem wypowiedzenia umowy kredytowej jest postawienie pozostałej do spłaty kwoty kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Wobec tego, skoro zdaniem powoda, uprawnienie do wypowiedzenia umowy jest kluczowe dla realizacji zawartej umowy, stąd przesłanki warunkujące jej wypowiedzenie nie powinny pozostawiać pozwanemu dowolności w zakresie interpretacji czy konsument wypełnił swoje obowiązki. Nadto, w ocenie powoda, nałożenie na konsumenta obowiązku przekazywania wszelkich informacji mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową naraża konsumenta na zbędne i uciążliwe formalności, przez co rażąco narusza jego interesy. Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, o przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność pozwanego oraz przeprowadzenie dowodów z załączonych dokumentów oraz dowodu z przesłuchania świadka, ewentualnie dowodu z wyjaśnień strony pozwanej. Pozwany nawiązując do § 9 ust. 2 wzorca umowy wskazał, że oprocentowanie kredytu, a więc wynikające z niego roszczenie banku do konsumenta o zapłatę wynagrodzenia za postawienie określonych środków pieniężnych do jego dyspozycji oraz skorelowany z nim obowiązek zapłaty tego wynagrodzenia odpowiadającego określonemu procentowi kwoty kredytu jest postanowieniem, które określa główne świadczenia stron umowy kredytu. Podniósł przy tym, iż podstawowym świadczeniem kredytodawcy jest udzielenie kredytu, z czym związane jest postawienie do dyspozycji środków, a głównym świadczeniem kredytobiorcy jest spłata tego kredytu wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie banku. Pozwany podkreślił, iż zastrzeżenie zmiennej stopy oprocentowania jest prawnie dozwoloną formą określania odsetek należnych bankowi tytułem postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy, powołując się na przepisart. 69 ust. 1 pkt 5 oraz art. 76 Prawa bankowego. Według pozwanego z treści powołanych przepisów wynika, iż zmienność stopy oprocentowania niekoniecznie musi być przewidywalna na dzień zawarcia umowy kredytu, ale musi być wyliczalna w chwili nastąpienia zmiany. Zastrzeżenie stałej stopy procentowej w zakresie przedmiotowego kredytu, w sytuacji gdy na rynku finansowym i pieniężnym obserwowane są częste i drastyczne zmiany, uczyniłoby według pozwanego, działalność banku nieopłacalną i godziło w jego podstawowe interesy, a przez to także w interesy jego deponentów. Pozwany nawiązując natomiast do § 12 ust. 1 pkt 5 wzorca umowy wskazał, że do ustawowych uprawnień banku- kredytodawcy należy możliwość weryfikowania zdolności kredytowej i sytuacji finansowej kredytobiorcy zarówno przed, jak i po udzieleniu kredytu, z czym skorelowany jest ustawowy obowiązek do udzielania wszelkich związanych z tym informacji. Pozwany powołał się przy tym na przepisyart. 70 ust. 1 i art. 74 Prawa bankowego, twierdząc, że nałożenie na konsumenta obowiązku informowania pozwanego o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową nie stanowi nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na jego niekorzyść, albowiem z mocy samej ustawy to konsument jest obowiązany do udzielania takowych informacji. Jak podał też pozwany, nieprzekazanie danych irrelewantnych z punktu widzenia obowiązków nałożonych przez ustawę na bank w zakresie badania zdolności kredytowej kredytobiorcy podczas istnienia kredytowego stosunku zobowiązaniowego nie jest obwarowane żadną sankcją oraz nie będzie stanowić nienależytego wykonania umowy kredytu. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Pozwany –(...)S.A. z siedzibą wW.prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług bankowych. Pozwany posługiwał się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym o nazwie „Umowa kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy(...)”, który zawierał zakwestionowane przez powoda postanowienia o następującej treści: I. „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego: d oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR), e rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa, f zmiany stóp procentowych NBP oraz w zakresie wynikającym ze zmian tych parametrów. II. Do podstawowych obowiązków kredytobiorcy należy „powiadamianie(...)o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu”. Pozwany nie zakwestionował wiarygodności dołączonego do pozwu wzorca umownego, ani też nie zarzucił niezgodności kwestionowanego postanowienia z jego treścią, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawieart. 230 k.p.c. Pozwany w odpowiedzi na pozew przyznał, że stosował zakwestionowane przez powoda postanowienie, w związku z czym, okoliczność tą należało również uznać za udowodnioną na podstawie postawieart. 229 k.p.c. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Powództwo zasługuje na uwzględnienie tylko w części tj. w zakresie stanowiska powoda wyrażonego co do postanowienia z § 12 ust. 1 pkt 5 wzorca umowy. Natomiast argumenty powoda odnośnie abuzywności klauzuli z § 9 ust. 2 wzorca umowy Sąd uznał za niesłuszne. Odnośnie pierwszego, zakwestionowanego przez powoda w pozwie postanowienia, należało zważyć, że w myślart. 3851§ 1 k.c., za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania zależna jest od spełnienia następujących przesłanek: 1) postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, a więc nie podlegało negocjacjom; 2) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami; 3) ukształtowane we wskazany sposób prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta; 4) postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia. Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie, natomiast brak jednej z nich skutkuje, że Sąd nie dokonuje oceny danego postanowienia pod kątem abuzywności. Po dokonaniu analizy zakwestionowanego przez powoda postanowienia w oparciu o w/w kryteria Sąd stanął na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie czwarta ze wskazanych przesłanek nie została spełniona, bowiem zakwestionowane przez powoda postanowienie dotyczy głównego świadczenia stron umowy oraz zostało przez pozwanego sformułowane w sposób jednoznaczny w stosowanym wzorcu. W ocenie Sądu, przytoczony zakwestionowany przez powoda zapis określa świadczenie główne i jest niewątpliwie jednoznaczny, nie budzący żadnych wątpliwości. Stosownie do treściart. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe(Dz.U. z 2002 roku, Nr 72, poz. 665 – t.j.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Z przepisu tego wynika zatem zakres głównego świadczenia stron umowy kredytu bankowego, a mianowicie - ze strony banku (kredytodawcy) oddanie do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kredytu kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel – ze strony zaś konsumenta (kredytobiorcy) spłata udzielonego kredytu, wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie kredytodawcy. Zgodnie natomiast z treściąart. 69 ust. 2 pkt 5 Prawa bankowegoumowa kredytu powinna określać w szczególności wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany. Z kolei przepisart. 76 ustawy – Prawo bankowestanowi, że zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu. Z powyższego wynika zatem, że niewątpliwie przedmiotowe postanowienie jako dotyczące oprocentowania kredytu i wskazania okoliczności warunkujących jego zmianę należy uznać za postanowienie określające główne świadczenia umowy i jest bezsprzecznie z tym świadczeniem związane. Rozstrzygnięcia wymaga jedynie, czy zostało ono sformułowane jednoznacznie. Należy wskazać, że wszystkie wymienione w tym postanowieniu parametry finansowe rynku pieniężnego i kapitałowego, które mogą mieć wpływ na zmianę oprocentowania tj. oprocentowanie lokat międzybankowych czyli stawek WIBID/WIBOR, rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa, zmiany stóp procentowych NBP są podawane do publicznej wiadomości przez co są także wyliczalne. Sytuacje dające bankowi możliwość zmiany stopy procentowej kredytu zostały szczegółowo przez Bank określone z zaznaczeniem zakresu tych zmian poprzez zawarte w zakwestionowanym postanowieniu sformułowanie ,,w zakresie wynikającym ze zmiany tych parametrów’’. Nie można zatem mówić o całkowitej swobodzie Banku przy ustalaniu skali tych zmian, skoro zmiana oprocentowania może być dokonana jedynie w zakresie wynikającym ze zmiany jednego z wymienionych w postanowieniu parametrów. Należy zwrócić uwagę, iż zmiany wymienionych parametrów są wynikiem licznych uwarunkowań, zrozumiałych i poddających się ocenie jedynie w zakresie finansów. O ich jednoznaczności przesądza natomiast fakt, iż warunki zmiany oprocentowania kredytu są możliwe do wyliczenia i sprawdzenia na podstawie jasnych i dostępnych powszechnie parametrów. Tożsame stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w VI Wydziale Cywilnym w sprawie VI ACa 132/04, które wyraził w uzasadnieniu do wyroku wydanego w dniu 15 października 2004r. W jego treści podniesiono, iż wskaźniki takie jak: zmiana stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP, zmiana stopy redyskontowej weksli, przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP, zmiany stawki WIBOR/WIBID, określającej oprocentowanie lokat międzybankowych, zmiany rentowności papierów skarbowych (np. bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa), zmiany poziomu inflacji i zmiany stopy rezerwy obowiązkowej, ustalanej przez NBP oraz warunków jej odprowadzania są wyliczalne i publikowane. Sąd zgadza się również z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, iż przyjmuje się, że postanowienia umowy powinny być tak formułowane, aby mogły być zrozumiane przez przeciętnego konsumenta, a więc konsumenta o średnim poziomie inteligencji, posiadającego średni zasób wiedzy, jednakże nie wszystkie umowy mogą odpowiadać tym wymogom ze względu na skomplikowaną materię, którą regulują. Wobec tego, aby spełniać warunek jednoznaczności muszą być jednak możliwe do wyliczenia i sprawdzenia na podstawie jasnych i dostępnych powszechnie choć skomplikowanych parametrów. Reasumując, kwestionowane przez powoda postanowienie odnosi się zatem do jednego z głównych świadczeń kredytobiorcy, a pozwany w sposób jednoznaczny określił parametry, których zmiana będzie powodować zmianę pierwotnie wskazanej w umowie stopy oprocentowania, wskazując jednocześnie zakres tej zmiany. Odrębnym zagadnieniem jest to, czy Bank stosował przedmiotowe postanowienie umowy i dokonywał zmiany stopy oprocentowania w sytuacji zaistnienia wymienionych w nim warunków, tj. zmiany wskazanych parametrów. Kwestia ta, jako pozostająca poza materią sprawy, nie podlega jednak ocenie Sądu w niniejszym postępowaniu. Z tych względów, mając na uwadze, że jedna z przesłanek koniecznych wymienionych w treściart. 3851§ 1 k.c.warunkująca uznanie postanowienia wzorca umownego za klauzulę abuzywną nie została spełniona, Sąd uznał, że przedmiotowe postanowienie nie stanowi niedozwolonego postanowienia umownego i w tym zakresie oddalił powództwo jako bezzasadne. Odnośnie drugiej, zakwestionowanej przez powoda w pozwie klauzuli o treści: „Do podstawowych obowiązków Kredytobiorcy należy: (…) powiadamianie(...)o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na sytuację finansową Kredytobiorcy, w szczególności o obniżeniu dochodów mogących mieć wpływ na terminową spłatę Kredytu, (…)” Sąd uznał, że stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c. Analizując zakwestionowane przez powoda postanowienie, nie budzi wątpliwości Sądu, że konsumenci nie mają wpływu na jego treść, albowiem wzorzec jest przedstawiany przez pozwanego, a zatem należało uznać, że postanowienie nie jest z nimi uzgadniane indywidualnie. Przedmiotowe postanowienie nie dotyczy także głównych świadczeń stron umowy, którymi są: ze strony pozwanej – udzielenie kredytu, a zatem oddanie do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, ze strony zaś konsumenta – spłata tego kredytu wraz z odsetkami oraz prowizją, co stanowi wynagrodzenie banku. Nadto, w ocenie Sądu, postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, a przy tym spełnia przesłanki określone w art. 3853pkt 9k.c. Należy wskazać, że „dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania. Pojęcie „interesów konsumenta” należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, mogą tu wejść w grę także inne aspekty: zdrowia konsumenta (i jego bliskich), jego czasu zbędnie traconego, dezorganizacji toku życia, przykrości, zawodu itp. Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, a więc szczególnie doniosłe. Pełnię treści pojęciu „dobrych obyczajów” (w szczególności w stosunkach umownych między profesjonalistą a konsumentem) nadaje judykatura - w orzeczeniu SN z 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, IC Biul. SN 2006, nr 2, s. 86 wskazano, iż za „sprzeczne z dobrymi obyczajami” należy uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową, „rażące naruszenie interesów konsumenta” polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta w określonym stosunku umownym). Sąd zważył, iż stosownie do treści art. 3853pkt 9k.c. w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Zaskarżone przez powoda postanowienie zawarte jest w „Umowie kredytu w linii zabezpieczonego hipoteką dla posiadaczy(...)” i dotyczy zobowiązania kredytobiorcy do powiadamiania Banku o wszelkich okolicznościach mogących mieć wpływ na jego sytuację finansową. Istotne jest, co zresztą podkreśla również powód w pozwie, że przedmiotowe zobowiązanie nałożone na konsumenta zostało przez pozwanego uznane za jeden z podstawowych obowiązków kredytobiorcy. Należy zauważyć, że przedmiotowa klauzula została sformułowana w sposób niejednoznaczny i nieprecyzyjny. Może powodować po stronie konsumentów problemy interpretacyjne, co do tego, jakie okoliczności wpływające na ich sytuację finansową są istotne i mają o nich informować Bank.. To zatem do pozwanego będzie należała ocena, czy zaistniałe okoliczności wpływają na sytuację finansową konsumentów. Treść przedmiotowego postanowienia powoduje zatem, że jedynym podmiotem uprawnionym do interpretacji przedmiotowego zapisu jest pozwany a konsumenci nie mają żadnego wpływu na decyzję pozwanego w tym zakresie. Ponadto, przedmiotowy zapis nie podaje przy tym żadnych kryteriów, na podstawie których można by, w sposób obiektywny, ustalić jakie okoliczności wpływają na sytuację finansową konsumentów. W ocenie Sądu postanowienie to jest zbyt ogólne a przy tym niejednoznaczne, przez co umożliwia zbyt dużą swobodę pozwanemu kwalifikowania danych okoliczności jako wpływających na sytuację finansową klienta, których to konsument nie będzie, ani w stanie przewidzieć, ani też obiektywnie zweryfikować ich zasadności. Ponadto, postanowienie to naraża konsumentów na zbędne i uciążliwe formalności. Posługiwanie się przedmiotowym postanowieniem, zdaniem Sądu, daje zatem pozwanemu możliwość dokonywania wiążącej interpretacji umowy. Do pozwanego będzie należała bowiem ocena tego, czy wskazane przez konsumenta okoliczności wpływają na jego sytuację majątkową. Ponadto, konsument na podstawie przedmiotowego postanowienia nie ma możliwości dokonania oceny, o jakich zmianach swojej sytuacji ma informować pozwanego. Przedmiotowe postanowienie nie precyzuje bowiem w sposób wystarczający tych okoliczności, a wręcz w bardzo szeroki sposób nakłada obowiązek w zakresie dostarczania informacji pozwanemu. Wskazanym powyżej skutkiem dokonywania interpretacji przez pozwanego jest natomiast, iż może on wypowiedzieć umowę i pozostawić pozostałą do spłaty kwotę kredytu w stan natychmiastowej wykonalności. Postanowienie to może więc rodzić po stronie konsumenta bardzo poważne pod względem finansowym skutki. Powyższe postanowienie umowne, stosowane przez pozwanego w obrocie z konsumentami, w ocenie Sądu, powoduje nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Zakwestionowane postanowienie stanowi nadużycie przewagi kontraktowej pozwanego, jako profesjonalisty względem konsumenta, przyznając pozwanemu przewagę w łączącym ich stosunku umownym. Należy również podkreślić, że skoro pozwany, jako profesjonalista, prowadzi działalność gospodarczą nastawioną na zysk, to ponosi również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane. Trudno więc, w ocenie Sądu, zaakceptować przenoszenie tego ryzyka gospodarczego na konsumenta, gdyż jest to sprzeczne z dobrymi obyczajami. Przedmiotowa klauzula godzi zatem w równowagę kontraktową i prowadzi do nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta. W ocenie Sądu, takie ukształtowanie stosunku prawnego we wzorcu umownym nie znajduje żadnego uzasadnienia i w sposób rażący narusza interesy ekonomiczne konsumentów, jak również kształtuje ich prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Z tych względów orzeczono jak w sentencji, uznając za niedozwolone i zakazując stosowania w umowach z konsumentami postanowienia wymienionego w pkt II pozwu na podstawieart. 47942k.p.c.i oddalając powództwo w pozostałej części jako bezzasadne. O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 100 k.p.c., biorąc pod uwagę, że żądania powoda zostały uwzględnione jedynie częściowo. Obydwie strony wniosły o zasądzenie od strony przeciwnej kosztów zastępstwa procesowego, w związku z tym Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego. Kosztami sądowymi w niniejszej sprawie były również koszty związane z wpisem od pozwu, od których uiszczenia powód był zwolniony, a które tymczasowo poniósł Skarb Państwa. O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim stosunkowo, w połowie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust. 1 pkt 6w zw. zart. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawieart. 47944§ 1 k.p.c, a koszt jego publikacji poniósł w połowie pozwany. SSO Maria Witkowska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000004827_XVI_GC_000207_2008_Uz_2009-10-23_001

XVI GC 207/08

2009-10-23 02:00:00.0 CEST

2014-03-17 19:15:07.0 CET

2014-11-18 01:15:55.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 207/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia, 23 października 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Marcin Krawczyk Protokolant: Katarzyna Kałużna po rozpoznaniu w dniu 22 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa R. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w K. przeciwko (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w P. o zapłatę I. zasądza od (...) spółka

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2008" xEditor="rzielonka" xToPage="1" xPublisher="bsierpinska" xFlag="published" xEditorFullName="Renata Zielonka" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000207" xVolType="15/450500/0004827/GC"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVI GC 207/08</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia, 23 października 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, XVI Wydział Gospodarczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Marcin Krawczyk Protokolant: Katarzyna Kałużna</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>R. P.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> o zapłatę</xText> <xText>I. zasądza od <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz <xAnon>R. P.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 930.846,24 zł (dziewięćset trzydzieści tysięcy osiemset czterdzieści sześć złotych dwadzieścia cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 kwietnia 2006 r. do dnia zapłaty;</xText> <xText>II. zasądza od <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz <xAnon>R. P.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 31.852 zł (trzydzieści jeden tysięcy osiemset pięćdziesiąt dwa złote) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 19.815 zł (dziewiętnaście tysięcy osiemset piętnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;</xText> <xText>III. nakazuje pobrać od <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> <xIx>z </xIx>siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa kwotę 36.298 zł (trzydzieści sześć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt osiem złotych), w tym kwotę 36.108 zł (trzydzieści sześć tysięcy sto osiem złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty uzupełniającej od pozwu oraz kwotę 190 zł (sto dziewięćdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów podróży świadka.</xText> <xText>SSR del. Marcin Krawczyk</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marcin Krawczyk Protokolant Katarzyna Kałużna

Beata Sierpińska

Renata Zielonka

Sygn. akt XVI GC 207/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia, 23 października 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Marcin Krawczyk Protokolant: Katarzyna Kałużna po rozpoznaniu w dniu 22 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaR. P.prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą(...)wK. przeciwko(...) spółka z ograniczona odpowiedzialnościąz siedzibą wP.o zapłatę I. zasądza od(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.na rzeczR. P.prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą(...)wK.kwotę 930.846,24 zł (dziewięćset trzydzieści tysięcy osiemset czterdzieści sześć złotych dwadzieścia cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 kwietnia 2006 r. do dnia zapłaty; II. zasądza od(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.na rzeczR. P.prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą(...)wK.kwotę 31.852 zł (trzydzieści jeden tysięcy osiemset pięćdziesiąt dwa złote) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 19.815 zł (dziewiętnaście tysięcy osiemset piętnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego; III. nakazuje pobrać od(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościązsiedzibą wP.na rzecz Skarbu Państwa kwotę 36.298 zł (trzydzieści sześć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt osiem złotych), w tym kwotę 36.108 zł (trzydzieści sześć tysięcy sto osiem złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty uzupełniającej od pozwu oraz kwotę 190 zł (sto dziewięćdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów podróży świadka. SSR del. Marcin Krawczyk

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

151500000001006_II_AKa_000300_2009_Uz_2009-10-29_001

II AKa 300/09

2009-10-29 01:00:00.0 CET

2013-02-23 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 300/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Piotr Mirek (spr.) SSA Aleksandra Malorny Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009r. sprawy z wniosku A. P. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu internowania na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000300" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 300/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 29 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Piotr Mirek (spr.)</xText> <xText>SSA Aleksandra Malorny</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Tadeusza Trzęsimiecha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xBx><xAnon>A. P.</xAnon></xBx></xText> <xText><xUx>o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu internowania</xUx></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 22 maja 2009r. <xBRx/>sygn. akt III Ko 59/08</xText> <xText/> <xText>1/ uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Bielsku- Białej do ponownego rozpoznania;</xText> <xText/> <xText>2/ zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej) na rzecz adw. <xAnon>T. K.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć, 40/100) złotych, w tym 22% podatku VAT, tytułem pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy w postępowaniu odwoławczym.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 300/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 22 maja 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III Ko 59/08 na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego <xBRx/>1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> zasadził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>A. P.</xAnon> kwotę 500 złotych tytułem odszkodowania i kwotę 13 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty. Kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>Powyższy wyrok zaskarżony został przez pełnomocnika wnioskodawcy.<xBRx/></xText> <xText>Apelujący skarżąc wyrok w całości, zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a w szczególności:</xText> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 117;art. 117 § 6" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 117 § 6 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 89" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 89 kpk</xLexLink> poprzez nierozpoznanie wniosku złożonego przez wnioskodawcę o ustanowienie w postępowaniu przed Sadem I instancji pełnomocnika z urzędu,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 367;art. 367 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 367 § 1 kpk</xLexLink> przez naruszenie prawa wnioskodawcy do wypowiedzi na temat twierdzeń zawartych w pismach ZUS i w efekcie naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> przez przyjęcie kryterium pomocniczego w ustaleniu wysokości zadośćuczynienia z akt IPN o maksymalnym okresie internowania w połączeniu z maksymalną ustawową wysokością zadośćuczynienia i odszkodowania <xBRx/>w kwocie 25 000 zł, podczas gdy wysokość zadośćuczynienia należy oceniać indywidualnie i stosownie do rozmiarów krzywdy i skutków, jakie internowanie w konkretnym przypadku spowodowało,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> przez przyjęcie, że rodzina wnioskodawcy mogła zaoszczędzić 500 zł miesięcznie, choć nie ustalił Sąd wysokości zarobków żony wnioskodawcy <xBRx/>i przyjął zaniżone wynagrodzenie wnioskodawcy.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Wskazując na powyższe uchybienia apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy łącznej kwoty 25 000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za skutki internowania lub <xBRx/>o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu <xBRx/>w Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy zasadna jest o tyle, iż na skutek jej rozpoznania, bez wdawania się w merytoryczną ocenę słuszności rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Analiza akt sprawy musi bowiem prowadzić do wniosku, iż w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy doszło do tego rodzaju naruszenia norm proceduralnych w zakresie prawa strony do korzystania z pomocy prawnej udzielanej przez adwokata, że bez wątpienia należy je oceniać w kategorii obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia. Zasadny jest więc pierwszy z podnoszonych w apelacji zarzutów, choć w niniejszej sprawie, nie jest koniecznym powoływanie się przez skarżącego na przepisy procedury cywilnej. <xBRx/>W postępowaniu określonym w <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 58 kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, przepisy procedury cywilnej stosuje się tylko w kwestiach nie uregulowanych w tym kodeksie. Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> regulują jednak kwestię wyznaczania pełnomocnika z urzędu. Przepis <xLexLink xArt="rozdział 58 art. 88" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 88</xLexLink> nakazuje stosować odpowiednio do pełnomocnika unormowania zawarte <xBRx/>w <xLexLink xArt="art. 78" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 78 kpk</xLexLink>. Stąd też strona, która w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru może żądać, aby wyznaczono jej pełnomocnika z urzędu.</xText> <xText>W niniejszej sprawie <xAnon>A. P.</xAnon> wraz z wnioskiem o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia wystąpił o ustanowienie mu adwokata z urzędu. <xBRx/>W uzasadnieniu wniosku powołał się zły stan swojego zdrowia i bardzo trudną sytuację materialną.</xText> <xText>Pomimo tego, iż wniosek ten został wyraźnie wyartykułowany tak w piśmie oznaczonym, jako pozew (k. 1) jak i w odrębnym piśmie zatytułowanym – „Wniosek o zwolnienie powoda od kosztów sądowych i ustanowienie dla powoda adwokata” <xBRx/>(k. 12), do którego dołączono oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym wnioskodawcy (k.13- 15) nie został dostrzeżony przez Sąd Okręgowy. Nic bowiem <xBRx/>w aktach sprawy nie wskazuje na to, aby temu wnioskowi nadano właściwy bieg, <xBRx/>a Sąd Okręgowy w jakikolwiek sposób wypowiedział się w przedmiocie żądania wnioskodawcy. Trudno byłoby na obecnym etapie postępowania wypowiadać się, <xBRx/>co do tego, czy w przypadku wnioskodawcy istniały przesłanki udzielenia pomocy prawnej przez adwokata wyznaczonego z urzędu, niemniej jednak fakt wydania <xBRx/>w dniu 27 lipca 2009 roku przez Przewodniczącego Wydziału zarządzenia, którego mocą wyznaczono wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu zdaje się potwierdzać zasadność wniosku <xAnon>A. P.</xAnon>. Wymienione wyżej zarządzenie nie sanuje skutecznie stwierdzonego wcześniej uchybienia. Wnioskodawcy umożliwiono przecież skorzystanie z pomocy prawnej adwokata dopiero po wydaniu wyroku i po merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy.</xText> <xText>Nie ulega jakiejkolwiek wątpliwości, iż w realiach niniejszej sprawy pozbawienie wnioskodawcy zastępstwa procesowego i pomocy prawnej udzielanej przez pełnomocnika z urzędu mogło mieć wpływ na treść orzeczenia Sądu I instancji. Wniosek taki wypływa wprost z uzasadnienia skarżonego wyroku. Orzekając <xBRx/>o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu sam Sąd Okręgowy założył, że roszczenia <xBRx/>te mają charakter cywilnoprawny, co powoduje, że w myśl przepisu <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc.</xLexLink> ciężar dowodzenia wysokości roszczenia spoczywa na wnioskodawcy (k. 99). Przedstawiając zaś sposób prowadzenia oceny materiału dowodowego, jako powód oparcia się na informacji zawartej w piśmie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy wskazał, iż wnioskodawca, pomimo dwukrotnego prawidłowego zawiadomienia nie stawił się na rozprawę i nie przedstawił żadnych dowodów, czy też informacji <xBRx/>o źródłach dowodowych podważających treść przedmiotowego pisma (k. 100).</xText> <xText>Już tylko w kontekście tych stwierdzeń Sądu I instancji, trudno byłoby dowodzić, <xBRx/>że udział w rozprawie pełnomocnika wnioskodawcy, jego inicjatywa dowodowa <xBRx/>i możliwość ustosunkowywania się do przeprowadzanych dowodów nie mogłyby <xBRx/>mieć wpływu na treść skarżonego orzeczenia.</xText> <xText>Zauważyć tu też można, iż wbrew stanowisku Sadu I instancji zgromadzony materiał dowodowy czyni wątpliwym miarodajność informacji pochodzących <xBRx/>z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z jednej bowiem strony ZUS informuje Sąd, że może jedynie potwierdzić otrzymywanie wynagrodzenia przez wnioskodawcę <xBRx/>w okresie od 01.01.1982 roku do 10.03.1982 roku, z drugiej zaś stwierdza, iż z akt rentowych nie wynika, aby <xAnon>A. P.</xAnon> nie otrzymał wynagrodzenia za miesiąc grudzień 1981 roku (k. 59, 76). Trudno również zgodzić się twierdzeniem Sądu I instancji, że wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów przeciwnych informacji podawanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przecież na poparcie podnoszonych przez siebie okoliczności <xAnon>A. P.</xAnon> przedstawił pismo <xAnon> (...)</xAnon> Urzędu Wojewódzkiego powiadamiające go o tym, iż brak jest kart zarobkowych za lata 1982 – 1983 (k. 48-51). Złożył także pismo z dnia 24 marca <xBRx/>2009 roku (k. 74), w którym zakwestionował posiadanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jego dokumentacji płacowej i podniósł, że w Oddziale ZUS w <xAnon>B.</xAnon> poinformowano go o niemożliwości ustalenia jego wynagrodzenia w okresie od 12.12.1981 roku do 31.01.1983 roku. Wątpliwości wynikających z tych przytoczonych wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w sposób jednoznaczny nie wyjaśnił.</xText> <xText>Nie jest wystarczająco przekonującym przyjęte przez Sąd Okręgowy kryterium ustalania należnego wnioskodawcy odszkodowania. Jeżeli internowanie pozbawiłoby w rzeczywistości wnioskodawcę wynagrodzenia, to trudno zgodzić się z tym, że właściwą rekompensatą poniesionej przez niego szkody jest jedynie kwota możliwa do zaoszczędzenia przez rodzinę posiadającą na utrzymaniu 3 dzieci. Idąc tym tokiem rozumowania założyć należałoby, że pełne odszkodowanie otrzymałaby osoba samotna, której internowanie nie pozbawiło nikogo środków do utrzymania, a osobie, której utrzymywanie liczniejszej rodziny nie pozwalało na odkładanie oszczędności nie powinno w ogóle należeć się z tego tytułu odszkodowanie.</xText> <xText>Skoro zatem niezbędnym jest ponowne rozpoznanie sprawy, koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 300/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Piotr Mirek (spr.) SSA Aleksandra Malorny Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009r. sprawy z wnioskuA. P. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu internowania na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 22 maja 2009r.sygn. akt III Ko 59/08 1/ uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Bielsku- Białej do ponownego rozpoznania; 2/ zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej) na rzecz adw.T. K.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć, 40/100) złotych, w tym 22% podatku VAT, tytułem pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy w postępowaniu odwoławczym. Sygn. akt II AKa 300/09 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 22 maja 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III Ko 59/08 na mocyart. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegozasadził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyA. P.kwotę 500 złotych tytułem odszkodowania i kwotę 13 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty. Kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Powyższy wyrok zaskarżony został przez pełnomocnika wnioskodawcy. Apelujący skarżąc wyrok w całości, zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a w szczególności: – art. 117 § 6 kpcw zw. zart. 89 kpkpoprzez nierozpoznanie wniosku złożonego przez wnioskodawcę o ustanowienie w postępowaniu przed Sadem I instancji pełnomocnika z urzędu, – art. 7 kpk,art. 367 § 1 kpkprzez naruszenie prawa wnioskodawcy do wypowiedzi na temat twierdzeń zawartych w pismach ZUS i w efekcie naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, – art. 7 kpkprzez przyjęcie kryterium pomocniczego w ustaleniu wysokości zadośćuczynienia z akt IPN o maksymalnym okresie internowania w połączeniu z maksymalną ustawową wysokością zadośćuczynienia i odszkodowaniaw kwocie 25 000 zł, podczas gdy wysokość zadośćuczynienia należy oceniać indywidualnie i stosownie do rozmiarów krzywdy i skutków, jakie internowanie w konkretnym przypadku spowodowało, – art. 7 kpkprzez przyjęcie, że rodzina wnioskodawcy mogła zaoszczędzić 500 zł miesięcznie, choć nie ustalił Sąd wysokości zarobków żony wnioskodawcyi przyjął zaniżone wynagrodzenie wnioskodawcy. Wskazując na powyższe uchybienia apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy łącznej kwoty 25 000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za skutki internowania lubo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemuw Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje: Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy zasadna jest o tyle, iż na skutek jej rozpoznania, bez wdawania się w merytoryczną ocenę słuszności rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Analiza akt sprawy musi bowiem prowadzić do wniosku, iż w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy doszło do tego rodzaju naruszenia norm proceduralnych w zakresie prawa strony do korzystania z pomocy prawnej udzielanej przez adwokata, że bez wątpienia należy je oceniać w kategorii obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia. Zasadny jest więc pierwszy z podnoszonych w apelacji zarzutów, choć w niniejszej sprawie, nie jest koniecznym powoływanie się przez skarżącego na przepisy procedury cywilnej.W postępowaniu określonym wrozdziale 58 kodeksu postępowania karnego, przepisy procedury cywilnej stosuje się tylko w kwestiach nie uregulowanych w tym kodeksie. Przepisykpkregulują jednak kwestię wyznaczania pełnomocnika z urzędu. Przepisart. 88nakazuje stosować odpowiednio do pełnomocnika unormowania zawartewart. 78 kpk. Stąd też strona, która w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru może żądać, aby wyznaczono jej pełnomocnika z urzędu. W niniejszej sprawieA. P.wraz z wnioskiem o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia wystąpił o ustanowienie mu adwokata z urzędu.W uzasadnieniu wniosku powołał się zły stan swojego zdrowia i bardzo trudną sytuację materialną. Pomimo tego, iż wniosek ten został wyraźnie wyartykułowany tak w piśmie oznaczonym, jako pozew (k. 1) jak i w odrębnym piśmie zatytułowanym – „Wniosek o zwolnienie powoda od kosztów sądowych i ustanowienie dla powoda adwokata”(k. 12), do którego dołączono oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym wnioskodawcy (k.13- 15) nie został dostrzeżony przez Sąd Okręgowy. Nic bowiemw aktach sprawy nie wskazuje na to, aby temu wnioskowi nadano właściwy bieg,a Sąd Okręgowy w jakikolwiek sposób wypowiedział się w przedmiocie żądania wnioskodawcy. Trudno byłoby na obecnym etapie postępowania wypowiadać się,co do tego, czy w przypadku wnioskodawcy istniały przesłanki udzielenia pomocy prawnej przez adwokata wyznaczonego z urzędu, niemniej jednak fakt wydaniaw dniu 27 lipca 2009 roku przez Przewodniczącego Wydziału zarządzenia, którego mocą wyznaczono wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu zdaje się potwierdzać zasadność wnioskuA. P.. Wymienione wyżej zarządzenie nie sanuje skutecznie stwierdzonego wcześniej uchybienia. Wnioskodawcy umożliwiono przecież skorzystanie z pomocy prawnej adwokata dopiero po wydaniu wyroku i po merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy. Nie ulega jakiejkolwiek wątpliwości, iż w realiach niniejszej sprawy pozbawienie wnioskodawcy zastępstwa procesowego i pomocy prawnej udzielanej przez pełnomocnika z urzędu mogło mieć wpływ na treść orzeczenia Sądu I instancji. Wniosek taki wypływa wprost z uzasadnienia skarżonego wyroku. Orzekająco odszkodowaniu i zadośćuczynieniu sam Sąd Okręgowy założył, że roszczeniate mają charakter cywilnoprawny, co powoduje, że w myśl przepisuart. 6 kc.ciężar dowodzenia wysokości roszczenia spoczywa na wnioskodawcy (k. 99). Przedstawiając zaś sposób prowadzenia oceny materiału dowodowego, jako powód oparcia się na informacji zawartej w piśmie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy wskazał, iż wnioskodawca, pomimo dwukrotnego prawidłowego zawiadomienia nie stawił się na rozprawę i nie przedstawił żadnych dowodów, czy też informacjio źródłach dowodowych podważających treść przedmiotowego pisma (k. 100). Już tylko w kontekście tych stwierdzeń Sądu I instancji, trudno byłoby dowodzić,że udział w rozprawie pełnomocnika wnioskodawcy, jego inicjatywa dowodowai możliwość ustosunkowywania się do przeprowadzanych dowodów nie mogłybymieć wpływu na treść skarżonego orzeczenia. Zauważyć tu też można, iż wbrew stanowisku Sadu I instancji zgromadzony materiał dowodowy czyni wątpliwym miarodajność informacji pochodzącychz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z jednej bowiem strony ZUS informuje Sąd, że może jedynie potwierdzić otrzymywanie wynagrodzenia przez wnioskodawcęw okresie od 01.01.1982 roku do 10.03.1982 roku, z drugiej zaś stwierdza, iż z akt rentowych nie wynika, abyA. P.nie otrzymał wynagrodzenia za miesiąc grudzień 1981 roku (k. 59, 76). Trudno również zgodzić się twierdzeniem Sądu I instancji, że wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów przeciwnych informacji podawanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przecież na poparcie podnoszonych przez siebie okolicznościA. P.przedstawił pismo(...)Urzędu Wojewódzkiego powiadamiające go o tym, iż brak jest kart zarobkowych za lata 1982 – 1983 (k. 48-51). Złożył także pismo z dnia 24 marca2009 roku (k. 74), w którym zakwestionował posiadanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jego dokumentacji płacowej i podniósł, że w Oddziale ZUS wB.poinformowano go o niemożliwości ustalenia jego wynagrodzenia w okresie od 12.12.1981 roku do 31.01.1983 roku. Wątpliwości wynikających z tych przytoczonych wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w sposób jednoznaczny nie wyjaśnił. Nie jest wystarczająco przekonującym przyjęte przez Sąd Okręgowy kryterium ustalania należnego wnioskodawcy odszkodowania. Jeżeli internowanie pozbawiłoby w rzeczywistości wnioskodawcę wynagrodzenia, to trudno zgodzić się z tym, że właściwą rekompensatą poniesionej przez niego szkody jest jedynie kwota możliwa do zaoszczędzenia przez rodzinę posiadającą na utrzymaniu 3 dzieci. Idąc tym tokiem rozumowania założyć należałoby, że pełne odszkodowanie otrzymałaby osoba samotna, której internowanie nie pozbawiło nikogo środków do utrzymania, a osobie, której utrzymywanie liczniejszej rodziny nie pozwalało na odkładanie oszczędności nie powinno w ogóle należeć się z tego tytułu odszkodowanie. Skoro zatem niezbędnym jest ponowne rozpoznanie sprawy, koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKz_000672_2009_Uz_2009-10-28_001

II AKz 672/09

2009-10-28 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2014-06-10 08:38:35.0 CEST

15150000

1006

DECISION

Sygn. akt II AKz 672/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 października 2009 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia S.A. Bożena Summer-Brason S.A. Grażyna Wilk (spr.) S.A. Jolanta Śpiechowicz Protokolant: Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory po rozpoznaniu w sprawie przeciwko D. T. i A. T. oskarżonym o przestępstwo z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 300§1 kk zażalenia wniesionego przez pełnomocnika pokrzywdzonego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000672" xVolType="15/150000/0001006/AKz"> <xName>Postanowienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 672/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 28 października 2009 roku</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący- Sędzia S.A. Bożena Summer-Brason </xBx></xText> <xText><xBx> S.A. Grażyna Wilk (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> S.A. Jolanta Śpiechowicz</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx> Protokolant: Dariusz Bryła </xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xBx><xAnon>D. T.</xAnon> i <xAnon>A. T.</xAnon></xBx></xText> <xText>oskarżonym o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 300;art. 300 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 300§1 kk</xLexLink></xText> <xText>zażalenia wniesionego przez pełnomocnika pokrzywdzonego <xAnon>L. H.</xAnon></xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 września 2009 roku, <xBRx/>sygn. akt IV K 128/09</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania karnego z subsydiarnego aktu oskarżenia</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§ 2 kpk</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że przyjąć jako podstawę prawną umorzenia postępowania <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1pkt 9 k.p.k.</xLexLink>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zakresie zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami procesu za postępowanie odwoławczego obciążyć oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego <xAnon>L. H.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="center"> <xBx>0.2.Uzasadnienie</xBx></xText> <xText/> <xText>Postanowieniem z dnia 21 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach, działając na zasadzie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 7 kpk</xLexLink>, umorzył postępowanie karne przeciwko <xAnon>D. T.</xAnon> i <xAnon>A. T.</xAnon>, oskarżonym w subsydiarnym akcie oskarżenia przez pełnomocnika pokrzywdzonego <xAnon>L. H.</xAnon> o przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 300;art. 300 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 300§1 kk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik pokrzywdzonego zarzucił:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, tj. <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55§1 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 320;art. 320 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 320§2 kpk</xLexLink> poprzez uznanie, iż pokrzywdzonemu nie przysługuje prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia przeciwko <xAnon>D. T.</xAnon> i <xAnon>A. T.</xAnon>, co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, tj. <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 7 kpk</xLexLink> poprzez przyjęcie tegoż przepisu za podstawę umorzenia postępowania, co miało wpływ na treść zaskarżonego postanowienia;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż sprawa dotyczy <xAnon>A. Z.</xAnon>, co miało wpływ na treść zaskarżonego postanowienia.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Powołując powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Analiza akt sprawy prowadzi do jednoznacznego wniosku, że pokrzywdzony nie dysponował uprawnieniem do wystąpienia ze wskazaną skargą jako subsydiarny oskarżyciel posiłkowy związku z ograniczeniami płynącymi z treści <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1;art. 330;art. 330 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 § 1 i art. 330 § 2 k.p.k.</xLexLink> Brzmienie tych przepisów nie pozostawia bowiem wątpliwości, <xBRx/>że pokrzywdzony może wnieść do sądu subsydiarny akt oskarżenia tylko wtedy, gdy prokurator - po wyczerpaniu kolejnych, przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 306;art. 306 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 306 § 1</xLexLink> oraz w <xLexLink xArt="art. 330;art. 330 § 1;art. 330 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 330 § 1 i 2 k.p.k.</xLexLink>, szczebli zaskarżenia podejmowanych przez niego decyzji - wyda "powtórnie" "ponownie" postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania.</xText> <xText/> <xText>Nie ma racji skarżący, iż „powtórna „ decyzja o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 § 1 k.p.k.</xLexLink>, zapadła w momencie utrzymania w mocy przez Sąd Okręgowy w Gliwicach zaskarżonego postanowienia Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Gliwicach <xBRx/>i że decyzja ta „otwiera” pokrzywdzonemu drogę do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.</xText> <xText/> <xText>Wskazać należy, że ratio legis przepisu <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 § 1 k.p.k.</xLexLink>, sprowadza się do umożliwienia pokrzywdzonemu samodzielnego oskarżania w sprawie o czyn ścigany w trybie publicznym. Subsydiarne oskarżenie posiłkowe, jako wyjątek od oskarżania w trybie publicznym przez oskarżyciela publicznego, oparte jest bowiem na założeniu, że w sprawie tej prokurator ponownie<xBx>,</xBx> po uprzednim przyznaniu przez sąd racji pokrzywdzonemu domagającemu się ścigania, ścigania takiego nie podejmuje. Chodzi przy tym dodatkowo o uniknięcie oczywiście bezzasadnych oskarżeń kierowanych do sądu przez pokrzywdzonych, stąd potrzeba kontroli sądowej decyzji prokuratorskich <xBRx/>i upoważnienie pokrzywdzonego do samodzielnego oskarżania tylko wtedy, gdy powtórnie prokurator podejmuje taką samą decyzję, którą uprzednio sąd uchylił.</xText> <xText/> <xText>Mając na uwadze powyższe okoliczności wskazać należy, że wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia w okolicznościach, gdy nie został spełniony warunek ponownego umorzenia śledztwa przez prokuratora, przesądzało ocenę o zaistnieniu przyczyny wyłączającej prowadzenie postępowania przed sądem, polegającej na braku skargi uprawnionego oskarżyciela. W takim wypadku, Sąd Okręgowy był wprost obowiązany - wobec treści <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.</xLexLink>, do umorzenia postępowania. Rację ma skarżący, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7 k" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7k</xLexLink>.p.k., wskazując ten przepis jako podstawę prawną umorzenia, co nie miało jednakże wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia.</xText> <xText/> <xText>Za niezasadny uznano również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, <xBRx/>a polegający zdaniem skarżącego na rozpoznaniu sprawy <xAnon>A. Z.</xAnon>, <xBRx/>a nie <xAnon>D.</xAnon> i <xAnon>A. T.</xAnon>, albowiem z treści zaskarżonego postanowienia wynika, iż w uzasadnieniu mylnie wpisano nazwisko <xAnon>A. Z.</xAnon>, <xBRx/>co stanowi oczywistą omyłkę pisarską nie mającą też wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Nie ulega wątpliwości, że zaskarżone postanowienie zostało wydane <xBRx/>w sprawie przeciwko <xAnon>D.</xAnon> i <xAnon>A. T.</xAnon>, co wynika z oznaczenia stron w części wstępnej orzeczenia, jak też uzasadnienia gdzie Sąd I instancji odnosi się do orzeczeń z wcześniejszego etapu postępowania dotyczących małżonków <xAnon>T.</xAnon>.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia.</xText> <xText/> <xText>Z:</xText> <xText>- o treści postanowienia powiadomić strony.</xText> <xText>Katowice, dnia 28.10.2009r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Dariusz Bryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKz 672/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 października 2009 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia S.A. Bożena Summer-Brason S.A. Grażyna Wilk (spr.) S.A. Jolanta Śpiechowicz Protokolant: Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoD. T.iA. T. oskarżonym o przestępstwo zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§1 kkiart. 300§1 kk zażalenia wniesionego przez pełnomocnika pokrzywdzonegoL. H. na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 września 2009 roku,sygn. akt IV K 128/09 w przedmiocie umorzenia postępowania karnego z subsydiarnego aktu oskarżenia na podstawieart. 437§ 2 kpk p o s t a n a w i a 1 zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że przyjąć jako podstawę prawną umorzenia postępowaniaart. 17§1pkt 9 k.p.k., 2 w pozostałym zakresie zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy, 3 kosztami procesu za postępowanie odwoławczego obciążyć oskarżyciela posiłkowego subsydiarnegoL. H.. 0.2.Uzasadnienie Postanowieniem z dnia 21 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach, działając na zasadzieart. 17§1 pkt 7 kpk, umorzył postępowanie karne przeciwkoD. T.iA. T., oskarżonym w subsydiarnym akcie oskarżenia przez pełnomocnika pokrzywdzonegoL. H.o przestępstwa zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§1 kkiart. 300§1 kk. W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik pokrzywdzonego zarzucił: - obrazę przepisów postępowania, tj.art. 55§1 kpkorazart. 320§2 kpkpoprzez uznanie, iż pokrzywdzonemu nie przysługuje prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia przeciwkoD. T.iA. T., co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia; obrazę przepisów postępowania, tj.art. 17§1 pkt 7 kpkpoprzez przyjęcie tegoż przepisu za podstawę umorzenia postępowania, co miało wpływ na treść zaskarżonego postanowienia; błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż sprawa dotyczyA. Z., co miało wpływ na treść zaskarżonego postanowienia. Powołując powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Analiza akt sprawy prowadzi do jednoznacznego wniosku, że pokrzywdzony nie dysponował uprawnieniem do wystąpienia ze wskazaną skargą jako subsydiarny oskarżyciel posiłkowy związku z ograniczeniami płynącymi z treściart. 55 § 1 i art. 330 § 2 k.p.k.Brzmienie tych przepisów nie pozostawia bowiem wątpliwości,że pokrzywdzony może wnieść do sądu subsydiarny akt oskarżenia tylko wtedy, gdy prokurator - po wyczerpaniu kolejnych, przewidzianych wart. 306 § 1oraz wart. 330 § 1 i 2 k.p.k., szczebli zaskarżenia podejmowanych przez niego decyzji - wyda "powtórnie" "ponownie" postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania. Nie ma racji skarżący, iż „powtórna „ decyzja o jakiej mowa wart. 55 § 1 k.p.k., zapadła w momencie utrzymania w mocy przez Sąd Okręgowy w Gliwicach zaskarżonego postanowienia Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Gliwicachi że decyzja ta „otwiera” pokrzywdzonemu drogę do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia. Wskazać należy, że ratio legis przepisuart. 55 § 1 k.p.k., sprowadza się do umożliwienia pokrzywdzonemu samodzielnego oskarżania w sprawie o czyn ścigany w trybie publicznym. Subsydiarne oskarżenie posiłkowe, jako wyjątek od oskarżania w trybie publicznym przez oskarżyciela publicznego, oparte jest bowiem na założeniu, że w sprawie tej prokurator ponownie,po uprzednim przyznaniu przez sąd racji pokrzywdzonemu domagającemu się ścigania, ścigania takiego nie podejmuje. Chodzi przy tym dodatkowo o uniknięcie oczywiście bezzasadnych oskarżeń kierowanych do sądu przez pokrzywdzonych, stąd potrzeba kontroli sądowej decyzji prokuratorskichi upoważnienie pokrzywdzonego do samodzielnego oskarżania tylko wtedy, gdy powtórnie prokurator podejmuje taką samą decyzję, którą uprzednio sąd uchylił. Mając na uwadze powyższe okoliczności wskazać należy, że wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia w okolicznościach, gdy nie został spełniony warunek ponownego umorzenia śledztwa przez prokuratora, przesądzało ocenę o zaistnieniu przyczyny wyłączającej prowadzenie postępowania przed sądem, polegającej na braku skargi uprawnionego oskarżyciela. W takim wypadku, Sąd Okręgowy był wprost obowiązany - wobec treściart. 17 § 1 pkt 9 k.p.k., do umorzenia postępowania. Rację ma skarżący, że Sąd I instancji dopuścił się obrazyart. 17 § 1 pkt 7k.p.k., wskazując ten przepis jako podstawę prawną umorzenia, co nie miało jednakże wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Za niezasadny uznano również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych,a polegający zdaniem skarżącego na rozpoznaniu sprawyA. Z.,a nieD.iA. T., albowiem z treści zaskarżonego postanowienia wynika, iż w uzasadnieniu mylnie wpisano nazwiskoA. Z.,co stanowi oczywistą omyłkę pisarską nie mającą też wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Nie ulega wątpliwości, że zaskarżone postanowienie zostało wydanew sprawie przeciwkoD.iA. T., co wynika z oznaczenia stron w części wstępnej orzeczenia, jak też uzasadnienia gdzie Sąd I instancji odnosi się do orzeczeń z wcześniejszego etapu postępowania dotyczących małżonkówT.. Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia. Z: - o treści postanowienia powiadomić strony. Katowice, dnia 28.10.2009r.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154000000000503_I_ACa_000272_2009_Uz_2009-10-29_001

I ACa 272/09

2009-10-29 01:00:00.0 CET

2013-01-29 02:01:02.0 CET

2021-10-22 03:42:44.0 CEST

15400000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt. I ACa 272/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący SSA Cezary Petruszewicz Sędziowie: SA Andrzej Palacz (spraw.) SA Anna Gawełko Protokolant: Cecylia Solecka po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009 r. na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z o.o. w A. przeciwko D.Z. TRANS D. M. , Z. M. S. (1) .J. w L. o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego-

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="000272" xVolType="15/400000/0000503/ACa" xFromPg="1" xPublisher="Baryla_Maria" xToPage="6" xEditor="Szubert_Aleksandra" xLang="PL" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Aleksandra Szubert" xFlag="published" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Maria Baryła"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt. I ACa 272/09</xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 29 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="208"/> <xCOLx xWIDTHx="413"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx> <xUx>Przewodniczący</xUx> </xBx></xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>SSA Cezary Petruszewicz</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>Sędziowie:</xBx></xText> <xText/> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx> SA Andrzej Palacz (spraw.)</xBx></xText> <xText><xBx> SA Anna Gawełko</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>Protokolant:</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText><xBx>Cecylia Solecka</xBx></xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009 r. na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon> (...) Spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>A.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx>D.Z. TRANS <xAnon>D. M.</xAnon>, <xAnon>Z.</xAnon> <xAnon>M. S. (1)</xAnon>.J. w <xAnon>L.</xAnon></xBx></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego-Sądu Gospodarczego w Rzeszowie</xText> <xText>z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt VI GC 32/09</xText> <xText/> <xText><xBx>Z m i e n i a</xBx> zaskarżony wyrok w ten sposób, że :</xText> <xText><xBx>1. z a s ą d z a </xBx>od pozwanego D.Z. TRANS <xAnon>D. M.</xAnon>, <xAnon>Z.</xAnon> <xAnon>M. S. (1)</xAnon>. J. w <xAnon>L.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon> (...) Spółki z o.o</xAnon> w <xAnon>A.</xAnon> kwotę 35.912,60 zł ( trzydzieści pięć tysięcy dziewięćset dwanaście 60/100) z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2009 r.,</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx>z a s ą d z a </xBx>od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.809 zł ( siedem tysięcy osiemset dziewięć) tytułem kosztów postępowania za obie instancje .</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>A.</xAnon> w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej D.Z. TRANS <xAnon>D. M.</xAnon>, <xAnon>Z.</xAnon> <xAnon>M. S. (1)</xAnon>. J. w <xAnon>L.</xAnon> domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej spółki kwoty 35.912,60 zł z ustawowymi odsetkami od 20.01.2009 r i kosztów procesu wyliczonych w pozwie .</xText> <xText>Na uzasadnienie pozwu powód podał, że w ramach stałej współpracy gospodarczej zlecał pozwanemu wykonywanie samochodowych towarowych przewozów międzynarodowych, które z kolei otrzymywał od <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>W.</xAnon> . W każdym pisemnym zleceniu transportowym dla pozwanego umieszczał klauzulę o karze umownej w wysokości 50.000 Euro na wypadek podjęcia , w trakcie realizacji zleceń jak i 3 lata po jego wykonaniu, przez pozwanego działań stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji polegający w szczególności na podjęciu rozmów zmierzających do bezpośredniego lub pośredniego świadczenia usług na rzecz <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>W.</xAnon> z pominięciem powoda . Powyższą karę umową zastrzeżono m.in. w zleceniu nr 60/05/08/MS z 29.05.2008 r, którego zapisy stanowią podstawę dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia .</xText> <xText>Zdaniem powoda, pozwana Spółka naruszyła przyjęte zobowiązania o zakazie konkurencji , bowiem podjęła bezpośrednią współpracę z powyższą Spółką realizując jej zlecenia przewozu – od grudnia 2008 r <xAnon> Spółka (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>W.</xAnon> zlecała przewozy bezpośrednio pozwanej Spółce z pominięciem powoda .</xText> <xText>Dlatego też powód obciążył pozwaną Spółkę karą umowną w wysokości 50.000 euro i wezwał ją do jej zapłaty, ale strona pozwana nie zapłaciła powyższej kwoty . Następnie powód potrącił wierzytelność pozwanego z tytułu świadczonych usług ze swoja wierzytelnością z tytułu kary umownej i wezwał pozwaną Spółkę do zapłaty kwoty 35.912,60 zł, ale i ta kwota też nie została na rzecz powoda zapłacona .</xText> <xText>Pozwana Spółka w zakreślonym przez Sąd terminie nie wniosła odpowiedzi na powyższy pozew .</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznając, że brak jest przesłanek do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wyrokiem zaocznym z dnia 21.05.2009r, sygn. akt VI GC 32/09, wydanym na posiedzeniu niejawnym, oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu strony pozwanej .</xText> <xText>Sąd Okręgowy w oparciu o dołączone do pozwu dokumenty, które zdaniem Sądu nie budziły wątpliwości ustalił, że powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zlecał pozwanej Spółce wykonanie, pozyskanych od <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>W.</xAnon>, usług transportowych. Współpraca stała stron trwała od czerwca do grudnia 2008 r , w czasie którego doszło do zlecenia kilkunastu usług – zleceń transportowych .</xText> <xText>Każdy formularz zleceń transportowych zawierał identyczną treść, przy czym pkt. 16 zawierał następującą treść : „ Zleceniobiorca / Przewoźnik oświadcza, że nie będzie podejmował wobec kontrahenta Zleceniodawcy</xText> <xText>(<xAnon>A.</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o) działań stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji</xText> <xText>( w szczególności rozmów zmierzających do bezpośredniego lub pośredniego świadczenia usług) w trakcie realizacji zlecenia jak i 3 lata po jego wykonaniu . W przypadku niedotrzymania powyższego warunku Zleceniobiorca/Przewoźnik zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Zleceniodawcy ( <xAnon>A.</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o) kary umownej w wysokości 50.000 euro.</xText> <xText>Zlecenia transportowe z dnia 29.05.2008 r nr <xAnon>(...)</xAnon> i nr <xAnon>(...)</xAnon> ( k. 25 – 28 ) zostały podpisane przez stronę powodową oraz pozwanego, jednakże w sposób niezgodny z reprezentacją pozwanej spółki . Te zlecenia zostały bowiem po stronie pozwanej parafowane przez jedną osobę oraz opieczętowane pieczęcią pozwanego . W pozwanej zaś spółce sposób reprezentacji został określony na dwu – osobowy : dwaj wspólnicy łącznie lub jeden łącznie z prokurentem . Z uwagi na fakt, że w pozwanej Spółce nie ustanowiono prokurenta do jej reprezentowania są zatem uprawnieni jedynie występujący łącznie dwaj wspólnicy <xAnon>M. D.</xAnon> i <xAnon>M. Z. (1)</xAnon> (w uzasadnieniu wyroku Sąd błędnie wpisał <xAnon>M. Z. (2)</xAnon>) . Pozostałe dołączone do pozwu zlecenia transportowe zostały podpisane tylko przez powoda .</xText> <xText>W miesiącu listopadzie 2008 r powód uzyskał informację, że pozwana Spółka podjęła bezpośrednią współpracę , z pominięciem powoda, z <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>S.</xAnon>. z o.o w <xAnon>W.</xAnon> świadcząc na jej rzecz usługi transportowe . Dlatego też strona powodowa notą obciążeniową z 31.12.2008 r (k. 41) obciążyła pozwaną Spółkę karą umowną w wysokości 206.535 zł stanowiącą równowartość 50.000 euro i w dniu 12.01.2009 r (k. 40) wezwała o wpłacenie tej kwoty . Dodatkowo pismem z dnia 31.12.2008 r (k. 42 a) powód poinformował pozwaną Spółkę, że dokonuje potrącenia jego wierzytelności szczegółowo wymienionej w przedmiotowym piśmie ze swoją wierzytelnością z tytułu kary umownej objętej notą <xAnon>(...)</xAnon> na kwotę 170.622,40 zł , wskutek czego do zapłaty pozostaje jeszcze kwota 35.912,60 zł stanowiąca pozostałą część kary umownej , a następnie pismem z dnia 3.02.2009 r (k. 38) wezwała o zapłatę tę kwoty. Pozwana Spółka tej należności nie zapłaciła .</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił również , że strony nie zawarły umowy w przedmiocie kary umownej o treści określonej w pkt. 16 zlecenia transportowego z dnia 29.05.2008 r nr <xAnon>(...)</xAnon> ( podstawa faktyczna żądania ).</xText> <xText>Do skutecznego bowiem zastrzeżenia kary umownej konieczne jest zawarcie w tym przedmiocie stosownej umowy, tj. złożenia w powyższym zakresie oświadczeń przez uprawnione do tego osoby .</xText> <xText>Strona pozwana to Spółka Jawna i skuteczność złożenia oświadczenia woli w imieniu Spółki jest uzależniona od zachowania sposobu reprezentacji określonej umową Spółki ( <xLexLink xArt="art. 30;art. 30 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 30 § 1 ksh</xLexLink> ) i ujawnionej w KRS ( uchwała SN z 30.05.2008 r III CZP 43/08 – Lex 379851).</xText> <xText>Z przedłożonego do pozwu odpisu z KRS Spółki pozwanej (k. 31 – 35 ) do składania oświadczeń woli w imieniu tej Spółki uprawnieni są dwaj wspólnicy łącznie lub jeden łącznie z prokurentem . Tymczasem na zleceniu transportowym z 29.05.2008 r nr <xAnon>(...)</xAnon>, na które powołuje się powód, jak również i na zleceniu nr <xAnon>(...)</xAnon> jest przystawiona pieczęć firmowa D.Z.”TRANS” <xAnon>S.</xAnon>.J. oraz nieczytelna parafka .Pozostałe zaś dołączone do pozwu zlecenia transportowe zawierają jedynie podpisy powoda .</xText> <xText>Dla oceny skuteczności zastrzeżenia kary umownej nie ma znaczenia fakt wykonywania przez pozwanego na rzecz powodowej Spółki usług transportowych mimo braku w tym zakresie pisemnej umowy . Kara umowna nie należy bowiem do elementów przedmiotowo istotnych umowy przewozu ( usług transportowych) , a tym samym konieczne jest zawarcie w powyższym zakresie odrębnej umowy .</xText> <xText>Skoro więc powód nie wykazał ( <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> ), aby zawarł z pozwaną Spółką umowę w przedmiocie kary umownej na wypadek dopuszczenia się czynów nieuczciwej konkurencji, to na podstawie <xLexLink xArt="art. 339;art. 339 § 1;art. 479(18);art. 479(18) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 339 § 1 i art. 479<xSUPx>18</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>, Sąd orzekł jak w wyroku zaocznym opisanym szczegółowo powyżej .</xText> <xText>O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> – pozwana Spółka nie wykazała, aby poniosła jakieś koszty procesu .</xText> <xText>Od powyższego wyroku apelację wywiódł powód i zarzucając :</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie :</xText> </xUnit> <xText>- przez błędną wykładnię <xLexLink xArt="art. 483" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 kc</xLexLink> poprzez ustalenie, że zastrzeżenie kary umownej może zostać dokonane pomiędzy stronami tylko w formie pisemnej ,</xText> <xText>- poprzez nie uwzględnienie przy rozstrzyganiu przedmiotowej sprawy treści <xLexLink xArt="art. 66;art. 68;art. 68(2)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 66, 68 i 68<xSUPx>2</xSUPx> kc</xLexLink> , wprost wskazującego, iż w przypadku przedsiębiorców pozostających w stałych stosunkach gospodarczych , co miało miejsce w niniejszej sprawie, do zawarcia umowy dochodzi z chwilą przesłania drugiej stronie oferty, gdy niezwłocznie nie odmówi ona realizacji zlecenia ,</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń Sadu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez ustalenie, że pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia umowy o treści określonej zleceniem transportowym nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 29.05.2008 r wbrew woli stron tejże umowy wynikającej z treści korespondencji przez strony wymienianej, a zwłaszcza oświadczenia Pana <xAnon>C. D.</xAnon> z dnia 3.02.2009 r ( w aktach sprawy) oraz pisma samego pozwanego z dnia 3.02.2009 r ( powód załącza),</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez ustalenie, że w dacie zawarcia umowy osoba, która ze strony pozwanego podpisała zlecenie transportowe nr<xAnon>(...)</xAnon> z dnia 29.05.2008 r nie była należycie umocowania do tej czynności, a także iż <xAnon> Spółka Jawna (...)</xAnon>.Z. TRANS <xAnon>D. M.</xAnon>, <xAnon>Z. M.</xAnon> miała dwuosobową reprezentację , w aktach sprawy znajduje się bowiem jedynie odpis pozwanego z KRS na dzień 5.06.2009 r, tym samym przez Sąd nie została należycie zweryfikowana okoliczność, jaka była faktyczna zasada reprezentacji pozwanej Spółki w dacie 29.05.2008 r tj. dacie zawarcia przedmiotowej umowy,</xText> <xText>- brak uwzględnienia przy ocenie dowodów zgromadzonych w sprawie specyfiki obrotu gospodarczego związanego z prowadzeniem usług transportowych , w którym standardem jest zawiązywanie umów pomiędzy stronami na podstawie zleceń transportowych wysyłanych za pośrednictwem faksu, a podpisywanymi często przez osoby zajmujące się logistyką przedsiębiorstwa, niekoniecznie będącymi osobami ujawnionymi w KRS, co jednak mieści się w zakresie uprawnień tychże osób,</xText> <xText>2. obrazę przepisów prawa procesowego, a w szczególności :</xText> <xText>- dyspozycji <xLexLink xArt="art. 339;art. 339 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 339 § 2 kpc</xLexLink> poprzez wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo pomimo braku ku temu podstaw w materiale dowodowym znajdującym się w aktach sprawy, wbrew zapisowi tegoż przepisu, iż nie można wydać wyroku zaocznego, gdy okoliczności podane przez powoda budzą uzasadnione wątpliwości,</xText> <xText>- naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink> tj. przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez dokonanie wykładni ważności zapisów umowy łączącej strony wbrew woli stron, które nie kwestionowały istnienia pomiędzy nimi umowy o treści wynikającej z zapisów zlecenia transportowego nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 29.05.2008 r.</xText> <xText>- naruszenia podstawowych zasad równości stron w procesie poprzez nie przeprowadzenie przez Sąd rozprawy oraz oddalenie wszystkich zgłoszonych przez powoda wniosków dowodowych z przesłuchania m.in. świadków <xAnon>M. S. (2)</xAnon>, <xAnon>A. W.</xAnon> i stron na okoliczność istnienia stosunku prawnego pomiędzy stronami o treści, jaką wskazał powód, przy jednoczesnym przyjęciu przez Sąd za stan faktyczny sprawy okoliczności odmiennych do twierdzeń powoda, które Sad uczynił podstawa oddalenia powództwa,</xText> <xText>- naruszenia podstawowej zasady procesu cywilnego oraz zasad procesu gospodarczego związanych z przekroczeniem dopuszczalnych granic zakresu oceny sędziowskiej poprzez poddanie przez Sąd ocenie kwestii spornej dla stron procesu w postaci istnienia pomiędzy nimi stosunku cywilnoprawnego określonego zapisami zlecenia transportowego nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 29.05.2008 r, której to ważności umowy żadna ze stron nigdy nie kwestionowała,</xText> <xText>- błąd w poczynionych przez Sąd ustaleniach co do tezy wniosków dowodowych złożonych przez powoda w pozwie co do zakresu przesłuchania świadków <xAnon>M. S. (2)</xAnon>, <xAnon>A. W.</xAnon>, <xAnon>D. C.</xAnon>, <xAnon>A. D.</xAnon> i stron, poprzez ustalenie , iż w ramach tezy dowodowej zakreślonej jako : „ co do ustaleń zasad współpracy i wszelkich okoliczności z pozwu” nie mieści się teza dowodowa w zakresie poczynienia ustaleń, czy strony w ramach współpracy wiązała treść zamówienia nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 29.05.2008 r</xText> <xText>w n i ó s ł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.</xText> <xText>Pozwana Spółka nie zajęła stanowiska ani pisemnego ani ustnego na rozprawie apelacyjnej odnośnie apelacji powoda.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny rozpoznając sprawę na skutek apelacji powoda, zważył co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Niezależnie od zarzutów apelacyjnych podniesionych w apelacji, Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą sprawę wydał zaskarżony wyrok zaoczny z naruszeniem prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 3" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 3 ksh</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 30;art. 30 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 30 § 1 ksh</xLexLink>, które to naruszenie Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę z urzędu, w granicach zaskarżenia, wobec zarzutu apelacyjnego o naruszeniu prawa materialnego ( vide postanowienie SN z 4.10.2002 r III CZP 62/02 – OSNC 2004 r, nr 1, poz. 7, uzasadnienie wyroku SN z 5.09.2001 r I CKN 179/99 – OSNC 2002r, nr 4 , poz. 54, orzeczenie SN z 15.05.2001 r I CKN 350/00 – nie publ.).</xText> <xText>W spółce jawnej ( <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 1 ksh</xLexLink> ), przyznane wspólnikowi prawo do reprezentowania spółki , w tym do składania i przyjmowania oświadczeń woli w stosunkach cywilnoprawnych nie może być ograniczone ze skutkiem wobec osób trzecich. Oznacza to dopuszczalność ograniczeń między wspólnikami, które nie wywołują jednak skutków prawnych, na zewnątrz. Możliwe jest więc ustalenie reguł reprezentacji między wspólnikami ( np. wyłączenie niektórych od prawa reprezentowania, wskazanie kwoty, powyżej której wspólnik nie może dokonać czynności itp.) , co nie będzie miało znaczenia dla ważności i skuteczności czynności wobec osób trzecich . Co najwyżej w stosunkach wewnętrznych może być podstawą roszczeń między wspólnikami . Dla kontrahenta spółki wspólnik jawny zawsze działa w granicach umocowania . Wspólnicy mają pełną kompetencję do reprezentacji, która wynika z ustawy. Wspólnicy są więc przedstawicielami ustawowymi spółki. Przyjęcie reprezentacji łącznej nie stanowi ograniczenia prawa do reprezentacji, ale ustalenie techniki reprezentacji i dopuszcza to wyraźnie <xLexLink xArt="art. 30;art. 30 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 30 § 1 ksh</xLexLink> . Przyjęcie w umowie spółki i ujawnienie tego w KRS, ustalenie zasad ( techniki ) reprezentacji łącznej w spółce ogranicza prawo wspólnika do reprezentacji przez określenie pewnych zasad współdziałania, ale nie narusza to przepisu <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 3" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 3 ksh</xLexLink> , że prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich ( vide Andrzej Kidyba, Kodeks Spółek Handlowych , Komentarze Zakamycza - Zakamycze 2002, tom. I, Komentarz do art. 29 i 30 ksh , s. 162 – 166). Podobne stanowisko zajmuje S. Sołtysiński. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">Kodeks Spółek Handlowych</xLexLink>, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2001, tom I, teza 12, pkt. 8 do <xLexLink xArt="art. 29" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 ksh</xLexLink>, s. 277, gdzie stwierdza, że ustawowe prawo reprezentacji spółki przez wspólnika nie może być skutecznie ograniczone wobec osób trzecich , przepis art. <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 3" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 3</xLexLink> nie stoi natomiast na przeszkodzie umownemu ograniczeniu prawa reprezentacji. Ograniczenia tej kompetencji w drodze umowy między wspólnikami są skuteczne wyłącznie w stosunkach wewnętrznych między wspólnikami . Wspólnik naruszający podjęte zobowiązanie może odpowiadać z tytułu naruszenia umowy .</xText> <xText>Inne rozumienie wzajemnych relacji tych przepisów , takie jak przyjął Sąd Okręgowy, że łączna reprezentacja ustalona w umowie spółki i ujawniona w KRS jest skuteczna w stosunku do osób trzecich, prowadziłaby do pozbawienia sensu <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 3" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 3 ksh</xLexLink>, który to przepis i przepis <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 2" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 29 § 2 ksh</xLexLink> mają charakter bezwzględnie obowiązujący .</xText> <xText>Uchwała SN z dnia 30.05.2000 r III CZP 43/08 OSNC 2009r, nr 78, poz. 93, na którą powołał się Sąd Okręgowy dotyczy skuteczności pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez spółkę jawną , a więc czynności jednostronnej .</xText> <xText>W zleceniu transportowym z dnia 29.05.2008 r nr <xAnon>(...)</xAnon> stanowiącym umowę zawartą między stronami zastrzeżona została kara umowna ( pkt. 16 umowy), a umowę tę podpisał w imieniu pozwanej spółki wspólnik <xAnon>M. D.</xAnon> ( podpis na doręczeniu odpisu postanowienia Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Rzeszowie z dnia 27 marca 2009 r , sygn. akt V GNc 933/09 k. 219 i k. 223 jest podpisem <xAnon>M. D.</xAnon>, bo tak wyjaśniła Naczelnik Urzędu Pocztowego w <xAnon>G.</xAnon> k. 222, a podpis ten jest identyczny z podpisem jak na zleceniu transportowym - umowie k. 26), a więc doszło do zawarcia ważnej umowy wiążącej strony.</xText> <xText>Skoro więc w oparciu o dołączone dokumenty do pozwu Sąd Okręgowy przyjął, że okoliczności faktyczne stanowiące podstawę żądania pozwu nie budzą zastrzeżeń ( Sąd Apelacyjny podziela ten pogląd), a umowa zawarta między stronami w dniu 29.05.2008 r nr <xAnon>(...)</xAnon> jest ważna i zawiera zastrzeżenie kary umownej na wypadek określonego zachowania się pozwanej spółki – że pozwana spółka zachowała się w sposób niezgodny z umową , to w ustalonych okolicznościach faktycznych nie budzi wątpliwości ( zresztą pozwana spółka temu nie zaprzeczyła ani w odpowiedzi na pozew, ani w odpowiedzi na apelację powoda, ani też w ustnym wywodzie na rozprawie apelacyjnej ), to powództwo jest zasadne i winno być uwzględnione .</xText> <xText>Odpada zatem konieczność rozważania zarzutów apelacyjnych podniesionych w apelacji powoda .</xText> <xText>Dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> .</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Cezary Petruszewicz

Maria Baryła

Cecylia Solecka

Aleksandra Szubert

Sygn. akt. I ACa 272/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący SSA Cezary Petruszewicz Sędziowie: SA Andrzej Palacz (spraw.) SA Anna Gawełko Protokolant: Cecylia Solecka po rozpoznaniu w dniu 29 października 2009 r. na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółki z o.o.wA. przeciwkoD.Z. TRANSD. M.,Z.M. S. (1).J. wL. o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego-Sądu Gospodarczego w Rzeszowie z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt VI GC 32/09 Z m i e n i azaskarżony wyrok w ten sposób, że : 1. z a s ą d z aod pozwanego D.Z. TRANSD. M.,Z.M. S. (1). J. wL.na rzecz powoda(...) Spółki z o.owA.kwotę 35.912,60 zł ( trzydzieści pięć tysięcy dziewięćset dwanaście 60/100) z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2009 r., 2 z a s ą d z aod pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.809 zł ( siedem tysięcy osiemset dziewięć) tytułem kosztów postępowania za obie instancje . UZASADNIENIE Powód(...)S.. z o.o wA.w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej D.Z. TRANSD. M.,Z.M. S. (1). J. wL.domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej spółki kwoty 35.912,60 zł z ustawowymi odsetkami od 20.01.2009 r i kosztów procesu wyliczonych w pozwie . Na uzasadnienie pozwu powód podał, że w ramach stałej współpracy gospodarczej zlecał pozwanemu wykonywanie samochodowych towarowych przewozów międzynarodowych, które z kolei otrzymywał od(...)S.. z o.o wW.. W każdym pisemnym zleceniu transportowym dla pozwanego umieszczał klauzulę o karze umownej w wysokości 50.000 Euro na wypadek podjęcia , w trakcie realizacji zleceń jak i 3 lata po jego wykonaniu, przez pozwanego działań stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji polegający w szczególności na podjęciu rozmów zmierzających do bezpośredniego lub pośredniego świadczenia usług na rzecz(...)S.. z o.o wW.z pominięciem powoda . Powyższą karę umową zastrzeżono m.in. w zleceniu nr 60/05/08/MS z 29.05.2008 r, którego zapisy stanowią podstawę dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia . Zdaniem powoda, pozwana Spółka naruszyła przyjęte zobowiązania o zakazie konkurencji , bowiem podjęła bezpośrednią współpracę z powyższą Spółką realizując jej zlecenia przewozu – od grudnia 2008 rSpółka (...)S.. z o.o wW.zlecała przewozy bezpośrednio pozwanej Spółce z pominięciem powoda . Dlatego też powód obciążył pozwaną Spółkę karą umowną w wysokości 50.000 euro i wezwał ją do jej zapłaty, ale strona pozwana nie zapłaciła powyższej kwoty . Następnie powód potrącił wierzytelność pozwanego z tytułu świadczonych usług ze swoja wierzytelnością z tytułu kary umownej i wezwał pozwaną Spółkę do zapłaty kwoty 35.912,60 zł, ale i ta kwota też nie została na rzecz powoda zapłacona . Pozwana Spółka w zakreślonym przez Sąd terminie nie wniosła odpowiedzi na powyższy pozew . Sąd Okręgowy uznając, że brak jest przesłanek do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wyrokiem zaocznym z dnia 21.05.2009r, sygn. akt VI GC 32/09, wydanym na posiedzeniu niejawnym, oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu strony pozwanej . Sąd Okręgowy w oparciu o dołączone do pozwu dokumenty, które zdaniem Sądu nie budziły wątpliwości ustalił, że powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zlecał pozwanej Spółce wykonanie, pozyskanych od(...)S.. z o.o wW., usług transportowych. Współpraca stała stron trwała od czerwca do grudnia 2008 r , w czasie którego doszło do zlecenia kilkunastu usług – zleceń transportowych . Każdy formularz zleceń transportowych zawierał identyczną treść, przy czym pkt. 16 zawierał następującą treść : „ Zleceniobiorca / Przewoźnik oświadcza, że nie będzie podejmował wobec kontrahenta Zleceniodawcy (A.S.. z o.o) działań stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji ( w szczególności rozmów zmierzających do bezpośredniego lub pośredniego świadczenia usług) w trakcie realizacji zlecenia jak i 3 lata po jego wykonaniu . W przypadku niedotrzymania powyższego warunku Zleceniobiorca/Przewoźnik zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Zleceniodawcy (A.S.. z o.o) kary umownej w wysokości 50.000 euro. Zlecenia transportowe z dnia 29.05.2008 r nr(...)i nr(...)( k. 25 – 28 ) zostały podpisane przez stronę powodową oraz pozwanego, jednakże w sposób niezgodny z reprezentacją pozwanej spółki . Te zlecenia zostały bowiem po stronie pozwanej parafowane przez jedną osobę oraz opieczętowane pieczęcią pozwanego . W pozwanej zaś spółce sposób reprezentacji został określony na dwu – osobowy : dwaj wspólnicy łącznie lub jeden łącznie z prokurentem . Z uwagi na fakt, że w pozwanej Spółce nie ustanowiono prokurenta do jej reprezentowania są zatem uprawnieni jedynie występujący łącznie dwaj wspólnicyM. D.iM. Z. (1)(w uzasadnieniu wyroku Sąd błędnie wpisałM. Z. (2)) . Pozostałe dołączone do pozwu zlecenia transportowe zostały podpisane tylko przez powoda . W miesiącu listopadzie 2008 r powód uzyskał informację, że pozwana Spółka podjęła bezpośrednią współpracę , z pominięciem powoda, z(...)S.. z o.o wW.świadcząc na jej rzecz usługi transportowe . Dlatego też strona powodowa notą obciążeniową z 31.12.2008 r (k. 41) obciążyła pozwaną Spółkę karą umowną w wysokości 206.535 zł stanowiącą równowartość 50.000 euro i w dniu 12.01.2009 r (k. 40) wezwała o wpłacenie tej kwoty . Dodatkowo pismem z dnia 31.12.2008 r (k. 42 a) powód poinformował pozwaną Spółkę, że dokonuje potrącenia jego wierzytelności szczegółowo wymienionej w przedmiotowym piśmie ze swoją wierzytelnością z tytułu kary umownej objętej notą(...)na kwotę 170.622,40 zł , wskutek czego do zapłaty pozostaje jeszcze kwota 35.912,60 zł stanowiąca pozostałą część kary umownej , a następnie pismem z dnia 3.02.2009 r (k. 38) wezwała o zapłatę tę kwoty. Pozwana Spółka tej należności nie zapłaciła . Sąd Okręgowy ustalił również , że strony nie zawarły umowy w przedmiocie kary umownej o treści określonej w pkt. 16 zlecenia transportowego z dnia 29.05.2008 r nr(...)( podstawa faktyczna żądania ). Do skutecznego bowiem zastrzeżenia kary umownej konieczne jest zawarcie w tym przedmiocie stosownej umowy, tj. złożenia w powyższym zakresie oświadczeń przez uprawnione do tego osoby . Strona pozwana to Spółka Jawna i skuteczność złożenia oświadczenia woli w imieniu Spółki jest uzależniona od zachowania sposobu reprezentacji określonej umową Spółki (art. 30 § 1 ksh) i ujawnionej w KRS ( uchwała SN z 30.05.2008 r III CZP 43/08 – Lex 379851). Z przedłożonego do pozwu odpisu z KRS Spółki pozwanej (k. 31 – 35 ) do składania oświadczeń woli w imieniu tej Spółki uprawnieni są dwaj wspólnicy łącznie lub jeden łącznie z prokurentem . Tymczasem na zleceniu transportowym z 29.05.2008 r nr(...), na które powołuje się powód, jak również i na zleceniu nr(...)jest przystawiona pieczęć firmowa D.Z.”TRANS”S..J. oraz nieczytelna parafka .Pozostałe zaś dołączone do pozwu zlecenia transportowe zawierają jedynie podpisy powoda . Dla oceny skuteczności zastrzeżenia kary umownej nie ma znaczenia fakt wykonywania przez pozwanego na rzecz powodowej Spółki usług transportowych mimo braku w tym zakresie pisemnej umowy . Kara umowna nie należy bowiem do elementów przedmiotowo istotnych umowy przewozu ( usług transportowych) , a tym samym konieczne jest zawarcie w powyższym zakresie odrębnej umowy . Skoro więc powód nie wykazał (art. 6 kc), aby zawarł z pozwaną Spółką umowę w przedmiocie kary umownej na wypadek dopuszczenia się czynów nieuczciwej konkurencji, to na podstawieart. 339 § 1 i art. 47918§ 2 kpc, Sąd orzekł jak w wyroku zaocznym opisanym szczegółowo powyżej . O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 kpc– pozwana Spółka nie wykazała, aby poniosła jakieś koszty procesu . Od powyższego wyroku apelację wywiódł powód i zarzucając : 1 naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie : - przez błędną wykładnięart. 483 kcpoprzez ustalenie, że zastrzeżenie kary umownej może zostać dokonane pomiędzy stronami tylko w formie pisemnej , - poprzez nie uwzględnienie przy rozstrzyganiu przedmiotowej sprawy treściart. 66, 68 i 682kc, wprost wskazującego, iż w przypadku przedsiębiorców pozostających w stałych stosunkach gospodarczych , co miało miejsce w niniejszej sprawie, do zawarcia umowy dochodzi z chwilą przesłania drugiej stronie oferty, gdy niezwłocznie nie odmówi ona realizacji zlecenia , - sprzeczność istotnych ustaleń Sadu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez ustalenie, że pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia umowy o treści określonej zleceniem transportowym nr(...)z dnia 29.05.2008 r wbrew woli stron tejże umowy wynikającej z treści korespondencji przez strony wymienianej, a zwłaszcza oświadczenia PanaC. D.z dnia 3.02.2009 r ( w aktach sprawy) oraz pisma samego pozwanego z dnia 3.02.2009 r ( powód załącza), - sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez ustalenie, że w dacie zawarcia umowy osoba, która ze strony pozwanego podpisała zlecenie transportowe nr(...)z dnia 29.05.2008 r nie była należycie umocowania do tej czynności, a także iżSpółka Jawna (...).Z. TRANSD. M.,Z. M.miała dwuosobową reprezentację , w aktach sprawy znajduje się bowiem jedynie odpis pozwanego z KRS na dzień 5.06.2009 r, tym samym przez Sąd nie została należycie zweryfikowana okoliczność, jaka była faktyczna zasada reprezentacji pozwanej Spółki w dacie 29.05.2008 r tj. dacie zawarcia przedmiotowej umowy, - brak uwzględnienia przy ocenie dowodów zgromadzonych w sprawie specyfiki obrotu gospodarczego związanego z prowadzeniem usług transportowych , w którym standardem jest zawiązywanie umów pomiędzy stronami na podstawie zleceń transportowych wysyłanych za pośrednictwem faksu, a podpisywanymi często przez osoby zajmujące się logistyką przedsiębiorstwa, niekoniecznie będącymi osobami ujawnionymi w KRS, co jednak mieści się w zakresie uprawnień tychże osób, 2. obrazę przepisów prawa procesowego, a w szczególności : - dyspozycjiart. 339 § 2 kpcpoprzez wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo pomimo braku ku temu podstaw w materiale dowodowym znajdującym się w aktach sprawy, wbrew zapisowi tegoż przepisu, iż nie można wydać wyroku zaocznego, gdy okoliczności podane przez powoda budzą uzasadnione wątpliwości, - naruszeniaart. 233 kpctj. przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez dokonanie wykładni ważności zapisów umowy łączącej strony wbrew woli stron, które nie kwestionowały istnienia pomiędzy nimi umowy o treści wynikającej z zapisów zlecenia transportowego nr(...)z dnia 29.05.2008 r. - naruszenia podstawowych zasad równości stron w procesie poprzez nie przeprowadzenie przez Sąd rozprawy oraz oddalenie wszystkich zgłoszonych przez powoda wniosków dowodowych z przesłuchania m.in. świadkówM. S. (2),A. W.i stron na okoliczność istnienia stosunku prawnego pomiędzy stronami o treści, jaką wskazał powód, przy jednoczesnym przyjęciu przez Sąd za stan faktyczny sprawy okoliczności odmiennych do twierdzeń powoda, które Sad uczynił podstawa oddalenia powództwa, - naruszenia podstawowej zasady procesu cywilnego oraz zasad procesu gospodarczego związanych z przekroczeniem dopuszczalnych granic zakresu oceny sędziowskiej poprzez poddanie przez Sąd ocenie kwestii spornej dla stron procesu w postaci istnienia pomiędzy nimi stosunku cywilnoprawnego określonego zapisami zlecenia transportowego nr(...)z dnia 29.05.2008 r, której to ważności umowy żadna ze stron nigdy nie kwestionowała, - błąd w poczynionych przez Sąd ustaleniach co do tezy wniosków dowodowych złożonych przez powoda w pozwie co do zakresu przesłuchania świadkówM. S. (2),A. W.,D. C.,A. D.i stron, poprzez ustalenie , iż w ramach tezy dowodowej zakreślonej jako : „ co do ustaleń zasad współpracy i wszelkich okoliczności z pozwu” nie mieści się teza dowodowa w zakresie poczynienia ustaleń, czy strony w ramach współpracy wiązała treść zamówienia nr(...)z dnia 29.05.2008 r w n i ó s ł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Pozwana Spółka nie zajęła stanowiska ani pisemnego ani ustnego na rozprawie apelacyjnej odnośnie apelacji powoda. Sąd Apelacyjny rozpoznając sprawę na skutek apelacji powoda, zważył co następuje : Niezależnie od zarzutów apelacyjnych podniesionych w apelacji, Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą sprawę wydał zaskarżony wyrok zaoczny z naruszeniem prawa materialnego, a toart. 29 § 3 kshw zw. zart. 30 § 1 ksh, które to naruszenie Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę z urzędu, w granicach zaskarżenia, wobec zarzutu apelacyjnego o naruszeniu prawa materialnego ( vide postanowienie SN z 4.10.2002 r III CZP 62/02 – OSNC 2004 r, nr 1, poz. 7, uzasadnienie wyroku SN z 5.09.2001 r I CKN 179/99 – OSNC 2002r, nr 4 , poz. 54, orzeczenie SN z 15.05.2001 r I CKN 350/00 – nie publ.). W spółce jawnej (art. 29 § 1 ksh), przyznane wspólnikowi prawo do reprezentowania spółki , w tym do składania i przyjmowania oświadczeń woli w stosunkach cywilnoprawnych nie może być ograniczone ze skutkiem wobec osób trzecich. Oznacza to dopuszczalność ograniczeń między wspólnikami, które nie wywołują jednak skutków prawnych, na zewnątrz. Możliwe jest więc ustalenie reguł reprezentacji między wspólnikami ( np. wyłączenie niektórych od prawa reprezentowania, wskazanie kwoty, powyżej której wspólnik nie może dokonać czynności itp.) , co nie będzie miało znaczenia dla ważności i skuteczności czynności wobec osób trzecich . Co najwyżej w stosunkach wewnętrznych może być podstawą roszczeń między wspólnikami . Dla kontrahenta spółki wspólnik jawny zawsze działa w granicach umocowania . Wspólnicy mają pełną kompetencję do reprezentacji, która wynika z ustawy. Wspólnicy są więc przedstawicielami ustawowymi spółki. Przyjęcie reprezentacji łącznej nie stanowi ograniczenia prawa do reprezentacji, ale ustalenie techniki reprezentacji i dopuszcza to wyraźnieart. 30 § 1 ksh. Przyjęcie w umowie spółki i ujawnienie tego w KRS, ustalenie zasad ( techniki ) reprezentacji łącznej w spółce ogranicza prawo wspólnika do reprezentacji przez określenie pewnych zasad współdziałania, ale nie narusza to przepisuart. 29 § 3 ksh, że prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich ( vide Andrzej Kidyba, Kodeks Spółek Handlowych , Komentarze Zakamycza - Zakamycze 2002, tom. I, Komentarz do art. 29 i 30 ksh , s. 162 – 166). Podobne stanowisko zajmuje S. Sołtysiński.Kodeks Spółek Handlowych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2001, tom I, teza 12, pkt. 8 doart. 29 ksh, s. 277, gdzie stwierdza, że ustawowe prawo reprezentacji spółki przez wspólnika nie może być skutecznie ograniczone wobec osób trzecich , przepis art.art. 29 § 3nie stoi natomiast na przeszkodzie umownemu ograniczeniu prawa reprezentacji. Ograniczenia tej kompetencji w drodze umowy między wspólnikami są skuteczne wyłącznie w stosunkach wewnętrznych między wspólnikami . Wspólnik naruszający podjęte zobowiązanie może odpowiadać z tytułu naruszenia umowy . Inne rozumienie wzajemnych relacji tych przepisów , takie jak przyjął Sąd Okręgowy, że łączna reprezentacja ustalona w umowie spółki i ujawniona w KRS jest skuteczna w stosunku do osób trzecich, prowadziłaby do pozbawienia sensuart. 29 § 3 ksh, który to przepis i przepisart. 29 § 2 kshmają charakter bezwzględnie obowiązujący . Uchwała SN z dnia 30.05.2000 r III CZP 43/08 OSNC 2009r, nr 78, poz. 93, na którą powołał się Sąd Okręgowy dotyczy skuteczności pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez spółkę jawną , a więc czynności jednostronnej . W zleceniu transportowym z dnia 29.05.2008 r nr(...)stanowiącym umowę zawartą między stronami zastrzeżona została kara umowna ( pkt. 16 umowy), a umowę tę podpisał w imieniu pozwanej spółki wspólnikM. D.( podpis na doręczeniu odpisu postanowienia Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Rzeszowie z dnia 27 marca 2009 r , sygn. akt V GNc 933/09 k. 219 i k. 223 jest podpisemM. D., bo tak wyjaśniła Naczelnik Urzędu Pocztowego wG.k. 222, a podpis ten jest identyczny z podpisem jak na zleceniu transportowym - umowie k. 26), a więc doszło do zawarcia ważnej umowy wiążącej strony. Skoro więc w oparciu o dołączone dokumenty do pozwu Sąd Okręgowy przyjął, że okoliczności faktyczne stanowiące podstawę żądania pozwu nie budzą zastrzeżeń ( Sąd Apelacyjny podziela ten pogląd), a umowa zawarta między stronami w dniu 29.05.2008 r nr(...)jest ważna i zawiera zastrzeżenie kary umownej na wypadek określonego zachowania się pozwanej spółki – że pozwana spółka zachowała się w sposób niezgodny z umową , to w ustalonych okolicznościach faktycznych nie budzi wątpliwości ( zresztą pozwana spółka temu nie zaprzeczyła ani w odpowiedzi na pozew, ani w odpowiedzi na apelację powoda, ani też w ustnym wywodzie na rozprawie apelacyjnej ), to powództwo jest zasadne i winno być uwzględnione . Odpada zatem konieczność rozważania zarzutów apelacyjnych podniesionych w apelacji powoda . Dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku na mocyart. 386 § 1 kpciart. 108 § 1 kpcw zw. zart. 98 kpc.

15/400000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_001067_2009_Uz_2009-11-04_003

XVII AmC 1067/09

2009-11-04 01:00:00.0 CET

2017-01-23 18:15:27.0 CET

2017-01-23 15:07:20.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 1067/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 04 listopada 2009r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska po rozpoznaniu w dniu 04 listopada 2009r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko R. N. (...) z siedzibą w T. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez R. N. (...) z siedzibą w T. w o

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="001067" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 1067/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 04 listopada 2009r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Maria Witkowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 04 listopada 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>R. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przez <xAnon>R. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon> w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści:</xText> </xUnit> <xText>„Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu.”.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>R. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Poleca pobranie Kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od <xAnon>R. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon> kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon>R. N.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText>SSO Maria Witkowska</xText> <xText><xBx>Sygn. akt XVII AmC 1067/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód – <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon>, w dniu 16 lipca 2009 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone postanowienia stosowanego przez pozwanego– <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>R. N.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon> o treści:</xText> <xText>„Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu”.</xText> <xText>Powód wniósł ponadto o wydanie wyroku zaocznego zaopatrzonego w rygor natychmiastowej wykonalności w przypadkach prawem przewidzianych, wydanie wyroku uwzględniającego powództwo w całości na posiedzeniu niejawnym, rozpoznanie sprawy również pod nieobecność powoda bądź jego pełnomocnika oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Swoje roszczenie powód oparł na fakcie, że pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie sklepu internetowego posługuje się wzorcem umownym „Regulamin” zawierającym m.in. postanowienie wymienione w petitum pozwu.</xText> <xText>W ocenie powoda, przedmiotowe postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę abuzywną, natomiast wzorzec umowy stosowany przez pozwanego jest rażąco sprzeczny z dobrymi obyczajami i narusza uzasadnione interesy konsumentów.</xText> <xText>Powód wywodzi, że zakwestionowana klauzula powinna zostać uznana za niedozwoloną, gdyż przewiduje dłuższy termin na rozpatrywanie reklamacji od określonego w Ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.</xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wywołanych wniesieniem powództwa.</xText> <xText>Pozwany podniósł, że faktycznie posiada w Regulaminie sklepu internetowego zapis, iż reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych, przy czym termin ten może zostać wydłużony, jak podał z uwagi na fakt, iż proponowane przez niego towary są importowane, chodzi więc o czas niezbędny dla przeprowadzenia konsultacji reklamacji z producentem zagranicznym.</xText> <xText>Pozwany wskazał, iż nie zakłada, że reklamacje będą rozpatrywane dłużej niż 14 dni, lecz przewiduje jedynie, że w przypadkach gdy załatwienie reklamacji wymagać będzie konsultacji z producentem zagranicznym, termin ten może, choć nie musi ulec wydłużeniu.</xText> <xText>Z drugiej strony pozwany podniósł, iż zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do żądania reklamacyjnego, a nie na jej ostateczne załatwienie, tak więc kwestionowana klauzula, która zakłada, że reklamacje będą załatwiane w ciągu 14 dni, a w wyjątkowych wypadkach termin ten może być wydłużony, nie jest abuzywna.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:</xBx></xText> <xText>Bezsporne w sprawie jest, że pozwany – <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>R. N.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>T.</xAnon> prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży sprzętu obserwacyjnego w ramach sklepu internetowego znajdującego się pod adresem <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Bezspornym jest także, że pozwany posługiwał się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym o nazwie „Regulamin”, który zawiera zakwestionowane przez powoda postanowienie o następującej treści: „Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu”.</xText> <xText>Pozwany nie zakwestionował wiarygodności dołączonego do pozwu wzorca umownego, ani też nie zarzucił niezgodności kwestionowanego postanowienia z jego treścią, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany nie zaprzeczył, aby stosował wskazane kwestionowane postanowienie. W związku z powyższym okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawie postawie <xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText><xBx>W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Powództwo jest uzasadnione.</xText> <xText>Sąd mając na względzie całokształt zgromadzonego materiału, zgłoszone argumenty, uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne oraz, iż uzasadnione jest rozpoznanie i rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy na posiedzeniu niejawnym stosownie do treści przepisu <xLexLink xArt="art. 479(17)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>17</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>W tych okolicznościach zasadne było poddanie treści przedmiotowego postanowienia wzorca umowy ocenie prawnej w kontekście czy ma ono charakter niedozwolonego postanowienia umownego w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy podkreślić, że w postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca celem ustalenia, czy zawarte w nim klauzule mają charakter niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> Niedozwolone postanowienia umowne określają przepisy <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx></xLexLink> – 385<xSUPx>3</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>, mające na celu ochronę konsumenta przed niekorzystnymi postanowieniami umowy łączącej go z profesjonalistą.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink>, za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania zależna jest od spełnienia następujących przesłanek:</xText> <xText>1) postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, a więc nie podlegało negocjacjom;</xText> <xText>2) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami;</xText> <xText>3) ukształtowane we wskazany sposób prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta;</xText> <xText>4) postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia.</xText> <xText>Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie, natomiast brak jednej z nich skutkuje tym, iż Sąd nie dokonuje oceny danego postanowienia pod kątem abuzywności.</xText> <xText>Analizując zakwestionowane przez powoda postanowienie w oparciu o w/w kryteria, nie budzi wątpliwości Sądu, że konsumenci generalnie nie mają wpływu na jego treść, albowiem wzorzec jest przedstawiany przez pozwanego na stronie internetowej, a zatem należało uznać, że postanowienie nie jest z nimi uzgadniane indywidualnie. Co więcej, jak wynika z nagłówka Regulaminu, zakup towaru za pośrednictwem marketu internetowego oznacza równocześnie akceptację Regulaminu.</xText> <xText>Przedmiotowe postanowienie nie dotyczy także głównych świadczeń stron umowy, którymi są: ze strony pozwanej – sprzedaż oferowanych produktów, ze strony zaś konsumenta – zapłata ceny za zakupiony towar.</xText> <xText>Do rozstrzygnięcia pozostała zatem jedynie kwestia, czy zakwestionowane przez powoda postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.</xText> <xText>Należy wskazać, że „dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania. Pojęcie „interesów konsumenta” należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, mogą tu wejść w grę także inne aspekty: zdrowia konsumenta (i jego bliskich), jego czasu zbędnie traconego, dezorganizacji toku życia, przykrości, zawodu itp. Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, a więc szczególnie doniosłe. Pełnię treści pojęciu „dobrych obyczajów” (w szczególności w stosunkach umownych między profesjonalistą a konsumentem) nadaje judykatura - w orzeczeniu SN z 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, IC Biul. SN 2006, nr 2, s. 86 wskazano, iż za „sprzeczne z dobrymi obyczajami” należy uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową, „rażące naruszenie interesów konsumenta” polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta w określonym stosunku umownym).</xText> <xText>W świetle powyższego Sąd uznał, że kwestionowana przez powoda klauzula stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Przede wszystkim należy zauważyć, iż z przepisu <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 3" xIsapId="WDU20021411176" xTitle="Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176">art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego</xLexLink> (Dz.U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.) wynika, że sprzedawca musi ustosunkować się do żądania reklamacyjnego klienta w terminie 14 dni, w przeciwnym razie uważa się, że uznał je za uzasadnione. Terminu określonego w powołanym przepisie pozwany nie może dowolnie zmieniać, dostosowując go do zaistniałych po jego stronie warunków. Tymczasem w kwestionowanym postanowieniu jest mowa o tym, iż 14- dniowy termin rozpatrzenia reklamacji może ulec wydłużeniu. Takie sformułowanie powoduje, iż termin rozpatrzenia reklamacji przez sprzedawcę staje się niedookreślony, a co za tym idzie pozwany mógłby go swobodnie kształtować. Oczywistym jest, że powyższa sytuacja jest niekorzystna dla klienta, a co więcej sprzeczna z ustawą.</xText> <xText>Nadto kwestionowane postanowienie wprowadza klienta w błąd, iż pozwany ma prawo do przedłużania 14- dniowego terminu na rozpatrzenie reklamacji, co jest nieprawdą. W świetle powołanego wyżej przepisu nie ustosunkowanie się do żądań klienta w oznaczonym terminie traktuje się jakby sprzedawca żądanie klienta uznał za uzasadnione, czyli zaniechanie sprzedawcy prowadzi do danego skutku. W niniejszym przypadku natomiast kwestionowane postanowienie poprzez wprowadzenie możliwości przedłużenia terminu do rozpatrzenia reklamacji wprowadza klienta w błąd odnośnie niewystąpienia tegoż skutku określonego przez przepisy prawa.</xText> <xText>Sąd zważył, że przedmiotowe postanowienie Regulaminu sprzeczne jest z ustawą również z tego powodu, iż zawiera zwrot „14 dni roboczych” odnoszący się do rozpatrzenia reklamacji, podczas gdy w przepisie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 3" xIsapId="WDU20021411176" xTitle="Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176">art. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego</xLexLink> jest mowa jedynie o „14 dniach”. Taki zabieg pozwanego powoduje różne obliczanie terminów w obu przypadkach. W konsekwencji pozwany ma dłuższy termin ustosunkowania się do żądania klienta niż przewiduje to ustawa, gdyż nie wlicza się do niego dni świątecznych, wolnych od pracy.</xText> <xText>Podkreślić też trzeba, że wbrew twierdzeniom pozwanego sformułowanie zawarte w kwestionowanej klauzuli, iż „reklamacje rozpatrywane są” nie oznacza, iż „reklamacje załatwiane są”. „Rozpatrywać” wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy „rozważać coś wnikliwie”. Natomiast „załatwiać” wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy: 1. „podejmując różne starania, doprowadzić jakieś sprawy do końca albo uzyskać coś dla siebie lub dla kogoś”, 2. „obsłużyć kogoś w sklepie, w urzędzie itp.”, 3. „pozbawić kogoś możliwości działania lub zabić”. Obydwóch słów nie można zatem traktować jako synonimy. Inaczej „ustosunkowywać się”, gdyż wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy „przyjąć określone stanowisko wobec kogoś lub czegoś”. „Przyjęcie stanowiska wobec żądań klienta” jest więc sformułowaniem bliskoznacznym do „rozważenia reklamacji”. „Ustosunkowanie się do żądań klienta” można więc stosować zamiennie z „rozpatrzeniem reklamacji”, w przeciwieństwie do „załatwienia reklamacji”, które jest „doprowadzeniem jej do końca”, poprzez, jak wynika z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021411176" xTitle="Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176">Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego</xLexLink>, nieodpłatną naprawę bądź wymianę towaru na nowy.</xText> <xText>Wobec powyższego nietrafne jest stwierdzenie pozwanego, iż kwestionowane postanowienie przewiduje, że załatwienie reklamacji może trwać dłużej niż 14 dni roboczych i w związku z tym dowodzenie, że tylko na ustosunkowanie się do reklamacji sprzedawca ma 14 dni. W tym miejscu należy też zaznaczyć, że jak zauważył sam pozwany, określony przez niego czas reklamacji może zostać wydłużony o czas niezbędny dla przeprowadzenia konsultacji reklamacji z producentem zagranicznym, czyli o czas potrzebny dla jej rozważenia.</xText> <xText>Zakwestionowany zapis bezsprzecznie zatem, w ocenie Sądu, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.</xText> <xText>Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zakwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> i zakazał jego stosowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust. 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3;art. 94" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. Nr 167, poz. 1398).</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink>, nie znajdując podstaw do zastosowania <xLexLink xArt="art. 101" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 101 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku na koszt pozwanego zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSO Maria Witkowska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Witkowska

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 1067/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 04 listopada 2009r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Witkowska po rozpoznaniu w dniu 04 listopada 2009r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa(...)z siedzibą wP. przeciwkoR. N.(...)z siedzibą wT. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje stosowania przezR. N.(...)z siedzibą wT.w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści: „Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu.”. II Zasądza odR. N.(...)z siedzibą wT.na rzecz(...)z siedzibą wP.kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III Poleca pobranie Kasie Sądu Okręgowego w Warszawie odR. N.(...)z siedzibą wT.kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem opłaty stałej od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony z mocy prawa. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na kosztR. N.(...)z siedzibą wT.. SSO Maria Witkowska Sygn. akt XVII AmC 1067/09 UZASADNIENIE Powód –(...)z siedzibą wP., w dniu 16 lipca 2009 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone postanowienia stosowanego przez pozwanego–(...)R. N.z siedzibą wT.o treści: „Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu”. Powód wniósł ponadto o wydanie wyroku zaocznego zaopatrzonego w rygor natychmiastowej wykonalności w przypadkach prawem przewidzianych, wydanie wyroku uwzględniającego powództwo w całości na posiedzeniu niejawnym, rozpoznanie sprawy również pod nieobecność powoda bądź jego pełnomocnika oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Swoje roszczenie powód oparł na fakcie, że pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie sklepu internetowego posługuje się wzorcem umownym „Regulamin” zawierającym m.in. postanowienie wymienione w petitum pozwu. W ocenie powoda, przedmiotowe postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę abuzywną, natomiast wzorzec umowy stosowany przez pozwanego jest rażąco sprzeczny z dobrymi obyczajami i narusza uzasadnione interesy konsumentów. Powód wywodzi, że zakwestionowana klauzula powinna zostać uznana za niedozwoloną, gdyż przewiduje dłuższy termin na rozpatrywanie reklamacji od określonego w Ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wywołanych wniesieniem powództwa. Pozwany podniósł, że faktycznie posiada w Regulaminie sklepu internetowego zapis, iż reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych, przy czym termin ten może zostać wydłużony, jak podał z uwagi na fakt, iż proponowane przez niego towary są importowane, chodzi więc o czas niezbędny dla przeprowadzenia konsultacji reklamacji z producentem zagranicznym. Pozwany wskazał, iż nie zakłada, że reklamacje będą rozpatrywane dłużej niż 14 dni, lecz przewiduje jedynie, że w przypadkach gdy załatwienie reklamacji wymagać będzie konsultacji z producentem zagranicznym, termin ten może, choć nie musi ulec wydłużeniu. Z drugiej strony pozwany podniósł, iż zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do żądania reklamacyjnego, a nie na jej ostateczne załatwienie, tak więc kwestionowana klauzula, która zakłada, że reklamacje będą załatwiane w ciągu 14 dni, a w wyjątkowych wypadkach termin ten może być wydłużony, nie jest abuzywna. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: Bezsporne w sprawie jest, że pozwany –(...)R. N.z siedzibą wT.prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży sprzętu obserwacyjnego w ramach sklepu internetowego znajdującego się pod adresem(...). Bezspornym jest także, że pozwany posługiwał się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym o nazwie „Regulamin”, który zawiera zakwestionowane przez powoda postanowienie o następującej treści: „Reklamacje rozpatrywane są w ciągu 14 dni roboczych od daty wpłynięcia reklamacji. Większość towarów market sprowadza z zagranicy i w tych przypadkach czas rozpatrywania reklamacji może ulec wydłużeniu”. Pozwany nie zakwestionował wiarygodności dołączonego do pozwu wzorca umownego, ani też nie zarzucił niezgodności kwestionowanego postanowienia z jego treścią, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawieart. 230 k.p.c. W odpowiedzi na pozew pozwany nie zaprzeczył, aby stosował wskazane kwestionowane postanowienie. W związku z powyższym okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawie postawieart. 229 k.p.c. W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Powództwo jest uzasadnione. Sąd mając na względzie całokształt zgromadzonego materiału, zgłoszone argumenty, uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne oraz, iż uzasadnione jest rozpoznanie i rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy na posiedzeniu niejawnym stosownie do treści przepisuart. 47917k.p.c. W tych okolicznościach zasadne było poddanie treści przedmiotowego postanowienia wzorca umowy ocenie prawnej w kontekście czy ma ono charakter niedozwolonego postanowienia umownego w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c. Należy podkreślić, że w postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Sąd dokonuje abstrakcyjnej oceny wzorca celem ustalenia, czy zawarte w nim klauzule mają charakter niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniuart. 3851k.c.Niedozwolone postanowienia umowne określają przepisyart. 3851– 3853k.c., mające na celu ochronę konsumenta przed niekorzystnymi postanowieniami umowy łączącej go z profesjonalistą. W myślart. 3851§ 1 k.c., za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania zależna jest od spełnienia następujących przesłanek: 1) postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, a więc nie podlegało negocjacjom; 2) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami; 3) ukształtowane we wskazany sposób prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta; 4) postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia. Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie, natomiast brak jednej z nich skutkuje tym, iż Sąd nie dokonuje oceny danego postanowienia pod kątem abuzywności. Analizując zakwestionowane przez powoda postanowienie w oparciu o w/w kryteria, nie budzi wątpliwości Sądu, że konsumenci generalnie nie mają wpływu na jego treść, albowiem wzorzec jest przedstawiany przez pozwanego na stronie internetowej, a zatem należało uznać, że postanowienie nie jest z nimi uzgadniane indywidualnie. Co więcej, jak wynika z nagłówka Regulaminu, zakup towaru za pośrednictwem marketu internetowego oznacza równocześnie akceptację Regulaminu. Przedmiotowe postanowienie nie dotyczy także głównych świadczeń stron umowy, którymi są: ze strony pozwanej – sprzedaż oferowanych produktów, ze strony zaś konsumenta – zapłata ceny za zakupiony towar. Do rozstrzygnięcia pozostała zatem jedynie kwestia, czy zakwestionowane przez powoda postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Należy wskazać, że „dobre obyczaje” to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania. Pojęcie „interesów konsumenta” należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, mogą tu wejść w grę także inne aspekty: zdrowia konsumenta (i jego bliskich), jego czasu zbędnie traconego, dezorganizacji toku życia, przykrości, zawodu itp. Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, a więc szczególnie doniosłe. Pełnię treści pojęciu „dobrych obyczajów” (w szczególności w stosunkach umownych między profesjonalistą a konsumentem) nadaje judykatura - w orzeczeniu SN z 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, IC Biul. SN 2006, nr 2, s. 86 wskazano, iż za „sprzeczne z dobrymi obyczajami” należy uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową, „rażące naruszenie interesów konsumenta” polega zaś na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta w określonym stosunku umownym). W świetle powyższego Sąd uznał, że kwestionowana przez powoda klauzula stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c. Przede wszystkim należy zauważyć, iż z przepisuart. 8 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego(Dz.U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.) wynika, że sprzedawca musi ustosunkować się do żądania reklamacyjnego klienta w terminie 14 dni, w przeciwnym razie uważa się, że uznał je za uzasadnione. Terminu określonego w powołanym przepisie pozwany nie może dowolnie zmieniać, dostosowując go do zaistniałych po jego stronie warunków. Tymczasem w kwestionowanym postanowieniu jest mowa o tym, iż 14- dniowy termin rozpatrzenia reklamacji może ulec wydłużeniu. Takie sformułowanie powoduje, iż termin rozpatrzenia reklamacji przez sprzedawcę staje się niedookreślony, a co za tym idzie pozwany mógłby go swobodnie kształtować. Oczywistym jest, że powyższa sytuacja jest niekorzystna dla klienta, a co więcej sprzeczna z ustawą. Nadto kwestionowane postanowienie wprowadza klienta w błąd, iż pozwany ma prawo do przedłużania 14- dniowego terminu na rozpatrzenie reklamacji, co jest nieprawdą. W świetle powołanego wyżej przepisu nie ustosunkowanie się do żądań klienta w oznaczonym terminie traktuje się jakby sprzedawca żądanie klienta uznał za uzasadnione, czyli zaniechanie sprzedawcy prowadzi do danego skutku. W niniejszym przypadku natomiast kwestionowane postanowienie poprzez wprowadzenie możliwości przedłużenia terminu do rozpatrzenia reklamacji wprowadza klienta w błąd odnośnie niewystąpienia tegoż skutku określonego przez przepisy prawa. Sąd zważył, że przedmiotowe postanowienie Regulaminu sprzeczne jest z ustawą również z tego powodu, iż zawiera zwrot „14 dni roboczych” odnoszący się do rozpatrzenia reklamacji, podczas gdy w przepisieart. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnegojest mowa jedynie o „14 dniach”. Taki zabieg pozwanego powoduje różne obliczanie terminów w obu przypadkach. W konsekwencji pozwany ma dłuższy termin ustosunkowania się do żądania klienta niż przewiduje to ustawa, gdyż nie wlicza się do niego dni świątecznych, wolnych od pracy. Podkreślić też trzeba, że wbrew twierdzeniom pozwanego sformułowanie zawarte w kwestionowanej klauzuli, iż „reklamacje rozpatrywane są” nie oznacza, iż „reklamacje załatwiane są”. „Rozpatrywać” wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy „rozważać coś wnikliwie”. Natomiast „załatwiać” wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy: 1. „podejmując różne starania, doprowadzić jakieś sprawy do końca albo uzyskać coś dla siebie lub dla kogoś”, 2. „obsłużyć kogoś w sklepie, w urzędzie itp.”, 3. „pozbawić kogoś możliwości działania lub zabić”. Obydwóch słów nie można zatem traktować jako synonimy. Inaczej „ustosunkowywać się”, gdyż wg Słownika języka polskiego Wyd. PWN znaczy „przyjąć określone stanowisko wobec kogoś lub czegoś”. „Przyjęcie stanowiska wobec żądań klienta” jest więc sformułowaniem bliskoznacznym do „rozważenia reklamacji”. „Ustosunkowanie się do żądań klienta” można więc stosować zamiennie z „rozpatrzeniem reklamacji”, w przeciwieństwie do „załatwienia reklamacji”, które jest „doprowadzeniem jej do końca”, poprzez, jak wynika zUstawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, nieodpłatną naprawę bądź wymianę towaru na nowy. Wobec powyższego nietrafne jest stwierdzenie pozwanego, iż kwestionowane postanowienie przewiduje, że załatwienie reklamacji może trwać dłużej niż 14 dni roboczych i w związku z tym dowodzenie, że tylko na ustosunkowanie się do reklamacji sprzedawca ma 14 dni. W tym miejscu należy też zaznaczyć, że jak zauważył sam pozwany, określony przez niego czas reklamacji może zostać wydłużony o czas niezbędny dla przeprowadzenia konsultacji reklamacji z producentem zagranicznym, czyli o czas potrzebny dla jej rozważenia. Zakwestionowany zapis bezsprzecznie zatem, w ocenie Sądu, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zakwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.i zakazał jego stosowania na podstawieart. 47942k.p.c. O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust. 1 pkt 6w zw. zart. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. Nr 167, poz. 1398). O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawieart. 98 i 99 k.p.c., nie znajdując podstaw do zastosowaniaart. 101 k.p.c. Publikację prawomocnego wyroku na koszt pozwanego zarządzono na podstawieart. 47944k.p.c. SSO Maria Witkowska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000002503_V_ACa_000352_2009_Uz_2009-11-05_001

V ACa 352/09

2009-11-05 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-12-04 17:47:14.0 CET

15150000

2503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt V ACa 352/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja Sędziowie : SA Zofia Kołaczyk (spr.) SA Urszula Bożałkińska Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa D. R. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o stwierdzenie nieważności uchwały na skutek apelacji powoda od wyroku Są

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Skrobol" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="ajasinska" xToPage="7" xPublisher="mskrobol" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0002503/ACa" xVolNmbr="000352"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V ACa 352/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 5 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Kurzeja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Zofia Kołaczyk (spr.)</xText> <xText>SA Urszula Bożałkińska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Mirosław Kruk</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>D. R.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>S.</xAnon> </xText> <xText>o stwierdzenie nieważności uchwały</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej</xText> <xText>z dnia 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt V GC 8/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II o tyle, że zasądzoną kwotę 7200 zł obniża do kwoty 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł, a w pozostałej części oddala apelację;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od powoda na rzecz pozwanej 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej) 4000 (cztery tysiące) zł tytułem kosztów sądowych.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt V ACa 352/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 4 lutego 2009 r. powód <xAnon>D. R.</xAnon> domagał się stwierdzenia nieważności uchwały zarządu <xAnon> (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon> z dnia 17 grudnia 2008 r. o wypłacie zaliczki na dywidendę <xBRx/>i zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, zarzucając, że jest ona podjęta <xBRx/>z naruszeniem <xLexLink xArt="art. 194;art. 195" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 194 i 195 k.s.h.</xLexLink>, a nadto przez osobę nie będącą Prezesem zarządu, bez zatwierdzenia sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy i dotyczy wypłaty zaliczki osobom nie będącym udziałowcami Spółki.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwana Spółka wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana wskazała, że powództwo można rozpatrywać tylko na gruncie <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, a powód nie wykazał, aby miał interes prawny w ustaleniu stosunku prawnego lub prawa. Odnosząc się dalej do twierdzeń powoda, pozwana wskazała, że zaliczka na poczet dywidendy została wypłacona osobom uprawnionym do jej otrzymania <xBRx/>i według proporcji w kapitale zakładowym spółki, a ich krąg został ustalony na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z dnia 4 lutego 2004 r., wskazującego spadkobierców po wspólniku <xAnon>R. R.</xAnon>. W dniu 26 czerwca 2008 r. odbyło się walne zgromadzenie wspólników, które podjęło uchwały, między innymi uchwałę nr<xAnon>(...)</xAnon> <xBRx/>w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2007, a dokumenty potwierdzające tę okoliczność zostały złożone w sądzie rejestrowym, lecz nie zostały jeszcze wpisane do KRS. Pozwana zarzuciła, że dokument, na który powołuje się powód w postaci protokołu zgromadzenia wspólników z dnia 26 czerwca 2008 r. nie jest w istocie protokołem tego zgromadzenia. Pozwana wskazała również, iż w roku 2007 spółka osiągnęła zysk, zaś <xBRx/>w roku 2008 sytuacja finansowa spółki jest zadowalająca co pozwalało zarządowi przewidywać dywidendę za ten rok. Wreszcie pozwana podniosła, że <xAnon>J. R.</xAnon> jest prezesem zarządu spółki, gdyż uchwałą nr<xAnon>(...)</xAnon>zgromadzenia wspólników z dnia 28 czerwca 2008 r. została powołana na to stanowisko.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2009 roku Sąd Okręgowy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach:</xText> <xText> <xAnon>J. R.</xAnon>, działając jako jednoosobowy zarząd <xAnon>(...)</xAnon>Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>S.</xAnon>, w dniu 17 grudnia 2008 r. podjęła decyzję o wypłacie zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok 2008 r. <xBRx/>w łącznej kwocie 518.000 zł tj. 20 zł za jeden udział. O decyzji tej powiadomiła powoda pismem z dnia 18 grudnia 2008 r., informując go jednocześnie, że wobec braku prawomocnej decyzji sądu dotyczącej podziału spadku, zaliczka zostanie wypłacona w proporcjach określonych w postanowieniu z dnia 7 października 2007 r. Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej w sprawie działu spadku, zaś po uprawomocnieniu się tego postanowienia spadkobiercy dokonają wzajemnego rozliczenia kwoty otrzymanej zaliczki. Wnioski <xBRx/>o wypłatę zaliczki złożyli udziałowcy Spółki. Po otrzymaniu pisma powód zwrócił się do zarządu Spółki o przesłanie mu dodatkowych informacji oraz wyszczególnionych dokumentów.</xText> <xText> <xAnon>J. R.</xAnon> jest członkiem jednoosobowego Zarządu <xAnon>(...)</xAnon>Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>S.</xAnon>, chociaż wyrokiem z dnia 6 maja 2008 r. Sygn. akt V GC 120/07 Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej stwierdził nieważność uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon>zgromadzenia wspólników z dnia 28 czerwca 2007 r., w sprawie wyboru zarządu Spółki w osobie <xAnon>J. R.</xAnon> oraz nieważność innych uchwał tego zgromadzenia, w tym uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon> w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego Spółki za rok 2006.</xText> <xText>Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na to, że decyzja zarządu spółki, jako akt woli, nie jest czynnością prawną, a zatem nie może być rozpoznawana <xBRx/>w kategoriach ważności czy nieważności, gdyż w tych kategoriach mogą być oceniane czynności prawne, a inne czynności - tylko wówczas, jeżeli przewiduje to przepis szczególny, tak jak w odniesieniu do uchwał zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, czy walnego zgromadzenia w spółce akcyjnej. Decyzja zarządu pozwanej Spółki z dnia 17 grudnia 2008 r. w przedmiocie wypłaty zaliczki na poczet dywidendy jest aktem woli organu spółki, który nie podlega zaskarżeniu do sądu, analogicznemu do zaskarżania uchwał zgromadzenia wspólników.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego brak jest również podstaw do uwzględnienia powództwa w oparciu o regulację <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink> Skoro powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały zarządu, nie sposób ustalać w oparciu o powołany przepis, istnienia bądź nieważności uchwały, gdyż byłoby to orzekanie ponad żądanie pozwu. Nawet gdyby przyjąć inaczej, to zdaniem Sądu Okręgowego, powództwo nie mogło zostać uwzględnione. Zgodnie z przepisem ar. 189 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia ewentualnie nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Przedmiotem powództwa, o którym mowa w powołanym przepisie jest stosunek prawny lub prawo. Tymczasem powód domaga się podważenia aktu woli organu spółki wyrażonej <xBRx/>w decyzji z 17 grudnia 2008 r., a zatem nie mieści się to w żadnej z kategorii określonych w powołanym przepisie. Dodatkowo wskazać wypada, że zgodnie z przepisem <xLexLink xArt="art. 198;art. 198 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 198 § 1 k.s.h.</xLexLink> wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie <xBRx/>z odbiorcą. Odbiorcą jest ten, kto otrzymał nienależną wypłatę, a stało się tak wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki. Odpowiedzialność odbiorcy i członków zarządu jest solidarna między nimi, bez udziału spółki. Oznacza to, że wypłata dokonana przez członka zarządu spółki, powoduje jego odpowiedzialność za taką wypłatę solidarnie <xBRx/>z odbiorcą. Uprawnionym do żądania zwrotu jest spółka. Spółka będzie decydować od kogo ściągnąć nieprawne wypłaty. Odpowiedzialność tych osób jest szersza niż wspólników, gdyż ci ostatni odpowiadają za ubytek w majątku spółki. Osoby wymienione w <xLexLink xArt="art. 198;art. 198 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 198 § 1 k.s.h.</xLexLink> ponoszą odmienną odpowiedzialność. Wspólnicy-odbiorcy zobowiązani są do zwrotu wypłat, a także można od nich żądać za okres korzystania z nieprawnie pobranych wypłat odszkodowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 405" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 405 k.c.</xLexLink> Również z tego względu powództwo, oceniane pod kątem <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, nie mogło być uwzględnione, gdyż nie przysługuje ono, w sytuacji, gdy istnieje roszczenie dalej idące, jak roszczenie o zapłatę. Co więcej, skoro przepis prawa ustanawia wierzycielem roszczenia o zwrot bezprawnie wypłaconej dywidendy spółkę, to oznacza, że tylko spółka ma interes prawny w tym zakresie, a zatem tego interesu nie ma wspólnik. Jest to o tyle oczywiste, że istotą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest powierzenie zarządzania spółką zarządowi, a uprawnienia wspólników są ściśle oznaczone <xBRx/>i realizują się przede wszystkim poprzez udział i głosowanie w zgromadzeniu wspólników. <xBRx/>W przypadku dywidendy za rok 2008, o jej podziale zadecyduje zgromadzenie wspólników zatwierdzające sprawozdanie finansowe za tenże rok i decyzję wspólników (podjętą w formie uchwały) powód, jako wspólnik, będzie mógł zaskarżyć w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="art. 249" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 249</xLexLink> bądź <xLexLink xArt="art. 252" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 252 k.s.h.</xLexLink></xText> <xText>Mając na względzie wszystkie wyżej podniesione okoliczności Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne, nie znajdując podstawy prawnej do jego uwzględnienia. <xBRx/>O kosztach procesu orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i art. 99 k.p.c.</xLexLink> w zw. z § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów, nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzając je w całości od powoda, jako strony przegrywającej na rzecz strony pozwanej. Jednocześnie, ponieważ powód został zwolniony od kosztów sądowych, <xBRx/>a przegrał proces, koszty te w postaci opłaty od pozwu poniósł Skarb Państwa, na mocy <xBRx/>art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</xText> <xText>W apelacji powód zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając:</xText> <xText>1.naruszenie prawa przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie,</xText> <xText>2.pominięcie dowodu z zeznań,</xText> <xText>3.sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu mimo, iż nie pozwalał na to zebrany w sprawie materiał dowodowy, że wnioski o wypłatę zaliczki złożyli udziałowcy spółki, wspólnik nie ma interesu prawnego w zakresie żądań pozwu, wypłata zaliczki niezgodnie z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">k.s.h.</xLexLink> jest zgodna <xBRx/>z prawem, wartość przedmiotu sporu to 518 000 zł podczas gdy sprawa dotyczy stwierdzenia nieważności uchwały a nie roszczeń majątkowych;</xText> <xText>4. błędne zasądzenie kwoty 7 200 tytułem kosztów procesu, gdy w sprawie o uchylenie uchwał stawka wynosi 360 zł.</xText> <xText>5.nie zastosowanie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> i obciążenie powoda obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu pozwanej pomimo, że to pozwana swym niesumiennym i oczywiście niewłaściwym postępowaniem wywołała proces i koszty połączone z prowadzeniem tego procesu.</xText> <xText>6. nie dokonanie sprawdzenia wartości przedmiotu sporu pomimo jej błędnego wyliczenia.</xText> <xText/> <xText>Podnosząc wyżej wymienione zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego całości poniesionych kosztów postępowania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja co do zasady nie może odnieść rezultatu, gdyż zaskarżony wyrok <xBRx/>w okolicznościach sprawy jest trafny i nie narusza prawa.</xText> <xText>Przy ocenie nie można abstrahować od tego co było przedmiotem powództwa. Powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwał zarządu pozwanej spółki z dnia 17 grudnia 2008 r., jako aktu skutkiem którego dokonano wypłaty zaliczek na dywidendę.</xText> <xText>Podzielić należy stanowisko Sadu I instancji co do oceny zasadności tak sformułowanego żądania, jak i charakteru prawnego uchwał, aktów decyzyjnych zarządu Spółki, mające odzwierciedlenie w doktrynie.</xText> <xText>Uchwały, czy akty decyzyjne zarządu spółki kapitałowej nie wykazują istotnych konstrukcyjnych odrębności od uchwał innych organów osób prawnych. Podzielić należy najnowszy nurt doktryny prawniczej i orzecznictwa (por. uzasadnienie wyroku <xBRx/>z 14 lipca 2006r. II CSK 71/2006 – OSP 2007, nr 10, poz. 118) co do tego, że nie można uznać uchwał organów osób prawnych za czynności prawne, bez względu na to czy są skierowane na zewnątrz, czy pozostają wewnętrzną sprawą danego podmiotu. Uchwały te bowiem nie są podejmowane przez podmiot prawa, tylko stanowią wyraz woli organu takiej osoby, nie wywołują samodzielnie skutków prawnych na zewnątrz spółki (jak to ma miejsce w przypadku czynności prawnej), ale stanowią jedynie element bardziej złożonego stanu faktycznego, który dopiero może być uznany za czynność prawną dokonywaną przez spółkę (jest co najwyżej uchwała może być składnikiem czynności prawnej). Uchwały organów spółki stanowią odrębne od oświadczeń woli i czynności prawnych, swoiste czynność konwencjonalne, instrument prawny przy pomocy którego kształtuje się działalność spółki, jej strukturę organizacyjną, program działania, podejmowane czynności przez spółkę. Podstawowa funkcja uchwał jest inna niżeli funkcje oświadczenia woli, które przede wszystkim stanowi źródło stosunków prawnych pomiędzy niezależnymi podmiotami. Wola podmiotu prawa, aby została uznana za jego oświadczenie woli i w konsekwencji za czynność prawną, musi – co do zasady – być skierowana do zewnętrznych adresatów. W przeciwnym razie jest ona aktem woli wewnętrznej, z zasady wywierającym skutki jedynie wewnątrz danego podmiotu. Za taki akt wewnętrzny spółki należy uznać uchwały jej organów.</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">Kodeks spółek handlowych</xLexLink> nie przewiduje procedury zaskarżalności uchwał, aktów decyzyjnych zarządu spółki kapitałowej, jak i stwierdzenia ich nieważności. Uchwała nie będąc samodzielnie czynnością prawną, będąc aktem wewnętrznym przygotowującym daną czynność, stosunek prawny dla którego stanowi źródło, nie może sama stanowić przedmiotu powództwa. W sytuacji, gdy dana uchwała dotknięta wadliwością, jest źródłem określonego prawa lub stosunku prawnego, elementem czynności prawnej podjętej przez spółkę <xBRx/>w wykonaniu danej uchwały, ten kto ma interes prawny może wystąpić z powództwem <xBRx/>o ustalenie, że określone prawo albo stosunek prawny nie istnieją. Powództwo z <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, nie pozwala zaś na stwierdzenie nieważności czy ważności samej uchwały jako aktu wewnętrznego organu spółki, jak wnosił powód, a tylko danej czynności prawnej dokonanej <xBRx/>w jej wyniku, stosunku prawnego. Wynika to stąd, że sankcją nieważności mogą być dotknięte tylko <xUx>czynności prawne</xUx> spółki zgodnie z <xLexLink xArt="art. 58;art. 58 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 58 § 1 k.c.</xLexLink>, a nie uchwały organu. Kontrola ważności, skuteczności samych uchwał jako czynności konwencjonalnych, ustawodawca przewidział zaś tylko w odniesieniu do uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych. Stąd tak sformułowane żądanie niniejszego powództwa w którym powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały z 17 grudnia 2006 r., a które wyznacza zakres rozpoznania sprawy i granice orzekania, wskazuje jakiej treści rozstrzygnięcia powód oczekiwał od sądu, nie może być uwzględnione.</xText> <xText>Niezależnie od powyższego prawidłowo też Sąd Okręgowy przyjął, że rozpatrując nawet tak sformułowane powództwo na gruncie <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, nie można pomijać zasadniczej przesłanki tego rodzaju powództwa jaką jest istnienie interesu prawnego powoda, mającej charakter materialnoprawny. Interes ten musi mieć charakter prawny, a nie faktyczny, nadto musi istnieć obiektywnie, aby uzasadniać żądanie ustalenia istnienia bądź nieistnienia prawa lub stosunku prawnego. Jest to warunek umożliwiający dalsze badanie merytoryczne żądania w zakresie istnienia lub nieistnienia ustalonego prawa lub stosunku prawnego. Istnienie interesu prawnego musi być wykazane przesz powoda zgodnie z regułami dowodzenia z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink>, przy uwzględnieniu, w tym przypadku z uwagi na charakter gospodarczy sprawy, regulacji <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> zgodnie z którym powód obowiązany jest podać w pozwie wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, iż ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. Tymczasem powód nie zawarł w pozwie jakichkolwiek twierdzeń co do tego w czym upatruje, jakie to okoliczności mają przemawiać za istnieniem po jego stronie interesu prawnego skorzystania z tej formy powództwa, ograniczając się tylko do podania okoliczności świadczących w ocenie powoda o wadliwości prawnej uchwały - decyzji o wypłacie zaliczek. Wówczas istniała już taka potrzeba, gdy dochodzone pozwem roszczenie można byłoby oceniać tylko w kontekście regulacji <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, a której we właściwym czasie ze skutkiem sprekludowania powód nie uczynił zadość.</xText> <xText>Ponadto wskazać należy, że nie można mówić o istnieniu interesu prawnego <xBRx/>w wytoczeniu powództwa z <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink> w sytuacji, gdy istnieje inna forma ochrony powoda. Tak w doktrynie, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że możliwość wytoczenia powództwa o zasądzenie wyklucza po stronie powoda istnienie interesu prawnego <xBRx/>w wytoczeniu powództwa o ustalenie naruszonego prawa lub stosunku prawnego. W sytuacji zaś wystąpienia działań zarządu spółki kapitałowej niezgodnych z prawem w tym przypadku związanych z wypłatą zaliczki na dywidendy, odpowiedzialność z <xLexLink xArt="art. 198" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 198 k.s.h.</xLexLink> jak wskazywał Sąd I instancji, ponoszą też członkowie zarządu, którzy polecili dokonać wypłaty. W razie bezczynności spółki w dochodzeniu zwrotu bezpodstawnej wypłaty, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej w ten sposób spółce w trybie <xLexLink xArt="art. 295;art. 295 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 295 § 1 k.s.h.</xLexLink>, w którym przesłankowo podlegać będzie badaniu kwestia bezprawności dokonanych wypłat, jak i bezczynności spółki w dochodzeniu ich zwrotu.</xText> <xText/> <xText>Uzasadniona jest natomiast apelacja w części kwestionującej rozstrzygnięcie <xBRx/>o kosztach zastępstwa procesowego zasądzonych od powoda na rzecz pozwanej. Sąd I instancji kierował się w tym zakresie wskazaną przez powoda wartością przedmiotu sporu dotyczącego stwierdzenia nieważności uchwały organu spółki, gdy taki rodzaj spraw nie jest określony przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. <xBRx/>w sprawie opłat za czynności adwokackie ... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Rozporządzenie w § 11 ust. 1 pkt 21 określa stawkę wynagrodzenia w sprawie o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności takiej uchwały na 360 zł, zgodnie zaś z § 5 rozporządzenia wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się przyjmując za podstawę stawkę w sprawach <xBRx/>o najbardziej zbliżonym rodzaju. Stąd w tym przypadku jako najbardziej zbliżona ze względu na rodzaj sprawy miała zastosowanie regulacja art. 11 ust. 1 pkt 21 w przedmiocie określenia należnego pozwanej wynagrodzenia za zastępstwo procesowe.</xText> <xText>Za powyższym stwierdzeniem, ze są to sprawy o zbliżonym charakterze przemawia też inna regulacja ustawowa, a mianowicie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych <xBRx/>z 28 lipca 2005 r.</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), która w § 29 określa opłaty w tej samej wysokości dla tych spraw. Dlatego też zaskarżony wyrok w tej części podlegał zmianie przez obniżenie zasądzonych kosztów do kwoty 360 zł.</xText> <xText>Natomiast nie jest uzasadniony zarzut niezastosowania <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> Przepis <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> ma charakter regulacji wyjątkowej i jako taki nie może być traktowany rozszerzająco. Z samej jego treści wynika, ze sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Oznacza to, że muszą wystąpić szczególne, wyjątkowe okoliczności w sprawie, pozwalające uznać, że obciążenie strony przegrywającej spór pełnymi kosztami procesu byłoby sprzeczne <xBRx/>z zasadami słuszności. Takowe zaś w tym przypadku nie występują. To, że po jednej stronie występuje osoba fizyczna – powód, a po drugiej spółka, nie stanowi szczególnej okoliczności, a jest wynikiem określonego układu procesowego. Również i podnoszona sytuacja finansowa powoda, powoływane zwolnienie od kosztów w tym przypadku nie wyczerpuje przesłanek przemawiających za zastosowaniem zasad słuszności w świetle prawomocnego cofnięcia powodowi zwolnienia od kosztów postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach <xBRx/>z 7 września 2009 r. (k. 278 i 277).</xText> <xText>Z podanych wyżej przyczyn w zakresie dotyczącym przedmiotu sporu apelacja została oddalona jako pozbawiona uzasadnionych podstaw po myśli <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink>, zaś co do kosztów wyrok podlegał zmianie na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku sporu – <xBRx/><xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 i 3 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 120;art. 120 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 120 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Kurzeja

Monika Skrobol

Mirosław Kruk

Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz

Sygn. akt V ACa 352/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja Sędziowie : SA Zofia Kołaczyk (spr.) SA Urszula Bożałkińska Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaD. R. przeciwko(...)Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wS. o stwierdzenie nieważności uchwały na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt V GC 8/09 I zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II o tyle, że zasądzoną kwotę 7200 zł obniża do kwoty 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł, a w pozostałej części oddala apelację; II zasądza od powoda na rzecz pozwanej 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego; III nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej) 4000 (cztery tysiące) zł tytułem kosztów sądowych. Sygn. akt V ACa 352/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 4 lutego 2009 r. powódD. R.domagał się stwierdzenia nieważności uchwały zarządu(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwS.z dnia 17 grudnia 2008 r. o wypłacie zaliczki na dywidendęi zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, zarzucając, że jest ona podjętaz naruszeniemart. 194 i 195 k.s.h., a nadto przez osobę nie będącą Prezesem zarządu, bez zatwierdzenia sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy i dotyczy wypłaty zaliczki osobom nie będącym udziałowcami Spółki. W odpowiedzi na pozew pozwana Spółka wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana wskazała, że powództwo można rozpatrywać tylko na gruncieart. 189 k.p.c., a powód nie wykazał, aby miał interes prawny w ustaleniu stosunku prawnego lub prawa. Odnosząc się dalej do twierdzeń powoda, pozwana wskazała, że zaliczka na poczet dywidendy została wypłacona osobom uprawnionym do jej otrzymaniai według proporcji w kapitale zakładowym spółki, a ich krąg został ustalony na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z dnia 4 lutego 2004 r., wskazującego spadkobierców po wspólnikuR. R.. W dniu 26 czerwca 2008 r. odbyło się walne zgromadzenie wspólników, które podjęło uchwały, między innymi uchwałę nr(...)w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2007, a dokumenty potwierdzające tę okoliczność zostały złożone w sądzie rejestrowym, lecz nie zostały jeszcze wpisane do KRS. Pozwana zarzuciła, że dokument, na który powołuje się powód w postaci protokołu zgromadzenia wspólników z dnia 26 czerwca 2008 r. nie jest w istocie protokołem tego zgromadzenia. Pozwana wskazała również, iż w roku 2007 spółka osiągnęła zysk, zaśw roku 2008 sytuacja finansowa spółki jest zadowalająca co pozwalało zarządowi przewidywać dywidendę za ten rok. Wreszcie pozwana podniosła, żeJ. R.jest prezesem zarządu spółki, gdyż uchwałą nr(...)zgromadzenia wspólników z dnia 28 czerwca 2008 r. została powołana na to stanowisko. Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2009 roku Sąd Okręgowy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach: J. R., działając jako jednoosobowy zarząd(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wS., w dniu 17 grudnia 2008 r. podjęła decyzję o wypłacie zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok 2008 r.w łącznej kwocie 518.000 zł tj. 20 zł za jeden udział. O decyzji tej powiadomiła powoda pismem z dnia 18 grudnia 2008 r., informując go jednocześnie, że wobec braku prawomocnej decyzji sądu dotyczącej podziału spadku, zaliczka zostanie wypłacona w proporcjach określonych w postanowieniu z dnia 7 października 2007 r. Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej w sprawie działu spadku, zaś po uprawomocnieniu się tego postanowienia spadkobiercy dokonają wzajemnego rozliczenia kwoty otrzymanej zaliczki. Wnioskio wypłatę zaliczki złożyli udziałowcy Spółki. Po otrzymaniu pisma powód zwrócił się do zarządu Spółki o przesłanie mu dodatkowych informacji oraz wyszczególnionych dokumentów. J. R.jest członkiem jednoosobowego Zarządu(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wS., chociaż wyrokiem z dnia 6 maja 2008 r. Sygn. akt V GC 120/07 Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej stwierdził nieważność uchwały nr(...)zgromadzenia wspólników z dnia 28 czerwca 2007 r., w sprawie wyboru zarządu Spółki w osobieJ. R.oraz nieważność innych uchwał tego zgromadzenia, w tym uchwały nr(...)w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego Spółki za rok 2006. Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na to, że decyzja zarządu spółki, jako akt woli, nie jest czynnością prawną, a zatem nie może być rozpoznawanaw kategoriach ważności czy nieważności, gdyż w tych kategoriach mogą być oceniane czynności prawne, a inne czynności - tylko wówczas, jeżeli przewiduje to przepis szczególny, tak jak w odniesieniu do uchwał zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, czy walnego zgromadzenia w spółce akcyjnej. Decyzja zarządu pozwanej Spółki z dnia 17 grudnia 2008 r. w przedmiocie wypłaty zaliczki na poczet dywidendy jest aktem woli organu spółki, który nie podlega zaskarżeniu do sądu, analogicznemu do zaskarżania uchwał zgromadzenia wspólników. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest również podstaw do uwzględnienia powództwa w oparciu o regulacjęart. 189 k.p.c.Skoro powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały zarządu, nie sposób ustalać w oparciu o powołany przepis, istnienia bądź nieważności uchwały, gdyż byłoby to orzekanie ponad żądanie pozwu. Nawet gdyby przyjąć inaczej, to zdaniem Sądu Okręgowego, powództwo nie mogło zostać uwzględnione. Zgodnie z przepisem ar. 189k.p.c.powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia ewentualnie nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Przedmiotem powództwa, o którym mowa w powołanym przepisie jest stosunek prawny lub prawo. Tymczasem powód domaga się podważenia aktu woli organu spółki wyrażonejw decyzji z 17 grudnia 2008 r., a zatem nie mieści się to w żadnej z kategorii określonych w powołanym przepisie. Dodatkowo wskazać wypada, że zgodnie z przepisemart. 198 § 1 k.s.h.wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarniez odbiorcą. Odbiorcą jest ten, kto otrzymał nienależną wypłatę, a stało się tak wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki. Odpowiedzialność odbiorcy i członków zarządu jest solidarna między nimi, bez udziału spółki. Oznacza to, że wypłata dokonana przez członka zarządu spółki, powoduje jego odpowiedzialność za taką wypłatę solidarniez odbiorcą. Uprawnionym do żądania zwrotu jest spółka. Spółka będzie decydować od kogo ściągnąć nieprawne wypłaty. Odpowiedzialność tych osób jest szersza niż wspólników, gdyż ci ostatni odpowiadają za ubytek w majątku spółki. Osoby wymienione wart. 198 § 1 k.s.h.ponoszą odmienną odpowiedzialność. Wspólnicy-odbiorcy zobowiązani są do zwrotu wypłat, a także można od nich żądać za okres korzystania z nieprawnie pobranych wypłat odszkodowania na podstawieart. 405 k.c.Również z tego względu powództwo, oceniane pod kątemart. 189 k.p.c., nie mogło być uwzględnione, gdyż nie przysługuje ono, w sytuacji, gdy istnieje roszczenie dalej idące, jak roszczenie o zapłatę. Co więcej, skoro przepis prawa ustanawia wierzycielem roszczenia o zwrot bezprawnie wypłaconej dywidendy spółkę, to oznacza, że tylko spółka ma interes prawny w tym zakresie, a zatem tego interesu nie ma wspólnik. Jest to o tyle oczywiste, że istotą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest powierzenie zarządzania spółką zarządowi, a uprawnienia wspólników są ściśle oznaczonei realizują się przede wszystkim poprzez udział i głosowanie w zgromadzeniu wspólników.W przypadku dywidendy za rok 2008, o jej podziale zadecyduje zgromadzenie wspólników zatwierdzające sprawozdanie finansowe za tenże rok i decyzję wspólników (podjętą w formie uchwały) powód, jako wspólnik, będzie mógł zaskarżyć w oparciu o przepisyart. 249bądźart. 252 k.s.h. Mając na względzie wszystkie wyżej podniesione okoliczności Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne, nie znajdując podstawy prawnej do jego uwzględnienia.O kosztach procesu orzekł na podstawieart. 98 i art. 99 k.p.c.w zw. z § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów, nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzając je w całości od powoda, jako strony przegrywającej na rzecz strony pozwanej. Jednocześnie, ponieważ powód został zwolniony od kosztów sądowych,a przegrał proces, koszty te w postaci opłaty od pozwu poniósł Skarb Państwa, na mocyart. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W apelacji powód zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając: 1.naruszenie prawa przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, 2.pominięcie dowodu z zeznań, 3.sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu mimo, iż nie pozwalał na to zebrany w sprawie materiał dowodowy, że wnioski o wypłatę zaliczki złożyli udziałowcy spółki, wspólnik nie ma interesu prawnego w zakresie żądań pozwu, wypłata zaliczki niezgodnie zk.s.h.jest zgodnaz prawem, wartość przedmiotu sporu to 518 000 zł podczas gdy sprawa dotyczy stwierdzenia nieważności uchwały a nie roszczeń majątkowych; 4. błędne zasądzenie kwoty 7 200 tytułem kosztów procesu, gdy w sprawie o uchylenie uchwał stawka wynosi 360 zł. 5.nie zastosowanieart. 102 k.p.c.i obciążenie powoda obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu pozwanej pomimo, że to pozwana swym niesumiennym i oczywiście niewłaściwym postępowaniem wywołała proces i koszty połączone z prowadzeniem tego procesu. 6. nie dokonanie sprawdzenia wartości przedmiotu sporu pomimo jej błędnego wyliczenia. Podnosząc wyżej wymienione zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego całości poniesionych kosztów postępowania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja co do zasady nie może odnieść rezultatu, gdyż zaskarżony wyrokw okolicznościach sprawy jest trafny i nie narusza prawa. Przy ocenie nie można abstrahować od tego co było przedmiotem powództwa. Powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwał zarządu pozwanej spółki z dnia 17 grudnia 2008 r., jako aktu skutkiem którego dokonano wypłaty zaliczek na dywidendę. Podzielić należy stanowisko Sadu I instancji co do oceny zasadności tak sformułowanego żądania, jak i charakteru prawnego uchwał, aktów decyzyjnych zarządu Spółki, mające odzwierciedlenie w doktrynie. Uchwały, czy akty decyzyjne zarządu spółki kapitałowej nie wykazują istotnych konstrukcyjnych odrębności od uchwał innych organów osób prawnych. Podzielić należy najnowszy nurt doktryny prawniczej i orzecznictwa (por. uzasadnienie wyrokuz 14 lipca 2006r. II CSK 71/2006 – OSP 2007, nr 10, poz. 118) co do tego, że nie można uznać uchwał organów osób prawnych za czynności prawne, bez względu na to czy są skierowane na zewnątrz, czy pozostają wewnętrzną sprawą danego podmiotu. Uchwały te bowiem nie są podejmowane przez podmiot prawa, tylko stanowią wyraz woli organu takiej osoby, nie wywołują samodzielnie skutków prawnych na zewnątrz spółki (jak to ma miejsce w przypadku czynności prawnej), ale stanowią jedynie element bardziej złożonego stanu faktycznego, który dopiero może być uznany za czynność prawną dokonywaną przez spółkę (jest co najwyżej uchwała może być składnikiem czynności prawnej). Uchwały organów spółki stanowią odrębne od oświadczeń woli i czynności prawnych, swoiste czynność konwencjonalne, instrument prawny przy pomocy którego kształtuje się działalność spółki, jej strukturę organizacyjną, program działania, podejmowane czynności przez spółkę. Podstawowa funkcja uchwał jest inna niżeli funkcje oświadczenia woli, które przede wszystkim stanowi źródło stosunków prawnych pomiędzy niezależnymi podmiotami. Wola podmiotu prawa, aby została uznana za jego oświadczenie woli i w konsekwencji za czynność prawną, musi – co do zasady – być skierowana do zewnętrznych adresatów. W przeciwnym razie jest ona aktem woli wewnętrznej, z zasady wywierającym skutki jedynie wewnątrz danego podmiotu. Za taki akt wewnętrzny spółki należy uznać uchwały jej organów. Kodeks spółek handlowychnie przewiduje procedury zaskarżalności uchwał, aktów decyzyjnych zarządu spółki kapitałowej, jak i stwierdzenia ich nieważności. Uchwała nie będąc samodzielnie czynnością prawną, będąc aktem wewnętrznym przygotowującym daną czynność, stosunek prawny dla którego stanowi źródło, nie może sama stanowić przedmiotu powództwa. W sytuacji, gdy dana uchwała dotknięta wadliwością, jest źródłem określonego prawa lub stosunku prawnego, elementem czynności prawnej podjętej przez spółkęw wykonaniu danej uchwały, ten kto ma interes prawny może wystąpić z powództwemo ustalenie, że określone prawo albo stosunek prawny nie istnieją. Powództwo zart. 189 k.p.c., nie pozwala zaś na stwierdzenie nieważności czy ważności samej uchwały jako aktu wewnętrznego organu spółki, jak wnosił powód, a tylko danej czynności prawnej dokonanejw jej wyniku, stosunku prawnego. Wynika to stąd, że sankcją nieważności mogą być dotknięte tylkoczynności prawnespółki zgodnie zart. 58 § 1 k.c., a nie uchwały organu. Kontrola ważności, skuteczności samych uchwał jako czynności konwencjonalnych, ustawodawca przewidział zaś tylko w odniesieniu do uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych. Stąd tak sformułowane żądanie niniejszego powództwa w którym powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały z 17 grudnia 2006 r., a które wyznacza zakres rozpoznania sprawy i granice orzekania, wskazuje jakiej treści rozstrzygnięcia powód oczekiwał od sądu, nie może być uwzględnione. Niezależnie od powyższego prawidłowo też Sąd Okręgowy przyjął, że rozpatrując nawet tak sformułowane powództwo na gruncieart. 189 k.p.c., nie można pomijać zasadniczej przesłanki tego rodzaju powództwa jaką jest istnienie interesu prawnego powoda, mającej charakter materialnoprawny. Interes ten musi mieć charakter prawny, a nie faktyczny, nadto musi istnieć obiektywnie, aby uzasadniać żądanie ustalenia istnienia bądź nieistnienia prawa lub stosunku prawnego. Jest to warunek umożliwiający dalsze badanie merytoryczne żądania w zakresie istnienia lub nieistnienia ustalonego prawa lub stosunku prawnego. Istnienie interesu prawnego musi być wykazane przesz powoda zgodnie z regułami dowodzenia zart. 6 k.c., przy uwzględnieniu, w tym przypadku z uwagi na charakter gospodarczy sprawy, regulacjiart. 47912§ 1 k.p.c.zgodnie z którym powód obowiązany jest podać w pozwie wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, iż ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. Tymczasem powód nie zawarł w pozwie jakichkolwiek twierdzeń co do tego w czym upatruje, jakie to okoliczności mają przemawiać za istnieniem po jego stronie interesu prawnego skorzystania z tej formy powództwa, ograniczając się tylko do podania okoliczności świadczących w ocenie powoda o wadliwości prawnej uchwały - decyzji o wypłacie zaliczek. Wówczas istniała już taka potrzeba, gdy dochodzone pozwem roszczenie można byłoby oceniać tylko w kontekście regulacjiart. 189 k.p.c., a której we właściwym czasie ze skutkiem sprekludowania powód nie uczynił zadość. Ponadto wskazać należy, że nie można mówić o istnieniu interesu prawnegow wytoczeniu powództwa zart. 189 k.p.c.w sytuacji, gdy istnieje inna forma ochrony powoda. Tak w doktrynie, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że możliwość wytoczenia powództwa o zasądzenie wyklucza po stronie powoda istnienie interesu prawnegow wytoczeniu powództwa o ustalenie naruszonego prawa lub stosunku prawnego. W sytuacji zaś wystąpienia działań zarządu spółki kapitałowej niezgodnych z prawem w tym przypadku związanych z wypłatą zaliczki na dywidendy, odpowiedzialność zart. 198 k.s.h.jak wskazywał Sąd I instancji, ponoszą też członkowie zarządu, którzy polecili dokonać wypłaty. W razie bezczynności spółki w dochodzeniu zwrotu bezpodstawnej wypłaty, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej w ten sposób spółce w trybieart. 295 § 1 k.s.h., w którym przesłankowo podlegać będzie badaniu kwestia bezprawności dokonanych wypłat, jak i bezczynności spółki w dochodzeniu ich zwrotu. Uzasadniona jest natomiast apelacja w części kwestionującej rozstrzygnięcieo kosztach zastępstwa procesowego zasądzonych od powoda na rzecz pozwanej. Sąd I instancji kierował się w tym zakresie wskazaną przez powoda wartością przedmiotu sporu dotyczącego stwierdzenia nieważności uchwały organu spółki, gdy taki rodzaj spraw nie jest określony przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r.w sprawie opłat za czynności adwokackie ... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Rozporządzenie w § 11 ust. 1 pkt 21 określa stawkę wynagrodzenia w sprawie o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności takiej uchwały na 360 zł, zgodnie zaś z § 5 rozporządzenia wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się przyjmując za podstawę stawkę w sprawacho najbardziej zbliżonym rodzaju. Stąd w tym przypadku jako najbardziej zbliżona ze względu na rodzaj sprawy miała zastosowanie regulacja art. 11 ust. 1 pkt 21 w przedmiocie określenia należnego pozwanej wynagrodzenia za zastępstwo procesowe. Za powyższym stwierdzeniem, ze są to sprawy o zbliżonym charakterze przemawia też inna regulacja ustawowa, a mianowicieustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnychz 28 lipca 2005 r.(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), która w § 29 określa opłaty w tej samej wysokości dla tych spraw. Dlatego też zaskarżony wyrok w tej części podlegał zmianie przez obniżenie zasądzonych kosztów do kwoty 360 zł. Natomiast nie jest uzasadniony zarzut niezastosowaniaart. 102 k.p.c.Przepisart. 102 k.p.c.ma charakter regulacji wyjątkowej i jako taki nie może być traktowany rozszerzająco. Z samej jego treści wynika, ze sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Oznacza to, że muszą wystąpić szczególne, wyjątkowe okoliczności w sprawie, pozwalające uznać, że obciążenie strony przegrywającej spór pełnymi kosztami procesu byłoby sprzecznez zasadami słuszności. Takowe zaś w tym przypadku nie występują. To, że po jednej stronie występuje osoba fizyczna – powód, a po drugiej spółka, nie stanowi szczególnej okoliczności, a jest wynikiem określonego układu procesowego. Również i podnoszona sytuacja finansowa powoda, powoływane zwolnienie od kosztów w tym przypadku nie wyczerpuje przesłanek przemawiających za zastosowaniem zasad słuszności w świetle prawomocnego cofnięcia powodowi zwolnienia od kosztów postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicachz 7 września 2009 r. (k. 278 i 277). Z podanych wyżej przyczyn w zakresie dotyczącym przedmiotu sporu apelacja została oddalona jako pozbawiona uzasadnionych podstaw po myśliart. 385 k.p.c., zaś co do kosztów wyrok podlegał zmianie na podstawieart. 386 § 1 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku sporu –art. 98 § 1 i 3 k.p.c.orazart. 120 § 1 k.p.c.

15/150000/0002503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

V Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000336_2009_Uz_2009-11-05_001

III K 336/09

2009-11-05 01:00:00.0 CET

2013-10-25 03:01:07.0 CEST

2015-01-13 01:53:31.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 336/09 Dnia 5 listopada 2009r. POSTANOWIENIE Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna Przy udziale Katarzyny Salwa prokuratora Prok. Rej. dla Wrocławia Krzyki Zachód. po rozpoznaniu sprawy B. B. skazanego za czyny z art. 280 § 2 kk i inne o wydanie wyroku łącznego wniosku skazanego z dnia 8 września 2009 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego. na podstawie art. 572 kpk postanowił I umorzy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000336"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 336/09</xText> <xText/> <xText>Dnia 5 listopada 2009r.</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: </xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz</xText> <xText>Protokolant: Anna Konieczna</xText> <xText>Przy udziale Katarzyny Salwa prokuratora Prok. Rej. dla Wrocławia Krzyki Zachód.</xText> <xText>po rozpoznaniu sprawy <xBx><xAnon>B. B.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za czyny z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>wniosku skazanego z dnia 8 września 2009 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 kpk</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanowił</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze</xLexLink> i <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>, zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Romy Hładyłowicz kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Skazany <xAnon>B. B.</xAnon> wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławia z dnia 7 października 2008 r., sygn. akt <xBx>III K 193/08</xBx> gdzie został skazany za czyn z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i inne popełnione w okresie od 4 marca 2007 r. do 6 lutego 2008 r., na karę łączną 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 28 października 2005 r., sygn. akt <xBx>IIK 1073/05</xBx> gdzie został skazany za czyny z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink> i inne popełnione w okresie od grudnia 2004 r. do maja 2005 r., oraz w dniu 6 października 2003 r, na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności.</xText> </xUnit> <xText>Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kodeksu karnego</xLexLink> połączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu..</xText> <xText>Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo. <xAnon>B. B.</xAnon> popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1 i 2 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 28 października 2005 r., tj. data wydania wyroku w sprawie II K 1073/05. Skoro zatem czyny popełniony przez skazanego w sprawie III K 193/08 miały miejsce już po tej dacie (od 4 marca 2007 r. do 6 lutego 2008 r.), to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisu <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>., następstwem czego niezbędne stało się orzeczenie oparte na przepisie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych. Mając natomiast na uwadze przepis <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze</xLexLink> należało zasadzić na rzecz adwokata Romy Hładyłowicz nieopłacone koszty obrony udzielonej z urzędu skazanemu i tym samym orzeczono jak w <xLexLink xArt="art. 29 pkt. 2" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">pkt II.</xLexLink></xText> <xText>Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Mokrzysz

Patrycja Świtoń

Anna Konieczna

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 336/09 Dnia 5 listopada 2009r. POSTANOWIENIE Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna Przy udziale Katarzyny Salwa prokuratora Prok. Rej. dla Wrocławia Krzyki Zachód. po rozpoznaniu sprawyB. B. skazanego za czyny zart. 280 § 2 kki inne o wydanie wyroku łącznego wniosku skazanego z dnia 8 września 2009 r. (data wpływu), w przedmiocie wydania wyroku łącznego. na podstawieart. 572 kpk postanowił I umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego; II na podstawieart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzei§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Romy Hładyłowicz kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu; III na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIE SkazanyB. B.wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach: 1 Sądu Okręgowego we Wrocławia z dnia 7 października 2008 r., sygn. aktIII K 193/08gdzie został skazany za czyn zart. 280 § 2 kki inne popełnione w okresie od 4 marca 2007 r. do 6 lutego 2008 r., na karę łączną 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności; 2 Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 28 października 2005 r., sygn. aktIIK 1073/05gdzie został skazany za czyny zart. 279 § 1 kki inne popełnione w okresie od grudnia 2004 r. do maja 2005 r., oraz w dniu 6 października 2003 r, na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności. Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treściąart. 85 kodeksu karnegopołączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu.. Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo.B. B.popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1 i 2 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 28 października 2005 r., tj. data wydania wyroku w sprawie II K 1073/05. Skoro zatem czyny popełniony przez skazanego w sprawie III K 193/08 miały miejsce już po tej dacie (od 4 marca 2007 r. do 6 lutego 2008 r.), to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisuart. 569 § 1 kpkw zw. zart. 85 kk., następstwem czego niezbędne stało się orzeczenie oparte na przepisieart. 572 kpk. W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych. Mając natomiast na uwadze przepisart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzenależało zasadzić na rzecz adwokata Romy Hładyłowicz nieopłacone koszty obrony udzielonej z urzędu skazanemu i tym samym orzeczono jak wpkt II. Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154500000003003_VI_ACa_000461_2009_Uz_2009-10-30_001

VI ACa 461/09

2009-10-30 01:00:00.0 CET

2013-05-14 03:01:02.0 CEST

2013-05-11 04:19:23.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 461/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.) Sędzia SA– Regina Owczarek - Jędrasik Sędzia SO del.– Jacek Tyszka Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek po rozpoznaniu w dniu 30 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o. w J. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkur

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="18" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000461"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 461/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 października 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.)</xText> <xText>Sędzia SA– Regina Owczarek - Jędrasik </xText> <xText>Sędzia SO del.– Jacek Tyszka </xText> <xText>Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek </xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 października 2009 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o ochronę konkurencji i nałożenie kary pieniężnej</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 15 stycznia 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 76/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>oddala apelację,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>VI ACa 461/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją z dnia 23 lipca 2008 r. nr <xAnon> (...)</xAnon> pozwany - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego wszczętego z urzędu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania <xAnon> - Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>J.</xAnon>, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon>przez uzależnienie zawarcia umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków z osobami niedokonującymi w budynku jakichkolwiek zmian, o których mowa w <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink> (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), a dla których konieczność podpisania umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków wynika jedynie z faktu przeprowadzania przez <xAnon> Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o.</xAnon> procesu nowelizacji umów od spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy, tj. od zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon> polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści w związku z zamieszczeniem w § 8 ust. 1 wzorca umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków zapisu: <xBRx/>„Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane:</xText> </xUnit> <xText>c) brakiem wody w ujęciu;</xText> <xText>d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia;</xText> <xText>e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” oraz nakazuje się zaniechania stosowania ww. praktyki.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon> polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści w związku z zamieszczeniem w § 10 wzorca umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków zapisu: „odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności” oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon> polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści w związku ze zobowiązaniem odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących – co do zakresu – prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5;art. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> (Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nałożył na powoda karę pieniężną w wysokości 10 000 zł płatną do budżetu Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Od powyższej decyzji powódka <xAnon> Miejskie Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> złożyła odwołanie domagając się jej zmiany i uznania, że opisane w decyzji działania nie stanowią praktyk ograniczających konkurencję, ewentualnie jej zmiany i orzeczenia co do istoty sprawy oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>Zaskarżonej decyzji powódka zarzuciła:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>sprzeczność istotnych ustaleń poczynionych przez pozwanego z treścią zebranego sprawie materiału dowodowego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie przepisów:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>art. 8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez jego zastosowanie w przedmiotowej sprawie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19990740836" xTitle="Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836">rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych</xLexLink>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie oraz postanowił o kosztach procesu.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie oparte zostało na następujących ustaleniach faktycznych i prawnych:</xText> <xText>Bezsporne pomiędzy stronami jest, że powódka <xAnon> – Miejskie Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> jest przedsiębiorcą wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem <xAnon> (...)</xAnon> (k. 15-22 akt adm.). Przedmiotem działalności powódki jest między innymi działalność usługowa rozprowadzania wody (<xAnon>(...)</xAnon> i odprowadzanie ścieków (<xAnon>(...)</xAnon>) (k.19 akt adm.). Terenem działalności Spółki jest Gmina Miasto <xAnon>J.</xAnon> (k. 5 akt adm.). Bezsporne również jest, że na terenie działania powódki obowiązuje „Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków” uchwalony przez Radę Miejską <xAnon>J.</xAnon> w dniu 17 lutego 2006 r. (Uchwała Nr <xAnon>(...)</xAnon>, k. 11-13 akt adm.). Niekwestionowane jest, że § 31 Regulaminu zawiera postanowienie, zgodnie z którym „Przedsiębiorstwo określa warunki przyłączenia”. Osobom, które chcą się podłączyć do miejskich sieci powód wydaje warunki przyłączenia (k. 26, k. 30 akt adm.) oraz w sporadycznych przypadkach podpisuje umowy o przyłączenie (k. 26, k. 28-29 akt adm.).</xText> <xText>W stosowanym przez powódkę wzorcu „warunków przyłączenia” znajduje się postanowienie w pkt D.1 o następującym brzmieniu „budowę przyłącza wodociągowego należy realizować zgodnie z obowiązującymi w tym przedmiocie przepisami (k. 30 akt adm.). W § 10 pkt 1 umowy o przyłączenie znajduje się postanowienie o treści „,podłączenie przyłącza wodociągowego Odbiorcy do sieci wodociągowej Przedsiębiorstwa może nastąpić wyłącznie pod nadzorem uprawnionego przedstawiciela Przedsiębiorstwa” (k. 29 akt adm.). Dostawa wody i odbiór ścieków odbywa się natomiast na podstawie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków (k. 6-10 akt adm.).</xText> <xText>Możliwe jest negocjowanie warunków umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez poszczególnych odbiorców. Zakres negocjacji nie dotyczy jednak postanowień powielających obowiązujące przepisy ustawy o zaopatrzeniu (k. 92, k. 94-105 akt adm.). W przypadku konsumentów przeprowadzone negocjacje dotyczyły jedynie przedłużenia terminu montażu antyskażeniowych zaworów zwrotnych (k. 109, k. 111-112 akt adm.). W § 6 pkt 7 „,Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków”, wzorca obowiązującego od dnia 1 lipca 2005 r. zawarte jest postanowienie o treści: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie do dnia 30 czerwca 2006 r.” (k. 26 akt adm.). Z kolei w § 6 pkt 7 drugiego z przedłożonych przez powódkę wzorców umów „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami” (k. 7 akt adm.).</xText> <xText>Bezsporne jest, że od dnia 7 stycznia 2003 r. powód zawarł 2 561 umów zawierających postanowienie zobowiązujące do montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych z odbiorcami nowo przyłączonymi do sieci wodociągowej, odbiorcami, którzy przeprowadzili modernizację instalacji wodociągowej; 1780 z odbiorcami innymi, nie dokonującymi w zajmowanym budynku jakichkolwiek zmian, a jedynie w związku ze zmianą treści umowy (k. 26, k. 42 akt adm.). Na dzień 14 lutego 2007 r. trzech odbiorców odmówiło podpisania zmienionych umów twierdząc, że nałożony na nich obowiązek montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych jest niezgodny z obowiązującymi przepisami (k. 42 akt adm.). W przypadku osób, które odmówiły podpisania zmienionej umowy powódka nadal świadczy usługi (k. 65 akt adm.). Natomiast w przypadku osób, które podpisały zmienione umowy, a nie zainstalowały zaworów w określonym w umowie terminie umowa została rozwiązana z dniem, w którym upłynął termin montażu (k. 65 akt adm.). Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w celu ustalenia stosowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne zasad montażu zaworów antyskażeniowych wystosował ankiety do 7 przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych działających na terenie województwa <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, na podstawie których stwierdził, że tylko jedno przedsiębiorstwo nakłada na odbiorców niedokonujących zmian w budynku obowiązek montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych (k. 66-86 akt adm.). Pozostałych 6 przedsiębiorców wskazało, iż obowiązek taki - zgodnie z obowiązującymi przepisami - spoczywa na odbiorcach, którzy dokonują zmian przebudowy budynku.</xText> <xText>W § 8 ust. 1 wzorca umowy powódka zawarła między innymi postanowienie, zgodnie z którym „nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>działaniem siły wyższej lub osób trzecich, za które Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>brakiem wody w ujęciu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” (k. 7-8 akt adm.).</xText> </xUnit> <xText>Natomiast w § 10 ust. 1 i 2 wzorca umowy zapisano, iż „Odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności” (k. 8 akt adm.). Powyższe warunki umowy nie podlegały negocjacjom (k. 6-10, k. 94-105, k. 109 akt adm.).</xText> <xText>Na terenie działania powódki odbiorcy usług pokrywają koszty podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej - wykonania tzw. wcinki (k. 5 akt. adm.). Koszty wykonania wcinki zależą od zakresu zleconych prac oraz miejsca realizacji włączenia. Koszt wykonania wcinki do sieci wodociągowej kształtuje się w przedziale od 54,06 zł do 1 000 zł natomiast do sieci kanalizacyjnej od 18,73 zł do 400 zł (k. 27 akt adm.). Powyższa należność nie znajduje odzwierciedlenia w „Taryfie dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków” (k. 27 akt adm.). W ocenie powódki, tzw. „wcinka” jest częścią inwestycji związanej z budową przyłącza (k. 27 akt adm.). Prezes UOKiK, w celu ustalenia, czy powódka przyznała sobie wyłączne prawo wykonywania podłączeń do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, wystosował zapytanie do 8 odbiorców Spółki (k. 115-120, k. 136-137, k. 141-144 akt adm.). Na podstawie udzielonych wyjaśnień pozwany ustalił, że odbiorcy mieli możliwość zlecenia wykonania na własny koszt podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej innej firmie niż powodowa (k. 126, k. 133, k. 135, k. 140, k. 145, k. 156, k. 157, k. 158 akt adm.).</xText> <xText>Odbiorcy usług na terenie działania powódki zobowiązani są do budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych do miejsca włączenia do sieci, nawet wówczas, gdy sieć przebiega poza granicą ich nieruchomości (k. 170, k. 175 akt adm.).</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. Stosownie do <xLexLink xArt="art. 131" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 131 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji I konsumentów</xLexLink> (Dz.U. Nr 50, poz. 331) do postępowań wszczętych na podstawie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> i nie zakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Zasadnie zatem w niniejszej sprawie zostały zastosowane przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2000 r.</xText> <xText>W świetle treści <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 8 ust. I ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz.U. z 2005. Nr 244, poz. 2080 z późn. zm.) zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Art. 8 ust. 1 ustawy wprowadza zatem bezwzględny zakaz nadużywania pozycji dominującej na rynku właściwym, tj. pozycji, która umożliwia przedsiębiorcy zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez wykorzystanie możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. Przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> nie zawiera definicji legalnej „nadużywania pozycji dominującej”, tym niemniej otwarty katalog przykładów takich zachowań zawiera art. 8 ust. 2 ustawy.</xText> <xText>Podkreślenia wymaga, że każdy przedsiębiorca korzysta z konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej, z cywilistycznej zasady swobody umów i korzystając z tych zasad może stosować wszelkie dozwolone praktyki gospodarcze, które od strony przedmiotowej niewiele różnią się od zachowań innych przedsiębiorców działających w warunkach pełnej konkurencji. Praktyki mające postać nadużycia, o których mowa w art. 8 ustawy, to zachowania co do zasady legalne w obrocie gospodarczym, delegalizuje je natomiast szczególna pozycja rynkowa przedsiębiorcy dominującego, który ze względu na swoją znaczną przewagę nad innymi przedsiębiorcami może sobie pozwolić na działania nieracjonalne lub ekonomicznie nieuzasadnione. Przesłanką konieczną do stwierdzenia nadużycia pozycji dominującej jest ustalenie, że dany podmiot jest przedsiębiorcą posiadającym pozycję dominującą na określonym rynku relewantnym oraz, że dany przedsiębiorca nadużył swojej dominującej pozycji przez określone zachowanie, w szczególności przez jedno z zachowań wskazanych w art. 8 ust. 2 ustawy. W ocenie Sądu I instancji Prezes UOKiK prawidłowo ustalił rynek właściwy, zarówno w ujęciu produktowym – rynek zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków i w ujęciu geograficznym – rynek Gminy Miasta <xAnon>J.</xAnon>. Słusznie również pozwany przyjął, iż powodowa Spółka na wyodrębnionym geograficznie terenie (Gmina Miasta <xAnon>J.</xAnon>) prowadzi działalność w warunkach monopolu naturalnego. Niekwestionowane są także ustalenia, co do faktu, że na przedmiotowym rynku właściwym powódka posiada pozycję dominującą, jest bowiem wyłącznym dostawcą usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków na obszarze Gminy. Powódka posiada zintegrowaną sieć wodociągowo-kanalizacyjną. Fakt posiadania urządzeń służących do dostarczania wody i odbioru ścieków oraz ich sieciowy charakter powoduje, że powódka jest tzw. monopolistą naturalnym i na rynku właściwym nie spotyka się z żadną konkurencją. Oferowane przez powódkę usługi nie posiadają substytutów, co skutkuje tym, że przedsiębiorca posiada niekwestionowaną pozycję dominującą. Powódka posiada zatem na przedmiotowym rynku właściwym siłę ekonomiczną, przy użyciu której może zapobiegać nie tylko efektywnej konkurencji, ale także działać w dużym stopniu niezależnie od zachowania swych kontrahentów, a w szczególności eksploatować swoją pozycję rynkową ich kosztem. <xBRx/>Sąd Okręgowy podzielił także twierdzenia Prezesa UOKiK, iż w omawianej sprawie zachodzą przesłanki do oceny działania powodowej Spółki pod kątem naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, biorąc pod uwagę przesłankę zagrożenia naruszenia interesu publicznego.</xText> <xText>Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy – stosownie do treści art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Dla stwierdzenia praktyki, o której mowa w powołanym przepisie konieczne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: posiadania przez przedsiębiorcę pozycji dominującej na rynku właściwym oraz uzależniania przez tego przedsiębiorcę zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy. Jak to zostało wyżej ustalone powódka posiada pozycję dominującą na rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasta <xAnon>J.</xAnon>, do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwestia, czy faktycznie nadużywa posiadanej przez siebie pozycji w sposób wskazany powyżej. <xBRx/>W § 6 pkt 7 wzorca umowy stosowanego przez powódkę „Umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” zawarte jest postanowienie: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie do dnia 30 czerwca 2006 r.”. Zaś w § 6 pkt 7 drugiego z przedłożonych przez powodowe przedsiębiorstwo wzorców istnieje postanowienie o treści: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami”. Stosownie do <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink> (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych. Zgodnie natomiast z treścią § 113 ust. 4 w/w rozporządzenia instalacja wodociągowa powinna być zaprojektowana i wykonana w sposób zapewniający zaopatrzenie w wodę budynku, zgodnie z jego przeznaczeniem oraz spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej projektowania instalacji wodociągowych, która stanowi, że zespół zabezpieczający powinien być wbudowany w urządzenie lub powinien być zainstalowany na odprowadzaniu (podłączeniu) wody, tak aby zapewnić pełną ochronę wody pitnej przed zanieczyszczeniem. Treść powołanego przepisu jest jednoznaczna i wyznacza krąg osób zobowiązanych do zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych. Jak zatem wynika z <xLexLink xArt="§ 113;§ 113 ust. 4" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 113 ust. 4 w/w rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink>, przepisy rozporządzenia mają zastosowanie wyłącznie w przypadku projektowania budynku. <xBRx/>Z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że powódka zawarła 1780 umów zawierających w/w postanowienia z odbiorcami niedokonującymi w zajmowanej nieruchomości jakichkolwiek zmian. Istotny jest fakt, iż umowy te zawierane były ze wszystkimi odbiorcami usług niedokonującymi w budynku jakichkolwiek zmian, a zatem bez względu na fakt, czy nastąpiła odbudowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, zmiana sposobu użytkowania nieruchomości, czy też nie. W ocenie Sądu I instancji, skoro powódka w umowach o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków zawieranych z podmiotami, które nie dokonują w budynku jakichkolwiek zmian, umieszcza wyżej cytowane postanowienia, a w przypadkach niektórych umów wyznacza nawet termin montażu zaworów antyskażeniowych, uznać należy, że uzależnia zawarcie tych umów od spełnienia przez odbiorcę świadczenia nie mającego rzeczowego lub zwyczajowego związku z umową. Sąd Okręgowy uznał, że uzależnianie przez powódkę zawarcia umowy o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków z osobami, które nie dokonywały w budynku żadnych zmian, tj. odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, zmiany sposobu użytkowania nieruchomości, od zainstalowania antyskażeniowego zaworu zwrotnego stanowi praktykę określoną w art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Uzasadnione było więc stwierdzenie przez Prezesa UOKiK w pkt I decyzji stosowania tej praktyki. <xBRx/>Zważyć należy, że zaprojektowanie i zainstalowanie zaworów antyskażeniowych w świetle w/w przepisów związane jest z przyłączeniem nieruchomości do sieci lub zmianą warunków przyłączenia. Z tych względów nieuprawnione jest uzależnianie podpisywania umów o dostawę wody od zainstalowania zaworów antyskażeniowych na istniejących już przyłączach.</xText> <xText>Odnośnie zarzucanych powodowi praktyk określonych w pkt II, III i IV zaskarżonej decyzji należy wskazać, że dotyczą one naruszenia art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z przepisem nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści. Narzucanie uciążliwych warunków umowy musi mieć charakter przymusowy, wymuszony przez podmiot dominujący. Praktyka ta ma charakter eksploatacyjny, a jej istotą nie jest wpływanie na strukturę rynku, lecz uzyskiwanie korzyści kosztem innych podmiotów. W celu ustalenia, czy dany podmiot stosuje tę praktykę konieczne jest zatem wykazanie kumulatywnego spełnienia przesłanek: narzucania określonych warunków umów, uciążliwego charakteru tych warunków oraz uzyskiwania z tego tytułu nieuzasadnionych korzyści przez przedsiębiorcę. Jak już wyżej wskazano, powódka posiada pozycję dominującą na rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasta <xAnon>J.</xAnon>. Odnosząc się do drugiej przesłanki stwierdzić należy, że zgodnie z poglądami doktryny, ocena czy dany warunek może być uznany za nieuczciwy powinna być dokonywana każdorazowo na tle przepisów odrębnych regulujących dany rodzaj umowy, obowiązujących zwyczajów handlowych, a także z uwzględnieniem innych warunków negocjowanych lub uzgodnionych w danym stosunku umownym. Zakwestionowane przez pozwanego postanowienia znajdowały się w stosowanym przez powódkę wzorcu umowy „Umowa o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków”. W § 8 ust. 1 w/w umowy znajdowało się postanowienie o następującej treści: „Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody, bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: c) brakiem wody w ujęciu; d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” W § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” zawarto postanowienie: „Odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności”. W umowach o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dostawca jednostronnie ustala warunki świadczenia tych usług. Odbiorca usługi ma natomiast prawo przyjąć warunki umowy, bądź też umowy nie zawrzeć. Stwierdzić zatem należy, że w umowach tego typu warunki umów nie są negocjowane. Wprawdzie powódka twierdziła, iż przypadki negocjacji umów zostały udokumentowane, jednakże nie powołała, ani też nie przedstawiła na tę okoliczność żadnych dowodów. Słusznie w zaskarżonej decyzji podniesiono, że przedmiotem działalności powodowej Spółki są dobra o charakterze powszechnym (woda i odbiór ścieków), niezbędne do funkcjonowania każdego gospodarstwa domowego, to uznać należy, że dając odbiorcy wybór pomiędzy zawarciem umowy a jej nie zawarciem, przedsiębiorca narzuca kontrahentowi jej treść. Z powyższego wynika, że warunki „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” stosowane przez powódkę, w tym warunki określone w § 8 ust. 1 oraz w § 10, są narzucane kontrahentom.</xText> <xText>Sąd I instancji uznał także, że warunki określone w § 8 ust. 1 pkt c, d, f oraz w § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” mają uciążliwy charakter. Stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z treści § 8 ust. 1 pkt c, d i f wynika, że powódka może zwolnić się z odpowiedzialności odszkodowawczej względem odbiorców w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania spowodowanego przerwami lub ograniczeniami w dostawie wody będącymi następstwem awarii sieci lub przerw w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z przyczyny leżącej po jej stronie. Z § 8 ust. 1 pkt c, d i f nie wynika, że wyłączenie odpowiedzialności powódki dotyczy wyłącznie sytuacji mieszczących się w zakresie hipotezy <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> Słusznie podniósł pozwany, że sytuacje, w której całe ryzyko niezrealizowania umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w związku z awariami eksploatowanych przez Spółkę sieci wodnokanalizacyjnych oraz przerwami w zasilaniu tych urządzeń w energię elektryczną obciąża odbiorców tych usług, należy uznać za niedopuszczalną. Zakwestionowane przez Prezesa UOKiK postanowienie jest więc uciążliwe, gdyż może wprowadzać odbiorców” w błąd, co do zakresu odpowiedzialności powódki, a tym samym co do możliwości dochodzenia od niej roszczeń odszkodowawczych w razie poniesienia szkód powstałych w wyniku zawinionego niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Tym samym uznać należało, że możliwość uniknięcia przez Spółkę odpowiedzialności z tytułu niewykonania bądź też nienależytego wykonania zobowiązania i wypłaty odbiorcom ewentualnie należnego im odszkodowania, w razie poniesienia szkód, stanowi nieuzasadnioną korzyść, jaką powódka może odnieść z tego tytułu.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego, również § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” ma uciążliwy dla odbiorców charakter. Z postanowienia tego wynika, iż powódka ogranicza swoją odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy do 10% wartości świadczenia, co skutkuje powstaniem po stronie odbiorcy usługi obowiązku uiszczenia opłaty pomniejszonej o tę wartość, pomimo że faktyczna wartość świadczenia przedsiębiorcy może być znacznie niższa. Zasadne jest stanowisko pozwanego, że w przypadku wadliwego świadczenia usługi drugiej stronie przysługuje upust cenowy w wysokości odpowiadającej utracie wartości przez to świadczenie, a udzielenie upustu ma na celu przywrócenie ekwiwalentności świadczeniu, które okazało się niezgodne z umową. Przedmiotowe postanowienie określające górną granicę upustów na poziomie nieprzekraczającym 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń, zgodnie z którą zapłata przysługuje przedsiębiorcy proporcjonalnie do jakości i ilości dostarczonej usługi. Naruszenie wyżej wspomnianej zasady ekwiwalentności świadczeń stron umowy powoduje powstanie po stronie powodowego przedsiębiorstwa nieuzasadnionych korzyści. Powódka pobiera bowiem opłaty za wodę złej jakości w wysokości ustalonej dla dostaw wody lub odprowadzania ścieków odpowiadających wymogom. Sąd I instancji uznał więc, że § 8 ust. 1 pkt c, d i f oraz § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” naruszają zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i 2 pkt ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a tym samym stanowią praktykę naruszającą konkurencję. Argumentacja powódki, że postanowienie jest stosowane w związku z § 45 regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalonego przez Radę Miejską <xAnon>J.</xAnon> i stanowi prawo miejscowe, pozostaje bez znaczenia dla oceny postępowania powódki pod kątem naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Należy bowiem wskazać, że stosowania praktyk ograniczających konkurencję może także dopuścić się gmina przez podjęcie przez jej radę uchwał, a także spółka komunalna wykonująca takie uchwały, jeżeli wyczerpane zostaną przesłanki ograniczające konkurencję. Powódka, jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada osobowość prawną i jest podmiotem prawa autonomicznym w stosunku do Gminy, ponosi odrębną od Gminy odpowiedzialność za naruszenie przepisów prawa.</xText> <xText>Czwarta z zarzucanych powodowej Spółce praktyk polega na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon> polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści w związku ze zobowiązaniem odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących - co do zakresu prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5;art. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> (Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki. Powódka posiada pozycję dominującą na rynku właściwym. Do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwestia - czy nadużywa posiadanej przez siebie pozycji w ten sposób, że narzuca uciążliwe warunki umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszące jej nieuzasadnione korzyści. Warunki podłączenia do sieci i budowy fragmentu sieci od granicy nieruchomości do miejsca włączenia określone są w dokumencie „Warunki przyłączenia” lub w sporadycznych przypadkach w „Umowie przyłączenia”. Zaznaczenia wymaga, że w przypadku, gdy przyszły odbiorca nie przyjąłby narzuconych warunków przyłączenia zostałby pozbawiony możliwości podłączenia nieruchomości do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. § 31 Regulaminu obowiązującego na terenie Gminy Miasta <xAnon>J.</xAnon> wskazuje, iż to „Przedsiębiorstwo określa warunki przyłączenia”. Przyszły odbiorca usług nie ma zatem możliwości negocjowania warunków przyłączenia, natomiast ich nie przyjęcie skutkuje nie podłączeniem nieruchomości do sieci. Sąd Okręgowy uznał, że kwestionowane przez Prezesa UOKiK warunki umów zostały odbiorcom narzucone. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 15;art. 15 ust. 2" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> (Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.) realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Zgodnie zaś z art. 2 pkt 5 i 6 w/w ustawy przyłącze kanalizacyjne jest to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej. Natomiast przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Ustawodawca wyznaczył zatem granicę pomiędzy przyłączem a siecią, jako granicę nieruchomości odbiorcy. Z powyższych przepisów wynika zatem, że tzw. wcinka jest fragmentem sieci należącym do powódki. W ocenie Sądu I instancji własność wcinki jest zawsze związana z własnością sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, na której wcinka została zrealizowana. Włączenie zawsze było realizowane na sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej będącej własnością powódki. W momencie wykonania włączenia na sieci powstawała wcinka, będąca częścią składową sieci, a zatem własnością powodowego przedsiębiorstwa. Podobnie odcinek sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia stawał się automatycznie fragmentem sieci powódki. Odbiorca nie miał możliwości uzyskania własności wcinki i fragmentu sieci. Skoro sieć wodociągowa lub kanalizacyjna stanowi część składową gruntu, to wykonana na niej wcinka nie mogła podlegać obrotowi prawnemu i stać się własnością odbiorcy. Odbiorcy usług nie nabywali własności wcinki z tytułu jej wykonania i budowy fragmentu sieci. Z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że powódka nie zawierała żadnych umów, z których wynikałby zamiar przeniesienia własności wcinki i fragmentu sieci oraz jej przyjęcia przez odbiorców. Wykonując zatem wcinkę na majątku Spółki odbiorca usługi inwestował w cudzą własność. Wykonanie odcinka sieci od granicy nieruchomości odbiorcy do miejsca włączenia jest budową przez odbiorcę fragmentu sieci. Ten odcinek sieci nie jest przyłączem, ze względu na własność gruntu przez jaki przechodzi, staje się automatycznie własnością powódki. Z uwagi na fakt, iż powódka przyjęła, że jest właścicielem wcinek i w/w fragmentów sieci, koszty ich wykonania obciążały odbiorców usług. Powódka uzyskiwała zatem znaczne przysporzenie majątkowe w związku z realizowaniem wcinki i fragmentów sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia z pieniędzy odbiorców na jej sieci. Takie rozwiązanie jest korzystne wyłącznie dla Spółki, a tym samym zachwiana została równowaga stron. Uciążliwości odbiorców usług powódki polegały na obowiązku ponoszenia nakładów na budowę wcinek, których nie powinni oni byli ponosić. Ponadto, odbiorcy usług zobowiązani byli do ponoszenia nakładów na budowę odcinków sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia oraz konieczności inwestowania w majątek powodowej Spółki, co również świadczy o uzyskiwaniu korzyści przez powódkę kosztem odbiorców i uciążliwości tych obowiązków. Sąd Okręgowy uznał, że powódka niewątpliwie narzuca uciążliwe warunki umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, przynoszące jej nieuzasadnione korzyści, w związku ze zobowiązaniem odbiorców do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących prac związanych z budową przyłącza, tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki, co narusza zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>W ocenie Sądu I instancji, słusznie Prezes UOKiK uznał w zaskarżonej decyzji, iż powódka stosuje praktyki ograniczające konkurencję naruszające zakaz określony w art. 8 ust. 2 pkt 4 i 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W konsekwencji zaistniały podstawy do nałożenia na powódkę kary pieniężnej na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Sąd Okręgowy uznał, że nałożona kara uwzględnia w prawidłowy sposób okoliczności stwierdzonego naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Uwzględnia okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy. Nałożona kara pieniężna stanowi zaledwie 0,05% wartości przychodów powódki za 2007 r. i stanowi jedynie 0,1% przychodu z działalności Spółki osiąganego z dostarczania wody i odbioru ścieków. Prezes UOKiK mógł, stosowanie do treści art. 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wymierzyć powódce karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu ukaranego przedsiębiorcy. W ocenie Sądu I instancji niski wymiar przedmiotowej kary pieniężnej, a także sytuacja finansowa powódki oraz osiągane przez nią dochody pozwalają na uiszczenie kary bez uszczerbku dla aktywów przedsiębiorstwa i prowadzonej działalności. Zmniejszenie wysokości kary, zdaniem Sądu Okręgowego, stałoby w sprzeczności <xIx>z </xIx>celami prewencyjnymi sankcji za niezastosowanie się powódki do bezwzględnie obowiązujących wymagań prawa, jak również represyjno-wychowawczymi, zmierzającymi do wymuszenia na ukaranym przedsiębiorstwie przestrzegania reguł prawnych w przyszłości.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił wniesione odwołanie na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Od wyroku z dnia 15 stycznia 2009 r. apelację złożyła powodowa Spółka. Skarżąca zarzuciła:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>naruszenie przepisów postępowania, tj. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:</xText> </xUnit> <xText>- <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 8 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> przez jego zastosowanie w przedmiotowej sprawie w sytuacji, gdy powód nie stosował praktyk ograniczających konkurencję polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miasto <xAnon>J.</xAnon> oraz nie narzucał uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">-</xName> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1;§ 113;§ 113 ust. 4" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 oraz § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przez przyjęcie, że zarówno obowiązek, jak i czas zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych może wynikać jedynie z tych przepisów,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1" xIsapId="WDU19990740836" xTitle="Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836">§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych</xLexLink>, przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten określa, że warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji nie mogą powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5;art. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt. 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> przez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że przyłącze wodociągowe i kanalizacyjne w każdym przypadku kończy się na granicy nieruchomości odbiorcy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="§ 122;§ 122 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 122 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink> przez jego niezastosowanie przy ustalaniu jaki odcinek jest przyłączem kanalizacyjnym.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>Powołując powyższe zarzuty powodowa Spółka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 23 lipca 2008 r. i uznanie, że opisane w tej decyzji działania nie stanowią praktyk ograniczających konkurencję oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd II instancji uznając trafność ustaleń faktycznych i słuszność oceny prawnej dokonane przez Sąd Okręgowy, przyjmuje je za własne. Zarzuty sformułowane w apelacji są chybione.</xText> <xText>Strona powodowa nie kwestionuje ustaleń i ocen dotyczących interesu publicznego, rynku właściwego oraz swojej pozycji dominującym na rynku właściwym, co czyni zbędnym ponawianie wywodów w tym zakresie. Skarżąca zarówno w odwołaniu od decyzji Prezesa UOKiK z dnia 23 lipca 2008 r., jak i w apelacji od wyroku wydanego wskutek rozpoznania odwołania kwestionuje pozostałe przesłanki konieczne do zastosowania <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 8 ust. 2;art. 8 ust. 2 pkt. 4;art. 8 ust. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 8 ust. 1 i 2 pkt 4 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>. Zdaniem Sądu odwoławczego, trafnie uznał Sąd Okręgowy, że spełnione zostały wszystkie warunki do uznania opisanych w decyzji zachowań powódki za praktyki ograniczające konkurencję, a tym samym zaskarżona decyzja jest prawidłowa.</xText> <xText>Odnosząc się do punktu pierwszego decyzji, słusznie Sąd I instancji przyjął, że nie istnieją regulacje prawne, które uprawniałyby powodową Spółkę do przedstawiania odbiorcom usług umów, które nakazują im instalowanie i utrzymanie wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, w sytuacjach, które nie są opisane w <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink>. Zdaniem Sądu Apelacyjnego budowa gramatyczna powołanego przepisu oraz znaczenie użytych w nim słów pozwalają tylko na jeden bezwzględnie ścisły i określony sposób jego zrozumienia. Zatem <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> pozwala na stosowanie niniejszej regulacji wyłącznie przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli naziemnych i podziemnych. W konsekwencji normatywne uzasadnienie dla obowiązku instalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych - <xLexLink xArt="§ 113;§ 113 ust. 4" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> - dotyczy wyłącznie wyżej wymienionych sytuacji, nie dotyczy natomiast budynków oraz budowli naziemnych i podziemnych, które nie są „nowopowstającymi” oraz, których nie przebudowywano lub nie zmieniano sposobu ich użytkowania. Z niekwestionowanych ustaleń faktycznych wynika zaś, że powódka zawarła 1780 umów zawierających postanowienia zobowiązujące odbiorców do instalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, którzy nie dokonali w zajmowanych budynkach jakichkolwiek zmian. Zdaniem skarżącej jej zachowanie uprawnia <xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1" xIsapId="WDU19990740836" xTitle="Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836">§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych</xLexLink>, tj. warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji nie może powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji. Cytowany przepis, uwzględniając chociażby jego stosunek logiczny do omówionych już przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> i daty wydania obu aktów prawnych, nie uzasadnia wniosków przedstawionych w apelacji. <xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1" xIsapId="WDU19990740836" xTitle="Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836">§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r.</xLexLink> jest normą wcześniejszą i reguluje ogólne warunki użytkowania budynku, natomiast <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1;§ 113;§ 113 ust. 4" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 i § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> są regulacjami późniejszymi i dotyczą także warunków technicznych użytkowania budynków, lecz jednocześnie precyzyjnie wskazują adresatów norm, zawężając ich krąg. Konsekwencją powyższego jest zatem wniosek, że <xLexLink xArt="§ 13;§ 13 ust. 1" xIsapId="WDU19990740836" xTitle="Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836">§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r.</xLexLink>, ze względu stosunek logiczny omawianych regulacji, nie może być podstawą do wykładni rozszerzającej <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1;§ 113;§ 113 ust. 4" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 2 ust. 1 i § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.</xLexLink> Tym samym wniosek zarówno Prezesa UOKiK, jak i Sądu I instancji, że zaprojektowanie i zainstalowanie antyskażeniowych zaworów zwrotnych związane jest z budową budynku, zmianami jego substancji lub przeznaczenia, co oznacza, że obowiązek ten jest związany funkcjonalnie i rzeczowo z przyłączeniem nieruchomości do sieci (projektowanie, budowa) lub zmianą warunków przyłączenia (przebudowa, zmiana sposobu użytkowania) i wyłącznie wówczas zasadne jest jego egzekwowanie. Sytuacje, w których uzależniane jest podpisanie umów o dostawę wody od zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych na już istniejących przyłączach, przy braku zmian substancji budynku lub jego przeznaczenia, stanowią praktykę określoną w art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów – uzależnianie zawarcia umowy od spełnienia przez odbiorcę świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.</xText> <xText>Kolejny punkt decyzji (II) opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Treść odwołania i następnie apelacji może nasuwać wniosek, iż skarżąca nie do końca rozumie logikę wywodów zawartych w uzasadnieniu zarówno decyzji, jak i wyroku. § 8 ust. 1 umowy o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków stanowi m. in. „Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody, bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: c) brakiem wody w ujęciu; d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” Cytowane sformułowanie postanowienia umowy skutkuje istotnym ograniczeniem odpowiedzialności skarżącej wobec odbiorcy za niewykonanie/nienależyte wykonanie umowy, tj. szerszej niż zakreślone <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> możliwości egzoneracji dłużnika. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem dłużnik może wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Dłużnik odpowiada natomiast za niezachowanie należytej staranności, co oznacza, że za winę w postaci niedbalstwa (tym bardziej za winę umyślną). Wykładnia wynikająca z redakcji i literalnego brzmienia postanowienia umowy (ta metoda wykładni ma zastosowanie z uwagi na nienegocjacyjny sposób zawierania analizowanej umowy) uwalnia zaś powodową Spółkę od odpowiedzialności za niewykonanie/nienależyte wykonanie świadczenia również w sytuacji, gdy wyniknie to z niedochowania przez skarżącą należytej staranności. Przykładowe sytuacje, w których zgodnie z zasadami odpowiedzialności kontraktowej Spółka byłaby zobowiązana do wypłaty odbiorcom usług odszkodowania, a omawiane postanowienie umowy ją od tej odpowiedzialności uwalnia, zostały zobrazowane w uzasadnieniu decyzji oraz wyroku, co czyni zbędnym ich ponowne przedstawianie. Nie budzi rozsądnych wątpliwości, że wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej w przypadku przerw w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków spowodowane brakiem wody w ujęciu, zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia, przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych, w sytuacjach nie będących następstwem okoliczności, za które powódka nie odpowiada, jest dla Spółki korzystne. Uprawnia bowiem ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie/nienależyte wykonanie umowy, co należy uznać za nieuzasadnioną korzyść i jednocześnie za uciążliwy warunek dla odbiorcy świadczenia.</xText> <xText>Kolejny punkt decyzji (III) również opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z § 10 umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków wynika, iż powódka ogranicza swoją odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy do 10% wartości świadczenia. Trafnie Sąd I instancji uznał, że przedmiotowe postanowienie określające górną granicę upustów na poziomie nieprzekraczającym 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń, zgodnie z którą zapłata przysługuje przedsiębiorcy proporcjonalnie do jakości i ilości dostarczonej usługi. Istotą bowiem stosunków cywilnoprawnych jest ekwiwalentność świadczeń, czyli nie może zachodzić dysproporcja między wzajemnymi świadczeniami kontrahentów. Określenie maksymalnej wielkości upustu, o jaką opłata wnoszona przez odbiorcę usług może zostać obniżona, w sytuacji, gdy wysokość ta jednocześnie nie została uzależniona od ilości zużytej przez odbiorcę wody o pogorszonej jakości, niewłaściwym ciśnieniu i ilości nieodebranych ścieków, prowadzi – co oczywiste - do naruszenia zasady ekwiwalentności świadczeń na niekorzyść odbiorcy usług powodowego Przedsiębiorstwa, o charakterze dla tego odbiorcy uciążliwym. W każdym przypadku zawinionego pogorszenia usług (dostarczania wody, odprowadzania ścieków) należność za usługę powinna zostać obniżona proporcjonalnie do różnicy pomiędzy jakością wody, do dostarczania której powódka jest zobowiązana a jakością wody faktycznie dostarczanej, a w przypadku pogorszenia jakości usług odbioru ścieków upust powinien zostać wyliczony proporcjonalnie do okresu, w jakim nastąpiło świadczenie usługi o obniżonym standardzie.</xText> <xText>Punkt IV decyzji także opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Dotyczy bowiem zobowiązywania odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących - co do zakresu prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5;art. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> (Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. do wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki. Sąd odwoławczy podziela wykładnię <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5;art. 2 pkt. 6" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink> dokonaną przez Sąd Okręgowy sprowadzającą się do wniosku, że ustawodawca wyznaczył granicę pomiędzy przyłączem a siecią, jako granicę nieruchomości odbiorcy. Jednoznaczne jest bowiem brzmienie art. 2 pkt 5 i 6 w/w ustawy: przyłącze kanalizacyjne jest to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej; przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Definicje przyłączy sformułowane w wyżej powołanym przepisie determinują koszty przyłączenia, które ponoszone przez podmioty przyłączane. Przyłącze kanalizacyjne to - w razie braku studzienki – odcinek przewodu między granicą nieruchomości gruntowej a budynkiem podmiotu przyłączanego. Wbrew zatem stanowisku skarżącej definicja instalacji kanalizacyjnej zamieszczona w <xLexLink xArt="§ 122;§ 122 ust. 1" xIsapId="WDU20020750690" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690">§ 122 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</xLexLink>, tj. w rozporządzeniu wykonawczym do innej ustawy, nie może podważać woli ustawodawcy wyrażonej w <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 5" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r.</xLexLink> (por. uchwała SN z dn. 13.09.2007 r., III CZP 79/07). Ponadto w rozporządzeniu tym mowa jest o „instalacji” a nie o „instalacji wewnętrznej”, co wskazuje na różną treść obydwu użytych pojęć, a w szczególności na to, że „instalacja” w rozumieniu rozporządzenia składa się z instalacji wewnętrznej (w budynku) i zewnętrznej (poza budynkiem), tych elementów skarżąca nie zauważa formułując zarzuty apelacji. Podobnie definicji instalacji nie można poszukiwać w publikacjach, których celem jest wyłącznie omówienie techniczne danego zagadnienia. Poprawnie także wskazał Sąd I instancji na regulację <xLexLink xArt="art. 15;art. 15 ust. 2" xIsapId="WDU20010720747" xTitle="Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747">art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków</xLexLink>, zgodnie z którym realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. W konsekwencji trafnie uznał Sąd I instancji, że tzw. wcinka jest fragmentem sieci należącym do powódki, własność wcinki jest zawsze związana z własnością sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, na której wcinka została zrealizowana. Włączenie jest więc realizowane na sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej będącej własnością powódki. Odcinek sieci od granicy nieruchomości do miejsca wykonania włączenia nie jest już przyłączem, uwzględniając wyżej cytowane i omówione definicje przyłączy, jest fragmentem sieci. W konsekwencji odbiorca usług wykonując odcinek sieci od granicy nieruchomości przyłączanej do miejsca włączenia i samo włączenie „inwestuje” w cudzą własność, ten fragment sieci jest bowiem przedmiotem własności powodowego Przedsiębiorstwa, które to Przedsiębiorstwo tym samym uzyskiwało nieuzasadnioną korzyść, będącą wynikiem narzuconych odbiorcy usług uciążliwych warunków umowy.</xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 i 2 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia SA– Urszula Wiercińska

Danuta Śliwińska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 461/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 października 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA– Urszula Wiercińska (spr.) Sędzia SA– Regina Owczarek - Jędrasik Sędzia SO del.– Jacek Tyszka Protokolant– sekr. sądowy Edyta Kaczmarek po rozpoznaniu w dniu 30 października 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o.wJ. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę konkurencji i nałożenie kary pieniężnej na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 15 stycznia 2009 r. sygn. akt XVII AmA 76/08 1 oddala apelację, 2 zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym. VI ACa 461/09 UZASADNIENIE Decyzją z dnia 23 lipca 2008 r. nr(...)pozwany - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego wszczętego z urzędu: I na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania- Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.z siedzibą wJ., polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.przez uzależnienie zawarcia umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków z osobami niedokonującymi w budynku jakichkolwiek zmian, o których mowa w§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), a dla których konieczność podpisania umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków wynika jedynie z faktu przeprowadzania przezMiejskie Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o.procesu nowelizacji umów od spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy, tj. od zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki. II na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści w związku z zamieszczeniem w § 8 ust. 1 wzorca umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków zapisu:„Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: c) brakiem wody w ujęciu; d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” oraz nakazuje się zaniechania stosowania ww. praktyki. III na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści w związku z zamieszczeniem w § 10 wzorca umowy o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków zapisu: „odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności” oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki. IV na podstawie art. 9 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania powoda, polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści w związku ze zobowiązaniem odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących – co do zakresu – prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa wart. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków(Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki oraz nakazał zaniechania stosowania w/w praktyki. V na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nałożył na powoda karę pieniężną w wysokości 10 000 zł płatną do budżetu Państwa. Od powyższej decyzji powódkaMiejskie Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o.wJ.złożyła odwołanie domagając się jej zmiany i uznania, że opisane w decyzji działania nie stanowią praktyk ograniczających konkurencję, ewentualnie jej zmiany i orzeczenia co do istoty sprawy oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji powódka zarzuciła: 1 sprzeczność istotnych ustaleń poczynionych przez pozwanego z treścią zebranego sprawie materiału dowodowego, 2 naruszenie przepisów: - art. 8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez jego zastosowanie w przedmiotowej sprawie, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Pozwany wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie oraz postanowił o kosztach procesu. Powyższe rozstrzygnięcie oparte zostało na następujących ustaleniach faktycznych i prawnych: Bezsporne pomiędzy stronami jest, że powódka– Miejskie Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o.wJ.jest przedsiębiorcą wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem(...)(k. 15-22 akt adm.). Przedmiotem działalności powódki jest między innymi działalność usługowa rozprowadzania wody ((...)i odprowadzanie ścieków ((...)) (k.19 akt adm.). Terenem działalności Spółki jest Gmina MiastoJ.(k. 5 akt adm.). Bezsporne również jest, że na terenie działania powódki obowiązuje „Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków” uchwalony przez Radę MiejskąJ.w dniu 17 lutego 2006 r. (Uchwała Nr(...), k. 11-13 akt adm.). Niekwestionowane jest, że § 31 Regulaminu zawiera postanowienie, zgodnie z którym „Przedsiębiorstwo określa warunki przyłączenia”. Osobom, które chcą się podłączyć do miejskich sieci powód wydaje warunki przyłączenia (k. 26, k. 30 akt adm.) oraz w sporadycznych przypadkach podpisuje umowy o przyłączenie (k. 26, k. 28-29 akt adm.). W stosowanym przez powódkę wzorcu „warunków przyłączenia” znajduje się postanowienie w pkt D.1 o następującym brzmieniu „budowę przyłącza wodociągowego należy realizować zgodnie z obowiązującymi w tym przedmiocie przepisami (k. 30 akt adm.). W § 10 pkt 1 umowy o przyłączenie znajduje się postanowienie o treści „,podłączenie przyłącza wodociągowego Odbiorcy do sieci wodociągowej Przedsiębiorstwa może nastąpić wyłącznie pod nadzorem uprawnionego przedstawiciela Przedsiębiorstwa” (k. 29 akt adm.). Dostawa wody i odbiór ścieków odbywa się natomiast na podstawie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków (k. 6-10 akt adm.). Możliwe jest negocjowanie warunków umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez poszczególnych odbiorców. Zakres negocjacji nie dotyczy jednak postanowień powielających obowiązujące przepisy ustawy o zaopatrzeniu (k. 92, k. 94-105 akt adm.). W przypadku konsumentów przeprowadzone negocjacje dotyczyły jedynie przedłużenia terminu montażu antyskażeniowych zaworów zwrotnych (k. 109, k. 111-112 akt adm.). W § 6 pkt 7 „,Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków”, wzorca obowiązującego od dnia 1 lipca 2005 r. zawarte jest postanowienie o treści: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie do dnia 30 czerwca 2006 r.” (k. 26 akt adm.). Z kolei w § 6 pkt 7 drugiego z przedłożonych przez powódkę wzorców umów „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami” (k. 7 akt adm.). Bezsporne jest, że od dnia 7 stycznia 2003 r. powód zawarł 2 561 umów zawierających postanowienie zobowiązujące do montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych z odbiorcami nowo przyłączonymi do sieci wodociągowej, odbiorcami, którzy przeprowadzili modernizację instalacji wodociągowej; 1780 z odbiorcami innymi, nie dokonującymi w zajmowanym budynku jakichkolwiek zmian, a jedynie w związku ze zmianą treści umowy (k. 26, k. 42 akt adm.). Na dzień 14 lutego 2007 r. trzech odbiorców odmówiło podpisania zmienionych umów twierdząc, że nałożony na nich obowiązek montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych jest niezgodny z obowiązującymi przepisami (k. 42 akt adm.). W przypadku osób, które odmówiły podpisania zmienionej umowy powódka nadal świadczy usługi (k. 65 akt adm.). Natomiast w przypadku osób, które podpisały zmienione umowy, a nie zainstalowały zaworów w określonym w umowie terminie umowa została rozwiązana z dniem, w którym upłynął termin montażu (k. 65 akt adm.). Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w celu ustalenia stosowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne zasad montażu zaworów antyskażeniowych wystosował ankiety do 7 przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych działających na terenie województwa(...)i(...), na podstawie których stwierdził, że tylko jedno przedsiębiorstwo nakłada na odbiorców niedokonujących zmian w budynku obowiązek montażu wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych (k. 66-86 akt adm.). Pozostałych 6 przedsiębiorców wskazało, iż obowiązek taki - zgodnie z obowiązującymi przepisami - spoczywa na odbiorcach, którzy dokonują zmian przebudowy budynku. W § 8 ust. 1 wzorca umowy powódka zawarła między innymi postanowienie, zgodnie z którym „nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: a działaniem siły wyższej lub osób trzecich, za które Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności; c brakiem wody w ujęciu; d zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; a przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” (k. 7-8 akt adm.). Natomiast w § 10 ust. 1 i 2 wzorca umowy zapisano, iż „Odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności” (k. 8 akt adm.). Powyższe warunki umowy nie podlegały negocjacjom (k. 6-10, k. 94-105, k. 109 akt adm.). Na terenie działania powódki odbiorcy usług pokrywają koszty podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej - wykonania tzw. wcinki (k. 5 akt. adm.). Koszty wykonania wcinki zależą od zakresu zleconych prac oraz miejsca realizacji włączenia. Koszt wykonania wcinki do sieci wodociągowej kształtuje się w przedziale od 54,06 zł do 1 000 zł natomiast do sieci kanalizacyjnej od 18,73 zł do 400 zł (k. 27 akt adm.). Powyższa należność nie znajduje odzwierciedlenia w „Taryfie dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków” (k. 27 akt adm.). W ocenie powódki, tzw. „wcinka” jest częścią inwestycji związanej z budową przyłącza (k. 27 akt adm.). Prezes UOKiK, w celu ustalenia, czy powódka przyznała sobie wyłączne prawo wykonywania podłączeń do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, wystosował zapytanie do 8 odbiorców Spółki (k. 115-120, k. 136-137, k. 141-144 akt adm.). Na podstawie udzielonych wyjaśnień pozwany ustalił, że odbiorcy mieli możliwość zlecenia wykonania na własny koszt podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej innej firmie niż powodowa (k. 126, k. 133, k. 135, k. 140, k. 145, k. 156, k. 157, k. 158 akt adm.). Odbiorcy usług na terenie działania powódki zobowiązani są do budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych do miejsca włączenia do sieci, nawet wówczas, gdy sieć przebiega poza granicą ich nieruchomości (k. 170, k. 175 akt adm.). Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. Stosownie doart. 131 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji I konsumentów(Dz.U. Nr 50, poz. 331) do postępowań wszczętych na podstawieustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentówi nie zakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Zasadnie zatem w niniejszej sprawie zostały zastosowane przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2000 r. W świetle treściart. 8 ust. I ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz.U. z 2005. Nr 244, poz. 2080 z późn. zm.) zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Art. 8 ust. 1 ustawy wprowadza zatem bezwzględny zakaz nadużywania pozycji dominującej na rynku właściwym, tj. pozycji, która umożliwia przedsiębiorcy zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez wykorzystanie możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. Przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%.Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentównie zawiera definicji legalnej „nadużywania pozycji dominującej”, tym niemniej otwarty katalog przykładów takich zachowań zawiera art. 8 ust. 2 ustawy. Podkreślenia wymaga, że każdy przedsiębiorca korzysta z konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej, z cywilistycznej zasady swobody umów i korzystając z tych zasad może stosować wszelkie dozwolone praktyki gospodarcze, które od strony przedmiotowej niewiele różnią się od zachowań innych przedsiębiorców działających w warunkach pełnej konkurencji. Praktyki mające postać nadużycia, o których mowa w art. 8 ustawy, to zachowania co do zasady legalne w obrocie gospodarczym, delegalizuje je natomiast szczególna pozycja rynkowa przedsiębiorcy dominującego, który ze względu na swoją znaczną przewagę nad innymi przedsiębiorcami może sobie pozwolić na działania nieracjonalne lub ekonomicznie nieuzasadnione. Przesłanką konieczną do stwierdzenia nadużycia pozycji dominującej jest ustalenie, że dany podmiot jest przedsiębiorcą posiadającym pozycję dominującą na określonym rynku relewantnym oraz, że dany przedsiębiorca nadużył swojej dominującej pozycji przez określone zachowanie, w szczególności przez jedno z zachowań wskazanych w art. 8 ust. 2 ustawy. W ocenie Sądu I instancji Prezes UOKiK prawidłowo ustalił rynek właściwy, zarówno w ujęciu produktowym – rynek zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków i w ujęciu geograficznym – rynek Gminy MiastaJ.. Słusznie również pozwany przyjął, iż powodowa Spółka na wyodrębnionym geograficznie terenie (Gmina MiastaJ.) prowadzi działalność w warunkach monopolu naturalnego. Niekwestionowane są także ustalenia, co do faktu, że na przedmiotowym rynku właściwym powódka posiada pozycję dominującą, jest bowiem wyłącznym dostawcą usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków na obszarze Gminy. Powódka posiada zintegrowaną sieć wodociągowo-kanalizacyjną. Fakt posiadania urządzeń służących do dostarczania wody i odbioru ścieków oraz ich sieciowy charakter powoduje, że powódka jest tzw. monopolistą naturalnym i na rynku właściwym nie spotyka się z żadną konkurencją. Oferowane przez powódkę usługi nie posiadają substytutów, co skutkuje tym, że przedsiębiorca posiada niekwestionowaną pozycję dominującą. Powódka posiada zatem na przedmiotowym rynku właściwym siłę ekonomiczną, przy użyciu której może zapobiegać nie tylko efektywnej konkurencji, ale także działać w dużym stopniu niezależnie od zachowania swych kontrahentów, a w szczególności eksploatować swoją pozycję rynkową ich kosztem.Sąd Okręgowy podzielił także twierdzenia Prezesa UOKiK, iż w omawianej sprawie zachodzą przesłanki do oceny działania powodowej Spółki pod kątem naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, biorąc pod uwagę przesłankę zagrożenia naruszenia interesu publicznego. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy – stosownie do treści art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Dla stwierdzenia praktyki, o której mowa w powołanym przepisie konieczne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: posiadania przez przedsiębiorcę pozycji dominującej na rynku właściwym oraz uzależniania przez tego przedsiębiorcę zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy. Jak to zostało wyżej ustalone powódka posiada pozycję dominującą na rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastaJ., do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwestia, czy faktycznie nadużywa posiadanej przez siebie pozycji w sposób wskazany powyżej.W § 6 pkt 7 wzorca umowy stosowanego przez powódkę „Umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” zawarte jest postanowienie: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie do dnia 30 czerwca 2006 r.”. Zaś w § 6 pkt 7 drugiego z przedłożonych przez powodowe przedsiębiorstwo wzorców istnieje postanowienie o treści: „Odbiorca zobowiązuje się do zainstalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami”. Stosownie do§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych. Zgodnie natomiast z treścią § 113 ust. 4 w/w rozporządzenia instalacja wodociągowa powinna być zaprojektowana i wykonana w sposób zapewniający zaopatrzenie w wodę budynku, zgodnie z jego przeznaczeniem oraz spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej projektowania instalacji wodociągowych, która stanowi, że zespół zabezpieczający powinien być wbudowany w urządzenie lub powinien być zainstalowany na odprowadzaniu (podłączeniu) wody, tak aby zapewnić pełną ochronę wody pitnej przed zanieczyszczeniem. Treść powołanego przepisu jest jednoznaczna i wyznacza krąg osób zobowiązanych do zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych. Jak zatem wynika z§ 113 ust. 4 w/w rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przepisy rozporządzenia mają zastosowanie wyłącznie w przypadku projektowania budynku.Z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że powódka zawarła 1780 umów zawierających w/w postanowienia z odbiorcami niedokonującymi w zajmowanej nieruchomości jakichkolwiek zmian. Istotny jest fakt, iż umowy te zawierane były ze wszystkimi odbiorcami usług niedokonującymi w budynku jakichkolwiek zmian, a zatem bez względu na fakt, czy nastąpiła odbudowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, zmiana sposobu użytkowania nieruchomości, czy też nie. W ocenie Sądu I instancji, skoro powódka w umowach o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków zawieranych z podmiotami, które nie dokonują w budynku jakichkolwiek zmian, umieszcza wyżej cytowane postanowienia, a w przypadkach niektórych umów wyznacza nawet termin montażu zaworów antyskażeniowych, uznać należy, że uzależnia zawarcie tych umów od spełnienia przez odbiorcę świadczenia nie mającego rzeczowego lub zwyczajowego związku z umową. Sąd Okręgowy uznał, że uzależnianie przez powódkę zawarcia umowy o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków z osobami, które nie dokonywały w budynku żadnych zmian, tj. odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, zmiany sposobu użytkowania nieruchomości, od zainstalowania antyskażeniowego zaworu zwrotnego stanowi praktykę określoną w art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Uzasadnione było więc stwierdzenie przez Prezesa UOKiK w pkt I decyzji stosowania tej praktyki.Zważyć należy, że zaprojektowanie i zainstalowanie zaworów antyskażeniowych w świetle w/w przepisów związane jest z przyłączeniem nieruchomości do sieci lub zmianą warunków przyłączenia. Z tych względów nieuprawnione jest uzależnianie podpisywania umów o dostawę wody od zainstalowania zaworów antyskażeniowych na istniejących już przyłączach. Odnośnie zarzucanych powodowi praktyk określonych w pkt II, III i IV zaskarżonej decyzji należy wskazać, że dotyczą one naruszenia art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z przepisem nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści. Narzucanie uciążliwych warunków umowy musi mieć charakter przymusowy, wymuszony przez podmiot dominujący. Praktyka ta ma charakter eksploatacyjny, a jej istotą nie jest wpływanie na strukturę rynku, lecz uzyskiwanie korzyści kosztem innych podmiotów. W celu ustalenia, czy dany podmiot stosuje tę praktykę konieczne jest zatem wykazanie kumulatywnego spełnienia przesłanek: narzucania określonych warunków umów, uciążliwego charakteru tych warunków oraz uzyskiwania z tego tytułu nieuzasadnionych korzyści przez przedsiębiorcę. Jak już wyżej wskazano, powódka posiada pozycję dominującą na rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastaJ.. Odnosząc się do drugiej przesłanki stwierdzić należy, że zgodnie z poglądami doktryny, ocena czy dany warunek może być uznany za nieuczciwy powinna być dokonywana każdorazowo na tle przepisów odrębnych regulujących dany rodzaj umowy, obowiązujących zwyczajów handlowych, a także z uwzględnieniem innych warunków negocjowanych lub uzgodnionych w danym stosunku umownym. Zakwestionowane przez pozwanego postanowienia znajdowały się w stosowanym przez powódkę wzorcu umowy „Umowa o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków”. W § 8 ust. 1 w/w umowy znajdowało się postanowienie o następującej treści: „Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody, bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: c) brakiem wody w ujęciu; d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” W § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” zawarto postanowienie: „Odbiorca może domagać się od Przedsiębiorstwa obniżenia należności za dostarczoną wodę lub odprowadzanie ścieków w razie udowodnienia zawinionego pogorszenia jakości tych usług, uniemożliwiającego normalne z nich korzystanie. Obniżenie stanowić może do 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia, określone proporcjonalnie do okresu rozliczenia należności”. W umowach o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dostawca jednostronnie ustala warunki świadczenia tych usług. Odbiorca usługi ma natomiast prawo przyjąć warunki umowy, bądź też umowy nie zawrzeć. Stwierdzić zatem należy, że w umowach tego typu warunki umów nie są negocjowane. Wprawdzie powódka twierdziła, iż przypadki negocjacji umów zostały udokumentowane, jednakże nie powołała, ani też nie przedstawiła na tę okoliczność żadnych dowodów. Słusznie w zaskarżonej decyzji podniesiono, że przedmiotem działalności powodowej Spółki są dobra o charakterze powszechnym (woda i odbiór ścieków), niezbędne do funkcjonowania każdego gospodarstwa domowego, to uznać należy, że dając odbiorcy wybór pomiędzy zawarciem umowy a jej nie zawarciem, przedsiębiorca narzuca kontrahentowi jej treść. Z powyższego wynika, że warunki „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” stosowane przez powódkę, w tym warunki określone w § 8 ust. 1 oraz w § 10, są narzucane kontrahentom. Sąd I instancji uznał także, że warunki określone w § 8 ust. 1 pkt c, d, f oraz w § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” mają uciążliwy charakter. Stosownie do treściart. 471 k.c.dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z treści § 8 ust. 1 pkt c, d i f wynika, że powódka może zwolnić się z odpowiedzialności odszkodowawczej względem odbiorców w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania spowodowanego przerwami lub ograniczeniami w dostawie wody będącymi następstwem awarii sieci lub przerw w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z przyczyny leżącej po jej stronie. Z § 8 ust. 1 pkt c, d i f nie wynika, że wyłączenie odpowiedzialności powódki dotyczy wyłącznie sytuacji mieszczących się w zakresie hipotezyart. 471 k.c.Słusznie podniósł pozwany, że sytuacje, w której całe ryzyko niezrealizowania umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w związku z awariami eksploatowanych przez Spółkę sieci wodnokanalizacyjnych oraz przerwami w zasilaniu tych urządzeń w energię elektryczną obciąża odbiorców tych usług, należy uznać za niedopuszczalną. Zakwestionowane przez Prezesa UOKiK postanowienie jest więc uciążliwe, gdyż może wprowadzać odbiorców” w błąd, co do zakresu odpowiedzialności powódki, a tym samym co do możliwości dochodzenia od niej roszczeń odszkodowawczych w razie poniesienia szkód powstałych w wyniku zawinionego niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Tym samym uznać należało, że możliwość uniknięcia przez Spółkę odpowiedzialności z tytułu niewykonania bądź też nienależytego wykonania zobowiązania i wypłaty odbiorcom ewentualnie należnego im odszkodowania, w razie poniesienia szkód, stanowi nieuzasadnioną korzyść, jaką powódka może odnieść z tego tytułu. W ocenie Sądu Okręgowego, również § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” ma uciążliwy dla odbiorców charakter. Z postanowienia tego wynika, iż powódka ogranicza swoją odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy do 10% wartości świadczenia, co skutkuje powstaniem po stronie odbiorcy usługi obowiązku uiszczenia opłaty pomniejszonej o tę wartość, pomimo że faktyczna wartość świadczenia przedsiębiorcy może być znacznie niższa. Zasadne jest stanowisko pozwanego, że w przypadku wadliwego świadczenia usługi drugiej stronie przysługuje upust cenowy w wysokości odpowiadającej utracie wartości przez to świadczenie, a udzielenie upustu ma na celu przywrócenie ekwiwalentności świadczeniu, które okazało się niezgodne z umową. Przedmiotowe postanowienie określające górną granicę upustów na poziomie nieprzekraczającym 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń, zgodnie z którą zapłata przysługuje przedsiębiorcy proporcjonalnie do jakości i ilości dostarczonej usługi. Naruszenie wyżej wspomnianej zasady ekwiwalentności świadczeń stron umowy powoduje powstanie po stronie powodowego przedsiębiorstwa nieuzasadnionych korzyści. Powódka pobiera bowiem opłaty za wodę złej jakości w wysokości ustalonej dla dostaw wody lub odprowadzania ścieków odpowiadających wymogom. Sąd I instancji uznał więc, że § 8 ust. 1 pkt c, d i f oraz § 10 „Umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków” naruszają zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i 2 pkt ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a tym samym stanowią praktykę naruszającą konkurencję. Argumentacja powódki, że postanowienie jest stosowane w związku z § 45 regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalonego przez Radę MiejskąJ.i stanowi prawo miejscowe, pozostaje bez znaczenia dla oceny postępowania powódki pod kątem naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Należy bowiem wskazać, że stosowania praktyk ograniczających konkurencję może także dopuścić się gmina przez podjęcie przez jej radę uchwał, a także spółka komunalna wykonująca takie uchwały, jeżeli wyczerpane zostaną przesłanki ograniczające konkurencję. Powódka, jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada osobowość prawną i jest podmiotem prawa autonomicznym w stosunku do Gminy, ponosi odrębną od Gminy odpowiedzialność za naruszenie przepisów prawa. Czwarta z zarzucanych powodowej Spółce praktyk polega na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.polegające na narzucaniu uciążliwych warunków umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści w związku ze zobowiązaniem odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących - co do zakresu prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa wart. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków(Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki. Powódka posiada pozycję dominującą na rynku właściwym. Do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwestia - czy nadużywa posiadanej przez siebie pozycji w ten sposób, że narzuca uciążliwe warunki umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przynoszące jej nieuzasadnione korzyści. Warunki podłączenia do sieci i budowy fragmentu sieci od granicy nieruchomości do miejsca włączenia określone są w dokumencie „Warunki przyłączenia” lub w sporadycznych przypadkach w „Umowie przyłączenia”. Zaznaczenia wymaga, że w przypadku, gdy przyszły odbiorca nie przyjąłby narzuconych warunków przyłączenia zostałby pozbawiony możliwości podłączenia nieruchomości do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. § 31 Regulaminu obowiązującego na terenie Gminy MiastaJ.wskazuje, iż to „Przedsiębiorstwo określa warunki przyłączenia”. Przyszły odbiorca usług nie ma zatem możliwości negocjowania warunków przyłączenia, natomiast ich nie przyjęcie skutkuje nie podłączeniem nieruchomości do sieci. Sąd Okręgowy uznał, że kwestionowane przez Prezesa UOKiK warunki umów zostały odbiorcom narzucone. Zgodnie zart. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków(Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.) realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Zgodnie zaś z art. 2 pkt 5 i 6 w/w ustawy przyłącze kanalizacyjne jest to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej. Natomiast przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Ustawodawca wyznaczył zatem granicę pomiędzy przyłączem a siecią, jako granicę nieruchomości odbiorcy. Z powyższych przepisów wynika zatem, że tzw. wcinka jest fragmentem sieci należącym do powódki. W ocenie Sądu I instancji własność wcinki jest zawsze związana z własnością sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, na której wcinka została zrealizowana. Włączenie zawsze było realizowane na sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej będącej własnością powódki. W momencie wykonania włączenia na sieci powstawała wcinka, będąca częścią składową sieci, a zatem własnością powodowego przedsiębiorstwa. Podobnie odcinek sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia stawał się automatycznie fragmentem sieci powódki. Odbiorca nie miał możliwości uzyskania własności wcinki i fragmentu sieci. Skoro sieć wodociągowa lub kanalizacyjna stanowi część składową gruntu, to wykonana na niej wcinka nie mogła podlegać obrotowi prawnemu i stać się własnością odbiorcy. Odbiorcy usług nie nabywali własności wcinki z tytułu jej wykonania i budowy fragmentu sieci. Z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że powódka nie zawierała żadnych umów, z których wynikałby zamiar przeniesienia własności wcinki i fragmentu sieci oraz jej przyjęcia przez odbiorców. Wykonując zatem wcinkę na majątku Spółki odbiorca usługi inwestował w cudzą własność. Wykonanie odcinka sieci od granicy nieruchomości odbiorcy do miejsca włączenia jest budową przez odbiorcę fragmentu sieci. Ten odcinek sieci nie jest przyłączem, ze względu na własność gruntu przez jaki przechodzi, staje się automatycznie własnością powódki. Z uwagi na fakt, iż powódka przyjęła, że jest właścicielem wcinek i w/w fragmentów sieci, koszty ich wykonania obciążały odbiorców usług. Powódka uzyskiwała zatem znaczne przysporzenie majątkowe w związku z realizowaniem wcinki i fragmentów sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia z pieniędzy odbiorców na jej sieci. Takie rozwiązanie jest korzystne wyłącznie dla Spółki, a tym samym zachwiana została równowaga stron. Uciążliwości odbiorców usług powódki polegały na obowiązku ponoszenia nakładów na budowę wcinek, których nie powinni oni byli ponosić. Ponadto, odbiorcy usług zobowiązani byli do ponoszenia nakładów na budowę odcinków sieci od granicy nieruchomości do miejsca podłączenia oraz konieczności inwestowania w majątek powodowej Spółki, co również świadczy o uzyskiwaniu korzyści przez powódkę kosztem odbiorców i uciążliwości tych obowiązków. Sąd Okręgowy uznał, że powódka niewątpliwie narzuca uciążliwe warunki umów o przyłączenie do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, przynoszące jej nieuzasadnione korzyści, w związku ze zobowiązaniem odbiorców do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących prac związanych z budową przyłącza, tj. wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki, co narusza zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W ocenie Sądu I instancji, słusznie Prezes UOKiK uznał w zaskarżonej decyzji, iż powódka stosuje praktyki ograniczające konkurencję naruszające zakaz określony w art. 8 ust. 2 pkt 4 i 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W konsekwencji zaistniały podstawy do nałożenia na powódkę kary pieniężnej na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Sąd Okręgowy uznał, że nałożona kara uwzględnia w prawidłowy sposób okoliczności stwierdzonego naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Uwzględnia okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy. Nałożona kara pieniężna stanowi zaledwie 0,05% wartości przychodów powódki za 2007 r. i stanowi jedynie 0,1% przychodu z działalności Spółki osiąganego z dostarczania wody i odbioru ścieków. Prezes UOKiK mógł, stosowanie do treści art. 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wymierzyć powódce karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu ukaranego przedsiębiorcy. W ocenie Sądu I instancji niski wymiar przedmiotowej kary pieniężnej, a także sytuacja finansowa powódki oraz osiągane przez nią dochody pozwalają na uiszczenie kary bez uszczerbku dla aktywów przedsiębiorstwa i prowadzonej działalności. Zmniejszenie wysokości kary, zdaniem Sądu Okręgowego, stałoby w sprzecznościzcelami prewencyjnymi sankcji za niezastosowanie się powódki do bezwzględnie obowiązujących wymagań prawa, jak również represyjno-wychowawczymi, zmierzającymi do wymuszenia na ukaranym przedsiębiorstwie przestrzegania reguł prawnych w przyszłości. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił wniesione odwołanie na podstawieart. 47931a§ 1 k.p.c. Od wyroku z dnia 15 stycznia 2009 r. apelację złożyła powodowa Spółka. Skarżąca zarzuciła: 1 naruszenie przepisów postępowania, tj. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, 2 naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: -art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentówprzez jego zastosowanie w przedmiotowej sprawie w sytuacji, gdy powód nie stosował praktyk ograniczających konkurencję polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy MiastoJ.oraz nie narzucał uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści, - - § 2 ust. 1 oraz § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przez przyjęcie, że zarówno obowiązek, jak i czas zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych może wynikać jedynie z tych przepisów, § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten określa, że warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji nie mogą powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji, art. 2 pkt. 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ściekówprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że przyłącze wodociągowe i kanalizacyjne w każdym przypadku kończy się na granicy nieruchomości odbiorcy, § 122 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanieprzez jego niezastosowanie przy ustalaniu jaki odcinek jest przyłączem kanalizacyjnym. Powołując powyższe zarzuty powodowa Spółka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 23 lipca 2008 r. i uznanie, że opisane w tej decyzji działania nie stanowią praktyk ograniczających konkurencję oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd II instancji uznając trafność ustaleń faktycznych i słuszność oceny prawnej dokonane przez Sąd Okręgowy, przyjmuje je za własne. Zarzuty sformułowane w apelacji są chybione. Strona powodowa nie kwestionuje ustaleń i ocen dotyczących interesu publicznego, rynku właściwego oraz swojej pozycji dominującym na rynku właściwym, co czyni zbędnym ponawianie wywodów w tym zakresie. Skarżąca zarówno w odwołaniu od decyzji Prezesa UOKiK z dnia 23 lipca 2008 r., jak i w apelacji od wyroku wydanego wskutek rozpoznania odwołania kwestionuje pozostałe przesłanki konieczne do zastosowaniaart. 8 ust. 1 i 2 pkt 4 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Zdaniem Sądu odwoławczego, trafnie uznał Sąd Okręgowy, że spełnione zostały wszystkie warunki do uznania opisanych w decyzji zachowań powódki za praktyki ograniczające konkurencję, a tym samym zaskarżona decyzja jest prawidłowa. Odnosząc się do punktu pierwszego decyzji, słusznie Sąd I instancji przyjął, że nie istnieją regulacje prawne, które uprawniałyby powodową Spółkę do przedstawiania odbiorcom usług umów, które nakazują im instalowanie i utrzymanie wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, w sytuacjach, które nie są opisane w§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zdaniem Sądu Apelacyjnego budowa gramatyczna powołanego przepisu oraz znaczenie użytych w nim słów pozwalają tylko na jeden bezwzględnie ścisły i określony sposób jego zrozumienia. Zatem§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.pozwala na stosowanie niniejszej regulacji wyłącznie przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli naziemnych i podziemnych. W konsekwencji normatywne uzasadnienie dla obowiązku instalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych -§ 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.- dotyczy wyłącznie wyżej wymienionych sytuacji, nie dotyczy natomiast budynków oraz budowli naziemnych i podziemnych, które nie są „nowopowstającymi” oraz, których nie przebudowywano lub nie zmieniano sposobu ich użytkowania. Z niekwestionowanych ustaleń faktycznych wynika zaś, że powódka zawarła 1780 umów zawierających postanowienia zobowiązujące odbiorców do instalowania i utrzymania wodociągowych antyskażeniowych zaworów zwrotnych, którzy nie dokonali w zajmowanych budynkach jakichkolwiek zmian. Zdaniem skarżącej jej zachowanie uprawnia§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, tj. warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji nie może powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji. Cytowany przepis, uwzględniając chociażby jego stosunek logiczny do omówionych już przepisówrozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.i daty wydania obu aktów prawnych, nie uzasadnia wniosków przedstawionych w apelacji.§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r.jest normą wcześniejszą i reguluje ogólne warunki użytkowania budynku, natomiast§ 2 ust. 1 i § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.są regulacjami późniejszymi i dotyczą także warunków technicznych użytkowania budynków, lecz jednocześnie precyzyjnie wskazują adresatów norm, zawężając ich krąg. Konsekwencją powyższego jest zatem wniosek, że§ 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r., ze względu stosunek logiczny omawianych regulacji, nie może być podstawą do wykładni rozszerzającej§ 2 ust. 1 i § 113 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.Tym samym wniosek zarówno Prezesa UOKiK, jak i Sądu I instancji, że zaprojektowanie i zainstalowanie antyskażeniowych zaworów zwrotnych związane jest z budową budynku, zmianami jego substancji lub przeznaczenia, co oznacza, że obowiązek ten jest związany funkcjonalnie i rzeczowo z przyłączeniem nieruchomości do sieci (projektowanie, budowa) lub zmianą warunków przyłączenia (przebudowa, zmiana sposobu użytkowania) i wyłącznie wówczas zasadne jest jego egzekwowanie. Sytuacje, w których uzależniane jest podpisanie umów o dostawę wody od zainstalowania antyskażeniowych zaworów zwrotnych na już istniejących przyłączach, przy braku zmian substancji budynku lub jego przeznaczenia, stanowią praktykę określoną w art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów – uzależnianie zawarcia umowy od spełnienia przez odbiorcę świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy. Kolejny punkt decyzji (II) opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Treść odwołania i następnie apelacji może nasuwać wniosek, iż skarżąca nie do końca rozumie logikę wywodów zawartych w uzasadnieniu zarówno decyzji, jak i wyroku. § 8 ust. 1 umowy o zaopatrzenie wodę i odprowadzanie ścieków stanowi m. in. „Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za ograniczenie, albo wstrzymanie dostaw wody, bądź wstrzymanie odbioru ścieków wywołane: c) brakiem wody w ujęciu; d) zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia; e) przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych.” Cytowane sformułowanie postanowienia umowy skutkuje istotnym ograniczeniem odpowiedzialności skarżącej wobec odbiorcy za niewykonanie/nienależyte wykonanie umowy, tj. szerszej niż zakreśloneart. 471 k.c.możliwości egzoneracji dłużnika. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem dłużnik może wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Dłużnik odpowiada natomiast za niezachowanie należytej staranności, co oznacza, że za winę w postaci niedbalstwa (tym bardziej za winę umyślną). Wykładnia wynikająca z redakcji i literalnego brzmienia postanowienia umowy (ta metoda wykładni ma zastosowanie z uwagi na nienegocjacyjny sposób zawierania analizowanej umowy) uwalnia zaś powodową Spółkę od odpowiedzialności za niewykonanie/nienależyte wykonanie świadczenia również w sytuacji, gdy wyniknie to z niedochowania przez skarżącą należytej staranności. Przykładowe sytuacje, w których zgodnie z zasadami odpowiedzialności kontraktowej Spółka byłaby zobowiązana do wypłaty odbiorcom usług odszkodowania, a omawiane postanowienie umowy ją od tej odpowiedzialności uwalnia, zostały zobrazowane w uzasadnieniu decyzji oraz wyroku, co czyni zbędnym ich ponowne przedstawianie. Nie budzi rozsądnych wątpliwości, że wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej w przypadku przerw w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków spowodowane brakiem wody w ujęciu, zanieczyszczeniem wody na ujęciu w sposób niebezpieczny dla zdrowia i życia, przerwami w zasilaniu energetycznym urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych, w sytuacjach nie będących następstwem okoliczności, za które powódka nie odpowiada, jest dla Spółki korzystne. Uprawnia bowiem ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie/nienależyte wykonanie umowy, co należy uznać za nieuzasadnioną korzyść i jednocześnie za uciążliwy warunek dla odbiorcy świadczenia. Kolejny punkt decyzji (III) również opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z § 10 umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków wynika, iż powódka ogranicza swoją odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy do 10% wartości świadczenia. Trafnie Sąd I instancji uznał, że przedmiotowe postanowienie określające górną granicę upustów na poziomie nieprzekraczającym 10% należności za dostarczoną wodę lub odprowadzone ścieki w okresie trwania zakłócenia narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń, zgodnie z którą zapłata przysługuje przedsiębiorcy proporcjonalnie do jakości i ilości dostarczonej usługi. Istotą bowiem stosunków cywilnoprawnych jest ekwiwalentność świadczeń, czyli nie może zachodzić dysproporcja między wzajemnymi świadczeniami kontrahentów. Określenie maksymalnej wielkości upustu, o jaką opłata wnoszona przez odbiorcę usług może zostać obniżona, w sytuacji, gdy wysokość ta jednocześnie nie została uzależniona od ilości zużytej przez odbiorcę wody o pogorszonej jakości, niewłaściwym ciśnieniu i ilości nieodebranych ścieków, prowadzi – co oczywiste - do naruszenia zasady ekwiwalentności świadczeń na niekorzyść odbiorcy usług powodowego Przedsiębiorstwa, o charakterze dla tego odbiorcy uciążliwym. W każdym przypadku zawinionego pogorszenia usług (dostarczania wody, odprowadzania ścieków) należność za usługę powinna zostać obniżona proporcjonalnie do różnicy pomiędzy jakością wody, do dostarczania której powódka jest zobowiązana a jakością wody faktycznie dostarczanej, a w przypadku pogorszenia jakości usług odbioru ścieków upust powinien zostać wyliczony proporcjonalnie do okresu, w jakim nastąpiło świadczenie usługi o obniżonym standardzie. Punkt IV decyzji także opisuje zachowanie powodowej Spółki, które trafnie zostało zakwalifikowane jako narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione korzyści - art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Dotyczy bowiem zobowiązywania odbiorcy do wykonania na własny koszt części robót nie stanowiących - co do zakresu prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa wart. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków(Dz.U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 ze zm.), tj. do wykonania wcinki do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz budowy części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od granicy nieruchomości do miejsca wykonania wcinki. Sąd odwoławczy podziela wykładnięart. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ściekówdokonaną przez Sąd Okręgowy sprowadzającą się do wniosku, że ustawodawca wyznaczył granicę pomiędzy przyłączem a siecią, jako granicę nieruchomości odbiorcy. Jednoznaczne jest bowiem brzmienie art. 2 pkt 5 i 6 w/w ustawy: przyłącze kanalizacyjne jest to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej; przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Definicje przyłączy sformułowane w wyżej powołanym przepisie determinują koszty przyłączenia, które ponoszone przez podmioty przyłączane. Przyłącze kanalizacyjne to - w razie braku studzienki – odcinek przewodu między granicą nieruchomości gruntowej a budynkiem podmiotu przyłączanego. Wbrew zatem stanowisku skarżącej definicja instalacji kanalizacyjnej zamieszczona w§ 122 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, tj. w rozporządzeniu wykonawczym do innej ustawy, nie może podważać woli ustawodawcy wyrażonej wart. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r.(por. uchwała SN z dn. 13.09.2007 r., III CZP 79/07). Ponadto w rozporządzeniu tym mowa jest o „instalacji” a nie o „instalacji wewnętrznej”, co wskazuje na różną treść obydwu użytych pojęć, a w szczególności na to, że „instalacja” w rozumieniu rozporządzenia składa się z instalacji wewnętrznej (w budynku) i zewnętrznej (poza budynkiem), tych elementów skarżąca nie zauważa formułując zarzuty apelacji. Podobnie definicji instalacji nie można poszukiwać w publikacjach, których celem jest wyłącznie omówienie techniczne danego zagadnienia. Poprawnie także wskazał Sąd I instancji na regulacjęart. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, zgodnie z którym realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. W konsekwencji trafnie uznał Sąd I instancji, że tzw. wcinka jest fragmentem sieci należącym do powódki, własność wcinki jest zawsze związana z własnością sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, na której wcinka została zrealizowana. Włączenie jest więc realizowane na sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej będącej własnością powódki. Odcinek sieci od granicy nieruchomości do miejsca wykonania włączenia nie jest już przyłączem, uwzględniając wyżej cytowane i omówione definicje przyłączy, jest fragmentem sieci. W konsekwencji odbiorca usług wykonując odcinek sieci od granicy nieruchomości przyłączanej do miejsca włączenia i samo włączenie „inwestuje” w cudzą własność, ten fragment sieci jest bowiem przedmiotem własności powodowego Przedsiębiorstwa, które to Przedsiębiorstwo tym samym uzyskiwało nieuzasadnioną korzyść, będącą wynikiem narzuconych odbiorcy usług uciążliwych warunków umowy. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono stosownie do treściart. 98 § 1 i 2 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

151500000000503_I_ACa_000609_2009_Uz_2009-11-05_001

I ACa 609/09

2009-11-05 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:26:20.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 609/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Piotr Wójtowicz Sędziowie : SA Joanna Skwara-Kałwa (spr.) SA Barbara Owczarek Protokolant : Iwona Posyniak po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa A. R. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul . (...) w K. o uchylenie uchwały na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w K

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="jwnuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000609" xVolType="15/150000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 609/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 5 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Piotr Wójtowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Joanna Skwara-Kałwa (spr.)</xText> <xText>SA Barbara Owczarek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Iwona Posyniak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>A. R.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o uchylenie uchwały</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 5 czerwca 2009 r., sygn. akt II C 495/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla punkt <xAnon>(...)</xAnon>uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon> pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>zasądza od pozwanej na rzecz powoda 400 (czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.</xText> </xUnit> <xText>I ACa 609/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>A. R.</xAnon> wniósł o uchylenie uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon> Wspólnoty Mieszkaniowej przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> i zasądzenie kosztów procesu. Powód sprecyzował, że zaskarża tylko pkt. <xAnon>(...)</xAnon> uchwały albowiem jest on niezgodny z prawem. Uchwała nie może obowiązywać z terminem wstecznym.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Stwierdziła, ze zaskarżona uchwała została podjęta zgodnie z uprawnieniami określonymi w <xLexLink xArt="art. 20;art. 20 ust. 1" xIsapId="WDU19940850388" xTitle="Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388">art. 20 ust. 1 ustawy o własności lokali</xLexLink>. Powód nie wykazał, aby uchwała ta była sprzeczna z prawem, naruszyła zasady prawidłowego gospodarowania nieruchomością wspólną lub w inny sposób naruszyła interesy powoda.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu.</xText> <xText>Wyrok ten Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach:</xText> <xText>We wrześniu 2008 r. w trybie indywidualnego zbierania głosów Właściciele podjęli uchwałę nr <xAnon>(...)</xAnon> „w sprawie powierzenia funkcji zarządu”. W pkt. <xAnon>(...)</xAnon>uchwały stwierdzono, że funkcja Zarządu powierzona została zarządcy nieruchomości <xAnon>I. M.</xAnon>, „zgodnie z umową zawartą w dniu 28.3.2007r.” Punkt <xAnon>(...)</xAnon> uchwały brzmi: „Uchwała obowiązuje do dnia 3.5.2007 r.”</xText> <xText>Wcześniej, w marcu 2006 r. Właściciele wybrali ze swego grona trzyosobowy Zarząd w składzie: <xAnon>M. W.</xAnon>, <xAnon>B. C.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon>. Zarząd ten został odwołany mocą uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon> podjętej w dniach 28-29 marca 2007 r. Z treści powołanej uchwały wynika, że dawny Zarząd miał pełnić funkcję „do momentu przekazania nowemu Zarządowi tj. do 2.5.2007r.” W tym czasie podjęta została uchwała nr <xAnon>(...)</xAnon> gdzie <xAnon>M. W.</xAnon>, <xAnon>B. C.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> zostali powołani jako „przedstawiciele Wspólnoty do kontaktu z nowym Zarządcą nieruchomości”. Osoby te zawarły w imieniu pozwanej umowę z <xAnon>I. M.</xAnon> <xBRx/>o zarządzanie i administrowanie nieruchomością wspólną z dnia 28.3.2007 r., gdzie w § 1 ust. 2 pkt. 2 zawarto uregulowanie dotyczące uprawnień Zarządu do reprezentowania Wspólnoty, a w § 2 ust. 1 zapis, iż czynności zwykłego zarządu Zarząd podejmuje samodzielnie.</xText> <xText>Ani powód, ani inni właściciele nie byli przeciwni temu, aby <xAnon>I. M.</xAnon> wykonywał czynności zarówno Zarządcy, jak i Zarządu. Także obecnie powód nie kwestionuje merytorycznie działań Zarządcy. Jak zeznał powód, „wiadomym mu było, że pan <xAnon>M.</xAnon> miał robić wszystko, miał być zarządcą, administratorem i zarządem”</xText> <xText>Mając na uwadze te ustalenia wskazał Sąd Okręgowy, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 25;art. 25 ust. 1" xIsapId="WDU19940850388" xTitle="Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388">art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali</xLexLink> ( tj. Dz. U. Z 2000 r. Nr 80, poz 903), właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. Powód zarzucił, ze postanowienie, zgodnie z którym zaskarżona uchwala ma obowiązywać od dnia 3.5.2007 r. jest niedopuszczalne w państwie prawa i dlatego sprzeciwia się mu dla zasady.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego reguła, iż prawo nie działa wstecz (lex retro non agit) jest istotnie jedną z podstawowych zasad porządku prawnego, jednakże nie odnosi się do okoliczności faktycznych tej sprawy.</xText> <xText>Zasada, że powierzenie funkcji Zarządu obowiązywać będzie wstecz, przyjęta bowiem została w ramach czynności cywilnoprawnej – uchwały podjętej zgodnie z przepisami <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19940850388" xTitle="Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388">ustawy o własności lokali</xLexLink> przez grupę Właścicieli, którzy zdecydowali w przedmiocie sfery ich własnych interesów prawnych. Jak zeznawal <xAnon>A. R.</xAnon> ani on, ani nikt inny nie kwestionował wykonywania przez <xAnon>I. M.</xAnon> funkcji Zarządu i nie ma zarzutów merytorycznych co do podejmowanych w tym charakterze czynności. Zaskarżony pkt. <xAnon>(...)</xAnon> przedmiotowej uchwały nr <xAnon>(...)</xAnon> nie narusza bowiem zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną</xText> <xText>W apelacji od tego wyroku powód zaskarżył go w całości, zarzucając, iż zaskarżona prze niego uchwała narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną. Powód wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia lub przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>W motywach apelacji podał skarżący, że <xAnon>I. M.</xAnon> od dnia 3 maja 2007r. do końca września 2008r.sprawował funkcję zarządu Wspólnoty bez zgody właścicieli lokali. Bez uchwały o powierzeniu zarządu nie mógł on reprezentować Wspólnoty a reprezentował on ją również w sprawach sądowych.</xText> <xText>Dodał skarżący, że wątpliwości też budzi sposób obliczenia wyników głosowania nad uchwałą.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText/> <xText>Apelacja jest słuszna, rację bowiem ma skarżący, o ile stoi na stanowisku, że zaskarżona uchwała narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną (<xLexLink xArt="art. 25;art. 25 ust. 1" xIsapId="WDU19940850388" xTitle="Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388">art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali</xLexLink>).</xText> <xText>Zgodnie z art.20 ust. 1 u.w.l. jeżeli lokali wyodrębnionych, wraz z lokalami niewyodrębnionymi, jest więcej niż siedem, właściciele lokali są obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego zarządu. Art.21 ust. 1 wymienionej ustawy stanowi, że zarząd kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w stosunkach między wspólnotą a poszczególnymi właścicielami lokali. A zatem po myśli tych przepisów zarząd z istoty swej nie może zostać wybrany z datą wsteczną.</xText> <xText>Koncepcja, iż zarząd może być powołany na okres wsteczny czyli sięgający przeszłości nie jest do zaakceptowania bowiem podważa sens przytoczonych wyżej regulacj. Zaskarżona uchwała o wyborze zarządu z datą wsteczną nie jest też zrozumiała. Tymczasem uchwała Wspólnoty winna być jasna a jej znaczenie nie może budzić wątpliwości, w przeciwnym zaś razie narusza zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego nieuprawnioną byłaby wykładnia kwestionowanej uchwały, zgodnie z którą należałoby ją rozumieć jako potwierdzenie przez pozwaną Wspólnotę wcześniej dokonanych czynności <xAnon>I. M.</xAnon>, o czym stanowi <xLexLink xArt="art. 103" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 103 kc.</xLexLink> Gdyby taka była wola Wspólnoty to powinna ona jednoznacznie wynikać z treści uchwały, przy czym czynności prawne podlegające potwierdzeniu winny być skonkretyzowane. Nie bez znaczenia jest, że pozwana Wspólnota nie twierdziła nigdy by jej zamiarem i celem było potwierdzenie czynności <xAnon>I. M.</xAnon> i nie powoływała się na wyżej wymieniony przepis.</xText> <xText>Z tych przyczyn z mocy <xLexLink xArt="art. 25;art. 25 ust. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 25 ust. 1</xLexLink> u.w.l. oraz zgodnie z <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 kpc</xLexLink> orzeczono jak w punkcie 1 sentencji.</xText> <xText>O kosztach postępowania za obie instancje orzeczono zgodnie z <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.108 § 1 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Piotr Wójtowicz

Barbara Panek

Iwona Posyniak

Justyna Wnuk

Sygn. akt I ACa 609/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Piotr Wójtowicz Sędziowie : SA Joanna Skwara-Kałwa (spr.) SA Barbara Owczarek Protokolant : Iwona Posyniak po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaA. R. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przyul . (...)wK. o uchylenie uchwały na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 czerwca 2009 r., sygn. akt II C 495/08 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla punkt(...)uchwały nr(...)pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej przyul . (...)wK.; 2 zasądza od pozwanej na rzecz powoda 400 (czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje. I ACa 609/09 UZASADNIENIE PowódA. R.wniósł o uchylenie uchwały nr(...)Wspólnoty Mieszkaniowej przyul . (...)wK.i zasądzenie kosztów procesu. Powód sprecyzował, że zaskarża tylko pkt.(...)uchwały albowiem jest on niezgodny z prawem. Uchwała nie może obowiązywać z terminem wstecznym. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Stwierdziła, ze zaskarżona uchwała została podjęta zgodnie z uprawnieniami określonymi wart. 20 ust. 1 ustawy o własności lokali. Powód nie wykazał, aby uchwała ta była sprzeczna z prawem, naruszyła zasady prawidłowego gospodarowania nieruchomością wspólną lub w inny sposób naruszyła interesy powoda. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu. Wyrok ten Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach: We wrześniu 2008 r. w trybie indywidualnego zbierania głosów Właściciele podjęli uchwałę nr(...)„w sprawie powierzenia funkcji zarządu”. W pkt.(...)uchwały stwierdzono, że funkcja Zarządu powierzona została zarządcy nieruchomościI. M., „zgodnie z umową zawartą w dniu 28.3.2007r.” Punkt(...)uchwały brzmi: „Uchwała obowiązuje do dnia 3.5.2007 r.” Wcześniej, w marcu 2006 r. Właściciele wybrali ze swego grona trzyosobowy Zarząd w składzie:M. W.,B. C.iM. K.. Zarząd ten został odwołany mocą uchwały nr(...)podjętej w dniach 28-29 marca 2007 r. Z treści powołanej uchwały wynika, że dawny Zarząd miał pełnić funkcję „do momentu przekazania nowemu Zarządowi tj. do 2.5.2007r.” W tym czasie podjęta została uchwała nr(...)gdzieM. W.,B. C.iM. K.zostali powołani jako „przedstawiciele Wspólnoty do kontaktu z nowym Zarządcą nieruchomości”. Osoby te zawarły w imieniu pozwanej umowę zI. M.o zarządzanie i administrowanie nieruchomością wspólną z dnia 28.3.2007 r., gdzie w § 1 ust. 2 pkt. 2 zawarto uregulowanie dotyczące uprawnień Zarządu do reprezentowania Wspólnoty, a w § 2 ust. 1 zapis, iż czynności zwykłego zarządu Zarząd podejmuje samodzielnie. Ani powód, ani inni właściciele nie byli przeciwni temu, abyI. M.wykonywał czynności zarówno Zarządcy, jak i Zarządu. Także obecnie powód nie kwestionuje merytorycznie działań Zarządcy. Jak zeznał powód, „wiadomym mu było, że panM.miał robić wszystko, miał być zarządcą, administratorem i zarządem” Mając na uwadze te ustalenia wskazał Sąd Okręgowy, że zgodnie zart. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali( tj. Dz. U. Z 2000 r. Nr 80, poz 903), właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. Powód zarzucił, ze postanowienie, zgodnie z którym zaskarżona uchwala ma obowiązywać od dnia 3.5.2007 r. jest niedopuszczalne w państwie prawa i dlatego sprzeciwia się mu dla zasady. W ocenie Sądu Okręgowego reguła, iż prawo nie działa wstecz (lex retro non agit) jest istotnie jedną z podstawowych zasad porządku prawnego, jednakże nie odnosi się do okoliczności faktycznych tej sprawy. Zasada, że powierzenie funkcji Zarządu obowiązywać będzie wstecz, przyjęta bowiem została w ramach czynności cywilnoprawnej – uchwały podjętej zgodnie z przepisamiustawy o własności lokaliprzez grupę Właścicieli, którzy zdecydowali w przedmiocie sfery ich własnych interesów prawnych. Jak zeznawalA. R.ani on, ani nikt inny nie kwestionował wykonywania przezI. M.funkcji Zarządu i nie ma zarzutów merytorycznych co do podejmowanych w tym charakterze czynności. Zaskarżony pkt.(...)przedmiotowej uchwały nr(...)nie narusza bowiem zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną W apelacji od tego wyroku powód zaskarżył go w całości, zarzucając, iż zaskarżona prze niego uchwała narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną. Powód wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia lub przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W motywach apelacji podał skarżący, żeI. M.od dnia 3 maja 2007r. do końca września 2008r.sprawował funkcję zarządu Wspólnoty bez zgody właścicieli lokali. Bez uchwały o powierzeniu zarządu nie mógł on reprezentować Wspólnoty a reprezentował on ją również w sprawach sądowych. Dodał skarżący, że wątpliwości też budzi sposób obliczenia wyników głosowania nad uchwałą. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja jest słuszna, rację bowiem ma skarżący, o ile stoi na stanowisku, że zaskarżona uchwała narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną (art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali). Zgodnie z art.20 ust. 1 u.w.l. jeżeli lokali wyodrębnionych, wraz z lokalami niewyodrębnionymi, jest więcej niż siedem, właściciele lokali są obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego zarządu. Art.21 ust. 1 wymienionej ustawy stanowi, że zarząd kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w stosunkach między wspólnotą a poszczególnymi właścicielami lokali. A zatem po myśli tych przepisów zarząd z istoty swej nie może zostać wybrany z datą wsteczną. Koncepcja, iż zarząd może być powołany na okres wsteczny czyli sięgający przeszłości nie jest do zaakceptowania bowiem podważa sens przytoczonych wyżej regulacj. Zaskarżona uchwała o wyborze zarządu z datą wsteczną nie jest też zrozumiała. Tymczasem uchwała Wspólnoty winna być jasna a jej znaczenie nie może budzić wątpliwości, w przeciwnym zaś razie narusza zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną. W ocenie Sądu Apelacyjnego nieuprawnioną byłaby wykładnia kwestionowanej uchwały, zgodnie z którą należałoby ją rozumieć jako potwierdzenie przez pozwaną Wspólnotę wcześniej dokonanych czynnościI. M., o czym stanowiart. 103 kc.Gdyby taka była wola Wspólnoty to powinna ona jednoznacznie wynikać z treści uchwały, przy czym czynności prawne podlegające potwierdzeniu winny być skonkretyzowane. Nie bez znaczenia jest, że pozwana Wspólnota nie twierdziła nigdy by jej zamiarem i celem było potwierdzenie czynnościI. M.i nie powoływała się na wyżej wymieniony przepis. Z tych przyczyn z mocyart. 25 ust. 1u.w.l. oraz zgodnie zart. 386 § 1 kpcorzeczono jak w punkcie 1 sentencji. O kosztach postępowania za obie instancje orzeczono zgodnie zart. 98 kpcw związku zart.108 § 1 kpc.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

154500000003003_VI_ACa_000292_2009_Uz_2009-12-18_001

VI ACa 292/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2013-01-05 02:01:01.0 CET

2013-04-24 06:00:22.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 292/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania Zakładów (...) S.A. w J. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy udziale z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="dsliwins" xToPage="16" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000292"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 292/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 Listopada 2009r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny</xBx> w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz</xText> <xText>Sędzia SA Marzena Miąskiewicz</xText> <xText>Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.)</xText> <xText>Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przy udziale zainteresowanych: <xAnon> Grupy (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, Przedsiębiorstwa <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>S.A. w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon> W. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp. j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon>S. J.</xAnon> i <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)</xAnon> Sp. j. w <xAnon>J.</xAnon> </xText> <xText>o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 6 października 2008r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 87/07</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt VI ACa 292/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją nr <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosek <xAnon> Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, uznał na podstawie <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (t.j. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przez <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> oraz: Przedsiębiorstwo <xAnon>(...)</xAnon> S.A. w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa na:</xText> <xText>- <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> – w wysokości 1 517 240,00 zł.;</xText> <xText>- <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> - w wysokości 398 379,88 zł.;</xText> <xText><xAnon> - (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> – w wysokości 45 886,52 zł.;</xText> <xText>- „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> – w wysokości 226 832,40 zł.;</xText> <xText><xAnon> - Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> – w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.;</xText> <xText>za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący:</xText> <xText><xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jej działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami, nawiązywanej poprzez podpisanie jednego z dwóch rodzajów umowy handlowej: umowy dystrybucyjnej lub umowy typu MM - dotyczącej magazynowania towarów. W roku 2000 <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> oraz z <xAnon> Grupą (...)</xAnon> zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania – <xAnon> firma (...)</xAnon> działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. Jednak w aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przez <xAnon> PPHU (...)</xAnon> i skierowane do producenta, zawiadamiające, że <xAnon> firma (...)</xAnon> oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”.</xText> <xText>Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%.</xText> <xText>W toku postępowania antymonopolowego producent <xAnon> – (...) S.A.</xAnon> zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Wyjaśnił także, że nie wszyscy jego dystrybutorzy są zobowiązani do przestrzegania rabatów do dalszej odsprzedaży. Ma to zachęcić do większej aktywności firmy posiadające niski rabat podstawowy oraz funkcjonujące w rejonach, w których konkurencji <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> posiadają silną pozycję. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocy <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> spod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy. Nie jest to bowiem tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż są to producenci), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przy tym przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję.</xText> <xText>Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r.</xText> <xText>Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych na <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji.</xText> <xText/> <xText>W odwołaniu od powyższej decyzji producent – <xAnon> Zakłady (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, zaskarżając ją w części, w której praktykę polegającą na zawarciu przez niego z czterema dystrybutorami porozumienia określonego w decyzji, uznano za naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i w części dotyczącej nałożenia na niego kary pieniężnej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił:</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym;</xText> <xText>- naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę;</xText> <xText>- naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 28 k.p.a.</xLexLink> poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie;</xText> <xText>- naruszenie art. 92 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 12 k.p.a.</xLexLink> poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie;</xText> <xText>- naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania;</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 7;art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i 77 k.p.a.</xLexLink> w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych: pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych dowodów porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismo z dnia 21 października 2004r. W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem prawidłowego określenia produktu wyznaczającego rynek właściwy, a także analizy działalności eksportowej stron, ponieważ w jego ocenie rynek właściwy nie ogranicza się do terytorium Polski. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia. Skutkowało to niezasadnym przyjęciem, że w sprawie tej naruszony został interes publiczny. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii. Skarżący zarzucił też, że przedsiębiorstwo, które wniosło w wszczęcie postępowania antymonopolowego, nie wykazało swojego interesu prawnego, w szczególności w zakresie zarzutu będącego podstawą decyzji, nie wskazało w jakim stopniu porozumienie mogłoby naruszyć jego interes prawny, co powoduje wadliwość decyzji w zakresie powołanego art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy.</xText> <xText/> <xText>Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowani <xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i Syn Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon> i (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> nie zajął stanowiska w sprawie.</xText> <xText><xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> uległ likwidacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, stwierdzając, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza postawiony zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. Zdaniem pozwanego, w sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja zachodziła bowiem między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK. <xAnon> (...)</xAnon> dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu o <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> odwołanie <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanych, <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i Syn Sp.j. w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon>, umowy z dnia 17 maja 200r. wiążącej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon>, umowy z 17 maja 2000r. wiążącej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z <xAnon> Grupą (...) Sp. z o.o.</xAnon> i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, a <xAnon> PPHU (...) s.c.</xAnon>, jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że <xAnon> (...) S.A.</xAnon> zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pisma <xAnon>B. (...)</xAnon> z 1 grudnia 2005r. <xAnon> i Grupy (...) Sp. z o.o.</xAnon> z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów – <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> poinformował producenta, że <xAnon>B. (...)</xAnon> zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutor <xAnon>B. (...)</xAnon> uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychody <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> w roku 2006 wyniosły 151 724 000,00 zł. zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność wzrostu sprzedaży <xAnon> PPHU (...) Sp. z o.o.</xAnon> i spadku sprzedaży <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon>, czyli wzrostu konkurencyjności mniejszych dystrybutorów w stosunku do uczestników porozumienia, skoro już sam fakt zawarcia porozumienia pionowego w zakresie ceny stanowi niedozwolone działanie. Ponadto, Sąd Okręgowy ustalił, że sytuacja gospodarcza pozostałych dystrybutorów nie uległa polepszeniu wskutek zawarcia spornego porozumienia cenowego. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, w sytuacji, gdy dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie wielkości udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych w dniu 12 kwietnia 2007r. skoro to na powodzie spoczywał ciężar dowodu, że nastąpiło trwałe zmniejszenie jego udziału w rynku właściwym lub zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania antymonopolowego, uzasadniające zastosowanie art. 10 ustawy.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> podlegało oddaleniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> Z materiału dowodowego wynika bowiem, że powód w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>.<xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupą (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło to jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywaniu się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązków <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosek <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał stwierdzonej niedozwolonej praktyki; praktyka ta jest stosowana w bardzo długim okresie czasu; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji.</xText> <xText/> <xText>W apelacji od powyższego wyroku powód <xAnon> – (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest:</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego;</xText> <xText>- 233 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedna dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink>;</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy;</xText> <xText>- błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęte <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, zatem pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie oraz nie wskazał podstaw, na których oparł twierdzenie, iż pozwany właściwie oznaczył podmiotowy i terytorialny zakres rynku właściwego. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Nie odniesienie się przez Sąd Okręgowy do wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia rynku właściwego stanowiło więc naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> i skutkowało przekroczeniem zakresu swobodnej oceny dowodów. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowani – <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przyłączyli się do apelacji.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> nie ustosunkował się do wniosków apelacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja wniesiona przez powoda <xAnon> - (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11 <xLexLink xArt="ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink> (Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocy <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> Prezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowania <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (<xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca - <xAnon> PPHU (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. J.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem siły rynkowej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez uniemożliwienie prawidłowego ustalenia, czy przedsiębiorca mógłby w decydujący sposób wpłynąć na rynek. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej, z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi było zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku i nie stosowanie przez producenta sankcji karnej.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (<xLexLink xArt="art. 232;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 i 233 k.p.c.</xLexLink>), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz celem wykazania przyjętej przez powoda i zainteresowanych praktyki w zakresie stosowania umówionych cen, wskazującej na rzeczywiste znaczenie i rozumienie zawartych porozumień, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z dokumentów, zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy zaś oddalił wprawdzie wszystkie wnioski dowodowe zgłoszone przez powoda, nie wskazał jednak przyczyn, dla których uznał za niezasadne przeprowadzenie dowodów na w/w okoliczności. W tym stanie rzeczy pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> Także oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie zarzutów, iż znaczenie umownych zapisów dotyczących zasad stosowania maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży było inne, niż przypisane mu przez Prezesa UOKiK, pozbawiło powoda możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda z zainteresowanymi zarzucanego porozumienia cenowego. Bowiem bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona.</xText> <xText>Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe, których charakter był inny, niż przypisany im przez Prezesa UOKiK. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana.</xText> <xText>Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Krzysztof Tucharz

Danuta Śliwińska

sekr. sądowy Ewelina Murawska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 292/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjnyw Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołaniaZakładów (...) S.A.wJ. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy udziale zainteresowanych:Grupy (...) S.A.wW., Przedsiębiorstwa(...)(...)S.A. wJ.,(...)W.Ł.i syn” Sp. j. wW.orazS. J.iS. Z. (1)Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)Sp. j. wJ. o ochronę konkurencji na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 6 października 2008r. sygn. akt XVII AmA 87/07 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Sygn. akt VI ACa 292/09 UZASADNIENIE Decyzją nr(...)z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosekPrzedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ., uznał na podstawieart. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(t.j. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przezZakład (...) S.A.wJ.oraz: Przedsiębiorstwo(...)S.A. wJ.,(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa na: -Zakład (...) S.A.wJ.– w wysokości 1 517 240,00 zł.; -Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.- w wysokości 398 379,88 zł.; - (...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.– w wysokości 45 886,52 zł.; - „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.– w wysokości 226 832,40 zł.; - Grupę (...) S.A.wW.– w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.; za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący: Zakład (...) S.A.wJ.jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jej działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami, nawiązywanej poprzez podpisanie jednego z dwóch rodzajów umowy handlowej: umowy dystrybucyjnej lub umowy typu MM - dotyczącej magazynowania towarów. W roku 2000(...)G.rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK.oraz zGrupą (...)zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania –firma (...)działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. Jednak w aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przezPPHU (...)i skierowane do producenta, zawiadamiające, żefirma (...)oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”. Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział(...) S.A.w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%. W toku postępowania antymonopolowego producent– (...) S.A.zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Wyjaśnił także, że nie wszyscy jego dystrybutorzy są zobowiązani do przestrzegania rabatów do dalszej odsprzedaży. Ma to zachęcić do większej aktywności firmy posiadające niski rabat podstawowy oraz funkcjonujące w rejonach, w których konkurencji(...)G.posiadają silną pozycję. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu. Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocyart. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentówspod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy. Nie jest to bowiem tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż są to producenci), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż(...)G., który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przy tym przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także(...) Sp. z o.o.wK., które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r. Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych naZakład (...) S.A.wJ.,Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji. W odwołaniu od powyższej decyzji producent –Zakłady (...) S.A.wJ., zaskarżając ją w części, w której praktykę polegającą na zawarciu przez niego z czterema dystrybutorami porozumienia określonego w decyzji, uznano za naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i w części dotyczącej nałożenia na niego kary pieniężnej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił: - naruszenieart. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentóww zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy; - naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym; - naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę; - naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. zart. 28 k.p.a.poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie; - naruszenie art. 92 ustawy w zw. zart. 12 k.p.a.poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy; - naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie; - naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania; - naruszenieart. 7 i 77 k.p.a.w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych. W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych: pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych dowodów porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismo z dnia 21 października 2004r. W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem prawidłowego określenia produktu wyznaczającego rynek właściwy, a także analizy działalności eksportowej stron, ponieważ w jego ocenie rynek właściwy nie ogranicza się do terytorium Polski. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia. Skutkowało to niezasadnym przyjęciem, że w sprawie tej naruszony został interes publiczny. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii. Skarżący zarzucił też, że przedsiębiorstwo, które wniosło w wszczęcie postępowania antymonopolowego, nie wykazało swojego interesu prawnego, w szczególności w zakresie zarzutu będącego podstawą decyzji, nie wskazało w jakim stopniu porozumienie mogłoby naruszyć jego interes prawny, co powoduje wadliwość decyzji w zakresie powołanego art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy. Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowaniB. (...).Ł.i Syn Sp.j. wW.,Grupa (...) S.A.wW.,i (...) S.A.wJ.. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.nie zajął stanowiska w sprawie. (...) Sp. z o.o.wK.uległ likwidacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, stwierdzając, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza postawiony zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. Zdaniem pozwanego, w sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja zachodziła bowiem między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej(...) S.A., konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanierozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK.(...)dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym. Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu oart. 47931a§ 1 k.p.c.odwołanieZakładów (...) S.A.wJ.i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanych,PPHU (...) S.A.wJ.,B. (...).Ł.i Syn Sp.j. w(...) S.A.wW.obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej(...) S.A.zPPHU (...) S.A., umowy z dnia 17 maja 200r. wiążącej(...) S.A.z(...) Sp. z o.o., umowy z 17 maja 2000r. wiążącej(...) S.A.zGrupą (...) Sp. z o.o.i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy(...) S.A., aPPHU (...) s.c., jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że(...) S.A.zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pismaB. (...)z 1 grudnia 2005r.i Grupy (...) Sp. z o.o.z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów –PPHU (...) S.A.poinformował producenta, żeB. (...)zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutorB. (...)uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychody(...) S.A.wJ.w roku 2006 wyniosły 151 724 000,00 zł. zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność wzrostu sprzedażyPPHU (...) Sp. z o.o.i spadku sprzedażyPPHU (...) S.A., czyli wzrostu konkurencyjności mniejszych dystrybutorów w stosunku do uczestników porozumienia, skoro już sam fakt zawarcia porozumienia pionowego w zakresie ceny stanowi niedozwolone działanie. Ponadto, Sąd Okręgowy ustalił, że sytuacja gospodarcza pozostałych dystrybutorów nie uległa polepszeniu wskutek zawarcia spornego porozumienia cenowego. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, w sytuacji, gdy dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie wielkości udziału(...) S.A.w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych w dniu 12 kwietnia 2007r. skoro to na powodzie spoczywał ciężar dowodu, że nastąpiło trwałe zmniejszenie jego udziału w rynku właściwym lub zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania antymonopolowego, uzasadniające zastosowanie art. 10 ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przez(...) S.A.wJ.podlegało oddaleniu na podstawieart. 47931a§ 1 k.p.c.Z materiału dowodowego wynika bowiem, że powód w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupą (...) S.A.wW.system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej(...) S.A.Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło to jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywaniu się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów orazrozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązkówspółki jawnej PPHU (...)w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów(...) S.A.na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosekspółki jawnej PPHU (...)dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał stwierdzonej niedozwolonej praktyki; praktyka ta jest stosowana w bardzo długim okresie czasu; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji. W apelacji od powyższego wyroku powód– (...) S.A.wJ.wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest: - sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego; - 233§ 2 k.p.c.poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedna dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego zart. 11 ust 2w zw. z art. 7 ustawy; - ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.; - sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy; - błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1. W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęterozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, zatem pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie oraz nie wskazał podstaw, na których oparł twierdzenie, iż pozwany właściwie oznaczył podmiotowy i terytorialny zakres rynku właściwego. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Nie odniesienie się przez Sąd Okręgowy do wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia rynku właściwego stanowiło więc naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 328 § 2 k.p.c.i skutkowało przekroczeniem zakresu swobodnej oceny dowodów. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału(...) S.A.na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona. Zainteresowani –PPHU (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupa (...) S.A.wW.przyłączyli się do apelacji. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.nie ustosunkował się do wniosków apelacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja wniesiona przez powoda- (...) S.A.wJ.zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowaniarozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję(Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocyart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentówPrezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa wart. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowaniaart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (art. 11 ust 2w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca -PPHU (...).j.S. Z. (1)iS. J.wJ.domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem siły rynkowej(...) S.A.i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez uniemożliwienie prawidłowego ustalenia, czy przedsiębiorca mógłby w decydujący sposób wpłynąć na rynek. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej, z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi było zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu. Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku i nie stosowanie przez producenta sankcji karnej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (art. 232 i 233 k.p.c.), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz celem wykazania przyjętej przez powoda i zainteresowanych praktyki w zakresie stosowania umówionych cen, wskazującej na rzeczywiste znaczenie i rozumienie zawartych porozumień, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z dokumentów, zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy zaś oddalił wprawdzie wszystkie wnioski dowodowe zgłoszone przez powoda, nie wskazał jednak przyczyn, dla których uznał za niezasadne przeprowadzenie dowodów na w/w okoliczności. W tym stanie rzeczy pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227k.p.c.w zw. zart. 232 k.p.c.i zart. 6 k.c.Także oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie zarzutów, iż znaczenie umownych zapisów dotyczących zasad stosowania maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży było inne, niż przypisane mu przez Prezesa UOKiK, pozbawiło powoda możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda z zainteresowanymi zarzucanego porozumienia cenowego. Bowiem bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe, których charakter był inny, niż przypisany im przez Prezesa UOKiK. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana. Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzieart. 386 § 4 k.p.c.orazart. 108 § 2 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

151500000000503_I_ACa_000445_2009_Uz_2009-11-10_001

I ACa 445/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:26:19.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 445/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Małgorzata Wołczańska Sędziowie : SA Rafał Dzyr (spr.) SA Anna Bohdziewicz Protokolant : Agnieszka Mustroń po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa J. L. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w B. o nabycie własności lokalu na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="jwnuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000445" xVolType="15/150000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 445/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 10 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Małgorzata Wołczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Rafał Dzyr (spr.)</xText> <xText>SA Anna Bohdziewicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Mustroń</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. L.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>o nabycie własności lokalu</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej</xText> <xText>z dnia 15 kwietnia 2009 r., sygn. akt I C 93/08</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Sygn. akt I ACa 445/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W pozwie złożonym dnia 1.04.2008 r. powódka <xAnon>J. L.</xAnon> wniosła <xBRx/>o zobowiązanie pozwanej <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> do przeniesienia na jej rzecz odrębnej własności <xAnon>lokalu nr (...)</xAnon>, położonego w <xAnon>budynku nr (...)</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> wraz z piwnicą i udziałem w częściach wspólnych budynku oraz udziałem we współwłasności nieruchomości gruntowej.</xText> <xText>Powództwo zostało oparte na przepisach <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071250873" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 873">ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw</xLexLink> (Dz. U. <xBRx/>z dnia 13 lipca 2007 r. Nr 125, poz. 873). Powódka podała, że na początku sierpnia 2007 r. złożyła u pozwanej wniosek o nabycie tego prawa. Do tego czasu pozwana nie przedstawiła jej dokumentu potrzebnego do zawarcia umowy w postaci uchwały określającej przedmiot odrębnej własności lokalu. Powódka podała, że kwestionuje swoje zadłużenie wobec pozwanej, wyliczone na kwotę 560,47 zł.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powódki kosztów procesu.</xText> <xText>Pozwana zarzuciła, że powódka nie przedstawiła zgody współmałżonka na odpłatne nabycie nieruchomości. Powódka powinna spłacić zadłużenie w kwocie 560,47 zł i wpłacić kwotę 753,05 zł „tytułem przeniesienia własności”. Następnie wyjaśniła, że suma ta odpowiada wartości udziału powódki w nakładach koniecznych, poniesionych przez pozwaną na nieruchomość.</xText> <xText>Powódka na rozprawie w dniu 12.08.2008 r. zakwestionowała istnienie obowiązku zapłacenia pozwanej jakichkolwiek kwot oraz zarzuciła niedokonanie waloryzacji kaucji mieszkaniowej, którą wniosła jako najemca. Na rozprawie w dniu 17 marca 2009 r. podała, że wpłaciła wkład mieszkaniowy, a nie kaucję. Wkład mieszkaniowy i spłacany przez nią kredyt mieszkaniowy powinny zostać powiększone o odsetki.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2009 r. sygn. akt I C 93/08 oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3600 zł tytułem kosztów procesu.</xText> <xText>Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>Powódka została członkiem pozwanej Spółdzielni na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I ACa 1949/04. Zajmuje <xAnon>lokal mieszkalny nr (...)</xAnon> w <xAnon>budynku nr (...)</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon>. Lokal ten poprzednio należał do <xAnon> przedsiębiorstwa państwowego - (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon>, które przekazało go pozwanej nieodpłatnie.</xText> <xText>Powódka i jej mąż <xAnon>A. L.</xAnon>, zamieszkały w <xAnon>R.</xAnon>, zawarli <xBRx/>w dniu 28 marca 2009 r. w <xAnon>B.</xAnon> umowę przed notariuszem <xAnon>R. J.</xAnon> <xBRx/>o wyłączeniu wspólności ustawowej i ustanowieniu rozdzielności majątkowej (Rep. A nr <xAnon>(...)</xAnon>).</xText> <xText>Pozwana poniosła nakłady na budynek, w który znajduje się lokal powódki. Nakłady te zostały wyszczególnione w załączniku do pisma nr <xAnon> (...)</xAnon> z 16.02.2009 r. (karta 84). Nakłady były związane z dociepleniem bloku zbudowanego z „wielkiej płyty”. Proporcjonalnie do wielkości powierzchni użytkowej wartość tych nakładów na lokal zajmowany przez powódkę wynosiła 1532,33 zł. Po zaliczeniu kaucji w nominalnej wysokości 214,80 zł i rat kredytu w kwocie 564,48 zł pozostała niespłacona część <xBRx/>w wysokości 753,05 zł. Następnie Sąd Okręgowy stwierdził w oparciu o zeznania świadka - głównej księgowej <xAnon>D. C.</xAnon>, że należności za prace remontowe, pokrywane <xBRx/>ze środków funduszu remontowego, związane z nakładami koniecznymi, a przypadające na mieszkanie powódki, wynoszą 5422,54 zł. Powódka na ten fundusz wpłaciła 3890,21 zł.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, że roszczenie powódki znajdowało oparcie w przepisie <xLexLink xArt="art. 48;art. 48 ust. 3" xIsapId="WDU20010040027" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27">art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych</xLexLink> (t. j. Dz. U. <xBRx/>z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) w wersji wynikającej z nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. Przemawiała za tym okoliczność, że budynek został nieodpłatnie przekazany pozwanej przez poprzedniego właściciela – państwową osobę prawną. Przepis ten zobowiązywał najemcę jedynie do pokrycia dokonanych przez spółdzielnię nakładów koniecznych, przeznaczonych na budynek, w którym znajdował się lokal mieszkalny. Dlatego sporna kwestia zadłużenia powódki wobec pozwanej nie musiała być rozstrzygana w tym postępowaniu. Nakłady na docieplenie budynku zostały przez Sąd Okręgowy zakwalifikowane jako nakłady konieczne. Ocieplanie budynków wzniesionych z „wielkiej płyty” jest obecnie standardem. Ponieważ powódka nie wywiązała się ze swojego zobowiązania zwrotu nakładów koniecznych, powództwo zostało oddalone. Sąd Okręgowy nie rozważał kwestii waloryzacji kaucji mieszkaniowej, ponieważ w sprawie nie zachodził przypadek określony w art. 48 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (w skrócie usm), albowiem zwaloryzowana kaucja nie miała być zaliczona na poczet wkładu budowlanego.</xText> <xText>Powódka w apelacji wniosła zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zarzuciła, że pozwana nie podjęła dotychczas uchwały zawierającej informacje niezbędne do wyodrębnienia jej mieszkania jako przedmiotu odrębnej własności. Uchwała zarządu pozwanej z 14.06.2007 r. nr <xAnon> (...)</xAnon> nie określiła tych warunków. Powódka nie zgodziła się ze stanowiskiem, że nakłady na docieplenie były nakładami koniecznymi. Podała, że nie przekazała pozwanej kaucji mieszkaniowej, tylko uiściła w 1991 r. wkład mieszkaniowy, a później spłacała tzw. kredyt lokatorski, zaliczony na poczet wkładu mieszkaniowego. Wkład ten także powinien zostać zwaloryzowany. Na rozprawie apelacyjnej powódka oświadczyła, że uiściła 40 % wkładu budowlanego. Stwierdziła, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 nie pozbawił jej roszczenia podstawy prawnej, którą nadal stanowi art. 48 usm. Ponadto zadeklarowała zamiar rozliczenia się z pozwaną pod warunkiem podjęcia przez nią uchwały w tym przedmiocie.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Pozwana zarzuciła, że w stanie prawnym powstałym po wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie można odnaleźć podstawy dla roszczenia powódki.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Uzupełniając opis stanu faktycznego, dokonany przez Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny stwierdził, że powódka w <xAnon>(...)</xAnon> r. zamieszkała w <xAnon>mieszkaniu nr (...)</xAnon> położonym <xBRx/>w bloku <xAnon>mieszkalnym nr (...)</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> na podstawie umowy najmu zawartej z <xAnon> przedsiębiorstwem państwowym - Fabryką (...)</xAnon> <xBRx/>w <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>Powódka i <xAnon>A. L.</xAnon> zawarli małżeństwo dnia <xAnon>(...)</xAnon> r. Do dnia 28.03.2009 r. obowiązywał ich ustrój ustawowej wspólności. Od tej daty małżonków obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Mąż powódki nie mieszka obecnie w <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>Dnia 20.07.1990 r. <xAnon> Fabryka (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> zawarła z pozwaną umowę o przekazaniu budynków mieszkalnych, zasiedlonych przez jej pracowników, a pozwana zobowiązała się przyjąć tych pracowników w poczet swoich członków „na zasadach spółdzielczych”. Umowa została zawarta pod warunkiem, że na rzecz pozwanej zostanie ustanowione użytkowanie wieczyste gruntów, na których zostały posadowione przekazywane budynki.</xText> <xText>Pozwana przyjęła powódkę do grona swoich członków i dnia 9.05.1991 r. przydzieliła jej dotychczas zajmowane mieszkanie na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Rada nadzorcza pozwanej uchwałą z dnia 28.03.1996 r. wykluczyła powódkę ze Spółdzielni ze względu na zaległości „czynszowe”.</xText> <xText>Następczyni prawna <xAnon> Fabryki (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> umową z dnia 27.12.2000 r., zawartą <xBRx/>w formie aktu notarialnego, przeniosła nieodpłatnie na rzecz pozwanej m.in. użytkowanie wieczyste gruntu i własność posadowionego na nim budynku przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w trybie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010040024" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24">ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa</xLexLink> (Dz. U. z dnia 23 stycznia 2001 r. Nr 4, poz. 24). Pozwana zobowiązała się do przyjęcia wszystkich najemców mieszkań w poczet swoich członków i dokonania na ich rzecz przydziałów zajmowanych lokali.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach prawomocnym wyrokiem z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I ACa 1949/04 zobowiązał pozwaną do przyjęcie powódki w poczet członków Spółdzielni. Sąd Apelacyjny uznał, że przydzielenie przez pozwaną powódce w dniu 9.05.1991 r. zajmowanego przez nią <xAnon>mieszkania nr (...)</xAnon> nie doprowadziło do powstania spółdzielczego lokatorskiego prawa, ponieważ w tym okresie pozwana nie była użytkownikiem wieczystym gruntu i właścicielem budynku przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon>. Powódka nadal zajmowała ten lokal na podstawie stosunku najmu, a wynajmującym pozwana stała się z mocy samego prawa (<xLexLink xArt="art. 678;art. 678 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 678 § 1 k.c.</xLexLink>). W wyroku z dnia 8 czerwca 2007 r. sygn. akt I ACa 201/07 Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził, że powódka została członkiem pozwanej Spółdzielni z chwilą uprawomocnienia się wyroku tegoż Sądu z dnia 22 grudnia 2004 r., bez potrzeby dokonywania przez powódkę jakichkolwiek dodatkowych czynności, takich jak: złożenie deklaracji członkowskiej, uiszczenie wpisu i udziału członkowskiego.</xText> <xText>Zarząd pozwanej podjął dnia 14.06.2007 r. uchwałę nr <xAnon>(...)</xAnon>, w której opisał stan prawny budynku przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon>. W uchwale zawarto oświadczenie <xBRx/>o określeniu przedmiotu odrębnej własności nieoznaczonego lokalu. Uchwała została podjęta z powołaniem się na art. 42 usm.</xText> <xText>Powyższe ustalenia zostały poczynione przez Sąd Apelacyjny na podstawie dokumentów zawartych w aktach członkowskich powódki, odpisu małżeńskiej umowy notarialnej z 28.03.2009 r. (k. 92), uchwały zarządu pozwanej (k. 43) oraz w/w wyroków Sądu Apelacyjnego w Katowicach (k. 168-177).</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Okręgowy prawidłowo oparł swoje rozstrzygnięcie na przepisie art. 48 ust. 3 usm. Przepis ten brzmiał: „Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nabyła mieszkanie zakładowe, o którym mowa w ust. 1, nieodpłatnie, najemca, o którym mowa <xBRx/>w ust. 1, powinien pokryć koszty dokonanych przez spółdzielnię nakładów koniecznych przeznaczonych na utrzymanie budynku, w którym znajduje się ten lokal.”</xText> <xText>W dacie rozpoznawania apelacji stan prawny uległ zmianie. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 orzekł, że art. 48 ust. 3 usm jest niezgodny z <xLexLink xArt="art. 32" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 32 Konstytucji</xLexLink>. Wyrok został opublikowany w numerze 117 Dziennika Ustaw z dnia 27 lipca 2009 r. pod pozycją 988. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 ust. 3" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 190 ust. 3 Konstytucji</xLexLink> przepis ten utracił moc z dniem 27 lipca 2009 r. i w związku z tym nie może obecnie stać się podstawą orzekania. Zatem koniecznym stało się rozpoznanie zasadności roszczenia powódki w świetle pozostałych uregulowań prawnych, która to kwestia ta nie była przedmiotem badania przez Sąd pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis art. 48 ust. 3 usm nie zawierał wyczerpującej regulacji i odwoływał się do 48 ust. 1 usm, który stanowi: „Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu, po dokonaniu przez niego:</xText> <xText>1) spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu;</xText> <xText>2) wpłaty wkładu budowlanego określonego przez zarząd spółdzielni w wysokości proporcjonalnej do powierzchni użytkowej zajmowanego mieszkania wynikającej <xBRx/>ze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku, jeżeli spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie.”</xText> <xText>W sprawie o sygnaturze akt K 64/07 Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że art. 48 usm został zaskarżony z zakresie nakazującym nieodpłatne przenoszenie przez spółdzielnię własności lokali na najemców mieszkań w budynkach nieodpłatnie przejętych przez spółdzielnię od jednostek państwowych. Trybunał Konstytucyjny – będą związany tym wnioskiem - uznał, że wystarczy orzec o niezgodności z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> tylko przepisu zawartego w jednym ustępie art. 48 usm, a mianowicie ustępie 3. Uzasadnienie wyroku opiera się na założeniu, że tylko ten przepis stanowił podstawę prawną roszczenia o przeniesienie prawa własności. Podzielenie tego stanowiska oznaczałoby, że usunięcie ustępu 3 z obrotu prawnego pozbawiło roszczenie powódki oparcia w prawie. Takie też założenie zaprezentowała pozwana, uzasadniając na rozprawie apelacyjnej wniosek o oddalenie apelacji. Stanowiska tego Sąd Apelacyjny nie zaakceptował. Sąd powszechny jest uprawniony do dokonania wykładni prawa, na którego kształt złożyły się akty normatywne <xBRx/>i orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Uprawnienie do interpretacji prawa oznacza, że sąd powszechny jest władny zająć odmienne stanowisko niż to, za którym opowiedział się Trybunał Konstytucyjny, uzasadniając odmowę orzekania o zgodności pozostałych ustępów artykułu 48 usm z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>. Sąd powszechny jest związany jedynie sentencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Sąd Apelacyjny uznał - odmiennie niż to przyjął Trybunał Konstytucyjny w punkcie 11 uzasadnienia wyroku z dnia 15 lipca 2009 r. - że samo usunięcie <xBRx/>z obrotu prawnego przepisu ustępu 3 nie pozbawiło najemców lokali położonych <xBRx/>w budynkach przekazanych spółdzielni nieodpłatnie roszczenia o przeniesienie na ich rzecz odrębnej własności lokali. Roszczenie najemców lokali w budynku przekazanym spółdzielni nieodpłatnie było bowiem uregulowane w art. 48 ust. 1, zmodyfikowanym przepisem ustępu 3. Po usunięciu z obrotu prawnego ustępu 3 sytuację prawną tych najemców nadal opisuje ustęp 1. Nie można ponadto zaakceptować stanowiska, że po wyroku Trybunału roszczenie <xBRx/>o nabycie prawa własności lokalu przysługiwałoby najemcom w zależności od tego, czy spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie, czy nieodpłatnie. Z treści art. 48 ust. 1 usm nie można wyinterpretować takiego ograniczenia. Dlatego to ten przepis stanowi obecnie podstawę roszczenia powódki.</xText> <xText>Po uznaniu ustępu 3 za niezgodny z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink> wyjaśnienia wymagała kwestia obowiązków najemcy, domagającego się przeniesienia własności mieszkania. O ile pod rządami art. 48 ust. 3 usm ustanawianie odrębnej własności lokali w budynkach mieszkalnych, przekazanych nieodpłatnie, było unormowane w ten sposób, że najemca miał obowiązek rozliczenia się ze spółdzielnią z nakładów koniecznych, poczynionych przez nią na budynek, o tyle obecnie zgodnie z ustępem 1 najemca musi spłacić zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu oraz uiścić wkład budowlany, którego wysokość powinna zostać obliczona wg wzoru podanego w tym przepisie. Wysokość wkładu została powiązana przez ustawodawcę z ceną budynku, za którą spółdzielnia go nabyła. Wykładnia gramatyczna ustępu 1 wskazuje na obowiązek uiszczenia przez najemcę wkładu budowlanego jedynie w przypadku, gdy budynek został nabyty przez spółdzielnię odpłatnie. Zatem w niniejszej sprawie powódki obowiązek ten nie dotyczy. Ponieważ przepis ustępu 1 nadal korzysta z domniemania zgodności z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>, nie ma przeszkód, aby w taki sposób określić zakres obowiązków powódki, jako najemczyni lokalu położonego w budynku, który został przekazany pozwanej Spółdzielni nieodpłatnie.</xText> <xText>Zajęcie odmiennego stanowiska – niezgodnego jednak z literalnym brzmieniem przepisu - prowadziłoby do wniosku, że najemca powinien pokryć cały wkład budowlany, odpowiadający rzeczywistej wartości mieszkania. Stawiałoby to takiego najemcę w pozycji gorszej od najemcy lokalu w budynku nabytym przez spółdzielnię odpłatnie. Tak duże zróżnicowanie zobowiązań najemców nie znajduje oparcia w obecnych uregulowaniach. Gdyby jednak Sąd pierwszej instancji uznał taką wykładnię art. 48 ust. 1 usm za właściwą, to zachodziłaby konieczność wyjaśnienia, w jakim zakresie uiszczony przez powódkę w 1991 r. wkład mieszkaniowy może zostać zaliczony na poczet wkładu budowlanego. Koniecznym byłoby również dokonanie w trybie art. 48 ust. 5 usm waloryzacji kaucji mieszkaniowej, którą powódka wpłaciła pierwotnemu najemcy po zawarciu umowy najmu, w celu zaliczenia zwaloryzowanej sumy na poczet wkładu budowlanego. Ponadto wskazać należy, że uzasadnionym okazał się zarzut powódki, iż pozwana nie podjęła uchwały wypełniającej warunki określone w art. 42 usm. W uchwale nr <xAnon>(...)</xAnon> z 14.06.2007 r. zabrakło danych, <xBRx/>o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 2-5 usm. Jeśli więc nawet powódka nie wypełniła dotąd wszystkich ciążących na niej obowiązków, to trzeba byłoby przyjąć, że nastąpiło to również na skutek zachowania drugiej strony. A zatem zachodzi konieczność ustalenia w toku procesu wszystkich danych, potrzebnych do ustanowienia odrębnej własności lokalu wynajmowanego przez powódkę. Z uwagi na widoczne skonfliktowanie obu stron, ciężar poczynienia odpowiednich ustaleń spoczywać będzie na Sądzie.</xText> <xText>Ponownie rozpoznając powództwo Sąd Okręgowy ustali, czy zostały spełnione przesłanki z art. 48 ust. 1 usm, a w szczególności, czy powódka posiada wobec pozwanej zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu. W razie uznania, że powódka powinna również pokryć wkład budowlany, Sąd Okręgowy ustali jego wartość i zbada, <xBRx/>w jakim stopniu może on zostać pokryty zwaloryzowaną kaucją i wkładem mieszkaniowym, na który powołała się powódka. W przypadku uznania, że spełnione zostały przesłanki, od których uzależniona jest zasadność roszczenia, Sąd Okręgowy poczyni ustalenia, potrzebne do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego.</xText> <xText>Uznając, że na skutek zmiany po wydaniu zaskarżonego wyroku podstawy prawnej, powołanej przez Sąd pierwszej instancji, istota sporu pozostała nierozpoznana, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego pozostawiono Sądowi pierwszej instancji na podstawie <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Małgorzata Wołczańska

Barbara Panek

Agnieszka Mustroń

Justyna Wnuk

Sygn. akt I ACa 445/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Małgorzata Wołczańska Sędziowie : SA Rafał Dzyr (spr.) SA Anna Bohdziewicz Protokolant : Agnieszka Mustroń po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaJ. L. przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wB. o nabycie własności lokalu na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 kwietnia 2009 r., sygn. akt I C 93/08 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego. Sygn. akt I ACa 445/09 UZASADNIENIE W pozwie złożonym dnia 1.04.2008 r. powódkaJ. L.wniosłao zobowiązanie pozwanejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wB.do przeniesienia na jej rzecz odrębnej własnościlokalu nr (...), położonego wbudynku nr (...)przyulicy (...)wB.wraz z piwnicą i udziałem w częściach wspólnych budynku oraz udziałem we współwłasności nieruchomości gruntowej. Powództwo zostało oparte na przepisachustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw(Dz. U.z dnia 13 lipca 2007 r. Nr 125, poz. 873). Powódka podała, że na początku sierpnia 2007 r. złożyła u pozwanej wniosek o nabycie tego prawa. Do tego czasu pozwana nie przedstawiła jej dokumentu potrzebnego do zawarcia umowy w postaci uchwały określającej przedmiot odrębnej własności lokalu. Powódka podała, że kwestionuje swoje zadłużenie wobec pozwanej, wyliczone na kwotę 560,47 zł. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powódki kosztów procesu. Pozwana zarzuciła, że powódka nie przedstawiła zgody współmałżonka na odpłatne nabycie nieruchomości. Powódka powinna spłacić zadłużenie w kwocie 560,47 zł i wpłacić kwotę 753,05 zł „tytułem przeniesienia własności”. Następnie wyjaśniła, że suma ta odpowiada wartości udziału powódki w nakładach koniecznych, poniesionych przez pozwaną na nieruchomość. Powódka na rozprawie w dniu 12.08.2008 r. zakwestionowała istnienie obowiązku zapłacenia pozwanej jakichkolwiek kwot oraz zarzuciła niedokonanie waloryzacji kaucji mieszkaniowej, którą wniosła jako najemca. Na rozprawie w dniu 17 marca 2009 r. podała, że wpłaciła wkład mieszkaniowy, a nie kaucję. Wkład mieszkaniowy i spłacany przez nią kredyt mieszkaniowy powinny zostać powiększone o odsetki. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2009 r. sygn. akt I C 93/08 oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3600 zł tytułem kosztów procesu. Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny: Powódka została członkiem pozwanej Spółdzielni na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I ACa 1949/04. Zajmujelokal mieszkalny nr (...)wbudynku nr (...)przyulicy (...)wB.. Lokal ten poprzednio należał doprzedsiębiorstwa państwowego - (...)wB., które przekazało go pozwanej nieodpłatnie. Powódka i jej mążA. L., zamieszkały wR., zawarliw dniu 28 marca 2009 r. wB.umowę przed notariuszemR. J.o wyłączeniu wspólności ustawowej i ustanowieniu rozdzielności majątkowej (Rep. A nr(...)). Pozwana poniosła nakłady na budynek, w który znajduje się lokal powódki. Nakłady te zostały wyszczególnione w załączniku do pisma nr(...)z 16.02.2009 r. (karta 84). Nakłady były związane z dociepleniem bloku zbudowanego z „wielkiej płyty”. Proporcjonalnie do wielkości powierzchni użytkowej wartość tych nakładów na lokal zajmowany przez powódkę wynosiła 1532,33 zł. Po zaliczeniu kaucji w nominalnej wysokości 214,80 zł i rat kredytu w kwocie 564,48 zł pozostała niespłacona częśćw wysokości 753,05 zł. Następnie Sąd Okręgowy stwierdził w oparciu o zeznania świadka - głównej księgowejD. C., że należności za prace remontowe, pokrywaneze środków funduszu remontowego, związane z nakładami koniecznymi, a przypadające na mieszkanie powódki, wynoszą 5422,54 zł. Powódka na ten fundusz wpłaciła 3890,21 zł. Sąd Okręgowy zważył, że roszczenie powódki znajdowało oparcie w przepisieart. 48 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych(t. j. Dz. U.z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) w wersji wynikającej z nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. Przemawiała za tym okoliczność, że budynek został nieodpłatnie przekazany pozwanej przez poprzedniego właściciela – państwową osobę prawną. Przepis ten zobowiązywał najemcę jedynie do pokrycia dokonanych przez spółdzielnię nakładów koniecznych, przeznaczonych na budynek, w którym znajdował się lokal mieszkalny. Dlatego sporna kwestia zadłużenia powódki wobec pozwanej nie musiała być rozstrzygana w tym postępowaniu. Nakłady na docieplenie budynku zostały przez Sąd Okręgowy zakwalifikowane jako nakłady konieczne. Ocieplanie budynków wzniesionych z „wielkiej płyty” jest obecnie standardem. Ponieważ powódka nie wywiązała się ze swojego zobowiązania zwrotu nakładów koniecznych, powództwo zostało oddalone. Sąd Okręgowy nie rozważał kwestii waloryzacji kaucji mieszkaniowej, ponieważ w sprawie nie zachodził przypadek określony w art. 48 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (w skrócie usm), albowiem zwaloryzowana kaucja nie miała być zaliczona na poczet wkładu budowlanego. Powódka w apelacji wniosła zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zarzuciła, że pozwana nie podjęła dotychczas uchwały zawierającej informacje niezbędne do wyodrębnienia jej mieszkania jako przedmiotu odrębnej własności. Uchwała zarządu pozwanej z 14.06.2007 r. nr(...)nie określiła tych warunków. Powódka nie zgodziła się ze stanowiskiem, że nakłady na docieplenie były nakładami koniecznymi. Podała, że nie przekazała pozwanej kaucji mieszkaniowej, tylko uiściła w 1991 r. wkład mieszkaniowy, a później spłacała tzw. kredyt lokatorski, zaliczony na poczet wkładu mieszkaniowego. Wkład ten także powinien zostać zwaloryzowany. Na rozprawie apelacyjnej powódka oświadczyła, że uiściła 40 % wkładu budowlanego. Stwierdziła, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 nie pozbawił jej roszczenia podstawy prawnej, którą nadal stanowi art. 48 usm. Ponadto zadeklarowała zamiar rozliczenia się z pozwaną pod warunkiem podjęcia przez nią uchwały w tym przedmiocie. Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Pozwana zarzuciła, że w stanie prawnym powstałym po wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie można odnaleźć podstawy dla roszczenia powódki. Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje: Uzupełniając opis stanu faktycznego, dokonany przez Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny stwierdził, że powódka w(...)r. zamieszkała wmieszkaniu nr (...)położonymw blokumieszkalnym nr (...)przyulicy (...)wB.na podstawie umowy najmu zawartej zprzedsiębiorstwem państwowym - Fabryką (...)wB.. Powódka iA. L.zawarli małżeństwo dnia(...)r. Do dnia 28.03.2009 r. obowiązywał ich ustrój ustawowej wspólności. Od tej daty małżonków obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Mąż powódki nie mieszka obecnie wB.. Dnia 20.07.1990 r.Fabryka (...)wB.zawarła z pozwaną umowę o przekazaniu budynków mieszkalnych, zasiedlonych przez jej pracowników, a pozwana zobowiązała się przyjąć tych pracowników w poczet swoich członków „na zasadach spółdzielczych”. Umowa została zawarta pod warunkiem, że na rzecz pozwanej zostanie ustanowione użytkowanie wieczyste gruntów, na których zostały posadowione przekazywane budynki. Pozwana przyjęła powódkę do grona swoich członków i dnia 9.05.1991 r. przydzieliła jej dotychczas zajmowane mieszkanie na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Rada nadzorcza pozwanej uchwałą z dnia 28.03.1996 r. wykluczyła powódkę ze Spółdzielni ze względu na zaległości „czynszowe”. Następczyni prawnaFabryki (...) S.A.wB.umową z dnia 27.12.2000 r., zawartąw formie aktu notarialnego, przeniosła nieodpłatnie na rzecz pozwanej m.in. użytkowanie wieczyste gruntu i własność posadowionego na nim budynku przyulicy (...)w trybieustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa(Dz. U. z dnia 23 stycznia 2001 r. Nr 4, poz. 24). Pozwana zobowiązała się do przyjęcia wszystkich najemców mieszkań w poczet swoich członków i dokonania na ich rzecz przydziałów zajmowanych lokali. Sąd Apelacyjny w Katowicach prawomocnym wyrokiem z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I ACa 1949/04 zobowiązał pozwaną do przyjęcie powódki w poczet członków Spółdzielni. Sąd Apelacyjny uznał, że przydzielenie przez pozwaną powódce w dniu 9.05.1991 r. zajmowanego przez niąmieszkania nr (...)nie doprowadziło do powstania spółdzielczego lokatorskiego prawa, ponieważ w tym okresie pozwana nie była użytkownikiem wieczystym gruntu i właścicielem budynku przyulicy (...). Powódka nadal zajmowała ten lokal na podstawie stosunku najmu, a wynajmującym pozwana stała się z mocy samego prawa (art. 678 § 1 k.c.). W wyroku z dnia 8 czerwca 2007 r. sygn. akt I ACa 201/07 Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził, że powódka została członkiem pozwanej Spółdzielni z chwilą uprawomocnienia się wyroku tegoż Sądu z dnia 22 grudnia 2004 r., bez potrzeby dokonywania przez powódkę jakichkolwiek dodatkowych czynności, takich jak: złożenie deklaracji członkowskiej, uiszczenie wpisu i udziału członkowskiego. Zarząd pozwanej podjął dnia 14.06.2007 r. uchwałę nr(...), w której opisał stan prawny budynku przyulicy (...)wB.. W uchwale zawarto oświadczenieo określeniu przedmiotu odrębnej własności nieoznaczonego lokalu. Uchwała została podjęta z powołaniem się na art. 42 usm. Powyższe ustalenia zostały poczynione przez Sąd Apelacyjny na podstawie dokumentów zawartych w aktach członkowskich powódki, odpisu małżeńskiej umowy notarialnej z 28.03.2009 r. (k. 92), uchwały zarządu pozwanej (k. 43) oraz w/w wyroków Sądu Apelacyjnego w Katowicach (k. 168-177). Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Okręgowy prawidłowo oparł swoje rozstrzygnięcie na przepisie art. 48 ust. 3 usm. Przepis ten brzmiał: „Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nabyła mieszkanie zakładowe, o którym mowa w ust. 1, nieodpłatnie, najemca, o którym mowaw ust. 1, powinien pokryć koszty dokonanych przez spółdzielnię nakładów koniecznych przeznaczonych na utrzymanie budynku, w którym znajduje się ten lokal.” W dacie rozpoznawania apelacji stan prawny uległ zmianie. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 orzekł, że art. 48 ust. 3 usm jest niezgodny zart. 32 Konstytucji. Wyrok został opublikowany w numerze 117 Dziennika Ustaw z dnia 27 lipca 2009 r. pod pozycją 988. Zgodnie zart. 190 ust. 3 Konstytucjiprzepis ten utracił moc z dniem 27 lipca 2009 r. i w związku z tym nie może obecnie stać się podstawą orzekania. Zatem koniecznym stało się rozpoznanie zasadności roszczenia powódki w świetle pozostałych uregulowań prawnych, która to kwestia ta nie była przedmiotem badania przez Sąd pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis art. 48 ust. 3 usm nie zawierał wyczerpującej regulacji i odwoływał się do 48 ust. 1 usm, który stanowi: „Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu, po dokonaniu przez niego: 1) spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu; 2) wpłaty wkładu budowlanego określonego przez zarząd spółdzielni w wysokości proporcjonalnej do powierzchni użytkowej zajmowanego mieszkania wynikającejze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku, jeżeli spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie.” W sprawie o sygnaturze akt K 64/07 Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że art. 48 usm został zaskarżony z zakresie nakazującym nieodpłatne przenoszenie przez spółdzielnię własności lokali na najemców mieszkań w budynkach nieodpłatnie przejętych przez spółdzielnię od jednostek państwowych. Trybunał Konstytucyjny – będą związany tym wnioskiem - uznał, że wystarczy orzec o niezgodności zKonstytucjątylko przepisu zawartego w jednym ustępie art. 48 usm, a mianowicie ustępie 3. Uzasadnienie wyroku opiera się na założeniu, że tylko ten przepis stanowił podstawę prawną roszczenia o przeniesienie prawa własności. Podzielenie tego stanowiska oznaczałoby, że usunięcie ustępu 3 z obrotu prawnego pozbawiło roszczenie powódki oparcia w prawie. Takie też założenie zaprezentowała pozwana, uzasadniając na rozprawie apelacyjnej wniosek o oddalenie apelacji. Stanowiska tego Sąd Apelacyjny nie zaakceptował. Sąd powszechny jest uprawniony do dokonania wykładni prawa, na którego kształt złożyły się akty normatywnei orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Uprawnienie do interpretacji prawa oznacza, że sąd powszechny jest władny zająć odmienne stanowisko niż to, za którym opowiedział się Trybunał Konstytucyjny, uzasadniając odmowę orzekania o zgodności pozostałych ustępów artykułu 48 usm zKonstytucją. Sąd powszechny jest związany jedynie sentencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Sąd Apelacyjny uznał - odmiennie niż to przyjął Trybunał Konstytucyjny w punkcie 11 uzasadnienia wyroku z dnia 15 lipca 2009 r. - że samo usunięciez obrotu prawnego przepisu ustępu 3 nie pozbawiło najemców lokali położonychw budynkach przekazanych spółdzielni nieodpłatnie roszczenia o przeniesienie na ich rzecz odrębnej własności lokali. Roszczenie najemców lokali w budynku przekazanym spółdzielni nieodpłatnie było bowiem uregulowane w art. 48 ust. 1, zmodyfikowanym przepisem ustępu 3. Po usunięciu z obrotu prawnego ustępu 3 sytuację prawną tych najemców nadal opisuje ustęp 1. Nie można ponadto zaakceptować stanowiska, że po wyroku Trybunału roszczenieo nabycie prawa własności lokalu przysługiwałoby najemcom w zależności od tego, czy spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie, czy nieodpłatnie. Z treści art. 48 ust. 1 usm nie można wyinterpretować takiego ograniczenia. Dlatego to ten przepis stanowi obecnie podstawę roszczenia powódki. Po uznaniu ustępu 3 za niezgodny zKonstytucjąwyjaśnienia wymagała kwestia obowiązków najemcy, domagającego się przeniesienia własności mieszkania. O ile pod rządami art. 48 ust. 3 usm ustanawianie odrębnej własności lokali w budynkach mieszkalnych, przekazanych nieodpłatnie, było unormowane w ten sposób, że najemca miał obowiązek rozliczenia się ze spółdzielnią z nakładów koniecznych, poczynionych przez nią na budynek, o tyle obecnie zgodnie z ustępem 1 najemca musi spłacić zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu oraz uiścić wkład budowlany, którego wysokość powinna zostać obliczona wg wzoru podanego w tym przepisie. Wysokość wkładu została powiązana przez ustawodawcę z ceną budynku, za którą spółdzielnia go nabyła. Wykładnia gramatyczna ustępu 1 wskazuje na obowiązek uiszczenia przez najemcę wkładu budowlanego jedynie w przypadku, gdy budynek został nabyty przez spółdzielnię odpłatnie. Zatem w niniejszej sprawie powódki obowiązek ten nie dotyczy. Ponieważ przepis ustępu 1 nadal korzysta z domniemania zgodności zKonstytucją, nie ma przeszkód, aby w taki sposób określić zakres obowiązków powódki, jako najemczyni lokalu położonego w budynku, który został przekazany pozwanej Spółdzielni nieodpłatnie. Zajęcie odmiennego stanowiska – niezgodnego jednak z literalnym brzmieniem przepisu - prowadziłoby do wniosku, że najemca powinien pokryć cały wkład budowlany, odpowiadający rzeczywistej wartości mieszkania. Stawiałoby to takiego najemcę w pozycji gorszej od najemcy lokalu w budynku nabytym przez spółdzielnię odpłatnie. Tak duże zróżnicowanie zobowiązań najemców nie znajduje oparcia w obecnych uregulowaniach. Gdyby jednak Sąd pierwszej instancji uznał taką wykładnię art. 48 ust. 1 usm za właściwą, to zachodziłaby konieczność wyjaśnienia, w jakim zakresie uiszczony przez powódkę w 1991 r. wkład mieszkaniowy może zostać zaliczony na poczet wkładu budowlanego. Koniecznym byłoby również dokonanie w trybie art. 48 ust. 5 usm waloryzacji kaucji mieszkaniowej, którą powódka wpłaciła pierwotnemu najemcy po zawarciu umowy najmu, w celu zaliczenia zwaloryzowanej sumy na poczet wkładu budowlanego. Ponadto wskazać należy, że uzasadnionym okazał się zarzut powódki, iż pozwana nie podjęła uchwały wypełniającej warunki określone w art. 42 usm. W uchwale nr(...)z 14.06.2007 r. zabrakło danych,o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 2-5 usm. Jeśli więc nawet powódka nie wypełniła dotąd wszystkich ciążących na niej obowiązków, to trzeba byłoby przyjąć, że nastąpiło to również na skutek zachowania drugiej strony. A zatem zachodzi konieczność ustalenia w toku procesu wszystkich danych, potrzebnych do ustanowienia odrębnej własności lokalu wynajmowanego przez powódkę. Z uwagi na widoczne skonfliktowanie obu stron, ciężar poczynienia odpowiednich ustaleń spoczywać będzie na Sądzie. Ponownie rozpoznając powództwo Sąd Okręgowy ustali, czy zostały spełnione przesłanki z art. 48 ust. 1 usm, a w szczególności, czy powódka posiada wobec pozwanej zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu. W razie uznania, że powódka powinna również pokryć wkład budowlany, Sąd Okręgowy ustali jego wartość i zbada,w jakim stopniu może on zostać pokryty zwaloryzowaną kaucją i wkładem mieszkaniowym, na który powołała się powódka. W przypadku uznania, że spełnione zostały przesłanki, od których uzależniona jest zasadność roszczenia, Sąd Okręgowy poczyni ustalenia, potrzebne do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego. Uznając, że na skutek zmiany po wydaniu zaskarżonego wyroku podstawy prawnej, powołanej przez Sąd pierwszej instancji, istota sporu pozostała nierozpoznana, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na mocyart. 386 § 4 k.p.c. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego pozostawiono Sądowi pierwszej instancji na podstawieart. 108 § 2 k.p.c.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000317_2009_Uz_2009-11-10_001

II AKa 317/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2020-05-04 19:10:08.0 CEST

2020-05-04 11:21:05.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 317/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Grażyna Wilk (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. sprawy T. P. s. B. i T. , ur. (...) w S. oskarżonego z art. 280 §2 kk na skutek apelacji obrońcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowi

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Renata Kopiec" xEditor="rkopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="6" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2009" xVolNmbr="000317" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 317/09</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> <xText>SSA Grażyna Wilk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Agnieszka Przewoźnik</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>T. P.</xAnon></xBx> s. <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>T.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji obrońcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 6 maja 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt. XXI K 53/09</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uzupełnia podstawę wymiaru kary o przepis <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1;art. 60 § 6;art. 60 § 6 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60§1 i §6 pkt 1 kk</xLexLink> i łagodzi orzeczoną wobec oskarżonego <xAnon>T. P.</xAnon> karę pozbawienia wolności do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy, zaliczając na jej poczet na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink> okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 16 stycznia 2009 roku do dnia 10 listopada 2009 roku,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za I i II instancję w kwocie 400 (czterysta) złotych.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt. II AKa 317/09</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 6 maja 2009 roku sygn. akt. XXI K 53/09 uznał oskarżonego <xAnon>T. P.</xAnon> za winnego tego, że:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>w dniu 16 stycznia 2009 roku, w <xAnon>S.</xAnon> posługując się podobnie niebezpiecznym przedmiotem jak broń palna tj., pistoletem alarmowym <xAnon>(...)</xAnon> kaliber <xAnon>(...)</xAnon> mm, za pomocą którego groził pracownikom stacji Paliw <xAnon>(...)</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w łącznej kwocie 937,50 zł, na szkodę właściciela stacji <xAnon>W. C.</xAnon> tj., czynu z art. 280§2k.k., i za to na mocy tego przepisu wymierzył mu karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>na mocy art. 63§1k.k.,zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia <xBRx/>16 stycznia 2009 roku, do dnia 6 maja 2009 roku, nadto orzekł w przedmiocie dowodów rzeczowych i kosztów procesu</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego <xAnon>T. P.</xAnon> zarzucając wyrokowi:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, przez uznanie, iż czyn oskarżonego wypełnia znamiona zbrodni stypizowanej w art. 280§2k.k., w sytuacji gdy na podstawie zgromadzonego w toku postępowania karnego materiału dowodowego należało przyjąć, iż pistolet alarmowy, który znajdował się w posiadaniu oskarżonego w dniu zdarzenia nie posiadał właściwości broni palnej albo innego niebezpiecznego przedmiotu, tym samym oskarżony dopuścił się występku określonego w art. 280§1k.k., a nie zbrodni z art. 280§2k.k.,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to <xBRx/>art. 167k.p.k., poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z przesłuchania na rozprawie biegłego z zakresu broni i balistyki, celem ustalenia czy pistolet alarmowy, którym posługiwał się oskarżony miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego”, biorąc jednocześnie pod uwagę odległość na jaką oddalony był oskarżony od pokrzywdzonych, kierunku w jakim pistolet został przez oskarżonego skierowany,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>z ostrożności procesowej wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego surowej kary pozbawienia wolności, w sytuacji gdy oskarżony działał w warunkach art. 115§10k.k., a zgodnie z dyrektywami wymiaru kary należało rozważyć możliwość zastosowania wobec niego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary, przez orzeczenie kary pozbawienia wolności w niższym wymiarze z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania, oddania go pod dozór kuratora oraz wobec ujawnionej w toku postępowania choroby oskarżonego orzeczenia wobec niego obowiązku określonego w art. 72§1 pkt.5 i 6k.k.</xText> </xUnit> <xText>Podnosząc te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie, że czyn oskarżonego <xAnon>T. P.</xAnon> wypełnia ustawowe znamiona występku z art. 280§1k.k., a nie zbrodni z art. 280§2k.k. i orzeczenie wobec niego kary pozbawienia wolności <xBRx/>w niższym wymiarze z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania, oddanie oskarżonego jako sprawcy młodocianego w okresie próby pod dozór kuratora oraz orzeczenie wobec niego obowiązku z art. 72§1pkt 5 i 6k.k., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonego zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie w jakim skarżący zarzuca wyrokowi rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary ale też nie w pełnym zakresie. Natomiast pozostałe zarzuty dotyczące tak obrazy prawa materialnego jak też przepisów postępowania są niezasadne.</xText> <xText>Co do obrazy prawa materialnego, to zarzuty obrońcy koncentrowały się na zakwestionowaniu dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń, iż pistolet alarmowy <xAnon> (...)</xAnon> kaliber <xAnon>(...)</xAnon> mm, za pomocą którego oskarżony groził pracownikom stacji paliw stanowi „podobnie niebezpieczny przedmiot jak broń palna„ pozwalający na przyjęcie kwalifikowanej formy rozboju. Obrońca nie kwestionował natomiast pozostałych ustaleń stanu faktycznego, jak też przyjętej przez Sąd I instancji oceny dowodów. Wypada więc jedynie wskazać, że ustalenia te, a oparte w szczególności na logicznych i konsekwentnych zeznania pokrzywdzonych <xAnon>B. P.</xAnon> i <xAnon>M. M.</xAnon> – pracownic stacji paliw <xAnon> (...)</xAnon> obecnych na miejscu zdarzenia jak też zapisu z kamer monitoringu oraz częściowo wyjaśnień samego oskarżonego potwierdzają w sposób nie budzący wątpliwości, iż oskarżony w dniu 16.01.2009 roku, wziął udział w napadzie rabunkowym. Dowody te wbrew przeciwnym twierdzeniom oskarżonego pozwalają też na przyjęcie, że cały też czas żądając wydania pieniędzy mierzył do <xAnon>B. P.</xAnon> trzymanym w wyciągniętej <xBRx/>przed siebie prawej ręce pistoletem alarmowym <xAnon> (...)</xAnon> kal. <xAnon>(...)</xAnon>, celując <xBRx/>z odległości 1 metra w jej klatkę piersiową.</xText> <xText>Natomiast wbrew twierdzeniom skarżącego, szczegółowa lektura akt sprawy oraz motywów zaskarżonego wyroku nie potwierdza, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa materialnego uznając iż czyn oskarżonego wypełnia znamiona zbrodni stypizowanej w art. 280§2k.k.</xText> <xText>Zgodzić się należy z Sądem I instancji, że istotne znaczenie dla oceny prawnej zachowania oskarżonego miała opinia biegłego z zakresu balistyki, z której też jednoznacznie wynika, iż poddany badaniom pistolet alarmowy <xAnon> (...)</xAnon> kal. <xAnon>(...)</xAnon> stanowi broń palną, tym niemniej w świetle tej opinii budzą wątpliwości ustalenia Sądu I instancji, że pistolet alarmowy nie stanowi broni palnej w rozumieniu art. 280§2k.k. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku brak jest też jakiejkolwiek argumentacji przekonującej za słuszności takiego stanowiska, a z uwagi na zakres zaskarżania jedynie apelacją obrońcy brak też podstaw do dokonywania ustaleń w tym zakresie, czy uchylania wyroku do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Nie ma natomiast racji obrońca, że pistolet alarmowy <xAnon> (...)</xAnon>kal. <xAnon>(...)</xAnon> mm jakim posłużył się oskarżony nie może być uznany za „inny podobnie niebezpieczny przedmiot” do broni palnej. Za taką interpretacją przemawia umieszczenie pistoletu alarmowego w katalogu art. 4 ustawy z dnia 21.05.1999 roku,o broni i amunicji. Wszystkie wymienione tam urządzenia posiadają cechę niebezpieczności dla życia lub zdrowia. Z punktu widzenia zaś znamion art. 280§2k.k., nieistotne jest czy w chwili czynu sprawca jest zdecydowany na jego użycie, gdyż wystarczy, że sprawca się nim posługuje. Decydujące jest istnienie samej możliwości użycia niebezpiecznych dla życia i zdrowia cech tego przedmiotu. To zaś czy przedmiot ten zostanie użyty i w jaki sposób zostanie użyta, w ramach odpowiedzialności z art. 280§2k.k, może jedynie wpływać na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu. Cechę niebezpieczności można obalić przez wykazanie, że pistolet był niesprawny w chwili czynu, jednakże <xBRx/>z opinii biegłego z zakresu balistyki wynika, iż dowodowa jednostka broni posiadała wszystkie istotne części składowe, a jej mechanizmy działały w sposób umożliwiający oddanie strzałów przy użyciu nabojów alarmowych kal. <xAnon>(...)</xAnon> mm., a więc była zdolna do wystrzelenia i rażenia celu na odległość, a w konsekwencji niebezpieczna dla życia <xBRx/>i lub zdrowia. Nadto w magazynku dowodowego pistoletu alarmowego znajdował się 1 nabój alarmowy kal. <xAnon>(...)</xAnon> mm, zatem należy uznać, iż gdyby oskarżony nie zakładał potencjalnie potrzeby jego odpalenia, a dążył jedynie do zastraszenia ofiary, to pozbawione logiki byłoby umieszczenie tego pocisku w magazynku.</xText> <xText>W pełni też należy zgodzić się z Sądem I instancji, że skutki w postaci niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia związane z ciśnieniem i temperaturą gazów prochowych przy użyciu broni alarmowej wynikają nie tylko z oddania strzału <xBRx/>z przyłożenia, ale mogą powstać na skutek oddania strzału z bliskiej odległości nie większej niż 1 metr. W sposób zupełnie sprzeczny z treścią opinii biegłego obrońca stwierdza natomiast, iż by wywołać jakiekolwiek obrażenia u osób pokrzywdzonych strzał musi być oddany z przyłożenia gdy tymczasem biegły stwierdza, że z użycie tej broni z przyłożenia może spowodować ciężkie obrażenia, a w skrajnie powikłanych przypadkach skutkujące nawet zejściem śmiertelnym.</xText> <xText>Co do obrazy przepisów postępowania, a to art. 167k.p.k., to obrońca wnosił <xBRx/>o dopuszczenie dowodu z przesłuchania na rozprawie biegłego z zakresu broni <xBRx/>i balistyki celem ustalenia czy pistolet alarmowy, którym posługiwał się oskarżony miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego”, biorąc pod uwagę odległość na jaką oskarżony był oddalony od pokrzywdzonych, kierunku w jakim pistolet został przez oskarżonego skierowany. Odnoszą się do tak postawionego zarzutu, to należy uznać, że kwestia czy przedmiotowy pistolet miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego” jest domeną ustaleń sądu, a ustalenia te co też wyżej wykazano są prawidłowe.</xText> <xText>Zastrzeżenia natomiast budzi wymierzona oskarżonemu kara, jak i sposób uzasadnienia jej wymiaru. Sąd I instancji w sposób lakoniczny przedstawił motywy tego orzeczenia pomijając szereg istotnych – z punktu widzenia wymiaru kary – okoliczności, jak też nie uwzględnił w swoich rozważaniach faktu, iż oskarżony jest sprawcą młodocianym, bowiem zarówno w chwili popełnienia przypisanego mu czynu jak też w chwili orzekania w I instancji nie miał ukończonych 18 lat.</xText> <xText>W stosunku do młodocianego sprawcy przepisy <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1 k" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 54§1k</xLexLink>.k., powinny być przyjmowane jako kierunkowe wskazówki wymiaru kary i jakkolwiek przepis <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. <xBRx/>54 § 1 k.k.</xLexLink> nie eliminuje zasad wymiaru kary określonych w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 k.k.</xLexLink>, to jednakże na pierwszym miejscu spośród wymienionych w tym przepisie dyrektyw stawia względy wychowawcze. Podkreślenia też wymaga, iż prymat względów wychowawczych w kształtowaniu rozmiaru sankcji karnej wobec młodocianych sprawców uzasadniony jest szczególnymi warunkami i właściwościami osobistymi tej kategorii sprawców.</xText> <xText>Trzeba też wskazać, że jakkolwiek powszechne jest w orzecznictwie zapatrywanie, iż prymat celów wychowawczych przy wymiarze kar wobec sprawców młodocianych nie oznacza nakazu orzekania wobec nich kar łagodnych, a zasada z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 54 § 1 k.k.</xLexLink> nie wyraża też szczególnej dyrektywy nakazującej pobłażliwe traktowanie takich sprawców, tym niemniej wiąże się z obowiązkiem rozważenia przez sąd tych okoliczności i w zależności od stopnia demoralizacji wymierzenie młodocianemu sprawcy kary niezbędnej do jego resocjalizacji. Prymat wychowawczych celów kary wynikający z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 54 § 1 k.k.</xLexLink>, obliguje zatem Sąd do szczególnej wnikliwości w ocenie sprawcy, bowiem realizacja celu wychowawczego wymaga lepszego niż zwykle rozpoznania osobowości sprawcy młodocianego i dobrania odpowiednich do niej środków karnych, także surowych, gdy się to okaże za niezbędne na przykład <xBRx/>z powodu jego znacznej demoralizacji. Podkreślić też należy, że popełnienie przez sprawcę młodocianego nawet poważnego przestępstwa nie zezwala jeszcze na odstąpienie od prymatu dyrektywy z <xLexLink xArt="art. 54;art. 54 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 54§ 1 k.k.</xLexLink>, ale prymat wychowawczych celów kary jak zasadnie podnosi się w orzecznictwie nie obowiązuje gdy brak jest możliwości realizacji celów wychowawczych z uwagi na wysoki stopień demoralizacji i nieskuteczność dotychczas stosowanych środków.</xText> <xText>Sąd I instancji w ogóle nie odniósł się do tych istotnych z punktu widzenia wymiaru kary dla młodocianego przesłanek. W orzecznictwie zasadnie wskazuje się, że tymi istotnymi przesłankami przy ustalaniu prawidłowej kary młodocianemu sprawcy muszą być stopień jego zdemoralizowania, tryb życia przed popełnieniem przestępstwa, zachowanie po jego popełnieniu oraz motywy i sposób działania. Nie kwestionując, iż czyn oskarżonego zawiera znaczny stopień winy i znaczny ładunek społecznej szkodliwości, to nie można też uznać, iż stopień demoralizacji oskarżonego jest znaczny, bowiem oskarżony nie był dotychczas karany, a do popełnienia zarzuconego mu czynu popchnęło go też uzależnienie od środków odurzających. Biegli psychiatrzy rozpoznali u oskarżonego uzależnienie spowodowane zażywaniem substancji stymulujących (amfetaminy) i cechy osobowości nieprawidłowej. Jakkolwiek z uwagi na wiek oskarżonego faktu niekaralności oskarżonego nie można przeceniać, to jednakże należy mieć w polu widzenia nadto szereg okoliczności łagodzących jak pozytywna opinię ze szkoły do której uczęszczał przed zatrzymaniem jak również i to, że dyrektor placówki zapewnił też że szkoła po opuszczeniu przez oskarżonego zakładu karnego umożliwi mu kontynuowanie nauki, fakt iż w całości odzyskano skradzione mienie, a oskarżony przeprosił pokrzywdzone, wyraził też żal <xBRx/>i zapewnił że zamierza też kontynuować naukę oraz podjąć leczenie celem uwolnienia się z nałogu.</xText> <xText>Szczególną okolicznością mającą znaczenie w perspektywie wymiaru kary jest okazana przez sprawcę przestępstwa skrucha jak też przyznanie się do winy. Podnosi się, że zachowanie takie o ile wynika z pobudek moralnych i nie ma charakteru czysto werbalnego, nastawionego na określony przebieg procesu karnego, czy konieczności procesowej, powszechnie traktowane jest jako istotna okoliczność, z której można wnosić o osiągnięciu określonych celów z zakresu prewencji indywidualnej, jak również w zaspokojeniu w określonym stopniu społecznego poczucia sprawiedliwości (por. J. Gargul, glosa do wyroku S.A. z dnia 25.04.2001 roku, II A Ka 674/01). Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie daje podstaw do uznania, że skrucha i przeproszenie pokrzywdzonych miała jedynie czysto werbalny charakter i była nastawiona na osiągnięcie korzyści procesowej. Nie przeceniając tego zachowania oskarżonego, to w powiązaniu z pozostałymi okolicznościami należy uznać, że orzeczona wobec oskarżonego bezwzględna kara pozbawienia wolności <xBRx/>w rozmiarze 3 lat i 6 miesięcy byłoby represją bardzo surową, pozbawioną jakichkolwiek elementów wychowawczych. Istnieje bowiem szansa na resocjalizację oskarżonego, należy mieć też w polu widzenia, że rodzice oskarżonego zapewniają, że dołożą wszelkich starań, by umożliwić oskarżonemu wyjście z nałogu, który to nałóg doprowadził oskarżonego do przestępstwa. W realiach niniejszej sprawy uznać należało, iż zbyt surowa kara i zbyt długi okres przebywania w warunkach izolacji mógłby tę szansę zniweczyć i przynieść przeciwny skutek w postaci pogłębienia zdemoralizowania będącego następstwem zbyt długiej izolacji od najbliższych <xBRx/>z którymi oskarżony ma dobry kontakt. Zaistniały więc przesłanki do zastosowania względem oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary i wymierzenie oskarżonemu znacznie łagodniejszej kary w rozmiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, która to kara zdaniem Sądu Apelacyjnego jest adekwatna do stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, jeśli zważy się na prawidłowo uwzględnione tak okoliczności obciążające jak i łagodzące.</xText> <xText>Jednocześnie w związku ze zmianą zaskarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary Sąd Apelacyjny dokonał na nowo zaliczenia na poczet odmiennie ukształtowanej kary pozbawienia wolności, stosownie do wymagań wynikających <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 k.k.</xLexLink>, okresu rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 16 stycznia <xBRx/>2009 roku,do dnia wyrokowania w postępowaniu odwoławczym.</xText> <xText>Zatem orzeczono jak w części dyspozytywnej zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za I i II instancję.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Renata Kopiec

Sygn. akt : II AKa 317/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Grażyna Wilk (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2009 r. sprawy T. P.s.B.iT.,ur. (...)wS. oskarżonego zart. 280 §2 kk na skutek apelacji obrońcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 6 maja 2009 r. sygn. akt. XXI K 53/09 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uzupełnia podstawę wymiaru kary o przepisart. 60§1 i §6 pkt 1 kki łagodzi orzeczoną wobec oskarżonegoT. P.karę pozbawienia wolności do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy, zaliczając na jej poczet na mocyart. 63§1 kkokres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 16 stycznia 2009 roku do dnia 10 listopada 2009 roku, 2 w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 3 zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za I i II instancję w kwocie 400 (czterysta) złotych. Sygn. akt. II AKa 317/09 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 6 maja 2009 roku sygn. akt. XXI K 53/09 uznał oskarżonegoT. P.za winnego tego, że: – w dniu 16 stycznia 2009 roku, wS.posługując się podobnie niebezpiecznym przedmiotem jak broń palna tj., pistoletem alarmowym(...)kaliber(...)mm, za pomocą którego groził pracownikom stacji Paliw(...)przyul. (...)zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w łącznej kwocie 937,50 zł, na szkodę właściciela stacjiW. C.tj., czynu z art. 280§2k.k., i za to na mocy tego przepisu wymierzył mu karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, – na mocy art. 63§1k.k.,zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia16 stycznia 2009 roku, do dnia 6 maja 2009 roku, nadto orzekł w przedmiocie dowodów rzeczowych i kosztów procesu Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonegoT. P.zarzucając wyrokowi: 1 obrazę przepisów prawa materialnego, przez uznanie, iż czyn oskarżonego wypełnia znamiona zbrodni stypizowanej w art. 280§2k.k., w sytuacji gdy na podstawie zgromadzonego w toku postępowania karnego materiału dowodowego należało przyjąć, iż pistolet alarmowy, który znajdował się w posiadaniu oskarżonego w dniu zdarzenia nie posiadał właściwości broni palnej albo innego niebezpiecznego przedmiotu, tym samym oskarżony dopuścił się występku określonego w art. 280§1k.k., a nie zbrodni z art. 280§2k.k., 2 obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a toart. 167k.p.k., poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z przesłuchania na rozprawie biegłego z zakresu broni i balistyki, celem ustalenia czy pistolet alarmowy, którym posługiwał się oskarżony miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego”, biorąc jednocześnie pod uwagę odległość na jaką oddalony był oskarżony od pokrzywdzonych, kierunku w jakim pistolet został przez oskarżonego skierowany, 3 z ostrożności procesowej wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego surowej kary pozbawienia wolności, w sytuacji gdy oskarżony działał w warunkach art. 115§10k.k., a zgodnie z dyrektywami wymiaru kary należało rozważyć możliwość zastosowania wobec niego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary, przez orzeczenie kary pozbawienia wolności w niższym wymiarze z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania, oddania go pod dozór kuratora oraz wobec ujawnionej w toku postępowania choroby oskarżonego orzeczenia wobec niego obowiązku określonego w art. 72§1 pkt.5 i 6k.k. Podnosząc te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie, że czyn oskarżonegoT. P.wypełnia ustawowe znamiona występku z art. 280§1k.k., a nie zbrodni z art. 280§2k.k. i orzeczenie wobec niego kary pozbawienia wolnościw niższym wymiarze z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania, oddanie oskarżonego jako sprawcy młodocianego w okresie próby pod dozór kuratora oraz orzeczenie wobec niego obowiązku z art. 72§1pkt 5 i 6k.k., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja obrońcy oskarżonego zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie w jakim skarżący zarzuca wyrokowi rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary ale też nie w pełnym zakresie. Natomiast pozostałe zarzuty dotyczące tak obrazy prawa materialnego jak też przepisów postępowania są niezasadne. Co do obrazy prawa materialnego, to zarzuty obrońcy koncentrowały się na zakwestionowaniu dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń, iż pistolet alarmowy(...)kaliber(...)mm, za pomocą którego oskarżony groził pracownikom stacji paliw stanowi „podobnie niebezpieczny przedmiot jak broń palna„ pozwalający na przyjęcie kwalifikowanej formy rozboju. Obrońca nie kwestionował natomiast pozostałych ustaleń stanu faktycznego, jak też przyjętej przez Sąd I instancji oceny dowodów. Wypada więc jedynie wskazać, że ustalenia te, a oparte w szczególności na logicznych i konsekwentnych zeznania pokrzywdzonychB. P.iM. M.– pracownic stacji paliw(...)obecnych na miejscu zdarzenia jak też zapisu z kamer monitoringu oraz częściowo wyjaśnień samego oskarżonego potwierdzają w sposób nie budzący wątpliwości, iż oskarżony w dniu 16.01.2009 roku, wziął udział w napadzie rabunkowym. Dowody te wbrew przeciwnym twierdzeniom oskarżonego pozwalają też na przyjęcie, że cały też czas żądając wydania pieniędzy mierzył doB. P.trzymanym w wyciągniętejprzed siebie prawej ręce pistoletem alarmowym(...)kal.(...), celującz odległości 1 metra w jej klatkę piersiową. Natomiast wbrew twierdzeniom skarżącego, szczegółowa lektura akt sprawy oraz motywów zaskarżonego wyroku nie potwierdza, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa materialnego uznając iż czyn oskarżonego wypełnia znamiona zbrodni stypizowanej w art. 280§2k.k. Zgodzić się należy z Sądem I instancji, że istotne znaczenie dla oceny prawnej zachowania oskarżonego miała opinia biegłego z zakresu balistyki, z której też jednoznacznie wynika, iż poddany badaniom pistolet alarmowy(...)kal.(...)stanowi broń palną, tym niemniej w świetle tej opinii budzą wątpliwości ustalenia Sądu I instancji, że pistolet alarmowy nie stanowi broni palnej w rozumieniu art. 280§2k.k. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku brak jest też jakiejkolwiek argumentacji przekonującej za słuszności takiego stanowiska, a z uwagi na zakres zaskarżania jedynie apelacją obrońcy brak też podstaw do dokonywania ustaleń w tym zakresie, czy uchylania wyroku do ponownego rozpoznania. Nie ma natomiast racji obrońca, że pistolet alarmowy(...)kal.(...)mm jakim posłużył się oskarżony nie może być uznany za „inny podobnie niebezpieczny przedmiot” do broni palnej. Za taką interpretacją przemawia umieszczenie pistoletu alarmowego w katalogu art. 4 ustawy z dnia 21.05.1999 roku,o broni i amunicji. Wszystkie wymienione tam urządzenia posiadają cechę niebezpieczności dla życia lub zdrowia. Z punktu widzenia zaś znamion art. 280§2k.k., nieistotne jest czy w chwili czynu sprawca jest zdecydowany na jego użycie, gdyż wystarczy, że sprawca się nim posługuje. Decydujące jest istnienie samej możliwości użycia niebezpiecznych dla życia i zdrowia cech tego przedmiotu. To zaś czy przedmiot ten zostanie użyty i w jaki sposób zostanie użyta, w ramach odpowiedzialności z art. 280§2k.k, może jedynie wpływać na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu. Cechę niebezpieczności można obalić przez wykazanie, że pistolet był niesprawny w chwili czynu, jednakżez opinii biegłego z zakresu balistyki wynika, iż dowodowa jednostka broni posiadała wszystkie istotne części składowe, a jej mechanizmy działały w sposób umożliwiający oddanie strzałów przy użyciu nabojów alarmowych kal.(...)mm., a więc była zdolna do wystrzelenia i rażenia celu na odległość, a w konsekwencji niebezpieczna dla życiai lub zdrowia. Nadto w magazynku dowodowego pistoletu alarmowego znajdował się 1 nabój alarmowy kal.(...)mm, zatem należy uznać, iż gdyby oskarżony nie zakładał potencjalnie potrzeby jego odpalenia, a dążył jedynie do zastraszenia ofiary, to pozbawione logiki byłoby umieszczenie tego pocisku w magazynku. W pełni też należy zgodzić się z Sądem I instancji, że skutki w postaci niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia związane z ciśnieniem i temperaturą gazów prochowych przy użyciu broni alarmowej wynikają nie tylko z oddania strzałuz przyłożenia, ale mogą powstać na skutek oddania strzału z bliskiej odległości nie większej niż 1 metr. W sposób zupełnie sprzeczny z treścią opinii biegłego obrońca stwierdza natomiast, iż by wywołać jakiekolwiek obrażenia u osób pokrzywdzonych strzał musi być oddany z przyłożenia gdy tymczasem biegły stwierdza, że z użycie tej broni z przyłożenia może spowodować ciężkie obrażenia, a w skrajnie powikłanych przypadkach skutkujące nawet zejściem śmiertelnym. Co do obrazy przepisów postępowania, a to art. 167k.p.k., to obrońca wnosiło dopuszczenie dowodu z przesłuchania na rozprawie biegłego z zakresu bronii balistyki celem ustalenia czy pistolet alarmowy, którym posługiwał się oskarżony miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego”, biorąc pod uwagę odległość na jaką oskarżony był oddalony od pokrzywdzonych, kierunku w jakim pistolet został przez oskarżonego skierowany. Odnoszą się do tak postawionego zarzutu, to należy uznać, że kwestia czy przedmiotowy pistolet miał właściwości „przedmiotu niebezpiecznego” jest domeną ustaleń sądu, a ustalenia te co też wyżej wykazano są prawidłowe. Zastrzeżenia natomiast budzi wymierzona oskarżonemu kara, jak i sposób uzasadnienia jej wymiaru. Sąd I instancji w sposób lakoniczny przedstawił motywy tego orzeczenia pomijając szereg istotnych – z punktu widzenia wymiaru kary – okoliczności, jak też nie uwzględnił w swoich rozważaniach faktu, iż oskarżony jest sprawcą młodocianym, bowiem zarówno w chwili popełnienia przypisanego mu czynu jak też w chwili orzekania w I instancji nie miał ukończonych 18 lat. W stosunku do młodocianego sprawcy przepisyart. 54§1k.k., powinny być przyjmowane jako kierunkowe wskazówki wymiaru kary i jakkolwiek przepisart.54 § 1 k.k.nie eliminuje zasad wymiaru kary określonych wart. 53 k.k., to jednakże na pierwszym miejscu spośród wymienionych w tym przepisie dyrektyw stawia względy wychowawcze. Podkreślenia też wymaga, iż prymat względów wychowawczych w kształtowaniu rozmiaru sankcji karnej wobec młodocianych sprawców uzasadniony jest szczególnymi warunkami i właściwościami osobistymi tej kategorii sprawców. Trzeba też wskazać, że jakkolwiek powszechne jest w orzecznictwie zapatrywanie, iż prymat celów wychowawczych przy wymiarze kar wobec sprawców młodocianych nie oznacza nakazu orzekania wobec nich kar łagodnych, a zasada zart. 54 § 1 k.k.nie wyraża też szczególnej dyrektywy nakazującej pobłażliwe traktowanie takich sprawców, tym niemniej wiąże się z obowiązkiem rozważenia przez sąd tych okoliczności i w zależności od stopnia demoralizacji wymierzenie młodocianemu sprawcy kary niezbędnej do jego resocjalizacji. Prymat wychowawczych celów kary wynikający zart. 54 § 1 k.k., obliguje zatem Sąd do szczególnej wnikliwości w ocenie sprawcy, bowiem realizacja celu wychowawczego wymaga lepszego niż zwykle rozpoznania osobowości sprawcy młodocianego i dobrania odpowiednich do niej środków karnych, także surowych, gdy się to okaże za niezbędne na przykładz powodu jego znacznej demoralizacji. Podkreślić też należy, że popełnienie przez sprawcę młodocianego nawet poważnego przestępstwa nie zezwala jeszcze na odstąpienie od prymatu dyrektywy zart. 54§ 1 k.k., ale prymat wychowawczych celów kary jak zasadnie podnosi się w orzecznictwie nie obowiązuje gdy brak jest możliwości realizacji celów wychowawczych z uwagi na wysoki stopień demoralizacji i nieskuteczność dotychczas stosowanych środków. Sąd I instancji w ogóle nie odniósł się do tych istotnych z punktu widzenia wymiaru kary dla młodocianego przesłanek. W orzecznictwie zasadnie wskazuje się, że tymi istotnymi przesłankami przy ustalaniu prawidłowej kary młodocianemu sprawcy muszą być stopień jego zdemoralizowania, tryb życia przed popełnieniem przestępstwa, zachowanie po jego popełnieniu oraz motywy i sposób działania. Nie kwestionując, iż czyn oskarżonego zawiera znaczny stopień winy i znaczny ładunek społecznej szkodliwości, to nie można też uznać, iż stopień demoralizacji oskarżonego jest znaczny, bowiem oskarżony nie był dotychczas karany, a do popełnienia zarzuconego mu czynu popchnęło go też uzależnienie od środków odurzających. Biegli psychiatrzy rozpoznali u oskarżonego uzależnienie spowodowane zażywaniem substancji stymulujących (amfetaminy) i cechy osobowości nieprawidłowej. Jakkolwiek z uwagi na wiek oskarżonego faktu niekaralności oskarżonego nie można przeceniać, to jednakże należy mieć w polu widzenia nadto szereg okoliczności łagodzących jak pozytywna opinię ze szkoły do której uczęszczał przed zatrzymaniem jak również i to, że dyrektor placówki zapewnił też że szkoła po opuszczeniu przez oskarżonego zakładu karnego umożliwi mu kontynuowanie nauki, fakt iż w całości odzyskano skradzione mienie, a oskarżony przeprosił pokrzywdzone, wyraził też żali zapewnił że zamierza też kontynuować naukę oraz podjąć leczenie celem uwolnienia się z nałogu. Szczególną okolicznością mającą znaczenie w perspektywie wymiaru kary jest okazana przez sprawcę przestępstwa skrucha jak też przyznanie się do winy. Podnosi się, że zachowanie takie o ile wynika z pobudek moralnych i nie ma charakteru czysto werbalnego, nastawionego na określony przebieg procesu karnego, czy konieczności procesowej, powszechnie traktowane jest jako istotna okoliczność, z której można wnosić o osiągnięciu określonych celów z zakresu prewencji indywidualnej, jak również w zaspokojeniu w określonym stopniu społecznego poczucia sprawiedliwości (por. J. Gargul, glosa do wyroku S.A. z dnia 25.04.2001 roku, II A Ka 674/01). Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie daje podstaw do uznania, że skrucha i przeproszenie pokrzywdzonych miała jedynie czysto werbalny charakter i była nastawiona na osiągnięcie korzyści procesowej. Nie przeceniając tego zachowania oskarżonego, to w powiązaniu z pozostałymi okolicznościami należy uznać, że orzeczona wobec oskarżonego bezwzględna kara pozbawienia wolnościw rozmiarze 3 lat i 6 miesięcy byłoby represją bardzo surową, pozbawioną jakichkolwiek elementów wychowawczych. Istnieje bowiem szansa na resocjalizację oskarżonego, należy mieć też w polu widzenia, że rodzice oskarżonego zapewniają, że dołożą wszelkich starań, by umożliwić oskarżonemu wyjście z nałogu, który to nałóg doprowadził oskarżonego do przestępstwa. W realiach niniejszej sprawy uznać należało, iż zbyt surowa kara i zbyt długi okres przebywania w warunkach izolacji mógłby tę szansę zniweczyć i przynieść przeciwny skutek w postaci pogłębienia zdemoralizowania będącego następstwem zbyt długiej izolacji od najbliższychz którymi oskarżony ma dobry kontakt. Zaistniały więc przesłanki do zastosowania względem oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary i wymierzenie oskarżonemu znacznie łagodniejszej kary w rozmiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, która to kara zdaniem Sądu Apelacyjnego jest adekwatna do stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, jeśli zważy się na prawidłowo uwzględnione tak okoliczności obciążające jak i łagodzące. Jednocześnie w związku ze zmianą zaskarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary Sąd Apelacyjny dokonał na nowo zaliczenia na poczet odmiennie ukształtowanej kary pozbawienia wolności, stosownie do wymagań wynikającychzart. 63§1 k.k., okresu rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 16 stycznia2009 roku,do dnia wyrokowania w postępowaniu odwoławczym. Zatem orzeczono jak w części dyspozytywnej zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za I i II instancję.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000007503_XXV_C_000536_2009_Uz_2009-11-10_001

XXV C 536/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2015-07-09 20:15:11.0 CEST

2013-10-02 16:55:06.0 CEST

15450500

7503

SENTENCE

Sygn. akt XXV C 536/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący SSO Janina Dąbrowiecka Protokolant Michalina Kołaczkowska po rozpoznaniu w dniu 20 października 2009 r. na rozprawie w Warszawie sprawy z powództwa A. K. przeciwko M. K. o zapłatę 1 zasądza od M. K. na rzecz A. K. (...) tyś zł ( (...) zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 listopada 2009r. do dnia zapłaty; 2 w pozostałym zakresie umarza

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0007503/C" xVolNmbr="000536"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XXV C 536/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 10 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny</xBx></xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący <xBx>SSO Janina Dąbrowiecka </xBx></xText> <xText>Protokolant Michalina Kołaczkowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 października 2009 r. na rozprawie w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>A. K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>M. K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zasądza od <xAnon>M. K.</xAnon> na rzecz <xAnon>A. K.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon> tyś zł (<xAnon>(...)</xAnon> zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 listopada 2009r. do dnia zapłaty;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zakresie umarza postępowanie w sprawie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od <xAnon>M. K.</xAnon> na rzecz <xAnon>A. K.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon> zł (<xAnon>(...)</xAnon>) tytułem zwrotów kosztów zastępstwa procesowego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>nakazuje pobrać od <xAnon>M. K.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) <xAnon>(...)</xAnon> zł <xAnon>(...)</xAnon> groszy) tytułem kosztów procesu od uiszczenia, których powódka byłą zwolniona.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Janina Dąbrowiecka

Damian Siliwoniuk

Michalina Kołaczkowska

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XXV C 536/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie: PrzewodniczącySSO Janina Dąbrowiecka Protokolant Michalina Kołaczkowska po rozpoznaniu w dniu 20 października 2009 r. na rozprawie w Warszawie sprawy z powództwaA. K. przeciwkoM. K. o zapłatę 1 zasądza odM. K.na rzeczA. K.(...)tyś zł ((...)zł) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 listopada 2009r. do dnia zapłaty; 2 w pozostałym zakresie umarza postępowanie w sprawie; 3 zasądza odM. K.na rzeczA. K.(...)zł ((...)) tytułem zwrotów kosztów zastępstwa procesowego; 4 nakazuje pobrać odM. K.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie)(...)zł(...)groszy) tytułem kosztów procesu od uiszczenia, których powódka byłą zwolniona.

15/450500/0007503/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXV Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKo_000219_2009_Uz_2009-11-10_001

II AKo 219/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2019-08-27 19:12:24.0 CEST

2019-08-27 13:18:26.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKo 219/09 POSTANOWIENIE Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Mariusz Żak Sędziowie: SA Bożena Summer-Brason SA Marek Charuza (spr.) Protokolant: Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w sprawie A. C. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sporu o właściwość odnośnie rozpoznania wniosku o u

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="2" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKo" xYear="2009" xVolNmbr="000219" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKo 219/09</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 listopada 2009 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący-Sędzia: SA Mariusz Żak</xBx></xText> <xText><xBx> Sędziowie: SA Bożena Summer-Brason</xBx></xText> <xText><xBx> SA Marek Charuza (spr.) </xBx></xText> <xText>Protokolant: Agnieszka Przewoźnik</xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>A. C.</xAnon></xBx></xText> <xText>w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności <xBRx/>w systemie dozoru elektronicznego</xText> <xText>sporu o właściwość odnośnie rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 38 § 1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1 § 2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText>stwierdzić, że sądem właściwym do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie przez <xAnon>A. C.</xAnon> kary pozbawienia wolności <xBRx/>w systemie dozoru elektronicznego jest Sąd Okręgowy Warszawa – Praga <xBRx/>w Warszawie i wniosek skazanej przekazać do rozpoznania temuż sądowi.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 11 września 2009 r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1 § 2 k.k.w.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 38" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 38</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU20071911366" xTitle="Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1366">art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego</xLexLink> uznał, że nie jest właściwy do rozpoznania wniosku skazanej <xAnon>A. C.</xAnon> w tym przedmiocie i jako właściwy miejscowo wskazał Sąd Okręgowy w Katowicach, a to z uwagi na stale miejsce zamieszkania skazanej.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach odmówił przyjęcia wniosku skazanej <xBRx/>i wszczynając spór o właściwość zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Katowicach <xBRx/>o jego rozstrzygnięcie, wskazując w uzasadnieniu postanowienia na treść normy <xBRx/>art. 41 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 7 września 2007 r. z której ma wynikać właściwość sądu w okręgu którego aktualnie przebywa skazany odbywający karę pozbawienia wolności.</xText> <xText>Rozpoznając przedmiotową sprawę uznać należało, że sądem właściwym miejscowo do rozpoznania wniosku skazanej <xAnon>A. C.</xAnon> o udzielenie zezwolenia na odbycie przez nią kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, w okręgu którego przebywa obecnie pozbawiona wolności skazana.</xText> <xText>Na wstępie należy stwierdzić, że choć kwestie związane z wykonywaniem kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego ujęte zostały w odrębnej ustawie z dnia 7 września 2007 r., to jednak – niezależnie od przyjętej techniki legislacyjnej – ich materia stanowi część uregulowań dotyczących prawa karnego wykonawczego, a zatem nie może być interpretowana w oderwaniu od zasadniczych reguł zawartych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">kodeksie karnym wykonawczym z 1997 r.</xLexLink></xText> <xText>Takie umiejscowienie regulacji ustawy z dnia 7 września 2007 r. pozwala spójnie i zgodnie z zasadą celowości określić i przedstawiony problem właściwości miejscowej do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.</xText> <xText>Otóż podstawową zasadą rządzącą kwestią właściwości sądu penitencjarnego jest zasada miejsca pobytu osoby skazanej – <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 3 § 2 k.k.w.</xLexLink> – co wynika <xBRx/>głównie z potrzeby zapewnienia uczestnictwa osoby skazanej w posiedzeniach sądu penitencjarnego.</xText> <xText>Tak rozumiana kwestia właściwości sądu penitencjarnego umożliwia jednolite ujęcie unormowań zawartych w przepisach art. 38 oraz 41 cytowanej ustawy z dnia <xBRx/>7 września 2007 r.</xText> <xText>Skoro decyduje miejsce pobytu osoby skazanej, to wskazane normy bez pozornej sprzeczności spójnie i konsekwentnie rozstrzygają problem właściwości sądu – jeśli skazany przebywa w zakładzie karnym winien to być sąd w okręgu którego skazany odbywa karę pozbawienia wolności (art. 41 ust. ustawy z dnia 7 września 2007 r.), a jeśli skazany jest na wolności to sąd w okręgu którego kara jest lub ma być wykonywana (art. 38 tejże ustawy).</xText> <xText>Za takim spójnym i konsekwentnym rozwiązaniem przemawiają dobitnie <xBRx/>i względy celowościowe, wynikające z potrzeby sprawnego zapewnienia realizacji wymagań, określonych w art. 41 ust. 2 oraz art. 43 ustawy z dnia 7 września 2007 r., <xBRx/>a dotyczących przede wszystkim konieczności wysłuchania skazanego <xBRx/>i przedstawiciela administracji zakładu karnego.</xText> <xText>Tak więc, ponieważ skazana aktualnie umieszczona w Areszcie Śledczym <xBRx/>w <xAnon>W.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> przebywa w okręgu Sądu Okręgowego Warszawa – Praga <xBRx/>w Warszawie, to ten sąd właściwy jest obecnie do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie przez <xAnon>A. C.</xAnon> kary pozbawienia wolności <xBRx/>w systemie dozoru elektronicznego.</xText> <xText>Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie.</xText> <xText>z.</xText> <xText>odpis postanowienia doręczyć skazanej.</xText> <xText>Katowice, dnia 10.11.2009 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Mariusz Żak

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Izabela Orczyk

Sygn. akt II AKo 219/09 POSTANOWIENIE Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący-Sędzia: SA Mariusz Żak Sędziowie: SA Bożena Summer-Brason SA Marek Charuza (spr.) Protokolant: Agnieszka Przewoźnik przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w sprawieA. C. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolnościw systemie dozoru elektronicznego sporu o właściwość odnośnie rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary na podstawieart. 38 § 1 k.p.k.w zw. zart. 1 § 2 k.k.w. p o s t a n a w i a stwierdzić, że sądem właściwym do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie przezA. C.kary pozbawienia wolnościw systemie dozoru elektronicznego jest Sąd Okręgowy Warszawa – Pragaw Warszawie i wniosek skazanej przekazać do rozpoznania temuż sądowi. UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 11 września 2009 r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie na podstawieart. 35 § 1 k.p.k.w zw. zart. 1 § 2 k.k.w.iart. 38w zw.zart. 10 ustawy z dnia 7 września 2007r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznegouznał, że nie jest właściwy do rozpoznania wniosku skazanejA. C.w tym przedmiocie i jako właściwy miejscowo wskazał Sąd Okręgowy w Katowicach, a to z uwagi na stale miejsce zamieszkania skazanej. Sąd Okręgowy w Katowicach odmówił przyjęcia wniosku skazaneji wszczynając spór o właściwość zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Katowicacho jego rozstrzygnięcie, wskazując w uzasadnieniu postanowienia na treść normyart. 41 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 7 września 2007 r. z której ma wynikać właściwość sądu w okręgu którego aktualnie przebywa skazany odbywający karę pozbawienia wolności. Rozpoznając przedmiotową sprawę uznać należało, że sądem właściwym miejscowo do rozpoznania wniosku skazanejA. C.o udzielenie zezwolenia na odbycie przez nią kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, w okręgu którego przebywa obecnie pozbawiona wolności skazana. Na wstępie należy stwierdzić, że choć kwestie związane z wykonywaniem kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego ujęte zostały w odrębnej ustawie z dnia 7 września 2007 r., to jednak – niezależnie od przyjętej techniki legislacyjnej – ich materia stanowi część uregulowań dotyczących prawa karnego wykonawczego, a zatem nie może być interpretowana w oderwaniu od zasadniczych reguł zawartych wkodeksie karnym wykonawczym z 1997 r. Takie umiejscowienie regulacji ustawy z dnia 7 września 2007 r. pozwala spójnie i zgodnie z zasadą celowości określić i przedstawiony problem właściwości miejscowej do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Otóż podstawową zasadą rządzącą kwestią właściwości sądu penitencjarnego jest zasada miejsca pobytu osoby skazanej –art. 3 § 2 k.k.w.– co wynikagłównie z potrzeby zapewnienia uczestnictwa osoby skazanej w posiedzeniach sądu penitencjarnego. Tak rozumiana kwestia właściwości sądu penitencjarnego umożliwia jednolite ujęcie unormowań zawartych w przepisach art. 38 oraz 41 cytowanej ustawy z dnia7 września 2007 r. Skoro decyduje miejsce pobytu osoby skazanej, to wskazane normy bez pozornej sprzeczności spójnie i konsekwentnie rozstrzygają problem właściwości sądu – jeśli skazany przebywa w zakładzie karnym winien to być sąd w okręgu którego skazany odbywa karę pozbawienia wolności (art. 41 ust. ustawy z dnia 7 września 2007 r.), a jeśli skazany jest na wolności to sąd w okręgu którego kara jest lub ma być wykonywana (art. 38 tejże ustawy). Za takim spójnym i konsekwentnym rozwiązaniem przemawiają dobitniei względy celowościowe, wynikające z potrzeby sprawnego zapewnienia realizacji wymagań, określonych w art. 41 ust. 2 oraz art. 43 ustawy z dnia 7 września 2007 r.,a dotyczących przede wszystkim konieczności wysłuchania skazanegoi przedstawiciela administracji zakładu karnego. Tak więc, ponieważ skazana aktualnie umieszczona w Areszcie ŚledczymwW.G.przebywa w okręgu Sądu Okręgowego Warszawa – Pragaw Warszawie, to ten sąd właściwy jest obecnie do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie przezA. C.kary pozbawienia wolnościw systemie dozoru elektronicznego. Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie. z. odpis postanowienia doręczyć skazanej. Katowice, dnia 10.11.2009 r.

15/150000/0001006/AKo

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154500000003003_VI_ACa_000294_2009_Uz_2009-11-10_001

VI ACa 294/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2013-01-05 02:01:01.0 CET

2013-04-24 06:01:46.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 294/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania Przedsiębiorstwa PPHU (...) S.A. w J. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów p

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="17" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolNmbr="000294" xVolType="15/450000/0003003/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 294/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 Listopada 2009r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny</xBx> w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz</xText> <xText>Sędzia SA Marzena Miąskiewicz</xText> <xText>Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.)</xText> <xText>Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon> Przedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przy udziale zainteresowanych: <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon> Grupy (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, oraz <xAnon>S. J.</xAnon> i <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)</xAnon> Sp. j. w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 6 października 2008r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 89/07</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt VI ACa 294/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosek <xAnon> Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, uznał na podstawie <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jedn. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przez <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> oraz: <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa, na:</xText> <xText>- <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> – w wysokości 1 517 240,00 zł.;</xText> <xText>- <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> - w wysokości 398 379,88 zł.;</xText> <xText><xAnon> - (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> – w wysokości 45 886,52 zł.;</xText> <xText>- „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> – w wysokości 226 832,40 zł.;</xText> <xText><xAnon> - Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> – w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.;</xText> <xText>za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący:</xText> <xText><xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jej działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami. W roku 2000 <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> oraz z <xAnon> Grupą (...)</xAnon> zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania – <xAnon> firma (...)</xAnon> działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. Jednak w aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przez <xAnon> PPHU (...)</xAnon> i skierowane do producenta, zawiadamiające, że <xAnon> firma (...)</xAnon> oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”.</xText> <xText>Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%.</xText> <xText>W toku postępowania antymonopolowego producent <xAnon> – (...) S.A.</xAnon> zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu. <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wyjaśnił, że jest dystrybutorem systemów rynnowych wyprodukowanych także przez 6 innych producentów, a zapisy umowy dotyczące najwyższego uprzywilejowania nigdy nie były stosowane w praktyce. Wskazał również, że nie miał wpływu na udzielane mu rabaty oraz na określenie rabatów do dalszej odsprzedaży, a wytypowanie go jako wiodącego dystrybutora dawało mu wprawdzie korzyści, jak np. udział w szkoleniach, czy wyższy poziom rabatów, równocześnie rodziło jednak obowiązki: prowadzenia szkoleń dla wykonawców i handlowców, załatwiania reklamacji, pozyskiwania nowych odbiorców, terminowego regulowania należności.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocy <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> spod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy, ponieważ nie jest to tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż jest to producent), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję.</xText> <xText>Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r.</xText> <xText>Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych na <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji.</xText> <xText/> <xText>W odwołaniu od powyższej decyzji przedsiębiorca - <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, zaskarżając ją w części jego dotyczącej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił:</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym;</xText> <xText>- naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę;</xText> <xText>- naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 28 k.p.a.</xLexLink> poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie;</xText> <xText>- naruszenie art. 92 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 12 k.p.a.</xLexLink> poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie;</xText> <xText>- naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania;</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 7;art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i 77 k.p.a.</xLexLink> w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK do porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych zawartego w postaci pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych faktów stanowiących dowód porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismo z dnia 21 października 2004r. W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz na okoliczność rzeczywistych przyczyn powstania pisma powoda z dnia 21 października 2004r. skierowanego do producenta, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, zdaniem skarżącego, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wywodził ponadto, że warunki aneksów wprowadzających cenę minimalną zostały mu narzucone przez producenta przy wykorzystaniu faktu, iż jego firma została założona przez część pracowników <xAnon> (...) S.A.</xAnon> i na początku działalności prowadziła sprzedaż w 100% towarów przez niego wytworzonych. Nie ma więc w tej sprawie mowy o dobrowolnym działaniu powoda, co miało być wykazane dokumentami oraz zeznaniami świadków. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem ustalenia rzeczywistego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w rynku oraz prawidłowego określenia produktu wyznaczającego rynek właściwy, a także analizy działalności eksportowej stron. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii.</xText> <xText/> <xText>Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowani <xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i Syn Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, i <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wniósł o oddalenie odwołania.</xText> <xText><xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> uległ likwidacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, skoro twierdzi, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. Zdaniem pozwanego, w sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja miała bowiem miejsce między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK. <xAnon> (...)</xAnon> dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu o <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> odwołanie <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanych <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i Syn Sp.j. w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami, poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, a <xAnon> PPHU (...) s.c.</xAnon>, jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że <xAnon> (...) S.A.</xAnon> zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pisma <xAnon>B. (...)</xAnon> z 1 grudnia 2005r. <xAnon> i Grupy (...) Sp. z o.o.</xAnon> z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów – <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> poinformował producenta, że <xAnon>B. (...)</xAnon> zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutor <xAnon>B. (...)</xAnon> uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychody <xAnon> Przedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> w roku 2006 wyniosły 39 837 988,24 zł., zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność faktycznego wpływu spornego porozumienia na ograniczenie konkurencji oraz ustalenia faktycznych korzyści końcowego odbiorcy, wynikających z wprowadzenia cen minimalnych, a także wpływu konkurencji na rynku systemów rynnowych na decyzje cenowe producenta, skoro już samo zawarcie takiego porozumienia stanowi niedozwolone działanie. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, skoro dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie przyczyn napisania pisma z 21 października 2004r., albowiem treść tego pisma jest jasna i nie nasuwa żadnych wątpliwości. Natomiast dowody przedstawione przez powoda na okoliczność nie stosowania w praktyce przez producenta wobec dystrybutorów sankcji za przekroczenie wysokości maksymalnego rabatu nie zostały przeprowadzone, ponieważ okoliczności te Sąd Okręgowy uznał za nieistotne dla rozstrzygnięcia w sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego oddaleniu podlegały także wnioski o powołanie biegłych celem: ustalenia rynku właściwego – skoro ustalenie takie należy do kognicji sądu oraz celem ustalenia zmniejszenia się udziału powoda i pozostałych zainteresowanych w rynku właściwym – skoro obowiązek dostarczenia dowodu w tym względzie spoczywał na powodzie.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przez <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> podlegało oddaleniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> Z materiału dowodowego wynika bowiem, że <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>.<xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupą (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywania się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązków <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosek <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał niedozwolonej praktyki; jest ona stosowana w bardzo długim okresie; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji.</xText> <xText/> <xText>W apelacji od powyższego wyroku powód – <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest:</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego;</xText> <xText>- 233 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedne dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink>;</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. Z art. 104 ustawy;</xText> <xText>- błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęte <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. Skarżący wywiódł ponadto, że umowy zawierane były przez producenta z każdym z dystrybutorów, a w sprawie tej nie wystąpił negatywny skutek w postaci choćby ograniczenia konkurencji, czy wyrządzenia szkody interesom konsumenta, zaś dystrybutorzy systemów rynnowych zachowali pełne warunki do konkurowania między sobą i innymi dystrybutorami na rynku. Nie została też ograniczona konkurencja w zakresie ceny. A „porozumienie” wskazane w decyzji wywarło skutki pozytywne dla konkurencji na rynku. Dlatego nierozpatrzenie wniosków dowodowych powołanych na poparcie powyższych twierdzeń stanowiło naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona.</xText> <xText>W toku dalszego postępowania apelacyjnego skarżący wywiódł ponadto zarzuty naruszenia <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink>, to jest nierozpoznania istoty sprawy wskutek oddalenia wszystkich wniosków dowodowych, a w konsekwencji pominięcie wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu i w konsekwencji naruszenie zasady dwuinstancyjności, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 176;art. 176 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 176 ust 1 Konstytucji RP</xLexLink>, a także naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego, dowolną interpretację tez dowodowych powoda lub ich przekroczenie oraz brak wyjaśnienia przyczyn uznania dowodów za zbędne lub nie mające znaczenia dla sprawy. Nadto, w ocenie skarżącego, Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzuty, przez co doszło do naruszenia <xLexLink xArt="art. 321" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 321 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Zainteresowani - <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przyłączyli się do apelacji.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> nie ustosunkował się do wniosków apelacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja wniesiona przez powoda - <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11 <xLexLink xArt="ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink> (Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocy <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> Prezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowania <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (<xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca - <xAnon> PPHU (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. J.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi było zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku oraz zaniechania stosowania porozumienia przez producenta.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób również uznać za zasadny zarzutu jakoby Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzutu, przez co miało dojść do naruszenia <xLexLink xArt="art. 321" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 321 k.p.c.</xLexLink> Jest bowiem rzeczą oczywistą w świetle wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że w sprawie tej nie miała miejsca i nie była przedmiotem rozważań Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów okoliczność, o której mowa w art. 84 ust 1 pkt 4 w/w ustawy. Przepis ten został więc przytoczony omyłkowo, co nie miało żadnego wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (<xLexLink xArt="art. 232;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 i 233 k.p.c.</xLexLink>), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz wykazania rzeczywistych przyczyn powstania pisma powoda z dnia 21 października 2004r., skierowanego do producenta, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy stwierdził zaś jedynie, że dowody zmierzające do ustalenia przyczyn i okoliczności napisania w/w pisma są zbędne, albowiem jego treść jest jasna i nie nasuwa wątpliwości. Jednak opierając swoje ustalenia dotyczące zawarcia i realizowania „zmowy cenowej” w głównej mierze na fakcie istnienia powyższego pisma, Sąd Okręgowy nie poddał jego treści samodzielnej analizie, uzasadniającej wniosek, że jest ona rzeczywiście jasna. Przeciwnie, przytoczył jedynie - w ślad za Prezesem UOKiK - jego fragment, wyrwany z kontekstu. Tymczasem pismo znajdujące się na k.162 akt postępowania antymonopolowego nie jest jednoznaczne i tak oczywiste, jak uznał to pozwany i w ślad za nim Sąd Okręgowy. W sytuacji zaś, gdy powód temu zaprzecza, nie można przypisać mu, bez wyjaśnienia okoliczności, w jakich powstało, waloru pisma informującego producenta, że <xAnon>B. (...)</xAnon> zaproponował czterem swoim odbiorcom systemu rynnowego wysokość rabatów innych, niż ustalone w zarzucanym porozumieniu. Szczególnie, gdy „limit ustalony przez nas”, podany przy każdej pozycji, nie jest tożsamy (od 22% do 30%) i nie jest jasne, kogo autor pisma opatrzył mianem „my”. Sąd Okręgowy na dowód zaistnienia zarzucanego porozumienia przytoczył także, w ślad za pozwanym, stwierdzenie <xAnon>B. (...)</xAnon>, że stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży stanowi racjonalną politykę handlową producenta. Nie uwzględnił jednak, że w piśmie zawierającym powyższe stwierdzenie (k. 155 akt postępowania antymonopolowego), dystrybutor odpowiadał na pytania pozwanego, co mogło przesądzić o treści poszczególnych stwierdzeń. W tym stanie rzeczy pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> Oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie powyższych zarzutów, podniesionych przez powoda w odwołaniu, pozbawiło go możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając powyższe wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda zarzucanego porozumienia cenowego. Bowiem bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona.</xText> <xText>Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana.</xText> <xText>Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Krzysztof Tucharz

Danuta Śliwińska

sekr. sądowy Ewelina Murawska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 294/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjnyw Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołaniaPrzedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.wJ. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy udziale zainteresowanych:Zakładów (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.,Grupy (...) S.A.wW., orazS. J.iS. Z. (1)Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)Sp. j. wJ. o ochronę konkurencji na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 6 października 2008r. sygn. akt XVII AmA 89/07 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Sygn. akt VI ACa 294/09 UZASADNIENIE Decyzją nr(...)z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosekPrzedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ., uznał na podstawieart. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jedn. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przezZakład (...) S.A.wJ.oraz:Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa, na: -Zakład (...) S.A.wJ.– w wysokości 1 517 240,00 zł.; -Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.- w wysokości 398 379,88 zł.; - (...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.– w wysokości 45 886,52 zł.; - „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.– w wysokości 226 832,40 zł.; - Grupę (...) S.A.wW.– w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.; za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący: Zakład (...) S.A.wJ.jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jej działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami. W roku 2000(...)G.rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK.oraz zGrupą (...)zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania –firma (...)działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. Jednak w aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przezPPHU (...)i skierowane do producenta, zawiadamiające, żefirma (...)oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”. Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział(...) S.A.w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%. W toku postępowania antymonopolowego producent– (...) S.A.zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu.PPHU (...) S.A.wJ.wyjaśnił, że jest dystrybutorem systemów rynnowych wyprodukowanych także przez 6 innych producentów, a zapisy umowy dotyczące najwyższego uprzywilejowania nigdy nie były stosowane w praktyce. Wskazał również, że nie miał wpływu na udzielane mu rabaty oraz na określenie rabatów do dalszej odsprzedaży, a wytypowanie go jako wiodącego dystrybutora dawało mu wprawdzie korzyści, jak np. udział w szkoleniach, czy wyższy poziom rabatów, równocześnie rodziło jednak obowiązki: prowadzenia szkoleń dla wykonawców i handlowców, załatwiania reklamacji, pozyskiwania nowych odbiorców, terminowego regulowania należności. Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocyart. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentówspod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy, ponieważ nie jest to tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż jest to producent), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż(...)G., który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także(...) Sp. z o.o.wK., które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r. Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych naZakład (...) S.A.wJ.,Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji. W odwołaniu od powyższej decyzji przedsiębiorca -Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ., zaskarżając ją w części jego dotyczącej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił: - naruszenieart. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentóww zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy; - naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym; - naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę; - naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. zart. 28 k.p.a.poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie; - naruszenie art. 92 ustawy w zw. zart. 12 k.p.a.poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy; - naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie; - naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania; - naruszenieart. 7 i 77 k.p.a.w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych. W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK do porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych zawartego w postaci pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych faktów stanowiących dowód porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismo z dnia 21 października 2004r. W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz na okoliczność rzeczywistych przyczyn powstania pisma powoda z dnia 21 października 2004r. skierowanego do producenta, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, zdaniem skarżącego, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wywodził ponadto, że warunki aneksów wprowadzających cenę minimalną zostały mu narzucone przez producenta przy wykorzystaniu faktu, iż jego firma została założona przez część pracowników(...) S.A.i na początku działalności prowadziła sprzedaż w 100% towarów przez niego wytworzonych. Nie ma więc w tej sprawie mowy o dobrowolnym działaniu powoda, co miało być wykazane dokumentami oraz zeznaniami świadków. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem ustalenia rzeczywistego udziału(...) S.A.w rynku oraz prawidłowego określenia produktu wyznaczającego rynek właściwy, a także analizy działalności eksportowej stron. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii. Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowaniB. (...).Ł.i Syn Sp.j. wW.,Grupa (...) S.A.wW., iZakład (...) S.A.wJ.. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.wniósł o oddalenie odwołania. (...) Sp. z o.o.wK.uległ likwidacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, skoro twierdzi, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. Zdaniem pozwanego, w sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja miała bowiem miejsce między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej(...) S.A., konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanierozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK.(...)dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym. Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu oart. 47931a§ 1 k.p.c.odwołaniePPHU (...) S.A.wJ.i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanychZakład (...) S.A.wJ.,B. (...).Ł.i Syn Sp.j. w(...) S.A.wW.obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami, poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej(...) S.A.zPPHU (...) S.A.i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy(...) S.A., aPPHU (...) s.c., jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że(...) S.A.zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pismaB. (...)z 1 grudnia 2005r.i Grupy (...) Sp. z o.o.z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów –PPHU (...) S.A.poinformował producenta, żeB. (...)zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutorB. (...)uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychodyPrzedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.wJ.w roku 2006 wyniosły 39 837 988,24 zł., zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność faktycznego wpływu spornego porozumienia na ograniczenie konkurencji oraz ustalenia faktycznych korzyści końcowego odbiorcy, wynikających z wprowadzenia cen minimalnych, a także wpływu konkurencji na rynku systemów rynnowych na decyzje cenowe producenta, skoro już samo zawarcie takiego porozumienia stanowi niedozwolone działanie. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, skoro dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie przyczyn napisania pisma z 21 października 2004r., albowiem treść tego pisma jest jasna i nie nasuwa żadnych wątpliwości. Natomiast dowody przedstawione przez powoda na okoliczność nie stosowania w praktyce przez producenta wobec dystrybutorów sankcji za przekroczenie wysokości maksymalnego rabatu nie zostały przeprowadzone, ponieważ okoliczności te Sąd Okręgowy uznał za nieistotne dla rozstrzygnięcia w sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego oddaleniu podlegały także wnioski o powołanie biegłych celem: ustalenia rynku właściwego – skoro ustalenie takie należy do kognicji sądu oraz celem ustalenia zmniejszenia się udziału powoda i pozostałych zainteresowanych w rynku właściwym – skoro obowiązek dostarczenia dowodu w tym względzie spoczywał na powodzie. W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przezPrzedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.podlegało oddaleniu na podstawieart. 47931a§ 1 k.p.c.Z materiału dowodowego wynika bowiem, że(...) S.A.w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupą (...) S.A.wW.system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej(...) S.A.Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywania się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów orazrozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązkówspółki jawnej PPHU (...)w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów(...) S.A.na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosekspółki jawnej PPHU (...)dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał niedozwolonej praktyki; jest ona stosowana w bardzo długim okresie; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji. W apelacji od powyższego wyroku powód –Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest: - sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego; - 233§ 2 k.p.c.poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedne dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego zart. 11 ust 2w zw. z art. 7 ustawy; - ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.; - sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. Z art. 104 ustawy; - błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1. W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęterozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. Skarżący wywiódł ponadto, że umowy zawierane były przez producenta z każdym z dystrybutorów, a w sprawie tej nie wystąpił negatywny skutek w postaci choćby ograniczenia konkurencji, czy wyrządzenia szkody interesom konsumenta, zaś dystrybutorzy systemów rynnowych zachowali pełne warunki do konkurowania między sobą i innymi dystrybutorami na rynku. Nie została też ograniczona konkurencja w zakresie ceny. A „porozumienie” wskazane w decyzji wywarło skutki pozytywne dla konkurencji na rynku. Dlatego nierozpatrzenie wniosków dowodowych powołanych na poparcie powyższych twierdzeń stanowiło naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.iart. 328 § 2 k.p.c.W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału(...) S.A.na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona. W toku dalszego postępowania apelacyjnego skarżący wywiódł ponadto zarzuty naruszeniaart. 386 § 4 k.p.c., to jest nierozpoznania istoty sprawy wskutek oddalenia wszystkich wniosków dowodowych, a w konsekwencji pominięcie wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu i w konsekwencji naruszenie zasady dwuinstancyjności, o której mowa wart. 176 ust 1 Konstytucji RP, a także naruszeniaart. 233 k.p.c.iart. 227 k.p.c.poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego, dowolną interpretację tez dowodowych powoda lub ich przekroczenie oraz brak wyjaśnienia przyczyn uznania dowodów za zbędne lub nie mające znaczenia dla sprawy. Nadto, w ocenie skarżącego, Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzuty, przez co doszło do naruszeniaart. 321 k.p.c. Zainteresowani -Zakład (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupa (...) S.A.wW.przyłączyli się do apelacji. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.nie ustosunkował się do wniosków apelacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja wniesiona przez powoda -Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowaniarozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję(Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocyart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentówPrezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa wart. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowaniaart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (art. 11 ust 2w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca -PPHU (...).j.S. Z. (1)iS. J.wJ.domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału(...) S.A.na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi było zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu. Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku oraz zaniechania stosowania porozumienia przez producenta. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób również uznać za zasadny zarzutu jakoby Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzutu, przez co miało dojść do naruszeniaart. 321 k.p.c.Jest bowiem rzeczą oczywistą w świetle wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że w sprawie tej nie miała miejsca i nie była przedmiotem rozważań Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów okoliczność, o której mowa w art. 84 ust 1 pkt 4 w/w ustawy. Przepis ten został więc przytoczony omyłkowo, co nie miało żadnego wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (art. 232 i 233 k.p.c.), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz wykazania rzeczywistych przyczyn powstania pisma powoda z dnia 21 października 2004r., skierowanego do producenta, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy stwierdził zaś jedynie, że dowody zmierzające do ustalenia przyczyn i okoliczności napisania w/w pisma są zbędne, albowiem jego treść jest jasna i nie nasuwa wątpliwości. Jednak opierając swoje ustalenia dotyczące zawarcia i realizowania „zmowy cenowej” w głównej mierze na fakcie istnienia powyższego pisma, Sąd Okręgowy nie poddał jego treści samodzielnej analizie, uzasadniającej wniosek, że jest ona rzeczywiście jasna. Przeciwnie, przytoczył jedynie - w ślad za Prezesem UOKiK - jego fragment, wyrwany z kontekstu. Tymczasem pismo znajdujące się na k.162 akt postępowania antymonopolowego nie jest jednoznaczne i tak oczywiste, jak uznał to pozwany i w ślad za nim Sąd Okręgowy. W sytuacji zaś, gdy powód temu zaprzecza, nie można przypisać mu, bez wyjaśnienia okoliczności, w jakich powstało, waloru pisma informującego producenta, żeB. (...)zaproponował czterem swoim odbiorcom systemu rynnowego wysokość rabatów innych, niż ustalone w zarzucanym porozumieniu. Szczególnie, gdy „limit ustalony przez nas”, podany przy każdej pozycji, nie jest tożsamy (od 22% do 30%) i nie jest jasne, kogo autor pisma opatrzył mianem „my”. Sąd Okręgowy na dowód zaistnienia zarzucanego porozumienia przytoczył także, w ślad za pozwanym, stwierdzenieB. (...), że stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży stanowi racjonalną politykę handlową producenta. Nie uwzględnił jednak, że w piśmie zawierającym powyższe stwierdzenie (k. 155 akt postępowania antymonopolowego), dystrybutor odpowiadał na pytania pozwanego, co mogło przesądzić o treści poszczególnych stwierdzeń. W tym stanie rzeczy pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227k.p.c.w zw. zart. 232 k.p.c.i zart. 6 k.c.Oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie powyższych zarzutów, podniesionych przez powoda w odwołaniu, pozbawiło go możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając powyższe wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda zarzucanego porozumienia cenowego. Bowiem bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana. Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzieart. 386 § 4 k.p.c.orazart. 108 § 2 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

154500000003003_VI_ACa_000297_2009_Uz_2009-11-10_001

VI ACa 297/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2013-01-05 02:01:01.0 CET

2013-04-24 06:03:09.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 297/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania „ B. (...) . Ł. i syn” Sp.j. w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="18" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolNmbr="000297" xVolType="15/450000/0003003/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 297/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 Listopada 2009r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny</xBx> w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz</xText> <xText>Sędzia SA Marzena Miąskiewicz</xText> <xText>Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.)</xText> <xText>Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przy udziale zainteresowanych: <xAnon> Zakładów (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Grupy (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, oraz <xAnon>S. J.</xAnon> i <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)</xAnon> Sp. j. w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 6 października 2008r.</xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 88/07</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt VI ACa 297/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją nr <xAnon>(...)</xAnon> z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosek <xAnon> Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, uznał na podstawie <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jedn. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przez <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> oraz: <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa, na:</xText> <xText>- <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> – w wysokości 1 517 240,00 zł.;</xText> <xText>- <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> - w wysokości 398 379,88 zł.;</xText> <xText><xAnon> - (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> – w wysokości 45 886,52 zł.;</xText> <xText>- „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> – w wysokości 226 832,40 zł.;</xText> <xText><xAnon> - Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> – w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.;</xText> <xText>za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący:</xText> <xText><xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jego działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami. W roku 2000 <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> oraz z <xAnon> Grupą (...)</xAnon> zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania – <xAnon> firma (...)</xAnon> działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. W aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przez <xAnon> PPHU (...)</xAnon> i skierowane do producenta, zawiadamiające, że <xAnon> firma (...)</xAnon> oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”.</xText> <xText>Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%.</xText> <xText>W toku postępowania antymonopolowego producent <xAnon> – (...) S.A.</xAnon> zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu. „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> wyjaśnił, że nie miała miejsca żadna zmowa, ani też <xAnon>B.</xAnon> nie ma uprzywilejowanej pozycji względem innych dystrybutorów <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, a ponadto jest on dystrybutorem systemu rynnowego także innego producenta. Podkreślił też, że wysokość rabatu jest wynikiem negocjacji i stanowi przejaw uzasadnionej dbałości producenta o utrzymanie korzystnej ceny odsprzedaży, zapobiegającej obniżeniu zysków i utracie zainteresowania dystrybutorów.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocy <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1;art. 6 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> spod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy, ponieważ nie jest to tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż jest to producent), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję.</xText> <xText>Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r.</xText> <xText>Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych na <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupę (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w likwidacji w <xAnon>K.</xAnon> Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji.</xText> <xText/> <xText>W odwołaniu od powyższej decyzji przedsiębiorca - „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon>, zaskarżając ją w części, w której praktykę polegającą na zawarciu przez producenta z czterema dystrybutorami porozumienia określonego w decyzji, uznano za naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i w części dotyczącej nałożenia na niego kary pieniężnej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu.. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił:</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym;</xText> <xText>- naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę;</xText> <xText>- naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 28 k.p.a.</xLexLink> poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie;</xText> <xText>- naruszenie art. 92 ustawy w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 12 k.p.a.</xLexLink> poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy;</xText> <xText>- naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie;</xText> <xText>- naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania;</xText> <xText>- naruszenie <xLexLink xArt="art. 7;art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i 77 k.p.a.</xLexLink> w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych.</xText> <xText>W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK do porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych zawartego w postaci pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych faktów stanowiących dowód porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismo <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> z dnia 21 października 2004r. skierowane do <xAnon> (...) S.A.</xAnon> W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz powszechności stosowania przez producentów maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, zdaniem skarżącego, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wywodził ponadto, że warunki aneksów wprowadzających cenę minimalną zostały mu narzucone przez producenta przy wykorzystaniu faktu, iż w roku 2001 sprzedaż systemów rynnowych <xAnon> (...) S.A.</xAnon> stanowiła ponad 50% sprzedaży powoda. W tych okolicznościach zatem odmowa podpisania aneksu była równoznaczna z wypowiedzeniem głównej umowy handlowej. Nie ma więc w tej sprawie mowy o dobrowolnym działaniu powoda, co miało być wykazane jego zeznaniem. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem ustalenia rzeczywistej siły rynkowej przedsiębiorcy za pomocą wyznaczenia rynku właściwego, a w dalszej kolejności – celem stwierdzenia czy przedsiębiorca mógłby w decydujący sposób na rynek ten wpłynąć. Powód zakwestionował ponadto prawidłowość dokonanego przez pozwanego badania rynku właściwego domagając się jego weryfikacji z punktu widzenia producentów systemów rynnowych, wysokości cen i asortymentu, a także zakwestionował ograniczenie rynku właściwego do terytorium Polski. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia oraz błędnie uznał, że podmiot, który domagał się wszczęcia postępowania antymonopolowego, wykazał dostatecznie swój interes prawny. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii.</xText> <xText/> <xText>Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowani <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, i <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wniósł o oddalenie odwołania.</xText> <xText><xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> uległ likwidacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, skoro twierdzi, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi zatem znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. W sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja miała bowiem miejsce między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK. <xAnon> (...)</xAnon> dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu o <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> odwołanie „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanych <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami, poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, a <xAnon> PPHU (...) s.c.</xAnon>, jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że <xAnon> (...) S.A.</xAnon> zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pisma <xAnon>B. (...)</xAnon> z 1 grudnia 2005r. <xAnon> i Grupy (...) Sp. z o.o.</xAnon> z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów – <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> poinformował producenta, że <xAnon>B. (...)</xAnon> zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutor <xAnon>B. (...)</xAnon> uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychody „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> w roku 2006 wyniosły 22 683240,71 zł., zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność faktycznego wpływu spornego porozumienia na ograniczenie konkurencji oraz ustalenia faktycznych korzyści końcowego odbiorcy, wynikających z wprowadzenia cen minimalnych, a także wpływu konkurencji na rynku systemów rynnowych na decyzje cenowe producenta, skoro już samo zawarcie takiego porozumienia stanowi niedozwolone działanie. Poza tym sytuacja gospodarcza pozostałych dystrybutorów (np. <xAnon> PPHU (...)</xAnon>.j. i <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>R.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon>) nie uległa polepszeniu wskutek zawartego porozumienia cenowego. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, skoro dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie przyczyn napisania pisma z 21 października 2004r., albowiem treść tego pisma jest jasna i nie nasuwa żadnych wątpliwości. Natomiast dowody przedstawione przez powoda na okoliczność nie stosowania w praktyce przez producenta wobec dystrybutorów sankcji za przekroczenie wysokości maksymalnego rabatu nie zostały przeprowadzone, ponieważ okoliczności te Sąd Okręgowy uznał za nieistotne dla rozstrzygnięcia w sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego oddaleniu podlegały także wnioski o powołanie biegłych celem: ustalenia rynku właściwego – skoro ustalenie takie należy do kognicji sądu oraz celem ustalenia zmniejszenia się udziału powoda i pozostałych zainteresowanych w rynku właściwym – skoro obowiązek dostarczenia dowodu w tym względzie spoczywał na powodzie.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przez „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> podlegało oddaleniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> Z materiału dowodowego wynika bowiem, że <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami: <xAnon> Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, „<xAnon>B. (...)</xAnon>.<xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Grupą (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywania się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązków <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosek <xAnon> spółki jawnej PPHU (...)</xAnon> dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał niedozwolonej praktyki; jest ona stosowana w bardzo długim okresie; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji.</xText> <xText/> <xText>W apelacji od powyższego wyroku powód – „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest:</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.;</xText> <xText>- naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego;</xText> <xText>- 233 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedne dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 ustawy;</xText> <xText>- ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink>;</xText> <xText>- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. Z art. 104 ustawy;</xText> <xText>- błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęte <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. Skarżący wywiódł ponadto, że umowy zawierane były przez producenta z każdym z dystrybutorów, a w sprawie tej nie wystąpił negatywny skutek w postaci choćby ograniczenia konkurencji, czy wyrządzenia szkody interesom konsumenta, zaś dystrybutorzy systemów rynnowych zachowali pełne warunki do konkurowania między sobą i innymi dystrybutorami na rynku. Nie została też ograniczona konkurencja w zakresie ceny, a „porozumienie” wskazane w decyzji wywarło skutki pozytywne dla konkurencji na rynku. Dlatego nierozpatrzenie wniosków dowodowych powołanych na poparcie powyższych twierdzeń stanowiło naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona.</xText> <xText>W toku dalszego postępowania apelacyjnego skarżący wywiódł ponadto zarzuty naruszenia <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink>, to jest nierozpoznania istoty sprawy wskutek oddalenia wszystkich wniosków dowodowych, a w konsekwencji pominięcie wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu i w konsekwencji naruszenia zasady dwuinstancyjności, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 176;art. 176 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 176 ust 1 Konstytucji RP</xLexLink>, a także naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego, dowolną interpretację tez dowodowych powoda lub ich przekroczenie oraz brak wyjaśnienia przyczyn uznania dowodów za zbędne lub nie mające znaczenia dla sprawy. Nadto, w ocenie skarżącego, Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzuty, przez co doszło do naruszenia <xLexLink xArt="art. 321" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 321 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Skarżący zarzucił ponadto, iż Sąd Okręgowy zaniechał porównania „interesu publicznego” w rozumieniu art. 1 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ze „słusznym interesem strony” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7</xLexLink> in fine w zw. z art. 83 w/w ustawy, a przez to nie wykazał, że w niniejszej sprawie obiektywizuje się potrzeba ochrony interesu publicznego, także przy uwzględnieniu słusznego interesu przedsiębiorcy. Powód wniósł również o rozważenie przez Sąd Apelacyjny celowości zadania Sądowi Najwyższemu pytania prawnego: czy słuszny interes obywateli w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 k.p.a.</xLexLink>, jako zasada postępowania administracyjnego, ma zastosowanie w postępowaniu przed sądami powszechnymi w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. Ostatecznie zaś wskazał na niekonstytucyjną, jego zdaniem, konstrukcję prawną ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w części regulującej dwufazowość postępowania.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowani - <xAnon> Zakład (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon> PPHU (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> oraz <xAnon> Grupa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przyłączyli się do apelacji.</xText> <xText/> <xText>Zainteresowany - <xAnon> Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. Z. (2)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> nie ustosunkował się do wniosków apelacji.</xText> <xText/> <xText>Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja wniesiona przez powoda - „<xAnon>B. (...)</xAnon>. <xAnon>Ł.</xAnon> i syn” Sp.j. w <xAnon>W.</xAnon> zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11 <xLexLink xArt="ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink> (Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocy <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> Prezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowania <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (<xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 11 ust 2</xLexLink> w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca - <xAnon> PPHU (...)</xAnon>.j. <xAnon>S. Z. (1)</xAnon> i <xAnon>S. J.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało: ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału <xAnon> (...) S.A.</xAnon> na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej, z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi byłoby zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu, gdyby kwestia ta miała znaczenie dla oceny zasadności odwołania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku. Ta ostatnia kwestia nie ma zaś znaczenia w tej sprawie skoro, jak już wyżej wskazano, art. 6 ust 2 ustawy wyklucza uzależnienie oceny porozumień określonych w art. 5 ust 1 pkt 1 przez pryzmat udziału przedsiębiorców w rynku.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób również uznać za zasadny zarzutu jakoby Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzutu, przez co miało dojść do naruszenia <xLexLink xArt="art. 321" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 321 k.p.c.</xLexLink> Jest bowiem rzeczą oczywistą w świetle wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że w sprawie tej nie miała miejsca i nie była przedmiotem rozważań Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów okoliczność, o której mowa w art. 84 ust 1 pkt 4 w/w ustawy. Przepis ten został więc przytoczony omyłkowo, co nie miało żadnego wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał także za chybione wywody skarżącego oparte na twierdzeniu o niekonstytucyjności postępowania antymonopolowego uregulowanego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ustawą z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>. Postulowana przez skarżącego konieczność poddania stawianych przedsiębiorcom zarzutów dotyczących działań monopolowych ocenie sądów powszechnych znajdowała bowiem wyraz w art. 78 ustawy. Zasada wyrażona w powyższym przepisie, a także w art. 24 – 31 ustawy czyni również zbędnym zwrócenie się do Sądu Najwyższego z pytaniem dotyczącym stosowania w postępowaniu sądowym <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 k.p.a.</xLexLink> Nie budzi bowiem wątpliwości, że podstawą materialnoprawną orzekania przez sądy powszechne w sprawach zakazanych praktyk ograniczających konkurencję mających miejsce w okresie obowiązywania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> są przepisy tej właśnie ustawy, zaś tryb postępowania wyznaczają odpowiednie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">Kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>. <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">Art. 7 k.p.a.</xLexLink> nie znajduje tu więc zastosowania.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (<xLexLink xArt="art. 232;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 i 233 k.p.c.</xLexLink>), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy stwierdził zaś jedynie, że dowody zmierzające do ustalenia przyczyn i okoliczności napisania pisma z dnia 21 października 2004r. są zbędne, albowiem jego treść jest jasna i nie nasuwa wątpliwości. Jednak opierając swoje ustalenia dotyczące zawarcia i realizowania „zmowy cenowej” w głównej mierze na fakcie istnienia powyższego pisma, Sąd Okręgowy nie poddał jego treści samodzielnej analizie, uzasadniającej wniosek, że jest ona rzeczywiście jasna. Przeciwnie, przytoczył jedynie - w ślad za Prezesem UOKiK - jego fragment, wyrwany z kontekstu. Tymczasem pismo znajdujące się na k.162 akt postępowania antymonopolowego nie jest jednoznaczne i tak oczywiste, jak uznał to pozwany i w ślad za nim Sąd Okręgowy. Sąd Okręgowy na dowód zaistnienia zarzucanego porozumienia przytoczył także, w ślad za pozwanym, stwierdzenie <xAnon>B. (...)</xAnon>, że stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży stanowi racjonalną politykę handlową producenta. Nie uwzględnił jednak, że w piśmie zawierającym powyższe stwierdzenie (k. 155 akt postępowania antymonopolowego), dystrybutor odpowiadał na pytania pozwanego w toku postępowania antymonopolowego, co mogło przesądzić o treści poszczególnych stwierdzeń. W sytuacji zaś, gdy powód zaprzecza, by zawarł zarzucane mu porozumienie oraz podnosi, że warunki spornych aneksów były mu narzucane przez producenta wykorzystującego sytuację rynkową skarżącego, pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> Oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie powyższych zarzutów, podniesionych przez powoda w odwołaniu, pozbawiło go bowiem możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając powyższe wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda zarzucanego porozumienia cenowego. Bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona.</xText> <xText>Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe, wymuszone na powodzie. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana.</xText> <xText>Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Krzysztof Tucharz

Danuta Śliwińska

sekr. sądowy Ewelina Murawska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 297/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 Listopada 2009r. Sąd Apelacyjnyw Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.) Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 października 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy udziale zainteresowanych:Zakładów (...) S.A.wJ.,Przedsiębiorstwa PPHU (...) S.A.wJ.,Grupy (...) S.A.wW., orazS. J.iS. Z. (1)Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe (...)Sp. j. wJ. o ochronę konkurencji na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 6 października 2008r. sygn. akt XVII AmA 88/07 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Sygn. akt VI ACa 297/09 UZASADNIENIE Decyzją nr(...)z dnia 12 kwietnia 2007r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej - Prezes UOKiK), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosekPrzedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ., uznał na podstawieart. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jedn. Dz.U.05.244.2080 ze zmianami) za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, praktykę polegająca na zawarciu przezZakład (...) S.A.wJ.oraz:Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych, polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców, poprzez ustalenie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży i nakazał zaniechanie jej stosowania; na podstawie art. 11 ust 1 w/w ustawy nie stwierdził stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 – 4 i 6 oraz, na podstawie art. 101 ust 1 pkt 1 w/w ustawy nałożył karę pieniężną, płatną do budżetu Państwa, na: -Zakład (...) S.A.wJ.– w wysokości 1 517 240,00 zł.; -Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ.- w wysokości 398 379,88 zł.; - (...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.– w wysokości 45 886,52 zł.; - „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.– w wysokości 226 832,40 zł.; - Grupę (...) S.A.wW.– w wysoko0ści 7 987 700,00 zł.; za naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. Powyższe rozstrzygnięcie Prezes UOKiK uzasadnił w sposób następujący: Zakład (...) S.A.wJ.jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. Przedmiot jego działalności stanowi przetwórstwo tworzyw sztucznych dla potrzeb budownictwa oraz produkcja wyrobów dla potrzeb przemysłu obronnego. Do podstawowych produktów Zakładu należą m.in. systemy rynnowe, a ich dystrybucja opiera się wyłącznie na współpracy z autoryzowanymi dystrybutorami. W roku 2000(...)G.rozpoczął restrukturyzację pionu handlowego polegającą na wprowadzaniu dwustopniowego sytemu dystrybucji. W związku z tym wytypowano wiodących dystrybutorów (w liczbie 8), którzy stali się głównymi odbiorcami w danym regionie, prowadzącymi dystrybucję. Z trzema z nich:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK.oraz zGrupą (...)zawarto w dniu 17 maja 2000r. nowe umowy dystrybucyjne, w których: ustalono wysokość rabatu na systemy rynnowe, zobowiązano dystrybutora do nie prowadzenia sprzedaży wyrobów stanowiących ścisłą konkurencję dla wyrobów producenta i postanowiono, że sprzedaż wyrobów producenta stanowić powinna 80% całej sprzedaży dystrybutora w grupach wyrobów oferowanych przez producenta. Nadto, wszystkie trzy umowy zawierały zapis zobowiązujący dystrybutora do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących minimalnych i maksymalnych cen sprzedaży pod rygorem jednostronnego wypowiedzenia umowy oraz redukcji udzielonych rabatów. Czwarty uczestnik postępowania –firma (...)działał w oparciu o umowę z dnia 1 lutego 1998r., zmienioną aneksem z 15 maja 2001r., mocą którego ustalono rabat na zakup systemu rynnowego. Wszyscy wiodący dystrybutorzy (w liczbie 8) uzyskali rabaty wyższe, niż pozostali. W zamian podjęli się odbiorów pełnosamochodowych, zaopatrzenia mniejszych odbiorców i wykonawców oraz promocji wyrobów. W maju 2001r. producent zaproponował zainteresowanym aneksy do umów dystrybucyjnych, w których po raz pierwszy określona została wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży. Dystrybutorzy zobowiązali się do przestrzegania wytycznych producenta dotyczących maksymalnych rabatów udzielonych do dalszej odsprzedaży, a nadto producent zastrzegł sobie prawo wglądu do faktur wystawianych przez dystrybutora na jego produkty i w przypadku udokumentowania udzielenia większego rabatu do dalszej odsprzedaży – prawo wystawienia faktury o wartości 3% wspólnych obrotów do dnia udokumentowania zaistniałej sytuacji. Ustalone w ten sposób rabaty były na ogół przestrzegane, to jest ustalony rabat do dalszej odsprzedaży udzielany był od ceny dystrybutora, uwzględniającej już marżę. W aktach postępowania antymonopolowego znajduje się pismo z dnia 21 października 2004r., sporządzone przezPPHU (...)i skierowane do producenta, zawiadamiające, żefirma (...)oferowała swoim klientom system rynnowy z innym rabatem odsprzedaży, niż ustalony. W piśmie użyto sformułowania „limit ustalony przez nas”. Badając krajowy rynek sprzedaży systemu rynnowego Prezes UOKiK analizował 15 producentów, ograniczając badanie jedynie do wielkości sprzedaży dwóch podstawowych elementów – rynny dachowej i rury spustowej, determinujących zakup pozostałych elementów. Prezes UOKiK przyjął również, że miarodajnym wskaźnikiem ustalenia udziałów rynkowych powinna być wielkość sprzedaży. Z badań wynikało, że udział(...) S.A.w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych wynosił: w roku 2000 – 24%, w roku 2004 – 9,6%, a w I półroczu 2005 – 8,2%. W toku postępowania antymonopolowego producent– (...) S.A.zaprzeczył istnieniu porozumienia oraz wyjaśnił, że umowy z dystrybutorami nie przewidują wyłączności, ani produktowej, ani terytorialnej, a polityka udzielania rabatów jest uzasadniona koniecznością dostosowania się do poziomu rabatów konkurencji oraz dążeniem producenta do polepszenia obsługi logistycznej i uregulowania terminów płatności. Także dystrybutorzy zaprzeczyli swojemu uczestnictwu w jakimkolwiek porozumieniu. „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.wyjaśnił, że nie miała miejsca żadna zmowa, ani teżB.nie ma uprzywilejowanej pozycji względem innych dystrybutorów(...)G., a ponadto jest on dystrybutorem systemu rynnowego także innego producenta. Podkreślił też, że wysokość rabatu jest wynikiem negocjacji i stanowi przejaw uzasadnionej dbałości producenta o utrzymanie korzystnej ceny odsprzedaży, zapobiegającej obniżeniu zysków i utracie zainteresowania dystrybutorów. Zdaniem Prezesa UOKiK, z uwagi na wysokość udziału producenta w krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych, badane porozumienie nie jest wyłączone z mocyart. 6 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentówspod zakazu określonego w art. 5 ust 1 tej ustawy, ponieważ nie jest to tzw. porozumienie bagatelne. Prezes UOKiK wyjaśnił też, że przedmiotowe postępowanie podjęte zostało w interesie publicznym. Ustalanie cen odsprzedaży wpływa bowiem na ograniczenie konkurencji między dystrybutorami określonego producenta, zatem ma bezpośredni wpływ na stan i rozwój konkurencji na rynku właściwym w niniejszej sprawie. Dobrem chronionym jest tu konkurencja, jako taka, a nie interes konkretnych przedsiębiorców. Porozumienie ustalające cenę odsprzedaży ma również wpływ na sytuację konsumenta, który zostaje w ten sposób pozbawiony możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ustalając rynek właściwy zgodnie z art. 4 pkt 8 w/w ustawy, Prezes UOKiK wskazał, że stroną podażową są tu dystrybutorzy (z dalszych wywodów wynika, iż jest to producent), a stroną popytową – dystrybutor. Zatem mamy w sprawie do czynienia z obrotem hurtowym pomiędzy producentem, a dystrybutorami. Natomiast produktem jest system rynnowy składający się z dwóch podstawowych elementów: rynny dachowej i rury spustowej. Substytutami są natomiast systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów. Ponieważ dystrybutorzy tych systemów działają na terytorium całego kraju i również na tym obszarze zachodzi między nimi konkurencja, rynkiem w ujęciu geograficznym jest rynek krajowy. Ostatecznie więc Prezes UOKiK ustalił, że rynkiem właściwym jest tu krajowy rynek dystrybucji systemów rynnowych. Stwierdził również, iż skoro w aneksach do umów dystrybucyjnych, podpisanych w maju 2001r. przez wszystkich czterech dystrybutorów, określono wysokość rabatu do dalszej odsprzedaży i przewidziano sankcje za ich nieprzestrzeganie, wraz z prawem producenta wglądu do faktur i kontrolowania przestrzegania powyższych ustaleń, a nadto stosowano się do przyjętych ustaleń i wzajemnie kontrolowano ich przestrzeganie, doszło do zawarcia porozumienia mającego na celu ustalenie cen dalszej odsprzedaży systemów rynnowych, stanowiącego zakazane porozumienie, w rozumieniu art. 5 ust 1 pkt 1 w/w ustawy. W ocenie Prezesa UOKiK zebrany materiał dowodowy nie wskazuje na to, by rabaty do dalszej odsprzedaży były dystrybutorom narzucane. Aneksy do umów podpisywały bowiem obie strony, z faktur wynika, że dystrybutorzy przestrzegali przyjętych ustaleń, a nadto, posiadając w ofercie produkty innych producentów, niż(...)G., który nie ma tu pozycji dominującej, nie musieli poddawać się jego jednostronnym decyzjom. Równocześnie, decydując się na przestrzeganie porozumienia, uzyskiwali pewność, że nie będą konkurować między sobą ceną, co uzasadnia konkluzję, iż doszło w tej sprawie do dobrowolnej koordynacji działań zmierzającej do ujednolicenia cen między czterema dystrybutorami. Zatem strony nie tylko obrały antykonkurencyjny cel, lecz również go realizowały, przez co unikały obniżenia własnych zysków. Takie porozumienia nie podlegają przewidzianemu w art. 6 ust 1 pkt 2 i art. 7 ustawy wyłączeniu spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Prezes UOKiK wyjaśnił, że uczestnikiem niniejszego porozumienia było także(...) Sp. z o.o.wK., które przystąpiło do niego podpisując umowę dystrybucyjną w dniu 1 czerwca 2005r. Uzasadniając decyzję o nałożeniu kar na uczestników porozumienia, Prezes UOKiK stwierdził, że przesądza o niej charakter i uciążliwość stwierdzonej praktyki ograniczającej konkurencję oraz jej długotrwałość. Okolicznością łagodzącą jest natomiast jedynie to, że karani przedsiębiorcy dopuścili się takiego naruszenia po raz pierwszy i współpracowali z Prezesem w trakcie prowadzonego postępowania. Prezes UOKiK uznał więc za zasadne ustalenie kar pieniężnych nałożonych naZakład (...) S.A.wJ.,Przedsiębiorstwo PPHU (...) S.A.wJ., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupę (...) S.A.wW.na poziomie 1% przychodu uzyskanego przez każdego z przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, stanowiącego równocześnie 10% maksymalnej kary, co znajduje uzasadnienie w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy. Jedynie na(...) Sp. z o.o.w likwidacji wK.Prezes UOKiK nałożył karę równą 0,5% przychodu, z uwagi na krótszy udział w porozumieniu oraz rozpoczęty proces likwidacji. W odwołaniu od powyższej decyzji przedsiębiorca - „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW., zaskarżając ją w części, w której praktykę polegającą na zawarciu przez producenta z czterema dystrybutorami porozumienia określonego w decyzji, uznano za naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i w części dotyczącej nałożenia na niego kary pieniężnej, wniósł o jej uchylenie w tym zakresie, ewentualnie zmianę poprzez orzeczenie, że nie stwierdza się stosowania praktyki ograniczającej konkurencję polegającej na zawarciu zarzucanego porozumienia oraz poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w całości, ewentualnie zmniejszenie jej wysokości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu.. Zaskarżonej decyzji odwołujący się zarzucił: - naruszenieart. 11 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentóww zw. z art. 7 ustawy poprzez błędne wskazanie, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, choć spełniało ono przesłanki z art. 7 ustawy; - naruszenie art. 9 w/w ustawy poprzez błędne przyjęcie, że powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z jej art. 4 ust 4 poprzez uznanie, że umowy zawarte przez producenta z dystrybutorami stanowią antykonkurencyjny „porozumienie” przedsiębiorców i w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i terytorialnym; - naruszenie art. 1 ustawy poprzez przyjęcie, że został naruszony interes publiczny zasługujący na ochronę; - naruszenie art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. zart. 28 k.p.a.poprzez brak wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego we wszczęciu postępowania antymonopolowego i art. 84 ust 2 ustawy poprzez naruszenie rozkładu ciężaru dowodu w sprawie; - naruszenie art. 92 ustawy w zw. zart. 12 k.p.a.poprzez prowadzenie postępowania w sposób opieszały i przekraczający ustawowy termin prowadzenia sprawy; - naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 104 ustawy poprzez nałożenie na powoda kary pieniężnej i jej rażące wygórowanie; - naruszenie art. 10 ustawy poprzez wydanie decyzji w sytuacji, gdy nastąpiło zaprzestanie stosowania porozumienia w trakcie postępowania; - naruszenieart. 7 i 77 k.p.a.w zw. z art. 80 ustawy poprzez zaniechanie dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwą ocenę ustaleń dokonanych. W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że w jego ocenie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję nie obejmuje porozumienia stron w niniejszym stanie faktycznym, ponieważ w ocenie samego Prezesa UOKiK jego celem jest ustalenie ceny minimalnej. Nie jest to również żaden z przypadków, o których mowa w art. 7 ustawy. Zatem pozwany ma możliwość wyłączenia przedmiotowego porozumienia na mocy indywidualnej decyzji. Tymczasem Prezes UOKiK błędnie przyjąć, iż brak mu w tym zakresie kompetencji i odstąpił od zbadania spełnienia przez powoda wszystkich czterech przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy. Skarżący podniósł także, że brak jest dowodów, by doszło pomiędzy wszystkimi podmiotami wskazanymi przez Prezesa UOKiK do porozumienia dotyczącego zachowań antykonkurencyjnych zawartego w postaci pisemnej „zmowy” lub rzeczywistych faktów stanowiących dowód porozumienia nieformalnego. W szczególności za dowód taki nie może być uznana zbieżność dat zawartych aneksów do umów handlowych, czy też pismoPPHU (...) S.A.z dnia 21 października 2004r. skierowane do(...) S.A.W rzeczywistości bowiem umowy zakwestionowane przez Prezesa UOKiK miały charakter zachowań równoległych, niezależnych od siebie. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu oraz powszechności stosowania przez producentów maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Ponadto, zdaniem skarżącego, już od roku 2001 producent ani razu nie zastosował sankcji przewidzianej w aneksach, choć dystrybutorzy odstępowali od ustalonych tam maksymalnych rabatów. Zatem ceny narzucone przez producenta należy traktować jedynie jako ceny sugerowane. Także na powyższa okoliczność skarżący zgłosił dowody w postaci zeznań świadków i strony powodowej oraz dowody z dokumentów. Powód wywodził ponadto, że warunki aneksów wprowadzających cenę minimalną zostały mu narzucone przez producenta przy wykorzystaniu faktu, iż w roku 2001 sprzedaż systemów rynnowych(...) S.A.stanowiła ponad 50% sprzedaży powoda. W tych okolicznościach zatem odmowa podpisania aneksu była równoznaczna z wypowiedzeniem głównej umowy handlowej. Nie ma więc w tej sprawie mowy o dobrowolnym działaniu powoda, co miało być wykazane jego zeznaniem. Powód wniósł również o przeprowadzenie postępowania dowodowego celem ustalenia rzeczywistej siły rynkowej przedsiębiorcy za pomocą wyznaczenia rynku właściwego, a w dalszej kolejności – celem stwierdzenia czy przedsiębiorca mógłby w decydujący sposób na rynek ten wpłynąć. Powód zakwestionował ponadto prawidłowość dokonanego przez pozwanego badania rynku właściwego domagając się jego weryfikacji z punktu widzenia producentów systemów rynnowych, wysokości cen i asortymentu, a także zakwestionował ograniczenie rynku właściwego do terytorium Polski. Nadto skarżący zarzucił, iż Prezes UOKiK nie wyjaśnił rzeczywistego wpływu porozumienia na konkurencję i jego zasięgu, a w uzasadnieniu podał jedynie swoje domysły i przypuszczenia oraz błędnie uznał, że podmiot, który domagał się wszczęcia postępowania antymonopolowego, wykazał dostatecznie swój interes prawny. W ocenie skarżącego Prezes UOKiK nie wziął przy tym pod uwagę, że żaden z podmiotów objętych „porozumieniem” nie odniósł w związku z tym korzyści finansowych. Doszło bowiem do spadku sprzedaży, co winno być brane pod uwagę przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Również na tę okoliczność skarżący przedstawił wniosek dowodowy dotyczący powołania biegłego z zakresu ekonomii. Do powyższego odwołania przyłączyli się zainteresowaniPPHU (...) S.A.wJ.,Grupa (...) S.A.wW., iZakład (...) S.A.wJ.. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.wniósł o oddalenie odwołania. (...) Sp. z o.o.wK.uległ likwidacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na niezasadność jego zarzutów. Wyjaśnił, że powód błędnie interpretuje przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w szczególności jej art.. 11 ust 2 oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, skoro twierdzi, że rozporządzenie to nie znajduje w tej sprawie zastosowania. Sporne porozumienia jest bowiem porozumieniem wertykalnym, do którego stosuje się § 10 rozporządzenia. Nie ma zatem podstaw do zastosowania indywidualnego wyłączenia na podstawie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 ustawy. W ocenie pozwanego, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza zarzut zawarcia przez powoda i pozostałych zainteresowanych niedozwolonego porozumienia, a dla uznania określonych działań za przejaw praktyki ograniczającej konkurencję nie jest konieczne, aby owo zachowanie wywołało określone skutki na rynku. Wystarczająca jest możliwość ich wystąpienia. W sprawie niniejszej już samo przystąpienie przez uczestników do działań prowadzących do przestrzegania ceny minimalnej, nosi zatem znamiona działań antykonkurencyjnych. W ocenie pozwanego powód błędnie także rozumie pojęcie rynku właściwego. W sytuacji, gdy prowadzone postępowanie dotyczyło relacji zachodzących między producentem i jego dystrybutorami, a więc na szczeblu obrotu hurtowego, rynek właściwy w tej sprawie został prawidłowo określony. Konkurencja miała bowiem miejsce między dystrybutorami systemów rynnowych na terenie kraju. Natomiast przeprowadzone badanie rynku producentów miało na celu jedynie ustalenie pozycji rynkowej(...) S.A., konieczne ze względu na potrzebę wyjaśnienia, czy znajduje tu zastosowanierozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy ograniczenie badania sprzedaży systemów rynnowych do jego dwóch podstawowych elementów nie miało znaczenia dla określenia rynku właściwego. Nie wpłynęło również ostatecznie na ocenę dopuszczalności wyłączenia przewidzianego w w/w rozporządzeniu, skoro w toku postępowania potwierdził się jeden tylko zarzut – dotyczący ustalania cen minimalnych, niweczący przywilej wyłączenia porozumienia wertykalnego spod zakazu. Pozwany wyjaśnił też, że działania organu antymonopolowego nie mają na celu tylko ścigania niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję, ale i przeciwdziałanie im, a waga zarzutów postawionych zainteresowanym wskazywała na zagrożenie konkurencji na rynku dystrybucji systemów rynnowych, co wyczerpywało określone w art. 1 ustawy przesłanki wszczęcia postępowania antymonopolowego w interesie publicznym. Natomiast interes prawny osoby wnioskującej o wszczęcie postępowania antymonopolowego badany jest przed wszczęciem tego postępowania. W sprawie niniejszej wnioskodawca -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.wywodził, że prowadzona przez producenta polityka względem dystrybutorów dyskryminowała jego i innych dystrybutorów w porównaniu z podmiotami objętymi zarzucanym porozumieniem, ograniczając pozostałym dystrybutorom dostęp do rynku dystrybucji systemu rynnowego. Zatem rozstrzygnięcie przez organ antymonopolowy postawionych zarzutów (w szczególności zarzutu nieuzasadnionego różnicowania rabatów) będzie oddziaływało na prawa i obowiązki wnioskodawcy. Pozwany wyjaśnił przy tym, że w świetle art. 84 ust 2 ustawy osoba wnioskująca o wszczęcie postępowania antymonopolowego winna jedynie uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy, a jego udowodnienie jest celem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK.(...)dowodowa należy przy tym do stron oraz Prezesa. Pozwany wyjaśnił ponadto przyczyny długotrwałości postępowania antymonopolowego, wskazał przesłanki orzeczenia o wymierzeniu kary, a także zaprzeczył twierdzeniom powoda o zaniechaniu stosowania zakazanej praktyki lub o zaistnieniu podstaw do wydania decyzji w tym względzie z uwagi na zmniejszenie się udziału przedsiębiorców w rynku właściwym. Wyrokiem z dnia 6 października 2008r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił w oparciu oart. 47931a§ 1 k.p.c.odwołanie „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.i obciążył solidarnie odwołującego się i zainteresowanychZakład (...) S.A.wJ.,PPHU (...) S.A.w(...) S.A.wW.obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił treść zapisów umów zawieranych przez producenta z dystrybutorami, poczynając od roku 1998, m.in. umowy z dnia 17 maja 2000r. wiążącej(...) S.A.z „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.i umowy z dnia 1 lutego 1998r. zawartej pomiędzy(...) S.A., aPPHU (...) s.c., jej aneksów oraz sposób jej realizacji i moment wypowiedzenia. Ustalił także, że(...) S.A.zaplanował w roku 2001 próbę podniesienia cen produkowanych przez siebie systemów rynnowych oraz ograniczenie „wojen cenowych” pomiędzy dystrybutorami za pomocą negocjowanych z nimi rabatów. Na podstawie pismaB. (...)z 1 grudnia 2005r.i Grupy (...) Sp. z o.o.z 28 listopada 2005r. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowienia aneksów, w szczególności co do maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży, były uzgadniane i stosowane w praktyce. W dniu 21 października 2004r. jeden z trzech dystrybutorów –PPHU (...) S.A.poinformował producenta, żeB. (...)zaproponował czterem swoim odbiorcom wysokość rabatów innych, niż „ustalone przez nas”. Treść tego pisma potwierdza, w ocenie Sądu Okręgowego, okoliczność zawarcia porozumienia cenowego, udział przedsiębiorców w nim wymienionych, a także fakt, że uczestnicy porozumienia kontrolowali się wzajemnie w tym przedmiocie. Nadto, Sąd Okręgowy uznał, iż dystrybutorB. (...)uważał stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży za przejaw racjonalnej polityki handlowej producenta. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika także, że zróżnicowanie wielkości rabatów przez producenta było elementem jego polityki handlowej. Sąd Okręgowy twierdził też, że przychody „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.w roku 2006 wyniosły 22 683240,71 zł., zatem nałożona kara stanowi 1% przychodu i 10% maksymalnej wysokości kary przewidzianej w art. 101 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Odnosząc się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków dowodowych Sąd Okręgowy stwierdził, że okoliczności, które miały być udowodnione zeznaniami świadków i strony powodowej oraz dokumentami nie mają znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest dla ustalenia zawarcia porozumienia cenowego. W szczególności brak było podstaw do przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność faktycznego wpływu spornego porozumienia na ograniczenie konkurencji oraz ustalenia faktycznych korzyści końcowego odbiorcy, wynikających z wprowadzenia cen minimalnych, a także wpływu konkurencji na rynku systemów rynnowych na decyzje cenowe producenta, skoro już samo zawarcie takiego porozumienia stanowi niedozwolone działanie. Poza tym sytuacja gospodarcza pozostałych dystrybutorów (np.PPHU (...).j. i(...)wR.B.) nie uległa polepszeniu wskutek zawartego porozumienia cenowego. Natomiast fakt, że ustalenie ceny minimalnej pozwala na kreowanie jednolitej marki towaru oraz na kształtowanie jego dostępności na rynku, a także na wypracowanie poziomu marży dla dystrybutorów, nie wymagał dowodu, jako powszechnie znany i nie mający znaczenia w tej sprawie, skoro dotyczy ona przestrzegania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i jest prowadzona w interesie tych ostatnich. Sąd Okręgowy uznał także za zbędne wnioski dowodowe powoda mające na celu wykazanie przyczyn napisania pisma z 21 października 2004r., albowiem treść tego pisma jest jasna i nie nasuwa żadnych wątpliwości. Natomiast dowody przedstawione przez powoda na okoliczność nie stosowania w praktyce przez producenta wobec dystrybutorów sankcji za przekroczenie wysokości maksymalnego rabatu nie zostały przeprowadzone, ponieważ okoliczności te Sąd Okręgowy uznał za nieistotne dla rozstrzygnięcia w sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego oddaleniu podlegały także wnioski o powołanie biegłych celem: ustalenia rynku właściwego – skoro ustalenie takie należy do kognicji sądu oraz celem ustalenia zmniejszenia się udziału powoda i pozostałych zainteresowanych w rynku właściwym – skoro obowiązek dostarczenia dowodu w tym względzie spoczywał na powodzie. W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie wniesione przez „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.podlegało oddaleniu na podstawieart. 47931a§ 1 k.p.c.Z materiału dowodowego wynika bowiem, że(...) S.A.w ramach swojej sieci dystrybucji systemu rynnowego uzgodnił z czterema dystrybutorami:Przedsiębiorstwem PPHU (...) S.A.wJ.,(...) Sp. z o.o.wK., „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.orazGrupą (...) S.A.wW.system maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży systemu rynnowego PCV-U, w ten sposób, że nie tylko uzgodniono w sposób jednolity wysokość maksymalnego rabatu, ale również zapewniono jego realizację i sankcje za ich niewykonanie. W praktyce oznaczało to, że dystrybutorzy ci nabywali systemy rynnowe od producenta po cenie niższej, niż pozostali, a sprzedając je mogli również udzielić wyższych rabatów. Zatem mogli nabywać i zbywać te systemy na warunkach najkorzystniejszych w sieci dystrybucyjnej(...) S.A.Nie tylko jednak stosowali rabaty w uzgodnionej wysokości, lecz także informowali producenta o przypadkach niestosowania się innych uczestników porozumienia do wspólnych uzgodnień. Oznaczało to w praktyce ukształtowanie ceny minimalnej systemów rynnowych sprzedawanych przez dystrybutorów i stworzenie dla uczestników porozumienia bardzo korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Mogło jednak spowodować ograniczenie konkurencji cenowej poprzez jej eliminację pomiędzy dystrybutorami uczestniczącymi w porozumieniu, ograniczenie pozostałym dystrybutorom możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na warunkach konkurencji na rynku i pozbawienie ostatecznego nabywcy możliwości kierowania się kryterium cenowym przy zakupie towaru. Ceny minimalne prowadzą także w dalszej perspektywie do podwyższenia ich poziomu, utrudnienia pojawienia się na rynku tańszych form dystrybucji towarów i utrzymywania się na nim przedsiębiorców nieefektywnych. Występujące w tej sprawie pionowe porozumienie cenowe jest zatem jedną z najcięższych form ograniczenia konkurencji i, jako takie, nie korzysta ze zwolnienia spod zakazu stosowania w oparciu o przepisy art. 6 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów orazrozporządzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Sąd Okręgowy stwierdził także, że istnieje możliwość wyłączenia indywidualnego z zakazu takich porozumień przez spełnienie przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy. W sprawie niniejszej jednak jest niewątpliwym, że zawarte porozumienie cenowe stwarzało możliwości eliminowania konkurencji na rynku właściwym, a wobec tego wyłączenie nie było możliwe. Sąd Okręgowy podzielił ocenę Prezesa UOKiK co do rynku właściwego zarówno z punktu widzenia przedmiotowego, jak i terytorialnego, a także co do naruszenia w tej sprawie interesu publicznego oraz wysokości kary pieniężnej wymierzonej odwołującemu się. Odnosząc się natomiast do twierdzeń odwołującego się o braku wykazania interesu prawnego podmiotu żądającego wszczęcia postępowania antymonopolowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja będzie miała wpływ na sferę praw i obowiązkówspółki jawnej PPHU (...)w ten sposób, że określając zakres naruszenia prawa przez uczestników porozumienia oddziałuje na zakres praw i obowiązków tego przedsiębiorstwa, jako jednego z dystrybutorów(...) S.A.na krajowym rynku dystrybucji systemu rynnowego. Bezpodstawny i sprzeczny z rzeczywistą treścią pisma z dnia 16 sierpnia 2005r. jest przy tym zarzut odwołującego się, jakoby wniosekspółki jawnej PPHU (...)dotyczył jedynie naruszenia art. 5 ust 1 pkt 2-4 i 6 ustawy. Sąd Okręgowy uznał także, iż powód nie zaniechał niedozwolonej praktyki; jest ona stosowana w bardzo długim okresie; powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, powód uczestniczył w porozumieniu po raz pierwszy, a zatem wymierzenie kary było zasadne, a jej wysokość nie jest wygórowana. Natomiast zarzut dotyczący opieszałości w postępowaniu administracyjnym okazał się chybiony w sytuacji, gdy powód nie wykazał, by opieszałość ta miała wpływ na treść zaskarżonej decyzji. W apelacji od powyższego wyroku powód – „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uchylenie decyzji Prezesa UOKiK oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, to jest: - sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i przez to przyjęcie, że powód dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także błędne niezbadanie przez Sąd Okręgowy istnienia przesłanek do zastosowania wyłączenia indywidualnego zgodnie z art. 7 ustawy i przez to błędne przyjęcie, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję i poprzez to naruszenie art. 11 ust 2 w zw. z art. 7 art.; - naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy poprzez nieprawidłowe określenie rynku właściwego; - 233§ 2 k.p.c.poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd jedne dowody uznał, zaś innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że powód nie udowodnił, by zaistniały przesłanki do dokonania wyłączenia indywidualnego zart. 11 ust 2w zw. z art. 7 ustawy; - ograniczenie się Sądu I instancji do oceny treści umów bez ustalenia, czy były one wykonywane i przez to naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.; - sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przez to przyjęcie winy powoda i uznanie słuszności nałożenia zbyt wygórowanej kary, a tym samym naruszenie art. 101 ust 1 pkt 1 w zw. Z art. 104 ustawy; - błędne przyjęcie, że w sprawie naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i z uwagi na to naruszenie jej art. 84 ust 1 pkt. 1. W uzasadnieniu powód wywiódł, iż udowodnił spełnienie każdej z czterech przesłanek uzasadniających wyłączenie indywidualne z zakazu porozumień wertykalnych, a skoro przedmiotowe porozumienie nie jest objęterozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, ani żadnym innym, wydanym na podstawie art. 7 ustawy, pozwany, a następnie Sąd Okręgowy, winni byli zbadać istnienie podstaw jego wyłączenia. Oddalenie wniosków dowodowych przytoczonych na powyższe okoliczności było więc niesłuszne i niezrozumiałe wobec stwierdzenia przez ten Sąd, że istniała w tej sprawie możliwość indywidualnego wyłączenia. Skarżący wywiódł ponadto, że umowy zawierane były przez producenta z każdym z dystrybutorów, a w sprawie tej nie wystąpił negatywny skutek w postaci choćby ograniczenia konkurencji, czy wyrządzenia szkody interesom konsumenta, zaś dystrybutorzy systemów rynnowych zachowali pełne warunki do konkurowania między sobą i innymi dystrybutorami na rynku. Nie została też ograniczona konkurencja w zakresie ceny, a „porozumienie” wskazane w decyzji wywarło skutki pozytywne dla konkurencji na rynku. Dlatego nierozpatrzenie wniosków dowodowych powołanych na poparcie powyższych twierdzeń stanowiło naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.iart. 328 § 2 k.p.c.W ocenie skarżącego Sąd Okręgowy błędnie także podzielił pogląd pozwanego co do rynku właściwego w tej sprawie. Wprawdzie ustalenie, że stronę popytową stanowią dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, było zdaniem skarżącego prawidłowe, jednak dalsza ocena rynku oparta została na błędnych założeniach. Dla prawidłowych ustaleń w tej kwestii niezbędne jest bowiem uwzględnienie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą. Błędne ustalenia Sądu Okręgowego w tej kwestii skutkowały, zdaniem powoda, niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału(...) S.A.na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszenie art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. W ocenie skarżącego, wykazał on w toku procesu, iż brak było jakichkolwiek skutków dla rynku, ograniczających konkurencję, zatem Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż w sprawie został naruszony interes publicznoprawny. Kwestia ta ma również istotne znaczenie przy ocenie zasadności nałożenia kary i jej wysokości. Faktyczna wysokość kary musi bowiem odzwierciedlać winę, z jaką związane jest naruszenie oraz stopień naruszenia interesu publicznego. Tymczasem Sąd Okręgowy nie rozważył powyższych kwestii, a także tego, że powód nie odniósł w związku z zawarciem „porozumienia” żadnych korzyści finansowych, uczestnicy wielokrotnie łamali wysokość ustalonego rabatu, a nadto naruszyli przepisy ustawy po raz pierwszy, zaś powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Przez to błędnie Sąd Okręgowy nie uznał, że nałożenie kary było niecelowe lub też jej wysokość winna być obniżona. W toku dalszego postępowania apelacyjnego skarżący wywiódł ponadto zarzuty naruszeniaart. 386 § 4 k.p.c., to jest nierozpoznania istoty sprawy wskutek oddalenia wszystkich wniosków dowodowych, a w konsekwencji pominięcie wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu i w konsekwencji naruszenia zasady dwuinstancyjności, o której mowa wart. 176 ust 1 Konstytucji RP, a także naruszeniaart. 233 k.p.c.iart. 227 k.p.c.poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego, dowolną interpretację tez dowodowych powoda lub ich przekroczenie oraz brak wyjaśnienia przyczyn uznania dowodów za zbędne lub nie mające znaczenia dla sprawy. Nadto, w ocenie skarżącego, Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzuty, przez co doszło do naruszeniaart. 321 k.p.c. Skarżący zarzucił ponadto, iż Sąd Okręgowy zaniechał porównania „interesu publicznego” w rozumieniu art. 1 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ze „słusznym interesem strony” w rozumieniuart. 7in fine w zw. z art. 83 w/w ustawy, a przez to nie wykazał, że w niniejszej sprawie obiektywizuje się potrzeba ochrony interesu publicznego, także przy uwzględnieniu słusznego interesu przedsiębiorcy. Powód wniósł również o rozważenie przez Sąd Apelacyjny celowości zadania Sądowi Najwyższemu pytania prawnego: czy słuszny interes obywateli w rozumieniuart. 7 k.p.a., jako zasada postępowania administracyjnego, ma zastosowanie w postępowaniu przed sądami powszechnymi w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. Ostatecznie zaś wskazał na niekonstytucyjną, jego zdaniem, konstrukcję prawną ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w części regulującej dwufazowość postępowania. Zainteresowani -Zakład (...) S.A.wJ.,PPHU (...) S.A.wJ.orazGrupa (...) S.A.wW.przyłączyli się do apelacji. Zainteresowany -Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego (...).j.S. Z. (1)iS. Z. (2)wJ.nie ustosunkował się do wniosków apelacji. Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na niezasadność podniesionych w niej zarzutów. W szczególności podkreślił, że powód nie zaprzecza, by został ustalony i był stosowany maksymalny rabat do dalszej odsprzedaży, zaś wnioskowane tezy dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, albo nie miały z nią związku. Pozwany podkreślił również, że postępowanie monopolowe w tej sprawie mogło zostać wszczęte w interesie publicznym na skutek złożenia stosownego wniosku przez pojedynczego przedsiębiorcę, który zgodnie z art. 84 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wykazał swój interes prawny. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja wniesiona przez powoda - „B. (...).Ł.i syn” Sp.j. wW.zasługuje na uwzględnienie, choć część podniesionych w niej zarzutów nie jest zasadna. W szczególności dotyczy to wszystkich zarzutów wynikających z przeświadczenia powoda, iż w sprawie tej Prezes UOKiK, a następnie Sąd Okręgowy, winni rozważyć możliwość zastosowania 11ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jednolity Dz.U.05.244.2080 z dalszymi zmianami) i w tym celu dopuścić szereg dowodów zgłoszonych na poparcie twierdzenia, że sporne porozumienie spełnia warunki określone w art. 7 ust 1 ustawy, albowiem przyczyniło się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, ewentualnie zapewniło nabywcy odpowiednią część wynikających stąd korzyści, a równocześnie nie nakładało na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów i nie stwarzało tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Jak słusznie podnosił pozwany w toku procesu, twierdzenia i wysiłek dowodowy powoda dotyczące powyższych okoliczności były w tej sprawie chybione, ponieważ wynikały z błędnego założenia, że do zarzucanego zainteresowanym porozumienia nie znajdowało zastosowaniarozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję(Dz.U.02.142.1189 ze zmianami). Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd Apelacyjny zważył, iż z mocyart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentówPrezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7. Tymczasem zarzucane zainteresowanym przedsiębiorcom porozumienie ma charakter porozumienia wertykalnego w rozumieniu § 2 w/w rozporządzenia. A zatem rozporządzenie to ma tu zastosowanie, skoro zgodnie z jego § 1 pkt 1, 2 i 3 określa ono warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa wart. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone) oraz klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone). Fakt zaś, że do takiego porozumienia (ograniczającego prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem), z uwagi na dyspozycję § 10 pkt 1 rozporządzenia, nie stosuje się wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, nie jest równoznaczny z nie stosowaniem samego rozporządzenia. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem przepisów prawa procesowego oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, iż sporne porozumienie spełnia warunki do zastosowaniaart. 11 ust 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ani też nie dopuścił się obrazy prawa materialnego (art. 11 ust 2w zw. z art. 7 w/w ustawy) oceniając, że pozwany słusznie uznał, iż brak było podstaw do wydania indywidualnej decyzji o wyłączeniu „porozumienia” spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym stanie rzeczy, zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie o istnieniu możliwości wyłączenia indywidualnego, musi być uznane za odwołanie się do art. 11 ust 2 ustawy, nie dające podstaw do sformułowania zarzutu sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Apelacyjnego chybione są również wszystkie zarzuty apelacji dotyczące prawidłowości ustalenia rynku właściwego w tej sprawie i łącznego udziału zainteresowanych w tym rynku. Należy w tym miejscu przypomnieć, że we wniosku z dnia 22 sierpnia 2005r. przedsiębiorca -PPHU (...).j.S. Z. (1)iS. J.wJ.domagał wszczęcia postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia pomiędzy producentem, a czterema dystrybutorami, porozumienia dotyczącego rabatów cenowych, które spowodowało: ograniczenie dostępu do rynku i eliminację z rynku większości dotychczasowych dystrybutorów, zróżnicowanie warunków konkurencji wśród przedsiębiorców, poprzez stosowanie w podobnych umowach niejednolitych rabatów na systemy rynnowe oraz ograniczenie i kontrolowanie zbytu. Spośród powyższych zarzutów uzasadniony okazał się tylko jeden – zarzut prowadzący do ustalenia przez Prezesa UOKiK istnienia praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegającej na zawarciu przez producenta z zainteresowanymi dystrybutorami porozumienia polegającego na pośrednim ustalaniu cen sprzedaży systemu rynnowego dla finalnych odbiorców poprzez ustalanie maksymalnego rabatu do dalszej odsprzedaży. Równocześnie porozumienie to, z uwagi na treść art. 6 ust 2 w/w ustawy, nie podlega wyłączeniom, o których mowa w ust 1 powyższego przepisu, niezależnie od wysokości łącznego udziału jego uczestników w rynku. Przeprowadzone przez Prezesa UOKiK i ujęte w treści uzasadnienia decyzji z dnia 12 kwietnia 2007r. badanie łącznych udziałów stron w krajowym rynku dystrybucji systemów rynnowych pozostaje zatem bez znaczenia dla oceny zasadności odwołania wniesionego przez powoda w tej sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania, iż udział ten był inny, niż ustalony w zaskarżonej decyzji. Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji dotyczących konieczności uwzględnienia przy ustalaniu rynku właściwego różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału oraz rodzaju, a także ustalenie towarów substytucyjnych w kraju i za granicą, Sąd Apelacyjny zważył, że w sytuacji, gdy powód nie kwestionuje ustalenia Sądu I instancji, że stronę popytową stanowią w tej sprawie dystrybutorzy systemów rynnowych, zaś stronę podażową – ich producenci, a zarówno producent, jak i jego dystrybutorzy są podmiotami krajowymi i ich stosunki gospodarcze przebiegają w kraju, należy uznać za uzasadnioną ocenę Sądu Okręgowego, iż pozwany prawidłowo zakreślił geograficzne ramy rynku do terenu kraju. Tu właśnie bowiem zachodzi właściwa konkurencja. Należy również podkreślić, że Sąd Okręgowy, badając zasadność odwołania w tej części, uznał za prawidłowe ustalenia Prezesa UOKiK oparte na analizie różnic pomiędzy poszczególnymi systemami rynnowymi pod względem zastosowanego materiału, przy uwzględnieniu oświadczeń samych zainteresowanych w toku postępowania antymonopolowego. Nie uchybił więc zasadom postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które choć jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, toczącym się według zasady kontradyktoryjności, inicjowane jest wniesieniem odwołania od decyzji administracyjnej. W postępowaniu tym uwzględnia się więc materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym i choć strony dysponują swobodą inicjowania postępowania dowodowego przed sądem, mogą z niej korzystać jedynie w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o zasadności odwołania. Stwierdzić zatem należy, iż skarżący jako przyczynę podniesienia w apelacji powyższych zarzutów wskazał jedynie swoje przeświadczenie, iż błędne ustalenia Sądu w tej kwestii skutkowały niewłaściwym ustaleniem procentowego udziału(...) S.A.na krajowym rynku sprzedaży systemów rynnowych i w konsekwencji naruszeniem art. 5 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy. Tymczasem, jak już wyżej wskazano, w sprawie niniejszej, z uwagi na charakter zarzucanego porozumienia, kwestia udziału producenta w rynku jest bez znaczenia dla oceny zasadności wniesionego odwołania. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zasadnie oddalił wniosek powoda o powołanie biegłego celem ustalenia rynku właściwego w sprawie. Wbrew też zarzutom apelacji, Sąd I instancji odniósł się do powyższego wniosku w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób wystarczający. Należy przy tym podzielić wyrażoną tam ocenę, że ustalenie rynku właściwego należy do kompetencji sądu, a nie biegłego. Zaś wniosek dowodowy strony powodowej był chybiony również z tego względu, że nie zawierał, poza gołosłownymi twierdzeniami, wskazania materiału merytorycznego, jaki miałby zostać poddany badaniu biegłego. Jego zebranie i przedstawienie sądowi byłoby zaś obowiązkiem strony, która wniosła o dopuszczenie takiego dowodu, gdyby kwestia ta miała znaczenie dla oceny zasadności odwołania. Sąd Apelacyjny uznał także za gołosłowny zarzut oparty na twierdzeniu, że powód zaprzestał stosowania umowy jeszcze przed wszczęciem postępowania antymonopolowego. Okoliczność ta nie była bowiem przedmiotem dowodzenia w toku procesu, a w odwołaniu zawarty był zarzut odmienny - naruszenia art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nierozważnie trwałego zmniejszenia udziału stron porozumienia w rynku. Ta ostatnia kwestia nie ma zaś znaczenia w tej sprawie skoro, jak już wyżej wskazano, art. 6 ust 2 ustawy wyklucza uzależnienie oceny porozumień określonych w art. 5 ust 1 pkt 1 przez pryzmat udziału przedsiębiorców w rynku. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób również uznać za zasadny zarzutu jakoby Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie, rozstrzygając w zakresie art. 84 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, choć powód nie podnosił takiego zarzutu, przez co miało dojść do naruszeniaart. 321 k.p.c.Jest bowiem rzeczą oczywistą w świetle wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że w sprawie tej nie miała miejsca i nie była przedmiotem rozważań Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów okoliczność, o której mowa w art. 84 ust 1 pkt 4 w/w ustawy. Przepis ten został więc przytoczony omyłkowo, co nie miało żadnego wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Sąd Apelacyjny uznał także za chybione wywody skarżącego oparte na twierdzeniu o niekonstytucyjności postępowania antymonopolowego uregulowanegoustawą z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Postulowana przez skarżącego konieczność poddania stawianych przedsiębiorcom zarzutów dotyczących działań monopolowych ocenie sądów powszechnych znajdowała bowiem wyraz w art. 78 ustawy. Zasada wyrażona w powyższym przepisie, a także w art. 24 – 31 ustawy czyni również zbędnym zwrócenie się do Sądu Najwyższego z pytaniem dotyczącym stosowania w postępowaniu sądowymart. 7 k.p.a.Nie budzi bowiem wątpliwości, że podstawą materialnoprawną orzekania przez sądy powszechne w sprawach zakazanych praktyk ograniczających konkurencję mających miejsce w okresie obowiązywaniaustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentówsą przepisy tej właśnie ustawy, zaś tryb postępowania wyznaczają odpowiednie przepisyKodeksu postępowania cywilnego.Art. 7 k.p.a.nie znajduje tu więc zastosowania. Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy jednak podzielić ocenę skarżącego, iż zaniechanie przez Sąd Okręgowy przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności podniesione w odwołaniu, rzeczywiście istotne dla oceny jego zasadności, stanowiło naruszenie przepisów postępowania (art. 232 i 233 k.p.c.), które mogło mieć istotny wpływ na wynik tej sprawy, a które doprowadziło do nierozpoznania jej istoty. Chodzi tu o dowody zmierzające do wyjaśnienia pierwszorzędnej kwestii, czy w sprawie tej istotnie doszło do zawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy też, jak podniesiono w odwołaniu – zainteresowani zaprezentowali jedynie zachowania równoległe, niezależne od siebie i nie pozwalające przypisać im działań stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Celem wykazania okoliczności, iż w dacie zawarcia „porozumienia” większość dystrybutorów nie znała się wzajemnie lub miała jedynie oficjalne kontakty, a treść aneksów stanowiła tajemnicę kontraktową, która stała się powszechnie znana dopiero na skutek upływu czasu, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków i z przesłuchania strony powodowej. Sąd Okręgowy stwierdził zaś jedynie, że dowody zmierzające do ustalenia przyczyn i okoliczności napisania pisma z dnia 21 października 2004r. są zbędne, albowiem jego treść jest jasna i nie nasuwa wątpliwości. Jednak opierając swoje ustalenia dotyczące zawarcia i realizowania „zmowy cenowej” w głównej mierze na fakcie istnienia powyższego pisma, Sąd Okręgowy nie poddał jego treści samodzielnej analizie, uzasadniającej wniosek, że jest ona rzeczywiście jasna. Przeciwnie, przytoczył jedynie - w ślad za Prezesem UOKiK - jego fragment, wyrwany z kontekstu. Tymczasem pismo znajdujące się na k.162 akt postępowania antymonopolowego nie jest jednoznaczne i tak oczywiste, jak uznał to pozwany i w ślad za nim Sąd Okręgowy. Sąd Okręgowy na dowód zaistnienia zarzucanego porozumienia przytoczył także, w ślad za pozwanym, stwierdzenieB. (...), że stosowanie maksymalnych rabatów do dalszej odsprzedaży stanowi racjonalną politykę handlową producenta. Nie uwzględnił jednak, że w piśmie zawierającym powyższe stwierdzenie (k. 155 akt postępowania antymonopolowego), dystrybutor odpowiadał na pytania pozwanego w toku postępowania antymonopolowego, co mogło przesądzić o treści poszczególnych stwierdzeń. W sytuacji zaś, gdy powód zaprzecza, by zawarł zarzucane mu porozumienie oraz podnosi, że warunki spornych aneksów były mu narzucane przez producenta wykorzystującego sytuację rynkową skarżącego, pominięcie przez Sąd Okręgowy wniosków dowodowych zmierzających do wykazania, że w sprawie niniejszej miały miejsce jedynie nie objęte decyzją zachowania równoległe, przy jednoczesnym uznaniu, że dowody zgromadzone w postępowaniu antymonopolowym przesądzają o prawidłowości ocen pozwanego, stanowiło naruszenie 227k.p.c.w zw. zart. 232 k.p.c.i zart. 6 k.c.Oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych na poparcie powyższych zarzutów, podniesionych przez powoda w odwołaniu, pozbawiło go bowiem możliwości wykazania ich zasadności. Choć zatem Sąd I instancji, wbrew zarzutom apelacji, wskazał w znacznej części podstawy faktyczne i prawne, jakimi kierował się oddalając powyższe wnioski dowodowe, nie sposób podzielić jego oceny, że wszystkie okoliczności, które miały być za ich pomocą udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, to jest, że nie są istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez powoda zarzucanego porozumienia cenowego. Bez ich przeprowadzenia ocena Sądu I instancji, że powód uczestniczył w niedozwolonym porozumieniu, które mogło spowodować znaczne ograniczenie konkurencji na rynku właściwym, jest nieuprawniona. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy obowiązany więc jest przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, celem wyjaśnienia zasadności twierdzeń odwołującego się, iż nie można mu przypisać uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu cenowym, o którym mowa w zaskarżonej decyzji, ponieważ w sprawie tej miały miejsce jedynie nie związane ze sobą i nie objęte zarzutem sformułowanym w decyzji zachowania równoległe, wymuszone na powodzie. Gdyby jednak Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu niezbędnego postępowania dowodowego, uznał powyższe zarzuty za niezasadne, koniecznym stanie się rozważenie, czy w świetle uzupełnionego już materiału dowodowego uzasadniona jest teza, że w sprawie tej naruszony został interes publicznoprawny, co uzasadniało ocenę zachowania powoda na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czy powód ostatecznie dopuścił się naruszenia art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i czy w świetle zachowań powoda nałożona na niego kara była słuszna i niewygórowana. Z tych wszystkich względów, uznając ostatecznie apelację za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzieart. 386 § 4 k.p.c.orazart. 108 § 2 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000364_2009_Uz_2009-11-10_001

III K 364/09

2009-11-10 01:00:00.0 CET

2013-10-03 03:01:03.0 CEST

2015-01-12 23:13:31.0 CET

15502500

1506

REASON

sygn. akt. III K 364/09 WYROK ŁĄCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Beata Kinstler Protokolant: Sylwia Wójcik w obecności J. T. - Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia-Stare Miasto po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2009 r. sprawy: A. H. urodz. (...) w S. syna S. i Z. z domu T. skazanego prawomocnymi wyrokami: I Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 2001

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000364"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>sygn. akt. III K 364/09</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>WYROK ŁĄCZNY</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText/> <xText>Dnia 10 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Beata Kinstler</xText> <xText>Protokolant: Sylwia Wójcik</xText> <xText>w obecności <xAnon>J. T.</xAnon> - Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia-Stare Miasto</xText> <xText>po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2009 r.</xText> <xText>sprawy:</xText> <xText><xBx><xUx><xAnon>A. H.</xAnon></xUx></xBx></xText> <xText><xBx><xAnon>urodz. (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon> </xBx></xText> <xText>syna <xAnon>S.</xAnon> i <xAnon>Z.</xAnon> z domu <xAnon>T.</xAnon></xText> <xText/> <xText><xUx>skazanego prawomocnymi wyrokami:</xUx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText><xBx>Sądu Okręgowego we Wrocławiu</xBx> z dnia 17 grudnia 2001 r., sygn. akt. <xBRx/>III K 357/01, za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 18;art. 18 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 18§3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 310;art. 310 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 310§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> popełnione <xBRx/>w okresie od 20 do 24 listopada 2000 r., na karę 3 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 28 września 2001 r. do 17 grudnia 2001 r.;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText><xBx>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków</xBx> z dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt. II K 1717/08, za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 kk</xLexLink> popełnione w dniu 11 kwietnia 2008 r., na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres zatrzymania od <xBRx/>11 kwietnia 2008 r. do 12 kwietnia 2008 r.;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText><xBx>Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu</xBx> z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt. III K 92/09:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>za ciąg 5 przestępstw z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§1 kk</xLexLink> <xBRx/>w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91§1 kk</xLexLink>, popełniony od dnia 25 września 2008 r. do 31 października 2008 r., na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 276" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 276 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> popełnione w dniu 26 października 2008 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> </xUnit> <xText>objętych kara łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 22 listopada 2008 r. do 20 lutego 2009 r.</xText> <xText>****************************************************************************************************</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 k.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 2 k.p.k.</xLexLink> łączy kary pozbawienia wolności orzeczone wobec <xBx>skazanego <xAnon>A. H.</xAnon> </xBx>wyrokami opisanymi w punktach <xBx>II i III </xBx>części wstępnej wyroku <xBRx/>i wymierza mu <xBx>karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; </xBx></xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umarza postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie skazania <xAnon>A. H.</xAnon> wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zalicza skazanemu na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I części dyspozytywnej wyroku okresy zatrzymania oraz tymczasowego aresztowania od 11 kwietnia 2008 r. do 12 kwietnia 2008 r. <xBRx/>i od 22 listopada 2008 r. do 20 lutego 2009 r., a nadto okres kar dotychczas odbytych w sprawach opisanych w punktach II i III części wstępnej wyroku;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>pozostawia do odrębnego wykonania inne orzeczenia zawarte w wyroku wymienionym w punkcie III części wstępnej i nie będące przedmiotem tego wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">V</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Jarosława Krotlińskiego <xBRx/>z Kancelarii Adwokackiej we Wrocławiu kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nie opłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">VI</xName> <xText>zwalnia skazanego z ponoszenia kosztów sądowych związanych <xBRx/>z wydaniem wyroku łącznego, obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> </xBlock> </xPart>

Beata Kinstler

Patrycja Świtoń

Sylwia Wójcik

Patrycja Świtoń

sygn. akt. III K 364/09 WYROK ŁĄCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Beata Kinstler Protokolant: Sylwia Wójcik w obecnościJ. T.- Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia-Stare Miasto po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2009 r. sprawy: A. H. urodz. (...)wS. synaS.iZ.z domuT. skazanego prawomocnymi wyrokami: I Sądu Okręgowego we Wrocławiuz dnia 17 grudnia 2001 r., sygn. akt.III K 357/01, za przestępstwo zart. 18§3 kkw zw. zart. 310§1 kkiart. 286§1 kkw zw. zart. 11§2 kkw zw. zart. 12 kkart. 64§1 kkpopełnionew okresie od 20 do 24 listopada 2000 r., na karę 3 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 28 września 2001 r. do 17 grudnia 2001 r.; II Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzykówz dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt. II K 1717/08, za przestępstwo zart. 279§1 kkw zw. zart. 64§2 kkpopełnione w dniu 11 kwietnia 2008 r., na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres zatrzymania od11 kwietnia 2008 r. do 12 kwietnia 2008 r.; III Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniuz dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt. III K 92/09: a za ciąg 5 przestępstw zart. 13§1 kkw zw. zart. 286§1 kkiart. 270§1 kkw zw. zart. 11§2 kkiart. 64§1 kkoraz zart. 286§1 kkiart. 270§1 kkw zw. zart. 11§2 kkiart. 64§1 kkprzy zastosowaniuart. 91§1 kk, popełniony od dnia 25 września 2008 r. do 31 października 2008 r., na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności, b za przestępstwo zart. 278§1 kkiart. 276 kkw zw. zart. 11§2 kkiart. 64§1 kkpopełnione w dniu 26 października 2008 r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, objętych kara łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 22 listopada 2008 r. do 20 lutego 2009 r. **************************************************************************************************** I na podstawieart. 85 k.k.iart. 86 § 1 k.k.orazart. 569 § 2 k.p.k.łączy kary pozbawienia wolności orzeczone wobecskazanegoA. H.wyrokami opisanymi w punktachII i IIIczęści wstępnej wyrokui wymierza mukarę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; II na podstawieart. 572 k.p.k.umarza postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie skazaniaA. H.wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej wyroku łącznego; III zalicza skazanemu na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I części dyspozytywnej wyroku okresy zatrzymania oraz tymczasowego aresztowania od 11 kwietnia 2008 r. do 12 kwietnia 2008 r.i od 22 listopada 2008 r. do 20 lutego 2009 r., a nadto okres kar dotychczas odbytych w sprawach opisanych w punktach II i III części wstępnej wyroku; IV pozostawia do odrębnego wykonania inne orzeczenia zawarte w wyroku wymienionym w punkcie III części wstępnej i nie będące przedmiotem tego wyroku łącznego; V zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Jarosława Krotlińskiegoz Kancelarii Adwokackiej we Wrocławiu kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nie opłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu; VI zwalnia skazanego z ponoszenia kosztów sądowych związanychz wydaniem wyroku łącznego, obciążając nimi Skarb Państwa.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000002406_VIII_Kop_000254_2009_Uz_2009-11-20_001

VIII Kop 254/09

2009-11-20 01:00:00.0 CET

2014-10-20 20:15:08.0 CEST

2014-02-10 20:17:36.0 CET

15450500

2406

DECISION, REASON

Sygn. akt VIII Kop 254/09 V Ds. 53/08 POSTANOWIENIE Dnia 20 listopada 2009 roku Sąd Okręgowy w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSR (del.) Hubert Gąsior Protokolant: Grzegorz Gordon przy udziale Prokuratora: Andrzeja Piasecznego po rozpoznaniu sprawy A. D. (1) zd. S. , c. E. i O. , podejrzanej o popełnienie przestępstwa z artykułu 432 belgijskiego kodeksu karnego będącego odpowiednikiem art. 211 polskiego kodeksu karnego , na wniosek Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Wa

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="bgonera" xToPage="3" xPublisher="bgonera" xFlag="published" xEditorFullName="Beata Gonera" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000254" xVolType="15/450500/0002406/Kop"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt VIII Kop 254/09</xBx></xText> <xText><xBx>V Ds. 53/08</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 20 listopada 2009 roku</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: <xBx>SSR (del.) Hubert Gąsior</xBx></xText> <xText>Protokolant: Grzegorz Gordon</xText> <xText>przy udziale Prokuratora: Andrzeja Piasecznego</xText> <xText>po rozpoznaniu sprawy <xAnon>A. D. (1)</xAnon> zd. <xAnon>S.</xAnon>, c. <xAnon>E.</xAnon> i <xAnon>O.</xAnon>,</xText> <xText>podejrzanej o popełnienie przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 432" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">artykułu 432</xLexLink> belgijskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> będącego odpowiednikiem <xLexLink xArt="art. 211" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 211</xLexLink> polskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>,</xText> <xText>na wniosek Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie,</xText> <xText>w przedmiocie dopuszczalności wydania osoby ściganej,</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 607 r;art. 607 r § 1;art. 607 r § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607r § 1 pkt 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania i przekazania <xAnon>A. D. (1)</xAnon> z domu <xAnon>S.</xAnon> – obywatelki polskiej i belgijskiej, córki <xAnon>E.</xAnon> i <xAnon>O.</xAnon> z domu <xAnon>K.</xAnon>, <xAnon>urodzonej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, - organom wymiaru sprawiedliwości Królestwa Belgii na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w oparciu o postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydanym przez Sąd Penitencjarny Królestwa Belgii dnia 28 czerwca 2006 roku w celu wykonania kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Pierwszej Instancji w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 24 października 2005 roku w związku z przestępstwem wyczerpującym dyspozycję <xLexLink xArt="art. 432" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 432</xLexLink> belgijskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> będącego odpowiednikiem <xLexLink xArt="art. 211" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 211</xLexLink> polskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 16 lipca 2008 roku do tutejszego Sądu wpłynął wniosek prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie w przedmiocie przekazania osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Zarządzeniem z dnia 06 października 2008 roku Sąd Okręgowy w Warszawie na podstawie <xLexLink xArt="art. 120;art. 120 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 120 § 2 kpk</xLexLink> uznał wniosek prokuratora za bezskuteczny albowiem wnioskodawca zobowiązany do uzupełnienia braku (przedstawienia europejskiego nakazu aresztowania) nie uczynił tego w zakreślonym terminie.</xText> <xText>W dniu 21 października 2009 roku do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynął kolejny wniosek prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie w przedmiocie przekazania ściganej <xAnon>A. D. (1)</xAnon> organom Królestwa Belgii, na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w oparciu o postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydanym przez Sąd Penitencjarny w Belgii z dnia 28 czerwca 2008 roku.</xText> <xText>W dniu 28 lutego 2008 roku o godz. 23.50 funkcjonariusze Komisariatu <xAnon> (...)</xAnon> dokonali zatrzymania <xAnon>A. D. (1)</xAnon> poszukiwanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez Sąd Penitencjarny w Belgii w związku ze skazaniem ściganej na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 24 października 2005 roku za to, że: od 07 listopada 2004 roku do 26 stycznia 2005 roku w Belgii uprowadziła córkę <xAnon>A. D. (2)</xAnon>, tj. o czyn z <xLexLink xArt="art. 432" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 432</xLexLink> belgijskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> będącego odpowiednikiem przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 211" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 211</xLexLink> polskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>. W dniu 29 lutego 2008 roku ok. godz. 18.00 ścigana została zwolniona.</xText> <xText/> <xText>Analizując wniosek oraz załączone dokumenty <xBx>Sąd ustalił, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText><xAnon>A. D. (1)</xAnon> jest poszukiwana na podstawie europejskiego nakazu aresztowania z dnia 28 czerwca 2006 roku wydanego przez Sąd Penitencjarny w <xAnon>B.</xAnon>, do sprawy o sygn. akt sądowych: <xAnon>(...)</xAnon>, prokuratorskich: <xAnon> (...)</xAnon>, którą wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 24 października 2005 roku skazano na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności za przestępstwo wyczerpujące dyspozycję <xLexLink xArt="art. 432" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 432</xLexLink> belgijskiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>.</xText> <xText>Podczas przesłuchania w dniu 29 lutego 2008 roku ścigana nie przyznała się do popełnienia zarzucanego przestępstwa i nie wyraziła zgody na przekazanie jej organom ścigania Królestwa Belgii w celu wykonania kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego w <xAnon>B.</xAnon> z dnia 24 października 2005 roku (k. 17).</xText> <xText><xBx>Sąd zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Zdaniem Sądu Okręgowego na podstawie <xLexLink xArt="art. 607 r;art. 607 r § 1;art. 607 r § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607r § 1 pkt 1 kpk</xLexLink>, powyższego wniosku nie można uwzględnić z uwagi na wymóg podwójnej przestępności czynu. Czyn ściganej, będący podstawą wydania europejskiego nakazu aresztowania, stanowiący przestępstwo w Belgi nie jest przestępstwem w rozumieniu polskiego prawa karnego.</xText> <xText> <xAnon>A. D. (1)</xAnon> została przez sąd belgijski skazana za przestępstwo uprowadzenia swojej córki <xAnon>A. D. (2)</xAnon>. Jak wynika z materiału zgromadzonego w aktach sprawy ścigana zgodnie z prawem polskim jest prawną opiekunką córki. Postanowieniem z dnia 13 sierpnia 1999 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, na czas trwania postępowania o rozwód z powództwa <xAnon>A. D. (1)</xAnon> przeciwko <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>D.</xAnon>, ustalił miejsce zamieszkiwania małoletniej córki – <xAnon>A. D. (2)</xAnon> w każdorazowym miejscu zamieszkania matki <xAnon>A. D. (1)</xAnon> oraz ustalił sposób kontaktowania się małoletniej córki z ojcem – <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>D.</xAnon>, sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon> (k. 32). Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2000 roku (sygn. akt I Zca 1807/99, k. 32). Następnie kolejnymi orzeczeniami ustalono kontakty małoletniej z ojcem - postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 09 czerwca 2000 roku (k. 33) oraz z dnia 28 lutego 2002 roku (k. 37). Ponadto Sąd Rejonowy <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> postanowieniem z dnia 08 czerwca 2005 roku w sprawie o sygn. akt V Nsm 160/05 oddalił wniosek <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>D.</xAnon> o wydanie małoletniej <xAnon>A. D. (2)</xAnon> (k. 42).</xText> <xText>Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 09 grudnia 2003 roku, sygn. akt III KK 116/03 (orzeczenie dostępne w Systemie Informacji Prawnej Lex nr 83761) oraz w postanowieniu z dnia 18 grudnia 1992 r. (I KZP 40/92, dostępne w Systemie Informacji Prawnej Lex nr 22106.), że wykonywanie czasowej opieki i nadzoru nad małoletnim dzieckiem przez jednego z rodziców w wyniku decyzji sądu wydanej w trybie <xLexLink xArt="art. 443;art. 443 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 443 § 1 k.p.c.</xLexLink> nie pozbawia, nie ogranicza, jak również nie zawiesza władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców. Tym samym należy przyjąć, że jeżeli sąd w trybie <xLexLink xArt="art. 443;art. 443 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 443 § 1 k.p.c.</xLexLink> powierza w toku procesu o rozwód tymczasowo małoletnie wspólne dziecko poniżej lat 15 pieczy jednego rodziców, to drugi z rodziców, który uprowadza lub zatrzymuje to dziecko, nie może być podmiotem przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 211" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 211 k.k.</xLexLink>, chyba że uprzednio ograniczono już jego władzę rodzicielską albo w trybie <xLexLink xArt="art. 443;art. 443 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 443 § 1 kpc</xLexLink> rozstrzygnięto co do sprawowania pieczy przez drugiego z rodziców w sposób podobny do ograniczenia władzy rodzicielskiej, nie zawężając tej decyzji do samego powierzenia pieczy nad dzieckiem i nakazu wydania go danemu rodzicowi, a odebranie dziecka spod pieczy godzi w to ograniczenie lub w ograniczający władzę rodzicielską sposób sprawowania pieczy.</xText> <xText>Należy również nadmienić, że <xAnon>A. D. (2)</xAnon>, przesłuchana w charakterze świadka w dniu 11 lipca 2008 roku wskazała, że od 4 lat dobrowolnie przebywa z matką w Polsce oraz, że przez cały czas pobytu w Polsce miała swobodę poruszania się, chodziła do szkoły i nigdy nie była przez matkę przetrzymywana, czy więziona (k. 137-138).</xText> <xText>W ocenie Sądu zatem czyn, za który ścigana skazana została przez sąd belgijski nie należy do katalogu przestępstw określonych w <xLexLink xArt="art. 607 w" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607w kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd rozważając wniosek wziął również pod uwagę, że <xAnon>A. D. (1)</xAnon> jest obywatelką zarówno belgijską jak i polską, posiada w Polsce miejsce zameldowania w <xAnon>W.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> oraz zamieszkania: <xAnon>W.</xAnon> <xAnon>ul. (...)</xAnon>. (k. 15). Ścigana nie wyraziła też zgody na przekazanie jej organom wymiaru sprawiedliwości Królestwa Belgii (k. 17). Brak takiej zgody stanowi zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 607;art. 607 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607s § 1 kpk</xLexLink> stanowi negatywną przesłankę wykonania nakaz europejski wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności wobec osoby ściganej, będącej obywatelem polskim.</xText> <xText>Jednocześnie mając na uwadze fakt, iż czyn ściganej nie stanowi przestępstwa według prawa polskiego, Sąd odmawiając wykonania ENA nie orzekł o wykonaniu orzeczonej kary na podstawie <xLexLink xArt="art. 607;art. 607 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607s § 3 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Sad orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Hubert Gąsior

Beata Gonera

Grzegorz Gordon

Beata Gonera

Sygn. akt VIII Kop 254/09 V Ds. 53/08 POSTANOWIENIE Dnia 20 listopada 2009 roku Sąd Okręgowy w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie: Przewodniczący:SSR (del.) Hubert Gąsior Protokolant: Grzegorz Gordon przy udziale Prokuratora: Andrzeja Piasecznego po rozpoznaniu sprawyA. D. (1)zd.S., c.E.iO., podejrzanej o popełnienie przestępstwa zartykułu 432belgijskiegokodeksu karnegobędącego odpowiednikiemart. 211polskiegokodeksu karnego, na wniosek Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie, w przedmiocie dopuszczalności wydania osoby ściganej, na podstawieart. 607r § 1 pkt 1 kpk. postanawia 1 odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania i przekazaniaA. D. (1)z domuS.– obywatelki polskiej i belgijskiej, córkiE.iO.z domuK.,urodzonej (...)wW., - organom wymiaru sprawiedliwości Królestwa Belgii na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w oparciu o postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydanym przez Sąd Penitencjarny Królestwa Belgii dnia 28 czerwca 2006 roku w celu wykonania kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Pierwszej Instancji wB.z dnia 24 października 2005 roku w związku z przestępstwem wyczerpującym dyspozycjęart. 432belgijskiegokodeksu karnegobędącego odpowiednikiemart. 211polskiegokodeksu karnego, 2 kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa. UZASADNIENIE W dniu 16 lipca 2008 roku do tutejszego Sądu wpłynął wniosek prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie w przedmiocie przekazania osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Zarządzeniem z dnia 06 października 2008 roku Sąd Okręgowy w Warszawie na podstawieart. 120 § 2 kpkuznał wniosek prokuratora za bezskuteczny albowiem wnioskodawca zobowiązany do uzupełnienia braku (przedstawienia europejskiego nakazu aresztowania) nie uczynił tego w zakreślonym terminie. W dniu 21 października 2009 roku do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynął kolejny wniosek prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie w przedmiocie przekazania ściganejA. D. (1)organom Królestwa Belgii, na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w oparciu o postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydanym przez Sąd Penitencjarny w Belgii z dnia 28 czerwca 2008 roku. W dniu 28 lutego 2008 roku o godz. 23.50 funkcjonariusze Komisariatu(...)dokonali zatrzymaniaA. D. (1)poszukiwanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez Sąd Penitencjarny w Belgii w związku ze skazaniem ściganej na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego wB.z dnia 24 października 2005 roku za to, że: od 07 listopada 2004 roku do 26 stycznia 2005 roku w Belgii uprowadziła córkęA. D. (2), tj. o czyn zart. 432belgijskiegokodeksu karnegobędącego odpowiednikiem przestępstwa zart. 211polskiegokodeksu karnego. W dniu 29 lutego 2008 roku ok. godz. 18.00 ścigana została zwolniona. Analizując wniosek oraz załączone dokumentySąd ustalił, co następuje: A. D. (1)jest poszukiwana na podstawie europejskiego nakazu aresztowania z dnia 28 czerwca 2006 roku wydanego przez Sąd Penitencjarny wB., do sprawy o sygn. akt sądowych:(...), prokuratorskich:(...), którą wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego wB.z dnia 24 października 2005 roku skazano na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności za przestępstwo wyczerpujące dyspozycjęart. 432belgijskiegokodeksu karnego. Podczas przesłuchania w dniu 29 lutego 2008 roku ścigana nie przyznała się do popełnienia zarzucanego przestępstwa i nie wyraziła zgody na przekazanie jej organom ścigania Królestwa Belgii w celu wykonania kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem zaocznym Sądu Poprawczego wB.z dnia 24 października 2005 roku (k. 17). Sąd zważył, co następuje: Zdaniem Sądu Okręgowego na podstawieart. 607r § 1 pkt 1 kpk, powyższego wniosku nie można uwzględnić z uwagi na wymóg podwójnej przestępności czynu. Czyn ściganej, będący podstawą wydania europejskiego nakazu aresztowania, stanowiący przestępstwo w Belgi nie jest przestępstwem w rozumieniu polskiego prawa karnego. A. D. (1)została przez sąd belgijski skazana za przestępstwo uprowadzenia swojej córkiA. D. (2). Jak wynika z materiału zgromadzonego w aktach sprawy ścigana zgodnie z prawem polskim jest prawną opiekunką córki. Postanowieniem z dnia 13 sierpnia 1999 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, na czas trwania postępowania o rozwód z powództwaA. D. (1)przeciwkoJ.D., ustalił miejsce zamieszkiwania małoletniej córki –A. D. (2)w każdorazowym miejscu zamieszkania matkiA. D. (1)oraz ustalił sposób kontaktowania się małoletniej córki z ojcem –J.D., sygn. akt(...)(k. 32). Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2000 roku (sygn. akt I Zca 1807/99, k. 32). Następnie kolejnymi orzeczeniami ustalono kontakty małoletniej z ojcem - postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 09 czerwca 2000 roku (k. 33) oraz z dnia 28 lutego 2002 roku (k. 37). Ponadto Sąd Rejonowy(...)wW.postanowieniem z dnia 08 czerwca 2005 roku w sprawie o sygn. akt V Nsm 160/05 oddalił wniosekJ.D.o wydanie małoletniejA. D. (2)(k. 42). Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 09 grudnia 2003 roku, sygn. akt III KK 116/03 (orzeczenie dostępne w Systemie Informacji Prawnej Lex nr 83761) oraz w postanowieniu z dnia 18 grudnia 1992 r. (I KZP 40/92, dostępne w Systemie Informacji Prawnej Lex nr 22106.), że wykonywanie czasowej opieki i nadzoru nad małoletnim dzieckiem przez jednego z rodziców w wyniku decyzji sądu wydanej w trybieart. 443 § 1 k.p.c.nie pozbawia, nie ogranicza, jak również nie zawiesza władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców. Tym samym należy przyjąć, że jeżeli sąd w trybieart. 443 § 1 k.p.c.powierza w toku procesu o rozwód tymczasowo małoletnie wspólne dziecko poniżej lat 15 pieczy jednego rodziców, to drugi z rodziców, który uprowadza lub zatrzymuje to dziecko, nie może być podmiotem przestępstwa zart. 211 k.k., chyba że uprzednio ograniczono już jego władzę rodzicielską albo w trybieart. 443 § 1 kpcrozstrzygnięto co do sprawowania pieczy przez drugiego z rodziców w sposób podobny do ograniczenia władzy rodzicielskiej, nie zawężając tej decyzji do samego powierzenia pieczy nad dzieckiem i nakazu wydania go danemu rodzicowi, a odebranie dziecka spod pieczy godzi w to ograniczenie lub w ograniczający władzę rodzicielską sposób sprawowania pieczy. Należy również nadmienić, żeA. D. (2), przesłuchana w charakterze świadka w dniu 11 lipca 2008 roku wskazała, że od 4 lat dobrowolnie przebywa z matką w Polsce oraz, że przez cały czas pobytu w Polsce miała swobodę poruszania się, chodziła do szkoły i nigdy nie była przez matkę przetrzymywana, czy więziona (k. 137-138). W ocenie Sądu zatem czyn, za który ścigana skazana została przez sąd belgijski nie należy do katalogu przestępstw określonych wart. 607w kpk. Sąd rozważając wniosek wziął również pod uwagę, żeA. D. (1)jest obywatelką zarówno belgijską jak i polską, posiada w Polsce miejsce zameldowania wW.przyul. (...)oraz zamieszkania:W.ul. (...). (k. 15). Ścigana nie wyraziła też zgody na przekazanie jej organom wymiaru sprawiedliwości Królestwa Belgii (k. 17). Brak takiej zgody stanowi zgodnie z treściąart. 607s § 1 kpkstanowi negatywną przesłankę wykonania nakaz europejski wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności wobec osoby ściganej, będącej obywatelem polskim. Jednocześnie mając na uwadze fakt, iż czyn ściganej nie stanowi przestępstwa według prawa polskiego, Sąd odmawiając wykonania ENA nie orzekł o wykonaniu orzeczonej kary na podstawieart. 607s § 3 kpk. Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Sad orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.

15/450500/0002406/Kop

Sąd Okręgowy w Warszawie

VIII Wydział Karny

„Zdaniem Sądu Okręgowego na podstawie art. 607 r § 1 pkt 1 kpk , powyższego wniosku nie można uwzględnić z uwagi na wymóg podwójnej przestępności czynu. Czyn ściganej , będący podstawą wydania europejskiego nakazu aresztowania, stanowiący przestępstwo w Belgii nie jest przestępstwem w rozumieniu polskiego prawa karnego. A.D. została przez sąd belgijski skazana za przestępstwo uprowadzenia swojej córki A.D.. Jak wynika z materiału zgromadzonego w aktach sprawy ścigana zgodnie z prawem polskim jest prawną opiekunką córki…”

151500000000503_I_ACa_000553_2009_Uz_2009-11-19_001

I ACa 553/09

2009-11-19 01:00:00.0 CET

2022-11-03 19:00:03.0 CET

2022-11-03 14:13:51.0 CET

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 553/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Bogumiła Ustjanicz Sędziowie : SA Piotr Wójtowicz SA Barbara Owczarek (spr.) Protokolant : Iwona Posyniak po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w G. przeciwko Województwu (...) z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej (...) Spółki A

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xPublisher="bpanek" xEditorFullName="Barbara Panek" xEditor="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="9" xFlag="published" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xYear="2009" xVolNmbr="000553" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 553/09</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 19 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Bogumiła Ustjanicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Piotr Wójtowicz</xText> <xText>SA Barbara Owczarek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Iwona Posyniak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Województwu <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powódki</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 17 stycznia 2007 r., sygn. akt II C 67/06</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego i wywołanego skargą kasacyjną.</xText> <xText>Sygn. akt I ACa 553/09</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon> (...) Bank (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> domagał się zasądzenia od pozwanego Województwa <xAnon> (...)</xAnon> kwoty 5 151 509,61 zł z odsetkami od kwot i dat wskazanych w pozwie oraz zasądzenia kosztów procesu.</xText> <xText>Żądanie swoje uzasadniał zawartą w dniu 8 lipca 2004 r. umowę faktoringu z wykonawcą budowy drogi <xAnon>K.</xAnon> – <xAnon>G.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwem (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> (<xAnon> (...)</xAnon>), mocą której skupował wierzytelności wykonawcy związane z wyżej wymienioną inwestycją w stosunku do pozwanego.</xText> <xText>W imieniu pozwanego, inwestora głównego działał inwestor zastępczy <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, który zawarł z wykonawcą budowę drogi <xAnon> – (...)</xAnon> umowę o roboty budowlane w dniu 10 czerwca 2003 r. Integralną częścią tej umowy były warunki kontraktowe dla robót inżynieryjno-budowlnych, opracowane przez <xAnon> (...) Federację (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>L.</xAnon> w Szwajcarii (warunki <xAnon> (...)</xAnon>).</xText> <xText>W oparciu o zawartą umowę faktoringową z dnia 8 lipca 2004 r. powód skupował wierzytelności związane z wyżej wymienioną inwestycją na podstawie faktur wystawianych przez wykonawcę w stosunku do pozwanego, a ponieważ 2 z faktur nie zostały zapłacone przez inwestora zastępczego, wystąpił z niniejszym powództwem:</xText> <xText>Z korespondencji prowadzonej przez powoda z inwestorem zastępczym wynikało, że nie został on powiadomiony o cesji wierzytelności przed 10 października 2005 r., reguluje sukcesywnie zadłużenia podwykonawców a pismem z dnia 25 października 2005 r. poinformował powoda, iż kwoty z faktury z dnia 31 sierpnia 2005 r. zostały już zrealizowane.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo.</xText> <xText>Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że dłużnik nie został poinformowany o cesji wierzytelności więc Sąd ocenił, że spełnienie świadczenia przez dłużnika będącego w dobrej wierze, po dokonaniu przelewu na rzecz cedenta, mimo umowy przelewu, zwalnia go skutecznie z zobowiązania. Z ustaleń Sądu Okręgowego ponadto wynika, iż wykonawca nie regulował na przestrzeni roku 2005 należności podwykonawców co spowodowało zapłatę przez pozwanego podwykonawcom, a płatności te odbywały się za wiedzą wykonawcy. Jako podstawę prawną wskazał <xLexLink xArt="art. 647(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1 </xSUPx>kc.</xLexLink></xText> <xText>Odnośnie realizacji faktur podwykonawców Sąd Okręgowy stwierdził następnie, że „z przedłożonych dokumentów wynika spis podwykonawców, które warunki <xAnon> (...)</xAnon> pozwalają określić mianem podwykonawców mianowanych, kwoty im zaległe przez wykonawcę, termin wymagalności, termin zapłaty przez pozwanego, wskazanie, z jakich faktur zapłata nastąpiła. Przedłożono także dokumenty dotyczące korespondencji między wykonawcą a inwestorem zastępczym wskazujące na monitoring płatności prowadzony przez inwestora zastępczego, regulowanie przez niego zapłaty na rzecz podwykonawców, o czym informował wykonawcę, wezwania do zapłaty ze strony podwykonawców”.</xText> <xText>W rozważaniach Sąd I instancji podniósł ponadto, że wykonawca nie mógł przenieść wierzytelności na rzecz powoda z uwagi na warunki kontraktu <xAnon> (...)</xAnon> (<xLexLink xArt="art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 kc</xLexLink>), że nie zostały spełnione warunki umowy faktoringu wynikające z § 3 umowy co powoduje nieskuteczność nabycia wierzytelności. Powód bowiem nie jest bankiem wykonawcy a ponadto wobec braku określenia w umowach inwestycyjnych Urzędu Marszałkowskiego jako strony, brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego Województwa <xAnon> (...)</xAnon>. W szczególności Sąd orzekający I instancji podkreślił, że jeżeli inwestor pośredni i inwestor główny dokonywali płatności na rzecz podwykonawców, to dlatego, że wyrażali zgodę na osoby podwykonawców, zawarte umowy i zakres prac. Podwykonawcy mający umowę z wykonawcą mieli prawo do domagania się zapłaty od zamawiającego, którego odpowiedzialność z wykonawcą jest solidarna (<xLexLink xArt="art. 647(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink>).</xText> <xText>Powód wypowiedział umowę faktoringu ze skutkiem natychmiastowym w dniu 17 października 2005 r., a dniem 27 grudnia 2005 r. zgłosił wierzytelność do toczącego się postępowania upadłościowego wobec <xAnon> Przedsiębiorstwa (...) S.A.</xAnon></xText> <xText>Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją powód.</xText> <xText>Zarzucił wyrokowi błędy w ustaleniu stanu faktycznego odnośnie daty powzięcia informacji przez pozwanego i interwenienta ubocznego o dokonanym przez wykonawcę przelewie przyjęciu, przez Sąd braku legitymacji biernej pozwanego, braku możliwości nabycia przez powoda wierzytelności wykonawcy w oparciu o umowę faktoringu, przyjęcia, że powód nie był bankiem wykonawcy o jakim mowa w subklauzuli 3.1. warunków ogólnych <xAnon> (...)</xAnon>, że powód znał treść warunków <xAnon> (...)</xAnon>, kwestii związanych ze zgłoszonym wobec wykonawcy przez pozwanego i interwenienta ubocznego zarzutem potrącenia, że wszyscy podwykonawcy byli zatwierdzeni prze interwenienta ubocznego w trybie <xLexLink xArt="art. 647(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> i jednocześnie posiadali status podwykonawców mianowanych, o jakich mowa w subklauzuli 59.1 warunków <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Ponadto skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego a to <xLexLink xArt="art. 89" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 89 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">514 kc</xLexLink> skutkujący brakiem uznania nabycia wierzytelności przez powoda a także naruszenie <xLexLink xArt="art. 316;art. 316 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 316 § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">328 § 2 kpc</xLexLink> przez częściowy brak w uzasadnieniu wskazania dowodów i przyczyn odmowy wiarygodności dowodom, niekompletność uzasadnienia a także naruszenie <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 kpc</xLexLink> przez niezasadne oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.</xText> <xText>Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 17 czerwca 2008 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5 151 509,61 zł z ustawowymi odsetkami, z tym, że od kwoty 265 930,30 zł od dnia 31 listopada 2005 r., a od kwoty 4 885 579,31 od 26 listopada 2005 r. oraz kwotę 107 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu nadto zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 108 666,71 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny przyjął, że stan faktyczny ustalony przez Sąd Okręgowy w zakresie zawarcia i treści umowy faktoringu, zapłaty przez powoda wykonawcy, korespondencji między stronami jest bezsporny.</xText> <xText>Nie podzielił natomiast ustaleń Sądu Okręgowego w zakresie uznania wszystkich podwykonawców, wymienionych w rozliczeniu faktur <xAnon> (...)</xAnon> za okres VII-IX za podwykonawców kwalifikowanych lub mianowanych, wobec których pozwany ponosić miał odpowiedzialność solidarną z wykonawcą na mocy <xLexLink xArt="art. 647(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> oraz że wypłacono tym podwykonawcom wynagrodzenie, zanim pozwany powziął pewną wiadomość o cesji. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, iż Sąd Okręgowy bezpodstawnie przyjął, jakoby powód nie kwestionował i nie podważył przedstawionych przez pozwanego dokumentów dotyczących list kwalifikowanych podwykonawców i podstaw wypłaty im wynagrodzenia przez inwestora. Sąd I instancji nie odniósł się do zarzutów powoda dotyczących wyżej wymienionej kwestii a zawartych między innymi w pismach procesowych z 18 grudnia 2006 r. i z 3 stycznia 2007 r., gdy tymczasem zestawienie z rozliczenia faktur, sporządzone przez głównego księgowego interwenienta ubocznego, któremu to zastawieniu Sąd orzekający bezpodstawnie nadał walor dokumentu nie do podważenia, zawiera sprzeczności i nie pokrywa się z treścią pozostałych dokumentów i dowodów. Przykładowo wskazał Sąd Apelacyjny na nieścisłości dotyczące <xAnon> firm (...)</xAnon>, <xAnon>U.</xAnon>, <xAnon>G.</xAnon> czy <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>M.</xAnon>. W ocenie Sądu Apelacyjnego spełnienie świadczenia do rąk podwykonawców nie spowodowało wygaśnięcia zobowiązania względem wykonawcy, bowiem pozwany i interwenient uboczny nie dokonali skutecznego potrącenia zapłaconych przez siebie kwot z kwotami wynikającymi z faktur wystawionych przez wykonawcę.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, że interwenient uboczny bezspornie dowiedział się o przelewie w dniu 10 października 2005 r. a ochrona przewidziana w <xLexLink xArt="art. 512" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 512 kc</xLexLink> trwa do momentu dowiedzenia się przez dłużnika o przelewie. Nie podzielił natomiast argumentacji Sądu Okręgowego, jakoby dłużnik dopiero w dniu 7 grudnia 2005 r. uzyskał pewną wiedzę o przelewie oraz braku legitymacji biernej Województwa <xAnon> (...)</xAnon>. W § 3 umowy faktoringu strony użyły określenia o możliwości nabycia wierzytelności pod wymienionymi tam warunkami, nie chodziło jednak o warunki w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 89" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 89 kc.</xLexLink></xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego powód spełnia kryteria banku wykonawcy, więc wykonawca mógł przenieść na powoda wierzytelność, w związku z postanowieniem 3.1 warunków <xAnon> (...)</xAnon>. Postanowienie to uzależnia cesję kontraktu lub jakiejkolwiek jego części od pisemnej zgody zamawiającego, z wyjątkiem między innymi obciążeń na rzecz banku wykonawcy.</xText> <xText>Powołany przez Sąd Apelacyjny biegły nie wyjaśnił jednoznacznie, co oznacza sformułowanie „bank wykonawcy”, wobec czego Sąd Apelacyjny dokonał interpretacji wyżej wymienionego postanowienia i stwierdził, że za bank wykonawcy należy uznać bank, w którym wykonawca dokonuje rozliczeń finansowych związanych z inwestycją, prowadzi swoje rachunki, gromadzi środki oraz przy pomocy którego finansuje swoją działalność, realizację inwestycji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił interpretacji Sądu Okręgowego, jakoby bank wykonawcy powinien być ujawniany w umowie o roboty budowlane.</xText> <xText>Powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył skargę kasacyjną pozwany.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 2 lipca 2009 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. Podzielając stanowisko Sądu Apelacyjnego odnośnie posiadania przez pozwanego legitymacji biernej w procesie wskazał na zasadność zarzutów naruszenia <xLexLink xArt="art. 647(1);art. 647(1) § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> § 2 kc</xLexLink> oraz częściowo zarzutu związanego z dokonaną przez Sąd Apelacyjny interpretacją § 3 umowy faktoringu.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wskazał na możliwość wyrażenia zgody przez inwestora na zawarcie umowy o roboty budowlane przez wykonawcę z podwykonawcą w sposób dorozumiany, także po zawarciu umowy i oparł się w swym twierdzeniu na uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 29 kwietnia 2008 r. III CZP 6/08 (OSNC 2008, nr 11 poz. 121) i niepublikowanym wyroku z dnia 9 kwietnia 2008 r. VCSK 492/07.</xText> <xText>Odnosząc się do dokonanej przez Sąd Apelacyjny interpretacji § 3 umowy faktoringu, zgodnie z którym nabycia wierzytelności może nastąpić między innymi wtedy, gdy dłużnikom nie przysługują względem sprzedającego jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że nie jest w związku z tym istotne, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności, gdyż chodzi po prostu o jedną z umownych przesłanek nabycia wierzytelności. Sformułowanie wyżej wymienionego postanowienia nie oznacza, że w umowie został sformułowany warunek rozwiązujący, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 89" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 89 kc.</xLexLink></xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja podlega uwzględnieniu bowiem jeden z zarzutów skarżącego jest zasadny, wymaga ponownego rozpoznania i to przez Sąd I instancji. Apelujący bowiem zarzucał między innym, iż pozwany i interwenient uboczny nie przedstawili żadnych dowodów zapłaty podwykonawcom za wykonane roboty, przedłożone do akt zestawienia zawierają sprzeczności odnośnie płatności kwot dokonanych na rzecz firm wymienionych przez powoda w piśmie z dnia 3 stycznia 2007 r. a Sąd I instancji, mimo kwestionowania tych dokumentów przez powoda bezpodstawnie przyjął, jakoby powód ich nie kwestionował i nie podważył. Zarzut podnoszony przez powoda, że pozwany nie wykazał zasadności rozliczenia dwóch faktur, które są przedmiotem żądania w niniejszej sprawie uznać należy za słuszny, co omówione zostanie w dalszej części uzasadnienia.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu przyjęcia przez Sąd I instancji braku legitymacji biernej do występowania w procesie pozwanego Województwa <xAnon> (...)</xAnon>, co także skutkowało oddaleniem powództwa przez Sąd I instancji, należy podzielić stanowisko skarżącego o niezasadności wymienionego zarzutu.</xText> <xText>Wiążąco w tej kwestii wypowiedział się Sąd najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 lipca 2009 r. o uznaniu w sprawie legitymacji biernej Województwa, podzielając wcześniejsze stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wyrażone w uzasadnieniu wyroku zaskarżonego skargą kasacyjną. Zatem należy uznać, iż fakt istnienia legitymacji biernej pozwanego został przesądzony i rozumiany w ten sposób, że wobec pozwanego Województwa może być kierowane roszczenie.</xText> <xText>Kolejnym zarzutem jest odmowa uznania powoda przez Sąd I instancji za bank wykonawcy, co skutkować miało zakazem cesji, wynikającym <xBRx/>z subklauzuli 3.1 Warunków Ogólnych <xAnon> (...)</xAnon> i w efekcie oddaleniem powództwa. Zgodzić się należy z wywodami i stanowiskiem apelacji o wadliwości przyjętego przez Sąd Okręgowy rozumowania, jakoby powód, nie posiadając statusu banku wykonawcy, nie mógł nabyć wierzytelności objętych umową.</xText> <xText>Bezspornym jest, iż w Dokumentach Kontraktowych nie wymieniono powoda ani żadnego innego banku jako banku wykonawcy. Dokumenty te jak i Warunki Ogólne <xAnon> (...)</xAnon> nie zawierają też żadnej definicji banku wykonawcy. Spór na tle interpretacji subklauzuli 3.1 <xAnon> (...)</xAnon> spowodował, iż Sąd Apelacyjny zmieniając wyrok Sądu I instancji dokonał interpretacji definicji banku wykonawcy i wyżej wymienionych warunków <xAnon> (...)</xAnon>, z którą to interpretacją, dotyczącą uznania powoda za bank wykonawcy – Sąd Apelacyjny w obecnym składzie się zgadza.</xText> <xText>Powodowy bank nie był wyłącznie faktorem, jak to przyjął Sąd Okręgowy, ale świadczył dla wykonawcy także inne usługi, które w sposób szczegółowy wymienił Sąd Apelacyjny w poprzednim składzie, w uzasadnieniu wyroku (k. 712). Nie wpływa także na zmianę stanowiska Sądu Apelacyjnego złożona w postępowaniu apelacyjnym i to dopiero po uwzględnieniu przez Sąd Najwyższy skargi kasacyjnej pozwanego – opinia sporządzona przez Międzynarodowego Rzeczoznawcę <xAnon>A. M. (1)</xAnon>, dotycząca jego interpretacji zapisu klauzuli 3.1 Warunków Kontraktowych <xAnon> (...)</xAnon>. Złożona przez stronę procesu prywatna opinia może zostać co najwyżej potraktowana jako poparcie stanowiska strony w sprawie.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego za błędną należy uznać interpretację prezentowaną przez interwenienta ubocznego, która znalazła odbicie w cytowanej wyżej opinii <xAnon>A. M.</xAnon>, że bank wykonawcy powinien być ujawniony w kontrakcie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny wskazuje na przesłanki, jakimi wcześniej kierował się przy uznaniu powoda za bank wykonawcy, bez potrzeby ich ponownego powtarzania. Uznaje więc i przesądza, iż z tej przyczyny nie doszło do bezskuteczności przelewu i to niezależnie od posiadanej przez powoda wiedzy o zastrzeżeniu umownym, dotyczącym zakazu cesji. Problem skuteczności nabycia wierzytelności przez powoda określony w treści umowy faktoringu łączącej powoda z <xAnon> (...)</xAnon> był przedmiotem interpretacji wszystkich występujących w sprawie stron oraz sądów obu instancji.</xText> <xText>Kwestię tą rozważał w niniejszej sprawie również Sąd Najwyższy, uznając za częściowo uzasadniony zarzut skargi kasacyjnej, dotyczący interpretacji § 3 umowy faktoringu.</xText> <xText>Zwrócił uwagę Sąd Najwyższy na p. 10 § 3 wyżej wymienionej umowy zgodnie <xBRx/>z którym nabycie wierzytelności może nastąpić wtedy, gdy dłużnikom nie przysługują względem sprzedającego jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia. Takie sformułowanie nie oznacza jednak, że w umowie został sformułowany warunek rozwiązujący w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 89" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 89 kc</xLexLink>, gdyż chodzi tu po prostu o jedną z umownych przesłanek nabycia wierzytelności przez powoda <xBRx/>a nadto, nie jest w związku z tym istotne to, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności.</xText> <xText>Z dokonanej przez Sąd Najwyższy interpretacji wskazanego warunku nabycia przez powoda wierzytelności jednoznacznie wynika, że powód nabył wierzytelności sprzedającego ale tylko te, wobec których nie przysługiwały dłużnikom jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia. Chodzi oczywiście o wierzytelności pieniężne przysługujące sprzedającemu z tytułu zawartych umów z dłużnikiem, to jest pozwanym, w związku z prowadzoną inwestycją, z powodu której została zawarta umowa faktoringowa z prawem regresu.</xText> <xText>Nie jest w związku z tym istotne to, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 647(1);art. 647(1) § 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> § 5 kc</xLexLink> inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.</xText> <xText><xLexLink xArt="§ 2;art. 647(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 2 art. 647<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> stanowi o wymaganej zgodzie inwestora do zawarcia umowy <xBRx/>o roboty budowlane wykonawcy z podwykonawcą. Do zgody wymaganej przez <xLexLink xArt="art. 647(1);art. 647(1) § 2;art. 647(1) § 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> § 2 i 3 kc</xLexLink> nie stosuje się <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 63 § 2 kc.</xLexLink> Zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (Uchwała Składu 7 sędziów z dnia 29 kwietnia 2008r. III CZP 6/08).</xText> <xText>Zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane <xBRx/>z podwykonawcą, może być wyrażana również w sposób dorozumiany, po zawarciu takiej umowy. Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie opowiedział się za możliwością jej złożenia przez inwestora, już po zawarciu umowy przez wykonawcę i podwykonawcę i przywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia <xBRx/>9 kwietnia 2008r V CSK 492/07 (niepuubl.), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą, rodząca jego odpowiedzialność z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy, zawiera element gwarancyjny.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew stanowisku powoda, zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umów z podwykonawcami, także wyrażona w sposób dorozumiany, może być wyrażona w każdym czasie, stosownie do okoliczności.</xText> <xText>Skoro bowiem inwestor zapłacił podwykonawcy, tym samym wyraził zgodę na jego udział w inwestycji i na wykonanie robót budowlanych.</xText> <xText>Nie byłoby bowiem logicznego wytłumaczenia dla sytuacji, w której inwestor płaci wykonawcy za wykonane roboty, nie akceptując jednocześnie jego udziału <xBRx/>w inwestycji. Gdyby spór dotyczył wzajemnych relacji inwestora z podwykonawcą i kwestii zakresu odpowiedzialności solidarnej inwestora z wykonawcą, należałoby ewentualnie jeszcze rozważać, czy inwestor wyraził zgodę na konkretną umowę w oparciu o ogólne zasady wykładni oświadczeń woli i czy jest ona wystarczająca dla uznania skuteczności tej zgody. Taka sytuacja jednak <xBRx/>w niniejszej sprawie nie ma miejsca. Nie zachodzi potrzeba – w ocenie Sądu Apelacyjnego - przedstawiania Sądowi Najwyższemu pytania prawnego o treści wskazanej przez powoda w piśmie procesowym z dnia 28 października 2009r., złożonego w postępowaniu apelacyjnym.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wypowiedział się już w niniejszej sprawie w sposób wystarczający i wiążący.</xText> <xText>Powodowy bank nabył od <xAnon> (...)</xAnon> tylko te wierzytelności, wobec których zgodnie z § 3 p.10 umowy faktoringu, nie służyły dłużnikowi jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia.</xText> <xText>W związku z powyższym pozwany winien wykazać odpowiednimi dokumentami, a Sąd rozstrzygnąć, które wierzytelności pozwany mógł potrącić i to niezależnie od daty dowiedzenia się przez pozwanego o umowie faktoringu, którą to datę i tak należy określić na 10.10.2005r. Wówczas to bowiem interwenient uboczny bezspornie dowiedział się o przelewie. Pozwany odpowiada wobec podwykonawców solidarnie z wykonawcą z <xLexLink xArt="art. 647(1);art. 647(1) § 2;art. 647(1) § 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647<xSUPx>1</xSUPx> § 2 i 5 kc</xLexLink>, więc miał prawo potrącić dokonane na rzecz podwykonawców wypłaty, które to wierzytelności należały się wykonawcy a przez sprzedaż i powodowemu bankowi ale tylko te, które nie nadawały się do potrącenia. Należy podzielić zarzut skarżącego <xBRx/>o nieprawidłowym uznaniu przez Sąd Okręgowy niekwestionowania przez powoda dokonanych wypłat a także załączonych na ich potwierdzenie dokumentów. Prawidłowość ustaleń Sądu w tej kwestii ma zasadnicze znaczenie do uznania zakresu nabycia wierzytelności przez powoda. Wystarczy wskazać na dokumenty złożone przez interwenienta ubocznego w postępowaniu apelacyjnym, dopiero z pismem z dnia 7 października 2009r., z których to dowodów zamierza wywodzić skutki prawne.</xText> <xText>Odnosząc się zatem do tej części apelacji, której uwzględnienie skutkuje uchyleniem wyroku Sądu I instancji należy wskazać, że Sąd Apelacyjny nie podziela ustalonego przez ten Sąd stanu faktycznego w zakresie uznania wszystkich podwykonawców, wymienionych w rozliczeniu faktur <xAnon> (...)</xAnon> za okres VII-IX 2005r. za podwykonawców kwalifikowanych lub mianowanych oraz, że wypłacono tym podwykonawcom wynagrodzenie.</xText> <xText>Błędnie Sąd Okręgowy uznał, że złożonych przez pozwanego i interwenienta ubocznego dokumentów (k. 91-103, k. 163-200) powód nie kwestionował oraz, że nie budzą one wątpliwości co do zgodności i prawidłowości wypłaty.</xText> <xText>Powód zaprzeczył prezentowanym przez pozwanego faktom i dowodom (pismo procesowe z dnia 18 grudnia 2006r., k. 412-414), a analizę złożonych przez pozwanego i interwenienta ubocznego dokumentów, zawarł w piśmie z dnia <xBRx/>3 stycznia 2007r. (k. 419 – 427). Na powyższe zwrócił już uwagę Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 czerwca 2008r. (k. 706-707), które to wywody Sąd Apelacyjny w obecnym składzie, podziela.</xText> <xText>W szczególności fakt, że rozliczanie faktur sporządzone zostało przez głównego księgowego interwenienta ubocznego nie oznacza braku możliwości kwestionowania dokonanej zapłaty, zgodnie z kontraktem. Zestawienie to nie pokrywa się z treścią pozostałych dokumentów (nie nosi daty), a wobec kwestionowania przez powoda i wykazanych sprzeczności odnośnie dokonanych wpłat, choćby na rzecz firm: <xAnon>U.</xAnon>, Rotor, <xAnon>G.</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>M.</xAnon>(vide pismo powoda, k. 425-427), należy uznać za słuszny zarzut powoda, <xBRx/>o braku wykazania zasadności potrącenia z 2 faktur, które są przedmiotem żądania w niniejszej sprawie. Zatem twierdzenia pozwanego i interwenienta ubocznego o możliwości potrącenia wypłaconej należności wskazanym podwykonawcom z należnością <xAnon> (...)</xAnon> lub powoda nie zostały wyjaśnione. Należy zgodzić się z powodem, że stosownie do <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">232 kpc</xLexLink> „to na pozwanym ciążył obowiązek wykazania podnoszonych przez siebie okoliczności” a więc wykazania wykonania zobowiązania wobec podwykonawców, wobec których był odpowiedzialny solidarnie z wykonawcą. Wprawdzie pozwany i interwenient uboczny złożyli do akt – ich zdaniem – wystarczające dokumenty na potwierdzenie prawidłowości dokonanych wypłat, jednakże, wobec zakwestionowania przez powoda ich większości, rzeczą Sądu było wyjaśnienie spornych okoliczności, a dopiero w przypadku braku odpowiednich dowodów ze strony przeciwnika procesowego, dokonanie ich oceny zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Tymczasem Sąd Okręgowy poprzestał na złożonych przez pozwanego <xBRx/>i interwenienta ubocznego dowodach bezpodstawnie przyjmując, iż nie zostały zakwestionowane.</xText> <xText>W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd nie odniósł się również do tego istotnego zarzutu powoda, który ma wpływ na przyjęcie skuteczności nabycia wierzytelności przez powoda. Dlatego inaczej, niż to wskazuje skarżący w piśmie złożonym w postępowaniu apelacyjnym z dnia 2 listopada 2009r., a także szeregu dalszych pismach procesowych należy ocenić dopuszczalność i możliwość przedłożenia dalszych dowodów przez interwenienta ubocznego, na potwierdzenie potrącenia wierzytelności. Jednak powstanie stanu potrącalności nie powoduje samo przez się bezskuteczności nabycia wierzytelności przez powoda, na co wskazują wcześniejsze wywody Sądu Apelacyjnego.</xText> <xText>Strony procesu, tak przed Sądem I instancji jak i w postępowaniu apelacyjnym, <xBRx/>w szeregu pismach procesowych wskazywały na skuteczność lub nieskuteczność dokonanych przez pozwanego potrąceń. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że <xBRx/>w sprawie nie jest istotna skuteczność potrącenia, ale sama możliwość ich dokonania. Przy istnieniu możliwości nabycia przez powoda wierzytelności jak <xBRx/>i możliwości dokonania potrącenia przez pozwanego, Sąd Okręgowy poczyni ustalenia, czy wszystkie podmioty, którym zostało wypłacone wynagrodzenie przez interwenta ubocznego lub pozwanego posiadali status podwykonawcy inwestycji realizowanej przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon>, czy też otrzymały one płatności na zasadzie innych, łączących te podmioty umów lub porozumień.</xText> <xText>Powód bowiem kwestionował wypłaty na rzecz <xAnon> spółki z o.o. (...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>M.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>G.</xAnon>. Inwestor natomiast odpowiada solidarnie z wykonawcą wobec podwykonawcy tylko wtedy, gdy podwykonawca świadczył, ale w ramach konkretnej umowy o roboty budowlane.</xText> <xText>Wyżej wymienione okoliczności spowodowały, że Sąd Apelacyjny uchylił wyrok Sądu I instancji jako, że nie rozpoznał istoty sprawy (<xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 <xBRx/>§ 2 kpc</xLexLink>).</xText> <xText>Sąd I instancji rozważy nadto, czy i jaki wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie ma zgłoszenie przez powoda wierzytelności i objęcie jej zatwierdzonym układem w postępowaniu prowadzonym przeciwko upadłemu wykonawcy <xBRx/>w postępowaniu upadłościowym, z możliwością zawarcia układu - sygn. akt IX Gup 33/07 (vide pismo powoda z 28.10.2009r. i informacja uzyskana przez Sąd Apelacyjny z Sądu Rejonowego Katowice – Wschód Wydziału Gospodarczego – pismo z dnia 9.11.2009r.).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bogumiła Ustjanicz

Barbara Panek

Iwona Posyniak

Barbara Panek

Sygn. akt I ACa 553/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Bogumiła Ustjanicz Sędziowie : SA Piotr Wójtowicz SA Barbara Owczarek (spr.) Protokolant : Iwona Posyniak po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...) Banku (...) Spółki AkcyjnejwG. przeciwko Województwu(...) z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej(...) Spółki AkcyjnejwK. o zapłatę na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 stycznia 2007 r., sygn. akt II C 67/06 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego i wywołanego skargą kasacyjną. Sygn. akt I ACa 553/09 UZASADNIENIE Powód(...) Bank (...) Spółka AkcyjnawG.domagał się zasądzenia od pozwanego Województwa(...)kwoty 5 151 509,61 zł z odsetkami od kwot i dat wskazanych w pozwie oraz zasądzenia kosztów procesu. Żądanie swoje uzasadniał zawartą w dniu 8 lipca 2004 r. umowę faktoringu z wykonawcą budowy drogiK.–G.,Przedsiębiorstwem (...) Spółki Akcyjnej((...)), mocą której skupował wierzytelności wykonawcy związane z wyżej wymienioną inwestycją w stosunku do pozwanego. W imieniu pozwanego, inwestora głównego działał inwestor zastępczy(...) S.A., który zawarł z wykonawcą budowę drogi– (...)umowę o roboty budowlane w dniu 10 czerwca 2003 r. Integralną częścią tej umowy były warunki kontraktowe dla robót inżynieryjno-budowlnych, opracowane przez(...) Federację (...)z siedzibą wL.w Szwajcarii (warunki(...)). W oparciu o zawartą umowę faktoringową z dnia 8 lipca 2004 r. powód skupował wierzytelności związane z wyżej wymienioną inwestycją na podstawie faktur wystawianych przez wykonawcę w stosunku do pozwanego, a ponieważ 2 z faktur nie zostały zapłacone przez inwestora zastępczego, wystąpił z niniejszym powództwem: Z korespondencji prowadzonej przez powoda z inwestorem zastępczym wynikało, że nie został on powiadomiony o cesji wierzytelności przed 10 października 2005 r., reguluje sukcesywnie zadłużenia podwykonawców a pismem z dnia 25 października 2005 r. poinformował powoda, iż kwoty z faktury z dnia 31 sierpnia 2005 r. zostały już zrealizowane. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że dłużnik nie został poinformowany o cesji wierzytelności więc Sąd ocenił, że spełnienie świadczenia przez dłużnika będącego w dobrej wierze, po dokonaniu przelewu na rzecz cedenta, mimo umowy przelewu, zwalnia go skutecznie z zobowiązania. Z ustaleń Sądu Okręgowego ponadto wynika, iż wykonawca nie regulował na przestrzeni roku 2005 należności podwykonawców co spowodowało zapłatę przez pozwanego podwykonawcom, a płatności te odbywały się za wiedzą wykonawcy. Jako podstawę prawną wskazałart. 6471kc. Odnośnie realizacji faktur podwykonawców Sąd Okręgowy stwierdził następnie, że „z przedłożonych dokumentów wynika spis podwykonawców, które warunki(...)pozwalają określić mianem podwykonawców mianowanych, kwoty im zaległe przez wykonawcę, termin wymagalności, termin zapłaty przez pozwanego, wskazanie, z jakich faktur zapłata nastąpiła. Przedłożono także dokumenty dotyczące korespondencji między wykonawcą a inwestorem zastępczym wskazujące na monitoring płatności prowadzony przez inwestora zastępczego, regulowanie przez niego zapłaty na rzecz podwykonawców, o czym informował wykonawcę, wezwania do zapłaty ze strony podwykonawców”. W rozważaniach Sąd I instancji podniósł ponadto, że wykonawca nie mógł przenieść wierzytelności na rzecz powoda z uwagi na warunki kontraktu(...)(art. 509 kc), że nie zostały spełnione warunki umowy faktoringu wynikające z § 3 umowy co powoduje nieskuteczność nabycia wierzytelności. Powód bowiem nie jest bankiem wykonawcy a ponadto wobec braku określenia w umowach inwestycyjnych Urzędu Marszałkowskiego jako strony, brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego Województwa(...). W szczególności Sąd orzekający I instancji podkreślił, że jeżeli inwestor pośredni i inwestor główny dokonywali płatności na rzecz podwykonawców, to dlatego, że wyrażali zgodę na osoby podwykonawców, zawarte umowy i zakres prac. Podwykonawcy mający umowę z wykonawcą mieli prawo do domagania się zapłaty od zamawiającego, którego odpowiedzialność z wykonawcą jest solidarna (art. 6471kc). Powód wypowiedział umowę faktoringu ze skutkiem natychmiastowym w dniu 17 października 2005 r., a dniem 27 grudnia 2005 r. zgłosił wierzytelność do toczącego się postępowania upadłościowego wobecPrzedsiębiorstwa (...) S.A. Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją powód. Zarzucił wyrokowi błędy w ustaleniu stanu faktycznego odnośnie daty powzięcia informacji przez pozwanego i interwenienta ubocznego o dokonanym przez wykonawcę przelewie przyjęciu, przez Sąd braku legitymacji biernej pozwanego, braku możliwości nabycia przez powoda wierzytelności wykonawcy w oparciu o umowę faktoringu, przyjęcia, że powód nie był bankiem wykonawcy o jakim mowa w subklauzuli 3.1. warunków ogólnych(...), że powód znał treść warunków(...), kwestii związanych ze zgłoszonym wobec wykonawcy przez pozwanego i interwenienta ubocznego zarzutem potrącenia, że wszyscy podwykonawcy byli zatwierdzeni prze interwenienta ubocznego w trybieart. 6471kci jednocześnie posiadali status podwykonawców mianowanych, o jakich mowa w subklauzuli 59.1 warunków(...). Ponadto skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego a toart. 89 kci514 kcskutkujący brakiem uznania nabycia wierzytelności przez powoda a także naruszenieart. 316 § 1 kpci328 § 2 kpcprzez częściowy brak w uzasadnieniu wskazania dowodów i przyczyn odmowy wiarygodności dowodom, niekompletność uzasadnienia a także naruszenieart. 227 kpcprzez niezasadne oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 17 czerwca 2008 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5 151 509,61 zł z ustawowymi odsetkami, z tym, że od kwoty 265 930,30 zł od dnia 31 listopada 2005 r., a od kwoty 4 885 579,31 od 26 listopada 2005 r. oraz kwotę 107 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu nadto zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 108 666,71 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny przyjął, że stan faktyczny ustalony przez Sąd Okręgowy w zakresie zawarcia i treści umowy faktoringu, zapłaty przez powoda wykonawcy, korespondencji między stronami jest bezsporny. Nie podzielił natomiast ustaleń Sądu Okręgowego w zakresie uznania wszystkich podwykonawców, wymienionych w rozliczeniu faktur(...)za okres VII-IX za podwykonawców kwalifikowanych lub mianowanych, wobec których pozwany ponosić miał odpowiedzialność solidarną z wykonawcą na mocyart. 6471kcoraz że wypłacono tym podwykonawcom wynagrodzenie, zanim pozwany powziął pewną wiadomość o cesji. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, iż Sąd Okręgowy bezpodstawnie przyjął, jakoby powód nie kwestionował i nie podważył przedstawionych przez pozwanego dokumentów dotyczących list kwalifikowanych podwykonawców i podstaw wypłaty im wynagrodzenia przez inwestora. Sąd I instancji nie odniósł się do zarzutów powoda dotyczących wyżej wymienionej kwestii a zawartych między innymi w pismach procesowych z 18 grudnia 2006 r. i z 3 stycznia 2007 r., gdy tymczasem zestawienie z rozliczenia faktur, sporządzone przez głównego księgowego interwenienta ubocznego, któremu to zastawieniu Sąd orzekający bezpodstawnie nadał walor dokumentu nie do podważenia, zawiera sprzeczności i nie pokrywa się z treścią pozostałych dokumentów i dowodów. Przykładowo wskazał Sąd Apelacyjny na nieścisłości dotyczącefirm (...),U.,G.czy(...)M.. W ocenie Sądu Apelacyjnego spełnienie świadczenia do rąk podwykonawców nie spowodowało wygaśnięcia zobowiązania względem wykonawcy, bowiem pozwany i interwenient uboczny nie dokonali skutecznego potrącenia zapłaconych przez siebie kwot z kwotami wynikającymi z faktur wystawionych przez wykonawcę. Sąd Apelacyjny uznał, że interwenient uboczny bezspornie dowiedział się o przelewie w dniu 10 października 2005 r. a ochrona przewidziana wart. 512 kctrwa do momentu dowiedzenia się przez dłużnika o przelewie. Nie podzielił natomiast argumentacji Sądu Okręgowego, jakoby dłużnik dopiero w dniu 7 grudnia 2005 r. uzyskał pewną wiedzę o przelewie oraz braku legitymacji biernej Województwa(...). W § 3 umowy faktoringu strony użyły określenia o możliwości nabycia wierzytelności pod wymienionymi tam warunkami, nie chodziło jednak o warunki w rozumieniuart. 89 kc. W ocenie Sądu Apelacyjnego powód spełnia kryteria banku wykonawcy, więc wykonawca mógł przenieść na powoda wierzytelność, w związku z postanowieniem 3.1 warunków(...). Postanowienie to uzależnia cesję kontraktu lub jakiejkolwiek jego części od pisemnej zgody zamawiającego, z wyjątkiem między innymi obciążeń na rzecz banku wykonawcy. Powołany przez Sąd Apelacyjny biegły nie wyjaśnił jednoznacznie, co oznacza sformułowanie „bank wykonawcy”, wobec czego Sąd Apelacyjny dokonał interpretacji wyżej wymienionego postanowienia i stwierdził, że za bank wykonawcy należy uznać bank, w którym wykonawca dokonuje rozliczeń finansowych związanych z inwestycją, prowadzi swoje rachunki, gromadzi środki oraz przy pomocy którego finansuje swoją działalność, realizację inwestycji. Sąd Apelacyjny nie podzielił interpretacji Sądu Okręgowego, jakoby bank wykonawcy powinien być ujawniany w umowie o roboty budowlane. Powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył skargę kasacyjną pozwany. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 2 lipca 2009 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. Podzielając stanowisko Sądu Apelacyjnego odnośnie posiadania przez pozwanego legitymacji biernej w procesie wskazał na zasadność zarzutów naruszeniaart. 6471§ 2 kcoraz częściowo zarzutu związanego z dokonaną przez Sąd Apelacyjny interpretacją § 3 umowy faktoringu. Sąd Najwyższy wskazał na możliwość wyrażenia zgody przez inwestora na zawarcie umowy o roboty budowlane przez wykonawcę z podwykonawcą w sposób dorozumiany, także po zawarciu umowy i oparł się w swym twierdzeniu na uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 29 kwietnia 2008 r. III CZP 6/08 (OSNC 2008, nr 11 poz. 121) i niepublikowanym wyroku z dnia 9 kwietnia 2008 r. VCSK 492/07. Odnosząc się do dokonanej przez Sąd Apelacyjny interpretacji § 3 umowy faktoringu, zgodnie z którym nabycia wierzytelności może nastąpić między innymi wtedy, gdy dłużnikom nie przysługują względem sprzedającego jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że nie jest w związku z tym istotne, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności, gdyż chodzi po prostu o jedną z umownych przesłanek nabycia wierzytelności. Sformułowanie wyżej wymienionego postanowienia nie oznacza, że w umowie został sformułowany warunek rozwiązujący, w rozumieniuart. 89 kc. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja podlega uwzględnieniu bowiem jeden z zarzutów skarżącego jest zasadny, wymaga ponownego rozpoznania i to przez Sąd I instancji. Apelujący bowiem zarzucał między innym, iż pozwany i interwenient uboczny nie przedstawili żadnych dowodów zapłaty podwykonawcom za wykonane roboty, przedłożone do akt zestawienia zawierają sprzeczności odnośnie płatności kwot dokonanych na rzecz firm wymienionych przez powoda w piśmie z dnia 3 stycznia 2007 r. a Sąd I instancji, mimo kwestionowania tych dokumentów przez powoda bezpodstawnie przyjął, jakoby powód ich nie kwestionował i nie podważył. Zarzut podnoszony przez powoda, że pozwany nie wykazał zasadności rozliczenia dwóch faktur, które są przedmiotem żądania w niniejszej sprawie uznać należy za słuszny, co omówione zostanie w dalszej części uzasadnienia. Odnosząc się do zarzutu przyjęcia przez Sąd I instancji braku legitymacji biernej do występowania w procesie pozwanego Województwa(...), co także skutkowało oddaleniem powództwa przez Sąd I instancji, należy podzielić stanowisko skarżącego o niezasadności wymienionego zarzutu. Wiążąco w tej kwestii wypowiedział się Sąd najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 lipca 2009 r. o uznaniu w sprawie legitymacji biernej Województwa, podzielając wcześniejsze stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wyrażone w uzasadnieniu wyroku zaskarżonego skargą kasacyjną. Zatem należy uznać, iż fakt istnienia legitymacji biernej pozwanego został przesądzony i rozumiany w ten sposób, że wobec pozwanego Województwa może być kierowane roszczenie. Kolejnym zarzutem jest odmowa uznania powoda przez Sąd I instancji za bank wykonawcy, co skutkować miało zakazem cesji, wynikającymz subklauzuli 3.1 Warunków Ogólnych(...)i w efekcie oddaleniem powództwa. Zgodzić się należy z wywodami i stanowiskiem apelacji o wadliwości przyjętego przez Sąd Okręgowy rozumowania, jakoby powód, nie posiadając statusu banku wykonawcy, nie mógł nabyć wierzytelności objętych umową. Bezspornym jest, iż w Dokumentach Kontraktowych nie wymieniono powoda ani żadnego innego banku jako banku wykonawcy. Dokumenty te jak i Warunki Ogólne(...)nie zawierają też żadnej definicji banku wykonawcy. Spór na tle interpretacji subklauzuli 3.1(...)spowodował, iż Sąd Apelacyjny zmieniając wyrok Sądu I instancji dokonał interpretacji definicji banku wykonawcy i wyżej wymienionych warunków(...), z którą to interpretacją, dotyczącą uznania powoda za bank wykonawcy – Sąd Apelacyjny w obecnym składzie się zgadza. Powodowy bank nie był wyłącznie faktorem, jak to przyjął Sąd Okręgowy, ale świadczył dla wykonawcy także inne usługi, które w sposób szczegółowy wymienił Sąd Apelacyjny w poprzednim składzie, w uzasadnieniu wyroku (k. 712). Nie wpływa także na zmianę stanowiska Sądu Apelacyjnego złożona w postępowaniu apelacyjnym i to dopiero po uwzględnieniu przez Sąd Najwyższy skargi kasacyjnej pozwanego – opinia sporządzona przez Międzynarodowego RzeczoznawcęA. M. (1), dotycząca jego interpretacji zapisu klauzuli 3.1 Warunków Kontraktowych(...). Złożona przez stronę procesu prywatna opinia może zostać co najwyżej potraktowana jako poparcie stanowiska strony w sprawie. Zdaniem Sądu Apelacyjnego za błędną należy uznać interpretację prezentowaną przez interwenienta ubocznego, która znalazła odbicie w cytowanej wyżej opiniiA. M., że bank wykonawcy powinien być ujawniony w kontrakcie. Sąd Apelacyjny wskazuje na przesłanki, jakimi wcześniej kierował się przy uznaniu powoda za bank wykonawcy, bez potrzeby ich ponownego powtarzania. Uznaje więc i przesądza, iż z tej przyczyny nie doszło do bezskuteczności przelewu i to niezależnie od posiadanej przez powoda wiedzy o zastrzeżeniu umownym, dotyczącym zakazu cesji. Problem skuteczności nabycia wierzytelności przez powoda określony w treści umowy faktoringu łączącej powoda z(...)był przedmiotem interpretacji wszystkich występujących w sprawie stron oraz sądów obu instancji. Kwestię tą rozważał w niniejszej sprawie również Sąd Najwyższy, uznając za częściowo uzasadniony zarzut skargi kasacyjnej, dotyczący interpretacji § 3 umowy faktoringu. Zwrócił uwagę Sąd Najwyższy na p. 10 § 3 wyżej wymienionej umowy zgodniez którym nabycie wierzytelności może nastąpić wtedy, gdy dłużnikom nie przysługują względem sprzedającego jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia. Takie sformułowanie nie oznacza jednak, że w umowie został sformułowany warunek rozwiązujący w rozumieniuart. 89 kc, gdyż chodzi tu po prostu o jedną z umownych przesłanek nabycia wierzytelności przez powodaa nadto, nie jest w związku z tym istotne to, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności. Z dokonanej przez Sąd Najwyższy interpretacji wskazanego warunku nabycia przez powoda wierzytelności jednoznacznie wynika, że powód nabył wierzytelności sprzedającego ale tylko te, wobec których nie przysługiwały dłużnikom jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia. Chodzi oczywiście o wierzytelności pieniężne przysługujące sprzedającemu z tytułu zawartych umów z dłużnikiem, to jest pozwanym, w związku z prowadzoną inwestycją, z powodu której została zawarta umowa faktoringowa z prawem regresu. Nie jest w związku z tym istotne to, czy rzeczywiście w konkretnej sytuacji doszło do potrącenia wierzytelności. Zgodnie zart. 6471§ 5 kcinwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. § 2 art. 6471kcstanowi o wymaganej zgodzie inwestora do zawarcia umowyo roboty budowlane wykonawcy z podwykonawcą. Do zgody wymaganej przezart. 6471§ 2 i 3 kcnie stosuje sięart. 63 § 2 kc.Zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (Uchwała Składu 7 sędziów z dnia 29 kwietnia 2008r. III CZP 6/08). Zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlanez podwykonawcą, może być wyrażana również w sposób dorozumiany, po zawarciu takiej umowy. Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie opowiedział się za możliwością jej złożenia przez inwestora, już po zawarciu umowy przez wykonawcę i podwykonawcę i przywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia9 kwietnia 2008r V CSK 492/07 (niepuubl.), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą, rodząca jego odpowiedzialność z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy, zawiera element gwarancyjny. W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew stanowisku powoda, zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umów z podwykonawcami, także wyrażona w sposób dorozumiany, może być wyrażona w każdym czasie, stosownie do okoliczności. Skoro bowiem inwestor zapłacił podwykonawcy, tym samym wyraził zgodę na jego udział w inwestycji i na wykonanie robót budowlanych. Nie byłoby bowiem logicznego wytłumaczenia dla sytuacji, w której inwestor płaci wykonawcy za wykonane roboty, nie akceptując jednocześnie jego udziałuw inwestycji. Gdyby spór dotyczył wzajemnych relacji inwestora z podwykonawcą i kwestii zakresu odpowiedzialności solidarnej inwestora z wykonawcą, należałoby ewentualnie jeszcze rozważać, czy inwestor wyraził zgodę na konkretną umowę w oparciu o ogólne zasady wykładni oświadczeń woli i czy jest ona wystarczająca dla uznania skuteczności tej zgody. Taka sytuacja jednakw niniejszej sprawie nie ma miejsca. Nie zachodzi potrzeba – w ocenie Sądu Apelacyjnego - przedstawiania Sądowi Najwyższemu pytania prawnego o treści wskazanej przez powoda w piśmie procesowym z dnia 28 października 2009r., złożonego w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Najwyższy wypowiedział się już w niniejszej sprawie w sposób wystarczający i wiążący. Powodowy bank nabył od(...)tylko te wierzytelności, wobec których zgodnie z § 3 p.10 umowy faktoringu, nie służyły dłużnikowi jakiekolwiek wierzytelności nadające się do potrącenia. W związku z powyższym pozwany winien wykazać odpowiednimi dokumentami, a Sąd rozstrzygnąć, które wierzytelności pozwany mógł potrącić i to niezależnie od daty dowiedzenia się przez pozwanego o umowie faktoringu, którą to datę i tak należy określić na 10.10.2005r. Wówczas to bowiem interwenient uboczny bezspornie dowiedział się o przelewie. Pozwany odpowiada wobec podwykonawców solidarnie z wykonawcą zart. 6471§ 2 i 5 kc, więc miał prawo potrącić dokonane na rzecz podwykonawców wypłaty, które to wierzytelności należały się wykonawcy a przez sprzedaż i powodowemu bankowi ale tylko te, które nie nadawały się do potrącenia. Należy podzielić zarzut skarżącegoo nieprawidłowym uznaniu przez Sąd Okręgowy niekwestionowania przez powoda dokonanych wypłat a także załączonych na ich potwierdzenie dokumentów. Prawidłowość ustaleń Sądu w tej kwestii ma zasadnicze znaczenie do uznania zakresu nabycia wierzytelności przez powoda. Wystarczy wskazać na dokumenty złożone przez interwenienta ubocznego w postępowaniu apelacyjnym, dopiero z pismem z dnia 7 października 2009r., z których to dowodów zamierza wywodzić skutki prawne. Odnosząc się zatem do tej części apelacji, której uwzględnienie skutkuje uchyleniem wyroku Sądu I instancji należy wskazać, że Sąd Apelacyjny nie podziela ustalonego przez ten Sąd stanu faktycznego w zakresie uznania wszystkich podwykonawców, wymienionych w rozliczeniu faktur(...)za okres VII-IX 2005r. za podwykonawców kwalifikowanych lub mianowanych oraz, że wypłacono tym podwykonawcom wynagrodzenie. Błędnie Sąd Okręgowy uznał, że złożonych przez pozwanego i interwenienta ubocznego dokumentów (k. 91-103, k. 163-200) powód nie kwestionował oraz, że nie budzą one wątpliwości co do zgodności i prawidłowości wypłaty. Powód zaprzeczył prezentowanym przez pozwanego faktom i dowodom (pismo procesowe z dnia 18 grudnia 2006r., k. 412-414), a analizę złożonych przez pozwanego i interwenienta ubocznego dokumentów, zawarł w piśmie z dnia3 stycznia 2007r. (k. 419 – 427). Na powyższe zwrócił już uwagę Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 czerwca 2008r. (k. 706-707), które to wywody Sąd Apelacyjny w obecnym składzie, podziela. W szczególności fakt, że rozliczanie faktur sporządzone zostało przez głównego księgowego interwenienta ubocznego nie oznacza braku możliwości kwestionowania dokonanej zapłaty, zgodnie z kontraktem. Zestawienie to nie pokrywa się z treścią pozostałych dokumentów (nie nosi daty), a wobec kwestionowania przez powoda i wykazanych sprzeczności odnośnie dokonanych wpłat, choćby na rzecz firm:U., Rotor,G.,(...)M.(vide pismo powoda, k. 425-427), należy uznać za słuszny zarzut powoda,o braku wykazania zasadności potrącenia z 2 faktur, które są przedmiotem żądania w niniejszej sprawie. Zatem twierdzenia pozwanego i interwenienta ubocznego o możliwości potrącenia wypłaconej należności wskazanym podwykonawcom z należnością(...)lub powoda nie zostały wyjaśnione. Należy zgodzić się z powodem, że stosownie doart. 6 kci232 kpc„to na pozwanym ciążył obowiązek wykazania podnoszonych przez siebie okoliczności” a więc wykazania wykonania zobowiązania wobec podwykonawców, wobec których był odpowiedzialny solidarnie z wykonawcą. Wprawdzie pozwany i interwenient uboczny złożyli do akt – ich zdaniem – wystarczające dokumenty na potwierdzenie prawidłowości dokonanych wypłat, jednakże, wobec zakwestionowania przez powoda ich większości, rzeczą Sądu było wyjaśnienie spornych okoliczności, a dopiero w przypadku braku odpowiednich dowodów ze strony przeciwnika procesowego, dokonanie ich oceny zgodnie z treściąart. 233 kpc. Tymczasem Sąd Okręgowy poprzestał na złożonych przez pozwanegoi interwenienta ubocznego dowodach bezpodstawnie przyjmując, iż nie zostały zakwestionowane. W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd nie odniósł się również do tego istotnego zarzutu powoda, który ma wpływ na przyjęcie skuteczności nabycia wierzytelności przez powoda. Dlatego inaczej, niż to wskazuje skarżący w piśmie złożonym w postępowaniu apelacyjnym z dnia 2 listopada 2009r., a także szeregu dalszych pismach procesowych należy ocenić dopuszczalność i możliwość przedłożenia dalszych dowodów przez interwenienta ubocznego, na potwierdzenie potrącenia wierzytelności. Jednak powstanie stanu potrącalności nie powoduje samo przez się bezskuteczności nabycia wierzytelności przez powoda, na co wskazują wcześniejsze wywody Sądu Apelacyjnego. Strony procesu, tak przed Sądem I instancji jak i w postępowaniu apelacyjnym,w szeregu pismach procesowych wskazywały na skuteczność lub nieskuteczność dokonanych przez pozwanego potrąceń. Należy jednak zwrócić uwagę na to, żew sprawie nie jest istotna skuteczność potrącenia, ale sama możliwość ich dokonania. Przy istnieniu możliwości nabycia przez powoda wierzytelności jaki możliwości dokonania potrącenia przez pozwanego, Sąd Okręgowy poczyni ustalenia, czy wszystkie podmioty, którym zostało wypłacone wynagrodzenie przez interwenta ubocznego lub pozwanego posiadali status podwykonawcy inwestycji realizowanej przez(...) S.A.(...), czy też otrzymały one płatności na zasadzie innych, łączących te podmioty umów lub porozumień. Powód bowiem kwestionował wypłaty na rzeczspółki z o.o. (...),(...)M.iG.. Inwestor natomiast odpowiada solidarnie z wykonawcą wobec podwykonawcy tylko wtedy, gdy podwykonawca świadczył, ale w ramach konkretnej umowy o roboty budowlane. Wyżej wymienione okoliczności spowodowały, że Sąd Apelacyjny uchylił wyrok Sądu I instancji jako, że nie rozpoznał istoty sprawy (art. 386 § 4 kpciart. 108§ 2 kpc). Sąd I instancji rozważy nadto, czy i jaki wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie ma zgłoszenie przez powoda wierzytelności i objęcie jej zatwierdzonym układem w postępowaniu prowadzonym przeciwko upadłemu wykonawcyw postępowaniu upadłościowym, z możliwością zawarcia układu - sygn. akt IX Gup 33/07 (vide pismo powoda z 28.10.2009r. i informacja uzyskana przez Sąd Apelacyjny z Sądu Rejonowego Katowice – Wschód Wydziału Gospodarczego – pismo z dnia 9.11.2009r.).

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKzw_001045_2009_Uz_2009-11-24_002

II AKzw 1045/09

2009-11-24 01:00:00.0 CET

2015-07-17 20:15:05.0 CEST

2015-07-14 09:14:57.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. Akt II AKzw 1045/09 POSTANOWIENIE Dnia 24 listopada 2009r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący: Sędzia SA Marek Charuza Protokolant: Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w sprawie M. M. skazanego za przestępstwo z art. 278 § 1 kk , art. 64 § 1 kk i inne na skutek zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 lipca 2009r. sygn. akt VIII Kow. 744/09/pr w pr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKzw" xVolNmbr="001045"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. Akt II AKzw 1045/09</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 24 listopada 2009r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: <xBx>Sędzia SA Marek Charuza</xBx></xText> <xText>Protokolant: Magdalena Baryła</xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>M. M.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek zażalenia wniesionego przez skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 lipca 2009r.</xText> <xText>sygn. akt VIII Kow. 744/09/pr</xText> <xText><xIx>w przedmiocie odmowy udzielenia przerwy w karze </xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1 § 2 kkw</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 §1 kpk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a:</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków postępowania w przedmiocie udzielenia przerwy w karze i obciążyć nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Nie ma podstaw do uwzględnienia zażalenia skazanego, albowiem sąd pierwszej instancji prawidłowo rozstrzygnął sprawę.</xText> <xText>Powyższe potwierdza przeprowadzona na etapie postępowania odwoławczego opinia sądowo - lekarska z dnia 7 listopada 2009r., obrazująca stan zdrowia skazanego, w której dokonujący badań biegli lekarze, (ortopeda traumatolog i specjalista chorób układu nerwowego), jednoznacznie stwierdzili, iż skazany <xAnon>M. M.</xAnon> jest zdolny do odbywania kary pozbawienia wolności w okresie i terminie orzeczonym przez sąd, a ponadto, iż jej odbywanie nie zagraża jego życiu i zdrowiu (vide k.87 akt).</xText> <xText>W tym stanie rzeczy brak jest podstaw do udzielenia skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności ze względu na stan zdrowia. Z wykładni przepisu <xLexLink xArt="art. 152;art. 152 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 152 §1 kkw</xLexLink> wynika, iż chodzi w nim o sytuacje związane z zagrożeniem dla życia i zdrowia skazanych. Tymczasem z przytoczonej wyżej opinii lekarskiej przeprowadzonej właśnie dla potrzeb niniejszej sprawy jasno wynika, iż sytuacja taka w przypadku skazanego <xAnon>M. M.</xAnon> nie występuje. Ponadto stwierdzić jeszcze należy, iż z akt sprawy wynika, że skazany objęty jesz prawidłową opieką lekarską, w razie potrzeby był konsultowany medycznie oraz leczony specjalistycznie w ZOZ Aresztu Śledczego w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze – orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Charuza

Renata Kopiec

Magdalena Baryła

Magdalena Gierszner

Sygn. Akt II AKzw 1045/09 POSTANOWIENIE Dnia 24 listopada 2009r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący:Sędzia SA Marek Charuza Protokolant: Magdalena Baryła przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Tomasza Janeczka po rozpoznaniu w sprawieM. M. skazanego za przestępstwo zart. 278 § 1 kk,art. 64 § 1 kki inne na skutek zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 lipca 2009r. sygn. akt VIII Kow. 744/09/pr w przedmiocie odmowy udzielenia przerwy w karze na podstawieart. 437 § 1 kpkw zw. zart. 1 § 2 kkwiart. 624 §1 kpk p o s t a n a w i a: 1 utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie; 2 zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków postępowania w przedmiocie udzielenia przerwy w karze i obciążyć nimi Skarb Państwa. UZASADNIENIE Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Nie ma podstaw do uwzględnienia zażalenia skazanego, albowiem sąd pierwszej instancji prawidłowo rozstrzygnął sprawę. Powyższe potwierdza przeprowadzona na etapie postępowania odwoławczego opinia sądowo - lekarska z dnia 7 listopada 2009r., obrazująca stan zdrowia skazanego, w której dokonujący badań biegli lekarze, (ortopeda traumatolog i specjalista chorób układu nerwowego), jednoznacznie stwierdzili, iż skazanyM. M.jest zdolny do odbywania kary pozbawienia wolności w okresie i terminie orzeczonym przez sąd, a ponadto, iż jej odbywanie nie zagraża jego życiu i zdrowiu (vide k.87 akt). W tym stanie rzeczy brak jest podstaw do udzielenia skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności ze względu na stan zdrowia. Z wykładni przepisuart. 152 §1 kkwwynika, iż chodzi w nim o sytuacje związane z zagrożeniem dla życia i zdrowia skazanych. Tymczasem z przytoczonej wyżej opinii lekarskiej przeprowadzonej właśnie dla potrzeb niniejszej sprawy jasno wynika, iż sytuacja taka w przypadku skazanegoM. M.nie występuje. Ponadto stwierdzić jeszcze należy, iż z akt sprawy wynika, że skazany objęty jesz prawidłową opieką lekarską, w razie potrzeby był konsultowany medycznie oraz leczony specjalistycznie w ZOZ Aresztu Śledczego wW.. Mając powyższe na uwadze – orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKzw

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000004827_XVI_GC_000401_2008_Uz_2009-11-24_001

XVI GC 401/08

2009-11-24 01:00:00.0 CET

2014-03-12 19:15:04.0 CET

2014-12-07 05:02:27.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt: XVI GC 401/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 roku. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Bartkowska po rozpoznaniu w dniu 03 listopada 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa: (...) . Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( (...) (...) Spółka z o.o.) z siedzibą we W. przeciwko: 1 T. K. 2 K. S. o zakazanie czynu nieuczciwej konkuren

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xYear="2008" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="rzielonka" xPublisher="bsierpinska" xEditorFullName="Renata Zielonka" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000401"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText><xIx> <xBx>Sygn. akt: XVI GC 401/08</xBx></xIx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 listopada 2009 roku.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka</xText> <xText>Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Bartkowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 03 listopada 2009 roku w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa: <xAnon>(...)</xAnon>. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText> <xAnon>(...)</xAnon> Spółka z o.o.) z siedzibą we <xAnon>W.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xAnon>T. K.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xAnon>K. S.</xAnon></xText> </xUnit> <xText><xIx>o zakazanie czynu nieuczciwej konkurencji</xIx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>powództwo oddala ;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xIx>zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 2.400 tytułem zwrotu kosztów<xBRx/>zastępstwa procesowego </xIx></xText> </xUnit> <xText/> <xText>SSO Maria Zgiet-Zawadzka</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Zgiet — Zawadzka

Beata Sierpińska

sekretarz sądowy Agnieszka Bartkowska

Renata Zielonka

Sygn. akt: XVI GC 401/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 roku. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Bartkowska po rozpoznaniu w dniu 03 listopada 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa:(...). Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ((...) (...)Spółka z o.o.) z siedzibą weW. przeciwko: 1 T. K. 2 K. S. o zakazanie czynu nieuczciwej konkurencji 1 powództwo oddala ; 2 zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 2.400 tytułem zwrotu kosztówzastępstwa procesowego SSO Maria Zgiet-Zawadzka

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

151000000000503_I_ACa_001100_2009_Uz_2009-11-24_001

I ACa 1100/09

2009-11-24 01:00:00.0 CET

2014-05-28 20:15:05.0 CEST

2018-06-16 02:34:59.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1100/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Mirosław Ożóg (spr.) Sędziowie: SA Irma Kul SA Bogusława Sieruga Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Chełchowska po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa D. S. i P. S. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001100" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="4" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1100/09</xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="492"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SSA Mirosław Ożóg (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SA Irma Kul</xText> <xText>SA Bogusława Sieruga</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>sekretarz sądowy Małgorzata Chełchowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>D. S.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powodów</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu</xText> <xText>z dnia 19 czerwca 2009 r. sygn. akt I C 83/09</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuję sprawę Sądowi Okręgowemu w Elblągu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> <xText>Sygn. akt: l ACa 1100/09</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powodowie <xAnon>D. S.</xAnon> i małoletni <xAnon>P. S.</xAnon> domagali się zasądzenia od <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwot po 100.000,- zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane na skutek naruszenia dóbr osobistych wywołanego śmiercią ich męża i ojca, za którą odpowiedzialność ponosi Parafia Rzymskokatolicka w <xAnon>J.</xAnon>, związana umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwaną.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009r. Sąd Okręgowy w Elblągu oddalił powództwo i nie obciążył powodów kosztami procesu.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 21 sierpnia 2006r., podczas prowadzenia prac budowlanych przy ogrodzeniu cmentarza Parafii Rzymskokatolickiej w <xAnon>J.</xAnon>, śmierć poniósł <xAnon>L. S.</xAnon>, mąż powódki. Powód <xAnon>P. S.</xAnon>, syn zmarłego, <xAnon>urodził się w dniu (...)</xAnon> Parafia zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwaną. Powódka wystąpiła w maju 2007r. przeciwko ubezpieczycielowi z pozwem zawierającym żądanie zasądzenia zwrotu kosztów pogrzebu, renty i odszkodowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2008r. w sprawie I C 59/08 Sąd Okręgowy w Elblągu zasądził od ubezpieczyciela na rzecz powodów odszkodowania w kwotach po 60.000,- zł, zwrot kosztów pogrzebu oraz rentę na rzecz małoletniego. Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 21 listopada 2008r. w sprawie I ACa 982/08 zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz powodów dalsze kwoty po 20.000,- zł tytułem odszkodowania.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, że powodowie zasadnie dopatrują się w śmierci <xAnon>L. S.</xAnon> konsekwencji w postaci rozstroju ich integralności psychicznej, a dla powoda dodatkowo pozbawienia relacji z biologicznym ojcem. Cierpienia związane ze śmiercią, jeżeli wywołane zostały cudzym zachowaniem, skutkują naruszeniem dóbr osobistych osób bliskich zmarłemu. Otwarty katalog dóbr osobistych z <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> można uzupełnić o prawo do życia w związku małżeńskim, posiadania ojca, życia w pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem dziecka. Powodowie dochodzą roszczeń majątkowych, jakie miałoby rodzić naruszenie dóbr osobistych na podstawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy naruszenie dóbr osobistych ma swoje źródło w delikcie. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 3 k.c</xLexLink>, do zdarzeń prawnych stosuje się normy obowiązujące w dacie ich powstania. W dniu 21 sierpnia 2006r.</xText> <xText>przepis art, 446 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> przewidywał uprawnienia na rzecz osób bliskich zmarłemu w zakresie zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu, renty i odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia ich sytuacji życiowej, natomiast nie regulował kwestii zadośćuczynienia. W dniu 3 sierpnia 2008r. weszła w życie ustawa z dnia 30 maja 2008r. o zmianie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">ustawy kodeks cywilny</xLexLink> oraz niektórych innych ustaw, która dodała § 4 do <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> regulujący możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis ten ma jednak zastosowanie do stosunków prawnych powstałych po jego wejściu w życie. Powodowie nie mogą zatem skorzystać z tej regulacji. Normę <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> uznać należy za zupełne źródło roszczeń służących osobom najbliższym zmarłego. Wskazany przez powodów <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> nie stanowi źródła roszczeń osób bliskich zmarłemu. Odmiennie należałoby ocenić sytuację, w której powodowie należeliby do kręgu osób bezpośrednio poszkodowanych zachowaniem sprawcy. W pozwie nie zostały jednak zgłoszone twierdzenia, że powódka doznała wskutek śmierci męża rozstroju zdrowia i powstało roszczenie z <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 k.c.</xLexLink> Sąd Okręgowy wskazał, że skoro roszczenia nie znajdowały podstawy prawnej, to zbędne było przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i przesłuchania powódki. Dlatego wnioski dowodowe w tym zakresie oddalono. O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> ze względu na szczególne okoliczności sprawy w postaci faktu, że pozwany ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za delikt ubezpieczonego skutkujący śmiercią osoby bliskiej powodów, co skutkowało znacznym pogorszeniem ich sytuacji życiowej.</xText> <xText>Apelację od tego orzeczenia wywiedli powodowie, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Skarżący zarzucili naruszenie <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Skarżący argumentowali w uzasadnieniu, że jako podstawę prawną swoich roszczeń wskazali w pozwie na przepisy <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c</xLexLink> traktując doznane krzywdy jako naruszenie dóbr osobistych stanowiące podstawę do zasądzenia zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy skoncentrował się natomiast na przepisie <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> i dokonanych w nim zmianach. Zdaniem skarżących również przed nowelizacją <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c</xLexLink>, istniała możliwość zasądzenia zadośćuczynienia, mimo braku wyraźnej regulacji w tym przepisie. Skarżąc)' podkreślili, że Sąd Okręgowy nie zbadał ich sytuacji i doznanej krzywdy. Kwoty zasądzone na rzecz powodów w sprawie I C 59/08 dotyczyły jedynie odszkodowania, a nie zadośćuczynienia za krzywdy.</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText xALIGNx="left">Apelacja jest zasadna.</xText> <xText>Powodowie zgłosili w niniejszym postępowaniu żądanie zasądzenia zadośćuczynienia, wskazując w pozwie jako podstawę prawną swoich roszczeń przepisy <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Istotne jest również, że powodowie na rozprawie w dniu 19 czerwca 2009r. raz jeszcze wyraźnie określili swoje roszczenia ponownie przywołując powyższą podstawę prawną oraz podkreślając, że nie żądają zapłaty zadośćuczynienia na podstawie znowelizowanego przepisu <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> Tak sformułowane żądania stanowiły zatem przedmiot niniejszego postępowania. Słusznie zarzucili skarżący, że w tej sytuacji Sąd Okręgowy powinien zbadać zarówno podstawę faktyczną jak i podstawę prawną określonych przez powodów roszczeń, wywodzonych ze wskazanych przez nich przepisów prawa. Przepis <xLexLink xArt="art. 446;art. 446 § 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 § 3 k.c.</xLexLink> nie stanowił podstawy prawnej żądań, a tym samym, w świetle uzasadnienia roszczenia zgłoszonego w pozwie i stanowiska prezentowanego przez powodów w toku postępowania, nie mógł być materialną podstawą prawną oceny zasadności zgłoszonych roszczeń i wydania zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że pojęcie istoty sprawy, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink> dotyczy jej aspektu materialnego i w tej jedynie płaszczyźnie może być oceniany zarzut jej nie rozpoznania. Będzie ono zachodzić wówczas, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnej pozwu, jak też skierowanych do niego zarzutów merytorycznych i w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy (por. wyrok SN z dnia 12 września 2002r., IV CKN 1298/00, LEX nr 80271, wyrok SN z dnia 24 marca 2004r., I CK 505/03, M.Spół. 2004/6/45). Nie rozpoznanie istoty sprawy oznacza zatem zaniechanie przez sąd pierwszej instancji zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominięcie merytorycznych zarzutów pozwanego (por. wyrok SN z dnia 21 października 2005r., III CK 161/05, LEX nr 178635).</xText> <xText>Odnosząc te rozważania teoretyczne do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Sąd Apelacyjny ocenił, że Sąd I instancji zaniechał zbadania materialnej i prawnej podstawy żądania pozwą sformułowanej przez powodów. Ograniczenie się przede wszystkim do rozważań prawnych w przedmiocie nowelizacji przepisu <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> pomimo jednoznacznego stanowiska powodów, że nie wywodzą swojego roszczenia z tej podstawy prawnej, nie może być uznane za prawidłowe rozpoznanie istoty sprawy.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w obecnym składzie podziela w całości rozważania przedstawione w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007r. w sprawie I</xText> <xText>ACa 1137/07, POSAG 2008 z. 1 poz. 50. Spowodowanie śmierci osoby bliskiej - męża i ojca przez osobę trzecią stanowi zatem naruszenie dobra osobistego najbliższych członków rodziny zmarłego - żony i dzieci, w postaci prawa do życia w związku małżeńskim, posiadania ojca, życia w pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem jej dzieci. Więź małżeńska oraz więź między rodzicami a dziećmi jest jedną z silniejszych więzi międzyludzkich. Brutalne rozerwanie tej więzi przez spowodowanie śmierci męża i ojca stanowi naruszenie dóbr osobistych małżonki i dzieci. W judykaturze uznaje się, że naruszenie dóbr osobistych polega m. in. na nękaniu danej osoby telefonami, osadzeniu skazanego w przeludnionej celi, naruszeniu kultu osoby zmarłej, opublikowania wizerunku bez zgody danej osoby, czy podaniu przez spółdzielnię mieszkaniową do wiadomości sąsiadów dłużnika informacji o wysokości jego zadłużenia czynszowego. W doktrynie nie kwestionuje się takich orzeczeń co do zasady. Nasuwa się zatem pytanie, czy podane w wymienionych przykładach naruszenia dóbr osobistych stanowią większą dolegliwość psychiczną niż ta, która jest spowodowana śmiercią osoby bliskiej, zawinioną przez osobę trzecią której skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich, a szkoda podana w tych przykładach jest bardziej godna ochrony niż prawo do życia rodzinnego. Wskutek śmierci osoby bliskiej szkoda polega nie tylko na utracie źródła dochodu osiąganego dla wspólnych potrzeb przez osobę zmarłą czy pomocy fizycznej w pracach remontowych lub porządkowych w mieszkaniu, którą można naprawić przez zasądzenie odpowiedniego odszkodowania. Niejednokrotnie szkoda na osobie jest o wiele bardziej dotkliwa i w istocie zawsze jest nie do naprawienia wobec niemożności przywrócenia stanu poprzedniego. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest tylko pewnym surogatem, bo nie da się inaczej tej krzywdy naprawić. Zależy to w pewnej mierze od wrażliwości osób poszkodowanych, ale generalnie w każdym przypadku trzeba uznać, że śmierć osoby bliskiej jest dla nich bolesnym ciosem przeżywanym nie tylko w momencie powzięcia o niej wiadomości .Sąd Apelacyjny w obecnym składzie nie podziela zatem poglądu, że w stanie prawnym obowiązującym przed nowelizacją <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> dokonaną ustawą z dnia 30 maja 2008r., najbliższym członkom rodziny przysługiwały jedynie roszczenia określone w <xLexLink xArt="art. 446" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 446 k.c.</xLexLink> Ustawodawca określił bowiem w przepisie <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> otwarty katalog chronionych prawem dóbr osobistych.</xText> <xText xALIGNx="left">Reasumując, skoro powodowie wystąpili z roszczeniem z tytułu ochrony dóbr osobistych, tak określone żądanie powinno być przedmiotem badania i rozstrzygnięcia Sądu I</xText> <xText xALIGNx="left">instancji.</xText> <xText>Mając na uwadze przytoczone okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 4" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 4 k.p.c.</xLexLink> uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego (<xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 2 k.p.c</xLexLink>).</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgów}' przeprowadzi postępowanie dowodowe na okoliczność naruszenia dóbr osobistych powodów oraz zakresu doznanej krzywdy, z uwzględnieniem wniosków dowodowych stron w tym zakresie. Następnie Sąd I instancji rozważy spełnienie przesłanek z <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c</xLexLink>, oceni jaka wysokość ewentualnego zadośćuczynienia będzie odpowiednia oraz rozstrzygnie w przedmiocie zasadności zgłoszonych żądań.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ożóg

Karolina Najda

sekretarz sądowy Małgorzata Chełchowska

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1100/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Mirosław Ożóg (spr.) Sędziowie: SA Irma Kul SA Bogusława Sieruga Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Chełchowska po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaD. S.iP. S. przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwW. o zapłatę na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 19 czerwca 2009 r. sygn. akt I C 83/09 uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuję sprawę Sądowi Okręgowemu w Elblągu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Na oryginale właściwe podpisy Sygn. akt: l ACa 1100/09 UZASADNIENIE PowodowieD. S.i małoletniP. S.domagali się zasądzenia od(...) SAwW.kwot po 100.000,- zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane na skutek naruszenia dóbr osobistych wywołanego śmiercią ich męża i ojca, za którą odpowiedzialność ponosi Parafia Rzymskokatolicka wJ., związana umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwaną. Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009r. Sąd Okręgowy w Elblągu oddalił powództwo i nie obciążył powodów kosztami procesu. Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 21 sierpnia 2006r., podczas prowadzenia prac budowlanych przy ogrodzeniu cmentarza Parafii Rzymskokatolickiej wJ., śmierć poniósłL. S., mąż powódki. PowódP. S., syn zmarłego,urodził się w dniu (...)Parafia zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwaną. Powódka wystąpiła w maju 2007r. przeciwko ubezpieczycielowi z pozwem zawierającym żądanie zasądzenia zwrotu kosztów pogrzebu, renty i odszkodowania na podstawieart. 446 k.c.Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2008r. w sprawie I C 59/08 Sąd Okręgowy w Elblągu zasądził od ubezpieczyciela na rzecz powodów odszkodowania w kwotach po 60.000,- zł, zwrot kosztów pogrzebu oraz rentę na rzecz małoletniego. Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 21 listopada 2008r. w sprawie I ACa 982/08 zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz powodów dalsze kwoty po 20.000,- zł tytułem odszkodowania. Sąd Okręgowy zważył, że powodowie zasadnie dopatrują się w śmierciL. S.konsekwencji w postaci rozstroju ich integralności psychicznej, a dla powoda dodatkowo pozbawienia relacji z biologicznym ojcem. Cierpienia związane ze śmiercią, jeżeli wywołane zostały cudzym zachowaniem, skutkują naruszeniem dóbr osobistych osób bliskich zmarłemu. Otwarty katalog dóbr osobistych zart. 23 k.c.można uzupełnić o prawo do życia w związku małżeńskim, posiadania ojca, życia w pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem dziecka. Powodowie dochodzą roszczeń majątkowych, jakie miałoby rodzić naruszenie dóbr osobistych na podstawieart. 448 k.c.Przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy naruszenie dóbr osobistych ma swoje źródło w delikcie. Zgodnie zart. 3 k.c, do zdarzeń prawnych stosuje się normy obowiązujące w dacie ich powstania. W dniu 21 sierpnia 2006r. przepis art, 446k.c.przewidywał uprawnienia na rzecz osób bliskich zmarłemu w zakresie zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu, renty i odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia ich sytuacji życiowej, natomiast nie regulował kwestii zadośćuczynienia. W dniu 3 sierpnia 2008r. weszła w życie ustawa z dnia 30 maja 2008r. o zmianieustawy kodeks cywilnyoraz niektórych innych ustaw, która dodała § 4 doart. 446 k.c.regulujący możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis ten ma jednak zastosowanie do stosunków prawnych powstałych po jego wejściu w życie. Powodowie nie mogą zatem skorzystać z tej regulacji. Normęart. 446 k.c.uznać należy za zupełne źródło roszczeń służących osobom najbliższym zmarłego. Wskazany przez powodówart. 448 k.c.nie stanowi źródła roszczeń osób bliskich zmarłemu. Odmiennie należałoby ocenić sytuację, w której powodowie należeliby do kręgu osób bezpośrednio poszkodowanych zachowaniem sprawcy. W pozwie nie zostały jednak zgłoszone twierdzenia, że powódka doznała wskutek śmierci męża rozstroju zdrowia i powstało roszczenie zart. 445 k.c.Sąd Okręgowy wskazał, że skoro roszczenia nie znajdowały podstawy prawnej, to zbędne było przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i przesłuchania powódki. Dlatego wnioski dowodowe w tym zakresie oddalono. O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawieart. 102 k.p.c.ze względu na szczególne okoliczności sprawy w postaci faktu, że pozwany ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za delikt ubezpieczonego skutkujący śmiercią osoby bliskiej powodów, co skutkowało znacznym pogorszeniem ich sytuacji życiowej. Apelację od tego orzeczenia wywiedli powodowie, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Skarżący zarzucili naruszenieart. 23 k.c,art. 24 § 1 k.ciart. 448 k.c. Skarżący argumentowali w uzasadnieniu, że jako podstawę prawną swoich roszczeń wskazali w pozwie na przepisyart. 23 k.c,art. 24 § 1 k.c.iart. 448 k.ctraktując doznane krzywdy jako naruszenie dóbr osobistych stanowiące podstawę do zasądzenia zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy skoncentrował się natomiast na przepisieart. 446 k.c.i dokonanych w nim zmianach. Zdaniem skarżących również przed nowelizacjąart. 446 k.c, istniała możliwość zasądzenia zadośćuczynienia, mimo braku wyraźnej regulacji w tym przepisie. Skarżąc)' podkreślili, że Sąd Okręgowy nie zbadał ich sytuacji i doznanej krzywdy. Kwoty zasądzone na rzecz powodów w sprawie I C 59/08 dotyczyły jedynie odszkodowania, a nie zadośćuczynienia za krzywdy. Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje: Apelacja jest zasadna. Powodowie zgłosili w niniejszym postępowaniu żądanie zasądzenia zadośćuczynienia, wskazując w pozwie jako podstawę prawną swoich roszczeń przepisyart. 23 k.c.,art. 24 k.c.iart. 448 k.c.Istotne jest również, że powodowie na rozprawie w dniu 19 czerwca 2009r. raz jeszcze wyraźnie określili swoje roszczenia ponownie przywołując powyższą podstawę prawną oraz podkreślając, że nie żądają zapłaty zadośćuczynienia na podstawie znowelizowanego przepisuart. 446 k.c.Tak sformułowane żądania stanowiły zatem przedmiot niniejszego postępowania. Słusznie zarzucili skarżący, że w tej sytuacji Sąd Okręgowy powinien zbadać zarówno podstawę faktyczną jak i podstawę prawną określonych przez powodów roszczeń, wywodzonych ze wskazanych przez nich przepisów prawa. Przepisart. 446 § 3 k.c.nie stanowił podstawy prawnej żądań, a tym samym, w świetle uzasadnienia roszczenia zgłoszonego w pozwie i stanowiska prezentowanego przez powodów w toku postępowania, nie mógł być materialną podstawą prawną oceny zasadności zgłoszonych roszczeń i wydania zaskarżonego wyroku. W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że pojęcie istoty sprawy, o którym mowa wart. 386 § 4 k.p.c.dotyczy jej aspektu materialnego i w tej jedynie płaszczyźnie może być oceniany zarzut jej nie rozpoznania. Będzie ono zachodzić wówczas, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnej pozwu, jak też skierowanych do niego zarzutów merytorycznych i w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy (por. wyrok SN z dnia 12 września 2002r., IV CKN 1298/00, LEX nr 80271, wyrok SN z dnia 24 marca 2004r., I CK 505/03, M.Spół. 2004/6/45). Nie rozpoznanie istoty sprawy oznacza zatem zaniechanie przez sąd pierwszej instancji zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominięcie merytorycznych zarzutów pozwanego (por. wyrok SN z dnia 21 października 2005r., III CK 161/05, LEX nr 178635). Odnosząc te rozważania teoretyczne do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Sąd Apelacyjny ocenił, że Sąd I instancji zaniechał zbadania materialnej i prawnej podstawy żądania pozwą sformułowanej przez powodów. Ograniczenie się przede wszystkim do rozważań prawnych w przedmiocie nowelizacji przepisuart. 446 k.c.pomimo jednoznacznego stanowiska powodów, że nie wywodzą swojego roszczenia z tej podstawy prawnej, nie może być uznane za prawidłowe rozpoznanie istoty sprawy. Sąd Apelacyjny w obecnym składzie podziela w całości rozważania przedstawione w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007r. w sprawie I ACa 1137/07, POSAG 2008 z. 1 poz. 50. Spowodowanie śmierci osoby bliskiej - męża i ojca przez osobę trzecią stanowi zatem naruszenie dobra osobistego najbliższych członków rodziny zmarłego - żony i dzieci, w postaci prawa do życia w związku małżeńskim, posiadania ojca, życia w pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem jej dzieci. Więź małżeńska oraz więź między rodzicami a dziećmi jest jedną z silniejszych więzi międzyludzkich. Brutalne rozerwanie tej więzi przez spowodowanie śmierci męża i ojca stanowi naruszenie dóbr osobistych małżonki i dzieci. W judykaturze uznaje się, że naruszenie dóbr osobistych polega m. in. na nękaniu danej osoby telefonami, osadzeniu skazanego w przeludnionej celi, naruszeniu kultu osoby zmarłej, opublikowania wizerunku bez zgody danej osoby, czy podaniu przez spółdzielnię mieszkaniową do wiadomości sąsiadów dłużnika informacji o wysokości jego zadłużenia czynszowego. W doktrynie nie kwestionuje się takich orzeczeń co do zasady. Nasuwa się zatem pytanie, czy podane w wymienionych przykładach naruszenia dóbr osobistych stanowią większą dolegliwość psychiczną niż ta, która jest spowodowana śmiercią osoby bliskiej, zawinioną przez osobę trzecią której skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich, a szkoda podana w tych przykładach jest bardziej godna ochrony niż prawo do życia rodzinnego. Wskutek śmierci osoby bliskiej szkoda polega nie tylko na utracie źródła dochodu osiąganego dla wspólnych potrzeb przez osobę zmarłą czy pomocy fizycznej w pracach remontowych lub porządkowych w mieszkaniu, którą można naprawić przez zasądzenie odpowiedniego odszkodowania. Niejednokrotnie szkoda na osobie jest o wiele bardziej dotkliwa i w istocie zawsze jest nie do naprawienia wobec niemożności przywrócenia stanu poprzedniego. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest tylko pewnym surogatem, bo nie da się inaczej tej krzywdy naprawić. Zależy to w pewnej mierze od wrażliwości osób poszkodowanych, ale generalnie w każdym przypadku trzeba uznać, że śmierć osoby bliskiej jest dla nich bolesnym ciosem przeżywanym nie tylko w momencie powzięcia o niej wiadomości .Sąd Apelacyjny w obecnym składzie nie podziela zatem poglądu, że w stanie prawnym obowiązującym przed nowelizacjąkodeksu cywilnegodokonaną ustawą z dnia 30 maja 2008r., najbliższym członkom rodziny przysługiwały jedynie roszczenia określone wart. 446 k.c.Ustawodawca określił bowiem w przepisieart. 23 k.c.otwarty katalog chronionych prawem dóbr osobistych. Reasumując, skoro powodowie wystąpili z roszczeniem z tytułu ochrony dóbr osobistych, tak określone żądanie powinno być przedmiotem badania i rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Mając na uwadze przytoczone okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawieart. 386 § 4 k.p.c.uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego (art. 108 § 2 k.p.c). Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgów}' przeprowadzi postępowanie dowodowe na okoliczność naruszenia dóbr osobistych powodów oraz zakresu doznanej krzywdy, z uwzględnieniem wniosków dowodowych stron w tym zakresie. Następnie Sąd I instancji rozważy spełnienie przesłanek zart. 23 k.c,art. 24 k.c.iart. 448 k.c, oceni jaka wysokość ewentualnego zadośćuczynienia będzie odpowiednia oraz rozstrzygnie w przedmiocie zasadności zgłoszonych żądań.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000368_2009_Uz_2009-11-24_001

III K 368/09

2009-11-24 01:00:00.0 CET

2013-10-03 03:01:03.0 CEST

2015-01-13 02:35:15.0 CET

15502500

1506

REASON

Sygn. akt III K 368/09 WYROK ŁĄCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Marek Poteralski Protokolant: Ewa Wołoncewicz przy udziale P. M. Prokuratora Prokuratury Okręgowej po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2009 r. sprawy: T. K. , syna W. i A. z domu R. , urodzonego (...) w N. skazanego prawomocnymi wyrokami: I Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 8 czerwca 2005 r., sygn.

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000368"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 368/09</xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx> WYROK ŁĄCZNY</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 listopada 2009 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Marek Poteralski</xText> <xText>Protokolant: Ewa Wołoncewicz</xText> <xText>przy udziale <xAnon>P. M.</xAnon> Prokuratora Prokuratury Okręgowej</xText> <xText>po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2009 r. sprawy:</xText> <xText><xBx><xAnon>T. K.</xAnon></xBx>, syna <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon> z domu <xAnon>R.</xAnon>,</xText> <xText><xAnon>urodzonego (...)</xAnon> w <xAnon>N.</xAnon></xText> <xText><xUx>skazanego prawomocnymi wyrokami:</xUx></xText> <xText><xBx>I</xBx> Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 8 czerwca 2005 r., sygn. akt. II K 1083/02 za:</xText> <xText>- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od 20 września 2000 r. do 12 marca 2001 r.</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 3 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2;art. 33 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33 § 2 i 3 k.k.</xLexLink> na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł.;</xText> <xText>- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 k.k.</xLexLink> z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.13§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 k.k.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 k.k.</xLexLink> oraz w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink> popełnione w okresie od 7 sierpnia do 4 września 2001 r. na podstawie <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 3 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2;art. 33 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33 § 2 i 3 k.k.</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i 50(pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł. za które orzeczono kary łączne 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł.;</xText> <xText><xBx>II </xBx> Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt III K 305/08 za:</xText> <xText>a- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 kk</xLexLink> popełnione w okresie od początku września 2000 roku do 6 września 2001 roku i od kwietnia 2002 roku <xBx>do grudnia 2005</xBx> roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 258 § 1 kk</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>b- ciąg przestępstw z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65§1 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> popełniony w okresie od początku lutego 2001 roku do sierpnia 2004 roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91§ 1 kk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33§2 kk</xLexLink> na karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 250 ( dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu)</xText> <xText>c- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65§1 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> popełnione od listopada 2004 r. <xBx>do grudnia 2005</xBx> roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33§2 kk</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł.;</xText> <xText>d- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 585;art. 585 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 585§1 ksh</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65§1 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> popełnione od października 2004 r. do marca 2005 roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 585;art. 585 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 585§1 ksh</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł.;</xText> <xText>e- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 1;art. 296 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296§1i 2 kk</xLexLink>. w zb. z <xLexLink xArt="art. 585;art. 585 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 585§1 ksh</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11§2 k.k.</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.12 kk</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65§1 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> popełnione od lipca 2003 r. do września 2004 roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296§2 kk</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>f- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 299;art. 299 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 299§1 kk</xLexLink>. w zw. <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.12 kk</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 65§1 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> popełnione od września do 29 października 2004 roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 299;art. 299 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 299§1 kk</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;</xText> <xText>g- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 18;art. 18 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 18§3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 kk</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 297;art. 297 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 297§ 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 271;art. 271 § 1;art. 271 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 271§ 1i 3 kk</xLexLink> w zw. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink><xIx>,</xIx> i <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> popełnione w okresie od września do 29 października 2004 roku na podstawie <xLexLink xArt="art. 19;art. 19 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 19§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 294;art. 294 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 294§ 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§ 3 kk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33§2 kk</xLexLink> na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i 100 (stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł.</xText> <xText>h- przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> popełnione w okresie od września do <xBx>listopada 2005 r</xBx>. na podstawie <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33§2 kk</xLexLink> na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł. za które orzeczono karę łączna 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 350 (trzystu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu)</xText> <xText>********</xText> <xText><xBx>I</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91§ 2 k.k.</xLexLink> łączy skazanemu <xAnon>T. K.</xAnon> kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej i wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach b, d, e, f, g oraz kary grzywny orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej i wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach b, d, g i orzeka karę łączną 3 (trzech) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 400 (czterystu) stawek dziennych określając, że wysokość jednej stawki dziennej wynosi 100 (sto) złotych;</xText> <xText/> <xText><xBx>II</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 577" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 577 k.p.k.</xLexLink> wymienia jako zaliczone na poczet kary łącznej orzeczonej w <xLexLink xArt="art. 577 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">punkcie I</xLexLink> okres od 5 września 2001 r. do 15 marca 2002 r. oraz od 23 stycznia 2008 r. do 25 lipca 2008 r. oraz oznacza 25 lipca 2008 r., jako datę, od której należy liczyć początek odbywania kary pozbawienia wolności;</xText> <xText/> <xText><xBx>III</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86§1 i 2 k.k.</xLexLink> łączy skazanemu <xAnon>T. K.</xAnon> kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie II części wstępnej w podpunktach a, c, h oraz kary grzywny orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach c, h i orzeka karę łączną 1 (jednego ) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych określając, że wysokość jednej stawki dziennej wynosi 100 (sto) złotych;</xText> <xText/> <xText><xBx>IV </xBx>na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwalnia skazanego od kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.</xText> <xText/> </xBlock> </xPart>

Marek Poteralski

Patrycja Świtoń

Ewa Wołoncewicz

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 368/09 WYROK ŁĄCZNY W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Marek Poteralski Protokolant: Ewa Wołoncewicz przy udzialeP. M.Prokuratora Prokuratury Okręgowej po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2009 r. sprawy: T. K., synaW.iA.z domuR., urodzonego (...)wN. skazanego prawomocnymi wyrokami: ISądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 8 czerwca 2005 r., sygn. akt. II K 1083/02 za: - przestępstwo zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k.iart. 12 k.k.popełnione w okresie od 20 września 2000 r. do 12 marca 2001 r. na podstawieart. 294§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 3 k.k.iart. 33 § 2 i 3 k.k.na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł.; - przestępstwo zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 294§ 1 k.k.zart.13§ 1 k.k.w zw. zart. 286 § 1 k.k.i zart. 294§ 1 k.k.oraz w zw. zart. 11§ 2 k.k.iart. 12 k.k.popełnione w okresie od 7 sierpnia do 4 września 2001 r. na podstawieart. 294§ 1 k.k.w zw. zart. 11§ 3 k.k.iart. 33 § 2 i 3 k.k.na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i 50(pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł. za które orzeczono kary łączne 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł.; IISądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt III K 305/08 za: a- przestępstwo zart. 258 § 1 kkpopełnione w okresie od początku września 2000 roku do 6 września 2001 roku i od kwietnia 2002 rokudo grudnia 2005roku na podstawieart. 258 § 1 kkna karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; b- ciąg przestępstw zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§ 1 kkw zw. zart. 12 kkw zw. zart. 65§1 kk,popełniony w okresie od początku lutego 2001 roku do sierpnia 2004 roku na podstawieart. 286§1 kkw zw. zart. 294§ 1 kkw zw. zart. 91§ 1 kkorazart. 33§2 kkna karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 250 ( dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) c- przestępstwo zart. 286§1 kkw zw. zart. 12 kkw zw. zart. 65§1 kk,popełnione od listopada 2004 r.do grudnia 2005roku na podstawieart. 286§1 kkiart. 33§2 kkna karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł.; d- przestępstwo zart. 585§1 kshw zw. zart. 12 kkw zw. zart. 65§1 kk,popełnione od października 2004 r. do marca 2005 roku na podstawieart. 585§1 kshna karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł.; e- przestępstwo zart. 296§1i 2 kk. w zb. zart. 585§1 kshw zw. zart.11§2 k.k.art.12 kki zart. 65§1 kk,popełnione od lipca 2003 r. do września 2004 roku na podstawieart. 296§2 kkna karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; f- przestępstwo zart. 299§1 kk. w zw.art.12 kki zart. 65§1 kk,popełnione od września do 29 października 2004 roku na podstawieart. 299§1 kkna karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; g- przestępstwo zart. 18§3 kkw zw. zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§ 1 kkw zb. zart. 297§ 1 kkiart. 271§ 1i 3 kkw zw.art. 11§2 kk,iart. 12 kkpopełnione w okresie od września do 29 października 2004 roku na podstawieart. 19§1 kkw zw. zart. 286§1 kkw zw. zart. 294§ 1 kkiart. 11§ 3 kkorazart. 33§2 kkna karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i 100 (stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł. h- przestępstwo zart. 286§1 kkw zw. zart. 12 kkpopełnione w okresie od września dolistopada 2005 r. na podstawieart. 286§1 kkorazart. 33§2 kkna karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) zł. za które orzeczono karę łączna 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 350 (trzystu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 200 (dwustu) ******** Ina podstawieart. 85 k.k.iart. 91§ 2 k.k.łączy skazanemuT. K.kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej i wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach b, d, e, f, g oraz kary grzywny orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie I części wstępnej i wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach b, d, g i orzeka karę łączną 3 (trzech) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 400 (czterystu) stawek dziennych określając, że wysokość jednej stawki dziennej wynosi 100 (sto) złotych; IIna podstawieart. 577 k.p.k.wymienia jako zaliczone na poczet kary łącznej orzeczonej wpunkcie Iokres od 5 września 2001 r. do 15 marca 2002 r. oraz od 23 stycznia 2008 r. do 25 lipca 2008 r. oraz oznacza 25 lipca 2008 r., jako datę, od której należy liczyć początek odbywania kary pozbawienia wolności; IIIna podstawieart. 85 k.k.iart. 86§1 i 2 k.k.łączy skazanemuT. K.kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie II części wstępnej w podpunktach a, c, h oraz kary grzywny orzeczone wyrokiem opisanym w punkcie II w podpunktach c, h i orzeka karę łączną 1 (jednego ) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych określając, że wysokość jednej stawki dziennej wynosi 100 (sto) złotych; IVna podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwalnia skazanego od kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_000925_2009_Uz_2009-11-25_001

I ACa 925/09

2009-11-25 01:00:00.0 CET

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2017-04-26 03:26:06.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 925/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku - Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.) Sędziowie: SA Barbara Lewandowska SA Katarzyna Przybylska Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Cieślicka po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa B. A. z siedzibą w H. (Republika Federalna Niemiec) i (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. przeciwko (...) Spółce Akcy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="000925" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xPublisher="knajda" xToPage="17" xEditor="knajda" xLang="PL" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Karolina Najda" xFlag="published" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 925/09</xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 25 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku - Wydział I Cywilny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.)</xText> <xText>Sędziowie: SA Barbara Lewandowska</xText> <xText>SA Katarzyna Przybylska</xText> <xText>Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Cieślicka</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>B. A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>H.</xAnon> (Republika Federalna Niemiec) <xAnon> i (...) sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon></xText> <xText>o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji</xText> <xText>na skutek apelacji powodów</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku</xText> <xText>z dnia 2 czerwca 2009 r. sygn. akt IX GC 11/09</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od powodów na rzecz pozwanego kwotę 630 (sześćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powodowie - <xAnon>B. A.</xAnon> w <xAnon>H.</xAnon> (Spółka Akcyjna prawa niemieckiego) <xAnon> i (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> domagali się nakazania pozwanemu <xAnon>W. S.</xAnon> -właścicielowi <xAnon> Przedsiębiorstwa (...)</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwa (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>, a po przekształceniu własnościowym strony pozwanej - <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zaniechania wprowadzania do obrotu oraz reklamy kosmetyków dla mężczyzn FOR MEN, w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisami z boku <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, z napisami graficznymi srebrno-szarymi, opatrzonych podłużnym czerwonym paskiem z napisem <xAnon> (...)</xAnon> lub <xAnon> (...)</xAnon> w kolorze białym, umieszczonym w górnej części opakowania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>zaniechania wprowadzania do obrotu oraz reklamy kosmetyków dla mężczyzn FOR MEN w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisem z boku <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, z napisami graficznymi o kolorze srebrno-szarym,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>usunięcia skutków naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez wycofanie z obrotu i zniszczenie wszystkich opakowań kosmetyków dla mężczyzn zawierających nazwę <xAnon> (...)</xAnon> w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisami graficznymi srebrno-szarymi oraz opakowań wyżej opisanych z czerwonym paskiem z napisem <xAnon> (...)</xAnon> lub <xAnon> (...)</xAnon>, umieszczonym w górnej części opakowania, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>usunięcia skutków naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez zamieszczenie w dzienniku „Rzeczpospolita", w dodatku <xAnon> (...)</xAnon> na stronie 2 lub 3 oświadczenia w formacie 1/4 strony, o treści: „<xAnon>W. P.</xAnon> Zagraniczny <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwo (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon> przeprasza <xAnon> firmę (...) sp. z o.o.</xAnon> za wprowadzenie do obrotu kosmetyków męskich <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> w kolorze granatowym i jego odcieniach, z elementami srebrno-szarymi.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wskazany sposób oznaczania produktów stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Z powodu dopuszczenia się wskazanego naruszenia <xAnon>W. P.</xAnon> Zagraniczny <xAnon>O.</xAnon> <xAnon> Przedsiębiorstwo (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>S.</xAnon> wyraża ubolewanie i zobowiązuje się nie podejmować takich działań w przyszłości", w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, a w przypadku nieopublikowania wskazanego wyżej oświadczenia w terminie, o upoważnienie strony powodowej do opublikowania go na koszt pozwanego.</xText> <xText/> <xText>Powodowie wywodzili swoje roszczenia z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 2;art. 3" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ust. 2 i art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (Dz.U. nr 47, poz. 211 ze zm. ) wskazując, że <xAnon>B. A.</xAnon> w <xAnon>H.</xAnon> jest międzynarodowym koncernem kosmetycznym, o bardzo znacznym udziale w rynku kosmetycznym, którego <xAnon>produkty o. (...)</xAnon>r. oferowane są w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach. Od 1998r. serie kosmetyków dla mężczyzn <xAnon> (...)</xAnon>, oznaczone dodatkowo „<xAnon>N.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>", oferowane są na rynku polskim w charakterystycznych opakowaniach, t j . granatowych błyszczących butelkach - pojemnikach, z napisami w kolorze srebrno-szarym, opatrzonych nazwą „<xAnon>N.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>", a w przypadku balsamów po goleniu - w prostokątnych granatowych opakowaniach z napisami w kolorze srebrno-szarym. W innych wersjach opakowań występują także inne odcienie koloru granatowego oraz kolor biały, np. dla produktów tzw. sensitive. Aktualny wygląd opakowań na potrzeby rynku polskiego realizowane przez <xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon>, która jest jedną ze 130 spółek zależnych od <xAnon>B. A.</xAnon>, został wykreowany w 2005r. i przemyślany z punktu widzenia spójnej koncepcji linii kosmetyków strony powodowej. Dzięki kilkuletniemu istnieniu na rynku i walorom jakościowym kosmetyki te są powszechnie rozpoznawalne i utrwaliły się w świadomości potencjalnych klientów. Są one ponadto intensywnie promowane i reklamowane, zaś ich udział w rynku kosmetyków męskich z roku na rok wzrasta.</xText> <xText>Pozwany od niedawna rozpoczął wprowadzanie do obrotu produktów w opakowaniach zbliżonych wyglądem do opakowań powodów. Przede wszystkim, w ocenie powodów, pozwany przejął wszystkie charakterystyczne elementy tych opakowań, tj. granatową kolorystykę, srebrno-szare elementy grafiki, stosowane napisy <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, czerwony podłużny pasek z napisem <xAnon> (...)</xAnon> lub <xAnon> (...)</xAnon>, a dla aktualnie wprowadzanych na rynek produktów pozwany w całości przejął szatę graficzną opracowaną i wypromowaną przez <xAnon>N.</xAnon> Polska.</xText> <xText>Produkty stron, ze względu na ich rodzaj i zbliżoną cenę, są umieszczane na półkach sklepowych w pobliżu siebie. Podobnie rzecz się ma w gazetkach promocyjnych.</xText> <xText>Powodowie wskazali, że ponieśli na reklamę kosmetyków męskich w latach 2004-2007 kwotę 94.118.726 zł, zaś strona powodowa wydała na ten cel kwotę znacznie niższą, tj. 520.800 zł.</xText> <xText>Wywodzili, że klienci są wprowadzani przez pozwanego w błąd, ze względu na zastosowaną analogiczną grafikę opakowania, jak i cenę produktów pozwanego, w stosunku do produktów oferowanych przez powodów.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Zdaniem pozwanego kolor granatowy i niebieski w różnych odcieniach stanowią najpopularniejsze tło kolorystyczne opakowań kosmetyków przeznaczonych dla mężczyzn. Kolory te nie stanowią elementu wyróżniającego i nie można ich utożsamiać z renomą <xAnon>marki N.</xAnon>.</xText> <xText>Produkty produkowane przez pozwanego, oznaczone marką <xAnon> (...)</xAnon> w opakowaniach koloru granatowego, są dostępne na polskim rynku od lat 90-tych XX wieku. Pozwany prowadzi działalność w zakresie wytwarzania kosmetyków od 1983 r. i od tego czasu przez kolejne lata uzyskał pozycję jednego z wiodących producentów kosmetyków. Stosowany przez niego znak <xAnon> (...)</xAnon> jest powszechnie reprezentowany i kojarzony przez konsumentów z wysoka jakością produktów, przeznaczonych w pierwszej kolejności dla osób o skórze wrażliwej i skłonnej do alergii.</xText> <xText>Oznaczenie <xAnon> (...)</xAnon> wyróżnia produkty pozwanego od wyrobów innych producentów w sposób tak znaczący, iż nie zachodzi możliwość ich pomylenia przez konsumentów. Nadto pozwany wskazał, że w obecnych czasach konsumenci, niezależnie od płci, wyjątkowo uważnie dokonują wyboru towarów z oferty handlowej, zaś różnice w opakowaniach produktów stron są na tyle znaczące, że wykluczają przypadkowość wyboru a w konsekwencji pomyłkę. Przede wszystkim zarówno produkty powodów jak i pozwanego mają na opakowaniach wyeksponowane charakterystyczne logo (<xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>), które jest powszechnie znane i rozróżniane. Elementem wspólnym dla kolejnych serii kosmetyków męskich <xAnon> (...)</xAnon> jest ekspozycja znaku towarowego <xAnon> (...)</xAnon> w górnej części opakowania, co wyklucza pomyłkę co do pochodzenia produktu. Nadto istnieją również różnice dotyczące kolorystyki, zwłaszcza w odniesieniu do obecnie sprzedawanych produktów <xAnon> (...)</xAnon>, których opakowanie bazuje na kolorze niebieskim, a nie granatowym. Także układ elementów graficznych, pasków, napisów <xAnon> (...)</xAnon> i rodzaju używanej przez strony czcionki jest inny. Z kolei oznaczenia <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> mają charakter wyłącznie informacyjny.</xText> <xText>W konsekwencji pozwany twierdził, że nie dopuścił się naruszenia art. 3 i art. 10 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 2 czerwca 2009r. oddalił powództwo i obciążył powodów kosztami procesu.</xText> <xText>Swoje rozstrzygnięcie Sąd ten oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.</xText> <xText>Od 1926r. powód - <xAnon>B. A.</xAnon> produkuje i oferuje do sprzedaży na świecie kosmetyki męskie <xAnon>N.</xAnon> <xAnon>C.</xAnon>. Na terenie Polski powód opiera swoją działalność na spółce zależnej <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon>. Od 1998 r. kosmetyki męskie serii <xAnon> (...)</xAnon> oznaczone są w Polsce dodatkowo jako „<xAnon>N.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>".</xText> <xText>Produkty te są oferowane na rynku w opakowaniach koloru granatowego, z napisami srebrno-szarymi i z oznaczeniem „<xAnon>N.</xAnon> for MEN". Stosowane są również inne odcienie koloru granatowego oraz kolor biały dla opakowań zawierających produkty tzw. sensitive, tj. do skóry wrażliwej. Szata graficzna opakowań produktów wprowadzonych do obrotu przez powodów uległa na przestrzeni lat zmianom, jednakże utrzymywana była jednolita linia graficzna i odcienie koloru granatowego.</xText> <xText>Aktualny wygląd opakowań kosmetyków męskich strony powodowej, wprowadzonych na rynek przez <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon>, tj. bazujący na kolorze granatowym z czerwonym paskiem z napisem <xAnon> (...)</xAnon>, został stworzony w 2005r. Poszczególne rodzaje kosmetyków sprzedawane są w opakowaniach w kolorach granatowym, białym, niebieskim, zielonym oraz kombinacji koloru srebrnego i granatowego.</xText> <xText>Opakowania kosmetyków powodów, niezależnie od koloru tła, oznaczone są znakiem towarowym słowno-graficznym „<xAnon>N.</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>", składającym się z napisem z kolorze białym <xAnon> (...)</xAnon> i srebrnym <xAnon> (...)</xAnon>, umieszczonym w prostokącie koloru granatowego, z górnym i dolnym obramowaniem koloru srebrnego. Słowo <xAnon> (...)</xAnon> napisane jest wielkimi literami, srebrną czcionką i umieszczone w górnej części granatowego tła. Znak towarowy uwidoczniony jest na znacznej powierzchni przedniej ścianki opakowań kosmetyków. Niektóre opakowania balsamu po goleniu „<xAnon>N.</xAnon> for MEN" oznaczone są ponadto białym napisem na czerwonym tle o treści <xAnon> (...)</xAnon> lub <xAnon> (...)</xAnon>. Znak towarowy umieszczony jest na opakowaniu w miejscu stałym, niezależnie od koloru tła.</xText> <xText>Kosmetyki powodów przeznaczone są dla mężczyzn w wieku od 18 do 40 lat, średnio zarabiających i mają znaczny udział w polskim rynku. Ponadto są na tym rynku intensywnie promowane i reklamowane.</xText> <xText>Wartość sprzedaży kosmetyków „<xAnon>N.</xAnon> for Men" w Polsce w 2009r. wyniosła 97.771, 000 zł, tj. . 6.323.000 sztuk, osiągając udział w rynku na poziomie ok. 26%.</xText> <xText>Pozwany <xAnon>W. S.</xAnon>, a obecnie <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon> prowadzi produkcję kosmetyków oznaczonych znakiem towarowym <xAnon> (...)</xAnon> od 1983 r., przy czym kosmetyków męskich <xAnon> (...)</xAnon> od 1998 r. W 2008 r. wartość sprzedaży kosmetyków męskich <xAnon> (...)</xAnon> wyniosła 6.590.000 zł (367.000 sztuk).</xText> <xText>Opakowania męskich kosmetyków <xAnon> (...)</xAnon> mają tło koloru niebieskiego i w górnej części opakowania, na przedniej jego ścianie, zawierają znak <xAnon> (...)</xAnon>, w którym każda z białych liter <xAnon> (...)</xAnon> umieszczona jest na srebrnym lub białym prostokącie, a lewy prostokąt umieszczony jest wyżej niż prawy. Niektóre kosmetyki są dodatkowo oznaczone znakiem <xAnon> (...)</xAnon>, pisanym kursywą, koloru białego lub srebrnego, usytuowanym z lewej strony znaku <xAnon> (...)</xAnon>, pionowo.</xText> <xText><xAnon>W. S.</xAnon> posiada prawa ochronne wynikające z zarejestrowania w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej znaków towarowych <xAnon> (...)</xAnon>, tj. prawo ochronne nr <xAnon> (...)</xAnon>, nr <xAnon> (...)</xAnon> i nr <xAnon> (...)</xAnon>, przy czym to ostatnie prawo dotyczy oznaczenia znakiem <xAnon> (...)</xAnon> kosmetyków i preparatów farmaceutycznych.</xText> <xText>Z ustaleń Sądu I instancji wynikało, że w sklepach samoobsługowych produkty kosmetyczne ustawiane są na półkach w ten sposób, że wyeksponowane są na ich opakowaniach - logo producenta i nazwa (k. 650-665).</xText> <xText>Pismami z dnia 28 stycznia 2008r. i 20 marca 2008r. pełnomocnik <xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> wezwał <xAnon>W. S.</xAnon> do dobrowolnego zaniechania w terminie 7 dni wprowadzenia do obrotu i reklamy kosmetyków do golenia <xAnon> (...)</xAnon> ze znakiem <xAnon> (...)</xAnon>, w opakowaniach granatowych z napisem z boku <xAnon> (...)</xAnon>, elementami graficznymi srebrno-szarymi oraz podłużnym czerwonym paskiem z napisem <xAnon> (...)</xAnon>, a także analogicznych produktów w opakowaniach, których tło stanowi kolor biały.</xText> <xText>Pozwany udzielił odpowiedzi na powyższe wezwania pismem z dnia 3 kwietnia 2008r., w którym zaprzeczył aby dopuścił się wobec powodów czynów nieuczciwej konkurencji. W szczególności pozwany wskazał, że granatową kolorystykę opakowań kosmetyków dla mężczyzn stosuje on od początku ich wprowadzenia na rynek, tj. od lat 90-tych XX w.</xText> <xText>Ze względów marketingowych stosowane odcienie koloru granatowego jak i dodatkowe elementy, uległy zmianom. Ostatnie odnowienie opakowań miało miejsce w 2007 r. Pozwany zwrócił również uwagę na to, że stałym elementem serii jego kosmetyków jest znak towarowy <xAnon> (...)</xAnon>, używany od blisko dwudziestu lat, który zdobył pozycję znaku renomowanego. Zaprzeczył aby korzystał z renomy znaku <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>W dniu 17 grudnia 2008r. przedsiębiorstwo w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 55(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink>, będące własnością <xAnon>W. S.</xAnon>, działające pod <xAnon> firmą (...)</xAnon></xText> <xText><xAnon>F.</xAnon>-Kosmetyczne w <xAnon>S.</xAnon>, zostało wniesione w jego wkład niepieniężny na pokrycie obejmowanych przez <xAnon>W. S.</xAnon> i <xAnon>D. S.</xAnon> akcji w <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd ten wskazał, że art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k.) uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli narusza ono interes innego przedsiębiorcy (klienta) lub zagraża takiemu interesowi. Czynami nieuczciwej konkurencji, zgodnie z art. 3 ust. 2 u.z.n.k. są w szczególności: wprowadzające z błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.</xText> <xText>Z kolei art. 10 ust. 1 u.z.n.k. jako czyn nieuczciwej konkurencji nakazuje również traktować takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich. Czynem nieuczciwej konkurencji jest również wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone w art. 10 ust. 1 u.z.n.k., chyba, że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznymi (art. 10 ust. 2 u.z.n.k.).</xText> <xText>Strona powodowa wywodziła, że pozwany dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji wprowadzając do obrotu kosmetyki męskie w opakowaniach tak bardzo podobnych do opakowań kosmetyków przez nią produkowanych, że istnieje ryzyko wprowadzenia w błąd konsumentów co do pochodzenia towarów. Wskazała ponadto, że osoby, do których kierowane są przedmiotowe towary, tj. kosmetyki do golenia i po goleniu, czyli mężczyźni dokonują zakupu tego rodzaju produktów prawie automatycznie, mają obniżony poziom percepcji i spostrzegawczości, co zwiększa ich podatność na wprowadzenie w błąd.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie podzielił przedstawionego wyżej stanowiska powodów. Zwrócił uwagę na to, że ze złożonego przez powodów do akt sprawy raportu z badania jakościowego <xAnon> (...)</xAnon> wynikało, iż mężczyźni-konsumenci co do zasady rzeczywiście przykładają mniejszą wagę do zakupu kosmetyków aniżeli kobiety, jednak mają oni świadomość marki kupowanych kosmetyków i w oparciu o nią dokonują zakupu konkretnego <xAnon>produktu .. (...)</xAnon> raportu tego wynikało również, że generalnie większość mężczyzn deklarowała silne przywiązanie do używanej przez siebie kategorii produktów i kosmetyków danej <xAnon>marki .. (...)</xAnon> sytuacji braku określonego produktu kosmetycznego, mężczyźni sięgają po inny produkt, ale nadal w obrębie jednej marki.</xText> <xText>Przyjmowanemu przez powodów modelowi mężczyzny-konsumenta, jako niezorientowanego i pozbawionego percepcji oraz spostrzegawczości, przeczy jeden z głównych wniosków wskazanych w powyższym raporcie, iż większość mężczyzn nie przywiązuje wagi do tego, czy używane kosmetyki do i po goleniu pochodzą z jednej linii a nawet marki, ale starają się wybierać najlepsze produkty lub marki w danej kategorii.</xText> <xText>Brak jest zatem podstaw do odbierania mężczyznom, jako konsumentom, przymiotów rozważnych i zorientowanych. Wybór bowiem najlepszego produktu z dostępnej szerokiej oferty rynkowej wymaga odpowiedniego poziomu orientacji i spostrzegawczości.</xText> <xText>Co prawda można zgodzić się z tezą, że po dokonaniu wyboru owego najlepszego kosmetyku dalsze zachowania konsumentów nabierają cech powtarzalności, jednak nieuprawnine jest twierdzenie powoda, iż wybór określonego produktu z półki sklepowej następuje praktycznie wyłącznie na podstawie koloru opakowania, bez percepcji całokształtu tego opakowania, a w szczególności naniesionych na nim oznaczeń słowno-graficznych. Wręcz przeciwnie, konsument szukający kosmetyków <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, czy <xAnon> (...)</xAnon>, sięgnie po produkty oznaczone stosownymi znakami słowno-graficznymi, co zostało potwierdzone w przedłożonym przez powodów raporcie (k. 902).</xText> <xText>Nie może potwierdzać tezy powodów o wprowadzaniu w błąd konsumentów przez stronę pozwaną, wobec stosowania dla jej produktów opakowań o zbliżonej kolorystyce i oznaczeniach charakterystycznych dla danej kategorii produktów, np. <xAnon> (...)</xAnon>, przypadek zgłoszenia przez jednego klienta na formularzu kontaktu z konsumentem, zamieszczonym na stronie internetowej <xUx><xAnon> (...)</xAnon>.nivea.pl</xUx>, faktu pomylenia balsamu po goleniu <xAnon> (...)</xAnon> z balsamem po goleniu <xAnon> (...)</xAnon>. Jednostkowy przypadek pomyłki nie może rzutować na ocenę ryzyka pomyłki, odnoszącego się do całego rynku polskiego, zważywszy na wielkość sprzedaży kosmetyków powodów na tym rynku.</xText> <xText>Nadto Sąd Okręgowy wskazał, że z przedłożonego przez powodów wydruku wiadomości e-mail (k.709) nie wynikało, w jakich okolicznościach doszło do pomyłki, zaś wydruk wiadomości e-mail, jako taki, nie ma mocy dowodowej dokumentu prywatnego, w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 245 kpc</xLexLink>, gdyż nie jest opatrzony podpisem osoby, której oświadczenie zawiera.</xText> <xText>W wiadomości e-mail zostały podane dane osobowe i adres autora wiadomości, a zatem powodowie mieli możliwość złożenia wniosku o przesłuchanie tej osoby w charakterze świadka czego jednak nie uczynili.</xText> <xText>Niezależnie jednak, od przyczyn formalnych odmówienia mocy dowodowej wiadomości e-mail, Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż autor wiadomości, jak podał, dopiero przy trzecim goleniu zorientował się, że zakupił produkt <xAnon> (...)</xAnon> zamiast produktu <xAnon> (...)</xAnon>. Świadczyło to, według Sądu, że zaistniał wyjątek od modelu racjonalnego i uważnego konsumenta, względnie przypadek wyjątkowego rozstrzygnięcia. Nie ulega wątpliwości, że konstruując model konsumenta uważnego i zorientowanego należy odrzucić przypadki skrajne, tj . zarówno wykazujące ponadprzeciętną znajomość rynku orientację i spostrzegawczość, jak i przypadki nieporadne z różnych powodów niezorientowane i roztargnione. Tego rodzaju wyjątkowe przypadki nie mogą mieć wpływu na ocenę całości rynku.</xText> <xText>Nie można było również, według Sądu I instancji, abstrahować od zmieniającego się podejścia mężczyzn do kosmetyków, w tym kosmetyków do pielęgnacji twarzy.</xText> <xText>W środkach masowego przekazu i w reklamie preferowany jest wzorzec mężczyzny dbającego o swój wygląd, używającego coraz szerszej gamy kosmetyków, a tym samym bardziej świadomego wpływu dbałości o wygląd zewnętrzny na postrzeganie przez otoczenie. Nie można było także pominąć okoliczności, iż często zakupu spornych produktów, przeznaczonych dla mężczyzn, dokonują kobiety - żony, matki i partnerki życiowe, które przywiązują większą uwagę do rozmaitych cech nabywanych kosmetyków, w tym marki, działania, zapachu itp.</xText> <xText>Przyjmując model racjonalnego, rozważnego i należycie zorientowanego konsumenta Sąd Okręgowy uznał, że pomiędzy opakowaniami produktów obu stron sporu nie zachodzi na tyle duże podobieństwo, aby zachodziło ryzyko wprowadzenia konsumentów w błąd.</xText> <xText>Sąd Okręgowy wskazał, że w przypadku towarów masowych, przeznaczonych do codziennego użytku, nie można przyznać dominującego znaczenia, przy ocenie odróżniającej siły oznaczeń elementów słownych, tj. nazwy producenta i nazwy produktu, ale badać całościowe wrażenie, jakie u przeciętnego konsumenta wywołuje określone opakowanie. Nie oznacza to jednak, że przy badaniu podobieństwa opakowań skupić się należy jedynie na kolorze tła, pomijając oznaczenia słowno-graficzne. Przeciwnie, dopiero całościowa analiza wszystkich elementów opakowania, składa się na ogólne wrażenie konsumenta.</xText> <xText>Sąd I instancji zauważył również, że dla pewnych towarów sam kolor opakowania może mieć zdolność odróżniającą, ale przy ocenie tej zdolności należy także brać pod uwagę interes publiczny, polegający na tym, że nie może być niesłusznie ograniczona dostępność koloru dla innych przedsiębiorców, którzy oferują towary tego samego rodzaju. Pewne kolory mogą bowiem pełnić określoną funkcję wobec towarów nimi oznaczonych. Ze złożonych przez obie strony materiałów promocyjnych a także opakowań kosmetyków męskich różnych producentów obecnych na polskim rynku wynika, że niebieski kolor tła (w różnych odcieniach) opakowań wskazuje na przeznaczenie tych produktów, tj. na kosmetyki dla mężczyzn. I tak np. kolor ten występuje również w opakowaniach produktów dla mężczyzn oznaczonych <xAnon> (...)</xAnon><xAnon>(...)</xAnon>, <xAnon>G.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon>, Dniem, <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> (k. 671, 678, 679, 684-688,691). Kolor niebieski jako taki, nie ma wystarczającej zdolności odróżniającej, aby mógł on samodzielnie identyfikować źródło pochodzenia towarów. Postrzegany jest przez ogół odbiorców jako kolor męski, co przekłada się bezpośrednio na wizualną atrakcyjność produktów nim oznaczonych. Podobnie kolor biały, używany jest jako tło w opakowaniach produktów kosmetycznych przeznaczonych dla skóry wrażliwej (sensitive) przez bardzo wielu producentów.</xText> <xText>Opakowania stosowane przez stronę pozwaną zawierają jako całość dostateczne znamiona odróżniające w porównaniu do opakowań używanych przez powodów; występują w nich odpowiednio duże różnice warstwy graficznej, kolorystycznej, wizualnej i fonetycznej, jak również na spornych opakowaniach każdej ze stron sporu należycie wyeksponowane są oznaczenia słowno-graficzne o odpowiedniej zdolności odróżniającej. Nie zachodzi zatem niebezpieczeństwo, u należycie zorientowanego i rozważnego konsumenta, pomyłki co do pochodzenia towaru.</xText> <xText>Ryzyko pomyłki nie zachodzi także z tego względu, że produkty stron ustanawiane są na półkach sklepowych w taki sposób eksponujący zamieszczone na opakowaniach słowno-graficzne znaki towarowe. Skoro zatem przeciętny mężczyzna przy wyborze kosmetyków deklaruje silne przywiązanie do określonej marki, to nie będzie on ignorować wyeksponowanych na opakowaniu nazwy producenta i marki określonego produktu. Pogląd ten potwierdził również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 stycznia 2007 r. sygn. akt VCSK 311/06 (Lex nr 259779) .</xText> <xText>Sąd Okręgowy wskazał, powołując się na przykłady z orzecznictwa Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, że określone zachowanie może zostać zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji, naruszający art. 3 u.z.n.k., w razie wykazania istotnych zarzutów, przesądzających o naganności postępowania konkurenta i uzasadniających w ustalonych okolicznościach sprawy powołanie się na klauzulę dobrych obyczajów. Strona powodowa wbrew obowiązkowi z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> okoliczności tych nie wykazał, zaś niewystarczające jest li tylko powoływanie się przez nią na naruszenie klauzuli generalnej z art. 3 u.z.n.k. Nie było wystarczające, dla uwzględnienia powództwa, wskazywanie przez powodów na to, że pozwany używa w opakowaniach produkowanych przez siebie kosmetyków męskich koloru niebieskiego oraz oznaczeń słowno-graficznych MENU i MEN <xAnon>C.</xAnon> i że przez to unicestwiony zostanie dorobek powodów, wyrażający się nabyciem mocy dystynktywnej w wyniku używania w warunkach faktycznej wyłączności granatowej kolorystyki opakowań kosmetyków męskich i oznaczeń słowno-graficznych MEN i MEN <xAnon>C.</xAnon>.</xText> <xText>Sąd I instancji zwrócił uwagę, iż zarówno używanie koloru niebieskiego w różnych odcieniach jako tła opakowań kosmetyków męskich do i po goleniu jak i oznaczeń <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> nie posiada wtórnej mocy odróżniającej wyroby strony powodowej tego samego rodzaju kosmetyków męskich innych producentów. To samo odnosi się do zastosowania tła koloru białego dla opakowań kosmetyków męskich przeznaczonych dla skóry wrażliwej, tzw. „sensitive". Różne odcienie koloru niebieskiego są powszechnie używane w obrocie do określenia cech produktów-kosmetyków przeznaczonych dla mężczyzn i nie wskazują na pochodzenie towaru, ale odnoszą się do produktu jako takiego. Z kolei określenia <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> również są powszechnie używane w branży kosmetyków męskich, np. <xAnon>D.</xAnon> Men, <xAnon>V.</xAnon> Men, <xAnon>A.</xAnon> Men, <xAnon>E.</xAnon> Men, <xAnon>R.</xAnon> Men, czy <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> Men.</xText> <xText>W tej sytuacji Sad Okręgowy uznał, że zastosowanie przez pozwanego niebieskiej kolorystyki opakowań i oznaczeń graficznych <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> nie naruszało interesów powodów ani interesów konsumentów w perspektywie klauzuli generalnej z art. 3 u.z.n.k. Nadto Sąd ten podkreślił, że kolorystyka opakowań strony powodowej ulegała na przestrzeni lat zmianom; dla różnych rodzajów produktów stosowane były różne kolory tła, od białego, poprzez zielony, niebieski, po granatowy i nie można twierdzić, że strona powodowa uzyskała wyłączność na stosowanie wszystkich odcieni koloru granatowego i niebieskiego dla oznaczenia opakowania kosmetyków męskich.</xText> <xText>Zwrócono również uwagę, że tło opakowań pozwanego stanowi inny, znacznie jaśniejszy odcień koloru niebieskiego, co wyklucza przyjęcie, że pozwany dopuścił się w tym zakresie naśladownictwa.</xText> <xText>Z powyższych względów powództwo zostało oddalone a o kosztach procesu orzeczono według reguł z <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 105;art. 105 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 105 § 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Powodowie wywiedli apelację od wyroku Sądu Okręgowego, skierowana do rozstrzygnięć o oddaleniu powództwa, zasądzeniu od nich na rzecz pozwanego kwoty 1.697 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasądzeniu od nich na rzecz Skarbu Państwa kwoty 4.000 zł tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania.</xText> <xText>Skarżący zarzucili naruszenie przepisów prawa procesowego i przepisów prawa materialnego. W pierwszej kolejności wskazali na naruszenie:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> przez wzięcie pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy twierdzeń zawartych w opinii prawnej rzecznika patentowego <xAnon>D.</xAnon> (prawidłowo <xAnon>M.</xAnon>) <xAnon>K.</xAnon>, pomimo zawartej w uzasadnieniu wyroku deklaracji, iż dowód ten został przez Sąd I instancji pominięty, jako spóźniony;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink> przez błędną ocenę, że przedstawiony przez powodów dowód z wydruku wiadomości e-mail nie może być pełnoprawnym dowodem w postępowaniu cywilnym, z uwagi na niematerialny charakter takiej wiadomości i związany z tym brak opatrzenia tej wiadomości własnoręcznym podpisem, który w ocenie Sądu nie może świadczyć o tym, iż dana osoba złożyła oświadczenie danej treści;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink> przez dokonaną w sposób arbitralny ocenę wiadomości e-mail, przedstawionej przez powodów, poprzez stwierdzenie, że pochodzi ona od osoby roztargnionej i nieuważnej, a więc odbiegającej i stanowiącej wyjątek od osób przeważnie kupujących produkty kosmetyczne, bez jakichkolwiek podstaw do dokonania takiej oceny.</xText> </xUnit> <xText/> <xText xALIGNx="left">Nadto powodowie zarzucili naruszenie:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (u.z.n.k.) przez przyjęcie niewłaściwego modelu przeciętnego konsumenta w odniesieniu do produktów kosmetycznych przeznaczonych dla mężczyzn;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że dla popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, wskazanego w tym przepisie, niezbędne jest wykazanie (udowodnienie) wprowadzenia odbiorcy w błąd, a nie tylko potencjalna tego możliwość;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>art. 10 u.z.n.k. przez niewłaściwy sposób dokonywania oceny czy doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji w postaci wprowadzenia w błąd, wyrażający się w tym, że osobnej ocenie poddane są poszczególne elementy opakowania, zamiast dokonywania łącznej oceny wskazanych przez powoda charakterystycznych cech opakowania;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że eksponowanie przez pozwanego na opakowaniach znaku towarowego wyłącza możliwość popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w tym przepisie;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że na gruncie tego przepisu, przy ocenie możliwości niebezpieczeństwa wprowadzania w błąd, zastosowanie mają wprost zasady oceny niebezpieczeństwa kontuzji przyjęte na gruncie prawa znaków towarowych;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie w konsekwencji, iż zachowanie pozwanego nie wyczerpuje znamion czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w tym przepisie;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">g</xName> <xText>art. 3 ust. 1 u.z.n.k. przez przyjęcie, iż dla uznania czynu nieuczciwej konkurencji niezbędne jest wykazanie wtórnej mocy wyróżniającej koloru opakowań powodów oraz stosowanych na nich oznaczeń, których zakazania łącznego stosowania żądali powodowie;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">h</xName> <xText>art. u.z.n.k. przez przyjęcie, że łączne przejęcie przez pozwanego charakterystycznych cech opakowań, zwiększających atrakcyjność produktu, których rozpoznawalność została wypracowana przez stronę powodową w wyniku wieloletniej akcji promocyjnej i dbałości o wysoką jakość produktów, nie stanowi zachowania sprzecznego z dobrymi obyczajami obrotu gospodarczego w rozumieniu tego przepisu;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">i</xName> <xText>art. 3 u.z.n.k. przez niezastosowanie tego przepisu w rozpoznawanej sprawie.</xText> </xUnit> <xText>W konsekwencji skarżący domagali się zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku uwzględnienia powództwa w całości i zasadzenia od pozwanego na ich rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie, gdyż zgłoszone w niej zarzuty nie były trafne.</xText> <xText>W pierwszej kolejności wypada odnieść się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, tj. <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink>. Nie można uznać zasadności zarzutu naruszenia <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> w sytuacji, gdy Sąd Okręgowy wyraźnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdził, iż przedłożona przez stronę pozwaną opinia prawna rzecznika patentowego <xAnon>M. K.</xAnon> nie mogła zostać uznana za dowód w sprawie.</xText> <xText>Zasadą jest, iż składane przez strony w toku różnych postępowań cywilnych opinie, sporządzone przez osoby dysponujące wiedzą specjalistyczną, ale na zlecenie strony, a nie dopuszczone jako dowód przez Sąd rozpoznający daną sprawę, nie są uznawane za dowody, do których zastosowanie maja przepisy <xLexLink xArt="art. 278;art. 279;art. 280;art. 281;art. 282;art. 283;art. 284;art. 285;art. 286;art. 287;art. 288;art. 289;art. 290;art. 291" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278-291 kpc</xLexLink>, ani też przepisy ogólne o przedmiocie i ocenie dowodów (<xLexLink xArt="art. 227;art. 228;art. 229;art. 230;art. 231;art. 232;art. 233;art. 234" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227-234 kpc</xLexLink>), lecz traktowane są jako poparcie wyrażonego stanowiska strony.</xText> <xText>Sąd Okręgowy z jednej strony wskazał na to, iż złożona przez pozwanego opinia prywatna została potraktowana jako uzupełnienie wywodu prawnego dla stanowiska strony pozwanej, z drugiej zaś strony stwierdził, iż opinia ta została złożona z naruszeniem zasad prekluzji dowodowej, określonej w <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 § 2 kpc</xLexLink> a zatem zaprezentował stanowisko nie w pełni konsekwentne.</xText> <xText>Stwierdzić należy, że skoro opinia prywatna, sporządzona przez fachowca, na zlecenie jednej ze stron, nie stanowi dowodu w rozumieniu przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>, to rozpatrywanie czasu jej złożenia w perspektywie dyspozycji <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> jest bezprzedmiotowe. Tego rodzaju opinia zawierająca określone twierdzenia, może być traktowana jedynie jako poparcie stanowiska strony, zaś naruszenie <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> w odniesieniu do tej opinii może dotyczyć ewentualnego spóźnionego podniesienia przez stronę twierdzeń w niej zawartych. Strona powodowa zarzuciła, iż Sąd Okręgowy, mimo formalnego pominięcia złożonej przez pozwanego opinii prywatnej, pośrednio w uzasadnieniu wyroku odwoływał się do niej, „przede wszystkim w zakresie dokonywania podobieństwa opakowań (oznaczeń) na trzech płaszczyznach: fonetycznej, wizualnej i znaczeniowej, które to dokonuje się z punktu widzenia znaków towarowych" oraz wykazania nabycia przez opakowania powodów wtórnej zdolności odróżniającej.</xText> <xText>Trafnie wskazał pozwany w odpowiedzi na pozew, że powyższe zarzuty powodów należy uznać za chybione, skoro pozwany na wcześniejszym etapie postępowania, tj. przed złożeniem kwestionowanej opinii rzecznika patentowego powoływał się na celowość dokonania kompleksowej oceny oznaczeń zamieszczonych na opakowaniach produktów stron oraz ich kolorystyki, w warstwie graficznej, wizualnej i fonetycznej, jak również na zdolność odróżniającą tych opakowań (k. 841), zaś prywatna opinia jedynie potwierdziła prezentowane stanowisko prawne strony pozwanej.</xText> <xText>Nadto należy zwrócić uwagę, iż w złożonej opinii nie przedstawiono generalnie nowych twierdzeń, które należałoby rozpatrywać na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>, lecz przedstawiono poglądy dotyczące opakowań produktów stron, z powołaniem się na orzecznictwo odnoszące się do tego zagadnienia.</xText> <xText>Sąd Okręgowy był zatem uprawniony do oceny poglądu strony, jak również do jego weryfikacji, na podstawie dostępnego mu dorobku orzeczniczego Sądu Najwyższego i sądów niższych instancji. W szczególności nie można zaaprobować poglądu, iż sąd rozstrzygający sprawę nie może powołać się na tezy tych orzeczeń, na które powołała się strona w złożonej z uchybieniem terminów wskazanych w <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> opinii prywatnej.</xText> <xText>Nie doszło w sprawie do naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink>, gdyż Sąd Okręgowy trafnie przyjął w okolicznościach sprawy, że dowód z wydruku wiadomości e-mail nie spełnia wymagań określonych w <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 245 kpc</xLexLink>, a zatem nie stanowi dokumentu w rozumieniu tego przepisu i nie korzysta z domniemania autentyczności. Unormowanie zawarte w <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 245 kpc</xLexLink> opiera się na założeniu, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie, zaś dokument jest prawdziwy, jeżeli pochodzi od podpisanego wystawcy. Skoro wydruk e-mail nie zawiera podpisu, nie jest dowodem z dokumentu w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 245 kpc</xLexLink>, a może być jedynie uznany za dowód o charakterze pomocniczym (wtórnym), do którego odnoszą się <xLexLink xArt="art. 308;art. 309" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 308 i 309 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie pominął przedłożonego przez powodów wydruku e-mail, z którego wynikało, że jego autor pomylił się przy zakupie balsamu po goleniu i zamiast produktu powodów kupił produkt pozwanego (k.709), lecz dokonał oceny tego dowodu wskazując, iż jednostkowy przypadek pomyłki nie przesądza o takim podobieństwie opakowań produktów stron, które uzasadnia zastosowanie w sprawie art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 3 u.z.n.k. z jednej strony, z drugiej zaś świadczyć może o kliencie wyjątkowo roztargnionym, nie przystającym do modelu racjonalnego i uważnego konsumenta. Zarzut skarżących, iż Sąd Okręgowy dokonał oceny zachowania autora wiadomości e-mail w sposób arbitralny i dowolny, nie jest według Sądu Apelacyjnego zasadny, zwłaszcza w sytuacji, gdy powodowie przedstawili zaledwie jedną tego typu wiadomość (a nie kilka, kilkanaście, czy też kilkadziesiąt) i nie zgłosili wniosku dowodowego o przesłuchanie autora wiadomości w charakterze świadka.</xText> <xText>Dowód z przesłuchania świadka mógłby wyjaśnić w jakich okolicznościach doszło do pomyłki przy zakupie i pozwoliłby na dokonanie bardziej wszechstronnej oceny jednostkowego przypadku pomyłki. Wobec faktu, iż stosowny wniosek dowodowy nie został przez powodów zgłoszony Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny przedstawionego dowodu - wydruku wiadomości e-mail, bez naruszenia zasad określonych w <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Nie były również zasadne zarzuty naruszenia prawa materialnego, tj. art. 10 i art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r, o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Wbrew ocenie skarżących Sąd Okręgowy dokonując oceny niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd konsumentów, w związku z zastosowaniem przez pozwanego opakowań jego produktów, z elementami kwestionowanymi przez powodów, przyjął właściwy model przeciętnego konsumenta - nabywcy kosmetyków męskich określonego rodzaju. Nie ulega wątpliwości, że model przeciętnego konsumenta ukształtowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i unormowany w dyrektywie nr 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego wskazuje na konsumenta dostatecznie dobrze poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i ostrożnego, z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych i językowych. Model przeciętnego konsumenta winien być oceniany w konkretnym przypadku również przy uwzględnieniu rodzaju towaru, zasięgu kampanii reklamowej, ceny produktu i kręgu osób, do których towar jest adresowany. Można zgodzić się ze skarżącymi, że produkty kosmetyczne stron są towarami codziennego użytku, o zbliżonej i nie wygórowanej cenie, zaś nabywanie tych towarów nabiera cech powtarzalności.</xText> <xText>Sąd Okręgowy te elementy konstrukcji przeciętnego konsumenta męskich kosmetyków obu stron sporu wyeksponował w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jednak podkreślił również, iż powtarzalność zakupów nie oznacza braku uwagi co do istotnych oznaczeń zamieszczonych na opakowaniach, choćby zbliżonych kolorystycznie, takich jak <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>. Uważny przeciętny konsument jest w stanie bez większego ryzyka pomyłki odróżnić na półkach sklepowych produkty stron (k. 649-665), gdyż ich opakowania, także w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie są tak łudząco podobne i nie różnią się nieistotnymi detalami, jak sugerują to skarżący. Nie zachodzi niebezpieczeństwo pomylenia, na podstawie opakowania, ani pianek do golenia, oferowanych przez obie strony (k. 649), w sytuacji gdy na produktach powodów znak graficzny <xAnon> (...)</xAnon> jest mocno wyeksponowany, ani też innych kosmetyków męskich (k. 650, 656, 658-669), gdzie na opakowaniach powodów wyraźnie dominuje oznaczenie <xAnon> (...)</xAnon>, zaś na opakowaniach pozwanego, o wyraźnie różnym odcieniu tła, uwagę przyciąga oznaczenie <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>. Zatem nawet średnio uważny konsument nie powinien mieć trudności z odróżnieniem kosmetyków tego samego rodzaju, oferowanych przez strony sporu. Słusznie ponadto Sąd Okręgowy wskazał, iż mężczyźni coraz więcej uwagi przywiązują do używanych przez siebie kosmetyków, uważniej oglądają towary na półkach sklepowych i rozważniej dokonują zakupu określonego produktu. Przyjęty przez Sąd Okręgowy, dla potrzeb rozpoznania niniejszej sprawy, nie budzi zatem zastrzeżeń.</xText> <xText>Nie dokonał również Sąd I instancji wadliwej oceny opakowań produktów stron sporu, tj. wyłącznie odrębnej oceny poszczególnych elementów opakowania, zamiast oceny łącznej całokształtu tego opakowania. Na str. 14 uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyraźnie podkreślono, że należy badać całościowe wrażenie, jakie u przeciętnego konsumenta wywołuje określone opakowanie, tj . badać zarówno kolor tła, jak i oznaczenia słowono-graficzne. Sąd ten porównał w dalszej części uzasadnienia opakowania obu stron (str. 16 uzasadnienia)w sposób kompleksowy, dochodząc do wniosku, że opakowania pozwanego wykazują w stosunku do opakowań produktów strony powodowej odpowiednio duże różnice zarówno warstwy graficznej, kolorystycznej, wizualnej i fonetycznej i nie zachodzi w związku z tym możliwość wprowadzenia w błąd klientów co do pochodzenia towaru. Odrębnej analizy w zakresie zdolności odróżniającej koloru niebieskiego w różnych odcieniach i oznaczeń słowno-graficznych: <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon> oraz <xAnon> (...)</xAnon> Sąd Okręgowy dokonał w perspektywie oceny zarzutu naruszenia przez pozwanego art. 3 u.z.n.k. Analiza ta jest w ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowa, gdyż wskazanie, że kolor granatowy i niebieski są powszechnie stosowane w opakowaniach kosmetyków męskich przez różnych producentów, podobnie jak wskazane wyżej oznaczenia słowno-graficzne, jest powszechnie znane i nie wymaga dowodu. Zarzut generalny powodów, zgłoszony w perspektywie naruszenia zarówno art. 3 u.z.n.k. i art. 10 u.z.n.k., że pozwany przejął wypracowany przez nich cały zestaw charakterystycznych cech opakowań, takich jak: charakterystyczny kolor, napis MEN pisany charakterystyczną czcionką, podłużny czerwony pasek z napisem <xAnon> (...)</xAnon>, zamieszczony w górnej części opakowania, napis pisany pochyłą czcionką <xAnon> (...)</xAnon> i elementy szaro-srebrne dla literek, a przez to dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji i naruszył dobre obyczaje, korzystając z renomy powodów, jest niezasadny.</xText> <xText>Sąd Okręgowy dokonał prawidłowego ustalenia, w oparciu o kompleksową ocenę opakowań towarów obu stron, że nie doszło do naruszenia przez pozwanego dobrych obyczajów w postaci pasożytniczego naśladownictwa i wykorzystania cudzej renomy, jak również pozwany nie dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na wprowadzeniu do obrotu towarów w opakowaniach mogących wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia tych towarów. Trafnie Sąd ten zwrócił uwagę, iż kolory opakowań kosmetyków męskich, produkowanych przez stronę powodową, podlegały na przestrzeni lat zmianom, zarówno w zakresie kolorów i odcieni tła, jak i elementów graficznych i ich układu, co potwierdza złożona przez powodów dokumentacja fotograficzna. Nie sposób podzielić poglądu, że pozwany przejął w sposób pasożytniczy w całości od powodów koncepcję kolorystyczną i graficzną opakowań poszczególnych rodzajów produktów, gdyż przeczy temu poglądowi dokumentacja fotograficzna (k. 649-665 i k. 703-705) . Biorąc pod uwagę pianki do golenia, oferowane przez obie strony (k. 703-705), trudno dopatrzeć się pasożytniczego naśladownictwa w opakowaniach produktów pozwanego względem opakowań powodów, gdyż zarówno kolorystyka, jak i układ oznaczeń graficznych na opakowaniach pozwanego jest wyraźnie różny. W szczególności oznaczenie słowno-graficzne MEN naniesione jest pionowo i grubą czcionką, podczas gdy na opakowaniach powodów jest ono naniesione poziomo, czcionką pochyłą, znacznie cieńszą, tworzącą napis o charakterze fantazyjnym. Opakowania pianek obu stron ustawione na półce sklepowej tuż obok siebie, wyraźnie różnią się. Podobnie ocenić należy opakowania balsamów i żeli po goleniu (k. 706-708), gdyż na opakowaniach pozwanego wyeksponowane są wielkie litery w kwadratach AA oraz poziome grube litery drukowane MEN.</xText> <xText>Z kolei opakowania dezodorantów męskich pozwanego (k. 845) mimo zawartego na nich oznaczenia słowno-graficznego <xAnon> (...)</xAnon>, zbliżonego w zakresie rodzaju czcionki do analogicznych oznaczeń, naniesionych na opakowaniach innych kosmetyków powodów (np. pianek do golenia i balsamów), nie powodują ryzyka pomyłki klientów, gdyż mają inne kształty od dezodorantów powodów, jak również produkty obu stron zostały wyraźnie oznaczone za pomocą znaków: <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>. Nadto dezodoranty powodów nie posiadają charakterystycznych pochyłych oznaczeń o treści <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Nie zachodzi zatem, również w ocenie Sądu Apelacyjnego, zagrożenie wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów (art. 10 u.z.n.k.) jak i nie dochodzi do naruszenia dobrych obyczajów przez pasożytnicze naśladownictwo opakowań i korzystanie z cudzej renomy (art. 3 u.z.n.k.).</xText> <xText>Należy przyznać słuszność skarżącym, że dla popełnienia czynów nieuczciwej konkurencji, określonych w art. 10 u.z.n.k. nie jest konieczne wykazanie (udowodnienie) wprowadzenia odbiorcy w błąd, a tylko wykazania potencjalnej możliwości zaistnienia takiego stanu rzeczy, jednak zauważyć wypada, że powodowie w rozpoznawanej sprawie nie wykazali nawet takiej potencjalnej możliwości, w odniesieniu do grona klientów, którym można przypisać cechy określone w modelu wzorcowym uważnego przeciętnego konsumenta. Jeden odosobniony przypadek pomylenia produktu nie może stanowić o realnej możliwości wprowadzenia klientów w błąd. Innych dowodów na okoliczność potencjalnej możliwości wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów, z uwagi na całokształt elementów opakowań stosowanych przez pozwanego, strona powodowa nie zaoferowała. W szczególności nie zgłosiła wniosku dowodowego o przeprowadzenie w powyższym zakresie dowodu z opinii biegłego ani z badań ankietowych, możliwych do przeprowadzenia przez ośrodki prowadzące tego rodzaju działalność.</xText> <xText>Zgodzić się również trzeba z twierdzeniami skarżących, że na gruncie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wyeksponowaniem na opakowaniu znaku towarowego określonego producenta nie wyłącza możliwości popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, że zasady oceny niebezpieczeństwa kontuzji, przyjęte na gruncie prawa znaków towarowych, nie mają prostego zastosowania dla oceny niebezpieczeństwa wprowadzenia klientów w błąd, jak również, że dla uznania czynu nieuczciwej konkurencji nie jest niezbędne wykazanie wtórnej mocy odróżniającej koloru opakowań powoda i stosowanych na nich oznaczeń, jeżeli druga strona dokonała łącznego przejęcia charakterystycznych cech opakowań produktów powodów, wykorzystując ich renomę i wyniki wieloletniej akcji promocyjnej.</xText> <xText>Twierdzenia powyższe, co do zasady słuszne, nie miały jednak odniesienia do rozpoznawanej sprawy. Gdyby porównanie opakowań poszczególnych rodzajów produktów obu stron, pomimo naniesienia na nich znaków towarowych słowno-graficznych <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, wykazywały podobieństwo stwarzające zagrożenie wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów, to bez wątpienia należałoby uznać, że strona dokonująca naśladownictwa opakowań, mimo zamieszczenia swojego znaku towarowego i oznaczenia siebie jako producenta, dopuściła się czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w art.10 ust. 2 u.z.n.k. Porównanie wyglądu opakowań poszczególnych produktów stron, dokonane zarówno przez Sąd Okręgowy, jak i Sąd Apelacyjny, tego typu podobieństwa nie wykazało. Znaki towarowe słowno-graficzne <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> są silnie wyeksponowane i dominują w graficznej i wizualnej sferze tych opakowań, eliminując ryzyko pomyłki klienta. Nadto, jak wyżej wskazano, określenie <xAnon> (...)</xAnon> na opakowaniach stosowanych przez pozwanego jest również mocno wyeksponowane; umieszczone pionowo i naniesione grubą czcionką, w prostym układzie liter. Zarówno znak <xAnon> (...)</xAnon> jak i oznaczenie <xAnon> (...)</xAnon> dominują na opakowaniach pozwanego, natomiast na opakowaniach powodów elementami wyróżniającymi i skupiającymi uwagę są: znak <xAnon> (...)</xAnon> oraz napis <xAnon> (...)</xAnon>, zapisany poziomo pochyłą czcionką.</xText> <xText>Również kolorystyka opakowań kartoników, zauważalna w złożonej do akt dokumentacji fotograficznej, w odniesieniu do opakowań obu stron, jest wyraźnie różna w odcieniach (k. 662-663) i kształcie (k. 654, k. 656).</xText> <xText>Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem skarżących, że pozwany przejął w sposób łączny zespół oznaczeń używanych przez nich na opakowaniach ich produktów i dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji.</xText> <xText>Dodatkowo zauważyć wypada, że pozwany dla pewnych rodzajów swoich kosmetyków męskich zastosował opakowania w kolorze niebieskim, z białymi napisami i oznaczeniem <xAnon> (...)</xAnon> już w 2003 r. (k.805), a zatem przed opracowaniem przez powodów koncepcji kolorystyczno-graficznej dla opakowań ich produktów, która została wprowadzona na rynek krajowy w 2005r.</xText> <xText/> <xText>Nie mógł odnieść zamierzonego skutku zarzut apelujących, iż Sąd Okręgowy, analizując wnioski raportu konsumenckiego (k. 862), utożsamił pojęcie marki ze znakiem towarowym. Zgodzić się można ze skarżącymi, że pojęcie marki ma znaczenie szersze aniżeli pojęcie znaku towarowego, jednak w znaczeniu potocznym, stosowanym przez ogół konsumentów, określenie danego produktu jako „markowego" sprowadza się do jego identyfikacji za pomocą znanej nazwy, np. <xAnon>N.</xAnon>, <xAnon>G.</xAnon>, Adidas, potwierdzonej zamieszczonym na opakowaniu produktu słowno-graficznym znakiem towarowym. Wniosek taki potwierdza zamieszczona w raporcie (k. 862) wypowiedź konsumenta, że „jeśli w sklepie nie byłoby mojego żelu <xAnon>G.</xAnon>, to pewnie kupiłbym też <xAnon>G.</xAnon>, ale np. czerwone a nie zielone".</xText> <xText>Słusznie w tej sytuacji Sąd Okręgowy przyjął, że przeciętny konsument używający kosmetyków „marki" <xAnon>N.</xAnon>, będzie ich poszukiwał wiedząc, iż oznaczone są właśnie znakiem <xAnon>N.</xAnon>.</xText> <xText>Nie był zasadny zarzut niezastosowania w sprawie art. 3 u.z.n.k. w konsekwencji uznania przez Sąd Okręgowy, że pozwany nie dopuścił się działań sprzecznych z dobrymi obyczajami przez wprowadzające w błąd oznaczenie swoich towarów, polegające na łącznym przejęciu charakterystycznych cech opakowań towarów powodów.</xText> <xText/> <xText>Jak wyżej wskazano, nie można było podzielić poglądu skarżących, że pozwany dopuścił się pasożytniczego naśladownictwa opakowań kosmetyków męskich produkowanych przez powodów. Koncepcje kolorystyczno-graficzne opakowań kosmetyków męskich obu stron ulegały, jak wynika z przedstawionych dokumentacji fotograficznych, zmianom w ciągu ostatnich lat i aktualnie oferowane na rynku przez obie strony kosmetyki wykazują wyraźne i istotne różnice, co do kolorystyki, kształtu opakowań oraz oznaczeń słowno-graficznych, które wykluczają zagrożenie pomyłki co do pochodzenia towarów od poszczególnych producentów.</xText> <xText/> <xText>Sami skarżący wskazali w apelacji i uzupełniającym ją piśmie procesowym z dnia 6 listopada 2009r., że początkowo wprowadzone na rynek przez pozwanego kosmetyki męskie były pakowane w opakowania bardzo podobne do opakowań kosmetyków powodów, o tyle nie podtrzymali jednoznacznie twierdzenia, że obecnie sprzedawane przez pozwanego kosmetyki, są oferowane klientom w opakowaniach wprowadzających klientów w błąd. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza opakowań obu stron, pogłębiona przez Sąd Apelacyjny, nie potwierdziła istnienia istotnych podobieństw, mogących stanowić podstawę do uznania, że pozwany dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji z art. 10 ust. 2 u.z.n.k. lub naruszył dobre obyczaje, o których stanowi art. 3 u.z.n.k.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie Sądu uwzględniać musi stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (<xLexLink xArt="art. 316;art. 316 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 316 § 1 kpc</xLexLink>) . O ile pewne podobieństwa opakowań kosmetyków męskich stron istniały w przeszłości, na co wskazuje np. zestawienie dwóch zestawów upominkowych (k. 688 - lewy górny róg), o tyle aktualna oferta tych kosmetyków produkowanych przez pozwanego, jest opakowana w sposób pozwalający na dostatecznie dobre odróżnienie towarów obu producentów. Nadto stwierdzić należy, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie opakowania produktów pozwanego oznaczone są bardzo widocznym znakiem towarowym słowno-graficznym <xAnon> (...)</xAnon>, jak również zwłaszcza w przeszłości na opakowaniach szczególnie widoczna była nazwa producenta - <xAnon> (...)</xAnon> (k. 601,693 -ciemne litery na białym tle, 700,701) co bez wątpienia zapobiegało ryzyku pomylenia towarów przez konsumentów.</xText> <xText>Nie był w tej sytuacji uprawniony wywód powodów, że pozwany naruszył dobre obyczaje, gdyż wykorzystał renomę produktów powodów i wypromował swoje produkty, mimo, że nie ponosi tak dużych kosztów reklamy i akcji promocyjnych, jak strona powodowa.</xText> <xText/> <xText>Nie ulega wątpliwości, że powodowie ponoszą duże koszty reklamy i akcji promocyjnych swoich produktów. Ma to oczywiste przełożenie na wielkość sprzedaży poszczególnych produktów, zdecydowanie przewyższającą wskaźnikami wielkość sprzedaży kosmetyków pozwanego. Nie może w tej sytuacji strona powodowa twierdzić, że pozwany zagraża jej sytuacji na rynku.</xText> <xText/> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w interesie publicznym, przedsiębiorców i klientów, lecz w żadnym wypadku nie może być traktowana, jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 30 września 1998r. I ACa 281/98, jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania dominującej pozycji.</xText> <xText/> <xText>Nie znajdując uzasadnionych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku wnioskowanym przez skarżących należało apelację oddalić, w oparciu o <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink> i orzec o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maryla Domel-Jasińska

Karolina Najda

sekr. sądowy Katarzyna Cieślicka

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 925/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku - Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.) Sędziowie: SA Barbara Lewandowska SA Katarzyna Przybylska Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Cieślicka po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2009 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaB. A.z siedzibą wH.(Republika Federalna Niemiec)i (...) sp. z o.o.z siedzibą wP. przeciwko(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wS. o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 2 czerwca 2009 r. sygn. akt IX GC 11/09 I oddala apelację; II zasądza od powodów na rzecz pozwanego kwotę 630 (sześćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Na oryginale właściwe podpisy UZASADNIENIE Powodowie -B. A.wH.(Spółka Akcyjna prawa niemieckiego)i (...) sp. z o.o.wP.domagali się nakazania pozwanemuW. S.-właścicielowiPrzedsiębiorstwa (...)Przedsiębiorstwa (...)wS., a po przekształceniu własnościowym strony pozwanej -(...) Spółce AkcyjnejwS.: - zaniechania wprowadzania do obrotu oraz reklamy kosmetyków dla mężczyzn FOR MEN, w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisami z boku(...)i(...), z napisami graficznymi srebrno-szarymi, opatrzonych podłużnym czerwonym paskiem z napisem(...)lub(...)w kolorze białym, umieszczonym w górnej części opakowania, zaniechania wprowadzania do obrotu oraz reklamy kosmetyków dla mężczyzn FOR MEN w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisem z boku(...)i(...), z napisami graficznymi o kolorze srebrno-szarym, usunięcia skutków naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez wycofanie z obrotu i zniszczenie wszystkich opakowań kosmetyków dla mężczyzn zawierających nazwę(...)w kolorze granatowym i jego odcieniach, z napisami graficznymi srebrno-szarymi oraz opakowań wyżej opisanych z czerwonym paskiem z napisem(...)lub(...), umieszczonym w górnej części opakowania, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, usunięcia skutków naruszenia zasad uczciwej konkurencji przez zamieszczenie w dzienniku „Rzeczpospolita", w dodatku(...)na stronie 2 lub 3 oświadczenia w formacie 1/4 strony, o treści: „W. P.Zagraniczny(...)Przedsiębiorstwo (...)z siedzibą wS.przepraszafirmę (...) sp. z o.o.za wprowadzenie do obrotu kosmetyków męskich(...)i(...)w kolorze granatowym i jego odcieniach, z elementami srebrno-szarymi. Wskazany sposób oznaczania produktów stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Z powodu dopuszczenia się wskazanego naruszeniaW. P.ZagranicznyO.Przedsiębiorstwo (...)z siedzibą wS.wyraża ubolewanie i zobowiązuje się nie podejmować takich działań w przyszłości", w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, a w przypadku nieopublikowania wskazanego wyżej oświadczenia w terminie, o upoważnienie strony powodowej do opublikowania go na koszt pozwanego. Powodowie wywodzili swoje roszczenia zart. 10 ust. 2 i art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(Dz.U. nr 47, poz. 211 ze zm. ) wskazując, żeB. A.wH.jest międzynarodowym koncernem kosmetycznym, o bardzo znacznym udziale w rynku kosmetycznym, któregoprodukty o. (...)r. oferowane są w opakowaniach w kolorze granatowym i jego odcieniach. Od 1998r. serie kosmetyków dla mężczyzn(...), oznaczone dodatkowo „N.(...)", oferowane są na rynku polskim w charakterystycznych opakowaniach, t j . granatowych błyszczących butelkach - pojemnikach, z napisami w kolorze srebrno-szarym, opatrzonych nazwą „N. (...)", a w przypadku balsamów po goleniu - w prostokątnych granatowych opakowaniach z napisami w kolorze srebrno-szarym. W innych wersjach opakowań występują także inne odcienie koloru granatowego oraz kolor biały, np. dla produktów tzw. sensitive. Aktualny wygląd opakowań na potrzeby rynku polskiego realizowane przez(...) spółki z o.o.wP., która jest jedną ze 130 spółek zależnych odB. A., został wykreowany w 2005r. i przemyślany z punktu widzenia spójnej koncepcji linii kosmetyków strony powodowej. Dzięki kilkuletniemu istnieniu na rynku i walorom jakościowym kosmetyki te są powszechnie rozpoznawalne i utrwaliły się w świadomości potencjalnych klientów. Są one ponadto intensywnie promowane i reklamowane, zaś ich udział w rynku kosmetyków męskich z roku na rok wzrasta. Pozwany od niedawna rozpoczął wprowadzanie do obrotu produktów w opakowaniach zbliżonych wyglądem do opakowań powodów. Przede wszystkim, w ocenie powodów, pozwany przejął wszystkie charakterystyczne elementy tych opakowań, tj. granatową kolorystykę, srebrno-szare elementy grafiki, stosowane napisy(...)i(...), czerwony podłużny pasek z napisem(...)lub(...), a dla aktualnie wprowadzanych na rynek produktów pozwany w całości przejął szatę graficzną opracowaną i wypromowaną przezN.Polska. Produkty stron, ze względu na ich rodzaj i zbliżoną cenę, są umieszczane na półkach sklepowych w pobliżu siebie. Podobnie rzecz się ma w gazetkach promocyjnych. Powodowie wskazali, że ponieśli na reklamę kosmetyków męskich w latach 2004-2007 kwotę 94.118.726 zł, zaś strona powodowa wydała na ten cel kwotę znacznie niższą, tj. 520.800 zł. Wywodzili, że klienci są wprowadzani przez pozwanego w błąd, ze względu na zastosowaną analogiczną grafikę opakowania, jak i cenę produktów pozwanego, w stosunku do produktów oferowanych przez powodów. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Zdaniem pozwanego kolor granatowy i niebieski w różnych odcieniach stanowią najpopularniejsze tło kolorystyczne opakowań kosmetyków przeznaczonych dla mężczyzn. Kolory te nie stanowią elementu wyróżniającego i nie można ich utożsamiać z renomąmarki N.. Produkty produkowane przez pozwanego, oznaczone marką(...)w opakowaniach koloru granatowego, są dostępne na polskim rynku od lat 90-tych XX wieku. Pozwany prowadzi działalność w zakresie wytwarzania kosmetyków od 1983 r. i od tego czasu przez kolejne lata uzyskał pozycję jednego z wiodących producentów kosmetyków. Stosowany przez niego znak(...)jest powszechnie reprezentowany i kojarzony przez konsumentów z wysoka jakością produktów, przeznaczonych w pierwszej kolejności dla osób o skórze wrażliwej i skłonnej do alergii. Oznaczenie(...)wyróżnia produkty pozwanego od wyrobów innych producentów w sposób tak znaczący, iż nie zachodzi możliwość ich pomylenia przez konsumentów. Nadto pozwany wskazał, że w obecnych czasach konsumenci, niezależnie od płci, wyjątkowo uważnie dokonują wyboru towarów z oferty handlowej, zaś różnice w opakowaniach produktów stron są na tyle znaczące, że wykluczają przypadkowość wyboru a w konsekwencji pomyłkę. Przede wszystkim zarówno produkty powodów jak i pozwanego mają na opakowaniach wyeksponowane charakterystyczne logo ((...)i(...)), które jest powszechnie znane i rozróżniane. Elementem wspólnym dla kolejnych serii kosmetyków męskich(...)jest ekspozycja znaku towarowego(...)w górnej części opakowania, co wyklucza pomyłkę co do pochodzenia produktu. Nadto istnieją również różnice dotyczące kolorystyki, zwłaszcza w odniesieniu do obecnie sprzedawanych produktów(...), których opakowanie bazuje na kolorze niebieskim, a nie granatowym. Także układ elementów graficznych, pasków, napisów(...)i rodzaju używanej przez strony czcionki jest inny. Z kolei oznaczenia(...)i(...)mają charakter wyłącznie informacyjny. W konsekwencji pozwany twierdził, że nie dopuścił się naruszenia art. 3 i art. 10 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 2 czerwca 2009r. oddalił powództwo i obciążył powodów kosztami procesu. Swoje rozstrzygnięcie Sąd ten oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych. Od 1926r. powód -B. A.produkuje i oferuje do sprzedaży na świecie kosmetyki męskieN.C.. Na terenie Polski powód opiera swoją działalność na spółce zależnej(...) sp. z o.o.wP.. Od 1998 r. kosmetyki męskie serii(...)oznaczone są w Polsce dodatkowo jako „N.(...)". Produkty te są oferowane na rynku w opakowaniach koloru granatowego, z napisami srebrno-szarymi i z oznaczeniem „N.for MEN". Stosowane są również inne odcienie koloru granatowego oraz kolor biały dla opakowań zawierających produkty tzw. sensitive, tj. do skóry wrażliwej. Szata graficzna opakowań produktów wprowadzonych do obrotu przez powodów uległa na przestrzeni lat zmianom, jednakże utrzymywana była jednolita linia graficzna i odcienie koloru granatowego. Aktualny wygląd opakowań kosmetyków męskich strony powodowej, wprowadzonych na rynek przez(...) sp. z o.o., tj. bazujący na kolorze granatowym z czerwonym paskiem z napisem(...), został stworzony w 2005r. Poszczególne rodzaje kosmetyków sprzedawane są w opakowaniach w kolorach granatowym, białym, niebieskim, zielonym oraz kombinacji koloru srebrnego i granatowego. Opakowania kosmetyków powodów, niezależnie od koloru tła, oznaczone są znakiem towarowym słowno-graficznym „N.(...)", składającym się z napisem z kolorze białym(...)i srebrnym(...), umieszczonym w prostokącie koloru granatowego, z górnym i dolnym obramowaniem koloru srebrnego. Słowo(...)napisane jest wielkimi literami, srebrną czcionką i umieszczone w górnej części granatowego tła. Znak towarowy uwidoczniony jest na znacznej powierzchni przedniej ścianki opakowań kosmetyków. Niektóre opakowania balsamu po goleniu „N.for MEN" oznaczone są ponadto białym napisem na czerwonym tle o treści(...)lub(...). Znak towarowy umieszczony jest na opakowaniu w miejscu stałym, niezależnie od koloru tła. Kosmetyki powodów przeznaczone są dla mężczyzn w wieku od 18 do 40 lat, średnio zarabiających i mają znaczny udział w polskim rynku. Ponadto są na tym rynku intensywnie promowane i reklamowane. Wartość sprzedaży kosmetyków „N.for Men" w Polsce w 2009r. wyniosła 97.771, 000 zł, tj. . 6.323.000 sztuk, osiągając udział w rynku na poziomie ok. 26%. PozwanyW. S., a obecnie(...) SAwS.prowadzi produkcję kosmetyków oznaczonych znakiem towarowym(...)od 1983 r., przy czym kosmetyków męskich(...)od 1998 r. W 2008 r. wartość sprzedaży kosmetyków męskich(...)wyniosła 6.590.000 zł (367.000 sztuk). Opakowania męskich kosmetyków(...)mają tło koloru niebieskiego i w górnej części opakowania, na przedniej jego ścianie, zawierają znak(...), w którym każda z białych liter(...)umieszczona jest na srebrnym lub białym prostokącie, a lewy prostokąt umieszczony jest wyżej niż prawy. Niektóre kosmetyki są dodatkowo oznaczone znakiem(...), pisanym kursywą, koloru białego lub srebrnego, usytuowanym z lewej strony znaku(...), pionowo. W. S.posiada prawa ochronne wynikające z zarejestrowania w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej znaków towarowych(...), tj. prawo ochronne nr(...), nr(...)i nr(...), przy czym to ostatnie prawo dotyczy oznaczenia znakiem(...)kosmetyków i preparatów farmaceutycznych. Z ustaleń Sądu I instancji wynikało, że w sklepach samoobsługowych produkty kosmetyczne ustawiane są na półkach w ten sposób, że wyeksponowane są na ich opakowaniach - logo producenta i nazwa (k. 650-665). Pismami z dnia 28 stycznia 2008r. i 20 marca 2008r. pełnomocnik(...) spółki z o.o.wP.wezwałW. S.do dobrowolnego zaniechania w terminie 7 dni wprowadzenia do obrotu i reklamy kosmetyków do golenia(...)ze znakiem(...), w opakowaniach granatowych z napisem z boku(...), elementami graficznymi srebrno-szarymi oraz podłużnym czerwonym paskiem z napisem(...), a także analogicznych produktów w opakowaniach, których tło stanowi kolor biały. Pozwany udzielił odpowiedzi na powyższe wezwania pismem z dnia 3 kwietnia 2008r., w którym zaprzeczył aby dopuścił się wobec powodów czynów nieuczciwej konkurencji. W szczególności pozwany wskazał, że granatową kolorystykę opakowań kosmetyków dla mężczyzn stosuje on od początku ich wprowadzenia na rynek, tj. od lat 90-tych XX w. Ze względów marketingowych stosowane odcienie koloru granatowego jak i dodatkowe elementy, uległy zmianom. Ostatnie odnowienie opakowań miało miejsce w 2007 r. Pozwany zwrócił również uwagę na to, że stałym elementem serii jego kosmetyków jest znak towarowy(...), używany od blisko dwudziestu lat, który zdobył pozycję znaku renomowanego. Zaprzeczył aby korzystał z renomy znaku(...). W dniu 17 grudnia 2008r. przedsiębiorstwo w rozumieniuart. 551kc, będące własnościąW. S., działające podfirmą (...) F.-Kosmetyczne wS., zostało wniesione w jego wkład niepieniężny na pokrycie obejmowanych przezW. S.iD. S.akcji w(...) Spółce AkcyjnejwS.. W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd ten wskazał, że art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k.) uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli narusza ono interes innego przedsiębiorcy (klienta) lub zagraża takiemu interesowi. Czynami nieuczciwej konkurencji, zgodnie z art. 3 ust. 2 u.z.n.k. są w szczególności: wprowadzające z błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym. Z kolei art. 10 ust. 1 u.z.n.k. jako czyn nieuczciwej konkurencji nakazuje również traktować takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich. Czynem nieuczciwej konkurencji jest również wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone w art. 10 ust. 1 u.z.n.k., chyba, że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznymi (art. 10 ust. 2 u.z.n.k.). Strona powodowa wywodziła, że pozwany dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji wprowadzając do obrotu kosmetyki męskie w opakowaniach tak bardzo podobnych do opakowań kosmetyków przez nią produkowanych, że istnieje ryzyko wprowadzenia w błąd konsumentów co do pochodzenia towarów. Wskazała ponadto, że osoby, do których kierowane są przedmiotowe towary, tj. kosmetyki do golenia i po goleniu, czyli mężczyźni dokonują zakupu tego rodzaju produktów prawie automatycznie, mają obniżony poziom percepcji i spostrzegawczości, co zwiększa ich podatność na wprowadzenie w błąd. Sąd Okręgowy nie podzielił przedstawionego wyżej stanowiska powodów. Zwrócił uwagę na to, że ze złożonego przez powodów do akt sprawy raportu z badania jakościowego(...)wynikało, iż mężczyźni-konsumenci co do zasady rzeczywiście przykładają mniejszą wagę do zakupu kosmetyków aniżeli kobiety, jednak mają oni świadomość marki kupowanych kosmetyków i w oparciu o nią dokonują zakupu konkretnegoproduktu .. (...)raportu tego wynikało również, że generalnie większość mężczyzn deklarowała silne przywiązanie do używanej przez siebie kategorii produktów i kosmetyków danejmarki .. (...)sytuacji braku określonego produktu kosmetycznego, mężczyźni sięgają po inny produkt, ale nadal w obrębie jednej marki. Przyjmowanemu przez powodów modelowi mężczyzny-konsumenta, jako niezorientowanego i pozbawionego percepcji oraz spostrzegawczości, przeczy jeden z głównych wniosków wskazanych w powyższym raporcie, iż większość mężczyzn nie przywiązuje wagi do tego, czy używane kosmetyki do i po goleniu pochodzą z jednej linii a nawet marki, ale starają się wybierać najlepsze produkty lub marki w danej kategorii. Brak jest zatem podstaw do odbierania mężczyznom, jako konsumentom, przymiotów rozważnych i zorientowanych. Wybór bowiem najlepszego produktu z dostępnej szerokiej oferty rynkowej wymaga odpowiedniego poziomu orientacji i spostrzegawczości. Co prawda można zgodzić się z tezą, że po dokonaniu wyboru owego najlepszego kosmetyku dalsze zachowania konsumentów nabierają cech powtarzalności, jednak nieuprawnine jest twierdzenie powoda, iż wybór określonego produktu z półki sklepowej następuje praktycznie wyłącznie na podstawie koloru opakowania, bez percepcji całokształtu tego opakowania, a w szczególności naniesionych na nim oznaczeń słowno-graficznych. Wręcz przeciwnie, konsument szukający kosmetyków(...),(...),(...), czy(...), sięgnie po produkty oznaczone stosownymi znakami słowno-graficznymi, co zostało potwierdzone w przedłożonym przez powodów raporcie (k. 902). Nie może potwierdzać tezy powodów o wprowadzaniu w błąd konsumentów przez stronę pozwaną, wobec stosowania dla jej produktów opakowań o zbliżonej kolorystyce i oznaczeniach charakterystycznych dla danej kategorii produktów, np.(...), przypadek zgłoszenia przez jednego klienta na formularzu kontaktu z konsumentem, zamieszczonym na stronie internetowej(...).nivea.pl, faktu pomylenia balsamu po goleniu(...)z balsamem po goleniu(...). Jednostkowy przypadek pomyłki nie może rzutować na ocenę ryzyka pomyłki, odnoszącego się do całego rynku polskiego, zważywszy na wielkość sprzedaży kosmetyków powodów na tym rynku. Nadto Sąd Okręgowy wskazał, że z przedłożonego przez powodów wydruku wiadomości e-mail (k.709) nie wynikało, w jakich okolicznościach doszło do pomyłki, zaś wydruk wiadomości e-mail, jako taki, nie ma mocy dowodowej dokumentu prywatnego, w rozumieniuart. 245 kpc, gdyż nie jest opatrzony podpisem osoby, której oświadczenie zawiera. W wiadomości e-mail zostały podane dane osobowe i adres autora wiadomości, a zatem powodowie mieli możliwość złożenia wniosku o przesłuchanie tej osoby w charakterze świadka czego jednak nie uczynili. Niezależnie jednak, od przyczyn formalnych odmówienia mocy dowodowej wiadomości e-mail, Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż autor wiadomości, jak podał, dopiero przy trzecim goleniu zorientował się, że zakupił produkt(...)zamiast produktu(...). Świadczyło to, według Sądu, że zaistniał wyjątek od modelu racjonalnego i uważnego konsumenta, względnie przypadek wyjątkowego rozstrzygnięcia. Nie ulega wątpliwości, że konstruując model konsumenta uważnego i zorientowanego należy odrzucić przypadki skrajne, tj . zarówno wykazujące ponadprzeciętną znajomość rynku orientację i spostrzegawczość, jak i przypadki nieporadne z różnych powodów niezorientowane i roztargnione. Tego rodzaju wyjątkowe przypadki nie mogą mieć wpływu na ocenę całości rynku. Nie można było również, według Sądu I instancji, abstrahować od zmieniającego się podejścia mężczyzn do kosmetyków, w tym kosmetyków do pielęgnacji twarzy. W środkach masowego przekazu i w reklamie preferowany jest wzorzec mężczyzny dbającego o swój wygląd, używającego coraz szerszej gamy kosmetyków, a tym samym bardziej świadomego wpływu dbałości o wygląd zewnętrzny na postrzeganie przez otoczenie. Nie można było także pominąć okoliczności, iż często zakupu spornych produktów, przeznaczonych dla mężczyzn, dokonują kobiety - żony, matki i partnerki życiowe, które przywiązują większą uwagę do rozmaitych cech nabywanych kosmetyków, w tym marki, działania, zapachu itp. Przyjmując model racjonalnego, rozważnego i należycie zorientowanego konsumenta Sąd Okręgowy uznał, że pomiędzy opakowaniami produktów obu stron sporu nie zachodzi na tyle duże podobieństwo, aby zachodziło ryzyko wprowadzenia konsumentów w błąd. Sąd Okręgowy wskazał, że w przypadku towarów masowych, przeznaczonych do codziennego użytku, nie można przyznać dominującego znaczenia, przy ocenie odróżniającej siły oznaczeń elementów słownych, tj. nazwy producenta i nazwy produktu, ale badać całościowe wrażenie, jakie u przeciętnego konsumenta wywołuje określone opakowanie. Nie oznacza to jednak, że przy badaniu podobieństwa opakowań skupić się należy jedynie na kolorze tła, pomijając oznaczenia słowno-graficzne. Przeciwnie, dopiero całościowa analiza wszystkich elementów opakowania, składa się na ogólne wrażenie konsumenta. Sąd I instancji zauważył również, że dla pewnych towarów sam kolor opakowania może mieć zdolność odróżniającą, ale przy ocenie tej zdolności należy także brać pod uwagę interes publiczny, polegający na tym, że nie może być niesłusznie ograniczona dostępność koloru dla innych przedsiębiorców, którzy oferują towary tego samego rodzaju. Pewne kolory mogą bowiem pełnić określoną funkcję wobec towarów nimi oznaczonych. Ze złożonych przez obie strony materiałów promocyjnych a także opakowań kosmetyków męskich różnych producentów obecnych na polskim rynku wynika, że niebieski kolor tła (w różnych odcieniach) opakowań wskazuje na przeznaczenie tych produktów, tj. na kosmetyki dla mężczyzn. I tak np. kolor ten występuje również w opakowaniach produktów dla mężczyzn oznaczonych(...)(...),G.,B., Dniem,W.,P.(k. 671, 678, 679, 684-688,691). Kolor niebieski jako taki, nie ma wystarczającej zdolności odróżniającej, aby mógł on samodzielnie identyfikować źródło pochodzenia towarów. Postrzegany jest przez ogół odbiorców jako kolor męski, co przekłada się bezpośrednio na wizualną atrakcyjność produktów nim oznaczonych. Podobnie kolor biały, używany jest jako tło w opakowaniach produktów kosmetycznych przeznaczonych dla skóry wrażliwej (sensitive) przez bardzo wielu producentów. Opakowania stosowane przez stronę pozwaną zawierają jako całość dostateczne znamiona odróżniające w porównaniu do opakowań używanych przez powodów; występują w nich odpowiednio duże różnice warstwy graficznej, kolorystycznej, wizualnej i fonetycznej, jak również na spornych opakowaniach każdej ze stron sporu należycie wyeksponowane są oznaczenia słowno-graficzne o odpowiedniej zdolności odróżniającej. Nie zachodzi zatem niebezpieczeństwo, u należycie zorientowanego i rozważnego konsumenta, pomyłki co do pochodzenia towaru. Ryzyko pomyłki nie zachodzi także z tego względu, że produkty stron ustanawiane są na półkach sklepowych w taki sposób eksponujący zamieszczone na opakowaniach słowno-graficzne znaki towarowe. Skoro zatem przeciętny mężczyzna przy wyborze kosmetyków deklaruje silne przywiązanie do określonej marki, to nie będzie on ignorować wyeksponowanych na opakowaniu nazwy producenta i marki określonego produktu. Pogląd ten potwierdził również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 stycznia 2007 r. sygn. akt VCSK 311/06 (Lex nr 259779) . Sąd Okręgowy wskazał, powołując się na przykłady z orzecznictwa Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, że określone zachowanie może zostać zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji, naruszający art. 3 u.z.n.k., w razie wykazania istotnych zarzutów, przesądzających o naganności postępowania konkurenta i uzasadniających w ustalonych okolicznościach sprawy powołanie się na klauzulę dobrych obyczajów. Strona powodowa wbrew obowiązkowi zart. 6 kcokoliczności tych nie wykazał, zaś niewystarczające jest li tylko powoływanie się przez nią na naruszenie klauzuli generalnej z art. 3 u.z.n.k. Nie było wystarczające, dla uwzględnienia powództwa, wskazywanie przez powodów na to, że pozwany używa w opakowaniach produkowanych przez siebie kosmetyków męskich koloru niebieskiego oraz oznaczeń słowno-graficznych MENU i MENC.i że przez to unicestwiony zostanie dorobek powodów, wyrażający się nabyciem mocy dystynktywnej w wyniku używania w warunkach faktycznej wyłączności granatowej kolorystyki opakowań kosmetyków męskich i oznaczeń słowno-graficznych MEN i MENC.. Sąd I instancji zwrócił uwagę, iż zarówno używanie koloru niebieskiego w różnych odcieniach jako tła opakowań kosmetyków męskich do i po goleniu jak i oznaczeń(...)i(...)nie posiada wtórnej mocy odróżniającej wyroby strony powodowej tego samego rodzaju kosmetyków męskich innych producentów. To samo odnosi się do zastosowania tła koloru białego dla opakowań kosmetyków męskich przeznaczonych dla skóry wrażliwej, tzw. „sensitive". Różne odcienie koloru niebieskiego są powszechnie używane w obrocie do określenia cech produktów-kosmetyków przeznaczonych dla mężczyzn i nie wskazują na pochodzenie towaru, ale odnoszą się do produktu jako takiego. Z kolei określenia(...)i(...)również są powszechnie używane w branży kosmetyków męskich, np.D.Men,V.Men,A.Men,E.Men,R.Men, czyK.(...)Men. W tej sytuacji Sad Okręgowy uznał, że zastosowanie przez pozwanego niebieskiej kolorystyki opakowań i oznaczeń graficznych(...),(...)i(...)nie naruszało interesów powodów ani interesów konsumentów w perspektywie klauzuli generalnej z art. 3 u.z.n.k. Nadto Sąd ten podkreślił, że kolorystyka opakowań strony powodowej ulegała na przestrzeni lat zmianom; dla różnych rodzajów produktów stosowane były różne kolory tła, od białego, poprzez zielony, niebieski, po granatowy i nie można twierdzić, że strona powodowa uzyskała wyłączność na stosowanie wszystkich odcieni koloru granatowego i niebieskiego dla oznaczenia opakowania kosmetyków męskich. Zwrócono również uwagę, że tło opakowań pozwanego stanowi inny, znacznie jaśniejszy odcień koloru niebieskiego, co wyklucza przyjęcie, że pozwany dopuścił się w tym zakresie naśladownictwa. Z powyższych względów powództwo zostało oddalone a o kosztach procesu orzeczono według reguł zart. 98 § 1 kpciart. 105 § 1 kpc. Powodowie wywiedli apelację od wyroku Sądu Okręgowego, skierowana do rozstrzygnięć o oddaleniu powództwa, zasądzeniu od nich na rzecz pozwanego kwoty 1.697 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasądzeniu od nich na rzecz Skarbu Państwa kwoty 4.000 zł tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania. Skarżący zarzucili naruszenie przepisów prawa procesowego i przepisów prawa materialnego. W pierwszej kolejności wskazali na naruszenie: a art. 47914§ 2 kpcprzez wzięcie pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy twierdzeń zawartych w opinii prawnej rzecznika patentowegoD.(prawidłowoM.)K., pomimo zawartej w uzasadnieniu wyroku deklaracji, iż dowód ten został przez Sąd I instancji pominięty, jako spóźniony; b art. 233 kpcprzez błędną ocenę, że przedstawiony przez powodów dowód z wydruku wiadomości e-mail nie może być pełnoprawnym dowodem w postępowaniu cywilnym, z uwagi na niematerialny charakter takiej wiadomości i związany z tym brak opatrzenia tej wiadomości własnoręcznym podpisem, który w ocenie Sądu nie może świadczyć o tym, iż dana osoba złożyła oświadczenie danej treści; c art. 233 kpcprzez dokonaną w sposób arbitralny ocenę wiadomości e-mail, przedstawionej przez powodów, poprzez stwierdzenie, że pochodzi ona od osoby roztargnionej i nieuważnej, a więc odbiegającej i stanowiącej wyjątek od osób przeważnie kupujących produkty kosmetyczne, bez jakichkolwiek podstaw do dokonania takiej oceny. Nadto powodowie zarzucili naruszenie: a art. 10 ustawy z 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(u.z.n.k.) przez przyjęcie niewłaściwego modelu przeciętnego konsumenta w odniesieniu do produktów kosmetycznych przeznaczonych dla mężczyzn; b art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że dla popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, wskazanego w tym przepisie, niezbędne jest wykazanie (udowodnienie) wprowadzenia odbiorcy w błąd, a nie tylko potencjalna tego możliwość; c art. 10 u.z.n.k. przez niewłaściwy sposób dokonywania oceny czy doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji w postaci wprowadzenia w błąd, wyrażający się w tym, że osobnej ocenie poddane są poszczególne elementy opakowania, zamiast dokonywania łącznej oceny wskazanych przez powoda charakterystycznych cech opakowania; d art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że eksponowanie przez pozwanego na opakowaniach znaku towarowego wyłącza możliwość popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w tym przepisie; e art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie, że na gruncie tego przepisu, przy ocenie możliwości niebezpieczeństwa wprowadzania w błąd, zastosowanie mają wprost zasady oceny niebezpieczeństwa kontuzji przyjęte na gruncie prawa znaków towarowych; f art. 10 u.z.n.k. przez przyjęcie w konsekwencji, iż zachowanie pozwanego nie wyczerpuje znamion czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w tym przepisie; g art. 3 ust. 1 u.z.n.k. przez przyjęcie, iż dla uznania czynu nieuczciwej konkurencji niezbędne jest wykazanie wtórnej mocy wyróżniającej koloru opakowań powodów oraz stosowanych na nich oznaczeń, których zakazania łącznego stosowania żądali powodowie; h art. u.z.n.k. przez przyjęcie, że łączne przejęcie przez pozwanego charakterystycznych cech opakowań, zwiększających atrakcyjność produktu, których rozpoznawalność została wypracowana przez stronę powodową w wyniku wieloletniej akcji promocyjnej i dbałości o wysoką jakość produktów, nie stanowi zachowania sprzecznego z dobrymi obyczajami obrotu gospodarczego w rozumieniu tego przepisu; i art. 3 u.z.n.k. przez niezastosowanie tego przepisu w rozpoznawanej sprawie. W konsekwencji skarżący domagali się zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku uwzględnienia powództwa w całości i zasadzenia od pozwanego na ich rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny zważył: Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie, gdyż zgłoszone w niej zarzuty nie były trafne. W pierwszej kolejności wypada odnieść się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, tj.art. 47914§ 2 kpciart. 233 kpc. Nie można uznać zasadności zarzutu naruszeniaart. 47914§ 2 kpcw sytuacji, gdy Sąd Okręgowy wyraźnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdził, iż przedłożona przez stronę pozwaną opinia prawna rzecznika patentowegoM. K.nie mogła zostać uznana za dowód w sprawie. Zasadą jest, iż składane przez strony w toku różnych postępowań cywilnych opinie, sporządzone przez osoby dysponujące wiedzą specjalistyczną, ale na zlecenie strony, a nie dopuszczone jako dowód przez Sąd rozpoznający daną sprawę, nie są uznawane za dowody, do których zastosowanie maja przepisyart. 278-291 kpc, ani też przepisy ogólne o przedmiocie i ocenie dowodów (art. 227-234 kpc), lecz traktowane są jako poparcie wyrażonego stanowiska strony. Sąd Okręgowy z jednej strony wskazał na to, iż złożona przez pozwanego opinia prywatna została potraktowana jako uzupełnienie wywodu prawnego dla stanowiska strony pozwanej, z drugiej zaś strony stwierdził, iż opinia ta została złożona z naruszeniem zasad prekluzji dowodowej, określonej wart. 479 § 2 kpca zatem zaprezentował stanowisko nie w pełni konsekwentne. Stwierdzić należy, że skoro opinia prywatna, sporządzona przez fachowca, na zlecenie jednej ze stron, nie stanowi dowodu w rozumieniu przepisówkodeksu postępowania cywilnego, to rozpatrywanie czasu jej złożenia w perspektywie dyspozycjiart. 47914§ 2 kpcjest bezprzedmiotowe. Tego rodzaju opinia zawierająca określone twierdzenia, może być traktowana jedynie jako poparcie stanowiska strony, zaś naruszenieart. 47914§ 2 kpcw odniesieniu do tej opinii może dotyczyć ewentualnego spóźnionego podniesienia przez stronę twierdzeń w niej zawartych. Strona powodowa zarzuciła, iż Sąd Okręgowy, mimo formalnego pominięcia złożonej przez pozwanego opinii prywatnej, pośrednio w uzasadnieniu wyroku odwoływał się do niej, „przede wszystkim w zakresie dokonywania podobieństwa opakowań (oznaczeń) na trzech płaszczyznach: fonetycznej, wizualnej i znaczeniowej, które to dokonuje się z punktu widzenia znaków towarowych" oraz wykazania nabycia przez opakowania powodów wtórnej zdolności odróżniającej. Trafnie wskazał pozwany w odpowiedzi na pozew, że powyższe zarzuty powodów należy uznać za chybione, skoro pozwany na wcześniejszym etapie postępowania, tj. przed złożeniem kwestionowanej opinii rzecznika patentowego powoływał się na celowość dokonania kompleksowej oceny oznaczeń zamieszczonych na opakowaniach produktów stron oraz ich kolorystyki, w warstwie graficznej, wizualnej i fonetycznej, jak również na zdolność odróżniającą tych opakowań (k. 841), zaś prywatna opinia jedynie potwierdziła prezentowane stanowisko prawne strony pozwanej. Nadto należy zwrócić uwagę, iż w złożonej opinii nie przedstawiono generalnie nowych twierdzeń, które należałoby rozpatrywać na podstawieart. 47914§ 2 kpc, lecz przedstawiono poglądy dotyczące opakowań produktów stron, z powołaniem się na orzecznictwo odnoszące się do tego zagadnienia. Sąd Okręgowy był zatem uprawniony do oceny poglądu strony, jak również do jego weryfikacji, na podstawie dostępnego mu dorobku orzeczniczego Sądu Najwyższego i sądów niższych instancji. W szczególności nie można zaaprobować poglądu, iż sąd rozstrzygający sprawę nie może powołać się na tezy tych orzeczeń, na które powołała się strona w złożonej z uchybieniem terminów wskazanych wart. 47914§ 2 kpcopinii prywatnej. Nie doszło w sprawie do naruszeniaart. 233 kpc, gdyż Sąd Okręgowy trafnie przyjął w okolicznościach sprawy, że dowód z wydruku wiadomości e-mail nie spełnia wymagań określonych wart. 245 kpc, a zatem nie stanowi dokumentu w rozumieniu tego przepisu i nie korzysta z domniemania autentyczności. Unormowanie zawarte wart. 245 kpcopiera się na założeniu, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie, zaś dokument jest prawdziwy, jeżeli pochodzi od podpisanego wystawcy. Skoro wydruk e-mail nie zawiera podpisu, nie jest dowodem z dokumentu w rozumieniuart. 245 kpc, a może być jedynie uznany za dowód o charakterze pomocniczym (wtórnym), do którego odnoszą sięart. 308 i 309 kpc. Sąd Okręgowy nie pominął przedłożonego przez powodów wydruku e-mail, z którego wynikało, że jego autor pomylił się przy zakupie balsamu po goleniu i zamiast produktu powodów kupił produkt pozwanego (k.709), lecz dokonał oceny tego dowodu wskazując, iż jednostkowy przypadek pomyłki nie przesądza o takim podobieństwie opakowań produktów stron, które uzasadnia zastosowanie w sprawie art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 3 u.z.n.k. z jednej strony, z drugiej zaś świadczyć może o kliencie wyjątkowo roztargnionym, nie przystającym do modelu racjonalnego i uważnego konsumenta. Zarzut skarżących, iż Sąd Okręgowy dokonał oceny zachowania autora wiadomości e-mail w sposób arbitralny i dowolny, nie jest według Sądu Apelacyjnego zasadny, zwłaszcza w sytuacji, gdy powodowie przedstawili zaledwie jedną tego typu wiadomość (a nie kilka, kilkanaście, czy też kilkadziesiąt) i nie zgłosili wniosku dowodowego o przesłuchanie autora wiadomości w charakterze świadka. Dowód z przesłuchania świadka mógłby wyjaśnić w jakich okolicznościach doszło do pomyłki przy zakupie i pozwoliłby na dokonanie bardziej wszechstronnej oceny jednostkowego przypadku pomyłki. Wobec faktu, iż stosowny wniosek dowodowy nie został przez powodów zgłoszony Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny przedstawionego dowodu - wydruku wiadomości e-mail, bez naruszenia zasad określonych wart. 233 kpc. Nie były również zasadne zarzuty naruszenia prawa materialnego, tj. art. 10 i art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r, o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Wbrew ocenie skarżących Sąd Okręgowy dokonując oceny niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd konsumentów, w związku z zastosowaniem przez pozwanego opakowań jego produktów, z elementami kwestionowanymi przez powodów, przyjął właściwy model przeciętnego konsumenta - nabywcy kosmetyków męskich określonego rodzaju. Nie ulega wątpliwości, że model przeciętnego konsumenta ukształtowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i unormowany w dyrektywie nr 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego wskazuje na konsumenta dostatecznie dobrze poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i ostrożnego, z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych i językowych. Model przeciętnego konsumenta winien być oceniany w konkretnym przypadku również przy uwzględnieniu rodzaju towaru, zasięgu kampanii reklamowej, ceny produktu i kręgu osób, do których towar jest adresowany. Można zgodzić się ze skarżącymi, że produkty kosmetyczne stron są towarami codziennego użytku, o zbliżonej i nie wygórowanej cenie, zaś nabywanie tych towarów nabiera cech powtarzalności. Sąd Okręgowy te elementy konstrukcji przeciętnego konsumenta męskich kosmetyków obu stron sporu wyeksponował w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jednak podkreślił również, iż powtarzalność zakupów nie oznacza braku uwagi co do istotnych oznaczeń zamieszczonych na opakowaniach, choćby zbliżonych kolorystycznie, takich jak(...)i(...). Uważny przeciętny konsument jest w stanie bez większego ryzyka pomyłki odróżnić na półkach sklepowych produkty stron (k. 649-665), gdyż ich opakowania, także w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie są tak łudząco podobne i nie różnią się nieistotnymi detalami, jak sugerują to skarżący. Nie zachodzi niebezpieczeństwo pomylenia, na podstawie opakowania, ani pianek do golenia, oferowanych przez obie strony (k. 649), w sytuacji gdy na produktach powodów znak graficzny(...)jest mocno wyeksponowany, ani też innych kosmetyków męskich (k. 650, 656, 658-669), gdzie na opakowaniach powodów wyraźnie dominuje oznaczenie(...), zaś na opakowaniach pozwanego, o wyraźnie różnym odcieniu tła, uwagę przyciąga oznaczenie(...)i(...). Zatem nawet średnio uważny konsument nie powinien mieć trudności z odróżnieniem kosmetyków tego samego rodzaju, oferowanych przez strony sporu. Słusznie ponadto Sąd Okręgowy wskazał, iż mężczyźni coraz więcej uwagi przywiązują do używanych przez siebie kosmetyków, uważniej oglądają towary na półkach sklepowych i rozważniej dokonują zakupu określonego produktu. Przyjęty przez Sąd Okręgowy, dla potrzeb rozpoznania niniejszej sprawy, nie budzi zatem zastrzeżeń. Nie dokonał również Sąd I instancji wadliwej oceny opakowań produktów stron sporu, tj. wyłącznie odrębnej oceny poszczególnych elementów opakowania, zamiast oceny łącznej całokształtu tego opakowania. Na str. 14 uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyraźnie podkreślono, że należy badać całościowe wrażenie, jakie u przeciętnego konsumenta wywołuje określone opakowanie, tj . badać zarówno kolor tła, jak i oznaczenia słowono-graficzne. Sąd ten porównał w dalszej części uzasadnienia opakowania obu stron (str. 16 uzasadnienia)w sposób kompleksowy, dochodząc do wniosku, że opakowania pozwanego wykazują w stosunku do opakowań produktów strony powodowej odpowiednio duże różnice zarówno warstwy graficznej, kolorystycznej, wizualnej i fonetycznej i nie zachodzi w związku z tym możliwość wprowadzenia w błąd klientów co do pochodzenia towaru. Odrębnej analizy w zakresie zdolności odróżniającej koloru niebieskiego w różnych odcieniach i oznaczeń słowno-graficznych:(...),(...)oraz(...)Sąd Okręgowy dokonał w perspektywie oceny zarzutu naruszenia przez pozwanego art. 3 u.z.n.k. Analiza ta jest w ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowa, gdyż wskazanie, że kolor granatowy i niebieski są powszechnie stosowane w opakowaniach kosmetyków męskich przez różnych producentów, podobnie jak wskazane wyżej oznaczenia słowno-graficzne, jest powszechnie znane i nie wymaga dowodu. Zarzut generalny powodów, zgłoszony w perspektywie naruszenia zarówno art. 3 u.z.n.k. i art. 10 u.z.n.k., że pozwany przejął wypracowany przez nich cały zestaw charakterystycznych cech opakowań, takich jak: charakterystyczny kolor, napis MEN pisany charakterystyczną czcionką, podłużny czerwony pasek z napisem(...), zamieszczony w górnej części opakowania, napis pisany pochyłą czcionką(...)i elementy szaro-srebrne dla literek, a przez to dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji i naruszył dobre obyczaje, korzystając z renomy powodów, jest niezasadny. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowego ustalenia, w oparciu o kompleksową ocenę opakowań towarów obu stron, że nie doszło do naruszenia przez pozwanego dobrych obyczajów w postaci pasożytniczego naśladownictwa i wykorzystania cudzej renomy, jak również pozwany nie dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na wprowadzeniu do obrotu towarów w opakowaniach mogących wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia tych towarów. Trafnie Sąd ten zwrócił uwagę, iż kolory opakowań kosmetyków męskich, produkowanych przez stronę powodową, podlegały na przestrzeni lat zmianom, zarówno w zakresie kolorów i odcieni tła, jak i elementów graficznych i ich układu, co potwierdza złożona przez powodów dokumentacja fotograficzna. Nie sposób podzielić poglądu, że pozwany przejął w sposób pasożytniczy w całości od powodów koncepcję kolorystyczną i graficzną opakowań poszczególnych rodzajów produktów, gdyż przeczy temu poglądowi dokumentacja fotograficzna (k. 649-665 i k. 703-705) . Biorąc pod uwagę pianki do golenia, oferowane przez obie strony (k. 703-705), trudno dopatrzeć się pasożytniczego naśladownictwa w opakowaniach produktów pozwanego względem opakowań powodów, gdyż zarówno kolorystyka, jak i układ oznaczeń graficznych na opakowaniach pozwanego jest wyraźnie różny. W szczególności oznaczenie słowno-graficzne MEN naniesione jest pionowo i grubą czcionką, podczas gdy na opakowaniach powodów jest ono naniesione poziomo, czcionką pochyłą, znacznie cieńszą, tworzącą napis o charakterze fantazyjnym. Opakowania pianek obu stron ustawione na półce sklepowej tuż obok siebie, wyraźnie różnią się. Podobnie ocenić należy opakowania balsamów i żeli po goleniu (k. 706-708), gdyż na opakowaniach pozwanego wyeksponowane są wielkie litery w kwadratach AA oraz poziome grube litery drukowane MEN. Z kolei opakowania dezodorantów męskich pozwanego (k. 845) mimo zawartego na nich oznaczenia słowno-graficznego(...), zbliżonego w zakresie rodzaju czcionki do analogicznych oznaczeń, naniesionych na opakowaniach innych kosmetyków powodów (np. pianek do golenia i balsamów), nie powodują ryzyka pomyłki klientów, gdyż mają inne kształty od dezodorantów powodów, jak również produkty obu stron zostały wyraźnie oznaczone za pomocą znaków:(...)i(...). Nadto dezodoranty powodów nie posiadają charakterystycznych pochyłych oznaczeń o treści(...). Nie zachodzi zatem, również w ocenie Sądu Apelacyjnego, zagrożenie wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów (art. 10 u.z.n.k.) jak i nie dochodzi do naruszenia dobrych obyczajów przez pasożytnicze naśladownictwo opakowań i korzystanie z cudzej renomy (art. 3 u.z.n.k.). Należy przyznać słuszność skarżącym, że dla popełnienia czynów nieuczciwej konkurencji, określonych w art. 10 u.z.n.k. nie jest konieczne wykazanie (udowodnienie) wprowadzenia odbiorcy w błąd, a tylko wykazania potencjalnej możliwości zaistnienia takiego stanu rzeczy, jednak zauważyć wypada, że powodowie w rozpoznawanej sprawie nie wykazali nawet takiej potencjalnej możliwości, w odniesieniu do grona klientów, którym można przypisać cechy określone w modelu wzorcowym uważnego przeciętnego konsumenta. Jeden odosobniony przypadek pomylenia produktu nie może stanowić o realnej możliwości wprowadzenia klientów w błąd. Innych dowodów na okoliczność potencjalnej możliwości wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów, z uwagi na całokształt elementów opakowań stosowanych przez pozwanego, strona powodowa nie zaoferowała. W szczególności nie zgłosiła wniosku dowodowego o przeprowadzenie w powyższym zakresie dowodu z opinii biegłego ani z badań ankietowych, możliwych do przeprowadzenia przez ośrodki prowadzące tego rodzaju działalność. Zgodzić się również trzeba z twierdzeniami skarżących, że na gruncie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wyeksponowaniem na opakowaniu znaku towarowego określonego producenta nie wyłącza możliwości popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, że zasady oceny niebezpieczeństwa kontuzji, przyjęte na gruncie prawa znaków towarowych, nie mają prostego zastosowania dla oceny niebezpieczeństwa wprowadzenia klientów w błąd, jak również, że dla uznania czynu nieuczciwej konkurencji nie jest niezbędne wykazanie wtórnej mocy odróżniającej koloru opakowań powoda i stosowanych na nich oznaczeń, jeżeli druga strona dokonała łącznego przejęcia charakterystycznych cech opakowań produktów powodów, wykorzystując ich renomę i wyniki wieloletniej akcji promocyjnej. Twierdzenia powyższe, co do zasady słuszne, nie miały jednak odniesienia do rozpoznawanej sprawy. Gdyby porównanie opakowań poszczególnych rodzajów produktów obu stron, pomimo naniesienia na nich znaków towarowych słowno-graficznych(...)i(...), wykazywały podobieństwo stwarzające zagrożenie wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towarów, to bez wątpienia należałoby uznać, że strona dokonująca naśladownictwa opakowań, mimo zamieszczenia swojego znaku towarowego i oznaczenia siebie jako producenta, dopuściła się czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w art.10 ust. 2 u.z.n.k. Porównanie wyglądu opakowań poszczególnych produktów stron, dokonane zarówno przez Sąd Okręgowy, jak i Sąd Apelacyjny, tego typu podobieństwa nie wykazało. Znaki towarowe słowno-graficzne(...)i(...)są silnie wyeksponowane i dominują w graficznej i wizualnej sferze tych opakowań, eliminując ryzyko pomyłki klienta. Nadto, jak wyżej wskazano, określenie(...)na opakowaniach stosowanych przez pozwanego jest również mocno wyeksponowane; umieszczone pionowo i naniesione grubą czcionką, w prostym układzie liter. Zarówno znak(...)jak i oznaczenie(...)dominują na opakowaniach pozwanego, natomiast na opakowaniach powodów elementami wyróżniającymi i skupiającymi uwagę są: znak(...)oraz napis(...), zapisany poziomo pochyłą czcionką. Również kolorystyka opakowań kartoników, zauważalna w złożonej do akt dokumentacji fotograficznej, w odniesieniu do opakowań obu stron, jest wyraźnie różna w odcieniach (k. 662-663) i kształcie (k. 654, k. 656). Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem skarżących, że pozwany przejął w sposób łączny zespół oznaczeń używanych przez nich na opakowaniach ich produktów i dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji. Dodatkowo zauważyć wypada, że pozwany dla pewnych rodzajów swoich kosmetyków męskich zastosował opakowania w kolorze niebieskim, z białymi napisami i oznaczeniem(...)już w 2003 r. (k.805), a zatem przed opracowaniem przez powodów koncepcji kolorystyczno-graficznej dla opakowań ich produktów, która została wprowadzona na rynek krajowy w 2005r. Nie mógł odnieść zamierzonego skutku zarzut apelujących, iż Sąd Okręgowy, analizując wnioski raportu konsumenckiego (k. 862), utożsamił pojęcie marki ze znakiem towarowym. Zgodzić się można ze skarżącymi, że pojęcie marki ma znaczenie szersze aniżeli pojęcie znaku towarowego, jednak w znaczeniu potocznym, stosowanym przez ogół konsumentów, określenie danego produktu jako „markowego" sprowadza się do jego identyfikacji za pomocą znanej nazwy, np.N.,G., Adidas, potwierdzonej zamieszczonym na opakowaniu produktu słowno-graficznym znakiem towarowym. Wniosek taki potwierdza zamieszczona w raporcie (k. 862) wypowiedź konsumenta, że „jeśli w sklepie nie byłoby mojego żeluG., to pewnie kupiłbym teżG., ale np. czerwone a nie zielone". Słusznie w tej sytuacji Sąd Okręgowy przyjął, że przeciętny konsument używający kosmetyków „marki"N., będzie ich poszukiwał wiedząc, iż oznaczone są właśnie znakiemN.. Nie był zasadny zarzut niezastosowania w sprawie art. 3 u.z.n.k. w konsekwencji uznania przez Sąd Okręgowy, że pozwany nie dopuścił się działań sprzecznych z dobrymi obyczajami przez wprowadzające w błąd oznaczenie swoich towarów, polegające na łącznym przejęciu charakterystycznych cech opakowań towarów powodów. Jak wyżej wskazano, nie można było podzielić poglądu skarżących, że pozwany dopuścił się pasożytniczego naśladownictwa opakowań kosmetyków męskich produkowanych przez powodów. Koncepcje kolorystyczno-graficzne opakowań kosmetyków męskich obu stron ulegały, jak wynika z przedstawionych dokumentacji fotograficznych, zmianom w ciągu ostatnich lat i aktualnie oferowane na rynku przez obie strony kosmetyki wykazują wyraźne i istotne różnice, co do kolorystyki, kształtu opakowań oraz oznaczeń słowno-graficznych, które wykluczają zagrożenie pomyłki co do pochodzenia towarów od poszczególnych producentów. Sami skarżący wskazali w apelacji i uzupełniającym ją piśmie procesowym z dnia 6 listopada 2009r., że początkowo wprowadzone na rynek przez pozwanego kosmetyki męskie były pakowane w opakowania bardzo podobne do opakowań kosmetyków powodów, o tyle nie podtrzymali jednoznacznie twierdzenia, że obecnie sprzedawane przez pozwanego kosmetyki, są oferowane klientom w opakowaniach wprowadzających klientów w błąd. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza opakowań obu stron, pogłębiona przez Sąd Apelacyjny, nie potwierdziła istnienia istotnych podobieństw, mogących stanowić podstawę do uznania, że pozwany dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji z art. 10 ust. 2 u.z.n.k. lub naruszył dobre obyczaje, o których stanowi art. 3 u.z.n.k. Rozstrzygnięcie Sądu uwzględniać musi stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 kpc) . O ile pewne podobieństwa opakowań kosmetyków męskich stron istniały w przeszłości, na co wskazuje np. zestawienie dwóch zestawów upominkowych (k. 688 - lewy górny róg), o tyle aktualna oferta tych kosmetyków produkowanych przez pozwanego, jest opakowana w sposób pozwalający na dostatecznie dobre odróżnienie towarów obu producentów. Nadto stwierdzić należy, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie opakowania produktów pozwanego oznaczone są bardzo widocznym znakiem towarowym słowno-graficznym(...), jak również zwłaszcza w przeszłości na opakowaniach szczególnie widoczna była nazwa producenta -(...)(k. 601,693 -ciemne litery na białym tle, 700,701) co bez wątpienia zapobiegało ryzyku pomylenia towarów przez konsumentów. Nie był w tej sytuacji uprawniony wywód powodów, że pozwany naruszył dobre obyczaje, gdyż wykorzystał renomę produktów powodów i wypromował swoje produkty, mimo, że nie ponosi tak dużych kosztów reklamy i akcji promocyjnych, jak strona powodowa. Nie ulega wątpliwości, że powodowie ponoszą duże koszty reklamy i akcji promocyjnych swoich produktów. Ma to oczywiste przełożenie na wielkość sprzedaży poszczególnych produktów, zdecydowanie przewyższającą wskaźnikami wielkość sprzedaży kosmetyków pozwanego. Nie może w tej sytuacji strona powodowa twierdzić, że pozwany zagraża jej sytuacji na rynku. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjireguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w interesie publicznym, przedsiębiorców i klientów, lecz w żadnym wypadku nie może być traktowana, jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 30 września 1998r. I ACa 281/98, jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania dominującej pozycji. Nie znajdując uzasadnionych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku wnioskowanym przez skarżących należało apelację oddalić, w oparciu oart. 385 kpci orzec o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawieart. 98 i 99 kpc.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

151000000001006_II_AKa_000253_2009_Uz_2009-11-26_001

II AKa 253/09

2009-11-26 01:00:00.0 CET

2017-01-12 18:15:47.0 CET

2018-02-25 22:00:42.0 CET

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKa 253/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSA Jacek Pietrzak (spr.) Sędziowie:SAMirosław Cop del. SO Włodzimierz Brazewicz Protokolant: Monika Żylińska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Piotra Wesołowskiego po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. sprawę P. O. oskarżonego z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z a

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Nowacka" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="9" xEditor="ajablonska" xPublisher="mnowacka" xEditorFullName="Aleksandra Jabłońska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000253" xVolType="15/100000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKa 253/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Jacek Pietrzak (spr.)</xText> <xText>Sędziowie:SAMirosław Cop</xText> <xText xALIGNx="center">del. SO Włodzimierz Brazewicz</xText> <xText>Protokolant: Monika Żylińska</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku</xText> <xText>Piotra Wesołowskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r.</xText> <xText>sprawę <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1</xLexLink></xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 8 kwietnia 2009 r. sygn. akt II K 41/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">l</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I odnośnie <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> w ten sposób, że z opisu czynu, kwalifikacji prawnej oraz podstawy wymiaru kary eliminuje działanie w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego</xText> </xUnit> <xText>w <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> i łagodzi wymierzoną karę pozbawienia wolności do 3 (trzech) lat;</xText> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>P. S.</xAnon> - Kancelaria Adwokacka w <xAnon>S.</xAnon> kwotę 732,-(siedemset trzydzieści dwa) złote brutto tytułem nieopłaconej należności za obronę z urzędu <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym;</xText> <xText>zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze oraz z opłaty za obie instancje, a poniesionymi wydatkami w toku postępowania przed Sądem II instancji obciąża Skarb Pastwa.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prokurator Okręgowy w <xAnon>G.</xAnon> oskarżył m.in. <xAnon>W. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> o to, że w dniu 26 maja 1998 roku w <xAnon>S.</xAnon>, wspólnie i w porozumieniu, po uprzednim doprowadzenia <xAnon>W. B.</xAnon> do stanu bezbronności za pomocą bicia pistoletem po głowie i kopaniu po całym ciele powodując u pokrzywdzonego trzy rany tłu­czone głowy, otarcie naskórka prawego łuku brwiowego oraz podbiegnięcia krwawe i krwia­ki obu łokci, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała na okres poniżej dni siedmiu, zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 5000 zł oraz usiłował zabrać pieniądze w kwocie 149000 zł, na szkodę <xAnon>W. B.</xAnon> z tym. że <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> zarzuconego czynu dopuścił się w okresie pięciu lat od odbycia między 15-04-1994 roku a 24-09-1995 roku oraz 13-07-1997 roku a 15-01-1998 roku części kary 3 łat i 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdań­sku z 26-09-1995 roku sygnatura akt IVK201/95 orzeczonej za przestępstwo określone w <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 i 3 d. k.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art.203 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60</xLexLink>§ld. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">k.k.</xLexLink> - tj. o czyn określony w <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 13 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 280 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 280 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w odniesieniu do <xAnon>W. G.</xAnon> oraz w <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280</xLexLink> § I <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 k.k.</xLexLink> w zb. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> w odniesieniu do czynu zarzuconego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 08 kwietnia 2009 roku w sprawie II K 41/08 uznał oskarżonych <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> i <xAnon>W. G.</xAnon> za winnych tego, że w dniu 26 maja 1998 roku w <xAnon>S.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu, w tym rów­nież ustaloną w sprawie osobą, co do której w dniu 27 marca 2009 roku skierowano akt oskarżenia w sprawie II Ds. 19/07 do Sądu Okręgowego w Gdańsku, po uprzednim doprowa­dzeniu <xAnon>W. B.</xAnon> do stanu bezbronności za pomocą bicia pistoletem po głowie i kopaniu po całym ciele, czym spowodowali u pokrzywdzonego trzy rany tłuczone gło­wy, otarcie naskórka prawego łuku brwiowego oraz podbiegnięcia krwawe i krwiaki obu łok­ci, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów jego ciała na okres poniżej dni siedmiu, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 5000 zł na szkodę <xAnon>W. B.</xAnon> z tym, że <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> zarzuconego mu czynu dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie między 15-04-1994 roku a 24- 09-1995 roku oraz 13-07-1997 roku a 15-01-1998 roku części kary 3 lat i 3 miesięcy pozba­wienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z 26-09-1995 roku sygnatura akt IV K 201/95 orzeczonej za przestępstwo podobne określone w <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 i 3 d. k.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 203 § 1 d. k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 d. k.k.</xLexLink> - tj. popełnienia czynu zabronionego, który zakwalifikował na podstawie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kodeksu karnego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kodeksu karnego</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kodeksu karnego</xLexLink> - wobec <xAnon>W. G.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kodeksu karnego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kodeksu karnego</xLexLink> i w związku z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kodeksu karnego</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kodeksu karnego</xLexLink> wobec <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>i za to, na podstawie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kodeksu karnego</xLexLink> przy zastosowaniu art. 11 § 3 kodeksu kar­nego wymierzył wobec każdego z nich kary po 4/cztery/ lata pozbawienia wolności, a na podstawie <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 1;art. 33 § 2;art. 33 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 33 § 1, 2 i 3 kodeksu karnego</xLexLink> wymierzył wobec każdego z nich grzywnę w wysokości po 100/sto/ stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwo­cie 20/dwadzieścia/ zł.</xText> <xText>Powyższy wyrok sądu pierwszej instancji zawiera również rozstrzygnięcia o kosztach sądowych oraz wynagrodzeniu dla ustanowionych w sprawie obrońców z urzędu.</xText> <xText>Z wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku nie zgodził się obrońca oskarżonego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon>, który zaskarżył go apelacją w części dotyczącej orzeczenia o karze i w oparciu o <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt. 1 k.p.k.</xLexLink> wyrokowi temu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego a mianowicie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink>, przez wymierzenie oskarżonemu kary bez nadzwyczajnego złagodze­nia, mimo faktu, iż oskarżony ujawnił wobec organu powołanego do ścigania prze­stępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>ewentualnie:</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 k.k.</xLexLink>, przez wymierzenie oskarżonemu kary bez nadzwyczajnego złagodze­nia, mimo występowania okoliczności stwarzających możliwość nadzwyczajnego zła­godzenia kary.</xText> <xText>Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w czę­ści dotyczącej orzeczenia kary pozbawienia wolności poprzez nadzwyczajne jej złago­dzenie i wymierzenie jej poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.</xText> <xText>Również <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> złożył do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku pismo zatytu­łowane „apelacja” w którym także zarzuca wyrokowi Sądu pierwszej instancji obrazę przepisów prawa materialnego i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczą­cej orzeczenia o karze i wymierzenie mu w oparciu o <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 6;art. 60 § 6 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60§6 pkt. 1 k.k.</xLexLink> kary roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku w dniu 21 lipca 2009 roku uprawomocnił się na­tomiast w stosunku do <xAnon>W. G.</xAnon>.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja obrońcy była zasadna tylko w tym zakresie, w jakim skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego.</xText> <xText>Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 446;art. 446 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 446 § 1 k.p.k.</xLexLink> w polskiej procedurze karnej istnieje tzw. przymus adwokacki w odniesieniu do apelacji wnoszonych od wyroku Sądu Okręgowego. Apelacja od wyroku tego sądu musi więc być sporządzona i podpisana przez adwokata. Prawodawca zastosował ten rygor po to, aby nie nadużywano przepisów procedury karnej przez składanie bezpodstawnych apelacji. Istotne znaczenie ma tu również potrzeba zapewnienia apelacjom od wyroku Sądu Okręgowego (a więc w sprawach „poważ­nych") odpowiedniego poziomu merytorycznego i formalnego (patrz. T. Grzegorczyk, Ko­deks postępowania karnego z komentarzem, Zakamycze 2003, teza 3 do art. 446 k.p.k.). W przedmiotowej sprawie mamy jedynie do czynienia z apelacją wniesioną przez obrońcę oskarżonego adw. <xAnon>P. S.</xAnon>. Pismo <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> zatytułowane „apelacja” nie jest natomiast złożonym środkiem odwoławczym, tylko zwykłym pismem procesowym, które należało wziąć pod uwagę w trybie <xLexLink xArt="art. 453;art. 453 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 453§2 k.p.k.</xLexLink> lub w zakresie pozwalającym na ustale­nie, czy w tej sprawie nie zachodzi rażąca niesprawiedliwość zaskarżonego wyroku, ewentu­alnie inna przyczyna odwoławcza, która musi być uwzględniona z urzędu.</xText> <xText>Autor apelacji zaskarżył natomiast wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku w części do­tyczącej orzeczenia o karze i formułując w środku zaskarżenia zarzut rażącej obrazy prawa materialnego odniósł go do dwóch przepisów normujących instytucję nadzwyczajnego złago­dzenia kary, tj. <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 i 3 k.k.</xLexLink></xText> <xText>O ile w wypadku obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary (<xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink>) w razie jego niezastosowania - przy spełnieniu określonych w tym przepisie przesłanek - można mówić o "obrazie" prawa materialnego, o tyle, o czym zdaje się zapomniał autor apelacji, w sytuacji, gdy ustawa stwarza jedynie możliwość zastosowania określonego przepisu prawa materialnego (w tym i dotyczącego fakultatywnego nadzwyczajnego złagodzenia kary) przez jego niezastosowanie (zastosowanie), sąd nie dopuszcza się "obrazy" prawa materialnego (patrz wyrok SN z dnia 25 czerwca 1996 r., V KKN 41/96, OSNKW 1996, z. 9-10, poz. 70). W takiej sytuacji można ewentualnie zaskarżonemu wyrokowi postawić zarzuty, jeżeli oczy­wiście zachodzą takie warunki, błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażącej niewspółmierności kary.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest natomiast jakichkolwiek przesłanek, co słusznie uznał Sąd pierwszej instancji i prawidłowo wykazał w pisemnych motywach swojego roz­strzygnięcia, do przyjęcia w stosunku do <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> dobrodziejstwa nadzwy­czajnego złagodzenia kary pozbawienia wolności opisanych w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 lub 3 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Jest faktem nie budzącym żadnej wątpliwości, że oskarżony podczas rozprawy przed Są­dem Okręgowym w Słupsku w dniu 03 marca 2009 roku w sprawie II K 41/08 przyznał się w całości do winy i podtrzymał swoje poprzednie wyjaśnienia złożone przed Sądem Rejono­wym w Słupsku oraz w Prokuraturze Krajowej Wydział II Zamiejscowy w Gdańsku w dniu 12 grudnia 2007 roku w innej sprawie o sygn. PR-IV-II DS. 19/07 w czasie których ujawnił nowe okoliczności dotyczące przebiegu napadu na osobie <xAnon>W. B.</xAnon> w dniu 26 maja 1998 roku oraz udziału w popełnieniu tego przestępstwa <xAnon>T. M.</xAnon>.</xText> <xText>Trafnie Sąd pierwszej instancji uznał, że na pozór przesłanki określone w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink> zostały w stosunku do <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> spełnione, jednakże ujawnienie okoliczności nie nastąpiło w przedmiotowym postępowaniu, które toczyło się przez wiele lat i znajdowało się już na etapie postępowania jurysdykcyjnego tylko w toku całkowicie innego odrębnego postępowania przygotowawczego.</xText> <xText>Z utrwalonego i ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, całkowicie aprobowanego przez niniejszy skład Sądu Apelacyjnego wynika, że z punktu widzenia ustawowych kryte­riów stosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidzianego w art. 60 § 3</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">k.k.</xLexLink> nie ma znaczenia brak przyznania się do winy w trakcie początkowych przesłuchań oraz odmowa składania wyjaśnień na tym etapie (por. postanowienie SN z dnia 3 września 2004 r., V KK 91/04, LEX nr 137733), pod warunkiem, że przekazanie przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współdziałaniu z co najmniej dwiema osobami, wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnie­niu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, nastąpi wobec organu powołanego do ścigania przestępstw, a więc jeszcze w toku prowadzonego w tej konkretnej sprawie postę­powania przygotowawczego (por. uchwała SN z dnia 25 lutego 1999 r., I KZP 38/98, OSNKW 1999, z. 3-4, poz. 12).</xText> <xText>Z punktu widzenia ustawowych kryteriów stosowania tej instytucji rzeczywiście nie ma znaczenia fakt odmowy składania wyjaśnień, czy też brak przyznania się do winy w począt­kowych przesłuchaniach. Spełnienie ustawowego wymogu ujawnienia istotnych informacji nie jest ograniczone ani do pierwszego przesłuchania, ani też następnych, natomiast zasadni­cze znaczenie ma samo spełnienie nakazu ujawnienia tych istotnych informacji wobec organu powołanego do ścigania przestępstw, właśnie na etapie prowadzonego postępowania przygo­towawczego, aby umożliwić temu organowi zweryfikowanie wszystkich podanych ( ujaw­nionych) przez sprawcę okoliczności jeszcze przed skierowaniem aktu oskarżenia do sądu.</xText> <xText>Nie można zaakceptować stanowiska autora apelacji, zawartego w jej uzasadnieniu, iż .. informacje o których mowa w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink> mogą być przez sprawcę ujawnione w dowol­nym etapie procesu, nie później jednak niż przed zakończeniem rozprawy głównej’".</xText> <xText>Rzeczywiście stanowisko takie prezentowane było w doktrynie, a nawet wskazywano, że ujawnienie musi nastąpić przed wydaniem prawomocnego wyroku, a więc także w postępo­waniu odwoławczym ( por. Kodeks Karny - komentarz pod redakcją Oktawii Górniok, Wy­dawnictwo Prawnicze LexisNexis W-wa 2006). Nie zyskało ono jednak aprobaty w ustalo­nym orzecznictwie sądowym w tym i Sądu Najwyższego.</xText> <xText>Wielokrotnie Sąd Najwyższy wskazywał, że warunkiem stosowania obligatoryjnego nad­zwyczajnego złagodzenia kary, przewidzianego w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink>, jest przekazanie organowi powołanemu do ścigania przestępstw, przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współ­działaniu z co najmniej dwiema osobami, wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnieniu tego przestępstwa oraz okolicznościach jego popełnienia, niezależnie od tego, czy informacje te były już orga­nowi ścigania znane, a także od tego, na jakim etapie postępowania przygotowawczego - prowadzonego w tej sprawie - nastąpiło przekazanie takich informacji. ( por. uchwała Sądu</xText> <xText>Najwyższego z dnia 25 lutego 1999 r. sygn. I KZP 38/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2002 r. sygn. V KKN 465/99, Prok. i Pr.-wkł. 2003/5/1)</xText> <xText>W żaden sposób nie można przyjąć, iż ujawnienie przez oskarżonego na etapie rozprawy sądowej ( nawet w obecności oskarżyciela publicznego) informacji, w postaci przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink>, następuje przed organem powołanym do ścigania przestępstw, lecz przed sądem pierwszej instancji, którego do "organów powołanych do ścigania przestępstw" zali­czyć nie można. Przewidziany przez ustawodawcę wymóg ujawnienia określonych okolicz­ności organowi ścigania łączyć należy, tak jak już wcześniej wspomniano z koniecznością sprawdzenia w toku postępowania przygotowawczego podanych przez sprawcę informacji i dokonania wszystkich niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy ustaleń, w tym także dotyczą­cych ewentualnych podstaw stosowania instytucji przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> dopiero w dniu 12 grudnia 2007 roku, w toku toczącego się odrębnego postępowania przygotowawczego o sy­gn. akt PR-IV- Ds. 19/07 w sprawie dokonania szeregu innych przestępstw, po pouczeniu o treści <xLexLink xArt="art. 60" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 k.k.</xLexLink> w czasie przesłuchania w Wydziale Zamiejscowym Prokuratury Krajowej w <xAnon>G.</xAnon> przyznał się do popełnienie również innych czynów i złożył obszerne wyjaśnie­nia. ( k - 9240, tom - 47) To właśnie w tym odrębnym postępowaniu, już po skierowaniu aktu oskarżenia, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> będzie mógł ewentualnie skorzystać z dobrodziejstwa wynikającego z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink> oczywiście, jeżeli zostaną spełnione wszystkie określone w tym przepisie przesłanki.</xText> <xText>Konkludując stwierdzić należy, że w stosunku do <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> istotnie, w przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione warunki, od których uzależnione jest zastoso­wanie obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary ujętego w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Brak jest również w ocenie Sądu odwoławczego przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 k.k.</xLexLink> i trudno uznać, iż postępowanie oskarżonego w toku całego postępowania karnego w przedmiotowej sprawie stanowiło ( na co wskazuje w uzasadnieniu środka odwoławczego jego autor) „szczególnie uzasadniony wypadek’' w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2;art. 60 § 2 zd. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60§2 zdanie pierwsze k.k.</xLexLink> umożliwiający zastosowanie wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary.</xText> <xText>Przypomnieć zatem należy, że w <xLexLink xArt="§ 2;art. 60" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 2 art. 60 k.k.</xLexLink> została określona generalna zasada nad­zwyczajnego złagodzenia kary wtedy, gdy nawet najniższa kara przewidziana w sankcji za przestępstwo byłaby w ocenie sądu nadmiernie surowa. Musi tu zachodzić szczególnie uzasadniony wypadek, przy czym ustawodawca w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2</xLexLink> wskazuje na trzy takie sytuacje, a mianowicie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>pojednanie się pokrzywdzonego ze sprawcą, naprawienie szkody albo uzgodnienie sposobu jej naprawienia;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>postawę sprawcy, a zwłaszcza czynione starania o naprawienie szkody lub jej zapobie­żenie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>poniesienie przez sprawcę występku nieumyślnego lub jego najbliższych poważnego uszczerbku w związku z popełnionym przestępstwem.</xText> </xUnit> <xText>Użycie w cytowanym przepisie zwrotu "w szczególności" wskazuje, że podstawą nad­zwyczajnego złagodzenia mogą być nie tylko wymienione okoliczności, ale także inne, jeżeli uzasadniają przekonanie sądu, iż nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby nadmiernie surowa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 18 IV 2002 r., sygn. akt II AKa 89/02, Orz. Prok. i Pr. 2003, nr 2).</xText> <xText>Przez „szczególnie uzasadniony wypadek" należy rozumieć całokształt okoliczności sprawy, mających w myśl unormowań zawartych w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 k.k.</xLexLink> wpływ na wymiar kary. To właśnie te okoliczności muszą wskazywać, że kara, nawet równa dolnemu progowi ustawo­wego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo, byłaby niewspółmiernie surowa.</xText> <xText>Podstawą nadzwyczajnego złagodzenia kary może być także właściwa postawa sprawcy, wyrażająca się zwłaszcza w czynieniu przez niego starań o naprawienie szkody, nawet jeżeli okazały się nieskuteczne, albo jej zapobieżenie. Takie zachowanie sprawcy, w ocenie usta­wodawcy, świadczy o jego właściwej postawie. Właściwa postawa sprawcy w wypadku, gdy sprawca nie ma możliwości naprawienia szkody albo szkoda nie nastąpiła, może wynikać między innymi z okoliczności, w jakich wszedł on w kolizję z prawem, a także z tego. czy przestępstwo jest w jego życiu zdarzeniem epizodycznym, czy też wyrazem jego stosunku do dóbr chronionych prawem, w szczególności do dobra (dóbr), które swoim przestępstwem zaatakował. Nie bez znaczenia jest także zachowanie się sprawcy po popełnieniu przestęp­stwa. ( por. Andrzej Marek, Kodeks karny. Komentarz, LEX, 2007, wyd. IV.)</xText> <xText>Jest faktem niebudzącym żadnej wątpliwości, iż <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> po upływie ponad dziewięciu lat od dnia popełnienia przestępstwa na szkodę <xAnon>W. B.</xAnon> przy­znał się do popełnienia tego czynu i przeprosił pokrzywdzonego. Trudno jednak przyjąć, iż rozpoczął on współpracę w przedmiotowej sprawie z organami ścigania, zwłaszcza, gdy uwzględni się fakt, iż w międzyczasie postępowanie w jego sprawie zostało zakończone na etapie postępowania przygotowawczego w dniu 15 maja 2001 roku skierowaniem aktu</xText> <xText>oskarżenia do Sądu Okręgowego w Gdańsku i od tego czasu sprawa pozostawała w toku po­stępowania jurysdykcyjnego przed Sądami: Okręgowym w Gdańsku, Rejonowym w Słupsku i na koniec przed Sądem Okręgowym w Słupsku. W czasie procesu przed Sądem Okręgo­wym w Gdańsku w sprawie o sygn. akt IV K 169/01 pomawiał on prokuraturę o sfabryko­wanie dowodów i zachowywał się niewłaściwie, co skutkowało zwróceniem mu uwagi przez przewodniczącego składu orzekającego (k- 4493 tom- 23). To właśnie również i m.in. za­chowanie oraz postępowanie oskarżonego przed Sądem Okręgowym w Gdańsku powodowa­ło konieczność przerywania toku rozprawy i sprawiło, że przebiegała ona opieszale.</xText> <xText>Wszystkie te okoliczności w powiązaniu z właściwościami osobistymi oraz sylwetką <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> wskazują na to, iż brak jest jakichkolwiek przesłanek, które uza­sadniałyby zastosowanie wobec niego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary opisanego w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 k.k.</xLexLink> Zresztą sam autor apelacji nie wskazuje na inne okoliczności, które jego zdaniem winny skutkować zastosowaniem <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 k.k.</xLexLink> wobec oskarżonego po­za tym, że przyznał się on do popełnienia rozboju na osobie <xAnon>W. B.</xAnon> i zło­żył wyczerpujące wyjaśnienia.</xText> <xText>Okoliczności podnoszone przez obrońcę oskarżonego nie mogą w ocenie Sądu Apelacyj­nego, stanowić również szczególnie uzasadnionego wypadku, który umożliwiłyby zastoso­wanie dobrodziejstwa opisanego w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 k.k.</xLexLink> ale powinny mieć wpływ na wysokość wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Jest to tym bardziej istotne, gdy uwzględni się fakt, że Sąd pierwszej instancji błędnie w opisie czynu przypisanego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> ujął okres odbywania orzeczonej kary pozbawienia wolności, który był jednocześnie podstawą przyjęcia w kwalifikacji prawnej <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> Ze znajdującej się w aktach sprawy kserokopii wyroku łącznego byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 1995 roku w sprawie o sygn. akt IV K 201/95 wynika, że oskarżonemu wymie­rzono karę łączną 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 zł grzywny i karę po­zbawienia wolności odbył on w okresach od dnia 15.04.1994 roku do 21.03.1996 roku oraz od 10.05.1996 rok do 20.06 1996 roku, kiedy został warunkowo przedterminowo zwolniony (k- 380, tom -2). W toku postępowania odwoławczego przed Sądem Apelacyjnym w Gdań­sku ustalono w oparciu o odpis wyroku łącznego byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 września 1005 roku w sprawie IV K 201/95, oraz dane z akt wykonawczych Wp 352/95, że <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> orzeczoną karę pozbawienia wolności odbył w okresach od 15.04.1994 roku do 21.03.1996 roku (w tym na mocy <xLexLink xArt="art. 511" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 511 k.p.k.</xLexLink> zaliczono okres jego tymczasowego aresztowania w sprawie byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku o sygn. akt</xText> <xText>IV K 247/94) oraz karę następnie odbywał od 10.05.1996 rok do 20.06 1996 roku, kiedy to postanowieniem byłego Sądu Wojewódzkiego w Elblągu w sprawie o sygn. Wz 741/96 zo­stał warunkowo przedterminowo zwolniony z odbycia reszty kary pozbawienia wolności ( k - 9619). Również z informacji administracji Aresztu Śledczego w <xAnon>G.</xAnon> o pobytach i orzeczeniach zapadłych w stosunku do oskarżonego jednoznacznie wynika, iż orzeczoną wy­rokiem łącznym karę 3 lat i 3 miesięcy odbywał on w podanych powyżej okresach ( k - 9623).</xText> <xText>Uwzględniając okresy odbycia orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz mając na uwadze fakt, że w dniu 04.03.1997 roku wydano postanowienie o umorzeniu kary grzywny oraz kosztów to uznać należy, że nastąpiło już zatarcie z mocy prawa skazania w sprawie byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku o sygn. akt IV K 201/95.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 107;art. 107 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 107§ 1 k.k.</xLexLink> zatarcie z mocy prawa skazania na karę pozbawienia wolności (od miesiąca do 15 lat, 25 lat pozbawienia wolności) następuje z upływem 10 lat od wyko­nania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. ( <xLexLink xArt="art. 106" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 106 k.k.</xLexLink>)</xText> <xText>Z informacji z Krajowego Rejestru Karnego z dnia 19 października 2009 roku bez­sprzecznie wynika, że wpis o powyższym skazaniu został już usunięty. ( k - 9617)</xText> <xText>Jest bezsporne, iż nie może stanowić okoliczności wpływającej na zaostrzenie wymiaru kary uprzednie skazanie sprawcy, które uległo zatarciu. Co więcej, skazanie, które uległo za­tarciu, nie może uzasadniać przyjęcia recydywy szczególnej także wtedy, gdy kolejne prze­stępstwo zostało popełnione przed upływem terminu przewidzianego dla zatarcia poprzed­niego skazania ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 15 XII 1987 r.. sygn. akt VI KZP 39/87, OSNKW 1988, nr 3, poz. 19).</xText> <xText>Sąd odwoławczy wyeliminował wobec powyższego z opisu czynu przypisanego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> oraz kwalifikacji prawnej działanie w warunkach powrotu do przestęp­stwa opisane w <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Jednocześnie Sąd Apelacyjny uwzględniając zmianę przyjętej kwalifikacji prawnej oraz mając na uwadze również zachowanie i postępowanie oskarżonego w toku procesu przed Sądem Okręgowym w Słupsku złagodził wymierzoną karę pozbawienia wolności do lat 3 uznając, że tak orzeczona kara winna spełnić swoją rolę zarówno w zakresie prewencji in­dywidualnej - skutecznie i intensywnie oddziałując na oskarżonego utrwali w nim przeko­nanie o konieczności przestrzegania porządku prawnego - jak również spełni swoją rolę w</xText> <xText>zakresie ogólnoprewencyjnym poprzez kształtowanie prawidłowych postaw w świadomości społeczeństwa.</xText> <xText>Wymierzona <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> za przypisane mu przestępstwo kara nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową. Ustalone, bowiem prawidłowo w zaskarżo­nym wyroku i szczegółowo omówione w uzasadnieniu zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące powodują, iż nie ma potrzeby ponownego ich rozważania. Oskarżony jest osobą zdemoralizowaną i stosowane do tej pory środki wychowawcze, co słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji okazały się bezskuteczne. Dopuścił się on natomiast popełnienia za­planowanego, przemyślanego i przeprowadzonego z premedytacją przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§1 kk</xLexLink>. w celu zdobycia pieniędzy nie licząc się w ogóle z osobą pokrzywdzonego i jego zdro­wiem. Zachowanie takie winno być surowo ocenione i znaleźć swoje odzwierciedlenie w wysokości wymierzonej kary.</xText> <xText>Konsekwencją takiego stanowiska Sądu Apelacyjnego w Gdańsku było częściowe uwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonego i zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wyeli­minowanie z opisu czynu przypisanego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon> oraz kwalifikacji praw­nej działanie w warunkach powrotu do przestępstwa opisane w <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink> i złagodzenie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności do 3 lat.</xText> <xText>W pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymał w mocy.</xText> <xText>O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd Apelacyjny orzekł na pod­stawie <xLexLink xArt="art. 634" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 634 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> uznając, iż ich uiszczenie przez <xAnon>P. O.</xAnon> byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuacje rodzinną i majątkową, zaś o należności wyznaczonemu z urzędu obrońcy oskarżonego, zgodnie z jego wnioskiem roz­strzygnięto w oparciu o przepisy art. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokatu­rze oraz § 19-20 w związku z <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 3;§ 14;§ 14 pkt. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 2 ust. 3 i § 14 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jacek Pietrzak

Monika Nowacka

Monika Żylińska

Aleksandra Jabłońska

Sygn. akt II AKa 253/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSA Jacek Pietrzak (spr.) Sędziowie:SAMirosław Cop del. SO Włodzimierz Brazewicz Protokolant: Monika Żylińska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Piotra Wesołowskiego po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. sprawęP.O.oskarżonego zart. 13 § 2 k.k.w zw. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zb. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 8 kwietnia 2009 r. sygn. akt II K 41/08 l zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I odnośnieP.O.w ten sposób, że z opisu czynu, kwalifikacji prawnej oraz podstawy wymiaru kary eliminuje działanie w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego wart. 64 § 1 k.k.i łagodzi wymierzoną karę pozbawienia wolności do 3 (trzech) lat; utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.P. S.- Kancelaria Adwokacka wS.kwotę 732,-(siedemset trzydzieści dwa) złote brutto tytułem nieopłaconej należności za obronę z urzęduP.O.w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze oraz z opłaty za obie instancje, a poniesionymi wydatkami w toku postępowania przed Sądem II instancji obciąża Skarb Pastwa. UZASADNIENIE Prokurator Okręgowy wG.oskarżył m.in.W. G.iP.O.o to, że w dniu 26 maja 1998 roku wS., wspólnie i w porozumieniu, po uprzednim doprowadzeniaW. B.do stanu bezbronności za pomocą bicia pistoletem po głowie i kopaniu po całym ciele powodując u pokrzywdzonego trzy rany tłu­czone głowy, otarcie naskórka prawego łuku brwiowego oraz podbiegnięcia krwawe i krwia­ki obu łokci, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała na okres poniżej dni siedmiu, zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 5000 zł oraz usiłował zabrać pieniądze w kwocie 149000 zł, na szkodęW. B.z tym. żeP.O.zarzuconego czynu dopuścił się w okresie pięciu lat od odbycia między 15-04-1994 roku a 24-09-1995 roku oraz 13-07-1997 roku a 15-01-1998 roku części kary 3 łat i 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdań­sku z 26-09-1995 roku sygnatura akt IVK201/95 orzeczonej za przestępstwo określone wart. 11 § 1 d. k.k.w zw. zart. 210 § 1 d. k.k.w zw. zart. 60 § 1 i 3 d. k.k.orazart.203 § 1 d. k.k.w zw. zart. 60§ld.k.k.- tj. o czyn określony wart. 13 § 2 k.k.w zw. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zb. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w odniesieniu doW. G.oraz wart. 13 § 2 k.k.w zw. zart. 280§ Ik.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w zb. zart. 280 § 1 k.k.w zb. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.w odniesieniu do czynu zarzuconegoP.O.. Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 08 kwietnia 2009 roku w sprawie II K 41/08 uznał oskarżonychP.O.iW. G.za winnych tego, że w dniu 26 maja 1998 roku wS., działając wspólnie i w porozumieniu, w tym rów­nież ustaloną w sprawie osobą, co do której w dniu 27 marca 2009 roku skierowano akt oskarżenia w sprawie II Ds. 19/07 do Sądu Okręgowego w Gdańsku, po uprzednim doprowa­dzeniuW. B.do stanu bezbronności za pomocą bicia pistoletem po głowie i kopaniu po całym ciele, czym spowodowali u pokrzywdzonego trzy rany tłuczone gło­wy, otarcie naskórka prawego łuku brwiowego oraz podbiegnięcia krwawe i krwiaki obu łok­ci, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów jego ciała na okres poniżej dni siedmiu, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 5000 zł na szkodęW. B.z tym, żeP.O.zarzuconego mu czynu dopuścił się przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie między 15-04-1994 roku a 24- 09-1995 roku oraz 13-07-1997 roku a 15-01-1998 roku części kary 3 lat i 3 miesięcy pozba­wienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z 26-09-1995 roku sygnatura akt IV K 201/95 orzeczonej za przestępstwo podobne określone wart. 11 § 1 d. k.k.w zw. zart. 210 § 1 d. k.k.w zw. zart. 60 § 1 i 3 d. k.k.orazart. 203 § 1 d. k.k.w zw. zart. 60 § 1 d. k.k.- tj. popełnienia czynu zabronionego, który zakwalifikował na podstawie: - art. 280 § 1 kodeksu karnegow zw. zart. 157 § 2 kodeksu karnegow związku zart. 11 § 2 kodeksu karnego- wobecW. G., art. 280 § 1 kodeksu karnegow zw. zart. 157 § 2 kodeksu karnegoi w związku zart. 11 § 2 kodeksu karnegoiart. 64 § 1 kodeksu karnegowobecP.O. i za to, na podstawieart. 280 § 1 kodeksu karnegoprzy zastosowaniu art. 11 § 3 kodeksu kar­nego wymierzył wobec każdego z nich kary po 4/cztery/ lata pozbawienia wolności, a na podstawieart. 33 § 1, 2 i 3 kodeksu karnegowymierzył wobec każdego z nich grzywnę w wysokości po 100/sto/ stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwo­cie 20/dwadzieścia/ zł. Powyższy wyrok sądu pierwszej instancji zawiera również rozstrzygnięcia o kosztach sądowych oraz wynagrodzeniu dla ustanowionych w sprawie obrońców z urzędu. Z wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku nie zgodził się obrońca oskarżonegoP.O., który zaskarżył go apelacją w części dotyczącej orzeczenia o karze i w oparciu oart. 438 pkt. 1 k.p.k.wyrokowi temu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego a mianowicie: - art. 60 § 3 k.k., przez wymierzenie oskarżonemu kary bez nadzwyczajnego złagodze­nia, mimo faktu, iż oskarżony ujawnił wobec organu powołanego do ścigania prze­stępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia; ewentualnie: -art. 60 § 2 k.k., przez wymierzenie oskarżonemu kary bez nadzwyczajnego złagodze­nia, mimo występowania okoliczności stwarzających możliwość nadzwyczajnego zła­godzenia kary. Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w czę­ści dotyczącej orzeczenia kary pozbawienia wolności poprzez nadzwyczajne jej złago­dzenie i wymierzenie jej poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. RównieżP.O.złożył do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku pismo zatytu­łowane „apelacja” w którym także zarzuca wyrokowi Sądu pierwszej instancji obrazę przepisów prawa materialnego i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczą­cej orzeczenia o karze i wymierzenie mu w oparciu oart. 60§2 k.k.w zw. zart. 60§6 pkt. 1 k.k.kary roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku w dniu 21 lipca 2009 roku uprawomocnił się na­tomiast w stosunku doW. G.. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja obrońcy była zasadna tylko w tym zakresie, w jakim skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego. Na wstępie należy wskazać, że zgodnie zart. 446 § 1 k.p.k.w polskiej procedurze karnej istnieje tzw. przymus adwokacki w odniesieniu do apelacji wnoszonych od wyroku Sądu Okręgowego. Apelacja od wyroku tego sądu musi więc być sporządzona i podpisana przez adwokata. Prawodawca zastosował ten rygor po to, aby nie nadużywano przepisów procedury karnej przez składanie bezpodstawnych apelacji. Istotne znaczenie ma tu również potrzeba zapewnienia apelacjom od wyroku Sądu Okręgowego (a więc w sprawach „poważ­nych") odpowiedniego poziomu merytorycznego i formalnego (patrz. T. Grzegorczyk, Ko­deks postępowania karnego z komentarzem, Zakamycze 2003, teza 3 do art. 446 k.p.k.). W przedmiotowej sprawie mamy jedynie do czynienia z apelacją wniesioną przez obrońcę oskarżonego adw.P. S.. PismoP.O.zatytułowane „apelacja” nie jest natomiast złożonym środkiem odwoławczym, tylko zwykłym pismem procesowym, które należało wziąć pod uwagę w trybieart. 453§2 k.p.k.lub w zakresie pozwalającym na ustale­nie, czy w tej sprawie nie zachodzi rażąca niesprawiedliwość zaskarżonego wyroku, ewentu­alnie inna przyczyna odwoławcza, która musi być uwzględniona z urzędu. Autor apelacji zaskarżył natomiast wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku w części do­tyczącej orzeczenia o karze i formułując w środku zaskarżenia zarzut rażącej obrazy prawa materialnego odniósł go do dwóch przepisów normujących instytucję nadzwyczajnego złago­dzenia kary, tj.art. 60 § 2 i 3 k.k. O ile w wypadku obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 60 § 3 k.k.) w razie jego niezastosowania - przy spełnieniu określonych w tym przepisie przesłanek - można mówić o "obrazie" prawa materialnego, o tyle, o czym zdaje się zapomniał autor apelacji, w sytuacji, gdy ustawa stwarza jedynie możliwość zastosowania określonego przepisu prawa materialnego (w tym i dotyczącego fakultatywnego nadzwyczajnego złagodzenia kary) przez jego niezastosowanie (zastosowanie), sąd nie dopuszcza się "obrazy" prawa materialnego (patrz wyrok SN z dnia 25 czerwca 1996 r., V KKN 41/96, OSNKW 1996, z. 9-10, poz. 70). W takiej sytuacji można ewentualnie zaskarżonemu wyrokowi postawić zarzuty, jeżeli oczy­wiście zachodzą takie warunki, błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażącej niewspółmierności kary. W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest natomiast jakichkolwiek przesłanek, co słusznie uznał Sąd pierwszej instancji i prawidłowo wykazał w pisemnych motywach swojego roz­strzygnięcia, do przyjęcia w stosunku doP.O.dobrodziejstwa nadzwy­czajnego złagodzenia kary pozbawienia wolności opisanych wart. 60 § 2 lub 3 k.k. Jest faktem nie budzącym żadnej wątpliwości, że oskarżony podczas rozprawy przed Są­dem Okręgowym w Słupsku w dniu 03 marca 2009 roku w sprawie II K 41/08 przyznał się w całości do winy i podtrzymał swoje poprzednie wyjaśnienia złożone przed Sądem Rejono­wym w Słupsku oraz w Prokuraturze Krajowej Wydział II Zamiejscowy w Gdańsku w dniu 12 grudnia 2007 roku w innej sprawie o sygn. PR-IV-II DS. 19/07 w czasie których ujawnił nowe okoliczności dotyczące przebiegu napadu na osobieW. B.w dniu 26 maja 1998 roku oraz udziału w popełnieniu tego przestępstwaT. M.. Trafnie Sąd pierwszej instancji uznał, że na pozór przesłanki określone wart. 60 § 3 k.k.zostały w stosunku doP.O.spełnione, jednakże ujawnienie okoliczności nie nastąpiło w przedmiotowym postępowaniu, które toczyło się przez wiele lat i znajdowało się już na etapie postępowania jurysdykcyjnego tylko w toku całkowicie innego odrębnego postępowania przygotowawczego. Z utrwalonego i ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, całkowicie aprobowanego przez niniejszy skład Sądu Apelacyjnego wynika, że z punktu widzenia ustawowych kryte­riów stosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidzianego w art. 60 § 3 k.k.nie ma znaczenia brak przyznania się do winy w trakcie początkowych przesłuchań oraz odmowa składania wyjaśnień na tym etapie (por. postanowienie SN z dnia 3 września 2004 r., V KK 91/04, LEX nr 137733), pod warunkiem, że przekazanie przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współdziałaniu z co najmniej dwiema osobami, wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnie­niu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, nastąpi wobec organu powołanego do ścigania przestępstw, a więc jeszcze w toku prowadzonego w tej konkretnej sprawie postę­powania przygotowawczego (por. uchwała SN z dnia 25 lutego 1999 r., I KZP 38/98, OSNKW 1999, z. 3-4, poz. 12). Z punktu widzenia ustawowych kryteriów stosowania tej instytucji rzeczywiście nie ma znaczenia fakt odmowy składania wyjaśnień, czy też brak przyznania się do winy w począt­kowych przesłuchaniach. Spełnienie ustawowego wymogu ujawnienia istotnych informacji nie jest ograniczone ani do pierwszego przesłuchania, ani też następnych, natomiast zasadni­cze znaczenie ma samo spełnienie nakazu ujawnienia tych istotnych informacji wobec organu powołanego do ścigania przestępstw, właśnie na etapie prowadzonego postępowania przygo­towawczego, aby umożliwić temu organowi zweryfikowanie wszystkich podanych ( ujaw­nionych) przez sprawcę okoliczności jeszcze przed skierowaniem aktu oskarżenia do sądu. Nie można zaakceptować stanowiska autora apelacji, zawartego w jej uzasadnieniu, iż .. informacje o których mowa wart. 60 § 3 k.k.mogą być przez sprawcę ujawnione w dowol­nym etapie procesu, nie później jednak niż przed zakończeniem rozprawy głównej’". Rzeczywiście stanowisko takie prezentowane było w doktrynie, a nawet wskazywano, że ujawnienie musi nastąpić przed wydaniem prawomocnego wyroku, a więc także w postępo­waniu odwoławczym ( por. Kodeks Karny - komentarz pod redakcją Oktawii Górniok, Wy­dawnictwo Prawnicze LexisNexis W-wa 2006). Nie zyskało ono jednak aprobaty w ustalo­nym orzecznictwie sądowym w tym i Sądu Najwyższego. Wielokrotnie Sąd Najwyższy wskazywał, że warunkiem stosowania obligatoryjnego nad­zwyczajnego złagodzenia kary, przewidzianego wart. 60 § 3 k.k., jest przekazanie organowi powołanemu do ścigania przestępstw, przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współ­działaniu z co najmniej dwiema osobami, wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnieniu tego przestępstwa oraz okolicznościach jego popełnienia, niezależnie od tego, czy informacje te były już orga­nowi ścigania znane, a także od tego, na jakim etapie postępowania przygotowawczego - prowadzonego w tej sprawie - nastąpiło przekazanie takich informacji. ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1999 r. sygn. I KZP 38/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2002 r. sygn. V KKN 465/99, Prok. i Pr.-wkł. 2003/5/1) W żaden sposób nie można przyjąć, iż ujawnienie przez oskarżonego na etapie rozprawy sądowej ( nawet w obecności oskarżyciela publicznego) informacji, w postaci przewidzianej wart. 60 § 3 k.k., następuje przed organem powołanym do ścigania przestępstw, lecz przed sądem pierwszej instancji, którego do "organów powołanych do ścigania przestępstw" zali­czyć nie można. Przewidziany przez ustawodawcę wymóg ujawnienia określonych okolicz­ności organowi ścigania łączyć należy, tak jak już wcześniej wspomniano z koniecznością sprawdzenia w toku postępowania przygotowawczego podanych przez sprawcę informacji i dokonania wszystkich niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy ustaleń, w tym także dotyczą­cych ewentualnych podstaw stosowania instytucji przewidzianej wart. 60 § 3 k.k. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iżP.O.dopiero w dniu 12 grudnia 2007 roku, w toku toczącego się odrębnego postępowania przygotowawczego o sy­gn. akt PR-IV- Ds. 19/07 w sprawie dokonania szeregu innych przestępstw, po pouczeniu o treściart. 60 k.k.w czasie przesłuchania w Wydziale Zamiejscowym Prokuratury Krajowej wG.przyznał się do popełnienie również innych czynów i złożył obszerne wyjaśnie­nia. ( k - 9240, tom - 47) To właśnie w tym odrębnym postępowaniu, już po skierowaniu aktu oskarżenia,P.O.będzie mógł ewentualnie skorzystać z dobrodziejstwa wynikającego zart. 60 § 3 k.k.oczywiście, jeżeli zostaną spełnione wszystkie określone w tym przepisie przesłanki. Konkludując stwierdzić należy, że w stosunku doP.O.istotnie, w przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione warunki, od których uzależnione jest zastoso­wanie obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary ujętego wart. 60 § 3 k.k. Brak jest również w ocenie Sądu odwoławczego przesłanek wymienionych wart. 60 § 2 k.k.i trudno uznać, iż postępowanie oskarżonego w toku całego postępowania karnego w przedmiotowej sprawie stanowiło ( na co wskazuje w uzasadnieniu środka odwoławczego jego autor) „szczególnie uzasadniony wypadek’' w rozumieniu przepisuart. 60§2 zdanie pierwsze k.k.umożliwiający zastosowanie wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary. Przypomnieć zatem należy, że w§ 2 art. 60 k.k.została określona generalna zasada nad­zwyczajnego złagodzenia kary wtedy, gdy nawet najniższa kara przewidziana w sankcji za przestępstwo byłaby w ocenie sądu nadmiernie surowa. Musi tu zachodzić szczególnie uzasadniony wypadek, przy czym ustawodawca wart. 60 § 2wskazuje na trzy takie sytuacje, a mianowicie: 1 pojednanie się pokrzywdzonego ze sprawcą, naprawienie szkody albo uzgodnienie sposobu jej naprawienia; 2 postawę sprawcy, a zwłaszcza czynione starania o naprawienie szkody lub jej zapobie­żenie; 3 poniesienie przez sprawcę występku nieumyślnego lub jego najbliższych poważnego uszczerbku w związku z popełnionym przestępstwem. Użycie w cytowanym przepisie zwrotu "w szczególności" wskazuje, że podstawą nad­zwyczajnego złagodzenia mogą być nie tylko wymienione okoliczności, ale także inne, jeżeli uzasadniają przekonanie sądu, iż nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby nadmiernie surowa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 18 IV 2002 r., sygn. akt II AKa 89/02, Orz. Prok. i Pr. 2003, nr 2). Przez „szczególnie uzasadniony wypadek" należy rozumieć całokształt okoliczności sprawy, mających w myśl unormowań zawartych wart. 53 k.k.wpływ na wymiar kary. To właśnie te okoliczności muszą wskazywać, że kara, nawet równa dolnemu progowi ustawo­wego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo, byłaby niewspółmiernie surowa. Podstawą nadzwyczajnego złagodzenia kary może być także właściwa postawa sprawcy, wyrażająca się zwłaszcza w czynieniu przez niego starań o naprawienie szkody, nawet jeżeli okazały się nieskuteczne, albo jej zapobieżenie. Takie zachowanie sprawcy, w ocenie usta­wodawcy, świadczy o jego właściwej postawie. Właściwa postawa sprawcy w wypadku, gdy sprawca nie ma możliwości naprawienia szkody albo szkoda nie nastąpiła, może wynikać między innymi z okoliczności, w jakich wszedł on w kolizję z prawem, a także z tego. czy przestępstwo jest w jego życiu zdarzeniem epizodycznym, czy też wyrazem jego stosunku do dóbr chronionych prawem, w szczególności do dobra (dóbr), które swoim przestępstwem zaatakował. Nie bez znaczenia jest także zachowanie się sprawcy po popełnieniu przestęp­stwa. ( por. Andrzej Marek, Kodeks karny. Komentarz, LEX, 2007, wyd. IV.) Jest faktem niebudzącym żadnej wątpliwości, iżP.O.po upływie ponad dziewięciu lat od dnia popełnienia przestępstwa na szkodęW. B.przy­znał się do popełnienia tego czynu i przeprosił pokrzywdzonego. Trudno jednak przyjąć, iż rozpoczął on współpracę w przedmiotowej sprawie z organami ścigania, zwłaszcza, gdy uwzględni się fakt, iż w międzyczasie postępowanie w jego sprawie zostało zakończone na etapie postępowania przygotowawczego w dniu 15 maja 2001 roku skierowaniem aktu oskarżenia do Sądu Okręgowego w Gdańsku i od tego czasu sprawa pozostawała w toku po­stępowania jurysdykcyjnego przed Sądami: Okręgowym w Gdańsku, Rejonowym w Słupsku i na koniec przed Sądem Okręgowym w Słupsku. W czasie procesu przed Sądem Okręgo­wym w Gdańsku w sprawie o sygn. akt IV K 169/01 pomawiał on prokuraturę o sfabryko­wanie dowodów i zachowywał się niewłaściwie, co skutkowało zwróceniem mu uwagi przez przewodniczącego składu orzekającego (k- 4493 tom- 23). To właśnie również i m.in. za­chowanie oraz postępowanie oskarżonego przed Sądem Okręgowym w Gdańsku powodowa­ło konieczność przerywania toku rozprawy i sprawiło, że przebiegała ona opieszale. Wszystkie te okoliczności w powiązaniu z właściwościami osobistymi oraz sylwetkąP.O.wskazują na to, iż brak jest jakichkolwiek przesłanek, które uza­sadniałyby zastosowanie wobec niego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary opisanego wart. 60 § 2 k.k.Zresztą sam autor apelacji nie wskazuje na inne okoliczności, które jego zdaniem winny skutkować zastosowaniemart. 60 § 2 k.k.wobec oskarżonego po­za tym, że przyznał się on do popełnienia rozboju na osobieW. B.i zło­żył wyczerpujące wyjaśnienia. Okoliczności podnoszone przez obrońcę oskarżonego nie mogą w ocenie Sądu Apelacyj­nego, stanowić również szczególnie uzasadnionego wypadku, który umożliwiłyby zastoso­wanie dobrodziejstwa opisanego wart. 60 § 2 k.k.ale powinny mieć wpływ na wysokość wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Jest to tym bardziej istotne, gdy uwzględni się fakt, że Sąd pierwszej instancji błędnie w opisie czynu przypisanegoP.O.ujął okres odbywania orzeczonej kary pozbawienia wolności, który był jednocześnie podstawą przyjęcia w kwalifikacji prawnejart. 64 § 1 k.k.Ze znajdującej się w aktach sprawy kserokopii wyroku łącznego byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 1995 roku w sprawie o sygn. akt IV K 201/95 wynika, że oskarżonemu wymie­rzono karę łączną 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 zł grzywny i karę po­zbawienia wolności odbył on w okresach od dnia 15.04.1994 roku do 21.03.1996 roku oraz od 10.05.1996 rok do 20.06 1996 roku, kiedy został warunkowo przedterminowo zwolniony (k- 380, tom -2). W toku postępowania odwoławczego przed Sądem Apelacyjnym w Gdań­sku ustalono w oparciu o odpis wyroku łącznego byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 września 1005 roku w sprawie IV K 201/95, oraz dane z akt wykonawczych Wp 352/95, żeP.O.orzeczoną karę pozbawienia wolności odbył w okresach od 15.04.1994 roku do 21.03.1996 roku (w tym na mocyart. 511 k.p.k.zaliczono okres jego tymczasowego aresztowania w sprawie byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku o sygn. akt IV K 247/94) oraz karę następnie odbywał od 10.05.1996 rok do 20.06 1996 roku, kiedy to postanowieniem byłego Sądu Wojewódzkiego w Elblągu w sprawie o sygn. Wz 741/96 zo­stał warunkowo przedterminowo zwolniony z odbycia reszty kary pozbawienia wolności ( k - 9619). Również z informacji administracji Aresztu Śledczego wG.o pobytach i orzeczeniach zapadłych w stosunku do oskarżonego jednoznacznie wynika, iż orzeczoną wy­rokiem łącznym karę 3 lat i 3 miesięcy odbywał on w podanych powyżej okresach ( k - 9623). Uwzględniając okresy odbycia orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz mając na uwadze fakt, że w dniu 04.03.1997 roku wydano postanowienie o umorzeniu kary grzywny oraz kosztów to uznać należy, że nastąpiło już zatarcie z mocy prawa skazania w sprawie byłego Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku o sygn. akt IV K 201/95. Zgodnie zart. 107§ 1 k.k.zatarcie z mocy prawa skazania na karę pozbawienia wolności (od miesiąca do 15 lat, 25 lat pozbawienia wolności) następuje z upływem 10 lat od wyko­nania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. (art. 106 k.k.) Z informacji z Krajowego Rejestru Karnego z dnia 19 października 2009 roku bez­sprzecznie wynika, że wpis o powyższym skazaniu został już usunięty. ( k - 9617) Jest bezsporne, iż nie może stanowić okoliczności wpływającej na zaostrzenie wymiaru kary uprzednie skazanie sprawcy, które uległo zatarciu. Co więcej, skazanie, które uległo za­tarciu, nie może uzasadniać przyjęcia recydywy szczególnej także wtedy, gdy kolejne prze­stępstwo zostało popełnione przed upływem terminu przewidzianego dla zatarcia poprzed­niego skazania ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 15 XII 1987 r.. sygn. akt VI KZP 39/87, OSNKW 1988, nr 3, poz. 19). Sąd odwoławczy wyeliminował wobec powyższego z opisu czynu przypisanegoP.O.oraz kwalifikacji prawnej działanie w warunkach powrotu do przestęp­stwa opisane wart. 64 § 1 k.k. Jednocześnie Sąd Apelacyjny uwzględniając zmianę przyjętej kwalifikacji prawnej oraz mając na uwadze również zachowanie i postępowanie oskarżonego w toku procesu przed Sądem Okręgowym w Słupsku złagodził wymierzoną karę pozbawienia wolności do lat 3 uznając, że tak orzeczona kara winna spełnić swoją rolę zarówno w zakresie prewencji in­dywidualnej - skutecznie i intensywnie oddziałując na oskarżonego utrwali w nim przeko­nanie o konieczności przestrzegania porządku prawnego - jak również spełni swoją rolę w zakresie ogólnoprewencyjnym poprzez kształtowanie prawidłowych postaw w świadomości społeczeństwa. WymierzonaP.O.za przypisane mu przestępstwo kara nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową. Ustalone, bowiem prawidłowo w zaskarżo­nym wyroku i szczegółowo omówione w uzasadnieniu zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące powodują, iż nie ma potrzeby ponownego ich rozważania. Oskarżony jest osobą zdemoralizowaną i stosowane do tej pory środki wychowawcze, co słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji okazały się bezskuteczne. Dopuścił się on natomiast popełnienia za­planowanego, przemyślanego i przeprowadzonego z premedytacją przestępstwa zart. 280§1 kk. w celu zdobycia pieniędzy nie licząc się w ogóle z osobą pokrzywdzonego i jego zdro­wiem. Zachowanie takie winno być surowo ocenione i znaleźć swoje odzwierciedlenie w wysokości wymierzonej kary. Konsekwencją takiego stanowiska Sądu Apelacyjnego w Gdańsku było częściowe uwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonego i zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wyeli­minowanie z opisu czynu przypisanegoP.O.oraz kwalifikacji praw­nej działanie w warunkach powrotu do przestępstwa opisane wart. 64§1 k.k.i złagodzenie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności do 3 lat. W pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymał w mocy. O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd Apelacyjny orzekł na pod­stawieart. 634 k.p.k.iart. 624 § 1 k.p.k.uznając, iż ich uiszczenie przezP. O.byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuacje rodzinną i majątkową, zaś o należności wyznaczonemu z urzędu obrońcy oskarżonego, zgodnie z jego wnioskiem roz­strzygnięto w oparciu o przepisy art. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokatu­rze oraz § 19-20 w związku z§ 2 ust. 3 i § 14 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

15/100000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000315_2009_Uz_2009-11-26_001

II AKa 315/09

2009-11-26 01:00:00.0 CET

2019-09-17 19:12:02.0 CEST

2019-09-17 10:48:53.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 315/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Helena Kubaty Sędziowie SSA Małgorzata Niementowska SSA Piotr Mirek (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. sprawy 1 D. D. s. A. i B. , ur. (...) w C. 2 M. K. s. W. i B. , ur. (...) w M. 3 P. P. s. T. i B. , ur. (...) w C. 4 Ł

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Renata Kopiec" xEditor="rkopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="11" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2009" xVolNmbr="000315" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 315/09</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 listopada 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Helena Kubaty</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Małgorzata Niementowska</xText> <xText>SSA Piotr Mirek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Agnieszka Przewoźnik</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. sprawy</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>D. D.</xAnon></xBx> s. <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> <xBRx/>w <xAnon>C.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>M. K.</xAnon></xBx> s. <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText> <xBx> <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon></xBx> s. <xAnon>T.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> <xBRx/>w <xAnon>C.</xAnon> </xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText><xBx><xAnon>Ł. G.</xAnon></xBx> s. <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>E.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> <xBRx/>w <xAnon>C.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §2 i 3 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 159" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 159 kk</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora co do oskarżonych: <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> oraz obrońców oskarżonych: <xAnon>D. D.</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> </xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 22 kwietnia 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt. II K 33/07</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> </xUnit> <xText>- w stosunku do oskarżonych <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> eliminuje z opisu przypisanego im przestępstwa udział w pobiciu <xAnon>J. P.</xAnon>,</xText> <xText>- łagodzi kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu <xAnon>M. K.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>Ł. G.</xAnon> do 2 (dwóch) lat,</xText> <xText>- na mocy <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 69§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 70;art. 70 § 1;art. 70 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 70§1 pkt 1 kk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 73;art. 73 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 73§1 kk</xLexLink> zawiesza oskarżonym <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> warunkowo wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności na okres próby 5 (pięciu) lat, oddając ich w tym okresie pod dozór kuratora,</xText> <xText>- uchyla w stosunku do wyżej wymienionych oskarżonych zawarte w punkcie 2 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcie oparte o przepis <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink>,</xText> <xText>2. w pozostałym zakresie, w tym także w stosunku do oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon> zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> <xText>3. zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adw. <xAnon>M. Ł.</xAnon> kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa) zł w tym 22 % podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu <xAnon>Ł. G.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym,</xText> <xText>4. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego po jednej czwartej części i obciąża oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon> opłatą za II instancję w kwocie 600 (sześćset) złotych, a od oskarżonych <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> zasądza na rzecz Skarbu Państwa opłaty za obie instancje w kwotach po 300 (trzysta) złotych.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 315/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2009 roku uznał oskarżonych <xAnon>D. D.</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> za winnych tego, że w dniu 9/10 maja 2001 roku w <xAnon>C.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z inną, ustaloną osobą, pobili pokrzywdzonych <xAnon>I. K.</xAnon>, <xAnon>M. J.</xAnon>, <xAnon>E. S.</xAnon> i <xAnon>J. P.</xAnon>, uderzając ich rękami i kopiąc obutą stopą po głowie i całym ciele, narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w następstwie czego:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>I. K.</xAnon> doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze złamaniami kości twarzoczaszki, krwotoku podpajęczynówkowego mózgu, krwotoku do komór mózgu, stłuczenia mózgu i pourazowego obrzęku mózgu, których następstwem była jego śmierć;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>M. J.</xAnon> doznała obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, ran tłuczonych twarzy, złamania szczęki, złamania wieloodłamowego kości nosowej, złamania oczodołu prawego, kości jarzmowej prawej, kości sitowej, krwotoku podpajęczynówkowego, stłuczenia klatki piersiowej z odmą pourazową lewej jamy opłucnowej, stłuczenia brzucha oraz stłuczenia płuc, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>E. S.</xAnon> doznała obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy ze wstrząśnieniem mózgu, złamania szczęki, złamania wieloodłamowego nosa i oczodołu prawego, złamania kości skroniowej prawej i kości sitowej, krwiaka śródmózgowego, stłuczenia klatki piersiowej, złamania III, IV, V i VI żebra po stronie lewej, obustronnego stłuczenia płuc oraz urazu brzucha z krwotokiem wewnętrznym spowodowanego pęknięciem śledziony, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci długotrwałej choroby, realnie zagrażającej życiu;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>zaś <xAnon>J. P.</xAnon> doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy i stłuczenia okolicy lędźwiowej lewej, które spowodowały rozstrój jego zdrowia na okres do 7 dni,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>czym wyczerpali ustawowe znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 i 3 kk</xLexLink>. i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 3 kk</xLexLink>. wymierzył oskarżonemu <xAnon>D. D.</xAnon> karę 6 lat pozbawienia wolności, oskarżonemu <xAnon>M. K.</xAnon> karę 3 lat pozbawienia wolności, oskarżonemu <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> karę 2 lat pozbawienia wolności i oskarżonemu <xAnon>Ł. G.</xAnon> karę 3 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 kk</xLexLink>. Sąd zaliczył oskarżonym na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie.</xText> <xText>Pozostawił powództwo cywilne bez rozpoznania oraz orzekł o kosztach sądowych.</xText> <xText>Wyrok Sądu I instancji został zaskarżony przez prokuratora oraz obrońców oskarżonych.</xText> <xText>Prokurator zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonych <xAnon>D. D.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>M. K.</xAnon> w części dotyczącej orzeczenia o karze.</xText> <xText>Powołując się na <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 kpk</xLexLink>. prokurator zarzucił zaskarżonemu wyrokowi rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonym <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> kary pozbawienia wolności w stosunku do wysokiego stopnia społecznej szkodliwości przypisanego im czynu, wysokiego stopnia ich winy, motywacji i sposobu zachowania sprawców, a w szczególności ich roli w popełnieniu przestępstwa, czego konsekwencją było wymierzenie oskarżonemu <xAnon>D. D.</xAnon> kary 6 lat pozbawienia wolności a <xAnon>M. K.</xAnon> kary 3 lat pozbawienia wolności. W ocenie prokuratora wymierzone kary nie spełniają swych celów zapobiegawczych i wychowawczych w stosunku do skazanych oraz potrzeb <xBRx/>w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.</xText> <xText>W konkluzji prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu <xAnon>D. D.</xAnon> kary 7 pozbawienia wolności oraz oskarżonemu <xAnon>M. K.</xAnon> kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. <xBRx/>W pozostałym zakresie prokurator wniósł o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon> zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się czynu z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 i 3 kk</xLexLink>. w związku <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 159" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 159 kk</xLexLink>. przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>., mimo, że oskarżony w toku całego postępowania karnego nie przyznawał się do winy i nie wie, kto był sprawcą przestępstwa, zaś niekorzystne i obciążające oskarżonego wyjaśnienia złożone przez współoskarżonego <xAnon>Ł. G.</xAnon> zostały w całości odwołane przez tego ostatniego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów prawa procesowego, które miały wpływ na treść orzeczenia:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>. polegającą na naruszeniu zasady obiektywizmu przez uwzględnienie dowodów niekorzystnych dla oskarżonego, a pominięcie dowodów korzystnych w postaci wyjaśnień oskarżonego <xBRx/>i współoskarżonych;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>. poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości dotyczących winy oskarżonego na jego niekorzyść;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>. przez dowolne przekonanie, że zeznania świadków są wystarczające do przyjęcia winy oskarżonego, mimo, że bezpośrednich świadków zdarzenia nie było.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Stawiając te zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku <xBRx/>i uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego<xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> zaskarżył wyrok w całości <xBRx/>i zarzucił mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>. polegającą na naruszeniu zasady obiektywizmu poprzez kierunkowe nastawienie do sprawy co doprowadziło do oceny materiału dowodowego w sposób podporządkowujący tę ocenę z góry przyjętym założeniom;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>. polegającą na rozstrzygnięciu na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>. poprzez nieuzasadnioną odmowę przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego złożonym na etapie postępowania sądowego, a uznaniem za wyłącznie prawdziwe wyjaśnień złożonych w toku postępowania przygotowawczego, mimo istnienia dowodów świadczących o braku swobody w trakcie ich składania;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, wobec uznania oskarżonych, w tym <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, podczas gdy w materiale dowodowym poza odwołanymi przez<xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> oraz <xAnon>Ł. G.</xAnon> wyjaśnieniami <xBRx/>z toku postępowania przygotowawczego, z przyczyn opisanych szczegółowo <xBRx/>w uzasadnieniu apelacji brak jest dowodów potwierdzających ich sprawstwo.</xText> </xUnit> <xText>W oparciu o wskazane wyżej zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> zaskarżając wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego zarzucił mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały istotny wpływ na treść wyroku polegający na:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">–</xName> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>błędnym uznaniu, że oskarżony popełnił czyn zarzucany mu w akcie oskarżenia poprzez niewłaściwą, sprzeczną z zasadami dowodzenia <xBRx/>i doświadczenia ocenę tej części materiału dowodowego, który legł <xBRx/>u podstaw wyrokowania, w sytuacji, gdy oskarżony nie został wskazany przez pokrzywdzonych, brak jest jakichkolwiek powodów, że przebywał na miejscu zdarzenia w chwili jego zaistnienia, a oskarżenie opiera się jedynie na pomówieniach z postępowania przygotowawczego, później odwołanych;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania mającą zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy a mianowicie:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 392" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 392 § kpk</xLexLink>. poprzez uznanie zeznań świadka <xAnon>M. M.</xAnon> za nieistotne, nieprzesłuchanie go na rozprawie i poprzestanie na odczytaniu jego zeznań, podczas gdy treść zeznań tego świadka ma istotne znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego, w szczególności, gdzie udał się oskarżony <xAnon>K.</xAnon> około godziny 22.00 krytycznego dnia;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>. poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego wyrażające się w ocenie przez Sąd dowodów <xBRx/>z opinii biegłych powołanych w sprawie;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 172" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 172 kpk</xLexLink>. i <xLexLink xArt="art. 175;art. 175 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 175 § 2 kpk</xLexLink>. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z konfrontacji <xAnon>M. K.</xAnon> z <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> dla wyjaśnienia sprzeczności w treści składanych przez nich wyjaśnień;</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności poprzez naruszenie dyrektyw wymiaru kary wynikających z <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53§ 1 i nast. kk</xLexLink>., w tym w szczególności <xLexLink xArt="art. 58;art. 58 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 § 1 kk</xLexLink>.</xText> </xUnit> <xText>Stawiając te zarzuty obrońca oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od dokonania czynu ewentualnie, <xBRx/>z ostrożności procesowej, obrońca wniósł o uchylenie wyroku przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy lub też w końcu o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania..</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>Ł. G.</xAnon> zaskarżył wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego i zarzucił mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia a mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że <xAnon>Ł. G.</xAnon> popełnił przestępstwo określone w <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 i 3 kk</xLexLink>., podczas gdy brak jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających jego sprawstwo, poza wyjaśnieniami, które złożył on oraz <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon>, a które zostały przez oskarżonych odwołane w toku postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie przepisów postępowania, tj.:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>. poprzez przeprowadzenie dowolnej oceny dowodów, <xBRx/>w szczególności poprzez uznanie za prawdziwe wyjaśnień, które oskarżony <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon>złożyli podczas postępowania przygotowawczego;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>. poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Stawiając te zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowi, zaś w razie uznania apelacji za bezzasadną, co do winy oskarżonego, wniosła o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.</xText> <xText>Przypomnieć jeszcze trzeba, że niniejsza sprawa, jest już po raz wtóry rozpoznawana przez Sąd Apelacyjny.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 8 marca 2007 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 8 grudnia 2005 roku, którym uznano oskarżonych <xAnon>D. D.</xAnon>, <xAnon>P. S.</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> za winnych popełnienia czynu <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 i 3 kk</xLexLink>. w zw. z <xLexLink xArt="art. 159" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 159 kk</xLexLink>. w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie.</xText> <xText>Wcześniej, bo postanowieniem z dnia 7 lutego 2007 roku postępowanie karne <xBRx/>w stosunku do <xAnon>P. S.</xAnon> zostało umorzone wobec śmierci oskarżonego.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacje obrońcy oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon> i prokuratora nie są zasadne <xBRx/>i dlatego nie zostały uwzględnione. Apelacje obrońców oskarżonych <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> są zaś o tyle skuteczne, że ich wniesienie skutkowało zmianą skarżonego wyroku, jednakże w sposób dalece obiegający od wniosków apelujących.</xText> <xText>Zaznaczyć trzeba na wstępie, iż konstrukcja wszystkich środków odwoławczych wniesionych przez obrońców oskarżonych jest w zasadzie tożsama <xBRx/>i sprowadza się do kwestionowania ustaleń faktycznych. Choć apelujący formułują jeszcze zarzuty obrazy prawa procesowego, to poza obrońcą oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> ograniczają się do ogólnikowego wskazania naruszenia przepisów <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xBRx/><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>. Normy zawarte w tych przepisach to podstawowe zasady procesu karnego określające sposób procedowania w sprawach karnych. <xBRx/>W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, iż dla skutecznego powoływania się na naruszenie zasady obiektywizmu (<xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>) konieczne jest wykazanie konkretnych przepisów służących realizacji tej zasady, zaś naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów (<xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>) wymaga wykazania konkretnych błędów w sposobie dochodzenia do określonych ocen.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom skarżących Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził przewód sądowy, nie dopuszczając przy tym uchybień, które musiałyby skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku. W toku postępowania dowodowego prowadzonego zgodnie z zaleceniami Sądu Apelacyjnego, zgromadził wszystkie dostępne mu <xBRx/>i istotne dla rozstrzygnięcia sprawy dowody.</xText> <xText>Zupełnie chybionymi są zarzuty obrońcy oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> dotyczące obrazy przepisów <xLexLink xArt="art. 392;art. 392 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 392 § 1 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 172" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 172 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 175;art. 175 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">175 § 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Twierdzenia skarżącego, że Sąd I instancji, naruszając dyspozycję <xLexLink xArt="art. 392;art. 392 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 392 § 1 kpk</xLexLink> niezasadnie odczytał zeznania świadka <xAnon>M. M.</xAnon>, uznając je za nieistotne nie znajdują żadnego oparcia w aktach sprawy. Z treści protokołu rozprawy w dniu <xBRx/>9 kwietnia 2008 roku (k. 3241) wynika przecież, iż zeznania świadka <xAnon>M. M.</xAnon> odczytano w trybie przewidzianym w <xLexLink xArt="art. 391;art. 391 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 391 § 1 kpk</xLexLink>, z tego powodu, że świadek przebywa za granicą. Dodać trzeba, iż świadek ten składał zeznania nie tylko <xBRx/>w postępowaniu przygotowawczym. Był także przesłuchiwany przez Sąd w trakcie poprzedniego postępowania. Oskarżeni mieli zatem możliwość bezpośredniego uczestniczenia w przeprowadzaniu tego dowodu.</xText> <xText>Z uwagi na prezentowaną przez oskarżonych w postępowaniu sądowym linię obrony, pozbawionym jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia jest zarzucanie Sądowi Okręgowemu, że nie przeprowadził konfrontacji oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> <xBRx/>z <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> W sytuacji, gdy ci ostatni oskarżeni tak samo jak <xAnon>M. K.</xAnon> przeczą udziałowi w popełnieniu zarzucanego im przestępstwa i negują prawdziwość wyjaśnień odwołanych jeszcze w postępowaniu odwoławczym trudno dociec, czemu służyć miałoby prowadzenie tej czynności <xBRx/>i w jaki sposób miałaby ona przebiegać.</xText> <xText>Wbrew wywodom skarżących Sad I instancji zgromadzony materiał dowodowy poddał wszechstronnej oraz wnikliwej analizie i ocenie dając temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Ustalenia faktyczne dokonane w oparciu o tak oceniony materiał dowodowy w zakresie dotyczącym samego udziału oskarżonych w zdarzeniu będącym przedmiotem niniejszego postępowania są prawidłowe. Przedstawiony <xBRx/>w pisemnych motywach tok rozumowania, który doprowadził Sąd Okręgowy do takich ustaleń jest zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. W żadnym wypadku nie wykracza też poza granice przyznanej Sądowi swobody. Z przyczyn omówionych w dalszej części weryfikacji na korzyść oskarżonych <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>Ł. G.</xAnon> i<xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> wymaga określenie ich roli <xBRx/>w popełnieniu przypisanego im przestępstwa.</xText> <xText>Nie ulega wątpliwości, że mimo wielości przeprowadzonych dowodów, materiał dowodowy, mający znaczenie rozstrzygnięcia sprawy ogranicza się <xBRx/>w zasadzie do wyjaśnień oskarżonych. Jedynymi zaś dowodami wskazującymi na oskarżonych, jako sprawców pobicia pokrzywdzonych są wyjaśnienia oskarżonych <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> złożone w postępowaniu przygotowawczym. Mając w polu widzenia całokształt wyjaśnień tych oskarżonych, <xBRx/>a także pozostałe dowody słusznie Sad Okręgowy uznał za wiarygodne te kwestionowane później przez nich wyjaśnienia.</xText> <xText>Zauważyć należy, iż pierwsze wyjaśnienia oskarżonych <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> nie sprowadzają się ani wyłącznie do samego przyznania się do udziału w pobiciu pokrzywdzonych ani też innych ogólnikowych twierdzeń, na podstawie których nie można byłoby odtworzyć przebiegu zdarzenia. Przeciwnie mimo pewnych, niemających istotnego znaczenia rozbieżności w opisie tego zdarzenia, są one spójne logiczne i konsekwentne. Gdy uwzględni się dynamikę zdarzenia, wielość uczestniczących w nich oskarżonych <xBRx/>i pokrzywdzonych, a także to, że pobicie pokrzywdzonych nie było wcześniej planowane i doszło do niego w miejscu nie oświetlonym w porze nocnej oczywistym jest występowanie pewnych nieścisłości dotyczące przebiegu zdarzenia i zachowania się poszczególnych jego uczestników. Stąd też nie wydają się być niczym nadzwyczajnym trudności oskarżonego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> w dokładnym określeniu miejsca zdarzenia w trakcie eksperymentu procesowego. Również stwierdzenie<xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>, że nie pamięta, aby <xAnon>D. D.</xAnon> zaatakował wcześniej jeszcze jednego mężczyznę – <xAnon>J. P.</xAnon> nie świadczy <xBRx/>o braku spójności wyjaśnień oskarżonych. Relacjonowane przez <xAnon>Ł. G.</xAnon> zachowanie <xAnon>D. D.</xAnon> wobec <xAnon>J. P.</xAnon> było zdarzeniem nagłym, trwającym bardzo krótko. Nie było też sygnalizowane przez <xAnon>D. D.</xAnon> innym oskarżonym. Dlatego nie można wykluczyć, że nie zostało dostrzeżone przez <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Tym bardziej, iż według jego wyjaśnień oskarżony <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon> „szli w pewnej odległości” przed nimi.<xBRx/> Odnosząc się do późniejszych wyjaśnień oskarżonych<xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon>, nie można zakładać, że niemożliwym jest stosowanie przez prowadzących czynności procesowe niedopuszczalnych praktyk, mających na celu uzyskanie od przesłuchiwanych odpowiednich wyjaśnień, czy też zeznań. Nie zależnie od faktu prawomocnego umorzenia śledztwa w sprawie stosowania wobec oskarżonych przemocy podczas czynności procesowych (akta sprawy 1 Ds. 616/02/S Prokuratury Rejonowej w Zawierciu), co nie zwalnia Sądu od prowadzenia własnej oceny materiału dowodowego stwierdzić trzeba, iż w realiach niniejszej sprawy brak jest jakichkolwiek podstaw, aby negować prawidłowość odbierania od oskarżonych wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym. Słusznie zatem uznał Sąd I instancji, że odwoływanie złożonych wcześniej wyjaśnień jest elementem przyjętej linii obrony, mającej na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej. Stanowiska prezentowane w tym zakresie przez oskarżonych nie są konsekwentne, a podnoszone przy tym argumenty nie są przekonujące. Zostały one poddane analizie przez Sąd I instancji. Wnioski do jakich doszedł Sąd Okręgowy są logiczne i zasługują na akceptacje. Przypomnieć wystarczy, że oskarżeni <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>i <xAnon>Ł. G.</xAnon> odwoływane przez siebie wyjaśnienia składali, będąc przesłuchiwani także przez prokuratora a w przypadku <xAnon>Ł. G.</xAnon> również i przez Sąd w postępowaniu w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania. Nie twierdzili też aby w związku z przesłuchiwaniem ich w charakterze podejrzanych stosowano wobec nich groźby lub przemoc.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podziela poglądów apelujących, jakoby w aktach sprawy nie brak było dowodów uprawdopodobniających tezę o wymuszaniu na oskarżonych przemocą i bezprawnymi groźbami złożenia kwestionowanych wyjaśnień.</xText> <xText>Zupełnie chybionym jest powoływanie się tutaj na zeznania świadków podnoszących zastrzeżenia, co do sposobu, w jaki sami mieli być przesłuchiwaniu <xBRx/>w postępowaniu przygotowawczym, skoro nie posiadali oni żadnych informacji na temat tego, jak wyglądało przesłuchiwanie oskarżonych <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>Ł. G.</xAnon>.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom apelujących tego rodzaju dowodu nie stanowi notatka urzędowa <xAnon>W. K. (1)</xAnon> z dnia 18 maja 2001 roku (k. 450) . Treść tej notatki nie tylko nie tylko nie dostarcza podstaw do negowania wartości dowodowej złożonych wcześniej przez <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> wyjaśnień, ale wręcz wyklucza prawdziwość twierdzeń oskarżonego o wymuszaniu biciem przyznania się do winy. Wynika z niej bowiem tylko tyle, że <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> miał oświadczyć <xAnon>W. K. (1)</xAnon>, że „z kontekstu wypowiedzi zasłyszanych przez niego <xBRx/>w trakcie pobytu w KMP doszedł do wniosku, że lepszym rozwiązaniem dla niego będzie przyznanie się do pobicia, za które grozi mniejsza kara”.</xText> <xText>Bez znaczenie dla oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> jest podnoszenie przez jego obrońcę, ujawnionej przez świadka <xAnon>A. B.</xAnon> obecności przy przesłuchaniu oskarżonego funkcjonariusza <xAnon>T.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Z akt sprawy nie wynika, aby ten fakt był wcześniej ukrywany. Uczestnictwo <xAnon>T.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> w przesłuchaniu oskarżonego odnotowano w protokole tej czynności, a sam oskarżony <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> wyjaśnił, iż w trakcie tego przesłuchania nie stosowano wobec niego przemocy (k. 3347).</xText> <xText>Ustalenia sprawstwa oskarżonych nie wyklucza podnoszony we wszystkich apelacjach obrońców oskarżonych brak materialnych śladów udziału oskarżonych <xBRx/>w popełnieniu przypisanego im przestępstwa. To, że na miejscu przestępstwa nie zabezpieczono śladów identyfikujących oskarżonych w żadnym wypadku nie może być traktowane w kategoriach nie dających się usunąć wątpliwości, o których mowa <xBRx/>w <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>. To samo dotyczy stwierdzenia na obuwiu i odzieży oskarżonych braku śladów biologicznych pokrzywdzonych. Nie wyklucza to sprawstwa oskarżonych, tym bardziej, że do ich zatrzymania doszło dopiero po upływie 6 dni od popełnienia przestępstwa. Wywody apelujących dopatrujących się wręcz niepodobieństwa w braku śladów obuwia oskarżonych na miejscu przestępstwa, braku śladów oskarżonych powstałych w wyniku otarcia naskórka wyrwania włosa, czy też w niezniszczeniu przez oskarżonych obuwia i odzieży, na których znajdowały się ślady krwi, nie zawierają argumentacji, która przekreślałaby trafność ustaleń Sadu <xBRx/>I instancji. Prawidłowości ustaleń Sądu I instancji nie wykluczają, także te dowody, które miały stanowić alibi oskarżonych (zeznania świadków: <xAnon>Z. O.</xAnon>, <xAnon>K. G.</xAnon>, <xAnon>M. G.</xAnon>, <xAnon>M. M.</xAnon> <xAnon>W. S.</xAnon>, <xAnon>W. K. (2)</xAnon>, <xAnon>P. S.</xAnon>) . Dowody te zostały poddane przez Sąd<xBRx/>I instancji wnikliwej analizie i ocenie, którą przedstawił w uzasadnieniu skarżonego wyroku, i która zasługuje na aprobatę Sądu odwoławczego. Powtarzanie w tym miejscu argumentacji Sadu Okręgowego byłoby zbyteczne. Tym bardziej, że apelujący nie podnoszą niczego, co mogłoby prowadzić o odmiennej oceny wymienionego materiały dowodowego.</xText> <xText>Podzielając w pełni stanowisko Sadu I instancji, co do prawdziwości wyjaśnień oskarżonych <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>nie można w pełni zgodzić się z wnioskami, które Sąd Okręgowy wywiódł z tych wyjaśnień. Konsekwencją oparcia się na wyjaśnieniach <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> jest dokonywanie tylko takich ustaleń faktycznych, na jakie pozwala ich treść. Wobec tego, że w toku całego postępowania nie zdołano uzyskać jakiegokolwiek innego dowodu pozwalającego weryfikować wersje oskarżonych <xBRx/>i spojrzeć na ich zachowanie z innej perspektywy niż ta przedstawiana w ich wyjaśnieniach, nic nie uprawniało Sądu Okręgowego do zakładania, że oskarżeni <xAnon>Ł. G.</xAnon> i<xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>składając wyjaśnienia próbowali pomniejszyć swój udział w zajściu. W realiach niniejszej sprawy udział poszczególnych oskarżonych w popełnieniu przestępstwa ustalić można wyłącznie na podstawie okoliczności podanych w wyjaśnieniach <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Dlatego też ani zgromadzony materiał dowodowy ani ustalone przez Sad Okręgowy okoliczności zachowania oskarżonych nie pozwalają na przyjęcie, że <xAnon>Ł. G.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> ponoszą odpowiedzialność za pobicie <xAnon>J. P.</xAnon>. Przypisanie innym osobom poza oskarżonym <xAnon>D. D.</xAnon> winy i sprawstwa w popełnieniu tego przestępstwa nie jest możliwe, ponieważ:</xText> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>nie ustalono, aby oskarżeni planowali wcześniej dokonanie tego przestępstwa, brak też dowodów wskazujących na to, że już w chwili pobicia <xAnon>J. P.</xAnon> oskarżeni mieli zamiar pobicia pozostałych pokrzywdzonych,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>z ustaleń Sadu I instancji wynika, iż jedynym oskarżonym, który zaatakował <xAnon>J. P.</xAnon> był <xAnon>D. D.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>żaden z pozostałych oskarżonych nie podejmował jakichkolwiek czynności, które mogłyby być odczytywane, jako współdziałanie z <xAnon>D. D.</xAnon> – według ustaleń Sadu Okręgowego pozostali oskarżeni stali w pewnej odległości <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon> obserwując zajście,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>zaatakowanie <xAnon>J. P.</xAnon> przez <xAnon>D. D.</xAnon> było zachowaniem niespodziewanym,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>stosowanie przemocy wobec pokrzywdzonego <xAnon>J. P.</xAnon> ograniczało się według ustaleń Sądu Okręgowego do uderzenia w głowę i kopnięcia w twarz oraz dolna część pleców,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>–</xBullet> <xEnumElem> <xText>zajście z udziałem <xAnon>J. P.</xAnon> zakończyło się bezpośrednio po tym ucieczką pokrzywdzonego.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W tym stanie rzeczy brak okoliczności, które pozwalałyby dowodzić tego, że oskarżeni <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>, <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> uczestniczyli<xBRx/>w pobiciu <xAnon>J. P.</xAnon>. Sąd Okręgowy nie wskazuje zresztą w uzasadnieniu wyroku, w czym miałby przejawiać udział oskarżonych w realizacji tego przestępstwa. Krótkotrwałość przedmiotowego zajścia nie daje nawet podstaw do rozważania tego, czy oskarżeni akceptowali zachowanie <xAnon>D. D.</xAnon>. Dlatego też Sąd Apelacyjny dokonał zmiany zaskarżonego wyroku eliminując z opisu przestępstwa przypisanego oskarżonym <xAnon>Ł. G.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> udział w pobiciu <xAnon>J. P.</xAnon>.</xText> <xText>Mając w polu widzenia przyjęte przez Sąd I instancji za podstawę ustaleń faktycznych wyjaśnienia <xAnon>Ł. G.</xAnon> i <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> zgodzić się trzeba z Sądem Okręgowym, że wszyscy oskarżeni uczestniczyli w pobiciu pokrzywdzonych <xAnon>I. K.</xAnon>, <xAnon>E. S.</xAnon> i <xAnon>M. J.</xAnon>. Prawidłowo też Sad I instancji określił rolę oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon> w popełnieniu tego przestępstwa. Ze relacji obu wymienionych wcześniej oskarżonych wynika jednoznacznie, że to oskarżony był inicjatorem pobicia pokrzywdzonych i obok <xAnon>P. S.</xAnon> najaktywniejszym i najbardziej brutalnym jego uczestnikiem.</xText> <xText>Nie można natomiast przyjąć za Sądem Okręgowym, że tak samo jak wymienieni wyżej również oskarżeni <xAnon>Ł. G.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> uczestniczyli czynie w trwającym kilka minut kopaniu pokrzywdzonych. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala bowiem na przypisanie tym oskarżonym zadawania pojedynczych uderzeń i kopnięć. Prawdą jest, że oskarżony <xAnon>Ł. G.</xAnon> mówi o tym, że kiedy „zrobiło się zamieszanie” wszyscy pozostali oskarżeni zaczęli kopać pokrzywdzonych. W tym zakresie wyjaśnienia oskarżonego <xAnon>Ł. G.</xAnon> nie mogą stanowić jedynego wyznacznika ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego. Tak samo jak i w pozostałym zakresie odczytywać je trzeba i analizować łącznie z wyjaśnieniami <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Trudno nie zauważyć, iż nawet oparcie się wyłącznie na wyjaśnieniach oskarżonego <xAnon>Ł. G.</xAnon>, nie czyniłoby stanowiska Sadu Okręgowego wystarczająco konsekwentnym. Oskarżony <xAnon>Ł. G.</xAnon> wskazując na kopanie pokrzywdzonych przez pozostałych oskarżonych, wyjaśnił, że sam kopnął tylko raz jedną z leżących na ziemi osób. Skoro poza wyjaśnieniami tego oskarżonego <xBRx/>i wyjaśnieniami <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>, który twierdził, że <xAnon>Ł. G.</xAnon> <xBRx/>z <xAnon>M. K.</xAnon> uderzył pokrzywdzone „z otwartej ręki” i kopnął dwa razy leżącą kobietę nie ma innych dowodów zachowania oskarżonego, to przypisywanie mu kopania pokrzywdzonych przez okres kilku minut stanowiłoby niedopuszczalna nadinterpretację pozostającego w dyspozycji Sadu materiału dowodowego. To samo dotyczy oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon>, mającego według wersji obu przyznających się do winy oskarżonych uderzać jedną z pokrzywdzonych w twarz. W przypadku tego oskarżonego <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon>stwierdził, iż nie widział, aby kogoś kopnął. Sam zaś przyznał się do uderzenia i przewrócenia jednej z pokrzywdzonych.</xText> <xText>Powyższe żadną miarą nie uchyla odpowiedzialności oskarżonych za realizację znamion przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 i 3 kk</xLexLink>. Możliwe im do przypisania zachowanie i to w najbardziej korzystnej dla nich postaci było uczestnictwem w pobiciu pokrzywdzonych, wspomagało agresję <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon><xBRx/>i wyrażało akceptację ich zachowania.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowa jest kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonym. Jakkolwiek Sad I instancji nie eksponuje w uzasadnieniu wyroku kwestii intertemporalnych odpowiedzialności oskarżonych, to trafnie określa w opisie czynu przypisanego oskarżonym doznany przez pokrzywdzone ciężki uszczerbek na zdrowiu, jako długotrwałą chorobę realnie zagrażającą życiu. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia żadnych wątpliwości <xBRx/>w tym przedmiocie.</xText> <xText>Gdy zaś idzie o ocenę trafności skarżonego wyroku w zakresie kar wymierzonych oskarżonym Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się podstaw do weryfikacji rozstrzygnięcia Sadu I instancji w stosunku do oskarżonego <xAnon>D. D.</xAnon>. Niezasadną okazała się zatem apelacja prokuratora, domagającego się wymierzenia <xAnon>D. D.</xAnon> kary 7 lat pozbawienia wolności. Apelacja oskarżyciela nie mogła być skuteczna już chociażby z tego powodu, że nie spełniała kryterium, <xBRx/>o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie ulega jakiejkolwiek wątpliwości, że orzekanie o karze ma charakter indywidualny, a proces wyboru i miarkowania właściwej <xIx>in concreto</xIx> represji karnej jest w pewnej mierze subiektywny.</xText> <xText>Dlatego też ustawodawca określając w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 kk</xLexLink> zasady i dyrektywy modelowego orzekania o karze pozostawia Sądowi określony zakres swobody w jej wymierzaniu. Wykładnikiem granic „uznaniowości” sądu jest wskazana w przepisie <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 kpk</xLexLink> rażąca niewspółmierność kary. Stąd też dostrzegana przez stronę lub nawet Sąd odwoławczy niewspółmierna łagodność lub surowość kary, nie daje podstaw do weryfikacji rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Dla skuteczności środka odwoławczego koniecznym jest wykazanie nie tylko tego, że orzeczona kara jest niewspółmiernie łagodna, ale również tego, że ta niewspółmierność ma charakter rażący. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób dowodzić, że kara pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemu <xAnon>D. D.</xAnon> w rozmiarze niższym zaledwie o 1/7 od kary wnioskowanej w apelacji prokuratora nosi cechy kary rażąco niewspółmiernej.</xText> <xText>Stwierdzić jednocześnie trzeba, iż w kara wymierzona temu oskarżonemu nie może być uznana za karę rażąco surową.</xText> <xText>Uwzględniając okoliczności zachowania oskarżonego, a przede wszystkim to, że był inicjatorem pobicia pokrzywdzonych i to, jaką rolę odgrywał w popełnieniu tego przestępstwa, a także skutki przestępstwa, w popełnieniu którego uczestniczył uznać należy, iż wymierzona mu kara jest adekwatna do jego winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Spełnia też stawiane przed nią wymagania w zakresie społecznego i wychowawczego oddziaływania.</xText> <xText>Gdy zaś idzie o kary pozbawienia wolności wymierzone pozostałym oskarżonym, Sąd Apelacyjny wbrew stanowisku Sądu I instancji oraz poglądom prezentowanym w apelacji prokuratora nie dostrzega przesłanek uzasadniających różnicowanie ich wysokości. Z wywodów zawartych w uzasadnieniu skarżonego wyroku wnioskować można, iż jedynym powodem łagodniejszego potraktowania oskarżonego <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> jest posiadanie w chwili popełnienia przestępstwa innego rodzaju obuwia, niż pozostali oskarżeni. W sytuacji, gdy Sąd Okręgowy mówi o przypadkowości udziału w zajściu, a oskarżony miał świadomość tego, w jaki sposób zachowują się pozostali uczestniczący w pobiciu sprawcy argumentacja Sadu I instancji nie wydaje się być przekonująca. To samo dotyczy wywodów prokuratora, mających uzasadniać wymierzenie oskarżonemu <xAnon>M. K.</xAnon> kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jedyną wskazywaną przez skarżącego przesłanką zaostrzenia kary temu oskarżonemu jest to, że jako jeden <xBRx/>z pierwszych przyłączył się zdarzenia zainicjowanego przez <xAnon>D. D.</xAnon> i jako jeden z pierwszych uderzył w twarz bezdomną kobietę. Jeżeli zachowanie oskarżonego <xAnon>M. K.</xAnon> niczym szczególnym nie odbiegało od zachowania oskarżonych <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon>, a wszyscy ci oskarżeni podeszli wspólnie do pokrzywdzonych atakowanych już przez <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon>, to brak okoliczności racjonalizujących wymierzenie <xAnon>M. K.</xAnon> surowszej kary.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok łagodząc kary wymierzone oskarżonym <xAnon>M. K.</xAnon> i <xAnon>Ł. G.</xAnon> do 2 lat, tj. do wysokości kary wymierzonej przez Sąd I instancji oskarżonemu <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Nie tracąc z pola widzenia skutków przestępstwa przypisanego oskarżonym, wymierzone oskarżonym kary pozbawienia wolności <xBRx/>w tym rozmiarze spełniają wszystkie dyrektywy wymiaru kary. Zauważyć trzeba, iż sam fakt uwolnienia oskarżonych od odpowiedzialności za pobicie pokrzywdzonego <xAnon>J. P.</xAnon> musiał znaleźć swoje odzwierciedlenie w wymierzonej im karze. To samo dotyczy prezentowanego wcześniej odmiennego spojrzenia Sądu Apelacyjnego na określenie udziału oskarżonych w pobiciu pozostałych pokrzywdzonych. Niezależnie też od tego jak ocenia się poglądy subkultury, z którą mieli utożsamiać się lub sympatyzować oskarżeni zgodzić się trzeba z Sądem Okręgowym, że uczestnictwo w przypisanych im przestępstwie nie było planowane i wyniknęło z zachowania <xAnon>D. D.</xAnon> i <xAnon>P. S.</xAnon>, którzy bez żadnego powodu zaatakowali pokrzywdzonych.</xText> <xText>Orzekając dzisiaj o odpowiedzialności karnej oskarżonych trudno tyłoby zupełnie pomijać to, że od popełnienia przez oskarżonych przestępstwa upłynął okres ponad 8 lat. Nie rzutuje to oczywiście żadną miarą na ocenę winy i społecznej szkodliwości czynu, nie mniej jednak nie pozostaje bez znaczenia dla wymiaru kary. Ocena zachowania oskarżonych na przestrzeni takiego okresu czasu pozwala na pełniejsze wypowiedzenie się w zakresie właściwości i warunków osobistych oskarżonych, oraz ich zachowania po popełnieniu przestępstwa. Ma to zaś znaczenie przy wyborze represji karnej właściwej dla realizacji zapobiegawczych <xBRx/>i wychowawczych celów kary.</xText> <xText>Choć oskarżeni przypisanego im przestępstwa dopuścili się w trudnym okresie swojego życia – w okresie wkraczania w dorosłość, stwierdzić trzeba z perspektywy czasu, że czyn, którego się dopuścili miał w ich życiu charakter wyjątkowy <xBRx/>i incydentalny. <xAnon>Ł. G.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon><xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon> posiadają pozytywne opinie środowiskowe, pracują zawodowo, nie byli dotychczas karani. Zasadnym jest zatem przypuszczenie, że dla osiągnięcia celów kary nie jest koniecznym wymierzanie im bezwzględnych kar pozbawienia wolności. Tym bardziej, że tego rodzaju represji karnej oskarżeni mogli doświadczyć w ramach stosowanego wobec nich przez ponad osiem miesięcy tymczasowego aresztowania. Dlatego Sąd Apelacyjny zawiesił im warunkowo wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności na okres próby 5 lat. Zastosowanie maksymalnego okresu probacji i oddanie oskarżonych pod dozór kuratora pozwoli na właściwe sprawdzenie pozytywnej prognozy.</xText> <xText>Nie podzielając idących dalej zarzutów i wniosków apelacji obrońców oskarżonych w pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.</xText> <xText>O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśl <xBRx/><xLexLink xArt="art. 636;art. 636 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 636 §2 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 633" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 633 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 ust. 1;art. 2 ust. 1 pkt. 4;art. 2 ust. 1 pkt. 6;art. 8;art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 2 ust 1 pkt 4 i 6, art. 8 oraz art. 10 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> (Dz. U. z 1983 r. <xBRx/>Nr 49 poz. 223).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Helena Kubaty

Renata Kopiec

Agnieszka Przewoźnik

Renata Kopiec

Sygn. akt : II AKa 315/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Helena Kubaty Sędziowie SSA Małgorzata Niementowska SSA Piotr Mirek (spr.) Protokolant Agnieszka Przewoźnik przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. sprawy 1 D. D.s.A.iB.,ur. (...)wC. 2 M. K.s.W.iB.,ur. (...)wM. 3 P.P.s.T.iB.,ur. (...)wC. 4 Ł. G.s.W.iE.,ur. (...)wC. oskarżonych zart. 158 §2 i 3 kkiart. 159 kkprzy zast.art. 11 §2 kk na skutek apelacji prokuratora co do oskarżonych:D. D.iM. K.oraz obrońców oskarżonych:D. D.,M. K.,P.P.iŁ. G. od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 22 kwietnia 2009 r. sygn. akt. II K 33/07 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: - w stosunku do oskarżonychM. K.,P.P.iŁ. G.eliminuje z opisu przypisanego im przestępstwa udział w pobiciuJ. P., - łagodzi kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemuM. K.iŁ. G.do 2 (dwóch) lat, - na mocyart. 69§1 kkiart. 70§1 pkt 1 kkorazart. 73§1 kkzawiesza oskarżonymM. K.,P.P.iŁ. G.warunkowo wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności na okres próby 5 (pięciu) lat, oddając ich w tym okresie pod dozór kuratora, - uchyla w stosunku do wyżej wymienionych oskarżonych zawarte w punkcie 2 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcie oparte o przepisart. 63§1 kk, 2. w pozostałym zakresie, w tym także w stosunku do oskarżonegoD. D.zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 3. zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adw.M. Ł.kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa) zł w tym 22 % podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemuŁ. G.w postępowaniu odwoławczym, 4. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego po jednej czwartej części i obciąża oskarżonegoD. D.opłatą za II instancję w kwocie 600 (sześćset) złotych, a od oskarżonychM. K.,P.P.iŁ. G.zasądza na rzecz Skarbu Państwa opłaty za obie instancje w kwotach po 300 (trzysta) złotych. Sygn. akt II AKa 315/09 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2009 roku uznał oskarżonychD. D.,M. K.,P.P.iŁ. G.za winnych tego, że w dniu 9/10 maja 2001 roku wC., działając wspólnie i w porozumieniu z inną, ustaloną osobą, pobili pokrzywdzonychI. K.,M. J.,E. S.iJ. P., uderzając ich rękami i kopiąc obutą stopą po głowie i całym ciele, narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w następstwie czego: – I. K.doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze złamaniami kości twarzoczaszki, krwotoku podpajęczynówkowego mózgu, krwotoku do komór mózgu, stłuczenia mózgu i pourazowego obrzęku mózgu, których następstwem była jego śmierć; – M. J.doznała obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, ran tłuczonych twarzy, złamania szczęki, złamania wieloodłamowego kości nosowej, złamania oczodołu prawego, kości jarzmowej prawej, kości sitowej, krwotoku podpajęczynówkowego, stłuczenia klatki piersiowej z odmą pourazową lewej jamy opłucnowej, stłuczenia brzucha oraz stłuczenia płuc, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu; – E. S.doznała obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy ze wstrząśnieniem mózgu, złamania szczęki, złamania wieloodłamowego nosa i oczodołu prawego, złamania kości skroniowej prawej i kości sitowej, krwiaka śródmózgowego, stłuczenia klatki piersiowej, złamania III, IV, V i VI żebra po stronie lewej, obustronnego stłuczenia płuc oraz urazu brzucha z krwotokiem wewnętrznym spowodowanego pęknięciem śledziony, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci długotrwałej choroby, realnie zagrażającej życiu; – zaśJ. P.doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy i stłuczenia okolicy lędźwiowej lewej, które spowodowały rozstrój jego zdrowia na okres do 7 dni, czym wyczerpali ustawowe znamiona przestępstwa zart. 158 § 2 i 3 kk. i za to na mocyart. 158 § 3 kk. wymierzył oskarżonemuD. D.karę 6 lat pozbawienia wolności, oskarżonemuM. K.karę 3 lat pozbawienia wolności, oskarżonemuP.P.karę 2 lat pozbawienia wolności i oskarżonemuŁ. G.karę 3 lat pozbawienia wolności. Na mocyart. 63 § 1 kk. Sąd zaliczył oskarżonym na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie. Pozostawił powództwo cywilne bez rozpoznania oraz orzekł o kosztach sądowych. Wyrok Sądu I instancji został zaskarżony przez prokuratora oraz obrońców oskarżonych. Prokurator zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonychD. D.iM. K.w części dotyczącej orzeczenia o karze. Powołując się naart. 438 pkt 4 kpk. prokurator zarzucił zaskarżonemu wyrokowi rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonymD. D.iM. K.kary pozbawienia wolności w stosunku do wysokiego stopnia społecznej szkodliwości przypisanego im czynu, wysokiego stopnia ich winy, motywacji i sposobu zachowania sprawców, a w szczególności ich roli w popełnieniu przestępstwa, czego konsekwencją było wymierzenie oskarżonemuD. D.kary 6 lat pozbawienia wolności aM. K.kary 3 lat pozbawienia wolności. W ocenie prokuratora wymierzone kary nie spełniają swych celów zapobiegawczych i wychowawczych w stosunku do skazanych oraz potrzebw zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W konkluzji prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemuD. D.kary 7 pozbawienia wolności oraz oskarżonemuM. K.kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.W pozostałym zakresie prokurator wniósł o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy. Obrońca oskarżonegoD. D.zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu: 1 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się czynu zart. 158 § 2 i 3 kk. w związkuzart. 159 kk. przy zastosowaniuart. 11 § 2 kk., mimo, że oskarżony w toku całego postępowania karnego nie przyznawał się do winy i nie wie, kto był sprawcą przestępstwa, zaś niekorzystne i obciążające oskarżonego wyjaśnienia złożone przez współoskarżonegoŁ. G.zostały w całości odwołane przez tego ostatniego; 2 obrazę przepisów prawa procesowego, które miały wpływ na treść orzeczenia: – art. 4 kpk. polegającą na naruszeniu zasady obiektywizmu przez uwzględnienie dowodów niekorzystnych dla oskarżonego, a pominięcie dowodów korzystnych w postaci wyjaśnień oskarżonegoi współoskarżonych; – art. 5 § 2 kpk. poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości dotyczących winy oskarżonego na jego niekorzyść; – art. 7 kpk. przez dowolne przekonanie, że zeznania świadków są wystarczające do przyjęcia winy oskarżonego, mimo, że bezpośrednich świadków zdarzenia nie było. Stawiając te zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyrokui uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyrokui przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Obrońca oskarżonegoP.P.zaskarżył wyrok w całościi zarzucił mu: 1 obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: – art. 4 kpk. polegającą na naruszeniu zasady obiektywizmu poprzez kierunkowe nastawienie do sprawy co doprowadziło do oceny materiału dowodowego w sposób podporządkowujący tę ocenę z góry przyjętym założeniom; – art. 5 § 2 kpk. polegającą na rozstrzygnięciu na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości; – art. 7 kpk. poprzez nieuzasadnioną odmowę przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego złożonym na etapie postępowania sądowego, a uznaniem za wyłącznie prawdziwe wyjaśnień złożonych w toku postępowania przygotowawczego, mimo istnienia dowodów świadczących o braku swobody w trakcie ich składania; 2 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, wobec uznania oskarżonych, w tymP. P.za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, podczas gdy w materiale dowodowym poza odwołanymi przezP.P.orazŁ. G.wyjaśnieniamiz toku postępowania przygotowawczego, z przyczyn opisanych szczegółowow uzasadnieniu apelacji brak jest dowodów potwierdzających ich sprawstwo. W oparciu o wskazane wyżej zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyrokui przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Obrońca oskarżonegoM. K.zaskarżając wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego zarzucił mu: 1 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały istotny wpływ na treść wyroku polegający na: – – błędnym uznaniu, że oskarżony popełnił czyn zarzucany mu w akcie oskarżenia poprzez niewłaściwą, sprzeczną z zasadami dowodzeniai doświadczenia ocenę tej części materiału dowodowego, który ległu podstaw wyrokowania, w sytuacji, gdy oskarżony nie został wskazany przez pokrzywdzonych, brak jest jakichkolwiek powodów, że przebywał na miejscu zdarzenia w chwili jego zaistnienia, a oskarżenie opiera się jedynie na pomówieniach z postępowania przygotowawczego, później odwołanych; 2 obrazę przepisów postępowania mającą zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy a mianowicie: – naruszenieart. 392 § kpk. poprzez uznanie zeznań świadkaM. M.za nieistotne, nieprzesłuchanie go na rozprawie i poprzestanie na odczytaniu jego zeznań, podczas gdy treść zeznań tego świadka ma istotne znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego, w szczególności, gdzie udał się oskarżonyK.około godziny 22.00 krytycznego dnia; – art. 5 § 2 kpk. poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego wyrażające się w ocenie przez Sąd dowodówz opinii biegłych powołanych w sprawie; – naruszenieart. 172 kpk. iart. 175 § 2 kpk. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z konfrontacjiM. K.zŁ. G.iP.P.dla wyjaśnienia sprzeczności w treści składanych przez nich wyjaśnień; 3 rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności poprzez naruszenie dyrektyw wymiaru kary wynikających zart. 53§ 1 i nast. kk., w tym w szczególnościart. 58 § 1 kk. Stawiając te zarzuty obrońca oskarżonegoM. K.wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od dokonania czynu ewentualnie,z ostrożności procesowej, obrońca wniósł o uchylenie wyroku przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy lub też w końcu o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.. Obrońca oskarżonegoŁ. G.zaskarżył wyrok w części dotyczącej tego oskarżonego i zarzucił mu: 1 błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia a mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, żeŁ. G.popełnił przestępstwo określone wart. 158 § 2 i 3 kk., podczas gdy brak jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających jego sprawstwo, poza wyjaśnieniami, które złożył on orazP.P., a które zostały przez oskarżonych odwołane w toku postępowania; 2 naruszenie przepisów postępowania, tj.: – art. 7 kpk. poprzez przeprowadzenie dowolnej oceny dowodów,w szczególności poprzez uznanie za prawdziwe wyjaśnień, które oskarżonyŁ. G.iP.P.złożyli podczas postępowania przygotowawczego; – art. 5 § 2 kpk. poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości. Stawiając te zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyrokui przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowi, zaś w razie uznania apelacji za bezzasadną, co do winy oskarżonego, wniosła o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Przypomnieć jeszcze trzeba, że niniejsza sprawa, jest już po raz wtóry rozpoznawana przez Sąd Apelacyjny. Wyrokiem z dnia 8 marca 2007 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 8 grudnia 2005 roku, którym uznano oskarżonychD. D.,P. S.,M. K.,P.P.iŁ. G.za winnych popełnienia czynuzart. 158 § 2 i 3 kk. w zw. zart. 159 kk. w zw. zart. 11 § 2 kk. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie. Wcześniej, bo postanowieniem z dnia 7 lutego 2007 roku postępowanie karnew stosunku doP. S.zostało umorzone wobec śmierci oskarżonego. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje: Apelacje obrońcy oskarżonegoD. D.i prokuratora nie są zasadnei dlatego nie zostały uwzględnione. Apelacje obrońców oskarżonychM. K.,Ł. G.iP.P.są zaś o tyle skuteczne, że ich wniesienie skutkowało zmianą skarżonego wyroku, jednakże w sposób dalece obiegający od wniosków apelujących. Zaznaczyć trzeba na wstępie, iż konstrukcja wszystkich środków odwoławczych wniesionych przez obrońców oskarżonych jest w zasadzie tożsamai sprowadza się do kwestionowania ustaleń faktycznych. Choć apelujący formułują jeszcze zarzuty obrazy prawa procesowego, to poza obrońcą oskarżonegoM. K.ograniczają się do ogólnikowego wskazania naruszenia przepisówart. 4 kpk,art. 5 § 2 kpkiart. 7 kpk. Normy zawarte w tych przepisach to podstawowe zasady procesu karnego określające sposób procedowania w sprawach karnych.W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, iż dla skutecznego powoływania się na naruszenie zasady obiektywizmu (art. 4 kpk) konieczne jest wykazanie konkretnych przepisów służących realizacji tej zasady, zaś naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 kpk) wymaga wykazania konkretnych błędów w sposobie dochodzenia do określonych ocen. Wbrew twierdzeniom skarżących Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził przewód sądowy, nie dopuszczając przy tym uchybień, które musiałyby skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku. W toku postępowania dowodowego prowadzonego zgodnie z zaleceniami Sądu Apelacyjnego, zgromadził wszystkie dostępne mui istotne dla rozstrzygnięcia sprawy dowody. Zupełnie chybionymi są zarzuty obrońcy oskarżonegoM. K.dotyczące obrazy przepisówart. 392 § 1 kpkorazart. 172 kpki175 § 2 kpk. Twierdzenia skarżącego, że Sąd I instancji, naruszając dyspozycjęart. 392 § 1 kpkniezasadnie odczytał zeznania świadkaM. M., uznając je za nieistotne nie znajdują żadnego oparcia w aktach sprawy. Z treści protokołu rozprawy w dniu9 kwietnia 2008 roku (k. 3241) wynika przecież, iż zeznania świadkaM. M.odczytano w trybie przewidzianym wart. 391 § 1 kpk, z tego powodu, że świadek przebywa za granicą. Dodać trzeba, iż świadek ten składał zeznania nie tylkow postępowaniu przygotowawczym. Był także przesłuchiwany przez Sąd w trakcie poprzedniego postępowania. Oskarżeni mieli zatem możliwość bezpośredniego uczestniczenia w przeprowadzaniu tego dowodu. Z uwagi na prezentowaną przez oskarżonych w postępowaniu sądowym linię obrony, pozbawionym jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia jest zarzucanie Sądowi Okręgowemu, że nie przeprowadził konfrontacji oskarżonegoM. K.zŁ. G.iP.P.W sytuacji, gdy ci ostatni oskarżeni tak samo jakM. K.przeczą udziałowi w popełnieniu zarzucanego im przestępstwa i negują prawdziwość wyjaśnień odwołanych jeszcze w postępowaniu odwoławczym trudno dociec, czemu służyć miałoby prowadzenie tej czynnościi w jaki sposób miałaby ona przebiegać. Wbrew wywodom skarżących Sad I instancji zgromadzony materiał dowodowy poddał wszechstronnej oraz wnikliwej analizie i ocenie dając temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Ustalenia faktyczne dokonane w oparciu o tak oceniony materiał dowodowy w zakresie dotyczącym samego udziału oskarżonych w zdarzeniu będącym przedmiotem niniejszego postępowania są prawidłowe. Przedstawionyw pisemnych motywach tok rozumowania, który doprowadził Sąd Okręgowy do takich ustaleń jest zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. W żadnym wypadku nie wykracza też poza granice przyznanej Sądowi swobody. Z przyczyn omówionych w dalszej części weryfikacji na korzyść oskarżonychM. K.,Ł. G.iP.P.wymaga określenie ich roliw popełnieniu przypisanego im przestępstwa. Nie ulega wątpliwości, że mimo wielości przeprowadzonych dowodów, materiał dowodowy, mający znaczenie rozstrzygnięcia sprawy ogranicza sięw zasadzie do wyjaśnień oskarżonych. Jedynymi zaś dowodami wskazującymi na oskarżonych, jako sprawców pobicia pokrzywdzonych są wyjaśnienia oskarżonychP.P.iŁ. G.złożone w postępowaniu przygotowawczym. Mając w polu widzenia całokształt wyjaśnień tych oskarżonych,a także pozostałe dowody słusznie Sad Okręgowy uznał za wiarygodne te kwestionowane później przez nich wyjaśnienia. Zauważyć należy, iż pierwsze wyjaśnienia oskarżonychP. P.iŁ. G.nie sprowadzają się ani wyłącznie do samego przyznania się do udziału w pobiciu pokrzywdzonych ani też innych ogólnikowych twierdzeń, na podstawie których nie można byłoby odtworzyć przebiegu zdarzenia. Przeciwnie mimo pewnych, niemających istotnego znaczenia rozbieżności w opisie tego zdarzenia, są one spójne logiczne i konsekwentne. Gdy uwzględni się dynamikę zdarzenia, wielość uczestniczących w nich oskarżonychi pokrzywdzonych, a także to, że pobicie pokrzywdzonych nie było wcześniej planowane i doszło do niego w miejscu nie oświetlonym w porze nocnej oczywistym jest występowanie pewnych nieścisłości dotyczące przebiegu zdarzenia i zachowania się poszczególnych jego uczestników. Stąd też nie wydają się być niczym nadzwyczajnym trudności oskarżonegoP. P.w dokładnym określeniu miejsca zdarzenia w trakcie eksperymentu procesowego. Również stwierdzenieP. P., że nie pamięta, abyD. D.zaatakował wcześniej jeszcze jednego mężczyznę –J. P.nie świadczyo braku spójności wyjaśnień oskarżonych. Relacjonowane przezŁ. G.zachowanieD. D.wobecJ. P.było zdarzeniem nagłym, trwającym bardzo krótko. Nie było też sygnalizowane przezD. D.innym oskarżonym. Dlatego nie można wykluczyć, że nie zostało dostrzeżone przezP.P.. Tym bardziej, iż według jego wyjaśnień oskarżonyD. D.iP. S.„szli w pewnej odległości” przed nimi.Odnosząc się do późniejszych wyjaśnień oskarżonychP. P.iŁ. G., nie można zakładać, że niemożliwym jest stosowanie przez prowadzących czynności procesowe niedopuszczalnych praktyk, mających na celu uzyskanie od przesłuchiwanych odpowiednich wyjaśnień, czy też zeznań. Nie zależnie od faktu prawomocnego umorzenia śledztwa w sprawie stosowania wobec oskarżonych przemocy podczas czynności procesowych (akta sprawy 1 Ds. 616/02/S Prokuratury Rejonowej w Zawierciu), co nie zwalnia Sądu od prowadzenia własnej oceny materiału dowodowego stwierdzić trzeba, iż w realiach niniejszej sprawy brak jest jakichkolwiek podstaw, aby negować prawidłowość odbierania od oskarżonych wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym. Słusznie zatem uznał Sąd I instancji, że odwoływanie złożonych wcześniej wyjaśnień jest elementem przyjętej linii obrony, mającej na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej. Stanowiska prezentowane w tym zakresie przez oskarżonych nie są konsekwentne, a podnoszone przy tym argumenty nie są przekonujące. Zostały one poddane analizie przez Sąd I instancji. Wnioski do jakich doszedł Sąd Okręgowy są logiczne i zasługują na akceptacje. Przypomnieć wystarczy, że oskarżeniP.P.iŁ. G.odwoływane przez siebie wyjaśnienia składali, będąc przesłuchiwani także przez prokuratora a w przypadkuŁ. G.również i przez Sąd w postępowaniu w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania. Nie twierdzili też aby w związku z przesłuchiwaniem ich w charakterze podejrzanych stosowano wobec nich groźby lub przemoc. Sąd Apelacyjny nie podziela poglądów apelujących, jakoby w aktach sprawy nie brak było dowodów uprawdopodobniających tezę o wymuszaniu na oskarżonych przemocą i bezprawnymi groźbami złożenia kwestionowanych wyjaśnień. Zupełnie chybionym jest powoływanie się tutaj na zeznania świadków podnoszących zastrzeżenia, co do sposobu, w jaki sami mieli być przesłuchiwaniuw postępowaniu przygotowawczym, skoro nie posiadali oni żadnych informacji na temat tego, jak wyglądało przesłuchiwanie oskarżonychP.P. iŁ. G.. Wbrew twierdzeniom apelujących tego rodzaju dowodu nie stanowi notatka urzędowaW. K. (1)z dnia 18 maja 2001 roku (k. 450) . Treść tej notatki nie tylko nie tylko nie dostarcza podstaw do negowania wartości dowodowej złożonych wcześniej przezP. P.wyjaśnień, ale wręcz wyklucza prawdziwość twierdzeń oskarżonego o wymuszaniu biciem przyznania się do winy. Wynika z niej bowiem tylko tyle, żeP.P.miał oświadczyćW. K. (1), że „z kontekstu wypowiedzi zasłyszanych przez niegow trakcie pobytu w KMP doszedł do wniosku, że lepszym rozwiązaniem dla niego będzie przyznanie się do pobicia, za które grozi mniejsza kara”. Bez znaczenie dla oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonegoP.P.jest podnoszenie przez jego obrońcę, ujawnionej przez świadkaA. B.obecności przy przesłuchaniu oskarżonego funkcjonariuszaT. P.. Z akt sprawy nie wynika, aby ten fakt był wcześniej ukrywany. UczestnictwoT.P.w przesłuchaniu oskarżonego odnotowano w protokole tej czynności, a sam oskarżonyP. P.wyjaśnił, iż w trakcie tego przesłuchania nie stosowano wobec niego przemocy (k. 3347). Ustalenia sprawstwa oskarżonych nie wyklucza podnoszony we wszystkich apelacjach obrońców oskarżonych brak materialnych śladów udziału oskarżonychw popełnieniu przypisanego im przestępstwa. To, że na miejscu przestępstwa nie zabezpieczono śladów identyfikujących oskarżonych w żadnym wypadku nie może być traktowane w kategoriach nie dających się usunąć wątpliwości, o których mowawart. 5 § 2 kpk. To samo dotyczy stwierdzenia na obuwiu i odzieży oskarżonych braku śladów biologicznych pokrzywdzonych. Nie wyklucza to sprawstwa oskarżonych, tym bardziej, że do ich zatrzymania doszło dopiero po upływie 6 dni od popełnienia przestępstwa. Wywody apelujących dopatrujących się wręcz niepodobieństwa w braku śladów obuwia oskarżonych na miejscu przestępstwa, braku śladów oskarżonych powstałych w wyniku otarcia naskórka wyrwania włosa, czy też w niezniszczeniu przez oskarżonych obuwia i odzieży, na których znajdowały się ślady krwi, nie zawierają argumentacji, która przekreślałaby trafność ustaleń SaduI instancji. Prawidłowości ustaleń Sądu I instancji nie wykluczają, także te dowody, które miały stanowić alibi oskarżonych (zeznania świadków:Z. O.,K. G.,M. G.,M. M.W. S.,W. K. (2),P. S.) . Dowody te zostały poddane przez SądI instancji wnikliwej analizie i ocenie, którą przedstawił w uzasadnieniu skarżonego wyroku, i która zasługuje na aprobatę Sądu odwoławczego. Powtarzanie w tym miejscu argumentacji Sadu Okręgowego byłoby zbyteczne. Tym bardziej, że apelujący nie podnoszą niczego, co mogłoby prowadzić o odmiennej oceny wymienionego materiały dowodowego. Podzielając w pełni stanowisko Sadu I instancji, co do prawdziwości wyjaśnień oskarżonychŁ. G.iP.P.nie można w pełni zgodzić się z wnioskami, które Sąd Okręgowy wywiódł z tych wyjaśnień. Konsekwencją oparcia się na wyjaśnieniachŁ. G.iP. P.jest dokonywanie tylko takich ustaleń faktycznych, na jakie pozwala ich treść. Wobec tego, że w toku całego postępowania nie zdołano uzyskać jakiegokolwiek innego dowodu pozwalającego weryfikować wersje oskarżonychi spojrzeć na ich zachowanie z innej perspektywy niż ta przedstawiana w ich wyjaśnieniach, nic nie uprawniało Sądu Okręgowego do zakładania, że oskarżeniŁ. G.iP. P.składając wyjaśnienia próbowali pomniejszyć swój udział w zajściu. W realiach niniejszej sprawy udział poszczególnych oskarżonych w popełnieniu przestępstwa ustalić można wyłącznie na podstawie okoliczności podanych w wyjaśnieniachŁ. G.iP. P.. Dlatego też ani zgromadzony materiał dowodowy ani ustalone przez Sad Okręgowy okoliczności zachowania oskarżonych nie pozwalają na przyjęcie, żeŁ. G.,P.P.iM. K.ponoszą odpowiedzialność za pobicieJ. P.. Przypisanie innym osobom poza oskarżonymD. D.winy i sprawstwa w popełnieniu tego przestępstwa nie jest możliwe, ponieważ: – nie ustalono, aby oskarżeni planowali wcześniej dokonanie tego przestępstwa, brak też dowodów wskazujących na to, że już w chwili pobiciaJ. P.oskarżeni mieli zamiar pobicia pozostałych pokrzywdzonych, – z ustaleń Sadu I instancji wynika, iż jedynym oskarżonym, który zaatakowałJ. P.byłD. D., – żaden z pozostałych oskarżonych nie podejmował jakichkolwiek czynności, które mogłyby być odczytywane, jako współdziałanie zD. D.– według ustaleń Sadu Okręgowego pozostali oskarżeni stali w pewnej odległościD. D.iP. S.obserwując zajście, – zaatakowanieJ. P.przezD. D.było zachowaniem niespodziewanym, – stosowanie przemocy wobec pokrzywdzonegoJ. P.ograniczało się według ustaleń Sądu Okręgowego do uderzenia w głowę i kopnięcia w twarz oraz dolna część pleców, – zajście z udziałemJ. P.zakończyło się bezpośrednio po tym ucieczką pokrzywdzonego. W tym stanie rzeczy brak okoliczności, które pozwalałyby dowodzić tego, że oskarżeniP. P.,Ł. G.iM. K.uczestniczyliw pobiciuJ. P.. Sąd Okręgowy nie wskazuje zresztą w uzasadnieniu wyroku, w czym miałby przejawiać udział oskarżonych w realizacji tego przestępstwa. Krótkotrwałość przedmiotowego zajścia nie daje nawet podstaw do rozważania tego, czy oskarżeni akceptowali zachowanieD. D.. Dlatego też Sąd Apelacyjny dokonał zmiany zaskarżonego wyroku eliminując z opisu przestępstwa przypisanego oskarżonymŁ. G.,P.P.iM. K.udział w pobiciuJ. P.. Mając w polu widzenia przyjęte przez Sąd I instancji za podstawę ustaleń faktycznych wyjaśnieniaŁ. G.iP.P.zgodzić się trzeba z Sądem Okręgowym, że wszyscy oskarżeni uczestniczyli w pobiciu pokrzywdzonychI. K.,E. S.iM. J.. Prawidłowo też Sad I instancji określił rolę oskarżonegoD. D.w popełnieniu tego przestępstwa. Ze relacji obu wymienionych wcześniej oskarżonych wynika jednoznacznie, że to oskarżony był inicjatorem pobicia pokrzywdzonych i obokP. S.najaktywniejszym i najbardziej brutalnym jego uczestnikiem. Nie można natomiast przyjąć za Sądem Okręgowym, że tak samo jak wymienieni wyżej również oskarżeniŁ. G.,P. P.iM. K.uczestniczyli czynie w trwającym kilka minut kopaniu pokrzywdzonych. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala bowiem na przypisanie tym oskarżonym zadawania pojedynczych uderzeń i kopnięć. Prawdą jest, że oskarżonyŁ. G.mówi o tym, że kiedy „zrobiło się zamieszanie” wszyscy pozostali oskarżeni zaczęli kopać pokrzywdzonych. W tym zakresie wyjaśnienia oskarżonegoŁ. G.nie mogą stanowić jedynego wyznacznika ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego. Tak samo jak i w pozostałym zakresie odczytywać je trzeba i analizować łącznie z wyjaśnieniamiP. P.. Trudno nie zauważyć, iż nawet oparcie się wyłącznie na wyjaśnieniach oskarżonegoŁ. G., nie czyniłoby stanowiska Sadu Okręgowego wystarczająco konsekwentnym. OskarżonyŁ. G.wskazując na kopanie pokrzywdzonych przez pozostałych oskarżonych, wyjaśnił, że sam kopnął tylko raz jedną z leżących na ziemi osób. Skoro poza wyjaśnieniami tego oskarżonegoi wyjaśnieniamiP. P., który twierdził, żeŁ. G.zM. K.uderzył pokrzywdzone „z otwartej ręki” i kopnął dwa razy leżącą kobietę nie ma innych dowodów zachowania oskarżonego, to przypisywanie mu kopania pokrzywdzonych przez okres kilku minut stanowiłoby niedopuszczalna nadinterpretację pozostającego w dyspozycji Sadu materiału dowodowego. To samo dotyczy oskarżonegoM. K., mającego według wersji obu przyznających się do winy oskarżonych uderzać jedną z pokrzywdzonych w twarz. W przypadku tego oskarżonegoP.P.stwierdził, iż nie widział, aby kogoś kopnął. Sam zaś przyznał się do uderzenia i przewrócenia jednej z pokrzywdzonych. Powyższe żadną miarą nie uchyla odpowiedzialności oskarżonych za realizację znamion przestępstwa zart. 158 § 2 i 3 kk. Możliwe im do przypisania zachowanie i to w najbardziej korzystnej dla nich postaci było uczestnictwem w pobiciu pokrzywdzonych, wspomagało agresjęD. D.iP. S.i wyrażało akceptację ich zachowania. W ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowa jest kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonym. Jakkolwiek Sad I instancji nie eksponuje w uzasadnieniu wyroku kwestii intertemporalnych odpowiedzialności oskarżonych, to trafnie określa w opisie czynu przypisanego oskarżonym doznany przez pokrzywdzone ciężki uszczerbek na zdrowiu, jako długotrwałą chorobę realnie zagrażającą życiu. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia żadnych wątpliwościw tym przedmiocie. Gdy zaś idzie o ocenę trafności skarżonego wyroku w zakresie kar wymierzonych oskarżonym Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się podstaw do weryfikacji rozstrzygnięcia Sadu I instancji w stosunku do oskarżonegoD. D.. Niezasadną okazała się zatem apelacja prokuratora, domagającego się wymierzeniaD. D.kary 7 lat pozbawienia wolności. Apelacja oskarżyciela nie mogła być skuteczna już chociażby z tego powodu, że nie spełniała kryterium,o którym mowa wart. 438 pkt 4 kpk. Nie ulega jakiejkolwiek wątpliwości, że orzekanie o karze ma charakter indywidualny, a proces wyboru i miarkowania właściwejin concretorepresji karnej jest w pewnej mierze subiektywny. Dlatego też ustawodawca określając wart. 53 kkzasady i dyrektywy modelowego orzekania o karze pozostawia Sądowi określony zakres swobody w jej wymierzaniu. Wykładnikiem granic „uznaniowości” sądu jest wskazana w przepisieart. 438 pkt 4 kpkrażąca niewspółmierność kary. Stąd też dostrzegana przez stronę lub nawet Sąd odwoławczy niewspółmierna łagodność lub surowość kary, nie daje podstaw do weryfikacji rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Dla skuteczności środka odwoławczego koniecznym jest wykazanie nie tylko tego, że orzeczona kara jest niewspółmiernie łagodna, ale również tego, że ta niewspółmierność ma charakter rażący. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób dowodzić, że kara pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemuD. D.w rozmiarze niższym zaledwie o 1/7 od kary wnioskowanej w apelacji prokuratora nosi cechy kary rażąco niewspółmiernej. Stwierdzić jednocześnie trzeba, iż w kara wymierzona temu oskarżonemu nie może być uznana za karę rażąco surową. Uwzględniając okoliczności zachowania oskarżonego, a przede wszystkim to, że był inicjatorem pobicia pokrzywdzonych i to, jaką rolę odgrywał w popełnieniu tego przestępstwa, a także skutki przestępstwa, w popełnieniu którego uczestniczył uznać należy, iż wymierzona mu kara jest adekwatna do jego winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Spełnia też stawiane przed nią wymagania w zakresie społecznego i wychowawczego oddziaływania. Gdy zaś idzie o kary pozbawienia wolności wymierzone pozostałym oskarżonym, Sąd Apelacyjny wbrew stanowisku Sądu I instancji oraz poglądom prezentowanym w apelacji prokuratora nie dostrzega przesłanek uzasadniających różnicowanie ich wysokości. Z wywodów zawartych w uzasadnieniu skarżonego wyroku wnioskować można, iż jedynym powodem łagodniejszego potraktowania oskarżonegoP.P.jest posiadanie w chwili popełnienia przestępstwa innego rodzaju obuwia, niż pozostali oskarżeni. W sytuacji, gdy Sąd Okręgowy mówi o przypadkowości udziału w zajściu, a oskarżony miał świadomość tego, w jaki sposób zachowują się pozostali uczestniczący w pobiciu sprawcy argumentacja Sadu I instancji nie wydaje się być przekonująca. To samo dotyczy wywodów prokuratora, mających uzasadniać wymierzenie oskarżonemuM. K.kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jedyną wskazywaną przez skarżącego przesłanką zaostrzenia kary temu oskarżonemu jest to, że jako jedenz pierwszych przyłączył się zdarzenia zainicjowanego przezD. D.i jako jeden z pierwszych uderzył w twarz bezdomną kobietę. Jeżeli zachowanie oskarżonegoM. K.niczym szczególnym nie odbiegało od zachowania oskarżonychP.P.iŁ. G., a wszyscy ci oskarżeni podeszli wspólnie do pokrzywdzonych atakowanych już przezD. D.iP. S., to brak okoliczności racjonalizujących wymierzenieM. K.surowszej kary. Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok łagodząc kary wymierzone oskarżonymM. K.iŁ. G.do 2 lat, tj. do wysokości kary wymierzonej przez Sąd I instancji oskarżonemuP.P.. Nie tracąc z pola widzenia skutków przestępstwa przypisanego oskarżonym, wymierzone oskarżonym kary pozbawienia wolnościw tym rozmiarze spełniają wszystkie dyrektywy wymiaru kary. Zauważyć trzeba, iż sam fakt uwolnienia oskarżonych od odpowiedzialności za pobicie pokrzywdzonegoJ. P.musiał znaleźć swoje odzwierciedlenie w wymierzonej im karze. To samo dotyczy prezentowanego wcześniej odmiennego spojrzenia Sądu Apelacyjnego na określenie udziału oskarżonych w pobiciu pozostałych pokrzywdzonych. Niezależnie też od tego jak ocenia się poglądy subkultury, z którą mieli utożsamiać się lub sympatyzować oskarżeni zgodzić się trzeba z Sądem Okręgowym, że uczestnictwo w przypisanych im przestępstwie nie było planowane i wyniknęło z zachowaniaD. D.iP. S., którzy bez żadnego powodu zaatakowali pokrzywdzonych. Orzekając dzisiaj o odpowiedzialności karnej oskarżonych trudno tyłoby zupełnie pomijać to, że od popełnienia przez oskarżonych przestępstwa upłynął okres ponad 8 lat. Nie rzutuje to oczywiście żadną miarą na ocenę winy i społecznej szkodliwości czynu, nie mniej jednak nie pozostaje bez znaczenia dla wymiaru kary. Ocena zachowania oskarżonych na przestrzeni takiego okresu czasu pozwala na pełniejsze wypowiedzenie się w zakresie właściwości i warunków osobistych oskarżonych, oraz ich zachowania po popełnieniu przestępstwa. Ma to zaś znaczenie przy wyborze represji karnej właściwej dla realizacji zapobiegawczychi wychowawczych celów kary. Choć oskarżeni przypisanego im przestępstwa dopuścili się w trudnym okresie swojego życia – w okresie wkraczania w dorosłość, stwierdzić trzeba z perspektywy czasu, że czyn, którego się dopuścili miał w ich życiu charakter wyjątkowyi incydentalny.Ł. G.,P.P.iM. K.posiadają pozytywne opinie środowiskowe, pracują zawodowo, nie byli dotychczas karani. Zasadnym jest zatem przypuszczenie, że dla osiągnięcia celów kary nie jest koniecznym wymierzanie im bezwzględnych kar pozbawienia wolności. Tym bardziej, że tego rodzaju represji karnej oskarżeni mogli doświadczyć w ramach stosowanego wobec nich przez ponad osiem miesięcy tymczasowego aresztowania. Dlatego Sąd Apelacyjny zawiesił im warunkowo wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności na okres próby 5 lat. Zastosowanie maksymalnego okresu probacji i oddanie oskarżonych pod dozór kuratora pozwoli na właściwe sprawdzenie pozytywnej prognozy. Nie podzielając idących dalej zarzutów i wniosków apelacji obrońców oskarżonych w pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono po myślart. 636 §2 kpkw zw. zart. 633 kpkiart. 2 ust 1 pkt 4 i 6, art. 8 oraz art. 10 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych(Dz. U. z 1983 r.Nr 49 poz. 223).

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000352_2009_Uz_2009-11-30_001

II AKa 352/09

2009-11-30 01:00:00.0 CET

2013-02-21 02:01:06.0 CET

2013-12-04 17:06:34.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 352/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Alicja Bochenek (spr.) SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r. sprawy z wniosku G. O. - o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania decy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000352"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 352/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Alicja Bochenek (spr.)</xText> <xText>SSA Bożena Summer-Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xBx><xAnon>G. O.</xAnon></xBx></xText> <xText><xBx>-</xBx> o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zadośćuczynienie za doznaną <xBRx/>krzywdę wynikłe z wykonania decyzji o internowaniu wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w <xAnon>O.</xAnon>nr <xAnon>(...)</xAnon>, w związku <xBRx/>z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981r. w Polsce stanu wojennego</xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 19 sierpnia 2009r.</xText> <xText>sygn. akt IV Ko 160/08</xText> <xText/> <xText>uchyla wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach..</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt II AKa 352/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>G. O.</xAnon>, powołując się na przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, wniósł o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w kwocie 25.000 złotych <xBRx/>za poniesioną szkodę majątkową oraz za doznaną krzywdę z tytułu internowania <xBRx/>w okresie od 14 grudnia 1981 roku do 30 kwietnia 1982 roku.</xText> <xText/> <xText>Wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach, na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>G. O.</xAnon>kwotę 11.250 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikającą z wykonania w okresie <xBRx/>od 15 grudnia 1981 roku do 30 kwietnia 1982 roku decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w <xAnon>O.</xAnon>z dnia <xAnon>(...)</xAnon> roku, <xBRx/>nr <xAnon>(...)</xAnon>o internowaniu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku.</xText> <xText>W pozostały zakresie Sąd wniosek oddalił i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, który zaskarżył wyrok <xBRx/>w części oddalającej wniosek. Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych oraz dowolne i błędne przyjęcie braku związku przyczynowego pomiędzy pobytem w zakładzie internowania, <xBRx/>a schorzeniem w postaci choroby wieńcowej, co miało zasadniczy wpływ na oddalenie w znacznej części roszczenia wnioskodawcy.</xText> <xText>W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu ewentualnie <xBRx/>o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie wniosku o odszkodowanie <xBRx/>i zadośćuczynienie w całości.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy <xAnon>G. O.</xAnon> okazała się zasadna, <xBRx/>a podniesione w niej zarzuty w konsekwencji doprowadziły do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, w zaskarżonej części.</xText> <xText>Zauważyć na wstępie trzeba, iż z uwagi na zakres apelacji, przedmiotem postępowania przed sądem odwoławczym był zaskarżony wyrok jedynie w części oddalającej roszczenia wnioskodawcy.</xText> <xText>Analiza okoliczności sprawy potwierdza zarzut wydania zaskarżonego wyroku <xBRx/>z obrazą prawa procesowego, tj. <xLexLink xArt="art. 193;art. 193 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 193 § 1 k.p.k.</xLexLink> mogącą mieć istotny wpływ <xBRx/>na treść orzeczenia. Słusznie podniesiono w złożonej apelacji, że dla prawidłowego ustalenia wysokości zadośćuczynienia za wykonanie decyzji o internowaniu <xBRx/>w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 roku w Polsce stanu wojennego i w konsekwencji pozbawienie wnioskodawcy wolności konieczne jest dokonanie oceny ewentualnego wpływu samego faktu, jak i okresu internowania wnioskodawcy na stan jego zdrowia. Stwierdzenie tego rodzaju okoliczności bez wątpienia wymaga wiadomości specjalnych, a w takiej sytuacji przepis <xLexLink xArt="art. 193;art. 193 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 193 § 1 k.p.k.</xLexLink> nakazuje zasięgnięcie opinii biegłego lub biegłych. Zgromadzona w toku postępowania dokumentacja lekarska nie daje podstaw do samodzielnego sformułowania przez sąd orzekający poglądu w zakresie wpływu internowania wnioskodawcy na pogorszenie się jego stanu zdrowia. Sąd orzekający wkroczył w tym zakresie w sferę zastrzeżoną dla biegłych. Ma zatem rację skarżący, że sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych sprawy oraz bezpodstawnie przyjął brak związku przyczynowego pomiędzy pobytem w zakładzie internowania a schorzeniem w postaci choroby wieńcowej wnioskodawcy. Z wywodami zawartymi w tym zakresie <xBRx/>w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie sposób się zgodzić, w sytuacji, gdy sąd orzekający odstąpił od możliwości podjęcia prób uzupełnienia podstaw dowodowych poprzez zwrócenie się o historię choroby wnioskodawcy znajdującą się w poradni <xBRx/>w której się leczył oraz zasięgnięcie opinii, do której wydania wymagane <xBRx/>są wiadomości specjalne. Podkreślić należy, iż argumentacja sądu orzekającego <xBRx/>w przedmiocie braku związku przyczynowego pomiędzy internowaniem wnioskodawcy a pogorszeniem się jego stanu zdrowia wskazuje, że sąd ten z góry wykluczył taką możliwość, a wyprowadzone wnioski oparł na własnej ocenie, przy czym – jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia – „Sąd nie kwestionuje, <xBRx/>że po zwolnieniu z internowania stan zdrowia wnioskodawcy uległ pogorszeniu. <xBRx/>Z materiału dowodowego wynika, że od maja 1982r. do listopada 1982r. wnioskodawca przebywał na zasiłku chorobowym. Z przedstawionej przez wnioskodawcę kserokopii karty wypisowej wynika, że w okresie od 12.09.1982 r. <xBRx/>do 21.09.1982r. przebywał w <xAnon> Wojewódzkim Ośrodku (...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>, gdzie został przyjęty z powodu bólów o charakterze wieńcowym, duszności powysiłkowej”. Sąd ten zaliczył także w poczet materiału dowodowego zaświadczenia lekarskie znajdujące się w aktach IPN, które potwierdzają, że w trakcie internowania wnioskodawca uskarżał się na zgagę, pieczenie, bóle reumatyczne <xBRx/>(k. 2 – uzasadnienia wyroku). Pomimo tego, sąd orzekający bez odwołania się <xBRx/>do opinii biegłych z zakresu medycyny przyjął, że: „zdaniem Sądu brak jest dostatecznych dowodów do przyjęcia związku przyczynowego pomiędzy internowaniem, a uszczerbkiem na zdrowiu wnioskodawcy”. Pogląd ten został powtórzony w innym miejscu uzasadnienia, w którym to wskazał, że „nie można wykluczyć, iż wnioskodawca, gdyby nie był internowany zachorowałby na taką samą chorobę”. Wniosek ten należy uznać za nieuprawniony, a co najmniej przedwczesny <xBRx/>w świetle odstąpienia od dopuszczenia w tym zakresie opinii biegłego lub biegłych.</xText> <xText>Oczywistym pozostaje, że możliwość poszerzenia materiału dowodowego - z racji czasowego umiejscowienia rozważanego zdarzenia jest ograniczona, co jednak nie zwalnia sądu od podejmowania prób jego poszerzenia, bowiem analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że rysowały się potencjalne możliwości jego poszerzenia i zweryfikowania dowodów, którymi dysponował sąd meriti, a w konsekwencji także dokonania ustaleń, które istotnie mogły wzbudzać wątpliwości co do ich trafności oraz prawidłowości. W aktualnym kształcie zgromadzonego materiału dowodowego nie sposób jednoznacznie rozstrzygać i przesądzać o braku, jak również o istnieniu związku pomiędzy internowaniem wnioskodawcy a pogorszeniem się jego stanu zdrowia. Dopiero uzupełnienie postępowania dowodowego we wskazanym kierunku będzie pozwalało na rzetelną ocenę zasadności zarzutów sformułowanych w złożonym środku odwoławczym, a tym samym prawidłową ocenę ich zasadności.</xText> <xText>Z tych też względów koniecznym oraz uzasadnionym – w ocenie Sądu odwoławczego – stało się uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 352/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Alicja Bochenek (spr.) SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r. sprawy z wnioskuG. O. -o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zadośćuczynienie za doznanąkrzywdę wynikłe z wykonania decyzji o internowaniu wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej wO.nr(...), w związkuz wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981r. w Polsce stanu wojennego na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 19 sierpnia 2009r. sygn. akt IV Ko 160/08 uchyla wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.. Sygn. akt II AKa 352/09 UZASADNIENIE WnioskodawcaG. O., powołując się na przepisyustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, wniósł o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w kwocie 25.000 złotychza poniesioną szkodę majątkową oraz za doznaną krzywdę z tytułu internowaniaw okresie od 14 grudnia 1981 roku do 30 kwietnia 1982 roku. Wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach, na mocyart. 8 ust. 1 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyG. O.kwotę 11.250 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikającą z wykonania w okresieod 15 grudnia 1981 roku do 30 kwietnia 1982 roku decyzji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej wO.z dnia(...)roku,nr(...)o internowaniu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku. W pozostały zakresie Sąd wniosek oddalił i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Apelację od wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, który zaskarżył wyrokw części oddalającej wniosek. Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych oraz dowolne i błędne przyjęcie braku związku przyczynowego pomiędzy pobytem w zakładzie internowania,a schorzeniem w postaci choroby wieńcowej, co miało zasadniczy wpływ na oddalenie w znacznej części roszczenia wnioskodawcy. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zaskarżoneji przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu ewentualnieo zmianę wyroku poprzez uwzględnienie wniosku o odszkodowaniei zadośćuczynienie w całości. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pełnomocnika wnioskodawcyG. O.okazała się zasadna,a podniesione w niej zarzuty w konsekwencji doprowadziły do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, w zaskarżonej części. Zauważyć na wstępie trzeba, iż z uwagi na zakres apelacji, przedmiotem postępowania przed sądem odwoławczym był zaskarżony wyrok jedynie w części oddalającej roszczenia wnioskodawcy. Analiza okoliczności sprawy potwierdza zarzut wydania zaskarżonego wyrokuz obrazą prawa procesowego, tj.art. 193 § 1 k.p.k.mogącą mieć istotny wpływna treść orzeczenia. Słusznie podniesiono w złożonej apelacji, że dla prawidłowego ustalenia wysokości zadośćuczynienia za wykonanie decyzji o internowaniuw związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 roku w Polsce stanu wojennego i w konsekwencji pozbawienie wnioskodawcy wolności konieczne jest dokonanie oceny ewentualnego wpływu samego faktu, jak i okresu internowania wnioskodawcy na stan jego zdrowia. Stwierdzenie tego rodzaju okoliczności bez wątpienia wymaga wiadomości specjalnych, a w takiej sytuacji przepisart. 193 § 1 k.p.k.nakazuje zasięgnięcie opinii biegłego lub biegłych. Zgromadzona w toku postępowania dokumentacja lekarska nie daje podstaw do samodzielnego sformułowania przez sąd orzekający poglądu w zakresie wpływu internowania wnioskodawcy na pogorszenie się jego stanu zdrowia. Sąd orzekający wkroczył w tym zakresie w sferę zastrzeżoną dla biegłych. Ma zatem rację skarżący, że sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych sprawy oraz bezpodstawnie przyjął brak związku przyczynowego pomiędzy pobytem w zakładzie internowania a schorzeniem w postaci choroby wieńcowej wnioskodawcy. Z wywodami zawartymi w tym zakresiew uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie sposób się zgodzić, w sytuacji, gdy sąd orzekający odstąpił od możliwości podjęcia prób uzupełnienia podstaw dowodowych poprzez zwrócenie się o historię choroby wnioskodawcy znajdującą się w poradniw której się leczył oraz zasięgnięcie opinii, do której wydania wymaganesą wiadomości specjalne. Podkreślić należy, iż argumentacja sądu orzekającegow przedmiocie braku związku przyczynowego pomiędzy internowaniem wnioskodawcy a pogorszeniem się jego stanu zdrowia wskazuje, że sąd ten z góry wykluczył taką możliwość, a wyprowadzone wnioski oparł na własnej ocenie, przy czym – jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia – „Sąd nie kwestionuje,że po zwolnieniu z internowania stan zdrowia wnioskodawcy uległ pogorszeniu.Z materiału dowodowego wynika, że od maja 1982r. do listopada 1982r. wnioskodawca przebywał na zasiłku chorobowym. Z przedstawionej przez wnioskodawcę kserokopii karty wypisowej wynika, że w okresie od 12.09.1982 r.do 21.09.1982r. przebywał wWojewódzkim Ośrodku (...)wZ., gdzie został przyjęty z powodu bólów o charakterze wieńcowym, duszności powysiłkowej”. Sąd ten zaliczył także w poczet materiału dowodowego zaświadczenia lekarskie znajdujące się w aktach IPN, które potwierdzają, że w trakcie internowania wnioskodawca uskarżał się na zgagę, pieczenie, bóle reumatyczne(k. 2 – uzasadnienia wyroku). Pomimo tego, sąd orzekający bez odwołania siędo opinii biegłych z zakresu medycyny przyjął, że: „zdaniem Sądu brak jest dostatecznych dowodów do przyjęcia związku przyczynowego pomiędzy internowaniem, a uszczerbkiem na zdrowiu wnioskodawcy”. Pogląd ten został powtórzony w innym miejscu uzasadnienia, w którym to wskazał, że „nie można wykluczyć, iż wnioskodawca, gdyby nie był internowany zachorowałby na taką samą chorobę”. Wniosek ten należy uznać za nieuprawniony, a co najmniej przedwczesnyw świetle odstąpienia od dopuszczenia w tym zakresie opinii biegłego lub biegłych. Oczywistym pozostaje, że możliwość poszerzenia materiału dowodowego - z racji czasowego umiejscowienia rozważanego zdarzenia jest ograniczona, co jednak nie zwalnia sądu od podejmowania prób jego poszerzenia, bowiem analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że rysowały się potencjalne możliwości jego poszerzenia i zweryfikowania dowodów, którymi dysponował sąd meriti, a w konsekwencji także dokonania ustaleń, które istotnie mogły wzbudzać wątpliwości co do ich trafności oraz prawidłowości. W aktualnym kształcie zgromadzonego materiału dowodowego nie sposób jednoznacznie rozstrzygać i przesądzać o braku, jak również o istnieniu związku pomiędzy internowaniem wnioskodawcy a pogorszeniem się jego stanu zdrowia. Dopiero uzupełnienie postępowania dowodowego we wskazanym kierunku będzie pozwalało na rzetelną ocenę zasadności zarzutów sformułowanych w złożonym środku odwoławczym, a tym samym prawidłową ocenę ich zasadności. Z tych też względów koniecznym oraz uzasadnionym – w ocenie Sądu odwoławczego – stało się uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej częścii przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000311_2009_Uz_2009-11-30_001

II AKa 311/09

2009-11-30 01:00:00.0 CET

2013-02-22 02:01:02.0 CET

2013-12-04 17:15:56.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 311/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Alicja Bochenek SSA Bożena Summer-Brason (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r. sprawy z wniosku B. G. - o odszkodowanie i zadośćuczynienie w związku z wykonaniem decyzji o internowaniu A. G. na skutek apelacji

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000311" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 311/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 listopada 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Alicja Bochenek</xText> <xText>SSA Bożena Summer-Brason (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xBx><xAnon>B. G.</xAnon></xBx> <xBRx/>-<xUx>o odszkodowanie i zadośćuczynienie w związku z wykonaniem decyzji <xBRx/>o internowaniu <xAnon>A. G.</xAnon></xUx></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach V Wydział Karny Zamiejscowy <xBRx/>w Wodzisławiu Śląskim z dnia 16 czerwca 2009 r. sygn. akt V Ko 58/08</xText> <xText/> <xText>uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 311/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009r. Sąd Okręgowy w Gliwicach V Wydział Karny Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>B. G.</xAnon>, <xAnon>J. G.</xAnon>i <xAnon>M. G.</xAnon>kwoty po 6.250,00 zł, tj. łącznie kwotę 18.750,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłą z wykonania decyzji o internowaniu w okresie od 13.12.1981r. do 24.07.1982r. nieżyjącego <xAnon>A. G.</xAnon>, z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku. Tym samym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił żądanie wnioskodawczyni o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie 5.000 zł.</xText> <xText>Apelacje od powyższego wyroku wniosła pełnomocnik wnioskodawczyni w części oddalającej wniosek o odszkodowanie za poniesioną szkodę związaną z pobytem <xAnon>A. G.</xAnon> w obozach internowanych. Pełnomocnik podniosła zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni nie wykazała przed Sądem, że poniosła konkretną i faktyczną szkodę, podczas gdy z jej zeznań, a także pisma pełnomocnika wynika, iż odwiedzała męża w różnych obozach dla internowanych, ponosiła koszty dojazdów i przekazywanych mu paczek żywnościowych.</xText> <xText>Powołując się na powyższe pełnomocnik wniosła o zmianę wyroku i zasądzenie tytułem odszkodowania kwoty 5.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelację pełnomocnika wnioskodawczyni należało uznać za w pełni uzasadnioną.</xText> <xText>Rozpoznając złożony w sprawie wniosek w zakresie dotyczącym odszkodowania Sąd I instancji uznał, że wnioskodawczyni nie wykazała przed sądem, iżby poniosła konkretną i faktyczną szkodę. Zdaniem tegoż sądu zestawienie wydatków przedstawione przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie odpowiada szkodzie rzeczywiście poniesionej, albowiem jest jedynie zestawieniem bardzo zaokrąglonych kosztów dojazdów, noclegów i wydatków na paczki żywnościowe przekazane <xAnon>A. G.</xAnon>. Jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, wskazanie szkody w przypadku żądania odszkodowania obciąża wnioskodawcę, który winien udowodnić fakty, z których wynikły poszczególne uszczuplenia majątkowe. Na poparcie swego stanowiska w uzasadnieniu przytaczane są rozbieżności pomiędzy poszczególnymi oświadczeniami wnioskodawczyni dotyczące liczby i charakteru wyjazdów oraz innych kosztów poniesionych przez wnioskodawczynię w związku z internowaniem jej męża.</xText> <xText>Z powyższym wywodem Sądu a quo nie sposób się zgodzić. Słusznie co prawda wskazuje się, że to wnioskodawca winien udowodnić fakty, z których wypływają poszczególne uszczuplenia majątkowe składające się na element szkody. Jednakowoż wszelkie oświadczenia w tym zakresie zostały przez wnioskodawczynię w sposób wyczerpujący złożone. W przedstawionych Sądowi depozycjach wskazano szereg sytuacji, w których wnioskodawczyni zmuszona była ponieść określone wydatki pozostające w bezpośrednim związku z internowaniem jej męża. Oczywiście mogły pojawić się w tym zakresie pewne nieścisłości, jest to jednak całkowicie naturalne przy odtwarzaniu zdarzeń sprzed 28 lat. Trudno wobec tego oczekiwać, że możliwym będzie skrupulatne i pieczołowite odtworzenie wszelkich, najdrobniejszych nawet faktów w sposób nie pozostawiający miejsca na wątpliwości wywołane ułomną pamięcią ludzką. Rzeczą Sądu zaś było przeanalizować owe oświadczenia wnioskodawczyni, ocenić je w świetle pozostałych elementów materiału dowodowego i ustalić, które z nich należy uznać za udowodnione, czyniąc je tym samym podstawą określania wysokości powstałej szkody. Tymczasem Sąd I instancji zaniechał dokonania pełnej oceny zgromadzonego materiału w omawianej części, zatrzymując się niejako w pół drogi. Ustaliwszy bowiem, że pomiędzy twierdzeniami wnioskodawczyni zachodzą drobne ilościowe różnice, uznał, iż żaden fakt stanowiący o powstaniu szkody nie został w sprawie udowodniony.</xText> <xText>Nie sposób również zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że przeszkodą dla zasądzenia jakiejkolwiek kwoty odszkodowania jest fakt nie wskazania precyzyjnej wartości uszczuplenia majątkowego. O ile bowiem na wnioskodawcy spoczywa obowiązek przedstawienia faktów – a więc zdarzeń z których szkoda wynikła i informacji dotyczących wysokości szkody, o tyle zadaniem sądu jest weryfikacja owych oświadczeń i ustalenie w oparciu o dostępne dane oraz przyjęte wskaźniki waloryzacyjne udowodnionej, rzeczywiście poniesionej przez wnioskodawcę szkody. Co więcej, ze stwierdzenia zamieszczonego w uzasadnieniu, że zestawienie wydatków przedstawione przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie odpowiada szkodzie rzeczywiście poniesionej, albowiem jest jedynie zestawieniem bardzo zaokrąglonych kosztów dojazdów, noclegów i wydatków na paczki żywnościowe, wynika wprost konstatacja, że Sąd I instancji był w stanie ustalić szkodę rzeczywiście poniesioną, lub przynajmniej taką, która wynikała z przytoczonych przez wnioskodawczynię okoliczności faktycznych. Skoro bowiem podnosi, iż wskazywane przez stronę kwoty różnią się od szkody rzeczywiście poniesionej, to musiał ustalić i przyjąć za punkt wyjścia obie rozważane wartości.</xText> <xText>Rozpoznając ponownie sprawę Sąd I instancji winien więc podjąć trud zweryfikowania przedstawianych przez wnioskodawczynie okoliczności faktycznych, dokonać ich oceny i ustalić te, co do których zaistnienia nie ma wątpliwości. W następnej kolejności, w oparciu o tak ustalony stan faktyczny, posiłkując się szacunkowymi danymi przedstawianymi przez stronę oraz innymi dostępnymi środkami i informacjami, winien określić minimalny rozmiar szkody, której wysokość nie wzbudza zastrzeżeń. Dopiero w efekcie przeprowadzenia powyższych działań możliwym będzie podjęcie prawidłowego, opartego na wszechstronnym zbadaniu sprawy rozstrzygnięcia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 311/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Michał Marzec Sędziowie SSA Alicja Bochenek SSA Bożena Summer-Brason (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Krzysztofa Błacha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009r. sprawy z wnioskuB. G.-o odszkodowanie i zadośćuczynienie w związku z wykonaniem decyzjio internowaniuA. G. na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach V Wydział Karny Zamiejscowyw Wodzisławiu Śląskim z dnia 16 czerwca 2009 r. sygn. akt V Ko 58/08 uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania. Sygn. akt II AKa 311/09 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009r. Sąd Okręgowy w Gliwicach V Wydział Karny Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim zasądził od Skarbu Państwa na rzeczB. G.,J. G.iM. G.kwoty po 6.250,00 zł, tj. łącznie kwotę 18.750,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłą z wykonania decyzji o internowaniu w okresie od 13.12.1981r. do 24.07.1982r. nieżyjącegoA. G., z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku. Tym samym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił żądanie wnioskodawczyni o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie 5.000 zł. Apelacje od powyższego wyroku wniosła pełnomocnik wnioskodawczyni w części oddalającej wniosek o odszkodowanie za poniesioną szkodę związaną z pobytemA. G.w obozach internowanych. Pełnomocnik podniosła zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni nie wykazała przed Sądem, że poniosła konkretną i faktyczną szkodę, podczas gdy z jej zeznań, a także pisma pełnomocnika wynika, iż odwiedzała męża w różnych obozach dla internowanych, ponosiła koszty dojazdów i przekazywanych mu paczek żywnościowych. Powołując się na powyższe pełnomocnik wniosła o zmianę wyroku i zasądzenie tytułem odszkodowania kwoty 5.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelację pełnomocnika wnioskodawczyni należało uznać za w pełni uzasadnioną. Rozpoznając złożony w sprawie wniosek w zakresie dotyczącym odszkodowania Sąd I instancji uznał, że wnioskodawczyni nie wykazała przed sądem, iżby poniosła konkretną i faktyczną szkodę. Zdaniem tegoż sądu zestawienie wydatków przedstawione przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie odpowiada szkodzie rzeczywiście poniesionej, albowiem jest jedynie zestawieniem bardzo zaokrąglonych kosztów dojazdów, noclegów i wydatków na paczki żywnościowe przekazaneA. G.. Jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, wskazanie szkody w przypadku żądania odszkodowania obciąża wnioskodawcę, który winien udowodnić fakty, z których wynikły poszczególne uszczuplenia majątkowe. Na poparcie swego stanowiska w uzasadnieniu przytaczane są rozbieżności pomiędzy poszczególnymi oświadczeniami wnioskodawczyni dotyczące liczby i charakteru wyjazdów oraz innych kosztów poniesionych przez wnioskodawczynię w związku z internowaniem jej męża. Z powyższym wywodem Sądu a quo nie sposób się zgodzić. Słusznie co prawda wskazuje się, że to wnioskodawca winien udowodnić fakty, z których wypływają poszczególne uszczuplenia majątkowe składające się na element szkody. Jednakowoż wszelkie oświadczenia w tym zakresie zostały przez wnioskodawczynię w sposób wyczerpujący złożone. W przedstawionych Sądowi depozycjach wskazano szereg sytuacji, w których wnioskodawczyni zmuszona była ponieść określone wydatki pozostające w bezpośrednim związku z internowaniem jej męża. Oczywiście mogły pojawić się w tym zakresie pewne nieścisłości, jest to jednak całkowicie naturalne przy odtwarzaniu zdarzeń sprzed 28 lat. Trudno wobec tego oczekiwać, że możliwym będzie skrupulatne i pieczołowite odtworzenie wszelkich, najdrobniejszych nawet faktów w sposób nie pozostawiający miejsca na wątpliwości wywołane ułomną pamięcią ludzką. Rzeczą Sądu zaś było przeanalizować owe oświadczenia wnioskodawczyni, ocenić je w świetle pozostałych elementów materiału dowodowego i ustalić, które z nich należy uznać za udowodnione, czyniąc je tym samym podstawą określania wysokości powstałej szkody. Tymczasem Sąd I instancji zaniechał dokonania pełnej oceny zgromadzonego materiału w omawianej części, zatrzymując się niejako w pół drogi. Ustaliwszy bowiem, że pomiędzy twierdzeniami wnioskodawczyni zachodzą drobne ilościowe różnice, uznał, iż żaden fakt stanowiący o powstaniu szkody nie został w sprawie udowodniony. Nie sposób również zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że przeszkodą dla zasądzenia jakiejkolwiek kwoty odszkodowania jest fakt nie wskazania precyzyjnej wartości uszczuplenia majątkowego. O ile bowiem na wnioskodawcy spoczywa obowiązek przedstawienia faktów – a więc zdarzeń z których szkoda wynikła i informacji dotyczących wysokości szkody, o tyle zadaniem sądu jest weryfikacja owych oświadczeń i ustalenie w oparciu o dostępne dane oraz przyjęte wskaźniki waloryzacyjne udowodnionej, rzeczywiście poniesionej przez wnioskodawcę szkody. Co więcej, ze stwierdzenia zamieszczonego w uzasadnieniu, że zestawienie wydatków przedstawione przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie odpowiada szkodzie rzeczywiście poniesionej, albowiem jest jedynie zestawieniem bardzo zaokrąglonych kosztów dojazdów, noclegów i wydatków na paczki żywnościowe, wynika wprost konstatacja, że Sąd I instancji był w stanie ustalić szkodę rzeczywiście poniesioną, lub przynajmniej taką, która wynikała z przytoczonych przez wnioskodawczynię okoliczności faktycznych. Skoro bowiem podnosi, iż wskazywane przez stronę kwoty różnią się od szkody rzeczywiście poniesionej, to musiał ustalić i przyjąć za punkt wyjścia obie rozważane wartości. Rozpoznając ponownie sprawę Sąd I instancji winien więc podjąć trud zweryfikowania przedstawianych przez wnioskodawczynie okoliczności faktycznych, dokonać ich oceny i ustalić te, co do których zaistnienia nie ma wątpliwości. W następnej kolejności, w oparciu o tak ustalony stan faktyczny, posiłkując się szacunkowymi danymi przedstawianymi przez stronę oraz innymi dostępnymi środkami i informacjami, winien określić minimalny rozmiar szkody, której wysokość nie wzbudza zastrzeżeń. Dopiero w efekcie przeprowadzenia powyższych działań możliwym będzie podjęcie prawidłowego, opartego na wszechstronnym zbadaniu sprawy rozstrzygnięcia.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000007203_XXIV_C_000024_2009_Uz_2009-12-03_001

XXIV C 24/09

2009-12-03 01:00:00.0 CET

2017-04-27 22:00:42.0 CEST

2017-04-25 15:36:00.0 CEST

15450500

7203

SENTENCE, REASON

Sygn. XXIV C 24/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSO Jacek Tyszka Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Kurek po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miasta S. W. przeciwko Central (...) Sp. z o.o. w W. o zmianę sposobu spełnienia świadczenia i zapłatę 1 oddala powództwo; 2 zasądza od Miasta S. W. na rzecz Central (...) sp. z o.o. w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Krasuska" xPublisher="akrasuska" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xEditor="akrasuska" xml:space="preserve" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xDocType="Uz" xVolType="15/450500/0007203/C" xYear="2009" xVolNmbr="000024"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. XXIV C 24/09</xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 3 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xText/> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSO Jacek Tyszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>sekretarz sądowy Izabela Kurek</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>Miasta S.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Central (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zmianę sposobu spełnienia świadczenia i zapłatę</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>oddala powództwo;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od <xAnon>Miasta S.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> Central (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 14.421 zł (czternaście tysięcy czterysta dwadzieścia jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>XXIV C 24/09</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z 6 stycznia 2008 roku powód <xAnon>Miasto S.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon> wystąpił o orzeczenie, że pozwany <xAnon> Central (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> ma zapłacić powodowi 510.000 zł tytułem realizacji umowy o ustanowienie użytkowania wieczystego <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, z obrębu 5-05-04, położonej w <xAnon>W.</xAnon> u zbiegu <xAnon>ulic (...)</xAnon>, bez konieczności dokonywania przez powoda remontu elewacji budynków położonych w <xAnon>W.</xAnon> przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> i <xAnon>ul . (...)</xAnon>, i w tym zakresie zmienia umowę o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na mocy <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink> oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany jest następcą prawnym spółki, której umową z 7 grudnia 1995 roku oddano w użytkowanie wieczyste grunt stanowiący własność powoda. W § 13 umowy nabywca zobowiązał się odnowić na własny koszt elewacje sąsiednich budynków w terminie do zakończenia budowy na tym gruncie. Ostatecznie termin zakończenia budowy strony ustaliły na 31 grudnia 2000 roku. Przed jego upływem strony zmieniły dotychczasowe ustalenia przyjęte w § 13 umowy w ten sposób, że nabywca zobowiązał się do postawienia do dyspozycji właściciela gruntu kwoty 510.000 zł w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej przeznaczonej na odnowienie fasad budynków przy <xAnon>ul . (...)</xAnon>, które to prace miał wykonać właściciel gruntu. Zdaniem powoda w okresie pomiędzy zawarciem umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i złożeniem pozwu nastąpiła nadzwyczajna zmiana stosunków powodująca, że wywiązanie się przez powoda ze swojego zobowiązania polegającego na remoncie fasad kamienic przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> połączone byłoby z nadmiernymi trudnościami i groziło powodowi rażącą stratą, co uzasadniało wniesienia pozwu (k. 2-8 - pozew).</xText> <xText>Pozwany <xAnon> Central (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Pozwany podniósł, że w momencie zmiany warunków umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i przyjęcia przez pozwanego obowiązku przedłożenia gwarancji bankowej na kwotę odpowiadającą kosztom remontu, który miał wykonać powód, tenże powód wiedział o istnieniu roszczeń restytucyjnych dotyczących budynku przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> i o złym stanie technicznym budynku przy <xAnon>ul . (...)</xAnon>. Brak zatem podstaw do uwzględnienia żądania pozwu (k. 75-84 - odpowiedź na pozew).</xText> <xText/> <xText>Sąd ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>Aktem notarialnym z 7 grudnia 1995 roku Gmina <xAnon> (...)</xAnon> oddała w użytkowanie wieczyste <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> nieruchomość niezabudowaną położoną w <xAnon>W.</xAnon>, róg <xAnon>ul . (...)</xAnon> i <xAnon>ul . (...)</xAnon>, stanowiącą <xAnon>działkę nr (...)</xAnon>, z obrębu 5-05-04. Grunt oddany został w użytkowanie wieczyste na 99 lat pod budowę budynku usługowo-biurowego z parkingiem podziemnym. Ustalono, że budowa zostanie zakończona do 31 grudnia 1998 roku. W § 13 aktu nabywca zobowiązał się odnowić na własny koszt elewacje sąsiednich budynków posadowionych na gruncie stanowiącym <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, w terminie do zakończenia budowy (k. 24-29 - akt notarialny).</xText> <xText>Następnie do umowy z 7 grudnia 1995 roku zawierane były aneksy przesuwające termin zakończenia budowy. Ostatecznie aktem notarialnym z 30 lipca 1998 roku ustalono, że użytkownik wieczysty zakończy budowę do 31 grudnia 2000 roku (k. 36-38 - akt notarialny).</xText> <xText>Porozumieniem z 22 grudnia 2000 roku <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> uzgodniły, że dokonają zmiany § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku (k. 56-59 - porozumienie z załącznikiem). Stosownie do wskazanego porozumienia jego strony aktem notarialnym z 12 lutego 2001 roku postanowiły nadać § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku następujące brzmienie: „Nabywca zobowiązuje się postawić Gminie <xAnon> (...)</xAnon> do dyspozycji przed zawarciem niniejszego aktu (aneksu) w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej z terminem ważności do 30 listopada 2001 roku kwotę 510.000 zł, przeznaczoną na odnowienie fasad budynków przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> i <xAnon>ul . (...)</xAnon>. Odnowienie fasad przeprowadzone zostanie zgodnie z opisem prac w załączniku <xAnon> A</xAnon> określającym dokładny zakres prac. Gmina <xAnon> (...)</xAnon> może skorzystać z gwarancji bankowej wyłącznie po przedłożeniu oceny rzeczoznawcy z dziedziny budownictwa, że prace związane z odnowieniem fasad zostaną w pełnym zakresie wykonane przez <xAnon> Zarząd (...)</xAnon>. Przekroczenie lub zmniejszenie kosztów obciąża Gminę” (k. 60-63 - akt notarialny).</xText> <xText>Opisana powyżej gwarancja bankowa została przekazana właścicielowi nieruchomości, który z niej nie skorzystał (k. 92-93 - informacja o gwarancji).</xText> <xText><xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> zmieniła firmę na <xAnon> (...) Centrum sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, a następnie na <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. Wskazana ostatnio spółka - w trybie <xLexLink xArt="art. 492;art. 492 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 492 § 1</xLexLink>. <xLexLink xArt="pkt. 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">pkt 1 k.s.h.</xLexLink> - została przejęta przez <xAnon> Central (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (k. 42-44 - akt notarialny, k. 45-55 - odpis z KRS).</xText> <xText/> <xText>Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie wskazanych dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony i nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do ich wartości dowodowej.</xText> <xText>Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania świadków <xAnon>E. C.</xAnon> i <xAnon>A. D.</xAnon> (k. 171-173 - protokół). Zeznania te były logiczne, zbieżne ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Wynikało z nich, że powód po zawarciu umowy z 7 grudnia 1995 roku otrzymywał szczegółowe informacje o stanie budynków przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> i <xAnon>ul . (...)</xAnon> i wiedział, że oba budynki wymagają kapitalnego remontu.</xText> <xText/> <xText>Sąd zważył, co następuje:</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink>, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym. Zacytowany przepis stanowi odstępstwo od zasady, że strony umowy zobowiązane są do jej przestrzegania - powinien więc być interpretowany ściśle. Zastosowanie go uzależnione jest od spełnienia następujących przesłanek: a) zobowiązanie wynika z umowy, b) zaszła nadzwyczajna zmiana stosunków, c) zmiana ta spowodowała nadmierną trudność w spełnieniu świadczenia jednej ze stron lub grozi rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawieraniu umowy.</xText> <xText>Nie ulega wątpliwości, że <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink> znajduje zastosowanie do umów jeszcze nie wykonanych. Przepis mówi bowiem o świadczeniu - w domyśle jeszcze nie wykonanym - którego spełnienie wiązałoby się z nadmiernymi trudnościami, a sądowi daje prawo do ukształtowania sposobu spełnienia tego świadczenia, ewentualnie rozwiązania umowy. Jak wskazał Sąd Najwyższy: „jeżeli strona nie wystąpi z odpowiednim roszczeniem na podstawie <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink>, w czasie gdy istnieje jeszcze możliwość oznaczenia sposobu wykonania zobowiązania, wysokości świadczenia lub rozwiązania umowy, czyli wtedy gdy trwa stosunek zobowiązaniowy, nie może później żądać zmiany wysokości świadczenia, skoro zostało ono już spełnione. W szczególności sąd nie może oznaczać na podstawie <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink> wysokości spełnionego świadczenia, nawet gdy zdaniem strony nie zostało ono wykonane należycie lub w ogóle nie zostało wykonane” (wyrok z 21 lipca 2006 roku, III CSK 119/05, LEX nr 445269). Powód tymczasem wniósł o zmianę umowy, która została już dawno wykonana. W uzasadnieniu pozwu powód powołał się na § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku, który nakładał na użytkownika wieczystego obowiązek oddania do dyspozycji właściciela nieruchomości kwoty 510.000 zł, w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej z terminem ważności do 30 listopada 2001 roku, przeznaczonej na odnowienie fasad budynków przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> i <xAnon>ul . (...)</xAnon>. Opisana gwarancja bankowa została przedłożona właścicielowi nieruchomości, mógł on z niej w umówionym okresie skorzystać, a tym samym doszło do wykonania umowy. Instytucja przewidziana <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink> nie mogła w takim razie znaleźć w sprawie zastosowania. Jak słusznie podniósł pozwany niemożliwe jest oznaczenie przez sąd sposobu wykonania nieistniejącego już zobowiązania.</xText> <xText>Odnosząc się do dalszych przesłanek wypada stwierdzić, że powód nie wykazał, aby zaszła nadzwyczajna zmiana stosunków, o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 357(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 357 (1) k.c.</xLexLink> Ostatecznie strony uzgodniły kształt łączącego je stosunku prawnego podpisując aneks z 12 lutego 2001 roku. W tej dacie użytkownik wieczysty - za zgodą właściciela nieruchomości - wziął na siebie obowiązek przedłożenia gwarancji bankowej. Za nadzwyczajną zmianę stosunków można byłoby zatem uznać zdarzenia z okresu po 12 lutego 2001 roku. Twierdzenia powoda o zaistnieniu takich zdarzeń były całkowicie gołosłowne. Powód w żaden sposób nie wykazał, że roszczenia przedwojennych właścicieli dotyczące kamienicy przy <xAnon>ul . (...)</xAnon> zostały zgłoszone dopiero po 12 lutego 2001 roku. Jak powszechnie wiadomo roszczenia te są zgłaszane od lat czterdziestych ubiegłego wieku, ze szczególnym nasileniem w okresie bezpośrednio po 1989 roku. Roszczenia byłych właścicieli tzw. nieruchomości <xAnon> (...)</xAnon> są rozpoznawane przez odpowiednie jednostki m. st. <xAnon>W.</xAnon>, zatem z natury rzeczy zgłoszenie tych roszczeń jest powodowi znane. Twierdzenie powoda, że fatalny stan budynku przy <xAnon>ul . (...)</xAnon>, który uniemożliwiał remont fasady, powstał i stał się mu znany dopiero po zawarciu umowy również nie zostało wykazane. Za dowód tego twierdzenia nie mogła być uznana decyzja z 27 października 2008 roku o opróżnieniu budynku (k. 64-65 - decyzja), gdyż nie wynika z niej, aby stan przedmiotowego budynku pogorszył się do stopnia uniemożliwiającego remont fasady w istotnym dla sprawy okresie od 12 lutego do 30 listopada 2001 roku, kiedy to powód miał ów remont wykonać. Jakie natomiast zmiany w substancji budynku zaszły w innym czasie, zapewne później, było dla sprawy nieistotne. Można dodać, że przesłuchani w sprawie świadkowie podali, że powód po zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste był na bieżąco informowany o stanie sąsiednich budynków. Reasumując powyższe należało dojść do wniosku, że powództwo nie nadawało się do uwzględnienia również z uwagi na nie wykazanie przez powoda, że w okolicznościach sprawy doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków.</xText> <xText>Podkreślenia wymaga, że nie miały żadnego znaczenia dla sprawy złożone przez powoda dokumenty dotyczące przebiegu przetargu, w wyniku którego zawarto umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Postanowienia umowne, na które powołał się powód w uzasadnieniu pozwu były bowiem jasne, dla pełnego odtworzenia woli stron zawierających umowę wystarczyła ich wykładnia językowa. Niezależnie od zasad wyboru oferty obowiązujących w przetargu czy innych zapisów w dokumentacji przetargowej strony były związane uzgodnioną treścią umowy.</xText> <xText>Warto ponadto dodać, że uwzględnienie żądania pozwu prowadziłoby do zmiany sytuacji prawnej stron w sposób ewidentnie krzywdzący dla pozwanego. Lektura zmienionego § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku jasno wskazuje, że użytkownik wieczysty zobowiązał się do przedstawienia gwarancji bankowej na kwotę 510.000 zł w celu umożliwienia właścicielowi planowanego remontu elewacji sąsiednich kamienic. Świadczenie ze strony użytkownika wieczystego było ściśle związane ze spodziewaną przez tegoż użytkownika i uzgodnioną przez obie strony korzyścią w postaci remontu fasad sąsiednich kamienic. Rację miał zatem pozwany podnosząc, że nic wspólnego z rozważeniem interesu obu stron i działaniem zgodnym z zasadami współżycia społecznego nie miałoby takie ukształtowanie sytuacji prawnej stron, że pozwany musiałby zapłacić kwotę 510.000 zł a powód byłby wolny od obowiązku wykonania remontu.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu.</xText> <xText/> <xText>O kosztach Sąd rozstrzygnął na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> zobowiązując powoda jako stronę przegrywającą sprawę do zwrotu pozwanemu kosztów procesu w kwocie 14.421 zł. Pozwany wniósł o zasądzenie kosztów według złożonego zestawienia, w tym zastępstwa procesowego w kwocie 79.855,85 zł (k. 177-178 - pismo). Na zasądzoną kwotę złożyły się: 14.400 zł zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 4 zł opłaty kancelaryjnej i 17 zł opłaty skarbowej na pełnomocnictwie. Wysokość wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika pozwanego Sąd policzył w oparciu o § 2 ust. 1 i 2, § 4 ust. 1 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.). Stawka minimalna przy wartości przedmiotu sporu powyżej 200.000 zł wynosi 7.200 zł. Jak stanowi § 2 ust. 1 rozporządzenia, zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Z uwagi na nakład pracy pełnomocnika pozwanego, wyrażający się w składanych w sprawie wyczerpujących pismach procesowych, które przyczyniły się do wyjaśnienia sprawy, a także ilość wyznaczonych w sprawie rozpraw, Sąd uznał za zasadne przyznanie opłaty za reprezentowanie pozwanego w kwocie 14.400 zł, stanowiącej podwójną stawkę minimalną. Przyznanie wyższej kwoty zastępstwa prawnego nie odpowiadałoby nakładowi pracy pełnomocnika pozwanego i nie uwzględniałoby charakteru żądania pozwu, które - jak ocenił sam pozwany w odpowiedzi na pozew - było całkowicie bezpodstawne. Z tych względów orzeczono jak w punkcie 2 wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jacek Tyszka

Aneta Krasuska

sekretarz sądowy Izabela Kurek

Aneta Krasuska

Sygn. XXIV C 24/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSO Jacek Tyszka Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Kurek po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaMiasta S.W. przeciwkoCentral (...) Sp. z o.o.wW. o zmianę sposobu spełnienia świadczenia i zapłatę 1 oddala powództwo; 2 zasądza odMiasta S.W.na rzeczCentral (...) sp. z o.o.wW.kwotę 14.421 zł (czternaście tysięcy czterysta dwadzieścia jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu. XXIV C 24/09 UZASADNIENIE Pozwem z 6 stycznia 2008 roku powódMiasto S.W.wystąpił o orzeczenie, że pozwanyCentral (...) sp. z o.o.wW.ma zapłacić powodowi 510.000 zł tytułem realizacji umowy o ustanowienie użytkowania wieczystegodziałki nr (...), z obrębu 5-05-04, położonej wW.u zbieguulic (...), bez konieczności dokonywania przez powoda remontu elewacji budynków położonych wW.przyul . (...)iul . (...), i w tym zakresie zmienia umowę o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na mocyart. 357 (1) k.c.oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany jest następcą prawnym spółki, której umową z 7 grudnia 1995 roku oddano w użytkowanie wieczyste grunt stanowiący własność powoda. W § 13 umowy nabywca zobowiązał się odnowić na własny koszt elewacje sąsiednich budynków w terminie do zakończenia budowy na tym gruncie. Ostatecznie termin zakończenia budowy strony ustaliły na 31 grudnia 2000 roku. Przed jego upływem strony zmieniły dotychczasowe ustalenia przyjęte w § 13 umowy w ten sposób, że nabywca zobowiązał się do postawienia do dyspozycji właściciela gruntu kwoty 510.000 zł w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej przeznaczonej na odnowienie fasad budynków przyul . (...), które to prace miał wykonać właściciel gruntu. Zdaniem powoda w okresie pomiędzy zawarciem umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i złożeniem pozwu nastąpiła nadzwyczajna zmiana stosunków powodująca, że wywiązanie się przez powoda ze swojego zobowiązania polegającego na remoncie fasad kamienic przyul . (...)połączone byłoby z nadmiernymi trudnościami i groziło powodowi rażącą stratą, co uzasadniało wniesienia pozwu (k. 2-8 - pozew). PozwanyCentral (...) sp. z o.o.wW.wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Pozwany podniósł, że w momencie zmiany warunków umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i przyjęcia przez pozwanego obowiązku przedłożenia gwarancji bankowej na kwotę odpowiadającą kosztom remontu, który miał wykonać powód, tenże powód wiedział o istnieniu roszczeń restytucyjnych dotyczących budynku przyul . (...)i o złym stanie technicznym budynku przyul . (...). Brak zatem podstaw do uwzględnienia żądania pozwu (k. 75-84 - odpowiedź na pozew). Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Aktem notarialnym z 7 grudnia 1995 roku Gmina(...)oddała w użytkowanie wieczyste(...) sp. z o.o.wW.nieruchomość niezabudowaną położoną wW., rógul . (...)iul . (...), stanowiącądziałkę nr (...), z obrębu 5-05-04. Grunt oddany został w użytkowanie wieczyste na 99 lat pod budowę budynku usługowo-biurowego z parkingiem podziemnym. Ustalono, że budowa zostanie zakończona do 31 grudnia 1998 roku. W § 13 aktu nabywca zobowiązał się odnowić na własny koszt elewacje sąsiednich budynków posadowionych na gruncie stanowiącymdziałki nr (...), w terminie do zakończenia budowy (k. 24-29 - akt notarialny). Następnie do umowy z 7 grudnia 1995 roku zawierane były aneksy przesuwające termin zakończenia budowy. Ostatecznie aktem notarialnym z 30 lipca 1998 roku ustalono, że użytkownik wieczysty zakończy budowę do 31 grudnia 2000 roku (k. 36-38 - akt notarialny). Porozumieniem z 22 grudnia 2000 roku(...) sp. z o.o.wW.uzgodniły, że dokonają zmiany § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku (k. 56-59 - porozumienie z załącznikiem). Stosownie do wskazanego porozumienia jego strony aktem notarialnym z 12 lutego 2001 roku postanowiły nadać § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku następujące brzmienie: „Nabywca zobowiązuje się postawić Gminie(...)do dyspozycji przed zawarciem niniejszego aktu (aneksu) w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej z terminem ważności do 30 listopada 2001 roku kwotę 510.000 zł, przeznaczoną na odnowienie fasad budynków przyul . (...)iul . (...). Odnowienie fasad przeprowadzone zostanie zgodnie z opisem prac w załącznikuAokreślającym dokładny zakres prac. Gmina(...)może skorzystać z gwarancji bankowej wyłącznie po przedłożeniu oceny rzeczoznawcy z dziedziny budownictwa, że prace związane z odnowieniem fasad zostaną w pełnym zakresie wykonane przezZarząd (...). Przekroczenie lub zmniejszenie kosztów obciąża Gminę” (k. 60-63 - akt notarialny). Opisana powyżej gwarancja bankowa została przekazana właścicielowi nieruchomości, który z niej nie skorzystał (k. 92-93 - informacja o gwarancji). (...) sp. z o.o.wW.zmieniła firmę na(...) Centrum sp. z o.o.wW., a następnie na(...) sp. z o.o.wW.. Wskazana ostatnio spółka - w trybieart. 492 § 1.pkt 1 k.s.h.- została przejęta przezCentral (...) sp. z o.o.wW.(k. 42-44 - akt notarialny, k. 45-55 - odpis z KRS). Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie wskazanych dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony i nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do ich wartości dowodowej. Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania świadkówE. C.iA. D.(k. 171-173 - protokół). Zeznania te były logiczne, zbieżne ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Wynikało z nich, że powód po zawarciu umowy z 7 grudnia 1995 roku otrzymywał szczegółowe informacje o stanie budynków przyul . (...)iul . (...)i wiedział, że oba budynki wymagają kapitalnego remontu. Sąd zważył, co następuje: Zgodnie zart. 357 (1) k.c., jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym. Zacytowany przepis stanowi odstępstwo od zasady, że strony umowy zobowiązane są do jej przestrzegania - powinien więc być interpretowany ściśle. Zastosowanie go uzależnione jest od spełnienia następujących przesłanek: a) zobowiązanie wynika z umowy, b) zaszła nadzwyczajna zmiana stosunków, c) zmiana ta spowodowała nadmierną trudność w spełnieniu świadczenia jednej ze stron lub grozi rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawieraniu umowy. Nie ulega wątpliwości, żeart. 357 (1) k.c.znajduje zastosowanie do umów jeszcze nie wykonanych. Przepis mówi bowiem o świadczeniu - w domyśle jeszcze nie wykonanym - którego spełnienie wiązałoby się z nadmiernymi trudnościami, a sądowi daje prawo do ukształtowania sposobu spełnienia tego świadczenia, ewentualnie rozwiązania umowy. Jak wskazał Sąd Najwyższy: „jeżeli strona nie wystąpi z odpowiednim roszczeniem na podstawieart. 357 (1) k.c., w czasie gdy istnieje jeszcze możliwość oznaczenia sposobu wykonania zobowiązania, wysokości świadczenia lub rozwiązania umowy, czyli wtedy gdy trwa stosunek zobowiązaniowy, nie może później żądać zmiany wysokości świadczenia, skoro zostało ono już spełnione. W szczególności sąd nie może oznaczać na podstawieart. 357 (1) k.c.wysokości spełnionego świadczenia, nawet gdy zdaniem strony nie zostało ono wykonane należycie lub w ogóle nie zostało wykonane” (wyrok z 21 lipca 2006 roku, III CSK 119/05, LEX nr 445269). Powód tymczasem wniósł o zmianę umowy, która została już dawno wykonana. W uzasadnieniu pozwu powód powołał się na § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku, który nakładał na użytkownika wieczystego obowiązek oddania do dyspozycji właściciela nieruchomości kwoty 510.000 zł, w formie nieodwołalnej gwarancji bankowej z terminem ważności do 30 listopada 2001 roku, przeznaczonej na odnowienie fasad budynków przyul . (...)iul . (...). Opisana gwarancja bankowa została przedłożona właścicielowi nieruchomości, mógł on z niej w umówionym okresie skorzystać, a tym samym doszło do wykonania umowy. Instytucja przewidzianaart. 357 (1) k.c.nie mogła w takim razie znaleźć w sprawie zastosowania. Jak słusznie podniósł pozwany niemożliwe jest oznaczenie przez sąd sposobu wykonania nieistniejącego już zobowiązania. Odnosząc się do dalszych przesłanek wypada stwierdzić, że powód nie wykazał, aby zaszła nadzwyczajna zmiana stosunków, o jakiej mowa wart. 357 (1) k.c.Ostatecznie strony uzgodniły kształt łączącego je stosunku prawnego podpisując aneks z 12 lutego 2001 roku. W tej dacie użytkownik wieczysty - za zgodą właściciela nieruchomości - wziął na siebie obowiązek przedłożenia gwarancji bankowej. Za nadzwyczajną zmianę stosunków można byłoby zatem uznać zdarzenia z okresu po 12 lutego 2001 roku. Twierdzenia powoda o zaistnieniu takich zdarzeń były całkowicie gołosłowne. Powód w żaden sposób nie wykazał, że roszczenia przedwojennych właścicieli dotyczące kamienicy przyul . (...)zostały zgłoszone dopiero po 12 lutego 2001 roku. Jak powszechnie wiadomo roszczenia te są zgłaszane od lat czterdziestych ubiegłego wieku, ze szczególnym nasileniem w okresie bezpośrednio po 1989 roku. Roszczenia byłych właścicieli tzw. nieruchomości(...)są rozpoznawane przez odpowiednie jednostki m. st.W., zatem z natury rzeczy zgłoszenie tych roszczeń jest powodowi znane. Twierdzenie powoda, że fatalny stan budynku przyul . (...), który uniemożliwiał remont fasady, powstał i stał się mu znany dopiero po zawarciu umowy również nie zostało wykazane. Za dowód tego twierdzenia nie mogła być uznana decyzja z 27 października 2008 roku o opróżnieniu budynku (k. 64-65 - decyzja), gdyż nie wynika z niej, aby stan przedmiotowego budynku pogorszył się do stopnia uniemożliwiającego remont fasady w istotnym dla sprawy okresie od 12 lutego do 30 listopada 2001 roku, kiedy to powód miał ów remont wykonać. Jakie natomiast zmiany w substancji budynku zaszły w innym czasie, zapewne później, było dla sprawy nieistotne. Można dodać, że przesłuchani w sprawie świadkowie podali, że powód po zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste był na bieżąco informowany o stanie sąsiednich budynków. Reasumując powyższe należało dojść do wniosku, że powództwo nie nadawało się do uwzględnienia również z uwagi na nie wykazanie przez powoda, że w okolicznościach sprawy doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków. Podkreślenia wymaga, że nie miały żadnego znaczenia dla sprawy złożone przez powoda dokumenty dotyczące przebiegu przetargu, w wyniku którego zawarto umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Postanowienia umowne, na które powołał się powód w uzasadnieniu pozwu były bowiem jasne, dla pełnego odtworzenia woli stron zawierających umowę wystarczyła ich wykładnia językowa. Niezależnie od zasad wyboru oferty obowiązujących w przetargu czy innych zapisów w dokumentacji przetargowej strony były związane uzgodnioną treścią umowy. Warto ponadto dodać, że uwzględnienie żądania pozwu prowadziłoby do zmiany sytuacji prawnej stron w sposób ewidentnie krzywdzący dla pozwanego. Lektura zmienionego § 13 umowy z 7 grudnia 1995 roku jasno wskazuje, że użytkownik wieczysty zobowiązał się do przedstawienia gwarancji bankowej na kwotę 510.000 zł w celu umożliwienia właścicielowi planowanego remontu elewacji sąsiednich kamienic. Świadczenie ze strony użytkownika wieczystego było ściśle związane ze spodziewaną przez tegoż użytkownika i uzgodnioną przez obie strony korzyścią w postaci remontu fasad sąsiednich kamienic. Rację miał zatem pozwany podnosząc, że nic wspólnego z rozważeniem interesu obu stron i działaniem zgodnym z zasadami współżycia społecznego nie miałoby takie ukształtowanie sytuacji prawnej stron, że pozwany musiałby zapłacić kwotę 510.000 zł a powód byłby wolny od obowiązku wykonania remontu. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu. O kosztach Sąd rozstrzygnął na podstawieart. 98 k.p.c.zobowiązując powoda jako stronę przegrywającą sprawę do zwrotu pozwanemu kosztów procesu w kwocie 14.421 zł. Pozwany wniósł o zasądzenie kosztów według złożonego zestawienia, w tym zastępstwa procesowego w kwocie 79.855,85 zł (k. 177-178 - pismo). Na zasądzoną kwotę złożyły się: 14.400 zł zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 4 zł opłaty kancelaryjnej i 17 zł opłaty skarbowej na pełnomocnictwie. Wysokość wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika pozwanego Sąd policzył w oparciu o § 2 ust. 1 i 2, § 4 ust. 1 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.). Stawka minimalna przy wartości przedmiotu sporu powyżej 200.000 zł wynosi 7.200 zł. Jak stanowi § 2 ust. 1 rozporządzenia, zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Z uwagi na nakład pracy pełnomocnika pozwanego, wyrażający się w składanych w sprawie wyczerpujących pismach procesowych, które przyczyniły się do wyjaśnienia sprawy, a także ilość wyznaczonych w sprawie rozpraw, Sąd uznał za zasadne przyznanie opłaty za reprezentowanie pozwanego w kwocie 14.400 zł, stanowiącej podwójną stawkę minimalną. Przyznanie wyższej kwoty zastępstwa prawnego nie odpowiadałoby nakładowi pracy pełnomocnika pozwanego i nie uwzględniałoby charakteru żądania pozwu, które - jak ocenił sam pozwany w odpowiedzi na pozew - było całkowicie bezpodstawne. Z tych względów orzeczono jak w punkcie 2 wyroku.

15/450500/0007203/C

Sąd Okręgowy w Warszawie

XXIV Wydział Cywilny

154505000000303_I_Co_000109_2008_Uz_2009-12-08_001

I Co 109/08

2009-12-08 01:00:00.0 CET

2015-08-31 20:15:04.0 CEST

2017-01-14 11:10:52.0 CET

15450500

303

DECISION

Sygn. akt. I Co 109/08 POSTANOWIENIE Dnia 8 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny składzie następującym: Przewodniczący: SSO Małgorzata Perdion - Kalicka Protokolant : starszy sekretarz sądowy Katarzyna Andrzejczak po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z wniosku (...) Company z siedzibą w F. w USA przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa o stwierdzenie wykonalności wyroku Sądu Polubownego i nadanie klauz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0000303/Co" xVolNmbr="000109" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditor="pwiaterska" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2008" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Paula Wiaterska"> <xName>Postanowienie</xName> <xBlock> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt.<xBx> I Co 109/08</xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 8 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny</xText> <xText>składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący:<xBx> SSO Małgorzata Perdion - Kalicka </xBx></xText> <xText>Protokolant : starszy sekretarz sądowy Katarzyna Andrzejczak</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2009 roku w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z wniosku<xBx> <xAnon> (...) Company</xAnon> z siedzibą w <xAnon>F.</xAnon> w USA </xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx>Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa </xBx></xText> <xText>o stwierdzenie wykonalności wyroku Sądu Polubownego i nadanie klauzuli wykonalności</xText> <xText>postanawia:</xText> <xText/> <xText><xBx>I. </xBx> nadać klauzulę wykonalności wyrokowi wydanemu w <xAnon>W.</xAnon> w dniu 21 stycznia 2008 roku w postępowaniu arbitrażowym prowadzonym zgodnie z regulaminem <xAnon> (...)</xAnon> w sprawie między powodem <xAnon> (...) Company</xAnon> z siedzibą w <xAnon>F.</xAnon> w USA, a pozwanym Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Skarbu Państwa;</xText> <xText/> <xText><xBx>II. </xBx>zasądzić od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Skarbu Państwa na rzecz <xAnon> (...) Company</xAnon> z siedzibą w <xAnon>F.</xAnon> w USA kwotę 410,00 zł (czterysta dziesieć złotych) tytułem zwrotu kosztów postepowania, w tym kwotę 60,00 zł (szesćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Małgorzata Perdion-Kalicka

Paula Wiaterska

starszy sekretarz sądowy Katarzyna Andrzejczak

Paula Wiaterska

Sygn. akt.I Co 109/08 POSTANOWIENIE Dnia 8 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny składzie następującym: Przewodniczący:SSO Małgorzata Perdion - Kalicka Protokolant : starszy sekretarz sądowy Katarzyna Andrzejczak po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z wniosku(...) Companyz siedzibą wF.w USA przeciwkoSkarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa o stwierdzenie wykonalności wyroku Sądu Polubownego i nadanie klauzuli wykonalności postanawia: I.nadać klauzulę wykonalności wyrokowi wydanemu wW.w dniu 21 stycznia 2008 roku w postępowaniu arbitrażowym prowadzonym zgodnie z regulaminem(...)w sprawie między powodem(...) Companyz siedzibą wF.w USA, a pozwanym Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Skarbu Państwa; II.zasądzić od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Skarbu Państwa na rzecz(...) Companyz siedzibą wF.w USA kwotę 410,00 zł (czterysta dziesieć złotych) tytułem zwrotu kosztów postepowania, w tym kwotę 60,00 zł (szesćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

15/450500/0000303/Co

Sąd Okręgowy w Warszawie

I Wydział Cywilny

151520100000503_I_C_000639_2009_Uz_2009-12-07_001

I C 639/09

2009-12-07 01:00:00.0 CET

2017-02-21 18:15:26.0 CET

2017-02-27 09:51:12.0 CET

15152010

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: I C 639/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2009 r. Sąd Rejonowy w Bytomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Jarosław Jakubiec Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tyrcha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009 roku w Bytomiu na rozprawie sprawy z powództwa M. M. przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 1 zasądza od pozwanego Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda M. M. kwotę 3.827,27 zł (trzy tysiące osiemset

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Ewa Zając" xPublisher="zajac_e" xEditorFullName="Adam Lech" xEditor="lech_a" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="4" xFlag="published" xVolType="15/152010/0000503/C" xYear="2009" xVolNmbr="000639" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> Sygn. akt: I C 639/09</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 7 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Rejonowy w Bytomiu I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="186"/> <xCOLx xWIDTHx="525"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSR Jarosław Jakubiec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>st. sekr. sądowy Anna Tyrcha</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009 roku w Bytomiu</xText> <xText>na rozprawie sprawy z powództwa</xText> <xText><xBx><xAnon>M. M.</xAnon></xBx></xText> <xText>przeciwko <xBx><xAnon> Bankowi (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> </xBx></xText> <xText>o <xBx>zapłatę</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zasądza od pozwanego <xAnon> Banku (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz powoda <xAnon>M. M.</xAnon> kwotę 3.827,27 zł (trzy tysiące osiemset dwadzieścia siedem złotych dwadzieścia siedem groszy);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałej części powództwo oddala;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od powoda <xAnon>M. M.</xAnon> na rzecz pozwanej <xAnon> Banku (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 394,00 zł (trzysta dziewięćdziesiąt cztery) złote tytułem kosztów postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zwraca powodowi <xAnon>M. M.</xAnon> kwotę 185,00 zł (sto osiemdziesiąt pięć złotych) tytułem nadpłaty opłaty od pozwu.</xText> </xUnit> <xText>I C 639/09</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 08 lipca 2009 r., powód <xAnon>M. M.</xAnon> domagał się zasądzenia, tytułem zwrotu wpłaconych środków na lokatę bankową, kwoty 7.311,40 zł. W uzasadnieniu podał, iż dokonał wpłaty na rzecz banku kwoty 3.700,00 zł, która nie została mu zwrócona.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew, bank wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, podając, iż powód zlikwidował założony rachunek bankowy, a tym samym lokatę bankową, a należne kwoty zostały mu wypłacone. <xAnon>Z.</xAnon> również zarzut przedawnienia.</xText> <xText>Na rozprawie w dniu 09 listopada 2009 r. powód sprecyzował, iż kwota której zapłaty się domaga stanowi zwrot wpłaconego kapitału w kwocie 3.700,00 zł wraz z odsetkami, które wyliczył w oparciu o średnie odsetki bankowe. Podał również, iż bank nie przedstawił dokumentu, z którego wynikałoby, iż powód otrzymał zwrot wpłaconych środków.</xText> <xText>Sąd ustalił:</xText> <xText>W dniu 01 sierpnia 2001 r. <xAnon>M. M.</xAnon> zawarł z <xAnon> Bankiem (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> umowę rachunku bankowego o nr <xAnon> (...)</xAnon> (umowa rachunku, k. 5). Z powyższego rachunku została utworzona lokata terminowa na kwotę 3.700,00 zł na okres 3 miesięcy z oprocentowaniem 13,5% (dowód otwarcia lokaty, k. 4). W związku z rachunkiem została również złożona dyspozycja na wypadek śmierci (k. 79)</xText> <xText>W dniu 05 listopada 2001 r. <xAnon>M. M.</xAnon> złożył dyspozycję zamknięcia rachunku bankowego (dyspozycja, k. 73).</xText> <xText>Po upływie 3 miesięcy, na który to okres została założona lokata terminowa, kapitał wraz z naliczonymi odsetkami w kwocie 127,27 zł został automatycznie przekazany na poczet kolejnej 3 miesięcznej lokaty, której oprocentowanie wynosiło 9,1%. W związku z zamknięciem w dniu 05 listopada 2001 r. rachunku bankowego, została również zerwana lokata związana z tym rachunkiem i przekazana w dniu 05 listopada 2001 r. na konto rachunku bankowego. Pozwany bank w wyciągu bankowym wskazała, iż kwota ta została wypłacona w tym samym dniu (wyciągi, k. 74 – 78).</xText> <xText>W 2009 r. <xAnon>M. M.</xAnon> zwrócił się do banku o zwrot wpłaconej kwoty, a pomiędzy stronami wymieniana była korespondencja, w której strony przedstawiały swoje stanowisko, a spór był również rozstrzygany przez arbitra bankowego (korespondencja, k. 95 – 96, orzeczenie, k. 81 – 82).</xText> <xText>Sąd zważył:</xText> <xText>Powództwo było zasadne w części.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 725" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 725 kc</xLexLink> przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.</xText> <xText>W niniejszej sprawie niewątpliwie pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy rachunku bankowego, jak również do utworzenia lokaty terminowej oraz do likwidacji rachunku.</xText> <xText>Z treści dokumentów wskazujących na te czynności, w szczególności z dowodu założenia lokaty wyraźnie wynika, iż lokata terminowa została założona w związku z rachunkiem bankowym. Na dowodzie założenia lokaty widnieje numer rachunku bankowego z umowy otwierającej „konto osobiste”. Likwidacja rachunku była więc związana z automatyczną likwidacją lokaty, na co wskazywała pozwana, czemu z kolei powód nie przeczył. Niewątpliwie również minął pierwszy okres 3 miesięczny od założenia lokaty, w związku z czym zostały naliczone odsetki umowne w kwocie 127,27 zł. Odsetki te zostały doliczone do kapitału, a następnie lokata została odnowiona, przy czym w związku z dyspozycją zamknięcia rachunku bankowego, lokata została zerwana i żadne odsetki nie zostały już naliczone.</xText> <xText>W niniejszej sprawie powód wykazał, iż dokonał wpłaty kwoty 3.700,00 zł na lokatę terminową i zawarł umowę rachunku bankowego. Z dokumentów złożonych przez pozwaną, wynika, iż powód złożył dyspozycję zamknięcia rachunku oraz fakt doliczenia odsetek do kapitału i założenie automatycznie kolejnej lokaty.</xText> <xText>Pozwana, z kolei, nie wykazała, iż powyższa kwota została powodowi zwrócona. Obowiązek wykazania powyższego spoczywał bowiem na banku, który z tej okoliczności wywodził skutki prawne (<xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink>). Bank na okoliczność dokonania wypłaty przedstawił jedynie wyciągi z konta bankowego, które wskazują na dokonanie określonych operacji. Powód jednak kwestionował prawidłowość powyższych, a wobec tego to na stronie pozwanej ciążył obowiązek udowodnienia, iż powód rzeczywiście otrzymał wpłacone przez niego wcześniej kwoty.</xText> <xText>Pozwana wskazywała wprawdzie, iż z uwagi na upływ 5 letniego okresu przechowywania doku netów bankowych nie posiada już szczegółowej dokumentacji, jednakże z uwagi na przedawnienie roszczeń (nawet 10 letnie) praktyka taka nie może być uznana za prawidłową. Nadmienić należy, iż bank przedstawił jednak szereg dokumentów, w których widnieją podpisy powoda, a to dyspozycja zamknięcia rachunku oraz dyspozycja na wypadek śmierci. Nie przedstawił natomiast dokumentu podpisanego przez powoda, który kwitowałby odbiór wpłaconej kwoty. Wyciągi bankowe potwierdzają jedynie, iż zostały wprowadzone do systemu określone dane.</xText> <xText>W związku z powyższym sąd uznał, iż roszczenie powoda zostało częściowo udowodnione, a pozwana nie wykazała podstaw zwolnienia się z obowiązku zwrotu wpłaconych środków.</xText> <xText>W ocenie Sądu nie zostało natomiast wykazane roszczenie powoda w całości. Z przedstawionych dokumentów niezbicie wynika, iż powodowi należna jest kwota 3.827,27 zł, tj. kwota wpłaconego początkowo kapitału wraz z naliczonymi odsetkami, które do kapitału zostały „dopisane”. W ocenie sądu taka kwota winna być powodowi zwrócona. Wyliczenie powoda należnej kwoty, które dokonał samodzielnie w oparciu o „średnie oprocentowanie bankowe” nie może być uznane za prawidłowe. Nie jest bowiem możliwe zweryfikowanie takiego wyliczenia, jego prawidłowości, a przede wszystkim, w związku z rozwiązaniem umowy rachunku bankowego, nie jest zasadne traktowanie wpłaconej kwoty jako środków zgromadzonych w banku, a tylko co do takowych, ewentualnie możliwe by było stosowanie odsetek bankowych. W niniejszej sprawie ewentualnie możliwe było zastosowanie odsetek ustawowych, co po p[pierwsze nie zostało wykazane, a po drugie w związku z zarzutem przedawnienia, częściowo roszczenie takie niewątpliwie uległoby przedawnieniu, o czym dalej.</xText> <xText>Sąd zasądził więc od pozowanego na rzecz powoda kwotę 3.827,27 zł oddalając żądanie w pozostałym zakresie.</xText> <xText>W związku z treścią żądania pozwu, za niezasadny Sąd uznał zarzut przedawnienia roszczenia.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 731" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 731 kc</xLexLink> roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.</xText> <xText>W ocenie Sądu w niniejszej sprawie w zakresie żądania zwrotu wpłaconych środków, nie jest zasadne stosowanie 2 letniego terminu przedawnienia. Powołany przepis jest normą bezwzględnie obowiązującą, lecz jako wyjątek od zasad z <xLexLink xArt="art. 118" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 118 kc</xLexLink>, nie jest możliwe interpretowanie jej rozszerzająco.</xText> <xText>W ocenie sądu jedynie roszczenia ze stosunku rachunku bankowego w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 725" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 725 kc</xLexLink> ulegają przedawnieniu 2-letniemu. W ocenie Sądu likwidowana lokata terminowa stanowi wkład oszczędnościowy, co do którego zastosowanie ma <xLexLink xArt="art. 118" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 118 kc.</xLexLink> Zauważyć bowiem należy, iż po pierwsze różny jest cele założenia obu typów takich rachunków. W ramach „zwykłego” rachunku bankowego, co do zasady, posiadacz rachunku może dowolnie dysponować zgromadzonymi środkami. W ramach lokaty natomiast, jedyną możliwością było jedynie jej rozwiązanie przed terminem, do którego została zawarta, co z kolei skutkowało nie naliczaniem umownych odsetek. Pełnomocnik pozwanego banku wskazywała wprawdzie na konieczność umieszczenia odpowiedniej nazwy w rachunku oszczędnościowy, jednakże w ocenie Sądu taka nazwa była stosowana przez stronę pozwaną co do założonych lokat. Z załączonych wyciągów bankowych wynika, iż pozwana prowadziła dla powoda dwa odmienne rachunku o różnych numerach, przy czym jeden stanowił „konto osobiste”, a drugi „oszczędności”, pod którą to nazwą kryła się właśnie lokata powoda (lokaty w związku z „odnowieniem” po doliczeniu odsetek).</xText> <xText>W związku z powyższym środki zgromadzone w ramach lokaty (odnowionej w dniu 02 listopada 2001 r. wraz ze skapitalizowanymi odsetkami) stanowiły właśnie oszczędności w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 731" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 731 kc</xLexLink>, do których zastosowanie ma 10 letni okres przedawnienia z <xLexLink xArt="art. 118" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 118 kc.</xLexLink></xText> <xText>Odmiennie należałoby ewentualnie orzekać co do odsetek ustawowych za okres od dnia 05 listopada 2001 r. do chwili obecnej. Wymagalność roszczenia powoda powstała bowiem z chwilą dyspozycji zamknięcia rachunku bankowego. Od tej chwili powodowi należne są odsetki ustawowe zgodnie z <xLexLink xArt="art. 481;art. 481 § 1;art. 481 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 § 1 i 2 kc.</xLexLink>. Sporny jest jednak charakter roszczenia o odsetki, co do których w ocenie Sądu miałby zastosowanie 3 –letni okres przedawnienia, przy czym powód odsetek takich się nie domagał i szczegółowe rozważania w tej kwestii są zbędne.</xText> <xText>Orzekając o kosztach Sąd zastosował wynikającą z <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 kpc</xLexLink> zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Powód bowiem wygrał sprawę w 52%, winien więc ponieść koszty postępowania w 48%. Przy rozliczaniu kosztów postępowania, pod uwagę należy brać koszty faktycznie poniesione. Na całość kosztów postępowania składała się więc: opłata od pozwu w wysokości 366,00 zł (błędnie została pobrana kwota 551,00 zł w związku z niejasną treścią pozwu) oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej spółki, które przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu, wynosi kwotę 1.200 zł, wraz z kwotą opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Całość faktycznie poniesionych przez strony kosztów wynosi więc 1.583,00 zł. Powód przegrał sprawę w 48%, a więc winien ponieść koszty postępowania w kwocie 760,00 zł. Z uwagi jednak na fakt, iż rzeczywiście poniósł on koszty w wysokości 366,00 zł, zobowiązany jest on do pokrycia różnicy w kwocie 394,00 zł, która to kwota została zasądzona od powoda na rzecz pozwanego banku. Z uwagi zaś na nadpłatę opłaty od pozwu, powodowi należało zwrócić kwotę 185,00 zł. Opłata została bowiem obliczona od sumy kwoty 3.700,00 zł i 7.311,40 zł, co jednak w związku z wyjaśnieniami powoda należało uznać za błędne. Powód domagał się kwoty 7.311,40 zł, a kwota 3.700,00 zł stanowiła jedynie podstawę do wyliczenia żądania. Prawidłową wartość sporu stanowi więc kwota 7.311,40 zł.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jarosław Jakubiec

Ewa Zając

st. sekr. sądowy Anna Tyrcha

Adam Lech

Sygn. akt: I C 639/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2009 r. Sąd Rejonowy w Bytomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSR Jarosław Jakubiec Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tyrcha po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2009 roku w Bytomiu na rozprawie sprawy z powództwa M. M. przeciwkoBankowi (...) Spółce AkcyjnejwW. ozapłatę 1 zasądza od pozwanegoBanku (...) Spółki AkcyjnejwW.na rzecz powodaM. M.kwotę 3.827,27 zł (trzy tysiące osiemset dwadzieścia siedem złotych dwadzieścia siedem groszy); 2 w pozostałej części powództwo oddala; 3 zasądza od powodaM. M.na rzecz pozwanejBanku (...) Spółki AkcyjnejwW.kwotę 394,00 zł (trzysta dziewięćdziesiąt cztery) złote tytułem kosztów postępowania; 4 zwraca powodowiM. M.kwotę 185,00 zł (sto osiemdziesiąt pięć złotych) tytułem nadpłaty opłaty od pozwu. I C 639/09 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 08 lipca 2009 r., powódM. M.domagał się zasądzenia, tytułem zwrotu wpłaconych środków na lokatę bankową, kwoty 7.311,40 zł. W uzasadnieniu podał, iż dokonał wpłaty na rzecz banku kwoty 3.700,00 zł, która nie została mu zwrócona. W odpowiedzi na pozew, bank wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, podając, iż powód zlikwidował założony rachunek bankowy, a tym samym lokatę bankową, a należne kwoty zostały mu wypłacone.Z.również zarzut przedawnienia. Na rozprawie w dniu 09 listopada 2009 r. powód sprecyzował, iż kwota której zapłaty się domaga stanowi zwrot wpłaconego kapitału w kwocie 3.700,00 zł wraz z odsetkami, które wyliczył w oparciu o średnie odsetki bankowe. Podał również, iż bank nie przedstawił dokumentu, z którego wynikałoby, iż powód otrzymał zwrot wpłaconych środków. Sąd ustalił: W dniu 01 sierpnia 2001 r.M. M.zawarł zBankiem (...) S.A.wW.umowę rachunku bankowego o nr(...)(umowa rachunku, k. 5). Z powyższego rachunku została utworzona lokata terminowa na kwotę 3.700,00 zł na okres 3 miesięcy z oprocentowaniem 13,5% (dowód otwarcia lokaty, k. 4). W związku z rachunkiem została również złożona dyspozycja na wypadek śmierci (k. 79) W dniu 05 listopada 2001 r.M. M.złożył dyspozycję zamknięcia rachunku bankowego (dyspozycja, k. 73). Po upływie 3 miesięcy, na który to okres została założona lokata terminowa, kapitał wraz z naliczonymi odsetkami w kwocie 127,27 zł został automatycznie przekazany na poczet kolejnej 3 miesięcznej lokaty, której oprocentowanie wynosiło 9,1%. W związku z zamknięciem w dniu 05 listopada 2001 r. rachunku bankowego, została również zerwana lokata związana z tym rachunkiem i przekazana w dniu 05 listopada 2001 r. na konto rachunku bankowego. Pozwany bank w wyciągu bankowym wskazała, iż kwota ta została wypłacona w tym samym dniu (wyciągi, k. 74 – 78). W 2009 r.M. M.zwrócił się do banku o zwrot wpłaconej kwoty, a pomiędzy stronami wymieniana była korespondencja, w której strony przedstawiały swoje stanowisko, a spór był również rozstrzygany przez arbitra bankowego (korespondencja, k. 95 – 96, orzeczenie, k. 81 – 82). Sąd zważył: Powództwo było zasadne w części. Zgodnie zart. 725 kcprzez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. W niniejszej sprawie niewątpliwie pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy rachunku bankowego, jak również do utworzenia lokaty terminowej oraz do likwidacji rachunku. Z treści dokumentów wskazujących na te czynności, w szczególności z dowodu założenia lokaty wyraźnie wynika, iż lokata terminowa została założona w związku z rachunkiem bankowym. Na dowodzie założenia lokaty widnieje numer rachunku bankowego z umowy otwierającej „konto osobiste”. Likwidacja rachunku była więc związana z automatyczną likwidacją lokaty, na co wskazywała pozwana, czemu z kolei powód nie przeczył. Niewątpliwie również minął pierwszy okres 3 miesięczny od założenia lokaty, w związku z czym zostały naliczone odsetki umowne w kwocie 127,27 zł. Odsetki te zostały doliczone do kapitału, a następnie lokata została odnowiona, przy czym w związku z dyspozycją zamknięcia rachunku bankowego, lokata została zerwana i żadne odsetki nie zostały już naliczone. W niniejszej sprawie powód wykazał, iż dokonał wpłaty kwoty 3.700,00 zł na lokatę terminową i zawarł umowę rachunku bankowego. Z dokumentów złożonych przez pozwaną, wynika, iż powód złożył dyspozycję zamknięcia rachunku oraz fakt doliczenia odsetek do kapitału i założenie automatycznie kolejnej lokaty. Pozwana, z kolei, nie wykazała, iż powyższa kwota została powodowi zwrócona. Obowiązek wykazania powyższego spoczywał bowiem na banku, który z tej okoliczności wywodził skutki prawne (art. 6 kc). Bank na okoliczność dokonania wypłaty przedstawił jedynie wyciągi z konta bankowego, które wskazują na dokonanie określonych operacji. Powód jednak kwestionował prawidłowość powyższych, a wobec tego to na stronie pozwanej ciążył obowiązek udowodnienia, iż powód rzeczywiście otrzymał wpłacone przez niego wcześniej kwoty. Pozwana wskazywała wprawdzie, iż z uwagi na upływ 5 letniego okresu przechowywania doku netów bankowych nie posiada już szczegółowej dokumentacji, jednakże z uwagi na przedawnienie roszczeń (nawet 10 letnie) praktyka taka nie może być uznana za prawidłową. Nadmienić należy, iż bank przedstawił jednak szereg dokumentów, w których widnieją podpisy powoda, a to dyspozycja zamknięcia rachunku oraz dyspozycja na wypadek śmierci. Nie przedstawił natomiast dokumentu podpisanego przez powoda, który kwitowałby odbiór wpłaconej kwoty. Wyciągi bankowe potwierdzają jedynie, iż zostały wprowadzone do systemu określone dane. W związku z powyższym sąd uznał, iż roszczenie powoda zostało częściowo udowodnione, a pozwana nie wykazała podstaw zwolnienia się z obowiązku zwrotu wpłaconych środków. W ocenie Sądu nie zostało natomiast wykazane roszczenie powoda w całości. Z przedstawionych dokumentów niezbicie wynika, iż powodowi należna jest kwota 3.827,27 zł, tj. kwota wpłaconego początkowo kapitału wraz z naliczonymi odsetkami, które do kapitału zostały „dopisane”. W ocenie sądu taka kwota winna być powodowi zwrócona. Wyliczenie powoda należnej kwoty, które dokonał samodzielnie w oparciu o „średnie oprocentowanie bankowe” nie może być uznane za prawidłowe. Nie jest bowiem możliwe zweryfikowanie takiego wyliczenia, jego prawidłowości, a przede wszystkim, w związku z rozwiązaniem umowy rachunku bankowego, nie jest zasadne traktowanie wpłaconej kwoty jako środków zgromadzonych w banku, a tylko co do takowych, ewentualnie możliwe by było stosowanie odsetek bankowych. W niniejszej sprawie ewentualnie możliwe było zastosowanie odsetek ustawowych, co po p[pierwsze nie zostało wykazane, a po drugie w związku z zarzutem przedawnienia, częściowo roszczenie takie niewątpliwie uległoby przedawnieniu, o czym dalej. Sąd zasądził więc od pozowanego na rzecz powoda kwotę 3.827,27 zł oddalając żądanie w pozostałym zakresie. W związku z treścią żądania pozwu, za niezasadny Sąd uznał zarzut przedawnienia roszczenia. Zgodnie zart. 731 kcroszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie w zakresie żądania zwrotu wpłaconych środków, nie jest zasadne stosowanie 2 letniego terminu przedawnienia. Powołany przepis jest normą bezwzględnie obowiązującą, lecz jako wyjątek od zasad zart. 118 kc, nie jest możliwe interpretowanie jej rozszerzająco. W ocenie sądu jedynie roszczenia ze stosunku rachunku bankowego w rozumieniuart. 725 kculegają przedawnieniu 2-letniemu. W ocenie Sądu likwidowana lokata terminowa stanowi wkład oszczędnościowy, co do którego zastosowanie maart. 118 kc.Zauważyć bowiem należy, iż po pierwsze różny jest cele założenia obu typów takich rachunków. W ramach „zwykłego” rachunku bankowego, co do zasady, posiadacz rachunku może dowolnie dysponować zgromadzonymi środkami. W ramach lokaty natomiast, jedyną możliwością było jedynie jej rozwiązanie przed terminem, do którego została zawarta, co z kolei skutkowało nie naliczaniem umownych odsetek. Pełnomocnik pozwanego banku wskazywała wprawdzie na konieczność umieszczenia odpowiedniej nazwy w rachunku oszczędnościowy, jednakże w ocenie Sądu taka nazwa była stosowana przez stronę pozwaną co do założonych lokat. Z załączonych wyciągów bankowych wynika, iż pozwana prowadziła dla powoda dwa odmienne rachunku o różnych numerach, przy czym jeden stanowił „konto osobiste”, a drugi „oszczędności”, pod którą to nazwą kryła się właśnie lokata powoda (lokaty w związku z „odnowieniem” po doliczeniu odsetek). W związku z powyższym środki zgromadzone w ramach lokaty (odnowionej w dniu 02 listopada 2001 r. wraz ze skapitalizowanymi odsetkami) stanowiły właśnie oszczędności w rozumieniuart. 731 kc, do których zastosowanie ma 10 letni okres przedawnienia zart. 118 kc. Odmiennie należałoby ewentualnie orzekać co do odsetek ustawowych za okres od dnia 05 listopada 2001 r. do chwili obecnej. Wymagalność roszczenia powoda powstała bowiem z chwilą dyspozycji zamknięcia rachunku bankowego. Od tej chwili powodowi należne są odsetki ustawowe zgodnie zart. 481 § 1 i 2 kc.. Sporny jest jednak charakter roszczenia o odsetki, co do których w ocenie Sądu miałby zastosowanie 3 –letni okres przedawnienia, przy czym powód odsetek takich się nie domagał i szczegółowe rozważania w tej kwestii są zbędne. Orzekając o kosztach Sąd zastosował wynikającą zart. 100 kpczasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Powód bowiem wygrał sprawę w 52%, winien więc ponieść koszty postępowania w 48%. Przy rozliczaniu kosztów postępowania, pod uwagę należy brać koszty faktycznie poniesione. Na całość kosztów postępowania składała się więc: opłata od pozwu w wysokości 366,00 zł (błędnie została pobrana kwota 551,00 zł w związku z niejasną treścią pozwu) oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej spółki, które przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu, wynosi kwotę 1.200 zł, wraz z kwotą opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Całość faktycznie poniesionych przez strony kosztów wynosi więc 1.583,00 zł. Powód przegrał sprawę w 48%, a więc winien ponieść koszty postępowania w kwocie 760,00 zł. Z uwagi jednak na fakt, iż rzeczywiście poniósł on koszty w wysokości 366,00 zł, zobowiązany jest on do pokrycia różnicy w kwocie 394,00 zł, która to kwota została zasądzona od powoda na rzecz pozwanego banku. Z uwagi zaś na nadpłatę opłaty od pozwu, powodowi należało zwrócić kwotę 185,00 zł. Opłata została bowiem obliczona od sumy kwoty 3.700,00 zł i 7.311,40 zł, co jednak w związku z wyjaśnieniami powoda należało uznać za błędne. Powód domagał się kwoty 7.311,40 zł, a kwota 3.700,00 zł stanowiła jedynie podstawę do wyliczenia żądania. Prawidłową wartość sporu stanowi więc kwota 7.311,40 zł.

15/152010/0000503/C

Sąd Rejonowy w Bytomiu

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmA_000109_2008_Uz_2009-12-03_003

XVII AmA 109/08

2009-12-03 01:00:00.0 CET

2016-09-20 19:15:29.0 CEST

2017-07-04 16:48:55.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 109/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania M. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z/s w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania od de

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000109" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xPublisher="akrasuska" xEditor="akrasuska" xToPage="10" xLang="PL" xYear="2008" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Aneta Krasuska"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 109/08</xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 3 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Protokolant: Piotr Grzywacz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon>M. S.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą (...)</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o nałożenie kary pieniężnej</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31 grudnia 2007 r. nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Zmienia zaskarżoną decyzję w pkt I litera C ppkt 52 w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 45 360 zł nakłada na <xAnon>M. S.</xAnon> prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą (...)</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 12 600 zł (dwanaście tysięcy sześćset)</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz <xAnon>M. S.</xAnon> kwotę 1020 zł (jeden tysiąc dwadzieścia) tytułem kosztów postępowania.</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Znosi wzajemne między stronami pozostałe koszty postępowania.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="center"> <xBx>SSO Witold Rękosiewicz </xBx></xText> <xText>sygn. akt XVII AmA 109/08</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany) po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania antymonopolowego przeciwko <xAnon> (...) SA</xAnon> z/s w <xAnon>D.</xAnon> (dawniej <xAnon> (...) SA</xAnon>) – dalej <xAnon>T.</xAnon> oraz 86 przedsiębiorcom zajmującym się hurtową dystrybucja wyrobów (farb, lakierów i wyrobów pomocniczych) produkowanych przez <xAnon>T.</xAnon>, decyzją z dnia 31.12.2007 r. nr <xAnon> (...)</xAnon>, na podstawie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 11 ust 2 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm. – dalej ustawa o ochronie) uznał za praktykę ograniczającą konkurencję, o której mowa w art. 6 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, zawarcie przez <xAnon>T.</xAnon>, oraz przedsiębiorców wymienionych w pkt I od ppkt 1 do ppkt 84 niedozwolonego porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku sprzedaży hurtowej farb, lakierów i wyrobów pomocniczych, polegającego na bezpośrednim ustaleniu cen sprzedaży towarów, poprzez ustalenie pomiędzy <xAnon>T.</xAnon> oraz przedsiębiorcami wymienionym w pkt. I ppkt 1-84 w umowach dystrybucyjnych dotyczących sprzedaży wyrobów produkowanych i sprzedawanych przez <xAnon>T.</xAnon> cen sprzedaży tych towarów przez dystrybutorów oraz stwierdził zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 1.01.2007 r. (pkt I a decyzji).</xText> <xText>W stosunku do dwóch przedsiębiorców wymienionych w pkt I ppkt 85 i 86 Prezes UOKiK umorzył postępowanie antymonopolowe jako bezprzedmiotowe (pkt I b decyzji). W pkt Ic decyzji Prezes UOKiK na podstawie art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) nałożył na <xAnon>T.</xAnon> oraz przedsiębiorców wymienionych w pkt od 1 do 84 kary pieniężne z tytułu naruszenia zakazu zawartego w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Na <xAnon>M. S.</xAnon> (powód) prowadzącego działalność gospodarczą pod <xAnon> firmą (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> została nałożona kara w wysokości 45360 zł. W pkt Id decyzji Prezes UOKiK, na podstawie art. 77 w związku z art. 80 w/w ustawy obciążył <xAnon>T.</xAnon> oraz 84 wskazanych przedsiębiorców kosztami postępowania w wysokości 40 zł każdy. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Prezes UOKiK wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania w sposób nie budzący wątpliwości stwierdził, iż w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działania przedsiębiorców spełniały przesłanki dające podstawę do uznania ich za praktykę antykonkurencyjną, co uprawniało do wydania decyzji.</xText> <xText>W złożonym odwołaniu <xAnon>M. S.</xAnon> zaskarżył decyzję Prezesa UOKiK w części nakładającej na niego karę pieniężną w wysokości 45.360 zł (pkt I lit.c ppkt 52).</xText> <xText>Zaskarżonej decyzji powód zarzucił naruszenie:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>art. 106 ust 1 pkt 1 oraz art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 7;art. 9" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i 9 kodeksu postępowania administracyjnego</xLexLink>.</xText> </xUnit> <xText>Powód wniósł o uchylenie pkt I lit, ppkt 52 zaskarżonej decyzji lub zmianę decyzji w tej części poprzez odstąpienie od nałożenia na skarżącego kary pieniężnej lub obniżenie wysokości nałożonej kary.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód stwierdził, że nałożona na niego kara jest bardzo dolegliwa i rażąco wysoka w stosunku do charakteru i skutków stwierdzonej praktyki antykonkurencyjnej.</xText> <xText>Dodał, że kara jest niewspółmierna do zarzutów naruszenia przez niego art. 6ust 1 ustawy o ochronie (…). W ocenie powoda przy zastosowaniu art. 111 ustawy o ochronie (…) nałożona kara powinna być znacząco niższa od wymierzonej. Powód podniósł, że ustalenia Prezesa UOKiK nie są zasadne w zakresie wyjaśnienia rzeczywistego pozbawienia dystrybutorów możliwości swobodnego kształtowania cen oraz stwierdzenia, że celem działania przedsiębiorców było naruszenie konkurencji, ponieważ z ustaleń postępowania wynika, że dystrybutorzy mimo zapisów umowy dotyczących marż minimalnych i sankcji za ich naruszenie w swobodny sposób kształtowali własne ceny. Powód podkreślił, że mimo podpisanych porozumień nie ograniczył własnej autonomii w zakresie polityki cenowej oraz nie kierował się ograniczeniami dotyczącymi marż minimalnych.</xText> <xText>W ocenie powoda brak dowodów, że porozumienie oznaczało, iż ceny płacone przez finalnych konsumentów były na wyższym poziomie niż w przypadku nieskrępowanej konkurencji. Okoliczność nierespektowania przez dystrybutorów zapisów dotyczących marż minimalnych ocenił powód jako potwierdzoną oświadczeniami stron i dowodami sprzedaży wyrobów <xAnon>T.</xAnon> i wobec tego bezsporną.</xText> <xText>Coroczne podpisywanie umów dystrybucyjnych powód określił jako działanie mechaniczne, nie mające na celu ograniczenie konkurencji i ustalanie cen minimalnych w sytuacji gdy w okresie trwania umowy jedna ze stron postanowień dotyczących marż minimalnych konsekwentnie nie przestrzegała a druga nie wyciągała z tego żadnych konsekwencji.</xText> <xText>Zdaniem powoda skutki porozumienia nie były odczuwalne na rynku co nie może pozostać bez wpływu na wymiar kary pieniężnej nakładanej decyzją.</xText> <xText>Powód zarzucił, że Prezes UOKiK nakładając karę pominął okoliczności przemawiające za odstąpieniem od karania lub znacznym obniżeniem kary, wynikające z postępowania dowodowego. Wskazał na takie okoliczności jak:</xText> <xText>- brak negatywnych skutków porozumienia dla konkurencji lub dla kontrahentów,</xText> <xText>- nieznaczny zakres działalności powoda i w efekcie niewielkie rozmiary potencjalnych skutków antykonkurencyjnych ,</xText> <xText>- brak świadomości powoda o uczestniczeniu w niedozwolonym porozumieniu,</xText> <xText>- zaniechanie stosowania niedozwolonych praktyk,</xText> <xText>- znikomy stopień zawinienia powoda</xText> <xText>- brak wcześniejszych naruszeń przepisów przez powoda,</xText> <xText>- krótki okres współpracy powoda z <xAnon>T.</xAnon>,</xText> <xText>- współpraca powoda z organem antymonopolowym</xText> <xText>- niezwłoczne przedstawienie pełnej dokumentacji.</xText> <xText>Powód podniósł również, że wysokość nałożonej na niego kary drastycznie odbiega od kar wymierzonych innym przedsiębiorcom. Podkreślił, że przychód osiągnięty z tytułu sprzedaży wyrobów zakupionych od <xAnon>T.</xAnon> w okresie od przystąpienia do umowy w dniu 25.04.2006 r. do 31.12.2006 r. wyniósł <xAnon>(...)</xAnon> zl netto. Marża, jaką stosował w wielu przypadkach była niższa od minimalnej określonej w umowie dystrybucyjnej. Powód zauważył, iż w postępowaniu antymonopolowym był wzywany do złożenia oświadczenia o wysokości ogółem osiągniętego w 2006r ze sprzedaży farb i lakierów w 2006 r. przychodu mimo, że z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, iż przy określeniu wysokości kary Prezes UOKiK kierował się wysokością przychodów osiągniętych w 2006 r. z tytułu uczestnictwa w porozumieniu. Zdaniem powoda określając wymiar kary pozwany błędnie przyjął za podstawę przychody ogółem a nie przychody uzyskane tylko ze sprzedaży <xAnon>produktów T.</xAnon>. W związku z tym powód zarzucił, że Prezes UOKiK wydając decyzję naruszył konstytucyjną zasadę równości. Wskazał, że pozwany w sposób nieuzasadniony zróżnicował poszczególnych uczestników postępowania czym naruszył <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 kpa</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 32" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 32 Konstytucji</xLexLink>. Powód dodał, że w wydanej decyzji Prezes UOKiK nie przedstawił żadnych wyjaśnień, sposobu wyliczenia nałożonej na powoda kary i przyczyn ustalenia kary w takiej wysokości, czym naruszył <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 9 kpa</xLexLink>. Do odwołania powód dołączył zbiorcze zestawienie sprzedaży wyrobów <xAnon>marki T.</xAnon> za 2006 r.</xText> <xText>Pozwany Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania oraz dowodu z przesłuchania stron powołanego w uzasadnieniu odwołania. Wskazał, że aktach administracyjnych należących do materiału dowodowego znajdują się wyjaśnienia powoda dotyczące okoliczności, na które powód powołał się w odwołaniu.</xText> <xText>Zarzuty powoda dotyczące zaskarżonej decyzji oraz wysokości nałożonej kary pieniężnej pozwany uznał za nie zasługujące na uwzględnienie. Prezes UOKiK wskazał, że zgodnie z przepisami ustawy o ochronie (…) w brzmieniu obowiązującym obecnie oraz poprzednio, dla uznania działań podmiotów za sprzeczne z prawem wystarczy stwierdzenie, że skutkiem określonych wspólnych tym podmiotom zachowań ograniczyły one swoją swobodę w stosunkach z osobami trzecimi na podstawie wspólnego uzgodnienia. Stwierdzenie praktyki ograniczającej konkurencję następuje poprzez wykazanie istnienia określonych wspólnych zachowań przedsiębiorców nawet jeżeli na rynku właściwym nie ujawniają się skutki antykonkurencyjne.</xText> <xText>Pozwany podkreślił, ze zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie (…) zakazane są nawet takie porozumienia, które były nastawione na osiągnięcie celu antykonkurencyjnego bez względu na to czy zostanie on osiągnięty.</xText> <xText>Prezes UOKiK wskazał, ze celem porozumień niedozwolonych jest ograniczenie zdolności kupującego w zakresie określenia ceny odsprzedaży bez ograniczania możliwości dostawcy w nakładaniu maksymalnych cen odsprzedaży lub rekomendowania ceny odsprzedaży przy założeniu że nie odnoszą się one do ustalonej lub minimalnej ceny odsprzedaży, będącej wynikiem presji lub zachęty którejś ze stron.</xText> <xText>W świetle przedstawionego stanowiska pozwany stwierdził, ze ustalenie między <xAnon>T.</xAnon> oraz przedsiębiorcami wymienionymi w decyzji, w umowach dystrybucyjnych cen sprzedaży wyrobów <xAnon>T.</xAnon> przez dystrybutorów stanowi ewidentne naruszenie art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Podkreślił, że podpisując umowę powód stał się uczestnikiem porozumienia niezależnie od tego, czy stosował w praktyce postanowienia dotyczące cen minimalnych. Zawierając porozumienie uzyskał jednak korzyść polegającą na wiedzy o stanowisku sprzedawcy co do poziomu preferowanych cen w stosunku do jego odbiorców a konkurentów powoda na szczeblu dystrybucji. Przy podejmowaniu własnych decyzji cenowych mógł brać pod uwagę ceny minimalne stosowane przez konkurentów rynkowych.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutów powoda dotyczących wysokości nałożonej kary pieniężnej Prezes UOKiK oświadczył, że wyliczając kary dla wszystkich dystrybutorów, opierał się na jednolitych obiektywnych kryteriach. Wymienił przy tym przychód osiągnięty w roku poprzedzającym nałożenie kary, stosunek procentowy wymierzonej kary do poziomu kary maksymalnej oraz fakt, że porozumienie miało charakter wertykalny. Nie zgodził się z zarzutem, że kara nałożona na powoda jest rażąco wysoka. Wyjaśnił, że wysokość kary została uzależniona od wysokości przychodów przedsiębiorcy ze sprzedaży farb i lakierów. W stosunku do powoda nałożona kara stanowi 1,8 % kary maksymalnej, jaka mogła być nałożona. Prezes UOKiK oświadczył, że nakładając karę uwzględnił okoliczność zaprzestania stosowania praktyki przez powoda przed wszczęciem postępowania. Powołując się na treść art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Prezes UOKiK wskazał, ze nawet w przypadku działania nieumyślnego przepisy dopuszczają możliwość nałożenia kary pieniężnej. Kara musi spełnić przewidziane dla nie funkcje wobec tego przy jej nakładaniu organ antymonopolowy zmuszony był do uwzględnienia przesłanek łagodzących ale także obciążających konkretnego przedsiębiorcę.</xText> <xText>Odnośnie zarzutu powoda, iż decyzja nie przedstawia sposobu obliczenia wysokości kary pieniężnej nakładanej na każdego dystrybutora, co świadczy o naruszeniu <xLexLink xArt="art. 107;art. 107 § 3" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 107 § 3 kpa</xLexLink> organ antymonopolowy wyjaśnił, że szczegółowe wyliczenia zostały zawarte w załącznikach nr 1 i nr 2 do decyzji i utajnione wzajemnie dla stron postępowania, ponieważ zostały oparte na informacjach stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa każdego z dystrybutorów. Prezes UOKiK oświadczył zasady wyliczenia kar dla wszystkich dystrybutorów były oparte na jednolitych obiektywnych kryteriach takich jak wysokość ogólnego przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym nałożenie kary, stosunek procentowy wymierzonej kary do poziomu kary maksymalnej, charakter porozumienia które zostało zakwalifikowane jako wertykalne.</xText> <xText>Pozwany wskazał, że nałożona kara musi spełniać funkcję prewencyjną i represyjną. Dodał, że nałożone decyzją kary mieszczą się w granicach 2 % kary maksymalnej więc trudno je uznać za nadmiernie wygórowane. Ponadto pozwany zaznaczył, że nakładając kary pieniężne uwzględnił, iż żadna ze stron porozumienia nie naruszyła uprzednio przepisów ustawy antymonopolowej. W stosunku do powoda Prezes UOKiK uwzględnił przesłanki łagodzące mające wpływ na wysokość kary. W szczególności wskazał na fakt, że powód nie był inicjatorem porozumienia i zaniechał stosowania porozumienia przed dniem .wszczęcia postępowania a naruszenia przepisów dopuścił się po raz pierwszy.</xText> <xText>Uzasadniając wysokość kary pieniężnej nałożonej na powoda (45.3605) Prezes UOKiK podkreślił, że powód był uczestnikiem porozumienia stanowiącego jedno z najpoważniejszych naruszeń prawa konkurencji. Porozumienie prowadziło do ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej Było szkodliwe dla konsumentów ponieważ w jego wyniku ceny wyrobów <xAnon>T.</xAnon> na dalszych etapach dystrybucji osiągały poziom wyższy niż byłoby to możliwe w warunkach konkurencyjnych.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił co następuje:</xText> <xText>Prezes UOKiK, prowadząc badanie krajowego rynku farb i lakierów, na podstawie kopii przesłanej przez <xAnon>T.</xAnon> umowy dystrybucyjnej zawartej z jednym z przedsiębiorców na 2005 r. stwierdził, że w § 3 umowy przedsiębiorca został zobowiązany przez <xAnon>T.</xAnon> do sprzedaży wyrobów <xAnon>marki P. (...)</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon> po cenach nie niższych niż cena ich zakupu od <xAnon>T.</xAnon> podwyższona o marżę minimalną wynoszącą odpowiednio dla wyrobów wymienionych wyżej marek 3% i 5%.</xText> <xText>Wskazane postanowienia mogły świadczyć o ustalaniu przez <xAnon>T.</xAnon> i dystrybutora cen minimalnych sprzedawanych towarów. Organ antymonopolowy postanowił przeprowadzić postępowanie wyjaśniające celem ustalenia czy działania <xAnon>T.</xAnon> oraz dystrybutorów wyrobów tego przedsiębiorcy nie naruszają przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez zawieranie porozumień ograniczających konkurencję polegających na ustaleniu cen. Z przedstawionych na wezwanie organu przez <xAnon>T.</xAnon> umów dystrybucyjnych zawartych w 2005 r., 2006 r. i 2007 r. wynikało, że w umowach podpisanych przez <xAnon>T.</xAnon> z dystrybutorami wyrobów tego przedsiębiorcy na lata 2005 i 2006 znajdowały się postanowienia mówiące o ustaleniu cen minimalnych na wyroby <xAnon>marki P. (...)</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon>. Wobec tego Prezes UOKiK pismem z dn. 24.05.2007 r. wezwał <xAnon>T.</xAnon> do przesłania kopii wszystkich umów zawartych z dystrybutorami obowiązujących w 2006 r. W piśmie złożonym w dniu następnym tj. 25.05.2007 r. (k.2804-2809 akt adm.) <xAnon>T.</xAnon> przyznała, iż uczestniczyła w porozumieniu, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 6;art. 6 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 6 ust 1 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (dawniej art. 5 ust 1 pkt 1 poprzednio obowiązującej ustawy o ochronie (…) oraz w art. 81 Traktatu Wspólnoty Europejskiej.</xText> <xText><xAnon>T.</xAnon> oświadczyła, że od 2003 r. stosowała w umowach z dystrybutorami wyrobów <xAnon>marki P. (...)</xAnon> a od roku 2005 r. – również wyrobów <xAnon>marki B.</xAnon>, zawieranych z podmiotami innymi niż operatorzy sieci sklepów wielkopowierzchniowych, postanowienia dotyczące obowiązku odsprzedaży produktów po cenach nie niższych niż cena zakupu produktu podwyższona o marżę minimalną. Do złożonego pisma <xAnon>T.</xAnon> dołączyła kopie wszystkich umów zawartych Hurtowniami (dystrybutorami) w latach 2005-2006 oraz zobowiązanie do złożenia Prezesowi UOKiK kopii takich umów dystrybucyjnych na lata 2003-2004. Przedstawione umowy były w ocenie <xAnon>T.</xAnon> dowodem, który w istotny sposób może się przyczynić do wydania decyzji o której mowa w art. 10 i art. 11 ustawy o ochronie (…). Przedsiębiorca złożył również oświadczenie (k.2811 akt adm.), iż od dnia 1.01.2007 r. zaprzestał zawierania w umowach z dystrybutorami zapisów sprzecznych z art. 6 ust 1 ustawy o ochronie (…). Ponadto na podstawie art. 109 ust 2 ust 3 pkt 1 ustawy o ochronie (…) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 18.05.2004 r. w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przedsiębiorców do Prezesa UOKiK o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie (Dz.U. z 2004 r. nr 130, poz.1380) <xAnon>T.</xAnon> wniosła o obniżenie grożącej temu przedsiębiorcy kary pieniężnej w związku z uczestnictwem w porozumieniu określonym w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Jako rzeczywisty powód uczestnictwa w porozumieniu <xAnon>T.</xAnon> wskazała dążenie do sprostania konkurencji z podmiotami o silniejszej pozycji rynkowej, które również stosowały postanowienia dotyczące cen minimalnych. Zdaniem <xAnon>T.</xAnon> odstąpienie od naśladowania w ten sposób silniejszych konkurentów przyczyniłoby się do znacznego pogorszenia jej sytuacji rynkowej co byłoby sprzeczne z interesem konkurencji i konsumentów. W związku z tym według <xAnon>T.</xAnon> zamiar podtrzymania konkurencji na rynku nie może być uznany za działanie antykonkurencyjne. <xAnon>T.</xAnon> wskazała, że nie egzekwowała od dystrybutorów wykonywania postanowień dotyczących cen minimalnych i nie stosowała środków odwetowych z tego tytułu. Jako dowód na potwierdzenie swego stanowiska <xAnon>T.</xAnon> powołała się na dużą ilość faktur na sprzedaż przez hurtownie jej produktów po cenach niższych niż minimalne (wynikające z treści zawartych umów) <xAnon>T.</xAnon> powołała się więc na brak rzeczywistych negatywnych skutków zawarcia z hurtowniami porozumień ograniczających konkurencję.</xText> <xText>Na podstawie zebranych informacji i dokumentów Prezes UOKiK w dniu 19.10.2007 r. wszczął postępowanie przeciwko <xAnon>T.</xAnon> oraz jej dystrybutorom wymienionym w sentencji zaskarżonej decyzji w sprawie porozumienia ograniczającego konkurencję, o którym mowa w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) polegającego na bezpośrednim ustaleniu cen odsprzedaży towarów marek <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>D.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon> a w końcowym okresie również <xAnon>T.</xAnon>.</xText> <xText>W trakcie postępowania antymonopolowego część dystrybutorów przyznała, że w umowach zawartych z <xAnon>T.</xAnon> w poprzednich latach znajdowało się postanowienie mówiące o sprzedaży wyrobów <xAnon>marki P. (...)</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon> oraz <xAnon>T.</xAnon> po cenach minimalnych określonych w tych umowach. Zdaniem dystrybutorów zapisy dotyczące cen minimalnych zaproponowała <xAnon>T.</xAnon> a odmowa zaakceptowania tych zapisów mogła skutkować rozwiązaniem umowy dystrybucyjnej. Mimo to część dystrybutorów nie stosowała w praktyce cen minimalnych i sprzedawała wyroby po niższej cenie. Bezsporne jest, że od 2007 r. <xAnon>T.</xAnon> nie stosowała już w umowach dystrybucyjnych zapisów zobowiązujących dystrybutorów do sprzedawania towarów zakupionych od tego przedsiębiorcy po cenach minimalnych z zastosowaniem marży w wysokości 3% i 5%. Na podstawie zebranych w postępowaniu antymonopolowym informacji i dowodów organ antymonopolowy stwierdził, że pomiędzy <xAnon>T.</xAnon> i dystrybutorami wyrobów tego przedsiębiorcy doszło do porozumienia cenowego o charakterze wertykalnym, co stanowiło naruszenie przepisu art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…)</xText> <xText>Prezes UOKiK wydał decyzję, w której stwierdził zawarcie niedozwolonego porozumienia i zaprzestanie jego stosowania z dniem 1.01.2007 r.</xText> <xText>Na podstawie art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) Prezes UOKiK nałożył na <xAnon>T.</xAnon> i pozostałych uczestników porozumienia kary pieniężne z tytułu uczestnictwa w przedmiotowym porozumieniu. Na <xAnon>M. S.</xAnon> prowadzącego <xAnon> firmę (...)</xAnon> została nałożona kara w wysokości 45360 zł. (pkt I lit c ppkt 52 zaskarżonej decyzji). W uzasadnieniu Prezes UOKiK wskazał, że powód był uczestnikiem porozumienia stanowiącego jedno z najpoważniejszych naruszeń prawa konkurencji. Pozwany zaznaczył, że przy ustaleniu wysokości kary wziął pod uwagę zawarte porozumienie prowadziło do ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej i było szkodliwe dla konsumentów, ponieważ w jego wyniku ceny wyrobów <xAnon>T.</xAnon> na dalszych etapach dystrybucji osiągały wyższy poziom, niż byłoby to możliwe w warunkach konkurencyjnych. Jako okoliczność łagodzące pozwany wskazał, iż powód nie był inicjatorem porozumienia, oraz fakt zaprzestania jego stosowania przed dniem wszczęcia postępowania a naruszenia prawa przedsiębiorca dopuścił się po raz pierwszy.</xText> <xText>W złożonym odwołaniu powód podniósł, że w praktyce nie realizował obowiązków porozumienia, ponieważ często sprzedawał wyroby kupione od <xAnon>T.</xAnon> po cenie niższej od minimalnej. Wobec tego stwierdził, że nie zasadne było stanowisko Prezesa UOKiK, iż skutkiem zawarcia porozumienia dystrybutorzy pozbawieni byli możliwości swobodnego kształtowania cen a celem działań przedsiębiorców było naruszanie reguł konkurencji. Powód oświadczył, że podpisując porozumienie nie godził się na ograniczenie własnej autonomii w zakresie kształtowania cen i nie kierował się ograniczeniami dotyczącymi marż minimalnych. Wskazał, że postępowanie dowodowe wykazało swobodę dystrybutorów w kształtowaniu cen. Zdaniem powoda pomimo zawarcia porozumienia klienci finalni nie odczuli jego negatywnego oddziaływania.</xText> <xText>Powód uczestniczył w porozumieniu tylko osiem miesięcy a przychód uzyskany ze sprzedaży terenów objętych porozumieniem wynosił <xAnon>(...)</xAnon> zł. Natomiast ogólny przychód ze sprzedaży farb i lakierów uzyskany przez powoda w 2006 wyniósł <xAnon>(...)</xAnon> zł (tom 9 k. 1046 akt adm) .</xText> <xText>W ocenie powoda nałożona na niego kara ze względu na przedstawione okoliczności powinna być co najmniej znacząco obniżona.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył co następuje:</xText> <xText>Okoliczności faktyczne związane z zawarciem stwierdzonego porozumienia naruszającego art.6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) i czas jego trwania są w sprawie bezsporne.</xText> <xText>Również fakt uczestnictwa powoda jako strony umowy zawartej z <xAnon>T.</xAnon> w porozumieniu nie jest kwestionowany.</xText> <xText>Zdaniem Sądu, z uwagi na brzmienie przepisu art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) fakt sprzedawania przez powoda towarów po cenie innej od ceny minimalnej nie ma wpływu na treść wyroku. W sprawie nie miało bowiem znaczenia, czy porozumienie było realizowane w praktyce. Odnosząc się do twierdzeń powoda o braku negatywnych skutków porozumienia dla konkurencji i kontrahentów oraz niewielkich rozmiarów potencjalnych skutków antykonkurencyjnych z uwagi na nieznaczny zakres działalności wskazać należało, że zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) zakazem objęte są nie tylko te porozumienia, w których osiągnięty został określony skutek. Zakaz dotyczy również samego uczestnictwa w porozumieniu wymierzonym w chronione dobro jakim jest swobodna konkurencja. Podkreślić należy, że okoliczność iż porozumienie w którym uczestniczył powód miało cel antykonkurencyjny, nie była przez skarżącego kwestionowana. Dla uznania, że działania uczestników porozumienia były sprzeczne z ustawą wystarczy stwierdzenie, że ograniczyli oni swoją swobodę w stosunkach z osobami trzecimi na podstawie wspólnego uzgodnienia. Stwierdzenie stosowania zakazanej praktyki następuje wtedy przez wykazanie zaistnienia określonych wspólnych tym podmiotom działań nawet bez ujawnienia się antykonkurencyjnych skutków. Faktu tego nie zmienia tez brak świadomości powoda o uczestnictwie w niedozwolonym porozumieniu. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji gdy powód jest profesjonalistą, ponieważ świadczy nierozważnym i nieostrożnym podejściu do prowadzonej działalności gospodarczej bez liczenia się ze skutkami takiego postępowania.</xText> <xText>W tym stanie okoliczność naruszenia przez powoda zakazu określonego w art. 6 ustawy o ochronie (…) nie budzi wątpliwości Sądu, więc zarzut naruszenia art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Jak wynika z okoliczności sprawy i wyjaśnień pozwanego przy ustaleniu wysokości nałozonej kary pieniężnej Prezes UOKiK uwzględnił kryteria określone w art. 111 ustawy o ochronie (…).</xText> <xText>W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK wskazał, że ustalając wymiar kar pieniężnych kierował się także wysokością przychodów osiągniętych przez dystrybutorów w 2006 r. z tytułu uczestnictwa w porozumieniu.</xText> <xText>W piśmie procesowym z dnia 20.10.2009 r. pozwany odpowiadając na zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 kpa</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 32" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 32 konstytucji RP</xLexLink> w nawiązaniu do stanowiska powoda, że organ administracji musi w równym stopniu respektować interesy stron tego samego postępowania oraz, że w podobnych postępowaniach jest ograniczony wydanymi wcześniej decyzjami w ten sposób, iż nie może rozstrzygać odmiennie niż w sprawach wcześniejszych stwierdził, że w załącznikach nr 1 i 2 do decyzji (objętych utajnieniem) przedstawił algorytm wyliczenia kwoty kary pieniężnej nałożonej na poszczególnych dystrybutorów. Pozwany wyjaśnił, że w odniesieniu do powoda za podstawę wyliczenia kary przyjął ogólny przychód przedsiębiorcy wynikający z rachunku zysków i strat, ponieważ kara ustalona na podstawie przychodu powoda z działalności objętej porozumieniem byłaby zbyt niska i nie realizowałaby funkcji prewencyjnej.</xText> <xText>Pozwany wskazał, że w piśmie z dnia 19.07.2007 r. (T.18 k. 1938 akt adm.) powód określił wysokość przychodu ze sprzedaży towarów <xAnon>T.</xAnon> na kwotę 29000 zł. Natomiast wysokość przychodu netto ze sprzedaży farb i lakierów wszystkich marek wynosiła<xAnon>(...)</xAnon> zł, (T.9 k. 1046 akt adm.). Jednocześnie w odwołaniu powód określił przychód ze sprzedaży towarów <xAnon>T.</xAnon> i przedstawił zestawienie sprzedaży na kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł.</xText> <xText>Pozwany stwierdził, że w sytuacji, gdy podane przez powoda informacje budziły wątpliwości co do ich rzetelności zmuszony był przyjąć za podstawę wyliczeń kwotę ogólnego przychodu powoda uzyskanego w 2006 r.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Prezes UOKiK przyjmując za podstawę nałożenia kary wartość całego przychodu powoda działał zgodnie z art. 106 ust 1 ustawy o ochronie (…)</xText> <xText>Skoro jednak przy ustalaniu wysokości kary brał również pod uwagę wartość przychodu uzyskanego z działalności objętej porozumieniem, to mając wątpliwości co do informacji otrzymanych od przedsiębiorcy, powinien podjąć działania w celu ustalenia rzeczywistego przychodu powoda z tej działalności . Zdaniem Sądu nie oznacza to jednak, że wysokość tych przychodów powinna stanowić podstawę do naliczenia kary pieniężnej. Byłoby to sprzeczne z art. 106 ustawy o ochronie (…) nakazującym przyjęcie za podstawę wyliczenia kary wysokości całego przychodu przedsiębiorcy w danym roku. Wysokość przychodów uzyskanych skutkiem udziału w porozumieniu powinna jednak znaleźć odzwierciedlenie w poziomie nałożonej kary skoro pozwany sam postanowił uwzględnić tę okoliczność , na co wskazał w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (k.19 akt sąd.)</xText> <xText>W odwołaniu powód przedstawił jako dowód uzyskanego przychodu zestawienie wszystkich sprzedanych w okresie trwania umowy towarów <xAnon>marki T.</xAnon>. Zdaniem Sądu wskazania w zestawieniu kwota, której pozwany nie kwestionuje, jest wiarygodna.</xText> <xText>Po dokonaniu powyższych ustaleń Sąd uznał za zasadne obniżenie nałożonej decyzją kary pieniężnej do kwoty 12600 zł stanowiącej <xAnon>(...)</xAnon> % całego przychodu uzyskanego przez powoda za 2006 r. z prowadzonej działalności.</xText> <xText>Określając wysokość nałożonej kary Sąd miał na uwadze, iż :</xText> <xText>- powód nie był inicjatorem porozumienia</xText> <xText>- powód uczestniczył w porozumieniu tylko przez osiem miesięcy</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>przychód uzyskany z porozumienia wyniósł <xAnon>(...)</xAnon> zł</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>powód był zmuszony przystąpić do umowy sformułowanej przez <xAnon>T.</xAnon>, jeśli chciał mieć w ofercie sprzedażowej towary tego producenta</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>powód po raz pierwszy dopuścić się naruszenia przepisów.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Zdaniem Sądu okoliczność zaprzestania udziału w porozumieniu przed wszczęciem postępowania nie jest zasługą powoda lecz organizatora porozumienia który pierwszy powiadomił Prezesa UOKiK o porozumieniu i zaprzestał jego stosowania.</xText> <xText>Inne okoliczności obciążające powoda to:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>nieudzielanie precyzyjnych informacji Prezesowi UOKiK w postępowaniu administracyjnym,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>lekkomyślne podejście do treści umów zawieranych w prowadzonej działalności gospodarczej bez liczenia się z konsekwencjami wynikającymi z ich treści,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>antykonkurencyjny, wertykalny charakter porozumienia naruszającego konkurencję wewnątrzmarkową świadczący o poważnym naruszeniu prawa konkurencji,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>antykonsumencki charakter porozumienia</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>udział w porozumieniu stanowiącym poważne naruszenie przepisów ustawy o ochronie (…)</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Określające wymiar kary Sąd dążył jednocześnie do zachowania zasady jednolitego traktowania przedsiębiorców biorących udział w porozumieniu.</xText> <xText>Wobec tego nałożona wyrokiem kara pienieżna jest zbliżona do kar nałożonych na innych dystrybutorów, którzy osiągnęli podobny przychód ogólny z prowadzonej działalności gospodarczej. Bliższe informacje dotyczące powyższej okoliczności znajdują się w utajnionych załącznikach nr 1 i 2 do decyzji (T. 48 k. 3357 – 3370 akt adm.)</xText> <xText>Należało mieć również na względzie, iż nałożona kara musi spełniać funkcję represyjną oraz prewencyjną w stosunku do powoda jak i pozostałych działających na rynku przedsiębiorców</xText> <xText>Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink> <xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3 kpc</xLexLink> zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji.</xText> <xText xALIGNx="center"> O kosztach procesu orzeczono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> <xText xALIGNx="right"> SSO Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Aneta Krasuska

Piotr Grzywacz

Aneta Krasuska

Sygn. akt XVII AmA 109/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2009r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołaniaM. S.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wW. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31 grudnia 2007 r. nr(...) I Zmienia zaskarżoną decyzję w pkt I litera C ppkt 52 w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 45 360 zł nakłada naM. S.prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wW.karę pieniężną w wysokości 12 600 zł (dwanaście tysięcy sześćset) II Oddala odwołanie w pozostałym zakresie. III Zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzeczM. S.kwotę 1020 zł (jeden tysiąc dwadzieścia) tytułem kosztów postępowania. IV Znosi wzajemne między stronami pozostałe koszty postępowania. SSO Witold Rękosiewicz sygn. akt XVII AmA 109/08 UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany) po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania antymonopolowego przeciwko(...) SAz/s wD.(dawniej(...) SA) – dalejT.oraz 86 przedsiębiorcom zajmującym się hurtową dystrybucja wyrobów (farb, lakierów i wyrobów pomocniczych) produkowanych przezT., decyzją z dnia 31.12.2007 r. nr(...), na podstawieart. 11 ust 2 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm. – dalej ustawa o ochronie) uznał za praktykę ograniczającą konkurencję, o której mowa w art. 6 ust 1 pkt 1 w/w ustawy, zawarcie przezT., oraz przedsiębiorców wymienionych w pkt I od ppkt 1 do ppkt 84 niedozwolonego porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku sprzedaży hurtowej farb, lakierów i wyrobów pomocniczych, polegającego na bezpośrednim ustaleniu cen sprzedaży towarów, poprzez ustalenie pomiędzyT.oraz przedsiębiorcami wymienionym w pkt. I ppkt 1-84 w umowach dystrybucyjnych dotyczących sprzedaży wyrobów produkowanych i sprzedawanych przezT.cen sprzedaży tych towarów przez dystrybutorów oraz stwierdził zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 1.01.2007 r. (pkt I a decyzji). W stosunku do dwóch przedsiębiorców wymienionych w pkt I ppkt 85 i 86 Prezes UOKiK umorzył postępowanie antymonopolowe jako bezprzedmiotowe (pkt I b decyzji). W pkt Ic decyzji Prezes UOKiK na podstawie art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) nałożył naT.oraz przedsiębiorców wymienionych w pkt od 1 do 84 kary pieniężne z tytułu naruszenia zakazu zawartego w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). NaM. S.(powód) prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą (...)wW.została nałożona kara w wysokości 45360 zł. W pkt Id decyzji Prezes UOKiK, na podstawie art. 77 w związku z art. 80 w/w ustawy obciążyłT.oraz 84 wskazanych przedsiębiorców kosztami postępowania w wysokości 40 zł każdy. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Prezes UOKiK wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania w sposób nie budzący wątpliwości stwierdził, iż w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działania przedsiębiorców spełniały przesłanki dające podstawę do uznania ich za praktykę antykonkurencyjną, co uprawniało do wydania decyzji. W złożonym odwołaniuM. S.zaskarżył decyzję Prezesa UOKiK w części nakładającej na niego karę pieniężną w wysokości 45.360 zł (pkt I lit.c ppkt 52). Zaskarżonej decyzji powód zarzucił naruszenie: 1 art. 106 ust 1 pkt 1 oraz art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, 2 art. 7 i 9 kodeksu postępowania administracyjnego. Powód wniósł o uchylenie pkt I lit, ppkt 52 zaskarżonej decyzji lub zmianę decyzji w tej części poprzez odstąpienie od nałożenia na skarżącego kary pieniężnej lub obniżenie wysokości nałożonej kary. W uzasadnieniu powód stwierdził, że nałożona na niego kara jest bardzo dolegliwa i rażąco wysoka w stosunku do charakteru i skutków stwierdzonej praktyki antykonkurencyjnej. Dodał, że kara jest niewspółmierna do zarzutów naruszenia przez niego art. 6ust 1 ustawy o ochronie (…). W ocenie powoda przy zastosowaniu art. 111 ustawy o ochronie (…) nałożona kara powinna być znacząco niższa od wymierzonej. Powód podniósł, że ustalenia Prezesa UOKiK nie są zasadne w zakresie wyjaśnienia rzeczywistego pozbawienia dystrybutorów możliwości swobodnego kształtowania cen oraz stwierdzenia, że celem działania przedsiębiorców było naruszenie konkurencji, ponieważ z ustaleń postępowania wynika, że dystrybutorzy mimo zapisów umowy dotyczących marż minimalnych i sankcji za ich naruszenie w swobodny sposób kształtowali własne ceny. Powód podkreślił, że mimo podpisanych porozumień nie ograniczył własnej autonomii w zakresie polityki cenowej oraz nie kierował się ograniczeniami dotyczącymi marż minimalnych. W ocenie powoda brak dowodów, że porozumienie oznaczało, iż ceny płacone przez finalnych konsumentów były na wyższym poziomie niż w przypadku nieskrępowanej konkurencji. Okoliczność nierespektowania przez dystrybutorów zapisów dotyczących marż minimalnych ocenił powód jako potwierdzoną oświadczeniami stron i dowodami sprzedaży wyrobówT.i wobec tego bezsporną. Coroczne podpisywanie umów dystrybucyjnych powód określił jako działanie mechaniczne, nie mające na celu ograniczenie konkurencji i ustalanie cen minimalnych w sytuacji gdy w okresie trwania umowy jedna ze stron postanowień dotyczących marż minimalnych konsekwentnie nie przestrzegała a druga nie wyciągała z tego żadnych konsekwencji. Zdaniem powoda skutki porozumienia nie były odczuwalne na rynku co nie może pozostać bez wpływu na wymiar kary pieniężnej nakładanej decyzją. Powód zarzucił, że Prezes UOKiK nakładając karę pominął okoliczności przemawiające za odstąpieniem od karania lub znacznym obniżeniem kary, wynikające z postępowania dowodowego. Wskazał na takie okoliczności jak: - brak negatywnych skutków porozumienia dla konkurencji lub dla kontrahentów, - nieznaczny zakres działalności powoda i w efekcie niewielkie rozmiary potencjalnych skutków antykonkurencyjnych , - brak świadomości powoda o uczestniczeniu w niedozwolonym porozumieniu, - zaniechanie stosowania niedozwolonych praktyk, - znikomy stopień zawinienia powoda - brak wcześniejszych naruszeń przepisów przez powoda, - krótki okres współpracy powoda zT., - współpraca powoda z organem antymonopolowym - niezwłoczne przedstawienie pełnej dokumentacji. Powód podniósł również, że wysokość nałożonej na niego kary drastycznie odbiega od kar wymierzonych innym przedsiębiorcom. Podkreślił, że przychód osiągnięty z tytułu sprzedaży wyrobów zakupionych odT.w okresie od przystąpienia do umowy w dniu 25.04.2006 r. do 31.12.2006 r. wyniósł(...)zl netto. Marża, jaką stosował w wielu przypadkach była niższa od minimalnej określonej w umowie dystrybucyjnej. Powód zauważył, iż w postępowaniu antymonopolowym był wzywany do złożenia oświadczenia o wysokości ogółem osiągniętego w 2006r ze sprzedaży farb i lakierów w 2006 r. przychodu mimo, że z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, iż przy określeniu wysokości kary Prezes UOKiK kierował się wysokością przychodów osiągniętych w 2006 r. z tytułu uczestnictwa w porozumieniu. Zdaniem powoda określając wymiar kary pozwany błędnie przyjął za podstawę przychody ogółem a nie przychody uzyskane tylko ze sprzedażyproduktów T.. W związku z tym powód zarzucił, że Prezes UOKiK wydając decyzję naruszył konstytucyjną zasadę równości. Wskazał, że pozwany w sposób nieuzasadniony zróżnicował poszczególnych uczestników postępowania czym naruszyłart. 7 kpaiart. 32 Konstytucji. Powód dodał, że w wydanej decyzji Prezes UOKiK nie przedstawił żadnych wyjaśnień, sposobu wyliczenia nałożonej na powoda kary i przyczyn ustalenia kary w takiej wysokości, czym naruszyłart. 9 kpa. Do odwołania powód dołączył zbiorcze zestawienie sprzedaży wyrobówmarki T.za 2006 r. Pozwany Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania oraz dowodu z przesłuchania stron powołanego w uzasadnieniu odwołania. Wskazał, że aktach administracyjnych należących do materiału dowodowego znajdują się wyjaśnienia powoda dotyczące okoliczności, na które powód powołał się w odwołaniu. Zarzuty powoda dotyczące zaskarżonej decyzji oraz wysokości nałożonej kary pieniężnej pozwany uznał za nie zasługujące na uwzględnienie. Prezes UOKiK wskazał, że zgodnie z przepisami ustawy o ochronie (…) w brzmieniu obowiązującym obecnie oraz poprzednio, dla uznania działań podmiotów za sprzeczne z prawem wystarczy stwierdzenie, że skutkiem określonych wspólnych tym podmiotom zachowań ograniczyły one swoją swobodę w stosunkach z osobami trzecimi na podstawie wspólnego uzgodnienia. Stwierdzenie praktyki ograniczającej konkurencję następuje poprzez wykazanie istnienia określonych wspólnych zachowań przedsiębiorców nawet jeżeli na rynku właściwym nie ujawniają się skutki antykonkurencyjne. Pozwany podkreślił, ze zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie (…) zakazane są nawet takie porozumienia, które były nastawione na osiągnięcie celu antykonkurencyjnego bez względu na to czy zostanie on osiągnięty. Prezes UOKiK wskazał, ze celem porozumień niedozwolonych jest ograniczenie zdolności kupującego w zakresie określenia ceny odsprzedaży bez ograniczania możliwości dostawcy w nakładaniu maksymalnych cen odsprzedaży lub rekomendowania ceny odsprzedaży przy założeniu że nie odnoszą się one do ustalonej lub minimalnej ceny odsprzedaży, będącej wynikiem presji lub zachęty którejś ze stron. W świetle przedstawionego stanowiska pozwany stwierdził, ze ustalenie międzyT.oraz przedsiębiorcami wymienionymi w decyzji, w umowach dystrybucyjnych cen sprzedaży wyrobówT.przez dystrybutorów stanowi ewidentne naruszenie art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Podkreślił, że podpisując umowę powód stał się uczestnikiem porozumienia niezależnie od tego, czy stosował w praktyce postanowienia dotyczące cen minimalnych. Zawierając porozumienie uzyskał jednak korzyść polegającą na wiedzy o stanowisku sprzedawcy co do poziomu preferowanych cen w stosunku do jego odbiorców a konkurentów powoda na szczeblu dystrybucji. Przy podejmowaniu własnych decyzji cenowych mógł brać pod uwagę ceny minimalne stosowane przez konkurentów rynkowych. Odnosząc się do zarzutów powoda dotyczących wysokości nałożonej kary pieniężnej Prezes UOKiK oświadczył, że wyliczając kary dla wszystkich dystrybutorów, opierał się na jednolitych obiektywnych kryteriach. Wymienił przy tym przychód osiągnięty w roku poprzedzającym nałożenie kary, stosunek procentowy wymierzonej kary do poziomu kary maksymalnej oraz fakt, że porozumienie miało charakter wertykalny. Nie zgodził się z zarzutem, że kara nałożona na powoda jest rażąco wysoka. Wyjaśnił, że wysokość kary została uzależniona od wysokości przychodów przedsiębiorcy ze sprzedaży farb i lakierów. W stosunku do powoda nałożona kara stanowi 1,8 % kary maksymalnej, jaka mogła być nałożona. Prezes UOKiK oświadczył, że nakładając karę uwzględnił okoliczność zaprzestania stosowania praktyki przez powoda przed wszczęciem postępowania. Powołując się na treść art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Prezes UOKiK wskazał, ze nawet w przypadku działania nieumyślnego przepisy dopuszczają możliwość nałożenia kary pieniężnej. Kara musi spełnić przewidziane dla nie funkcje wobec tego przy jej nakładaniu organ antymonopolowy zmuszony był do uwzględnienia przesłanek łagodzących ale także obciążających konkretnego przedsiębiorcę. Odnośnie zarzutu powoda, iż decyzja nie przedstawia sposobu obliczenia wysokości kary pieniężnej nakładanej na każdego dystrybutora, co świadczy o naruszeniuart. 107 § 3 kpaorgan antymonopolowy wyjaśnił, że szczegółowe wyliczenia zostały zawarte w załącznikach nr 1 i nr 2 do decyzji i utajnione wzajemnie dla stron postępowania, ponieważ zostały oparte na informacjach stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa każdego z dystrybutorów. Prezes UOKiK oświadczył zasady wyliczenia kar dla wszystkich dystrybutorów były oparte na jednolitych obiektywnych kryteriach takich jak wysokość ogólnego przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym nałożenie kary, stosunek procentowy wymierzonej kary do poziomu kary maksymalnej, charakter porozumienia które zostało zakwalifikowane jako wertykalne. Pozwany wskazał, że nałożona kara musi spełniać funkcję prewencyjną i represyjną. Dodał, że nałożone decyzją kary mieszczą się w granicach 2 % kary maksymalnej więc trudno je uznać za nadmiernie wygórowane. Ponadto pozwany zaznaczył, że nakładając kary pieniężne uwzględnił, iż żadna ze stron porozumienia nie naruszyła uprzednio przepisów ustawy antymonopolowej. W stosunku do powoda Prezes UOKiK uwzględnił przesłanki łagodzące mające wpływ na wysokość kary. W szczególności wskazał na fakt, że powód nie był inicjatorem porozumienia i zaniechał stosowania porozumienia przed dniem .wszczęcia postępowania a naruszenia przepisów dopuścił się po raz pierwszy. Uzasadniając wysokość kary pieniężnej nałożonej na powoda (45.3605) Prezes UOKiK podkreślił, że powód był uczestnikiem porozumienia stanowiącego jedno z najpoważniejszych naruszeń prawa konkurencji. Porozumienie prowadziło do ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej Było szkodliwe dla konsumentów ponieważ w jego wyniku ceny wyrobówT.na dalszych etapach dystrybucji osiągały poziom wyższy niż byłoby to możliwe w warunkach konkurencyjnych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił co następuje: Prezes UOKiK, prowadząc badanie krajowego rynku farb i lakierów, na podstawie kopii przesłanej przezT.umowy dystrybucyjnej zawartej z jednym z przedsiębiorców na 2005 r. stwierdził, że w § 3 umowy przedsiębiorca został zobowiązany przezT.do sprzedaży wyrobówmarki P. (...)iB.po cenach nie niższych niż cena ich zakupu odT.podwyższona o marżę minimalną wynoszącą odpowiednio dla wyrobów wymienionych wyżej marek 3% i 5%. Wskazane postanowienia mogły świadczyć o ustalaniu przezT.i dystrybutora cen minimalnych sprzedawanych towarów. Organ antymonopolowy postanowił przeprowadzić postępowanie wyjaśniające celem ustalenia czy działaniaT.oraz dystrybutorów wyrobów tego przedsiębiorcy nie naruszają przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez zawieranie porozumień ograniczających konkurencję polegających na ustaleniu cen. Z przedstawionych na wezwanie organu przezT.umów dystrybucyjnych zawartych w 2005 r., 2006 r. i 2007 r. wynikało, że w umowach podpisanych przezT.z dystrybutorami wyrobów tego przedsiębiorcy na lata 2005 i 2006 znajdowały się postanowienia mówiące o ustaleniu cen minimalnych na wyrobymarki P. (...)iB.. Wobec tego Prezes UOKiK pismem z dn. 24.05.2007 r. wezwałT.do przesłania kopii wszystkich umów zawartych z dystrybutorami obowiązujących w 2006 r. W piśmie złożonym w dniu następnym tj. 25.05.2007 r. (k.2804-2809 akt adm.)T.przyznała, iż uczestniczyła w porozumieniu, o którym mowa wart. 6 ust 1 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(dawniej art. 5 ust 1 pkt 1 poprzednio obowiązującej ustawy o ochronie (…) oraz w art. 81 Traktatu Wspólnoty Europejskiej. T.oświadczyła, że od 2003 r. stosowała w umowach z dystrybutorami wyrobówmarki P. (...)a od roku 2005 r. – również wyrobówmarki B., zawieranych z podmiotami innymi niż operatorzy sieci sklepów wielkopowierzchniowych, postanowienia dotyczące obowiązku odsprzedaży produktów po cenach nie niższych niż cena zakupu produktu podwyższona o marżę minimalną. Do złożonego pismaT.dołączyła kopie wszystkich umów zawartych Hurtowniami (dystrybutorami) w latach 2005-2006 oraz zobowiązanie do złożenia Prezesowi UOKiK kopii takich umów dystrybucyjnych na lata 2003-2004. Przedstawione umowy były w ocenieT.dowodem, który w istotny sposób może się przyczynić do wydania decyzji o której mowa w art. 10 i art. 11 ustawy o ochronie (…). Przedsiębiorca złożył również oświadczenie (k.2811 akt adm.), iż od dnia 1.01.2007 r. zaprzestał zawierania w umowach z dystrybutorami zapisów sprzecznych z art. 6 ust 1 ustawy o ochronie (…). Ponadto na podstawie art. 109 ust 2 ust 3 pkt 1 ustawy o ochronie (…) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 18.05.2004 r. w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przedsiębiorców do Prezesa UOKiK o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie (Dz.U. z 2004 r. nr 130, poz.1380)T.wniosła o obniżenie grożącej temu przedsiębiorcy kary pieniężnej w związku z uczestnictwem w porozumieniu określonym w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…). Jako rzeczywisty powód uczestnictwa w porozumieniuT.wskazała dążenie do sprostania konkurencji z podmiotami o silniejszej pozycji rynkowej, które również stosowały postanowienia dotyczące cen minimalnych. ZdaniemT.odstąpienie od naśladowania w ten sposób silniejszych konkurentów przyczyniłoby się do znacznego pogorszenia jej sytuacji rynkowej co byłoby sprzeczne z interesem konkurencji i konsumentów. W związku z tym wedługT.zamiar podtrzymania konkurencji na rynku nie może być uznany za działanie antykonkurencyjne.T.wskazała, że nie egzekwowała od dystrybutorów wykonywania postanowień dotyczących cen minimalnych i nie stosowała środków odwetowych z tego tytułu. Jako dowód na potwierdzenie swego stanowiskaT.powołała się na dużą ilość faktur na sprzedaż przez hurtownie jej produktów po cenach niższych niż minimalne (wynikające z treści zawartych umów)T.powołała się więc na brak rzeczywistych negatywnych skutków zawarcia z hurtowniami porozumień ograniczających konkurencję. Na podstawie zebranych informacji i dokumentów Prezes UOKiK w dniu 19.10.2007 r. wszczął postępowanie przeciwkoT.oraz jej dystrybutorom wymienionym w sentencji zaskarżonej decyzji w sprawie porozumienia ograniczającego konkurencję, o którym mowa w art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) polegającego na bezpośrednim ustaleniu cen odsprzedaży towarów marekP.D.iB.a w końcowym okresie równieżT.. W trakcie postępowania antymonopolowego część dystrybutorów przyznała, że w umowach zawartych zT.w poprzednich latach znajdowało się postanowienie mówiące o sprzedaży wyrobówmarki P. (...)iB.orazT.po cenach minimalnych określonych w tych umowach. Zdaniem dystrybutorów zapisy dotyczące cen minimalnych zaproponowałaT.a odmowa zaakceptowania tych zapisów mogła skutkować rozwiązaniem umowy dystrybucyjnej. Mimo to część dystrybutorów nie stosowała w praktyce cen minimalnych i sprzedawała wyroby po niższej cenie. Bezsporne jest, że od 2007 r.T.nie stosowała już w umowach dystrybucyjnych zapisów zobowiązujących dystrybutorów do sprzedawania towarów zakupionych od tego przedsiębiorcy po cenach minimalnych z zastosowaniem marży w wysokości 3% i 5%. Na podstawie zebranych w postępowaniu antymonopolowym informacji i dowodów organ antymonopolowy stwierdził, że pomiędzyT.i dystrybutorami wyrobów tego przedsiębiorcy doszło do porozumienia cenowego o charakterze wertykalnym, co stanowiło naruszenie przepisu art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) Prezes UOKiK wydał decyzję, w której stwierdził zawarcie niedozwolonego porozumienia i zaprzestanie jego stosowania z dniem 1.01.2007 r. Na podstawie art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) Prezes UOKiK nałożył naT.i pozostałych uczestników porozumienia kary pieniężne z tytułu uczestnictwa w przedmiotowym porozumieniu. NaM. S.prowadzącegofirmę (...)została nałożona kara w wysokości 45360 zł. (pkt I lit c ppkt 52 zaskarżonej decyzji). W uzasadnieniu Prezes UOKiK wskazał, że powód był uczestnikiem porozumienia stanowiącego jedno z najpoważniejszych naruszeń prawa konkurencji. Pozwany zaznaczył, że przy ustaleniu wysokości kary wziął pod uwagę zawarte porozumienie prowadziło do ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej i było szkodliwe dla konsumentów, ponieważ w jego wyniku ceny wyrobówT.na dalszych etapach dystrybucji osiągały wyższy poziom, niż byłoby to możliwe w warunkach konkurencyjnych. Jako okoliczność łagodzące pozwany wskazał, iż powód nie był inicjatorem porozumienia, oraz fakt zaprzestania jego stosowania przed dniem wszczęcia postępowania a naruszenia prawa przedsiębiorca dopuścił się po raz pierwszy. W złożonym odwołaniu powód podniósł, że w praktyce nie realizował obowiązków porozumienia, ponieważ często sprzedawał wyroby kupione odT.po cenie niższej od minimalnej. Wobec tego stwierdził, że nie zasadne było stanowisko Prezesa UOKiK, iż skutkiem zawarcia porozumienia dystrybutorzy pozbawieni byli możliwości swobodnego kształtowania cen a celem działań przedsiębiorców było naruszanie reguł konkurencji. Powód oświadczył, że podpisując porozumienie nie godził się na ograniczenie własnej autonomii w zakresie kształtowania cen i nie kierował się ograniczeniami dotyczącymi marż minimalnych. Wskazał, że postępowanie dowodowe wykazało swobodę dystrybutorów w kształtowaniu cen. Zdaniem powoda pomimo zawarcia porozumienia klienci finalni nie odczuli jego negatywnego oddziaływania. Powód uczestniczył w porozumieniu tylko osiem miesięcy a przychód uzyskany ze sprzedaży terenów objętych porozumieniem wynosił(...)zł. Natomiast ogólny przychód ze sprzedaży farb i lakierów uzyskany przez powoda w 2006 wyniósł(...)zł (tom 9 k. 1046 akt adm) . W ocenie powoda nałożona na niego kara ze względu na przedstawione okoliczności powinna być co najmniej znacząco obniżona. Sąd Okręgowy zważył co następuje: Okoliczności faktyczne związane z zawarciem stwierdzonego porozumienia naruszającego art.6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) i czas jego trwania są w sprawie bezsporne. Również fakt uczestnictwa powoda jako strony umowy zawartej zT.w porozumieniu nie jest kwestionowany. Zdaniem Sądu, z uwagi na brzmienie przepisu art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) fakt sprzedawania przez powoda towarów po cenie innej od ceny minimalnej nie ma wpływu na treść wyroku. W sprawie nie miało bowiem znaczenia, czy porozumienie było realizowane w praktyce. Odnosząc się do twierdzeń powoda o braku negatywnych skutków porozumienia dla konkurencji i kontrahentów oraz niewielkich rozmiarów potencjalnych skutków antykonkurencyjnych z uwagi na nieznaczny zakres działalności wskazać należało, że zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie (…) zakazem objęte są nie tylko te porozumienia, w których osiągnięty został określony skutek. Zakaz dotyczy również samego uczestnictwa w porozumieniu wymierzonym w chronione dobro jakim jest swobodna konkurencja. Podkreślić należy, że okoliczność iż porozumienie w którym uczestniczył powód miało cel antykonkurencyjny, nie była przez skarżącego kwestionowana. Dla uznania, że działania uczestników porozumienia były sprzeczne z ustawą wystarczy stwierdzenie, że ograniczyli oni swoją swobodę w stosunkach z osobami trzecimi na podstawie wspólnego uzgodnienia. Stwierdzenie stosowania zakazanej praktyki następuje wtedy przez wykazanie zaistnienia określonych wspólnych tym podmiotom działań nawet bez ujawnienia się antykonkurencyjnych skutków. Faktu tego nie zmienia tez brak świadomości powoda o uczestnictwie w niedozwolonym porozumieniu. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji gdy powód jest profesjonalistą, ponieważ świadczy nierozważnym i nieostrożnym podejściu do prowadzonej działalności gospodarczej bez liczenia się ze skutkami takiego postępowania. W tym stanie okoliczność naruszenia przez powoda zakazu określonego w art. 6 ustawy o ochronie (…) nie budzi wątpliwości Sądu, więc zarzut naruszenia art. 106 ust 1 pkt 1 ustawy nie zasługuje na uwzględnienie. Jak wynika z okoliczności sprawy i wyjaśnień pozwanego przy ustaleniu wysokości nałozonej kary pieniężnej Prezes UOKiK uwzględnił kryteria określone w art. 111 ustawy o ochronie (…). W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK wskazał, że ustalając wymiar kar pieniężnych kierował się także wysokością przychodów osiągniętych przez dystrybutorów w 2006 r. z tytułu uczestnictwa w porozumieniu. W piśmie procesowym z dnia 20.10.2009 r. pozwany odpowiadając na zarzut naruszeniaart. 7 kpaiart. 32 konstytucji RPw nawiązaniu do stanowiska powoda, że organ administracji musi w równym stopniu respektować interesy stron tego samego postępowania oraz, że w podobnych postępowaniach jest ograniczony wydanymi wcześniej decyzjami w ten sposób, iż nie może rozstrzygać odmiennie niż w sprawach wcześniejszych stwierdził, że w załącznikach nr 1 i 2 do decyzji (objętych utajnieniem) przedstawił algorytm wyliczenia kwoty kary pieniężnej nałożonej na poszczególnych dystrybutorów. Pozwany wyjaśnił, że w odniesieniu do powoda za podstawę wyliczenia kary przyjął ogólny przychód przedsiębiorcy wynikający z rachunku zysków i strat, ponieważ kara ustalona na podstawie przychodu powoda z działalności objętej porozumieniem byłaby zbyt niska i nie realizowałaby funkcji prewencyjnej. Pozwany wskazał, że w piśmie z dnia 19.07.2007 r. (T.18 k. 1938 akt adm.) powód określił wysokość przychodu ze sprzedaży towarówT.na kwotę 29000 zł. Natomiast wysokość przychodu netto ze sprzedaży farb i lakierów wszystkich marek wynosiła(...)zł, (T.9 k. 1046 akt adm.). Jednocześnie w odwołaniu powód określił przychód ze sprzedaży towarówT.i przedstawił zestawienie sprzedaży na kwotę(...)zł. Pozwany stwierdził, że w sytuacji, gdy podane przez powoda informacje budziły wątpliwości co do ich rzetelności zmuszony był przyjąć za podstawę wyliczeń kwotę ogólnego przychodu powoda uzyskanego w 2006 r. Zdaniem Sądu Prezes UOKiK przyjmując za podstawę nałożenia kary wartość całego przychodu powoda działał zgodnie z art. 106 ust 1 ustawy o ochronie (…) Skoro jednak przy ustalaniu wysokości kary brał również pod uwagę wartość przychodu uzyskanego z działalności objętej porozumieniem, to mając wątpliwości co do informacji otrzymanych od przedsiębiorcy, powinien podjąć działania w celu ustalenia rzeczywistego przychodu powoda z tej działalności . Zdaniem Sądu nie oznacza to jednak, że wysokość tych przychodów powinna stanowić podstawę do naliczenia kary pieniężnej. Byłoby to sprzeczne z art. 106 ustawy o ochronie (…) nakazującym przyjęcie za podstawę wyliczenia kary wysokości całego przychodu przedsiębiorcy w danym roku. Wysokość przychodów uzyskanych skutkiem udziału w porozumieniu powinna jednak znaleźć odzwierciedlenie w poziomie nałożonej kary skoro pozwany sam postanowił uwzględnić tę okoliczność , na co wskazał w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (k.19 akt sąd.) W odwołaniu powód przedstawił jako dowód uzyskanego przychodu zestawienie wszystkich sprzedanych w okresie trwania umowy towarówmarki T.. Zdaniem Sądu wskazania w zestawieniu kwota, której pozwany nie kwestionuje, jest wiarygodna. Po dokonaniu powyższych ustaleń Sąd uznał za zasadne obniżenie nałożonej decyzją kary pieniężnej do kwoty 12600 zł stanowiącej(...)% całego przychodu uzyskanego przez powoda za 2006 r. z prowadzonej działalności. Określając wysokość nałożonej kary Sąd miał na uwadze, iż : - powód nie był inicjatorem porozumienia - powód uczestniczył w porozumieniu tylko przez osiem miesięcy - przychód uzyskany z porozumienia wyniósł(...)zł powód był zmuszony przystąpić do umowy sformułowanej przezT., jeśli chciał mieć w ofercie sprzedażowej towary tego producenta powód po raz pierwszy dopuścić się naruszenia przepisów. Zdaniem Sądu okoliczność zaprzestania udziału w porozumieniu przed wszczęciem postępowania nie jest zasługą powoda lecz organizatora porozumienia który pierwszy powiadomił Prezesa UOKiK o porozumieniu i zaprzestał jego stosowania. Inne okoliczności obciążające powoda to: - nieudzielanie precyzyjnych informacji Prezesowi UOKiK w postępowaniu administracyjnym, lekkomyślne podejście do treści umów zawieranych w prowadzonej działalności gospodarczej bez liczenia się z konsekwencjami wynikającymi z ich treści, antykonkurencyjny, wertykalny charakter porozumienia naruszającego konkurencję wewnątrzmarkową świadczący o poważnym naruszeniu prawa konkurencji, antykonsumencki charakter porozumienia udział w porozumieniu stanowiącym poważne naruszenie przepisów ustawy o ochronie (…) Określające wymiar kary Sąd dążył jednocześnie do zachowania zasady jednolitego traktowania przedsiębiorców biorących udział w porozumieniu. Wobec tego nałożona wyrokiem kara pienieżna jest zbliżona do kar nałożonych na innych dystrybutorów, którzy osiągnęli podobny przychód ogólny z prowadzonej działalności gospodarczej. Bliższe informacje dotyczące powyższej okoliczności znajdują się w utajnionych załącznikach nr 1 i 2 do decyzji (T. 48 k. 3357 – 3370 akt adm.) Należało mieć również na względzie, iż nałożona kara musi spełniać funkcję represyjną oraz prewencyjną w stosunku do powoda jak i pozostałych działających na rynku przedsiębiorców Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy na podstawieart. 47931a§ 3 kpczmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji. O kosztach procesu orzeczono na zasadzieart. 100 kpcstosownie do wyniku sporu. SSO Witold Rękosiewicz

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

155025000001506_III_K_000371_2009_Uz_2009-12-08_001

III K 371/09

2009-12-08 01:00:00.0 CET

2013-09-10 03:01:02.0 CEST

2015-01-12 22:45:18.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 371/09 POSTANOWIENIE Dnia 08 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karnym w składzie : Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz Protokolant:: P. K. Prokurator Prokuratury Rejonowej Iwona Krzyżewska po rozpoznaniu w dniu 08 grudnia 2009r. sprawy: R. S. , ur. (...) we W. syna R. i M. o wydanie wyroku łącznego P O S T A N A W I A I na podstawie art. 572 k.p.k. umorzyć postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego; II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojcie

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="2" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000371" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 371/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 08 grudnia 2009 roku</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karnym w składzie :</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz</xText> <xText>Protokolant:: <xAnon>P. K.</xAnon></xText> <xText>Prokurator Prokuratury Rejonowej Iwona Krzyżewska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 08 grudnia 2009r.</xText> <xText>sprawy:</xText> <xText/> <xText><xBx><xAnon>R. S.</xAnon>,</xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>R.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>P O S T A N A W I A </xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojciecha Błażeja Krzysztoporskiego kwotę 146, 40 zł brutto (sto czterdzieści sześć złotych <xBRx/>i czterdzieści groszy) tytułem nieopłaconej obrony z urzędu;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>kosztami postępowania o wydanie wyroku łącznego obciążyć Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>R. S.</xAnon> został skazany prawomocnymi wyrokami:</xText> <xText>1. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyki z dnia 24 kwietnia 2002r., sygn. akt II K 1176/01, którym skazano <xAnon>R. S.</xAnon>:</xText> <xText>- za czyn z <xLexLink xArt="art. 224;art. 224 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 224 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> popełniony <xBRx/>w dniu 10 kwietnia 2001r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;</xText> <xText>-za czyn z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 10 kwietnia 2001r. na karę <xBRx/>10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 k.k.</xLexLink> orzeczono karę łączną 1 (jednego) roku <xBRx/>i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zawieszając warunkowo jej wykonanie na okres 4 lat próby, a także na podstawie <xLexLink xArt="art. 71;art. 71 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 71 § 1 k.k.</xLexLink> wymierzono oskarżonemu grzywnę w rozmiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, a wartość jednej stawki dziennej określono na 10 złotych. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków z dnia 22 listopada 2005r., sygn. akt II KO 1397/05 zarządzono wykonanie powyższej kary pozbawienia wolności;</xText> <xText>2. wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2005r. sygn. <xBRx/>akt III K 47/04, którym skazano <xAnon>R. S.</xAnon>:</xText> <xText>- za czyn z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 § 2 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 15 sierpnia 2003r. na karę <xBRx/>6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;</xText> <xText>- za czyn z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 § 2 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 15 sierpnia 2003r. na karę <xBRx/>6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;</xText> <xText>- za czyn z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w okresie od stycznia 2003r. <xBRx/>do 15 sierpnia 2003r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>- za czyn z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w okresie od stycznia 2003r. <xBRx/>do 15 sierpnia 2003r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> wymierzył <xAnon>R. S.</xAnon> karę łączną <xBRx/>7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności, zaliczając okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 15 sierpnia 2003r. do 06 maja 2005r.</xText> <xText>W dniu 15 października 2009r. /data wpływu/ do tut. Sądu wpłynął wniosek skazanego o wydanie wyroku łącznego obejmującego wyroki opisane powyżej w pkt 1 i 2.</xText> <xText><xBx> <xUx>Sąd zważył co następuje :</xUx> </xBx></xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego brak jest jednak przesłanek do połączenia kar orzeczonych wobec skazanego odnośnie spraw II K 1176/01, III K 47/04 i wydania wyroku łącznego. Z dokładnej analizy akt sprawy wynika, iż wymienione powyżej wyroki nie mogą zostać połączone, bowiem przestępstwa, za które skazany został wyrokiem z dnia 18 stycznia 2005r. zostały popełnione przez skazanego po dacie wydania pierwszego prawomocnego wyroku skazującego objętego wnioskiem <xBRx/>o wydanie wyroku łącznego ( tj. wyroku z dnia 24 kwietnia 2002r.).</xText> <xText>Wyrok łączny to instytucja karnoprocesowa, której zadaniem jest realizacja prawa karnego materialnego w zakresie kary łącznej wobec osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów na kary tego samego rodzaju lub inne podlegające połączeniu.</xText> <xText>Zgodnie z dyspozycją <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink>, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Z powyższego wynika zatem, że potrzeba wydania wyroku łącznego zachodzi wówczas, gdy sprawca przed datą pierwszego wyroku skazującego popełnił wiele przestępstw, ale z różnego rodzaju przyczyn nie został za nie skazany jednym wyrokiem, lecz wieloma wyrokami. Rodzi to konieczność <xBRx/>w wyroku łącznym, takiego łączenia kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa, jakie miałoby miejsce, gdyby sprawy o te przestępstwa były rozpoznawane w jednym postępowaniu, a więc łączenia je w taki sposób, w jaki zostałyby połączone <xBRx/>w pierwszym wyroku skazującym. Oznacza to, że granicą wyznaczającą możliwość łączenia kar w wyroku łącznym jest data wydania pierwszego wyroku skazującego.</xText> <xText>W niniejszej sprawie łączeniu w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> nie podlegają wyroki objęte wnioskiem skazanego.</xText> <xText>Sąd miał również na uwadze, iż <xAnon>R. S.</xAnon> został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 23 lutego 1999r., sygn. akt II K 1132/98 na karę łączną 60 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę po 20 zł. Także i w przypadku tego wyroku nie zachodzą przesłanki z <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Czyny objęte wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyki <xBRx/>z dnia 24 kwietnia 2002r., sygn. akt II K 1176/01, którym orzeczono karę łączną grzywny na podstawie <xLexLink xArt="art. 71;art. 71 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 71 § 1 k.k.</xLexLink> popełnione zostały w dniu 10 kwietnia 2001r., <xBRx/>a więc po wydaniu powyższego wyroku z dnia 23 lutego 1999r. i nie podlegają połączeniu.</xText> <xText>Wysokość wynagrodzenia adwokackiego ustalono na podstawie <xBRx/><xLexLink xArt="art. 618;art. 618 § 1;art. 618 § 1 pkt. 11" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 14 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości <xBRx/>z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z póź. zm.) oraz na podstawie § 2 ust. 3 tego Rozporządzenia (w brzmieniu nadanym przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości <xBRx/>z 27 października 2005r. zmieniające <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości <xBRx/>z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> –Dz. U. z 2005r. Nr 219, poz.1872), nakładającego na Sąd obowiązek podwyższenia opłaty za czynności adwokata ustanowionego z urzędu o stawkę podatku od towarów i usług.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje swoje uzasadnienie w treści <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Wobec powyższego należało orzec, jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wiesław Rodziewicz

Patrycja Świtoń

: Patrycja Korż

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 371/09 POSTANOWIENIE Dnia 08 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karnym w składzie : Przewodniczący: SSO Wiesław Rodziewicz Protokolant::P. K. Prokurator Prokuratury Rejonowej Iwona Krzyżewska po rozpoznaniu w dniu 08 grudnia 2009r. sprawy: R. S.,ur. (...)weW. synaR.iM. o wydanie wyroku łącznego P O S T A N A W I A I na podstawieart. 572 k.p.k.umorzyć postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego; II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojciecha Błażeja Krzysztoporskiego kwotę 146, 40 zł brutto (sto czterdzieści sześć złotychi czterdzieści groszy) tytułem nieopłaconej obrony z urzędu; III kosztami postępowania o wydanie wyroku łącznego obciążyć Skarb Państwa. UZASADNIENIE R. S.został skazany prawomocnymi wyrokami: 1. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyki z dnia 24 kwietnia 2002r., sygn. akt II K 1176/01, którym skazanoR. S.: - za czyn zart. 224 § 2 k.k.iart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.popełnionyw dniu 10 kwietnia 2001r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; -za czyn zart. 226 § 1 k.k.popełniony w dniu 10 kwietnia 2001r. na karę10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawieart. 85 k.k.iart. 86 § 1 k.k.orzeczono karę łączną 1 (jednego) rokui 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zawieszając warunkowo jej wykonanie na okres 4 lat próby, a także na podstawieart. 71 § 1 k.k.wymierzono oskarżonemu grzywnę w rozmiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, a wartość jednej stawki dziennej określono na 10 złotych. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków z dnia 22 listopada 2005r., sygn. akt II KO 1397/05 zarządzono wykonanie powyższej kary pozbawienia wolności; 2. wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2005r. sygn.akt III K 47/04, którym skazanoR. S.: - za czyn zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 148 § 1 k.k.iart. 157 § 1 k.k.w zw.zart. 11 § 2 k.k.iart. 31 § 2 k.k.popełniony w dniu 15 sierpnia 2003r. na karę6 (sześciu) lat pozbawienia wolności; - za czyn zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 148 § 1 k.k.iart. 157 § 1 k.k.w zw.zart.11 § 2 k.k.iart. 31 § 2 k.k.popełniony w dniu 15 sierpnia 2003r. na karę6 (sześciu) lat pozbawienia wolności; - za czyn zart. 190 § 1 k.k.popełniony w okresie od stycznia 2003r.do 15 sierpnia 2003r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; - za czyn zart. 190 § 1 k.k.popełniony w okresie od stycznia 2003r.do 15 sierpnia 2003r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawieart. 85 k.k.wymierzyłR. S.karę łączną7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności, zaliczając okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 15 sierpnia 2003r. do 06 maja 2005r. W dniu 15 października 2009r. /data wpływu/ do tut. Sądu wpłynął wniosek skazanego o wydanie wyroku łącznego obejmującego wyroki opisane powyżej w pkt 1 i 2. Sąd zważył co następuje : W ocenie Sądu Okręgowego brak jest jednak przesłanek do połączenia kar orzeczonych wobec skazanego odnośnie spraw II K 1176/01, III K 47/04 i wydania wyroku łącznego. Z dokładnej analizy akt sprawy wynika, iż wymienione powyżej wyroki nie mogą zostać połączone, bowiem przestępstwa, za które skazany został wyrokiem z dnia 18 stycznia 2005r. zostały popełnione przez skazanego po dacie wydania pierwszego prawomocnego wyroku skazującego objętego wnioskiemo wydanie wyroku łącznego ( tj. wyroku z dnia 24 kwietnia 2002r.). Wyrok łączny to instytucja karnoprocesowa, której zadaniem jest realizacja prawa karnego materialnego w zakresie kary łącznej wobec osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów na kary tego samego rodzaju lub inne podlegające połączeniu. Zgodnie z dyspozycjąart. 85 k.k., jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Z powyższego wynika zatem, że potrzeba wydania wyroku łącznego zachodzi wówczas, gdy sprawca przed datą pierwszego wyroku skazującego popełnił wiele przestępstw, ale z różnego rodzaju przyczyn nie został za nie skazany jednym wyrokiem, lecz wieloma wyrokami. Rodzi to koniecznośćw wyroku łącznym, takiego łączenia kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa, jakie miałoby miejsce, gdyby sprawy o te przestępstwa były rozpoznawane w jednym postępowaniu, a więc łączenia je w taki sposób, w jaki zostałyby połączonew pierwszym wyroku skazującym. Oznacza to, że granicą wyznaczającą możliwość łączenia kar w wyroku łącznym jest data wydania pierwszego wyroku skazującego. W niniejszej sprawie łączeniu w oparciu o przepisart. 85 k.k.nie podlegają wyroki objęte wnioskiem skazanego. Sąd miał również na uwadze, iżR. S.został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 23 lutego 1999r., sygn. akt II K 1132/98 na karę łączną 60 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę po 20 zł. Także i w przypadku tego wyroku nie zachodzą przesłanki zart. 85 k.k. Czyny objęte wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzykiz dnia 24 kwietnia 2002r., sygn. akt II K 1176/01, którym orzeczono karę łączną grzywny na podstawieart. 71 § 1 k.k.popełnione zostały w dniu 10 kwietnia 2001r.,a więc po wydaniu powyższego wyroku z dnia 23 lutego 1999r. i nie podlegają połączeniu. Wysokość wynagrodzenia adwokackiego ustalono na podstawieart. 618 § 1 pkt 11 k.p.k.i§ 14 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwościz dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z póź. zm.) oraz na podstawie § 2 ust. 3 tego Rozporządzenia (w brzmieniu nadanym przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwościz 27 października 2005r. zmieniająceRozporządzenie Ministra Sprawiedliwościz dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu–Dz. U. z 2005r. Nr 219, poz.1872), nakładającego na Sąd obowiązek podwyższenia opłaty za czynności adwokata ustanowionego z urzędu o stawkę podatku od towarów i usług. Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje swoje uzasadnienie w treściart. 632 pkt 2 k.p.k. Wobec powyższego należało orzec, jak w części dyspozytywnej postanowienia.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_K_000393_2009_Uz_2009-12-09_001

III K 393/09

2009-12-09 01:00:00.0 CET

2013-09-10 03:01:02.0 CEST

2015-01-12 20:42:39.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 393/09 POSTANOWIENIE Dnia 9 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący – SSO Beata Kinstler Protokolant: Joanna Kulpińska bez udziału prokuratora po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy skazanego P. S. (poprzednio M. O. ) w przedmiocie wydania wyroku łącznego na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postanawia I umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego; II na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania o wydanie wyroku łączneg

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000393"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 393/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 9 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący – SSO Beata Kinstler</xText> <xText>Protokolant: Joanna Kulpińska</xText> <xText>bez udziału prokuratora</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy skazanego <xAnon>P. S.</xAnon> (poprzednio <xAnon>M. O.</xAnon>)</xText> <xText>w przedmiocie <xBx>wydania wyroku łącznego</xBx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego;</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink> kosztami postępowania o wydanie wyroku łącznego obciążyć Skarb Państwa;</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Nieprawomocnym wyrokiem łącznym z dnia 17 września 2009 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie sygn. akt III K 235/09, rozpoznając wniosek skazanego <xAnon>P. S.</xAnon> (poprzednio <xAnon>M. O.</xAnon>), orzekł <xBRx/>w przedmiocie połączenia kar wymierzonych skazanemu prawomocnymi wyrokami :</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2007 r., sygn. akt III K 303/05,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2006 r., sygn. akt XXVI K <xBRx/>586/06</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>i innych.</xText> <xText>W dniu 5 listopada 2009 roku (data wpływu) skazany <xAnon>P. S.</xAnon> wystąpił z kolejnym wnioskiem o rozpatrzenie możliwości wydania nowego wyroku łącznego dotyczącego skazania go na kary zastępcze pozbawienia wolności za grzywny wymierzone tymi samymi wyrokami, a nadto wyrokiem Sądu Rejonowego <xBRx/>w Międzyrzeczu z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie sygn. akt II K 282/04.</xText> <xText>W uzasadnieniu swojego wniosku – wnosząc jednak o wydanie kolejnego wyroku łącznego – podniósł to, iż większości przypisanych mu prawomocnymi już wyrokami nie popełnił. W zasadzie wniósł o orzeczenie nowej kary łącznej <xBRx/>w wymiarze niższym, niż wymierzono mu nieprawomocnym wyrokiem łącznym z dnia 17 września 2009 r.</xText> <xText>Wniosek skazanego należało uznać za przedwczesny, gdyż wyrok łączny Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 września 2009 r. w sprawie sygn. III K 235/09 dotychczas nie jest prawomocny z uwagi na zapowiedź i wniesienie apelacji do sądu II instancji.</xText> <xText>W związku z tym, iż wcześniej wszczęte postępowanie w tym samym przedmiocie nie zostało prawomocnie zakończone, na mocy <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.</xLexLink> należało umorzyć postępowanie w zakresie kolejnego wniosku skazanego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Beata Kinstler

Patrycja Świtoń

Joanna Kulpińska

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 393/09 POSTANOWIENIE Dnia 9 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny w składzie: Przewodniczący – SSO Beata Kinstler Protokolant: Joanna Kulpińska bez udziału prokuratora po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy skazanegoP. S.(poprzednioM. O.) w przedmiociewydania wyroku łącznego na podstawieart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postanawia I umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego; II na podstawieart. 632 pkt 2 k.p.k.kosztami postępowania o wydanie wyroku łącznego obciążyć Skarb Państwa; UZASADNIENIE Nieprawomocnym wyrokiem łącznym z dnia 17 września 2009 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie sygn. akt III K 235/09, rozpoznając wniosek skazanegoP. S.(poprzednioM. O.), orzekłw przedmiocie połączenia kar wymierzonych skazanemu prawomocnymi wyrokami : ⚫ Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2007 r., sygn. akt III K 303/05, Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2006 r., sygn. akt XXVI K586/06 i innych. W dniu 5 listopada 2009 roku (data wpływu) skazanyP. S.wystąpił z kolejnym wnioskiem o rozpatrzenie możliwości wydania nowego wyroku łącznego dotyczącego skazania go na kary zastępcze pozbawienia wolności za grzywny wymierzone tymi samymi wyrokami, a nadto wyrokiem Sądu Rejonowegow Międzyrzeczu z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie sygn. akt II K 282/04. W uzasadnieniu swojego wniosku – wnosząc jednak o wydanie kolejnego wyroku łącznego – podniósł to, iż większości przypisanych mu prawomocnymi już wyrokami nie popełnił. W zasadzie wniósł o orzeczenie nowej kary łącznejw wymiarze niższym, niż wymierzono mu nieprawomocnym wyrokiem łącznym z dnia 17 września 2009 r. Wniosek skazanego należało uznać za przedwczesny, gdyż wyrok łączny Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 września 2009 r. w sprawie sygn. III K 235/09 dotychczas nie jest prawomocny z uwagi na zapowiedź i wniesienie apelacji do sądu II instancji. W związku z tym, iż wcześniej wszczęte postępowanie w tym samym przedmiocie nie zostało prawomocnie zakończone, na mocyart. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.należało umorzyć postępowanie w zakresie kolejnego wniosku skazanego.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_K_000365_2009_Uz_2009-12-10_001

III K 365/09

2009-12-10 01:00:00.0 CET

2013-10-03 03:01:03.0 CEST

2015-01-12 23:05:45.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 365/09 Dnia 10 grudnia 2009r. POSTANOWIENIE Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bogdana Myrny po rozpoznaniu sprawy K. P. skazanego za czyny z art. 158 § 2 kk i inne o wydanie wyroku łącznego wniosku skazanego z dnia 9 października 2009 r., w przedmiocie wydania wyroku łącznego. na podstawie art. 572 k.p.k. postanowił I umorzyć postępowanie w przedmiocie

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000365"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 365/09</xText> <xText/> <xText>Dnia 10 grudnia 2009r.</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: </xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz</xText> <xText>Protokolant: Anna Konieczna</xText> <xText/> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bogdana Myrny</xText> <xText>po rozpoznaniu sprawy <xAnon>K. P.</xAnon></xText> <xText>skazanego za czyny z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>wniosku skazanego z dnia 9 października 2009 r., w przedmiocie wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">postanowił</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanego <xAnon>K. P.</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze</xLexLink> i <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>, zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Magdaleny Kramkowskiej - Rysiewicz kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Skazany <xAnon>K. P.</xAnon> wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławia z dnia 16 maja 2002 r., sygn. akt <xBx>III K 413/01</xBx> gdzie został skazany za czyny z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 2 k.k.</xLexLink> i inne popełnione w nocy z 12/13 lipca 2001 roku, na karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;</xText> </xUnit> <xText>2. Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 5 grudnia 2005 r., sygn. akt <xBx>VIK 1069/05</xBx> gdzie został skazany za czyn z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 k.k.</xLexLink> popełniony w dniu 21 lipca 2005 r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat zarządzonej następnie do wykonania oraz 40 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda;</xText> <xText>3. Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 26 lipca 2006 r., sygn.<xBx> IIK 69/06</xBx> gdzie został skazany za czyny z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink> i inne popełnione w dniach: 20 grudnia 2005r., 29 grudnia 2005 r. oraz 3 stycznia 2006 r., na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText/> <xText>Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kodeksu karnego</xLexLink> połączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu..</xText> <xText>Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo. <xAnon>K. P.</xAnon> popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1, 2 i 3 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 16 maja 2002 r., tj. data wydania wyroku w sprawie III K 413/01. Skoro zatem czyn popełniony przez skazanego w sprawie IV K 1069/05 miał miejsce już po tej dacie (21 lipca 2005 r.), podobnie jak czyny w sprawie II K 69/06 (20 grudnia 2005 r., 29 grudnia 2005 r. i 3 stycznia 2006 r.) to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisu <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy zbadał także przesłanki ewentualnego połączenia kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego w sprawach Sądu Rejonowego w Oleśnicy sygn. akt VI K 1069/05 oraz II K 69/06. Również i w tym przypadku brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Z treści przedmiotowych wyroków wynika, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 5 grudnia 2005 r., tj. data wydania wyroku w sprawie VI K 1069/05. Skoro zatem czyny popełnione przez skazanego w sprawie II K 69/06 miał miejsce już po tej dacie (20 grudnia 2005 r., 29 grudnia 2005 r. i 3 stycznia 2006 r.) to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły także i w tym przypadku warunki do orzeczenia kary łącznej, następstwem czego niezbędne stało się orzeczenie oparte na przepisie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych. Mając natomiast na uwadze przepis <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze</xLexLink> należało zasadzić na rzecz adwokata Magdaleny Kramkowskiej - Rysiewicz nieopłacone koszty obrony udzielonej z urzędu skazanemu i tym samym orzeczono jak w <xLexLink xArt="art. 29 pkt. 2" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">pkt II.</xLexLink></xText> <xText>Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Mokrzysz

Patrycja Świtoń

Anna Konieczna

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 365/09 Dnia 10 grudnia 2009r. POSTANOWIENIE Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Mokrzysz Protokolant: Anna Konieczna przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bogdana Myrny po rozpoznaniu sprawyK. P. skazanego za czyny zart. 158 § 2 kki inne o wydanie wyroku łącznego wniosku skazanego z dnia 9 października 2009 r., w przedmiocie wydania wyroku łącznego. na podstawieart. 572 k.p.k. postanowił I umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanegoK. P.; II na podstawieart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzei§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Magdaleny Kramkowskiej - Rysiewicz kwotę 146,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu; III na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIE SkazanyK. P.wniósł o wydanie wyroku łącznego w sprawach: 1 Sądu Okręgowego we Wrocławia z dnia 16 maja 2002 r., sygn. aktIII K 413/01gdzie został skazany za czyny zart. 158 § 2 k.k.i inne popełnione w nocy z 12/13 lipca 2001 roku, na karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności; 2. Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 5 grudnia 2005 r., sygn. aktVIK 1069/05gdzie został skazany za czyn zart. 278 § 1 k.k.popełniony w dniu 21 lipca 2005 r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat zarządzonej następnie do wykonania oraz 40 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda; 3. Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 26 lipca 2006 r., sygn.IIK 69/06gdzie został skazany za czyny zart. 280 § 1 kki inne popełnione w dniach: 20 grudnia 2005r., 29 grudnia 2005 r. oraz 3 stycznia 2006 r., na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności. Zdaniem Sadu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie z treściąart. 85 kodeksu karnegopołączeniu mogą podlegać tylko takie kary pozbawienia wolności, które dotyczą wyłącznie przestępstw popełnionych przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku w sądzie pierwszej instancji, co do któregokolwiek z nich i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne kary podlegające łączeniu.. Zgodnie z przepisami prawa nie jest wiec możliwe objecie wyrokiem łącznym kary wymierzonej za przestępstwo popełnione po wydaniu wyroku skazującego za inne wcześniej dokonane przestępstwo.K. P.popełnił przestępstwa objęte wyrokami opisanymi w pkt 1, 2 i 3 i wymierzono mu za to prawomocnie kary tego samego rodzaju tj. kary pozbawienia wolności. Z treści przedmiotowych wyroków wynika jednak, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 16 maja 2002 r., tj. data wydania wyroku w sprawie III K 413/01. Skoro zatem czyn popełniony przez skazanego w sprawie IV K 1069/05 miał miejsce już po tej dacie (21 lipca 2005 r.), podobnie jak czyny w sprawie II K 69/06 (20 grudnia 2005 r., 29 grudnia 2005 r. i 3 stycznia 2006 r.) to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły warunki do orzeczenia kary łącznej, a tym samym wydania wyroku łącznego, zgodnie z wymaganiami ustawowymi wynikającymi z przepisuart. 569 § 1 kpkw zw. zart. 85 kk. Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy zbadał także przesłanki ewentualnego połączenia kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego w sprawach Sądu Rejonowego w Oleśnicy sygn. akt VI K 1069/05 oraz II K 69/06. Również i w tym przypadku brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Z treści przedmiotowych wyroków wynika, iż datą graniczną warunkującą ewentualne połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych powyższymi wyrokami jest dzień 5 grudnia 2005 r., tj. data wydania wyroku w sprawie VI K 1069/05. Skoro zatem czyny popełnione przez skazanego w sprawie II K 69/06 miał miejsce już po tej dacie (20 grudnia 2005 r., 29 grudnia 2005 r. i 3 stycznia 2006 r.) to niewątpliwie w stosunku do skazanego nie zachodziły także i w tym przypadku warunki do orzeczenia kary łącznej, następstwem czego niezbędne stało się orzeczenie oparte na przepisieart. 572 k.p.k. W związku z trudną sytuacją materialną skazanego, odbywającego obecnie karę pozbawienia wolności, Sąd na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych. Mając natomiast na uwadze przepisart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzenależało zasadzić na rzecz adwokata Magdaleny Kramkowskiej - Rysiewicz nieopłacone koszty obrony udzielonej z urzędu skazanemu i tym samym orzeczono jak wpkt II. Z tych przyczyn orzeczono jak na wstępie.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

155025000001506_III_K_000424_2009_Uz_2009-12-10_001

III K 424/09

2009-12-10 01:00:00.0 CET

2013-09-06 03:01:02.0 CEST

2015-01-12 23:12:40.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 424/09 POSTANOWIENIE Dnia 10 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Tomasz Kaszyca Protokolant: Sylwia Wójcik przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Karoliny Stockiej w sprawie J. P. o wydanie wyroku łącznego z urzędu w przedmiocie umorzenia postępowania i właściwości Sądu postanawia I na podstawie art. 572 kpk umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000424"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 424/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Tomasz Kaszyca</xText> <xText>Protokolant: Sylwia Wójcik</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Karoliny Stockiej</xText> <xText>w sprawie <xAnon>J. P.</xAnon> o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>z urzędu</xText> <xText>w przedmiocie umorzenia postępowania i właściwości Sądu</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 kpk</xLexLink> umorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie IIIK 397/08;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35§1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569§1 kpk</xLexLink> stwierdzić swą niewłaściwość do rozpoznania wniosku w pozostałym zakresie i sprawę przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>J. P.</xAnon> złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego ze spraw:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 27 października 2003r., sygn. akt VIIK 93/03, za czyn popełniony z 21/22 maja 2003r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2007 r. do wykonania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 6 lutego 2006 r., sygn. akt XIIK 1136/05, za czyn popełniony w okresie od 25 do 28 sierpnia 2004r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 5 grudnia 2008 r. do wykonania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 6 czerwca 2006 r., sygn. akt XIIK 942/03, za czyn popełniony w okresie od 1 lutego do 1 marca 2003r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 10 października 2008 r. do wykonania,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Nadto skazany był wyrokami:</xText> <xEnum> <xBullet>⚫</xBullet> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 13 września 2004 r., sygn. akt XIIK 712/04, za czyn popełniony w okresie 5-6 lutego 2004r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 6 lipca 2007 r., sygn. akt VK 391/07, za czyny popełnione w okresie od 20 do 21 listopada 2006r. oraz od 15 do 16 stycznia 2007r, kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2009 r. do wykonania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 27 lipca 2007 r., sygn. akt IIK 1555/06, za czyn popełniony w dniu 9 września 2006r., kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 28 lutego 2008r., sygn. akt IIK 729/07, za czyn popełniony w dniu 6 lutego 2007 r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt VK 39/08, za czyn popełniony w dniu 5 listopada 2007r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt IIIK 397/08, za czyny popełnione w okresie od kwietnia 2008r. do 9 lipca 2008r. oraz od lutego 2008r. do 10 lipca 2008r., kara 2 lat pozbawienia wolności.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText xALIGNx="center">Sąd zważył co następuje:</xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną.</xText> <xText>W niniejszym postępowaniu brak jest podstaw do wydania wyroku łącznego z uwzględnieniem kary orzeczonej przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu za czyny popełnione w okresie od kwietnia 2008r. do 9 lipca 2008r. oraz od lutego 2008r. do 10 lipca 2008r., albowiem miały one miejsce po wydaniu wszystkich poprzednich wyroków, a zatem w tym zakresie postępowanie należało umorzyć.</xText> <xText>Natomiast w pozostałym zakresie wniosek winien być rozpoznany według właściwości przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia, który wydał ostatni wyrok skazujący, albowiem z analizy treści w/w wyroków wynika, iż możliwym jest wydanie wyroku łącznego.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak na wstępie.</xText> <xText/> <xText>Zarządzenie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odnotować,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>odpis postanowienia z pouczeniem o zażaleniu doręczyć skazanemu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kal. 7 dni,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>po uprawomocnieniu postanowienia przekazać akta.</xText> </xUnit> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Tomasz Kaszyca

Patrycja Świtoń

Sylwia Wójcik

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 424/09 POSTANOWIENIE Dnia 10 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Tomasz Kaszyca Protokolant: Sylwia Wójcik przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Karoliny Stockiej w sprawieJ. P.o wydanie wyroku łącznego z urzędu w przedmiocie umorzenia postępowania i właściwości Sądu postanawia I na podstawieart. 572 kpkumorzyć postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie IIIK 397/08; II na podstawieart. 35§1 kpkw zw. zart. 569§1 kpkstwierdzić swą niewłaściwość do rozpoznania wniosku w pozostałym zakresie i sprawę przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny. UZASADNIENIE J. P.złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego ze spraw: ⚫ Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 27 października 2003r., sygn. akt VIIK 93/03, za czyn popełniony z 21/22 maja 2003r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2007 r. do wykonania, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 6 lutego 2006 r., sygn. akt XIIK 1136/05, za czyn popełniony w okresie od 25 do 28 sierpnia 2004r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 5 grudnia 2008 r. do wykonania, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 6 czerwca 2006 r., sygn. akt XIIK 942/03, za czyn popełniony w okresie od 1 lutego do 1 marca 2003r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 10 października 2008 r. do wykonania, Nadto skazany był wyrokami: ⚫ Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 13 września 2004 r., sygn. akt XIIK 712/04, za czyn popełniony w okresie 5-6 lutego 2004r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 6 lipca 2007 r., sygn. akt VK 391/07, za czyny popełnione w okresie od 20 do 21 listopada 2006r. oraz od 15 do 16 stycznia 2007r, kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, zarządzona następnie postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2009 r. do wykonania, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 27 lipca 2007 r., sygn. akt IIK 1555/06, za czyn popełniony w dniu 9 września 2006r., kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 28 lutego 2008r., sygn. akt IIK 729/07, za czyn popełniony w dniu 6 lutego 2007 r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt VK 39/08, za czyn popełniony w dniu 5 listopada 2007r., kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt IIIK 397/08, za czyny popełnione w okresie od kwietnia 2008r. do 9 lipca 2008r. oraz od lutego 2008r. do 10 lipca 2008r., kara 2 lat pozbawienia wolności. Sąd zważył co następuje: Zgodnie z treściąart. 85 kkjeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. W niniejszym postępowaniu brak jest podstaw do wydania wyroku łącznego z uwzględnieniem kary orzeczonej przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu za czyny popełnione w okresie od kwietnia 2008r. do 9 lipca 2008r. oraz od lutego 2008r. do 10 lipca 2008r., albowiem miały one miejsce po wydaniu wszystkich poprzednich wyroków, a zatem w tym zakresie postępowanie należało umorzyć. Natomiast w pozostałym zakresie wniosek winien być rozpoznany według właściwości przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia, który wydał ostatni wyrok skazujący, albowiem z analizy treści w/w wyroków wynika, iż możliwym jest wydanie wyroku łącznego. Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak na wstępie. Zarządzenie: 1 odnotować, 2 odpis postanowienia z pouczeniem o zażaleniu doręczyć skazanemu, 3 kal. 7 dni, 4 po uprawomocnieniu postanowienia przekazać akta.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000001503_V_Ca_002798_2009_Uz_2009-12-15_001

V Ca 2798/09

2009-12-15 01:00:00.0 CET

2015-03-17 19:15:06.0 CET

2015-03-06 08:26:20.0 CET

15450500

1503

DECISION

Sygn. akt V Ca 2798/09 POSTANOWIENIE Dnia 15 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym : Przewodniczący-SędziaSO Maja Smoderek Sędziowie SO Joanna Staszewska, SR (del.) Rafał Wagner po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia 2009 r. sprawy z wniosku W. J. z udziałem Gminy M. M. o założenie księgi wieczystej na skutek apelacji Gminy M. M. od wpisu Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 24 czerwca 2009 r. sygn. akt (...) (.

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pwiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0001503/Ca" xVolNmbr="002798"> <xName>Postanowienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V Ca 2798/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy</xText> <xText>w składzie następującym :</xText> <xText>Przewodniczący-SędziaSO Maja Smoderek</xText> <xText>Sędziowie SO Joanna Staszewska, SR (del.) Rafał Wagner</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia 2009 r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>W. J.</xAnon></xText> <xText>z udziałem <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>o założenie księgi wieczystej</xText> <xText>na skutek apelacji <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>od wpisu Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim</xText> <xText>z dnia 24 czerwca 2009 r. sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>postanawia:</xText> <xText>oddalić apelację.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maja Smoderek

Paula Wiaterska

Paula Wiaterska

Sygn. akt V Ca 2798/09 POSTANOWIENIE Dnia 15 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym : Przewodniczący-SędziaSO Maja Smoderek Sędziowie SO Joanna Staszewska, SR (del.) Rafał Wagner po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia 2009 r. sprawy z wnioskuW. J. z udziałemGminy M.M. o założenie księgi wieczystej na skutek apelacjiGminy M.M. od wpisu Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 24 czerwca 2009 r. sygn. akt(...) (...) postanawia: oddalić apelację.

15/450500/0001503/Ca

Sąd Okręgowy w Warszawie

V Wydział Cywilny Odwoławczy

154500000003003_VI_ACa_000405_2009_Uz_2009-12-16_001

VI ACa 405/09

2009-12-16 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:47:03.0 CET

2013-04-24 05:46:15.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE

Sygn. akt VI ACa 405/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.) Sędzia SA Aldona Wapińska Sędzia SA Teresa Mróz (SO del.) Protokolant Karolina Kulibska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa E. D. i J. P. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. o uchylenie uchwał na skutek apelacji wniesionej prze

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="dsliwins" xToPage="5" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000405"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VI ACa 405/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 16 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.)</xText> <xText>Sędzia SA Aldona Wapińska</xText> <xText>Sędzia SA Teresa Mróz (SO del.)</xText> <xText>Protokolant Karolina Kulibska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>E. D.</xAnon> i <xAnon>J. P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uchylenie uchwał</xText> <xText>na skutek apelacji wniesionej przez powoda <xAnon>J. P.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie</xText> <xText>z dnia 28 stycznia 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt XXV C 754/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Uzasadnienie.</xText> <xText>Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa <xAnon>E. D.</xAnon> wnosił o uchylenie uchwały Nr<xAnon>(...)</xAnon> Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Powód <xAnon>J. P.</xAnon> wnosił o uchylenie uchwały Nr <xAnon>(...)</xAnon> oraz uchwały o wyborze członków rady nadzorczej, chociaż podał, że w tym przedmiocie nie została podjęta żadna uchwała.</xText> <xText>Sprawy z powództwa <xAnon>E. D.</xAnon> oraz <xAnon>J. P.</xAnon> zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.</xText> <xText>Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa.</xText> <xText>Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 28 stycznia 2009 r. oddalił powództwo.</xText> <xText>Sąd I instancji ustalił, że w pierwszym kwartale 2008 r. w pozwanej Spółdzielni pracowano nad przygotowaniem zmian do statutu celem dostosowania go do zmienionego stanu prawnego w zakresie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010040027" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27">ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych</xLexLink>. Efektem tych prac była uchwała <xAnon>(...)</xAnon>podjęta w dniu 26 marca 2008 r.</xText> <xText>W dniu 12 czerwca 2008 r. <xAnon> Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)</xAnon> złożyła w sądzie rejestrowym wniosek o wpisanie zmian statutu.</xText> <xText>Na dzień 28 i 29 czerwca 2008 r. Zarząd pozwanej zwołał Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej <xAnon> (...)</xAnon>. O powyższym posiedzeniu Zarząd powiadomił członków Spółdzielni wywieszając zawiadomienia na klatkach schodowych na tablicach ogłoszeń. W ogłoszeniach była informacja o czasie i miejscu oraz porządku obrad.</xText> <xText>Zebranie Przedstawicieli poprzedzone było Zebraniami Grup Członkowskich. Na zebraniu Grupy Członkowskiej nr <xAnon>(...)</xAnon> podjęto uchwałę, w której zażądano zmiany pkt 12 porządku obrad na Zebranie Przedstawicieli przez rozpatrzenie również i podjęcie uchwały o zmianie uchwał Zebrania Przedstawicieli dotyczących zmian w statucie w zakresie par. 7, par. 131 i par. 156 ustęp 2.</xText> <xText>W związku z tym Zarząd pozwanej uzupełnił porządek obrad o pkt 12 [1] przewidujący rozpatrzenie i podjęcie uchwały o zmianie uchwały Zebrania Przedstawicieli dotyczących zmian w statucie <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon>.</xText> <xText>W toku Zebrania do tego punktu porządku obrad złożono wniosek o uchylenie zapisów statutu w części VI – Organy Spółdzielni to jest od par. 107 do 146 oraz par. 7 i par. 156. Wniosek przewidywał zobowiązanie Rady Nadzorczej do niezwłocznego przygotowania zmian do statutu, w zakresie uchylonych zapisów.</xText> <xText>Na spotkaniu w dniu 29 czerwca 2008 r. Zebranie Przedstawicieli podjęło uchwałę Nr <xAnon>(...)</xAnon>, którą uchylono zmiany części VI statutu od par. 107 do par. 146 włącznie oraz uchylono zmiany wprowadzone w par. 7 i par. 156 uchwalone uchwałą z dnia 26 marca 2008 r. Ponadto uchwała zobowiązywała Zarząd do niezwłocznego wycofania z sądu rejestrowego wniosku o rejestrację zmian oraz zobowiązywała Radę Nadzorczą do powołania komisji statutowej w celu przygotowania propozycji zmian statutu.</xText> <xText>W listopadzie 2008 r. odbyło się Zebranie Przedstawicieli, które podjęło uchwałę w przedmiocie zmian do Statutu, z tym, że wniosek do sądu rejestrowego o naniesienie tych zmian jeszcze nie został złożony.</xText> <xText>Powodowie zarzucali, że uchwała Nr<xAnon>(...)</xAnon>nie była przewidziana w porządku obrad Grup Członkowskich, których zebrania odbywały się przed Zebraniem Przedstawicieli, nie była też przewidziana w porządku obrad na Zebranie Przedstawicieli. Podnosili również, że w czasie obrad na Zebraniu Przedstawicieli nie zarządzono głosowania nad wnioskiem o głosowanie imienne, co miało wpływ na treść podejmowanych uchwał. Wskazali także, że uchwała Nr <xAnon>(...)</xAnon> przewidywała w par. 7, że wszystkie decyzje dotyczące Spółdzielni, a mające ewentualnie pogorszyć sytuację mieszkańców, miały być poprzedzane zasięgnięciem opinii mieszkańców. Wycofanie tego zapisu ze statutu jest niekorzystne dla członków Spółdzielni.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą przesłanki przewidziane w <xLexLink xArt="art. 42;art. 42 § 3" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">art. 42 par. 3 prawa spółdzielczego</xLexLink> uzasadniające uchylenie uchwały Nr <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Zebranie Przedstawicieli pozwanej obradowało w oparciu o przepisy Regulaminu Obrad z dnia 19 stycznia 2002 r. Uzupełnienie porządku obrad o pkt 12 [1] nastąpiło z inicjatywy Grupy Członkowskiej nr <xAnon>(...)</xAnon>i odbyło się według procedury określonej w par. 7 Regulaminu. Przepis ten przewiduje, że żądanie uzupełnienia porządku obrad może być zgłoszone na piśmie na co najmniej 14 dni przed terminem Zebrania Przedstawicieli, a na 7 dni przed tym terminem powinien być podany do wiadomości członków spółdzielni uzupełniony porządek obrad. Sąd I instancji wskazał, że wprawdzie żądanie Grupy Członkowskiej nr <xAnon>(...)</xAnon> o rozszerzenie porządku obrad ZP zostało złożone do zarządu na 10 dni przed Zebraniem, jednakże na skutek szybkiego działania zarządu, uzupełniony porządek obrad został podany do wiadomości członków spółdzielni na 10 dni przed Zebraniem Przedstawicieli. Chociaż wniosek Grupy Członkowskiej nr <xAnon>(...)</xAnon> obejmował zmianę uchwał dotyczących zmian w statucie, a nie ich uchylenie, to jednak nie można z tego wywodzić, że decyzja o uchyleniu uchwał nie mieści się w porządku obrad. W tych konkretnych okolicznościach chodziło bowiem o wyeliminowanie już wcześniej uchwalonych postanowień i zastąpienie ich nowymi zapisami.</xText> <xText>Za nieuzasadniony uznał Sąd Okręgowy zarzut, że nie zarządzenie głosowania imiennego było błędem formalnym, który miał wpływ na treść podjętej uchwały. Zgodnie z par. 13 Regulaminu, głosowanie na Zebraniu odbywa się jawnie z określonymi wyjątkami. Na pisemne żądanie 1/5 liczby delegatów obecnych na Zebraniu prowadzący je może zarządzić głosowanie imienne. Faktem jest, że przewodniczący nie zarządził głosowania nad wnioskiem formalnym o przeprowadzenie głosowania imiennego. Nie oznacza to jednak, że gdyby głosowanie nad takim wnioskiem zostało zarządzone, to ZP podjęłoby taką uchwałę. Powodowie nie przedstawili żadnych dowodów wskazujących na to, że gdyby przeprowadzono głosowanie imienne nad zaskarżoną uchwałą, wynik głosowania byłby inny.</xText> <xText>Odnosząc się do żądania uchylenia uchwały o wyborze Rady Nadzorczej, Sąd I instancji uznał, że żądanie powodów w tym zakresie nie poddaje się weryfikacji. Powodowie twierdzili bowiem, że nie została podjęta uchwała o wyborze rady nadzorczej, ponieważ głosowanie nad wyborem poszczególnych członków rady nadzorczej nie jest wyborem tej rady. Skoro zatem uchwała nie została podjęta, to nie można jej skutecznie uchylić.</xText> <xText>Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód <xAnon>J. P.</xAnon>.</xText> <xText>W apelacji zarzucił:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> przez uznanie za nieudowodnione, że zaskarżona uchwała powzięta została w sposób wadliwy, godzi w interesy spółdzielni oraz ma na celu pokrzywdzenie członków spółdzielni, w tym powoda;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> przez wydanie wyroku bez wszechstronnego zebrania, a tym bardziej bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zaoferowanego przez strony.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W uzasadnieniu apelacji powód podniósł również, że wobec bezskutecznego upływu terminu dla dokonania przez Spółdzielnię zmiany statutu, instytucja Zebrania Przedstawicieli przestała istnieć jak organ władny podejmować jakiekolwiek decyzje.</xText> <xText>W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez ustalenie, że zaskarżona uchwała powzięta została przy istnieniu przesłanek skutkujących jej uchyleniem, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja nie może odnieść skutku prawnego, chociaż najistotniejszy z jej zarzutów jest trafny.</xText> <xText>Powództwo o uchylenie uchwały Nr <xAnon>(...)</xAnon> oraz uchwały o wyborze Rady Nadzorczej nie zasługiwało na uwzględnienie z innych względów, niż wskazał Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podziela pogląd powodów, że zaskarżona uchwała podjęta została przez organ nieistniejący.</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071250873" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 873">Ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw</xLexLink> (Dz. U. 2007/125/873 – <xIx>dalej także ustawa zmieniająca</xIx>) wprowadzono do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010040027" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27">ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU20010040027" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27">art. 8</xLexLink> [3]. Zgodnie z paragrafem 1 tego przepisu walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części.</xText> <xText>Ustawa z 14 czerwca 2007 r. weszła w życie z dniem 31 lipca 2007 r. W art. 9 ustęp 1 tej ustawy ustalono, że spółdzielnie istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dokonują zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007 r. Zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego tych zmian spółdzielnie dokonują w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały, nie później niż do dnia 30 grudnia 2007 r., stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">ustawie – prawo spółdzielcze</xLexLink>. Art. 9 ustęp 2 ustawy zmieniającej stanowi, że do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis art. 9 ustęp 1 ustawy z 14 czerwca 2007 r. nie zawiera terminu wyłącznie instrukcyjnego i nie może on być interpretowany w ten sposób, że niezależnie od tego, kiedy wniosek o zarejestrowanie zmian statutu został złożony, to do czasu jego rozpoznania przez sąd rejestrowy, postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy. Oznaczałoby to, że spółdzielnie mieszkaniowe mogłyby nie podejmować uchwał zmieniających statuty przez czas nieokreślony i funkcjonować w oparciu o dotychczasowe zasady, co czyniłoby art. 8 [3] par. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w istocie przepisem „martwym”, uzależniając jego wejście w życie od woli organów spółdzielni, nie zaś od woli ustawodawcy.</xText> <xText>Art. 9 ustęp 1 ustawy zmieniającej nałożył na spółdzielnie istniejące w dniu 31 lipca 2007 r. obowiązek dokonania w ich statutach zmian (podjęcia uchwały) obligatoryjnie do dnia 30 listopada 2007 r., a złożenia wniosku o zarejestrowanie tych zmian nie później, niż do dnia 30 grudnia 2007 r. Tylko w przypadku, gdy powyższe terminy zostały zachowane, dotychczasowe zgromadzenia przedstawicieli mogą działać do czasu rozpoznania wniosku przez sąd rejestrowy. Ratio legis takiego rozwiązania jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tych spółdzielni mieszkaniowych, które we właściwym terminie wypełniły ustawowy obowiązek, a brak możliwości działania według nowych zasad wynika nie z ich opieszałości, ale z konieczności przeprowadzenia procedury sądowej.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, że termin określony w art. 9 ustęp 1 ustawy zmieniającej jest terminem zawitym prawa materialnego, po upływie którego ustaje możliwość funkcjonowania i podejmowania uchwał przez zebranie przedstawicieli, z wyjątkiem określonym w art. 9 ustęp 2. Po dniu 30 grudnia 2007 r. zebrania przedstawicieli przestają istnieć jako ustawowe organy spółdzielni mieszkaniowych i wszelkie decyzje należące uprzednio do ich kompetencji (w tym decyzja o zmianie statutu) muszą być podjęte przez walne zgromadzenie.</xText> <xText>Warto wskazać, że podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 27 stycznia 2009 r. (I ACa 1299/08).</xText> <xText>W tym stanie rzeczy uchwały Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej <xAnon> (...)</xAnon> podjęte w dniu 28 i 29 czerwca 2008 r. są uchwałami nieistniejącymi, jako podjęte przez organ nieistniejący. Na poprawność powyższego stanowiska nie ma znaczenia fakt, że w dniu 12 czerwca 2008 r. pozwana złożyła w sądzie rejestrowym wniosek o ujawnienie zmian wprowadzonych w statucie uchwałą nr <xAnon>(...)</xAnon> podjętą w dniu 26 marca 2008 r. Uchwała ta bowiem również podjęta została przez organ nieistniejący i jako taka jest uchwałą nieistniejącą.</xText> <xText>Pomimo powyższych ustaleń apelacja podlegała oddaleniu.</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 42" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">Art. 42 prawa spółdzielczego</xLexLink>, po zmianach wprowadzonych z dniem 22 lipca 2005 r. (<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051221024" xTitle="Ustawa z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 122, poz. 1024">ustawą z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw</xLexLink>, Dz. U. 05.122.1024) przewiduje możliwość zaskarżania uchwał za pomocą trzech rozłącznych i wykluczających się środków prawnych, to jest powództwa o uchylenie uchwały, powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały oraz powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały. Zasadność skorzystania z każdego z tych środków wymaga spełnienia odmiennych przesłanek. W przypadku żądania uchylenia uchwały jest to sprzeczność wyłącznie z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godzenie w interesy spółdzielni albo pokrzywdzenie członka spółdzielni (<xLexLink xArt="art. 42;art. 42 § 3" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">art. 42 par. 3 prawa spółdzielczego</xLexLink>). W przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały jest to sprzeczność z ustawą (<xLexLink xArt="art. 42;art. 42 § 2" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">art. 42 par. 2 prawa spółdzielczego</xLexLink>). W przypadku natomiast żądania ustalenia nieistnienia uchwały na podstawie <xLexLink xArt="art. 42;art. 42 § 9" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">art. 42 par. 9 prawa spółdzielczego</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink> chodzi o tak rażące uchybienia w procesie jej podjęcia, że nieprawidłowości w zwołaniu lub procedowaniu określonych organów wykluczają możliwość stwierdzenia, że wyraziły one wolę jako ten właśnie, uprawniony organ (np. wyrok SN z 2 sierpnia 2007 r., V CSK 163/07, M. Spół. 2008/3/48; wyrok Sądu Najwyższego z 9 października 1972 r., II CR 1712/72, OSNC 1973/7-8/135 – co do braku wymaganej większości głosów za podjęciem uchwały i sfałszowaniu wyników wyborów; uchwała Sądu Najwyższego z 24 czerwca 1994 r., III CZP 81/94, OSNC 1994/12/241– co do uchwały podjętej przez zgromadzenie, które nie zostało zwołane). Skoro zaskarżona uchwała nr 10/2008 została podjęta przez organ nie przewidziany w ustawie, to w sensie obiektywnym uchwała ta nie istnieje i nie może podlegać uchyleniu nawet w tym celu, aby całkowicie wyeliminować ją z obrotu prawnego. Przyjęcie odmiennego stanowiska niweczyłoby sens nowelizacji <xLexLink xArt="art. 42" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">art. 42 prawa spółdzielczego</xLexLink>, wprowadzonej z dniem 22 lipca 2005 r.</xText> <xText>Ponieważ powodowie konsekwentnie wnosili o uchylenie zaskarżonej uchwały, tak sformułowane powództwo nie mogło być uwzględnione.</xText> <xText>Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak na wstępie. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Małgorzata Manowska

Danuta Śliwińska

Karolina Kulibska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 405/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Małgorzata Manowska (spr.) Sędzia SA Aldona Wapińska Sędzia SA Teresa Mróz (SO del.) Protokolant Karolina Kulibska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaE. D.iJ. P. przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)z siedzibą wW. o uchylenie uchwał na skutek apelacji wniesionej przez powodaJ. P. od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt XXV C 754/08 I oddala apelację; II nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego. Uzasadnienie. Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwaE. D.wnosił o uchylenie uchwały Nr(...)Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej(...)wW.. PowódJ. P.wnosił o uchylenie uchwały Nr(...)oraz uchwały o wyborze członków rady nadzorczej, chociaż podał, że w tym przedmiocie nie została podjęta żadna uchwała. Sprawy z powództwaE. D.orazJ. P.zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 28 stycznia 2009 r. oddalił powództwo. Sąd I instancji ustalił, że w pierwszym kwartale 2008 r. w pozwanej Spółdzielni pracowano nad przygotowaniem zmian do statutu celem dostosowania go do zmienionego stanu prawnego w zakresieustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Efektem tych prac była uchwała(...)podjęta w dniu 26 marca 2008 r. W dniu 12 czerwca 2008 r.Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)złożyła w sądzie rejestrowym wniosek o wpisanie zmian statutu. Na dzień 28 i 29 czerwca 2008 r. Zarząd pozwanej zwołał Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej(...). O powyższym posiedzeniu Zarząd powiadomił członków Spółdzielni wywieszając zawiadomienia na klatkach schodowych na tablicach ogłoszeń. W ogłoszeniach była informacja o czasie i miejscu oraz porządku obrad. Zebranie Przedstawicieli poprzedzone było Zebraniami Grup Członkowskich. Na zebraniu Grupy Członkowskiej nr(...)podjęto uchwałę, w której zażądano zmiany pkt 12 porządku obrad na Zebranie Przedstawicieli przez rozpatrzenie również i podjęcie uchwały o zmianie uchwał Zebrania Przedstawicieli dotyczących zmian w statucie w zakresie par. 7, par. 131 i par. 156 ustęp 2. W związku z tym Zarząd pozwanej uzupełnił porządek obrad o pkt 12 [1] przewidujący rozpatrzenie i podjęcie uchwały o zmianie uchwały Zebrania Przedstawicieli dotyczących zmian w statucieSpółdzielni Mieszkaniowej (...). W toku Zebrania do tego punktu porządku obrad złożono wniosek o uchylenie zapisów statutu w części VI – Organy Spółdzielni to jest od par. 107 do 146 oraz par. 7 i par. 156. Wniosek przewidywał zobowiązanie Rady Nadzorczej do niezwłocznego przygotowania zmian do statutu, w zakresie uchylonych zapisów. Na spotkaniu w dniu 29 czerwca 2008 r. Zebranie Przedstawicieli podjęło uchwałę Nr(...), którą uchylono zmiany części VI statutu od par. 107 do par. 146 włącznie oraz uchylono zmiany wprowadzone w par. 7 i par. 156 uchwalone uchwałą z dnia 26 marca 2008 r. Ponadto uchwała zobowiązywała Zarząd do niezwłocznego wycofania z sądu rejestrowego wniosku o rejestrację zmian oraz zobowiązywała Radę Nadzorczą do powołania komisji statutowej w celu przygotowania propozycji zmian statutu. W listopadzie 2008 r. odbyło się Zebranie Przedstawicieli, które podjęło uchwałę w przedmiocie zmian do Statutu, z tym, że wniosek do sądu rejestrowego o naniesienie tych zmian jeszcze nie został złożony. Powodowie zarzucali, że uchwała Nr(...)nie była przewidziana w porządku obrad Grup Członkowskich, których zebrania odbywały się przed Zebraniem Przedstawicieli, nie była też przewidziana w porządku obrad na Zebranie Przedstawicieli. Podnosili również, że w czasie obrad na Zebraniu Przedstawicieli nie zarządzono głosowania nad wnioskiem o głosowanie imienne, co miało wpływ na treść podejmowanych uchwał. Wskazali także, że uchwała Nr(...)przewidywała w par. 7, że wszystkie decyzje dotyczące Spółdzielni, a mające ewentualnie pogorszyć sytuację mieszkańców, miały być poprzedzane zasięgnięciem opinii mieszkańców. Wycofanie tego zapisu ze statutu jest niekorzystne dla członków Spółdzielni. Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą przesłanki przewidziane wart. 42 par. 3 prawa spółdzielczegouzasadniające uchylenie uchwały Nr(...). Zebranie Przedstawicieli pozwanej obradowało w oparciu o przepisy Regulaminu Obrad z dnia 19 stycznia 2002 r. Uzupełnienie porządku obrad o pkt 12 [1] nastąpiło z inicjatywy Grupy Członkowskiej nr(...)i odbyło się według procedury określonej w par. 7 Regulaminu. Przepis ten przewiduje, że żądanie uzupełnienia porządku obrad może być zgłoszone na piśmie na co najmniej 14 dni przed terminem Zebrania Przedstawicieli, a na 7 dni przed tym terminem powinien być podany do wiadomości członków spółdzielni uzupełniony porządek obrad. Sąd I instancji wskazał, że wprawdzie żądanie Grupy Członkowskiej nr(...)o rozszerzenie porządku obrad ZP zostało złożone do zarządu na 10 dni przed Zebraniem, jednakże na skutek szybkiego działania zarządu, uzupełniony porządek obrad został podany do wiadomości członków spółdzielni na 10 dni przed Zebraniem Przedstawicieli. Chociaż wniosek Grupy Członkowskiej nr(...)obejmował zmianę uchwał dotyczących zmian w statucie, a nie ich uchylenie, to jednak nie można z tego wywodzić, że decyzja o uchyleniu uchwał nie mieści się w porządku obrad. W tych konkretnych okolicznościach chodziło bowiem o wyeliminowanie już wcześniej uchwalonych postanowień i zastąpienie ich nowymi zapisami. Za nieuzasadniony uznał Sąd Okręgowy zarzut, że nie zarządzenie głosowania imiennego było błędem formalnym, który miał wpływ na treść podjętej uchwały. Zgodnie z par. 13 Regulaminu, głosowanie na Zebraniu odbywa się jawnie z określonymi wyjątkami. Na pisemne żądanie 1/5 liczby delegatów obecnych na Zebraniu prowadzący je może zarządzić głosowanie imienne. Faktem jest, że przewodniczący nie zarządził głosowania nad wnioskiem formalnym o przeprowadzenie głosowania imiennego. Nie oznacza to jednak, że gdyby głosowanie nad takim wnioskiem zostało zarządzone, to ZP podjęłoby taką uchwałę. Powodowie nie przedstawili żadnych dowodów wskazujących na to, że gdyby przeprowadzono głosowanie imienne nad zaskarżoną uchwałą, wynik głosowania byłby inny. Odnosząc się do żądania uchylenia uchwały o wyborze Rady Nadzorczej, Sąd I instancji uznał, że żądanie powodów w tym zakresie nie poddaje się weryfikacji. Powodowie twierdzili bowiem, że nie została podjęta uchwała o wyborze rady nadzorczej, ponieważ głosowanie nad wyborem poszczególnych członków rady nadzorczej nie jest wyborem tej rady. Skoro zatem uchwała nie została podjęta, to nie można jej skutecznie uchylić. Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powódJ. P.. W apelacji zarzucił: - naruszenieart. 6 k.c.przez uznanie za nieudowodnione, że zaskarżona uchwała powzięta została w sposób wadliwy, godzi w interesy spółdzielni oraz ma na celu pokrzywdzenie członków spółdzielni, w tym powoda; naruszenieart. 233 k.p.c.przez wydanie wyroku bez wszechstronnego zebrania, a tym bardziej bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zaoferowanego przez strony. W uzasadnieniu apelacji powód podniósł również, że wobec bezskutecznego upływu terminu dla dokonania przez Spółdzielnię zmiany statutu, instytucja Zebrania Przedstawicieli przestała istnieć jak organ władny podejmować jakiekolwiek decyzje. W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez ustalenie, że zaskarżona uchwała powzięta została przy istnieniu przesłanek skutkujących jej uchyleniem, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie może odnieść skutku prawnego, chociaż najistotniejszy z jej zarzutów jest trafny. Powództwo o uchylenie uchwały Nr(...)oraz uchwały o wyborze Rady Nadzorczej nie zasługiwało na uwzględnienie z innych względów, niż wskazał Sąd Okręgowy. Sąd Apelacyjny podziela pogląd powodów, że zaskarżona uchwała podjęta została przez organ nieistniejący. Ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw(Dz. U. 2007/125/873 –dalej także ustawa zmieniająca) wprowadzono doustawy o spółdzielniach mieszkaniowychart. 8[3]. Zgodnie z paragrafem 1 tego przepisu walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części. Ustawa z 14 czerwca 2007 r. weszła w życie z dniem 31 lipca 2007 r. W art. 9 ustęp 1 tej ustawy ustalono, że spółdzielnie istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dokonują zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007 r. Zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego tych zmian spółdzielnie dokonują w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały, nie później niż do dnia 30 grudnia 2007 r., stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym wustawie – prawo spółdzielcze. Art. 9 ustęp 2 ustawy zmieniającej stanowi, że do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis art. 9 ustęp 1 ustawy z 14 czerwca 2007 r. nie zawiera terminu wyłącznie instrukcyjnego i nie może on być interpretowany w ten sposób, że niezależnie od tego, kiedy wniosek o zarejestrowanie zmian statutu został złożony, to do czasu jego rozpoznania przez sąd rejestrowy, postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy. Oznaczałoby to, że spółdzielnie mieszkaniowe mogłyby nie podejmować uchwał zmieniających statuty przez czas nieokreślony i funkcjonować w oparciu o dotychczasowe zasady, co czyniłoby art. 8 [3] par. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w istocie przepisem „martwym”, uzależniając jego wejście w życie od woli organów spółdzielni, nie zaś od woli ustawodawcy. Art. 9 ustęp 1 ustawy zmieniającej nałożył na spółdzielnie istniejące w dniu 31 lipca 2007 r. obowiązek dokonania w ich statutach zmian (podjęcia uchwały) obligatoryjnie do dnia 30 listopada 2007 r., a złożenia wniosku o zarejestrowanie tych zmian nie później, niż do dnia 30 grudnia 2007 r. Tylko w przypadku, gdy powyższe terminy zostały zachowane, dotychczasowe zgromadzenia przedstawicieli mogą działać do czasu rozpoznania wniosku przez sąd rejestrowy. Ratio legis takiego rozwiązania jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tych spółdzielni mieszkaniowych, które we właściwym terminie wypełniły ustawowy obowiązek, a brak możliwości działania według nowych zasad wynika nie z ich opieszałości, ale z konieczności przeprowadzenia procedury sądowej. Sąd Apelacyjny uznał, że termin określony w art. 9 ustęp 1 ustawy zmieniającej jest terminem zawitym prawa materialnego, po upływie którego ustaje możliwość funkcjonowania i podejmowania uchwał przez zebranie przedstawicieli, z wyjątkiem określonym w art. 9 ustęp 2. Po dniu 30 grudnia 2007 r. zebrania przedstawicieli przestają istnieć jako ustawowe organy spółdzielni mieszkaniowych i wszelkie decyzje należące uprzednio do ich kompetencji (w tym decyzja o zmianie statutu) muszą być podjęte przez walne zgromadzenie. Warto wskazać, że podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 27 stycznia 2009 r. (I ACa 1299/08). W tym stanie rzeczy uchwały Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej(...)podjęte w dniu 28 i 29 czerwca 2008 r. są uchwałami nieistniejącymi, jako podjęte przez organ nieistniejący. Na poprawność powyższego stanowiska nie ma znaczenia fakt, że w dniu 12 czerwca 2008 r. pozwana złożyła w sądzie rejestrowym wniosek o ujawnienie zmian wprowadzonych w statucie uchwałą nr(...)podjętą w dniu 26 marca 2008 r. Uchwała ta bowiem również podjęta została przez organ nieistniejący i jako taka jest uchwałą nieistniejącą. Pomimo powyższych ustaleń apelacja podlegała oddaleniu. Art. 42 prawa spółdzielczego, po zmianach wprowadzonych z dniem 22 lipca 2005 r. (ustawą z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 05.122.1024) przewiduje możliwość zaskarżania uchwał za pomocą trzech rozłącznych i wykluczających się środków prawnych, to jest powództwa o uchylenie uchwały, powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały oraz powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały. Zasadność skorzystania z każdego z tych środków wymaga spełnienia odmiennych przesłanek. W przypadku żądania uchylenia uchwały jest to sprzeczność wyłącznie z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godzenie w interesy spółdzielni albo pokrzywdzenie członka spółdzielni (art. 42 par. 3 prawa spółdzielczego). W przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały jest to sprzeczność z ustawą (art. 42 par. 2 prawa spółdzielczego). W przypadku natomiast żądania ustalenia nieistnienia uchwały na podstawieart. 42 par. 9 prawa spółdzielczegow związku zart. 189 k.p.c.chodzi o tak rażące uchybienia w procesie jej podjęcia, że nieprawidłowości w zwołaniu lub procedowaniu określonych organów wykluczają możliwość stwierdzenia, że wyraziły one wolę jako ten właśnie, uprawniony organ (np. wyrok SN z 2 sierpnia 2007 r., V CSK 163/07, M. Spół. 2008/3/48; wyrok Sądu Najwyższego z 9 października 1972 r., II CR 1712/72, OSNC 1973/7-8/135 – co do braku wymaganej większości głosów za podjęciem uchwały i sfałszowaniu wyników wyborów; uchwała Sądu Najwyższego z 24 czerwca 1994 r., III CZP 81/94, OSNC 1994/12/241– co do uchwały podjętej przez zgromadzenie, które nie zostało zwołane). Skoro zaskarżona uchwała nr 10/2008 została podjęta przez organ nie przewidziany w ustawie, to w sensie obiektywnym uchwała ta nie istnieje i nie może podlegać uchyleniu nawet w tym celu, aby całkowicie wyeliminować ją z obrotu prawnego. Przyjęcie odmiennego stanowiska niweczyłoby sens nowelizacjiart. 42 prawa spółdzielczego, wprowadzonej z dniem 22 lipca 2005 r. Ponieważ powodowie konsekwentnie wnosili o uchylenie zaskarżonej uchwały, tak sformułowane powództwo nie mogło być uwzględnione. Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.orzekł jak na wstępie. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawieart. 102 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

154500000000503_I_ACa_000107_2009_Uz_2009-08-05_001

I ACa 107/09

2009-12-15 01:00:00.0 CET

2013-02-19 02:01:08.0 CET

2014-07-16 21:25:17.0 CEST

15450000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 107/09 Sygn. akt I ACa 107/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Bogdan Świerczakowski (spr.) Sędzia SA Roman Dziczek Sędzia SA Beata Kozłowska Protokolant sekr. sąd. Ewelina Piechocińska po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="dsliwins" xToPage="16" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolNmbr="000107" xVolType="15/450000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx><xText><xBx>Sygn. akt I ACa 107/09 </xBx></xText>Sygn. akt I ACa 107/09 </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Dnia 15 grudnia 2009 r.</xBx></xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA Bogdan Świerczakowski (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> Sędzia SA Roman Dziczek </xBx></xText> <xText><xBx> Sędzia SA Beata Kozłowska </xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant sekr. sąd. Ewelina Piechocińska </xBx></xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2009 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> <xBRx/>z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>z udziałem interwenienta ubocznego <xAnon> (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> po stronie pozwanej</xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>i z powództwa wzajemnego</xText> <xText><xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą <xBRx/>w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda (pozwanego wzajemnego) i pozwanego (powoda wzajemnego)</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie</xText> <xText>z dnia 30 grudnia 2005 r., sygn. akt XVI GC 427/01</xText> <xText><xBx>1. zmienia zaskarżony wyrok: w punkcie II w ten sposób, że oddala powództwo wzajemne w całości i zasądza od <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 7.200 (siedem tysięcy dwieście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego a nadto uchyla punkt III;</xBx></xText> <xText><xBx>2. oddala apelację pozwanego głównego w całości;</xBx></xText> <xText><xBx>3. znosi między stronami koszty postępowania apelacyjnego i kasacyjnego;</xBx></xText> <xText><xBx>4. nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda w punkcie <xBRx/>I zaskarżonego wyroku kwotę 100.000 (sto tysięcy) zł tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji, od której powód został zwolniony.</xBx></xText> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 107/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W sprawie z powództwa głównego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przeciwko pozwanemu <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> o zasądzenie kwoty 30.492.674,87 zł, oraz z powództwa wzajemnego <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> przeciwko <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> o zapłatę kwoty 16.600.000 zł, Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 30 grudnia 2005 r. zasądził:</xText> <xText>I. z pozwu głównego:</xText> <xText>1. od <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 12.713.692,14 zł z ustawowymi odsetkami:</xText> <xText>- od kwoty 908.868,70 zł od 12 września 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 187.056,0 1 zł od 1 grudnia 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 1.111.979,31 zł od dnia 1 grudnia 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 2.242.299,05 zł od 21 czerwca 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 1.548.162,05 zł od 21 września 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 1.859.644,00 zł od 28 września 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 1.831.072,91 zł od 18 października 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 1.123.588,19 zł od 7 grudnia 2000 r.,</xText> <xText>- od kwoty 334.156,72 zł od 8 grudnia 2000 r.</xText> <xText>do dnia zapłaty, oraz kwotę zł 64.400 zł tytułem kosztów procesu (w tym 4.400 zł kosztów zastępstwa procesowego);</xText> <xText>2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;</xText> <xText>II. z pozwu wzajemnego:</xText> <xText>1. od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę zł 16.600.000 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 7.932.971 zł od 8 września 2000 r. i od kwoty 8.667.029 zł od 28 listopada 2005 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 114.400 zł tytułem kosztów procesu (w tym 14.400,99 zł kosztów zastępstwa procesowego),</xText> <xText>2. oddalił powództwo w pozostałej części;</xText> <xText>II. zasądził od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) SA</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 23.600 zł tytułem kosztów procesu.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 4 lutego 1998 r. pomiędzy pozwanym i interwenientem została zawarta umowa o realizację inwestycji w ramach zastępstwa inwestycyjnego oraz powierniczego wykonania czynności zleconych w zakresie zawierania umów o finansowanie i przydział lokali przewidzianych do realizacji.</xText> <xText>Stosownie do treści umowy interwenient miał między innymi zlecać wykonanie robót budowlanych, zaś pozwany - udzielać interwenientowi pełnomocnictw do działania w jego imieniu (inwestora). Rozliczenia miały być dokonywane pomiędzy pozwanym (inwestor), a interwenientem (określonym w tej umowie jako inwestor powierniczy).</xText> <xText>W dniu 15 stycznia 1999 r. strony zawarły <xAnon>umowę nr (...)</xAnon>, na podstawie której powód miał wykonać zespół budynków biurowych, usługowych, mieszkalnych i garaży podziemnych „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną dla <xAnon> Centrum (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> u zbiegu ulic <xAnon> (...)</xAnon>. Zakres rzeczowy, rozwiązania techniczne oraz standard wykonania określał załączniki nr 1, a załącznik nr 2 obejmował dokumentację.</xText> <xText>Zamawiający (interwenient) obowiązany był przekazywać sukcesywnie dokumentację techniczną. Realizacja zadania miała się rozpocząć w 30 stycznia 1999r., a zakończyć 30 stycznia 2001 r. Przy założeniu wykonania określonych obiektów ustalono wynagrodzenie umowne w kwocie 152.100.000 zł (wraz z VAT), którego wysokość miała być korygowana, od 1 stycznia 1998 r., miesięcznym wskaźnikiem inflacji ustalanym przez GUS. Rozliczenia miały być dokonywane fakturami częściowymi wystawianymi w oparciu o protokoły procentowego zaawansowania etapów robót potwierdzone przez inspektora nadzoru lub w braku potwierdzenia w oparciu o protokoły (§ 5 pkt 6), a zapłata miała następować w formie przelewu z konta pozwanego (§ 5 pkt 7).</xText> <xText>W dniu 29 lipca 1999 r. zawarty został aneks do ww. umowy, w którym ustalono m.in. :</xText> <xText>- ponowne sporządzenie i uzgodnienie załączników (§ 1),</xText> <xText>- wartość wykonania stanu surowego (§ 2),</xText> <xText>- podjęcie dalszych negocjacji w celu ustalenia wysokości wynagrodzenia (§ 4),</xText> <xText>Do aneksu dołączono 5 załączników :</xText> <xText>- nr 1N, określający zakres rzeczowy (A- budynek mieszkalny, B – budynek mieszkalny z usługami),</xText> <xText>- nr 2N, zawierający spis projektów i terminy dostarczenia,</xText> <xText>- nr 3N, określający harmonogram robót,</xText> <xText>- nr 4N, zawierający zestawienie faktur,</xText> <xText>- nr 5N, zawierający pełnomocnictwo.</xText> <xText>Poza <xAnon>aneksem nr (...)</xAnon> spisano aneksy ustalające wynagrodzenia za części robót : nr 2 – z 20 sierpnia 1999 r. i nr 3 – z 29 września 1999 r. oraz „uzgodnienie” z 13 stycznia 2000 r., w którym stwierdzono, że powód nie realizuje stanu wykończeniowego budynku mieszkalnego A. Spisano nadto do umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. niedatowane porozumienie, w którym określono wysokość wynagrodzenia na 166.000.000 zł.</xText> <xText>Strony uzgodniły zmianę wynagrodzenia za roboty dachowe, w związku ze zmianą projektu dachu. Powód zobowiązał się do przedłożenia zamiennego projektu dachu. W dniu 12 maja 2000 r. uzgodniono wykaz robót na dachu budynku - określonego jako M1. Dokumentacja techniczna była przekazywana sukcesywnie, na podstawie protokołów.</xText> <xText>Pismami z dni : 28 października 1999 r., 15 listopada 1999 r. i z dnia 21 sierpnia 2000 r. interwenient wzywał powoda do przedstawienia propozycji cenowych dla uzgodnionych zakresów robót w związku ze zmianą programu użytkowego obiektu. Powód przedstawił ofertę cenową pismem z 30 sierpnia 2000 r. Z kolei w pismach z : 27 kwietnia 2000 r., 8 maja 2000 r. i 31 sierpnia 2000 r. interwenient wskazywał na opóźnienie robót, na co powód - pismem z dnia 6 września 2000 r. odpowiedział, że roboty przebiegają prawidłowo.</xText> <xText>W dniu 7 września 2000 r. interwenient złożył powodowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 7.932.971,84 zł. Powołał się w nim na załącznik nr 3N do <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon> i stwierdził, że roboty w budynku mieszkalnym (M1), które miały być zakończone do 30 czerwca 2000 r. nie zostały ukończone, natomiast roboty w budynku nr II, które miały być rozpoczęte 1 lipca 2000 r., nie zostały rozpoczęte.</xText> <xText>Powód przedstawił faktury waloryzacyjne wraz z wyliczeniem waloryzacji, szczegółowo opisane na stronach 6-8 uzasadnienia wyroku.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Okręgowego z pełnomocnictwa udzielonego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> wynika, że podmiot ten działał w imieniu i na rzecz pozwanego. W ocenie Sądu umowa z dnia 15 stycznia 1999 r. została zawarta pomiędzy powodem i pozwanym, w imieniu i na rzecz którego działał interwenient, a więc pozwany - jako strona umowy - ma legitymację bierną w niniejszym procesie. Zdaniem Sądu powyższego ustalenia tego nie zmienia fakt, iż rozliczenia z tytułu umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. były dokonywane pomiędzy powodem i interwenientem.</xText> <xText>Wszelkie zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności.. Strony odbywały narady, uzgodnienia i negocjowały propozycje cenowe ale termin wykonania umowy nie został zmieniony i powód się z niego nie wywiązał. Monitowany o rozpoczęcie czy dalsze prowadzenie robót nie podnosił, że brak jest dokumentacji. Wobec tego należy się stronie pozwanej kara umowna w ustalonej wysokości.</xText> <xText>Sąd I instancji stwierdził, że nie ma dokumentu ustalającego wartość wynagrodzenia po rezygnacji powoda z wykonywania robót wyliczeniowych <xAnon>budynku (...)</xAnon>, wobec czego określając wartość wynagrodzenia należy odwołać się do porozumienia dodatkowego. Odsetki za opóźnienie należą się od dnia 8 września 2000r. od kwoty 7.932.971,84 zł, a od pozostałej kwoty – od daty pisma procesowego z dnia 28 listopada 2005 r.</xText> <xText>Odnosząc się do roszczenia o zapłatę wynagrodzenia Sąd podniósł, że warunkiem jego zapłaty było złożenie protokołu. Ani pozwany ani interwenient nie zaprzeczają, że protokoły odbioru zostały przez powoda doręczone. Zapłata miała następować w terminie 14 dni od wpływu faktury wobec czego Sąd przyjął za uzasadnione żądanie przez powoda odsetek za opóźnienie w zapłacie po upływie 21 dni od daty faktury.</xText> <xText>W przedmiocie roszczenia o zapłatę wyliczonej waloryzacji robót Sąd stwierdził, że wyliczenie to nie było kwestionowane. Ponieważ w umowie nie określono terminu zapłaty faktur waloryzujących, Sąd za zasadne należało też uznać żądanie zasądzenia odsetek zgodnie z żądaniem powoda.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uwzględnił w części roszczenie o zwrot kaucji umownej, przy przyjęciu, że była ona przedmiotem cesji na rzecz <xAnon>A. K.</xAnon> a powód nie przedstawił, na tą kaucję, cesji zwrotnej. Przedstawił dwie cesje zwrotne dotyczące wierzytelności uprzednio scedowanych na <xAnon>E. K.</xAnon>. Sąd te cesje zwrotne uwzględnił, uznając za usprawiedliwione objęte nimi roszczenia dochodzone przez powoda w niniejszym sporze.</xText> <xText>Apelację od wyroku wnieśli : powód, pozwany i interwenient uboczny. Apelacja interwenienta ubocznego została prawomocnie odrzucona – postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r. (k.1557).</xText> <xText>Powód (pozwany wzajemny) zaskarżył wyrok w części tj. w punkcie I.2, w części oddalającej żądanie zapłaty kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej wraz z odsetkami ustawowymi, w punkcie II.1 oraz w punkcie III.</xText> <xText>Skarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania :</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> – przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez zakwestionowanie twierdzeń i wniosków biegłego sądowego zawartych w sporządzonej przez niego opinii i postawienie twierdzeń i wniosków przeciwnych, stanowiące ingerencję Sądu w składającą się na elementy wiedzy specjalnej ocenę badanych okoliczności;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 286" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 286 k.p.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> oraz w związku z <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> poprzez niepowołanie dowodu z innego biegłego w sytuacji gdy opinia biegłego powołanego przez Sąd z urzędu nie została zaaprobowana przez Sąd;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przejawiające się w naruszeniu zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że opóźnienia w dostarczaniu dokumentacji niezbędnej do realizacji robót budowlanych nie miały wpływu na terminowość robót; oraz bezzasadnym pominięciu szeregu okoliczności;</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> poprzez niewyjaśnienie przyczyn, dla których Sąd nie podzielił stanowiska biegłego oraz niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia;</xText> <xText>Nadto zarzucił brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego dotyczącego kwestii zasadności odstąpienia (ogół przyczyn i okoliczności, w tym m.in. zapisy umowy o przedłużeniu terminu o okres opóźnień w dostarczeniu dokumentacji, kwestia przeprojektowywania obiektu, żądanie wykonania prac nie objętych zakresem umowy w kontekście przyczyn odstąpienia podanych w piśmie z dnia 7.09.2000 r. o odstąpieniu) i uznanie, że zostało udowodnione istnienie przesłanek do złożenia przez interwenienta ubocznego działającego w imieniu i na rzecz pozwanej oświadczenia o odstąpieniu i żądania zapłaty kary umownej, jak też błędy w ustaleniach faktycznych oraz sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym.</xText> <xText>Strona powoda podniosła też zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę kwoty 8.667,029 zł, o którą zostało rozszerzone powództwo wzajemne pismem z dnia 15 listopada 2005 r.</xText> <xText>Na tych podstawach powód wniósł o zmianę orzeczenia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanej kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 stycznia 2001 r. do dnia zapłaty oraz oddalenie pozwu wzajemnego w części zasądzającej, jak również zasądzenie kosztów postępowania.</xText> <xText>Pozwany (powód wzajemny) zaskarżył wyrok w części zasądzającej na rzecz powoda kwotę 12.713.692,14 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2000 r. do dnia zapłaty (tj. pkt I.1 sentencji wyroku). Wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa głównego, względnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wniósł także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu.</xText> <xText>Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:</xText> <xText>- naruszenie prawa materialnego (<xLexLink xArt="art. 494" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 494 k.c.</xLexLink>) - polegające na:</xText> <xText>1) zasądzeniu powodowi należności z tytułu wykonania robót budowlanych oraz ich waloryzacji stosownie do postanowień umowy, mimo zasadnego odstąpienia od umowy,</xText> <xText>2) ustaleniu, że powód poniósł nakłady w trakcie realizacji umowy w dochodzonej wysokości, mimo odmiennego w tym zakresie stanowiska pozwanej i interwenienta ubocznego, opartego przede wszystkim na przeprowadzonej inwentaryzacji tychże robót,</xText> <xText>3) ustaleniu, że powodowi przysługuje roszczenie o zwrot kaucji gwarancyjnej w sytuacji, w której Sąd ten ustalił jednocześnie, że powód nienależycie wykonał zawartą z pozwaną Spółdzielnią (za pośrednictwem inwestora powierniczego - <xAnon> (...) S.A.</xAnon>) umowę o roboty budowlane,</xText> <xText>- naruszenie prawa procesowego (<xLexLink xArt="art. 230;art. 231;art. 232;art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 - 233 k.p.c.</xLexLink>) - poprzez nieuwzględnienie przedstawionych przez pozwaną i interwenienta ubocznego dowodów dotyczących inwentaryzacji robót, sporządzonej w przewidzianym umową trybie oraz zestawienia rodzajów, zakresu i wartości robót niewykonanych lub nienależycie wykonanych przez powoda.</xText> <xText>Sad Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 grudnia 2007 r. zmienił zaskarżony wyrok w pkt. II i III w ten sposób, że oddalił powództwo wzajemne w całości i oddalił apelację powoda głównego w pozostałej części oraz apelację pozwanego głównego w całości, rozstrzygając o kosztach procesu.</xText> <xText>W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że rozpoznawana sprawa ma charakter sprawy gospodarczej i toczyła się pod rządami przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink>, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 24 maja 2000 r. (Dz.U.Nr 48, poz.554). Dokonał analizy stanowisk stron i przebiegu czynności procesowych podejmowanych z ich udziałem, w płaszczyźnie obowiązków procesowych stron wynikających z <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1;art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> §1 i art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Sąd Apelacyjny podniósł, że w zakresie pozwu głównego powód przedstawił twierdzenia i dowody uzasadniające uwzględnienie żądań zapłaty : wynagrodzenia za roboty budowlane zgodnie z złożonymi fakturami w wysokości 3.459.600,72 zł, umownej waloryzacji wynagrodzenia w wysokości 9.254.091,42 zł oraz kwoty 1.178.982,73 zł z tytułu zatrzymanej kaucji umownej. Twierdzeniom tym nie zaprzeczył we właściwym terminie pozwany, co pozwalało uznać te fakty za przyznane przez pozwanego na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink> Twierdzenia i wnioski dowodowe złożone przez pozwanego już po wniesieniu odpowiedzi na pozew, jako spóźnione, zostały pominięte.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny wskazał, że żądanie zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane wynika z treści umowy i należne jest każdemu wykonawcy. Błędne było stanowisko pozwanego, że wobec odstąpienia od umowy, wykonawcy nie należy się wynagrodzenie za już wykonane, a jeszcze nie zapłacone roboty. W takiej sytuacji na zamawiającym spoczywa obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty już wykonane (do chwili odstąpienia od umowy). Wynika to z ogólnej zasady wyrażonej w treści przepisu <xLexLink xArt="art. 647" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 647 k.p.c.</xLexLink> oraz treści <xLexLink xArt="art. 642;art. 642 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 642 § 2 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 654" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">654 k.c.</xLexLink> Żądanie to byłoby zasadne także w przypadku przyjęcia stanowiska, że w razie skutecznego odstąpienia od umowy do rozliczeń stron powinien mieć zastosowanie przepis <xLexLink xArt="art. 494" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 494 k.c.</xLexLink> W sytuacji bowiem, gdy jedna ze stron umowy o roboty budowlane spełnia świadczenie polegające na wykonywaniu określonych prac budowlanych, nie jest możliwy zwrot takiego świadczenia w naturze. Wobec tego zobowiązanie zwrotu w naturze przeradza się w zobowiązanie zapłaty świadczenia pieniężnego, przy czym wysokość tego świadczenia powinna być ustalona stosownie do wartości spełnionego świadczenia w naturze czyli, co do zasady, winna stanowić równowartość wykonanych robót budowlanych. Wartość tych robót może być ustalona stosownie do zasad, którymi kierowały się strony umowy o roboty budowlane. Jeżeli jednak jedna ze stron - inwestor - prezentowałaby stanowisko, że wartość tę należy ustalić stosownie np. do wartości rynkowej, powinna w procesie takie stanowisko przedstawić, a następnie uzasadnić, że wartość rynkowa odbiegałaby i w jaki sposób od wartości robót wynikającej z dotychczasowych ustaleń stron - to jest z dotychczasowej praktyki i zwyczajów. Pozwany takiego stanowiska co do wysokości wartości rynkowych robót nie przedstawił, zatem uzasadnione było poprzestanie na twierdzeniach i dowodach przedstawionych przez powoda, odwołujących się do dotychczasowej umownej praktyki stron. Dlatego za bezzasadną została uznana apelacja pozwanego.</xText> <xText>Jako nieusprawiedliwioną ocenił Sąd Apelacyjny apelację powoda w części kwestionującej oddalenie powództwa głównego. Powód nie wykazał (we właściwym czasie) spełnienia przesłanek do naliczenia dochodzonej kary umownej</xText> <xText>Apelacja powoda została natomiast uwzględniona jeśli chodzi o rozstrzygnięcie powództwa wzajemnego. Przyczyną odstąpienia od umowy przez pozwanego (powoda wzajemnego) była odmowa wykonania oraz niewykonanie przez powoda (pozwanego wzajemnego) robót: ściany szczelinowej kotwicznej, robót „patio”, dachu <xAnon>budynku (...)</xAnon> i ścianek działowych. Powód wzajemny nie przedstawił żadnych dowodów uzasadniających powództwo wzajemne, mogących prowadzić do wykazania : rzeczywistej treści umowy, wzajemnego zakresu obowiązków stron, rzeczywistego zakresu robót budowlanych wykonanych przez wykonawcę na dzień złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, oraz terminowości wykonania robót budowlanych zgodnie z umową. Pozwany wzajemny w swojej odpowiedzi na pozew wzajemny konsekwentnie zaprzeczał wszystkim twierdzeniom powoda wzajemnego w tym zakresie. Do ustalenia treści umowy nie wystarczy sam jej tekst i tekst tzw. aneksów. Treść ich nie jest jasna. Ciężar wykazania zakresu robót, których obowiązek wykonania spoczywał na powodzie wzajemnym. Aby ustalić rzeczywistą treść umowy - nie wystarczy zatem jej tekst, jak też treść i tekst pism stanowiących korespondencję stron - ale należy sięgnąć do źródeł osobowych, tak, aby wyjaśnić, zgodnie z regułami interpretacyjnymi zawartymi w <xLexLink xArt="art. 65" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 k.c.</xLexLink>, rzeczywisty zamiar i wolę stron. Żadna ze stron procesu w tym zakresie nie przejawiła we właściwym terminie stosownej inicjatywy dowodowej. Powód wzajemny nie złożył stosownych wniosków dowodowych ani w pozwie wzajemnym, ani na rozprawie w dniu 30 lipca 2002 r., ani w kolejnym piśmie procesowym sygnowanym datą 15 sierpnia 2002 r., jak też w piśmie procesowym z dnia 30 września 2002 r.</xText> <xText>Ponieważ żadna ze stron nie udowodniła, z zachowaniem rygorów określonych przepisami <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1;art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 oraz art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 k.p.c.</xLexLink>, prawdziwości swoich twierdzeń co do tego, czy wykonawca opóźniał się z wykonaniem umowy w sposób uzasadniający odstąpienie od niej przez zamawiającego - stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 635" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 635 k.c.</xLexLink> - brak było podstaw do uwzględnienia powództwa wzajemnego.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny wyraził przy tym pogląd, że odstąpienie od umowy w okolicznościach sprawy mogło dotyczyć jedynie tej części umowy, w jakiej nie została jeszcze wykonana. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny uznał także za uzasadniony zarzut przedawnienia podniesiony przez powoda (pozwanego wzajemnego) w apelacji, w zakresie żądania powództwa wzajemnego zasądzenia dalszej kwoty ponad kwotę 7.932.971,84 zł z tytułu kary umownej. Powód wzajemny wystąpił z tym roszczeniem w piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2005 r. Umowa faktycznie przestała być wykonywana we wrześniu 2000 r. Zatem przy przyjęciu najbardziej korzystnego dla powoda wzajemnego początku biegu terminu przedawnienia na 1 stycznia 2001 r. - termin ten upłynął po upływie 2 lat, tj. w styczniu 2003 r.</xText> <xText>Od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie skargę kasacyjną wniósł pozwany (powód wzajemny), który zaskarżył wyrok w części obejmującej punkt pierwszy - uwzględniający apelację powoda (pozwanego wzajemnego) - oraz punkt drugi - oddalający apelację pozwanego.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 198/08, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w punktach: I (pierwszym), II (drugim) w części oddalającej apelację pozwanego głównego, III (trzecim) i IV (czwartym) i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wskazał, że kwalifikacja przez Sąd drugiej instancji faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy była prawidłowa. Chodzi o ustalenie treści umowy, w tym przewidzianych w niej zakresu świadczeń obu stron oraz ustalenie zakresu robót wykonanych przez powoda. Jednakże Sąd II instancji nie skonstruował podstawy faktycznej, w szczególności zaniechał szczegółowego ustalenia treści umowy łączącej strony, w tym ustalenia obowiązków umownych stron.</xText> <xText>Zaniechał też ustalenia, czy część robót budowlanych wymienionych w oświadczeniu z dnia 7 września 2000 r. wchodziła w skład zakresu rzeczowego robót. Ocena zakresu wykonania robót przez powoda (pozwanego wzajemnego) w chwili odstąpienia od umowy przez pozwanego (powoda wzajemnego) nie była możliwa bez wcześniejszego ustalenia treści umowy łączącej strony odnośnie zakresu rzeczowego robót, jakie miał wykonać powód (pozwany wzajemnie) i przewidzianych terminów ich wykonania. Pozwany wzajemny zaprzeczył, aby część robót, które zdaniem powoda wzajemnego nie zostało wykonanych, w ogóle była objęta zakresem robót, które pozwany wzajemny miał wykonać. Tym samym pomiędzy stronami nie było sporne, że część robót, których niewykonanie było podstawą odstąpienia od umowy przez powoda wzajemnego: ściany szczelinowe i ściany stanu <xAnon> O</xAnon> oraz ścianki działowe, nie zostało wykonanych. Sporne natomiast było, czy roboty te były objęte zakresem robót, które miał wykonać powód (pozwany wzajemny). Ustalenia tego spornego ustalenia faktycznego, istotnego dla oceny skuteczności odstąpienia od umowy przez powoda wzajemnego, także zaniechał Sąd Apelacyjny.</xText> <xText>Sąd Najwyższy zwrócił nadto uwagę na brak w motywach orzeczenia jednoznacznej oceny prawnej skutków złożenia przez pozwanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy, co ma znaczenie dla rozstrzygnięcia nie tylko o powództwie wzajemnym, ale także o powództwie głównym, w tym sensie, że może mieć wpływ na podstawę prawną, w oparciu o którą należy ocenić to powództwo. Natomiast rozstrzygając o powództwie głównym w części obejmującej żądanie zwrotu kaucji oraz zapłaty kwoty tytułem waloryzacji wynagrodzenia, Sąd Apelacyjny ograniczył się jedynie do analizy stanowisk stron względem twierdzeń faktycznych dotyczących tych żądań i nie odniósł się w ogóle do podstawy prawnej uzasadniającej uwzględnienie tego żądania. Uznając, że w każdym wypadku odstąpienia od umowy o roboty budowlane przez inwestora wykonawcy należy się wynagrodzenie za roboty już wykonane Sąd Apelacyjny nie odniósł się także do kwestii podzielności świadczenia wykonawcy robót budowlanych uznając bez odniesienia się do treści <xLexLink xArt="art. 379;art. 379 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 379 § 2 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 647" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647 k.c.</xLexLink> i treści umowy łączącej strony.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie dokonał też wykładni treści umowy z dnia 15 stycznia 1999r. łączącej strony, zgodnie z regułami zawartymi w <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 § 2 k.c.</xLexLink>, z uwzględnieniem treści późniejszych zmian tej umowy na podstawie dowodów zaoferowanych we właściwym czasie przez strony. Od obowiązku tego nie zwalniało Sądu to, że analiza treści dokumentów zawierających tekst umowy i jej późniejszych zmian, budziła wątpliwości interpretacyjne. W przypadku powzięcia takich wątpliwości przez sąd dopiero na etapie postępowania odwoławczego nie było wykluczone dopuszczenie przez sąd dowodów z urzędu na podstawie <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> w celu usunięcia tych wątpliwości interpretacyjnych.</xText> <xText>Sąd Najwyższy za zasadny uznał też zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 k.p.c.</xLexLink> na skutek uwzględnienia przez Sąd Apelacyjny podniesionego z opóźnieniem (dopiero w apelacji) przez pozwanego wzajemnego zarzutu przedawnienia roszczenia zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2005 r., w którym powód wzajemny rozszerzył pozew wzajemny z kwoty 7.932.971 zł do kwoty 16.600.000 zł.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wskazał, że wobec braku ustaleń faktycznych niezbędnych do dokonania oceny prawnej skuteczności odstąpienia od umowy przez pozwanego nie sposób rozstrzygnąć na obecnym etapie postępowania, czy w sprawie będzie miał zastosowanie do rozliczeń między stronami przepis <xLexLink xArt="art. 494" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 494 k.c.</xLexLink>, a w konsekwencji także <xLexLink xArt="art. 405" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 405 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 410;art. 410 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 410 § 2 k.c.</xLexLink>, do oceny roszczeń powoda zamiast przyjętych przez Sąd Apelacyjny przepisów <xLexLink xArt="art. 647" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 642;art. 642 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 642 § 2 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 654" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 654 k.c.</xLexLink> Zakres czasowy odstąpienia od umowy przez pozwanego (czy było ono dokonane <xIx>ex tunc</xIx>, czy też <xIx>ex nunc</xIx>) zależy od analizy treści samej umowy łączącej strony, w której można przewidzieć, że odstąpienie od umowy będzie działało tylko <xIx>ex nunc</xIx>. Odstąpienie od umowy może działać ze skutkiem <xIx>ex nunc</xIx> tylko wtedy, gdy świadczenie wykonawcy robót budowlanych ma charakter podzielny w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 379;art. 379 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 379 § 2 k.c.</xLexLink>, co należy ocenić przez pryzmat regulacji zawartej w <xLexLink xArt="art. 647" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647 k.c.</xLexLink> oraz treści regulacji zawartej w samej umowie. Istotne jest także samo zachowanie się strony składającej oświadczenie o odstąpieniu od umowy, a mianowicie czy wola strony dotyczyła wszystkich robót, czy tylko tej części robót, które nie zostały wykonane. Jako nieprawidłowe uznał przy tym Sąd Najwyższy stanowisko, że w każdym wypadku odstąpienia od umowy o roboty budowlane przez inwestora odstąpienie to będzie wywierało skutki <xIx>ex nunc</xIx>.</xText> <xText>W toku ponownego rozpoznania sprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska, z pominięciem tej części orzeczenia, która się uprawomocniła, tj. oddalającej powództwo główne ponad zasądzoną kwotę.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Powód przedstawił w pozwie szereg faktur i innych dokumentów, w tym także opinie prawne, dla wykazania istnienia dochodzonej wierzytelności. O ile pozwany chciał kwestionować zasadność roszczenia lub jego wysokość, winien w uczynić to w odpowiedzi na pozew, zgodnie z regułą wynikającą z <xLexLink xArt="art. 479(14)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14 </xSUPx>k.p.c.</xLexLink> Tymczasem w odpowiedzi na pozew znalazły się jedynie twierdzenia na temat braku legitymacji biernej Spółdzielni i zwłoki w wykonywaniu zobowiązania przez powoda co doprowadziło do złożenia przez pozwanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy w dniu 7 września 2000 r., w konsekwencji czego – zdaniem pozwanego – umowna podstawa świadczenia wygasła, a powód nie udowodnił by poniósł nakłady na inwestycję w dochodzonej wysokości (k.341-344).</xText> <xText>Zagadnienia związane z legitymacją Spółdzielni, a więc dotyczące ustalenia, że zawierając umowę z dnia 15 stycznia 1999 r., <xAnon> (...) S.A.</xAnon> działał jako pełnomocnik <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> (odpis pełnomocnictwa - k. 24) a nie w imieniu własnym, nie są sporne na obecnym etapie postępowania. Pozwany tak jak powód stoi na stanowisku, że umowa została zawarta pomiędzy stronami (wywodząc skutki z oświadczenia o odstąpieniu od niej). Sąd Apelacyjny w tym przedmiocie odwołuje się do ustaleń faktycznych i oceny prawnej dokonanej przez Sąd Okręgowy, podzielając te ustalenia i oceny i przyjmując je za własne.</xText> <xText>Drugi z zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew kwestionuje prawo do wynagrodzenia co do zasady, nie wnikając w kwestie szczegółowe, a więc nie odnosząc się do przytoczonych przez powoda twierdzeń, faktów i dowodów w przedmiocie wysokości należności. Istnieją w tej sytuacji procesowej podstawy do poprzestania na szeroko umotywowanym wyliczeniu zaoferowanym przez powoda, z zastosowaniem <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink> W szczególności przekonują argumenty dotyczące waloryzacji zaprezentowane w opinii mgr inż. <xAnon>A. Ż.</xAnon> (k.107-128), w części odwołujące się do innych umów zawieranych przez <xAnon>D.</xAnon>-<xAnon>B.</xAnon>, również ustalających ceny z uwzględnieniem waloryzacji za okres poprzedzających zawarcie kontraktów (k.111-112).</xText> <xText>W opinii tej zawarta jest informacja, że <xAnon>D.</xAnon>-<xAnon>B.</xAnon> złożył w dniu 29 grudnia 1999 r. wobec powoda oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczeń dotyczących wynagrodzenia na poziomie cen z 1 stycznia 1998 r. z zaznaczeniem, iż prawidłową datą, która była przyjęta przez strony podczas negocjacji był dzień 1 stycznia 1999 r. (k.113). Mimo, że biegły odniósł się krytycznie do skuteczności tego oświadczenia (co należy traktować jako równoznaczne ze stanowiskiem strony składającej opinię), pozwany nie przedstawił w odpowiedzi na pozew jakichkolwiek twierdzeń ani dowodów na ten temat.</xText> <xText>Zgłoszenie zarzutu dalej idącego, że wynagrodzenie nie należy się co do zasady wobec odstąpienia od umowy, nie zwalniało pozwanego od obowiązku zgłoszenia równocześnie zarzutów odnoszących się do twierdzeń i dowodów dotyczących jego wysokości. Przepis <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2;art. 479(14) § 2 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14 </xSUPx>§ 2 zdanie pierwsze k.p.c.</xLexLink> obejmuje zakresem prekluzji wszystkie twierdzenia i zarzuty pozwanego oraz dowody na ich poparcie, niezależnie od ich znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (por. np. wyroki Sądu Najwyższego : z dnia 29 września 2004 r., II CK 183/04, Lex nr 176092 i z dnia 27 marca 2008 r., III SK 26/07, OSNP 2009/13-14/187). Trzeba zarazem podkreślić, iż ponieważ powód w pozwie zaprezentował twierdzenia i dowody dotyczące wysokości wynagrodzenia, potrzeba ich odparcia pojawiła się już na etapie odpowiedzi na pozew, a więc nie zachodzi przypadek „późniejszego powstania potrzeby powołania twierdzeń i dowodów” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2;art. 479(14) § 2 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14 </xSUPx>§ 2 zdanie pierwsze in fine k.p.c.</xLexLink> Poprzestając na jednej tylko, przez siebie lansowanej wersji stanu faktycznego i prawnego, zaniechał pozwany przeciwstawieniu twierdzeniom i dowodom powoda – własnych, na temat wysokości wynagrodzenia należnego według umowy. Zaniechanie to pociągnęło za sobą – zgodnie z przytoczoną regułą prekluzji – utratę prawa powoływania się na błędne (wadliwe) naliczenie zwaloryzowanego wynagrodzenia.</xText> <xText>Reasumując, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zakwestionowania przyjętej przez strony w umowie i aneksie, umownej waloryzacji wynagrodzenia „korygowanej od terminu 1.01.1998r. miesięcznym wskaźnikiem inflacji dla budynków, publikowanym przez GUS…” (§ 5 umowy – k.30), następnie określonej jako „wynagrodzenie ustalone na poziomie cen z dnia 01.01.1998r. i od tego dnia podlegające kwartalnej waloryzacji (<xAnon>§ 2 aneksu nr (...)</xAnon> – k.35), co zostało potwierdzone w <xAnon>aneksie nr (...)</xAnon> z 20 sierpnia 1999 r. : „Pozostałe postanowienia <xAnon>umowy nr (...)</xAnon> i <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon> nie ulegają zmianie” (k.345) oraz w <xAnon>aneksie nr (...)</xAnon> z dnia 29 września 1999r. : „Pozostałe postanowienia <xAnon>umowy nr (...)</xAnon> i <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon> i <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon> nie ulegają zmianie” (k.346).</xText> <xText>Wysokość tegoż wynagrodzenia wynika ze złożonych faktur, w tym faktur waloryzacyjnych, opisanych w motywach zaskarżonego orzeczenia. Sąd Apelacyjny przyjmuje w tym zakresie za własną podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego. Przede wszystkim jednak za Sądem tym ustala, że w dniu 4 lutego 1998r. pomiędzy <xAnon> Spółdzielnią Mieszkaniową (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> jako inwestorem i <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> została zawarta umowa o realizację inwestycji w ramach zastępstwa inwestycyjnego oraz powierniczego wykonania czynności zleconych w zakresie zawierania umów o finansowanie i przydział lokali przewidzianych do realizacji.</xText> <xText>Stosownie do treści umowy interwenient miał – w imieniu i na rzecz Spółdzielni - między innymi zlecać wykonanie robót budowlanych, zaś pozwany - udzielać interwenientowi pełnomocnictw do działania w jego imieniu (inwestora). Rozliczenia miały być dokonywane pomiędzy pozwanym (inwestor), a interwenientem (określonym w tej umowie jako inwestor powierniczy).</xText> <xText>W dniu 15 stycznia 1999 r. strony procesu zawarły <xAnon>umowę nr (...)</xAnon>, na podstawie której powód miał wykonać zespół budynków biurowych, usługowych, mieszkalnych i garaży podziemnych „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną dla <xAnon> Centrum (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> u zbiegu ulic <xAnon> (...)</xAnon>. Zakres rzeczowy, rozwiązania techniczne oraz standard wykonania określał załączniki nr 1, a załącznik nr 2 obejmował dokumentację.</xText> <xText>Zamawiający (interwenient) obowiązany był przekazywać sukcesywnie dokumentację techniczną. Realizacja zadania miała się rozpocząć w 30 stycznia 1999r., a zakończyć 30 stycznia 2001 r. Przy założeniu wykonania określonych obiektów ustalono wynagrodzenie umowne w kwocie 152.100.000 zł (wraz z VAT), którego wysokość miała być korygowana, od 1 stycznia 1998 r., miesięcznym wskaźnikiem inflacji ustalanym przez GUS. Rozliczenia miały być dokonywane fakturami częściowymi wystawianymi w oparciu o protokoły procentowego zaawansowania etapów robót potwierdzone przez inspektora nadzoru lub w braku potwierdzenia w oparciu o protokoły (§ 5 pkt 6), a zapłata miała następować w formie przelewu z konta pozwanego (§ 5 pkt 7).</xText> <xText>W dniu 29 lipca 1999 r. zawarty został aneks do ww. umowy, w którym ustalono m.in. :</xText> <xText>- ponowne sporządzenie i uzgodnienie załączników (§ 1),</xText> <xText>- wartość wykonania stanu surowego (§ 2),</xText> <xText>- podjęcie dalszych negocjacji w celu ustalenia wysokości wynagrodzenia (§ 4),</xText> <xText>Do aneksu dołączono 5 załączników :</xText> <xText>- nr 1N, określający zakres rzeczowy (A- budynek mieszkalny, B – budynek mieszkalny z usługami),</xText> <xText>- nr 2N, zawierający spis projektów i terminy dostarczenia,</xText> <xText>- nr 3N, określający harmonogram robót,</xText> <xText>- nr 4N, zawierający zestawienie faktur,</xText> <xText>- nr 5N, zawierający pełnomocnictwo.</xText> <xText>Poza <xAnon>aneksem nr (...)</xAnon> spisano aneksy ustalające wynagrodzenia za części robót : nr 2 – z 20 sierpnia 1999 r. i nr 3 – z 29 września 1999 r. oraz „uzgodnienie” z 13 stycznia 2000 r., w którym stwierdzono, że powód nie realizuje stanu wykończeniowego budynku mieszkalnego A (k.347). Spisano nadto do umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. porozumienie, w którym określono wysokość wynagrodzenia na 166.000.000 zł. według stanu na dzień 23 lipca 1998 r. (k.246).</xText> <xText>W pismach z dni : 27 kwietnia 2000 r., 8 maja 2000 r. i 31 sierpnia 2000 r. interwenient wskazywał na opóźnienie robót, na co powód - pismem z dnia 6 września 2000 r. odpowiedział, że roboty przebiegają prawidłowo.</xText> <xText>W dniu 7 września 2000 r. <xAnon> (...) S.A.</xAnon> (następca prawny <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon>) złożył powodowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 7.932.971,84 zł. Jako przyczynę odstąpienia wskazał niedotrzymanie terminu rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie izolacji obwodowych ścianki szczelinowej i ścian stanu „0” (z uzasadnienia pisma wynika, że chodzi o ścianki działowe), warstw dachowych patia, warstw dachowych nad budynkiem C, wyznaczonego pismem złożonym 31 sierpnia 2000 r. oraz opóźnienia w wykonaniu innych robót budowlanych, „co czyni nieprawdopodobnym ukończenie robót budowlanych w umówionym terminie”.</xText> <xText>Wyrok Sądu Najwyższego uchylający poprzednie orzeczenie Sądu Apelacyjnego wskazał na konieczność ustalenia treści stosunku prawnego łączącego strony, bez względu na ewentualne trudności interpretacyjne, wskazując na możliwość dopuszczenia stosownego dowodu z urzędu na podstawie <xLexLink xArt="art. 232" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 232 k.p.c.</xLexLink> Sąd ponownie rozpoznający apelację dostrzegł taką potrzebę, mając też na uwadze aktualność zaaprobowanych przez Sąd Najwyższy, a wyrażonych w uzasadnieniu poprzedniego orzeczenia, uwag na temat prekluzji znacznej części zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego (z wyjątkiem odnoszącym się do podniesionego przez pozwanego wzajemnego zarzutu przedawnienia, również sprekludowanego, czego nie dostrzegł Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r.).</xText> <xText>Przedmiotem <xAnon>umowy nr (...)</xAnon> było, jak to już zaznaczono, wykonanie zespołu budynków biurowych, usługowych, mieszkaniowych i garaży podziemnych „pod klucz”. Zakres rzeczowy określał załącznik nr 1 (§ 1 umowy). Kolejne załączniki (nr 2 i 3) zawierały spis projektów technicznych wraz z terminem przekazania dokumentacji wykonawcy oraz harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji robót (§ 1 i 2 umowy). Poza tym miały być sporządzone jeszcze szczegółowe harmonogramy rzeczowo-finansowe wykonania robót w postaci załączników nr 3A, 3B, 3C…(§ 9 umowy).</xText> <xText>Po zawarciu umowy doszło do częściowego przeprojektowania przedmiotu umowy tak, że w miejsce części biurowej powstała część mieszkalna (zeznania <xAnon>G. D. (1)</xAnon> – k.1975). W konsekwencji strony zawarły <xAnon>aneks nr (...)</xAnon> do umowy (zeznania <xAnon>K. R. (1)</xAnon> – k.1978), dotyczący wykonania robót stanu surowego stanu zero i stanu surowego budynków wraz z murowanymi ścianami osłonowymi i działowymi wraz z dachem bez infrastruktury (§ 2). W aneksie tym postanowiono, że harmonogramy zostaną sporządzone i uzgodnione przez strony w oparciu o załącznik nr 3N na podstawie zatwierdzonych części dokumentacji (§ 1). Aneks kompleksowo regulował te elementy robót, które obejmował, a które zostały wyszczególnione w załączniku nr 1N jak też w harmonogramie rzeczowo-finansowym, oznaczonym jako załącznik 3N (k.38-46). Miał jeszcze powstać na podstawie tego harmonogramu kolejny, szczegółowy, ale nie został sporządzony (zeznania g. <xAnon>D.</xAnon> – k.1976). Wymaga w tym miejscu zaznaczenia, iż brak jest jakichkolwiek podstaw (umownych lub wynikających z przepisów prawa) do różnicowania znaczenia obu załączników, w szczególności do potraktowania załącznika nr 3N jako niewiążącego lub niepełnego. Za taką oceną przemawiają też zeznania <xAnon>K. R.</xAnon> (k.1979).</xText> <xText>Odnosząc się do pozostałego zakresu robót (nie objętego załącznikiem nr 1) strony w § 4 aneksu uzgodniły, że będą prowadzić negocjacje zmierzające do ustalenia wynagrodzenia należnego za wykonanie budynków „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną. Zarazem dopuszczono możliwość dalszego aneksowania etapów inwestycji lub całości (etapami lub całościowo).</xText> <xText>Pośród robót ustalonych <xAnon>aneksem nr (...)</xAnon> nie było ścianek działowych stanu „0”. Świadczy o tym brak takiej pozycji pośród robót w części podziemnej obu budynków (str. 1 i 3 załącznika nr 1N – k.38, 40). „Ściany wewnętrzne działowe murowane” były przewidziane tylko dla kondygnacji nadziemnej – parteru (k.39,40). Okoliczności tej nie zaprzeczył zresztą ówczesny wiceprezes zarządu <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> <xAnon>G. D.</xAnon> : „nie dopatrzyłem się ścian działowych stanu zero w tym załączniku, są jedynie ściany żelbetowe” (k.1976). Świadek ten jednocześnie twierdził, że wszystkie roboty wymienione w oświadczeniu o odstąpieniu miały być wykonane i na poparcie tej tezy przywołał treść § 2 ust. 1 aneksu (k.35). Nie można jednak opierać ustaleń co do konkretnych elementów zakresu robót na podstawie bardzo ogólnego stwierdzenia, w dodatku zawartego w paragrafie dotyczącym wysokości wynagrodzenia. Zwłaszcza w sytuacji, gdy został sporządzony dokument zakres ten uszczegółowiający. Załącznik nr 1N do <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon> dotyczy przecież robót stanu surowego stanu zero i stanu surowego budynków wraz ze ścianami i dachem, a więc koresponduje z § 2 aneksu, konkretyzując jego znaczenie.</xText> <xText>Z pierwotnego brzemienia umowy wynikało, że cały budynek miał być pokryty dachem. Jednakże <xAnon>aneks numer (...)</xAnon>, który zmodyfikował ustalenia stron, jak to już zaznaczono, w sposób wyłączny regulował ujęte w nim roboty. Zatem określenie powierzchni dachowej jaką miał wykonać powód musi respektować dokumentację dołączoną do aneksu (obejmującego dach budynku). Z harmonogramu rzeczowo- finansowego wynika, że miał być wykonany strop nad poziomem -1 o powierzchni 7.200 m<xSUPx>2</xSUPx>, co zostało uwidocznione w pozycji 2.8 (k.45v.). W ramach tej powierzchni znajdowała się płyta patia o powierzchni 4.800 m<xSUPx>2</xSUPx> (powierzchnia za świadkiem <xAnon>G. D.</xAnon> – k.1976), zamykająca stan „0”. Harmonogram nie obejmował natomiast dachu nad poziomem -1, tj. warstwy dachowej patia. Łączna powierzchnia dachu ujęta w harmonogramie wyniosła zaledwie 2.900 m<xSUPx>2</xSUPx> (1.500 + 1.400; pozycje : 3.35, k.43v. i 3.46, k.45v.). Termin „strop” nie może być traktowany jako równoznaczny z „dachem”. W znaczeniu budowlanym oznacza bowiem „poziomy element konstrukcyjny oddzielający poszczególne kondygnacje budynków” (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, t.3, Warszawa 2003, str. 1419).</xText> <xText>Argumentacja przytoczona już w piśmie powoda z 6 września 2000 r. (k.354-355), oparta na stwierdzeniu braku przedmiotowej pozycji w harmonogramie wyczerpująco określającym zakres zmienionej części umowy, znajduje wsparcie w zeznaniach <xAnon>K. R.</xAnon> : „Nasza oferta obejmowała te wszystkie elementy o które zapytał nas inwestor, a nie wszystko co związane jest z obiektem” (k.1980), „Zamawiający nie pytał nas o wykonanie warstw dachowych patio, a zatem, o ile pamiętam i nasza oferta tej kwestii nie dotyczyła (k.1981). Samo odwołanie się przez pozwanego do pierwotnego zakresu umowy (także przez świadka <xAnon>G. D.</xAnon>) w tych okolicznościach nie przekonuje. Zakłada niekompletność harmonogramu, nie wyjaśniając dlaczego akurat dach nad patio został w nim pominięty. Trzeba zaakcentować, iż chodzi o bardzo znaczący element, choćby z punktu widzenia powierzchni, większej niż dachy budynków.</xText> <xText>Nasuwa się jeszcze potrzeba zwrócenia uwagi na fakt, że z pisma <xAnon>D.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon> z dnia 27 kwietnia 2000 r. wynika, iż inwestor wzywa „do wznowienia robót zgodnie z projektem technicznym oraz do zakończenia powyższych robót zgodnie z <xAnon>Aneksem nr (...)</xAnon>” (k.350). Inwestor nie odwołał się do jakichkolwiek innych dokumentów czy postanowień umownych, a tylko do aneksu. W tej sytuacji mógł wykonawca wskazać w piśmie z dnia 6 września 2000 r. na aneks właśnie, oraz załącznik 1 N, tj. harmonogram rzeczowo-finansowy, jak również zwrócić uwagę na konieczność poczynienia dodatkowych ustaleń (k.354).</xText> <xText>Załącznik 1N w częściach A i B pod pozycjami 1.1, dotyczącymi części podziemnych budynków, wymienia „Ścianę szczelinową”. W punkcie 1.9 <xAnon> (...)</xAnon> wymieniono : „Izolację powłokową z folii „benzowinyl” i „Taśmę bentonitową system <xAnon> (...)</xAnon> w zamkach i w przerwach technologicznych”. Nie da się na tej tylko podstawie wnioskować o obowiązku wykonania „izolacji obwodowych ścianki szczelinowej”. Wiarygodnie w tym kontekście brzmią zeznania świadka <xAnon>K. R.</xAnon>, że ścianek szczelinowych się nie izoluje; są wykonane ze specjalnej technologii bentonitowej, która wyłącza potrzebę izolowania (k.1979). W każdym razie poczynienie odmiennego ustalenia na ten temat nie byłoby możliwe bez sięgnięcia do wiadomości specjalnych, z czego pozwany (powód wzajemny) winien zdawać sobie sprawę. Mimo to nie zaoferował stosowanego dowodu, nie tylko w odpowiedzi na pozew, ale i w pozwie wzajemnym (k.566-598). Sąd Apelacyjny ustala zatem, że umowa (zmieniona <xAnon>aneksem nr (...)</xAnon>) nie objęła wykonania „izolacji obwodowych ścianki szczelinowej”.</xText> <xText>Wykonanie warstwy dachowej nad budynkiem C (stanowiącym część <xAnon>budynku (...)</xAnon> – nowego - zeznania <xAnon>G. D.</xAnon>, k.1976) należało do obowiązków wykonawcy. Niemniej, w harmonogramie robót nie został określony termin jej wykonania (k.43v.- 44, 45v. - 46, zeznania świadka <xAnon>G. D.</xAnon>). Powód nie odmówił wykonania dachu nad budynkiem C, a tylko wskazywał na opóźnienia w dostarczeniu niezbędnej, pełnej dokumentacji oraz konieczność wykonania prac, które umożliwią wykonanie warstw dachowych (k.355). Nie ma w tej sytuacji dostatecznych podstaw by stwierdzić, iż dach ten nie zostałby wykonany w przewidzianym przez strony terminie zakończenia umowy, a nawet w terminie wskazanym jednostronnie w piśmie otrzymanym przez powoda w dniu 31 sierpnia 2000 r., tj. 30 października 2000r. (k.353). Trzeba też zaznaczyć, iż zamurowanie szachów wentylacyjnych i instalacyjnych mogło nastąpić dopiero po wykonaniu instalacji wewnętrznych (zeznania <xAnon>G. D.</xAnon> – k.1976).</xText> <xText>Z treści oświadczenia o odstąpieniu od umowy (k.251-252) jednoznacznie wynika, że nawiązuje ono (literalnie) do instytucji przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 635" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 635 k.c.</xLexLink>, a nie także (czy wyłącznie) do <xLexLink xArt="art. 636" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 636 k.c.</xLexLink>, jak to sugeruje strona pozwana w piśmie procesowym z dnia 21 sierpnia 2009 r. Tylko zatem w aspekcie prawdopodobieństwa niewykonania robót w czasie umówionym należało badać skutki tej czynności.</xText> <xText>Przedstawione wyżej okoliczności faktyczne, ustalone na podstawie przytoczonych dowodów zgłoszonych przez strony we właściwym czasie (niesprekludowanych) przemawiają za uznaniem, iż oświadczenie o odstąpieniu od umowy nie wywołało określonego w nim skutku prawnego. Podane w nim okoliczności wykonawca skutecznie zakwestionował. Należało w tej sytuacji przyjąć, iż <xAnon>umowa nr (...)</xAnon> została rozwiązana per facta concludentia (<xLexLink xArt="art. 60" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 60 k.c.</xLexLink>), bez skutku o jakim mowa w jej § 7 ust. 7. Nie doszło do „odstąpienia od umowy z winy wykonawcy” i dlatego pozwanemu (powodowi wzajemnemu) nie należy się kara umowna. Przy okazji, odnosząc się do stanowiska powoda Sąd Apelacyjny wyraża pogląd, iż co do zasady przedmiotowy zapis umowny nie jest sprzeczny z prawem (<xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 § 1 k.c.</xLexLink>). Zachodzi tu sytuacja analogiczna do zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy leasingu, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez korzystającego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 r., IV CSK 154/06, OSNC 2007/7-8/06 i argumentację zawartą w jego uzasadnieniu). Istotne jest, że nie doszło do zastrzeżenia kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego, czego zabrania bezwzględnie obowiązujący <xLexLink xArt="art. 483" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Niezależnie od powyższego zwraca uwagę fakt, że strony wprawdzie ustaliły wysokość wynagrodzenia za całość robót, ale jednocześnie przewidywały dalsze uzgodnienia, także co do zakresu robót i sporządzanie na bieżąco dokumentacji projektowej, co miało związek z przeprojektowaniem (§ 4 ust. 1 aneksu). Przewidywały także oferty cenowe ze strony wykonawcy. Określenie kary na „10 % wartości umowy” straciło więc (kwotowo) pierwotne znaczenie. Wniosek taki jest tym bardziej uprawniony w świetle uzgodnienia jakie zapadło na spotkaniu zarządów spółek : <xAnon>N.</xAnon> i <xAnon>D.</xAnon>-<xAnon>B.</xAnon> w dniu 13 stycznia 2000r. Postanowiono wówczas między innymi, że w dniu 14 stycznia 2000 r. „odbędzie się spotkanie celem opracowania w formie pisemnej aktualnej treści łączącego strony stosunku prawnego” (k.347). Nigdy nie doszło do takiego opracowania i zarazem ustalenia ceny po zmianach umowy.</xText> <xText>Ocenie dotyczącej skutków oświadczenia o odstąpieniu od umowy towarzyszy założenie, że pełnomocnictwo udzielone <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> upoważniało także do dokonania tej czynności. Zważywszy na nieskuteczność odstąpienia, zbędne wydaje się szersze uzasadnianie takiego poglądu (zbieżnego ze stanowiskiem pozwanego). Wystarczy zauważyć, iż dokument pełnomocnictwa, mający oparcie w umowie z dnia 4 lutego 1998 r., obejmuje wszelkie czynności i składanie oświadczeń woli w imieniu i na rzecz <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w celu realizacji umowy, a strony umowy z 4 lutego 1998 r. jednoznacznie, szeroko, interpretują to jej postanowienie i treść pełnomocnictwa.</xText> <xText>Konstatacja na temat nieskuteczności „odstąpienia z winy wykonawcy” osłabia znaczenie ustalenia przewidywanego przez strony umowy skutku takiej czynności (ex tunc czy ex nunc) ze względu na żądanie wynagrodzenia za część umówionych robót. Niemniej, zdaniem Sądu Apelacyjnego świadczenie wykonawcy miało charakter podzielny w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 379;art. 379 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 379 § 2 k.c.</xLexLink>, z woli stron, które w § 7 ust. 11 umowy postanowiły, że w razie odstąpienia sporządzają protokół inwentaryzacyjny robót na dzień odstąpienia oraz sporządzają stosowne rozliczenia finansowe w terminie 21 dni zgodnie z § 5 ust. 8. Ten ostatni przepis dotyczy końcowego rozliczenia robót. A zatem strony określiły sytuację wynikłą z odstąpienia (niezależnie od przyczyny) tak samo, jak w razie dokonania końcowego odbioru robót i przekazania ich zamawiającemu. Oznacza to, że przedmiot umowy był podzielny i powodowi co do zasady należałoby się wynagrodzenie za wykonane roboty (a nie zapłata z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia) także w przypadku, gdyby odstąpienie było skuteczne, na podstawie <xLexLink xArt="art. 647" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 647 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 642" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">642 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 654" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 654 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Pozwany zarzucił niezasadne przyjęcie, iż powodowi należy się roszczenie o zwrot części kaucji gwarancyjnej (z dwóch faktur wymienionych w pozwie). Zarzut ten oparł wyłącznie na sprzeczności z ustaleniem o skutecznym odstąpieniu od umowy. Skoro niniejsze rozstrzygnięcie zapadło przy odmiennej w tym zakresie podstawie faktycznej i jej subsumpcji, to jest jasne, że wobec wygaśnięcia stosunku prawnego bez zawinienia po stronie wykonawcy istnieje podstawa do zwrotu kaucji. Co do wysokości kaucji podlegającej zwrotowi Sąd Apelacyjny podziela ustalenia i ocenę dokonaną przez Sąd I instancji.</xText> <xText>Nie można podzielić zarzutu naruszenia prawa procesowego przez nieuwzględnienie dowodów przedstawionych przez pozwanego i interwenienta ubocznego. Sąd Okręgowy, na co zwrócił już uwagę Sąd Apelacyjny poprzednio rozpoznający sprawę, oparł ustalenia wręcz na szerszym materiale dowodowym niż było to dopuszczalne ze względu na reguły prekluzji dowodowej.</xText> <xText>Jeśli chodzi o zapłacone przez pozwanego (powoda wzajemnego) koszty przygotowania inwestycji jako całości, to skoro pozwany twierdził, że wobec zmiany zakresu umowy powinny zostać pomniejszone, mógł wystąpić ze stosowaną akcją procesową (ewentualnie podjąć działanie o charakterze materialnoprawnym – zarzut potrącenia). Roszczenie dochodzone powództwem wzajemnym nie ma związku z tymi kosztami.</xText> <xText>Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> mając na uwadze fakt, że wyrok jest już prawomocny w części oddalającej powództwo główne (powód nie wniósł skargi kasacyjnej). Orzeczenie o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu, w tym kosztów postępowania kasacyjnego zapadło na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink>, przy uwzględnieniu faktu, że powód uległ w większej części swego roszczenia (co do żądania zapłaty kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej) ale w całości wygrał proces z powództwa wzajemnego. O ściągnięciu nieuiszczonej opłaty od apelacji orzeczono przy zastosowaniu art. 113 ust. 2 pkt 1 u.k.s.c.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bogdan Świerczakowski

Danuta Śliwińska

sekr. sąd. Ewelina Piechocińska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt I ACa 107/09Sygn. akt I ACa 107/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Bogdan Świerczakowski (spr.) Sędzia SA Roman Dziczek Sędzia SA Beata Kozłowska Protokolant sekr. sąd. Ewelina Piechocińska po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW. przeciwkoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW. z udziałem interwenienta ubocznego(...) Spółka AkcyjnawW.po stronie pozwanej o zapłatę i z powództwa wzajemnego Spółdzielni Mieszkaniowej (...)wW. przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibąwW. o zapłatę na skutek apelacji powoda (pozwanego wzajemnego) i pozwanego (powoda wzajemnego) od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 grudnia 2005 r., sygn. akt XVI GC 427/01 1. zmienia zaskarżony wyrok: w punkcie II w ten sposób, że oddala powództwo wzajemne w całości i zasądza odSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.na rzecz(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.kwotę 7.200 (siedem tysięcy dwieście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego a nadto uchyla punkt III; 2. oddala apelację pozwanego głównego w całości; 3. znosi między stronami koszty postępowania apelacyjnego i kasacyjnego; 4. nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda w punkcieI zaskarżonego wyroku kwotę 100.000 (sto tysięcy) zł tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji, od której powód został zwolniony. Sygn. akt I ACa 107/09 UZASADNIENIE W sprawie z powództwa głównego(...) sp. z o.o.wW.przeciwko pozwanemuSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej(...) SAwW.o zasądzenie kwoty 30.492.674,87 zł, oraz z powództwa wzajemnegoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)przeciwko(...) sp. z o.o.wW.o zapłatę kwoty 16.600.000 zł, Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 30 grudnia 2005 r. zasądził: I. z pozwu głównego: 1. odSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.na rzecz(...) Sp. z o.o.wW.kwotę 12.713.692,14 zł z ustawowymi odsetkami: - od kwoty 908.868,70 zł od 12 września 2000 r., - od kwoty 187.056,0 1 zł od 1 grudnia 2000 r., - od kwoty 1.111.979,31 zł od dnia 1 grudnia 2000 r., - od kwoty 2.242.299,05 zł od 21 czerwca 2000 r., - od kwoty 1.548.162,05 zł od 21 września 2000 r., - od kwoty 1.859.644,00 zł od 28 września 2000 r., - od kwoty 1.831.072,91 zł od 18 października 2000 r., - od kwoty 1.123.588,19 zł od 7 grudnia 2000 r., - od kwoty 334.156,72 zł od 8 grudnia 2000 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę zł 64.400 zł tytułem kosztów procesu (w tym 4.400 zł kosztów zastępstwa procesowego); 2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; II. z pozwu wzajemnego: 1. od(...) Sp. z o.o.wW.na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.kwotę zł 16.600.000 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 7.932.971 zł od 8 września 2000 r. i od kwoty 8.667.029 zł od 28 listopada 2005 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 114.400 zł tytułem kosztów procesu (w tym 14.400,99 zł kosztów zastępstwa procesowego), 2. oddalił powództwo w pozostałej części; II. zasądził od(...) Sp. z o.o.wW.na rzecz(...) SAwW.kwotę 23.600 zł tytułem kosztów procesu. Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 4 lutego 1998 r. pomiędzy pozwanym i interwenientem została zawarta umowa o realizację inwestycji w ramach zastępstwa inwestycyjnego oraz powierniczego wykonania czynności zleconych w zakresie zawierania umów o finansowanie i przydział lokali przewidzianych do realizacji. Stosownie do treści umowy interwenient miał między innymi zlecać wykonanie robót budowlanych, zaś pozwany - udzielać interwenientowi pełnomocnictw do działania w jego imieniu (inwestora). Rozliczenia miały być dokonywane pomiędzy pozwanym (inwestor), a interwenientem (określonym w tej umowie jako inwestor powierniczy). W dniu 15 stycznia 1999 r. strony zawarłyumowę nr (...), na podstawie której powód miał wykonać zespół budynków biurowych, usługowych, mieszkalnych i garaży podziemnych „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną dlaCentrum (...)wW.u zbiegu ulic(...). Zakres rzeczowy, rozwiązania techniczne oraz standard wykonania określał załączniki nr 1, a załącznik nr 2 obejmował dokumentację. Zamawiający (interwenient) obowiązany był przekazywać sukcesywnie dokumentację techniczną. Realizacja zadania miała się rozpocząć w 30 stycznia 1999r., a zakończyć 30 stycznia 2001 r. Przy założeniu wykonania określonych obiektów ustalono wynagrodzenie umowne w kwocie 152.100.000 zł (wraz z VAT), którego wysokość miała być korygowana, od 1 stycznia 1998 r., miesięcznym wskaźnikiem inflacji ustalanym przez GUS. Rozliczenia miały być dokonywane fakturami częściowymi wystawianymi w oparciu o protokoły procentowego zaawansowania etapów robót potwierdzone przez inspektora nadzoru lub w braku potwierdzenia w oparciu o protokoły (§ 5 pkt 6), a zapłata miała następować w formie przelewu z konta pozwanego (§ 5 pkt 7). W dniu 29 lipca 1999 r. zawarty został aneks do ww. umowy, w którym ustalono m.in. : - ponowne sporządzenie i uzgodnienie załączników (§ 1), - wartość wykonania stanu surowego (§ 2), - podjęcie dalszych negocjacji w celu ustalenia wysokości wynagrodzenia (§ 4), Do aneksu dołączono 5 załączników : - nr 1N, określający zakres rzeczowy (A- budynek mieszkalny, B – budynek mieszkalny z usługami), - nr 2N, zawierający spis projektów i terminy dostarczenia, - nr 3N, określający harmonogram robót, - nr 4N, zawierający zestawienie faktur, - nr 5N, zawierający pełnomocnictwo. Pozaaneksem nr (...)spisano aneksy ustalające wynagrodzenia za części robót : nr 2 – z 20 sierpnia 1999 r. i nr 3 – z 29 września 1999 r. oraz „uzgodnienie” z 13 stycznia 2000 r., w którym stwierdzono, że powód nie realizuje stanu wykończeniowego budynku mieszkalnego A. Spisano nadto do umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. niedatowane porozumienie, w którym określono wysokość wynagrodzenia na 166.000.000 zł. Strony uzgodniły zmianę wynagrodzenia za roboty dachowe, w związku ze zmianą projektu dachu. Powód zobowiązał się do przedłożenia zamiennego projektu dachu. W dniu 12 maja 2000 r. uzgodniono wykaz robót na dachu budynku - określonego jako M1. Dokumentacja techniczna była przekazywana sukcesywnie, na podstawie protokołów. Pismami z dni : 28 października 1999 r., 15 listopada 1999 r. i z dnia 21 sierpnia 2000 r. interwenient wzywał powoda do przedstawienia propozycji cenowych dla uzgodnionych zakresów robót w związku ze zmianą programu użytkowego obiektu. Powód przedstawił ofertę cenową pismem z 30 sierpnia 2000 r. Z kolei w pismach z : 27 kwietnia 2000 r., 8 maja 2000 r. i 31 sierpnia 2000 r. interwenient wskazywał na opóźnienie robót, na co powód - pismem z dnia 6 września 2000 r. odpowiedział, że roboty przebiegają prawidłowo. W dniu 7 września 2000 r. interwenient złożył powodowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 7.932.971,84 zł. Powołał się w nim na załącznik nr 3N doaneksu nr (...)i stwierdził, że roboty w budynku mieszkalnym (M1), które miały być zakończone do 30 czerwca 2000 r. nie zostały ukończone, natomiast roboty w budynku nr II, które miały być rozpoczęte 1 lipca 2000 r., nie zostały rozpoczęte. Powód przedstawił faktury waloryzacyjne wraz z wyliczeniem waloryzacji, szczegółowo opisane na stronach 6-8 uzasadnienia wyroku. Zdaniem Sądu Okręgowego z pełnomocnictwa udzielonego(...) S.A.wynika, że podmiot ten działał w imieniu i na rzecz pozwanego. W ocenie Sądu umowa z dnia 15 stycznia 1999 r. została zawarta pomiędzy powodem i pozwanym, w imieniu i na rzecz którego działał interwenient, a więc pozwany - jako strona umowy - ma legitymację bierną w niniejszym procesie. Zdaniem Sądu powyższego ustalenia tego nie zmienia fakt, iż rozliczenia z tytułu umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. były dokonywane pomiędzy powodem i interwenientem. Wszelkie zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności.. Strony odbywały narady, uzgodnienia i negocjowały propozycje cenowe ale termin wykonania umowy nie został zmieniony i powód się z niego nie wywiązał. Monitowany o rozpoczęcie czy dalsze prowadzenie robót nie podnosił, że brak jest dokumentacji. Wobec tego należy się stronie pozwanej kara umowna w ustalonej wysokości. Sąd I instancji stwierdził, że nie ma dokumentu ustalającego wartość wynagrodzenia po rezygnacji powoda z wykonywania robót wyliczeniowychbudynku (...), wobec czego określając wartość wynagrodzenia należy odwołać się do porozumienia dodatkowego. Odsetki za opóźnienie należą się od dnia 8 września 2000r. od kwoty 7.932.971,84 zł, a od pozostałej kwoty – od daty pisma procesowego z dnia 28 listopada 2005 r. Odnosząc się do roszczenia o zapłatę wynagrodzenia Sąd podniósł, że warunkiem jego zapłaty było złożenie protokołu. Ani pozwany ani interwenient nie zaprzeczają, że protokoły odbioru zostały przez powoda doręczone. Zapłata miała następować w terminie 14 dni od wpływu faktury wobec czego Sąd przyjął za uzasadnione żądanie przez powoda odsetek za opóźnienie w zapłacie po upływie 21 dni od daty faktury. W przedmiocie roszczenia o zapłatę wyliczonej waloryzacji robót Sąd stwierdził, że wyliczenie to nie było kwestionowane. Ponieważ w umowie nie określono terminu zapłaty faktur waloryzujących, Sąd za zasadne należało też uznać żądanie zasądzenia odsetek zgodnie z żądaniem powoda. Sąd Okręgowy uwzględnił w części roszczenie o zwrot kaucji umownej, przy przyjęciu, że była ona przedmiotem cesji na rzeczA. K.a powód nie przedstawił, na tą kaucję, cesji zwrotnej. Przedstawił dwie cesje zwrotne dotyczące wierzytelności uprzednio scedowanych naE. K.. Sąd te cesje zwrotne uwzględnił, uznając za usprawiedliwione objęte nimi roszczenia dochodzone przez powoda w niniejszym sporze. Apelację od wyroku wnieśli : powód, pozwany i interwenient uboczny. Apelacja interwenienta ubocznego została prawomocnie odrzucona – postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r. (k.1557). Powód (pozwany wzajemny) zaskarżył wyrok w części tj. w punkcie I.2, w części oddalającej żądanie zapłaty kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej wraz z odsetkami ustawowymi, w punkcie II.1 oraz w punkcie III. Skarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania : -art. 233 k.p.c.w związku zart. 278 k.p.c.– przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez zakwestionowanie twierdzeń i wniosków biegłego sądowego zawartych w sporządzonej przez niego opinii i postawienie twierdzeń i wniosków przeciwnych, stanowiące ingerencję Sądu w składającą się na elementy wiedzy specjalnej ocenę badanych okoliczności; -art. 286 k.p.c.w związku zart. 278 k.p.c.oraz w związku zart. 227 k.p.c.poprzez niepowołanie dowodu z innego biegłego w sytuacji gdy opinia biegłego powołanego przez Sąd z urzędu nie została zaaprobowana przez Sąd; -art. 233 k.p.c.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przejawiające się w naruszeniu zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że opóźnienia w dostarczaniu dokumentacji niezbędnej do realizacji robót budowlanych nie miały wpływu na terminowość robót; oraz bezzasadnym pominięciu szeregu okoliczności; -art. 328 § 2 k.p.c.poprzez niewyjaśnienie przyczyn, dla których Sąd nie podzielił stanowiska biegłego oraz niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia; Nadto zarzucił brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego dotyczącego kwestii zasadności odstąpienia (ogół przyczyn i okoliczności, w tym m.in. zapisy umowy o przedłużeniu terminu o okres opóźnień w dostarczeniu dokumentacji, kwestia przeprojektowywania obiektu, żądanie wykonania prac nie objętych zakresem umowy w kontekście przyczyn odstąpienia podanych w piśmie z dnia 7.09.2000 r. o odstąpieniu) i uznanie, że zostało udowodnione istnienie przesłanek do złożenia przez interwenienta ubocznego działającego w imieniu i na rzecz pozwanej oświadczenia o odstąpieniu i żądania zapłaty kary umownej, jak też błędy w ustaleniach faktycznych oraz sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym. Strona powoda podniosła też zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę kwoty 8.667,029 zł, o którą zostało rozszerzone powództwo wzajemne pismem z dnia 15 listopada 2005 r. Na tych podstawach powód wniósł o zmianę orzeczenia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanej kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 stycznia 2001 r. do dnia zapłaty oraz oddalenie pozwu wzajemnego w części zasądzającej, jak również zasądzenie kosztów postępowania. Pozwany (powód wzajemny) zaskarżył wyrok w części zasądzającej na rzecz powoda kwotę 12.713.692,14 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2000 r. do dnia zapłaty (tj. pkt I.1 sentencji wyroku). Wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa głównego, względnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wniósł także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu. Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił: - naruszenie prawa materialnego (art. 494 k.c.) - polegające na: 1) zasądzeniu powodowi należności z tytułu wykonania robót budowlanych oraz ich waloryzacji stosownie do postanowień umowy, mimo zasadnego odstąpienia od umowy, 2) ustaleniu, że powód poniósł nakłady w trakcie realizacji umowy w dochodzonej wysokości, mimo odmiennego w tym zakresie stanowiska pozwanej i interwenienta ubocznego, opartego przede wszystkim na przeprowadzonej inwentaryzacji tychże robót, 3) ustaleniu, że powodowi przysługuje roszczenie o zwrot kaucji gwarancyjnej w sytuacji, w której Sąd ten ustalił jednocześnie, że powód nienależycie wykonał zawartą z pozwaną Spółdzielnią (za pośrednictwem inwestora powierniczego -(...) S.A.) umowę o roboty budowlane, - naruszenie prawa procesowego (art. 230 - 233 k.p.c.) - poprzez nieuwzględnienie przedstawionych przez pozwaną i interwenienta ubocznego dowodów dotyczących inwentaryzacji robót, sporządzonej w przewidzianym umową trybie oraz zestawienia rodzajów, zakresu i wartości robót niewykonanych lub nienależycie wykonanych przez powoda. Sad Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 grudnia 2007 r. zmienił zaskarżony wyrok w pkt. II i III w ten sposób, że oddalił powództwo wzajemne w całości i oddalił apelację powoda głównego w pozostałej części oraz apelację pozwanego głównego w całości, rozstrzygając o kosztach procesu. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że rozpoznawana sprawa ma charakter sprawy gospodarczej i toczyła się pod rządami przepisówk.p.c., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 24 maja 2000 r. (Dz.U.Nr 48, poz.554). Dokonał analizy stanowisk stron i przebiegu czynności procesowych podejmowanych z ich udziałem, w płaszczyźnie obowiązków procesowych stron wynikających zart. 47912§1 i art. 47914§ 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny podniósł, że w zakresie pozwu głównego powód przedstawił twierdzenia i dowody uzasadniające uwzględnienie żądań zapłaty : wynagrodzenia za roboty budowlane zgodnie z złożonymi fakturami w wysokości 3.459.600,72 zł, umownej waloryzacji wynagrodzenia w wysokości 9.254.091,42 zł oraz kwoty 1.178.982,73 zł z tytułu zatrzymanej kaucji umownej. Twierdzeniom tym nie zaprzeczył we właściwym terminie pozwany, co pozwalało uznać te fakty za przyznane przez pozwanego na podstawieart. 230 k.p.c.Twierdzenia i wnioski dowodowe złożone przez pozwanego już po wniesieniu odpowiedzi na pozew, jako spóźnione, zostały pominięte. Sąd Apelacyjny wskazał, że żądanie zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane wynika z treści umowy i należne jest każdemu wykonawcy. Błędne było stanowisko pozwanego, że wobec odstąpienia od umowy, wykonawcy nie należy się wynagrodzenie za już wykonane, a jeszcze nie zapłacone roboty. W takiej sytuacji na zamawiającym spoczywa obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty już wykonane (do chwili odstąpienia od umowy). Wynika to z ogólnej zasady wyrażonej w treści przepisuart. 647 k.p.c.oraz treściart. 642 § 2 k.c.i654 k.c.Żądanie to byłoby zasadne także w przypadku przyjęcia stanowiska, że w razie skutecznego odstąpienia od umowy do rozliczeń stron powinien mieć zastosowanie przepisart. 494 k.c.W sytuacji bowiem, gdy jedna ze stron umowy o roboty budowlane spełnia świadczenie polegające na wykonywaniu określonych prac budowlanych, nie jest możliwy zwrot takiego świadczenia w naturze. Wobec tego zobowiązanie zwrotu w naturze przeradza się w zobowiązanie zapłaty świadczenia pieniężnego, przy czym wysokość tego świadczenia powinna być ustalona stosownie do wartości spełnionego świadczenia w naturze czyli, co do zasady, winna stanowić równowartość wykonanych robót budowlanych. Wartość tych robót może być ustalona stosownie do zasad, którymi kierowały się strony umowy o roboty budowlane. Jeżeli jednak jedna ze stron - inwestor - prezentowałaby stanowisko, że wartość tę należy ustalić stosownie np. do wartości rynkowej, powinna w procesie takie stanowisko przedstawić, a następnie uzasadnić, że wartość rynkowa odbiegałaby i w jaki sposób od wartości robót wynikającej z dotychczasowych ustaleń stron - to jest z dotychczasowej praktyki i zwyczajów. Pozwany takiego stanowiska co do wysokości wartości rynkowych robót nie przedstawił, zatem uzasadnione było poprzestanie na twierdzeniach i dowodach przedstawionych przez powoda, odwołujących się do dotychczasowej umownej praktyki stron. Dlatego za bezzasadną została uznana apelacja pozwanego. Jako nieusprawiedliwioną ocenił Sąd Apelacyjny apelację powoda w części kwestionującej oddalenie powództwa głównego. Powód nie wykazał (we właściwym czasie) spełnienia przesłanek do naliczenia dochodzonej kary umownej Apelacja powoda została natomiast uwzględniona jeśli chodzi o rozstrzygnięcie powództwa wzajemnego. Przyczyną odstąpienia od umowy przez pozwanego (powoda wzajemnego) była odmowa wykonania oraz niewykonanie przez powoda (pozwanego wzajemnego) robót: ściany szczelinowej kotwicznej, robót „patio”, dachubudynku (...)i ścianek działowych. Powód wzajemny nie przedstawił żadnych dowodów uzasadniających powództwo wzajemne, mogących prowadzić do wykazania : rzeczywistej treści umowy, wzajemnego zakresu obowiązków stron, rzeczywistego zakresu robót budowlanych wykonanych przez wykonawcę na dzień złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, oraz terminowości wykonania robót budowlanych zgodnie z umową. Pozwany wzajemny w swojej odpowiedzi na pozew wzajemny konsekwentnie zaprzeczał wszystkim twierdzeniom powoda wzajemnego w tym zakresie. Do ustalenia treści umowy nie wystarczy sam jej tekst i tekst tzw. aneksów. Treść ich nie jest jasna. Ciężar wykazania zakresu robót, których obowiązek wykonania spoczywał na powodzie wzajemnym. Aby ustalić rzeczywistą treść umowy - nie wystarczy zatem jej tekst, jak też treść i tekst pism stanowiących korespondencję stron - ale należy sięgnąć do źródeł osobowych, tak, aby wyjaśnić, zgodnie z regułami interpretacyjnymi zawartymi wart. 65 k.c., rzeczywisty zamiar i wolę stron. Żadna ze stron procesu w tym zakresie nie przejawiła we właściwym terminie stosownej inicjatywy dowodowej. Powód wzajemny nie złożył stosownych wniosków dowodowych ani w pozwie wzajemnym, ani na rozprawie w dniu 30 lipca 2002 r., ani w kolejnym piśmie procesowym sygnowanym datą 15 sierpnia 2002 r., jak też w piśmie procesowym z dnia 30 września 2002 r. Ponieważ żadna ze stron nie udowodniła, z zachowaniem rygorów określonych przepisamiart. 47912§ 1 oraz art. 47914§ 2 k.p.c., prawdziwości swoich twierdzeń co do tego, czy wykonawca opóźniał się z wykonaniem umowy w sposób uzasadniający odstąpienie od niej przez zamawiającego - stosownie do treściart. 635 k.c.- brak było podstaw do uwzględnienia powództwa wzajemnego. Sąd Apelacyjny wyraził przy tym pogląd, że odstąpienie od umowy w okolicznościach sprawy mogło dotyczyć jedynie tej części umowy, w jakiej nie została jeszcze wykonana. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny uznał także za uzasadniony zarzut przedawnienia podniesiony przez powoda (pozwanego wzajemnego) w apelacji, w zakresie żądania powództwa wzajemnego zasądzenia dalszej kwoty ponad kwotę 7.932.971,84 zł z tytułu kary umownej. Powód wzajemny wystąpił z tym roszczeniem w piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2005 r. Umowa faktycznie przestała być wykonywana we wrześniu 2000 r. Zatem przy przyjęciu najbardziej korzystnego dla powoda wzajemnego początku biegu terminu przedawnienia na 1 stycznia 2001 r. - termin ten upłynął po upływie 2 lat, tj. w styczniu 2003 r. Od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie skargę kasacyjną wniósł pozwany (powód wzajemny), który zaskarżył wyrok w części obejmującej punkt pierwszy - uwzględniający apelację powoda (pozwanego wzajemnego) - oraz punkt drugi - oddalający apelację pozwanego. Wyrokiem z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 198/08, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w punktach: I (pierwszym), II (drugim) w części oddalającej apelację pozwanego głównego, III (trzecim) i IV (czwartym) i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego. Sąd Najwyższy wskazał, że kwalifikacja przez Sąd drugiej instancji faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy była prawidłowa. Chodzi o ustalenie treści umowy, w tym przewidzianych w niej zakresu świadczeń obu stron oraz ustalenie zakresu robót wykonanych przez powoda. Jednakże Sąd II instancji nie skonstruował podstawy faktycznej, w szczególności zaniechał szczegółowego ustalenia treści umowy łączącej strony, w tym ustalenia obowiązków umownych stron. Zaniechał też ustalenia, czy część robót budowlanych wymienionych w oświadczeniu z dnia 7 września 2000 r. wchodziła w skład zakresu rzeczowego robót. Ocena zakresu wykonania robót przez powoda (pozwanego wzajemnego) w chwili odstąpienia od umowy przez pozwanego (powoda wzajemnego) nie była możliwa bez wcześniejszego ustalenia treści umowy łączącej strony odnośnie zakresu rzeczowego robót, jakie miał wykonać powód (pozwany wzajemnie) i przewidzianych terminów ich wykonania. Pozwany wzajemny zaprzeczył, aby część robót, które zdaniem powoda wzajemnego nie zostało wykonanych, w ogóle była objęta zakresem robót, które pozwany wzajemny miał wykonać. Tym samym pomiędzy stronami nie było sporne, że część robót, których niewykonanie było podstawą odstąpienia od umowy przez powoda wzajemnego: ściany szczelinowe i ściany stanuOoraz ścianki działowe, nie zostało wykonanych. Sporne natomiast było, czy roboty te były objęte zakresem robót, które miał wykonać powód (pozwany wzajemny). Ustalenia tego spornego ustalenia faktycznego, istotnego dla oceny skuteczności odstąpienia od umowy przez powoda wzajemnego, także zaniechał Sąd Apelacyjny. Sąd Najwyższy zwrócił nadto uwagę na brak w motywach orzeczenia jednoznacznej oceny prawnej skutków złożenia przez pozwanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy, co ma znaczenie dla rozstrzygnięcia nie tylko o powództwie wzajemnym, ale także o powództwie głównym, w tym sensie, że może mieć wpływ na podstawę prawną, w oparciu o którą należy ocenić to powództwo. Natomiast rozstrzygając o powództwie głównym w części obejmującej żądanie zwrotu kaucji oraz zapłaty kwoty tytułem waloryzacji wynagrodzenia, Sąd Apelacyjny ograniczył się jedynie do analizy stanowisk stron względem twierdzeń faktycznych dotyczących tych żądań i nie odniósł się w ogóle do podstawy prawnej uzasadniającej uwzględnienie tego żądania. Uznając, że w każdym wypadku odstąpienia od umowy o roboty budowlane przez inwestora wykonawcy należy się wynagrodzenie za roboty już wykonane Sąd Apelacyjny nie odniósł się także do kwestii podzielności świadczenia wykonawcy robót budowlanych uznając bez odniesienia się do treściart. 379 § 2 k.c.w związku zart. 647 k.c.i treści umowy łączącej strony. Sąd Apelacyjny nie dokonał też wykładni treści umowy z dnia 15 stycznia 1999r. łączącej strony, zgodnie z regułami zawartymi wart. 65 § 2 k.c., z uwzględnieniem treści późniejszych zmian tej umowy na podstawie dowodów zaoferowanych we właściwym czasie przez strony. Od obowiązku tego nie zwalniało Sądu to, że analiza treści dokumentów zawierających tekst umowy i jej późniejszych zmian, budziła wątpliwości interpretacyjne. W przypadku powzięcia takich wątpliwości przez sąd dopiero na etapie postępowania odwoławczego nie było wykluczone dopuszczenie przez sąd dowodów z urzędu na podstawieart. 232 k.p.c.w celu usunięcia tych wątpliwości interpretacyjnych. Sąd Najwyższy za zasadny uznał też zarzut naruszeniaart. 47914§ 2 k.p.c.na skutek uwzględnienia przez Sąd Apelacyjny podniesionego z opóźnieniem (dopiero w apelacji) przez pozwanego wzajemnego zarzutu przedawnienia roszczenia zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2005 r., w którym powód wzajemny rozszerzył pozew wzajemny z kwoty 7.932.971 zł do kwoty 16.600.000 zł. Sąd Najwyższy wskazał, że wobec braku ustaleń faktycznych niezbędnych do dokonania oceny prawnej skuteczności odstąpienia od umowy przez pozwanego nie sposób rozstrzygnąć na obecnym etapie postępowania, czy w sprawie będzie miał zastosowanie do rozliczeń między stronami przepisart. 494 k.c., a w konsekwencji takżeart. 405 k.c.w związku zart. 410 § 2 k.c., do oceny roszczeń powoda zamiast przyjętych przez Sąd Apelacyjny przepisówart. 647 k.c.,art. 642 § 2 k.c.iart. 654 k.c.Zakres czasowy odstąpienia od umowy przez pozwanego (czy było ono dokonaneex tunc, czy teżex nunc) zależy od analizy treści samej umowy łączącej strony, w której można przewidzieć, że odstąpienie od umowy będzie działało tylkoex nunc. Odstąpienie od umowy może działać ze skutkiemex nunctylko wtedy, gdy świadczenie wykonawcy robót budowlanych ma charakter podzielny w rozumieniuart. 379 § 2 k.c., co należy ocenić przez pryzmat regulacji zawartej wart. 647 k.c.oraz treści regulacji zawartej w samej umowie. Istotne jest także samo zachowanie się strony składającej oświadczenie o odstąpieniu od umowy, a mianowicie czy wola strony dotyczyła wszystkich robót, czy tylko tej części robót, które nie zostały wykonane. Jako nieprawidłowe uznał przy tym Sąd Najwyższy stanowisko, że w każdym wypadku odstąpienia od umowy o roboty budowlane przez inwestora odstąpienie to będzie wywierało skutkiex nunc. W toku ponownego rozpoznania sprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska, z pominięciem tej części orzeczenia, która się uprawomocniła, tj. oddalającej powództwo główne ponad zasądzoną kwotę. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Powód przedstawił w pozwie szereg faktur i innych dokumentów, w tym także opinie prawne, dla wykazania istnienia dochodzonej wierzytelności. O ile pozwany chciał kwestionować zasadność roszczenia lub jego wysokość, winien w uczynić to w odpowiedzi na pozew, zgodnie z regułą wynikającą zart. 47914k.p.c.Tymczasem w odpowiedzi na pozew znalazły się jedynie twierdzenia na temat braku legitymacji biernej Spółdzielni i zwłoki w wykonywaniu zobowiązania przez powoda co doprowadziło do złożenia przez pozwanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy w dniu 7 września 2000 r., w konsekwencji czego – zdaniem pozwanego – umowna podstawa świadczenia wygasła, a powód nie udowodnił by poniósł nakłady na inwestycję w dochodzonej wysokości (k.341-344). Zagadnienia związane z legitymacją Spółdzielni, a więc dotyczące ustalenia, że zawierając umowę z dnia 15 stycznia 1999 r.,(...) S.A.działał jako pełnomocnikSpółdzielni Mieszkaniowej (...)(odpis pełnomocnictwa - k. 24) a nie w imieniu własnym, nie są sporne na obecnym etapie postępowania. Pozwany tak jak powód stoi na stanowisku, że umowa została zawarta pomiędzy stronami (wywodząc skutki z oświadczenia o odstąpieniu od niej). Sąd Apelacyjny w tym przedmiocie odwołuje się do ustaleń faktycznych i oceny prawnej dokonanej przez Sąd Okręgowy, podzielając te ustalenia i oceny i przyjmując je za własne. Drugi z zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew kwestionuje prawo do wynagrodzenia co do zasady, nie wnikając w kwestie szczegółowe, a więc nie odnosząc się do przytoczonych przez powoda twierdzeń, faktów i dowodów w przedmiocie wysokości należności. Istnieją w tej sytuacji procesowej podstawy do poprzestania na szeroko umotywowanym wyliczeniu zaoferowanym przez powoda, z zastosowaniemart. 230 k.p.c.W szczególności przekonują argumenty dotyczące waloryzacji zaprezentowane w opinii mgr inż.A. Ż.(k.107-128), w części odwołujące się do innych umów zawieranych przezD.-B., również ustalających ceny z uwzględnieniem waloryzacji za okres poprzedzających zawarcie kontraktów (k.111-112). W opinii tej zawarta jest informacja, żeD.-B.złożył w dniu 29 grudnia 1999 r. wobec powoda oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczeń dotyczących wynagrodzenia na poziomie cen z 1 stycznia 1998 r. z zaznaczeniem, iż prawidłową datą, która była przyjęta przez strony podczas negocjacji był dzień 1 stycznia 1999 r. (k.113). Mimo, że biegły odniósł się krytycznie do skuteczności tego oświadczenia (co należy traktować jako równoznaczne ze stanowiskiem strony składającej opinię), pozwany nie przedstawił w odpowiedzi na pozew jakichkolwiek twierdzeń ani dowodów na ten temat. Zgłoszenie zarzutu dalej idącego, że wynagrodzenie nie należy się co do zasady wobec odstąpienia od umowy, nie zwalniało pozwanego od obowiązku zgłoszenia równocześnie zarzutów odnoszących się do twierdzeń i dowodów dotyczących jego wysokości. Przepisart. 47914§ 2 zdanie pierwsze k.p.c.obejmuje zakresem prekluzji wszystkie twierdzenia i zarzuty pozwanego oraz dowody na ich poparcie, niezależnie od ich znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (por. np. wyroki Sądu Najwyższego : z dnia 29 września 2004 r., II CK 183/04, Lex nr 176092 i z dnia 27 marca 2008 r., III SK 26/07, OSNP 2009/13-14/187). Trzeba zarazem podkreślić, iż ponieważ powód w pozwie zaprezentował twierdzenia i dowody dotyczące wysokości wynagrodzenia, potrzeba ich odparcia pojawiła się już na etapie odpowiedzi na pozew, a więc nie zachodzi przypadek „późniejszego powstania potrzeby powołania twierdzeń i dowodów” w rozumieniuart. 47914§ 2 zdanie pierwsze in fine k.p.c.Poprzestając na jednej tylko, przez siebie lansowanej wersji stanu faktycznego i prawnego, zaniechał pozwany przeciwstawieniu twierdzeniom i dowodom powoda – własnych, na temat wysokości wynagrodzenia należnego według umowy. Zaniechanie to pociągnęło za sobą – zgodnie z przytoczoną regułą prekluzji – utratę prawa powoływania się na błędne (wadliwe) naliczenie zwaloryzowanego wynagrodzenia. Reasumując, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zakwestionowania przyjętej przez strony w umowie i aneksie, umownej waloryzacji wynagrodzenia „korygowanej od terminu 1.01.1998r. miesięcznym wskaźnikiem inflacji dla budynków, publikowanym przez GUS…” (§ 5 umowy – k.30), następnie określonej jako „wynagrodzenie ustalone na poziomie cen z dnia 01.01.1998r. i od tego dnia podlegające kwartalnej waloryzacji (§ 2 aneksu nr (...)– k.35), co zostało potwierdzone waneksie nr (...)z 20 sierpnia 1999 r. : „Pozostałe postanowieniaumowy nr (...)ianeksu nr (...)nie ulegają zmianie” (k.345) oraz waneksie nr (...)z dnia 29 września 1999r. : „Pozostałe postanowieniaumowy nr (...)ianeksu nr (...)ianeksu nr (...)nie ulegają zmianie” (k.346). Wysokość tegoż wynagrodzenia wynika ze złożonych faktur, w tym faktur waloryzacyjnych, opisanych w motywach zaskarżonego orzeczenia. Sąd Apelacyjny przyjmuje w tym zakresie za własną podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego. Przede wszystkim jednak za Sądem tym ustala, że w dniu 4 lutego 1998r. pomiędzySpółdzielnią Mieszkaniową (...)wW.jako inwestorem i(...) Sp. z o.o.wW.została zawarta umowa o realizację inwestycji w ramach zastępstwa inwestycyjnego oraz powierniczego wykonania czynności zleconych w zakresie zawierania umów o finansowanie i przydział lokali przewidzianych do realizacji. Stosownie do treści umowy interwenient miał – w imieniu i na rzecz Spółdzielni - między innymi zlecać wykonanie robót budowlanych, zaś pozwany - udzielać interwenientowi pełnomocnictw do działania w jego imieniu (inwestora). Rozliczenia miały być dokonywane pomiędzy pozwanym (inwestor), a interwenientem (określonym w tej umowie jako inwestor powierniczy). W dniu 15 stycznia 1999 r. strony procesu zawarłyumowę nr (...), na podstawie której powód miał wykonać zespół budynków biurowych, usługowych, mieszkalnych i garaży podziemnych „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną dlaCentrum (...)wW.u zbiegu ulic(...). Zakres rzeczowy, rozwiązania techniczne oraz standard wykonania określał załączniki nr 1, a załącznik nr 2 obejmował dokumentację. Zamawiający (interwenient) obowiązany był przekazywać sukcesywnie dokumentację techniczną. Realizacja zadania miała się rozpocząć w 30 stycznia 1999r., a zakończyć 30 stycznia 2001 r. Przy założeniu wykonania określonych obiektów ustalono wynagrodzenie umowne w kwocie 152.100.000 zł (wraz z VAT), którego wysokość miała być korygowana, od 1 stycznia 1998 r., miesięcznym wskaźnikiem inflacji ustalanym przez GUS. Rozliczenia miały być dokonywane fakturami częściowymi wystawianymi w oparciu o protokoły procentowego zaawansowania etapów robót potwierdzone przez inspektora nadzoru lub w braku potwierdzenia w oparciu o protokoły (§ 5 pkt 6), a zapłata miała następować w formie przelewu z konta pozwanego (§ 5 pkt 7). W dniu 29 lipca 1999 r. zawarty został aneks do ww. umowy, w którym ustalono m.in. : - ponowne sporządzenie i uzgodnienie załączników (§ 1), - wartość wykonania stanu surowego (§ 2), - podjęcie dalszych negocjacji w celu ustalenia wysokości wynagrodzenia (§ 4), Do aneksu dołączono 5 załączników : - nr 1N, określający zakres rzeczowy (A- budynek mieszkalny, B – budynek mieszkalny z usługami), - nr 2N, zawierający spis projektów i terminy dostarczenia, - nr 3N, określający harmonogram robót, - nr 4N, zawierający zestawienie faktur, - nr 5N, zawierający pełnomocnictwo. Pozaaneksem nr (...)spisano aneksy ustalające wynagrodzenia za części robót : nr 2 – z 20 sierpnia 1999 r. i nr 3 – z 29 września 1999 r. oraz „uzgodnienie” z 13 stycznia 2000 r., w którym stwierdzono, że powód nie realizuje stanu wykończeniowego budynku mieszkalnego A (k.347). Spisano nadto do umowy z dnia 15 stycznia 1999 r. porozumienie, w którym określono wysokość wynagrodzenia na 166.000.000 zł. według stanu na dzień 23 lipca 1998 r. (k.246). W pismach z dni : 27 kwietnia 2000 r., 8 maja 2000 r. i 31 sierpnia 2000 r. interwenient wskazywał na opóźnienie robót, na co powód - pismem z dnia 6 września 2000 r. odpowiedział, że roboty przebiegają prawidłowo. W dniu 7 września 2000 r.(...) S.A.(następca prawny(...) Sp. z o.o.) złożył powodowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 7.932.971,84 zł. Jako przyczynę odstąpienia wskazał niedotrzymanie terminu rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie izolacji obwodowych ścianki szczelinowej i ścian stanu „0” (z uzasadnienia pisma wynika, że chodzi o ścianki działowe), warstw dachowych patia, warstw dachowych nad budynkiem C, wyznaczonego pismem złożonym 31 sierpnia 2000 r. oraz opóźnienia w wykonaniu innych robót budowlanych, „co czyni nieprawdopodobnym ukończenie robót budowlanych w umówionym terminie”. Wyrok Sądu Najwyższego uchylający poprzednie orzeczenie Sądu Apelacyjnego wskazał na konieczność ustalenia treści stosunku prawnego łączącego strony, bez względu na ewentualne trudności interpretacyjne, wskazując na możliwość dopuszczenia stosownego dowodu z urzędu na podstawieart. 232 k.p.c.Sąd ponownie rozpoznający apelację dostrzegł taką potrzebę, mając też na uwadze aktualność zaaprobowanych przez Sąd Najwyższy, a wyrażonych w uzasadnieniu poprzedniego orzeczenia, uwag na temat prekluzji znacznej części zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego (z wyjątkiem odnoszącym się do podniesionego przez pozwanego wzajemnego zarzutu przedawnienia, również sprekludowanego, czego nie dostrzegł Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r.). Przedmiotemumowy nr (...)było, jak to już zaznaczono, wykonanie zespołu budynków biurowych, usługowych, mieszkaniowych i garaży podziemnych „pod klucz”. Zakres rzeczowy określał załącznik nr 1 (§ 1 umowy). Kolejne załączniki (nr 2 i 3) zawierały spis projektów technicznych wraz z terminem przekazania dokumentacji wykonawcy oraz harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji robót (§ 1 i 2 umowy). Poza tym miały być sporządzone jeszcze szczegółowe harmonogramy rzeczowo-finansowe wykonania robót w postaci załączników nr 3A, 3B, 3C…(§ 9 umowy). Po zawarciu umowy doszło do częściowego przeprojektowania przedmiotu umowy tak, że w miejsce części biurowej powstała część mieszkalna (zeznaniaG. D. (1)– k.1975). W konsekwencji strony zawarłyaneks nr (...)do umowy (zeznaniaK. R. (1)– k.1978), dotyczący wykonania robót stanu surowego stanu zero i stanu surowego budynków wraz z murowanymi ścianami osłonowymi i działowymi wraz z dachem bez infrastruktury (§ 2). W aneksie tym postanowiono, że harmonogramy zostaną sporządzone i uzgodnione przez strony w oparciu o załącznik nr 3N na podstawie zatwierdzonych części dokumentacji (§ 1). Aneks kompleksowo regulował te elementy robót, które obejmował, a które zostały wyszczególnione w załączniku nr 1N jak też w harmonogramie rzeczowo-finansowym, oznaczonym jako załącznik 3N (k.38-46). Miał jeszcze powstać na podstawie tego harmonogramu kolejny, szczegółowy, ale nie został sporządzony (zeznania g.D.– k.1976). Wymaga w tym miejscu zaznaczenia, iż brak jest jakichkolwiek podstaw (umownych lub wynikających z przepisów prawa) do różnicowania znaczenia obu załączników, w szczególności do potraktowania załącznika nr 3N jako niewiążącego lub niepełnego. Za taką oceną przemawiają też zeznaniaK. R.(k.1979). Odnosząc się do pozostałego zakresu robót (nie objętego załącznikiem nr 1) strony w § 4 aneksu uzgodniły, że będą prowadzić negocjacje zmierzające do ustalenia wynagrodzenia należnego za wykonanie budynków „pod klucz” wraz z infrastrukturą techniczną. Zarazem dopuszczono możliwość dalszego aneksowania etapów inwestycji lub całości (etapami lub całościowo). Pośród robót ustalonychaneksem nr (...)nie było ścianek działowych stanu „0”. Świadczy o tym brak takiej pozycji pośród robót w części podziemnej obu budynków (str. 1 i 3 załącznika nr 1N – k.38, 40). „Ściany wewnętrzne działowe murowane” były przewidziane tylko dla kondygnacji nadziemnej – parteru (k.39,40). Okoliczności tej nie zaprzeczył zresztą ówczesny wiceprezes zarządu(...) Sp. z o.o.G. D.: „nie dopatrzyłem się ścian działowych stanu zero w tym załączniku, są jedynie ściany żelbetowe” (k.1976). Świadek ten jednocześnie twierdził, że wszystkie roboty wymienione w oświadczeniu o odstąpieniu miały być wykonane i na poparcie tej tezy przywołał treść § 2 ust. 1 aneksu (k.35). Nie można jednak opierać ustaleń co do konkretnych elementów zakresu robót na podstawie bardzo ogólnego stwierdzenia, w dodatku zawartego w paragrafie dotyczącym wysokości wynagrodzenia. Zwłaszcza w sytuacji, gdy został sporządzony dokument zakres ten uszczegółowiający. Załącznik nr 1N doaneksu nr (...)dotyczy przecież robót stanu surowego stanu zero i stanu surowego budynków wraz ze ścianami i dachem, a więc koresponduje z § 2 aneksu, konkretyzując jego znaczenie. Z pierwotnego brzemienia umowy wynikało, że cały budynek miał być pokryty dachem. Jednakżeaneks numer (...), który zmodyfikował ustalenia stron, jak to już zaznaczono, w sposób wyłączny regulował ujęte w nim roboty. Zatem określenie powierzchni dachowej jaką miał wykonać powód musi respektować dokumentację dołączoną do aneksu (obejmującego dach budynku). Z harmonogramu rzeczowo- finansowego wynika, że miał być wykonany strop nad poziomem -1 o powierzchni 7.200 m2, co zostało uwidocznione w pozycji 2.8 (k.45v.). W ramach tej powierzchni znajdowała się płyta patia o powierzchni 4.800 m2(powierzchnia za świadkiemG. D.– k.1976), zamykająca stan „0”. Harmonogram nie obejmował natomiast dachu nad poziomem -1, tj. warstwy dachowej patia. Łączna powierzchnia dachu ujęta w harmonogramie wyniosła zaledwie 2.900 m2(1.500 + 1.400; pozycje : 3.35, k.43v. i 3.46, k.45v.). Termin „strop” nie może być traktowany jako równoznaczny z „dachem”. W znaczeniu budowlanym oznacza bowiem „poziomy element konstrukcyjny oddzielający poszczególne kondygnacje budynków” (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, t.3, Warszawa 2003, str. 1419). Argumentacja przytoczona już w piśmie powoda z 6 września 2000 r. (k.354-355), oparta na stwierdzeniu braku przedmiotowej pozycji w harmonogramie wyczerpująco określającym zakres zmienionej części umowy, znajduje wsparcie w zeznaniachK. R.: „Nasza oferta obejmowała te wszystkie elementy o które zapytał nas inwestor, a nie wszystko co związane jest z obiektem” (k.1980), „Zamawiający nie pytał nas o wykonanie warstw dachowych patio, a zatem, o ile pamiętam i nasza oferta tej kwestii nie dotyczyła (k.1981). Samo odwołanie się przez pozwanego do pierwotnego zakresu umowy (także przez świadkaG. D.) w tych okolicznościach nie przekonuje. Zakłada niekompletność harmonogramu, nie wyjaśniając dlaczego akurat dach nad patio został w nim pominięty. Trzeba zaakcentować, iż chodzi o bardzo znaczący element, choćby z punktu widzenia powierzchni, większej niż dachy budynków. Nasuwa się jeszcze potrzeba zwrócenia uwagi na fakt, że z pismaD.B.z dnia 27 kwietnia 2000 r. wynika, iż inwestor wzywa „do wznowienia robót zgodnie z projektem technicznym oraz do zakończenia powyższych robót zgodnie zAneksem nr (...)” (k.350). Inwestor nie odwołał się do jakichkolwiek innych dokumentów czy postanowień umownych, a tylko do aneksu. W tej sytuacji mógł wykonawca wskazać w piśmie z dnia 6 września 2000 r. na aneks właśnie, oraz załącznik 1 N, tj. harmonogram rzeczowo-finansowy, jak również zwrócić uwagę na konieczność poczynienia dodatkowych ustaleń (k.354). Załącznik 1N w częściach A i B pod pozycjami 1.1, dotyczącymi części podziemnych budynków, wymienia „Ścianę szczelinową”. W punkcie 1.9(...)wymieniono : „Izolację powłokową z folii „benzowinyl” i „Taśmę bentonitową system(...)w zamkach i w przerwach technologicznych”. Nie da się na tej tylko podstawie wnioskować o obowiązku wykonania „izolacji obwodowych ścianki szczelinowej”. Wiarygodnie w tym kontekście brzmią zeznania świadkaK. R., że ścianek szczelinowych się nie izoluje; są wykonane ze specjalnej technologii bentonitowej, która wyłącza potrzebę izolowania (k.1979). W każdym razie poczynienie odmiennego ustalenia na ten temat nie byłoby możliwe bez sięgnięcia do wiadomości specjalnych, z czego pozwany (powód wzajemny) winien zdawać sobie sprawę. Mimo to nie zaoferował stosowanego dowodu, nie tylko w odpowiedzi na pozew, ale i w pozwie wzajemnym (k.566-598). Sąd Apelacyjny ustala zatem, że umowa (zmienionaaneksem nr (...)) nie objęła wykonania „izolacji obwodowych ścianki szczelinowej”. Wykonanie warstwy dachowej nad budynkiem C (stanowiącym częśćbudynku (...)– nowego - zeznaniaG. D., k.1976) należało do obowiązków wykonawcy. Niemniej, w harmonogramie robót nie został określony termin jej wykonania (k.43v.- 44, 45v. - 46, zeznania świadkaG. D.). Powód nie odmówił wykonania dachu nad budynkiem C, a tylko wskazywał na opóźnienia w dostarczeniu niezbędnej, pełnej dokumentacji oraz konieczność wykonania prac, które umożliwią wykonanie warstw dachowych (k.355). Nie ma w tej sytuacji dostatecznych podstaw by stwierdzić, iż dach ten nie zostałby wykonany w przewidzianym przez strony terminie zakończenia umowy, a nawet w terminie wskazanym jednostronnie w piśmie otrzymanym przez powoda w dniu 31 sierpnia 2000 r., tj. 30 października 2000r. (k.353). Trzeba też zaznaczyć, iż zamurowanie szachów wentylacyjnych i instalacyjnych mogło nastąpić dopiero po wykonaniu instalacji wewnętrznych (zeznaniaG. D.– k.1976). Z treści oświadczenia o odstąpieniu od umowy (k.251-252) jednoznacznie wynika, że nawiązuje ono (literalnie) do instytucji przewidzianej wart. 635 k.c., a nie także (czy wyłącznie) doart. 636 k.c., jak to sugeruje strona pozwana w piśmie procesowym z dnia 21 sierpnia 2009 r. Tylko zatem w aspekcie prawdopodobieństwa niewykonania robót w czasie umówionym należało badać skutki tej czynności. Przedstawione wyżej okoliczności faktyczne, ustalone na podstawie przytoczonych dowodów zgłoszonych przez strony we właściwym czasie (niesprekludowanych) przemawiają za uznaniem, iż oświadczenie o odstąpieniu od umowy nie wywołało określonego w nim skutku prawnego. Podane w nim okoliczności wykonawca skutecznie zakwestionował. Należało w tej sytuacji przyjąć, iżumowa nr (...)została rozwiązana per facta concludentia (art. 60 k.c.), bez skutku o jakim mowa w jej § 7 ust. 7. Nie doszło do „odstąpienia od umowy z winy wykonawcy” i dlatego pozwanemu (powodowi wzajemnemu) nie należy się kara umowna. Przy okazji, odnosząc się do stanowiska powoda Sąd Apelacyjny wyraża pogląd, iż co do zasady przedmiotowy zapis umowny nie jest sprzeczny z prawem (art. 483 § 1 k.c.). Zachodzi tu sytuacja analogiczna do zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy leasingu, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez korzystającego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 r., IV CSK 154/06, OSNC 2007/7-8/06 i argumentację zawartą w jego uzasadnieniu). Istotne jest, że nie doszło do zastrzeżenia kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego, czego zabrania bezwzględnie obowiązującyart. 483 k.c. Niezależnie od powyższego zwraca uwagę fakt, że strony wprawdzie ustaliły wysokość wynagrodzenia za całość robót, ale jednocześnie przewidywały dalsze uzgodnienia, także co do zakresu robót i sporządzanie na bieżąco dokumentacji projektowej, co miało związek z przeprojektowaniem (§ 4 ust. 1 aneksu). Przewidywały także oferty cenowe ze strony wykonawcy. Określenie kary na „10 % wartości umowy” straciło więc (kwotowo) pierwotne znaczenie. Wniosek taki jest tym bardziej uprawniony w świetle uzgodnienia jakie zapadło na spotkaniu zarządów spółek :N.iD.-B.w dniu 13 stycznia 2000r. Postanowiono wówczas między innymi, że w dniu 14 stycznia 2000 r. „odbędzie się spotkanie celem opracowania w formie pisemnej aktualnej treści łączącego strony stosunku prawnego” (k.347). Nigdy nie doszło do takiego opracowania i zarazem ustalenia ceny po zmianach umowy. Ocenie dotyczącej skutków oświadczenia o odstąpieniu od umowy towarzyszy założenie, że pełnomocnictwo udzielone(...) Sp. z o.o.upoważniało także do dokonania tej czynności. Zważywszy na nieskuteczność odstąpienia, zbędne wydaje się szersze uzasadnianie takiego poglądu (zbieżnego ze stanowiskiem pozwanego). Wystarczy zauważyć, iż dokument pełnomocnictwa, mający oparcie w umowie z dnia 4 lutego 1998 r., obejmuje wszelkie czynności i składanie oświadczeń woli w imieniu i na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)w celu realizacji umowy, a strony umowy z 4 lutego 1998 r. jednoznacznie, szeroko, interpretują to jej postanowienie i treść pełnomocnictwa. Konstatacja na temat nieskuteczności „odstąpienia z winy wykonawcy” osłabia znaczenie ustalenia przewidywanego przez strony umowy skutku takiej czynności (ex tunc czy ex nunc) ze względu na żądanie wynagrodzenia za część umówionych robót. Niemniej, zdaniem Sądu Apelacyjnego świadczenie wykonawcy miało charakter podzielny w rozumieniuart. 379 § 2 k.c., z woli stron, które w § 7 ust. 11 umowy postanowiły, że w razie odstąpienia sporządzają protokół inwentaryzacyjny robót na dzień odstąpienia oraz sporządzają stosowne rozliczenia finansowe w terminie 21 dni zgodnie z § 5 ust. 8. Ten ostatni przepis dotyczy końcowego rozliczenia robót. A zatem strony określiły sytuację wynikłą z odstąpienia (niezależnie od przyczyny) tak samo, jak w razie dokonania końcowego odbioru robót i przekazania ich zamawiającemu. Oznacza to, że przedmiot umowy był podzielny i powodowi co do zasady należałoby się wynagrodzenie za wykonane roboty (a nie zapłata z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia) także w przypadku, gdyby odstąpienie było skuteczne, na podstawieart. 647 k.c.i642 k.c.w zw. zart. 654 k.c. Pozwany zarzucił niezasadne przyjęcie, iż powodowi należy się roszczenie o zwrot części kaucji gwarancyjnej (z dwóch faktur wymienionych w pozwie). Zarzut ten oparł wyłącznie na sprzeczności z ustaleniem o skutecznym odstąpieniu od umowy. Skoro niniejsze rozstrzygnięcie zapadło przy odmiennej w tym zakresie podstawie faktycznej i jej subsumpcji, to jest jasne, że wobec wygaśnięcia stosunku prawnego bez zawinienia po stronie wykonawcy istnieje podstawa do zwrotu kaucji. Co do wysokości kaucji podlegającej zwrotowi Sąd Apelacyjny podziela ustalenia i ocenę dokonaną przez Sąd I instancji. Nie można podzielić zarzutu naruszenia prawa procesowego przez nieuwzględnienie dowodów przedstawionych przez pozwanego i interwenienta ubocznego. Sąd Okręgowy, na co zwrócił już uwagę Sąd Apelacyjny poprzednio rozpoznający sprawę, oparł ustalenia wręcz na szerszym materiale dowodowym niż było to dopuszczalne ze względu na reguły prekluzji dowodowej. Jeśli chodzi o zapłacone przez pozwanego (powoda wzajemnego) koszty przygotowania inwestycji jako całości, to skoro pozwany twierdził, że wobec zmiany zakresu umowy powinny zostać pomniejszone, mógł wystąpić ze stosowaną akcją procesową (ewentualnie podjąć działanie o charakterze materialnoprawnym – zarzut potrącenia). Roszczenie dochodzone powództwem wzajemnym nie ma związku z tymi kosztami. Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.iart. 385 k.p.c.mając na uwadze fakt, że wyrok jest już prawomocny w części oddalającej powództwo główne (powód nie wniósł skargi kasacyjnej). Orzeczenie o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu, w tym kosztów postępowania kasacyjnego zapadło na podstawieart. 100 k.p.c., przy uwzględnieniu faktu, że powód uległ w większej części swego roszczenia (co do żądania zapłaty kwoty 16.600.000 zł tytułem kary umownej) ale w całości wygrał proces z powództwa wzajemnego. O ściągnięciu nieuiszczonej opłaty od apelacji orzeczono przy zastosowaniu art. 113 ust. 2 pkt 1 u.k.s.c.

15/450000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000001503_V_Cz_004050_2009_Uz_2009-12-18_001

V Cz 4050/09

2009-12-18 01:00:00.0 CET

2022-09-14 20:00:04.0 CEST

2022-09-14 10:41:34.0 CEST

15450500

1503

DECISION, REASON

Sygn. akt V Cz 4050/09 POSTANOWIENIE Dnia 18 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny - Odwoławczy Przewodniczący - Sędzia SO Joanna Staszewska Sędziowie: SO Marzanna Góral, SR (del.) Tomasz Pałdyna po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 grudnia 2009 roku sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie działającego na rzecz M. Ż. przeciwko M. S. , A. S. , Ł. K. , Z. B. , T. S. , B. W. , L. K. - syndykowi masy upadłości (...) sp. z o.o. w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Gąsińska" xPublisher="agasinska" xEditorFullName="Aneta Gąsińska" xEditor="agasinska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="1" xFlag="published" xVolType="15/450500/0001503/Cz" xYear="2009" xVolNmbr="004050" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V Cz 4050/09</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 18 grudnia 2009 roku</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny - Odwoławczy</xText> <xText>Przewodniczący - Sędzia SO Joanna Staszewska</xText> <xText>Sędziowie: SO Marzanna Góral, SR (del.) Tomasz Pałdyna</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 grudnia 2009 roku</xText> <xText>sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie działającego na rzecz <xAnon>M. Ż.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>M. S.</xAnon>, <xAnon>A. S.</xAnon>, <xAnon>Ł. K.</xAnon>, <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>T. S.</xAnon>, <xAnon>B. W.</xAnon>, <xAnon>L. K.</xAnon> - syndykowi masy upadłości <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w upadłości w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>w przedmiocie wniosku powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem oraz w przedmiocie apelacji powoda od wyroku z dnia 4 września 2008 r. w stosunku do pozwanych <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>B. W.</xAnon>, <xAnon>L. K.</xAnon> - syndyka masy upadłości <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w upadłości w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>na skutek zażalenia powoda od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie</xText> <xText>z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt I C 1467/07</xText> <xText>postanawia : oddalić zażalenie.</xText> <xText>Sygn. akt V Cz 4050/09</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2009 r. Sąd Rejonowy zwrócił wniosek powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie wyroku z uzasadnieniem oraz odrzucił apelację powoda od wyroku z dnia 4 września 2008 r. w stosunku do pozwanych <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>B. W.</xAnon>, <xAnon>L. K.</xAnon> - syndyka masy upadłości <xAnon> (...) sp. z o. o.</xAnon> w upadłości w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Powyższe postanowienie zaskarżył powód, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, co następuje:</xText> <xText>Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>W pierwszej kolejności należy wskazać , iż wniosek o przywrócenie terminu musi być zgłoszony na piśmie do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w terminie tygodniowym od ustania przyczyny uchybienia. Wniosek taki musi spełniać wymogi pisma procesowego z <xLexLink xArt="art. 126;art. a" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 126, a</xLexLink> jego braki formalnie mogą być uzupełniane w trybie <xLexLink xArt="art. 130" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130 k.p.c.</xLexLink> np. brak uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek. Spełnienie wymogu uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek o przywrócenie terminu nastąpi, jeżeli zostaną przytoczone okoliczności uzasadniające ten wniosek, zarówno merytoryczne, tj. wskazujące na brak winy strony w uchybieniu terminu, jak i formalne.</xText> <xText>W niniejszej sprawie powód nie wykonał w zakreślonym terminie zarządzenia z dnia 10 października 2008 r., w którym był zobowiązany do uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek o przywrócenie terminu. Wobec powyższego Sąd Rejonowy słusznie, wskutek bezskutecznego upływu terminu, zwrócił wniosek.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Joanna Staszewska

Aneta Gąsińska

Aneta Gąsińska

Sygn. akt V Cz 4050/09 POSTANOWIENIE Dnia 18 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny - Odwoławczy Przewodniczący - Sędzia SO Joanna Staszewska Sędziowie: SO Marzanna Góral, SR (del.) Tomasz Pałdyna po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 grudnia 2009 roku sprawy z powództwa Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego w Warszawie działającego na rzeczM. Ż. przeciwkoM. S.,A. S.,Ł. K.,Z. B.,T. S.,B. W.,L. K.- syndykowi masy upadłości(...) sp. z o.o.w upadłości wW. o zapłatę w przedmiocie wniosku powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem oraz w przedmiocie apelacji powoda od wyroku z dnia 4 września 2008 r. w stosunku do pozwanychZ. B.,B. W.,L. K.- syndyka masy upadłości(...) sp. z o.o.w upadłości wW. na skutek zażalenia powoda od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt I C 1467/07 postanawia : oddalić zażalenie. Sygn. akt V Cz 4050/09 UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2009 r. Sąd Rejonowy zwrócił wniosek powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie wyroku z uzasadnieniem oraz odrzucił apelację powoda od wyroku z dnia 4 września 2008 r. w stosunku do pozwanychZ. B.,B. W.,L. K.- syndyka masy upadłości(...) sp. z o. o.w upadłości wW.. Powyższe postanowienie zaskarżył powód, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności należy wskazać , iż wniosek o przywrócenie terminu musi być zgłoszony na piśmie do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w terminie tygodniowym od ustania przyczyny uchybienia. Wniosek taki musi spełniać wymogi pisma procesowego zart. 126, ajego braki formalnie mogą być uzupełniane w trybieart. 130 k.p.c.np. brak uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek. Spełnienie wymogu uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek o przywrócenie terminu nastąpi, jeżeli zostaną przytoczone okoliczności uzasadniające ten wniosek, zarówno merytoryczne, tj. wskazujące na brak winy strony w uchybieniu terminu, jak i formalne. W niniejszej sprawie powód nie wykonał w zakreślonym terminie zarządzenia z dnia 10 października 2008 r., w którym był zobowiązany do uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek o przywrócenie terminu. Wobec powyższego Sąd Rejonowy słusznie, wskutek bezskutecznego upływu terminu, zwrócił wniosek.

15/450500/0001503/Cz

Sąd Okręgowy w Warszawie

V Wydział Cywilny Odwoławczy

151500000002503_V_ACa_000543_2009_Uz_2009-12-16_001

V ACa 543/09

2009-12-16 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:28:05.0 CEST

15150000

2503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt V ACa 543/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Lucjan Modrzyk (spr.) Sędziowie : SA Jadwiga Galas SA Janusz Kiercz Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w M. o ustalenie na skutek apelacji powoda

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Skrobol" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="ajasinska" xPublisher="mskrobol" xFromPg="1" xVolNmbr="000543" xVolType="15/150000/0002503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V ACa 543/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 16 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Lucjan Modrzyk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Jadwiga Galas</xText> <xText>SA Janusz Kiercz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Mirosław Kruk</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon>Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>T.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon>Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>M.</xAnon> </xText> <xText>o ustalenie</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 7 lipca 2009 r., sygn. akt XIV GC 28/09</xText> <xText/> <xText>oddala apelację i zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt V ACa 543/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>(...)</xAnon>Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>T.</xAnon> w pozwie skierowanym przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> Spółce z graniczoną odpowiedzialnością w <xAnon>M.</xAnon>, domagał się uznania na podstawie <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 § 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 § 1 Prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> za bezskuteczną umowy przelewu wierzytelności zawartej pomiędzy stronami, jako czynności pod tytułem darmym.</xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, że powód nie wykazał przesłanek bezskuteczności czynności zgodnie z <xLexLink xArt="art. 127" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 PUiN</xLexLink> a także, że umowa przelewu zawarta została na dłużej niż rok przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.</xText> <xText>Wskazał pozwany, że wnioski wierzycieli I. <xAnon>S.</xAnon> i <xAnon>A. K.</xAnon> zostały cofnięte i nie wywołują skutków prawnych a upadłość została ogłoszona na skutek wniosku wierzyciela – <xAnon> Zakładów (...)</xAnon> złożonego 30 listopada 2005 r.</xText> <xText>W piśmie procesowym z 26 marca 2009 r. powód wniósł „alternatywnie” <xBRx/>o uznanie umowy przelewu wierzytelności za nieważną.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo <xBRx/>o uznanie umowy przelewu wierzytelności za bezskuteczną jak i za umowę nieważną i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7 217 zł tytułem kosztów procesu.</xText> <xText>W zakresie objętym granicami apelacji rozstrzygnięcie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych:</xText> <xText>27 października 2003 r. pomiędzy stronami zawarta została umowa przelewu wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelności przysługująca <xAnon>(...)</xAnon>od <xAnon> Szpitala (...)</xAnon> wynikająca z nakazu Sądu Okręgowego w Katowicach z 4 czerwca 2002 r. sygn. I C 421/02 .</xText> <xText>W § 3 umowy uregulowano cenę i sposób zapłaty w ten sposób, że cesjonariusz zapłaci cedentowi 45 % pretensji głównej tj. kwotę 99 268,62 zł w terminie 30 dni od dnia podpisania umowy.</xText> <xText>Pismem z 26 listopada 2003 r. pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności powoda z jego wierzytelnością z tytułu sprzedaży praw majątkowych.</xText> <xText>17 czerwca 2004 r. wierzyciele<xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>A. K.</xAnon> i <xAnon>I. S.</xAnon> złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika.</xText> <xText>Postanowieniem z 5 stycznia 2005 r. Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił wniosek wierzycieli.</xText> <xText>Zażalenie I. <xAnon>S.</xAnon> na to postanowienie odrzucono. Na skutek zażalenia <xBRx/><xAnon>A. K.</xAnon> Sąd Okręgowy w Katowicach uchylił powyższe postanowienie <xBRx/>i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>9 listopada 2005 r. wnioskodawczyni. I. <xAnon>S.</xAnon> cofnęła wniosek <xBRx/>o ogłoszenie upadłości i postanowieniem z 9 listopada 2005 r. postępowanie <xBRx/>o ogłoszenie upadłości z jej wniosku umorzono.</xText> <xText>10 listopada 2005 r. do Sądu Rejonowego w Katowicach wpłynął wniosek dłużnika o ogłoszenie jego upadłości z możliwością zawarcia układu, <xBRx/>a 30 listopada 2005 r. wpłynął wniosek wierzyciela <xAnon> Zakładów (...) SA</xAnon> o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika.</xText> <xText>Oba te wnioski Zarządzeniami Przewodniczącego zostały połączone do wspólnego rozpoznania z wnioskiem <xAnon>A. K.</xAnon> o sygn. XGU 312/04/11.</xText> <xText>Pismem z 20 stycznia 2006 r. wierzyciel <xAnon>A. K.</xAnon> cofnął wniosek o ogłoszenie upadłości i postanowieniem z 26 stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach umorzył postępowanie wywołane jego wnioskiem.</xText> <xText>Dalsze postępowanie toczyło się z wniosku dłużnika i wierzyciela <xAnon> Zakładu (...)</xAnon> i postanowieniem z 4 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy <xBRx/>w Katowicach ogłosił upadłość obejmującą likwidację masy upadłości i oddalił wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu.</xText> <xText>13 maja 2002 r. <xAnon>(...)</xAnon> wniosło do Sądu Okręgowego w Katowicach pozew przeciwko <xAnon>(...)</xAnon>Szpitalowi<xAnon>(...)</xAnon>o zapłatę kwoty 221 126,65 zł.</xText> <xText>Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone na postawie <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.</xLexLink> do czasu zakończenia postępowania w sprawie wytoczonej powodowi przez <xAnon> Szpital (...)</xAnon> o ustalenie nieistnienia uchwał powołujących <xAnon>T. J.</xAnon> na prezesa zarządu powoda.</xText> <xText>Z postępowania tego wyłączono interwencję główną wniesioną przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon> Szpitalowi (...)</xAnon> o ustalenie, że powodowi – <xAnon> Spółce (...)</xAnon> przysługuje wierzytelność wynikająca z umowy przelewu. Powództwo w tej sprawie zostało prawomocnie oddalone.</xText> <xText>Oceniając powyższy stan faktyczny uznał sąd pierwszej instancji, iż istotą sprawy jest ustalenie czy spełnione są przesłanki bezskuteczności czynności prawnej zgodnie z <xLexLink xArt="art. 127" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 Prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> <xBRx/>a w szczególności czy zaskarżona czynność – umowa przelewu wierzytelności <xBRx/>z 27 października 2003 r. zawarta została w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.</xText> <xText>W ocenie Sądu pierwszej instancji dla ustalenia czy zachowany ostał powyższy termin nie ma znaczenia wniosek o ogłoszeniu upadłości wniesiony 14 czerwca 2004 r. przez wierzycieli – <xAnon>I. S.</xAnon> i <xAnon>A. K.</xAnon></xText> <xText>Wnioski te zostały bowiem cofnięte i postępowanie nimi wywołane zostało umorzone.</xText> <xText>Skoro instytucja cofnięcia pisma procesowego nie jest uregulowana przepisami <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">Prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> to zgodnie z <xLexLink xArt="art. 35" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35</xLexLink> tego Prawa zastosowanie odpowiednie mają przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> – a zatem skoro cofnięcie wniosków nastąpiło przed ogłoszeniem upadłości to powstała taka sytuacja, jakby wniosków nigdy nie złożono.</xText> <xText>Oceny tej nie zmienia połączenie wniosków do wspólnego rozpoznania a zatem upadłość ogłoszono na skutek wniosku wierzyciela – <xAnon> Zakładów (...) SA</xAnon>, gdyż zgodnie z <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> połączenie także ma charakter wyłącznie techniczny i nie prowadzi do powstania nowej sprawy.</xText> <xText>Wskazał ponadto Sąd pierwszej instancji, iż powód nie wykazał istnienia pozostałych przesłanek bezskuteczności umowy przelewu.</xText> <xText>Z jej treści wynika jednoznacznie, że umowa miała opłatny charakter i powód nie przedłożył żadnych dowodów w przedmiocie ewentualnego uwzględnienia „rażącej niewspółmierności”</xText> <xText>O kosztach procesu orzekł Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku w części oddalającej powództwo o uznanie umowy przelewu za bezskuteczną wniósł powód podnosząc zarzuty:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 127" xIsapId="WDU19340930834" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe" xAddress="Dz. U. z 1934 r. Nr 93, poz. 834">art. 127 Prawa upadłościowego</xLexLink> naprawczego i <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> polegające na przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki bezskuteczności umowy przelewu wierzytelności oraz, że powód przesłanek tych nie wykazał</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszanie <xLexLink xArt="art. 35" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35 Prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> polegające na przyjęciu, że cofnięcie wniosku przez wierzyciela o ogłoszenie upadłości niweluje skutki prawne wywołane wniesieniem wniosku</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> polegające na przyjęciu, że nie zostały wykazane przesłanki bezskuteczności czynności prawnej upadłego</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.</xLexLink> poprzez nie zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie sygn. I C 396/06</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 35" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35 PUiN</xLexLink> polegające na przyjęciu, iż w postępowaniu upadłościowym zastosowanie na przepis <xBRx/>o połączeniu spraw, podczas gdy przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> stosuje się odpowiednio.</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegająca na przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki bezskuteczności umowy przelewu wierzytelności.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wskazując na powyższe zarzuty domagał się powód zmiany zaskarżonego wyroku i uznania za bezskuteczną wobec masy upadłości umowy przelewu wierzytelności z 27.10.2003 r. zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył: </xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja powoda jest bezzasadna, gdyż nie zasługuje na uwzględnienie żaden z jej zarzutów.</xText> <xText>Ustalenia faktyczne zostały poczynione przez Sąd pierwszej instancji prawidłowo i bez przekroczenia uprawnienia do swobodnej oceny dowodów za wyjątkiem ustalenia, że wierzyciel <xAnon>I. S.</xAnon>skutecznie cofnęła wniosek <xBRx/>o ogłoszenie upadłości i Sąd Apelacyjny ustalenia te przejmuje jako własne.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe <xBRx/>i naprawcze</xLexLink> (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">PUiN</xLexLink> przesłankami bezskuteczności z mocy prawa czynności prawnej dokonanej przez upadłego jest:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>dokonanie tej czynności w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>rozporządzenie majątkiem upadłego</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>dokonanie czynności nieodpłatnie albo odpłatnie, jeżeli wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub osoby trzeciej.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>W pierwszej kolejności należało zatem rozważyć jakie skutki wywołał wniosek wierzycieli <xAnon>I. S.</xAnon>i <xAnon>A. K.</xAnon> o ogłoszenie upadłości dłużnika złożony 17 czerwca 2004 r. a więc w ciągu roku od zawarcia w dniu <xBRx/>27 października 2003 r. umowy przelewu wierzytelności.</xText> <xText/> <xText>Jest oczywistym, że powództwo przewidziane w <xLexLink xArt="art. 132" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 132 PUiN</xLexLink> o uznanie czynności upadłego za bezskuteczną służy jedynie syndykowi. Oznacza to, że przesłanką bezskuteczności czynności prawnej z mocy prawa w oparciu o treść <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink> jest ogłoszenie upadłości.</xText> <xText>Innymi słowy bezskuteczność z mocy prawa nie powstaje w sytuacji, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, bez względu na to, kto wniosek taki zgłosił, został oddalony.</xText> <xText>Ma to znaczenie w niniejszej sprawie, gdyż wbrew ustaleniom Sądu pierwszej instancji wierzyciel I. <xAnon>S.</xAnon> nie cofnęła skutecznie swojego wniosku <xBRx/>o ogłoszenie upadłości <xAnon>(...)</xAnon> Spółki z o.o. w <xAnon>T.</xAnon> i bez znaczenia jest, czy postępowanie co do jej wniosku zostało umorzone.</xText> <xText>Zwrócić bowiem należy uwagę, że postanowieniem z 5 stycznia 2005 r.<xBRx/> Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił wniosek wierzycieli I. <xAnon>S.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>A. K.</xAnon> a następnie postanowieniem z 1 kwietnia 2005 r. (k. 138) odrzucił zażalenie I. <xAnon>S.</xAnon> na to postanowienie.</xText> <xText>Dalsze postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości prowadzone było tylko na podstawie wniosku <xAnon>A. K.</xAnon>, skoro tylko na podstawie jego zażalenia Sąd Okręgowy w Katowicach uchylił postanowienie z 5 stycznia 2005 r. o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości.</xText> <xText>Zatem postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości z wniosku I. <xAnon>S.</xAnon> zostało prawomocnie zakończone oddaleniem jej wniosku i wierzyciel nie mógł już skutecznie cofnąć wniosku.</xText> <xText>Oznacza to, że wniosek wierzyciela I. <xAnon>S.</xAnon> o ogłoszenie upadłości nie ma znaczenia dla ustalenia terminu dokonania czynności prawnej jako przesłanki jej bezskuteczności.</xText> <xText>Rozważyć zatem należało jakie skutki powstały na skutek cofnięcia wniosku <xBRx/>o ogłoszenie upadłości przez wierzyciela <xAnon>A. K.</xAnon> oraz jakie skutki powstają na skutek rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie kilku wniosków w tym wierzycieli i dłużnika.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 35" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35 PUiN</xLexLink> w sprawach nie uregulowanych w ustawie do postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości a zgodnie z <xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 229 PUiN</xLexLink> do postępowania upadłościowego stosuje się odpowiednio przepisy <xLexLink xArt="księga 1;księga 1 cz. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">księgi pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>, z wyjątkiem przepisów <xBRx/>o zawieszeniu i wznowieniu postępowania.</xText> <xText>Instytucję połączenia spraw do wspólnego rozpoznania lub rozpoznania <xBRx/>i rozstrzygnięcia uregulowaną w <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">ustawa Prawo upadłościowe <xBRx/>i naprawcze</xLexLink> reguluje w odmienny sposób jedynie co do skutków ogłoszenia upadłości wszystkich wspólników spółki cywilnej (<xLexLink xArt="art. 215" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 215 PUiN</xLexLink>).</xText> <xText>Oznacza to, że w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości ma odpowiednie zastosowanie <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> wobec braku odrębnej regulacji co do połączenia spraw.</xText> <xText>Odpowiednie zastosowanie oznacza, że przepis ten może być stosowany wprost, odpowiednio lub w ogóle nie jest stosowany.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink> należy stosować odpowiednio w tym sensie, że sąd upadłościowy może połączyć do wspólnego rozpoznania kilka wniosków o ogłoszenie upadłości złożonych przez osoby legitymowane zgodnie <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 20" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 20 PUiN</xLexLink>. Jest bowiem oczywiste, że pozostają one ze sobą w związku skoro zmierzają do tego samego celu – ogłoszenia upadłości dłużnika.</xText> <xText>Nie zmienia to jednak technicznego charakteru połączenia spraw do wspólnego rozpoznania, co oznacza, że sąd upadłościowy bada odrębnie legitymację wnioskodawców (w odniesieniu do wierzycieli ustala czy posiadają oni wymagalną wierzytelność w stosunku do dłużnika) oraz wspólną dla wszystkich wnioskodawców przesłankę ogłoszenia upadłości – niewypłacalność dłużnika.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 1</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 20" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 20 PUiN</xLexLink> upadłość ogłaszana jest na wniosek osób legitymowanych a nie z urzędu.</xText> <xText>W sytuacji, gdy wnioski ogłoszenie upadłości złożyło kilka podmiotów, w tym wierzyciele i dłużnik sąd upadłościowy może połączyć wnioski do wspólnego rozpoznania przy czym w odniesieniu do każdego z wniosków odrębnie ocenia legitymację wnioskodawcy.</xText> <xText>Innymi słowy w sytuacji złożenia wielu wniosków, z których tylko część została wniesiona przez osoby legitymowane upadłość zostanie ogłoszona na wniosek osób legitymowanych, jeżeli spełniona jest wspólna im przesłanka niewypłacalności dłużnika a wnioski osób nie posiadających legitymacji podlegać będą oddaleniu.</xText> <xText>W takim przypadku skutki związane ze złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości i ogłoszeniem upadłości (np. wynikające z <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink> czy <xLexLink xArt="art. 299;art. 299 § 2" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 299 § 2 k.s.h.</xLexLink>) będą związane tylko z tymi wnioskami, które stały się podstawą ogłoszenia upadłości.</xText> <xText>Nie będą zatem rodziły żadnych skutków, które ustawa wiąże z wniesieniem wniosku, wnioski, które zostały prawomocnie oddalone, zwrócone (<xLexLink xArt="art. 28;art. 29" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 28 i 29 PUiN</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 130;art. 130 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130 § 2 k.p.c.</xLexLink>) lub cofnięte (<xLexLink xArt="art. 35" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35 PUiN</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 203 § 2 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Instytucja cofnięcia pisma procesowego wszczynającego postępowanie <xBRx/>w przedmiocie ogłoszenia upadłości nie jest uregulowana w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">Prawie upadłościowym i naprawczym</xLexLink> a zatem odpowiednie zastosowanie ma <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1;art. 203 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 203 § 1 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Odpowiednie zastosowanie oznacza, że wniosek o ogłoszenie upadłości może być skutecznie cofnięty tylko przed jego rozpoznaniem (oddaleniem wniosku lub ogłoszeniem upadłości).</xText> <xText>Poza rozważaniami w niniejszej sprawie pozostaje uprawnienie do cofnięcia wniosku przez dłużnika.</xText> <xText>Nie budzi natomiast wątpliwości, iż wierzyciel jest jedynym dysponentem uprawnienia do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i jest w jego granicach uprawniony do cofnięcia wniosku.</xText> <xText>W takim zaś przypadku zgodnie z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 203 § 2 k.p.c.</xLexLink> mającym odpowiednie zastosowanie wniosek cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem, w tym skutków wynikających z <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink>.</xText> <xText>Jeżeli jak to miało miejsce w niniejszej sprawie przed ogłoszeniem upadłości złożono kilka wniosków o ogłoszenie upadłości i jeden z tych wniosków – wierzyciela <xAnon>A. K.</xAnon> został skutecznie cofnięty to ogłoszenie upadłości następuje na podstawie pozostałych wniosków.</xText> <xText>Skoro zatem wniosek wierzyciela <xAnon>A. K.</xAnon> nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem a upadłość ogłoszona została na podstawie wniosków dłużnika z 10 listopada 2005 r. i wierzyciela <xAnon> Zakładów (...)</xAnon> z 30 listopada 2005 r.</xText> <xText>Umowa przelewu wierzytelności z 27 października 2003 r. została zatem zawarta na dłużej niż rok przed wniesieniem skutecznie wniosku o ogłoszenie upadłości <xBRx/>a zatem nie została spełniona przesłanka do uznania jej za bezskuteczną <xBRx/>w stosunku do masy upadłości zgodnie z <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Zarzuty naruszenia <xLexLink xArt="art. 35;art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 35 i art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 219" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 219 k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink><xBRx/> i sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego są zatem bezzasadne.</xText> <xText>Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego powództwo oparte na treści <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1</xLexLink> <xBRx/>w związku z <xLexLink xArt="art. 132" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 132 PUiN</xLexLink> jest bezzasadne także wobec nie wykazania przez powoda interesu prawnego w zaskarżeniu czynności prawnej upadłego.</xText> <xText>Powództwo oparte na treści <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink> ma charakter ustalający <xBRx/>o rozumieniu <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, skoro bezskuteczność określona w tym przepisie istnieje z mocy prawa.</xText> <xText>Interes prawny jest bowiem przesłanką merytoryczną powództwa ustalającego.</xText> <xText>Z zasady brak jest interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie, jeżeli powodowi przysługuje powództwo o świadczenie, który w dostateczny sposób chroni jego prawa.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia bezskuteczności czynności prawnej istniejącej z mocy prawa, jeżeli wierzyciel wytoczył powództwo o zapłatę należności (tak jak w niniejszej sprawie powód domaga się zapłaty w sprawie sygn. I C 396/06).</xText> <xText>W postępowaniu o spełnienie świadczenia Sąd na zarzut powoda obowiązany jest badać przesłankowo bezskuteczność czynności prawnej.</xText> <xText>Natomiast żadnym razie orzeczenie w sprawie sygn. I C 396/06 nie będzie miało wpływu na wynik niniejszej sprawie o ustalenie bezskuteczności czynności prawnej a zatem brak było podstaw do zawieszenia postępowania zgodnie<xBRx/> z <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Nie jest także trafny zarzut naruszania <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 § 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 § 1 PUiN</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Sąd pierwszej instancji trafnie ocenił, że powód nie wykazał aby umowa przelewu wierzytelności była czynnością nieodpłatną lub odpłatną, według której wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego.</xText> <xText>O ile powód – syndyk masy upadłości w dacie wniesienia pozwu nie dysponował umową przelewu, to jej treść poznał po złożeniu jej przez pozwanego przy piśmie <xBRx/>z 9 kwietnia 2009 r. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> od tej chwili powstała potrzeba powołania wniosków dowodowych, w celu wykazania przesłanek bezskuteczności umowy przelewu zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> Z treści § 3 umowy przelewu wynika w jednoznaczny sposób, że umowa miała charakter odpłatny a zatem na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia, że świadczenie upadłego przewyższa w rażący sposób wysokość świadczenia wzajemnego.</xText> <xText>Sam sposób określenia świadczenia wzajemnego jako 45 % pretensji głównej <xBRx/>w żadnym razie nie oznacza, że jest to świadczenie rażąco niższe, niż świadczenie upadłego. Instytucja przelewu wierzytelności polega najczęściej na sprzedaży wierzytelności za część jej wartości, w zależności od możliwości wyegzekwowania należności od dłużnika. Powód nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych dla wykazania rażącej dyspozycji pomiędzy świadczeniami z umowy przelewu a zatem trafnie ocenił Sąd pierwszej instancji, iż nie wykazał przesłanek bezskuteczności czynności prawnej upadłego zgodnie z <xLexLink xArt="art. 127;art. 127 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 127 ust. 1 PUiN</xLexLink>.</xText> <xText>Z tych przyczyn apelacja powoda jest bezpodstawna i zgodnie <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> podlega oddaleniu.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Lucjan Modrzyk

Monika Skrobol

Mirosław Kruk

Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz

Sygn. akt V ACa 543/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Lucjan Modrzyk (spr.) Sędziowie : SA Jadwiga Galas SA Janusz Kiercz Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wT. przeciwko(...)Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wM. o ustalenie na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 7 lipca 2009 r., sygn. akt XIV GC 28/09 oddala apelację i zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt V ACa 543/09 UZASADNIENIE Powód(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wT.w pozwie skierowanym przeciwko(...)Spółce z graniczoną odpowiedzialnością wM., domagał się uznania na podstawieart. 127 § 1 Prawa upadłościowego i naprawczegoza bezskuteczną umowy przelewu wierzytelności zawartej pomiędzy stronami, jako czynności pod tytułem darmym. Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, że powód nie wykazał przesłanek bezskuteczności czynności zgodnie zart. 127 PUiNa także, że umowa przelewu zawarta została na dłużej niż rok przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Wskazał pozwany, że wnioski wierzycieli I.S.iA. K.zostały cofnięte i nie wywołują skutków prawnych a upadłość została ogłoszona na skutek wniosku wierzyciela –Zakładów (...)złożonego 30 listopada 2005 r. W piśmie procesowym z 26 marca 2009 r. powód wniósł „alternatywnie”o uznanie umowy przelewu wierzytelności za nieważną. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwoo uznanie umowy przelewu wierzytelności za bezskuteczną jak i za umowę nieważną i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7 217 zł tytułem kosztów procesu. W zakresie objętym granicami apelacji rozstrzygnięcie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych: 27 października 2003 r. pomiędzy stronami zawarta została umowa przelewu wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelności przysługująca(...)odSzpitala (...)wynikająca z nakazu Sądu Okręgowego w Katowicach z 4 czerwca 2002 r. sygn. I C 421/02 . W § 3 umowy uregulowano cenę i sposób zapłaty w ten sposób, że cesjonariusz zapłaci cedentowi 45 % pretensji głównej tj. kwotę 99 268,62 zł w terminie 30 dni od dnia podpisania umowy. Pismem z 26 listopada 2003 r. pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności powoda z jego wierzytelnością z tytułu sprzedaży praw majątkowych. 17 czerwca 2004 r. wierzyciele(...)A. K.iI. S.złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika. Postanowieniem z 5 stycznia 2005 r. Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił wniosek wierzycieli. Zażalenie I.S.na to postanowienie odrzucono. Na skutek zażaleniaA. K.Sąd Okręgowy w Katowicach uchylił powyższe postanowieniei przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. 9 listopada 2005 r. wnioskodawczyni. I.S.cofnęła wnioseko ogłoszenie upadłości i postanowieniem z 9 listopada 2005 r. postępowanieo ogłoszenie upadłości z jej wniosku umorzono. 10 listopada 2005 r. do Sądu Rejonowego w Katowicach wpłynął wniosek dłużnika o ogłoszenie jego upadłości z możliwością zawarcia układu,a 30 listopada 2005 r. wpłynął wniosek wierzycielaZakładów (...) SAo ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika. Oba te wnioski Zarządzeniami Przewodniczącego zostały połączone do wspólnego rozpoznania z wnioskiemA. K.o sygn. XGU 312/04/11. Pismem z 20 stycznia 2006 r. wierzycielA. K.cofnął wniosek o ogłoszenie upadłości i postanowieniem z 26 stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach umorzył postępowanie wywołane jego wnioskiem. Dalsze postępowanie toczyło się z wniosku dłużnika i wierzycielaZakładu (...)i postanowieniem z 4 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowyw Katowicach ogłosił upadłość obejmującą likwidację masy upadłości i oddalił wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu. 13 maja 2002 r.(...)wniosło do Sądu Okręgowego w Katowicach pozew przeciwko(...)Szpitalowi(...)o zapłatę kwoty 221 126,65 zł. Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone na postawieart. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.do czasu zakończenia postępowania w sprawie wytoczonej powodowi przezSzpital (...)o ustalenie nieistnienia uchwał powołującychT. J.na prezesa zarządu powoda. Z postępowania tego wyłączono interwencję główną wniesioną przeciwko(...)iSzpitalowi (...)o ustalenie, że powodowi –Spółce (...)przysługuje wierzytelność wynikająca z umowy przelewu. Powództwo w tej sprawie zostało prawomocnie oddalone. Oceniając powyższy stan faktyczny uznał sąd pierwszej instancji, iż istotą sprawy jest ustalenie czy spełnione są przesłanki bezskuteczności czynności prawnej zgodnie zart. 127 Prawa upadłościowego i naprawczegoa w szczególności czy zaskarżona czynność – umowa przelewu wierzytelnościz 27 października 2003 r. zawarta została w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. W ocenie Sądu pierwszej instancji dla ustalenia czy zachowany ostał powyższy termin nie ma znaczenia wniosek o ogłoszeniu upadłości wniesiony 14 czerwca 2004 r. przez wierzycieli –I. S.iA. K. Wnioski te zostały bowiem cofnięte i postępowanie nimi wywołane zostało umorzone. Skoro instytucja cofnięcia pisma procesowego nie jest uregulowana przepisamiPrawa upadłościowego i naprawczegoto zgodnie zart. 35tego Prawa zastosowanie odpowiednie mają przepisyk.p.c.– a zatem skoro cofnięcie wniosków nastąpiło przed ogłoszeniem upadłości to powstała taka sytuacja, jakby wniosków nigdy nie złożono. Oceny tej nie zmienia połączenie wniosków do wspólnego rozpoznania a zatem upadłość ogłoszono na skutek wniosku wierzyciela –Zakładów (...) SA, gdyż zgodnie zart. 219 k.p.c.połączenie także ma charakter wyłącznie techniczny i nie prowadzi do powstania nowej sprawy. Wskazał ponadto Sąd pierwszej instancji, iż powód nie wykazał istnienia pozostałych przesłanek bezskuteczności umowy przelewu. Z jej treści wynika jednoznacznie, że umowa miała opłatny charakter i powód nie przedłożył żadnych dowodów w przedmiocie ewentualnego uwzględnienia „rażącej niewspółmierności” O kosztach procesu orzekł Sąd na podstawieart. 98 k.p.c. Apelację od powyższego wyroku w części oddalającej powództwo o uznanie umowy przelewu za bezskuteczną wniósł powód podnosząc zarzuty: - naruszenieart. 127 Prawa upadłościowegonaprawczego iart. 6 k.c.polegające na przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki bezskuteczności umowy przelewu wierzytelności oraz, że powód przesłanek tych nie wykazał naruszanieart. 35 Prawa upadłościowego i naprawczegopolegające na przyjęciu, że cofnięcie wniosku przez wierzyciela o ogłoszenie upadłości niweluje skutki prawne wywołane wniesieniem wniosku naruszenieart. 233 k.p.c.polegające na przyjęciu, że nie zostały wykazane przesłanki bezskuteczności czynności prawnej upadłego naruszenieart. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.poprzez nie zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie sygn. I C 396/06 naruszenieart. 219 k.p.c.w związku zart. 35 PUiNpolegające na przyjęciu, iż w postępowaniu upadłościowym zastosowanie na przepiso połączeniu spraw, podczas gdy przepisyk.p.c.stosuje się odpowiednio. sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegająca na przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki bezskuteczności umowy przelewu wierzytelności. Wskazując na powyższe zarzuty domagał się powód zmiany zaskarżonego wyroku i uznania za bezskuteczną wobec masy upadłości umowy przelewu wierzytelności z 27.10.2003 r. zasądzenie kosztów procesu za obie instancje. Sąd Apelacyjny zważył: Apelacja powoda jest bezzasadna, gdyż nie zasługuje na uwzględnienie żaden z jej zarzutów. Ustalenia faktyczne zostały poczynione przez Sąd pierwszej instancji prawidłowo i bez przekroczenia uprawnienia do swobodnej oceny dowodów za wyjątkiem ustalenia, że wierzycielI. S.skutecznie cofnęła wnioseko ogłoszenie upadłości i Sąd Apelacyjny ustalenia te przejmuje jako własne. Zgodnie zart. 127 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowei naprawcze(Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) zwanej dalejPUiNprzesłankami bezskuteczności z mocy prawa czynności prawnej dokonanej przez upadłego jest: - dokonanie tej czynności w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości rozporządzenie majątkiem upadłego dokonanie czynności nieodpłatnie albo odpłatnie, jeżeli wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub osoby trzeciej. W pierwszej kolejności należało zatem rozważyć jakie skutki wywołał wniosek wierzycieliI. S.iA. K.o ogłoszenie upadłości dłużnika złożony 17 czerwca 2004 r. a więc w ciągu roku od zawarcia w dniu27 października 2003 r. umowy przelewu wierzytelności. Jest oczywistym, że powództwo przewidziane wart. 132 PUiNo uznanie czynności upadłego za bezskuteczną służy jedynie syndykowi. Oznacza to, że przesłanką bezskuteczności czynności prawnej z mocy prawa w oparciu o treśćart. 127 ust. 1 PUiNjest ogłoszenie upadłości. Innymi słowy bezskuteczność z mocy prawa nie powstaje w sytuacji, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, bez względu na to, kto wniosek taki zgłosił, został oddalony. Ma to znaczenie w niniejszej sprawie, gdyż wbrew ustaleniom Sądu pierwszej instancji wierzyciel I.S.nie cofnęła skutecznie swojego wnioskuo ogłoszenie upadłości(...)Spółki z o.o. wT.i bez znaczenia jest, czy postępowanie co do jej wniosku zostało umorzone. Zwrócić bowiem należy uwagę, że postanowieniem z 5 stycznia 2005 r.Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił wniosek wierzycieli I.S.iA. K.a następnie postanowieniem z 1 kwietnia 2005 r. (k. 138) odrzucił zażalenie I.S.na to postanowienie. Dalsze postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości prowadzone było tylko na podstawie wnioskuA. K., skoro tylko na podstawie jego zażalenia Sąd Okręgowy w Katowicach uchylił postanowienie z 5 stycznia 2005 r. o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Zatem postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości z wniosku I.S.zostało prawomocnie zakończone oddaleniem jej wniosku i wierzyciel nie mógł już skutecznie cofnąć wniosku. Oznacza to, że wniosek wierzyciela I.S.o ogłoszenie upadłości nie ma znaczenia dla ustalenia terminu dokonania czynności prawnej jako przesłanki jej bezskuteczności. Rozważyć zatem należało jakie skutki powstały na skutek cofnięcia wnioskuo ogłoszenie upadłości przez wierzycielaA. K.oraz jakie skutki powstają na skutek rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie kilku wniosków w tym wierzycieli i dłużnika. Zgodnie zart. 35 PUiNw sprawach nie uregulowanych w ustawie do postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości a zgodnie zart. 229 PUiNdo postępowania upadłościowego stosuje się odpowiednio przepisyksięgi pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, z wyjątkiem przepisówo zawieszeniu i wznowieniu postępowania. Instytucję połączenia spraw do wspólnego rozpoznania lub rozpoznaniai rozstrzygnięcia uregulowaną wart. 219 k.p.c.ustawa Prawo upadłościowei naprawczereguluje w odmienny sposób jedynie co do skutków ogłoszenia upadłości wszystkich wspólników spółki cywilnej (art. 215 PUiN). Oznacza to, że w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości ma odpowiednie zastosowanieart. 219 k.p.c.wobec braku odrębnej regulacji co do połączenia spraw. Odpowiednie zastosowanie oznacza, że przepis ten może być stosowany wprost, odpowiednio lub w ogóle nie jest stosowany. W ocenie Sądu Apelacyjnegoart. 219 k.p.c.należy stosować odpowiednio w tym sensie, że sąd upadłościowy może połączyć do wspólnego rozpoznania kilka wniosków o ogłoszenie upadłości złożonych przez osoby legitymowane zgodniezart. 20 PUiN. Jest bowiem oczywiste, że pozostają one ze sobą w związku skoro zmierzają do tego samego celu – ogłoszenia upadłości dłużnika. Nie zmienia to jednak technicznego charakteru połączenia spraw do wspólnego rozpoznania, co oznacza, że sąd upadłościowy bada odrębnie legitymację wnioskodawców (w odniesieniu do wierzycieli ustala czy posiadają oni wymagalną wierzytelność w stosunku do dłużnika) oraz wspólną dla wszystkich wnioskodawców przesłankę ogłoszenia upadłości – niewypłacalność dłużnika. Zgodnie zart. 1w związku zart. 20 PUiNupadłość ogłaszana jest na wniosek osób legitymowanych a nie z urzędu. W sytuacji, gdy wnioski ogłoszenie upadłości złożyło kilka podmiotów, w tym wierzyciele i dłużnik sąd upadłościowy może połączyć wnioski do wspólnego rozpoznania przy czym w odniesieniu do każdego z wniosków odrębnie ocenia legitymację wnioskodawcy. Innymi słowy w sytuacji złożenia wielu wniosków, z których tylko część została wniesiona przez osoby legitymowane upadłość zostanie ogłoszona na wniosek osób legitymowanych, jeżeli spełniona jest wspólna im przesłanka niewypłacalności dłużnika a wnioski osób nie posiadających legitymacji podlegać będą oddaleniu. W takim przypadku skutki związane ze złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości i ogłoszeniem upadłości (np. wynikające zart. 127 ust. 1 PUiNczyart. 299 § 2 k.s.h.) będą związane tylko z tymi wnioskami, które stały się podstawą ogłoszenia upadłości. Nie będą zatem rodziły żadnych skutków, które ustawa wiąże z wniesieniem wniosku, wnioski, które zostały prawomocnie oddalone, zwrócone (art. 28 i 29 PUiNw związku zart. 130 § 2 k.p.c.) lub cofnięte (art. 35 PUiNw związku zart. 203 § 2 k.p.c.). Instytucja cofnięcia pisma procesowego wszczynającego postępowaniew przedmiocie ogłoszenia upadłości nie jest uregulowana wPrawie upadłościowym i naprawczyma zatem odpowiednie zastosowanie maart. 203 § 1 § 2 k.p.c. Odpowiednie zastosowanie oznacza, że wniosek o ogłoszenie upadłości może być skutecznie cofnięty tylko przed jego rozpoznaniem (oddaleniem wniosku lub ogłoszeniem upadłości). Poza rozważaniami w niniejszej sprawie pozostaje uprawnienie do cofnięcia wniosku przez dłużnika. Nie budzi natomiast wątpliwości, iż wierzyciel jest jedynym dysponentem uprawnienia do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i jest w jego granicach uprawniony do cofnięcia wniosku. W takim zaś przypadku zgodnie zart. 203 § 2 k.p.c.mającym odpowiednie zastosowanie wniosek cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem, w tym skutków wynikających zart. 127 ust. 1 PUiN. Jeżeli jak to miało miejsce w niniejszej sprawie przed ogłoszeniem upadłości złożono kilka wniosków o ogłoszenie upadłości i jeden z tych wniosków – wierzycielaA. K.został skutecznie cofnięty to ogłoszenie upadłości następuje na podstawie pozostałych wniosków. Skoro zatem wniosek wierzycielaA. K.nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem a upadłość ogłoszona została na podstawie wniosków dłużnika z 10 listopada 2005 r. i wierzycielaZakładów (...)z 30 listopada 2005 r. Umowa przelewu wierzytelności z 27 października 2003 r. została zatem zawarta na dłużej niż rok przed wniesieniem skutecznie wniosku o ogłoszenie upadłościa zatem nie została spełniona przesłanka do uznania jej za bezskutecznąw stosunku do masy upadłości zgodnie zart. 127 ust. 1 PUiN. Zarzuty naruszeniaart. 35 i art. 127 ust. 1 PUiNart. 219 k.p.c.,art. 233 k.p.c.i sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego są zatem bezzasadne. Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut naruszeniaart. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. W ocenie Sądu Apelacyjnego powództwo oparte na treściart. 127 ust. 1w związku zart. 132 PUiNjest bezzasadne także wobec nie wykazania przez powoda interesu prawnego w zaskarżeniu czynności prawnej upadłego. Powództwo oparte na treściart. 127 ust. 1 PUiNma charakter ustalającyo rozumieniuart. 189 k.p.c., skoro bezskuteczność określona w tym przepisie istnieje z mocy prawa. Interes prawny jest bowiem przesłanką merytoryczną powództwa ustalającego. Z zasady brak jest interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie, jeżeli powodowi przysługuje powództwo o świadczenie, który w dostateczny sposób chroni jego prawa. W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia bezskuteczności czynności prawnej istniejącej z mocy prawa, jeżeli wierzyciel wytoczył powództwo o zapłatę należności (tak jak w niniejszej sprawie powód domaga się zapłaty w sprawie sygn. I C 396/06). W postępowaniu o spełnienie świadczenia Sąd na zarzut powoda obowiązany jest badać przesłankowo bezskuteczność czynności prawnej. Natomiast żadnym razie orzeczenie w sprawie sygn. I C 396/06 nie będzie miało wpływu na wynik niniejszej sprawie o ustalenie bezskuteczności czynności prawnej a zatem brak było podstaw do zawieszenia postępowania zgodniezart. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. Nie jest także trafny zarzut naruszaniaart. 127 § 1 PUiNw związku zart. 6 k.c. Sąd pierwszej instancji trafnie ocenił, że powód nie wykazał aby umowa przelewu wierzytelności była czynnością nieodpłatną lub odpłatną, według której wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego. O ile powód – syndyk masy upadłości w dacie wniesienia pozwu nie dysponował umową przelewu, to jej treść poznał po złożeniu jej przez pozwanego przy piśmiez 9 kwietnia 2009 r. Zgodnie zart. 47912§ 1 k.p.c.od tej chwili powstała potrzeba powołania wniosków dowodowych, w celu wykazania przesłanek bezskuteczności umowy przelewu zgodnie zart. 6 k.c.Z treści § 3 umowy przelewu wynika w jednoznaczny sposób, że umowa miała charakter odpłatny a zatem na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia, że świadczenie upadłego przewyższa w rażący sposób wysokość świadczenia wzajemnego. Sam sposób określenia świadczenia wzajemnego jako 45 % pretensji głównejw żadnym razie nie oznacza, że jest to świadczenie rażąco niższe, niż świadczenie upadłego. Instytucja przelewu wierzytelności polega najczęściej na sprzedaży wierzytelności za część jej wartości, w zależności od możliwości wyegzekwowania należności od dłużnika. Powód nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych dla wykazania rażącej dyspozycji pomiędzy świadczeniami z umowy przelewu a zatem trafnie ocenił Sąd pierwszej instancji, iż nie wykazał przesłanek bezskuteczności czynności prawnej upadłego zgodnie zart. 127 ust. 1 PUiN. Z tych przyczyn apelacja powoda jest bezpodstawna i zgodniezart. 385 k.p.c.podlega oddaleniu.

15/150000/0002503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

V Wydział Cywilny

155025000001506_III_K_000382_2009_Uz_2009-12-17_001

III K 382/09

2009-12-17 01:00:00.0 CET

2013-09-10 03:01:02.0 CEST

2015-01-13 02:36:55.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 382/09 POSTANOWIENIE Dnia 17 grudnia 2009r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Wiktoria Gąsior Prokurator Prokuratury Okręgowej Tadeusz Kaczan Po rozpoznaniu sprawy Z. W. Skazanego prawomocnymi wyrokami: a Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 na karę 5 lat

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="4" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000382" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 382/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 grudnia 2009r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek</xText> <xText>Protokolant: Wiktoria Gąsior</xText> <xText>Prokurator Prokuratury Okręgowej Tadeusz Kaczan</xText> <xText>Po rozpoznaniu sprawy <xAnon>Z. W.</xAnon></xText> <xText>Skazanego prawomocnymi wyrokami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 na karę 5 lat pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 216" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 216 kk z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 15 września 1975r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 5000 zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 208 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 25 września 1976r. na karę 2 lat pozbawienia wolności i karę grzywny w kwocie 3 000 zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 148 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 168;art. 168 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 168 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 10 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 7 lutego 1977r. na karę 25 lat pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 216" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 216 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione na początku lutego 1977r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 2 000 zł, wymierzono karę łączną 25 lat pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 199;art. 199 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 199 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 265;art. 265 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 265 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 10 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 20 stycznia 1997r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">f</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 284" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 26 czerwca 1996r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">g</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 43;art. 43 ust. 3" xIsapId="WDU19970750468" xTitle="Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468">art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> popełnione w dniu 19 marca 1998r. na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>z wniosku z dnia 22 października 2009 r. (data wpływu) oraz z urzędu</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie w zakresie wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki wskazane w punktach a) –d), tj. wyrok Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72, wyrok Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r., sygn. akt VII Kp 1088/76, wyrok Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r., sygn. akt III K 51/77,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink> stwierdzić swą niewłaściwość i przekazać sprawę w zakresie wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki wskazane w punktach e)-g), tj. wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98, Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia- Śródmieście.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>Z. W.</xAnon> został skazany prawomocnymi wyrokami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 na karę 5 lat pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 216" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 216 kk z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 15 września 1975r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 5000 zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 208 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 25 września 1976r. na karę 2 lat pozbawienia wolności i karę grzywny w kwocie 3 000 zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 148 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 168;art. 168 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 168 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 10 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 7 lutego 1977r. na karę 25 lat pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 216" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 216 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione na początku lutego 1977r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 2 000 zł, wymierzono karę łączną 25 lat pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">5</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 199;art. 199 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 199 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 265;art. 265 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 265 § 1 k.k. z 1969r.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 10 § 2 k.k. z 1969r.</xLexLink> popełnione w dniu 20 stycznia 1997r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">6</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 284" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § k.k.</xLexLink> popełnione w dniu 26 czerwca 1996r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">7</xName> <xText>Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98 za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 43;art. 43 ust. 3" xIsapId="WDU19970750468" xTitle="Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468">art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> popełnione w dniu 19 marca 1998r. na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>W dniu 22 października 2009r. do tutejszego Sadu wpłynął wniosek skazanego <xAnon>Z. W.</xAnon> o wydanie wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 oraz Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd zważył, co następuje. </xBx></xText> <xText/> <xText>W odniesieniu do wyroków opisanych w punktach a)-d) brak jest podstaw do wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>Zważyć należy, iż wyrok łączny to instytucja karnoprocesowa, której zadaniem jest realizacja materialnoprawnej konstrukcji realnego zbiegu przestępstw określonej w <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> w sytuacji skazania wyrokami różnych sądów na kary tego samego rodzaju lub inne podlegające połączeniu.</xText> <xText>Zgodnie z dyspozycją <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Z powyższego wynika zatem, że potrzeba wydania wyroku łącznego zachodzi wówczas, gdy sprawca przed datą pierwszego wyroku skazującego popełnił wiele przestępstw, ale z różnego rodzaju przyczyn nie został za nie skazany jednym wyrokiem, lecz wieloma wyrokami. Rodzi to konieczność w wyroku łącznym takiego łączenia kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa, jakie miałoby miejsce, gdyby sprawy o te przestępstwa były rozpoznawane w jednym postępowaniu, a więc łączenia je w taki sposób, w jaki zostałyby połączone w pierwszym wyroku skazującym. Oznacza to, że granicą wyznaczającą możliwość łączenia kar w wyroku łącznym jest data wydania pierwszego wyroku skazującego.</xText> <xText>Z analizy akt sprawy wynika, że przestępstwa objęte wskazanym we wniosku z dnia 22 października 2009r. wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu , sygn. akt III K 51/77 zostały popełnione w dniu 7 lutego 1977r. oraz na początku lutego 1977r., zatem już po wydaniu wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków, sygn. akt VII Kp 1088/76, co miało miejsce w dniu 11 stycznia 1977r. Wobec powyższego nie zachodzi realny zbieg przestępstw osądzonych wyrokami wskazanymi we wniosku skazanego <xAnon>Z. W.</xAnon>.</xText> <xText>W odniesieniu do kar orzeczonych wyrokami opisanymi w punkcie b) i c) również brak jest warunków do wydania wyroku łącznego określonych w <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> Przestępstwa objęte wyrokiem z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 zostały popełnione w dniu 25 września 1976r., zatem już po wydaniu w dniu 20 lutego 1976r. wyroku Sądu Rejonowego we Wrocławiu, sygn. akt VII Kp 47/76</xText> <xText>Z kolei w stosunku do skazań objętych wyrokami wydanymi w sprawie o sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 Sąd Powiatowy w Wągrowcu w dniu 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 wydał wyrok łączny.</xText> <xText>Istnieją natomiast warunki do połączenia kar orzeczonych wyrokami wskazanymi w punktach e)-g) tj. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98, wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 i wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98. Wprawdzie kwestii tej częściowo dotyczyło postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieście z dnia 6 listopada 2009r., sygn. akt II K 972/09, jednak szczegółowa analiza akt sprawy doprowadza do konstatacji, że wskazane byłoby dokładne rozważenie możliwości wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 k.p.k.</xLexLink>, jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji. W niniejszej sprawie podlegają połączeniu kary orzeczone opisanymi powyżej wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia, zatem Sąd ten jest właściwy do rozpoznania sprawy w tym zakresie. Sąd orzekający podziela pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie, który w postanowieniu z dnia 20.04.2006r. (sygn. akt II AKz 106/06, KZS 2006/4/44) wskazał, iż w sytuacji, gdy okazało się, że postępowanie o wyrok łączny obejmujące skazanie także przez sąd okręgowy podlega umorzeniu, a do połączenia zostają wyroki sądów rejonowych, trafnie postąpiono umarzając postępowanie o wyrok łączny i przekazując sprawę według właściwości odpowiedniemu sądowi rejonowemu (<xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1;art. 35 § 569;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 i 569 § 1 k.p.k.</xLexLink>), odmienne postąpienie skutkowałoby wydanie wyroku łącznego przez sąd niewłaściwy rzeczowo i miejscowo (<xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 2 k.p.k.</xLexLink>).</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink> Sąd bada z urzędu swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi.</xText> <xText>Wobec powyższego należało orzec jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Wiązek

Patrycja Świtoń

Wiktoria Gąsior

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 382/09 POSTANOWIENIE Dnia 17 grudnia 2009r. Sąd Okręgowe we Wrocławiu III Wydział Karny, w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Wiązek Protokolant: Wiktoria Gąsior Prokurator Prokuratury Okręgowej Tadeusz Kaczan Po rozpoznaniu sprawyZ. W. Skazanego prawomocnymi wyrokami: a Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 na karę 5 lat pozbawienia wolności, b Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76 za przestępstwo zart. 216 kk z 1969r.popełnione w dniu 15 września 1975r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 5000 zł, c Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 za przestępstwo zart. 208 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 25 września 1976r. na karę 2 lat pozbawienia wolności i karę grzywny w kwocie 3 000 zł, d Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 za przestępstwo zart. 148 § 1 k.k. z 1969r.w zw. zart. 168 § 2 k.k. z 1969r.w zw. zart. 10 § 2 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 7 lutego 1977r. na karę 25 lat pozbawienia wolności oraz za przestępstwo zart. 216 k.k. z 1969r.popełnione na początku lutego 1977r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 2 000 zł, wymierzono karę łączną 25 lat pozbawienia wolności, e Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98 za przestępstwo zart. 199 § 1 k.k. z 1969r.iart. 265 § 1 k.k. z 1969r.w zw. zart. 10 § 2 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 20 stycznia 1997r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, f Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 za przestępstwo zart. 284 § k.k.popełnione w dniu 26 czerwca 1996r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, g Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98 za przestępstwo zart. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomaniipopełnione w dniu 19 marca 1998r. na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda. z wniosku z dnia 22 października 2009 r. (data wpływu) oraz z urzędu w przedmiocie wydania wyroku łącznego na podstawieart. 572 k.p.k.orazart. 35 § 1 k.p.k. postanawia I Na podstawieart. 572 k.p.k.umorzyć postępowanie w zakresie wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki wskazane w punktach a) –d), tj. wyrok Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72, wyrok Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r., sygn. akt VII Kp 1088/76, wyrok Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r., sygn. akt III K 51/77, II Na podstawieart. 35 § 1 k.p.k.stwierdzić swą niewłaściwość i przekazać sprawę w zakresie wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki wskazane w punktach e)-g), tj. wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97, wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98, Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia- Śródmieście. UZASADNIENIE Z. W.został skazany prawomocnymi wyrokami: 1 Sądu Powiatowego w Wągrowcu, sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 objętych wyrokiem łącznym Sądu Powiatowego w Wągrowcu z dnia 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 na karę 5 lat pozbawienia wolności, 2 Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76 za przestępstwo zart. 216 kk z 1969r.popełnione w dniu 15 września 1975r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 5000 zł, 3 Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 za przestępstwo zart. 208 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 25 września 1976r. na karę 2 lat pozbawienia wolności i karę grzywny w kwocie 3 000 zł, 4 Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 za przestępstwo zart. 148 § 1 k.k. z 1969r.w zw. zart. 168 § 2 k.k. z 1969r.w zw. zart. 10 § 2 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 7 lutego 1977r. na karę 25 lat pozbawienia wolności oraz za przestępstwo zart. 216 k.k. z 1969r.popełnione na początku lutego 1977r. na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 2 000 zł, wymierzono karę łączną 25 lat pozbawienia wolności, 5 Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98 za przestępstwo zart. 199 § 1 k.k. z 1969r.iart. 265 § 1 k.k. z 1969r.w zw. zart. 10 § 2 k.k. z 1969r.popełnione w dniu 20 stycznia 1997r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, 6 Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 za przestępstwo zart. 284 § k.k.popełnione w dniu 26 czerwca 1996r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, 7 Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98 za przestępstwo zart. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomaniipopełnione w dniu 19 marca 1998r. na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda. W dniu 22 października 2009r. do tutejszego Sadu wpłynął wniosek skazanegoZ. W.o wydanie wyroku łącznego obejmującego wyrok Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 20 października 1977r. , sygn. akt III K 51/77 oraz Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 1976r., sygn. akt VII Kp 47/76. Sąd zważył, co następuje. W odniesieniu do wyroków opisanych w punktach a)-d) brak jest podstaw do wydania wyroku łącznego. Zważyć należy, iż wyrok łączny to instytucja karnoprocesowa, której zadaniem jest realizacja materialnoprawnej konstrukcji realnego zbiegu przestępstw określonej wart. 85 k.k.w sytuacji skazania wyrokami różnych sądów na kary tego samego rodzaju lub inne podlegające połączeniu. Zgodnie z dyspozycjąart. 85 k.k.jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Z powyższego wynika zatem, że potrzeba wydania wyroku łącznego zachodzi wówczas, gdy sprawca przed datą pierwszego wyroku skazującego popełnił wiele przestępstw, ale z różnego rodzaju przyczyn nie został za nie skazany jednym wyrokiem, lecz wieloma wyrokami. Rodzi to konieczność w wyroku łącznym takiego łączenia kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa, jakie miałoby miejsce, gdyby sprawy o te przestępstwa były rozpoznawane w jednym postępowaniu, a więc łączenia je w taki sposób, w jaki zostałyby połączone w pierwszym wyroku skazującym. Oznacza to, że granicą wyznaczającą możliwość łączenia kar w wyroku łącznym jest data wydania pierwszego wyroku skazującego. Z analizy akt sprawy wynika, że przestępstwa objęte wskazanym we wniosku z dnia 22 października 2009r. wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu , sygn. akt III K 51/77 zostały popełnione w dniu 7 lutego 1977r. oraz na początku lutego 1977r., zatem już po wydaniu wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków, sygn. akt VII Kp 1088/76, co miało miejsce w dniu 11 stycznia 1977r. Wobec powyższego nie zachodzi realny zbieg przestępstw osądzonych wyrokami wskazanymi we wniosku skazanegoZ. W.. W odniesieniu do kar orzeczonych wyrokami opisanymi w punkcie b) i c) również brak jest warunków do wydania wyroku łącznego określonych wart. 85 k.k.Przestępstwa objęte wyrokiem z dnia 11 stycznia 1977r. , sygn. akt VII Kp 1088/76 zostały popełnione w dniu 25 września 1976r., zatem już po wydaniu w dniu 20 lutego 1976r. wyroku Sądu Rejonowego we Wrocławiu, sygn. akt VII Kp 47/76 Z kolei w stosunku do skazań objętych wyrokami wydanymi w sprawie o sygn. akt V Kp 1354/71 oraz w sprawie o sygn. akt Kp 418/71 Sąd Powiatowy w Wągrowcu w dniu 7 stycznia 1972r., sygn. akt Kp 216/72 wydał wyrok łączny. Istnieją natomiast warunki do połączenia kar orzeczonych wyrokami wskazanymi w punktach e)-g) tj. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście z dnia 21 grudnia 1998r., sygn. akt V K 794/98, wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 9 lutego 1999r., sygn. akt II K 539/97 i wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 19 listopada 1999r., sygn. akt II K 515/98. Wprawdzie kwestii tej częściowo dotyczyło postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieście z dnia 6 listopada 2009r., sygn. akt II K 972/09, jednak szczegółowa analiza akt sprawy doprowadza do konstatacji, że wskazane byłoby dokładne rozważenie możliwości wydania wyroku łącznego. Zgodnie zart. 569 § 1 k.p.k., jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji. W niniejszej sprawie podlegają połączeniu kary orzeczone opisanymi powyżej wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia, zatem Sąd ten jest właściwy do rozpoznania sprawy w tym zakresie. Sąd orzekający podziela pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie, który w postanowieniu z dnia 20.04.2006r. (sygn. akt II AKz 106/06, KZS 2006/4/44) wskazał, iż w sytuacji, gdy okazało się, że postępowanie o wyrok łączny obejmujące skazanie także przez sąd okręgowy podlega umorzeniu, a do połączenia zostają wyroki sądów rejonowych, trafnie postąpiono umarzając postępowanie o wyrok łączny i przekazując sprawę według właściwości odpowiedniemu sądowi rejonowemu (art. 35 § 1 i 569 § 1 k.p.k.), odmienne postąpienie skutkowałoby wydanie wyroku łącznego przez sąd niewłaściwy rzeczowo i miejscowo (art. 569 § 2 k.p.k.). Na podstawieart. 35 § 1 k.p.k.Sąd bada z urzędu swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi. Wobec powyższego należało orzec jak w części dyspozytywnej postanowienia.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000004827_XVI_GC_000221_2008_Uz_2009-12-22_001

XVI GC 221/08

2009-12-22 01:00:00.0 CET

2014-03-18 19:15:07.0 CET

2017-09-17 10:15:27.0 CEST

15450500

4827

REASON

Sygn. akt: XVI GC 221/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 grudnia 2009 roku. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka Protokolant: starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa: (...) spółka jawna przeciwko: 1 (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ( poprzednio (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000221" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Renata Zielonka" xFlag="published" xPublisher="bsierpinska" xToPage="1" xEditor="rzielonka" xYear="2008" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Beata Sierpińska"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt: XVI GC 221/08</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 grudnia 2009 roku.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka</xText> <xText>Protokolant: starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009 roku w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa: <xAnon>(...)</xAnon> spółka jawna </xText> <xText>przeciwko:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> ( poprzednio <xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą <xAnon>W.</xAnon> )</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xAnon>(...)</xAnon> spółka komandytowa z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xText> </xUnit> <xText>o zapłatę kwoty 70.953,24 zł</xText> <xText>1. zasądza solidarnie od pozwanych ba rzecz powoda kwotę 70.953,24 złote ( siedemdziesiąt tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt trzy złote 24/100) wraz z ustawowymi odsedsami od kwoty</xText> <xText>10.138,69 zł od dnia 03 maja 2005 roku do dnia zapłaty; 3.982,89 zł od dnia 02 czerwca 2005 roku do dania zapłaty; 12.620,91 zł od dnia 22 czerwca 2005 roku do dnia zapłaty; 8.782,29 zł od dnia 26 lipca 2005 roku do dnia zapłaty; 2.281,83 zł od dnia 17 sierpnia 2005 roku do dnia zapłaty; 5.520,67 zł od dnia 16 września 2005 roku do dnia zapłaty; 787,90 zł od dnia 18 października 2005 roku do dnia zapłaty; 5.139,67 zł od dnia 17 listopada 2005 roku do dnia zapłaty; 1.355,85 zł od dnia 20 grudnia 2005 roku do dnia zapłaty;</xText> <xText/> <xText>3.069,90 zł od dnia 21 stycznia 2006 roku do dnia zapłaty; 3.023,66 zł od dnia 21 lutego 2006 roku do dnia zapłaty; 2.336,81 zł od dnia 23 marca 2006 roku do dnia zapłaty; 2.218,69 zł od dnia 27 kwietnia 2006 roku do dnia zapłaty; 417,57 zł od dnia 16 maja 2006 roku do dnia zapłaty; 1.382,13 zł od dnia 19 lipca 2006 roku do dnia <xIx>zapluty; </xIx>4.733,56 zł od dnia 15 lipca 2006 roku do dnia zapłaty; 2.403,76 zł od dnia 31 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty; 471,55 zł od dnia 29 września 2006 roku do dnia zapłaty; 284,91 zł od dnia 27 października 2006 roku do dnia zapłaty;</xText> <xText>2. zasądza, od powoda na rzecz pozwanych kwotę 7.165,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym kwotę 3.600,00 złotych zastępstwa procesowego</xText> <xText> <xIx> SSO. M. Zgiet - Zawadzka </xIx> </xText> <xText/> </xBlock> </xPart>

Maria Zgiet — Zawadzka

Beata Sierpińska

starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska

Renata Zielonka

Sygn. akt: XVI GC 221/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 grudnia 2009 roku. Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie: Przewodniczący: SSO Maria Zgiet — Zawadzka Protokolant: starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa:(...)spółka jawna przeciwko: 1 (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.( poprzednio(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibąW.) 2 (...)spółka komandytowa z siedzibą wW. o zapłatę kwoty 70.953,24 zł 1. zasądza solidarnie od pozwanych ba rzecz powoda kwotę 70.953,24 złote ( siedemdziesiąt tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt trzy złote 24/100) wraz z ustawowymi odsedsami od kwoty 10.138,69 zł od dnia 03 maja 2005 roku do dnia zapłaty; 3.982,89 zł od dnia 02 czerwca 2005 roku do dania zapłaty; 12.620,91 zł od dnia 22 czerwca 2005 roku do dnia zapłaty; 8.782,29 zł od dnia 26 lipca 2005 roku do dnia zapłaty; 2.281,83 zł od dnia 17 sierpnia 2005 roku do dnia zapłaty; 5.520,67 zł od dnia 16 września 2005 roku do dnia zapłaty; 787,90 zł od dnia 18 października 2005 roku do dnia zapłaty; 5.139,67 zł od dnia 17 listopada 2005 roku do dnia zapłaty; 1.355,85 zł od dnia 20 grudnia 2005 roku do dnia zapłaty; 3.069,90 zł od dnia 21 stycznia 2006 roku do dnia zapłaty; 3.023,66 zł od dnia 21 lutego 2006 roku do dnia zapłaty; 2.336,81 zł od dnia 23 marca 2006 roku do dnia zapłaty; 2.218,69 zł od dnia 27 kwietnia 2006 roku do dnia zapłaty; 417,57 zł od dnia 16 maja 2006 roku do dnia zapłaty; 1.382,13 zł od dnia 19 lipca 2006 roku do dniazapluty;4.733,56 zł od dnia 15 lipca 2006 roku do dnia zapłaty; 2.403,76 zł od dnia 31 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty; 471,55 zł od dnia 29 września 2006 roku do dnia zapłaty; 284,91 zł od dnia 27 października 2006 roku do dnia zapłaty; 2. zasądza, od powoda na rzecz pozwanych kwotę 7.165,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym kwotę 3.600,00 złotych zastępstwa procesowego SSO. M. Zgiet - Zawadzka

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

155025000001506_III_K_000398_2009_Uz_2009-12-22_001

III K 398/09

2009-12-22 01:00:00.0 CET

2013-09-10 03:01:02.0 CEST

2015-01-13 01:56:47.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 398/09 POSTANOWIENIE Dnia 22 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SWSG del. do SO Zbigniew Muszyński /spr./ Protokolant: Katarzyna Szypuła w obecności Prokuratora Karoliny Stockiej po rozpoznaniu wniosku skazanego W. K. z dnia 16.11.2009r. /data wpływu/ w przedmiocie wydania wyroku łącznego, na podstawie art. 572 k.p.k. , art. 632 pkt 2 k.p.k. postanawia I postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć; II zasądzić od Skarbu P

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="pswiton" xToPage="2" xPublisher="pswiton" xFlag="published" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000398" xVolType="15/502500/0001506/K"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. akt III K 398/09</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 grudnia 2009r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SWSG del. do SO Zbigniew Muszyński /spr./</xText> <xText>Protokolant: Katarzyna Szypuła</xText> <xText>w obecności Prokuratora Karoliny Stockiej</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu wniosku skazanego <xAnon>W. K.</xAnon> z dnia 16.11.2009r. /data wpływu/</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego,</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx> <xUx>postanawia</xUx> </xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Kazimierza Majdry, Kancelaria Adwokacka we <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>ul. (...)</xAnon>, kwotę 146,40 zł brutto, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 16 listopada 2009r. do Sądu Okręgowego we Wrocławiu wpłynął wniosek skazanego <xAnon>W. K.</xAnon> o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych:</xText> <xText>1/wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołowie z dnia 18 grudnia 2006r., sygn. akt II K 175/05, za przestępstwo popełnione w dniu 23 sierpnia 2005r., na podstawie <xLexLink xArt="art. 62;art. 62 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art.62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31§2 kk</xLexLink>, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 3 lata, dozór kuratora sądowego, której wykonanie zarządzono na mocy postanowienia tego Sądu z dnia 23.10.2007r.,</xText> <xText>2/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 07 marca 2008r., sygn. akt II K 158/08, za przestępstwo popełnione w dniu 30.10.2007r., na podstawie <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art.53 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> na karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda, z zaliczeniem na jej poczet okresu zatrzymania od 30-31 października 2007r.,</xText> <xText>3/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia VI Wydział Grodzki; 2011/07,</xText> <xText>4/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyki, V Wydział Grodzki; 2464/06,</xText> <xText>5/wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28.05.2009r., sygn. akt III K 397/08, za czyn popełniony;</xText> <xText>-w okresie od kwietnia 2008 r. do 09 lipca 2008r., z <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 ust. 2" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art.53 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.12 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31 § 2 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1;art. 60 § 6;art. 60 § 6 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.60 § 1 i § 6 pkt 1 kk</xLexLink> na karę 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w liczbie 100 stawek dziennych po 10 zł,</xText> <xText>-w dniu 09 lipca 2008r, z <xLexLink xArt="art. 59;art. 59 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art.59 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink>, na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>-w dniu 09 lipca 2008r., z <xLexLink xArt="art. 62;art. 62 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art.62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31 § 2 kk</xLexLink>, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText><xIx>przy czym w miejsce kar jednostkowych orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności w zakładzie karnym z zastosowaniem leczenia odwykowego od środków odurzających.</xIx></xText> <xText/> <xText>Wniosek skazanego <xAnon>W. K.</xAnon> o połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych cyt. wyżej wyrokami nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie bowiem z przepisem <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">artykułu 85 kk</xLexLink>, warunkiem wymierzenia kary łącznej jest sytuacja, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu.</xText> <xText>W myśl Uchwały Składu Siedmiu Sędziów z dnia 25 lutego 2005r.,I KZP 36/04, mającej moc zasady prawnej, zawarty w <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.85 kk</xLexLink> zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego/ kolejnych/ przestępstw. Uchwała ta odrzuca „konfiguracyjną” interpretację <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.85 kk</xLexLink>, nie pozostawiając wyboru sądowi wydającemu wyrok łączny. Cezurą doboru jest wyłącznie data wydania chronologicznie pierwszego wyroku.</xText> <xText>W niniejszej sprawie nie zachodzą tego rodzaju warunki, skazany bowiem dopuścił się kolejnych przestępstw objętych wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 07 marca 2008r., sygn. akt II K 158/08 oraz Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28.05.2009r., sygn. akt III K 397/08, już po wydaniu pierwszego chronologicznie wyroku. Brak jest nadto innych możliwości do wydania w przedmiotowej sprawie wyroku łącznego. Należy przy tym zaznaczyć, że na tle rozwiązań obowiązującej ustawy karnej nie ma podstaw do orzeczenia wyroku łącznego w sprawie o przestępstwo i wykroczenie. W związku z tym, postępowanie w tym przedmiocie należało umorzyć.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze</xLexLink> (Dz.U.02.123.1058) w związku z <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 2;§ 2 ust. 3;§ 14;§ 14 ust. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§2 ust.2 i 3, §14 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> (Dz. U. nr 163, poz. 1348 z późn. zmianami), Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Kazimierza Majdry kwotę 146, 40 zł. (sto czterdzieści sześć złotych i czterdzieści groszy) brutto tytułem nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu.</xText> <xText>O kosztach sądowych Sąd orzekł zgodnie z przepisem art. <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink>, obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

SWSG do Zbigniew Muszyński

Patrycja Świtoń

Katarzyna Szypuła

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 398/09 POSTANOWIENIE Dnia 22 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SWSG del. do SO Zbigniew Muszyński /spr./ Protokolant: Katarzyna Szypuła w obecności Prokuratora Karoliny Stockiej po rozpoznaniu wniosku skazanegoW. K.z dnia 16.11.2009r. /data wpływu/ w przedmiocie wydania wyroku łącznego, na podstawieart. 572 k.p.k.,art. 632 pkt 2 k.p.k. postanawia I postępowanie o wydanie wyroku łącznego umorzyć; II zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Kazimierza Majdry, Kancelaria Adwokacka weW.,ul. (...), kwotę 146,40 zł brutto, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu. III kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa. UZASADNIENIE W dniu 16 listopada 2009r. do Sądu Okręgowego we Wrocławiu wpłynął wniosek skazanegoW. K.o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych: 1/wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołowie z dnia 18 grudnia 2006r., sygn. akt II K 175/05, za przestępstwo popełnione w dniu 23 sierpnia 2005r., na podstawieart.62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomaniiw zw. zart.31§2 kk, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 3 lata, dozór kuratora sądowego, której wykonanie zarządzono na mocy postanowienia tego Sądu z dnia 23.10.2007r., 2/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 07 marca 2008r., sygn. akt II K 158/08, za przestępstwo popełnione w dniu 30.10.2007r., na podstawieart.53 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomaniina karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda, z zaliczeniem na jej poczet okresu zatrzymania od 30-31 października 2007r., 3/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia VI Wydział Grodzki; 2011/07, 4/wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyki, V Wydział Grodzki; 2464/06, 5/wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28.05.2009r., sygn. akt III K 397/08, za czyn popełniony; -w okresie od kwietnia 2008 r. do 09 lipca 2008r., zart.53 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomaniiw zw. zart.12 kkw zw. zart.31 § 2 kkprzy zastosowaniuart.60 § 1 i § 6 pkt 1 kkna karę 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w liczbie 100 stawek dziennych po 10 zł, -w dniu 09 lipca 2008r, zart.59 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na karę 1 roku pozbawienia wolności, -w dniu 09 lipca 2008r., zart.62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomaniiw zw. zart.31 § 2 kk, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy czym w miejsce kar jednostkowych orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności w zakładzie karnym z zastosowaniem leczenia odwykowego od środków odurzających. Wniosek skazanegoW. K.o połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych cyt. wyżej wyrokami nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż brak jest warunków do wydania wyroku łącznego. Zgodnie bowiem z przepisemartykułu 85 kk, warunkiem wymierzenia kary łącznej jest sytuacja, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu. W myśl Uchwały Składu Siedmiu Sędziów z dnia 25 lutego 2005r.,I KZP 36/04, mającej moc zasady prawnej, zawarty wart.85 kkzwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego/ kolejnych/ przestępstw. Uchwała ta odrzuca „konfiguracyjną” interpretacjęart.85 kk, nie pozostawiając wyboru sądowi wydającemu wyrok łączny. Cezurą doboru jest wyłącznie data wydania chronologicznie pierwszego wyroku. W niniejszej sprawie nie zachodzą tego rodzaju warunki, skazany bowiem dopuścił się kolejnych przestępstw objętych wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 07 marca 2008r., sygn. akt II K 158/08 oraz Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28.05.2009r., sygn. akt III K 397/08, już po wydaniu pierwszego chronologicznie wyroku. Brak jest nadto innych możliwości do wydania w przedmiotowej sprawie wyroku łącznego. Należy przy tym zaznaczyć, że na tle rozwiązań obowiązującej ustawy karnej nie ma podstaw do orzeczenia wyroku łącznego w sprawie o przestępstwo i wykroczenie. W związku z tym, postępowanie w tym przedmiocie należało umorzyć. Na podstawieart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze(Dz.U.02.123.1058) w związku z§2 ust.2 i 3, §14 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz. U. nr 163, poz. 1348 z późn. zmianami), Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Kazimierza Majdry kwotę 146, 40 zł. (sto czterdzieści sześć złotych i czterdzieści groszy) brutto tytułem nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu. O kosztach sądowych Sąd orzekł zgodnie z przepisem art.art. 632 pkt 2 k.p.k., obciążając nimi Skarb Państwa.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000371_2009_Uz_2009-12-23_001

II AKa 371/09

2009-12-23 01:00:00.0 CET

2013-02-21 02:01:06.0 CET

2013-12-04 16:59:33.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 371/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie : Przewodniczący : SSA Marek Charuza (spr.) SSA Beata Basiura SSO del. Piotr Pośpiech Protokolant : Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prok. Kraj. del. do Prok. Apel. Przemysława Piątka po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 sprawy wnioskodawcy T. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Ka

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000371"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt: II AKa 371/09</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 grudnia 2009 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie :</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="186"/> <xCOLx xWIDTHx="525"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Marek Charuza (spr.) </xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Beata Basiura</xBx></xText> <xText><xBx>SSO del. Piotr Pośpiech</xBx></xText> <xText/> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Magdalena Baryła</xText> <xText/> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Kraj. del. do Prok. Apel. Przemysława Piątka </xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 sprawy</xText> <xText><xBx>wnioskodawcy <xAnon>T. M.</xAnon></xBx></xText> <xText>o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 22 września 2009 r. sygn. akt XVI Ko 20/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> </xUnit> <xText>- z części wstępnej orzeczenia eliminuje zdanie „z tytułu internowania”</xText> <xText>- uzupełnia rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 1 zaskarżonego wyroku o stwierdzenie, że odszkodowanie dotyczy również skazania wnioskodawcy wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 roku sygn. akt SOW 16/82 oraz eliminuje z podstawy orzeczenia normę artykułu 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 371/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach, na podstawie <xBRx/>art. 8 ust. 1 i 2 w zw. z art. 11 ust.1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. zasądził <xBRx/>na rzecz wnioskodawcy <xAnon>T. M.</xAnon> kwotę 7 500 złotych tytułem zadośćuczynienia i kwotę 17 500 złotych tytułem odszkodowania za tymczasowe aresztowanie go w okresie od dnia 16 grudnia 1981 r. do dnia 14 stycznia 1982 r. <xBRx/>w sprawie <xAnon> (...)</xAnon> Okręgu Wojskowego we <xAnon>W.</xAnon> sygn. akt SOW 16/82, <xBRx/>a w pozostałej części wniosek <xAnon>T. M.</xAnon> oddalił.</xText> <xText/> <xText>Apelację od powyższego wyroku złożył na niekorzyść wnioskodawcy prokurator i zaskarżając orzeczenie w części dotyczącej odszkodowania zarzucił obrazę przepisów <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 § 1 k.p.k.</xLexLink> mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na dowolnym, sprzecznym z regułami obowiązującymi w prawie cywilnym, w szczególności <xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 § 2 k.c.</xLexLink>, ustaleniu wysokości należnego <xAnon>T. M.</xAnon> z tytułu tymczasowego aresztowania i skazania odszkodowania.</xText> <xText/> <xText>Apelację ocenić należało jako bezzasadną.</xText> <xText/> <xText>Wbrew zdaniu skarżącego, w toku postępowania nie doszło do naruszenia wskazanych w apelacji norm postępowania, a Sąd Okręgowy poczynił trafne ustalenia faktyczne odnośnie okoliczności istotnych dla ustalenia wysokości należnego wnioskodawcy odszkodowania, przy czym i suma odszkodowania określona została <xBRx/>w odpowiedniej kwocie.</xText> <xText/> <xText>Na wstępie zauważyć wypada, że choć w pisemnej apelacji jako zakres zaskarżenia określono całość orzeczenia o odszkodowaniu, to jednak z całej treści środka odwoławczego wynika jednoznacznie, że apelacja skierowana jest przeciwko tej części rozstrzygnięcia o odszkodowaniu, które dotyczyło rekompensaty z tytułu różnicy w wynagrodzeniu pobieranym przed i po aresztowaniu oraz skazaniu wnioskodawcy.</xText> <xText/> <xText>Dlatego też pominąć wypada kwestie dotyczące doznanej przez wnioskodawcę szkody na skutek poniesionych przezeń w 1982 r. kosztów sądowych i adwokackich oraz uiszczonej grzywny, co stało się przyczyną zasądzenia z tego tytułu odszkodowania w kwocie 3 567 złotych – co nie jest kwestionowane przez skarżącego.</xText> <xText/> <xText>Przechodząc już do budzącego kontrowersje problemu różnicy w zarobkach stwierdzić wypada, że na aprobatę zasługuje podstawowy pogląd sądu orzekającego, że skoro po aresztowaniu i skazaniu wnioskodawca musiał zmienić pracę na gorszą <xBRx/>i mniej płatną, to z tego powodu poniósł on szkodę materialną, za którą należy mu się odpowiednie odszkodowanie.</xText> <xText/> <xText>Zdaniem sądu odwoławczego ocena sądu orzekającego nie stoi w sprzeczności z eksponowaną przez skarżącego, a wypracowaną w powołanym w uzasadnieniu apelacji orzecznictwie z końca lat pięćdziesiątych, metodą dyferencyjną ustalania wysokości szkody, polegającą na zbadaniu rzeczywistego stanu majątkowego po wyrządzeniu szkody oraz na hipotetycznym określeniu sytuacji majątkowej która mogłaby mieć miejsce, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.</xText> <xText/> <xText>Dodać do tego wypada, że naprawienie poniesionej szkody ma być wyrównaniem uszczerbku majątkowego poniesionego przez poszkodowanego, a nie uzyskaniem przezeń korzyści, przy czym zawsze uwzględniać należy konkretne warunki istniejące w konkretnej sprawie, rzutujące na zasądzenie odszkodowania<xBRx/>w wysokości ustalonej przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy.</xText> <xText/> <xText>Zaskarżone orzeczenie z jednym, mało jednak znaczącym wyjątkiem – o czym poniżej – spełnia wskazane wyżej wymagania.</xText> <xText/> <xText>Przede wszystkim zachodzi związek przyczynowy między uwięzieniem <xBRx/>i skazaniem wnioskodawcy wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 r. sygn. akt SOW 16/82, a niemożnością powrotu <xAnon>T. M.</xAnon> do poprzednio wykonywanej pracy i koniecznością podjęcia przezeń gorzej płatnego zatrudnienia, wręcz rażąco poniżej jego wysokim kwalifikacjom.</xText> <xText/> <xText>Okoliczność ta wynika wprost zarówno z zeznań wnioskodawcy i jego żony, jak i zachowanej dokumentacji dotyczącej zatrudnienia <xAnon>T. M.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Skoro więc wnioskodawca poniósł szkodę materialną z uwagi na to, że odmówiono mu powrotu do wcześniej wykonywanej pracy, z tego tytułu należy mu się stosowne odszkodowanie.</xText> <xText/> <xText>Jak już wyżej zaznaczono, ustalenie wysokości odszkodowania następować musi zawsze w odniesieniu do warunków istniejących w konkretnej sprawie, przy uwzględnieniu przypomnianych reguł.</xText> <xText/> <xText>Przyjęty przez sąd orzekający sposób ustalenia wysokości poniesionej przez wnioskodawcę szkody, zgodny jest tak z zasadami logicznego rozumowania, jak i ma odniesienie do specyficznych okoliczności rozpatrywanej sprawy.</xText> <xText/> <xText>Już na marginesie zaznaczyć wypada, że gdyby nawet przyjąć za trafne końcowe uwagi skarżącego o tym, że różnice w zarobkach wnioskodawcy nie były aż tak wysokie jak ustalono w zaskarżonym wyroku, to i tak z dołączonego wyliczenia wynika, że w latach 1983 – 1987 wnioskodawca zarabiał rocznie 10 – 15 % mniej niż przed aresztowaniem, co za ten okres – pomijając i kwestionowane przez skarżącego „barbórki” – daje sumę około 19 000 złotych, a zatem znacznie przewyższającą zasądzoną z odpowiedniego tytułu kwotę 13 933 złotych odszkodowania.</xText> <xText/> <xText>Jedyne zastrzeżenie mieć można do pominięcia w rozważaniach sądu orzekającego kwestii kosztów utrzymania wnioskodawcy w okresie jego pozbawienia wolności od dnia 16 grudnia 1981 r. do dnia 14 stycznia 1982 r., co w jakimś stopniu pomniejszało poniesioną przezeń szkodę materialną, lecz w kontekście wszystkich okoliczności przedmiotowej sprawy niedopatrzenie to nie ma większego znaczenia.</xText> <xText/> <xText>Jeszcze raz bowiem wypada przypomnieć, że wszakże wnioskodawca przed zdarzeniami z przełomu 1981 i 1982 roku zajmował kierownicze i dobrze płatne stanowisko w przemyśle węglowym, a później zmuszony był podjąć pracę fizyczną, co spowodowało nie tylko obniżenie jego dochodów, ale i utratę możliwości rozwoju<xBRx/>i wykonywania wyuczonego zawodu, zgodnego z uzyskanym przezeń wyższym wykształceniem.</xText> <xText/> <xText>Z wymienionych zatem przyczyn zarzuty apelacji ocenić należało jako bezzasadne, a zaskarżony wyrok w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania utrzymać w mocy.</xText> <xText/> <xText>Wyrok Sądu Okręgowego, choć aż dwukrotnie prostowany w trybie<xBRx/>art. 105 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">k.p.k.</xLexLink>, wymagał jednak dalszych stosownych korekt.</xText> <xText/> <xText>I tak z jego części wstępnej wyeliminować należało wskazanie, że roszczenie wnioskodawcy wynika z jego internowania, bo przecież <xAnon>T. M.</xAnon> internowany nie był, a zatem to merytoryczne stwierdzenie, które nie sposób uznać za oczywistą omyłkę pisarską, musiało zostać usunięte.</xText> <xText>Usunąć też należało ujętą w orzeczeniu podstawę zasądzenia odszkodowania <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Otóż przypomnieć trzeba, że przepisy art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 2 ustawy lutowej tworzą dwie oddzielne, materialnoprawne podstawy dla dochodzenia od Skarbu Państwa zadośćuczynienia i odszkodowania za krzywdę i szkodę doznane przez represjonowanego w związku z jego działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText/> <xText>Pierwsza podstawa z art. 8 ust. 1 wymienionej ustawy daje prawo dochodzenia roszczeń w związku z wydaniem orzeczenia, które następnie zostało unieważnione na podstawie art. 1 ust. 1 tej ustawy.</xText> <xText>Druga podstawa z art. 11 ust. 2 daje prawo ubiegania się o zasądzenie zadośćuczynienia i odszkodowania, gdy nie wydano orzeczenia, o jakim mowa w art. 1 ust. 1, ale osoba represjonowana pozbawiona została życia (lub wolności) przez organy, o których mowa w art. 1 ust. 1, w wyniku czynności dokonanej w toku lub w związku <xBRx/>z faktycznym prowadzeniem postępowania karnego przeciwko tej osobie, choćby wadliwego z punktu widzenia ówczesnego prawa procesowego.</xText> <xText>To właśnie na tej drugiej podstawie oparte jest roszczenie wnioskodawcy <xAnon>T. M.</xAnon>, zatem powołanie przepisów art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. było błędne.</xText> <xText/> <xText>Nadto, ponieważ odszkodowanie uzyskane przez wnioskodawcę wynika nie tylko z jego aresztowania, ale w przeważającej mierze ze skazania go wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 r. sygn. akt SOW 16/82, odpowiednio uzupełnić należało rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego.</xText> <xText/> <xText>Z uwagi na powyższe orzec należało jak w wyroku, kosztami postępowania odwoławczego obciążając Skarb Państwa (art. 13 powołanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 r.).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Piotr Pośpiech

Renata Kopiec

Magdalena Baryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 371/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie : Przewodniczący : SSA Marek Charuza (spr.) SSA Beata Basiura SSO del. Piotr Pośpiech Protokolant : Magdalena Baryła przy udzialeProkuratora Prok. Kraj. del. do Prok. Apel. Przemysława Piątka po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 sprawy wnioskodawcyT. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 22 września 2009 r. sygn. akt XVI Ko 20/08 I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: - z części wstępnej orzeczenia eliminuje zdanie „z tytułu internowania” - uzupełnia rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 1 zaskarżonego wyroku o stwierdzenie, że odszkodowanie dotyczy również skazania wnioskodawcy wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 roku sygn. akt SOW 16/82 oraz eliminuje z podstawy orzeczenia normę artykułu 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku; II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; III kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 371/09 UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach, na podstawieart. 8 ust. 1 i 2 w zw. z art. 11 ust.1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. zasądziłna rzecz wnioskodawcyT. M.kwotę 7 500 złotych tytułem zadośćuczynienia i kwotę 17 500 złotych tytułem odszkodowania za tymczasowe aresztowanie go w okresie od dnia 16 grudnia 1981 r. do dnia 14 stycznia 1982 r.w sprawie(...)Okręgu Wojskowego weW.sygn. akt SOW 16/82,a w pozostałej części wniosekT. M.oddalił. Apelację od powyższego wyroku złożył na niekorzyść wnioskodawcy prokurator i zaskarżając orzeczenie w części dotyczącej odszkodowania zarzucił obrazę przepisówart. 7 k.p.k.iart. 366 § 1 k.p.k.mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na dowolnym, sprzecznym z regułami obowiązującymi w prawie cywilnym, w szczególnościart. 361 § 2 k.c., ustaleniu wysokości należnegoT. M.z tytułu tymczasowego aresztowania i skazania odszkodowania. Apelację ocenić należało jako bezzasadną. Wbrew zdaniu skarżącego, w toku postępowania nie doszło do naruszenia wskazanych w apelacji norm postępowania, a Sąd Okręgowy poczynił trafne ustalenia faktyczne odnośnie okoliczności istotnych dla ustalenia wysokości należnego wnioskodawcy odszkodowania, przy czym i suma odszkodowania określona zostaław odpowiedniej kwocie. Na wstępie zauważyć wypada, że choć w pisemnej apelacji jako zakres zaskarżenia określono całość orzeczenia o odszkodowaniu, to jednak z całej treści środka odwoławczego wynika jednoznacznie, że apelacja skierowana jest przeciwko tej części rozstrzygnięcia o odszkodowaniu, które dotyczyło rekompensaty z tytułu różnicy w wynagrodzeniu pobieranym przed i po aresztowaniu oraz skazaniu wnioskodawcy. Dlatego też pominąć wypada kwestie dotyczące doznanej przez wnioskodawcę szkody na skutek poniesionych przezeń w 1982 r. kosztów sądowych i adwokackich oraz uiszczonej grzywny, co stało się przyczyną zasądzenia z tego tytułu odszkodowania w kwocie 3 567 złotych – co nie jest kwestionowane przez skarżącego. Przechodząc już do budzącego kontrowersje problemu różnicy w zarobkach stwierdzić wypada, że na aprobatę zasługuje podstawowy pogląd sądu orzekającego, że skoro po aresztowaniu i skazaniu wnioskodawca musiał zmienić pracę na gorsząi mniej płatną, to z tego powodu poniósł on szkodę materialną, za którą należy mu się odpowiednie odszkodowanie. Zdaniem sądu odwoławczego ocena sądu orzekającego nie stoi w sprzeczności z eksponowaną przez skarżącego, a wypracowaną w powołanym w uzasadnieniu apelacji orzecznictwie z końca lat pięćdziesiątych, metodą dyferencyjną ustalania wysokości szkody, polegającą na zbadaniu rzeczywistego stanu majątkowego po wyrządzeniu szkody oraz na hipotetycznym określeniu sytuacji majątkowej która mogłaby mieć miejsce, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Dodać do tego wypada, że naprawienie poniesionej szkody ma być wyrównaniem uszczerbku majątkowego poniesionego przez poszkodowanego, a nie uzyskaniem przezeń korzyści, przy czym zawsze uwzględniać należy konkretne warunki istniejące w konkretnej sprawie, rzutujące na zasądzenie odszkodowaniaw wysokości ustalonej przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy. Zaskarżone orzeczenie z jednym, mało jednak znaczącym wyjątkiem – o czym poniżej – spełnia wskazane wyżej wymagania. Przede wszystkim zachodzi związek przyczynowy między uwięzieniemi skazaniem wnioskodawcy wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 r. sygn. akt SOW 16/82, a niemożnością powrotuT. M.do poprzednio wykonywanej pracy i koniecznością podjęcia przezeń gorzej płatnego zatrudnienia, wręcz rażąco poniżej jego wysokim kwalifikacjom. Okoliczność ta wynika wprost zarówno z zeznań wnioskodawcy i jego żony, jak i zachowanej dokumentacji dotyczącej zatrudnieniaT. M.. Skoro więc wnioskodawca poniósł szkodę materialną z uwagi na to, że odmówiono mu powrotu do wcześniej wykonywanej pracy, z tego tytułu należy mu się stosowne odszkodowanie. Jak już wyżej zaznaczono, ustalenie wysokości odszkodowania następować musi zawsze w odniesieniu do warunków istniejących w konkretnej sprawie, przy uwzględnieniu przypomnianych reguł. Przyjęty przez sąd orzekający sposób ustalenia wysokości poniesionej przez wnioskodawcę szkody, zgodny jest tak z zasadami logicznego rozumowania, jak i ma odniesienie do specyficznych okoliczności rozpatrywanej sprawy. Już na marginesie zaznaczyć wypada, że gdyby nawet przyjąć za trafne końcowe uwagi skarżącego o tym, że różnice w zarobkach wnioskodawcy nie były aż tak wysokie jak ustalono w zaskarżonym wyroku, to i tak z dołączonego wyliczenia wynika, że w latach 1983 – 1987 wnioskodawca zarabiał rocznie 10 – 15 % mniej niż przed aresztowaniem, co za ten okres – pomijając i kwestionowane przez skarżącego „barbórki” – daje sumę około 19 000 złotych, a zatem znacznie przewyższającą zasądzoną z odpowiedniego tytułu kwotę 13 933 złotych odszkodowania. Jedyne zastrzeżenie mieć można do pominięcia w rozważaniach sądu orzekającego kwestii kosztów utrzymania wnioskodawcy w okresie jego pozbawienia wolności od dnia 16 grudnia 1981 r. do dnia 14 stycznia 1982 r., co w jakimś stopniu pomniejszało poniesioną przezeń szkodę materialną, lecz w kontekście wszystkich okoliczności przedmiotowej sprawy niedopatrzenie to nie ma większego znaczenia. Jeszcze raz bowiem wypada przypomnieć, że wszakże wnioskodawca przed zdarzeniami z przełomu 1981 i 1982 roku zajmował kierownicze i dobrze płatne stanowisko w przemyśle węglowym, a później zmuszony był podjąć pracę fizyczną, co spowodowało nie tylko obniżenie jego dochodów, ale i utratę możliwości rozwojui wykonywania wyuczonego zawodu, zgodnego z uzyskanym przezeń wyższym wykształceniem. Z wymienionych zatem przyczyn zarzuty apelacji ocenić należało jako bezzasadne, a zaskarżony wyrok w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania utrzymać w mocy. Wyrok Sądu Okręgowego, choć aż dwukrotnie prostowany w trybieart. 105k.p.k., wymagał jednak dalszych stosownych korekt. I tak z jego części wstępnej wyeliminować należało wskazanie, że roszczenie wnioskodawcy wynika z jego internowania, bo przecieżT. M.internowany nie był, a zatem to merytoryczne stwierdzenie, które nie sposób uznać za oczywistą omyłkę pisarską, musiało zostać usunięte. Usunąć też należało ujętą w orzeczeniu podstawę zasądzenia odszkodowaniazart. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Otóż przypomnieć trzeba, że przepisy art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 2 ustawy lutowej tworzą dwie oddzielne, materialnoprawne podstawy dla dochodzenia od Skarbu Państwa zadośćuczynienia i odszkodowania za krzywdę i szkodę doznane przez represjonowanego w związku z jego działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Pierwsza podstawa z art. 8 ust. 1 wymienionej ustawy daje prawo dochodzenia roszczeń w związku z wydaniem orzeczenia, które następnie zostało unieważnione na podstawie art. 1 ust. 1 tej ustawy. Druga podstawa z art. 11 ust. 2 daje prawo ubiegania się o zasądzenie zadośćuczynienia i odszkodowania, gdy nie wydano orzeczenia, o jakim mowa w art. 1 ust. 1, ale osoba represjonowana pozbawiona została życia (lub wolności) przez organy, o których mowa w art. 1 ust. 1, w wyniku czynności dokonanej w toku lub w związkuz faktycznym prowadzeniem postępowania karnego przeciwko tej osobie, choćby wadliwego z punktu widzenia ówczesnego prawa procesowego. To właśnie na tej drugiej podstawie oparte jest roszczenie wnioskodawcyT. M., zatem powołanie przepisów art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. było błędne. Nadto, ponieważ odszkodowanie uzyskane przez wnioskodawcę wynika nie tylko z jego aresztowania, ale w przeważającej mierze ze skazania go wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 1982 r. sygn. akt SOW 16/82, odpowiednio uzupełnić należało rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego. Z uwagi na powyższe orzec należało jak w wyroku, kosztami postępowania odwoławczego obciążając Skarb Państwa (art. 13 powołanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 r.).

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155025000001506_III_K_000353_2009_Uz_2009-12-28_001

III K 353/09

2009-12-28 01:00:00.0 CET

2013-10-12 03:01:05.0 CEST

2015-01-13 02:33:49.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 353/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz Protokolant: Anna Konieczna przy udziale Prokuratora Małgorzaty Abramczuk z Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Krzyki Zachód del. do Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu w przedmiocie wydania wyroku łącznego po rozpoznaniu na posiedzeniu w sprawie S. Ż. skazanego prawomocnymi wyrokami: 1. wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 paź

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000353"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. akt III K 353/09</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>Dnia 28 grudnia 2009r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz</xText> <xText><xBx>Protokolant: Anna Konieczna </xBx></xText> <xText/> <xText>przy udziale Prokuratora Małgorzaty Abramczuk z Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Krzyki Zachód del. do Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu</xText> <xText>w przedmiocie wydania wyroku łącznego</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu w sprawie <xBx><xAnon>S. Ż.</xAnon></xBx></xText> <xText><xUx>skazanego prawomocnymi wyrokami:</xUx></xText> <xText/> <xText><xBx>1.</xBx> wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. sygn. akt III K 416/95 za czyn popełniony w dniu 25 lipca 1995r. tj. przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 § 1 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10 § 3 d.k.k.</xLexLink> na karę 9 lat pozbawienia wolności;</xText> <xText/> <xText><xBx>2.</xBx> wyrokiem Sadu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 16 listopada 2004r. sygn. akt III K 1904/04 za czyn popełniony w dniu 27 sierpnia 2004r. tj. przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 282" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 282 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> na karę 2 lat pozbawienia wolności;</xText> <xText/> <xText><xBx>3.</xBx> wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 23 września 2008r. sygn. akt II K 1781/06 za czyn popełniony w dniu 16 sierpnia 2004r. tj. przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> na karę 1 roku pozbawienia wolności.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText>I. na podstawie <xLexLink xArt="art. 572" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 572 k.p.k.</xLexLink> umorzyć postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego co do wyroku opisanego w punkcie 1 części wstępnej;</xText> <xText>II. w pozostałym zakresie na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 k.p.k.</xLexLink> stwierdzić swoją niewłaściwość i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Krzyków, II Wydział Karny jako właściwemu.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2009r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków postanowił uznać się za niewłaściwy i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu wraz z wnioskiem skazanego <xAnon>S. Ż.</xAnon> o wydanie wyroku łącznego.</xText> <xText>W uzasadnieniu Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków wskazał, iż z danych o karalności skazanego wynika, że w pierwszej instancji orzekał Sąd Wojewódzki, stąd też ten Sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego.</xText> <xText/> <xText><xUx>Sąd Okręgowy zważył, co następuje:</xUx></xText> <xText>Postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego wobec skazanego <xAnon>S. Ż.</xAnon> w zakresie dotyczącym wyroku Sadu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. (sygn. akt III K 416/95) należało umorzyć.</xText> <xText>Analiza wyroków: wyroku Sadu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. (sygn. akt III K 416/95) oraz wyroków późniejszych tj. wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków (sygn. akt II K 1904/04) i wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków (sygn. akt II K 1781/06), pozwala stwierdzić, że w wypadku wyroku Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu, wyrok ten nie wypełnił znamion określonych w <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu, <xAnon>S. Ż.</xAnon> został bowiem skazany za czyn popełniony 25 lipca 1995r. Zarządzono jego warunkowe zwolnienie w dniu 24 lipca 2003r. i kolejne czyny skazany <xAnon>S. Ż.</xAnon> popełnił w okresie próby (27.08.2004r., 16.08.2004r.). Tym samym nie ma żadnego związku, który pozwalałby na zastosowanie instytucji kary łącznej, pomiędzy wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu (sygn. akt III K 416/95), a pozostałymi wyrokami <xAnon>S.</xAnon> Rejonowych.</xText> <xText>Ponieważ warunki do wydania wyroku łącznego wobec skazanego, jak wynika z akt sprawy spełniają wyroki: sygn. akt II K 1904/04 i sygn. akt II K 1781/06, a zostały one wydane przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków, Sąd Okręgowy – zgodnie z dyspozycją <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 k.p.k.</xLexLink> – przekazał w tym zakresie sprawę do rozpoznania temu sądowi.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Firkowicz

Patrycja Świtoń

Anna Konieczna

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 353/09 POSTANOWIENIE Dnia 28 grudnia 2009r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Firkowicz Protokolant: Anna Konieczna przy udziale Prokuratora Małgorzaty Abramczuk z Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Krzyki Zachód del. do Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu w przedmiocie wydania wyroku łącznego po rozpoznaniu na posiedzeniu w sprawieS. Ż. skazanego prawomocnymi wyrokami: 1.wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. sygn. akt III K 416/95 za czyn popełniony w dniu 25 lipca 1995r. tj. przestępstwo zart. 11 § 1 d.k.k.w zw. zart. 148 § 1 d.k.k.w zw. zart. 10 § 3 d.k.k.na karę 9 lat pozbawienia wolności; 2.wyrokiem Sadu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 16 listopada 2004r. sygn. akt III K 1904/04 za czyn popełniony w dniu 27 sierpnia 2004r. tj. przestępstwo zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 282 k.k.iart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.na karę 2 lat pozbawienia wolności; 3.wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 23 września 2008r. sygn. akt II K 1781/06 za czyn popełniony w dniu 16 sierpnia 2004r. tj. przestępstwo zart. 158 § 1 k.k.iart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.i w zw. zart. 64 § 1 k.k.na karę 1 roku pozbawienia wolności. postanawia I. na podstawieart. 572 k.p.k.umorzyć postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego co do wyroku opisanego w punkcie 1 części wstępnej; II. w pozostałym zakresie na podstawieart. 35 § 1 k.p.k.w zw. zart. 569 § 1 k.p.k.stwierdzić swoją niewłaściwość i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Krzyków, II Wydział Karny jako właściwemu. UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2009r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków postanowił uznać się za niewłaściwy i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu wraz z wnioskiem skazanegoS. Ż.o wydanie wyroku łącznego. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków wskazał, iż z danych o karalności skazanego wynika, że w pierwszej instancji orzekał Sąd Wojewódzki, stąd też ten Sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego wobec skazanegoS. Ż.w zakresie dotyczącym wyroku Sadu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. (sygn. akt III K 416/95) należało umorzyć. Analiza wyroków: wyroku Sadu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 28 października 1996r. (sygn. akt III K 416/95) oraz wyroków późniejszych tj. wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków (sygn. akt II K 1904/04) i wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków (sygn. akt II K 1781/06), pozwala stwierdzić, że w wypadku wyroku Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu, wyrok ten nie wypełnił znamion określonych wart. 85 k.k.Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu,S. Ż.został bowiem skazany za czyn popełniony 25 lipca 1995r. Zarządzono jego warunkowe zwolnienie w dniu 24 lipca 2003r. i kolejne czyny skazanyS. Ż.popełnił w okresie próby (27.08.2004r., 16.08.2004r.). Tym samym nie ma żadnego związku, który pozwalałby na zastosowanie instytucji kary łącznej, pomiędzy wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu (sygn. akt III K 416/95), a pozostałymi wyrokamiS.Rejonowych. Ponieważ warunki do wydania wyroku łącznego wobec skazanego, jak wynika z akt sprawy spełniają wyroki: sygn. akt II K 1904/04 i sygn. akt II K 1781/06, a zostały one wydane przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków, Sąd Okręgowy – zgodnie z dyspozycjąart. 569 § 1 k.p.k.– przekazał w tym zakresie sprawę do rozpoznania temu sądowi. W tym stanie rzeczy orzeczono jak na wstępie.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000001503_V_Ca_002904_2009_Uz_2009-12-29_001

V Ca 2904/09

2009-12-29 01:00:00.0 CET

2018-01-30 21:05:28.0 CET

2018-01-30 12:00:37.0 CET

15450500

1503

DECISION, REASON

Sygn. akt V Ca 2904/09 POSTANOWIENIE Dnia 29 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie: Przewodniczący-Sędzia SO Joanna Staszewska Sędziowie SO Bożena Miśkowiec, SO Agnieszka Fronczak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 grudnia 2009r. sprawy z wniosku M. K. z udziałem miasta (...) W. o założenie ksiegi wieczystej na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowemu (...) z dnia 04 sierpnia 2009 r. sygn. akt dz Kw (...)

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Krasuska" xPublisher="akrasuska" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xEditor="akrasuska" xml:space="preserve" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="1" xFlag="published" xVolType="15/450500/0001503/Ca" xYear="2009" xVolNmbr="002904" xDocType="Uz"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt V Ca 2904/09</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 29 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy</xText> <xText xALIGNx="left">w następującym składzie:</xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Przewodniczący-Sędzia SO Joanna Staszewska</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sędziowie SO Bożena Miśkowiec, SO Agnieszka Fronczak </xBx></xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 grudnia 2009r.</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z wniosku <xAnon>M. K.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">z udziałem miasta <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>W.</xAnon> </xText> <xText xALIGNx="left">o założenie ksiegi wieczystej</xText> <xText xALIGNx="left">na skutek apelacji wnioskodawcy</xText> <xText xALIGNx="left">od postanowienia</xText> <xText xALIGNx="left">Sądu Rejonowemu <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">z dnia 04 sierpnia 2009 r. sygn. akt dz <xAnon>Kw (...)</xAnon></xText> <xText/> <xText xALIGNx="left"><xBx>postanawia: </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> oddalić apelację.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt V Ca 2904/09</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText xALIGNx="left">Apelacja wnioskodawcy zdaniem Sądu Okręgowego nie mogła zostać uwzględniona.</xText> <xText xALIGNx="left"> Nie można bowiem czynić Sądowi Rejonowemu skutecznego zarzutu opartego na fakcie zastosowania przez ten Sąd obowiązującego przepisu prawa.</xText> <xText xALIGNx="left"> Skoro wnioskodawca nie przedstawił dokumentu wymaganego do założenia księgi wieczystej dla budynku odpowiadającego warunkom przewidzianym w <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19450500279" xTitle="Dekret z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy" xAddress="Dz. U. z 1945 r. Nr 50, poz. 279">art. 5 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy</xLexLink> (Dz. U. Nr 50, poz. 279) jako podstawa oznaczenia takiego budynku, w postaci opisu i planu inwentaryzacji (<xLexLink xArt="§ 61;§ 61 ust. 2" xIsapId="WDU20011021122" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1122">§ 61 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów</xLexLink>), istniała uzasadniona podstawa odmowy dokonania żądanego wpisu zgodnie z normami <xLexLink xArt="art. 6268;art. 6268 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 6268 § 2 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 6269" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">6269 kpc</xLexLink>.</xText> <xText xALIGNx="left"> Dodatkowo trzeba też wskazać, że - jak można wnosić z treści przedmiotowego wniosku - wnioskodawca domagał się założenia księgi wieczystej i ujawnienia jego osoby jako właściciela jedynie dla części budynku, co zdaniem Sądu Okręgowego w świetle obowiązujących przepisów prawa, w szczególności norm cytowanego wyżej rozporządzenia, nie jest dopuszczalne.</xText> <xText xALIGNx="left">W odniesieniu do twierdzeń zawartych w omawianej apelacji należy też zauważyć, że tytuł właścicielski wnioskodawcy, co do części przedmiotowego budynku, nie jest uzależniony od uzyskania wpisu w księdze wieczystej o treści objętej wnioskiem. Można też na marginesie dodać, że z uwagi na treść przepisu ust. 3 § 61 powoływanego wyżej rozporządzenia ("Po oddaniu właścicielowi budynku w użytkowanie wieczyste gruntu, na którym ten budynek się znajduje, księgę wieczystą prowadzoną dla budynku zamyka się, a wszystkie wpisy przenosi się do księgi wieczystej dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste. W razie odmowy oddania w użytkowanie wieczyste gruntu pod budynkiem, księgę wieczystą dotychczasową zamyka się.") z tego punktu widzenia istotniejszym dla wnioskodawcy jest uzyskanie decyzji o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste.</xText> <xText xALIGNx="left"> Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy postanowił jak na wstępie na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 13 § 2 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Joanna Staszewska

Aneta Krasuska

Aneta Krasuska

Sygn. akt V Ca 2904/09 POSTANOWIENIE Dnia 29 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie: Przewodniczący-Sędzia SO Joanna Staszewska Sędziowie SO Bożena Miśkowiec, SO Agnieszka Fronczak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 grudnia 2009r. sprawy z wnioskuM. K. z udziałem miasta(...)W. o założenie ksiegi wieczystej na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowemu(...) z dnia 04 sierpnia 2009 r. sygn. akt dzKw (...) postanawia: oddalić apelację. Sygn. akt V Ca 2904/09 UZASADNIENIE Apelacja wnioskodawcy zdaniem Sądu Okręgowego nie mogła zostać uwzględniona. Nie można bowiem czynić Sądowi Rejonowemu skutecznego zarzutu opartego na fakcie zastosowania przez ten Sąd obowiązującego przepisu prawa. Skoro wnioskodawca nie przedstawił dokumentu wymaganego do założenia księgi wieczystej dla budynku odpowiadającego warunkom przewidzianym wart. 5 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy(Dz. U. Nr 50, poz. 279) jako podstawa oznaczenia takiego budynku, w postaci opisu i planu inwentaryzacji (§ 61 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów), istniała uzasadniona podstawa odmowy dokonania żądanego wpisu zgodnie z normamiart. 6268 § 2 kpci6269 kpc. Dodatkowo trzeba też wskazać, że - jak można wnosić z treści przedmiotowego wniosku - wnioskodawca domagał się założenia księgi wieczystej i ujawnienia jego osoby jako właściciela jedynie dla części budynku, co zdaniem Sądu Okręgowego w świetle obowiązujących przepisów prawa, w szczególności norm cytowanego wyżej rozporządzenia, nie jest dopuszczalne. W odniesieniu do twierdzeń zawartych w omawianej apelacji należy też zauważyć, że tytuł właścicielski wnioskodawcy, co do części przedmiotowego budynku, nie jest uzależniony od uzyskania wpisu w księdze wieczystej o treści objętej wnioskiem. Można też na marginesie dodać, że z uwagi na treść przepisu ust. 3 § 61 powoływanego wyżej rozporządzenia ("Po oddaniu właścicielowi budynku w użytkowanie wieczyste gruntu, na którym ten budynek się znajduje, księgę wieczystą prowadzoną dla budynku zamyka się, a wszystkie wpisy przenosi się do księgi wieczystej dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste. W razie odmowy oddania w użytkowanie wieczyste gruntu pod budynkiem, księgę wieczystą dotychczasową zamyka się.") z tego punktu widzenia istotniejszym dla wnioskodawcy jest uzyskanie decyzji o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy postanowił jak na wstępie na podstawieart. 385 kpcw zw. zart. 13 § 2 kpc.

15/450500/0001503/Ca

Sąd Okręgowy w Warszawie

V Wydział Cywilny Odwoławczy

154505000005127_XVII_AmC_000960_2009_Uz_2009-12-30_003

XVII AmC 960/09

2009-12-30 01:00:00.0 CET

2016-08-11 19:15:28.0 CEST

2016-08-11 11:49:00.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 960/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 grudnia 2009r Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Wanda Czajkowska Protokolant Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009r w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa J. O. przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsume

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2009" xEditor="bgonera" xToPage="6" xPublisher="bgonera" xFlag="published" xEditorFullName="Beata Gonera" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="000960"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 960/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 grudnia 2009r</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SO Wanda Czajkowska</xText> <xText>Protokolant Piotr Grzywacz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009r w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. O.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> Towarzystwu (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Ogólne warunki ubezpieczenia ochrony prawnej „Ochrona Prawna <xAnon>(...)</xAnon>”</xText> <xText>§ 12 ust 6 o treści następującej : „Jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu wypowiedzenia”</xText> <xText>§ 16 ust 2 o treści następującej : „składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenia ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia”</xText> <xText>II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego</xText> <xText>III. nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 zł (sześćset) tytułem opłaty od pozwu od uiszczenia której powód był zwolniony</xText> <xText>IV. zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym <xBRx/>i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText xALIGNx="right">/-/ SSO Wanda Czajkowska</xText> <xText><xBx>Sygn. Akt XVII AmC 960/09</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>J. O.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowień wzorca umowy o nazwie “Ochrona Prawna <xAnon>(...)</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>)” (zw. OWU) stosowanego przez pozwane <xAnon>(...)</xAnon> Towarzystwo <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> o treści:</xText> <xText>1. § 12 ust. 6 zd. 1 OWU „Jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu wypowiedzenia.”</xText> <xText>2. § 16 ust. 2 OWU „Składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia.”</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwu powód w odniesieniu do postanowienia § 12 ust. 6 zd. 1 OWU podniósł, że jest on sprzeczny z <xLexLink xArt="art. 812;art. 812 § 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 812 § 5 kc.</xLexLink> Powód wskazał, że dwukrotne zajście wypadku ubezpieczeniowego jest sytuacją, w której zachodzi konieczność dwukrotnego wykonania umowy ubezpieczenia przez ubezpieczyciela, czego nie można uznać za sytuację nadzwyczajną i ważny powód, uprawniający ubezpieczyciela do wypowiedzenia umowy.</xText> <xText>W ocenie powoda zakwestionowane w/w postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Konsument zawiera umowę ubezpieczenia na czas określony a odpowiedzialność ubezpieczyciela limitowana jest sumą ubezpieczenia. Na podstawie zakwestionowanego postanowienia może jednak mieć miejsce sytuacja, w której pomimo nie wyczerpania sumy ubezpieczenia a nawet wypłaty relatywnie niskiego odszkodowania umowa ubezpieczenia zostanie rozwiązana przez ubezpieczyciela na skutek wypowiedzenia.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowienia § 16 ust. 2 OWU powód podniósł, że jest ono sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, albowiem uprawnia ubezpieczyciela do odmówienia ubezpieczającemu zwrotu składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej nawet w sytuacji, gdy wypłacone przez ubezpieczyciela świadczenie było bardzo niskie. W skrajnych przypadkach może nawet wystąpić sytuacja, w której świadczenie to będzie niższe niż składka, którą zgodnie z przepisami prawa ubezpieczyciel byłby zobowiązany zwrócić.</xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (pozwany) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.</xText> <xText>Pozwany przyznał, iż w swej działalności jako ubezpieczyciel stosuje warunki ubezpieczenia Ochrona Prawna <xAnon>(...)</xAnon> oznaczone jako <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Pozwany wskazał, iż istotne jest, że zakwestionowany wzór umowny dotyczy szczególnej kategorii, wciąż mało znanych na polskim rynku ubezpieczeń ochrony prawnej.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowienia zawartego w § 12 ust. 6 zd. 1 OWU pozwany podniósł, że nie narusza ono rażąco interesu konsumenta. Warunkiem jego uruchomienia jest, aby ubezpieczony (konsument) uzyskał dwukrotnie uznanie jego roszczeń o świadczenie ubezpieczeniowe. Z uwagi na specyfikę ubezpieczenia ochrony prawnej oferowanego przez pozwanego taki zapis jest z poszanowaniem interesów obu stron i wyważa pozycję ubezpieczonego i ubezpieczyciela - konsument ma zagwarantowane co najmniej dwukrotne otrzymanie świadczenia ubezpieczeniowego o znacznej wartości, natomiast ubezpieczyciel zabezpieczony jest przed świadczeniem ochrony ubezpieczeniowej ze znaczną stratą.</xText> <xText>Pozwany wyjaśnił, iż świadczenie spełniane przez niego w razie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego polega na pokryciu szeregu kosztów ochrony prawnej — honorarium profesjonalnego pełnomocnika, opłaty sądowe, koszty powołania biegłych, koszty egzekucyjne poręczenie majątkowe itp., a także kosztów drugiej strony w sytuacji procesu przegranego ( ust. 2 i 3 owu). Pozwany wyjaśnił, że cały pakiet zakresu ubezpieczenia określony w § 1 OWU to koszt 694 zł, za co konsument ma możliwość otrzymania świadczenia o wartości 60.000 zł. Zdaniem pozwanego nie jest możliwe, aby konsument za swoją składkę otrzymał świadczenie o wartości mniejszej.</xText> <xText>Pozwany wskazał, że ze względu na specyfikę ubezpieczenia ochrony prawnej zakwestionowana klauzula zabezpiecza go przed skutkami ewentualnego wykonania umowy ze znaczną szkodą. Specyfika przejawia się w tym, iż uznając roszczenie ubezpieczonego o spełnienie świadczenia ubezpieczeniowego nie jest możliwe dokładne określenie ostatecznej kwoty odszkodowania, Ostateczne koszty są znane dopiero z chwilą wydania prawomocnego orzeczenia, a w przypadku egzekucji nawet później.</xText> <xText>Zakwestionowane postanowienie nie może być również uznana za naruszająca dobre obyczaje. Ma ona zastosowanie dopiero po dwukrotnym uznaniu istnienia ochrony ubezpieczeniowej, co nie może zdaniem pozwanej świadczyć o tym, że pozwana chce jak najmniejszym kosztem wywiązać się ze swych obowiązków, pozbawiając konsumenta realnej możliwości skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej. Zdaniem pozwanej nie zachodzi taka sytuacja i pomimo zastrzeżenia tej treści postanowienia we wzorcu umownym, to ubezpieczony interes ubezpieczeniowy konsumenta zostanie zaspokojony w pełni, i to co najmniej dwukrotnie.</xText> <xText>Pozwana podniosła, że w świetle § 13 ust 2 OWU należy zauważyć, że intencją zakwestionowanego postanowienia nie mogło być unikanie odpowiedzialności przez pozwaną, albowiem suma ubezpieczenia jest górną granicą odpowiedzialności tylko dla danego jednego zdarzenia. W przypadku każdego kolejnego zdarzenia konsument ma do dyspozycji ponownie pełną wysokość sumy ubezpieczenia. Tymczasem gdyby pozwanej zależałoby na jak najszybszym i najtańszym pozbyciu się szkodowego klienta wówczas racjonalnym byłoby zastrzeżenie w umowie, iż suma ubezpieczenia każdorazowo ulega pomniejszaniu o wypłacone odszkodowania. Takiej konstrukcji jednak nie ma.</xText> <xText>Pozwana podniosła ponadto, że w praktyce nie zastosowała zakwestionowanego postanowienia w żadnym przypadku.</xText> <xText>W odniesieniu do postanowienia zawartego w § 16 ust. 2 OW U, to w ocenie pozwanego nie narusza ono w sposób rażący interesów konsumentów oraz nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami.</xText> <xText>Pozwany podniósł, że w przypadku ubezpieczenia ochrony prawnej ubezpieczyciel ponosi ryzyko zapłaty kosztów ochrony prawnej, a wypadkiem ubezpieczeniowym jest zdarzenie, które wywołuje powstanie pasywów w majątku ubezpieczonego — zobowiązanie do poniesienia ubezpieczonego określonych wydatków związanych z ochroną interesów prawny ubezpieczonego na drodze prawnej. Świadczenie w postaci ponoszenia ryzyka przez pozwanego spełniane jest więc zawsze, a wypłata odszkodowania następuje tylko w przypadku zajścia wypadku objętego ochroną. Tym samym składka stanowi wynagrodzenie dla ubezpieczyciela za sam fakt ponoszenia ryzyka, które samo w sobie stanowi należyte wykonanie zobowiązania z umowy ubezpieczenia (do czasu jej rozwiązania lub wygaśnięcia).</xText> <xText>Ponadto zgodnie ze specyfiką ubezpieczenia ochrony prawnej przedmiotem ubezpieczenia nie jest żaden określony substrat majątkowy, lecz określone w umowie kategorie interesów prawnych ubezpieczonego, które mogą spowodować powstanie pasywów w jego majątku, nieznanych jeszcze w chwili zawarcia umowy, a nawet zgłoszenia wypadku ubezpieczeniowego (przez konieczność poniesienia kosztów ochrony prawnej ubezpieczonych interesów ubezpieczonego) - § 3 ust. 1 OWU. Pozwany powołał się na poglądy doktryny, podniósł, że dopuszczalne jest pozbawienie ubezpieczającego prawa do zwrotu składki za niewykorzystany okresu ubezpieczenia, jeżeli całkowicie zostanie wykorzystana ochrona ubezpieczeniowa, zwłaszcza gdy „unicestwiony postanie przedmiot ubezpieczenia". Odnosząc ten pogląd do ubezpieczenia zawartego w zakwestionowanym wzorcu umownym, to pozwana uznając roszczenie ubezpieczonego o pokrycie kosztów ochrony prawnej związanych z realizacją jego interesu prawnego (np. pokrycie kosztów procesu o zapłatę odszkodowania przysługującego ubezpieczonemu), a następnie wykonując swoje zobowiązanie pokrywając te koszty, doprowadza w istocie właśnie do opisanej sytuacji, kiedy przedmiot ochrony (konkretne koszty ochrony prawnej) zostaje unicestwiony. W odniesieniu do danego przedmiotu ubezpieczenia nie jest już możliwe dalsze świadczenie ochrony ubezpieczeniowej, ponieważ w majątku ubezpieczonego (konsumenta) nie istnieją już wspomniane pasywa z tytułu kosztów ochrony prawnej konkretnych interesów prawnych (przestaną istnieć wraz z zakończeniem spraw sądowej). Dzieje się tak w przypadku każdego zdarzenia, wobec którego ubezpieczyciel spełniać będzie świadczenie - bez względu czy koszty te konsumowały sumę ubezpieczenia, czy też nie. Ewentualna niższa wysokość spełnionego w świadczenia niż suma ubezpieczenia nie może w świadczyć o naruszaniu interesu konsumenta — przedmiot ubezpieczenia wskutek pokrycia kosztów zostanie unicestwiony, a koszty te będą i tak wyższe niż wartość świadczenia konsumenta.</xText> <xText>Pozwany podniósł, również, że ubezpieczenie ochrony prawnej w doktrynie jest określane jako najbardziej zbliżone w swej istocie do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany powołał z art. 41 ust. 2 oraz art. 56 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, że dopuszczalne jest w pewnych przypadkach ograniczenie prawa do zwrotu składki.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:</xText> <xText>Pozwany – <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> prowadząc działalność ubezpieczeniową stosuje w obrocie z konsumentami Ogólne warunki ubezpieczenia ochrony prawnej „Ochrona Prawna <xAnon>(...)</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>)”. Stosownie do § 3 OWU przedmiotem tego ubezpieczenia jest zapewnienie reprezentacji prawnych interesów ubezpieczającego i ponoszenie kosztów z tym związanych, na zasadach i w zakresie wskazanym w ust. 2 tego postanowienia.</xText> <xText>Stosownie do § 10 OWU umowy ubezpieczenia są zawierane na okres 1 roku, jeżeli strony nie postanowią inaczej.</xText> <xText>Stosownie do § 12 ust. 6 zd. 1 OWU jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia, albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu ubezpieczenia.</xText> <xText>Ubezpieczyciel wyposażył się w uprawnienie do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia zawartej na czas oznaczony.</xText> <xText>Stosownie do § 16 ust. 2 OWU składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był obowiązany do jego spełnienia.</xText> <xText>Ubezpieczyciel wyposażył się w uprawnienie do zatrzymania składki ubezpieczeniowej jeżeli wypłaci lub był zobowiązany do wypłaty odszkodowania.</xText> <xText>Przytoczone wyżej postanowienia OWU zakwestionowane przez powódkę jako niedozwolone postanowienia umowne, dotyczą kwestii wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela.</xText> <xText>Na rozprawie 30 grudnia 2009r. pełnomocnik pozwanego złożył wniosek o odroczenie rozprawy w celu ustosunkowania się na piśmie do kwestii zgłoszonych przez pełnomocnika powoda w piśmie procesowym z 15 grudnia 2009r.</xText> <xText>Sąd w/w wniosku pełnomocnika pozwanego nie uwzględnił. W/w pismo procesowe doręczone zostało pełnomocnikowi pozwanego 18 grudnia 2009r. a wonec tego w ocenie Sądu pełnomocnik pozwanego miał odpowiedni czas do ustosunkowania się do treści tego pisma procesowego.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, co następuje:</xText> <xText>W orzecznictwie sądowym wielokrotnie zwracano uwagę na konieczność wyraźnego, precyzyjnego określania w umowie ubezpieczenia wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela (orzeczenie SN z 5 lutego 1973 OSPiKA Nr 2/1974, poz. 39, z 16 września 1993r. OSN Nr 5/1994, poz. 98). W orzeczeniach tych wskazywano na to, że po zawarciu umowy ubezpieczenia na określonych warunkach ubezpieczający nie powinien być narażony na odmowę naprawienia szkody przez ubezpieczyciela w oparciu o swobodną interpretację postanowień umownych ustalających różne kwestie związane z zakresem przyznanej ochrony. W szczególności dotyczy to interpretacji wyraźnie nie sprecyzowanego znaczenia poszczególnych terminów. Wskazano na wymóg m. innymi wyraźnego formułowania postanowień wyłączających odpowiedzialność.</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 812;art. 812 § 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Art. 812 § 5 kc</xLexLink> stanowi, że wypowiedzenie przez ubezpieczyciela umowy zawartej na czas określony może nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie, a także z ważnych powodów określonych w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia.</xText> <xText>Treść powołanego przepisu uzasadnia wniosek, że ubezpieczyciel może korzystać z prawa do wypowiadania stosunków prawnych ubezpieczenia tylko w wypadkach wyjątkowych. Dlatego też nie jest wystarczające posługiwanie się w OWU ogólnymi stwierdzeniami, że umowa może być wypowiedziana z ważnych powodów. Konieczne jest wskazanie i to w sposób możliwie precyzyjny przyczyny wypowiedzenia. Za takim rozumieniem przemawia treść <xLexLink xArt="art. 812;art. 812 § 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 812 § 5 kc.</xLexLink> Mowa jest w nim o ważnych powodach określonych w umowie lub OWU. Ważne powody powinny być wobec tego w precyzyjny sposób określone w OWU tak, aby możliwa była abstrakcyjna ocena, czy istotnie są one ważne oraz ustalenie, czy konkretne stany faktyczne mieszczą się w ich zakresie.</xText> <xText>Sformułowanie postanowienia § 12 ust. 6 zd. 1 OWU w/w wymagań nie spełnia. Odwołuje się bowiem w swej treści bardzo ogólnie do bliżej nie sprecyzowanych okoliczności zaistnienia co najmniej dwóch wypadków ubezpieczeniowych w okresie jednego okresu ubezpieczenia i daje prawo do ich oceny tylko jednej stronie, tj. ubezpieczycielowi dla przyjęcia, że zaistniały ważne powody do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia.</xText> <xText>Z tych względów zakwestionowane postanowienie należy ocenić jako sprzeczne z dobrymi obyczajami, rażąco naruszające interesy konsumentów.</xText> <xText>§ 16 ust. 1 OWU ustala, że ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej w sytuacji rozwiązania umowy ubezpieczenia w całości lub w części wymienionych w umowie ryzyk ubezpieczeniowych. To postanowienie jest spójne z treścią <xLexLink xArt="art. 813;art. 813 § 1;art. 813 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 813 § 1 zd. 2 kc</xLexLink>, który stanowi, że w przypadku wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej.</xText> <xText>§ 16 ust. 2 OWU (zakwestionowany w pozwie) ustala zaś, że ubezpieczającemu nie przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej w sytuacji rozwiązania umowy ubezpieczenia w czasie obowiązywania, w którym zaistniał wypadek ubezpieczeniowy na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia.</xText> <xText>W ocenie Sądu postanowienie § 16 ust. 2 OWU narusza przepis <xLexLink xArt="art. 813;art. 813 § 1;art. 813 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 813 § 1 zd. 2 kc</xLexLink> przez zastosowanie w zakwestionowanym postanowieniu interpretacji niezgodnej z treścią w/w przepisu bezwzględnie obowiązującego.</xText> <xText>Treść tego postanowienia dopuszczałoby następujące postępowanie ubezpieczyciela w przypadku spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela (nieraz w wysokości niższej niż składka) ubezpieczyciel rozwiązuje umowę i uzyskuje uprawnienie do zatrzymania składki.</xText> <xText>Tego rodzaju postępowanie ubezpieczyciela prowadziłoby niewątpliwie do bardzo niekorzystnych skutków dla ubezpieczającego, a poza tym dopuszczenie do możliwości takiej interpretacji <xLexLink xArt="art. 813;art. 813 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 813 § 1 kc</xLexLink> byłaby nie do pogodzenia z ratio legis regulacji zawartej w <xLexLink xArt="art. 813;art. 813 § 1;art. 813 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 813 § 1 zd. 2 kc.</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 813;art. 813 § 1;art. 813 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Art. 813 § 1 zd. 2 kc</xLexLink> wyraźnie i jasno formułuje zasadę, że po wygaśnięciu umowy ubezpieczenia przed okresem na jaki została zawarta ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej.</xText> <xText>Postanowienie § 16 ust. 2 OWU jest postanowieniem niedozwolonym, jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, albowiem ukształtowane w nim prawo ubezpieczyciela zostało nieuczciwie i nierzetelnie, z naruszeniem słusznych interesów konsumentów, rażąco narusza interesy konsumentów pozbawiając ich prawa do zwrotu składki.</xText> <xText>Z tych względów i na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> orzeczono jak w sentencji wyroku.</xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink>. Sąd uwzględnił wniosek pełnomocnika powódki o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł (dwukrotność stawki minimalnej) albowiem przedmiotem żądania pozwu były dwa oddzielne roszczenia wymagające przygotowania oddzielnie ich uzasadnienia faktycznego i prawnego. Nakład pracy pełnomocnika w sprawie uzasadnił przyznanie wyższej stawki niż minimalna.</xText> <xText>Sąd nie uwzględnił w kosztach opłaty od pełnomocnictwa, albowiem brak jest w aktach dowodu jej zapłaty.</xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wanda Czajkowska

Beata Gonera

Piotr Grzywacz

Beata Gonera

Sygn. akt XVII AmC 960/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 grudnia 2009r Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: Sędzia SO Wanda Czajkowska Protokolant Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009r w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaJ. O. przeciwko(...)Towarzystwu (...) S.A.wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie „Ogólne warunki ubezpieczenia ochrony prawnej „Ochrona Prawna(...)” § 12 ust 6 o treści następującej : „Jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu wypowiedzenia” § 16 ust 2 o treści następującej : „składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenia ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia” II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego III. nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 600 zł (sześćset) tytułem opłaty od pozwu od uiszczenia której powód był zwolniony IV. zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowymi Gospodarczym na koszt pozwanego. /-/ SSO Wanda Czajkowska Sygn. Akt XVII AmC 960/09 UZASADNIENIE PowódJ. O.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowień wzorca umowy o nazwie “Ochrona Prawna(...)((...))” (zw. OWU) stosowanego przez pozwane(...)Towarzystwo(...) S.A.wW.o treści: 1. § 12 ust. 6 zd. 1 OWU „Jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu wypowiedzenia.” 2. § 16 ust. 2 OWU „Składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia.” W uzasadnieniu pozwu powód w odniesieniu do postanowienia § 12 ust. 6 zd. 1 OWU podniósł, że jest on sprzeczny zart. 812 § 5 kc.Powód wskazał, że dwukrotne zajście wypadku ubezpieczeniowego jest sytuacją, w której zachodzi konieczność dwukrotnego wykonania umowy ubezpieczenia przez ubezpieczyciela, czego nie można uznać za sytuację nadzwyczajną i ważny powód, uprawniający ubezpieczyciela do wypowiedzenia umowy. W ocenie powoda zakwestionowane w/w postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Konsument zawiera umowę ubezpieczenia na czas określony a odpowiedzialność ubezpieczyciela limitowana jest sumą ubezpieczenia. Na podstawie zakwestionowanego postanowienia może jednak mieć miejsce sytuacja, w której pomimo nie wyczerpania sumy ubezpieczenia a nawet wypłaty relatywnie niskiego odszkodowania umowa ubezpieczenia zostanie rozwiązana przez ubezpieczyciela na skutek wypowiedzenia. W odniesieniu do postanowienia § 16 ust. 2 OWU powód podniósł, że jest ono sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, albowiem uprawnia ubezpieczyciela do odmówienia ubezpieczającemu zwrotu składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej nawet w sytuacji, gdy wypłacone przez ubezpieczyciela świadczenie było bardzo niskie. W skrajnych przypadkach może nawet wystąpić sytuacja, w której świadczenie to będzie niższe niż składka, którą zgodnie z przepisami prawa ubezpieczyciel byłby zobowiązany zwrócić. (...)Towarzystwo (...) S.A.wW.(pozwany) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany przyznał, iż w swej działalności jako ubezpieczyciel stosuje warunki ubezpieczenia Ochrona Prawna(...)oznaczone jako(...). Pozwany wskazał, iż istotne jest, że zakwestionowany wzór umowny dotyczy szczególnej kategorii, wciąż mało znanych na polskim rynku ubezpieczeń ochrony prawnej. W odniesieniu do postanowienia zawartego w § 12 ust. 6 zd. 1 OWU pozwany podniósł, że nie narusza ono rażąco interesu konsumenta. Warunkiem jego uruchomienia jest, aby ubezpieczony (konsument) uzyskał dwukrotnie uznanie jego roszczeń o świadczenie ubezpieczeniowe. Z uwagi na specyfikę ubezpieczenia ochrony prawnej oferowanego przez pozwanego taki zapis jest z poszanowaniem interesów obu stron i wyważa pozycję ubezpieczonego i ubezpieczyciela - konsument ma zagwarantowane co najmniej dwukrotne otrzymanie świadczenia ubezpieczeniowego o znacznej wartości, natomiast ubezpieczyciel zabezpieczony jest przed świadczeniem ochrony ubezpieczeniowej ze znaczną stratą. Pozwany wyjaśnił, iż świadczenie spełniane przez niego w razie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego polega na pokryciu szeregu kosztów ochrony prawnej — honorarium profesjonalnego pełnomocnika, opłaty sądowe, koszty powołania biegłych, koszty egzekucyjne poręczenie majątkowe itp., a także kosztów drugiej strony w sytuacji procesu przegranego ( ust. 2 i 3 owu). Pozwany wyjaśnił, że cały pakiet zakresu ubezpieczenia określony w § 1 OWU to koszt 694 zł, za co konsument ma możliwość otrzymania świadczenia o wartości 60.000 zł. Zdaniem pozwanego nie jest możliwe, aby konsument za swoją składkę otrzymał świadczenie o wartości mniejszej. Pozwany wskazał, że ze względu na specyfikę ubezpieczenia ochrony prawnej zakwestionowana klauzula zabezpiecza go przed skutkami ewentualnego wykonania umowy ze znaczną szkodą. Specyfika przejawia się w tym, iż uznając roszczenie ubezpieczonego o spełnienie świadczenia ubezpieczeniowego nie jest możliwe dokładne określenie ostatecznej kwoty odszkodowania, Ostateczne koszty są znane dopiero z chwilą wydania prawomocnego orzeczenia, a w przypadku egzekucji nawet później. Zakwestionowane postanowienie nie może być również uznana za naruszająca dobre obyczaje. Ma ona zastosowanie dopiero po dwukrotnym uznaniu istnienia ochrony ubezpieczeniowej, co nie może zdaniem pozwanej świadczyć o tym, że pozwana chce jak najmniejszym kosztem wywiązać się ze swych obowiązków, pozbawiając konsumenta realnej możliwości skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej. Zdaniem pozwanej nie zachodzi taka sytuacja i pomimo zastrzeżenia tej treści postanowienia we wzorcu umownym, to ubezpieczony interes ubezpieczeniowy konsumenta zostanie zaspokojony w pełni, i to co najmniej dwukrotnie. Pozwana podniosła, że w świetle § 13 ust 2 OWU należy zauważyć, że intencją zakwestionowanego postanowienia nie mogło być unikanie odpowiedzialności przez pozwaną, albowiem suma ubezpieczenia jest górną granicą odpowiedzialności tylko dla danego jednego zdarzenia. W przypadku każdego kolejnego zdarzenia konsument ma do dyspozycji ponownie pełną wysokość sumy ubezpieczenia. Tymczasem gdyby pozwanej zależałoby na jak najszybszym i najtańszym pozbyciu się szkodowego klienta wówczas racjonalnym byłoby zastrzeżenie w umowie, iż suma ubezpieczenia każdorazowo ulega pomniejszaniu o wypłacone odszkodowania. Takiej konstrukcji jednak nie ma. Pozwana podniosła ponadto, że w praktyce nie zastosowała zakwestionowanego postanowienia w żadnym przypadku. W odniesieniu do postanowienia zawartego w § 16 ust. 2 OW U, to w ocenie pozwanego nie narusza ono w sposób rażący interesów konsumentów oraz nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Pozwany podniósł, że w przypadku ubezpieczenia ochrony prawnej ubezpieczyciel ponosi ryzyko zapłaty kosztów ochrony prawnej, a wypadkiem ubezpieczeniowym jest zdarzenie, które wywołuje powstanie pasywów w majątku ubezpieczonego — zobowiązanie do poniesienia ubezpieczonego określonych wydatków związanych z ochroną interesów prawny ubezpieczonego na drodze prawnej. Świadczenie w postaci ponoszenia ryzyka przez pozwanego spełniane jest więc zawsze, a wypłata odszkodowania następuje tylko w przypadku zajścia wypadku objętego ochroną. Tym samym składka stanowi wynagrodzenie dla ubezpieczyciela za sam fakt ponoszenia ryzyka, które samo w sobie stanowi należyte wykonanie zobowiązania z umowy ubezpieczenia (do czasu jej rozwiązania lub wygaśnięcia). Ponadto zgodnie ze specyfiką ubezpieczenia ochrony prawnej przedmiotem ubezpieczenia nie jest żaden określony substrat majątkowy, lecz określone w umowie kategorie interesów prawnych ubezpieczonego, które mogą spowodować powstanie pasywów w jego majątku, nieznanych jeszcze w chwili zawarcia umowy, a nawet zgłoszenia wypadku ubezpieczeniowego (przez konieczność poniesienia kosztów ochrony prawnej ubezpieczonych interesów ubezpieczonego) - § 3 ust. 1 OWU. Pozwany powołał się na poglądy doktryny, podniósł, że dopuszczalne jest pozbawienie ubezpieczającego prawa do zwrotu składki za niewykorzystany okresu ubezpieczenia, jeżeli całkowicie zostanie wykorzystana ochrona ubezpieczeniowa, zwłaszcza gdy „unicestwiony postanie przedmiot ubezpieczenia". Odnosząc ten pogląd do ubezpieczenia zawartego w zakwestionowanym wzorcu umownym, to pozwana uznając roszczenie ubezpieczonego o pokrycie kosztów ochrony prawnej związanych z realizacją jego interesu prawnego (np. pokrycie kosztów procesu o zapłatę odszkodowania przysługującego ubezpieczonemu), a następnie wykonując swoje zobowiązanie pokrywając te koszty, doprowadza w istocie właśnie do opisanej sytuacji, kiedy przedmiot ochrony (konkretne koszty ochrony prawnej) zostaje unicestwiony. W odniesieniu do danego przedmiotu ubezpieczenia nie jest już możliwe dalsze świadczenie ochrony ubezpieczeniowej, ponieważ w majątku ubezpieczonego (konsumenta) nie istnieją już wspomniane pasywa z tytułu kosztów ochrony prawnej konkretnych interesów prawnych (przestaną istnieć wraz z zakończeniem spraw sądowej). Dzieje się tak w przypadku każdego zdarzenia, wobec którego ubezpieczyciel spełniać będzie świadczenie - bez względu czy koszty te konsumowały sumę ubezpieczenia, czy też nie. Ewentualna niższa wysokość spełnionego w świadczenia niż suma ubezpieczenia nie może w świadczyć o naruszaniu interesu konsumenta — przedmiot ubezpieczenia wskutek pokrycia kosztów zostanie unicestwiony, a koszty te będą i tak wyższe niż wartość świadczenia konsumenta. Pozwany podniósł, również, że ubezpieczenie ochrony prawnej w doktrynie jest określane jako najbardziej zbliżone w swej istocie do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany powołał z art. 41 ust. 2 oraz art. 56 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, że dopuszczalne jest w pewnych przypadkach ograniczenie prawa do zwrotu składki. Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie: Pozwany –(...)Towarzystwo (...) S.A.prowadząc działalność ubezpieczeniową stosuje w obrocie z konsumentami Ogólne warunki ubezpieczenia ochrony prawnej „Ochrona Prawna(...)((...))”. Stosownie do § 3 OWU przedmiotem tego ubezpieczenia jest zapewnienie reprezentacji prawnych interesów ubezpieczającego i ponoszenie kosztów z tym związanych, na zasadach i w zakresie wskazanym w ust. 2 tego postanowienia. Stosownie do § 10 OWU umowy ubezpieczenia są zawierane na okres 1 roku, jeżeli strony nie postanowią inaczej. Stosownie do § 12 ust. 6 zd. 1 OWU jeżeli ubezpieczyciel potwierdzi ochronę ubezpieczeniową przynajmniej dla dwóch wypadków ubezpieczeniowych w przeciągu jednego okresu ubezpieczenia, albo kolejnych 12 miesięcy, wówczas może w terminie 30 dni od daty potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej rozwiązać umowę ubezpieczenia z zachowaniem 30 dni okresu ubezpieczenia. Ubezpieczyciel wyposażył się w uprawnienie do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia zawartej na czas oznaczony. Stosownie do § 16 ust. 2 OWU składka ubezpieczeniowa nie podlega zwrotowi, jeżeli w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia zaistniał wypadek ubezpieczeniowy, na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był obowiązany do jego spełnienia. Ubezpieczyciel wyposażył się w uprawnienie do zatrzymania składki ubezpieczeniowej jeżeli wypłaci lub był zobowiązany do wypłaty odszkodowania. Przytoczone wyżej postanowienia OWU zakwestionowane przez powódkę jako niedozwolone postanowienia umowne, dotyczą kwestii wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Na rozprawie 30 grudnia 2009r. pełnomocnik pozwanego złożył wniosek o odroczenie rozprawy w celu ustosunkowania się na piśmie do kwestii zgłoszonych przez pełnomocnika powoda w piśmie procesowym z 15 grudnia 2009r. Sąd w/w wniosku pełnomocnika pozwanego nie uwzględnił. W/w pismo procesowe doręczone zostało pełnomocnikowi pozwanego 18 grudnia 2009r. a wonec tego w ocenie Sądu pełnomocnik pozwanego miał odpowiedni czas do ustosunkowania się do treści tego pisma procesowego. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: W orzecznictwie sądowym wielokrotnie zwracano uwagę na konieczność wyraźnego, precyzyjnego określania w umowie ubezpieczenia wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela (orzeczenie SN z 5 lutego 1973 OSPiKA Nr 2/1974, poz. 39, z 16 września 1993r. OSN Nr 5/1994, poz. 98). W orzeczeniach tych wskazywano na to, że po zawarciu umowy ubezpieczenia na określonych warunkach ubezpieczający nie powinien być narażony na odmowę naprawienia szkody przez ubezpieczyciela w oparciu o swobodną interpretację postanowień umownych ustalających różne kwestie związane z zakresem przyznanej ochrony. W szczególności dotyczy to interpretacji wyraźnie nie sprecyzowanego znaczenia poszczególnych terminów. Wskazano na wymóg m. innymi wyraźnego formułowania postanowień wyłączających odpowiedzialność. Art. 812 § 5 kcstanowi, że wypowiedzenie przez ubezpieczyciela umowy zawartej na czas określony może nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie, a także z ważnych powodów określonych w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia. Treść powołanego przepisu uzasadnia wniosek, że ubezpieczyciel może korzystać z prawa do wypowiadania stosunków prawnych ubezpieczenia tylko w wypadkach wyjątkowych. Dlatego też nie jest wystarczające posługiwanie się w OWU ogólnymi stwierdzeniami, że umowa może być wypowiedziana z ważnych powodów. Konieczne jest wskazanie i to w sposób możliwie precyzyjny przyczyny wypowiedzenia. Za takim rozumieniem przemawia treśćart. 812 § 5 kc.Mowa jest w nim o ważnych powodach określonych w umowie lub OWU. Ważne powody powinny być wobec tego w precyzyjny sposób określone w OWU tak, aby możliwa była abstrakcyjna ocena, czy istotnie są one ważne oraz ustalenie, czy konkretne stany faktyczne mieszczą się w ich zakresie. Sformułowanie postanowienia § 12 ust. 6 zd. 1 OWU w/w wymagań nie spełnia. Odwołuje się bowiem w swej treści bardzo ogólnie do bliżej nie sprecyzowanych okoliczności zaistnienia co najmniej dwóch wypadków ubezpieczeniowych w okresie jednego okresu ubezpieczenia i daje prawo do ich oceny tylko jednej stronie, tj. ubezpieczycielowi dla przyjęcia, że zaistniały ważne powody do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia. Z tych względów zakwestionowane postanowienie należy ocenić jako sprzeczne z dobrymi obyczajami, rażąco naruszające interesy konsumentów. § 16 ust. 1 OWU ustala, że ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej w sytuacji rozwiązania umowy ubezpieczenia w całości lub w części wymienionych w umowie ryzyk ubezpieczeniowych. To postanowienie jest spójne z treściąart. 813 § 1 zd. 2 kc, który stanowi, że w przypadku wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. § 16 ust. 2 OWU (zakwestionowany w pozwie) ustala zaś, że ubezpieczającemu nie przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej w sytuacji rozwiązania umowy ubezpieczenia w czasie obowiązywania, w którym zaistniał wypadek ubezpieczeniowy na podstawie którego ubezpieczyciel spełnił świadczenie ubezpieczeniowe lub był zobowiązany do jego spełnienia. W ocenie Sądu postanowienie § 16 ust. 2 OWU narusza przepisart. 813 § 1 zd. 2 kcprzez zastosowanie w zakwestionowanym postanowieniu interpretacji niezgodnej z treścią w/w przepisu bezwzględnie obowiązującego. Treść tego postanowienia dopuszczałoby następujące postępowanie ubezpieczyciela w przypadku spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela (nieraz w wysokości niższej niż składka) ubezpieczyciel rozwiązuje umowę i uzyskuje uprawnienie do zatrzymania składki. Tego rodzaju postępowanie ubezpieczyciela prowadziłoby niewątpliwie do bardzo niekorzystnych skutków dla ubezpieczającego, a poza tym dopuszczenie do możliwości takiej interpretacjiart. 813 § 1 kcbyłaby nie do pogodzenia z ratio legis regulacji zawartej wart. 813 § 1 zd. 2 kc.Art. 813 § 1 zd. 2 kcwyraźnie i jasno formułuje zasadę, że po wygaśnięciu umowy ubezpieczenia przed okresem na jaki została zawarta ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. Postanowienie § 16 ust. 2 OWU jest postanowieniem niedozwolonym, jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, albowiem ukształtowane w nim prawo ubezpieczyciela zostało nieuczciwie i nierzetelnie, z naruszeniem słusznych interesów konsumentów, rażąco narusza interesy konsumentów pozbawiając ich prawa do zwrotu składki. Z tych względów i na podstawieart. 47942§ 1 kpcorzeczono jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania postanowiono na podstawieart. 98 kpc. Sąd uwzględnił wniosek pełnomocnika powódki o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł (dwukrotność stawki minimalnej) albowiem przedmiotem żądania pozwu były dwa oddzielne roszczenia wymagające przygotowania oddzielnie ich uzasadnienia faktycznego i prawnego. Nakład pracy pełnomocnika w sprawie uzasadnił przyznanie wyższej stawki niż minimalna. Sąd nie uwzględnił w kosztach opłaty od pełnomocnictwa, albowiem brak jest w aktach dowodu jej zapłaty. Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawieart. 47944kpc.

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000381_2009_Uz_2009-12-30_001

II AKa 381/09

2009-12-30 01:00:00.0 CET

2013-03-09 02:01:04.0 CET

2014-03-04 04:57:52.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 381/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Alicja Bochenek (spr.) SSA Marek Charuza Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009 roku sprawy wnioskodawcy H. S. s. J. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanie w związku z decyzją nr Ty - 2 o internowaniu z dni

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="4" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000381" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 381/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Alicja Bochenek (spr.)</xText> <xText>SSA Marek Charuza</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Dariusz Bryła</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009 roku</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xBx><xAnon>H. S.</xAnon></xBx> s. <xAnon>J.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia za represjonowanie w związku z decyzją nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 r. wydaną przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej <xBRx/>w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 17 września 2009 r. sygn. akt XXI Ko 77/08</xText> <xText/> <xText>uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt II AKa 381/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 17 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>H. S.</xAnon> kwoty: 6.000 złotych tytułem zadośćuczynienia i 334 złote tytułem odszkodowania w związku <xBRx/>z internowaniem na podstawie wykonania decyzji nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 roku, wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej <xBRx/>w <xAnon>K.</xAnon>. W pozostałym zakresie roszczenie oddalił.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zasądził nadto od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika wnioskodawcy kwotę 168 złotych tytułem zastępstwa procesowego wnioskodawcy, zaś kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, który zaskarżył wyrok w zakresie, w jakim Sąd oddalił żądanie odszkodowania za wynagrodzenie za pracę, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, a to:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego, a to dokumentacji płacowej, zeznań wnioskodawcy i świadka <xAnon>I. S.</xAnon> <xBRx/>i uznaniu, że wynagrodzenie za pracę zostało wnioskodawcy wypłacone;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 244;art. 252" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 244 i 252 kpc</xLexLink>. poprzez przyjęcie, że dokumentacja pracownicza i płacowa stanowi dokument urzędowy, którego domniemania prawdziwości</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>wnioskodawca nie obalił.</xText> <xText/> <xText>Rozwijając zarzuty odwoławcze skarżący wskazał, że dokonana przez Sąd ocena materiału dowodowego jest dowolna. Z kart wynagrodzeń pracowników nie wynika bowiem, że wynagrodzenie zostało wnioskodawcy wypłacone, a jedynie, że zostało naliczone/ W materiale dowodowym sprawy brak dowodu na to, że wnioskodawca, /czy też jego rodzina odebrali wynagrodzenie za okres, w którym wnioskodawca był internowany. Ponadto w ocenie pełnomocnika wnioskodawcy Sąd w nieuprawniony sposób zastosował <xLexLink xArt="art. 244" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 244 kpc</xLexLink>. do dokumentacji płacowej, a w szczególności do kart wynagrodzeń pracownika. Powołując się na orzecznictwo Sądów skarżący wskazał, że dokumenty pracownicze nie są dokumentami urzędowymi.</xText> <xText>W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie o zmianę zaskarżonego wyroku <xBRx/>w części oddalającej powództwo o odszkodowanie za utracone zarobki i zasądzenie tegoż odszkodowania zgodnie z wnioskiem. Skarżący wniósł także o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Aczkolwiek zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy <xAnon>H. S.</xAnon>, Sąd Apelacyjny jedynie częściowo podzielił, niemniej wniesiony środek odwoławczy doprowadził do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w zaskarżonej części.</xText> <xText>Zauważyć na wstępie trzeba, iż z uwagi na zakres apelacji, przedmiotem postępowania przed sądem odwoławczym był zaskarżony wyrok jedynie w części oddalającej roszczenia wnioskodawcy.</xText> <xText>Z materiału dowodowego w sposób bezsporny wynika, że wnioskodawca <xAnon>H. S.</xAnon>został internowany w okresie od dnia 13 grudnia 1981 roku do dnia 9 marca 1982 roku w wyniku wykonania decyzji nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 roku, wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej <xBRx/>w <xAnon>K.</xAnon>. W tym czasie był zatrudniony w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon>. Sporna kwestia dotyczyła uzyskania przez wnioskodawcę wynagrodzenia za pracę za miesiące: styczeń, luty <xBRx/>i częściowo marzec 1982 roku oraz nagrody rocznej za rok 1981 oraz w konsekwencji uznania okresu internowania wnioskodawcy przez zatrudniający go zakład pracy jako okresu przebywania na urlopie bezpłatnym. W części tej Sąd Okręgowy oddalił roszczenie wnioskodawcy o odszkodowanie, nie dając wiary złożonym - w tym zakresie - przez niego zeznaniom, a także zeznaniom jego żony <xAnon>I. S.</xAnon>, <xBRx/>a swoje rozstrzygnięcie oparł na dokumentach zawartych w aktach osobowych <xAnon>H. S.</xAnon>z <xAnon>Zakładu (...) S.A.</xAnon>z siedzibą <xBRx/>w <xAnon>M.</xAnon>oraz aktach nadesłanych przez <xAnon>(...) S.A.</xAnon>w likwidacji z siedzibą <xBRx/>w <xAnon>M.</xAnon>, a także aktach ZUS Inspektoratu w <xAnon>T.</xAnon>. Wyżej wskazane dowody Sąd Okręgowy szczegółowo omówił, wyjaśniając co legło u podstaw częściowego oddalenia roszczenia wnioskodawcy o odszkodowanie. Nie kwestionując zawartych <xBRx/>w tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku rozważań, Sąd Apelacyjny uznał jednak, że pozostają one w sprzeczności z opinią wydaną przez biegłego sądowego <xBRx/>z zakresu finansów i rachunkowości, obliczania wynagrodzeń i ustalania wysokości składek na ubezpieczenia społeczne - <xAnon>S. G.</xAnon>, dopuszczoną przez Sąd Okręgowy z urzędu. Biegły wydając opinię na okoliczność ustalenia wysokości</xText> <xText>wynagrodzeń, które przysługiwałyby <xAnon>H. S.</xAnon> w okresie jego internowania z uwzględnieniem wszystkich dodatkowych świadczeń pieniężnych oraz wysokości rzeczywiście uzyskanych środków za ten okres, ustalenia czy i w jakiej wysokości wnioskodawca poniósł szkodę materialną w związku z jego internowaniem i czy została ona naprawiona w całości lub w części, a jeśli tak to w jakiej kwocie oraz w jakiej kwocie pieniężnej we współczesnych realiach pieniężnych powinno odpowiadać ewentualne odszkodowanie oparł się na aktach niniejszej sprawy oraz dołączonymi do niej załącznikami, a więc na tym samym materiale dowodowym, który był podstawą wydanego przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia. W wydanej opinii, udzielając odpowiedzi na postawione przez Sąd pytania, biegły stanowczo stwierdził, że „szkoda materialna z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia za okres grudzień 1981 roku - marzec 1982 roku jaką poniósł <xAnon>H. S.</xAnon> na wskutek internowania w okresie od 13.12.1981 roku do 09.03.1982 roku nie została dotychczas naprawiona". Pomimo to, Sąd I instancji, jak wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w rozważaniach swoich pominął treść przedmiotowej opinii, stwierdzając jedynie, „że wyliczenia biegłego znalazłyby zastosowanie dopiero <xBRx/>w przypadku bezspornego wykazania przez wnioskodawcę, iż nie otrzymał wynagrodzenia, ani też tegoż wynagrodzenia nie nadpłacono mu w terminie późniejszym". Zatem w aktualnym kształcie zgromadzonego materiału dowodowego nie sposób jednoznacznie rozstrzygnąć czy wnioskodawca w istocie wynagrodzenie za I okres internowania w roku 1982 otrzymał. Koniecznym jest w tym zakresie uzupełnienie materiału dowodowego poprzez wezwanie na rozprawę biegłego sądowego <xAnon>S. G.</xAnon> i wyjaśnienie, co legło u podstaw uznania przez niego, że wnioskodawca <xAnon>H. S.</xAnon> nie otrzymał wynagrodzenia za czas internowania. Jak wynika z wyżej cytowanego fragmentu wydanej przez biegłego opinii (k. 61 akt sprawy), biegły w tym zakresie wypowiedział się w sposób stanowczy, dysponując tym samym materiałem dowodowym, który był podstawą uznania przez Sąd orzekający, iż sporne wynagrodzenie wnioskodawca otrzymał. Zauważyć przy tym należy, że w sytuacji, gdy Sąd podjął decyzję o konieczności zasięgnięcia opinii biegłego, późniejsze zignorowanie w całości zawartych przez biegłego w wydanej opinii twierdzeń, szczególnie, że były one w opozycji do wydanego rozstrzygnięcia było niedopuszczalne, bez wyjaśnienia przyczyn zajęcia przez biegłego takiego, a nie innego stanowiska. Być może biegły z góry założył opierając się na zeznaniach wnioskodawcy i jego żony, iż takowe wynagrodzenie nie zostało przez wnioskodawcę uzyskane i w konsekwencji opierając się na wskazanych w opinii dokumentach wyliczył jedynie kwotę należnego mu za ten okres wynagrodzenia. Niemniej oddalając w tej części roszczenie wnioskodawcy, Sąd winien wątpliwości te wyjaśnić i usunąć, a</xText> <xText>nie pominąć treść wydanej przez biegłego opinii. Wskazać przy tym należy, że wnioskodawca w czasie trwania rozprawy głównej przyznał, że wynagrodzenie</xText> <xText><xIx>'K-</xIx></xText> <xText>otrzymywał „z góry", zatem uzyskał je w pełnej wysokości za miesiąc grudzień 1981 roku, co z kolei umknęło uwadze biegłego. Biegły w uzupełniającej opinii winien odnieść się także do zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu znajdującej się <xBRx/>w aktach ZUS- u Inspektoratu w <xAnon>T.</xAnon>, a także dołączonej do akt niniejszej sprawy <xBRx/>(k. 37), bowiem wskazane tam kwoty w pełni odpowiadają kwotom wyliczonego wynagrodzenia zawartym w kartach wynagrodzeń pracownika znajdujących się <xBRx/>z kolei w aktach osobowych wnioskodawcy, co wydaje się potwierdzać uzyskanie przez wnioskodawcę wynagrodzenie za okres internowania.</xText> <xText>Odnosząc się natomiast do wywodów zawartych w uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił pogląd Sądu I instancji, że okres internowania wnioskodawcy nie został potraktowany przez zatrudniający go zakład pracy jako urlop bezpłatny. Przeczą temu zarówno dokumenty zawarte w aktach osobowych wnioskodawcy, jak również w wyżej wskazane akta ZUS.</xText> <xText>Z uwagi na powyższe, dopiero uzupełnione postępowanie dowodowe we wskazanym kierunku będzie pozwalało na rzetelną ocenę zasadności zarzutów sformułowanych w złożonym środku odwoławczym, a tym samym ocenę poprawności wydanego rozstrzygnięcia przez Sąd orzekający.</xText> <xText>Ma natomiast rację skarżący, że dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawcy, w tym także jego świadectwo pracy nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 244" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 244 k.p.c</xLexLink>, a jedynie dokumentami prywatnymi. Nie korzystają one zatem z ochrony o jakiej mowa w tym artykule, niemniej stanowią dowód tego, że osoba, która dokument ten podpisała, złożyła oświadczenie zawarte <xBRx/>w tym dokumencie zgodnie z jego treścią (<xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 245 k.p.c</xLexLink>).</xText> <xText>Z tych też względów koniecznym - w ocenie Sądu odwoławczego - stało się uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Dariusz Bryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 381/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Alicja Bochenek (spr.) SSA Marek Charuza Protokolant Dariusz Bryła przy udziale Prokuratora Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2009 roku sprawy wnioskodawcyH. S.s.J.w przedmiocie odszkodowaniai zadośćuczynienia za represjonowanie w związku z decyzją nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 r. wydaną przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji ObywatelskiejwK. na skutek apelacji pełnomocnika od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 września 2009 r. sygn. akt XXI Ko 77/08 uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Sygn. akt II AKa 381/09 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 17 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyH. S.kwoty: 6.000 złotych tytułem zadośćuczynienia i 334 złote tytułem odszkodowania w związkuz internowaniem na podstawie wykonania decyzji nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 roku, wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji ObywatelskiejwK.. W pozostałym zakresie roszczenie oddalił. Sąd Okręgowy zasądził nadto od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika wnioskodawcy kwotę 168 złotych tytułem zastępstwa procesowego wnioskodawcy, zaś kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, który zaskarżył wyrok w zakresie, w jakim Sąd oddalił żądanie odszkodowania za wynagrodzenie za pracę, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, a to: - art. 233 § 1 kpcpolegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego, a to dokumentacji płacowej, zeznań wnioskodawcy i świadkaI. S.i uznaniu, że wynagrodzenie za pracę zostało wnioskodawcy wypłacone; art. 244 i 252 kpc. poprzez przyjęcie, że dokumentacja pracownicza i płacowa stanowi dokument urzędowy, którego domniemania prawdziwości wnioskodawca nie obalił. Rozwijając zarzuty odwoławcze skarżący wskazał, że dokonana przez Sąd ocena materiału dowodowego jest dowolna. Z kart wynagrodzeń pracowników nie wynika bowiem, że wynagrodzenie zostało wnioskodawcy wypłacone, a jedynie, że zostało naliczone/ W materiale dowodowym sprawy brak dowodu na to, że wnioskodawca, /czy też jego rodzina odebrali wynagrodzenie za okres, w którym wnioskodawca był internowany. Ponadto w ocenie pełnomocnika wnioskodawcy Sąd w nieuprawniony sposób zastosowałart. 244 kpc. do dokumentacji płacowej, a w szczególności do kart wynagrodzeń pracownika. Powołując się na orzecznictwo Sądów skarżący wskazał, że dokumenty pracownicze nie są dokumentami urzędowymi. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie o zmianę zaskarżonego wyrokuw części oddalającej powództwo o odszkodowanie za utracone zarobki i zasądzenie tegoż odszkodowania zgodnie z wnioskiem. Skarżący wniósł także o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Aczkolwiek zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika wnioskodawcyH. S., Sąd Apelacyjny jedynie częściowo podzielił, niemniej wniesiony środek odwoławczy doprowadził do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w zaskarżonej części. Zauważyć na wstępie trzeba, iż z uwagi na zakres apelacji, przedmiotem postępowania przed sądem odwoławczym był zaskarżony wyrok jedynie w części oddalającej roszczenia wnioskodawcy. Z materiału dowodowego w sposób bezsporny wynika, że wnioskodawcaH. S.został internowany w okresie od dnia 13 grudnia 1981 roku do dnia 9 marca 1982 roku w wyniku wykonania decyzji nr Ty - 2 o internowaniu z dnia 13.12.1981 roku, wydanej przez Komendanta Wojewódzkiego Milicji ObywatelskiejwK.. W tym czasie był zatrudniony w(...)wM.. Sporna kwestia dotyczyła uzyskania przez wnioskodawcę wynagrodzenia za pracę za miesiące: styczeń, lutyi częściowo marzec 1982 roku oraz nagrody rocznej za rok 1981 oraz w konsekwencji uznania okresu internowania wnioskodawcy przez zatrudniający go zakład pracy jako okresu przebywania na urlopie bezpłatnym. W części tej Sąd Okręgowy oddalił roszczenie wnioskodawcy o odszkodowanie, nie dając wiary złożonym - w tym zakresie - przez niego zeznaniom, a także zeznaniom jego żonyI. S.,a swoje rozstrzygnięcie oparł na dokumentach zawartych w aktach osobowychH. S.zZakładu (...) S.A.z siedzibąwM.oraz aktach nadesłanych przez(...) S.A.w likwidacji z siedzibąwM., a także aktach ZUS Inspektoratu wT.. Wyżej wskazane dowody Sąd Okręgowy szczegółowo omówił, wyjaśniając co legło u podstaw częściowego oddalenia roszczenia wnioskodawcy o odszkodowanie. Nie kwestionując zawartychw tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku rozważań, Sąd Apelacyjny uznał jednak, że pozostają one w sprzeczności z opinią wydaną przez biegłego sądowegoz zakresu finansów i rachunkowości, obliczania wynagrodzeń i ustalania wysokości składek na ubezpieczenia społeczne -S. G., dopuszczoną przez Sąd Okręgowy z urzędu. Biegły wydając opinię na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzeń, które przysługiwałybyH. S.w okresie jego internowania z uwzględnieniem wszystkich dodatkowych świadczeń pieniężnych oraz wysokości rzeczywiście uzyskanych środków za ten okres, ustalenia czy i w jakiej wysokości wnioskodawca poniósł szkodę materialną w związku z jego internowaniem i czy została ona naprawiona w całości lub w części, a jeśli tak to w jakiej kwocie oraz w jakiej kwocie pieniężnej we współczesnych realiach pieniężnych powinno odpowiadać ewentualne odszkodowanie oparł się na aktach niniejszej sprawy oraz dołączonymi do niej załącznikami, a więc na tym samym materiale dowodowym, który był podstawą wydanego przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia. W wydanej opinii, udzielając odpowiedzi na postawione przez Sąd pytania, biegły stanowczo stwierdził, że „szkoda materialna z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia za okres grudzień 1981 roku - marzec 1982 roku jaką poniósłH. S.na wskutek internowania w okresie od 13.12.1981 roku do 09.03.1982 roku nie została dotychczas naprawiona". Pomimo to, Sąd I instancji, jak wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w rozważaniach swoich pominął treść przedmiotowej opinii, stwierdzając jedynie, „że wyliczenia biegłego znalazłyby zastosowanie dopierow przypadku bezspornego wykazania przez wnioskodawcę, iż nie otrzymał wynagrodzenia, ani też tegoż wynagrodzenia nie nadpłacono mu w terminie późniejszym". Zatem w aktualnym kształcie zgromadzonego materiału dowodowego nie sposób jednoznacznie rozstrzygnąć czy wnioskodawca w istocie wynagrodzenie za I okres internowania w roku 1982 otrzymał. Koniecznym jest w tym zakresie uzupełnienie materiału dowodowego poprzez wezwanie na rozprawę biegłego sądowegoS. G.i wyjaśnienie, co legło u podstaw uznania przez niego, że wnioskodawcaH. S.nie otrzymał wynagrodzenia za czas internowania. Jak wynika z wyżej cytowanego fragmentu wydanej przez biegłego opinii (k. 61 akt sprawy), biegły w tym zakresie wypowiedział się w sposób stanowczy, dysponując tym samym materiałem dowodowym, który był podstawą uznania przez Sąd orzekający, iż sporne wynagrodzenie wnioskodawca otrzymał. Zauważyć przy tym należy, że w sytuacji, gdy Sąd podjął decyzję o konieczności zasięgnięcia opinii biegłego, późniejsze zignorowanie w całości zawartych przez biegłego w wydanej opinii twierdzeń, szczególnie, że były one w opozycji do wydanego rozstrzygnięcia było niedopuszczalne, bez wyjaśnienia przyczyn zajęcia przez biegłego takiego, a nie innego stanowiska. Być może biegły z góry założył opierając się na zeznaniach wnioskodawcy i jego żony, iż takowe wynagrodzenie nie zostało przez wnioskodawcę uzyskane i w konsekwencji opierając się na wskazanych w opinii dokumentach wyliczył jedynie kwotę należnego mu za ten okres wynagrodzenia. Niemniej oddalając w tej części roszczenie wnioskodawcy, Sąd winien wątpliwości te wyjaśnić i usunąć, a nie pominąć treść wydanej przez biegłego opinii. Wskazać przy tym należy, że wnioskodawca w czasie trwania rozprawy głównej przyznał, że wynagrodzenie 'K- otrzymywał „z góry", zatem uzyskał je w pełnej wysokości za miesiąc grudzień 1981 roku, co z kolei umknęło uwadze biegłego. Biegły w uzupełniającej opinii winien odnieść się także do zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu znajdującej sięw aktach ZUS- u Inspektoratu wT., a także dołączonej do akt niniejszej sprawy(k. 37), bowiem wskazane tam kwoty w pełni odpowiadają kwotom wyliczonego wynagrodzenia zawartym w kartach wynagrodzeń pracownika znajdujących sięz kolei w aktach osobowych wnioskodawcy, co wydaje się potwierdzać uzyskanie przez wnioskodawcę wynagrodzenie za okres internowania. Odnosząc się natomiast do wywodów zawartych w uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił pogląd Sądu I instancji, że okres internowania wnioskodawcy nie został potraktowany przez zatrudniający go zakład pracy jako urlop bezpłatny. Przeczą temu zarówno dokumenty zawarte w aktach osobowych wnioskodawcy, jak również w wyżej wskazane akta ZUS. Z uwagi na powyższe, dopiero uzupełnione postępowanie dowodowe we wskazanym kierunku będzie pozwalało na rzetelną ocenę zasadności zarzutów sformułowanych w złożonym środku odwoławczym, a tym samym ocenę poprawności wydanego rozstrzygnięcia przez Sąd orzekający. Ma natomiast rację skarżący, że dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawcy, w tym także jego świadectwo pracy nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniuart. 244 k.p.c, a jedynie dokumentami prywatnymi. Nie korzystają one zatem z ochrony o jakiej mowa w tym artykule, niemniej stanowią dowód tego, że osoba, która dokument ten podpisała, złożyła oświadczenie zawartew tym dokumencie zgodnie z jego treścią (art. 245 k.p.c). Z tych też względów koniecznym - w ocenie Sądu odwoławczego - stało się uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000004827_XVI_GC_000544_2008_Uz_2010-01-08_001

XVI GC 544/08

2010-01-08 01:00:00.0 CET

2014-04-15 20:22:05.0 CEST

2014-12-07 05:11:07.0 CET

15450500

4827

SENTENCE

Sygn. akt XVI GC 544/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XVI Wydział Gospodarczy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Maciej Dobrzyński Protokolant sekretarz sądowy Piotr Kondratowicz, starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 r. Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o zaniechanie czynów nieuczciwej konkuren

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Sierpińska" xVersion="1.0" xYear="2008" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="bsierpinska" xPublisher="bsierpinska" xEditorFullName="Beata Sierpińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0004827/GC" xVolNmbr="000544"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText><xUx>Sygn. akt XVI GC 544/08</xUx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 8 stycznia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XVI Wydział Gospodarczy w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Maciej Dobrzyński</xText> <xText>Protokolant sekretarz sądowy Piotr Kondratowicz, starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 r. Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx> <xAnon>(...)</xAnon>z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xBx> </xText> <xText>przeciwko <xBx> <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> </xBx> </xText> <xText>o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji</xText> <xText/> <xText>l/ nakazuje <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> zaniechania publikacji w prasie, w tym w czasopismach i gazetach codziennych, umieszczania na autobusach, samochodach oraz innych środkach transportu, umieszczania na bilbordach oraz emisji w radiu, w telewizji, w kinach i w Internecie, jak również rozpowszechniania w jakikolwiek inny sposób:</xText> <xText>a/ reklam zawierających hasło: <xIx> <xAnon>(...)</xAnon> </xIx>przedstawiających <xAnon>(...)</xAnon> i zawierających tekst: <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText/> <xText>b/reklam przedstawiających <xAnon>(...)</xAnon> i zawierających hasło:<xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>c/ reklam o treści: <xAnon>(...)</xAnon><xIx/></xText> <xText>d/ filmów reklamowych przedstawiających <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>w tle wykonywana jest <xAnon>(...)</xAnon> „<xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>e/ filmów reklamowych przedstawiających<xAnon>(...)</xAnon> <xIx> „<xAnon>(...)</xAnon>"; </xIx>w kolejnym ujęciu <xAnon>(...)</xAnon> <xIx> „<xAnon>(...)</xAnon>. "; </xIx>w tle <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText> <xIx> f/ </xIx>filmów reklamowych przedstawiających<xAnon>(...)</xAnon>: <xIx> ,</xIx> <xAnon>(...)</xAnon>tłem muzycznym <xAnon>(...)</xAnon>ewentualnie reklam, które zawierałyby w swojej treści elementy równoważne do wskazanych powyżej,</xText> <xText> <xIx> 2) </xIx>nakazuje <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna trzykrotne opublikowanie w czasopismach i dziennikach <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, „<xAnon>(...)</xAnon>" i „<xAnon>(...)</xAnon> oraz trzykrotną emisję w <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> Telewizji (...)</xAnon> w bloku reklamowym oświadczenia następującej treści:</xText> <xText> <xIx> <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wyraża ubolewanie z powodu prowadzenia reklamy swoich usług w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. W szczególności wyraża ubolewanie z powodu sposobu, w </xIx>jaki w jej reklamach przedstawiona została praca <xAnon>(...)</xAnon>, a także wykonujące ten zawód osoby.</xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon>Spółka Akcyjna przeprasza wszystkie osoby urażone powyższymi reklamami.",</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>przy czym ogłoszenia prasowe powinny być nie mniejsze niż 20 cm x 26 cm i wydrukowane czcionką 20 pkt, natomiast emisja telewizyjna powinna być nie krótsza niż 30 sekund i powinna zostać wyemitowana w bloku reklamowych w godzinach 18-22;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>pierwsza publikacja oraz pierwsza emisja powyższego oświadczenia powinna mieć miejsce nie później niż 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie, ostatnia zaś nie później niż miesiąc od tej daty;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w przypadku niewykonania przez <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> w wyznaczonych terminach powyższego obowiązku, upoważnia się <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> do wykonania publikacji i emisji na koszt <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>3) zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> - <xAnon>(...)</xAnon> kwotę 100.000,00 (sto tysięcy) zł,</xText> <xText>4) oddala powództwo w pozostałym zakresie,</xText> <xText>5) znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania,</xText> <xText>6) opłatę ostateczną od roszczeń o zaniechanie niedozwolonych działań oraz o złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie określa na kwotę 2.000,00 (dwa tysiące) zł i uznaje za uiszczoną w całości.</xText> <xText/> <xText>SSO Maciej Dobrzyński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maciej Dobrzyński

Beata Sierpińska

sekretarz sądowy Piotr Kondratowicz, starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska

Beata Sierpińska

Sygn. akt XVI GC 544/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XVI Wydział Gospodarczy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Maciej Dobrzyński Protokolant sekretarz sądowy Piotr Kondratowicz, starszy sekretarz sądowy Dorota Zagórska po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2009 r. Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...)z siedzibą wW. przeciwko (...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW. o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji l/ nakazuje(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.zaniechania publikacji w prasie, w tym w czasopismach i gazetach codziennych, umieszczania na autobusach, samochodach oraz innych środkach transportu, umieszczania na bilbordach oraz emisji w radiu, w telewizji, w kinach i w Internecie, jak również rozpowszechniania w jakikolwiek inny sposób: a/ reklam zawierających hasło: (...) przedstawiających(...)i zawierających tekst:(...) b/reklam przedstawiających(...)i zawierających hasło:(...) c/ reklam o treści:(...) d/ filmów reklamowych przedstawiających(...) (...)w tle wykonywana jest(...)„(...) e/ filmów reklamowych przedstawiających(...) „(...)";w kolejnym ujęciu(...) „(...). ";w tle(...) f/filmów reklamowych przedstawiających(...): , (...)tłem muzycznym(...)ewentualnie reklam, które zawierałyby w swojej treści elementy równoważne do wskazanych powyżej, 2)nakazuje(...)Spółka Akcyjna trzykrotne opublikowanie w czasopismach i dziennikach(...),(...),(...),(...), „(...)" i „(...)oraz trzykrotną emisję w(...)Telewizji (...)w bloku reklamowym oświadczenia następującej treści: (...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.wyraża ubolewanie z powodu prowadzenia reklamy swoich usług w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. W szczególności wyraża ubolewanie z powodu sposobu, wjaki w jej reklamach przedstawiona została praca(...), a także wykonujące ten zawód osoby. (...)Spółka Akcyjna przeprasza wszystkie osoby urażone powyższymi reklamami.", - przy czym ogłoszenia prasowe powinny być nie mniejsze niż 20 cm x 26 cm i wydrukowane czcionką 20 pkt, natomiast emisja telewizyjna powinna być nie krótsza niż 30 sekund i powinna zostać wyemitowana w bloku reklamowych w godzinach 18-22; pierwsza publikacja oraz pierwsza emisja powyższego oświadczenia powinna mieć miejsce nie później niż 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie, ostatnia zaś nie później niż miesiąc od tej daty; w przypadku niewykonania przez(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.w wyznaczonych terminach powyższego obowiązku, upoważnia się(...)z siedzibą wW.do wykonania publikacji i emisji na koszt(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW., 3) zasądza od(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wW.na rzecz(...)wW.-(...)kwotę 100.000,00 (sto tysięcy) zł, 4) oddala powództwo w pozostałym zakresie, 5) znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania, 6) opłatę ostateczną od roszczeń o zaniechanie niedozwolonych działań oraz o złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie określa na kwotę 2.000,00 (dwa tysiące) zł i uznaje za uiszczoną w całości. SSO Maciej Dobrzyński

15/450500/0004827/GC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVI Wydział Gospodarczy

155025000001506_III_K_000412_2009_Uz_2010-01-06_001

III K 412/09

2010-01-06 01:00:00.0 CET

2013-09-06 03:01:02.0 CEST

2015-01-12 23:10:27.0 CET

15502500

1506

DECISION, REASON

Sygn. akt III K 412/09 POSTANOWIENIE Dnia 6 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Magdalena Jurkowicz Protokolant: Jolanta Dutczak- Gołdyn po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy P. R. (1) o wydanie wyroku łącznego z urzędu w przedmiocie uznania się niewłaściwym i przekazania sprawy sądowi właściwemu na podstawie art. 35 § 1 k.p.k. w zw.z art. 569 § 1 kpk postanawia stwierdzić swoją niewłaściwość i sprawę P. R. (1) o wydanie wyroku łącznego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Patrycja Świtoń" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pswiton" xPublisher="pswiton" xEditorFullName="Patrycja Świtoń" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/502500/0001506/K" xVolNmbr="000412"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III K 412/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 6 stycznia 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText>Przewodniczący: SSO Magdalena Jurkowicz</xText> <xText>Protokolant: Jolanta Dutczak- Gołdyn</xText> <xText>po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy <xAnon>P. R. (1)</xAnon></xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>z urzędu</xText> <xText>w przedmiocie uznania się niewłaściwym i przekazania sprawy sądowi właściwemu</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 35 § 1 k.p.k.</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 1 kpk</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText>stwierdzić swoją niewłaściwość i sprawę <xAnon>P. R. (1)</xAnon> o wydanie wyroku łącznego przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia II Wydziałowi Karnemu jako właściwemu</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>P. R. (1)</xAnon> złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego domagając się połączenia kar 1 roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy oraz 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Z opinii dotyczącej skazanego z Aresztu Śledczego we <xAnon>W.</xAnon> wynika, że <xAnon>P. R. (1)</xAnon> był dwukrotnie skazany na kary pozbawienia wolności, które podlegają wykonaniu w ramach kary izolacyjnej. Dnia 30 października 2006 roku Sąd Rejonowy w Trzebnicy w sprawie II K 168/06 skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności. Natomiast Sąd Rejonowy dla Wrocławia –Śródmieścia dnia 14 kwietnia 2009 roku w sprawie II K 231/08 wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności. Z opinii o skazanym oraz z karty karnej nie wynika by <xAnon>P. R. (1)</xAnon> był skazany jakimkolwiek wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Okoliczność ta nie wynika również z urządzeń biurowych tutejszego Sądu.</xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 569;art. 569 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 569 § 2 kpk</xLexLink> jeżeli w pierwszej instancji orzekały sądy różnego rzędu, wyrok łączny wydaje sąd wyższego rzędu. W niniejszej sprawie żadnego wyroku skazującego <xAnon>P. R. (1)</xAnon> nie wydawał Sąd Okręgowy i w tej sytuacji należy określić właściwość sądu na podstawie <xLexLink xArt="§ 1;art. 569" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§1 art. 569 kpk</xLexLink> stanowiącego, że jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji.</xText> <xText>Z opinii o skazanym z Aresztu Śledczego wynika, że ostatnim sądem wydającym wyrok był Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia II Wydział Karny. Z tych też względów tenże sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.</xText> <xText/> <xText>Zarządzenie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odpis postanowienia z pouczeniem o zażaleniu doręczyć :</xText> </xUnit> <xText>- skazanemu <xAnon>P. R.</xAnon>,</xText> <xText>- obrońcy adw. S.Krzesiowi</xText> <xText>- Prokuraturze Rejonowej Wrocław-Śródmieście;</xText> <xText>2. kal. 7 dni od doręczenia;</xText> <xText>3. po prawomocności odnotować i akta sprawy przekazać Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia-Śródmieścia II Wydział Karny.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Magdalena Jurkowicz

Patrycja Świtoń

Jolanta Dutczak- Gołdyn

Patrycja Świtoń

Sygn. akt III K 412/09 POSTANOWIENIE Dnia 6 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym w składzie: Przewodniczący: SSO Magdalena Jurkowicz Protokolant: Jolanta Dutczak- Gołdyn po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawyP. R. (1) o wydanie wyroku łącznego z urzędu w przedmiocie uznania się niewłaściwym i przekazania sprawy sądowi właściwemu na podstawieart. 35 § 1 k.p.k.w zw.zart. 569 § 1 kpk postanawia stwierdzić swoją niewłaściwość i sprawęP. R. (1)o wydanie wyroku łącznego przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia II Wydziałowi Karnemu jako właściwemu UZASADNIENIE P. R. (1)złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego domagając się połączenia kar 1 roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy oraz 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Z opinii dotyczącej skazanego z Aresztu Śledczego weW.wynika, żeP. R. (1)był dwukrotnie skazany na kary pozbawienia wolności, które podlegają wykonaniu w ramach kary izolacyjnej. Dnia 30 października 2006 roku Sąd Rejonowy w Trzebnicy w sprawie II K 168/06 skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności. Natomiast Sąd Rejonowy dla Wrocławia –Śródmieścia dnia 14 kwietnia 2009 roku w sprawie II K 231/08 wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności. Z opinii o skazanym oraz z karty karnej nie wynika byP. R. (1)był skazany jakimkolwiek wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Okoliczność ta nie wynika również z urządzeń biurowych tutejszego Sądu. Zgodnie z treściąart. 569 § 2 kpkjeżeli w pierwszej instancji orzekały sądy różnego rzędu, wyrok łączny wydaje sąd wyższego rzędu. W niniejszej sprawie żadnego wyroku skazującegoP. R. (1)nie wydawał Sąd Okręgowy i w tej sytuacji należy określić właściwość sądu na podstawie§1 art. 569 kpkstanowiącego, że jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji. Z opinii o skazanym z Aresztu Śledczego wynika, że ostatnim sądem wydającym wyrok był Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia II Wydział Karny. Z tych też względów tenże sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie. Zarządzenie: 1 odpis postanowienia z pouczeniem o zażaleniu doręczyć : - skazanemuP. R., - obrońcy adw. S.Krzesiowi - Prokuraturze Rejonowej Wrocław-Śródmieście; 2. kal. 7 dni od doręczenia; 3. po prawomocności odnotować i akta sprawy przekazać Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia-Śródmieścia II Wydział Karny.

15/502500/0001506/K

Sąd Okręgowy we Wrocławiu

III Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_001286_2009_Uz_2010-01-05_003

XVII AmC 1286/09

2010-01-05 01:00:00.0 CET

2017-02-07 18:15:26.0 CET

2017-02-07 14:17:56.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 1286/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z/s w P. przeciwko (...) w C. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. I Utrzymuje w mocy wyrok zaoczny z dnia 16 października 2009 r. II Zasądza od (...) w C. n

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="001286" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 1286/09</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 5 stycznia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Protokolant: Piotr Grzywacz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Utrzymuje w mocy wyrok zaoczny z dnia 16 października 2009 r.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText>SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Sygn. akt VII AmC 1286/09</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> (powód) wniosło o uznanie za niedozwolone postanowienia wzorca umownego, o treści:</xText> <xText>„Sprawy sporne wynikające z niniejszej umowy rozstrzygane będą przez sąd właściwy dla siedziby Banku prowadzącego rachunek”, wykorzystywanego przez <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> (pozwany) w stosunkach z konsumentami.</xText> <xText>Powód zarzucił, iż zakwestionowane postanowienie w sposób sprzeczny z prawem narzuca konsumentom właściwość sądu pozbawiając ich możliwości wyboru sądu według przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink> o właściwości przemiennej. Kształtuje tym samym prawa i obowiązki konsumentów sprzecznie z dobrymi obyczajami rażąco naruszając interesy konsumentów. Stanowi więc niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> kc.</xLexLink></xText> <xText>Pozwany, któremu w dniu 13.08.2009 r. doręczono odpis pozwu, nie złożył odpowiedzi na pozew. W dniu 16.10.2009 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznając, że zostały spełnione ustawowe przesłanki określone w <xLexLink xArt="art. 479(18);art. 479(18) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>18</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>, wydał wyrok zaoczny uznający kwestionowaną klauzulę za niedozwoloną.</xText> <xText>W złożonym sprzeciwie pozwany wniósł o uchylenie wyroku zaocznego w całości i oddalenie powództwa. Pozwany zarzucił powodowi, iż w uzasadnieniu pozwu nie wykazał, na czym polega rażąca sprzeczność zakwestionowanego zapisu z dobrymi obyczajami oraz które z uzasadnionych interesów konsumentów i w jaki sposób narusza zapis wymieniony w pozwie.</xText> <xText>Pozwany stwierdził, że stosowana przez niego klauzula, będąca przedmiotem sporu, nie narusza prawa ani dobrych obyczajów. Jest zgodna z Dyrektywą 93/13 WE pkt 2 lit a, b, c oraz j załącznika do dyrektywy UE. Zgodnie z Dyrektywą (motyw 13) zmiana właściwości miejscowej sądu nie może być uznana za klauzulę abuzywną, jeżeli sprawy poddaje się pod rozstrzygnięcie jednego z sądów powszechnych właściwych miejscowo według ustawy krajowej – <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>. Pozwany dodał, że ponadto taka klauzula jest zawsze uzgadniana z konsumentem w trakcie negocjacji przy zawieraniu umowy.</xText> <xText>Pozwany podkreślił, powołując się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, że zakwestionowana klauzula nie wyłącza prawa do sądu powszechnego i nie ustanawia jedynie właściwym sądu arbitrażowego a tylko w takim przypadku można mówić o ewentualnym naruszeniu dobrych obyczajów. Przedstawiając argumentację opartą na przepisach <xLexLink xArt="art. 46" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 46 kpc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 33" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 33 kpc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 454" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 454 kpc</xLexLink> w zw z <xLexLink xArt="art. 34" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 34 kpc</xLexLink> pozwany stwierdził, że w przypadku umów rachunku bankowego lub kredytu/pożyczki przedmiotem umowy jest świadczenie pieniężne, a miejscem spełnienia świadczenia siedziba wierzyciela. Ponadto zgodnie z <xLexLink xArt="art. 43" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 43 kpc</xLexLink> jeżeli występuje właściwość kliku sądów, wybór należy do powoda. Na tej podstawie pozwany stwierdził, że kwestionowana klauzula jest zgodna z przepisami prawa krajowego więc nie może jednocześnie naruszać dobrych obyczajów. Pozwany dodał, że umowa z konsumentami, której integralną częścią jest regulamin zawierający kwestionowane postanowienie, jest indywidualnie negocjowana. Nie ma więc przeszkód, by konsument zażądał jej zmiany lub innego brzmienia przed zawarciem lub w trakcie wykonywania umowy. Do regulaminu nie stosuje się wobec tego postanowień <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 58 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1 </xSUPx> kc.</xLexLink> Regulamin nie ma również charakteru adhezyjnego. Mają do niego zastosowanie przepisy <xLexLink xArt="art. 65" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1 </xSUPx> kc</xLexLink> więc zakwestionowana klauzula nie stanowi klauzuli abuzywnej. Pozwany zarzucił również, że powód nie działa w imieniu żadnego z klientów pozwanego banku, nie wzywał banku do usunięcia „uchybień” oraz nie wykazał swojej legitymacji do wystąpienia z powództwem o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpatrując sprawę na rozprawie na skutek złożonego przez pozwanego sprzeciwu od wyroku zaocznego ustalił i zważył co następuje:</xText> <xText>Bezsporne jest, że pozwany w prowadzonej działalności przy zawieraniu umów z konsumentami wykorzystywał powołane w pozwie postanowienie umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanego postanowienia z treścią stosowanego wzorca umownego. Wobec tego na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink> Sąd uznał tę okoliczność za przyznaną.</xText> <xText>Ponadto powód dołączył do pozwu kserokopię formularza oznaczonego jako załącznik nr 1a do Regulaminu świadczenia usługi „Internet Banking” w <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> zatytułowanego „Umowa (…) o świadczenie usług Internet Banking dla osób fizycznych”. W treści przedstawionego formularza wzorca umownego w § 10 ust 2 znajduje się postanowienie, zgodne w brzmieniu z postanowieniem, którego uznania za niedozwolone domagał się powód w złożonym pozwie.</xText> <xText>Na podstawie przedstawionych okoliczności Sąd Okręgowy uznał, że fakt wykorzystywania przez pozwanego w stosunkach z konsumentami kwestionowanej klauzuli nie budzi wątpliwości.</xText> <xText>Mając na uwadze, że postępowanie sądowe o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone prowadzone jest ze względów społecznych, w celu ochrony interesów konsumentów, Sąd uznał za zasadne rozpoznanie wniesionego pozwu, dotyczącego kwestionowanego postanowienia wzorca, mimo jego ogólnikowego uzasadnienia. Zważyć należało, że w postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy wykorzystywane przez pozwanego postanowienie ma charakter niedozwolonego postanowienia umownego.</xText> <xText>W myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 kc</xLexLink> za takie uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając interes konsumenta. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu przedmiotowe postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron. Przedmiotem postępowania jest analiza postanowienia wzorca umowy, które pozwany przedstawia konsumentowi i o ile nie zostanie ono zmienione w drodze wzajemnych uzgodnień stron, staje się obowiązujące w stosunkach między nimi, kształtując w ten sposób ich wzajemne prawa i obowiązki.</xText> <xText>Okoliczność, iż konsument ma możliwość dokładnego zapoznania się z treścią umowy nie przesądza, że umowa nie ma charakteru wzorca zawierającego postanowienia uznawane za niedozwolone o ile kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy.</xText> <xText>Istotą pojęcia dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien wyrażać się on właściwym informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniu uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu równorzędnego partnera umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezinformacji, wywoływania błędnego przekonania u konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron (M. Śmigieł. Wzorce s. 360).</xText> <xText>Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, więc szczególnie doniosłe. Zazwyczaj sprowadza się ono do niekorzystnego ukształtowania sytuacji ekonomicznej konsumenta. Jednak może polegać także na narażeniu konsumenta na zbędne nakłady lub wysiłek związany z utratą czasu i koniecznością podróży do innej, często odległej miejscowości albo pozbawieniu, względnie utrudnieniu konsumentowi możliwości obrony swojego dobrego imienia i interesów.</xText> <xText>Abstrakcyjna ocena postanowienia wzorca umownego powinna zatem uwzględniać dwa kryteria wskazane w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 kc.</xLexLink> Zadaniem sądu oceniającego w ramach kontroli abstrakcyjnej abuzywność danego postanowienia wzorca umownego jest weryfikacja „przyzwoitości” klauzuli w drodze analizy postanowienia pod kątem sprzeczności z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec konsumentów.. Rodzi to powinność ustalenia jak wyglądałyby prawa i obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli (por. wyrok S.N. z dn. 19.03.2007 r., sygn. akt III SK 21/06, OSNP 2008/11-12/181 oraz z 11.10.2007 r., sygn. akt III SK 19/07, nie publikowany). Należy podkreślić zasadę, że jeżeli konsument na podstawie ogólnych przepisów, byłby w lepszej sytuacji gdyby we wzorcu nie było konkretnego postanowienia, należy przyjąć, że ma ono charakter abuzywny.</xText> <xText>Przepisy określające właściwość miejscową sądu do rozpoznania sporu zawarte zostały w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">ustawie z dn. 17.11.1964 r. kodeks postępowania cywilnego</xLexLink>. Ustawa rozróżnia dwa rodzaje właściwości miejscowej i właściwość ogólną według siedziby pozwanego oraz właściwość szczególną do której zalicza się właściwość przemienną i właściwość wyłączną. Kodeks daje więc powodowi prawo do wyboru sądu, przed którym może wytoczyć powództwo.</xText> <xText>Przepisy o właściwości przemiennej stwarzają dla strony powodowej udogodnienie polegające na tym, że może ona według własnego uznania wybrać jako sąd miejscowo właściwy inny sąd niż ten, który jest właściwy według przepisów o właściwości ogólnej i skierować sprawę do sądu korzystniej dla siebie położonego, pozbawiając jednocześnie pozwanego dogodności prowadzenia procesu przed sądem jego miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby (orzeczenie SN z dn. 10.05.1982 r. III PZP 12/82, OSPiKA 1983, nr 4, poz.74). Celem tego rodzaju uregulowania jest dążenie do ułatwienia stronom dostępu do sądu, wzgląd na ekonomikę procesową oraz ułatwienie sądowi dokonywania czynności procesowych zgodnie z zasadą bezpośredniości. Wobec powyższego należy zgodzić się z powodem, że zakwestionowane postanowienie wzorca stosowanego przez pozwanego wypełnia dyspozycję klauzuli niedozwolonej, ponieważ spory między <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>C.</xAnon> a konsumentami mogące wyniknąć na tle umowy o świadczenie usług internet banking poddaje pod rozstrzygnięcie tylko sądowi właściwemu miejscowo dla siedziby Banku wyłączając tym samym uprawnienie powoda do wytoczenia powództwa przed sąd właściwy według właściwości przemiennej – <xLexLink xArt="art. 34" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 34 kpc</xLexLink> –sąd miejsca wykonania umowy. Określona w tym przepisie właściwość przemienna odnosi się do sporów wynikających z umów zobowiązaniowych i dotyczy całokształtu spraw związanych z zawartą umową.</xText> <xText>Należy zauważyć, że argumentacja pozwanego przedstawiona w uzasadnieniu sprzeciwu została oparta na założeniu, że w sporach powstałych na tle wykonania umowy, której dotyczy wzorzec zawierający kwestionowaną klauzulę, stroną powodową będzie <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon>. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, że powodem w sprawie będzie konsument, który w oparciu o przedmiotowe postanowienie będzie pozbawiony możliwości skorzystania z uprawnienia do wytoczenia powództwa przed sąd właściwy przemiennie i będzie musiał wytoczyć powództwo tylko przed sąd właściwości ogólnej, która to możliwość będzie dla niego mniej korzystna.</xText> <xText>Skoro więc w następstwie zastosowania spornego postanowienia konsument pozbawiony zostaje ewentualnej możliwości wytoczenia powództwa przed sąd właściwy przemiennie, należy zdaniem Sądu uznać, że zachodzą przesłanki uznania tego postanowienia za klauzulę niedozwoloną. Kształtuje ona bowiem prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami i rażąco narusza jego interesy, narzucając rozpoznanie sporu w każdym przypadku przez sąd właściwy dla siedziby Banku, mimo iż obowiązujące przepisy dają stronie inicjującej spór w sądzie możliwość dokonania wyboru sądu. Dodać wypada, że literalna treść kwestionowanego postanowienia wskazuje, iż dotyczy ono siedziby Banku a nie jego oddziału, choć i w ty m przypadku właściwość sądu określonego w oparciu o sporną klauzulę może być mniej korzystna dla konsumenta, niż wynikająca z właściwości przemiennej.</xText> <xText>Ponadto podkreślenia wymaga, że treść kwestionowanego zapisu może budzić u konsumentów, którzy nie są profesjonalistami błędne przekonanie, iż nie mają możliwości wytoczenia powództwa z zastosowaniem właściwości bardziej dla siebie wygodniejszej co może zniechęcać ich do wystąpienia z powództwem lub nawet wyłączać możliwość obrony swych praw.</xText> <xText>Za nietrafne więc należy uznać stanowisko pozwanego, że kwestionowane postanowienie jako zgodne z obowiązującymi przepisami nie może mieć abuzywnego charakteru. W określonych okolicznościach działanie przedsiębiorcy, który jest profesjonalistą można ocenić jako nadużywanie i wykorzystywanie jego uprzywilejowanej pozycji w stosunkach z pozbawionymi doświadczenia i fachowej obsługi prawnej konsumentami. Więc i z tego punktu widzenia działanie pozwanego Banku należy ocenić jako nieuczciwe, nierzetelne, rażąco naruszające interesy konsumentów. Narzucenie nieświadomemu konsumentowi jako wyłącznie właściwego, sądu siedziby Banku, chociaż w oparciu o obowiązujące przepisy, nie zawsze jednak jest działaniem zasługującym na szacunek i ochronę prawną. W szczególności, gdy dzieje się to ze szkoda dla interesów konsumenta, które w postępowaniu o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone są przedmiotem ochrony. Celem nadrzędnym zawieranej przez strony umowy winna być też troska Banku o zachowanie zasady równowagi kontraktowej, która w stosunkach z konsumentami ma znaczenie szczególne.</xText> <xText>Zdaniem Sądu również powołana przez pozwanego okoliczność, że klauzula jest zawsze uzgadniana z konsumentami (na co nie przedstawiono żadnych dowodów) pozostaje bez znaczenia. Prowadzona przez Sąd abstrakcyjna kontrola wzorca umownego oderwana jest bowiem od jakiejkolwiek konkretnej umowy, wynikających z niej praw i obowiązków oraz okoliczności jej zawarcia. Analiza Sądu zmierza do oceny potencjalnych możliwości ukształtowania praw i obowiązków stron w oparciu o postanowienia wzorca umownego a nie do rozstrzygnięcia konkretnego sporu zaistniałego między stronami umowy.</xText> <xText>Z powyższych względów również za nietrafne należy uznać zarzuty pozwanego dotyczące nie wystąpienia powoda do pozwanego przed wytoczeniem powództwa lub nie działania powoda w imieniu żadnego z klientów Banku.</xText> <xText>Legitymacja pozwanego do wystąpienia z powództwem wynika z jego statutu oraz <xLexLink xArt="art. 479(38);art. 479(38) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>38 </xSUPx> § 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy uznał, iż kwestionowane postanowienie spełnia przesłanki klauzuli abuzywnej i na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>42 </xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> zakazał w wydanym wyroku zaocznym wykorzystywania wymienionego postanowienia oraz utrzymał ten wyrok po rozpoznaniu sprawy na skutek sprzeciwu pozwanego – <xLexLink xArt="art. 347" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 347 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>O obciążeniu pozwanego opłatą stałą od pozwu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1 pkt 6</xLexLink> w zw z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust 1 oraz art 96 ust 1 pkt 3 ustawy z dn. 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. nr 167, poz. 1398).</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 348" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 348 kpc</xLexLink> koszty sprzeciwu obciążają pozwanego.</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym orzeczono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>44 </xSUPx>kpc</xLexLink>.</xText> <xText xALIGNx="center"> SSO Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Damian Siliwoniuk

Piotr Grzywacz

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 1286/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z/s wP. przeciwko(...)wC. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. I Utrzymuje w mocy wyrok zaoczny z dnia 16 października 2009 r. II Zasądza od(...)wC.na rzecz(...)z/s wP.kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSO Witold Rękosiewicz Sygn. akt VII AmC 1286/09 UZASADNIENIE (...)z siedzibą wP.(powód) wniosło o uznanie za niedozwolone postanowienia wzorca umownego, o treści: „Sprawy sporne wynikające z niniejszej umowy rozstrzygane będą przez sąd właściwy dla siedziby Banku prowadzącego rachunek”, wykorzystywanego przez(...)wC.(pozwany) w stosunkach z konsumentami. Powód zarzucił, iż zakwestionowane postanowienie w sposób sprzeczny z prawem narzuca konsumentom właściwość sądu pozbawiając ich możliwości wyboru sądu według przepisówkpco właściwości przemiennej. Kształtuje tym samym prawa i obowiązki konsumentów sprzecznie z dobrymi obyczajami rażąco naruszając interesy konsumentów. Stanowi więc niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851kc. Pozwany, któremu w dniu 13.08.2009 r. doręczono odpis pozwu, nie złożył odpowiedzi na pozew. W dniu 16.10.2009 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznając, że zostały spełnione ustawowe przesłanki określone wart. 47918§ 2 kpc, wydał wyrok zaoczny uznający kwestionowaną klauzulę za niedozwoloną. W złożonym sprzeciwie pozwany wniósł o uchylenie wyroku zaocznego w całości i oddalenie powództwa. Pozwany zarzucił powodowi, iż w uzasadnieniu pozwu nie wykazał, na czym polega rażąca sprzeczność zakwestionowanego zapisu z dobrymi obyczajami oraz które z uzasadnionych interesów konsumentów i w jaki sposób narusza zapis wymieniony w pozwie. Pozwany stwierdził, że stosowana przez niego klauzula, będąca przedmiotem sporu, nie narusza prawa ani dobrych obyczajów. Jest zgodna z Dyrektywą 93/13 WE pkt 2 lit a, b, c oraz j załącznika do dyrektywy UE. Zgodnie z Dyrektywą (motyw 13) zmiana właściwości miejscowej sądu nie może być uznana za klauzulę abuzywną, jeżeli sprawy poddaje się pod rozstrzygnięcie jednego z sądów powszechnych właściwych miejscowo według ustawy krajowej –kodeksu postępowania cywilnego. Pozwany dodał, że ponadto taka klauzula jest zawsze uzgadniana z konsumentem w trakcie negocjacji przy zawieraniu umowy. Pozwany podkreślił, powołując się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, że zakwestionowana klauzula nie wyłącza prawa do sądu powszechnego i nie ustanawia jedynie właściwym sądu arbitrażowego a tylko w takim przypadku można mówić o ewentualnym naruszeniu dobrych obyczajów. Przedstawiając argumentację opartą na przepisachart. 46 kpc,art. 33 kpcorazart. 454 kpcw zw zart. 34 kpcpozwany stwierdził, że w przypadku umów rachunku bankowego lub kredytu/pożyczki przedmiotem umowy jest świadczenie pieniężne, a miejscem spełnienia świadczenia siedziba wierzyciela. Ponadto zgodnie zart. 43 kpcjeżeli występuje właściwość kliku sądów, wybór należy do powoda. Na tej podstawie pozwany stwierdził, że kwestionowana klauzula jest zgodna z przepisami prawa krajowego więc nie może jednocześnie naruszać dobrych obyczajów. Pozwany dodał, że umowa z konsumentami, której integralną częścią jest regulamin zawierający kwestionowane postanowienie, jest indywidualnie negocjowana. Nie ma więc przeszkód, by konsument zażądał jej zmiany lub innego brzmienia przed zawarciem lub w trakcie wykonywania umowy. Do regulaminu nie stosuje się wobec tego postanowieńart. 58 kciart. 3851kc.Regulamin nie ma również charakteru adhezyjnego. Mają do niego zastosowanie przepisyart. 65 kciart. 3851kcwięc zakwestionowana klauzula nie stanowi klauzuli abuzywnej. Pozwany zarzucił również, że powód nie działa w imieniu żadnego z klientów pozwanego banku, nie wzywał banku do usunięcia „uchybień” oraz nie wykazał swojej legitymacji do wystąpienia z powództwem o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpatrując sprawę na rozprawie na skutek złożonego przez pozwanego sprzeciwu od wyroku zaocznego ustalił i zważył co następuje: Bezsporne jest, że pozwany w prowadzonej działalności przy zawieraniu umów z konsumentami wykorzystywał powołane w pozwie postanowienie umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanego postanowienia z treścią stosowanego wzorca umownego. Wobec tego na podstawieart. 230 kpcSąd uznał tę okoliczność za przyznaną. Ponadto powód dołączył do pozwu kserokopię formularza oznaczonego jako załącznik nr 1a do Regulaminu świadczenia usługi „Internet Banking” w(...)wC.zatytułowanego „Umowa (…) o świadczenie usług Internet Banking dla osób fizycznych”. W treści przedstawionego formularza wzorca umownego w § 10 ust 2 znajduje się postanowienie, zgodne w brzmieniu z postanowieniem, którego uznania za niedozwolone domagał się powód w złożonym pozwie. Na podstawie przedstawionych okoliczności Sąd Okręgowy uznał, że fakt wykorzystywania przez pozwanego w stosunkach z konsumentami kwestionowanej klauzuli nie budzi wątpliwości. Mając na uwadze, że postępowanie sądowe o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone prowadzone jest ze względów społecznych, w celu ochrony interesów konsumentów, Sąd uznał za zasadne rozpoznanie wniesionego pozwu, dotyczącego kwestionowanego postanowienia wzorca, mimo jego ogólnikowego uzasadnienia. Zważyć należało, że w postępowaniu o uznanie wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy wykorzystywane przez pozwanego postanowienie ma charakter niedozwolonego postanowienia umownego. W myślart. 3851§ 1 kcza takie uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając interes konsumenta. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu przedmiotowe postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron. Przedmiotem postępowania jest analiza postanowienia wzorca umowy, które pozwany przedstawia konsumentowi i o ile nie zostanie ono zmienione w drodze wzajemnych uzgodnień stron, staje się obowiązujące w stosunkach między nimi, kształtując w ten sposób ich wzajemne prawa i obowiązki. Okoliczność, iż konsument ma możliwość dokładnego zapoznania się z treścią umowy nie przesądza, że umowa nie ma charakteru wzorca zawierającego postanowienia uznawane za niedozwolone o ile kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy. Istotą pojęcia dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien wyrażać się on właściwym informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniu uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu równorzędnego partnera umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezinformacji, wywoływania błędnego przekonania u konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron (M. Śmigieł. Wzorce s. 360). Naruszenie interesów konsumenta wynikające z niedozwolonego postanowienia musi być rażące, więc szczególnie doniosłe. Zazwyczaj sprowadza się ono do niekorzystnego ukształtowania sytuacji ekonomicznej konsumenta. Jednak może polegać także na narażeniu konsumenta na zbędne nakłady lub wysiłek związany z utratą czasu i koniecznością podróży do innej, często odległej miejscowości albo pozbawieniu, względnie utrudnieniu konsumentowi możliwości obrony swojego dobrego imienia i interesów. Abstrakcyjna ocena postanowienia wzorca umownego powinna zatem uwzględniać dwa kryteria wskazane wart. 3851§ 1 kc.Zadaniem sądu oceniającego w ramach kontroli abstrakcyjnej abuzywność danego postanowienia wzorca umownego jest weryfikacja „przyzwoitości” klauzuli w drodze analizy postanowienia pod kątem sprzeczności z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec konsumentów.. Rodzi to powinność ustalenia jak wyglądałyby prawa i obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli (por. wyrok S.N. z dn. 19.03.2007 r., sygn. akt III SK 21/06, OSNP 2008/11-12/181 oraz z 11.10.2007 r., sygn. akt III SK 19/07, nie publikowany). Należy podkreślić zasadę, że jeżeli konsument na podstawie ogólnych przepisów, byłby w lepszej sytuacji gdyby we wzorcu nie było konkretnego postanowienia, należy przyjąć, że ma ono charakter abuzywny. Przepisy określające właściwość miejscową sądu do rozpoznania sporu zawarte zostały wustawie z dn. 17.11.1964 r. kodeks postępowania cywilnego. Ustawa rozróżnia dwa rodzaje właściwości miejscowej i właściwość ogólną według siedziby pozwanego oraz właściwość szczególną do której zalicza się właściwość przemienną i właściwość wyłączną. Kodeks daje więc powodowi prawo do wyboru sądu, przed którym może wytoczyć powództwo. Przepisy o właściwości przemiennej stwarzają dla strony powodowej udogodnienie polegające na tym, że może ona według własnego uznania wybrać jako sąd miejscowo właściwy inny sąd niż ten, który jest właściwy według przepisów o właściwości ogólnej i skierować sprawę do sądu korzystniej dla siebie położonego, pozbawiając jednocześnie pozwanego dogodności prowadzenia procesu przed sądem jego miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby (orzeczenie SN z dn. 10.05.1982 r. III PZP 12/82, OSPiKA 1983, nr 4, poz.74). Celem tego rodzaju uregulowania jest dążenie do ułatwienia stronom dostępu do sądu, wzgląd na ekonomikę procesową oraz ułatwienie sądowi dokonywania czynności procesowych zgodnie z zasadą bezpośredniości. Wobec powyższego należy zgodzić się z powodem, że zakwestionowane postanowienie wzorca stosowanego przez pozwanego wypełnia dyspozycję klauzuli niedozwolonej, ponieważ spory między(...)wC.a konsumentami mogące wyniknąć na tle umowy o świadczenie usług internet banking poddaje pod rozstrzygnięcie tylko sądowi właściwemu miejscowo dla siedziby Banku wyłączając tym samym uprawnienie powoda do wytoczenia powództwa przed sąd właściwy według właściwości przemiennej –art. 34 kpc–sąd miejsca wykonania umowy. Określona w tym przepisie właściwość przemienna odnosi się do sporów wynikających z umów zobowiązaniowych i dotyczy całokształtu spraw związanych z zawartą umową. Należy zauważyć, że argumentacja pozwanego przedstawiona w uzasadnieniu sprzeciwu została oparta na założeniu, że w sporach powstałych na tle wykonania umowy, której dotyczy wzorzec zawierający kwestionowaną klauzulę, stroną powodową będzie(...)wC.. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, że powodem w sprawie będzie konsument, który w oparciu o przedmiotowe postanowienie będzie pozbawiony możliwości skorzystania z uprawnienia do wytoczenia powództwa przed sąd właściwy przemiennie i będzie musiał wytoczyć powództwo tylko przed sąd właściwości ogólnej, która to możliwość będzie dla niego mniej korzystna. Skoro więc w następstwie zastosowania spornego postanowienia konsument pozbawiony zostaje ewentualnej możliwości wytoczenia powództwa przed sąd właściwy przemiennie, należy zdaniem Sądu uznać, że zachodzą przesłanki uznania tego postanowienia za klauzulę niedozwoloną. Kształtuje ona bowiem prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami i rażąco narusza jego interesy, narzucając rozpoznanie sporu w każdym przypadku przez sąd właściwy dla siedziby Banku, mimo iż obowiązujące przepisy dają stronie inicjującej spór w sądzie możliwość dokonania wyboru sądu. Dodać wypada, że literalna treść kwestionowanego postanowienia wskazuje, iż dotyczy ono siedziby Banku a nie jego oddziału, choć i w ty m przypadku właściwość sądu określonego w oparciu o sporną klauzulę może być mniej korzystna dla konsumenta, niż wynikająca z właściwości przemiennej. Ponadto podkreślenia wymaga, że treść kwestionowanego zapisu może budzić u konsumentów, którzy nie są profesjonalistami błędne przekonanie, iż nie mają możliwości wytoczenia powództwa z zastosowaniem właściwości bardziej dla siebie wygodniejszej co może zniechęcać ich do wystąpienia z powództwem lub nawet wyłączać możliwość obrony swych praw. Za nietrafne więc należy uznać stanowisko pozwanego, że kwestionowane postanowienie jako zgodne z obowiązującymi przepisami nie może mieć abuzywnego charakteru. W określonych okolicznościach działanie przedsiębiorcy, który jest profesjonalistą można ocenić jako nadużywanie i wykorzystywanie jego uprzywilejowanej pozycji w stosunkach z pozbawionymi doświadczenia i fachowej obsługi prawnej konsumentami. Więc i z tego punktu widzenia działanie pozwanego Banku należy ocenić jako nieuczciwe, nierzetelne, rażąco naruszające interesy konsumentów. Narzucenie nieświadomemu konsumentowi jako wyłącznie właściwego, sądu siedziby Banku, chociaż w oparciu o obowiązujące przepisy, nie zawsze jednak jest działaniem zasługującym na szacunek i ochronę prawną. W szczególności, gdy dzieje się to ze szkoda dla interesów konsumenta, które w postępowaniu o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone są przedmiotem ochrony. Celem nadrzędnym zawieranej przez strony umowy winna być też troska Banku o zachowanie zasady równowagi kontraktowej, która w stosunkach z konsumentami ma znaczenie szczególne. Zdaniem Sądu również powołana przez pozwanego okoliczność, że klauzula jest zawsze uzgadniana z konsumentami (na co nie przedstawiono żadnych dowodów) pozostaje bez znaczenia. Prowadzona przez Sąd abstrakcyjna kontrola wzorca umownego oderwana jest bowiem od jakiejkolwiek konkretnej umowy, wynikających z niej praw i obowiązków oraz okoliczności jej zawarcia. Analiza Sądu zmierza do oceny potencjalnych możliwości ukształtowania praw i obowiązków stron w oparciu o postanowienia wzorca umownego a nie do rozstrzygnięcia konkretnego sporu zaistniałego między stronami umowy. Z powyższych względów również za nietrafne należy uznać zarzuty pozwanego dotyczące nie wystąpienia powoda do pozwanego przed wytoczeniem powództwa lub nie działania powoda w imieniu żadnego z klientów Banku. Legitymacja pozwanego do wystąpienia z powództwem wynika z jego statutu orazart. 47938§ 1 kpc. Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy uznał, iż kwestionowane postanowienie spełnia przesłanki klauzuli abuzywnej i na podstawieart. 47942§ 1 kpczakazał w wydanym wyroku zaocznym wykorzystywania wymienionego postanowienia oraz utrzymał ten wyrok po rozpoznaniu sprawy na skutek sprzeciwu pozwanego –art. 347 kpc. O obciążeniu pozwanego opłatą stałą od pozwu orzeczono na podstawieart. 26 ust 1 pkt 6w zw zart. 113 ust 1 oraz art 96 ust 1 pkt 3 ustawy z dn. 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. nr 167, poz. 1398). O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 i 99 kpcstosownie do wyniku sporu. Zgodnie zart. 348 kpckoszty sprzeciwu obciążają pozwanego. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym orzeczono na zasadzieart. 47944kpc. SSO Witold Rękosiewicz

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151000000001521_III_APa_000024_2009_Uz_2009-12-31_001

III APa 24/09

2009-12-31 01:00:00.0 CET

2013-06-26 03:01:02.0 CEST

2017-04-26 16:04:18.0 CEST

15100000

1521

SENTENCE, REASON

Sygn. akt III APa 24/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. w składzie: Przewodniczący: SSA Barbara Mazur (spr.) Sędziowie: SA Małgorzata Gerszewska SA Eugenia Tylkowska Protokolant: Lena Skopińska po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2009 r. w G. sprawy K. W. z udziałem Prokuratora Prokuratury Okręgowej w E. i Stowarzyszenia (...) przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K. o zapłatę na skutek apelacji K. W. od

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="000024" xVolType="15/100000/0001521/APa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Aleksandra Pastuszak" xPublisher="apastuszak" xEditor="apastuszak" xToPage="16" xLang="PL" xYear="2009" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Aleksandra Pastuszak"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III APa 24/09</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 31 grudnia 2009 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Barbara Mazur (spr.)</xText> <xText>Sędziowie: SA Małgorzata Gerszewska</xText> <xText>SA Eugenia Tylkowska</xText> <xText/> <xText>Protokolant: Lena Skopińska</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2009 r. w <xAnon>G.</xAnon></xText> <xText>sprawy <xAnon>K. W.</xAnon></xText> <xText>z udziałem Prokuratora Prokuratury Okręgowej w <xAnon>E.</xAnon> i Stowarzyszenia <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji <xAnon>K. W.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w <xAnon>E.</xAnon></xText> <xText>z dnia 31 grudnia 2007 r. sygn.akt IV P 31/04</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok i zasądza od pozwanego <xAnon> (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz powódki <xAnon>K. W.</xAnon> kwotę 10.000,00 (dziesięć tysięcy 00/100) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami od dnia 31 grudnia 2009 r.;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>oddala apelację w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>zasądza od powódki <xAnon>K. W.</xAnon> na rzecz pozwanego <xAnon> (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 5.760,00 (pięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za wszystkie instancje.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt III APa 24/09</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon>K. W.</xAnon> wniosła o zasądzenie od pozwanej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (w tym zakresie między stronami została zawarta ugoda), odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu (poronienia ciąży) oraz zadośćuczynienia. Ostatecznie, precyzując żądanie w zakresie zadośćuczynienia, wskazała, że na podstawie <xLexLink xArt="art. 448;art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 oraz art. 445 k.c.</xLexLink> wnosi o zasądzenie od pozwanej następujących kwot tytułem zadośćuczynienia: 1) 30.000 zł za naruszenie dobra osobistego - prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, 2) 20.000 zł za naruszenie dobra osobistego - godności pracowniczej, 3) 30.000 zł za naruszenie dobra osobistego - zdrowia i związany z tym uszczerbek na zdrowiu, 4) 20.000 zł za naruszenie dobra osobistego - prawa do decydowania o życiu prywatnym (prawa podmiotowego każdej kobiety do posiadania potomstwa).</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.</xText> <xText>Wyrokiem z 31 grudnia 2007 r., wydanym w sprawie IV P 31/04, Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Elblągu oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.</xText> <xText>Sąd pierwszej instancji ustalił, że powódka pracowała w należącym do strony pozwanej <xAnon> sklepie (...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> od 8 października 2000 r. do 15 czerwca 2004 r. w wymiarze 3/4 etatu na stanowisku kasjera-sprzedawcy. Z uwagi na małą obsadę kadrową sklepu wszyscy zatrudnieni w nim pracownicy - w tym powódka - wykonywali wszelkie czynności związane z funkcjonowaniem sklepu, a więc przyjmowali i rozkładali towar, składali opakowania, sprzątali, obsługiwali kasy oraz uczestniczyli w inwentaryzacji. W ramach rozładunku przywożonych towarów pracownicy (w tym także kobiety) mieli obowiązek wciągnąć palety z towarami do sklepu przy użyciu wózków ręcznych i wyłożyć towar na półki. Rozładunek <xIx>- </xIx>obejmujący również palety ważące około 700 kg - odbywał się średnio 3 razy w tygodniu (a w okresie przedświątecznym - codziennie) przez około 1,5-2 godziny. W dniu 14 stycznia 2004 r. u powódki wykryto wczesną ciążę i lekarz udzielił jej zwolnienia od pracy do 13 lutego 2004 r. W dniu 15 stycznia 2004 r. powódka przedłożyła kierowniczce sklepu zaświadczenie o stwierdzeniu ciąży. Przeprowadzone u powódki w dniu 18 lutego 2004 r. badanie USG potwierdziło wystąpienie „pustego jaja płodowego", a w dniu 20 lutego 2004 r. wykonano zabieg wyłyżeczkowania jamy macicy, „ewakuując obumarłą ciążą".</xText> <xText>Sąd Okręgowy podniósł, że powódka - reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego - wywodziła swoje roszczenia <xIx>z </xIx>różnych podstaw faktycznych. W pozwie twierdziła, że domaga się odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z wypadkiem jakiemu uległa 23 lutego 2004 r. podczas rozładunku samochodu, co było jedną z przyczyn poronienia. Następnie podała, że żąda odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z nieprawidłowym rozwojem ciąży, będącym następstwem permanentnego wykonywania ciężkiej pracy w warunkach naruszających normy b.h.p. Pierwotnie przytoczone okoliczności modyfikowała po złożeniu przez biegłych opinii, z której wynikało, że u powódki nie doszło do poronienia samoistnego, ale że po stwierdzeniu ciąży obumarłej („puste jajo - nie stwierdzono cech zarodka") dokonano wyłyżeczkowania. W ocenie Sądu pierwszej instancji powoływanie przez powódkę tak odmiennych okoliczności co do podstawy faktycznej żądania powoduje, że są one mało przekonywujące. Skoro w zakresie dochodzonego od pracodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powódka oparła swoje roszczenie na <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c.</xLexLink>, to na niej spoczywał ciężar wykazania: 1) zdarzenia powodującego uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, 2) adekwatnego związku przyczynowego między tym zdarzeniem, a naruszeniem dobra osobistego w postaci zdrowia oraz 3) winy pracodawcy. Sąd Okręgowy wywiódł, że prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wynika z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucji</xLexLink> (<xLexLink xArt="art. 66;art. 66 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 66 ust. 1</xLexLink>), a jego gwarancją jest spoczywający na pracodawcy obowiązek zapewnienia pracownikom takich warunków pracy (<xLexLink xArt="art. 15;art. 94;art. 94 pkt. 4;art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art 15, art. 94 pkt 4 i art. 207 § 2 k.p.</xLexLink>). W ocenie Sądu a quo, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że pozwana ewidentnie przekraczała normy dopuszczalnych prawem obciążeń dotyczących prac związanych z wysiłkiem fizycznym, transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją cała. Pozwana łamała w szczególności normy wskazane w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961140545" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545">rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.</xLexLink> w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545 ze zm.). Poza sporem pozostawało, że u powódki nie doszło do prawidłowego wykształcenia zarodka w jaju płodowym. Spornym było natomiast istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy ciężką pracą fizyczną powódki, a powstaniem u niej „pustego" jaja płodowego. W tym celu Sąd Okręgowy dopuścił dowód z wielu opinii biegłych. Po ich gruntownej analizie Sąd Okręgowy doszedł do konkluzji, że w świetle aktualnej wiedzy specjalistycznej brak jest jakiegokolwiek stopnia prawdopodobieństwa wpływu ciężkiej pracy fizycznej powódki (czy też wywołanego nią stresu) na powstanie „pustego" jaja płodowego. Brak dowodu potwierdzającego tezę powódki jakoby wykonywana przez nią praca na rzecz pozwanej miała wpływ na powstanie „pustego" jaja płodowego, uwalniał zatem pozwaną od odpowiedzialności za utratę ciąży przez powódkę i powodował konieczność oddalenia powództwa.</xText> <xText>Od wyroku Sądu Okręgowego powódka wniosła apelację, zaskarżając orzeczenie w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia zadośćuczynienia za: 1) naruszenie dobra osobistego - prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, 2) naruszenie dobra osobistego - godności pracowniczej. Apelująca zarzuciła nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd pierwszej instancji poprzez brak rozstrzygnięcia o żądaniach pozwu dotyczących zadośćuczynienia za poszczególne dobra osobiste, ostatecznie sprecyzowanego w dniu 5 lipca 2005 r.</xText> <xText>W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych</xText> <xText>Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wyrokiem z 8 lipca 2008 r., wydanym w sprawie III APa 13/08, oddalił apelację powódki oraz zasądził od niej na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.</xText> <xText>Sąd Odwoławczy uznał za prawidłowe ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i w całości podzielił wywody zamieszczone w uzasadnieniu wyroku tego Sądu. Zdaniem Sądu drugiej instancji, istota sprawy została rozpoznana przez Sąd a quo, gdyż Sąd ten w uzasadnieniu wyroku „wskazał wszystkie zmiany podstawy prawnej powództwa dokonywane przez profesjonalnego pełnomocnika powódki, także omówił pismo procesowe z 5 lipca 2005 r.". Wynika z tego, że powódka domagała się zapłaty zadośćuczynienia na podstawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> z tej samej podstawy faktycznej, z której wywodziła roszczenie oparte na <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 k.c.</xLexLink>, czyli z faktu utraty ciąży na skutek niezapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz naruszenia godności pracowniczej. Zdaniem Sądu Odwoławczego, powódka wiązała zarzut nierozpoznania sprawy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym z pominięciem oceny żądań pozwu przez pryzmat <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink>, niemniej jednak zupełnie inny jest przedmiot ochrony prawnej wynikającej z <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> W ocenie Sądu drugiej instancji, <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> (mający zastosowanie w związku z <xLexLink xArt="art. 444" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 k.c.</xLexLink>) jest podstawą zasądzenia zadośćuczynienia w sytuacji, gdy wskutek czynu niedozwolonego doszło do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Natomiast zadośćuczynienie oparte na podstawie wynikającej z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> wchodzi w rachubę tylko wówczas, gdy nie doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Tym samym oba roszczenia o zadośćuczynienie, które „posiadają odrębne umocowanie prawne są samodzielne i niezależne od siebie". Zdaniem Sądu II instancji, chociaż delikt, który powoduje rozstrój zdrowia odnosi się do kategorii dóbr osobistych, to jednak nie daje podstaw do dochodzenia roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia zarówno z mocy <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink>, jak też na podstawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Uszkodzenie ciała i wywołanie rozstroju zdrowia wiąże się wprawdzie z negatywnymi przeżyciami natury psychicznej, wynikającymi także z naruszenia poczucia własnej godności, co jest domeną sfery ochrony dóbr osobistych, jednakże charakter zadośćuczynienia pieniężnego z <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> stanowiącego swoistą formę jednorazowego odszkodowania, przemawia przeciwko dopuszczalności domagania się więcej niż jednego zadośćuczynienia za tę samą krzywdę. Dlatego - w ocenie Sądu drugiej instancji - zadośćuczynienie przewidziane w <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> „pochłania powyższą sferę" i wyklucza równoczesne stosowanie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Wobec tego Sąd Okręgowy nie musiał wskazywać w uzasadnieniu wyroku, dlaczego rozważał przyznanie powódce zadośćuczynienia wyłącznie na podstawie prawnej z <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink>, a nie z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W dalszej części uzasadnienia Sąd II instancji wywiódł, że przedmiotem ochrony <xLexLink xArt="art. 176" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 176 k.p.</xLexLink> jest zagrożone w procesach pracy prawidłowe funkcjonowanie organizmu kobiety i jej zdolności prokreacyjnych, a więc jej dobra osobiste. Dobra te pozostają pod ochroną prawa cywilnego (<xLexLink xArt="art. 23;art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23-24 k.c.</xLexLink>) i to niezależnie o ochrony przewidzianej przez przepisy prawa pracy (w szczególności przez <xLexLink xArt="art. 11(1)" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11 <xSUPx>1</xSUPx> k.p.</xLexLink>). Pracodawca, który narusza pracownicze dobro osobiste dopuszcza się zatem zarówno pogwałcenia podstawowej zasady prawa pracy, jak też powszechnie wiążącego obowiązku szanowania godności i innych dóbr osobistych każdego człowieka. Jeżeli wskutek naruszenia przez pracodawcę obowiązków, wynikających z przepisów bhp pracownik poniósł szkodę (w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia), to może dochodzić jej zrekompensowania w ramach odpowiedzialności deliktowej. Niemniej jednak, skoro wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej nie mogło mieć wpływu na rozwój ciąży powódki w pierwszym jej etapie, to nie może ona skutecznie żądać zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art 445 § 1 w związku z <xLexLink xArt="art. 444" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 k.c.</xLexLink> Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w działaniu pozwanej naruszenia dobra osobistego powódki w postaci godności pracowniczej. Według Sądu ad quem, godność jest dobrem osobistym człowieka „odzwierciedlającym wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności, jako indywidualnej osoby ludzkiej". Naruszenie tego dobra przez pracodawcę może mieć miejsce wówczas, gdy pracodawca lub inny pracownik "daje wyraz gorszej ocenie pokrzywdzonego aniżeli ta istniejąca w jego wewnętrznym przekonaniu, wywołując u niego usprawiedliwiony stan dyskomfortu psychicznego". Zdaniem Sądu II instancji chociaż pozwana ewidentnie naruszyła zakaz zatrudniania powódki przy pracach szczególnie uciążliwych (<xLexLink xArt="art. 176" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 176 k.p.</xLexLink>), to jednak przedmiotem ochrony tego przepisu i aktów wykonawczych do niego jest prawidłowe funkcjonowanie organizmu pracownika-kobiety, co stanowi równocześnie „jej dobro osobiste, a nie godność pracownika". Za nietrafne - zdaniem Sądu drugiej instancji – trzeba uznać stanowisko powódki, zgodnie z którym naruszenie przez pozwaną zakazu zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia było jednocześnie naruszeniem jej godności. Taka konkluzja byłaby zbyt daleko idąca, ponieważ przy przyjęciu tego założenia każde naruszenie obowiązków pracodawcy wobec pracownika stanowiłoby naruszenie dobra osobistego pracownika w postaci jego godności. W ocenie Sądu Apelacyjnego, powódka nie zdołała wykazać, aby pozwana (lub jej pracownik) dała wyraz ocenie podważającej u powódki wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności jako „indywidualnej osoby ludzkiej". Wobec powyższego, brak jest podstaw do przyznania powódce zadośćuczynienia.</xText> <xText>W skardze kasacyjnej, wniesionej od całości wyroku Sądu II instancji, powódka zarzuciła obrazę: 1) <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1;art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 i art. 448 k.c.</xLexLink> przez ich niewłaściwą wykładnią i uznanie, że dochodziła więcej niż jednego zadośćuczynienia za tę samą krzywdę, podczas gdy żądanie zasądzenia na jej rzecz czterech zadośćuczynień za naruszenie poszczególnych dóbr osobistych (prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, godności pracowniczej, zdrowia oraz prawa do decydowania o życiu prywatnym - prawa każdej kobiety do posiadania potomstwa) „są roszczeniami samodzielnymi, opartymi na różnych podstawach i nie zachodzi między nimi stosunek wzajemnego wykluczania się"; 2) <xLexLink xArt="art. 378;art. 378 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 378 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez nierozpoznanie istoty sprawy polegające na nierozpoznaniu roszczenia powódki o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych w postaci prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz godności pracowniczej.</xText> <xText>W odpowiedzi na skargę kasacyjną pozwana wniosła o odmowę przyjęcia jej do rozpoznania, ewentualnie o oddalenie skargi oraz o zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Sąd Najwyższy wyrokiem z 9 lipca 2009 r. wydanym w sprawie II PK 311/08 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.</xText> <xText>Na wstępie swoich rozważań Sąd Najwyższy wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nie występuje, i nie występował już na etapie postępowania apelacyjnego, problem zbiegu norm <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">448 k.c.</xLexLink> jako podstaw prawnych zasądzenia zadośćuczynienia. Skoro bowiem Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo, gdyż uznał, że brak jest związku przyczynowego między zachowaniem pozwanej a uszczerbkiem na zdrowiu jakiego doznała powódka, to odpadła w całości podstawa prawna zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> i jedyną podstawą tego roszczenia mógł być <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Jednocześnie z uwagi na zakres zaskarżenia przez powódkę wyroku Sądu Okręgowego w postępowaniu apelacyjnym występowało związanie Sądu drugiej instancji ustaleniem i oceną, że zachowanie strony pozwanej nie spowodowało (nie pozostawało w związku przyczynowym) uszczerbku na zdrowiu powódki. Tym samym w całości odpadła możliwość wywodzenia roszczeń o zadośćuczynienia z <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 445 § 1 k.p.c.</xLexLink>, a więc nie mogło już być mowy o zbiegu tej normy z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Za zasadny Sąd Najwyższy uznał przy tym zarzut skargi naruszenia przez Sąd Apelacyjny tego ostatniego przepisu. Sąd ten zważył, iż roszczenia objęte skargą kasacyjną są wywodzone z tego samego zachowania pozwanej polegającego na polecaniu powódce (ciągłego) wykonywania ciężkich prac fizycznych w ustalonym okresie. Ewentualne naruszenie dóbr osobistych zostało więc spowodowane jedną przyczyną (łamaniem podstawowych zasad bhp przez pracodawcę, w tym wydawaniem powódce poleceń wykonywania pracy wzbronionej kobietom) przez ten sam podmiot (pozwanego pracodawcę). Sąd Najwyższy podkreślił, iż z tytułu jednej (tej samej) krzywdy powódce może przysługiwać jedno zadośćuczynienie, niezależnie od tego ile dóbr osobistych zostało naruszonych. Nieprzesądzając przy tym, czy aktualnie można mówić wyodrębnieniu w katalogu tych dóbr szczególnego dobra osobistego pracownika w postaci prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Sąd Najwyższy wskazał, iż w pierwszej kolejności należałoby zbadać, czy w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia godności pracowniczej. Wówczas to bowiem naruszenie przez pozwaną zasad (przepisów) bhp przez polecenie wykonywania prac wzbronionych będzie wpływało na wysokość zadośćuczynienia. Sąd Najwyższy podkreślił, iż godność pracownika jako dobro osobistego nie może być ograniczane tylko do czci wewnętrznej, celem bowiem normy prawnej wyrażonej w <xLexLink xArt="art. 11" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 11</xLexLink> <xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink> jest kształtowanie w sferze stosunków pracy zachowań i postaw eliminujących instrumentalne traktowanie pracowników. Instrumentalne traktowanie pracownika ma zaś miejsce wtedy, gdy pracodawca traktuje jego siłę roboczą jako swoisty towar i wyzyskuje go do swoich celów. Sąd Apelacyjny nietrafnie zatem ograniczył pojęcie godności pracownika do dobra osobistego „odzwierciedlającego wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności jako indywidualnej osoby ludzkiej", a naruszenie tego dobra przez pracodawcę do sytuacji, gdy pracodawca lub inny pracownik „daje wyraz gorszej ocenie pokrzywdzonego, aniżeli ta istniejąca w jego wewnętrznym przekonaniu, wywołując u niego usprawiedliwiony stan dyskomfortu psychicznego". Godność pracownika jako podlegające ochronie dobro osobiste w tym się nie wyczerpuje i nie tylko takie zachowania mogą stanowić jego naruszenie.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja powódki zasługiwała na uwzględnienie w części.</xText> <xText>Z uwagi na zakres zaskarżenia wyroku Sądu I instancji spór w postępowaniu apelacyjnym sprowadzał się do ustalenia, czy pozwana naruszyła dobra osobiste <xAnon>K. W.</xAnon> i w konsekwencji, czy powódka z tytułu tego naruszenia może dochodzić swych praw osobistych występując z roszczeniem o zadośćuczynienie.</xText> <xText>W polskim prawie nie ma ustawowej definicji dobra osobistego. Przepis <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> zawiera przykładowe wyliczenie dóbr osobistych człowieka, którymi są w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Wyliczenie to nie jest wyczerpujące i niezmienne. W literaturze dobra osobiste określane są jako uznane przez system prawny wartości (tj. wysoko cenione stany rzeczy) obejmujące fizyczną i psychiczna integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, stanowiące przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej (vide Z. Radwański, Prawo cywilne- - część ogólna, Warszawa 2005, s. 160-161). Cechą praw osobistych, jako praw podmiotowych służących do ochrony poszczególnych dóbr osobistych, jest to, iż są to prawa niemajątkowe i tak ściśle związane z podmiotem podlegającym ochronie, że razem z nim powstają i wygasają oraz nie mogą przechodzić na inne podmioty. Ochrona prawna przysługuje w razie naruszenia dobra osobistego. Ocena, czy w konkretnej sytuacji naruszenie takie rzeczywiście nastąpiło, nie może być dokonywana według miary indywidualnej wrażliwości (ocena subiektywna) zainteresowanego, ta bowiem może być szczególnie duża ze względu na cechy osobowościowe (np. szczególna drażliwość i przewrażliwienie). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 19 maja 2004 r., I CK 636/03 (vide Legalis) przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, lecz to - jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie zdarzenie, stanowiące podstawę tego żądania. Zdaniem Sądu Najwyższego, przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, nie można jednak zupełnie wykluczyć subiektywnego odczucia osoby żądającej ochrony prawnej. Zależy to m.in. od istoty zdarzenia, na które powołuje się osoba uważająca, że nastąpiło naruszenie jej dóbr osobistych.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 11" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11</xLexLink> <xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink> pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Jest to obowiązek o charakterze podstawowym, stanowiący jedną z podstawowych zasad prawa pracy (o czym jednoznacznie świadczy umieszczenie tego przepisu w rozdziale regulującym podstawowe zasady prawa pracy). Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">kodeks pracy z 2 lutego 1996 r.</xLexLink>, mocą której dodano cytowany wyżej przepis, wynika, iż za wprowadzeniem powyższego obowiązku przemawiała potrzeba, a może nawet konieczność kształtowania w sferze stosunków pracy zachowań i postaw eliminujących instrumentalne traktowanie pracowników oraz przekonanie, iż traktowanie to może korzystać z ochrony prawnej w warunkach społecznej gospodarki rynkowej. Przepis <xLexLink xArt="art. 11" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11</xLexLink> <xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink> nałożył więc na pracodawcę szczególny obowiązek szanowania godności człowieka będącego stroną stosunku pracy. Obowiązek ten został nałożony na pracodawców z tego powodu, iż w stosunkach pracy występują wyjątkowo mocne zagrożenia pogwałceń godności człowieka (vide E. Wichrowska-Janikowska, Godność człowieka w stosunkach pracy, PiZS 2001 nr 9, s. 14).</xText> <xText>W treści środka odwoławczego apelująca podnosiła, iż naruszenia swoich dóbr osobistych upatruje w powierzaniu jej przez pozwaną prac w warunkach naruszających normy bezpieczeństwa i higieny pracy. Z uwagi na powierzanie jej przez pozwaną ciężkich prac fizycznych doszło, w jej ocenie, do naruszenia w szczególności jej godności pracowniczej.</xText> <xText>W tym miejscu wskazać należy, iż pojęcie „godność” jest na gruncie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">kodeksu pracy</xLexLink> sformułowaniem o charakterze nieostrym, zwrotem niedookreślonym odsyłającym do ocen pozaprawnych. Wśród dóbr osobistych wymienionych przykładowo w <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> widnieje pojęcie czci, brak zaś w tym przepisie pojęcia godności. Część i dobre imię będące przedmiotem klasycznej ochrony w prawie cywilnym są przejawem godności osobistej. W literaturze prawa cywilnego przyjmuje się, że w zakresie pojęcia „cześć” mieści się tzw. cześć zewnętrzna rozumiana jako dobre imię, które wiąże się z opinią, jaką o wartości danego człowieka mają inni ludzie oraz tzw. cześć wewnętrzna (godność) rozumiana jako wyobrażenie o własnej osobie. Część człowieka wśród chronionych przez prawo dóbr osobistych stanowi przy tym niekwestionowaną wartość i powinna być respektowana we wszystkich płaszczyznach jego funkcjonowania w społeczeństwie, w tym w ramach wykonywania przez niego pracy na rzecz pracodawcy. Ocena osobowości człowieka decyduje o nastawieniu ogółu do niego, a tym samym wpływa w istotny sposób na przebieg jego życia, w tym rozwój kariery zawodowej.</xText> <xText>W doktrynie oraz judykaturze za przejawy naruszania godności pracownika uznaje się zachowania pracodawcy polegające m.in. na: słownej lub czynnej zniewadze, dopuszczaniu się przez pracodawcę czynów nieobyczajnych wobec pracownika, niewłaściwym sformułowaniu aktów zwolnienia z pracy, umieszczaniu w aktach osobowych tzw. poufnych i tajnych opinii oraz udzielaniu opinii nieprawdziwych, złośliwym niepokojeniu, ujawnieniu przez pracodawcę bez zgody pracownika wysokości jego wynagrodzenia (vide uchwała 7 sędziów SN z 16 lipca 1993 r., I PZP 28/93, OSNCP 1994/1/2). W literaturze przedmiotu przyjmuje się, iż analiza naruszeń godności pracownika skłania do przyjęcia, że pojęciem tym należy objąć nie tylko cześć wewnętrzną (godność), ale również tzw. cześć zewnętrzną (dobre imię), o ile wiąże się to z uczestnictwem w stosunku pracy (vide H. Szewczyk, prawo pracownika do godności. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, PiP 2001 nr 11, s. 48; I. Boruta, Ochrona dóbr osobistych pracownika, PiZS 1998, nr 2, s. 19). Prezentowane są również poglądy wskakujące na konieczność wyodrębnienia szczególnego dobra osobistego w postaci „godności pracowniczej” potrzebę tę uzasadnia się szczególną doniosłością pracy, jako wartości moralnej oraz wynikającego z tego faktu, że godność pracownicza jest ściśle związana z uczestnictwem w stosunku pracy (vide J.A. Piszczek, Cywilnoprawna ochrona godności pracowniczej, Toruń 1981). Powszechnie przyjmuje się przy tym, iż pojęcie „godność” w odniesieniu do pracownika w <xLexLink xArt="art. 11" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11</xLexLink> <xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink> należy postrzegać jako przejaw nieinstrumentalnego traktowania pracownika przez pracodawcę, „upodmiotowienia” pracownika w procesie pracy, co umożliwi wytworzenie się w pracowniku poczucia własnej wartości, zwiększając tym samym jego osobiste zaangażowanie się w wykonywanie pracy. W sytuacji natomiast, gdy pracodawca dopuści się „ciężkiego” naruszenia tego obowiązku, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, z zachowaniem prawa do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za 2 tygodnie (<xLexLink xArt="art. 55;art. 55 § 1" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 55 § 1</xLexLink><xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink>).</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie przesądzając w tym miejscu, czy do katalogu dóbr osobistych zaliczyć należy szczególne dobro określane jako „godność pracownicza”, podziela wyrażone w doktrynie szerokim rozumienie pojęcia godność w ujęciu <xLexLink xArt="art. 11(1)" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11 <xSUPx>1</xSUPx> k.p.</xLexLink> i wskazuje, iż w sytuacji, gdy mówi się o godności człowieka w procesie pracy, musi to oznaczać, że zarówno pracownik jak i pracodawca są podmiotami tego procesu i naruszenie praw pracownika i jego godności następuje wtedy, gdy traktuje się go przedmiotowo, gdy jest on traktowany jako narzędzie w procesie produkcji, a nie jako podmiot tego procesu.</xText> <xText>Takie rozumienie tego pojęcia, w świetle zgromadzonego w toku postępowania pierwszoinstancyjnego materiału dowodowego, prowadzi do wniosku, iż w przedmiotowej sprawie pozwana naruszyła dobro osobiste powódki w postaci jej godności w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 11(1)" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11 <xSUPx>1</xSUPx> k.p.</xLexLink></xText> <xText>W sprawie nie ulega wątpliwości, iż powódka w okresie od 8 października 2000 r. do 15 czerwca 2004 r. zatrudniona była w należącym do pozwanej <xAnon> sklepie (...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> w wymiarze ¾ etatu na stanowisku kasjera-sprzedawcy. Bezsporne jest jednak, iż do zakresu obowiązków powódki należały czynności, których rodzaj odbiegał od charakteru powierzonego jej stanowiska. Z zeznań powódki wynika mianowicie, iż rozładowywała towar z tirów, uczestniczyła w inwentaryzacji, „generalnych porządkach”, rozkładaniu towaru, usuwaniu skutków nocnych awarii w sklepie, zmienianiu wystroju sklepu. Powódka wskazała przy tym, iż generalne sprzątanie odbywało się średnio dwa razy w miesiącu i trwało od 5 do 6 godzin, zdarzało się przy tym, iż niejednokrotnie powódka myła z koleżanką kafelki szczoteczką (k. 119). Kiedy zaś zdarzały się awarie, to personel sklepu był wzywany do ich usuwania. Powódka zeznała, iż kiedyś pękła rura, która zalała ¾ sklepu i personel został zawiadomiony telefonicznie o godz. 02:00 w nocy, że ma stawić się do sklepu i zebrać wodę (vide k. 4187). Inwentaryzacje z kolei odbywały się średnio co 2 miesiące. Polegało to na tym, że wcześniej przychodziło się do pracy, zamykało sklep i liczyło towar. Wykonywane to było po godzinach pracy. Pracownicy mieli małe karteczki i na nich zapisywali ilość danego towaru. Duże towary były liczone dość szybko, ponieważ były na paletach, natomiast zliczenie pozostałego towaru było bardzo pracochłonne. Inwentaryzacja zajmowała ogółem około 8 do 10 godzin (k. 120). Z kolei zmiana wystroju sklepu polegała na przestawianiu towarów i odbywało się to raz lub dwa razy do roku. Uczestniczyła w tym cała załoga i zajmowało to około 5 do 6 godzin. Powódka wskazała, iż „jak zaczynaliśmy o 21:00, to kończyło się to o 01:00 lub 02:00” (k. 121). Fakt wykonywania przez powódkę wszystkich wyżej opisanych czynności potwierdziła w swoich zeznaniach jej przełożona, kierownik sklepu – <xAnon>G. G.</xAnon>. Świadek zeznała przy tym, iż generalne sprzątanie sklepu poza świętami odbywało się około 5 razy w roku. W trakcie tych generalnych porządków było mycie półek, odsuwanie palet i mycie podłogi pod paletami, myto także pomieszczenia, w których trzymany był sprzęt (k. 259). Odnośnie zaś rozładowywania towaru świadek zeznała, że w sytuacji, gdy w sklepie nie było żadnego mężczyzny, to także kobiety ciągały towar z tonowym cukrem (k. 260). Fakt konieczności wykonywania przez pracowników pozwanej takich czynności jak rozładowywanie tirów i rozkładanie towarów, branie udziału w generalnym sprzątaniu oraz inwentaryzacji potwierdzili w swoich zeznaniach także świadkowie <xAnon>M. P. (1)</xAnon> oraz <xAnon>K. K.</xAnon> (k. 266). Ten pierwszy zeznał w szczególności, iż kasjerzy nigdy nie mieli czasu wolnego. Przez cały czas trzeba było uzupełniać towar na półkach. Kasjer jak miał chwilę wolną to musiał dokładać towar, sprzątać sklep, pilnować klientów. Co godzinę trzeba było przejść się po sklepie i zebrać kartony. Mycie podłogi zajmowało około 45 minut, zależało to od pogody i od tego czy było trzeba myć jeden raz czy więcej. Codziennie trzeba było sprzątać dokoła sklepu, przebierać warzywa. Każdy kasjer miał pod opieką część sklepu i musiał pilnować terminów ważności produktów, sprawdzać czy towar nie jest uszkodzony. Świadek dodał, iż kiedy szło się jeść, to trzeba było szybko to robić, bo czasami „już w połowie kanapki musieli siadać na kasie”. Wszyscy pracownicy wiedzieli przy tym, iż nie będą mieli płacone za godziny nadliczbowe, bo kierowniczka powiedziała, że nie ma na to szans, „a jeżeli się komuś nie podoba, to może się zwolnić” (k. 264). Również świadkowie <xAnon>R. C.</xAnon> (k. 3140), <xAnon>M. S. (1)</xAnon> (k. 3146), <xAnon>G. P.</xAnon> (k. 3150) oraz <xAnon>S. K.</xAnon> (k. 3152) zeznali, iż w sklepie pozwanej pracownicy musieli brać udział w dokonywaniu wielogodzinnej inwentaryzacji oraz generalnym sprzątaniu, które kończyło się nawet i o godz. 02:00.</xText> <xText>W świetle powyższych zeznań Sąd Apelacyjny uznał, iż w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia dobra osobistego powódki, tj. godności pracownika w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 11" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 11</xLexLink> <xSUPx>(( 1))</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">k.p.</xLexLink> Niewątpliwie powódka miała prawo oczekiwać, iż pozwany będzie ja obciążał zgodnie z umową o pracę powierzającą jej stanowisko kasjera-sprzedawcy. Fakt, iż powódce nie przedłożono pisemnego zakresu jej obowiązków umożliwił pracodawcy przesuwanie powódki oraz innych pracowników do wykonywania takich prac jak: rozładunek towarów z tirów, sprzątanie sklepu, sprzątanie terenu wokół sklepu, a zimą sprzątanie i odśnieżanie terenu, udział w inwentaryzacjach, udział w generalnych sprzątaniach, segregowanie warzyw i owoców, sprawdzanie dat ważności przydatności produktów. W ocenie Sądu Odwoławczego takie praktyki są niedopuszczalne i świadczą o tym, iż pracodawca traktował swoich pracowników nie jako podmiot procesu pracy, lecz jako jego przedmiot, czy innymi słowy narzędzie w procesie produkcji dążąc do ich maksymalnej eksploatacji. Z zeznań powódki oraz świadka <xAnon>M. P. (1)</xAnon> wynika, iż pozwany wzywał nawet swoich pracowników, i to z naruszeniem prawa do odpoczynku w nocy, do takich czynności jak usuwanie awarii w sklepie (vide zeznania powódki – k. 4187; zeznania świadka <xAnon>M. P.</xAnon> – k. 263). Z zeznań tego świadka wynika, iż kasjerzy nigdy nie mieli czasu wolnego. Przez cały czas trzeba było uzupełniać towar na półkach. Kasjer jak miał chwilę wolną to musiał dokładać towar, sprzątać sklep, pilnować klientów. Świadek dodał, iż kiedy szło się jeść, to trzeba było szybko to robić, bo czasami „już w połowie kanapki musieli siadać na kasie”. Jednocześnie pracodawca naruszał podstawowe prawa swoich pracowników odmawiając im wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Z zeznań świadka <xAnon>K. K.</xAnon> wynika przy tym wyraźnie, iż w sytuacji, gdy pracownicy dopominali się o swoje prawa kierownictwo w klepie oznajmiało im, iż nic nie da się w tej kwestii zrobić. „To było tak narzucane, że jeżeli nam się nie podoba, to na nasze miejsce jest kilkanaście osób i możemy się zwolnić” (k. 266). Świadek podkreślił, iż takie stwierdzenia usłyszał od kierownika sklepu<xAnon>T. P.</xAnon> jak i <xAnon>G. G.</xAnon>. W ocenie Sądu Apelacyjnego zeznania tego świadka jednoznacznie wskazują na stosunek pozwanego do swoich pracowników. Pracodawca dążył mianowicie do maksymalnego ich wykorzystania, a w sytuacji gdy dochodzili swoich praw zastraszał ich dając do zrozumienia, że mogą stracić pracę.</xText> <xText>Sąd ad quem podzielił nadto stanowisko Sądu Okręgowego, zgodnie z którym pozwana spółka łamała normy wskazane z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961140545" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545">rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.</xLexLink> w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U., Nr 114, poz. 545 ze zm.) powierzając swoim pracownicom obowiązki związane z rozładowywaniem tirów, z których każdy wypełniony był kilkunastoma paletami. Jak ustalił Sąd I instancji w każdej dostawie była paleta ciężkich towarów takich jak: cukier, napoje, mąka. Jedna paleta z cukrem ważyła około jednej tony, zaś paleta z napojami około 700 kg. Pracownice musiały wciągnąć towar, przy użyciu wózka ręcznego na sklep. Sąd Apelacyjny podziała przy tym ustalenia Sądu Okręgowego, z których wynikało, iż przy rozładowywaniu towaru pracowano zespołowo, pracownicy pomagali sobie nawzajem i nie zdarzało się, aby przyjęciem towaru zajmowała się tylko jedna osoba. Niemniej jednak biorąc pod uwagę ilość przywożonego towaru oraz jego wagę, za Sądem I instancji, przyjąć należy, że było to obciążenie zbyt duże jak dla organizmu kobiety. Z zeznań świadka <xAnon>K. K.</xAnon> wynika przy tym, iż kobiety musiały podnosić towar na wysokość półtorej do dwóch metrów (k. 266). Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie ulega wątpliwości, iż pozwany traktował swoich pracowników w sposób instrumentalny, naruszając tym samym ich godność.</xText> <xText>Jednocześnie Sąd ad quem, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 217;art. 217 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 § 2 k.p.c.</xLexLink>, oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków <xAnon>T. P.</xAnon>, <xAnon>G. G.</xAnon> oraz <xAnon>M. S. (2)</xAnon> na okoliczność rodzaju i częstotliwości wykonywania przez powódkę obowiązków innego rodzaju niż w charakterze kasjera-sprzedawcy, wydawanych w tym zakresie powódce poleceń, jak tez jej zgody na wykonywanie tego rodzaju prac oraz dowodu z zeznań powódki. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe dowody zostały przez pozwaną powołane jedynie dla zwłoki, albowiem okoliczności, na które je powołano zostały już w sprawie dostatecznie wyjaśnione. Strona pozwana będąc przy tym reprezentowana w toku postępowania pierwszoinstancyjnego przez profesjonalnego pełnomocnika miała możliwość zadawania wnioskowanym świadkom szczegółowych pytań w celu wyjaśnienia spornych w sprawie kwestii. W szczególności, w opinii Sądu ad quem, strona pozwana nie może skutecznie żądać uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym z tego tylko powodu, iż Sąd Najwyższy uchylając wyrok Sądu Apelacyjnego z 8 lipca 2009 r. i przykazując temu Sądowi sprawę do ponownego rozpoznania wskazał, że dla jej rozstrzygnięcia konieczne jest ustalenie, czy działanie pracodawcy może być kwalifikowane jako naruszenie godności pracownika. Wskazać bowiem należy, iż powódka już w piśmie z 5 lipca 2005 r. wystąpiła o zasądzenia na jej rzecz zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci „godności pracowniczej”. A zatem już w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwany miał świadomość okoliczności jakie będą objęte zakresem postępowania dowodowego, a zatem już wówczas mógł zgłosić stosowne dowody na podważenie zasadności roszczeń powódki.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Z kolei w myśl <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Ten ostatni przepis jest niewątpliwie związany z treścią <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink>, w którym zawarto podstawową konstrukcję cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych. Ochrona ta przysługuje jeżeli dane dobro zostało zagrożone lub naruszone, przy czym działanie prowadzące do takiego stanu rzeczy musi być działaniem bezprawnym. W doktrynie przyjmuje się powszechnie, iż bezprawne jest każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, porządkiem prawnym oraz z zasadami współżycia społecznego (vide S. Dmowski, Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, Część ogólna, Warszawa 2009, s. 113). Ustawodawca w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> wprowadził przy tym domniemanie bezprawności, a więc to pozwany w procesie o ochronę dóbr osobistych ma obowiązek wykazania istnienia okoliczności usprawiedliwiających jego działanie, a zatem wyłączających bezprawność.</xText> <xText>Przesłankami roszczeń przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> są: naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową, czyn sprawcy noszący znamiona winy w każdej postaci oraz związek przyczynowy między tym czynem a szkodą. Jak podniósł bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2007 r., III CSK 358/06 <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">artykuł 448 k.c.</xLexLink> znajduje zastosowanie tylko w wypadku zawinionego naruszenia dóbr osobistych. Gdyby ustawodawca chciał, aby przesłanką roszczeń przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> była wyłącznie bezprawność naruszenia dobra osobistego, to umieściłby ten przepis w części ogólnej prawa cywilnego (w obrębie <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink>). Tymczasem w <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink> jest odesłanie do "zasad przewidzianych w kodeksie" (LEX nr 277289). W konsekwencji zatem przesłanką odpowiedzialności przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego (vide wyrok SN z dnia 12 grudnia 2002 r., V CKN 1581/00, OSNC 2004, nr 4, poz. 53).</xText> <xText>Podkreślić w tym miejscu należy, iż w obszarze deliktów prawa cywilnego rozróżnia się, podobnie jak w prawie karnym, dwie postacie winy, tj. winę umyślną i nieumyślną. Przy winie umyślnej sprawca ma świadomość szkodliwego skutku swego zachowania się i przewiduje jego nastąpienie, celowo do niego zmierza (dolus directus) lub co najmniej na wystąpienie tych skutków się godzi (dolus eventualis). Przy winie nieumyślnej sprawa wprawdzie przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia tych skutków, choć powinien i może je przewidzieć. W obu formach winy nieumyślnej mamy do czynienia z niedbalstwem (culpa). Pojęcie niedbalstwa wiąże się więc w prawie cywilnym z niezachowaniem wymaganej staranności. Zarzut niedbalstwa będzie przy tym uzasadniony, gdy sprawa szkody zachował się w sposób odbiegający od modelu wzorcowego, ujmowanego abstrakcyjnie. Zważyć należy, iż sprawa szkody ponosi odpowiedzialność nawet w razie istnienia choćby lekkiego niedbalstwa (culpa levissima) (vide G. Bieniek, Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia, Zobowiązania, T. I, Warszawa 2007, s. 256-257).</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego w przedmiotowej sprawie zachodzą podstawy do zasądzenia na rzecz powódki zadośćuczynienia. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż pozwana dopuściła się naruszenia dobra osobistego powódki, a mianowicie jej godności jako pracownika, a naruszenie to było bezprawne. O bezprawności tego zachowania świadczy nie tylko fakt obciążenia powódki obowiązkami, które odbiegały w sposób oczywisty od charakteru powierzonego jej stanowiska (w tym usuwanie skutków awarii do jakiej doszło w sklepie, uczestniczenie w inwentaryzacji, pilnowanie klientów, odśnieżanie, udział w generalnych porządkach), ale przede wszystkim okoliczność zlecanie powódce prac związanych z wysiłkiem fizycznym, transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała w warunkach przekraczających normy dopuszczalnych obciążeń określone z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961140545" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545">rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.</xLexLink> w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Ponadto, w ocenie Sądu Odwoławczego, nie ulega wątpliwości, iż działanie pozwanego polegające na naruszeniu dobra osobistego powódki miało cechy umyślności. Ze gromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, iż strona pozwana miała pełną świadomość obowiązków jakie nakładane były na jej pracownice, w tym i powódkę. Jak zeznała świadek <xAnon>G. G.</xAnon>, zajmując stanowisko kierownika sklepu, informowała ona kierownika rejonu, że „pracownicy nie są w stanie wykonywać swojej pracy w określonych normach, kierownik rejonu wiedział o tym, że pracowaliśmy więcej (…) kierownik rejonu miał świadomość, że pracujemy po godzinach. Wszyscy pracowali więcej, ale nikt o tym nie mówił. My narzekałyśmy, że jesteśmy zmęczone, wszyscy mieli świadomość o systemie pracy w sklepie” (k. 261).</xText> <xText>Z uwagi na powyższe Sąd Odwoławczy uznał żądanie powódki za zasadne. Jednocześnie, z uwagi na fakt, iż swoje roszczenia wywodziła ona z jednego (tego samego) zachowania pozwanej polegającego na poleceniu powódce (ciągłego) wykonywania ciężkich prac fizycznych, może jej przysługiwać tylko jedno zadośćuczynienie. Z jednej bowiem krzywdy może przysługiwać tylko jedno zadośćuczynienie, niezależnie od tego, ile dóbr osobistych zostało naruszonych (vide uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 listopada 1967 r., III PZP 37/67, OSNCP 1968/7/113). Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, dochodzone przez powódkę roszczenie nie mogło zostać uwzględnione w dochodzonym przez nią rozmiarze.</xText> <xText>Sąd ad quem miał na uwadze, iż przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania, wyrażająca się uwzględnieniem wszystkich okoliczności. Samo zaś zadośćuczynienie zależny od uznania sądu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 kwietnia 2002 r. określenie „odpowiedniej” sumy zadośćuczynienia przyznawanego na podstawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> wymaga rozważenia wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności rodzaju naruszonego dobra i rozmiaru doznanej krzywdy, intensywności naruszenia oraz stopnia winy sprawcy, a także sytuacji majątkowej zobowiązanego (vide V CKN 1010/00, OSNC 2003/4/56). Nie ulega nadto wątpliwości, iż zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (vide wyrok SN z 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966/92).</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe kryteria miarkowania zadośćuczynienia Sąd Apelacyjny uznał, iż zasadnym będzie zasądzenie na rzecz powódki z tytułu naruszenia jej dobra osobistego kwoty 10.000 zł. Za okoliczności przemawiające za uwzględnieniem dochodzonego przez powódkę roszczenia Sąd Odwoławczy uznał charakter naruszonego przez pozwaną dobra osobistego jako dobra podstawowego i zasługującego na szczególną ochronę w stosunkach pracowniczych, znaczny stopień zawinienia pozwanej (umyślność), stosunki majątkowe pracodawcy, który w toku postępowania sądowego nie wykazał, aby nie był w stanie uiścić na rzecz powódki takiej kwoty oraz fakt, iż przejawem naruszenia godności powódki było naruszenie przez pozwaną jednego z jej podstawowych obowiązków wyrażonego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 207 § 1 k.p.</xLexLink>, tj. prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, w przedmiotowej sprawie wystąpiły okoliczności uzasadniające obniżenie kwoty dochodzonego przez nią roszczenia. Jak trafnie zauważył Sąd I instancji zeznania świadków nie potwierdziły prezentowanej przez powódkę wersji, iż to głównie ona sama zajmowała się rozładunkiem tirów. Z zeznań świadków wynika, iż przy rozładowywaniu towaru brali udział wszyscy pracownicy sklepu pomagając sobie wzajemnie i nie zdarzało się, aby przyjęciem towaru zajmowała się tylko jedna osoba. Zadaniami tymi obarczano przy tym głównie mężczyzn, jeżeli byli obecni w pracy. Z zeznań tych wynika nadto, iż również przekroczenia dopuszczalnych norm obciążeń pracowników nie były tak znaczne jak podawała powódka, w szczególności towar przywożony był przez dwa, a nie kilkanaście tirów. Jak wskazała świadek <xAnon>M. S. (2)</xAnon>: „Regułą było, żeby zawsze przy dostawie był chłopak (…). Odbiory dostaw wyglądały tak, że przyjeżdżał samochód z 20 paletami, kierowca wykładał na windę. Jeżeli chodzi o to, żeby kobiety ściągały palety do sklepu, to była to wyjątkowa sytuacja. Mnie jak każdej z moich koleżanek zdarzało się ściągać towar z samochodu (…). Jeżeli nie było mężczyzn to pomagałyśmy sobie przy wystawianiu tych pełnych palet. Sama kobieta raczej nie miała siły, żeby bez pomocy tego wykonać. Nie można powiedzieć, że pani <xAnon>W.</xAnon> była głównie wystawiana do rozładowywania towaru. Nigdy nie było tak, że to pani <xAnon>W.</xAnon> musiała rozładować towar. Nie przypominam sobie sytuacji, żeby pani <xAnon>W.</xAnon> notorycznie sama rozładowywała samochód” (k. 3146-3147). Z powyższymi zeznaniami korespondują zeznania <xAnon>G. P.</xAnon>. Świadek wskazała mianowicie, iż: „staraliśmy się tak ustawiać zmiany w dni, w które były dostawy, żeby był na zmianie mężczyzna. Nie zawsze się to udawało i wtedy wszystkie po równo panie pracowały przy rozładunku. Wydaje mi się, że pani <xAnon>W.</xAnon> rozładowywała towar w takich samych ilościach jak my” (k. 3150). Również świadek <xAnon>G. G.</xAnon> zeznała, iż „od 2001 r. było trzech mężczyzn i zazwyczaj to oni przyjmowali towar (…) nie było takiej sytuacji, żeby na zmianie jak byli mężczyźni, to musiały towar rozładowywać kobiety” (k. 260). Sąd Apelacyjny przy miarkowaniu należnego powódce zadośćuczynienia miał również na uwadze okoliczność, iż fakt wykonywania przez nią czynności, których rodzaj odbiegał od charakteru powierzonego jej w umowie stanowiska, takich jak w szczególności uczestniczenie przy rozładunku tirów, rozkładanie towaru w sklepie oraz sprzątanie, był skutkiem decyzji samej powódki. Z jej zeznań wynika bowiem, iż: „stroniłam od pracy na kasie (…) wolałam rozkładać towar czy sprzątać (…) dużo mniej siedziałam na kasie, częściej wykonywałam inne czynności” (k. 120), „wolałam pracować na sklepie” (k. 4191). Z zeznaniami powódki korespondują zeznania świadka <xAnon>G. G.</xAnon>, która wskazała, iż „zazwyczaj towar rozładowywały osoby, które nie lubiły siedzieć na kasie (…) Pani <xAnon>W.</xAnon> wolała pracować na sklepie niż siedzieć na kasie” (k. 260). Skoro zatem wykonywanie przez powódkę innych czynności niż wynikające z charakteru jej stanowiska były wynikiem swobodnej decyzji powódki nie może ona zarzucać pozwanemu, iż wykonywała takie czynności jak sprzątanie czy rozkładanie towaru. Powyższe nie oznacza oczywiście, iż działanie pozwanej nie nosiło cech bezprawności. Należy bowiem wskazać, iż zgoda powódki obejmowała wykonywanie jedynie takich czynności jak wymienione, nie zaś wszystkich, do których była w rzeczywistości przez pracodawcę zobowiązywana (a zatem nie dotyczyła uczestniczenia w inwentaryzacji, generalnych porządkach, czy usuwaniu skutków awarii w sklepie), a nadto z oczywistych względów nie można przyjąć, że objęte nią było wykonywanie prac fizycznych w warunkach przekroczenia dopuszczalnych norm obciążeń pracowników.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 481;art. 481 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 § 1 k.c.</xLexLink> jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd Odwoławczy miał przy tym na uwadze, iż odsetki zasądzone od sumy zadośćuczynienia pełnią niewątpliwie funkcję waloryzacyjną, albowiem w sposób zasadniczy je urealniają, a zatem należy je zasadzić od chwili wyrokowania (vide wyrok SN z 11 października 2002 r., I CKN 1065/00, LEX nr 332901).</xText> <xText>W tym stanie rzeczy, na zasadzie przytoczonych przepisów oraz <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink>, Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.</xText> <xText>O kosztach Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 i 3 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">100 k.p.c.</xLexLink> w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 (za I instancję), § 12 ust. 3 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 (za II instancję) i § 12 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 (za postępowanie kasacyjne) rozporządzenia M.S. z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).</xText> <xText>Orzekając o kosztach, które w niniejszej sprawie ograniczyły się do kosztów zastępstwa procesowego Sąd Apelacyjny miał na uwadze treść <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> i rozdzielił je z uwzględnieniem ostatecznego wyniku sprawy przyjmując wygarną powódki w 10% z konsekwencją obciążenia jej kosztami zastępstwa procesowego przeciwnika w kwocie wynikającej z różnicy kosztów poniesionych przez strony (vide wyrok SN z 21 lutego 2002 r., I PKN 932/00, OSNP 2004/4/63).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Mazur

Aleksandra Pastuszak

Lena Skopińska

Aleksandra Pastuszak

Sygn. akt III APa 24/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wG. w składzie: Przewodniczący: SSA Barbara Mazur (spr.) Sędziowie: SA Małgorzata Gerszewska SA Eugenia Tylkowska Protokolant: Lena Skopińska po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2009 r. wG. sprawyK. W. z udziałem Prokuratora Prokuratury Okręgowej wE.i Stowarzyszenia(...) przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwK. o zapłatę na skutek apelacjiK. W. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wE. z dnia 31 grudnia 2007 r. sygn.akt IV P 31/04 1 zmienia zaskarżony wyrok i zasądza od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawK.na rzecz powódkiK. W.kwotę 10.000,00 (dziesięć tysięcy 00/100) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami od dnia 31 grudnia 2009 r.; 2 oddala apelację w pozostałej części; 3 zasądza od powódkiK. W.na rzecz pozwanego(...) Spółka AkcyjnawK.kwotę 5.760,00 (pięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za wszystkie instancje. Sygn. akt III APa 24/09 UZASADNIENIE PowódkaK. W.wniosła o zasądzenie od pozwanej(...) S.A.wK.wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (w tym zakresie między stronami została zawarta ugoda), odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu (poronienia ciąży) oraz zadośćuczynienia. Ostatecznie, precyzując żądanie w zakresie zadośćuczynienia, wskazała, że na podstawieart. 448 oraz art. 445 k.c.wnosi o zasądzenie od pozwanej następujących kwot tytułem zadośćuczynienia: 1) 30.000 zł za naruszenie dobra osobistego - prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, 2) 20.000 zł za naruszenie dobra osobistego - godności pracowniczej, 3) 30.000 zł za naruszenie dobra osobistego - zdrowia i związany z tym uszczerbek na zdrowiu, 4) 20.000 zł za naruszenie dobra osobistego - prawa do decydowania o życiu prywatnym (prawa podmiotowego każdej kobiety do posiadania potomstwa). W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wyrokiem z 31 grudnia 2007 r., wydanym w sprawie IV P 31/04, Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Elblągu oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd pierwszej instancji ustalił, że powódka pracowała w należącym do strony pozwanejsklepie (...)wM.od 8 października 2000 r. do 15 czerwca 2004 r. w wymiarze 3/4 etatu na stanowisku kasjera-sprzedawcy. Z uwagi na małą obsadę kadrową sklepu wszyscy zatrudnieni w nim pracownicy - w tym powódka - wykonywali wszelkie czynności związane z funkcjonowaniem sklepu, a więc przyjmowali i rozkładali towar, składali opakowania, sprzątali, obsługiwali kasy oraz uczestniczyli w inwentaryzacji. W ramach rozładunku przywożonych towarów pracownicy (w tym także kobiety) mieli obowiązek wciągnąć palety z towarami do sklepu przy użyciu wózków ręcznych i wyłożyć towar na półki. Rozładunek-obejmujący również palety ważące około 700 kg - odbywał się średnio 3 razy w tygodniu (a w okresie przedświątecznym - codziennie) przez około 1,5-2 godziny. W dniu 14 stycznia 2004 r. u powódki wykryto wczesną ciążę i lekarz udzielił jej zwolnienia od pracy do 13 lutego 2004 r. W dniu 15 stycznia 2004 r. powódka przedłożyła kierowniczce sklepu zaświadczenie o stwierdzeniu ciąży. Przeprowadzone u powódki w dniu 18 lutego 2004 r. badanie USG potwierdziło wystąpienie „pustego jaja płodowego", a w dniu 20 lutego 2004 r. wykonano zabieg wyłyżeczkowania jamy macicy, „ewakuując obumarłą ciążą". Sąd Okręgowy podniósł, że powódka - reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego - wywodziła swoje roszczeniazróżnych podstaw faktycznych. W pozwie twierdziła, że domaga się odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z wypadkiem jakiemu uległa 23 lutego 2004 r. podczas rozładunku samochodu, co było jedną z przyczyn poronienia. Następnie podała, że żąda odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z nieprawidłowym rozwojem ciąży, będącym następstwem permanentnego wykonywania ciężkiej pracy w warunkach naruszających normy b.h.p. Pierwotnie przytoczone okoliczności modyfikowała po złożeniu przez biegłych opinii, z której wynikało, że u powódki nie doszło do poronienia samoistnego, ale że po stwierdzeniu ciąży obumarłej („puste jajo - nie stwierdzono cech zarodka") dokonano wyłyżeczkowania. W ocenie Sądu pierwszej instancji powoływanie przez powódkę tak odmiennych okoliczności co do podstawy faktycznej żądania powoduje, że są one mało przekonywujące. Skoro w zakresie dochodzonego od pracodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powódka oparła swoje roszczenie naart. 445w związku zart. 415 k.c., to na niej spoczywał ciężar wykazania: 1) zdarzenia powodującego uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, 2) adekwatnego związku przyczynowego między tym zdarzeniem, a naruszeniem dobra osobistego w postaci zdrowia oraz 3) winy pracodawcy. Sąd Okręgowy wywiódł, że prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wynika z przepisówKonstytucji(art. 66 ust. 1), a jego gwarancją jest spoczywający na pracodawcy obowiązek zapewnienia pracownikom takich warunków pracy (art 15, art. 94 pkt 4 i art. 207 § 2 k.p.). W ocenie Sądu a quo, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że pozwana ewidentnie przekraczała normy dopuszczalnych prawem obciążeń dotyczących prac związanych z wysiłkiem fizycznym, transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją cała. Pozwana łamała w szczególności normy wskazane wrozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545 ze zm.). Poza sporem pozostawało, że u powódki nie doszło do prawidłowego wykształcenia zarodka w jaju płodowym. Spornym było natomiast istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy ciężką pracą fizyczną powódki, a powstaniem u niej „pustego" jaja płodowego. W tym celu Sąd Okręgowy dopuścił dowód z wielu opinii biegłych. Po ich gruntownej analizie Sąd Okręgowy doszedł do konkluzji, że w świetle aktualnej wiedzy specjalistycznej brak jest jakiegokolwiek stopnia prawdopodobieństwa wpływu ciężkiej pracy fizycznej powódki (czy też wywołanego nią stresu) na powstanie „pustego" jaja płodowego. Brak dowodu potwierdzającego tezę powódki jakoby wykonywana przez nią praca na rzecz pozwanej miała wpływ na powstanie „pustego" jaja płodowego, uwalniał zatem pozwaną od odpowiedzialności za utratę ciąży przez powódkę i powodował konieczność oddalenia powództwa. Od wyroku Sądu Okręgowego powódka wniosła apelację, zaskarżając orzeczenie w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia zadośćuczynienia za: 1) naruszenie dobra osobistego - prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, 2) naruszenie dobra osobistego - godności pracowniczej. Apelująca zarzuciła nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd pierwszej instancji poprzez brak rozstrzygnięcia o żądaniach pozwu dotyczących zadośćuczynienia za poszczególne dobra osobiste, ostatecznie sprecyzowanego w dniu 5 lipca 2005 r. W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wyrokiem z 8 lipca 2008 r., wydanym w sprawie III APa 13/08, oddalił apelację powódki oraz zasądził od niej na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję. Sąd Odwoławczy uznał za prawidłowe ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i w całości podzielił wywody zamieszczone w uzasadnieniu wyroku tego Sądu. Zdaniem Sądu drugiej instancji, istota sprawy została rozpoznana przez Sąd a quo, gdyż Sąd ten w uzasadnieniu wyroku „wskazał wszystkie zmiany podstawy prawnej powództwa dokonywane przez profesjonalnego pełnomocnika powódki, także omówił pismo procesowe z 5 lipca 2005 r.". Wynika z tego, że powódka domagała się zapłaty zadośćuczynienia na podstawieart. 448 k.c.z tej samej podstawy faktycznej, z której wywodziła roszczenie oparte naart. 445 k.c., czyli z faktu utraty ciąży na skutek niezapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz naruszenia godności pracowniczej. Zdaniem Sądu Odwoławczego, powódka wiązała zarzut nierozpoznania sprawy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym z pominięciem oceny żądań pozwu przez pryzmatart. 448 k.c., niemniej jednak zupełnie inny jest przedmiot ochrony prawnej wynikającej zart. 445oraz zart. 448 k.c.W ocenie Sądu drugiej instancji,art. 445 § 1 k.c.(mający zastosowanie w związku zart. 444 k.c.) jest podstawą zasądzenia zadośćuczynienia w sytuacji, gdy wskutek czynu niedozwolonego doszło do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Natomiast zadośćuczynienie oparte na podstawie wynikającej zart. 448 k.c.wchodzi w rachubę tylko wówczas, gdy nie doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Tym samym oba roszczenia o zadośćuczynienie, które „posiadają odrębne umocowanie prawne są samodzielne i niezależne od siebie". Zdaniem Sądu II instancji, chociaż delikt, który powoduje rozstrój zdrowia odnosi się do kategorii dóbr osobistych, to jednak nie daje podstaw do dochodzenia roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia zarówno z mocyart. 445 § 1 k.c., jak też na podstawieart. 448 k.c.Uszkodzenie ciała i wywołanie rozstroju zdrowia wiąże się wprawdzie z negatywnymi przeżyciami natury psychicznej, wynikającymi także z naruszenia poczucia własnej godności, co jest domeną sfery ochrony dóbr osobistych, jednakże charakter zadośćuczynienia pieniężnego zart. 445 § 1 k.c.stanowiącego swoistą formę jednorazowego odszkodowania, przemawia przeciwko dopuszczalności domagania się więcej niż jednego zadośćuczynienia za tę samą krzywdę. Dlatego - w ocenie Sądu drugiej instancji - zadośćuczynienie przewidziane wart. 445 § 1 k.c.„pochłania powyższą sferę" i wyklucza równoczesne stosowanieart. 448 k.c.Wobec tego Sąd Okręgowy nie musiał wskazywać w uzasadnieniu wyroku, dlaczego rozważał przyznanie powódce zadośćuczynienia wyłącznie na podstawie prawnej zart. 445 § 1 k.c., a nie zart. 448 k.c. W dalszej części uzasadnienia Sąd II instancji wywiódł, że przedmiotem ochronyart. 176 k.p.jest zagrożone w procesach pracy prawidłowe funkcjonowanie organizmu kobiety i jej zdolności prokreacyjnych, a więc jej dobra osobiste. Dobra te pozostają pod ochroną prawa cywilnego (art. 23-24 k.c.) i to niezależnie o ochrony przewidzianej przez przepisy prawa pracy (w szczególności przezart. 111k.p.). Pracodawca, który narusza pracownicze dobro osobiste dopuszcza się zatem zarówno pogwałcenia podstawowej zasady prawa pracy, jak też powszechnie wiążącego obowiązku szanowania godności i innych dóbr osobistych każdego człowieka. Jeżeli wskutek naruszenia przez pracodawcę obowiązków, wynikających z przepisów bhp pracownik poniósł szkodę (w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia), to może dochodzić jej zrekompensowania w ramach odpowiedzialności deliktowej. Niemniej jednak, skoro wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej nie mogło mieć wpływu na rozwój ciąży powódki w pierwszym jej etapie, to nie może ona skutecznie żądać zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art 445 § 1 w związku zart. 444 k.c.Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w działaniu pozwanej naruszenia dobra osobistego powódki w postaci godności pracowniczej. Według Sądu ad quem, godność jest dobrem osobistym człowieka „odzwierciedlającym wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności, jako indywidualnej osoby ludzkiej". Naruszenie tego dobra przez pracodawcę może mieć miejsce wówczas, gdy pracodawca lub inny pracownik "daje wyraz gorszej ocenie pokrzywdzonego aniżeli ta istniejąca w jego wewnętrznym przekonaniu, wywołując u niego usprawiedliwiony stan dyskomfortu psychicznego". Zdaniem Sądu II instancji chociaż pozwana ewidentnie naruszyła zakaz zatrudniania powódki przy pracach szczególnie uciążliwych (art. 176 k.p.), to jednak przedmiotem ochrony tego przepisu i aktów wykonawczych do niego jest prawidłowe funkcjonowanie organizmu pracownika-kobiety, co stanowi równocześnie „jej dobro osobiste, a nie godność pracownika". Za nietrafne - zdaniem Sądu drugiej instancji – trzeba uznać stanowisko powódki, zgodnie z którym naruszenie przez pozwaną zakazu zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia było jednocześnie naruszeniem jej godności. Taka konkluzja byłaby zbyt daleko idąca, ponieważ przy przyjęciu tego założenia każde naruszenie obowiązków pracodawcy wobec pracownika stanowiłoby naruszenie dobra osobistego pracownika w postaci jego godności. W ocenie Sądu Apelacyjnego, powódka nie zdołała wykazać, aby pozwana (lub jej pracownik) dała wyraz ocenie podważającej u powódki wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności jako „indywidualnej osoby ludzkiej". Wobec powyższego, brak jest podstaw do przyznania powódce zadośćuczynienia. W skardze kasacyjnej, wniesionej od całości wyroku Sądu II instancji, powódka zarzuciła obrazę: 1)art. 445 § 1 i art. 448 k.c.przez ich niewłaściwą wykładnią i uznanie, że dochodziła więcej niż jednego zadośćuczynienia za tę samą krzywdę, podczas gdy żądanie zasądzenia na jej rzecz czterech zadośćuczynień za naruszenie poszczególnych dóbr osobistych (prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, godności pracowniczej, zdrowia oraz prawa do decydowania o życiu prywatnym - prawa każdej kobiety do posiadania potomstwa) „są roszczeniami samodzielnymi, opartymi na różnych podstawach i nie zachodzi między nimi stosunek wzajemnego wykluczania się"; 2)art. 378 § 1 k.p.c.przez nierozpoznanie istoty sprawy polegające na nierozpoznaniu roszczenia powódki o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych w postaci prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz godności pracowniczej. W odpowiedzi na skargę kasacyjną pozwana wniosła o odmowę przyjęcia jej do rozpoznania, ewentualnie o oddalenie skargi oraz o zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa procesowego. Sąd Najwyższy wyrokiem z 9 lipca 2009 r. wydanym w sprawie II PK 311/08 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Na wstępie swoich rozważań Sąd Najwyższy wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nie występuje, i nie występował już na etapie postępowania apelacyjnego, problem zbiegu normart. 445 § 1 k.c.i448 k.c.jako podstaw prawnych zasądzenia zadośćuczynienia. Skoro bowiem Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo, gdyż uznał, że brak jest związku przyczynowego między zachowaniem pozwanej a uszczerbkiem na zdrowiu jakiego doznała powódka, to odpadła w całości podstawa prawna zasądzenia zadośćuczynienia na podstawieart. 445 § 1 k.c.i jedyną podstawą tego roszczenia mógł byćart. 448 k.c.Jednocześnie z uwagi na zakres zaskarżenia przez powódkę wyroku Sądu Okręgowego w postępowaniu apelacyjnym występowało związanie Sądu drugiej instancji ustaleniem i oceną, że zachowanie strony pozwanej nie spowodowało (nie pozostawało w związku przyczynowym) uszczerbku na zdrowiu powódki. Tym samym w całości odpadła możliwość wywodzenia roszczeń o zadośćuczynienia zart. 445 § 1 k.p.c., a więc nie mogło już być mowy o zbiegu tej normy zart. 448 k.c.Za zasadny Sąd Najwyższy uznał przy tym zarzut skargi naruszenia przez Sąd Apelacyjny tego ostatniego przepisu. Sąd ten zważył, iż roszczenia objęte skargą kasacyjną są wywodzone z tego samego zachowania pozwanej polegającego na polecaniu powódce (ciągłego) wykonywania ciężkich prac fizycznych w ustalonym okresie. Ewentualne naruszenie dóbr osobistych zostało więc spowodowane jedną przyczyną (łamaniem podstawowych zasad bhp przez pracodawcę, w tym wydawaniem powódce poleceń wykonywania pracy wzbronionej kobietom) przez ten sam podmiot (pozwanego pracodawcę). Sąd Najwyższy podkreślił, iż z tytułu jednej (tej samej) krzywdy powódce może przysługiwać jedno zadośćuczynienie, niezależnie od tego ile dóbr osobistych zostało naruszonych. Nieprzesądzając przy tym, czy aktualnie można mówić wyodrębnieniu w katalogu tych dóbr szczególnego dobra osobistego pracownika w postaci prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Sąd Najwyższy wskazał, iż w pierwszej kolejności należałoby zbadać, czy w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia godności pracowniczej. Wówczas to bowiem naruszenie przez pozwaną zasad (przepisów) bhp przez polecenie wykonywania prac wzbronionych będzie wpływało na wysokość zadośćuczynienia. Sąd Najwyższy podkreślił, iż godność pracownika jako dobro osobistego nie może być ograniczane tylko do czci wewnętrznej, celem bowiem normy prawnej wyrażonej wart. 11(( 1))k.p.jest kształtowanie w sferze stosunków pracy zachowań i postaw eliminujących instrumentalne traktowanie pracowników. Instrumentalne traktowanie pracownika ma zaś miejsce wtedy, gdy pracodawca traktuje jego siłę roboczą jako swoisty towar i wyzyskuje go do swoich celów. Sąd Apelacyjny nietrafnie zatem ograniczył pojęcie godności pracownika do dobra osobistego „odzwierciedlającego wewnętrzne poczucie własnej wartości i ważności jako indywidualnej osoby ludzkiej", a naruszenie tego dobra przez pracodawcę do sytuacji, gdy pracodawca lub inny pracownik „daje wyraz gorszej ocenie pokrzywdzonego, aniżeli ta istniejąca w jego wewnętrznym przekonaniu, wywołując u niego usprawiedliwiony stan dyskomfortu psychicznego". Godność pracownika jako podlegające ochronie dobro osobiste w tym się nie wyczerpuje i nie tylko takie zachowania mogą stanowić jego naruszenie. Sąd Apelacyjny po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje: Apelacja powódki zasługiwała na uwzględnienie w części. Z uwagi na zakres zaskarżenia wyroku Sądu I instancji spór w postępowaniu apelacyjnym sprowadzał się do ustalenia, czy pozwana naruszyła dobra osobisteK. W.i w konsekwencji, czy powódka z tytułu tego naruszenia może dochodzić swych praw osobistych występując z roszczeniem o zadośćuczynienie. W polskim prawie nie ma ustawowej definicji dobra osobistego. Przepisart. 23 k.c.zawiera przykładowe wyliczenie dóbr osobistych człowieka, którymi są w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Wyliczenie to nie jest wyczerpujące i niezmienne. W literaturze dobra osobiste określane są jako uznane przez system prawny wartości (tj. wysoko cenione stany rzeczy) obejmujące fizyczną i psychiczna integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, stanowiące przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej (vide Z. Radwański, Prawo cywilne- - część ogólna, Warszawa 2005, s. 160-161). Cechą praw osobistych, jako praw podmiotowych służących do ochrony poszczególnych dóbr osobistych, jest to, iż są to prawa niemajątkowe i tak ściśle związane z podmiotem podlegającym ochronie, że razem z nim powstają i wygasają oraz nie mogą przechodzić na inne podmioty. Ochrona prawna przysługuje w razie naruszenia dobra osobistego. Ocena, czy w konkretnej sytuacji naruszenie takie rzeczywiście nastąpiło, nie może być dokonywana według miary indywidualnej wrażliwości (ocena subiektywna) zainteresowanego, ta bowiem może być szczególnie duża ze względu na cechy osobowościowe (np. szczególna drażliwość i przewrażliwienie). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 19 maja 2004 r., I CK 636/03 (vide Legalis) przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, lecz to - jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie zdarzenie, stanowiące podstawę tego żądania. Zdaniem Sądu Najwyższego, przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, nie można jednak zupełnie wykluczyć subiektywnego odczucia osoby żądającej ochrony prawnej. Zależy to m.in. od istoty zdarzenia, na które powołuje się osoba uważająca, że nastąpiło naruszenie jej dóbr osobistych. Zgodnie zart. 11(( 1))k.p.pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Jest to obowiązek o charakterze podstawowym, stanowiący jedną z podstawowych zasad prawa pracy (o czym jednoznacznie świadczy umieszczenie tego przepisu w rozdziale regulującym podstawowe zasady prawa pracy). Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującejkodeks pracy z 2 lutego 1996 r., mocą której dodano cytowany wyżej przepis, wynika, iż za wprowadzeniem powyższego obowiązku przemawiała potrzeba, a może nawet konieczność kształtowania w sferze stosunków pracy zachowań i postaw eliminujących instrumentalne traktowanie pracowników oraz przekonanie, iż traktowanie to może korzystać z ochrony prawnej w warunkach społecznej gospodarki rynkowej. Przepisart. 11(( 1))k.p.nałożył więc na pracodawcę szczególny obowiązek szanowania godności człowieka będącego stroną stosunku pracy. Obowiązek ten został nałożony na pracodawców z tego powodu, iż w stosunkach pracy występują wyjątkowo mocne zagrożenia pogwałceń godności człowieka (vide E. Wichrowska-Janikowska, Godność człowieka w stosunkach pracy, PiZS 2001 nr 9, s. 14). W treści środka odwoławczego apelująca podnosiła, iż naruszenia swoich dóbr osobistych upatruje w powierzaniu jej przez pozwaną prac w warunkach naruszających normy bezpieczeństwa i higieny pracy. Z uwagi na powierzanie jej przez pozwaną ciężkich prac fizycznych doszło, w jej ocenie, do naruszenia w szczególności jej godności pracowniczej. W tym miejscu wskazać należy, iż pojęcie „godność” jest na grunciekodeksu pracysformułowaniem o charakterze nieostrym, zwrotem niedookreślonym odsyłającym do ocen pozaprawnych. Wśród dóbr osobistych wymienionych przykładowo wart. 23 k.c.widnieje pojęcie czci, brak zaś w tym przepisie pojęcia godności. Część i dobre imię będące przedmiotem klasycznej ochrony w prawie cywilnym są przejawem godności osobistej. W literaturze prawa cywilnego przyjmuje się, że w zakresie pojęcia „cześć” mieści się tzw. cześć zewnętrzna rozumiana jako dobre imię, które wiąże się z opinią, jaką o wartości danego człowieka mają inni ludzie oraz tzw. cześć wewnętrzna (godność) rozumiana jako wyobrażenie o własnej osobie. Część człowieka wśród chronionych przez prawo dóbr osobistych stanowi przy tym niekwestionowaną wartość i powinna być respektowana we wszystkich płaszczyznach jego funkcjonowania w społeczeństwie, w tym w ramach wykonywania przez niego pracy na rzecz pracodawcy. Ocena osobowości człowieka decyduje o nastawieniu ogółu do niego, a tym samym wpływa w istotny sposób na przebieg jego życia, w tym rozwój kariery zawodowej. W doktrynie oraz judykaturze za przejawy naruszania godności pracownika uznaje się zachowania pracodawcy polegające m.in. na: słownej lub czynnej zniewadze, dopuszczaniu się przez pracodawcę czynów nieobyczajnych wobec pracownika, niewłaściwym sformułowaniu aktów zwolnienia z pracy, umieszczaniu w aktach osobowych tzw. poufnych i tajnych opinii oraz udzielaniu opinii nieprawdziwych, złośliwym niepokojeniu, ujawnieniu przez pracodawcę bez zgody pracownika wysokości jego wynagrodzenia (vide uchwała 7 sędziów SN z 16 lipca 1993 r., I PZP 28/93, OSNCP 1994/1/2). W literaturze przedmiotu przyjmuje się, iż analiza naruszeń godności pracownika skłania do przyjęcia, że pojęciem tym należy objąć nie tylko cześć wewnętrzną (godność), ale również tzw. cześć zewnętrzną (dobre imię), o ile wiąże się to z uczestnictwem w stosunku pracy (vide H. Szewczyk, prawo pracownika do godności. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, PiP 2001 nr 11, s. 48; I. Boruta, Ochrona dóbr osobistych pracownika, PiZS 1998, nr 2, s. 19). Prezentowane są również poglądy wskakujące na konieczność wyodrębnienia szczególnego dobra osobistego w postaci „godności pracowniczej” potrzebę tę uzasadnia się szczególną doniosłością pracy, jako wartości moralnej oraz wynikającego z tego faktu, że godność pracownicza jest ściśle związana z uczestnictwem w stosunku pracy (vide J.A. Piszczek, Cywilnoprawna ochrona godności pracowniczej, Toruń 1981). Powszechnie przyjmuje się przy tym, iż pojęcie „godność” w odniesieniu do pracownika wart. 11(( 1))k.p.należy postrzegać jako przejaw nieinstrumentalnego traktowania pracownika przez pracodawcę, „upodmiotowienia” pracownika w procesie pracy, co umożliwi wytworzenie się w pracowniku poczucia własnej wartości, zwiększając tym samym jego osobiste zaangażowanie się w wykonywanie pracy. W sytuacji natomiast, gdy pracodawca dopuści się „ciężkiego” naruszenia tego obowiązku, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, z zachowaniem prawa do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za 2 tygodnie (art. 55 § 1(( 1))k.p.). Sąd Apelacyjny nie przesądzając w tym miejscu, czy do katalogu dóbr osobistych zaliczyć należy szczególne dobro określane jako „godność pracownicza”, podziela wyrażone w doktrynie szerokim rozumienie pojęcia godność w ujęciuart. 111k.p.i wskazuje, iż w sytuacji, gdy mówi się o godności człowieka w procesie pracy, musi to oznaczać, że zarówno pracownik jak i pracodawca są podmiotami tego procesu i naruszenie praw pracownika i jego godności następuje wtedy, gdy traktuje się go przedmiotowo, gdy jest on traktowany jako narzędzie w procesie produkcji, a nie jako podmiot tego procesu. Takie rozumienie tego pojęcia, w świetle zgromadzonego w toku postępowania pierwszoinstancyjnego materiału dowodowego, prowadzi do wniosku, iż w przedmiotowej sprawie pozwana naruszyła dobro osobiste powódki w postaci jej godności w rozumieniuart. 111k.p. W sprawie nie ulega wątpliwości, iż powódka w okresie od 8 października 2000 r. do 15 czerwca 2004 r. zatrudniona była w należącym do pozwanejsklepie (...)wM.w wymiarze ¾ etatu na stanowisku kasjera-sprzedawcy. Bezsporne jest jednak, iż do zakresu obowiązków powódki należały czynności, których rodzaj odbiegał od charakteru powierzonego jej stanowiska. Z zeznań powódki wynika mianowicie, iż rozładowywała towar z tirów, uczestniczyła w inwentaryzacji, „generalnych porządkach”, rozkładaniu towaru, usuwaniu skutków nocnych awarii w sklepie, zmienianiu wystroju sklepu. Powódka wskazała przy tym, iż generalne sprzątanie odbywało się średnio dwa razy w miesiącu i trwało od 5 do 6 godzin, zdarzało się przy tym, iż niejednokrotnie powódka myła z koleżanką kafelki szczoteczką (k. 119). Kiedy zaś zdarzały się awarie, to personel sklepu był wzywany do ich usuwania. Powódka zeznała, iż kiedyś pękła rura, która zalała ¾ sklepu i personel został zawiadomiony telefonicznie o godz. 02:00 w nocy, że ma stawić się do sklepu i zebrać wodę (vide k. 4187). Inwentaryzacje z kolei odbywały się średnio co 2 miesiące. Polegało to na tym, że wcześniej przychodziło się do pracy, zamykało sklep i liczyło towar. Wykonywane to było po godzinach pracy. Pracownicy mieli małe karteczki i na nich zapisywali ilość danego towaru. Duże towary były liczone dość szybko, ponieważ były na paletach, natomiast zliczenie pozostałego towaru było bardzo pracochłonne. Inwentaryzacja zajmowała ogółem około 8 do 10 godzin (k. 120). Z kolei zmiana wystroju sklepu polegała na przestawianiu towarów i odbywało się to raz lub dwa razy do roku. Uczestniczyła w tym cała załoga i zajmowało to około 5 do 6 godzin. Powódka wskazała, iż „jak zaczynaliśmy o 21:00, to kończyło się to o 01:00 lub 02:00” (k. 121). Fakt wykonywania przez powódkę wszystkich wyżej opisanych czynności potwierdziła w swoich zeznaniach jej przełożona, kierownik sklepu –G. G.. Świadek zeznała przy tym, iż generalne sprzątanie sklepu poza świętami odbywało się około 5 razy w roku. W trakcie tych generalnych porządków było mycie półek, odsuwanie palet i mycie podłogi pod paletami, myto także pomieszczenia, w których trzymany był sprzęt (k. 259). Odnośnie zaś rozładowywania towaru świadek zeznała, że w sytuacji, gdy w sklepie nie było żadnego mężczyzny, to także kobiety ciągały towar z tonowym cukrem (k. 260). Fakt konieczności wykonywania przez pracowników pozwanej takich czynności jak rozładowywanie tirów i rozkładanie towarów, branie udziału w generalnym sprzątaniu oraz inwentaryzacji potwierdzili w swoich zeznaniach także świadkowieM. P. (1)orazK. K.(k. 266). Ten pierwszy zeznał w szczególności, iż kasjerzy nigdy nie mieli czasu wolnego. Przez cały czas trzeba było uzupełniać towar na półkach. Kasjer jak miał chwilę wolną to musiał dokładać towar, sprzątać sklep, pilnować klientów. Co godzinę trzeba było przejść się po sklepie i zebrać kartony. Mycie podłogi zajmowało około 45 minut, zależało to od pogody i od tego czy było trzeba myć jeden raz czy więcej. Codziennie trzeba było sprzątać dokoła sklepu, przebierać warzywa. Każdy kasjer miał pod opieką część sklepu i musiał pilnować terminów ważności produktów, sprawdzać czy towar nie jest uszkodzony. Świadek dodał, iż kiedy szło się jeść, to trzeba było szybko to robić, bo czasami „już w połowie kanapki musieli siadać na kasie”. Wszyscy pracownicy wiedzieli przy tym, iż nie będą mieli płacone za godziny nadliczbowe, bo kierowniczka powiedziała, że nie ma na to szans, „a jeżeli się komuś nie podoba, to może się zwolnić” (k. 264). Również świadkowieR. C.(k. 3140),M. S. (1)(k. 3146),G. P.(k. 3150) orazS. K.(k. 3152) zeznali, iż w sklepie pozwanej pracownicy musieli brać udział w dokonywaniu wielogodzinnej inwentaryzacji oraz generalnym sprzątaniu, które kończyło się nawet i o godz. 02:00. W świetle powyższych zeznań Sąd Apelacyjny uznał, iż w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia dobra osobistego powódki, tj. godności pracownika w rozumieniuart. 11(( 1))k.p.Niewątpliwie powódka miała prawo oczekiwać, iż pozwany będzie ja obciążał zgodnie z umową o pracę powierzającą jej stanowisko kasjera-sprzedawcy. Fakt, iż powódce nie przedłożono pisemnego zakresu jej obowiązków umożliwił pracodawcy przesuwanie powódki oraz innych pracowników do wykonywania takich prac jak: rozładunek towarów z tirów, sprzątanie sklepu, sprzątanie terenu wokół sklepu, a zimą sprzątanie i odśnieżanie terenu, udział w inwentaryzacjach, udział w generalnych sprzątaniach, segregowanie warzyw i owoców, sprawdzanie dat ważności przydatności produktów. W ocenie Sądu Odwoławczego takie praktyki są niedopuszczalne i świadczą o tym, iż pracodawca traktował swoich pracowników nie jako podmiot procesu pracy, lecz jako jego przedmiot, czy innymi słowy narzędzie w procesie produkcji dążąc do ich maksymalnej eksploatacji. Z zeznań powódki oraz świadkaM. P. (1)wynika, iż pozwany wzywał nawet swoich pracowników, i to z naruszeniem prawa do odpoczynku w nocy, do takich czynności jak usuwanie awarii w sklepie (vide zeznania powódki – k. 4187; zeznania świadkaM. P.– k. 263). Z zeznań tego świadka wynika, iż kasjerzy nigdy nie mieli czasu wolnego. Przez cały czas trzeba było uzupełniać towar na półkach. Kasjer jak miał chwilę wolną to musiał dokładać towar, sprzątać sklep, pilnować klientów. Świadek dodał, iż kiedy szło się jeść, to trzeba było szybko to robić, bo czasami „już w połowie kanapki musieli siadać na kasie”. Jednocześnie pracodawca naruszał podstawowe prawa swoich pracowników odmawiając im wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Z zeznań świadkaK. K.wynika przy tym wyraźnie, iż w sytuacji, gdy pracownicy dopominali się o swoje prawa kierownictwo w klepie oznajmiało im, iż nic nie da się w tej kwestii zrobić. „To było tak narzucane, że jeżeli nam się nie podoba, to na nasze miejsce jest kilkanaście osób i możemy się zwolnić” (k. 266). Świadek podkreślił, iż takie stwierdzenia usłyszał od kierownika sklepuT. P.jak iG. G.. W ocenie Sądu Apelacyjnego zeznania tego świadka jednoznacznie wskazują na stosunek pozwanego do swoich pracowników. Pracodawca dążył mianowicie do maksymalnego ich wykorzystania, a w sytuacji gdy dochodzili swoich praw zastraszał ich dając do zrozumienia, że mogą stracić pracę. Sąd ad quem podzielił nadto stanowisko Sądu Okręgowego, zgodnie z którym pozwana spółka łamała normy wskazane zrozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U., Nr 114, poz. 545 ze zm.) powierzając swoim pracownicom obowiązki związane z rozładowywaniem tirów, z których każdy wypełniony był kilkunastoma paletami. Jak ustalił Sąd I instancji w każdej dostawie była paleta ciężkich towarów takich jak: cukier, napoje, mąka. Jedna paleta z cukrem ważyła około jednej tony, zaś paleta z napojami około 700 kg. Pracownice musiały wciągnąć towar, przy użyciu wózka ręcznego na sklep. Sąd Apelacyjny podziała przy tym ustalenia Sądu Okręgowego, z których wynikało, iż przy rozładowywaniu towaru pracowano zespołowo, pracownicy pomagali sobie nawzajem i nie zdarzało się, aby przyjęciem towaru zajmowała się tylko jedna osoba. Niemniej jednak biorąc pod uwagę ilość przywożonego towaru oraz jego wagę, za Sądem I instancji, przyjąć należy, że było to obciążenie zbyt duże jak dla organizmu kobiety. Z zeznań świadkaK. K.wynika przy tym, iż kobiety musiały podnosić towar na wysokość półtorej do dwóch metrów (k. 266). Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie ulega wątpliwości, iż pozwany traktował swoich pracowników w sposób instrumentalny, naruszając tym samym ich godność. Jednocześnie Sąd ad quem, na zasadzieart. 217 § 2 k.p.c., oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadkówT. P.,G. G.orazM. S. (2)na okoliczność rodzaju i częstotliwości wykonywania przez powódkę obowiązków innego rodzaju niż w charakterze kasjera-sprzedawcy, wydawanych w tym zakresie powódce poleceń, jak tez jej zgody na wykonywanie tego rodzaju prac oraz dowodu z zeznań powódki. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe dowody zostały przez pozwaną powołane jedynie dla zwłoki, albowiem okoliczności, na które je powołano zostały już w sprawie dostatecznie wyjaśnione. Strona pozwana będąc przy tym reprezentowana w toku postępowania pierwszoinstancyjnego przez profesjonalnego pełnomocnika miała możliwość zadawania wnioskowanym świadkom szczegółowych pytań w celu wyjaśnienia spornych w sprawie kwestii. W szczególności, w opinii Sądu ad quem, strona pozwana nie może skutecznie żądać uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym z tego tylko powodu, iż Sąd Najwyższy uchylając wyrok Sądu Apelacyjnego z 8 lipca 2009 r. i przykazując temu Sądowi sprawę do ponownego rozpoznania wskazał, że dla jej rozstrzygnięcia konieczne jest ustalenie, czy działanie pracodawcy może być kwalifikowane jako naruszenie godności pracownika. Wskazać bowiem należy, iż powódka już w piśmie z 5 lipca 2005 r. wystąpiła o zasądzenia na jej rzecz zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci „godności pracowniczej”. A zatem już w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwany miał świadomość okoliczności jakie będą objęte zakresem postępowania dowodowego, a zatem już wówczas mógł zgłosić stosowne dowody na podważenie zasadności roszczeń powódki. Zgodnie zart. 24 § 1 k.c.ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Z kolei w myślart. 448 k.c.w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Ten ostatni przepis jest niewątpliwie związany z treściąart. 24 k.c., w którym zawarto podstawową konstrukcję cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych. Ochrona ta przysługuje jeżeli dane dobro zostało zagrożone lub naruszone, przy czym działanie prowadzące do takiego stanu rzeczy musi być działaniem bezprawnym. W doktrynie przyjmuje się powszechnie, iż bezprawne jest każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, porządkiem prawnym oraz z zasadami współżycia społecznego (vide S. Dmowski, Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, Część ogólna, Warszawa 2009, s. 113). Ustawodawca wart. 24 § 1 k.c.wprowadził przy tym domniemanie bezprawności, a więc to pozwany w procesie o ochronę dóbr osobistych ma obowiązek wykazania istnienia okoliczności usprawiedliwiających jego działanie, a zatem wyłączających bezprawność. Przesłankami roszczeń przewidzianych wart. 448 k.c.są: naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową, czyn sprawcy noszący znamiona winy w każdej postaci oraz związek przyczynowy między tym czynem a szkodą. Jak podniósł bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2007 r., III CSK 358/06artykuł 448 k.c.znajduje zastosowanie tylko w wypadku zawinionego naruszenia dóbr osobistych. Gdyby ustawodawca chciał, aby przesłanką roszczeń przewidzianych wart. 448 k.c.była wyłącznie bezprawność naruszenia dobra osobistego, to umieściłby ten przepis w części ogólnej prawa cywilnego (w obrębieart. 24 k.c.). Tymczasem wart. 24 k.c.jest odesłanie do "zasad przewidzianych w kodeksie" (LEX nr 277289). W konsekwencji zatem przesłanką odpowiedzialności przewidzianej wart. 448 k.c.jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego (vide wyrok SN z dnia 12 grudnia 2002 r., V CKN 1581/00, OSNC 2004, nr 4, poz. 53). Podkreślić w tym miejscu należy, iż w obszarze deliktów prawa cywilnego rozróżnia się, podobnie jak w prawie karnym, dwie postacie winy, tj. winę umyślną i nieumyślną. Przy winie umyślnej sprawca ma świadomość szkodliwego skutku swego zachowania się i przewiduje jego nastąpienie, celowo do niego zmierza (dolus directus) lub co najmniej na wystąpienie tych skutków się godzi (dolus eventualis). Przy winie nieumyślnej sprawa wprawdzie przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia tych skutków, choć powinien i może je przewidzieć. W obu formach winy nieumyślnej mamy do czynienia z niedbalstwem (culpa). Pojęcie niedbalstwa wiąże się więc w prawie cywilnym z niezachowaniem wymaganej staranności. Zarzut niedbalstwa będzie przy tym uzasadniony, gdy sprawa szkody zachował się w sposób odbiegający od modelu wzorcowego, ujmowanego abstrakcyjnie. Zważyć należy, iż sprawa szkody ponosi odpowiedzialność nawet w razie istnienia choćby lekkiego niedbalstwa (culpa levissima) (vide G. Bieniek, Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia, Zobowiązania, T. I, Warszawa 2007, s. 256-257). W ocenie Sądu Apelacyjnego w przedmiotowej sprawie zachodzą podstawy do zasądzenia na rzecz powódki zadośćuczynienia. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż pozwana dopuściła się naruszenia dobra osobistego powódki, a mianowicie jej godności jako pracownika, a naruszenie to było bezprawne. O bezprawności tego zachowania świadczy nie tylko fakt obciążenia powódki obowiązkami, które odbiegały w sposób oczywisty od charakteru powierzonego jej stanowiska (w tym usuwanie skutków awarii do jakiej doszło w sklepie, uczestniczenie w inwentaryzacji, pilnowanie klientów, odśnieżanie, udział w generalnych porządkach), ale przede wszystkim okoliczność zlecanie powódce prac związanych z wysiłkiem fizycznym, transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała w warunkach przekraczających normy dopuszczalnych obciążeń określone zrozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r.w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Ponadto, w ocenie Sądu Odwoławczego, nie ulega wątpliwości, iż działanie pozwanego polegające na naruszeniu dobra osobistego powódki miało cechy umyślności. Ze gromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, iż strona pozwana miała pełną świadomość obowiązków jakie nakładane były na jej pracownice, w tym i powódkę. Jak zeznała świadekG. G., zajmując stanowisko kierownika sklepu, informowała ona kierownika rejonu, że „pracownicy nie są w stanie wykonywać swojej pracy w określonych normach, kierownik rejonu wiedział o tym, że pracowaliśmy więcej (…) kierownik rejonu miał świadomość, że pracujemy po godzinach. Wszyscy pracowali więcej, ale nikt o tym nie mówił. My narzekałyśmy, że jesteśmy zmęczone, wszyscy mieli świadomość o systemie pracy w sklepie” (k. 261). Z uwagi na powyższe Sąd Odwoławczy uznał żądanie powódki za zasadne. Jednocześnie, z uwagi na fakt, iż swoje roszczenia wywodziła ona z jednego (tego samego) zachowania pozwanej polegającego na poleceniu powódce (ciągłego) wykonywania ciężkich prac fizycznych, może jej przysługiwać tylko jedno zadośćuczynienie. Z jednej bowiem krzywdy może przysługiwać tylko jedno zadośćuczynienie, niezależnie od tego, ile dóbr osobistych zostało naruszonych (vide uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 listopada 1967 r., III PZP 37/67, OSNCP 1968/7/113). Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, dochodzone przez powódkę roszczenie nie mogło zostać uwzględnione w dochodzonym przez nią rozmiarze. Sąd ad quem miał na uwadze, iż przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania, wyrażająca się uwzględnieniem wszystkich okoliczności. Samo zaś zadośćuczynienie zależny od uznania sądu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 kwietnia 2002 r. określenie „odpowiedniej” sumy zadośćuczynienia przyznawanego na podstawieart. 448 k.c.wymaga rozważenia wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności rodzaju naruszonego dobra i rozmiaru doznanej krzywdy, intensywności naruszenia oraz stopnia winy sprawcy, a także sytuacji majątkowej zobowiązanego (vide V CKN 1010/00, OSNC 2003/4/56). Nie ulega nadto wątpliwości, iż zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (vide wyrok SN z 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966/92). Mając na uwadze powyższe kryteria miarkowania zadośćuczynienia Sąd Apelacyjny uznał, iż zasadnym będzie zasądzenie na rzecz powódki z tytułu naruszenia jej dobra osobistego kwoty 10.000 zł. Za okoliczności przemawiające za uwzględnieniem dochodzonego przez powódkę roszczenia Sąd Odwoławczy uznał charakter naruszonego przez pozwaną dobra osobistego jako dobra podstawowego i zasługującego na szczególną ochronę w stosunkach pracowniczych, znaczny stopień zawinienia pozwanej (umyślność), stosunki majątkowe pracodawcy, który w toku postępowania sądowego nie wykazał, aby nie był w stanie uiścić na rzecz powódki takiej kwoty oraz fakt, iż przejawem naruszenia godności powódki było naruszenie przez pozwaną jednego z jej podstawowych obowiązków wyrażonego wart. 207 § 1 k.p., tj. prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jednocześnie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, w przedmiotowej sprawie wystąpiły okoliczności uzasadniające obniżenie kwoty dochodzonego przez nią roszczenia. Jak trafnie zauważył Sąd I instancji zeznania świadków nie potwierdziły prezentowanej przez powódkę wersji, iż to głównie ona sama zajmowała się rozładunkiem tirów. Z zeznań świadków wynika, iż przy rozładowywaniu towaru brali udział wszyscy pracownicy sklepu pomagając sobie wzajemnie i nie zdarzało się, aby przyjęciem towaru zajmowała się tylko jedna osoba. Zadaniami tymi obarczano przy tym głównie mężczyzn, jeżeli byli obecni w pracy. Z zeznań tych wynika nadto, iż również przekroczenia dopuszczalnych norm obciążeń pracowników nie były tak znaczne jak podawała powódka, w szczególności towar przywożony był przez dwa, a nie kilkanaście tirów. Jak wskazała świadekM. S. (2): „Regułą było, żeby zawsze przy dostawie był chłopak (…). Odbiory dostaw wyglądały tak, że przyjeżdżał samochód z 20 paletami, kierowca wykładał na windę. Jeżeli chodzi o to, żeby kobiety ściągały palety do sklepu, to była to wyjątkowa sytuacja. Mnie jak każdej z moich koleżanek zdarzało się ściągać towar z samochodu (…). Jeżeli nie było mężczyzn to pomagałyśmy sobie przy wystawianiu tych pełnych palet. Sama kobieta raczej nie miała siły, żeby bez pomocy tego wykonać. Nie można powiedzieć, że paniW.była głównie wystawiana do rozładowywania towaru. Nigdy nie było tak, że to paniW.musiała rozładować towar. Nie przypominam sobie sytuacji, żeby paniW.notorycznie sama rozładowywała samochód” (k. 3146-3147). Z powyższymi zeznaniami korespondują zeznaniaG. P.. Świadek wskazała mianowicie, iż: „staraliśmy się tak ustawiać zmiany w dni, w które były dostawy, żeby był na zmianie mężczyzna. Nie zawsze się to udawało i wtedy wszystkie po równo panie pracowały przy rozładunku. Wydaje mi się, że paniW.rozładowywała towar w takich samych ilościach jak my” (k. 3150). Również świadekG. G.zeznała, iż „od 2001 r. było trzech mężczyzn i zazwyczaj to oni przyjmowali towar (…) nie było takiej sytuacji, żeby na zmianie jak byli mężczyźni, to musiały towar rozładowywać kobiety” (k. 260). Sąd Apelacyjny przy miarkowaniu należnego powódce zadośćuczynienia miał również na uwadze okoliczność, iż fakt wykonywania przez nią czynności, których rodzaj odbiegał od charakteru powierzonego jej w umowie stanowiska, takich jak w szczególności uczestniczenie przy rozładunku tirów, rozkładanie towaru w sklepie oraz sprzątanie, był skutkiem decyzji samej powódki. Z jej zeznań wynika bowiem, iż: „stroniłam od pracy na kasie (…) wolałam rozkładać towar czy sprzątać (…) dużo mniej siedziałam na kasie, częściej wykonywałam inne czynności” (k. 120), „wolałam pracować na sklepie” (k. 4191). Z zeznaniami powódki korespondują zeznania świadkaG. G., która wskazała, iż „zazwyczaj towar rozładowywały osoby, które nie lubiły siedzieć na kasie (…) PaniW.wolała pracować na sklepie niż siedzieć na kasie” (k. 260). Skoro zatem wykonywanie przez powódkę innych czynności niż wynikające z charakteru jej stanowiska były wynikiem swobodnej decyzji powódki nie może ona zarzucać pozwanemu, iż wykonywała takie czynności jak sprzątanie czy rozkładanie towaru. Powyższe nie oznacza oczywiście, iż działanie pozwanej nie nosiło cech bezprawności. Należy bowiem wskazać, iż zgoda powódki obejmowała wykonywanie jedynie takich czynności jak wymienione, nie zaś wszystkich, do których była w rzeczywistości przez pracodawcę zobowiązywana (a zatem nie dotyczyła uczestniczenia w inwentaryzacji, generalnych porządkach, czy usuwaniu skutków awarii w sklepie), a nadto z oczywistych względów nie można przyjąć, że objęte nią było wykonywanie prac fizycznych w warunkach przekroczenia dopuszczalnych norm obciążeń pracowników. Zgodnie zart. 481 § 1 k.c.jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd Odwoławczy miał przy tym na uwadze, iż odsetki zasądzone od sumy zadośćuczynienia pełnią niewątpliwie funkcję waloryzacyjną, albowiem w sposób zasadniczy je urealniają, a zatem należy je zasadzić od chwili wyrokowania (vide wyrok SN z 11 października 2002 r., I CKN 1065/00, LEX nr 332901). W tym stanie rzeczy, na zasadzie przytoczonych przepisów orazart. 386 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku. O kosztach Sąd orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.oraz100 k.p.c.w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 (za I instancję), § 12 ust. 3 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 (za II instancję) i § 12 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 (za postępowanie kasacyjne) rozporządzenia M.S. z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Orzekając o kosztach, które w niniejszej sprawie ograniczyły się do kosztów zastępstwa procesowego Sąd Apelacyjny miał na uwadze treśćart. 100 k.p.c.i rozdzielił je z uwzględnieniem ostatecznego wyniku sprawy przyjmując wygarną powódki w 10% z konsekwencją obciążenia jej kosztami zastępstwa procesowego przeciwnika w kwocie wynikającej z różnicy kosztów poniesionych przez strony (vide wyrok SN z 21 lutego 2002 r., I PKN 932/00, OSNP 2004/4/63).

15/100000/0001521/APa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

154505000005127_XVII_AmC_000631_2009_Uz_2010-01-15_003

XVII AmC 631/09

2010-01-15 01:00:00.0 CET

2017-01-23 18:15:27.0 CET

2017-01-23 15:10:29.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 631/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) z/s w P. przeciwko (...) sp. z o.o. z/s w W. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone. I Uznaje za niedozwolone i zakazuje (...) spółce z o.o. z/s w W. wykorzy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xEditor="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xYear="2009" xVolNmbr="000631" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 631/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 15 stycznia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Protokolant: Piotr Grzywacz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon> (...) spółce z o.o.</xAnon> <xBRx/>z/s w <xAnon>W.</xAnon> wykorzystywania postanowienia wzorca umownego <xBRx/>o treści:</xText> </xUnit> <xText>„Klient nie może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy od Organizatora w przypadku (…) zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba wymagana dla danej imprezy, która wynosi 40 % zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim i odnosi się do każdego państwa, do którego Organizator oferuje pakiet”</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon>(...)</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText><xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> kwotą 600 zł (sześćset) tytułem opłaty sądowej stałej od pozwu i nakazuje pobranie tej kwoty od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="right">SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>sygn. akt XVII AmC 631/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon> pozwem z dnia 22 maja 2009 r. wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie pozwanemu <xAnon> Biuru (...)</xAnon> z o.o. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> wykorzystywania w umowach z konsumentami postanowienia wzorca umowy stosowanego przez pozwanego przy wykonywaniu działalności gospodarczej o treści:</xText> <xText>„Klient nie może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy od Organizatora w przypadku (…) zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba wymagana dla danej imprezy, która wynosi 40% zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim i odnosi się do każdego państwa, do którego Organizator oferuje pakiet”, (pkt V.3. Regulaminu – Ogólne warunki uczestnictwa w imprezach organizowanych przez spółkę pod <xAnon> firmą (...)</xAnon> sp zo.o.).</xText> <xText>Zdaniem powoda zakwestionowane postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza uzasadnione interesy konsumentów, a zatem stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> Powód wskazał, że wyłącza ona w sposób sprzeczny z prawem odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego względem konsumentów w przypadku odwołania imprezy turystycznej z powodu zgłoszenia się zbyt małej liczby uczestników. Stwierdził ponadto, że jeśli organizator zastrzega sobie prawo do odwołania imprezy z takiej przyczyny bez ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej wobec konsumentów to powinien liczbowo określić jaka ilość uczestników jest minimalna aby wycieczka się odbyła. Sformułowane w sposób przedstawiony w pozwie postanowienie umowne jest bowiem zdaniem powoda zbyt ogólnikowe i w związku z powyższym klient w rzeczywistości nie zna ilości uczestników imprezy.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i wskazał, że <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 ust. 7;art. 14 ust. 7 pkt. 1" xIsapId="WDU19971330884" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884">art. 14 ust 7 pkt 1 ustawy o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r.</xLexLink> (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 578 ze zm.) stanowi, iż „W wypadkach określonych w ust 6 klient może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy chyba, że odwołanie imprezy turystycznej nastąpiło z powodu zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomił o tym klienta na piśmie w uzgodnionym terminie”. Wskazał nadto, iż minimalna liczba uczestników imprezy została podana przez organizatora poprzez podanie wartości procentowej odnoszącej się do zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim. Podkreślił, że liczba ta jest zależna od tego jakim środkiem transportu ma odbywać się podróż, jak również jakiej wielkości jest ten środek transportu. Każdy klient pozwanego zostaje poinformowany jakim środkiem transportu ma odbywać podróż, a zatem wiadome jest wówczas jaka ilość uczestników stanowi liczbę minimalną dla danej imprezy.</xText> <xText>Pozwany nie zgodził się również z twierdzeniem powoda, który wskazywał na fakt, że liczba minimalna podana w przedmiotowym postanowieniu jest zbyt ogólnikowa albowiem klientom zawierającym umowę o świadczenie usług turystycznych z pozwanym znana jest ilość uczestników stanowiąca liczbę minimalną. Ponadto w przypadku zgłoszenia się mniejszej liczby osób niż wymagana pozwany informuje o tym fakcie klientów na piśmie oraz zwraca wszystkie wpłacone przez klienta kwoty.</xText> <xText>Pozwany powołał się również na fakt, że klienci pozwanej spółki każdorazowo zawierając umowę o świadczenie usług turystycznych organizowanych przez <xAnon> spółkę (...)</xAnon> sp zo.o. otrzymują wraz z egzemplarzem umowy, aktualne, obowiązujące w danym czasie OWU. Następnie są oni zobowiązani do zapoznania się z treścią OWU i złożenia oświadczenia, że zapoznali się z treścią OWU, zrozumieli ich treść oraz je akceptują.</xText> <xText>W piśmie procesowych z dn.3.08.2009 r. powód wskazał, iż w <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 ust. 7" xIsapId="WDU19971330884" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884">art. 14 ust 7 ustawy o usługach turystycznych</xLexLink> jest mowa o minimalnej liczbie uczestników. Zatem zdaniem powoda wyraz liczba należy rozumieć jako wynik liczenia wyrażany najczęściej za pomocą cyfr, a nie jak chce pozwany jako sposób liczenia. Powyższe jest zdaniem powoda krzywdzące dla konsumentów albowiem nie posiadają oni wiedzy na temat liczby uczestników niezbędnych do dojścia imprezy do skutku. Zdaniem powoda takie określenie liczby minimalnej uzależnione jest de facto od decyzji organizatora turystyki, gdyż to właśnie on decyduje jaką liczbę miejsc kontraktuje.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje:</xText> <xText>Bezspornym jest, iż pozwany w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał przytoczone w pozwie postanowienie umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanych postanowień z treścią stosowanego wzorca umownego. W związku z tym, okoliczności te należało uznać za przyznane w świetle <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy zawarte we wzorcach, kwestionowane postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to jednak postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zostały uzgodnione w sposób indywidualny. W przedmiotowej sprawie, jak wskazano powyżej, nie mamy do czynienia z uzgodnieniem indywidualnym.</xText> <xText>Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami, rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m. in. działania wykorzystujące niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszające zasadę równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywoływanie błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności (tak M. Śmigiel – Wzorce s. 360). Chodzi więc o działania nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania.</xText> <xText>Klauzula generalna wyrażona w art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> § 1 k c uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w art. 385 <xSUPx>3</xSUPx> k c Obejmuje ona najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków czy ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry w oderwaniu od konkretnych okoliczności stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, że zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalną art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> § 1 k c. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy. – art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> § 4 k c . Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych w art. 385 <xSUPx>3 </xSUPx>k c. jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego „niedozwolonego” brzmienia tzn nie spełnia przesłanek z art. 385 <xSUPx>1</xSUPx> § 1 k c . Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności.</xText> <xText>Analizując w świetle powyższego kwestionowane w pozwie postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego należy stwierdzić, że spełnia ona przesłanki klauzuli niedozwolonej wymienione w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.385 <xSUPx>1</xSUPx>§1 kc.</xLexLink> Dopuszcza bowiem sytuację, w której wyłączona zostaje odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego względem konsumentów w przypadku odwołania imprezy turystycznej z powodu zgłoszenia się zbyt małej liczby uczestników co spełnia przesłanki z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>3 </xSUPx> pkt 2 kc</xLexLink>, a także przesłanki z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 11" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>3 </xSUPx> pkt 11 kc</xLexLink>, gdyż tylko kontrahentowi konsumenta przyznaje jednostronne uprawnienie do stwierdzenia zgodności świadczenia z umową.</xText> <xText>Zdaniem Sądu wskazany w kwestionowanym postanowieniu sposób określenia minimalnej liczby osób biorących udział w imprezie jest nieprecyzyjny i może budzić u konsumentów wrażenie niepewności co do tego czy impreza turystyczna, w której postanowili uczestniczyć zostanie zrealizowana. Należy wskazać, że umowa powinna jasno i precyzyjnie określać minimalną liczbę uczestników, której nieosiągnięcie powoduje odwołanie imprezy turystyczny. Słusznie wskazuje powód, że zastrzeżenie, iż impreza turystyczna może zostać odwołana z powodu braku bliżej nieokreślonej wymaganej liczby uczestników jest niedopuszczalne.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany argumentował, że każdy klient zostaje poinformowany jakim środkiem transportu ma odbywać podróż, a zatem wiadome jest wówczas jaka ilość uczestników stanowi liczbę minimalną dla danej imprezy. W ocenie Sądu twierdzenie to nie zasługuje na uwzględnienie albowiem klienci nie muszą znać i nie znają liczby miejsc znajdujących się w zakontraktowanym przez organizatora środku transportu, a środki transportu, nawet jeśli są tego samego rodzaju różnią się często między sobą ilością miejsc.</xText> <xText>Zapis w tym brzmieniu prowadzić może do ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Należy bowiem podkreślić, że pozwany odwołując imprezę z powodu braku wymaganego minimum uczestników, nie wskazując jednocześnie jakie to minimum powinno być, może pozbawić tym samym konsumenta prawa do dochodzenia do odszkodowania z tytułu niewykonania umowy.</xText> <xText>W tym miejscu należy zauważyć, iż przepis <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 ust. 6" xIsapId="WDU19971330884" xTitle="Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884">art. 14 ust 6 Ustawy o usługach turystycznych</xLexLink> stanowi, że jeżeli organizator odwołuje imprezę turystyczną z przyczyn niezależnych od klienta, ten ostatni ma prawo, według swojego wyboru:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że zgodzi się na imprezę o niższym standardzie za zwrotem różnicy w cenie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>żądać natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych świadczeń</xText> </xUnit> <xText>Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy w wypadkach określonych w art. 14 ust 6 powołanej ustawy klient może dochodzić odszkodowania, chyba że odwołanie imprezy turystycznej nastąpiło z powodu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomił o tym klienta na piśmie w uzgodnionym terminie lub</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>siły wyższej</xText> </xUnit> <xText>Jedynie zatem w tych dwóch wypadkach organizator turystyki jest zwolniony z odpowiedzialności odszkodowawczej względem klienta za odwołanie imprezy, przy cytowany przepis mówi o minimalnej liczbie uczestników a nie o jej równoważniku wyrażonym procentowo, który jest nieczytelny dla konsumentów.</xText> <xText>Konstrukcja powołanego przepisu wskazuje w sposób jednoznaczny na uprawnienia konsumenta w sytuacji, gdy impreza zostaje odwołana z powodu zgłoszenia się mniejszej niż minimalna liczby uczestników niż określona w umowie liczba a nie procent ogółu uczestników . Sąd zważył, iż w sytuacji gdy taka liczba nie jest podana konkretnie liczbowo tylko organizatorowi imprezy służy uprawnienie do stwierdzenia zgodności świadczenia z umową albowiem tylko on zna liczbę zakontraktowanych przez siebie miejsc, na podstawie której ustala liczbę stanowiącą 40% wszystkich uczestników będącą niezbędnym minimum wymaganym aby impreza turystyczna została zrealizowana. Powyższe może mieć wpływ na utratę przez konsumenta prawa do otrzymania stosownego w danych okolicznościach odszkodowania i prowadzi do sytuacji, w której konsument nie ma pewności czy impreza się odbędzie.</xText> <xText>Z powyższych przyczyn kwestionowane postanowienie wzorca umowy należy uznać za niedozwolone. W ocenie Sądu, zakwestionowane postanowienie jest przejawem nadużywania przez pozwanego uprzywilejowanej pozycji kontraktowej profesjonalisty liczącego na brak świadomości prawnej konsumenta i nie wykazującego żadnej troski o ochronę interesów konsumenta , który przecież spełnił swój obowiązek wplacając należność za usługę . Zakwestionowany zapis bezsprzecznie zatem, ,kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.</xText> <xText>Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zakwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami spełnia przesłanki klauzuli abuzywnej w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> i na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx>§ 1 kpc</xLexLink> zakazał jego wykorzystywania przez pozwanego w prowadzonej działalności gospodarczej.</xText> <xText>O obciążeniu pozwanego stałą opłatą sądową od pozwu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. nr 167, poz. 1398).</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego zarządzono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>44 </xSUPx>kpc</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right"> SSO Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Damian Siliwoniuk

Piotr Grzywacz

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 631/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)z/s wP. przeciwko(...) sp. z o.o.z/s wW. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone. I Uznaje za niedozwolone i zakazuje(...) spółce z o.o.z/s wW.wykorzystywania postanowienia wzorca umownegoo treści: „Klient nie może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy od Organizatora w przypadku (…) zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba wymagana dla danej imprezy, która wynosi 40 % zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim i odnosi się do każdego państwa, do którego Organizator oferuje pakiet” II Zasądza od(...) sp. z o.o.z/s wW.na rzecz(...)z/s wP.kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III (...) sp. z o.o.z/s wW.kwotą 600 zł (sześćset) tytułem opłaty sądowej stałej od pozwu i nakazuje pobranie tej kwoty od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt(...) sp. z o.o.z/s wW.. SSO Witold Rękosiewicz sygn. akt XVII AmC 631/09 UZASADNIENIE Powód(...)z siedzibą wP.pozwem z dnia 22 maja 2009 r. wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie pozwanemuBiuru (...)z o.o. z siedzibą wW.wykorzystywania w umowach z konsumentami postanowienia wzorca umowy stosowanego przez pozwanego przy wykonywaniu działalności gospodarczej o treści: „Klient nie może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy od Organizatora w przypadku (…) zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba wymagana dla danej imprezy, która wynosi 40% zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim i odnosi się do każdego państwa, do którego Organizator oferuje pakiet”, (pkt V.3. Regulaminu – Ogólne warunki uczestnictwa w imprezach organizowanych przez spółkę podfirmą (...)sp zo.o.). Zdaniem powoda zakwestionowane postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza uzasadnione interesy konsumentów, a zatem stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.Powód wskazał, że wyłącza ona w sposób sprzeczny z prawem odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego względem konsumentów w przypadku odwołania imprezy turystycznej z powodu zgłoszenia się zbyt małej liczby uczestników. Stwierdził ponadto, że jeśli organizator zastrzega sobie prawo do odwołania imprezy z takiej przyczyny bez ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej wobec konsumentów to powinien liczbowo określić jaka ilość uczestników jest minimalna aby wycieczka się odbyła. Sformułowane w sposób przedstawiony w pozwie postanowienie umowne jest bowiem zdaniem powoda zbyt ogólnikowe i w związku z powyższym klient w rzeczywistości nie zna ilości uczestników imprezy. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i wskazał, żeart. 14 ust 7 pkt 1 ustawy o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r.(tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 578 ze zm.) stanowi, iż „W wypadkach określonych w ust 6 klient może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy chyba, że odwołanie imprezy turystycznej nastąpiło z powodu zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomił o tym klienta na piśmie w uzgodnionym terminie”. Wskazał nadto, iż minimalna liczba uczestników imprezy została podana przez organizatora poprzez podanie wartości procentowej odnoszącej się do zakontraktowanych miejsc w przewozie pasażerskim. Podkreślił, że liczba ta jest zależna od tego jakim środkiem transportu ma odbywać się podróż, jak również jakiej wielkości jest ten środek transportu. Każdy klient pozwanego zostaje poinformowany jakim środkiem transportu ma odbywać podróż, a zatem wiadome jest wówczas jaka ilość uczestników stanowi liczbę minimalną dla danej imprezy. Pozwany nie zgodził się również z twierdzeniem powoda, który wskazywał na fakt, że liczba minimalna podana w przedmiotowym postanowieniu jest zbyt ogólnikowa albowiem klientom zawierającym umowę o świadczenie usług turystycznych z pozwanym znana jest ilość uczestników stanowiąca liczbę minimalną. Ponadto w przypadku zgłoszenia się mniejszej liczby osób niż wymagana pozwany informuje o tym fakcie klientów na piśmie oraz zwraca wszystkie wpłacone przez klienta kwoty. Pozwany powołał się również na fakt, że klienci pozwanej spółki każdorazowo zawierając umowę o świadczenie usług turystycznych organizowanych przezspółkę (...)sp zo.o. otrzymują wraz z egzemplarzem umowy, aktualne, obowiązujące w danym czasie OWU. Następnie są oni zobowiązani do zapoznania się z treścią OWU i złożenia oświadczenia, że zapoznali się z treścią OWU, zrozumieli ich treść oraz je akceptują. W piśmie procesowych z dn.3.08.2009 r. powód wskazał, iż wart. 14 ust 7 ustawy o usługach turystycznychjest mowa o minimalnej liczbie uczestników. Zatem zdaniem powoda wyraz liczba należy rozumieć jako wynik liczenia wyrażany najczęściej za pomocą cyfr, a nie jak chce pozwany jako sposób liczenia. Powyższe jest zdaniem powoda krzywdzące dla konsumentów albowiem nie posiadają oni wiedzy na temat liczby uczestników niezbędnych do dojścia imprezy do skutku. Zdaniem powoda takie określenie liczby minimalnej uzależnione jest de facto od decyzji organizatora turystyki, gdyż to właśnie on decyduje jaką liczbę miejsc kontraktuje. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje: Bezspornym jest, iż pozwany w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał przytoczone w pozwie postanowienie umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanych postanowień z treścią stosowanego wzorca umownego. W związku z tym, okoliczności te należało uznać za przyznane w świetleart. 230 kpc. W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy zawarte we wzorcach, kwestionowane postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to jednak postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zostały uzgodnione w sposób indywidualny. W przedmiotowej sprawie, jak wskazano powyżej, nie mamy do czynienia z uzgodnieniem indywidualnym. Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami, rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m. in. działania wykorzystujące niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszające zasadę równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywoływanie błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności (tak M. Śmigiel – Wzorce s. 360). Chodzi więc o działania nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Klauzula generalna wyrażona w art. 3851§ 1 k c uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w art. 3853k c Obejmuje ona najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków czy ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry w oderwaniu od konkretnych okoliczności stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, że zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalną art. 3851§ 1 k c. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy. – art. 3851§ 4 k c . Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych w art. 3853k c. jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego „niedozwolonego” brzmienia tzn nie spełnia przesłanek z art. 3851§ 1 k c . Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności. Analizując w świetle powyższego kwestionowane w pozwie postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego należy stwierdzić, że spełnia ona przesłanki klauzuli niedozwolonej wymienione wart.3851§1 kc.Dopuszcza bowiem sytuację, w której wyłączona zostaje odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego względem konsumentów w przypadku odwołania imprezy turystycznej z powodu zgłoszenia się zbyt małej liczby uczestników co spełnia przesłanki zart. 3853pkt 2 kc, a także przesłanki zart. 3853pkt 11 kc, gdyż tylko kontrahentowi konsumenta przyznaje jednostronne uprawnienie do stwierdzenia zgodności świadczenia z umową. Zdaniem Sądu wskazany w kwestionowanym postanowieniu sposób określenia minimalnej liczby osób biorących udział w imprezie jest nieprecyzyjny i może budzić u konsumentów wrażenie niepewności co do tego czy impreza turystyczna, w której postanowili uczestniczyć zostanie zrealizowana. Należy wskazać, że umowa powinna jasno i precyzyjnie określać minimalną liczbę uczestników, której nieosiągnięcie powoduje odwołanie imprezy turystyczny. Słusznie wskazuje powód, że zastrzeżenie, iż impreza turystyczna może zostać odwołana z powodu braku bliżej nieokreślonej wymaganej liczby uczestników jest niedopuszczalne. W odpowiedzi na pozew pozwany argumentował, że każdy klient zostaje poinformowany jakim środkiem transportu ma odbywać podróż, a zatem wiadome jest wówczas jaka ilość uczestników stanowi liczbę minimalną dla danej imprezy. W ocenie Sądu twierdzenie to nie zasługuje na uwzględnienie albowiem klienci nie muszą znać i nie znają liczby miejsc znajdujących się w zakontraktowanym przez organizatora środku transportu, a środki transportu, nawet jeśli są tego samego rodzaju różnią się często między sobą ilością miejsc. Zapis w tym brzmieniu prowadzić może do ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Należy bowiem podkreślić, że pozwany odwołując imprezę z powodu braku wymaganego minimum uczestników, nie wskazując jednocześnie jakie to minimum powinno być, może pozbawić tym samym konsumenta prawa do dochodzenia do odszkodowania z tytułu niewykonania umowy. W tym miejscu należy zauważyć, iż przepisart. 14 ust 6 Ustawy o usługach turystycznychstanowi, że jeżeli organizator odwołuje imprezę turystyczną z przyczyn niezależnych od klienta, ten ostatni ma prawo, według swojego wyboru: 1 uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że zgodzi się na imprezę o niższym standardzie za zwrotem różnicy w cenie; 2 żądać natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych świadczeń Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy w wypadkach określonych w art. 14 ust 6 powołanej ustawy klient może dochodzić odszkodowania, chyba że odwołanie imprezy turystycznej nastąpiło z powodu: a zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomił o tym klienta na piśmie w uzgodnionym terminie lub b siły wyższej Jedynie zatem w tych dwóch wypadkach organizator turystyki jest zwolniony z odpowiedzialności odszkodowawczej względem klienta za odwołanie imprezy, przy cytowany przepis mówi o minimalnej liczbie uczestników a nie o jej równoważniku wyrażonym procentowo, który jest nieczytelny dla konsumentów. Konstrukcja powołanego przepisu wskazuje w sposób jednoznaczny na uprawnienia konsumenta w sytuacji, gdy impreza zostaje odwołana z powodu zgłoszenia się mniejszej niż minimalna liczby uczestników niż określona w umowie liczba a nie procent ogółu uczestników . Sąd zważył, iż w sytuacji gdy taka liczba nie jest podana konkretnie liczbowo tylko organizatorowi imprezy służy uprawnienie do stwierdzenia zgodności świadczenia z umową albowiem tylko on zna liczbę zakontraktowanych przez siebie miejsc, na podstawie której ustala liczbę stanowiącą 40% wszystkich uczestników będącą niezbędnym minimum wymaganym aby impreza turystyczna została zrealizowana. Powyższe może mieć wpływ na utratę przez konsumenta prawa do otrzymania stosownego w danych okolicznościach odszkodowania i prowadzi do sytuacji, w której konsument nie ma pewności czy impreza się odbędzie. Z powyższych przyczyn kwestionowane postanowienie wzorca umowy należy uznać za niedozwolone. W ocenie Sądu, zakwestionowane postanowienie jest przejawem nadużywania przez pozwanego uprzywilejowanej pozycji kontraktowej profesjonalisty liczącego na brak świadomości prawnej konsumenta i nie wykazującego żadnej troski o ochronę interesów konsumenta , który przecież spełnił swój obowiązek wplacając należność za usługę . Zakwestionowany zapis bezsprzecznie zatem, ,kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zakwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami spełnia przesłanki klauzuli abuzywnej w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c.i na podstawieart. 47942§ 1 kpczakazał jego wykorzystywania przez pozwanego w prowadzonej działalności gospodarczej. O obciążeniu pozwanego stałą opłatą sądową od pozwu orzeczono na podstawieart. 26 ust 1 pkt 6w zw. zart. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. nr 167, poz. 1398). O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 i 99 kpcstosownie do wyniku sporu. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego zarządzono na zasadzieart. 47944kpc SSO Witold Rękosiewicz

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

150500000000503_I_ACa_000596_2009_Uz_2010-01-13_001

I ACa 596/09

2010-01-13 01:00:00.0 CET

2013-10-30 02:01:01.0 CET

2015-10-27 09:40:42.0 CET

15050000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I A Ca 596/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Jadwiga Chojnowska Sędziowie : SA Elżbieta Borowska (spr.) SA Magdalena Pankowiec Protokolant : Iwona Aldona Zakrzewska po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwa J. Ż. przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu w O. o zapłatę na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Ok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Basiel" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="16" xEditor="ilach" xPublisher="bbasiel" xEditorFullName="Izabela Lach" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000596" xVolType="15/050000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I A Ca 596/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 13 stycznia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="164"/> <xCOLx xWIDTHx="22"/> <xCOLx xWIDTHx="438"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jadwiga Chojnowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Elżbieta Borowska (spr.)</xText> <xText>SA Magdalena Pankowiec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText> Iwona Aldona Zakrzewska </xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Białymstoku</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xBx><xAnon>J. Ż.</xAnon> </xBx></xText> <xText>przeciwko<xBx> Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu w <xAnon>O.</xAnon> </xBx> </xText> <xText><xBx>o zapłatę</xBx></xText> <xText>na skutek apelacji <xBx>obu stron</xBx></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie</xText> <xText>z dnia 17 września 2009 r. sygn. akt I C 83/09</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText><xBx>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo; </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText><xBx>oddala apelację powoda; </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText><xBx>odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu za obie instancje.</xBx></xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>J. Ż.</xAnon> po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa wnosił przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuraturze Okręgowej w <xAnon>O.</xAnon> o zasądzenie na swoją rzecz zadośćuczynienia w wysokości 100.000 zł oraz odszkodowania w wysokości 71.125 zł wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.</xText> <xText>W uzasadnieniu powództwa wskazał, że dochodzi odszkodowania za utratę wynagrodzenia w kwocie 62.700 zł za okres od czerwca 2005 r. do listopada 2008 r., kwoty 6.050 zł tytułem niewypłaconych „trzynastek" i kwoty 2.375 zł za niewypłacone „mundurówki", które stracił na skutek niezasadnego postawienia mu zarzutów przez Prokuraturę Okręgową w <xAnon>O.</xAnon>, co skutkowało jego zawieszeniem w pełnieniu obowiązków, a następnie zwolnieniem go ze służby celnej. W wyniku toczącego się postępowania przed Sądem Rejonowym w Bartoszycach, w dniu 17 lipca 2008 r. wydany został wyrok, w którym powód został uniewinniony od wszystkich postawionych mu zarzutów - pomimo tego odmówiono mu przywrócenia do służby. Odnośnie żądania zadośćuczynienia podał, że działania Prokuratury polegające na zatrzymaniu go, zobowiązaniu do wpłacenia kaucji, skierowaniu aktu oskarżenia, czy też wreszcie prowadzenie przez 3 lata postępowania karnego doprowadziło do utraty dobrego imienia w środowisku zawodowym. Powód był pozbawiony możliwości rozwoju zawodowego, miał problemy ze znalezieniem pracy.</xText> <xText>Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuraturę Okręgową w <xAnon>O.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa. Motywując swoje stanowisko wskazał, iż fakt uniewinnienia powoda nie może przesądzać o bezprawnym działaniu organów prowadzących postępowanie przygotowawcze. Odnosząc się do żądania zadośćuczynienia pozwany podał, iż krzywdy odniesione przez powoda w związku z uznaniem, iż „utracił zaufanie" nie wiążą się z działaniem pozwanego, lecz Dyrektora Izby Celnej, który zwolnił powoda ze służby.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 17 września 2009 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 79.020,78zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2009 r. do dnia zapłaty; w pozostałej części oddalił powództwo.</xText> <xText>Powyższe orzeczenie zostało oparte o następujące ustalenia i ocenę prawną:</xText> <xText><xAnon>J. Ż.</xAnon> od 5 lipca 1993 r. był zatrudniony w administracji celnej - początkowo jako kierowca w Urzędzie Celnym w <xAnon>G.</xAnon>, następnie od 21 października 1997 r. do 31 stycznia 2001 r. jako pracownik cywilny w Izbie Celnej w <xAnon>O.</xAnon>. W okresie od 1 lutego 2001 r. do 31 stycznia 2004 r. pełnił służbę przygotowawczą w Oddziale Celnym w <xAnon>B.</xAnon>. Po zakończeniu tego okresu z wynikiem pozytywnym zdał egzamin zawodowy. Z dniem 1 lutego 2004 r. został mianowany do służby stałej w Izbie Celnej w <xAnon>O.</xAnon> na stanowisko młodszego kontrolera celnego i nadano mu stopień służbowy młodszego rewidenta celnego. Powodowi przyznano uposażenie zasadnicze według 10 grupy w wysokości 1.659,40 zł oraz dodatek za stopień w wysokości 155,10 zł. Powód w trakcie wykonywania obowiązków w Oddziale Celnym w <xAnon>B.</xAnon> wykonywał obowiązki na stanowisku pracy: obsługi wagowej, rachmistrza i rewidenta. Do jego głównych obowiązków służbowych należało w szczególności: wykonywanie czynności z zakresu dozoru i kontroli celnej w ruchu osobowym, obejmowanie właściwą procedurą i nadawanie przeznaczenia celnego towarom.</xText> <xText>Decyzją z dnia 30 kwietnia 2004 r. Dyrektor Izby Celnej w <xAnon>O.</xAnon> przeniósł powoda do pełnienia dalszej służby do Izby Celnej w <xAnon>O.</xAnon>, do Wydziału <xAnon>(...)</xAnon>, pozostawiając stanowisko, stopień służbowy oraz uposażenie bez zmian. Powód w trakcie swojej służby był nagradzany za wykonywanie obowiązków służbowych zgodnie z powierzonym zakresem zadań i obowiązków.</xText> <xText>W 2005 r. powód otrzymywał wynagrodzenie brutto w kwotach wahających się od 1.085,76 zł do 2.285,62 zł, natomiast od stycznia do czerwca 2006 r. otrzymał wynagrodzenie brutto w kwotach wahających się od 1.085,76 zł do 2.204,08 zł. W 2005 r. otrzymał nagrodę roczną w kwocie 1.161,16 zł, a w 2006 w kwocie 774, 62 zł. W trakcie trwania służby, co roku otrzymywał środki przeznaczone na umundurowanie tzw. mundurówkę.</xText> <xText>Postępowanie w sprawie korupcyjnych kontaktów celników z przejścia granicznego w <xAnon>B.</xAnon> zostało wszczęte po zgłoszeniu się do Prokuratury i złożeniu zeznań obciążających funkcjonariuszy przez przemytnika <xAnon>R. Ł.</xAnon>. W toku prowadzonego postępowania zatrzymano <xAnon>I. D.</xAnon> w trakcie przekraczania przez niego granicy - ujawniono u niego dużą ilość papierosów przemycanych w samochodzie. Zatrzymany podczas przesłuchania w dniu 6 maja 2005 r. zaprzeczał, jakoby nawiązywał kontakty z funkcjonariuszami celnymi na przejściu granicznym w <xAnon>B.</xAnon> w celu przemytu nielegalnego towaru. Podczas kolejnych przesłuchań ujawniał imiona bądź nazwiska funkcjonariuszy - wśród nich nie było powoda - opisując sposób wręczania im łapówek i zaprzeczając, aby udzielał korzyści majątkowych innym celnikom. Dopiero w trakcie przesłuchania w dniu 27 maja 2005 r. <xAnon>I. D. (1)</xAnon> podał, po okazaniu mu zdjęć funkcjonariuszy, w tym zdjęcia powoda, że rozpoznaje celnika, któremu również wręczał pieniądze za zaniechanie kontroli jego samochodu. Zeznał, że nie zna imienia ani nazwiska tego celnika, ale dawał mu pieniądze w kwocie 20 dolarów lub 100 zł za jedno przepuszczenie go do Polski bez kontroli. Powód w dniu 8 czerwca 2005 r. został zatrzymany podczas pełnienia służby w oddziale celnym w <xAnon>B.</xAnon>. Następnego dnia przedstawiono mu zarzut, że w okresie od początku 2003 r. do 30 kwietnia 2004 r. w <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon> w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w związku z pełnieniem funkcji publicznej funkcjonariusza celnego na przejściu granicznym w <xAnon>B.</xAnon>, wiedząc, iż I.<xAnon>D.</xAnon> przewozi z Federacji Rosyjskiej do Polski papierosy objęte obowiązkiem oznaczania znakami skarbowymi akcyzy bez tych znaków, przyjął od niego korzyść majątkową o łącznej wartości, co najmniej 500 zł w zamian za rezygnację z rzetelnej kontroli pojazdu i osoby. Tego samego dnia dokonano przeszukania mieszkania powoda w <xAnon>O.</xAnon>, przeszukano również pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze w domu rodziców powoda w <xAnon>B.</xAnon>, pawilon kontrolerski oddziału celnego w <xAnon>B.</xAnon> oraz samochód, którym powód dojeżdżał do pracy. W trakcie tych czynności nie ujawniono żadnych dowodów świadczących o popełnieniu przez powoda przestępstwa. <xAnon>I. D. (2)</xAnon> w trakcie całego postępowania przygotowawczego nie podał żadnych nowych okoliczności dotyczących popełnienia przez powoda przestępstwa. Natomiast w przypadku innych celników świadek relacjonował zdarzenia z ich udziałem obszernie i szczegółowo. Powód w trakcie całego postępowania nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.</xText> <xText>W dniu 10 czerwca 2005 r. powód został zwolniony po uiszczeniu kwoty 5.000 zł tytułem środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego.</xText> <xText>Dyrektor Izby Celnej na mocy <xLexLink xArt="art. 23;art. 23 ust. 1" xIsapId="WDU19990720802" xTitle="Ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 72, poz. 802">art. 23 ust. 1 <xIx>ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej</xIx></xLexLink>, decyzją z dnia 16 czerwca 2005 r. zawiesił powoda na okres trzech miesięcy w pełnieniu obowiązków służbowych w Urzędzie Celnym w <xAnon>O.</xAnon> i zwolnił go od pełnienia innych obowiązków służbowych. Okres zawieszenia był przedłużany na mocy trzech kolejnych decyzji Dyrektora Izby Celnej. Powodowi wypłacano od dnia zawieszenia 50% uposażenia. Nie otrzymywał przez okres zawieszenia nagrody rocznej w pełnej wysokości, oraz dodatku celowego tzw. mundurówki. W czasie trwania okresu zawieszenia nie mógł podjąć żadnej innej pracy, w tym czasie przebywał w domu i czekał na wynik toczącego się postępowania. Nie były w stosunku do niego prowadzonego jakiekolwiek czynności.</xText> <xText>Decyzją Dyrektora Izby Celnej w <xAnon>O.</xAnon> z dnia 22 marca 2006 r. powód został zwolniony ze służby w Izbie Celnej w <xAnon>O.</xAnon> z dniem upływu trzymiesięcznego terminu, liczonego od daty doręczenia tej decyzji. Jednocześnie zwolniony został w tym okresie z pełnienia służby z zachowaniem prawa do uposażenia. W uzasadnieniu decyzji podano, iż powód ma status osoby podejrzanej, a tym samym zaistniała utrata zaufania do funkcjonariusza celnego w rozumieniu art. 26 pkt 12 <xIx>ustawy o Służbie Celnej</xIx>. W świadectwie służby wydanym powodowi stwierdzono, iż stosunek służby ustał z powodu utraty zaufania niezbędnego do wykonywania obowiązków służbowych.</xText> <xText>Po zwolnieniu ze służby <xAnon>J. Ż.</xAnon> nie mógł znaleźć zatrudnienia, gdyż potencjalni pracodawcy odmawiali przyjęcia go do pracy ze względu na toczące się postępowanie karne. W związku z tym powód popadł w depresję, zaczął nadużywać alkoholu, nie widział dla siebie dalszych perspektyw. Usunął się od życia rodzinnego, odczuwając wstyd i nie chcąc narażać się na przykre sytuacje. Utrzymywał się wówczas z wynagrodzenia partnerki i pomocy swoich rodziców.</xText> <xText>W oparciu o zeznania <xAnon>I. D.</xAnon> wydano wyroki skazujące wobec innych oskarżonych funkcjonariuszy służby celnej i straży granicznej. Część funkcjonariuszy została jednak uniewinniona, a wobec funkcjonariusza <xAnon>R. Z.</xAnon> w ogóle nie wniesiono aktu oskarżenia. W lutym 2007 r. do Sądu Rejonowego w Bartoszycach wpłynęło oświadczenie <xAnon>I. D.</xAnon>, który poinformował, iż złożył w sprawie polskich celników fałszywe zeznania. Podał, iż został zmuszony do składania obciążających celników zeznań przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji. Postępowanie sądowe rozpoczęło się w kwietniu 2008 r. W jego toku Prokuratura Okręgowa w <xAnon>O.</xAnon> nie wnosiła o wezwanie i przesłuchanie <xAnon>I. D.</xAnon>. Z uwagi na pobyt tego świadka za granicą, Sąd odczytał jego zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 7 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach uniewinnił powoda od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu. W uzasadnieniu podkreślono, iż twierdzenia obywatela Federacji Rosyjskiej - <xAnon>I. D.</xAnon>, na których w zasadzie oparto akt oskarżenia nie mogą stanowić podstawy do czynienia stanowczych ustaleń, albowiem są lakoniczne, niejednoznaczne i sprzeczne. Od powyższego wyroku apelację złożyła Prokuratura Okręgowa w<xAnon>O.</xAnon>. Wyrokiem z dnia 27 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną. Sąd drugiej instancji zaznaczył, iż dawkowanie informacji przez świadka <xAnon>D.</xAnon> o oskarżonym oraz stopień ich ogólnikowości jest nie do przyjęcia z punktu widzenia możliwości przedstawienia zarzutów. Co w konsekwencji spowodowało, iż oskarżony został pozbawiony możliwości podjęcia jakiejkolwiek obrony. Nadto dowód z zeznań tego świadka nie został zweryfikowany innymi dowodami choćby pośrednimi. Dodatkowo podkreślono, iż poprzez brak umiejscowienia czynu zarzuconego oskarżonemu w konkretnym czasie pozbawiono go w rzeczywistości prawa do realnej obrony.</xText> <xText>W okresie od 2004 do 2007 r. powód studiował na kierunku pedagogika resocjalizacyjna w <xAnon> (...)</xAnon> Szkole Wyższej i uzyskał wykształcenie wyższe niepełne (licencjat). W okresie od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. pracował na terenie Wielkiej Brytanii w charakterze pomocnika malarza, a później malarza. Osiągnął z tego tytułu dochód w łącznej wysokości 15.000 funtów.</xText> <xText>Powód złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w <xAnon>O.</xAnon> skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej w <xAnon>O.</xAnon> w przedmiocie zwolnienia; odmówiono mu jednak przywrócenia do służby. Pomimo że został prawomocnie uniewinniony, nadal miał problemy ze znalezieniem pracy w Polsce ze względu na niekorzystny zapis figurujący w świadectwie służby. Dopiero w maju 2009 r. został zatrudniony jako wychowawca w Domu Dziecka w <xAnon>G.</xAnon> na podstawie umowy zawartej na czas określony do dnia 31 grudnia 2009 r. Z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w kwocie 1.440 zł netto miesięczne.</xText> <xText>Odnosząc się do powództwa o odszkodowanie, Sąd Okręgowy powołał się na treść <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 kc</xLexLink>, który reguluje kwestię odpowiedzialności władzy publicznej za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych, do których niewątpliwie zaliczają się prokuratorzy. Zdaniem Sądu istota sporu sprowadzała się do oceny czy działanie funkcjonariuszy organów ścigania było niezgodne z prawem, czy też dopuścili się oni zaniechania wbrew wyraźnemu obowiązkowi działania. Oceniając działania podjęte przez funkcjonariuszy jednostki pozwanego Skarbu Państwa w kontekście bezprawności działania, Sąd Okręgowy powołał się na zasady wynikające z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu postępowania karnego</xLexLink> tj. <xLexLink xArt="art. 297;art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1;art. 7;art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 297, art. 2 § 1 pkt 1, art. 7 i art. 4</xLexLink>. Zdaniem Sądu I instancji w czasie trwania postępowania przygotowawczego nie zebrano bezpośrednich dowodów, za wyjątkiem zeznań <xAnon>I. D.</xAnon>, które wskazywałyby na winę <xAnon>J. Ż.</xAnon> w zakresie zarzuconego mu czynu. Nie znaleziono również żadnych dowodów pośrednich, które choćby częściowo zweryfikowałyby i potwierdziły twierdzenia wspomnianego świadka. W toku całego postępowania przygotowawczego składał on identyczne wyjaśnienia dotyczące powoda, charakteryzujące się lakonicznością i brakiem jakichkolwiek szczegółów dotyczącej ich rzekomej współpracy. Ze względu na szczątkowość relacji <xAnon>I. D.</xAnon>, nie można było zarzucanego mu czynu umiejscowić w czasie. Powód nie mógł, zatem odnieść się do konkretnych okoliczności i zweryfikować twierdzeń jedynego świadka oskarżenia np. zestawiając je z planem służb, grafikiem czynności. Tezy postawionej przez Prokuraturę nie mogła usprawiedliwiać okoliczność, że na tym samym przejściu granicznym korzyści przyjmowali inni funkcjonariusze służby celnej. Prokurator miał zaś możliwość wykorzystania innych środków dowodowych pozwalających na zweryfikowanie zeznań <xAnon>I. D.</xAnon>. Podsłuchy, prowokacje policyjne, zakupy kontrolowane i tego typu środki są jednymi z wielu dozwolonych prawem sposobów do weryfikacji podatności na działania sprzeczne z prawem funkcjonariuszy państwowych. Istniała też możliwość analizy sytuacji majątkowej funkcjonariusza i wreszcie prawidłowego przeprowadzenie okazania, które musi też odbywać się w określonych warunkach pozwalających na weryfikację prawdziwości twierdzeń pomawiającego, czego w tym przypadku zaniechano.</xText> <xText>O istotności braków postępowania świadczyła również analiza uzasadnienia wyroku zarówno Sądu Rejonowego jak i sądu odwoławczego, które w obu instancjach uniewinniły powoda od zarzucanego mu czynu.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że niezgodne z prawem było działanie prokuratora tak na etapie przedstawienia zarzutów, jak i popierania oskarżenia w postępowaniu sądowym. Wbrew obowiązkowi wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy (<xLexLink xArt="art. 297" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.297 kpk</xLexLink>) i czuwania, aby osoba niewinna nie poniosła odpowiedzialności karnej (<xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 §1 pkt. 1 kpk</xLexLink>) prokurator zaniechał podjęcia działań zapewniających obywatelowi realizację jego praw i gwarancji, a tym samym naruszył skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby niewątpliwie powstanie szkody.</xText> <xText>Na skutek postawienia powodowi zarzutów przez prokuratora został on zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych. Konsekwencją dalszego prowadzenia postępowania było zwolnienie powoda ze służby z uwagi na fakt, że w obowiązujących wówczas przepisach <xIx>ustawy o Służbie Celnej </xIx>zawieszenie powoda mogło trwać maksymalnie 12 miesięcy. Tymczasem postępowanie przygotowawcze zakończone wniesieniem aktu oskarżenia trwało przeszło 18 miesięcy. Dlatego, w ocenie Sądu Okręgowego, szkoda w postaci utraconego wynagrodzenia była niewątpliwie wynikiem czynności procesowych podejmowanych w postępowaniu przygotowawczym i stanowiła normalne następstwo działań pozwanego.</xText> <xText>Jeśli chodzi o okres od czerwca 2005 r. do czerwca 2006 r., gdy powód otrzymywał jedynie 50 % należnego wynagrodzenia, to niewątpliwie należało przyznać mu kwoty utracone z powodu zawieszenia, które winny mu wyrównać szkodę. Sąd mając do dyspozycji dane dotyczące wynagrodzenia faktycznie wypłaconego powodowi w poszczególnych miesiącach, przyznał mu takie same kwoty pomniejszone o wartość podatku dochodowego. Jeśli chodzi o miesiące kwiecień i maj 2006 r. to powód znajdował się wówczas w okresie wypowiedzenia i wypłacane były mu było uposażenie w pełnej wysokości. Wobec tego nieuzasadnionym byłoby przyznawanie mu jakiegokolwiek odszkodowania. Sąd przyznał za to odszkodowanie za 8 dni po ustaniu stosunku służbowego w dniu 22 czerwca 2006 r. tj. za dni pozostałe do końca miesiąca.</xText> <xText>W dalszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, że w czasie od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. powód przebywał w Wielkiej Brytanii i tam pracował osiągając wynagrodzenie w łącznej kwocie 15.000 funtów. Nie poniósł przez to żadnej szkody, gdyż tak uzyskane wynagrodzenie stanowiło równowartość 2.937,50 zł w skali miesiąca. Natomiast od lipca 2008 r. powód nie uzyskiwał żadnych dochodów, nie mógł znaleźć pracy ze względu na toczące się postępowanie karne, a także tryb rozwiązania z nim stosunku służby. W związku z tym za ten okres należało mu się wynagrodzenie w wysokości, jakie uzyskałby, gdyby go nie zwolniono. Biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia w kwietniu 2007 r., które netto wynosiło 1.785,30 zł i realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia o 10,5%, Sąd Okręgowy uznał, że kwota żądana przez powoda tj. 1.900 zł jest w pełni uzasadniona. W tych warunkach Sąd skorzystał z <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 kpc</xLexLink> i za omawiany okres przyznał powodowi kwotę 5.900 zł (tj. zgodnie z żądaniem od lipca do listopada 2008 r.). Łącznie z tytułu utraconego wynagrodzenia powodowi należała się kwota 18.229,08 zł.</xText> <xText>Powołując się na treść § 2 ust.1 pkt 3 <xIx>Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalenia oraz przyznawania funkcjonariuszom celnym nagrody rocznej</xIx> Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że powód za okres od czerwca 2005 r. do czerwca 2006 r. wciąż ma prawo ubiegać się o częściowo niewypłacone „trzynastki" u Dyrektora Izby Celnej w <xAnon>O.</xAnon>. Wobec tego powództwo w tym przedmiocie ocenione zostało jako przedwczesne. Za okres od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. nagroda roczna nie przysługuje powodowi, albowiem w tym czasie był zatrudniony na terenie Wielkiej Brytanii. W zakresie żądania nagrody rocznej za okres od lipca 2008 r. do listopada 2008 r. Sąd powołał się na treść § 1ust.2 w/w <xIx>Rozporządzenia</xIx> i na tej podstawie przyznał powodowi kwotę 791,70 zł.</xText> <xText>Powód dochodził również zwrotu kwot należnych z tytułu tzw. „mundurówki" za okres od 2006 r. do 2008 r. w łącznej kwocie 2.375 zł. W uznaniu Sądu suma ta powodowi się jednak nie należy. Dodatek celowy zwany „mundurówką" służy bowiem uzupełnieniu zużytych części munduru, a skoro powód w tym okresie pracy nie świadczył, nie sposób uznać, iż doszło do zużycia jego munduru, a co za tym idzie konieczności jego uzupełnienia.</xText> <xText>Ostatecznie tytułem odszkodowania należała się kwota 19.020,78 zł.</xText> <xText>Odnosząc się do drugiego żądania powoda, tj. zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, Sąd Okręgowy stwierdził, że jest ono słuszne co do zasady. Dobra osobiste powoda w postaci dobrego imienia, godności, wolności i swobody wyboru spędzania wolnego czasu zostały w sposób ewidentny naruszone. Powód będąc mężczyzną w sile wieku przez okres przeszło trzech lat nie mógł rozwijać się zawodowo. W wyniku postawienia zarzutów utracił ostatecznie pracę, która sprawiała mu satysfakcję. Przez okres trwania postępowania narażony był na stres i zdenerwowanie, żył pod presją bezzasadnego oskarżenia. Odczuwał wstyd przed kolegami z pracy, sąsiadami, rodziną. Z pewnością zaistniała sytuacja spowodowała utratę poczucia bezpieczeństwa i zmusiła powoda do wyjazdu za granicę w celu uzyskania środków utrzymania, naraziła na rozłąkę z najbliższymi i wymusiła wykonywanie pracy poniżej kwalifikacji poza granicami kraju. Nie bez znaczenia jest, iż charakter zarzucanego powodowi czynu sprawił, iż miał on problem ze znalezieniem pracodawcy. Nie można przy tym tracić z pola widzenia, iż także teraz pomimo prawomocnego uniewinnienia od zarzucanego mu czynu powód nie zdołał wrócić do służby w Urzędzie Celnym. Mając na uwadze wszystkie przytoczone okoliczności, na podstawie <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 kc</xLexLink> Sąd przyznał powodowi zadośćuczynienie w kwocie 60.000 zł. Jego wysokość uwzględnia charakter naruszonego dobra i czasokres utrzymywania niepożądanego stanu. Żądanie przyznania wyższej sumy nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem czas nie został bezpowrotnie straconym. Powód w omawiany okresie zdołał bowiem ukończyć studia wyższe niepełne i uzyskać tytuł licencjata na kierunku pedagogiki. Dlatego też, w pozostałym zakresie roszczenie z tego tytułu oddalono jako bezzasadne.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.</xText> <xText>Powód, zaskarżając go w części oddalającej powództwo zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>sprzeczność poczynionych ustaleń faktycznych skutkujących przyjęciem, że kwota 60.000 zł przyznana tytułem zadośćuczynienia jest sumą odpowiednią w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 kc</xLexLink> oraz adekwatną do rozmiaru krzywdy, jakiej doznał powód w związku z kilkuletnim działaniem pozwanego w ramach prowadzonemu przeciwko niemu postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędne ustalenie wysokości odszkodowania przy uwzględnieniu <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 kpc</xLexLink> i przyznanie powodowi jedynie kwoty 19.020,78 zł podczas gdy żądania powoda były znacznie większe i usprawiedliwione, zwłaszcza za okres pobytu powoda w Wielkiej Brytanii a także w zakresie tzw. trzynastek po zwolnieniu ze służby;</xText> </xUnit> <xText/> <xText>W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie dodatkowo kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 49.729,22 tytułem odszkodowania wraz z odsetkami oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>Pozwany, zaskarżając wyrok w części w pkt I i III, zarzucił:</xText> <xText>I. naruszenie prawa materialnego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 kc</xLexLink> poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, że zaistniały przesłanki do przyznania powodowi odszkodowania, w szczególności poprzez ustalenie, że działania bądź zaniechania pozwanego były bezprawne oraz że to pozwany a nie Dyrektor Izby Celnej ponosi odpowiedzialność w opisanym stanie faktycznym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 kc</xLexLink> poprzez przyjęcie, że po stronie pozwanej istniała wina uzasadniająca zasądzenie zadośćuczynienia a działania bądź zaniechania pozwanego były bezprawne,</xText> </xUnit> <xText>II. naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności poprzez:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>ustalenie, że pozwany jest podmiotem, który ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowi oraz że w rozpatrywanym stanie faktycznym wystąpiła bezprawność działania pozwanego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>pominięcie przy dokonywaniu ustaleń, że:</xText> </xUnit> <xText>- do zwolnienia powoda doszło na skutek działań Dyrektora Izby Celnej, które byłyby identyczne także w sytuacji gdyby powodowi nie postawiono zarzutów,</xText> <xText>- w okresie kiedy powód był zawieszony a następnie nie pracował w Izbie Celnej osiągnął w sumie dochód przewyższający ten, który mógłby osiągnąć ze stosunku służby,</xText> <xText>- od wynagrodzenia powoda podanego w kwocie brutto należało odjąć nie tylko podatek dochodowy ale również składkę zdrowotną oraz należności z tytułu ubezpieczeń społecznych,</xText> <xText>- pozostałej części wynagrodzenia za okres zawieszenia powód powinien dochodzić w myśl art. 60 § 2 <xIx>ustawy o Służbie Celnej</xIx> ;</xText> <xText>III. naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 kpc</xLexLink> poprzez brak odniesienia w uzasadnieniu wyroku do kwestii winy pozwanego, która jest jedną z przesłanek umożliwiających zasądzenie zadośćuczynienia w oparciu o <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 kc</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Wskazując na te zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości ewentualnie – przy uwzględnieniu powództwa co do zasady – zmniejszenie kwoty przyznanego zadośćuczynienia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx></xText> <xText><xBx>Apelacja pozwanego jest uzasadniona, zaś apelacja powoda podlegała oddaleniu.</xBx></xText> <xText/> <xText>Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> konkretyzują konstytucyjną zasadę obowiązku naprawienia szkody za niezgodne z prawem działanie organów władzy publicznej wyrażoną w <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>. Podzielić należało stanowisko Sądu Okręgowego, iż podstawa faktyczna sformułowana w pozwie wskazywała, iż powód poszukiwał podstawy odpowiedzialności pozwanego w tzw. delikcie władzy publicznej, którego najogólniejszą definicję określa <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 k.c.</xLexLink> Przepis ten stanowi, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.</xText> <xText>Kodeksowe określenie „bezprawności” budzi wątpliwości, co do rozumienia tego pojęcia, na co wskazuje dotychczasowe piśmiennictwo. Najogólniej rzecz biorąc, z jednej strony można zauważyć stanowisko ograniczające „bezprawność” władzy publicznej do działania lub zaniechania sprzecznego z konkretną normą prawną (wynikającą ze źródła prawa przewidzianego przez <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucję RP</xLexLink>), z drugiej zaś postrzega się „bezprawność” szeroko, na wzór cywilistycznych rozwiązań, uznając, iż jest nią zarówno akt przeciwny ustawie, jak i sprzeniewierzający się zasadom współżycia społecznego.</xText> <xText>Rozważając kwestię bezprawności zarówno w rozumieniu konstytucyjnej zasady wynagrodzenia szkody przez niezgodne z prawem dziabania władzy publicznej jak według <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 §1 kc</xLexLink>, w piśmiennictwie wskazuje się na celowość odwołania się do <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 7 Konstytucji RP</xLexLink>, wedle którego organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (E. Gniewek, Kodeks cywilny, Komentarz, wyd. C.H.Beck, 2006). Tak sformułowana zasada legalności działania organów władzy publicznej nakazuje oceniającemu działanie lub zaniechanie tych organów dokonywać tego każdorazowo w kontekście norm prawnych regulujących dany stosunek publicznoprawny łączący jednostkę z państwem. Zgodność z prawem lub bezprawność pojawia się jako element stosunku prawnego o charakterze publicznym między organem władzy publicznej a jednostką. Zachodzące między organem władzy a jednostką stosunki publicznoprawne dają się każdorazowo zrekonstruować za pomocą norm prawnych regulujących dany stosunek. Jeśli przyjąć istnienie wielości możliwych do zrekonstruowania na podstawie obowiązujących norm stosunków prawnych między państwem (organami publicznymi) a jednostką, to kwestię „niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej” należałoby oceniać każdorazowo na podstawie właśnie owych norm, które dany stosunek publicznoprawny regulują, wskazując na prawa i obowiązki stron w takim stosunku publicznoprawnym. Aby więc postawić organom władzy publicznej zarzut bezprawnego działania lub zaniechania, należałoby wskazać normę prawną, regulującą dany stosunek, którą ów organ naruszył.</xText> <xText>Charakter norm regulujących oznaczone stosunki publicznoprawne oraz nakładających na organy władzy publicznej obowiązki określonego działania lub zaniechania przesądzał będzie o istnieniu lub nieistnieniu bezprawności w danym stosunku. Zasadniczym kryterium bezprawności będą, zatem konkretne normy prawne. Należy jednakże mieć na uwadze możliwość posłużenia się przez normę prawną regulującą dany stosunek publicznoprawny klauzulą generalną, czy też odesłaniem do norm etycznych, moralnych, standardów zawodowych, reguł obyczajowych. W takich wypadkach ocena działania lub zaniechania organu władzy publicznej na tle konkretnego stosunku publicznoprawnego musi być dokonywana z uwzględnieniem wspomnianych kryteriów, występująca zaś w takich stosunkach bezprawność będzie się zbliżała do szerszej postaci, jaka występuje w stosunkach cywilnoprawnych.</xText> <xText>Jednocześnie podkreśla się, że zobowiązaniowy stosunek odszkodowawczy, powstający zgodnie z <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 KC</xLexLink>, jest efektem bezprawności zaistniałej w sferze publicznoprawnej, nie zaś na gruncie stosunków cywilnoprawnych. Niezależnie, bowiem od odpowiedzialności odszkodowawczej, bezprawne działanie lub zaniechanie organu władzy publicznej może spowodować skutki prawne w sferze prawa karnego, administracyjnego, dyscyplinarnego itp. Wzorzec nakazanego i dozwolonego postępowania organu władzy publicznej w konkretnym stosunku publicznoprawnym konstruowany jest na podstawie norm prawnych regulujących taki właśnie stosunek. Z tego też powodu bezprawność, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 k.c.</xLexLink>, jako stanowiąca element stosunku o charakterze publicznoprawnym, nie może być utożsamiana z bezprawnością, będącą elementem stosunków cywilnoprawnych. Bezprawność z <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 k.c.</xLexLink> nie jest bowiem elementem stosunku cywilnoprawnego lecz stosunku publicznoprawnego.</xText> <xText>Z <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 k.c.</xLexLink> wynika wprost, że źródłem szkody może być również bezczynność władzy publicznej. Jednakże zaniechanie podjęcia przez władzę publiczną działań zapewniających uprawnionej osobie realizację jej praw podmiotowych jest bezprawne wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody (wyrok SN z 28.4.2005 r., III CK 367/04, Biul. SN 2005, Nr 7, poz. 14).</xText> <xText>Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy nie sposób nie dostrzec, że powód nie wskazał konkretnej normy prawnej, której zastosowanie, bądź zaniechanie zastosowania, przez prokuratora uchybiałoby jego ustawowym obowiązkom wynikającym z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, ewentualnie Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury<xBx> (</xBx><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20071691189" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 169, poz. 1189">Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r.</xLexLink> - Dz.U. 2007, Nr 169, poz. 1189).</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Artykuł 2 §1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink>, który wskazuje Sąd Okręgowy jako normę, która została naruszona przez organ władzy publicznej zawiera postulat, aby nikt niewinny nie poniósł odpowiedzialności, ale i aby nikt winny tej odpowiedzialności nie uszedł. Ten ostatni postulat wyraża skodyfikowana w <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 10 k.p.k.</xLexLink> zasada legalizmu zobowiązująca wszystkie organy procesowe do takiego postępowania, by spełniony został postulat zawarty w <xLexLink xArt="art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 2</xLexLink>, iż nikt - z wyjątkiem wypadków określonych w ustawie lub w prawie międzynarodowym - nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo.</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 k.p.k.</xLexLink> ma charakter ogólny; nie reguluje toku postępowania w sprawach karnych, lecz określa jedynie cel, do osiągnięcia, którego służą konkretne przepisy kodeksu mające owe postępowanie ukształtować. Podobne uwagi odnoszą się do przywołanego przez Sąd Okręgowy <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 k.p.k.</xLexLink> formułującego zasadę obiektywizmu. <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Artykuł 4 k.p.k.</xLexLink> jest przepisem zawierającym tzw. ogólną dyrektywę postępowania. Określa on sposób, w jaki powinny procedować organy prowadzące postępowanie. Podkreślić należy, że żaden z tych przepisów nie formułuje konkretnych obowiązków, ani nie może być przedmiotem zarzutu uchybienia przepisom postępowania (por. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeks postępowania karnego</xLexLink>. Komentarz, Tom I, <xAnon>J. G.</xAnon>, L.<xAnon>K. P.</xAnon>, <xAnon>S. S.</xAnon>, <xAnon>Z.</xAnon>, 2006).</xText> <xText>Powiązany z tymi zasadami i dyrektywami jest również przepis <xLexLink xArt="art. 297" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 297 k.p.k.</xLexLink> określający cele postępowania przygotowawczego. Ustawa na pierwszym miejscu formułuje zadanie ustalenia w postępowaniu przygotowawczym, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo (<xLexLink xArt="art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 1 pkt 1)</xLexLink>. Jeśli zaś idzie o przywoływany przez Sąd Okręgowy nakaz wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy (<xLexLink xArt="art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§1 pkt. 4</xLexLink>), to ustawodawca dopiero z dniem 12 lipca 2007 roku (Dz. U. z 2007 roku Nr 64 poz. 432) powrócił do znanego wcześniejszemu ustawodawstwu karnoprocesowemu założenia, że jednym z celów tego postępowania ma być m.in. już nie tylko wyjaśnienie okoliczności sprawy, ale wszechstronne ich wyjaśnienie. W oczywisty sposób miało to powodować wyższe jakościowo przygotowanie spraw przed skierowaniem skargi do sądu, jak również służyć skuteczniejszej realizacji dyrektywy o konstytucyjnych korzeniach, aby osoba niewinna nie poniosła odpowiedzialności karnej (<xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 1 pkt 1 in fine k.p.k.</xLexLink>). W okresie kiedy prowadzone było postępowanie karne przeciwko powodowi przepis nakazywał jedynie „wyjaśnienie okoliczności sprawy.”</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego przedmiotem deliktu organu władzy publicznej może być jedynie naruszenie konkretnej normy nakazującej (lub zakazującej) dokonywania określonych czynności w określonej sytuacji procesowej, nie zaś ogólne cele postępowania karnego, dyrektywy i postulaty. W judykaturze i doktrynie ugruntowany jest pogląd, że odpowiedzialność za zaniechanie działania przez władzę publiczną powstaje tylko wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody. Nie powstaje zaś na skutek nieskorzystania z kompetencji (wyrok SN z dnia 5.08.2004, III CK 332,03, niepublik., wyrok SN z dnia 28.04.2005, III CK 367/04, LEX nr 152313).</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego istota zarzutu powoda sprowadza się twierdzenia, że w postępowaniu przygotowawczym prokurator doskonal niewłaściwej oceny dowodów i bezzasadnie wszczął postępowanie przeciwko niemu a następnie sformułował akt oskarżenia, który był nieuzasadniony.</xText> <xText>W sprawie dotyczącej zarzutów z <xLexLink xArt="art. 228;art. 228 § 1;art. 228 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 228 §1 i 3 k.k.</xLexLink> powód został rozpoznany na zdjęciu przez świadka trudniącego się przemytem jako jeden z wielu funkcjonariuszy zatrudnionych na przejściu granicznym w <xAnon>B.</xAnon>, który przyjął korzyść majątkową. Świadek opisał okoliczności związane z czynami powoda dwukrotnie, zeznając w postępowaniu przygotowawczym. Podtrzymał swoją wersję również w trakcie konfrontacji z powodem (k. 170 -171). Uzyskanie przez prokuratura tego typu informacji w drodze czynności procesowych, obligowało do objęcia szeroko zakrojonym śledztwem również osoby powoda, który został zatrzymany w dniu 8 czerwca 2006 r.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji zbyt duże znaczenie przypisuje okolicznościom związanym ze składaniem zeznań przez świadka, ich lakoniczności, niezweryfikowaniu tego dowodu w drodze innych czynności procesowych, a ostatecznie zapadnięciu wyroku uniewinniającego powoda.</xText> <xText>Zarzucany powodowi czyn karalny generalnie charakteryzuje się brakiem obecności innych osób przy jego popełnianiu. Niewątpliwie tego rodzaju zeznania świadka, zresztą współoskarżonego powinny być oceniane z całą ostrożnością, z duża dozą krytycyzmu i zachowaniem zasad logicznego rozumowania. Jednakże należy zauważyć, że wedle zeznań świadka opisywane czyny karalne miały mieć miejsce około dwa lata wcześniej, były jednostkowe, a świadek nie znał nawet imienia ani nazwiska powoda a jedynie pseudonim (<xAnon> (...)</xAnon>), jakim go określano. W związku z tym jego zeznania nie były zbyt szczegółowe w porównaniu do tej części, w której opisywał zdarzenia z udziałem innych funkcjonariuszy, którzy dopuszczali się przestępstwa łapownictwa nagminnie. Nie można natomiast zaprzeczyć, że świadek nie zmieniał wersji przebiegu wydarzeń z udziałem powoda. Dodać też należy, że z zeznań innej osoby oskarżanej o wręczanie łapówek na przejściu granicznym w <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>S.</xAnon> <xAnon>A.</xAnon> wynikało, że podczas analizy w dniu 31 maja 2005 połączeń wychodzących z jej telefonu komórkowego, co do jednego z połączeń opisanego jako <xAnon> (...)</xAnon>, podała, że mógł on być numerem telefonu powoda. Zaprzeczyła, co prawda, aby powód ułatwiał jej kiedykolwiek przemyt, ale znała jego imię, pseudonim – taki sam jak podany przez <xAnon>I. D.</xAnon> (k. 149 -152). Wbrew też ustaleniom Sądu Okręgowego sytuacja procesowa powoda nie była wyjątkowo odmienna od sytuacji innych celników, wobec których sformułowano akt oskarżenia. Jak wynika z wyroku w sprawie II K 6/07 Sądu Rejonowego w Bartoszycach również zarzuty postawione niektórym innym funkcjonariuszom nie były skonkretyzowane co do daty ich popełnienia, gdyż przyjęta została konstrukcja czynu ciągłego (k. 286 -300).</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie przyjmując legalnej oceny dowodów kodeks nie narzuca żadnych dyrektyw, które nakazywałyby określone ustosunkowanie się do konkretnych dowodów i nie wprowadza różnic, co do wartości dowodowej poszczególnych dowodów - nie daje więc podstaw do założenia, jakoby wyjaśnienia (zeznania) złożone w postępowaniu przygotowawczym miały większą moc dowodową od składanych na rozprawie i <xIx>vice versa</xIx> (zob. w. SN z 11 lipca 1977 r., V KR 92/77, OSNKW 6/1978, poz. 67). Z uwagi jednak na zasadę bezpośredniości i kontradyktoryjności, materiałem wyjściowym dla ustaleń faktycznych są dowody przeprowadzone na rozprawie, a materiał zgromadzony w postępowaniu przygotowawczym służyć ma weryfikacji oświadczeń złożonych w postępowaniu przed sądem, gdy dochodzi do wyraźnych sprzeczności między tymi oświadczeniami; weryfikacja ta winna uwzględniać całokształt materiału dowodowego.</xText> <xText>W sprawie bezsporne było, że <xAnon>I. D.</xAnon> - kluczowy dla popierania oskarżenia świadek nie zeznawał na rozprawie, gdyż wyjechał z Polski, odmawiając powrotu. Nadesłał również oświadczenie, w którym częściowo odwołał swoje zeznania, przepraszając funkcjonariuszy za złożenie obciążających ich zeznań, twierdząc, że został do ich złożenia nakłoniony (k.183 -184).</xText> <xText>W tych okolicznościach w ocenie Sądu Apelacyjnego nie można postawić stanowczej tezy, iż na etapie postępowania przygotowawczego zgromadzone przez prokuraturę dowody nie były wystarczające do wszczęcia postępowania przeciwko powodowi i jego kontynuowania. Oczywiste jest, że sąd rozpoznający sprawę karną stosując ten sam <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> w innej sytuacji procesowej, poprzestając na odczytaniu zeznań kluczowego świadka, mając przy tym na względzie zasadę domniemania niewinności, uprawniony był do odmiennej oceny dowodów, niż zaprezentowana w akcie oskarżenia.</xText> <xText>W judykaturze wskazuje się, że nie można wykluczyć, że w określonych przypadkach wszczęcie i prowadzenie przeciwko osobie postępowania karnego będzie mogło być uznane za czyn niedozwolony w rozumieniu przepisów <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> Byłoby tak, gdyby postępowanie wszczęto lub prowadzono przy oczywistym braku dowodów winy, ze świadomością sfabrykowania takich dowodów, bez zachowania podstawowych przepisów procedury itp. Natomiast nie jest wystarczającą podstawą poszukiwania odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie czy to <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink>, czy też np. <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 77 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink> sama okoliczność, że w postępowaniu karnosądowym oskarżonego uniewinniono od zarzutu popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. (por. wyrok SN z dnia 16.01.1978, I Cr 428/77, LEX nr 8052, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19.05.2005, I ACa 1848/04, LEX nr 166820).</xText> <xText>Gdyby zaś przyjąć, że bezprawne zachowanie Prokuratury polegało na zaniechaniu, na co wskazuje Sąd Okręgowy wymieniając czynności procesowe, których mógł dokonać prokurator, ale tego nie uczynił, to przypomnieć trzeba, że zaniechanie działania przez władzę publiczną powstaje tylko wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody. Nie powstaje zaś na skutek nieskorzystania z kompetencji.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska Sądu I instancji, iż zachowanie prokuratora prowadzącego śledztwo przeciwko powodowi było bezprawne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zwrócić też należy uwagę, co trafnie podkreśla pozwany w apelacji, iż zdarzenia skutkujące szkodą w postaci utraconych zarobków - zawieszenie powoda w obowiązkach służbowych miało miejsce w początkowej fazie postępowania przygotowawczego, a zwolnienie powoda z pracy, po upływie roku od jego wszczęcia, około 6 miesięcy przed wniesieniem aktu oskarżenia. Zarzucaną prokuraturze bezprawność działania lub zaniechania należało oceniać wskazując normę prawną, którą ów organ naruszył na tym etapie śledztwa, przed sformułowaniem aktu oskarżenia. W dacie zwolnienia powoda z pracy miał on status podejrzanego, a śledztwo przeciwko niemu było w toku.</xText> <xText>Brak przesłanki bezprawności działania nie pozwala na uwzględnienie roszczeń powoda, w tym żądania zapłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Trafnie podnosi pozwany, iż Sąd Okręgowy niewłaściwie zastosował prawo materialne <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 k.c.</xLexLink>, jak i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> Nie została wykazana wina w zachowaniu prokuratora, która jest przesłanką roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 r. I CSK 319/07, <xIx>LEX nr 448025).</xIx></xText> <xText>Zgodzić się też należy z zarzutem apelacji pozwanego, iż również istnienie drugiej z przesłanek niezbędnej dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego - związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym bezprawiem a szkodą, nie jest tak oczywiste, jak uznał to Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Polskie prawo cywilne przyjmuje rozwiązanie, zgodnie z którym zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania (<xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 § 1 k.c.</xLexLink>). W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się konsekwentnie, że kryterium normalności odpowiada teorii adekwatnego związku przyczynowego. O adekwatnym związku przyczynowym będzie można mówić wtedy, gdy w ciągu zdarzeń jedno z nich jest warunkiem koniecznym (przyczyną) wystąpienia następnego, przy czym powiązania między poszczególnymi zdarzeniami mają charakter normalny, tzn. typowy, oczekiwany w zwykłej kolejności rzeczy, niebędący rezultatem wyjątkowego zbiegu okoliczności.</xText> <xText>Zwolnienie powoda ze służby, z czym powód łączy szkodę w postaci utraconych zarobków, nastąpiło w oparciu o obowiązujące wówczas uregulowania zawarte w <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 pkt. 12" xIsapId="WDU19990720802" xTitle="Ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 72, poz. 802">art. 26 pkt 12 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej</xLexLink> w brzmieniu obowiązującym od 8 lipca 2004 r. do 27 marca 2008 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2004, Nr 156, poz. 1641 ze zm.). Stosownie do tego przepisu funkcjonariusza celnego można było zwolnić ze służby z powodu utraty zaufania niezbędnego do wykonywania obowiązków służbowych, w szczególności w przypadku funkcjonariusza celnego wykonującego czynności z zakresu kontroli celnej lub związane z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego. Wskazana regulacja prawna ma charakter uznaniowy, umożliwiający zwolnienie funkcjonariusza celnego ze służby przy zastosowaniu kryteriów subiektywnej oceny organu administracji publicznej.</xText> <xText>W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, iż sam fakt wszczęcia postępowania karnego przeciwko funkcjonariuszowi celnemu, nawet, jeśli dotyczy przestępstwa umyślnego, nie jest wystarczający do zwolnienia ze służby (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w <xAnon>O.</xAnon>, z dnia 19 lutego 2008 r. <xAnon> (...) SA</xAnon>/<xAnon>O.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon>, LEX nr 483499, wyrok NSA z dnia 5.10.2001, <xAnon> (...) SA</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon>, LEX nr 51048).</xText> <xText>Wskazuje się na konieczność uprzedniego przeprowadzenia przez Dyrektora Urzędu Celnego wyczerpującego postępowania wyjaśniającego w sprawie, w szczególności przeprowadzenie własnego postępowania dowodowego i poczynienie samodzielnych ustaleń, nie zaś poprzestanie jedynie na informacji z Prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Dlatego, sam fakt wszczęcia postępowania karnego, bez analizy okoliczności konkretnego przypadku i bez zgromadzenia rzetelnych dowodów wskazujących na konkretne uchybienia funkcjonariusza celnego, nie może stanowić podstawy do rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 26 pkt 12 ustawy o Służbie Celnej, zwłaszcza w sytuacji, gdy funkcjonariusz nie przyznaje się do popełnienia zarzucanych mu w postępowaniu karnym czynów.</xText> <xText>Ponadto zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o Służbie Celnej, w przypadkach, o których mowa w art. 26 pkt 12, funkcjonariusza celnego można przenieść do pracy w tej samej lub innej miejscowości w jednostkach organizacyjnych Służby Celnej. Funkcjonariusz taki może zostać przeniesiony do służby cywilnej. Wykorzystanie wyżej wskazanych możliwości było o tyle istotne, iż w świetle obowiązujących wówczas przepisów ustawy o Służbie Celnej, zwolnienie funkcjonariusza w oparciu o art. 26 pkt 12 wywoływało w istocie dotkliwsze skutki prawne, niż zwolnienie ze służby z zastosowaniem przesłanek obligatoryjnych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy o Służbie Celnej (w brzmieniu obowiązującym do dnia 27 marca 2008 r.), związanych odpowiednio z wniesieniem przeciwko funkcjonariuszowi celnemu aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa, ściganego z oskarżenia publicznego oraz zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania. Regulacja zawarta w art. 61 ust. 2 ustawy o Służbie Celnej, dawała, bowiem możliwość w wyżej wskazanych wypadkach, przywrócenia do służby funkcjonariusza celnego w przypadku uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu lub umorzenia postępowania karnego. W przepisie tym nie została natomiast przewidziana sytuacja funkcjonariusza celnego zwolnionego w trybie art. 26 pkt 12 ustawy o Służbie Celnej w związku z wszczęciem wobec niego postępowania karnego, a następnie umorzenia tego postępowania, czy też uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu. Uznanie, zatem, że samo wszczęcie wobec funkcjonariusza postępowania karnego daje możliwość jego zwolnienia ze służby w trybie art. 26 pkt 12 powołanej ustawy, powodowałoby, że sytuacja tego funkcjonariusza po umorzeniu postępowania karnego, czy też uniewinnieniu prawomocnym wyrokiem sądu, byłaby rażąco mniej korzystna od sytuacji funkcjonariusza, który został zwolniony ze służby w związku z wniesieniem przeciwko niemu aktu oskarżenia lub zastosowaniem tymczasowego aresztowania, czego przykładem jest sytuacja w jakiej znalazł się powód.</xText> <xText>Podkreślić należy, że uregulowania te uznane zostały za zbyt restrykcyjne wobec funkcjonariuszy celnych i były łagodzone w toku kolejnych nowelizacji (por. uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o Służbie Celnej).</xText> <xText>W tych okolicznościach nie można przyjąć, że utrata przez powoda zarobków z tytułu zatrudnienia w Izbie Celnej w <xAnon>O.</xAnon> pozostaje w adekwatnym związku z zarzucanym bezprawnym działaniem pozwanego. Decyzja Dyrektora Izby Celnej miała, bowiem charakter uznaniowy, a wszczęcie postępowania karnego nie przesądzało automatycznie o konieczności zwolnieniu powoda ze służby. Istniała, bowiem możliwość podjęcia przez Dyrektora Izby Celnej innej decyzji, w tym przeniesienia powoda na inne stanowisko. Jeśli idzie o utratę zarobków w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków, to, choć zawieszenie było obligatoryjne w świetle art. 23 ust.1 ustawy o Służbie Celnej, to w ocenie Sądu Apelacyjnego nie pozostawało również w związku przyczynowym z zachowaniem pozwanego. Przede wszystkim skoro zwolnienie powoda ze służby nie było obligatoryjne, pozostając uznaniową decyzją Dyrektora Izby Celnej, to po ustaniu przyczyny zawieszenia, powód zgodnie z art. 60 ust.2 ustawy otrzymałby wstrzymaną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia wprowadzone w okresie zawieszenia. Jak wskazano wyżej Dyrektor Izby Celnej też mógł skorzystać z uregulowania zawartego w art. 26 a ustawy przenosząc powoda do pracy w tej samej lub innej miejscowości w jednostkach organizacyjnych Służby Celnej. Zgodnie z art. 60 ust. 3 ustawy w razie wykonywania innych obowiązków służbowych w okresie zawieszenia, funkcjonariuszowi celnemu przysługuje uposażenie nie niższe od dotychczas otrzymywanego. Również i w tym zakresie nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem pozwanego a szkodą.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie uznać należy, że pozwany nie ponosi, co do zasady odpowiedzialności zarówno w zakresie roszczeń odszkodowawczych jak i żądania zadośćuczynienia. Dlatego też zbędne jest ustosunkowywanie się do zarzutów dotyczących wysokości tych roszczeń zawartych w apelacji powoda jak i pozwanego.</xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 §1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink> orzekł jak w sentencji. O kosztach procesu postanowiono w oparciu o <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 kpc</xLexLink> z uwagi na charakter sprawy i sytuację materialną powoda.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jadwiga Chojnowska

Barbara Basiel

Iwona Aldona Zakrzewska

Izabela Lach

Sygn. akt I A Ca 596/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Jadwiga Chojnowska Sędziowie : SA Elżbieta Borowska (spr.) SA Magdalena Pankowiec Protokolant : Iwona Aldona Zakrzewska po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwaJ. Ż. przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu wO. o zapłatę na skutek apelacjiobu stron od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 17 września 2009 r. sygn. akt I C 83/09 I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo; II oddala apelację powoda; III odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu za obie instancje. UZASADNIENIE PowódJ. Ż.po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa wnosił przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuraturze Okręgowej wO.o zasądzenie na swoją rzecz zadośćuczynienia w wysokości 100.000 zł oraz odszkodowania w wysokości 71.125 zł wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powództwa wskazał, że dochodzi odszkodowania za utratę wynagrodzenia w kwocie 62.700 zł za okres od czerwca 2005 r. do listopada 2008 r., kwoty 6.050 zł tytułem niewypłaconych „trzynastek" i kwoty 2.375 zł za niewypłacone „mundurówki", które stracił na skutek niezasadnego postawienia mu zarzutów przez Prokuraturę Okręgową wO., co skutkowało jego zawieszeniem w pełnieniu obowiązków, a następnie zwolnieniem go ze służby celnej. W wyniku toczącego się postępowania przed Sądem Rejonowym w Bartoszycach, w dniu 17 lipca 2008 r. wydany został wyrok, w którym powód został uniewinniony od wszystkich postawionych mu zarzutów - pomimo tego odmówiono mu przywrócenia do służby. Odnośnie żądania zadośćuczynienia podał, że działania Prokuratury polegające na zatrzymaniu go, zobowiązaniu do wpłacenia kaucji, skierowaniu aktu oskarżenia, czy też wreszcie prowadzenie przez 3 lata postępowania karnego doprowadziło do utraty dobrego imienia w środowisku zawodowym. Powód był pozbawiony możliwości rozwoju zawodowego, miał problemy ze znalezieniem pracy. Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuraturę Okręgową wO.wniósł o oddalenie powództwa. Motywując swoje stanowisko wskazał, iż fakt uniewinnienia powoda nie może przesądzać o bezprawnym działaniu organów prowadzących postępowanie przygotowawcze. Odnosząc się do żądania zadośćuczynienia pozwany podał, iż krzywdy odniesione przez powoda w związku z uznaniem, iż „utracił zaufanie" nie wiążą się z działaniem pozwanego, lecz Dyrektora Izby Celnej, który zwolnił powoda ze służby. Wyrokiem z dnia 17 września 2009 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 79.020,78zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2009 r. do dnia zapłaty; w pozostałej części oddalił powództwo. Powyższe orzeczenie zostało oparte o następujące ustalenia i ocenę prawną: J. Ż.od 5 lipca 1993 r. był zatrudniony w administracji celnej - początkowo jako kierowca w Urzędzie Celnym wG., następnie od 21 października 1997 r. do 31 stycznia 2001 r. jako pracownik cywilny w Izbie Celnej wO.. W okresie od 1 lutego 2001 r. do 31 stycznia 2004 r. pełnił służbę przygotowawczą w Oddziale Celnym wB.. Po zakończeniu tego okresu z wynikiem pozytywnym zdał egzamin zawodowy. Z dniem 1 lutego 2004 r. został mianowany do służby stałej w Izbie Celnej wO.na stanowisko młodszego kontrolera celnego i nadano mu stopień służbowy młodszego rewidenta celnego. Powodowi przyznano uposażenie zasadnicze według 10 grupy w wysokości 1.659,40 zł oraz dodatek za stopień w wysokości 155,10 zł. Powód w trakcie wykonywania obowiązków w Oddziale Celnym wB.wykonywał obowiązki na stanowisku pracy: obsługi wagowej, rachmistrza i rewidenta. Do jego głównych obowiązków służbowych należało w szczególności: wykonywanie czynności z zakresu dozoru i kontroli celnej w ruchu osobowym, obejmowanie właściwą procedurą i nadawanie przeznaczenia celnego towarom. Decyzją z dnia 30 kwietnia 2004 r. Dyrektor Izby Celnej wO.przeniósł powoda do pełnienia dalszej służby do Izby Celnej wO., do Wydziału(...), pozostawiając stanowisko, stopień służbowy oraz uposażenie bez zmian. Powód w trakcie swojej służby był nagradzany za wykonywanie obowiązków służbowych zgodnie z powierzonym zakresem zadań i obowiązków. W 2005 r. powód otrzymywał wynagrodzenie brutto w kwotach wahających się od 1.085,76 zł do 2.285,62 zł, natomiast od stycznia do czerwca 2006 r. otrzymał wynagrodzenie brutto w kwotach wahających się od 1.085,76 zł do 2.204,08 zł. W 2005 r. otrzymał nagrodę roczną w kwocie 1.161,16 zł, a w 2006 w kwocie 774, 62 zł. W trakcie trwania służby, co roku otrzymywał środki przeznaczone na umundurowanie tzw. mundurówkę. Postępowanie w sprawie korupcyjnych kontaktów celników z przejścia granicznego wB.zostało wszczęte po zgłoszeniu się do Prokuratury i złożeniu zeznań obciążających funkcjonariuszy przez przemytnikaR. Ł.. W toku prowadzonego postępowania zatrzymanoI. D.w trakcie przekraczania przez niego granicy - ujawniono u niego dużą ilość papierosów przemycanych w samochodzie. Zatrzymany podczas przesłuchania w dniu 6 maja 2005 r. zaprzeczał, jakoby nawiązywał kontakty z funkcjonariuszami celnymi na przejściu granicznym wB.w celu przemytu nielegalnego towaru. Podczas kolejnych przesłuchań ujawniał imiona bądź nazwiska funkcjonariuszy - wśród nich nie było powoda - opisując sposób wręczania im łapówek i zaprzeczając, aby udzielał korzyści majątkowych innym celnikom. Dopiero w trakcie przesłuchania w dniu 27 maja 2005 r.I. D. (1)podał, po okazaniu mu zdjęć funkcjonariuszy, w tym zdjęcia powoda, że rozpoznaje celnika, któremu również wręczał pieniądze za zaniechanie kontroli jego samochodu. Zeznał, że nie zna imienia ani nazwiska tego celnika, ale dawał mu pieniądze w kwocie 20 dolarów lub 100 zł za jedno przepuszczenie go do Polski bez kontroli. Powód w dniu 8 czerwca 2005 r. został zatrzymany podczas pełnienia służby w oddziale celnym wB.. Następnego dnia przedstawiono mu zarzut, że w okresie od początku 2003 r. do 30 kwietnia 2004 r. wB.iB.w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w związku z pełnieniem funkcji publicznej funkcjonariusza celnego na przejściu granicznym wB., wiedząc, iż I.D.przewozi z Federacji Rosyjskiej do Polski papierosy objęte obowiązkiem oznaczania znakami skarbowymi akcyzy bez tych znaków, przyjął od niego korzyść majątkową o łącznej wartości, co najmniej 500 zł w zamian za rezygnację z rzetelnej kontroli pojazdu i osoby. Tego samego dnia dokonano przeszukania mieszkania powoda wO., przeszukano również pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze w domu rodziców powoda wB., pawilon kontrolerski oddziału celnego wB.oraz samochód, którym powód dojeżdżał do pracy. W trakcie tych czynności nie ujawniono żadnych dowodów świadczących o popełnieniu przez powoda przestępstwa.I. D. (2)w trakcie całego postępowania przygotowawczego nie podał żadnych nowych okoliczności dotyczących popełnienia przez powoda przestępstwa. Natomiast w przypadku innych celników świadek relacjonował zdarzenia z ich udziałem obszernie i szczegółowo. Powód w trakcie całego postępowania nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W dniu 10 czerwca 2005 r. powód został zwolniony po uiszczeniu kwoty 5.000 zł tytułem środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego. Dyrektor Izby Celnej na mocyart. 23 ust. 1ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej, decyzją z dnia 16 czerwca 2005 r. zawiesił powoda na okres trzech miesięcy w pełnieniu obowiązków służbowych w Urzędzie Celnym wO.i zwolnił go od pełnienia innych obowiązków służbowych. Okres zawieszenia był przedłużany na mocy trzech kolejnych decyzji Dyrektora Izby Celnej. Powodowi wypłacano od dnia zawieszenia 50% uposażenia. Nie otrzymywał przez okres zawieszenia nagrody rocznej w pełnej wysokości, oraz dodatku celowego tzw. mundurówki. W czasie trwania okresu zawieszenia nie mógł podjąć żadnej innej pracy, w tym czasie przebywał w domu i czekał na wynik toczącego się postępowania. Nie były w stosunku do niego prowadzonego jakiekolwiek czynności. Decyzją Dyrektora Izby Celnej wO.z dnia 22 marca 2006 r. powód został zwolniony ze służby w Izbie Celnej wO.z dniem upływu trzymiesięcznego terminu, liczonego od daty doręczenia tej decyzji. Jednocześnie zwolniony został w tym okresie z pełnienia służby z zachowaniem prawa do uposażenia. W uzasadnieniu decyzji podano, iż powód ma status osoby podejrzanej, a tym samym zaistniała utrata zaufania do funkcjonariusza celnego w rozumieniu art. 26 pkt 12ustawy o Służbie Celnej. W świadectwie służby wydanym powodowi stwierdzono, iż stosunek służby ustał z powodu utraty zaufania niezbędnego do wykonywania obowiązków służbowych. Po zwolnieniu ze służbyJ. Ż.nie mógł znaleźć zatrudnienia, gdyż potencjalni pracodawcy odmawiali przyjęcia go do pracy ze względu na toczące się postępowanie karne. W związku z tym powód popadł w depresję, zaczął nadużywać alkoholu, nie widział dla siebie dalszych perspektyw. Usunął się od życia rodzinnego, odczuwając wstyd i nie chcąc narażać się na przykre sytuacje. Utrzymywał się wówczas z wynagrodzenia partnerki i pomocy swoich rodziców. W oparciu o zeznaniaI. D.wydano wyroki skazujące wobec innych oskarżonych funkcjonariuszy służby celnej i straży granicznej. Część funkcjonariuszy została jednak uniewinniona, a wobec funkcjonariuszaR. Z.w ogóle nie wniesiono aktu oskarżenia. W lutym 2007 r. do Sądu Rejonowego w Bartoszycach wpłynęło oświadczenieI. D., który poinformował, iż złożył w sprawie polskich celników fałszywe zeznania. Podał, iż został zmuszony do składania obciążających celników zeznań przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji. Postępowanie sądowe rozpoczęło się w kwietniu 2008 r. W jego toku Prokuratura Okręgowa wO.nie wnosiła o wezwanie i przesłuchanieI. D.. Z uwagi na pobyt tego świadka za granicą, Sąd odczytał jego zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym. Wyrokiem z dnia 7 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach uniewinnił powoda od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu. W uzasadnieniu podkreślono, iż twierdzenia obywatela Federacji Rosyjskiej -I. D., na których w zasadzie oparto akt oskarżenia nie mogą stanowić podstawy do czynienia stanowczych ustaleń, albowiem są lakoniczne, niejednoznaczne i sprzeczne. Od powyższego wyroku apelację złożyła Prokuratura Okręgowa wO.. Wyrokiem z dnia 27 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną. Sąd drugiej instancji zaznaczył, iż dawkowanie informacji przez świadkaD.o oskarżonym oraz stopień ich ogólnikowości jest nie do przyjęcia z punktu widzenia możliwości przedstawienia zarzutów. Co w konsekwencji spowodowało, iż oskarżony został pozbawiony możliwości podjęcia jakiejkolwiek obrony. Nadto dowód z zeznań tego świadka nie został zweryfikowany innymi dowodami choćby pośrednimi. Dodatkowo podkreślono, iż poprzez brak umiejscowienia czynu zarzuconego oskarżonemu w konkretnym czasie pozbawiono go w rzeczywistości prawa do realnej obrony. W okresie od 2004 do 2007 r. powód studiował na kierunku pedagogika resocjalizacyjna w(...)Szkole Wyższej i uzyskał wykształcenie wyższe niepełne (licencjat). W okresie od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. pracował na terenie Wielkiej Brytanii w charakterze pomocnika malarza, a później malarza. Osiągnął z tego tytułu dochód w łącznej wysokości 15.000 funtów. Powód złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wO.skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej wO.w przedmiocie zwolnienia; odmówiono mu jednak przywrócenia do służby. Pomimo że został prawomocnie uniewinniony, nadal miał problemy ze znalezieniem pracy w Polsce ze względu na niekorzystny zapis figurujący w świadectwie służby. Dopiero w maju 2009 r. został zatrudniony jako wychowawca w Domu Dziecka wG.na podstawie umowy zawartej na czas określony do dnia 31 grudnia 2009 r. Z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w kwocie 1.440 zł netto miesięczne. Odnosząc się do powództwa o odszkodowanie, Sąd Okręgowy powołał się na treśćart. 417 kc, który reguluje kwestię odpowiedzialności władzy publicznej za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych, do których niewątpliwie zaliczają się prokuratorzy. Zdaniem Sądu istota sporu sprowadzała się do oceny czy działanie funkcjonariuszy organów ścigania było niezgodne z prawem, czy też dopuścili się oni zaniechania wbrew wyraźnemu obowiązkowi działania. Oceniając działania podjęte przez funkcjonariuszy jednostki pozwanego Skarbu Państwa w kontekście bezprawności działania, Sąd Okręgowy powołał się na zasady wynikające z przepisówKodeksu postępowania karnegotj.art. 297, art. 2 § 1 pkt 1, art. 7 i art. 4. Zdaniem Sądu I instancji w czasie trwania postępowania przygotowawczego nie zebrano bezpośrednich dowodów, za wyjątkiem zeznańI. D., które wskazywałyby na winęJ. Ż.w zakresie zarzuconego mu czynu. Nie znaleziono również żadnych dowodów pośrednich, które choćby częściowo zweryfikowałyby i potwierdziły twierdzenia wspomnianego świadka. W toku całego postępowania przygotowawczego składał on identyczne wyjaśnienia dotyczące powoda, charakteryzujące się lakonicznością i brakiem jakichkolwiek szczegółów dotyczącej ich rzekomej współpracy. Ze względu na szczątkowość relacjiI. D., nie można było zarzucanego mu czynu umiejscowić w czasie. Powód nie mógł, zatem odnieść się do konkretnych okoliczności i zweryfikować twierdzeń jedynego świadka oskarżenia np. zestawiając je z planem służb, grafikiem czynności. Tezy postawionej przez Prokuraturę nie mogła usprawiedliwiać okoliczność, że na tym samym przejściu granicznym korzyści przyjmowali inni funkcjonariusze służby celnej. Prokurator miał zaś możliwość wykorzystania innych środków dowodowych pozwalających na zweryfikowanie zeznańI. D.. Podsłuchy, prowokacje policyjne, zakupy kontrolowane i tego typu środki są jednymi z wielu dozwolonych prawem sposobów do weryfikacji podatności na działania sprzeczne z prawem funkcjonariuszy państwowych. Istniała też możliwość analizy sytuacji majątkowej funkcjonariusza i wreszcie prawidłowego przeprowadzenie okazania, które musi też odbywać się w określonych warunkach pozwalających na weryfikację prawdziwości twierdzeń pomawiającego, czego w tym przypadku zaniechano. O istotności braków postępowania świadczyła również analiza uzasadnienia wyroku zarówno Sądu Rejonowego jak i sądu odwoławczego, które w obu instancjach uniewinniły powoda od zarzucanego mu czynu. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że niezgodne z prawem było działanie prokuratora tak na etapie przedstawienia zarzutów, jak i popierania oskarżenia w postępowaniu sądowym. Wbrew obowiązkowi wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy (art.297 kpk) i czuwania, aby osoba niewinna nie poniosła odpowiedzialności karnej (art. 2 §1 pkt. 1 kpk) prokurator zaniechał podjęcia działań zapewniających obywatelowi realizację jego praw i gwarancji, a tym samym naruszył skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby niewątpliwie powstanie szkody. Na skutek postawienia powodowi zarzutów przez prokuratora został on zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych. Konsekwencją dalszego prowadzenia postępowania było zwolnienie powoda ze służby z uwagi na fakt, że w obowiązujących wówczas przepisachustawy o Służbie Celnejzawieszenie powoda mogło trwać maksymalnie 12 miesięcy. Tymczasem postępowanie przygotowawcze zakończone wniesieniem aktu oskarżenia trwało przeszło 18 miesięcy. Dlatego, w ocenie Sądu Okręgowego, szkoda w postaci utraconego wynagrodzenia była niewątpliwie wynikiem czynności procesowych podejmowanych w postępowaniu przygotowawczym i stanowiła normalne następstwo działań pozwanego. Jeśli chodzi o okres od czerwca 2005 r. do czerwca 2006 r., gdy powód otrzymywał jedynie 50 % należnego wynagrodzenia, to niewątpliwie należało przyznać mu kwoty utracone z powodu zawieszenia, które winny mu wyrównać szkodę. Sąd mając do dyspozycji dane dotyczące wynagrodzenia faktycznie wypłaconego powodowi w poszczególnych miesiącach, przyznał mu takie same kwoty pomniejszone o wartość podatku dochodowego. Jeśli chodzi o miesiące kwiecień i maj 2006 r. to powód znajdował się wówczas w okresie wypowiedzenia i wypłacane były mu było uposażenie w pełnej wysokości. Wobec tego nieuzasadnionym byłoby przyznawanie mu jakiegokolwiek odszkodowania. Sąd przyznał za to odszkodowanie za 8 dni po ustaniu stosunku służbowego w dniu 22 czerwca 2006 r. tj. za dni pozostałe do końca miesiąca. W dalszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, że w czasie od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. powód przebywał w Wielkiej Brytanii i tam pracował osiągając wynagrodzenie w łącznej kwocie 15.000 funtów. Nie poniósł przez to żadnej szkody, gdyż tak uzyskane wynagrodzenie stanowiło równowartość 2.937,50 zł w skali miesiąca. Natomiast od lipca 2008 r. powód nie uzyskiwał żadnych dochodów, nie mógł znaleźć pracy ze względu na toczące się postępowanie karne, a także tryb rozwiązania z nim stosunku służby. W związku z tym za ten okres należało mu się wynagrodzenie w wysokości, jakie uzyskałby, gdyby go nie zwolniono. Biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia w kwietniu 2007 r., które netto wynosiło 1.785,30 zł i realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia o 10,5%, Sąd Okręgowy uznał, że kwota żądana przez powoda tj. 1.900 zł jest w pełni uzasadniona. W tych warunkach Sąd skorzystał zart. 322 kpci za omawiany okres przyznał powodowi kwotę 5.900 zł (tj. zgodnie z żądaniem od lipca do listopada 2008 r.). Łącznie z tytułu utraconego wynagrodzenia powodowi należała się kwota 18.229,08 zł. Powołując się na treść § 2 ust.1 pkt 3Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalenia oraz przyznawania funkcjonariuszom celnym nagrody rocznejSąd Okręgowy doszedł do przekonania, że powód za okres od czerwca 2005 r. do czerwca 2006 r. wciąż ma prawo ubiegać się o częściowo niewypłacone „trzynastki" u Dyrektora Izby Celnej wO.. Wobec tego powództwo w tym przedmiocie ocenione zostało jako przedwczesne. Za okres od lipca 2006 r. do czerwca 2008 r. nagroda roczna nie przysługuje powodowi, albowiem w tym czasie był zatrudniony na terenie Wielkiej Brytanii. W zakresie żądania nagrody rocznej za okres od lipca 2008 r. do listopada 2008 r. Sąd powołał się na treść § 1ust.2 w/wRozporządzeniai na tej podstawie przyznał powodowi kwotę 791,70 zł. Powód dochodził również zwrotu kwot należnych z tytułu tzw. „mundurówki" za okres od 2006 r. do 2008 r. w łącznej kwocie 2.375 zł. W uznaniu Sądu suma ta powodowi się jednak nie należy. Dodatek celowy zwany „mundurówką" służy bowiem uzupełnieniu zużytych części munduru, a skoro powód w tym okresie pracy nie świadczył, nie sposób uznać, iż doszło do zużycia jego munduru, a co za tym idzie konieczności jego uzupełnienia. Ostatecznie tytułem odszkodowania należała się kwota 19.020,78 zł. Odnosząc się do drugiego żądania powoda, tj. zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, Sąd Okręgowy stwierdził, że jest ono słuszne co do zasady. Dobra osobiste powoda w postaci dobrego imienia, godności, wolności i swobody wyboru spędzania wolnego czasu zostały w sposób ewidentny naruszone. Powód będąc mężczyzną w sile wieku przez okres przeszło trzech lat nie mógł rozwijać się zawodowo. W wyniku postawienia zarzutów utracił ostatecznie pracę, która sprawiała mu satysfakcję. Przez okres trwania postępowania narażony był na stres i zdenerwowanie, żył pod presją bezzasadnego oskarżenia. Odczuwał wstyd przed kolegami z pracy, sąsiadami, rodziną. Z pewnością zaistniała sytuacja spowodowała utratę poczucia bezpieczeństwa i zmusiła powoda do wyjazdu za granicę w celu uzyskania środków utrzymania, naraziła na rozłąkę z najbliższymi i wymusiła wykonywanie pracy poniżej kwalifikacji poza granicami kraju. Nie bez znaczenia jest, iż charakter zarzucanego powodowi czynu sprawił, iż miał on problem ze znalezieniem pracodawcy. Nie można przy tym tracić z pola widzenia, iż także teraz pomimo prawomocnego uniewinnienia od zarzucanego mu czynu powód nie zdołał wrócić do służby w Urzędzie Celnym. Mając na uwadze wszystkie przytoczone okoliczności, na podstawieart. 24 kciart. 448 kcSąd przyznał powodowi zadośćuczynienie w kwocie 60.000 zł. Jego wysokość uwzględnia charakter naruszonego dobra i czasokres utrzymywania niepożądanego stanu. Żądanie przyznania wyższej sumy nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem czas nie został bezpowrotnie straconym. Powód w omawiany okresie zdołał bowiem ukończyć studia wyższe niepełne i uzyskać tytuł licencjata na kierunku pedagogiki. Dlatego też, w pozostałym zakresie roszczenie z tego tytułu oddalono jako bezzasadne. Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony. Powód, zaskarżając go w części oddalającej powództwo zarzucił: I sprzeczność poczynionych ustaleń faktycznych skutkujących przyjęciem, że kwota 60.000 zł przyznana tytułem zadośćuczynienia jest sumą odpowiednią w rozumieniuart. 24 § 1 kciart. 448 kcoraz adekwatną do rozmiaru krzywdy, jakiej doznał powód w związku z kilkuletnim działaniem pozwanego w ramach prowadzonemu przeciwko niemu postępowania; II sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędne ustalenie wysokości odszkodowania przy uwzględnieniuart. 417 § 1 kcw zw. zart. 322 kpci przyznanie powodowi jedynie kwoty 19.020,78 zł podczas gdy żądania powoda były znacznie większe i usprawiedliwione, zwłaszcza za okres pobytu powoda w Wielkiej Brytanii a także w zakresie tzw. trzynastek po zwolnieniu ze służby; W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie dodatkowo kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 49.729,22 tytułem odszkodowania wraz z odsetkami oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Pozwany, zaskarżając wyrok w części w pkt I i III, zarzucił: I. naruszenie prawa materialnego: a art. 417 § 1 kcpoprzez jego zastosowanie i przyjęcie, że zaistniały przesłanki do przyznania powodowi odszkodowania, w szczególności poprzez ustalenie, że działania bądź zaniechania pozwanego były bezprawne oraz że to pozwany a nie Dyrektor Izby Celnej ponosi odpowiedzialność w opisanym stanie faktycznym, b art. 24 § 1 kcw zw. zart. 448 kcpoprzez przyjęcie, że po stronie pozwanej istniała wina uzasadniająca zasądzenie zadośćuczynienia a działania bądź zaniechania pozwanego były bezprawne, II. naruszenieart. 233 § 1 kpcpoprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności poprzez: a ustalenie, że pozwany jest podmiotem, który ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowi oraz że w rozpatrywanym stanie faktycznym wystąpiła bezprawność działania pozwanego, b pominięcie przy dokonywaniu ustaleń, że: - do zwolnienia powoda doszło na skutek działań Dyrektora Izby Celnej, które byłyby identyczne także w sytuacji gdyby powodowi nie postawiono zarzutów, - w okresie kiedy powód był zawieszony a następnie nie pracował w Izbie Celnej osiągnął w sumie dochód przewyższający ten, który mógłby osiągnąć ze stosunku służby, - od wynagrodzenia powoda podanego w kwocie brutto należało odjąć nie tylko podatek dochodowy ale również składkę zdrowotną oraz należności z tytułu ubezpieczeń społecznych, - pozostałej części wynagrodzenia za okres zawieszenia powód powinien dochodzić w myśl art. 60 § 2ustawy o Służbie Celnej; III. naruszenieart. 328 § 2 kpcpoprzez brak odniesienia w uzasadnieniu wyroku do kwestii winy pozwanego, która jest jedną z przesłanek umożliwiających zasądzenie zadośćuczynienia w oparciu oart. 24 § 1 kcw zw. zart. 448 kc Wskazując na te zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości ewentualnie – przy uwzględnieniu powództwa co do zasady – zmniejszenie kwoty przyznanego zadośćuczynienia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pozwanego jest uzasadniona, zaś apelacja powoda podlegała oddaleniu. Przepisykodeksu cywilnegokonkretyzują konstytucyjną zasadę obowiązku naprawienia szkody za niezgodne z prawem działanie organów władzy publicznej wyrażoną wart. 77 ust. 1 Konstytucji RP. Podzielić należało stanowisko Sądu Okręgowego, iż podstawa faktyczna sformułowana w pozwie wskazywała, iż powód poszukiwał podstawy odpowiedzialności pozwanego w tzw. delikcie władzy publicznej, którego najogólniejszą definicję określaart. 417 § 1 k.c.Przepis ten stanowi, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Kodeksowe określenie „bezprawności” budzi wątpliwości, co do rozumienia tego pojęcia, na co wskazuje dotychczasowe piśmiennictwo. Najogólniej rzecz biorąc, z jednej strony można zauważyć stanowisko ograniczające „bezprawność” władzy publicznej do działania lub zaniechania sprzecznego z konkretną normą prawną (wynikającą ze źródła prawa przewidzianego przezKonstytucję RP), z drugiej zaś postrzega się „bezprawność” szeroko, na wzór cywilistycznych rozwiązań, uznając, iż jest nią zarówno akt przeciwny ustawie, jak i sprzeniewierzający się zasadom współżycia społecznego. Rozważając kwestię bezprawności zarówno w rozumieniu konstytucyjnej zasady wynagrodzenia szkody przez niezgodne z prawem dziabania władzy publicznej jak wedługart. 417 §1 kc, w piśmiennictwie wskazuje się na celowość odwołania się doart. 7 Konstytucji RP, wedle którego organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (E. Gniewek, Kodeks cywilny, Komentarz, wyd. C.H.Beck, 2006). Tak sformułowana zasada legalności działania organów władzy publicznej nakazuje oceniającemu działanie lub zaniechanie tych organów dokonywać tego każdorazowo w kontekście norm prawnych regulujących dany stosunek publicznoprawny łączący jednostkę z państwem. Zgodność z prawem lub bezprawność pojawia się jako element stosunku prawnego o charakterze publicznym między organem władzy publicznej a jednostką. Zachodzące między organem władzy a jednostką stosunki publicznoprawne dają się każdorazowo zrekonstruować za pomocą norm prawnych regulujących dany stosunek. Jeśli przyjąć istnienie wielości możliwych do zrekonstruowania na podstawie obowiązujących norm stosunków prawnych między państwem (organami publicznymi) a jednostką, to kwestię „niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej” należałoby oceniać każdorazowo na podstawie właśnie owych norm, które dany stosunek publicznoprawny regulują, wskazując na prawa i obowiązki stron w takim stosunku publicznoprawnym. Aby więc postawić organom władzy publicznej zarzut bezprawnego działania lub zaniechania, należałoby wskazać normę prawną, regulującą dany stosunek, którą ów organ naruszył. Charakter norm regulujących oznaczone stosunki publicznoprawne oraz nakładających na organy władzy publicznej obowiązki określonego działania lub zaniechania przesądzał będzie o istnieniu lub nieistnieniu bezprawności w danym stosunku. Zasadniczym kryterium bezprawności będą, zatem konkretne normy prawne. Należy jednakże mieć na uwadze możliwość posłużenia się przez normę prawną regulującą dany stosunek publicznoprawny klauzulą generalną, czy też odesłaniem do norm etycznych, moralnych, standardów zawodowych, reguł obyczajowych. W takich wypadkach ocena działania lub zaniechania organu władzy publicznej na tle konkretnego stosunku publicznoprawnego musi być dokonywana z uwzględnieniem wspomnianych kryteriów, występująca zaś w takich stosunkach bezprawność będzie się zbliżała do szerszej postaci, jaka występuje w stosunkach cywilnoprawnych. Jednocześnie podkreśla się, że zobowiązaniowy stosunek odszkodowawczy, powstający zgodnie zart. 417 § 1 KC, jest efektem bezprawności zaistniałej w sferze publicznoprawnej, nie zaś na gruncie stosunków cywilnoprawnych. Niezależnie, bowiem od odpowiedzialności odszkodowawczej, bezprawne działanie lub zaniechanie organu władzy publicznej może spowodować skutki prawne w sferze prawa karnego, administracyjnego, dyscyplinarnego itp. Wzorzec nakazanego i dozwolonego postępowania organu władzy publicznej w konkretnym stosunku publicznoprawnym konstruowany jest na podstawie norm prawnych regulujących taki właśnie stosunek. Z tego też powodu bezprawność, o której mowa wart. 417 § 1 k.c., jako stanowiąca element stosunku o charakterze publicznoprawnym, nie może być utożsamiana z bezprawnością, będącą elementem stosunków cywilnoprawnych. Bezprawność zart. 417 § 1 k.c.nie jest bowiem elementem stosunku cywilnoprawnego lecz stosunku publicznoprawnego. Zart. 417 § 1 k.c.wynika wprost, że źródłem szkody może być również bezczynność władzy publicznej. Jednakże zaniechanie podjęcia przez władzę publiczną działań zapewniających uprawnionej osobie realizację jej praw podmiotowych jest bezprawne wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody (wyrok SN z 28.4.2005 r., III CK 367/04, Biul. SN 2005, Nr 7, poz. 14). Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy nie sposób nie dostrzec, że powód nie wskazał konkretnej normy prawnej, której zastosowanie, bądź zaniechanie zastosowania, przez prokuratora uchybiałoby jego ustawowym obowiązkom wynikającym z przepisówKodeksu postępowania karnego, ewentualnie Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury(Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r.- Dz.U. 2007, Nr 169, poz. 1189). Artykuł 2 §1 pkt 1 k.p.k., który wskazuje Sąd Okręgowy jako normę, która została naruszona przez organ władzy publicznej zawiera postulat, aby nikt niewinny nie poniósł odpowiedzialności, ale i aby nikt winny tej odpowiedzialności nie uszedł. Ten ostatni postulat wyraża skodyfikowana wart. 10 k.p.k.zasada legalizmu zobowiązująca wszystkie organy procesowe do takiego postępowania, by spełniony został postulat zawarty w§ 2, iż nikt - z wyjątkiem wypadków określonych w ustawie lub w prawie międzynarodowym - nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo. Przepisart. 2 k.p.k.ma charakter ogólny; nie reguluje toku postępowania w sprawach karnych, lecz określa jedynie cel, do osiągnięcia, którego służą konkretne przepisy kodeksu mające owe postępowanie ukształtować. Podobne uwagi odnoszą się do przywołanego przez Sąd Okręgowyart. 4 k.p.k.formułującego zasadę obiektywizmu.Artykuł 4 k.p.k.jest przepisem zawierającym tzw. ogólną dyrektywę postępowania. Określa on sposób, w jaki powinny procedować organy prowadzące postępowanie. Podkreślić należy, że żaden z tych przepisów nie formułuje konkretnych obowiązków, ani nie może być przedmiotem zarzutu uchybienia przepisom postępowania (por.Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Tom I,J. G., L.K. P.,S. S.,Z., 2006). Powiązany z tymi zasadami i dyrektywami jest również przepisart. 297 k.p.k.określający cele postępowania przygotowawczego. Ustawa na pierwszym miejscu formułuje zadanie ustalenia w postępowaniu przygotowawczym, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo (§ 1 pkt 1). Jeśli zaś idzie o przywoływany przez Sąd Okręgowy nakaz wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy (§1 pkt. 4), to ustawodawca dopiero z dniem 12 lipca 2007 roku (Dz. U. z 2007 roku Nr 64 poz. 432) powrócił do znanego wcześniejszemu ustawodawstwu karnoprocesowemu założenia, że jednym z celów tego postępowania ma być m.in. już nie tylko wyjaśnienie okoliczności sprawy, ale wszechstronne ich wyjaśnienie. W oczywisty sposób miało to powodować wyższe jakościowo przygotowanie spraw przed skierowaniem skargi do sądu, jak również służyć skuteczniejszej realizacji dyrektywy o konstytucyjnych korzeniach, aby osoba niewinna nie poniosła odpowiedzialności karnej (art. 2 § 1 pkt 1 in fine k.p.k.). W okresie kiedy prowadzone było postępowanie karne przeciwko powodowi przepis nakazywał jedynie „wyjaśnienie okoliczności sprawy.” W ocenie Sądu Apelacyjnego przedmiotem deliktu organu władzy publicznej może być jedynie naruszenie konkretnej normy nakazującej (lub zakazującej) dokonywania określonych czynności w określonej sytuacji procesowej, nie zaś ogólne cele postępowania karnego, dyrektywy i postulaty. W judykaturze i doktrynie ugruntowany jest pogląd, że odpowiedzialność za zaniechanie działania przez władzę publiczną powstaje tylko wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody. Nie powstaje zaś na skutek nieskorzystania z kompetencji (wyrok SN z dnia 5.08.2004, III CK 332,03, niepublik., wyrok SN z dnia 28.04.2005, III CK 367/04, LEX nr 152313). W ocenie Sądu Apelacyjnego istota zarzutu powoda sprowadza się twierdzenia, że w postępowaniu przygotowawczym prokurator doskonal niewłaściwej oceny dowodów i bezzasadnie wszczął postępowanie przeciwko niemu a następnie sformułował akt oskarżenia, który był nieuzasadniony. W sprawie dotyczącej zarzutów zart. 228 §1 i 3 k.k.powód został rozpoznany na zdjęciu przez świadka trudniącego się przemytem jako jeden z wielu funkcjonariuszy zatrudnionych na przejściu granicznym wB., który przyjął korzyść majątkową. Świadek opisał okoliczności związane z czynami powoda dwukrotnie, zeznając w postępowaniu przygotowawczym. Podtrzymał swoją wersję również w trakcie konfrontacji z powodem (k. 170 -171). Uzyskanie przez prokuratura tego typu informacji w drodze czynności procesowych, obligowało do objęcia szeroko zakrojonym śledztwem również osoby powoda, który został zatrzymany w dniu 8 czerwca 2006 r. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji zbyt duże znaczenie przypisuje okolicznościom związanym ze składaniem zeznań przez świadka, ich lakoniczności, niezweryfikowaniu tego dowodu w drodze innych czynności procesowych, a ostatecznie zapadnięciu wyroku uniewinniającego powoda. Zarzucany powodowi czyn karalny generalnie charakteryzuje się brakiem obecności innych osób przy jego popełnianiu. Niewątpliwie tego rodzaju zeznania świadka, zresztą współoskarżonego powinny być oceniane z całą ostrożnością, z duża dozą krytycyzmu i zachowaniem zasad logicznego rozumowania. Jednakże należy zauważyć, że wedle zeznań świadka opisywane czyny karalne miały mieć miejsce około dwa lata wcześniej, były jednostkowe, a świadek nie znał nawet imienia ani nazwiska powoda a jedynie pseudonim ((...)), jakim go określano. W związku z tym jego zeznania nie były zbyt szczegółowe w porównaniu do tej części, w której opisywał zdarzenia z udziałem innych funkcjonariuszy, którzy dopuszczali się przestępstwa łapownictwa nagminnie. Nie można natomiast zaprzeczyć, że świadek nie zmieniał wersji przebiegu wydarzeń z udziałem powoda. Dodać też należy, że z zeznań innej osoby oskarżanej o wręczanie łapówek na przejściu granicznym wB.S.A.wynikało, że podczas analizy w dniu 31 maja 2005 połączeń wychodzących z jej telefonu komórkowego, co do jednego z połączeń opisanego jako(...), podała, że mógł on być numerem telefonu powoda. Zaprzeczyła, co prawda, aby powód ułatwiał jej kiedykolwiek przemyt, ale znała jego imię, pseudonim – taki sam jak podany przezI. D.(k. 149 -152). Wbrew też ustaleniom Sądu Okręgowego sytuacja procesowa powoda nie była wyjątkowo odmienna od sytuacji innych celników, wobec których sformułowano akt oskarżenia. Jak wynika z wyroku w sprawie II K 6/07 Sądu Rejonowego w Bartoszycach również zarzuty postawione niektórym innym funkcjonariuszom nie były skonkretyzowane co do daty ich popełnienia, gdyż przyjęta została konstrukcja czynu ciągłego (k. 286 -300). Zgodnie zart. 7 k.p.k.organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie przyjmując legalnej oceny dowodów kodeks nie narzuca żadnych dyrektyw, które nakazywałyby określone ustosunkowanie się do konkretnych dowodów i nie wprowadza różnic, co do wartości dowodowej poszczególnych dowodów - nie daje więc podstaw do założenia, jakoby wyjaśnienia (zeznania) złożone w postępowaniu przygotowawczym miały większą moc dowodową od składanych na rozprawie ivice versa(zob. w. SN z 11 lipca 1977 r., V KR 92/77, OSNKW 6/1978, poz. 67). Z uwagi jednak na zasadę bezpośredniości i kontradyktoryjności, materiałem wyjściowym dla ustaleń faktycznych są dowody przeprowadzone na rozprawie, a materiał zgromadzony w postępowaniu przygotowawczym służyć ma weryfikacji oświadczeń złożonych w postępowaniu przed sądem, gdy dochodzi do wyraźnych sprzeczności między tymi oświadczeniami; weryfikacja ta winna uwzględniać całokształt materiału dowodowego. W sprawie bezsporne było, żeI. D.- kluczowy dla popierania oskarżenia świadek nie zeznawał na rozprawie, gdyż wyjechał z Polski, odmawiając powrotu. Nadesłał również oświadczenie, w którym częściowo odwołał swoje zeznania, przepraszając funkcjonariuszy za złożenie obciążających ich zeznań, twierdząc, że został do ich złożenia nakłoniony (k.183 -184). W tych okolicznościach w ocenie Sądu Apelacyjnego nie można postawić stanowczej tezy, iż na etapie postępowania przygotowawczego zgromadzone przez prokuraturę dowody nie były wystarczające do wszczęcia postępowania przeciwko powodowi i jego kontynuowania. Oczywiste jest, że sąd rozpoznający sprawę karną stosując ten samart. 7 k.p.k.w innej sytuacji procesowej, poprzestając na odczytaniu zeznań kluczowego świadka, mając przy tym na względzie zasadę domniemania niewinności, uprawniony był do odmiennej oceny dowodów, niż zaprezentowana w akcie oskarżenia. W judykaturze wskazuje się, że nie można wykluczyć, że w określonych przypadkach wszczęcie i prowadzenie przeciwko osobie postępowania karnego będzie mogło być uznane za czyn niedozwolony w rozumieniu przepisówart. 417 k.c.Byłoby tak, gdyby postępowanie wszczęto lub prowadzono przy oczywistym braku dowodów winy, ze świadomością sfabrykowania takich dowodów, bez zachowania podstawowych przepisów procedury itp. Natomiast nie jest wystarczającą podstawą poszukiwania odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie czy toart. 417 k.c., czy też np.art. 77 ust. 1 Konstytucji RPsama okoliczność, że w postępowaniu karnosądowym oskarżonego uniewinniono od zarzutu popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. (por. wyrok SN z dnia 16.01.1978, I Cr 428/77, LEX nr 8052, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19.05.2005, I ACa 1848/04, LEX nr 166820). Gdyby zaś przyjąć, że bezprawne zachowanie Prokuratury polegało na zaniechaniu, na co wskazuje Sąd Okręgowy wymieniając czynności procesowe, których mógł dokonać prokurator, ale tego nie uczynił, to przypomnieć trzeba, że zaniechanie działania przez władzę publiczną powstaje tylko wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody. Nie powstaje zaś na skutek nieskorzystania z kompetencji. Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska Sądu I instancji, iż zachowanie prokuratora prowadzącego śledztwo przeciwko powodowi było bezprawne w rozumieniuart. 417 k.c. Zwrócić też należy uwagę, co trafnie podkreśla pozwany w apelacji, iż zdarzenia skutkujące szkodą w postaci utraconych zarobków - zawieszenie powoda w obowiązkach służbowych miało miejsce w początkowej fazie postępowania przygotowawczego, a zwolnienie powoda z pracy, po upływie roku od jego wszczęcia, około 6 miesięcy przed wniesieniem aktu oskarżenia. Zarzucaną prokuraturze bezprawność działania lub zaniechania należało oceniać wskazując normę prawną, którą ów organ naruszył na tym etapie śledztwa, przed sformułowaniem aktu oskarżenia. W dacie zwolnienia powoda z pracy miał on status podejrzanego, a śledztwo przeciwko niemu było w toku. Brak przesłanki bezprawności działania nie pozwala na uwzględnienie roszczeń powoda, w tym żądania zapłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Trafnie podnosi pozwany, iż Sąd Okręgowy niewłaściwie zastosował prawo materialneart. 24 k.c., jak iart. 448 k.c.Nie została wykazana wina w zachowaniu prokuratora, która jest przesłanką roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 r. I CSK 319/07,LEX nr 448025). Zgodzić się też należy z zarzutem apelacji pozwanego, iż również istnienie drugiej z przesłanek niezbędnej dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego - związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym bezprawiem a szkodą, nie jest tak oczywiste, jak uznał to Sąd Okręgowy. Polskie prawo cywilne przyjmuje rozwiązanie, zgodnie z którym zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania (art. 361 § 1 k.c.). W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się konsekwentnie, że kryterium normalności odpowiada teorii adekwatnego związku przyczynowego. O adekwatnym związku przyczynowym będzie można mówić wtedy, gdy w ciągu zdarzeń jedno z nich jest warunkiem koniecznym (przyczyną) wystąpienia następnego, przy czym powiązania między poszczególnymi zdarzeniami mają charakter normalny, tzn. typowy, oczekiwany w zwykłej kolejności rzeczy, niebędący rezultatem wyjątkowego zbiegu okoliczności. Zwolnienie powoda ze służby, z czym powód łączy szkodę w postaci utraconych zarobków, nastąpiło w oparciu o obowiązujące wówczas uregulowania zawarte wart. 26 pkt 12 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnejw brzmieniu obowiązującym od 8 lipca 2004 r. do 27 marca 2008 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2004, Nr 156, poz. 1641 ze zm.). Stosownie do tego przepisu funkcjonariusza celnego można było zwolnić ze służby z powodu utraty zaufania niezbędnego do wykonywania obowiązków służbowych, w szczególności w przypadku funkcjonariusza celnego wykonującego czynności z zakresu kontroli celnej lub związane z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego. Wskazana regulacja prawna ma charakter uznaniowy, umożliwiający zwolnienie funkcjonariusza celnego ze służby przy zastosowaniu kryteriów subiektywnej oceny organu administracji publicznej. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, iż sam fakt wszczęcia postępowania karnego przeciwko funkcjonariuszowi celnemu, nawet, jeśli dotyczy przestępstwa umyślnego, nie jest wystarczający do zwolnienia ze służby (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wO., z dnia 19 lutego 2008 r.(...) SA/O.(...), LEX nr 483499, wyrok NSA z dnia 5.10.2001,(...) SA(...), LEX nr 51048). Wskazuje się na konieczność uprzedniego przeprowadzenia przez Dyrektora Urzędu Celnego wyczerpującego postępowania wyjaśniającego w sprawie, w szczególności przeprowadzenie własnego postępowania dowodowego i poczynienie samodzielnych ustaleń, nie zaś poprzestanie jedynie na informacji z Prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Dlatego, sam fakt wszczęcia postępowania karnego, bez analizy okoliczności konkretnego przypadku i bez zgromadzenia rzetelnych dowodów wskazujących na konkretne uchybienia funkcjonariusza celnego, nie może stanowić podstawy do rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 26 pkt 12 ustawy o Służbie Celnej, zwłaszcza w sytuacji, gdy funkcjonariusz nie przyznaje się do popełnienia zarzucanych mu w postępowaniu karnym czynów. Ponadto zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o Służbie Celnej, w przypadkach, o których mowa w art. 26 pkt 12, funkcjonariusza celnego można przenieść do pracy w tej samej lub innej miejscowości w jednostkach organizacyjnych Służby Celnej. Funkcjonariusz taki może zostać przeniesiony do służby cywilnej. Wykorzystanie wyżej wskazanych możliwości było o tyle istotne, iż w świetle obowiązujących wówczas przepisów ustawy o Służbie Celnej, zwolnienie funkcjonariusza w oparciu o art. 26 pkt 12 wywoływało w istocie dotkliwsze skutki prawne, niż zwolnienie ze służby z zastosowaniem przesłanek obligatoryjnych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy o Służbie Celnej (w brzmieniu obowiązującym do dnia 27 marca 2008 r.), związanych odpowiednio z wniesieniem przeciwko funkcjonariuszowi celnemu aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa, ściganego z oskarżenia publicznego oraz zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania. Regulacja zawarta w art. 61 ust. 2 ustawy o Służbie Celnej, dawała, bowiem możliwość w wyżej wskazanych wypadkach, przywrócenia do służby funkcjonariusza celnego w przypadku uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu lub umorzenia postępowania karnego. W przepisie tym nie została natomiast przewidziana sytuacja funkcjonariusza celnego zwolnionego w trybie art. 26 pkt 12 ustawy o Służbie Celnej w związku z wszczęciem wobec niego postępowania karnego, a następnie umorzenia tego postępowania, czy też uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu. Uznanie, zatem, że samo wszczęcie wobec funkcjonariusza postępowania karnego daje możliwość jego zwolnienia ze służby w trybie art. 26 pkt 12 powołanej ustawy, powodowałoby, że sytuacja tego funkcjonariusza po umorzeniu postępowania karnego, czy też uniewinnieniu prawomocnym wyrokiem sądu, byłaby rażąco mniej korzystna od sytuacji funkcjonariusza, który został zwolniony ze służby w związku z wniesieniem przeciwko niemu aktu oskarżenia lub zastosowaniem tymczasowego aresztowania, czego przykładem jest sytuacja w jakiej znalazł się powód. Podkreślić należy, że uregulowania te uznane zostały za zbyt restrykcyjne wobec funkcjonariuszy celnych i były łagodzone w toku kolejnych nowelizacji (por. uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o Służbie Celnej). W tych okolicznościach nie można przyjąć, że utrata przez powoda zarobków z tytułu zatrudnienia w Izbie Celnej wO.pozostaje w adekwatnym związku z zarzucanym bezprawnym działaniem pozwanego. Decyzja Dyrektora Izby Celnej miała, bowiem charakter uznaniowy, a wszczęcie postępowania karnego nie przesądzało automatycznie o konieczności zwolnieniu powoda ze służby. Istniała, bowiem możliwość podjęcia przez Dyrektora Izby Celnej innej decyzji, w tym przeniesienia powoda na inne stanowisko. Jeśli idzie o utratę zarobków w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków, to, choć zawieszenie było obligatoryjne w świetle art. 23 ust.1 ustawy o Służbie Celnej, to w ocenie Sądu Apelacyjnego nie pozostawało również w związku przyczynowym z zachowaniem pozwanego. Przede wszystkim skoro zwolnienie powoda ze służby nie było obligatoryjne, pozostając uznaniową decyzją Dyrektora Izby Celnej, to po ustaniu przyczyny zawieszenia, powód zgodnie z art. 60 ust.2 ustawy otrzymałby wstrzymaną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia wprowadzone w okresie zawieszenia. Jak wskazano wyżej Dyrektor Izby Celnej też mógł skorzystać z uregulowania zawartego w art. 26 a ustawy przenosząc powoda do pracy w tej samej lub innej miejscowości w jednostkach organizacyjnych Służby Celnej. Zgodnie z art. 60 ust. 3 ustawy w razie wykonywania innych obowiązków służbowych w okresie zawieszenia, funkcjonariuszowi celnemu przysługuje uposażenie nie niższe od dotychczas otrzymywanego. Również i w tym zakresie nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem pozwanego a szkodą. Mając powyższe na względzie uznać należy, że pozwany nie ponosi, co do zasady odpowiedzialności zarówno w zakresie roszczeń odszkodowawczych jak i żądania zadośćuczynienia. Dlatego też zbędne jest ustosunkowywanie się do zarzutów dotyczących wysokości tych roszczeń zawartych w apelacji powoda jak i pozwanego. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na mocyart. 386 §1 kpciart. 385 kpcorzekł jak w sentencji. O kosztach procesu postanowiono w oparciu oart. 102 kpcz uwagi na charakter sprawy i sytuację materialną powoda.

15/050000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjnyw Białymstoku

I Wydział Cywilny

154500000003003_VI_ACa_000771_2009_Uz_2010-01-13_001

VI ACa 771/09

2010-01-13 01:00:00.0 CET

2014-05-05 20:15:13.0 CEST

2014-06-09 23:27:49.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VI ACa 771/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny w składzie: Przewodniczący - Sędzia SA Ewa Śniegocka Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SO (del.) Jacek Sadomski (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Klukowska po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W. przeciwko P. L. i (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. o sprostowanie i ochronę dóbr os

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="9" xEditor="dsliwins" xPublisher="dsliwins" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000771"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xIx>Sygn. akt VI ACa 771/09</xIx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 13 stycznia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący - Sędzia SA Ewa Śniegocka</xText> <xText>Sędzia SA Marzena Miąskiewicz</xText> <xText>Sędzia SO (del.) Jacek Sadomski (spr.)</xText> <xText>Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Klukowska</xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>P. L.</xAnon> i <xAnon> (...) Sp. z o. o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o sprostowanie i ochronę dóbr osobistych</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanego <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie</xText> <xText>z dnia 12 marca 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt XXV C 170/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i III w ten sposób, że oddala powództwo również w stosunku do <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> oraz zasądza od <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o. o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 360 / trzysta sześćdziesiąt / złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;</xText> </xUnit> <xText>II. zasądza od <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon>P.</xAnon>" Sp. z o. o. z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 870 /osiemset siedemdziesiąt/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt VIA Ca 771/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W pozwie wniesionym w tej sprawie przeciwko <xAnon>P. L.</xAnon> – redaktorowi naczelnemu dziennika „<xAnon>(...)</xAnon>” oraz <xAnon> spółce (...)</xAnon> – wydawcy tego dziennika, powód <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> wnosił o:</xText> <xText>1/ zobowiązanie <xAnon>P. L.</xAnon> jako redaktora naczelnego dziennika „<xAnon>(...)</xAnon>” do opublikowania sprostowania do artykułu „<xAnon>(...)</xAnon>”;</xText> <xText>2/ zobowiązanie <xAnon> spółki (...)</xAnon> jako wydawcy dziennika „<xAnon>(...)</xAnon>” do opublikowania w dzienniku „<xAnon>(...)</xAnon>” oraz w dzienniku „<xAnon>(...)</xAnon>” oświadczenia stwierdzającego, że zawarte w artykule „<xAnon>(...)</xAnon>” informacje odnośnie wynagrodzenia oraz jego bezpodstawnego uzyskania są nieprawdziwe, zaś informacje dotyczące programu dla przemysłu stoczniowego mimo, że są prawdziwe zostały zestawione w taki sposób, że wywołują mylne i błędne wyobrażenie oraz krzywdzące osądy. Ponadto powód wnosił o przeproszenie go za podanie tych informacji.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 12 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wniesione powództwo częściowo uwzględnił, zobowiązując pozwaną ,<xAnon>(...)</xAnon>'' Sp z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> do opublikowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku w dzienniku „<xAnon>(...)</xAnon>”, dodatku <xAnon>(...)</xAnon> oświadczenia następującej treści: <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przeprasza <xAnon> (...) S.A.</xAnon> za umieszczenie nieprawdziwych informacji w artykule „<xAnon>(...)</xAnon>”, opublikowanym w dzienniku <xAnon>(...)</xAnon> w dniu 25.01.2008 r., dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzy <xAnon> Agencją (...)</xAnon> a <xAnon> (...) S.A.</xAnon> oraz jego bezpodstawnego uzyskania." W pozostałym zakresie powództwo w stosunku do ,,<xAnon>(...)</xAnon>'' Sp z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> zostało oddalone. W całości natomiast sąd oddalił powództwo o opublikowanie sprostowanie skierowane przeciwko pozwanemu <xAnon>P. L.</xAnon>.</xText> <xText>Podstawą wydanego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i oceny prawne sądu pierwszej instancji.</xText> <xText>W dniu 25 stycznia 2008 r. na łamach dziennika <xAnon>(...)</xAnon> w dodatku <xAnon>(...)</xAnon> został opublikowany artykuł <xAnon>A. M.</xAnon> pod tytułem <xAnon>(...)</xAnon>. W publikacji tej odnoszącej się przede wszystkim do <xAnon> Agencji (...)</xAnon> autor zawarł następujące sformułowanie: <xAnon>(...)</xAnon> Ponadto do powoda odnosiło się również stwierdzenie zawarte w ostatnim akapicie artykułu, w którym wskazano, że powodowa firma „w połowie 2007 r. tworzyła narodowy program dla przemysłu <xAnon>(...)</xAnon> w Polsce. Pomysł skrytykował wiceminister gospodarki w rządzie <xAnon>J. K.</xAnon> <xAnon>P. P.</xAnon>, bo – według niego - nie spełniał podstawowych wymagań''.</xText> <xText>Powyższe sformułowania zdaniem powoda naruszyły jego dobra osobiste jako informacje nieprawdziwe - w odniesieniu do wynagrodzenia w podanej w artykule wysokości i w kontekście jakoby miało to być wynagrodzenie praktycznie bez uzasadnienia, oraz jako wywołujące błędne, negatywne dla powoda osądy poprzez zestawienie informacji z ostatniego akapitu.</xText> <xText>Jak ustalił sąd pierwszej instancji, powodowa spółka zajmuje się opracowywaniem strategicznych planów dla przedsiębiorstw. W trakcie ukazania się artykułu rozpoczynała prace nad wdrożeniem programu dotyczącego wprowadzenia nowych technologii <xAnon>(...)</xAnon> dla <xAnon> przedsiębiorstwa (...)</xAnon> i Skarbu Państwa.</xText> <xText>W roku 2003 powód zawarł umowę z <xAnon> Agencją (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, na podstawie której miał opracować model finansowy i strategię inwestycyjną dla Programu Inwestycyjnego, w szczególności projekcji przepływów finansowych, analizę rentowności i analizę bezpieczeństwa finansowego. Do niniejszej umowy strony zawarły 2 aneksy z 27 lutego 2004 i z 30 marca 2004 r., a następnie zawarły umowę z dnia 28 września 2004 r., której celem było opracowanie koncepcji rozliczeniowej tj. opracowanie i wynegocjowanie projektu Porozumienia, utrwalonej w postaci Porozumienia oraz w przypadku podpisania porozumienia merytoryczny nadzór nad jego realizacją. Było to w okresie, gdy włoski podmiot <xAnon> (...) SA</xAnon> złożył wniosek o nadanie wykonalności wyrokom Trybunału Arbitrażowego w <xAnon>W.</xAnon>, w których przegrana byłą strona polska na kwotę ponad 160 mln zł. W ramach umowy powód wynegocjował porozumienie, na mocy którego strona włoska wycofała pozew przeciwko Skarbowi Państwa na kwotę 160 mln zł.</xText> <xText>Przeciwko członkom Zarządu <xAnon> Agencji (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> został wniesiony akt oskarżenia w sprawie niniejszych umów, niemniej jednak sprawa karna nie została jeszcze zakończona.</xText> <xText>Jak wskazał sąd pierwszej instancji, powyższe ustalenia faktyczne poczynione zostały na podstawie złożonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadka i strony powodowej.</xText> <xText>Sąd okręgowy oddalił powództwo o opublikowanie sprostowania wniesione w tej sprawie przeciwko <xAnon>P. L.</xAnon>. W tym zakresie sąd okręgowy wskazał po pierwsze, że powód w pozwie domagał się opublikowania sprostowania innej treści aniżeli żądana uprzednio w piśmie skierowanym do redaktora naczelnego <xAnon>(...)</xAnon>, a po drugie, treść żądania powoda nie stanowiła w istocie sprostowania w rozumieniu przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">prawa prasowego</xLexLink>. Powód domagał się bowiem zamieszczenia przez redakcję <xAnon>(...)</xAnon> przeproszenia za podanie nieprawdziwych i nieścisłych informacji. Istota sprostowania polega natomiast, jak wywiódł sąd pierwszej instancji, na opublikowaniu oświadczenia zainteresowanego odnośnie faktów, które uznaje on za nieprawdziwe lub nieścisłe.</xText> <xText>Częściowo natomiast sąd okręgowy uwzględnił żądanie powoda skierowane przeciwko drugiemu z pozwanych – <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> o zobowiązanie do dokonania czynności zmierzającej do usunięcia skutków dokonanego naruszenia dóbr osobistych poprzez zamieszczenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Jako podstawę swojego rozstrzygnięcia w tym zakresie wskazał <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 43" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W ocenie sądu zawarte w artykule <xAnon>(...)</xAnon> stwierdzenie, że powód zawarł z pozwanym <xAnon>(...)</xAnon> umowę, która przewidywała wypłatę, praktycznie bez uzasadnienia, wynagrodzenia w wysokości 10 mln. zł wskazuje na nieuczciwe działanie powoda mogące polegać nawet na wyłudzeniu. Informacja ta narusza dobre imię, cześć i renomę powoda.</xText> <xText>Działanie pozwanego było zdaniem sądu okręgowego bezprawne albowiem autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych.</xText> <xText>Po pierwsze, w ocenie sądu, nieprawdziwa była informacja, że umowa zawarta pomiędzy <xAnon> Agencją (...) S.A.</xAnon> a <xAnon> (...) SA</xAnon>. przewidywała wynagrodzenie w kwocie 10.000.000 zł. Taka kwota, jak wskazał sąd, nie została przewidziana w umowach zawartych pomiędzy tymi stronami.</xText> <xText>Po drugie, brak jest dowodów, w szczególności nie wskazał ich pozwany, że ustalone pomiędzy stronami wynagrodzenie miało być wypłacone powodowi praktycznie bez uzasadnienia. W szczególności dowodem na to nie jest akt oskarżenia skierowany do sądu w związku z zawarciem tej umowy przeciwko zarządowi <xAnon> Agencji (...)</xAnon>. W ocenie sądu okręgowego z treści zarzutu zawartego w akcie oskarżenia w żaden sposób nie można wysnuć wniosku, że wynagrodzenie dla powoda zostało wypłacone praktycznie bez uzasadnienia.</xText> <xText>Po trzecie w końcu, autor przedmiotowego artykułu nie dochował należytej staranności, bowiem nie zwrócił się do powodowej spółki celem zweryfikowania posiadanych informacji.</xText> <xText>Sąd okręgowy uznał natomiast, że dalsze informacje zawarte w artykule prasowym <xAnon>(...)</xAnon> i wskazane w pozwie jako źródło naruszenia dóbr osobistych, nie naruszały dóbr osobistych powoda. Informacja dotycząca tworzenia przez powoda narodowego programu dla przemysłu i wypowiedź <xAnon>P. P.</xAnon> są prawdziwe. W tym kontekście autor artykułu nie zawarł żadnych krytycznych opinii pod adresem powoda, a jedynie przytoczył wypowiedź polityka <xAnon>P. P.</xAnon>. Ponadto zdaniem sądu dozwolone było wierne przytoczenie w artykule prasowym tej wypowiedzi. Tym samym działanie dziennikarza w tym zakresie nie może być uznane za bezprawne.</xText> <xText>Apelację od wydanego w tej sprawie wyroku złożył pozwany <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie w tej części powództwa.</xText> <xText>W apelacji podniesione zostały następujące zarzuty:</xText> <xText>I. Naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 24 § 1k.c. i <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego</xLexLink>;</xText> <xText>II. Naruszenie przepisów postępowania, to jest <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Precyzując zarzuty naruszenia prawa materialnego skarżący wskazał, że sąd okręgowy naruszył <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> nakazując pozwanej przeproszenie powoda za podanie nieprawdziwych informacji dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzy <xAnon>(...)</xAnon> a powodem oraz jego bezpodstawnego uzyskania, pomimo tego, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>takie informacje w ogóle nie zostały zawarte w artykule stanowiącym podstawę faktyczną wniesionego powództwa;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>okoliczność, że radę nadzorczą <xAnon> Agencji (...)</xAnon> zaniepokoiła umowa z <xAnon> (...) SA</xAnon> przewidującą wypłatę – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenia w wysokości 10 mln złotych znajduje potwierdzenie w aktach postępowania karnego i jest informacją prawdziwą.</xText> </xUnit> <xText>Z kolei naruszenie <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego</xLexLink> miało zdaniem skarżącego polegać na bezpodstawnym przyjęciu, że autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiału prasowego ponieważ nie zwrócił się do powodowej spółki celem „zweryfikowania posiadanych informacji”.</xText> <xText>Zarzut naruszenia przepisów postępowania sprowadzał się do zarzutu dokonania przez sąd pierwszej instancji całkowicie dowolnej oceny materiału dowodowego i w konsekwencji przyjęcia, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>podstawę informacji dla dziennikarza może stanowić wyłącznie prawomocny wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>dziennikarz nie był uprawniony do informowania czytelników, że umowa łącząca<xAnon>(...)</xAnon> z powodem przewidywała wynagrodzenie dla powoda bez uzasadnienia, pomimo że nie było to twierdzenie dziennikarza, lecz członków rady nadzorczej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>ustalenie, że autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiału prasowego, pomimo że taka staranność i rzetelność została dochowana;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>pozwany nie udowodnił, że powód nie wykonał żadnego zakresu prac, do których wykonania zobowiązał się w umowie z 22 grudnia 2003 r., pomimo że pozwany okoliczności tej w ogóle nie opisywał w spornej publikacji, informując jedynie o treści zarzutów formułowanych przez radę nadzorczą<xAnon>(...)</xAnon>pod adresem zarządu tej spółki.</xText> </xUnit> <xText>Rozpoznając sprawę, w granicach zaskarżenia, sąd apelacyjny zważył, co następuje.</xText> <xText>Apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Trafnie apelujący zarzucił sądowi pierwszej instancji błędne ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy oraz naruszenie prawa materialnego, to jest błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego</xLexLink>.</xText> <xText>Przede wszystkim podnieść należy, że rację ma skarżący zarzucając sądowi okręgowemu błędną interpretację, w świetle reguł wynikających z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego</xLexLink>, treści artykułu stanowiącego źródło naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci dobrego imienia i renomy.</xText> <xText>Treść wypowiedzi stanowiącej potencjalne źródło naruszenia dóbr osobistych powinna być badana w świetle ogólnie obowiązujących reguł znaczeniowych języka, przy założeniu przeciętnej kompetencji językowej odbiorcy danego komunikatu. Chodzi w tym przypadku o przyjęcie przez sąd pewnego ogólnego standardu interpretacyjnego badanej wypowiedzi, który można określić jako standard „przeciętnego i rozsądnego odbiorcy”. Przy czym konkretne sformułowania, wskazywane jako źródło naruszenia dóbr osobistych, nie mogą być analizowane w oderwaniu od całej wypowiedzi, której kontekst znaczeniowy powinien być uwzględniony. W końcu z obiektywnej koncepcji dóbr osobistych jako pewnych wartości uznanych powszechnie w społeczeństwie i akceptowanych przez dany system prawny wynika, że dla oceny danej wypowiedzi relewantne są kryteria obiektywne, nie zaś indywidualne i z natury rzeczy subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej. Jak trafnie wskazuje się w doktrynie, dobra osobiste nie dlatego podlegają ochronie, że dana osoba przywiązuje do nich subiektywnie doniosłe znaczenie, ale dlatego, że system prawny uznaje i aprobuje potrzebę ich ochrony (B. Gawlik, Ochrona dóbr osobistych. Sens i nonsens koncepcji tzw. praw podmiotowych osobistych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Wynalazcze 1985, z. 41, s. 139).</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe dyrektywy i wskazane kryteria dokonać należy analizy wypowiedzi pozwanego zawartej w artykule stanowiącym podstawę faktyczną toczonego w tej sprawie sporu.</xText> <xText>Otóż zasadniczym tematem publikacji zatytułowanej <xAnon>(...)</xAnon>” była działalność byłego zarządu <xAnon> Agencji (...)</xAnon>, spółki z grupy Agencji <xAnon>(...)</xAnon>, w szczególności dwóch osób – <xAnon>K. W.</xAnon> i <xAnon>R. G.</xAnon>. Opisując ich działania, autor artykułu stwierdził m.in., że osoby te oskarżone są o spowodowanie znacznej szkody w <xAnon> Agencji (...)</xAnon>. Wyjaśniając źródło tych oskarżeń, w artykule wskazano, że o popełnieniu przestępstwa przez członków zarządu <xAnon>(...)</xAnon> zawiadomiła prokuraturę rada nadzorcza <xAnon>(...)</xAnon>, którą zaniepokoiła umowa zawarta przez zarząd <xAnon>(...)</xAnon> z <xAnon> (...) Konsorcjum (...)</xAnon>, przewidująca wypłatę – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenia w wysokości 10 mln. złotych. Autor artykułu, zgodnie z tytułem publikacji, wskazywał na niepożądane społecznie zjawisko – fakt dopuszczenia oskarżonej <xAnon>K. W.</xAnon>. do udziału w konkursie na członka zarządu Agencji <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>W świetle przeprowadzonej analizy zgodzić należy się z wywodami apelacji, że nakazane przez sąd okręgowy przeproszenie powódki za podanie nieprawdziwych informacji dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzy <xAnon>(...)</xAnon> a powodem oraz jego bezpodstawnego uzyskania nie znajduje żadnego odniesienia do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Wbrew bowiem stanowisku sądu pierwszej instancji, w treści artykułu nie został postawiony zarzut pod adresem powoda zawarcia niekorzystnej dla spółki Skarbu Państwa umowy, a jedynie stwierdzenie, że okoliczność ta stanowiła podstawę zaniepokojenia rady nadzorczej <xAnon>(...)</xAnon>, która oceniają zawartą z powodem umowę jako niekorzystną dla spółki z uwagi na rażąco wygórowane i przyjęte bez ekonomicznego uzasadnienia wynagrodzenie zastrzeżone dla powoda, skierowała sprawę do prokuratury. Tak więc, gdyby operować kryterium prawdziwości informacji jako okoliczności wyłączającej bezprawność naruszenia dóbr osobistych powoda, jak w istocie uczynił to w tej sprawie sąd pierwszej instancji, dowód prawdy powinien dotyczyć nie okoliczności, czy tak scharakteryzowana umowa została faktycznie pomiędzy powodem a <xAnon>(...)</xAnon> zawarta, a okoliczności, czy rada nadzorcza <xAnon>(...)</xAnon> faktycznie w negatywny sposób oceniła tę umowę i w związku z tym sprawa została skierowana do prokuratury.</xText> <xText>Konsekwencją dokonania błędnych ustaleń w tej sprawie było błędne uznanie przez sąd pierwszej instancji, że w toku procesu strona pozwana zobowiązana była do udowodnienia, że przywołana w artykule prasowym umowa faktycznie pomiędzy powodem a <xAnon>(...)</xAnon> została zawarta. Również w konsekwencji niezrozumienia treści artykułu prasowego, a także błędnej oceny pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, sąd okręgowy bezzasadnie uznał, że treść tej informacji była nieprawdziwa, co jak wynika z treści uzasadnienia, przesądziło o bezprawności działania dziennikarza i odpowiedzialności prawnej pozwanej spółki za naruszenie dóbr osobistych powoda. Trafny jest więc zarzut apelacji całkowicie dowolnej i błędnej oceny materiału dowodowego dokonanej w tej sprawie przez sąd pierwszej instancji.</xText> <xText>Otóż analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wykazuje, że obydwie wskazane powyżej okoliczności, to jest fakt zawarcia umowy z <xAnon>(...)</xAnon> zastrzegającej dla powoda wynagrodzenie w wysokości 10 mln złotych, jak i fakt negatywnej oceny tej umowy przez radę nadzorczą <xAnon>(...)</xAnon>, z przyczyn wskazanych w treści artykułu, i w konsekwencji skierowanie sprawy do prokuratury, znajdują w materiale dowodowym potwierdzenie.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom sądu okręgowego doniesienie o popełnieniu przestępstwa przez członków zarządu <xAnon>(...)</xAnon> faktycznie zostało do prokuratury skierowane, przy czym zasadnicze zarzuty zawarte w tym zawiadomieniu dotyczyły właśnie umowy zawartej przez <xAnon>(...)</xAnon> z <xAnon> (...) Konsorcjum (...)</xAnon>, która, jak wskazano w treści zawiadomienia, przewidywała – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenie dla <xAnon> (...) Konsorcjum (...)</xAnon> w wysokości 10.000.000 zł. (kopia zawiadomienia do prokuratury: k. 90-98). Co więcej na podstawie treści tego zawiadomienia prokuratura przygotowała akt oskarżenia, który skierowała do sądu. Akt oskarżenia zarzuca członkom zarządu <xAnon>(...)</xAnon> działanie na szkodę reprezentowanej spółki poprzez zawarcie z <xAnon> (...) SA</xAnon> umowy, która poprzez ogólnikowe i nieprecyzyjne sformułowania określała <xUx> pozorny przedmiot umowy </xUx>(kopia aktu oskarżenia: k. 179-197). W świetle powyższego nie można zgodzić się z wywodem sądu okręgowego, że z treści zarzutu zawartego w akcie oskarżenia nie wynika, aby wynagrodzenie ustalone przez strony w umowie ustalone zostało bez uzasadnienia.</xText> <xText>Sprzeczne z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego jest również twierdzenie sądu, że z dokumentów zgromadzonych w sprawie, w tym z treści umowy zawartej pomiędzy stronami, nie wynika w żaden sposób, aby wynagrodzenia dla powoda zostało przewidziane w wysokości 10.000.000 zł. Otóż wskazać należy, że w <xAnon>aneksie nr (...)</xAnon> do umowy zlecenia zawartej przez powoda z <xAnon>(...)</xAnon> w dniu 22 grudnia 2003 r. (kopia <xAnon>aneksu nr (...)</xAnon>: k. 113-114) wynagrodzenie należne powodowi określono w następujący sposób „wynagrodzenie ostateczne będzie równe 5 % ostatecznej kwoty zamknięcia transakcji”. Sam zarząd <xAnon> Agencji (...)</xAnon>, wyjaśniając treść powyższego zapisu na polecenie Rady Nadzorczej <xAnon>(...)</xAnon> wskazał, że szacuje, iż ostateczna kwota zamknięcia transakcji wyniesie około 175 – 200 mln. złotych, a w związku z tym wynagrodzenie powoda może wynieść od 8,75 mln. do 10 mln. złotych (kopia materiałów przygotowanych przez zarząd <xAnon>(...)</xAnon> na posiedzenie rady nadzorczej w dniu 20 września 2004 r.: k. 115-122). Dopiero po interwencji Rady Nadzorczej zapis umowy w tym zakresie został zmieniony zaś strony ostatecznie ustaliły wynagrodzenie na poziomie kwoty 2,5 mln. zł. netto, a więc około 3 mln. złotych, przy uwzględnieniu należnego podatku VAT.</xText> <xText>W świetle powyższych ustaleń nie można zgodzić się z poglądem sądu okręgowego, że w artykule prasowym <xAnon>(...)</xAnon> zawarte zostały nieprawdziwe informacje dotyczące powodowej spółki. Prawdą jest bowiem, że rada nadzorcza <xAnon>(...)</xAnon> zaniepokojona faktem zawarcia z powodową spółką przez zarząd <xAnon>(...)</xAnon>umowy przewidującej wypłatę na rzecz powoda wynagrodzenia w wysokości 10 mln zł., w ocenie rady nadzorczej praktycznie bez uzasadnienia, skierowała do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez członków zarządu <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 18 lutego 2005 r. (III CZP 53/04, OSNC 2005, z. 7-8, poz. 114) sama prawdziwość informacji prasowej nie przesądza jeszcze o braku bezprawności naruszenia cudzego dobra osobistego. Drugą konieczną przesłanką uchylenia bezprawności jest działanie w uzasadnionym interesie społecznym. W przypadku publikacji prasowych interes ten wyraża się, jak wskazał w tej uchwale Sąd Najwyższy, przede wszystkim w urzeczywistnianiu zasad jawności życia publicznego i prawa społeczeństwa do informacji. Interes ten dotyczy więc zasadniczo sfery życia publicznego, w ramach której można mówić zarówno o istnieniu potrzeby ważnej w demokratycznym społeczeństwie otwartej debaty publicznej, jak i o prawie do uzyskiwania informacji realizowanym przez środki społecznego przekazu. W szczególności przesłanka uzasadnionego interesu społecznego spełniona jest w przypadku informacji odnoszących się do osób aktywnie uczestniczących w życiu publicznym. Zważywszy bowiem, że działania tych osób wywierają wpływ na kształtowanie życia publicznego, należy przyjąć w tym zakresie istnienie usprawiedliwionego zainteresowania społecznego i związanego z nim prawa społeczeństwa do uzyskania informacji. Warto wskazać, że w podobny sposób istota interesu publicznego realizowanego przez publikacje prasowe określona została przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 maja 2008 r. (SK 43/05, OTK-A 2008, z. 4, poz. 57). Jak wskazał Trybunał podnoszenie lub rozgłaszanie prawdziwych zarzutów dotyczących osób pełniących funkcje publiczne, które mogą narazić je na zniesławienie, zawsze służy społecznie uzasadnionemu interesowi. Wniosek ten wynika z istoty zasady swobody wypowiedzi i wolności prasy jako wartości fundamentalnych z punktu widzenia swobód obywatelskich w demokratycznym państwie prawnym.</xText> <xText>W ocenie sądu apelacyjnego w sprawie tej zostały łącznie spełnione przesłanki skutkujące brakiem bezprawności naruszenia dóbr osobistych powoda w artykule prasowym zatytułowanym <xAnon>(...)</xAnon>. Po pierwsze, informacje te były, wbrew stanowisku sądu pierwszej instancji, prawdziwe. Po drugie treść publikacji realizowała w sposób należyty zasadę jawności życia publicznego i stanowiące jej warunek prawo społeczeństwa do informacji. Tym samym publikacja ta realizowała interes publiczny. Zważyć bowiem należy, że <xAnon> Agencja (...)</xAnon> stanowiła spółkę Skarbu Państwa i dysponowała majątkiem państwowym, zarządzała majątkiem byłej <xAnon> Huty (...)</xAnon>. Również środki na wynagrodzenie ustalone początkowo na rzecz powoda w kwocie 10.000.000 zł pochodziły ze środków publicznych. Ponadto kwestia prywatyzacji oraz likwidacji <xAnon> Huty (...)</xAnon>, a także powstały na tym tle spór Skarbu Państwa z grupą <xAnon>L.</xAnon>, stanowiły przedmiot zainteresowania publicznego i były żywo przez opinię publiczną komentowane. Uzasadnia to w sposób dostateczny zainteresowanie prasy tą tematyką, w tym zasadami działania <xAnon> Agencji (...)</xAnon>, w tym stwierdzonymi w tym zakresie nieprawidłowościami.</xText> <xText>Zasadny jest również zawarty w apelacji zarzut naruszenia przez sąd okręgowy prawa materialnego poprzez błędną wykładnię <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1;art. 12 ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego</xLexLink>. Sąd pierwszej stwierdzając, że autor artykułu <xAnon>(...)</xAnon> nie zachował szczególnej staranności i rzetelności, a więc nie wypełnił standardu przewidzianego w powyższym przepisie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">prawa prasowego</xLexLink>, pogląd ten uzasadnił tym, że treść podanych w artykule informacji była nieprawdziwa. Tym samym pomieszane zostały dwie płaszczyzny pojęciowe. Czym innym jest bowiem okoliczność faktyczna – zgodność lub niezgodność danej informacji z rzeczywistym stanem rzeczy, czym innym zaś okoliczność podmiotowa związana z wypełnieniem przez dziennikarza wzorca należytego postępowania w zakresie zbierania i wykorzystania materiałów prasowych. Zaprezentowane przez sąd okręgowy rozumowanie stanowi wnioskowanie o przyczynach ze skutków. Oczywiście zazwyczaj zachowanie przez dziennikarza standardów wynikających z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">prawa prasowego</xLexLink> skutkuje prawdziwością opublikowanej informacji. Tym niemniej te dwa różne porządki nie powinny być ze sobą utożsamiane.</xText> <xText>Sąd okręgowy uzasadniając brak zachowania szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych wskazał, że dziennikarz nie zwrócił się do powodowej spółki celem zweryfikowania posiadanych informacji. Zasadnie apelujący podniósł w tym zakresie, że obowiązek zwrócenia się do podmiotu, o którym dziennikarz ma zamiar krytycznie wypowiedzieć się lub napisać artykuł, nie ma charakteru bezwzględnego. W szczególności powstanie takiego obowiązku uzależnione jest od rodzaju opublikowanych informacji oraz formy, w jakiej jest to dokonywane (wyrok SN z 8 lutego 2008 r., I CSK 385/07).</xText> <xText>Jak słusznie wywodzi apelujący, dziennikarz w artykule będącym podstawą wniesionego w tej sprawie pozwu wyłącznie relacjonował fakt złożenia przez radę nadzorczą <xAnon>(...)</xAnon> zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez zarząd <xAnon>(...)</xAnon> oraz motywy podjęcia takiej decyzji przez radę nadzorczą. Okoliczności, które wywołały niepokój rady nadzorczej oraz skłoniły ją do zawiadomienia prokuratury wskazane zostały w akcie oskarżenia skierowanym do sądu. Tym samym dziennikarz opisując powyższe okoliczności miał prawo poprzestania na informacjach wynikających z tych dokumentów urzędowych. Podkreślić przy tym należy, że ocena zasadności aktu oskarżenia i wskazanych w nim zarzutów nie była przedmiotem artykułu prasowego <xAnon>(...)</xAnon>”. Tym samym brak było podstaw i potrzeby dokonywania w tej sprawie weryfikacji postawionych przez prokuraturę zarzutów poprzez uzyskiwanie stanowiska powodowej spółki.</xText> <xText>Niezależnie od zarzutów zawartych w apelacji pozwanego – sąd odwoławczy rozpoznając sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego – wskazać należy na jeszcze jedno istotne uchybienie sądu okręgowego w zakresie badania legitymacji materialnej po stronie pozwanego <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> Otóż całość wywodów sądu okręgowego zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnosi się do bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powoda przez działanie autora publikacji. Tymczasem, co najwyraźniej umknęło uwadze sądu pierwszej instancji, pozwanym w tej sprawie nie jest autor publikacji prasowej, a <xAnon> spółka (...)</xAnon> jako wydawca dziennika „<xAnon>(...)</xAnon>” (pozew wniesiony pierwotnie również przeciwko autorowi publikacji został prawomocnie w tej części zwrócony).</xText> <xText>Zgodnie z żądaniem pozwu przedmiotem rozpoznania w tej sprawie była odpowiedzialność niemajątkowa wydawcy za naruszenie dóbr osobistych powoda dokonane za pomocą materiału prasowego. Odmiennie niż w przypadku odpowiedzialności majątkowej, konstrukcja odpowiedzialności niemajątkowej oparta jest na odpowiedzialności za czyn własny, a nie za działanie osoby trzeciej, jak może to wynikać z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. W szczególności konstrukcji tej nie modyfikuje norma zawarta w <xLexLink xArt="art. 38" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">art. 38 prawa prasowego</xLexLink>. Innymi słowy, wydawca może ponieść jedynie odpowiedzialność za swoje własne zachowanie, nie zaś za zachowanie innego podmiotu – autora spornej publikacji. Kwestia ta w ogóle nie była przedmiotem rozważań sądu pierwszej instancji.</xText> <xText>Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, odpowiedzialność wydawcy w świetle <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840050024" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24">prawa prasowego</xLexLink> ma szeroki zakres, co odpowiada jego pozycji w procesie publikacji materiałów prasowych. Wydawca ma faktyczny, twórczy wpływ na charakter czasopisma, powołuje i odwołuje redaktora naczelnego, który odpowiada m.in. za treść materiałów prasowych i za sprawy redakcyjne. Wydawca zatem, poza wyłączeniami ustawowymi, ponosi odpowiedzialność za to, że w wydawanej przez niego gazecie ukazał się materiał naruszający dobra osobiste (uchwała SN z 28.04.2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006, nr. 3, poz. 46; postanowienie SN z 30.05.2007 r., I CZ 56/07, LEX nr 286759; wyrok SN z 11.10.2001 r., II CKN 559/99, OSNC 2002, nr 6, poz. 82).</xText> <xText>Jak zostało to wykazane powyżej, materiał prasowy w postaci artykułu „<xAnon>(...)</xAnon>” nie naruszał bezprawnie dóbr osobistych powoda. Tym samym brak jest w świetle <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24 § 1 k.k.</xLexLink> podstaw do uznania w tej sprawie odpowiedzialności prawnej pozwanego wydawcy z tytułu dokonanego naruszenia. Z tych względów sąd apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> uwzględniając wniesioną apelację zmienił wyrok w zaskarżonej części i uznając brak materialnoprawnych podstaw określonych w <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 § 1 k.c.</xLexLink> do uwzględnienia powództwa, wniesione powództwo w tej części oddalił. Zarazem zmianie podlegało w zaskarżonej części orzeczenie o kosztach procesu, które zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (<xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink>) powinny zostać poniesione przez stronę powodową. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 i 3</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 391;art. 391 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 391 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Śniegocka

Danuta Śliwińska

st. sekr. sąd. Iwona Klukowska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VI ACa 771/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny w składzie: Przewodniczący - Sędzia SA Ewa Śniegocka Sędzia SA Marzena Miąskiewicz Sędzia SO (del.) Jacek Sadomski (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Klukowska po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...) S.A.z siedzibą wW. przeciwkoP. L.i(...) Sp. z o. o.z siedzibą wW. o sprostowanie i ochronę dóbr osobistych na skutek apelacji pozwanego(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW. od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 marca 2009 r. sygn. akt XXV C 170/08 I zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i III w ten sposób, że oddala powództwo również w stosunku do(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.oraz zasądza od(...) S.A.z siedzibą wW.na rzecz(...) Sp. z o. o.z siedzibą wW.kwotę 360 / trzysta sześćdziesiąt / złotych tytułem zwrotu kosztów procesu; II. zasądza od(...) S.A.z siedzibą wW.na rzeczP." Sp. z o. o. z siedzibą wW.kwotę 870 /osiemset siedemdziesiąt/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt VIA Ca 771/09 UZASADNIENIE W pozwie wniesionym w tej sprawie przeciwkoP. L.– redaktorowi naczelnemu dziennika „(...)” orazspółce (...)– wydawcy tego dziennika, powód(...) S.A.wW.wnosił o: 1/ zobowiązanieP. L.jako redaktora naczelnego dziennika „(...)” do opublikowania sprostowania do artykułu „(...)”; 2/ zobowiązaniespółki (...)jako wydawcy dziennika „(...)” do opublikowania w dzienniku „(...)” oraz w dzienniku „(...)” oświadczenia stwierdzającego, że zawarte w artykule „(...)” informacje odnośnie wynagrodzenia oraz jego bezpodstawnego uzyskania są nieprawdziwe, zaś informacje dotyczące programu dla przemysłu stoczniowego mimo, że są prawdziwe zostały zestawione w taki sposób, że wywołują mylne i błędne wyobrażenie oraz krzywdzące osądy. Ponadto powód wnosił o przeproszenie go za podanie tych informacji. Wyrokiem z dnia 12 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wniesione powództwo częściowo uwzględnił, zobowiązując pozwaną ,(...)'' Sp z o.o. wW.do opublikowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku w dzienniku „(...)”, dodatku(...)oświadczenia następującej treści:(...) Sp. z o.o.wW.przeprasza(...) S.A.za umieszczenie nieprawdziwych informacji w artykule „(...)”, opublikowanym w dzienniku(...)w dniu 25.01.2008 r., dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzyAgencją (...)a(...) S.A.oraz jego bezpodstawnego uzyskania." W pozostałym zakresie powództwo w stosunku do ,,(...)'' Sp z o.o. wW.zostało oddalone. W całości natomiast sąd oddalił powództwo o opublikowanie sprostowanie skierowane przeciwko pozwanemuP. L.. Podstawą wydanego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i oceny prawne sądu pierwszej instancji. W dniu 25 stycznia 2008 r. na łamach dziennika(...)w dodatku(...)został opublikowany artykułA. M.pod tytułem(...). W publikacji tej odnoszącej się przede wszystkim doAgencji (...)autor zawarł następujące sformułowanie:(...)Ponadto do powoda odnosiło się również stwierdzenie zawarte w ostatnim akapicie artykułu, w którym wskazano, że powodowa firma „w połowie 2007 r. tworzyła narodowy program dla przemysłu(...)w Polsce. Pomysł skrytykował wiceminister gospodarki w rządzieJ. K.P. P., bo – według niego - nie spełniał podstawowych wymagań''. Powyższe sformułowania zdaniem powoda naruszyły jego dobra osobiste jako informacje nieprawdziwe - w odniesieniu do wynagrodzenia w podanej w artykule wysokości i w kontekście jakoby miało to być wynagrodzenie praktycznie bez uzasadnienia, oraz jako wywołujące błędne, negatywne dla powoda osądy poprzez zestawienie informacji z ostatniego akapitu. Jak ustalił sąd pierwszej instancji, powodowa spółka zajmuje się opracowywaniem strategicznych planów dla przedsiębiorstw. W trakcie ukazania się artykułu rozpoczynała prace nad wdrożeniem programu dotyczącego wprowadzenia nowych technologii(...)dlaprzedsiębiorstwa (...)i Skarbu Państwa. W roku 2003 powód zawarł umowę zAgencją (...) S.A.wW., na podstawie której miał opracować model finansowy i strategię inwestycyjną dla Programu Inwestycyjnego, w szczególności projekcji przepływów finansowych, analizę rentowności i analizę bezpieczeństwa finansowego. Do niniejszej umowy strony zawarły 2 aneksy z 27 lutego 2004 i z 30 marca 2004 r., a następnie zawarły umowę z dnia 28 września 2004 r., której celem było opracowanie koncepcji rozliczeniowej tj. opracowanie i wynegocjowanie projektu Porozumienia, utrwalonej w postaci Porozumienia oraz w przypadku podpisania porozumienia merytoryczny nadzór nad jego realizacją. Było to w okresie, gdy włoski podmiot(...) SAzłożył wniosek o nadanie wykonalności wyrokom Trybunału Arbitrażowego wW., w których przegrana byłą strona polska na kwotę ponad 160 mln zł. W ramach umowy powód wynegocjował porozumienie, na mocy którego strona włoska wycofała pozew przeciwko Skarbowi Państwa na kwotę 160 mln zł. Przeciwko członkom ZarząduAgencji (...) S.A.wW.został wniesiony akt oskarżenia w sprawie niniejszych umów, niemniej jednak sprawa karna nie została jeszcze zakończona. Jak wskazał sąd pierwszej instancji, powyższe ustalenia faktyczne poczynione zostały na podstawie złożonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadka i strony powodowej. Sąd okręgowy oddalił powództwo o opublikowanie sprostowania wniesione w tej sprawie przeciwkoP. L.. W tym zakresie sąd okręgowy wskazał po pierwsze, że powód w pozwie domagał się opublikowania sprostowania innej treści aniżeli żądana uprzednio w piśmie skierowanym do redaktora naczelnego(...), a po drugie, treść żądania powoda nie stanowiła w istocie sprostowania w rozumieniu przepisówprawa prasowego. Powód domagał się bowiem zamieszczenia przez redakcję(...)przeproszenia za podanie nieprawdziwych i nieścisłych informacji. Istota sprostowania polega natomiast, jak wywiódł sąd pierwszej instancji, na opublikowaniu oświadczenia zainteresowanego odnośnie faktów, które uznaje on za nieprawdziwe lub nieścisłe. Częściowo natomiast sąd okręgowy uwzględnił żądanie powoda skierowane przeciwko drugiemu z pozwanych –(...) sp. z o.o.o zobowiązanie do dokonania czynności zmierzającej do usunięcia skutków dokonanego naruszenia dóbr osobistych poprzez zamieszczenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Jako podstawę swojego rozstrzygnięcia w tym zakresie wskazałart. 24 § 1 k.c.w zw. zart. 43 k.c. W ocenie sądu zawarte w artykule(...)stwierdzenie, że powód zawarł z pozwanym(...)umowę, która przewidywała wypłatę, praktycznie bez uzasadnienia, wynagrodzenia w wysokości 10 mln. zł wskazuje na nieuczciwe działanie powoda mogące polegać nawet na wyłudzeniu. Informacja ta narusza dobre imię, cześć i renomę powoda. Działanie pozwanego było zdaniem sądu okręgowego bezprawne albowiem autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych. Po pierwsze, w ocenie sądu, nieprawdziwa była informacja, że umowa zawarta pomiędzyAgencją (...) S.A.a(...) SA. przewidywała wynagrodzenie w kwocie 10.000.000 zł. Taka kwota, jak wskazał sąd, nie została przewidziana w umowach zawartych pomiędzy tymi stronami. Po drugie, brak jest dowodów, w szczególności nie wskazał ich pozwany, że ustalone pomiędzy stronami wynagrodzenie miało być wypłacone powodowi praktycznie bez uzasadnienia. W szczególności dowodem na to nie jest akt oskarżenia skierowany do sądu w związku z zawarciem tej umowy przeciwko zarządowiAgencji (...). W ocenie sądu okręgowego z treści zarzutu zawartego w akcie oskarżenia w żaden sposób nie można wysnuć wniosku, że wynagrodzenie dla powoda zostało wypłacone praktycznie bez uzasadnienia. Po trzecie w końcu, autor przedmiotowego artykułu nie dochował należytej staranności, bowiem nie zwrócił się do powodowej spółki celem zweryfikowania posiadanych informacji. Sąd okręgowy uznał natomiast, że dalsze informacje zawarte w artykule prasowym(...)i wskazane w pozwie jako źródło naruszenia dóbr osobistych, nie naruszały dóbr osobistych powoda. Informacja dotycząca tworzenia przez powoda narodowego programu dla przemysłu i wypowiedźP. P.są prawdziwe. W tym kontekście autor artykułu nie zawarł żadnych krytycznych opinii pod adresem powoda, a jedynie przytoczył wypowiedź politykaP. P.. Ponadto zdaniem sądu dozwolone było wierne przytoczenie w artykule prasowym tej wypowiedzi. Tym samym działanie dziennikarza w tym zakresie nie może być uznane za bezprawne. Apelację od wydanego w tej sprawie wyroku złożył pozwany(...) sp. z o.o.zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie w tej części powództwa. W apelacji podniesione zostały następujące zarzuty: I. Naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 24 § 1k.c. iart. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego; II. Naruszenie przepisów postępowania, to jestart. 233 § 1 k.p.c.orazart. 328 § 2 k.p.c. Precyzując zarzuty naruszenia prawa materialnego skarżący wskazał, że sąd okręgowy naruszyłart. 24 § 1 k.c.nakazując pozwanej przeproszenie powoda za podanie nieprawdziwych informacji dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzy(...)a powodem oraz jego bezpodstawnego uzyskania, pomimo tego, że: a takie informacje w ogóle nie zostały zawarte w artykule stanowiącym podstawę faktyczną wniesionego powództwa; b okoliczność, że radę nadzorcząAgencji (...)zaniepokoiła umowa z(...) SAprzewidującą wypłatę – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenia w wysokości 10 mln złotych znajduje potwierdzenie w aktach postępowania karnego i jest informacją prawdziwą. Z kolei naruszenieart. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowegomiało zdaniem skarżącego polegać na bezpodstawnym przyjęciu, że autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiału prasowego ponieważ nie zwrócił się do powodowej spółki celem „zweryfikowania posiadanych informacji”. Zarzut naruszenia przepisów postępowania sprowadzał się do zarzutu dokonania przez sąd pierwszej instancji całkowicie dowolnej oceny materiału dowodowego i w konsekwencji przyjęcia, że: a podstawę informacji dla dziennikarza może stanowić wyłącznie prawomocny wyrok; b dziennikarz nie był uprawniony do informowania czytelników, że umowa łącząca(...)z powodem przewidywała wynagrodzenie dla powoda bez uzasadnienia, pomimo że nie było to twierdzenie dziennikarza, lecz członków rady nadzorczej; c ustalenie, że autor artykułu nie dochował należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiału prasowego, pomimo że taka staranność i rzetelność została dochowana; d pozwany nie udowodnił, że powód nie wykonał żadnego zakresu prac, do których wykonania zobowiązał się w umowie z 22 grudnia 2003 r., pomimo że pozwany okoliczności tej w ogóle nie opisywał w spornej publikacji, informując jedynie o treści zarzutów formułowanych przez radę nadzorczą(...)pod adresem zarządu tej spółki. Rozpoznając sprawę, w granicach zaskarżenia, sąd apelacyjny zważył, co następuje. Apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie. Trafnie apelujący zarzucił sądowi pierwszej instancji błędne ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy oraz naruszenie prawa materialnego, to jest błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanieart. 24 § 1 k.c.iart. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego. Przede wszystkim podnieść należy, że rację ma skarżący zarzucając sądowi okręgowemu błędną interpretację, w świetle reguł wynikających zart. 24 § 1 k.c.iart. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego, treści artykułu stanowiącego źródło naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci dobrego imienia i renomy. Treść wypowiedzi stanowiącej potencjalne źródło naruszenia dóbr osobistych powinna być badana w świetle ogólnie obowiązujących reguł znaczeniowych języka, przy założeniu przeciętnej kompetencji językowej odbiorcy danego komunikatu. Chodzi w tym przypadku o przyjęcie przez sąd pewnego ogólnego standardu interpretacyjnego badanej wypowiedzi, który można określić jako standard „przeciętnego i rozsądnego odbiorcy”. Przy czym konkretne sformułowania, wskazywane jako źródło naruszenia dóbr osobistych, nie mogą być analizowane w oderwaniu od całej wypowiedzi, której kontekst znaczeniowy powinien być uwzględniony. W końcu z obiektywnej koncepcji dóbr osobistych jako pewnych wartości uznanych powszechnie w społeczeństwie i akceptowanych przez dany system prawny wynika, że dla oceny danej wypowiedzi relewantne są kryteria obiektywne, nie zaś indywidualne i z natury rzeczy subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej. Jak trafnie wskazuje się w doktrynie, dobra osobiste nie dlatego podlegają ochronie, że dana osoba przywiązuje do nich subiektywnie doniosłe znaczenie, ale dlatego, że system prawny uznaje i aprobuje potrzebę ich ochrony (B. Gawlik, Ochrona dóbr osobistych. Sens i nonsens koncepcji tzw. praw podmiotowych osobistych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Wynalazcze 1985, z. 41, s. 139). Mając na uwadze powyższe dyrektywy i wskazane kryteria dokonać należy analizy wypowiedzi pozwanego zawartej w artykule stanowiącym podstawę faktyczną toczonego w tej sprawie sporu. Otóż zasadniczym tematem publikacji zatytułowanej(...)” była działalność byłego zarząduAgencji (...), spółki z grupy Agencji(...), w szczególności dwóch osób –K. W.iR. G.. Opisując ich działania, autor artykułu stwierdził m.in., że osoby te oskarżone są o spowodowanie znacznej szkody wAgencji (...). Wyjaśniając źródło tych oskarżeń, w artykule wskazano, że o popełnieniu przestępstwa przez członków zarządu(...)zawiadomiła prokuraturę rada nadzorcza(...), którą zaniepokoiła umowa zawarta przez zarząd(...)z(...) Konsorcjum (...), przewidująca wypłatę – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenia w wysokości 10 mln. złotych. Autor artykułu, zgodnie z tytułem publikacji, wskazywał na niepożądane społecznie zjawisko – fakt dopuszczenia oskarżonejK. W.. do udziału w konkursie na członka zarządu Agencji(...). W świetle przeprowadzonej analizy zgodzić należy się z wywodami apelacji, że nakazane przez sąd okręgowy przeproszenie powódki za podanie nieprawdziwych informacji dotyczących wynagrodzenia przewidzianego w umowie zawartej pomiędzy(...)a powodem oraz jego bezpodstawnego uzyskania nie znajduje żadnego odniesienia do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Wbrew bowiem stanowisku sądu pierwszej instancji, w treści artykułu nie został postawiony zarzut pod adresem powoda zawarcia niekorzystnej dla spółki Skarbu Państwa umowy, a jedynie stwierdzenie, że okoliczność ta stanowiła podstawę zaniepokojenia rady nadzorczej(...), która oceniają zawartą z powodem umowę jako niekorzystną dla spółki z uwagi na rażąco wygórowane i przyjęte bez ekonomicznego uzasadnienia wynagrodzenie zastrzeżone dla powoda, skierowała sprawę do prokuratury. Tak więc, gdyby operować kryterium prawdziwości informacji jako okoliczności wyłączającej bezprawność naruszenia dóbr osobistych powoda, jak w istocie uczynił to w tej sprawie sąd pierwszej instancji, dowód prawdy powinien dotyczyć nie okoliczności, czy tak scharakteryzowana umowa została faktycznie pomiędzy powodem a(...)zawarta, a okoliczności, czy rada nadzorcza(...)faktycznie w negatywny sposób oceniła tę umowę i w związku z tym sprawa została skierowana do prokuratury. Konsekwencją dokonania błędnych ustaleń w tej sprawie było błędne uznanie przez sąd pierwszej instancji, że w toku procesu strona pozwana zobowiązana była do udowodnienia, że przywołana w artykule prasowym umowa faktycznie pomiędzy powodem a(...)została zawarta. Również w konsekwencji niezrozumienia treści artykułu prasowego, a także błędnej oceny pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, sąd okręgowy bezzasadnie uznał, że treść tej informacji była nieprawdziwa, co jak wynika z treści uzasadnienia, przesądziło o bezprawności działania dziennikarza i odpowiedzialności prawnej pozwanej spółki za naruszenie dóbr osobistych powoda. Trafny jest więc zarzut apelacji całkowicie dowolnej i błędnej oceny materiału dowodowego dokonanej w tej sprawie przez sąd pierwszej instancji. Otóż analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wykazuje, że obydwie wskazane powyżej okoliczności, to jest fakt zawarcia umowy z(...)zastrzegającej dla powoda wynagrodzenie w wysokości 10 mln złotych, jak i fakt negatywnej oceny tej umowy przez radę nadzorczą(...), z przyczyn wskazanych w treści artykułu, i w konsekwencji skierowanie sprawy do prokuratury, znajdują w materiale dowodowym potwierdzenie. Wbrew twierdzeniom sądu okręgowego doniesienie o popełnieniu przestępstwa przez członków zarządu(...)faktycznie zostało do prokuratury skierowane, przy czym zasadnicze zarzuty zawarte w tym zawiadomieniu dotyczyły właśnie umowy zawartej przez(...)z(...) Konsorcjum (...), która, jak wskazano w treści zawiadomienia, przewidywała – praktycznie bez uzasadnienia – wynagrodzenie dla(...) Konsorcjum (...)w wysokości 10.000.000 zł. (kopia zawiadomienia do prokuratury: k. 90-98). Co więcej na podstawie treści tego zawiadomienia prokuratura przygotowała akt oskarżenia, który skierowała do sądu. Akt oskarżenia zarzuca członkom zarządu(...)działanie na szkodę reprezentowanej spółki poprzez zawarcie z(...) SAumowy, która poprzez ogólnikowe i nieprecyzyjne sformułowania określała pozorny przedmiot umowy(kopia aktu oskarżenia: k. 179-197). W świetle powyższego nie można zgodzić się z wywodem sądu okręgowego, że z treści zarzutu zawartego w akcie oskarżenia nie wynika, aby wynagrodzenie ustalone przez strony w umowie ustalone zostało bez uzasadnienia. Sprzeczne z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego jest również twierdzenie sądu, że z dokumentów zgromadzonych w sprawie, w tym z treści umowy zawartej pomiędzy stronami, nie wynika w żaden sposób, aby wynagrodzenia dla powoda zostało przewidziane w wysokości 10.000.000 zł. Otóż wskazać należy, że waneksie nr (...)do umowy zlecenia zawartej przez powoda z(...)w dniu 22 grudnia 2003 r. (kopiaaneksu nr (...): k. 113-114) wynagrodzenie należne powodowi określono w następujący sposób „wynagrodzenie ostateczne będzie równe 5 % ostatecznej kwoty zamknięcia transakcji”. Sam zarządAgencji (...), wyjaśniając treść powyższego zapisu na polecenie Rady Nadzorczej(...)wskazał, że szacuje, iż ostateczna kwota zamknięcia transakcji wyniesie około 175 – 200 mln. złotych, a w związku z tym wynagrodzenie powoda może wynieść od 8,75 mln. do 10 mln. złotych (kopia materiałów przygotowanych przez zarząd(...)na posiedzenie rady nadzorczej w dniu 20 września 2004 r.: k. 115-122). Dopiero po interwencji Rady Nadzorczej zapis umowy w tym zakresie został zmieniony zaś strony ostatecznie ustaliły wynagrodzenie na poziomie kwoty 2,5 mln. zł. netto, a więc około 3 mln. złotych, przy uwzględnieniu należnego podatku VAT. W świetle powyższych ustaleń nie można zgodzić się z poglądem sądu okręgowego, że w artykule prasowym(...)zawarte zostały nieprawdziwe informacje dotyczące powodowej spółki. Prawdą jest bowiem, że rada nadzorcza(...)zaniepokojona faktem zawarcia z powodową spółką przez zarząd(...)umowy przewidującej wypłatę na rzecz powoda wynagrodzenia w wysokości 10 mln zł., w ocenie rady nadzorczej praktycznie bez uzasadnienia, skierowała do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez członków zarządu(...). Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 18 lutego 2005 r. (III CZP 53/04, OSNC 2005, z. 7-8, poz. 114) sama prawdziwość informacji prasowej nie przesądza jeszcze o braku bezprawności naruszenia cudzego dobra osobistego. Drugą konieczną przesłanką uchylenia bezprawności jest działanie w uzasadnionym interesie społecznym. W przypadku publikacji prasowych interes ten wyraża się, jak wskazał w tej uchwale Sąd Najwyższy, przede wszystkim w urzeczywistnianiu zasad jawności życia publicznego i prawa społeczeństwa do informacji. Interes ten dotyczy więc zasadniczo sfery życia publicznego, w ramach której można mówić zarówno o istnieniu potrzeby ważnej w demokratycznym społeczeństwie otwartej debaty publicznej, jak i o prawie do uzyskiwania informacji realizowanym przez środki społecznego przekazu. W szczególności przesłanka uzasadnionego interesu społecznego spełniona jest w przypadku informacji odnoszących się do osób aktywnie uczestniczących w życiu publicznym. Zważywszy bowiem, że działania tych osób wywierają wpływ na kształtowanie życia publicznego, należy przyjąć w tym zakresie istnienie usprawiedliwionego zainteresowania społecznego i związanego z nim prawa społeczeństwa do uzyskania informacji. Warto wskazać, że w podobny sposób istota interesu publicznego realizowanego przez publikacje prasowe określona została przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 maja 2008 r. (SK 43/05, OTK-A 2008, z. 4, poz. 57). Jak wskazał Trybunał podnoszenie lub rozgłaszanie prawdziwych zarzutów dotyczących osób pełniących funkcje publiczne, które mogą narazić je na zniesławienie, zawsze służy społecznie uzasadnionemu interesowi. Wniosek ten wynika z istoty zasady swobody wypowiedzi i wolności prasy jako wartości fundamentalnych z punktu widzenia swobód obywatelskich w demokratycznym państwie prawnym. W ocenie sądu apelacyjnego w sprawie tej zostały łącznie spełnione przesłanki skutkujące brakiem bezprawności naruszenia dóbr osobistych powoda w artykule prasowym zatytułowanym(...). Po pierwsze, informacje te były, wbrew stanowisku sądu pierwszej instancji, prawdziwe. Po drugie treść publikacji realizowała w sposób należyty zasadę jawności życia publicznego i stanowiące jej warunek prawo społeczeństwa do informacji. Tym samym publikacja ta realizowała interes publiczny. Zważyć bowiem należy, żeAgencja (...)stanowiła spółkę Skarbu Państwa i dysponowała majątkiem państwowym, zarządzała majątkiem byłejHuty (...). Również środki na wynagrodzenie ustalone początkowo na rzecz powoda w kwocie 10.000.000 zł pochodziły ze środków publicznych. Ponadto kwestia prywatyzacji oraz likwidacjiHuty (...), a także powstały na tym tle spór Skarbu Państwa z grupąL., stanowiły przedmiot zainteresowania publicznego i były żywo przez opinię publiczną komentowane. Uzasadnia to w sposób dostateczny zainteresowanie prasy tą tematyką, w tym zasadami działaniaAgencji (...), w tym stwierdzonymi w tym zakresie nieprawidłowościami. Zasadny jest również zawarty w apelacji zarzut naruszenia przez sąd okręgowy prawa materialnego poprzez błędną wykładnięart. 12 ust. 1 pkt 1 prawa prasowego. Sąd pierwszej stwierdzając, że autor artykułu(...)nie zachował szczególnej staranności i rzetelności, a więc nie wypełnił standardu przewidzianego w powyższym przepisieprawa prasowego, pogląd ten uzasadnił tym, że treść podanych w artykule informacji była nieprawdziwa. Tym samym pomieszane zostały dwie płaszczyzny pojęciowe. Czym innym jest bowiem okoliczność faktyczna – zgodność lub niezgodność danej informacji z rzeczywistym stanem rzeczy, czym innym zaś okoliczność podmiotowa związana z wypełnieniem przez dziennikarza wzorca należytego postępowania w zakresie zbierania i wykorzystania materiałów prasowych. Zaprezentowane przez sąd okręgowy rozumowanie stanowi wnioskowanie o przyczynach ze skutków. Oczywiście zazwyczaj zachowanie przez dziennikarza standardów wynikających zprawa prasowegoskutkuje prawdziwością opublikowanej informacji. Tym niemniej te dwa różne porządki nie powinny być ze sobą utożsamiane. Sąd okręgowy uzasadniając brak zachowania szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych wskazał, że dziennikarz nie zwrócił się do powodowej spółki celem zweryfikowania posiadanych informacji. Zasadnie apelujący podniósł w tym zakresie, że obowiązek zwrócenia się do podmiotu, o którym dziennikarz ma zamiar krytycznie wypowiedzieć się lub napisać artykuł, nie ma charakteru bezwzględnego. W szczególności powstanie takiego obowiązku uzależnione jest od rodzaju opublikowanych informacji oraz formy, w jakiej jest to dokonywane (wyrok SN z 8 lutego 2008 r., I CSK 385/07). Jak słusznie wywodzi apelujący, dziennikarz w artykule będącym podstawą wniesionego w tej sprawie pozwu wyłącznie relacjonował fakt złożenia przez radę nadzorczą(...)zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez zarząd(...)oraz motywy podjęcia takiej decyzji przez radę nadzorczą. Okoliczności, które wywołały niepokój rady nadzorczej oraz skłoniły ją do zawiadomienia prokuratury wskazane zostały w akcie oskarżenia skierowanym do sądu. Tym samym dziennikarz opisując powyższe okoliczności miał prawo poprzestania na informacjach wynikających z tych dokumentów urzędowych. Podkreślić przy tym należy, że ocena zasadności aktu oskarżenia i wskazanych w nim zarzutów nie była przedmiotem artykułu prasowego(...)”. Tym samym brak było podstaw i potrzeby dokonywania w tej sprawie weryfikacji postawionych przez prokuraturę zarzutów poprzez uzyskiwanie stanowiska powodowej spółki. Niezależnie od zarzutów zawartych w apelacji pozwanego – sąd odwoławczy rozpoznając sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego – wskazać należy na jeszcze jedno istotne uchybienie sądu okręgowego w zakresie badania legitymacji materialnej po stronie pozwanego(...) sp. z o.o.Otóż całość wywodów sądu okręgowego zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnosi się do bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powoda przez działanie autora publikacji. Tymczasem, co najwyraźniej umknęło uwadze sądu pierwszej instancji, pozwanym w tej sprawie nie jest autor publikacji prasowej, aspółka (...)jako wydawca dziennika „(...)” (pozew wniesiony pierwotnie również przeciwko autorowi publikacji został prawomocnie w tej części zwrócony). Zgodnie z żądaniem pozwu przedmiotem rozpoznania w tej sprawie była odpowiedzialność niemajątkowa wydawcy za naruszenie dóbr osobistych powoda dokonane za pomocą materiału prasowego. Odmiennie niż w przypadku odpowiedzialności majątkowej, konstrukcja odpowiedzialności niemajątkowej oparta jest na odpowiedzialności za czyn własny, a nie za działanie osoby trzeciej, jak może to wynikać z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. W szczególności konstrukcji tej nie modyfikuje norma zawarta wart. 38 prawa prasowego. Innymi słowy, wydawca może ponieść jedynie odpowiedzialność za swoje własne zachowanie, nie zaś za zachowanie innego podmiotu – autora spornej publikacji. Kwestia ta w ogóle nie była przedmiotem rozważań sądu pierwszej instancji. Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, odpowiedzialność wydawcy w świetleprawa prasowegoma szeroki zakres, co odpowiada jego pozycji w procesie publikacji materiałów prasowych. Wydawca ma faktyczny, twórczy wpływ na charakter czasopisma, powołuje i odwołuje redaktora naczelnego, który odpowiada m.in. za treść materiałów prasowych i za sprawy redakcyjne. Wydawca zatem, poza wyłączeniami ustawowymi, ponosi odpowiedzialność za to, że w wydawanej przez niego gazecie ukazał się materiał naruszający dobra osobiste (uchwała SN z 28.04.2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006, nr. 3, poz. 46; postanowienie SN z 30.05.2007 r., I CZ 56/07, LEX nr 286759; wyrok SN z 11.10.2001 r., II CKN 559/99, OSNC 2002, nr 6, poz. 82). Jak zostało to wykazane powyżej, materiał prasowy w postaci artykułu „(...)” nie naruszał bezprawnie dóbr osobistych powoda. Tym samym brak jest w świetleart. 24 § 1 k.k.podstaw do uznania w tej sprawie odpowiedzialności prawnej pozwanego wydawcy z tytułu dokonanego naruszenia. Z tych względów sąd apelacyjny na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.uwzględniając wniesioną apelację zmienił wyrok w zaskarżonej części i uznając brak materialnoprawnych podstaw określonych wart. 24 § 1 k.c.do uwzględnienia powództwa, wniesione powództwo w tej części oddalił. Zarazem zmianie podlegało w zaskarżonej części orzeczenie o kosztach procesu, które zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 k.p.c.) powinny zostać poniesione przez stronę powodową. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawieart. 98 § 1 i 3w zw. zart. 108 § 1 k.p.c.w zw. zart. 391 § 1 k.p.c.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmA_000055_2009_Uz_2010-01-15_003

XVII AmA 55/09

2010-01-15 01:00:00.0 CET

2017-01-13 18:15:56.0 CET

2017-07-04 15:15:30.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 55/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) S.A. z/s w W. dawniej (...) spółka z o.o. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2009" xLang="PL" xToPage="15" xEditor="dsiliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000055" xVolType="15/450500/0005127/AmA"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 55/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 stycznia 2010 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="167"/> <xCOLx xWIDTHx="431"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSO Witold Rękosiewicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Piotr Grzywacz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie sprawy</xText> <xText>z powództwa <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> dawniej <xAnon> (...) spółka z o.o.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2008 r. nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie IV w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 3 978 380 zł nakłada na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> dawnej <xAnon> (...) spółka z o.o.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 1 989 190 zł (milion dziewięćset osiemdziesiąt dziewięć tysięcy sto dziewięćdziesiąt).</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Oddala odwołanie w pozostałej części.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 500 zł (pięćset) tytułem zwrotu połowy stałej opłaty sądowej od odwołania.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Znosi wzajemnie między stronami pozostałe koszty postępowania.</xText> </xUnit> <xText>SSO Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Sygn. akt XVII AmA 55/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany), po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 26 ust 1</xLexLink> w zw z <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 ust. 2" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">art. 24 ust 2 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.) wydał w dniu 31.12.2008 r. <xAnon>decyzję nr (...)</xAnon> w której:</xText> <xText>I. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust 2 ustawy o ochronie (…) działania <xAnon>(...)</xAnon> sp z .o. o. z/s w <xAnon>W.</xAnon> (<xAnon> (...)</xAnon>, powód) polegające na pobieraniu opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji <xAnon> (...)</xAnon> w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, które to umowy nie są związane z przyznaniem konsumentowi ulgi, co pozostaje w sprzeczności z przepisem <xLexLink xArt="art. 57;art. 57 ust. 5" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">art. 57 ust 5 ustawy z dn. 16.07.2004 r. prawo telekomunikacyjne</xLexLink> (Dz.U. nr 171, poz. 1800 ze zm. ) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów i nakazał zaniechanie jej stosowania,</xText> <xText>II. nakazał <xAnon> (...)</xAnon> publikację niniejszej decyzji w całości na koszt własny na stronie internetowej <xAnon>(...)</xAnon>oraz utrzymywanie treści decyzji na stronie internetowej przez 6 miesięcy oraz dwukrotną publikację sentencji decyzji na koszt <xAnon> (...)</xAnon> na jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm × 12 cm, przy czym okres pomiędzy publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni a najwyżej 14 dni,</xText> <xText>III. nakazał <xAnon> (...)</xAnon> skierowanie do każdego abonenta będącego stroną umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez <xAnon>(...)</xAnon> zawartej na czas oznaczony przed dniem 14.07.2008 r. pisemnego oświadczenia informującego o zaprzestaniu naliczania klientom indywidualnym <xAnon> (...)</xAnon>, opłat związanych z przedterminowym rozwiązaniem przez klientów umów o świadczenie usług abonamentu i preselekcji (<xAnon> (...)</xAnon>) bądź usługi preselekcji (<xAnon> (...)</xAnon>) dotyczących cenników znajdujących się w ofercie <xAnon> (...)</xAnon> przed dniem 14.07.2008 r. wraz z informacją, że oświadczenie stanowi realizację decyzji Prezesa UOKiK nr <xAnon> (...)</xAnon> z dn. 31.12.2008 r.,</xText> <xText>IV. nałożył na <xAnon> (...)</xAnon> na podstawie art. 106 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie (…) karę pieniężną w wysokości 3.978 380 zł z tytułu naruszenia zakazu o jakim mowa w art. 24 ust 1 i 2 ustawy,</xText> <xText>V. nadał decyzji na podstawie art. 103 ustawy o ochronie (…) w zakresie pkt II i III rygor natychmiastowej wykonalności</xText> <xText>W złożonym odwołaniu <xAnon>(...)</xAnon>sp z o.o. obecnie <xAnon> (...) SA</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> (dalej <xAnon>(...)</xAnon>, powód) zaskarżyła decyzję Prezesa UOKiK w całości wnosząc o jej uchylenie ewentualnie zmianę w pkt IV, poprzez uchylenie nałożonej kary pieniężnej lub obniżenie wysokości kary pieniężnej oraz w pkt II, poprzez uchylenie obowiązku dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt własny w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim.</xText> <xText>Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Naruszenie art. 24 ust 1 ustawy o ochronie (…) w zw. z art. 57 ust 5 prawa telekomunikacyjnego (dalej Pt) w zw. z art. 57 ust 6 Pt poprzez uznanie, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>określony limit bezpłatnych minut przyznawanych do wykorzystania w ramach danego planu taryfowego czy też tańsze połączenia telefoniczne w określonym przedziale czasowym, stanowiące „ulgę” w rozumieniu języka powszechnego, nie stanowią ulgi w rozumieniu art. 57 ust 6 Pt,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xAnon> (...)</xAnon> obowiązana była określać w umowie o świadczenie usług telekomunikacyjnych przedmiot ulgi przyznanej abonentowi,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>w stosowanych wzorcach <xAnon>umów (...)</xAnon> nie wskazywała jednoznacznie i precyzyjnie terminu, w którym jednostronne rozwiązanie umowy przez abonenta lub przez <xAnon> (...)</xAnon> z winy abonenta uprawniało <xAnon> (...)</xAnon> do wystąpienia z roszczeniem o zwrot równowartości ulgi, o którym mowa w art. 57 ust 6 Pt</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>pobieranie przez <xAnon> (...)</xAnon> opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji <xAnon> (...)</xAnon>, w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, pozostaje w sprzeczności z art. 57 ust 5 Pt a w konsekwencji uznanie, że działania <xAnon>(...)</xAnon> polegające na pobieraniu opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji <xAnon> (...)</xAnon> w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, godziłoby bezprawnie w zbiorowe interesy konsumentów.</xText> </xUnit> </xUnit> <xText>Na wypadek nieuwzględnienia powyższego zarzutu powód zarzucił zaskarżonej decyzji ponadto naruszenie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>art. 24 ust 1 i art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w zw z <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1;art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>42 </xSUPx>§ 1 i art. 479 <xSUPx>43 </xSUPx>kpc</xLexLink> poprzez uznanie za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów stosowanie przez <xAnon> (...)</xAnon> postanowień wzorców umów, które nie zostały wpisane do rejestru klauzul umownych uznanych za niedozwolone,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>art. 26 ust 1 oraz art. 27 ust 1 i 2 w zw. z art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie (…) poprzez wydanie przez Prezesa UOKiK decyzji nakazującej zaniechanie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, w miejsce decyzji stwierdzającej zaniechanie jej stosowania,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) oraz <xLexLink xArt="art. 7;art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i art. 77 § 1 kpa</xLexLink> w zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia oraz należytego uwzględnienia okoliczności i stopnia naruszenia przepisów ustawy a w rezultacie nałożenie na <xAnon> (...)</xAnon> nadmiernie dolegliwej kary pieniężnej nieadekwatnej do jej zakładanego celu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>naruszenie art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 in fine ustawy o ochronie (…) poprzez uwzględnienie przy wymiarze kary okoliczności obciążającej w postaci uprzedniego naruszenia przepisów ustawy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">6</xName> <xText>art. 26 ust 2 w zw z art. 26 ust 1 oraz art. 32 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) poprzez uznanie, iż nałożenie na <xAnon> (...)</xAnon> obowiązku dwukrotnej publikacji sentencji i decyzji w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, stanowi odpowiedni środek usunięcia skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.</xText> </xUnit> <xText>W uzasadnieniu odwołania powód stwierdził, że błędne jest stanowisko Prezesa UOKiK, iż pobieranie od abonentów opłaty w przypadku rezygnacji z abonamentu lub preselekcji w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy miało na celu utrudnienie abonentom <xAnon> (...)</xAnon> zmiany dostawcy i nie znajdowało podstaw w art. 57 ust 6 Pt . Zdaniem powoda wspomniany przepis uprawniał go do pobierania opłaty. Z tego względu jego działanie nie może stanowić naruszenia art. 57 ust 5 Pt i być uważane za określoną w art. 24 ustawy o ochronie (…) praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Powód nie zgodził się też z przyjętą przez Prezesa UOKiK wykładnią art. 57 ust 6 Pt co do użytego w tym przepisie pojęcia „ulgi” oraz konieczności określenia w umowie „przedmiotu” ulgi. Według powoda wszystkie wynikające z art. 57 ust 6 Pt elementy wymagane do dochodzenia przez <xAnon> (...)</xAnon> roszczeń występowały w zawieranych umowach. Powód wskazał, że na gruncie języka powszechnego w pojęciu ulgi mieści się:</xText> <xText>- określony limit bezpłatnych minut przyznawanych do wykorzystania w ramach danego planu taryfowego,</xText> <xText>- tańsze połączenia telefoniczne w określonym przedziale czasowym.</xText> <xText>Taka wykładnia art. 57 ust 6 Pt jest według powoda zgodna z założeniami racjonalności ustawodawcy.</xText> <xText>Zniżka czy upust mogą w ocenie powoda być elementem różnicującym poszczególne oferty a gwarancją wywiązania się abonenta z okresu związania umową jest możliwość wystąpienia przez dostawcę usług z roszczeniem do abonenta w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy.</xText> <xText>Błędne też zdaniem powoda było stanowisko pozwanego, że art. 57 pkt 6 Pt określa zamknięty katalog sytuacji, które mogą być traktowane jako przyznanie ulgi. Powód zarzucił, że pozwany nie wskazał różnicy występującej między drugim z podanych w zaskarżonej decyzji przykładów ulgi a działaniem <xAnon>(...)</xAnon> uniemożliwiającym uznanie jego działań za zgodne z <xLexLink xArt="art. 57;art. 57 ust. 6" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">art. 57 ust 6</xLexLink> Pt. Nie zgodził się też z pozwanym, iż o uldze można mówić, gdy w cenniku zostanie wskazana cena referencyjna. Pokreślił, że w przypadku stosowanej przez niego ulgi polegającej na umożliwieniu abonentowi wykonywania połączeń bez opłaty, wskazywanie ceny referencyjnej byłoby bezcelowe. Ponadto powód stwierdził, że ustawodawca w <xLexLink xArt="art. 57;art. 57 ust. 6" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">art. 57 ust 6</xLexLink> Pt wskazał, iż wystarczające jest podanie wysokości ulgi. W obowiązujących przepisach brak też wymogu dokładnego określenia przedmiotu ulgi. Zdaniem powoda również powołany przez pozwanego autor komentarza do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">ustawy prawo telekomunikacyjne</xLexLink> nie twierdzi, iż <xLexLink xArt="art. 57;art. 57 ust. 6" xIsapId="WDU20041711800" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800">art. 57 ust 6</xLexLink> Pt przewiduje wymóg dokładnego określenia, czego dana ulga dotyczy.</xText> <xText>Powód wskazał również, iż z art. 57 ust 6 Pt nie wynika w którym momencie abonent mógł skorzystać z ulgi oraz, że za ulgę nie można by uznać świadczenia, do którego abonent jest upoważniony i z którego nie ma obowiązku skorzystać. W ocenie powoda aby dane świadczenie mogło zostać uznane za ulgę, konieczne jest zobowiązanie się dostawcy usług w momencie zawarcia umowy do tego świadczenia – w tym również w ten sposób, że decyzja o skorzystaniu ze świadczenia leży w gestii abonenta.</xText> <xText>Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wykładni funkcjonalnej art. 57 ust 6 Pt. Powód podkreślił, że wykładnia tego przepisu nie może też blokować przyznawania abonentom ulg w postaci obniżonej opłaty czy braku tej opłaty. Decyzja o terminie i formie skorzystania z ulgi może należeć do abonenta. Nie są to hipotetyczne lecz realne uprawnienia, z których abonent może skorzystać niezależnie od woli dostawcy usługi. Ulga może polegać również na ustaleniu zasady naliczania opłat dopiero po wykorzystaniu określonej puli minut darmowych. W takim przypadku, jak wskazał powód, abonent nie ma możliwości nie skorzystania z ulgi. Powód wskazał ponadto na stosowanie tzw cenników preselekcji, które również przewidują określone korzyści dla abonenta.</xText> <xText>Powód podkreślił, że we wzorcu, który stosuje się przy zawieraniu umowy jednoznacznie i precyzyjnie określono termin, przed którego upływem umowa nie może być rozwiązana (§ 7 wzorca) przez abonenta lub przez <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Za niezrozumiały w związku z tym uznał powód zawarty w decyzji zarzut, iż postanowienie § 7 wzorca nie wskazuje jednoznacznie i precyzyjnie, czy podany w nim termin odnosi się do pełnego okresu trwania umowy zawartej na czas oznaczony czy też do innego, krótszego okresu. Wskazał, że nawet gdyby pobieranie opłaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy nie miało podstaw w art. 57 ust 6 Pt nieuzasadnione jest zarzucanie <xAnon> (...)</xAnon> naruszenia art. 57 ust 5 Pt polegające na utrudnianiu abonentowi zmiany dostawcy usług. Abonent może, zawierając umowę z operatorem, wybrać cennik, który nie jest związany z umową zawieraną na czas określony i w przypadku rozwiązania takiej umowy nie ponosi żadnych opłat. Powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 10.07.2008 r. VI ACa 8/08, w którym Sąd stwierdził, że jeżeli dostawca oferuje także inne plany taryfowe, nie zawierające klauzuli wyłączności, to mimo wyraźnego brzmienia art. 72 Pt nie ma mowy o ograniczaniu dostępu do usług innych operatorów. Według powoda uprawnienia tego nie można rozumieć w ten sposób, że musi ono przysługiwać w ramach każdego planu taryfowego oferowanego przez operatora.</xText> <xText>Wysokość zastrzeżonego w treści kwestionowanych wzorów zobowiązania do zwrotu ulgi (100 zł lub 50 zł) nie stanowiła zdaniem powoda utrudnienia uniemożliwiającego zmianę dostawcy usług. Powód podkreślił, że zastrzeżone kwoty były znacznie niższe od podanych przez Prezesa UOKiK w decyzji przykładów. Ich nieznaczna wysokość przemawia za brakiem podstaw do uznania, że nakładanie takich opłat mieści się w dyspozycji art. 57 ust 5 Pt.</xText> <xText>Powołując się na treść uzasadnienia zaskarżonej decyzji powód stwierdził, że zakwestionowana przez Prezesa</xText> <xText>UOKiK praktyka <xAnon> (...)</xAnon> polegała na stosowaniu we wzorcu umowy postanowienia dającego potencjalną możliwość żądania od konsumentów dodatkowej bezprawnej opłaty. Na tej podstawie powód stwierdził, że Prezes UOKiK ograniczył swoje postępowanie w sprawie do przeprowadzenia abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych stosowanych przez <xAnon> (...)</xAnon>. Zdaniem powoda stosowanie postanowień wzorców umownych może stanowić niedozwoloną praktykę w rozumieniu art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie jedynie w przypadku, gdy postanowienia te zostały uprzednio wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 479(45)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>45</xSUPx> kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Powód wskazał także, iż w zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK nakazując zaniechania stosowania stwierdzonej praktyki błędnie, wbrew przyjętemu orzecznictwu uznał, że zaniechanie stosowania klauzuli uznanej za niedozwoloną powinno polegać nie tylko na zmianie treści wzorca przez usunięcie kwestionowanego zapisu ale również na usunięciu kwestionowanego zapisu z umów już zawartych i nadal obowiązujących.</xText> <xText>W ocenie powoda, zaprzestanie zawierania nowych umów z użyciem wzorca, w którym występowała kwestionowana klauzula było równoznaczne z zaniechaniem stosowania kwestionowanej praktyki. Wobec tego powód wskazał, że wydając zaskarżoną decyzję po ustaleniu, iż <xAnon> (...)</xAnon> nie wykorzystuje już wzorca zawierającego kwestionowaną klauzulę, Prezes UOKiK powinien, zgodnie z art. 27 ust 1 i 2 ustawy o ochronie (…) uznając, że praktyka powoda narusza zbiorowe interesy konsumentów, stwierdzić zaniechanie jej stosowania. Według powoda, ponieważ jego działaniom nie można przypisać cech praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, nałożenie na <xAnon> (...)</xAnon> kary pieniężnej naruszało art. 106 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie (…) w zw z art. 24 ust 1 i 2 tej ustawy. Ponadto nałożona kara jest niewspółmierna do stwierdzonego naruszenia i została określona bez uwzględnienia kryteriów wymienionych w art. 106 ustawy o ochronie (…). W szczególności, zdaniem powoda, nakładając karę Prezes UOKiK nie uwzględnił:</xText> <xText>- stopnia zawinienia,</xText> <xText>- zachowania <xAnon> (...)</xAnon> w toku sprawy,</xText> <xText>- sytuacji majątkowej <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>Ponadto powód zarzucił, że Prezes UOKiK bezpodstawnie przyjął, iż skutkiem zachowania pozwanego doszło do znacznego naruszenia interesów ekonomicznych konsumentów, zapewniającego <xAnon> (...)</xAnon> odnoszenie zysków a nałożona kara była nieadekwatna do jej zakładanego celu.</xText> <xText>Powód stwierdził również, iż uzasadniając wymiar kary Prezes UOKiK niesłusznie, jako okoliczność obciążającą wskazał na fakt uprzedniego wydania trzech innych decyzji, z których jedna dotyczy odmiennej praktyki i jest nieprawomocna a pozostałe zostały wydane przed dniem uchwalenia i wejścia w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20070500331" xTitle="Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331">ustawy z dnia 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>. Dopiero przepisy tej ustawy wprowadziły możliwość nakładania kary pieniężnej w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Ponadto wskazane decyzje wydane w 2004 r. i 2006 r., dotyczyły odmiennych praktyk i stwierdzały ich zaniechanie.</xText> <xText>Zdaniem powoda, określone w decyzji środki mające na celu powiadomienie wszystkich zainteresowanych o treści i skutkach wydanej decyzji zostały określone zbyt szeroko. Wystarczające4 byłoby nałożenie na powoda obowiązku przesłania bezpośrednio wszystkim swoim abonentom stosownego oświadczenia. Takie działanie zapewniłoby także realizację funkcji edukacyjnej i prewencyjnej kary. Powód wskazał jednocześnie, iż publikacji zaskarżonej decyzji dokonał już sam pozwany, zamieszczając w dniu 15.01.2009 r. na stronie internetowej komunikat prasowy dotyczący decyzji oraz treść samej decyzji. Informacja na ten temat została następnie powielona przez szereg serwisów internetowych.</xText> <xText>Wobec powyższego zastosowany przez Prezesa UOKiK środek usunięcia skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów nie jest adekwatny do dokonanego naruszenia i spełnia głównie funkcję represyjną.</xText> <xText>Powód powołał się na szerokie orzecznictwo i stanowisko zawarte w komentarzu do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, wskazując na tej podstawie, że zastosowane środki ochrony naruszonego dobra muszą być adekwatne do samego naruszenia i uwzględniające okoliczności sprawy a obowiązek publikacji spełnia funkcję wychowawczą, prewencyjną i kompensacyjną lecz nie może stanowić represji.</xText> <xText>W piśmie procesowym z dnia 17.02.2009 r. powód uzupełniając uzasadnienie zarzutu naruszenia w zaskarżonej decyzji art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) oraz <xLexLink xArt="art. 7;art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i art. 77 § 1 kpa</xLexLink> w zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) stwierdził, że nałożoną decyzją karę pieniężną należałoby uznać za bezzasadną wobec braku winy powoda w dokonaniu nieprawidłowej oceny zgodności kwestionowanej praktyki z przepisami prawa telekomunikacyjnego. Powód wskazał, że w 2006 r. Urząd Komunikacji Elektronicznej przeprowadził kontrolę, podczas której badano m in., czy przewidziana w niektórych planach taryfowych <xAnon> (...)</xAnon> kara umowna w kwocie 100 zł jest związana z ulgą przyznaną abonentom, w jaki sposób została skalkulowana wysokość ulgi i w jakich przypadkach opłata ta jest naliczana abonentom.</xText> <xText>Powód wprowadził zmiany we wzorcu umowy stosownie do zaleceń pokontrolnych. Urząd Komunikacji Elektronicznej po zapoznaniu się ze zmianami wzorców umów i regulaminów uznał, że <xAnon> (...)</xAnon> należycie wykonała zalecenia pokontrolne. Powód przedstawił pismo delegatury UKE w <xAnon>W.</xAnon> (k 81 akt sąd.) potwierdzające prawidłowe wykonanie przez <xAnon> (...)</xAnon> zaleceń pokontrolnych.</xText> <xText>W oparciu o przedstawione okoliczności powód stwierdził, że miał uzasadnione podstawy do przyjęcia, iż udzielane przez <xAnon> (...)</xAnon> ulgi stanowiły ulgę w rozumieniu art. 57 ust 6 Pt.</xText> <xText>W ocenie powoda na podstawie przedstawionych argumentów należy uznać za niezasadne twierdzenie Prezesa UOKiK, że <xAnon> (...)</xAnon> mimo, iż było profesjonalistą w obsłudze rynku detalicznego usług telekomunikacyjnych, nie uwzględniło w stosowanych wzorcach umownych aspektu ochrony interesu konsumentów. Powód zwrócił uwagę, że zakwestionowana przez Prezesa UOKiK praktyka pobierania przez <xAnon> (...)</xAnon> opłaty związanej z przedterminowym rozwiązaniem umowy wynikała z zapisów wzorców umowy, których treść została sformułowana zgodnie z zaleceniami Prezesa UKE. W związku z tym powodowi nie można przypisać braku należytej staranności w dbałości o zgodność tych zapisów z wymogami prawa telekomunikacyjnego. Ponadto, zdaniem powoda nałożenie przez Prezesa UOKiK kary finansowej za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów w sytuacji, gdy naruszenie to miało polegać na stosowaniu wzorców w kształcie ustalonym przez <xAnon> (...)</xAnon> w ramach zastosowania się do zaleceń innego organu administracji publicznej należałoby uznać za sprzeczne z wyrażoną w <xLexLink xArt="art. 18" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 18 kpa</xLexLink> zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.</xText> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – pozwany wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Podtrzymał stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji. Wskazał, że praktyka powoda polegająca na pobieraniu opłaty z tytułu rozwiązania przez konsumenta przed terminem umowy zwartej na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych na podstawie wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, która to umowa nie była związana z przyznaniem konsumentowi ulg i była sprzeczna z art. 57 ust 6 Pt i godziła w zbiorowe interesy konsumentów. Jednocześnie działanie to nie znajdowało podstaw w art. 57 ust 6 Pt. Pozwany nie zgodził się ze stanowiskiem powoda, że kluczowa dla kwalifikacji prawnej zachowania <xAnon> (...)</xAnon> jest ocena, czy działania tego przedsiębiorcy były zgodne z art. 57 ust 6 Pt. Wskazał, że bezprawność stwierdzonych działań powoda polegała na naruszeniu art. 57 ust 5 Pt a przedmiotem oceny w decyzji nie była kwestia zgodności działań powoda z art. 57 ust 6 Pt lecz brak podstaw do usankcjonowania w świetle tego przepisu kwestionowanych działań powoda. Pozwany podkreślił, że art. 57 ust 5 Pt zakazuje stosowania warunków umownych uniemożliwiających lub utrudniających abonentom realizację prawa do zmiany dostawcy usług telekomunikacyjnych. Powołując się na stanowisko doktryny Prezes UOKiK zauważył, że utrudnienia mogą mieć charakter finansowy, organizacyjny lub dotyczyć interesów abonenta, od których uzależnia on wybór operatora świadczącego usługi telekomunikacyjne. W przepisie art. 57 ust 6 Pt, będącym wyjątkiem od powyższej zasady ustawodawca określił szczególne warunki związane z rozwiązaniem umowy.</xText> <xText>Art. 57 ust 6 Pt jako wyjątek od zasady powinien być interpretowany zacieśniająco. Pozwany podtrzymał swoje stanowisko, że art. 57 ust 6 Pt dotyczy przypadków zawarcia umowy o usługi telekomunikacyjne związane z ulgą faktycznie (realnie) przyznaną abonentowi przy zawarciu umowy. Zdaniem pozwanego ulga przyznana przez powoda nie miała charakteru faktycznego lecz hipotetyczny. Prezes UOKiK stwierdził, że konsument zawierający z <xAnon> (...)</xAnon> umowę na czas określony nie był zobowiązany do korzystania z ulg poprzez wykonywanie tańszych połączeń ( w porównaniu do oferty standardowej) a prawidłowe wykonywanie przez konsumenta umowy było możliwe bez wykonywania wiążących się z ulgami połączeń telekomunikacyjnych – przy tym miesięczne opłaty regulowane przez konsumenta nie wiązały się z żadną przyznaną mu ulgą. Na tej podstawie pozwany stwierdził, że przyznana konsumentowi ulga była hipotetyczna i nie mieści się w regulacji art. 57 ust 6 Pt, ponieważ jej wysokość nie mogła być i nie była określona w umowie. Pozwany wskazał, że powód przyznał, iż trudno byłoby znaleźć nie budzącą wątpliwości metodologię dotyczącą opłat ulgowych w stosowanych przez <xAnon> (...)</xAnon> połączeniach.</xText> <xText>W ocenie Prezesa UOKiK zawężająca interpretacja art. 57 ust 6 Pt nakazuje wiązać przyznanie ulgi z faktem zawarcia umowy i brakiem konieczności podejmowania przez konsumenta dodatkowych czynności w trakcie wykonywania umowy w celu uzyskania ulgi. Powód interpretuje natomiast pojęcie ulgi, jako uprawnienie abonenta do ulgi, co zakłada konieczność podejmowania przez konsumenta dodatkowych czynności w okresie wykonywania umowy mających na celu uzyskanie ulgi. Ta okoliczność, jak podkreślił pozwany, wiąże się jednak ze wskazanymi w zaskarżonej decyzji trudnościami dotyczącymi określenia faktycznie wykorzystywanej przez konsumenta ulgi i nie mieści się w ramach zawężającej wykładni art. 57 ust 6 Pt.</xText> <xText>Odpowiadając na wątpliwości powoda co do obowiązku określenia w umowie przedmiotu przyznanej ulgi pozwany powołał się na stanowisko doktryny, z którego wynika, iż celem tego określenia jest, żeby informacje te były znane usługobiorcy przy podpisywaniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Sankcją za nieokreślenie przez sprzedawcę przedmiotu ulgi i jej wysokości oraz terminu, w ciągu którego usługobiorca zobowiązany jest do zwrotu ulgi jest możliwość uznania postanowień wzorca za niedozwolone na podstawie <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385 <xSUPx>1 </xSUPx>§ 1 kc.</xLexLink></xText> <xText>Odnośnie zarzutu braku niezgodności działań powoda z art. 57 ust 5 Pt pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w zakwestionowanej decyzji i przypomniał, iż przedmiotem oceny w zaskarżonej decyzji była praktyka</xText> <xText>utrudniania abonentom <xAnon> (...)</xAnon> korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług, wobec pobierania przez powoda bezprawnych opłat. Pozwany podkreślił, że w dniu wszczęcia postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w ofercie powoda znajdowało się dziesięć cenników z czego siedem dotyczyło umów na czas nieoznaczony. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 24 ust 1 i art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w związku z <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1;art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>42 </xSUPx>§ 1 i art. 479 <xSUPx>43 </xSUPx>kpc</xLexLink> pozwany stwierdził, iż zarzut powoda został oparty na błędnym założeniu, jakoby istotę zakwestionowanej przez Prezesa UOKiK praktyki stanowiło stosowanie przez <xAnon> (...)</xAnon> we wzorcu umowy postanowienia dającego <xAnon> (...)</xAnon> możliwość żądania od konsumentów dodatkowej bezprawnej opłaty a nie faktyczne pobieranie przez <xAnon> (...)</xAnon> opłat. Zdaniem pozwanego przedstawione założenie prowadzi do zarzutu, że Prezes UOKiK nie przeprowadził postępowania w zakresie faktycznego pobierania przedmiotowej opłaty i ograniczył się do abstrakcyjnej kontroli stosowanych przez <xAnon> (...)</xAnon> wzorców. Prezes UOKiK zauważył, że w toku prowadzonego postępowania administracyjnego powód przyznał, że pobiera od swoich klientów, z którymi zawarto umowy na czas określony opłaty z tytułu rezygnacji przez klienta z abonamentu lub preselekcji przed upływem obowiązywania umowy. W oparciu o powyższe oświadczenie oraz informację powoda, iż z dniem 14.07.2008 r. zaprzestał naliczania tych opłat, Prezes UOKiK uznał za udowodniony na podstawie <xLexLink xArt="art. 229" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 229 kpc</xLexLink> fakt pobierania przez <xAnon> (...)</xAnon> przedmiotowych opłat.</xText> <xText>Oceniając zarzut naruszenia art. 26 ust 1 oraz art. 27 ust 1 i 2 w zw z art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie przez nie wydanie decyzji stwierdzającej zaniechanie stosowania praktyki Prezes UOKiK stwierdził, że został on również opary na tym samym błędnym założeniu. Podtrzymał wyrażone w decyzji stanowisko uzasadniając nakazanie <xAnon> (...)</xAnon> zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów oraz wskazał na przedstawione wcześniej wyjaśnienia. Pozwany dodał, że <xAnon> (...)</xAnon> w drodze zarządzenia dyrekcji z dnia 11.07.2008 r. zobowiązała się do nienaliczania opłaty jednorazowej z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy zwartej na czas oznaczony przed dniem 14.07.2008 r. Zarządzenie to zdaniem pozwanego, nie kształtuje stosunku obligacyjnego między <xAnon> (...)</xAnon> i konsumentem. W związku z tym pozwany wskazał, że w umowach między <xAnon>(...)</xAnon> a konsumentami nadal istnieją postanowienia uprawniające powoda do pobierania opłat z tytułu rezygnacji z umowy zawartej na czas oznaczony 12 miesięcy, które to umowy nie są powiązane z przyznaniem konsumentowi ulgi. Jednocześnie wzorce umowne nadal wiążą konsumentów, którzy zwarli umowy przed dniem 14.07.2008 r. Pozwany zauważył, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny, istotą decyzji wydanej na podstawie art. 26 ust 1 ustawy o ochronie (…) jest zagwarantowanie zaprzestania stosowania przez przedsiębiorcę bezprawnych praktyk. Zgodnie z art. 27 ust 3 ustawy ciężar dowodu zaniechania stosowania przedmiotowej praktyki spoczywa na przedsiębiorcy. W ocenie pozwanego wewnętrzne zarządzenie dyrekcji powoda nie może stanowić podstawy stwierdzenia zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów ponieważ nie ma ono wpływu na kształt stosunku prawnego między konsumentem <xAnon> (...)</xAnon> zawiązanym przed dniem 14.07.2008 r. W świetle przedstawionej argumentacji pozwany uznał zarzut powoda za bezzasadny.</xText> <xText>Pozwany zaznaczył, że wobec stwierdzenia stosowania określonej w decyzji praktyki odstąpienie przez powoda od zawierania nowych umów przy braku zmian w umowach już funkcjonujących w obrocie było niewystarczające do stwierdzenia zaniechania stosowania przez <xAnon> (...)</xAnon> praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu braku wszechstronnego wyjaśnienia oraz należytego uwzględnienia okoliczności i stopnia naruszenia przepisów ustawy i nałożenia na <xAnon> (...)</xAnon> kary nadmiernie dolegliwej, nieadekwatnej do zakładanego celu pozwany wskazał, że zgodnie z art. 1 ust 3 Pt przepisy ustawy o ochronie (…) nie naruszają przepisów prawa telekomunikacyjnego. Prowadzenie postępowania dotyczącego określonego stanu faktycznego na gruncie jednej ustawy nie stanowi przeszkody dla prowadzenia postępowania określonego w przepisach drugiej ustawy. Obydwa postępowania mogą więc zakończyć się w odmienny sposób .</xText> <xText>Jednocześnie pozytywna ocena tego samego stanu faktycznego i barak sankcji w świetle przepisów jednej ustawy nie wyklucza odmiennej oceny i sankcji wskutek przeprowadzenia postępowania na podstawie przepisów drugiej ustawy. Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dn. 19.10.2006 r. III SK 15/2006, Lex 320697. W wyroku wskazano, że przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">Prawa energetycznego</xLexLink> nie stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o ochronie (…) i podkreślił, że zastosowanie reguł konkurencji może być wyłączone tylko w szczególnych okolicznościach. Pozwany podkreślił, iż w świetle przedstawionych uwag zatwierdzanie cenników przez Prezesa UKE nie wyłącza stosowania przepisów ustawy o ochronie (…) do oceny zachowań na rynku przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Dodał, że nakładając karę pieniężną wziął pod uwagę stopień zawinienia <xAnon> (...)</xAnon> przypisując powodowi winę nieumyślną. Pokreślił jednak, że od powoda jako prowadzącego działalność gospodarczą wymagana jest należyta staranność uwzględniająca profesjonalny charakter jego działalności - <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 § 2 kc.</xLexLink> Pozwany stwierdził więc, iż mimo kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UKE był uprawniony do przeprowadzenia własnego postępowania kontrolnego.</xText> <xText>Podtrzymał stanowisko, że pobieranie przez powoda bezprawnych, nieuzasadnionych z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy zawartej na czas 12 miesięcy, które to umowy nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi w znacznym stopniu naruszyły interesy konsumentów zapewniając jednocześnie <xAnon> (...)</xAnon> nieuzasadnione zyski pochodzące z pobranych bezprawnie opłat.</xText> <xText>Prezes UOKiK podkreślił, że określając wysokość kary na poziomie <xAnon>(...)</xAnon> przychodu uwzględnił stopień naruszenia, całokształt okoliczności sprawy, możliwości finansowe i potencjał ekonomiczny <xAnon> (...)</xAnon>. Nałożona kara jest zdaniem pozwanego adekwatna do winy nieumyślnej powoda. Przy nałożeniu kary pozwany musiał również uwzględnić funkcje kary oraz fakt, że przedmiotem decyzji było naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Odpowiadając na zarzut naruszenia art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 in fine ustawy o ochronie (…) pozwany nie zgodził się z przedstawioną przez powoda wykładnią art. 111 ustawy. Podkreślił, że prawidłowo uwzględnił poprzednie naruszenia przez powoda przepisów ustawy o ochronie (…) ponieważ mimo wejścia w życie w 2007 r. nowej ustawy przepisy te nie uległy zmianie w porównaniu z przepisami poprzednio obowiązującej ustawy z 2000 r.</xText> <xText>Odnośnie naruszenia przepisów art. 26 ust 2 w zw z art. 26 ust 1 oraz art. 32 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w świetle obowiązku publikacji w dzienniku ogólnopolskim pozwany podkreślił, że przedmiotowy obowiązek ma na celu podniesienie świadomości konsumentów o przysługujących im prawach i obowiązkach w zakresie ulg przyznawanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zawieranych umowach. Stanowisko powoda, iż wobec publikacji decyzji w Dzienniku Urzędowym UOKiK w formie tradycyjnej i internetowej oraz informacji publikowanych przez media, obowiązek publikacji jest zbędny, pozwany Prezes UOKiK uznał za bezzasadne. Pozwany zauważył, że funkcja, odbiór rynkowy oraz skutek działań informacyjnych Prezesa UOKiK i nałożonych decyzją obowiązków są odmienne. Zaznaczył, że instrumenty i środki usunięcia trwałych skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów zostały określone w art. 26 ust 2 ustawy o ochronie (…). Jednocześnie zamieszczenie w decyzji postanowień służących eliminacji skutków naruszenia miało charakter prewencyjny jako ostrzeżenie dla innych przedsiębiorców oraz środek mogący przyczynić się do zwiększenia świadomości konsumentów. W piśmie procesowym z dn. 13.05.2002 r. powód podtrzymał stanowisko przedstawione w odwołaniu. Stwierdził, że jeżeli pobieranie przez <xAnon> (...)</xAnon> opłat od abonentów było zgodne z art. 57 ust 6 Pt to nie może być uznane za naruszenie art. 57 ust 5 Pt. Zdaniem powoda okoliczności sprawy przemawiają za zastosowaniem art. 27 ust 1 ustawy o ochronie (…) Podkreślił, że został dotkliwie ukarany za stosowanie postanowień umów, które dostosował do wymogów Prezesa UKE. Stwierdził, iż w świetle odpowiedzi na odwołanie jest niesporne, że decyzja Prezesa UOKiK nr <xAnon> (...)</xAnon> była nieprawomocna i w związku z tym podobnie jak inne powołane przez pozwanego decyzje, dotyczące odmiennych, niż będące przedmiotem zaskarżonej decyzji, praktyk nie mogła być brana pod uwagę przy wymiarze kary. Powód podtrzymał też swoją argumentację dotyczącą nałożonego decyzją obowiązku publikacji decyzji:</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił co następuje:</xText> <xText>Przedsiębiorca telekomunikacyjny <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> (obecnie <xAnon> (...) SA</xAnon>) wykorzystywał w stosunkach z konsumentami następujące wzorce umowne:</xText> <xText>- regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez <xAnon> (...)</xAnon> obowiązujący od dn. 14.09.2006 r.</xText> <xText>- umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych</xText> <xText>- cenniki, które w zależności od potrzeb były wybierane przez konsumenta przy zawieraniu umowy na czas określony lub nieokreślony</xText> <xText>We wzorcu umowy oraz w treści niektórych cenników przedsiębiorcy znajdowały się postanowienia informujące, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>umowa z konsumentem została zawarta na czas oznaczony 12 miesięcy</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>wybór cennika powiązanego z umową na czas oznaczony wiąże się z przyznaniem klientowi ulgi o wartości 50 zł lub 100 zł (zależnie od wybranego rodzaju cennika)</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>w przypadku rezygnacji przez klienta z abonamentu lub preselekcji <xAnon> (...)</xAnon> uprawniona będzie do rozwiązania umowy i obciążenia klienta jednorazową opłatą w wysokości 50 zł lub 100 zł (zależnie od wybranego cennika).</xText> </xUnit> <xText>W dacie wszczęcia postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów – 12.02.2008 r. (k. 82 akt adm.) oferta <xAnon> (...)</xAnon> obejmowała 10 cenników - w tym 7 cenników powiązanych z umową na czas oznaczony i 3 dotyczące umów na czas nieoznaczony. Na podstawie zarządzenia dyrekcji z dn. 11.07.2008 r. <xAnon> (...)</xAnon> wprowadziła z dniem 14.07.2008 r. zmiany w ofercie polegające na odstąpieniu od naliczania klientom indywidualnym opłat związanych z przedterminowym rozwiązaniem umów dotyczących cenników, które były w ofercie przed 14.07.2008 r. Wprowadzono też nowe cenniki dotyczące usługi abonamentu i preselekcji a sprzedaż usług prowadzona jest w oparciu o nowy wzór umowy. Postanowienie stanowiące o obciążeniu abonenta opłatą jednorazową w przypadku rezygnacji z usług przed upływem terminu umowy na czas oznaczony zostało zmienione. Zgodnie z nowym brzmieniem rozwiązanie przez klienta lub z winy klienta przed upływem terminu umowy zawartej na czas oznaczony 12 miesięcy uprawnia <xAnon> (...)</xAnon> do obciążenia klienta opłatą w wysokości równowartości przyznanej ulgi aktywacyjnej. Ponadto cenniki oferowane są w dwóch opcjach (na czas oznaczony i nieoznaczony) a każdy cennik przewiduje określony pakiet minut do wykorzystania w ramach abonamentu.</xText> <xText>Prezes UOKiK po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego stwierdził, że postanowienia zawarte we wzorcu umownym i cennikach stosowanych przed dniem 14.07.2008 r. oraz funkcjonujące w umowach zawartych przed tym dniem a nadal obowiązujących (nie zmienionych przez przedsiębiorcę po dniu 14.07.2008 r.)nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi ponieważ nie spełniały wymogów określonych w art. 57 ust 6 Pt. Działania przedsiębiorcy polegające na pobieraniu od konsumentów opłaty z tytułu rezygnacji z abonamentu lub preselekcji, w ramach umów zawartych na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, które to umowy nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi, co pozostawało w sprzeczności z art. 57 ust 5 Pt, uznał za godzące w zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK bezprawność działań <xAnon>(...)</xAnon> polegała na naruszeniu art. 57 ust 5 Pt poprzez stosowanie we wzorcach postanowienia mogącego uniemożliwiać lub utrudniać konsumentom korzystanie z prawa do zmiany dostawcy usług oraz brak podstaw do usankcjonowania w świetle przepisu art. 57 ust 6 Pt kwestionowanych działań <xAnon>(...)</xAnon> polegających na pobieraniu opłat od konsumentów w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy zawartej na czas określony.</xText> <xText>W ocenie Prezesa UOKiK działanie takie było niezgodne z art. 57 ust 5 Pt ponieważ zawarte we wzorcu umowy i cennikach postanowienia mówiące o uldze przyznanej w związku z zawarciem umowy nie spełniały przesłanek ulgi określonych w art. 57 ust 6 Pt. Ulga przewidziana w postanowieniach umowy i cenników stosowanych przez <xAnon> (...)</xAnon> nie miała walorów i nie była ulgą, o której mowa w art. 57 ust 6 Pt. Zdaniem Prezesa UOKiK ulga nie była realnie przyznana klientowi przy zawieraniu umowy w postaci obniżki abonamentu lub opłaty aktywacyjnej ewentualnie opłaty za abonament telefoniczny. W związku z tym pobieranie przez <xAnon> (...)</xAnon> dodatkowej opłaty przy przedterminowym rozwiązaniu umowy przez konsumenta nie miało podstaw w art. 57 ust 6 Pt. a stosowanie we wzorcach postanowienia uprawniającego spółkę do wystąpienia z żądaniem zapłaty tejże opłaty mogło uniemożliwiać klientom zmianę dostawcy usług, co jest niedozwolone w myśl art. 57 ust 5 Pt. Prezes UOKiK stwierdził, że przedstawione działanie <xAnon>(...)</xAnon> jest skierowane do nieograniczonej liczby konsumentów, którzy zawarli lub potencjalnie mogli zawrzeć z <xAnon> (...)</xAnon> umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz uznał, że działanie to godzi w interesy konsumentów, ponieważ wywołuje negatywne skutki w sferze ich praw i obowiązków poprzez narażenie ich na zapłatę bezprawnej opłaty za rozwiązanie umowy, nie związanej z ulgą przyznawaną abonentowi.</xText> <xText>Bezsporne jest, że <xAnon> (...)</xAnon> w umowach zawieranych z konsumentami i przed dniem 14.07.2008 r. stosowało postanowienia, które w przypadku rozwiązania przez konsumenta przed upływem terminu umowy zawartej na określony 12 miesięcy, upoważniały przedsiębiorcę do żądania od abonenta zapłaty określonej kwoty (zależnie od wybranego cennika). Okoliczności te zostały potwierdzone przez powoda w piśmie z dn. 17.04.2007 r. (k 9-16 akt adm.). Podstawę prawną takiego działania stanowił w ocenie <xAnon> (...)</xAnon> przepis art. 57 ust 6 Pt, zgodnie z którym przedsiębiorca w razie przedterminowego rozwiązania umowy związanej z ulgą przyznana abonentowi, może zażądać od abonenta zapłaty kwoty nie wyższej od przyznanej ulgi. Mając na uwadze treść cytowanego w sprawie stanowiska doktryny (S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne, komentarz, wyd. 2 Warszawa 2005 r. s. 430-431) dotyczącego pojęcia ulgi zgodzić się należało z pozwanym, że postanowienie stosowane przez <xAnon> (...)</xAnon> w umowach konsumentami upoważniające do żądania zapłaty określonej kwoty tytułem kary w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy terminowej nie znajduje oparcia w przepisie art. 57 ust 6 Pt. Wskazany przepis dotyczy bowiem przypadków zwarcia umowy dotyczącej świadczenia usług telekomunikacyjnych związanych z konkretną ulgą przyznaną konsumentowi przy zawieraniu umowy. Z wyjaśnień powoda (k 15 akt adm.) wynika, że w przypadku wyboru jednego z cenników lojalnościowych klient otrzymywał możliwość korzystania z darmowych połączeń lub darmowych minut ale wartość udzielonej ulgi nie jest podana z góry lecz jest wprost proporcjonalna do stopnia wykorzystania tej możliwości przez klienta. Powód sam nie potrafił podać wartości udzielonej ulgi. Stwierdził tylko, że jej wartość związana z wyborem danego cennika przekracza w rzeczywistości kwotę 100 zł.</xText> <xText>Trafne wobec tego jest stanowisko Prezesa UOKiK, że pobieranie od klientów opłat w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy terminowej było bezprawne. Ponadto zamieszczenie we wzorcu umowy lub cenniku przedmiotowego postanowienia, którego treść mogła uniemożliwiać lub utrudniać a przynajmniej w pewnym stopniu zniechęcać konsumenta do zmiany dostawcy usług, przed upływem terminu na jaki umowa została zawarta stanowi działanie sprzeczne z zakazem znajdującym się w art. 57 ust 5 Pt.</xText> <xText>Okoliczność, iż powód z dniem 14.07.2008 r. zaprzestał stosowania we wzorcu umowy i cennikach postanowień o wskazanej treści nie może jednak być podstawą do uznania, iż z tym dniem <xAnon> (...)</xAnon> zaprzestało stosowania przedstawionej praktyki ponieważ, postanowienia te nadal funkcjonowały w umowach zawartych przed dniem 14.07.2008 r. i dopiero po ich wyekspirowaniu wyszły z obrotu prawnego i przestały kształtować stosunki prawne między <xAnon> (...)</xAnon> klientami tego przedsiębiorcy. Mając na uwadze, iż bezprawne działanie <xAnon>(...)</xAnon> polegało na pobieraniu od konsumentów opłaty w wysokości 100 zł (lub 50 zł), więc miało charakter finansowy i godziło w nieokreśloną grupę konsumentów, czym naruszało w dacie wydania przedmiotowej decyzji zbiorowe interesy konsumentów, uznać zdaniem Sądu należy, iż zawarty w odwołaniu zarzut naruszenia art. 24 ust 1 ustawy o ochronie (…) w zw. z art. 57 ust 5 w zw. z art. 57 ust 6 Pt nie zasługuje na uwzględnienie. Z uwagi na przedstawione powyżej okoliczności brak było również podstaw do uznania za trafny zarzutu dotyczącego nie wydania przez Prezesa UOKiK decyzji stwierdzającej zaniechanie stosowania zarzuconej praktyki.</xText> <xText>W sprawie nie doszło również do naruszenia art. 24 ust 1 i art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie w zw. z <xLexLink xArt="art. 479(42);art. 479(42) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>42</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 479(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>43</xSUPx> kpc</xLexLink>. Wydając zaskarżoną decyzję Prezes UOKiK nie przeprowadził abstrakcyjnej kontroli wzorca umownego z pominięciem postępowania sądowego. Pozwany oparł się bowiem na informacjach uzyskanych od powoda dotyczących stosowanej przez niego praktyki a zaskarżona decyzja opiera się na zarzucie bezpośredniego działania przedsiębiorcy polegającego na bezprawnym pobieraniu opłaty karnej a nie na stosowaniu klauzul niedozwolonych, które zostały wpisane do rejestru, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 479(45)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>45</xSUPx> kpc</xLexLink>. Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) oraz <xLexLink xArt="art. 7;art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 i art. 77 § 1 kpa</xLexLink> w zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) wskazać należało, że okoliczność stosowania przez powoda praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ustawy o ochronie (…) została przez Prezesa UOKiK udowodniona. Podkreślić wypada, że w postępowaniu prowadzonym według przepisów procedury cywilnej przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ze względu na zasady rządzące tym postępowaniem, naruszenie w przeprowadzonym przez organ administracji postępowaniu, przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">kpa</xLexLink> nie ma wpływu na treść orzeczenia wydanego przez Sąd. W tym stanie zarzut niewyjaśnienia przez pozwanego okoliczności sprawy nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Dokonując oceny zarzutu naruszenia art. 111 ustawy o ochronie (…) należało zdaniem Sądu podkreślić, że powód jako profesjonalnie działający przedsiębiorca zobowiązany jest do szczególnej staranności w prowadzeniu działalności gospodarczej. Powód posiada bowiem odpowiednie doświadczenie oraz ma możliwość korzystania z fachowej obsługi prawnej. Wobec tego dopuszczenie się przez powoda stosowania zarzuconej praktyki należy uważać za działania szczególnie naganne nawet jeśli nie były umyślne. Okoliczność, iż na działania powoda mogła mieć wpływ ocena jego działalności przeprowadzona przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej nie powinna mieć wpływu na stopień zawinienia, ponieważ kontrola prowadzona przez organ regulacyjny rynku usług elektronicznych dotyczyła innych aspektów niż ochrona interesów konsumentów, jaką ma na celu Prezes UOKiK.</xText> <xText>Wyniki kontroli prowadzonej przez Prezesa UKE nie mogą więc stanowić okoliczności łagodzącej przy określaniu wymiaru kary pieniężnej. Ponadto powód, mimo wszczęcia przez Prezesa UOKiK postępowania w sprawie stosowania przez <xAnon> (...)</xAnon> określonych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, nie wykazał inicjatywy i dopiero z dniem 14.07.2008 r. wprowadził do stosowania zmienione wzorce, pozostawiając jednak bez zmian postanowienia umowne funkcjonujące w umowach zawartych przed tą datą. Powyższa okoliczność ma również znaczenie przy ocenie okresu stosowania przedmiotowej praktyki, która oparta była na postanowieniach zwartych w regulaminie obowiązującym od dn. 14.09.2006 r. a mogła ustać dopiero po wyekspirowaniu ostatniej z umów zawartych na 12 miesięcy przed dniem 14.07.2008 r., a więc przez okres 22 miesięcy. Działania powoda nie można więc określić jako krótkotrwałego – nie przekraczającego sześciu miesięcy. Należy też pamiętać, że praktyka powoda naruszała interesy ekonomiczne konsumentów co mogło być dla nich szczególnie dotkliwe i przynosiło <xAnon> (...)</xAnon> określone przychody.</xText> <xText>Zdaniem Sądu przy określeniu wysokości nałożonej kary Prezes UOKiK nie uwzględnił jednak w prawidłowy sposób sytuacji finansowej powoda, która została przedstawiona wyczerpująco w sprawozdaniu finansowym przy piśmie powoda z dn. 24.07.2008 r. ( k. 197-223 akt adm.). Należało również pamiętać, iż <xAnon> (...)</xAnon> sp. z o.o. była przedsiębiorcą wchodzącym na krajowy rynek usług elektronicznych zdominowany przez innego operatora i wobec tego powód musiał pokonać szczególne trudności wynikające z sytuacji w której się znajdował i ponosić nakłady skutkujące ujemnym efektem ekonomicznym prowadzonej działalności. W tym stanie uzasadniona była zmiana wysokości nałożonej na powoda kary pieniężnej przez jej obniżenie do kwoty 1 989 190 zł stanowiącej <xAnon>(...)</xAnon> osiągniętego przez powoda przychodu, co w ocenie Sądu również pozwoli na osiągnięcie zamierzonych funkcji represyjnej oraz prewencyjnej kary pieniężnej lecz nie będzie miało tak negatywnego wpływu ekonomicznego na przedsiębiorcę.</xText> <xText>Odnośnie zarzutów dotyczących określonych w decyzji środków usunięcia trwających skutków naruszenia Sąd stwierdził, że środki te zostały określone prawidłowo, ponieważ tylko w ten sposób możliwe jest osiągnięcie u konsumentów określonego stopnia świadomości co do nieprawidłowości stosowanej przez powoda jako przedsiębiorcę telekomunikacyjnego praktyki.</xText> <xText>Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w zakresie wysokości nałożonej na powoda kary pieniężnej, oddalając odwołanie w pozostałej części – <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>31 </xSUPx>§ 3 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>O kosztach procesu orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink> w zw z <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> <xText>SSO Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Damian Siliwoniuk

Piotr Grzywacz

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmA 55/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz Protokolant: Piotr Grzywacz po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...) S.A.z/s wW.dawniej(...) spółka z o.o. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania od decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2008 r. nr(...) I Zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie IV w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 3 978 380 zł nakłada na(...) S.A.z/s wW.dawnej(...) spółka z o.o.karę pieniężną w wysokości 1 989 190 zł (milion dziewięćset osiemdziesiąt dziewięć tysięcy sto dziewięćdziesiąt). II Oddala odwołanie w pozostałej części. III Zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz(...) S.A.z/s wW.kwotę 500 zł (pięćset) tytułem zwrotu połowy stałej opłaty sądowej od odwołania. IV Znosi wzajemnie między stronami pozostałe koszty postępowania. SSO Witold Rękosiewicz Sygn. akt XVII AmA 55/09 UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany), po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, na podstawieart. 26 ust 1w zw zart. 24 ust 2 ustawy z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.) wydał w dniu 31.12.2008 r.decyzję nr (...)w której: I. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust 2 ustawy o ochronie (…) działania(...)sp z .o. o. z/s wW.((...), powód) polegające na pobieraniu opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji(...)w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, które to umowy nie są związane z przyznaniem konsumentowi ulgi, co pozostaje w sprzeczności z przepisemart. 57 ust 5 ustawy z dn. 16.07.2004 r. prawo telekomunikacyjne(Dz.U. nr 171, poz. 1800 ze zm. ) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów i nakazał zaniechanie jej stosowania, II. nakazał(...)publikację niniejszej decyzji w całości na koszt własny na stronie internetowej(...)oraz utrzymywanie treści decyzji na stronie internetowej przez 6 miesięcy oraz dwukrotną publikację sentencji decyzji na koszt(...)na jednej z pięciu pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm × 12 cm, przy czym okres pomiędzy publikacjami powinien wynosić co najmniej 7 dni a najwyżej 14 dni, III. nakazał(...)skierowanie do każdego abonenta będącego stroną umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez(...)zawartej na czas oznaczony przed dniem 14.07.2008 r. pisemnego oświadczenia informującego o zaprzestaniu naliczania klientom indywidualnym(...), opłat związanych z przedterminowym rozwiązaniem przez klientów umów o świadczenie usług abonamentu i preselekcji ((...)) bądź usługi preselekcji ((...)) dotyczących cenników znajdujących się w ofercie(...)przed dniem 14.07.2008 r. wraz z informacją, że oświadczenie stanowi realizację decyzji Prezesa UOKiK nr(...)z dn. 31.12.2008 r., IV. nałożył na(...)na podstawie art. 106 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie (…) karę pieniężną w wysokości 3.978 380 zł z tytułu naruszenia zakazu o jakim mowa w art. 24 ust 1 i 2 ustawy, V. nadał decyzji na podstawie art. 103 ustawy o ochronie (…) w zakresie pkt II i III rygor natychmiastowej wykonalności W złożonym odwołaniu(...)sp z o.o. obecnie(...) SAz/s wW.(dalej(...), powód) zaskarżyła decyzję Prezesa UOKiK w całości wnosząc o jej uchylenie ewentualnie zmianę w pkt IV, poprzez uchylenie nałożonej kary pieniężnej lub obniżenie wysokości kary pieniężnej oraz w pkt II, poprzez uchylenie obowiązku dwukrotnej publikacji sentencji decyzji na koszt własny w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim. Zaskarżonej decyzji powód zarzucił: 1 Naruszenie art. 24 ust 1 ustawy o ochronie (…) w zw. z art. 57 ust 5 prawa telekomunikacyjnego (dalej Pt) w zw. z art. 57 ust 6 Pt poprzez uznanie, że: a określony limit bezpłatnych minut przyznawanych do wykorzystania w ramach danego planu taryfowego czy też tańsze połączenia telefoniczne w określonym przedziale czasowym, stanowiące „ulgę” w rozumieniu języka powszechnego, nie stanowią ulgi w rozumieniu art. 57 ust 6 Pt, b (...)obowiązana była określać w umowie o świadczenie usług telekomunikacyjnych przedmiot ulgi przyznanej abonentowi, c w stosowanych wzorcachumów (...)nie wskazywała jednoznacznie i precyzyjnie terminu, w którym jednostronne rozwiązanie umowy przez abonenta lub przez(...)z winy abonenta uprawniało(...)do wystąpienia z roszczeniem o zwrot równowartości ulgi, o którym mowa w art. 57 ust 6 Pt d pobieranie przez(...)opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji(...), w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, pozostaje w sprzeczności z art. 57 ust 5 Pt a w konsekwencji uznanie, że działania(...)polegające na pobieraniu opłaty z tytułu rezygnacji przez konsumentów z abonamentu lub preselekcji(...)w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, godziłoby bezprawnie w zbiorowe interesy konsumentów. Na wypadek nieuwzględnienia powyższego zarzutu powód zarzucił zaskarżonej decyzji ponadto naruszenie: 2 art. 24 ust 1 i art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w zw zart. 47942§ 1 i art. 47943kpcpoprzez uznanie za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów stosowanie przez(...)postanowień wzorców umów, które nie zostały wpisane do rejestru klauzul umownych uznanych za niedozwolone, 3 art. 26 ust 1 oraz art. 27 ust 1 i 2 w zw. z art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie (…) poprzez wydanie przez Prezesa UOKiK decyzji nakazującej zaniechanie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, w miejsce decyzji stwierdzającej zaniechanie jej stosowania, 4 art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) orazart. 7 i art. 77 § 1 kpaw zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia oraz należytego uwzględnienia okoliczności i stopnia naruszenia przepisów ustawy a w rezultacie nałożenie na(...)nadmiernie dolegliwej kary pieniężnej nieadekwatnej do jej zakładanego celu, 5 naruszenie art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 in fine ustawy o ochronie (…) poprzez uwzględnienie przy wymiarze kary okoliczności obciążającej w postaci uprzedniego naruszenia przepisów ustawy, 6 art. 26 ust 2 w zw z art. 26 ust 1 oraz art. 32 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) poprzez uznanie, iż nałożenie na(...)obowiązku dwukrotnej publikacji sentencji i decyzji w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, stanowi odpowiedni środek usunięcia skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. W uzasadnieniu odwołania powód stwierdził, że błędne jest stanowisko Prezesa UOKiK, iż pobieranie od abonentów opłaty w przypadku rezygnacji z abonamentu lub preselekcji w ramach umów na czas oznaczony 12 miesięcy miało na celu utrudnienie abonentom(...)zmiany dostawcy i nie znajdowało podstaw w art. 57 ust 6 Pt . Zdaniem powoda wspomniany przepis uprawniał go do pobierania opłaty. Z tego względu jego działanie nie może stanowić naruszenia art. 57 ust 5 Pt i być uważane za określoną w art. 24 ustawy o ochronie (…) praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Powód nie zgodził się też z przyjętą przez Prezesa UOKiK wykładnią art. 57 ust 6 Pt co do użytego w tym przepisie pojęcia „ulgi” oraz konieczności określenia w umowie „przedmiotu” ulgi. Według powoda wszystkie wynikające z art. 57 ust 6 Pt elementy wymagane do dochodzenia przez(...)roszczeń występowały w zawieranych umowach. Powód wskazał, że na gruncie języka powszechnego w pojęciu ulgi mieści się: - określony limit bezpłatnych minut przyznawanych do wykorzystania w ramach danego planu taryfowego, - tańsze połączenia telefoniczne w określonym przedziale czasowym. Taka wykładnia art. 57 ust 6 Pt jest według powoda zgodna z założeniami racjonalności ustawodawcy. Zniżka czy upust mogą w ocenie powoda być elementem różnicującym poszczególne oferty a gwarancją wywiązania się abonenta z okresu związania umową jest możliwość wystąpienia przez dostawcę usług z roszczeniem do abonenta w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy. Błędne też zdaniem powoda było stanowisko pozwanego, że art. 57 pkt 6 Pt określa zamknięty katalog sytuacji, które mogą być traktowane jako przyznanie ulgi. Powód zarzucił, że pozwany nie wskazał różnicy występującej między drugim z podanych w zaskarżonej decyzji przykładów ulgi a działaniem(...)uniemożliwiającym uznanie jego działań za zgodne zart. 57 ust 6Pt. Nie zgodził się też z pozwanym, iż o uldze można mówić, gdy w cenniku zostanie wskazana cena referencyjna. Pokreślił, że w przypadku stosowanej przez niego ulgi polegającej na umożliwieniu abonentowi wykonywania połączeń bez opłaty, wskazywanie ceny referencyjnej byłoby bezcelowe. Ponadto powód stwierdził, że ustawodawca wart. 57 ust 6Pt wskazał, iż wystarczające jest podanie wysokości ulgi. W obowiązujących przepisach brak też wymogu dokładnego określenia przedmiotu ulgi. Zdaniem powoda również powołany przez pozwanego autor komentarza doustawy prawo telekomunikacyjnenie twierdzi, iżart. 57 ust 6Pt przewiduje wymóg dokładnego określenia, czego dana ulga dotyczy. Powód wskazał również, iż z art. 57 ust 6 Pt nie wynika w którym momencie abonent mógł skorzystać z ulgi oraz, że za ulgę nie można by uznać świadczenia, do którego abonent jest upoważniony i z którego nie ma obowiązku skorzystać. W ocenie powoda aby dane świadczenie mogło zostać uznane za ulgę, konieczne jest zobowiązanie się dostawcy usług w momencie zawarcia umowy do tego świadczenia – w tym również w ten sposób, że decyzja o skorzystaniu ze świadczenia leży w gestii abonenta. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wykładni funkcjonalnej art. 57 ust 6 Pt. Powód podkreślił, że wykładnia tego przepisu nie może też blokować przyznawania abonentom ulg w postaci obniżonej opłaty czy braku tej opłaty. Decyzja o terminie i formie skorzystania z ulgi może należeć do abonenta. Nie są to hipotetyczne lecz realne uprawnienia, z których abonent może skorzystać niezależnie od woli dostawcy usługi. Ulga może polegać również na ustaleniu zasady naliczania opłat dopiero po wykorzystaniu określonej puli minut darmowych. W takim przypadku, jak wskazał powód, abonent nie ma możliwości nie skorzystania z ulgi. Powód wskazał ponadto na stosowanie tzw cenników preselekcji, które również przewidują określone korzyści dla abonenta. Powód podkreślił, że we wzorcu, który stosuje się przy zawieraniu umowy jednoznacznie i precyzyjnie określono termin, przed którego upływem umowa nie może być rozwiązana (§ 7 wzorca) przez abonenta lub przez(...). Za niezrozumiały w związku z tym uznał powód zawarty w decyzji zarzut, iż postanowienie § 7 wzorca nie wskazuje jednoznacznie i precyzyjnie, czy podany w nim termin odnosi się do pełnego okresu trwania umowy zawartej na czas oznaczony czy też do innego, krótszego okresu. Wskazał, że nawet gdyby pobieranie opłaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy nie miało podstaw w art. 57 ust 6 Pt nieuzasadnione jest zarzucanie(...)naruszenia art. 57 ust 5 Pt polegające na utrudnianiu abonentowi zmiany dostawcy usług. Abonent może, zawierając umowę z operatorem, wybrać cennik, który nie jest związany z umową zawieraną na czas określony i w przypadku rozwiązania takiej umowy nie ponosi żadnych opłat. Powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 10.07.2008 r. VI ACa 8/08, w którym Sąd stwierdził, że jeżeli dostawca oferuje także inne plany taryfowe, nie zawierające klauzuli wyłączności, to mimo wyraźnego brzmienia art. 72 Pt nie ma mowy o ograniczaniu dostępu do usług innych operatorów. Według powoda uprawnienia tego nie można rozumieć w ten sposób, że musi ono przysługiwać w ramach każdego planu taryfowego oferowanego przez operatora. Wysokość zastrzeżonego w treści kwestionowanych wzorów zobowiązania do zwrotu ulgi (100 zł lub 50 zł) nie stanowiła zdaniem powoda utrudnienia uniemożliwiającego zmianę dostawcy usług. Powód podkreślił, że zastrzeżone kwoty były znacznie niższe od podanych przez Prezesa UOKiK w decyzji przykładów. Ich nieznaczna wysokość przemawia za brakiem podstaw do uznania, że nakładanie takich opłat mieści się w dyspozycji art. 57 ust 5 Pt. Powołując się na treść uzasadnienia zaskarżonej decyzji powód stwierdził, że zakwestionowana przez Prezesa UOKiK praktyka(...)polegała na stosowaniu we wzorcu umowy postanowienia dającego potencjalną możliwość żądania od konsumentów dodatkowej bezprawnej opłaty. Na tej podstawie powód stwierdził, że Prezes UOKiK ograniczył swoje postępowanie w sprawie do przeprowadzenia abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych stosowanych przez(...). Zdaniem powoda stosowanie postanowień wzorców umownych może stanowić niedozwoloną praktykę w rozumieniu art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie jedynie w przypadku, gdy postanowienia te zostały uprzednio wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, o których mowa wart. 47945kpc. Powód wskazał także, iż w zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK nakazując zaniechania stosowania stwierdzonej praktyki błędnie, wbrew przyjętemu orzecznictwu uznał, że zaniechanie stosowania klauzuli uznanej za niedozwoloną powinno polegać nie tylko na zmianie treści wzorca przez usunięcie kwestionowanego zapisu ale również na usunięciu kwestionowanego zapisu z umów już zawartych i nadal obowiązujących. W ocenie powoda, zaprzestanie zawierania nowych umów z użyciem wzorca, w którym występowała kwestionowana klauzula było równoznaczne z zaniechaniem stosowania kwestionowanej praktyki. Wobec tego powód wskazał, że wydając zaskarżoną decyzję po ustaleniu, iż(...)nie wykorzystuje już wzorca zawierającego kwestionowaną klauzulę, Prezes UOKiK powinien, zgodnie z art. 27 ust 1 i 2 ustawy o ochronie (…) uznając, że praktyka powoda narusza zbiorowe interesy konsumentów, stwierdzić zaniechanie jej stosowania. Według powoda, ponieważ jego działaniom nie można przypisać cech praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, nałożenie na(...)kary pieniężnej naruszało art. 106 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie (…) w zw z art. 24 ust 1 i 2 tej ustawy. Ponadto nałożona kara jest niewspółmierna do stwierdzonego naruszenia i została określona bez uwzględnienia kryteriów wymienionych w art. 106 ustawy o ochronie (…). W szczególności, zdaniem powoda, nakładając karę Prezes UOKiK nie uwzględnił: - stopnia zawinienia, - zachowania(...)w toku sprawy, - sytuacji majątkowej(...) Ponadto powód zarzucił, że Prezes UOKiK bezpodstawnie przyjął, iż skutkiem zachowania pozwanego doszło do znacznego naruszenia interesów ekonomicznych konsumentów, zapewniającego(...)odnoszenie zysków a nałożona kara była nieadekwatna do jej zakładanego celu. Powód stwierdził również, iż uzasadniając wymiar kary Prezes UOKiK niesłusznie, jako okoliczność obciążającą wskazał na fakt uprzedniego wydania trzech innych decyzji, z których jedna dotyczy odmiennej praktyki i jest nieprawomocna a pozostałe zostały wydane przed dniem uchwalenia i wejścia w życieustawy z dnia 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Dopiero przepisy tej ustawy wprowadziły możliwość nakładania kary pieniężnej w związku ze stosowaniem praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Ponadto wskazane decyzje wydane w 2004 r. i 2006 r., dotyczyły odmiennych praktyk i stwierdzały ich zaniechanie. Zdaniem powoda, określone w decyzji środki mające na celu powiadomienie wszystkich zainteresowanych o treści i skutkach wydanej decyzji zostały określone zbyt szeroko. Wystarczające4 byłoby nałożenie na powoda obowiązku przesłania bezpośrednio wszystkim swoim abonentom stosownego oświadczenia. Takie działanie zapewniłoby także realizację funkcji edukacyjnej i prewencyjnej kary. Powód wskazał jednocześnie, iż publikacji zaskarżonej decyzji dokonał już sam pozwany, zamieszczając w dniu 15.01.2009 r. na stronie internetowej komunikat prasowy dotyczący decyzji oraz treść samej decyzji. Informacja na ten temat została następnie powielona przez szereg serwisów internetowych. Wobec powyższego zastosowany przez Prezesa UOKiK środek usunięcia skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów nie jest adekwatny do dokonanego naruszenia i spełnia głównie funkcję represyjną. Powód powołał się na szerokie orzecznictwo i stanowisko zawarte w komentarzu do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, wskazując na tej podstawie, że zastosowane środki ochrony naruszonego dobra muszą być adekwatne do samego naruszenia i uwzględniające okoliczności sprawy a obowiązek publikacji spełnia funkcję wychowawczą, prewencyjną i kompensacyjną lecz nie może stanowić represji. W piśmie procesowym z dnia 17.02.2009 r. powód uzupełniając uzasadnienie zarzutu naruszenia w zaskarżonej decyzji art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) orazart. 7 i art. 77 § 1 kpaw zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) stwierdził, że nałożoną decyzją karę pieniężną należałoby uznać za bezzasadną wobec braku winy powoda w dokonaniu nieprawidłowej oceny zgodności kwestionowanej praktyki z przepisami prawa telekomunikacyjnego. Powód wskazał, że w 2006 r. Urząd Komunikacji Elektronicznej przeprowadził kontrolę, podczas której badano m in., czy przewidziana w niektórych planach taryfowych(...)kara umowna w kwocie 100 zł jest związana z ulgą przyznaną abonentom, w jaki sposób została skalkulowana wysokość ulgi i w jakich przypadkach opłata ta jest naliczana abonentom. Powód wprowadził zmiany we wzorcu umowy stosownie do zaleceń pokontrolnych. Urząd Komunikacji Elektronicznej po zapoznaniu się ze zmianami wzorców umów i regulaminów uznał, że(...)należycie wykonała zalecenia pokontrolne. Powód przedstawił pismo delegatury UKE wW.(k 81 akt sąd.) potwierdzające prawidłowe wykonanie przez(...)zaleceń pokontrolnych. W oparciu o przedstawione okoliczności powód stwierdził, że miał uzasadnione podstawy do przyjęcia, iż udzielane przez(...)ulgi stanowiły ulgę w rozumieniu art. 57 ust 6 Pt. W ocenie powoda na podstawie przedstawionych argumentów należy uznać za niezasadne twierdzenie Prezesa UOKiK, że(...)mimo, iż było profesjonalistą w obsłudze rynku detalicznego usług telekomunikacyjnych, nie uwzględniło w stosowanych wzorcach umownych aspektu ochrony interesu konsumentów. Powód zwrócił uwagę, że zakwestionowana przez Prezesa UOKiK praktyka pobierania przez(...)opłaty związanej z przedterminowym rozwiązaniem umowy wynikała z zapisów wzorców umowy, których treść została sformułowana zgodnie z zaleceniami Prezesa UKE. W związku z tym powodowi nie można przypisać braku należytej staranności w dbałości o zgodność tych zapisów z wymogami prawa telekomunikacyjnego. Ponadto, zdaniem powoda nałożenie przez Prezesa UOKiK kary finansowej za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów w sytuacji, gdy naruszenie to miało polegać na stosowaniu wzorców w kształcie ustalonym przez(...)w ramach zastosowania się do zaleceń innego organu administracji publicznej należałoby uznać za sprzeczne z wyrażoną wart. 18 kpazasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – pozwany wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Podtrzymał stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji. Wskazał, że praktyka powoda polegająca na pobieraniu opłaty z tytułu rozwiązania przez konsumenta przed terminem umowy zwartej na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych na podstawie wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, która to umowa nie była związana z przyznaniem konsumentowi ulg i była sprzeczna z art. 57 ust 6 Pt i godziła w zbiorowe interesy konsumentów. Jednocześnie działanie to nie znajdowało podstaw w art. 57 ust 6 Pt. Pozwany nie zgodził się ze stanowiskiem powoda, że kluczowa dla kwalifikacji prawnej zachowania(...)jest ocena, czy działania tego przedsiębiorcy były zgodne z art. 57 ust 6 Pt. Wskazał, że bezprawność stwierdzonych działań powoda polegała na naruszeniu art. 57 ust 5 Pt a przedmiotem oceny w decyzji nie była kwestia zgodności działań powoda z art. 57 ust 6 Pt lecz brak podstaw do usankcjonowania w świetle tego przepisu kwestionowanych działań powoda. Pozwany podkreślił, że art. 57 ust 5 Pt zakazuje stosowania warunków umownych uniemożliwiających lub utrudniających abonentom realizację prawa do zmiany dostawcy usług telekomunikacyjnych. Powołując się na stanowisko doktryny Prezes UOKiK zauważył, że utrudnienia mogą mieć charakter finansowy, organizacyjny lub dotyczyć interesów abonenta, od których uzależnia on wybór operatora świadczącego usługi telekomunikacyjne. W przepisie art. 57 ust 6 Pt, będącym wyjątkiem od powyższej zasady ustawodawca określił szczególne warunki związane z rozwiązaniem umowy. Art. 57 ust 6 Pt jako wyjątek od zasady powinien być interpretowany zacieśniająco. Pozwany podtrzymał swoje stanowisko, że art. 57 ust 6 Pt dotyczy przypadków zawarcia umowy o usługi telekomunikacyjne związane z ulgą faktycznie (realnie) przyznaną abonentowi przy zawarciu umowy. Zdaniem pozwanego ulga przyznana przez powoda nie miała charakteru faktycznego lecz hipotetyczny. Prezes UOKiK stwierdził, że konsument zawierający z(...)umowę na czas określony nie był zobowiązany do korzystania z ulg poprzez wykonywanie tańszych połączeń ( w porównaniu do oferty standardowej) a prawidłowe wykonywanie przez konsumenta umowy było możliwe bez wykonywania wiążących się z ulgami połączeń telekomunikacyjnych – przy tym miesięczne opłaty regulowane przez konsumenta nie wiązały się z żadną przyznaną mu ulgą. Na tej podstawie pozwany stwierdził, że przyznana konsumentowi ulga była hipotetyczna i nie mieści się w regulacji art. 57 ust 6 Pt, ponieważ jej wysokość nie mogła być i nie była określona w umowie. Pozwany wskazał, że powód przyznał, iż trudno byłoby znaleźć nie budzącą wątpliwości metodologię dotyczącą opłat ulgowych w stosowanych przez(...)połączeniach. W ocenie Prezesa UOKiK zawężająca interpretacja art. 57 ust 6 Pt nakazuje wiązać przyznanie ulgi z faktem zawarcia umowy i brakiem konieczności podejmowania przez konsumenta dodatkowych czynności w trakcie wykonywania umowy w celu uzyskania ulgi. Powód interpretuje natomiast pojęcie ulgi, jako uprawnienie abonenta do ulgi, co zakłada konieczność podejmowania przez konsumenta dodatkowych czynności w okresie wykonywania umowy mających na celu uzyskanie ulgi. Ta okoliczność, jak podkreślił pozwany, wiąże się jednak ze wskazanymi w zaskarżonej decyzji trudnościami dotyczącymi określenia faktycznie wykorzystywanej przez konsumenta ulgi i nie mieści się w ramach zawężającej wykładni art. 57 ust 6 Pt. Odpowiadając na wątpliwości powoda co do obowiązku określenia w umowie przedmiotu przyznanej ulgi pozwany powołał się na stanowisko doktryny, z którego wynika, iż celem tego określenia jest, żeby informacje te były znane usługobiorcy przy podpisywaniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Sankcją za nieokreślenie przez sprzedawcę przedmiotu ulgi i jej wysokości oraz terminu, w ciągu którego usługobiorca zobowiązany jest do zwrotu ulgi jest możliwość uznania postanowień wzorca za niedozwolone na podstawieart. 3851§ 1 kc. Odnośnie zarzutu braku niezgodności działań powoda z art. 57 ust 5 Pt pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w zakwestionowanej decyzji i przypomniał, iż przedmiotem oceny w zaskarżonej decyzji była praktyka utrudniania abonentom(...)korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług, wobec pobierania przez powoda bezprawnych opłat. Pozwany podkreślił, że w dniu wszczęcia postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w ofercie powoda znajdowało się dziesięć cenników z czego siedem dotyczyło umów na czas nieoznaczony. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 24 ust 1 i art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w związku zart. 47942§ 1 i art. 47943kpcpozwany stwierdził, iż zarzut powoda został oparty na błędnym założeniu, jakoby istotę zakwestionowanej przez Prezesa UOKiK praktyki stanowiło stosowanie przez(...)we wzorcu umowy postanowienia dającego(...)możliwość żądania od konsumentów dodatkowej bezprawnej opłaty a nie faktyczne pobieranie przez(...)opłat. Zdaniem pozwanego przedstawione założenie prowadzi do zarzutu, że Prezes UOKiK nie przeprowadził postępowania w zakresie faktycznego pobierania przedmiotowej opłaty i ograniczył się do abstrakcyjnej kontroli stosowanych przez(...)wzorców. Prezes UOKiK zauważył, że w toku prowadzonego postępowania administracyjnego powód przyznał, że pobiera od swoich klientów, z którymi zawarto umowy na czas określony opłaty z tytułu rezygnacji przez klienta z abonamentu lub preselekcji przed upływem obowiązywania umowy. W oparciu o powyższe oświadczenie oraz informację powoda, iż z dniem 14.07.2008 r. zaprzestał naliczania tych opłat, Prezes UOKiK uznał za udowodniony na podstawieart. 229 kpcfakt pobierania przez(...)przedmiotowych opłat. Oceniając zarzut naruszenia art. 26 ust 1 oraz art. 27 ust 1 i 2 w zw z art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie przez nie wydanie decyzji stwierdzającej zaniechanie stosowania praktyki Prezes UOKiK stwierdził, że został on również opary na tym samym błędnym założeniu. Podtrzymał wyrażone w decyzji stanowisko uzasadniając nakazanie(...)zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów oraz wskazał na przedstawione wcześniej wyjaśnienia. Pozwany dodał, że(...)w drodze zarządzenia dyrekcji z dnia 11.07.2008 r. zobowiązała się do nienaliczania opłaty jednorazowej z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy zwartej na czas oznaczony przed dniem 14.07.2008 r. Zarządzenie to zdaniem pozwanego, nie kształtuje stosunku obligacyjnego między(...)i konsumentem. W związku z tym pozwany wskazał, że w umowach między(...)a konsumentami nadal istnieją postanowienia uprawniające powoda do pobierania opłat z tytułu rezygnacji z umowy zawartej na czas oznaczony 12 miesięcy, które to umowy nie są powiązane z przyznaniem konsumentowi ulgi. Jednocześnie wzorce umowne nadal wiążą konsumentów, którzy zwarli umowy przed dniem 14.07.2008 r. Pozwany zauważył, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny, istotą decyzji wydanej na podstawie art. 26 ust 1 ustawy o ochronie (…) jest zagwarantowanie zaprzestania stosowania przez przedsiębiorcę bezprawnych praktyk. Zgodnie z art. 27 ust 3 ustawy ciężar dowodu zaniechania stosowania przedmiotowej praktyki spoczywa na przedsiębiorcy. W ocenie pozwanego wewnętrzne zarządzenie dyrekcji powoda nie może stanowić podstawy stwierdzenia zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów ponieważ nie ma ono wpływu na kształt stosunku prawnego między konsumentem(...)zawiązanym przed dniem 14.07.2008 r. W świetle przedstawionej argumentacji pozwany uznał zarzut powoda za bezzasadny. Pozwany zaznaczył, że wobec stwierdzenia stosowania określonej w decyzji praktyki odstąpienie przez powoda od zawierania nowych umów przy braku zmian w umowach już funkcjonujących w obrocie było niewystarczające do stwierdzenia zaniechania stosowania przez(...)praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Odnosząc się do zarzutu braku wszechstronnego wyjaśnienia oraz należytego uwzględnienia okoliczności i stopnia naruszenia przepisów ustawy i nałożenia na(...)kary nadmiernie dolegliwej, nieadekwatnej do zakładanego celu pozwany wskazał, że zgodnie z art. 1 ust 3 Pt przepisy ustawy o ochronie (…) nie naruszają przepisów prawa telekomunikacyjnego. Prowadzenie postępowania dotyczącego określonego stanu faktycznego na gruncie jednej ustawy nie stanowi przeszkody dla prowadzenia postępowania określonego w przepisach drugiej ustawy. Obydwa postępowania mogą więc zakończyć się w odmienny sposób . Jednocześnie pozytywna ocena tego samego stanu faktycznego i barak sankcji w świetle przepisów jednej ustawy nie wyklucza odmiennej oceny i sankcji wskutek przeprowadzenia postępowania na podstawie przepisów drugiej ustawy. Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dn. 19.10.2006 r. III SK 15/2006, Lex 320697. W wyroku wskazano, że przepisyPrawa energetycznegonie stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o ochronie (…) i podkreślił, że zastosowanie reguł konkurencji może być wyłączone tylko w szczególnych okolicznościach. Pozwany podkreślił, iż w świetle przedstawionych uwag zatwierdzanie cenników przez Prezesa UKE nie wyłącza stosowania przepisów ustawy o ochronie (…) do oceny zachowań na rynku przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Dodał, że nakładając karę pieniężną wziął pod uwagę stopień zawinienia(...)przypisując powodowi winę nieumyślną. Pokreślił jednak, że od powoda jako prowadzącego działalność gospodarczą wymagana jest należyta staranność uwzględniająca profesjonalny charakter jego działalności -art. 355 § 2 kc.Pozwany stwierdził więc, iż mimo kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UKE był uprawniony do przeprowadzenia własnego postępowania kontrolnego. Podtrzymał stanowisko, że pobieranie przez powoda bezprawnych, nieuzasadnionych z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy zawartej na czas 12 miesięcy, które to umowy nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi w znacznym stopniu naruszyły interesy konsumentów zapewniając jednocześnie(...)nieuzasadnione zyski pochodzące z pobranych bezprawnie opłat. Prezes UOKiK podkreślił, że określając wysokość kary na poziomie(...)przychodu uwzględnił stopień naruszenia, całokształt okoliczności sprawy, możliwości finansowe i potencjał ekonomiczny(...). Nałożona kara jest zdaniem pozwanego adekwatna do winy nieumyślnej powoda. Przy nałożeniu kary pozwany musiał również uwzględnić funkcje kary oraz fakt, że przedmiotem decyzji było naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Odpowiadając na zarzut naruszenia art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 in fine ustawy o ochronie (…) pozwany nie zgodził się z przedstawioną przez powoda wykładnią art. 111 ustawy. Podkreślił, że prawidłowo uwzględnił poprzednie naruszenia przez powoda przepisów ustawy o ochronie (…) ponieważ mimo wejścia w życie w 2007 r. nowej ustawy przepisy te nie uległy zmianie w porównaniu z przepisami poprzednio obowiązującej ustawy z 2000 r. Odnośnie naruszenia przepisów art. 26 ust 2 w zw z art. 26 ust 1 oraz art. 32 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie (…) w świetle obowiązku publikacji w dzienniku ogólnopolskim pozwany podkreślił, że przedmiotowy obowiązek ma na celu podniesienie świadomości konsumentów o przysługujących im prawach i obowiązkach w zakresie ulg przyznawanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zawieranych umowach. Stanowisko powoda, iż wobec publikacji decyzji w Dzienniku Urzędowym UOKiK w formie tradycyjnej i internetowej oraz informacji publikowanych przez media, obowiązek publikacji jest zbędny, pozwany Prezes UOKiK uznał za bezzasadne. Pozwany zauważył, że funkcja, odbiór rynkowy oraz skutek działań informacyjnych Prezesa UOKiK i nałożonych decyzją obowiązków są odmienne. Zaznaczył, że instrumenty i środki usunięcia trwałych skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów zostały określone w art. 26 ust 2 ustawy o ochronie (…). Jednocześnie zamieszczenie w decyzji postanowień służących eliminacji skutków naruszenia miało charakter prewencyjny jako ostrzeżenie dla innych przedsiębiorców oraz środek mogący przyczynić się do zwiększenia świadomości konsumentów. W piśmie procesowym z dn. 13.05.2002 r. powód podtrzymał stanowisko przedstawione w odwołaniu. Stwierdził, że jeżeli pobieranie przez(...)opłat od abonentów było zgodne z art. 57 ust 6 Pt to nie może być uznane za naruszenie art. 57 ust 5 Pt. Zdaniem powoda okoliczności sprawy przemawiają za zastosowaniem art. 27 ust 1 ustawy o ochronie (…) Podkreślił, że został dotkliwie ukarany za stosowanie postanowień umów, które dostosował do wymogów Prezesa UKE. Stwierdził, iż w świetle odpowiedzi na odwołanie jest niesporne, że decyzja Prezesa UOKiK nr(...)była nieprawomocna i w związku z tym podobnie jak inne powołane przez pozwanego decyzje, dotyczące odmiennych, niż będące przedmiotem zaskarżonej decyzji, praktyk nie mogła być brana pod uwagę przy wymiarze kary. Powód podtrzymał też swoją argumentację dotyczącą nałożonego decyzją obowiązku publikacji decyzji: Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił co następuje: Przedsiębiorca telekomunikacyjny(...) sp. z o.o.(obecnie(...) SA) wykorzystywał w stosunkach z konsumentami następujące wzorce umowne: - regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez(...)obowiązujący od dn. 14.09.2006 r. - umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych - cenniki, które w zależności od potrzeb były wybierane przez konsumenta przy zawieraniu umowy na czas określony lub nieokreślony We wzorcu umowy oraz w treści niektórych cenników przedsiębiorcy znajdowały się postanowienia informujące, że: 1 umowa z konsumentem została zawarta na czas oznaczony 12 miesięcy 2 wybór cennika powiązanego z umową na czas oznaczony wiąże się z przyznaniem klientowi ulgi o wartości 50 zł lub 100 zł (zależnie od wybranego rodzaju cennika) 3 w przypadku rezygnacji przez klienta z abonamentu lub preselekcji(...)uprawniona będzie do rozwiązania umowy i obciążenia klienta jednorazową opłatą w wysokości 50 zł lub 100 zł (zależnie od wybranego cennika). W dacie wszczęcia postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów – 12.02.2008 r. (k. 82 akt adm.) oferta(...)obejmowała 10 cenników - w tym 7 cenników powiązanych z umową na czas oznaczony i 3 dotyczące umów na czas nieoznaczony. Na podstawie zarządzenia dyrekcji z dn. 11.07.2008 r.(...)wprowadziła z dniem 14.07.2008 r. zmiany w ofercie polegające na odstąpieniu od naliczania klientom indywidualnym opłat związanych z przedterminowym rozwiązaniem umów dotyczących cenników, które były w ofercie przed 14.07.2008 r. Wprowadzono też nowe cenniki dotyczące usługi abonamentu i preselekcji a sprzedaż usług prowadzona jest w oparciu o nowy wzór umowy. Postanowienie stanowiące o obciążeniu abonenta opłatą jednorazową w przypadku rezygnacji z usług przed upływem terminu umowy na czas oznaczony zostało zmienione. Zgodnie z nowym brzmieniem rozwiązanie przez klienta lub z winy klienta przed upływem terminu umowy zawartej na czas oznaczony 12 miesięcy uprawnia(...)do obciążenia klienta opłatą w wysokości równowartości przyznanej ulgi aktywacyjnej. Ponadto cenniki oferowane są w dwóch opcjach (na czas oznaczony i nieoznaczony) a każdy cennik przewiduje określony pakiet minut do wykorzystania w ramach abonamentu. Prezes UOKiK po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego stwierdził, że postanowienia zawarte we wzorcu umownym i cennikach stosowanych przed dniem 14.07.2008 r. oraz funkcjonujące w umowach zawartych przed tym dniem a nadal obowiązujących (nie zmienionych przez przedsiębiorcę po dniu 14.07.2008 r.)nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi ponieważ nie spełniały wymogów określonych w art. 57 ust 6 Pt. Działania przedsiębiorcy polegające na pobieraniu od konsumentów opłaty z tytułu rezygnacji z abonamentu lub preselekcji, w ramach umów zawartych na czas oznaczony 12 miesięcy, zawartych w wyniku wyboru przez konsumenta określonego cennika usług, które to umowy nie były związane z przyznaniem konsumentowi ulgi, co pozostawało w sprzeczności z art. 57 ust 5 Pt, uznał za godzące w zbiorowe interesy konsumentów. Zdaniem Prezesa UOKiK bezprawność działań(...)polegała na naruszeniu art. 57 ust 5 Pt poprzez stosowanie we wzorcach postanowienia mogącego uniemożliwiać lub utrudniać konsumentom korzystanie z prawa do zmiany dostawcy usług oraz brak podstaw do usankcjonowania w świetle przepisu art. 57 ust 6 Pt kwestionowanych działań(...)polegających na pobieraniu opłat od konsumentów w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy zawartej na czas określony. W ocenie Prezesa UOKiK działanie takie było niezgodne z art. 57 ust 5 Pt ponieważ zawarte we wzorcu umowy i cennikach postanowienia mówiące o uldze przyznanej w związku z zawarciem umowy nie spełniały przesłanek ulgi określonych w art. 57 ust 6 Pt. Ulga przewidziana w postanowieniach umowy i cenników stosowanych przez(...)nie miała walorów i nie była ulgą, o której mowa w art. 57 ust 6 Pt. Zdaniem Prezesa UOKiK ulga nie była realnie przyznana klientowi przy zawieraniu umowy w postaci obniżki abonamentu lub opłaty aktywacyjnej ewentualnie opłaty za abonament telefoniczny. W związku z tym pobieranie przez(...)dodatkowej opłaty przy przedterminowym rozwiązaniu umowy przez konsumenta nie miało podstaw w art. 57 ust 6 Pt. a stosowanie we wzorcach postanowienia uprawniającego spółkę do wystąpienia z żądaniem zapłaty tejże opłaty mogło uniemożliwiać klientom zmianę dostawcy usług, co jest niedozwolone w myśl art. 57 ust 5 Pt. Prezes UOKiK stwierdził, że przedstawione działanie(...)jest skierowane do nieograniczonej liczby konsumentów, którzy zawarli lub potencjalnie mogli zawrzeć z(...)umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz uznał, że działanie to godzi w interesy konsumentów, ponieważ wywołuje negatywne skutki w sferze ich praw i obowiązków poprzez narażenie ich na zapłatę bezprawnej opłaty za rozwiązanie umowy, nie związanej z ulgą przyznawaną abonentowi. Bezsporne jest, że(...)w umowach zawieranych z konsumentami i przed dniem 14.07.2008 r. stosowało postanowienia, które w przypadku rozwiązania przez konsumenta przed upływem terminu umowy zawartej na określony 12 miesięcy, upoważniały przedsiębiorcę do żądania od abonenta zapłaty określonej kwoty (zależnie od wybranego cennika). Okoliczności te zostały potwierdzone przez powoda w piśmie z dn. 17.04.2007 r. (k 9-16 akt adm.). Podstawę prawną takiego działania stanowił w ocenie(...)przepis art. 57 ust 6 Pt, zgodnie z którym przedsiębiorca w razie przedterminowego rozwiązania umowy związanej z ulgą przyznana abonentowi, może zażądać od abonenta zapłaty kwoty nie wyższej od przyznanej ulgi. Mając na uwadze treść cytowanego w sprawie stanowiska doktryny (S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne, komentarz, wyd. 2 Warszawa 2005 r. s. 430-431) dotyczącego pojęcia ulgi zgodzić się należało z pozwanym, że postanowienie stosowane przez(...)w umowach konsumentami upoważniające do żądania zapłaty określonej kwoty tytułem kary w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy terminowej nie znajduje oparcia w przepisie art. 57 ust 6 Pt. Wskazany przepis dotyczy bowiem przypadków zwarcia umowy dotyczącej świadczenia usług telekomunikacyjnych związanych z konkretną ulgą przyznaną konsumentowi przy zawieraniu umowy. Z wyjaśnień powoda (k 15 akt adm.) wynika, że w przypadku wyboru jednego z cenników lojalnościowych klient otrzymywał możliwość korzystania z darmowych połączeń lub darmowych minut ale wartość udzielonej ulgi nie jest podana z góry lecz jest wprost proporcjonalna do stopnia wykorzystania tej możliwości przez klienta. Powód sam nie potrafił podać wartości udzielonej ulgi. Stwierdził tylko, że jej wartość związana z wyborem danego cennika przekracza w rzeczywistości kwotę 100 zł. Trafne wobec tego jest stanowisko Prezesa UOKiK, że pobieranie od klientów opłat w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy terminowej było bezprawne. Ponadto zamieszczenie we wzorcu umowy lub cenniku przedmiotowego postanowienia, którego treść mogła uniemożliwiać lub utrudniać a przynajmniej w pewnym stopniu zniechęcać konsumenta do zmiany dostawcy usług, przed upływem terminu na jaki umowa została zawarta stanowi działanie sprzeczne z zakazem znajdującym się w art. 57 ust 5 Pt. Okoliczność, iż powód z dniem 14.07.2008 r. zaprzestał stosowania we wzorcu umowy i cennikach postanowień o wskazanej treści nie może jednak być podstawą do uznania, iż z tym dniem(...)zaprzestało stosowania przedstawionej praktyki ponieważ, postanowienia te nadal funkcjonowały w umowach zawartych przed dniem 14.07.2008 r. i dopiero po ich wyekspirowaniu wyszły z obrotu prawnego i przestały kształtować stosunki prawne między(...)klientami tego przedsiębiorcy. Mając na uwadze, iż bezprawne działanie(...)polegało na pobieraniu od konsumentów opłaty w wysokości 100 zł (lub 50 zł), więc miało charakter finansowy i godziło w nieokreśloną grupę konsumentów, czym naruszało w dacie wydania przedmiotowej decyzji zbiorowe interesy konsumentów, uznać zdaniem Sądu należy, iż zawarty w odwołaniu zarzut naruszenia art. 24 ust 1 ustawy o ochronie (…) w zw. z art. 57 ust 5 w zw. z art. 57 ust 6 Pt nie zasługuje na uwzględnienie. Z uwagi na przedstawione powyżej okoliczności brak było również podstaw do uznania za trafny zarzutu dotyczącego nie wydania przez Prezesa UOKiK decyzji stwierdzającej zaniechanie stosowania zarzuconej praktyki. W sprawie nie doszło również do naruszenia art. 24 ust 1 i art. 24 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie w zw. zart. 47942§ 1 kpciart. 47943kpc. Wydając zaskarżoną decyzję Prezes UOKiK nie przeprowadził abstrakcyjnej kontroli wzorca umownego z pominięciem postępowania sądowego. Pozwany oparł się bowiem na informacjach uzyskanych od powoda dotyczących stosowanej przez niego praktyki a zaskarżona decyzja opiera się na zarzucie bezpośredniego działania przedsiębiorcy polegającego na bezprawnym pobieraniu opłaty karnej a nie na stosowaniu klauzul niedozwolonych, które zostały wpisane do rejestru, o których mowa wart. 47945kpc. Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 106 ust 1 pkt 4 w zw z art. 111 ustawy o ochronie (…) orazart. 7 i art. 77 § 1 kpaw zw z art. 83 ustawy o ochronie (…) wskazać należało, że okoliczność stosowania przez powoda praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ustawy o ochronie (…) została przez Prezesa UOKiK udowodniona. Podkreślić wypada, że w postępowaniu prowadzonym według przepisów procedury cywilnej przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ze względu na zasady rządzące tym postępowaniem, naruszenie w przeprowadzonym przez organ administracji postępowaniu, przepisówkpanie ma wpływu na treść orzeczenia wydanego przez Sąd. W tym stanie zarzut niewyjaśnienia przez pozwanego okoliczności sprawy nie zasługuje na uwzględnienie. Dokonując oceny zarzutu naruszenia art. 111 ustawy o ochronie (…) należało zdaniem Sądu podkreślić, że powód jako profesjonalnie działający przedsiębiorca zobowiązany jest do szczególnej staranności w prowadzeniu działalności gospodarczej. Powód posiada bowiem odpowiednie doświadczenie oraz ma możliwość korzystania z fachowej obsługi prawnej. Wobec tego dopuszczenie się przez powoda stosowania zarzuconej praktyki należy uważać za działania szczególnie naganne nawet jeśli nie były umyślne. Okoliczność, iż na działania powoda mogła mieć wpływ ocena jego działalności przeprowadzona przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej nie powinna mieć wpływu na stopień zawinienia, ponieważ kontrola prowadzona przez organ regulacyjny rynku usług elektronicznych dotyczyła innych aspektów niż ochrona interesów konsumentów, jaką ma na celu Prezes UOKiK. Wyniki kontroli prowadzonej przez Prezesa UKE nie mogą więc stanowić okoliczności łagodzącej przy określaniu wymiaru kary pieniężnej. Ponadto powód, mimo wszczęcia przez Prezesa UOKiK postępowania w sprawie stosowania przez(...)określonych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, nie wykazał inicjatywy i dopiero z dniem 14.07.2008 r. wprowadził do stosowania zmienione wzorce, pozostawiając jednak bez zmian postanowienia umowne funkcjonujące w umowach zawartych przed tą datą. Powyższa okoliczność ma również znaczenie przy ocenie okresu stosowania przedmiotowej praktyki, która oparta była na postanowieniach zwartych w regulaminie obowiązującym od dn. 14.09.2006 r. a mogła ustać dopiero po wyekspirowaniu ostatniej z umów zawartych na 12 miesięcy przed dniem 14.07.2008 r., a więc przez okres 22 miesięcy. Działania powoda nie można więc określić jako krótkotrwałego – nie przekraczającego sześciu miesięcy. Należy też pamiętać, że praktyka powoda naruszała interesy ekonomiczne konsumentów co mogło być dla nich szczególnie dotkliwe i przynosiło(...)określone przychody. Zdaniem Sądu przy określeniu wysokości nałożonej kary Prezes UOKiK nie uwzględnił jednak w prawidłowy sposób sytuacji finansowej powoda, która została przedstawiona wyczerpująco w sprawozdaniu finansowym przy piśmie powoda z dn. 24.07.2008 r. ( k. 197-223 akt adm.). Należało również pamiętać, iż(...)sp. z o.o. była przedsiębiorcą wchodzącym na krajowy rynek usług elektronicznych zdominowany przez innego operatora i wobec tego powód musiał pokonać szczególne trudności wynikające z sytuacji w której się znajdował i ponosić nakłady skutkujące ujemnym efektem ekonomicznym prowadzonej działalności. W tym stanie uzasadniona była zmiana wysokości nałożonej na powoda kary pieniężnej przez jej obniżenie do kwoty 1 989 190 zł stanowiącej(...)osiągniętego przez powoda przychodu, co w ocenie Sądu również pozwoli na osiągnięcie zamierzonych funkcji represyjnej oraz prewencyjnej kary pieniężnej lecz nie będzie miało tak negatywnego wpływu ekonomicznego na przedsiębiorcę. Odnośnie zarzutów dotyczących określonych w decyzji środków usunięcia trwających skutków naruszenia Sąd stwierdził, że środki te zostały określone prawidłowo, ponieważ tylko w ten sposób możliwe jest osiągnięcie u konsumentów określonego stopnia świadomości co do nieprawidłowości stosowanej przez powoda jako przedsiębiorcę telekomunikacyjnego praktyki. Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w zakresie wysokości nałożonej na powoda kary pieniężnej, oddalając odwołanie w pozostałej części –art. 47931§ 3 kpc. O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 98 i 99 kpcw zw zart. 100 kpcstosownie do wyniku sporu. SSO Witold Rękosiewicz

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000388_2009_Uz_2010-01-21_001

II AKa 388/09

2010-01-21 01:00:00.0 CET

2013-02-23 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 388/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Elżbieta Mieszczańska Sędziowie SSA Witold Mazur (spr.) SSA Beata Basiura Protokolant Magdalena Baryła przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2010 roku sprawy wnioskodawcy J. K. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za okres internowania na skutek apelacji prokuratora o

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2009" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000388"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 388/09</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 21 stycznia 2010 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Przewodniczący</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Elżbieta Mieszczańska</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Sędziowie</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Witold Mazur (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx>SSA Beata Basiura</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>Magdalena Baryła</xBx></xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2010 roku</xText> <xText>sprawy <xBx>wnioskodawcy </xBx><xAnon>J. K.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za okres internowania</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 08.10.2009 r. sygn. akt II Ko 151/08</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. II AKa 388/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 8 października 2009r. wydanym w sprawie sygn. akt II Ko 151/08 orzekł:</xText> <xText>I. na podstawie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 8 ust. 1 a" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art.8 ust.1 i 1a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. z 32.02.1991r. z późn. zm. znowelizowanej ustawą z dnia 19 września 2007r. (Dz. U. z dnia 18.10.2007r.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>kwotę 17.500 zł tytułem zadośćuczynienia i kwotę 2000 zł tytułem odszkodowania za internowanie w okresie od dnia 13 grudnia 1981r. do dnia 14 lica 1982r.</xText> <xText>w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981r. wraz z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku,</xText> <xText>II. w pozostałej części wniosek oddalił,</xText> <xText>III. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Od wyroku apelację złożył prokurator i na zasadzie <xLexLink xArt="art. 425" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.425kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 444" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.444kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 427" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.427kpk</xLexLink> zaskarżył go na niekorzyść wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>w części dotyczącej rozstrzygnięcia w przedmiocie odszkodowania oraz na podstawie art.438pkt2i3kpk zarzucił:</xText> <xText>1) obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, a to <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.167kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.366§1kpk</xLexLink>, poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, dotyczących wysokości poniesionej przez wnioskodawcę realnej szkody majątkowej z powodu wykonania wobec niego decyzji</xText> <xText>o internowaniu,</xText> <xText>2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na nieprawidłowym uznaniu, że wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>należy się odszkodowanie w wysokości</xText> <xText>2000 zł z tytułu zwrotu kosztów związanych z dojazdem do miejsc internowania członków jego rodziny oraz przygotowaniem dla niego paczek żywnościowych.</xText> <xText>Oskarżyciel publiczny stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zasądzającej od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>odszkodowania i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText/> <xText>Apelacja prokuratora jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom autora środka odwoławczego ustalenia faktyczne</xText> <xText>i prawne Sądu Okręgowego nie nasuwają uwag i zastrzeżeń, a końcowa konkluzja o zasądzeniu na rzecz wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>od Skarbu Państwa kwoty 17.500 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 2000 zł tytułem odszkodowania za internowanie w okresie od dnia 13 grudnia 1981r. do dnia</xText> <xText>14 lipca 1982r. jest całkowicie uzasadniona. Należy podzielić zapatrywania sądu orzekającego zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku</xText> <xText>i przytoczoną argumentację.</xText> <xText>Zgodnie z brzmieniem przepisów art.8ust.1 i art.8ust.1a ustawy z dnia</xText> <xText>23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz.149 ze zm.) osobie, wobec której wydano decyzję</xText> <xText>o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania tej decyzji. Należy jednak pamiętać, że łączna wysokość przyznanego świadczenia pieniężnego z tych dwóch odrębnych tytułów nie może przekroczyć kwoty 25.000zł.</xText> <xText>W niniejszej sprawie Sąd I-szej instancji prawidłowo zgromadził dowody, a następnie w sposób poprawny przeprowadził je w ramach przewodu sądowego, przy czym obecne strony procesowe nie żądały jego uzupełnienia,</xText> <xText>a co istotne ponadto prokurator wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>odszkodowania pieniężnego z tytułu kosztów dojazdu <xBRx/>w kwocie 1000 zł. W tej sytuacji zgodnie z treścią przepisu <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.410kpk</xLexLink> podstawę wydanego wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zebranego materiału dowodowego jest poprawna i rzeczowa. W żadnym stopniu nie narusza zasady obiektywizmu i swobodnej oceny dowodów.</xText> <xText>Przede wszystkim stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę nie dopuścił się jakichkolwiek uchybień przy dokonywaniu ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia. W sposób prawidłowy ustalił fakty dotyczące internowania wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>, jego czasu i warunków oraz okoliczności związanych ze stanem zdrowia osadzonego i jego dalszej kariery zawodowej po opuszczeniu jednostki odosobnienia. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I-szej instancji również w sposób prawidłowy ustalił wysokość przyznanego wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną i fizyczną. Zasądzona kwota pieniężna w wysokości 17.500 zł nie była przez żadną ze stron procesowych kwestionowana. Również prokurator nie zaskarżył powyższego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia</xText> <xText>w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania decyzji o internowaniu.</xText> <xText>Odnosząc się natomiast do zarzutu prokuratora w części kwestionującej wysokość zasądzonego wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>odszkodowania pieniężnego w kwocie 2000 zł, należy stwierdzić, że skarżący nie podniósł żadnych przekonujących, merytorycznych argumentów podważających ustalenia Sądu Okręgowego w tym zakresie, nie wskazał, jakiego rodzaju błędów dopuścił się sąd orzekający ustalając wysokość szkody, czy też ewentualnie pominął istotne okoliczności mające wpływ na wysokość odszkodowania. Bezspornym jest, że odszkodowania można dochodzić tylko wówczas, gdy szkoda w majątku wnioskodawcy faktycznie zaistniała i spowodowana była internowaniem. Zasądzone odszkodowanie powinno odpowiadać wysokości rzeczywistej szkody, zaś ciężar dowodowy co do wykazania tej wysokości spoczywa na wnioskodawcy. To właśnie w oparciu o zeznania wnioskodawcy</xText> <xText>i załączoną do akt dokumentację Sąd Okręgowy poprawnie ustalił, jakie</xText> <xText>i w jakiej wysokości wnioskodawca poniósł straty materialne w związku</xText> <xText>z internowaniem. Nie może budzić zastrzeżeń stanowisko sądu orzekającego, że wnioskodawcy należy się odszkodowanie, ponieważ w majątku jego najbliższej rodziny doszło istotnie do uszczerbku finansowego, spowodowanego koniecznością poniesienia wydatków związanych z kosztami jego odwiedzin</xText> <xText>w miejscach internowania, koniecznością zakupu paliwa, wynajęciem kierowcy oraz nabyciem produktów żywnościowych. Wskazane okoliczności zostały udowodnione relacją samego wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>zaprezentowaną na rozprawie głównej i wynikały też z treści dokumentów znajdujących się</xText> <xText>w aktach internowania.</xText> <xText>Na gruncie niniejszej sprawy faktem bezspornym jest to, że wnioskodawca przebywał w okresie od 17 grudnia 1981r. do 19 marca 1982r.</xText> <xText>w Zakładzie Karnym w <xAnon>S.</xAnon> i od 19 marca 1982r. do 14 lipca 1982r. w ośrodku odosobnienia w <xAnon>U.</xAnon>. W aktach internowania znajduje się wykaz udzielonych widzeń oraz są też zgłoszenia na widzenia. Analiza tych dokumentów prowadzi do wniosku, że członkowie rodziny 4 razy odwiedzali go w Zakładzie Karnym w <xAnon>S.</xAnon> i 6 razy byli u niego w <xAnon>U.</xAnon>.</xText> <xText>Za każdym razem podróżowali jego prywatnym samochodem osobowym</xText> <xText>i wynajmowali kierowcę, który otrzymywał za usługę 1 litr alkoholu. Wnioskodawca przed internowaniem zamieszkiwał w miejscowości <xAnon>P.</xAnon>. Odległość z <xAnon>P.</xAnon>do <xAnon>S.</xAnon>wynosi około 100 km, a do <xAnon>miejscowości U.</xAnon>około 300 km, biorąc pod uwagę przebieg trasy drogowej na mapie. Przy przeciętnym zużyciu 7 litrów paliwa na 100 km i jego cenie wynoszącej średnio 4 zł za litr według aktualnych stawek oraz przyjmując wynagrodzenie kierowcy w kwocie 40 zł za wyjazd, koszty podróży do <xAnon>S.</xAnon>wynosiły około 400 zł. Obejmowały one przejechany dystans łącznie około 800 km, koszty paliwa w granicach 240 zł oraz koszty wynajęcia kierowcy w kwocie 160 zł. Natomiast koszty podróży do ośrodka odosobnienia w <xAnon>U.</xAnon>wynosiły około 1240 zł. Obejmowały one przejechany dystans łącznie około 3.600 km, koszty paliwa w granicach 1000 zł oraz koszty wynajęcia kierowcy w kwocie 240 zł. Same więc koszty podróży do miejsc internowania wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>przekroczyły wysokość 1600 zł. Do tego należy dodać wydatki związane z przygotowaniem paczek żywnościowych. Przy przyjęciu, że przeciętny koszt jednej paczki wynosił</xText> <xText>w graniach od 50 zł do 100 zł oraz uwzględniając łączną ilość 10 widzeń, należy stwierdzić, że zasądzone od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy odszkodowanie pieniężne w kwocie 2000 zł nie może być absolutnie uznane za wygórowane i obejmuje rzeczywistą szkodę materialną poniesioną przez niego w skutek wykonania decyzji o internowaniu i jest adekwatne do poniesionych</xText> <xText>z tego tytułu wydatków przez członków jego rodziny. Nie zachodziła przy tym konieczność przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy innych dowodów, w tym</xText> <xText>z zeznań żony wnioskodawcy w celu zweryfikowania jego oświadczeń i zeznań w tym zakresie, ponieważ na wydanie orzeczenia w tej części pozwalał zebrany materiał dowodowy znajdujący się, między innymi w aktach sprawy,</xText> <xText>a w szczególności w aktach internowania. Sąd orzekający w tego rodzaju sprawach orzeka na wniosek i z urzędu. W toku postępowania odwoławczego istniała możliwość zweryfikowania kwoty zasądzonego odszkodowania pieniężnego w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony dotychczas</xText> <xText>w przedmiotowej sprawie oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. W tym miejscu trzeba podkreślić, że obecnie nie jest już możliwe ścisłe udowodnienie kosztów odwiedzin wnioskodawcy w okresie internowania</xText> <xText>oraz przygotowania paczek żywnościowych, czyli elementów składających się na kwotę należnego odszkodowania. W takiej sytuacji faktycznej i procesowej należało zastosować regułę określoną w <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.322 kpc</xLexLink> i zasądzić odpowiednią sumę według oceny sądu orzekającego, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.</xText> <xText>Wbrew wywodom autora apelacji ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy nie była dowolna i została oparta na zasadach wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.</xText> <xText>W związku z tym, w oparciu o reguły wynikające z treści <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.4kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.7kpk</xLexLink>, należało zaakceptować ustalenia faktyczne i prawne Sądu Okręgowego</xText> <xText>i stwierdzić, że wysokość przyznanego wnioskodawcy <xAnon>J. K.</xAnon>odszkodowania pieniężnego, jest odpowiednia oraz niewygórowana. Odszkodowanie ze swej istoty musi odpowiadać rzeczywistej szkodzie, lecz domaganie się z tego tytułu bliższego sprecyzowania jej kwoty w realiach niniejszej sprawy nie znajduje uzasadnienia.</xText> <xText>W świetle naprowadzonych wyżej okoliczności faktycznych i prawnych podniesione w apelacji przez prokuratora zarzuty obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, a to <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.167kpk</xLexLink> <xBRx/>i <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.366§1kpk</xLexLink>, poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, dotyczących wysokości poniesionej przez wnioskodawcę realnej szkody majątkowej z powodu wykonania wobec niego decyzji o internowaniu</xText> <xText>oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia</xText> <xText>i polegającego na nieprawidłowym uznaniu, że <xAnon>J. K.</xAnon>należy się odszkodowanie w wysokości 2000 zł z tytułu zwrotu kosztów związanych</xText> <xText>z dojazdem do miejsc internowania członków jego rodziny oraz zakupem <xBRx/>dla niego paczek żywnościowych są nietrafne.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe wywody należało w tych warunkach utrzymać w mocy zaskarżony wyrok, uznając go za słuszny i prawidłowy. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowi przepis <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437§1kpk</xLexLink>.</xText> <xText>O wydatkach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie</xText> <xText>z przepisem <xLexLink xArt="art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art.13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. Nr 34, poz.149 ze zm.), obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Elżbieta Mieszczańska

Renata Kopiec

Magdalena Baryła

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 388/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Elżbieta Mieszczańska Sędziowie SSA Witold Mazur (spr.) SSA Beata Basiura Protokolant Magdalena Baryła przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2010 roku sprawywnioskodawcyJ. K. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za okres internowania na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 08.10.2009 r. sygn. akt II Ko 151/08 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. II AKa 388/09 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 8 października 2009r. wydanym w sprawie sygn. akt II Ko 151/08 orzekł: I. na podstawieart.8 ust.1 i 1a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. z 32.02.1991r. z późn. zm. znowelizowanej ustawą z dnia 19 września 2007r. (Dz. U. z dnia 18.10.2007r.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyJ. K.kwotę 17.500 zł tytułem zadośćuczynienia i kwotę 2000 zł tytułem odszkodowania za internowanie w okresie od dnia 13 grudnia 1981r. do dnia 14 lica 1982r. w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981r. wraz z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku, II. w pozostałej części wniosek oddalił, III. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Od wyroku apelację złożył prokurator i na zasadzieart.425kpk,art.444kpkiart.427kpkzaskarżył go na niekorzyść wnioskodawcyJ. K.w części dotyczącej rozstrzygnięcia w przedmiocie odszkodowania oraz na podstawie art.438pkt2i3kpk zarzucił: 1) obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, a toart.167kpkiart.366§1kpk, poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, dotyczących wysokości poniesionej przez wnioskodawcę realnej szkody majątkowej z powodu wykonania wobec niego decyzji o internowaniu, 2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na nieprawidłowym uznaniu, że wnioskodawcyJ. K.należy się odszkodowanie w wysokości 2000 zł z tytułu zwrotu kosztów związanych z dojazdem do miejsc internowania członków jego rodziny oraz przygotowaniem dla niego paczek żywnościowych. Oskarżyciel publiczny stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zasądzającej od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyJ. K.odszkodowania i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja prokuratora jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew twierdzeniom autora środka odwoławczego ustalenia faktyczne i prawne Sądu Okręgowego nie nasuwają uwag i zastrzeżeń, a końcowa konkluzja o zasądzeniu na rzecz wnioskodawcyJ. K.od Skarbu Państwa kwoty 17.500 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 2000 zł tytułem odszkodowania za internowanie w okresie od dnia 13 grudnia 1981r. do dnia 14 lipca 1982r. jest całkowicie uzasadniona. Należy podzielić zapatrywania sądu orzekającego zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i przytoczoną argumentację. Zgodnie z brzmieniem przepisów art.8ust.1 i art.8ust.1a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz.149 ze zm.) osobie, wobec której wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania tej decyzji. Należy jednak pamiętać, że łączna wysokość przyznanego świadczenia pieniężnego z tych dwóch odrębnych tytułów nie może przekroczyć kwoty 25.000zł. W niniejszej sprawie Sąd I-szej instancji prawidłowo zgromadził dowody, a następnie w sposób poprawny przeprowadził je w ramach przewodu sądowego, przy czym obecne strony procesowe nie żądały jego uzupełnienia, a co istotne ponadto prokurator wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcyJ. K.odszkodowania pieniężnego z tytułu kosztów dojazduw kwocie 1000 zł. W tej sytuacji zgodnie z treścią przepisuart.410kpkpodstawę wydanego wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zebranego materiału dowodowego jest poprawna i rzeczowa. W żadnym stopniu nie narusza zasady obiektywizmu i swobodnej oceny dowodów. Przede wszystkim stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę nie dopuścił się jakichkolwiek uchybień przy dokonywaniu ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia. W sposób prawidłowy ustalił fakty dotyczące internowania wnioskodawcyJ. K., jego czasu i warunków oraz okoliczności związanych ze stanem zdrowia osadzonego i jego dalszej kariery zawodowej po opuszczeniu jednostki odosobnienia. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I-szej instancji również w sposób prawidłowy ustalił wysokość przyznanego wnioskodawcyJ. K.zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną i fizyczną. Zasądzona kwota pieniężna w wysokości 17.500 zł nie była przez żadną ze stron procesowych kwestionowana. Również prokurator nie zaskarżył powyższego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania decyzji o internowaniu. Odnosząc się natomiast do zarzutu prokuratora w części kwestionującej wysokość zasądzonego wnioskodawcyJ. K.odszkodowania pieniężnego w kwocie 2000 zł, należy stwierdzić, że skarżący nie podniósł żadnych przekonujących, merytorycznych argumentów podważających ustalenia Sądu Okręgowego w tym zakresie, nie wskazał, jakiego rodzaju błędów dopuścił się sąd orzekający ustalając wysokość szkody, czy też ewentualnie pominął istotne okoliczności mające wpływ na wysokość odszkodowania. Bezspornym jest, że odszkodowania można dochodzić tylko wówczas, gdy szkoda w majątku wnioskodawcy faktycznie zaistniała i spowodowana była internowaniem. Zasądzone odszkodowanie powinno odpowiadać wysokości rzeczywistej szkody, zaś ciężar dowodowy co do wykazania tej wysokości spoczywa na wnioskodawcy. To właśnie w oparciu o zeznania wnioskodawcy i załączoną do akt dokumentację Sąd Okręgowy poprawnie ustalił, jakie i w jakiej wysokości wnioskodawca poniósł straty materialne w związku z internowaniem. Nie może budzić zastrzeżeń stanowisko sądu orzekającego, że wnioskodawcy należy się odszkodowanie, ponieważ w majątku jego najbliższej rodziny doszło istotnie do uszczerbku finansowego, spowodowanego koniecznością poniesienia wydatków związanych z kosztami jego odwiedzin w miejscach internowania, koniecznością zakupu paliwa, wynajęciem kierowcy oraz nabyciem produktów żywnościowych. Wskazane okoliczności zostały udowodnione relacją samego wnioskodawcyJ. K.zaprezentowaną na rozprawie głównej i wynikały też z treści dokumentów znajdujących się w aktach internowania. Na gruncie niniejszej sprawy faktem bezspornym jest to, że wnioskodawca przebywał w okresie od 17 grudnia 1981r. do 19 marca 1982r. w Zakładzie Karnym wS.i od 19 marca 1982r. do 14 lipca 1982r. w ośrodku odosobnienia wU.. W aktach internowania znajduje się wykaz udzielonych widzeń oraz są też zgłoszenia na widzenia. Analiza tych dokumentów prowadzi do wniosku, że członkowie rodziny 4 razy odwiedzali go w Zakładzie Karnym wS.i 6 razy byli u niego wU.. Za każdym razem podróżowali jego prywatnym samochodem osobowym i wynajmowali kierowcę, który otrzymywał za usługę 1 litr alkoholu. Wnioskodawca przed internowaniem zamieszkiwał w miejscowościP.. Odległość zP.doS.wynosi około 100 km, a domiejscowości U.około 300 km, biorąc pod uwagę przebieg trasy drogowej na mapie. Przy przeciętnym zużyciu 7 litrów paliwa na 100 km i jego cenie wynoszącej średnio 4 zł za litr według aktualnych stawek oraz przyjmując wynagrodzenie kierowcy w kwocie 40 zł za wyjazd, koszty podróży doS.wynosiły około 400 zł. Obejmowały one przejechany dystans łącznie około 800 km, koszty paliwa w granicach 240 zł oraz koszty wynajęcia kierowcy w kwocie 160 zł. Natomiast koszty podróży do ośrodka odosobnienia wU.wynosiły około 1240 zł. Obejmowały one przejechany dystans łącznie około 3.600 km, koszty paliwa w granicach 1000 zł oraz koszty wynajęcia kierowcy w kwocie 240 zł. Same więc koszty podróży do miejsc internowania wnioskodawcyJ. K.przekroczyły wysokość 1600 zł. Do tego należy dodać wydatki związane z przygotowaniem paczek żywnościowych. Przy przyjęciu, że przeciętny koszt jednej paczki wynosił w graniach od 50 zł do 100 zł oraz uwzględniając łączną ilość 10 widzeń, należy stwierdzić, że zasądzone od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy odszkodowanie pieniężne w kwocie 2000 zł nie może być absolutnie uznane za wygórowane i obejmuje rzeczywistą szkodę materialną poniesioną przez niego w skutek wykonania decyzji o internowaniu i jest adekwatne do poniesionych z tego tytułu wydatków przez członków jego rodziny. Nie zachodziła przy tym konieczność przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy innych dowodów, w tym z zeznań żony wnioskodawcy w celu zweryfikowania jego oświadczeń i zeznań w tym zakresie, ponieważ na wydanie orzeczenia w tej części pozwalał zebrany materiał dowodowy znajdujący się, między innymi w aktach sprawy, a w szczególności w aktach internowania. Sąd orzekający w tego rodzaju sprawach orzeka na wniosek i z urzędu. W toku postępowania odwoławczego istniała możliwość zweryfikowania kwoty zasądzonego odszkodowania pieniężnego w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony dotychczas w przedmiotowej sprawie oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. W tym miejscu trzeba podkreślić, że obecnie nie jest już możliwe ścisłe udowodnienie kosztów odwiedzin wnioskodawcy w okresie internowania oraz przygotowania paczek żywnościowych, czyli elementów składających się na kwotę należnego odszkodowania. W takiej sytuacji faktycznej i procesowej należało zastosować regułę określoną wart.322 kpci zasądzić odpowiednią sumę według oceny sądu orzekającego, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Wbrew wywodom autora apelacji ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy nie była dowolna i została oparta na zasadach wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. W związku z tym, w oparciu o reguły wynikające z treściart.4kpkiart.7kpk, należało zaakceptować ustalenia faktyczne i prawne Sądu Okręgowego i stwierdzić, że wysokość przyznanego wnioskodawcyJ. K.odszkodowania pieniężnego, jest odpowiednia oraz niewygórowana. Odszkodowanie ze swej istoty musi odpowiadać rzeczywistej szkodzie, lecz domaganie się z tego tytułu bliższego sprecyzowania jej kwoty w realiach niniejszej sprawy nie znajduje uzasadnienia. W świetle naprowadzonych wyżej okoliczności faktycznych i prawnych podniesione w apelacji przez prokuratora zarzuty obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, a toart.167kpkiart.366§1kpk, poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, dotyczących wysokości poniesionej przez wnioskodawcę realnej szkody majątkowej z powodu wykonania wobec niego decyzji o internowaniu oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i polegającego na nieprawidłowym uznaniu, żeJ. K.należy się odszkodowanie w wysokości 2000 zł z tytułu zwrotu kosztów związanych z dojazdem do miejsc internowania członków jego rodziny oraz zakupemdla niego paczek żywnościowych są nietrafne. Mając na uwadze powyższe wywody należało w tych warunkach utrzymać w mocy zaskarżony wyrok, uznając go za słuszny i prawidłowy. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowi przepisart.437§1kpk. O wydatkach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z przepisemart.13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz.149 ze zm.), obciążając nimi Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154500000003003_VI_ACa_000612_2009_Uz_2010-01-20_001

VI ACa 612/09

2010-01-20 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:47:03.0 CET

2014-07-16 12:20:58.0 CEST

15450000

3003

SENTENCE, REASON

Sygn. akt VIA Ca 612/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krystyna Karolus – Franczyk (spr.) Sędzia SA Anna Orłowska Sędzia SA Teresa Mróz Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. K. przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w P. o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sąd

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xYear="2009" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="dsliwins" xToPage="4" xPublisher="dsliwins" xFromPg="1" xVolType="15/450000/0003003/ACa" xVolNmbr="000612"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt VIA Ca 612/09</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 stycznia 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący – Sędzia SA Krystyna Karolus – Franczyk (spr.)</xText> <xText>Sędzia SA Anna Orłowska</xText> <xText>Sędzia SA Teresa Mróz</xText> <xText>Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2010 r. w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>M. K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku</xText> <xText>z dnia 24 marca 2009 r.</xText> <xText>sygn. akt I C 2563/08</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten sposób, że powództwo w całości oddala;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt VI A Ca 612/09</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Płocku wyrokiem z dnia 24 marca 2009 r. zasądził od Skarbu Państwa – Dyrektora Zakładu Karnego w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz <xAnon>M. K.</xAnon> kwotę 5 000 zł tytułem zadośćuczynienia, a w pozostałej części - co do kwoty 95 000 zł powództwo oddalił.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:</xText> <xText>Powód był osadzony w ZK <xAnon>P.</xAnon> od 21 marca 2006 r. ( do 16 maja 2009 r. ), odbywając karę w systemie terapeutycznym, na oddziale dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo. Od 10 maja 2007 r. powód podjął pracę introligatora, a od 17 października 2007 r. wykonywał obowiązki „korytarzowego” na oddziale terapeutycznym. Oddział ten przeznaczony jest dla 56 osób, zaś karę odbywało tam ponad 60. osadzonych i taki stan utrzymywał się od kilku lat.</xText> <xText>Powód był osadzony między innymi w celach nr <xAnon>(...)</xAnon>( w okresie od 16 kwietnia 2007 r. do 7 września 2007 r. ), a następnie w celi nr<xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>W celi nr<xAnon>(...)</xAnon> przeznaczonej dla 6 osób według normy 3m2/os przebywało 8 osób, w celi nr <xAnon>(...)</xAnon> o powierzchni 7 m2 przebywały 4 osoby.</xText> <xText>Obydwie cele były wyposażone w łóżko dla każdego osadzonego oraz kącik sanitarny, który w celi <xAnon>(...)</xAnon> oddzielony był płytą pilśniową i zasłonką, zaś w celi <xAnon>(...)</xAnon> ścianą murowaną z drzwiami. Zbyt mało w stosunku do liczby osadzonych było natomiast taboretów oraz powierzchni stołów tak, że przy posiłkach talerze trzeba było trzymać na kolanach.</xText> <xText>Ciasnota powodowała także napięcia pomiędzy osadzonymi.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał, że powództwo 100 000 zł zadośćuczynienia za nieludzkie i niehumanitarne przetrzymywanie w warunkach nie spełniających norm europejskich jest uzasadnione jedynie częściowo.</xText> <xText>Sąd Okręgowy wskazał i dokonał analizy przepisów, stanowiących podstawę prawną powództwa, a mianowicie: <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 110;art. 110 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 110 § 2 k.k.w.</xLexLink> i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 19 kwietnia 2006 r. ( Dz. U. nr 65, poz. 459 ) wydanego na podstawie <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 2 k.k.w.</xLexLink> Na tych przepisach oparta jest odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę, wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz unormowanie kwestii warunków, w jakich winni przebywać osadzeni w zakładach karnych.</xText> <xText>Kwestią tych warunków, a w szczególności przeludnienia w celach zajmował się Sąd Najwyższy w orzeczeniach ( V CSK 431/06, II CSK 269/07), zawierających odniesienia do <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">448 k.c.</xLexLink>, zaś Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 26 maja 2008 r., SK 25/07 stwierdził niekonstytucyjność przepisu <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink> i odroczył utratę jego mocy obowiązującej do 6 grudnia 2009 r. Przepis 248 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 1 k.k.</xLexLink>w ma, w myśl jednolitego poglądu Sądu Najwyższego, zastosowanie do oceny zdarzeń, które nastąpiły przed tym terminem.</xText> <xText>Sąd Okręgowy powołał, dotyczące kwestii warunków pobytu w zakładach karnych, orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka na tle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i dokonał interpretacji <xLexLink xArt="art. 148" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 148 k.k.w.</xLexLink> w świetle EKPCz.</xText> <xText>Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że pobyt powoda przez ponad dwa lata w celach, w których nie zagwarantowano minimum 3 m2 powierzchni na każdego osadzonego stanowił naruszenie jego dóbr osobistych: godności i prywatności. Powód doznawała utrudnień z w korzystaniu z kącika sanitarnego oraz cierpiał niewygody przy spożywaniu posiłków. Osadzenie w warunkach przeludnienia nie było spowodowane jakimiś szczególnymi okolicznościami, a wynikało z polityki penitencjarnej państwa, które nie zapewniło odpowiedniej liczby zakładów karnych. Przyznanie powodowi zadośćuczynienia w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> jest uzasadnione i bez znaczenia pozostaje kwestia, czy postępowanie zakładu karnego i jego funkcjonariuszy było zawinione. Do powstania odpowiedzialności Państwa na podstawie <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 k.c.</xLexLink> wystarczające jest wykazanie, że działanie to było niezgodne z prawem. Aktualnie w orzecznictwie Sąd Najwyższy odstąpił od wcześniejszego poglądu, że przesłanką przyznania zadośćuczynienia na podstawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> jest wina osoby, dopuszczającej się naruszenia dóbr osobistych.</xText> <xText>Po rozważeniu okoliczności sprawy Sąd Okręgowy uznał, że kwota 5 000 zł ma dla powoda charakter kompensacyjny, nie będąc nadmiernie wysoką w stosunku do doznanej krzywdy.</xText> <xText>Od powyższego wyroku złożył apelację pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w <xAnon>P.</xAnon>.</xText> <xText>Wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci <xLexLink xArt="art. 23;art. 24;art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23, art. 24 i art. 448 k.c.</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 110;art. 110 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 110 § 2 k.k.w.</xLexLink> oraz art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka, naruszenie przepisów prawa w postaci <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink>, § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 19 kwietnia 2006 r., błąd w ustaleniach faktycznych, naruszenie przepisów prawa procesowego w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach.</xText> <xText>Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Stan prawny, szeroko omówiony w uzasadnieniu Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości – powierzchnia mieszkalna przypadająca na 1 osadzonego w celi ma wynosić 3 m2, lecz na mocy <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink> mogła w określonych warunkach zostać zmniejszona. Zakład Karny w <xAnon>P.</xAnon> o istnieniu potrzeby zagęszczenia osadzonych informował każdorazowo sędziego penitencjarnego.</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">Art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink> został przez Trybunał Konstytucyjny uznany za niezgodny z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją</xLexLink>, lecz utrata mocy przepisu została odsunięta w czasie na 18 miesięcy, do dnia 6 grudnia 2009 r. Powód – jak okazało się w toku postępowania międzyinstancyjnego – został zwolniony z zakładu przed tą datą, bo 16 maja 2009 r. ( k. 140 akt ), zatem przez czas jego pobytu <xLexLink xArt="art. 248;art. 248 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 248 § 1 k.k.w.</xLexLink> obowiązywał.</xText> <xText>Odsunięcie w czasie skutku orzeczenia o niekonstytucyjności tego przepisu miało pozwolić zakładom karnym, w większości przeludnionym, na podjęcie stosownych kroków i dostosowanie liczby osadzonych do metrażu w celach z zachowaniem normy 3 m2 na osobę.</xText> <xText>Powód, domagał się zadośćuczynienia w kwocie 100 000 zł za „nieludzkie, niehumanitarne i bezprawne przetrzymywanie w warunkach, które nie spełniają norm europejskich” oraz odwołał się do godności ludzkiej jako wartości nadrzędnej ( k. 2 – pozew ).</xText> <xText>Nie jest kwestionowane, że w celach, w których powód odbywał karę 3 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności za rozbó<xSUPx>j</xSUPx> norma 3 m2 na osobę nie była spełniona. Jednak poza ciasnotą cele zawsze były wyposażone w kącik sanitarny z ubikacją, umywalką i półką na przybory toaletowe, oddzielony od części mieszkalnej, każdy z osadzonych miał własne łóżko, cele były wyposażone w telewizor, nie było skarg na warunki umożliwiające utrzymanie higieny osobistej, wentylację czy oświetlenie.</xText> <xText>Dodatkowo powód przebywał na oddziale terapeutycznym, mającym lepsze warunki opieki pedagogicznej i szerszą ofertę działań o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i oświatowym. Od 10 maja 2007 r. powód podjął pracę introligatora, a od 17 października 2007 r. pełnił również funkcję „korytarzowego”. Te zajęcia powodowały, że przebywał w celi krócej, zatem doznawała w mniejszym zakresie uciążliwości wynikających z przeludnienia.</xText> <xText>Porównanie warunków w Zakładzie Karnym w <xAnon>P.</xAnon> ze stanami faktycznymi, będącymi podstawą orzeczeń ETPCz i Sądu Najwyższego, przytoczonych w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Płocku, w których stwierdzono naruszenie dobra osobistego w postaci godności człowieka, nie daje podstawy uwzględnienia powództwa nawet w ograniczonym zakresie.</xText> <xText>Do naruszenie godności dochodzi w przypadku stosowania tortur, nieludzkiego bądź poniżającego traktowania, braku warunków do zachowania higieny osobistej, braku dostępu do sanitariatu czy braku własnego łóżka. Złe traktowanie musi ponadto przekraczać pewien poziom dolegliwości i upokorzenia. Przeludnienie w celi w połączeniu z zakazem jej opuszczania przez całą dobę bądź w połączeniu z utrudnianiem dostępu do pomocy medycznej czy innymi szykanami dawałoby podstawę do przyjęcia, że traktowanie jest nieludzkie i narusza godność osoby pozbawionej wolności.</xText> <xText>Warunki w których przebywał powód były trudne, cele były przeludnione i nie zachowano normy 3 m 2 na osobę, ale nie można ocenić, że były to warunki nieludzkie ( niehumanitarne ), a powód w tych warunkach był przetrzymywany bezprawnie. Powód został skazany prawomocnym wyrokiem za rozbój i dlatego znalazł się w zakładzie karnym.</xText> <xText>Zasądzenie zadośćuczynienia w myśl <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 k.c.</xLexLink> nie jest obowiązkowe, sąd może je przyznać w razie naruszenia dobra osobistego.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał jednak, że samo osadzenie w przeludnionej celi, przy uwzględnieniu pozostałych warunków odosobnienia, przy braku czynników upokarzających, poniżających i zmierzających do pokrzywdzenia więźnia nie doprowadziło do naruszenia godności powoda i nawet niewielka kwota zasądzona przez Sąd I instancji nie jest uzasadniona.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji w myśl <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> w zakresie kosztów.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Krystyna Karolus – Franczyk

Danuta Śliwińska

sekr. sąd. Julia Gotówka

Danuta Śliwińska

Sygn. akt VIA Ca 612/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Krystyna Karolus – Franczyk (spr.) Sędzia SA Anna Orłowska Sędzia SA Teresa Mróz Protokolant sekr. sąd. Julia Gotówka po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2010 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwaM. K. przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego wP. o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 24 marca 2009 r. sygn. akt I C 2563/08 I zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten sposób, że powództwo w całości oddala; II nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego. Sygn. akt VI A Ca 612/09 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Płocku wyrokiem z dnia 24 marca 2009 r. zasądził od Skarbu Państwa – Dyrektora Zakładu Karnego wP.na rzeczM. K.kwotę 5 000 zł tytułem zadośćuczynienia, a w pozostałej części - co do kwoty 95 000 zł powództwo oddalił. Sąd Okręgowy ustalił, co następuje: Powód był osadzony w ZKP.od 21 marca 2006 r. ( do 16 maja 2009 r. ), odbywając karę w systemie terapeutycznym, na oddziale dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo. Od 10 maja 2007 r. powód podjął pracę introligatora, a od 17 października 2007 r. wykonywał obowiązki „korytarzowego” na oddziale terapeutycznym. Oddział ten przeznaczony jest dla 56 osób, zaś karę odbywało tam ponad 60. osadzonych i taki stan utrzymywał się od kilku lat. Powód był osadzony między innymi w celach nr(...)( w okresie od 16 kwietnia 2007 r. do 7 września 2007 r. ), a następnie w celi nr(...). W celi nr(...)przeznaczonej dla 6 osób według normy 3m2/os przebywało 8 osób, w celi nr(...)o powierzchni 7 m2 przebywały 4 osoby. Obydwie cele były wyposażone w łóżko dla każdego osadzonego oraz kącik sanitarny, który w celi(...)oddzielony był płytą pilśniową i zasłonką, zaś w celi(...)ścianą murowaną z drzwiami. Zbyt mało w stosunku do liczby osadzonych było natomiast taboretów oraz powierzchni stołów tak, że przy posiłkach talerze trzeba było trzymać na kolanach. Ciasnota powodowała także napięcia pomiędzy osadzonymi. Sąd Okręgowy uznał, że powództwo 100 000 zł zadośćuczynienia za nieludzkie i niehumanitarne przetrzymywanie w warunkach nie spełniających norm europejskich jest uzasadnione jedynie częściowo. Sąd Okręgowy wskazał i dokonał analizy przepisów, stanowiących podstawę prawną powództwa, a mianowicie:art. 417 k.c.w związku zart. 110 § 2 k.k.w.i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 19 kwietnia 2006 r. ( Dz. U. nr 65, poz. 459 ) wydanego na podstawieart. 248 § 2 k.k.w.Na tych przepisach oparta jest odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę, wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz unormowanie kwestii warunków, w jakich winni przebywać osadzeni w zakładach karnych. Kwestią tych warunków, a w szczególności przeludnienia w celach zajmował się Sąd Najwyższy w orzeczeniach ( V CSK 431/06, II CSK 269/07), zawierających odniesienia doart. 23 k.c.i448 k.c., zaś Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 26 maja 2008 r., SK 25/07 stwierdził niekonstytucyjność przepisuart. 248 § 1 k.k.w.i odroczył utratę jego mocy obowiązującej do 6 grudnia 2009 r. Przepis 248§ 1 k.k.w ma, w myśl jednolitego poglądu Sądu Najwyższego, zastosowanie do oceny zdarzeń, które nastąpiły przed tym terminem. Sąd Okręgowy powołał, dotyczące kwestii warunków pobytu w zakładach karnych, orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka na tle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i dokonał interpretacjiart. 148 k.k.w.w świetle EKPCz. Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że pobyt powoda przez ponad dwa lata w celach, w których nie zagwarantowano minimum 3 m2 powierzchni na każdego osadzonego stanowił naruszenie jego dóbr osobistych: godności i prywatności. Powód doznawała utrudnień z w korzystaniu z kącika sanitarnego oraz cierpiał niewygody przy spożywaniu posiłków. Osadzenie w warunkach przeludnienia nie było spowodowane jakimiś szczególnymi okolicznościami, a wynikało z polityki penitencjarnej państwa, które nie zapewniło odpowiedniej liczby zakładów karnych. Przyznanie powodowi zadośćuczynienia w oparciu o przepisart. 448 k.c.jest uzasadnione i bez znaczenia pozostaje kwestia, czy postępowanie zakładu karnego i jego funkcjonariuszy było zawinione. Do powstania odpowiedzialności Państwa na podstawieart. 417 k.c.wystarczające jest wykazanie, że działanie to było niezgodne z prawem. Aktualnie w orzecznictwie Sąd Najwyższy odstąpił od wcześniejszego poglądu, że przesłanką przyznania zadośćuczynienia na podstawieart. 448 k.c.jest wina osoby, dopuszczającej się naruszenia dóbr osobistych. Po rozważeniu okoliczności sprawy Sąd Okręgowy uznał, że kwota 5 000 zł ma dla powoda charakter kompensacyjny, nie będąc nadmiernie wysoką w stosunku do doznanej krzywdy. Od powyższego wyroku złożył apelację pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny wP.. Wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego w postaciart. 23, art. 24 i art. 448 k.c.w związku zart. 110 § 2 k.k.w.oraz art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka, naruszenie przepisów prawa w postaciart. 248 § 1 k.k.w., § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 19 kwietnia 2006 r., błąd w ustaleniach faktycznych, naruszenie przepisów prawa procesowego w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach. Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja zasługuje na uwzględnienie. Stan prawny, szeroko omówiony w uzasadnieniu Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości – powierzchnia mieszkalna przypadająca na 1 osadzonego w celi ma wynosić 3 m2, lecz na mocyart. 248 § 1 k.k.w.mogła w określonych warunkach zostać zmniejszona. Zakład Karny wP.o istnieniu potrzeby zagęszczenia osadzonych informował każdorazowo sędziego penitencjarnego. Art. 248 § 1 k.k.w.został przez Trybunał Konstytucyjny uznany za niezgodny zKonstytucją, lecz utrata mocy przepisu została odsunięta w czasie na 18 miesięcy, do dnia 6 grudnia 2009 r. Powód – jak okazało się w toku postępowania międzyinstancyjnego – został zwolniony z zakładu przed tą datą, bo 16 maja 2009 r. ( k. 140 akt ), zatem przez czas jego pobytuart. 248 § 1 k.k.w.obowiązywał. Odsunięcie w czasie skutku orzeczenia o niekonstytucyjności tego przepisu miało pozwolić zakładom karnym, w większości przeludnionym, na podjęcie stosownych kroków i dostosowanie liczby osadzonych do metrażu w celach z zachowaniem normy 3 m2 na osobę. Powód, domagał się zadośćuczynienia w kwocie 100 000 zł za „nieludzkie, niehumanitarne i bezprawne przetrzymywanie w warunkach, które nie spełniają norm europejskich” oraz odwołał się do godności ludzkiej jako wartości nadrzędnej ( k. 2 – pozew ). Nie jest kwestionowane, że w celach, w których powód odbywał karę 3 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności za rozbójnorma 3 m2 na osobę nie była spełniona. Jednak poza ciasnotą cele zawsze były wyposażone w kącik sanitarny z ubikacją, umywalką i półką na przybory toaletowe, oddzielony od części mieszkalnej, każdy z osadzonych miał własne łóżko, cele były wyposażone w telewizor, nie było skarg na warunki umożliwiające utrzymanie higieny osobistej, wentylację czy oświetlenie. Dodatkowo powód przebywał na oddziale terapeutycznym, mającym lepsze warunki opieki pedagogicznej i szerszą ofertę działań o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i oświatowym. Od 10 maja 2007 r. powód podjął pracę introligatora, a od 17 października 2007 r. pełnił również funkcję „korytarzowego”. Te zajęcia powodowały, że przebywał w celi krócej, zatem doznawała w mniejszym zakresie uciążliwości wynikających z przeludnienia. Porównanie warunków w Zakładzie Karnym wP.ze stanami faktycznymi, będącymi podstawą orzeczeń ETPCz i Sądu Najwyższego, przytoczonych w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Płocku, w których stwierdzono naruszenie dobra osobistego w postaci godności człowieka, nie daje podstawy uwzględnienia powództwa nawet w ograniczonym zakresie. Do naruszenie godności dochodzi w przypadku stosowania tortur, nieludzkiego bądź poniżającego traktowania, braku warunków do zachowania higieny osobistej, braku dostępu do sanitariatu czy braku własnego łóżka. Złe traktowanie musi ponadto przekraczać pewien poziom dolegliwości i upokorzenia. Przeludnienie w celi w połączeniu z zakazem jej opuszczania przez całą dobę bądź w połączeniu z utrudnianiem dostępu do pomocy medycznej czy innymi szykanami dawałoby podstawę do przyjęcia, że traktowanie jest nieludzkie i narusza godność osoby pozbawionej wolności. Warunki w których przebywał powód były trudne, cele były przeludnione i nie zachowano normy 3 m 2 na osobę, ale nie można ocenić, że były to warunki nieludzkie ( niehumanitarne ), a powód w tych warunkach był przetrzymywany bezprawnie. Powód został skazany prawomocnym wyrokiem za rozbój i dlatego znalazł się w zakładzie karnym. Zasądzenie zadośćuczynienia w myślart. 448 k.c.nie jest obowiązkowe, sąd może je przyznać w razie naruszenia dobra osobistego. Sąd Apelacyjny uznał jednak, że samo osadzenie w przeludnionej celi, przy uwzględnieniu pozostałych warunków odosobnienia, przy braku czynników upokarzających, poniżających i zmierzających do pokrzywdzenia więźnia nie doprowadziło do naruszenia godności powoda i nawet niewielka kwota zasądzona przez Sąd I instancji nie jest uzasadniona. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji w myślart. 386 § 1 k.p.c.iart. 102 k.p.c.w zakresie kosztów.

15/450000/0003003/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

VI Wydział Cywilny

151015100005506_XI_K_000212_2010_Uz_2010-02-08_001

XI K 212/10

2010-01-26 01:00:00.0 CET

2018-11-27 20:56:41.0 CET

2024-01-19 04:33:18.0 CET

15101510

5506

SENTENCE

Sygn. akt XI K 212/ 10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 stycznia 2010 roku Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku Wydział XI Karny w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Grąz Protokolant: Krystyna Jankowska po rozpoznaniu w dniach : 24 listopada 2009 roku, 19 i 26 stycznia 2010 roku sprawy przeciwko: 1. J. H. , synowi P. i Z. z d. S. , ur. (...) w G. , 2. E. H. (1) z d. C. córce W. i H. z d. L. , ur.(...) w H. , oskarżonym o to, że: w dniu 3 kwietnia 2009 roku

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Anna Nowicka" xPublisher="a_nowicka" xEditorFullName="Joanna Makowiecka" xEditor="j_makowiecka" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="1" xFlag="published" xVolType="15/101510/0005506/K" xYear="2010" xVolNmbr="000212" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt XI K 212/ 10</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="left"> Dnia 26 stycznia 2010 roku</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku Wydział XI Karny</xText> <xText xALIGNx="left">w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Grąz</xText> <xText xALIGNx="left">Protokolant: Krystyna Jankowska</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniach : 24 listopada 2009 roku, 19 i 26 stycznia 2010 roku</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy przeciwko:</xText> <xText xALIGNx="left">1. <xAnon>J. H.</xAnon>, synowi <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>Z. z d. S.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>,</xText> <xText xALIGNx="left">2. <xAnon>E. H. (1) z d. C.</xAnon> córce <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>H. z d. L.</xAnon>, <xAnon>ur.(...)</xAnon> w <xAnon>H.</xAnon>,</xText> <xText xALIGNx="left">oskarżonym o to, że:</xText> <xText xALIGNx="left">w dniu 3 kwietnia 2009 roku w <xAnon>G.</xAnon>, wbrew przepisom ustawy, działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali przywozu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków psychotropowych w postaci 20 tabletek <xAnon>D.</xAnon>, co stanowi nie mniej niż 20 pojedynczych porcji konsumpcyjnych środka psychotropowego należącego do grupy IV- P,</xText> <xText xALIGNx="left">tj. o czyn z <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink>,</xText> <xText xALIGNx="left">I. kwalifikując czyn zarzucony oskarżonemu jako występek z <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 ust. 2" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art. 55 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> Dz.U. z 2005 roku, nr 179, poz. 1485 ze zm.), oskarżonego <xAnon>J. H.</xAnon> uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu;</xText> <xText xALIGNx="left">II. kwalifikując czyn zarzucony oskarżonej <xAnon>E. H. (2)</xAnon> jako występek z <xLexLink xArt="art. 55;art. 55 ust. 2" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art. 55 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> (Dz.U. z 2005 roku, nr 179, poz. 1485 ze zm.) i ustalając, iż 20 tabletek <xAnon>D.</xAnon> stanowi 20 pojedynczych porcji konsumpcyjnych środka psychotropowego należącego do grupy IV-P, na podstawie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k.</xLexLink> przyjmuje, iż stopień społecznej szkodliwości czynu jest znikomy, postępowanie wobec niej umarza;</xText> <xText xALIGNx="left">III. na podstawie <xLexLink xArt="art. 626;art. 626 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 626 §1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 632;art. 632 ust. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 ust. 2 kpk</xLexLink> zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> <xText xALIGNx="left"> SSR Joanna Grąz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Grąz

Anna Nowicka

Krystyna Jankowska

Joanna Makowiecka

Sygn. akt XI K 212/ 10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 stycznia 2010 roku Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku Wydział XI Karny w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Grąz Protokolant: Krystyna Jankowska po rozpoznaniu w dniach : 24 listopada 2009 roku, 19 i 26 stycznia 2010 roku sprawy przeciwko: 1.J. H., synowiP.iZ. z d. S.,ur. (...)wG., 2.E. H. (1) z d. C.córceW.iH. z d. L.,ur.(...)wH., oskarżonym o to, że: w dniu 3 kwietnia 2009 roku wG., wbrew przepisom ustawy, działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali przywozu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków psychotropowych w postaci 20 tabletekD., co stanowi nie mniej niż 20 pojedynczych porcji konsumpcyjnych środka psychotropowego należącego do grupy IV- P, tj. o czyn zart. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, I. kwalifikując czyn zarzucony oskarżonemu jako występek zart. 55 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomaniiDz.U. z 2005 roku, nr 179, poz. 1485 ze zm.), oskarżonegoJ. H.uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu; II. kwalifikując czyn zarzucony oskarżonejE. H. (2)jako występek zart. 55 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz.U. z 2005 roku, nr 179, poz. 1485 ze zm.) i ustalając, iż 20 tabletekD.stanowi 20 pojedynczych porcji konsumpcyjnych środka psychotropowego należącego do grupy IV-P, na podstawieart. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k.przyjmuje, iż stopień społecznej szkodliwości czynu jest znikomy, postępowanie wobec niej umarza; III. na podstawieart. 626 §1 kpkiart. 632 ust. 2 kpkzwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa. SSR Joanna Grąz

15/101510/0005506/K