data/texts/takwimu kwa picha g3.txt

ura ya Nane: Takwimu kwa Picha
(Data Representation through Pictures)

Lengo la Sura Hii:
Katika sura hii, tutajifunza kuhusu takwimu kwa picha, ambavyo ni njia rahisi ya kuonyesha na kuelezea takwimu kwa kutumia picha. Hii inahusisha kusoma, kutafsiri, na kuandika takwimu kwa kutumia picha zilizopangwa katika makundi mbalimbali.

Katika darasa la pili, ulijifunza jinsi ya kukusanya na kuorodhesha vitu mbalimbali. Vitu hivi huchorwa kwa picha ili kusaidia kuelewa idadi ya vitu vilivyokusanywa. Sasa, tutazama jinsi ya kutafsiri picha hizi na kuziandika kwa usahihi ili tuweze kufanya mahesabu na kutoa majibu sahihi.

Zoezi la 1: Marudio
Chunguza picha hizi kisha jibu maswali yafuatayo:

Chora makundi ya matunda yanayofanana.
Andika idadi ya matunda kwa kila kundi.
Matunda yapi ni mengi zaidi?
Matunda yapi ni machache zaidi?
Matunda yapi yana idadi sawa?
Takwimu kwa Picha: Faida na Mfano
Takwimu kwa picha husaidia sana katika kuelewa takwimu kwa haraka. Kwa mfano, mama alinunua vyombo vya chakula. Alinunua bilauri 3, sufuria 2, vikombe 4, na vijiko 10. Vikipangwa kwa picha, itaonekana hivi:

Jina la Chombo	Idadi ya Vyombo
Bilauri	3
Sufuria	2
Vikombe	4
Vijiko	10
Hii inaonyesha vyombo vilivyonunuliwa, vikiwekwa kwa picha, ili kuwa rahisi kuelewa.

Mfano wa 1: Mavuno ya Mahindi ya Mzee Makoye
Jedwali lifuatalo linaonesha mavuno ya mahindi ya mzee Makoye kwa miaka minne. Hii ni takwimu kwa picha, ambapo tunaweza kuona magunia ya mahindi yaliyoonyeshwa kwa picha kwa kila mwaka.

Mwaka	Idadi ya Magunia
2012	10
2013	8
2014	6
2015	12
Takwimu hii inaweza kutafsiriwa kwa kuzingatia idadi ya magunia katika miaka tofauti.

Mfano wa 2: Mayai yaliyokusanywa na Sauda, Maria, na Juma
Katika banda la kuku, Sauda, Maria, na Juma walikusanya mayai. Takwimu kwa picha zinaonyesha picha za mayai kutoka kwa kila mmoja.

Jina	Idadi ya Mayai
Sauda	5
Maria	7
Juma	4
Picha hizi zinasaidia kuelewa takwimu za mayai yaliyokusanywa na kila mmoja.

Hatua za Kusoma, Kutafsiri, na Kuandika Takwimu kwa Picha
Baini aina ya picha katika taarifa husika kwa kila kundi.
Hesabu idadi ya picha hizo kulingana na makundi.
Soma maelezo yanayofafanua picha hizo ili kuelewa muktadha wake.
Tafsiri na andika takwimu kwa usahihi kulingana na picha hizo.
Zoezi la 2: Takwimu kwa Picha za Miti
Soma takwimu hizi kwa picha kisha jibu maswali yafuatayo:

Mwaka 2012, ilipandwa miti mingapi?
Mwaka upi ilipandwa miti mingi zaidi?
Miti iliyopandwa mwaka 2013 ilizidi kwa kiasi gani miti iliyopandwa mwaka 2012?
Mwaka upi ilipandwa miti michache zaidi?
Kwa miaka yote mitatu, ilipandwa jumla ya miti mingapi?
Zoezi la 3: Mavuno ya Mahindi, Mtama, Mpunga, na Ulezi
Soma takwimu hizi kisha jibu maswali yafuatayo:

Taja idadi ya magunia ya mahindi.
Magunia ya mavuno gani ni mengi zaidi?
Magunia machache ni ya mavuno gani?
Kuna jumla ya magunia mangapi ya mavuno?
Idadi ya magunia ya mahindi inazidi ya magunia ya mtama kwa kiasi gani?
Zoezi la 4: Takwimu kwa Picha za Samaki
Soma takwimu hizi kisha jibu maswali yafuatayo:

Mvuvi yupi alivua samaki wengi zaidi?
Idadi ya samaki wa mvuvi wa pili inazidi ya mvuvi wa kwanza kwa kiasi gani?
Wavuvi hao walivua jumla ya samaki wangapi?
Zoezi la 5: Takwimu kwa Picha za Vitu
Chunguza picha hizi kisha jibu maswali yafuatayo:

Ni picha gani yenye idadi ndogo zaidi?
Ni picha gani yenye idadi kubwa zaidi?
Ni picha zipi zenye vitu vyenye idadi sawa?
Zoezi la 6: Takwimu za Vihesabio
Soma takwimu hizi kisha jibu maswali yafuatayo:

Nani ana vihesabio vingi zaidi?
Je, Festo ana vihesabio vingapi?
Wote wana jumla ya vihesabio vingapi?
Nani ana vihesabio vichache zaidi?
Idadi ya vihesabio vya Anna inazidi vihesabio vya Festo kwa kiasi gani?
Msamiati
Takwimu: Utaratibu wa kukusanya na kurekodi taarifa.
Vihesabio: Vitu vinavyotumika katika hesabu, kama vile vidokezo vya nambari au vitu vya kuhesabu.