anzorq/kbd-ru-temp · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 0 171k
Nobə eḵuəḵ ʔuəxu daxəxəm Boris i psər şıguḟıḵınu sışoguğ, — žiʔaş abı.
Usaḵuə, literaturə kritik, Urıseym i Txaḵuəxəm ya zəguhənığəm xət Aksenovə Asiyat qışıpsaɫəm žiʔaş di ṩınaɫər qızərımıḵuəu ḟıuə zəriɫağur.
— ʔuṯıžım i fəepɫ pẋəbğur qışızəʔuaxım, sə teɫıjə guər si nəgu ṩəḵaşi, sıvdəmıguašəu sxuəšəçınuqım.
Pẋəbğum dışıbğədıhəm, sə gu ɫıstaş abdež şızeuə həndırabğuə xuⱬ ćıḵum.
Yapəṩıḵə ar Qumaxuə Muhədin i ʔəm teṯıshaş, iuⱬḵə ipẋu Dadiy i daməm tesu sɫəğuaş.
Si şhəfəcım ziʔətat a dıqiqəxəm.
Apxuədəxəm dež həndırabğuə pɫağunır ḟıuə žaʔə, ar qıṩənaxəm zəraxuəarəzım i şıhətu qaɫıtə, — žiʔaş Aksenovəm.
Sıhətiṯım ṩiğuḵə eḵuəḵa spektaklım ṩəsxər zəm nəşẋeyt, zəm guḟərt, zəmi gupsısəm xəxuərt.
Sə psom xuəmıdəu sızıʔəpišəu sızədəʔuar Boris i bzərş.
Šıḵəpšınəm ḟıuə tešəṩa bzəpsxəm qrağəḵ maqamə teɫıjəm xuədəu, Boris i psaɫəxər adıgəɫır quəpsu zriḵuəm ḵuəćrıžırti, gupsısər qrağəblırt.
Zəm ɫır irixuⱬəu, zəmi zətrauʔəḟəžu… Boris i bzər quley qudeyqım, ar anədəɫxubzəm i psınəm xəʔubəu i ʔəḟır zi ʔupəm qıtena pəɫıtəu bzaḟəş.
Psaɫə xəpɫıhaḵə, adıgə duneym qiğəuv mardəm ṩəzıḵa gupsısəḵə abı emrə ḟımrə, qeḵumrə qemıḵumrə zəxəxauə qıdbğədeɫhə.
Də qıtxuənəžır dıʔəbəu qətştənu arqudeyrş!..
Ćıxu.
Txaḵuə.
Ṩənığəḻ
ʔuṯıžım ehəḻa dauədapşəxəm paşəu baʒəuəğuəm i 15-m Qəbərdey-Baɫqərım Gumanitar qəxutənığəxəmḵə i institutım şeḵuəḵaş «Ćıxu.
Txaḵuə.
Ṩənığəḻ.
Boris i tvorçestvəm iʔə şhəxuənığəxər» ḟəşığəm ṩət xəğəgu ṩənığə konferenc.
Boris teuxua guqəḵıž daxəxəmḵə qızəʔuixri, ar iriğəḵuəḵaş txıdə ṩənığəxəm ya doktor, professor, QBṨQI-m i unafəṩ Ʒəmıh Qasbolət.
Ʒəmıhım žiʔaş nobərey ṩənığə duneym xət nəẋıⱬıḟxəm yaşış kuəd Boris zərıdələⱬar, ćıxuğəḵi, ṩənığə i ɫənıquəḵi ḟı dıdəu zəraćıxur.
ʔuṯıžım i ğaṩə ğuəguanər qızəxuəsaxəm yagu qiğəḵıžri, ar şhəxuəu qıteuvıʔaş Boris i ṩənığə ləⱬığəxəmrə abı anədəɫxubzəm xuiṩa xəɫhənığəmrə.
Gorьkiy Maksim i ćər zezıhə Literaturə institutım i eğəjaḵuə Kullə Viktor psaɫə şratım, ezır şılaⱬə institutım Ɫəpq literaturəxəmḵə kursxər ğə qaḵuə qışıṩəʒauə irağəḵuəḵın zərışıṩaʒəžır žiʔaş.
Ɫəpq literaturəxəm ya kuuağımrə ṩəşığuağımrə şhəxuəu qıteuvıʔaş Kullə Viktor.
I psaɫəxəm ya şıhətu qiğəɫəğuaş iɫəs zıbžanə ẋuauə ezıri xətu «Urıseym is ɫəpqxəm ya ijırey literaturə» ḟəşığər iʔəu qıdağəḵ antologiexəm (usığəm, prozəm, dramaturgiem eyxər duneym qıtehaş) ixua txaḵuə-usaḵuəxər.
Qapştəmə, dramaturgiem i antologiem ʔuṯıž Boris i «Kušıkupşır» itş.
ʔuṯıž Boris i txığəxəm ezım yaxuiʔa şıtıḵəm tepsəɫıhaş filologie ṩənığəxəm ya doktor Ğut ʔədəm.
Abı žiʔaş ʔuṯıžım i duney epɫıḵə şhəxuəm qişınəmıṩauə, grammatikə i ɫənıquəḵə ezım i xabzə pıuxıḵa zəriʔəžar.
— Ɫəpq qəs iʔəş ɫənıquə kuədḵə zəḟəḵıšxuə zıbğədəɫ ćıxuxər.
Adıgəm i dežḵə ʔuṯıž Boris apxuədəu qısşoẋu.
Abı i ğəɫəğuənığəm sışepɫam sḟəğəṩəğuənu kuəd zəpəspɫıhaş.
Pḵığəxər daxə qudeyqım, axər ʔəzə dıdəu ṩaş.
Ɫəpq ʔəṩağər, literaturər ezığəḟəḵua adıgə txaḵuəm teuxua ʔuəxuxəm sḟəḟu sıxətş.
Teatrım şıtɫəğua spektaklır zəreḵuəḵar adıgəbzəmi, artistxəm ya jəguḵəmḵə, zıṩıḵəmḵə qızgurağəʔuaş zıteuxuar.
Draməmrə pḵığəmrə zızoğəşh, ṯuri ğaṩəm şış tepɫəğuəş, ṯumi kuuuağ yaʔəşi.
Abı qıxəḵıu žısʔənu sıxueyt ʔuṯıž Boris ʔəḵi psəḵi zərıusar, — žiʔaş Aksenovə Asiyat.
«Goryanka» gazetım i redaktor nəẋışhə Qanıquə Zarinə ʔuṯıžım teuxuauə qışıpsaɫəm Boris ɫəpqım dežḵə iğəzəṩa mıhənəm, ar zıʔuua guğuehxəmrə ɫəpoşhəpoxəmrə ya guğu iṩaş.
— Si nasıp qrihəḵri, iɫəs 14-ḵə sıdələⱬaş Boris.
A zəmanım ar ⱬıpəu sxuəẋuaş žısʔəmə, sışıuənuqım.
Zğəṩağuərt abı xəɫ qarur, qıpəuvxəm qaxuiğuət bğədıhəḵər.
Abı i gušıʔə daxəm ar kuəd dıdəm qriğəlauə qısşoẋu.
Bıdəu sışoguğ yamığəuvu qəna i pьesəxər teatr utıkum şıtɫağunu.
ʔuṯıžır qıtteubğuauuə žıxuaʔəu qızərıddələⱬa ṩıḵəm i psəm i xuabağımrə ar ćıxušxuəu zərışıtamrə qağəɫağuə, — žiʔaş Qanıquəm.
Ṩənığə konferencım ʔuṯıžım i dramaturgiem, adıgə bzəṩənığəm Boris xuiṩa xəɫhənığəm, i usığəxəm yaxəɫ ṩəşığuağım abı i txığəxəm gušıʔəm şiubıd uvıᵽəm, nəğuəṩ kuədmi yateuxua doklad ğəṩəğuənxər şaṩaş.
Zərəğıž quažəm
Boris i ṩıhır zığəɫaᵽə gupım adəḵə yaunəṯaş ar qışaɫxua Zərəğıž žıləⱬım.
Šərəj municipalьnə ṩınaɫəm, quažə administracəm ya ḻıḵuəxər zıpeⱬa həṩəxər yapəṩıḵə yašaş Boris i ćər zezıhə kurıt ejaᵽəm.
Abı i pəʔuṩə pəšım školaḵuə ćıḵuxəm yağəhəzıra tepɫəğuəxər şağəɫəğuaş, ya quažəğu şəjaşəm i usə qıxəxaxəm qışejaş.
Iuⱬḵə həṩəxəm zışrağəpɫıhaş ʔuṯıžım i psaɫərə ʔərıḵḵə ğənṩa ejaᵽəm.
Adəḵə həṩəxər şıʔaş Boris i ʔuaşhəu qaɫıtə, abı i fəepɫu mıvəšxuə zıtrağəuva ṩıᵽəm.
Quažəm qıxəpɫəu tesu, i txığə kuədım ya ɫaṩər qışriğəẋuar abdežu ezımi ʔəjərə žiʔəžaş.
Araş abı i uəsyatḵə i psaɫəxər zıteʒa mıvəšxuər a ʔuaşhəm ṩıtrağəuvar.
Abdež şıtepsəɫıhaş Zərəğıž qıdəḵa ćıxu ćərıʔuəxəm.
Qəralım, respublikəm i ṩınaɫə zəmıḻəuⱬığuəxəm qiḵa həṩəxər zəxuəzıšəsa ʔuṯıž Boris adəⱬ ṩınaɫəm teuxuauə itxa usəxəm qışejaş, ya quažəğum zərırigušxuər, abı i ṩıhır ya guapəu zərağəɫaᵽər žaʔaş žılədəsxəm.
Fəepɫım uʒ ğəğaxər traɫhəri, txaḵuəm daqiqəḵə xuəşığuaş.
ʔuṯıž Boris trauxua dauədapşəxəm ya ḵəux ʔıhəu, gupır şıʔaş Zərəğıž quažəm Şənxabzəmḵə i unəm.
Šərəj ṩınaɫəm i administracəm i ḻıḵuəxər qışıpsaɫəm žaʔaş Boris xuədə qazərıxəḵam zərırigušxuər, i ʔədaqəṩəḵxər ḟığuəšxuəu qızəraɫıtər.
— Ingušım sıqiḵıu Qəbərdey-Baɫqərım sıqəzıšar ʔuṯıžım xuəsṩ pṩəšxuərş.
«Kuəd qəzımığaṩəu kuəd zıxuzəḟəḵa», zıxužaʔəxəm yaşışş Boris.
Abı i txığəxəm gupsısə kuu şıpxıšaş, auə nəẋışhər ćıxuxəm ya şıuağər yaxuədğəğuu, qıdgurıʔuəu dıpsəun zərıxueyrş.
Sışoguğ abı uəsyat papṩəu qiğəna i ʔəuⱬır fɫıtəu, abı i ʔuşığəm fıtetu fıpsəunu, — žiʔaş literaturə kritik, Inguš Respublikəm i Txaḵuəxəm ya zəguhənığəm i thəmadəm i quəʒə Nakostoev Xavaš.
Qıḵəɫıḵuəu psaɫə irataş QŠR-m i ćıxubə usaḵuə Šıbzıẋuə Larisə.
— «Ćıxuxəm nasıp qaxuəzıɫıẋuərş nasıpıḟə ẋunu zıxuəfaşər», — žaʔəu şıtaş nartıⱬxəm.
Sə sızərepɫımḵə, a psaɫəxər i ğaṩə ğuazəu psəuaş ʔuṯıžır.
Ćıxur qəpćıxun papṩə qışaɫxua ṩınaɫəm uḵuən xueyuə žaʔə, abı i mıhənər qışızgurıʔuar Boris i adəⱬ quažəm sıqıdıha iuⱬḵəş.
Ṩıuəps teɫıjə, ćıxu ğəṩəğuənxəmḵə bey ṩıᵽəş mır.
Ɫəpq nasıpım zərıɫəpqıu ṩəbənıfınuqım, ar xuənıquəş i ʔuəxu dəzığəḵınu ḻıẋuⱬxəm, uxueyramə, ḻı ẋıⱬəxəm.
Ɫəpqım apxuədə xuəẋuauə qızoɫıtə ʔuṯıž Boris, — žiʔaş Šıbzıẋuəm.
Pšıhım ʔuṯıž Boris i «Fıqeblağə, Zərəğıž» txığəm şış pıçığuə «Nur» teatr studiem xətxəm şağəzəṩaş, «Nartxəm ya dığəm» şış ʔıhi qızəxuəsaxəm ya paşhə ğəṩəğuənu irahaş, Qulxə Amirrə Lanərə uərəd zıbžanə yağəzəṩaş ʔuṯıž Boris i psaɫəxər ṩəɫu.
Pšıhır zərızəxuaṩıža «Zərəğıž» uərədır teatr tepɫə iʔəu daxə dıdəu yağəuvat Qul zəşhəğusəxəm.
ʔuəxum i žərdəmṩaḵuəxəmrə abı i ğəzəṩaḵuəxəmrə ḟıṩə psaɫəḵə zaxuiğəzaş «Adıgə unə» tıkuən-muzeyr zığəlaⱬə ʔuṯıž Məžid.
I psaɫəxəm ya ḵəuxıu, Boris i usə satırxəm qıxina mı jə psaɫəxər žiʔaş Məžid:
«Zıxədıvğaɫhi şımıʔa ḻığə,
Dıqıṩəvğəḵxə zəramıguğəu!»
Pẋum i psaɫə
Respublikəm şeḵuəḵ ʔuəxuğuəxəm yateuxuauə i ʔuəxu epɫıḵəmḵə qıddəguašəmə di guapəu də zıxuədğəzaş ʔuṯıž Boris ipẋu nəẋıṩə, filologie ṩənığəxəm ya kandidat ʔuṯıž Lalucə.
— Zı psaɫəḵə, zı ʔuəxuğuəḵə di adəm utepsəɫıhınu guğuş, abı i duney tetıḵar zərışıtu dərḵə şapẋəş.
Mı maxuəxəm eḵuəḵ ʔuəxuxəm papṩə ḟıṩə ley yaxuəsṩınu sıxueyş ar qızəzığəpəşaxəm.
Si guğəş i psər şıguḟıḵınu.
Di adəm i ṩəinır i unağuəm i zaquəqım zıxuəğəzar, ɫəpqım zərışıtu qıtxuiğənauə qızoɫıtə.
Sıt şhəḵə žıᵽəmə, i unağuəm xuədəu ar i ɫəpqmi xuəpsəuaş, abı i naṯə ẋuamrə i qəḵuənumrə egupsısu.
Si kandidat ləⱬığər zıteuxuar si adəm i gušıʔə txığəxərat.
Abı seləⱬın ṩəzʒa iuⱬḵəş i kuuuağımrə ṩəɫ ṩağıbzəmrə nəsu qışızgurıʔuar.
Psomi zəraṩəşi, di adər ćıxu gušıʔəreyt.
Ğaṩəm i daxərat nəẋıbəu iɫağur.
Iṯanə, ar şıtxəḵə, zəm gušıʔə, zəm txığə nəşẋey itxırt.
«Si şhər zım eta mıẋun şhəḵə, guṩıhəmrə gušıʔəmrə zəblızoʒ», — žiʔərt.
Auə şıẋuḵi, abı sıtri gušıʔəm xuiğəḵuəžırti, ya nəẋ žağuə pşıẋua ʔuəxuri qıbdiğəpsınṩərt, — žeʔə Lalucə.
Şomaxuə Zalinə.
Surətxər Qarey Əlinə trixaş.
QBR-m i ʔətaşhə Ḵuəḵuə Kazbek Operativnə štabım i zəʔuṩə iriğəḵuəḵaş
Koronavirus uzıfəm Qəbərdey-Baɫqərım zışemığəubğunım xuəğəpsa operativnə štabır baʒəuəğuəm i 15-m arəzı teẋuaş Qəbərdey-Baɫqər Respublikəm şıʔə sanitar doxutır nəẋışhə Paguə Žırasɫən uzım zışıẋumənım xuəğəza profilaktikə mardəxəm nəẋ tḵiyuə tetınımrə vakcinər ʔəmalınšəu zıxaɫhən xuey ćıxuxəm mastər xaʔunımrə teuxuauə qıxiɫha žərdəmxəm.
QBR-m i ʔətaşhə Ḵuəḵuə Kazbek qıxiğəşaş respublikəm əpidemiologie şıtıḵər zərışeḵaḵuər: «Ijıpstu gospitalxəm ćıxu 534-rə ṩəɫş, abıxəm yaşışu 71-m reanimacəxəm şoʔəzə.
Uzıfəm iubıdxəm ya bžığəm maxuə qəs xoẋuə, sabiyxəri ṩaləğualəri abı eğəsımajə, abıxəmi uzır qehəɫəḵıuş zərapqrıḵır.
Də reanimacəxəm ğuəɫıᵽəu ṩətım, kislorodḵə zərağəbauə ʔəməpsıməxər zəšəḻaxəm ya bžığəxər nəẋıbə doṩ, sımajəxər zdašənu adrey gospitalxəri ya ləⱬığəm xudoğəhəzır.
Uzıfər zıpqrıhaxəm iquḵə guğuuş ar zəraşhəşıḵır, abı ihxəri kuəd məẋu».
«Qəbərdey-Baɫqərım şıpsəuxəm ya ğaṩəmrə uzınšağəmrə ẋumənırş di dežḵə nəẋışhər.
Di şhəri di ʔıhlıxəri uzıfəm pəʔəṩə zərıtṩın ʔəmal nəẋıḟ dıdəu nobəḵə şıʔər vakcinər zıxeğəɫhənırş iḵi ar ᵽaɫə ḵəṩım qriubıdəu zəḟəğəḵın xueyş, abıḵə ćıxu nəẋıbə qızəṩəubıdauə uzıfəm ziubğunır qızətedğəuvıʔən papṩə», — qıxiğəşhəxuḵaş Ḵuəḵuəm.
Mastər ʔəmal imıʔəu zıxaɫhən xueyxəm yaşışş ćıxuxəm ʔuəxuthəbzə zəmıḻəuⱬığuəxər yaxuəṩənım, satum, qəral, municipalьnə ʔuəxuṩaᵽəxəm, transportım, eğəjənığəm, şənxabzəmrə uzınšağər ẋumənımrə, ŽKX-m, uxuənığəm, turizməm, ćıxuxəm socialьnə ya ɫənıquəḵə qaşhəşıžınım pıṩa ʔənaṯəxəm, ʔuəxuṩaᵽəxəm ya ləⱬaḵuəxər.

Nobə eḵuəḵ ʔuəxu daxəxəm Boris i psər şıguḟıḵınu sışoguğ, — žiʔaş abı.

Usaḵuə, literaturə kritik, Urıseym i Txaḵuəxəm ya zəguhənığəm xət Aksenovə Asiyat qışıpsaɫəm žiʔaş di ṩınaɫər qızərımıḵuəu ḟıuə zəriɫağur.

— ʔuṯıžım i fəepɫ pẋəbğur qışızəʔuaxım, sə teɫıjə guər si nəgu ṩəḵaşi, sıvdəmıguašəu sxuəšəçınuqım.

Pẋəbğum dışıbğədıhəm, sə gu ɫıstaş abdež şızeuə həndırabğuə xuⱬ ćıḵum.

Yapəṩıḵə ar Qumaxuə Muhədin i ʔəm teṯıshaş, iuⱬḵə ipẋu Dadiy i daməm tesu sɫəğuaş.

Si şhəfəcım ziʔətat a dıqiqəxəm.

Apxuədəxəm dež həndırabğuə pɫağunır ḟıuə žaʔə, ar qıṩənaxəm zəraxuəarəzım i şıhətu qaɫıtə, — žiʔaş Aksenovəm.

Sıhətiṯım ṩiğuḵə eḵuəḵa spektaklım ṩəsxər zəm nəşẋeyt, zəm guḟərt, zəmi gupsısəm xəxuərt.

Sə psom xuəmıdəu sızıʔəpišəu sızədəʔuar Boris i bzərş.

Šıḵəpšınəm ḟıuə tešəṩa bzəpsxəm qrağəḵ maqamə teɫıjəm xuədəu, Boris i psaɫəxər adıgəɫır quəpsu zriḵuəm ḵuəćrıžırti, gupsısər qrağəblırt.

Zəm ɫır irixuⱬəu, zəmi zətrauʔəḟəžu… Boris i bzər quley qudeyqım, ar anədəɫxubzəm i psınəm xəʔubəu i ʔəḟır zi ʔupəm qıtena pəɫıtəu bzaḟəş.

Psaɫə xəpɫıhaḵə, adıgə duneym qiğəuv mardəm ṩəzıḵa gupsısəḵə abı emrə ḟımrə, qeḵumrə qemıḵumrə zəxəxauə qıdbğədeɫhə.

Də qıtxuənəžır dıʔəbəu qətştənu arqudeyrş!..

Ćıxu.

Txaḵuə.

Ṩənığəḻ

ʔuṯıžım ehəḻa dauədapşəxəm paşəu baʒəuəğuəm i 15-m Qəbərdey-Baɫqərım Gumanitar qəxutənığəxəmḵə i institutım şeḵuəḵaş «Ćıxu.

Txaḵuə.

Ṩənığəḻ.

Boris i tvorçestvəm iʔə şhəxuənığəxər» ḟəşığəm ṩət xəğəgu ṩənığə konferenc.

Boris teuxua guqəḵıž daxəxəmḵə qızəʔuixri, ar iriğəḵuəḵaş txıdə ṩənığəxəm ya doktor, professor, QBṨQI-m i unafəṩ Ʒəmıh Qasbolət.

Ʒəmıhım žiʔaş nobərey ṩənığə duneym xət nəẋıⱬıḟxəm yaşış kuəd Boris zərıdələⱬar, ćıxuğəḵi, ṩənığə i ɫənıquəḵi ḟı dıdəu zəraćıxur.

ʔuṯıžım i ğaṩə ğuəguanər qızəxuəsaxəm yagu qiğəḵıžri, ar şhəxuəu qıteuvıʔaş Boris i ṩənığə ləⱬığəxəmrə abı anədəɫxubzəm xuiṩa xəɫhənığəmrə.

Gorьkiy Maksim i ćər zezıhə Literaturə institutım i eğəjaḵuə Kullə Viktor psaɫə şratım, ezır şılaⱬə institutım Ɫəpq literaturəxəmḵə kursxər ğə qaḵuə qışıṩəʒauə irağəḵuəḵın zərışıṩaʒəžır žiʔaş.

Ɫəpq literaturəxəm ya kuuağımrə ṩəşığuağımrə şhəxuəu qıteuvıʔaş Kullə Viktor.

I psaɫəxəm ya şıhətu qiğəɫəğuaş iɫəs zıbžanə ẋuauə ezıri xətu «Urıseym is ɫəpqxəm ya ijırey literaturə» ḟəşığər iʔəu qıdağəḵ antologiexəm (usığəm, prozəm, dramaturgiem eyxər duneym qıtehaş) ixua txaḵuə-usaḵuəxər.

Qapştəmə, dramaturgiem i antologiem ʔuṯıž Boris i «Kušıkupşır» itş.

ʔuṯıž Boris i txığəxəm ezım yaxuiʔa şıtıḵəm tepsəɫıhaş filologie ṩənığəxəm ya doktor Ğut ʔədəm.

Abı žiʔaş ʔuṯıžım i duney epɫıḵə şhəxuəm qişınəmıṩauə, grammatikə i ɫənıquəḵə ezım i xabzə pıuxıḵa zəriʔəžar.

— Ɫəpq qəs iʔəş ɫənıquə kuədḵə zəḟəḵıšxuə zıbğədəɫ ćıxuxər.

Adıgəm i dežḵə ʔuṯıž Boris apxuədəu qısşoẋu.

Abı i ğəɫəğuənığəm sışepɫam sḟəğəṩəğuənu kuəd zəpəspɫıhaş.

Pḵığəxər daxə qudeyqım, axər ʔəzə dıdəu ṩaş.

Ɫəpq ʔəṩağər, literaturər ezığəḟəḵua adıgə txaḵuəm teuxua ʔuəxuxəm sḟəḟu sıxətş.

Teatrım şıtɫəğua spektaklır zəreḵuəḵar adıgəbzəmi, artistxəm ya jəguḵəmḵə, zıṩıḵəmḵə qızgurağəʔuaş zıteuxuar.

Draməmrə pḵığəmrə zızoğəşh, ṯuri ğaṩəm şış tepɫəğuəş, ṯumi kuuuağ yaʔəşi.

Abı qıxəḵıu žısʔənu sıxueyt ʔuṯıž Boris ʔəḵi psəḵi zərıusar, — žiʔaş Aksenovə Asiyat.

«Goryanka» gazetım i redaktor nəẋışhə Qanıquə Zarinə ʔuṯıžım teuxuauə qışıpsaɫəm Boris ɫəpqım dežḵə iğəzəṩa mıhənəm, ar zıʔuua guğuehxəmrə ɫəpoşhəpoxəmrə ya guğu iṩaş.

— Si nasıp qrihəḵri, iɫəs 14-ḵə sıdələⱬaş Boris.

A zəmanım ar ⱬıpəu sxuəẋuaş žısʔəmə, sışıuənuqım.

Zğəṩağuərt abı xəɫ qarur, qıpəuvxəm qaxuiğuət bğədıhəḵər.

Abı i gušıʔə daxəm ar kuəd dıdəm qriğəlauə qısşoẋu.

Bıdəu sışoguğ yamığəuvu qəna i pьesəxər teatr utıkum şıtɫağunu.

ʔuṯıžır qıtteubğuauuə žıxuaʔəu qızərıddələⱬa ṩıḵəm i psəm i xuabağımrə ar ćıxušxuəu zərışıtamrə qağəɫağuə, — žiʔaş Qanıquəm.

Ṩənığə konferencım ʔuṯıžım i dramaturgiem, adıgə bzəṩənığəm Boris xuiṩa xəɫhənığəm, i usığəxəm yaxəɫ ṩəşığuağım abı i txığəxəm gušıʔəm şiubıd uvıᵽəm, nəğuəṩ kuədmi yateuxua doklad ğəṩəğuənxər şaṩaş.

Zərəğıž quažəm

Boris i ṩıhır zığəɫaᵽə gupım adəḵə yaunəṯaş ar qışaɫxua Zərəğıž žıləⱬım.

Šərəj municipalьnə ṩınaɫəm, quažə administracəm ya ḻıḵuəxər zıpeⱬa həṩəxər yapəṩıḵə yašaş Boris i ćər zezıhə kurıt ejaᵽəm.

Abı i pəʔuṩə pəšım školaḵuə ćıḵuxəm yağəhəzıra tepɫəğuəxər şağəɫəğuaş, ya quažəğu şəjaşəm i usə qıxəxaxəm qışejaş.

Iuⱬḵə həṩəxəm zışrağəpɫıhaş ʔuṯıžım i psaɫərə ʔərıḵḵə ğənṩa ejaᵽəm.

Adəḵə həṩəxər şıʔaş Boris i ʔuaşhəu qaɫıtə, abı i fəepɫu mıvəšxuə zıtrağəuva ṩıᵽəm.

Quažəm qıxəpɫəu tesu, i txığə kuədım ya ɫaṩər qışriğəẋuar abdežu ezımi ʔəjərə žiʔəžaş.

Araş abı i uəsyatḵə i psaɫəxər zıteʒa mıvəšxuər a ʔuaşhəm ṩıtrağəuvar.

Abdež şıtepsəɫıhaş Zərəğıž qıdəḵa ćıxu ćərıʔuəxəm.

Qəralım, respublikəm i ṩınaɫə zəmıḻəuⱬığuəxəm qiḵa həṩəxər zəxuəzıšəsa ʔuṯıž Boris adəⱬ ṩınaɫəm teuxuauə itxa usəxəm qışejaş, ya quažəğum zərırigušxuər, abı i ṩıhır ya guapəu zərağəɫaᵽər žaʔaş žılədəsxəm.

Fəepɫım uʒ ğəğaxər traɫhəri, txaḵuəm daqiqəḵə xuəşığuaş.

ʔuṯıž Boris trauxua dauədapşəxəm ya ḵəux ʔıhəu, gupır şıʔaş Zərəğıž quažəm Şənxabzəmḵə i unəm.

Šərəj ṩınaɫəm i administracəm i ḻıḵuəxər qışıpsaɫəm žaʔaş Boris xuədə qazərıxəḵam zərırigušxuər, i ʔədaqəṩəḵxər ḟığuəšxuəu qızəraɫıtər.

— Ingušım sıqiḵıu Qəbərdey-Baɫqərım sıqəzıšar ʔuṯıžım xuəsṩ pṩəšxuərş.

«Kuəd qəzımığaṩəu kuəd zıxuzəḟəḵa», zıxužaʔəxəm yaşışş Boris.

Abı i txığəxəm gupsısə kuu şıpxıšaş, auə nəẋışhər ćıxuxəm ya şıuağər yaxuədğəğuu, qıdgurıʔuəu dıpsəun zərıxueyrş.

Sışoguğ abı uəsyat papṩəu qiğəna i ʔəuⱬır fɫıtəu, abı i ʔuşığəm fıtetu fıpsəunu, — žiʔaş literaturə kritik, Inguš Respublikəm i Txaḵuəxəm ya zəguhənığəm i thəmadəm i quəʒə Nakostoev Xavaš.

Qıḵəɫıḵuəu psaɫə irataş QŠR-m i ćıxubə usaḵuə Šıbzıẋuə Larisə.

— «Ćıxuxəm nasıp qaxuəzıɫıẋuərş nasıpıḟə ẋunu zıxuəfaşər», — žaʔəu şıtaş nartıⱬxəm.

Sə sızərepɫımḵə, a psaɫəxər i ğaṩə ğuazəu psəuaş ʔuṯıžır.

Ćıxur qəpćıxun papṩə qışaɫxua ṩınaɫəm uḵuən xueyuə žaʔə, abı i mıhənər qışızgurıʔuar Boris i adəⱬ quažəm sıqıdıha iuⱬḵəş.

Ṩıuəps teɫıjə, ćıxu ğəṩəğuənxəmḵə bey ṩıᵽəş mır.

Ɫəpq nasıpım zərıɫəpqıu ṩəbənıfınuqım, ar xuənıquəş i ʔuəxu dəzığəḵınu ḻıẋuⱬxəm, uxueyramə, ḻı ẋıⱬəxəm.

Ɫəpqım apxuədə xuəẋuauə qızoɫıtə ʔuṯıž Boris, — žiʔaş Šıbzıẋuəm.

Pšıhım ʔuṯıž Boris i «Fıqeblağə, Zərəğıž» txığəm şış pıçığuə «Nur» teatr studiem xətxəm şağəzəṩaş, «Nartxəm ya dığəm» şış ʔıhi qızəxuəsaxəm ya paşhə ğəṩəğuənu irahaş, Qulxə Amirrə Lanərə uərəd zıbžanə yağəzəṩaş ʔuṯıž Boris i psaɫəxər ṩəɫu.

Pšıhır zərızəxuaṩıža «Zərəğıž» uərədır teatr tepɫə iʔəu daxə dıdəu yağəuvat Qul zəşhəğusəxəm.

ʔuəxum i žərdəmṩaḵuəxəmrə abı i ğəzəṩaḵuəxəmrə ḟıṩə psaɫəḵə zaxuiğəzaş «Adıgə unə» tıkuən-muzeyr zığəlaⱬə ʔuṯıž Məžid.

I psaɫəxəm ya ḵəuxıu, Boris i usə satırxəm qıxina mı jə psaɫəxər žiʔaş Məžid:

«Zıxədıvğaɫhi şımıʔa ḻığə,

Dıqıṩəvğəḵxə zəramıguğəu!»

Pẋum i psaɫə

Respublikəm şeḵuəḵ ʔuəxuğuəxəm yateuxuauə i ʔuəxu epɫıḵəmḵə qıddəguašəmə di guapəu də zıxuədğəzaş ʔuṯıž Boris ipẋu nəẋıṩə, filologie ṩənığəxəm ya kandidat ʔuṯıž Lalucə.

— Zı psaɫəḵə, zı ʔuəxuğuəḵə di adəm utepsəɫıhınu guğuş, abı i duney tetıḵar zərışıtu dərḵə şapẋəş.

Mı maxuəxəm eḵuəḵ ʔuəxuxəm papṩə ḟıṩə ley yaxuəsṩınu sıxueyş ar qızəzığəpəşaxəm.

Si guğəş i psər şıguḟıḵınu.

Di adəm i ṩəinır i unağuəm i zaquəqım zıxuəğəzar, ɫəpqım zərışıtu qıtxuiğənauə qızoɫıtə.

Sıt şhəḵə žıᵽəmə, i unağuəm xuədəu ar i ɫəpqmi xuəpsəuaş, abı i naṯə ẋuamrə i qəḵuənumrə egupsısu.

Si kandidat ləⱬığər zıteuxuar si adəm i gušıʔə txığəxərat.

Abı seləⱬın ṩəzʒa iuⱬḵəş i kuuuağımrə ṩəɫ ṩağıbzəmrə nəsu qışızgurıʔuar.

Psomi zəraṩəşi, di adər ćıxu gušıʔəreyt.

Ğaṩəm i daxərat nəẋıbəu iɫağur.

Iṯanə, ar şıtxəḵə, zəm gušıʔə, zəm txığə nəşẋey itxırt.

«Si şhər zım eta mıẋun şhəḵə, guṩıhəmrə gušıʔəmrə zəblızoʒ», — žiʔərt.

Auə şıẋuḵi, abı sıtri gušıʔəm xuiğəḵuəžırti, ya nəẋ žağuə pşıẋua ʔuəxuri qıbdiğəpsınṩərt, — žeʔə Lalucə.

Şomaxuə Zalinə.

Surətxər Qarey Əlinə trixaş.

QBR-m i ʔətaşhə Ḵuəḵuə Kazbek Operativnə štabım i zəʔuṩə iriğəḵuəḵaş

Koronavirus uzıfəm Qəbərdey-Baɫqərım zışemığəubğunım xuəğəpsa operativnə štabır baʒəuəğuəm i 15-m arəzı teẋuaş Qəbərdey-Baɫqər Respublikəm şıʔə sanitar doxutır nəẋışhə Paguə Žırasɫən uzım zışıẋumənım xuəğəza profilaktikə mardəxəm nəẋ tḵiyuə tetınımrə vakcinər ʔəmalınšəu zıxaɫhən xuey ćıxuxəm mastər xaʔunımrə teuxuauə qıxiɫha žərdəmxəm.

QBR-m i ʔətaşhə Ḵuəḵuə Kazbek qıxiğəşaş respublikəm əpidemiologie şıtıḵər zərışeḵaḵuər: «Ijıpstu gospitalxəm ćıxu 534-rə ṩəɫş, abıxəm yaşışu 71-m reanimacəxəm şoʔəzə.

Uzıfəm iubıdxəm ya bžığəm maxuə qəs xoẋuə, sabiyxəri ṩaləğualəri abı eğəsımajə, abıxəmi uzır qehəɫəḵıuş zərapqrıḵır.

Də reanimacəxəm ğuəɫıᵽəu ṩətım, kislorodḵə zərağəbauə ʔəməpsıməxər zəšəḻaxəm ya bžığəxər nəẋıbə doṩ, sımajəxər zdašənu adrey gospitalxəri ya ləⱬığəm xudoğəhəzır.

Uzıfər zıpqrıhaxəm iquḵə guğuuş ar zəraşhəşıḵır, abı ihxəri kuəd məẋu».

«Qəbərdey-Baɫqərım şıpsəuxəm ya ğaṩəmrə uzınšağəmrə ẋumənırş di dežḵə nəẋışhər.

Di şhəri di ʔıhlıxəri uzıfəm pəʔəṩə zərıtṩın ʔəmal nəẋıḟ dıdəu nobəḵə şıʔər vakcinər zıxeğəɫhənırş iḵi ar ᵽaɫə ḵəṩım qriubıdəu zəḟəğəḵın xueyş, abıḵə ćıxu nəẋıbə qızəṩəubıdauə uzıfəm ziubğunır qızətedğəuvıʔən papṩə», — qıxiğəşhəxuḵaş Ḵuəḵuəm.

Mastər ʔəmal imıʔəu zıxaɫhən xueyxəm yaşışş ćıxuxəm ʔuəxuthəbzə zəmıḻəuⱬığuəxər yaxuəṩənım, satum, qəral, municipalьnə ʔuəxuṩaᵽəxəm, transportım, eğəjənığəm, şənxabzəmrə uzınšağər ẋumənımrə, ŽKX-m, uxuənığəm, turizməm, ćıxuxəm socialьnə ya ɫənıquəḵə qaşhəşıžınım pıṩa ʔənaṯəxəm, ʔuəxuṩaᵽəxəm ya ləⱬaḵuəxər.